Skip to main content

Full text of "Peripheria 8, July 2007 Issue"

See other formats






W'- . S^ .MM:-:'7% 




[J^;^ vrt Tnas. fin nim mflnns rflrcf" snn, nijmpro ochn Nuo^Tra Iffnipofada qmpert I-irrl*' pnm pmpBrrt TnUsdn pero In 
decmo?: traMjar en cuJTura. entorma inaapenaienla. sin lines dQlucro.esdificH, Enlm- pasemosa fonuesTro 

Esifl nuE^va edLd6n se onfoc^ er> ^ tiamo audk>vlSLmli torceflios ir^ anh^jlos sobre csla rolls. El pHmoro sobre cuo^ 
prDdixiloraa audiovi^uQlea que a Imv^ de sua ixDyectQa tralan de gerteiar cambloa. Luqqo loMBOiQa un arlfculo sobrB 
nuHHtfuproyuclu... Jail VH3CKGomLjiiic;aii[flsii0 36l(]liacuprayifCtos«dirurialesjQtQq]^fLi^i^^ 
lamhmn jiLtElinviSLialea^ iHnenrns el prnyet;ro Waraaqa Pdchwa Markam [Huarg; ea jinHblo qufli^hLrai Kat"nfllciJBlpodrBn 

leer en asfa edictftn. rinalmente, tenBmosunarllailoEotirserfNKArEST, una Iniciativa pen^ana, locaJ e inilapenrJlenfe en 

el sentjdo que nacede parte de tin rndividuosin apadrlnamientos paiiiicos o de responsaoiNdad soci:il empresanal llgfit 
iBravoJvAni 

Tambi6r> lenemos un adiculo sobre Vecriaqui Wayi. una irnciaTiva campesina de intercambio cultural, y ©n nuestra 

secciAn central unaentr^^is^dmittcoy prclijQandlrJslaSQvl BDhr6rgucz. 

32 pagknea en bfHri<;Dv negro con leinss de inlBrea que muchas vbces no pueden diliindLrsB a IrBV^ de mBdiD& conven- 
cicnal^ con linHS de lucro Temae penlericos dHsde una pequeiiji pens inlernaciaral ciudsd con GS.OOO habifan<Bg 
ubicada en Iob Andes de Pen^< rT>deada de monTaf^as nevadaB (laLinl). sobre un enorms dels azul y en medio de quebra- 
das, bosques y rfos iejos de fas zoodedades de consurno. 

iGmcloa por leer, auspicjac y dtlundir una reviata que VL^a! 

Onc^TTiora- PanphaiB JB in yew nsids. Oyr IhlrO ^BHT. numbf^relQfTl' Uur Bsason slarrad tite bul sTarled aiUhaeffna Nteediess 
tooay, bblwowMsayllall Ibesano. pftvluclr^ a oirijar magazine, as an Independent, ncr-cofli miWrg concern, isdlffbjIL 
Wt^yi/cf Lots TO^Q a foc^at our loplcs^ 

This nE^v ediTfiyi fcaises on The atJdlavTajSl areiTa and we have ihrffi f[r^^ 

luanti-Af-^ y^iJ, Ifacns^i iliHrr ]if<i)Hi":lH Iry (tjyHi'iMrfltH (ifi'iriytft «i iflx^iHtv. Tlnfl i ^«J iHUfi rtri jiHi'^lfl fllKflJt uiif ^tj^ti r*^i]|H(:t.. vi*^f 
\^^t!3Corniriiriirhl«aiinl£X*vpn>^irt>^^edLlunHl, [ifioloyrap^in:, fciLw^ry, »ii1 t^lhw |:*<;9w:Ik - bul elso Iflrns' sut^i '*s "w Wanscja 
KxjhVM^ Mast^m iTOiect p luaraz is a quschua icvjnl i-inally. [here is an arfclaaiButlhelNKAj-LSr, a Heruwan iniHatve, IccaJand 
jnacpor<*snr In mo s^nso mai ihe idoa ixfnes Ironi a pe*Bon without suppcn from any p:illtcaf or corrxirare ecclai irccoretillity 
Gfgaiization. Bravci^janl 

We also have afialK:leaboii1'Vsclia£nilWflvf, bfal CanitiftSiiTas ■il(in[rvea abnul "rteroJIural axchff^, bThj in On central neclfln 
uvri [iav« yn ir'l«t\wwwilli 11 iH niylliK: wO i«i)li>: arxliriisl Stui BufK^qiiH/ 

>Uj will Und 32 pages in \j^ar^ S w^lfa. wrtl-i tcpcs that Ihe liy rxofT T^dia "Ind it very dIHicuft To deal wfth (hrotgh ccnventlorral 
mcsnE. hciudKJ 3ro paflc^crd topics that ortso irom a smal txji rcnetieiess Ifitemational dt/ with ee.CCO inhabitants In the 
PeiMEin/^rdM.ajrroirclsd by ^£CierG {still), unOGra breathloMrg, blue 5i^arH:jbi?lweenva%s, forests and rfveisfarGway from 
tpQ Cities anti lungry corsuma* sxsetea. 

n^nhyoLt ^'tHdin^, sfxansurHiyyniJdisUiUjIingarn^tgtt^irieUi^l lnAi»tel 




Va50^ coavunicamt^^ 



dxciSr«ruilrai«MB3^miid cvy ■ iNVpV/.pvlpHirl&JikioicoLcorn 



CONTENIOO 



OCSaFIROLLO 

D&ELGf-T^ENr 



{04} 



S 



Productoras Audtovisualos SocEales 

.-Jiy.rfl ^ilr" RrnJijf^F?-' 

DcojfTTEntaf indepencftenie Pcfuano. 

Kiiiifin* Rodi^Jfaiaa, &iJfV a«aki y GiB»ang!> Rriia 



PERSPECTIVAS ^ULTURALES 



{08} 



WaraekH Kichwa Markam 

HuaiLf Ki pLobln qL.-:x:nijii 
i luaraz Is a qytK;hua lo^Wi 



AVEMTTJRA 

ALlVtNlUHL 



{11 



a 



To HbH wlHl Good inlenlions 

Al frfieino con las Buc^nas inlarcioni;: 



ENTFEVISTA 

I^JTE^rVlEW 



{14} 



Ed^or General / Genera Editor 
Casia StaSiCm 

Dlsenoyni(tgramacJ4n/r>e^gnand Layout 
llusua CunaulLorea 

CobbDndnms / ConinbuTor^ 
Tova WoyciaclioAicz, 8avF Bch6rQue2, Ivan Cam unn 

Fatografta / PhaEography 
Inkafest, Documental Ind^jendiente Feaiana, Yachaqui Wayi, 

Carki Srescla, Jim Sykes, Nicolas Bordier, PIppa DonaTI, 

ArKlaan ^ngdom 

RflvJBlOfi / Pmofmad 
Pippa Donali, Carlo GTHSEJia 

Agradedmlentos / Acknowledgen^finta 
1 aAiienGuiia, Jos^Balado. Marta Bena Benries, Tito 

Cab^loa, rfnbarto "si larrjw" Baiba, Jrrri Sykes, Gladys 
, Jimenez. Tim Noiiia, Cacille Sobrevilla G. y a todos 

nuestros ausplcladores. 

PalTDcinadDres de Peripherla / Peiipheria 

Patrons 
MiriHin ToriBs. Mtrku Chang, Giaelii 

Lcgoas, Aur^lia Eticnnt 

fc CeledonioAranda, Carlos 

Cuiden, ManDzak)» 

Julie Madore 



Sevj Bo^brquez 

{A MONTAf^A 
T>CWC;UNIA|N 



{18} 



fNKAFEST Mountain Film Festival 



KUSHIKUSHUN 



{22} 




Escenakjcal 

Lccal Siienyv 

rURlSMO 

TOlPia^ 



m 



{24} 



Iniclativas de cc^nunkJades, 
eapenmentadaporuna joven deOccidenfe 
CecnpGGiros niljative^, Expcrk^-rrcod 
tsy a yajntj Trtirnan Ircni the rjprih 
TEaq \Mjydcchovvicz 



Pn-prwi» fi hmpioHlOfi Pn-pten and Prlrfling 

Oclvi Iii]ia)i.ii 

^]Wr^ra#'l75,SinlBian}.ijmi-Pin} > T.:^U^)S2^-53!iS 

Juto£«Tr-N(D9M33 

tiilu udnifii' ^u row I3II vcnElnncm oiTi b itoC'I?'^ PC U Mii^iAiiiUri 'p^uTiIb uufru Ipu iRnLi;rRu He uilv, Luv 1 97 T4 M tS <VKf h U l^u 
^Rje:]er^9wiGDrijdijcMji»ydKijrtil(Q3b?ve9lnj[rrerTlo?deaLTwinttaaa. DtfiU^^ »bu brave exLonsUi 

pEitiaLiEcrvi ::uvnoalKinvKhirr4iiod«aoD(i. dMa«Klo<ni fca it. ■^ifMDCMo.t!nrnP»giiiuiof. ■PttJodiiaoBayiiihjarBd* 



Spt/^ cNnitufnj In f!ie MffdroT^nsan 

Cor>SL]elu Aj ni jr^a. T 988 

>FoiaPurtKlHi 
/tfmaflo de Camm I en Novadfl V^ur^ara/u 






PRODUCTORAS 

audiovisual 
SOCIALES 



Social Film 
Producers 



1. DOCUMENTAL INDEPEh/DfENTE 
PERUANO (DIP) 
wnM.dippeijj. com 

dip'&d'ppenj com 
Cf-'smtKHi 1 50 Miraiknes Ufiis 
T&f. 1511) 222-3107 

DIP es una asoclaclfir dffUEora y 
propulaora del g^nero docujnerilal con 
^nlasis en la prvxlijccifin doojnwntal 
nacional. Denrro de sus ii^yecloa se 
encueritran la Muestra. la Cafavana 
DocuiTienlal y el Taller El Orro Docii- 
mertal. ^^amo5 d05 de ellos 

LaMuestra 

La Mueaira de Ctociinienia] liidepeiidi- 
ente Peruaro surge como un espacio 
de piomoGion, difiisidjn y proyecci6n 
del g^r>ero documental Por clnco ar^os 
conaeculivtia, esia mueatra ha procu- 
rado promouer la? producciones 
realiiiadaa en el Peru por periianoa o 
extranjeros. asi convj los proyecto? 
documanlales reali2ado3 poi peiuanoa 
en el exterior 

Asiml^mo. tambi^n se ha aprovechado 
esle espacio pore organi^ar diversas 
actiuldade? que promuevari una mayw 
difusi^n y reflenifin enlcino al documen- 
tal. Como pane de e^te? ac(rvidade5 se 
han realiiado homejiaiea y retroapec- 
trvK a documentalislas pervianns de 
frasccndericfa e impcnancia como 
Norg de l^cuB, Javier Corcuera, Maiinel 
Chambi, May JiTiSnez y Jorge Suarez. 
Igijglmflnle, hb liari incluido rxm^^^THaln- 
rios V cl3£CG macotras ofrccidas por 
dixiiirTifflilHlislas V dH olras areas dfll 
conocimfcnfo, Por uHimo, en las 
iTiLieglras s« ha organizado una 5ei:cn)ri 
llar^ado "Otras Geogjafias" clorde se 
hgn shIq HKhibidoH ["^^''05 docn- 

memalcs inicrnaciooales de paisos 

coma Argsnlina, OiiIh, Colombia, 
Brasil, Ecuador y Puerto Rico, 



PERIPHEHIA 4 



Owi el obplivo de lomenlgr la dilU5i6n, 
GC KfQtd que ol prov^jcto do la mueatra 
SBagraluiloparael publico pan iciF>anlB, 
tamo on & caso dG lo.s proycccioncs 
oomo de fc>B lalleres y cTases mgestras 

Eaio ha tart>fGcido a que so focorozca 

g Ig Uueslrg de Oocjmerlal <ndeperi- 
dionto Pooiano corno un espacio 
griemglivo pgrg ia dilusion y promocibn 
a& giincro documental en el PanJ, ol 
igiigl que de gictiivo y referencig sodre 
proyectos ctocumoniolcs nacionolcs. 

La Garavana Documental 
Esle pjoyecio pro;; jra descenltglizar la 
proyecci6ri, difusiin y prGduoci6n 
documenlal racKXigf, al igual que 
planioor jna honamionfa do dcsarrolio a 
Iraves de componenles educglivos, 
culturale^ y de ompodoramiento. 

La Caravana Docurriental es una ruta 
rlirkergnle en la que se reglpg ur recor- 
ndo por vaios puntos a& pals ofre- 
cierKfcj lelleres de hislona y melodolagia 

documental; aprestamiontos de 

cSmgrg, sonido y posl-produccdr; asi 
como 6Ci rcaiizaciiin de pfoyectos 
documenlgles Durgnle fa duract^r de 
la Caravana, al concluir la^ actividade^ 
del dia, se proyeclg una seleccifin de 

documeniales potuanos on un espacio 
publico escogido- 

S ^lasis en la descenlraTizacidn se 
basa en la necesklad de eslablecGr 
proyeclos que posibiliten e) intercanibio 
de e>Tienef>ciaE entre las rajkxies deJ 
pais y sus ciudadanos. Asmismo, esla 
iniciatJua penrnte fa reccpilacifin, et 
arcfiivo, la aislemalizacibn, y la 
documenlaciCn de las manrfeBlaciones 
cuHufalea y personates en cada rula. 

Uno de Ids obielivos piinapales de la 
C^awana es poder demccralizar y 
bacer aocesible el use del audiou>sual a 




hgcef aocesible e* uso del audio^sugi a 
diferontos sectores do la sociedad. 
rJebido a eslo, Icdas igs aclivK^des 
mcrtionadas son ccmplotamcnte 

grgturlgs pgrg kjs pgrtcipgnles y para el 

publico en gencfal. La Caravana Docu^ 

menlgl no es s6lo un espaoo de proyec- 

cidn, sino tambl6n una posiCHlidad de 

tamenlgr Ig d&^usibn y ielle>:i5r scflxe la 
memoria oc*eciiva y la realidad nacicnaJ. 

2. GRUPO CHASKI 

Mdocdn Grsu 927 CnonrOos Lims 

B Gnjpo Cha^ es una asccigcibn 
cultural cuya producdfin y difusi6n 
audiovisugl gpoflg al ronalecimienlo de 
vabres sociaio^ y culturalos y a la 
cciislaicoion de una idenlided props - 
peaiana y latinoameflcana. 

El Grupo Oiaskj tiene una larga hBStoria 
denlro de Ig prodixcidn gufbovisual 

nacicnai, todo & mundo rocuerda 

peliouigs como "Gregono" y "Juligng". 
AhiCfa, & Gnjpo Cbaski rio ^dio se 
dedicg a producir obras ano g dilijndir- 
Pas a trav6s dc un proyecto quo nace a 
Irgves del s^juiente ccficepio: "Cine 
Latii>o para gonie latina" o como on un 
pals pobre Ig nijevg fecnotagig digilal 
ayiida a la pcttocifin a coneciarse a la 
nqueza audiovisual propia. 

El proyeclo ae llama RED CS MICRO- 
CfNES. El Mcrccine es un espaco de 
encuentro y parEicipacfin dsnde se 
e>tiiben pellculas que lomenlan valores, 
refle>i>£n y sano entretenimienlo. Ea 
geslionado por lideres de la comunidad 
que son capacilados para desempe- 
narse como promolores ciJIurales que 
buscan la soaleniti4lidad y aucogea^i^ 
del Microone. ^C6nyi surgO el 
pioyecto? 



El probFema 

i,Sabi3 que en lodos tos patees latino- 
americanos producimoa un proniedio 
de 150 lergomelrajes cada afio? En 
Espaiia son 100 al ano. ^Sabia que 
eslas produccioneB laKcnamencanas 
repreaenlan una inversifin que supers 
Ice 300 mlHonefi de ddlares al ajio'^ 
iOue par lo menoa 30 de eslas pelicu- 
las son verdaderas joyas audiovisuales 
que ganan premiOG en (eslivales 
infernacionales y ccmbinan el wa^jf de 
aus leniaa con el uso crealivo del 
lenguaie cinemalograiico? Todas esfas 
pelfculas repreaenlan una enorme 
nqueza audovisual que ba sido acumu- 
lada en d^cadas y que slgue creclerrdo. 

Lo dramStico e^ que casi nada de e$fa 
prcducciL^n propa ha podido aer visia 
por el pCibtico peoiano y latinoainerl- 
cano. La corislrucc»^i de lo qua deber fa 
ser nuesiro "gran mercado comOn de 
Cfne y leleviai^" - o^i 500 millofies de 
personam que haWan el misnyt Idloma y 
cofTipflrfen laa niL'^nias raicea ijiilturales 
- sigue jendo un ^u^o y el punio ma$ 
d^l da nuealro cina sigua siendo su 
falta de dIstnixiciCr y exhiWclOn. 

La rasSn prtncipal de e^ta llrrdraclOn 
liena que ver con el coslo demasiado 
alf de la tecnotogia ceKilolde {en 35mm 
que predomina f^f^ el mercado inlerna- 
cional de producclOn. dlstf1buci6n y 
e:<fiibici6n liaala hoy}. Eso liace del cine 
un medio centralista, elltl$ta, que 
com^enlra la deci^ibn rje \ci que ae hace 
y lo que se ue en tes manos de poco^ 
Eato aseguia enormea ventajas a la 
gran Indusiria y a los centres del poder 
sconbmiGO. En reaumen. un macado 
reiraldo, mcropOIIco, y con precios que 
eat^ luera del alcance del pOblico 
popular. Las caracterfciicas acfuales 
contntMjyen a la diaciiiiiirACi6n y a las 
contradlccicnes soclales, al central- 
lamo, a la endusibn de grandes aecro- 
res de la poblaclOn y a la hegemonia 
cultural por parte de fi^aea no lalino- 
amerlcanos. 

La alter natlva 

Ci^iio allernaliva a eala aruacii^n el 
"Grupo Chaski - Red de Micnxiries' 
inici6 la consinicciiin do una Red do 
Mcrocines con proyecoibr er DVD en 

todo el pais. 

La idea es aprovechar la nueva 
lecrologig digifal para civieclar la 
variedad y la liqueza del cino latino a los 
Bspecladores perugnos- Un riimero 

credonio de perscnas tiene por primcra 

vez Ig oponijnidgd de e:<penmBnlar 
como la conoxiCn a irav^s do im^encs 
y soridos er Igs pellculas Igtings lienen 
algo que ver con su roaJidad y a travSs 



de eslo es poaibte meiorar sua vidas en 
muchos aspecloE. 

Si quieres saber rnas sobre ef Grupo 
Chaaki y la ReJ de Mtrccinea, visila la 
pSgina ^veb: w/MVW.grupccfsski.org. 

3. LA NOCHE DE LOS COFTTOS 

Kimera ProducctoT'es 
Mnw.lanocfiedsioscortos. ccm.pa 
irtfo^tanoct-tedelosaytos. com.pe 

La r4ccbe de lea Cortos ea una mueslra 
permanerfte e ilineranle de cortome:- 
rajea penjanoa e internacionales que 
viene desarTollctndose ininlemjmpida- 
mente desde /^nl de 3003 y es 
organi^ada par Kimera Prodiicfianea 
con el apoyo del Centn^ Cultural La 
MocfiH de Barranrio creando uii eapaiiio 
de exhlbclijin, encuentro y di^usi^ de 
aylcmelridiialas y reali^adoras riHOuia- 
les con el pOblico 

En fe actuaiidad. y con e^ auge del video 

d^llal, el corlomelraie ae presenla 
como una expreslOn mSs cercana y real 
del queliacer cinemalogr^fco, inSs auii 
en nuestro medio, dcrxle en los Oltlmcs 
aAoa la produccidn eald creciendo de 
tcma muy posiflua. tanio por fa calidad 
l^nica,audi:Maualy narjarr/aaaicomo 

por la aceptacitin de^ publico de esic 
loimatQ cinemarogrfifico. 

Objelivoa 

I A frav^s de El Festlual Internacional 
de Corlomelrajea La Nodie de loa 
Conos se geriera un espacio de 

InleicambiQ para que los i6venea 
cineasias puedan mostrar sus irabajos 
y rftlacionarae con peraonaa con 
cineastas de ^mllar o mayor (i-ayecto- 
iia. 

II. Prcmover y dllundir el corrometrajer 
preaenldridolo como un medio de 
expresl6n clnemab:.gr^lica actual, 
iuven V wtal profiojcionando una 
perspeotlva amplla del corfcmetraie 
nacioiial con un c^ileno de e>:celencia, 
uanguardia e independencia 
ML Apioxiir^r k:a i:orlomelrajea produ- 
cldcs en ctros palses a los creadores 
nacionales y al publico peruarvo. 
IV. Realfzar muestras Itlnerantes en 
picivincias y on cl oxlranjcro. La Nocho 
de los Cortos llevg presenlgndose en 

espacios aliemativos en distintos 

pijnlos del pgis oomo Chiolgyo, Tru|ilfo, 
Cusco, Cajamarca, Ayacucbo, Huaraz 
y Paris 

4 GUARANGO FILMS 
wyvw-Quar^igOrOfg 

Guarango es una asociaciiin civil sin 




fines de lucro, con sede en Lima, 
dedicada desde hace 12 aflos a la 
realizaoibn de proyecloa audiovisuales 
para el deearrollo. Produce docun>en- 
lales sobre lemas ambienlales, socia- 
les y cuHurales. 

Guarango ha producido 2 de los docu- 
meniales mSs inleresantea en los 
i^lflmos alios relacionados al lema 
medio ambienlal. 

CHOROPAMPA - El Precio del Oro' 

Dingn33 y Pfoducida por SSep^c 
Boyd y Ernesto CabeSlos 
75mtns/PBn}/2002 

Sinopais. Un devaarador derraiiie de 
mercuio transtomia a un apaclble 
poblado de los andea peiuanoa en un 
roco de Intensa resisfencia clwll contra 
la mmera de oic m^ giande del 
mundo. 

Un Jcuen y uallente alcalde es elegldo 
paia guiai a au pueblo en la lucha por 
obtener aslstencia m^ica y justlda. 

Pero poderosos Intereses consplran 
conlra ellca en cada epiaodio de eata 
crOnlca de dos ar^cs sobre el 
verdadero piiKiio del oro. 

TAMBOGRANDE - Mangoa, Muei 

Mlneda 

Difigids y Piaduada por Sieplii 

Boyd y 5TTes?o Cab&los 

85 in^s / P&u / 2006 

Sinopaia. Una ola de pioneroa lianarcr- 

man un deslerfo en un fenil ualle de 
mangoay liiiionea... El ealuer^u de ai^ 
vidas es amena;ado cuando se de^u- 
bre un yaoiiiiienlo de oio bap aus 
fienas. 

La Indlgnacii^n, la vfolencla y un 
aaeainalc eatremecen lo que aniea era 
un iranqullc pueblo en el norfe def 
Peru. En inedio del caoa, la viaidn de 
un hombre une a los agricultores y los 
guia a trav^ de un levducionano 
camino de etectiva movlliiaci^n 
pacifica. 

Valorosos hornbros y mujeres se 
enlrenlgr g polflicos cornjptos y a Ig 
poderosa industria minora en oste 
relafo ^pico doiide Ig gsrle comun 

reaJiza acios henoicoa en tiompos de 

crisis socigl.B 





1 INDEFO^DETJT PERLMW 
^.MErJT^^RT' (DP Ji Spanish) 



DIP is an association dedicated to ihc 

dittusion and pfcnKiltafi of ite 
dccumcniary gonro. It cmplTasizcs The 



PERIPHERIA 5 



o ^ 



t^\cnd cfcciixificm d dcajmcntaloe. 
Aiii"nyHL lis r'^tt*"'!!^ m* fSin ^irnJ lf*f 
Mjosira ((To SJTCW). tc Oxxjrronlary 
fjirwuHii rififJ Ifut Oflur rA^iirmyiEirv 

w>i^i:fh:o. Lcia cito a look at wo o* Jf -cf n 

Tl « RIf luv [][ fv&gsBVHf il P^iMifli finj]- 
montonos uos <xxiicd as a scgco w1t«o 
(Vfajr'H'irhrn&i ran U'f |iri"[¥il«i. 
ofl^ificd DTO shoATi For ftyo cctccutKc 

dccjTOTtary flim [yoductons il Pcnj tv 
docjjro^fary tmiccts proi3uc^ Cv 

fiiao, t\]s sfacs has t>£on used to 
of^arcB ■^rrxE aclwrllffi araiPd 
ifcojitotaiy makng. ^ pal of thsac 
a::]vlim, irtxiles to ani 'el[tsp9cl^'es In 
(XJTCU^ inipjtEint pBtWion i±currcnlii3^ 
*« Nora Je Izrup, J^f-opr CcfUFra- 
Maiijd Cl"Qnitii, Mary Jjrenffi aid Jorge 
ii^rez A[ Pk? saniff time, otsn Uifltjj&' 
sore ard dosHja htHJ Ccen organizea 
VMiIh the f^^sldpalicri of ^tommsniary 
spXiJGts ard pfDfi3^ssi?£is frotvi oif^ 
3IKW 111 kTKwVKljft I Ir^ly, IN Iha shoAS 
a special 5is:ttn ronea "Olfia Gccga- 
fjijep' rigs teer Ker up vAwb ifTtariH- 
lixa doo/nenlary [ktecCj ffoti 
axjntnes ft-e Ajyerifra, CMile. Onkxnbta 
&Q£il, Emadu" and RjgiIo Rkj lTa«r 
cesf^Kxeeinil 

li tyijer lo pronxjls docunn^afiss 
dfuesicn, ax> Shows woe maJs Irce for 
ewf3'Vix>^ lo piffncipaB, fliff'etf in tfie 
HTConlngG cr the diaiusaicrrs and 
woik^ccs ffus rias isvmjrsd Iha re!x:g- 
rflcn d The Sftw o( IndtctrdEnI 
H^ijvian DccjiHTlaniB as an aUffal^fl 
space fix diTussJn 3x3 ptJiolicn of The 
(orxfT-^ifary gari^ in pwj, as wel as a 
^ca;:c of afdi^and 'Qfercnce cd raTK^Q' 
ootureifery projotas. 

The Docmnenlajv Carsvan 

Thts pojccl ir.tcids to ooixjrrlEaiize the 

|jti1«^tan, dilTj55<yi arxi qroaucton cJ 

iatoial dccjTcntarles, as mt* aa dcng a 

lcx)l ICT [iff-«l!!(Jm9r'.l ihTs^t fls exJlc-i- 

iSc, cultuBl Old empiJ^ilrQ comcc 

'!«ntE. 

Tlia Dcturriffilaiv Caava"! la an i[iiieta il 
iwie ^^t^ifa 3 biy arcJ-ind dmerenl pars 
d nt {jjLji i!rv ol^s v<il'£j>:!(j& 1?^ Jiiaiijfv 
aiO melfKWc+vgiO? cri dcciirrerlafy 
making, cjjiTiitra iianJliig, ^aaitU feiuOilI- 
rg arO ixei-prodLCtlon; as wefl as 
v^okshufe on dtKunenlav [xc^at.^ 
nani^maiL /tf 1F« erd qI f^:Ji Oay 
ouiiif] ViaCaaven, vul^en ca dijdii ig u x: 
o^s a:flvi[ii?6. a seteclton or cefuvar 
(>:jujrr>tri[^ie3 aa ahoiMi ui a rxjbli:. 

?pace 



PERIPHERIA 6 



Ttx>cm|STx.3 In OoxnTalizsTicrr Is towo 
in If*! rit*+sci'^ III irn|*?Tiori1ir>u piftJieiJl!-; 

Tftrt can cncouiagcj tho o"crk]rQo of 

p«|.iiaiHiitHH l*?lV"Hprk tfft di'''3r«il 
rcgbns ot the country and Its cUtoTi. in 
jjcJdilK;^!. tl»5i irnliHlwif Hlk^w ttw raxvlH- 
Hon. a^c^Vo, sistcmallzatlcn, arid 
ilix^urminlJrK] nl [nJllLifjil ^vi cHtf^^^l 

iToniiostatcos aJong [ho route. 

Ore of tho Tiin oc^^cBv^ ot tl^ 
t^^iTiAin Cf tn ■rt^'i jfrnJiiTuTfUHl [vu|<:ii:Ih 
10 CO accc-^*2 to different sectors ot 
SrjOiiity ti ri ilwrxA^fRii; ii\aff. r>*f 1[| rlit^, 

all 1^o monitor^ octMVoG aro tioo tof 
pHflciUdiiEH a*J Uia UlJit;. TIiih Dtxju- 
rnsf nary Ca-avan b r>!)| ^inly a screernig 
apa:c, tut a pt^aaibilltv to nfcmolc Uie 
disojEion and refleoliixi abctif i:>:illecliVE 
rrcmcfy Qrd naiionaf raaty. 



2.GRUPOCHflfiKl, 




Gtjdo Chasu r& a cuHuai a3&3C£ilco 
whcte aiKHovTSiU^ nrxlLtiio'i arvJ 
diff^jscn ijonolcs The sTrengEftmirg of 
eccial and culrtjfal ^es, and me 
construction of a PcfUvTiri and Liflin 
Mienwnidantii/ 

Gn^xj Ch5^ ^T3B a loiKj s^ofy In nflW^ 
audlovTata pfoduclnn husloiy, ejor/otxt/ 
remernrara Ulrns IFh^b 'Grijgcn^" ati 
"■JuliarQ". l-kM. Goipo ChasK not onry is 
dedicaled To rfoducltr»i tyfl also ro 
dlstjlt^ulioo tlTCL^ Q indioX wh ta^ 
conoep; "Lalni Films ^. I^Wi pwaie" f!'" 
ftwv in a pffljf oxnDy th3 copulation can 
rjjmv^J u«lfi ite ouwi aij:Jow?i^ ^^alth 
thro-^ d]^ [Echrdc^ 

The proicct's name si RED DE tvllCRO 
ONLl-j [M»[7[KJnern3 hJolwjrtiJ, l^l^ 
Micrccinema is a spaco ^tfE tcccJo 
gglhw IcyffVidf arvi '/^tcti Inns il:fll 
proncio v3kj^. reftecton aril liodtlTy 
^ntJslainmenl llaJ^ miTToctfiijfna u^ 
managed by commjnjty lodars tnnnsJ 
k) tH ci-ilfual marftje's Thesa Cok Ifx 
the cinoma^ austainabilily. l-few flie 
priced ^as oBs^Kf? 



TTw problorn 
[^>ij yc]i! kinrjv 1liH( in IsIbi AiTirtn:^ yja 
pfoduoo ar ehcrago ot IGO fltms py 
VisirV f>if/ "I Rfiril" lli'iv [ifiiJiirg »i 
aw^fi^ ol "CO fjlnis po v<^ Did yaj 
kiifM' I^hI IIfhhh I Hl:r^ ^iHnHii (inidi ra- 
tions loccsoni on ™^s1n>rpf ot 3C0 
friillkinl.':^:^l«fVHnr?"F}«lHHHiiSti*lirf 
ihom tMComo caquisito audt^llsuct ot 

llHt HHI" r*!"*! 'I mlHrrHtKfllHl ItSrilWHlS 

LTid con-t*^ IhTi codc& v^ lixar reality? 

As \\Mi&i rr¥TviE£^ rttv^SHTkl rin KfEilrriiiiJ^f 

LUdbiiia^l troasuro that has acLmutJtcd 

Iei Ek4i;Md(HarKJ eXviIjouK Uj^^CtuV. 

K le iJamalic laauu la lluL a>rioal 't^j^ta ui 
fliis l_al".ci Arn»>!3n DfO[fw;!ion fias ueen 
soon by Uic Peruvian ard Lflln ^/roicai 
asxnercffi l"e ccnstriictl^i rf ijMial is 
supposed TO l:o "ou cv/n rnarket of tilmi 
and ^&ffMison" - with norg Ifan y]0 
million LE0[to that sxik tie saTie 
Ift-x3i..erj0 ard sl«e Uie samtj lailLryl 
rcota - stlMs a dicam. Tic wcakcal pefril 
of (AIT flm ircTLASlry "is Die tKiJ* ol cSalntu- 
ton and tahiCilion c^lho flTE. 

"itie rnain reascn to ihia Hrrwatcn has k> 
tfo with ne fi^i tosl (!l (Jtili Jt>d let*ni)l- 
og/ fm S5 mm Ehot CEdeavriQRfG Ihe 
HiUvna^miai m^wha d lyodiNdon, 
diati&xjfcfi and cihibiacn nowadj/s} 
Ihe pfOTTXJles a cenlralisl and elUiB lilm 
mijstiy that maks ^ dcceona en 
•M'ifi Is prcoiioed ard fjhai is lo Ce seen 
[Tl fiT^ fanda. Ttiia secures 3tat advan 
lages to the (jg indiElnes aid Ife 
centita of eccrcfnic pcrMS creating 
rrionf^x>1c: martJJts wilh itItbs Asy iva 
high tcr the mapnty d lislin MKsiOHH 
Ihe ofBserii curdnfors iW^txite lo 
dsenmnaOon and sccial ccrilrEiactcns, 
CBfUrallan, efljyfwyi d Cflye seaors oi 
Htioty ami tho cultjra hegemony IJ/ 
r;ooTinas ^irtsidB Latin Amerca 

The allernal^fe 

fG an flitohalive to this scfuatlon Grun 
Oiasi<i Himaled )hie seStirg up d a 
natweck ol mlenixiinomas wth D^ 
proniclioTs all (t^it ine counliyr 




Tho aoa Is to Eto ad^'anrago of tho new dIgiiLi' 

tBcfiii]k>^es Iw cjjinijtl II m ^j^rtaly &r*;i 

r^chnossGS of lBtk\ CHrns with pcnMan 

PiJihHTxitK. Ari ir>::rHrtsif^ rijrribHf riF ixirwjfw 
hovo new the oppcriunlty ot cxccrfmcnUng hew 
|rrifigf«i rln^.x^uns ami hCiiiKj Ejn I Nln Filrifi 
fvivo somoihing lo do \«th thoir own roallty. And 
hIh> Kb tl»^]U4 Hw^rH 1h^1 IhrcHJijh IIiih Jl « 

poesCilo to Improvo roir llfos r irony sscocts. 
If you want to know mofo afcut Gnjpo Chask. 

arvj IIk: MitJfx:lriFiniFii f^JHii^Dfk, vigjl iIih UJky/ij- 
\ng web Dago. wrtwgrupxhasW.OJg. 

a LA r^CHE DE LOS tXJRTOS 

uiHSniptH} 



The Night ol the Shorts s a pdrronent arxJ 
I*i0anl show 0' perjyian and inlEBnalKyial fitiorl 
films that has been gojig tin sTieo aprd 2C03 It 
15 fjr^F^iffld E^ Nmara Prpdicciones witi Iha 
ai4Jpo(t oT La f*ohe dc Baraheo c^tlural ecntor 
aeafing a space ol sjreefiir^j, anctiunter ar»d 
dlseussion abenfl snort tvn mafffira with ihe 
putJic. 

G-jrenhy, and wUh the rise c* digital video, stion 
films presents itself as a cbso ara real exprES- 
sioii ol cinar^^rapliy. sf>3Cialty in uw realily 
were flkiTig tho lasi years thcin has tocn an 
IncreasJifj fjrodijclion in a very poaHT^ w^ Mril 
ohV by numbera but idHj t^ lechnicad. ptoto 
yrsphic and ra^r^^lve ciualily, arx) by (he ouLHicS 
aoo^^Iarce of this gonrc. 

OL^aotivGS 

I CiEale a apace O' enccunler arrf e>^anga 
wtiae young film mslfflrs can shew (hair wGil\ 
arvl T^Sate lo iierjiJ'e i^fh smflar or greal+jr 
expericriCG. 

ILPromoleanocfeEemir^eshoulflmE preserl' 
ing them as an authentic, conTcmpcfary arH 
fresh audoviSLel lomi of e>j:*esscn: and 
prGSentir^aljoadiEis&jctvuoinalcnal short 
dims w^ a tntena ot excellerce, awcin'-^^icle 
QrtI h^iepondtfiey. 

III Screed! sliyrt dims ofcduced m other 
couTtries to bcal Ban maincus and the public. 

IV Organize ilme'anr shows in diffafonf parte ol 
Peru and ou^Sido. La f*x:hc de Ids Gcrtos has 
been pr^3ited m altematn^ spaces Ifwa 
Chidavo, TrtijIllD. Cuaco, Caiar-na-ca, Avacj::ho, 
hluaraz aid hSris {l"rance). 



fl.QUAFWJGO FILMS 

Guaronao Js a rxr tor prafrt ncr go^ormontal 
coduoticfi Of audio/isual pojccis tc dovolop 

Tiwnli^t;+* l^yHiiJiiigr] PrcKJiKKKtkacijrriiflilrf- 
Tlo£ about cfivironmontal, Mdal ;^ cuftjral 

IIIHIIWIW 

QwiBnij:? FiH-s |if(xBjMll ? d fhe rrmsl iriL+^npfl- 
ing doc^imcntarlos m tho last years f^^atcd to tho 
HiTJiriTiinHTibhl i*fl-f. 




Ji 



CabuHaa 



iiiimmary; A Oevaslalnitj niercury sf>ll Oy me 
AOiJd's rtchost gold minir^ ccTOoralicr-i 
Iranslprmij a gulel reasanl villaye m Peai's 
Andean meunlains into a hcufcoa d civil 
Taaslan^ A ODLtraygus yoijrvj rnayor erneryes 
to leal l>s people ci a qu!:?at loi hoalPi care ard 
juslce. iJul powerh.ll inietesls CD'ispire to UfAart 
the yijlagcis at every turn in Uiis 2 year tnK 
c;f uonlcie ol the reai Cce oi grjo. 




Stimmaiy; Adventurous picrecrs Iranafoim 
l^j s l^rsh northem o^eri nf o a lerltJe valley of 
'lango ard iimc Ctchords. Butali1ho/vow;ylyM 
\or e tiFtalenaJ ^^lhfln gold is discc^vered ijnOar 
ticirlard. 

\'s^i, viderx;e ar>d muder r<x;K Ihe^ tyca quiet 
cornniunily. In tliQ i-ndst d Chaos, a teuVs 
wison jiines He larmiers and leads lliom down a 
-ovolulKMiary paTi ot non yiolcart roaiatancG. 
Iliese ortMJ man and wi3i>en lake en cc*n^[ 
palrtieians and I3ie global mining rdusfjy in an 
epic tale c>t ordiriary pecpia nsing to [leroc 
deeds In limes o^ groat ciisrs. ■ 




Mu^Jc & Drriik^ 




W& 'H ojnn flVP^ r^iglil rmiii fi pin 
Uuhl El"' Im'.I |1"m ■■III ' Imin";. 



Joi* M IQ Mar 776 Ptwrw; 42J4 1 7 
HuDiai PEnu 




REGIONAL fOOI? 

The BesiPapakash&:f[n town! 

LiunK3,CharVl,Cuv& Trout 

and more.. I 



J-J»#OliVd:ia Hiimr 
tiircqdnhuBFBffivBlico inm 



inlemoTlonal Food 
MueIg BilNiidL k 4il 



*^i^5^ 



fi>." '^'irvirr-rii'ii'ii] ^r^""n-oil:Lr<> 



fRK SHOTS Mjfn THE BflRMflft 




i?T rai TOfKHT- 



Av Uiiurlogatntesq con &:AirKi UrlM) 
utrBfTte-bai.VJiDtiTKiitcDm 



PCniPHERIA 7 



aa 



LLl LU 
_l > 

si 

U> I 



LL 

a. 

LU 



LI / 



WARASQA 

KICHWA MARKAM 

(Huaraz es pueblo Quechua 

Serie de Documentales Educativos en Quechua 

Series ot bducationai Documentanee in the Quechua language 



cakiad ds ukJa ds fas pe/sonasj tjufi 
vfv^ en jcn35 i:?uec^3^tifenJa£ ^tr^e 
coTKiCfii liKMo n/ idKur'H ctiiiiu !a cdlusa 
de t3 pobfack^ benef*ciaria. 

Anteced^t^ 

A LJomienzDa de) aAo pasado me 
matrcufe en el curso cJe quechua del 
Ceniro de ld»:)rnes de la Unrvsrii^idad 
Naclonal Santiago Antunez de Mayolo 
jlJNASAM). Eale £:uiHO es dicl^lo por Hi 
Prcifesof Sanriago Pantola Ramoj y se 
drvrde fif\ lies p^taa. b^aK:o» inlwmedio 
yavariTado. 

Ur^ cosa que me llamO la aterci^n era 
Hlhe^ihoiJereneieneiaulaunreprodLt::- 
lor de DVDs y un [elevl^of. Pefo nunca lo 
usarnoa en bs dos rriGseft que esri jve en 
©I curso En e^ Centro de Wbmas de la 
UNASAM ranibi^ se diclan curs:>s de 
Ingles, traTcSs e Italiano. Me in^gin^ en 
esos iriciiianlQS que n\ menos en el 
curso de Ingies se utillzaba material 
edijoalrua audiovisual. 

Aveiguando |iOf alli y pa aM scixe 

curses de quechua en ese entcricee me 
enlef ^ Que no s^lo se diclaban clvsos de 
quechua en el Centro de kftCKnas de la 
UNASAM ano [amtn&i en el Ctiirro de 
Idlomas de la Case de Gulas, en el 
IraLiljlo NackjfTai de CulLure, &i el 
Inslrt uto Lar^jLMsy y en te unrveradades 
e instilutcis publicos y prvados en 
Huara;. 

De tnnjho. ba esludianles de la carrera 

de edijcifcii;*! ticneri qix lltrja- curses dc 

quechiigcWigalonas- Fn la UMAS'VM son 
a! menoa 4 curcos quo ticncTi quo llovor 
l(BaliimnD5'Qnachiial,ll, Illy IV Dekjual 

man^TQ on bs uniucisidados prtvadM 

ccno la LhirveistM Pmadg San Pedro y 
Lcisflngti&s doQ*ribote los dumnos do 
educacon llsMgn ojsds de quechua. 



PERIPHERIA B 



Y &i nmguna de las icisliluoioies 
mendorradas se utiliraba material 
ediicelivo aiKlioviSLial para aprendGi el 
quechua de Ancash tJoe-lsBa. 

SegCin lo que aveigil& en paraleto, de 
aoueido a k^R esE)ecialislas de la lengua 
existen dos grandes tamil^s en SLida- 
m^K-^ que agrupari dile^enles varianles 
del quechua Estas grandes famlllas 
vienen a sei denominad^. el Qjeehua I 
[cenifaTf. que Incluye las vartantes de 
Anoflsh, de la sierra de Lma, de Pasco, 
Junin y HuSnuco: y el Quechua ll 
[surefWnojterto}, que incluye les 
varlantes de Cajamarca, Lambayeque, 
Cusco, PuriD, Aiequipa, Ayacucho, 
Apurimac, norfe de /ygentlna. norie de 
CJiile, E::uartiM y BolKna, enlie otros. 

CkAiKi se dedijce, el gnipn de varianrea 
que contorman la tamllla del Quechua ll 
es 111 t|fupo [nayoiilario en comffarscidn 
con los haWantes de la tamllia del 
Qiieefiua L Se dioe que el Oiiecfiua I ea 
un quechua mucho mas antlguo que el 
QiiHdiua ll. Sin aJionda muehi? en este 
argumento s^lo pensemos en la 
anr^uedad de las eulluras pre- 
colomblnas de /vTcash {Sec^iln y Chauin) 
en comjMracidn eon las cultuiaa pre- 
cdomblnas de otras partes del pais La 
cwilf2aci6n Chavin o Chaupn [cenlio en 
quechua) exlsfi^ hace mSs de tres mil 
sjioa, Is ullura fnca ft&ca mil solaiiierite. 

La ncccsidad 

Sin ir a mayores delalles sd^fe el tema y 

SU3 complcikt>dcs, do hccho no soy un 

Bspecalisfs de ti lengi^ quechiia, ni de 
lo coatdlom valo mondonor, d punfo cs 
que descubri iria necesidad: la de 
goncrar un material oducatr/o en soporto 
audiDvisi^l en lerKjua quechia de la 
varianto Huaytos on Anci^s^i, la rrf^ 
f^blada en ^ legibn E:<isl^n lo5 equipos 
do roproduoct6n y los o^tudiantos do lo 
lengua, pero no s;<isl^ el malenal. 



B puebk> y La cullura Cuec^iiia a lo lar^ 
de la hlstorla de los 'Vides han sido 
rele^ados, en e^:«eial a trav^^s de 
polUlcas e^catiuas imperantes desde la 
&*niia liasla la Reiiiiblica de nijeslioa 
dias. slendo en esia OHima en donde se 
prap*::it) de manaa m^ oat^6rioa una 
castelani^aclCn. exclusion y desem- 
tKXleraniienlo iJe laa jxrtilaeiones 
rurales andinas Lo Quechua - y para 
aTgunos eslo es oierlo aun hoy en dia - 
fue visto como folklOrfco y atrasado. 
debiendo dejai de lado lo que en 
esenc^ es para adoptar valores y 
aolrlude^s pseudo-oa:ideiilales de las 
$^Ites Es5 fue Msioamente la polltlca del 
Eslado en el ['>^^adu. f-loy en dia, es el 
Idioma del grupc m5s grande de exclul- 
dos de la oultuia dominanle. Durante la 
gueira Interna en los 80s y 90s, m5s de 
SOhOCO quechuaKiablantes desapaie- 
cieron. 

El sector ecfucatlvo a tra^/^ de la 
lormaoxyi pmriaria y seciiidaria inlenla 
mejorar el capHal humane y social de las 
fToblaomnes lurales Esle se::ror, confa- 

rr>ado por los profesores egresados de 
uncvefSidattes e mslilulas ij^iayi^kxis, 
se eritrenta a muchos recos. Una impctf- 
tanre es iMopieiar una educactyi 
bUngLiC Interculiural en base a ury 
oapaciraoi6n limilada en k> que resiiecia 
a la ensertanza de fe lerigua quechLS 
para doceniea. Eaias liinitaciones por 
psriB de los prolesores son el dsscorK}- 

cimenio do lo mofodolc^ia do 

ensBiiariTS del quschua, la pobreza 

texico en el uso del quechuo, descono- 

cimleiilo de la cJtcgralia para su 
oscritura y camncio de motaiotes 
educ3fri/05 BT quectiie. 

La soluci6n 

PofO, i^C^uro dGCOnollar un mofoiol 
ediX3lri/o en quechua sir hablarla'' La 
aoluciin fue fSscrior un proyecto quo 
iLMsra varios objelivos simples que 



podian SOT oumplidos do ocuerdo o 

nueslras hatnlidades y e>:pensrcia- 

El ohjefPA^ prlrw:lfjal era dear un malarial 

en soporfe cducotivo oudiovisuol de 
quediua Huaylas, la variedad liablada 
en la rogiiin Ancosli, de ocuordo a los 
prlncipk>s de los niiembros de la 
Acodemb Re^icnol do la Longuo 
Ouediua a?n sede en Huaraz. 

Este mglsiel audiovisusl consistirian en 
4 documentalss sobre 4 pueblos dentro 
de la piDvincia rie Huara? En cada uno 
do ellos, pGTSonos rcoloo, qucdiua- 
hablailes, nos (XJMlaridJi SDbre su VHlay 
atgunas an&cdolas. 

Luego, fendriamos los siguientes objelh 
vts secundanos; 

• Bnndar oportunidades de pr^icticas 
pre-profesicnalos a los ahjmnoa de la 
Escuela de Ciercias de la Comuni- 
cacion de la UNASflM, 

• Registrar en lormalo audk>visuaf fas 
culluras de las comunidades can^^iesl- 
nas en la provincia de I luaraz y sue 
diferenoias respecto a la altitud en que 
se encuenlran: y flnalri>ente, 

• Fomenlar el tunsmo hacia la zona a 
trav&s del registro de atractivos 
turislico-cuHurales a iravfe de la parfci- 
pacibn de los documentales en 
festivafea internacionales de documen- 
tales y Bu exhitwiOn en locales 
relevantes. 

Los benelclanos dlrectos de eace 
proyecto serlan los estudiantes de la 
lengua en instituciones locales como las 
UniverEidaaeE.lnstitutosPeaagbgicoEy 
Centios de Idlomas, adenias de los 
individucs interesados en sprendec el 
Idioma {personal de salud, invesliga- 
dores Bocistes, profesionalBS de desa- 
rrolo, elo). 

Perspeclivas 

Se espera que a partir de este proyecto, 
que pfesenta a individuos reales 
hablando en quechua en los contextos 
en los que se habia, m^s personas del 
sector educafr/o como de fuera de 
este, se interesen en aprender el 
idKHika, entender la ojlrura y gensrar 
Inlc^ivas que logren mejorar fe calldad 
eduoaliva de los dooenles y alumnos de 
prlmarla y securxfarla 

La Sene de Dccumeniales Educativos 
en QiiediLia no es un curso de 
quechua, dlsta mucho de serio. Los 
di^ilogos en Ids documentales 
contienen muchos pf^tamos llrigOlstl- 
eos del oastellano, algo eomijn en la 
variante Huaytes, en especel en la 
provincia de Huaraz. Peio es el 
quechua hablado por los quechua- 



haDTontcs, Los productos finaJos del 

pioyKfo son un DVD, una pSgina web y 
un folloto educative en PDF 0\3i& que 
este proyec'o ayude a comprender mSs 

la realldod doF puebb quediua, al 

menos eJ del CallBi6n de Hua^s. M 



Hkf Of the pCK^ifo V^ ko h Oucdiua 
3Cino)ri3 Of tc hn^jjsc aic^ the cuffufC 

The Goitexl 

Last year I be^an tsWng Ouecnis lessons 
at the Unversidad h4acGra] Santiago 
/Vitunsz de Mayolo (Uf^JAG^W) Language 
Centre. Thia cojrse is taiohl by RcfessCf 
Santic^ Pantqa l-lam^B and 6 drvided 
into three levels, basi;, inlefrredote and 
sdvsnced. 

In this Snguaga centre, you can alEO learn 
Erqlish, French and Itaian. W/ attenDcr 
^vas C3u^ VMhen I nofccaJ there was rot 
only a DVD player but also a TV set in the 
c^issrccr^, tut they \wfe rjEver used 
duing ttte iwj months I tcok ttie course! I 
thci^ht thel af least on ths Lnijish ocose 
these peoes of equipn^nl MXJti ba 
used, tor r seemed obvKus to me that 
audo\fl3ija suppcft irotenal ei^led m that 
Isr^L^^. 

Ltoing sane resesK^h atoul the Ciechtia 
CGJJsea taught m Hjaraz I bird out that 
the^ were cojrses rot cnf^ at UK^G^JviS 
Lar^ui^e Cenire but also at the Casa da 
Gues Language Cenje, the NalKJial 
hstrtute of Qjlture, ttie Lan^uvay lnatilu:e, 
srx) al local pudc srd pnwate uoN'ersiteE 
ard natrtmea. 

h fact, students Vilto wi&^ to ptisua a 
career in educatcn ha^ tc take several 
odqalccy couises in Quechua; tttere are 
at least 4 ccuses thathaje to te taken by 
s^Ldenla tnat exist at UM^S^. 
Cijechua I, i. III and IV Simiaif/. r 
C<PvBte unrvejsitiea sudi as ttie 
UnrvEfsdad l-Yi-Bcti San 
Pec^o ard Loa Angeles da 
(Jfumbote stislFnti have to take 
CG<j^es In Ouecbua. 

h not a srgle one of these instltu 
Ihns rrftilKy>a:i i^as an/ s>lb:ivi- 
sua; educational support nate^lal 
u!KlJ 10 learn Cijechiifl. Th^re 
wasnc'ie. 

I found ait too. 1^^t. axod- 
ir^ to i¥)me Ol 
largu^ge 
isis 



ojsi t^vo largo g-oipe wih dif&cnt 

uanalKjiis d Qi.ii*;lH^ in South Ariefki'a 
TlYi!^ ore: Qjcd^ua I {central} ■v/rida 
iHjIuJes tlie uarwils of AficajJi, ItiH sitird 

Of Lin^, Pasco, ^jnin ord HuViuoo, jrd 

OueUuei II (fKHlfb and soulfi), 'i^wh 
indigo iTO variontG of Coi:invrco. 

LarTt:tfy»ftiiw, Ojsco, FVjfio, Aieyuipa, 
Ayomdrj. Apjlni^c. rcriom /vgcntina. 
iHjdiieni Oilla, Cciwlof ajid Bdwa, 
an^^jogst othor ptcoG. 

If k^ f ai^ ctMOus tho? tlTO Guxb-o n gccp 
B a "VT'^i lanjer <j:xjp irf Jjjj-iiisirtoii lo 

^ Gpcakoro of the Qxxhua I group. 
IntereslMigl/, il is i^id itfil ItiH Queciiua 
spoken n 9ie Ouechi_a I fjcup is rruch 
nxxe anoent than tfie ore spoken in the 
Quediue ll group. Without going too 
tfeepV intottef hisIcTV lets fust lemember 
the antiquity ot the pre-Columban crviliza- 
tcns in the An::ash reqicn {SedTin ard 
Chevir) r ccmpanson •>/jrt\ ^ pe- 
ColumbiEn CMlizatKxia n other pats o'the 
Andes. Cn^^r. ovlizaton a Oiaupin 
[cer^r \r\ Guachua) v^as alrve 3 ihousard 
yesre ago, ttie inca crwilizalion only came 
to life ore ihcueanJ years ag^. 

The need 

Wittiout fping into further e:fl::l3r0tcr6 
atxxjl The lock: anJ ita canplenities, J am 
neflher a specialist in Quechua cr in 
£(Hnsh, the pjint is ttial I dscojeied a 
need; to gere-ate educalionaj aippoft 
reteiial m an audtMsual foinat of the 
I lu^as varent. ttie nxjsf spcken m 
Ancash. Vbu cou*d f nd scjre equipmsnl 
ancrgsl the classcoms and ine 
QuectiLfl stujenta, but there was ro 
audcvaal maleriaJ. 

I hrci^hout the riisloy of ihe /vxtes ine 
QuediLfl peopte and the* oilure have 
teen reJ^aled, especefiy by imperalive 
educational polces froii the Cctorr/ to 
ttie pfesent Republic, it ^%ias n ^e course 
of [tie I^Eequtiic that ttiere was a greatei 
e-ck-iscn. dlsempchverrent and 'span- 
ehfcaftn' of ttie AMdaai^ rural popula- 




PCniPHEHtA 9 



ELI ai 


_i > 


Jh 


r*[V 


^^^ 


urt" 


">_i 


? 


^^ 


|3 


LU 


0. 




sia 3 seen by sjrne aa bom irallofHl 
arO LnLle»d»flCged l^ fffieuc&ViiBslffn 
^ites. Slid for ihEGe imter (|-e Qjscfua 
Dsi::0e hed la leave asbe v^! i**^ r 
jiai ro:Ms anjJ aOcdl Ihe domnar! values 
and alWtOgs ol Ihese ellle CLklugs 
hJcTkVodaya, ihs QuKihua isngjo^ is me 
mosl eflxded irom me d<:iminBni aixi 
dfdal PeruMan ci-nure. DuHrg iha iniaTial 
war m Peru of Ihe fKfe aro yOs, nxye m^r 
!iO,CG0 Ojsd-*ji pecfle am. 

The edjQHlional seclof ir-es lo heto, txil)- 
r ri unan and EooaHenns lD*n(xc)uema 
rura iKQulaSicr mno;^ pomarv and 
SKundary etJicsncFi II1I5 eector, maOe 
up or EeosttGis iriiariaJ ifi i^wastiss £n:} 
nalTluies, has I0 deaf wim n^fv dNwee 
dHllarQes. One Ci ihiV rrcGl rnctrlail s 
lo pfTJide d h*f^L9l /ilBrriilh.iraf edixs- 
liJn tiuHlie 13 cased en a linnted leactier 
iTflimrij in tJuec^ua M^l teaizJiers as 
imiteQ tv, vague rcsons en the memcd 
rjtj!^ Icf leartwrj Ui-ficnLa, (exicar 
COveny in mer i£s d QjecJiua, a very 
Cage incwi^edEls o' Vkflllen QubcItijs 
arafnma arxl ms kck of educiifcinal 
matennl in IXectus 

Thssolinion 

Bui, n&v coLBd educatonal malenals be 



T>« Sull^bU I Ihv ir> V% (iM4^ nr H TteiIk? 

vdih diftffcnt ^pe ctjectNos ihat cojkJ 
t» fltiwvxl i^Ji^dina iji uuf NjHTiQja 
o&ei&JS and s-pertence 

TT>3 rrvsn cCjecrMj was to Cfmio 

QH;lllCk HllJ^lKfH l-JJFI|X:'1 FTMlf^fLHKl IFI 

OP auJC'-lauar toimai. pcntojloiTy m the 
l-liMvdH4 ^^ihfil ee-i jnf^jgHriliKl )>y Hn^vi cil 
Ihe iTciTB:e*5 Of tio J^togiciTal Ai^adcrry ot 

Tfnb EiiLKJVTajJl rrHtbfefi ^SiuuU ^XKt^i ul 
h1 cCajTenrspes oi 'I Ic^vns "instdB tne 
I'kjaaz ocMTico. In saon ere, reai 
fBfscns, QjecTiua spKil^ffK, ACiJd Tell 
usabojl ff-Gir fcj^ ard ionic arecdotcs 

Then, v^ \-e£i tG k^Mrfi seccntfcify 

ct|«:ihJes' 

• GhjG practcai trainr^ lo Ccniniu™:aKri 

• Mijl<G lUms about tha oilurQ ot Uie 
-VnlffiFi ccnrmirnaeG in ite 1 Vieraj 
prcwinco and tiow Ihsir 
Irves vaiy n 'Kpecl I" 
(he altiaxle ^lerc P^ 
Ihve; arxi iiri^tfy. 

• Prontte founsm To me 
zune r:v ojl^asry scmft 
of mtr touns! and culiuia, 
3n:a£;iiiT& aiid 9I50 
ihriX^ ms sjetTiing d 
Ihe ;i:t!jn8n!3f»E in 
n^itbnal and inttunatbrd 
fBRfkials, and olhgf 
rotvanf venues 

Tho l3^ pcpJalicn d 

the pi^flct v^x*l be me 

Q.£pchi^ st.risniS sa 

kv3\ irslfliiWJ's ajvfi as 

u^TMersiues, irciAuiGS. 

largi.iaga cenirBS, as 

v«S as irdiMdi£l5 in:0esEEd m laomiog 

Ihe tixxJ-'^E^ (hpaaH'i r^'s^jmeJ, «K;iaJ 

rE6cart:fei5, cnwcrmerEal dcveliicnicnl 

piDlffi^snals, ere) 



TTie Future 

a greater nurtor ol people from if^ 
Kliic^HliiinHi !44r!t[K hh ViFi\ Ra From 
outEido, Will iDO rr-CflCr interested in 
fHaniir-y <f-iH lar'i^]fl9H, ^1 ufulwaistKltne 
iTie Qucchua curiure and generating 
FiiliHlivAr^ tEi imF^nvfl llitt AiJiii-^lKirial 
Qt^it/ 0? Iccturei^ ana sfixtonra ol 
[KiniHrvHTnltiRCiJTid&rv >i|ii|y>ri 

Tlifi S»i83 d l:i*JCafionHl r>:>:njrrimi1ii- 

rtcs in Qusc^ija are rot a Quechua 

d.3icgjes have many w^rds bonowcd 
Irwri StJai'iiSi, 5 iXjfnrriort Uaifl In UiS 
I luaylas Qjecfiua venanl. escecalfy si 
me |-fuEjraz pfovjico, Ijut rr 15 v/naX is 
spoken by l>jpeotta speakers al The 
pfGseni lirrkj. 

Tlie £nd pcducts of ihia pfctect oa a 
[MJ, a web patje and edLKaimnal 
muienol in PDF foriiat. 1 1'cpe that ihia 
urcjecl will help ot'er lo LiT>derstafxl [he 
cufiurc ot thpS QuQcnua peoplo. ax leasi 
inuse 4n Ov OaUajdn dg I lu^i^ V 




fjas fnfoimacl6n More nfour™^^ 
www. per.j:>l>Gna.Dlog»ol,com 



^ CAlolF01?NIA CAFE 

Primer for CUmbers - 
Macca for Trokkars 

Ultlm*t« JJhrd-v U'yhl lunch 

''fSStyt jtfDoaiJr>M Jtafleh s«urt*y 

Jf. 2fl £te Ju/m SfiJ S~~ 
Huaraz - PQru 



r lOOf n^JDCf J? ffrCfl ie/ 4 nu 



PERIPHERIA ID 










Ji^ Aj4£ in: if[i«tt 765 0»"iinv 01 




Ions Quectnja cult jb ^bg seff* - sx) 
sill 3 &een by some as bom ira*ional 
aid i/xiffdeMeCped i^ pseudo-ViiBalffn 
ditee. end for ihEGQ Uilter the Qjacfua 
DscpiB hgd lo leave astii? v^! w^s m 
Ifer rct^ ard ailstil Ihe domnan! values 
and 31WLCB5 ol Ihese ellle culirss 
^Jo^vQaay3, me GLechua langjof^ is me 
TosI sxcldeo Irom me (Ximinam sxl 
dfcial Pauwan ci^/e. Durrg me 'merial 
war m Peru ot Ihe IKte aro 9tfe, mare mign 
50,CG0 Q^dui pec0e o^d. 

■me EtkJCallDnal sedof Ires lo heb, tom 
(1 funan and 5Coal lenns rD<npfDvem9 
rura p:j[iula!icr Ihfojgh pomarv and 
se^ndary eiJLCsnon Ihls eecTor, made 
ufj of teajheis irafed ifi uii^/&5[fe3 and 
nstiiijfeG, has it;^ deal wim narry rii\wEe 
dHllarQes. One d Ihft ntGl impci^lail rs 
lo pfTjide a Wr^iua' ilerQilim^ edixs- 
&31 bill (l"S l5 based cf\ a imnled leactei 
\mnin} in tJuecJ'iua M:sl tsacJiers aiG 
imited t?/ vague rcfions en the memcd 
rJo;jf "c leadu^ Qiecnig. (exkaf 
COvSiTy in merr \£s d Ouediu&, q veiy 
C99C hsDwied^a oi wrllten fjuediua 
gremma' axl me la^ d educaiiJ^ 
maMril in Qje(:*iis 

ThBsoliHion 

But, Dew couU educaLonel matenals be 



dc^/o^opod in Ouxhua wlihpoui spcokmg 

[!« li^nyiiuyH? 

Ttn^tiJiiliiiii t*vir>lf»i(iHf*?iMrH|irt)|Hf;l 
/^ dlt^etcnr Smp'e cCiectt^c^ m^ cojid 
buf miofji^l 'K3.:('V(Ifi^ In ciuf njKkijs 
abPl&K and expertaxa. 

The iron cCfecrS^ was to croote 

QH:;Illfi HllAHlKfTT SiJ^HK^I FTVlief M&l IF I 

OP auJo-lsuof toirnai. paHtulany n the 
l-li.fV^^ ^Auihiii us Kf^j^H^rwl )>y HCH iif 
She mcmCors of tio J^togiiyial A:3:terF^d 
O^ra'iLH I aryuflUH Iviaaj m Huafl/. 

TlHb EuJiOviaual FFHttfffl •m>jU okh® ul 
h1 cJix^jTienlaneB ot a Icvms "mstde the 
I'luaaz uotflnca. In oacn ere, rail 
pefscTS, QjscTmg spe^ikss, woi>:1 lell 
us abjul mcir h^t^ and some srctdotcs. 

Then, fte hsJ (he foilcv^i>i stctfttiry 
cCjecHves' 

• Gfve piaottai tFamrf^ to Cunmunca&Ln 
siudBni^^ihelif^ASflM. 

• MakG films afcou! the oJIufb ot the 
-Vdean ccnTrnnrnjes m Ine i luaraj 
fjovinco and how msir 
Irves waiy r ^eeppd I" 
[he altiiLXJo w^ieiG 1-^ 
Irye; arxl iir?»Sy. 

• ProfTtte louiiSTi To me 
zone CT/ cucficsry Sann 
d mc touns! and cdiura, 
snracliu^ and also 
ihm^ Ihs scflSTiing d 
Ihe dtxajnanjanas m 
nfitional and intematbnai 
fesfivHfe, and o^v 
letvaril voiuos 

The la^ pcpJaton ol 
[he [iqecl v^xib be H"-' 
Qjei^hua strisnis a: 

IfKBI FTSlllUl'C'B siji::?! il-z 

LJirMBfSiiios, rslrTu'LOS, 

iHT'gi.iagB oernras, as 

wefl a& lF-dr^i£ls aXGresCod in learriog 

fB tB^jE^iB (heatn rers'TineJ, fjxjaj 

rescatheis, enwcrmerEal dtr-eltjonionl 

piolB^^wnals, el<::) 



The Future 

II ci \y'i}t*i Dihl !kri 14 rfi»j^l ::! Ihi^ r<fi|Ht:[ 
a gFcater nurtter ol people from ihe 
H4Jiir:»iticjrVii AHr:tE]i x:^ vmll K* FrcirFi 
outSHdo, wlli iDC mccr interested fi 
FKaniir^ IFm 1;^ i|jiiEiQf, ^i ufUlWREFViLlin^ 
Ihe QjGChua curture arrd generating 
FiiLAlki«»4 l[i imfiKCPu^ llitt AiJiK-^lkirial 
qc^lity 0? Icciuroi^ ana sfuctonia ol 
[KiFiiHryHr«fKKi;iJTirl&rv siJuJrxs. 

TTie SwiftS d B>X>lliOntkl [jLlCUFTlHIllii- 

rios in Qusc^ua are nd a Queohua 

tX^FSH, lliKV HiH wfly ouLKhJh IIfMI T|ih 

dlalcgjcs have many vrords bonowcd 
Ifwi SuaruH^i, a uufriFriurb tiiaifl ifi Ue 
► luaylas Qj&Uiua venaFil Bscecfally m 
me hfuaroz pfosaicQ, but ft is w*ial la 
s;xiken by Quechia speakiEffE at the 
present Eimo. 

TTie eid poiucts of ihis pfc^ed oe a 
tlVO, a web fja:je and edL»;:a>»^ihal 
maiefiDi in PDF lomiat, i hope (hot mis 
ptcjBcl will help otfer lo LiT>der5la'>d [he 
cunuTG d the QuQcnua pcoplo, ai least 
muse in Ov OaUoK" de I lu^i^ M 




^^Slnfoimadin More nrcmsffi^^ 
*vmw, panphona.Dlog»oLcom^ 




^ CAloirei^NIA CAFE 

Primer tor Climbers - 
Mecca for Tiekkers 

n U 3 rd Z frcj^ ftooiftd CoJTh 

ADA*: £«hflnflt *CliM» 

Jf. 28 de Julio SG2 S~~ 
Huaral - PQru 



rlOlKn^fietJtvtieh/ flfli 



PERIPHERIA ID 






PeBU-ChftF 
WWW.C«Y-c^^P^TS.Ct^M 



Jn ib^rt iH;lUiit Ci^'A iAniW- G^vi'l Jnmt^ ul fmineiaiA 



w\ 



< 



m ^ 



irrelevance Bmong Ihe poor, of your 
s(alus 38 middla-claES college 
Gludenis on a summer" assignmenl. 

You would be roundly rejecled, no 
matler if your" skin is VktiJIe -as moslof 
your faces here are- or browjn or 
black, as q few exceplions who gol in 
here somehow. 

Your reports aboul yojr work in 
Wexico, which you so kindly sent me, 
exude self-complacerKiy. Your reports 
on past summers prove Ihal you are 
not even capable ol understanding 
thai your" dogooding in a Mexican 
Village is even less relevani than rt 
would be In a U S. ghetto. Not only I5 
[here a gulf belirteen what you have 
and what others have wtilch I5 much 
grealei than tha one exislmg balv^ean 
you and the poor in your own country, 
bill theie is also a gull batv^aen v/hsx 
you feel and wtiat the Mexican people 
feel thai is incomparably greater. 

Theie exists Ibe argument lhal some 
returned volunteers have gained 
insighr jnio the damage I hey have 
done to others - and thus Isecome 
more mature people. I do not agree 
with this argument. The damage 
wbich ^^olunleers do vjilly-mlly is loo 
high a price for the belated mslght that 
rhey shouldn't have been voluntaera 
In the first place 

It you have any sen^e ol responsiblllt/ 
at all, stay wirh your liols here at 

home. Work tor the coming Sections: 
You witl knoifti whal you are doing, 

why you are doing it, and how to 
communicate wirh Ihose to whiom you 
speak. And you will know when you 
faik If you maial on working wilh thie 
poor. If this Is your vocation, then at 
leasl work among Ihe poa who can 
tell you to go to hell it is incredibly 
unfair for you to impose yourselves on 
a village where you 3f<i so linguistically 
deal and dumb lhal you don't even 
understand what you are doing, or 
what tieople Ihmk of you. And il la 
profoundly damaging to yourselves 
when you deline acmelfimg lhal you 
want to do as "good," a "sacrifice" 
and 'help." 

I am hen; to suggest that you vdun- 
farfly renounce B>:Brcisirig Ihe power 
which being an American gives you, I 
am hare lo fflilrBal you fo Ireely, 
censciously and humbly give up ihto 
legal righl you have lo impose your 

benevolence on Mexico. I am here 10 

chalfenge you lo recognize your inabil- 
ity, your powcrlessness and your 
incapacily lo do Ihe "good" which you 

intended 10 do. 



PERIPHERIA IE 



I am here Ic entreat you to use your 
money, your status and your education 
to travel in Latin America. Come to 
look, come lo climb our mountains, to 
en|oy our flowers. Come lo study. But 
do not come lo help. 



From Ihe Service Learning Reader: 
Reflections and Perspectives on 
Service available through Ihe Natior^al 
Society lor Internships and Lj-penenlfal 
Education [now known as the National 
Society for Expenenlfal Education} 
wvi^.nsee.org id 



ErJ LftS Cl>KEnSAClONES QUE HE 
TENIDO HOY esfuwe fmpreslcnado por 
dns cosas, y qine-n declararlas antes 
de que presenie el discur^o que 
pret^ri^. 

Esluve imprfisionado por su cnmpyen- 
slOn de que la motlvaclOn de volun- 
rarios amerEcanos irabaiando an el 
exiranero viene pnnclpalme*i1e de 
senlimifintos y cnnrieptoa miiy aliema- 
dos Estuve impreslonado Igualmente 
por In Hue mleri^elo yn ciiino mi sullo 
frac4a adelanfe de los 'potenclates' 
volunlarios ccmo usiedea. aperlura a la 
Idea que la Onica cosa que ustedes 
puedi^n ol-eoer legilimamenle cci'oo 
voiuntarfo en Mi^lca Lalina pcdrka ser 
la iiTipolencia volunlana, la isesencia 
voluntarra como recibidces. corro 
quendoa o adopra:kJS amifjos que ftci 
tierien ninguna manera de devolver ei 
regafo 

EslNve imprei^innai"in igualmenrfi pvir la 
hipocresia de ^ mayoria de ustedes' 
por la hipDOEJsia de la almrtalera que 
prevafece aqui. Yo digo esto como un 
hfiniiano que hablo a -lerman:?? y 
hermanas Volodigosinquererdeclrlo: 
pemdehedecirse. Su viai6nmisiTia, su 
aperfura a las eualuaciones de 
prc^rarws (lei t>asada les hacje 
hip6criias porque usfedes - i:xx lo 
menoa la maynna de L,slKres - han 
dKidido ir esfe pr^xir^ uerano en 
M^jLKio, y por consiguienle, usiedeano 
qiiipfgn ir demaslado p'nlunrtrj en ju 
rcovaluacifin dd pfograma. Usicdos 
i;iHrran los oioK purque quierMn ir hacifl 
adclanic y no podrian hacorto si vicran 
a'gunasoosss 

Ew tiHKlHrile rmsibe que eslfi hiiKicre- 

Gia soa inccoGoionto en la n^a^rla do 

uslBdes. lri[eleoli^lmerilB, usfedBS 
ost3n lisiOG para vor que las rnotivacio 
rtes iiUH [Kiditfrar' legilirn^ my ttrxifin 
voluntaria on ol oxlranfccn^ en 1963 no 
pi(HfJenirivooar!:«[;.aralBrn.smHfl;xifjn 
on 1Q6S. "Misiones vacacionoG" do 



esladcunidenses en pueblos ntexica- 
ros coCfes eran 'la cosa' que hacer 
para los esludianles americanoa ricos 
al comienzo en esla decada: una 
preocupaciGn sentimental para la 
"recien descufciierta" pcbreza al sur de 
la frontera combinada ccfi ceguera 
total a la pobreza mucho peor que 
exisle en su propia casa. Esas lueron 
las lustilicacionGS de tales excursiones 
ben^vcias. 

Hoy, la exiatencia de ctganizacicnes 
ccmo la fiuya es olensrva para Mexico. 
Yo quisiera hacer eata declaracion para 
exp^iciir por quft me fiienlo enlermn 
cuando plenso en todo eso y para 
haceflea conacienlea que taa buenaa 
Intencrcfiea no lienen mucho que 
hacer con In que nosolros esramiis 
dlscutiendo aqui N Inliemo con la 
buefias mtencionea. £ala ea ura 
declaraclOn teolOgica Ustedes no 
ayudai^^ a natlie con aua buenas 
Intencicnes Hay un dicho Irland^S' el 
cammo al mliernn ae pavimenla ixm 
buenas Intenciones: esto resume la 
misma viaidn leaJi^ioa. 

Ahora, a mi discurao. 

Senoras y Senorea. 

Me ixx:liian haber invilacfo aqui espe- 
rar"ido que pcdrlan estar de acuerdo 
ccfli lamaynriadeloqifedigo, y enlnn- 
ces podrten haber luego p^seg Jido en 
buefia le y haceny! idn irabaiar eale 
ve^ano a puebkis mexicanos Esla 
fViaibilidad atilo eairi abiena a aqui^loa 
que riD me esouchan. guides no 
fKjeden enreriderme. 

Yo no ^'ine aiiui para polemizar. Yo 
estoy aqui para deorTes. en lo poslble 
asivencerlea, y OjaM iJelenerles de 
Inierlar imporerse vanldosamente en 
laa vrdaa de loa mejifjjnos. 

Yo lengo una fe fTfofimda en la enorme 
buena volunlad del volunlarlo norfe- 
americann. Jiin embargrf, au buena 
uolunlad se guede deber sdto a ura 
lalla absmat de delicatlezsi inluiliva. Por 
dfifinlcl6n, ustedes no pirf^en evttar 
Gor, al fin de cuoniaG, vacooioniGiaG y 
vBJidmJores del "eslitj jJe uKla rior|H' 
amencario" do la clase media, dado 
que ^Ka realrriHrile es la unica u»;la que 
uGKidOG coTioccn. Un grupo aGi no sc 
EKidria l>aber tles^noliaiJu sin ur^ 
pcrspectiua en Iog EGiadOG UnidOG 
lyfi'fi apxiyarlo - I3 oreerioia d« qice 
oualquior vordadoro noneamorfciVio 
fJetie cornpartif las bendiCK^iijis de 
DiOG oon GuG prOjimoG rr^G pobres, U 
file^ qus Cf»rla r^jflesfntencario Hene 
algo quo dar, y en todo n>cfrier^ 



pueds V deoe dEJiio, expiica poi qm^ se 
les oa,imo a us esluoiajites que podsn 
av^idSf a los campesmoa m&xicanoa a 
"mEqcrar eu cahdad ™ vida" on sOlo 
pa3arurflE'TieaesEn3uapuei>o3. 

La unita coan qis usiPdes haran en un 
pueblo me/icaro ee crear desorder A 
lo map', puedsfi inientor convencer a 
las muchactias rre^canas qu° oeben 
caaarsa ton un hiyntfB pven que ea 
exitoso, r.c0r un ccnajmidor, y lan 
lrres(Stij[So de la^ trddii:one^ como 
UEledes Ln el peer de os cases, en su 
e3*itu de "dtsanciJo con'iuniiHflo' 
prxtlan crear suhclenlep oundirio'iBE 
para corssguir ouo aiguiKi muera a 
hfilafffi de^^xiftFulB sua vacacK*ies Y 
luego regtrsarSn f^Pido a sus barnos de 
i:5flseTnalBfa"ii1t9"rdejflj&HmigiJsJiffl(iri 
cblstes SQbf^ frlioleros' y 'espaWas- 
mijjfldas.' 

^jpqngai rjua ualartea luenri a un 
gusto rcfleamfficano esto veano e 
Infentarflr^ ayV'lfii a loa [v'ijies flIN a 
'a^da^e' Muy pronio estcs les 
Aaci:iViari en la »«» o ae reirtan de 
LCtede^ Per^nas one entleTden que 
EH& ^KCpiaa ^AKioarn^iAii {ultjatilefi left 
empujan a este gesio se TCsfan de 
uslfldas cofo:: ai ualedes fuflran mrVoa. 
Roito sa dar^ cuonra ustedes ae su 
imfiftflinerKiia mire Iljb ijohrea, de su 
GslaTus corro estiid'antes unrvefsitanos 
rte ijia-iO media en un puj^^jcltj lie 
verano, Serlan recria^ados mi;/ pronto. 
no impcda ai su piei es lilai ica- corn") la 
maycria ds las caras aqui cobrl^a 
nagia, a exoepi";B^jfi da unoa tp.]e vhu 
enire ustedas. 

Sjs mfcmes solye 5u trabajo en 
Mfe^loj qua rriE enviariYi. Iwri st^IjIh- 
mente. erajdar. auto-cc^'ictacervjla. ^ius 
mfonnes tie weraiioa lasaiija 
demueslran que usffldes nj eiquera son 
oiiaces de enlerir;er qiia ais Isjerejs 
ados' scfi aOn maros reievanlea en un 
piianio inax*rario que HI ! I ji 1 tHnio [x^ye 
nofte-ameflcano, Nq «cio nay una 
diSlanoi a'jn mav^ir eiilre ki qucj 
uetedes ttenan y b pbe offos fenen en 
rxitnpararvVi L".:£i 1 ta diaiancia r^L je «xia=e 
aTtreuFLtfldflsylrrfifytveserini rmpin 
paiG, poro hay tamtri^n una diGiarida 
lnL:iicli|)arHt]leniHilM nvrviv Ftnlm in '^m 
ustodos sisnien y to quo fa actro 
"lexionnH siBf lie. 



Exhale el argufnehio de que aiflunoa de 
los voluntarvos que rggresa;! a Jos 
EEUU. rian ganado una visnin del 
dar>o ([ije han hecho a olios - y as' se 
vuelvfl'i parswiflS mds n^aduraG. Yo no 
Bsloy r3e acuerdo con es^e 
arffjmanio. E dono que haoan loa 
voiuntanps es un precio demasiado 
aito para uiia visidn lardia de Oirfi no 
deberian tiaber sioo voiunranos desde 
al pnncipo. 

St usiedes iienen cualquler aentldn da 
responsabi^ldad, qu^ense aqui en 
Cflsn. Trataian para las prOximaa 
nlflcrjones LFslades sabrSn lo que 
est^ hacJenfto. por que lo estln 
haci^do, y f^mo oomu'iifarae con 
aqu^llos a qutenas hatJian, V ustedes 
aatjr^ ajaiLdo fallan. Si u^tedea 
Insisted en irabajar ccn Icfi polxes. si 
i^alfl ea au wjrracn^ri, enloricea fior la 
menos t'abaian eritre eJ pobres que 
las iHiedefi decjr a jsledes que se 
uayan al diabic Ee lncreiblemen?e 
miufifo por parte oe uaiedea imporr- 
arse en un pueblo donde ustedes son 
lan aofdoa y n^jdos Inpi'jcjilrarneme 
que no entenden lo 0U6 ustedes 
ea^n fsaE^ier^io m siquiara <pi^ f% loa 
que las perswias plensan de ustedes. 



y uSTetiea misn^o se da^afi profunda 
ri^nle cuando detmen algo que 
qu-erar> hacer como "bueno," 'spirit 
clo' o 'ayvda,' 

fb esloy aqui isga eugpfliyE qiJ5 tf^ru.r\- 
cien el eiercico de pixJer qije uiene por 
ser un nrsfteameHcaro Lsloy aqui fiara 
iCHjailea libremenie, ocriac.ei"^flmeniB y 
Tiurrnkjemwue a o^ar el defecm legaf 
que ualedea T^enen de imponar au 
t:en^«:*9ncia en Me*x» Lsloy arjjl 
pare desaWies a reccftxHf au mcapa- 
ddad. ELI <nelicacla y su "Tm>lefv;ia para 
hiicef el 'tvEin' que pienstfi liacer. 

YO esfoy aqui para rcmiies a usar eu 
dii"ieTO. au aieriiR y a^j eduoBca^ ijaia 

viaier er America Latlna. Ve^gan a miraf, 
verr^n a ailur nuHS^a^ ntonlynrfr, a 
dlEfruiar nusslfos paisa^, V^igan a 
esiudiar. PemnDvnr^aiaayi.clai. 



Fuanfe' The Gavice LearwiQ Reaaar 
r!efl& ilDTTS arn i Perftoect"vfts on ftarvrf:e 
dlspcfiible del Natkxiaf ^joceiy fc intern 
airpa awl ExjHrieniial Eduialion 
{flhoiH corcclda ccixo el Watkyiol 
ficoeiv If Fx;jeiifiAiifll Bfijcaticm] 





Novaplaza 



Supermercatlos 



PERIPHERIA 13 



^1 

^ IT" 
LU Lu 

^ I— 

I- 2 

Z ~ 

lu 



SEVI 



Por 03110 drsscfa 



BOHORQUEZ 



Antonio G<^er Bohdrqtjor. para sus amfgos "Sovi", ernpe^6 a 
ftscslar en la d^ceda da tan 60s y stguft actsvo. Hs ascatada 

montat^as sn ^arios coniinsnros y abiorto njtas on Eopaffa. 
Ilaha y Peru. A d'lersricia de rriuchas escatadares, publtca 
lib'os. redscis y sapsiviss sri'culos s in\fBs!'gs Indo h ralacionsdo 
con e! andinismo. &n tornia esp&dd sobiQ la CofdiHeia Blanca. Es el 
pi^ct/fsor ds is tiscsisda en gisndes psmdes de roce pt>ts en Sos 
Andes del Peai. desde que e$cal6 ia cam EdelCerro Pardn {La Esffnge, 
5325 m) an J9ii5ySsSEen ISd5- Tsmtji^ fti9 piimHrn an sscsiar Is cars 
SO del AJp^mayo (5947 m} ftor su canal Cenitel. iiabituaimenie confutr- 
dids con Is Ferrsn. Aptiisimffnts dings sndsstnto 0(g. 



f.C6mo ooncibes el artdJMi^mo y que 
lo diterencia del TuriEmo de aventura? 

Concibo el montailiEma Ein eEplrrtu 
compelilivo, como medio de apren- 
dizaje. Procuro conocer elt lado 
hunianisLico y praclicar lodas aus 
taceias Prefero llamarlo andini^mo si 
se iiqacrlica en Ids Andes. 

ElfnonlaiiisrrioeselconjunlQdeaclivi- 
dades lOdicas o deponiva?. como el 
excursiomsmo, la iravesfa (irekkmq}, \a 
BEcalada en hielo, nieve y roca, elc 
que ae praclca en la monlafia. No 
obstante, la paiabra monta/^ismo se 
usa mucho para refenrse lan s6lo al 
excjrsionismo o a laE ascenaiones a 
■nonlafias sin mlJc^a difioultad. 

Ell^rminolunamotleauenluraeslapor 
defnlr Loacui^O hace poco la irkdustna 
lurtslica, con nociones algo desoalei- 
radas del signlticado de aventura, para 
refeiirsedemanera general alas aclivi- 
dades ILidicas o deportivas en la 
naluraleza. 

f.C6mo se ooncibe el aridfnismo en 
AncaEh? 

Se cnnoibfl ds manflra basinnte 
comerclal. porquc tienc sjs orlgencs 
Hfi f4 ^Hrvicro i^ IriH c^njFKiH i)h AiriiliniN- 
tas CKtranjcroi, Por forfjna. hoy una 
p^rlH dH \a riLJHv^ (jHri«ri4:i(^r] Mnoanli- 

ina piactica el andinismo como sficiOn, 
tPoedes dar aigunos ejempios de 

Dtras lormas de concabir el 
andinismo? 

Imagin&nos que jn grupo de amigos 

OOnoibe hI HridiniHrriodH ruHJihra Il|4Iil:j4 
y romiSrrtica, Lo practican, por puro 



PERLPHEHIA H 



placer, reapelandc un confunlo 
de principios y normas 
morales iradjcionales qiie 
regulan sue oomponamientoE 
y relaciores. Pues bieii, esia 
manera Iilidico-rorri5ri1ioa de 
concebir el andmisnio puede 
resuHar aniiojada. quizS 
inflenua, para olro a'up^ 
que antepone la gesta 
depQMivo-compeliliva o el 
negocio a todo lo fJemas 
y oonsidere que sus 
pnncipios y normas se 
adecuan m^ a la 
realidad de su tiempo. 

Para sef m55 corcreto recurro a dos 
punlos de uisla de lendenoas del 

andinisnio. Una de ellas llama "Irlento" 
a laa escalades por lerreno uirgen que 
noaloanzanijnaclma. es lo tradiclorial- 
La oira, m^s recienle, considera que 
esas escaladas inconclusas son 
"nuevas ruLas' y cjee licilo darles 
rombre La lendencla tradicionaiisia 
opina que dar a lalea mlenlos el rango 
de nuewa nita se de be a un empobreci- 
mienlo en la escala de valores del 
espiritu andinista, cada wez mSs condi- 
ciOTiado por el lemor a admilir el 
frar^so o la nsf^sidad ds lui^Tifloar el 
(Syito ante los patrocinadorcs o la 
aOOiSdad- FhIH opinion sx rojni^ilica y 
demasrado radical sogur la lertdcncia 

FHOiWltH Aliil HHi, H.nib^ [anriOid«n Mi 

que el m&rito do ur>a ascei^siCin o una 

«H(^lHd» «»1^ HFI »\ H^rilri y li)H rriHdiON 

utilizadOE. 



^Er que han cambjado las eypedido- 
nes andinas en esios uHimos af^os 

con relacion a las da laa decadas de 
Ios70sye0s7 




Creo quB el principal cambiolopercibi- 
mos en la memalidad de bs gnjpos 
que prelieter ahora el andmismo con 
^tiJo ligero en vez de la logi^io^ 
B;<pedrcion3ria pesada. 

Era ncnrigl que la msyoria de Iss 
aniigu^ expsdiciones a log Andes 
necesrlaran mSs recursos humanos y 
materials^ que lag actuates para 
corseguir lo mismOr Esas grandas 
expediciones ya no son necesarias 
para escalar monlafias sndinas. 



^Por que no son necesarfas? 

Porque eT desarrollo continuo de la 
capacidad l^moa indKiduel, de las 
comunicaciones, de la indusfna y el 
comercio dedicados al monlafiiamo 
favoreceelestiloligero Este eslllo tiene 
su m^ima expresi6n en la esoalada 
Eolitaria No obstante, todawte llegan a 
los Andes expediciones pesadas, con 
logistics y recursos proplos de las 
expedcciones a las grandes montaiias 
himalSyjcas. 



la pal^ra B:»5>fidK:r6n liene fmy 
connotaciones de organiiaciOn 
pes^rtH cnn esliro anricuado Evffan 
pronuriciarla, o la usan con ironia, las 
ligrdadaa quw iiiefiaren H5i:alHr h'iIo 
con sue proplos recursos. Sobrc fodo 
|inri)ue la avRriliira, la satii^fi^:r:inri 
personal y, como dije antes, el m&riio 
de la escalaria seran niayores cuanlo 

menos medios se utJUcen. Esto ultimo 

lo {:nm|irerM]nEi mijy pix:D qifienns 
prctendon obligar al andinista a 
cnnlralar BHTrficiOH que no rtasea, y 
olvidan algo imponanie: sieiriprc habr5 
qiiien necHSile agendas, guias o 
personal auxiliar para esas rutas que 
una minoTi'a puede fecorrer sin ayuda 
dsnadie. 

En el ambito de la tabia hawaiana, la 

bioicletademontanay laescaladaen 
roca/hielo e>:iEte un espirilj de g^upo, 
de <^amaraderia. ,i,C6mo definirias o 
axplicarias lo que dislingue al grupo 
monlanero del reslo? 

Tengo fa impresibn de que los grados 
de camaradena en esos Ires ambitos 
son similafes cuando coinciden sus 
necesidades y moliuaciones- Oira cosa 
es que la practice de cada aflcion 
requiera Jecursos dislintos. 

ParecB obvio que cuanto mas minori- 
laria es una alicibn mayor solidandad 
se percit-e en ella y me|or se manrties- 
lan los valores humanos. Tambien es 
Ipgico pensar que esa camaradena 
disminuye cuando una aticion se 
maslrca, deja de ser ludica, tierde a la 
competicibn o busca el exilo a 
cualquier precio El sertido de la eiica 
suele ser la pnncipal dif erencia entre los 
distinlos gnjpos que praclican una 
misma aclrvidad. 

En una r^ion como Ancash, con 

ba|os ingresos y niveles da capital 
humano, parte de la poblacion local 
[sector publico, emprasa privada y 
comunidades] ven a los andinfslas 
como una de las pocas alternativas de 
generacion de ingresos. ^Crees que 
sa deba fomenfar mas la prflctica del 
andinismo en la Cordillera Blanca? 

Por lo general la poblaciOn Eerrarra con 

necesidades pjimanaa, preocupada 
por sobreuiuir. cree que los andlnlstas 
son ncos. Al senano le exlrai^a que 
algulen gaste dinero buscando en la 
montana la avenluia, el sosiego y los 
valcres que ha perdldc la socledad 
obsesionada con el fe-Lilo y el consume. 
V al andinista que prelere praclicar el 
anduiismo con independEjncia le 
mclesta que lo vean come a la galllna 
de los liuevoa de oro. 



Prnmonmnar la Cnrdillecs Bfanoa comn 
dostino andinistico rcquiere, pimero, 
un ealudm rBaliela y riguroBii de la 
carga de uso actual en d Parque 
Macitinal HuaHcarari y calculaf la que 
podri soportar. Lucgo, sufcienfe 
mrifialia enIrR In^* iritareRHdosen si ii^o 
njral y andinisiico, la proteccton del 
Bspacio natural y el negocro lurislicn 
para alcanzar acucrdos raionablc- 
menle sali^ifackHHJs. Enlonqes seia 
posible una planificacidn, basada en ^ 
desarinllo soslenible, qup ewlahle^ca 

de maneia jusia lo que conuenga a las 

partes impliradas 

Convendrla que uiniesen a Ancash mas 
srdinislas de otras paries del mundo, 
por supuesto. No ya por razones 
econtimicas, smo porque al visifar las 
Cordilleras entienden me|or la necesi- 
dad de profegerlas. Ls preciso fecor- 
dar que a traves del andmismo llega 
tambifin el simple lurismo que prefiare 
visltar lugares de interes, degustar la 
gastronomia de la zona o divertirse. 

LoE andimstas, en teoria, por su 

contaclo directo con la naturaleza 
deberian tender al conservacionismo, 
entendido como las actividades 
relacionadas con la proteccipn y 
cuidado del medio ambiente. Dentro 
del medio ambiente esta el lactor 
humano, poblaciones urbanas y 
njrales especHicamenle Muchas 
veces, la baja calidad de vida de estas 
potfeciones ocasiona que estos usen 
los recursos naturales de nK?ntalia en 
lorEika insoEtenible para el uso de 
luluras generaciones de comunidades 
y andimstas. 

Tomando en cuenta lo anterior, ilos 
andlnislas hoy en dia deben ser mas 

que conservacionistas? iO deben 

involucrarse directamenle en activi- 

dadfls de desamsHo y 

superacton de la 

pobreza de las 

poblaciones 

locales? 



CiBO que lo uno nn est* reriido cnn In 
otro, Un andinista puede optar por 
ambas <:oHas, con al grade de 
compromiso que fe pemiiian sus 
mediOH y su vncacinn 

Fl verdailnrci rTKinlanisfa vglbra y 
dislruta la naturaloia. Asi que tiene 
ra^nnes suficierile^ para deNear Fa 
protecciiin de los cspaoios naturales y, 
naiuialmenle, se le supone volunlad 
de ayuda al prCjimo. 

En mi opinion, un andinista, como 
cualquier ciudadanc, deberia lerier el 
dcber mora] de denunciar lanto fa 
pobreza como situaciones ecologicas 
injUEtas, y brindar su cooperacH^n si 
fuera necesano. iComo puede 
brindariaV Pues propomendo proyec- 
tos, parlicipando en otros integrados 
en los programas gubernamenlales 

Pefo para proponer es necesario 

comprender me|or £,No cfees? 

A veces el turista poco avispado mira 
la torma de vida serrana andina y fa 
confunde con pobreza, sin sospechar 
que &lquiz5fenga menos propjedades 
y dinero que alguno de los campesinos 
que saluda en su trayecto o que los 
arneros encargados de llevarle la 
carga. 

Montanistas y turistas deberian 

Gomprendei" meior la cullura o la (orma 
de vida andma para inlluir en ella lo 
menos posible y, antes de dar regalos, 
propmas o limosnas, considerar si asl 
crean dependencia o fomentan el 
espiritu mendigar>te que se atribuye 
tbpicamente al campesino serrano. D 







PERiPteniA 15 




Cffnaem^li/en:lini3!Benelcff'r>a'iiJsviJ^Arl^^onrepj- jVtttj? cB^eefWe &S6 tsmotVJ'itiAfwP'i^ 



'So^KftiisfriyKSs. bogan d^rrting in Ifv: 
60^ and ita rn snU -Jintrng loduy. H: his 
cfi^jbe:^ 'Fwu'jJiMis c?) many «YtfyiBrpJs 
aitf GpCTGd JOJes In Spsfn. nsfy and 
pGfii. WNe mst^s tn"' dlftetfinl fivr' 
nuni' cffcf durton g V^ fic vjntcs and 

rtJaHTC/os aW [Me s&i-es retirtt/ re 

HT^iEsf I te s !fie ptc^^eer d' fyij rrx^ ■'\^ 
cintrs yi JAc ftyuven Antts, s^ice he 
dunbfKl rfm esst 'scs of ffia Goto ^-^ran 

iGce^nryya tieMasalsoltsit^tociimC} 
ihc 60U&1 facG of the /Vparreyo /JSdr nrJ 
ilaojgfi to Ce'^/fs' cJJsnrt&, ijrjnifrjof\ly 

What e^ocflydo you mean tjy 'andmism' 
ana v^liiJt diRoiQntlalas jE rrorn adventure 
ttxifBinV 

taken, not AilJiacximpG[kiv& Sprit btitoa 
a meaie □! tarfiiry. I Ity 'o gel 
acquariExI vlIOi Its l^jiranafc sde and 
^Tsclice il in Si 1E Ityms I fjfelec !d call i) 
andlnisn if il ia pfacttcd in Gig findaa. 

MLXJitaiTiGtdng fa^ inio tTe group 4>' ludC 
and avrting aritwlKS, '^ 's<f;itf^ona, 
IjeWots. ice. ancNv as! nKKClartina, etc. 
thai are pr3ct>:Kd "^ llie nx^rilairv? 
Hcweser, CX; wstl 'mcuntLjree™"jg' s 
Irequaiif/ usetl lo rels t^if/ lo s^o/tixs 
cf not so cBfiicut mountain olmba. 

ITifl lerm 'Qdvonii/Q lourksm' g i^ lo be 
dEilrifiiJ.TFis wi^f] Fbs \fCiB-nlyiiita i \.aeB:i 
Cy ine icMiEi mJuslry, vmTJ* ^r*''^ 
fHTilurti of Ife alcpiifcflrifs uf ihe •\(tcS 
'aO"^?filiiro', vrtyi Ifwy iQigr gere'^fy lo 

flcnv*1ieB cerf OTF^ r ihg gr^ot GUKtocf^ 

hlow e andmisrn urvJar^iood in ^cas^V 

n e reolCed m a verv canmerclai w^. 
tiHfBiiSB il Ilea il3 cr^imi si Iha asifl^s 
industrv g^'eri lo grxiTC oi tofo^ 
amJiiiisLs. l=[jLLirflLeiv, IaIrv n>su la stnr a 
tra^nail ot ™ rew /^rcaal^ g^neraicn 



PERIPHERIA IS 



acMy, 

Can yuu gpje soma exarriples ol otf>er 
ways ttiat andiniam 13 ccrisidered? 

Ijjfa imagne that d grcLO of Trends 
oralis 310 fjian m a j*r^ aid rnmariiic 
rrtfirof. TVicv (jJEtice it, fof pltaEiJGiJlly, 
refjEctng a irali'iT'ial sal ct prrc^.tee 
and JTorar nams ITal ■egulofe dBr tEiiiw- 
lair 3nd rglaTcre^ipB Wni, &iib p^ij- 
lOirantiC ■nLEner q( priiCtrctng aTidpTism 
can appear arttKiuataS nn^fis rm^, Ic 
EmonTC grajp tfHt puts ccmiEEiliuc 
pursiJlDfUieijaTeratDnotinccrna ttjiore 
ovovtnirq cfee and orGHJcri ttuza- Oiivn 
prmcajJas avj nr.Tms ary rnrve rKfe;i: 

io t» rrrxe r^cte- I Cifi 5^* >w IViU 
differma pontB of view amcngsl oiho 
andlnjsm app^oatties. One cf Ihpm reiafs 
to 'an^npf s" ^»iiGn an opcditcn g^xs lo 
Ihe nci/ilari atl |ne& a cJntJ or ne«v 
rouR* TTfli raiis. Tl-e OiTcr port d viitw 
axisKtafs ifBBn iJTlniE.*)9d cflrntE ae 
"ne^ rtsjiea" aid Ihcy inink it juslrfied id 
y^^ ifiam ng^niK [fie tradifiOBfeJ 
terdoncv lEiinks Vat to ^vQ these !r^ ffe 
rw* d 3 riHw roiFia is Ifia resiJI of me 
inKXMaisfnnent of tlio otis'is] Gpini, 
^Cl» 15 tBTio nxxe aro rrtjrs ccrrS- 
liuicd by Uio fear of adnifttig fa^jfo to 
spjysTs arO sorswv "le fens' opnKyi 
Is boin too romantic and too raJtai 
annrdirg lo Ite 'KiSii l^jnd. fJsverihe- 
less, tlic tradLtonaliaT iJid rccerit vlev^s 
b!3fi ^/ee Ital the rTienl 01 a dmP ie c/\ 
[fB style and mcars used. 

HtWii havQ Andean inouniain expeditions 
c(iar>ged m receni years oompamd 10 
Ihe oTffi from the 705 and aOs? 

I ihlnk (Tai \i-0 wa^ chi^gs c^n be seen 
IrHha UBrllialilv t J ^cii«a llfil r^w i^eft? 
an atar^i sryle or andinism inswa:! ol trie 
li^r/y kjU^klir: trkijeLUnii la 

Paal exp^dilicr^ m ine Uikrs i^quii^ 
mc^ human ar^ maiGTa re^n/res iTian 
thB pfTserii utfS kj fti'iieje Iti*^ *-ame 
erO Thcee ^r^, hee^^ fE^ixirced 
(s<i:s!6ltHQ u> diiiij llie Ajreai ncufj- 
tams Gfe re? necessary an^mf/e 



^Atiy nrflri'l ifiHy nBCHsSHrv ariynrHe'* 
BHrvfiE!Hi)l tfiHTKir^lnfisKniJUTiT'ifL^ii^l 

ei^EeiyiM^ that ae docScatod to (he 

f):frfnnl(lt*«(n^rirfil(iEr>:frjh:kjHll»*:.t!ni' 

cci cococT/. Of cwminca^iiyTS. ^ an 

iiftiiriH hlyi« :il rTKXjnlhir'HHnry. Tlw yl^ 

h^ i!G coi?^ exjjosslon in 5c*Kifv ciTTts 

h:hwviB, birgn t^^Arfiitjn::; Nllll ^m^ n 

the M3es. v-flh ^o^dicz ord rKoucea 

lan GXiixSlicrs. 

T^c wyd 'CKOCdiWri' hj3s conrotcBiOTO 
1[)il^[]t ^cp^ tieirriK^ i>'Pititny iiir^ffiljiBiJii 
U^rg Cut^tOO ETytrS. "Fix: QOXpl Ifiat 
profcr ED Climb uS^ Cnfy TCir 0at"i 
r^iEOOT^es, fryn::^ toi.Gelf'e w.ro, rruse 
It Ircniially. Moiniy bGcfluiie ITie ad^in- 
lue, perEcnal sifeiadKin, aryi, as I 
mcniKitd Cefcto, the merit d (he dimb, 
wH be greets v^ien lEts rescurces sb 
Lcm. This liflBj IS not so v^n i/nJosEcod 
Dy ihrise «^>^ pielaid in siisiy Ifia 
a>ari& Ij^ hirlrc sciwixs rat he cdesnt 
Viianl, targeting s(:metltr^j very InixwHrih 
Ihoro v^ aNwiys te scmccre v^B reeds 
ftgercJBS, JjJ^Jee a assslanl persviriFjl 
fc* tho«o louteo Ihat crt/ a minoiry cm 
msiliewfhiAit ar>lKxVshelp 

A (jenan i3jTa:jg^ip e-aste wimn ihe 
spirit 0* ihc group uvho't sjiflng. notnt£tPi 
bilng and rotWioe climlxig I ^u^v ■Aij.ild 
VOj dsSinguish Che irounliiieaino group 
Irom theresP 

I \s^^ Ihe unpfBsson ifiat The i&fllE or 
o:jmrQdcstuf in tfigse tYse o^Efuftsa bis 



jfliiw wrfitH' mri'iwQini' wkI rwpnaily 
'^atc^. ^TOtrerffiT^ is that tno pracficoof 
ewtti St:lMly rHilUrea (flflHrHliI ■rii^JHHe 

\\ ^eoms {fMti^ nM ^hi lliti w::lri;iLv 

has fewer (x^dftBi-ricfs a cn^aic*- Kdioririry 

IS hMTl williiii il mti 'TiifTiriri vhIih^ ri'H 
mDTQ cteart/ manifest Wso, n Is icglcaHo 
Ihlnk Ihg: tin? aniT^^iIri cJiminlKlEe^ 
lAfien tho acMy 'las lagc rvnto'oT 
TtWinparPl?!, KiJ wdObngflr fun, iiil iWidS 
to t^ccmo coTocWKe c icoks for 

usuDJiy ffio big <]ttcfor>:o rxiwx^ mo 

vwsjitr yrrjuiiK l]*il [Jr^^t'SJ lit SHrnt> 
SClMIy 

IraretjionllkeAjioash, wiltiloijvirxxime 
leveLa, pari of the local pcpul^ion labile 
Inslitufcns, private txxr^jantes and 
Andean communitiea) Imk upon die 
andinfsts as one o< rtie few aftemel^vs 
Iff generaSng iiKxe incana. Do you 
rtiink Uie aclivliy ol mountaineering 
^ouM I^Q promoted more? 

In gaierd, wtlh cnV QTc tHSt reccsstiies 
ol We, and praxiupied Aflfi survive, I'le 
ropuiatoi d the Ardcs flirts That Cie 
andinisrs are rcfi. llB Itx^eiI [»C(>lB Und fl 
strange Ihal somccnc spends more/ m 
llie mrxinlain i.-d^mg roi grj^f^jre pe3:s 
and the values Itfit by sccicEies obsosaed 
%wTh success avj cdsiirnefBm Ihe 
andinist ITBt prefers to cractce andnian 
In an txteixn¥3erfl way cfelil-;"?; tii Ie seer; 
□3 [IV3 QDCGo thai layti !he solder ciH . 

Romcling The CcfOlllcta Blarxa as an 




>^:-j^s. 






tt cara S£tfe Cbto ^^rtfl ftf ^Jtija. J3iJ rrrj. 



ll^»1i^-K^^■i?slirlrtlkaTrf|^Ili^H<fl^?■,)^{^■^vl^ 
lo-sofTi Study ci tc lco3 copocify at tfie 
|-liiQ4:-j>i»riNHlitiielParlilO(|pi4^niirH[|iti 
ma>tnijn oapoclTy ^l cor: surd N&W- It 
n^fxl^ »/!l,-3Hil t^i^fi^rv Lx^tWritm rht^ 
coos iiii9CS!Cd in tho rui^ xd arKirh5tB:: 
i£44 di n, in IhiH tvc:{hii:lr::ri (>] riHliiiH 
feKB\es. ETd the ixtftt industry to rc&ih 

rfH^VV^llH ti^^itHitxi'h lli>l[ J^^^v 

c%«rvcoo. Ofiv l^^sn w* a n-^stor pian b? 

mcnt, flot cstabisi^^ fhe rules Ihot will 
Kiiil^llKrnt^'Kl^lFWrliHf. 

(>«»!#*, ilnirtllleverygiHd Jii AtBufi 
If arontets oimo frc^ ell OKf ro w::rt;J 
r^ QfV/ for Qconomc rt-ascns, tut also 
be'.^aLise ia^h^i ihey ■j^ Iha moiiraan 
raifits thsy ^11 bctia understand Sc 
ffed 1?^ [njlecl Ifcni h 15 mrpci'lanl to 
rcTiontxT thai It H (hfOj^li arvlnism !har 
AB h3i^ Id^fTsn at all. fial is ;o say U>!ffe 
louriaE ^^lho prefer to visit tawis amJ 
srniiaeDtegicaJ centers, ]o kxik for 
oimrlanrraTt » 3v The ^sKiTcmy Ot [he 
area 

Ir^Weay, 'VxJmixfs, basusedSiercitEe 
ayOitt wth [BtLTC sfoAJ bdptM? m 
conserv^Wxi, rfiai is Hie group ol 
aol^ltca related to tie dcTcrsi iind 
prfsavaro" Cf lie er^Tcmanr Soci^ 
lives vyiiihiri ihc orr-frormcfit, Iri Fual and 
Irti^rjjnBTtjnili^ K^rylmeslov^-Br, 
the kiw IcNCl c< Gducatbn, m rutdticn and 
►iwitli means ffiat Ifie nxxjflaris' "gfiral 
rescufccs arc u&cd in an ureuetaini^ 
manrer Ice lulue generaliorB d andK-iisIs 
and ccnmufiiltrs il gsreral. 

Taldng this inio acoxjni, should 
andlnists nnv^days tw mem il^an 
consen/ationists? Shauld they te more 
involved In ^Mtles ol Iccal deveJop- 
rr>an and Ihe fitflit agaaisl peveity? 



lbcAm«1liH*l:nli^t;]rvtiir>ipi':^bb ^1 
ardaTtet can chicosc tolh optlcrs, wWi 
ll-H b^ \i (VT^irnitnii^il Ih^ Ins f !» 
rrears ar^ ^^xatCn atws. 

TTo ifuo mounra^-ect vnlies and onjoys 
nsQiTri S:)hh[)r^iH liHhHiii^i iHHsu<LH 

to deslie the iJcservaJloo c' rvcTjal 

?sp!ioesMrvj, [Hriair^,av^lllOl'iHl|n]lliHCf 
assuncd 

h my c^sTton, :fi ancflnist, &c any otlxr 
E:lli/«ri, Fni'^ tfi4 rmri^l duly 1(> (jrktHiiVi 
oovc^v ^ OTV otna unjust orp*ccmon[al 
mlLSjItrKii srtf Itiriif e liHuJ it iii«:i'i!:«Firy 
Nj."- can roy hoip? By picposirg 
DOjocts, or pfflticimiing m otters rat ae 
'niefjaiai with gcNBfnn^jnJal (."ogsna. 

In feet, Ihpte easts sorne wll^ to heip bui 
a bettei- comprehensicri and preparatCfli 
is missng- The road to fiell il paved wilh 
good intaiicns". 

Scrrottmes tie not-ao-vjufl hfomied 
luiTfa sj^es llie Anoeeri lorm d me firvj 
ccnfuses It ^Atth pj^tirty jd n^say, not 
miB^Mg lor one riKifVjnf V^ he or thg 
m^ haw ;?H1 proctfCy and mom?/ than 
the campesmo he or she S3>^ hello lo 
dulg thcf joumcy cf Ihe arnacs and 
ccnets If lar fieti hns w her dimg iheir uip 

MxrflanggE and Icjjisis riefH to ';5we a 
PCtKj- undeisahdirg of tile oulluic d the 
Afidear wa/ d life f' rjder lo liave ih^ 
kMSl n^;£dM^ inHuenco or -npod en The 
:ocaJs Instead d ^^mg preyflif 5 or lips C 
money, they 3>suti ccftsid£r if. Dy djirg 
so, rt Ihay anj tielpng ihem cr pmntiflry 
the \f<:^^ ^Im that is oftn attributed to 
iPT" 'V"i^r' '.'^Ln^r^i^'VJ ■ 

AMonto Gilmez Bohdrquez 

(oShvi BiiTiOnluB]^) 

irifoSandoilnlo.com 
v/MJV.airieamfti.oom 



PiraJ&acior^^ Soene LAOdnoiLif RA eLMOA 



«II.M^I 
naLUi 



OOME^ BOHOW^it'^ ^iQjilIij Iji ti^lifii^ T^urrj^ f ifLi an l Jin iirBbE iiln|ni. Anunia EJHfih Ol, 1BBB. 
dd, lEU-IIM. v^fifu, aLHrn^JtulLia^UfiEiimlrv ^mi^BLi. u 1U. 
1FwllUdlBa[htpciratafBai«U.irH4n)VUnAJpiT4JMinu 1BaB,pp1{U-1/S.VHlA,UBiiaLU 

■LaEi'ruaEPrimmfliipBiBdButii* Oemn-Birfo, i«4?.[ip 4-11. 

■Ld OardUlvQ QloncD [le kH And?^ dol Pw^ SfllaccUn da BDi:«mlDnH. Hflurvvi«3 y facriodHS Madid' 

n.'Bi"'^|i imw 

-Cad«nBblCBfDai^ Tr«AK-r«Jajni^f0l»,|V.3i«-3?!i 

"Cuii'luii Ttaica EBCoinAn FHina To^m Mlttmi AnrHn rnfc, |?V1A]. 

'<L>Ell|ilF' Jiiiii'lii'j»iinl!Jli™n[Brcvil''rBimnei Cundim«^T™awcmHjiTnrt*B,<<'7BlUlm'Ji^fl 

ttiADtH ' BAnjIbU, T^rb, ||1 ID-?:) 

-LaEHnikQB'/flDiK.MaiinlPJuiu&.l'iiBru.Pnu.Wapaud&n-il HuOiaz AJLib.pj].»h:u 



CuiiLajLd Di.b IP I iLt lemmib unkLm pm lju a nUt LUoiIan 

tdlHirr D^t<u H I Of uuuaiuu i|iiti uIiIzji tv irnnu rrADOiL |a£JIAD pjb hb:.]1jb ima iritfLljinik dinUd 
Bntfnirac 1* co'did'rhiHUH ccn « im cvHti WmiiuirliivnihU -»n w m iMJBrciniHrnfnteii y 

lUllvbULH ibViC - ilU ]l|il cji^iLV Icrll lao^rEBB y, |ilri bl ifrH iiHHL ahJ'i r^ftfJi tublchl Id^firUil » A [Brut □ 

i:'£Hicicf »hu GruK » tnarnmu ?«i mucn« mtniM um cohh^f ^c4 wntK^ c^ lyuQi h 

jHirN^lifin □''iLillirJfin / .iinhTiif ■ii1ii''iiihi iln f_vn|>.ili uirhl^A. ■^ii^I'lii ill' i.^arctLii*'! I(e] IijitI nn ilxnplirjl- 

dM.otf^:«Hodtni:riKO«iup«nr. port uciirTJiri* DrogrHloncwotKviKacvotctfiico^iniHaua 

IFkJVl4ll| II KlIllkkTiUll 

El^glftjfBi Hipfll riuDO nln imliiTirin nLfi ulfirJi nupiiti n-rluci r|iiii |i| |Di[DlkW4'i D«Hn(IUi m^QliTO ■'"U^" 

■ucnfrrtKnyiu nM mccHv nuu Ucaoir urnciFii fidvunr. 



PEHIPtEHIA 17 



z ^ 

o r-i 

< LU 



iMM^F^eT^^ 





MOUNTAIN FILM 

FESTIVAL 

B festival de cine de montana y depones de aventura de la regidn 
sudamericana, Huaraz del Sal 11 de Agosto de 2007. 

The South American mountain nnd cvlrcma advonttjrus fslm festival in i-iuaroz, from 

the 8th to trie 1 Uh of August 2007 




en Ii3 ciudaO dc Huaroz d inkafest 

MOiinlaiii Film FsHlrjal Ej^Ih aiiu «l 

festival sera jna combirscliin de verlos 

«vHlilO& aHflrlclO uliH grHrl HfraoOii^rl no 

s6lo pi3ra los amantix de la mcintafla, si 
no pHiH pi'jbliOd +4ri gAnnr^l DHtiIro dH 

bs 4 dias del festival, se podriS apreciar. 

• Film« «n OOmp«l«rlOr» dH iHHiirHdOrHN 

Internacjories como nacicinaies: 

■ Lh |iiBmi»0L6ii a Ins films gMriaddrHS 

en el Oitimo dla: 

■ConfWBiioistHS iiiiHrnacioiislBS, como 

por eiempio Peter Chazarnowski de 

CflnHrtfl, pipriHro dst Jlki HxrrHmi) n 
nivel mundfal, cscrHoi' y director de 
dcX:iJrTiHrifHlt4« HxIrWliDS; 

• La prcscntacidn especial de Ernesto 

M^ntjrt y Rir^anf HEdwigo mi^iihros d» 
PERU 8 MIL, quienes nos preseniaran 

Uli vHlSO ds Ih HXpSciiOiOli PeriMriH ^1 

Sfiisl^apangma. y mSs. 

"f^bi^ se pcdrS apreciar la Primera 
MiiHStr^ (IS I.IIhuS <in Mgrll^rl^ Qu^ SH 
realiza en Sudam^rica. Entre fas edito- 
nHlHS irivitriii^ix Hril^r^^n 

• CDA & VIVALDA de Italia, 
presenisiido un msgaziiiB ds 60 
pSginas a tocfo color sobie la Cordillera 
BiHriOH Sii LJii» E^ir^^n iJH Iij|0; 

• La editorial DESNIVEL de Espafla, 



pr«s«nrarid» lima ninHsirH dH lit^iaiura 

de montafla, 

• lriiHvKrHVIAJEFlOSdeP»nj; 

• Los gulas de sita montaila Don 
BoKOO 00" sii Hdioirtn dH oulftOCiE^n 
"/yred^iores del Huascaran"- 

• y liljrOS d» VHMBzuSla, Eciisdor, 

Guatemala y Chile 

(ANDERMAOA^INE) 

SB llBvHr^ & CrflbO el 

prfmer curso lallor en 
r«alLzHra6ri y liLrHtXii^n 

de documentaies dc 
liftpDri+^K Bxriflmos y ds 
montaila con el exposf- 

lOr irirHrtiHOiOliHl' Pn\W 
ChrzarnowsKi, Los 

iBill^ IrSlBdOS SBr^n IpS 

siguienies. desairoilo de 
la idHS, Blsboraoi^n dHl 
guiiin. recaudaci^n dc 
rondos y suspioroa, 
produccibn, posi- 

p[[]dij[X:i6n, y markBtiny. 

D«spLJ^ dn \n yrBn Apstlur^ dsl 
INKAFEST on Huai-az, se hariS un tour 
moslrsndo lo mejor dsl iNKAFEST 
Mountain fUm en Uma, del 1 7 al 1 9 de 
Ayosio - Ceniio Cuirural ds Eapsr^s, y 
en Ojsco, dd 27 al 20 de Agosio, 



Para mayor Intormacton de activi- 
daiin^, iHOfiss, liK|firBs (IcinrJH alO|J^rSB» 
restaurantes y transpcrte, visiiar 
nuHSlrH WEB SITE, iruww.itikafBSl-OOm 

Alguncjs ds los dooimiBnoiss aobre 

culturas dc montafla y dc depones de 
hVHrlfnrn fir[)VHi:fad[iS' 




1,C0NFLICTTIGER 

Diraclor: Saaha Snow (60 mirs, 
Rusia, 2006) 

Una CD-produccJbn intBrnaciaral da 
la BBC y ART * DISCOVERY U.S. 
Smcjpsirt: En Itjs ImhiiuBs cjrirtrilnlBJ* de 
Rusia, un inexperimentadc y torpe 

OezBdOr futr/0 iniOiB iBiB iBtBl SBnB dS 




Th^BouLdenn^ cafe 



yUHAS JAUKA 

dqiiipa ds campirtg y acCeBDrkjE 

MOUNTAIN MEND 




p3&A|aAy<j^liil LUU abb Hu.3r.uKtRll 



UtAHREPAJR: 
TnTlA, Hfarpini] Kiq*., Pnnlin 

All rfpea ef clachlng 
GwBncndWotti 

QuKed bdQE 

I ■— Haul Bnge 

Andean QiBlh flag 1 

Mid-Wa^hl Fle«CH Cbthinb 

dmliini Uuoi^iia 




Sac* in town from ttj& mountains? 
CongiswiiSions: Now... 
How about 3 nice big Burrito^ 



m am ianmm specialize 
ID nniicAii im in lomn 




Jr. JuSari aa Mnr^inR Nm. ELTfi 

Hudrdz- HUrii 

lilogayosDigliDliTiail.ttfTi 



PERIPHER1A IB 



alaques de Sgres en un pueWo Las 

auIoridBde^ piden ayixla a Vuri Trush, 
ir espKialista en la bljs^ueds y 
Qlmlnacion de lignes que han perdido 
fli tenor alhombre 'Conlficl Tiger' Itewa 
a Vuii a una memor^le pesquisa de un 
ligre ajilropqiago que sirve de base 
para un documenlsJ de accion y 
Buspenso LuegodelencuenlrolinaI.el 
documental surge como una parabola 
en donde se confrontan Igg visiones 
idilicas de la histona natural y IradicJo- 
nal de los grandes lelinos poniendo la 
precaria &iluaci6n de los felinos frenle a 
las necesidades de Eobrevivir de k>s 
seres humanos. 



de KaVnnoE. Presenfando a los 
mejores rockclimbers del mundo, 
Dave Grar>am, Clins Sharma, Alex 
Hubber, Sleeve McOure, Liv Sansoz, 
Martina Cularenlreolros... 

4- Totem Pole - 7 paredes 
7 continenlea 

Director; Jabier Baraiazarra Barrutia 
(40 mins, Espaiia, 2005) 

Smopsis; Ln nueslro alan de escaiar 
paredes de olros conlmenles esia vez 
netnos vtaiado hiasla la lejana Isia de 
Tasmania. La diUcultad lecnica, la 
representalividad en el conlmenle y la 
especlacularidad ban ^o los tres 




2. SIACHEN - Una Guerra por el 
hietn 

DIrlgldo por: Mario Casella y Fulvio 
Manaiij ( S2 iiiins, Suiza, 20Q5] 
Sinopsis' La historia y ulda diaria de tos 
SDldadDS involuorados en la guerra 
ubicada en la mayor alTura poslble. la 
menoa Lamoada y la mas abaurda, 
valga la nedundancJa Este conflteto se 
inicb hacB ya 20 afios, en igS4, fKirel 
control del glaclar Seofien (5000- 75C0 
msfim), ubicado en el eKtremo nortede 

Ib tronlera enlis India y Parisian. Al 

ilustrar las ^rcn^omonto duras 

condioionHs en les que se pe^BB una 

guerra mcdsrna, Gste documental 

inlenla oomunicar un mensaie de pa; y 

OKponev la invalids^ de argumcntos 

cuando se trsta de juslihrar una guerra, 

3. La aventura PETZL da escalada 
cnrocaKALVMNOS 

Director Guillauma Brouat {15 mins, 
Francia, 2007) 

Sinopsis' El Famoso evenio en la Isia 



par^eTros que hemes seguldo en la 
eleccibn de nuealroa objelivos. B 
TOiem Pole es la ouarta pared dentno 
da nuesrro provecro 7 parades 7 
contlnentes 

5. De Costa a Costa 'Un pedazo de 
mi CDrazon" 

Dlrectores: Olivier Aubert y Mike 
BIylfi {52 mina, SuizH/Sud^rnca, 
3005) 

Siiiopais^ QespuSs de su aventura 'Sur 
a Sur" en 1999, Mike Riylfi y Olivier 
Aube^ on su ULM, empiezan una 
nueva avenlura dsspues del e>:pror3' 
dor cscoc<5s Livingstone, Durante 4 
m«ses elloB volaran sobre los herrno' 

ios paisajos dcAirica del sur, acam- 

pando enfre animales salvaies' el Rio 

do Zambezi desdo su delta a la Victoria 

Falls, el Okavango, el r*io Kijnane al 
Oc&ano ABSntico. La aventura es su 
Iribulo a los Wright FSrofliers y al sigto 

desdo que i^ilos crearon la primera 

maquina voladora. ■ 



Icr (he Ihird consecutive year, ir-.g 
INKAPEST Moundin Film Festival v^ill te 
he*d in f iuaraz. ftiis year Hie leslrwal will 
be a combinalion of vancus aclivilies 
creating atlraclions not onfy lor mcin- 
lain lovers bu[ foi ever^-:;ne. Dunng th* 4 
days of Ih'e tesLvaJ you can lake a kxjk 
at: 

■ I ifcns in compelilion directed tjy 
intemalicrQl and national Slmmakefs, 

■ I fie awards given lo Ifie winning films 
on the last day; 

■ Inlemalkxiar panelisls like Pelef 
Chizamowski from Canada, pioneer in 
the world of exireme Giqing, wn!er and 
dir^lor oi extreme documenfares; 

• Emp-3lnMalag!iar>:iRinhaidHidaJaa'3 
^pec^ vkJeo presen'^lon ol iheir 
Peruvian sxpedition lo Ibe Shisha- 
pangma: and more 

Also, you can haue a Icok at Q^e first 
exbibilioii of Miiunlai'i Books organiajd 
in Soulti America Amongst the publisb- 
mg onmpanies inv.lEJd lo sillend we 
have' 

• CSAVIVALf^ fpom llaly, i^E^i^nlinfi a 
60 page magazine in co'ojr about fbe 
CkirdillEaa Blarnia m a delLj>Le edilkyi. 

• DESNMEL Ircm Spain, presenling a 
^mple nl rraumain hlealure, 

• Rewlsta VIAJEROS from Pen:i: 

• The Don Bcisoo rfbouiilain guides wilh 
tfielr collectd's editlcr ol "Around tr*e 
Hiiasfiaian", 

• /fid bcok^ from Venezuela. Ecuador, 
Gualemala ar-:l ilia (ANDE,^ MAGA- 
ZINE) from Chile. 

Ktoreover. tl* llrst wort<shop In adven- 
ture spons and -nounlflin nmnaking will 
te cairied out oy Peter Chrzamow^ 
Tbe lopH^ adrlreiHeri will be. ilia imlial 
idea, scripang / stcr/- telling, funorai^ing 
/ sjxmsorshin, pfcxJiiorion, pTost- 
pfcducflon and mail^efing / advatising 
/ tiublin re'aliorfi. 

Atlar ;na big a^mng of tfie INKAFEST r 
Huaraz, there will be fours from Lima 
{Ai^ust 17111 lo I9tb) and lo Ciisoo 
{Aigust 27fh 10 2Qfh). 

Fc* lurltier inforrra^ion on ac^wltles. 
dales, places to stay, resieuaniS and 



iJsriHpfjrl, visil ar 
www.inliafcst.ccm. 



V^B SITE, 



A brief inircduction to scmo o' iho films 

on rrifjLiil^iin [jijllure lij i'*i stmwjv 

1 CONFUCTTIGER 

Directed by Sasha Snow (60 mins, 
Russia, 2006) 

An Ji:cmationeJ co crodixtion of the 
B8C, ATTTF A DISCOvEniy U-S 
Summary. In Ihc tc-csts of Far Eastern 
Hussia, an iris(pHrirtrif;+tl >irid loollerdy 



PERIPHER1A 19 



coachcr ins^ors on infamoua sortoo oT 
iiom 3ttfK;ka nil r»uuiB. Tlw aui'H»i1ies 
can upon tne sorwDea of Vurt Tiusn, q 
fDHTilylisf in Ir&fiffing and fllaninsTiny 

tigers that ravo losr ihf* ^gsi of man 

'Conlln;! Tlyor' Ijihijg VijiV nmsl nolcfi- 

cuG pLfSuli Of a "man oaftig' tigcf as tho 
[ho Qttormatn of tfvs c^nc confrontaiion. 

lite filrri wiiHrysB bs b fHif3cfin w<itCN 
chai'Ongcs mo naive Jllij5lons of iho 
Irmliritir^l "uiy ts\' rialiirgt liisl^jfV dv 
scfflnfl the an-friora prtcalous Muation 

SiirvVfli, 

2. SIACHEN - A WAR FOP ICE 

Directed by Mario Casella & FjIvio 
Uarlani {52 mms, Switzartard, 2005) 
Sunimafy. Ttie history and day-io-day 
life of llB p^diers lrr-c*/ed Iha worldt 
fiiflhesl, leasl known and nxal ahauid 
war E^irsconitei began zo years 5Q0,J'^ 
[Sei^arxJ waa a bflCle for l"TS control oT 
Ihe Siacfien ga&er J5CC0 - /'500 ml 
I.e. ie,400 - 24,600 m iccaled at Ihe 
extreme noftnem edge ol Me Inofan- 
PatoBian border. By flusDHtlr^ the 
fGffrwneiy nar?^ r^Gndifc^i? urider wrfiicn 
rrttdflin war ia wageJ, thia documei iiary 
hopes lo bring loi^ fl po'A'enul me&E^ige 
Id oeacQ and to excoae U"^ folilifv cJ 
argumants Juslilving war. 



^r- ,1 ..( 1-, „t nr.,1 

1 Uf <i r h n 1 T '1' 1. ii 1 1 1 b -1 

1.,' 


" 1 .. Il 
ll /. -. 


; 


^ 


<ll '1 l< 
; UlriB 


1*^ 


~y 


-.^ 




\ 


i^ 




tf*^ 


■□"Hr-ir y 



3. ToTOm Pcjio - 7 walls ^ conilnorte - 
Ika V Eneko Poii bialhsm 
Dtroctod by Jabier BaralaMrra Barruiia 
[40 nvfis. SpHiriH 2006) 

Summary- in our (xirsmi or climbing 
wflllfl tn^ oiriflr cafTiinKriis lf*3 ijnw \w 
have trayolied to the far away teiarxl cfI 
TaAmaidJ. Thw ^raj'twcel ditfiaJiy iifjef. 
ar^ the spec^aoiiar scenery >iav© i:een 
lUfllwtj f nsflftfltuis wti hflije k*owei:i m 
thepuraJrof ouct^ectVes. fne Totem 
PoTe 1^ Oia 4111 »wall b1 On '^ rtoli:^ 7 
continents' pfC)&3f. 



PGRIPHER1A EO 





CwiLrci de Idlanai 

iBli 

CuadaGuiu 



miAnti pnU 



lAPffiNDf IfVGlfS! 

No SOIQ TfNDf[-\S MAVOHES fO^fftfLllUDE^ Iff ilUBiJD 

Center for niountaln climbing Anfornutloo 
and ^atlierln^ ^atfe for adv^oturoris 



Cafe - Language Center 







CALLE(on DE 

ctncHucfs 



i]Mi'>i' J ^►Jii'rFiiiU'.i'.irfr'*! r mir 






FHtnrcWSttfW mmm :i[iH.iin ^^l*M 
ifl; ■CVrl>VM WlWBFPiT BiRliKWf JiiliNliriM ffrCSiKk! 

lMlSilftQ:iyft^y:wr,v,rLiiyi^n:vii^uOi«mW'iiBW-mm 

www. psQl, Domyvldi* 



3, PET2L rock Inp K^YMNOS 
DitBcmcl by tlmltaiims flnwiBi fl5 mine. 
FfOOC©H 2007) 

F^srai-d^ thit Fricha tf-uili tri lliiM 
Karv'rri:r& Jstrd Icatui^K (hj trat 
rutikdoilKflu in Hm V^Ajfld Dmvq 
Gf3ham. Cbria ^larma -*Jpv Kjutify 
SiavtT f^loCSirb, Liv Sfft*v mw WHnma 
Oita . 

5. COAST TO COAST -A PIECE OF 

f^^Y HEART- 

Orecwd by aivter Auben and hHko 

BV"! (63 ndnHH SwiljariHnri/ScHilh 
Amca,£O0B) 

Sutitriiiry; A'EWr lEm 'Sriffll fc) SouH*' 
scUflturc I" 190G. Miko BMTi and 
Ofcvier Auberr in [fHir ultiB figlit aircnifl 
(iJLM), start a ryjw EuJ^crlurc fooortlnci 
»ie Trmi tjf II* Susciiaii »!Kf]liif"r I luir<j- 
ETciTC Re -4 monllTS mqy ftj^ cvsr no 
maaniRcflTit landaCiiDes o( aajtriian 
Alfloa csmovg B/norig the wild aranalB, 
Eraci<ing me Zijmbezi River from its deHfl 
to It^ VicMa f alls, the Oha^^nQo Hiver 
and ibe Kinono Rrvcr up tj Uio Anantlc 
Gcffi*" ITusadvEirftinj Ik IbetT InbJte to 
the V^ht BJDlhars and to tiiB cor^ti/y 
lltBt ^ G^pGad SHic> thty c;real%l lEia 
[Irat lying oHKhine. Aa a colcttilkji, 
!r¥^ mak© [ba AJrfcan pe^ipla - mel 
dLflIng thol' trip shofs their pa^sicn. 
Islvig Ibwn ld itj ine air ui 'vis^l I^ts 



WINNEROF 10 AWARDS 



v^ 



Oli'^HAUIHT-ii WHE HlTTH 



COAST TO Coast 



A PIECE Of Ur UsAfiT 





iicia ne Qernaroo qiiien realizo TaltereB de CreatMOad En Cba'jin Ob i luamar hace 
SanPedEog>gaiiie££iiV£imQoaia[n[ernaaorialdaEscEiliijr£jQfiBAjaqua, Braaii.'B 

Peciro cLacH Oi^no "he V rpT^n^lwia' 15c^ iiplLire ^mfxsijm r, 0r(sqUG, Baj* W 



ticvlknnr lacltUlli 

Dl^ undwichAi. PLjiai 
Tipii, V9il^i. T.ihlFli 
Wpry raid bpEr ^ 



s® 



Fuonio de Textos y Foto&: 
INKAFEST Moiiirtain Rim Fagtival 

SaurcK Elf IbxI anij piclurfl maTHriAi 
INKAFEST Mountain F;im Festival 



6 




HIlAlUU Pun 



I 



C«l] DI-«lfr3MM 



vtjjamunao'^ltLflJ-idei-.CDrii 

viv^w lr>.nl|BjrLi flBrJvdrriiinjiiTlLi 




Jliim M KmnhL Tnt ta IIb >■ 

P 1 h *■!■« fUllBIU 

liti. E'10if--B IDfl Wtfifl iViTll 

■IHBTBTB h«l aHku «• ^ 
kanuf, liBri ^jBBT^AUin-j 

■VVilii i-l4^ 
1^. fh nil taatTw 

■wJ Upbh^I' Hid 

ifTw — 4 If iM- rpml lim 

Laa IQ ■!■& Ih laivMllli "v 
tmwi 



^-^^^ca^^ci^ 



lluaniz Satyriton 



FiriLiiinii]' hull] piiJinJ limiMU: iiiip^ Jk' r 
fTi^m kll ijTC r (hi HOflri pnL|r<ii'1 mi .- 



hrHllrstaiiiarirrhllhU^M^ 
li JnM' ill' \\\\' Mini III filiT 



Servicjos TuHstTcos 
MONTE - ROSA 



.^. 










l-'tame Gritted 
Your Way Everyday 
at Jimmt^'s Place 

MvM^-as, Uiagnw, caiLftVoii* 

hnan. - Am.. ATlnr - Z|ini. 
Sun.. Alter izm 

ParquG Gff»bra ireit to caaa de Gubsi 



PERIPHBIIA^' 



I Yachaqui Wayi 

"Campesinos initiatives, Experience 
by a young woman from the North" 

Iniciativas de campesinos, bxperimet^adas 
por una joven de Occidente 

Te^rt antf Drawings by Tov3 Woy^:>ecnowlcz/P>ctur^i^ by V^c^^squ/ lVa>^ 



Vicos, Peru,- Here I sit on a eucsiypius 
lug liNi»<ing 10 riiH niHldinLi ol mtrlixliriK- 
Ttirec meri bisnier in Oj^hua as the 
drHinagH rjirch gurglAK »'i(i ^-icin^ folk 
music plays through the radio. A 
PHriivjun, H ViODHiMi) tn)y iH Hilfiriy dOvuTi 
slope, in ragged pants ho straddles a 
IW^g (If p"fafO«H- TrHrniurl IS IftH wrilH)- 
sphore on this dear summor day. It is 

far away from trte florescent warning 

aigna of fr«Hway [^nslrnolnJriH llial 
have corric to represent the devcTopcd 
vriirld in niy mind- 

TfluriHlri OLJrriH hHr« (rom [liHrH; mo^ltv 
they speed by in minivans on their way 

ro H«n Pun] fiOrriH SlOp TIlBKH IwO 

realities arc not different woilds. dcvd- 

Oj>Hd or |jnclHvH*0[)Hd, JUSI onu far rrOFTi 

the consciousness of the other, 

IncreHKinyly. 'hH laolOrH Ol oonni*:li(iri. 
like trade agreements, mu^c, internet 
H'ld cliH^p Ir^^^Hl, ivirig \hivia itwUUav. 
Closer. Travelers co/ne to experience 
PHm, liiif moKf Ihhvh riBvHr li^viny 

bridged the gap between the 
irtdiyanoLJH popuiHiion and ih« ^voikl oi 

tourism. How does the pueblo of Vlcos 
fil inlLJ If IB fiHrc^liuvoi* of agrioiillurwl 
fields that ding to Ihe gorgeous moun- 
rainK ol rhH tvuitm'^ Ho*i liti ih«HH 
people, IMng traditions roofed in 
hHril^yfl, fri inio yOiir ^voild? Who 
stops? Why? 

Taurisls stop here becausa of the 
experiential tourism of ar\ orgiiniialion 
called Yachaqui Wayi. Vachaqm Wayi is 
an indigenously jun, responsible 
founsm pro|Bcf thai consists of: an 
education room; loxdie demonstrations 
and sales: and home stays in pueblos 
committed to consen^ng Andean 
culture and environmenl. V<cosino 

homes and fields ding lo the Andes 

Mounlairks, like numerous ofhsr 
villages, but Vicos is different. It is part 
of Ihis responsible founsm iniliafivefhal 
also includes, Humacchtuco, Huan- 



PERIPHERIA 24 



pampa and inVa Naani [Inca Trail). 

T:HJEiSf» VE^I 10 hj^^^H H'l inlHii^lfurHl 

experience. They stay neait)y a 
OHmpHHinn firmly ti\wi »h^H in IfiHir 
daily lives. In lum this indigenous 

C^UHOlkHrl i:ijllLir« inciHHHK^ pndA Of 

identity and gains equality ot life. 

Those spccHio communities became 
Hn H^HrriplH of rt^HfHiri.'fililH kXJri^rri 

through the guidance and support ot 

TIbH MuunlHin lr^lilul« und CrookKl 
Trails. These non for profit organiza- 
liurw LMrriH l[] Vic^w, HurHHixifiuoo and 

Huanpampa with an idea about how 
loiiEiwrn EXHJld Hnric^i and prssHivfl 

peasant lives. 

The participants in the towns saw this 
HX an op[Ji]rlLjnily lo l>Hll«r H\n\t [w»^ 
"Success is having a strong flow ot 
viHifnrH H[j iliar profitK oun hn uKSd lo 
better the education of our children," 
said HLirnrrirfnrii|[x>'s program coordi- 
nator Armando Tito, Improving educa- 
lion In p^rt nl ihH e^oi'iHtion'^ goal» 
Their challenge is to find viable 

HOluliona lo povhrly. 'i^haqui Wayi 

emphasizes reviving culture and 
HlrHnglfiHrnng ocinHHivHfLOii Hl^ll[: ^ 
key toi" sustainable community devel- 
|][im«ni 

ThH laoi that Yarrhsqui Wsyi is nwnwd 
and run by campesinos is noteworthy 
m ilHttIf II rri«an» lliara ik an irir«rnal 
awaieness of ffte -culture gap and a 
vision that bridgirig it could also 
address poverty rssues. It's rot sn 
outside enieipnse- maintaining the 
proiecl- ThsreisnoiTiiddlemaritakjnga 
ojt Of the profits. Associates are 
authentic Andean people making 
decisions about the operation and 
direction of Vachaqm Wayi 

When I started my work with the 

families of Yachaqui Wayi, I had so 
manyqueslions about ffke people living 
in mud-brick homes throughout Penj. I 




vifondered how they IrveiJ with so lew 
windows. Where did they sleep? What 
did fhey think of me? 

Here things seem so reJa^ed, ajthen- 
tic, grounded. In America il seoms that 
stress IS the slalus quo Our success 

Often comes at the price of sanity. 

Poverty is hard on man/ levels Ihat I 
have only bc^un to comprehend. 
However Ihese reali?alions were a 
mental leap connecting my microcosm 
vmlli njral Andean culture. TranqiJilo- 
Tranquii cullural attitude is a wealth of 
its own. 

My lirsf visil was lo H jmaccMiJCO wrth 

tourists fnom Holland. Finally I was 
inside ffte mud bnck facades covered 
in political paintings. Tliosc simpfe 
dwellings sal at the fool of Hjascaran, 

which is the highest tropical mountain 

in Ihke worfd (67<58MJ The strong roofs 
Ouechuan people have to their 
^andscape is evidenced through this 
mountains' myths. Huascaran was the 
fover of its neighbor Huancloy^ The 
contnoversy of their love rocked a royal 
tamily and now graces the sity. 

The community was so welcomirig 
-even seeming strangers on the noad, 
most ol who were a relation of some- 
one, were fnendly. Children in their 
small schcols sang songs lo us 
illustrating the environmental education 
thai leaches conservalion values. 
Before the projecl. some kids were 
almost scared of lounsls. YachaQui 
Wayi "gave harmony to the kids' 
relalionahips wilh EG^jnsIs", says P^lo 
Tadeo, 'icichaqui Wayi Co-ordinator. 

Vicos was a little more ott the beater 
palh, bul nol loo far due Eo [he aleam 
caves, hot tubs and pool (usl down 
valley Irom il. I showed up here 



unexpected and not so much as a 
iQurls) as an ob^arver. I sfienl iiioal ol 
my lime drawing, painting and learn- 
ing. The famrly laughl me how lo bake 

traditional bread in a mud brick oven. I 
waa iha lone [wars^fn who ddn'l a|i*ak 
Quechua which pushed me out ot my 
comtorl zona anough lo step tanhar 
across the gap It made me more 
a^ara Ihal iiidaed Ihe worliJ doaa nol 
revolve around me. Being from njral 
Monlana, Iha urban culrura across Iha 
US was almosi more challenging 
though wa atiaak iha sama languaga. 
In Vices i[ was almosi easier because 
I was being laughl about their eftori to 

presen/e a fascinating culture ol 

dress, dance, legend and custom. 

It wasnl uniil towards the end of my 3 
months ir Hjara? that I got Itie 
Chance to visit Huaripampa. Many 
families of this town or a hill^de are 
attempting lo preserve culture and 
environment through Ihejr te>:lile 

crafts. I saw weaving on homemade 

looms and learned about now Ihey 
make dyes from natural plants that 
don't harm Itie environment Bz&nuiel 
Zarsoza said "Our youth are learning 
to create Iraditional patterns, bul Ihe 
hander designs are fnjstrating and 
modem cullure pulls them to do olher 

things." Vbsinia is one teen that uses 

her artistic lalent to create new 

designs. Hor interest represents a 
success in the effort lo preserve 
traditions. 

In all 3 communities I found a lot of 

success achieving (heir goals and yet 
thoy foce the hard reality of mining 
their projecl economically vpable. 
Cultural revival, environmental conser 
valion, cq?ening minds and increasing 
prido are a few areas in which Yacha- 
qui Wayi has already made dear 
progress. TVie proiect has a unique 
approach towards poverty elimination. 
However it barely scratches the 
surface in the monumental struggle 

for economic Change. 

Community leaders see the project 
has resulted in rmprovemenls in their 
lives. Wori< for guides, musicians and 
artisans encouraged ihose trades. 
Some customs havQ been recovered 
and others lhal held a 'backwoods' 
stigma have become rmbued with 
pride. Some of Ihe kids are finishing 
secondary school and even continu- 
ing on lo trade school. Healthcare and 
nulntion have seen some improve- 
ment. There is less lillenna and more 
awareness aboul conservation These 
are many small steps lowards Ihe 
betterment of campesino lives. 




fdi 






Looking back I think I escaped the trap 

Of seeing Peru in a Me bubble. I made 
a connection traveling In the cul'ure 
rather than just obseruing it from 
Dulside Bridging the gap is really jusl 

about making the effort, being exposed 

lo and inferacliny uuilM campesinos 
Yachaqui Wayi pnovided a way to do 
lhal lor my sliorl stay in Peru 

In IhiH Mnjli elevation set'ing, my nands 

tug on the hat that a woman of Huari- 

pamfia creafsl by tiand Ttie nHjMt is 

descending on this valley that is bul a 

Ihread m Ihe Andean Miiijrilarns 

Vbung men are washing orange 

colored potatoes and ineir cnnm ManjJs 

and feet in the icy cold water of an 

irrigalion dilch. I turn back towards me 

Shoot metal door that 

opens inIo a mud bnck 

hut. lie rich smells Of 
dinner pull me 
towards the smaB 

kitchen. Here a 
llumacchucan 



woman is cooking. Here pots boil over 
a fire in a namiw alley between mud 
bricks. Somehow Ihe blackened walls 
suck the smoke out, leaving only Ihe 
pleasani odor of food. 

I am happy lo have been here lo 
experience Ihe lives of these communi- 
lies. I encourage you lo come here. 
The hand woven blankets which 
enfolded me on Ihat nighl are not unlike 
Ihe vi/elcommg arms ol ^Schaqui 
Wayi's Quechan oommunilies. I^ease 
vial www.yachaquiwayi.org and 
support these indigenous people. Il is 
an e>:penence you will treasure for Ihe 
rest ol your life. 

What IS responsible tounsm? Some of 




PEBIPHCAIA25 



a 




Wrtai IS lesponsiblo KAjrism? SomcoT 
th9 things IoueisI^ can do lo btidge the 
gap include; 

• Being quiet, dean, modest, and 
fajnlliar ^ylh local cuslomE. 

• ConGarve ^esourcea [ri'ewood elc.} 

• Requesl permission to take pictures 

• Don't give niadkations or [reals Uiat 
have 3 neot^ive eftecT on community 
health. 

• Wien tjarrenng for goods raepecl the 
alters need lo make a living £5 



\rtros P«t- Aqji sentata sobfB un 
ei^aPp'o escijdio uia rrezcJa de 
mekxfiaE ires hcnicres ccwerEan en 
quecnua al inana liemco qjb e\ oquc 
del oranale fp^^jstBa v "XElca Sod-fcirca 
dfi 5 rvjtss 3Lena a irav^ da IQ rKlio. Un 
raruano, un rTjcTarjfvj VTcoEino esr^ 
semacto aTi utq perxtente, aobre aus 
cantaiTnaE sopwta jjh toisa cfe paces 
La a[rri6slera &\ eale discepdo dia de 
VG*arx> es serena. Ls el ambienre tJel 
campo. Un muroo muy ii^ia os ts 
3VIB0S tucrescenles que p^" ^xjra 
repfessTita^ en mi msnte &\ mijnth? 
rcdema. 

Lcs lur^tas yier^er aqiJ deste eiK; en su 
ifslvorta paaan rflpoJ en tcmbia o 
tuses en su camirc para ccrccer Pert! 
AJ^ros paran. EsEas das (fssmdes (k> 
6cn doe nundos apai?e, Tvxiernos o 
tiadojTales, sdin tJos nijrdos tejcs ai 
vra 3ei olra e*i reiaciOn sJguia Cada 
^zjii^ J03 fa:;toie3 Oe corexiljn, cofio 
Cs irafados tte cryrBfr^Jo, a miJsica, 

iniemet ¥ '^^ ^iajes ^upef econimi^as 
fliHrf-rrfn ftftlsa iy':fl rwalidEHliH c^in •m^^ 
m3s cerca. LOS wvero^ ^^erien a e^per 
menlia t^ Pitii, itei".' Ji iiuyon']i r^ van 
ein rsb3 nuncB atny*&K(to el poente 
iiue ^i^a iri le^lul dH 1^ fx:4^aL-ii> 
ne^ ruaies y el mundo del lunsmrj, 
iOfV[i(JKlrji.jetjlDdpV>ixiMBrKiW!'i*^ 
O^^c^os do c^nxos do cultfvo qI plo Oo 
Ins yrandes ir'OiilHi'iflp da Kia Ar*;ft'^7 
iCiirro Cfsias torsonas. cijyas dadbo- 
TitSi huf enliH'nJHf' tK' genwHcTmiKHH 
once^ on ol mjnio? ^Qu^n so detloro 
flawi(*jareaiti'?^PQiquri? 



Lo^ ruhsras sc acricron apuf para g>j:oiI 
meniar ei lunamo utuenctl t^je Lrnda 
ijra OTEini^aclCn llamada Vacfaqui Wayl 
Se Irata de jia lygani^iOn mane^^la 
pry ccrur-eroE ci-ryo cftuv^^o tie 
'.u!\s\r\D 'fisponsacte tisrie ccmpoientea 
'in- aulas de gpTjncJJzaie: uerTt7strai3> 
I'ea cfe elotnyib^ibn y venta de te>^"ea y 
alojamiento en r^asas de pueblos 
ccmpromeTidos ccn la cofsaeivaciiin do 
la Gjlt,^ andna y el rnedio ambiente. 
ls& casaa y c^unpoa de V<s:^ se 
^xifinlran d p« cto las nCTTtafVas 
BPttnas, cCTM en mu^hiis ofras caruni- 
dades, oerc' en Vi'jcs ei^lste algo 
dlfereTite LO qua e>J^!e es paile de una 
pclativa de turTsrra responsaPle que 
inclLve tambtfin a Ks pueboa da 
I luntK:diL-03, \ hjarpanfpa y ks alada- 
rfi3 al hia hjaani (Camirti b-caj. Los 
(ijlslas ^raneri para Iwer una eaiefian- 
da Intercutlural. Se cfjedan en una 
y^a^srXf^ ayca de ur^ tanfe campe- 
9'ra V comparten au vida il-ala A 
izar^Jb. esta lasnaa naricesina qupcnua 
mcremsma el crguto po" gu oenndaJ v 
maiCTa su cal»dad tie vida 

Lstas Kiminldades arm un e^empio de 
kjianxj lescons^ite bajo ta gJa y ap[>yo 
[lef Institiflo de tvtontartay Decked iigiiE 
Eataa orgflnaiCidn sin fines de luao 
wneir/i a VCoE f tumacchuco y 
HiaiitaiKKL ccri una idea aolae ccmo si 
tunsmo pKiria cenelciar y preservaf las 
^daa dB lis campeSfXS, 

i_Da pailkjipartes er\ kja puettoa weron 
ina ci;orlun»dad para rn?p^ ej-e uldas 
"£l Sftio significana LfQ fusrte aTluenga 
ilt4 ^Jt3lanl(^^^ jjara l^i^ laa ntiliilailes 
genoradas piedian se? usadas fz^ra 
inttfiHfl Lh rtL'!<iii*;ifiii iJh rajtsiTnai hi^rs', 
dl|o Mnando Tno. coordirwKr de^ 
[iirj(^fia da HumaaJiufts MapiRr la 
educaciCn en i3s escue^ es fi^e do 

kii (liiT'^lima i:J[r In nQflnizat^LVi. H rfilu 
OS cnxfifrar solixionos vii:tes para la 
;n«^e^. Vatl laciiji Wsi/i [uk i^jlais a 
la aninacion c^jlural y oi tonaJccimienro 
iJtf una &t»:ft cjs ixxiseir\njL:ii'«i r'ATiXi \iti 
c^j*05 para cr (tesarrcio i:omjnllafci 
Htstenrtfa 



t' liQchc oe due Vadiaoui V^ 
polonece □ hjs canceamcs y o& mano 
;a:J3 pcj elbs es algo lmpctfl3»i!E) que 
resafta". Sigrvfca qui? exiatG una rtti"^ 
prjr [-.arle da las tymLmlrnades sobre tan 
di^ti^cias curturiM^^ y quo una ^stdr\ ds 
cc*!BlAJir puenfes de ccanurtcacCn 
piH?dG ^uaicar Jonsas tte lucna ccfUra la 
pobreza. f^o nay nir^jLire empresa 
foriiefl manteniendo d c<Dvi!Cto. No 
f ^ ndigCn inli^nn^i^tanu que lie lleva una 
gran parto de las ganaitias c^ino 31 
mud'ii^s casoe Lcs ascciadDs syi 
Eiutc^Tticos Gimtcainos qus Itman 
dffiiiEiones ec*>e Lm cpeiacicyies y 
dircccidn cto Yachoqui" VJnfi. 

Cumdo oynanc^ mi iraCao con las 
farrnlaa de VeujIiu^ui W''!^, ie<iia tar^taa 
pn^guntas acefca oe I35 ccf^cnas que 
vK^an &i cssna de adi^>! a ki iiUip ae 
Kxjo eJ PorO. ^Jo DOdIa ec^endor ccmo 
viyiai CO I Ian p^scaa ^TJfilaiiaa ^,Ctof»aa 
dormlan? iQjfi pensaban de ^nf' 

/Vnji ^ cofas F^ecen tan relajaoas, 
EKjt^i:i^a, bajEida^ ii ijerra. En EaFadiia 
l>iirjD5 p^^ce queef e^li&s es ia norma 
Nijfiiitirj efcio rriLjLjIfls vie'iK al iifeL:io de 
la aalud moniai La o^ffir^^a (l^no lar-taf 
dirne^HJfus, oosa que ocih^i que ha 
omcezadc a ccncrerdo'. Estas relloxio- 
nes eraii ganera^ias as cfioec;lflfme ccn 
el miCTpcosmce de la cuitu'a r\iral 
umJinH. limKjuilidad. La iKAi\iK\ [rani]ute 
ss ya una rique^a pof 5 ml&na, 

Ml pnmora \*5<ta lus a Hurracc^jco ccn 
yicja lutiaras de Hulanda. Pq< fi; 1 esluna 
derirc do Ss fac^aoas de adcco ojugt- 
ifls cai aviaoa (.xililiois. Eslas spi-jiea 
casas so uWcaban al p« def Huascaran, 
\a nicfiEafia UopKSl rnt^ alta ttel iTiuridQ 
(6760 msrvn} Las prcrtLrdas husUas 
[jLie ileja^i ealoa paEsa^s ai d puetHu 
quechua eot evidonles a Irav&s de 9JE 
lue el amaitte da su 
vFcina Huafxla/i' La 
fjOK^rriica aoLm su 
oajo una 
J farrdM iiitil de 
rtX35 qije adoma 
a! lua fi of^. 




PERIPHERIA as 



Lfl '. '.]e tan amable en au 

bterv.'L .1™ los el<lr^^os en e' 

camirxj, mudioa de eft>a relaccoados 
con algm^ de la ccnunidad. Iieron 
muy amstoaoa. Loa nii^a en aLS 
fsqijohas escLielas nos cantaron 
cancionea qLie iluatiaban la educandn 
ambiental qijo ense'^ va'cres do 
conaervacKin. Aiilea de^ pioyeclo, 
algjros n.rtos se asjstatan osn los 
tunataa. >a:hn:fji Wayi "<^neii!j una 
aimonla ai S r^aciCn de bs nif\os con 
los turiataa', mertioia Pablo Tadeo, 
cocfdinador del P'oyecto. 

Vcos lue un p=co mas dislante culfLral- 
mente hablar^o, (sro lenfa cerca 
ojevas oxi vapx banos term^es y una 
piacira ubioad^a al foofiQ de su vale. 
Apareci an a^flso prew no tanto como 
una Tunala aino ya ccnc una ctserva- 
daa Paso la majc parte de mi tismpo 
dibujarxto, pnlando y apfondieiidD. La 
tamilia me enseft* a cocinar un pan Upco 
en \j-\ hcmo de barro. Fui la peiaona 
soSlarfa que no sabia hablar quechua. 
eslo hizo cpue liwi&a Que aalinre de m 
zona do contcf y acefcarme l/i pcco 
mfiahaoiaelpifinleinlercullural. Mehi/o 
rr^ concente de que el mund:? ro gira 
lanio atedKkn mio. Siaodo de la tarte 
rural de Montana, la txiltja urtana de 
Ealatloa Umdoa era mucho mAa reradoia 
aunquo h^ase ol mismo ocma tji 
W^oa fue n^a fi^l porque me hideron 
compronder su eslierzo para r:resorvar 
una cullira faacrianle de veslitloa, 
danzas. leyendas y costumbres. 

Md \\Jii ti^lH hI TfihI dH rriiy 3 rr^f^t^ ^1 
Huiraz qLC pjdc conocc* Hu^lpampa. 
Mudli&h l^rTiilias d« n^^f! FXn^Uri iit>';ai*:i 
en \xtix colire tratan do [ycsoivar su 
l^ruf^ y rrirt:]«Kant^rtn1ri H Ir^v^rt^lKHlfc 
pTcduclcs tcxttes- Pudo vcr ccrro tcjton 
eri If^rtw fiet^tHJS a iici'Hj y b[x«iiI^ 
como hacian tcoidos en base a ptmias 
iL^lurtil^ <Jt.i^ IK] iJ^Ai:iti hI iiindK? 

ambicnto. Ezcqud Zsrocfia di}o 

i:otrorcG fadicfori^lcs, po'o csios Mn 
(JirtHV} fliliii.lHS V Ih ■■j:i1[-^riiilHd f^i lk:^!i 



a hacer olraa coaaa". V^sma ea ura 
joven que utiliza sl- talento artlstico r:ara 
oear nuevoa diaehoa. Su interfe repe- 
serta un &<ito en el esluerzo r:^a 
pieaervar laatradooi^a. 

En lea 3 comuiidadea erYionti'^ mudioa 
Sxltos on ol camino hac.a sus objotrvos y 
am efnbaipo ai'm ae enlrentaii a la dura 
realidad de hacer su proyecto econ:^i- 
oamente viable La reanimacnyi ciitual, 
la ccrserjaciiri cultural, la apertura 
menlaJ y el crecienle cf^ullo aon ^reaa 
qijs Vactiaqui Wayi ha tonido un avanco 
ctero. El iioyecto ter^ un erifoque 
singular on la lucha contra la pobroza 
r*> obalanre, aper^a loca la aupsrf cie 
en su tarea monurrpsntal do desarrollo 
econdiTiico. 

Loa Ifderea comLimlanoa ven que el 
proyecio fa tralcto alguras moioas en 
aua wdaa. Tratajo para flufas, mijacoa y 
artosanos tomenfarcn la cartcipaciOn 
^unas ooalumbrea han aido recupera- 
das y otras en Ss qLe no so sentran 
oonfiadoa al hacerlaa ti&ne a exLrai'ioa 
aho^ las nacen ccr mLcho o^ulto 
Aifjunoa nirtoa ya esldr^ leimrando la 
Eocijidara e ircluso quieren seguir 
estudiando. Ha nabido mejoias lambiSn 
en ol culdado en la salud y en la allment- 
acifVi. Hay meres conlaminaci6ii de 
SUE casas y campos. y mayc ccriaon- 
cia ambienlal. Todo lo anleriaf son 
algunos paso peque^^OE hsca ura 
met>a en la vida de loa campes^ioa 



expjesto y haber mterariluado ccn loa 

campe&nos. vat^iaqui Wayi fie un 

medio para tiacer esto djranle mi 
pequorta estadia en Perti 

En oste ambiente en lo alto del mundo. 
mis mar>3a aii^ietan un aombrero qua 
una mujor do Hi^pamca hizo a mario 
La nodie deariarKle aolae el valle, 
sobre un hilo realmente en ostas 
grandea montafiaa de loa Wtdes. Unoa 
l^ft'enes lavan unas pacas do cole 
naraiija, sua marcs y pea aLjmergidoa 
on ol agua holada do una acequia Me 
volleo a mirar la noja de nela que airve 
cccro puerta a una case do adobe El 
nco aran^ de \a cere n^ lala hacia la 
coquoha cooina Aqul. Lxia mujor de 
HumacchLfCO oocina. Laa ollas hiervan 
sobre UP iijego qLB sale de una 
(squei^a rendija anire loa ladnlca da 
baro De algura nanora los muros 
negrca atracan el huino, deiar^o aai 
s^o el delicado arcma do la comida 

Estoy loliz de father oxpe^imentado la 
vida an laa oomumdadea. Lea irY/ilo a 
quevergan Las rrantas hecfas a rrano 
que me a&igarcn a mi eaa ncf[:\-te no 
son dilorenies a la blenverxda oe las 
cciTiunJibdea quechua de Vacl"ia:iui 
Wayi Por tavor visiten' 

wvi"jv.yachaquii(vayi.oig y aix^yen a laa 
corunidades campesinas bs una 
expenerKia que recoitkr^ y alesoiar^ 

tcdasuvda. 



a 



Mirando hacia alrria 
fjimisd qiJj i\yif. 
05::iOty3r a la irampa 
Uu ver Peru a Iihvi^ 

do una pcquoria 

tXllt|L*i- Hb^b uriH 

conoKiCn al vicijar en la 
[j]|lurn ffli li^M drt 

vciia dcsdc atuc^. 
Haber heolo m 
puerito dc ccnxjO' 
Lrt('*iri E^s r«&lriinrbl<i 

hater hocho d 

[vsl.ibvn. lnlxirrTiF: 



ADVENTgRt- ^DFTADVfPJTUFlE- CULTURAL- SPECIAL INTERE£l TOUR^ 



Huncbmn 
LIMA 

GxploranclGS..^.. 




WWW,EXPLOftAND£S,COM 

past(n3s»r^>4^(yBnd«s.foiri 



BOLIVAR 



-"--lUuL//. 



Jun,aDDnDGD[z 



HK^vtJ /^AC^#li 



The Best ROCK C LI 

'1% hft.from Huarar J\ 

■ hlorelhan 7Q iduIab 



Site Irt Peru 



YflCl>rfi,ui l^frfVJ Cramer. Hosiei nna ci^tc^crii' 




Sjn Manln 613 2' Piso 
Tel. &0S1 ■ 43 - 45W65 
luvnv.a ntj^aoki ngdo rrt.com 



PEnitWERIA 27 



n 



huaraz 
peru 



"-t 



J^> 



iMPi 





'is^-i^i: WKifs^nii 






"•, 






---s 



Jt" 



(I »oa fto iHi Bto ■CO 



'-JBDrai'M^ 



tNDtCE DE ANUNCIANTES / ADVEFmSERS 1NDD< 



B lnfitfLuc<oi>Bs Clovu / 

01 CnnicflSetL Potto 

10 C^ hluntccol ijof Santo / 

SCI Cfnso ' PiJCJ Oi-Vi:- 

ai rnfonnaci6n Turtawa 

24 P:ll^cia^F■^■l■nl 

as PanuBNsTJnnaiHHS'arfln 

34 h loBplEal 

30 Bflirla Jow CJIaya 

4t Fginrln l^caaH PoiUIB 

12 Mcrilouaa 

IB B Rlrc&tHij fAnsio 

17 Ainn© 

25 Mantruk 

E7 PiTTa Etiino 

S9 noF dti CArma 

31 AnOviri GardanClub 
3G rtiH Flfin 

42 La Biaaa Mridl^TinanHB 

43 La Luria Cats 

A A;i>jainlenh>/'^LxuiEuUlUi 

33 MutkJl £1 TuMil 

37 liiLiCiullIki Quest hlouse 

40 Hoioiaari ScdjaaTtlfi 



PEHLPHEHIA £8 



3IEX Sl^uonie? B'pei^\Uon3 

jntlquiHQ 

SfWine AOvonlfjTBs 



WysnimtlEi 

fifiBnfs 
cKtrd I iH Qbt 








CONVOCATORIAS 



R«^^^fl:F^«\lW^^lffl^^I^|q'RlTtW:ll\lVflL 



trty 



J 



Media Deretopmem Lson Fund (Fondo de Pr^tamos para OesanoJlo 
daMedlD^ 

Fectio ftmre: No hay tecNatnlro 

Raquisiics (tMS fsfik^fo-. Uff uilntr?!! ili L^t^jc:* inl pan f il« ^ ionics 
HabBf csrado oD6f£ffxJo dc ic'^ti p£gal tff a cEte i» D^^ 

QBTTT^ hG cnnccce mffXK da una OB KrstEa Ibis. HTdEFflndente y 
- i>Or:wiinfxvc»»iftpsgnft¥il^^decci*riTOed«fTWoin'0^^ 
|ilt/frt3mWiyiiM[ri>0£jiiHf;iiHi inirii/ifl;i|;finlHHiB 
i^dixi T « hkiTUXif, bs lifeiixf ic» (ki L!£E I r #u^ i^Uis V laum:^ 
No aer picfiedW rifii sCbiemi;; lth agencH aatrt^^ tjra BrtUEd tenS 

fciyccm^Titn dc la i«cra:jb:T dd rrtOo. 

^^onirllZEr QUI? lc^^.:rdcc 5cr^ -jE^clos d? a fCTT^ 0^^ 

UDLF acceeo *TO a <:s TC^EiTC© ccrfflbfeG. 

InfoTTiadbn y (f^ OeocWudeo; Wl^ 

FuaTie: f-^a Aoboe Ma^ C&.fllcofnBT loe*< I IjItj 

Cmflicl Zone Film Fiiivt (Apoyo del Fnntlo FUmino -^dtb rie Cainicln 
ptUH EBBllzBioffia an lacks opuaslna ds contliclcHt - GlnbaJ 

B Fcrm flTAno^na da Gcmb^, da b oFfai^fji^li:^ M^cFUrviEf^aTWBr' 
Sane ism:} ivc«£Gliij g^cnvho' el it^o^, far rnedc 4^ dBsrci& de 

^tAJic^ per CdT^b^ OG lixi robcr^, ccficc, ^crucxi y/oj^i^Kfio. 

B Foncn nfr^cio capil^ stJfnBa iJri^ a Ei^ 

i;:e 05 2X0S <to CcoMd acTTodo en d rrutio S ^^Jc^ taio ui nxrilD 

poroiQaoUSS 'O.OXye^drgcCap'nyK^OTnaFikfviGvacOj^^ 

raleaslfefcize qij^iFrgmiTiiTyfsncSctyijayrTomup^nalb*^ 

iTlJklu^llce paa pgrtWpar f^a ser CTJEtteradw^^urrie FBcJncf'iea, fc^ 

wifnpKVi msuna de :??« ptfla^RE HI ronoo eteOr&'iiC'^ 
ftrifLix*ftm*fl1ilrrBrVj[wva:oig. 

i^t±jni:ikri^rTla, ^ dob:^ ^ovtor a |n»^ ^ rxireo pc^, s In dafE^jfi'^ 
|nijcj:i±i injQ j^L^, ina pnip.^^ canp*:<Ta ac iv^>4iro 5 i:^l^^££ y 

155 ctcipuesiai deoen o:Si:ar cle ^om dan la visi^ ou ts poauBniFe 

tierarrai y Ken^^mpnn^emw ultras, 




N ^^'iTjrmanDinKsM 




Tlf . (043> 42861 n Fax (043) 42917S 
www. 5anpa&lo.com.pe 




* COmwJiis hjbllitlwies 

K Cable- lelffMila 

n^lon^ 1- Ijiccrrutlondl 

(tPiUunnl ■ Pmim ^rv|f*» » InimiiH 

^lr)n rir Rpiiplnnm 

Sala de 3v ' BuH»n» Cenwf 

A^nild On \\aJEi ' IiCViDieIiSU 

^Burldart PrnnaPirne 

^^ 

HOTEL 

EITUMI 



* * 



iiBiiiiniiiii—iriii 



PCRIPHEHIA 29 



I 



If you wish to travel 
far and fast travel light 

Take off all your envies. 

jealousies. 

unforgiveness 

selfishness and fears 

Cessre Pavese 
(ftSilia. 1908- W50} 








bar y centra cultural 

bar & cultural center 



SNOCHE 
^CORTOS 



iharf nim fcrunin^i 

everv mend^v 

then jail! 



bolugnesi SD?, barrancD, lima -[Oil 9333 6773 
IgnonlieiTTiignQr.heriorTipg-wwftW.lanDchB-CQm.pe 



/ \iberniie 



erde 

HoaiiriEiiivhfi«iii!t 






8chenta 



arteSdebalas 



Imagjna todo \o que puede pasar en 80m2... 

pro'orVJU'.'Oii Ban marlin ^0 bairdvcii (el. 25J^-y?4B wav if dlBrihSUrn^ ijjiii 



lar vmy Irran hnmf 






nr [^1 ij-i4^'^i>i iiirrriS'ii'CiturKiiif-^ipiD 




PCHLPHEHIA 30 



o 



o 
.5 






33 

> 



< 



> 




WARASQA 
KICHWA MARKAM 




SS 



WARASQA KICHWA MARKAM - Serte de DDcumentdles Educativoa en Quechua 

Diriii:£.iiin Eiiclc 4quii^a tAaiHaro Ginon y tiDduiuuark Srhpf^I Carlo Braujn SBmanona Eni&iri Jauiar Baoarra hersud / Scs^iA. Evelyik UantQ&iriDB 
fl3iglKn[F[lEC]"-bira HicBnlr] JeniHnca / EnnHjq dirBtTa Wablf RwlngiHi . Peje^ Einiiim Cnrlff* Cukb -■ CowtJiiibli Jn iJtUDSiJ& V n-HTBCiJii en CFF EenrlraPanB 
PC£l-itnaqBtL Js^ier Bqchftb HarBUJ ' DlSBna RTjIEc PtuBy JiffigbliiHi / i^sasorM Jasr QalBda .' [^mbfi^flin Brl OT ^ CmTiQra bfi |IQFH1 de HibVp. Jim SykBB 

Una producdon da con il HuspiclD da la v !■ pH-ddpiclOn d« la 




VjI-50^ iOWiJHIi/iilTtS 



t^d'CX 



c 



rambpon bpc^btdfl 
:-N'| L'lW IJE CjhitaSjV. 



t r a^j ik C'v^ii' lit In O-tijiflvI' 



PEHIPHEHIA 311 




Cuenra Eftjarao Qafetrno flWofF(QwJ[Jeo, '9^D)quee5t£i!:ia 
con tin airntp sijytj, f'stnsndo 8tm, anessla isfinosmt^- 
cano, qus {^tab^n junto con Gslud/anlos. en Cattagena 
defi'^iBS, t^CcSombia. yji/^ un sstudiants le pn^nl'!! a 
Fomando qi/c psr^ qud Mfv,^ in ulopia. Y FcmanHo Bim 
despuHi' de tomane unas ssgundos en sHencio. comentQ: 
'^P3^ q'j^ sirvB '3 Utopia'^. BSta es una pregunSa que ya 
rne ftago todos Sos dias. Y sudo pensBf que la usopja esli 
en ei hdronte y entoncBS SI yo anda dis pasos fa Utopia se 
Bieja diez pssos, / st yo ando vextte p&sos ia Utopia se 
coSoca v&ms p35os Tt^s allS: prx mucho que yo camine 
nunca. nunca ia alcari^af^. EriSonces. /.para quS siri^ fa 
'jtopla? Para eso. para caminar 



EduQfdo Goioano il['^tov\deo SQ40} tells 

us fha' 'je i^vss Aiff) if Insnd. Fems'tdi} Ban, 

a Lann^nneacan ffirmiatev; Jnd wjSfi soms 

i-rodwis, in Canat^na de iTrKtea Cobmbia. 

wf^ion oneofti^ students asAttf f^mamJo 

'Mictf Ifia pcinil \fjas ol ulopais And l-eirsndo 

Bm. after frstlitaling tor Eorne seoi^E in 

-■utencn, coinnienteil 'fis leasa'i ka ulcipia'^ 

lt»s Is 11^ quesOon I ask mysalt Bfery day And 

i u.tualfv Umk rtiai uiopes is <yi tne f-\o>\zon. A^ i 

fna\/6 tsn stepE cioss'' '-o Utopia, 'jtopa moves 

fwo areps fufll-isf av/a/. I fvef^ ariolfiei tv-jez-ity 

^Seps and ItiB honzo^' funs fitrtfter 3l^'ay Asf^ard 

as f may '/rak, Iti nevHf raacf' ii So wflaft Ilia 

pc^t c! ulcpla'^ 7^ aunt Is tt}ts' !o ^sep ]fisil<<ng 



Saiijaatjr Dali 11923} 






y 



.#