r
ACRONLS ET PORPHYRIONIS
COMMENTARII
iisr
Q. HORATIVM FLACCVM.
EDIDIT
FERDINANDVS HAVTHAL.
VOL. I.
BEROLINI,
SVMPTIBVS JVLII SPEINGERI
MDCCCLXIV.
'W«MHf
NOTATIO LIBRORVM.
(Dcscriptioncm codicum, ad quos haec editio adornata est, vidc in ed. Lips.
p. 1 — 32 atque in praefatione Vol. I.)
CODD. ACEONIS:
A = Paris. 7900 A.
saec
. IX.
Y = Paris. 7975
—
XI.
b = Barcell.
—
XI.
B = Paris. 7971
—
X.
cp = Paris. 7973
—
X.
K = Paris. 7988
—
XV.
N = Norfolc.
— -
XV.
1 = Bern. 223
—
XV.
2 = Bern. 516
—
XV.
G = Guelpherb.
CODD. PORPHYKIONIS:
M = Monac. saec. IX — X.
A = uet. lib. Petri Danielis in ed. Basil. a. 1555 bibl. Bern.
2 = Bem. 516 saec. XV.
R = Paris. 7988 — XV.
G = Guelpherb.
EDITIONES:
r = Romana ante a. 1474 (Barthol. Guldinbeck).
m = Mediol. 1474 (Ant. Zaroth.).
v = Ven. (Patauii 1481).
C = Comm. Cruq. Rapheleng. 1611.
c = Bas. 1527. 8 apud Val. Curionem.
a = Ascens. 1529,
f = Georg. Fabricii Basil. 1555 ap. Henric Petri.
h = Nic. Hoenigeri Basil. 1580 per Sebast. Henricpetri.
Q = ed. Pragensis 1861 apud C. Belmannum.
COMMENTARII
IN CARMINVM LIBRVM PRIMVM.
CARMINVM LIB. I, 1
ACRON.
Varla hominum scribit officia [atque studla, pragmatlce, monocolos].
1. Maecenas atauis edite regihus. In commemoratione parentum ct
laudatio invenitur, ut Verg. (A. X, 597): Per ie, per qui te talem genuere
parentes, et uituperatio, ut ( Verg. B. VIII, 44) : Aiit Tmarus aut Rhodope
aut extremi Garamantes.
ACRON, graeca forma, in iiett. codd., ut ad exitum uitae secundae et in Scholiis ad
Carm. IV, 9, 33 constanter scribitur, ACRO in ed. Romana. Neque nomen Acronis additum
inscriptionibus singulis usquam offendi in vetustioribus libris mss. qui saeculum XV superant,
neque in ullo sive remotioris sive recentioris aetatis libro commentarioriim qui Acroni vulgo
assignantur, eius praenomen , quod alii Hele?2;«)i alli Helewiwm esse opinati sunt. luscriptio
totius commenti est in A: INCIPIT EXPOSITIO IN HORATIVM. Codices saec. XV alias
aut longiores habent iuscriptiones, ut Vat. 4611: ACRONIS GRAMMATICI EXPLANATIO
IN LIBROS CARMINVM Q. HORATII INCIPIT, Par. R : ACRONIS GRAMMATICI COMMEN-
TARIUS IN LIBROS CARMINUM ORATII, aut breuiores, ut Vat. 1516: ACRONIS IN ORATII
ODIS LIBER INCIPIT, Par. 7985 : LIBRI PRIMI CARMINUM COJf ENTVM ACRONIS EX-
PLICIT. INCIPIT SECVNDI, Par. 7986 : INCIPIT COil/i/ENTVM HORATII QUOD ACRON
COMPOSUIT. Edd. Med. et Veneta: Acronis Commentatoris Egregii in Quinti Horatii Flacci
Venusini opera (operae Ven.) expositio (expoiitio Ven.) Incipit.
1) Argumento add. Fabr. et Hoeniger. verba atque studia. Vox studla ex Porph. argu-
menti verbis alio studio inlata videtur. Hinc item facile originem duxit ablativus of/?cio in
glossis quorundam vett. codd. ut. Par. H et Bern. K, in quo haecce leguntur primo earmini an-
teposita: '■Caium Aemilium ad Maecenatem. Vario hominum scribit ofticio' etc. Conf. varia inge-
nia v. 3. Ex hac inscriptione, non ex verbis vitae II extremis omnibus melius, nomen C. Aemilii,
suppositicii commentatoris (v. Suringar. III, p. 86) ortum est. Adi disputationem meam in Mus.
Rhen. 1846 p. 516. 529. Verba pragmatice monocohs s. T:^(r{\mT\.Y.-q [aovoxojXo;, quae sic scripta
Fabr. recepit, non sunt Acronis sed hic et alias a grammatico quodam profecta videntur atque
serius a librariis marginibus librorum Horatii adscripta et commentariis qui Acronis feruntur
inserta. Literis Romanis exliibita ista extant in codd. atque editionibus, caue tamen ne Graeco
uerbo seductus priorem uocem nomen adiectivum habeas; adverbium enim est, id quod luculenter
patet ex similibus verbis amatorie, personaliter, exclamatorie al. id genus. 3) Laudatio est C.
Verg. et uergil. A saepius quam uzrg, uirgil. Per te qui te talem Al , per qui te talem M2d,
rmv, per te qui talera RN. Qui tanti talem Cacfh. 4) Vt om A. Aut Tmarus A, ut aut tma-
rus d, ut histmarus 1, ut hysmarus N, ut, Ismarus R, Cmvacfh.
UAUTHAL, ACR. ET PORPH. 1
2 ACR. ET PORPH. COMM.
edite regihus. Quoniam dicltur duxisse originem ab Etruscis regibus
et contempsisse senatoriam dignitatem, mansisse autem semper in equestri
ordiuc.
2. 0 el praesidium. [Quoniam a caede eum liberauit, uel] quia per
5 ipsum liberatus est, indulgente sibi Augusto, ct multa etiam illi donauit
Maecenas, amicus Augusti Caesaris.
decus] quia magna laus est, placere meliori.
3. Sunt (juos. [Sunt qui delectantur inirc curule certamen]. Exponit,
[autem] uaria esse hominum ingenia et non unas uoluptates, ne sit arro-
10 gantiae, quod sibi poeticam uidetur uindicare, cum singulos quosque rerum
aliarum diuersus amor habeat.
\)uluerem 01. [Agonalem habere puhierem in curru suo]. Circenses
agonici in honorem louis Olympici sunt inuenti apud Elidem, ut Verg.
(G. III, 202) : Hinc vel ad Elei metas.
15 4. jnctaque feruidis euitala rotis. Vertigine ipsa calentibus, sic circum-
ducta, ne offendatur.
5. palnuique nobilis. Alios palma nohilis i. e. uictoria terrae dominos
facit et diuinis honoribus consecrat in morte uictores, [ac per hoc neque
aurigae neque uiro forti aliud placet quam sunt].
20 6. terrarum dominos. AtjLcpiPoXoj? dictum est, utrum dominos terrarum
eleuet an ad deos, qui sunt domini terrarum.
ad deos. Ad Capitolium, ac si diceret: cum triumpho.
7. mohilium t. Quiridum. Qui sunt facilis animi [et facile mouetur
uulgus].
4) Quoniam-ttel om. A, a cede enm NR12, q. caede eum r, eum a caede mvcafh. et
quia 4 r. 8) S?mt qtii - certamen om. AH. non unas o/nnium uoluntates C. 9) uaria esse
ANlld2, uaria liomiuum esse r, esse om. mvcafli; uohy;tates ANRH, uoluwtates 12rmvcafh,
non unas omnium uoluntates C. 10. u/nd. ARH, uend. rmvcafli, uend. docirinam. cum mvcafh.
12) Verba inclusa om. A. et habere NRG 12, m, etiam hab. rvcafh. 13) /ielidem AHNROde,
Aelidcw 1, mv, elideni 2, eliden c. ut A2, rell. unde. 14) helei ARGel, vm, elei r, elaei 2,
cafh. hinc uel ad r, hinc ad ANd, h?<nc uel ad 2, hjc uel ad Ke, hic et ad ravcfh et C
(iterum ad Carm. IV, 2). Antecedit ille (Aquilo) apud Vergilium, unde hic (equus) ortum puto.
15) Sic circ. ARCrmv, sic om. cafli. circund. c, cwcwndala R, sic Q\rc\xindata, caute circuita, ne
offenderentur C. Lege: /eruidis} vertigine ipsa calentibus; euitata'] sc. circumduct«< ne offeudatur
(^me sic). ue uia offendatur r. 17) 1. e. om. A. 18) i» morte uict. N2. uirtute uict. r, utjwte
uict. ANel, vmcafh. 19) quam sunt om. c, mvcafh, aliud om. Re, nec uiro forti placet qiii
8unt r ; extrema liaec verba voci deos adscripta puto, ut ex scholio subseq. patet. 20) Hoc
schol. om. A; ampliibolicos MRl)e2, r; amphiboloicos Nl, amphibologicos m (amphiol.) vcafh.
23) Quj sunt ANdel2,r, qma R, mvcafh, faci/w r, recte ; pluralis faci/es (NRe2, mvcafb)
ox (/iii sunt ortus est; animw fh. A: qui suut faciles et auari . siait illi inquit... Absunt ergo
uerba Ad uuhji leuitatem refert, quae scholion illud praeccdunt in recc. codd. ut Ne et mvcafh ;
abflunt etiam a 2 et r . NR e et r addunt locum Verg. (A. I, 149) : Saeuitque animis ignobile mdyus;
mouetur codd. recc. et ravcafh, moue«tur G.
IN CARM. I, 1. 3
8. tergcminis t. honorihus. Finitus numerus pro infinito, vcl ctiam aut
quaestura, aut praefcctura, aut consulatu.
Ilunc — honorihus. Subaudi ab inferioribus: numquam dimoueas etc.
lUum si (qui?) proprio. Sicut illi inquit, cui semel agricultura placuit
et (qui?) coepit de agris suis frumentum reponere, nuUis praemiis persuades, 5
ut nauta sit: sic ncc sibi, cui lyrica professio placuit, aliud suadcri posse
scias, iuxta illud {Terent. Phorm. II, 4, 14): quot homines, tot sentenfiae.
10. quidquid de Lihycis. [Species pro genere]. Verritur, colligitur
[trahitur]. [Findere, colere, fodere]. ■
11. Sarculo. [Sarculus] genus ferramenti rustici, quod Graeci oxaXi'- lo
8iov uocant.
12. Atlalicis condicionibus. Attahis Pergamorum rex ditissimus fuit,
cui propter opum magnitudinem populus Romanus testamento successit.
13. [Nwnquam f/emoueas. Id est, etiam si diuitiae regis Attali pro-
ponantur, numquam f//moueas illum]. 15
trabe Cypria. Trabem Cypriam abusiue posuit pro quacumque, siue
quia ualidiores illic fiunt.
14. Myrtoum. A Myrtilo, auriga Oenomai, soceri Pelopis. Quem cum
deprehendisset, quod axes suos corruperat in Hijipodamiae certamine, in
pelagus eum praecipitauit; ex cuius supplicio mare nomen accepit. 20
[pauidus. Proprium epitheton nautarum].
15. [luctantem. Confligentem].
Icariis. Icarus, Daedali filius, pinnis resolutis, quas cera illigatas arte
patris sumpserat, in mare corruit et nomcn imposuit mari Icarium.
Africum mercator metuens. Metuens tempestatem tunc laudat otium 25
et agrum, tamen auelli a nauigio postea non potest, cum timere desierit.
Ordo est: Mercator metuens luctantem Icariis fluctibus Africum, otium et
oppidi sui rura laudat, mox reficit quassas rates, ut trabe Cypria pauidus
nauta secet Myrtoum mare.
2) praetura NRdeql2, Crvca, praefectura bG, mfh. 3) Zeugma ab inf. mvcafh, zeugma
ab inferiorj C. 5) persuades ANR, persuaderts Cmvcafh; nauta Jiat C. 6) suaderi AN,
/jersuaderi R, rmv, persuadere cafh. 7) illud Terentianum Re. 11) totum schol. om. A,
uerba quod — uocant 2; oxc(X(5iov C, 07.aAtv r, xo otov R, todion d, xov oiov v, ton dion bl,
oxacpiov cfh , oxacpEtov Asc. et Suringar. p. 72. Scribe: areis] area quam Graeci tov otvov
uocant. Sarculo'] genus f. r. 12) perga»Mor?i??i AHN,rv, pergami 2, pergameworum Rdel,
mcafh ex Porph. 14) om. A, %iel etiam N. 16) posuit AHNR, r, ponitur mvcafh. 17) liunt
AH, fi«nt C, rel. sunt. 18) auriga uicinionario A (man. 2 lin. suppos.) , victimario vcafh,
auriga est nomen slue pelopis 2, auriga enomai siue pelopis Rye. Scripsi Oenomai, soceri
Pelopis, nam auriga Pelopis erat Spaerus s. Killas Paus. V, 10, 2 et Eustath. ad Hom. II. I, 38.
Ad rem conf. Paus. VIII, 14 et Hygin. fab. 225; auxiliario C. Scholii alteram partem, Seu a
Venere propter myrtum non a Myrtilo, nam Myrtilium diceretur om. A. 23) pinnis A. «llig. Al,
ca, «Uig. mfh, o61ig. r. 24) Icario Ccafh. 27) Ordo - mare om. A.
1*
4 ACR. ET PORPH. COMM.
18. indocilis. Pro indoctus uel impatiens [pauperiem pati].
19. estqui. Est qui delectatur conuiuiis apparatis, ut continuare uelit diem.
Massici. Locus est in Campania, ubi optima uina nascuntur,
Verg. (6. III, 526) Atqni non Massica Bacchi Munera.
5 29. [Nec partem. Duae abnegatiuae particulae hic pro una pommtur].
[Solido. intcgro].
Demerc <le die. Scilicet ut non intermittat, si continuet laetitiam to-
tius diei.
Nec partem . . spernit [Anox-qq. dicit alios uita lautiore delectari].
10 niridi . . arbuto. Hoc est, loco amoeno et conuiuiis apto.
21. memhra s. a. stratus. [Figura est synecdoche, ut Verg. (A. I, 228):
oculus suffusa nitentis pro: habens membra strata sub uiridi arbore].
22. aquae I. c. sacrae. Omnis enim fons in orgine sua sacer est et
sonitu suo suadet etiam somnos.
15 23. multos castra delectant, ut (Verg. A. III, 282) ixmat euasisse tot
urbes Argolicas.
lituo tibae. Litui acutus sonus est, tubae grauis. [Inter lituum et
tubam hoc in antiquis distare inueni: lituus equitum est et incuruus, tuba
vero peditum et directa].
20 24. 25. matribus delestata. Propter mortes filiorum, quia in bello pe-
reunt uiri et adulescentes (animosi atque?) incauti sunt. Ideo et Verg.
(A. VIII, 556) nota metu duplicant matres.
25. sub loue. louem aerem ponit et nocturnum tempus, quo feris
tenditur, ac per hoc dicit aliis venationem phicere, ita ut non capiantur
2.3 affectu coniugum, dum eligunt uoluptatem uenandi.
26. tenerae coniugis. Aut delicatae, aut nuper in matrimonium coj^^uhitae.
27. catulis fidelibus. Sagacibus, ut Verg. (IV, 132): et odora canum
iiis, ucl silcntium in uestigando seruantibus, ut Lnrrct. (IV, 122o): et fida
canum uis.
1) Scliol. oin. A, payp. pati om. lbdC,rm. impat. paupertatis Rye. 2) Schol. om. A,
paratis bd, r. 3) Locus Verg. ex AKy, Rj^e addunt: et rursus (Verg. G. II, 143): sed grau. —
laeta. 4) Schol. om. A2. 6) om AXd. 7) interiwat tj' ; sed iii laetitiam continuet nnam par-
tem diei C. 9) inclusa om. A2, ex Porph. 10) Hoc est foco-apto ARC der, Amoena-a^trt mvcafh.
11) Totum schol. om. A; synecdoche ex C, figurate d, figuratiue r. 15) Delectant A, alii: ex-
ercitium militare delectat; loc. Verg. om. NR etc. 17) Totum schol. om. 2, Inter-directa om.
A 1. 20) Execrata propter codd. recc. et edd., execrarula Kye, mortes Adr, mortew rell. 21) quia
((|U« mfh) in bello puerl et adolescentes (adwl. A) animositate incauti sunt ANRcyt, mvcafh; d:
f|uia in bello jpereM»^ itiri pt adulescentes — animosi? — et incauti sunt, r: (\\ii in bello pereunt
qui uiri et adolescentes auimosiores et incauti sunt. 22) ut uirg. Cmrvcafh. Loc. Verg. om.
NI{ etc. aflfectu;/» coniugii A, uoluptates vcafh. 25) in matr. accejUac C. 27) Hoc schol. ex A
constitui, in uestigando pro mwest. ipse posui.
IN CARM. I, 1. . 5
teretis plugas. [Non plagas teretes sed] de tereti ait fiine factas; ideo
enim ita posuit, quia illi filis dcbemus substantiam (substamina?), imdc
sumimus (suimus?).
2S. Marsus aper. Sabellus, species pro genere, unde et Verg. (G. III,
255): dentesque Sabellicus exacnit sus; maiores enim forma et ferociores 5
esse dicuntur. Ait ergo uenatione, se musica delectari.
29. Me doctarum ederae praemia frontium. Poetarum scilicet, quia
poetae tantum edera consueverant coronari, ut Verg. (B. VII, 25): pastores,
edera crescentem ornate poetam. Diuinum ergo honorem se dicit per poema
adeptum. 10
30. gelidum nemus. Materiam ipsam carminis pro laude posuit. [Ne-
mus autem Parnasi montis dicatum Nymphis].
31. Nympharumque leues cuni Salxjris chori. Liberi patris chorus. Satyri
enim et Bacchae ideo leues, quia se in sakando et Uidendo uelociter rotant.
32. secernunt populo. Id est, dant mihi meritum, ut a uulgo et a 15
uilibus separer.
tibias Euterpe cohibei. [Id est: si poemata mea non moratur nec Musae
impediunt]. Euterpe invenit tibias, in quibus uox est et sonus.
33. Polyhymnia. [Vna ex Musarum numero et est epenthesis, ut]
Verg. (A. VIII, 27): Alitunm pecudumque genus Sopor altns habebat. 20
34. Lesboum. Lesbos insuUi, ergo a loco dicit Lesboum propter Al-
caeum et Sappho, quos apud Lesbum natos esse constat, [aut ab eo Lesbio,
qui primus fuit lyricus scriptor, aut a Periandro rege, cui primum Mercu-
rius lyram ostendit].
barhiton. Lyra maior organi sono similis. \_Alii dicunt latiorem par- 25
tem lyrae].
1) Non plag. teretes Adr, non ter. plag. rell., de tereti ANRmv, ex tereti dr, de et ex om.
cafh, teretes de terete fuuefactasC; ait A. 2) illzs Ad. Verbis eHMK ita in A laeuna relicta est.
Suspectam uocem suhstantiam omnes codd. et edd. tuentur. Totum schol. insanum et contortius
dictum displicet. 5) Cum A verbis ait — delectari inferius positis in rmvafli et plane omissis
a C hauc sedem dedi. 11) Xemus — Nymphis om. A. 13) Liberi pat. chorus A. se uelociter
moueant r. rotent Rye. 16) et a uilibus NS,m, om. vcafh. et uilibus A. a uulgo separant et
uilioribus C, a uulgo et quolibet RX. 17) Id est — impediunt om. AbCBcp. Rec. codd. et r: Id
— moncwtur — impediant; poew« nieum non morrttur cafh. 18) Eut. — somis ANO,rmv,
om. bl2, Ccafh. 19) A: Volinia-ut uirg. nViUium pecudumque g. s. a. h. (sic), sic iste polimnia
barbiton, om. Una — epenthesis. Notitia epentheseos transiit ex Charisio IV, 1, 266 Keil. in C;
'Poly/««e(a. Haec etiam una est Musarum, dicta quasi multae memoriae, et est Epenthesis, sicut
in illo Virgil. pecudumque genus Polymneia constat.' fh: \io\yhi/mnia cantat (pol?/?/mnia K).
Haec duo uerba non sunt Vergilii, conf. Peerlk. ap. Suring. p. 78. 79, quippe prof. ex glossa:
polyhymnia quae multum cantat. Epenthesis ergo ad formam alias TExpctauXXaj^ov poly«/mnia u. 33
spectat. Polymneia non est forma lloratiana, atque ab Aldo Manutio introducta est. 24) aut
— ostendit NReyIl,rmv. Utrumque seliol. om. A2,ca. 25) Lira maior organi sono similis
A. Lyra maior organo simil/s sono dNIX (sim«<l sono), rmv. Alii — Lyrac (Nd,rmv) om. A.
6 ACR. ET PORPH. COMM.
35. Quod si me hjricis ualihus inseris. AUusit ad (proverbiura?). Si,
inquit, possum lyra mea cantare fauore Musarum [i. e. si me receperis in
numero lyricorum poetarum, ad caelum uehar merito gloriae atque uirtutis].
5 PORPHYRION.
Maecenas — Sunt quos. Hac ode Maecenatem adloquitur indicans
alium alio studio teneri (eorum) quae adpetantur uel ludicri cupididate uel
(lucri uel) gloriae, se autem putare inter deos relatum iri, si numero lyri-
corum poetarum adscriptus fuerit. Maecenatem ait atauis regibus editim,
10 quod a nobilibus Etruscorum ortus sit.
5. palmaque — deos. Ambiguum, utrum nobilis deos an nohilis palma.
7. mohilium l. Quiritium. Mobiles Quirites ait referens ad uulgi leui-
tatem. Loquitur antem de eo qui fauorem uulgi captans optet, cum in-
gressus sit tlieatrum, plausum sibi edi a populo: sic enim excipiebantur
15 in theatrum principes, de quibus bene populus sentiebat; hos plausus ter-
gcminos honores ait.
12. Attalicis condicionihus. Id est, regiis opibus. Attalus autem rex
Pergamcnorum fuit, cuius hereditate })opuhis Romanus locupletatus fuerat.
Est autem sensus: quicumque consuerit agrum suum colere, numquam solli-
20 citetur ad nauigandum, etiam si regias opes promittas, ut hoc faciat.
13. Cgprea trabe. Pro cupro abundante; cuprns enim clauis naues
figuntur.
16. Mercator — rura sui. Sensus est: Mercator cum tempestatem in
mari patitur, abhorret nauigare et ojitat iam rusticam uitam [et] in patria
25 sua [rura] colere, mox ubi euaserit periculum, eandem uitam repetit. Per
quod coUigit, neminem posse aliquid agere quam quod consuerit.
1) inseres A, etiam in Hor. ut Kb. Allusit ANXdeyl,rmv, allusit ad Si R. Si —
uirtutis om. A. Fauore A, fauorem NRXdl,rmv, Si inquit — Musanun om. fli. Receperis, re-
cipis, repereris, roperis, reponis; meabo, mear, uear, uehar; ad eaelos usque euehar G. Si me
rcceperis inter Lyricos poetas, tunc merito gloriae adaequabo astra fh.
PORPH. Nomen uarie scribunt: Por/Mriouis, Por/?/rionis et Porp/i«/rionis M, Por^rion.
et Porphtrion., atque etiara Porphirius. Porph^^riw» Cod. Chis. saec. XI ad Carm.I, 1,8. Por-
phyrto et PorphiVio r. 6) Adloii. M (alias allo(|.). 7) teneri quae MRBcp, eorum quae A2,
eorumque v, eorum qui rafh. adp. M. 3 se autem MA2, se put. autem rvafh. 8) uel lurf/cri cup.
MBcp. ncl lucri adde propter negotiatorem et raercatorem. Vel ludi cup, uel. lucri uel gloriae?
9) Adscr. M. 10) nobilibus MAR, ?iatolibus reffum Iletr. fh. cujii a nob. hetr. r. 11) nob. palma
MR M) in thoatrr^. iufra Carm. 1,20,20 ut hoc faciat om. cp. 16) ait MR, uocat 2, appellat
rvcafh. 18) Pergamc^jorum M aliique praeter 2 qui ut rv pergamorum habet ex Acrone. 20) ut
nautajiat C. 21) cyprea Mg,al. cypr/a. 24) cura M, rvafh. qui R. 25) vitam in (om. e<)
N2g, rv, uitam ut in af h. sua rura i-vafh. Tani et quam rura glossatoris manura redolent, utrum-
que om. M. 2G) «//quid Mg pro nllud quid, alitid agerc (juam quod R, aliquid agere i)raeterqmmi,
quod rvcafh. consueri< M ut supra, eonsueuit 2,
IN CARM. I, 2. 7
19. Ent qut nec u. p. M. — spernit. Ordo: Est qui ncc spernit. Dicit
aiitcm, alios uita lautiorc dclectari.
:^0. [Nec — spernit. Anovr^g, ut Verg. A. VII, 2Gr: munera nec
sperno].
22. ad (iquae — sacrae. Id est, apud fontem. Omncs autem fontcs r)
sacri liabentur, ct ideo caput sacrae aquae ait.
manet siib loue friyido. Ac pcr hoc sub caelo. Dicit autcm, alios
studio ucnandi plcrumque in siluis })crnoctare.
27. catulis cerua fidelibus. Mclius generalitcr accipimus, quam ut uc-
nationi tantum eos fidcles intcllegamus; nam et Lucretius (VI, 1220) fida 10
canum uis dixit. Ergo quod semper dominis fideles sunt, intellegamus.
29. Me doctariim ed. pr. frontium. Praemia doctarum frontium edc-
ras ait, quia his poetae coronantur, unde et Verg. (B. VIII, 12) ait: atque
hanc sine tempora circum, Inter uictrices ederam tihi serpere lauros.
31. Nympharumque — chori. Per eas egregiam gloriam dicit consequi, 15
de quibus canit: fere enim lyrico carmini matcria de nemoribus ac fonti-
bus est, et si qua sunt his similia aut proxima.
32. Secermmt populo. Id est, de grege uulgi tollunt ac ])Qy hoc subli-
mem faciunt.
33. Euterpe cohibet. Vt si diceret: si tamen Musae non denegant 20
mihi studium cantus sui.
34. Lesboum barbiton. Barbiton organi genus est in modum lyrae.
Lesboum autum dixit referens ad Alcaeum ct Sappho, lyricos poctas, quos
in Lesbo insula natos esse manifestum.
35. lyricis uatibus. Graecis utique intellegendnm ; nam nondum erant 25
Romani.
CARMEN I, 2.
ACRON.
1. lam satis — paler. C. Caesaris mortem significat, quo in senatu 30
occiso plurimae tempestates, niues et grandines fuerunt, quo tempore et
2) alios lautiores rv. 3) MR2g-, rva oni., fh (liptote) ex C (litote). 5) ;jfm'to' fontes
rvafh. ait ora. rvafh. 9) accipiemus rvafh. Non DixM ergo neque IHcit ergo (fh) sed dixit
(Lucretius). Ergo legendum est. 12) d«<ctarum M in lemmate et in scholio. 13) coronaiantnr
rv.ifh (consueuerant coronari ACR.). 14) uictrices heileras tibi serp. \a.\\rum MRg. 15) e«s
MR2g. 16) carmim' MA2, va, carmine Rg, r, lyricj carminw fh ex C. ac font MR2g, rvafh,
si quae vafh. 19) G\\\n w. faciunt exeunt scholia Porph. ad h. o. in afh. 21) in mod. MA2g.
ad mod. rv. 22) man. est R2,rv.
ACRON. Idem comentum A. Ode II ad Caesarem Augustum R.
30) Gai d, Gaii HN, Caii t vca, C. Caes. r etc. A in rasura: iidii (cesaris). 31) nims
et grandin/s AHbdl, r, tempestatis r, tempestatfs A (1 m). Lege: tempestates plurimae (ge-
nitiii.) niii/s et graudints. C: phirimao nims et grandinzs tempestates portentaque uisa sunt.
8 ACR. ET PORrH. COMM.
iiumdatione Tiberis dicitur Roma laborasse, quod propter Caesarem in ho-
norem Augusti Caesaris ultoris eius uult factum uideri. Nam de ipso et
Verg. (B. V, 20): Extinctum Nymphae crudeli funcre Daphnin Flebant, et
alibi (G. I, 466): Ille etiam exlincto miseratus Caesare Romam. Haec enim
5 omina, id est, fulmina, grandinem, diluuii metum intellegi uult uindictam
Caesaris fuisse.
Dirae. A Furiis tractum, quae Dirae dicuntur, ut Verg. (A. IV, 473,
conf. III, 610): Dirae ultrices, ut et (A. XII, 276): Dirarum uerbera nosco.
2. Rubente dextera. Omnes manubiae albae et nigrae . . esse dicuntur,
10 lovis rubra (est?) et sanguinea.
Sacras arces. Templa deorum uel imperatorum, uel etiam sacras ar-
ces Capitolium dixit.
5. Terruit gentes. Timere fecit gentes.
6. Ne rediret saeculum Pyrrhae. Uxoris Deucalionis, sub quibus fecit
15 diluuium.
Noua monstra. Dicit fuisse diluuium, propter hoc quod sequitur: ge-
nus piscium haesit summa ulmo etc.
7. Omne cum Proteus. Proteus beluarum marinarum pastor. Hunc
dicit marina armenta in montibus [diluuio] pauisse, de quo et Verg.
20 (G. IV, 294 — 295): Immania cuius Armenta etturpes pascitsub giirgitephocas.
Pecus egit. Omne animal praeter hominem antiqui pecus dicebant.
9. Haesil ulmo. Contraria in dihaiio contigisse dicit, in arboribus
haererent pisces et sihiestres damae in aquis natarent, quas Vergilius mas-
culino genere posuit (B. VII, 28) : Cwti canibus timidi uenient ad pocula
25 damae. Diluuio facto cum tantum Parnasus emineret, Deucalion et Pyrrha,
quomodo repararetur genus humanum, Apollinem consuluerunt. Qui dum
3) Daphniw A2C. 4) Haec enini omma A2, fli, rell. haec enim om«/a (oia rva). omnia
(portenta) C. Similiter yw/mina teinpestatum et ffemina inundationis confunduntur. 5) in uiu-
dictam r, uindicta K, in ultionem Porph. 7) tractum (luac (om. est) AH2, C. 9) Pet. Nan-
niu8 Miscell. 1H,.3 (Grut. Lamp. p. 1263): 'Omn. man. albae et nigrae esse dicuntur. \o\x\s nigra
et sanguiuea. mutilata (imnino et corrupta sententia. Nos eam cx isto uetusto Codice restituemus.'
Quod infectum dolenuis. Omn. man. a. et n. paUida coniscatione esse dicuntur ; louis rubra et
sang. A. Ex u. pallida profectum uidetur Palladis iu C : Oni. a. et n. Palladis esse dicuntur :
louis rubeae et sanguineae. pluralis ortus ex manuhiae aut ex rubra e=est. rub»'« et sanguinea
ANK, niva, rubea cfh. rubra cst nuuuis (manubiaV Sen. N. Q. II, 41) et sang. 2. rubra i. sang.
1. Paliaili Tritduiae manubiae dabantur, Aesch. Eum. 817, Eurip. Tro- 80. Spanh. num. I, 432,
ut Vulcano, Dionyso Zagr. et ipsi llerculi, Gerhard. gr. Myth. I, 253, 11,214, Creuzer. Dionys.
251. 11) A om. scholia a Sacras usque ad Omne. 12) dia-it R2. uel etiani cap. d/cit uel ro-
manas arces. 14) 'Pijrre et Ptrre codd. PhirraaK, nullus Pyrr/iae cum h. 18) T?rotheu& cum h
codices. bc/i/arum codiccs et rcafh, heU. mvC. 19) dil. mont. A, dil. om. C. II. ef Verg. ARl,r.
pascunt 8. g. phocae A. focas l,v. 22) Schol. om. r. 24) Sihiestres(7«e v, syhiestrcsque mcafh.
da?nmae ANb. 26) reparare«< N,cfh. hum. genus l,m. hominum geuus R. 26) qui dum AIC,
mcafh. quia dmn r. (|ui cum NR. — niatris tunc cogn. R, mvcafh.
IN CAllM. I, 2. 9
rcsponcHsset, ut iacularcntur ossa matris, co<;noucrunt terrani essc niatrcni
dictani, undc iaculantc mox Pyrrha lapides })ue]lae, Deucalionc mares nati
sunt. Verg. (B. VI, 41): Deucalion nacuum lapidcs iactauit in orbem. Juue-
nalis (I. 48): Et maribus nudas ostendit 1'yrrha puellas.
13. Vidimus flauum Tiberim. Aut turbidum aut colore limi flauum, 5
ut Very. (A, VII, 31): Verlicibus rapidis et muUa flauus harena.
Retortis. Aut })roptcr turbincs dixit retortis, aut proptei-ea quod in campos
exibat, non solito aluco in maria prorumpens. [Constat autem uiolentia
maris repulsum Tiberim inundasse].
14. Litore Etrusco. Id cst, Tyrrheno mari, quo influit Tiberis. 10
15. Monumenta regis. Regiam dixit. Locus enim est, in quo Numa
Pompilius habitauit, ad Vestae aedem habens Regiam. Cicero (pro Mil.
XIV, 37) de eodem Joco: Nuper me ad Regiam paene confecit. — Regis.
Numae scilicet Pompilii, qui seditionem abstulit et rcligionis cuhum ad-
hibuit. 15
16. Templaque Vestae. Quia dicebatur Tiberis \)ev Rostra ante habu-
isse meatum, quae templo Vestae iunguntur.
17. lliae. Matri Romuli, uxori suae.
Querenti. Querelas deponenti morte Caesaris nomine originis suae.
18. Vagus. [Non recto meatu fluens] qui extra alueum errat. — Et 20
simstra ripa. Aut infesta, aut qua magis parte est ciuitas, quam inundari
cupiebat.
19. loue non probante. Non permittente.
20. Uxorius amnis. Diversae de Ilia poetarum opiniones sunt: nam
Ilia mater Romuli fuit, quem ex Marte suscepit, quae mortua ad ripam 25
5) flaiiom Bcp in Hor., flau^an in schol. 5) a colore auri 2, arenae colore flau. C. 6) Vort.
Caf, Heyne. 7) aut quod 11, aut propter ANl. aut proptej-ea Cmvcafh. 8) inchisa om. A, ex
Porph. Tib. romam inund. R. prorumpens R, rell. om. (Verg. 1. 1. 32; in mare jjroi^umjrit) . 11) Re-
gia A,r. Locus enim est A, loc. est enim RN, r, loc. est ercjo mvcafli. 12) Ad Vestae aedem
scripsi pro: ad Vestae templum. A: monznii. regis. regi« dixit monumenta regis. Locus enim est
in quo numa pompilius habitauit uesteM habens regiam. weatem habens regiara R, mvcafh. veste
(cura cauda) hab. reg. r. uest«m liab. reg. 2. Regiani dicit Nunia^ Ponipilii, qui ad Vestae suam
habuit regiam. Cic. de eatlem sic ait : Nuper ad regiam me paene confecit. C. Suringar. p. 113
facit cum Oudendorp. ad Sueton. p. 293 emendante ex C : ad Vestae habens regiani- Solin.
Polyh. 2: propter (= prope) aedem Vestae in regia, conf. Barth. Adv. VI, 5 p. 2G83. 14) et reli-
giowem adh. r. 18) Schol. om. A. 19) ?«omine i e. causa scripsi pro Aomine (A), omine N, ho-
mims RrC cafli. 20) Non — fluens om. A2. effusus et errans per ripas suas C. scripsi qtd errat
(Jahitur vagus), errarei AR12, mvcafli, wearet N, curreretr. qui — errat om. 2. 21) infesta A2],
rmvcaf h, infa?/sta C. infensa R (Aut infeMsa aut ea jmrte qua magis ciuitas est frequens quam
mundare cupiebat). aut ibi qua mvcafh. aut uhique r. magis prona vcafh. magis parua r. magis
pai^te AKRl,m. iwundare R, redanda,ri Ar, redundare N, mvcafh. Scripsi emmdari, nam aquae,
non ripae redundantur. 24) Uxori deditus 2r, glossa ex scliolio aut ex Servio ad 1. 1. Va-
riae C. positiones A.
10 ACR. ET PORPH. COMM.
Anicnis fiuuii sepulta dicitur, qui in Tiberim cadit, et, quia abundans aquis
Anio cineres lliae in Tiberim deduxit, dicta est Ilia ei nui)sisse, et ideo dixit
uxorius amnis, qui se ad eius querelam iactaret ultorem. [Alii dicunt, quod ista
Ilia Anieni nupserit, nam multi hoc sentiunt poetae. Sed Horatius ut Tiberi
5 det causas irascendi, Tiberis magis dicit uxorem]. Uxorii enim dicuntur
uxori dediti, ut Vcrg. (A. IV, 2G6): Pulchramqne uxori urbem Exstruis.
21. Audict ciucs . . pugnas. Pugnas ex morte Caesaris in posteros
editas dicit per bella ciuilia. Nam et Augustus percussores eius usque in
Aegyptum persecutus est.
10 25. Quem uocet diuiim. i. e. aversos dicit superos pro tali scelere uota
humani generis s})reuisse.
26. Faligant. Instanter et impense rogent, ut Verg. (A. V, 239 aut
VII, 471, coll. cum V, 582): Diuosque in uota uocasset — uocauit [htignnt].
27. Minus audientem carmina. Hymnos et preces non audientem pro
15 supplicantium impietate.
29. Cui dabit partcs scelus expiandi. Id est : cui deorum dabit luppiter
potestatem delendi malum, quod patrauit pars Romanorum? non enim
omnes consenserunt in mortem Caesaris.
30. luppiter. louis mite numen est nec aliquando per se laedens, ut
20 Lucan. (I, 661): Nam mitis in alto luppiter.
31. ISube candentis. [Melius candenr« nube, quam canden/w humeros]. —
^ m?*c/w^. Candidis nubibus uelatus, scilicet qui uideri possis ; irati (uelati?)
enim dii nequeunt conspici.
32. Augur Apollo. Augustum dicit, qui se Apollinis filium uolebat
25 uideri, aut propter Troianum genus de Veneris stirpe, ut Verg. (A. I, 289) :
Hunc tu olim caelo spoliis Orientis onustum Accipies.
3) Scribe : quia se iactauit, ut supra errat pro erraret. 4) naiii multi hoc sentiunt poetae
Ar (om. poetae ut K. 5) causam h. dixit codd. et edd. Alii — iixorem ora. C qui pergit:
Vxorhis atitem dictur u. dedi<«/5. Ar: uxonV enim dic«/ntur uxoribus dediti. rell. uxoriws e. dicitur
uxo»v deditoa. 9) propter Gc:i{h, per A^l,v ob t. editna, AR,a, f/editas N, mvc, ?'e«7ditas 12, fh.
9) Nam e<A2,r. 9) usque ad mvcafh. in Aegyptum vsque percussores Caesaris RC. prosec. r.
11) a(Zu.Rl2, rmv. 14) fatijfftnt A, rell. fatigent. Locus non est Val. Flacci Arg. IV, 69.
15) ymnos A, pro inip. om. C. propter sup. imp. K. suplicantoi mvr (suppl.) 19) mortewi AR,
afh, morfe Nl, vc, necem r, nece bG. Quod patraucrunt llomani in occidendo caesare C. de-
lendi piaculum h. 20) nomen C. nec Aliquando A, rell. aliq«/(/, quod non ad homines spectat.
20) ut Luc. AC. N?im mitis fli. 22) Schol. om. A 2. Nitbe candeutis umeros A (in lemmate
scholii et in II<ir.) Rbr. canden^t N12, mvcfh. 29 et qui ANIi2, mrvca, vt qui Cfh, si qui 1.
sc. ut (om. qui) 2. 23) possis NIG. poss/< AK2 Cmv. posse^ r. non potes< afh. irati enim A2,
contra nexum sententiarum, scribe velati, cum de amictu, nou de ira Apollinis agatur. Amicti
NRl, rmvcafh, noK amicti C. 24) Aug. dicit A. Ang. di.rit 2 Pr Ojiter Aug. qui R. Haec propter
Aug. dicit qui C. Rell. om. et propter et dicit. Aut — accipies om. 2. 25) Ut Virg. A, rell.
ut est. R: ■ — uidori quippe in bello acciaco eum fautorem habuit contra antonium. Unde est
(Verg. A. VIII, 704): accius haec cernens acrum tendebat oUmpo aut propter etc.
IN CARM. I, 2. 11
33. Erycinn. ridens Venus <ab Eiyco, in quo maximc colitur, dicta.
Vcrg. (A. V, 759): Erxjcino in nerlice sedes Fundatur Veneri Idaliae. Secl
Vcncris numcn non usquc adeo mitc essc solet; nam irata Solis filias per-
secuta est.
35. Siue neglectum genvs. Quia Cacsarem occidi passus est, siue quia 5
postca in ultionem eius bellum ciuile ficri pcrmisit. — Et Ncpotes] Nepotes
eius Eomanos dixit per Romulum.
3G. Respicis auctor. Mars auctor per Iliam ucl Romulum, ut Verg.
(A. VI, 780): Viden nt geminae stant uertice cristae, el pater ipse suo supe-
rum iam signat fionore. iO
37. Ludo. Ludum Martis dixit bella ciuilia, cuius ludus in praeliis est.
38. Quem iuuat^ delcctat; Martcm enim et bellicus clamor et splen-
dentia tela delectant, ut Verg. (A. II, 27): luuat ire et Dorica castra, Deser-
tosque uidere locos.
39. Et Mauri. Maurum abusiue posuit pro quocumque hoste. 15
41. Siue mutata iuuenem fgura. Mercurium dicit, siue quia in diuer-
sas potestates transfigurari consueuit, siue quia eum uult Augusto per Troia-
nos parentem uideri, ut Verg. (A. VIII, 140): At Maiam, auditis si quid-
quam credimus, Atlas Idem Atlas generat, caeli qui sidera torquet. Sic ge-
nus amborum scindit se sanguine ab uno. Et uenias precamur a superioribus -0
ubique subaudis.
42, 43. Almae filius Maiae. Ne Cupido putaretur, ideo dixit filius
Maiae, ut Mercurium ostenderet. Verg. (A. I, 297): Et Maia genitum
demittit ab alto.
45. Serus in caelum. Ac si diceret: diu uiuas Romanis, et tarde 25
diuus fias.
47. Vitiis iniquum. Iratum, indignantem peccatis nostris et propter hoc
fugientem nos.
50. Princeps. luxta morem principum, qui patres patriae dicuntur.
1) Encina ridews A in Hor., eric. rides in lemmate. erece AN. eiyce ubi colitur 2. ab
^erice 1. ab erice monte r, ab Eryce monte C, ab ericio monte R, a monte Eryce fh. 3) in
liiore ACr. dicta — persecuta est oni. 2. Fundatur Veneri Idaliae om. Ar. 7) Siue quia omn.
praeter A2. passus sit Ab. passa est N. 6) Nepotes eius omn. om. praeter A. |)e?' Ar, re\l. propter.
schol. om. C. 8) Mars augustum Ab. Auctor — honore om. 2. uel Eom. Abr, rell. et. Mars propter
Iliam Ronuili matrem C. 9) Viden' — stant om. Al, rmvca. 10) honorem Ab ut Menag. 11) dicit 2
11) est in prael. R. 12) Quem iuuat. iiiuat delectat Ab. i. delectat r, rell. om. delectat. Totum
schol. om. 2. 15) pro qualibet genteW^. 16) dicit — Jias om. 2. 17) eimi uult A. ut Virg. A.
18) At Ma/a Al,rmv, rell. at Maiam. 19) credi<«i' Ar, ut Gud., i-ell. ereAimus. At/ilans (bis)
A, athlas N, rell. atlas. 19) caeli qui sidera torquet ACR (tollit). 21) subaurfj supra I, 1, 18.
22) Nec A. 22) dixit filiu?» Ar. 27) iratum contrarium indign. AC. iniquum dixrum indignan-
tem r. iniquum inimicum octauianum dicit uiciis romanorum, quia suo tempore expugnauit (1. ex-
purgauit) uicia eorum b.
12 ACR. ET PORPH. COMM.
51. Medos. Parthos, a quibus Crassus occisus est, quo pereunte ortum
est bellum ciuile. Lucan. (II, 11) tle eodem: Umbraque errarel Crassus
inuUe.
FORPHYRION.
5
lam satis terris. Post occisum C. Caesarem, quem Cassius et Brutus
aliique coniurati interfecerunt, multa portenta sunt uisa; Tiberis enim ita
creuit, ut prodigii loco haberetur. Haec autem omnia (omina?) uult uideri
in uhionem occisi principis facta et paenam eorum, qui bella ciuilia agere
10 non desinebant. Qua inundatione Tiberis ad pericukim ruinarum alio duxit
solum.
Terris — misit. Pro: in terras misit.
6. Saeculum Pyrrhae. Pyrrha questa est, noua monstra mundo acci-
disse, interitu generis humani.
15 9. Piscium — ulmo. Leviter in re tam atroci et piscium et pakmi-
borum meminit, nisi quod hi excessus lyricis concessi sunt.
11. Et — superiecto damae. Superiecto aequore, id est, super terras
iacto illa scilicet diluuii iimndatione. Sic et Verg. (A. VII, 31): Verticibus
rapidis et multa flauus harena.
20 14. Litore Etrusco uiolenler undis. Constat, uiolentia maris repulsum
Tiberim redundare [solitum] et ciFundi super ripas suas, quod hic nunc
monstrose factum dicit. Litus autem Etruscum Tyrrheni, id est, Tusci
maris repulsum Tiberim [in litus] accipit, in quod exit.
15. Monumenta regis. Monumentum non sepulcrum tantum dicitur, sed
25 quicquid memoriam testatur; regis ergo Numae Pompilii significat.
1) Loeuiu Lucani om. Nlil. G) gaiuni M. 7) iuterfeceraut fh. 7) ita om. rvoa. Tyberis
e//aTO Cfh. cf. III, 27. 8) omma codd. et edd.; om/na lcgas ut in Acrone, nam .sola Tyberis inun-
datio dici nequit haec omnia. 10) Quam inundation/s M, rell. (^uam inundatiowem. Et H. Ste-
phanus et Nannius et Suringar. desperantes intactum hunc locum rcliquerunt. Ablatiuis positis
sanus tibi uidebitur. Ad periculum ruiiiarum i. e. ut ruinae timeudae sint ; alio i. e. alium in
locwm; soltmi i. e. terrac sohim. 12) In MR,ra haec glossa a capite s.iholiorum, ante argumen-
tum posita est; in terris R. pijrrae. pyrra M. 12) quaesta M,mvh. muudo accid. MR. 16) hi
Mafli, ii Rrv. 18) Sic e< MR2. Verg. M. sic etiam Virg. rvafh. 20) redundare solitum eff. {et
om.) MR, red. tt solitum cff. rvafh. Abieci solitum. Acron qui habet solito a luco ad h. 1. conf,
est. super ripas MR, per rip. rvafh. e/rusco codd., heXx. edd. Tmci maris MAR2,r (thu.sci)
va, hetrusci maris fh. Etrusco lit. i. e. Tyrrheno mai-i, quo influit Tibcris. C. Mare ergo est, non
litus, in quod Tiberis exit. Ilinc distinctio post Tiisci maris aliena est et sententia corrupta:
Litus autcm Etruscum Tyrrheni i. e. Tusci maris. Repulsum Tiberim m litus accipit, in quod Ti-
beris exit. NR: LitU3 — repulsum tiberis littis (tyb. litt. R) accipit, in quo tiberis exit.In littus
acc. ia quod rvAfh. 24) sepukrum tautum MR2 relL tant. sepulc. rvafh. 25) ow«m quit^quid MR
(quicq.) omne quicquid rvafli. sed quic^pud (om. nmne) 2. Memoriw MR, rv , memovia/ii afh.
25) Regis MR2, rv. liegia)« afh. sig«a< rvafh. Subaudi memoriam. Memoria auteui non testatur
monumentum, sed hoc illam testari certum est.
IN OARM. 1,2. 13
10. Tone non probante. Qiiod terreri luppiter iusserit populum, non
perire.
17, 18. Iliae — ultorem. Ilia, auctore Ennio (Ann. I, 57), in amnem
Tiberim iussu Amulii, rcgis Albanorum, praecipitata. Antea enim Anieni
matriuionio iuncta est, atque hic loquitur, quasi Tiberi potius nupserit. 5
17. Querenti autem lliae, caedem Caesaris intellegendum.
21. Audiet ciues acimse ferrvm. iV^uvosTwc: transiit. Sic intellegen-
dum: Itaque audiet rara iuuentus, maiores suos acuisse ferrim.
23. Parentum. Non pugnas parenium, sed uitio parentum.
24. Rara iwientus. Quia bello ciuili sub Caesare et Pompeio, deinde iO
sub Augusto et Cassio atque Bruto Romani se ipsi confecerunt.
25. Quem — rchus. Iterum dauvosTto? transiit, et fere amorem hunc
liabet sine coniimctionibus transeundi. Caeterum subaudienda hic est
coniunctio ergo; sic enim fit plerumque. Ergo: quem uocet diuum populus?
27. Minus andientem — Carmina Vestam. OfFensam scilicet scelere 15
eorum, qui Caesarem occiderunt.
30. Tandem — amictus. Conuersus est ad Apollinem, qui Actiaco
bello Antonium oppressit.
33. Siue tu mauis, Kricyna ridens, Quam locus circum uolat. Potest et
ridens locus et Ericyna ridens accipi, et est Homericum Ericyna ridens 20
secundum ilhid (II. V, 375): cfliXo[xfx£i5r|? Acppooixr^.
35. Siue neglectum genus et nepotes. Ad Martem hoc pertinet, quem
inuidiose arguit genus suum, id est, Romanos neglexisse, c^uod passus sit
eos bello ciuili uastari.
37. Heu, nimis longo satiate ludo. Ludo belle pro bello [posuit] ; hic 25
(hoc?) enim uidetur ludus esse Martis.
39. Acer et Mauri pedilis c?'uentw7i Vultum in hostem. Mauri pro
cuiuslibet accipe bellicosae gentis (milite?); speciem pro genere posuit.
41. Siue — figura. Adulatur Augusto, Mercurium eum dicens esse.
3) E?;inio E. 4) Ama/?ii M. ak-an. M. 4) praecip. (om e."!;) ME2,r. Antea enim MAK2, rvafh.
6) Quoerenti M, rv. 7) Tran.s«t codd., transiV rvafh; item infra. 8) audiet om. fh. 10) bello
ciui^j R, conf. schol. ad u. 35. in bello ciuilibus afh. Bella ciuilza M2,rv. poeta hic wiiio, in-
ferius miiis dicit porapeio (erant?). Deinde M. 11) se ipsos2, recte: ciuis ciuem inter bella
ciuilia. 18) est oiw. rys.i\i. Coxmtrtitur C. 17) quia M. 18)obpr. M. Locum Verg. A. VIII, 704,
quem R ad Acronem sic adfert : 'Unde est accius haec cernens arcum tendebat olimpo' om.
MR2, rva, legitur in Cfh. 20) Id est homericum MR2, rvafh. ^\iCKo\i:rfjrfi M2, r, cI'tAo|i.£tOT|? vafh.
AcppooiTTjC G,ra. Verbis gr. in R lacuna est. Sufficeret : Eryc. rid. Homericum illud. 25) belle
MA om. R2, rvaf h. posuit om. M2. quod hidus Martis est Bcp. hic codd. et edd., praeferendum est
hoc sc. bellum. 26) lusus M, cpiod sensu singulari ioci ponerem propter uidetur esse, si dativus
Marti scriptus esset. Ludus est repetita uox poetae. 28) accipe NR22, rva, accipzY fh. pro cuius-
libet (om. bellice,)- gentis idro pom^ sp. pro gen. C. uiro fh. hoste Acron , pro qnalibet (jente
B'x>. 29) esse dicens Cafh.
]U
14 ACR. ET PORPH. COMM,
45. Serus — redeas. Suauiter optat Augusto, ut diu uiuat.
47. Neuc te nostris, Benc haec dicuntur, quia ad Mercurium uidetur
loqui, qui uolucer deus cst, simul eleganter et illud oblique optat, ut post
excessum Augustus diuus factus recipiatur in caelum.
Nostris uitiis [Vtrum] ad bella ciuilia referens ait [,an latius, ex hoc
intellegitur].
48. Ocior aura toUat. Pro: ocius tollat, a/-7jij,a u-aXXaYTj.
CARMEN I, 3.
ACRON.
1. Sic te diua. Principium deprecationis, qua nauis beneficis sideribus
commendatur; sahitare enim Veneris sidus est. Sic autem aduerbium
adiurantis est.
15 2. fratres Relenae. Castor et Polhix. Lucida sidera] 'ETrsgrfi-r^oi?.
3. Ventorum pater. Aut Aeolus, aut iuxta Physicos, qui uentos ex
motu Oceani nasci uohmt, Neptunus dicitur, ut Verg. (A. V, 14): Quidue,
pater Neptune, paras?
4. Praeter fapyga. [lapyx] uentus utilis [est] de Apulia [flans] Athe-
20 nas petentibus graece drr^r^ozr^q (dp-,'£a-7]c) dicitur.
5. Creditum. [Commen] datum, ut Verg.. (G. I, 224): Anni spem
credere terrae.
6. Atticis. Atheniensibus.
8. Et serues animae dimidium meae. Amicum partem animae posuit,
25 ideo dimidium dixit. Athenas nauiganti Vergilio nauigii prosperitatem
precatur et execratur etiam timorc periculi eum, qui primus cupiditate
lucri ad temeritatem nauigandi descendit.
'O^
1) ut diuinAt r, diu uiuat et sero dium Jiat C. conf. Acr. 3) est om. rvafh. 3) obtat M.
5) Id est utrum 2C,rv. Id utrum afh. Id est om. MR. 6) et hocfiIAR2. ex hoc rvafh. intelli-
getur MA. rcll. intel%/tur.
A(l naujm in qua u/rgil. athenas petit ; in Iloratii codice ad nauem A. Nauem prosequitur
qua uirg. athenas uehebatur prosphonetice dicolos ad nauem 1. Tertia ode ad xiMiim uirgilium
deuehentem K. Idem ad u. 1 : Sic se diua. Nau«m prosequitiir qua u«Vg. ath. uehebatur.
12) ut naujs beneticiVs Av (Vel. Long. p. 2219). aut naiits — commenrfeter ANRGl,
rmva commende/itur Franeq. ap. Suring. p. 124. Quae commeudatio cum non sit consecutio
precum sed id ipsum quod deprecatio exprimit, satius esset legere: Pr. dep. qua nauis ben. sid.
comm^ndatiir. quare ipsam ben. sid. commendat C. ut namm ben. sid. comitetur fh. Dum ac-
tiuum passiuo h. I. praestare uideatur, edidi quidem ope librorum : ut ?jauem ben. sid. commenc?e<,
sed uarhx^ principio depr. locus magis quan» intentio cum indicctur. sciipsi : /lua — commenc/ater.
13) Sic — est om. A. autem om. NGl,r. est om. r. 15) ir.i^. om. A, rell. epexeg. ephexeg.
effex., ex Porph. 16) eolu« ANlr, .4eolus R2vc Franeq. Aeolum — NeptunwTO dict^ mcafh.
19) Inpj'x om. AR,r. cst C. 19) flans codd. et edd., argtstcs ANRl Franeq. mv, argcstes Crcafh.
21) datuin Ab, rell. commendatum.^tfcre terrae r. 25) id est, dimid. N. 26) eufn om. Ab, illum 2.
IN CARM. I, 3. 15
0. lUi rohur et aes triplex circa peclus. Ac si dlceret: duritia sinc
sensu perieuli. — Triplex. Verbuni ab usurariis traetum posuit, quorum
auaritia, [uel] spe lucri uel commercii (commerc?'o?) inucntum naui-
gium sit.
11. Commisit. Credidit, ut Terent. (Eun. V, 1, IG): Quem lupo com- 5
misisti.
14. Tristis Jlyndas. Tempestuosas et nubilas, ut Verg. (G. II, 279):
Et pluuio contrislat frigore caelum. — Nec rabiem noti. Notum supra om-
nes uentos extulit, quia cardinalis est; ideo arbiter, quia praecipue iudi-
care (uim habere?) de fiuctibus solet. 10
15. Ariae. Adriatici maris pro quouis mari.
16. ToUere. Commouere, ut Verg. (A. I, 66): Et mulcere dedit fluctus
et toUere uento. — Ponere. mitigare.
17. Quem mortis timmt gradum. Ac si diceret; genus mortis. Tres
gradus mortis definiuntur : fato, casu, genitura; fato, ut rer(/. (A. X, 467): 15
Stat sua cuique dies; casu, ut Verg. (A. IV, 696): Merita nec morte peribat,
Sed misera ante diem; genitura, ut Verg. (A. X, 781): Sternitur infeUx
aUeno uolnere. Unde Stoici casu dicunt, Epicuri fato, Pythagorici geni-
tura hominem mori.
18. Qui siccis. Pi'aeter lacrimas, ut Lucan. (IX, 1044): Qui sicco 20
lumine campos uiderit Aematkios.
10. Mare turbidum. Tumens fluctibus suis.
20. Infamis scopulos Acroceraunia. Epiri montes, ideo dicti, Graeco
uocabulo, quod sui altitudine frequentius fulminantur. De his Verg. (A. III,
506): Prouehimur pelago uicina Ceraunia iuxta. Infames autem famosos, aut 25
multorum poetarum carmine, aut propter asperitatem litoris naufragiis nauium.
3) auaritia spe [om. uel] omn. codd. et edd. praeter R, qui habet uel spe. ei spe C. Cum
tres nauigii auctores dicti uideantur, ablatiuus commerc/o tibi probabitur. 7) nubifes Abr.
Franeq., rell. nebulos«s. 9) quia AR,fh. qu« vca. ex cardinalibus NR. 10) Schol. ex A. quia
om. fh. solet pasci aestibus i. nutriri Jluctibus fh, solet — nutr. Jluminibus NR, r, • — fulminibus
mvca. 12) ut uirg. A. 14) uento ANR,r. conf. Aen. VII,528, uentos ex C in fh transiit.
13) glossam om. AC. 14) ac si diceret R. mortis si diceret tres A, mort. ac si dic. tres b. Tres
autem gr. C. 14) diff. NR2rv. 8 et gen. 2. Fato stat A om. ut Verg. et in 2 seq. locis. 18) epi-
curi ARl,mv, conf. Pers. 111,79 rell. epicure?. 19) hom. mori om. A. mori dicunt C. dicunt
casum — mori b. 20) iit Luc. ANRlb,r. emath AN. 21) turd/dum A. in lemm. et in cod.
Horatii, b cum gl. twmidum fluctibus. Glossa fons lectionis turgid.\\m est, non auctoritas. Turgi-
dum enim mare non dicebatur neque undae turgent, sed tumidum aeqtior aut turSjdum. 23) in-
fames A in lemmate Acronis, infamzs in Hoi-atio. infames in lemm. Porph. M. Acrocer. A in
schol. et in Hor., ubi tamen man. 2. a in «e mut. Stint montes Epiri (crvcafh) om. AR, conf.
Porph. Sunt om. Nr. cypri r. sui alt. codd. et edd., ob suam alt. C. fuhuin«ntur NR, rell. fulmi-
nentur. 24) frequent/MS A, rell. frequento-. Scholia ad Acrocer. eL ad infam. scop. hoc ordine
se excipiunt in codd. et r, aliter in mvcafh. 25) Compendium uocis atitem in aut mut. cafh.
Infames autem famosos aut mult. AR, rv.
16 ACR. ET PORPH. COMM.
21. Neqmfjuam deus abscidit. Ac si diceret: numquid sine ratione
separatum est raare a terris, cum illud elementum periculis, hoc uolupta-
tibuB plenum sit? Abscidit autem separauit.
22. Prudens. Prouidens.
5 24. Non tangenda rates transsiliimt uada. Periculosa nauigiis; non de-
bcre uada accusari, diun nauis ipsa nec fieri nec usui esse debuerit, [hoc
cst, non tangi]. Nam et Very. (A. I, 112): Inliditque uadis. Ideo enim
uada dicta sunt, quia breuitate sui uadari, hoc est, ambulari possunt.
25. Audax omnia perpeti. Merito omnia patiens lucri cupiditate.
10 27. lapeti genus. Patronymicum. Prometheum dicit filium lapeti, qui
dum igncm supcris furatus esset, numinum indignatione febres hominibus
datae dicuntur [uehiti calorem, quem desidcrarint].
30. Subduclum. Subreptum [,furatum].
31. Incubuit. Institit, ne nec in suo elemento quieti uiuerent, quia
1j aliena temptassent. — Cohors. Ac si diceret, muha genera morborum ad
uindictam temeritatis terris inmissa.
32. Semotique prius tarda necessitas. [Tarde uenientis]. Dicit per
necessitatem (muhitudinem?) febrium acceleratam mortera, quae tardior
horainibus fuerat constituta.
'20 33. Corripuil gradum. Accelerauit pericuhim inuento nouo exitio, ut
Verg. (A. I, 418) : Corripuere uitam interea [qua semita monstrat].
34. Vacuum. Apertum, quod expcriendi horainibus non causa fuerit.
Verg. (A. V, 515): lam uacuo laetam caelo speculatus et alis Plau-
dentem.
1) NequfViiiam A non in lemmate, rell. nequicquam, necqmc^uam, non ne quifZquam.
2) a tcrris ANK2 , rfh. a oni. mvca. a terra C. 3) autem id ent K,r. autem om. C. 5) de-
bere ANC, deljcn^ rmvcafh. 6) dum AN, cum rell. 7) /wlisitque A, illisitque Nr, illwditque
C, rell. illi(2itque. 8) <[ma ANKr, rell. quod. sui ANRCr, rell. su«. Quod uix ulla profunditate
sui uadari, id est, pedibus transiri possunt C. poss«nt ANRCr, rell. poss/nt. 9) Merlto omn. codd.
et edd. Id est om. ANCr. temeraria omnta faciens paticnM[\ie C. 3) patronomicum A. patronomi-
cum est Rl. i^atrononiicore esl N, patronymifon r, rell. patronymicwm est. peri^^hrasis patromjmici
lapetides C. Nihil mutandum, patris nomen breuius indicatur. Verba diuersae potestatis Traxpcu-
vu|Atxi{ et TtciTpovoixtxo; saepe confunduntur. 11) dum ANKl, rmvca, cum fli. 12) dicuniur AKRr,
rell. sunt. ueluti calorcw ANI)r Franeq. rell. uelut calor. Glossa videtur csse ad u. ir/ne^n per-
tinens. dcsiderarmi AN, desideratterint Fran., desiderarit r, rell. desideran<?Jt. 13) furatum om.
A. creptum Fran. sm-r. N. furto ablatum C. 15) temptassent 1 Incubuit institit A. tempt. in-
cubuit auteni institit NK,r (insistit). incubuit. terras inuasit ut nec . . C. ins/stit ut 1. quiete
Nb. missa N. sunt om. AXK2. terrrtw iniuissa suut r. 17) Tarde ucn. oni. A. In cod. Fran. ap.
Suring. p. 130 falsum lemma datum est uerbis corruptis multiluAo infirmata, quae idem Suring.
mutauit in mult. infinita. Lege potius: niult. injirmitatum i. e. febrium cohors. In scholio scribe
multitudinem pro necessitatem. accelemtowi ANRr. per febreis acceleratow» C. Tardam necessitatem
dicit propter feritalem febrium accelerara<e»/i mortem fh. propt. necess. febr. acclerantem mort.
mva. Tarde enim dicitur r. tarda NR, rell. tard«;«. 22) fucrat Rmvcafh.
IN CARM. I, 3. 17
35. Pinnis non homini datis. Vcrg. (A. V, 15): Pracpelibus pinnis
ausus se crcdere caclo Insuetum per itcr (/clidas cnavil ad Arclos.
37. Nil mortalibus arduum cst. Ditticile.
38. Caelum ipsum. Qiiod soluin sibi cxcci^craiit iiumina, quasi ct ip-
suni possent huniani ausus attingerc, nisi fulniina coercerent. — Petimus. 5
Optamus, cxposcimus, ut Verg. (A. VI, 395): Tartareum illc manu ciisto-
dem in uincla petiuit.
38. 39. 40. Neque pcr nostrum patimur scclus. Iracunda huem ponere
fulmina. Id cst: non patimur illum quicscere; uam quitlam Gigantcs ipsum
caelum conati sunt ad soluui deducere. Verg. (G. I, 280): Ut coniuratos 10
caelum rescindere fratres.
PORPHYRION.
Ad nauem loquitur, qua Vergilius Athenas petierat, adorans eam, ut
eum incohnnen perferat. 15
2. Sic — sidera. 2/rjU.a i-£$r|Yyjcji?, quia fratres Helcnae hicida sidcra
sunt. Constat autem hodieque inter nautas, Castoris et Polhicis stellas
plcrumquc nauibus infestas (?) esse, ut Verg. (A. III, 272): E/})tgimus
scopuhs Ithacae, Laertia rcgna.
4. lapyga. lapyx a uentosa regione, unde flat, dicitur. lapygia autem 20
est, quae nunc Apulia appellatur. Dicit ergo, optime hoc uento ex Italia
Athenas nauigari, ct idcirco optat, ne alius flet quam ipse nauiganti Vergilio.
5. 6. Quae — Vcrgilio. Ambiguum, utrum debes finibus Atticis, an
ftnibus Atticis reddas accipiendum sit.
8. animae dimitlium meae. Suauiter hoc dictum secundum illam ami- 25
citiae definitionem, qua philosophi {Aristot. in Diog. Laert. V, 11, 20, cf.
1) piniiis A. conf. C. II, 20, 2. 4) excepenmt NE, excepenut r. 5) possent fh. possfnt
A,Cr. liumani attsus ANjCfh. poss/i huraanrt ?«*• 111 mvca. 7) Cum u. petiuit exeunt scholia
ad h. 0. in A. 9) patiniur loitem fh. quoradam N. ipsum caelo deicere C. Locuni Verg. om. Rr.
PORPH. 14) Ode tertia ad nauem P. Viriliu (sic) maronem uehentem R. 15) p?'oferat rv.
16) £({)£;. MG2rv. ir.c^. Ca, rell. epex. 17) hodieque MAG2, hodic rvafh. 18) iufestas omn.
codd. et edd. At prorsus contraria enuntiantur ab eodem Porph., ut ad IV, 8, 32, 111, 29,62 — 64.
conf. ad Carm. 1, 12, 27 et inter graecos scriptor. Hom. Hymn. ad Diosc. XXXIV, 6 — 17, Theocr.
id. XXII,5 — 22, Eurip. El. 491, Or. 1636, Hel. 1495. 1515. 1680, Luc. D. D. 29, Ael. V. H.
IV,5, Nauig. 9, et Propert. 1,17. Contradicere uidetur Plin. H. N. 11,37. In Horatio eiusque uet.
commentt. de hac duplice Tyndaridarum potestate nulla fit mentio. Diligi potius quam metui
eos facit uirtus, teste Acrone ad IV, 5,35, qui eos beneficis sideribus in arg. h. o. adnumerat.
Temporis decursu populi sententia de duplici Dioscurorum indole aliquantum turbari poterat, pu-
gilum utiquc pugnatorumque uirtute ac ferocitate, conf. Theocr. XXll, 169. 171. 212. al. Gerh.
gr. Myth. I, 128. 411. 529. Welcker. Tril. 229. 234. 598. Creuzer. Dionys. 160. Schwenk.
Mytli. I, 99. Lauer. Myth. 189. 309 etc. Hinc uido, cum famtas uim hominis iiel dei non ex-
primat, utrum insessas uel tale quid loco consentaneum sit. Flammae enim Dioscurorum nauibus
insidentes conspiciebantur.
nAUTUAL, ACK. ET POKPH. 2
18 ACR. ET POKril. COMM.
Arislot. Moral. Magna II, c. 11. Tauchn. p. 88. et c. 15 p. 93.) utuntur:
{j-ia "^u/v) £v ouoiv otojjLaai xciixivr^.
9. Illi robur — erat. Execratur cuni, qui pericula non tiniuerit. Ha-
bet autem hic quiddam Homericum (II. II, 490): XaXxsov 0£ |jloi f^xop
5 oViVj, id est: ferreum pectus.
14. nec rabiem — maior. Arbitrum pro rectore posuit; significat
autem in Adriatico sinu ncminem magis Noto uento saeuire, per quod
uidetur ibi dominationem exercere ad extollendos fluctus, cum saeuit, uel
ad placandos, cum flare desinit.
10 17. Quem m. t. gradum. Quam mortem, inquit, abhorrere potest, qui
monstra maris et asperrima saxa sine lacrimis uidere potuit?
20. Infamis scopnlos. Ait propter atrocitatem naufragiorum, quae ibi
multi patiuntur.
— Acroceraunia. Montes sunt Epiri.
15 21. Nequiquam terras. Prospexerat, inquit, natura hominibus, ut terrae,
quibus sine periculo uteremur, a mari discernerentur, sed hoc frustra, cum
iam audeat humana temeritas etiam mari se committere.
25. Audax lapeti geniis. Prometheum significat, de quo nota fabula
est, ignem eum furtim a caelo hominibus adtulisse et inuexisse terris
'20 multas calamitates.
29. Post ignem — subductum. Hesiodus (E. 47 — 88) ait, cum ignis
e caelo furto Promethei subductus esset, Pandoram inmissam terris paehae
causa. Nam per eam mulierem patefacto dolio erupisse omnium (omnia?)
pestium gencra, quibus homines laborarent. Secundum eam opinionem
2") haec dicuntur.
CARMEN I, 4.
ACRON.
1. Soluitur acris hiemps. MoUescit. Acris nomen (et?) ncutrale a mas-
30 culino genere, ab eo quod est acer, unde etiam in masculino [gcnerc] in is
dcsinit ; ideo communc et omne nomen facit, ut acris hiemps et acris sinapi.
17) uter£w?<r MA2, utcrciUwr K, wtimwr rvafh. 17) et cuni M2. 19) fabula est MAR2,
fab. id est rvfb. fabula s. (scil.) ign. a. 23) In lemmate A: Post igu. aeth. do. suhlat. et K . .
suhlatum pro subductum. 23) i«m. M2,r. a caelo M, rell. e caelo. 24) causw?* M. 25) omnia
K. omnium maloncm genera C. Scribe: omnia pestium genera.
ACRON. lucipit ad sestium de uerno tempore A. eadem inscriptio in Horatii codice, ubi
1. m. Ses<c/'tium in Sestium mutavit. Ad (luirinum Gestium dc u. temp. paranetice dicolos b.
20) hiem/)s A et in M Porph. alijsque uet. codd. Hor. ad Epod. II, 52, Serm. I, 39 et Epist.
I, 10, 15, item in codd. Prisciani Vol. II. p. 153 Ilertz. et Seru. ad Vcrg. A. VI, 685 et
Charisii I. p. 82, ubi noster locus laudatus cst. 31) nomcn ueutrale ANKl,r, nomen cst neutr.
Cmvcaf h. C : Acris nomen commune et in ueutro genere habet acre : acm hiems, acre sinapi.
aliquando autera in masculino habet acer ut (Ovid. Pont. II, 11, 21): acer eqtios. Altera pars
IN CARM. I, 3. 4. 19
2. (rahunfque s. machinae carinas. De naualibus aut pro rcparatione
aut pro hicme subductas competenti tempore nauigationes in maria reuocant.
3. Aralor. Mutari etiam usum uitae dicit mutatione tcmporis, ut Yerg.
(B. V, 70) : Ante focum, si frigus erit, si tnessis, in umbra.
4. Canis. Candcntibus. 5
5. lam Cytherea choros ducit. Clcmentia temporis dicit etiam ad lu-
dum animos inuitari, ita ut in noctem saltationibus uacent uoluptatem faci-
entes, unde et Venerem posuit. — Imminente. Appropinquante.
6. lunctaeque Nymphis Gratiae. Per Nymphas autem muliercs intellegi
uoluit, per Gratias uirgines. Ista enim tanquam Epicurus ponit, suadens 10
uoluptuose uiuendum pro fragilitate uitae, nec praetermittendam, Vencrc
adridente, laetitiam.
7. Alterno terram quatiunl pede. Pro sono cantilcnae ad rhythmum
(terram?) ferientes. — Grauis. Pro operis labore.
huiiis scholii ab ipso Cruquio addila , non tamen plena esse uidetur; debebat enim esse: ali-
quando autem ei in mascullno et in feminino habet acer. ut : acer eqms et acer hiemps (Ennius in
XVI ap. Priscian. Krehl. Lib. V, 3, Vol. I, p. 178, Hertz. II gram. lat. Keil. p. 152. 153. ap.
Vahlen. XII, 406): Aestatem autumnus seqtiitur, post acer hiemps Jif. Charisius 1. 1. adfert ratio-
nem cur melius communiter hic et haec acns pro hic acer, haec acra dicatur: — quoniam aures
offendit, ut Horatius : soluitur acris hiemps. Nostro Acronis loco acris neutro genere statuitur.
Quod tamen cum in Horatii uersu non extet neque recte accipiatiu:, legi nequit: Acris nomen
est neutrale, sed: Acris n. et n., nam hoc ipsum est, quod commentator uult dicere, ut ex ul-
teriore scholii parte liquido patet, ubi acris sinapi nominatiui neutro incZucuntur. 29. genere
utroque loco om. AN. masc. in r. 32) et om. ante acris NRC. 32) Sinap» codd. nostri omnes
praeter Nr, qui s?/napj habent. Sinap/, gr. atvaTit, indeclinabile, pluries in Plin. H. N. obuium,
a Gesnero contra codicum auctoritatem , qui Coluni. XI, 3, 29 sinape habent, seruatum est.
conf. Petron. 66, 7 et Apic. VI, 4, VIII, 7.
1) De naualihus omn. codd. mei et G, in quo tamen trachmtque s = siccas de naualibus, non
uero scilicet de naualihus legendum erit. Sub nomine restitutionis Acroni haec inculcata sunt :
Dicit de n&uihus aut pro reparatione a. p. h. — subducfts — revocafts, et quidem ex C: ,5(?e
nauibus dicit, aut ad reparationem aut propter hiemem subduc^zs, competenti tempore nauiga-
tionis in maria revocafts." Dicit de nauibus s. carinis, dicit etiam de machinis, quibus illae de
naualibus deducuntur. Naualia sunt nota. Ouid. Her. XYIW, 207: Hic est aptum nostrae nauale
carinae, et Am. II, 9, 21: subductam celant naualia pinum. De his iam tempus est trahere ca-
rinas subductas. Nostro loco omn. codd. et edd. hab. subducta*. co^np. temp. nauigationis ANPtl,
rmv, ad nauigatio?jm cafh. reuocwre in maria r, in maria reuoc«re ANRl, mv. xQwocant cafh. Pro
competoifi, nomine suspectae latinitatis, scribe, infinitiui conseruandi causa: compe^iY tenip.
nau. in maria reuocare. 4) i\\viia.i\onem A. ut A. 6) xVam cyth. R. dicit temp. Ar. 7) in om.
caf h. de nocte C. ssMantihus AG, saltihus N, rell. saltafeo?w'bus. 7) Volupta^e fociente omn. codd.
et edd., prater 2, cum quo scripsi : \\o\\i^ia.iem facientes, qua lectione nihil potest excogitari sim-
plicius, nihil rectius. Facere enim ut in diuiuis sic in uenereis rebus uox sollemnis est_
Voluptatem satiantes, Acroni nuper inculcatum, neque aptum neque etiam latinum est. Nam uti
sitim, famem, sic libidinem quidem satiamus, non uoluptatem, quam fa,cimus siue capimus.
8) Unde-posuit om. IGCmvca. 10) Ista. Istas non in libris est. epicvireus AN, Crcafh, epicun<s
Rl,m, epicurrus v. ponit Al, fli, po««it r., rell. ea;ponit. 12) adridente A. arrid. NRmr, arid.
I,v, ard. Ccafh. 13) pede??j AbNCr. 14) ferient/s AN12G Cr. ferientes R. iermnt fh. ferien^i
vmca. pede terram R. grauts R,rm rell. grnues.
2*
20 ACll. ET PORPH. COMM.
9. Nitidum capxit. Unguentis dellbutum. — Impedire. Coronare.
10. Terrae quem ferunl solutae. Solutas terras liberas dixit, hoc est,
incultas. Nam Vergilins, dum de agricultura loquitur, ait (G. I, 99): Exer-
cetqiie frequens tellurem atque imperat aruis. Idem inculta iniussa ail
5 (G. I, 55): Arborei foetus alibique iniussa uirescunl Gramina. Potest et
soluta terra aperta iam uere intellegi; nam pro temporibus et patescit et
clauditur, ut Verg. (G. II, 324): Vere tument terrae. Et de hieme (G. 11,
317): Rura gelu tum claudit hiemps.
11. ISunc et in umbrosis. Quasi expleto anno et nouo redeunte red-
10 denda sint uota diis agrestibus, ut Verg. (G. I, 341) : Tum pingues agni
et tum mollissima uina.
13. Pallida. Epitheton mortis, eo quod pallidos facit.
14. Regumque turres. Pro altioribus domibus [regum turres] posuit,
ut tabernas pro humilioribus.
15 15. Vitae summa breuis. [Supputatio]. Pro breuium annorum nu-
mero posuit, ut Verg. (G. III, 284): Sed fugit interca, fugil inreparabile
tempus.
16. Fabulaeque et manes. Manes dii boni dicebantur [ . . unde et mawe
tractum putatur . . ] aut certe [ . . somnus potius quam . . ] inferi, qui sunt fa-
20 bulosi, unde Verg. (A. VI, 269): Perque domus Ditis uacuas et inania
regna.
17. Mearis. leris, perueneris.
18. Nec regna uini sortiere lalis. Non accipies per sortem rcgna
uini.
25 19. Tenerum. Delicatum. — Lycidam. puerum a te stupratum. —
Quo calet. Quem impatienter amat.
20. Tepebunt. Ardebunt, amabunt.
3) jwcultas omn. (ciiltui non iii?eru. Porpli). 3) cum Crfh. loq?«tur C, loqueretur A et rcll.
4) irfem de iuculta iniussa uiresc. A. item de inculta: atijiie iniussa uiresc. C. idcm deinde culta
b. idem dc inc. et ini. uiresc. m. idem inc. ini ail iit arborci foetus alibi. atque iniussa
uiresc. R. idem m inculto N. idem inculto vac. i. inculto r. 6) aperto mvcafli. 9) qiiia
cxpl. C. 10) tum ANRl,rm, rell. tunc, conf. Beitr. zu Pers. p. 316. 12) eo quod ANRlir.
om. eo Cv. ([uae pall. faciOncafh. fticzfl^ Ab. 13) /-ey. <«r/-. posuit fh. 15) Supputatio om. ABcp,
17) iwrep. AR. inre!/ocfl'.»(7e r. 18) maiius dii boniANl, Crm, man. om. vca, dii boui man. fli.
Unde — putatur (putawt Cc) libri tucntur sed intcrpol. uidcntur. certt inferi Rl. infen-i qui
A. putant, navi mane apud antiquos bonum dicebatur. Aut manes i. inferi, aut somnum potius
etc. C. 20) domus fh. 21) loris A, rell. pro /neaHcm NRr aut permearis (om. pro) mfh. ^jer-
«en. om dr. totam glossam om. vac. 22) A om. 5 postrcmas glossas. 23) b liabet has gl.
Lycidam posuit pro (luolibet cinedo uel cataniito. IJcp: pro (luolihet puero. 24) auifls bdr.
27) id est. ard. R. wl amab. 1 vca, et amab. r. i. e. amab. N. frigebunt. marcescent C. marces-
cent I$'i>. ucl oin. fh.
IN CARM. I, 4. 21
PORPHYRION.
Haec ode ad P. Sestium Consularem scripta est, [in] qua, describens
uerni temporis gratiam, cohortatur ad laetiorera indulgentiorcmque uitam,
admonens, mortem aequaliter omnibus imminere. 5
I. Grala . . Fauoni. Fauonium uentum, qui Zscpupoc; graece appella-
tur, ueris tempore incipcre flare (ait?), et Vergilius testis est (G. I, 43):
Vere nouo gelidus canis cum monlibus humor Liquituret Zephyro putris se
glaeha resoluit.
10. Tcrrae quem ferunl solutae. Utrum liberae et cultui non inser- 10
uientes intellegendum, ut prata significare uideatur, an temperie et aestu
aeris solutae, quae paulo ante frigore hiemis strictae erant. Sic et
Vergilianwn ilhid (G. I, 43) se habet: Et Zephyro putris se glaeba re-
soluit.
II. ISunc el in umbrosis Fauno decet inmolare lucis. Sic et Verg. (G. I, ]5
342, 341) ueris tempus aptum rusticis ad sacrificandum dicit, quia tunc
somni dulces \\ et tunc ?noUissima uina.
12. Seu poscat agna. Adtende feminino genere agnam mahiisse dicere
quam agn?/m, secundum ilhid Vergihanum (A. VIII, 641): El caesa iim-
gebant foedera porca. Nescio quid enim quaedam elocutiones per femini- 20
num genus gratiores fiunt.
13. Pall. — et tabernas. Per tabernas uulgares domos significat, per
turres ahiores.
18. Nec regna uini sortiere talis. Hoc ad magisteria conuiuarum per-
tinet, quae talorum iactibus sortiri solitos et Plautus significat in Captiuis 25
(I, 1, 5), item in Asinaria (V, 2, 54).
PORPH. Ad Publium Sestiura consulatorem (to exp.) R. Hoc nomen in uett. codd. Ho-
ratii scrib. aut Sestius aut Sextius aut Publius Sestius, Publ. Ses^ws aut Publ. Sextius, Sestius
Quinmis, Sext. Quir., Sest. Quir. qui et Festus dictus est (B«p), Publ. Sest. uir consularis, Publ.
Sext. cons. uir, Publ. Sext. consularis. Praenom. Lucius non extat in rv. et quaeritur, utrum
L. SESTIUS iu numo ap. Ricc. M. F. R. p. 212 et Orell. ad h. o. idem cum jiostro iudican-
dus sit.
2) P. Sestium MARG. P. Sextium 2, rvcafh. L. Sextium consularem. C. scripta est MR. est
om. r, script«<ra u, scri&tter Cafh. 2) qua MGrv. quae R. zVj qua quasi fh, in qua om. a. in qua
ueluti C. 6) Zefirus M. 7) incipere om. C. flare et uirgil. testis est qui sic ait M. et om.
Cuafli. qui sic ait omn. libri. 7) umor M. zefyro M. gl«e!<a M. 11) et aestu codd. et edd. tem-
pore MG. «eris MRG, weris afh. Abuno Sic et ad alterum 6p.otoc(pxTov f h. om. uerba Verg. — Verg.
16) tunc bis codd., alterum edd. abiciunt. 18) poscat agn«wj Mll,r. pascat agna fh. Kd-
tende M. 19) quid enim M2G,rv. enim quid R. quomodoenim a. enim quomodo fli. 20) eloqimt.
Mrv. per tab. om. A. Et tab. r. 24) conuiuarum MA2G, conuiuanum R, rell. conu/uiorum,
Recte dicitur magister conuiuii ut coUegii et magiste;t'a commun«/«a, non magisterfa conuiu«orum.
25) ictibus 2G, rv, rell. iactibus (actibus M). solitus et M. solita et R. rell. solitos et. sortiri
solebant antiqui: quod et C. solitos, quod et Plautus fh. '
22 ACR. ET PORrH. COMM.
CAEMEN I, 5.
ACRON.
5 1. Qms midta gracilis. Percunctatur Pyrrham, cum qua olim consue-
rat, quo amatore nunc iuuene fruatur, et munditias eius uel blanditias
laudat, sed quadam adhuc amantis inuidia, cum se dicat ueluti cum do-
lore eius illeccbras, quibus capit (ceperit?) ignauorum adulescentium ani-
mos, tamquam naufragium euasisse per damna. — Gracilis. Delicatus, te-
10 nuis, ut Verg. (G. IV, 472): Umbrae ibant tenues.
2. Urget. [pro fiuxu seminali i.] Coitu et libidine.
3. Grato siib antro. Quod et loci gratia et unguentorum iuuetur; nam
in antris prostare consueuerunt, unde et fornices dicti.
4. Cui flauam religas comam. Cui comeris.
15 5. Simplex munditiis. [Simplcx, incomposita] Simplicem munditiis dicit
animo factiosam.
6. l^iMutatosque deos. Sibi iratos, dum permiserunt ilhim in foueam
cadere meretriciam]. — Fidem mutatosque deos flebit, et . . Mutatam felici-
tatem suam dum queritur, ipsa ingratitudine nudat amatorem. Hoc autem
20 iuxta opiniones hominum dixit, qui iratis aut propitiis diis kicra siue dis-
pendia sua applicant, ut Lucanus (1, 510): 0 faciles dare summa deos
eademque tueri Difficiles. — Aspera. Bene 7.XX-/iY'^P^"''-"^'^ aspera aequora
(et aura fallacem) mcrctricem uocauit, hoc cst inconstantcm; nam dum
blandiendo incipientem trahit, captum crudeliter nudat, inconstantiae ma-
25 ris {inconstanti mari?) similis, unde Verg. (A. V, 949): Mene huic confidere
monstro? El caeli totiens deceptus fraude sereni? Idem (A. IV, 569) de
ACRON. Ad pjTraiu meretricem comentum incipit A. Ode quiiita ad pyrrham R.
5) percM?Jct. ANR12, mvfh, rell. percont. diu consueu. 2. cons. locari bC. coamatore 2.
G) iuu. fru. ARb2. 7) qua dicat Ab2G, qua se dicat Nrmu. ;/«a si se dicat 1, ^ua indicai R,
mva. cum se dicat acfh. 8) anim«7« R. animam N. 9) delic. ten. AN,rfh. delic. om 1. delectans
ten. mva. i. iener Bcp. delic. ten. tener C. 11) pro fi. sem. om. A, Pro fluxu om. r, rell. habent. deli-
butus unguentis pretiosis C. 12) que A. dicti caelle (cellae) meretricimi. hmenalis (III, 155):
et sedeant 5ic lenouum pueri quocunque iu fornice nati. R. 14) glossam om. RGl, r. 15) Simp.
incomp. om. AGNRl, rmvca. 17) totum schol. om. A. cum perm. flu cum permisermt ca.
18) in fou. mer. duci 2. 18) et mut. NR, rell. ut mut. 16) nudai lG,m, rell. nude<.
20) Opiniones codd. et r, rell. opinioraem. iratis aut prop. omn. libri, contra quorum auctoritatem
cx C inculcatum Acroni est non ante propitiis, malc omnino, cum irati aut propitii dei hic sibi
opponantur ut lucra siue dispendia, faciles et difjicilcs, id quod aliter se habet in C : mutatosque
deos iratos, non pmpitios, inconstanteis. 22) afegoricc r. 23) nam quem R. 24) trahat ANI, mv.
incipientem ANR, rmv, rcll. insipientem ; initium illo signilicatur amoris, quem crudelitas Pyrrhae
inconstantis sequitur; insipiens autem non est propter blanditias IVrrhae sed eo quod ipse postea
captus et nudatus est. 25) Scribe inconstantt mar/, nam Pyrrha cum mari, non cum maris in-
constantia comparanda est (Cic. Dom. 51). 25) coucredcrc fh. Vitio memoriae duo uersus in
unum contracti sunt, omissis uerbis et caeli credam quid cnim fallacibus Austris.
IN CARM. I, n. 23
perfidla mullerum: [Eia age rumpe moras] Variuni et muiahUe semper
Femina.
7. [Nigris nentis. Id est, contrarlls].
8. Insolens. Inconsuetus et inexpertus amorem meretrlcum.
9. Aurea. Pulchram aut certe diultem siue simplicem slgnificat. .5
10. Vacuam, scmper amabilem. Sibi uacantem, slnc dolo, aliis con-
temptls, suo amori deserulentcm.
11. 12. Aurae fallacis. Mutabilitatis femlnae. — Miseri. [Scilicet
sunt]. Mira uarletate utitur; dicendo enim nunc eos miseros, quibus ful-
gebat intemptata, quasl beatum se profitetur, qui iam ab ea euasit, slcut 10
in sequentibus dicit.
12. 13. Quibus infemptata nites. Ac si dlceret: adhuc non probata
ignoranti nites et places.
13. 14. Me tabula sacer Votiua paries. Metaphora a naufragls, qui
euadentes cladibus suis pictas tabulas praeferunt et cum quibus euaserint 15
uestibus, eas Neptuni templo suspendunt, ut luuenal. (XIV, 310): Naufra-
gus ussem. Cum rogat et picta se tempestate tuetur, et Verg. (A. XII, 768):
Seruati ex undis ubi ftgere dona solebant. Hoc autem per allegorlam ostendit
post nuditatem suam a meretricls eius amore se llberatum. — Vuida. madlda
[melius]. Madidus autem extrinsecus, uuidus Intrlnsecus. 20
16. Maris deo. Neptuno.
PORPHYRION.
Pyrrham meretricem adloquitur, culus calllditatem ignorans ait, se quo-
que in amorem eius implicitum susceptls uotis tandem euasisse. 25
1) Eia — moras om. ANR, r. uarium et codd., uar. ac mcafh. 3) glossam in codd. non
obuiam Fabr. intulit. 4) zwconsuetus ANRGl, Cr, ^rasuetus 2, non consuetiis mvca, consuetus f h.
araorum mfh. 5) signif. om. A. 6) sic lemma in A. contemtis Nl. sibi soli paratam contemtis
aliis amabilem suo am. deseru. C. 8) sic scripsi cum Rr. femineae C, rell. mutabi//s feminae,
frtem. foem. Scil. sunt RbB',pr, om. AN12 mvcafh. utitur R. utitur om. ANl. rell. mira
uarietas. 9) enim nu7ic R. enim om. N, rell. dicendo enim eos. C: Nam cum dicit eos mi-
seros, quibus placebat adliuc non prohata se quasi felicem et beatum praedicat, qui iam euasit
eius fraudulentiam. 14) Metafora Al mv. mehhaf. N. rell. methaphora. Allegoria C. Non con-
fundenda est metaphora (paries-templum) ab Acrone dicta cum allegoria Commentatoris Cru-
quiani qui productam metaphoram i. e. allegoriam capite scholii posuit, quae in Acrone inferius
(hoG autem per allegoriam ostendit etc.) sequitur. naufragws A12. Neptuni templo omn. codd. et
rmv. Templo tertius casus est, ut arbori suspendere. Hinc temere praep. in ante u. templo in-
trusa est. ad Neptuni templum cafli. uim rogat AGr. dnm rog. R. Naufr. assem cum ror/at om.
mvcafh. 18) Hoc ANl, mv. luc RG, r. Quid non ubi illud ostendatur, quaeritur. 19) Huwida
N, ut infra huwidus. Ex hac scriptione humida recentior lectio orta est. Verba madidus a. e. n.
intrinsecus om. A,rm. Neptune (neptuw«o rv.) nielius rvma et G. uuida. madida. melius.
maris deo. neptuno b. uuida. melius quam humida C.
PORPII. Ode quinta ad Pyrrham meretricem R.
24) acHoq. M. ignorafes R. calliditatis ipsius xgwarus C.
24 ACR. ET PORPII. COjNIM.
1. Gracilis. Gracilem pro tenero posuit; teneri enim adhuc graciles
solent esse et puellae et adulescentes.
5. Heu quotiens . . nentis. Per allegoriam liaec dicuntur, quibus
significat tempcstatum modo mutabiles esse meretricis liuius blan-
5 ditias.
12. 13. Miseri . . . nites. Miseros eos ait, quibus ignota et inexperta
sit hujus meretricis fraudulentia, se autem more eorum, qui euaserunt
maris pericula, uota sohiisse, quod amore huius liberatus sit. Videmus
autem Jwdieque pingere in tabulis quosdara casus, quos in mari passi sint,
10 atque in fanis marinorum deorum ponere. Sunt etiam, qui uestem quoque
ibi suspendunt, diis eam consecrantes.
13. 14. Me tabula . . . indicat. Ordo est : Me sacer paries per tabu-
lam uotiuam indicat maris potenti deo uestimenta susi^endisse.
15 CARMEN I, 6.
ACRON.
Scriheris Varius. Dicit Agrippae: nauales seu terrestres victoriae tuae
scribentur a Vario, perfecto oratore. Ceterum ingenium suum impar me-
20 trorum hido [dcditum] laudes bellicas canere.
2. Maeonii carmitiis. Homerici, id est: tali carmine scriberis a Vario,
quali usus est Homerus, qui de Maeonia fuit. Alite. Auspicio siue bono.
3. Ferox. Fortis.
5. l_Nos, Agrippa. Vocatiuus casus est. Ordo tahs est: Quam-
27} cumque rem ferox miles gesserit, te duce., tiauibus aut equis, nos te-
nues, nec conamur dicere haec nec [conamur dicere) gravem slomachum
Pelidae.^
1) eniyn MRG. autem rvafh. — Sed graciles et teneri solent esse adolescentes et puellae
(om. adlutc) C. Illnc Acroni niiper inculcatum est et •Miio. graciles. Nihil addendum, si construis:
teneri cniin adhuc solent esse et puellao et adulescentes graciles. Illud si uohiisset Acron di-
cere, autem more suo posuisset. 4) quoticns MR2 rvafh. quoties G (?). mutabiles ARG2, mo&iles
rvfifli. 7) imiritima peric. fh. 8) hodieque A2G, rell. hodie quoqne. quosdam hodie fh, iu
tab. suos casus (om. quosdam') f h. quosdam casus ([uos (om. »1103) ra et v (uon : casus suos').
15) Me sacer 2)aries om. vixfh. 13) ma</is MlJr. in 2 man. 1 g in r nuitauit.
ACRON. Ad Marcum Agrippam A. inscr. lloratii. sic metrum in illo uon initio Acronis
sed Iloratii notatum est. Ode sexta ad Agrippam R. 19) a uario codd. (NJexp.) et cafh. uaro
r. a uario om. mv. Bco: dicit ctiam a uario illa conscribi ]ioeta facundissimo. qui et uarus a uir-
gilio nominatur [E. IX, 27 conf. VI, 7. 12.]: Varc. tuum nomeu etc. 20) ludo laudes ANRG12,
rmvca. deditum fh. ex C: Suum autem iugcnium ludo deditum imjmr esse talium metrormn. De-
leta u. deditum locus sanus est et sedes uoci impar seruata. 21) id est — Homerus om. A. Homeri
qui Nr. Cum Maeonii non sit substantiuum sed pertineat ad carminis, ucrba qui de Maeonia fuit
contra lilu-orum fidcm post Ilomerus posui inferius, nam carminis Ilomerici qui de Maeonia fuit
(mvcafh etc.) dici nequit. 23) gl. om. KGlCr. 24) schol. om. A. casus om. NR. e5iNRl,vr.
IN CARM. I, G. 25
6. Cedere nescii. [Id est,] iniiicti, fcrocis, ut Verg. (A. XII, 527):
Rumpuntur nescia uinci Pectoru. Ncc conamur diccre cursus dupHcis
lUixei pcr mare, nec conamur dicere saeuam domum Pelopis, dum piidor
et Musa potcns lyrae uetat deterere laudes egregii Caesaris et tuas culpa in-
genii. Pelidae stomuchum. Suvsxoo/ixo)? a partc totum; stomachum autem 5
pro ingenii ira posuit.
7. Cursus duplicis IJlixei. Aut i^roptcr errores dictum, aut quia fertur
dolosus, [iiut certc (cursus?) duplices propter uiginti annos; nam dum alii
duces, capta Troia, post decem annos reuersi sunt, Ulixcs solus post ui-
ginta annos ad patriam dicitur reuersus]. 10
8. Saeuam Pclopis domum. Propter Atreum et Thyestem, a quibus
diis epulae humanae carnis appositae sunt, unde et [Thyestem] tragoediam
Varius scripsit, qucm et Vergilius laudat (B. IX, 35): Nam neque adhuc
Vario uideor nec dicere Cinna Digna.
9. Conamur. [Extenuat uires suas] Ac si diceret: Non audeo 15
gradina.
10. Inbellis lyrae. Quae nesciat res bellicas et altas describere uel
tristes.
12. Culpa ingeni. Id est, tarditate sensus.
13. Tunica Adamantina. Lorica. Alhisit propter duritiem, nam bellum 20
in quibusdam insuperabile est,
14. Puluere. Instantia certaminis. Proico. Troiano.
15. Nigrum Merionen. Virum fortem [et] pugnando squalentem. Me-
riones fortiter pugnauit in belio Troiano.
16. Tydiden. Diomcdem. 25
17. Nos conuiuia. Id est; tandem de uoluptatibus scribimus. Ordo
1) id Qt om. ARCr. est ferocis C. Rump«/iitur ARl, fh, rell. rumpantur. 3) wlixei ANR,r.
Vlyssei cafli. ulyssei mv. VHssei C. 4) decMrrere R , rell. codd. et a deto-ere , rell. edd. de-
terrere. 5) stoinachws ■■ — ponitur D. 15 — 21 Nec — posuit om. A. 7) Nec cursus duplices p. m.
ulixei] aut pr. err. A. duplices A etiam in eod. Hor. cum gl. man. 2 : i. fallaces. duplices
Rl,m. in lemm., duplicis (afh) om. ARl,r. duplices m. Ilabes ante oculos scholiorum con-
glutinatiouem ex Porphyrionis amphibolia profectam. Sic ea sananda aut redigenda uidentur: aut
cursus duplices propter errores dictum aut duplicw Ulixei, quia fertur dolosus. Quae secuntur
aiU — reuersus serius adspersa, ne dicam adsuta iudico. 10) ad patr. dic. reu. AR,r. ad pat.
reu. dic. 1. reu. ad patr. dic. mva. reu. in pat. dicitur fh. in patr. reuersus est Bcp. domum reu.
est C. 11) propter ARb,r, rell. om. 12) ep. hum. A, fh. Thyestem om. AR, rinv. tragoe-
dias R. 13) uari<sA,r. uaro uideor A,rv, Heyn. contra Seru. 1.1. rell. uai7o. s. Exten. u. suas
om. A. extenuei r. tenuat a. nos tenues non audemas vmafh. nos tenues om. RGl. Non audeo
gr. Ar. 17) quae rell. quocL uel irist. descr. fh, rell. des. u. tr. 20) lorica om. Rl,r. Allusit
— est 0111. A. duritiew R, afh. duri^iaui l,v. duriciwM b, rm. 22) troiano Rr. 2o) Nicjrum']
instantia certaminis c< pugn. squa^^entem fh. 23) J/er«wes A, fh. Atc Rl G, rmva. 25) diomede?»
Bcp bfh. cum comp. Aa, diomedere 1, rmv. 2G) schol. om. A. uoluptatii^s R, recte, rell. ex
uoluptatibus. Inculcatum est ex uoluptaie, ma?e, nam nou de causa sed de rebus sermo hic
26 ACR. ET PORPH. COMM.
est: Nos uacui cantamus conuiuia. Proelia uirginum. luuenibus resis-
tentium.
18. Sectis in iuuenes unguihus. In os iuuenum, acl repugnandum acutis
unguibus et praeparatis.
5 19. Vacui. Amore uacui, hoc est, non amantes (aut?) securi. Siue
quid urimur. Id est, [aliquid amamus. Qui enim amat, uritur, Verg.
(A. IV, &^): Uritur infelix Diilo. Idem (A. IV, 101): Ardet amans Dido
traxitque per ossa furorem,'] seu forte amantes, et ostendit, se omni tempore,
seu amantem seu non amantem, id studii habere. Ordo cst : Seu non praeter
10 solitum leues quid urimur: non enim praeter solilum leuis est, qui uritur,
dum omni tempore sit inconstans.
20. Leues. Nihil constantiae habentes; quae est consuetudo amatoribiis.
PORPHYRION.
15 1. Scriberis Vario fortis. Agrippam adloquitur, cuius rebus gestis nc-
gat se lyrico carmine satisfacere posse, ideoque potius a Vario ea scribi
debere. Fuit autem L. Variiis, et ipse carminis (carminum?) et tragoe-
diarum et elegiorum auctor, Vergilii contubernalis.
2. Maeonii carminis alite. Ut si diceret: Homericis auspiciis, ac
20 per hoc Homerica sublimitate. Notum est autem, inter opiniones quae
de natalibus Homeri feruntur, etiam hanc esse, quasi Maeonis filius
fuerit.
3. Quam rem cumque — gesserit. Figurata elocutio; nam cum
dixisset seriberis, intulit quam rem miles gesserit te duce. Simplex au-
25 tem haec elocutio erat: Scribentur res quascumque miles gesserit, te
duce.
est. hae res sunt uoluptates uinum sequentes Liii. XXXV, 11, voluptates animi et corporis Cic.
Fin. I, 18. 1) schol. om. A. cantamus cunuiuia uohiptiitibus pleua C. 4. 4) duo separata scholia
in fh coniuncta hal). A2Gma, ut supra lcguntur. in orn iuu. (om. ungiiihus) K. in os (om. ung.) 1.
in os iuu. ad rep. resectis ac repositis b. sectis. scissis P. G) Arnore uacui AK, mva, rell. om. uacui.
lioc AR,r, rell. id. et scc. AKr2G, sed sec. infh. Siue quod mv in Hor. ut nonnulli ypc. codd.
et in lemm., quid in Ilor. quod in lenim. fh, (pi/d ARl.ra in Ilor. et iu lenim. Id est, aliquid
amamus Rr. amarnus aliquid. uritur euini fpii amat . . C. id est [om. aliquid'] amamus. qui en.
am. uritur IG, mva. Seu forte a.mantes et ost. omni se temp. — habere A (cni. id est aliq. am. —
f^irorem). i. aliquid Amantes et ost. — habere 2 ((imamus — forte om.). 9) Ordo — inconstans
om. A. leues quid (urimur — leuis est qui om.) uritur IG. leues quo iirimur fii. leu. qnod uri-
mur va. 11) ctim omni fh. rcll. dnm. nam omni tenip. cst inconstans, quod amatoribus proprium
est. 12) n(7 R2. habeHA- A.
PORPII. 15) Scn;weris M. lyrico se carm. fh. IC>) ])otius oni. rvafh. 19) elegiorum MARG2
conf. Auson. epigr. XCII, 2, eclogavum fh. ele^orum grva. conf. praeter Scriver. et Welcker.
T. H. Bothe poet. scen. lat. V. 1. 257 et Weichert. de Luc. Varii et Cassii Parm. uit. et carm.
p. 29, qui fontem h. lect. ignorabant. IG) ac si fh, rell. Ut si. 21) Notum es^ codd., om. edd.
21) et hanc rvafh. 23) clo^iuutio M. 25) kaec MG. quam rem mil. MR.
IN CARM. I, 6. 27
7. Nec cursm duplicis per mare IJlixei. Amphibolum, nam (iuplicis
Uliocei intellegi potest, qiiod significat callidi; potest etiam duplicis cursus
per accusatiuum pluralem accipi, id est, itus ac reditus.
8. Nec saeuam Pelopis domum. Notac historiae sunt de Tantali genere,
ex quo Pelops ortus, dcinde Atreus et Thyestes, deinde Orestes, de quo- r)
rum sceleribus tragoedias uidemus compositas, quarum stikis non nisi sub-
limitate ornatur, cui se negat hic pocta sufficere.
12. Culpa deterere inyeni. Belle culpa ingenii; humanum uitium autem
non aliud quam humilitatem uult intellegi. Delerere autem minuere signi-
ficat, ex conscquenti, quia quae detcruntur, minuuntur. 10
13. Quis Mortem tunica tectum adamantina. Id est: quae perrumpi
non possit; adamans enim lapis durissimus. Figurate autem negat se posse
res bellicas scribere, uerum Varium potius, qui sit Homerico spiritu.
17. ISos proelia uirginum, Sectis in iuuenis unguibus acrium. Non
imtenes sectis unguihus sed acrium virginum in iuuenes quamuis unguihus 15
sectis.
Cantamus uacui. Utrum, cum uacui sumus, an ideo haec cantamus,
quia uacui sumus, id est, a negotiis liberi? Quod magis uidetur sensisse,
cum subiciat: non praeter solitum leues, id est, ex consuetudine leues.
20
CARMEN I, 7.
AORON.
1. Laudabunt alii claram Rhodon. Munatium Plancum adloquitur, vi-
rum consularem, Tibure oriundum, in cuius gratiam dicit, cum diuersis 25
1) Nec curs. duplices Mr. duplic/s 2,v. amfibolum M, rell. amphib. et amphyb., om.
K. ulia;z M2, ulixei R,rv, ulyxei G, ulyssei afh. 2) potest accipi 2, fh. accipi om. hoc loco
rva. 2) duplices 2,fh. itus et red. 2. is/ius ac red. M. 6) uidemus comp. MAR2. comp. uid.
G. comp. scimus afh. uidemus om. rv. 6) Verba non nisi suhUmitate bene se habent nec quid-
quam addi debet, nam tumor siue tublimitas (conf. Plin. Epist. IX, 26) solus tragoediarum
istarum ornatus fertur. Absonmn phxne esset additamentum, quod publice prodiit, insif/ni, cum
sublimitas indole sua iam insignis sit. Verborum et sententiarum huninibus tamquam insignibus
in ornatu omnis distinguebatur oratio. Neque etiam litteraruni similitudine praestantioris indi-
gemus medelae narrandi sublimitate, ad quam conf. Plin. Epist. I, 16 et infra qui dicitur Home-
ricus sjnritus. Scelera in Tragoedia descripta sunt a Vario stylo sublimi C. 7) fertur afh. rell.
ornatur. 8) deserere ingenzV M. 9) dete^-rere M. 10) detcrruntur M. minuuntur. MRG, rell.
co?nminuuntur. et conseq. M. ex conseq. AR, rell. et ex conseq. 12) adamams M. rell. ada-
mas. 14) M. in lemm. om. in iuu. et acrium, acvum R in lemm. Nos sect. ung. seu R. quamuis
sectis ung. A. q. ung. sectis M2RG. Schol. ab edd. abest. 19) et consuet. M.
ACRON. Ad muwatium phincum A. in cod. schol. et Hor. Septima ode ad wimacium plan-
cum paranetice dicolos R. Ad Numatium Phincum Consuhxrem r. tiburtew AbGCm. oriundo
AbGm. ovigine C. tiburte oriundo 2.
25) Tyburtem oriundi«« rv. tibure oriundum fha (tyb.).
28 ACR. ET PORPH. COMM.
poetis studium sit, diuersas insulas oppidaque certorum numinum gratia ce-
lebrare carminibus, sibi Tiburtem (ciuitatem s. regionem?) esse laudandam,
cuius uoluptate capiatur ucl amoenitate et Albuneae Nymphae eiusdem ne-
moris uicini agro Tiburti, de quo Verg. (A. VII, 83) : Lucosqae sub alta
5 Consulit Albunea. Tibur autem Tiburnus condidit, a quo nomen ciuitati
est. Hic fuit filius Catilli, filii Amphiarai, ut Verg. (A. VII, 672): Ca-
tilhisque acerque Coras. Sed hac ode Plancum hortatur, ut curas uolupta-
tibus relaxet, exemplo Teucri Telamonii. Cla)'am Rhodon aut Mitijlenen.
Maritimae Graeciae ciuitates.
10 2. Bimarisue Corinthi. Quia et lonio ct Aegeo mari adluitur.
3. Vel Baccho Thebas. Ordo est: Vel Thebas insignes Baccho, uel
Delphos insignes ApoUine. Sicut enim apud Thebas Dionysus, sic Del-
phis Apollo colitur, a quibus honorem patriae sortiuntur.
4. Thessale Tempe. Amoenitates Thessaliae. Tempe enim tribus casi-
15 bus declinatur, nominatiuo, accusatiuo et uocatiuo.
5. Sunt quibus unum opus est. Ac si diceret: unum studium est cer-
torum laudibus dicendis operam dare ct exinde gloriam quaerere, laudando
tantum Athenas, quas uocauit urbem jNIineruae, uehit proprium ciuitatis
nomen.
20 6. Carmine perpetuo. Aut uno metro aut non aliorum laudibus mixtis.
7. Undique decerptam. Ex omnibus electam. Ordo est: praeponere
fronti oliuam undique decerplam. ,
9. Aptum dicit equis Argos ditesque Mgcenas. Hoc est: Sicut Athe-
2) tiburtew Ab2Gr (tyb.) tiburtaw 11. X\h\\rem 1. iWmr Cnifh (tybur v:i). 2) laudanda?»
bl2 Gr. laudam A. rell. laudand;m. 3) capiawtur Ab, r. iiel ARbl2,r, rell. et. sed Alb. afh, se et alb. A.
ct alb. 2 se alb. R. sed et alb. IG, v. nec non Alb. C. 3) eiusdemi^ue Al,r. eiusque R. eiusdem mvafli.
4) uicini ac car (sic) tiburi A. uici ac tyburi r. uicinae ac tiburi b. uiciui nemoris deae unde
Virg. C. uicini tiburtis 1. uicini tilnuv 2. uic. «c tyburis va. ac Tibur/s fli (Tilieris). Edidi
vidni aijro Tiburti, per compendium: uicini ag. tiburti. LucMsque ARb,r. 5) Tiburnus ARblG,
rell. Tibur^us s. Tyburtus (rva). De Tiburno conf. Verg. A. XI, 519 et Vll, G71 cum Ileynii
exc. VIII p. 131 et Stat. Silu. I, 3, 74. 5) ciuitatis b. 6) catylli a, catulli b, rell. catilli.
conf. carm. I, 18, 2. (i) ani/wrai A. corax RCrva, rcll. coras. 8) ciu. suiU 1 et edd. omnes.
10) ailuitur R, ra. 11) Ordo - ApolUne om. A. 12) Siciit enim AlGRr (oni. enim). sic enim
Cva. id enim fli. Dionyswi- A, rell. Dionysms, id «luod item falsuni est Cic. N. D. III, 21 ut
Auson. Epigr. 4. 13) hon. et patr. RlG,r, et hon. mfli, et om. A,va. a quibus etiam loca sor-
tiuntur honores C. 14) amenitate?» ARr (amocu.) rell. amoenita<es. 15) declinawtwr IG, rmv.
declinatur A,rafh. Ad rem pluralis iu usu erat, ut Liu. XLIV, 61, ad uerbum siugularis. 16) si
diceret, om. ac A. unum st. est aliqtiorum C, hinc scripsi certorum, quippe quae uox mutata
sede alioque casu pauUo inferius in codd. ct cdd. occurrit. 17) dare certos et exindt AYRG,va.
certos exinde (om. ct) bui. certos se indc fli. 19) nomen scripst cuui Ab,a. reli. n(nncn. proprii
ciu. nmxnnis, male, nam cum de ciuitatilius omnino et nostro loco de urbe Mineruae sermo sit,
non n!<men sed nomen dicendum est. velut om. mv. 22) clectam A. collcctam rell. Ordo — de-
cepiam om. A. 23) Lcmma in A : Plurimus — mijc. hinc duo scholia sedem mutarunt et autem
est post aptum in Rl,Crmva. Potest iauda«< ct lauda< scribi. laudari in libris est.
IN CARM. T, 7. 29
nas in Mincruae honorem, ita Argos et Mycenas laudant in honorcm
lunonis. Aptum autcm cqitis Argos gcnere neutro absolute dixit.
10. Nec tam paticns. Quia in agone uerberibus immobiles caedeban-'
tur. Lacedacmon. Post matricidium Orestes cum fugeret, adiit oracukmi
de sanitate; oraculum respondit, sic eum posse sanari, si Dianae Scythiae 5
de Taurica simuhxcrum aufcrrct profectus. Ibi erat soror eius sacerdos,
quae aduenas immolabat; adgnouit fratrem, pepercit illi, interrogauit, cur
ucnisset, ille indicauit. Abstulerunt simulacrum, siraul soror est secuta;
delati sunt ad Italiam, collocauerunt in nemore Aricino simulacrum et
consccrauerunt nemus. Post hoc Italis immite numen et asperum uisura 10
est, miserunt ad Orientem simulacrura; (quod) Lacedaemonii susceperunt
et, ne aut crudelitatem aut sacrilegium facerent, statuerunt hoc, ut iuuenis
aras (aram?) ascenderet et super imponeret raanus et tamdiu loris cae-
deretur ab alio iuuene, quamdiu sanguis de uibicibus in aram manaret,
et (ut?) satisfieret numini. 15
11. Nec tam Larissae. Larissa ciuitas cst Thessaliae, a qua et Achillcs
Larissaeus dictus est, ut Verg. (A. 11, 197): Larissaeus Achilles Percussit.
Nimia delectatione animum feriit.
12. Domus Albuneae. Domus Albunea delectabile neraus est: consecratum
Albuneae Nymphae, a qua et noraen accepit. resonantis. aquarum sono. 20
13. Et praeceps Anio. Aut pcr deuexa cadens aut rapidus. Tiburni
lucus. Silua iuxta ciuitatem eiusdem nominis.
14. Mobilibus. Discurrentibus.
15. Alb\is ut obsc. detergit nubila caelo saepe Notus. Purum aera facit.
2) Absolute AYRGlb, rmvafli. singulariter C Retiniumus librorum lectionem, etenim neutro
genere Argos graece, non obsolete dictum ab Horatio est. Plinius et Ouid. hac forma pluribus
locis utuntur , et Liinus , qui pluralem frequentius adhibet, hinc inde tamen , ubi adiectiuum
additum est, ut XXXX, 10 Amphilockimn, singularem neutro genere praefert. Pluralis Nepoti,
PUiuto et Vergilio usitatior est, in Ouidio autem rarior, et sine adiectiuo ut Fast. VI, 47 ad-
iunctis Mycenis (cf. Verg. A. VI, 839), et addito adiectiuo ut Fast. V, 651. De sensu u. ah-
solute adi Priscianum. 3) schol. om. Ay. in ago?2e Rbl,r. in agoneis mvafli. Non in Agoniis
sed in agone, ludo gpnnico s. certamine. Neque opus est ii s. ei s. iuuenes scribere. C : quia
in aris Dianae adolescentes [hxdis. fest. s. u. Agonzum] u. i. caedebantur. 3) «obiles cedeb.
R2, rell. «nmobiles. caede^^ani r. 4) fu^reret Acc, furaret, rell. fureret. 5) sctthiae A. scyftce
R. rell. scythicae. 6) profectus ibi erat soror Ay. distinxi post profectus. auferret. Profec-
tus itaque est. Ibi rell. erat om. fh. 7) et pop. fh. interrogauit Ay, r, rell. interrogauit<;r?<e.
8) est sec. Aby (sororem). 9) delatm?i est R. Italiam coU. A, rell. et coll. 9) aricw Ab.
10) hoc AycpB, hac b. rell. haec. immi«e A. 10) et asp. uic. est Ab. et asp. om. yr. miseruut
A. rell. miserunt^J^e. 11) Quod om. A acceperunt •(. stat. hoc Ay (li=hoc uterque) RG, r, rell. hi.
15) satisfteret Ay (ei sic) rC. rell. satisf«ceret. 16) est thess. Ayr, rell. om est. 17 j ut om.
omn. praeter A. totum locum Verg. om. •(. 18) ierit yb (om. animum). rell. feriit. celeritate 2.
20) alb. nimphae est consecr. a qua y. 20) schol. in Ay rell. om. 21) aut om. C. et rap. C.
tiburfe". tyburti et tyburtu edd. tibmvii codd. 24) deter^ii AyRIC vafh Acronis lectio fuisse vide
tur. deter^ei bm (deterge?'e< r), ut uett. codd. Horatii, aera AYRl,rmv, aere??j BC afh.
30 ' ACR. ET PORrH. COMM.
Albus — notus. Quem Graeci Xsuxovotov appellant [id est, serenum].
Ordo est: Saepe albus notus detergit nubila obscuro caelo. Obscuro. nubilo.
17. Memento. memor esto.
19. [Plance. Vocatiuus proprii nominis.] Molli mero. Aut leni aut
5 suaui; nam uino in obliuionem curae ueniunt et tristia fugantur, ut Verg.
(A. I, 734) Adsit laetitiae Bacchus dator.
19. Fulgentia. Splendentia aut lucc coruscantia.
19. 20. Seti te signis Castra tenet. Ac si diceret: seu signis militari-
bus seu bellis miscearis.
10 20. Seu densa tenebit Tiburis umhra tui. Siue sis militiae, siue sis domi.
21. Sakmina. Ciuitas Telamonis. Hic filiis suis Teucro et Aiaci
ad Troianum bellum proficiscentibus legem posuit, ut alter sine altero non
rediret. Aiace [itaque] se perimente, quod per dolum Ulixis iudicio ar-
morum uictus sit, cum ipse oorpus Achillis liberasset, Teucer, memor
15 imperii paterni, patrem et patriam fugiens, resj^onso Apollinis, cum sociis
alibi condidit ciuitatem. Hunc fugientem dicit hortando comites suos ad
pocula consolatum et uino tristitiam mitigasse.
22. Uda Lyaeo. Vino madido.
26. 0 socii. Ordo est: 0 socii et comites, ibimiis quocumque feret
20 uos fortuna melior jmrente.
25. Melior fortuna parente. Quae det patriam, quam pater negauit.
27. Auspice. Fautore uel sponsore. Apollinem diclt, cuius responsum
uel promissa scqucbatur.
16) In cod. Acronis A noua oda lit. initiali maiore, qua cod. Horatii caret, significata est.
uterque habet inscriptionem HORTATVR PLANCVM AD VOLVPTATEM, item in 7 cum
inscriptinne : ad plancum numatium oratio bene uiuendi. Ba;: ad plancum hortaXio uiuendi
eundem plancum alloquilur quam supra. 1) gr. litt. f h. leuconotora r, rell. leuconotM?». 1) i. se-
renum om. A. quod serenum facit B'^. 2) Ordo — caelo om. A. In uett. codd. Hor. u. notus
aut cum h aut cum spir. asp. scribitur. glossa nuhih est in AYbC. 3) memor esto gl. in Ab.
4) lewi A, suaui et leni C. rell. lewi. B'Xib : molli, suaui. B'.p addunt: molli dicit uon propter
molliciam (i. lonitatem) sed propter suauitatem gustus. 5) curae uen. AyR, r, rell. uen. curae.
tristea fugantur ARG. iviititiA fugatur, Yi Cr. tristitiae fugantur mvaf h. ut uirg. Ay. rcU. om. t<i.
Loc. Verg. om. 1 , Cmva. 7) splend. aut luce corusc. Ay, C. y om. lemma Sezi tenent. in A
lemnia est Si 'juis. lemma et schol. om. C. Schol. quod omn. codd. et edd. tuentur, sic scribe
et cum seq. coniunge: iSiijiiis^ militaribus. Seu te si(/nis — nmbra tui^ Seu bellis misecaris, ac
si diceret : Siue sis militiae — domi. seu sis domi seu miL AR, f h. ac si diceret, seu. mil. fue-
ris seu domi C. 13) 8<a^j/e Crmvafli. om. codd. (G?) porempto C, reU. se periin. iu iud C. uict.
esset C. 15) nel teucer ^. 15) pat;'CMt ct i>atr. AyRl 'f2 rmva, patrem ora. fh. patrem patriamy«/e
C. in Cypro C, rell. alibi. IG) dic»«< R. ad pocula et uino consolationis gratia trist. C.
uino mad. A. 19) Ordo — parente om. A. et com. ora. mafh. 21) sic schol. in A Oiue) •(■•
C: ea enim dabit patriam, (luam patcr negal. Ilbi ddhii iiatriam, liic negauit Rl, fh. schol.
om. rma. (GV). 22) Fuut. ud sp. om. A. sua^orc lacilc intrusum. fautorc?» uel sponsore»?i (gl.)
ApoU. '[. responsM/w AR. ])romissa uel responsa y- ad ApoU. rcspicil, cuius responsi j^romissa seq.
C. rell. respousa.
IN CAllM. I, 7. 31
28. Certus. Non fallax sed ueridicus.
21). Ambiijuam. Duplicem, uel quia una in Cypro, altera in Attica
regione esse dicitur, uel quia una pulsus est, alteram condidit. VergUius
(A. III, 180) similitcr ambiguam (pro) duplicem posuit: Agnouil p-olem
ambiguam geminosque parentis. Tellure noua. Incognita (siue?) peregrina. 5
30. Peioraque passi. Verg. (A. I, 199): O passi grauiora [dabil deus^.
32. Iterabimus aequor. Itcrum nauigabimus.
PORrHYRION.
Laudabunt — Rhodon. Hac ode Munatium Plancum consularem adlo- 10
quitur, qua indicat, se praecipue Tiburtina regione delectari omnibusque
eam sua sententia praeponendam adfirmat.
1. Claram. Rhodon propterea claram, quod soli sit obposita, dicit,
de qua et Lucilius (ed. Bip. p. 177 et 254) sic ait: Rhodus Carpathium
in pelagus se inclinat apertum. 15
2. Bimarisue Corinthi. Bimarem Corinthum ajDpellat, quod isthmo
obposita Cenchreo a Lechaeo sinu adkiitur.
9. Aptum dicit equis Argos. Homericum est; sic enim de hoc ille:
"ApYo? £s (dV) t-Ko[3oTov (Od. XV, 239, 274, conf. II. II, 287. III, 75 etc).
10. Me nec tam patiens Lacedaemon. Hoc oia ijt,G(OTtY(uaiv uidetur 20
dicere.
1) sed Ab,r. .se< y- i"ell. om. sed uerid. om. 2. qu/a AYRb2,r, rell. qnod. nliera in Cypro
C. attica Ayb^^Cr. a^Aica R. tracia 1. Thracia mva. Thraciae fh. attica rectius est icleo quod
Salamis in sinu Saronico eiusdem sita. 3) qiiod mvafh. dicatur « qua pulsus (om. u. q. u.
est) C. uel quia piilsus alt. r. ut uirg. •(■• 4) siiml. amb. om. Ar. 4) Xgneum. prol. Y- agnosco
r. agnouitjzie R. Ordo est: ambig. salani. fut. noua tellure "/) qui om. rell. scholia ad hanc odam.
5) noua (novam) Salamina incognitam. peregrinam A. noua scilicet inc. peregrina mvafh. rell. om.
scilicet. 6) schol. om. yRljr. 7) schol. om yRI- ^d ^st om. AhC iierum om. r. repetemus uel
peragrabimus Bcd.
PORPH. Ode VII ad Mimcium Plancum Consularem R. Minatium BR. A^umacium R2, £h.
Aumarium i-av (numati?«mi). 10) acfloq. qma M. propon. vfh. ndi. M. 13) Scripsi: Claravi]
Rhod., rell. Claram Rhodon}. Quod si ponimus, in scholio scrib. est: propt. clara — diciter.
claj-a MR2Grv (clare). rell. clara7?«. claram eo quod soli sit ea^^osita C. obp. M. rcll. opp. et Auct.
Donsae p. 687. 14) de acqua M. 14) iJodus carpathium A, Rhodos carp., rva, Bip. rodus car-
pa^ium R. Rhodus carpathium M2. conf. Gerlach p. 89. se incl. MARG. rell. om. se. locum
Lucilii om. C et Bcp. 16) Lemma om. M. cAorinthum M. 17) ionia et aegaeo rvaf h. cenchreo
alecheo M2G. cenflireo aleiheo R. 17) acfl. M. a61. rvfh. aZuMtur R, rell. al\. C: quia ad Isthmum
posita lonio et Aegaeo mari alluitur. 20) Sic facili modo restituta iudicabuntur haec duo scholia,
quae in omnibus codd. et edd. aut inter se confusa aut per partes omissa sunt aut cum la-
cunis relicta. M. siue lemmate habet : homericum est. sic enim de hoc ille Me nec [tam om.] \.
patiens lacedaemon. hoc propterea procet. inilOBATONAIAMASTlQSIN uidetur dicere. Similiter
G : aptum dicit equis. Hom. — ille. Me nec tani patiens lacedaemon. Hoc . . . (lacuna) propte-
rea procet. iZKoPctTOv oia |xaatt(oatv uidetur dicere. R: Aj^tum dicit equis argos. Hom. — ille
(lacuna). 3Ie nec iam patiens lacedemon. Hoc propterea [lacuna] uidetur dicere. 2 : aptum dicii.
equis. Hom. est. sic cnim inquii ille [lacuna]. 3fe n. pat. lac. hoc propterea pro cet. [lacuna]
32 ACR. ET POIIPH. COMM,
12. Quam domus Albuneae. Albuneam deam et in regione Tiburtina
fontis praesidem et Vergilms testis est, qui in septimo (A. VII, 83) sic ait:
Lucosque sub alta Consulit Albunea nemorum quae maxima sacro Fonte sonat.
13. Tiburni lucus. Tiburnus conditor Tiburis est, cuius fratres Ca-
5 tillus et Coras, quorum Verg. (A. VII, 672) meminit: Catillusque acerque
Coras, Argiua iuuentus.
13. 14. Uda Mobilibus pomaria riuis. Inrigua intellegi uult.
15. Albus — notus. Hanc (Hmc?) oden quidam putant aliam csse,
sed eadem est; nam et hic ad Plancum loquitur, in cuius honorem et in
10 superiori parte Tibur laudauit. Plancus enim inde fuit oriundus. Album
autem notum dixit, ut Graeci Xsuxov voxov, quod serenum faciat.
22. 23. Uda Lyaeo Tempora. TTraXXaYr^; ipsum enim tidum Lyaeum
intellegi oportet, id est, uinum.
23. Populea — corona. Bene, non qualibet sed populea corona, prop-
15 ter fortitudinem animi; nam haec arbos in tutela Herculis est.
29. Ambiguam Salamina nunc duplicem intellegamus, quoniam alteram
Teucer in insula Cypro condidit, patria a Telamone eiectus.
30. 0 fortes peioraque passi. Ut Verg. (A. I, 199): O passi grauiora
deus dabit his quoque finem.
20 32. Lterabimus aequor. Quidam stulte ab itinere uerbum fictum pu-
tant, sed nequaquam sic accipiendum, cum simplicior elocutio magis ra-
tionem habeat. Teucer enim mari uenerat, (quia) patria eiectus (est),
errans ingens iter; ut iterent mauigationem, socios hortatur.
videtur dicere. C : a^jhim dicit laudat. Aptnm autem Argos genere neutro singulariter dicit. nam
plurale Arcji est masculinum. Homerus appellat 01^70; 'tr.r.6^oroy. rv; homericum [es< om. uterque].
Sic enim de hoc ille. Me n. t. p. lacedaemon hoc propterea [om. pi-o cet.']. iTiTio^aTOv. oia
u.£Oi(uaov uidetur dicere. Quod schol. Ascensius abiecit sic breuius se expediens : Homericum
ille apYO; tTTZoSoTOv. Me — Laccdaemon. Lacunarum amantes hacce delectabuntur nuper re-
petita scholii nostri editione: Me — Lacedaemon] Hoc...., propterea . . . ., qua . . . ratio —
ne certe niliil cfficitur.
2) et uerg. M. et uirg. R2. et om. fh. et in reg. Mfh. sic om. vafh. 3) ponte Cf h.
4) Tiburwi locus. Tiburwus M. tiburni kcus A. al. tibur^i et tyburfi : est om. A. fratres MARC.
rell. frater. 5) CatZi. et CAorus M. coraa; Rl,rva. Coras fh. Catillus et Coras om. C.
G) Cat/t. et Choras M. corax Crv. 7) i?irigua M. 8) Hanc codd. et odd. omnes, potest autem
disputari, utrum hinc, id est, inde ab hoc uersu legendum sit, cum Prophyrion nouam odcn non
adgnoscat. 9) honore MIG, rva, honore?;i R, fh. et in MRlG. in om. rvafh. 10) T?/bur M,
rva. tiburem R. 10) iiide MRlGC. Tiburj fh. tyburi rv, Tybur«ia. notAum M. Xe'Jx6v votov
MAIG. rv. A. NOTHON B. ).eu7.($votov Cafh. 13) lyae^m int. MAIR, rv. Lyaeo int. afh.
uinww MAIR, uino vafh. 11) qu«I. pop. coron« MAIRG, rell. qua;nl. pop. comnam. 15) arbos
codd. et rv, rcll. arJor. tutela??* M. 17) ins. Cyp. codd. 19) deus dab. M. dabit deus rva.
ora. fh. 20) it. stulte R. f/ictum 2. enim om. vafh. 22) que« pat. MR. qui a pat. 2G.
22) quia a pat. rvaf h. 23) itcr h. 1. non est iterabimus. Nostram scriptionem suadet ipsa senten-
tiarum simplicior iunctura: non a u. iter sed ab iterum uerbum iterari est deriuatum.
IN CARM. I, 8. 33
CARMEN 1, 8.
ACRON.
1. Lijdia — oro. In Lydiam dicit uulgaris ibrmac mulicrcm ct sibi
aliquando addictam (dilectam), cur ita Sybarim diligat iuucncm, ut cum ab 5
omnibus ofticiis amore sui dcsciscerc fecerit, intermissa etiam exercitationc
campestri, et hic apud eam lateat, sicut apud uirgincs Lycomedeas Achil-
lcm ferunt (latuisse?). Quod per C-^j^o-u-tav in riualem dicit. Ordo est:
Lydia, dic, oro, hoc esl, 'nilerrogo te pcr omnes deos: cur properas amando
Sybarim perdere? Kax dvxr-ppaaiv declamat: amando perdere, amore perdere, 10
unde Verg. (B. VIII, 41 et Lir, 430): Ut uidi, ut perii.
3. Apricum. Amoenum, uohiptuosum.
4. Patiens pulneris. Cum possit iam ferre militares laborcs.
6. Lupatis temperet ora frenis. Id est, equos frenis domet, [Lupata
freni] ut Verg. (G. III, 208): Duris parere lupatis. 15
8. Flau. Tiberim tangere. Natare, quod adulescentibus inter summa
et uirtutis ct exercitationis studia. Flauum autem inundatione turbidum
dixit, unde Vcrg. (A. VII, 31): Et multa flauus harena. Lucanus (VIII, 374):
Nec frangit nando uiolenti uerlicis amnem. [Ad insigne hoc uirtutis rctulit].
8. 9. 10. Cur oliuum sanguine uiperino Cautius uitat. [Dicit: cur non 20
exercet palaestram? — quam tractantes oleo ungebantur. — Magis uitat
oleum quam sanguinem uiperinum, id est, uenenosum.]
ACRON. Ad lidiam raeretricem A. inscriptio Acr. et Hor. Ode VIII ad lidiam meretri-
cem, herotice dicolos R. ad lydiam. mcretricem erotice dicolos. 1. erotice dicolos alloquitixr
meretricem b. 4) in om. b. Inuehitur autem in C. 5) ii\i(\.' dihQtac et dilecfe codd. et mafh.
delectaf r. dictae v. addictam scripsi. 6) desistere libri omn. praeter r, quae hab. descissere,
unde corr. desciscere, quippe quod uerbum sollemne est. 7) ei sic AYl2Rb, rmva. sic om. fli.
ut eum ab omni exercitio honesto desistere faciat, qui sic C. Qui sic inde nuper tacite in-
ductum. edidi hic pro sic, quia sicut in omnibus codd. et edd. uet. infi-a occurrit. sic ut fh. iit
apud uirg. i«/comedeas olim Ach. latuisse ferunt C. ut iterum tacite receptum, non item LycO'
medeas, Zaomedonte et i?/comede confusis. licomedas AyR. licAomedas b. rell. lycomec?/s
(lic. r). achillem dicuut S. latuisse b. Scripsimus cum fh {zelotypiam conf. Cic. Q. T. IV, 8
et Plin. HN. XXV, 7) ^r^^^iTMTZiTi, nam lectio hysteron proteron (RGmva — hysteron protou r),
quae ex zelotipoteron (Ay), zelo?iipoteton (2) orta et gradatim deprauata est, probari nequit. ^ijXo-
TUTio-epos C. zelotypoteron uet. exemplar Nanuii. conf. eius Misc. III, 4. Lamp. Grut. I, 1264.
Ordo — perdere om. A. 10) jseccata antifrasin A. cata antiphr. '(. non per dvxtcppaoiv sed uere,
unde ut . . C. decla?)jat fh. amando perdere om Ay f h. 11) unde A-/Cr, rell. unde es^ 12) gl.
om. Yi uolupt. om. C. 14) temperei AyR, r, rell. oui. Lupata freni fh, rell, om. 20) Hic est
ordo duorum scholiorum in AyR. in f h. schol. ad jiauum pertinens alteri ante positum est, quia
in Horatio adiectiuum nomen praecedit. 17) wxxiwtuvi et exercitationis AyRblC. om. et mva.
pluralis uirtutum non magis aptus est quam uirium (.Suringar. 108) exercit. studia. Legendum est
uirtu^is et exerc. i. e. exercitationis uirilis s. militaris. 19) Verba inclusa Ad — retulit huc
non pertinent sed ad u. 10. 11. liuida q. a. brachia, quippe ex uet. aliquo Horatii codice, cui
scholia adscripta erant, in Acr. transl. et falsa sede posita. 20. Totum schol. om. AYRBcplGCrv.
UAUTHAI., ACR. ET FORPH. 3
34 ACll. ET rORPH. COMM.
10. 11. Liuida gQstat armis brachia. Assiduo usu ct pondere armorum;
at insigne est uirtutis.
11. Disco. Genus ludi est. Posinaclum dicebant certi pondcris dis-
cum, quo iuuenes in agone contendebant. Fortior iudicabatur, (|ui ultra
5 designatum spatii finem eum iecisset. Ita et missilibus certabatur. Ordo
est: Neque iam nohilis gestat bracliia liuida armis, quae expedito disco trans
finem, saepe iaculo.
12. Trans finem. Id est, ultra terminum. Expedito. misso.
13. Quid latet et marinae Filium dicunt Thetidis. Latuisse subaudi:
10 Achillem dicit a Thetide absconditum metu bclli Troiani.
16. Lgcias cateruas. Lycii populi fuerunt Troianis ferentes auxilium,
unde Verg. (A. I, 113): IJnamque Lgcios fidumque uehehat Orontem.
Proriperet. Raptim uel incaute iret.
^5 PORPHYRM.
Lydia — oi'o. Haec Lydia amica uidetur fuisse Sybaris nomine adu-
lescentis, cui imputat, quod amore implicitum residem feccrit exercitiatio-
num canniestrium.
3 — 5. Cur — campum. Cur nunc oderit campum, qui sdioqmn patiens
20 pulueris atque solis sit aut fuerit.
6. 7. Gallica nec lupatis Temperet ora frenis. GaUica ora pro Gallico-
2) ad insigne uirtutis AY,r, ad insignem uirt. b. ad ins. sdlicet uirt. C. Pro ad scripsi
at, ut est in antiquis mss. Cic. 6 oratt. ed. Mediol. Ang. Mai., Wagner. ad Verg. p. 427
et var. lectt. ad Hor. Carm. I, 35, 25. Satt. I, 1, 99; 3, 32; 5, 96; 6, 87. II, 6, 54. Epod. XV, 5.
3) <jmus ludi est om. AC. genus est ludi •[. rosinaclum — quo AyIG, posinac?/luni R, pos««uacu-
lum Scholiasta Bartliianus s. Metensis ap. Suring. 108. Du Cange in Glossario med. aeui s. u.
possinaclum hanc uocem modo ex Barthii Aduers. XXXV, 2 depromsit et recepit, posinachim
script. ignorans. Scriptura posinachim in C ex compendio pro ciilum (ut iaclato pro iaculato)
deprau. uidetur. postimdum — quo r. om. mvafh. iconf. Auct. G. 689. 4) fortior iudica«(Z«s
AYR2,r. Scripsi : fortior \\x(k\ca.hatur. iortissimus autem sic \\\([\ca.hatur C. 5) Scripsi designaftm
spatii finem cum r, quia non spatium ludo designabant sed tinem eius. rell. designaft". Ex de-
signateOT in Ay desif/nati eum fticile potuit oriri. proiccisset C. ita nt mva. cum (om. ita ut) f 1». rell.
ita et. Ordo — termiimm om. Ay. id est, ultra terminum om. KlG,r. 8) Glossa Exp. misso ex
Ay- emisso Acp [ex i. e. missoV]. 9) s. latuisse •( (= scil.) supp. C. rell. subaud/s. om. A, qui
habet: Quod latet] ut marinae filium. IrUuisse ex Porph. 10) iichi/era A. tlietide matre siia b.
Thet. niatre C. 11) auxilia •{h. auxilio C. Lycii troianis auxilium tulere 2. Totuni schol. om.
A. 12) unde — Orontem om. Y'^2Bcp,Cr. 13) schol. om. AYK2,r. raptim uel temcre traheret C.
rMiitiiii ui-l caute uel iniret h perperam ])ro incaute iret.
PORPII. Ode IX ad lidiam R. 17) residem MRG,ra. ressidera v. rfesidem fh. residem
melius, nam deses est uel homo otiosus uel in otio actus , ut aunus. cum genitiuo usus
est rarior. Seru. explicat per iners qui dcseuit. ad Verg. A. I, 720. Btp: i. e. qui solitus erat in
campo martis cum suis coaeuis et palastri puhiere et ardore solis fatigare. nunc est deses.
19) Scripsi cur nunc cum RA („alt. cod. uetus")- cur non M (non in G expunct.), rell. om.
710». nc et m uoces sibi similes. 19) alioqutM MAK2 rell. aUoqui. af h : pat. — solis'] sit aut
fuerit. 21) tempera< fh. temperet modcretur Bcp. ora eq. rvafh. eq. gall. ora C.
IN CARM. I, 9. 35
rum equorum ora. Lupata autera frena sunt aspera, dc quibus et Vergilius
sic ait (G. III, 288): J:( ((aris parcre lupads.
5 — 8. Cur — langere. (^iii in campo Martio excrcebantur, etiam na-
tabant post exercitium, quia et hoc uidetur necessarium militiae esse.
11. 12. Saepe disco — cxpedito. Ex his accipiendum (excipiendum?) 5
truns fmcm nobilis expcdito, ut sit: saepc edito nobilis, saepc iaculo. Dicit autcrn
eum 2;loriose et discum et iaculum misisse.
lo. Quid latct — Thelidis. ^uXXr^'|iic, quia ex eo quod cst latct, latuisse
accipiendum est.
16. Lycias. Manifcste hic Lycias pro Troianis posuit. 10
CARMEN I, 9.
A€RON.
1. Vides ut alta stet. Cooj)criatur, ut Vcry. (A. VI, 300): Stant lu- J5
udua flnnimac, et Vcry. (A. XII, 407. 408): Puluere caelum Stare uident.
Niue candidum. Candens niuibus.
2. Soracte. Mons Flaminiae uicinus, in quo Apollo colebatur, ut
Very. (A. XI, 785): Sunime deilm, sancti custos Soractis Apollo. Onus.
Pondus niuium. 20
3. Siluae laborantes. Ponderis magnitudine.
3. 4. Geluque flumina constitcrint acuto. Nimietate frigoris etiam flu-
mina concreta a cursu suo stetisse dicit.
5. Superfoco. Ut Verg. (A. I, 750): Midta super Prianio royitans, et
alibi (A. VI, 203): Gendnae supcr arbore sidunt. ' 25
6. Larye. Abundanter, copiose, pro foci magnitudine. Beniynius.
Remissius solito.
7. Deprome. Hauri, propina. Quadrimam. Quattuor annis inueteratum.
8. 0 Thaliarche. Nomen eius, ad quem loquitur. Diota. Vinarium
uasculum, id est, [xaYYavov, duos habens ansas. 30
3) et nat. 2, rva. 6) Nobilis nd (iion ac) excip. af h. Nobilis racip. rv. Exhis accip. BAR2G
Neque Nobilis bis accip. et, neque NoMUs exhis tr. fin. nob. exped. excip. ut sit mutare opus est.
8) CYNLHMflS MR. rell. ouXArjtj^ia. per u^jXlr^^biy Achillem . . C (Acr.). cst om. afh. latm< 2
10) hic om R.
ACRON. Ad thaliarchum de uoluntatibus A (Acr. et Porph.). Ode nona ad teliarchum
tiburtium paranetice tetracolos R. ad thaliarchum tyburtium 1. Paranetice tetracolos ad taliar-
chum puerum speciosum b. 15) stet coop. A2,r. rell. stet id est coop. IG) fianma fh. rell.
flamm«e, flamae v. mdet A. uides r. 18) Flaminiae uicinus in quo Abv (flamme). Apuliae
(om. uic.) in quo rmvafh. R: Soracte mons est siue opidum apuliae, secundum seruium mons apud
hirpinos, in quo. C : Mons est in Faliscis (Porph.) Flaminiae uicinus (Acr.) in quo. conf. Seru.
et Heyn. 21) gl. om. 12G, va. pondus om. b. mwis pondus C. s. niuium uel pruinae Bcp.
24) s. foco. de foco IG, m: Scholia ad v. 4 — 7 om. y- 2G) abund. om. C. liberalius solito C.
melius solito b. 28) depone'] effunde largius Bcp. Dep?'07«e A. 29) Schol. ad u. diota om. A.
36 ACR. ET PORPH. COMM.
9. Permitte diuis. Ordinationi numinum cuncta debere committi. Cae-
tera. Omnes sollicitudines. Qui Simul. Simul dixit in momentum omnia
tranquillantes.
10. Strauere. Placidum fecere. Verg. (A. VIII, 89): Sterneret aequor
5 aquis, remo tit luctamen ahesset. Aeqnore feruido. Concitato mari, propter
proeliantes uentos.
11. 12. ISec agilantur. Noc commouentur sedato flatu uentorum.
14. Ouem Fors dierum. Id est, euentus dierum lucrare, et memor mortis
citae, nec laetitiam nec amores omitte. [Ordo est: qucmcumquc dierum
10 dabit Fors, adpone lucro et fuge quaerere, quid sit cras futurum.]
14. Fuge quaerere. In uitupcrationem mathesis dictum, quae magis
cruciat expectatione et inquisitione futurorum.
14. 15. Lucro adpone. Patienter fer et habe pro lucro quemcumque
dierum, siue bonum siue mahmi dabit sors.
15 16. Neque tu choreas. Choreac a choro dictae, quod iunctis manibus
saltetur.
17. Virenti, [Tibi scil.] luucni et adliuc uiridi, aetatis bonae.
17. 18. Morosa canities. Quae tetricum tarda deliberatione faciat.
18. Campus. Planus ad hidum locus [, scilicet repetatur].
20 19. Lenesque. Voluptuosi. Susurri. Confabulationes.
Scripsi [jLCtYY^t^^ov, non [i.rt.f^d^OL propter codd. et edd. qiii liab. aut matjarum bG, rmvafh. ide?»
magorum R, aut magorum y, aut mi^arh schol. Barth. Met. ap. Suring. 108. Proxime ad nostram
lect. accedit C : ,diota uas est uinarium duas ansas habens, quasi duas auriculas unde nomen
habent: aliud est quod Maggamm dicitur, vas vinarium ex ligno eonfectum.' Adi Suidam s. u.
[i-ctYYava o-t x6 oivrjpcP/ dYi^lvi i'^ ;'jAojv -/.aTEOXEUOtoiJLEvov MAf TANAN ixaAot Ovofxotwouoi, eoitv dv
Tw FATAOS. Cum [AOtYT^""'' "°" ^^*" ^'^'lue mere graecum vocabuhmi, ut editores Thesauri gr.
recte dicunt, [AOtYY^itva graeca, maggamim latina forma esse videtur. Suringar. ex Glossar. Can-
gian. T. IV p. 730 et Supplem. T. II, 1216 et 1259 Migeria uel Megeria eruit, quae tam de
mensura friimentaria quam liquidorum dicebatur. d?/ota rmfh. rell. d/ota. 1) cuncta AbY,r, om.
mvafh, qui habent: omnes soll. ord. num. deb. comm. dicii. 2: Cetera dicit omn. soU. o. n. d.
comm. C: permitte diuis c.'] omn. soll. a//as conun. ord. numinum. 2) momeuti<»i AYR,r. rell. mo-
mento. 8) Fors omnes fere codd. Aer. et Hor., sors rmva. Id cst A. 9) Ordo — futurum om.
AYb2RBtpC. 11) qurtc magis Ayb (que?«), fh. quofZ niag. IR, rmva. quae quanto plus de futuro
cogitamus tanto mag\s C. Non lacuna (Suringar. 109 : quae quanto plus de futuris cogitamus,
tanto magis) inter quae et magis explenda est ; simplicius magis pro uehementiMS dictum puta.
conf. Hor. Carm. I, 25, 11. 12) inqtdsitione A-^hCv. rell. quac.f/tione RG, va, quaestione, quaestio-
nem. 14) dabit «ors Rl,rmva, dab. fors b. dabit tibi fors Yj wrs dabit Afh. habe \\icvum ^.
17) Tihi scil. om. A. Recepi uiridi, aetatis bonae. uiridi aetatis bono Ay. tibi iimeni et adhuc
(om. uiridi) aetatis bonae C. Dicebatur et aetas bona Cic. Sen. 14 et tmla Plaut. Men. V, 2, 6.
Vulg. lectio: uirirf/s aetatis komiiii. tibi scil. iuueni et adh. uiridis atatis homo 2. 18) quae Ay.
quj b. quia r. quoti rell. quoniam vwrosos honiiiies reddit malosque mores habentes Bcp. Inde
mvafh: morosum t. d. faciat. AYbR2G: totum t. d. f. totam r. Quod ciun ferri nequeat, tetri-
cum (ad mores) potius quam tetrttm (ad specieni) uol torpidum uel morum (Plaut. Tr. III, 2, 43)
sublatere mihi uisum est. 19) locus et repettmtur ab inferioribus subaudis mvafh. om. R2C. s. re-
petatur -jh. suhstautiae repetatur r.
IN CAKM. I, 9. 37
21 — 24:. Nttnc et . . . Ortlo est: Nunc et gratus risus proditur pueUae la-
tentis ab intimo angulo repetatur (a te).
20. Composita. Statuta.
21. Latentis . . Tale est illucl Vergilii (B, III, G5): Et fugit ad salices
et se cupit ante uideri. 5
Proditor int. Maniiestator. Verg. (A. II, 127): Tectusque recusat Pro-
dere uoce sua.
23. 24. Pignusque dercptum lacertis Aut digita male pertinaci. Pignus,
id est, armilla de brachio et anulus de digito: causa uenicndi ad constitu-
tum locum; et subdole, nam fingunt puellac se retinere, quod uolunt sibi 10
adimi, ut habeant iustam causam ueniendi. Dereplum. Abstra^um. Male
pertinaci. Male tenente, male in tenendo perseuerante. Puellam dicit sibi
gratam, quod saepe meretricio ritu manibus elabitur amatoris, hanc autem
dicit repeteudam.
15
PORPHYRIOX.
1. 2, \'ides ut alta . . Soracte. Thaliarchum ad laetiorem uitam hortatur,
ut lusibus adulescentiae, quamdiu aetas permittat, utatur. Notandum autem,
quod neutro genere Soracte dixerit, cum uulgo Soraj:- dicatur. Est autem
hic mons in Phaliscis. 20
1. Stet. [autem] plenum sit, significat, ut Ennius (Ann. VIII, 45 Spang.,
fragm. 592 ed. Vahlen): Stant puluere campi et lerg. (A. XII, 407. 408):
lam puluere caelum Stare mdes, et in Bucolicis (VII, 53): Stant et iuni-
peri et castanae hirsutae.
3. 4. Geluque . . acuto. Acuto ad seusum frigoris pertinet, quod uelut 25
uitrum pimgit.
1) Ordo — te om. A2. a te ■'bRlGrC, abs te mvafh. 3) haec gl. ext. in A-jh. rell. om. stata
consttttrta C. (Porph.). 4) Tale est illud (Porph.) Ayb, rell. om. Totum sehol. om. 2. 6) schol.
om. AYb2,r. iutjmio Parr. EBH'j. 8) schol. om. A. Ordo scholiorum mutatus in '^: pignus —
ueniendi. pignus autem d/reptimi lacertis aut digito male tenente. puellam dicit sibi gratam.
quae saepe m. r. manibus labitur amatoris. hanc autem dicit repetere. lu mvafh sic se excipi-
unt : Puellam sibi gratam dicit — man. Judlt (cum Asc, labitur YKl^G^rv). hanc a. t. ««peten-
dam (mva, repetendam RG, r). Pignnsque] Pignus — datMS (datw bcp) — uel?nt (fh. uolunt
•fbl, rmva) — ueniendi. Direptum'] abstractum. ynale pertin. male — perseuerante. Pro manibus
labitur scribendum sentio aut e man. labitur. Curt. III, 13. Tacit. Ann. V, 10, aut manibus
elabifur. anulus 7bl2, rmva et uett. codd. Horatii, Ba etiam in glossis, annulus Cfh. Dereptum
B'j (cum glossa man. 1 : pro (?/reptum) et A in cod. Horatii. conf. C : contrectant manns ama-
torum cum ludit iu afh.
PORPH. AdTaliarcumR. 17)ThaliarchumM2, Ca. Tal. rvfli. 18) permit?<7 codd. et edd. permitti^«r
M (om. uta^M?"). dicitur rvfh. 20) yaliscis M2. autem omn. libri. om. C. 25) Utmm ad sens. codd.
et edd. Repetiui acuto. pung(V rvafh. punga< M2G. pu^«at R. omisi alteram scholii partem, quae
sic se hab. in rvafh: an (\aoii frigus. uelut uitrum. acutuni sit. M: an quod /"reft/m u. u. a. sit.
R. om. «(Yrww: an qaadi frettm uel ut •utrumque acutum sit. B'x> : quia cxim sentitur frigus quasi
pungit uel propter glacies.
38 ACR. ET PORPH. COMM.
5. Snper foco. Super focum uidctur diccre dcbuisse, sed frequens est
in hac ^gura, Horalius, ut (III, 1, 17): Destrictus ensts cui super impia Cer-
uice pendit.
8. Diota. Diotam amphoram dicit, quod ansae eius uelut aures sint,
5 ergo graeca appellatione hoc dicitur.
14. 15. Quem . . ad}Jone. Ordo est: Quemcumque dierum Fors dahit,
lucro adpone. Perquam grate dicit unumquemque diem uitae nostrae nos
de lucro computare debere eo quod mors cottidie possit accidere.
15. 16. Nec dulcis a. sp. . . puer. Pro: dum puer es, noli spernere.
10 17. Donec uirenti canities ahest Morosa. Id est, senectus difficilis; nam
morosi di(^ntiu' (homincs? malorum?) morum inter se contrariorum.
20. Composita. Pro constituta.
21. 22. Nunc et latentis . . angulo. Grate dictum; sic enim puellae
solent uerecundiam sexus cum libidine miscentes abscondere se sequentibus
15 amatoribus, ct rursus ut inueniantur, risu se prodere. Tale est illud Ver-
gilii (B. III, 65): Et fugit ad salices et se cupit ante uideri.
24. Mah pertinaci. Belle male pertinaci, quia fingunt se retinere, cum
uelint sibi adimi, ut istas habeant causas, propter quas ueniant.
20 CARMEN I, 10.
ACRON.
1. Mercuri facunde nepos Atlantis. Mercurium laudat ab arte [ut idem
ad lulium Florum Epist. I, 3, 23 — 25: Seu ciuica iura Respondere paras
seu condis amabile carmen, Prima feres ederae uictricis praemia'] et a genere
25 [ut Vei'g. A. II, 606: Qui tanti talem genuere parentes'].
2. Qui feros cultus. Id est, qui incompositos hominum mores tua elo-
qucntia [ab ipso exordio] domuisti.
1) csl om. rvalli. 2) dist. afh et Bcp iii scholio. i) d^ota rvath. amf. M. rell. amph.
G) Ordo — ndpone oin. R. Per quam omn. libri. per qu«e incule. nuper. Scripsi perquam grate,
iil ((uoil, ut ex scholio Poriih. ad Carm. I, 11, 7 patet, ubi idem sensus cst idemquc aduerbium
<irate omissum, orationi enarratoris nostri magis consentaneum uidctur. conf. u. 21 et I,
13, 11. 9) dulces afh. rell. dulcw. 11) Valf^. leetio omn. librorum «aw m. i\. multorum m. won
sana est, nam mores iion dicuntur multi, ueque etiam senes morosi uerbis jnultorum morum inter
secon<m7*2CWM»i recte definiuntur. 13) dicu^it vih, rell. c?ic<«w. Kratws dici< Asc. &' euim M. 14) se
om. MR2G,rva. 15) est om. rvafh. 17) Se iinj;;unt rctiner* R, se finKunt se rctinerc B. 18) cum
uel/nt MI\2G. quod uohmt afh, vehit, om. quod, rv. (quod volunt Acr.). propter MR2G, per rva,
oIj fh.
ACRON. Ad Mercurium A, inscr. Acr. et Ilor. Ymnus mcrcurio tetracolos ■(. Hjminos
(gl. i. e. laus) mercurio tetracolos IV^. Odc ad uiercuriuin hyninus. metrum sapphicum endeca-
syllabum. R. ymnus ad mercuriun* tetracolos b. 22) Mere. laud. om. A. Mere. om. •([}. Locos
Hor. et Vcrf(. om. AYb. Laudat a1) artc et a gcnere laudat l)r (om. et). Laudat mercurium ab
arte. a genere 2. 24) praemia pnlmae\ RIG, mv. idem iulium R. 2()) id est incomi>. I^'") '"'^ll-
qui inc. hom. mor. Ay RhCr. rel. nior. hominum.
m CAKM. 1, 10. 39
3. Voce. Composita eloquii ratione. Caius. Doctus.
4. More paUtestrae. Excrcitio cloquentiac, siue quia ab ipso dicitur
inuentuni exercitium huius certaminis [hinc Verfj. A. IV, 559: Et crines
jlauos et membrn decora iuuentae].
G. Nuntium. Intcrpretem. [Sic Verg. A. IV, 356 de eodem: Nunc 5
etiam interprcs <liuum loua tnissus ap ipso. Lyrae parentem.~\ Ipse enim
dicitur lyrae inuentor et Apollo caducci.
7. CaUidum. Ingeniosum, doctum. Jocoso dulci, ut Verg. (S. VI, 34()):
Dulcia furta.
8. Condere. Facere. Furto. Adulterio. Jocosum autem furlum uocauit 10
artem praestigiatorum, quam ipse inucnit. Praestigiator [uero] dicitur ab
eo quod praestringit aciem oculorum. Et mire moderatur dicendo iocoso,
ac si diccret: non illo, quod ad auaritiam et fraudem spectat.
9. 7e boues olim nisi reddidisses. Sensus [iste] est: Abegisti boues
ApoUini pascenti pecus Admeti regis, et cum tibi minaretur sagitta, nisi 15
eas reddidisses, uolenti telum proferre e pharetra praestigiatura ademisti.
Ordo est: Nisi reddidisses boues olim amotas per dolum, Apollo uiduus plia-
retra, dum terret te puerum minaci uoce risit.
13. Atridas. Agamemnonem et Menelaum. Ordo est: Quia et diues
Priamus, relicto llio, te duce fefeUit superbos Atridas 'ct Thessalos ignes et 20
castra iniqua Troiae.
14. Diues Priamus. Priamus, duce Mercurio, iuit ad Achillcm relicto
Ilio et petiit corpus filii sui Hectoris. (Hinc Verg. A. I, 484: Exani-
mumque auro corpus \iendebat Achilles.
1) ratione '^i, rfli. oratioiie AR. oratione 2, om. eoinp. eloquii. eloqui oratione G, om. comp.
eloquio. ratione mva. eloquentia et oratione C. glossani catus doctus om. 1 G. 2) es.er(iitio
Ayb, rell. exercitafowic. exercitatiora/s r. schol. non corruptum videtitr. hinc — inuentae om. K-(b2,Y.
5) Sic — parentem om. Ayb^^r. 6) ipso RlG, alto Cfli, ut Burm. Ipse namque C. %tt Apollo
fh. Lyrae, om. ipse enim, iuu. fuit mercurius. apollo caducei 2. Rell. scholia ad h. o. om. A.
glossam ad callidum. om. y- w' dulc. furta YbR,r. schol. om. 2. 10) gl. facere yb. adulterio -^i.
autem oni. Yb2,r. ^jerstrigiatonam 2. rell. praestigiatonm. prest. quem y- uero om. YljR2,r. iocose
dicendo 2 b. quasi diceret Btp. 13) illo qm' YKBcp,r, ille que bGv (quo). illo quotZ 12, mafli.
ad fraiidem auari^^ae Bcp (Porph.). dulcia furta, id est, adulteria. iocosum autem nominat propter
praesti^iorMm inuentionem, quae inuenit in bobus Apollinis ablatis. C. Non enim ille qui dat
auarit/ae fraudem spectat. dicendum esse docet quid sit iocoso furto R. 14) i&te om. C. Apol-
\'mis pascentis C. 16) eos R2. e pliaretra, praestigiaittra Nannii uet. exemplar Misc. III, 5.
Grut. Lamp. 1264.y;iretra praesfoV/iatura y i"ell. pharetraw. praestigiatoj R,mva. rell. praestigia-
tura. utraque uox inusitata. 18) terret te puerum y et C : dum terret minaci uoce te puerum.
B : Ordo et sensus talis est. dum te puerum olim minaci uoce terret nisi — risit. Rell. risit te.
boues olim YRG,r. 19) Agam. et Men. RB(fb,Cr. thes. ignes Yh,r. et thes. — Troiae om. RIG,
mva. Ordo — Troiae om. C. 21) Troiae datiuus est '{b. Eorundem glossae pias iustas (C) et
leiievi uanam peccatncem Christiauum scriptorem sapiunt. \\a.nam om. b. uanam umbratilem C
23) petM yR- peciit r, petit b. rell. i)eti?<it. Loc. Verg. om. Ylj2,r.
40 A(:i{. ET 1'OKPII. COMM.
17. is. In j>nis laelis animas reponis Sedibiis. )>/'^. A. VI, 292: Tnm
nii-fjam capif , /lar animas ille euoral orco Pallenlis alias snb Tartara tristia
niiltil. Virgani autem tlicit caduceuin, quod primo Apollo habuit et do-
nuuif Mercurio Ivra .sibi tradita. Huius autera uirgae haec ratio est: Mer-
.') curius ct orationis deus dicitur et interpres deorum, unde uirga bellantes
diuidit, id est, bdhnn. Nam bcHantes interpretum oratione sedantur, unde
sccundum IJninm (XXVI, 17; XXXII, 11, XXXVII, 45, al.) legati pa-
cis caduccatores dicuntui-. Et inde graece 'EpaT)^ dicitur d~b tt;? £p[i.-/;v£t7.c,
sicut contra pcr fecialcs belhi sumebantur.
1(1 Lactis sedibns. Elysiis campis. Leuem. Vanam [peccatricem].
PORPHYRION.
I. Mmuri facunde nepos Atlantis. Hymnus est in Mercurium ab Al-
caeo lyrico poeta. Facundum autcm Mercurium dixit, quia orationis in-
i:. uentor est, nepotem Atlanlis, quia Maiae filius est, Maia autem una ex At-
lantidibus.
8. \'oci formasti. Notura est, Mercurium inuentorem existimari ser-
monis, pahaestrae, lyrae et furtorum.
'). 6. Maijni Jouis cl dcorum Nuntium. S/TjtjLa Xi^'.;. Hoc et Verg.
20 (A. Vni, 103): Amphitrijoniadae macjno diuisque ferebant.
7. 8. Jocoso furto. Bene iocoso; non enim illo, quod ad auaritiae frau-
«lem spectat; deinde ipse docet, quid sit iocoso furto.
'J--12. Te boues — Apollo. Fabula haec autem ab Alcaeo ficta, et
iterum Mcrcurius idcirco traditur furandi repertor, quia oratio, cuius in-
■-'•'> uentor est, aniraos audicntium fallit.
II. ]'idiins pliarctni. Bclle pro uiduatus pharetra, id est, priuatus.
14. Ilio diucs Priamus rclicto. Diues Prianms oportune (per?) epitheton
nunc dicitur, (juia tantum scilicet auri habuerit, ut filii corpus exemerit.
1) Totiim Hchol. oin. A72I1. 10) e/esei^< y ^«^liseis 2 (.)in. cam^ns:), elis/5 b. eHsiis r, he\i-
-ii'» H'^. relj. ciy^ii(». glosr<aiii oni. nivii (ex Porph.)
FUHPH. 13) ut om. K.rv.ifh. 15) ifl M.\]t2G,a. rell. om. fil. est MAR2G. 19) o/rj-AO-
>.£;i; M2G (2. man.) r. a/rj|Aa/.;i; v. (r/^j.ci U^twi Cafh. vt et fli. ut, om. et, C. 20) ferehat
n ct c«l.l. V.-rp.. M ct rell. feuhaiU. 21) Jiene iocoso om. 2. illo qui dat R.rv. illo ijiiod afh.
22) deinde i,m. },[. ipne M2. ipne oni. rvafh. 23) Verba quae ordinem indicant in rvafh. [Aliter.
Boue» olim nii«i reddidisse» amotas i)er doluni fc puerum apollo olim — dum afh. — minnoi
WHX terret, phnrefra uiduus risifj M tamquam lemma sifcnificauit sic: Te holne^ solum )iisi red-
didiMe* nnwtof fnrflr» uidinii rifil. fiVta MAK21l'f. rcll. facta, om. C. iccirco 2G. 25) audien-
diim V. nd audi.'n.lum fli, rcll. audien/wm. 27) oportune e-it^ETOv. M2G (opp.) R lacunam gr.
uoci rcliq.. om. rv. 0|)ortuno epitlieto niinus plncet quam pei- epifhcton. epitheton autcm ex niar-
ginc introd. uidctur. 28) ipiod nfh, M ct rcll. quia. ip.od fil. corp. exeme< M2, auri himeris
[hal.uerw M) •p.nntiim f. c. exemif K. quo - rer/emit r. qwrf — redemit va, quo veiWmeret
filii corpu. fh. Priamus Mercuri.) .lucc per .aMra Graecorum ucnit ad Achillem, a quo redemit
IN CAKM. L 10. 11. 41
lMe7'curio autem duce dicitur ad Achillciii ucnisse, qui custodibus somnum
misit], uel quod aurum sub tutela sit Mercurii.
15, Thessa/os ujnes. Cum ad Achillein uenit projiter Hectoris corpus
redimcndum.
Iniiiua Troiae. Pro eo quod est iniinica. ."3
17. 18. Laclis Sedibus. Elysiis campis.
18. 19. Leuem co. turham. Umbras scilicet.
Auras uirga. Id est, caduceo.
10
CAEMEN I, 11.
ACRON.
1. Tu ne quaesieris scire nefas. Nefas malum.
2. Leuconoe. Vocatiuus. 15
2. 3. Nec Babylonios Temptaris nnmeros. Temptaris pro temptaueris.
BahyJonios, qui conantur comprehendere finem uitae suae numeris.
3. llt melius. Subaudi possis.
4. Seu plures hiemes. Hiemis tempus posuit pro anno, [syjiecdochicos]
a parte totum. (Et est sensus:) Licet cognoueris, quae res commoueat 20
mare, ut bibendo hanc reseces curam.
5. Debilitat. Commouet.
corpus filii sui Hectoris C. Scripsi ut — exemer/i oum _B, qui habet: quod tantum auri liabue-
rit, nt f. e. exemerit.
1) dicitur ad achillew. Ycntt qui MG,r (achille?»). Ad aclt. nenit ex schol. seq. sunt. verba
parenthesi inclusa transferenda videntur ad tinem et sic ad veriim ordinem redigenda: Mercurii.
Mercurio autem dtice, qui custodibus somnum misit, Priamus dicitur (ex Pr. factum est dr =
dicitur) ad Achillem uenisse. 3) acliillew MG. 5) Troiae post inimica om. MR2G,rva. in Cfh.
Troiae lemmati non adiunctum est, hinc inimica Troiae. inim. troianis ^o. 6) Glossa Elysiis
campis (om. fh.) sic legitur in a et v (eU's.). elis. camp. contra leuem titrham r. aelisiis camp.
contra leucm umbram scilicet M. elys. camp. contra leu. uml»'am turham scilicet. G, cuius ope ite-
rum nuper edita sunt haec omni sensu carentia: Elysiis campis contra leuem turbam cum nota:
,fort. lacima statuenda est'. Minime. Contra ortum est ex corapendio co = coerces. Scribes ergo:
Elysiis camjns. Leuem co. turham, umbrws scilicet. Turham leuem. umbras scilicet AR.
ACRON. Ode IX ad leuoconoe suadens omittendam esse mathematicam R. ad leuconoe?* suad.
om. math. 1. pracmatice monocolos ad leuconoen suad. omit. math. y- 14) malum est ^b, rell.
om. est. totam gl. om. lG,mva. nefas tmesis, id est malum C. 1.5) Leuconoe uocatiuus est A,
qui ad h. o. praeter hanc glossam nihil nisi schol. ad u. sajyias u. 6 habet, rfh, rell. om.
16) pro temptaueris '(\iQ'^ pro tent. R,r, rell. om. hahylonios qui (om. uf) con. compreh. f. u. s.
nunierisl,v. 17) ut qui con. — numeris afh. nihil excidit, neque Chaldaeorum neque Mathematicorum,
Mathematicos quod C addidit, ad Porph. pertinet. 18) suhaudi R, s. (scil.) ^2, sup. C. subin-
tellige fh. glossam om. G,va. 19) 'Hiems tempus Rr. scripsi \\iemis. synecd. Cmva. ouv£-/,3.
fh. et est sens. om. 'i^b^Bcpr. 21) hanc YbR2 r. rell. om. res. sj^em r. reseces^ necesse est bibendo
omnem curam pellas C. Ultimani} unam tantum '(b. 22) gl. commouet om. fblGr, Cmva.
42 ACK. ET rORPIT. COMM.
(3. Sapias. Pro si sapias; dccst ciiim si. Liqucs. Consumes, potando
]irofcrcs. Spatio hrnii. Propter brcue spatium. Refeccs. auferas.
5. Carpe dicm ij. m. r. poslero. Frucre pracsenti die, nil credens pos-
tcro dici. Quam minimum. Paoie nihil significat.
PORPHYRION.
Tu ne ipiaesieris. Lcuconoen adloquitur, quae sollicita de uita sua
mathcmaticos consulcbat. Suadet autem, [ut] omissa cura futurorum,
unumqucmquc diem de lucro computans, laetc exigat.
10 2. 3. lialnjlonios numeros. Mathematicam intellege; Babylonii enim
astrologiam inucnisse traduntur, pcr quam genesis colligitur.
G. 7. E( spado hr. s. I. reseces. Grate; id est, cum spatium uitae brcue
sit, noli in longum spcs tuas porrigcre.
3. Ut melius (iui<lijuid erit pali. llinc uidctur alter sensus incipere, ut
15 sic claudatur: ut ])ossis melius pati quidquid erit.
6. 7. Sapias. uina lii/ues. Ergo subaudiendum. Sapias pro: Si sapias
uetcrmn consuetudinc dictum.
7. Quae nunc . . mare Tyrrhenum. Suauiter dictum, quia inlisi fluc-
tu8 in saxa debiles rcdduntur, hoc cst, uires amittunt.
20 8. Carpc diem q. m. c. p. MsTa'.5opiy.to?. [Primo quoque, inquit, die
fruere.] Translatio autem a pomis sumpta est, quae scilicet ideo carpinuis,
ut fruanmr.
CAEMEN I, 12.
25 ACRO.N.
Quem uirum aut heroa hjra ucJ acri. In hac ode uelut proiaositio est
cuiusdam incerti carminis; nam dubitat, quid primum ucl quid potissimum
dicat, ut cum dcoiinn caclestium laudes an Romanorum diuorum et fortium
1) ileest erit A. deest eni/n si ■\G2. rell. om. enim. cousume.s p. proferes 7R,r. 2) s. mva.
.«iilicet fli. 8. non ~ s|>atin, nam spntio breui iii llor. est. auferas yb. ruU. om. 3) nil 711,1-, ri'll.
«iVmV. post (liei. YbIi2,Cr et 15'.p. 4) ^ignilicuns 1.
PORFH. Ode XII ad leuconoeM R. 7) (xd\o(\. M. 8) ut fli. mtam e.xigat fh. 10) ma-
theinatica R. mnthematicos vafh. et C (vide ad Acr.) metaplwricos int. r. Scholia ad rcliquam
h. o. partem alio ordine se excipiunt in MR2(},rva, (piam singulorum uersuum con.secutio exigit,
utpotc (|uae in fli obseruata est. Equidcm malui librorum scqui ordinem, qui ad seusum sen-
tenliarum(|uc c^miunctioncm spectare uidetur. 12) Grate, id est, MAR2G,rva, om. fh. conf. su-
pra nd I, !t, H. 14) hinc MAR2G, rell. nunc. claud/tur R2. 15) possis mel. MK2, rell. mel.
possis, 1«) iwli^i M. rell. il/isi. illMsi R. 19) lioc — omittunt om. R. 20) metaf. MG. meta-
phorice edd. Vcrba inclusa om. M.
ACRON. Pe laudibus deorum atque hominum, inscr. Acr. et Hor. Ad laudem deorum at-
quc hominum et niaxime caesaria augusti ode XII iirosphonetiee tetracolos R. 20) uelut» R.
quid i»ro)m„m 7. wl (juid pot. Ay, rafh. aut quid 2. et quid R. uel quorf vm. 28) rom. divo-
rum ct fiirt. AyR^r. rnm. ttirorum C. (uiMorumV). diuorum om. mvafli.
IN CARM. I, 12. 43
ducum, omnes tamen laiulat, cum se fingit ancipitem, pcr oratoriam 7r7.pa-
X-/i'];iv. Verum maiorc intcntionc in Augusti laudes contcndit, quem secun-
duni a Joue uult essc in tcrris.
1. Quein 7(in()ii. Dc uiuis. Aul heroa. Dc mortuis iam semideis.
Ordo est: O Clio, quem uirum aut quem licroa sumis celebrare lyra aut 5
acri tibia? Acri. Grauc sonanti. Hcroa graecus accusatiuus est.
2. Quem dcum? Scilicct sumis celebrare? Ordo est: Ctiiiis iocosa
ima(jo recinet nomen, nt in umbrosis oris Ileliconis <int super Pindo, aut in
gclido Ilaemo, unde siluae temere secutae sunt uocalem Orp/iea morantem lap-
sus rapidos fluminum materna arte et celercs uenlos hlandum ducere auritas 10
(juercus canoris fidibus?
3. 4. Jocosa nomcn imago. Echo; iocosa autem imago bcne dixit, quasi
quae uoces nostras imitari uideatur.
5. Heliconis oris. In Parnaso monte Musis consecrato.
6. Aut super Pindo. Pindus mons Thraciae, ubi quondam Orpheus 15
cecincrat. Gelidoue in Haemo. Haemus mons Thessaliae.
7. 8. Unde vocaJem — Orphea. Vocales homines summae uocis di-
cuntur.
9. Arte materna. Musica scilicet, nam filius Calliopae dicitur.
11. Blamlum. Pro blande. Auritas. Sensum audiendi habentes. 20
12. Ducere. Ad se ducere, oblectare.
13. Quid prius? Scilicet dicam? Dicam. Ilkmi scilicet (qui temperat
res hominum ac deorum).
13. 14. Solitis Laudibus? Aut quas ego dicere soleo, aut quas
omnes. 25
1) quoniam se iinxerit R. parre?lemsiu A. \tava.llcm\) sin "(■• paralemp.sin 1. paralensim R.
parallepsim 2. parahpsim rva. Tx^paXyjiinv Cmf h. 2) quem — terris om. 2. quod sec. Ay. maiore
Ay2. cowtentione 2. stiulio C. 4) iam semideis om. 12G, mva. cle mort. iam. semid. om. r.
6) herort — est f. et est graecus accus. fh. rell. om. 7) Ordo est Clio — Jidibm om. A. 2,r
transeunt a u. sonanti ad schol. Jocosa etc. Relicui verborum ordinem sequentes interponunt
schol. ad (^uem deiim etc. 0 Clio ^C. bene son. 2. amte son. C. scilicet '[. stib — est r. sub-
audis b. 8) recinet r ut K aliique, reitnet y [in ipsa oda rQcinit al. retinet 1 m.] iGv ut E
aliique, recinit maf li. 9) zwsecutae fli. rell. secutae, id quod glossa ut blande YbRl , mrva pro blandw?»
Cfh. 10) flum. et cel. uent. mat. arte et bland. f h. nomen imago (im?«ago A) AyRG, mva, autem om.
fh. dixit bene f- bene dicit R. 13) inmitta.ri A. quasi quae A, rfh. quasi uoces, om. quae f.
qtiasi om. mva. quod uoces R. tit uoces 2. 14) Hoc schol. habent AYfh. Parnasso monte Musis
sacro in Boeotia C. Parna^^o AYfli. 15) mons Ay (traciae). Pindus addidi. Hoc et seq. schol.
om. Rlb, rmva. monte fh. Thessaliae monte C. 16) moiis fe«aliae cpB (tess. monte fh. Haemus
anteposui. monte Thraciae C. mons traciae Brv. 17) homines A. conf. Ouid. Fast. H, 91. Pro-
pert. II, 34, 37. Ouid. Met. III, 357. rell. omnes. dic. summae uocis mvafh. 19) />ej' musicw?»
scil. Y- calliope Ay- calliope«e b. caZiop«e r. caliopes v. rell. Calliopes. schol. om. 2. 21) du-
cere pro ducebat 'j. 22) IUum — deorum om. A. illum scilicet •{, om. rell. 24) Serua duplex
aut cum codd. et edd. uett., uel quas omnes afh. dicere soleo A^Rljr. quas* ego '[.
44 ACK. ET rORPII. COMM.
1(5. Temperut. Distinguit, diiiidit uel regit. Horis. Quibus, uelut
chordis, teinpcratur annus ])er ucr, aestateni, auctumnum et liiemem; traxit
eniin (rwperdl a lyra.
17. Indr. A quo, ut Vcrfj. (A. V, 801): Unde genus ducis.
•'' is. .\ec uifjel (juidfjuam simile. Quasi diceret Jouem super omnia sine
comparatione. .1?// Secundum. Secundum aruspicum dicta uel disputationes
(eonnn?) qui Jouem primam, secimdam ct tertiam partem caeli solum
uolunt in iulminibus tenere.
11). 20. Proximos illi tamen occupauit Pallas honores. Proximam Jouis
10 lionori Mincruam dicit, hoc est, uirtutem et sapientiam Deo uicinam. Nam
nulla quaestio est, cum supra dixerit: nil Joui simile aut secundtim, et in se-
quenti Mineruam proximam posuerit.
21. Proeliis audax. Nimia enim uini potatio lites generat et audaciam.
Nec te silebo. Neque te transeam.
15 22. 23. Inimica uirtjo lieluis. Diana studiosa uenandi.
23. Nec te. Scil. silebo a superioribus.
23. 24. Mettiende certa Phoehe sagitta. Apollinem dicit sagitta metu-
endum (propter Amphioncm, qui cum filiis peremptus est), nam sagittae
1) gl. om. Ay1>. ilist. et regit. C. horls partibus (luilius fli. koris a quibus G, ma. hoins
quibu.s AYUl2,n-. hori^ anni partibus, vere. aest. etc. C. Umperat dist. et tractum est a lyra.
horis f(uil)us uclut cordis Hi\n\>. ann. 2, recte; corilis enim pro c/tordis omn. fere uett. codd. Ho-
ratii babent. 5) quasi Aiveret AYRl,r. om. C. quasi &\cat mvafh. \oue •[ ref., ad n. 17: ipso.
Male editum est: quasi diceret: Jouem etc. 4) Ex illo qui cuncta temperat uel rmvafh. om.
Al. uel om. y. alterum Verg. loc. om. Ay^r (adi Porph.) . unde a quo. Virg. unde — Latinum
C. 6) aruspicum AUl, mvafh. a?/ruspi<aim -j. conf. haruspicium auspicia Cic. Acad. IV, 33.
onsptAum diciY uel. eorum disp. qui iouem primam substantiam et tert. r. iuxta Aiuspicum re-
sponsa. qui Jouem fulminis in caelo uolunt primam, sec. et tertiam tenere. C. 10) Xain nulla
A. rell. Unde nulla. 11) cuwi supra r. rell. cur. ei secund. A. etin sec. y. et sec. in 1. mineruam
prorinuim pos. A. ytrox. rell. om. Nam — posuerit om. 2 C. 13) schol. om. A. pot. uini fh.
\\{es -jU, rfh. liiewi 1, niva. 14) Neque te transeam ■;. s. transeam b. Quae in fh huc posita sunt
uerba Quasi in superiori^ (a superioribus G) ad nec te u. 23 manifeste pertinent. Ex C. in-
ciilcata nuper eet glossa: trnnsilio rhetorica. silebo a sup. Rl, mva. s. silebo y. rell. om.
17) Nann. in Misc. III, fi. Grut. Lainp. I, 1205: ApolUnem — ad feriondum sunt sagittae.
Vetut: pro|)tcr Siobem, quae cum filiis. interemta est. nam ApoUini et Dianae cert.ae et incvita-
bilcs ad feriendum sagittne. Propter Nioben quac c. f. i. est. Apollini autem et Di. c. et ineu. ad
fer sag. siint ut numini C. Propter Awftew in nullo cod. offendi pro Amphione eius marito.
Propter Amjihioneni AR, mvafh, oiu. lG,r et -(hzV,. hi quattuor nihil habent nisi glossam etiam
in 2 C obuiam certa ineuitaliili cum additamentis quao soquuntur: ApoUinem sagitta metuondam
cum qnibus phiton pereinptus est. •{. rpiia luox iit iiatus est pilhian interemit h'^ (phitiwn) B
(pithiutii). Sub his non Titifus sod Pyllum laterc uidetur, propter cuius interemptionem Apollo
7:yDto;, rjrtii/.TOvo;, 7./,'jTOto$oj uocatus est. At(|uo de Apolline soln. non de ultione matris hoc
loco a poctn dici patet. — Ai)ollinem (om. dicil) sag. Ay. perompi/»' A. ineuit. sunt ■(. ad feren-
dum fh. sunt sayittae Rl, mvafh. snyittae om. Ay.f numinis sicut est oinn. praeter C: ut pote nu-
miw, unde. a/»it cum Seruio A. II, 632, XI, 896, G. II, 98, Ileins. Hoyn. et Ribbeck. rell.
nWuit. o/uit A7,r in uett. codd. Horatii Epod. V, G cst pro adimt.
IN CAKM. I, 12. 45
Apollinis et Dianae certae et (i. e. ?) ineuitabiles et ad feriendmn sunt.
Cerfn sac/illa. Utpote numinis, sicut est Verg. (A. VII, 498): Nec dexlrae
crrandi deiis afuil.
25. AJciden. Herculem.
Pnerosque Ledae. Castorem ct Pollucem, Lcdae filios. 5
25. 20). Uunc equis, ilhim superare puynis Nohilem. Amatorem equorum
Castorem dicit, ut est ]>/•(/. (S. III, 89): Talis Amyclaei domilus Pollucis
hahenis, [Cyllarus]. Pollucem pugnis non bellis ualentem, ab eo quod pu-
gilis liierit, ergo pug/?o*- dixit, ut Terent. (Phorm. V, 9, 95): Pugnos in
uentrem ingere. Hunc equis. Id cst, cquestri proelio. Ilhmi pugnis. Ces- 10
tuum pugna uel pedestri ])roelio.
28. Stella. Signum Geminorum.
27. Alba. Id cst, serena; [nam frequentius, dum oritur, tempestates
facit, scd hic prosperam posuit].
29. Defluit saxis agitatus humor. Laus stellac a tempore, nam uerno 15
tempore nascitur, quo et niues rcsoluuntur, ut Verg. (S. I, 43): Vere nouo
gelidus canis cum montibus humor Liquitur. Agitatus. Resolutus.
30. Considunt uenti. Fugantur (mitigantur?), ut est Vcrg. {8. II, 339):
Et hibernis parcebant flatibus Euri Fugiuntque nubcs. Fugantur, Verg.
(A. I, 193): Conlectasque fugat nubes. :^0
3L Qui sic uoluere. Scilicet dii uel pueri (filii?) Ledac.
32. Unda recumhit. Sternitur, quae uento tumuerat.
33 — 36. (Romulum post hos prius. Catonis n. 1. Ordo est: Dubito an
prius memorem post hos Romulum, an quietum regnum Pompilii, an superbos
fasces Tarquinii, an nobile letum Catonis). Romulum . . Tarquini fasces. Ad 25
hoc Romanos duces et nobiles practcreundo commemorat, ut Augustum
4) glossam om. AlG,mva. 5) Leclae] s. dicam ■/• 6) amatorem omn. fere codd. et edd
et Dousae Auct. p. 689. amore b. Nuper iterum inculc. est domitorem, corr. ex domitus loci
laudati, magis recte ad Verg. et Hom. quam ad Horatium. namque Acron hella intellegit, equestre
proelinm, in quo Castor 7ion equos suos ('iTiTtooajAO; Hom. Od. XI, 299) sed hostes eqtns superare
(domare) nobilis dicitur. Castor amator equorum est id quod Hor. Sat. H, 1, 26 dicit: Castov
gaudet aqitis, niliil amplius. Aliter res se habet in Acr. ad Carm. I, 15, 25. 8) Cyllarus om.
AyGl. 9) pugife AKb,r. rell. pugil. Scholia ad Hunc equis et illum pugnis om. Ab. castorem
equestri proelio, pollucem pedestri b. 12) gl. om. A-fb^. Alba'] Serena, signum Geminorum, id
est, nam freq. fh. id est om. libri. diim oritur libri. Vide supra ad I, 3, 2 Porph. 14) pros-
pe?-Mm (signum) fh. tempestate??» E. 16) ut uirg. AYR,r. 18) Fugantur libri. cessant C. ad
sensum remittunt, ad literas mitigantur. Locum Verg. cont. fug. nubes om. IG, Cmva. 20) conl.
fugarei mibibtis 'j. 21) qui sicut (non sic sed sic) uet. Bern. K. dii omn. codd. et edd. dii uel
filii ■(. dii seu pueri C. rell. dii uel pueri. sic placuit geminis E. 22) quae AyRjr. rell. qnod.
iwtumuerat C. mjwaa; uento erecta Yb. 23) Ordo — Catonis om. Ay. totum schol. om. b2. 25) Ad
hoc autem A,fh. ad hoc rom. (om. autem) 'j. ad om. Rl,a. ad haec autem C. ad hoc enim cp
man. 2. hoc autem ad rom. l,mv. hoc autem rom. R. hos autem romanos a. Legendum puto :
At hoc Romanos. Erunt quibus magis probetur : 2'ost hos] Ad hos.
40 ACR. ET rORPII. COMM.
cunctis praefcrat. Nain Romiilus urbis Roniac conditor est, Numa Po7n-
pijms, a Curibus Sabinis ad regnuni euocatus [est], sacroruni inuentor.
34. 35. Tarqmnius quoque rex uirtute magnus, se hic Priscum posuit,
non Superbuni: nam supcrbos fasces [hoc est] nobiles dixit.
r, 35. Cato dum, mortuo Pompeio, apud Uticam obsideretur, amore
lijpertatis manu sua sese peremit, unde ct Uticcnsis uocatus est.
37. Rcijulus [autem] cum Afros uicisset, ab iisdem paucis captus est;
qucm dum Carthaginenscs Komam \m) commutatione captiuorum misissent,
ad(juiescentcs Romanos suo consilio rcuocauit. Hunc Poeni, dum sacra-
](j menti memor reuertisset, sectis palpebris, uigiliis necauerunt.
38. Paulus et Terentius Varro Coss. aduersus Hannibalem missi sunt.
Hi apud Cannas, Apuliae uicum, grandi exercitus Romani clade superati
8unt. Pauhis posteaquam tantam uitio collcgae suorum uidit stragem, se
perimcndum hostibu.»! dcdit.
15 40, fahricius quoque magnis praemiis a rege Pyrrho temptatus, dum
nimis pau[)cr censu esset, corrumpi non potuit, de quo Lucaniis (IH, 160):
(Juo te Fahricius regi non uendidit auro?
41. Curius paupcrtate clarus de agro ad consulatum uocatus est, qui
numquam totondit caesariem propter iniuriam praeturae.
20 42. Cami/lus de exilio reuersus uictores Gallos urbe ])epulit et ad
internecioncm cccidit uictorque sua spontc in exilium rediit.
34. Quiclum Pompili regnum. ]Magna enim pax fuit eius temporibus.
Superbos. Aut nobilcs aut rcuera supcrbos.
35. Fasces. Honorcs.
25 37. licf/ulum. Scilicet referam insigni camena [Regulum]. 38. Poeno.
Africauo.
3*J. Insifjni. Nobili. Camena. Musa aut poemate.
37. Ij Scaxiros. Nobilcs Romanos, qui et censores et consules fuerunt.
1) niiwm« Y- 2) euocatus (om. cst) A'iM.Tmfh. est reuoc. 1. est uoc. m. uoc. est a. 3) rex
uirt. Alil.rva. rdl. ex uirt. 4) lasc. sup. fh. hoc est om. AYRlG,r. 6) sese A. e^iticensis ^.
7) autein om. Ay. Awtlcm A. ijtilum y. rell. e/silem. 8) dum '[,t. rell. cum. car^/iagiMcnses Al,
rmv (c/mrt.) afh. carfoiginenses yU. alii Carthaginje/wes. Scriptura cartago in uett. codd. Hor.
III, 6, 3<J. IV, 1, Gy. K, 17. Epod. VII, 2. IX, 25 et Satt. II, 1, GG frequentior est quam ATar-
lago, rarior carMago ct A'ur//*ago. 9) s\dq. A-j,t. 10) uigiliis perpettiis C. phA\phQhTi& A.
11) rau//us C //annib. IJern. K. alii Annib. ct Anib., //asdr. et Asdr. 13) posteaquam AyI,
rcll. pn«fr/uam. tanto uitio C. 15) Fabrifius YR.r. pirro A. 17) reg«o jwo lll,Crma (G?). om. qm
fh. tc\iinn \\. rttji noii •(. 18) nuocatus 1. r<;«cnatus va. rell. euoc. totjmdit mv. cowtwndit r.
21) intcrncrinncm A. intcrnec. Ca. intcrn/^ y'^'i''^''' intcrc)/7)<. vm. 22) Pompil/t y- enim om.
f. tot. schol. om. A,r. 23) schol. oni. A,r. est in yRi fi <'t mva, qui lenunati addunt /nsces.
2 J) «m .\l(;,rniv. Kiiperbos} nobiles Bcp. nobiles ct iiwgnijkos (Porph.) etc. C. 25) s. ref. ins.
cam. '(T, oin. Uvgulinn. IJffcram, inqiiit, ins. (.'ain. Rcgutum mvafh. — ■ poeuo africano Y- '^") "'*•
nob. Y- Musa aut po. y-
IN CAUM. 1, 12. 47
38. Proihgum. Contcmptorem uitae.
39. Gratus. Aut delcctabilis, aut libcns, aut gratiam mcritis debens.
41. Ilunc el incomplis Curium copHlis etc. Ordo est: Hunc el Curiiim
incomplis capillis ct Camillum titilem ballo lulit saeua paupertas.
43. Auitus apto cum lare fundus. Conueniens fundus et donms [cius] 0
tcnuitati.
41. Incomj)tis. Impexis.
42. Utilem hello tulit el Camillum Saeua paupertas. Ut LMcanJw (1, 165):
Fecunda uirorum Pauperlas.
43. Saeuo. [Magna] ut Verg. (A. I. 99): Saeuus ubi Aeacidae telo JO
(acet llector.
45. Crcscit occulto uelut arbor aeuo. Incrcmenta enim arborum, nisi
posteaquam creucrint, non uidcntur.
46. Fama Marcelli. Marcellum Octauiae dicit filium, sororis Caesaris
[Augusti], qui puer mortuus est; de quo Verg. (A. VI, 883): Si qua fata 15
aspera rumpos, Tu Marcellus eris. Aut illum (Marcellum) commcmorat, qui
primus Hannibalem apud Nolanam ciuitatcm in fugam compulit et ab eo
postea occisus est,
47. Julium sidus. Ut Verg. (B. IX, 47): Ecce Dionaei processit Cae-
saris astrum. 20
47. 48. Velut inter iynes Luna minores. Pulchra comparatio.
49. Sentis humanae pater atque custos. Apostroplia ad Jouem (cst
autem periphrasis).
51. Fatis. Per fata.
51. 52. Tii secundo Caesare regnes. Id est: sit secundus a te, scilicet 25
ut tu in coclo, ille in terris regnet.
53. 54. Ille seu Parthos Latio immin. Egerit. Parthis in Latium [nec
u. 40. Fabriciunuino^ Hic Fabricius ad prime (ad prime ue Bcp a prima iuuenta 8. aetateV)
pauper uirtute (« uirt. Auct.) et fide nobilis fuit hic Pj'rrhum (pyrrum Bcp) Regem Epirotarum
bello superauit. nec uohiit mille pondera auri accipere ut a praelio abscederet (reced. B). Quin
etiam medico. Pyrrhi poscenti praemium ut ueneno eum extingueret non consensit. Auct. p. 68!)
et Bcp, 3) Curiu7n] consul fuit y- 5) schol. om. A. id est — tenuitati om. '(. Verba et auitus
— lare non ordinem significant sed novum lemma et scholion. eius Cfh. rell. om. fundus
domus (om. et) A.-(,y. fundus patrimonium illi cougruum Bcc. 10) Jilagna Bcp. om. AY,r. — «< AyRlG.
Hic Camillus (B) gallos senones apud alliam (non : Alliam conf. Liu. V, 87. Verg. A. VII, 717)
fluuium ex maxima parte interemit et capta signa romanorum cum triumpho reducit. Auct. 689
et Bcp. 12) enmi Ay, Crfh. rell. om. arbom lG,r. nisi quia crea. r. uhi posteaquam crea. IG.
mcreuerint C. rell. creuermt. 15) Avgicsti om. A^R. sor. Aug., om. Caes., mvaf h. 16) aut ilbcm
(om. Marc.) AYR,r. 17) notanam A-^Bcp, m. ft-oianam G. nolam 1, rvafh. notonam RC. ab eo(?e;/i
fh. rell. ab eo. 19) schol. om. IG. quod micat inter omnia ut uirg. -(. 21) schol. ora. A.
22) Apostropha AR2. apost?-oph«7« •(. apostroph«t r. rell. apostropAe. est autem (aut Rl) periphr.
om. AY,r. Periphrasis Jouis per apostrophen C. u. 50. ctira s. sit ^- s- est. Bcp. 24) gl. om. A.
25) schol. om. A.
48 ACR. ET PORPIl. COMM.
ucncrunt] ncc tcinptaucrunt ucnirc, sccl quia di/o/atum est imperium Ro-
nianuni, Latium uocauit, quod sub ditionc Latii erat, ut Vercj. (G. II, 172):
Inbcllcm nuerlis Romanis arcibus Indum [i. e. a ditione Romana].
54. Egerit. Subcgerit.
5 Domitis — suhjectos? — Subiugatos.
Orac. Regionis.
56. Seras cl Indos. Populi sunt; subaudi a superioribus : regnes se-
cundo Caesare.
57. Aequus. Justus.
10 Te minor laetum reyet orhcm. Ordo est: Tu quaties Olympum graui
curru. tu mittcs inimica fulmina parum castis lucis; ille aequus minor te regct
laetum orhem.
58. Quaties Olgmpum. Id cst, honore numinum frueris.
59. Castis. InpoUutis.
J5 59. 60. Parum castis inim. m. Fulm. lucis, Secundum pontificum et
arusi)icum documenta, qui dicunt numquam fieri fulmina nisi in locis pol-
lutione aliqua alicnis.
PORPHYRION.
20 Quem — Clio? IIoc a Pindaro sunq)sit. Continet autem haec ode lau-
des deorum ac principum Romanorum.
3. 4. Jorosa nomcn imogo. Imago dicitur quasi imitago, et Aoc (legas
ioc. = iocosa), quia uelut ludens respondet.
5. Ileliconis. Ilelicon (autcm) mons et Boeotiae Musis saccr.
25 6. Pindo. Pindus Thcssaliae mons. Lucanus (VII, 482): Pindus
agens gcmitus.
1) ncc uenerunt om. AY2,r. 2) quoff Ay- qum rmvafh. (li?ahim r. la<«erat AYRl,mvaf'h.
Tro lcUuercU scripsi Lat«« erat. totum lat. crat r. JJkio Latii dicitur Ut iics Latii Tac. Ann. XV, 32.
Dc origino lecl. Uduerat uidc Verg. A. VIII, 322. et Fast. I, 238. 3) verba incl. om. AYRl,r.
— »nli. A. aufrt*'* A. Loc. Verg. mn. IG. G) orae (ore A) rcgituiis Ay. 7) seres ra. Ser«s fh.
1'opuli aunt om. nivafh. .subauf/t vafii. subaud/s G,rni. subiuiiges R. a. = scil. y. a sopcriori yR.
8) Hccundio Caes. '{^,t. secunrfiw a Caes. vafh. schol. om. IC. 9) gl. om. y- 10) Ordo — oi-bem
«i\\. A. tot. schol. (»m. 1. \<ii\xm fh ut piurimi ct opt. codd. Hor. letum ■/ iu schol. , latum in
lcnini. /nttum R. ct rcll. 13) (|uatic;js lG,r. schol. om. ■(. 11) parum caslis] uon castis y gl-
i. non muudis Ucp. pollutis C. i>i])ollutis Ay.r. i. i>oll. R. i. e. poU. 2. rell. om. i. e. 16) .Irj^sp.
AYl.rfh. hnrusp. mva. attrusp. R. auspicium 2. 15 — 17) locis A, mva et sic m scholio legendum.
(^iiilam iungunt custis lucis i. siluis eo quod in ip.^is antiquitus mundicia castitatis poUueretur.
nnni siluns (I. Incis) i. e. uitae ut quidam uolunt iutelligas. iiiimicus. tibi siim. dichnus. B.
nian. 2. glos.sn in H» : lucis uitac.
rORl'lL Odc XIII. in laudem octauii caesaris R.
20) hoc MR2G. hnec rinvafh. 22) ImaKo antcm MR2G. ct Aoc MR2G, vafh. iocosa
nomon iinngo autcni dicilur r. quin om. 2. tid /xUulcns M. 21) atttcm codd. ct edd. mons est
MRG, rell. oiu. tit. lj<jeo\.\i\c M. rcU. boeliae.
IN CAIIM. I, 12. 49
7, Temere insccutac. Quid cst temerc? Utrum inortlinatc ct passim
atquc confuse, an ucro sinc cunctationc ct facilc?
d. Arte materna. Id cst, niusica; Orjihcus cnim Calliopac Musac filius.
11. 12. Blandum . . dncere quercus. Blandum diiccre sua figura dixit
ut (Carm. I, 10, 7) : Callidum quidquid placuit, iocoso Condere furto. 5
Auritas qnercus. Audentcr dictum, rclatum tamen ad id quod cantu
mulcercntur.
13. 15. Solitis p. laudibus. Utrum mihi soiitis an uulgo?
17. IJnde . . ipso . IJnde aut ad Jouem aut at mundum rcfertur; unde
autem ita positum, ut Verg. (A. I, 6): Genus unde Lalinum, pro ex quo. jo
21. 21. Neque te silebo, Liber. Attende quod promittat se dicturum
de his, non tamen dicat.
25. Puerosque Ledae, Graeca consuetudine pueros pro filiis Castorcm
ct Pullucem significat.
27. 28. Alba . . refulsit. Nunc candida et beuigna, ut e contrario 1.5
ilhid Verg. (A. IV, 514) dicitur; Nigro cum lacte uenenum.
29. Defluit . . humor. Saxis litoris scilicct, quac inundantur (scilicet)
fluctibus se in ea inlidentibus.
31. Qui sic uoluere. Pro: cum uohiere.
32. Recumbit autem pro co quod quieta est et silet, dictum est. 20
34. 35. An superbos Tarquini fasces. Ineptum est, si, quia superbos
dixit, Tarquinii Superbi intellegamus ; Tarquinius enim Supcrbus dignus
non est, cui kiudcs inter deos et hos quos nominat princijics dicantur. Su—
perbos erga magnificos intellcgamus, ut Tarquinii Prisci fasces dicat, non
Tarquinii Superbi. 25
35. An Catonis. Eius qui se Uticac interemit.
2) confusae 2. insecutae uel confusae seu sine cunctatione uel indifferenter captae nouitate
dulcedinis Bcp. glossa : inordinate Bcp. 3) ca/iopae M, rv. caliope 2. calliopae Bcp. calliopcs
R,afh. G) a?-denter r. tamai MA2G, rell. autem. — ad om. rv. mulcerewtur MAR. mulcerctur
2G. mulcetur rafli. mwlcent v. Audax metapliora etc. C. 8) solitis parenies M. in lemm. sol.
paren<2«m Bcp. Quem deum prius laudem nisi illum quem soliti sunt parentes mei laudare Bco.
10) « quo fh. 11) promittoi MR2G. promitfo'^ rvafli, dicat M2RG, rv. (Wcit afh. IG) uenemm
codd. et edd. omnes. 17) mundantur MR2G. edd. rvafh ex compendio iundantur fecerunt et
propagauerunt /«wdantur (non: iwndai). alterum sciUcet in omnibus fere libris est, om. R. ere lid-
MRBcpG. 19) Quia sic uoluere pont«7« M (ponto ?»ula?). Qu/« uoluere pro cowuoluere R. quod
uolo. pro co?iuoluere 2,r. quod u. q. czm uolu. vafh. quom, quod iteruni iutrusum est, in codd.
Hor. nusquam offendi. pontwM G. 20) autem MR2, rva. quieta est et sikt dK-tum est MAR2, pro
quod f{metat et silet dictum (um. eo. est') r. pro eo q. q. sit dictum, om. et silet, afh. 21) Si
quia MR2G dubitim etiam siquidem rv. duhiuvi est an siquidem a. dubium est siquidem superhos
fosces dixit an Tarq. fh. dignus non est. Non est cui M. 23) inter deos et hos quos MR2, rva,
inter lios deos et quos fh. nominat MR. princlpes nmwinahat rva pr. nominiJjajit fh. nominant
pr. 2. Super /tos ergo M. 24) tarquinw pr. f. d. n. tarquini superbi M. alterum taYqami (G
tarquiww R2) om. rvafh. R habet constanter tarquiwi et tarquimw. 20) utecae M, rell. ut^cae.
HAUTHAL, ACK, ET PORini. 4
50 ACR. ET roiirH. COMM.
87. 3S. Animaeque mngnae Prodigum Paulum. Acniiliiim Paulum dicit,
(jui uictus ab Ilanuilmlc apud Cannas, Apuliac uicum, maluit perire quam
exemplo coUegac Varronis fugere. Animac ergo prodigum contemptorem
uitae intcllcgendum: prodigi enim dicuntur proprie, qui bona sua a se dis-
5 pcrdunt, quasi porro ea ab se agentes.
40. Fahricium. Luscinium scilicet.
43. 44. Apto cum lare fundiis. Apto lare ct (i. c.?) conueniente gratus
fundus intellcgcndus.
4(3. Marcelli. Claudium Marcellum significat, Octauiae, Augusti so-
10 roris, filiuni, cuius interitum Vergilius in IV. libro (A. u. 856 sqq.) deflet.
Occultum autem aeuum occulte procedens intellegendum.
47. Julium sidus. Gai Caesaris stellam dicit.
51. 52. Secundo Caesare regnes. Quasi occultus sensus; hoc autem
dicit: ita regnes, ut neminem secundum abs tc uelit esse quam Caesarem.
15 53 — 60. Illc . . lucis. Grata conccptione loquitur; nam dum rationem
inducit pro incolumitatc atque imperio Augusti, mire illi honorem indulget,
diccns: siue Parthos domuerit siue Seras atque Indos, nihilominus tibi
Dlympi rcgnum, et tonitrua atque fuhnina, permittet.
58. Tu Olgmpum. IIoc secundum uulgarem opinionem dicitur.
CARMEN I, 13.
ACRON.
^O 2. Ceruicem roseam. Pulchram, ut Verg. (A. I, 402): rosea ccruice re-
fulsii. Cerea Aut molHa aut cerae (colore?) similia.
3. Vae. Intcriectio dolentis [est].
1) Contevijitorem niUte /(emilium paiilum ditit o (couf. Auut. 689). 2) qui praelio uictus fh
Auct, rell. oui. prnelio. exemplo coll. uair. fug. MIiK2G,i-. couipendium exo fons lcctt. ex eo coll.
uarr. etc. v, vilis coll. uarr. afli. 3) Aniviae ergo MBR, rell. om. animae. 4) uitae -om. rvafh.
a se 2. G) Luscinium M2G,C. hisci?j?<OT Bo,fh, lucium R. lycimwm r. //t'/uium va. 7) et
apto hire ct vafli. 9) Cl. Marc. siijnifiwt MR. Dicit Cl. Marc. fli (Acr.). rell. om. siynif. et
dlcit. Octn?H ro. ftugustac MG. 11) pruccdens intellef/enchnn Mll (intel//g.) rell. om. intell. 12) Ga.
MB Cai G. rcil. C. M) iUi ref/ncs ut M.\.1{2G. magis ut rvafh. abs te sec. R. 15) dum ?-atio-
nem inducit oinn. libri. recte. oratio ad louem iam inducta erat 4 vers. praecedentibus. nunc
riilio inducitur jiro eo quod incfdume sit Augiisti impcrium: hic domet Parthos, regat te minor
orbcm, lu uero quaties Olympuni. 18) ct tonitruarc atque fulminare MR2G. edidi et tonitnia
atquo fulmiWi, cuin tonitruarc non sit uerlium Latiiuim. 1': Siue inquit domuerit parthos seu
scrns ct indos. nihil /wminus tibi olyuipi rcgnum ct Unutrua fulminaque permittet. Seres afh.
nihilo minus cp.
ACR(^N. Ad lydiam meretriccm A (inscr. odae: Ad lydiam) A.R addidit : herotice
dicolos, odo XIIL carpit lydiam merctriccm nimium adamantem telephum iuuenem poteruum 2.
20) loc. Verg. om bG. 21) cerea a colore (cerae albae II) uel mollia B'.p. aut inollia, aut iu
modum cerao .//e.ri7/Vi C. 22) ue RB^^b-,' [«e in oda, uae ante glossam]. uae/j a. uc/j Pith. est
om. YK2b,Cr. totam gl. om. A.
IN CAllM. I, 13. 51
4. Difficili. [Hoc] Epithcton iracundiae [cst], quae inplacabilis fit,
J5;7e . Iracundia. Juuenalis (VI, 432): Alque oculis bilem substnngil
opertis fPlaulns in Amphitr. II, 2, 95: Atra bi/i percita estj.
5. Tunc nec mens mihi nec co/or certa sede. Voluor uariis cogitationibus,
et color in diuersa mutatur. 5
6. Humor et in genas furtim. Secretae lacrimae amoris (nimietatem
prodentes).
7. Arguens. Demonstrans, ut ilhid Verg. (A. IV, 13): Degeneres ani-
mos timor arguit.
8. Penitus. Interius. \_Macerer. Consumar.] ]0
Lentis. Mollibus, ut Verg. (A. VI, Q>Q): Est mollis flamma medullas
Interea.
9—12. Uror, seu tibi . . Adspectu crucior, quoties aut uino per rixam
aut per libidincm certe amoris aherius in corpore tuo signa conspexero.
[Ordo est: Uro?; seu tibi immodicae rixae turparunt candidos umeros mero, 15
seu puerfurens inpressit memorem notam labris dente^.
10. TurparunX. Liuore reddiderunt deformes. Immodicae. Immensae.
Mero. Ebrietate, id est, per ebrietatem.
11. Furens. Scilicet impatientia amoris.
12. Memorem notam. per quam amoris recordatio seruaretur. JSotam. 20
Vulnus.
13 — 16. Non si me satis audias. [Ordo est: Si nie satis audias, non speres
1) Hoc mvafh. om. AYR'2,r. ponit hoc epith. irac. quae sii impl. C. est mvafh. quae
AY2,Cr, rell. qma. iwpl. Ay,v. Jit 2. rell. sif. 2) bile auiem mvafh. bile??i autem R. auie^ii om.
Ayb^. iracuudia b2 , rmvafh. iracimdain R. hile'] bilem. iracundirm A. iracundia???, om. hilem
■(. loc. Juuen. et Plauti om. IG, loc. Plauti Ayb^r. tU ante Juu. om. A-jh. 3) opertis AYbR,Cva.
opert. rmfh. — pei-c. es fh. 4) Umc b,Cmvafh. om. r. ium al. tunc y- tum vett. codd. Hor.
fere omncs. totum schol. om. Ay. Voluor — color om. 5) ditt uoluor (f&oluor?) R. in diuerso
R. mutatus 2. uariis agiiur cog. et . . G. cor in diu. mut. b. Bcd ad u. 4 : inflatur iecur. cor
prae ira. iecur ^jt-o coi'de Porph. v. 6 : sede manent] nam fluctua?»^ ■^jh. 6) totum schol. om.
yb. est in AR,Crmvafh. nim. prod. om. 2. furiini] subito y'J- 8) totum schol. om. A^b^, loc.
Verg. om. r. arcjuens probans Bcj;b. ostendens 2. 10) gl. inlerius om. lR2G,rm. penitus autem
interius ^h , uterque ad u. macerer — inierea. intus, interne C. intrinsecus Bcs. 11) gl. om.
A-jfb^. — pro quantum oculte uenientibus (occ. sae««entibus Porpli.) b. occulte serpentibus Bcd.
lent. — ignihus] tenacibus b2. 13) uror~] tristor. gl. in '(b. tristor, asp. cruc. C. asp. libri.
■ — per om. y- ^ut libidiwe a. cer^* am. fh. certc om. r. compkxe (del.) inpre.rero (inpressero?)
2. 15) Ordo — denie om. Ayb. seu tibi imniod. Cmvafh. seu tibi cand. R2,r. 17) schol. om.
YR12,rmva. — gl. om. YR12,r. 18) gl. ad mero (Yb,fli) om. A,rmva. per ebrietatem C. 21) om.
A. feruens'] furens. Scil. impat. am. y- ^cil. om. C. imp„ am. scil. mvafh. 20) qufl?« AYbR2,C.
gl, vulmis Y, quod l,rmvafh. — serwatur 2. scrMtoretur r. 22) Ordo hic est: Non speres. Si
me audiws amatoribus esse perpetuam A. Ordo si me satis audies non speres perpetuum lae-
dentem barbare dulcia oscula. r. Utrumque hoc schol. habent, inverso tamen ordine, Y>™vafh:
Ordo est — oscula. Aliier (aliter om. y) ordo hic est. Non — perpetuam. b. Ordo est (om.
hic) Non speres si me audies (audias in Hor.) am. perp. esse dulcedinem. Scholion editionum
4*
52 ACK. ET POUril. COMM.
pcrpelnum lacdcntem barharc dulria oscu/a. Aliter Ordo] Sensus liic est:
Non speres, si me audie.f. aniatoribus dulcedinem esse perpetuam.
14. Spercs perpcluum. Uluui qui dulcia laedit oscula.
\_liarbare. Crudeliter.]
5 K). Quinta parte sui Ncctaris imhuit. Luxuria sui amoris rei)leuit.
r(iuin(|U(' partcs Vencris, id est, libidinis esse dicuntur: uisus, adloquium,
tactus, osculum, concubitus.]
17. feliccs ter ct amplius. Multoties, secundum illud Vei^g. (A. I, 94):
[o] tcrquc (juatenpie heati.
10 18. Quos inrupta lcnet copula. Copula (proprie) dicitur cuiuslibet rci
duitlex numerus. Unde tractum est [ut] et matrimonii copula [diceretur].
18. 19. Aec malis Diuolsus. Ordo est: Nec amor diuolsus malis queri-
nioniis soluet citius suprcma die, id est, quorum amor ante diem mortis
iurj^iis et litibus non soluitur, dcbere felices uocari.
PORPHYRION.
1. Cum lu, Jjjdia, Telephi Ceruicem. Ad Lydiam amiculam haec scri-
l)it, a ([ua riualem suum Telephum laudari moleste ferre (se) testatur.
4. Jccur. Pro cordc, a'.peXu)?, id est, sinqjliciter. JJifficili bilc. Non
20 (prae ira?) dilficili bile concipio, sed dura et cruciabili, unde etiam diffi-
ciles honiines dicuntur, qui duri et inexorabiles sunt.
[Alitcr — perpetuam] quod om. RlG ct C, qui habet : Ordo est, si mc satis audia^, non
speres jierpctuum lacdentcm dulcia, oscula barbare, hoc est, nou speres scilicet illuin perpetuum
qui dulcia oscula dcdit crudeliter, bene se habet, nam aliud est ordo, aliud sensus. Scquens
h<>c esl in C et onlinem codicis ■( et morem codicis A scribas Sensus pro altero ordo atque re-
tincas audictf, quippe quod ex scholio in nonnullos Horatii codd. transiit. Verba illum — oscula
ad .'jei|. schol. pertinent. 31) glossa cntdeliter B'.pi5fh. rcll. om. huinor'] lacrimarum bB'.p.
.j) Totuni schol. oni. A^b, quinque — concub/tus om. lRG,rmva. Namiius Misc. III, 7.
Grut. Camp. 1205 exclainat: cjuis hoc creilat esse Acronis! Aiidi nunc Blandin. codicem :
'Quintu partc — cst!' At hacc non Acronis sed Porph. csse iiilVa uidcbis, Codd. atbuc edd.
habcut glossas: y»<ae] s. oscula yb^r. quinta parte'] hixuria yKC. ncctaris'] amoris '{. s. amoris
b. sui ami>ris H. amoris siue ardoris C. imhiit] repleuit YWto,Cr. /wphiit vafh in scholio.
H) iiiultotie/C' rinvafli. multocies -^. multocicws b. om. A. 9) o om. Abl5. 10) proprie om.
•[MVZ. copiVi ! uuptie, haec proprie est duarum reruin C. cuius5?<e 2. 11) matrimoMzi AfK. ma-
\r\mnbili I». rcll. iiiatrimonium. Copula ncutraliter et pliu-aliter tantum proferuntur de coniugio.
ha.s aiitciii copulas fcmiuino genere canum ilicimus. Copula autcm proprie dicitur cuiuslibet
rci diipicx iiuincrus. Undc tractuin cst hoc ut etiam matriiiionii coi^ula diceretur li'^. Tractum
iiox .'«oUcninis iit 1'Iin. 11. .N. \'. -M, liinc ne scribas /nctum. 12) diuolsus ut EBcp, et iii Ilor.
cl in Acr. y. itcm uuolsos Serin. I, 1, 58, utroque loco Bcrn. K. et Ambr. dimtlsus ct awdsos.
11) In srholio scribc dcbere cuin AYlJ.r pro dchetU (mvafh). dcb. fel. uoc. om. 2.
POHPII. <Me XIII. ad lidiain U. 17) Tclcli U. — amic^/lam MAIi2, rell. amicrtw
»0 (fli) oni. AK2,rva. /j«cc MKG, rell. hac. telcfum !\I. I'J) d-Xiua h. 21. nunupiam dilf. M2.
iiunqiiam diflf. G. rell. non. quam diff. diflicilc couc. MA2G. rcll. diflici/ew conc. Vox (jiiam
«•rta videtiir cx '/uam lcntis , quorum uerborum cxpositio in cd. llom. hoc s.holion inuerso or-
iline scquitur. Eudeui uox in subseii. scholio editores nmltum uexauit.
m CARM. 1, 13. 53
G. Ilumor ct in genas furfhn lahitur. Decore dictum, quia humor ge-
narum, hoc est, larimae conuincunt interiora pectoris mei amore fiagrare;
lentis autcm i(/nibus diserte, quasi occulte saeuientibus. Quale illutl est
Vergilianum (A. IV, 07): El tacitum niuit sub pectore nulnus.
12. Inpressit . .notam. Grate: memorem notam dente inpressit, quoniam 5
(lolor morsus memorcm facit eius qui momorderit.
13. Non . . audias. Ordo: Non speres perpetuum, si me satis audias,
et subaudiendum cxtrinsecus amatorem.
15. 16. Quae Venus . . imbuit. Elcganter, quia in quinque partes
amoris fructus essc partitus dicitur: uisu, adloquio, tactu, osculo, concubitu, 10
unde et Terentianum illud est (Eun. IV, 2, 12): Tamcn extrema linea amare
haud nihil est.
7. Felices tcr et amplius. Scnsus: satis felices existimo eos, quorum
inter se amor ita conscntit, ut non ante ultimum uitae dicm resoluatur.
Attende elocutionem cilius suprema die, quod significat: antc diem su- 15
premum.
18. Quos inrupta tenet copula. 'AX>.rjYopix(o? hoc dicitur. Significat
autem eos, qui ita amoris uinculo inter se constricti sunt, ut numquam dis-
cerni possint.
CARMEN I, 14.
ACRON.
1. 0. nauis. Scilicct per allegoriam ode ista bellum ciuile designat,
ut Quidam uolunt, Alii rempublicam; certius tamen est, quod Sestum Pom- 20
peium, filium Pompei, moneat, qui, posteaquam foedus cum triumuiris fecit,
1) Scripsi cum MAR : decoro dictum quin hum. gen. h. e. lacrimae — flagrare. dcc. d. cptam
h. g. h. c. lachrim«r?i)ii (lac?'im. G) — flagrare. 2G,r. decore magis dictum qtiam — lachrymarum. fh.
3) disertrte M. — illud est M. est illud R2. est om. rvafh. 5) Gratewi memorom notaM dentem
praessit qmm dolori morsum communem facit o. q. mom. M. dentem pressit (mafh) ortum ex denie
Mjpressit. quoniam (qm ra) dolori morsum communem facit 2. quoniam dolori mnrtem comrau-
nem morsus facit r. quoniam dolor/ memoriam communem morsus facit v. quoniam dolores me-
morinm com. mor. facit afli. 7) Ordo omn. libri, 8) mtrinsecus 2. 10) fructus partitus est
Bco. fructus diuidimtur Pith. ad marg. ed. Med. 1479 in biblioth. Paris. «fZloq. MA. eloquio
fh. rell. alloq. concubito M. Accusatiuos wisum — eoncubift«?i Pith. 1. 1. Ilaec leclio per sim-
plicitatem ueri speciem prae se fert, sed ablatiui librorum praeferendi uidentur, quia non partes
sunt, sed gradus potius, quibus oritur amor et progreditur quibusque amoris fructus efficiuntur.
Ideo pro esse part. dicitur non legendum est diuiditur. Quae in Acrone leguntur ueneris
8. UlHdinis pnrtes , ex hoc Porph. loco in eius libros translatae a quopiam 1/brario sunt cum
nomiuatiuis. 11) illud est MR, rell. om. cst. 12) aut nihil M2G,r. 14) consensit MR. 15)
AtewAe eloquut. cit. suipr. die — su;;^jrenuim M. 17) interrupta MR2G,rv. /rrupta afh.
Jioc om. vafh.
ACRON. Ad bellum ciuile A inscr. scholiorum, ad rem publicam tetracolos A inscr. odae.
In nauim de sexto pompeio reparanle bellum. tetracolos R. in nauim reparante de bruto bellum
ciuilo. ad rempublicam tetracolos 1. in nauem de bruto r. b. c. ad rep. paranetice tetracolos b
54 ACR. ET PORPir. COMM.
bellnm ciuilc dcnuo rcparare uoluit. Secunduni autem ciuile bellum gestum
est inter Augustum Caesarem et Cassium ct Brutuni, qui fuerunt Gai Cae-
saris interfectores, sub quibus Horatius militauit. Metaphoram autem sump-
sit a naui, ex (sub?) cuius armamentis et milites et diuersas uoluit ad mi-
5 nistrationes intcUcgi.
2. Fluclus. fluctus bellum ciuile uocauit.
3. Porlum. Pacem, ut Tercntius (Andr. III, 22, 480 Fl.): Inportu nauigo.
3. 4. ut Nudum hitus. Scilicet est, nudatum fuga Cassii et [a] missi-
one cxercitus.
10 5. El malus. Arbor quae tcnet uelum, et cst masculini generis.
Cehri saucius Africo. Graue bcllum intellegi uoluit per [Africum]
ucntum tempestuosum, ut Verg. (A. I, 85): Creberque proceUis Africus.
Malum autem suramitatem (sublimitatem) arboris dixit, ut Verg. (A. V, 829) :
19) Scilicet A, rell. om. Per allcg. — rempublicam '(. in odem istam bell. ciu. dicH 2. de-
signat vC. rell. Su/nijicat. ode ista bellum signilicat ciuile in qiia quidam uolunt quod moneat
remp. mvafli. ode» istawi bellum ciuile in qun quidani uohmt alii remp. Ab (in quodam).
uterque om. designat ut r qui pro in qua liabet inteliit/i. iii qua quide??t R. Liberius C. : Haec
ode nihil quam d/ATjYopiy.iiJa per nauem designat Rempubl. Rom. quae Bruto duce bellum pro
libertate reparat contra Augustun^. Alii uolunt etc. 20) cevtum lG,mva. est om. b. est quia
1. ut sext. b. til. Pompet AybR. lil. Pompe» rniv. Pompet fil. fh.
2) aug. cass. (om. caes.) 2. aug. et ces. b. aug. cass. et (caesarem expunct.) brut. R. — brutum
erat qui y. ^iT.fuit qui m\'a.i\\. fuit om. Ab. gai Ay. gati b. C (= Caii) R,mvafli. mW\t.a.uit omn. libri,
nullus mWilaverat. 4) metaf. Yb. ex quibus 2. et mil. diu. 2, et mil. om. b. adniin. reijmblicae C.
Nauis metaplioricos accipitur , per cuius ornamcwta ct mil. C. vide infra ad u. 6 : funibus.
9) s. est •(. nudatus ex amiss. 1. nudatum ex amiss. G,mva. nudtim latus'] nudatum latus f.
c. et missione exerc. R. nudunC] fuga cassii 2. cassj Ay. Vocem sollemuem missione posui (Liu.)
nuder aJj illis. Ouid. Tr. I, 5, 7. 11) Ordo in libris est turbatus, in uett. codd. genus confu-
sum. Verba euim arbor — generis, secuiulo Vergiiii loco post u. malos adnexa sunt iu fli, uoce malus
ex lcmmate interposita, sic: Malus arbor est — generis. Contra Quidam, post Vergilii locum primum
ci'. proc. Africus pergens : Malus autem arbor est . . sed arhor fructifera (cum C) . . poma ziero . . et
omittens uerba neque ^uperflua neque suspccta Maluni autem sumiuitatem arhoris dixit, quibuscum
Vcrgilii cxcmi>lum (attolli rnalos) melius congruit, simplicem senteutiarum ordincm peruertit, id
quod ipse sentiens simpliciter profitetur : Locus profecto est non nihil turbatus. Post u. malos
mva plane omittentes illa vcrba Malus arbor esl quae tenet uelum et est masc. rjmeris pergunt:
seil arhor feminini est, poma uero neutri. Pro foem. siue fein. habet A: sed arbor generis mas-
culini i = sunt. 7: sed arb. vinsc. f/en. csl. Ecce confusionis origiiieni ! Recte R: sed arbor
fem. gen. cst , poma uero neutri. Idem , ut ■/, verba arbor quae ten. ti. et cst masc. generis,
omissa in AG , ad u. malus, principio ergo scholii posita praebet. 12) Et malus ccl. saucius
Africo] Mahtm sauciuni 'gruue bellum lG,mva. mal. sauc. oni. A,fli. '(: Et malus ccleri actus
nfrico] Sautius gr. bellum — africu;*. inaluni autem suminitatem -— malos. Scd arbor etc. —
actut leg. etlnm in Bcp a man. 2 cum glossa uel saucius. confractus uel impulsus. sublimitatein
R,r. pomMm uero fli , rell. poma. r: Et maliis — generis. Saucius afr. gr. bell. — africus.
Mnlum autcm sublimitntem — mnlos. Sed ariior gen. mnsculini cst pro ligno nauis. pro fructu
ucro neufer. Ut aure/in maln. Ex fruclu fccit C : arbor nutem fructlfera est fem. geueris.
Liberioro suo more C: per malum saucium gr. bol. intelligitur , propter Africum ucnt. temp. ut
c. p. Africu'*. mahm nutcm arborem in natii dixil, cui in sumtnitate velum annectitur, ct est mas-
culinum, ut iubct — malos. poma uero ipsius neutri, ul - misi.
r»r.
IN CARM. I, 14. 5[)
Juhel ochis omnes Allolli malos. Sed arbor (ipsa?) fcminini generis est,
ponia uero neutri, ut \cr(/. (B. III, 71): Aurea mala decem misi.
G. (jcmant. Fragore scissionis. ycr(/. (A. VI, 413): (iemuil suh pon-
ilere cumha sublilis.
Ac sine funihus. Aut sinc ministratoribus intellegendum aut sine ex- 5
pensis et pecunia.
8. 9. Imperiosius Aeguor. Id cst, uiolentum et cuius nimietati (uchc-
mentiae?) obsisti non possit.
9. Non tihi sunl integra lintea. Id est, integer cursus sine exercitu
uel auxiliis. Lintea ucro uela, dixit, ut Verg. (A. III, Q^Qiy. Ni teneant 10
cursus certum est ilare lintea retro.
10. Non di. In lioc deos uult iratos intellegi, quod dcnuo de bello
ciuili cogitctur.
Itcrum pressa uoces malo. Sicut sub Gaio Caesare obpressamalis rogauerat.
11. Quamuis Ponlica pinus. Ac si diceret: magnae originis et nobili- \h
tatis, sed per metaphoram aut rempublicam adloquitur aut Cassium uel
Pompeium, cuius pater de INIithridate Pontico triumphauit.
14. Nil piclis timidus nauita. Dicit stemmata et diuitias {pyj^^axa
diuinitatis?) necessitati ultimae non prodesse.
15. Tu nisi uentis Dehes ludihriuni caue. Id est, ne uictus turpitudini 20
ludibrioque subiaceas. Ordo est: Tu nisi caue dehes ludihrium uentis, id
est, eris exercitium uentorum. Caue pro caueas.
3) Totiim schol. om. A, loc. Verg. om. YlRGiinva. fragores caesaris sicut iouis r. fragore et uen
torum impetu, ut, g. s. p. c. futiUs. C. 5) ministratoribus y. administratoribus A. rell. administra^io-
mbus. 6) fi-pensis A^^^r. spenais R. «««pensis mvafli. expensis et om. C. aut pec. r. funibus principi-
bus b. carinae exercitus b. 7) uiolen<«<s 2,r. seuius uiolencius b. translate pro saeuius et uiokntim
et cuius uehementiae obsisti non possit G.potest 2, Pro nimietati, quae lectio est omn. librorum, ex C
petiui uehementiae, propter sensum ac lit. similitudinem. 9) Totum schol. om. -/• id ^st om.
rC. uel inter cursus R. 12) In hoc enim mvafli. Non dii~\ quos iratos uult infelligi C. s. sunt
b. quod Ay. prop)terea quod C. rell. quia. denuo om. 2. pressa7\ oppressa '{\),C uoces'] /«uoces
fbC. Sicut sub gaio ces. y- sicut ib gaio ces. A. SubaMrfi sicut. C. caesare oppr. r. Sieut a
C. (gaio G.) Caesare G,mvafh, Sicut sub C. I. Caesare oppressa malis Deos orauit C. Subaudi
sunt C. Caes. R. 14) roga!<erat A. ror/ai '^,x. rell. roga^i/t. malo i. aduersitate 2. 15) Quam-
uis s. ab inferioribus iactes ■(. Qaajuiis] s. sis ab inferiori iactes b. nomen imitile^ te csse b.
s. iactes te esse y- et Pomp. mvafh. miirid. pont. triuny;/ia< 'j. 18) temidus •(■ ut cod. Leid.
(Scalig.). i. scemata A'j. Si ad lemma Nil pictis etc. haec expositio pertinet, scribendum ar-
bitror ay/jpiaTa s. schemata, non aTE[J.;j.aTa s. stemmata, utpote quae sunt coronae uel proauo-
rum imagines. tunc enim fgtirae deorum intellegendae sunt sub pictis puppibus, non 'imagines
quae comitarentur gentilicia funera . . Stemmata uero lineis discurrebant ad imarjines pictas.'
Plin. H. N. XXXV, 2. Dicit stemmata uulg. lectio est recc. codd. et omnium fere editionum.
Quae non potest defendi, nisi antec. uersus 11. 12. 13. toto hoc scholio explicari statueris.
Schol. om. r. C: dXXrjYopr/uJS ait nihil prodesse in bello stemmata et nobilitatis ornamenta.
conf. Porph. 20) Caue pro caueas -(h. in rell. haec gl. est in mixta Ordini, quem et h. 1. om.
A. 22) experimentiim uentorum -^.
50 ACR. ET PORPII. COMM.
17. Nuper solUcilum (fuae mihi laedium. Se posuit pro naui. Quae.
Xauis siue respublica, quac sollicitudinem ex suis malis induxerit, ne ite-
ruin sicut sub Caesare trepidaret.
11». IiUerfusa nitentis. Absolutc locutus est, ac si diceret: uitcs
5 aequora (fusa) intcr nitentcs Cycladas, id est, longe apparentes, ut intcr
iniqua loca ct tonipcstuosa uada, tc custodias ct sis alienus a belli consiliis.
Veryilius (A. III, 127) de iisdcm insulis: Sparsasque per aequor Cycladas.
PORPHYRION.
10 1. 2. 0 nauis . . noui fluctus. In hac odc ad M. Brutum loquitur,
(]ui apud Philippos, Maccdoniae urbcm, ab Augusto fusus, uidebatur rui'-
sus instruere se ad j)ugnam. JNIcrito autem jJoeta per allegoriam metuere
se pro eo testatur, quoniam sub ipso militauerat, qui tamcn (ex) proelio
Philippico fatigatus, receptus ab Augusto ueniam ab eo meruit.
15 3. 4. Nonne . . remigio latus. Manifcstca llcgoria est, per quam signi-
ficat ex partc iam dcbilitatum cxercitum Bruti et uires partium eius mi-
nutas esse.
7. 8. Vix durare carinae possint imperiosius Aequor? Durare aequor
niira figura dicitur pro sustinere uim aequoris. Jmperiosiiis autem trans-
20 latiue pro saeuius.
10. Quos iterum pressa uoces malo. Non iterum pressa sed iterum uoces
pressa, <z a'i i [i o Aoi?.
11. Qunmuis Pontica pinus. Ilacc ad nobilitatem Bruti referuntur.
(''i).>.-/;YV[>r/.u); — nobilitatis? uide u. 14).
2.') 12. Siluae filia nobilis. An siluae nohilis an tu nobilis, (/.ixyipoXra per casus.
14. AV/ pictis tim. nan. puppihus. AXX-/)7opi/.(oc ait, nihil prodesse in
bellu ornamcnta (steramata?) nobilitatis.
I) Qitae'] NnuM siue re«p. Ay (r. p.). .Sc pos. pro naiii siue rqnibl. mvafli. 2) ind/xerit
A. iwlnxcrnl YU,r. rell. intliixer/<. milti] s. erant •(. s. erat b. 4) est om. 11. fiisa mvafli,
rell. om. u:idcw ct .sis 2. Scliol. om. b, loc. Verg. om. 2. niteiitcs^ longe fl;wrent/.s b gl. cycladw
Y in lemm., cy<lad<i4 (mnn. 1 mut. c in «) ■/. culad<w ct cycl.A. 7) eisdcm y,'"- «isdom Ali,
Cmvftfh. A«nc] h. «unt f.
POKPII. Ad M. Hrutum R. fn ha<- MH2,rv, rell. om. in. 11) nb Augusto omn. libri.
12) tc om. MIJ'j.b2,r. 1-1) /rt//gatus MKG, r<'ll. /wgatus. 15) manifcstflc alleg.iriae rvafh (G?).
Atqui cum unn tantum allegoria sit, .scribendum ad literas codicum duco: manife.ste (uon ma-
nifestn. conf. u. 1 7) nllegonrt est. manifestc ad allegorirtc M. manifeste allegorie R, manifeste
.illcgi.rirc 2. Kx plurali supposito, a<ls»Mupta lit. s ex subseq. u. significat orlum cst /jer qms
MAR2G. posui fjuam. If.) mimiKis MR , r. minutotas 2G. rell. /wminutas. 21) amfibolos M.
dacpi.SoXoYia (non cl!A»t|3o/.(c«) fli. conf. a.l I, G sui.ra. 22) Hncc a<l nob. et ont/inem rcferuntur, nnt
reipuhlicnc ant IJruli C. nd nob. I.ruti pertiuct. B'^h. 24) dfiL'.pi^oXoY(a afh (n..n a,jt9i,3o'xtO().
per cn*u.i om. C. 20) Qiiaeritur ulrum hoc sclu.l. pertineat ad u. 14 an praeced. u. 11. 12. 13.
.ndnectendum »it; otenim ;..Wac ;/tt/7>c(f ornamenta nuidcm (nauis) , non ornamenta nobilitafis
-lunt, nlquc de nobilit.ite modo dixerat. Sensus: <iuamvis iactes nobilo gcnus, inutile cst: non
iNCARisr. I, 15. 57
17. Nuper sollic. q. m. laedium. Ecce hic manifestc ostcncHt se poeta
partium Bruti fuissc, quarum afFcctione sese teneri ostcndit propter ipsius
Bruti miserationem.
19. Inter fusn nilentis Vites aequora Cycladas. Hic sensus per se acci-
piendus et subaudicndum hic suadeo, ut sit : Suadeo uiles aeqnora inter Cy-
cladas nitentes fusa. Sed hoc per allegoriam intellegendum. [Maria tamen
angustiora periculosiora sunt: nam inde et freta dicuntur, quod scmper
ferueant (f7-emant?) id est, inquicta sint.] Pcr hoc ergo suadct Bruto,
ne se artioribus periculis committat.
CARMEN I, 15.
ACRON.
Sub persona Paridis exponit inminentia Ilio [mala]. 10
2. perfidus. Quia in fidem amici receptus hospitalitatem uiolando fa-
cinus commiserit.
3. ingrato ofio. Aut uentis aut Paridi. obruit. Mitigauit, compressit.
4. caneret. Diuinaret, praediceret, ut (Verg. Aen. VI, 76): Ipsa
canas oro.
15
pictis (deorum) imaginihu?, non schemati diuinitatis alicuiu?. diis ipsis nauta in naufragio fidit.
Hinc uocem nohilltatis interpolatara suspicor pro nauis, aut uerba omamenta nohilitatis glossae
loLO adscripta alicui uoci graecae, siue aTsaaaTcz siue a/f|;j.aTa, atrjue serius translata et Por-
phyrionis scholio inserta. Conferas C : — in hello stemmata et (i. e.?) nohiUtatis ornamenia, et
schol. utiqne uersui 11 adiungendum tilii uidebitur. d/.X/jY. om. R. d/.Af;. rv.
5) Subaudiend!/s rvafh. Ut sit : Suadeo om. rvafh. Verba Maria — inquitta sint in om-
nibus libris h. 1. posita ad carminis subseq. initium (j)er freta) spectarc manifestum est. Item
patet fremant pro ferueant esse legendum contra omnium quos noui lifjrorum auctoritatem atciue
Etymol. Vossii ; nam maria, undae, uenti, ri\)ae fremunt potius qaam fertcent. Aestu qnidem feruet
pelagus Stat. Silu. IV, 5,- 16, littora fammis Yevg. A. IV, bQo feruetquefrefis spirantibus i. aestuan-
tibus aeqvor Verg. G. I, 327, necjue ignota sunt freta aestusque marini apud Ciceronem et
ipsius Horatii nostri freta aestuosa.
ACRON. Ypothetice tetracolos ad paridem alexandrum. sulj cuius persona exponit im-
minentia ilio •(■ et Pith. ad Med. 1474. ipoth. tetrac. sub persona ijaridis exp. imm. i//io b.
ad alexandrum paridem A. inscr. od. et scholl. Sub pers. par. exp. imm. ilio hipotetice te-
tracolos. ode XV R. Sub p. p. e. i. i. ^jropotetice tetrac. 1. Argumento carent Ar. 10) Pa-
ridis omn. libri praeter C, qui hab. Nerci. mala fh. 11) schol- om. Alj. Quia in fid. am. hos-
pit. uidl. commise?-iV 7G,mva. commise?-o^ Ir (amici ei hosp.) fh et C (hospitalite uiolata).
Verba recepius et facinus ex R petiui. Expectamus enim absohite dictum commiitere contra
fidem, ut contra ler/em. Cic. Orat. 12, siue committere in hospitaUtatevi , ut in legem. Cic. Verr. I,
43 et Pandect. XLIIX, 10, 10, siue in fdem et hospitalitatem (om. uiohmdo'). Liberius 2 : quia
(om. in fdem) hospitalitatem amici uiolando infidelitatem commisit. 1 3) nenti yR. uentos r. rell.
uent/s. gloss. ad obruit om. '{. o;)pressit 2. impediuit uel coercuit Bcp. 14) Totum schol. om.
A. praediceret om. lG,mva. diuinaret om. YK2,r. nt praedicarei y (rell. om.); diuiuaret ut —
oro mva. diuin. praedic. fli.
58 ACR. ET rORPH. COMM.
5. aui. Aui pro aue posuit, itl est, malo auspicio; ergo non mah
[fata] ducis sed mala aui intellegendum est.
6. (/uam. lielenam. — repetel. llequiret. multo militc. Multo
exercitu.
5 7. coniurala tuas. Inter coniurare et conspirare hoc interest, quod
conspirare intcrdum bonorum est, malorum coniurare. Apud Aulidem
enim promuntorium ab omnibus Graecis ad excidium Troiae euntibus
iuratum est, quod unanimiter dimicarent, ut est ( Verg. Aen. IV, 425 : Non
cgo cum Danais Troianum excinderc genteni Aulide iuraui.
10 rumpere nuplias. IIoc ideo dicitur uel propter amantis Paradis ani-
mum, cui praedicebat, ut doleret, si legitimam uxorem perderet, uel ex Ve-
neris promisso, quae pro percepto malo eius iudicio nuptias mulieris pul-
chrae promiserat.
9. heu heu quantus equis. Significatio cladem futuram dolentis, ut
J5 {Verg. Aen. VIII, 537): //ew quantae miseris caedes Laurentibus instantl
10. Sudor. Bcllicus labor. moues. Commoues.
11. lam galeam Pallas. Bene primum Mineruam irascentem posuit
aduherio utpote deam castitatis, aut certe quia in iudicio superata est,
corrupto Paride [munere] Veneris ipsius promisso. Aegida autem scutum
20 Mineruae dixit. Vergilius in Troiae euersione ut eam monstrarct inimicam,
ait (Aen. II, 615): [lam summas arces] Trilonia, respice, Pallas Insedii,
nimho effulgens et Gorgone sueua.
2) fata om. AYb2,r. 3) quam hclenain A,fh. s. helenam yBco. quod helenew r. rell. om.
gl. Requiret om. AYlG,mva. — multo exerc. om. Ay. niulto om. R. mugno exerc. C. 5) mal.
couiiir. A'jh,r. rell. coni. mal. C; — interest qixod conspirare numqiiam (legas : nonvLmquani)
sit in perniciera alicuius , coniurare autem semper. cp : • — interest quia consp. interdum ad
bonos pertinet. coniurare uero semper ad malos. 7) enim AYb,rC. rell. om. PromjMictorium
Ayb. pronumtorium G. rell. promowtorium. legitur ctiam prom?/?tct«rium in Par. A et pro-
m?mtMrium in M ad III, 4, 28, ubi yb promunctorium habent. 8) dimicarcnt, dotiec Helenum
nacti essent ut est C. ab hominibus graecis rmv. est quod Ab,KG,Crmva, est ut yHi. ut Non,
om. est, AYbR,r. ut est Non GCmvafh. ut uig. b. ti) exc/'dere IC. esctwdere b. exinde
regentem y- rell. exciwderc. 10) ideo om. fli. (G?). 11) uxorem om. AbRl,rmva. legitim.
ux. Yfl' (G?). perdiderit •(. 12) malo ora. A. prope »'ecepto y- PP (proptcr) reperto nialo
cius iudit/um b. pro /jrecepto l{,v. pro pcrc. cius iud. malo fli. quae percae/)to e. i. malo
pul. mul. nupt. iUi proni. cf>. C niliil ad nuptias nisi haecce: cum Ilelena ilUcitas. Verba
eius iudicio suspecta aut superHua uidentur. 14) EImi A (ante schol.) Y^^J^i "^ EOP, Graeu.,
al. heu heu A (in Ilor.) ut uet. Bcrn. K, rmvafli. al. CMhcu, et heu. — futuram dol. AYR,r.
«ffuturam dol. mvn. afluturani. Ifeu do\. fh. dolenid A, rell. dolen^is. Schol. om. b. Eheu
dolentis ut — instant C. Cuni sensus sit: signiticatio doleutis cladem futuram , punctum post
futuram incptum cst. IG) coramoues Ab.Cfli. pro comm. yR,''- om. IG,mva. 18) adulteno
AYKlG.rmv, adultero Cafh. Schol. om. b. promiss?/»» A. munere ipsius promisso R, mune-
ris ipsiu» ueneris (om. i)romiiso) Aegida r. rell. et codd. ct edd, muneris ipsius promisso.
Edidi: rcwerw ipsius promisso, quae lectio praestat huic : munere ij^sitis Femem' promisso. 19) aegi-
<\am A. cuer-ionew A,r. ail iam summas arces, om. YH,r. 22) «imbo libri, non /imbo. conf. Ribbeck.
INCARM. I, 15. 59
12. currusquc ct rahtcm parat. Pro belli fiirore posuit rabiem.
13. nequi(juam. [Frustra; ordo est: nequiquam pectes caesariem] Vel
araoi'is aut Veneris praesidio ferox es: unde in exprobrationem Veneris dic-
tura est (Verg. yle/i. X, 92): Me duce Dardanius Spartam cxpugnauit adul-
ter? Aut ego tela dedi fouique cupidine bella? 5
15. grataque feminis Inhelli cithara. C^uac nihil bcllicum sonet nec
aliquid prosit in bello, sed per amatorias cantilenas uoluptatem feminis
praestet.
diuides. Suhaudi ne quiquam a superioribus.
16. Thalamo graues hastas. Graues proptcr disiunctionem copulae; 10
Vergilius (Aen. VII, 322): Funestaequc itcrum recidiua in Pergama tacdae.
17. et calami spicula Gnosii. Cretensis; de canna enim sagittae fieri
consueuerunt, ut (Aen. VII, 499): perquc ilia uenit harundo.
18. celcrem scqui Aiacem, Ad sequendura [celerem]. Aiacis uirtui-
etiam celeritatem dedit, ueluti quem sequentem fugientium nullus euaderet. 1 5
19. heu, serus. Scrus aut [ad] eorum dolorem dixit, qui eius causa
perierunt, aut certe eius, qui quantura ad inertiam suam tarde perierit.
20. cultus pulucrc collincs. Hoc est: procuratara capillorum pulchrit
tudinem puluere inquinabis, ut (Aen. XII, 99): foedare in pulucre crines
21. non Laertiaden. Singulos uelut exitiales minatur duces, Vlixen et 20
1) belli fur. A,rv. rell. fur. belli. Scbol. om. -ih. glossae: bellw furoreiu et (sic) b. belli
furorem et amentiae cp. pro fu. be. ponit ratiem C. 2) Scbol. dedi ex A. A^eqwiquam y. wequic-
quam A. iiequ/q. et nequicq. b. al. nequicq. et nec quicq. nequ/quam] id est nequiquam pec<25 ces. uel
am. mit ueneris praesidio feroces. unde etc. y- pectes] Id est. Nequaquam p. ces. uel am. aut praesid
ueu. ferox es. unde b, Nec qulquani] i. ne quicquam p. ces. uel am. aut uen. pr. ferox (om. csi)
unde r. <^\ossa.i\\ frustra bab. b,mvafh. C: frustra. ordo atttem est : nequicq. p. c. praesidio fe-
rox uel am. uel ueneris. spart^am yb. 6) iVtbelli ARc2 etc. id est quod R. i. qm' r. rell.
qiiae. 7) bell. fouet mv. schol. om. -j. 9) schol. om. AY,r. Subaudi n. a. sup. R. s. ne-
qui quam Bcp. nequicq. a. sup. mva, a sup. fh. Ncquiquani] hoc luco pro noii accipitur y- 10)
Grau. pr. disc. cop. om. A. loc. Verg. om. 1 , mva. propter incestas nuptias C. 12) Gnos.
non Cnos. codd. Hor. et Acr. — enitn om. b. namque C. 14) ad seq. cekrem RG, rell. om.
cekrem. ad seq. uelocem C. uekit "fbG^mrva. om. A, rell. uehi</. 15) iugientimi A. fugiente?»
blGv. quem sequeniem ingiens uull. R. rell. oni. sequeniem. 16) serus aut eorum dolore, om.
ad A. dolo»'e eorum, om. aut, b. serus] serus aut eius dolore y. aut ad eorum dolore?» mvafh
et 1 (colorem). aut eorum laborem r. 17) perieni AY,ma. rell. ])enerunt. Inte?'posui eius et
pro uulg. lectione qu/« scripsi qui. 18) Cultus Acronis lectio est. YbBcp. glossa in Bcp: or-
namenta. Vetusta var. lectio crines i-ct , cullus uel crines cx capillorum pidchr. atque ex locis
Vergilii et Homeri orta videtur. clines A. = cowlines, rell. coll. 19) u^ et fedare A-cb, ut gl. in
Bcpb. ut — crines om. RG,r. cades et cap. (om. proc.) C. 20) sintjulos omn. libri. midtos nu-
per inculc. ex C: multos minatur exitiales duces ei futuros , Ulyssem etc. ulixew Ay, ulixcm
bR,r. rell. ulyssem. nestorem pylii Jilium Al. nest. filium pylii y- glossa: pyli\\m~\ filium
piki ■{. fil. pylei r. fil. pilii blG, rell. Nelei filium. Simplic. ratio esset: ei Nestorem. 22.
Pyliuni] Neki JUium. nam Nestor ipse nostro loco et alibi ut Ouid. Am. III, 7, 41 Pylius vo-
catus est.
60 ACR. ET PORPII. COMM.
Ncstorem [Pylii], Nelei filium. [Vlixes enim Astyanacta praecipitem muro
dedit.]
23. tc Sahimirtius Teucer. De Salamina [Cypri] ciuitate, Telamonis
filius, frater Aiaci.v.
r. 24. Slhenelus. Filius Capanei. Bcne (Nereum) uaticinantem ut prae-
sentia uidcre [scire] facit futura. Lucanns (I, 685): Hunc ego flaminea
ilcformis Iruncus harena, Qui iacel afjnosco.
sciens jmgnae. Doctus ad pugnandum.
25. Siue opus est imperitare equis. Est etiam insignis domitor equorum.
10 26. Non aurif/a pner. Auriga Diomedis fuit, qui corpus Patrocli cum
Aiace ct Antilocho liberauit.
27. ecce furit te reperire atrox Tydides. Et hoc [etiam] inertiae Pa-
ridis adsignans (ait ?) tantam moram esse, quae eum faceret inueniri. Sine
certamine cura uekit in bello [imbellem] esse periturum dicit, undc [et]
15 cum ceruo ad timoris similitudincm comparauit.
28. melior patre. Vel fortior, quia et numina uuhierauit, uel fortuna-
tior, quia hic ad patriam uictor reuersus est, quod patri eius non con-
tigerat.
29. r/j/em tu ceruus nti. Ordo est: qucm tu mollis fugies sublimi an-
-^<" hclitu, ut ccruus immcmor graminis uisum lupum in altera parte uallis [fugit].
31. suhlimi fufjies m. anh. Aut 'jTraXXaYYj figura est pro sublimi parte
1) Ulixes — dcdit om. Y- Autem C, rell. enim. 3) Salamine IC, rell. Salamiiia. Cypri fh, rcll.
om. 5) fil. caperd Ayl) (capere<), rell. fil. cap«wet. l\«-av£u{, non Koccpr,p£'j- pater Stheleni fiiit. A:
sciens futuri ijene utiticinaturtit praesentia uidere facit futura. Luc. — agnosco. mvafh : bene uaticj-
nntur e< praesentia Hidcre scire facit futura Luc. — agnosco. Suspecta modo apparet glossa scire ad-
dcripta uerbo uiikre. ilaquc locus facile sie erat emendatus : Bene uaticinatur (Xereus) et ut prae-
Hcntia uiilcre facit futura. ?/< praes. AYbK12,r, om. sciVe. facit uide?7' R, uidere facit IG. bene ua-
ticinnn/em ut praeaentia uidere facit futura "cb^r. Nereu»j bene uat icina?ite7K yacz^ Horatius, nam fu-
tura pimit quasi praesentia C. 7) liavana AYlv,r. ijui \a.cit yr. 8) schol. om. A. ad \)\\gnam 2. poritus
praclii 1)1$'^. 9) schol. om. AYb. hic ihmitor. supra (F, 12, 25) amator equorum. ut est «nsignis r. rell.
esl etiam ins. 10) Aur. dioni. fuit AYbR. Diom. fuit aur. m:ifh. nuriga om. r. Diomedi-i comes C.
12) et \\nc etiam Rl,mvafh. ctlam om. Ay. totuni schol. om. b. cZesignat y- ossignat 1 (0?) mvafh,
as-sjgncia» r. arh'n^nan.i A. tant. mor. esse AYR,r. 13) quae y- ({wanta AR,mvafh. quan<«m Ir.
H) in bello Yl'iViur. dicit oui. A,r. esse cum pcriturum R. uelut imbelkm l,af!i. 1.5) et eum
AYl,rmvani. el cum v (G?). et om. R. comparawrt Aii. rcll. compa?'«<. o maii. 2 : fitrit re-
7>cr/re] Furit repperirc tc. Iioc inortiae paridis /wneto adsiynat. dicens illum (inbellem. i. c?)
sinc ullo rertamini!. Unde ad similitudincm timoris ceruo eum co\\\Yarauit. ct est ordo. quem
tu niiillix fugicH sublimi unliclitu ut ccruus immemor graminis fugit lupum uisum in altera
pnrle uallis. Coinparatii) pulclira. Nain diomcdem «cruo, paridcni ucro lupo comparo/. 10) Vel
ftirt. A. rcll. om. nel. uel fortunalior -j. rcll. uel fjuia. et nuin. AyIiB. rell. om. et. uiolauit b,
quo ucrbo poctae pro niilii. utuntur ((luid. Mct. III. 712). 7iictor om. b,r. 19) Ordo — fw]it
om. A. 20) fiiijit lupuin uisuui ti. fiic/it oin. y'')'C. rcll. uis. lup. — fugit. 21) aut om.
lG,mva. Atil ypallage fig. est A. aut hipalagc est lig. R. avt hypalage fig. ,(oin. es<) r. «((^
ypallago {i>n\. fiij. esf) ■(. rcU. ufl. schol. nin. b. pi-r 'jznXK. C ad|Porph. ex quo ]>ri(ir schnlii
pars prof. est.
IN CAUM. 1, 15. 61
corporis, id est, ore edito, ucl quia ipsa anliclitus natura summa pctat po-
tius quam inia. iMoIlis. inbcllis.
32. noH hoc polUcilus. Vt lugGres scilicet. Tuae. scilicct adultcrac.
[quam diligis, ut (Verg. B. V, 51): Dnp/tnimque tuuni toHemns adstra.~\
33. iracunda diem proferet llio. (^uac non tcmpus uelut propitia aut 5
amica porriget scd in paucos dics diffcrct uindictam. Ordo est: iracunda
classis Acliillci proferet dicm Ilio ct matronis Phrygum.
34. Achillei. Vetcres declinationcs ista liabent: Achillci ct Vlixei.
35. hiemes ^uvsxooj^ixoj? pro annis posuit, ut {Vcrg. A. I, 26()): Ter—
naque transierint Rutulis hibcrna subactis. Nam ct aestatcs similitcr posuit, 10
[ut (A. I, 756): nam te ium septima portat Omnibus errantcm terris et fluc-
tibus ocstasl-
PORPHYRION.
1. Pastor cum traherel per freta. Hac odc Bacchylidcm imitatur; nam 15
ut illc Cassandrem facit uaticinari futura belli Troiani, ita hic Proteum.
3. ingrato celeris obruit otio uentos. Ingratum esse otium ucntis ait
quia feroces sunt ct semper saeuire cupiunt.
5. 6. mala ducis aui domum q. m. repelet Gr. mil. Malo auspicio ducis,
ad quani repetendam omnis Graecia armabitur. 20
13. ncquiquam Veneris pr. fer. p. caes. grataq. inbeUi cithara c. diuides.
[Cuius] sensus hic est: ncc pulchritudo tibi nec scientia cithara canendi
bello prodcrunt, hae enim deliciae mulieribus magis aptae sunt. Diuides
pro disponcs.
1) ipsrt haneWtxK nabulosum summa A. lps« aw/jelitus ttenabuU summa 'j,r (anlieli/n«). ipse
anh. ucnabuU summa E. ipse liancliUxs nebulo sunima G. ipse anh. (hanael. mv) summa nivafh,
om. nebulo. Ex Mcnabuli, nabulosM et nebulo euaclit lectio ; uelui nebulrt. Scribi potest ipsa anli.
natura aut : ipse anh. natura sua. potius oni. IG. 2) mbcUis A. /wbcllis b. gl. uni. rell.
eneruis B'.p. conf. Porph. 3) s. adulterae y- 4) Q.uam diU<jis — aslra Rl,mvafh. om. Aybr.
5) Vulg. lectio: Non temp. — proferet {proteyet mva). Iraeunda~\ pro que iion temp. — pro-
terjet — diffeiYt^ uindictam A. que u. t. — porrirjit — differei uind. y. protefjet ARlG,rmva.
non in temp. R. priorem scholii partem om. bC. Duas scliolii partes inuertit r : Oi du —
matronis phrygum. Qu«s non thetis u. p. a. a. Protef/et. proferet (sic) sed in paucos dies i.
differet vindictam 8) ulix-ei AybRlG. ut et A. 9) totum schol. om. ^Bcp. synecd. om. AyR^r.
10) Nam et aestates AyCr (tempestates). nam om. C. sic posuitC. aesta^em mvafh. ut — aestas
om. Ayr. ui om. AYRl,Crmva. te etiam C.
PORPH. Ode XVI sine inscr. R. 15) BaccM/. MRG,vafh. cai-andram M. 16) /ecit R.
Protheum G,v. 17) otium in<iuit uentis aut fh. ot uent. azit rva. ot. uent. ait. MR2G. sunt
aut quia seniper rvafh. sunt et semper MR. fero ccssunt M, non : sero cessrmt. 20) armai/tur
MRBcp,rva. armabatur fh. 22) Cuius MR2G,r. om. vafh. Sensus autem est C. scienti«c ci-
tharae M. scientia cithara cau. AR2. om. cithara rvafh. nec canendi scientia proden^, namque
hae del. C. in bello Ba. haec M (GV) rell. hrte. del. enim vafh. enim del. MARB2. 23)
prode?wii MBAR2, rell. prodeni. mulieiribus M.
62 ACR. ET PORPH. COMM.
27. ecce furit repcrire. Pro: furit ac per hoc decurrit, ut te repperiat.
29. (juem tu ccruus uti uallis in aUera uisum parte liipum. Orclo est:
qucni tu fugics uti ceruus lupum in altera parte uallis uisum.
Mollis autem inbeUis atque eneruis.
5 31. sublimi anhelilu. Per (jr.o.Wa-ir^v dixit pro sublimi parte corporis
edito, quod est (scilicet) ore.
32. non hoc poll. tua. Helenae scilicet.
34. classis Achil/ei. Achillei et Vlixei uiteres dixerunt ad similitudi-
ncm fortassis diei et faciei.
CAEMEN I, 16.
ACRON.
10 lladriano. Ilanc oden Horatius in satisfactionem fecit amicae suae,
(juam iratus carmine laeserat, promittens abolenda, quae de ea scripserat,
imitatus [est] Stesichorum poctam Sicuhmi, qui uituperationem Helenae
scribens caecatus est, at postea responso Apollinis laudem eius scripsit
ct oculorum adspcctum rccepit. Cuius rei et in Epodon libro poeta meminit
15 (XVII, 42): Infamis llelenae Castor offensus uice Fraterque magni Castoris
uicti prece Adempta uati reddidere lumina.
0 matre pulchra f. p. Id est, comparatione formosa formosior. Com-
paratiuus enim et superhitiuus [pro] positiuo praeferuntur, ut Verg. (A. I, 72):
Quarum (juae fornia puJcherrima Deiopeiam, et (B. V, 44): Formosi pecoris
2U custos, formosior ipse.
2. l^Quem criminosis cunu/ue. Tmesis est pro quemcunujue.l^
1) decurrh BI. rell. disc. rq^^jcrire — repperiat M. te om. R. 4) autem om. fh. in
bclli« rv. rell. imb. emmis MK2G , rell. inerinis. 5) hancVitxi M. aneMtu RG. rell. niiheh
G) eilita G. rell. edito et (v) «edito. corporis «edito quod est aedit« ore r. quod est scilicei
afh. rell. om. scilicet. edito i. ore B'>p. 7) SciUcet om. vafh. helenae sohtet r. ulixei MR. ub/xei
G,rv. uly.«.<ei afli. diei fort. 2.
ACROX. Timlaride (unn Tindarid/ ut Vanderb.) satis faeit A ante schol. , Ad tindari-
den A nnte odani. Tyndariil/ satis facit l,m. Tyndfm satisf. vafh. XVI ode. Palinodia cra-
tidiae tindaridis U ante Ddam. Palinodia cratidiao (man. 2 mut. c in g) uel tyndaridis R
antc scholiu.
10) Iloratius .\Y2G,mv. Oratius Hl,r. oin. l.D.afh. llanc o. composidt oratius B. fecit
AYliIUG,r. facit 2,mvafh. cum iratua l>. scripserat. Imit. lihri. Imitatus es< nuper inculc. Q. 12)
Stcsichorum Cafh. stersicorum AyH, ^?ry)sii-orum I?,m. tersicorum 1. 13) cst postea 2. ce?«atus
est et •[. el omn. C: qui quod uitiip. scripserat Ilelcnae, oicaccatus cst, sed postea — scripsit
cf visum rec. — Imniiia. 11) Scripsi in Epodon libro. contra morem Acronis est in Epodo ideni
poela RlCmvafli. in cpndimide po. A. in epodon idem po. y^r. etiam in 1. et om. r. eius rei R.
15) uicc AyH,r, uicem Cmvafli. 17) puJc/ira in llor., pulcra in schol. A7,r. 18) formo,?« AR2,r.
formrwo f. formo-«c mvafh. fncit comitarationcm formosac ad foriuam meliorem C. 14) prae-
ferwntur Ay (pref.). rcll. prof. AyH.r. om. pro antc jws. ct: j^ro ipse fvrmosus. 21) schol. om.
.\Y,r. Mcmcsis R, ^emosis mv. rell. tmesis.
IN CAllM. 1,16. 63
3. Pones iambis. Qulbus ucrsibus cara laeserat; ipsi cnim aptiores
iniuriis sunt. Siiie. Siuc uis ponere modum.
3. 4. Sine flamma Siiie mari. Hoc est, in satisfactione pro delentlo
carminc. Illud Vergilianum secutus est (A. II, 36): Pelago Danaum insi—
dias suspectaquc dona Praecipitare iubent subjectisque urere flammis. 5
Adriano. pro Adriatico.
5. Non Dindymene. — Non Liber aeqne. Amoris sc fatetur furore pec-
casse, ct probare uult, sic iram modcrationem non recipere in animis ho-
minum, quem ad modum alieno furore baccliantcs. Dindymenem a monte
matrem deum dicit, ut Verg. (A. IX, 617): Ite per alta Dindyma. Pythium 10
a Pythone [serpente] Apollinem appellauit. Liber [aeque i. etiam] Bacchus,
qui simili sacerdotes uexit suas furore.
7. Acuta aera. Aut a tinnitu acuto (acuta), aut sonora, ut Verg.
(G. III, 94): Pelion hinnitu fugiens inpleuit acuto.
8. Corybantes. Ministri matris deorum. 15
1>. 10. quas neque Noricus Deterret ensis. (Emphasis est). In ipsis
enim locis (1. Noricis) et proliatum ferrum est et optimi gladii fiunt, et
1) schol. om. Ab,C. ipse enim \'^. rell. ipsi. eam om. y. 7ierslbns om. 2. Transpo-
nendas censui sclioli/ partes. 2) glossam petii ex ■yb.C : supple uis p. m., in uindictam. 3)
in satisfactione?« rv. rell. in satisfactione, recte, non in vindictam , ut in argumento. 4) cri-
mine mvafh, ex criminosis iambis 09'tum pro carmineA.-(bV\,y\:. dixit illud secutus Virg. mvafh. se-
cutus es<, om. dixit Ayb^r. Pro lioc scripsi hoc est cum r. 5) Felago AYb.r. rell. Atit. pel. —
Suspectisqne 'jh. Libet] placet '(b. 6) adriano pro /iadriatico '(. adrirt?»o, punctis sub tota gl.
positis. C addit spec. pro genere (Porph.), — flammis. Amoris sefat. etc, inferius ponentis glos-
sam: A monte m. d. Aicit, Ayb.r (difit). Non IHnd.] A monte m. d. dicit Cmvafli. bachanles.
Dindymewem — dicit b^ (om. dicit). dindymene] a — dic/t ut uerg. (A. IX, 617): ite per alta
dindima. p/tithiam a pithone apollinem A. dindimene?» — dicit, ut uirg. ite p. a. d. pithium
a pithone apolline b. dind. — dindima. pithius a pithone apollinem y- — ite per alta dindyma
dicit virgilius r. alieno furore 72,Cr. rell. alienj furoris. iram ob amorem non recip. mod. C.
glossa in -(b : dindimene'] mater deum (deorum b) a loco. iu Bcp: dindymene'] mater magna i.
cybele. 11) liberiim etiam qui siinili (simul b) sacerdotes uexef (uexi^ Y) ^^^°^ furore Ayb. Liber
aeque~\ Liber etiam qui similiter sacerdotes suas uexai furore afh. qui siniiliter sac. uexat suo
furore r. sac. uexa^ suos furorere R. Pythius Apollo a Pythone serpente a se interfecto. Liber.
Bacchus qui similzte?' suos sacerdotes iurere facit. C. serpente om. AYblG,rmva. a pithone ser^en^e
apellmit E. Pythius a Pythone serpente ApoUo fh. 13) aut (om. praepos. a) tinnitu acuta aut
sonora AG. acuta'] acuto a (a. = aera?) ««nnitu aut sonora -/• a //nnitu acuta (accuta 1) aut sonora
I.mv. a tin. acuta a^ctem son. a. aut a tin. acuta aut son. fh. Qui schol. non intellexit, scripsit :
a tinnitu acuta [aut] sonora. r: id est tinnit?* acuto (ex Verg.) aut sonora. b: acuta aut sonora.
14) Ainnitu A,ma. in nitu y- humaniiw v. totum ^chol. om. b. locum Vei-g. om. r. ?/nnitu' Cfh. C:
acuta. sonora, a tinnitu metaph. Virg. peliou tinnitu etc. 15) schol. om. AR,r. c^orib. yBco.
clwrib.] cytharedi (cita redi cp) matris diu = deorum (non domini G?). V. 9. Tristes s. fjuatiunt
mentem homin«OT y ^. q- mentes homims b. Rell. om. hoc scholion. 16) Emphasis est om. AY,rC-
e?ifas. 1. 17) \oois omn. libri. Scribendum A'o?-jcis aut Norici locis. conf. Porph. Plin. H. N,
XXI, 7: Pannonia htmc fjignit et Norici Alpiumque aprica. Ar(,v: laudauit. ut et uorica s. q. c.
optimi enses fiunt R. opt. glad. sunt r. conf. Acr. ad I, 1, 13; 15, 17. ut om.. Cmvafb,
64 ACR. ET PORPH. COMM.
idco cx proiiincia fcrniin laudauit (Est autcm Noricum pars lUyrici), ut
Very. G. III, 474): Et Norica si quis Castella.
10. nec mare naufrarjum. Naufragia faciens, quasi nau/fragum. Verg.
(A. III, 553): Et nauifrayum Scylaceum.
-) 11. 12. tremendo Juppiter ipse mciis tumultu. Terrorem tonitrui dixit,
undc Very. (I, 330): Ei mortalia corda Pergentes humilis strauit pauor. fille
flaqranli Aut At/ion aut Rhodopen aut alta Ceraunia telo DeicitJ.
12. Juppiter ipse. Acr i^luuius. Ruens. Impetuose sacuicns.
13. Fertur Prometheus adderc principi Limo coactus particulam. [Belle
lu dc fabula sensus praescnti intentioni nccessarius conceptus est. — Porph^
— Aiunt [autem] Promctheum, cum limo liominem fingeret, iussum ex
unmibus animalibus particulas, prout erat corum natura, homini adponcrc,
uim leonis stomachu «t/posuisse, idcirco quod iracundia magis accendamur.
Timorcm a lepore ponunt, a uulpe astutiam caeteraque a reliquis. Ordo
\'i est: fcrtur Prometheus coactus addere principi limo particulam desectam un—
ditjue el adposuisse nostro stomacho uim insani leonis.
13. 14. Principi limo. Quo primum homo factus est.
14. indique. ex omnibus animalibus [Quasi ex multis homincm com-
posuerit].
20 17. Thyesten. Atrcus [autem] ct Thyestes fratres fuerunt. Thyestcs
3) naufragaim faciens 2. naufrag/a patiens r. quasi na.miragum Aya. quasi nf«/fragum G,mv.
quasi nauffragmni l,fh. qnia naufragium r. quasi miuis fragum R. naufrwjum] s. facit quasi naufra-
g/uin b. quasi nauifr. om. 2. Caulonis que arccs (Aulonisq. l,Cmva) oni. AyRr., s«/laceum A.
sil. 1. scill. Y- scileum c. syllac. mrv. c/llac. R. Scylacaeum C. scylaceum afli. 5) tcrxorem U^mUui
Ayb. terrore tonitru/ RG. tremore tonitrws mvafh. tremore ex tremendo ortum. C: propter
fiilmina, unde est : et mort. etc. <?'e»j.] id est fli. s. = scil. y- 8) aer pluuius Ayb (pluuiens). aer
IJ9. rell. om. h. gl. — Imp. saeu. om. A,r. irap. seuiens uel uenieus h. imp. decidens C. rell.
ueniens. 10) I)e fab. scns. AyRjr. de om. h. fab. oni. l,inva. fabulae sensus fh. Fabula est.
Vitm*iiheus cuin ex limo hominc7« fingeret, ex omnibus etc. r: Ordo est — leonis. De fabula
etc. )i: fertur Prometheus — leonis, om. de fahula — reliquis. Ordo est. intentione 'f. ?/(cnt/oni
r, rcll. infentioiii. Aiunt autem R, aiunt om. autem 2. rcll. Ait autem. homines nivafli. rcll.
hoiiiinet/i. cx linio hom. formaret 2. oinn. nliis anim. IJ. t/sum cx aliis anim. 2. fzsum r. ideo
quod n. prout iiidvbatur uaturne homincs 2. ai)pos«/i — accenditer 2. apposajY, a lione uim sum-
tam stoinachu, el idco irac. luag. accenrfimur, timorem rfe/jro»?i5j< a lcp. etc. C. iracun. 14) \ionunt
Ay, pon/< b,r. \\osuit invafli. Post nslutiam addunt f h : a lupo rapacitatem, ab C([uu uoTucitatcm,
a coluinba libidincm, ct cx reli^iuis rcliqua, ac pcr hoc intelligitur iiihil grauius csse homine.
rcll. halicnt: ceteraijue a reHquis. Scholia Acronis, Porph. ct Comm. Cruq. ad Prometheum spec-
lantia in G. II. Uode rcr. inyth. Vi.l. II 1.. 87 ct I , t)G n. 63 intcr sc confcruntur. 15) Ordo
- /eon/s om. A. .■l</*A;re pro addidissc b. 17) principi limo'] (pio priiUMm homo factns est Ay,
(|Hi ndscripsit : hic esl adnm. li : hic cst adam, qii/ priniM factus est liomo. 18) glossa ex -(h.
rcll. (iin. (cx Porph.). Quasi c. m. h. coinposucr/< afh. qtiasi qui — composucra/ R,mv. quasi
qitihl ex ni. h. coinposuerji 1. quasi ex in, h, composjwV b. schol. om. Ay^^r. 20) Attci -0(p'SO£tY-
li.ito; hoc cst, nb inipii cxcmplo fidem dat faclo siio fh. rcll. om. C: otiio Tiapoto., id cst, ab
cxemplo iinpii oslendit qiiain sit atrox ira ct exitiosa liniiiiuibus. (Porph.) Atreus et, om. au-
fcw, .\YcHl,rmva. t/iicstc;i ■; in Ilor. ct .Vcr. thicstes Abl.
IN CAKM. r, 16. 65
uxorem fi-atris inccstauit, hic [ille] filios eius patri epulandos posuit. Quod
scelus et sol fugisse narratur. Undc Verg. (A. I, 568): Nec lam aversus
equos Tyria Sol iumjit ((/> urbc, et Slatius (Tii. I, 825): Et caligantes ah-
rupto sole Mijcenas.
18. 19. nltimae Stetere. Extiterunt usque ad euersionem. Causae. Con- 5
dendis at(|ue eucrtendis ciuitatibus.
21. inprimeret<jue muris Hostile aratrum. Haec consuetudo fuit, ut
aratro (signa? muri?) ficrent. Ver<j. (A. V, 755): Interea Aeneas urhem
designat aratro. Itcrum de cucrtenda Cicero in Philippicis (II, 102): Ut
uexilhun tolleres ct aratrum circuraducere.s. [21. Insolens. Tantum modo in
ira commotus.]
2'2. Conpesce nientem. Id cst, noli irasccndo rae imitari cjuera pac-
nitet.
24. 25. in celeres iamhos Misit furentetn. Scilicet propter irara.
25. 2<o. nunc ego niitibus Mutare quaero tristia. Hoc cst, blandimentis 15
miitare iracundiara cupio.
27. Fias recantatis amica ohprohriis. Recantantur [autem] obprobria,
cura, rautato carminc, repraehensiones laudibus corriguntur.
2^. animumque reddas. Hoc est, spem mihi redintegrandi araoris
facias. 20
20) fuerant fh. 1) Atreiis (sic) iixorem fratris incestauit Ay. ille Ay. thjestes uero fr. ux. inc.
lG,va. incestauit i. uiciauit ille i. atreus uxorem fratris sui thiestis. et ille thiestes apposuit filios
epuhmdos patri illorura i. fratri suo et ^erwcto sce/ere fugisse narratiir. tiero et fM«te?» om. A7E,rm.
Quod scehis et sol fug. narr. ARl. quod sceL sol fug. dicitur, om. et, 2. quo scelere (peracto?) et sol
fug. narr. y. pro scelere r. quo sceL d. «epul. posuit K. e]}. posuityd.r. ffjjposuit bRl,mvafh. a7ite\io.
Plaut. Rud. II, 6, 26. C post fuenmt, fh fuei-«nt habent haecce : qui quia in seditione alter alteri
nocere non poterat, in simulatam gratiam redierunt. Qua occasione Thyestes cura fatris uxore con-
cubuit. Atreus uero ei &\ium e'pula.ndum apposuit. Quod scelus et sol. fug. narratur. Conf. praeter
Ilygin. 88. et Apollod. II, 4 Seru. ad Verg. A, I, 568. Loc. Verg. om. Ayb^r. unde uirg. R. rell.
hinc, om. C. 5) extiterunt yRG. extitC7"e mvafh. om. AC, totum schol. om. r. s. ire b. Catisae. In
cond. R2, rell. om. in. C : hoc est, haec eadem causa fuit delendis urbibus, haec enira consue-
tudo olim saepe fuit , ut tam condendis quam euertendis urbibus aratro sujna fierent. de con-
denda Virg. Interea — aratro. de euertenda Cic. — circumducere^ 8) fierent ut de condenda
Virg. Cfh. de cond. ora. Aybl^G^rmva. item Cic. de euert. in Philipp. mvafh. Iterum de AybR.r.
uertenda A. rell. euert. — cic. in phil. AyR,Cr. b om. Iterum — circumduceret. IG om. ut de
cond. — circunuluceret. Tolleret zd aratr. circumduce?'e< Ay^^r. rell. toll. et ar. circumducere^.
Edd. Cic. tolleres et aratr. circuraduceres. 10) gl. om. Ay^r. C: ira commotus. B',p : superbus.
12) Schol. om. r. Noli in irasc. me A. paenitet Ay. 14) Schol. longius Ejntheton — iambeis
om. Aybjr. 14) Scil. pr. irara y. pr. ir. sc. mvafh. glossam ora. A,r. /eruor'] ira yb. 15) hoc est
yb. G. om. rell. id est. bIaudie«(?o C. iratn y. 17) Recatitatis'] i. e. meliore carmine deletis
Yrl2G,mvafh. ora. A,rC. meliore carmine b. — autetn om. Ay^jrC. oppr. afh. rell. obpr. cum
multo carm. AlG,mv. cowmiutato carra. r. rell. dum mut. carm. — repraehensiones laud. y- et
reprehensiones laud. 2. carm. repreh. laud. corrigautur r. 20) redinte^ram Ay. araorem 1.
Schol. om. b,r.
HAUTHAL, ACK. ET PORPH. 5
CC, ACK. ET l'UKril. COMW.
PORPHYRION.
() milre puhhm fdla pulchrior. Hac ode 7:a)viv(.)oi7.v repromittit ci
:, in (juaiu probrosuni carnien scripscrat Tyuclaridac cuidam, amicae suac, id
est rccantaturus ca quac dixcrat dicitquc se iracundia motum haec scripsisse.
Adfirmat autcm non magis Matris magnae aut Apollinis numine instinctos
iurcrc quam cos, qui iracundia sint incitati, adeo ut nulla ui liic furor dc-
tcrrcri possit. f
10 D. 10. Noricus ensis. Specicm pro generc posuit; non enim Norici tan-
tum enses fiunt, sed sic dicitur, ut Verg. (G. II, 451): Leiiis innatat al-
nus Missa Pado.
10. Mare naufrngum. Aliter mare naufragiim, aliter homo naufragus
dicitur; mare cnim facit naufragium, quasi uau/fragium, ut Verg. (A, III, 553):
i:, nauifragum Scylaceum, quod ibi naues frangantur.
15. IC). Insani leonis Vim stomacho «<//>. n. Bellc de fabula sensus
praesenti intentioni nccessarius conceptus est. Ait autem Prometheum
limo homincm tingerc iussum et ex omnibus animalibus particulas homini
adponerc, uim leonis slomacho adposuisse, idcirco iracundia magis nos
20 inccndi quam idla alia animalia.
16. Irae Thyesten exitio graui. lam hoc aTzh uapaostY^xato? infert,
probans, quam sit ira atrox et exitiosa hominibus.
POUPll. Ode XVII^d Tindaridem R. Argiiraentum ad M edidimus, quocum fcre consen-
(iunl R2G,rva. Plura transposuerunt uel mutarunt th: Hac Ode Tyndaridi cuidam amicae
suac in quam carmcn probrosum scripserat , repromittit -C(?av(oo(c<v, id est, recantaturum ea
(luao — ea scrii)sisse. 5) ei. om, I>,fli. snit ]\[2RG, tli. rell. sunt. 7) haec MR2.r. rell.e «.
«) Adfirm. M.
t '^ii in ed. Fabricii secuntur duodeuiginti uersus inde a verbiw Sc7'ibit palinodimn usfpie
ad Adritmo pro Adriatico et posuil spcciem 2)ro yenere more suo non Porpliyrionis scholia conti-
nent -cd Clirjstiani L.VNDIXI Florentini explicationes errore trnnscriptas. Quae non sine
niagna ncgllgcntia a Nic. Iloenigcro ad uerbum repetitae sunt in ed. 15;\s. a. 1580 et nunc
tcmporis a Braimhardo S. II p. XXVII. XXVIII, nuperrime autem ab Editore Pragensi, qui quue
de hiK; crrore io Mus. Rhen. a. 181G p. iJ23 et /n parte prinia ed. nostrae p. 32 monueramus,
ucl in altera oditione negl(!.\it. 11) norici enses tantum U. apiid noricos 2 et C. norico , om.
in, M,rv. i» Norico afh (OV). Noricus i. hispanicus ud baioarius BcoE. 15) facit naufrag?um
MA2G. facit uaiifra//M7K R. (piasi naut fragium add. G, quasi ?if«;fragium M2, om. ut nanifragum,
Marc enim facit naufragum sillaccum R. Verba AlitQr — namfrafjium om. rvafh , qui scliol.
inci|iiunt : ut na«/fragum (ut- nc/^fraginm v) scylaceum (scyll. rv). Scrib. est Scylaceum, Sxu-
}.'i/.twi, n<in Scylacftcum cum C aliisquc. Scyll«eum M. Ifi) frangautur MB'^'(. rell. frangwn-
tur. 17) 1'itrphyrionls ct Acronis scholia ad h. 1. mi.Kta iuter se esse apparet aut altcrum ex
altcro aut otrumque ex fonte communi ortum. 18) esl om. rvafh. 19) ct om. M, adpon. ad-
po^. M. 20) irfc. MI5'.p,rafh. 21) qua wulla M. quam cetera anim. Bcp. 22) dr.o "ap. om. R.
sinc lacuna. per iiaradiu^nia ilictuui R. r:o(paoiY[A. MG. 23) probff< B.
m CARM. I, 10. 17. 67
20. 21. Inpn'mcre(que muris HostUe aratrum. Hoc est: hacc eadcm
ira causa fuit dclcndis urbibus usquc adco ut, ubi fuissent inuri, aratrum
duccrctur.
22. 23. Me quoque pectoris Tcmptaiiit in dulci iuucnta Feruor. Mc
quoque, inquit, iracundia calorc iuucntac magis acccnsa incitauit in iambos. 5
Jambi autcm ucrsus aptissiini habentur ad inalcdicenduin. Dcniquc et
Calullus, cum maledicta minarctur, sic ait (conf. 40, 2): At non effugies
meos iambos.
27. Fias rccantatis amica. Kccantari probra dicuntur, cum contraria
probris carmina fiunt in eum, cum malcdixeris. 10
CARMEN I, 17.
A€RON.
Et hanc oden [recantando] ad Tyndaridcn scribit Horatius. Cui ut 15
plene satisfaciat, inuitat cam in fundum suum, qucm in Sabinis habebat.
1. 2. Velox amoenum saepe Lucretilem Mutat Lycaeo Faunus. Dicit
crgo, contcmpto Lycaeo, monte Arcadiae, uenisse ad Lucrctilem montem
Faunum, quem quidem Incubum uocant. (Lucrctilis autem mons in Sa-
binis est) Sed hic magis Pana pro Fauno uohiit intcllegi, nam et capcllas 20
suas eum custodirc dicit. Ergo magis ille ordo esse debuit: Lucreti// Ly-
cacwm mutat; sed est uTraXXa^rj figura, nisi exemplo hoc ipso Lycaeo Lu-
cretilis conparatur, quod utrumquc saepius commonet.
2) im om. B. adeo ixpque M. 3) duceretur MR, (feduceretur 2G, zwduceretur rva. indu-
cerew^ fli. 5) iuiente MR2G,rva, hmentae Ctli. conf. de script. cod. M. p. 14 priniae partis
ed. meae. 6) iambicj rvcfh. 7) Ast non 2. 9) recantatis remutatis vafh. om. MR2G. 10)
eum ciwi M. eam G. male dixerts MRB2G. rell. maledixerimMs.
ACRON. Ad t?mdaride7« A, ode ipsa caret inscriptione. initio primi scholii : Ad t^nida-
riden scribit A. Ad tyndariden paranetice 1. Paranetioe tindaridi ad eandem meretricem b.
Ad eandeni meretricem Bern. K. Paranetice tindaridi agri sabini laus et montis lucretilis y-
15) Etiam hanc G. in hanc[2. et om. h. recant. om. yRl^^Crmva. 16) ex v. 15 ad plenMWj R2.
pl«ne r. plene om. C. eam om. C. Hanc oden cantanda eidem scribit lioracius b. 17) lycaeo
relicto qui est mous archadie b. arcAadie yl. mcuhum deum 2. oni. deum YRlGrva. conf. Au-
gustin. Ciu. Dei XV, 23: Syhianos et Faunos, quos uulgo incuhos uocant. Seru. ad Verg. A. VI,
776. im«/m A,fh. quidem yR, rell. quid«m. Y erha LTicretilis — est Porph. sunt, cum quo Rl :
mons est in sabinis. Pan AbR (pati), r. rell. pan«. om. y : set hic pro fauuo magis uult in-
telligi. ^j/jaunum quem — pro fauuo — b. 21) ille om. b. 22) et est mvafh et r (sedem =
sed e). sed om. C. ypall. fig. Ay. Lucretilis pe?'mutat C, mut« A. Verba ex hoc ipso in
omn. libris obuia correxi : exemplo hoc ipso. etenim exo = exemplo. 23) com9?jec?et (commewdet?)
A. comtet (c deleta a m. 1) y- commowet bv. commonetur 1. commo?«et G. commemoi'et R,r. com-
mutet afli. Quis commutet? Faunus an Poeta? Faunus quidem saepe Lucretilem mutare Ly-
caeo dicitur, sed hoc loco de poeta agitur, a quo Lucretilis Lycaeo comparatur. idem in hac oda
saepius utrumque montem commonere fertur. hinc commowei recepi.
5*
(jy ACR. i:t ruHi'11. comm.
3. 4. Dcfmdil uestatem capeUls Uscpie meis phiuiosque uentos. Rcmouet
acstuti ct frigora prohibct, ut Very. (P>. VII, 47): Solslitium pecori defen-
ditc. Usque] Continuo. Pluuiosque uenlos.'] Pluuiani ferentes, tempestivios.
5. Injiune. 8ine periculo. Arhutos] Arbutum, quod uncdo appellatur,
'} libentius caprac persequuntur ad pascenduni, ut Ver(j. (G. II, 520): Dant
arhula siluac, et alibi (B. III, 82): Dulce satis humor, dcpuhis arhutus
huedis.
(i. Deuiae. Errantes, pascentes, ut Verg. (B. VI, 40): Rara per occul-
tos errant animalia monlis.
10 7. Olcnlis. Grauis cnim et hircorum et caprarum odor est. Ergo
olcntis ct foetcntis, ut Verg. (B. II, 11): [Allia serpillumque'] herbas con-
tundit olcntis, et (G. IV, 270): graue olcntia centaurca. (Uxores) Axupo-
Xo-ia est, ut Vcrg. (B. VII, 7): Vir gregis ipse caper deerrauerat, et Verg.
(G. in, 125): Quem legere ducem et pecori dixere maritum.
l.j {•. Martialis. Martis dicatos tutelac, ut Verg. (A. IX, 566); Martius
a stahulis rapuit lujius.
— Ilaediliae. Haedilia sejjta haedorum, per (synecdochen?) continens
id [pro eo?] quod continetur [auvsxoo/ixciic].
2) FHfjora cum omn. libris seruaui, lemma «mplificans. Aliter C : def. aest. remouet aestus et
pniliibet, sie. Solslit. pecori defcndite. mque'] semper, cox\t\r\\\e. pluu. uentos] frigora: pluuiosos. tem-
pestuosos. 3) eoutinuo Ayl. onr r. eontinue Cnivatli. ualde 15'.;. iugiter, uakle uel continuo b.
— tompes^uos A, recte. ut Cic. N. D. II, 53 etesias et Justinus XVI, 13 imbres uocat. rell. tempes-
^uosos. schol. om. 7,r. Id est, remouet h2,r.ut — defendite om. lG,mva. 4) periculo Ayb. rell.
(laninn. -ine danmo, sine periculo C. gl. om. r. • — quod Ayl)lG. arbutos] arbutws quod R.
arbutum quam mva. <[\iem fli. Alicjuando ope uerborum Plinii II. N. XVI. 31: 'arbutus siue
uncdo' temptatum ibam , pro uuhjo scribens unedo, ita : Arbutum, quae unedo appellatur, liben-
tius et q. seq. , sed ncutrum quod seruandum iudico, cum unedo et arbor et fructus diceretiu-,
ut 1'Iiii. II. N. XV, 34. Utrumque in locis Vergilii habes. 5) persecuntur yG. 8) occultos
AyK. /ncullos Crmva. i/jnoios, b,fli. iit — montes oni. 12G. 10) et hirc. AyblG. rell. om. et.
— - etl AybSH,r, rell. om. esl. olentis et ylvr. nm. ct A, Cmvafh. ol. i. futentis 2, fet. yI)!''-
11) Allia .xerp. <un. Ayjrfh. 12) alt. loc. Verg. om. lG,rmva. — uxores']. Hoc schol. om.
Ayb.r. ach> riil. IJ. a(yri«!. mva. 'i7.'jo'jL IGCfli. rfewrauerat pro de«/«ui'rat r. rell. deerr. 15) Mar-
tial/.t AyHG ut uet. Bcrn.K., rell. ISIartialei, marciales, merciales. marti dicatos, oni. tutelae et
loc. Verg., 2. 17) hediline BE, haedilia y (e erasa). ediliae b, haedilia A»,mv, aedilia r, hoe-
dilia afli, lioodHliae C. Vet. Bern. K. ad Iiacdiliae suprascriptam glossam mons, quae uereor ad
u. sub^eq. Usticae pertincat. Etcnim B'i habcnt ad hediliae glossam siluae et ad Usticac scho-
lion I'or])liyrionis: Ustica mons cst in sabinis. llinc Uacdilia est silua , quae quidem aeque
montana dici potest ac mons siluosus , (|uem nos in Sabinis morautes vidimus. Cui explica-
ti(mi genitiui Ifacdiliae non tam alicna qnam uideri possit est Acronis glossa septa hcdorum
.VyllG^mv. saoiita aedorum r, scpta hoedorum atli. hoed^/lorum septa C. (nequo hoed«Iiae,
neque haedwlia in lodd. cst). Namque Acron proprii 'nominis Ilaedilia etymologiam exponens
ct ad genitiuumllacdiliae scribens uerba Haedilia septa haedorum non haedilia nominatiuum no-
minis appellatiui plurali numero et proprio sensu lamquam lectionem statuit, quippe quae et
ad ucrsum et ad rem minus idonea est et jiotius temporis deciu-su , ut ueri simile est , ex illa
Acronis glossa originem duxil atque ctiam in Porphyrionis codices recciitiores transgressa est.
IN CAKM. T, 17. 09
10. IJtcumque. (^uandocumquc siue quoticnscumque.
11. IJslicne. Aut nomen montis aut uallis. Cuhanlis] Depressae, ut
Verg. (A. III, Q^d: Mcijarosque sinus) 7'apsinn(/iie iacenlem.
12. Leuin. Pro leuigata, limpida (ut Verg. Ct. I, 109: Elicil illa ca-
ilens rancnm per leuia murmur Saxa ciet, et ibid. /V, 45: Tn lamen eleni ■'j
rimosa cuhilia limo Vnf/e foucns circum).
13. Dis pietas mea Et musa cordi est. Et rustitia mea et carmen
meum placent diis.
14. Hinc. De hoc Sabino fundo.
15. Manahit. Abundabit. J<t
16. Opnlenta cornn. Metaphora a cornu Fortunae, quo dicitur diuitias
consuesse largiri.
17. Reducta. Secreta, refrigerata (ut: penitns . . in nalle reducta).
Caniculae. [Canicula] Stella est in ore Canis nimios adferens aestus.
Ex his iam patebit, cur ediderim //aet?<7«ae] Haedilia septa liaedorum, nnminatiuuin scilicet sin-
gularis numeri more Acronis repetens. Verba per continens i. q. c. q^xizvjj. afli. om. A. per con-
tinentew Y,r (om. s>-nccd.) K, sjniecdochicos per Gl,mv {conWnent iderti). hoedwliae septa] hoe-
du\or\m\ septa. metony. coutinens pro contento C. Ista altera scholii pars serius addita est a
grammatico quopiam, qui etymon nominis proprii //aedilia pro haedilia, iiominatiuo plur. a no-
mine appellatiuo accipiens illis explicuit uerbis, quae sic intellegenda et scribenda videntur:
per tiynecdochen continens iiro eo quod continetur.
1) quandoc. siue AyIG. quand. uel R. qu. mit Gmvafh. scliol. om. r. Ordo — Inpos. om. Ay.
quandocunque. quocunque modo b. personuere RlG. personuenmi Gmvafh. metuent R. metuerent 1.
2) aut insulae A. totum schol. oni. ■(■''• A. om. et uallis. idem in Epistidis (7, 16, 5) de situ eiusdem ual-
lis : continui monies nisi dissocicntur opaca ualle, ([uae in RlG,mvafli. ?<e? uallis RlG. et uall. Cnivafli.
Ustica uallis ubi fundus erat 2. 3) fapsumque A. tassumciue R. tajM^jlumque ■/. ta^j.tumque bl,Cmvafh.
schol. om. r. megarosque sin. om. AyV>. 4) totum schol. om. r. pro om. A. pro leti. limp. yh. leu.
plana RlG,Cmvafh. plana — circum om. AYb. 7) Et — diis y. pietas mea] iustitia et c. m.
pl. diis C. et iiist. mea om. 1. Scholion Id est carmen — honori fh. om. rell. libri. cordi est.
placet Bcpb. pro a& cor '(\:>. 9) Et hoc schol. om. r. Ab in lemm. habent hic, contradicente
glossa: de hoc sab. fundo. y hmc id est de h. sab. fundo. Hic in Acrone ortum sine dubio
est ex iteratione huius uoc. u. 18 et 21: Hic i. e. de sab. fuudo. 7iam loci est v. hinc i. e. —
loci est Al,mafh. Nam loci est serioris originis. Hinc ex agro sab. C. hinc ex sab. fundo Bcp.
Acron hinc, Porph. hic leg. uidetur. ad plemim habundanter •[. benigno largo dono •[\). gl. ab-
undabit om. r. ruris terrae •(b. honormn frugum 'jh. opidenta difFusa '(b. 11) MetJi/bra •(h. per
metaphoraT» cornu r. consviesse AybRljCrmvafh. consueMme 2. 12) largiri Kf2 ,Q,t . rell. ligari. om.
bR. C post Fortmiae interposuit quae ex Porph. petita sunt quod Hercules -- dicitur quo etc.
13) Schol. om. r. secr. et refr. A. rell. om. et. b addit: in meo fundo. Bcp. reducta secreta. hic
\\\ meo fundo. Rl,Cmvafh adiungunt quae Ayb omittunt : ut j^fnitus — reducta. Duos Maronis
locos hic lapsii memoriae, nt non raro a grammaticis fieri constat, confusos siue consutos apparet.
Etenim uerba in ualle reducta ex A. VI, 703 conf. VIII, 609 petita sunt, consarcinatum autem
nocabulum pi^nilus ex eiusdem libri u. 679 : j)^nitus in ualle uirenti profectum illisque accommoda-
tum. 14) schol. om. A,r. canicula om. ybR. est om. 1. nim. aff. estus yh. aestus dies canicula-
res b. Sirii stellae (stella est ?) in ore Caniculae , afferentis nimios calores ut — arua. C.
u. 19. estiferi arua dies caniculares A. fwndit (in A man. 1 mut. u in i) can. estif. arua. dies
caniculares dicii •(. aestus i. e. nimios calores, ut Findit — arua. dies canic. dicit R. nimios
calores om. Ayb. aesfus ut scindit — arua dies ca. dicit r.
o
70 ACR. ET PORPH. COMM.
Fide Teia Aut a chordis, hoc est, a fidibus, lyrica, aut a ciuifate
[Arcadiae] Anacreontis poctae.
18. Vilalns neslus. Id est, ut Verf/. G. II, 353): Fmdtt cams ncstifcr
arua, dies canicularcs dicit.
5 U>. Dices. Cantabis per citharani. rn uno. id est, in amore Vlixis.
21. Leshii. Lenis uini, Lcsbii a loco, ut Vcrcj. (G. II, 90): Quam Me-
(Injmnaco carpit de palmite Leshos.
22. ScmcleYus. Mc.-pojvu|xixov [est]. Thyonc autcm mater Semeles dicta
est, matris Liberi patris. Dicit ergo per uinum rixam inter se non futuram.
K» 23. Thyoncus. Fuit ct Thyoneus Liberi filius, qui in Chio insula reg-
nauit, pater Thoantis, Lemni regis, cuius filia fuit Hypsipxjle, quae, con-
iuratione aducrsus uiros facta, sola parentem seruauit, quam fabulam Sta-
tius narrauit iu carminc (Theb. lib. V. inde a. u. 240).
24. Nec metues protcruum suspecta. Id est, non eris suspecta de eo.
lo 25. Cyrum. Ahcrius amatoris uocabukim sub uituperatione memo-
rauit [Cyrus hic riualis fuit Horatii sed despiciebatur a Tyndaride].
Dispari. Tibi in amorc non conscntienti.
2C). Inconlinentis. Pctulantes ad laesionem, uel ad damna promptas,
quas propter amoris furorem quidem haberc solent.
1) aut - iioetae Ay (lyric/s) b (corilis). Conla in iiett. Iloratii cocUl. frequentius quam c/iorda.
aut cordis i. a ful. lyricrt — poctac r. aut chordis h. e a tid. lyric« aut a ciu. arcadiae anac. poetae.
ut in epodo Anacr. teuni. mv. aut ch. h. e (om. a) fid. lyricw aut a ciu. Arcadiae. An. po. ut in Ep.
An. Teiuni afh. ciu. arcadiae etiamrecc. codd. TilG.Jlde ieia corda nacrcontica b. C .scholia Acr. et
Porph. miscuit : fide Tnia lyrica scu fidibus lyric/s. Teia autem dicta est a Teio An. po. lyrici oppido
ctc. Indc oppido nuper in Acr. inrepsit. Vetustiores Acronis codd. u. Arcadiae arguunt seri-
oris originis additamentum, Cod. 2: fide Teia. Teium e.st oppidtmi pUriyiae patria poetee Ana-
creontis. Jidc Autem cordis aul lyricis carminibus, quibus illo amorem circes et penelopes anio-
rem scripsit. B'.p: 71?/« oppidum yrecorum est etc. gl. om. 2G,r. in am. A^. in om. mvafh. la-
hornnllis in wnum lcmma in A. in uno s. Uli.xe B'.p. (>) lewis uini lcsbii a loco Ay. leuis r.
opfiim uini a Lcsbo insula, et est spec. pro gencre, mvafh. Lesbium uinum le«e est 2. id est
lconis (L ieni») iiel optimi uini — genere It. 8) il/atron/micoii A. watronomicon ybR. »?jatro-
moiiicon mv. ^natronymici/wi (iC. /)atronymicon r,afh. est om. AyGtrC. matronymicon recipere
non alj.stinuimus , licet uocabulum patronymicon apud Graecos aeque ac Latiuos commune sit.
lionc Ab, tirone -(, t/iione R, rell. Thyone. 9) est om. .\,r. inter se uon fut. AyR^r. De re
rnnf. Cic. N. D. 111. 23. ApoHod. III, 5, 3. Diod. Sic. IV, 25. 10) Thinncus Ayb. Thyoneus
antem fil. Libcri fuit mvafli. 11) tho lesW regis A-fbRl^r, lesbM G, lesb. om. mvafli. hip-
sipile A. hisip/iile y. rell. hypsiiiyle, Ilypsiphilc etc. 12) adu. uir. facta AybRl^.r. — pa<m«
AybRG.r. rcll. parentcm. sm carni. 2,nivafh. sdiol. oni. C. 14) schol. om. ARlG,rmva. est
in yb.fli. 15) cyrnnn 2. c/rum •(\)'.o , rcll. lyrum. — «om/nauit 2. Altcram scholii parteni
C)fnis liic — Tymlaride om. AyRlG^rva. hab. bB'^2,mfh. Isle riualis /«tw/ Bcp. 17) tihi om.
Yb2,r. in amorfm yUl.r- consentiente b. dispnrij amore non consentienti, om. tibi in 2. 18) in-
contincn</« A in Ilor., incontinentcs in schol., incontinen</« in lennn. ^2 ut plurimi nctt. codd.
Iloratii. jiet. ad, om. «e/, Ayb,r. incontinentes pronas ad te interficiendam ]'-^h. 19) quns jnvj^fer
2. rell. 7?/of/ pcr. iici pro amoris furorem quidam aberi solent b.
IN CARM. I. 17. 71
27. Coronam. Pro ornatu mulicbn posuit, ut Vcrg. (A. I, (\f)b): Du-
plicem gemmis aiiroqiic coronam.
PORPHYRION.
Vclox amocnwn sacpc Lncrclilcm. Et haec ode ad Tyndariden scribitur, 5
cui plene cupiens satisfacere poeta inuitat cani in fundum suum, qucm in
Sabinis habebat.
1. 2. Sacpe Lacrctilem mutat Lycaco Faunus. Ea figura hoc dictum
est, qua ilhid apud Vergilium (G. I, 8): C/uioniam pingui glandcm matauit
arista. Sensus est aher: relicto Lycaeo monte Faunus in Lucrctilem uenit. JO
Lucretilis autcm mons in Sabinis est.
3. Dcfendit aestatem. Ita dictum cst ut Verg. (B. VII, 47): Solstitinm
pecori defendite, significat autem prohibetc.
7. Olcntis uxores mariti. [Vcnuste] capras dicit uxores olentis mariti,
quia hirci, quorum uxores sunt, malc olent, id est foetent. Olcntis ergo in
non simpliciter accipiendum, sed \)xo grauiter olentis, ut ilhid Verg. (B. II, 11):
Alia serpylhimque herhas contundit olentis.
8. Nec u. metuunt. yViToxr^c: est oy%\j.a. {locutio subtilis et tenuis?),
cum minus dicitur (et) plus intellegitur, ac si dicas non indoctum homi-
nem, quem uelis intellegerc doctissimum. 20
9. Nec Martialis Haediliae lupos. Et hic metnunt subaudiendum, quia
sic se habet sensus: Nec colubras metuunt Haediliae nec lupos, quos Mar-
tialis ait, quod in tutela Martis sint.
10. Utcumque — saxa. Utcumque pro quantocumque. Scnsus enim:
Quandocumque cautu fistulae Fauni Usticae montis saxa resonuerunt 25
1) muliei'/5 b.
PORPH. Ode XVIII ad eandem 11. Idem tere argnmentum in Acrone. 5) £t om.
Btp,vafli. — tj-ndaridcH IMG. pl«ne K. 9) ^'Aaoniam ]M,rflip. Caon. Ii,va. Pro ea Jif/ura —
Virg. habet C : IlypallagG. ad Imnc modum scripsit Virg. Chaoniam etc. 10) Sensiis est alter
RG,rv. Sensus alter M. Scnsus est autem 2,afh. Est ergo sententia C. De u. aUer conf. Porpli.
ad I, 11, 3. Contra Qaidam : '■Sed sensus est aliter correxi, poteram etiam senstis est autem
aliter sed facilius sed ante sen^aum excidit.' Sed — aliter amend. Lucretilis autem mons in Sab.
est MR2. est in Sab. Crvafh. Eadem glossn in Acrone. 12) est om. rvafh. 14) Venuste vafh,
om. MR2. uenisse capras Mariti ol. ux. d?(cit b. In B man. 3 adscripsit uenuste. IG) proME,2G,y.
om. afli. — atque illud 2. aHa serpj-11. MG. conf. Varro R. R. I, 35 et Cato R. R. 73 ser-
p?/llum, ut cwmba Carm. II, 3, 28. olentis atdem R. 18) Lemma ad uiridis om. MR2. Nec niri-
dcs met. colubras subtilis et tenuis rva. Nec uirides met. colub»'os] Viridis , id est, subtilis et
tenuis fh. Verba subtilis et tenuis non pertinent ad uiridis, scd nec metuunt locutio subtilis et
tenuis uocatur. R : olentes. locutio subtilis et tenuis. Cum minns — doctissimum. XiTor/]?
est ayYJtJia MAG. Xitoti; est a/7j[J.o: 2. \iT.Tr>~fp cum minus r. Xittot-/] cum min. v. ).zi~i6Tf^ :
cum min. a. oxYJjj.a ?.£t7TT0Trj fh. 21) Nec martialis aediliae M. nec martialis edilirt 2G. martiales
edilia R. hacdiVia rv. /ioedili« afh. s«iaudienduni R. rell. audiendum. sunt R. metuent fh. 24)
Sensus enim MRG, sensus est 2,rvafh. sonuermit b.
72 ACR. KT roRrn. comm.
metu coliibrarum ct luporum, capreae mcac liberantur; Faumis enim eas
in honorcm meum tuetur.
11. rsticae cubunlis. Ustica mons in Sabinis est, quem cnbanlem sua-
uiter clixit, ad rcsui)inam regionem eius adtendens.
14. ///(• lihi cojiia — cornu. (In?) Sabino fundo scilicet. Ordo est
autem: Ilic tibi ad plenum manabit opulenta copia benigno cornu, uide-
licet copio.so et diuite; nam cornu uidetur significare Fortunae, quod Her-
cules detractum Acheloo uictor dicitur donasse Fortunae, idque etiam uulgo
cornu Copiae dicitur.
10 IG. Ruris hononnn opuhnta cornu. Id est, copiis rusticis.
18. Fide Teia. Anacreon lyricus poeta Teius fuit, id est, ab urbe
Teia (Teio? Teo?) in Paphlagonia (Jonia?) esse Sahistius (fragm. III, 44)
indicat, cum de situ Pontico loquitur. Fides autem cordae (chordae) di-
cuntur, [unde] et fidicinas Comici dicunt citharistrias. Repromittit ergo
15 amicae in agcllo suo secum ea lyricum carmen cantaturum.
19. Laborantis iu uno. In uno Ulixe scilicet.
20. Penelopen uitreamque Circen. Et utique amore lahorantes.
Vitream Circen pariun decore milii uidetur dixisse pro candidam.
21. Innocentis . . pocula Lesbii. AvtovoijLaota. non enim uini dixit /«-
3) est in s.ib. l)RB'.p. in sab. est MG, rell. oni. est les utinam M. eius reg. Rr. eius oni. C. ad-
tendens M. .')) Ilitic tibi cop. niaiffiwit (nianaJit in scholin) ad ]>. b. f. h. (sic) Id est sab. fundo scil.
firib) est auteni M. i. e. sabino scilicet 2G,r. In Asc. lemniatis ordinisque confusione quae ex aequa-
litate initii Ilinc tibi orta est, et uerba sabino scilicet et Ordo est omissa suut. sabino scil. om. fh. hinc
ex agro Sabino C. conf. Acron. Mini Porph. kic, nou hinc ut Acron, legisse uidetur. Id est autem ex
siglo T =: in, confusum cum i = id est, ortum i)uto. fundo Sabino A. 7) quod — Fortunae
om, R. 9) Cornucopiae afh. cornu copiae bK,Cv. coruu copia M2,r. Bct: opuknta i. e. copiosa
fortuna quae cum cornu pingitur quud fertur liercules acheloo detraxisse et fortunae dedisse.
conf. Ouid. Met. IX, 88. 10) Ruris honor«?« omu. fere codd. Horatii. Bci: inictuum terrae.
C: frugum terrae. Ruris honore MG,rv, rell. hono?'ww. Notatu digua iam hic sunt quae man.
2 ue:usta in eodem B adscripsit : '■ruris honor i. copiis rusticis. quidam codices habent ruris ho-
nore, ut sit aljlatiuu-^.' lltiuc :iblatiaum h<>nore mecuiu putabis ortum ex glossa copiis ^•■usticis,
quae ut recte intcllegereutur, lemmati addidi uerba opidenta cornu. 11) Teius om M. eius 6.
urbe feio b,afl>. teio M,Crv. tJieio R. tegi« D(i. H. Stephanus Emend. in Porph. p. 1C4: ^Jida
Teia'] — ab urbe Teo. male scriptum est : ub nrbe Teia. si tamen quod ibi legitur scholion Por-
phyrionis est.' 12) pafiag. M. rcll. jiaphlag. sinu R, /esituM. unde otw. ,vet.' A2. 14) cytha-
ri»/a bR, 15) se in eam afli. se lyr. C. rell. cum ea. decant Crvafh. 16) Edidi: in uno Ulixe
fcdicet, lemmata disiungens. Glossulae sunt multum uexatae. Laborantis in tino'] in uno ulixe
scilicel et utiqm- liberntis MU. liberat«« 2G (lorr.). — nt utique v. anirtre laborautes rv. in uno
Ulysse, scilicet ulraque amore labora/w fh. s. uhv/quc :iiii. lMli(irii«<<'.9 a. Accusatiui requiruutiir.
\\\nc fuit utrwpte om. laborans mittinuis, laborans et uti-aqiic oinui carent codicum auctoritate, et
prior uox ex posteriore mauifeste originem duxit. 19) MK h. 1. om. lemma. Posuerunt post
uini dixil. hic inn. po. lcsbii R.rvafh. hinc etc. 2. capu</ ISf. Autou. est rva, om. fh. non enim
uiiii (lixit MIJ2. nam uiiii dix. iva. (iv:iovo[JiO!olGt Lesbii jim uiui et dixit a Lesbo iusula ut
Virg. (G. U. 90) (^uaiuue - Lesbos. Innocentis autem pro lewis et min. cap. ouerantis fh.
innoc. lenis uiiii et min. cap. lacdeulis C. iniioc. luiuime noceutis nec cep. honerantis b.
IN CAllM. 1, 18. 73
nocentis. id cst, lenls et minlme eaput onerantis. Lesbii autem ulnl Intel-
legendum a Lesbo insula.
22 — 24. Nec Semeleius cnm Marte confundet Thyonetis proelia. Thyone
Semele a Graecis dicta, unde Liber Tliyoneus dicitur. Sensus autem est :
nec ebrietate rixae oriuntur. 5
25. Cyrum. Vldelicet hunc Cyrum amatorem Tyndaridis. Haec ergo
cum in Sabinls secum esse coeperit, non eam suspectam futuram, ne Cyrus
zelo imitatus manum ei inferat.
— Dispari. In amore non consentienti scllicet Inte(llegendum.)
10
CARMEN I, 18.
ACRON.
1. Niillam Vare, s. u. p. s. arborem. Scribit ad (Quintilium) Varum,
fidum amicum slbl laudans Tiburtlnum uinum, et suadet, ut qula (uernum) 15
competens tempus est, [slt] nullam arborem prius fj[uam uitem ponat.
Seueris. Posueris, ut Verg. (G. II, 319): Optima uinetis satio cum uere
rubenti [Candida uenit auis longis inuisa colubris.l^
2. Mite solum. Fundum excultum, ut Verg. (G. II, 239): Ea nec man-
suescit arando. 20
3. Siccis. Pro sobriis et ielunls uel abstinentibus uino, sine fj[uo raro
laetltia est, ut ( Verg. A. I, 734) : Adsit laetitiae Bacchus dator (et bona Juno).
5) oiitmtur MR2G,r. rell. orieutur (contuiu/e<). 9) ui amore MRG,v. i. amore a. = id
est fh. iii amore om. 2. iii amato?'e non cons. scil. te. Extrema uerba in te sensu carent et ex
compendio u. intellegendum (M. intellig. R) orta atque in vafh trausgressa sunt.
ACRON. Ad quintilium uarum A inscr. seholl. Ad quintil. uarum fidum amicum suum
ode XYIII. R. Ad quint?«« uarum 1. Monocolos quintilio uaro summam dicens uini sed cum
modo uoluptatem y- Alloquitur uarura quinttV/um de uitibus summam d. u. s. c. m. holucia.iem
paranetice monocolos b. Ad uarum Dcp (Acr.). Yaro (Porph.). 14) Quintilium om. AYbR12G,r.
15) uiniim om. -^. ut om. R2,r. ut nullam 2. suadet uhi (om. ut quia uernum^ eomp. temp. est ut
nuU. C. est omn. libri, nullus sit, et notandum est in scholiis indicatiuum eius modi locis fre-
quentiorem coniunctiuo esse. uernum om. y^GCr. 17) Ad hune ucrsum nuper Quidam , prae-
eunte Hoenigero , repetiuit errorem Fabricii pouentis lemma Yere ?iovo, quae uerba ueque Ho-
ratii neque Acrouis sunt sed petita ex duobus locis Yergilii et quidem G. II, 319: cum uere
?'«benti et IV, 306 : aute nouis rubeant quaui prata coloribus. lidem repetiueruut Fabrieii t}--
poth. errorem iMbenti pro 9'«<benti, id quod codd. et Verg. et Aeronis tuentur. Non scholion
suppositicium est uec eum antecedente coniuugendum : lemma falsum est. De uere in ipsa
Horatii non sermo est neque iu Porph. expositione neque etiam iu ea Aeronis, in quem glossa
uersum ex adposito uersu Yergilii ad uerba competens tempus iurepsisse uidetur. Facile autem
negotium erat, propter u. satio, pro quo fh sa/io habent , auxilio ueterum librorum AYb,r, rem
constituere, inuerso duorum scholiorum ordine: Seuerls, posueris, ut Yerg. Optima — ?"Mbenti.
Totum loc. Verg. om. R],Cmva, uersum 320 Candida — colnlri.i (fh) om. AbY,r. 19) Fund. ex-
eult. om. A. ?;i/<e bene excultum b. Versum Yerg. addunt A-jb,Cr. 21) a uino 2. 22) est A-jhR12,r.
est laet. C. rell. om. uerba et bona Juno lG,Cmva, om. A,rfh. dator ulni, om. ei hona ■(■b.
I.
74 ACR. ET PORPH. COMM.
4. Mordoces a. d. nollicitndinea. Curac mentem (animum?) mordent
ct cniciant, ut [c/y/. (A. I, 2G1): Quondo haec le cura remordet.
5. Crepat. Incrcpat, accusat. Commemorat, quae sine uino solent
esse grauia.
■i [(). Oui.<i non tc. decst canct.]
liacche pater. Bacchus lactitiac auctor et patcr [ut Verg.-A. I, G36:
mnnera laelitiamque dei.]
Tef/uc. .Scilicct cligat.
Decrns Vemis. Dccora. Bacchus enim et Venus conuiuiis et uolup-
in tatibus [sunt] aptiores, ut {Tercnt. Eun. IV, 5, ,5): Sine Cerere et Libero
friget Vetivs.
7. Ac ne (juis modici. [Moderati] parci, moderate uino usi.
8. Cenlaurea m. cum Lapithis r. s. mero. Nam post cbrietatem Centauri
cum Lapithis pugnauerunt, [ut Verg. G. II, 4,55: Bacchus et ad culpam causas
15 dedil: ille furentis Centauris leto donuit Rhoetumque Pholumquc, Et magno
Ifqlaeum Lapilhis crutere minantem']. Cuius rixac inter bibcndum memoriam
habcndam suadet et monet, ne, sicut ab Sithoniis [Scythis] et ab alii.<f gentibus,
usque ad furorem bibatur. Rixae super mero debell. propter uinum facta.
1) (|U.ie mordent animum gl. -^h. q. ni. mordent et crue/«nt r. mordeant et cruci«nt A. mnr-
dent et crucient b. mordeant et crucient YR12G,mvani. Glossa indicatiuos arguit coniunctiuis priores.
Curae om. 2. uiry. quando 'iTlr. ut kic etc. lG,Cmva. ut quando (om. liic t. f. c.) fh. totum
loc. Verg. om. b. 3) /«crepat iam uet. gl. est. Crepat increpat, accusat, Ay^r. increp. accu-
sat. br2G,mva. accusat om. G. increpat. accusrt»« comm. etc. fh. Accus««s comm. qiiae sine uino
ioilet, sano sensu carent. Acron uult hoc dicere: Quis post uinum commemorat quae siue uino
solent esse grauia i. e. militiam aut pauperiem? Quia Ilor. aut non et posuit, Ayb habent :
fjiiod sine uino solet , omittentes graue est, aut : militia grauis est. Cum duae res siut, scrib.
e«t cum r: quae sine uino solen^ esse grauia. mvafh: quae (militia?) s. u. so?e<. C: crepat.
comm. 'jHod sine uino raw» solet (tieriV). immo uero quod cu7n uino non solet fieri. 6) Schol.
om. AYb,Cr. b : quis quocunupie modo. no7i te s. ueneratur uel eligat. G) anci. et pa. Ayl).
auct. et pa. est 1. pa. et auct. G,v. om. est afli (Authov). et ut eadem pellat bacchus laeticiae
auctor. Patcr teque dec, etc. r. et pater om. r. loc. Verg. om. AYb,rC. Bacche pater supple cre-
pat et laudat C. s. eligat y- s. eligat uel reppetat b. decens decora te eligat bacchus eu. m. A.
dccefis decora bacch. Y-Crmvap. id cst, decora b,fli. 10) snnt om. AYb,r. apt. su7it 2. uol. et
conu. r. conu. apt. sunt et uol. Cmva. conu. suut apt. et uol. fli. 12) Ac A^ (al. at) V)G,Cv
et plurimi uett. Ilor. codd. at afli. moderati om. A. schol. oni. y- moderati gl. b. mensurati
H'p. parce ct moderate bil/iti C. 13) Laphitis AbRl,v. pugnauere mvafli. Loc. Verg. om. AYb,r.
hinc uirg. RIG. 16) inter l>il)endum R , in bibenrf/«« A, rcll. in bibenrfo. 17) sicut ^< afh. ab
■(cithis A, ab scythis r, a scythis mva. a scithi.^^ 15, a .«Vliis IG. a Sithoniis fli. ab sitlioniis s.
et ab Y- ab sithoniis et ab b. «e/ ab al. A. rell. et al) al. Recepi Sithoniis , quia Scythae belli-
cosi ab Iloratio non simul ebriosi traduntur. 18) Post bihatnr AYbr om. scholia: 'Ordo est :
Cpntaurca rixa super mero] Id est, pro mero , ut A. IV, 233: jVec S7iper ipse sua molitur laude
laborem. /'eliellnla'] Cum Lapiihis monet , ne quis transiliat munera modici Liberi, et Euius
non leuis in Sithoniis monet.' Sic habcnt fli et, sine nota lemmatis , cum puncto tamen post
debelfaln, UlG,raf*. C: Ordo est : Centaurea rixa supcr mero || dcbellata cum Lapithis — nio-
net. II Super mero'] propter uinum, ut : nec — laborejn. Propter uimnn facta gl. in YhBtp.
IN CARM. I, 18. 75
9. Sithoniis. Thracibus (ut Ouid. Her. XI, 13: Silhoniis Aquiloni), qui
per ebrictatem etiam inlicitos concubitus audcnt, undc Juuenalis (VI, 300):
Inquinis ct cnpitis quae sint discrimina nescit.
Non leiiis. [Litotes] ac si (dicerct) o;rauis ct iratus.
10. Fas atque nefas. Licitum et inlicitum. rj
11. Auidi. In Iixuriam proni, scilicct propter ebrietatem. [^Kri(/uo
frne Litotetice, id est, nulla difFercntia].
11. Bassareu. Bassareus dictus est Liber patcr a gcnere ucstis Bac-
charum, unde et Bacchae Bassarides dictac. \_PQ.rsius I, 101 : Bassaris ct
lyncem Maenas fexura conjmbis: Euion ingeminaiy Vestis enim [genus] est 10
jfr usque ad pedes demissa ct dicta a Bassara, loco Lydiae, ubi fit. Tali et
numina uti solent, ut Vcrg. (A. I, 404): Pedes nestis defluxit ad imos Et
uera inccssu patuit dea.
12. Inuilum (juatiam. Id est: non i^kis bibam, quam oporteat. [Aut
certe inuitum quatiam ideo dixit, quia in sacrorum renouatione commoue- Ijj
bantur simulachra. Fer^. (A. IVy 301): Qualis commotis excita sacris Thy—
ias, nhi audito stiniulanf trieterica Baccho Orgia.^
Nec iiariis ohsita frondibus sub dium rapiam. Hoc est: non arcana
naturae uel quae celare uis, in publicum proferam, et uult j)er allegoriam
intellegi, se per uinum secreta non prodcre. 20
13. Saeua tene cum Berecyntio. [Reprime, id est, sicut in Berecynto monte
reprimitur ebrietas per mysteria matris deum, sic et tu reprime.] Precatur
1) imcibus AybR. ztt — Aqulloni 11 [,Cmxaih. om. Ayb^,!-. 2) p^o^jto- etc. 2,r. i?jlic. AyG.
etiam ad illioita ruuiit C. 3) quae siut AYb,rmva. quot sint fh. 4) Litotes om. AYb2,r. rell.
litotes, lictotes, liptote , litote. conf. ad I, ] , 20. ac si graiiis et ir. Ayb.r. grauissiOT?(s et ir.
mvafh. non leuis i. e. eratus 2. 5) glossam om. Ar. \n\. '(li. 6) schol. om. luxuna fh. rell.
in luxuriaw. proni scil. •([)R\2,v. sc. proni mvafli. scil. om. C. 7) Schol. om Aybjr. Z/totetice
1. rell. litt. lipt. lipo. f h : 'jTToHcTt/.dis. nulla dif!"., nuUo discrimine C. 8) A: hassareit i. quod bassa-
reus. Dictus est etc. Haec legas: bassareu inuituni 5?<atiam] Bassareus dictus est. Loc. Persii oni.
Aybl^r. dictae. Vestis enim (bassaris om.) genus est usque ad podes et dimlssne A. Ij/die A. lulie ■/.
lirfiae b. Lydiae Ca, recte. conf. Eurip. Prol. Bacch. — Libi/ae r, libyae mvafh. Vestis enim genus est
yb. fZnnissa y^- demisia 12RG,va. c?/miss«e A,rC. cZemiss«e mfli. De genere uestis modo dictum
erat. bassor/s enim uestis genus vaC (gen. uest.). basaro b. uti soknt uel uolunt b. rell. uti
uohtnt. Bassareus bacchus dicitur a genere uestis Itaccliajitium: quae usque ad pedes est demissa
dicta a bassa?-i« loco ubi fit 2. 15) inui<«s R. o\soYteat AR2, opor^e/ y1i,Crmvafh. aut certe — ■
Orgia om. Aylj^r. 17) trieterica Ca. tria terica R,mv, Tripterica fli. common. sacra C. Thyas
R,Cmvfh. thias G,a. 18) arcAana yb. natur« A. e^ om. fh. se per A,mvafh. se7?^per ybR. se int.
seinper uemis secr. 2. 21) Reprime om. Ayb^r. remoue 2. contine b. sicttt — reprime om. A,
qui habet : precatxu- lib. — incitamenta quae se ipsu [om. ad'] insaniam «wceudunt. ut in bere-
cinthio monte per misteria matris deum. Nam timp. strep. pro ebr. posuit. Sicut — reprime
ybrmva. per mi?^/steria b. jjcr ebrietatem b. Nam — posuit Ayb,r. crepitum r. berecinf/io r.
rell. berecinlluo. Prior scholii pars seriorem originem prodit. hiuc alteram reddidi pleniorcm,
adpositis uerbis rejjrimitur ebrietas. Difiiciliora sunt : quae ipsa se in insaniam «ccendunt Rl,a.
ips« se ad ins. acc. C. ipsa se ins. acc. v. Pro quae se ijjsa ins. inc. (A) aut quae se ipsam ins.
76 ACR. ET PORPII. COMM.
(autcm) Liberum, ut contineat ab co furoris incitamenta, quae saeua ip-
sam insaniam accendunt, sicut (ut) in Berecynto monte (reprimitur ebrietas?)
pcr mysteria matris deum ; nam tijwpanorum strepitum pro ebrietate posuit.
IBerecyndo. Phrygio; Berecyntos enim castellum est Phrygiae.]
.'■) 14. Caecus amor sui. Propter ebrietatem nescius sui. [Est autem
epitheton amoris perpetuum, ut \'erg. A. IV, 2: Volnus alit uenis et caeco
carpitur if/ni, et G. III, 210: Caeci stimulos auertere amoris.']
15. Vacuum. Vino uanum.
Plus nimio. [Phis iusto] Phis sibi adrogando quam oportet [ut idem
10 C. III, 21, 17: Tu spem reibicis mentibus anxii.s. Viresque et addis cormia
pauperi Post te netpie iratos trementi Regum apices neque militum arma^
l(i. Arcanique fdes prodiga. Perfida et quae commissum uulgat ar-
canum. .
Perlucidior. Id est, omnia nudans, sicut in uitro omnia uidentur [et
15 subsequitur a superioribus ubique subaudis].
PORPHYMON.
Nullam, Vare, sacra uite prius seueris urboretn. Vinum laudat suadens
Varo, ut in regione Tiburtina viitem potius (prius) quam (aliam) arborem
20 serat.
2. et moenia Cathili. (Et) Supra (ad od. 7, 13) ostendimus, Cathihun
et Coram fratres fuisse (esse) Tiburni, cuius nomine Tibur condiderunt. '
7. Ac ne quis modici tr. mum. Liberi. Ne quis, inquit, inmoderate bibat,
exemplo sunt Lapithae et Centauri, qui in conuiuio Pirithoi hac ebrietate
25 pugnam contraxerunt.
aec. (•() sfi-ibendum es< uel: cum compendiis tipaa , quae sc. tympana, (1): quae sc. lymphana.
et tymphima iiicitamenta furoris. C: quae tympana) uel : quae se. = se2<a ipsam, aut quod supra
posui. B'.p: — quae se ipsa ad cupiditatis amorem insaniendn accenduiit.
-1) Schol. om. Ayh.r. I5erecyii^/;06- afli. berecyni!/t/os mv. Berccyntus C. 7nons est Phr. C. est
phrig. Rl (frig.). rell. Phr. est. 5) per ebr. bRl,r. A,r om. est autem ep. am. perp. et duos
Verg. locos. 8) uiuo nanum ARl,mvafli. uaiium uiiio b. nacuuni] stultuin 2. 9) plus iusto B^^Cfli.
<mi. ARI2,mva. \2) fundit arc. m\Ai\\. fuffet aich. r. iwhjet arch. Ii. v\\\get arch. A. lyromit arc.
2. proJiV arc. C. et quod b. 14) Hcli(d. om. A. Et subseii. — siibaudis om. Ab2,Cr.
PORPII. Ode XVIII adVarumR. 19) potius MARb2G, prius rvafh. prius. potius, melius
C. aliam scrat arb. al. arb. fh. aliam om. M2G,rva. 21) et moeni« cathi//i MG. Cathi//. a.
Ca/ili Cfh. m^rcnia Ca^Ailli R. ca^illi ?-v. Moenia in jjapyris et uett. codd. frequentius (luam
innenin. A'athillus M in schol. ad C. II, (3. Cathi//i plurimi uett. codd. Horatii. coram MRG.
cAornm 2. rell. coracem. 22) tihur^ini MR. tibur</ rvfh, quod falsum esse supra uidimus. Ti-
burnj C. IIiic pertinet scholion apud Suringar. III, Ififi ex cod. Theuenot. Abice ^'^ quod libri
tucnlur antc suprn . px lemmate repctitum at(|UO a no^tro loco prorsus alienum. M sine lem-
matf perKit: Ac ne (piis etc. inmoderatc M. hi;;/j/tae R, laph. et lamph. b. 24) perithoi R, rell.
l.irith. fpyrilh. rv), recte, quia llctpfDoo; graece scribitnr. Ilom. II. 11, 741. XIV, 317. Od. XXI,
295. Iles. Sc. 178. Paus. V, 10, conf. Ouid. Mct. VIII. .'in.l. XII, 218. Ponl. II, (!, 20. Tr. I,
5, 19. Marlial. VII, 23. X, 1 I.
IN CAllM. I, 18. 1<). 77
9. monel Silhoniis, Sithonii Thraccs siint, qui, pcr iiinolcutiam inui-
tati, ctiam inlicitos concubitus audent.
11. Non C(jo tc, cand, linssareu. A gcncrc ucstis (Baccharum Acr.)
Libcr Bassareus appcllatur, undc ct ipsac Bacchac Bassarides appcllantur.
11. 12. nec uariis obsila frondihns Siib diunm rapiani. Non i^rofcram 5
iu publicum mysteria tua, inquit, latentia alioquin ct secrcta. Sed pcr allc-
o-oriam hoc uidetur dicere: ea quae fidci meae commissa sunt, nuinquam
cgo ebrius factus prodam.
12. Saeua tene cum Bcrcijnfio Cornu tympana. Oro tc, inquit, contineas
a me, o Liber, furoris incitamenta, quae [ad] cupiditatcm insaniendi 10
accendunt.
Caecus amor. Cupiditas [. . omnium uitiorum . .].
15. Et tollens uacuum phis uimio (jloria uerticem. Eleganter, quia ex
ebrietate plerumquc plus sibi adrogant quam debent. Vacuum ergo ner—
ticem uanum cerebrum acclpe. 15
CARMEN I, 19.
AORON.
Mafer saena cup, Hac ode renouari sibi amorcm dicit ueneris in- 20
stinctu (ac uino), adiuuante [hunc] licentia [et Libero]. Terentius (Heaut.
ni, 1, 74): Nam corruptiorcs (deteriorcs) omnes sumus licentia.
1) Sitonii r. iwlic. MG. in lic. 2. Quattuor extrema uerba eadem sunt in Acrone, qui pro
uinolmtiani (uinwl. M. mol. rv) habet ehrietatem. Porph. addidit inuitati i. e. incitati. 3) Bcp:
bassareu liber a quodam genere uestis dictus, cum qua et pingitur. 6) alioqujw MK2 , Cafh,
rell. alioqMJ. et secr. MG, rell. ac secr. 7) uid. ostendere 2. 10) fe oui. R,rvafh , o om. afh.
- - quae se ipsa ad cup. ins. acce?tdunt M,fh. accedunt R2,rva. Conf. Acron, Bcp : Sensus est.
Oro inquit te liber ut contineas a me furoris incitamenta quae se ipsa ad cupiditatis amorem in-
saniendo accendunt. Vide utrum praestet lectio: quae strepitu cup. ins. accendunt. 11) glossam
(bBcpRr,fh) om. MG.i-va. 13) .4/toIIens fh. plerwmque sibi rog., om. ^^Zws M. qiii h. B man. 2:
Eleganter dictum quia — debent. Post uacuum ergo uerticem habent fh signum lemmatis atque
inter haec uerba et tianum cerehrwn haecce ex Acrone transsumpta: uel plus sihi arroyando uel
uacuum uerticem.
ACRON. Pueros adloquitur A, oda ipsa caret inscriptione. Ad puerum suum de gliceria
meretrice herotice dicolos. Rl (glicera) b (de cliceri amore erot. dic). ad pueros suos mvafh.
20) renouare (Porph.) uen. inst. dic. mvafh. //or«<H«s in hac 2. 21) h^mc AbR12,rmvafh. hanc G.
hMic non ad amorem sed ad instinctum ueneris pertinet. namque in oda ipsa Venus dea est,
non in hoc scholio, neque etiam ad iuuanfe //imifoa e< //iJerio recte dicitur. Scholia Acr. etPorph.
sibi simillima alterum ex altero profecta itaque deprauata uidentur. Bcp : Hac ode renouari sibi
amorem dicit instinctu ueneris «c wini adiuuante licent/ae libertate (ora. Imnc'). scribitur autem
in clyceram meretricem. Pro licentme scrib. licent/« i. libertate. nam Zibertas pro Zicentia dici-
tur, cui Romae ut ipsi Libertati Cic. N. D. II, 23. Liu. XXIV, 16 templum exstructum erat.
conf. Cic. Leg. II, 17. In scholio u. ueneris , ttini, licentia et libertas nomina appellatiua sunt.
sic infra licentia per otium explicatur. ueneris inst. ac uini b. Veneris et Bacchi instinctu C. Ut
78 ' ACK. i-:t roiuni. comm.
1. Matcr sacua. Venus crudelis iii amore. undc (Fer(/. B. VIII, 47-50:
Saeuus Amor docuit gnalorum sanguine malrem Commaculare manus) crudelis
lu quoquc mater. [Et alihi A. I, 4: Saeuae memorem Junonis ob iram, et
A. XII, 107: Malcrnis saeuus in armis. Dicit autcin Vcnerem, ut Verg.
i) (A. I, 72(1;: Matris Acidaliae.']
2. [Thebanaeque. Quia de Thebis fuit, Ur^paivsvr;?.] Semcles. Nomen
matris ])ueri. Puer. Dionysus.
3. Lasciua Licentia. Otium, quod semper iu lasciuiam resoluit.
4. Finilis animum rcddere amoribus. lam desertis et alienis ab animo,
Jo denuo, isdem incitari.
5. Glycerae. Nomcn pucllae amatac.
('). Splendentis Paris marmore purius. Parius lapis candidus est, unde
multa signa [fiunt] et propterea niueamque. Paron (dixit Verg. A. III, 126)
ct (G. III. 34): Parit lapides, spiranlia sigua et (A. I, 593): Argentum Pa-
15 riusque lapis circumdalur auro.
7. Urit. Inccndit [ut] Verg. (G. III, 215): Carpit enim paulatim
uritque uidendo Femina, et (A. IV, 68): IJrilur infelix Dido.
(Jrata proleruilas. Amantibus grata procacitas siue impudentia, qua
intcrdum consucuerunt commendari mulieres.
20 8. Lubricus. Ad libidincni jirocliuis. Adspici. Ad adspicicndum.
libertate in Bcp aliisque coiUl. Poriili. glossa est, sic et Libero in b aliisque codd. additamentum
serius factum in Acroue. a<Iiuuan/i^?<5 non in libris est. Licentia et Libero AbBR12G,rmvat'h.
lic. de libero v. C : ait sibi renouari amorem Glycerae, Veneris et Bacchi instinctu : idque fieri
nimia indulgontia licentiaque. unde Teront. omncs deteriores ^««5 liceutia. nam om. Cfh. cor-
ruplivres omnes sumis lic. Ab,r. corrupt. sumus omu. lic. G,mvafh. deteriores su. omn. lic. R2.
1) Venus crud. in nmore nnde b. sctena'] crudelis modo mva. modo om. C.mo. crud. R2,fh.
vl RlG,mva. vnde b. reli. om. nt. Verba Saeuus — manus mvafli. Mater saeua cup.'] Virgil.
criidclis tit rjuofjuc mater. Ar (om. mater). 3) et alibi Cvafh, et om. Rl. magna IG, nxAgnum
R. hoc adiectiuum ex Seruio ad Verg. loc. inlatum. conf. He^-u. ad A. I, 99. Magna ut ui l,m.
Et : Stal mat. mvafii. AbrC om. Dicit — AcidaUae. G) gloss. om. AbC,Cmva. quia de thebis
(tcbis R) fuit Rr. qitae de Thebis, '6'i'^j'x\.-(vnfi fli. 7) gl. ad Semeles om. A. Semelae numen
ct matris jntcri lir {est om. r). Semele n. e. m. Dionysii Cfh. puer. Dionystus pro Dionys?<s ha-
bcnt Ab2Rl,Crmvafli. conf. Apollod. III, 4, 3. Nonn. Dion. IX, 19 et Cic. N. D. III, 23.
(2«» col. ap. Tlieb. om. Ali. 8) Otium quia R2. resoluit A. soluitur C. rell. resoluitur. 9) his-
dem AR, isdem 1>G, rell. iwdeni. n me iam desertis 2. neglectis et tsWmatis a mc, denuo iisdem
/ncitari C. cwcitari GV 11) uo. jiu. am. AR,r. amatae om. b2. rell. no. am. pu. 12) candi<7MS
ARb (oni. parius) r. rell. candidissimiis. iiule multa signa (om. Jiunt) AbR.r. et propt. AR,r, ut
propt. b. ej; quo multa C. Ulixit Vcnj.' om. Ab,r. jiarium marmor albissimuiu cst 2. jiaron ct
parii lapidw Ab, rell. lapide«. conf. Ileyne: 'alterum poeta dignius.' 11) parius^i^c AbR,r. rull.
pnriiixjic. circum«la<«r ARG,Crva. rell. circumda/:«s. conf. Soru. ad A. III, 126. IG) ut G. ut
ucrg. oni. R. uritur (urit b) inf. dido Al),r. oin. aet. locuui. Nec ~ herbae IG. s. inp. Ab.
grata nmatoribu» 8cil. R2,r. r/rain prof. asj^eritas, procacitas, impudcutia quae amantibus non-
nunqunm grnta est C. b in giossa amuturibns, in siholio amantibus habet. consweruut bR,v.
20) ]irocliu)/« b,r. A om. gbjssaiu. aspici ad asp. RA2,r. pro ad asp. b. aspectu C. hanc gl. om.
AlG,mvafh.
IN CARM. I, 19. 79
9. 10. In me tota rucns Venus Cyprum deseruit. Id cst, Cypro relicta,
in qua colitur, insula, Vcnus nic totuni occupauit.
10. Nec patitur Scyt/ias. [Non sinit me cantare dc procliis] Dicit
(autem) sc aniore Vcncris et dcliciis occupatum scriberc bella non posse.
11. Et ucrsis animosum equis Parl/ium. Aucrsis, in fugam retortis; 5
quare fortiores dicuntur Parthi , ut {Lucan. 1, 230): Et missam Part/ii
post terga sagittam.
12. Nec quae ni/iil adtinent. Id cst, quae ad uoluptatem non pcrtinent
ncc adtinent ad amorem, ut Verg. (B. II, 71): Quin tu aliquid saltem po-
liiis, quorum indiget iisus. 10
13. Hic uiuum m. cesp. /lic Verb. pn. ponite turaque. Viuus cespes
(Vcrbena) aut terra uirens, aut cespes ad sacrificium.
Verhenas. Hcrbas sacras ut ( Verg. B. VIII , 65) : Vcrbcnasque adole
pinguis ct mascula tura, ct {Terent. Andr. IV, 3, 6): Ex ara sume /linc
uerbenas tibi. Bene autcm uerbenas, cespitem et tus Veneri promittit, quac 15
non placatur sanguine, ut Vcrg. (A. I, 335): Tum Venus: Uaud equidem
tali me dignor /lonore, et item (u. 416): Centumque Sabaeo. Ture calent
arae sertisque reccntibus /la/ant.
15. meri'] ueteris uini.
16. Mactata ueniet /enior /lostia. Hoc est, /enior Glycera [Veneri] ue- 20
nict, quam proteruam dixerat.
1) Id est AE,r. uenus scil. me totum occupauit b. Cypro insula relicta, ubi a. c
me tot. occ. C. 3) ^^''on — prodiis om. Ab2. canere proelia C. 4) autem om. Ab2,r. se scrib.
mvfa. scythas in Hor. scitas in Acr. A. 5) Auersis, non Ac uersis ut Vauderb. refert, A in
Hor. et Acr. aiieYsis b. si quid tempt. esset, a = aut scribi posset, sed auersis glossa est in
odam transsumpta. uersis in fugam. sic. et m. P. p. in t. sagittam C et mvafh. pos< t. sagit-
tajn AR,r. Othior miss« p. p. j^ost terga sagitta b. conf. Verg. G. III, 31 : Parthum uersisque
sa^iitis. 8) adt. A. 11) Locus facillimus difficilis factus ab ipsis editoribus qul simplicem
scholiorum ordinem turbarunt, secundum quem uitius cespes , ut in ipso carmine, uerbenas et
tura praecedit. Hinc scripsi : Viuus cespes aut etc. Verbena aut t. uir. mvafh. uerhena om. r.
Editiones pergunt : Bene autem uerbenas — halant. Verbenas autem dixit — thura. Nihil
medela nostra simpliciiis, nihil orationi Acronis magis consentaneum. C : uiuum m. cesp. altare
factum de ccspite uiuo — uerbenas. herbas sacras. ut — tura et ex ara — tibi. Verbena au-
tem est herba uirens. bene certc uerbenas cesp. et tus requirit, quia Venus non — halant.
Nann. in Misc. III, 8. Lamp. Grut. I p. 1265 ex cod. Blandin. nihil noui adfert, om. schol.
ad u. 13 pergens: Herbas sacras i, c. verbenas u^t est Verbenas adole — thura. Bene autem
uerb. — halant. Verbena om. AbR12G,r, qui omues accusatiuo cespitem nominatiuos adposue-
runt. cespitem terram uiridem, qua utebantur in sacrificiis: bene autem 2. quae sang. non pla-
catur A, quia non pl. sang. bC. quae n. placawtur sang. fh. Verbenas autem — tibi om. IG.
toraque constans omn. uett. codd. Hor. et Comment. scriptura, thwx. recc. 18) meri ueteris uini
AbR,r. piuri et ueteris 2. meri uini Bcc. rcll. om. 20) Id est — mansuescet om. A. lewior 12,r.
facto ueneri sacrif. b. Veneri pertinens ad mactafa siuc factu sacr. a uostro loco alienum est,
quippe ex Porph. inlatum.
80 ACll. ET rORPH. COMM.
PORPHYRION.
Mdtrr sdcuft cup. Ilac ode renouari sibi amorem clicit instinctu Ve-
ncris ac uini, adiuuantc [etiam] liccntiae (licentirt, id est?) libertate.
7. Irlt i/rata jirotcru. EpajTixaj? dixit, quia plerumque ipsa superbia
.-) ac fastidium mulieris magis eam amatori commendant {commend at).
8. Et uultus /liin. luhr. aspici. Mire dictum. Est sensus: cuius uultus
cum adspectus est, lubricos in amorcm sui facit iuuenes.
10. 11. \ec patitur Scijthas . . dicere. Hic ostcndit, se in deliciis Ve-
neris occupatum non j^ossc res bellicas scribere.
10 12. Nec quac niliil adt. lucundc nihil ad se pertincre ait, nisi quod
ad Venerem pertineat.
16. Maclata ueniet lcnior hostia. Veneri scilicet niactata hostia Glycera
lcnior ueniet, dc qua bene hoc dictum est, quia proteruam eam esse iam
dudum ostcndcrat.
CAKMEN I, 20.
AtRON.
J5 fV/e p. m. Sabinum. ^Maecenatem inuitat ad cenam, cui mediocrita-
tem suam excusat, promittens ci uinum Sabinum (nouitate uile sed), quod
in amplioram Graccam (miscrit), ut inde aliquid traheret suauitatis, eo tem-
pore (miserit?) quo ille in thcatro a populo hiudabatur.
POKPH. Ode XX R. 2) renouare rvfh. dicit MR2. alt amorem afh. om. i-v. adiiiu.
etiam liccnciae lib. M. Etlum uncis inclusi; medela iubente etiam non opus cst. conf. simile
Acronis scholion. 3) E[>(ut. di.xit M2. dix. £p. fh. dixit om. C. epujt. om. rva. hereticos dix.
b. ac fast. oni. B'i. Ad fast. Mb. nuitjis om. 15'v. connnendweut b. rell. commenda^. 6) Omnes
codd. Hor. et Porph. h. 1. habcnt ««Itus, non ?«)ltus utpote quam script. uett. codd. Hor. alias
tucntur. Pro uulg. lectionc Mire. dictum est, cuius etc. scripsi Mire dictum. Est sensus : cuius
etc. ett ora. bC. asp. MH'^bKCrvafh. in sui am. R. dictum: uultus enim cuui aspicitur, in libi-
dinem procliueis facit uiros C. Huic schol. adiunx. fli : non permittit, ait, dicere bella uel res
alias (bellicasV), quae non pertinent ad Venercm : sed illud cogit dicere, quod exiietit natura.
Haec om. MKG,rva. nit om. b. natura illius bB'^. ««inent Bcp. quae nikil (sic) sed quae exp.
nat. illius B'j. 10) jocundc KG. ««cundae M. j^ertinewi 2. abieci alia et scripsi nisi qttod ad u.
pertinea^. Quae — pertinen^ (Acr.) liliri IVre omnes. 13) lewior r in lemm. et in schol. v
lci/ior in lenim., lenior in schol. ia?ii oni. b.
ACKON. Ad Mecenatem A, oda ipsa carct inscriptione. Prosphonetice mecenatcm ad
cenam inuitat b. Prosphonetice dicolos ad mecenatem ode XX. K ad Acr. Prosphonetice ad
mecenatcm inuitans eum ad uinum. B'.tKE.
15) cenani bG. cacn. frcquentior uctt. codd. scriptura, coen. recentior. inuitat excusans C.
promittens^j/e ei — om. nouitatc -- om. graocam — misera< — om. inde — c-o«traheret aliq.
HH.au. quod age factum dicil eo tcmp. laudal.atur C. sed quia 112, rcll. sed quod amf. AG.
17) eo oni K2. Cum haec scliolii pars noii ad argumentum scd ad uerba datus in theatro cum
t. pl. pertineat, satius duxcris eam ad u. ;j. 1. collocare; aut scribe: quod — miserit eo
temp. etc.
IN CARM. I, 20. * 81
1. Vile. Aut noimm aut ccrte [abundans icleoque] minoris pretii, ut
Verg. (G. I, 227): Viciamque seres uilem que faselum, item (ibid. u. 274):
Vilihus aut onerat pomis, aut uilc [uinum] propterea quod ipsi uile sit, qui
meliora potare consueuerat (consueuerit). Ordo est : Carc Maecenas, eques,
potabis uile Sabinum modicis cantharis, quod ego ipse leui conditum Graeca 5
testa, cum datus [est] tibi plaiisus in tlieatro, ut ripae paterni fluminis
simul et iocosa ima2;o Vaticani montis redderet tibi laudes.
Modicis. Aut paruis aut modum habentibus.
[2. Cantharis. Vasis uinariis ansas habentibus.]
3. leui. operui [protuli, ut Terent. Heaut. III, 1, 51: Relevi dolia omnia.']. JO
5. Maec. equos. constat Maecenatem in equestri dignitate mansissc
sua uoluntate, dum ei facultas consulatus (consulatus adipiscendi? lati
claui?) paterct.
1) Verba Aut noumn — pomis inferius posita sunt in b,r. ideoque om. Abl2G,r. Aut
nou. aut c. abund. ideoque oni. C. Si uero om. fli. Si uero uio. scr. om. Abl2G,r. 2) ite^n
uilibus Ab. nu7ic uil. r. rell. et uilibus. abundans ideoque om. 2. 3j aut uile , scil. tuo palato
C. 4) consueuera^ AbRl ,rmvafli. consueue?7V 2G. Ordo est — laudes om. AbBcp. 6) est in
edd. omnes transiit ex glossa cum tibi plausiis s. est Bcp. Kare mec. b, ut fcari III, 7, 21. A habet
A-are in Hor., care in scliolii lemm. inferius. conf. Ziaritate in schol. Acr. Carm. II, 8. krmi =
caris — simi in schol. Carm. 1, 24. Kartaff. Epod. \1I, 5 b. IX, 25 yb. Carm. IV, 4, 69 b
et Bern. K. Kardines Carm. I, 25, 6. Ay. A;are etiam in codd. Verg. A. VIH, 377. Wagner.
p. 444. Mai. ad arg. or. Cic. in P. Clod. et Cur. p. 66. Putsch. Tereutian. p. 2400. Val, Prob.
p. 1515. Inscriptionem Treuir. uidi: Coniux Aiarissima. 8) «?<<• paru. A,r. aat om. R12,mvafh.
gl. in bC: modicis paruis. 9) Gl. om. A1,C. cantor. bRBcp. Locum Verg. B. VI, 17 add. G.
cantharis. poculis C. 10) Quidam lacunarum auctor scripsit: leid . ..... «perui, dicens: ante
aperui uocem hicunam signaui, quae ope Comm. Cr. fort. sic explenda est : leui , id est , sig-
naui, contraritm est releui, id est, resignaui ; eodom fere uel ad similia ducit Porph. scholion.
Lengior profecto lacuna. Quae si statuenda esset , non signaui sed uerbum soUemne (jypsaui
ponerem. conf. Colum. XII. 36. 39. 41. 42, qui ibid. 16 gypso linere habet. Demde neque ex
C neque ex Porph. sed potius ex Terentio contrarium releui uel regypsaid huc trahere opus
est, cum pro aperui sine dubio scribendum sit operui, utpote quod iam Vanderb. eruerat. Ape-
rui ex Porphyrionis explicatione loci Terent. una cum eodem in Acr. transgressum est aeque
ac protuU, quo uerbo hoc ipsum «perui in Porph. explicatur et cuius contrarium est u. condi-
tum. Leid aperui, protuli. pro ut releui dolia omnia. AE12G ,rmvafh. uere leui do. omnia r.
leui. gypsaui. obstrusi. huic contrarium terencianum ilhul. dolia omnia rekui i. «periui b. eleui
(man. 2 leui erasit e in cp) gipsaui, operui B'^ , uterque a manu 1 ad marg. iiel releui. Par.
C: eleui. gipsaui. Ex rell. Pariss. Horatii codd. R: aeleui, e cum cauda, non eleui. E: eleui,
man. 2 antep. r, in glossa autem: conditum eleui. P : leui, re a manu glossatoris cum glossa
reletd i. aperui. H et Bern. C (542) habent eleui sine glossis. hoc praeteritum uerbi obsoleti
ortiun uidetur ex scholii uerbis ipse leid et tamquam glossa in quosdam codd. Horatii inrepsit.
Vet. M ad Porph. habet in lemmate nouam lectionem conditum elegi una cum supra scriptis
uerbis ab eligo p t = praeteritiun, in ipso scholio autem extat releui ex Terentio inlatum. uide
infra. 11) Hoc schol. ut rell. ad h. o. post u. protuli om. 2. 12) ordine nuper pro dignitate
iuculcatum, ut cum pro"c/«7M, quod omnes libri tuentur, quippe Acronis oratione consentaneum.
conf. supra I, 3, 27; 6, 19; 12, 33, 35. 37. 40. dum ei (lacunara relinquens u.
consulatus s. lati claid') facult. pat. A. dum et fac. pat., om. consulatus, r. dum ei facultas fierelf
ad altiora conscendendi C. rell. habent consulatus. in Porph. lati claui.
IIAUTHAL, ACR. ET PORPH. 6
82 ACR. ET PORPH. COMM.
5. 6. paterni Fluminis. paterni ideo , quia de Tuscia fuit Macccnas,
unde oritur Tiberis, ut Verg. (G. 1.499): Quae Tuscum Tibcrim et Romana
pnhitin seruns: naui ct Porsennae dicitur adfinis fuisse.
7. 8. Reddcret — imaqo. pro eeho; scilicet mons Vaticanus est uicinus
:> thcatro, in quo dicit pcr echo uoces auditas, ut Verg, (G. IV, 50): Saxa
sonant uorisque ofjhisa resultat imugo.
9. Caccuhum. Vinum Campanae regionis.
praefo. praehun dicitur, unde premi uuae consueuerimt.
Caleno. Cales ciuitas Campaniae.
10 10 — 12. mea nec — Pocula colles. Id est: non fruor uino ilhirum
ciuitatum, neque sunt mea pocula similia.
Falernae uiles. probati uini et optimi, dc quo (Verg. G. 11, 196):
Nec cellis ideo contende Falernis.
[11. ^ieque Formiani. Formiae ciuitas est, unde est hoc deriuatum.]
PORPHYRION.
Vih p. m. Sahinum Cantharis, Graeca quod. Maecenatem ad caenam
inuitat promittens se ei uinum Sabinum exhibiturum, quod in amphoram
Graecam miserit, ut iiidc scilicet aliquid adduceret suauitatis.
20 1. Vile Sahinum. uilc pro non uetusto uidetur dixisse. Alioquin Sa-
binum si uetustum sit, non est uilc.
Modicis. Videtur modicum pro paruo positum, quod Quidam negant
existimantes modicnm a modo dici ct significationem habere eius quod
graece tj.£Tpiov dicitur.
3) porse/jnae A ut onines uett. codd. ad Epod. XVI, 4. porsenne b. rell. porsewae, personae,
porrennae etc. dicitur fu. propinquus C. arffinis A. rell. aff., afinis b. 2) ut onin. libri, non unde.
4) per echo scil. fh. per echo s. uaticani. ■vina. Scripsi itnago pro echo et scilicet ad Vat. mons sumpsi.
ioc. iniaijo ccho. Virg. etc. C. Pro echo scil. uaticani. Vaticani etc. 1. ad laudes imago pro echo s. uati-
cani montis. cst nions etc. r. resonet uel resonaret per ciAwm b. (et infra : in quo dicit per
echum uoccs auditas.) per ecko R, om. scil. Nann. Misc. III, 9. Grut. Lamp. I, 1244: — ut
ripae fluminis monsque Vaticauus per eclio resonarent. similiter b: Tantus fuit ille plausus ut
ripi' fluminis ct mons uaticanus per echo resonarent, Ilinc glossa Acr. per echo. 7) campan«e
A. rcll. campanme. Vin. camp. reg. et tante fortitudinis est quod homiues cecat b. Vinum
uenustura quod cito caecat sensum hominis B«p. 8) praelum Bcp b (in schol. prelum). plures
uett. codd. i)rclo. vide Wagner. ad Verg. G. II, 242. uet. Bern. K proelo. — consueueront A.
consucuerHUt blG,r. consueueriut R,nifh. consucrint v. plo. i. arbore b. 9) Caleno ciu. camp.
A. calcno calo ciu. camp. 0])timi uini ferax b. Calcnum uinum optimum dictum ab oppido calos
quod est opt. uini ferax Bcp. Csxles Virg. A. VII, 728 (plur.). Sil. XII, 525 (singular.) Cic.
Att. VII, IJ. XVI, 11. 10) frurtr b. schol. om. A. de quo nec illis AbRlG,r. om. Et quo — Rhe-
tica. 2. ."chol. om. A. Formia ciu. bRl ,"r. rell. Form/ae. Formiani. a Formiis deriuattMum C.
dcriua^'»»;» <i. deriuatuT r. rell dcriua<«?rt. hoc est b.
POIJPII. Ode XXI ad Moecenatem R. 19) amf. MG. miser«m,rvfh. rell. misen!:. 20) sua-
uitatis. Quod uile pro MR. alioqum MBR,afh. rell. alioqw/. 23) dici MbRB. rcll. dictum. metrou
MbBG2. |ji£Tpiov rvafh ct Auct. p. G89.
IN CARM. I, 20. 83
5. Maecems eqves. Constat Gaium Maecenatem in equestri dignitate
sua uoluntate permansisse, cum utiquc facultas lati claui pateret.
5 — 8. paterni Fluminis . . . Yaticani montis imago. Tiberis ex Etruria
uenit. Quem patermim Maecenati tlicit, quia inde Maecenas oriundus.
Vaticumim autem montem non longe a tlieatro Pompei esse sciraus, 5
quem resonuissc simul cum ripis Tiberis plausu populi dicit.
2. 3. ego ipse tesla Conditum leui. Dicit se hoc uinum per semetipsum
in ueterariimi condidisse, leuisse se ergo gypso utique uult intellegi. Huic
contrarium est Terentiamm illud (Heaut. HI, 1, 51): Releui doliu omnia,
omnes serias, quod significat: aperui et quasi regypsaui. JO
3. 4. datus in theatro Cnm tibi plausus. Diximus et supra (ad C. I,
1, 7), claros et bonae existimationis uiros plausu populi solitos fuisse in
theatro excipi, malos autem sibilari,
10. Tu bihes nuam. Pro uiuo uuam posuit. fiSTtov'j[j,ia tpotto? dicitur.
Huic contrarium Plautus in Trinummo (H, 4, 125) fecit, uinum pro uua 15
dicens: Ti<m ninum, priusqnam coctum est, pendet putidum.
10. 11. 12. Mea nec Falernae — Pocula colles. Ordo est: Mea pocula
nec Falernae uites temperant nec Formiani colles. Per quod significat
nec Falernum uinum se habere, quod ei in caena exhibeat, nec For-
mianum. 20
1) Care maec. equaes M. Gaium M. 2) laticlau» B man. 2. laticlaui r. uestis laticlauia
Inscr. Grut. p. 180. n. 5. angusto clauo contentus. Vellei. II, 88. 4) paterwMm MRG,v. pri-
mum r. rell. patrem. — fuit oriundus afh. 5) autem om. fh propter nou. lemma Vaticani montes.
n. 1. esse a Th. Pompe?» afh. Vat. mons nou longe abest a Theatro Pompe/i etc. C. 7) Lemma
in M: Conditum elegi cum uerbis supra scriptis ab eligo p t = praeteritum. Lectio elegi non ex ego
leui orta uidetur sed ex eo quod eius auctor uiuum ipsum lini posse dubitauerit. Horatius autem non
potuit dicere, prius se condidisse atque tunc elegisse testam sed uinum testa graeca conditum le-
uisse. Quod satis clare in scholio enuntiatum est. 8) lectioni uulg. iuueterafoM» contradicunt uerba
scholii ad u. 1.: uile pro non uesusto. Scripsi cum NR2G in ueteranwOT i. e. iu cellani uinariam. conf.
Sen. epist. 1 14 et N. Q. IV, 13. Porph. ergo uerba quod ego ipse t. conditum. leui sic intellegit :
quod i. e. cuius testam ego ipse condidi i. e. in ueterarium inuexi et leui. Dicit hoc uin., om. se, rfh.
condidisse. .Releuisse M. 7'eleu. ex Terent. inlatum. rell. leuisse. se ergo M2G. Scliol. om. bBcpC
egypsaui r. Quasi regyps., quia inusitatum uerbum est, 13) sibilari MRG,r. sibylari 2. couf.
Serm. I, J , 66. exsih. a. C. ex sib. v. exib. fh. clan^s — claus* popoli M. — in thea6'«m
supra ad I, 1, 7. b Bcc: Consuetudinem tangit populi romani qui plausu duces et primates uel
nobiles (prim. etiam nob. Bcp) fama in theatro s?«cipiebant et contra turpes sibilo et sufflatio-
nibus repellebant. b insuper habet: clari et bonae existiraationis uiri plauso populi ejjcipieban-
tur in theatrw??i mali autem sibilabantur. 14) Pro uino uuam posuit. sicut uinum pro uua di-
citur. Huic R. \).z~wk jigura dicitur 2 (om. pro uino. xpdr;.). Pro uino [j.c-. Tp. MG,rva. meton.
pro uino C. uuam pro uino posuit metonimicos B. 15) facit 2. uua ponens b. 16) Istum. MG
(1 m.). istu(^ AR2 — iWutZ Crvafh. coctum est omn. libri. 17) Ordo — colles MAb2BG, om.
R,rvafh. 19) uiuum om. b2C. se nec fol. RBoi. ei om. Bcp. quod ei propinet nec C. Fopmianum
quae Whyrum temporM?« (\\lis tGmpor<6«w C) fuere nobilissima fhC.
6*
84 ACR. ET PORPH. COMM.
CAEMEN I, 21.
ACRON.
Dianam t. d. virgines Intonsnm, jmm, dicitc Cynthium. Augustus lu-
r, dos saecularcs instituit, quibus hymni Apollini Diauaeque dicebantur a
nobilibus pueris ApoUini, Dianae a uirginibus. Hac ode ipsos [ipsum] et
docet et hortatur ut canant.
1. (licite. Cantate, ut Verg. (G. UI, 6): Ciii non dictus Ihjhis [puer et
Latonia Delos'].
10 2. Intonsum p. d. Cynthium. Crinitum Apollinem [a Cyntho monte
Dcli, in quo natus est. Verg. (B. VI, 3): Cuni canerem reges et proelia,
Cynthius aurem VeUit et admouit~\.
3. supremo. Maximo, ut Terentius (Adelph. II, 1, 42): Pro, supreme
luppiter, et Verg. (A. VII, 220): Rex ipse louis de gente suprema.
].-) 4. penitus. Aut ualde aut familiaritcr, ut Verg. (A. IX, 141): Peni-
tus modo non genus omne perosos Femineum.
5 — 12. Vos, laetam fluuiis et nemorum coma . . . Fraterna(pie umenim
h/ra. Ordo [est]: Vos, dicite laetam fluuiis et coraa nemorum, [et] quae-
cumque prominet aut Algido gelido aut nigris sikiis Erymanthi [montis
20 Arcadiae] aut [nigris sibis] uirides Gragi, et, vos, mares, tollite Tempe
ACRON. Ad choi-um uirgimim et inierorum Al , ut uet. Bern. K. Ad corum u. et p.
Ode XXI R. Laudes ad chor. uirg. et p. iu dianam et apollinem b. Alii: Hymnos, ymnos,
liymnus ad chorum (choros) in dian. et apollinem. 6) A: — dicebantur a nobilibus jfueri
apolline dianae 7iirf/ines. hac ode ipsinn et docet et hurtatur ut canant. C : - — dic. a nob. pue?'/s
puellisque: a pueris quidem Apollini, a puellis uero et uirrjinibus Dianae. id ipsum hac ode docet
Iloratius hortatur<7?<e ut fiut. vafh : — dic. a nob. quas pueri Apollini, Dianae uirgines [canebant
et flij hac Ode hoc ipsum docet (edocet fli) et hortatur ut vMMent. bRC,r: dic. a nobilibus,
puerj apolliui dianae uirgine*. Hac ode — . apollini et di. 2. apollinw b. ipsum (chorum? hjnn-
numV) Aljl,rvafh. ipsos R,r. docet Al.Cva. edocet bR,rfli. ortatur bli. can«t b. canant AR,r.
9) et Latonia Delos om. AbB.r. ilas b. crinitum apollinem Abr, om. a Cyntho — admouif,
quippe quae ex Seruio inlata sunt. Bcfb: cintlmmi i. apollincni qui intonsus pingitur ut puer.
13) maximo o. A. summo, maximo C. Terent. om. IG. 2^1'oh et ah sine h in uett. codd. scri-
buntur. ««mme iupp. b. 15) Aut ualde aut fam. A,rvafh. haec uerba om. 1. ualde aut fam. 2.
iialde et fam. C. aut ualde fam. b. . IG) perosos A,Cfh. peros?«s b. peroswm lG,rva, ut Caris. et
schol. Statii. 18) Ordo — lyra oni. A. cst oni. R,r ut infra ad u. 13. Ordo ineptus atque
Acrone indignus estinn-afh: Vos dicite laetam comam nemorum et quaecumriue promiuet ^m-
uiis etc. C: Onlo est : uos dicite hietnm /bliis (\. Jluuii?.') et coma nemorum quacumque — pha-
retra lyra^pie fratcrna. Lectio comawi orta est aut ex laetoi aut ex linea supra lit. a, quae in
uett. quibusdem codd. subinde syllabam productam significat ut in Bern. K et Par. B , qui
habent comii, quae linea in aliis, ut Bern. C et P cp erasa est. Mirum denique est, falsam
hanc lectionem in Verg. locum A. VH, GO transiisse, quem Porph. infra ad u. 12 huius odae
laudat, ubi libri fere omnes aut laeta comam aut laetam coma aut laetam comam aut laeta coma
prd tncra comaw habent, ita ut altcr locus ex altero deprauatus esse uideatur. 19) mons ar-
cadiae gl. in A et Btp (arc/(.)
IN CARM. I, 21. 85
Apollinis totidcm laudibus et Delon natalem et umcruni insignem pharetra
ct fraterna lyra.
7. Enjmanthi. Mons Arcadiae.
9. Tempe. Mons ct amoena Thessaliae, ut (Verg. G. II, 469): Spe-
luncae imtque lacus et frigida Tempc. 5
10. Natakmque m. Delon. In qua Apollo et Diana nati sunt.
12. Fraternaque umerum hjra. Quia a Mercurio lyra inuenta dicitur et
Apollini data. Fraterna (ideo? eo?), quia Apollinis frater Mercurius putatur.
13—16. Hic beUum lacrimosum . . . prece. [Ordo : Hic motus uestra
prece a populo ct princi})e Caesare aget lacrimosum bellum et pestem et 10
miseram famem in Persas atque Britannos.]
lacrimosum. Luctuosum , ut {Verg. A. VII, 604): Sine Getis inferre
manu JacrimahHe heUum.
16. aget. (Aut) auertet, (aut) abiget.
15
PORPHYRION.
Dianam ten. dicite uirgines. Dicite pro cantate positum [est], ut Verg,
(G. III, 6): Cui non dictus HgJas puer et Latonia DeJos.
3. 4. Lafonamqne supremo DiJectam penitus loui. Suprenw pro summo
ut supreme Inppiter a Terentio (Adelph. II, 1, 42) dicitur. Penitus autem 20
diJectam pro ualde dilectam, ut Verg. (A. IX, 141): Penitns modo non ge-
nus onme perosos Femineum, aut pro funditus dilectam intellege.
4) Totum scliol. om. G, loc. Verg. om. 1 , rva. Mons et non ut nuper Quidam uncis
inclusi. Liu. XLIV, 6 d«cit : Tempe sunt saltus transitu dlffiicilis. conf. Pliu. IL N. IV, 8
et Aelian. Var. Hist. III, L Neque opus est Seruio ad 1. 1. aut ex C inducere loca. ora.
AbRl atque omn. edd. , ut Tacitus Ann. III, 7 et Hist. III, 76. Acron ad Carm. I, 17, 4
per amoenitates Thessaliae explicat Thessala Tempe et Bcp ibi amena loca Tempe dicuut et
C : Tempe loca Thessaliae opacitate et Penaeo tiuraiue amoena etc. 3) ut Speluncae-i om.
Virg., AbRl. et frigida (thessala v ex I, 7, 4) AbR,C, non at, quod praecedit. 6) Hoc
schol. ex Ab et C (sunt nati). 7) ?mierum A, uet. M Porph. et uett. Hor. eodd. ferc omnes.
^8) dicitur AbR,r, rell. est. quam a Mercurio fratre et inuentore accepit C. AbR , r habent in-
eptara lectionera data ah eo qtiia — putatur. vafli ab eo , quia etc. 2b : data et ideo quia —
putatur. Minime. Ut in Porph. et in C factura est, sic hoc Acronis loco ex lemraatc petitam
u. Fraterna interponas. Cum uerba ab eo couiuncta cum data superflua sint , quaeritur utrura
post Fraterna ferendum sit ideo s. eo quia (Cic. Acad. IV, 31). breuius: Apollini data qui frater
Mercurii putatur. couf. Porph. 9) Schol. om. A. Ne legas Ordo est hic. hic raotus cum b,r,
sed Ordo est: hic motus cum R. est om. 12.Cmvafh. lacrim. codd., lachrim. r. la(.hrym. ravafh.
pestem mis. et fam. 2. mis. pest. R. manu R. C {mamim ad III, 24. 11. ex Charisii Inst. gr.
I, 77) mamm. bl2,rvafh. 14) Aut au. aut abig. ARlG,v. prius atit om. afh. aut eu. aut abig.
r. auertet, abiget 2. agit [ut uet. Bern. K] remouebit, auertet, abiget C. conuertet immittet Bcp.
remouet. imminet b.
PORPH. Ode XXII. In laudem dianae et apoUinis R. In codd. nulluni argumentum.
17) es<omMR2G. dicite i. cantate Bcp. 20) ut ^ dicitur om. 2. 22) per ossum M. (per-
osum rva). Similes scriptt. odiossus. aussus. fussus in Mar. Victorin. p. 245G. accusso in Cop.
86 ACR. ET PORPH. COMM.
7. yigrts aut Enjmanthi Siluis. Erynianthus mons in Arcadia est, 7ii-
gris autem sihiis umbrosis intellcgamus.
8. Gragi. Gragus mons Lyciac, in quo Chimaera fuisse dicitur.
9. Vos, Tempc t. t. I. Tcmpe locus est in Thessalia opacitate et Pe-
5 neo flumine amoenus, quem in honr^rcm Apollinis merito laudat, quod ibi
laurus phirima sit.
12. Vraternaqnc umerum hjra. Et hic cx superiore accipe insignem.
Lgra, id est, cithara. Per figuram (synecdochen?) haec elocutio intelle-
genda, ut sit: Apollinem umerum insignem habentem. [Lacta comam di-
JO citur a Vergilio (?) et nmlta similia.]
Fraterna, quia Mcrcurius lyram inuenit, qui frater Apollinis est.
14. A popu/o ct principe Caesare. Num quia principe et ad iiopulum
referemus ut sit : ct a populo principc, quia populus Romanus principe rec-
tor omnium populorum recte dicitur?
15 CARMEN I, 22.
A(ROX.
Integer nitac etc. Ad Aristium Fuscum scribit, amicum suum, indi-
Excerpt. Cassiod. p. 2283. QuiiUil. I, 7 cliserte tradit Ciceronem 5 literam geminasse diuissio.
caussa. cassus. Vet. cod. Vat. liabet ad Hor. Epist. I, 9, 7 excussatus, E ad C. H, 1,7 peri-
culossae, ad Senn. I, 5, 61 saetossam etc. perosos Cfh. 22) feminium funditus et peuitus di-
lectam pro familiariter dilectani intellegt (bis: pro fam. dil.) M2R (ora. intellegf) G (intelligO-
perosum semideum fund. et pen. dil. intel%e r, om. pro fam. dil. ; f h : Penitus iyitur fund.
dil. intellige. C: valde it familiariter. 1) ^I in lemm. /(crymanthi, in schol. erym., al. her/m.
ermi. ercm. (eram. b). — est MR2G, om. rvafh. arcAad. MR. ad IV, 2, 12 arcad. in lemm.,
arc/i. in scliolio. 3) Crag. omn. fcre codd. et uett. edd. Crag. recc. (Kpayo; Strabo XIV, 6G5).
conf. Cratin. et Crat. Ep. I, 19, 1. Schol. om. b, cuius glossa : nomen montis. chimera MBcp.
4) est om. rvafh. 6) \a\xCiahat Mb. laudaf R2G,r. (pu' — laudai v. qm — laudator afli. quae
(loca) — laudawtur C. nascitur C. habundat Bcp. rell. sit. Loca sunt iu Thessalia opacitate
amena et totius dekctationis plena, quae in honore apollinis merito laudat, quia ibi laurus plu-
rima habundat. 8) Contra auctoritatem librorum temere inculc. est pro ins. lyra ins. Cyn-
thium. agitur autem de umero insigni et pharetra et I^-ra fraterna. Non ex superioribus hic dixit
sed ex superiore, quia praecedens uox una est j)haretra. et superiore rva. et iii sup. fh. insiijnem
citharam M2GR (cyth.) r. cithara afh. cithera v. Laeta comam MR (leta) afh. Laetam comam.
Laeta coma r (utrumque ergo). laeta coma v. Inculcatum nuper sacra coniam ex Verg. VH,
60. Quo tanien incerto loco schol. non clarius factum est. Mihi Jigura illa sjniecdoche esse ui-
detur, quae Porph. indicat se umerum intellegere ApoIIincm ipsum habentem umerum insignem
8cil. pharetra ct lyra. Quo nihil simplicius, nihil etiam uenustius cst. Totus autem locus Laeta
— aimilia suspectus mihj et a grammatico quopiam huic uersui aut u. 5 adspersus uidetur.
eloqtiutio M,rv. clocatin R,afh. /ocutio 2G. Quintil. II, 15. VIII, 1. Cic. Inu. I, 7. Auct. ad Her.
IV, 12. Slmilia multa ut Verg. IV, 590. IX, 478 adferrc supersedemus. humerum'] ApoIIims.
unde i^atct Comm. uet. acc. gr. h. I. non agnouisse. 1 1) ap. est M2G. est ap. R,fh. est om.
rva. 12) principc et ad M2G, om. et R,rva, principe?» (corr. in 11) ad fh. Potest et principe
po]>ulo accipi, quia po. rn. pr. (om. et rector) omu. jiopulorum. b. ac rector R. sit om. M.
princ. rector M. Pr. erat et rcctor vafli. et rccle rvafh, schnl. om. CBcp.
IN CARM. I, 22. 87
cans innocentiam seniper et ubique tutam esse, etiam inter res saeuas ac
periculosas. Cuius rci testimonium (locumentmuquc ipse accepit, cum alias
tum praecipue, cum in Sabinis in agcllo suo spatiantcm se ingcns lupus
fugcrit. Dubitandum tamen [est], utrum iocularitcr an uere dicatur, quia
lupi singuli singularcs homines inuaderc consueuorunt. 5
1. Intcger. Innoccns.
2. Non eget Mnuris iaculis. Quibus utuntur Mauri; est enim primi-
tiuum pro deriuatiuo.
3. Grauidn. Plcna, [fertili] ut Verg. (G. II, 150): Bis grauidae pe-
cudes, bis pomis utilis arbos. JO
5. Sgrtis. Syrtcs Africae in mari feruentia loca harenis, uel breuia
uada, per quae Cato duxit exercitum.
Aesfuosas. Aut procellosas aut nimio sole feruentes, [unde ]'erg. (IV
366) : et inhospita Sgrtis.~\
6. 7. mhospitalem Caucasum. Caucasus mons Scythiae . . praeter . . 15
ACRON. Ad fiiscum A (iiiscr. scholl.) 1. Ad aristeum fuscum in laudem innocentiae
atque integritatis. Ode XXII. E. Ad a maristium Tuscuni laus inuocentiae cpB (in B. mau. 2.
mut. T in F). Ad a?'/cium fusc. laus iun. b, in schol. aristeum ut R.
17) Argumenta h. o. in Acr. et Porph. sibi simillima. Aristemn bG,r.
1) impoientiam r. hmoscendam A.iijnoscendum 2. rell. innocentiani. «««(Zique tutani essepuritate7n2.
3) ct iieric. E,r. am. su. iud. om. C. res feras ac loca imda periculosaque C. ac doc. cepemi C. immanis
lup. C. 2) cepit R (a mut. in e) 2. rell. ceperh. Porph. «cceperit. cum aliis rebus 2. fugere^ 2.
4) Dub. — consueu. om. C. est om. codd. dica?jtur AR. 5) singuli singu/«res AbR12G. rell.
siug. singu?OA'. Seruaui lect. codd., quamuis singuli singulorum (Cic. Leg. II, 12) et al. id genus
dictiones frequentiores siut. 6) gl. om. ABcp. innocens. s. o fusce integram habens uitam b.
i. innocens C. 7) Maur; mfh. Inter codd. Hor. habent hanc lect. praeter recentiores Parr.
OR (cod. Acr. R habet Maur«A-) y man. 2, Par. D et Bern. 508, qui propter falsum Catal. Sin-
neri numerum 308 Orellium latuit. in nonnullis ut Acp s. littera erasa est. Porpli. leramate et
scholio ad h. 1. caret. Totum schol. om. Ab. id est quibus mafh. rell. om. id est, quod ortum
est ex lemmate v: Abra est m. i. := iaculis. hinc m om. i. in lemmate. Bcp: pro quocumque
iaculo, B man. 2 addidit : posuit inmiris iaculis, et ad marg. scripsit : species pro genere. 9)
Totum scliol. om. Ab. plena iertiiis mvafh. ex C (plena: etiam fertilis , ut — arbos) nomiaa-
tiuus ad loc. Verg, pertinens serius ad u. plena posita. hinc fertili uncis inclusi. B'^,r. om.
fertili et loc. Verg. 11) schol, ora. ARlG,rmva. loca — iexwentia scribendum pro feruentes, quod
ortum est ex duabus glossis interlin. secum coniunctis, ut in cp : *S?/rft's loca Africae || Syrtis in
mari feruentes harems. Coutra scliolia in Bcd : Syrtes breuia uada in mari feruenfeVz harenis (ar.
B) uel loca Africae harenosa per quae cato exercitum duxit. C : Syrtes Africae loca sunt are-
nosa, uel brevia uada qua Cato duxit exercitum. Vctt. cndd. Syrtis et Sirtis. in cp i mut. in e.
13) iemidas C. unde om. C. unde et loc. Verg. om. AbR,r. glossa in b: loca inaquosa. 20) A
in lemm. ha.het per inhospitalitatem, in oda per inhospito7e?/j. C: Caucasus.mous est Scythiae (om.
]}raeter inhabitationes hominum et de qtio). Verba praeter hab. hom., quae omnes libri tuentur, per-
tinent ad inhospitalem, quod ideo lemmati adiunxi, at uero cum praeter non sit ultra uel trans,
locus corruptus uidetur. Scribendum aut: inhospitalis propter paticas hab. hom. aut : non praehens
liab. hom., aut tale quid. Bcpb : mAos/>/to/e;« inhabitabilem. Locum ipsuni Verg. om. mva, habent
autem uerba de quo Virg.
88 ACR. ET POKPH. COMM.
(inhospitalis propter paucas? non praebens?) habitationes hominum, de quo
Verg. (A. IV, 360): Sed iluris genuit te cautihus horrens Caucasus.
7. 8. FahuJosus lamhit Hgdaspes. Fluuius Indiae siue Mediae (Per-
siae?) Verg. (G. IV, 211): Aul Medus Hgda^yes.
5 Lanihit. ^letaphora a lingua, eo quod leniter fluat et ripas suas tam-
quam lingua himbat.
fabulosus. Aut longinquus, aut de quo multa finguntur miranda (de
quo poetae multas composuerunt fabulas ex monstris uariis quibus abundat.)
9. Aamque nie. Ordo est: Namque me inermem fugit lupus in Sabina
10 silua, dum canto meam Lahigen, et uagor uhra terminum expeditis curis.
10. Duni meam canto Lalagen. Id est, duni amicae Laudibus inlicior
uoluptate cantandi, Meam autem, quam diligo, ut Vergilius (G. IV, 490):
Hestitit Eurgdicenque suam iam luce suh ipsa Inmemor heu, uictusque animi
respexit.
1.) 10. 11. rUra terminum curis uagor expeditis. Ultra terminum uagus
aut uhra agri fines, aut ultra curarum terminum progressus, tanta animi
securitatc, ut nihil timerem (timeret.)
13. portentum. pro lupo posuit.
militaris. Quia uiros fortes et aptos militiae habuit. Verg. (G. II, 167):
20 Haec genus acre uirum, Marsos pubemque Suhellum Adsuetumque malo Ligu-
rem Volscosque uerutos Extulit etc.
14. Daunias — tellus. Daunia Apulia dicta a Dauno rege , socero
3) Schulia ad haec tria uerba sedem inutarunt in nivafh, quae ordinem uerborum in Ho-
ratio anxie sccuutur. in codd. et r, ut iaui superius dictum est , ucrborum explicationes
aliter se excipiunt. rJaspes in scholio (flyd. in Hor.) b , ut Bcp, Bern. C. idaps. Par. D.
A : ydaspesl fl. indiae siue persirfae. Cum non Pers/s sed Yergia sit qua continebatur Media
scripsi Per.«/ae. fl. indiae siue vmliae K. fl. iudiae siue parthiae r. mediae siue (iiel fh) in-
diae lG,mvafii. fl. indiae, om. siue mediae 2. Et med. KCfh (medic.). aut med. v (Probus
66, 4). ut med. a. 5) Metaf. Ab. eo om. R,r. lamb/at AbK, \Ambit r. 7) Scholio Aut
(aut om. r) --• miranda in rvaC adiuux. fli: per fabulas ex monstris uariis, quibus abun-
dat. Quae uncis inclusi, ex Ii'^b adposita sunt. 9) Sehol. om. ABcp. in7(ermem b in schol., in
Hor. iuerinein. codd. coustanter «'«ermeui , A whertein. 10) expediiw ARlG et b, qui glossam
habet securiw. Ex hac gl. Porpl». expedi<Ms iu vafli et in codd. Hor. 11) iwHcior A. inll. R
(u exp). fl/licior 2. amice b,r. uol. oanf«di b. Meam — respexit om. Ab,r. 15) Ultra term. o.
\v.\f/or} Ultra terniinuni ua//Ms aut ultra agri etc. Ab. Xnr/tis in K lemma transiit et in reco.
codd. Horatii, ut cum cxpedi<<« u. factum cognouimus. timerei AR2,r. timerew bl,mvafli. 19)
Loc. Verg. om A. et r. mil. yi(/nil C. 22) Daunirw A iu Hor. et in Acr., Med. Porph. in lemm.
Parr. AHC-iPI, Ijern. K. aliiquc uett., in bC s. lit. erasa, in Bern. 508 ex s. facta e etc. Alil
multi (IScrn. A, Par. D) el reoc. habent Daunirt ut edd. Acr. rmvafh et C. f h : Dauuia in
latis, quae leotio in uullo cod. adhuo milii obuiam facta est. Valart. et Vanderb. h. 1. fide dig-
niores quam Potlier., (|ui eam in 8 codd. Parr. repperisse refert. /« ex glossa est, cuius uesti-
giis insistens uide utruin legenc/um sit : Dauuit latis al. aesc. Nec Jubae tellus generat i. e. neque
tellus niililaris Daunii so. Turni, quia Verg. A. XH, 723 Dauni?« heros uocatur. conf. Plin. H.
N. III, 11. Amlpiguum nuiic utrum militaris tellus a\\ militaris Dauuii iutellegeudum sit. conf. Ilor.
IN CARIM. I, 22. 89
Diomedis, aut rcgio, in qua regnauit []iatcr Turni] undc et ( Verg. A. XII,
934): Dauni misercre seneciae.
latis. Magnis ct uastis et pro siluaruni niagnitudinc fcris abundantibus.
aesculelis, Aesculetis sicut pinetum (dicitur a pino?) dixit ab acsculeto.
15. Nec Iuhae lelhis. Ut supra a rege significat prouinciam. luba r,
enim rex Maurorum fuit, quae regio et sicca est et leonibus abundans.
[Verg. G. II, 151 in eius cxccrationeni laudans Italiam: At rahidae tifjres
absunt et saeua leonuni Semina.
16. Arida. Siticulosa, ut (Verg. A. IV, 42): Ilinc deserta siti regio.
17. pigres . . campis. Locis Scythiac frigidis. Verg. (G. III, 356) : 10
Semper hiemps, semper spirantes frigora Cauri.
18. recreatur. Perflatur.
19. Quod Jatus mundi nehulae mal. lupp. org. Quam partem, ac si
diceret: loca sine solc. Verg. (B. VII, 227): Plaga Solis iniqui [et item
Verg. G. III, 357: Tum Sol pallentis haud umquam discutit umbras^. 15
19. 20. Malusque luppiter. louem aerem ponit, ut Verg. (B. VII, 70):
luppiler et laeto descendet plurinms imhri.
C. I, 8, 5 et Tertull. Apol. 11: quis ^nililarior Sciplonef Qua medela reiecta fieri potest ut
haec altera nostra probetur couiectura: Dauniae latis i. e. Daunia elatis. Belluui certe epitheton
elata i. e. celsa, superba, alta aescuhita.
1) a dimo A. uide Fest. Dauni«6' iu lemm. AblJ, rell. Daunia. aut regio Ab, om.
rC, rell. aut a regione. — in qua regn. AbR. patermi R. aut ubi regn. pat. 2. Danaws fh
pro Dawwis. Uncis inchisi glossam serioris originis pater Turni, cum Daunus. socer Diomedis
(Plin. H, N. III, 11) idem sit cum patre Turni. imde ei AR,rC. unde est et 12,va. unde
est mfh. unde, oni. est et, b. 4) aescidetis^l sicut pinetis dixit ab escuk, Ab,r. sicut pineti-
« pino, sic (sic om. l,m) aesculetis dixit ab aesculo lK,mvath. eseuletis. ab esculo escules
tum, sicut a piuis pinetum C. ab esculo arbore bcpB. A man. 2: aesculeta a csculo arbore
dicuntur ut pineta a pino. Ilor. uoce ^^«etum non usus est, aesculetum autem ad hanc formam
finxit. hinc lectio librorum nou ferenda est, nisi interponas dicitur. Pinetum semel a Plinio H.
N. XXVII, 8 et quater ab Ouidio adhibitum est. Hoc scbol. consulto antepositum est subsequenti
ad latis in ARb,r. Scriptura escixl. recurrit infra in Acr. ad C. II, 9, 7. 3) schol. om. RlG,mva.
est in A2,rfh. maguis et feris abundantibus (ferarum plenis C) pro siluarum magnitudine 2b
(gl. amplis). 5) Ex uerbis Ut supra a rege (Dauno) aliquantum praesidil redundat lectioni
'DAwnii. Verg. — Semina om. Ab,r. 7) execratiofie fh. cuius execr. C. Maur^tania. per o^egem
siguat prouinciam. Juba C. ttt AR,r. soli subiacens Bcp. si<ic. regio so. subi. b. arriAa, siccida
r. 9) hiftcRlG,Crmv. rell. hic. 10) infertilibus bBcp. 11) frigore /auri R. thauri 1. chauri m.
12) pe»'fl. AbjCa. pro?L. fh. om. Rl G,r. 13) hoc schol. ut subsequens in libris valde turbatum.
ac si diceret quam partem mvafh. Verba quam piartem (quam mundi plagam C) explicant quod
latus, contra oc si diceret transponenda et cum /oc« si?ie sole in scholio subseq. coniungenda sunt.
quam partem ac si diceret Rl. quam partem si diceret A. qui partem sibi diceret r, quia est
pars 2. quam partem gl. in bB'.p. Huic scholio adnect. est loc. Verg. A. VII, 227. 16) postiit
mvafli. posuit ex Porpli. lupiter unjet^ louem aerem ponit. ac si diceret loca siue sole. Verg.
pl. so. iniqui A. iouem enim aerem pomV ac — inicpxi bR,r. Totum schol. om 1, qui uerbls
scholii praecend. ac si diceret loca sine sole loc. Verg. A. VII, 227 a.diungit. Loc. Verg. B. VII, GO:
luppiter — imbri om. Abl,rC. Verba Nebulae mal. lup. fh male repetiuerunt. Verba Et item una
cum loco Verg. G. III, 357 Tum sol — umbros om. Ab,r.
90 ACR. ET PORPH. COMM.
20. Urget. Compriniit [ut Verg. G. I, 236: Coerulen glacie concretae
atque imbribus a/r/.s].
21 - 24. Pone sub curru - dulce loqucntem. Aut in iVigidis partibus
Scythiae aut in ardentibus Africae si poneretur: Lalagen, amicam suam,
.T dicit se securuin omnium periculorum, bono innocentiae, posse cantare.
[nimium propinqui. Ut Verg. (G. I, 234): Semper sole rubens et torrida
semper ab igni]. terra domibus negala. K£7.a'jfi.svr^v dicit inhabitabilem.
" Dulce ridentem. Ut {Verg. A. IV, 318): Fuit aut tibi quicquam Dulce
meum.
PORPHYRION.
Integer. u. sc. p. Ad Aristium Fuscum haec scribuutur, quibus indi-
cat innoccntiam semper et ubique tutam esse, cuius rei testimonium ipse
acceperit, eum in Sabinis in agcllo suo spatiantem se lupus inmensae
15 maffuitudinis fuo-erit. Et haec dubito utrum ioculariter dicautur an uero,
quoniam hipi dicuntur solere singulares homines inuadere.
1. Integer uitae, ut Verg. (A. XII, 19): 0 praestans animi iuuenis.
3. 4. grauida sagittis F. pharetra. Grauida pharetra pro graui ac per
hoc plena, jxsxacpopiy.ais.
20 7. 8. Fabulosus Lambit Hydaspes. flgdaspes amnis Indiae est, fabulo-
sus autem dictus, quia India plurima genera miraculorum et digna fabulis
ferat. Lambit autem translatiue dictum est a lingua, per quod significat
Hydaspen fluuium leuem esse et leuiter ripas suas tangere.
10. canto Lalagen. Id est, carmen in Lalagen amicam (nomine eius)
1) urg«et 2B. totum schol. om. A. iirget pulsat b. nrt/et comprimit E,r. Locus Verg. ex
Acr. ad III, 3, 56. 3) Aut in fr. pa. sc. aut in ard. si pon. Al. id est aut fr. pa. s/thiae aut in
ar<l. afr. b. se ponere< r. uel in ard. vafh. C : dicit se amicam suam securum et munitum inm-
centin iriter omnia pericula po.sse cautarc. 6) schol. om, AbR,r. est in 12Cmvafh. gl. in B'.ib :
id est aut in aftVica, ubi sol uicinior est. 7) A; cecaumenen inh. dicit, quae uerba in eodem
cod. ad III, 3, 55 eodem ordine iterantur, ubi -j: ceucamen dic. inh. cuuf. Seru. ad Verg. A.
VI, 795. C ad III, 5, 55 hoc schol. adfert. ad nostrum locum: propter aestuni solis uehementem.
Cru(|uius p. 54 commeniorat C"»''^|'' "^■''^ y-OSiAOU y.zv.oiMiJ.virfi. erauincn 1. concaum R. cyrenaicam
afh ex Plin. H. N. V, 5, 5 et II, 45, 4-1. cecaumen inh. d. (i. gl. in bBcp : propter uimios
calores. 9) ut Virg. mvafli. Verrj. om. ARb,r. dulce rid.] dulciter C (ex Porph.). Lacuua
nulla.
PORPH. Ode XXIII adaristiumfuscuni. 12) scriJitur G. 13) totam Mcp. 14)mom. rfli.
flcceperit MAR2,rv. caeperit R. accep/< afli. /(uius rei test. tunc accepit in ag. suo sabinis spa-
ciantem se lupus eum fugit B. man. 2. quibus dicit — esse. exemplo suo quod eum fugcrit lupus
inm. magn. etc. B. — inm. MBG ut uett. codd. Ilor. IV, 2, 7 et Serm. I, 1, 41. 15) uero
MR2,rv. uere B,afl). Acr. 10) singu/ares MAR2G. singufos rvafh. 13. aniniw M. 18)/aretra
MRG. »a.giptis R. sagipta notaui ex Ambr. T. l). sup. saec. XIV. Fuscae M. [j.crocfoptv.tu; M2G.
om. RC. metapbora rvafli. 20) et si fab. j\IBG (exp.). Scrip-i csf cuui K. 21) dict. autem 2G,r.
dict. esl R. quod rnedia 2. ripas sua.s MRB, rell. su. rip. esse om. flirva. leuiter -/va. 24) De
hoc scholio quod in Dousae Auctario p. G4'J eiusdemquc in Fragni. Lucilii p. 56 corrcctius le-
IN CARM. I, 22. 91
compositum. Scilicet (sic? sic et? similiter?) liber Lndlii XVI. CoIIyra
inscribitur, eo quod de Collyra ainica scriptus sit. Etiam nos sic plerum-
que loquimur.
11. Et ultra lenninum ciiris ucujor expeditis. Id est: ultra terminum
fundi mei ])rocedo, locorum (lyricorum? lucorum?) uoluptate inlectus. Curis 5
autem expeditis pro ipse curis expedi^j^s id est, securus.
13. 14. militaris Daunias. Daunia Apulia dicta a Dauno rege, soccro
Diomodis. Quam milifarem dixit, quia militiae aptos uiros habet.
14. aesculetis. Aesculeta ab aesculo arbore ita dicuntur ut pineta a pino.
15. lubae tellus. Mauretania intellegenda a luba rege. JO
17. Pone me, pigris n. n. campis. Cur pigros campos dixerit, ipse os-
tendit subiciendo: ubi nulla arbor aestiua recreatur aura.
19. Quod latus mnndi. fMtus pro qualibet mundi parte posuit.
nebulae malusqne luppiter urget. lotiem pro tempestate ponere poeti-
cum est. Sic et Verg. (A. III, 116): Modo luppiter adsit, Tertia lux clas- J5
sem Cretaeis sistet in oris. Ergo malus luppiter pro eo, quod est, iniqua
tempestas.
21. ISiminm propinqui Solis. Id est, in Africa, cui sol scilicet propior
est quam caeteris terris.
gitur, ulde Suriugar. IH, p. 19 et l'JO. Cort. ad Sal. Cal. p. 2, Briiukh. ad Propert. Cynth. p.
1, Gerlach. in Fragm. Lucil. p. 41, ubi auctoritatein l'orpli. parui facii, van Heusde in Epist.
cr. ad C. F. Hermaun. p. 39 et L. Lcrsch. diss. de diorthoss. rom. in Museum des rhein. westph.
Schulmannervereins, Essen 1845, Vol. HI, 3 p. 243. iBcpC om. hoc scholion quod in uett. edd.
corruptissimum est. causa (ca. compend. pro canto) componere. scilicet librum lucilii. Sextus
d. c. — scriptus sit etiam. Nos sic pler/que loquimur (loquitur v) rv. Canto compono s. librum.
Lncii Sextus d. c. inscribitur — scriptus sit. etiam n. s. ple?u?«que loqiiimur. Asc. Canto Lala-
gen] Compono, sc. librum Lalagen. Ita liber Sex. Decii Collyra inscribitur — amic«<s scriptus
sit — loquimur fh.
2) Edidi scriptus , non e/jscriptus quia ineptum scntio, reni eandcm , inscriptionem
dico, aliis uerbis in eodem scholio iteruni dicere. am. fwscriptiH/i MG. scriptum R,r. rell.
script«<s. Fd carmen MA. Praeferendum id. = id est E2G et Auct. in lalagen no. amicam
Comp. scilicet liber lucilii XVI M. in — scilicet Tta lib. luc. XVI A. Yerhacarm. — compositum
transposita mihi uidentur uel certe nomine u. superflua est. Carmen in Lal. am., eius compos;-
tuni nomine. sic et 1. L. dec. sext. coll. ~ amica sua scriptus sit (om. etiam n. s. p. lo. q.)
Auct. Ex XVI (MA2) R fecit sexdecim. — ■ Et nos R. rell. etiam. Locus tutus est auctoritate
librorum. conf. nos C. II, 9, 17. Serm. II, 7, 17. mmc II, 11, 16. Serm. II, 4, 81. Epist. I, 4,
2. 17. 4) hodie C. I, 23, 6. Ep. XII, 21. Serm. I, 6, 118. hodieque III, 23, 14. IV, 12, 18.
Serm. I, 4, 123. 5, 24. 40 Suring. III, 19 sqq. 5) mei progressus /?<corum uol. oblectatiis C.
reli. mei proaedo. — /«corum MCrvfh. focorum 2,a. hjricovnm R. conf. Plin. Ep. III, 1. VII, 17.
et Acronis uerba inlicior uol. cantandi. «wlectus MA. conf. Acr. inlicior. zVlectus RG. aZIectus 2.
obkctatus Crvafh. 6) mil. Daunios. Daunia ap. MA2. niil. Vaimia EG,rva. Dauni«s] Daun^as
Ap. fh. 9) oesc. M. esc. R. 11) Maiu-etauia M. rell. Maur/t. 11) qmr IMG. cu?» 2. aura recr.
afh. 14) m-get M. sic Virg. C. 16) sistit M. 18) id est MRG. rell. om. Pone sub curro nim.
propinquo solis M. scil. om. rvafh. 2ibi sol scil. 2. cni scil. sol G. proprior vfh. ceteris M. ult.
t(rbes M.
92 ACR. ET PORPH. COMM.
22. Domihus ncgata. (^uia iiltimae ])artcs Africae inhabitabiles simt,
propter niniios calores.
23. Didce ndentem. Pro dulciter ridenlem. nomen pro aduerbio
posituui.
CARMEN I, 23.
ACRON.
10 Vilat innuleo me similis Cltloe. Ad Chloen iam maturam uiro scribit
contactuni suum fugientem [cui uehiti suadet uirorum eam tactum non
debere uitarc] et comparat eam innuleo inbelli et natura timido, quod, si-
cut ille leonem uel tigrideni, sic ista uiros fugiat [ . . feras adserens in-
sequi, ut occidant, se autem hoc uclle consequi , eam ut amplectatur].
J5 Sensus autem hic cst: Chloe me timet uitatque ut innuleus , qui ceruae
matri aberrauit et ad onines motus aurae uel nemoris tremit. Ordo est:
Chloe uitat me similis innuleo Cjuaerenti pauidam matrem in auiis monti-
bus, non sine uano metu aurarum et siluae.
2. auiis. Praeter uiae usum, cjua ferae ambulare consuerunt. Vcrg.
20 (G. II, 328): Auia tum resonant aiiibus uirgulta canoris.
3. non sine uano Aur. et SHu. metu. (Hoc dixit?) ut naturam timidi-
tatis ostenderet.
3) \wnifuv rvfli. posilum 5IAR2G. om. B,a. hBcp: dulce pro dulciter.
ACIION. Ad chloe» A (inscr. Acr.) Ode XXIII ad cloew quam ad niatrimonium liortatur
Rl (oni. Ode XXIII). li-^li (Ilor.): Lerche ad cloe?» meretricem fugientem se.
10) Yilat omn. uett. codd. Iloratii, Acr. et Porph. Ergo non primo sed nono demum uersu
Chloen adloquitur. Quodsi uihit glossam ex Acr. et Porph. in codd. Iloratii transgressam sen-
tias, hoc antc librorum illorum aetatem factum esse putandum tibi erit. \itas est lectio recen-
tior. iranuleo uet. Bern. K habet, non muleo ut Or. refert et v. wuleo Ab in Hor. et Acr. ut
B'iCDII etc, /(Miuleo EO,r. hinn. codd. recc. et a fh. Ad chlocw (iu scliol. choloe?i , in inscr.
chloe»). ad doe b (in Ilor. chloc, in scholiis h. o. cloe , cleo, cloon). ad cloen G , rmva, ad
C/tloen fh. uiro mat. 2. ueluti om. It. 11) con^mctum suum b. tractu et comp. b. eam tactum
AR. inb. Abl. suuni fug. — iion debcre om. G. quia sicut R2,r. 13) fe. astrwii\& bG,rmvafli.
feras — amplectatur om. 2, ucrba omuiuo suspocta ut adstmens pro ostendens, adferens uox
non satis tuta est loco Plinii II. N. XII, 18, 41 testimouioque uett. Gramm. ap. Putsch. p. 2268
et 2331. awerens R, cum quo conf. C: in quo eam errare docet : nam feras quidem sese in-
sequi asterit, ut se mutuo lacerent et voront: se uero eam ut amplcctatur. Pro se ad hoc
scripsi: se autevi hoc. sic ad hoc mv. eam uello cons. Ab. Verba cui ucluti — tiitare uncis
inclusi. 15) choloen me uitat quae timet Ab (cloon). Gl,mv: uitat que timet. que/» timet r,
uitat et tira. fli. et timet oni. R. Scripsi timet uitatque. 16) a ceruice matris R. 18) non sine
mafftio mvafh, male ideo quod ordr), non sensus est. rcll. vano. 19) a?tr^us b. «/sum G. rell.
uium. consuentnt Al,mv. consueaeruut bR,rafh. Loc. Verg. om. Ab,r. Ante loc. Verg. b,fh ha-
bent uerba ut nat. tim ostenderet, quae om. Rl,nnva. A ad nou. leiuma ea posuit: non sine uano
aur.'] s. metu. ut nat. tim. ost. s. — siluae mdu pcrt. ad kunna ; interposui: hoc dixit.
IN CARM. I, 23. 93
5. Nam seu mohilihus ueris inorruit Aduentus foliis. uTzaWa-^r^ pro : iic-
ris aduentu folla nata comniota sunt aura.
inorruit. Turbata est, ut Verg. (A. X, 711): inorruit armos. [Itcni
Verg. A, III, 195): Et inorruit unda tcncbris.]
6. uirides ruhum Dim. lacerlae. Epitheton laccrtarum, quac talibus ■>
locis latcre consuerunt, ut Verg. (B. II, 9): Nunc uiridis etiatn occultanl
spineta lacerlas; colorcm lacertarum expressit.
8. Et cordc et genihtis tremit. Id est, animo ct corpore (auvsxoo/i/u)?);
genibus cnim capti tremerc consucrunt.
9. Atqui non ego te tigris. Ordo est: Atqul non persequor ego te 10
frangere, ut aspera tigris uel gaetulus leo. Tigris uelocissimum animal [cst].
10. frangerc. commlnucrc, occidere.
11. Tandent, Ad proprlum desiderium retulit, ut Verg. A. VI, 687:
Venisti tandem, tuaque expectata parenti Vicit iter durum pielas.~\
12. l^empestiua scq. uiro. Verg. A. VII, 53: lam malura uiro, et ulrl 15
potens et coniunctioni apta, ut Verg. (G. I, 256): Et tempestiuam siluis
1) In A,r schol. ad inorrmt huic antepnsitum. -— ypallage pi'o — aura AYbR,r (hypalage R,r).
hypallage est pro: inobilia solio inhorruerunt aduentu ueris mvafli. 22) turbata A,r. contnrh.
Cmvafh. schol. om. R. inhomdt insonuit 2. ut oni. A. 3) Item — tenebris om. AbR,r. 5)
A : Epitheton hic. quac — spineta L (sic), oni. calorem lac. expressit. Col. lac. expr. epithetoj
lacerturum quae t. 1. latere consuer et occullant spineta -(R (ut Yerg. Nunc uirides — lacertos).
b habet schol. ut Y atque glossam : col. lac. expressit. r. Virides col. lac. expr. epitheton —
consueuerM?j< — lacertos. epitheto G (epitheto?). Colorem expressit epitheto lacertarum quae —
ipse aliquando scripsi. sed haec non est Acronis dicendi ratio. uide supra I, 16, 24 et Porph.
I, 10. 14. Male 1 (G?) nnvafli alterum laccrtarum omiserant, prius omittendum esset. Glossam
col. lac. expr. scholio adiunxi et post locum Verg. , ad cj^uem ea aeque pertinet atque in quo la-
certas ideo scribendum est, quod lacertws uocem , qua semel, G. IV, 13, pro lacerta (cf. Coiia
28) utitur, hac potestate neque pedestres scriptores (Plin. H. N. VIII. 39. X, 65. Cic. A. H.
II, 6 et 65) neque poetae (Ouid. M. V, 458. Martial. XIV, 172. conf. luu. III, 231) plurali
numero adhibuerunt. 8) schol. om. IjBcp qui gl . habent : in quibus est indicium timoris (b :
tremit metuit). genibus autem C. auvEXO. om. Ayb^rC. 9) cons?<erunt Ayuw, ut supra, rcll.
consuewerunt. 10) schol. om. A. 3. est om. Ry^r. gl. om. AbC. getul. plur. uett. codd., gaetu-
lus uet. Ambr. inscr. ap. Marin. Aru. p. 66. Henzen. Jalirb. d. Ver. f. Alt. im Rheinl. XIII,
26. Atque 2 in lemm. atqm bBo at qui uet. Bern. K. getulus de getulia y- (jetulus mauritauus
bcpB. 13) comm. occ. ■(. occ. et comm. C. comm. om. b et rell. 14) schol. om. Ayb^r. pertinet
C. rell. re?ftilitmv, retul. afli. 15) e.Tpectata 12G,Cmvafh. spect. Heyne. 16) Id est, matura
uiro fh. Mihi uerba iam matura uiro a grammatico ciuopiam ex Verg. A. VII, 53 huic loco adscripta
uidentur; namque interpretatio ipsa iam data est uerbis et uiri potens et coni. apta. iark mat. yR12,
Crmva. mani A. uiro om. C. uiri potens AYR2,Cr. rell. uiri patiens. et coni. apta om. 2. ut est —
pinum om. 12,mvafh. ut est adaptae (adeptae '() et maturae (pini?) signiiicationem et («< et R)
tempestiuam siluis eu. pinum AybRjr. ut illud Virg. ad significationem 7naturitatis Et temp. etc.
C. Tempestina, matura uiro ut est et temp. — pinu 1). Et tempestiua Macrob. Sat. VI, 4. Aut
temp. Heyffe. Quae in codd. inferius inserta leguntur adapfae et maturae (pini) signijicationem,
ea ad Verg. locum pertinent postque eum coUoc. sunt. Nam quae Cruq. mutauit ad significatio-
nem maturitatis hoc loco aliena et contra morem Acronis dicta iudicabis. Ideo autem interpres
hanc gl. adiecit, quod arborcs rarius maturae uocantur quam earum fruges.
94 ACR. ET PORPH. COMM.
euertere pinum (id est, ad maturitatis significationcm? id est, ad aptae et
maturac pini significationem ?)
PORPHYRION.
5 Vitat innuho m. s. Cliloe. Haec ode in puellam refugientem tactum
uiri scripta est. Sensus est autem: Chloe me uitat atque timet ut in-
nulcus qui matri obcrrauit.
5. seu mobilibus iieris inorruit Aduentus foliis. TTraXXaYY] pro: ueris
aducntu folia cnata inorruerunt, id est, conmota sunt ac tremuerunt.
10 6. seu uiridi rubrum Dim. lac. Kubi (Rubus?) sentes sunt mori
ao-rcstis. Sic deniquc et a rusticis hodieque in Italia appellantur.
9. Alfiui non ego te tig. u. a. Sensus est: Non tamen ita (Non \ta
me?) tu timerc, o [hoc] Chloe, deberes ut innuleus, quia ille pericuhun
uitac a tigridc uel a leonc timet, ego te autem non ea mente persequor,
15 ut absumam sed ut amplectar. Quare non ut ille, ita tu matrem adhuc
debes scqui, cum [tu] sis id aetatis, ut uirum ferre possis.
CARJVIEN I, 24.
ACRON.
20 Quis desiclerio sit pudor aut modus. Consolatur hac ode Vergilium
impatienter Quintihi amici sui mortem higentem. Sensus autem [ucl ordo] :
PORPII. Ode XXIII. de cloe se fugicnte R. 5) 'Vitat innUo me sim. cMoe MR (cloe).
Vitas hiiin. fli. Fabric. iu llor. uUat, in lemmatibus scholionim uitas (uon h). G) re/regentem
r, rell. refugientem. recte. ad sensum non potest legi se fug. , abiectis uerbis tactu7n (tawctum R)
uiri (Acr.). B'.p: haec o. scripta est in pu. tactiun uiri refugientem. \itat me iuquit atque ti-
met sicut inuleus, qui malri oberrauit. Obcrrare cum dat. iu Curtio et Seneca obuium, nusquani,
quantum cquidem scio, ffierrare. Quamobrem uide sitne legendum oierr. in utroque iuteiprot.
aberrar/t R. 9) foliae nata M. folia enata R. conf, Varr. R. R. I, 41. Suet. Aug. 94. f. nata
2G,rv. f. mota Cafb. et trem. R. nel trcm. b. 10) Rubus (rubics G) sunt morae agres^es MG2
(more) R (more agrestis). Rubus species sunt morJ agrest/s). Rubus plurali numero nondum
admisi, ([uod per omues fere codd. licet, quia incertum est iisne substaiitiuis abundautibus
adnumerandum sit, qui dupliciter declinantnr. confer. C. L. Schneider I, 2, 471: cornus,
cupressus, fagus, licus — spinus. Ut Columella IV, 20, 1 yiinus siluestres dixit et Piin.
II. N. XVIII, 2G, 65 licus prendas, sic Porphyrioni licebat dicere : rubus sunt sentes,
quippe quae, rubus et sentis, spinis adiunguntur in Ouidii Nuce 113. Cuiu rubus et sentis ad
idcm genus pertineant, teste Columella III, 11, 5: spinarum genera sint) , species uocem quain
codd. non habent misimus. Inculcata nuper est insulsa lectio: sentes suut mora ferentes. Con-
f-tat quidem ex Piin. II. N. XXIV, 13 'mora in rubis nasci', naturam rubis mora dedisse ru-
bumque ibidem dici nwra /erenlem atque in Ouid. Mct. I, 105 : in duris haerentia mora ruhetis,
sed quid nostro loco mrjra sibi uelint, non assequimur. 11) deniquo a rust. Cfh. hodieque
1MAR2G. reil. om. que. Suringar. III, 19. 12) Non tamen ita tu timere hoc Cbloe deb. MAG2
(oni. tnmen'). Non ne (me?) ita tu tim. cloe deb. R. Non ita Chloe tu tim. hoc deb. vafli.
Non iV/a Chloc r. Acberes M.\R2G, deiea Crvafli. non ita me tiin. deb. C. Quia codd. me
omittunt, legcndum censeo: non ita me, nani tanien ex ita me ortum uiJetur. Pro ^oc Chloe sine
dubio o Chtoe scrib. est. persequnr MARB'.sG,a. /;;'oscq. 2.Crv. 10) cum sis eius aet. llBcp. Cum
sis id etatis M. Cum lu sis id aetatis 12,Crvafh.
IN CARM. L 24. 95
Da mihi praecepta carminis, o Musa, quibus ostenclam, quis modus desi-
dcrii esse debeat carissimi sodalis aut amici.
Quiddm autem fratrem Vergilii hunc uohmt esse [quia dicit : tam
cari capitis].
2. Tam cari capitis. Amici. Praecipe. Da praecepta. 5
3. Liquidam. Puram, dulcem siue canoram, ut {Verg. G. I, 410):
Tum liquidas corui presso ier gutlure uoces [Aut quater ingeminant].
Pater. [Juppiter.] Jouis enim et Mnemosynes Musae filiae esse di-
cuntur. [Ordo autem est: Melpomene, cui pater dcdit liquidam uoceni
cum cithara, praecipe lugubris cantus, quis pudor aut modus sit dcsidcrio 10
tam cari capitis.]
5. Ergo Quinlilium. Ordo est: [Ergo] perpetuns sopor urget Quin-
tilium, cui pudor et incorrupta fides, iustitiae soror, nudaque ueritas (erant),
quando (ergo) ulhim inuenies parem?
5. 5. perpetuus sopor Urget. Mors, ut Verg. (A. X, 745): Et ferreus 15
urget Somnus, Verg. (A. VI, 273): consanguineus Leti Sopor.
7. Fides incorrupta Justitiae Soror bene [est] appellata.
nudaque Veritas. Infucata et pura, quae nihil occuhi habeat aut egeat
argumento (ut egeat tegumento).
■
ACRON. Ad uirgilium maronem, inscr. Acronis , in schol. Verg.) AIR (addens : Ode
XXIV). Trenus in quintilium a uirgilio -[• Trenus (sic) in Quitiffium a uirg. amato b. Thie-
nus in quintilium mortuum coB (Trenus. 20) Ilac ode cons. b. impac/entem r. uirg. impatien-
tem q. a. morte (om. lag.) 2. morte om. hig. b. ingementem r. Qui«t. omn. hbri. 21) Ordo
est bC. est om. •{. rcU. autem est. uel ordo uerba serius addita suspicor. non enim est ordo qui
poetae uerba seruat. 2) desidenV Ay (Porph.) relh desiderio (desyd. mv). KriTii b. conf. ad
I, 20, 5. cAarissimi a fh, rell. car. 3) Quidam — capitis om. C. desiderio amori gl. ybC.
capitis amici y^C. Verba quia dicit (fh) ingeniose quidem Fabricius interposuit , ut melius,
quam in ra v a factum est (uolunt esse tam cari capitis. Cui liquidam etc), praecedeutia con-
iungeret cum uerbis tam cari capitis. Sed haec uerba omn. codd. atque ed. Rom. ad lemma se-
quentis glossae ex scholio repetitae trahunt, sic: Tam cari cap. precipe~\ da praecepta. interieci
glosam amici (sodalis aut om. C in schol.). higuhris genitiuus est •[. inanis luctus b. G) \\a-
rwm dulce siue sonora. Ut lig. b. Verg. tum om. AbR. Aut quai^v ing. om. Aybjr. Melpom. nomen
musae -|'bP»'.p. Uquidam puram gl, bccB. 8) luppiter siue lupiter Cmvafh. rell. om. — luuis
enim et iunonis •(h. iou. en. et neo me synes A. neo mosynes R. mne monae r. mnesymones v.
rell. Mnemosynes. Musae fil. A-j^bRl^rvma. til. musae fh. fil. dic. Mus. C. Ordo — capitis om.
Ayb. 12) Qmwtil. codd. omnes. Ordo — parem om. A-^b,r. 14) era?it Rl,mv. erat afh. om.
C. quando ergo RlG,mvafh. ergo om. C. inueuie^ Rl,mva. inuenierai Cfh. 15) Mors ut et AR.
mors et y. mors est ut r. rell. mors ut. Tuni ante consang. om. K-^. 17) Fid. inc. iust. sor.
bene app. A, fid. inc. bene est app. sor. iust. -^b. app. est l,r. fid. inc. bene est app. iust. so.
Cmva. incorr. bene om. fh. Jid. incorr.'] unde est so. iust. R. 18) infuscata 1. in A man. rec.
mut, fu iu fusc, ut sapor uiui Colum. XII, 19, 2. merum Plaut. Cist. I, 1, 21. uil mvafh.
— habei Cfh. rell. habea^ aut eg. AlG,va. rell. ut. bonura epitheton, quia nihil occ. habet ut
eg. fegumento , infuc. et pura C. eg. argumento , lectio omn. librorum praeter C difficilior et
amplior. ^egumento ex sententia praeced. nihil occtilti liab. profectum est. Cic. in Auct. ad Her.
I, 8 ait : argumentum est ficta res , quae tamen fieri potuit. Cum Acron plurali non utatur,
96 ACR. ET PORPII. COMM.
9. occidit. Mortuiis est; antiqui enim occidisse magnos et probatos
uiros dicebant ut (Verf/. A. X. 471): Quin occidit una Sarpedon, mea
prof/enies.
11. frustra. Inrational)iliter et sine rcmedio ut (Fer^. A. XI, 51): El
.'. 7}il iam caelestihus ullis Debentem.
creditum. Commissum, commendatum [ut Vercj. A. VI, 15: Ausus se
credere caelo], unde et homines animas reddidisse dicuntur, tamquam quas
ad hoc acceperunt, ut restituerent.
13. (?uiV/.^ Si. Ordoest: Quid? Si blandius Threicio Orpheo moderere
III fidcm auditam arboribus, num redeat sanguis uanae imagini? Quam Mer-
curius non lenis rccludere fata precibus, semel conpulerit nigro gregi or-
rida uirga?
htandius. Dclectabilius.
Orpheo. Ori^heus Thrax fuit, qui dum cantus vi uel cithara arbores
]-j commoueret, ut sequerentur, Eurydicen tamen, uxorem suam, ab inferis
reuocare non potuit (Verg. G. IV, 490: Restitit Eurydicenque suam iam
lucc suh ipsa, Inmemor heu victusque animi respexit, ihi omnis E/fusus la-
har atquc inmitis rupta tyranni Foedera.^
14. fidem. chordam.
2(j 15. uanae red. sang. imay. Inani umbrae mortui.
Sanyuis. 1'ro uita (ut Vcry. A. IX, 349): Purpureum; uomit ille
animam.
(imayini) Modo corpori, ut Very. \n quarto Aeneidos v. 654 : Et nunc
mayna mei suh terras ihit imayo, et alibi umbrac, Idem in eodcm v. 353:
2') Admonet in somnis et turpida terret imayo).
16. uirya. Caduceo.
haec uox non ea ui accipienda est, qua Cic. Top. 2 argumentuni dicit rationem, quae rei du-
Ijiac facial fidcin. Nuda ueritas idem enim est eine fuco, sine simulatione et dissimulatione,
candida, omnibus pcrnpicua et, ut hV>'f in glossa habcnt, aperta.
1) Afovt. est om. A (gl. in liy: occidit. mortuus est). Antlqid enim II. rcll. om. — Occid. magn.
Ciim. (lutem) A-j]),r. — dicebant untiqvi. ut C. 4) -mrnt. y. ut et nil iam A. ut et nihil iam Y^r. uit et
iiihil iam 1». rdl. iit iiil iwii. 0) Loc Verg. om. AYb,r. ;inim. liom. 2. acceperwnt AYb,r. accepersnt
lli. ceperf/nt lli copfriiit inav (coe]).). a diis accepisse dicuntur ut ea» rest. C. 9) Schol. om. A.
inferiuH po<t orridu pos. •(■'»•''. *iuul si ^Kjfirm, ut omn. ferc uett. codd. Iloratii. ([wod si b.
in schol. ft H<ir., li in scholio, vafh, 10) num redeat yb,C. nunquid mvfh. nmi ra. lewis yb.
iiterf|ue iii Iliir. lf«is. rcdurora b. orrida I. conf. perorresc/< II, 13, 15 et m-ret Epod. II. 6.
14) Schol. (nii. b. ^rax \'l,r. script. freiiuentior. fuit quidum, qui dum 1. quid«7« (J. cantw suo
iiivafh. cantu sui ■[. cant?« sui A,r. Correxi et recepi canlus ui. citheru suu, om. cantu suo, C.
Ifi) reducere C. Loc. Vcrg. om. Ayr. ux. suam AYR,rC. ux. om. G. ux. su. mvafli. moderere']
temiicree. disponas, pro modereris b. tempertM disponas 15'^. modcrere pro modereris ■(. 10)
cordam l>B'^,r. 20) Xum uan. red. b'.f>H. inani unibrae mortuac l,rmva. iiiani i. niortuae K.
in«ni et mortuae fli. .S<Tipsi cum Ayb : iiiani umbrae luortui. 21) pro AyR,rmvafli. oin. blGC.
IjOc. Vcrg. om. AybG.r. 23) tot. schol. om. Ayb^r. 26) Loc. Vcrg. A. IV, 242 om, h, 1. Ayb,r.
Ay,c scholio scq. adiunxerunt.
IN CARM. I, 24. 97
orrida. Seuera, districta, ut Verg. fA. IV, 242): T\im uirgam capit:
kac animas ille euocat Orco PaUcntis, alias suh Tartara tristia mittit.
17. recludere. Aperire.
18. Nigro conpulerit Mercurius gregi. Umbrarum multitudini congre-
gauerit, ut (Verg. B, B. VII, 2): Conpulerantque greges. :>
19. 20. Durum , sed leuius fit pat. q. corr. est nefas. Scilicet [genus
mortis] est, quod dico. [Sensus est: Durum est tanti amici mortis do-
lorem ferre] sed leuius ft. i. leuigatur patientia. Suadet [patientia] ferre,
quod corrigi non potest, ut (Verg. A. V, 710): Superanda omnis fortuna
ferendo est, et (Terent. Andr. IV, 6, 10)): ut quimus, aiunt, quando, ut 10
uolumus, non licet.
Nefas [non est licitum corrigere. nefas enim pro ill.] pro inlicito po-
suit (id est, impossibile).
PORPHYRIOX.
Quis desidero sit pudor aut modus. Haec ode Opr,'/ov continet in Quin- ]•">
tilium, sodalera Vergilii. Sensus autem est: Da mihi praecepta carminis,
o Musa, ut ostendam, quis modus desiderii esse debeat carissimi amici.
5. perpetuus sopor. Eleganter et poetice [soporem] pro morte dicit.
7. nudaque Veritas. Bonura IzOIstov ueritatis. Niida ideo, quia nihil
occuhet ac celet. 20
1) distr. om. C. 3) gl. om. iG.r. non lenis] non flexibilis 'jh, qui addit : placabilis.
B-^: placabilis. non facilis ad mutanda fata. 4) congregauit mvafh. utAYR,rmva, rell. Virg.
Gorydon — unum om. Ay.r, 6) schol. ora. AYbR,r. Glossae: scilicet (subaudi r) est quod
dico 7,R. subest quod dico r. s. genus mortis bB'^. leuius'] quod dico b. Jit] leuigatur by
(i. leuig.). A, qui his gl. caret, habet: Suadet ferri q. c. n. p. ul. superanda o. f. s. est
et ut qui musa aiunt — licet. Nefas] pro mlicito posuit. RlGmva: sed leuius Jit. leuigatur.
Suadet patientia leuius ferri (Jvtri va) q. c. n. potest Oeuigetur R). C : Uuius fJL] leuigatur.
Suadet patientia ferendum q. c. n. p. — posuit. r: Ie?iigatur pat. suad. leuius^en. Scripsi
fcTTe. Totum schol. nuper Quidam temere Porphyrioni adsignauit. Sic ut quimus aiunt fh.
sic om. Cmva. et ut quimus YRG.r. agimus y- et ut qui minus aiunt 1. Suadet — licet om.
b. 12) Non — corrigere om. AybR.r. Nefas mim pro inl. R. rell. om. enira. praeter mvafh.
Xefas impossibile b. inposs. B'j.
PORPH. Ode XXY ad Yir. de morte quintilii R. 15) Haec ode Opr^vov cont. M2G.
R uoci gr. lacunam rel. Haec o. Tpo-0'J? cont. Asc. Hac ode tookO; cont. rv. haec o. Spfjvo;
cont. fh. Haec o. 8pTjvo; e^t. Consolatur autem (Acr.) C. Haec o. irenon cont. in quintil. so-
dalem uirgilii morie exemptum et est sensus huiuscemodi. Precipe dic. praecepta carminis i.
scientiam. o musa xit amici. B'^. 16) sod. Terg. MG. sod. uirg. 2RB'^. sod. Horatii r\Mfh.
Falsum est quod Quidam nuper uohiit Horatii et Vergilii , confundens hunc Quintilium cum
Quintilio Varo poeta Cremonensi Art. po. 438, qui ab Hieronymo in Eusebii Chron. I, 155
Vergilii et Horatii familiaris nuncupatur. ab Acrone et Porph. ad h. 1. amicus Vergilii. 17) Prae-
cipe] id est da mihi fh, rell. om. . recte cum sensus aufem e5< praecedat. oante musa codd. recte
ponunt. om. rs-afh. desiderit MB2B'.pG, reil. desiderio. 18) soporem om. Ab. Posuit Crvafh.
rell. didt. eleganter metaphoricos perpetuum soporem pro morte posuit. C. 19) distinxi post
ueritatis. ideo quod b. rell. quia. 20) atque caelet R. occul«-s tenet ac caelet v. ocQxdm tenet ac
cela< a. ocxilis tenet ac cela^. boiium epitheton, quia nihil occulti habet (Acr.) C.
HAUTHAL, ACB. ET POEPH. 7
98 ACR. ET roiirii. coiMM.
Quando. Acuta priore syllaba, qudndo enuntiandum, ut (uelut) uim
interrogatiuam habeat.
12. Tu frustra — Poscis. Frustra reposcis, inquit, Quintilium non
sub hac spe (condicione) illis commendatum et creditum (pro commisso),
5 ut supra (C. 3, 5): Nauis, quae tibi rredilwn dcbes Vergilium.
15. Num uanae redeat sa7iguis imagini. [^Vanae'] Imagini, Id est, um-
brae, ut illud \'erg. (A. IV, 654): Et nunc magna mei sub terras ibit
imago.
17. Non leuis prec. fa. recJudere. Solita sibi figura dixit, ut (C. 1, 10, 7):
10 Callidum quidquid placutt iocosa Condere furto.
18. Nigro conp. Merc. gregi. Nigro gregi pro umbris poetice.
19. 20. Durum! Sedleuius f p. Q. c. e. nefas. Grata sententia.
15
CARMEN I, 25.
ACRON.
In Lydiam meretricem rapacem sed iam uetulam scribit meritoque ab
amatoribus passuram quae fecerat.
•2U 1. Parcitis i. q. f Sensus est: Juuenes qui olim fenestras tuas lapi-
dibus incessebant, ut excitata somno eis aperires, iam te neglegere inci-
piunt et idcirco hoc rarius faciunt. Parcius rarius, ut (Verg. B. III, 6):
Purcius ista mris tamen obicienda memento.
1) interrogatiue legendum Bcp. Qtiando a. acuta prior est syllaba, quando enuntiandum. utut uiin
iiit. hab. M. Acuta prior est. Sillaba quanclo enuntiandum ut u. i. hab. R. acuta priore syll. quando
uim int. habe<, om. ut, afli. quando acuta prior syll., om. est. rv. 3) Haec frustra rvfh. Iieu fr. a.
Ilaec, fr. rep. in(|uit. Quintilium~\ Non etc. f h , ita ut nouum lenima, nouum schol. sit, inquif^
Mb. et cred. AR2,r. «c cr. vafli. cred. et comm. b. quem MG2. pr-o comm. — VergiUum om. b.
6) Numirfanae redeat sanguis imagini uanae. Imagini id est umbrae M. Num MRG,rv, ut uett.
codd. Ilor,, non afli, ut recc. codd. Imagini inani uml)re mortui ut et nunc — sub b, om. ter-
ras. terr/s M2. ]'niiae ante imafjini om. uet. cod. H. Stephani. cf. Emend. p. 155. quic/quid 1MR2,
Cfh. in Ilor. quidquid, in schol. quicquid , rva quicquid in Hor. et Porph. Utraque script. in
uetustisa. codd. Horatii. 11) gregi i. umbris B<p. 12) exclamatio Bcp.
ACRON. Ad lydiam Al. Ad lidiani. Ode XXV R. Ad lidiam de superbia eius expro-
bratio 1». lCxprobratiii in meretricem lidiam de superlna ipsius -^. 20) parrius rv in Hor. et
lemm. ut B'.pCDlI10l', rell. Parcius. 18) rap. et arroganiem s. i. u. quae merito ab am. sper-
nehnttir, quos olivi contempserat. C. .sed etiam fh. rell. sed iam. set iam •(■• Hac ode scribit ad li-
diam nierctr. el uetulam — fuerat !>. 19) passuram omn. lil)ri. Post netulam om. scribit C.
Scusus aulem est K'{R2,r. autem om. b, Cuvvafli. conf. Porph. Manifestum est, hoc schol. Por-
pliyriouiano simillimum in numcro eorum esse habendum, quac ab eodem auctore manarunt ac
scriu.t diffu.ia utrique interpreti adscribebantur. 21) ianuas tuas lap. 2. incessabant AyRG,
rvmfli. conf. Eutych. II, 2189 Putsch. incessebant 2B'.p,a (Porph.). his AyR, liiis 2. tis Cvfh.
eis 1 (GV). neg/eg. AyB'^. haec RB'.p.r. hec -,■• hacc rajv 2. lioc Al,mvafh. iccirco hoc rmnc
r. f. C. 23) tiiris — memento om. AYl),r.
IN CAKM. I, 25. 99
qnatiunl. Concutiunt, «zcpai'p£oii; cst.
2. Jaclibus. Lapidum scilicct.
prolenii. Insolentcs, supcrbi.
o. 4. amatque Janna limen. [Non recedit a limine,] hoc est: semper clausa
est, nullo iam amatore iuxta solitum ucniente; aperta enim ianua recedit a limine. 5
5. facilis. Uncta, ne resonaret assiduo usu frequentius aperiendo.
6. mimis ef minus iam. Quod olim solebant amatores tui dicere adu-
lescentes: 0 Lydia, pereunte me dormis; iam minus [et minus dici] audis,
dum disidices per sencctutem. [Ab ipso autem dictum, cjuod pueri aiebant.
Est autem ordo: iam minus et minus audis: o Lydia, iam dormis longas lo
noctes me tuo pcreunte sc. amore.]
9. inuicem. Modo hunc modo ilkun.
moechos. Pro amatoribus posuit.
arrogantes. Te dedignantes.
10. leuis. Aut contempta, aut ab amatoribus uacans. Ordo est: 15
Leuis anus flebis arrogantes moechos inuicem in angiportu magis sub
interkmia Thracio uento bacchante.
angiportu. Angiportum alii dicunt uicum sine exitu quasi iu loco de- .
serto et sine conuentu, ubi fletura esset, alii uicum angustum et flexuosum
in modum anguis uel ipso secreto serpentibus tutum, quasi anguis portum. 20
1) schol. 0111. A. d'f. est oin. '(\^VA. est oiii. C. ctcp. (aph. ma) est 2,mafh. afaer. est
V, affer. est 1. affer. enim est G. 2) b : Ictihus} ictibus lapidum. Par. I: iactibus (1 m.
corr. i. ictibus lapidum. A in Hor. et Acr. /«ctibus c. uar. lect. a m. 1 : uel ictibus. conf.
Verg. A. II, 544. 'Vll, 756. Caes. B. G. : ietu cuspidis et sen. Ep. 72. Ictibus subaudi lapidum
R,r. Ictibus. lapidum Cmafh. Ictibus sc. lapidum 2. lactibus. lapidum y1,v. lapidum scil. G.
3) schol. ora. Y- ins. et sup. C. importuni antea. nunc uero contemptores tui bBcp. 4) Non
■ — limine oin. A^b. hoc est omn. libri. haec est m. nullo — limine om. 1. amatore 2,
rell. amato?'Mw. clausa est propter infreqtientiam amatorum C. 6) faciles b. rell. facilw. -,'
cum glossa: uncta ne resonaret. faciles uel facilis man. 1. suprascr. b. faciles EDP cuni
glossa: leues. Cum in Acrone nominatiuus uncta, sc. ianua, libris tutus sit, abice facilw
i. e. cardines [kardines A-^b] quippe lectionem Porphyrionis. 8) a habet in lemmate : minus
et mi. i. = iam, hinc fh: minus et mimis id est. codd. et rmv om. id est. namque olim
2. quia olim r. et minus dici oiii. codd. et rmva. iam hoc minus et minus audis tibi dici Bai.
16) dum despiceris I,mvafli. dum dispilices Y,rC. dum ei displices R. dispYiceres. corr. displices A.
cum c?«spim b. ^^er sen. AYbRl,r. rell. proj^ter sen. 9) Ab ipso — amore om. AYbR,rC. ab
ipso illo G. ab illo Imv. O Lydia iam dormis R,mvafh. rell. om. <«?«. 20) metu o long. -(bG.
hoc dicebant iuuenes -j. hoc dicebant iuuenes amore i. per amorem obseruantes tuos aditus 1i.
jjereunte subauditur amore K. s. amore i. per amorem y. 12) schol. om. A et C. sing/llatim
Ybl. siwgMlatim R,r. s/gillatim mvafh. Siw^iillatim in codd. scriptorum latt. frequentius quam
sigill. uel singalatim. 13) hanc gl. non notaui ex y- 14) gl. om. A. arrogantis Y,r. te dedig-
iiantM Y- 15) -Aut contempta aut AYbRl,rmva. aut conceptA. aut fli. om. b. uacans ab amato-
ribus et contempta 2. Ordo — bacchante om. Ab. Ordo est leuis anus. y,i'- 18) angi portu
Y- angiporto r. 30) fletura AY,fh. fiectura r. flea;ura Rl.mva. est R. rell. esset. alii dicunt AR12,
rell. om. dicunt. Angiportum alii dicunt (per homoeotel. omissa sunt sequentia usque ad u.
uicum) angustam b. uel ipso — portum om. b. angui6i« portuni RlG,rmva.
7*
100 ACR. ET PORPH. COMM.
11. Thracio.. nento. Aquilone aut Borea [ut (Epod. XIII, 3): Threiclo
Aquilone].
hocclmnlc Insaniente [ut Verg. in IV. Aeneitlos (300): Saeuit inops
animi lofnmque incensa per urbem Bacchatur.']
0 }Iagis. [Subaudi] tum magis flebis.
11. 12. sub interlunia. Quia tunc fere comitantur tempestates, quasi
tctro tempore et in desertis locis fleret, ut doloris testem uitaret.
sub. [Ante, ut Verg. in III Georg. (403): Sub lucem exporlant ca-
lathis aclit oppida pastor.]
1(1 14. furiare. Nouo uerbo usus est, quasi in furorem libidinis urgere.
Verg. (G. III, 266): Scilicet ante omnis furor est insignis equarum.
15. ulcerosim. Libidinis indignitate [Indignatione] commotum, uel
certc quod pro aetate [appetente] tamquam ulcerosum spernatur.
16. non sine questu. Non sine querela aut ut auaritiam meretricis
15 ostenderet, ne tum quidem sine lucro et pretio corporis.
17. pubes. luucntus.
17. 18. edera uirente Saudeat pulla. Id est, pucllas iuuenes amet, quas
in liedcra ct myrto intellegi uoluit. Pullus autem dixit iuuenes eius coloris
puellas.
20 11'. Aridas frondes. Anus et decrepitas mulieres et sic iam aetate fri-
gidas, ut Ilebro glaciali sint similes, merito a iuuenibus contempnendas.
1) thrAchio A. traicio y- tr^icio b. rell. TAracio. ««njorea AyRjr, athor.h. uelhor. l,mvafh.
aquilone uel om. 2. uel om. C. locum Epod. om. A-jh,r. thracio R. tUraicio mv. rell. threicio. 3) Loc.
Verg. om. A^b , r. .5) Separaui glossam a scholio. Subaucli tu m. fl. R. Tum m. fl. sub interl.
om. A. Subaudi titnc m. H. r. subaudi 6m. Yb. tum mag. fiebUis -^b (flebis). rell. tum magis flebis sub
interlunia fjuia etc. C) quia tum Cvafh. rell. q. tunc. quasi tunc fer«e concita?(< r. Verba
quia t. f. c. tempestates eadem in Porph. sunt. 7) tempestfdem uitaret RlG. — quo tempore tem-
pe-stuoso ipsa deserta fleret sola in angiportu C. 8) schol. om. Ayb^r. in quarto fh. , in tertio
m. in III l(i,va. cum pro quomodo h. pro quando Bcp. 10) est om. A , mvafh. urguere b2.
urguere< A. (|uasi urgere iu fur. lib. 1. lib. urgeri mv. — urgere, concitare. Equas autem —
(Porpli.) C. equorum 2,fli. 12) /mlc. mva. ulc. codd. Hor. et Acronis. libidinis indigtiatione
omnes libri. inc/«gatione C. Scripsi lib. indignzVa/e. conf. Cic. Verr. I, 5.5 et Liu. V, 45 : rei
foedissimae per se adiecta indignitas. pro aetate om. 1. appetente om. A-(R,r. «spernatur r.
quasi ulc. 2. rcll. tamqiiam (Aybjr) et tanquam. 14) Lacunarum auctor posteriora uerba eici-
enda iudicat. aut ut ■•• ""' aujir., om. ut, Ab. rcll. ut auar. nec tum mva. nec tu quidem lucro
(om. .'«ine) et pr. corporis (/audere poteris r. 16) Separaui glossam itmentus a scholio cum Ay^r.
eo quod iuuencus b. 17) amen^ yRl.rafli. nam ivrtenes amant puellas at iuniores mulieres, quas
C. hed. uirenti Gaud.^ i. puellas iuuenes ame< quas A. a.met mv et 2 : pubes iuuentus s. flebis,
quod amet puellas q., om. iuuenes. iunenibus mulierculis gaudeat bBcc. puellas iuuenes = iu-
niores tnulierculas (Porph.). Id est quod mvafli. quod om. Ay.r. 18) Puellas autem dixit iuue-
nes II coloris puellas A. pullas a. d. uiridi col. pu. y, om. iuuenes. pullas a. d. nigri co. p. R.
pulla'] puUarn «lixit ut (at fh) coloris eiu.i puellas ostendat amari l,mvafh. ost. amari om. Ay
RlG,r. pulla autem dixit. ut eius col. puellas r. 20) sic iam Ay2 , rell. e^iam. merito a iuu.
const. om. C. simile.s iuucnes spcrnant 2.
IN CARM. I, 25. 101
/iiemis sodali. Id est, sic frigido ut hiemis tempus. Verg. (G. III,
35 G) : Semper hiemps, semper spirantes frigora Cauri.
PORPHVRION.
I. I'arcias — feneslras. Haec ode in meretricem rapacem sed iani 5
uetulam ct merito ab amatoribus passuram quae fecerat, scripta est. Sen-
sus autem: iuuenes, qui olim frcquentius fenestras tuas lapidibus incesse-
bant, ut excitata somno ianuas apcrires, iam tc neglegere incipiunt, et
idcircohocrariusfaciunt. Jnnctas autem fenestras obclusas intellegendum [est].
3. 4. Amatqne ianua limen. Mire in limine ianuu cst, inquit, id est, 10
obclausa est ianiia. Cum enim aperitur, recedit a limine.
5. Quae pr. mult. facilis niou. cardines. 'Non multum faciles, sed: mul-
tum movebat cardines faciles ianua intellege (cohaerent?).
6. Audis — longas ete. Quae olim, inquit, solebant adulescentes ama-
tores tibi diccre; ,,0 Lydia, pereunte me, dormis", iam hoc minus et mi- 15
nus audis dici.
10. Flebis — angiportu. Levis pro nullius ponderis posuit; dicitur
auteni pro eo quod est contemptibilis, aut ergo moribus levis, aut amatori-
bus quondam tuis levis, id est, contemptibilis.
II. Thracio vento. Id est, Aquilone. 20
12. Sub interlunia. Recte, quia tunc fere concitantur tempestates.
14. Quae — equorum. Furiare verbum fictum videtur, quod signifi-
cat cum furore concitare. Equas autem magis caeteris animalibus in libi-
dinem veneream accendi et Virgilius testis est ita dicens (G. III, 266):
Scilicet ante omnis furor est insignis equarum. 25
15. Ulcerosum. Ulceratum et contemptum.
1) schol. oni. A. slc ivv^idus ut hiemis est teinpus 'i,x (om. est). sic iYigulus pvo hiemis
tempus b. i. e. hic frigido ut hiemis tempus Rl. s. frigido v (scilicet). sic frigido ut h. tem-
pore mvafli. Loc. Verg. om. Y^jTv. hiemis sod. fluuio Thraciae frigidissimo, nam uergit ad Sep-
teratrionem, ubi, Virg. teste, est Semper — Cmin. C. Pro Cauri Lutat. ad Stat. Theb. IV, 653
uenti. Hehro fiuuio frigidissimo YR2,r. fluuius traciae b. hiemis sod. frigidissimo b.
PORPH. Ode XXVI ad lidiam meretricem. R. 5) iam MR2G. edd. om. 6) Sensus est au-
tem R. Sens. autem est 2,rva. est om. MA. Sensus — faciunt om. fli. 7) incessabant rv (Acr.)
rell. incessebant. incessiwcrunt C. haec libri. hoc Acr. 9) ob clawsas M,r. ohcXausas, R2. ob-
dusas V. occlusas Cafh. est om. MA. Schol. ad u. 12 in M et rell. libris post u. 19 colloe.
est. 13) Omn. lil)ri: in hac re. Scriytiii iiitelleye, ad literas : cohaerent. 11) clausa Bcp. Non multum
faciles (facies h) cardines in hac re fh, om. sed mult. mou. faciles. 14) inqui(^ M. amat. adol.
2. 15) tihi dici Bp. 17) posuit pond. MRG. 18) moribus leuis MAR2G,rv. aworibus leu. a
fh. 19) tm R. 20) id est om. R. autem om. fh. 23) ueneream om. 2. furere in uenerem B.
et om. rafh. ita dicens om. B. Virgil. testatur dicens C. 26) Ulceratum] ex contemptu M.
vlcerosuiii] ulceratum et contemp/jwj R. ulcerosuni\ ex contemptu vr (contempto). hukerosum'] ex
contemptu a. ulcerosum] MttZneratvun cor pro contewitu iuuenum Bcp.
102 ACR. ET PORPH. COMM.
17. Laetn — puUa — mijrto. Ordo est: Laeta qiiod pubes hedera
magis gaudeat et pulla myrto [quod]. Per allegoriam hoc significat, iuven-
culos iuniores mulierculas quaerere.
18. PuUam autem myrtum succrescentem uc per hoc novellam intelle-
5 gendum.
19. Aridas frondes. Conveniens superiori allegoria, pro vetulis mu-
lieribus dixit.
19. 20. Jliemis — Hehro. Hebrus Thraciae fluvius est. Vel quod fri-
gidus sit, Hebrus hiemis sodalis dicitur, uel quod partis septemtrionalis
10 sit, ubi frigus maximum.
CAEMEN I, 26.
ACRON.
MuBis amicus tristitiam et metus. Haec ode ad Aelium Lamiam scripta
15 est. (Laraiae enim veteres nobiles familiae dicebantur.) Qua significat,
doctum et perfectum virum tristitia, [sollicitudine] vel metu carere. JuvenaL
(X, 360) : Nesciat irasci, ciqyiat nihil.
1. Ordo est: [Ego] amicus Musis, seciirus quid terreat unice Tiridaten,
tradam tristitiam et metus proteruis ventis portare in Creticum mare [a qui-
20 bus] quis metuatur rex gelidae orae sub Arcto.
2. Creticum. Pro quolibet mari, hoc est: pro appellativo speciale.
[s. Quid. quae res].
5. Tiridaten. Tiridates rex Armeniorum sive Persarum fuit [iustissimus,
et ponitur pro omni iusto]. Unice. Praecipue, valde, singulariter.
1) Laeta^we M2,r. Laeta qtiod B. ^«orf per alleg. MB2,rv. Ordo — myrto quod om. Rafh.
hoc MBR2,rvafh. Sustuli qtiod, quippe neque pronomen neque lemmatis uerbum. 3) iu2<eniores
R. 4) succr. MB. rell. su6cr. 6) IIoc schol. om. Quidam. allegoria M2. allegoriff conueniens,
om. superiori, C. allegoriae rvafh. Cum conueniews , non conuenienter dixerit, posui allegoria,
quamuis eadem cum superiore sit antec. scholii. 7) uetus^is fh. 8) est M, rell. om. 10) frig-
maximum MH2. max. frig. est B'.p,rvafh. est oni. M.
ACRON, Ad musas A. Ad Celium Lamiam XXVI Ode R. 14) odes y- 1i«c ode b.
15) heVmm 'j,r. aelium A,rafli. caelium mv. celium R12. — Lamie r, rell. Lamio*. nobilis
Gv, familiae AlG,v. rell. farailifw, familias nobiles 2, familias dicebant yb. Fam. dicebant A.
dicebant fam. Gvafh. familiae y«eraM< r. conf. Acr. ad III, 17, 1. ubi cuni nostrum schol. non
legatur, inde huc translatum csse nequit. Laniiae — dicebant om. C. 16) qua signitica-
tione R2. sollicitudine om. 2 (ex Porph.). trisli soll. Cm. carere dicit 2. Doctum et uirum ho-
nutn C. Loc. luu. om. 1. 18) Ordo — Arcto oin. A. tiridarZen y. t//ridafcn 1. tyridatew 2.
tiridaten R. t^Tidaten Iv. tyridatem 2,r. tiridaden y- metum IC. Eyo e.x glossis: s. ego y-
Eijo tradam pro eo ])uod tradidit quisque sapiens b. « quibus libri. a non ad ordinem pertinet.
quibus ex gl. Yb: pro quibus. et a quibus nujier Quidam, qui transposuit : — Tiridatem el a
quibus — Arcto tradam — mare. 21) hoc est AR,r. id est vafli. 22) g'«ac 7-es oni. Ayb. Ti-
ridaten. Tirida^V A. mitridate (2 m. mi in rasura). tiridatcs b. Mithridatem et Mithridates G
(non mv). iusUns. — iusto om. omn. libri praeter gl. B'.p et fli (liomine iusto). 24) hoc schol.
recepi ex Ab et C.
IN CAKM. I, 2G. 103
G. Secunif! [amotus a cura dicitur.]
0 quae. Subaudi: nnisa. Ordo cst: 0 Piplcu dulcis, quae gciudes in-
(egris fontibus, nccle /lores, necte coronam meo Lamiae.
Infegris. Plenis ct inniinutioneni ncscicntibus.
i). Piplea dulcis. Pi])leae Musae dictae aut a Pipleo fonte Macedoniae, 5
vel vico, aut a monte Pipleo Orchomeniorum, aut a veste, hoc est, a j)eplo.
9. Nil sine te m. p. ho. IIoc avit quia sine Musa non nudtum honoris,
vult intcllegi, Lamiac carmina sua posse conferre, aiit quia primus Ilora-
tius latine lyricum carmen scripsisse dicitur.
10. Fidihus. Chordis, ut [Verg. A. VI, 120): Threicia fretus cithara 10
fidihusque canoris. Ordo est: Decet te tuasque sorores, id est, Musas, hiinc
sacrare novis fidibus et Lesbio plectro.
11. Plcclro. Lyrico carmine.
PORPHYRION. 15
Haec ode ad Aelium Lamiam scripta est, qua significat doctos viros
nullam habere sollicitudinem.
2. Creticum mare pro quolibet mari dixit, ita specie pro genere
usus est.
5. Tiridaten. Tiridates rex Armeniorum fuit. 20
9. Piplea. Pipleides Musae dicuntur a Pipleo fonte Macedoniae.
11. Hunc Lesbio s. plectro. a[j.cpipoXov sed sic intellegendum : et te et
tuas soroi'es decet hunc Lesbio plectro consecrare. Lesbio autem propter
Sappho et Alcaeum dixit.
1) schol. om. AYbRBa>,,rC (sine cura). b'^B liab. glossam: uimt singulariter. 2) s.
musa Yb2, subaudi musa R. sub musa r. rell. om. Ordo — Lamiae om. A, 4) imm/wMtionem
YbG,i'a. minulionem R2. imwMtetionem Avfli. plenis et incontamma,ti3 C. inuiolatis Bcp. 5) Pj-
plea A'jR,a. ut codd. Hor. , pyplea bG. pimplea rmfh. pimpl. et pympl. v. sunt om. A.
G) pipleo fonte, pypl. pimpl. adiectiu., non Piplea, fonte Mac. ut ap. Strab. IX, 2, 25.
7) e moute fli. orcom. yl. Hoc est 12,vafh. hoc est om. rC. est om. A, haec aut R. totuni
schol. om. Y^- latine AR12G,v. latinum carm. scr,, om. lyr., a. • lyr. carm. latinum C. la-
^ine om. r. tot. schol. om. ybB'^. Z/ricum carm. A2 (lyr.). aut quia non sine musa aut mult.
hon. R, rell. aut quia sine musa non viult. honoris. 10) cordis Ayb. id est cord. ■'• H) Ordo
— plectro 'om, A, nou. fid. hunc sacrai-e lesbio plectro '(. 13) carmiui mvafli. rell. carmine.
lyricis modulis C. Saphico uel alchaico ac per hoc Ija-ico Bixi. hunc sacrare nouis lidibus Imtic
sacrare lesbio plectro Rb.
PORPH. Ode XXVn ad clium lamiam R. — 1. «clium M,rv. elium R. IieVnim 2. quae
fli. nullam haerere M,rva. mhaerere fh. Doctos mros null. haheve RBcp, Recepi habere, nam
peccatimi ^fotest haerere homini. Cii'. Rosc. 6. dolor animo iiifixus Iiaeret Cic. Phil. II, 26, in
animo Curt. VI, 2. ferrum ossibus haeret etc. , non : uiris sollicitudo haeret. 18) dixit om.
rvafh. species pro genere, ipiolibet mari Bcp. pro quouis mari. species pro genere C. 20) Tirid.
M. Mi</tridates 2, mifrid. rv. Tyrid. afh. 21) p/pl. MR2,a. peplea — piwpleides — pi7«pleo r.
rell. pimpl. a Pimplea foute fh, rell. pipleo, pimpleo. 23) te tuas M, om. et. 24) Saffwm M.
Sa/>/tum V. sapphori 2. sapho R,r. rell. Sappho.
104 ACR. ET PORPH. COMM.
CARMEX L 27.
ACRON.
1. Natis iii usum laetiliue scyphis. Ad hoc specialiter factis, ut est
5 (Juven. I, 141) : Animal propter convivia natum.
2. Thracum. Gentem significat, sicut supra (od. 18, 8) posuit per ebrie-
tatem rixac deditum.
3. Verecundumque Bacchum. Verecumlum, vd quod virgiueo ore fingatur,
vel quod verecunde eo uti deceat.
10 4. Sanguineis prohihete rixis. Xova figura locutus est: Bacchum rixis
prohibete, cum dici oportuerit: a Baccho rixas prohibete. Tale est illud
Vergilii ( A. VIII, 73): Accipite Aenean et tanilem arcete periclis [id est:
pericula arcete ab Aenea]. (Hyiiallage est: prohibete rixam a verecundo
Baccho, id est, moderato).
]o b. Lucernis. Id est, conviviis, quae a vespera inchoari consueverunt,
unde Virg. (A. I, 727): Et noctem pammis funalia vincunt.
Medus acinacis. Gladius Persanim, sed hic pro quolibet posuit. Lu-
canus (II, 49): Decurrit Medica Susis.
6. /nmane guantum. Admirando dicit, id est valde. Discrepat. Hoc
20 est: non convenit nec aptus est vino, id est, laetitiae barbarus animus.
7. Leyiite clamorem. Rixam vel tumidtum conpescite.
8. Et cubito remanete presso. Quasi insurgentes ad iurgium admonet,
ut discumbant. Inter accumbere autem et discumbere et recumbere hoc in-
terest: occumbere est deomm, ut Verg. (A. I, 79): Tu das epulis adcum-
ACROX. Ad sodales A. Ad sodales suos b. Ad couuiua.s sodales suos de hilaritate
•/RB^EH.r. natis] inuentis y S^- ^^ ^*^ '^-^ Y- "'; "^™- *^*' > ^- -'^' ^- ^) fingatur — deceat
AySjr. fingatur — dec€t mvafh. fingitur — dec£/ b. 10) Nona fig. AybRljr. rell. fig. noua.
htfpallage Jiffura, oin. noua. Bacchiini proh. rixi#, id est, a Bacchn proh. rixas : ul apud Virg. —
periclis C. Verec. Bacch.~\ hipalage esi (hypalage proh. rix. r.) proh. rixas a verec. baccho uel
quod — deceat (K2.r). Rixis'] noua fig. Rr, cum dici oport. — prohibite om. b,r ex homoeo-
teleuto. cum dici poluerit RlG.mvafh. proh. Tale est illud Verg. Accip. AyR. proh. est enim hy-
paJage. ut illud esl. Acrip. mvl>ftj. 12) jW est — Aenea adi. gl. in mvafli. enean A. «wnean yr.
13) ypallage — nioderato y- !>*) eonuiu. nocturnis C. ad ue.spera bR. con*tt€runt*b ,va, om.
loc. Verg. quod a uesp. iuchoAori consueuenmt r. unde AyR^r. om. C. ut mfh. 17) acinac/s
.\YbRl2,r. (acyn.) mva. acinace« Bo (e in i 2 m.), Cfh. militarii glad. b. 18) decorrii A,vafh
et C. qui addit; Su>a autem proprie non Medica erant. sed Persica. decurruM/ yl. decurrerunt
decurrere r. fusis l.rmva. Loc. Lucani om. b. 19) Admir. — di.screpat om. A. admiraiiVJter
2. aduerbialis exclamatio B'j. per admirationem hoc dicit C. ualde discrepat omn. libri. Dis-
crepat uerbum leramatis est, 20) ne captns A. est letitiae uino AR,r. let. uini lG,mva. uino
I. e. laetitiae barb. an. 2. apt. est laetiiiae barb. an. C. est apt. mvaflj. conuiuio laetitiae et
uino Y,fh. 21) conp. A,r. y addit glossam : .«et ante (I. sedate). comprimite. b: placate. com-
pe.*cite om. R. C addit : sedate. 22) ad rixam C, rell. iurgittm. autem disc. AR. 24) est deo-
rum mvafh.
IX CARM. I. 27. 105
here diuom: discmnherc hominum, ut {Vertj. A. I, 700): [Stratoque superl
discumbitur ostro; rccumbere ferarum, ut (\erg. A. VIII, 297): Ossa super
recuhaus.
9. Severi — Falerni. Aut vctustisslml aut austeri, ut Verg. (G. II, 9f)):
Nec cellis ideo contende Falernis. 5
Me quoque sumere. Id est: s/ me vestro vultis miscerl convlvlo. Ordo
est: Dicat frater Megi/lae Opuntiae. A loco dlctum est [quo erat adltus Averni].
Opuntiae Frater MegiUae. Nomen com-ivae, qui Opuntius (exOpuntiis?
Opunte?) orlundus crat, non dlcit.
12. Quo beatus vulnere. Velut voluptuosus poeta bene beatum aman- 10
tem dlxit. Vulnus enim pro amorc posuit, ut Verg. (A. IV, 2): \'ulnus
alit venis [et caeco carpitur /^»»].
Qua pereat. Quam amet, ut Verg. in Buc. (VIII, 41): 11 vidi, ut
perii, ut me malus ahstulit error!
13. Cessat. Si scilicet. \'oIuntas. Hoc est conlesslonls. J5
Non alia bibam mercede. Sperno te, nlsl dlxeris, subaudi.
1) hominiun egt R. ut est r. 2) hostio A. dis(.um6cre< Gmva. Stratoque siiper om.
codd. omnes. 4) aut uetust. aut om. C. austertV AYbl.m. Phalernis v. (>) Si uestro luiltis
me luvafh. miscerc rmvafli. Deest enim si post couuiuio om. codd. omnes. Me5,<i/ae R,
inferius mesi//a. 6 ) ■(■ ad#i.ripsit : Xomen istius adolesfentuli non dicit. b : nomen /ii/iiis ado-
lescen</»- non dicit. 7) locrorum optimum r. opidum v. Opuntiae^ a loco-iTi-^, om. scholion. Ojijuin-
cia locorum oppidum dictum est b. Ex loco dictum ortuin uidetur Loavruia oppidum, ex Opnn-
tiae nom. Opuniirt. 'OrovJ;, OroOvTO;, poet. '0-o£i;, lat. O^us (et Opu«s?), in Hom. II. XYIII,
326 et Thucyd. II, 32 masculini . in Pind. 01. IX, 25 feminini generis , caput Locrorum erat,
et nutissimi siuit Aoxpoi ot 'O-o^JvTiot. ex his frater Mcgillac oriundus erat. Glossa oppidum
/oe?'(idis) ex Porph. in Acr. transiit. Similes glossae utiquc in codd. Hor. reperiuntur. Bcc: Lo-
crense oppidum quo erat aditus auerni eiindi ad infernuni, quaciim couf. additamentum in ^I mfh :
in quo erat aditus infernorum. b: Opun('c/o autem oi)|>idum lo///o««m dictum est. Opunicie auteni
dicit ab opido locrensi. C)punicii Locri auteni socii fuerunt aiacisque uozoli ephiti (sic) dicti sunt
b. Op!<ns locrorum nietropolis unde fuit patroclus dietus opuntius, (|ui sororem interemit. Ouidius
(Po. I, 3, 73): Cede patefacta patroclus opuiita rcliquit 2. (^Porph.) 8) Et lemraata et scholia
librorum omnium ad h. 1. falsa sunt. De fratre Megillac, non de i[isa Megiila agitur. De Megilla
C)p««^/rt modo diceliatur. Hinc scripsi : qu/ Op. oriund;;,!;. Schol. om. y- Megillfl! n. c. (iu/« opunt»/,'?
oriundo erat A. cf. Carm. H, 1, 37. Megilla n. c. quae oppunc/(« oriunda erat b. Megill«e n.
commune qui opuntiws oriund«5 erat. Jlegilla Opuntia ex Opiinte orionda. Opus, untis, uel
Opois, entis. urbs est Locridis. C. Rell. MeijiUae n. conu. quae (que m) opuntia oriund« (ori-
undo m) erat. Non dicit equidem ex gl. ■b addidi. 10) Velut — enim om. G. Velut om. 1,
qui post u/ni collocauit uolupt. — dixit. enim om. b,mva. et — igni om. A^cR. In Hor. mi\-
nere, iu schol. uolnere A. In Papyr. Hercull. et in elogio matronae acui Aug. ap. Fabrett. p.
226 uolnus scr. occurrit. non in uett. codd. Horatii. 13) schol. oni. A-cbB',p. gl. in '^: pereat
ardeat. Soffitta amore. hinc: pro ardeat amore. Virg. — error G. 15) cessat uoluptas (in cod.
Hor. uoluntas) hoc est confess. A. cessai] si ',. uoluntas. iionalia^ scil. confess. '(. Vohyjta,'!
Porph. et plurimi uett. codd. Horatii. voluptas] s. bibendi (Porph.) melius dicendi b. uolunt.]
supple confitendi C. uolunt.] s. confess. et d. */ mvafh. et om. r (iiolupt.). 16) Sperno te ■'.
Spernor te r. Sperno, om. te, b. spacuete (sic) A. nii-i dixen'»- A-|^b,fh. dixer/f mva. pro subde
(mvafh) scripsi subaudi. scil. bibendi, nisi dixeris 2.
106 ACR. ET PORPH. COMM.
14. Quae te cumque. Tmesis est [pro quaecumque']. Q. d. Venus. Aut
araor aut amica {Verg. in Buc. III, GS: Parta meae Veneri sunt mimera).
15. Non erubescendis. Non ignobilibus, non vercundis. Adnrit. inflammat.
16. Tgnibus. Amoribus, ut Verg. (A. IV, 2): Caeco carpiiur igni.
5 16. 17. Ingenuoque semper amore. Non pudendo, non erubescendo, —
laudando (propter?) electionem vel iudicium [Non omnis Venus quae do-
mat hominem, erubescenda est; saepius enim amore non peccatur'].
17. [Quidquid habes, age depone. Cogit illum fateri, quam diligat.]
Age. dic.
10 18. Depone lulis auribus. Id est, fidelibus, deposita servantibus lioc
cst: secretum secure committe. A. Interiectio [est dolentis].
1 9. Miser, quanta. Ostendit illum quasi in aurem sibi esse confessum,
quam amaret, et cum execratione miratur, quod sic in procacem et rapacem
vel scelcratam mulierem amor eius inciderit.
Jo Chanjbdi. Avaricia meretricia [uoracitate], ut Terentius (Eun. 1, 35):
Nam quod nos carpercoportet, haecintercipit; undeeametmariconparavitvoraci.
20. Flamma. Amica.
21. Quae saga. Incantatrix et malefica dicta ab eo, quod satis agat,
id est, quae carminibus vel arcessere possit mala hominibus vel pellere.
20 Ordo est: Quae saga Thessalis poterit te solvere vcnenis?
1) loc. Verg. oin. AyIji", id Virg. IJl. Tmesis est om. A'{h,r. \\n) qumcimwim C. aiit
.imrttor aut amica b. 3) schol. om. Ayb. non ign. n. poenitendis C. Adurit infl. •(€. 4)
scliol. om. A-zbR, loc. Verg. om. r. 6) «mpudendo 2,r. nobili, non pud. n. cr. sed laud. C.
Scribendum est: Laudando electionem uel iudicium cogit ilUnn fateri, quam diligat. Haec
est optima loci iiexatioris medela. Conf. Nann. Miscell. III, 10. Electiowe uel iudicium A.
electione uel iudicio mvafh. electione?» uel iudicium Yl2E,r. Ingenuoque] cogit — diligat
b, om. uon pud — audicium. indicium cogit AyR^r. Rell. trahunt Cogit — diligat ad sq.
seholion. Non — peccatur om. AYbRl2G,mva. Petita sunt a C ex Bcp: Nou omnis nenus
quecumqiie (quae C) domat (dorainat <a) hominem semper erub. est. Sepius enim amore
peccatur. in am. C. non peccatur Cfh. Non autem Venits omnis quae C. 9) Ad schol.
antec. haec pertincnt. Dic om. AY,rC. s. dic b. RcpRl et rell. dic. coget mva. 10) Id
est fid. dep. seru. om. A. 11) gl. om. Ab. est om. '(^,y. dolentis om. y- A. (sine h) yA , M atl
Porph. in lemm. et in schol. conf. II, 17, 15 et Epod. V, 71. Sic Martial. XIV, 125 pro At-
trita legendum: A. trita. Vide quae dixi ad Mus. Rhen. 1847 p. 635 et de cod. Hein. s. Rar
cell. p. 28. In codd. Med. et Rom. Vergilii eadem est scriptura. Wagner. p. 381. Arntzen.
ad l'aneg. 605. Duk. ad Flor. I, 22. Oudenb. ad Front. I, 1, 9 et ad Appul. Met. 525. Kritz.
ad Sal. Ing. 53, 8. ha] ndentis C. proc. et rap. AYb,rva. rap. et proc. 1. quod sic in proc.
(om. rap.) fli. uel scel. AYbRl,m. uet om- r. et scel. fh. proc. uel. R. exclamat quasi in a. e.
roufa^sits C. et ridendo mir. q. in tam proc. scclcratamijrue et rap. amor e. inc. C. sibi m. R2.
indicere/ IJ.r. 1:')) nioretri/ia A^. auaritia om. mvafh. uoracitate om. AYbR,r. raer. iior. et auar.
C. 16) carpere A^. rell. capcre. eam et mari AY21v,rmvafh. etiam R. unde et m^ris comperai
unragini ('. «aoraci b. minaci '(. 17) flamma A^. rell. om. 18) incantatris y- di. ab eo AYR12,r.
rell. ab eo di. Incant. -- pellere om. b. 19) arcesserc AY.rvC. arcescere 1. rell. accersere.
flrre.i.fita in Verrii Fl. Calend. ap. Foggin. p. 43. uenenis h. 1. om. C. Contra ^1^2,^ pergunt :
quis magus poterit te solu. ven. quis d. p. pot. tc soluere uenenis. ucn. om. y- 'e ^6'' "'"'• '^-
IN CARM. I, 27. 107
22. Vcnenis. Hcrbis, ut Virg. in Buc. (VIII, 95): Ilas herbas akjue
Jiaec milu Ponto lecta venena.
23. InJigatum. Inplicituni.
24. Pegasus. Bellerophontis equus, cuius celeritate Chimaera dicitur
interempta, unde et alas habuisse fingitur. Virg. (A. XII, 484): Alipe- h
dumque fuga cursum iemptavit equorum. Chimaera. Sicut superius niere-
tricem mari, ita hic Chimaerae conparavit [triformi'^^ quasi multirDrmi
beluae, quae leonis, draconis et caprae capitibus emineret, flammis armata
sicut meretrix dolis, vel incitamentis libidinuni muhiformis. Aut vohiit
eam hac conparatione intellegi [et] omnibus corporis partibus turpem. jo
PORPHYRION.
I. Natis — scyphis. '12o7j Ttpoxps-rtxy] est haec ad hilaritatem, cuius
sensus sumptus est ab Anacreonte ex libro tertio (c. 57. fragm. 64. ap.
Bergk.). Natis pro factis, ut apud Z,Mr?7mm est (ed. Bip. ]). 177. ex incerto 15
satt. lib. n. Q2. ed. Gerlach. p. 89. fragm. 61.): Pudicis Hortensi est ad
eam nata palaestra.
3. Verecundtim — rix. Id est, uerecunde tractandum. Ita autem figu-
rata elocutio est, ut apud Verg. (A. VUI, 73): Aeneam et tandem arcete periclis.
5. Acinaces. Gladius Parthicus, sed nunc pro omni gladio positum [est]. 20
10. Opuntiae Frater. Nomen huius adulesccntis non dicit. Opuntiae
autem : (Opus) Oj^pidum Locridis est.
II. 12. Quo heatus uulnere — sagitta. Graece dictum est beatus iml-
nere — pereat, quod significat tpaDfjia.
2) haec mihi po. Ay,v, reli. liaec (lioc I) po. ini. Ipse ded. mocr. om. Ay.r. -j habet insuper:
sa(/<i] sagae dicuntur incautatrices a sagacitate. b non nisi glossam : sar/a i. e. incantatrix.
3) «rtl. iMpl. Y- ill. impl. C. ill. te in illa imp. f h , rell. om. glossam. 4) bellerq/". AY,r.
5) \vab. Jingitur Ayr. dicitur hab. sicut Jin(jitur b. rell. hab. diciiur. G) fuga AYRlG,rvaC"
cursMJ» GmvaC. rell. cursi<. iugam eursu rfh. 7) Quaeritur statuendumne sit lemma triformij
q. m. belurt quae etc. 9) uel incit. AYbR,r, rell. et inc. — multiformzs AybRljrmv. rell. libi-
dinum. Multifor??jew etc. Aut scripsi pro autein. 10) et om. AybRljrv. uult iam b. esse turpem
l,mva, rell. om. esse. turp. defonnem C.
PORPH. Ode XXXIII. R. Ode hec est ad hylaritatem R. protreptice ode M,va. ode
protr. 2. ode -[jo-p. fh. .proi^cotice ode r. li) ex lib. MAR2, in lib. rvafh. ex Anacr. lib. 3 C.
sumptus est 2. tertio est 2. ro. est MR2G, rell. om. 16) ^wdicis MR2G , rell. mdicis. nata
(JVata rv) omn. libri, om. fh. palestra M. 18) detract. MR,rvafli. detrect. A2G. detr. ex ue-
recunde tr. natum. uerecunde tract. C. uerec.] i. e. uerecun(f«m. detr. MRA2,r\-afh. temperatum.
detrectandum. Bcs. eloq««tio M,rv. 20) accinacis ». rell. aeinaces. est om. MRG. ponitur 2.
rell. om. est. 21) Seruaui lectionem omn. librorum Opuntiae autem tamquam lemma, mittens
medelas: Opuuftas autem erat, uel: Opus autem oppidum L. est. Non rara sunt scholia, in
quibus aliquid supplendum est iit : quod adtinet ad , atque omittitur uominatiuus subiecti.
22) \ocridis est MR2G. est locridis 2. \ocridos est rvafh. — Graece omn. libri. Hinc grate
(bene Acr.) reieci et pro lect. uulg. quod sign. tamen scripsi : quod sign. T(JCcU[Aa. cf. Chariton. 2.
qu. sigu. ta^netsi R2, q. sign. tanien et G. est om. rvafh.
108 ACR. ET PORPH. COMM.
13. Cessat vohtplas. Bibendi scilicet voluptas, qua negat se bibitumm,
nisi fi-ater Megillae amores suos nal-raverit.
18. 19. A. niiser, (/uanta lah. Char. Intellegendum, hic illum in aurem
Horatio amorem suum [esse] confessum. Ita hic intulit: a, miser, quanta
5 lab. Cliar.. significans, illam, quae ametur, procacissimam scelestissimamque
esse.
21. Qaae saga. Sagae sunt praecantatriccs, quae vel arcessere car-
minibus mala hominibus possunt vel expellere.
23. Vix inligatum te. Vix te, inquit, ab hac Chimaera liberabit Pe-
IQ gasus, sed hoc utique per allegoriam dictum intellegitur.
CARMEN I, 28.
ACRON.
15 Te maris et terrae. Ilaec odc ex prosopopoeia formata est; indu-
citur enim corpus naufragi Archytae Tarentini ad litus expulsum conqueri
de iniuria sua et a praetereuntibus petere sepulturam. Qui Archyta Py-
thagoricus fuit, geometriae et asteroscopiae peritus. Pythagorici enim
omnia numeris constare dicunt. Ad eius ergo consolationem etiam famosos
'JO et diis ortu coniunctos homines perisse commcmorat.
1. Nnmeroque carentis harenae. Ut est Virg. (G. II, 105): Quem qui
scire velit, Lybici velit aequoris idem Dicere quam multae Zephyro turbentur
harenae.
1. 2. Terrae mensorem. Geometram.
25 Cohibent. Continent. -
1) cess. uolu/»tas] bib. sc. uohiptas MR. cess. Udlu/jt. G,r. rell. omn. uolu/jt. quza se iiegat
iJn bil). H'j. 3) « iniser (bis) M. rell. (th niiser. laboms in Char. t'h in lemm. R,rva om. iii.
quanta la. M. 4) inquit rvafh. \ntHUt MR2G. .5) quanta laboras Charybdi MR,rva. laborcrias
Char. fh. esse om. MR2. scele»'«tiss. fh (Acr.). 7) nrcQSsevQ MR2C. rell. accersere. homini-
bus om. 2. 9) i/ilig. M. acchiniera M. rell. liac chimaera. libera«dt pro liberaJit M,r. dictam
fh. intellegitur M. intcUegctur Ct. intelligetur r. rell. intelh"g«tur.
ACRON. Architam ])hilosoiihuin alloquitur A. Ad architnm ]ihilosophum genere taren-
tinum arte geometren expulsum naufragio -,'• '^<^ naufr. expulsum codd. Horr. EBcpCDHR etc.
Ad archita» ph. gen. tar. a. g. ex)). naufrag/is i). Ad architc» geomet»'e» exp. de naufragiVs
Bern. A. Ad archyta tarentinum Bern. K. XXVIII ode ad architam pithagorcam R. Ad ar-
chitam 1. 15) oHes •{'2,t. ex prosopooem a. conf. Quintil. I, 8, 3. III, 8. 49. 52. XI. 1, 41.
ex pro.sopope/a AyRl.rmv. ex proso^em bG. pcr i^rosopeiaw 2. iy. xfj; —potJOJTroTTOiiot; fh cum C.
16) liius A-,'. rell. lirtus. 17) sep. suiim 1. 18) asterosc. AG. et arteoroAc. ■(■. ast?erosc. 1.
astercsep. K. astcrostep. r. rell. as<rosc. — Pyth. enim AR12,rmva. autem fli. 19) solationem
Ay2. solwtionem r. rell. co»solationem. 20) ortu coniuncto.? 2. oriunrfo coniunctos AbRl,mr.
ormndos coniune/os y-'^'- rd'- oriundos coniunctos^we. perjsse A-zb.rmva. 22) aequoris , idem :
Diacere fha(.). idevi u. Vergilii, non Acronis esse, e.x ijiso Vergilii uersu patet. uide Dillenb.
Q. n. p. 67. t/icere Ay^r. rcU. dtscere. 23) trahantur 1. trahi<ntur R. Af habent t. lit. init.,
rell. turbentur.
INCARM. I, 28. 109
3. Matinum. Matimis nions Apuliae est, iuxta quem Archyta sepultus
est, sive, ut Quidam volunt, plana Calabriae.
4. ISec (jutcqiiam tibi prodest. Id est: nihil tibi profuit ad niortalcm
condicionem, per physicae disciplinam rationem cacli et ipsas rerum per-
scrutatum [esse] naturas, ut ilhid Vcrg. (G. III, 525) : Quid laborant bene- 5
facta iuuant?
7. Occidit et Pehpis (jmitor. Tantahis, Pelopis pater, epularum scelere.
Conviva deorum. A quibus pro fimestis filii dapibus paena perculsus
est. [De qua Verg. in sexto (A. VI, (303): Lucent genialibus allis Aurea
fulcra foris epulac^iue ante ora paratae Regiftco luxu: Furiarum maxima lo
iuxta Adcubat et manibus prohibet coniingere mensas.']
8. Tithonusque remotus in auras. Tithonum, Laomedontis filium, Auro-
rae maritum in auras receptum, hoc est, mortuum dicit, unde Verg. (A.
VIII, 384): [7> potuit lacrimis'] Tithonia flectere coniunx.
9. Et Jovis arcanis Minos admissus. Aut quia se Minos praedicabat \')
cum Jove conk^qui et ex consilio eius cuncta agere, aut Jovis arcanis, hoc
est, Phitonis, a quo institutus est iudex pro recordatione iustitiae, ut (Verg.
A. VI, 432): Quaesiior Minos urnam movet.
9. 10. 11. Habentque Tartara Panthoiden iterum orco (lemissum. Nunc
Pythagoram significat, qui praedicavit se apud Troiam Euphorbum Pan- 20
thoi filium fuisse, qui interfectus a Menelao [iterum] revixit factus Pytha-
goras idque eum cognovisse agnito clipeo, quem in templo Euphorbus
fixerat. Hic ante et in Homerum dicitur renatus, postea in pavonem,
postremo iam in Ennium poetam esse mutatus, et ideo eum dicit, nervis
atque cute mortuum, anima diu vixisse. 25
10. Iterum. Quia saepe mortuus est, transeunte anima eius in alios.
11. Demissum. Demissum in inferiora de superioribus dicitur, [ut
Verg. in secundo Aeneidos (v. 85): Demisere neci, nunc cassum lumine lugent.~\
1) est om. mvafli. Matimis est uicus et mons Ap. C. siue, ut quibusdam placet, uicus
Calabriae C. uolunt om. Y^^,!-. prope lytun] prope latum. aniplum b. prope latum A in
schol. et in contextu odae, ubi man. rec. exp. corr. litus. 5) esse om. Al,mva. per-
scrutatiojjes 2. proacr. f. perscrutawme •(. iit illud AybR^r. loc. Verg. om. lG,mva. 7) ep. sce-
lere om. 2. 8) pro ep. scelere conu. deorum nouum lemma posui. pro functis R,mr. pro sump-
tis 2. rell. fu?«estis. pereufeus A^R^, percussus blG,rmva. mulctatus fh. pena AR. perc. poenam
b. poen«,s luit C. 8) loc. Verg. om. AYb,rm. 13) ree. dicit. 1. Te pot. lacr. om. AyRl ,r.
14) unde Ay,r. titon A in schol. et in loc. Verg. , tii^on in contextu odae. 15) quofZ afh.
rell. qtiia. 16) cx om. r. et eius cons. 2. arc/t. Y,r. hoc est oni. rmva. id est ^2. Verg. in
sexto om. Ay^r. totum schol. om. b. 20) euforbmm -(G. forbium b. euforbMm A,v. euphorbi.
um R,r. panthozs fil. yRI- penthj/s Ar. panth» G. 21) iterum om. 2. ut reuic^j/s R. 22) j-ecog-
nouisse A. /sque eum vognoidt. 2. 23) Hic autem IC. et om. 2. iam in Al,va (om. iii) etiam
in b,r. et postr. C. deinde in R. eum dicit om. 2. rell. dicit eiim. anima aidem 2. 26) schol.
om. A^. saepius bR,r, 28) loc. Verg. ora. A^b. per refixura clip. R,r (clyp.). perfixum clip. y-
praei. clip. b. gl. om. A. rell. per clip. (niv) et cli/j). (Cafh).
110 ACR. ET PORrH. COMM.
Clipco refijco. Id est per refixum elipeum.
12. Tempora feslatus. Ordo est: Testalus Troiana tempora refixa clipeo,
te iudice non sordidus auclor iiaturae et veri, [nil ultra nervos atque cutem
concesserut atrae morti.] Nil ultra. Id est, quamuis non sit mortuus, nisi
5 tantum neruis et cute.
Testalus. Id cst, recordatus Troianorum temporum.
14. Judice le. Hoc est: o Archita.
14. Una manet nox. Hoc est, mors, ut {Verg. A. X, 746): In aeter-
nam clauduntur lumina noctem.
10 1(5. Calcanda. Intranda, ut est Verg. (A. VI, 268) : Ihant ohscuri sola
suh nocle et (v. 128): Sed revocare gradiim superasque evadere ad auras:
Hoc opus, hic lahor est.
17. Dant alias Furiae. Dicit diversis quidem generibus sed una morte
singulos perire.
15 Speclacula Murli. Eo quod in ludum Martis per bellicum praecipi-
tantur furorem.
18. Avidum mare. Vorax, quod demersos sorbeat. Exitio id est, ad exitum.
19. Mixla. Multitudine morientium totius aetatis, ut Verg. (G. IV, 475) :
Matres alque viri [defunctaque corpora vita Magnanimum heroum'] , pueri
20 innuplaeque pucllae. Densentur. conglobantur,
20. Nullum. Saeva caput Proserpina fugit. Quae omnes suscipiat,
quam nullus evadat. Figura [est] uTra>.XaY7i: n. c fugit Proserpina pro fu-
gerunt Proserpi/^om, ut illud in Vergilio (B. X, 16): Stant et oves circum,
nostri nec paenitet illas, pro: nos illarum non jiaenitet.
25 21. Devexi rapidus comes Orionis. Ut Vergilius (A. I, 535): Cum
suhito adsurgens fluctu nimhosus Orion. Ortus enim et occasus Orionis
tempestuosi sunt ; ideo et comitem eius notum ventum dixit, devexum autem
in devexa parte caeli positum. Unde Vergilius (A. I, 608): Convexa polus
dum sidera pascit.
2) sdiol. 0111. Al). te dure y. nil — morti om. AljyRG.r. 4) Id est — cute om. Ay. 6) schol. om.
A. troiiDiorum tcini)orrt r. 7) iudice te] archita b. lioc est. o arcliita Ay. rell. om. 8) Hoc schol. leg.
in Ay, ri'll. cmi. ciaiiclentur ~[. wriqiie iieritatis b. pro iieritatis •(. rell. om. mori'\ nox b. j)er ?««-
bram et : snperasque z=z ext om. Ay. totos loeos Verg. om. bC. et alibi om. y. 13) Id est
AyR.rmva. ait fli. oni. b. suripsi fJicit. diu. qu. gen. AybRjrm. diu. gen. qu. vafli. 15) Spect.
martfs yl. praecipitrt/etur AyK. praecipit«tur r. praecipite^Uur (jrl,mva. schol. om. b. Eo quod
bellicus furor Martis lurtus est C. 17) schol. cim. ]!,r. dim. y. gl. ad e.vitio yb, rell. om. e.titio.
perditioni Bcp. Mi.rta Ay etc. mistn fh. s. multitut/me A. rell. multituc/y. 19) def. — heroum
om. AyR.r. corii. hello \G. conglob«ntur (Liu.) y''- rell. om. spissrtntur Bcc. 21) (piae Ay (que)
rell. quod. scliol. om. b. seua] ypallago pro niillum caput fugit seuam proserpinam by. 22) est
ora. AYK,r. -- fu</erunt Aybjr. rell. fuf/iuni. iu uergilio (uirg. yb) Ay. illi uirg. b. rell. om.
25) .Schol. dedi cx AybRjr. Deiiexi'] In deu. parte caeli positi, ut Virg, parce<. Rap. com. Or.]
Ortus dixit ut A'irg. in Acn. Cum — Orion, In uada caeca tulil afli, conf. Cmv. In dcu. j^arte
locati 2, c)m. cacli. pascc^ rmvafliC. demersit b. dim. y ut ad u. 18. rell. om.
IN CARM. I, 28. 111
22. Obruit. dcmersit.
23. Al tu, nauta. Hic quasi Archytam poiiit nautam prccari, nc re-
maneat insepultus, ut ei harcnam iniciat; nam in sacris et hoc genus se-
puhurac tradcbatur, nt, si non obrucretur, manu plena ter iacta tcrra ca-
daveri pro scpultura csset, ut y'erg. (A. VI, 3(J5): /lut lu mihi terram 5
Inice namqne potes. Ideo enim et parlimJam harenue dixit. Ordo cst: Al
tu, naiita, ne parce malignus dare particulam ragae harenae ossihus el inhu-
mato capiti: sic plectantur Venusinae silvae, quodcumipie minabitur Eurus,
Hesperiis fluctibus etc.
Ne parce malignus. Ne sis malignus parccndo. JO
20. Venusinae sihae. Venusia civitas Apuliae est, confinis Lucaniae,
cuius silvas, quia immensae sunt, pro quibuscunque posuit. Admonet
ergo, ne, etiamsi tempestas sit, quaetalessilvasflectat, omittat sepeliendi curam.
27. Multaque merces, Unde potest, tibi defluat aequo ah Jove. Hoc est
nec, adtentus afl hicrum, omittat studium iusta solvendi. Aequo prospero. 15
29. Neptunoque sacri custode Tarenti. Vel quia Neptunus apud Taren-
tum devotius colebatur, vel quia in Neptuni tutela dicitur fuisse, seu quia
Phalantus, Neptuni filius, apud Tarentum Herculi et Neptuno templa con-
stituit, ut fortiter per fauorem Hercuhs faceret, per Neptunum fcliciter agcret.
30. Neglegis. Deest si. Inmeritis nihil peccantibus. 20
31. Fraudem conmittere. Seu studio commercandi fraudem, quae re-
tundet in posteros, capiat, scu certe inhumati piaculum eius filios laedat,
aut, ne longum putaret, etiam ipsum dclicti subiturum paenas minatur.
2) Hoc quasi arc/tam A. rell. Hio. hic qitot quasi r. remaneat /je/arena iniciat A. scripsi ut ei. lU
iam r. rell. setZ iam. arenas R. 3) nam in sacris et hoc AY,r. rell. nam et in sacr. hoc. 4) ut si
ARb,rmfh. ut et si ylG.Cva. obyceretur R. rell. obrweretur. interiacta mv. manu plerumqne
interiecta r. 2«"o om. R. ut om. 2 inyci nanque potes vafh. ideo enim va. iuicc. ideo enim A^br.
Ideo etiam fli. 6) dicit 2. Ordo — etc. om. A. nauta uage in lemmate y- 10) Hoc schol-
est ex Y- rell- oni. Idem cod. ad u. 25 : si< quod] etiamsi. al. sic. ut sit aduerbium adiurati-
uum. ut (Te?-^, Ecl. IX, 30): sic tiia Cyaneas fufjient examina taxos. si quod] coniuracio b.
quodc. min.] coniuratio. periculum. B(p. sic quodc.] adiurantis est C. 11) Venusi» AYbRGC.
Venus/M»» fh. Venusi7!« l,m. Venusinae rva. ciu. Ap. est Ay. rell. est Ap. eius silu. r. inm.
AyB^r. omonet b. ergo ne etiam AybRl. ergo s-i etiam r. ergo ut etiam si Cmvafh. plectat
Cfh. rell. /lectat. flect«< omittat AYbRl. rell. tiectat ne om. (am. r, cm. b). 14) hoe est, nec
AyRlGjrmva. hoc est ne fh. Hoc dicit ne C. omitt«5 f 1 , rell. omitt«!;. adtent. y- 15) Aequo
prospero •(. rell. propitio, prospero C. 16) ]'e.l quia omn. libri praeter vafh qui om. Vel quia.
Suring. p. 58 inter^olatoris manum suspicatur. 17) seu quia AYbR,rmv. rell. nel quia. palan-
tus A-jhr. palanthus mva. plialanthus C. phalantus fli. Pal. uel Phal. De script. Palantus, Pa-
lanthus, Phalantus uide Carm. II, IG, 12. Neptu?i?jo — Neptu?j«i — r. Nept. fil. afli. — fu.
dicitur C. herc. ac nept. b. temphm R. 21) gl. om. Ab. id est y, rell. tZeest. neglegis]
parui pendis. deest at si coniunctio Bcp, imneritis nih. pecc. yC , rell. om. — id est si y. gl.
om. Ab,r. rell. deest si. 21) mercandi y- i"^ll- commercandi. 23) aut ne. rell. et ne, schol, om.
b. 23) iuhumwwtis A. inhunia?/s R. et ipsum R. etiam uszim r.
112 ACR. ET POUPH. COMM.
ConmUtere? Scll. cognosce.
33. Maneant. Expectent.
32. Vicesque superhae. Ut et ipse pari casu insepultus sit.
33. Precibus non linquar inultis. Ultionem precibus suis danclam pro-
.5 mittit. Non linquar. Non ero sine vindicta.
34. Teque piacula uulla resolvent. Hoc est: te nullis hostiis expiabis.
Piaciila enim dicebantur, quibus facinus expiabatur admissum.
35. Quamquam festinas. Quamquam celeriter abire velis Non cst mora
lonrja. Ut (Verg. A. III, 453): Hic tibi ne qua morae fuerint fastidia (vulg.
10 dispendia) tanti; ut excusationem arceat, dum ne morosum, quod coeperat,
ostendat.
36. Iniecto ter pulvere. Ut (Verg. A. VI, 506): Et magna manes ter
voce vocavi.
PORPHYRION.
]5 Te — terrae. Haec ode prosopopoeiae forma est: inducitur enim,
corpus naufragi Archytae Tarentini in litus expulsum, conqueri de iniuria
sui et petere a praetereuntibus sepulturam. Hic autem Archytas Pythago-
ricus fuit, qui merito geometriae peritus dicitur, quia Pythagorici omnia
numeris constare credunt.
20 Matinum. Matinus mons — sive promuntorium — est Apuliae, iuxta
quem Archytas sepultus est.
Nec quicquam tihi prodest. Nihil tibi profuit adversus condicionem mor-
talitatis, quod rationem rerum naturae et ipsum caehim sis perscrutatus.
7. Occidit et Pelops gcnitor. Tantahis scilicet. Haec autem ad sola-
25 tium mortis dicuntur.
Tithonnsque remotus in auras. Id est, terris excessit, ac per hoc mortuus est.
1) gl. oin. Ab,r. s. cognosce •(. scias deest Rl,mva. deest scias fh. 2) gl. om. Ab. ex-
]>ectalnmt y. expetent R. Te maneant] accusatiuus. expectent uel nianebunt B'^. rell. expectent.
3) schol. ex A. pcna (penae)pro neglecta mea sepultura B'^. 5) Schol. ex •(. rell. ora. 6)
expwhis Ayr (Porph.). cx]nnbilis C. rell. expiaftem. schol. om. b. te host. r. rell. om. te. nulla
cxpiatione imrgaberis (1. purgabis) hoc scelus quod in me committis Bcp. 8) schol. ex y. cele-
riter abire uis C. nll. cnn d) fasiidia tanti AybRjr. rell. dispendia tanti. disp. nostri C. d. tante
1. 10) nec morosuni Ay. nec morfosum b. nec iiiUiosum r. ne morosum l,vm. rell. ne morsum.
ne mersum R. quod cep. ostendam b. rcll. q. coep. ostendzV. Scripsi: dum ne morosum — osten-
dat. Morosus AMXvm etiam de rehus ingratis in usu erat, ut Plin. H. N. XKI, 33: morosa sub-
tilitas al. Ut et magna manes \-(\\,r. rell. ut manes magna. Schol. om. b.
PORPII. Ode XXVIIII R. 15) prosopopoiae forma 2. Hec o. prosopopetrt forma R. hac
o. ProRopopen forwa v. Ilacc o. prosopopoeia forma^a M. Haec Ode de (Porph.) prosopopoeja
fornirt/« afli. IG) inrftVitur R. sut MR2G. sua rvafh. cj-pet. 2. rcll. et pctere. sepulc/(r«wi R.
Architae et arehytas M. 19) Const. num. MK,r. rcll. num. const. 19) promMntwrium M. pro-
m!/nforium G. conf. ad Carm. I, 15, 7. rell. promontor. 21) qucm MR2,rva. quod B^v.fli. 22)
Nihil tibi prof. MAR2. rell. Nil prodest tibi. 23) condiiionem libri : aduersum R. nat. rer. fh.
rell. rer. nat. 25) si< 2,r. 26) Titon rem. R,v. rell. Tith. rem. Tith. receptus fli.
IN CAKM. 1, 28. 113
9. Minos. Minos, Cretensium rex, praedicabat, sc ciim Jovc conloqui
et ex consilio eius eimcta agere.
10. Panlhoiden. Nunc rythagoram significat, qui praedicavit, se ad
Troiam Eupliorbum Pautlioi filium 1'uissc, interfectunu|ue a Menelao iterum
revixisse et, factum Pythagoram, idem conperisse, agnito clypeo, quem 5
Euphorbus habuerat.
12. 13. Nikil — atrae. Nihil praeter corpus morti dari.
14. 15. Judice te, non sordidus auctor Naturae uerique. Adfir-
mante tc, Pythagoram non esse mentitum de natura rerum, cuius auctor
cxtitit. 10
21. 22. Me — undis. Notum est, ortu et occasu Orionis tempestates
concitari. Notum comitem Orionis dicit, quod cum Orione ortus sit.
21. Me qitoque devexi. Devexum [autem] Orionem ita dicit, ut Verg.
(A. 1, 608): Convexa polus dum sidera pascit, id est, in devexo caelo po-
situm. 15
10. 20. Nulium — fugit. NuUum Proserpina timet, ac per hoc ne-
mineni exceptum habet.
23. At tu, nauta. Ad praetereuntes nautas sermonem Archytam con-
vertisse fugit.
26. Venusinae. Vcnusia colonia est inter Lucaniam et Apuliam, pa- 20
tria poetae. Unde silvas Venusinas pro quibuslibet posuit.
Plectantur autem hiant atque experiantur significat.
29. Neptunoque sacri custode Tarenti. Custodem Tarenti Neptunum ait,
quia praecipue Neptunus ibi colitur.
30. Neglegis inmeritis nocituram. Ordo est: Neglegis fraudem committere; 25
1) coiiloqui M. 2) e< cons. rvafh. 3) qm 2. rell. qu/«. 4) pant/u' M2Bcp. panii R. rell. PantAo* s.
paut/io?/. eii/brbum M.r. euforbaim v. rell. eup/iorb«m. 5) id est comp. MG. idque comp. R. icl-
qne se comp. 2. Id compertum est Bcc. id cognouisse i-\'afh. pro id est scripsi idem. clip. euf. M.
7 — 10) Facile utique negotium erat haec scholia emendare. Quidam impotens lemmatis dis-
tinguendi a schol. uerbis exclamauit: huius scholii tenebris ut lucem afferreui nullis machinis
efticere potui; qnare optimum uisum est corruptissima uerba ex codice (G) in textum recipere :
'm7 ultra nent. ac cut. morti. Nihil praeter corpus morti ,'lari. ludice te nou sordidus auctor
uerique : Afrirmante Pythagora. Non eum mentitum de nat. r. c. a. e.' Niliil — dar^" iudiccJ
iwii sordklus auctor. A(/firmante pythagora — existit M. pythagor« omn. libri. male, nani Ar-
chytas adlirmat , non Pythagoras. Pythagor«?« scripsi. iudicet = iudice te = adfirmante te.
ajf'. te AR. Pro eum posui esse. dare A,rv. daret R. ment. naturrm afh. ment. natura v. rell.
ment. de natura. non eniin ment. 2. 12) notliMW 2. 19) sit MAR2G, est rvafh. 13) autem
fh. rell. om. — ita dicit ut M. ita di./it ut AR2G. ita om. rva. iia dixit om. fh. 18) sermo-
nem MAR2G. rell. om. Arch. se conv. afli. serm. et se om. rv. 20) est MR2G, rell. om. 21)
patr. po. MR2G,r. po. patr. afh. patr. om. v. 22) significat MR2G. signat r. ait u. sic a. om,
fh. experientur M. 23) neptU7/mum R. 25) Ordo — in me committere MAR2,r et G qui om.
fraudem inter negl. et comm. vafh : Negligis, id est, fraudem committere facile esse putas.
HAUTHAL, ACR. ET PORPH. 8
114 ACK. ET r()lll'II. COMM.
sensiis autem est; ncglegis mc ct fraudcm in nic cunmnttere facile esse
putas, atque hacc cxpctct in eos, qui ex te nati sunt, id est, in filios tuos.
34. Teque — resolvcni. Id cst, nuUo modo expiabis hoc scelus, quod
in mc adraittis.
r^ 32. 33. Yicesque — ipsum. Paenac intcllegcndae, quas pro superbis
factis dicit illum esse passurum.
Precibus non linquar. Id est: preces meae efticicnt, ut_uhioncm huius
rei pcrsolvas, quod piacuhim in me admittas.
1" CAEMEN I, 29.
ACRON.
Ad Iccium scribit, quem miratur philosophia intermisso studio repente se
ad mihtarem vitam contulisse, cupiditate diuitiarum ; nam idem Iccius Pa-
15 nactii, Socratici philosophi, bibliothecam emerat, cuius lectionc ad philo-
sophandum fucrat dcductus.
1. 2. Beatis nunc Arabum invides Saxis. Arabis beatis aemuhis es,
pares divitias cupiendo; (jnzas cnim pro divitiis ponit, [ut Verg. (A. 1, 119):
Arma vicum labuJaeque et Troia gaza per undas, et in quinto (v. 40): El
20 gaza laetus agresti^.
2. Acrem mititiam paras. Id est, fortem, duram, acerbam. Admonet
pcriculorum, per quae ad divitias gerentcs bclla perveniunt.
3. Non ante devictis. Id est : cum non sint adhuc dcbcllati, tu nectis
iam catenas.
25 4. Ilorribilique Medo. Forti, crudeli.
2) at(i. u. XV (sic) MG. atq. u. 2. at^jui n. = eniin rv. alquc cnini a. atqui K,fii (om.
enirn). Scribendiim censeo ntquin , quippe qixae pcrbona particula pluribus uaiiae aetatis scrip-
tdribu.s in usii erat. Atqui liaec lucnt qui ex te nati erunt, id cst, lilii tui C. — cxpetei
3I2G,rva, expett< K. cxpete»( fh. Cum haec, sc. fraus, singularis sit, lectio librorum omni iure
seruauda est. — in om. fli. 5) 2"'o 3SL\.R2G, om. rvafh. dicit Ml{2G,r. rell. om. passurum
precatur afh. AscensLus precatur fecit ex (praecibus. Non linquar rv) primo lemmatis snbseq.
uerbo. li) csse MH, rell. oni. 7) pr«cces M.ra. ulctionem r.
ACliON. Ad Iccium \l. ut multi codd. Horatii. Alii, ut bBcf, addunt loquiiur, alii pauci
philosophum. Ad //iccium y, qui lanicn in scholiis /ccius et Icius habet, ut b Hiccium et Hic-
uius in scholio primo, /cciuni in epigraphe. 13) Ad lliccium scr. li. Hicci beatis] Ad /cinm
scr. y. inuidcTW 1. — interm. pliii. stud. yljRl^.r. rell. phil. int. st. (Porph.). 14) idem om. 2.
panetri A. pancti •(. panweti 1)G. rell. PanrtetiV. socrati y. biblioiecam y,r. 17) ga/.is] At his
emulus es y. Ad this em. es b. n//i/s em. es r. niira lectio, quae ex bea^/s orta uidetur. 18) par.
diu. <up. AybHl,r (cap.). m. (ut p. d. cup.). ut cup. par. diu. vfli : ul par. diuitias: vt cup.
diuitias. Asc. — gaz« .\yli,r. rell. ^azos. enim Aybli.r. rcll. nm. Loc. Verg. om. Ayb,r. Verg.
om. H. 19) in oni. fh. 2J) Id — acerbam om. Hl(i,r. cst in Ayr,Cmvafh. 22) periculorMw
yrH,r. om. Ab. rcll. pericula. per quae AyH12G, ^;ro/)/er quae vmfh. schol. oni. brC. 23) schol.
om. A et b , qui pauca scholia ad Ii. o. habet. 24) nectes fh. iain om. 2, qui habet : nectis
catenas ut alliges reges, quae liunt /)/«n6«s nexibus. 25) glossac extant in AI{2,Cmvafh. rell. oni.
IN CAliM. 1, 2!). 115
5. Neclia calcnas. Aiit inligus rcgibus victis catcnas, luit fabricas;
nuituis (nuiltis?) enini nexibus fiunt catcnac.
G. Sponso necato. Id est, nisi occiso prius .sponno, in scrvitiunr captiva
non vcniet.
7. Puer q. ex aula. Kcgis filius, qui captus pocula niinistraret. 5
9. Sericat!. Derivativum cst ex co, ([uotl . . Scres vocantur. Seria
gens enim est Parthis vicina, sagittandi artc famosa, a qua . . et Sericum
vocatur.
Tendere. Dirigere, intendcre.
10. Quis neget etc. Id est: quis rerum naturam ncgct possc mutari, 10
cum tu studia in contraria verteris, contra omnium opinionem.
11. Pronos. I'roclivos, nam prom dicuntur rivi dc montibus cfflucntcs,
quia impetuose fluunt.
12. Et Tiberini reverli. Ut {Verg. IX, 125): Revocalque pedem Tibe-
rinus ab allo. 15
13. Nobilis Libros Panaeti. Panaetius stoicus philosophus fuit, prae-
cejjtor Scipionis Africani ct Laelii, Rhodius natione. Ordo est: Quis ne-
get, rehihi posse rivos pronos arduis monlibus et Tiberim fosse reverli cum
[ucl] tu pollicitus meliora tendis mutare loricis Hiberis libros Panacti undique
coemptos et Socraticam domum. 20
15. Loricis Hibcris. Optimae enim et fortes Hispanae loricae sunt.
14. Socraticam et domum. Sectam sive libros.
15. Mutare loricis Hib. Ordo est: Socraticam el domum loricis Hibe—
ris mutare lendis.
Meliora autem, scilicet studia, secundum professionem autem suam 25
1) irtlig. Ay. rell. \ll\g. 2) Scribeiidum est pro mutuis, qxiod omni sensu caret: multis.
Porpli. liabet quibusdam. 3) occiso prius sp. Ay^^r , rell. pr. occ. sp. 4) ueniei Ayl^G^r.
uenirei R. ii&mt mvafli. 5) ex aula. raptwm a te b. — ministrarei libri omnes. recte, nam
nondum captus erat. liinc rainis^re^, quod Quidam iiiculcauit, a scholio alienum est. — unctis.
delibutis yC. G) Deriu«<«//i R, f. rell. davmatiumn. ex eo AyR,r. rell. ab eo. uoca?itur AyR,
rva. rell. uocatur. Serzca yRlG,mv. Ser/a A,vafh. serica — -'aocatiir om. r. gens enim est AyG.
gens est enim Rl,mv. enim gens est afh. 7) seric?<s 1. rell. seric?m. 9) gl. ex Ay. rell. om.
arcu] documento (exemplo. uirtute?) y. 11) tu omn. libri. — contrarzVm A (contranMm Porph.)
rell. contraria, ut Bcp in scliol. Porph. 07miium AyRG,r. rell. hominmu. 12) procliuos" YR,rvm.
procliues A,Cafh. procliuas in Lucret. et Plauto, Sen. et Varrone. 13) e/?. R. rell. effl. qui«
Y- rell. qu^'. imneti panetus y. rell. panaetius. fil. y. phil. om. C. 17) lefts Ay. laetis r. Cecis
1. Lae?2« Cvafh lae?4 m. conf. Porph. rod. y. 18) Ordo — Socraticam om. A. riu. posse pro-
nos -(. rell. po. riii. pro" uel mvafh. rell. om. 19) tendis yR^r. rell. co«tendis. mel. tend. mut.
yRr (om. raut.). rell. mel. mut. contend. lor. hib. (ib. a) und. co. nobil/s lib. pan. libros no-
biles pan. r. socr. et domum va. 21) et fortes AyR2,rv. forte fh. hispanae AyR12.r. hispan^ae
mvfli. sunt om. R. 23) Huius scholii prior pars ex Ay. petita, altera ex iisdem et R,rmvafh.
25) subaudi stud. R,r. autem om. va. stud. scil. prof. va. — autem om. b.
8*
IIK ACK. ET PUKPH. COMM.
poeta philusophium vidt iiitcUegi. Elocutio vera nota est: philosophiam
militia mutare.
[16. Tendis. Conteudis istas, ut Verg. (A. V, 21 ct 27): Mec lendere
cuntru.^
PORPHYRION.
Jcci bealis — Gazis. Hanc otlen ad Iccium scribit, quem miratur, in-
tcrmisso philosophiae studio, rei^entc se ad [militare studium] militiam
contulisse, per [quod] quam videtur concupiscere divitias Arabum.
Ui 1. 2. Tnvides — Gazi.s. Id est, aemularis Arabes in divitiis habendis,
ac [)cr hoc divitias concupiscis.
2. 4. [et acrem mi/itiam parus — Regihus. Dativi casus est, hoc est:
iUis paras militiam, quod est: adversus illos.
5. Nectis cutenus. Non inicis sed fabricas intellegendum. Est proprie
15 dictum; catenac enim ipsae nexibus quibusdam constant.
5. 6. Quue tibi virginum Sponse necaio, scilicet, s})onso.
1) et /ocutio y. conf. C: nota locutio est. rell. omn. j&Vocutio uero noua est. Philos. mitt.
mutare A add., rell. om. 3) IIoc schol. ueque in codd. neque in uett. edd. legitur* Fabi-icius
(fli) maximam eius partem petiit ex C : teudis] contendis, ut : nec tendere contra, addens : instas
(istas b). Quidani sic edidit : te tendere contra. dicens: 'mec tendere contra libri, sed hunc
uersus exitum non repperi apud Vergilium.' A. V, 21 : Nec nos ohniti contra, uec tendere tantum.
u. 27: et trustra ceino te tendore contra.
PORPH. Ode XXX ad Iccium E; fi) odem R2, r cum linca, v sine linea. beat«(S v
nou, memorabilis scriptui-a. sed error typogr. cst ut iufra: conspicere diuitias rahum. 7 — 8)
Omnes codd. atque edd. uett. liabent quam. onines libri : viilitare studium. Alterum utruni fal-
sum. quod afh. Ascensius ergo primus correxit quam. Sed alius uidetur esse corrigendi locus.
Militiam (militarem uitara Acr,) posui. Namqiie in uett. codd. Bcp duo sclidlia a 1. m. exarata legun-
tur: 1 : Hanc oden ad iccium — reperte ad militare studiumfuisse conuersum pcr quod u. c. diuitias (om.
arabum). 2: Miratur licium intermisso phil. atudio sead militiam contulisse. Militia autem utrumque
contiuetur, et uita et studium. 9) Id cst M,rva rell. om. arabosjNI. Quod temcre a Quodam receptum
est. arabws enim est adi. et plurali numero subst. apud poetas, ut apud Verg. A. VII, 604. arabas rva.
arabe* K2B'.;>,fli. 12) Et acrem mililium \\paras viilitiam || quud esl aduersus ilK)s M, om. Datiui —
miiitiani. 1'aras diuitiis militiam rva. 13) id est 2. rell. quod est. reyibus] aduersus reges C. id est.
aduersus reges B'i. 14) Scribendum est inicis (Cic. Verr. V, 41) pro w('«cis, quippe quod ex demctis
u. 3 et ex sensu opposito (i^roprie dictum) ortum est. Acrou ; inlii/as regibus itictis catenas. Connnune
autem uerbum traiisitiu\ini ad uerbum lemmatis requiritur, ut aWere Plaut. Capt. I, 2, 3, dare Flor.
III, 5. Litterae u. uimi^ et /nK-is sibi simillimae sunt. 14) Pro intelleijendum est. Proprie dictum
scripsi: intellegendum. Et pr. dictuni. 15) Recte cum Ascensio (afli) distinguitur : catcnne
cuim ipsae. catenae. Ipsae enini 31 (Ipsa) G,r. catenae Ipsae v, sine puncto. In Horatio enim
catenrt«, non catenae legitur, attpie liic casus seniandus est. 16) Sic Fabricius, sie omnes fere
llbri. permale arbitror. Totum schol. in melioreiii ordinem est redigendum et sic scribendum:
Xecato^ A tc [nccato] scilicet. sponso'] suo. A lemmatc ergo tibi est remouendum una cum re-
licuis iierbis. Nam Porpli. coniungere uoluit tibi cum jiecaio, quod sine damno perspicuitatis a
scholio abesse potest. B'.p: necato] a te scilicet. Sponso autem h. 1. aut superflunm est ideo quod
li. u. a poeta antc necato positum extat, atque hinc scilicet ad sponso pertinere nequit, aut ad-
ditamento aliquo indiget. — sponso suo K. sponso] s. illius Bcp.
I
IN CAIIM. I, 29. 30. 117
7. Puer — auhi. Hoc est, regius puer, non enim, qui in nula servicrit.
9. Sagillua —■ Sericas. Hoc est, Parthicas, a gente Serum, qui partis
orbis terrae orientis subiectam tenent.
10. Quis necjet etc. Ifapoiaicuoc?, cuius sensus est: Quis non credat
rerum naturam posse mutari, ut flumina in montes revertantur, uncle alio- 5
quin desccndunt, cum tu vitae studia in contrarium verteris, quod ncmo
speraverit posse fieri. Tale est autem illud ycrgilii (B. VHI, 27): Jun-
gentur iani gnjphes equis, aevoque sequenti Cum canibus timidi venient ad
pocula damae.
14. Panacti. Panaetius stoicus philosophus fuit, praeceptor Scipionis ]0
Africani et Laelii, genere Rhodius.
15. Loricis Hiheris. Kai' 3co/y)v dixit, quia optimae suntHispaniaeloricae.
14. Socraticam ct domum. Ut si diceret; Socraticae scholac disciplinam.
16. Tendis. Pro contendis. Ordo est autem: Socraticam [et] domum
mulare loricis Hiheris tendis. PolUcitus meliora.'] Mi"//ora aut absohite dic- in
tum est aut studia subaudiendum, et meliora studia secundum suam opi-
nionem poeta vuh intellegi. Nota autem figm-a elocutionis est, qua dicitur:
phik^sophiam militia mutare, hoc est, philosopliia dimissa, militiam sumere,
ut Verg. (G. I, 8) : Chaoniam pingui glandem mutavit arista.
20
CARMEN I, 30.
ACRON.
0 Venus etc. Quasi epigramma est hoc in dedicationem Veneris (in
aedem dicatam Veneri?) scriptum, quam ipse consecraret.
1) quisquis MG,rv iu lemmate. hoc est JMAR2G, rell. om. ncm enim ]\L.\R2G. rell. om. seruiuerit
r. regiius M. Nou in aula uutritus setl dignus aule regiae. Tale est quasi diceret. regius puer B'^. ex
aula] puer regius C. 2) Hoc est MR2G. rell. Id est. orieutw MRG. rell. orieute. 4) rapotij.tojOtS
M,a. -0(potii.tm6£; 2G. 7capo<J[j.io5cj rv. Sermo Tiapotjj.. fh. om. R. cuius MA2G. om. R. et edd. G)
discendunt M. fZ/scedunt R. rell. (Zescendunt. alioqui?? R,a. reh. alioquf. 7) sperauerei MAR,rv.
sperauero< 2,afli. cocjitauerat C. — Tale est autem M. Tale autem est R rell. om. autem. 8)
gr?/pes M. •gripes 2. — panetius MR. philosoplius MR2. rell. om. lelii gener rv. uatioue C
(Acr.) rell. genere. 12) xaTa ^io/. rva. — Hispan/ae MG,rv. hispanae 2. hispane R. Hispa-
mcae Cfh. smt R. optime R,v. 13) scolae R. 14) Temnis pro contemwis rv. Ordo est autem
M,rva. Ordo aiitem est R. rell. om. autem. Aut Socr. fh. 15) iberis te?nwis rv. 13) et MR
(lemma). rell. om. et. Ordo — tendis om. 2. 15) Legeudum pro meliora autem ahsol. [MR2G,
rva] : meliora aut abs. Mel. autem uut abs. fh. Namque meJiora aut absolute intellegendum
esse aut studia supplendum Porph. dicit. duae sunt expositiones , quae secum coniungi neque-
unt, cum interpres alteram acceperit. 16) est om. ra. et meliora om. vafh. stud. poeta 2,rvafh.
et mel. stud. om. M. 17) dicjY^w ]\LiR2G. rell. dicMnf. eloquut. rv. 18) missa fh. rell. cZnnissa.
ACRON. Ad Veuerem (bis) AIR (Ode XXXI). Eutice ad uenerem pro glicera BcpR
(Hor.) Y addit: meretrice.
24) epigra?)ta A. est hoc AyRr. rell. hoc esf. hoc om. b. epygr. br. in dedicationem uener?s
scriptum libri omnes (scriptam r). Corruptis uerbis i?i dedicationem ueneris Quidam adiunxit
:iii
118 ACR. ET rORPH. COMM.
1. Cniili Paphique. Cniilus urbs Cariae cst, Paphos vero urbs Cypri
insulae, utraquc Venercm praecipue colens. Prccatur ergo, ut, descrtis
velut propriis civitatibus, adsit aedibus consecratis. Incertum autem, utrum
Glyccra amica an ancilla sit.
:, 5. 6. Solutis Graliae zonis. Vel liberae, vel quod nudae non cingan-
tur. Bcnc autem nudae et solutis zonis Gratiae finguntur, quia amicorum
animi soluti secum ct nudi esse dcberent.
7. E( parum comis sine te Juvenlas Merciirius que. Parum comis, hoc
est, rainus elegans [.hiventas.^
III Sifie (e. Hoc est, sine venustate. Sciendum taraen, Venerera non
tantura concubitus verum etiam oraniura elegantiarura esse dominara.
Aliud est tamen inventf/s, aliud iuuen^a, aliud iuvent?;s. Juvent^s aetatis
putatur, iuvcnta ipsum noraen, iuventws adulescentia.
18. IMercuriusque.] Per Mercurium vero quaestum vult accipi, tam-
!•'> quam sine venustate nec lucrum sit.
PORPHYRION.
1. O Venus Cnidi Paphique. Quasi cpigrararaa est hoc in dedicationem
cum in Acronis tiim in Porpli. schol. sacelli, simpliciter coufitens : 'hoc schol. et initimn schol.
Porph. ut jiotui emendaui; seil probe scio ne sic quidem integra ea esse, altiusque repenten-
dam corruptelae origiuem.' Omniuo. At enim ixero uon ex suo ingenio petiit Editor sacellum
sed aut ex Landini Commento <aut ex Cru^piii Commeutatore, qui haecce liabet : Dicarat Gly-
cera sacellum Vcneri iu suis aedibus. Iloratius avitem ei tamquam epigramma scripsit , orans
Veuerem, ut relictis Papho et Cypro, in aedem GJycerac sihi dedicalam migrare uelit. Scilicet
Commentator bonae frugi existimandus cst. Etenim fieri potest , ut uera iude mauet h:)ci
emendatio: in aedem dicatam Veneri scriptum, q. i. c. Postrema tria uerba q. i. c. si addita
non e3.sent , jiossemus acquiescere iu simplici locutioue: in uenerationem ueneris, quam offeruut
P''> : lloc epigranuua in ueticrationem ueneris scriptum est ut glyceram protcruam iupellat ad
amorem illius cum mercurio et cupidine. Nou dubitandum est , ucrba in dedicatione et in ede
dicata aliquantum habere similitudinis. Ac negantibus discriineu iuter dedicare et dicare par-
uum tamen inter haec uerba et consecrare adgnosccudum cssc uoliis uidetur cum Graeuio ad
Cic. Verr. 48. Ipse poeta '0 Venus , intjuit , to transfer m aedem tibi dicatam ut adsis cou-
sccratioui.' Quod si ueruni est, iiraefercndae suut lectioues codicum quae coui. impcrf. exhi-
bent : quaw ipse conseerare^ yr (quod). quocZ ipse cousecrarefe?- RG,r. Aut aedem iam conse-
crauerat. t[\\am ipse consecraMe;'rt< b. consecram^ a. consecrar<7 A. Item in Porphyrionis scholio :
quam ipsc consecrar/< G (ad marg. quod). ([uam a se i^yso consccrarz'^ MR. quam ipse cousecra-
uit 2,rva (q. i. c. om. fh). Aut cj'go scribeudum est : quam ipsc cousecrare< s. quae ipsi con-
8ecra»*e<«r, aut, r|uia precatur, ut adsit aedibus consecratis : (|uam ipse consecrareV.
1) iusulae in quibus ueuus praecipue colitur 1. uero om. 1!. 2) Prcc. crgo AR12,r. rcll. autem.
fi) uel quod uu. 1. rell. uel nudae quod. Benc aulem yR^. rell. ct bene. 7) inuicem fh. inter se C.
(Poriili.) rcll. sccum. aperti C. rcU. nudi. Sol. Gratiae 20«.] Gratiae nudae et incinctae inn-
guntur, quia etc. 7) deberen< y,r. rell. debcni. 9) hoc est YR]2,nnva. id est G. om. A.
fli. luventas om. 2. 10) Sciendum est tamen vafh. rell. om. est tamen est 2. 11) sed
ctiam vafh. rell. nerum ctiam. 12) dcam IJ. aliu< A. Aliud est tameu AR,r. rell. tamen est.
— Iuucn(ffs acta/w Ay (etatis) rell. Iuvon<rt aatas. iuueuto ips. Ayl. 13) ad?il. A. 14) ques-
tuui A. tamquam cinn ucnustato sit lucrum 2. u. 3. decoram'] oniatam y. 5. /jwer] cupido y.
IN CARM. h 30. 31. 119
(in fiedem dicatam Veneri?) Venerls scripfvmi, quam a se ipso consecrarit.
Gnidus [autem] urbs Cai-iae, Paphos autem urbs insulae Cypvi, utraque
Vcncrem praecipuc colens.
5. Fervidus — puer. Id est, Cupido, quod fcrvorem amoris infcrat.
5. 0. Solulis Gratiae zonis. Bene (iratiue nudae [et] sine nodis iin- 5
guntur, quia amici animos solutos ac nudos intcr sc haberc dcbent.
7. Parum comis. Id est, minus elegans.
Sine te. Hoc est, sine vcnustate. Scire autem debemus, Venerem
non tantum concubituum, veriim etiam dominam esse omnium elcgantiarmn.
Sic alibi ipse (A. P, v. 42): Ordinis haec virtiis erit et Ven'Us.-\\]) 10
CAEMEN I, 31.
AIRON.
1. Quid dedicatum poscit ApoUinem. Vates? Apollinis temphmi in Pa- \h
latio dedicavit Augustus, sed hic Apollinem pro templo Apollinis posuit
[[xsTcovuixiy.oj?] , et significat modestiam votorum suorum, negans [se] ab
Apolline, quae ad cupiditatem aut avaritiam spectcnt, petere, sed bonam
mentem bonamcjue corporis usque ad senectutem valetudinem precari cum
lyrico studio. Putatur tamen domi suae Horatius Apollinem dedicasse, ad 20
quem hoc scribit.
PORPH. OdeXXXI. Ad Yenerem Pt. 17) eiiidique palique M. — est /wc MR2.rva. hoc
est fh. Lectionibus supra dictis ad Acronis scliol. adde in delectationem ex ed. Ven.
1) Pro rt se i^JSfl i. c. sua sponte etiam ipse dicebatur. coiif. Colum. XI, 1, 5 : — rogatus — o se
instituere consueuerit. Ego iiero , inc[uit , ipse institutio. (/tiam — consecrarit om. fh. 2) autem
libri. Cnidos M. Guidos rv. rell. Gnidus. Y>i\fos M. paphos R2,rv. urbi est R. est urbs 2. rell.
om. est. urbs intra insulam cypri R. 4 bene gratiae nudae si sine nude finguntur M. bene
gratie uude sine nodis liugiiutur R. bene solutis zonis quia Gratiae nudae et sine n. fing. 2.
bene gratiae sol. zon. quia etc. Grv. afh om. bene sol. zonis, beue gratiae nudae et sine zonis
pinguntur, quia amici etc. B'^. conf. G: Gratiae nudae et incinctae /j/wguntur, quia et c{. seq.
amici amlcos R. rell. am. animos. 7) commis M. 9) concubit«m M,rv. rell. concubitz«s. Scripsi
concubitem (Liu. IV, 2 : quoslibet concubitus). pluralis enim multo praestantior est.
tff) Ut supra ad Carm. I, 16, sic his uerbis commenta Christophori Landini a Fabricio
p. 54 (conf. p. 782) tamquam Porphyrionis scholia adiuucta leguntur. Ideni factum est a
Nic. Hoenigero p. 284, a Braunhardo P. II p. XLV, atque, in aduotatiouibus quidem , nuper
a Quodam p. 131.
ACRON. Ad apollinem Al. Eutice ad apollinem yb. BoR addunt : ipsi sacrificans uite
presentis statuni. 14) hic AybRr,!-. reU. om. 15) (i.c-ojv. s. meton. om. AybRjr. — se om. Ayb2.
quae om. fh. 18) spectant rC. 19) bon«??ique "(^x. bommique Ij. relL bonaque. — ualitudinem
Y,r. ualetudi?^e A. mentem bona??ique iialetudinem (om. precari) C. mentem bonamque corporis
ualitudinem usque ad ultiniam senecto;» Bcf. rell. om. uaktudinem. 20) domi suae AR,r. domi.
om. suae, y, domws suae b. rell. diuerse, quod ineptum est. fidunt autem qui patent hanc Apol-
linis consecrationem non ad Palatium sed ad domum suam pertinere, ubi Horatius Apollini sa-
cellum dedicauerat. 21) hoc AyRr,b r. rell. h«ec. scribit hoc y.
120 ACR. ET PORPII. COMM.
2. De patcra. Calice, ut (Verg. G. 11,102): Hic laticis, qualem pateris
lihamus et auro.
2. 3. Novum fundens liquorem. Aiit viiuiiu non vetns, ut deos non ex-
quisitis muneribus placari monstraret, aut certe per quod nova instaurabatur
5 precatio; nam et ipsum morem sacrificandi ostendit, ut {Verg. A. IV, 00):
Ipsa tenens de.rtra pateram [jpulcherrima Dido.^
3. Opimae. Pinguis et fertilis iumentis.
5. Non aestuosae. Aestuosa enim et aptior pccori regio est, ut est (Lucan.
IX, 185): El calidi lucent huceta Matini.
10 6. Aul ehur Indicum. Indis enim ebur abundc est, ut (Verg. G. I, 57):
India mittit ehur \_molles sua tura Sahaci^.
7. Lgris. Fluvius est Campaniae intei-iiuens urbem Minturnensium,
ut (Lucan. II, 424): Et umhrosae Liris per regna Maricae.
8. Taciturnus. Lenis, magnus, altus. Unde Vergilius de Tiberis alti-
l.'i tudine (A. VIII, 87): Et tacita refluens ita suhstitit unda.
9. Premant. Id est, reprimant, putando vitem.
Calena falce. A loco; Cale cnim oppidum in agro Sidicino est, ubi
optima vina [ut] Falerna nascuntur.
10. Dives. Ordo est: Et dives mercator, carus ipsis diis, quippe ier et
20 quater anno inpune revisens Atlanticum mare exsiccet vina aureis culillis re-
parata Syra merce.
11. Culillis. Poculis; proprie autem culilli calices dicuntur fictiles,
3) sc. uinuni aut noii uet. 2. uou. liq.] uinum nouum. ostendit moi-. sacr. ut — C. rell. om.
iiinum. uinvm recte. hmi- per quod infra libri omnes. 4) instauratur 1. ?-estaurab. R. 6) pul. dido om.
AybR^.r. 7) \>iuii. ct fert. instnimentis A. rell. om. scripsi ^«mentis. 8) enim et apt. pec. reg.
est AYR2,r. rell. enim reg. est apt. pecori. — eM Ay. rell. om m<. 9) bucceta Ay. rell. buceta. ma-
ttiini .\. mathinni y. rell. ma^ini. schol. om. b. 10) abumle est .^yRI)'"- i'ell. est abunde. nioll. s. t.
sab. om. AY,r. suhol. om. b. 12) est canip. AyRljr. rcU. camp. est. nt Yerg. A. ut nirg. Rb,r.
rell. Virg. 13) lyris Rxrfli. laris 1. rell. bris. (Actpt; Str.) — marife Ab. marice •{. 14) len.
nia. alt. AyR. om. 1). len. alt. niagims mvafli. \enius Jluens magnus nltior r. magnus (magnum
promuntorium) est altus = profundus. Kos dicimus: stille AVasser sind tief. Ergo non altio-
ris eruditionis est temcrc inculcata Cuiusdam lectio : 'corrcxi no7i altus magnus'. Si ([uid
temptandum csset, ego propnnerem lenius pro altus , nam lentus cst Liris tluuius, a\it mansneius
pro ma^nus aXtus, sicuti uel litora quieta a Prop. I, 17, 28 mansueta dicuntur. 17) A loco '(b.
rcU. i>ni. Cale AYbR12C,rmv. Cales Cah. Calces f. Calos Bcp. (conf. Porph.) enim h.'(\),v. rell. om.
loj^id. Ab,v. op. est vafh. sidici«07irt R. .-idici noe =^ nominc b. sedi'« noniine r. lid. v. rell,
sidicino. Notum est Teanum Sidicinum siue Tean. Sidicinum cognomine. Cic. epist. et e.x Plin.
II. X. III, h. cf. Hor. epist. I, 1, 85. uina fal. AYR,r. iit fal. vafh (falt.). uelut fal. l.m. ut
fal. om. 2. apt. uina Cahna na.sc. C. calos oppidum est tampaniae ubi optimum uiniun nasci-
tur. quod calenum uocatur. hoc ergo dicit. possident pretiosa quaeque. quibus fortuna concessit
B'i. 19) Ordo — merce om. AbR2. coUoc. inferius, r autom post sthol. subseq. sic ordinem
liabet : Ordo esf. Et diu. merc. carus ipsis diis , oui. rdl. rliM-. alli. i\th\. 'j.y. earsiccet '(,G.
exiccet malli. exicet v. .«tyra om. lli. rcp. s/ra mercede •(. 20) cub/Uis libri omn. h. 1. 22) cu-
l(llis -- cnUlli Ay, utcrquc etiam iu llor. c'"dli autcni piop. cal. b. conf. V,-^ : cub//isj Cul«lae
m CARM. I. 31. 121
quibus pontifices virgines Vestales vlebdntnr. Hic autem pro urceolis et
conchis posuit.
12. Syra werce pro pretiosa posuit, qua venditoris (vindemitoris?) vina
a negotiatoribus conparentur.
13. J>is rarus ipsis. Quasi in hoc diis vehit per invidinm gratos mer- 5
catores dicit, quod et prospere et frequentius navigant.
14. Aequor Athnlicum . . Aut posuit pro quocumque mari, aut —
Oceanum, ubi et mons Atlans esse dicitur. [Verf/i/ius in quarto (L. IV,
480: Oceani flnem iuxta solemque cadentem Ultimns Aetlnopnm locus esl, nhi
maximns Atkms Axem umero torquet stellis ardeiuihus aptum.'] lu
l(i. Cichorea. Cichoreae herbae muhis et tenuibus radicibus, quas
Vergilius intuba nominat in Georg. primo (o. 120): El amaris intuha
fthris'].
17. Frui paratis. Aut quae ego paraverim, aut quae in promptu sunt
omnibus. Ordo est: Et, Latoe, precor, dones miki avido frui paratis, at cum 15
integra mente nec degere tnrpem senectam nec carentem cilhara.
18. 19. lutegracummente. (Sana?) Ut (Jwm. X, 356): Sit mens sana
in corpore sano.
[18. At. Sed, vel sahem, ut Verg. in prima Aeneidos (v. 543): At
sperate deos memores fandi atque nefandi.] 20
[20. Degere. Ducere, ut Vergilius in quarto Aeneidos (v. 550): Non
licuit thalami expertem sine crimine vitam Degere, more ferae.~\
17. Valido. sano.
[CVLVLAE B atl inarg.] snnt calices quibus iii saciis utebantur pontifices , om. uirg. u. est.
Qwhilis poculis. proprie autem cu?Mi cal. r. Culwlis plures uott. codd. Hor., E culu///lis cum ra-
sura. uet. Bern. K cui illis ^ cuZillis. culHlis b in Hor. cum glossa: i. ciphis. eonf. C: cti-
lullis poculis manicatis, scyphis. propr. autem cal. etc. culi(/i.s G. rell. culwZifis — cwlulli.
3) pro om. A. uenditor* uim" r. co?(p. y. coniparent E. Minus contorte quidem dictum esset, con-
torta tamen oratio restat. qua uenditores uina a neg. conpare?«<. Vera lectio est imidemiioris siue
uindemiatoris. nam mercator i. e. negotiator et emit et uendit. G) cum — frequen^er nauigent
2. 7) a(k\a.nt. ut omn. fere uett. codd. Horatii, AyI{,v. Atlans antiqua et uera est scripturn,
quam in Vergilio Med. ubique seruat, teste etiam Wagnero p. 457. ''AtXc(; graece. A<7ila»s A
et ad Carni. I, 34, 11 b, qui ut Bcs om. hoc schol. Athlas Y-vm. Mira est scriptura cum th,
quae non ex afFectatione graecae doctrinae deducenda uidetur. Aut om. 2. posuit pro quoc.
mari 2. nuiri oni. y. 8) dicitur A. rell. perhihehir. Atlant. ab Atlante monte dictum. Virg.
— aptum C. Loc. Verg. om. Ay^r. 11) Schol. om. Ayb^r. cicor. R,v. c)/cor. 1. cych. a. ci-
thorea erba. uel cithereu (ad marg.) suprascr. centaurea. — «cten Al. maluae^ bablelum (sic.
gl. celtica?) 12^ intubum. C. intiba G,mv. rell. intyba. — mominat RlCm. rell. nominnuit.
Leues. uiles. 14) Aut — parauerim AyG,mv. et non quod ego parauerim , at quod in pr. s?'nt
omn. r. rell. oni. schol. om. b. 15) at cum -j. attamen integ. r. rell. ac cum. 17) Lemma in-
terposui cum Ay. cum u. sano rv. e-K.eunt ad h. o. schol. om. b. integra^ sana C. 19) Schol.
om. Aybjrv. Sed siiie Rl. rell. sad uel. iit R rell. om.fandi atque nef. lG,ma. rell. om. 21)
Schol. om. AybR.rv. ducere bl. uiuere Bcd,C. rell. (?educere. 23) sano yC rell. om.
122 ACR. ET PORPH. COMM.
19. Nec tiirpem senevtam. Ut est {Verg. G. III, 96): Nec turpi ignose
senectae.
18. Laloe. Matroiivniicon.
PORPHVRION.
1. Qidil — ApolUnem. Apollin/s templuni in Palatium Augustus de-
(1/cavit. Ergo (/e(//catum non a se clicit poeta sed qui alioqui dedicatus
est. Ipsuni autem ApoUinem dedicatum ait pro templo eius.
3. 4. Non opimae — feraccs. Negat se poeta ab Apolline ea petere,
JO quae ad avaritiam spectant, verum potius bonam mentem bonamque cor-
poris usque ad ultimam senectam valetudinem.
7. 8. Non rura — aipia. Lyris fluvius est in Campania interfluens
urbem Mintuniensem. Hic autem lenissime labitur, quem ideo laciturnum
dixit.
JTj 9. 10. Premant Calcna — vitem. Cales oppidum in agro Sidicino
est ; in illa autem rcgione vina Falerna nascuntur. Ergo hoc ait : possi-
dcant pretiosos fundos, quibus hoc Fortuna concessit.
10. 11. Dives et aiireis — cuUllis. CuUUis pro poculis dixit; proprie
autem cuUUae calices sunt [quidam] fictiles, quibus pontifices virginesque
20 Vestales in sacris utuntur.
12. Vina Syra rep. merce. Quasi cpmmutata vina Syra merce. Syram
autem mercem pretiosissimam accipe, quae scilicet in purpura et pipere et
unguentis aliisque similibus esse solet.
13. Quippe ter et (piater — aequor. Hoc quasi argumenti loco positum
25 est ad probandum, quam carus diis sit hic mercator.
16. Me cichorea levesque malvae. Cichorea intuba rustica, malvae autem
leves corpori (scilicet?) intellegendae. ut Epod. II, 57: ct graui m. s.
corpori^
1) lloc schol. petituni est ex Ay. 3) niatri>iiiniicon A. rell. om. hanc glo^isani.
PORPII. Ode XXXir. K. C) in Pahit/«»i MR. vell. in Pahit/o. in pahitium i. in usiim
palatii. sed ({ui MG (ra.-ura). rell. f|UOf/. alioqu/ MG,rv. ile/ic. r. autem ait ded. ap. pro rvafli.
sed quod — est om. 2. 11) ual/tud. R2,rvafh. 12) campaniae 2. /7»turn. M. min^/t. mv. lenis-
simae hibiter M. 15) praem. rv. Cales libri omnes. 17) prrtct. M, praec. r. — hoc MR2G. rcll.
om. coiicessm< R. 18) Cu/////s M2G. relL culu//is. 19) propr/ae M. eul/Iae M. cuh/loe 2n'.p,r.
(GV). culu//«e V. rell. cul«//i. — (juidam nm. RH'^. 21) jl/erce i. e. commutata. Syram mer-
cem pret. acc. IV.a. scih quae sol.t B'f. iii \)\\). I!'j. /« unfc- R'f. simi//ibus M. Syram autem —
nolet exciderunt iii fh. 25) esl «m. rvafh. char. chis 1!. car. d/s M. sit diis 2. In MR. hoc
schol. ad u. 1 odac seq. positum est. 20) int/ba M. in tiba I}'j>. in tyha. rv. rcll. intyba. G.
int«ba. intwba uetustior scriptnra in Vcrg. G. I, 120 (Acr.). IV, 120. Plin. II. N. XIX, 8.
Colum. X, 110 etc. Loe. Epod. oin. Mli2G,rv. corpori leues afh. corpor/s leues M,r. corpor/s
\cni.t Kv. scribendum corpon s. leues. s ex corpor/s natum est. kues scil. cori)ori ut - cor-
2)ort. C. \cuis corpor/s 2.
IN CARM. I, 31. .32. 123
17. Fnii paratis. Aut his, quae cgo paravi, aut quac ]iarata sunt, id
est, in promptu sunt oninihus.
18. iMtoe. Quasi Aatws; ab co quod cst Aottro fiouratuni cst.
CARMEN I, 32. 5
ACRON.
1. Poscimns, si quid vacui sid} nmhra. Ilac odc lyram suam adloqui-
tur [. . ut adsit et canere non desistat; \)oscehatur enim dicta sua
edere]. 10
Vacui suh umhra. Otiosi.
2. Lnsimus. [Scripsimus, ut Verg. (B. I, 10): Lndere (juae re/lem,
calamo permisit a-gresti.'] Ludum enim poetae carmina sua veluti verecundia
dicere consueverunt.
1) his MR. hiis 2. iis rvafli. 2) in inprompti M. inpromptae r.iii proinpto G. 3) Lato6
libri fere omnes. Latone 2G (ad marg.) Quasi hxtone ab eo quod est lato7«« fig. sit 2. Simi-
liter ad E La/^'to edones uet. man. 2 adnotauit : « Latona, rubra autem ad marg. posuit: Loetoe.
Quocum conf. scholiDU quod B ad L«etoe et cp ad La toe (cum rasura) habent : Latoe dones -
quasi latoe dones. a latitudine dicti". uel loetum inferente.t. Ad marg. B: LAETOE et cp:
LETOE. A: lato edones. (pure) b: latoe dones (cum rasnra). latoc, cum cauda, y- — fig- ««'
MRG. rell. om. est.
ACRON. Ad testudiuem A ad Acr. et ad Hor. Odo XXXII ad lyram suis R. Pros-
phonetice ad lyram BcpE. y addit : de carminibus suis. b : Ad Inam de carminibus suis.
8) Poscimus] Poscinws? Ita. Gonsiderantibus enim nobis uarias li. 1. lectiones atque argu-
menta scholiastarum ambiguum uidetur, utrum poscimz/s an poscim^f»' scribendum sit atf[ue utra
earum unius alteriusue fuerit lectio. Dubitari auteni ncfjuit, uetustissimos cum poetae tum
Acronis et Porph. interpretum codices tueri leetionem poscim^is. Inter illos est antifpiissimus
omnium Berneusis K, inter hos, quod notatu dignum cst, tota familia ecirum, qui Acronis scho-
lia continent aut integra et pura aut mutila et mixta passimque mutata, ut AybRRIP Parisina,
ut de recc. aliisque hic taceam. Contra ii codices Horatii qui ad maiorem partem seholia Por-
phyrionis praebent, poscinwr seruant. Hinc nihil simplicius uidebitur conelusione Acronem
poscim«5 legisse, poscim?<j' Porphyrionem. Cui tamen cuni repugnent tuta librorum auctoritate
ue.ba Acronis : poscebatur enim dicta sua edere', uide num operae pretiae sit rem accuratius
quam hoc loco fieri potuit, perpendcre longiusque persequi. Hoc tamen nunc dico, dicta uerba
Acroni^, quae interpolationis suspicionem mouere possunt, utriusquc iuterpretis scholia subinde
alterum ex altero nata maioribus minoribusue rautationibus transformata et , ut ita d«cam,
composita cum uideantur, serius addi potuisse argumento Porphyrionis : Ilac ode — perseueret,
adsumpta eius sententia: exiijitur u nobis ut canamus. At enim uero aliquoties tit in Acrone,
ut pars scholii alicuius ipsi lectioni contradicat. Idem et nunc temporis occurrit , ut in edi-
tione Feae, qui poscini«r recepit, anteposita inscriptione : Alloquitur lyram, eamqw pioscit, ut
sibi adsit, et secum canere non desitiat. Asc. posciniMr in Ilor., poscim<« in fronte scholii ha-
bet. Poscimws omn. codd. et r. rell. poscimwr. poscimMS, 2 m. mut. us in ur A in Hor., inde
in Acr. poscim;/?'. Poscim?/s rell. codd. omnes et r. 9) j^osc. -- edere libri omnes. et secum
canere ne desinat C. no7i desistqt siue desinat gl. interpol. et pro perseueret in Porph., primum
adscripta tunc inserta. 11) recepi ex A (oc.) y- 12) Scripisimus — agresti f)m. A-j^bjr. cecinimus
— ayresti C. pr«e rell. pro. sua carmina uerecunde (Porpli.) dic. cons. C.
124 ACR. ET PORPH. COMM.
3. Vinat. Victura enim pro perpetuis posuit, ut Verg. (A. IX, 447):
Nulla (lies itngaum memori ros eximet aero. et plares. id est, quod memo-
rabile sit.
3. Latinum. Facile intellectui.
5 4. Barbite. Genere masculino liic harhite.
5. Lesbio civi. Alcaeum dicit, qui fuit de f^esbo insula. Hic etiam
rcs bellicas adversus tyrannos gessit, et Pittacum Mitylenaem victum expulit.
Modulate. Obsecute,
7. Sive iaclatam. Id est: Qui seu in tempestatibus seu in bellis con-
1(1 stitutus citharae solatia non amisit. {inter arma — religarat id est, siue inter
arma siue in nauigatione finita).
9. Liberum. Liher enim et cantilenam suadet et volu]>tatem.
10. Puerum cambat. Cupidinem, ut ( \ erg. A. IV, 94) : Tnque puerque tuus.
11. l^ycum. Pulclirum enim hunc puerum [Lycum] Alcaeus dilexit.
j.j Nigris oculis. Pulchritudo enim ]iuerorum saepe nigris decoratur oculis.
13. 0 decus Plioebi. Lyram dicit esse A]:)ollinis decus.
supremi. Sununi ut (Ter. Adelph. II, 1, 42): Pro supreme Juppiter;
omni enini laetitia Jouis e]5ulum celebratur.
15. dulce lenimen. Malorum enim leuamen et citharae cantus [et]
20 sibi etiam quandocumque iirofuturum exoptat.
cumque. Quandocumque.
PORPHYRION.
Poscijnus, si quid uacui sub umbra. Hac ode lyram suam adloquitur
2.") [Horatius] ut sibi adsit et canere joerseveret.
1) Vinat. (luret 2Bcc. Vict. enini AYb,r. rell. uiii. cHlm. 2) Post (leiio addunt A^b^r. : et de ludo
carmina (lui lusi p.istorum. (pastor. A. past. um. b.r). et phires — sit y- scil in annos b. rell. oni.
4) intellectui AlG,mva. intellec<i< YR,fli. om. b,rC. o) scho'. ex A^. genen' A. barbitos C.rell. om.
fi) ex lesbo K. les&Za r. hic enim fli. pi^ic AYbG. pict, r. mit<l. bG. dixit fh. 8) glossa ex
Ay, «lui addit : 0 harhite. 9) Id est A^. rell. om. 10) omisit A. solat/a AYR2,r. sol. cith. 1.
\\) Scliol. uncis incl. e.>c Y- i't'll- '""■ 12) Liber enim om. 2. Vol. et cant. suad. 2. 13) Scliol.
ex A-f. rell. om. 14) schol. oni. Ab. — Lycum om. y. Amasium suum dilexit Alc. C. 15)
schol. om. Ab. in nigr. 2. p. en. in pueris s. n. d. oc. et criiubus C. oc. dccoratur r. i)ulchr.
aut^m fh. IG) lir. y- schol. oui. r. suppremi y- pi'oh siiie pro om. Ay- snppreme A,fh. Odecus
— iujipiter om. r. 19) le«amen AYRl,r. \cnamQ,n v. len/nien afli. scluil. oni. cuim om. r.
Grata apta ^C. testudo. lira •fC (lyra). • et om. AYRl,r. sibi etiam AyRljr. sibi et vma. et
silii fl). 21) quandoc. om. A. pro quand. K,r. gl. om. b.
1'<JRI'H. Ad lyram suam ode XXXIII. R. 24) Poscimws M,rvafh. poscimw ARGC. pos-
cimw« u ad Porph., poscim?/s in llor. et ad .\cr. liabct. B'j aliicjuc codd. eiusdcm familiae, ut
Parr. CDO, hancce habcnt glossani notalnlem : s. a mecenate uel ab augusto. umbro.? MG.
adl. M. 25) lloratius (afh. hor. rv) om. MRG et puto ego orans essc substitnendum. scriptura
oratius s. ora<. haud iufrequens. uti sibi adsit, ut can. fh. — Haud dubie huc collocandum est
scholion : Exigilur a nohis, ut canamus, quod inferius legitur. E.x hac re potest cuipiam suspi-
cio nasci , hoc esse serius additamentum , nisi addideris denuo s. iterum.
IN ,CAUM. I, 32. 3:5. 125
1. 2. Si qnia iiacui sub umbra Lusimns lecum. Sic poctac fere vere-
cunde canniua sua lusus vocant. ]acui autcni ninncrus pluralis est, a ne-
gotiis liberi.
Si (juid — lusimus. Exigitur a nobis, ut (denuo?) canamus.
2. 3. Quod vivdl ct plur. Optat carmini, ut pcrpetuo fiorcat ; ea enim .'>
scripta, quae sinc virtute sunt, temporalia solent esse.
Barhitc. Barbiton organi genus est, sed nunc pro lyra posuit.
5. Lesbio — civi. Lesbium civem Alcaeimi dicit. Ilic autcm ctiam res
bellicas advcrsus tyrannos gcssit.
7. Sive iactatam — mwim. Hoe ideo dicitur, quia ct in navigationibus 10
hic i)oeta, cuni bcllicas res ageret, saepe tempestatibus vexatus est.
11. Lycum. Ilunc Lycum puerum Alcaeus dilexit.
13. 0 decus Ph. Lyram dicit decus Plioebi.
15. nihi cumque s. r. u. Cumque pro quandocumque positum est, ut
sit: O dulce lenimen mihi quandocumque te rite inuocanti. 15
CAEMEN I, 33.
ACRON.
20
Albi ne dol. pl. n. m. Albium Tibullum adloquitur clegorum poetam,
consolans eum exemplo aliorum et hortatur, ut sit fortiori animo in con-
temptu, quem indigne a Glycera nmliere patiatur, ct commemorat Lyco-
riden, quae similiter a Cyro contemnatur, [ut] rursus Cyrus Pholoen diligat, 25
et ab ea spernatur, sicut Albius a Glycera.
1) umbra MG h. 1. fer«e M. Sicfere po. fh. Scliolion. Sic poetae nocant antecedit sequentibus
Vacui — canamus in MR2G,rva, in fh sequitur. Prior pars ibi haec est: Vacui plur. numeri est, casun
nominatiui, et estsenstis: Nos uacui id est a, neg. liberi — canamus. In rva casus — id est leguntur.
4) Post canamtts in MR colloc. est schol. ad u. 13 odae praeced. pertiuens. 5) et plurjs M-
in phir/s G et in plures v. rell. et phirfs. temp. e sol. R. lira M. pos. p. lyra R. 18) pere -
git ]i'f. 10) n. = nau. M. naufm uet Bern. K RG, nauem Parr. AyBttCDE (i in rasura) etc.
et om. rvafh. sepe M. saejJe temp. libri. non tenip. saepe. 12) Hc. M in schol., l^c. in lemmate.
15) /wuoc. IMBca. te uoe. te rite 2. rell. te rite uocanti.
ACRON. Ad tibulhim A (bis). Ode XXXIII R (Acr.) Pa?-anet. tetrac. albmum bul-
lum consolatur quod ueglegatur a scorto R (Hor.). E (albium bullum). Bcp (ad albium bullum).
Paran. ad albium tibullum etc. yC (add. te hac.') Paran. ad Albiwum D etc. Paran. ad albium
cons. ete. b. Alii : ad albium. 22) er/loijarum uel elegorum b. gl/c, "cb. 24) patitur libri.
25) lycoridew Al. //coride?i yb. licoride?» R,r. rell. Lycorida. — similiter ut — et — atque
dicebatur, uon: similiter ut rursns. item dicebatur et rurstis , nec rursus , ita rursus, nou : ut
rursus. hinc 'lenissima coniectura' cuiusdam non indigemus, neque 'de grauiore corruptela iu
postrema scholii parte cogitandum est'. rm-iium A. 26) dilig^f R2, ut modo pafo'tur.
126 ACK. ET rOUrH. COMiM.
2. neu miser ab. [Seu quod ipsi elegi, hoc est, carmen eius contemptu
miserabile sit, seu] quia hicrimabilia elegis scribuutur.
4. Caesaproemledt/iile. Quia perfida extiteratamatori. Praenileat lAnamteat.
5. fenui. Angusta et parua, sicut pulchrae habere cousuerunt.
.') 6. torrel. adurit. asperam. renitcutem.
7. declinat. deducitur, descendit.
7. 8. Apulis i. c. I. [Aut quia maioris ibi formae esse dicuntur aut]
pro (piibuscumque posuit comparans natura contraria, ut Verg. BucoL
VIII, 27: Jungentur iam gryphes equis.
10 9. turpi P. p. adultero. foedo amatori.
10. Sic uisum Veneri. Quotienscumque ratio non apparet sic uisum
interponitur, ut Vergil. Aen. IV, 1. 2): Poslquam res Asiae Priamique euer-
tere gentem Immeritam uisum superis.
11. sub iuga aenea. Pro duro ac difficili amore positum.
J5 12. saeuo milt. c. ioco. Aut cum cupidiue, quia sibi ludos de homini-
bus exhibet, aut certe quia in amorem per iocum uenitur. Saeuo autem,
(piia nounumquam in diuersum amorem animi diuiduntur.
13. ipsum me. Dicit se amore amicae ab uxoris couiunctione reuoca-
tum, cuius ita litibus uel amaritudine uexetur, quem ad modum Cahibriae
1) quod AyR. rell. quwa. seu — sit om. r. 2) Heu miserabi^zs R. Seu — sit om. r. laanmabilia
AyK^. (lac/n-.) rell. miserabilia, — scribwntue 2. rell. scribantur. contemptz<»J afh. contemptu mise-
viLhiUs Jit R. Totum scliol. om. b. 3) perfi(?/a fh. extiter/< fli. rell. extiternt — praen. plus
niteat A. pren. plus iniltAi y. glossa ex Ay rell. om. nitidior sit quam tu C. 4) sicuf AyRljr.
ut 2. rell. sicu<(. consuef Ay. rell. cousue««erunt. u. 5. LycorifZa] accus. graecus yb, 5) gl.
adurit ex yb. incendit C. i. inc. B(p. rell. om. asperam. renitentem ^C addens : repuguantem
amatori. dcducitur. desc. Ay. dcdwtus descendit C. descendit b , om. deducitur. rell. om.
7) apulis ybB^pDG aliique ut Bej-nenses ante Orell. a me et quidem accuratissime collati (21)
C (542) et B (508, non 308 ut apud Sinner. et Mitscherl. hinc Orellius serius eum adhibuit
ct d signauit , ad h. I. referens : a/mlis Id est probabiliter etiam reliqui mei , quos rursus cxu-
minare nimc non potui). In uetustis^imo K h. o. non legitur. Et Vet. I\I ad Porpli. habet ajm-
lls in lemmate. Par. A et rcll. libri Acr. Aj^pnVis. maior/s ibi formae om. fere codd. et edd.
(Y om. ibi). maiores ibi ferae 2. Cur Quidam maiores ibi for?«a receperit , non dixit. Verba
nut — contraria post Ascensium Fabricius (afh) neglexit. 8) aut a. iung?/ntm' y. gri/»es Ab.
gri/>pes Y- griphes ni. congripes 1. rell. gryphes. maioris forniae et .liorridiores C. fedo om. A^.
rcU. om. 10) Totum sehol. om. Yt>)rv. maximam partemAR: Sic uis ueneri^ est sic uisum su-
peris (Rom. est). Schol. in mafli ut supra (appareai fh). q. ratio rei aut Jacti alicuius nnn apji.
aut incerta est, utinuir simili loqucndi niodo ut Virg. etc. C. Lcgendum censeo: Sic uisum Ve-
uen] ut (Verg.) : uisnm superis, abicctis rcli()uis. 14) aenea YR,rmv. enea A. oAenea ath. pro
duro ac diff. am. pos. AylJ^r et 2 (jui jiddit cst. Sub durum ac dificilem amorem mvafli. In-
.sulsam hanc glossam in ed. altera rcpetiuit, qui su6'/urum esse legendum certe cognoscere po-
torat ex C : suWuros et inaequaleis amorei'. lloc schol. restitui ope codd. AYbR12 et r. C :
quia in diuersum ((jm. amoreni) animi saepe distrahuntur. mvafh transpon. sic : Saeuo — di-
uiduntur: aut guia mpido sibi — uenitur (v. uenit mafh). 15) seuo A. — aut cum cupidine
qui AbR,r. aut c. c. quae •[\. i\uia propter seq. cnunc. scripsi. quod cuiusque in am. R. in di-
w/sum amorcm an. diu. r. 18) typoth. criorcs : ira fh. luius a?»jalibur uel r.
IN CAKM. 1, 33. 127
litora maris Adriatici tempcstatibus. [Adruie autcin curuantis dixit] Veryil.
(Acn. 111, 223): el Utore curiio [_Exlruimusquc loros].
14. (fratu dct. r. j}Ii/rt. Compcdcm singulari numcro contra consuetu-
dinem posuit uctcrum. [Dlyrtale. nonicn concubinac].
16. curvantis. Commouentis uel crigcntis pro niinio aestu. 5
PORPHVRION.
Atbi ne dol. pl. n. m. inmitis. Albium Tibullum adloquitur elegiorum
poctam. Hortatur autcm eum, ut sit fortiore animo in conteniptu, quem
indignc a Glycera mulicrc patiatur, quam ideo inmitem uocat. 10
2. neu mis. decantes elegos. Proprie elegiorum ucrsus aptissimi sunt
fietibus, quos idco miserabiles dixit; nam ct nomen ipsmn elegi[or]um 7:apd
Tou s. I', quac vox est lamentantium, dictum putant.
4. curt. i. I. p. ftde. Apud Glyceram scilicet praenitcat, quac fidem
hoc laciendo laeserit. J5
5. insignem t. f. Lycorida Cyri terret amor C. i. a. d. Ph. Tenui fronte
pro angusta et pusilla posuit. Frons autem minor pulchriorem facit mu-
lierem et ideo insignem tcnui fronte accipe, hoc cst, hac rc insignem (l)ul-
chram?)
7. 8. sed prius Apulis i. c. l. Hoc est prius lupi concumbent cum 20
capreis.
10. sic uisum V. c. pl. inp. f. a. a. s. uiga aenea s. m. c. i, Non dicit
1) adriaci 2. hadr. A. Adr. — dixit om. libri praeter fh. Extruimusque thorosi fh. rell. om.
Tolum schol. om. b. Curuantis. litora curua suut. litore curuo dixit uirgilius 2. Ex Ilor.
interpon. est Curantis'] Verg. — curxio. 6) contra cons. pos. ueterum AyR2,r. rell. contra uet.
pos. cons. Notandum est iu y man. 1 pos^ hoc schol. exarasse ea, quae ad Porph. infra le-
guntur : Compedem — myrta/is. 7) Nomen conc. om. AbC. rell. habent. Nomen est conc.
K2. 8) schol. om. A. wrgentis R. prae afR. rell. pro. Glossae : u. 13 meUor~] seuior 7C ('If).
ucnus. femina y. u. 14. grata. grato. sc. mihi aniore y- grato amore, licet amariore C. compede
(co?tp. bis in scholl.) ligamine y. ^i- 15- acror. seuior yC (if)-
PORPH. Ode XXXIIII. Ad albium R. 11) inm. M2. albmum tibu/um M. albium ti-
bnUun R. albi?uun 2. tibzYZum R. 8) eleg*orum MAR2BcpG. edd. elegorum. eleg/orum ab
iXz'(zirri Auson. 92, 2. ergo temore elegi«rum inculcatum a Quodam est. fortiori RBcp. 9)
qucte ind. a glicre R. a lygure mul. MG. a l«/gure mul. v. patitur libri. 11) clegiorum codd.
et lioc loco et inferius vafh. parato esse MRG. patet esse r. pro para tu e e, quae uerba in
litt. graecis redita sunt. nomen ipsum dictum esse putaut paratam uocein ad lamoxiiwn 2.
Nominatiuum elegi'«m poneudum ceuseo. elegos] i. elegiaca carmina quae proprie flentibus ap-
tissima sunt Bcp. miserah.] quia uersus elefji sunt fletibus ei lacrymis aptissimi -apa xo 'i e,
quod est lamentantium C. 14) jjraenit. i. cur plus illi quam tu placeas Bcp. 16) Huic scholio
id quod sequitur antecedit in MR. — Tenui fr. pro — accipe om. M. 18) hac re INIAR^GBcp
rell. in hac re. hac re pulchram Bcp, quippe quod praestantius est repetito poetae uerbo. 20) apu-
lis MR. couferbent r. capr/s MRG. edd. caprew. 22) \n\). M. — «enea M,r. enea R. Non
dicit i.,f. c. ioco om. fh.
12« ACR. ET POKPH. COMM.
inpares formas cum ioco sub iuga mittit, setl ordo est: sic uisum Veueri
cum saeuo ioco i. c. neneri et amori sic placuit, quem amorem saeuum
iocum non ineleganti conceptione dixit. Juya autem aetiea durum ac dif-
ficilem amorem uult intellegi. Hoc Veueri, inquit, placet, ut quae amantur,
5 non conscntiant amatoribus, sed in alios ipsae amores declinent.
14. grata det. c. Myrt. Conpedem gratum amovem sigmHcnt; sed uide-
anms ne non simplicitcr conpedem hic dixerit, sed referens ad condicionem
lihcrfinac Myrtalis. Adtendcndum autem, conpedem singulari numero eum
dixisse, quod non facile aj^ud ueteres [inueuitur].
10 15. Adriae cum. Calabr. sinus. Per haec Adriaticum sinum intellege,
quod mare et Galabriam adluit.
CAEMEN I, 34.
ACRON. ^
Jo
Parcus d. c. e. i. Hac ode significat paenitere se, quod duni Epicuream
sectam sequeretur, [diis] inreligiosus extiterit.
1. parcus d. c. Minus colens.
2. insanientis. Kes sacrilegas suadentis. Epicuri enim omnia adfir-
20 mant casura, nec deos humana curare adversus quam sectam Vergilius
ucl pcrsuasionem dixit (Bucol. VIH, 35): Nec curare deum credis mor-
lalia quemtiuam. Hoc ei'go et ipse culpat. Stoici enim et Platonici et
1) Pro sed habent fh ; qui domat cum turpitudiue, ut amoi-. rell. om. seuo M. 2)
scuum (om. iocum) K. 4) ut qu('« BI. ut qui EG,rv. ut qu«e afh. ipsae 2. 5) az/toribus R.
rcll. amatoribus. Kepetiui poetae uerbum ^''^«t-e^, quia p?ac««"<, quod qx. uisum Veneri ortum
uidetur, falsum esset, cum consentiaw^ sequatur. — Item ipsi falsura esset, cum uerha. quae
anvintur praecedant. Quae autem scribendum est , quia tres sunt mulieres, Glycera, Lycoris et
Pholoe , quae amabantur atque in alios amores declinauerant. 7) uideamus »e non MARIG.
rell. uidemus ipiod non. co?»ferens y, qui ad Acronem uerba Cbrepedem aittcm gratam amorem —
Myrta/(s a 1 m. exarata habet. Myrtafo ]\lYB',pK2G (Mat. R). 17) singularew» M. 9) non fa-
cile ueteres, om. apnd et «'««., MK.r. nun fac. est a)uid iieteres 2. q. n. fa. uet. hahent Auct.
]). 689. in iteterilnis repperies B'i. q. n. f. aj). uct. inuenitur vafh. schol. om. C — haec MG.
rell. hoc. ac/luit M. «Ivit v. aihiit r. rell. a/luit. i/adr. a (bis). i/adriae M. in lemmate, contra
in schol. «rfriaticum sinum. Frequeutior in uett. codd. Ilor. est scriptura .(4dria, occurrit taraen
7/ailria in uet. Bern. K alii^^que uett. codd. mcis , ^I in leram. et in schol. ad III, 19, 23
//adria habet.
ACKON. Ad sc ipsura A (schol.). Odc X.\XII1I K (Acr.). Ad se pliilosophantem deos
intelligit presentes quos philosophando ncgauit. RB'j)EG. Ad sc phil. et dicit quos ph. deos
neg. prae.sentes y- Ad fortunam et se ipsuin philosophuntem h. IG) Parcus de cina atlto. mi-
nus colens. Seo hac A, 7nimts col. A, om. 2. sed uide infra. innijil poenit r. scribit C. rell.
sigiiificat. 17) sequ/tur My^r. rell. sequeretur. t\\\od yC rcU. qui. diis om. R,r. mrel. M^R^
B'.p(jr. in deos non fuerit religiosus C 19) "iii. 2.r. IIoc ut antec. schol. ora. b. 20) epicuri
AR,r. epycurii b. rcll. cpicurci. 20) casura oiiiii. lilni. casu Jieri CQ. 21) dixit AK. rell. om.
A'on curare A^.
la CAUM. I, 34. 129
esse deum et humana curare confirmant ct itleo msanientis sapienliae hoc
est Epicureae. Item Vcrgil. secundum superiorem persuasiouem [dicit]
(Aen. IV, 371)) : Scilicet is snperis labor est, ca cura quietos Sollicitat.
o. consultas. Doctus, peritus; ut iurts consulti periti iuris esse di-
cuntur. .")
4. uela dare. Metaphora [est] a nauigatione eo quod contempta Epi-
curorum disputatione reuerti sc ad credendum adserat, deos curare mor-
talia, ut ( Vercj. Acn. III, Q^Q) : [ISi tencant cursus^ ccrtum est dare lintea
retro.
5. diespiter. Diei pater Juppiter. JO
6. igni corusco. Hoc est, qui nubilo caelo tonare uel coruscare con-
sucuit, screno uero tonare, ut est (Verg. Aen. I, 90): [Intonuere poli et']
crebris micat ignibus aether.
8. uolucremque currum. Ex uulgi opinione plerumque sensus poetae
concipiunt, ut hic de curribus dictum pro Olympi strepitu. 15
9. hruta. Sine sensu tarda uel stolida, quod terrae cpitheton est.
10. 1'aenari. Taenarus promuntorium Laconicae, per quod descensus
esse ad inferos fertur, ut {Verg. Georg. IV, 467): Taenarias etiam fauces
alta hostia Ditis.
11. Atlanteus finis. Atlans enim mons [est, qui] in ukimo Oceani fine 20
porrigitur.
12. 13. ualet ima s. m. Hoc est: potest hominum deus mutare for-
tuuas.
14. obscura promens. Ignobilia, id est, uiles personas ad honorem
ducens de imo. Promcns. nobilitans. 25
2) Virg. idem K. rell. Item Virgil. — ^;ersuas. Ay. rell. suasionem. dicit om. AybRl. 3)
id Ay. is RIGC. his bmv. hic rafli. qiiam etiam Virg. indicat scribens C. 3) doctus om.
A. hinc fli ex C. ct iuris cons. v. utrumque om. Asc. ?/< AyRlGjr. periti dicuntur AY,r. periti
esse dicuntur lG,mva. periti curis esse dicuntur fli cum C. 6) schol. om. b. Metaf. Ay. est
om. AyRljr. eo quod AyRl^jrC. rell. om. eo. epicu?'orum R. rell. epicureorum. epic. cont.
disp. rv. 7) vewevti se AyRjV. reu. si se C. (prius se om.) rell. se veuevtisse. se om. 1.
— adseva.t A. rell. «^serat. Metaph. est nauigantium eo q. cont. disp. ep. ad cred. ads.
de. cu. mort. 2. Ni ten. cu. om. AY,r. 10) schol. om. -[h. luppiter AG,r. iupiter RlG,vm.
rell. om. Iiqjpiter. 11) Schol. om. yb. celo tonare uel coruscare AIR (corrusc.) mva. rell.
om. tonare uel. 12) sereno vere ton (rasura). ser. uero ionet R],mva. rell. om. uero.
sereno ton«/-e fli. Inton. po. et om. A. 17) Tenari Ay. Tren. R, etiam ad marg. Thren.
V. Thvenevi — Threnerws m. rell. Taenari. — prommit?<rium AG. prom?mctorium y. rell.
promontor. Conf. ad Carm. I, 15, 8 Acr. et 28, 3 Porph. — laconicae AyBcpG(ce),r. Mcowiae
V, rell. laconzae. tenari. i. inferni a promwctorio Iaconic«e per quod dicitur esse desc. ad in-
feros. Bcp. 20) a^Manteus — a^AIans A. athl. — athl«s y- ^"*^® supra ad I, 10, 1 et 31 , 14.
mons Mauritaniae 2. atque aut Maviretaniae addendum aut om. est quicmu A. occeani y. sine
R. rell. ^iwe. porgitur y. 22) poter«Y AyR. potuit 2. rell. potesi. 23) formas 2. ^(/uras '(. rell.
fortunas. Clarior lit sententia transpositis uerbis deus hominum. conf. C. homimmi deus libri. 24)
IIAUXnAL, ACE. ET PORPH. 9
130 ACR. ET rORPII. COMM.
npicem. Summitatem potestatis, ut Verg. (A. XII, 492): Apicem ta-
men incita siimmnm hasta tulit rapax. Mutabilis, ut Terentius (Hecyr. III,
3, 46) : 0 fortuna, ut numquam es perpetuo bona. Ordo est : Fortuna rapax
hinc sustulit apicem cum acuto stridore liic gaudet posuisse.
u 15. aculo. Luctuoso illis, quos deiecerit, siuc sonoro, ut (Ilor. Carm.
I, 16, 8): \non'] acuta Sic geminant Corgbantes aera. Sensus est: hinc eleuat,
hic deicit, mutata uice unum exaltans, aherum humiliaus.
PORPHYRION.
10 Parcus d. cultor. Hac ode significat, se paenitentiam agcre, quod Epi-
cuream sectam secutus inreligiosus extitcrit.
3. sapientiae consultus. Ita dictum ut iuris consultus.
4. 5. atque iterare c. c. Relictos non instaurare sed ad eosdem redire.
6. tiamquc Diespiter igni cor. n. dia. Sensus est: Juppiter, qui non
15 nisi nubilo tonare solet, per purum, id est, per serenum tonuit.
8. plerumq. p. p. tonantis egit eq. uol. currum. Ex uulgari opinione
})lerumque poetae sensus concipiunt, uehit hic, ubi dicuntur tonitrua stre-
pitus esse currus et quadrigarum Jouis.
Ignobilia oni. A. Scrij^si pro absurdo uerbo denuo, qiiod YRmvafli retinuerunt aliique in-
tactum reliquerunt et A2,r sustulerunt : de. imo. Ilaec emendatio et similitudine literarum se
conimendat et sententiae ueritate : namque ipsa poetae uerba sunt : Valet ima summis mutare
et ins. a. d. obscura piwneti.i. C : valei ima s. m. potest Deus hominum mutare fortunas, et ex
minimo (ex imo?) summum. Ingcniosius posset ab alio denuo , uox a nostro scholio aliena,
substitui per de uno, quae nerba in ]>■:; alii.-quo uctt. codd. ciusdGm fontis adscripla sunt ad-
uerbio subsequenti hinc. 2: ab isto summo. nobilitans y. rell. oni. 25) hinc apicem~\ apice sum-
mita^e potestatis ut Verg. M. Ablatiui et acc. saepc in uett. codd. confunduntur. rcll. sumrai-
tatew suam. montis pot. et Virg. R. Locum Verg. habent AyR,C. rell. om. iusita R. swmmam
felicitatis B'<p.
3) est R. rell. es. Ordo — ' posuisse. om. A. Rap. fort. y. hec substulit r. et hoc
schol. om. b. 5) Luctuose illis quos dederit A. dederit yR,r, ex quo nihil facicndum.
ed/derit (sustulerit? sed sustuUt u. 16 aliam uim habet) quod G,mvafh praebcnt, contra sensum
cst. Luctuoso eis quos dea laeserit C. hou nou satis sententiam nec magis expriniit iiuam eli-
serit. quod (iiiidam inde fecit. Vera lectio non ex literis petenda est sed ex sensu , quo deicit
s. deficit, et exaUans s. eleuat uerba sibi opposita sunt. Deiecerit scripsi. 6) Non om. Ay,rC.
— Sensus ~ deponens om. A. id est Rl pi-o sensus est. hinc yR. hic deieit y. hmc deijcit R.
hic eleuat hic dicit (deicit) r. iiide h«nc eleuat 2. rcll. iumi' oliuMt luinc dc«cit. 7) alterum
humilians recepi ex YR2,r. alt. deponens humilians G. rell. deponens. Addo glossas ex YjI ^^-
iunctis aliis quilnisdam. u. 7. ptiruni] per serenum cehim. Wo: per serenum. C: serenum.
1). quo hruta teUus] s. per omnia s. est. concutitur. l\'Si. quo s. curru. bruta i. grauis et tarda.
10. pro sti.e et 8»w.] quo concutitur. 15'^t": inuisi odiosi. 12. uaki] ipse diespiter. ima su. mut.]
i. crigere fessos. 13. insiijneiii] prediuitem. «/<€«««<] dcicit. IG. sustuUt. cleuauit. hic] in alio.
15'i : in alio quolibet.
PUliPII. Ode XXXV contra ipenitentes K. 10) Wae^ odae M. signilicat MK2C, sit v.
signat r. scrihit afii. penitenciam M. pnen. v. rell. poeu. secutus M,afh. i«rel. M2G,rv. in ir-
rel. R corr. rcll. irw 12) Sic se habet schol. inM.\U2C. rcll. oni. confuso lcnunatum ordine.
15) nisi jxr uubit'<w U. 17) iWi M. ;;erci|)iunt U. 18) quMdrignrum soUs 2.
IN CAUM. I, 31. 35. 131
9. bruta lelhis. lirnli graues et tardi tlicuntur, quod aTiiDsTov terrac
[perpetuuin est].
10. Tucnari sedes. Inferi intcllegendum, quia i)cr Tacnarum Laconiae
promuntorium desceusus ad inferos fcrtur.
12. 13. ualct ima s. m. Ut si dieeret: j^otcst ex minimo potcntem et 5
cx potente infimum reddere.
13. 14. et insignem altenual Dcus ohscura promens. Id cst, qui insignis
fuerit, attenuatur, [in claritatem alius a dco producitur?].
14 — 16. /linc apicem r. /'. e. s(r. ac. sustulit h. p. gandel. || Apicem pro
lionoris sublimitate posuit. || Cum stridore acnfo, hoc est, cum fietibus et JO
lamentatione, sed non sua uerum eorum, quibus apiccAi, id est, dignitatem
aufert. || Sensus est autem: Fortuna res humanas plerumque mutat ct ab
alio ad alium opcs et dignitatem transfert.
CARMEN I, 35.
ACRON.
0 diua gr. Haec ode ad Fortunam scripta est, cui Caesaris aduersus
Britannos profectionem commendat.
[1. 0 diua gr. Zs'jy}xc( ab inferiori serues iterum Caesarem^.
1) lii-ut« graues M. — ini^. MA2G, in R lacuna, om. rell. sine sensu. tarda, terrae epitheton
C. perpetium libri. Suspecta uox aeque ac bru^'. Minus offendere^: bruta i. grauis et tarda. epitheton
terrae. 2) est om. M. 3) ^enari MR,v. intellegendum MG. intelligendum R2,rva. Fabricius
(fli): Taenari sedes. Sedes inferi iiitelligend/. inferni Bcs. 4) lacronteffe R2. laeonice MG.
rell. Lacon/rte. conf. ad Acr. Auctoritas codicum iitramque fonnam tuetur. promMnt^frium I\I.
per umhrarum r. rell. promowtor. (?('scensus M. 5) nimio r. rell. minimo. et ex pot. M2G. rell.
om. et. 6) mlnhmim 2. Aut scribendum: ex minimo pot. et ex pot. minimvm, aut ex infimo
(siue irao) pot. et ex pot. infimum, siae inium. 8) Verbis inclusis temptaui lacunam longam
explere, quam Quidam iterum aliis explendam reliquit, probe atqiie ingenue dicens : 'lacunam
signare malui quam inepta ant audaciorem emendationem recipere. Ineptae librorum scripturae
sunt etc' Schol. in codd. ultimum locum obtinet transitum parans ad seq. odam, quae inscripta
est ad Fortunam Antiatem. iM : Id est — actenuatur in claritate mali quam adeo producitur ad
fortunam quae ante praecipue colitur. Id quisque Iloratii amator, qui non in scholiis eius xxer-
satus est, facile uidet, sex postrema nerba inscriptionem esse odae sequentis, et pro ante cum
vafh legendum esse Antii. Quae restant, facillima sunt ei qni emendandi munus sibi simipsit.
Codd. RG nihil offerunt noui, 2 autem non lectionem sed correctionem : attenuatur « calamitate
mali, quae omnia Fortuna operatur. Similia conatus est Fabricius (f h) : Altenuatur claritate
mali. Haec adeo panduntur ad Fortunam q. A. pr. colitur. in iam abiecerant vma. qaa adeo
rv. quae a deo ma. Ilaec uerba u deo optimum putabis, quod libri praebent. nam in lemmate
est : attenuat deus. Propter priorem scliolii partem , in qua dicitur insigms attenuato?" , singu-
laris in posteriore opus est. Hinc tenues inclari Cuiusdam non in claritatem producentur.
9) In codd. ordo partium huius scholii turbatus est. abstVilxi rva. rell. sws^ulit. Ex aufert uerbo
scholii haec lectio in lemma inrepsit , quam neque 'memorabilem' neque pulchram indicamus.
ACRON. Ad Fortunam (bis) AR (addens : Ode XXXV). Proseutice fortnnam inuocat
quue colitur Ancii y. RBcpE om. Antii. Proseutice ad fortunam b. odes Yb,r. 17) aduersw»*
AyR^v. rell. aduers?/s. in C. 19) sdiol. om. Ayb,r.
9*'
132 ACR. ET PUKPH. COMM.
quac regis Anlium. Apud Antiuin [autem] est Fortunae templum fa-
UK (sirir^imum nuiltorum ctiam principum donis ornatum; unde etiam ciuitas
1'orlunoe ipsius tutela dicta est.
2. praesens. Parata, potens mutare status hominum uel rempublicam.
5 4. vertere. Conuertcre, mutare, ut (Fe;-^. Aen. XI, 426): multos mu-
tala reuisens Lusit et in solido rursns Fortuna locauit.
5. amhit. Rogat, supplicat.
6. te dom. aeq. Fortuna enim et aequori dominatur ita ut et a naui-
tiantibus inuocetur.
10 7. Bilhyna. Species pro genere ut: Georg. II, 451 : innatat alnus Missa
jiado.
[8. Carpathium p. Carpathium mare iuter Aegyptum et Rhodum dic-
tum ab insula Carpatho illic posita.]
9. t. Dacus usper. Gens iuxta Histrum fluuium degens aspera bellis.
io \_Vcrg. G. II, 497: el coniurato descendens Dacus ab Histro.^ profugi Scy-
thae. ab orbe sepositi et in mundi extimo constituti.
10. et Latium ferox. Forte, inuictum, unde et Verg. (Aen. V, 730):
gcns dura alque aspera cultu Debellanda tibi Latio est.
11. regumque matres. Proprie enim timere filiis matrum est. In om-
20 nibus [autem] subaudiendum est metuunl uel metuit iuxta mensuram quan-
titatis.
12. purpurei. purpureum est, quod totum ex purpura est.
13. iniurioso. Pro iniusto, ut Verg. (A. IX, 107): cum Turni iniuria
matrem \^Admonuil^. Potest autem fortuna et contra iustitiam grassari. Ter.
1) autem om. h. C7j//« Quidani. 2) iinde e/ 2. 3) Omniiim librorum lectionem usque adhuc
seruaui. NanniusMisc. III, 11. Grut. Lamp. I, 12G6: 'Blaudinius codex plenius et pwioribus uerbis
seutentiam absoluit : Apud Antium Fortunae teniplum est, multis donis ornatum, unde ciuibus ip-
sius tutelftc addicta nubsistit.' Aliter C: ,apad Antiani Fort. t. e. via:cime celebre, mult. e. pr. uirorum
donis exornatum. unde etiam ciiiitas ipsius tutelae «cMicta subsiiVai.' Antium autem recte Fm'tunae
<«te?« dicitur , ut Khodus tutela Solis Auct. Priap. LXXVI,8, Lanuuiuin tutela draconum Propert.
IV, 8, 3 et in ipsu Hor. IV, (!, 3: Deliae tutela Dcae. Cum dicta est h. 1. signiticet : dicta est et iam
nunc dicitur, neque tuldae addicta iieque tut. dimta opus est. 4) statum 2. rcm pablica?;t vR^ et A
(r. p.) rei publicae fli. oni. lG,rniva. 7) co;m<. om. K. 8) enim aeq. 2. om. et. 9) ita om. 2. ut
ctAylG.r rell. nwx. et. 10) liitb/na Ayo^r. bithin/a RB. bj/thy??» E. b)/tlunia b. 12) schol. om.
A-fb.r: b habet : a loco. mare Pil,mva. om. fh et GV 14) gens iu.xta fiuuium. hunc (Ilistruni
om.) /strum AR,rafli. Insi. G,inv. hyst. 1. loc. Verg. om. Ay^r. schol. om. b. Dacus. gens aqui-
lonis B'^. 15) decedens h. dece?td. f. desced. m. 16) s/thae in Ilor. sitc in lemm. A. f^citae'(E^. ex-
timo const. Ayl. cxft'e>fto R2 ,r. exti7«« parte fli. extreina parte mva. 17) forte AybR2,rmvfh. om
Ca et Quidani. inuictum A^br, C. et inuictum 2 , r. rell. mcioriosum. et uict. R. unde et Aybr.
schol. ora. b. l[t) ychol. dedi ex AybRljrva. l,va om. enim ut rell. tiliis om b. Prop. matrura
est tim. til. fh. om. m. lu oranibus — quantitatis om. Ayb. autem fh. rell. oni. 22) Ante pur-
pureum Q e.x ingenio lacunain posuit. est om. R. 22) est ex purp. r. 23) Pro \. rcll. om. ut
ibi Ab. ut tdji It. ut tibi Y,r. 24) lerni b,r. Admon. om. AybRl,r. mater est '[. matre 1.
IN CARM. I. 35. 133
(Ad. I, 2, 24): lu nunc tihi Id Uindi ducis (juod (um fecisti inopia, Iniu-
rium est.
16. i)i}periumq. fr. Aiit qiua iniperium semper fragile putatur, aut quia
magnae res deterioratae [et] fractae dicuntur, ut Venj. (A. II, 170): fractae
uires, et alibi (A. II, 13): fracti hello \_fatisqne repulsi Ductores Da- .'>
naum.
17. te semper anteil serua N. Pracccdit, quasi Necessitas comes [et
ministra] Fortunae, ut est illud Vergilii (A. XII, 330): iraeque insidiaeque
dei co^lnitatus acjuntur. [Ideo] serua neces.sitas, aut quae imperio Fortunae
obediat, aut quia non suae potestatis est, qui subiacet necessitati; [non ergo JO
ipsa serua, sed quae seruire compellitur].
18. clauos trahales. Species tormcntorum.
19. aena. Forti, ut {Verg. A, V, 198): [_uastts tremit citihns'] aenea
puppis. seuerus uncus. Quo ])uniebantur dampnati. Juv. (X, QQ)) : Se-
nanus ducitnr nnco, et Cic. (Pliil. I, 2): Vncus impactus fngitiuo illi qui in 15
G. Marii nomen inuaserat.
20. liquidumque pl. Nam et rcsoluto plumbo rci puniri con-
sueucrant.
21. te spes. Quac sola sperando meliora durat, ut Verg. (A. I, 209):
Spem uultn simulat premil altum corde dolorem. Rara fides. Quae a paucis 20
colitur.
22. uelata panno. Posset uideri uili uerbo usus panno nisi hoc ser-
1) 2>otens est autein 2. crassari AYblU,r. rell. ^rassari. Crassari, qvxantum scinuis, pro f/rassari
in — aduersus — contra, non in iisu erat. 3) Aut oni. 2. — frag. uidetur et put. 2. 4) de-
ter. et om. 2. et om. R. 5) ante it yBcp. se/yua A cum rasura. sej-ua uecess. uersu snbseq.
ut yR'-oE, habent saeva cum glossa : dtira. 7) fh breuius habent lemma: Te semper anteit]
serua enim praecedit pronostro: Te semper anteit serua n. = necessitas] praecedit etc. Prae-
ced. — Fortunae om. y. sit om. AbRmvafli. Locus Verg. ex Ab,Rr. rell. om. quasi necess.
serua r. quasi necessitas ministra sit et ancilla fortunae C. uoci saeua glossa ancilla in recc.
codd. adscr. est. Ideo est recentius additamentum in mvafh. om. codd. et r. Serua necess. aut
quae AybR. serua auteiu quia 2. rell. quia aut. 10) qui A-^bRl,r. rell. qum. quia aut fortunae
imperio obediat, aut quod eam seruiro compellrtt C. Non ergo ipsa serua quae seruire compel-
\itur, om. sed, R,r. y insuper habet lioc scholion : Ubicumque igitur fuerit fortuna i. habundan-
tia non erit egestas. set statim ut fugerit fortuna sequitur egestas. Similiter Bcp : Ubicumque
— cedit egestas. at uM fug. fort. sequetur egestas. 12) sp. to. sunt R,r. 13) schol. om. b,r.
aena Bernn. KABC et ERP pure, nonnulli cum glossa : dura. aenea bADH. in B e erasa, in
cp a 2 man. addita. aAena vfh. aerea a. Loc. Verg. om. Ay. uastis tr. ict. om. Rl,va. 14) damn.
pun. 2. 15) Serranus Ayb. seranus IG. sezanus C et edd. dr = diciiwr b. 16) inp. A2. illi
om. Y- "* AyRlG^r. G: mari A. g mari y. (jraeci mari RG,r. rell. C. Marii, oiw.in. schol. om.
b. 17) et AyRlG^r. rell. de. — puniri AyRG,r. rell. iiwjnari. consueuerant AyRr. rell. consue-
uerwnt. schol. om. b. 19) qua A. quia 2,r. qyxae a sola R. C et edd. quae. durafer AR2,r.
iuuAim 1. rell. du»'a<. — loc. Verg. om. A. prem«t 1. 20) qmV« R. 22) usus est A. s.
panno r.
134 ACR. ET POllPII. COlMiM.
mone intellegi uoluisset a pauperioribns magis coli fidem. Albo antem dixit,
quia albo panno caput uelabant Fidei sacrificantes, siue propter ipsam
fidem, quae pura est et alba, uel quae a senibus et iam maturis colatur,
ut {Verfj. A, I, 202): Cana Fides et Vesla, seu quia honesti, dum fidem co-
5 lunt, pauperes sunt, et est quaestuosa perfidia. ut Juv. (I, 75): Criminibus
debent hortos praetoria.
22. ne comitem abnegat. Abscedens enim fortuna etiam fidem secum
aufert, ut .Inv. (III, 143): Quantum quisque sua nummorum seruat in arca
Tandum habet et fidei. Ordo est: nec abnegat [te] comitem, utcumque
JO inimica linquis potentes domos mutata ueste.
23. utcumque. Quotienscumque. mutata u. Aut luctu aut pa-
perie.
25. aut uulgus s. m. r. p. c. Vulgus et meretrix fortunam tristem ami-
corum [ita] non secuntur, uti prosj)eram, quod ideo dicit, quia fortunae
lo euentum subire se plerumque homines uulgares negant. Juv. (X, 72): sed
quid Turba Remi? sequitur forlunam, ut sempcr ct odit Damnatos.
26. diffugiunt c. c. f. s. a. Per allegoriam ostendit eos qui nohmt
amicorum necessitati coniungi ut {Ter. Eun. II, 2, 7): omnes me noti at—
que amici deserunt.
2<i 29. serues tturum. Per hyperbaton sensui superiori respondit : 0 diua
gratum quae regis Antium.
30. et iuuenum rec. ex. [Collecticium]. Omnibus enim militibus per
ciuilia belhi consumptis habito ab Augusto delectu nouus fuerat conlectus
exercitus, quem bene examen uocauit.
25 31. 32. Eois t. p. 0. r. Vtrique orbi metuendum dixit exercitium;
nam in Eoo orientem posuit in Oceano rubro occidentem, ut {Verg. G.
UI, 32): Et duo rapta manu diuerso ex hoste trophaea Bisque triumphatas
utrosque ah litore gentes.
1) paupeno;7'bus AY,vfli. paupenbus RlG,v:i. 2) uelab;uitur U. — siue AYRlG,rmva. mU
fli. quae AyR,!-. qu/« 1. rell. ([uod. 3) uel quae A^R. (iu(a 1. \c\\. quo(?. — etiam Rl,rva.
rell. et iam. maturwA' va. 5) quod ^si 1. quaestuosa i. questum fnciens •(. odiosa. IG.rui. per-
Miae ],nii. pauiieres tit quae est r. 6) ortos Rl. praetoria mensas Rl. 8) Quant umciunque
IG. condit Abl,r. rell. seruat. 9) abncgat se 2. abnegat tc fh. rell. om. te. 13) uohjus -( in
lemm., in schol. 1 m. o iu m mut. A: Ad u^jlgus. 2 ni. cxp. d ct o. 14) ita fh. secuntur b.
rell. seq. non cowsequuntur r. uti A,infli. rell. itt — quod om. R2,r. A\c\tur '(lil,!-. dicit A,
vafh. quod fort. R2,r. 16) turba?-ew A (bis) •jhQ. turbare?z« 1. turba tremens R2,Cmvafh. turba
recens r. ?Jolunt Yli2rvmatli. //nluut Al. Por ;illeg. docet uulfjus aui. noiess. 7ioUc coni. C.
(I'ori.h.) 20) rcsponde^ l,r. 22) collect. om. AYb. collecti&um R12,fli. conf. ep. ad Diu. YII,
3. co\letiu7n m (sic). coWectum va. coWeciiiium r. C addit : ab apibus sumta siniilitudinc (Porph.).
habito ab Aug. delectu Ayb (dtl. -(h) 2,rfh. ab Aug. del. liab. C. oni. inva. 25) utroipie AyI,
rv. rell. utnque orbi". 23) dicit R. eo y- '-7) trophea A,r. tropea 2. rcll. trop/taea.
IN CARM. I, 35. 135
33. heu heii cic. Sic enim bellorum ciuilium pudendae cicatrices sunt,
quemadmodum gloriosae in bellis externis.
34. frntrunu/. Id est, quos in bello ciuili uulnerauimus. ut ( ) :
Ille locus fratres hahuit.
dura aetas. Aspera, infeliciter nata, aut dura, sine misericordia. 5
35. nefasti. Nelarii.
36. nnde nianum inu. Id cst, non [solum] a parentum caede, sed nec
a numinum uiolatione temperatum est, ut Lucan. (II, 380): I^umina mis-
cehat caslrensis flanima nwnetae. quibns pepercii aris. Hoc est, quae non
spoliavit templa [deorum] aut polluit caede, ut Limm. (II, 103): Stat cruor JO
in templis.
0 utinani n. i. Vt[inam] noua incude noua restaurentur tela iustis
hostibus expetenda nec ciuilis sanguinis polluta piaculo, quae uictoriam rae-
reantur et omine careant infelicitatis, ut est Verg. (A. XI, 196): Ipsornm
chjpeos et non felicia tela di/fingas retnnsum. Contusum reformes. Nam 15
sicut fmgere formare dicitur, sic [et] diffmgere [est] conquassatum deformare.
retunsum. Ciuilibus bellis liebetatum.
PORPHYRION.
O diua gr. q. r. A. Haec ode in Fortuuam [potentem] scripta est, 20
cui Caesaris profectionem commendat.
1) heu heu A in lcmni. ut uet. Burn. K. heheu REB. Heheu, h exp. eheu (nou heu Vauderb.)
cp ut DHP etc. heu A iu Hur. b,r. Sicut y. 2) hesternis A. 3) Icl est AYbRG,r. rell. om. 5)
aspera et 2. mia Ayl. <i) neph. 2. 7) Id est omn. libri praeter fh , qui om. Non libri
omnes. Xec Q inculc. ex C : quia nec a par. etc. 8) sed etiam r. 9) misceba^ ytiRiCa.
miseebjV A2. miscebrewi I,fh. niisceb?nit rniv. deorum om. A2,r, 12) Ut noua Ayb. rell. ntmam.
incude nou« Yb,rmva. om. fh. noua om. A. — j'estaure?jtur AR12. restaumrentur by (-retur)
Irm. «wstaurentur (G?) vafh. Utinam pa>Yn'entur et rest/tee?'ewtur noua tela iustis hostibus
expectanda exjjeriundaque nec C. istis R. 13) expefenda AR22,rmv. expecfanda y. exp?/enda b.
expene?Kla (G ?) afli. 14) woniine afli. rell. omine. infelic/ AYbR,r. rell. infelicitoi/s. 15) c?;'pe?<s
AybRjr (clyp.). mfelicia y. — «'cfeisuin A (bis) 'jh, non retujjsum ut codd. Porph. , nec recu-
suni. Di/Ang. Ay. cZe/Tfingas E, alt. f erasa, b, iuferius difiigeve. de;?gas R. Vett. codd. Hor.
aiit defing&s, ut iiet. Beru. K et Par. B, diff. Ac2 etc. Nam fiivjere dicitur formare 2 , oui. si-
cut. 15) et oni. ybRl^. — est om. Ayb,r. comassatum ?'eformare Ab. commassatum ref. ^2.
cong^aassatuin ref. r. rell. est quassatum. quass. deformare 1. 17) retMwsum M ad Porpli. rell.
refesum. hebetatum oni. 1 G, in R lacuna uoci rel. Glossae ex y: u. 1. (/ratum. tibi scilicet.
antimn. ciuitas. 4. funerihus. luctibus. 5. Tc pauper. Ordo est. pauper colonis ruris. amhit.
rogat supplicat. 7. lacessit. nauigat. 9. te profugi. s. metuit. scifae. s. nietuunt. 13. piroruas.
deicias. 14. frequens. bellicosus. — stanlem c^lumnHvi. praesentem felicitatem. 15) cessantes.
inhermcs commoueat. 26. cadis. lagoenis. — j;er iura caedit. quae se tidem seruatura prouii-
serat. caetZit. discedit. 33) pudet. tedet s. nos. 35. intactum. intemptatum. 36. liqtiimus. re.
PORPH. Ode XXXVI. ad fortunam R. ad Fort. Crvafh. codd. in. 20) potentewj Ascen-
sius. poteutzwm MRG. rell. iwteatum. scri&ta M. Bcp addunt: inuocans fortunam quae colitur
apud antium. numinis M,o suprascr. praet. M.
180 ACR. ET PORPH. COMM.
gratum q. r. A. Hoc ideo, quia Antii Fortuna potentissimi numinis
liabetur, adeo ut multis pretiosissiniisque donis et priuatorum et imperatorum
templum ibi eius refertum sit.
2. praes. uel. imo l. d. yr. Praesens ita dictum, ut praesentla dicuntur
5 numina deorum, quae se potentiamque suam manifeste ostendunt.
4. uertere fun. tr. Vertere pro eo quod est conuertere et mutare po-
situm est.
G. te tom. aeq. Pro et aequoris. Hoc autem recte dicitur, quoniam
Fortuna et semper et ubique metuenda est.
10 7. quicumq. Bithyna lac. Carpathium p. c. liithyna carina ait, ut solent
poetae speciem pro genere ponere; qualia sunt illa Vergiliana (G. II, 451):
leuis innatat alntis Missa Pado pro quolibet flumine et (A. III, 269): Illas
ducit amor trans Gargara transque sonantem Ascaniim, pro quolibet monte.
9. prof. Scythae. Manifestum est, cur profugos dixerit, quod scilicet
15 etiam fugiendo procliarentur.
12. et purp. mel. tyr. Purpurei pro purpurati, purpureum enim allud
est, si proprietatem attendas, nam sic dicitur purpureum \\i lapideum, lig-
neum, hoc est, quod purpura tantam constat.
14. stantem col. Pro incolumitate dignitatls et totius domus intellege.
20 14 — IG. neu pop. freq. ad a. cessantes ad. arma conc. Bene tumultum
uulgarem expressit repetendo.
17. to semper anieit saeua N. Nec enim esf suae potestatis qui ne-
cessitati subiectus cst.
18. clauos trahalis et tun. man. Eleganti conceptione haec instrumenta
2h Fortunae adcommodat, scilicet quibus cogit et torquet inj^licatque res hu-
manas.
21. te spes et a. r. f. eolit. Bono i-ii}£T(o raram fidera adpellat, quia
a paucis colitur.
22. et albo r. f. c. uelata panno. Posset uldcri sordide dixisse panno,
3) eiiis om. 2. eius il)i li. 8) Pro et aeq. MA2G. rcU. om. 9) etlam reete 2. Fort. sem-
per, om. et, \i. quum fort. M. 10) Bith^na lacessit c. p. c. M,afli. bithinm r, alii bitAina. 11)
Vert,'iliana M. u/rRiliana R2,r. rell. uirg. aut uirgil. 22) fiuuio K. — IUrts MR2. illa G,rv.
illani a fli. dicit R,rv. 13) pro (\\\o\. Jlumine BLA.. 14) So/thae M. cwr R et Ascensius. rell.
cum. etiam MAK2G, edd. om. IG) Purpurei om. — enim MR2G. rell. oni. iUwCi 2. 17) dicit
fh. rcll. iVwtur. lapidem f h , rell. lapideum. lir/neum MR2G. rell. igneum. ig«e»J R. 19) serua
MR2 et fh. s«eua rva. Ex lemmate uct. codicis, in quo secuw est, neutiquam sequitur, Porpli.
sic lcgisse. Similis est ratio scholior. Acronis, quae conglonierata magnam partem atque interpo-
lata uidentur. Sic ministra, ancilla Forttinae aliasque codd. glossas, ut iierba extrema non ergo
— conpellitur, serioris aetntis additamenta putanti tibi nihil rcstal)it, (pio lectionem serua etiam
in Acrone defendere possis. 25) adcom M. cogit ct torq. M2G, rell. torq. ct cogit. 27) bono
epith. om. R. 29) sord. uid. R.
IN CARM. I, 35. 137
nisi uellet hac conceptione intellegi, a pauperioribus magis coli fidem.
Albo autem dixit propter honestatem fidelitatis; aut numquid albo panno
fides uehita dicitur, quod qui fidem cohmt, honesti quidem ha))cantur, sod
pauperes fiant, quoniam acquisitio magis perfidia prouenit.
22. 23. nec com. ahn. u. m. poicntes u. domos i. linquis. Non spernit 5
te, inquit, o fortuna fides, cum lincpiis polenliorum limina (Hor. Epod. II, 8),
id est, cum relinquis diuites. Per hoc autem uidetur significare eos qui
ex dignitate honoris aut diuitiarum ceciderint, nec fidem apud eos rema-
nere, id est, fideni quoque amittere. Et hoc quoque duj)liciter intellege,
ut fides illis nec liabeatur nec seructur. JO
25 — 27. at uulg. inf. ct m. r. p. c. di/f. c. c. f. s. a. llaec eleganter
dicuntur, quia fortunae euentum subire cum amico uulgares homines nohmt.
28. ferre iug. pariter dolosi. dXXyjYOpixo)? ostendit, necessitati amicorum
nolle coniunctos [est] esse. \_pariter. importune].
29. serues it. C. i. u. o. Brit. Caesarem Augustum dicit. Hic initium 15
odes huius coniungendum est, sic enim: O diua gratum quae regis An-
tium, serues iturum Caesarem.
30. iuuenem r. ex. Translationem ab apibus factam pro muhitudine
mihtum posuit.
31. timendum. Cuius exercitus timetur et in occasu et in oriente. 20
Oceanoque rubro. Hoc est rubromari, quod est in oriente.
33. heu cicatr. et sc. p. Huius scilicet sceleris, cpiod bello ciuili in
nos admisimus.
34. quid nos d. r. aetas. Suauiter figurauit: 7ios aetas.
33. quid. int. n. liq. Nefastos pro nefariis posuit. 25
38. 39. 0 utin. n. i. diffmgas retunsum i. m. Arabasque fer. dfjLcpi'poXov;
non est enim retunsum in Massagetas accipiendum, sed in Massagetas diffin-
gas. Sensus est enim, utinam ferrum, cpiod retundimus in corporibus no-
strorum bello ciuiH diffingas, id est, refrabrices ad uersus barbaros. Massa-
getae autem gens Thraciae. 30
1) pauperibus rvafli. eodd. pauper/o/-/Uis. 3) at 2. uelata alb. pa. tid. 2. quidem om. rvafh.
4) perfida. 7) id est MR2G. edd. cum. 13) allegorice 2. 14) eos liliri neque lioc neque
alio loco habent. gl. importune fh. om. rell. 16) odes om. rvafh. esi om. n-afh. dicit. Sic
autcm couiungeudum cst. O diua R. hic nuniiwm hulus coni. enim M,r. rell. coniungendum
sic. O diiia. 18) Transl. MAR2G. edd. om. Bcp: Translatio ab apibus ad multiplicem et deco-
ram pubem romauam. factwm edd. omn. 21) Oceano edd. Hoc est om. R. Heu M. scael. M.
admmjmus M. 25) Nef. pro nacf. M. nefarios R. 26) fZ//j?ngas retftwsum M. Massag. ara-
tasque M. rutuwsum in masag. diff. M. retu«sum jNIAR. 28) est om. v. — ut vafh. retuwdi-
mus MR2. retu?Klamus r. rell. retwpimus. 29) aduersum M2. gens est 2. genus r.
138 ACR. ET PORPH. COMM.
CARMEN I, 36.
ACRON.
Et ture e. f. i. In honorein Pomponii Numidae hanc oden scribit, pro
5 cuius salute ex Hispania reuersi vota persoknt laetitiamque conuiuiorum
per sacrificia se exhibere commemorat.
1. Et ture e. f. /.Fidicines sacriticiis adhibere consueuerant, ut Verg.
(G. II, 193): Inflauit rum pinguis ehur Tyrrhenus ad aras.
2. placare. Hic non pro irata aut mitigare aut reconciliare numina
10 posuit, sed aut jn-o grates referre aut uota persoluere; propitii enim dei
reduxerant Numidam sospitem.
2. et iiitnli s. d. Id est, uotis peractis. Debetur enim hostia, dum
uotis susceptis promittitur.
4. qui nunc Uesperia. Hispaniam dixit. Hesperia autem ab Hespero
l") dicta, quasi in occidentali i^laga; Ordo est: qui nunc sospes reuersus ab
uhima Hesperia diuidit muha oscula caris sodahbus, nulli tamen diuidit
phu-a quam dulci Lamiae, memor pueritiae actae non alio rege et memor
simul mutatae togae.
(). diuidit oscula. Largitur, tamquam quae muhis data sufficerent; quae
20 consuetudo est amicorum, dum de longinquo tardius reuertuntur.
8. non (ilio rege. Regem aut diuitem posuit aut patronum. Juv. (I,
135) : Optima siluai'um interea pelagique uorabit Rex horum.
puertiae. Pro pueritiae pcr syncopen dixit, et significat Numidam La-
mia patrono usum a pueritia usque ad uirilem aetatem; unde ait rege, vel
ACRON. ture oiuu. uctt. coiUl. ul supra I, 10, 14. 30, 3. Ad nuuiidaui jilotium A.
Eucbaristice alloquitur amicum iiumidam l:uni«w rcdeuutem b. Euear. ad ftuui. aniicuui lamirte
redeuuteni Bcp. Euchar. laniiae nuuiidac aniico loquitur rcdeunti y. Ode XXXVI. R. 4) Ilanc
odeu scribit in Iiouore b. pomponi Al),r. numidiae y. numide b. hispaniam A. 5) UceiiUam-
que b. laetitiaque 2. se oni. 1. 7) tid. enha 11. consucuer«nt Ay^. rell. consueuerMut. adhi-
bere y. rell. adhiber/. 8) tlrrenwA y. 10) \iomit AC. posswM? RlG,rniv. pjssiV, M. sed parat
grates ref. fh. parat sed aut grates ref. Asc. Q: scr. posuit. Sed C iam dedit : placare hic non
posuit pr. ir. — gral/rts refcrrc ctc. 9) miWigare y, ut Franek. Bern. A al. ad epist. II, 2,
186. 10) grates proierrc '(. dii codd. ct Crmvfh. dei a. 11) reduxerwut rafli. reduxerrtut
codd. et V. Non placa^ hic numina irata sed rcfort grates dis qui propitii reduxerant n. sosp.
2. placare i. gratis illis referre B'xi. schol. (ini. b. 12) pcra. uut. 1. ostia yR. ^jcrui. r. 14) di-
cit 2. Ultimam hcsperiam Ilisp. dixit 1). lij'spauias Al, r. Ordo — togae om. A. cavis ybl^
C,rv. c/iar. mafh. <unc Aosp. 2. 19) J^argitur yC. rell. oiu. distribuit Ba, et C post largitur.
20) est om. R. amicorum est A. haec est am. C est cons. ani. r. rell. cous. est am. — tardius
AYR21,rmvafii. <un I G et C (duiii lont,^ rcii.). Pro tardius olim posui tandem, sed quaeritur
num seruari possit potestate serius, plus tard. couf. Pliu. II. N. XVI, 2fi : sero ijermine malus,
tardissimo suber et sirailia. 21) regem au<e»i IjK. ut luu. b. uora?«< bl. 23) synco/^en BybR
(pe). 9ynco;)rtm rell. — sigmjkat AifR2. sig»ja< r. rell. significa?«V. 24) lamiaw b21,m. e.o
l^atr. l,r. unde ideo yb^r. ideo ait regem, om. %mde 2. agit rcgew r. rcll. ait regc. unde ait
rege afh, om. ideo.
INCARM. I,3G. 139
quod eum Lamia rexerit. Pernctae autem pucritiae ait, quia deposita prae-
texta accipicbant adulescentes togam uirileni, (^na connnemoratione uult
uideri per hoc, quod simul togas mutauerint, aetatis aequalitatem augere
amicitiam. Vnde et Verg. (A. IX, 273): mea qiieni spaliis propioribus aeias
\^lnsequitur\ h
10. Cressa. Cretensi. Cretensibus enim mos erat dies laetos albis
calculis, nigris contrarios numerare et ex laetorum dierum numero uitae
tempus metiri: malos enim in annorum numero non ducebant.
11, neu promptae m. amp/i. Id est, prolatuin uinum cxj^endatur conti-
nuata laetitia. 10
neu morem in Salium. Salii sacerdotes Martis et Herculis dicebantur,
qui sacra saltatibus celebrabant, ut (A. VIII, 285): Ttim Salii ad cantns
[incensa altaria circum Adsunt.\ Nam proprie Salii a saliendo dicti
sunt.
13. heu m. I). m. Ebriosam muliereni dicit, cpiae a Numida amaba- 15
tur. Vnde hic sensus est: Cum Numida certamen bibendi sit Damali nouo
amico non cum Basso.
14. Amystide. Amystis [ut] quidam putant, quod potionis genus sit
apud Thracas, ideo Amystis dicta, quia certa mensura clausis oculis po-
tabatur uno ductu. Alii Amystidem gemmam intellegi uolunt, quae prae- 20
senti usu Amethystus dicitur. Clausa enim poculis ebrietatem prohibere
credebatur; nam et apium si manditur, aduersus ebrietatem putatur pro-
desse.
1) uel quod AYbl2,vmva. uel om. fh. iiel quia 2. ucl quid b. eius lamia rex erat
r. 2) pretextata y. praetea-ata Ab. pretesfa R. ait (lu/ A. similes tog. r. aequalitate r.
5) lusequitur R,fh. rell. om. 6) moris C. Cretensil)us mos, om. enim y2. 7) mestos
Bcf : Creteuses euim et romani albis calculis laetos dies uotabaiit et iu pharetris suis
pouebant et econtra mestos dies nigris lapillis. conf. Porph. — e^ectorum l,vm. lectomm a. rell.
laetorum. numero uitoe tempus y. C numero un«e temp. A. numero temp. om. ima et, 2. et
om. y. numero anni tempus b. rell. nuniero una et tenipus. 8) numeros r. numero yb. rell.
numenw». malo^ cnim nullo numero ducebant C. 9) nec pr. R. neu. uel nec 1 man. 'j. prompte
prolate y- i'ell- om. 11) dic. et Herc. C. 12) saltetibus AG,mafh. saltawtibus yR2,v. saZ?<bus v.
saMendo C. quia sacra alta7'/bus b. 13) inc. — adsunt om. Aybl,m. Loc. Verg. in R: — cir-
cum Populeis adsunt euincti tempoi"a ramis. Salii prop. G. sal/Mudo A. Nam — sunt om. b.
dicuntur 2. rell. dicti sunt. IG) Sensus 2, om. Uade hic — est. Ebriosa mulier, om. dicit
2. nou. am. om. 1. sit om. y. 18) amistide Ay^r. amystidae b. am^stide mvafh. mystis A.
amistis yb^rma. rell. amystis. ut om. Ayb,r. put. quod potionis Ayb. rell. om. sit opus Ayb.
trac/«os b. trAchias ~(. thracas A et edd. 19) certa mensura om. lG,mva. quae certa r. dicta
quod R2,v. 20) vno ducto A, umo ducto R,r. om. 2. rell. uno duct«. — amyaten A. amzste/j
yb. amestitam R. amistin rni. vanystin vafh. ametisten 1. femimam uel gemmam b. alii gemmam
putant2. intell. om. l,ni. 21) amethistus Aymva, amesfts uel hus h. fugat 2C. rell. proh. cred.
22) ajjjoium R. mandatur (coui.) AyR^jr. rcU, manditur. — aduerswm A. putatur prodesse om.
2. prod. put. b.
140 ACR. ET PORPH. COMM.
10. neu nmax ap. Diu uiriditateni retinens, cuius perenne folium non
deficit uiriditate.
iieu hreue lil. Breue ad tempus rettulit.
17. putres. Nimio potu marcentes et libidine resolutos.
5 20. lasciuis. In diuersa discurrentibus et uagis.
ambitwsior. Quoniara ambitu et concupiscentia amplexu facile se ita
inliget, ut hederae consueuerunt.
PORPHYRION.
10 Et ture el fid. i. p. et u. s. d. c. N. d. Hanc oden scribit in honorem
Pomponi nomine Numidae, pro cuius salute reuersi ex Mauretania uota
soluere aequum essc dicit.
I. et fidibus. Fidicines hodieque Romae ad sacrificia adhiberi sicut
tibiciues, nemo est qui nesciat.
]5 1. 2. iuuat. pl. Numid. deos. Placare [^ro eo quod est gratiam referre
intellegendum, non ut placari irati dicuntur. Cum enim Numidam dicat
sospitera rediisse, apparet eura deos propitios etiara ante sacrificia habuisse.
Custodes autem pro conseruatoribus accipiamus.
4. qui nunc Ucsperia sospes ab u. Numida hic ex Mauretania, in qua
20 railitauerat, reuersus est. Ergo Hesperiam nunc occiduara partera intellege
non ut Hesperia a Vergilio Italia dicitur.
8. actae non ulio rege puertiae. Puertia pro Pueritia per syncopen
dixit. Significat autcni Pomponium hunc Nuraidara a pueritia Laraia pa-
trono usura.
25 9. miitataeque simul togae. Praetextae utique togae rautatae, qua depo-
sita uirilis accipitur. Per hoc significat eos pariter adoleuisse.
10. Cressa n. c. p. d. n. Album calculum Cressam notam dicit, quia
Cretensibus raos erat, laetos dies calculis albis quos in pharetras raittebant
notare, tristes auteni nigris. Per hoc ergo dicit [nunc] poeta laetum diera
30 exigendum.
II. 12. neu promptae m. a. n. m. i. Salium s. r. p. Per quod significat,
ct largius bibendum et saltandura. Salii auteni sacerdotes Martis hodieque
1) schol. om. A. cuius pene fol. '{R,\2,a. poene fol. mv. retinet 2. fol. pene fli. perenne
fol. r. 4) niarcfscentes fh. rell. marentes. in mare. 2. 5) Diuerse disc. 2. G) habitu
IG. C) amplexugrue 2. 7) se om. Ay^r. mlig. AY,r. a/liget r. rell. «Vliget.
r()i;ril. Ode XXX\7I K. ^«re scriptura constans uett. codd. 11) pompom M. - nu-
midc M. c maur. 1!. niauretania M. rell. maur/t. 12) solui 11. ait 2. 13) fidicines M.\R2 et
Auct. p. C89. edd. fidicinas. ad sacra R. ut 2. 17) etium MAR2G, rell. et. 19) ubi mil. 2.
22) ;3e»* sj'ncq;>en M2,a. syncopewR. sinc rv. %aT<i ouvxottjv fli. 25) praetexto afh. 27) dixit
R. 29) ergo om. fli. nunc om. M et edd. 31) nec R. 32) hodie quoque R.
IN CAKM. I, 3(). ;)7. 141
trlpudiarc in sacrificiis Martis dicuntur, unde et Salii a salicndo, id cst,
saltando dicti. Ordo est: ncu sit requies pedum Salium more.
13. 14. um m. l). ni. B. ihrci. u. i.Amystis, ut {juidam uolunt, potio
quacdam est apud Thracas. Alii poculi speciem esse aiunt eo quod ne-
cesse sit uno ductu potionem haurire. Sensus autcm est: Damalis, quae 5
nudti meri est, id est, ebriosa, non uincat Bassum in potando, id est, Bassus
quoquc multuiu potet.
16. neu hr. UL Quod breuis temporis est, hoc est, cito deflorcscit.
17. 18. putres d. oc. Putres uino intcllege; uidcmus cnim ex uino
oculos quasi hxnguidos fieri. 10
18. 19. nec. D. n. diu. adult. Sensus est: nec nouus adulter, id cst,
amator Damalim aucllct a ])ristino suo amatore.
20. lasciuis hederis ambitiostor. Ambiliosa ab ambitu lacertorum, id est,
amplexu Damalis dicta est, quae ob hoc hederae comparata est, quia et
illa arbores solet anibire, id est, circumdare. Hedcras autem lasciuas dixit, 15
quia quasi ludentes uagae serpunt.
CARMEN I, 37.
ACRON. .^^
Nunc est bib. Post bellum ciuile primum imperium Romanorum inter
tres diuisum est, ita ut Antonius orientem, Augustus Gallias, urbem Lepi-
dus obtincret. Antonius Augusti sororem habuit uxorem, qua spreta amore
ductus Cleopatrae Ptolomaei sorori coniunctus est. Qua indignatione
Augustus aduersus Antonium et Cleopatram belhun gessit apud Actiacum 25
pronuintorium [Epiri] et praefecto classis Agrippa superauit Antonium proe-
lio nauali; quo uicto et Alexandriam cepit. Hac ergo ode laetitiam suam
significat ob uictoriam Augusti.
2) Ordo est autem E,r. ne R. Saliorum fli. 4) apiul arcAas M. rwcadas 2. arc^adas r.
rell. thracas (Acr.) 6) id est MRG. roll. Idco. 7) iwtet AR. potes^ M (sec.Halm.) rell.pota«.
9) Uiuo put. fh. 11) schol. om. M. 12) damalw» AR2G,rva. — damaZi auellator — amo;-e fh.
rell. damalir/i auel/ei — araatore, 15) solet arb. afli. 16) uwege M. seinpe.r serpuiit 2.
ACRON. Ode XXXVII R (Acr.). Prosphonetice ad sodales augusti cesaris uictoriam
alexandrinam describit R (Hor.) cum yBciCE etc. Cleopatram alexandrinorum reginam hostem
augusti demonstrat A (Acr.). Prosphonetice in uictoria augusti b. 21) bell. ciu. AbR2. rell.
ciu. bell. in tr«s 2. in tres R,r. rell. inter tres. 22) galliaw 2,r. rell. gallias. Aug. urbem.
Galliam lepidus r. le/^/^idus A. lepidos b. optrn. Ayb. 24) sorons fh. 25) aduersum AR. Cleo-
patramf/MC 2. act/acum pron«nit«rium A. acti«cnm prommctorium yBcp. acijcmn promwMCtor. b.
accirtcum promqntor. R. act/acum promontor. vm. Actium ]yromiinU/r. G. rell. Actitim promonto-
rium. de scriptnra conf. supra ad I, 15, 7. 34, 10 et infra III, 4, 28. apud Actium autem
Epiri pennontorium C. 21)) epiri om. A7bR2.
142 ACK. ET POKPH. COMM.
1. pedc lihero. Aut a i:>ericulis aut a fuga, securo aut lasciuienti.
2. puhanda tellus. Pedum plausu ferienda.
I. 2. nunc mliaribns. Saliares cenae, quas Salii faciebant, dicuntur
aniplissinii apparatus fuisse, unde et in prouerbio erat Saliares cenas dicere
5 oj^iparas et copiosas, Ordo est: Nunc esl tempus ornare puluinar deorum
saliarihus dapihus. Puluinaria dicebantur aut lecti deorum aut tabulata,
in quibus stabant numina, ut eminentiora uiderentur.
4. erat. Pro est. — dapihus. Post saltationem enim hostiis e})ula-
bantur, ut (A. XI, 740) : lucos uocat hostia pinguis in altos.
10 6. cellis auitis. Antiquis cellis, uinariis, id est, uinum auitum.
dw7i cupit r. Cleopatra, ut [Luc. X, 63] : Terruit illa suo si fas Ca-
pitolia sistro. Ordo est: Dum regina impotens sperare quidlibet et ebria
dulci Fortuna parabat funus et dementes ruinas Capitolio et imperio cum
grege ^urpium uirorum contaminato morbo.
15 9. turpium. aut eunuchorum quos satellites habuit Cleopatra. Aut
malae uitae, aut euiratorum.
10. impotens. nimium potens.
II. dulci. jn-ospera.
12. ehria. Elusa fortunae successu et ob hoc demens, inconsulta, im-
20 prouida, sicut cbrii [esse] solent.
13. uix una s. n. a. i. Aut nauis, qua ostendit Cleopatram primum cor-
poris sui inlecebris Caesarem cepisse, secundum Antonium, Augustum deinde
tcmptasse, sed eum eius uitasse complexus^ ideo: una sospes nauis ah ignihus.
14. Igmphatam. Ebrietate insanam.
25 Mareolico. Mareotis in Aegypto palus est, iuxta quam uinum optinuun
nascitur, quod cx eius uocabulo Mareoticum appellatui', ut sunt (G. II, 91) :
et Murcolides alhae el: Mareotica fumat.
1) aiit a fuga aut a peric. A. schol. oni. b. Bcp: i. expedito uel mido. 2) plausa
oni. libri. Q tacitc inculc. pulsu, propter lyuhanda, iit uidetur. atqui iion solum piniiis
s. alis ac manibus plauilcbatur sed atiam pedibus. Macrob. ap. Eun. VI, 1 : phmsu caua
concutit un^uia Urrani. plausu peduni 2. 4) unde in 2. cenas om. 1. saliares res dicere
iiuasi parutis ct cop. 2. i<pp\\). dicere et cop. b. Ordo — • dapibus om. A. 8) schol. om. bl.
post consobitionem A,m. - cnim om. y. ostia A. 10) schol. om. bl. Ceculi sunt campi j^rope
Amyclas interiacenita et tarracinam , ulii ost uinum optimum. auitis i. antiquis. cellis.
uinariis 2. 12) Ordo — murbi) (im. A. (luodlibet 2. /(el)ria y, ut saepius in sclioliis.
15) ttirpinm aut 2. rcll. om. anl. — tur|iium aut A2. turpium autem om. mva. tur]). autem
et T. turp. aulem aiit fli. pro eunuchorum IJ : timi(h)rum. De woj-Jo (siue to&o?) turpium uirorum
nullum scholion, niilla {ihissa. 17) gl. cx Ay^jr. iinpnui. oni. 2. i. demens et inconsulta
fortunac successu Bcp. 21) aiit iiaiu' AyK2,r. naiim )). rcU. nau/.?. — priinum corp. sni ini.
ccs. ccp. AYR2,r. rell. primum Iiilium Caesarem corp. sui ill. 23) scd /erter cius 2. 24) Iw-
phatam y. lyinpli. A. clir. sc. ct insania 2. 25) Mar. in ej^ipto Ayr (aegyp.). Mar. est palus
in aegypto H. rcll. In Aeg. pahis est. est om. r. 26) ex AybGjrva. rell. om. 27) alpae b.
ivvmant afh. M.ir. fmiio/ ciimtds C. comptos. Abv (coptos).
I
IN CAUM. 1, 37. 143
15. redcgil in iieros t. [Non fictos] iustos.
IG. uolantem. [iloc dicit, ut illius fuo-ac ccleritatem ostcnderet.] Vo-
lantcm [autcui] aut fugicntcni, ut (A. VIII, 294) : pedHms timor addidit
(i/(is, aut nauigantcm, ut (A. III, 124): pela<jO(jiie uo/amus. Ordo cst: Cac-
sar adurgcns, s. remis ilhun uolantciu al) Italia, ucluti accipitcr urgct 5
mollcs columbas aut citus ucnator urget leporcm in campis niualis Hae-
moniae, ut fatalc monstrum darit catenis, su})})lc a superiori: minuit fu-
rorem et caetera.
18. mu/tis. Aut proptcr renitendi uires aut ccrte caput faciles, ut
Verg. (A. XI, 721): Quam faci/e accipiter saxo sacer a/es ab a/to Consequilur 10
pinnis sub/imem in nuhe ro/umham.
19. niua/is. Frisiidae et niuosae.
Haemoniae. [Thraciae] ab Ilaemo monte, ibi enim pugnatum est;
Verg. (G. II, 488): o qui me ge/idis in iiaUibus Haemi Sistat.
21. fata/e m. Fatalcm dixit aut turpem, unde et prostantes fatalcs di- 15
cuntur, ut est: Romam non casta mo/o, aut uelut monstrum fatis sibi rescr-
uatum, aut fato Romanis subiectum.
generosis. Id est, maiori, quam sexus exigebat, animositate.
23. 24. nec /alentes c/asse cilare parauit oras. Latentis oras i. e. fines
regni latentes. Id est: non collcgit denuo exercitum ex intimis regni par- 20
tibus sibi fauentibus. Perditis enim rebus Clcopatra dum omnis in eius
auxilium Aegyptus conspirarct, ne aut reparato bello ad interiora dcscen-
dens [id est] genti suae existeret grauis, aut occasioncm gloriosae mortis
efFugeret, contcmpsit amorem uel deuotionem suorum. Quod Vergilius re-
gioni dans in fluminis appellatione rettulit Nilum auxilia ofFcrcntem, ut cst 25
(A. VIII, 712): Pandcntemque sinus et tota ueste uocantem Caeru/eum in
gremium latehrosaque f/umina uictus.
1) Non fictos ora. Ab/!.RlG,vmv. adiee. afh. /wstos Ay. 2) Hoc — ostencleret afh. rcll. om.
3) autemom. omnes praeter fhQ. /trdas A. Ordo — etc. om. A. Cesar adurgens remis sunt ill. uol. b.
adurgens s. remis illam y. rell. om. remis. pro s. subaudi R2,r. ab italia yR,r (italiam) vm,
afh. Q inculc. ex italia. uelutj '(Tl,v. rell. uehit. 7) s. « superior» y. sub a'superiori 1 supple
a superiore va. suhest a sup. r. 9) Mullw A. rell. moUes. aut preter ybA (p t). aut propria
r. rell. aut propter. renitenc?* A,rC. re«w2<endi b. rell. renitend/s. 11) pmnis A. rell, pennis.
]5) turpe?« Ayb2,r. fatale??i dixit aut turpem y,r. dicit fatale aut turpe R. fatale dixit aut
turpem. 2. afliQ: aut turpe dixit. 17) «««iiectum om. libri. oJiectum Porph. 18) moiorj A,r.
maiorew y. rell. maiore. 19) scripsi citarc parauit pro cita reparauit. haec caesura fugam bene
exprimit. reparare, sensu repetere, uerbum est serioris aetatis et ex reparato hello Acr. et re-
pararet uires Porph. in Horatium uidetur traductum. — latent?'s yb, ut uet. Bern. K. late»i-
tis E, more suo. A in Hor. habet latent/s, in lemmate latentes. 20) colltgit 1. rell. coUegit.
21) part. regni yR12,r. regni part. afh. ex iihimxn pa. reg. r. 22) in auxil. eius Ay,r. in
e.xiWvim. suum 2. rell. in eius auxW. — in^eriora AyR2,r. rell. inferiora. 23) gent/s A. id
est fh. 24) amorem om. y. 25) tj^poth. error re?2gioni fh. — auxili^w» R. ut est om.
y,r. 27) latebr. Aybll, rell. lacrim. lachrimosaque. uicte<s Aybl.
144 ACK. ET FOKFH. COMM.
25. ausa et iaccntem ii. reg. n. s. Id est: regnum suum desperatum
et dciectum uultu interrito et ueluti laeto, ut (A. I, 209): Spem uullu si-
mulat.
26. forlis. Quac haberet ex desperatione uirtutem.
5 26. 27. ct asp. tr. s. Cleopatra metu capta, ne duceretur in triumplmm,
corpori suo serpentes adposuit, quorum interiret ueneno, ut (A. Vlll, 697):
Necdum etiam geminos a tergo respicit angues.
29. deliberata. [Aut pro adhuc in cogitatione et tractatu habita posuit
aut pro] iam statuta morte, ut (A. IV, 475): Decreuitque mori.
10 ferocior. Promptior. saeiiis Liburnis [fuit ad mortem; illi enim li-
benter moriuntur] . aut saeuis sibi, per quos uicta est, aut saeuis (id est)
fortibus, ut (Hor. Carm. I, 12, 43): saeua paupcrtas et {Verg. A. I, 238):
saeuus Hector et (A. I, 99): saeuumque tridentem; [aut quia Liburnorum
gens ad moriendum prompta dicitur, quibus illa ferocior fuit; {Verg. A.
15 I, 244): Regna Liburnorum.
30. scil. inuidens. Ordo est: [scilicet] non humilis mulier iuuidens
priuata deduci superbo triumpho; inuidens Augusto, ne captiuitas sua illi
speciosiorem faceret triumphum. Nam et Liuius (lib. CXXXIII) refert:
Cleopatram cum de industria ab Augusto capta indulgentius tracturetur, dicere
20 solifam: non 'triumphabdr.*
deduci. Subtrahi.
6) haheret AybRlG,i" (fortisque ut hab. (juod liab. E. schol. om. 2. Cum quae haberet frigeant,
iiide utrum scribendum sit: fortis ut trahexQt ex desp. uirtutem. Frankius meus uoluit :/orft"« et asp.
tract. serpenies. ut trnheret ex serpentibtis uenemim. 7) «r? triumph. 1. 8) Pi-ior scholii pars Aut —
posuit Christianam Lactantii et Crispiani hitinitatem redolens eiciatur cum Ed. princ. Rom. r: aut
pro iam statuta morte et decreta. aut iam iiro statuta morte id est, decreta y. aut j^ro iam st. morte
decreta AR2. deliherata. statuta, (piia diu praemeditate fuerat qua morte se 'mterjiceret. decreta ut
decr. mo. C. Ostenditur, quia diu praemeditata est qua morte se inter/acere^ Bcp. 10) Q: Non
solum interprctatio ipsa in hoc scli. falsa sed uerba quoque corrupta.' Sed corrigere, emen-
dare, constitucre nostrum est. Puncto posito post promptiqr tollitur et absurda ista con-
structio cum ineptissima coniunctione, ex ((ua orta est neque uera neque, si uera esset, Horatio
digna exiilicatio, (luam monachus aliquis additamenti) in tino posito insulsa doctriua repetiuit.
Quibus abicctis oninia sunt sana, niutato insuper i)er qicos in per qu«s et puncto posito post
lcmma saeuis liburnis. Miruni profocto, Comment. Cruquii de Liburnis ne uerbum quidem adtu-
lisse. Absonam istau) nnuKuhi uecordis cxpositionem iam prodiderunt Bcp : Lyburnis~\ gens
\\\\v\ci ad moi^iendum promj)tissima. l^iliurui uli(|U(_' intrcpidi nauigatores mari erant ac bonac
fnigi homincs Romae, ut cx iduribus luueiialis locis patct. 11) qua illa feroc. y. ciuilia fcroc.
b. tjuia illa feroc. rcll. quibus il. fe. Pro quibus i. f. fuit liabet 2 : qui sunt populi illiriorum.
16) Ordo — triumpho om. Ay. Ordo est. non, om. scil. '^. 17) inuidens augnsto om. 2. iuu.
om. r. ut capt. 2. neccapt. y. il/< oui. 1. il/«c b. is) num v. liiius A, ut M ad l^orjili. le-
«ius b. 20) solitam (nii. It. solita yb. 21) subtrahi oni. i;2lG. />e?'trahi fli. subtrdi y. sub-
trahi A. cuidam schon. mulil. uidctur: snb iugo trahi. C: ;«v«ato. sola iudecenter subtrahi.
Glossae ex "p >'■ 5. ante hac. una pars i. actenus. C: ante uictoriam, hactenus. nefas. s.
erat. C: caecuhnm. iiinuKi iK'tii>. 17. adurgJAcns] insequcns. ilhim scilicct. 21. ^ewerosius.
IN CARM. I, 37. 145
PORPHYRION.
Niinc est hibendnm. Hac odc lactitiaiii profitctur suam poeta ob uic-
toriam [Actiacam] Augusti, qui M. Antonium ai)ud Actium promuntorium
nauali proelio superauit ac dcindc Alexandriam cepit.
1. 2. nunc p. I. }>. I. Id cst, libcre tripudiandum est ac per hoc 5
ludendum.
nunc saliaribus o. p. d. (. e. d. s. Sacerdotales caenae, quas Salii fa-
ciunt, dicuntur esse amplissimi apparatus. Vndc in ])rouerbio est Saliares
caenas dicere opiparas ac C()})iosas.
5. 6. ante hac n. d. C. cellis auilis. Belle per cellas auilas uinum lo
uetustum si2;nificat.
8. funus et imp. par. Funus pro exitio positum [cst]; imperio autein
utiquc Romano intellegendum.
9. contaminato cum grege. Id est, cum grege spadonum, quos Cleopatra
satellites et cubicularios habebat, quos morbo turpcs dixit, quia fere hi 15
eftcminati erant.
12. fortunaque d. ebr. Hoc est, fortunae successu demens et inconsulta.
12. 13. sed minuit f. u. n. s. n. a. i. Vna nauis, qua scilicet cfFugit
uicta ab Augusto; sed unam nauem 'jTT£p|3oX'./(i>? dictum accipe.
14. mcntemq. I. ni. r. r. u. tim. Mareotis palus esse dicitur in Aegypto, 20
unde uinum Marcoticum dicitur. Ergo lymphatam mentem Mareotico ex
ebrietate uesanam accipe.
19. m campis niu. Haemon. Haemonia [Thracia] dicitur ab Haemone
monte, quem niualem merito appellauit, quia est frigidissimus.
nobilius C. 22. rauliebriter. molicrum more. C: more mulierum. 26. Voltu sereno i. simula-
bat uoltu letitiam. C: interrito, et ueluti laeto. ut, spem uultu simulat, prcmit altimi cordc
tlolorem. (coiif. Acr.) id est , shimlat uultu laetitiam. asperas. ualidissimas. 27. tractare. sibi
adhibere. 28. comUheret. ad tralieret C. 31. priuata. indecenter (conf. C). superho. nobili C.
32. Non liumilis. Non ignobilis. Minus dixit. plus significauit (haec 4 uerba fere euanuerunt).
C : superba, non ign. — signif.
PORPH. Ode XXXVIII. lu Augusti laudem. R. 3) Aacciacam M. aug. act. R. cum
MRBccG. qm r. rell. qu«. cocpit M. cecZit r. acciacum promwnt^n-. M. conf. supra I, 34, 10.
promwnctor. Bcp. Bcp : — uictoriam augusti. cum ap. pr. nau. pr. in (M?) ant. et cleopatram ale-
xandrinorum reginam superauit. demonstrans ipsam cleopatram hostem fuisse augusti. 7) Scae-
nae M. infra ceuas. scene R. qu«s «lii M. oppiparas M. 9) et cop. R. 10) ante ha?jc nefas
M. uelle, more suo pro ielle M. ielle A. rcll. om. 12) est om. MR2. IG) ii existima.ti sunt r.
hii 2. hi M. rell. ii. 19) secunchm vafh. sed codd. et r. — u-£pp. s. liyp. om. rvafh. 20)
Ment. lymf. M. 21) uinum mareotico. Dicitur ergo Ipnf. ment. M. rell. mareotic^m. Mar.
pal. e. d. aegjp^i unde uin. mareoticzHW dici^Mr. Btp. mareoticum dr. Ergo R. Cum hoc cod.
distinxeram post dicitur , id quod recte etiam Q fecit , qui , ut libri nondum dicti, scripsit :
dicit. accipe MR2G. edd. accipi. 23) Hem. M in lemm., h«emoni«e et hemone in scholio.
Hrtem. R in lemm. , /jemonia ct emone in scholio. Aem. 2,rv. Haem. afh. aemo monte 2-
— Thracia fli. rell. om. Haem.~] Tracia viocatur /«emonia ab alto monte hemotie niue semper
habundante Bcp.
HAUTHAL, ACR. ET rOKPU. 10
146 ACR. ET PORPH. COMM.
daret ut catenis f. m. Fatale monstrum ait a fato sibi seruatum, aut
detestabile, aut dictum hoc accipiamus, quasi decreto fatomm nobis ob-
jectimi.
22. 23. nec mul. exp. ensem. Xon tamquam ense perierit Cleopatra,
3 sed sicrnificat, eam tam praestantem animi fuisse, ut ensem quoque nou
timuerit.
23. 24. nec latenlis cJasse citare parauit oras. Hoc est: nec fugit in
latentis i. e. intimas Aegypti regiones, ut uires inde repararet.
2C). 27. fortis et asp. tr. serpentes. Hoc ideo dicitur, quia serpentem
10 sibi adposuit, cuius morsu periit.
29. deliberata morte ferocior. s. l. Deliberata, utrum pro cogitata posi-
tum est, an uero de qua plerique deliberant i. e. dubitant, ut sit hoc per-
petuum epitheton mortis? significat autem, in ipsius moitis significatione
constantissimam eam fuisse.
1.: 30. [Liburni. Libumi gens Dlvrici ferox ad moriendum paratissima.]
30. scil. inuidens pr. d. s. n. h. m. tr. Inuidens scilicet Augusto, ne
captiuitas sua illi gloriosiorem honestioremque triimiphum faceret ornatu.
Nam et Titus Liuius refeit: iUam cum de industria ab Augusto in captiui-
tate indulgentius tractaretur, identidem dicere solitam fuisse: oij bf/iaapeusoaai,
20 td est, non triumphabor ab alio.
cae:\iex I, 38.
ACRON.
25 1. Persicos odi p. app.. Puerum suum adloquitur et elegantem mini-
strum, quem sibi mediocria iubet parare, negans ad uoluptatem opus esse
2) au/etn a £ato MG. aut Q. rell. om. et aulem et aut. Unus E praebet ait. quod
recepi. — hoc omn. libri. Q inculc. h»c fat. nob. MR2, nob. fat. rrafh. obi. omn. libri.
Bs : i. fato sibi reseruatam deopatram aut detestabilem decreto fetomm nobis obiectam. 5)
eam pr. animo 2. 7) latentM codd. bis, latente^ edd. 8) indere pararet M. reparet R. ae-
gipti M. 10) oJposuit M et rell. praeter af qui opposuit habent. penV M. 11) Lemma ex
M adposui. itcm Lyhurm] Lvbumi. Rell. non repetunt lemma. Totum schoL quod omnes libri
tucntur, ueterem continet errorem, de quo iam diximus ad Acronem. Hoc tamen certum nobis
est, scbol. non ad Porph. pertinere, qui naues ciun gente uix confuderit. Hinc supersedendum
est coniecturis ut ad mare siue ad inaria tum paratissLma , ad maritimum bellum />«-itissima
etc. 11) cogitata MAR2. rell. cofjnita. 15) illyrici fe. MR2 (iUtr. R2), ferox illyrici rva.
fer. Illym fh. — paratiss. MR,r. promt. 2. npparatiss. v (apar.) afh. u. .3. Li&ius M. 19.
iJemtidem. — captiuito/eni MR. — gr. uerba in omn. fere libris in R lacuna. u. Plutarch.
jVjiton. 24.
ACROX. Odu XXXYIII. Ad puerum suum. R (Acr.). Prosphonetice pro simplici ap-
paratu conuiuii R (Hor.) ut B'iEH. y addit suum ex antec. inscr. Prosph. ad puerum mini-
trum suum b. 25) et om. R el/g. A. aelig. b.
IN CARM. I, 38. 147
magnifico apparatu et opimo. Persac autcm ob nimias diuitias in sump-
tuosissimis dclitiis deo-ere dicuntur.
2. phihjra. [a'fuXXo?? graece axi'favo?/' dicitur; hic crgo] coronam
de [philyra?] factam posuit, quia ipsae et pretiosiores sunt.
3. mitte sectari. Vctat puerum rosas, quae iam peracto ucre inucniri 5
solcnt, studiosc quaerere.
4. sera. Tarda, ut {Vercj. G. IV, 138): Aestatem increpilans seram.
Scras cnim tardiores dixit.
5. simplici. Singulari, cui nihil aliud adiungatur.
6. Sedulus studiosus, offtciosus. negue te m. ded. Id est, tamctsi JO
myrto praeter rosam uteris, non te dedecet, quasi non facict [tc] gratiae
minoris.
7. 8. sub arta uite hib. Sub humili.
EXPLICIT LIBER CARMINUM PPJMVS. A.
1) opzmo YbRl,Crva. opCnno A2,mfli. ct opimo om. Bcp (Porph.). mediocm -(h.
mediociewi 2. — Perses yb. 2) delic. yb.r. sumpt. deg. dic. del. cii.s y- 3) phillira
lillos A. phill/ra ph/llos R. ph^/lira ph»/lon rv. p%?2ra B'.pE et alii. p%?//ra. phillos y. Scho-
lion difficillimiun et male deprauatum. phylira] mmen pueri! b: \)hijlUTa] o, ac si uoca-
tiuus esset, addidit autem haec quae ad coronae u. pertinent: quae in conuiuiis adhibe-
bantur. abJat. i. e. ablatiuus. Manifestura est, monachum folium atque folia sua coronis
adnexuisse. Cum non de philyra sermo sit sed de coronis philyra factis, legendum esse censeo
ot''f'j?.Xoc graece GTE'.pavos secundum Xenarch. ap. Athen. XV, 25: <Pt/.'jpas zi/t YJ.rj o
-ai; o('^'j/.Aov a-i^jja-fj-/ aacpr/.Et[A£vo-/. Xam philyra '^'j/./.ov siue phyllon (a) aut phy-
lon (m) graece folium dicitur (fh) plane absurdum est. philos significat folium 2. <lU/.'jpa graece
tilia dicitur, quod Quidam temptauit atque corona-m de tiliis factam , pror.sus aliena sunt, quia
non de arboribus agitur sed de coronis, de hracteis philyrae (Plin. H. N. XXIV, 11) quae ope-
rosius factae erant, ut idem Plin. XXI, 3 ait: tenuibus, instar philyrae, laminis aureis et ar-
genteis adiecit tenuiores alias bracteas, quae pendulae essent. et XVI, 14: tenuissimae tiliarum
philyrae, coronarum lemniscis celebres, antiquonim honore. Totam priorem scholii parteni eicere
cum b et propter auctoritatem librorum et propter explicationis naturam alii mecum dissuade-
bunt. de foliis libri omnes. Bene iam monuerat C : Aliud autem ccu/Aov 1. folium, aliud philyra
i. corfex tiliae arboris. et : we.me philyra. fioribus : tales enim conuiuiis adhibebantur operosius
factae. nexae. floribus b. hi«c ergo R. 4) et Ay. ipse A. ips/s r. 5) puero R. puerum suum
1. 8) Sera] seras tardiores dia;it AyRr {dicit). loc. Verg. om. Ay, totam gl. b. ser. tard. dixit om.
edd. B'y : Saera i. tarde nata utpote ultima parte ueris. 9) aut nihil 2. — adiungatur A2,r.
rell. adiung^tur. cui nihil additum est: neque mixta est aliorum colorum tloribus aut herbis. C.
— Id est om. 2. Glossas ac sedulus stud. oSit habent AyC. rell. om. 11) non te decet •(.
quasi libri omnes. Q quia. te om. A-'2r, 13) gl. om. bR2,r. Sub humili uitae. hinc sub humi-
iito^e l,v. Y et rell. sub humili. az-fa Ay,v. rell. arcta, Glossae ex •(: u. 1. persicos. regales.
regaleis C. apparatus. delicias C. 2. displicent. mihi scilicet •[. sub mihi C. 3. mitte s. omitte
Y- i. dimlite inquirere B'j. s. et ^'"■omitte uel omitte b. 5. nihil. s. amplius yC. 8. hihentem s.
decet mii-tus. b et C : Simplici. Sufficit inquid m/rtea corona et tibi ministranti miM sedenti
sub umbraculo uitis. mirto autem coronabantur antiqui in conuiuiis. quippe et flexibilis est et
ueneri consecrat«. C: hoc est, suff. myrt. co. et t. minis«;'o et m. — myrto — quippe quae et
&eKilis etc.
10*
148 ACR. ET PORPIT. C0:MM.
PORPHlTilON.
1. Pcrsicos odi p. app. Ad puerum suuni de hilaritate loquitur, negans
ad uoluptatem opus esse magnifico apparatu. Persae autem reges ob ni-
0 mias diuitias in sumptuosissimis delitiis uitam agere dicuntur.
2. (lispl. ncxac phihjrac cor. PIoc est, displicent coronae operosius
factae.
3. mille s. r. q. l. s. m. Vetat puerum magnopere rosas sibi quaerere,
quae solent iam praeterito ueris tempore ex frigidioribus adfcrri.
10 5. simplici myrto nihil adlabores. Scnsus: Nihil adlabores myrto ad-
plicare. Simplex enim myrtus delectat, nec iu hac re uolo sedulus sis, i.
e., officiosus, ut plus quam myrto coroncris. Ordo est autem: Nihil curo,
id est, hoc non curo ac per hoc nolo.
7. Myrius. Plaulus in Vidularia myrtum et feminino gcnere dixit et
1.") neutro, feminino sic (Prisc. p. 142, 1. Ilertz. 625): per myrtela prosiluit, et
(fragm. 2. p. 441Bothc): haec myrtus Veneris est. Haec myrtus (arborem?)
et haec myrteta locum (Iwcum?) significat.
7. 8. neque me sub arta nite bih. Artam uitem spissam ac per hoc
umbrosam accipe.
EXPLICIT LIBER I. (M.)
PORPmPJONIS GRAMMATICI COMMENTARIORVM IN HORATII CARffiNA LIBER
PRBR^S. FINIT (R).
PORPH. Ode XXXVIIII. Ad piierum suura de mediocritate loquens R. 3) «fZpar. M.
2) maguifico MAR,2 et cdd. magno. 4) filyra M. rell. p/tz7. ct p%/. displ. 7iexae pliilyra cor.
fli. rell. om. nex. pJiil. 8) rhosas rv. iam om. R. ucris om. R. 9) frigo?'2bus afh. roll. fri-
gtcZtoribus. 10) adlab. MR,rv. rell. aU. 11) dclecUmt M. ne R. rell. nec. uolo om. R. 12)
officiosus (oSit. M) MR2G, otiosus r. curiosus afh. Simplex — ofjic. om. v. 13) lioc MG. rell.
id est, non curo. om. R. 16) arta MR. edd. arcta. lu omnibus libris hoc loco extremo ante-
cedens scholion de myrto (myrius — mjrtum ?) collocatum est. Fjrfularia MG. rcU. ,^i</ularia
(rt?u!. v). et fem. ]\LVR2G. rell. etiam. et fera. gen. et gen. neutro dixit R. e myrteta G. couf.
Prisc. locum afh. rell. nomen. De genere masc. non sermo est. Cato R. R. 8 et 133, neque
de baca arboris. Extrema scholii pars non sana est. Vide num legi possit: haec myrtus arho-
rem et haec myrtcta lucum significat.
Finis primi uoluminis (2).
COMMENTARII
IN CARMINVM LIBR.VM SECVNDVM.
CARMINVM LIB. II, 1.
ACRON.
Molum ex Met. Ad Aslnium Pollionem scripsit consiilarem [uirum],
rhetoricae et poeticae [disciplinae] peritum, scribendarum tragoediarum
etiam studio ductum, ut, qui belli ciuilis historiam inter Pompeium et Cae-
sarem gesti scribere coeperit, sciret rem se inchoasse periculosam, et in
ipsa admonitione bellorum ciuilium calamitatem refert a Lentuli et Mae- ^
celli consulatu coeptam, quam ahius repetit i. e. a Marcello Celere et
Afranio consulibus.
ex Metello. Ideo quia Syllae fuit collega.
ciuicum. Pro ciuile sicut hosticum pro hostile ueteres dixerunt.
2. heUique causas. Eo quod Caesari negatus triumphus belhmi fecerit. ^O
3. ludumq. fort. Quae hidibrio habet res humanas.
ACRON. INCIPIT LIBER SECUNDUS. (A). LIBER SECUNDUS INCIPIT. Ode
XXXVIIII. Ad asiniiim Pollioncm R. Liber secundus. 2. LIB. SCDS. Ad asinium Pollionem
consularem uirum pracraatice tetracolos ib (pra^/m.). 1) Posui scrijjsit cum ed. princ. r. rell.
scri&/;, ort. ex scriJsit. Porph. scripta est. — uirum om. AyR^^r. schol. om. b. 2) discip.
om. AyR2,C. peritum disc. r. ct dustio 2, sic pro: et studio. 3) doctum omn. libri. atudiosum
C. Scripsi d;<ctum. olim ex ipso Hor. (Satt. II , 3 , 105) studio deditum petiueram, c[uod Q
recepit. zot qui AGR12G,rmva. et quod fh. et quoniam C. — belli ciu. A-^R2,r. rell. ciu. belli.
belli Tragoediam C. gesti scribere om. admonet ut sciret C. scire se rem R2. scire rem se r.
scirei rem , om. se mva. relL scire^ rem se. sdat Q propter ?,cx\bit. 4) ceper«< 1. coeperit G,
mva. cep2< y- ceperai r. rell. cocperrt^. 5) perwzcwsam 2. rell. periculosam. incohasse r , ut,
auctorc Seru. ad G. III, 223, 'miiores' et scribebant et dicebant. Vide Wagner. p. 440. Inter
editores Hor. unus Fea ad Carm. I, 14, 15 inco/iare recepit. uett. codd. iam inc/joare habent,
y: incoare (2 m.). — periculosam. In fh, om. et. periculosam. Et r. amon. A. et ipsa, om.
in, amm. y. amm. r. rell. adm. G) meielli cons. 2. 7) celerj r. a franio R,r. a iannio 2.
cons. om. fli. 8) Sj/llae omn. libri , gr. scriptura, uide Satt. I, 2, 64. Ang. Mai. Cic. or.
pro P. S?/lla III et p. 125. Cellar. orthogr. 1724. p. 7. 9) ut host. R. ueteres om. ybR^r.
Ciuicum autem pro ciuili. ueteres etiim sicut ciuicum pro Q.\mli ita h. p. hostiZ» dix. A.
150 ACR. ET PORPII. COMM.
3. 4. granisq. pr. am. Quia nec perpetuae fuerant et rei publicae
graues, ut Lucan. (I, 98): Temporis Augusli mansit concordia discors Pax-
que fuit non sponte ducem. Crassus enini amicitiarum foeclus ad tempus
tenebat, quo mortuo Antonius, Augustus et Lepidus facto Pompcio impe-
5 ratore conlisi sunt. Graues autem pernitiosas aut infidas.
5. arma Nondum cxp. unct. cr. Id est, de quibus nondum Joti cruores
sint, II quo uelut ex])ientur delicto. Vult ergo intellegi, adhuc in manibus
essc arma ciuilia, nec, sicut solebant, (transacto?) bello, uncta (i.?) reposita.
[6. periculosae. Periculum inferentis.]
10 laleae. In militia igitur alea ludebatur ne exercitus otio torperet.
Quod autem periclosae addidit, fraudem et liuorem ludo illo prodeuntem
respexit].
8. cineri doloso. AXXrj70[>i/.aJ? dicit sicut ignem cinere opcrtum, ita
adhuc odia bclli ciuilis sub specie pacis latere nec tutum esse per historiae
l.j ueritatem ofFendi animus eorum qui [ea] gesserunt.
9. paulum s. m. tr. d. th. Vt deposito tragico stilo Pollio cautius coejjta
describeret; uno enim tempore et tragoediam et historiam scribebat; id
est, non cantctur in theatris edita a te tragoedia, dum occuparis historia
actus publicos referendo.
20 12. Cecropia rep. cet. Atheniensi. Thespis enim apud Athenas primus
tragoediam frequentius dixit usu cothurnorum, ut Verg. Bucol. III, 86 : Solo
Sophocleo tua carmina digna cothurno.
1) f/raulsque AyBcs etc. grau/squo b. iii llor. grauesquc in schol. 5) cowlisi A. Grau/s r. snit
Ay et edd. oiiines. swnt bR2C. 7) uelut AyR21,rmva. quo dehito uelufe' fli. expioitur l,m. rell.
exp/a/'entur. exp. de luto b. exp. de?Mto yC. delict« Q. rell. delicto. Schol. esse insanum patet
ex uariis teniptaminibus. quo pro qua re dicere Acron hic non uoluit. C: de q. — cruores
s«nt , quo cruore uelut exp/«7'entur debtto. Quid? QuiV Ipsi Romani scilicet. Eadem in
Porph. est sententiae simplicis peruersitas. Scribi possit , arma iioce lemmati adiuncta: Id est
d. q. n. loti cruores i. ipsi expiati a cruore sint , quo uelut delicto expientur. 8) Haqc scholii
pars nou magis sana est. Verba sicut soles aut a loco nostro aliena sunt , nisi transacto ex
Porph. transsumpseris. Melius est solabat, absolute dictum ut in Cic. et Ter. , quam sole6a«<
factum ex soXent in Porphyrione. soXahat Ay (ue sicut sol.) b (solebat ««'cta bello rep.) , fii.
sole6a«< RlG,rmva. Asc. iam posuit: sicut solebant per acto b. u rep. Post ^mcta intcrpoiie id
est. Et reposita ex Porph. reponewrfa natum est. 9) pericolosae uet. Rern. K. periculo^sae
E. schol. om. Ab. 10) schol. om. A. 11) Quid — respexit om. AC et hac autoritate hoc in-
eptura schol. missum est. Quia autcm •/. quia peric. 2. rell. quod autem. addidit ybR2rm. ad-
Ciit vafli. C: peric. op. aloe. id est, res bcllicas expouis quac sunt plenae periculo : a?eo?w autem,
qui ludus i^roprie tabularum est, pro belli periculoso labore ut terent. etc. y et C insuper ha-
bent : ut ( ): cotjit alea belU. 13) dicit AyRl^G^r. dixit mvafli. schol. om. b. opprimi 2.
rell. operlum. 15) uer. cum offendi»«M5 lG,mva. uer. /iOrwM A^Rr et r. uer. cum offendere< &mi-
cos qui gesserant r. arnicos G,niva. Ifi) ca^jtus Rl. caut/w 2. rell. ca?///us. tra/co "/b, ut sae-
pius uett. codd. Ambr. Fran. et Mon. li^') «edita 2,mv. <r«dita r. rell. edita. cdita a te in th.
trag. A. 21) tragoedia* egit C. co^urn. AybKl^m, ut omu. ferc uett. codd. Iloratii et uet.
Bern. K. afh. iragediam scripsit, om. rell. ad h. sch. 22) sof. A. Me?'su cot. b.
IN CARM. 11, 1. 151
13. praesidinm. Fuit cnini ct causidicus Pollio ct dcfcnsioncm rcis
frcqucntcr inpcndit
14. et consulenti. IIoc cst: ct curiae das cxjDCtcnti a te consilium.
15. cui hiur. nct. /lon. Laurum liic pro uictoria posuit — Solonas
cnini Pollio Dalmatarum ccperat ciuitatem, undc et filium suum eo quod 5
natus ibi [est quando ibi] crat, Salominum appcllauit — , quamuis laurus
et poetae conueniat, nam et carmina faciebat. Verr/. (B. VIII, 10): Pollio
et ipse facit noua carmina.
17. iam nunc minaci. Laus relatoris tamquam liaec ipsa, quae scri-
berct, ita commentaret, ut se auditor crederet intcresse, [Verg. (B. VI, 62): lu
Tum Phaetontiadas nmsco circumdat amarae Corticis.~\
19. fugaces. Aut ueloces aut splendorem pauesccntes armoruni.
20. equilumq. uultus. Vt ctiam homincs terrerct fulgor exercitus.
21. audire m. i. uideor d. [Videtur mihi ut audiam] aut ipsos con-
cionantes duccs aut referentcm de ducibus Pollioncm. i5
22. non tndecoro puluere. Glorioso puluere bellico.
Sordidos. sordentcs.
24. atrocem. Constantem. Porcius cnim Cato apud Vticam elegit
potius interire quara (ut) in hostium potestatem ueniret.
2) i«p. A. 3) id est 2. ct ciir. G. Hoc est curia das exp. Ay.r. expectonti r. rell. cur. expe-
tenti a te cons. 4) Ciwi laur. 1. hic oinn. libri. oni. Q. 5) dalmatzaram (dalmac. b) AybRl,rniv.
ma/rtrum 2 (G?) Cafii. Sic cum Ascensio scripsi , cum Dalmat/a pluralem uon liabeat. Scrip-
tura Delm. neque in codd. Aa: nequc in uet. Mon. Povph. est. Delm. y iu Hor., ut uet. 13ern.
K. lis quae Orell. adtulit ad ed. Hor., in inscriptt. n. 584, in auall. epigr. 46 atc[ue in anall.
Hor. p. 13 adde DEL. i. e. coh. I Delmatarum apud Heuzeu. in Jahrbb. des V. von Alterthfr.
im Rheinlande XIH p. 87. Mar. Arv. 159. Mur. 812, 8. 455, 1. Fabr. 232. 610. Maff. M. V.
446, 4. Card. XII. Grut. 114, 1. 298, 8. 387, 4. 529, 8. 574, 5. Donat. 234, 1. Furlau. ant.
lap. p. 1. Vel. Loug. P. p. 2233. — Pollio cep. fli. rell. pollio dalm. — caep. ciu. A,r.
coep. ciu. V. cep. ciu. ybRl^m. rell. ciu. cep. suimi Jil. m. siiuni om. y. 6) natus ibi erat AR
b (in erat) 12,va. natus sibi erat r. natus est, omu. ibi, y. natus ibi es<, quando ibi erat mfh.
7) quamuis laur. et po. conueni«< 2. quamu. et laur. po. conueniat y. quamu. et laur. pro con-
uen/are^ r. quamu. laur. et po. conuenzwwi b. quamu. laur. et po. conuemV fh. cui laur. ^it po.
conuew/^ mva. cui laur. ut po. couuen/a^ RIG. 8) ralat/ow/s r. 9) ipsa om. A. 10) Loc.
Very;. om. Ay,v. schol. om. b. C: — Sensus est : cum tu, iuquit, desctibis sonitus tubarum
resonantium iu proelio, uidetur mihi souus ille potius audiri quam describi. Solent enim nobi-
les poetae ita res gestas describendo exprimere, ut agi potius uideantur quam narrari. Virg. etc.
13) Hic sensus perbonus redditur emendatione simplici mea pro ita commencZaret , quod omn.
libri tuentur: ita coramen^aret. Commentare enini est id quod imaginem conscribere in Stat.
Silu. III, 11, 117. conf. Paut. Pseud. I, 5, 132. Nimis bene ora commentaui i. stylo ulmeo
siuc baculo iocose dicit Plaut. Men. V, 7,36, et sollemni uerbo Cic. Brut. 88: ut sua, com-
mentata et scripta, meminisset. Q : 'fort. scr. enarraret, sed ne sic quidem omnia sana uideutur.'
Imo non narran' (enarrare est potius explicare, interpretari) ex Comm. Cruquii petendum erat
sed ut agi uidentar i. acta , gesta siue actus publ. conscribere , uostrum schildern , darstelleu.
14) Videtur mihi ut audiam yR12,rmva. quod aud. fh om. A. 16) bell. pulu. R. Scholia ad u.
17 — 24 om. b. 17) lemmata ad Ay disposui. 19) uenire^ Ayl2. edd. ueuire transsumptum ex Porph.
152 ACR. ET PORPH. COMM.
25. Jitno cl d. Ordo est: Juuo et qiiisquis deorum amicior Afris im-
potens cesserat, inulta tellure rettulit infcrias Jugurthae. Nepotes uktoriim,
scilicet Ilomanorum, qui Carthaginem uicerant.
et deorum quisquis amicior. Tamquam ciuilia bella, quae postea
.'■) o-esta sunt in Africa ad uindictam Afris, id est, Africac superatae, Juno-
nis ira ucl deorum fecerit commoueri.
28. Rctl. inferias Jugurthae. Hannibalem intellegi uohiit in commemo-
ratione Jugurthae, aut certe, quia in Africa temporc belli ciuilis multi
Pompeiani occisi sunt.
10 29. quis n. L s. p. [Quis non] Romanorum sanguine uel sepulcris
[camiius] repletus? Lucan. (V, '2^&) : totoque exercitus orbe Te uincente perit.
31. auditumq. M. Pro cladis magnitudinc dicit bella ciuilia etiam Per-
sisaudita; ut Verg. (A. VII, 523 — 26): quihus actus uterque Europae alque
Asiae fatis occurrerit orbis Audiit, et si quem tellus extrema refusoSuhmouet Oceano.
\o 32. Ilesperiae son. ruinae. ut est ( ): quae rcgio in terris
nostri non plena laboris.
33. qui gurges. [TaTtst^vcooic est;] gurgitem [enim] pro mari, dixit, ut
Yerg. (A. I, 118): Apparent rari nantes in gurgite uasto.
34. quod mare Dauniae. Apuliac a Dauno; sed per Apuliam omnis
20 Italia accipienda est, in qua sanguis fusus est Romanorum; uel quia per
Adriaticura mare de Brundisio Caesar profectus est Pompeium sequens,
ut Lucan. (V, 374): Brundistum decimis iuhet hanc attingere castris.
1) Ordo — uicerant oni. A. scil. — uicerant oni. h. 1. yb. qui Carth. uiceraut
om. C. iuno ud '(. de. qu. 1. b. cess. imp. 1. 2) tell. reddidit r. inf. Ing. fbRl,Crva. —
subaudi A2. sub r. 3) un^evuni 2. Verba Nepotes — uicerant in •/ nou. schol. faciunt. uicto-
ruvi] Rom. ((. Carth. u. C. cariag. -^. 5) in africam R. Afris R2. addidi id est. 7) Sub
lugurtha Annib. quoque int. uol. et onineis Afros, quia — caesi sunt C. 8) qu/rt omn. libri.
Q. temere inculc. qui (multi Pompeiaui?). quia in afr. multi po. bell. ciu. oc. sunt AR12.
quia mu. in afr. po. temp. be. ciu. oc. suut y. quia in afr. temp. be. ciu. (ciu. be. va) mu.
Po. oc. sunt mvafli. Ad sensum conf. Lucan. IV, 788 : Excitet inuisas dirae Kartaf/inis umhras
inferiis Fortuna nouis, ferat iste cruentus Hannihal et roeni tani dira piacida Manes. 2 : i. e. ille
deus qui impotens tunc retullit i. dedit nepotes s. romanorum inferias i, piacula iugurthac.
qui apher (scribit aphncA. aphvis etc.) fuit. 10) Quis nou om. Ay. 11) campus om . A-fRjr.
lestatur repl. r. Quis campus rom. sang. uel sep. non est rep. 2. uel cadaueribus camp. repl. C.
Ad u. 31 y: s. quis campus nun testatur. 12) medis aud. 2. Persis et Medis aud. C. 13) ut
AYbll2,r. quibus a. u. om. AybRljr. si qu« 2. audirt< — extr. secuti suJ)\x^o remou. b. refu^so 1.
14) Su6m. A. rell. summonei. 15) schol. ex Ay. rell. om. 17) Qui omn. fere eodd. Quis Bern.
B. et Par. P (s erasa), mafh. QuotZ R (Acr.). TaTr. est fli. om. om. Ay2,r. Tapinosis est Rl,
mva. qiuie pars tluminis, gurges per Ta—civuiaiv aliquando ponitur pro mari. Virg. C. schol. om.
b. enim om. AyR^^r. dixit AyR^^r. rell. posuit. 19) h, daunjo R. 20) fusus est rom. A7R.
c^usus (2) est rom. r. rell. rom. fu. est. 21) Brund/sio Ayb , uetus seriptura in omn. fere
uett. codd. recc. ad Brund«s. Ijroudtts. 1. Vet. Mon. ad Porjih. habet brondesium. in arg. ad
Serni. I, 5, 105. bruudesium MAR iu Porpli. ad Kiiist. 1, 17, 52. brond/.sum R Epist. I, 18,
20, ubi M brundjsium in lemm. et in scholio habet sibi incoustans. 22) ut Ay. — Brun-
d/sium Ayb. decinitts 7. decias R. divimi cub. 2. ut ■ — Ay.
IN CARM. II, 1. 153
35. Non decoJor. cuedes. A proprio colore mutaucrc, ut Lucan. (IT,
713) : tum primum ruhuit ciuili san^juine Nereus.
36. quae caret ora. Pars rcgionis aut terrae.
37. sed ne rcliclis Musa proc. iocis. Id est: ne, cum lyrico carmini
aptiorcs sint ioci, improbc facias, Musa, si lugubria misccas. Ordo est: 5
Sed tu, Musa procax, nc, rclictis iocis, rctractes munera ncniac Ceac:
quaere mecum sub Dionaeo antro modos leuiore plectro.
neneae. Nenia carraen lugubre quod mortuis diccbatur, quod nunc
gracce s7:iy.7)OEiov [i-itc//iiov] appcllatur, quod Simonidcs 'graecus poeta
lyricus primus instituit a Cca insula oriundus: undc et Ceae neniae posuit, 10
de qua Verg. (G. I, 14): cui pinf/uia Ceae. [ct Ouid. (Hcr. XX, 221):
CingUur Aegaeo insula Cea mari].
37. procax. Pctulans.
reliclis i. Pelicto carmine lyrico.
39. dionaeo s. a. Sub Nysa. Parnasus mons Boeotiac biceps i. e bina 15
iuga habens, quorum alterum uocabatur Cirra Phoebo sacratum, alterum
Nysa Libero; sub illo qui studebant, iu tutela erant Apollinis, sub hoc in
tutela Bacchi.
40. modos. carmina.
2) sang. idhis 2.— ora rcgio 2. tcrrae (ennimis C. 4) iocis, loiigiore scilicet lit. Saxonica, non
?ocis habet uet. Bern. K. 5) ioci sint A,rva. iobi snnt E. — Ordo — plectro om. A. iaciet '[2. rell.
faciat — misceat. facias — misceas CQ, male, nam id est sine sensus est sententiam refernnt. aliter
res se habet, ubi ordo est dicitnr, ubi niliil mntandum est, nihil addendnm. Sic post procax in 2, r
peiulans u.ox inopportu?iam sedem habet, qnippe ad gl. pertinens. 6) Ceae Ayb c«eae edd. quere yb.
uen. codd. et nv. naen afli. e/j/«'taph b. ep;Y/taph. mv. epitaphion edd. ir.izd-^io'/ fli. At uero.
hoc uocabulum hoc sensu non est graecum nomen substantiuum, \j.e/Jjc, £7iiTa',&tov cantns Ingu-
bris est , ^vtoccptov nestimentum Ingubre , £-t-:c<'f lov sc. d7:tYpO([j.[j.a non erat carmen fvmebre.
Quintiliano VIII, 2, 8 'carmen funebre proprie uenia est' et Festus s. u. exponit, quid nenia
sit et cur et quomodo ad tibiam scil., cantabatur. Cicero autem Leg. II, 24 dicit: — 'can-
tus ad tibicinem — , cni nomen neniae, quo uocahulo etiam Graecis cantus lugiihres nominabaniur.''
Num Acrouis aetate, quae non plane certa est, epitaphium hac potestate Graecis dictum fuerit
carmen, ignoramus. Quamobrem Opfjvou? Porphyrioui atque Ausonio relinquens, cum Comm.
Cruquii, qui £-t7.rjOta habet, dTttxfjOcta posui , quorum latina scriptura epicedion etexStatio et
et ex Seruio ad Verg. E. V, 14 nota est. 9) Sym. b,rv. 10) Oriunc^o Ayb. De hac u. conf.
supra I, 27, 10 Acr. cod. A. 11) Loc. Ouidii om. AybRjr. 13) hanc gl. Iiab. Ay et fh, rell.
om. Cum u. mari exeunt mva ad h. o., cum u. Ceae bR12,r, cum u. petulans Ay. Fabric. (fh)
gl. ad relictis ac longius scliol. ad Dionaeij anlro adposuit. Glossae ex y: uib. aleae. ut (Liu.
XXXVII, 36): cogit aJea belli. conf. C. 9. seuerae. tristis conf. C. 10- desit. absit conf. C.
ubi. postquara conf. C. puhlicas. uulgares. C : ciuilia digesseris. 12. repeies. reportabis. 19.
fiilgor. splendor. 23. sub acta. a cesare scilicet. 26. impoiens. quasi non potens. C: snpple
existens. 36. ora finis aut termiiius. 37. 7ieniae, inutilis uanae. 39. dioneo. uenereo. 40. mo-
dfls. carmina y et A. C : Lyricos, carmina Lyrica. leuiore. faciliore stalo yC (stylo).
154 ACR. ET PORPH. COMM.
PORPHYRION.
Motum ex 1}I. c. c. I. Ilaec ode ad Asinium Pollionem consulem
uirum et triumphalem scripta est, qua hortatur eura, ut, omisso tragoe-
diarum scribendarum studio, inchoatum historiae opus consummet ac deinde
.') iv ~y.rjtv/[i'y.'3Zi (i. e. in translatione) bellorum ciuilium calamitatem referat.
1. Molum cx M. c. c. Pollio historiam ])elli ciuilis a Lentuli et Ma-
merci consulatu coepti altius repctit, id est, a Metello Celere et L. Afranio
consulibus. Adtcnde autem, non ciuile sed ciuicum dixisse antiqua figura;
illi enim cimca el hostica deinde ciuilia ut hoslilia dicebant. Denomina-
10 tiones autera hae ferc liberae sunt apud doctos. Et motum pro bello
posuit.
3. lud. forl. Hoc est, quae res huraanas ludibrio habet.
4. 5. el arma No. expiatis nncta cruoribus. Id est, de quibus nondum
loti cruores sint i. expiati. Ergo intellegi vult paene adhuc in manibus
1.) esse arma ciuilia. Solent autem ungi arma, cum post bellum transactum
reponenda sunt. Ordo ergo est: nondum exjjiatis cruoribus [hasta arma].
6 — 8. peric. pl. o. a. t. e. i. p. ignes s. c. d. AXX-/iYopi-/.aj?. Ait, adhuc
odia belli ciuilis sub specie pacis latere et ostendit, nec tutum esse haec
scribere.
20 9. pauhim s. m. tr. d. th. Quoniam, inquid haec scriberc destinasti,
parce tantisper tragico stilo. Seueram autem tragoediam nierito dicit, quod
tristia fere sint argumenta tragoediarura.
10. mox ubi piibl. res ordinaris. Hoc est, ubi historiara, quae publicas
res continet, ordinaris, id est, descripseris.
PORPII. INCIPIT LIBEIl II. Ad asiiiium pollionem. (M). SEGUNDUS INCIPIT. (R).
Liber seciindus 2. 2) hac M,r. 4) scribendarum (Acr.) omn. libri. om. Q. inc/«oatum M etc.
Aopus M. rcll. uett. codd. Hor. opus. 5) (Ze/nde MA2. rell. ^jeraide inpar et basi M: imparca;
basi 2. -afiajjafii r. pO[[>a|i!afft v. zoipr/.^jaat a. Ttapsxj^aait , om. iv,fh. — Cal. referat et lemma
scholii subseq. om. rvafh. 7) mamerii (Ilalm.). — coepti MAG,a. cc-pf« R2,r (cum eauda).
coeptis V. eoeptfm fli. 8) arft. M. — ciu. et ho. MR2. r: ciui et lio. 9) ut ho. MR. rell.
et ho. 10) autem om. R. SdioL longius de Pollione u. Auct. ]). G89. Omn. libri : i. de q.
nondura expiatl i. loti cruores sint. Sic recte dici nequit. Cruores enim loti de armis sunt, non
expiati de arniis. Et lauare aliquid de aliqua re rarius dicitur, frequentius : peccatum preci-
bus lauare, uel ab ipso Iloratio: mila uiuo. potest tamen ita dici. Cnntra expiatur quidem
forum a sceleris uestigiis apud Ciceronem ita ut ea dulcantur, nunquam ucro cruores siue sor-
des dc manibus, de armis, dc animis expiantur. Bcc: expiatis i. lotis. i. bella ciuilia tractas et
arma. de quibus armis non sunt loti adluic cruores. Uncta dicit, quia consuetudo est post prae-
lium lauare et ungere arma proptcr rubigincm. uel unctn splendidu. 11) cruoce sint R. In-
clusa ucrba uasta arma suut err. lypogr. in fh jiro uncta arma. om. codd. ct rva. 17) Alle-
goricos ait. Adhuc MRG. allegoricos ait adhuc rv. ait om, fii. allegorica ait adluic 2. allego-
ricos ait autem a. Distinxi ante ait atque interposui et ante ostendit. 18) spetiae M. spe^ie v.
latera (Acr.) ora. MR2G,rva. Fabr. (fh) intcrpos. uec t(/«m M. hoc 2. 20) inquiiZ M. parcae M.
21) qu/a R. 23) hoc eodd. id edd. historiaw q. p, r. c(intine<]\IR2G. historias — contine?«< edd.
24) et ordiu. rv. rell. om. et. cecropeo rv. coiur. MG,rv.
IN CAKM. II, 1. 155
12. grande munus Cecr. r. Cecropio cothnrno, inquit, (lula apud Athc-
nienses primum cst scripta atquc acta tragocdia Tlies[)i inuentore eius
atque actore.
13. insiijne maestis praes. reis. Per quod significat, et fortissime eum causas
reorum in iudiciis defendere et praeterea prudentissima consilia in senatu darc. n
15. cui l. aef. hon. Hoc ideo dicitur, quia Pollio Salona urbc cx Dal-
matis capta triuniphauit.
17. iam nunc ni. m. lam, inquit, uideor uidcre et audire ea quae
historia refert: per quod significat, ui cloquentiae Pollioncm ccrtamen spe-
ciosum in relationc pugnarum inducere. 10
19. fugacis t. eq. Fugacis pro uclocibus accii^e; et in sermone hodieque
fugam pro uclocitate dicimus, cum de cquis loquimnr.
21. audire m. i. u. d. Ambiguum; utrum enim ipsos duces concio-
nantes audire sc dlcat an Pollionem de ducibus narrantem, incertum est.
22. n. i. pulu. sord. Speciose ac decenter dictiun puluere non indecoro 15
sordidos, non quasl pukiere bellico puhieratos.
24. praetr. atr. a. C. M. Porcium Catonem significat, qul utlque
mahiit se interficere imminente Caesare quam in potestatem elus uenire.
25. 26. Juno e. d. q. a. A. Sensus est: Juno et qulcumque alii dli
Carthaginensibus /auerant, uhionem uastatae Africae ex posterls eorum qul 20
eam uastauerint, nunc receperunt. Impolens autem non potens, id est ao6-
vaxo?, sine uirtute intellegendum.
2) Tliespi R, iifli. te.spi v. tliesp/o MG. tesp/o R2. ?esbio r. a^^ctore 2. 4) Jioc sign. 2. 6) .sa-
lowas urbes MR (pulsis sal. urb.) G (5 del.). salon« urbe rvafli. soloue 2. dflhn. omn. libri. 9) lam
inquid md.MUG. iam nunc inquiiuid. 2. iam uid., om. iiiquit, rvafh. D) ^ignat rvafh. — Scripsi cer-
tamen speciosum pro idem otiosum MG. idem ociosum R2. idem occimxa r. quae uerba orani sensu carent
neque uel explicatione u. 'otiosum' per lectorem procul a negotiis non rei publicae sed literis na-
uantem (Cic. Or. 51. Off. I, 21. III, 1) seruari possunt, cum legis: item otiosum — in relatio-
nem p. inducere. Raphael Regius coiruptum locum iam correxit ponens : omnia fere ante (err.
typ. iante) oculos , quam lectionem Asc. et Fabr. rcceperunt, cui adquiescere nolueris, cuni ad
sensum magis quam ad literas codicum quadret. Ad has lite?n, uerbum non militare , aptius
esset, siue aciem i. e. exercitum tota acie instituta dimicantem. Speciosum autem et ad uisum
pertinere et ad audituni constat , unde specfaculo proelii maxime cougruit. ui?» MR2G,r. rell.
ui. tum legendum tibi esset : per quod sifjn. uim eloqucniiae, ponenti pro PoIlio?2em idem ot. PoUio
enim diciiur aciem sjjeciosam in rel. pu. ind. pugnarura. Ducere fugaces r. 11) Fugac/s M. in
lemm. et capite scholii. alterum om. rva. 12) ponimus 2. 13) enim et incertum est om. 2.
Ambiguum iam utrum R. rell. om. iam. Post ambignum codd. et r non distinguunt. va colon,
fh comma habent. concionant«s rvafh. in decoro. Sord. M. non quasi MRG,r. sord. u. = enim
quasi quasi (sic) pulu. v. ind. sordidos : quasi afh(,), om. non. Spec. — indecoro om. r. Q
schol. non intellegens 'corr.' i. inculc. : sordidos. Est enim quasi. 17) utif^^e scripsi cum MR.
rell. uticfle. apud Uticam G. Locus erat notissimus. 19) Sensus est om. 2. (Xii libri omnes.
Q dei. 20) CaYthngmens. M,arva. rell. Carthagin/ens. — uas/atae MAR. rell. uastae. aphr.
rv. recaep. r. 21) uastauer«nt MG. rell. uastauer?<nt. 22) adynaios MG. admatos R. douvctto;
A2. ideift ad incitos r. idem ad uictos v. id enim ad uictos afh. — iut. act. 2.
150 ACR. ET PORPH. COMM.
28. reltuUt inf. Jug. Nunc latius intellegc, i. c, Afris omnibus.
29. qnis n. l. s. c. p. c. Sensus est: Nullus est canipus, qui non se-
pulcris Ronianoruni bclla ciuilia fuisse et sanguinc Romano pinguem fac-
tum sc ostendat.
31. auditumq. M. Hesp. s. r. De superiorc ostendit; sic enim intelle-
o-endum: quis non campus sepulcris testatur inpia proelia sonitumque Hes-
periae ruinae, quem etiam Mcdi audicrunt? Sonitum autcm ruinae Medos
audisse i. c. [su] per orbem transiissc, pcr hyperbolen intellegendum est;
cuius sensus ex subiectis magis inlustratur quod dixerit: qtii gurges aut
J() quae flumitia Jugubris ignara belli? etc.
34. 35. Quod mare Dauniae non decolorauere caedes? Duuniae, a Dauno
rege Apuliae, ac per hoc Italicac ac dcinde Romanae intcllcgcndum.
37. sed ne. r. m. p. i. Ceae r. m. neniae. Nenia lugubre carmen est,
quod in mortuos canitur. Simonides autcm cx Cea insula lyricus poeta
15 Upr^vou? i. e. planctus optime scripsit; inde Ceam neniam appellauit. Scn-
sus est autem; cum lyrico carmini aptiores ioci sint, procaciter egcris, o
Musa, si kigubria potius Dionaeo modulata plectro fueris quam ueneria,
quae leuioribus modulis aptantur.*)
, [39. Dionueo s. a. Venereo, quia Dione dicitur Vcnus a loco,]
20 [40. quaere m. lcuiore pl. Mcditare mecum lyrica carmina. More suo
agens coercet semct ipsum a narratione procliorum, ad lyricam reuertens,
ad quam pcrtinct disputare de amoribus ct lcuibus rcbus.]
1) Re^ulit M. - intcllege MG. intellige AR2. rell. mtellitjit. — id est, afris omnibiis MARG.
icl est, omnil)us apAris 2. i. omnibus, om. afris r. oninibus, oni. idestvnfh. 2) Sensus est MR. rell.
om. Null. cst camp. MR2G. camp. nuU. est rvafh. 3) sepulcr. MG. 4) factum esse ost. fh. facto
se ost. V. factam se ost. R2 (G?) ra. se ost. factum M. 5) ostentW rv. G) i»pia pelia (sic)
M. imp. bella 2. 7) audierunt M. rell. aud/Merunt. ruinae MAR2G. rcll. om. tra.ncilire M.
transilire R2,rvfh. transi/wjsse Q. transisse Asc. scribendum censeo: ^Jer orbem transtVsse. nam
hyperbole non est in eo, quod sonitus ruiuae s«j;er orbem transiluit, sed quod ad Medos usque
transiit. 8) per hj'perbolera 2. erbolen M (sic). per liipcrbole?» R. per liyperbole va. per lioc
hyperbole r. y.ctil' u-E(j|ioAr)v fh. — est MR. rell. om. 9) iwlust. M. 10) Post gurges vafh
om. aut u., pro qua fh lemmatis signum posuerunt. Post belU u. ego addidi el cetern , quia
lemmatis uerba subsequuntur atcjue ideo quod eodem iure etiam u. 36 Quae — nostro addendum
fuisset. 11) Dauniae M2. rell. Daunifj, nialc, cum ipsa Iloratii uerba Dauuia caedes expliceu-
tur, non uero dicatur, quid sit Apulia Daunia siue Dauniorum Apulia. Ex hoc ipso Porph.
scholii palet Dauniae non genitiuum nom. subst. esse sed adicctiuum , ut Carm. IV, 6,27.
Hanc ob rem recte scribatur Italicae cum RL^R. rell. italiae siue Italiae. 12) deincZrte M. int.
est U. 13) nen. codd. et rv, rell. nacn. 14) can/tur MG, cantantur R2. edd. cantatur. simoni-
dwM. Syni. rv. 15) optimae rv. soripsit MAR2G (corr.) rell. (/escripsit. cernam MG. 16) pro-
Cixcxtatem cg. MR. rell. procacifej". acg. v. potius in co MAR rell. dioneo rv. dionaeo 2,afli.
17) poemate R p. (sic) M. rell. plectro. 18) uenerta MG,v. rell. uenerea.
*) Scholia extrema quae post aptantur u. a Dionaeo — rebus inclusa uncis leguntur, om.
MAR2,rva atquc a Fabricio (tli) adiuncta sunt.
IN CAIIM. II, 2. 157
CARMEN II, 2.
ACRON.
1 — 3. Niillus arg. — Crispe Sallusli. Sallustiiim Crispum adloquitur 5
liistoriograplmm , cquitcm liomamim , Augusti amicum , liberalitatcm ct
munificcntiam animi cius describcns.
1. Auarac. Auaris terrae dicuntur, cum id in se recipiunt, quod non
am})liato rcddunt fcnore. Arcjentum abditum pro pccunia abdita in tlicsau-
ris dixit. Sensus autcm hic est: Diuitiarum splcndorcm nullum cssc, nisi 10
honcstc in usu fucrint conuersae, auaris autem recondendo crescit sohi cu-
jiiditas, ut Juv. XIV, 131*): Crcscit amor nimmi quantum ipsa pccunia
crescit. Vnde et hydropi morbo coraparauit hoc uitium, quod nimietate
sitis et potus desiderio: crescente aegritudine iuterius augctur.
2. inimice lamnac. Lamnam pro infabricata ct rudi materia argcuti 15
dixit, quae obscuratur ab auaris celata, et uuh intellcgi, Sanustium non
occuhare diuitias.
3. temperato. Moderato usu; ne crederctur prohibendo auaritiam suadere
luxuriam.
5. uiuet ext. P. aeuo. In perpetuum, ut Vcrg. (A. XII, 235): uiuus- 20
que pcr ora fcrctur. Proculeium equitcm Eomanum laudat, amicum Augusti,
ACRON. A caret inscr. ad Acr. Supra oda est haec : Ad sa?/ustium crispum encomias-
tice tetracolos. Ad crispum sa?ustium prosjihoneHce tetracolos b. Prosphonetice tetracolos sa-
lustio crispo ius lifiertatis extollens y. Dicane ad sa//ustium crispum quod ius libera/jtatis ex-
tollit gracia ER (Hor.) Bcp. XL ode ad Crisp?mm salutium R (Acr.).
5) Argumentum Sallustium — describens in YR12G,rmva postpositum est scholio ad aua-
ris , quod om. Ab et quod incipit in YR12G,mva: auarae enim. enim om. r. auarae autem fh.
6) historiografum A. ystor. b. — liberalitatem 2,ra et C: qua libero/jtatem. laudat et animi
ma^/nificentiam. rell. liber^atem. m?<nificentiani y, magnif. uel muai Im. corr. magnitudinem b.
rell. magnilicentiam. liberalitas et mmiificentia propriae hic et sollemnes sunt uoces. eius
animi 2. 8) Lemma Auaris posui. — id om. r. recipirait codd. et edd. Q 'lewiter corr.' i.
lewiter inculc. incipiant. cum enim non rationem hic exprimit , et aliae sunt terrae, quao non
sunt auarae. sunt autem auarae, quando non ampliato reddunt fenore, quod in se receperant
siue recipiunt. Item Q 'leniter corr.' ampliatewn contra librorum auctoritatem. unus enim tan-
tum r habet auipli09'e , rell. ampl/rtto. conf. Plin. H. N. XVIII, 17: cum quinquagesimo fenore
messes reddit exclitas soli. Prop. III, 1, 22: duplici fenore reddit. simplicior esset sententia:
cum quod in se receperunt, non ctc. fen. Ay. rell. foen. 0) Arg. autem, om. ahditum, Aybl,
rva. autem om. mfh. peccun. b. 11) in wsimi hxQyint AybRI2G,r addit: conuersae. rell. in
usu fuerit. r&AAit 1. reddc^ mv. 12) pecunia cveuit A. et om. b2. 13) hydropi rCfh. ?/drop«
y. idropi R. hydropas A. ?/dropixv' 1. 7(»/drop/ci mva. — nimietate omn. libri, nullus uehementia.
14) intus C. uel uterus va. rell. intenus. potus desiderat — hahetur li. IG) quae ahsconditur
el obscuratur cel. 2. Lammae. lama b. (\ma obsc. b. 18) usu om. R2,C. nec 1. rell. ne. mode-
rato. hoc autem dicit, ne C. ne — luxuriam om. r. 20) id est in R. prolongato. id est, in C.
id est im^enum tuum 'j. unusquis(pie 2. unusque vni. uiuus r. 21) Proc. e7iim R,r.
158 ACR. ET PORPH. COMM.
qui pius sic crga fratrcs suos Scipionem et INIurenain fuit, ut cum spoliatis
bello ciuili i)atrimonium suum ex intcgro diuideret, quod cum eis iam ante
diuiserat.
6. animi pnterni, Quia paternum fratribus inpenderat amorem,
5 7. agct. Ducet per notitiam omnium (hominum).
8. famu superstes. Quod boni facti fama perpetua sit nec pinna eius,
hoc; cst, uolatus ad posteros solui possit. Volare enim famam etiam Ver-
(jilius ponit, ut (A. UI, 121): Vama uolal pulsum regnis cessisse paternis.
9. latius r. a. d. sp. Latius, inquit, regnes cupiditatem uincendo, quam
10 si per uniuersum orbem possesiones extendas.
11. Gadihus i. Gades autem oppidum est iu Hispania a Poenis con-
ditum.
11. uterque Poenus. Aut, quia in parte Africae ponitur quidquid freto
a Gadibus separatur, ideo utrumque Poenum dixit locis diuisum, uel certe
l.j quia Carthago et in Hispania est, quam Spartariam uocant.
\_uterque Poenus. Vterquc, id est, orientalis et occidentalis. Poenus.
Africanus. Vterque autem Poenus, quia Carthago, quae egt in Africa, et
Gades in Hispania a Poenis conditae sunt.]
13. induhjens. Inpendens, ut (A. IX, 163): Indulgent uino et uertunt
1) sic om. 2. murcnam omn. libri mei constanter. ut III, 19, 11, ubi unus Beru. C. in epi-
graplie myvcnum habet, et Satt. I, 5, 38. nmneram lapsum calami adfert Q. mv liabent murenam,
non mamurram. 2) ut cum spoUatl bello ciuili Juissent ex integro patr. suum diu. R. rell. cum
spoUalis. 3) 7ion ex integro r. iam om. 2,r. a?itea rC. boiia sua ex integro aequis partibus cura
eis diuiserit cum quibus etc. C. Q tacite inculc. de integro. ex int. omn. libri. 4) hoc
scliol. Q plano omi.^it. Qm'a '[. qucxZ C. rell. qui. ^«penderat y- impenderei A (inp.) R2,r.
impende?'/< Cmvafh. animum et ani. C. 5) notiti«s AG,a. noticias rv. noticia?» y (?) fh. —
hominum om. ARl2G,rvc. G) pania A-j'. cimf. ad II, 20. 7) \\o\untas r. solui posuit AY,rva.
ut non \iossit solui i. diuidi 2. solu/< possit mfh (typ. err.). — uohire etiam famam b-
etiam uerg. AYR.r. et uerg. lG,a. ut uirg. mv. Virg. etiam fh. 8) ut fama AY,r. — «jaternis
Y. parentis Aih. rell. paterwis. Paternis uerbo addunt l,mva: Idomenea ducens. 9) regnas
in lemm. omnes libri. regnas cup. A^br. rell. regnes, 11) Gaudes 'j. r/adibas iu Hor., gnddi-
bus in scholio. conf. Carmeu II, 6, 1. autem om. R2. opere, om. a Poen., b. 13) aut om. 2.
ideo AYbR,r. ideo quod mv. ideoque afli. Q totum schol. uucis inclusit, uerba eius 'non geniiina,
certe corruptissima' putans atque ad schol. seq. pertiaentia. Minime ; hoc schol. libri tamquam
genuinum tuentur , alterum ex singulis glossis est compositum. Posui lemma uterque Poenus
et jiro aut Gad. scripsi a Gad. reliqua sunt per se clara. Ponitur om. y- quiciquid A. rell.
quicq. 15) spart.an«??i R2. spartaciam mva. spar?/ta?-iam r. spartariam A^bl (G?). recte, non a
Sj)arfa scd a spar</s herbis dicta. conf. Plin. H. N. XI, 8 cum XXXI, 8. Ad loc. diuisum conf.
C: remotis. diuisis. H>) Similes glossae ad h. 1. leguntur iu C , altcra altcri adiuncta pcr ^l/d-
ter. Oninia inclusa uerba om. A. uterque — sunt om. yRI^j™- Id est, oricntalis et occiden-
talis africa 2. orientalis et occidentalis africam<s r, om. i. Id est, orlentis occideni/s et Afri-
nus vafh. uterqne. i. orientis et occ. poenus. africanus y- Altera scholii pars uterque auiem —
cond. sunt ex Porph. prodiit. 19) inp. A. crai/icres 1. Act. rcll. craieras aenos A. ahen. edd.
crat. ae. om. y- >chul. (jni. b.
IN CAPvM. IL 2. 159
carteras aenas. dirns hydr. Jhjdrops siibcutaneus est morbus dc uitlo uesicae
natus cum anhelitu Ibctido et inflatione turgcntc. Est autcm hydropico
propriuni, ut, quanto \A\\B bibit, tanto phis sitiat. Dirus. pcrniciosus.
15. alho. Pallcnti, ut Vers. (Sat. 111, 98): Turgidus liic epulis atque
albo uentre lauatur. DifFusus enini humor omnc inficit corpus. Scnsus 5
crgo cst: Sicut sitis nisi aegritudine uicta non tollitur, ita cupiditas et
auaritia non satiatur, nisi ante animo in sanitatcm continentiac reuocato.
17. redd. Cyri s. Prahaten. Cyrus qui prinuis regnauit in Persidc.
Prahates, rex Persarum, Cyri filius; hic a parentibus destitutus, regno pul-
sus ,[est et] a Braehmanis philosophis Indorum susceptus et educatus est. lo
Postea regno redditus magno iustitiae et continentiae documcnto gessit
imperium. Alii dicunt ei ab Antonio ademptum imperium et pcr Augus-
tum postca restitutum. Vult ergo ostendei-e, non, sicut vidgus putet, bea-
tam uitam regnum aut diuitias facere sed sapientiam.
18. dissidens. Discrcpans uirtus nec habens aliquid cum insipientibus 15
et plebe commune. Ordo est: Virtus beatorum [, id est, sapicntia quae
non est apud plebem,] id cst, dissidens numero plebis eximit Prahatcn
redditum solio Cyri ct dedocet popuhmi uti falsis uocibus regnum et tu-
tum diadema deferens uni et propriara laurum, quisquis [scilicet] spectat
ingcntis aceruos inretorto oculo ; nani quasi ex superiori exponendo hoc dicit. 20
eximit. Eifert.
1) succut. R2. — hydr. uva. hklr. y. yclr. Ab. subcut. AY,rva. succut. R2. sub-
Cff7'«eus 1. — tiisicae y- uessicae R. de uit. ues. iiat. om. 2. 2) hydropicMwi blt. ^hid.)
3) l)ihit YRl,rvm. bibat b. rell. bibert^ 4) hic A^R^ (G?), va. rell. hitic. 5) amor («mor,
cum imiida Epod. XII, 10 ut uet. Ambr. habet) Ab. 6) ergo om. 2. ac si diceret.
Sicut Rl,mva. — ^^elUtur A (Hor. pellit.). rell. foUitur. 7) insnnie/ite 2. 8) Cyrus —
Perside om. b. Cirus A. — praltaicn A'(, ut Bem. K. AC. Parr. Bcp (p/tr a 2 m.) phraa-
ten A in Hor. , fh. phrahaten rva , ut Par. H. Bern. B. Frffharten R in Acr. , rhrahaien in
Porpli. Ilabetur autem hoc uocabulum iu numero eorum, quae in nounuUis codd. cum spir.
asp. exarata apparent : p"ra"ates E in Epistt. I, 12, 27, ut 'oram Angl. 1 (Graeu.). 'ydram
Angl. 2. "iliti*a Harl. 2. profea Suecouat. scit^as P. 'orreo Regin. 'aut pro haut Par. C cy-
t"ara B. tre"icia. raefus. 'edera Bern. C. bacc'abor. pro*ibete. "oratius y ^tc. 8) persirfae A.
Persidff G. 9) a reguo b. et om. A^b^. iragmawis AYl,afh. bragma^/A' b. pi-agmannis G. ^rag-
manis R. pragmenis mv. ab Aragnianis r. philosof. A. bracAmanis Q. poste regno A (postV).
11) regnum et adeptus 2. deductxis mv et R (phil. iteruni susc. et ded.) eductus 1. edocatus b.
rell. educatus. est A^^. rell. om. 12) inperiura om. A. imp. esse 2. 13) omn. libri puta<.
posui putet. conf. utatur ad u. 20. male v: (iion sicut uulg. putat). In y scholio praemissa
sunt liaec: prahaten] Ordo est : prahaten eximit numero beatorum. uirtus dissidens plebi i.
sapientia quae uon est apud plebem. || Sensus est. prahafe qui in regnum Persarum ccmstitutus
est non est iu uumero beatorum sicut uulgus putat. nec enim regnum aut diuitiae beatum fa-
ciunt (Porph.). 15) Ex lemmate nirtus sustuli et post dlscrep. posui cum R2,r. Ordo — dicit
om. A. 16) Verba uueis inclusa om. y hoc loco, quippe non ad Ordinem spectantia. Vide infra
glossas. Eodem iure omisi insertas glossas ex 2 : uocihus i. laudibus. dedocet i. dehortatur.
^ro^viamque laur. 2. uni propr., om. ef, b,r. propriam atque laur. R. 20) ex Rl. et r. superiori
R rell. superiorff. — hic v. Aicat b. 21) effert. oni. y'')!'- eximit. separat Y et C , qui addit segregat.
160 ACE. ET PORPII. COMM.
20. dedocet. Detlocere cupit [desuescit] aut dissuadere populo bea-
tum dicere eum, qui diuitiis utatur, aut certe loqui falsum propter hoc,
quod factione eiectus Prahates regno sit.
22. propriamq. kmrum. [Lauriim'] pro laurea, hoc est, speciali gloria,
f) quae non uirtuti exercitus sed prudenti(s) continentiae debetur, perpetua.
19. inretorlo. In reflexo (i. non reflexo?) a iustitia uel a continentia
ocnlo ad cupiditatem.
PORPHYRION.
10 Nullus a. c. e. a. Hac ode Sanustimii Crispum adloquitur, equitera
Romanum, Augusti amicum, qua liberalitatem et munificentiam animi eius
describit, [Iste Salhistius historiographus fuit, contemporaneus Vergilii
et Ciceronis; huius uxor Salhistio nupsit, unde Quidam dixit, quos ascen-
derit per gradus eloquentiae, primum nupta Ciceroni eloquentissimo, pos-
J5 tea Salhistio nihih) minus perito.] Argentum autem abditum pro pecunia
recondita in thesauris dixit, et est sensus: diuitiarum splendor nulhis est,
nisi honesta ratione feriunt in usu.
2. inim lamnae. Lamnam pro rudi et infabricata materia dixit; per
quod significat, Salhistium non libenter habere absconditas et sine usu
20 diuitias.
1) desuescit onin. libri. clesue/«cit quocl Q cuni C substituit, non tutius est quam de-
sucscit. Illud apud Tertull. de Pallio 4, hoc apud Non. 2, 199 occurrit. 2) aut om. b. dedoc.
cup. i. e. dissuadere pop. 2. popu?«M omn. fere libri. scripsi popuZo (Porph.) oum ARG (corr.)
et (aut desuadere popu?o) r. dissuarfere Ay. — utttur AybRr, r. rell. utatur. couf. u. 17 \mtet.
3) pro hoc AbY (rasura). rell. proj)ter. p»'0&ates recor/noscit b. et phrahates signo sit r. 4) lau-
rum om. Rl. speciali om. 2. 5) perpetua deb. AyRl^jV. b om. haec extrema scholia. dis-
tinxi post dehetur, ita ut perpetua sit iim i. perpetua (Porph.). prudent?ae cont. R. 6) i«r.
AYRlG,rmv, ut uett. codd. Ilor. omnes. icr. afh. Haec uox uni Iloratio usurpata explicatur
per inreflexo, quae non latina est («Vrefl. Cafh) neque inflexo AyR2 pro inflexibili. Hinc non
reflexo proposui. reflectere uisus, c.aput diccbatur pro (Zetorquere, c?eflectere oculos, caput. C
addit: inconcupiscibili animo. Ilinc non adscquimur, cur (l inclusa uerba omiserit , ne uerbum
quidem dicens. At enim uero haec Acronis cxplicatio esset ridicula teste etiam Orellio. uam
non oeulo firmo, ^y^vj.).txi\) jjXoa-jpio (Synes. p. 54) siue d Tcve; [jXE-ovTt, sed jj.rjOC(|j.w; EAxctaevo)
TTpo; T/jV o'.fiv TVi ypuoiou (nou iniiidente. Porpli.) .sapiens thesauros intueri dicendus erat atque
dictus cst. Glossae cx y et A: u. 1. cuh>r. utilitas '^. u. 18. hGaiorum, sapientimn y- "• ^ i-
morbl. sitis A.
PORPIl. Ode XLI. Ad Crispum Salustium R. 15) Sall. cri.^p. adloq. M. crisp. sal,
adloq. 112. rell. Sall. siue Sal. Crisp. cq. rv. Aug. om. alloq. 11) liiertatem mr/ynif., om. et,
r. rell. liber«//t. et m«^nif. conf. schol. ad u. 5: liheralis in fratus, et Acron. 12) descn"6j<
M.VR2G. rell. descripsit. Iste — pcrito oni. codd. et rva. Fabricius (fh) additamentum induxit
absone fictum et consareinatum. 15) autem MRG. oni. rvafh, lemmate posito. conf. Acr. <esaur.
M, qui aliquoties in (iljliquis cnsibus habet thcHsaur. , quod reicit Seru. ad Aen. I, 359. 17)
fueriwi M1{2G. fuer/< rvafii. 18) Lami'na»« R. Lamna»j M. rcU. lamna. — dixit MRG. (Acr.)
rcll. ])osuit. 19) signif. salhist. wm lib. MAR2(G?). sign«/ non lib. , om. salhisto, rvafh.
IN CARM. II, 2. 161
5. uiuet extento P. ae. Proculeius, eques Ronmnus, aniicus Augustl,
carissimae pietatis erga fratres suos Scipionem ct Murenam iuit, acleo ut
bona sua cum liis aequis partibus diuiscrit. quia [illi] bello ciuili erant spoliati.
uiuet extenlo P. (icuo. Ecce, inquit, Proculeius, qui liberalis in Ira-
tres suos fuit, aeteruam sibi per hanc pietatem memoriam parauit, et per 5
omne aeuum fama eius extenta est [, per quam semper uolat].
7. 8. illum agel pinna m. s. f. s. Sic intulit poeta fama superstes,
quasi fama illum agit (id est, diuulgat) penna sua, quae ab illo non sol-
uitur, nam semper uolat.
9. latius r. a. d. sp. Latiu^, inquit, possideas auaritiam animi com- 10
pescens, quam si per continuationem ex Africa in Hispaniam possessiones
extendas.
11. Gadibus i. Gades oppidum est in Hispania a Poenis conditum.
IJterque Poenus ergo ait, quia Carthaginem sicut Gades Poeni con-
diderunt. 1.5
15. et aquosus a. c. l. Bclla conceptione aquosus languor uopoi'|» di-
citur; albmn autem corpus pro pallido dictum est.
17. redditum C. s. Prahatcn. Prahates, inquit, qui in regnum Persa-
rum restitutus est, non est in numero beatorum, sicut uulgus putat; nec
enim rescnum aut diuitiae beatos faciunt. 20
Cg7'i s. Regno Persarum a rege Cyro, qui primus in Perside regnauit.
1) \'mlt M utroque loco. G altero tantum. rell. Ymet. exteucto r (bis) v (semel). 2) carissime
M. carissimfle R (c7;ar.) 2,r. rar. vafli. seruaui carissimae i. e. maximi pretii. uulgo dicunt
pietatem maximam siue summam. — fr. suos. etiam Scipionem in memoria fuit r. Mamurra.va.
muneram G. murenam MR,afh. conf. aclnot. ad Acr. 3) his M2 ,rvafh. om. R. Quinculc. eis.
— quia illi bello MR2G,rva. qtiibus illi m bello fh. prociuita Jiis superfluum est illi. 5) exis-
tit fh. rell. fuit. 6) omne?« G. rell. omne. — Per quam semper uolat omn. libri. uerba per-
quam inepta et plane aliena. Aut delenda sunt aut sic corrigenda : perpetM» i' mperst. p. uolat.
Sed lege schol. subsequens. Fabricius (fli) inter duo haec scholia posuit nouum lemraa et
scholion : Notus in fratres animi paterni~\ Id cst habens animum pateruum in fratres, et est noua
figura. Sensus est: Ecce etc. rell. om. 7) Diflicilo hoc sclioliou sic emendandum est : Sic
intulit fama su]iei'Stes poeta: quasi fama illum agat penna sua, quae a millo soluitur, nam ae-
uum peruolat. Q adscripsit haec: 'agit penna m. s. cod. aget solui metuende penna Edd. Cete-
rum ne hic quidem mihi ipsi satis facere potui emendando.' At uero Asc. et Fabric. scholii
partem iam correxerant , ille : quae ab uJlo non soluitur, hic : quae nunquam ab ullo soluitur.
quae ab illo non solu. R2,rv (G?). non om. M (Halm.). p/una M in lemm., in schol. : penna.
piuua uet. Bern. K. ■(■ et A (2 m corr.). Sie iut. f. s. (= fama superstes) poeta quasi M, ut
rell. 8) id est, diuulgai f. id est, diuulgato h. rell. om. ; agat a. 11) ex aphrica in hisp. 2G
(afr.). ex afr. in spauiain M. ex afr. in italiam. rell. in Hisp. a Libya (alib/a v). 13) Gades
om. M. Gad«s R. — est om. rvafh. 14) ga.them M (_Gadibus in lemm.). gade r. rell. gades.
16) langor R. leug?/or Mb h. I., laugo?- ad Epod. XI, 9, uterque eodom in const. 17) est om.
M. 18) prahaten MG (corr.). ;j/irah. R,rva. Phraaten fh. phamt. 2. — inquit om. 2. 19)
const. Y (Acr.). non est MR2G.rv (sic!) non in nimi. est beat. fh. alt. e6'( om. a. 20) tacit a.
i3.ciunt. 21) regnMHi M. rell. regno. primw^ oni. R,rvafh. — persic?» MRG. persja 2. rell. pers/Je.
HAUTUAL, ACK. ET PORPH. 11
15
162 ACR. ET PORPH. COMM.
18. disnidens plehis n. heatonim eooim. nirt. Ordo est: Prahaten exi-
mit numero beatorum virtus, || quae plebi[s numero] dissidet, || lioc est,
quae uirtus, id est', sapientia non est apud plebem.
20. popuJumq. f. d. itli. Dedocel pro dcdocere cupit i. e. dissuadere
5 populo beatum dicere eum, qui regnum et diuitias possideat, quia falso
lioc dicatur, solummodo illum et diuitem et regem et securum esse adfir-
mans, qui diuitiis alicnis non inuideat, nec eas concupiscat.
2'2. propr. l Laurum pro laurea, ac per hoc gloriam intellegamus,
propriam autem perpetuam.
10 19. oculo inretorto. Hoc est, oculo non inuidenti [id est, animo non
concupiscibili].
CARMEN II, 3.
ACRON.
Aequam mem. r. in a. seruare mentem. Aequalem, inmutabilem. Me-
mento. Id est, babens moderationis propositum semper in animo, ut in
aduersis talis sis qualis in prosperis.
[^rehus in a. Aduersis et difficilibus.]
1) Prahaten M etc. xit supra. Oi-dinem et alteram partem scholii sic constituerim:
Trahaten e. luim. be. uirtus dissidens plebi. u. 18. Vivius dissidens pkbi~] hoc est, quae nirtus
i. e. sapientia, non est apud plebem. Post uerba uirtus dissidens plebi, quae iam Fabr. in ordi-
neni recepit, eodem tamquam lenuna repetiui pro uerbis quae plebis numero dissidet, quae sic cor-
rupta iu codd. et edd. leguntuv. 5) populo omn. libri. conf. Acr. 6) hinc fh. rell. om. hoc.
dicitur om. codd. et edd. (et v!) praeter G, teste Q, qui habet dicatur. couf. aga< u. 7 etc.
8) ac MAR2G. rell. om. iutellegamus M (G?). intell/gamus AR2,rv. intelhganus afh. 10) in-
ret. M. in ret. rv. ren. irret. id est 2. Quac uncis inclusa sunt , Fabric. ex C induxit.
rcll. oni.
ACKOX. A inscriptionis loco metri uotitiam habet. Paranelice ad dollium b. Parane-
tice immo sj-niboleutice dellio YBcpCH etc. Paranetice. simboleutice. dellio. dellium alloquitur
arfque cobortatur eum ad equitatem animi et uoluptcm (sic) qin (quouiam) mors sequutura
obnubet onmes. ER (uohqttatem — secwtura). Parau. immo simb. ad ioUium Bern. B. Ad del-
lium. Odo XLI R (Acr.) Ad G'ellium et moriture GeWi Comin. Cruquii.
IG) Cum Acron careat iu omn. fere libris .irgumento, suspicor ipsius esse illud , quod
codd. Horatii ER exhibent: Dellium alloq. — omnes. Venerabilis cod. E plura Acronis scholia
ad Carmina continet. 2 habet hoc: Alloquitur de/iuni qui nesciebat habere modum. (juia nimis
prosperis eleuabatur et aduersis deprimebatur. -Cquam A. Aequam memento. i. aequalem ||
immutabifc habens semp. raod. propositum, om. in animo. mv. in mut. •^,r. lam habens A. Id
est om. R. habe IG. ita ut habeas CQ. i. habea« R,r. rell. i. \\a.h(ns. in animo om. Rl,mva.
propositum om. y- mod. prop. semp. in an. A,r et R (om. in au.) hab. semp. mo. in y. i. e.
habeus mod. prop. semp. in arduis et in aduersis mentcm dico tcmpcratam ab insolenti i. in-
raoderata laetitia seu iuconsueta 2. habens semp. mod. in an. prop. fh. 17) itt in adu. A. /.
xit in adu. r. /. in adu. R,mvafh. (jualis esse, soles in prosp. R. schol. om. b. 19) gl. in fh.
rcll. om.
IN CARM. II, 3. 163
3. ab insoknli tempemtam. [Insolenlem laetiliam tlicit] immoderate
laetam, siue insolenti inconsueta. [_MoritnreC\ moriendum cuim cst, seu
tcnax seu largus uixeris.
6. in remolo gramine. in secreto loco.
7. reclinalum hearis. \n bibcndo ]"esupinum ct soluto a curis animo 5
bcatum te feceris.
8. interiore n. F. \n interiori enim uina seruanda reponuntur, quibus
ad uetustatis indicium et tempus, quo conduntur, adscribitur.
1). quo pinus ingens. Quae magnitudine sua amoenitatem potantibus
praestet. lo
albaqnc pop. Intcriora enim populi folia alba sunt, ut Verg. (VIII,
276): [Herculea'] bicolor cum populus unibra.
10. umbram Itosp. Id est, refugiuni propter aestum epulantibus gcni-
aliter praestantes.
consociare. Condensare et opacam facere. 15
11. obliquo. id est, flexuoso. fugax. cita et celer.
12. trepidare. Festinare, ut (A. VIIII, 113): Ne trepidale meas, Teu-
cri, defendere naues.
13. huc. Id est, ad nemora [et] pinus instrumenta conuiuii et uo-
luptatum parcntur. 20
breuis. Genitiuus est. Breuis autem cito transeuntis et temporalis,
ut ipse et superius (I, 36, 16): breiie lilium.
1) inclusa temere ineiilc. Q contra librorum auctoritatem. nam quid sibi uoluut
uerba laetltiam laeiam? laeiam pertinet ad mentem et inconsuet. ad insolenti , quod interposui,
cum inconsueto scribendum esset, non inconsuetam. Lectiones codicum uitiatae sunt. imm. laeta
siue inconsueta R. rell. inconsuet«??i, ort. ex laetrtw. niens dici nequit incousueta. 2) mori-
wndum R. rell. moriendum. moriende/s y. mowendum r. 3) uixer/< A-c- rell. uixens. largius h.
4) in secr. loco Ay. rell. om. secreto nemore C (I?«co?). in secessti nemoris Porph, 5) Hoc
schol. plane om. Q. resupinatom R. sohitum 12. rell. sohito. beatum te A2. rell. te be. 7) in
om. 2. interiore AyR in lemra. interiorj in scholio. — seruanda ARl,r. rell. ?"eseru. uina
enim 2. 4) iwi.. mv. temp. comUtuiii mva. rell. qno condimtur. 8) acZscr. AR (aiscr.) rell. ascr.
2 addidit: i. e. interiore uino p/talern« notato. 10) praestef ARlG,r. rell. praesta^. 12) Herc.
om. AYRl,r. 11) Id est A. rell. om. 13) gemeraliter AYRG,mva. totum scliol. om. b,r. cum
fh recepi geniaViter u. ad e^ml. pertin. ut Apul. Met. X p. 246 : otiose ac satis genialiter —
grand. ill. calicem uno haustu perhausi. epulaiitihus om. 12G,mva, ut u^idetur propter antec. u.
2iotantibus. C : refug. ep. prop. aestum, (jratum et delectabile. praestos A. prestans 'j. prestan</s
R. scribendum est praestanfes, sc. ;;m«s et populus. rell. codd. (G ?) et mvafh Q : praestanfe?«.
15) densare 2. IG) i. flexuoso Ay. rell. om. Cita et celer A^C (citws) rell. om. trepidare
RI. uiri l,mva. couf. schol. extrem. 19) liuc uiua] hwc est htc A. hoc est hwc b. h?c est R.
rell. id est, ad nem. id est om. r. Cum una pinus tantum dicta sit, et uncis inclusi. tale
nemus — densum arljoribus — piceis frondibus atrum in Ouid. Met. X, 140. Fast. VI, 9.
Her. XII, 67. ad uoluptaie?» 2. 21) genus 2. rell. geniiiuus. 22) br. autem et cito R. br. et
cito 2. br. aut cito r. rell. br. autem cito. temperate r. temporamae C. rell. temporalis. Posui
et superius pro stipierius. Et br. omnium librorum, cum in Hor. sic legi nequeat. Neque superius
et: br. lil. ferri potest. ut sup. dixH: br. lil. C.
11*
1G4 ACR. ET PORPH. CO^IM.
15. (han res et aetas. Res patrimonium. [et] aelas imientas apta
laetitia.
16. sor. fila Ir. Quae mortis admoueant et mincntur; ideo [et] aetra.
Verg. (A. X, 813): extremaque Lanso Pareae jUa legiint.
T, 17. cedes coemptis s. e. d. Omnibus diuitiis et amoenitate [nisi in
usu sint] carendum morte dicit, ut luu. (X, 172): Dum tamen a ftgiilts
munitam intraiierit urhcm Sarcopliago contentus erit, et Ter. (Hecyr. III, 5,
11): nixit dum nixil hene.
19. exlructis. Compositis, ut (A. VIIII, 325) : qui forle lapelihus altis
10 Exstructus t.p.p. s. In allum div. [In altum mare iactis operibus et extructis
in altuni] . . acdificiis [potietur]. Haec est || conclusio || sensus: cum diuitiis
U8US non fueris tuis, relictis heres utetur.
20. diuesne pr. nal. ah Inacho. Nihil intercst post mortem, utrum di-
ues ct generosus sis an pauper et humilis geiiere. Inachum autem pro
15 nobilitate generis posuit. Rex enim Argiuorum Inachus nobilissimus fuit,
a quo et fluuius, quia in ipso mortuus est, nomen accepit; unde et Ver-
gilius pro nobilitate: (A. IIH, 371): Et Turno si prima domus repetatur
origo Inachus Acrisiusque pater, et luii. (VIII, 134): De quocumque uoles
proauum tihi snmilo [Jihro'].
1) pro et iuii. posui aetas iuu. Res patr. 1!. reli. om. res. dum res. lioc est. pat.
A. et oin. 12,r et actas'] lioc est iuuonfcs ap. Iaetiti«. A. etas iuuentws R2C. rell. iuuente.
Seruaui et li. 1. cuni uet. cod. iuuentos coutra uulgare discrinien , ut ad Carm. I, 30, 7.
3) mortes '(. amm. 2. — et om. 2,r. 4) iUia. laus et rocei legis R. laus eroyce legunt 1. 1.
heroicae legis mva. ."3) amenitate/« -,'. 7) intraue?'ai 1. intraue?*i!S — cont. eris R. sarco-
yago AY,r. contem/j<us b. G) uixit dum uix. be. A. dum u. u. be. by,r. c. u. be. uixit
RlG,mva. 10) extruct?w YR,CaQ. R addit: toto ^jrotlabat pectore somnum R. 10 — 11) Verba
iincis ind. continent emendationcm a Q factam ex G qui habet : iu altum maris iactis,
ut R,va. opibus Y,va. rell. operibus. et om. G,mva. Miwtii actis '(. mari iactis fli. Ilinc
Q Iterum ,emencZat': Aut alto mar/ id est operibus ant extr. Atqui apparet totuni schol.
esse insanum ct niaximam partem interpolatum. mare siue mari iactis sunt uerba inepta,
quippe orta ex mire factis siue mirificis, magnijicis. coiif. Caes. R. C. III, 112: mirijicis
ojyeribtts e.vtrucla turris. Regum turres notae sunt ex Carm. I, 4, 14. Porph. posuit magnas am-
l)lasque. hiuc C: composilis , maguis et amplis nt etc. est r. in al//*' edif. b. lam, mari sub-
lato, duo scbolia coeunt in uiuim contracta : Compositis, ut : qui - i. altis, mirificis, magni-
ficis aedificiis. jl/are u. glossa est a monacho nerbis in altum adspersa , iit operihus ex opibus
et exstructis prodilt. r: tai). altis extructis in altum aedificiis. Po«etur. hic sensus est etc. 2:
extructis compositis in altum edificiis heres. conclusio. sensus est. Similiter pro potietur. haec
esl conclusio senstis in mvafliQ scribendum est: Biuitiis iwtietttr haeres'\ Couclusio. Sensus est:
cum diuitiis etc. 12) lieres utctur AyR^^r. herefZes ute«tur mvani. heredes yrwentur C. 14) sis
et gen. lG,va. fueris et gen. C. sis oni. rm. rell. et gen. sis. ex humK* gen. 2. — autcm
om. A. pos. gen. 1. 15) Inachus om. R. 16) in quo mort. fuil 2 (loc. Verg. et luu. om.).
quia — est om. b. 17) ut et R. — supremA IJ. repetetur y- 'reW. repetatur (report. b). cri-
siusque 1. acAris. r. srtcrj/iciYsque b. Dum quoc. y- lil^i'o '■'•ii- AjbRl. sunie b.
IN CAKM. II, 3. 165
23. sub dio m. Sapra eniin inter diiiitias et domum dixerat, ideo liic
sub diuo posuit pauperis mansionem.
24. niJ mis. Orei. Inplacibilis, ut (Verg. G. TTTT, 488): Ignoscenda
equidem, scirent si ignoscere manes.
25. cogimur. Compellimur, colligimur, ut (Verg. B. TTT, 20): Tityre, n
coge pecus.
26. uersatur urna. Aut ubi fatum et condicio uitae uersatur, aut
urna, ubi cineres colligebantur , ut Luc. (VIIII, 68): numquam plenas
plangemus ad urnas. Hic autem poetice per urnam quasi sorte ad mor-
tem ductos rapi dixit, ut Verg. (A. VI, 432): Quaesitor Minos urnam 10
moiiet.
27. sors exiluru. Ideo sortem , quia urnam dixerat. Ordo est: Sors
omnium exitura serius uel ocius et nos impositura cumbae in aternum
exilium uersatur in urna.
28. impositura. Cumbae uide licet impositura et nos sors ut in ae- 15
ternum dirio-at exilium. Cumbae naui Charontis.
*&'
PORPHYRION.
Aequam mem. r. i. u. s. m. Haec ad Q. Dellium scripta est de 20
amici aequitate; subitis bonis non esse gaudendum nec malis desperan-
dum sed medium tenorem sequendum.
4. 7. moriture Delli s. m. o. t. u. s. t. i. r, g. p. d. f. r. bearis. In
1) dto uet. Bern. K pure, ut A in scholio. in Hor. AE, uterque dio suprascr. u). fli dio in lemm.,
diuo in scholio. rell. diuo. etiam M in Porph. 2) powit 2. paup. mans. om. 'j. 3) •(■■• ttictima nil.
mis. orci. tusci licet uictima in\\. (tu scil. uict.). C: tu scil. ipse. liovchi m. orchus quiclem
uett. otiam codd., ut B'^E, aliquoties habent, sed haec uox adspirationem non sequitur. — ut
A"c,r. rell. om. 4) 7iaues '(. .5) colligimur A. rell. om. 7) tale est schol. in omu. libris.
Unus r om. tiersatur in lemmate: Urna aut, et sic uoluit Q. 8) aut urna (i. e. ea urna)
omu. libri. in qiia ciu. 7-eco»f?c'lKintur. unde Luca C, qui plenius et liberius schol. habet.
9) forte V. Hic — iu'uam om. 2. dwcimur 2. rell. ductos. 12) sors. sortem dixit propter ur-
nam. Ord. C. sorteui dicit 2. dixerat urnam , in qua sunt sortes 2. Ordo — urna om. Yj'"-
15) c«<mbae A bis , etiam iu cod. Hor. , ubi man. rec. u in y mutauit , ut in Bernn. KC , Pa-
riss. Bcp. in cp man. 2: tiel cimbe, in E: ct/mhae man. 1: uel cumhe. conf. Wagner. p. 422 et
485. cymhae. uaui c«rontis. Cniibe uid. y- 5) imp. est enim nos 2. sors ut '(R2. rell. om.
sors. extremum 2. rell. aeternum. 1(5) awxiliura in schol. , exi\. in lemmate y- naid carontis A
(y supra) mv, n. cliAV. afh. RlG,r ora. glossam. totum schol. om. b. Glossae ex -f : u. 12,
lympha. aqua. 13. kuc. iiluc. 14. anienae. delectabilis. conf. C: amoenos. delectabileis. hinc
Glareanus: Et nimium breues. Flores amoenae] Acro breu/s genetiui casus esse putat, uerum
ipse amoenos legisse iTidetur, quod non displicet , quaraquam et Iiaec lectio beue habet.' 26.
serius o ius. sero enim an mature moriaris. explebis sortem. 27. sors exitura s. est.
PORPH. Ode XLII ad q. dellium R. 20) delium rvafh. rell. deiVium. 21) delli
— deli.
166 ACR. ET rORPH. COMM.
hoc causam ostencHt, cur aequo animo uiuendum sit, quoniam scilicet mo-
riendum est, et si lasciuus et si largus uixeris. Seu te hearts: in remoto
gramine, hoc est, in secessu nemoris; rcclinalum autem, id est, resiipinum,
recumbentem, ut solent, })ui securiores et sokito animo hoc faciunt.
.") 8. interiore no. Fa/. Hoc est, uetustiore, quoniam interiores lagenae
solent esse, quae prius stipatae sunt.
11. 12. quid (?) ohJiquo hih. l. f. tr. r. Subaudiendum: si ca non
utimur, et est totum amabiliter dictum.
13. Iiuc u. et ung. et n. hreues fl. a. f. i. r. Huc scilicet, ubi umbram
iu hospitalem consociant pinus et populi, et ubi lympha fugax obliquo labo-
rat trepidare riuo.
15. 16. dum res e. ac. e. s. f. tr. p. a. Hoc est: dum est et unde., et
1) inoriMndum MR. vell. moriendum. 2) et si — uixeris omii. libri. male ideo quod si
repetitum est. melius epset: etsi lascinus et largiis uixeris. £t si lasc. et larg. uixeris rva.
Sed prior sententiac pars desideratur , hinc legendum uidetur : siue maestus (tristis) et tena.r,
siue lascinu.s et largus uixeris. Q: ,de lasciuus u. duhito ; iure expectas et si in lacrimis seu
simile aliquid cum maestitiae significatione.' propter disiunctionem sciitcntiarum siue opus est.
— Seu te in remoto gramine hoc est M. rell. om. te. Q///cum G totum lemma seu — heat-is re-
petiuit et in rem. gr. hoc est. Equidem propter te addidi heavis. 3) swccessu fh. 5) quum
M. rell. quoniam s. qin. lagynae M. rell. lagenae. 6) Quid ohViqiio M. Quid? obliquo C in
lenim. et in Hor. Rell. libri Acronis: quo obliquo. Inter codd. Hor. uet. Bern. habet qd , su-
prascr» i, (Or.) et Parr. AB pure, ciC quo iu rasuris ita ut quid a 1 m. scr. fuerit, y. quo uel
quid, ubi uar. lectio uetustior iudicanda. E: (iu///o, o pure, non d, e lit. erasa. 72am///is. quo,
cum rasura et glossa: s. et D. (G. Hermann. : Cannisque et). Haec gl. interpol. et in omn. fere
recc. codd. saec. XV inrepsit. Sic quo inde a saec. X ex glossis ad u. 9 (Qtio piuus) : in illo
loco B'^, in aliquem \ocumD, in codd. transgressum est. Ut coniecturae ad n. 9, Quor = cur
Lachmanni Rh, Mus. HI p. 616, qiioi, id quod non bisylhibum est, teste Ritschel. Proll. Plaut.
Trin. p. CXXXI, uel Quid, bis ergo positum, ut Carm. II, 16, 17. 18, omnino non opus sunt,
sic in hac uetusta adquiescere possumus eaque belissima, lectione Quid, siue posito siue omisso
interrogationis signo. Vestigiis Bentleii Ramosf/we et, Cuning. et Lambini Ramzs qua et atque G.
Hermanni insistens Ilaupt. temptauit: RsLimnqtte et. Ego ipse aliquando, meam faciens uiam,
scripsi : Ramis, uide: oblico (oblico hoc loco b et P, epist. I, 14, 37 Pariss. AER. Angl. 17.
oblic?m III, 22, 7 et 27, 6 Bern. C. Par. E etc.) i. ueni, uidc, ut III, 27, 17: Vides quauto
trep., nonne uides Carm. I, 14, 3. Satt. II, 5, 42. Videsiie ut Carm. I, 9, 1. Epod. IV, 7.) etc.
Sensus autem est: Amoenum illum locum uide, umbrosam hospitalitatis scdem: lympha prao-
terfluit. lympha , ut uita, fugit : utraque utamur ibique bibamus meum Sabinum, conf. II, 11,
13 — 20. Sic clariora tunc uidcbuntur facta Porphyriouis uerba: Subaudiendum est : si ea non
uliniur, et est tntum amabiliter dictum. Bcp luibent glossam ad u. trepidare: currere tremebuuda,
scil. sica non utimur. Glossator ergo haec Porph. uerba ad tre^jidare u. rettulisse uidetur , ac
si lympha tremebunda ex amicis petcret, ut inde aquam ad uinum haurirent. 8) amabiliter
MAR2G. arf7n(Vrtbilitcr r. /jrouerbialiter a. «(/uerbialiter vfh. amahiV\\.CY iam II. Steph. in Porph.
Emendd. p. 104 pml^auit. 9) huc scil. MR2G. huc] scil. ubi rv. id cst ubi afh. umbra MG.
umbrr/w om. rv. popult om. libri. est pinus r. 12) In hoc corruptissimo scholio vv. DD. niliil,
quantum scio , suspicati sunt uitii. Sunt autem uitia eius ita cmendanda. Primum quidem
scribe contra omnium librorum auctoritatem pro absurdis uerbis Hoc est: dum est ei unde: hoc
est, dum re.t secundae, uoces sollemnes Cic. Off. I, 26. N. i>. Hl. 36. Ter. Heaut. II, 2, 1.
Deinde pro /«to scribc /-ata. quae, ut Inscriptt. ap. Gruter. n. 1 ct 2 p. 98 demonstrant , ip-
IN CAUM. II, 3. 4. 167
dum per aetatem haec tlecet facere, et dum fata permittunt uiuero, quac
fila atra moriturorum tractant. Et Soronim /ila trimn p. a. Dum fi/a
(ilra {friaiit?) 'Sororum' patruntur, inquit, pro eo quod cst: dum ipsae
Sorores patiuntur, lioc est, Parcac, quarum fila sunt atra.
19. et extruclis i. a. d. potietur lieres. Hoc est, quas tu in altum ex- 5
truxeris, ac per hoc mngiias amplasque feceris.
20. diuesne pr. n. a. Jnacho. Utrum diues, inquit, et generosus sis
an pauper et ignobilis, nihil interest.
23. de gente sub dino moreris. Sub caelo agas ac per hoc uiuas.
26. oninium nersatur urna. Poetice hoc, quasi sorte scilicet ducti ad lu
mortem accersantur.
28. impositura cuinhae. Scilicet qua Charon umbras sepuhorum per
Acherontem in uheriora inferorum transferat; scihcet et hoc poetice.
CAEMEN II, 4. 35
ACRON.
Ne sit a. t. a. p. Adserit hac ode, aucillae amorem domino erubes-
sae sunt Deae, Parcae 'Sorores', gr. Moipoft, Hora. Od. VII, lOn. II. III, 49. XX, 124. XXIV,
210, per quas, teste Vossio iiiEtym. 'uuicuique fatalis suae uitae portio obtingit, et quae apud
Lyricos poetas, ut Piud. 01. II, G3. VII, 116. X, G4. Isthm. VI, 23, uaria distribuunt morta-
libus s. 'morituris'' fata, nostro autem loco MGrpai iJavaxoto (Pausan. II, 11), quarum diuersam
originem Hesiodus (filiao Noctis. cf. Cic. N. D. III, 17) tradit atque llomerus (cf. Hes. Scut.
Herc. 254 sqq.). 1) dum est MAR2G,va. om. rfli. 2) uiuere om. 2. facta permittuut v.
rell. fata. qu« fila M. rell. quae. 2) mortturorum MAR2G. mo7'tuorum rvafli. Verba Et soro-
rum fila trium p. a. MR2,rv (lift'a-ter typ. err.) a. om. fhQ. 3) uide sitne add. tri?i7n u. ex
Hor. inquic? M. 4) parcae MAR2G , rva. parce R. om. fh. quarum R2. rell. omnes quorum.
Quod si uolueris seruare , numina u. post Parcae pouendum tibi esset. 6) amplasgj^e MAR2
(G?),rva. amplas fh. exsfr. M. extructum in altuni. compositis , maguis et amplis etc. (Acr.).
7) diues sis inq. et gen. an. — \\\(\mt M h. 1. 8) et om. r. nil 2. 9) diwo MRG,rva. d/o
2,fh. 10) ducti MR2, s. ducti vafh (scilicet). s. dicti r, ad mortem ductos Acr. Q temere in-
culc. absciue ulla auctoritate uel ratione electi, dicens: uide num recte reposuerim electi. Non
recte, sodes. Euimuero ad edendum, ad pecuniam dispensandam eligebatur , numquam ad
mortem. Ducere duplici potestate uerbum sollemne in sortibus. Iphigenia ad mortem ducehatur.
Cic. T. Q. I, 48. conf. Nep. Phoc. 4. Sallust. ap. Seru. ad A. XI, 201: sorte ductos fusti ne-
cat. Ex Cic. Q. Fr. I, 1, 3 patet, non dici sorte delectus: non tuo iudicio delectum sed quem
sors dedit. 11) acc&rscmim MARtl, a)'ces«antur 2. alterumutrum om. rvafh. In uett. codd. Hor.
arcessere frequentius quam accei-sere. conf. Acr. ad Carra. I, 27, 21. adi Kritz. et Gerlach.
ad Sall. Cat. XL, C, ut uett. Gramm. aliosque hic mittam. 12) i'«pos. M,r. c?<mbae R. rell. aym-
bae. conf. Acr. — cAarou omn. Iil)ri. conf. Acr. 13) iu ulteriorem riuum 2. transferai MR2
G. transfert rvafh. poeticae ]M.
ACRON. Ancillam amare crimeu non esse KA (inscr- Hor., om. non. inscr. supra scho-
liis: Protreptice tetracolos). Ode XLII ad Phoceum R. Prosphonetice ad xanthiam sodalem
genere foceum ancillam amare crimen non esse. '{. Prosphonetice alloquitur sodalem simm fo-
ceum (phoc. R) mouens ne deserat concubinam cuam phillide appetens talem a qualis fuit xan-
thia BcpCE (hic add. numerum IIII). Ad xancthiam traliptam ancillam amare crimen non esse
prosphonetice letracolos b. 17) acfs. A.
168 ACR. ET PORPH. COMM.
cenduin non esse, et ducuin ponit exenipla, quibus turpitudini datuni non
sit in amorem trahi [forma] captiuarum.
2. Xanthia. Xanthia aut cognoinen est aut praenomen.
insolenlem. Factorum suorum et uictoriae superbia elatum, ut ipse
') superius (I, 10, 21): eocercitns insolens.
3. seniu. Belli iure ancilla, ut (A. V, 284): Olli serua datiir operani
haud ignara Mineruae.
niueo colore. Candido, digna amore, pulchritudine, ut {Verg. B. V,
89): et erat tum dignus amari.
10 5. mouil Aiacem. Innata enim uoluptate animus mouetur, ct proprie
motus libidinis est.
Telamone natum. Ideo Telamone natum, quia fuit alius Oilei filius,
de quo Verg. (A. I, 41) et furias Aiacis Oilei.
6. forma. Specialiter forma pro pulchritudine ponitur, ut (A. YIII,
Jo 393): [e/] formae conscia coniunx.
7. medio in triumpho. Aut in medio belli tempore aut in medio ipso
proelio uacuum [illi] fuisse, etiam in pei-iculis, amare. Quod tamen ad
emphasin posuit, cum animus [ipse] spe triumphi ad alium amorem in-
cendi non posset.
20 8. tiirginc rapta. Aut Briseiden dicit aut [Chryseiden,] Chrysae sa-
2) amore 2. forma (ex u. 6) om. R2C. captorum A. 1) noii est ilatum C. schol.
om. b. Hoc schol. ex A','. rell. om. pronomeu A. Gl. iu b: binomis. couf. inscr. 3)
schol. ora. b, (lui, ut -jC, habet glossam: superhtim (Por])h.). frtiorum 12, mv. G) belli iure
AVjfh. iure belli RC. iure ciuili 2. bello, om. iure, lG,mva. — operum h. i. m. RlG,Cmva.
rell. om. 8) candido -(R^C candida r. rell. om. amorc y- amon' A,r. Anwvis RlG,mvafh.
amari C (ex loco Verg.). Ex locis Verg. similibus transsumere lectioues iu Acronem non niagis
consentaneum esset, (juam e. gr. extremo scholio : festinauit — trepidare. pulcrit. i,m. ob pul-
chritudinew C. niueo collo remou. b (1 m. corr.). 9) t«m R. 10) uolujitate 2. natura '(. in
natwm r. rell. /wnato. schol. om. b. 12) r/jelaraon pater aiacis 2. schol. om. b. filius A. rell.
om. 13) mli A. 15) et om. libri praeter fhQ. — coniux ^G. schol. om. b. 16) teuip. belli R.
Aut raed. iu fh. 17) jjroelio R, recte. in medio sabello (sic) b. rcll. bello. in ipsa Mictona (ex
Porph.) C. — datiuus illi feiTi nequit hoc sensu. absolutc dictum est uacuum fuit Tac. Hist.
n, 38. Sall. ap. Gell, X, 12. uacuus amare dicitur ut Ter. Amlr. IV, 2, 22 : uacuum me esse
ad narrandum. Hinc pro illi poueudum puto dicit. et iu r. rell. etiam in. />/«culis fh. piacula
irae Liu. VI, 21. XXII, 9. rell. ouiu. pericnVis. utriimqiie displicet. pouereui proeliis (pliis) , si
iu libris esset. amore b. 18) ipse tacite inculc. Q ante spe. om. libri. spe triumphi omn. libri.
male. scribe: me. triumpho i. medio triumpho. in triumpho 2. 19) posse yb. poss!'< 2. tunc enim
arsit, quando per triumphum minimc licerct C. amorem om. 1. uorti 2. rell. iucendi. ad e?jfasin
•f. ad e»»phasin 1. ad erjfasi/w A. om. vm. ad emphas/s uim r. ao&xfjxaic Asc. repente ergo ex
iuopinato? — per Emphasin hoc dietum est C. 20) briseidew A^b. briseide»» rvafh. briseida
ra. brisidrtm 1. chryseidem va. chryseirfa — agaracmnoua — m. crise» Y^l^»''- ^"'^6" ^- crisi-
dam 1. Chryseu i. Xpya/jV nou est scribeuduui, fiuouiam nouien Cluyseidis s. Xpucr^ioo; Asty-
nome s. AiTuvojj.r^ erat. conf. II. I, 111. Eustath. ad u. 370. Hinc seribc : aut Chrysae sacerdo-
tis, nou ucro ut 2,fh: auf (om. 2, recte ti. 1.) Briseidcin dicif , Chrysae sacerd. til. G: dicit
aut Chryseidem sac. liliam.
IN CARM. II, 4. 169
cerdotis fillam. Scd magis Cassandra intellcgitur, quac linbuit sorte Aga-
memnonem dominum.
10. Thessalo uictore. Protorat intellegi Vyrro , sed quia subdidit : .
ademptus Heclor, Acliillem significat [tuissc]'
11. t. fessis. Scilicet longo bcllo. Tradiilit fessis. Veluti mortc Ilec- 5
toris Troia sit tradita.
leuiora. Inbecilliora, ut (A. VIV, 153): decimum quos distulit Uec-
tor in anmim.
13. heati. lieatos nobiles dixit; ncquc enim beati esse poterant, quo-
rum erat filia captiua. JO
14. PhijUidts fl. Phyllis enim capta fuit.
16. maeret. Quod ei nihil profuerit, ut seruitutem uitaret, tristis
est rccordatione sui generis, ut (G. IV, 510): qualis ]iopiilea maerens
Philomela sub umbra.
19. auersam. Abhorrentem fraudem et pecuniam , ut (A. II, 170): 15
aiiersa deae niens [_et (A. I, 482): Diua solo fixos oculos auersa tenebat^.
Potuisse nasci. ut parentum merita ex habitu et moribus colligat, sicut
Verg. (A. IV, 11): Quem sese ore ferent quam forti pectore et armisl Credo
equidem ncc uana fides genus csse deorum.
20. Pudenda. Erubescenda, ut Verg. (A. XI, 55) : pudendis uulneri- 20
bus piilsum adspicies.
21. integer. Castus et qui aut securus pulchritudlnem laudat corpo-
ris, quia animi ante huidauit, aut certe de quo iam [etiam] aetas nihil
obscenum faceret suspicari.
23. trepidauit. Fcstinauit, ut (Verg, A. IX, 113): Ne trepidate meas, 25
1) forte 1. quae s. a. d. habuit 2. set '(. casaudra b. 2) Potemt AyRIGC. poterjt
r. rell. add. potw/t. Pwtant int. \mvrum b. pyrro G. porro y. rell. pyr?7to. mfuit y. fuisse
om. Ayb.r. achillem s. signiticat r. Q tacite transp. fuisse signiluat. — ad achillem dirigit
excidii causam C. 5) Scilicet bello longo y (glossa). Scholion : Vehiti — tradita. supple
fh. s. longo bello troia sit capta 2. Lemma Tradidit f. interposui. schol. om. b. 7) \n-
beci/iora A. 9) Beati. nohilis ueque 2. dicit 1. pMtot b. 11) inerat b. 22) nihil ei
rmvafh. ei nihil AyR12. ei nil 1. profueriwt Ay. Qiiod — uitaret om. b. est AYbR12,r.
rell. om. 13) uel qualis R. moerras A. merens yb^r. morens R. rell. m«eret. philome?i« mva.
philome!« r. 15) fw/ersam A-,'l , Crmva, ut onines fere-^ett. codd. Hor. arfwersam fhQ et b in
scholio. 16) et — tenebat om. AYb,r. Adu. deae metis b. adu. teuebat 1. 17) lemma pot.
nasci posui cum Ay. 18) simi AyRl^r. rell. %i.t. 20) loc. Verg. ex AyC. rell. om. 22) qut
aut YRG,rmv. qu2 Aaut b. qu/rt ut A. qum aut afh. certe cuius aet. nih etiam 2. etiani om.
Ayb^r. suspicare om. 2. <\mm[\iagesimum lG,mv. quadragenarium a. rell. quinquenniis. sacrificare
fli. rell. significare. Glossae ex y. u. 1. ^^««(/«ri. uerecundiae •,C. 7. arsit. impatienter amauit
yC. 10. ademptus. morte ablatus •(. uitae, SMilatus morte C. 11. tolli. ad tollendum. 13. nes-
cias pro nescis. 14. Jlave. pulchrae yC 22. fuge. desine yC. suspicari. s. proprii tori macu-
latorem. conf. C : — corruptorem — .
170 ACR. ET rORPH. COMM.
Teiicri, defendere naucs. Octauuni aiitem Instriim quadraginta annos dixit;
quinquenniis enini uoluit significare aetatem, ut Verg. (A. I, 283) : uentet
lustris lahentibxts aetas.
PORPHYRION.
o
Ne sit a. t. a. p. Ad Xanthiam Phoceum haec ode dicitur de amore
Phyllidis, non esse domino ancillae afFectum erubescendum.
2. prius insol. t. s. B. n. c. m. AcliiUem. Insokntem hic superbum et
adrogantem accipe; alioquin insolens crudelis dicitur. Superbiae autem
JO Acliillis VergiUus quoque merainit, cum de Pyrro filio eius loquitur ita
(A. UI, 326): Stirpis AchiUeae fastus.
8. arsit Atr. m. /. tr. uirgine rapta. Medio in triumpho, hoc est, 'in
ipsa uictoria, capta Troia quaesita.
9. 10. barbarae p. c. t. Thessalo uictore. Poterat accipi Neoptolemo,
15 qui interfuit excidio Troiae; sed cum subiciat et ademptus Uector , ad
Achillem reuocauit omnem excidii Troiae casum.
11. leuiora toUi P. Grais. Leuiora, scilicet facta, Pergama, id est,
inbecilliora extincto Hectore.
13. 14, nescias an te g. b. Ph. fl. d. parentes. Breuiter et decentcr
20 tacitae anthypophorae occurrit. Nam cum Briseidem, Tecmessam et Cas-
sandram, quae scilicet regiae puellae fuerunt, in exemphun Phyllidis ad-
tulisset, necessario subiecit: Nescias ante g. b. Ph. fl. dec. parentes. Posse
autem fieri ait, ut et haec regii generis sit, unde intellegere debemus,
Pliyllidem captiuam esse; sic enim se habent et haec, quae subiciuntur:
2.3 Regium certe genus et nepotes.
[19. 20. sic lucro auersam p. n. m. p. Ideo dicit auersam lucro, quia
non potuit pecunia corrumpi.]
21. brachia et u. teretesque suras. Eleganter cum puellae pulchritudincm
PORPII. Ode XLIII. ad phoceuiii R. 6) Ad lantlnam foceum R. ad xantlu"«w iam phoe.
rv. 7) /yllidis M. phill. rv. rell. Phyll. 9) atZrog. M. alioqum MR2,fh. alioqu/ (i,rva. — et
crud. 2. 10) Pyrro MG. rell. Fyrrho. eius filio 2. 11) Stirps MR. 12) hoc MR. rell. id.
13) Quae Fabricius (fh) adiunxit uerba: ex captiuis amica est, om. omn. Hbri. b: rapta. al.
capta. 14) thesalo M. — Neoptoleuft/s afh. Neoptolemo« v. rell. ncoptolemo. subi/iat IM.
l(i) achille» M. — catisam fh cuni C: ,ad Achillem divigit excidii causam.' rell. casum. 19)
Verba Breuiter — parentcs non leguntur in rvafli, quippe per homoeotcleuton parentes neglecta;
cruta autem sunt ex omnibus meis codd. et et G. — lu lioc tamen om. est tacitae, pro quo
M tacitem antiiipofora. tacitrtC an^popiiorac AR2. briseidem MAR2. rfe/messam M. tecwessam
AR2. ca.tandram M. fuenait A. fuerrtnt R2C. km-at M. fyliidii JI. ad\.\x\. M. 23) qiiod et afh.
ut et MR2G. ut om v. 24) fvllide» M. sic se enim MR. rell. sic enim se. 24) subiliuntur
]M. 26) hoc schol. om. MR2G,rva. Fabriiius (fli) ex C induxit: ,auersam. lucrum abhnrrcn-
t eni , despicientem pecuuiam : quod ideo dicit , quia pecunia corrumpi non poteral.
IN CAKM. II, 4. 5. 171
laudaret, nc suspectus haberctur in amore eius, adiecit: Integer laudo,
fuge suspicari.
23. mius oct. tr. ae. rl. I. Gratc quadraginta aetatis annos se cx-
cessisse ostendit. Octo enini lustra octo quinquennia quadraginta annos
scilicet cludunt, quae aetas uidetur iani amoris essc alicna. 5
CAEMEN II, 5.
A(RON.
Nondum s. f. i. v. Incertum est, quem adloquatur liac ode, utrum ami- JO
corum aliquem an se ipsum; agit tamen, ut reuocet intemperatam mentem
a cupiditate et [a] dcsiderio uirginis inmaturae. Quam comparat per alle-
goriam iuvencac et a translatione incipit dicendo, iugum eam coniunctionis
ferre non posse nec tauri tolerare pondus, ut designatione pecudis inliabi-
lem monstret uiro, significans ita eam nuUo adhuc aetatis calore sollici- 15
tari, ut (si?) soli esset ludo dedita.
nondum niunia coniparis aequare. niunia. Obsequia legc debita, quod
(quo?) uuh intellegi (ei nondum?) implenda uxoris officia.
aequare. Pari aftectu ferre, ut (A. VI, 447): aequatque Sychaeus amorem.
1) iu amorem omn. libri. Accusatiui cmu ablat. saepi.ssime in codil. confunduntur. Iloratius
haberi poterat suspectus in uel de amore, non in amom«. Q temere induxit amor. etenim de lan-
dante poeta, atque de suspicione, in quam ipse per laudes incurrere possit, liis uerbis aperte agitur,
neutiquam uero de laudata puelln , cums amur in Xanthiam suspectus uideri jynssit. 3) gratae JI
more suo. grate A2G,rv. om. R. aet«5 a. aetafe mfh. 5) cbalunt MRG,r. rell. clawdunt. Reti-
nui h. 1. cludunt, licet uerum sit ne unum quidem ex omnibus meis Horatii codd. in oeto
locis hanc scripturam tueri. Neque cod. y ad IV, 15, 9 clusii habet , ut Vanderb. refert.
Neque in Hor. ipso neque in scholiis quae ad unum omnia exscripsi, clusit notaui, atque in
lemmate cla?<sit extat. ~ umuv/s ]MR2G,rv. amori afh. aliflena M.
ACRON. Non esse properandum ad uirginis osculum A (Hor.). Seholiis Acr. data est
inscriptio de metro. Ode XLIH R (Acr.). Ode tetracolos per allegoriam non esse pi"op. ad
uirg. osc. uero ad lalagen dicit y. Eutice ad sodalem per alleg. dicit (dici et R) omnia non
esse prop. ad uirg. osc. ER. Eutice ad sod. Per alleg. uero dicit omnia ad lalagen uirginem
cp. Ode tetracolos per alleg. non esse prop. ad uirg. osculum b. 10) alloqujtur 'jh. alloquetur
f. 11) a'^it ARl,rmv (et Porpli.). a/f y et Asc. om. fh. tanien ora. 2. ■Agiiatum 2. G sic inci-
pit : Agit dA^TjYOpr/.u); hac ode ut etc. Pro agit tamen scrib. uidetur Agitantem sc. mente , ani-
mo, secum. melius quaai cKjit tamen esset agit autcm. a om. AyRjrG. 12) i/imat. A. distinxi
post to^Zerare fh, ut K u. 4. inmaturae. et transl., om. a,AR. ea transl. b. 14) pecorii* R2. rell.
"pQcudis. de signi^catione b. monsZraret Aybl2G, rell. moust»'ei. de,ugnaret u. s. Qum R. significaZ
2. ita eam A. ea ita b. rell. eam ita. adhuc uullo y. ad lioc uulla r. aetatis colore A. rell.
cal. aet. 16) Soli esset omn. libri praeter 2: ut s. (sclUcet) ludo dedita. interposito si locus
sanus est. Q tacite incuk. sit. 17) quoc? omu. libri. deam implenda ux. offiiia y. de non im-
plendo ux. officio AR2,r. de impendendo ux. off. 1. de impl. ux. oft'. , om. non, mvafh. officia,
obs. le. deb., uxoris munus explere C. officia b. omn. schol. Scrib. uidetur: quod siue quo u.
int. ei nondum imp. ux. officia. 19) eff. 2. aff. et tcirtute ferre G. Sschaeus AyR , Cfli. rell. Sicheus.
172 ACR. ET PORPH. COMM.
5. circa uirentcs. Circa ludos tantmii ; non adhuc nubilem sapit cora-
pensare actatem.
7. solantis. Recreantis, ut (A. VII, 495): ripaque aestus viridante
leuaret. [Verg. (B. VI, 46): Pasiphaen niuei solalur amore muencf]. Ordo
r> est: Nunc est animus tuae iuuencae solantis grauem aestum fluuiis circa
uirentis campos: nunc est animus tuae iuuencae ludere cum uitulis in udo
salicto. in udo. aquoso et apto salicibus.
8. Ludere cum uitulis. uitulos pro pueris posuit.
9. praegcstientis. Praepropere festinantis.
10 10. inmitisu. inmalurae. [Quia omnes uuae, donec sunt liuidae, semper
non sunt maturac: sed auctumnus distinguet, dum incipient maturescere.]
10. 11. lam tibi liuidos distinguel a. r. Liuidos i. maturos. Per auctumni
tempus et uindcmiae ad colligendum aptae, ac translatione maturitatem ex-
pectandam demonstrat aetatis.
].") 13. iam te sequetur. Non est longum expectare aptam puellae aetatem
et ad consentiendum faciliorem.
currit e. f. ae. Adulescentia aut prona et labilis est [in multis], idcirco
ferox dixit[, aut quae ferre ualeat uirum].
15. app. annos. Pro uiribus et aetatis flore dixit annos, tamquam [qui?]
20 per senium minuerentur. illi augerentur.
17. Pholoe fugax. non ChJoris. Pholoes et Chloridis nomina pro exem-
plo posuit, quae, dum ante uiros uitassent, postea obscenarum uitam elegere
raulierum.
1) schol. om. Ab. huV«?« 2. nam nub. non sap. comp. alt. 2, om. adhuc. comp. sap.
l,mva. 3) refrigeranti:!, recr. C. ripaque — leuaretAyC. rell. om. Locus Verg. Pasiphaen etc.
om. Arih. 6) uirentis R2,r , ut KAyBc) etc. 7) schol. ad in udo ex AyC. rell. om. Schol.
ad I.udere c. uit. ex Ay. rell. om. C: uitulis. pro puellis, ut ; si ad uitulam spectes. 9) prae-
propere fe.-tiiiantis A, ut Liu. XXVI, 23. couf. XXI, 42. Cic. ad Diu. VII, 8. X, 26. pregest.
ualde gaudeiitis B. rell. omnes : properantis. crescentis (gestientis uohiptate Cic. off. I, 29. Lae-
titia Fin. II, 4. insolenti alacritate Fin. V, 14 etc.). C: ualde cupientis, properantis, gliscentis.
10) «nmitis Bco, Bcrnn. BC etc. iwnn. Ay. zMmature y- iwmatur^e A et Par. C. om. schol.
incl. om. Aybr. imipient RlG,mv. rell. incipi«nt. 12) maturos Ay. rell. ora. liuidos i. nigros
B. per autum?jM?« temp. r. et Ayl^. ut r. 13) ac 2. rell. om. a. Iranslatione RG. translatio-
nem Ay. abl. et acc. saepissirae confundi constat. rell. licr translationem. 14) expectandMni A
12,r. expentanfejTi R. rell. expectandam. aetatis um. 2. 16) et AyR^Gjr. rell. om. y habet se-
quetur in lemmate, in glossa: iam te sequitur. proponit ut te sequatur. hinc sequatur in lemm.
RG. aestatem ad cousentiendum C. 17)Qinculc. enim pro autem, quod omn. fere libri habent.
scribendum aut cum 2. — idcirco y^R2 (iccircho) , r. rell. ideo. ferffx b. rell. om. ferox.
18) quae onin. libri et recte. nam non ratio praecedit sed qualitas. Q propo. quia. in mulfis
om. Y- ualef mva. rell. ualeni. C: Non adolescentia per se ad id prona est , ut uirum ferre
ualeat. 19) tamquani illi per AYR,rfh. quia iam per ],va. quam iam per m. min. illi augeren-
tur AYG,rmva. schol. oni. b. pro priore illi propo.sui qui siae qui tibi. illi augeYenXnv ora. fh.
21) foloe Y '11 lenim. pho\oes et chloris nomina etc. A^. uir«»i K2. rell. uiros. exemplo omn.
libri. Q ex C incul<-. cxempl/s. 22) ehgere R12. C: — eosdem sunt ultro sccutae.
IN CART^I. 11, 5. 173
19. ut puro. Habens in sereno integrum lumen, ut Verg. (A. VII, 0):
splendet trernulo sub lumine pontus.
20. Gnidiusue Gyges. Nomen pueri pulchri clc Gnido insula Vcneri
dicata, ut ipse superius (I, 30): 0 \cnus rcgina (inidis Paphiquc. Huius
pueri formam laudat in carminc suo. 5
22. follet Iwspites. Aduenientes, qui sexum ex familiaritate non nossent.
PORPHYRION.
Nondum s. f. i. u. ceruice. Hac ode dXhq'(rj^juS)z cum eo agit, inlia-
bilem adhuc uiro j^uclhim perscquitur, quac hisus magls quam rerum ucne- JO
riarum cupida sit.
2. nondum m. c. aeq. Eleganter quasi de iugo fercndo loquitur, quod
de coniuo-io intelleo-i uult.
7. nunc fluu. g. s. ac. Elcgantius dici non potest quam hoc dicitur:
Fluuiis grauem solantis aestum, quod significat refrigerantis. Solari aestum 15
pro refrigerare gratissime dicitur.
nunc in udo I. c. u. s. p. Jucundc perseucrat in allegoria cum uitulis
dicendo, intellegi uolens cum pueris.
10. lolle cup. inmitis uuae. Transit in^aliam allegoriam, inmaturae
uuae comparans uiridem adhuc puellac uirginitatem. 20
11. dist. aut. ruc. Hoc est nigrorem maturitatis uariabit. Videmus
enim, racemos, cum primo nigrescere incipiuut, non omnes simul acinos,
colorari.
13. currit e. f. ae. et i. q. t. d. app. a. Mira conceptio in eo quod est:
illt annos adponet quos tibi dempserit; sed annos hic pro uiribus a florc 25
aetatis accipe; sic enim se habet sensus: quantum tibi uergcnte iam
3) fliidius ue ge^ges M (Porpli.), ^rnidiusue g/ges AY,r. gnidiusg^ae giges R. gnidiusue gies
H pure, B c. uar. 1. man. 2. uel gyges, cp corr. g/ges. Ciiidius ue gyges uet. Beru. K. gnidiusue
gyges nivafii. 5) ut fonnam A. et formam "(■- i"ell- om. ut atque et. suo cann. 2. 6) adueni-
entes A-;Rr2G,r. rell. aduenas, qui A^Rljr. rell* qm'a. — familiaritate A7l2G,r. familiaritateni,
om. ex, R. rell. similitudine. noscent r.
PORPH. Ode XLIHI. R. 9) ceruicae M. allegoricos libri. 10) ^erseq. M2,rAafh. pros.
R (G?). 12) quasi MAR2G. rell. qida. 14) Elegantius — dicitur A2G, in quo om. est hoc.
Hanc partem om. ilR.rvafh. 16) refrigerantis. solantis aestum. Solari aestum pro refrigera?itae
g. d. M. 17) luc. — allegoria MAR (ioeunde) 2G,r. rell. om. 18) nole?is MR2G,rv. uuU Ynbr.
(fh) post Ascensium. 19) aliam MAR2C,r. rell. om. mmature M. 20) uiridem ]\L'V2G. uidi-
ridem (non corr.) R. uirifZ/<«tem adh. rva. uiriditatem eins fli. — uirginitate?» MAR2G. uir-
ginitatj rvafh. 21) nigrore MA. 22) racem^w M. rell. racemos. racem* Q, male. non racemos
colligendos demonstrabit G. — primo, om. cum, 2, cum primo R. rell. cnm prim?M«. — simul
aciwos MARG. acin» 2. simul ac tiitas rvafh. Q 'audacius' emendaturus post omnes simul superfl.
gl. proposuit sed singulos. 24) a/jponet IM in lemm., arfp. in schol. rell. app. Mira — annos M
AR2G. om. rvafh. et flore A2. ac flore R,a. ac florew M,r et G, ex quo <i. «<? florem vfh.
2G) iuucutMte MR2,rvafh. iuuentate G. uergente iam MA2 (iam uerg.) RG. «n-gente iani rvafh.
174 ACR. ET PORPH. COMM.
iuuentutc uirium dccesserit, tantum illi nunc cum maxime florescendi
accedet.
18, dilecta q. n. Ph. f. iwn Cliloris. Z>/7ec/a generaliter accipe : a quo-
cumque qui eam uiderit, dilecta, et hoc utique propter pulchritudinem,
5 (|uam in ea praedicat pracfermdo Chloridi' ct Pholoe, quas aeque pul-
cherrimas fuisseintellegendum. — Non Pholoe fugax, quae uiros fugeret.
Albo sic hiim. nitens pro candido.
20. Cnidiusue Gyges. q. s. p. De || huius || pueri pulchritudine etiam
Ouidius (?) locutus est.
]0 22. niire sagacis f. h. d. o. s. cr. a. u. Suauiter hic hospites pro ig-
notis dicit, hoc cst, qui ipsum puerum nossent; sic enim falli possint obs-
curo sexus discrimine et ambiguo uultu. Sagacis quamuis sagacis accipe.
discrimen obscurum s, c. a. n. Obscurum discrimen sexus scilicet;
obscurabat autem per crines sohitos.
'' CAKMEN n, 6.
ACRON.
Septimi. Scptimium cquitem Romanum, amicum et commilitonem suuni
hac ode adloquitur, cui se tanta gratiae necessitudine fatetur adstrictum,
20 ut, si uelit, (uel?) ad uhimas mundi nationes ire se cum eo posse pro-
mittat. Hortatur tamen, ut o-ratissima sibi loco elio-at Tiburis et Tarenti,
quorum [et] amoenitatem laudat.
1. (ladis. Insulae sunt Hispaniae in uhima parte Oceani.
Caniabrum. [Cantabri]gens Hispaniae siue Galliae necdum a Roma-
1) deces.sorit MA2G. rell. decc?yserit. illi luiiic MRG. illi 7ion 2. rell. uuuc illi. cum maxime
MAR2G, cura maximrt vafh. iiunc illi cm'a nunc maxime r. 3) foloe M (bis). 4) et hoc
utique MA. rell. oin. hoc. (lilectaw R. cloris — cloridi r. 8) Cnidius ue gwges M. conf. ad
Acr. Ciiidius ue g/g. G. ^nidius ue geg. r. rynidius de g«ges R. ^nidius^we gyges afli. 9)
Ouiditis omn. libri. et C; huius autem pueri ])uk'liritudinem laudat etiam Ouid. quam Ouid. r.
Ouidius suspicans interpolatum sic legendum arbitror: De Veneris pueri pulchritudiue etiani
superius locutus est. conf. Acr. De hiis r. 11) possent 2. rell. j^oss/ut. 12) accipe. Discrimine
obscurum. sohitis crimmibus. ambiguoquoque uultu. obscurum discrimen sexus scilicet M. et
amb- uultu om. 2. Sagaces] (iuamuis sagaces afh. sagac/s quamu. sagaas accipe M (G?).
sa.ga.cis Ay efc. oin. 2. 4) obsc. ante r. obsc. autem MAR2G,rva. autem om. fh.
ACRON. Ad SoptimwTO A, inscr. llcjr., prosphonetice tetracolos inscr. Acr. Ode XLIIII
ad Septinjjwj R. Ad septim/um prosph. telrac. -([y. prosphonetice septiuuo Btp et E qui addit
VI. 18) Septim?m R. l!l) adstr. A. rell. astr, 20) mundi AyRl^G ,Crmva. om. fh. i^'^^^^
prom. A"/. rell. prom. posse. Argiuu. otu. b. Q inculc. ])romittat /;j'o;?c/sc£, dicens : ,posse libri.
proficisci correxi.' At C: ut s. u. nd ad ult. socuiu mundi parteis ijrqficisci jwssit. Isihil nui-
tauflum : dinstingue cum C post uelit, — ire secum ao posse promiltat. 21) Ilortatur — laudat
omn. libri. (^ tacite nogligentia sua omisit. 23) Gadw K et R ad Porph. rell. Gades. 24)
Cantahri om. AybR. (j oni. jier homoeotcl. hi.tpaniae — hispaniae. hispana 2. Si — Iliber om.
Aiber i;,rin\-. hyhnr G. rcll. i\\n-. C: Cant. g. Ilisp. ('!al//s ad Occanum uicina , tandem a Ro-
manis uieta etc.
IN CAiur. II, G. 175
nis iilcta, dc quo /L«c. (VI, 2G8) : [5e lihi durus Iliber'] uel si tihi terga de-
disset Cantaher. Hanc Augnstut! postea superauit.
3. harharas. Inliospitalcs propter [incertuni maris] aestum.
[Syrtis. Loca sunt habitatione remota. Yerfj. (A. IV, 41): Et Nu-
midae infreni cingunt ct inltospita Syrtis.'] 5
[3. 4. uhi Mauras. Pro Africana, ct ideo addidit Maura, quia utraque
Libya sic dicitur.]
5. Tihur Argco po. coL id cst, a Graecis conditum, ut (Verg. VII, 672):
Argiua iuuentus.
8. sit modus. Modum finem dixit laborum, ut eadcm domo et senec- 10
tam agcrct ct uitam finiret.
9. unde. A quo i. e. a Tibure.
Galesi. Galesus fluuius est iuxta Tarentum, ubi pro pasturae copia
uel dulcedine maiorcs ouibus lanae sunt; de quo Verg. (G. IV, 126): Qua
niger umectat flauenlia culta Galesus. 15
11. regnata. Participium est sine uerbi substantia, ut Verg. (A. IV, 14):
[Thraces arant acri quondnm~\ regnata Lycurgo.
Phalantlio. Plialanthus Lacedaemonius fuit eicctus patria hac culpa,
quod absentibus Lacedaemoniis eorum filiae a seruis grauidatae [natos]
(filios?) postea reucrsi patres tali culpa genitos expulerunt, quorum duxPha- '20
lanthus fuit, qui Tarentinam condidit ciuitatem, ut fertur octauus ab Hercule.
13. ille terrarum. Ordo est: Illo angulus ridet mihi praeter omnes,
subaudi angulos terrarum; pro loco autem angulum posuit.
14. ridet. [Laetus est, ut Verg. (B. IV, 20)) Mixtaque ridenti colo-
casia fundet acantho et (B. VII, 55): Omnia nunc rident^ Voluptuosus est. 25
2) postea om. C. Hanc om. 2. 3) scliol. om. y^'- Biii^lja?'» A, s. lit. siibseq. Sgrtis
A iit K. sirtis '(. mliospilitafe A. Vulg. lectio: propter incertum maris. C: propter incer-
tum maris aestum (Q) utraque corrupta aeque ac propter maris aesium 2. Conieci: 2^1'opter
arenae aestum. 4) schol. om. AYb,r. hoc schol. in R antecedente prius est. 7) schol. om. A^b.
jjro aphr. (afr.) 2,r. rell. propitcr afr. et ideo r. &A.clit R. Schol. ex Ay, rell. om. argeo A.
argaeo y. C: Argeo. Argiuo seu Graeco ut: Argiua iuuentus. Tibur enim a Tibm-uo conditum
est et Argiuis colonis. 10) dicit 2,r. 12) schol. om. lG,mv. inferius colloc. post culta gelesus.
a qiio tybure r. a quo i. a Tybure (T<b. fh) AY,afh. tmde a tibure R. a quo scil. Tibure C.
13) galaesi b. — iuxta renum b. 16. sine uerbo 2. sine uerbo usitato C. rell. s. u. subst.
17) Thraces — quondam om. A^. — ligurgo '[. schol. om. b. 18) P///aIantlio , h erasa, A.
phalixntho E. palhmrto B (1 exp.). ;;rtlani/jo KyH. ^^«laii^o bG,rv, ut D al. fiilanto Bern. B. Pa-
lante ARl,r. P/falanto et Phalantus afh. ^jalanto. ^;/(alantus infra phalan^/uxs b. Planto —
Plantus m. 19) grauicZae 2,rG. rell. grauidatoe. grauito^e «radiderant b. natos om. AyR12(G?)
rmva. C : — grauidae peperenmt; quos filios tali culpa genitos, reuersi patres a bello Lacedae-
mones patria eiecerunt, quorum etc. 20) «ediderant (= v) flios postea reu. 2. facili culpa b.
21) qui tarentom ampUatiit ut 2. 22) arcule A. hercle b. rell. hercnle. 23) Ordo — posuit om.
A. 24) subaudi yR. sub l,r rell. supp. aut supple. — pro loco angusto R. 25) Totum schol.
om. AYb. Voluptuosus est ex A^ (om. es/). r: Laetus est et uoluptuosus. uirg. etc. alterum loc.
Verg. om. r. acanto mv.
176 ACR. ET PORPH. COMM.
uhi non Hymelto. [Ilyinettus] mons [est] Atticae regionis melle abun-
dans. Laudat autem Apuliam et Calabriam prouinciam, in qua [et] Ta-
rcntum situm est, cuius sc amoenitate et deliciis delectari dicit; nam ct
mclle et oliuetis praecellunt, hiemes quoque apriciores habent.
5 16. Venafro. Venafrum ciuitas Samnii oleis abundans.
18 — 20. et amwus Aulan fertili B. m. f. i. u. Hoc est: non est in-
par uvis Falernis. Inuidere enim sibimet solent inpares uirtute. Hic autem
Aulon [mons est Calabriae et] quia inpar non est, ideo dicitur non inuidere.
21. i/le te mecum. Eleganter secum Septimium et in laudatis locis
10 optat uiucre et eum habere superstitem, defunctoque sibi iusta persokiere.
22. arces. Verg. (A. III, 553): Caulonisque arces et nauifragum Scy-
laceum.
ibi calentem. [Ordo est: Ibi sparges tu calentem fauillam uatis amici
debitu lacrima i. e. naturali, aut debita propter amicitiam]. Antiquorum
l.j [enim] mos erat, mortuorum caudauera concremare; ideo defuncti fauiUam
dixit, ut est (A. VI, 227) : bibulam lauere fauillam. .
PORPHYRION.
Septimi Gades a. m. Hac ode Septimium, equitem Romanum, com-
20 militonem suum, adloquitur, qua testatur gratissimi sibi loca esse Tiburi
ac Tarenti.
1. Septimi G. a. m. Gadis oppidum est in Hispania a Poenis con-
ditum, ut supra (II, 2, 11) ostendimus.
Cantabrum i. i. f. n. Apparet Cantabros, quae est gens Galliae, illo
2.J adhuc tempore indomitas fuisse, cum dicat: Cantabrum indoctum i. f. n.
1) Ilymetto K, non notani hjnu/tto, iit ;ilii logerunt, himato AyH- /iJ/meto B^^DD. Bernn.
B Cal. ymeto b. conf. adiect. II, 18, 3. est bYK2. ora. A a^icae y. Ilymettus om. A^b.
IlymeWos G. hyrae^ius vmfh. liymetus 2,a. h/metus R,l. 3) et om. 2. am. cuius se 1.
i\ppw\. mva. 4) nam mclle 2. -- praecell/mt — habcwt onin. libri. praecell/t — habet C.
iinile Q tacite num. sing. inciikauit. Sormo autem in sclioKo est de Ajmlia et Calabria, non
de Tarento tantum. C: hi. q. mitiores et magis apricas habet. ap^ores habent b,r. 5)
Samnei afh. roll. samnzi. ciu. campaniae r. a loco b. rcll. om, olei R2;r. abiindana cum genit.
etiam in Kutrop. et Nepote.' Hiunuiae (Samnite) 1. G) id 1. non impar R. 7) Inuid. —
inuiderc om. A. iu]). y. Ilic autom i. aulon i[uia y. cst cal. om. 2. 8) dicitur y2. dicit l\,r.
rell. dixit. 9) secum Y,m. se eum septimo v. - - Cum dicat te mecum , expectamus secum
Septimi«7H. Septimw libri. et YRI,rG. rell. om. 10) iuxta rv. superst. bab. R2,r. 11) schol.
om. Ayb^r. -~ Cauionis arc2s et naufr. silhiccum R. rcU. Aul. naufr. v. syllaceum v. s/liac.
a. syhu-. 1. 13) Ordo — amicitiam oni. Ay- 15) enim om. Ay. Antiquorum crat, om. mos, 2
dcfuncti om. 2.
PORPII. Ode XLV. Ad Septimum R. 21) tiburi M. Tiburi va. rell. Tibu77A-. Gades
M iu 1 'mm., Gadjs in scholio. 23) in hisi)ania om. rvafh. et super ost. M. rell. nt suprfl. in
R lacuna inter Cantabrum et gats relicta cst. 25) dic«t MAR2G. rcll. dic!'t. In omn. libris
hoc scholiun praccedenti antepositum est.
IN CAUM. II, (5. 177
3. 4. idn Maura s. ae. n. Maura lilc pro African.a r/.TA^r. dicitur,
scilicct, quod tam Africa quani Maurctania gencralitcr Libya dicitur.
5. Tihur Argeo p. c. 8uj)i-a (ad C'. I, 7, 13) ostendinius, Tibur oppi-
dum a tribus fratribus conditum esse: Tiburno, Catillo, (-ora, quos gencre
Ai-giuos fuisse etiani Vercj. testis est, qui ait (A. VII, 672): CaiiUusque h
acerguc Coras Argiua iuuenlus. Ergo Argeo pro Argiuo antiquc dicitur.
8. si( m. I. m. e. k. militiaeque. Modum nunc pro fine dixit; optat
ergo sibi post laborem maris et uiarum ct militiae in i-eliqua aetate Ti-
buris secessum.
9. dulce pell. ou. Galesi. Galesus fluuius est Tarentinorum. Pellitas 10
autem oues dixit, quod Tarentinae oues pellibus teguntur. De fcrtilitate
autem et amoenitate Tarentini agri et Vergilius in Georgicon quarto sig-
nificat et Titinnius: Tarentinorum hortonim odores qui geris [cum ucllet
intellegi jlorum odores — — ].
11. et regnata p. L. v. P/ialantho. Phalanthus Laccdaemonius fuit, 15
quo auctore et principe Partheniae Spartani Tarentum condiderunt.
14. ubi non Hxjmetto m. d. Hymettos mons est Atticae regionis, id est,
in Attica, ubi optimum mel nascitur.
1) maurf«« hic MR. — afelos M2G. apheloi r. cccpsAuic A. rxTikwz vafli. quae 2. rell
quofZ. aphr. v. 2) mauret. M. mauritawa fh. rell. mauritawja. Cuni Maura adiect. no. sit
atque pro Africa poni nequeat , ut in Acrone sine dubio scribendiim est : pro Africana. conf.
cod. Voss. apud Suringar. p. 145. generaliter om. 2. 4) Tiburno MA2. Tyburto rva.
rell. Tiburto. Cathyllo a. Cathillo MG. infra: /iTathinus MG. rell. caiillo. chora 2. rell.
cora. 5) quos etiam 2. fuisse MR2G, rell. esse. et iam M. rell. etiam. 7) modus 2.
dicitur 2. militiaeque in reliqua etc. IM , om. ergo Modimi — mtlitiae per homoeotel. 8) atque
mil. fb. rell. et mil. 9) recessum R. 12) et amoen. om. 2. 13) et Titlnnius M. et Titin-
nius sic A2. signif. ubi sic ait R (om. tit.). signif. et sic tituriiis ait rvafli. C: et Titttrius:
Tarentin, hort. qui ge odores. scilicet florum. Suringar. p. 147: 'Quis sit Titurius , dicere
nescio, Fortasse corrupt. pro Titinius. Et Titiwii s. Titiwiii multa fragmenta seruarunt,
cum alii Grammatici, tum Nonius Marcellus.' — Tarent. — florum rafh. M. addit: odores
geretur. cui hoc dicit. A2 : odores gerere eui hoc dicit ('haee tamen desunt in alt. uet.
cod.'). R. odores ge?'erentur. Nihil iam de his certi statui potest. Inclusa uncis glossa-
toris interpolatiouem sapiunt. 15)/alan<us M. De Phalantho, Palantho, Palanto conf. Acr.
ad h. 1. et ad C. I, 28, 29. 16) pr. parteniae M. pr. tlmiie (sic) R. pr. par^ewree v. 17) ^^metto
M. 2/mettos M. /limeto — Mnefus R. liymetos G. hymetos va. hymc«Ms fh. — id est, in At-
tica MA. — atticae re(7W?MS 2. rell. om. regionis. i. inatticaM.A, rell. om. — p. 178. Schol. difticil-
limum , quod ex disiectis raembris componere et constituere conatus sum. M : Decedunt ergo
anti TOU et contrario cedunt. co?jpositum pro simplitiae est id est cedunt (sic!). av-rt tou A.
dvTiTOU e coutr. G. antitheton 2. in R graeco uocab. lacvma rel. est. Decedunt ergo e con-
trario cedimt. compositum pro simplici i. cadunt rv (i. cedunt = afh). Suringar. p. 148 e cod.
Vossiano: 'Quasi non cedunt, ^je?- antiphrasin dietum i. e. non plus ualent illa mella quam
nostrum quod m Tibur (!) nascitur.' C : decedunt • inferiora sunt. Nullo genitiuo praecedente
ergo coniunctio est; iam desideratur aliquid. hoc petii ex C. antitheton cum 2 posui, cum ues-
tigia codicum antiphrasin codicis Voss. non satis ostendant. Q: 'Videant alii. Fort. seruandum
CCVTl Toii.'
nAUTHAL, ACR. ET PORPH. 12
178 ACR. ET PORPII. COMM.
NonH.m. decedunl. (Non inferiora sunt?) ergo cJ.viiUstov e contrario:
qnasi non cedunt: compositum pro simplici [est, id est,] cednnt.
16. mridiquc certat huca Venafro. Grata figura dictum est illi certat
pro cum illo certat. liaca autem pro oliua dixit. Videtur ergo significare,
.^. in Tarentino a^ro tale oleum nasci, quale sit Venafrum.
1^3 _ 20. et amicus A. fertili B. y4?</o« locus est contra Tarentinam re-
irionem ferax boni uini.
minimum Falernis i. u. Pro: non inuidet, quia scilicet non fit (sit?)
ibi deterius uinum quam iii Falerno agro. Inuidet enim tantum, qui in-
10 ferior est.
23. ibi tu cal. d. sjk lacrima /'. ii. amici. Eleganti figura Septimium
sibi superstitem optauit. — Vatis amici. Legitur et Ilorati ualis.
CAKMEN II, 7.
^^ ACRON.
0 saepe mecum. Ad Pompeium Varum scribit gaudens [ob] eius in
patriam reditum, quem commilitonem sibi in castris Bruti et Cassii fuisse
commemorat et belli ciuilis euasisse pericula Augusto uictore, qua gratia
20 liberius se conuiuium cxliibere promittit. Ordo est: o Pompei, prime me-
orum sodalium, saepe deducte mecum in ultimum tempus Bruto duce mi-
litiae, quis redonauit Quiritem te dis patriis et Italo caelo?
1. tempus in ultimum. periculosum.
3. redonauit. Reddidit, redire fecit in patriam.
3) Scripsi grafci cum IM pro graeca (gi-aeco v) , quod ouin. fere libri lialjcnt. 4) pro
cum illo certat om. fh. — baca MG,r, ut omnes uett. codd. Hor. ubique magna constautia.
l^acca et bac/ta sunt scripturae rariores. pro oliuo R. 5) in MAR2(t. edd. oni. 8) fit libri.
11) Eleganti — optauit MAR2G , edd. om. septimM?» R. 12) Iloc schol. om. fh. et MAR
211 et cod. Voss. ap. Suringar. p. 149. etiam rva. legi r. rell. legi^tt)'. — orati uatis M2G.
horati (horiati v) uatis rv. uatis orati AK, uatis Ilorati a. uatis. tui llorntii C.
ACRON. Ad \)on\yium uarum A, inscr. Hor., inscr. Acr. habet notitiam de nietro. Ode
XLV ad Vompilium R. Pracmatice uel prosphonetice tetracolos ad oratium Vompitmi consoda-
lcm Y- Prosph. uel pragm. tetrac. ad pomp«m uarum b. Pragm. ad lioracium (-dum Bcp) pom-
/nlium commilitonem brutianum quem receptum in patria inuitat Bcp et E, qui num. addit VH.
pragmatice (i. causatiue) ad po/jpilium coreniilitonem D. Ad oratium ponipilium tetrac. pragm.
P. Pragm. ad Iloratium Ponii)ilium sodalem II. Cum his conf. mutilas Vanderb. inscrip-
tiones.
1 7) Ad pompium Ayb (e crasa) uarmni y. pompeium r iu scholio , ad pomptViM?» in iu-
scriptione. Pomi^eium uarum. ad porapisium uarum. rell. ad ob om. AybR2,mv. Scribit ad
Pompeium Varum t/ratuhins ei iu C. rec^ditum v. reditu 2. sibi om. •jh. 20) pe»'m. r. Ordo —
caclo om. A. — • pompi •jb,v. \mn\)ili R,ra, pompe/ fh. 21) mil. ducc 2. 22) patriis Yb2G,
Crv (patris) a. patrwis fh. 23) glossa ex AfC. '( addit ; iu extremum uitae. in cxtr. uit., in
linem ct periculum mortis: est enim mors ultimum uitae tempua C. 24) id cst rcdd. R.
IN CARM. II. 7. 171.)
Quiritem. Romanum ; notandum tamcn, quia singularcm numcrum po-
suit, cum pluralitcr dicantur Quiriles,
4. ItaJoqur caelo. Caelum pro Itala rcgionc j^osuit, [ut idcm alibi
Epist. I, 11, 27: CacJum non animum mutant qui trans mare currunt^.
5. prime. Praccipuc, id cst, cuius amor antc omnes sit. 5
6. morantem d. Pro long-o dixit, lioc est, acstiuo, qui quasi cum mora
spatium suum decurrat.
6. 7. mero fregi. Aut consumjisi aut diuisi, ut a scxta liora significct
sacpc cpulatos; mero ucro ucl datiuus uel ablatiuus casus bene ac-
cipitur. 10
8. maJoJ)athro Syrico. MaJobathrum genus unguenti est.
9. Philippos. Macedoniae camjnis aut ciuitas, ubi ab Augusto Bru-
tus uictus occubuit; undc ct Lucan. (I, 694): uideo iam Phoehe Philippos.
10. reJicta n. h. parmuJa. Scuto non bene [autem] relicto, quia arma
in fugam uersi proieccrant. 15
11. el minaces. Cassium et Brutum significat, qui de uirtutc se iactarc
consueuerant, aut [certe] milites eorum.
12. turpe soJum. Aut cruentum, aut quo prostrati turpiter precarentur.
13. sed. nec p. h. M. c. Jucundc dixit se a Mercurio liberatum, ucl
quod ostcnderet se furtim fugisse et celerem (dedisse?) fugam, uel quod 20
poetae ad Mercurium pertinere dicuntur.
14. aere. Nebula, ut Verg. (A. V. 810): Nuhe cauw, ct per hoc fugae
latebras tutiores ostendit.
15. resorhens. Metaphora a Charybdi, qua cum impctu quodam sig-
nificet mentis et furore corrcptum ad Bruti partes reuersum. 25
1) qma AbE (oui. tamen) G,mva. quocZ rfh. qui ■(■• 2) pluraliter AybR12,r. dicrtwtur YR12G,r.
dur = dicuntiir A. rell. dicatur. plurali numero lG,mvafh. C: ,ciuem Eomanum. uotandum
Quiritem .singulariter positum , cum pluraliter tantum ueteribus sit usurpatum Quirites, ieste Do-
nato, sicut mones.^ rell. plurali numero dic«tnr. Quirites addidi ex C. 3) pro italza pos. 2.
pro ital/a re(j. R,r. ut — currunt om. Ay. sehol. om. b. alibi om. R. 5) schol. om. IG,
mva. io est om. Q. pr. id Ci^t, cu. am. omneis alios superat C. 6) quoniam 1. quiiTC •(■• ^^^^- "^l^"'-
commorantem b. amcta/ulo C rell. cum mora. decurnY b. 8 — 10) accipifttur Ay^r. — aute»t
cous. r. — aut a sexta y- siguitic«?'e< 2. siguiticat mva. — mero viero AYb,r. conf. Porpli
uel om. Gr,mva. casus bene Gr,mva. 11) mnlobrathos gen. A ([i.C(A6 ^ a d p o v s. cpuXAov). ma-
lobatro r. maloJrrtiuur m. C. genus est uug. pretiesci C. 12) campos AyEl et rmvafh. nihil
ominus falsum. scribendum est cum fh campiw aut ciuitos. recte etiam C : campos ut (I. aut)
urbe«i etc. 2: Philippi campi iu Thessalia, ubi B. occubuit. 13) uide 1. rell. uideo. uullus
uidt. tilippos A. phW. iu eodem loco ad III, 4, 26. 14) autem om. Ay. relicto y^r. al. relicta,
al., ut RlG, om. relicto. 15) 22<assium 1. qui de uirt. se AyR^,^. rell. de se uirt. 17) certe
om. 2. 19) loc. '{R\. se om. A. dixisse y. 20) quod ost. AybR. se furt. ftig. AyRlG,rmv.
furt. se fug. fh. C : quod furtim fugisset et celeriter. a : quod furt. fugissei, et cel. ost. fu-
gam. rell. fugisse et cel. ost. fug. Q tacite recepit quo se. furtaui b. schol. om. b. 22) Neb.
aut ■(. 24) metaf. a caribdi R. 25) eum rmva. rell. cum. corri<ptum E.
12*
180 ACR. ET PORPII. CUMM.
17. ergo obligatam r. I. d Id est, promissuni ac debitum reddc comu-
uium. Et sciendum dapem singulari numcro declinatum.
19. suh lauru m. Vt est illud, Verg. (B. I, 79): Hic tamen hac mccnm
poteris rcquiescere nocte, uel certe sub Augusti uictoria: aut taraquam poeta
.-, inuitat amicum sub suo carmine.
20. nec p. c. t. d. Yasis uinariis ad eius quasi reditum reseruatis, ut
Verg. (A. I, 195): Vina bonus quae deinde cadis onerarat Acestes.
obliuioso M. Hoc est: uino quo curae pelluntur et labor iu obliui-
onem uenit. — Massico uero pro Campano posuit.
10 22. ciboria e. Aut Alexandrina poma, quae habent similia colocasiis
folia, in quorum similitudinem facta pocula eodem nomine appellantur,
aut certe pro cibis posuit, tamquam cibum poculis conpensaret.
funde cupacius. Largius utere odoribus.
23. de conchis. [De] echinis concharum.
1.3 quis udo. Interrogatiuum est, sed cum exhortatione dicitur. — Vdo
uero apio uiridi, uel quod in locis aquosis nascitur. Corona enini apii
ebrietatem dicitur prohibere, ut est ilkid Verg. (B. VI, 68) : Floribus atque
apio crinis ornatus amare.
Deproperare. Festinanter adferre.
21) 25 26. quem V. a. d. 6. ocp-/i-ooiav significat et tesseraruni iactu
datum in bibendo primatum. Veneris autem iactus laetissimus dicebatur,
qui habebat tricenarium numerum.
27. Edonis. Thracibus Bacchis.
29. furere. Aut ebrium esse aut certe saltare.
1) Id est A2. — declinatftm A. 4) tamq. pocta??» inuitat, om. amicnm, 2. — potems 2.
7) Acestes om. A. 9) uero om. 1. loca.siis -[. 11) eoruni K. 12) cibis A7bR12,r. rell. cibo.
cowp. v. 13) schol. om. A-,'. y" conchis echinorum . concnrum R. ech. , om. cZe, 2rva. 15)
8. interr. b. — exort. b. ucro AybR^r. rell. om. IC) qut 2. 17) dicitur proh. AR2,r. dic. ;)crh. b.
proh. om. y, rell. proh. dicitur. schol. om. 1. - - Floribus lG,rrava. Foliis R. rell. om. at^jue AbR
l,nnva. rell. om. crims AG. 19) gl. om. ybRl,r. 20) arciposiam Ab , arcAiposia» G,va (li).
ctpyiTtoatav Cmfii. acrtposiam r. 20) te.^craruin h. 21) laetissim. C. conf. Porph. rell. latiss.
22) num. ter senarium C. rell. ^jvcenarium num. et tric. num. va. ncneriw^ y- uenerj b. De
iactu ,"Venus' conf. Plin. II. N. XIX, 2. 23) edoneVs AyRG. al. ethonus b. aedoniis uet. Pi-
thoei rell. Edonw. Bacch. Thr. C. ^-ac. R,r. bach. yR. ethoniis pibiteri bachi qui bibendo
insaniebant b. 24) certe om. 1. aut certe salt. aut ebr. esse mva. ebrium esse, furere C. —
Glossae ex y: n. 2. deducte. uocatiuus est. 7. nUentis. ungcwtis splendidos yA. \l. fracta uir-
tus s. est. ad nihihmi redacta. C: Bruti caesa pote7itia, ad nihilum rcdacta. 13. solum. terram.
17. aestuosis. ebullientibus yC 18. ergo. quia libatus es. ohligntam. promissam. 20. Parce
cudis. ne desistas in bibendo y. nec — a C. 22. ccple. perficc. minue. 23. ndo s. d. 25.
curatue. ucl. 20. sanim. ncn lcuins. C: non minus.
IN CAUM. II, 7. - 181
PORPHYRION.
O saepe mecuin — mil. diice. Planc oden ad Pompcium sodalcm scri-
bit, qua gratulatur ci, quod rcstitutus sit in patriam, et tcstatur, commili-
toncm sibi fuissc in castris M. Bruti.
3. (juis I. r. 0. Quiritcm civem Romanum sio-nificat; adtcnde singulari '>
numcro dictum, quod non facilc aj)ud ueteres inuenias.
7. ciim quo moranlem saepe diem mero fre(/i. Moranlem pro longo po-
suit, ut quasi cum mora spatium suum dccurrat : Fregi autcm diem uidetur
pro eo, quod est diuisi, dixisse, ut a scxta hora significet sc saejic epulatos.
Mero autem siue datiuo casu siue ablatiuo accipias, habebit suam rationem 10
sensus; aut enim Hla re fregi diem, aut illi rei fregi.
8. nudobalhro. M<dohathrum unguenti spccicm esse scimus.
9. tecum Ph. Philip}»i oppidum est in Macedonia, ubi M. Brutus
pcriit,
11. cum fracta u. Quia uirtute se Cassius ct Brutus praecipue iactabant. J5
12. et minaces t. s. t. mento. Turpe soluni aut cruore foedatum, ut
(A. II, 502): Sanguine foedantem quos ipse sacrauerat ignes, aut nomcn est
loco aduerbii positum [ut sit]: turpe solum tctigerc pro turpiter tctigere,
13. sed m. p. h. M. c. d. p. s. a. Saepe ostendit Horatius, in Bruti
partibus sc militassc. Jucunde autem a Mercurio sc sublatum de illa caede 20
dicit, significans clam et quasi furto quodam se inde fugisse, per celerem
ergo Mercurium celeritatcm fugae, per id quod ait denso acre latebras ip-
sius fugae intellcgi uult.
15. te rursus in b. r. u. t. aest. ocXXr^Yopixois significat Pompeium post
fugam illam impetu quodam mentis petisse rursum partes Bruti. 25
17. obligaiam. Repromissam ac debitam.
20. ohliuioso M. Massico uino obliuiones curarum ac sollicitudinum
faciente uel adfcrente.
22. ciboria e. Cihoria propric sunt folia colocasiorum, in quorum si-
militudincm pocula facta eodem nomine appellantur. 30
PORPH. Ode XLVI. Ad pompilium R. 2) Hac uior^ M. cod. Voss. p. 149. hac odi
G. hanc odam rvfh. oden 2,a. odem R. pompzVmm MR2H Voss., rva. pompe«um fh. quo M
Voss, 3) M. Bruti omn. fere libri. Q om. tacite. 6) inuenias M. iinienics afh. om. 2,rv.
Quirite«J in Persio V, 75. 7) dieni mero MRG,rv. mero om. a. mero diem fh. 8) ut quasi
MR2G,rva. qiiod qu. fh. 11) Sensus autem est: lUa afh. Sensus autem enim v. — est opp.
fli. 12) malobatro r. 13) mac/ted. M. marcus br. M. afh om. M, rell. m. brutus. 15) cum
freta MG,r. qua vafh. rell. quia. 16) aut M. 18) ut sit fli. rell. oni. in M: turpe so. tetigere.
suprascr. cst : pro tetigere turpiter. 18) Oratius M. se in Bruti part. afh. 20) se om. fh.
elara et quasi MR Voss. rvafh. quasi ora. Q. furto quasi 2. clani et ora. 2. 22) pro id M.
24) pompj/uim R. rell. pompeium. allegoWcos M. allegorico r. 25) rursus pet«isse 2. 26) re-
prom. et Voss. p. 152, rell, prom. 27) id est, Mas.s. fh, 15) solic. M. 28) acZfereuti M.-
30) cyJria R. bis. propriae M. mu-to M. mirtho v.
182 ACK. ET PORPH. COMM.
23. quis udo depri a. c. curatue m. Quis interrogatiue sed cum quo-
dam hortamento dicitur. Ydo autem apio pro uiridi, uel quod in aqun
nascatur. Deproperare autcm ualde properare significat.
25. 26. quem V. a. d. h. Ao/iTroaia est inchoatio bibendi. In conuiuio
.-j talorum iactu sortiri solebant. Venerius autem iactus laetus in talis sum-
mum numerum habet i. e. tricenarium.
27. non ego s. hacch. Edonis. Edoni Thraces sunt, quos solet ebrietas
ferociores reddere.
28. recepto d. m. f. a. Accipiendum extrinsecus eliam, ut sit: etiam
1(1 furere dulce mihi est recepto amico.
CARMEN II, 8.
ACRON.
15 Vlla si inris t. p. Scenicum principium in Varinen meretricem
[scribit]. Intellcgitur enim per hanc inuectionem, aliquos praecessisse ser-
mories, quibus noctem sibi eadem Varine iureiurando promisserit, dehinc
postquam fefellit [eum], in haec uerba j)oetam uehit amantem erupisse. Vt
enim dicitur iuris turati, ita posuit iuris peierati, quod nuUa fallens paena
20 perculsa sit.
1) Sed om. afli. si cum rv. 4) archiposian. Avthiposia est inchoafto MR (incoatio). archip.
inchoatio , om. est, r. A.ichiposian est inchoatio?JCw 2. archiposian i. inch. a. archiposiaw in-
chnationom v. dtpytTCoatav inchoationem fh- uiuendi M, more suo pro h\h, .5) Venerius autem
M. l«etus. In M. Irtctus G. letus R2. utnimque, iactus laetus, posui. couf. C ad Acr. G) tri-
cewiarium M. rell. trice?iarium. 7) edon/s MR. edomV MR. Edonws G,rv. Edom" rv. ^edomVs —
^edonn a. 8) /erociores MRG. reW. foriiQres. 9) ^;ercip. rvafh. «ccip. 1MR2 (G?)
ACROM'. Ad warinen A (Ilor.) in cod. Acr. notitia metri inscriptionis loco posita.
Prosagoreutice iLi//iae uarinae. in meretricem rapacem ac periuram yBtpEHR. iu E num. VIII
additus. barine E. barinae Bcp ot D (om. iuliae). Prosagoreutice helarc «arine in meretricem
papacem ac i^erium b. Ad rarinew r. Prosag. in mer. rap. ac ))er iuram lulism ^ariurtHj v.
Farine lectionem uetustiorem esse quam /?arine ex eo patet , quud ad u. 2 in uet. Bern. K
?<arine supra iarine, quippe quam osteiulit inscriptio, tamiiuam uarians lectio a 1 m. est uotata.
Eadem occun-it in plurimis uett. libris Iloratii. Quocirca mittimus Earinen Fabri , Barcinen
Peerlcampii, Iherinen Withofii. Ex co quod [jafyivo; piscis gcuus fuit , gratum Barinae merctri-
cis nomen minime placet probatum ire. ,Verum cuni cx aliis (pioque natiouibus permullao
libertae quaestum corporis Romae exercerent (Or.), ipiidni haec nostra oriunda ex Varinis (Tac.
Germ. 40. Plin. II. N. IV, 14) esse poterat ? Contra tot uett. codicum auctoritateni, qui ha-
bent uarine, sane non pugnat frequens literarum b et u in uetustis libris confusio , quam in
descriptione uet. Mon. Porphyrionis codice, qui aeque uarinae scripturam tuetur, ed. Lips: p.
14 luculentis probaui exemplis.
15) «arinewj "/h^r. !<arine« 1)2. A u. 2 J^arine, 2 m. mut. u in b. tmrinen in inscriptioue,
hil. 6arineu et paulo inf. denuo ?<arine. Jar^nou ma. rell. lOarmc?*. — scribit 2. 16) inuecti-
ua7u C. inuoretioncm R. 17) cawihuu blG.rmv. rell. cadem. ?/arinn yR. uarinc A. &an'nrt l,r.
ba»'^na mva. roll. barine. 18) inin om. yb. fcfellit, eum in liaec uerba uoUit nimcam ^woru-
pisse C. — in haec in uerba A. poelam A. rcll. om.
IN CARM. IT. 8. 183
3. (lenfe si nigro. Maior cnini ]in,cnn cst nieretrici, si ob culpam cor-
poris dcfonnitate puniatur.
5. creihrem. Aut ^//>/ sul)audi[atur] /«raw//, aut dcos uindices csse per-
iurii.
\fimu1. Postquam.] Obligasti. Dcuouisti non implcndo promissa; e 5
contrario enim solui uota dicuntur.
7. jndchrior. Auctio est data auctioni.
iuuennmque p. p. c. Amatorum multitudinem significat, diccns cani
periuriis fieri pulchriorem.
9. expedit. Id est, prope est ut putcm, dum uideam non ]iuniri pcr- 10
iuria in contrarium religionis ac pietatis uerti rationem. ITanc cnim uult
uidcri sacrilegio promeritam dcorum fauorem. opertos. sepultura tectos.
10. taciturna n. s. Clarae, siuc secretae et silcntis, ut (Verg. A. II,
254): tacitae per amica silentia lunae et (A. III, 515): \_Sidera cuncta notat]
tacilo labentia caelo. 15
14. rident s. Nym. Simplices cnim aut ]:)erfidiac amoris cum risu in-
dulgentes, aut quia Nymphae ad ignoscendum faciles sunt, ut (Verg. B.
in, 9): [Et quo, sed^ faciles Nympliae risere, sacello; comites enim Veneris
sunt, ad quam pertinent meretrices.
Simplices N. Id est, non iracundae sed exorabiles. 20
14. ferus et Cupido. Numen Cui^idinis demonstrat inmite et inplaca-
bile eo quod ignoscere nesciret, nisi uohmtatem et iudicium Veneris sc-
queretur, ut Verg. (A. I, 695): lamque ibat dicto parens et dona Cupido
Regia portabat.
15. semper ard. a. Aut semper ardentes, aut semper acuens. 25
sagittas. Incendium libidinis et iacula delectationis.
1) enim Ayl,!'!!!. rell. oni. maior omni 2. peua. A. est om. A. ob culpam om. C. 3) sub-
aud/tnr A,m. subaud/s y. subaudi 2. subest r. subaudiatur vcfh. bGC om. b: s. deos iratos tibi.
4) periur/ y. 5) postquam om. AyR^. y. deu. iMrumpendo 2. 7) schol. om. A. auct. est data R.
au. d. est 2. 10) id est Ab,r. 11) enim om. E2. 12) sacrilego yi'- — fwrorem l,v. ex^iedif uti\e
est 2C (u. a. tibi) s. tibi b. op. sep. tectos schol. ex AyC. rell. om. 13) clare AyC. rell. dure
s. dur«e. 14) sid. cu. no. om. Ay. IG) Haec scholia turbata et codicum ope sic consituenda
uidentur: 13. 14. Ridet h. i. Venus Ipsa. rident shnplices, Nymphae'] Venus i^J&a ridet aut perf. am. c. ri_
indulf/CHs aut (aut ut?) simplices Nymphae, quia (scil. Venus et Nymphae) ad ign. et q. seq.
llis uerbis Acron cur rideant dicit, extrema demum parte i. e. non irac. sed exor. explicat sim-
plic.es. — at enim 2. euim om. AyR- enim aut om. r. 17) indul^e?js AyR^. rell. indulgendeA".
schol. om. b. 18) Et quo sed om. Ay^r. li') quae meretricibus fauet C. 20) Schol. tuentur
Ay2,Cmvafh. om. RlG.r. 21) Nomen y. nomine R. rell. n?mien. — demonstrra^ AybRjr. de-
monaivauit lG,mva. demoustrc/te»' fh. inm. et inpl. A. 22) non ignosc. A. non nesciret b. uol.
et iud. Ven. AYbR,r. acl iud. Ven. 2. rell. uol. Ven. et iud. C: Ven. consenszi et uoluntate.
rerj. porl. fh. rell. om. 25) semper acuens AyR- rell. ac. semper. 2G) schol. om. ybRGjCrmva.
y: uulncra amoris. C: iacula.
184 ACR. ET PORril. COMM.
16. cote cr. Non ipsa cote cruenta sed in qua acuit, ut occidat; in-
moderatus enim anior maturat exitium. Et declinatur liaec cos, huius cotis.
17. adde. Adiunge his quae tibi creucrunt ex periurio.
Ipubes. Multitudo iuuenum.]
5 tibi cr. Tuae prostitutioni, subinde crescentes amatores.
[18. seruitus c. n. Id est, seraper adiunguntur tibi noui, nec priores
relinquunt tc, quanuiis se relicturos minentur.]
19. tectum. Lupanar.
20. saepe minati. Vim amoris expressit, ut, quod a seruis fieri con-
10 sueuit, lioc amatoribus conlibeat, dum contempti se deserturos minentur,
ut, si noui ueniant, non abscedant priores.
21. iuuencis. Filiis iuuenibus, [ne rapias eos, metaphora a tauris, ut
supra (C. n, 5, 4): nec tauri ruentis In Venerem lolerare pondus'].
22. te senes p. Propter dilapidationem patrimonii, quae meretricum
].". incitamentis saepe contingit.
22. 23. miseraeq. n. u. n. Timore rejiudii. Maior enim in rocenti
caritate dolor est sollicitati coniugis, maior uis meretricis animum affcctione
occupatum uicisse.
23. 24. aura. Aut facilitas, qua in amorem trahuntur, aut unguen-
20 torum odor, ut ipse superius (C. I, 5, 11): aurae faUacis.
\_retardet amicos. Ne cura amoris tui rapiantur noui illarum sponsi].
PORPHYRION.
IJUa si i. t. p. p. Varine. Scenicum principium. Intellegendum enim,
aliquos sermones praecessisse, quibus Varine haec noctem sui iureiurando
1) Xon ipsa A7b,r. Nam cote se in quein R. rell. Xon in exitiuni et mortem C.
2) cotis declinatur A. rell. et decl. — cotis. 3) iVs 2. cren. tibi R. 4) nuilt. iuu. fh.
rell. om. Sic autem liaec scholia cum 2 ordiuanda suut : tibi. tuae prostitutioni. imhes
i. subinde irascentes amatores. 6) schol. om. A. Id cst bR,r. rell. om. relinijrMnt tawquam
uis relictura min. b. relicturrm min. yRljrv. noui sen«' 2. adiungantur r. 9) Q : 'tur-
batum hoc schol. intactum relinquere satius duxi qu.iin ariolari ; uideant alii.' Ego ex
lect. uulg. ncyn liceat feei mjlifteat i. e. conplaceat, utpotc quod uerbum est id quod ex-
pectamu», et pro et sic noui ueniant ut n. abs. pr. posui : ut, si noui ucniant, non abs. priores.
11) rfjscedant 2. 12) ne — pondus om. Ayb. ne rapias eos om. Rl,rmva. metaf. v. 14) dila-
pidationem AY,Crfh. difecera^jonem lG,mva. ditojoncm R. pr. j.atr. auctioiiem 2. 17. in timore
2, char. fh. Aaritate b. rell. car. \9) falhmitAs y (ex loco Ilor.). faci/is r. faUacia, hlanditiae,
odores ut sup. a fallacis C. in amore b. 21) schol. hab. fh. rell. om. Glossae ex y: 4. ioifjiii
ungula. G. enitescis. splendes. 8. jmhlica. omnibus prostantem. C : quam omues praestantem
obseruant ct pulchriorem fieri diiunt etc. 9. niatres. al. matris. \0. fallere scil. curaudo. 11.
tjelidaque ut uirg. (A. IV, 385): et cum frigida viors y (C; ut : lum fr. mo.) 13. ridet. deri-
aiom liacet. 13. inqnam. dicani.
POItPII. Ode XLVII. Ad Jarinem R. Illla si iuiis tHii pci. ]\. b. scraenicum M (b =
bar.). uarine G,rv. barync a. rcll. liarine. 24) warinae M. ?/arinrt R — proc. Rfh. rcU. pr«ec.
uarina haec 2,rv. uar. om. R. l)ar. haec Gmv. — su/ MR2G,rv, ut Porph. supra ad C. I, 3,
20 et 24. el afh. sibi Acr.
IN CARM. IL 8. 185
interposito repromiserit ; deinde postquam fefellerit, tum iu haec uerba
lumc erupisse.
8. dente s. n. /'. n. uno. Subaudiendum extrinsecus saltem, ut sit :
saltem leuissimam paenam db obprobrium sensisses.
5. sed. tu s. ohl. Ac periurio tc dououisti. 5
7. emilescis p. m. Adeo multo pulchrior cs post periuria, ut iuuenes
te uniuersi diligant. Ergo iuuenum jmblica cura pro omnitim iuuenum
dictum est, ut apud Snll. (Catil. 35): publicam miserorum causum.
^t. expedit m. c. o. f. Sensus cst: Cum haec uideam, propc est ut
putem rationem pietatis ac religionum in contrarium esse uersam, ut, qui l(i
impii atque inreligiosi sint, magis deos promereantur.
11. 12. gelidaque d. m. carentes. Et hic et in eo quod ante haec
sensus est, per zeugma[, i. e. per coniunctionem ,] ex superiore accipien-
dum : expedit fallere.
13. ridet hoc i. V. ipsa r. s. n. f. e. C. Ridet periurium suum Ve- 15
nus, qua scilicet amantibus facilis est. rident simp. Nymphae. Sic ilhid
dicitur {Very. B. III, 9): Sed faciles Nymphae risere saceUo.
15. 16. semper a. a. s. c. cruente. Nimirum aa^pipoXov, utrum semper
ardentis intellegendum an semper acuens; eleganti autem conceptione de
amore dicitur et ardentis sagittas et semper acuens et cruenta cote [i. c. 20
uenerea delectatione] ; et bene cruenta, quia cogitur non sine sanguine.
18 — 20. 7iec p. i. t. d. rel. se minati. Hoc ostendit, etiam illis ama-
toribus gratam eam esse, quibus fuerit iniuriosa.
21. te suis m. m. i. luuenci ergo non tantum boues dicuntur sed et
homines, quamuis in usu sit, ut non nisi per deminutionem iuuenculos 25
dicamus.
23. 24. tua ne r. Amoris aura quaeque ad te eos fert; sed utique
hoc per allegoriam dicitur.
1) refellerit MR, rell. fef. — tnm ME (G?)^ rvaf. eum, in h. (conf. Acr.). 3) ut sit
saltem 2G. ut sit si uel MA. leu. p. obpr., om. oh. MR. 7iel subaudiendum ext. tit saliem, ut
sit si leu. R. ut sic saltem r. ut sit saltem om. vafli. ob jjeritirium afh. rell. oiprobrium.
7) cura om. M. ut est a. 8) sa/ust M. 9) haec mdea/n MAR2R. hoc uidert<2«- rvafh. 10) re-
ligionwm MR2G , rva. religionem fh. 11) inrel. MR2,rv. 13) per coniunctionew MAR2G (om.
per). rell. in coniunctione. Q inculc. in coniunctionem qui ante knnc MR2G,rva. 16) nymfae
M. 20) ex cruenta cot«e rv. acuens cruenta. om. et, afh. rell. et c. cote. 21) i. e. — san-
guine addidit Fabrieius (fh). rell. om. 22) eam etiam fh. gr. eam esse MR. eam om. 2G.rva.
24) et hom. 1MR2G. rell. om. et. 25) demin. M. rell. d»m. 27) q\ia.eque MG,rv. quae
R2,afh.
ISn AOR. ET PORrH. COMM.
CARMEN IT, 9.
ACRON.
5
Non s. i. n. /i. ^^algium hac ode consularem adloquitur, quem con-
solatur Mystae pueri delicati sui mortem grauiter ferentem, indicans
mala hominibus non csse continua.
1. hispidos. sentosos.
lu 2. aut m. Caspium. Scythicum [; species i:)ro genere].
o. inaequales. Iniquae [, periculosae].
[4. Armeniis in . Armenia regio cst in semptemtrione plaga frigore
tabescens.]
5. s(a(. gl. iners. Aut quae cursum gclata non habet, ut Vcrg. (G.
15 ni, 360): Concrescunt suhitae currenti in flumine crustae, aut quae nimie-
tate frigoris pigros cfficiat, ut (G. III, 369): confertoque agmine cerui
Torpent mole noua.
7. querceta G. Ut pineta et esculeta, sic et querceta posuit.
[laborant. Agitantur.]
20 8. et foliis uiduantur. Non sempcr foliis uiduantur arbores, hoc est:
dum in omnibus uices sint temporum, continuare kictum Valgium non
debere.
9. flebilihus modis. Quia poeta erat Valgius, ut maerorem suum so-
labatur kictuosis carminibus.
ACRON. Valgium consularem amicum suum consolatur. A inscr. Hor. Inscr. Acr. no-
titiam nietri habet. Valgium consularem (suum !>) amicum consolatur. paranetice tetracolos
yb. Paranetice consolatio ad ualgium rufum (ruffum H.). ne diu doleat E (VHH) B'^RH.
Ode XLVH. Ad olgium R (Acr.)
G) cons. uirum R2. rell. oin. uh-uni. 7) mystts A^jraf. mzstis bRl,mv. Mj^strtC C c( li.
queni consol. Myst. om. 2. I\ryst«e recte, nani M^jgti;, l\I'jatt5o; fem. gen. libertae nomen est
in opigrapliis ap. Murat. 906, 1. et Marin. p. .583, et u. 10 codd. aut Mystew E, aut Mystew
l)15',iRDP nut, ut Y) Mzstc» habenl, ne unus quidcm Mistm. conf. Weichert. p. 232. et inscr.
apiid Gruter. et Orell. dil. sui ARl. rell. sui del. 9 — 13) Scholia tria om. AYbRlG , rmva.
Fabr. (fh) ergo ea induxit, partim ex C. Ay habent glossas: casj)ium. siticum A. sythicwm •(.
C : Scyth. sp. p. gen. Inaequales. iniquae Ay- C : iniquae, procellosae, tempestuosae. Glossa ad
Armen. non est in y. C: Arm. reg. est in Asia. 9) sentosos y. sent?«osos A. i-ell. om. C:
sentjcosos. herbosos. 14) \\Ahent •[. 16) efdcit 2. utcrustae oni. •[. cpnfertoque — nnua oni.
Ay. totuni schol. om. b. 18) et esc. AyR. rell. om. ct. — etiam r. rell. et. queny?<eta AC.
rell. querceta. posuit oni. •[. 19) agitantur gl. om. AybRlG^rmva et C. Fabric. petiit cx
schol. subseq. apud C: — tanto plus laborant, id est, iicntis agitantur. 20) arbores ait R.
tiices sint AyRljr. rell. sint uices. s?<nt uices v. schol. om. b. 24) luct. carm. solabatur AybR^.
lu. ca. solai«< r. cowsolabatur (consw. v) hict. carm. G,nn-n. sol. hict. ca. C. hict. so
cann. fh.
IN CARM. II. '.). 187
9. 10. Tti .<!emper urges. instanter et indesinenter fles.
ademptum. Tamqiiam non mortuum flcrct solatio suo ademplum.
Nec tibi Veapero. Eodeni Hespero, Idem enim //cspcr, qui et Lu-
cifer uocatur.
12. fugienle .<iofem. Subaudi ueapero, ut duo eum tempora tonere mon- r>
straret. [Haec stella oritur occidentc solc ct occidit oriente, sed non uno
et eodem raodo].
[12. at non ter aeuo functus. Argumentum ad illius consolationcm
de Nestore].
14. senex. Nestor qui nonaginta annis, hoc est, tribus actatibus lo
uixisse firmatur (fertur?); unam cnim aetatem triginta annos poncbant.
Non ergo eum dicit omni uita sua Antilochum filium fleuisse.
15. nec impubem p. T. Troikis Priami filius aetate inpar congres-
sus est Achilli, de quo Fer//. (A.I, 474): Parte afia fugiens amissis Troifus
armis Infelix, puer atque inpar congressus Achifli, tamquam nec ipse paren- U)
tibus continuc fletus sit.
16. Phrygiae Sorores. Ff. sc. des. moffium. Quasi ferainarum, quae
nimium teneri affectus sint.
17. dcsine motfium. Tandem quereffarum. Pro desine queri; figura
uTraXXaYv;. 20
19. Et potius noua cantemus A. tr. Potius. melius, tamquam si di-
ceret: remoto kictu Caesaris facta cantemus.
1) urges Ay, iit uet. M aliique. noii uig7(e-. uett. codd. sibi incoiistantes sunt in scr. h.
u. et in Hor. et in Verg. Wagner. p. 478. Scliol. instanter et ind. H. ex Ay. rell. om. C:
iu sempes. indesinenter fles. urges. in memoriam reuocas, nec requiescere sinis. 2) non AYE2,r.
rell. edd. et IG om. non et Q, qui scliol. non intellegens proponit: taiiquajn mortuum fles. So-
latio datiuus est. C: ademtiim. tibi et solatio tuo. flerci omn. fere libri. flere R. Acron hoc
dicere uoluit: semper tles et modis tuis flebilibus urges tamquam uiuentem Mysten, qui tamen
ademptus tibi est i. subtractus , ita ut inutili utaris solaiio. Schol. Nec tibi Vesp. ex A et y,
qui habet : Eodem hespero. Idem enim Hesper ^iel Vesper, qui et Lucifer dicitur. rell. om. 5)
Sub, linea per b ducta Ay. sub R2G,nnva (sub hespero va). suhintell/fjitur fh. Haec — modo
fh. rell. om. C: Vespero. stella: haec enim oritur occidente, et occidit oriente sole. 8) Hoc
schol. Fabric. (fh) intulit, rell. om. 10) Id est Nest. ybK^r. rell. om. annos 2C. 11) firmatur
AY,rmvafh. con firm. E. aff. 2. Firmare pro atf. Tacitus et Hirtius dicunt. conf. infra II, 11,37.
12) antilocww A. fleuisse fllium y. C: dicit ergo senem Nestora nou fleuisse filium suum Ant.
quam diu uixerat. 13) et 15) i^ipar A. — tamquam — sit om. 1. a parentibus y. IG)
continue Ayh,ih. tamquam — sit om. R. cont. om. lG,rmva. C: quem parentes mortuum non
semper fleuerunt. Hinc Q inculcauit : semper. 17) frig. y. 18) aff. suwi 'ft. aff. sznt Al,mva.
sit r. rell. sunt affectus. Lemmati rhryg. Sorores addidi fl. — mollium, quia A habet: Desine
jnollium ([. (sic) feminarum quae nim. etc. — Fem. quae rell. om. Conf. C : mollium. muliebrium
et euiratorum. illi namque aftectus siuit niniis teneri. 19) quereZ/arum A in schol. , y in Hor.
et Acr. , ut cp, Bern. A al. , uet. Ambr. Epist. I, 12, 3, Suecouat. C. H, 17, 1 ibique Mon.
Porph. in lemmate qu«ereWs. b: quaeri, qu«eree7am in lemm., quere/aruni in scliolio. queri
p)er hypallagejj 2. figura est hyp. r. rell. fig. hyp. uel ypallege A (Ip. b). 21) Lemmati ad-
posui Et potius noua et scripsi: poiius. melius, tamq. etc. Vulg. lectio omn. librorura : tamq. si
188 ACR. ET PORPH. COMM.
20. et rif/idum Niph. Scythiae fluuius: plerique montem Armeniae
putant. Ri(/idum. frigidum.
21. Medtimq. fl. Poetice, quasi et fluuius se uictum sentiat, ut (A.
VIII, 728): et pontem indignatus Araxes, et (A. VIII, 726): Enphrates
5 ibat iam mollior undis. Unde gentes tum uictas uult intellegi, quae circa
flumina sunt. Euphratem tamen Medorum amnem uult intellegi. Ordo
est: Cantemus Medum flumeii uoluere minores uertices addictum uictis
gentibus.
23. intraque pr. Intra constitutum. Augustus enim fines Gelonis
JO statuit, quos uicti egredi non auderent; sed praescriptis limitibus teneren-
tur, cum ante, ubi licuisset, excurrerent.
24. exiguis eq. c. A Caesare determinatis.]
PORPHYRION.
15 Non s. i. n. h. Hac ode Valgium consularem, amicum suum, solatur
morte delicati pueri grauiter adfectum.
1. 2. Non scmp. i. n. h. m. i. a. Latens sensus in hac elocutione;
intellegi enim uuh nec semper pluere, nec semper agros hispidos esse, id
est, horridos; per quod intellegendum, aduersa hominibus non posse esse
20 continua ac sempiterna.
4. .5. nec Armeniis i. o. a. V. st. g. i. Zto-^u.r/. et hic et in subiectis
sensibus, nam semper ex superiore accipiendum.
iliceret : melius etc. Si per libros liceret, couiuuctiuum poetae .abiciens, C duce scriberem :
tamquam si diceret : inelms est rem. lu. Caes. fa. canere.
\) m/jib. Yl),r, ut Beru. A, n/ph. rell. ae ut K. perpauci nif. ut Beru. C,v: Sc«thi fluui«/.«
AbR2. rell. Scyth. tiuuium. mont. arm. Ayb R2,r. rell. Arm. mout. aruwniae y. glossa friyidum
ex Ay. 3) seneuil b, et eius modi uitiis scatet hic codex ad h. 1. 4) et fi) eii/i-ates —
eu/raten Ay. 5) gentes tamen Ay^. gent. tantem R. qiiae sunt circa 'Amdum 2. quae circa
Jlmdus R sunt R. 13) Euphr. eum 1. Euphratem autem fh. Eufr. tameu AyRG^mv et (Euphr.)
ra. 7) Medorum A'f,r. mediimi B. Euphratem medorum amuem dicit 2. 7?ulorum (G?)
mvafli. — Ordo — gentibus om. A. 9) Intra const. om. A. ubi id R. ante, quo lic. C. 12)
schol. om. Ayb et C. Glossae ex y : u. 4. usqtie. ac si diceret semper y. semper C. 5. amice
uahji. uocatiui suut. 14. plorauit omnis. per. 15. inpuhem. inberbem. C: aetate iuferiorera.
21. additum, adiunctum. uertices. undarum glob; 23. intraque. s. cantemus.
PORPH. Ode XLVIII. ad ualgium consularcm R.
16) adf. M. 17) Latens MR. Lacet r. rell. l«tet. 18) elo(|uut. M,rv. Ordo uerborum in
hoc scholio iialdu turbatus est. Et liic ct in subs. sonsilius. tium semper ex siip. zemjma ac-
cipicndum MU (superiort zeum-A). Rell. habent : Nam et hic ut in su. sens. semper ex superi-
ore zeufftna inteUujendum. Constanti fere more ligurae capite scholiorum a Porph. collocantur
ac frequentius casu nominatiuo fiuam cum praepositione. llinc Zs'3y[j.C(, quod sedem nescio
quomodo uuitaucrat, lacili; rodui^ebatur. Dicendum tanu^u cst, infra ad C. II, 10, 11 similli-
mum legi scholion: Et hic ot in superiore saepius por zeugnia accipienduni. 22) accip. MR26.
rell, intell.
IN CARM. II, 1». 10. 189
7. mit aquil. querceta G. Garganus mons est Apuliae, [ul)i niagnae
quercus liabebantur, quae quanto altiores sunt, tanto amplius laborant i. e.
uentis agitantur]. Quercela autem dicuntur, ut pineta ct uineta, a quer-
cis scilicot arboribus.
9 — 11. tu s. urc/cs /lehilibus modis Mi/sten a. n. t. Vespero surgente 5
dec. am. Mysten semper urges fiebilibus modis, id est, instanti quorcla
quereris Vespero surgente et Vespero fugiente solem, i. e. orientem, cum
uesper stella quasi refugit i. e. occidit.
13. at non t. ae. f. Nestorem significat, qui creditur tribus saeculis
uixissc. Antilochum auteni Nestoris fuisse filium notum est. 10
17. desine m. I. q. Desine moUium querelarnm graeca locutione figura-
tum est: alioqui nos desine queri dicimus.
20. et rig. Niph. Niphates Armeniae mons est, in quo magna fri-
gora sunt.
21. Medumq. fl. y. add. uictis. Videtur P^uphratem Medorum flumen 1.5
significare, id est, ad numerum uictarum gentium accessisse; et additum
uictis poetice, quasi fracta sit ferocia impetus eius, postquam uictus sit.
CARMEN II, 10. 20
ACRON.
Rectius uiues. Ad Licinium scribit , monens periculosum esse magna
temptare, nec rursum, si pericula tiraeantur, inter angustias et humilita-
tem uitam sordide continendam, et per allegoriam nauigantium mediocri- 25
tatem suadet [esse] sequendam. Ordo est: Licini, dum cautus horrescis
1) xibi — agitautur fh. roll. oin. 3) et piu. MK. rell. ut. 4) queras M2G. quaerceds
a. queree/s rvfli. a querc. s. arb. om. R. scilicet et arb. M. qu«erceta rva. 5) urges M
in lemm. et in schol. conf. Acr. RezM ]\[. — • Myste» om. libri. 6) qaevella M. 7) fugente
M. 6) oriente MR2. et Vesjjere fugienti om. rvafli. 7) quasi om. rvafh. re^^wgit vafli. rell.
re/i(git. 9) creditur M. rell. trailitur. sec. M. 10) Antiloc«?« MR2. 11) quere//arum ISI.
locutione M. rell. eloc. 12) alioqui« ]\[R2,fh. alioqni G,rva. quaeri M. 13) nifateu M. Nyph.
rv (nympli.) a. rell. niph. 15) eufrateu M. 16) ad MR2G,rv (a numum). in fh. Asc. om,
in. 17) qunsi fr. sit MR2G. quasi sit fr. rvafh. quia tacite inculc. Q.
ACROX. I^icinium alloquitur ue semper magna temptet A (Hor.). scholiis anteposita
est notitia de metro. Ode XLVIII ad licinium (Acr.) R. Ad licinium murenam optimum
esse medium uitae statum nec semper magna temptare y. Ad lic. murenam (murena E) opt.
e. m. st. uitae BcpE, num. X addens, b (uitae statum).
23) licin?nn 2. lycinium mvfh. rell. licinmm. r iu Acr. h'c. in Porph. \yc. 24) rursus y.
— ang. et \mm\\\tatevi AYbR2,r. rell. ang. humile7«. augustia A. in angustiVs ei humilitate C.
25) timendam b. 26) esse suad. l,r. esse om. Ayb^. Ordo — periculo — sum om. A. —
catus 1.
lOO ACR. ET PORPH. COMM.
procellas, rectius uiues neque semper urgendo neque nimium prcmcndo
iniquum litus [i. e. nauig. peric.].
2. Semper urgendo. nimie adpetendo.
4. iniquum lilus, id est, nauigantibus periculosum.
5 5. auream. Beatam. Verg. (A. VIII, 324): Aurea quae per/iibent
illo suh rege fuere Saecula.
(). obsoleti. Squalidi, sordidi.
7. 8. caret inu. sohrius aula. Inuidia mediocritatem carere dicit: ex
masfnis enim aedibus solet oboriri inuidia.
lu 9. saepius u. a. i. p. Metaphora ab arboribus et aedificiis (quae?)
tamquam maiora et in alto posita, periculis subiacere semper et casibus
(ait?), ut luu. (X, 105 — 7): numerosa parahat Excelsae turris tahulala,
unde altior esset Casus et inpulsae praeceps inmane ruinae.
Sohrius. temperans, sapiens.
15 11. 12. feriuntque summos Fulgora montis. Acroceraunia dicit, quibus
a frequenti fulmine nomen datum est.
14. alteram sortem. Contrariam et mutabilem. Fortunam bonani aut
malam.
15. hene praep. p. Id est, bene institutum ingenium et forti doctrina
20 formatum [pectus] praeparans se ad temperandam felicitatem et ad aduersa
tempnenda.
informes. Turbidas adsiduis imbribus.
2) ini?«Kum litus yb, in lemm. miqimm. 3) schol. nim. adpetendo (app. y) ex Ay.
rell. om. fi) fuere ARlG. rell. hiemnf. 7) squa?idi A7Rl2,rmv. rell. squaWidi. 9) euim
2. rell. autem. autem om. lG,mva. aedibus qnae solmt ohrtd inu. RlG,mva. solet ortri ^r.
«ioriri y. rell. solet oboriri. 10) Metaf. Ayb. 11) tamquum mai. om. fere libri. 2: quia ma-
iora semper maiorihus casihus suhiacent. Q temere inculcauit: tamquam quae — subiacere»^
imperfectum tempus absonum. Fro ut, quod saepius omitti cognouimus, scribe ait, sic : tam-
quum maiora — casibus ait. luu., aut: quae, tamqiiam maiora et in alto posita, periculis —
ait. luu. G: pulchra comparatio ab arb. et aed. dicit in alto posita ct sublimiora semper sub-
iacere maioribus periculis et casibus. 2) Aedif. b. 13) i?(.mane A. Schol. temp. sapiene cx Ay.
rell. om. (Porpli.). 15) Fiilgora uct. I$eru. K (mout/s, i a 1 m supra e). et Parr. yH (Van-
derb. perpcram : omnes codd. Parr. ful^-«ra). uet. Mon. in lemmate ivihnina habet. 16) ll;miine
y. conf. ad Acr. C. I, 2, 1. — datum cst AyR^jr. rell. cst datum. 17) Contr. et mut. Ay,
(pii addit: fort. bo. aut malam, quae habent 12 (et mal.) G,Crmva. contrarium fortunam bo.
aul mahnu U. cniilrariam soi-tcm fli. 19) Id est Ayb. rell. om. bcuc AybE^jr. bouo fh. rell. om.
institutum A (■('mstitum') bU2,r. insiractum 12 (GV) Cmvafh. iui;eni«ni AbR. ingenio yR^KGV)
mvafh. ei ingenio r. 20) fortenatum Asc. rcll. forwatum. pectus fhQ, rell. om. AYbR12G,Crm
va. — praepar«Ms se 2. praeparai se Rl,ra (enim se) fh. praeparare se Ayb. praeparat««» se
mv. C: instructum ct formatuni tcmperatumque ad quemuis insultum fortunae. — ad om.
AYb,r. aduersa tcmpnenAa Ali. adu. temnenda r. adu. ^ertenda •(. et aduers?« temuenda 1. ct
aducrsrtOT tempnendff7rt 2R ,va (temn. R,va). ct ad adu. temnenduni m. et ad fortunain aducr-
sam cowtcmpncndam fh. 22) informw G ut Bern. K ct Parr. E et A iu cod. Hor. ; iu cod.
Acr. lcmma: informes hiem. rcduc. Dat diu ctc. Ali um. scholiou. turbid«e ass. imb. ■(. tC7-ri-
biles css. imb. 2,r. rcU. turbidrts ass. imb.
IN CARM. ir. !o. 191
17. ////'. /;/. red. fu. idem submoiiet. Dat diuinitatis cxcmi)lum pcr in-
mututiones tcmporum, quo sperare scmpcr altcrum dcbcamus.
17. 18. non si mi n. e. o. s. erit. Gcncralis scntcntia, non semper
eandini mancre fortunam, ut Vcnj. (A. IV, G27): Nwnc, olim, (/uocnmque
dabunl se tempore uires ; ct olim j)i-o itituro tem})orc posuit [, ut (A. I, 5
289): llunc tu olim cuelo spoliis ortentis onustum Accipies.'].
19. 20. nequc s. a. t. Ap. Aliud numinis ponit cxemplum, quo cum indicat
non scmpcr bellorum tristibus occupari, scd miscere deberc dulcia cantilcnac.
22. idem. Tu quisquis cs.
21. 22. animosus alque Fortis. Mctaphora a nauigantibus , qua dc 10
incerto pelagi sicut nautis ita sapicnti nec in aducrsis dcspcrandum ncc
confidendum suadet in prosjicris.
(ippare. Obtempera.
23. Contrahes. Supprimes.
15
PORPHYRION.
Keclius u. L. Hac ode Licinium Valgium adloquitur, admoncns pc-
riculosum csse magna temptarc optimumque csse mediae^ uitae statum.
1. 2. ne(jue a s. urgendo. Allegoria, qua significat ncque magna
nimis aj^pctenda ncc rursum, dum pcriculum timcas, inter angustias hu- 20
milis ac sordidae uitae continearis.
4. litus iniq. Periculosum proptcr hurailitatem uadorum, siuc proptcr
saxa; sed et hoc, ut dixi, dXXriYopixtoc: accipicndum.
7. 8, caret inuidenda sobrius aula. In hoc sobrius, id cst, sapicns,
quod caret inuidia. Inuidenda aula, id est, inuidiosa honorum sublimitatc. 25
9. saepius u. a. i. p. Pcr haec et quae subiecta sunt, dXXr^"|'opi/a)?
significat ahiora quaeque hominuni magis pcriculis esse subiccta.
1) Ad cliii. b, rell. Dai. immutatiouem 12. im/tationes a. mutationes C. rell. iimnutsitiones. quo
Ayb (om. semper) R2. recte. quo sc. exemjilo qu« sp. semp. alt. deb. IG (om. semper), \\ per
quae sp. in aduersis et (et om. mv) semper fortes esse debeamus mvafh. item Q qui per qnas
inculcauit. 4) formam b. 5) temp. fut. — ut — Accipies om. Ayb. 7) Ad (conf. b ad u.
17 datV) aliud y. Bai aliud C. — pos?nt b (GV), mvafhQ. powit AyRl^^r. eum «idicat R. cum
dicat 2. rell. eum dicat. occuparfs b. rell. occupar/. 8) miscert 2. 10) schol. om. Ab. Tu
quisquis es yR. rell. et C om. iu. 11) Lemma posui cuiu A, qui om. supprime. Metaf. Ab. ab
nauig. b. rell. a nau. qua ARIG, r. rell. nain. sicui naiitis AybR. rell. sicut dc incerto pehigi.
lo) iu om. R2. 14) gl. obtempera om. RlG,r. 15) Supprime om. A.
PORPH. Ode XLIX. Ad Ltcinium R. 17) Lic. ualgium MR2G,a. L?/c. ualg. rv (mdg.).
Lic. Crassum fh (Lyc). ai^loq. AG. rell. all. 18) erfmon. ARBcp. awimon. 2. rell. monens. 19)
urgaedo M. 20) time«s MAR2B'.5G. omn. edd. times. 21) tenearis 2. rell. cont. 22) hlttus
M inconst. latus rv. 23) acc. est 2. 24) In hoc sobrius MRG,r. rell. om. 25) carei MR. rell.
care«<. inuida MA. rell. innidenf?«. inuid/a Aula R,r. recte. corr. in M et iu Ga,m. iuuidia c^
ab eadem ad marg. inuide?i(?rt. Scripsi, inuidcnda repetens: quod caret inuidia. Inuidenda aula,
id est, etc. — Aonorum MR2G. iouorum rvafh. 20) lioc R2.
102 ACR. ET rORPH. COMM.
11. 12. feriuntquc s. fuhjora montis. Et hic et in superiorc saepm.f per
zcugma accipienduni, ut sit: saepius feriunt.
13. 14. sperat inf m. s. alt. s. Qui prudenter sapit et in aduersis
meliora sperat et cum prosperis rebus utitur, contraria illis, id est , ad-
5 uersa metuit. Metuit sccundis alteram sortem i. e. contrariam secundis,
quod cst, aduersam.
15. informis h. reducit I. idem. Per haec et uices esse bouarum ma-
larumque rerum probare uult.
17. 18. non si m. n. c. o. s. crit. Olim nunc luturi temporis est.
10 Qiiondam hic intcrdum aut nonnumquam significat.
21. rehus ang. a. a. f appare. Hac allegoria praecipit, nec in aduer-
sis rebus desperandum esse et secundis non nimis confidendum.
15
CARMEN II, 11.
ACRON.
Quid hcll. Hac ode Hirpinum adloquitur ut, omissa cura rerum publi-
canmi uel negotii[s quae a nobis aliena sunt,] otium petat senectuti con-
1) De fulgoi-a-uide ad Acr. M: fusmina m. (sic). fulgura (fngura v) montts rv. rell. fulg?<ra
montes. — superiore MR2. edd. superior^. v.aTa CE^JYIJ-a fh. rell. per zeugma. conf. supra ad II, 9, 5.
3) Qui — aduersam MAR2G. Maximam partem huius scholii om. edd. In rlegiintur: Metuit —
aduersam, in vafh non nisi ucrba : Quid est aduers!««. 7) ipse G,r. rell. idem. haec M (G?),rvafb.
hoc R2. 8) et MAR2G,rv. nm. afh. malarum^^we MR2G,r. et mala afh. et om. v. 9) Xec
fli. rell. Non. Olim nuuc ]MR(G?). nunc om. A. Olim non 2. Olim om. 2. Pro Quondam in
libris Nonnmquam legitur. 11) allegorica M. 12) praeeipit MR2G,rva. praecepit fh. Glossae
ex y: u. .3. cautus. sollicitus •jC. premendo. tangendo yC. fi. (utus, defensus y. securus, defen-
sus C. 9. uentis, pulcra comparatio y et C qui addit: ab arboribus et aedificiis etc. 11) de-
cidunt. hibuntur y. ruunt ex alto. labuntiir. \\. feriuntque s. saepius. 13. infestis. aduersis
yC. datiuus est y- ^'i- Sunmouet. remouet y. aufert, remouet C. secundis. pi-osperis yC. dati-
uus est '(. 18. cithara, uel citharoe. 19. inusam. cantilenam. neque semper. non seniper in-
festus est. 21. am/ustis. aduersis. animosus firmus. 22. sapienter. modum non excedendo. 23.
secundo. prospero. 24. tunjida. inflata scilicet uento. turgida nimium secundo.
ACRON. Ad hirpinum monens unum qucmque titilitati sua consulere A (Ilor.) Sdio-
liis precedit metri notitia. Ode XLIX ad Hirpinum R (Aor.). Ad quintmm hirpinum non
esse cogitationes nostras iii diuersa mittendas se< utilitatis suae quemque consulere y. Ad
fjuintiuin liir])iiinni iion esse cog. no. in diuersjm mittendas B',p. Ad quintium hirpinum mo-
ncs uniim (|Ui:m((ue utilitati* sue. consulere non esse coy/ciones no. in diuers«w mi/endas E.
Ad (luintium alpinnm (•um glossa: non csse cog. no. in diuersa mittendas D. Ad quintiuni
hirpinum acZmonens unuin quemque utilitati suae consulere b. Ad hyrpinum quint«m Bern.
I?. Ad quint«/m hirpinum Bern. A. Ad liirp^iuim (i supra c) mouens unum quemque utilit.
suae consulcre K.
17) adlnq. A. 18) <iuamquam uerba negotiis quae a nobis aliena sunt libri AybUl^G , rv
(aliena a nobis, ut fh) alli raro consensu tueantur, intcrpolata tamen nobis uidentur ex Porph.
^alienis negotiis non debere nos^ etc, adsumpto C: monet ut, omissis curis alienis, sibi consulat.
Scribendum arbitrnr negotii. Q: '(piae aliena ab animo eius sint correxi.''
IN CARM. 11. U. 193
ucnicns, et commodis uitae studcat celerius fugientis. Ordo est: Hirpinc
Quinti, remittas quaerere, quid cogitet bellicosus Cantaber, et quid cogi-
tct Scythcs diuisus obiecto Hadria.
1. hellicosus C. Hispaniarum gens pugnatrix.
ct Scylhcs. Scythae gens septcmtrionalis. 5
2. Ilirpine. Nomcn cius uel praenomen, quem adloquitur.
3. lladria diu. ohieclo. Mare [enim] res})iciens figurate Hadria (neu-
tro?) protulit genere.
diuisus. Interfuso mari a nobis seiunctus.
4. 5. nec trepides in nsiim posc. aeui pauea. Naturam dicit hominum, iu
si sui sufficicntiam quaerat, [et] brcuitatis uitae mcmorcm, paucis posse
esse cententam. Id cst, non timeas paucis uti, quia pauca sufficiunt in
usum aeui.
5. f^igit retro. Ordo est: fugit retro leuis iuuentas et decor arida
canitic pellente lasciuos amores et facilem somnum, id est, recedit et re- 15
manet, a nobis procedente uita in senectutem, ut est (G. III, 66) : Optima
quaeque dies miseris morlalibus aeui Prima fvgit.
6 — 8. arida. Sicca, hoc est, aut nihil in se inpendente per nimiam
parsimoniam, ut sunt scnes (ut cst sane?), aut arida minus in Venerem
[iuuene] calentc. 20
1) conueiiiens A. rell. consulens. et comm. ybR2. commodisy^^e C. rell. ut. — Ordo — Hadria
om. A. Hirpine Quinti yb (quinte) R12,rva (liyrp.). Quinti Girpine fh. 4) hispaniarum Ayl,mvafli.
hispa^^arum r. hispaniorum gens est pu. R. hispa»i« gens est et qu. 2. 5) sciies A. athes y. sci<7ies R.
rell. Scythes. septemtr. A. septentr. y- Ay addunt : ^^ost hunnonmi dicta. 6) Schol. ad Hirp. ex
Ay. rell. om. schol. om. Ab. ?-espiciens -fl , r. mare resp. figurate om. R. rell. prospiciens.
enim om. codd. Zfadr. Ay. rell. Adr. uet. Beru. K et Par. A. constanter seruant adspirationem
in li. u. et uet. M«i. sicuti rell. uetustiores codd. plurimis locis hadria cum h produnt. neutro
prot. gen. YR2,r. rell. gen. neut. protulit. De genere h. u. secum dissentit Acron ad III, 3, 5
ubi A om. uerba: masculini geu. est Iladria (6'Aopb;). Mirum librarios lemmate deceptos iu
nonnullis codd., ut 12, et ipsos editores ut mva scripsisse : Adi-ia gens septeutrionalis raare
respiciens (mare emw prosp. l,mva). 9) interfuszw o maria (sic) no. sci. y- H) ^ui suffici-
entzaw 2. bene. conf. Sidon. Epist. VI, 12: ad sui SHfficientiam ^jeruenire. rell. si usui sufficien-
iia. si om. -^. quere?'e 2. querat -/■- i'ell. quaerat. et om. AYR12(G?),r. et breu. mvafh. uitae
memorem AYR2,r. uitae more IG. u. mor«w mva. uitae sit memor fliQ, contewi/jtem y. 13)
usM7?i l(G?),r et C. rell. uau. Q: usum pro usu correxi. Schol. om. Ab. Ordo — somnum
om. A. 15) recede^ 1. rell. xeccAit. rec. et a nobis va. rec. et rema«e«< nobis praeced. u. in
sen. 2. rec. et rema?je< a nobis A. rec. et remeaJ RIG, r, y om. et remeat ut mfh. et emanat
C. At non iuuentas emanat a uita procedente in senectutem sed senectus ipsa. Ex hoc fonte
prodiit languida Cuiusdam tautologia remanat. Rema?«e< est uera lectio aeque in Acrone atque
in Porph. , ceteris praestantior per auctoritatem uett. codd. , A in illo , M in hoc , et propter
sensus simplicitudinem : iuuentas fugit et in cursu quasi remanet (iam distingue) , dum uita in
senectutem 2;rocec/»<. conf. Ouid. Met. III, 477: Quo fugis? o remane, nec me crudelis amantem
Desere. 18) irep. A. propter 2. 19) /«wes 1. sanes b. in uenerem AybRlGjCm. Calens in
Venerem dici potest, ut Verg. G. III, 97: frigidus in Venerem senior. Ascensius respuens, ut
suspicor, hunc usum et recordans locos Horatii C. I, 4, 19: quo calet iuuentas, coul. IV, 11,
HAUTHAI,, ACE. ET PORPH. 13
194 ACR. ET PORPH. COMM.
facilemq. somnum. Eo quocl facilera iuuenibus somiium pellat senectus,
ut Verg. ( ): Pendebat somno iam deteriore senectus.
9. non s. i. f. e. honor. Naturalibus exemplis probat, nihil esse perpetuum.
11. quid aet. min. Ordo est: quid fatigas animum minorem acternis
5 consiliis, id est, qui non est capax aeternorum consiliorum, non enim semper
substitit in corpore. Non minorem animum ad consilia sed aeternis consiliis
minorem uoluit intellegi, id est, infinitis et diuturni&.
13. cur non. Ordo est: cur non potamus, dum licet, sic temere iacentes
uel sub alta platano uel sub hac alta pinu, et odorati canos capillos rosa
lu et uncti Assyria nardo?
14. sic temere. Passim, ut haberet [etiam] licentia ipsa lasciuiam.
15. canos od. cap. Absoluta locutio canos capillos rosa odorati pro:
habentes odoratos capillos canos.
16. Dum licet. pro aetate uel iuuenta. Assyriaque nardo. Quae nunc
15 Syria, Assyria uocabatur. Notandum autem, quod nardum genere femi-
nino posuerit.
17. Dissipat. Spargit, remouet.
Euchius. Enchius Liber pater dictus eo quod, cum dii belkim cum
Gigantibus gererent, primus in leonem conuersus occidit Gigantem; ex quo
20 facto eum Juppiter ita laudauit : zZ oli , hoc est, bene fili; graece
enim uio? filius dicitur. Haec uox etiam Bacchis in sacris tradebatur,
unde et Verg. (A. VII, 389): Euhie Bacchc fremens.
33: non ali« calebo femin« et III, 21, 12: mero caluisse, edidit : minus iuiiene calens , vinde
Fabr. (fli) : in Venerem iuuene niinus calenie, quod frlgiduni est. in ucne?'e rv (uene). calens
AybRlG,rmva. calente CfliQ. nimis in ucnere cadente 2. CaleHs seruari potest addentibus est:
aut arida est minus in uenerem calens.
1) iuu. somn. AyR^r. rell. so. iuu. sensum y (in textu sommim). pcll/t 2. pellet 1. senectns A
(senecta? senec^a aetasV) 2) loc. om. Rl. ut ucrg. A,r. (uirg.) rell. om. uerg. s. uirg. 4) Ordo —
corpore om. A. Ordo — consiliis om. y. quia non R2. ^«7' RG,mva qui n. e. paa: 1. ^ = per r. capax
AYR2,fii. om. C. 1. qui non et capax y. Non enim — corpore om. 2. uol. niin. 2. di^a-nis b. 8) Ordo
— posuerit om. A. paramns R. capill. con y. Verbis Assyria (assyrio) nardo in codd. ct ecld. (nardo,
quae fli. uardo. Quae mva), excepta r, adiunctum est schol. inferius ad u. IG pcrtinens. 11) temere,
el rosa'] sic passim ut haberet etiam licentere ipsa lasciuianj A. Sic tem.'] Sic passim no7i haberet
etiam licentia ipsa lasciuia R. Sic tem.] Sic passim ut haberet etiam lasciurt?» ipsa licentm
(supra etiam et liceniia duo puncta correctionis) y. Sic tem. Sic pass. ut haberet etiam llcen-
tiam ipsa lasciu«rt r. mvafli om. etiam. Sic passim non erret. et licentia ipsa lasciuief 2. (jit
licentia ipsa lasciutaiV) C: passini, ut haboat lasciuirtm ipsa licent/rt. 12) Schol. om. bl. loc.
est yR2. rell. om. — rosa AyR^r. rell. om. pro — canos om. A. In y schol. Absoluta — odo-
rati et glossa: habentes odoratos capillos, om. pi-o et canos. 11) Schol. ex Ay (etate) rell. om.
Dum sumus iuuenes C. prius assiria A. tunc assyria 2. rell. olim asr. sc«ria y. siria A. au-
tem om. b. generis feminini b. Sparg. rem. ex Ay. rcmouet, discutit uinum C. 18) EuAius
AYb, ut phirimi uett. K: Euhius. C, I, 18, 9: eulH/us, ut E. Euc/iius bP.'.pK (et : /teuhius I,
18, 9) etc. Bacchus ett eo 2. rell. Liber p. d. co. primus. roetum R. ita iup. eum 12. iup.
ita laud. eum •(. euchie 1)R2. bone 12. 21) Ilaec est uox A. haec uox est bR. 22) unde et
AR'(. unde uerg. bGl,r. rell. ut. Eu/d Ay. Euc/(i b. Al. euliyc. cuhoe.
IN CAKM. II, 11. 195
18. edaces. Qiuie comedant ct acltenuent et consumant.
qui puer ocius. Velut in ipso iam conuiuio uoluit uideri.
20. praetereuiife l. Ue currcnte lonte aqua petita tamquam potui
leuior, ut (G. III, 529): fontes Uquidi atque exercita cursu Flumina.
21. quis deuium scortum eliciel domo. Quasi inscium plurium vuarum. 5
Domo, id est, non publicas discurrens per domos] Scilicet quae publice non
omnino prostct. Scortum autem dictum putatur a calciamentorum solo sub-
iecto omnibus, etiam uulgaribus.
22. Lyden e. d. a. c. 1. Ordo cst : IIirpine,age dic Lyden cum eburna
lyra ut religata, comas in nodum comptum more Lacaenae maturet i. e. JO
festinet, ut (A. I, 137) : Maturate fugam. Fcstinantes enim mulieres pexum
tantum capilluni in nodum colligcre consueuerant.
in complum. In compositum.
Lacaenue ni. In Helenae similitudinem.
Lacaenae. Helenae, ut Verg. (A. II, 600): Non tibi lyndaridis facies 15
inuisa LMcaenae.
PORPHYRION.
Quid b. 1. c. S. H. Q. Lladria d. o. Hac ode Quintium Hirpinum ad-
loquitur, qua continetur, alienis negotiis non debere nos nimias sollicitu- 20
1) Quae comedant A2. Quae comm. y. rell. Eo qiiod. co7itenda.nt 1. atZten. Ay. con-
su??mant A. coii^/'raant R. consument 2. comedant om. C. 2) otius y- ^) Dec. fonte
AYbR12,rmva. fonte dec. fh. scripsi: De curr. 4) impetu le?«ior y. rell. potui le^iior. lewior
GCQ. De curr. aqua scil. fontana: tamqviam potui sit lenior C. Scribendum est lewior.
conf. Epod. XVI, 48: Le^iis crepante lympha desilit pede. Aliter C. I, 7, 19 (Acr.). —
curtfu Flumina AybR. flum. cu. rmvafh. 5) Quasi — domos om. Ab. Deuium autem domo
quasi yR. Domo iiou. lemma. Vulg. lectio : et domuum. et om. YK12G,r (plurimum uiarum
doniMS i.). domo 2. non ad publ. mvafh. 6) domos i. e. quae 2. que pu^l. y- Scilicet
quae A. non omnino omn. fere liiri. non prost«?'e<, om. omn., 2. ojnn. non inculc. Q. et
Cic. dixit non omnitio Diu. IV, 15. Phil. XII, 11, ut nihil omnino Tusc. I, 3. non omnino i.
uon omnibus. ^)*aestet b. p)-este?«t R. Schol. sic ordinandum : s. quae — prostet. Deuium
autem — uiarum. Domo — domos. uiarum domuum. Ordo est: deuium domo , om. id est
— domos Y- ^^ marg. autem 1 m. litt. uncial. scripsit : non publicas discurrens per domos.
7) calceam afh. rell. calc«am. etiam omn. 2. et uulg. b. 0) Ordo — fugam om. A. id est,
fest. — fug. om. Y- Gum lectio scortum , quae adeo disconuenire uidebatur , satis tuta sit,
non est quod coniecturas admittamus, quales sunt : quis demu.m Jtmdtmi siue hortum, nec: quis
deuiam nostrum, neque ideo, quod Acron ordinem cum u. Hirpine incipit: quis deuiam, Hir-
irine, elitiet etc. Idem hulus iuanis u. 22: Quis — domo? Lyden , en eburna duc age cum
lyra : maturet, in c. etc, et u. 23: in nodum, Lacaenae more, coma?» religata com]}tum. — ly-
de«» 1. 12) consueuerant AyRI. rell. consueueremt. 13) inc. rmva. in co?«p. fh ut rell, 15)
fa^ies — lacenae y- facies — lacene A. fratres fh. Glossae ex -j: u. 8. remittas. uel desinas y-
omittas. desinas C. 4. ne trepides. non timeas. 6. leuis. uelox "(G. decor. pulchritudo iuuen-
tutis yC 7. lasciuos. flexuosos '(G. 19. restinguet. temperabit y- refrigerabit. temperabit C.
ardenHs. austeri -(C 21. eliciet. prouocabit y- euocabit C.
PORPH. Ode L. Ad Q. Hirpinum R. Scythes /. q. (sic) adria d. o. M. 19) Et hic
13*
196 ACR. ET PORPH. COMM.
dines adhibere, sed potius commodis uitae nostrae consulere celerius se
rapienti.
3. Hadria diuisus ohi. Interfuso mari a nobis remotus.
4. 5. nec trepides i. n. p. a. p. Nec satis agas, ut liabeas uitae ne-
.') cessaria, cum pauca onmino [naturaj desideret.
5. fiKjit retro /. i. Id est, decedit et remanet a nobis procedenti uita
in senectutem.
Q — 8. arida p. l. a. canitia f. s. Canitiam pro senecta, quam aridam
dicit, quia senes parci ac tenaces sunt.
10 9. non s. i. f. e. honor u. neque u. hina r. n. u. Haec ad aetatem
uult referri, quia nec ipsa semper in fiore iuuentae permanet.
11. quid ae. m. c. a. /'. Diserte. Quid, inquit, animum porrigis in
rerum aeternarum consulta, cum his non sufficiat breuitate uitae?
16. Assyriaque nardo p. u. Ea quae nunc Syria dicitur, olim, addita
L5 syllaba, Assyria nominabatur, et adnotandum, hic [quoque] nardum femi-
nino genere dici [sicuti supra].
MKlG,n'. Et om. afh. Et liic om. F. Posui cum Acr. Ilac ode capite argumenti. Et hic
adnotatio iibrarii esse uidetur, qui et sic dici posse opinatus. est. At uero nusquam a prin-
cipio odae htc a uett. interpretibus dicitur, frequentissime hac ode. passim hanc oden, haec ode,
haec scrihuntur, aut in mediam rem itur. Verba et hic altiore indagine non digna sunt , cum
nulla ode praeter lianc in Q. Hirpinum scripta ab Horatio sit. adi interprett. Epist. I, 16.
Wicland. I, p. 234 et S. Obcar. Arch. f. Phil. 1832 p. 576.
1) cel. se rap. MAK2G,rva. om. f h : a nobi» remoto Mr. mari nobis remoto va. man'« n. i-emoto
fh. remot?<« et seiunctos in Acrone pro diuisws. 4) Q: 'uerba nec salis agas non intellego.' At uero
satis arjere siue satar/ere sensu in angustiis, in sollicitudine esse, notum est ex Cic. Att. IV, 5. Quintil.
VI, 3 et ex comicis. In Gellii loco IX, 11 utraque lectio offcrtur. Absint ergo alucinationes Eius-
dem, de quibus non cogitandum cr nt : fatim agere, fatir/are. adde: castigare, desine fatuari uel,
quod ingeniosius esset : nec saucius agas, ut, et alia futilia id genus. 5) natura desideret afli.
rell. om. natura. recte, scil. aita dcsiderct. G) cZeeedit M.\.2G. (ut stella) deczdit rvafh. re-
cedit R (Acr.). xQmanet M2G,rv. remertZ R,afh. conf. Acr. ;)?'ocedent« M,a. procedcnte R2 (G?)
fli. /jraecedentt v. praecedente r. 8) canitia M, rcll. aut canicie EBc^b aut caiii^ie. canil««/«
pro M. canitiem pro 2. rell. canicie aut canitie. 11) perm«Met MR2G,r (iuuence rv). permKtet
v. per?«2tet afh. 21) Uiserte. Quid M. inquid rV. 12) aninifl, in lemm., anim?M?j in schol. M.
13) consulta MAR2G. consultatio»?e rv. consultationewi afli. cum his R. rell. is. suflician^ G.
rell. snffi^iat M et sufficiat R et cild. breuitatem h. rell. brcuitate. 16) Comnuuiis librorum
consensus lemni. et in scliol. ipso. Nihil ominus delendum sentio quoqite u. et additamentum
sictiti supi'a, (juippe non ucrum. Quidam dicens : '■.tupra libri ; immo infra Epod. V, 9 dicere
debcbat; an forte alio ordine Porph. Acr. pocmata habuisse ucl certe interpretatus esse cre-
dendus est.' At uero Epod. V, 59 nardus non feminini est generis, neque Porph. de co lo-
cutus est. Nefjuc hoc factum est altero loco, qui magis huc spectat, Epod. XIII, 9, u1)i uon-
nulli codd. rccc. atfjue edd. uett. Achaemeni« profundi nardo exhibent , uetercs autem miro
consensu Achaemenio tuentur. Ex quarto Ilor. loco IV, 12, 16 genus non cognoscendum est.
Si Porph. de u. Assyria s. Syria cogitasset , poterat ad C. I, 31, 12 Syra merce recuiTcre,
(juani ctiani pro unguentis accepit, aut ad II, 7, 8: malobathro Syrio, in quo uocabulo tamcn
non duo gcucra ut, teste Isidoro XVH , 7, in malograna<«7« ct malogranata, cxtitcrunt , siue
esset ipsa arbor Plin. II. N. XII, 26, siuc olcum ibid. Xlll, 1. Scd lioc discrimcn in nardus
IN CAKM. 11, 11. 12. 197
17. dissipat Eu/tiufi curas edacis. Euhius a iioce bacchantium Libcr patcr.
18. quis p. 0. r. a. F. p. p. l. Suauitcr quasi in ipso iam conuiuio sit, sicut
supra (Carm. II, 7, 24) : (pds uilo deproperare apio coronas Curatcpie myrto.
19. ardentis Fol. Ardentis, austcrissimi , ad calorem corporibus et
aniino concitatis, et belle restinguet praeiecit, quia ardentis erat subiecturus. 5
21. (pvis deu. sc. e. Belle deuium scortum Lyden ait, quae corpore
quidein quaestum faciat sed non i^ublice prostet. Deuium est enim a uia
remotum. Ceterum scortum meretrix [is-acpopixoi? dicitur a scorto, id est,
a solo calciamentorum subiecto omnibus, etiam uulgaribus.
22. maturet inc. L. m. c. r. n. Grate, ut solent mulieres festinantes 10
pexum tantum capillum in nodum colligere.
CUIMEN II, 12.
ACRON.
15
Notis /. f. Ad Maecenatem scribit docens non conuenire historiam
poetae et (nec? aut?) graues res carmini lyrico, sed remissas potius et
uoce a poetis non obseruatum est , apud quos unguen<«m nardinuni neutrius est generis , ut
Tib. 11, 2, 7 et III, 6, 63 a qua autem nardiua feminiiii, ut Ouid. A. III, 443: nec coma
fallat liquida nisidissima nardo, ubi tameu nonnulli codices lectionem babent liquido, quae aurem
magis delectat. Quod si uerum est, Assyrjra nardus nostro loco non «inguewtum, sed aqua nar-
dina intellegenda est. Assyrius odor Catull. 68, 743, Assyrii odores Tib. I, 3, 7, odores Indici
Lamprid. v. Heliog. c. 30. Conf. Schroeter. Quaestt. Hor. p. 8 — 10 et Dieterich. in labn.
Ann. N. Yol. XXXI p. 97, qui Assyrioque scribere uoJuit. Quod denique spectat ad ordinem,
quo Porpli. interpretatus sit carmina Horatii, dicendum est , hanc rem esse prorsus incertam,
quamquam constet ex conspectu temporum Caroli Franke , tres priores Carminum libros inter
a. 724 — 730, epodos autem inde a. 713—724 in lucem prodiisse. De genere nardus u. non
dixit Acron, quem Orell. ad li. 1. cum Porphyr. confudit. Addo insuper notitiam, in M. post
Sicuti Siipra a 1 m. positas esse literas bd linea inter se coniuuctas. Fieri enim poterat, ut
hae literae siguificarent, uerba siciiti siipra , quae ad nostrum schol. collocata erant, ad schol.
subseq. pertinere, ubi eadem le(juulur. Atque reuera schol. ad u. Euhius in M post scholia
uers. 18 et 19 sedem habet.
1) euhyus E2,afh. euchius rv. dissipaii liuius M. 3) Curati^Me myxio h. I. curatwe mzrto
in lemm. ad II, 7, 24 M. curati/ae mirto RG (my). cor. cur. my. om. 2. curat de myrto a.
rell. c\wa.i'iue my. 4) ad calorem (ac calore II) cov^oribus et animo cowciiatis MR2G. Vetusta
haec lectio seruanda uidetur, nam ardens non est calefaciens, concite«5 calorem. caloreni cor-
-poribus et auimo coucitantis rv, om. ad, inde : cal. corpons et animoconcita?itis afh (anirai fh).
5) belle MA2G. uel restingue R. rell. bene. rest?-inguet v. — quia ardentis h. p. (sic) om.
erat subi. M. sed post seq. schol. ad u. 10 posita suut: hii erat subiecturus: quibuscum conf.
siciiti supva u. 16. 6) Belle om. R. sortum 2. 7) prostet MAR2G. rell, om. 9) calceam. M.
subiect?»« MR2G,rv. uide Fest. fu. a om. 2. hinc pro id posui quod. enim est fh. a om. 2.
ACRON. Ad mecenatem A (Hor.). Ante schoha notitia metri. Ode quinquagesima a
(sic) meceuatem R. Ad mecenatem. non esse leui carmine res maguas dicendas BcpH. yb ad-
dunt : prosphonetice tetracolos. Ad.mec. non esse res magnas leui carm. dicendas E.
16) dicens 2. historias 2. et graues codd. et r. conf. Porph. rell. ut nec graues. 17) lyr.
carm. b2.
198 ACR. ET rORPII. COMM.
iocis aptas; facta enim Caesaris ipsum Maecenatem melius executurum
prosaica oratione dicit. Ordo est: nolis aptari mollibus modis citharae
longa bella ferae Numantiae, nec durum Hanuibalem, nec 5iculum mare
purpureum Poeno sanguine.
5 1. ferae Niim. Propter longa bella; decimo enim anno cum Numan-
tinis depugnatum est multa clade Romanorum.
2. durim Uann. Hoc est, fortem, qui summa difficultate uictus sit.
nec Siculum m. Quia ibi primum nauali certamine Romani Cartha-
ffinenses duce Lutatio uicerunt.
10 4. 5. e( irimium ?». H. Intolerabilem ebrietatc. Hylaeus Centaurus
a Perithoo inuitatus ad nuptias uisa puella permotus et dum uiolentus ei
esse conaretur, a Lapithis, qui simul nuptiis intererant, prohibitus est.
Hinc ct in cei*tamen itum [est] et usque ad pericula dimicatum; ab Her-
cule sunt postea superati. De his superius etiam ipse commemorat (Carm.
15 I, 18, 8): Centaurea manet cum Lapithis rixa super mero; Verg. (G. H, 457):
Et magno Uglaeum Lapithis cratere minantem.
7. tclluris iuu. Gigantes dicit, qui belhim numinibus indixerunt.
unde. A quibus. Ter. (Eun. I, 2, 34): e praedonihus Vnde emerat se
audisse.
20 8. 9. domus s. u. Regia deorum, ut (A. X, 1): Panditur interea do-
mus omnipotentis Olgmpi.
9. 10. tuque p. d. h. Veritate orationis solutae.
11. melius. Quam equestribus i. e. metricis.
11. ductaque per uias. Victi enim reges in triumpho catenati du-
25 cebantur.
13. me dulcis dominae Musa Licgmniae. Licgmnia aut uxor Maecenatis,
aut ipsius Horatii amica. [Dominae autem ait] adulescentium more, qui
1) prosa 2. prosaw» b. exe/jrj/eturum y. Ordo — sanguinc om. A. 3) c?Mrum AybRl,
ut onines fcre uctt. Ilor. codd. Rernn. KABC. Pariss. AyBoEDHR,rmva. conf. Porph. 5)
longua 1. 6) pugnatum 12,mva. 7) D;<runl A et y i" Hor. et in scholio, quod testatur
Acronem legisse dOTum , non djrum. Num haec lectio praeferenda sit, alia res est. uictus est
C. Hoc est A. dwa diff. y. rcU. summa. 9) L. Lutatio C. Luta<«o rmafhQ. Lu<io y. Lu-
cio ARGl,v. uicerenit AyRl,r. rell. uiccr«nt. 10) IntoL ebr. om. A. hileti]. hyhaeus A. hy-
leuvi]. htleus y. et ebrietate summa 2. et cbrietatem summam R. pzritlioo A,v. p?rothoo yb.
protheo R. rell. perithoo. 11) et dum AyRlG.rva. et om. fh. 12) laphitis Rl. lapites A, inf.
laphitis. 13) est om. AyRl^. iiur r. 14) etiam sup. 1. 15) super mero om. AyRl. iloum
AR. hil. Y- 18) undc fcmera sc A. u. te merasse y. tenerc 1. tenercR. 21) omn. 01. om. A.
tot. schol. oni. b. 22) mel. — metr. om. A. 23) melius nou. lemma feci. 26) lyci/miiae] musa
lecimniae (A) aut u.k. mccewwatis y. u. 23: licymn. Bcp: lycimniae. b: liciwniae. laciniae. 1«-
cinia 1. rell. lyciniae uel hciniae. conf. Frandsen Vit. IMaccen. p. 133. Licymnia om. R2.
uxorjs — amicne 2. Dominae antem ait fli. rcll. om. amica dicta domiwa? — ad?<lescentmm
A. adol. yR2,r. adolescentj»» Cmvafli. ad«l. G.
IN CARM. ir, 12. 199
aniatas dominas nocant. Ordo est : Dulcis Musa clominac Licymniac uoluit
me dicere cantus et oculos lucidc fulgcntes et pectus bene fidum mutuis
amoribus.
14. lucidum. [Nomen pro aduerbio, ut (A. X, 662. Lucr. VI, 96): mhlime
nolnntcs pro sublimiter, et] (.\. VI, 288): horrendum stridem pro horrende. 5
[15. nmtuis. Id est, altcrnis [et] iugalibus.]
16. fidum. Fidele, ut (A. VI, 158): fulus Achates II comes.
17. (junm n. f. p. d. ch. Quam etiam nec saltatus dcdeceret [cum ni-
tidis uiroinibus i. c. non dedecuit illam iunctis brachiis cum nitidis uirffi-
nibus sahare in sacro die celebris Dianae]. Natalis enim Dianae a uir- 10
ginibus celebrabatur sicut Apollinis a pueris, ut ipse superius (I, 21, 1):
Dianam tencrae dicilc nirgines, Infonsum pueri dicite Cynthium.
2L num tu. Ordo est: numquid tu permutare uelis crine Licymniae,
supple regna et bona, quae tenuit diues Achaemenes, aut Mygdonias opes
pinguis Plirygiae, aut plenas domos Arabum, cum detorquet ceruicem ad 15
flagrantia oscula, aut negat facili saeuitia, quae magis interdum gaudeat
eripi, supple a poscente, interdum occupet rapere?
Achaemenes. Nomen regis Persarum. Luc. (II, 49): Achaemeneis de-
currant Medica Susis.
22. aut ping. Phryg. Fertilis, ut (S. 11, 92): Pinguibus hae terris 20
habiles.
Mygdonias op. Mygdon, rex Phrygiae.
24. plenas. Diuitiarum scilicet, [id est], diuites. Et est hic sensus:
Num potes tu regum opes Licymniae amori praeponere?
2) fictum fh, eiT. typ., Q repetiit. 4) lucidum. pro lucide. Virg. horr. st. p. horreucle
Ay. Liicidum. lucide. nomen etc. C. 5) et — horrende om. r: 6) schol. om. Ab,r. alter-
natis iugalibus scilicet yC (id est, alteru.). alter«a</i- 2. et om. yI^I^G. id est, alternis iug.
va. et iug. mfh. Schol. non Acronis esse uidetur. neque apta est neque uel latina interpre-
tatio : aliernatis iugalibus pro alt. officiis co?«iugalibus. 7) Schol. om. Eblr. 8) Quam — dede-
ceret AyRjr. (salftw). non saltafos 2. Ay. oni. rell. h. 1. Quam nec saltare dedeceret , l,mva
(dedecef) fh : dedec2«'i. Nouum lemma est nitidis tdryimbus sacro. 9) cum om. y. sacra 2.
Iterum lemma ponendum est : 20. Dianat cehbris. Natalis enim etc. celeSratur bl,r. (om.
Nat. enim Dianae). 13) Verba Intons. — Cynthium om. AY,r. 14) Ordo — rapere om. A,
qui habet : Motumque (sic) tenuit. possedit, rexit. rell. om. et tu E. tu om. b. licimniae y. li-
cimae b. licinae E. 15) sab El. regna uel bona om. r. achira. aut mic/id. b. frig. b. radicem
f. seuicia b. gaude«< 'ihJi[2. gaudent G. rell. gaudet. fj'agrantia a, ut pauci codd. Hor. inter
quos b : flagr. uel fragr. 17) eripi, om. supple, poscentj interd. 2. supple a om. br. eripere
r. 18) Achmi. b2. Achem A. al. Achaem. — acham. E. A: achgm. 1 m. corr. susis agniina
AyC, r: s. a. fusis Cmv. decurrant om. l,mva. decurrent Cfli. 20) schol. om. 1. — et terr.
Y- rell. hac. 22) micdonia sopes. migdon, rex phrigiae ■[. 23) Diu. scil. om. A. In y glossa
est ad plenas. hinc ut A om. id est. — et hic sensus est y- sensus hic R. Num tu AY,r. non
tu E2. tu non 1. Num potes lu mafh. Non potes tu C, regMum aut opes l,mva.
200 ACR. ET PORPH. COMM.
25. detorquet. Inflectit. Describit fastidium inulieris detorquentis se
ab osculis amatoris. Sensus est: cum flagrantibus osculis tuis ceruicem
detorquet auertens se, ut mngis incitet, ut (B. III, 65): Et fiigtt ad salices
el se cupit nnfe nideri; aut illud magis uolens intellegi, quod ceruicem uer-
5 tat ad oscula, designans, quod aut facile irascatur aut facile blandiatur.
27. gaudcul eripi. Artem meretriciam designat, cum uelut irata aut
neo-at amatori oscula, aut interdum ultro expetit sic satisfaciens indig-
nanti, ut Ter. (Eun. IV, 743): Nolunt, ubi uelis, uhi nolis, cupiunt ultro.
^Q PORPHYRION.
Nolis l. f. b. N. Haec ode ad Maecenatem scribitur, qua testatur
poeta, non conuenire historias et graues res lyrico carmini, sed magis re-
missas et iocosas. Caeterum acta Caesaris melius ipsum scribere.
5. 6. ei nim. mcro Hyl. Nimium pro intolerabili posuit. Hylaeus unus
J5 Centaurorum fuit. Notum est autem proelium illud, quod inter Lapithas
et Centauros in conuiuio nuptiali Perithoi et Hippodamiae exarsit.
7. telluris iuv. Gigantes dicit.
unde p. f. e. d. Pro a quibus, ut est illud Terentianum (Eun. I, 2, 34):
e praedonibus, Vnde emerat se audisse.
20 9. 10. tuqiie p. d. h. pr. Caes. Hoc est, sokita et ciuili oratione.
15. lucidum fulyentis oc. Pro lucide fulyentis, ut Very. (A. I, 288) ait :
horrendum stridens pro horrende.
16. et hcne m. fulum p. a. Ordo est: hene fidum i. e. ualde fidum.
17. [iiec ferre pedem. Saltare.] nec dare brachia. Id est, sahare.
25 21. diues Achaemenes rex. Achaemenes rex Parthorum fuit.
22. aut pinyuis Phr. Myydo. o. A Mygdone rege qui Phrygiam tenuit.
23. permutare u. c. Licymniae. Sensus est: Num tu uelis accijiere
Parthicas aut Phrygias diuitias, ut Licymniac fructum amittas?
24. plenas aut A. d. Plenas pro opulentis dictum est.
30 25. dum flayrantia d. a. o. c. Magnifice depinxit fastidium mulieris
1) luflectit oni. Ab. tloLtit G,mva (llecti) Q. 2) fOMflagr. Ay. cum flagr. uet. Bern. K.
Parr. DRI et uet. M Porpli. iu lemmate. — Pro id posui setisus. 3) ut — uideri oni. Ay.
(letorquews se ab osculis tuis ceruicem 2. 4) illud om. 2. uoh«'< R. ceruicem {miitat 2. 7)
amatom 112. negato y. 8) iion uelis 1.
PORPII. conf. Acr. Ode LI. Ad Maecenatem. R. 11) Ilanc oden ad m. scribit R. 12)
quia M,v. imeta MR2G,rva. poetae fh. — et gT. libri, li. 1. rectc. 13) magis retmssas et ioc.
MAR2 (GV). rell. magis res iocosas. 14) hylaeus M,a. hyleus R,rv. hil, 2. 15) illud MAR2.
rell. om. lapi/Af« M,rva. lap^^tlias R. lapi^as 2. Lapithes fh. p/rith. 2. rcll. perith. Ilyppod.
Q. Ouid. Met. XII, 210. 21) ait om. 2. 24) nec f. p. saltare om. AR2,r. nec de br. Id est,
saltare AR2,rva. amplecti fhQ. 25) achaemcnis 2. 26) schol. om. 2. 30) Ckmi ^agr. MR.
rcll. Dum li.
IN CARM. II, 12. 13. 201
auertends se ab eo qui osculari se uelit; quod ideo faccre solent, ut inri-
tent amantibus desidcriuni sui. F/dgrantia ergo oscula niaiora intellegamus
h. e. cx dcsiderio mulieris ardentia oscula, quae, oscula scilicet, uclit sibi
a poscente extorqueri.
26. aut facili s. n. Quid cst facilis saeniiia ? Utrum quae facile nas- .'>
citur, an quae facile niollitur?
28. interdnm rapere occupet. Ipsa rapere occupet, irascenti amatori
iam scilicet satisfacere cupiens. Et totum hoc (iocose et grate?) inira
svsp^sia expressum est.
10
CAEMEN II, 13.
ACRON.
Ille et nefasto. Execratur arborem, cuius casu in agro suo Sabino
paene (uita?) periclitatus est (esset?), funestam cam et insitionem eius di- 15
cens. Ille et nef. te pos. die — pnfj!'- Ordo est: Arbos, ille quicumque
primum produxit te, in nepotum perniciem et obprobriura pagi posuit te
et nefasto die et sacrilega manu.
2. 3. in nep. p. Nepotes pro posteris posuit.
4. ohprob. p. Tamquain ad totius pagi, id est, ad totius regionis per- 20
tineret infamiam, si famosus ager morte domini sui fuisset.
6. fregisse. Nouo uerbo execratus est parricidam.
et penetralia. Domus secreta , in quibus hospes fuisset occisus et foe-
1) auert. se MR2 (G?). se om. mvafli. — i?ji-icZeut M. su/s R. 3) osculaque M. 5)
erascitur MR2 , afh. wa«citur (G?) rv. Jrascitur praestantius esset , si acl ipsam Lic. referri
posset. Ira autem saeuire, saeuitia nou irasci potest. 8) hoc ociositate mira en. MR. rell.
om. ociositate. Neque otiositas, neque energia latina sunt uocabula. liinc scripsi svspYEta et
iocose et grate proposui, — Glossae ex y: u. 1. Nolis. uou uelis yC. 8. contremuit. timuit.
12. minatnxm. i. fortium. 17. quam. s. licimni aut. ferre. conferre yG. 18. certare. s. dede-
cuit. 19. nitidis. pulcliris y- couf. C. ludentem. scil. illnm s. dedecuit. 26. facili. leui lucta-
mine. 2 7. poscente. s. a. eripi. tolli yC.
ACRON. Ad arborem A. (Hor.) notitia metri ante scliol. Ode LI. R. Ad arborem
cuius casu poene perierat yb (paene). Ad arb. c. c. pene p. a qua opressum litus execratur
BcpE (num. XIII). 15) paene om. A. uitae uel uitaV sab. suo '(. et institutorem Ayl (G?) r,
esse et inst., mva. institutores R. in agro Sabino deamhulans de uita periclit. erat: eam fu-
nestam et insitorem eius dicens C. insitorem fli. funestam eius insititionem diceus 2. scripsi :
eam et insitionem eius. Lemma iuterposui. Arhos. Ordo est. arbos etc. •(. arbos codd. et Cr,
arbor mvafhQ. Et est ordo mivafhQ. Et om. AybR. Et ordo — manu om. A. 17) primum
prod. b2,r. prod. te, primum in nep. fh. primum om. R. rell. te prim. in uep. — obpr. Ay,
rv. in opprob. 2. posuit te et'flQi,Y. et te v. rell. om. te et. 19) scliul. om. G. 20) id est Ab.
rell. uel. tot. schol. om. y. pagi totius (tocius r) rmva, om. ad. pert. b. pertine^ 2. 23) pe-
netr. libri. penztralia liabet K ad IV, 4, 26. secretas 2,r. secretfle ARy cum glossa interiora
domus. — et occ. 2.
202 ACR ET PORPH. COMM.
clus hospitale uiolatum, tamquam minus esset, si homiciclium diceret per-
petratum.
8. uenena Colcha. A loco, et species est pro genere. [Colchos] Col-
chis enim Scythiae ciuitas (terra?), ex qun Medea fuit uenenis et inagica
y arte potens.
13. quid q. u. Sententia, cjua dicat inprouidas hominura mentes nulla
fatis obuiare cautela , nec metuerc [)ericukun , nisi cui sit proximura , et
taraen raultos inprouisis opprimi pericuHs.
nauita Bosporum. Aut Poenum pro C|uolibet nauta dixit, aut Bospo-
10 rum pro Cjuolibet freto; multum enim diuisus est Poenus a Bosporo. Bos-
porus autem Ponti sunt fauces , ubi propter angustias adsichia naufragia
sunt. Nomen [autem] dicitur accepisse, quod (id mare?) lo in bouem
mutata transierit, c[uasi pooc -opo^
16. caeca timet. Inprouisa.
15 17. et celerem fuf/. Fugientes enim Parthi sagittis uehementiores sunt,
ut Verg. (Luc. I, 230?): aut missam Partln post terga sagittam.
20. uis. Violentia, inexorabilitas (inexorabilis necessitas?). Dum
c|uisc[ue timet hoc aut ilhid, rapitur saeua morte.
3) colcha Y piu-e, ut E et Benin. KC al. A habet colcha iii lemm. et a 1 m. in Hov.,
ubi 2 m. a in ica mutauit. Kasurae freq., ut in H. colchzca Bcp , in B corr. colcha cum
glossa ad marg. : pro colchica. lam colch/ca Bern. A, c/wlchica Bern. B et colc/tic7(a Barc.
Colchica etiam in uet. M. Porph. transiit et in rmvafhQ, pro Colcha poet. forma et Ouidio
et Martiali usitata. Yen. Culchicto 2 cum scholio: a loco. ct species est pro genere. Medea
uenefica Colchis fuit. C: Colchica. species pro genere. Colclios enim Scythiae ijrouincia est,
ex qua M. orta fuit uen. — potens. Onni. libri : Specialem prouinciam posuit (om. II) iwo
generali crimine. — colchicos 1. CAolchos •(. rell. colchos. nouimus tantum Colchzs graecam
formam ex Plin. H. N. II, 103. Mel. II, 3. Val. Fl. V, 505. 5) arte om. yU. conf. Plin.
XXX, 1. (')) qua AY2,afliQ. quae l,mv. qm r. quia b. qucM-e C. dicat A^b. rell. Aicit. im-
prouida II. wpr. Ayb. G) nisi quod y. nisi ut b. nisi cum Cod. Leid. et Suringar p. 13G.
raQ. C: cum fueris. conf. Porpli. rell. nisi cui sit. et enim 12,r. rell. et tamen. conf. Porph.
peric. oppr. A2. 9) Scripsi Bos;)orum, quamquam uerum sit, constantem codicum et poetae et
interpretum scripturam, miro utique consensu , tribus locis, hoc et II, 20, 14. III, 4, 30, aut
bosp/iorum esse, aut, ut Bern. K et Mon. Porpli., bos/brum. Poennm pro etc. AybR^. in rell.
peruersus est ordo : Bosp. pro etc. — naiura '(. II) autem posui , more Acronis. enim libri,
male. Bosphoros bU2. arfsidua. A. naufr. ass. 1. 12) Jiuni afh cum C. autem om. AYbIi2 , r.
13) Pooa'.iopo;. bos. plior°s A (1 m. mut. i in o). bos fcrms 2. rull. bosphoros. Conf. Spanh.
ad Callim. II. in Dion. 254. (/?«'« inde Ii2. quod inde bouc A. in boue r. io in bouem 2.
inde quod tacite rec. Q (ex eo (piod). Sed uitium loei altius latere uidetur. Quod loue in bo-
uem muttiio To transierit scribendum uidetur nobis conferentibus inler se Aesch. Prom. 682 ct
Suppl. 301 seqq. et Ouid. Met. I, 5G8 sq. cum C: 'Nomen autem dicitur accepisse, quod id
mare lupiter in bouem mutatus transierit ferens lo, (luam iiostca uitiatam trausformauit in bucu-
Irtm , uoleus suum furtum celare lunouem , inde [riiiffcpopo; dictus.' 15) ceca tim. inprou.
A. rell. om. partki om, cum linea supra m,I = omnino. sagit/ac 2. fugient/s enim Parthi
sagittae uchemeniiores sunt, ut Liu. IX, 19 uehementius tebim dicit'!* in sagitt««c/o C. sagittos b.
Expectamus: sagittis perniciosiores sunt , aut : sag. sequentos iuterficiunt, aut: sagittff^ uehe-
mentiores mittunt. ut Verg. Ayb (uirg. yb). rcll. om. ut. 17) Schol. om. A. ine.>:ecrabilitas r.
IN CARM. II, 13. 203
21. quam p. f. r. P. Ac si diccret: paruo interstitio retenti sumus,
Furua mystico nomine Proserj)ina diccbatur [, aut furuac , flauac, matro-
nymicon, ut Verg. (G. I, IM!): flaua Ceres. Alii uolunt furuae pro nigrae
positum, undc et furta putant dicta, quod committuntur obscuro].
22. et hidicaniem u. Ae. Acacus, Achillis auus, qui pro iustitiae bono 5
etiam aimd inferos iudicium meruisse perhibctur, unde [et] luu. (I, 9):
qiuis torqucat umbras Aeacus.
23. sedesque descriptas p. Elysias, [ut Verif. (A. V, 734) : sed nmoena
piorum ConciliaElysiumque colo,^ ut ostenderet, se paene inferos inminente
uidissc periculo. l^Descriptas, id est, separatas.^ 10
24. 25. Aeoliis f. p. Sappho. Sappho poctria de Aeolia fuit et ea di-
alecto in carminibus suis usa, quam chordarum significatione commemorat.
Querebatur autcm Sappho de })uellis suis ciuibus, quod [non] Phaonem
amarent, quem ipsa diligebat. Ordo est: Et quam paene uidimus Sappho
Aeoliis fidibus querentem de popularibus puellis. 15
exorabilitas y. rell. «wexorabllitas. neutra iiox latiua. strlbe : mexorabilis uecess/te. conf. I, 3,
32. 35, 17. v: ol. mortis necessitas C. Mors est necessitas naturae. Cic. Catil. IV, 4. timet
et hoc K. aut om. 2.
1) Ac — sumus om. Ab. — institio y. mist. Ab,r. 2) Pros. diceb. A-j-bRl^^r. rell.
dic. pros. alit (t. alii) b. Uncis inclusa suspecta uidentnr. 3) matronomicow v. matro-
nimicum r. furuae i. flauae 2. — foruae nig. A. pro nig. 2 et Suringar. 31. rell. om.
jiro. 4) fur^^a mv. rell. iurta. quod Ayb. quae mv. rcll. qu/«. — obscure AR2,r. ob-
scuro yl2,mv, obscur^im b. rell. in obscuro. Varro apud Gell. I, 18: quod fures ^jer noctem.
quae atra sit. facilius furentur. 5) Aeacitm Ach. auum afli. rell. Aeacus AGv. eacus vbR.
eac/ius r, et anus. — honitate 2. 6) et omn. AybRljr. torq. ahms b. conf. Cic. frag. ap.
Macrob. Sat. VI, 4 : alnopum umbracula. 8) rece i descriplas. A iitrum a 1 m. discripta.s , ut
iiet. Bern. K, an descriptas habeat, ambiguum est : 2 m. in rasura posuit discretas, ut iu D,
quera Pottier. Valart. et Vanderb. ad h. 1. sicuti cod. H neglexerunt. Pure habent descriptas
A in Acr. , yBcpIP et H. adde iis, quos Or. adtulit , cod. Harl. 2724 saec. XIII, qui nullis
librariorum mendis pollutus est, discreptns cod. Doruill. X. 2. 6. 26. discertas Franek. descrit-
ftis cum rasura, cod. Harl. 2642 saec. XV. Conf. Porph. uet. Mon. qui descriptas in lemm. et
in scholio habet. Discribere nusquam alibi legitur; excutiendi autem ad codices uidentur loci
Ciceronis , Caesaris, Hirtii aliorumque scriptorum , qui de pecuniis , uectigalibus frumentiue
uecturis rZescribendis agunt. Sedes descriptae sunt Porphyrioni sedes ita constitutae, ut separa-
tae sint a caeteris locis inferorum. Hiuc discretas, commoda, ut ita dicam, lectio originem du-
xit atque in nonnullos codd. Acronis plurimosque Horatii transgressa est. Ad descrijjtas conf.
Plin. XVIII, 28: descriptae stellae in Deos., Sen. Ep. 108 et Hor. A. p. 86. Glossa discretas
i. separaias quam om. ybRlG^r, in A, mutato descriptas in discretas, ex Porph. transscripta est
atque in mvCafliQ piopagata. Sedesque'] elisias y. Sedesque^ discretas Rl. 9) consilia 1. loc.
Verg. rm. Ayb^r. ostendat R. — imminentt Y^r. 11) sapho Ay, ut Bernn. KAB. Vet. Mon.
h. 1. sap2}h.o, Epist. I, 19, 2o sa^b et sa//ici^, ut B'.p. — poet?7« A,fh. poetriJa '[. poet/ca r.
poeta b (rasura) R12G,mva. C: Aeol.Jid: Graiis chordis admurmurantem : propter Sappho
poetriam , quae dialecto Aeolica in carminibus usa est. 12^ quae Rl,va. 13) C[\\tritur R2
(querit). ex Porph. enim 2. ciui//'bus R12. — quod non amarent (amarentiir 1). omn. libri,
qua lectione nihil potest esse iueptius. Non enim ideo querebatur, quod puellae ciues nooi
araarent puerum dilectum, sed quod emidera amarent. Similis error in Porphyrionis libris, ubi
Oden uox inserta est, duplici seusu accepta, sic : quod oden non ament, quatn afh, et: Quod
204 ACR. ET PORPH. COMM.
26. Et t. s. p. aureo Alcaeo pJectro. [Alcaeus] nomen poetae [est] ly-
rici, a quo et metrum Alcaicum dietum est. Ordo est: Et paene uidimus
te, Alcaee, plenius sonantem aureo plectro dura raala nauis et dura mala
fugae et dura mala belli. Aiireo autem plectro propter celebritatem car-
5 minis dixit.
27. 28. Ditra nauis d. fugae mala, dura belli. Id est, et suae naui-
gationis mala ct fugae et belli audiuit eum plenius sonantem, qui res
bellicas et nauigationem suam scripsit, dum a Pittaco tyranno ciuitatis
suae pulsus esset, eo quod Mitylenensibus amorem libertatis suaderet, quos
JO postea collecto exercitu superauit.
29. utrumque sa. di. sil. Id est, omnia supra dicta. Ulrumque aut
Sappho et Alcaeum, aut fugam et pugnas, aut certe carmina (de utro-
que?) quae sic facta sunt, ut adyti alicuius putarentur digna secreto.
82. densum um. Stipatos ad audiendum ait, aut ad pugnam composi-
Ib tos, ut (A. X, oGO): haeret pede pes densusque uiro uir. Ordo est: Sed
mdgus densum umeris magis bibit aure pugnas et exactos tyrannos.
Exactos. Aut amore libertatis expulsos tyrannos, aut facilitatem Alcaei
expressit, ut ille carmina dulcissima fudisse uideretur. Bibit, auide audit.
3i. Behui centiceps. Cerberum dixit propter multitudinem anguium,
20 qui in capite eius eminebant. Finitum autem [numerum] pro infinito po-
suit, ut (A. VIII, 337): tibi nomina mille. Ostendit autem non inmerito
populos delectatos, dum Cerberus carminis potuerit amoenitate mulceri.
36. recreantur ang. Delectantur. Nam est animal [anguis] auditus
Oden non ament quem MR. qiwVZ o. n. a. (lueni 2. qiu'd o. :i. auiews quem r. Non de oda car-
mine dici sed nomen proprium sublatere testatur cod. Frauek. apud Suringar. 137, qui habet :
Oden puerum , Cod. Leid. ibidem : eundem puerum. Suring. addit : Melius Comm. Cruq. Phao-
nem etc. C : quod amarent Phaonem , quem ipsa amabat. Recte, et propter Piiaonem, qui ex
Ouid. Iler. XV et ex Plin. H. N. XXH, 8 notus est, et propter adiectain negationem, quae ex
Phaone prodict. Quod cnm Suriugar. nou indicauerit, Quidam recepit : quod Phaouem 71071
ameut quem ipsa diligebat amens. — Ordo — puellis om. A.
1) Alcaeus om. Ay. est ora. Ay. lir. y. alcli. y. 2) Ordo — belli om. A. schol. om. b. 3) aureo
pl. YR2,r. morc iuterpretum adieut. nomeu prius. rell. pl. aureo. 4) rmvafli hic duo scliolia seqq.
interponuut. Meliore aut nureo pl. mvafh. rell. Aureo autem pl. — celeritatem b. dignitatem Porph.
rell. celebr. At cum non dictum sit de muUitudine et celebritate audientium conf. Quintil. I, 2, 29
et Cic. Diu. VH, 2, Somn. Scip. G, proptcr suhlimitatem carminis Quintil. I, 8,(5 siue daritatem
praestaret. V. 24 — 2G. Ordo scholiorum et lemmatum maximc confusus est in libris. Q: Ordi-
nem perturbatissimum in intcgruni restituere nou potui. IIoc schol. anteposui sequenti cum
A, qui lemma habet : mala dura, om. auteui, ut b: Id est — sonantem. qiiod res bell. R. Sua-
dcbat 2. utrumque. Id est, omnia supra dicta yRl^unva. rcll. nni. 1.") p. digna sacro silentio y.
Put. facto (sancto?) secreto digna 2. quae sic Jacta sunl , ul n. a. p. d. sacriletjio R. — car-
mina de utroque, quae sic yacte si^nt C. Jacta r. rcll. sancta. 11) stipatos AybRjr. rell. stipa-
tum. frequens et stip. C. (aud.) aut ad pugnam Aybllir. rell. ad pugn«.s. aud. pugnani G.
compositds AYbR(jr,r. rell. comi)osita*'. ait adposui. Ordo — tj-rauuos om. A. 19) ceuti])es r.
— Pro multitudine R2I. per mult. r. 20) autem Ay,r. Fiu. uero R. rell. om. numerum om. AYbR,r.
liu. pos. pro inf. b. 22) am. delectari R. am. mulc. del. 1. 23) ang. oui. Ayb. ang. est au. R,
INCARM. II. 1.3. 205
capax mali et boni, ut (B. VIII, 71): Fn'gidi(s in pratis cantando rumpitnr
anguis.
37. quin ct Proiv. Proiuctlicus, raptor pcr fcrulaui ignis diuini, uul-
turis pastum dum carminis oblcctatione tcncretur, oblitus est. lapctus ct
Tantalus pro criminibus dampnati paenarum rcquiem apud infcros inuc- 5
nisse carminum delectatione a poeta firmantur, ut Virg. (G. IV, 480) :
Quin ipsae stupucre domus utque intima Jeti Tartara.
38. dulci laborum d. s. Figura decipitur laljorum pro eo quod cst:
fallitur in laboribus et scnsum laboris amittit, dum carminibus delectatur.
39. nec cural Orion I. Orion ucnator fuisse narratur, Huius umbram lo
dicit uenationi carmina pracferre, uigente sibi apud infcros studio, quod
liabuerat in uita, unde Verg. (A. VI, G54) : quae cura nilenles Pascere
equos eadem sequilur tellure repostos.
40. Igncas. [Id est,] dammas, ut Verg. (I. III, 264): Quid Ignces
Bacchi uariae. 15
PORPHYMON.
lUe et nefasto t. p. d. Exccratur liac ode arborcm in Sabino agcllo
suo, quod super deambulantem se decidit ac pacnc o^^^pressit. Nefasto
autcm non fasto et (fausto sed?) abominando. -^
2. 3. et sacrilega m. p. arhos. Vocatiuo casu accipe arbos, hoc cst:
4) tewetnr AYbR2. 5) {nnenisse A. hnbuisse om. yb2. 6) carnuius del. 2. a poeta inue-
uiatur 2. ut Ay rcll. om. 7) Atqm ipsae C. 10) umbr«s 1. 11) uigente sibi Ay.R. uigenti
ibi R. ingentes ibi r. ?mgentom sibi b. rell. uigcntem ibi. uigentem , om. ibi, ap. inf. eo stu-
dio C. iiigentem eodem — studio Q. Lege: uigente sibi ap. iuf. studio. uigent studia Cic. Coel.
5. cui iam curaeque uigent animique uiriles Val. Fl. I, 55. 12) quod habuerfJ in uenando
2. habuere»«< r. 14) schol. om. b. Id est om. Ay^r. ut uirg. Ay. uirg. om. R,nnvafh. Q. ut
uirg. om. 2,r. uariae et genus acre luporum Rl,rniva. lincas — linces AY,r. Glossae ex y:
u, 10. statuit. seuit. 11. triste. quod tristem facit y- ab effectu quod tristes faciat C, 12. immeren-
tis. innocentis. nihil mali meriti y. innoc. nil mali merentis C, 14. cautum. constitutum y. const-
per horas singulas. hosphorum. mare. 16. ceca. iuprouisa y. impr. occulta C. nliunde. ex alia parte
yC. 17. sacjittas. s. timet 1%. iMrthis. ?.. iimet. 24. Aeolis. gYa,is. Jidibtis. eorAis querentem. vauv-
murautem y. Graiis chordis admurm. C. 26. plenius. fortius yC. aureo. meliore yC. dura.
seuissima. 27. nawis. i. et nauigationes suae mala. et fugae et belli. audiuit eum plenius so-
nantem. 30. dicere. pro te diccntem. 31. piajnas. i. libentlus audit proelia. exactos. consump-
tos uel expulsos ut terrentius in echira (Hec. II, 1, 45): ubi duxeriut pulsu uestro easdem exi-
gunt. 32. aure. libentius audit. 33. qvid mirum. s. si miretur eum uulgus. 35. demittit. miti-
gat. 37. parens. tantalus. 38. duki. delectabili. 40. agitare. insequi.
PORPH. Ode LII. Ad arborem quam execratur R.
18) Exsecr. hac ode M2. 19) sup7-ff 2. rell. super. 20) non fawsto R, recte, Ter. And. V,
4, 53. die fasto enim Praetores in causis publicis aut priuatis edicta et decreta dederuut,
dixerunt, addixerunt. reU. non fa.^to. ne/j/tasto a. n. fasto rv. Scribe : sed abominando. 21)
Singulare scholion. arbos enim alio casu atque uocatiuo accipi nequibat. Hinc suspicor adsu-
menda esse ex u. 11 uerba : triste Uijnuin. Sic ergo : Voc. ca. accipe triste lignum i. arbos, hoc
20G ACR. ET PORPH. COMM.
0 arbos. Arbos belle, quasi ad illius regionis infamiain pertineret, arbo-
rem suum scilicet clominum oppressisse.
6. et penetralla s. n. c. hospitis. Hospitis sui penetralia cruore spar-
sisse, hoc est, ex qua Medea fuit uenenis ct magica arte potens.
5 8. ille uenena Colcha. Colcha inquit, quia Medea Colchis fuit, quam
summam ueneficam fuisse historiae Graecorum tradunt.
13. nauita Bosporum P. p. [His et quac subiecta sunt, significat,
unumquemque hominum non fere periculum timere, nisi cum proxinmm
sit; uerumtamen plerumque ex inprouiso mala inopinata interuenire at-
10 que opprimere; m horas nauila Bosporum Poenus perhorrescit.~\ Bosporum.
Fauces sunt Pontici maris, unde longissime Africa sit, quod ita Poenus
nauita eum perhorrescat. Numquid ergo Bosporum pro quolibet freto po-
suit? Freta autem angusta marina [et] concitata sunt. Omnia [autem]
freta a feruore dicta existimantur.
15 21. quam paene furuae regna Proserpinae. i^ifn^ae nigrae significat. Unde
furta putant dicta, quod per nigrorem aeris, id est, tenebras niaxime fiant.
23. sedesque descriptas p. Descriptas i. e. separatas. Piorum autem
sedes Elysios campos dicit, quos separatos aiunt a caeteris locis inferorum.
24. 25. Aeol. f. q. S. p. d. p. Aeoliis fidibus, inquit, quia Sappho
est, 0 arbos. Arbos belle etc. Qua medela et arhos, iterata uox in A,rv, clara est et expli-
catio uerborum in dommi caput. belle AR. uelle M, suo more pro belle. uel ^ji-va. uel om. fh
et Q: obprob. p. Ait quasi ad il. reg. inf. arb. se su. s. dom. ■ paene oppr. , dicens: ,Equidem
audacius hinc (i. e. ex mvf) nouum schol. restituendum iudicaui. uide u. 4.' pertineref 2.
pertine^ K. pertinere M. rell. om. suum sibi dominum opp. 2. su. sibi dictvmi opp. R. arborem
suani sibi domino opp. r. arb. ru. scil. do. opp. va. arb. suum dominum ait ojip. fh.
3) Alterum Hospitis om. M. 5) cholchirZa 2, ut in Acrone. rell. colchica bis. Colcheca. Colchza
v. Colcha posui, ut in Acrone. 7) Ilis — perhorrescit om. M. Bos/brum M ter. R in const. bosf.
et bospli. rell. bosph. 8) cum ei proximum fh. cum proxim?/s rv (-mjs). rell. cum proximw7?i.
9) plerumque om. 2. 10) in hor. — perhorrescit om. 2. — BosforM??» M. bo?/;/jorum R,rva.
Hinc lemma posui. rell. bosphonw. bosporus Q. sunt MR. Bosphori autem fauces sunt fli,
11) Pon</ rva, rell. Pont/ci. longissime MR2. recte. longc et longissime esse siue abesse locutio-
nes usitalissimae et pedestri oratione et poetis. Cic. Ac. IV, 11: absit longissime a uero.
longissima Africa sit rva (Aphr. ut 2). longissima in Africavi nauigatio sit fhQ. nawta 2.
12) Num quid ergo bo. MAR2. rel. Ilunc bo. Nuinquid dictio frequens ut in Terentio et Cic.
sic uel in Ouid. Mct. YIII, 40. Nnniquid ergo Quintil. YI , 3, 79. 13) et om. MR. niariwa r.
rell. mar/a. Scripsi mariria. 'Sam freta quidem, ut fret«??i apud Ou. Met. XII, 39 mare, apud
poetas (Aen. I, 607) maria dicuntur, sed h. I. angusta sunt, sicuti angusta uiarum in Tac. Hist.
IV, 35, id quod Cic. N. D. II, 7 ang\\?,tiae fretormn. Conf. Porph. ad C. I, 14, 19 coU. c. 15,
1. — autem omn. libri. Haec pars forle est notitia scrius adnexa. 15) Furuae nigrae MR2
(farue). rell. furua nigra. 16) nigro»-c??t aeris id est M2,r. aeris nigrorem id est A. uigorem
aeris i. R. nigrjorem aeris tenebrae v. nigriores aeris tenebras afh. 17) Descriptas bis M2,rv.
piorum elys. MR (elis.) 2 (helis.). Sedes om. rva: piorum autem elys. fh: Pioram autem sed.
Elys. 19) inquirf. M. — aeoIifZac m. s. M. aeolide rv. eolicZe R2. Aeo& dial. a. Aeolica fhQ.
Quintil. et Plin. Aeolicas, poetae AeoIi?<s praetulisse uideutur. Aeolis de tcrra, femina et di-
alecto diccbatur.
IN CARM. II, 13. 207
Aeolldc dialecto in suis carminibus usa est. Qucritur autcm Sappho dc
pucllis ciuibus suis , quod Phaoncm [non] ament , (|uem ipsa diligcbat
amcns.
2G. ct le son. plenitts nureo A. p. Plenius inquit sonantem, quia Al-
caeus robustior cst, i. e. bellicas res scripsit ct nauigationcm suam, cum 5
a tyrannis Mitylenensibus pulsus est. Aureo autcni plectro propter dig-
nitatem carminis dixit.
21). utrumque d. s. s. m. a. d. Utnmque ad Sappho et [ad] Alcacum
refert.
32. densum h. b. a. u. Multitudinem scilicet umbrarum ad audi- lu
endum conucnientium, bibit aure autcm cupidissime audit significat.
33. qiiid mirum, ubi illis cnrm. stup. Sensus est: Non mirandum, si
umbrae libentcr ilhmi audiunt, cum Cerberus et angues Eumenidum stu-
peant admiratione carminis illius.
34. beltia centiceps. Cerbcrum dixit, qui propter muhitudinem angui- 15
um, qui ex eo eminent, centiceps recte dicitur.
37. et Pelopis parens. Tantahis scilicet.
38. luborum decipitur sono. Audax figura laborum decipitur; uuU
cnim intellegi, audienti illi sensum laboris auferri.
39. nec orat Orion. lam dicit, et Orionem auocari a propriis uc- 20
nandi uohiptatibus.
Agitare ergo agere ac per hoc persequi significat.
2) De non cmiant, absurda omii. librorum lectione superius dixi ad Acrouem. quod
oden non ament qnem ^TR. qxiid oden nou. am. qtcem 2. qiiid oden non amens qwcm r.
qvdd odeu non ameut qwam v. qwod Oden non am. qwam afli. 5) robusfaor et omn. libri. recte.
uam robustiores, id est, bellicas res, quod Suriugar. 138 ideo proposuit , quod cod. heid. forti-
ores habet, ingeniosius quam uerius est. carmiua quidem (Pers. V, 5 : quantas robusti carminis
offas) , oratio et genus dicendi robusta siue fortia dicebantur, non res omnino, ut essent bellicae
res. Aliter res se habet Cic. Diu. I, 18: res uetvstate 7-obiistas calumniando uelle peruertere.
— cum MAK2,rva. om. fli. mit?<l. Minconst. sibi C. I, 7 , 1 et Epist. I, 11, 17. a om. E.
De re atque de Porph. sententia nec non Acronis, qui cum tyraunis Myrsili partes confudisse
uideatur, couf. Ulrici. Gesch. d. Hell. Dichtk. II, 353 not. 77. Utrumque alterum om. fh.
sapphore et alc. 2. ad om. ME2. 11) Bibit aure autem ME. rell. Bib. autem aure. Mult. sci-
licet MK2,r. signat afli. om. v. 12) Non om. M,rv. Quid? mirum, ubi. male. nil mirandum
R. nou est mir. a. mir. non est 2. s. = scil. illum rv. rell. si. umb. lib. illum aud. MR2.
13) cerM. M. 14) admiratiowe??* MR2,rv. et eum. rv. be?/ua M. belua R. 15) qui MR2 et
Leid. ap. Suringar. 138. e< Q ex suis addidit. 16) emmeut ME2 et Suring. ex Leid. ,an-
guium ex se emtnentium.' rell. emanant. centipes R, ut r in Acr. 18) decipiftM- IMA. rell.
decipere. audax — decipitur om. R. 19) WVis M. 20) et M. rell. om. — ««rocari MAR. rell.
uocari. 22) agere 1NLVR2. rell. lyncas, c^uod Queudam uou offendit. ^Jersequi MAR2, sequi rva.
«nsequi fh. conf. gl. y.
208 ACR. ET PORPH. COMM.
CARMEN n, 14.
ACRON.
Eheu fttgaces. Praenilsso doloris afFectu ad Postumum queritur de
5 iiitae breuitate, quod nullus iustitia uel pietate mortem possit euadere nec
inminentem mora quantacumque differre, et dicit superuacuum timeri,
quod non possit cuitari.
1. 2. fugaces P. P. Lahuntur anni. celeres, ut {Verg. G. III, 284):
Sed fugit, interea fiigit inreparabile tempus.
10 4. indomitacgue m. Quasi ferocissimae , a qua nemo exoret indulgen-
tiam, sicut et inlacrimabilem subiunxit Plutonem.
5. non si tricenis, quotquot eunt dies. Per mensem, singulis (diebus?),
id est, cottidie. Dixit autem eunt pro mortalitatis dolore, quasi fluunt et
pereunt.
15 G. inlacrimabilem. Durum, inplacabilem, qui nulla hostia, nec si di-
urna sit, placari possit. Dicit autem, praesentia pericula magnopere ho-
mines uitare cupere, cum nulla ratione mortem possint uitare.
7. 8. Qui ter amp. Geryonem. Hoc est, trino corpore monstruosum,
quem Hercides interemit. Verg. (A. VII, 6(^2) : [laurcntia postquam'] Gery-
•2'] one extincto Tirgnthius adtigit arua [, et (A. VIII, 202): Tergemini nece
Gergonis']. Ordo est: qui conpescit ter ampkmi Geryonem et Tityon,
ACRON. Ad posfiimum de celcritate uitae A (Hor.) , ut K. aute Acr. uot. metri. Ode
LII ad postumum 1!. Prosplionetice tetracolos ad po. de cel. uitae y. Ad po. de cel. uitae
prosph. tetrac. b. Ad postumum de breuitate uitae BrpDE (LIV) al. 4) Eheu omn. fere uett.
codd. Hor. b : Heu sed alterum heu man. 1 suprap. — eff. 2. — postA. mvafli. 5) qtiia
R2. rell. quod. — TMultum uexauit editores hom mortis. Scripsi inminente?» (sc. mortem)
mora quantocumque cum AC. znmincnte?» mor«OT qiiautac. ^2 (imm.). /mmineute?» nioram quan-
ta?»cu?»que r. imminente moram quanta???cu»ique b. immincntc??i morain quant?/??!cuwque R. im-
minente»! horam quantac. 1. inmuneniem horam mora quant«cunque fli. imminentem horam
diff. (om. mora quantac.) mva. imminentc??» horam quant?»??cunique Q cum G. 6) superuacuM»
i. a. tamquam superu. posui cum r, quia lect. uulg. supcruacue ad christ. latinitatem speetat.
in superuacuum locutio Senecae frequens, superuacuo apud Plin. ct Quintil. timeri omn. libri.
\tossit r. relL potest. Conf. C : PaiJieiice queritur apud Postumum de uit. br. quodque nullis
quantumuis iustus uel iiius mortem po. cu. ctc. 8) SchoL ex AC. rcll. om. 10) exorai R2.
sic et Y. 11) subiunxit AYR12,rm'.p. subiun^it vafh. ?«lacrim. AybBoEK. schol. om. b. 12)
trecenis A, ut K. trecen<is R, ut E, tricenis ybjrvafh. pcr mense singul/s A. per mense??» sin-
gul/s y. r, (lui addit: ideo dixit quotidie. 2: ideo dixit quot. quot. rell. per menses singulos.
C: pcr singulos dies quotidic. posui : qttotq. eunt dies. per mcnsom. singulis diebus i. e. coWidie.
ut: iu dies singuh)S apud Cic. Att. V, 7. sing. id est co«idie Ay. cotidic 1 G. singulos idem
dixit quotidie R. rell. <y?<otidie. 14) pereunt omn. libri. trauscunt, ;??'aeto'cunt C. 16) possit
placari R,r et 2, qui addit : tauris. 17) mort. poss. uit. Ay. uit. posswnt mort. 2. relL poss.
mort. uit. 18) Gerj'one??j AybRBEH , geryone?» cpK. Dicit tamen (R2,rmvafli) om.^Ay. conf.
Porph. Dicit autem tacite inc. Q. hom. magn. Ay. 19) laurcnlia postquam fh. rell. om. 20) et
— Gcryouis om. Ayb.r. 21 ) Ordo — culoni oiu. A.
IN CARM. II, 14. 209
tristl unda [i. e. inferna], omnibus scilicet enauiganda, quicumque uesci-
mur munere terrae, siue erinms reges, siue erimus inopes coloni.
10. Quicumque. Hoc est, qui nascimur.
11. enaiiiganda. Moriendum [est], ut (A. Yl, 315): Nauita, quo Iris-
tis nunc hos, tiunc accipit illos. 5
12. inopes crimus coloni. Paupercs quasi praetcr opes dicti. CoJonos
autem optime posuit quasi niliil proprium habentes, sed temporalis terrae
cultores.
13. frustra cr. Ma. car. Hoc est, frustra uitamus pugnas et nauiga-
tiones, et pestiferum timcmus auctumnum, cum neccsse sit onmibus mori. 10
14. fractisque rauci /luct. Iladr. Hoc est, tempestuosi; Verg. (A. I,
IGO): quibus omnis ab alto Frangitur inque sinus scindit sese unda reductos.
Unde et raucum sonum fracta reddit unda in scopulis. \j'auci. Tempes-
tuosi, sonori, ut Verg. (A. V, 866): lam raiica adsiduo longe saJe saxa
sonabatit.'^ 15
16. metuemus Austrum. Austro enim flante morbi generantur auc-
tumno, unde et luu. (IV, 56): iam letifero cedente pruinis Auclumno.
17. uisendus ater. Id est, uidebimus ergo (Orco?) dampnatorum um-
bras, quos uidentes beati praetereunt [, aut quibus scelerati iunguntur].
Janguido. Tristi siue deformi aut pigro, ut (G. IV, 478): tardaque 20
palus inamabilis unda.
18. Cocytus errans. Flexuosus, ut (A. VI, 132) : Cocytusque sinu Ja-
bens circunmenit atro.
19. infame. Famosum a facti crimine; Danai enim filiae una nocte
iussu patris occiderunt maritos, ande Verg. (A. X, 496) : una sub nocte 25
1) i. inferna om. y, ordinem interrumpit. uide glossas. 2) mun. terrae ^^1)1™^. 3)
schol. ex Ay (id est). rell. om. qui nati pascimur C. tmcimur. pascimur. Id est, mor. est afhQ.
id est om. AY,rmv. schol. om. b. est om. Ay. 4) qjio Ay^r. rell. sed. 6) propter r. per mva.
die^j Ayb,r. C: quasi sinc ojjibus dicti. rell. dicit. 7) Colonos autem AybR2,r. Rell. habent
nou. lemma Coloni. optime Ayb,rmvafhQ. proprie R2C. posuit Ayb. rell. dixit. — mhi\ AybRl,r.
rell. nil. — sed tempore R. rell. temporales. temporafts r. tprl b. recte. nam causa a Sen., laus a
Tac. , exilium aliaeque res uocabantur temporales , non homines. temporalis terra circumscri-
bitur a C : nihil ecim quam terram coHmus, non diutius nobis ^Jrojiriam, quam colimus. 10) me-
tuemus 2. et aiistrum tim. pestif. autumn. r. 11) Hoc est, tempestuosi Ayb. rell. tempestuoszs,
aut om. ut RlG,r. 12) smdit A. 13) reddidit 1. scopuhs Ayb. rell. scopulos. — schol. om. Ayb.
16) morbMS generatw?' 2. 18) Lampn. b, ut uet. Ambr., BcpE etc. quos R2. 19) aut omn.
libri. C : — scelerati uero nequaquam , sed eis adiunguntur. hinc Q inculc. at. melius et. sce-
lerata r. sederat b. aut — iunguntur om. y. 20) siue Ayb,rC. rell. uel. aut Ayb,rC. rell.
om. tarcteque Ay,r. tarcZMS b. rell. tristique. inamabilis AybG. rccte: conf. Ould. Met. I, 16
et XIV, 590, ubi regniun inferorum inamabile i. triste uocatur. irremeahiWs, r. innahWis mvafh.
22) cocytos Ay. schol. om. y. — cocytiquc r. cocrtique A. 23) circumuenit AI,rva. rell.
circuni^M/<.
HAUTHAL, ACE. ET PORPH. 14
210 ACR. ET POKPH. COMM.
higali Caesa mamis hmennm. Unde pro iiltione commissl [criminis] apud
inferos urnis fractis aquam indefesse perliibentur haurire.
19. 20. (himjmatusq. l S. Aeol. L Dampnatus hiboris dixit, ut: damp-
natus capitis, dampnatus iuiuriarum. Haec autem paena manere apud
5 inferos Sisyphum dicitur, ut saxum contra montis uerticem uoluat, quo
semper relapso finem numquam meretur laboris; de quo Verg. (A. VI,
616): Saxum ingens uohmnt alii. Pro hoc tamen flagitio tali paena per-
culsus est, quia Aeginam, Aesopi filiam, luppiter adamauit eamque cus-
todiae ]iatris [furtim] subripuit et factum Sisyplio confessus est. Ille hu-
10 mana leuitate quaercnti [eam] patri prodidit. Hinc tali apud inferos paena
dampnatus est.
21. linquenda. A morientibus scilicet, quia (qui?) etiam dulces re-
linquunt afFectus.
22. neque harum. Ordo est: neque ulla harum arborum, quas colis,
15 sequetur te breuem dominum, praeter inuisas cupressos.
23. Inuisas cupr. Id est, rogis et hictibus consecratus, ut Verg. (A.
VI, 216): et ferales ante cupressos constituunt et caerulcis muestae uittis
atraque cupresso.
24. breuem dom. [Id est,] parui temporis, ut I, 36, 16: breiie
20 lilium.
25. absumet heres. [Haec] cum inuectione dicuntur in eos, qui nimia
parsimonia conseruant, quae prodigi heredes absumant, ut luu. (XIV,
137): Ut locuples moriaris egentis uiuere fato.
1) crimhiis om. AYbR12. commissi om. mva. commissum id est quod crimeu in Cic. ct iu ipso
Ilor. III, 27, 39. uernis '[. factis 2. iadefesse brv (indefe?ise). 2) ^^wliibentur AY,r. aurire
Ab, ut Ambr. (exauriebat) E etc. 3) DamnatMWi Ayb. dampn. tiel damnatMw E,r. rell. dam-
natus. 4) uel iniur. mvafh. rell. da. ini. Haec — dicitur afliQ. Haec non sana sunt ideo, quod
Sisyphus manere nequibat paenam , quani modo sustinebat. Vide, num librorum ope sic scri-
bendum sit: hac autem poena manere ap. inf. Sisyph?<s dicitur. hac -jR. hoc Ab. hanc (poen«)
r. rell. haec. sisipli«s '(. sisiphos R. rell. sisiphaw A. sysyphum b. sisyphum rmvafh. pcne b.
rell. pena A uel poena. Sic se uerba excipiunt : hac a. ap. inf. sis. poena man. dicitur A^b
l,r. 6) relaxo R. 7) percussus afh. 9) fu»'tim om. R2,r. clam o. p. surreptam C. su&rip.
Aybl^. rell. surr. 10) eam om. Ryb^. hic R. est om. R. 12) qu« A. qnnm r. rull. ([wia.
C: morientibus (om. scil.) a quihus et dulces reVmquuntur aff. reUnqumiiur A. quia ctiam du.
reVmquimus aff. y- liuquunt 2. relinqurtnt (G?) Q, rell. relinqwwi^. etiam om. 2. eflect. 2.
14) Ordo — praeter om. A. — harum arb. y- '^^^- earian r. rell. ha. arb. 23) Lemma cum
A. posui. inuisas. rog. yh. rell. om. IG) ut uirg, Ab. om. y. rell. om. ut. 17) et om. R2,r.
Ayb addunt: Et ceruleis mestae (u. a. q. c y) uittis (uitis b) utnique cupresso. rell. nm. 19)
schol. om. Rl,m. Id est om. Ay. 21) llaec om. Ayb. Haec inuect«<c di. C. stnnet tamen ia-
uectioncs meos dicuntur qui r, ahsitmet. in eos dicit qui 2. in eos dicuntur Al. rell. di. in eos.
ahsiimant. AyR^. assumant r. cowsumunt C. rell. absum/nit. 2 3) moria7-e cgentis AybR. moria-
tur egentis C. rell. moria/wr cge«*. uiuere fato Ay. uiucre falso b. u. f. R. n. f. Rom.
rcll. om.
IN CARM. II, 14. 211
26. 27. mero linguet pauimentum sitperh. pont. Pauimentum. Solum
promptuarii. Tingal el, lioc est, perfundet i)auimentum neglegens heres
uino deorum conuiuiis digno.
superbo. Pro i|>se superbus. Ilypallage figura.
5
PORPH^RION.
E/teu f. Postume P. l. a. Ad Postumuni hac ode loquitur de celeri-
tate currentis uitae.
4. indomitaeque m. Indomitae quasi ferocissimae, quia nemo ab ca 10
[bcneuolentiam et] indulgentiam exorat; sic et inlacrimabilcm Phitona
statim subicit.
7. 8. qui ter amp. Geryonem. Ter amplum pi'o trimembri dixit, et
accipiendnm hic extrinsecus quamnis, ut sit: quamuis ter ampluni.
10. quicumque t. m. u. Pro: quicumcpie uiuimus. 15
13. frustra c. M. c. Praesentia pericula magnopere uitare cupimus,
cum nulla ratione mortem efFugere possimus.
14. fractisque r. fl. Iladr. Fractis pro inlisis dicitur.
19. 20. dampnatusque l. S. A. I. Dampnatus lahoris sic dicitur, ut
capitis dampnatus. 20
23. praeter inuisas cupr. Inuisas inquit, quia funeribus cupressi ad-
hibebantur.
24. hreuem dom. Id est, breuis uitae.
25. ahsumet heres Caecuha d. s. c. cl. Haec cum inuectione dicuntur cor-
1) tinge< A (bis), v. tinguet YljRjCmafli. Lemma Pauim. posui, sicuti iinrjuet. conf. gl. y.
3) wimim A. rell. uino. schol. om. b. 4) hyp. A,afh. yp. y. liypp. v. schol. om. Rl,m.
Glossae e,r y ; u. 2. nec jnetas. nec si pius fueris rapieris y- etiam si pius fueris C. inorain.
tarditatem yC 3. rwjis. pellibus senectae y. pelli rugosae C. instanti. urgenti yC. 4. indomi-
taeque. inexorabili yC qui addit schol. Acr. 5. quotquot. per singulos dies yC (add. quotidie).
eunt. transeunt. 6. amice. postume. places. exores '( et C, qui addit: dolore moriis. conf. Acr.
7- Plutona accusatiuus graecus. 8. tijtionque (tition) ipse et pi-ometheus dicitur yA. iristi. in-
ferna. ut uirg. tristisque palus inamabilis uii. alligat yAC. 9. conspesc.it. cohercet yC (coerc).
10. quicumque i. qui nascimur. tiescimur. pascimur ■j'. qui nati pascimur C. 13. frustra. incas-
sum yC. cruento horrido -|'C (add. schol. Acr.). 18. cocytos. ater. cocitus errans. 20. aeolides.
qui de eolia fuit. 25. cecuba. optima uina. dignior. amabilior yC (honoratior, amas.). 26.
seruata. custodita. 28. ^joftore. meliore yC (addens : quam pontilices bibunt in deorum cou-
ui?<iis).
POEPH. Ode LIII. Ad PostAummm R. Heu fug. pos^wmer lab. M. post/tume R. Ad
posthumjum R. Perpauci codd. hab. Post/uim. cum h, quare nemo R. ab ea beneu. et om. M.
beneu. et om. R2. beniu. vQ. exora^ M,rvafh. exore^ A2R. «wlacrym. M. inlacrim. 2. 18)
iwlisis M. co/lisis yC. conf. gl. 21) cupressi adhibeiautur MR2. cupressis adhiJewtur r. cu-
pressus adhibeSatur A. adliibetur vafh. 24) corripienfo' omn. fere libri. corripienti euum R.
sensus : qua corripit euum. coniecturae : corripientis Ritter. corripit enim Q.
14*
212 ACR. ET PORPH. COMTNI.
ripienti eum, quod acl nimiam parsimoniam se constringat, adseruans
(uinum?), quod heres i^rodige sit effusurus.
[2(i. 27. et m. tinguel p. s. Effusurum eum passim uina significat, quae
hic magnopere seruauerat reclusa. Superbo antem pauimento in-o: ipse su-
5 perbus.]
CAEIMEN II, 15.
ACRON.
10 lam pauca. Antiquorum hic seueritatera et continentiam laudat et
queritur de praesentis hixuria saeculi, quo tanta aedificandi inuasit libido,
ut acditicia latius porrigendo uel captando amoenitates adspectus breui agros
dicat arationibus (aratoribus?) defuturos.
2. undique I. [Non lalius extenta sed Jatius uisentur, tamquam non in
J5 latitudinem sed in ahitudinem potius struerentur porrigendo fastigia, ut
Lucrinus Baiarum Lacus undique conspiceretur.].
1) adseruans M, vafh. a^seruans R. ad se seruans r. obseruans 2. adseuerans Ritter. 2)
quo^ — A\n(surus MR2, rv. quo Q. quod - — &\>siim,pUiv\\?, afh. Aut scribe acffusurus i. e. profu-
surus, aut scliolia cffusurum — sujjerbus, quae negligentius scripta et Porphyrione indigna sunt,
a monacho serius adsuta aut latius exposita censens, effusurus. Quid enim sibi uult inepta
omnium Porph. librorum lectio superbo pauimento, quae nullum offendit editorum? — 6) tin-
gu&t MR,rva (fli tingiV, in lemm. Acr. tingweOi iit BcpEHIP etc.
ACRON. Ilacc de praesentia luxuria temporis dicit yDH. Haec de praes. temp. lux.
dicit cp. Haec de praes. uitae luxuria dicit BE (num. XY). De presenti luxuria templorum
dicit 1). Dc hixuria (praesentis auni. litt. minoribus) aediflciorum P. Ode LIII. R. A caret
omni inscriptione et in Hor. et in Acr. et notandxmi est , in hoc cod., ut in K, uol lit. initi-
alem maiorem abesse. In A man. 2, quae hinc inde glossas uel potius argumenta cuique fere
odae praeposuit, haec margini adspersit: Hac ode execratur nimis lata et alta aedificia poten-
tium, quae solent maxima terrae spatia occupare sine ulla utilitMte, cum possent angustioribus
esse contenti domibus.
10) Antlquam Ayb. rell. antiquo?vm. om. 2. 11) quaeritur -/fli. present/ b. de sui lux. C.
- - hedif. b. mansit 2. rell. inuasit. 12) am. asp. Ay. amen. aspect?< b. amoenitaiw aspectus
rmvafh. amoenitafos adspeet«/m C. 13) ar&iioni C, quod in Porph. restitui. rell. arationibus.
Quum arntianes potius ipsos agros significent Cic. Phil. II, 39 et saepius in Verr. III. Plin.
XXVII, 8, aut &rSiioribus aut aratrjs legcndum duco. 15) s/«deretur A^bRlG. ?,indent r. rell.
extenderentur. Cum Acron de aedificiis in alfitudinem extentis loquatur, sine dubio legendum
est aut sti~uretur, absolute accipiendum ut Plin. XI, U) ct XXXV, 85: redicula structura, qua
Jiomae stmunt, aut sti~uerentnr , scilicct altae et magnificae diuitum domus (Vitruu. II, 8 et
Hor. C. II, 18, 19), turres, templa (Verg. A. III, 85). Templa? Sane tcmpla, mininie qui-
dem deorttm (u. 20) teinpla, sed loci, qui, auctore Festo, ab omni parte adspici , ucl ex quibus
omnis pars uideri potuit.' Atque enim persuasum mihi est, in Iloratio ii)so pro Stayna, uoca-
bulo ualde suspecto, legendum esse Templa. Duae autem res iam sunt considcrandae. Primum
quidem scholia Acronis et Porph. , quae codicibus mss. quos nouimus uetustiora sunt, cum argu-
raeutis totius odae tum in expositionibus h. I. aedificia alta atque opere maguifico exstructa
commeraorant, (luorum in reliqua carminis parte nulla prorsus mentio facta est. Etenim me-
mores sumus, u. 1 dictas mole% regias (coll. III, 29, 10: mohs propinqua nubibus arduis) , noa
IN CARM. II, 15. 213
4. 5. pJatannsqne caelchs e. n. Plures, inquit, crunt platani qu:un
ulnii; platani, quae sine fructu sunt, magis ad amoenitatem deambulationis
positae quam ulmi utilcs uitibus ct necessariae [sunt]. Ilinc notat luxum
[praesentis] temporis, uel quod myrtus aut uiolaria antefcrantur oliuetis,
plusque odorum copia quam fructus curentur. Caclebs autem, uitibus uidua; ')
idco oliuetum dixit domino priori fcrtile, quia pracsenti solam posuerat in-
fcrtilitatem placere.
9. tiim spissa r. I. [Infructuosa etiam laurus] aut ad excludendos um-
bra sua solis ardores posita, aut certe quia ideo in uiridariis instituebatur,
quod feruidis ictibus fulminum credebatur esse contraria. 10
10. exchidet ictns Non ita. Hoc est, contra maiorum laboriosam fru-
galcmque uitam Eomuli ucl Catonis dicit luxura praesentem.
11. praescriplnm. Pracceptum, a magistris ludi tractum, qui prae-
scriptabant pucris, quac imitentur. Intonsi autem Catonis ideo, quia dice-
bat iniuriam naturac fieri, si quod tegumento capitis datum fuerat, ampu- 15
taretur, unde et Lncan. (II, 375): Intonsus rigidam in frontem descendere
canos Passus erat.
12. norma. Pro recta uia uitae posuit. Metaphora a fabris, qui nor-
mam uocant, ad quam opus dirigunt.
esse res siue iierba , quae uterque interpres explicat , sed conimune eorum lemma undique —
lacu ad uersus 2 — 4 spectarc. Dcinde rescipienduin iudicanti tibi est supra dictum codicis
Barc. argumentum inscriptionis : DE PRESENTI LUXURIA TEMPLORUM DICIT. Templa
auteni sunt turres Celsae C. 11, 13, 10, regtimque tnrres I, 4, 14, quibuscum tu, uta poeta ipso
factum est, componas Octauiani 'Oi-ius rer/ium^ A. P. 65 , luxoriosum portum lulium prope
Baias situm. Ita nuper disseruit in 'Programmate scholastico' F. F. Franke, uir doctus mihique
perquam carus, qui insana Acronis commenta quaedam profiteri sana et comprobare conatus
est. At quisque uidet , mirum duum uirorum scholion Non latius extenta sed latius uisentur
star/na s. tenipla quam Lacus Lucrinus indoctum et hebetius esse, atque adeo temjjJa coniecturam
illius V. D., fumo uendito, nebidae instar acriore uento dilabi. — Non — uisentur om. libri,
ut in Porph.: uncis inclusi totum schol., quippe indignum utroque interprete. — conspicere-
tur Ab,rmvafli. om. C. c/rc?/«jspiceretur R2. cons</<«eretur y.
1) cele;« A, ut Par. D, Suecouat. 1729, Vat. 1591, Napol. IV. F. 26. caeleps 7 et Mon.
III, 8, 1. celeJs 7b,r. caelebs Bcp et Mon. in lemm. celibem in schol. — inquit erunt AybR2,rv.
rell. erunt inq. 2) platani om. R2,mva. ^««e A)bR2G,rmvaili Q; 'Nos quae et quia expulimus
ne loco scabritiem fortasse etiani altius insidentem reliuqueremus.' smt Ab (corr. u in i mut.).
rell. s?<nt. 3) quam Ayb^r. rell. quia. — sunt om. Ayb. praesentis om. Ayb^^r. temp. pr. Rl,
praesentis oni. Aybl^^r. 4) uel quod AYbR2,rmvafh. Q inculc. eo quod. uel = etiam. myrtus et
2, bene, rell. aut. mhteta aut uio/a b. Vel scribe myrtus aut uiola, conf. Cic. Tusc. V, 26: in uiola
aut in rosa, uel myvteta aut molaria (CoUun. X, 259). Vulg. lect. myrft/s aut wiolaria ex Hor. —
anteferatur b,r. 5) curetur R2,a. 6) dom. pr. Ay. 7) /?i/eriilitatem y. /ertilitatem ARl,
rmva. rell. steriWiAicm. proposuen"t R. quia pr. solMm amoenitatem liabent 2. 8) Infr. e. laur.
om. libri. uncis incl. (Porph.). infr. est2. 10) credeba?itur. schol. om. b. 11) Hoc est '{h,Y.
— frugalemque om. 2. 12) dixit om. A^b^r. dicit R,vaC. lux. esse praes. C. praesentem.
Inlonsi autem Ayb,r. (cat. autem). dicebat AybR^. dicebatwr r. rell. dicebawt. 15) Si quzd b.
tegumentzm b2. tef/wentum R. tegmento rva. capit* da. foret 2. fuer«t b. rell. fuerat. 16) am-
putetur afh. 18) recta uitta po. 1. uia uitae y^. metaf. A.
214 ACR. ET PORPH. COMM.
comm. magnum. Commimis res magna erat illis, ut : in comm,tme honum.
14. 15. mdla deccmpedis. [Decempeda] regula est decempedum, ad
quam ab artificibus fabricae mensura colligitur[; id est: nulla priuata do-
mus erat, quae porticum haberet tantae magnitudinis , ut posset sufficere
0 umbrae sole uicino septemtrionali plagae, — tunc enim paruissimae sunt
umbrae — , nam hiemali temporc latissimas etiam porticus solis occupat
radius].
15. metaia. Mensurata, disposita; nam metari dicebantur castra[, hoc
est,] magna cura ducum peritiaque constitui. Quod augmentum luxus
JO aedificio priuato dedit, ut metari porticum diceret.
16. excipiebat Arcton. Quae tanta esset porticus, ut septemtrionali
plagae sufficeret sui magnitudine et ad hanc tantum pateret pro declina-
tione solis et aurae exceptione. Ad caeli enim cllma seu porticus seu aedi-
ficia constituebant, unde et Juv. de caenaculo hiemali (VII, 183) : [e/] aJ-
Jij gentem rapiat caenatio solem.
17. nec fortuitum s. cesp. Hic ordo uersuum est: nec sinebant leges
spernere cespitem fortuitum, id est, non licebat aut neglectum horrere aut
ridere eum, qui super herbam recumberet aut dormiret. Per quod signi-
ficat, simplicem ac sine ambitu uitam ueteribus Romanis fuisse nec magna
20 cura priuatas opes curatas, dum studium omne publico ornatui inpenderetur
et templis.
PORPHYRION.
lam p. a. i. Hac ode de luxuria praesentis saeculi queritur. Sensus
25 est autem: Tanta libido est hoc tempore latius porrigendi aedificia, ut
breui defuturi sint agri arationi.
1) Conini. — illis om. A. Comm. res enV illis magua ut y. Ilos comm. erat il. ma. C. Comm.
res omnis c.rit illis ut r,v (erat). — bon?<s fli. 2) Decempeda oni. A-'b,r. quos R12,rmvaC. fabric« Ii.
3) id — radius om. Ay. 5) suut paru. R. 8) metjri R. hoc est om. Yt>,r. 10) metata:»* R2. — de-
ceret b. Quia tanto effectu port. ut 2. 12) su< bl2,rmva. rell. sua. conf. Acr. ad I, 3, 20. 24 et
Porph. II, 8, 1. 13) cxemptione lG,mva. rell. exceptione. cum neque exemptionem neque
excepfionem sanum praebeat sensum , 7'eceptionem propono. conf. Plaut. Epid. II, 2, 20. —
cliemma A. climato part. 2, om. seu. clima temperatum C. 14) de membro hi. A'('b,r. de cae-
nnculo hi. R. de decemljri hi. mva. de aedificio hi. fhC^. Caeuaf;«7««K. uerbum uulgariae signi-
ficationis, militum luu. X, 18, pauperum Liu. XXXIX, 14, conf. Varr. L. L. IV, 33. li. 1. idem
quod caena<«o Plin. Ep. II, 17. Suet. Ner. 31. 15) etom. AbRl,r. ccnacio b. IG) Ilic ordo —
fortuitum A^b. Ordo est. nec — fortuitum r. rell. om. ridere yCQ. rcll. rider/. 17) iaceret aut
R2. — curato Ayb. curare 1. rell. curasse. 20) i«p. A. impendore/ti 2. Glossae ex y: u. 2.
violes. magnitudines edificiorum y. aedif. amplitudines magnitudinesque 0. undique. ex omni
parte yC. 3. extenta. producta y. C: prod. stagna. 5. euincet. superabit yC. uiolaria. ubi uio-
lae sunt. 6. copia. luxus y. cop. nar. Ju.xus odorum C. 10. perscript^im consitutum s. est.
12. mtspiciis. legibus -(C IG. excipiehnt. reoiiiicbat. 20. nouo. pulcJiro.
PORPH. Ode LIV. In luxuriam Roman/M (sic) R. l'4) queriim- MR2 (Acr.) edd.
omn. loquiiviY. 2(!) arationi restitui ex MAR2 et uet. lib. II. Stephani p. 154, om. edd. omnes.
IN CARM. II, 15. 215
2. iinflique hlius u. e. I. s. L Non tandum in latitudincm sed etiam
in altitudinem student porrigerc aedificia; denique undique lacus Lucrinus
prospicietur in Campania. Non autem Idlius extenta stcKjnn intelleo-endum
sed latius uisentur.
4. 5. platamisque caefehs c. u. Caelibeni plalanum ait eleganter, quoniam .'>
e contrario maritari arbores dicuntur, quibus uitcs iunguntur; per lioc
autem significat, non nisi luxuriae et ambitiosis uoluptatibus studeri. Pla-
tanus cnim in ambulacris conseritur, undc fructus nullus est.
G. copia narium. Odorem dixit.
7. oliuetis. IIoc est: ubi oliueta fueiunt. Significat autem futurum, lu
ut oleae arbores uertantur ad conserendas ibi myrtos et uiolas et caetera
quae sunt odorcs uoluptarii [grata].
8. fertilibus d. p. Quae oliueta sub priore domiuo i. e. sub prioribus
temporibus colcbantur ct idcirco fcrtilia erant.
9. tum spissa ramis I. /". exc. i. El laurea arbor infructuosa est et l.'»
tantum uoluptuosis locis apta.
11. non ita R.pr. e. i. I. a. u. n. Praescriptum pro certo dicitur a magistris
ludi, qui praescripta pueris dant praecipiuntque imitari. Intonsum autem Ca-
tonem ait, quiaueteresj)ropter seueritatemhirsuti erant. A^ormam proreguladixit.
13. priualus illis c. e. b. c. m. Id est, familiarem rem angustam habe- 20
bant, rem publicam magnam.
14. 15. nulla dccempedis. Nemo, inquit, priuatam domum aedificans
dccempedum porticum septemtrioni obiectam metabatur. Septemtrioni autem
obiecta porticus aestate delicatioribus grata est, quia solem non contingit.
17. nec fortuitum s. c. I. s. Sensus et ordo hic est: nec sinebant leges 25
spernere cespitem fortuitum i. e. non licebat inridere eum, qui super sti-
1) latitud. ME2. recte. rell. a/fe'tud. bis habet altitwd. r. 2) altitud. M2,r. om. R.
rell. latitnd, — denique lae. luc. undique prosp. 2. rell. denique undique. 5) c«clebs M in
lemm. cclibem in scliolio. cel. R. lemma et cael. plat. ait om. r. 8) euim MR2. rell. autem.
- — nullus om. 2. 9) schol. om. R. luxus odorum C. conf. gl. y. 11) m;<rtos M. caet. M.
consecrawdas r. consen<fmdas va. 12) odores uoluptarw M,rv et uet. lib. H. Stephani p. 165.
odons uohiptam R2. odores recte , ut Seneca Ep. 96 boletos uocat uenena uoluptaria. od ri et
uoluptati raa. odori et uoluptati grata fhQ. 13) Quae oliueta MRA2,rv (que). conf. H. Steph.
Em. Porph. p. 155. olim ue?'a afh. In codd. et rva hoc schol. postpositum est scholio u. 11,
in fhQ duobus seqq. ad u. 10 et 11. — ■ priori R. SM^erioribus R. icc. 2,rv. 15) Tunc M.
Tm sp. R. rell. om. tuw. — arbo)' M. rell. arbos. 17) pro certo dicitnr MR,rv. et praecep-
tum a. praescr. praeceptum fh, om. et. Post Ritterum Q, qui ut persaepe , perperam refert
lectionem ed. v, ita interpuuxit: Praescriptum praeceptum. Dicitur a nirtg. — 18) praescripta
MR2,r. rell. scripta. — autera ora. fh. 19) intonsi 2. Norraa?» M2,rva. norma R,fh. 23) de-
cem pedum M,ra. decerapedum AR2v. decemped^s fhQ. 24) solem omn. libri. recte i. e. ad-
mittit, accipit. Colum. XII, 14. loco , qui toto die solem accipiat. Sol porticum contingebat,
intrare nequibat. Q coni. sol eam. 25) hic est MR2. rell. est hic. est. hic vfh. 26) inrid.
M. De somno et quiete in sfqmla conf. Ouid. F. I, 105. III, 185.
216 ACR. ET PORPH. COMM.
pulam viel super herbam recumberet aut dormiret; propter quod significat,
simplicem ac sine ambitione uitam ueteribus Romanis fuisse,
18 — 20. oppida p. sumptu i. e. d. t. n. decorares. Hoc est: omnia
templa Deorum in oppidis publico sumptu iubentes aedificari. Est ergo
hic figura schema, quod sv o'.a o^joTv dicimus, unum in duobus, quia unum
in duos sensus diuisit ; oppida enim et deorum templa pro eo, quod est o\)\)\-
dorum templa, dixit.
^o CARMEN II, 16.
ACRON.
Otium d. r. Hac ode indicat, otium iiemini non gratum esse atque
optabile, adseritque a diis stulte homines otium precari, cum ipsi sibi id
\') praestare possint, si cupiditatibus modus ponatur; nullis praeterea diuitiis
aut praemiis emi posse. Ordo est: Grosphe, simul atra nubes condidit
huiam, neque sidera fulgent certa nautis, prensus in j^atenti Aegaeo rogat
diuos otium non uenale gemrais neque auro neque purpura.
1. 2. paienti Aegaeo. Lato mari et ubique diffuso sine litoris alicuius
20 adspectu. Prensus. Bene prensus, tamquam furtum nauigans faciat insi-
diatus sereno. Aeyaeum autem mare ab Aegaeo, Thesei patre, dictum.
3. 4. certa sidera. Nota aut certe fidelia, quorum claritudo pernox sit,
ut eis merito credatur, id est, septemtrio, unde et Lucan. (VIH, 175): mi-
seros fallentia nautas Sidera non sequimur, sed quae non mergitur undis
2.J Arcios.
5. otium h. f. Optabile etiam bellicosis nationibus otium dicit.
1) uel super herbam ex MRA (Acr.). rell. om. — pe)- quod 1\IK2. rell. propter. 2) ac
MAR2(G?)Q. rell. aut. — uet. romanorum MR,ivafh. romnnis 2. Q tacite recepit. 3) opera
teinplorum omii. libri. Opera aut absolute dicitur aut opera belli atquc fiunt. non aedlficantur.
hinc posui: omnia templa Deorum, cum oppida et templa Deoi-um, quod propter ergo expectamus,
propter in oppidis ferri nequeat. 5) figura s. schema Q. rcll tigura schema.. endiadeu R2,r.
fi ota 0'J0 V. ^votaoj? a. 7) dixit 2. rell. om.
ACRON. Ad ponipeium grosphum A (Hor.) inscr. Acr. metruni ostendit. Ode LIIII R.
IlypoNetice grospho pompcio •(■• Vpotetice grospho ostendens quam ioiuudum (iuc. (c) sit
otium B'j>E (add. num. XVI). Ad i)ompmnim Grosphuni endiadin de iocunditate oeii P. Hy-
pothetice grospho pompeio qua testatur quani sit locus deum (iocundum) otiuni b. O^iuni Ayb.
14) sibi ipsis 2. sibi ipsi R,r. id om. b. 15) cupiditat? 2. 16) patrociniis 2. opibus G. Ordo
— purpura om. A. 16) simul 7tt R12G,Crmv. rell. om. ut. in om. yb. 20) Lemma Prensus
cum Ab posui. praehensus rv. ])rehensus R. praensus fh. rell. prensuis. 22) Nota certe R.
23) eis nierito AyblR (eiV) ,r. rcll. nierito eis. 24) qu« YbR. mergiwur 7Rl,ni. Arc/tos •(.
Arcto?» C. rell. Arctos, non Axis. 26) opt. est etiani, oni. dicit, 2. opt. ct 1. otium dicit
om. 1.
IN CARM. II, IG. 217
6. phnretra decori. Quia sagittarum usu ot armorum splendore decori
sunt Persae.
7. non gemnus. Otium naturale animi adfirmat honum, quod nulHs
possit diuitiis comparari uel honorum potestate.
9. gazae. Diuitiae, ut (A. I, 11!)): Troia gaza per nndas. Sensus uero u
hic est, quod non diuitiae aut honores ab inquietudine excusent, sed quies
et electa mediocritas. Ordo est: Non enim gazae neque consularis lictor
submouet miseros tumultus mentis et curas uolantes circum laqueata
tecta.
10. lictor. Lictorem pro dignitate posuit et honore, qui otium de- 10
negat.
10 — 12. iiiiseros tuniultus mentis. Non alibi grauiorcs curas esse quam
ubi maiores sunt opes deraonstrat. Volantes autem dixit discurrentes, la-
queata tecta lacunaria, sicut Verg. (A. VIII, 20): Atque animum nunc hiic
celercm nunc diuidit tlluc. [/w partesque rapit uarias perque omnia ucrsat']. 15
Sicut aquae tremulum labris ubi lumen aenis — Omnia peruolitat late loca
iamque per auras Erigitur summique ferit laquearia tecti. Laqtiearia autem
dicuntur opera camerae in lacus conlectae, ut Verg. (A. I, 726): dependent
lychni laquearihus aureis Incensi.
13. uiuitur p. b. Paupertate sola beate approbat uiui, ut Lucan. (A. 20
527): O uitae tuta facultas Pauperis angustique Lares.
14. salinum. Pro quocumque uase [posuit] fictili mensae pauperis:
proprie tamen salinum est patella, in qua diis jjrimitiae cum salc offere-
bantur.
1) faretra A. Qiu" A. 4) decores y. sint 2. — Medi 2C. 3) affirmajit 1. adfirm. A.
diu. comp. uel ho. po. A'jU. uel ho. po. om. 12G,mva. diu. uel ho. po. comparari tli. diu.
possit R2,r. aequ{pera.ri uel ho. po. r. .5) Hoc uero est RlG,rmva. Sensus uero est ACfh.
Sensus uero hic est "cb. 6) diu. aut hoim-es AybR. neque diu. neque houores C. aut hombie.s
r. non diu. homines mvafh. — summoueant 2. liberent C. rell. excusent, uerbum latini-
tatis serioris , ut apud Pallad. Nou. 7 : plantae se a calore solis excusant. hiuc ueque excuti-
unt, ueque excludvnt scribere opus est. laudata mediocr. C. Quies et sana suut. Q : quies et
quouiam non habui quo probabiliter emeudarem intactum reliqui : fort. unci exhibendi erant.'
Ordo — tecta om. A. 8) uoluntates 7IR (corr.). 10) oiium CQ. rell. oti«. 12) Dicit non
alibi, om. demonstrat 2. opes sunt Al (Porph.). 13) Circum uol.'] VoLautes curas fh. rell.
Yol. autem. Mora.ntes, autem b. 14) lacun. sicut Aybr. lacuuaria om. 'fl. lacunariis ornata 2.
15) Atque au. uuuc huc celerem nunc diu. AYbRjr. rell. Atque animum cel. nuuc huc nunc diu.
illuc. [In part. — uersat] om. AybRl. uersus ex Aen. IV. 286. 16) aenis. Omnia, AybRlGjr
mva. (a^enis rmva). uersus ergo omissus. sumique A. 17) Laq. sunt 2. 18) opaca ca. in hicw m.
— co?j1. A. camewae y. collecta 2. «^ uerg. A. ut\iirg.'(b. unde uirg.r. rell. om. «i^ 19) lichzwiRl.
lichni A,r. &\\ris ■[. aur. incensi AybR. rell. om. 20) uitae 2. uiuere rmva. rell. Viiui. ut Ay.
rell. om. Schol. om. 1. 21) \yAwp<iYtasque 2. 22) posuit om. Ayb,r. pauperis ut iuuennal (ex
schol. seq. ?). sed null« aconita bibuntur fictilibus ybA. (nulU aconitj) et C (bibentur). 23)
tamen om. 2.
218 ACR. ET PORPH. COMM.
15. timor a. cupido. Cupido pro auaritia dictus, unde et timor pro
custodia census. Juv. (XIIII, 304): misera est magni custodia census.
17. iaculamur. Pro appetinuis ct, dum breuis uita sit, maiora temp-
tamus.
b 19. 20. quis exuJ s. q. f. Quis a se quoque, id est, a uitiis auaritiae
suae potuit fugere, qui patriam dereliquit, diuitias autem quaerit mutatione
terrarum, utest: Atque aUo patriam quacrunt sub sole iacentem?
21. scandit ae. u' n. c. Ostendit, neque mari neque terra siue militia
posse quemquam curas suas fugere uel peccatum.
JO 22. nec turm. eq. relinquit. Id est, nec a turmis equitum remanet.
Relinquit enim est pro deserit turmas (relictas). Sensus autem hic est: Si
equo uelis curas fugere, sequentur, quia et ceruis et ipsis uentis sunt uelo-
ciores.
25. laetus in pr. animus. Plus praesenti laetitia quani spe fiituri ani-
15 mum iuuari dicit i. e. non plus laetetur quam expedit.
26. et amarn I. t. r. Philosophicum praeceptum [ad] patientiae, ex-
hortans, ut aduersa laetitia temperentur et fatis prosperis non credatur,
maxime cum, uarietate uitae, nec pro uohmtate ad omnia felicitas constet,
nec sint aduersa continua.
•20 29. abslulil c. c. m. A. Ostendit rerum humanarum duo inter se con-
traria exemplo eorum, qui putati felices sunt. Achilles enim uirtute prae-
cipuus cita morte iuuenis periit.
]) inde et 1. «nde et AyR , rinva. cupido — tim. pro cust. census om. b. luu. —
census om. A. 3) cum R. — tent. afli. 5) Quis a. s. q. id est ora. RlG,mv. G) potuit
fug. AybR. rell. \-\oterit. «wfugere l,r. patr. der. AYbR12,r. rell. der. patr. dereli?jquit afliQ.
7) jacentera ninn. liljri. Quae lectio , cum modo de mutatione terrarum sermo sit, ei qui
adtentius locos ab Acrone laudatos inter se comparare consueuit , ad terras mutwmis tantum
non uero ad calentes u. spectare uidebitur. Q: sequeturne hine aut apud Hor. iacentes aut
aqud Verg. /«tentum scribendum esse.' Nihil inde sequitur; frigidum autem esset in Horatio
scribere: quid terras alio iacentes sole mutamus? siwe malitia y. 9) quemquam s. que«-
quam (fli) omn. libri. cnnf. Porph. curas suas e/fug. AY,r. suas fug. R. fug. om. 2. rell.
cur. fug. suas. 10) rernuiuifi 'jhB. Id — remanet Ayb. rell. oni. 11) Relinq. e. e. p. d. tur-
mas relictas. y. reliwctrt A. Non deserit rclictas turmas. Relinq. e. est [pro fh] deserit. inv
afli. R addit turmas relictas. — Sensus hic etiam est A. Sensus autem etiam liic est y.
rcll. Sensus autera liic est. 12) ueljs c. fug. sequentur AybR (sequantur), r (uelif). uelit cur.
fug. non potest nivafhQ (e/"fug.). Si uelit c. f. .sequ;/ntur IG ueloc. sunt 2. 15) dicit — ex-
pedit oni. A. Totuin schol. om. '{h. '( hoc habet (Poriih.) : presentibus inquit delectemur ac
fruamur. futura non quaeramus. dicit om. R12,r. U!) ad oui. AybRl^Gjrniv. transiit ex C
in afliQ. scripsi patientiae rcll. patientia?». exort. yh. exhort. ad patientiam C. 17) tempere-
tur R. . — non satis prosp. cred. libri omnes. C: non nimis pr. (sic!). Q: 'ini/nis C. scrib.
uidetur nimis.'' Ego posui : et Jafis prosperis non credatur. prosjicrius fatum Ou. F. III, GH.
hma fata Carm. Saec. 27. Conf. u. 32. 18) a uarietate, ora. uitae •(•• cuni omnia uarientur 2.
cuui uita sit inserta C. constat y. 21) exemplo y (GV). rcli. exoraplo, faciles A. — Acli.
uero ravafli. rell. euim. 22) cita niorte om. 2.
IN CAKM. 11, 10. 219
30. Jonga T. m. s. Tithonus, maritus Aurorac, taido inortuus est pcr
dampna deficicntis aetatis; uiuendo cnim in cicadam conucrsus dicitur. Et
idco dicit, nihil esse certum homini, dum ilhun cita mors iuuenem puni-
uerit (pcrdiderit?) aUcrum [uero] senem consumscrit [antc uita quam] fatum.
32. porrigel hora. Horani pro tcmpore posuit. Id cst: uariabilis for- 5
tuna; prospera dablturjnihi, tibi amara, id c^^t, forsan tibi mors occurrendo
me pertransibit.
33. te gregcs c. Finitum pro infinito [usus cst], ut (B. II, 21): I\lille
meae Siculis errarit in monlibus agnae.
35. bis Afro. Pro Tyrio posuit, quia inde profecti sunt, qui Cartlia- lo
ginem condiderunt.
37. mi/ii p. rura. Dicit ita plerumque diuersa esse ingcnia, ut for-
tunas, in diuersis studiis, ut, sicut alii honoribus et diuitiis clari sint, ita
hic carmine inlustret mediocritatem [suam].
38. et spir. Graiae t. camenae. Id est, dedit mihi tenue ingenium 15
Graiae musae, scilicet ut possem lyrica cantare primo a Graecis inuenta.
Ordo est : Et parca non mendax dedit mihi tenuem spiritum Graiae came-
nae et spernere malignum uulgus.
Graiae camenae t. e. Graecae camcnae, uel quia Graeci fuerunt poetae
lyrici, quos Horatius imitatus est, Alcaeus et Sappho, uel quia primi Graeci 20
carmina inuenisse })erhibentur. Camenae uero genitiuus [est] singularis.
parca n. m. Inmutabilis; uult enim fataliter sibi hoc adtributum in-
genium. Malignum. Invidum.
1) mort. est , aetate. omnino deficienfe, adeo ut nimis diii uiu. in cic. eonu. dicatur atque
ita docet uihil homini esse certum , rjuando illum iimenem mors praeuenerit, alterum ttero vir
cOnsumserit senem C. 2) con. est E. et om. 2. nihil dicit El. esse cert. AyhEl^jCr. rell.
cert. esse. homini om. E12. 3) iuuenem y. rell. om. conf. C. puniwerit -(. rell. punierit. Pj-aeuenerit,
quod primo adspectu perplacet, ideo non recepi, quod non dictum est, quid pracuenerit. conf. Suet.
Caes. 4-1: talia agentem mors praeuenit. *S?//>er?<e«/re uerbum est, quod dGsidorauuis. 4) uero om.
A'i2,r. ante luiam bl. ante uitam quam fatum om. 2. 5) dixit A. rell. posiiit. Id est, uar. — per-
transibit om. A. id cst, forsan — pertransibit om. C. Totum sehol. om. b. pertransze^ 'ilG. pertran-
sierit r. rell. \)ertrixnsibit. 2)orri<jQt i. uariab. f. pr. mihi om. tibi, om. dabilur, y. 8) liuitum omn.
fere libri. finito G. usus est om. AE,r, 10) ■/: pro i«'o posuit, quia inde profecti sunt, qui car-
toginem condiderunt. 2: pro tyrio, quia inde carthaginenses originem habuerunt. Mutiliim in
A : p.io tirio quia inde carthagi«ens!S. E : pro tyrio posuit sicut indum pro cartliagmensi. sicut
indum ElG,mva. sicut interdum pro carthag/ftensi r. Schol. om. b. 12) esse om. A. et fortu-
nas C, quocum Quidam tacite facit, 'scliol. corruptum adiuturus.' C: dicit pro diuersitate in-
geniorum diuersa esse studia et fortunas, alios quidem diuitiis et honoribus claros, se tiero
gaudere mediocritate, eamque carmine illustrare. conf. Porph. ita minc E. rell. hic. 14) suam
om. AyEl^^rmva. 15) Dedit — uulgus om. A. y hunc habet ordinem : Ordo — uulgas. Id est,
dedit — inuenta. lyrica YbE2,Cr. rell. lyra. 16) possnn '[. rell. possem. — prima 1. prim?«?i
b. rell. primo. 19) fuerant Al. 20) saffo A. Gr. primi •[. 21) uero om. ElG. est om. AEG.
22) Schol. om. Ab. 23) adtr. y- «ttr. ingenium E12 et edd. omues. Inuidum MC.
220 ACR. ET PORPH. COMM.
PORPHYRION.
Olium d. r. i. pat. Ae. Ilac ode Grosphuni equitem Romanum Sicili-
ensem adloquitur, indicans nemini non otium gratum esse atque optabile.
Otiiim d. r. in pat. prcnsus Aegaeo. Dicit omnes stulte sibi a diis
5 otium optare, cum ipse illud sibi praestare possit, quippe cum nullis prae-
miis ematur. Non enim, inquit, diuitiae aut lionor (summus?) cuiquam
prodest, quo minus inquietam sollicitudinis mentem patiatur.
10 — 12. et curas I. c. t. u. Ostendit non alibi grauiores curas esse,
quam ubi maiores opes sunt.
10 14. cui p. sp. i. m. t. s. In tenui mensa, hoc est, in paupere. Sali-
num patella (est?), in qua primitiae diis cum sale dantur; sed nunc pro
uasculo domestico salis dixit, Dixit autem bene uiui in paupertate, quia
paterna re familiari contentus uictum augustum abhorret.
15. nec l. s. I. a. cupido s. a. u. Cupidinem hic non puto pro amore
15 posuisse sed pro cupiditate; quare miror, masculino eum genere cupidinem
dixisse, cum hac significatione haec cupido dicatur.
18. terras a. c. s. m. Sic et Verg. (G, II, 512): Atque alio quaerunt
patriam sub sole iacenlem.
19. 20. pairiae q. exuJ. s. g. f. Sensus est: qui a se quoque [id est],
20 a uitio auaritiae siue impatientiae suae potuit fugere, qui patriam reliquit?
21. scandit ae u. n. c. Per hoc ostendit, neque mari neque terra posse
curas suas quemquam effugere.
22. uec turmas e. r. Id est: etiam si equo uelis curas efFugere, se-
quentur illae te tamen; sunt enim ceruis et ipsis uentis uelociores.
25 25. laetus. i. p. Praesentibus, inquit, delectemur ac fruamur, futura
non quaeramus.
26. et amara lento t. r. Amaritudinem uitae hilaritate interposita
leuiat.
PORPH. Otle LV. Ad Grosfum R. 2) grossum M. sicil. adloq. M. et (all.) AE2.
rell. alloq. sic. 4) acgeo M. — sibi MAK2 (om. a diis). rell. om. 5) ipse MR,r. rell. ips/.
sibi illud 2. poss2< MR,r. rell. possiwt. 6) Iionor smms cuijMe prodest MR2. Iiouor ipshis cui
quam prodest r. honor suis cuiqurtwi quo niinus v. honor stmt cuiqurt?« q. Asc. hon. prosunt
cuiquam fli. 7) sollicitudiniiz^ MA2,r. hic casiis ferri potest, si scriliinius inquietato». conf.
Suet. Calig. 26 et 29. et Plin. Epist. 1,9: nuUis rumorilnis inquietor. 10) In tenui mensa
(r) h. e. paupere, om. «m, MH2. rell. in nie. te. h. e. in paup. 11) patellac R. in M e deleta
est. 12) Dixit MK. Dicwt a. rell. dic/t. — in oin. rvafli. 13) anrjustum MAR'2. rcll. om.
haec cupido scribendum esse, ex ipso scliolio ])atc.'t. Ii. <.'\\\nditas libri. 18) «rtccntcm M. ut
rell. 19) ex«ul. M (Halm). — a se MR. id est om. RHi. aut uitio M. a uitio R. rell. miiuni.
auaritiae suae sapiQniiac suae MR. Scribendum: uitio auaritiae siue impatientiae suae. hinc
in libris: au. suae aut impatientiam. aut sajnentiam 2. 20) reliquit MRA2,rva. reli?u[uit fli.
22) quemquam MAR (GV). ruU. om. Gonf. Acr. iVec tur mas — e&vigere om. 2. 25) ac MR,
rvafh. atque 2, et inculc. Q. lencto K.
IN CARl\l. II, IC. 17. 221
27. nihil est ah. o. p. h. Extrinsecus liic aiulicndum [est]: quateiius
conccssum hominibus non cst, ut ])cr omnia beati sint.
29. ahstidit c. c. m. A. 1. T. Ostcndit, diucrsitatom rcrum humanarum
duo intcr se contraria posuisse breucm [scilicet] Achillis uitam ct Titlioni
usque ad uUimam senectutem porrectam. 5
33. Te gr. c. S. c. m. ii. Alii, incjuit, diuitias insatiabili animo cupiunt
at (ego?) mihi ]mupcrtatem cum animi acquitatc [opto], per quod ostendit,
sic ingenia diucrsa ])lcrumque essc hominibus, ut fortunas.
35, te his a. m. I. u. I. Afrum muricem pro Tyrio dixit, uidelicct quia
Tyrii in Africam transicrunt, qui Cartliagincm condiderunt; his tinclam 10
autcm hmam o([ia'srjv puri^uram dicit, quam scimus esse pretiosiorcm.
38. et sp. gr. t. c. n. menda.x. Dixit spiritum tenuem, id est, subtilcm
accipc; camenae Gruiae autem ideo dixit, quod hacc carmina ad imita-
tionem Graecorum scribat. Graiae iicnitiuus sing-ularis est.
J5
CARMEN II, 17.
ACRON.
Cnr me qucrelis e. t. Maecenatem aegrum uehit adsidens adloquitur
qucrcntem de periculo suo et pro praesenti statu optantem mortcm; pro 2U
cuius afFectu uel amorc dicit, se ci nolle esse superstitem, sed quasi quo-
dam sacramento deuinctum sociandum morte, cui fucrit uita coniunctus.
Ordo cst : Maecenas, grande decus et columen mearum rerum, cur me
exanimas tuis querelis, nec dis nec mihi amicum cst, te prius obire.
2. amicum est. Gratum siue conueniens. 25
5. a. Interiectio dolentis. Te meae si partem animae. Hoc sensu, quo
1) est om. MR2. 2) /tommibus MAR2,rva. o??mibus fhQ. homlnibus recte. nam beati qui-
dem sunt, sed non ab omni parte. 4) scilicet afhQ. rell. om. 6) diuitias dicimt ins. an.
oderunt M. alii inquit diu. dicit^' dicunt (corr.) ins. an. oderunt R,r (om. dicunt). pro oderunt
hab. ciipiunt vafh. 7) opto non est in libris nec necessarium. 8) pler. esse MR. rell. esse
pler. 2 om. esse. 9) Xyro v. et quia MR. rell. uidelicet quia. 10) qui car<ag. MR. qui carth.
A2. rell. id est Carth. 11) AIBA^tON M. otp7.'^ov A2. rell. dibapham. om. r. — pretiosiorem
MAR. rell. pretiosissimam. 12) Dixit MR2,rv. dedit a. om, fhQ. — id est M et rcll. libri.
13) cam. gr. Mv. carmen gr. 2R,r.
ACRON. Ad mecenatem A (Hor.). Scholiis antep. est not. metri. Ode LV. ad mece-
natem R. Paranetice nel simboleutice ad mec. y. Symbol. ad mec. BmDH et E , qui add.
XVII. At simboleutice paranetice tetracol. ad mec. b. Ad mec. quendam adolatorem repre-
hendit Bern. C. ad mec. dicentem se egrotare Bern. B.
19) quere^/is A, in Hor. altera 1 erasa. — ads. A. 20) praesente b. optanti Ab. 21)
cms r. ttel am. omn. lil)ri. et am. Q inculc. ex C. — nolle esse superst. A^bR. se uelle 2.
se esse nolle, om. ei, r. rell. se ei esse nolle. C: se ei mortuo nolle superuiuere sed quodam
q. sac. deu. in m. soc. c. f. in u. coni. Ordo est. 22) hierit Ai^,r. rell. inerat. 23) Ordo
— obire om. A. 25) schol. ex Ay. rell. om. C: gratum, placens. 26) A te ^b (bis) , ut
Bernn. KA et cp. In Par. AEP man. 2 h adscr. ut I, 27, 18. Par. A. habet pure A. A.
222 ACR. ET PORPH. COMM.
superius dixerat amicorum animam [unam] in duobus corporibus consti-
tutam (I, 3, 8): Et scntes animae dimidium mcae; unde et unanimes dicti.
Hic autem dicit sine dubio, alteram partem non retinendam una pereunte,
hoc est, se negare superstitem.
5 7. nec carus ae. n. s. i. Nec carus, inquit, ita alteri sum futurus si-
cut [ipsi] nec integram uitam habiturus [sum], parte animae iam in illo
extincta. [Nec superstes integer, quia tu es medietas meae animae.]
8. 9. nlramqne d. r. Id est, unius casu [dicit] ambos perituros.
9. non ego perf. Falsum, tamquam non perfidum de ea re interpo-
10 suerit iusiurandum, ne ei superuiueret. Ordo est: non ego dixi perfidum
sacramentum : ibimus parati carpere supremum iter, utcumque praecedes.
11. ut cumque praecedes. Seu aetate seu sorte praecederet, in supre-
mo mortis die comitari se adserit Maecenatem.
13. me nec Ch. Nullorum obiectione (obligatione?) monstromm soci-
15 etatem [ait] disiungi posse, quae nec mortis terrore separetur.
centim. Gigas. Briareus, de quo Verg. (A. X, 564): qualis centiim
cui bracliia dicunt Centenasque manus.
15. 16. sic ]JOt. i. pl. p. Ac si diceret: fataliter abeo, et a te diuclli
non possum.
20 17. seu Libra. Ordo est: utrumque nostrum astrimi consentit incre-
dibili modo, seu adspicit me Libra seu formidolosus Scorpius pars uiolen-
Epod. V, 71. In uot. Ambr. li bis a man. 2 adpos. est. om. K c. 1. Etiam in codd. Mcd. et
Rom. Vergilii « legitur. conf. AYagner. p. 381. Idem uoluerunt uett. gramm. uide Heins. ad
E. I, 15. Iland. Turs. I, 2, 21. lam dixi de liac scriptura Mus. Rhen. 1846. p. 635 et de
cod. Barc. p, 28. ha r. ah mvafh. — qnod sup. A. idem sup. 2. rell. quo. 1) unam Q
interposuit , scilicet ex C: — amicorum enim una est anima in duobus corporibus existens.
3) hic AYb2. rell. hoc. 4) nega( 2. nega^ /o?-e rccepit Q. rell. iiegare superst. recte. 5) ca-
rus omnes codd., cAarus afli. Nec car. inq. Ay. schol. om. b. rell. Non cro. inq. 6) ipsi om.
A. sicut tihi Q. — in te ext. Q. ex C. utrumque non necessarium. sum om. AE2,rmva.
schol. om. b. — lam in illo — animae om. R. 7) Nec sup. — animae om. Ab. uec superst.
om. 2. medietas y»'»'^''»^'- «^"'"dietas r. dimit^/a siue dimidiata pars? 8) dicit om. A-)fR12,r.
ambo Y. 9) falsum om. A. etiam hoc schol. om. b. non perf. sncramenimn 1, om. de ea —
perfidura. de ea re posuit iuramcntmn 2. tamquam ■ — superuiuerct om. C. 10) quod ne mva.
— non ego -(2. rell. ego non. Ordo — precedes om. A, adiunx. •jB,,r sequenti scholio. 13)
7ftorte Y- f'>i"tc C suprema y- praecede^ a. rell. praecedej'c< (in lemmate fh: praecedat). ad-
serit A. 14) ob/ec/atione A. rell. ob/cctione. metu C. Legendum puto ob^ntione. conf. lustin.
XIII, 7: obl. linguae i. e. impedimentum siue implicatio, diflicultas, ut Marcian. in Pand.
XXXXIV, 10. 15) separotur AYRl,Crmva. «M/jcratur 2. superetur fliQ. schol. om. b. 16) giga^
AYbBcpK et omn. uett. codd. et edd. non jrjyes.^Muret. Bentl.) neque gyas (Meineke. Goettling.
Iles. Th. 119. G. Ilermann. Opusc. II, 176. Loehrs. Ouid. T. IV, 7, 18). 18) Schol. om. A^b.
fatalitcr ita me habeo ut R. ab eo 2. Legendum est aheo i. morior. e uita Cic. T. I, 30. ab-
solute Petron. 12. Lu( il. ap. Non. I, 150. conf. u. 10-12: ihimus — pra)cedes — supressum
Carpere iter. Cic. Diu. II, 7: ex omni aeternitatc definita dicis esae fataliiei'. Cifato decretum
est, et at te separari non possaw. posswwt r. posui : ct iiossum. 20) Ordo — undae. Per om. A.
IN CARM. II, 17. 223
tior horac nat.ilis, seu adspieit me Capricornus tyrannus Hesperiae undac.
Geniturae per commeniorationeni horoscopos suos similes essc ct inter sc
adscrit conucnire, in quibus uitae finis apparct. Unde et dicit, quod tem-
pore uno illc acgritudine, ipsc casu arboris pcriclitatus sit.
18. formidolosns. Timcndus, quod naturaliter formidandus sit. S<il- 5
lus!. ( ): Etiam tum potenlia Cn. Pompei formidolosa erat.
17 — 20. Sen Libra — Scorpios — uiolenfior — Capricormis undae.
uiokntior. Prac omnibus iniquior natalis horac. [Infestus cnim fertur
Scorpius geniturae ] luxta mathcsin tractat genituras amborum, dieens
se seu horoscopum i. e, horam, [in] qua natus est, in Libra habcre, seu 10
in Scorpionc, qui iuxta Libram cst, — contrarius illi Saturnus crat, —
seu in Capi'icorno horam habuit, in illis diamctrus ei erat, hic quadratus,
sicut [et] Macccnati, qucm luppiter illioppositus temperauit.
horae. Datiuus casus est.
seu tijrannus h. C. u. llndae Uesperiae Capricornum tyrannum idco 1.5
dixit, quia hiemalc signum est; oritur enim XVI. kal. ianuarias et occi-
dit XVIII. kal. februarias, et dum sol in Capricornum uenerit, tunc ge-
1) seu accipit 'j2. — tyra^nn. R, ut Bern. A. hesp. indae Y- Geniturae per A^b^.
rell. Per gen. 2) in^er AYbR12,rvaC. in fh. acZ.serit A. 3) Unde et dicit AYbRl,rv. et om.
Gafh. Er(jo dicit tacite inculc. Q. quia pene temp. R. 4) ipse casii 2. ille casu y- rell. hic
casu. — est b. 5) timendus om. Aby (in scholio. tamquam glossa adest) C. qui omn.
libri. qnod tacite inculc. Q. forraidandus natur. C. Sa?/ust A. rell. salust. tum om. b.
6) g. n. pomp. A. gn. pomp. YbRG. rell. Cn. r: C. N. rva: pompezV. 7) Scorpios Bentl.
et Orell., Bern. K et Parr. Bcp (Valart. 2 m 53.), ut Verg. G. I, 35. Q: 'hoc schol. Sine
dubio corruptum malui integrum ascribcre qu.am sine certa ratione ad emendationem accedere.'
Prae omn. iniq. A. In y glossa : uiolentior. p, o. i. ho. natalis. Infestus — geniturae om. A^b.
Schol. incipit cum Tuxta math. m h.'(b. mathes7B AybC. rell. matheszw. methatherim r. 9) ge-
niturrt?)2 2. 10) qua, om. in, AR2. — Whram 12,rmva. scorpiojje??* 12,rmva. 12) Saturn. si
in Cap. 2. Capri cornu R. — in ilhus diamastes erat hic quadr. 2, om. ei. diametes Ab,m.
diameces y- diameres R. diameft-es rva. diame^e?- fhQ. Quod uocabulum cum non latinum sit,
posui diame^rws, gr. otaasTpo;. Colum. V, 2. Vitruu. X, 14. Macrob. Somn. Sc. I, 20. Conf.
de horoscopo Manil. III, 190 sqq. IV, 548 ct 795. erat ei y- ^i orn. 2. sicut mecen. Yb,
om. et. 13) tentauit 2. rell. temperauit. illi qppositus R,r. rell. illic positus. C : uiolentior.
ceteris iniq. — Scorpius pj-ae aliis genesi iuxta mathesin : iccirco dicunt Physici, qui suh Scorpio
nascitur, cito moritur. luilt amborum geneseis conuenire dicens (om. se) seu horosc. i. h. qua
n. e. in Lib. habere^ — Capricorno (om. hor. hab.) , in illis diameter erat — temperauit.
Conf. Luebker p. 11. Ad u. 17 yB^ habent hoc scholion : Scorpius. Qm est, ut dicunt, letalc
(laet. Bcp) signum eo quod qui in illo fuerint nati citius moriantur. Gonf. Vanderb. Adi Ma-
nil. l. I. 217. 548. lul. Firmic. p. 254 et apud Lessiug. Gesch. et Litt. III, 328. 14) schol.
om. Ab. casus om. y- est om. r. 15) Q : 'De hoc schol. idem dicendum ac de superiore'
i. e. corruptum est et difticile. Unde hesperiae (hesperies b) cap. tir. AyIj. hesp. undae mv
(unde). rell. om. und. hesp. Capric. om. R. 16) ideo dixit AYbR,r. rell. dix. ideo. qm A.
rell. quia. cnim om. 2. VI Kal. b. XIII R,u\a. iannuar«i bfh. scxto decimo r. Cal. afh.
februarw rfh. 17) in capriciorwo AR2. iuvi R2,r. max. temp. AYbR12,rv. rell. temp. max.
generat /n ital. b. generauftM" r.
224 ACR. ET PORPH. COMM.
nerantur maxime tempestates in Italia. Aut ideo posuit Uesperiae undne,
quia uoluit intellegi , occasum signi huius magis saeuire tempestatibus
quam ortum, ut per Hesperiam undani occiduam partem Oceani, et ex
eo occasum eius intellegi uoluisset.
5 22 — 24. te louis i. t. S. r. erip. Mortem dicit submouisse louis be-
neficam stellam malcficam respicientem Saturni. Ordo est: Te eripuit
tutela louis refulgens impio Saturno et tardauit alas uolucris fati, cum
frequens populus ter crepuit laetum sonum [in] theatris. [Cum pop. freq.
Ostendit popuhnn cum gratia || plausum dedisse.]
10 26. cnm pop. fe. l l. t. crep. somim. Ostendit popuhmi pro gratia,
comperto quod euasisset Maecenas aegritudinis pericuhun, in theatro con-
gratulantem sahiti eius, absenti et adhuc inualido plausum dedisse.
27. me truneus ill. e. Ad illud rettulit, quod dixerat, utriusque astrum
certa ratione coniunctum (u. 21. 22).
15 28. Faunus. Deus agrestium et siluarum.
29. MercuriaHum. Doctorum, qui in tutela Mercurii sunt. Mercurius
enim deus facundiae dictus est.
31. aedemque iiot. w. Ut memor esset uoti sohiendi [hortatur], quia
aedem, si euasisset, Saluti promiserat.
20 32. nos humilem f. a. Non humilem agnam sed humilium oblationi
aptam. Maccenatis enim uehit potentis (maius?) uotum fuerat.
PORPHYRION.
Cur me querelis e. t. Haec dicit Maecenati adsidens aegroto grauiter
2') querenti de periculo sahitis suae negatque se uelle superstitem ei uiuere,
mutuae caritatis pignora commendans.
1) qm uol. AR. 2) horlum A. — per om. R12. 4) int. uoluisscs AybR. int. uoluissc
2,r. rell. uol. int. C: hesp. vndae. Scholio atliungit 2: seu quia dicitur capricornus habere
dominium super hesperiam undam. tyrannus. dominans. 5) Mortem • — Saturni om. b, Id
est mortem A. — suwm RlG,r. roll. swbm. 7) resurgens imperio 1. — uolocr/s alas Ry
(uolocres). 8) in om. libri Acronis, nuUus Horatii. in theatro r. sonum. In theatris ost.
fh. — Lemma posui. hoc schol. habent Rl,r, om. subscquens. abest a yA. utrumque et
reliqua scholia ad h. o. om. b. 10) pro gratia yR- /'er gratiam A,mvafh. in gratiam Mae-
cenatis ter plausum dedisse in theatris, cum comperisset eum mortis euasisse periculum,
congratulans eo signo ipsius salutis. 13) reWulit A,rv. Adhuc retulit 2. — dix^V R2, rmva
(Porph.). rell. dixerai. astri A2. 14) contwwctum A (comilnctiones Quintil. I, 4). 16) qui
— sunt om. A. cnim om. '( , qui duas habet glossas : 1. 7nerc. qui — sunt. 2. doctorum.
merc. d. f. d. e. conf. Philostr. Heriiic. p. 18: tiTjv Tiotpa zo~j 'Epij.oO cocpu)v. 18) esset A"]fR
(csset raem.) 12,rmva. sit CfhQ. hortatur om. A-j2. oratur INIecenatem qui 1. soluendi uoti
(IMaecenas?) qui idom saluti, si eua promiserat 2. promiser/i R. 21) maius 2. rell. om.
enim om. y.
PORPII. Ode LVI. ad Mecentem (sic) K. mmercIlU ISI. adsid. M accideus R2. quae-
relis rv. qu«ercnti rvfli. uello om. 2. c/(ar. afli.
IN CARM. II, 17. 225
2. amiciim. Ilic pro grato posuit.
5. a. te m. s. p. a. m. u. </. m. a. Sensiis conceptus cst ex illa ami-
citiae definitione , qua tlicunt, amicitiam aniiaam unam esse in duo cor-
pora (coactam?). Ergo ait: si te uis fatalis sustulerit amicum, qui pars
es altcra animac meae, partem quae apud me est, non retinebo; quo si<>'- 5
nificat, non se superuicturum.
7. ncc c. ae. n. s. i. Ncc carus, inquit, alii futurus sum sicuti tibi,
nec integram uitam habiturus, parte scilicct animae meae in te extincta.
8. 1). ntramque d. r. Id est, unus idemque ille dies utrumque nostrum
absumet. 10
9. non e. p. d. s. Id est, non perfidum iusiurandum dc liac re [a
me] interpositum.
11. supremum iter. Supremum iter illud dicit, quo cpiasi ad infcros
itur.
13. nec si res c. Gigas diu. umq. A te, scilicet a proposito, de quo 15
nunc apud te loquor et ante iuraui.
17. seu L. s. m. Scorpius asp. f. Sensus est: in quocumque signo
horoscopum natiuitatis meae constitutum habeo, haec intellego tuo horos-
cojjo conuenire, ac per hoc unam genesin nos morum aequitate habere.
18. seu tijr. h. C. u. Tyrannum nunc ideo dixit, quod hoc hiemale 20
signum. Oritur XVI. kal. ianuarias, occidit autem XVIII. kal. februa-
rias, quod tempus in undas quasi dominatur, id est, saeuit. Sed Hespe-
riae undae qua re? nisi forte uuh intellcgi, occasum signi huius magis
saeuire tempestatibus quam ortum, ut per Hesperiam undam occiduam par-
tem oceani et ex ea occasum astri huius intellegamus. 25
22 — 24. te louis impio tutela S. r. e. Aiunt Saturni stellam infestam
esse hominibus, louis antem e contrario sahiberrimam ; Saturno pericula
adferri eaque tamen euinci superfulgente louis stella. Per liaec ergo sig-
2) sJi MR2 et edd. 3) diffinitione R2,rv. rell. Jefinit. qu« dicM«; R. quaw» Aidt M.
rell. quae dicit. — duo corijora MR2, rva. duobus corporibus fhQ. 4) te om. 2. — pars est
R. 5) quo MA2,Q. rell. quo(/. quo — superuict. om. R. 7) ali/s futxunis sicuti tibi sim R.
alii sicuti tibi fut. sum 2. sicut tibi sum r. 8) exst. M. 9) unus idemque ille dies MA2. rell. om.
11) a me fliQ. rell. om. 15) gigas M etc. 17) Seu lira (sic) seu m. s. a. f. lemma in M. 18) horos-
pzeum V. — hrtec int. MR (hec), v. A"ec int. r. rell. hoc. 20) dixit quod hoc MR2,r\^a. dixit hunc
quod, om. hoc, fli. dix. quia inculc. (^) (at neque v nequc fli hab. quia~). tyramnum ideo nunc
R. tyr. autem nunc 2. Cal. MR,afh. lanuar^i fli. rell. ianuarzas, aut cum compend. 22) iuund«?«s 2.
— ■ Sed MR2,r. om. va. Ilesp. autem undae fhQ. 23) quas« nisi r. — signi his MR. astri
huius 2, om. magis — astri huius (homoeotel.). 24) per om. rv. 25) astri M, conf. 2. astris
R. 27) homim' 2. Saturno MR. rell. saturn/. acZferrJ MR (affari). rell. afferre. 28) si perful-
get R. si perfulgea^ 2. superfulget, om. si, M. rell. superfulgewfe. tamen ciim euinci M. —
Per hoc R. rell. per haec. ergo MR2. rell. om. uab't. R2,rva. ualet M,fh. pericul/s MR2. pe-
ricula r. rell. periculo.
HAUTIIAL, ACR. ET PORPH. 15
226 ACR. ET rORPH. COMM.
nificat periculis aduersae ualetudinis nuper Maecenatem liberatum, cum
ob hanc gratulationem populus ei in tlieatro plausum edidit, eodemque
similiter tempore et sc periclitatum repentino arboris casu, de quo supra
locutus est. Ita autem idem attulit, ut illud probaret, quod supra dixerat :
5 Vtrumque noslrum incredibili modo consentit astrum.
CARMEN II, 18.
ACRON.
10 Non ebur n. a. De continentia scribit et paupertatem suam diuitiis
omnibus praefert, culpans eos, qui obliti breuis uitae cupiditatibus et diui-
tiis student.
1. ebur. Pro deriuatiuo, ut sit eburneum. Ordo est: non renidet in
mea domo eburneum neque aureum lacunar.
15 3. Hymettiae. Id est, de Hymetto monte marmora excisa, quae The-
baica dicuntur.
5. 6. nequeA.ig. h. Ostendere uult, Romanos non iure factos Attali heredes.
8. clientae. Familiares, uicinae. Ostendit uotum clientum, quorum
uxores, cum nobilibus togae praetextae fiunt, ad spem magistratuum ge-
20 rendorum, carpentes purpuram iuuent matronas. Vnde dicit, dum sibi
ista desint, tide se et ingenio diuitem.
1) cwm MR2,rv. cin" afh. gratulationem omn. libri. i-ecte. gratulatione ciuium et laetiHa
Cic. Vcrr. IV, 34. Flacc. 39. Mur. 5 et 41. non opus est scribere ad hanc grat. Q inculc.
gra^/^cfftionem, insuper proponens: ob hoc gratulabundus. 2) pop. ei R. rell. om. ei. 3) casu
MAR2. edd. ictu. 4) est MAR2. rell. om. loqwwtus r. lof^^Uus v. rell. locwtus. — id 2. rell.
idem. locutus est. Nam A. — dixerat M1^2. rell. dixit.
ACRON. Ad aurum A (Acr.) Ad aSrum A (llor. 2 m. corr.). Ode LVI. R. Para-
netice uel ypotetice ad uartim y. paranetice alii ypoteticae ad uarum H. paran. alii hipotet.
de continentia D. Paran. eypotet. de continencia qua paupertatem suam diuitiis praefert XVIII
E. Paran. uel ypotet. de — prefert Bcp. Paran. al. ypothet. ad auarum de continentia qua —
prefert b.
10) diu. omn. AybRl.r. omn. pref. diu, 2. rell. onin. diu. 13) Ehur u. iterant fh. deri-
uatiuo AY,Cmvafh. deriuatio?ie R12G,r. ut sit Ay,fh. rell. om. mea domo ybR. rell. do. mea.
pro derit. — eburneum om. b. Ordo — lacunar om. A. ehur nci[. aur. b. 14) Hymeiriae Ay
M (Porph.) al. hyme^iae b. hnnetiae R,r. al. liymeciae. liymec^iae. hymei^/iyae. j/mettie. nullus
Hymettias — recisae (Cun. Bentl. Gale). i. dimetto A (imetto M). himeto R,r. 16) theba,\ca.
omn. libri. Conf. Porph. et C: ,trabes marmoreae ec Ilymetto monte Atticae excisae : hoc au-
tem mannor Thebaicum dicebatur.' Marmor Theb. in Aegypto Sparlian. iu Nigro 12. Plin.
XXXM , 8 et 23: lapis Thebaicus. 17) atali '[. ut D. 18) clientes 12,rmva, ut om. fere
Ilor. codices. clientae fh, ut K pure, client. A (rasura et s a m. 2). client/ae y cum glossis :
familiare. uicinae. minus accurate Vauderb. Quidam codd. , ut EDHP , Iiabent clieufevs cum
glossa: i. ancillae. — clienteum 12. 19) ad spec/em l,rniv. purpuram A, ut Porph.; rell.
purpuro^. carp. purp. -(hJi^. 20) 'm\xent AYR,Crmv. rell. iuuant. inuonit b. 21) des/ut bR2.
r. rell. desinit. Scliol. diues tne petit ex AyC. rell. om. Id e^t om. yC.
IN CARM. 11. 18. 227
11. diues me petit. Id est, gratiam meain appetit.
12, nec pot. am. Maecenatem significat, a quo se dicit maiora non
qiiaerere, dum beatum se factum fatetur fiuulo ab eo in Sabinis acccpto.
15. tniditur d. d. Tamquam parum esset, quod dixerat, diem die ex-
cludi [addidit]: integri menses, inquit, transibunt. Nam per nonas Innas 5
recursus intellegimus mensium.
nouaeq. p. i. I. Non desinuiit decrescere, uel potius defectus pati.
17. tu sec. mar. I. Ordo est: tu parum locuples continente ripa et
inmemor sepulcri locas secanda marmora sub ipsum funus et struis domos
et urges submouere Bais litora obstrepentis maris. Tn, id est, diues. lu
21. submouere 1. Effusionem diuitum culpat, ut Sall. (Cat. c. 21): Qui
diuitias suas profundunt in exstruendo mari et montibus coaequandis.
22. parum I. c. r. Minus diues, nisi etiam alienum inuadas elementum.
26. 27. pe/lilur paternos in sinu ferens deos et uxor et vir. sordi-
dosque natos. Ordo cst: pcllitur et uir et uxor ferens in sinu paternos deos 15
et sordidos natos. Acerbitatem facti euidenter expressit, dum homines
pauperes ac religiosos sedibus suis uiolenter pulsos sacra deorum Penatium
secum ferre, cum discedant, et nihil amplius quam filios suos demonstrat,
quos sordidos ad grauiorem pellentium inuidiam dicit.
29. 30. nulla certior tamen. Ordo est: tamen nulla aula manet diui- 20
tem herum certior destinata fine rapacis Orci, id est, nulla domus expec-
tat diuitem dominum, quae certior sit destinata fine rapacis Orci [eaque
ui tollitur, ac si diceret : quamuis serius ociusue cuncta fluant, sunt tamen,
quae semper mansura referantur, ut Roma; sed nulla domus certior |[ se
credat rapiendam et dissipandani || fine rapacis Orci, quam quae diuitem 25
continet dominum donio abstracta proximi].
4) parMMm v. rell. pariim. 6) addidit om. Ay. — inquit Ay^. rcll. om. — transzJwnt 7R,r.
rell. transiliuut. schol. ora. b. 6) iut. menaium Ay. mens. rec. int. C. rell. mens. int. 6) Non
des. fZecr. Ay 2G,r. Non des. crescere v. non om. afli. 8) Ordo — maris om. A. 9) funus struis,
om. et b. 10) bais AYbR12,r. rell. \>a.iis. strues r. — Glossa Tu, id est , diues, ex Ay, qui
addidit: quis quis es auare. 11) Fusionem 2. 12) profundant r,mva. Quic? diu. s\xa.s in extremis
prof. y. coeq. y. mont. «equandis C. 13) Schol. om. Ab. 13) inuada^ yR^. rell. euadas.
20) Ordo — natos om. Ab. Lemma extendi , ut necesse erat , addens in sinu — natos. et
sord. natos yRI^G, r et C (Q). om. mvafh , pon. nouum lemma : Sordidosque natos~\. 17) ac
AybR^jrvafh (Porph.) et 1 (G?) inculc. Q. uiolenter pulsos A^R^ (puls. uiol.) C. rell. uiol.
ea-p. — penatium AybR^. secum ferant 2. cZescendant R. 18) nihil aliud 2. — demonstraw^
R12Gv. 19) pallentium Y,r. dicit AybR12,rm. om. v. dixit afhQ. 20) Totum schol. Ordo —
proximi om. A. Est ualde turbatum et mirabiliter consarcinatum. C nonnisi priorem habet
partem Ordo — heriim cert. dest. sede trap. Orci. Sedem rarissimam lectionem Seruii C ex 3
mss. in Comm. suum transtulit. — Ordo est. tamen nulla aula b2R,r (est om. R,r). 22) eaque
R,mvafh. ea que 2. ea quae 'ih,r. 23) serius odii suae b. serius siue ocius r. cunctae 'i,mv.
rell. cuncta. mansurae Yb,mv. mensurae a. mansure l,r. referant m. 25) credat se yb. et
dissip. om. b. 26) horchi quodque mv. domimo G,mv. domino bRl,a. domo fh. abstracti b.
15*
'228 ACR. ET rORPH. COMlSr.
32. aegiia tellus. Superuacue dicit minoris fortunae hominum fines
iuuadi uel diuitiarum moles congcri, dum par sit omnibus sepulcri mcn-
sura; unde et Juv. (X, 172): mors sola fatetur [Quantula sint'] Jwminum
corpiiscula.
5 34. pueris. Pro filiis, ut (A. VI, 822): Ne pueri ne tanta animis ad-
suescite hella.
34. sateUes 0. Ostendit nullis muneribus flectendos manes, ut remeare
quilibet possit ab inferis.
38. hic l. f. Ordo est: hic uocatus atque non uocatus audit leuare
10 pauperum functum laboribus.
audit. Bene audit, quia mors, ut necessitas est, ita perpetua est re-
quies laborum.
PORPHYRIOE
No7i ehur n. a. Ilaec ode in continentiam scribitur per quam pau-
15 pertatem suam omnibus diuitiis praefert.
2. renidet. Fulget significat.
3. trahes Uymettiae. Marmor Achaicum dicit, quod caeditur in Hymetto
monte Atticae regjionis.
abstncta r. rell. abstracta. Ad u. 29 seqq. habet 2 : Quamuis sis ita diues et furtis. tamen non
habebis certiorem domum in inferno quam aliquis pauper. Tendis et quando quidem moriturus
es et ad inferos iturus, quid ultra tendis liabere s. praeter ea quae sufficiunt et quae deus uo-
luit tibi dare.
1) dixit rmvfhQ. rell. dicit. — hominibus bR12,rmv. rell. liominum. 2) sepulchris men-
sure 1. 3) testatur l,rmva. rell. fatetur. Quantula sint om. A^bl , rmva. 5) ads. A.
ads. bella om. 1. 7) Schol. om. A. — ut remeare quilibet po. ab inf. '(U2. 9) Ordo —
laboribus om. A. 11) perp. est AYRl,mva. e. perp. fhQ. ita perp. r, om. est. — Glossae
ex 'j: u. 4. recisas. praecisas. 6. reyiam. aulam. ocmpaui. iniuria accepi. 7. laconicas. a
loco laudauit '(. laus a loco C. 8. tralmnt. carpunt '(G. 9. ingenii. seusus. 10. beniyno.
larga yC. uena. pars. 12. lacesso. pro uoto expetendo largiora '(. prouoco exp. hirg. C.
potentem. praediuitem y. Maecenatem praediu. C. 13. flagito. expeto ^C. 14. beatus. sufticiens.
unicis. singularibus. 15. traditur. clauditnr. IG. pergunt. festiuant. 17. Tu. i. diues quis quis
es auare. secanda. precidenda ad edificiorum structuram ^C. 18. locas. statuas -yC (statms).
sith ipsum funus, sub ips. [litterae fere euanuerunt] deflexu (deflectu ?) uitac quam capti laris
(tamquam uel iam senex capularis cf. C. et Plaut. Mil. III, 1, 33). sepulcri. niortis. 19.
struis. aedificas fC. 20. Marisque hais. insulae sunt. obstrepentis. circumsonantis ^C. urges.
properas ^C. 21. summouere. remouere ^C (su&m.). 23. Quid. s. dicam. usque. semper. 24.
reueUis. remoues 'jC 25. clientium. uicinorum yC 26. salis. uadis. cxilis y- exilis C. iiellitur.
eliminatur a te scil. y. eliminatur C. 28. sordidosque. exaggerando dicit. 30. Rapacis. cuncta
poene rapientis yC (om. paene). 31. manet. expectat. 32. herum. dominum. quid ultra ten-
dis. quid amplius cupis ■yC. 33. recluditur. aperitur. et diuiti et paupori aequaliter aperitur.
cf. C. 35. callidum. subdolum yC. 36. reu/xit. rcduxit. 38. leuare. releuare. recreare yC, om.
releuare. functum. consumptum.
PORPII. Ode LVII R. 14) Hac MR. rell. h«ec. in continentiam M. in om. R. in
incontinentiam 12, a. Ilaec oda incontinentia iwscribitur rv. rell. scribitur. 16) j-efulget 2. 17)
hymettiae — imetto M. hymeto 2,rv. Auct. p. 689.
IN CARM. II, 18. 229
4. ultima recisas Afr. Id cst, Numidicas columnas. Numidia autcm
Africae pars est.
5. 6. neq. A. i(j. hcrcs r. occ. Attalus, rex Asiac, Pergami rcgnauit,
cuius hercditatcm Po})ulus Romanus cepit. Dicendo autem /leres et occn-
paui [sibi] suspicionem dat, qua existimemus falso testamento Romanos .5
hanc sibi hereditatem uindicasse.
8. Laconicas m. t. h. p. c. IIoc illo pertinet, quod, praetextas togas
cum sibi nobiles conficiunt ad spem magistratuum gerendorum, uotum sit
uxoribus clientum ad matronam conficientem conuenire et purpuram cum
ipsa carpere. JO
9. at fiJes et ingeni b. u. e. Hic locus similis est illi Verg. (G. II,
461): Si non ingentem foribus domus alta superbis Manc salulantum totis
uomit aedibus [imdam~\ etc.
10. 11. paiiperemq. d. m. p. Hoc est: gratiam mei petit.
10. 12. nihil supra deos lac. Nihil inquit, amplius a Diis peto. 15
12 — 14. Ncc pot. am. Larg. flagilo, Satis be. unicis Sabinis. Hoc est,
nec amplius a Maecenate opto, qui [me] satis beatum facit donando me
vmo fundo Sabino; qua possessione contentus satis beatum rae iudico.
15. truditur d. d. Invchitur in eos, qui non intellcgunt, tempus uitae
suae uelociter currere. Nihilominus tamen [non] desinent aedificia domo- 20
rum ingentia et pretiosa construere, cum potius deberent, si memores mor-
talitatis essent, sepulcra sibi struere.
20. marisque Bais obstr. urges. Ordo est: litora maris obstrepentis
1) Id est, num. col. MAR2,r. rell. om. Num. — est MA (par). Nu. autem pars et africae
interior 2. NumifZa autem africae interior pars est R. Num. autem est Aphricae (apricae v) pars int.
rva. In Numida (Numidia Q) quae est Afr. pa. int. fhQ. 5) quasi existimans hereditatem uindi-
casse a (haer.) fh. quasi exist. om. r. (uend.). qu« exist. haer. uend. v. — hered. po. ro. coepit M.
Dicendo — uindicasse MAR2 (uend. R2). qu/a R. existim«mus 2. 7) clientes 2,rv. c. in lemm. M.
pertinet per quod pretest. tog. R. gerendorum. recte, ut in Acr. Cic. Phil. V, 19. rell. agendorum.
conficienfem 2,rvafh. conficient M. conficien^w AR. 10) cum ipsa MAR2,rva. causa ipsius fh.
11) ingem M. ingen« R. ingen/s r. 12) salut«tum MR. 13) undam om. MR,rva. MR addunt : et
caetera. 14) gratiam mei MAR2,r. gratiam we v. grati« we afhQ. conf. schol. Acr. 15) Nic/iil
r. rell. Niliil. Cuidam placuit Nil inculcare. Nihil inq. amp. a diis peto MAR. nihil inquid
aliud a diis peto 2. ali^id ampliits? conf. Porpli. II, 18, 27. Post aniplim rva om. a diis peto
nec — U7iicis. fh post amplius habent deos nec ampl. Mecenatem opto, lemraate omisso. Hoc
nou. lemma hab. MR2. a mec. opto IVLVR. a mec. peto 2. nec ampl. Mecenate?» opto rvafhQ.
facit M,r, om. me, va. me satis 2,va. rell. fecit. 19) Inuehitur iu eos qui nou intell. MR2.
intelleg«nt MR (-ig-).^,rell. intellig«<nt. In eos inueh. qui int., om. 7ion, rvafhQ. currere. Ni-
hil om. tamen desinent 1MR2 (om. tamen). currere , nih. tamen 7io>i desin?<nt afhQ. currere:
nih. tamen desinent v. uelociter. currere n. t. desiuent r. 21) et prciliosa MR2. ac preciosa
rvafh. Rectius ideo est qui non intelleyant, quoddicit: si memores mort. esse^it. 23) ba^s — urges
MR. liitora — litoribus M, atque omn. uett. codd. Hor. inconstantes sibi sunt in h. u. , fre-
quentior taraen scr. litora quara liMora. itera in Verg. conf. Wagner. p. 433.
230 ACR. ET PORPH. COMM.
Bais, id est, Baianis litoribus perstrepentis. Hic autem corripit eos, qui
in Carapania affectent molibus in mari iactis praetoria super aedificare.
23. 24. quid? quod n. p. r. a. t. Accedit nunc, inquit, ad hanc am-
bitionem tuam et auaritiae scelus, quo uicinos tuos per impotentiam agris
.") suis expellis.
26. 27. pellitur p. i. s. /'. d. s. u. et uir sordidos que natos. Hic ipsa
rei accrbitas descripta est, homines pauperes ac religiosos sedibus suis
pulsos etiam sacra deorum penatum secum ferre, cum discedant nec aliud
amplius quam filios suos, quos sordidos dicendo grauiorem inuidiam ex-
10 pellentibus facit.
29. 30. nu/la c. t. r. O. f. d. a. m. crum. Licet habes, inquit, o diues,
quidquid optas, scito tamen, nihil proprium tibi magis esse quam mortem;
illa enim, quae possidentur, temporalia sunt, at mors perpetua est.
34. reyumque puerts n. s. o. Pueris pro filiis positum regum; signi-
J5 ficat autem, onmes et diuites et pauperes pari mortalitatis conditioni sub-
iectos esse, et idcirco non magnopere adpetendos esse honores nec
diuitias.
38. hic 1. functum p. l. u. a. non uoc. a. Belle, quia mors necessitas
est; ita tamen perpetua requies laborum.
1) perstrepen?(s MAR. rell. perstrepeiife"6«s. '2) affeetent MR2. rell. affectant. — mari MR2.
rell. mare. utrunique recte dicitur. Hor. ipse HI, 1, 34: iactis hi nltum molibus. ibi Acr. in mar/
iacere moles conf. cum: uirtutum fundamenta ponere in uoluptate Cic. F. H, 22. Verg. IV, 204
iacere salutem inarte. supereJificare R. conf. Paulin. Nol. Epist. 28. 3) accidit 2,rmv. nunc om. R
— hmic MAR2. rell. om. et auar. MAR2. rell. om. 4) quo MR. rell. qaod. per potentiam 2
rell. per impot. 5) ex agris siiis pellis 2. 6) Addidi lemmati sord. nat. sordidos uatos r
sordidws natws M. descriita M. 7) ac religiosos R2,rv (« religiosos saed.) et M: ac religio
sis (?) sedibus suos pulsos. a religiosis sed. afli. conf. Acr. 8) penatzum M. rell. penatwvn
11) erum M. erus et eritis constanter fere a K, Parr. AYEBcp, uet. Ambr., Ang. et Suecouat
scribitur, ut in Medic. Verg. conf. Wagner. p. 433 et quae dixi nd cod. Barcell. p. 25. —
Habes Hcet MR2. habes om. r. licet , inquit, o diues, habeas (liabews v) quod optas vafhQ.
quidquid j^utas Mlt. qidd putna 2,r. nihil proprium actuum (ac tuum?) tibi magis esse RHl
(actwm). nili. pr. ti. ma. esse 2. nih. li. pr. esse magis afhQ. magis esse rv. 13) at MR2,
ra. at Et v. at enim fli. 14) positum. regum aiitem sign. MR2 et omn. cdd. Ut in lemmate
u. pueris, sic in schol. regum ad u. filiis pertiuet. at sign. Q. seruaui autem. 16) adp. M.
icZcirco M,r. icc. 2,v. — nec MR2,rva. et diu. fhQ. 18) jwuocatus rv. — Belle, quia A. Felle
quia M, more suo pro Belle. hinc: uelle uidetur quia 2,rv. uelle uidetur: quod a. audit quia,
om. Belle M. Belle dicitur inculc. Q. Ostendere uellc uidetur quanqtiam fh. mors nec. et omn.
libri. Q inc. ut nec est (Acr.). ita ta. perp. req. hib. MR2,v. propterea req. lab. r. reci. perp.
lab. fliQ. lahorum, fiat. fh. rell. om. fiat.
IN CARM. II, 19. 231
CARMEN II, 19.
ACRON.
Bacchnm in r. Hac oclc indicat a sc ulsiim Liberum Patrcm in sc- r^
cretis nemoribus carmina docentem, ct quasi pcrturbatus [his] uisis excla-
mat, uelut i)raesentiam numinis senticns: Euhoc. Ordo cst: Vidi Bacchum
doccntem carmina in remotis rupibus, et uidi Nymphas discentes, et vidi
acutas aures caprii^edum Satyrorum, crcditc posteri.
2. credite. posteri. Id cst: etiam uos credite, qui uenturi estis, talia in
dlcenti.
3. Nymphas. Musas; nam Quidam [uolunt] ipsum [esse] Solem, Ip-
sum Dionysum uolunt. Nam ut illi noucm [sacratae sunt] Musae, ita
Soli noucm circuli ct Dlonyso similis chorus Baccharum. Modo tamen
pro Musis Nymphas inducit carmina audientes. Vergilius similiter Nyra- IT)
phas pro Musis (B. VII, 21): Nymphae noster amor Libethrides aut mihi
carmen Quale meo Codro concedite.
4. caprlpedum Satyr. Panas dixit caprarum pedes habentes.
acutas. Et ad audicndum et ad ipsarum aurium figuram.
6. turhidum. Turbide [mens laetatur]. 20
8. parce g. m. thyrso. [Fronde] Vt uelut perturbatam ostenderet men-
ACRON. Ad liberiim patrem A (Ilor.). Notitia metri ante Acr. 'Enthnsiatice ad lib.
pat. Y- Eniusmce liberi patris laudes. BcpE (XVIIII). Entusiatice ad lib. pat. laudes b.
Ode LVII R.
5) a om. R. indicaws b. 6) secretis tacite om. Q. — his om. AYbRl,r. et his ui-
sis perturbatus, uelut praesenfea numinis /urore correptus excl. Euoe C. idsis substant. ut Cic.
Diu. II, 41: perterritus uisis. Acad. IV, 15. Verg. A. IV, 456. Ouid. A. III, 5, 32. 14. exel.
Euoe fli. 7) rell. sentiens euhoe AybRl^, keuJtoe rmv. Euoe Ca. Euoe in uasis, lahn. p. 21,
legitur, non in Hor. uett. codd. qui habent aut: eu. Aoe KAYBcp etc. aut Jieu. Jioe 'EA (inconst.)
heuJioe R. al. eJwJie, ut Bern. B. 8) uidi rep. y- cred. posteri add. y. sat«r. y- 10) Hoc
schol. secundum Ordinem uett. interpretum duobus seqq. in libris , praeter r , postpos. est.
totum scliol. om. A. id est om. 2. 12) uoUint ips. mvafliQ. esse om. Y^Rl^^mva. Nam qui-
dam ips. ap. esse dionj's. uolunt r. dion«s. uolunt A^bR^. eundem esse uolunt C. 13) ille b2-
Apollini ,C. 14) nouem musae, om. sacr. sunt, AYb2C sacrate mv. circuli sunt C. 15) sinii-
lis AYb.C (Bacch. chor.). rell. simiMter (ex seq.). hic autem C. rell. modo tamen. nzmph. Ab.
— uirg. (h. 1.) pro musis similiter nimphas A^ (uy)- ^ o™- exhomoeotel. inducit — n/mphas.
Sira. pro mu. nym. r et 2 , qui addit : 2>osuit. rell. sim. Ny. pro Musis. 16) lyhetr. •{. libefo".
bRl,rmv. inducit audire BaccJii carmina, ut Virg. Nymphae C. 18) Hoc schol. ut subseq. in
libris superius colloc. utrumque om. RlG,r. 20) Turbide Rl,rmv. pro turbide Yi schol. om.
ut b, qui habet: aduerbium est. turbide C. rell. turbida. 21) Fronde om. Ab. C : fronde
pampini circumuoluta hastae, qua sibi infestum Deum minari fingit. sic supra dixit. grau.
princ. am. id est, seueras et saepe perniciosas. Hinc Q lacunam post Fronde statuit. tyrso b,
rv. b a m. 2 gl. habet: thyrsns est auis. — uelut* fliQ. rell. iielut. — ^erturb. Ab. rell.
turb. puto fh.
232 ACR. ET PORPH. COMM.
tem putat (piitans?) sibi infesto thyrso deiim inminere. Graui autem clixit
pernicwso, ut ipse superius (II, 1, 4): grauisqiie principium amicitias.
9. Fas peru. Fas nunc non significat licet, sed possibile est. Vult
enim probare, se dco non indignum esse mysteriisque eius [cum], quae
5 ad sacra pertineant, sufficere cantandis.
peruicaces. Proteruas, uagantes, propter bacchantium discursum et
sahatum.
Tlujiadas. Bacchas dixit a sacrificio, uehit ©uiaoag; iluov euim graece
Ou}i.ta[xa-c( et sacrificium uocauere.
10 11. 12. atque tr. I. c. iterare m. [Iterare, id est,J ex integro cantare et
repetere, uel certe manare facere, aut iterum tollere. truncis Lapsa cauis
— mella. Verg. (B. IIII, 30): Et durae quercus sudabunt roscida mella.
Ideo autem haec sacra commemorauit poeta, quia in Spelaeis Dionyso
uino, mellc et lacte sacrificabatur.
15 13. 14. et beatae c. ad. s. h. Ariadnen in honorem Dionysi comme-
morat inter sidera collocatam, quae corona dicitur data [ardens] illi a Vul-
1) iwnijmcre (sic) ■{. rell. immin. 2) ut .supra 2. — mmiicicias r. 3) Fas n. n. sign. A.
rell. non sig. nunc (nec v). lice»-e E. Ubei h. cum fh. rell. om. (Porpli.). 4) pertineant
AbE,r (Porph.). rell. pertinent. sacra eius l,mva (Porph.). sufficic/ai fh. (ex Porpli.). 6)
peru. autem prot. K,r. prot. uag. om. 1. uag. om. bG,mva. proteru. propter uagantium disc.
et saltes 1. saKus CrmvaQ. saltaius AybR2,fh. Discurs^m et saltatwm siug. num. posui pro
discm-SMS et saltatws. 9) Difficillimum hoc et plane corruptim schol. sanare temptaui, scribens
0'jtaoa; pro Theadas (AyRjvfh. theodas b. theades l,r. theas a), tl'JOv pro theon, quod omn.
libri habent, et i)u[j.tdiJ.O!Ta pro deum ita, uulg. lect. librorum. Q recepit ex C: ,Thyad(is. Bac-
chas, Bacchi sacerdotes insanas el furiosas , a tluoj , id est , sacrifico et insanio.' Significatio-
nem insaniae siuc furoris Baccharum (jj.aivdp.£vai Soph. Ant. 152) addere per Codices mss. uon
licuit. Inter omnes autem constat, xJuov u. et 8'jij.ia;j.aTa II. VI, 270 et i}'jo[j.£va Od. XV, 260,
serius &'jatav , atque etiam fj.aviav Aesch. Ag. siguiticare. Q coni. &'jouGas tleiu; graece enim
%\itvi sacrificare significat. graece '(^iR. rell. graec?. r: theon enim deum sigriijicat. ita et sacr.
uocauerw«<. uocauerunt 1. om. b. 10) Iterare id est (fhQ) om. AyR et edd. schol. om. b.
11) uel certe — tollere AYR,rmva. oni. fh. aut iterum Ay rell. uel iterura. manare liimen facere
R. iterum cantandu, itcrumque repetere, et cantando quasi nianare facere. 12) Nouum lemma
posui cum Y qui habet : truncis cum gl. logois. (higenis s. lagoenisV) Virg. etc. 13) haec ex
Ay. rell. om. Quod ideo dicit poeta, quia C. sacre r. — Spelaeis (oTrrjXatot;) posui. speleis A.
(S^peleis C, iude f, non h: speleis. maiore lit. scripsi , quia uox sollemnis erat in sacris et
Dionysi et Mithrae. Tertull. cor. mil. prope fiuem : qui cuui initiatur in Spelaeo , ut scrib^
puto. Scriptura speleis apud Gruter. Inscr. 5. 7. 9. pag. 34. Verg. E. X, 52. Claudian. B. G.
354. rell. spelwracis. — dionyso Ay (diontso). rell. libri onin.. et fCQ Dionj^sjo et iu seq.
schol. DionysjV. 15) ariadnem R. ariadnam r. aviadnae y. — dioms* A. dionisii •(h. 16)
collocat?<w 1 (G?) Q. — data illi, om. ardens, y- ardenfe a f. c. (sic) R. ardens et &rdentis
ex Verg. inlata sunt. rell. om. illi. coronam dr y- fonf. sehol. C: Ariadnes filiae Jlinois regis
Cretensis, cuius coronam nuptialem a Venere acceptain in hduorem Dionys» commemarat inter
sidera coUocatam. Virg. etc. Testimonia ueterum, ut Erutosth. Catast. 5. Ilygiu. Astr. II, 5.
Theon. ap. Arat. 71, considerantibus nobis legenduin uidetur aut yac<« a Vulcano aut datn a
Venere, aut utrumque. Nam Vulcauus fecisse , Venus autem et Horae dedisse eam traduntur.
eonf. Arat. Phaen. 71. Meurs. Thes. 14. Meziriac. ad Ouid. II, 109. Spectat luic locus Ouidii
IN CAllM. II, 19. 233
cano (Venere?). Verg. (G. I, 222): Gnosiaque ardentis decedat stella
coronae.
14. 15. tecfaque Penthei disiecta. In quibus Pcnthous cajitiuuni Liberum
Patrem uinctum recluserat, ob quam causam Baccharum furore discerptus
est; uel certe notatur (notata?) fabula eius et Agauae matris. 5
16. T/iracis et cxit Lycurgi. Lycurgus legum hitor cum uideret per
uini temulentiam in mores multa committi, abscidi iussit uineta; propter
hoc iracundia Dionysi pcr (uersus in?) furorem crura sua amputauit, et
ideo ad laudem numinis posuit sumptum dc inimico supplicium.
17. tu flectis. Domas siue superas, tamquam eorum cursus (de- 10
cursus?) declinans:an quia multas gentes subegit, et per amnes uoluit ter-
ras intellegi? an jlcctiti pro gyras, quia [et] Dionysus Nili fontem sicut
Hercules quaesiit? an uero, quia — uino? — , muneri eius, inmiscentur
aquae et ad suauiorem (saniorem?) usum flectuntur?
mare barbarum. Indicum, quia Indos Dionysus superauit. barbarum J5
autem pro saeuo ac uiolento propter subitas tempestates.
18. separatis. Secretis ac remotis.
uuidus. Vino madidus.
Her. VI, 115 et pictura qiiae Aiiadueu cuui hac corona ostendit Pompeiana apud Zalin. III, 9.
tab. 81 et 82, et quae contra 0. lahnii explicationem disserui in Allg. Preuss. Zeitung 18G2.
N. 346.
1) Virg. Ayb. rell. ut. deceiat y\, mord/cebat v. 4) uzctum R. — deceptns 1. dis-
certus b. discreptus v. 5) nutatur CafhQ. rell. nota. — agaue A^b.r (agane). agaurte R.
rell. Agaues. agues v. 6) ly^/urgus Bernn. ABC. Parr. EBcp. %urgi bRIP. Uc. y- %urgus
ligum c?ator b. 7) propier 2. cum om. b2. committi om. •(. 8) uites 2. dionisi A. dionisii
b. rell. Dumysii. C: Lycurgus Ihraciim rex cum uid. — uineta: quare irac. Dionysti in furo-
rem uersus, uinitoria falce sibi c. a. et ideo — supplicium. 10) cZecursus A. rell. cursus. conf.
Porph. deriuas Qi. gent. mu. mva. rell. mu. ge. 11) terr. int. AybR12. rell. int. terr. an po-
sui pro aut lect. uulg. Scripsi : pro gyras, a uerbo gyrare Veget. R. V. II, 5. Plin. H. N. V,
10: chlamys orbe gyrato. Aptum esset pergyras, si hoc uerbum in usu fuisset. Ut nunc Itali
dicunt: fare suo giro , et Angli : you run the streets, sic gyrare accipiendum est pro procur-
rere. yijfjo; et yjpooj non tam latae potestatis sunt quam Gyriis npud Latinos , quae uox ali-
quoties est id quod cursus. Colum. X, 226: paruo decurrere gyro. Ouid. R. 398: gyro curre,
poeta, tuo , quamuis uerum sit plerumciue intellegi et dici paruuin, exiguum Cic. Or. III, 19,
angustum Senec. E. 12, breuiorem Sen. Hipp. 313 (lunae) aut orcline constitutum, ut diei Hor.
S. II, 6, 26, aut gyros praescriptos Prop. III, 2, 21. per gyros fliQ (r giros). per gyras Ayb,
mva. progiras 2. per ^miias R. 12) et om. R2. diomsas Ay. rell. Dionysais. 13) quaes«i Ay.
quesittit R. rell. quaesiwit. an uero AyRjr. aut uero b,mva. cm cjuia 1. aut cjuia fhQ. Conf.
Porph. numini R , mv. muneri cett. libri praeter a: q. uino eius. Muneri eius h. 1. frigere Asc.
sentit, sed uino eius propter eius additamentura displicet, hinc lege: uino, muneri eius, in misc.
conf. Porph. — imm. libri. imisc. b. inmisc. uet. Ambr. Parr. EBcpY. Bern. et Barc. al. Satt.
I, 2, 76. asauiorem R. rell. suauiorem. saniorem puto legendum, nam suaue uinum non sua-
uius fit aqua admista. 14) flect/tur afh. rell. flect^aitur. 15) Dionysws A. dionisusy. rell. di-
onysius. 17) schol. om. bRl,r. 18) et hoc schol. om. bRl,r. Perperam, ut persaepe, Q refert
ordinem in ed. v, quae omnino facit cum fli. Neque uerbis modo coerces schol. uU. in libris
meis datum est.
234 ACR. ET PORPH. COMM.
20. Bisthonidum, sine fmude crines. [Bistonides'] Thracae sunt mulieres,
quae in Liberi Patri^ sacris bacchari consueuerunt, angues gestantes in
capite.
Sine fraude autem sine compositione (crinium?), qui comi non poterant
h utpote uiperini.
23. Rhoetum r. I. Rhoetum enim Gigantem in leonem [con]uersus
occiderat Dionysus.
24. horribilique mala. Maxilla metuendus, ut Verg. (A. XI, 681): [£"/]
maJae tcxere lupi cum dentibus aJbis.
10 29. insons C. Non insons Cerberus, sed tibi insons, cui nocere non
poterit.
30. cornu d. Libero et cornua nonnulli adsignant, quoniam uino-
lentia proteruitatem et contumaciam consueuit augere.
31. et reced. Ordo est: et tetigit pedes et crura recedentis ore tri-
15 lingui.
trilingui o. Dicitur enim Dionysus et apud inferos regnasse, ut et
ipsi sicut Dianae triplex daretur potestas.
1) BistAon. AybR, ut u. 20 iu Hor. Beriin. KB, Parr. AyE et Barc. Lem-mati adiunxi
uerba sine fr. crines. Thrace 2. scripsi Thracae, cura substant. Thraces ortum sit ex seq.
- s. Thracjw, ut Thracm, adi. usitatum poetis, Val. FI. H, 201, et Gell. XIX, 12, ubi , ut
in Plinii locis Yll , 40. XH, 1. XVHI , 7 Thracws et Thracius secum confuuduntur. 1)
sacri/iciis hnchnre b, qui constanter habet bac^us, bac^ae. 4) Siue r. autem yb. rell. om.
autem. Sine comp. qui A7bR12,nnva. qua fh. Siue comp. quia temere inculc. Q, qui h.
1. non lacunam aliis explendam reliquit sed ingenue fatetur: 'hoc schol. nec intelligere nec in
inteo^rum restituere potui ; erffo intactum i^eliqui.' Interponendum est crinium. C habet scholion :
sine periculo pamitis. Legas mecum par«ntis. Sicut enim iii hoc scholio parantis explicandum
est substantiuo paratus, gallice parure (conf. Ouid. F. III, 627 : hanc faciem decet largis pa-
ratibus uti. Met. VI, 451: raagno paratu. Gell. XIX, 1: diues ex Asia magno cultu j)aratuque
rerum et familiae. Tacit. Hist. II, 95: natalem Vitelli celebrauere ingenti paratu) , ita nostro
compositione substantiuum uerbo componere. e. g. comas Ouid. II, 679. capillum Cic. pro Rosc.
Am. 46, conf. comere caput Tib. I, 9, 16. Quiutil. XII, 10, 47. capillos Cic. Pis. 11. comas
Ouid. Fast. II, 560 et Hor. II, 11, 24: in comtum siue comjjtum Lacenae more comas reU<jata
nodum, ubi B habet glossam : ornalum, y: in compositum. 6) Rhoetum A in lemm. , Y)i"'"^'i "t
Bern. KAC, Fran., plurimi Pariss. ]iraeter ED , qui comotum poterant b, qui uitiis scalet. qui
hab. roethvLm, ut R (Acr.). roct\m\ II (Hor.). rethwm Bern. B. rhaetwm A in scholio. Rhetum a.
Rhaccum fh. — uersus Ay. rell. co«u. schol. ora. b. ceciderat G. dionis^w A. rell. iterum
falso DionysiW. 8) schol. om. RlG,r. in mv sequenti postpos. — Et om. AyC. schol. om.
b. 10) Hoc schul. coustitutum est ex Ay- scliol. om. b. Lect. uulg. in mvafliQ : Non semper
sed tunc insons , cum nocere non potuit. r praemisit : Xon insons Cerherus, om. lemmate. —
cum noc. y- insons. tibi, quia \\. n. potuit C. conf. Porph. et gl. infra. 12) et Ayb. rell. om.
ass. libri. atisign. ad E. II, 1,8 in uett. Amb. ct Angl. 2. 3, Parr. EBcp et in Mon. Ancyr.
Gruter. 231. — nonnullas signant b. uimdentia A. ui«oIentia YbG,Cva. rell. uiol. quo uio-
lentiam 2. 13) cewsuit 2. 14) Ordo — reced. om. Ab. ore trilingui ex y. rell. etiam. 17)
ipse sicut r. rell. ipsi ita ut. ut om. 2. — Glossae ex •[: u. 5. euhoe. interiectio admiranti3.
recenti. in audito 'jC 6. pleroque bacchi. praesentia numinis ■(. praesentiae num. C. 7. Lae-
iatur. euhoe. una pars. 8. graui. seuero yC. metuende. timende. 9. fas per uicaces. id est per-
IN CAKM. IL 1<). 235
PORPHYRION.
Bacchum i. r. r. Ilac ode indlcat n se uisum Liberuni patreni in secretis
neinoribus carmina docentem et, quasi perturbatus his, quae audierat, ex-
clamat: ,Euhoe!'
4. auris capr. Sal. acutas. Acutas Satijrorum aurcs non ad audicndum 5
tantum referendas dixit, sed etiam ad figuram eai-um; nam sic uidemus
Satyros fingi oblongis auribus acutisquc [habentes].
5. Euhoe r. m. trepidat metu pknoque Baccki ttirhidum laetatur. euhoe
melu trcpidat sacrae sagittae [se] perturbatum significat, et mira iyt[r{zia,
totus hic locus explicatur: plenoquc Bacchi pectore turhidum, et est bonus 10
sensus; uiso enim deo quis non perturbetur, licet gaudeat? et bene repe-
titum Euhoe, quasi incitamento mentis ad hanc exclamationem instigante.
8. parce pr. m. ih. Bene hacc dicuntur ab eo, qui per mentis pertur-
bationem putet sibi infesto thyrso deum inminere.
9. fas p. c. m. Thyiadas. Fas est nunc non significat licet, sed: possibilc J.j
est. Vult enim probare, se deo non indignum esse, [et] mysteriis eius
cum sufficiat cantandis his, quae ad sacra eius pertineant.
uicaces (sic). thiadas. s. cautare. 12. lapsa. direpta y- clelapsa C. 13. fas. s. cantare y-
supp. est cautare C. beaiae s. honorem. 15. disiecta. d?<ruta ^C (du-.) — no?i leui. litotes. sed
praecipiti ",'• praecipiti, maxima , per litoten C. 16. exitium. laetum , e cum cauda, i. letum.
18. Jlectis. domas. conf. C. tu s. flectis. — iugis, montibus yC. 19. coheres. constringis yC.
ui^ierino. anguineo. species pro genere "(C. 21. per arduurii. per excelsum. yC , qui addit : per
alta loca. 23. retorsisti. deiecistj -(G. 24. horrihilique terribili "cC qui addit schol. maxilla —
albis. 25. choreis. saltatiunilnis yC. iocis. ludis. 2G. dictus. aptior. — sat. i. satis. uirg. sat
satis uenire que datum est 'j. C: pro satis. uirg. sat yatis Venerique datum. idoneus. aptus yC.
/27. fereharis. dicebaris 7C. idem situ. 28. Pacis eras medio heUi. id est , et pacis et belli po-
tens eras yC, qui om. id est et eras.
PORPH. Ode LVIII. R. 2) in secretis MAR2. om. fh. secr. om. rva. 3) his quae MR.
Mis quae 2. iis quae vafh (e/sque r). heu heu M. heu hoe R,rv. ehu ohe 2. Euoe afh. 5)
amis M. 6) eorum MR,rvafli. eorum Q. conf. Acr. 7) oblong/s amibus acutisqite MAR2. ob
longas aures a.cata.sque r. v addit hahentes. oWong. aur. acutasyMe hab. afh. Q tacite posuit
ohl. aur. et acutas habentes. 8) M habet hoc lemma: Ileu herenti mens trepidat metu plenoque
pectore (om. hacchi) turhidum laetattir. Heu he metuit trep. e'_o. Sane amplificandum erat lemma,
quod uulgo in edd. est: laetatur heuhoe, heu ohe, euhoe, Euoe. ^netatus 2. met?^ trep. 2, et sic
legendum uidetur aut (nam poetae uerba esse uidentur, no;i interpretis) Trepidat metu. uulg.
lectio est: Metuit, trepidat. 9) se om. M2. sacrae sagittae perturb. M2,rva. sacra sagitta
se perturb. fhQ. Alienum schol. habet R: hezi. hoe rec m. tr. satis acutum perturbatum sig-
nificat et etc. — scripsi IvspYeta, ut supra II, 12, 28, quia energia non latinum est uocabu-
lum. 10) wotus hic locus r. explicat^w. Plenoqtie bacchi pectore turbidum i. e. bonus sensus.
uiso M. Verba plenoque Bacchi pect. turb. sunt ex MR2 et rva, qui repetunt : Heu ohe rec. mens
trep. metu et adiungunt plenoque etc. et est uulg. lectio. om. R, qui habet: turbidum laeiatur.
Seusus est 2. repetitwr 2. eu heu M. heu hoe R (const.). heu ohe 2,rv. Euoe afh. imm.
libri. schol. om. 2. 15) lemma in M: Fas peruicac^s est mihi thyrsos. fas paruicaczs est mihi
tyrsos IV. — poss. est MR2. est om. rva. rell. est possibile. 16) Potest quidem pro se
deo, scribi deo, se, cum esse mysteriis, omissa et particula, MR2,rva habeant, satius aiitem duco ne
uerbum quidem nuitare, interpuncto tantum post esse u posito. ef myst. fliQ (mysteriis^fMe Acr.).
236 ACR. ET PORPH. COMM.
11. 12. iterare. Ex integro cantare ac repetere [fas est].
13. 14. Fas et be. coni. adeitum stell. hom. Ariadnes coronam signi-
ficat, quam Liber pater inter sidera conlocauit.
14. 15. tectaque Penthci. Pentheus (Liberum Patrem? deum?) uinctum
5 recluserat, qui ob hanc causam fulmine ictus est.
16. exitium Lijcurgi. Hic quod uites excidisset furore [sibi] a Libero
iniecto crura sibi falce araputauit.
17. tu flectis anines. Pro eo quod est, domas, [Flectis autemj positum
est, tamquam decursus eorum declinet, quo uelit. An quia muhas terras
]fi subegit? An uero quia (uino?) muneri eius inmiscentur (aquae?) et ad
suauiorem (saniorem?) usum flectuntur?
tu mare marb. Jiarbarum pro saeuo ac uiolento propter subiectas
tempestates dixit. Flectit autem ex superiore hic quoque audiendo.
18. separatis. Secretis ac remotis nunc significat.
15 uuidus in iugis. Madidus, scil. propter uinum.
20. nodo coherces u. Bisthon. s. fr. cr. Bisthonides Thracae sunt, quae,
l) fas est li. 1. om. MR2. extat in vafliQ. pertinent autem fas ei ad schol. sequentis
emma, quibus ex u. 9 glossa est io codd. adspersa conspicitur. 3) cowloc. M. pater MR2,rv.
om. afliQ. conf. Acr. 4) Penthe^w MR2, ut Acr., rell. Peutheum. Liberum Patrem uel deum
uel eum om. libri. Pentheus Bacchum Q. Equidem puto legendum esse : Pentheus deuni uinc-
tum recluserat. Conf. Eurip. Bacch. Ex eiusdem tragoediae male intellecto uersu 633 : A(up.aT'
Erjpri^Ev yaixa^lz. auvxsil-pavwcai 8'a7iav. Orellio ad h. o. uidetur ortum esse hoc scholion
quod fuhuine ictum Pentlieum dicit, quippe quod exitii genus nusquam alibi traditur. Acron
eum furore Baccharum discerptum dicit, Eurip. et Aesch. , Theocr. et Strabo ab ipsa matre
eiusque sororibus. Yide Millin. Gal. I. 53 et lege expositiouem fabulae apud 0. lahn. Pentheus
und die Maenaden, 1841. — rnctum MR, ut ad Acr., rv. ui?jctum afhQ. qui ad R. 6) licurgi
M. — sibi om. MR2. 8) Hoc schol. Fabr. (fli) anteposuit sequentibus, quae in MR2 et
rva sic se excipiunt: mare barb. 2: uuidus in iug. 3: nodo co. uip. Bist. sine fraude cr. 4:
tu flectis aranes. 5: separatis. 6: leouibus. Apud f hic ordo est: 1. tu flectis. 2. tu mare
barb. 3. uuidus in iug. 4. nodo co. uip. Bist. 5. separatis. 6. sine fraude. 7. leonibus. — •
Flectis autem fhQ. rcU. uni. 9) riuo uelit umn. libri. om. Q. 10) quia muneri eius mmiscen-
tur et M2 (iwmisc). q. «uweri eius imniisc. et K. q. numeri cius misccntur et r. quia uino
aquae miscentur et fliQ. q. ■nmneri eius miscentur et, om. atiuac, va. Cum atnnes non supplendi
sint, aquae, ut in Acrone , add. uid. et uino. 11) suauiorem omn. libri. Aquae ipsae a Plin.
XIV, 21 uocantur suauiores, nusquam usus earum suauis dicitur. Vinum nierum Hor. E. I,
19, 11. C. I, 36, 13, asperum Ter. Ileaut. III, 1, 40. durum Sen. 36. austerum Cels. III, 19
aqua admista lenitur, et ualidum ea tit imbecillius Plin. XIV, 21, suauius et corpori saluhrius
Colum. XII, 27. hinc et h. 1. legendum puto saniorem i. salubriorem. conf. Lucan. VII, 830.
12) Bubtectas omn. lil)ri, in Acr. subitas , quod ct hic receiiit Q. Auctoritatcm codd. respiciens
seruauerim siibiectas, aliquantum difficilius intcllectu. Subiectis cnim non co sensu accipiendum
est ut: mare est subiectum uentis Cic. Tusc. IV, 26, sed surgentibus , ut flanuna subiecta
Verg. G. IV, 385. in equum subiectus Liu. VI, 24, aut euni nauigationc coniunctis, obueuien-
tibus, excitatis, coortis. Pariter tuemur audiendo cum MR2,rva. S!/Ziaudienrf?m fliQ. 16) co-
Aerces M ut uett. codd. Hor. fere omnes. bis</ton. codd. Ilor. conf. Acr. M bistonidum in
lemm. , in schol. Bisthom. hxsthonii R. rell. bistoni«/e5. - qui M. rell. quae. thrace 2.
Thracae suut ut in Acr. scripsi.
IN CAKM. II, 19. -20. 237
cum in sacris Libcri Patris crinibus solutis ucrsantur, angues et [in] ca-
pite et in manibus gestant. si7ie fraucle autem sine noxa ac sinc iniuria
intellcgcndum.
23. Rhoehim ret. le. ting. horr. mala. An leonis unguibus et horribili
mala rctorsisti an retorsisti Rhoelum qui est leonis nngmbus et horribiU mala. 5
Sic tlicitur illud apud Verg. (A. V, 565): \maculis~\ quem Thracius albis
Portat equus bicolor maculis.
27. 28. sed idem pacis eras /«. b. Hoc est, tam belli quam pacis potens.
29. te u. ins. C. Non semper insons sed tibi insons, id est, qui tibi
nocere non potuit. 10
30. aureo cornu d. Libero Patri ei cornua nonnullis adsignantur,
quoniam scilicet uiolentam (uiolentiae etiam?) proteruitatem et contumaciani
addere solet, quae per cornua significantur.
leuiler att. c. Suauiter, ut solent canes facere dominis blandientes.
CARMEN II, 20. ''
ACRON.
Non u. n. t. f. p. Allegoricos significat se in cycni figuram mutan-
dum et carmina sua totum orbem impletura; unde et se immortalem fu-
turum promittit. Auis enim, in quara se transfigurandum dicit, canora est, 20
ui poetae merito conueniat et Apollini consecrata. Non usitata autem
propterea, quia non uulgaria nec communia scripsit. Ordo est: Ego bi-
formis uates ferar per liquidum aethera non usitata nec tenui pinna.
1) et cap., om. iii, MR. et man. R. 2) autem MR2. rell.aut. ac 1MR2. rell. aut. 4) Verba
An — mala om. edd. omnes. M2 : leonis unguibus et hor. ma. tetorsist«>. (retorsisti 2). R:
an ung. et hor. ma. retorsisi/. rell. om. Ad ret. rhoetum (rhetum 2). mala MA2. an ret.
rhetum — mala. ut apud R. maculis quem iractus M. alterum maculis om. 2. 9) tibi ]VLiR2,rv.
omn. afliQ. 11) Cornua Libero Patri et nonnullis aliis ass. afhQ. Cornua — et al. ass. v.
Cornua om. r. aliis om. r. Liberj patri et cornua nonu. afZs. M, om. aliis. Libero patri coru.
et nonn. aliis ass. 2. Libero p. et corn. a nonn. ass. R. 13) uiolent«?« R. uiolentm rvafh. ui«o-
lentia MA2. etiam prot. MR2. rell. om. 14) significfwtur M2,rv. rell. signific«tur. 15) suau.
— bland. MR,rv. ut sol. fac. can. dom. Ijland. 2. ut sol. dom. can. fac. bl, afhQ (om. canes).
ACRON. Ad mecenatem A (Hor. ; notitia metri ante schol.). Ode LVIII R. Ad me-
cenatem allegorice tetracolos uel paranetice sibi -j. paranetice sibi uel ad mecenatem II. paran.
se inmortalem (imm. B'.p) futurum et in cignum conuertendum ait B'.pE (X. X. = Od. 20).
Paranetice sibi uel ad mecenatem allegorice tetracolos immortalem se /unctmn carminis benefiiJio
et in cignum conuertendum ait b. paran. de immortalitate sui. Bern. B. ad maecenatem K.
19) futurum om. 2. 21) pro ea A. qui non A2. quza ante non R. scrihit 2. 23) pjuna
Ay schol. et in Hor. conf. supra I, 3, 35 et II, 2, 7 (Ay et K ut III, 29, 54) in nonuuUis
uett. codd. inconst. script., in A saepe i mut. in e. Vide quae dixi de Cod. Barc. p. 21. et
Wagner. p. 465. Ordo — pinna om. A. Schol. ad Biformis ex A. rell. om. conf. Porph. \ir.
et €a:am. A. propter lyrica carmina et hexametros uersus C. Biformem se dicit uel propter
haec duo opera quae ipse composuit s. lyrica carmina et heroica. uel quia habebat duas for-
nias. diuinam s. et humanam secundum se 2.
238 ACR. ET PORPH. COMM.
2. Biformis. Qui et lyrica et liexametros scripsit.
4. inuidiaque m. Ego qui raaior sum inuidia, relinquam urbes. Inui-
dia enim maiorem se dicit, quia maioribus inuidetur.
5, 6. non ego p. s. p. Non ero ignobilis, qui putor humilibus paren-
5 tibus natus.
non ego q. u. Ordo est: Maecenas, non obibo ego, quem uocas, di-
lecte, nec cohibebor Stygia unda. Significat, carmina non obire, per quae
aeternitatem ipse mereatur.
9. iam iam res. lam se dicit in formam cycni transire.
10 13. nisam gem. l. B. Toto orbe se uulgaudum promittit, ut etiam
perucniat ad barbaras nationes; nam per commemorationem gentium om-
nes terrae partes designat.
15. Syrtisq. G. Libycas; Verg. (A. V, 191): nunc promite uires, Nunc
animos, quibus in Gaelulis Sijrtihus usi.
J5 16. Hyperboreosq. c. Thracios. Hi ultra Aquilonis flatus septemtrioni
subiacent, ut est: (S. III, 381 (IIII, 516): Quin et Hypcrboreo septcm
suhiecta trioni Gens efjrena nirum.
18. Marsae coh. Pro Italiae militibus dixit, ut ostenderet, solos Ro-
manos Dacis esse terrori.
20 20. Blxodanique potor. Hispani et Galli.
21. neniae. Carmen funebre.
22. luctusp. t. Propter habitum higentium dixit.
24. superuacuos h. Superuacue enim honorari mortuos muhi dixerunt,
maxime Horatius, qui immortalitatem se uideri uuh per carmina consecu-
2.J tum, nam et Verg. (A. XI, 52): uano maesti comitamnr honore.
3) se inaiorem 2. se dicit mai. v. 4) Non ego ero 1. 6) Ordo — unda om. Ay. adest in b
et edd. 7) quae per fli. rell. per quae. 9) Schol. om. Rl,r. ostendit mutationis celeritatem C.
cele&ritatem mut. ost. y» ^1^1' totum schol. habet sic: iam iam res cr. asp. tactu scilicet. iam se
— transire. cygni h. 1. libri. de cycni script. uide Porph. argum. h. o. 10) hoc schol. in fh sequenti
postpo. est. om. Rl,r. 12) designat AY2,Cvafli. significat tacite inculc. Q. 13) Syrt/sque R.
strtwque y. schol. om. y, qui hab. glossam : loca deserta. promite RC. promitto v. C. Libycas, supp.
nidebo fluctuare. Est autem Gactulia regis Africae. Virg. — Getulis Syrtibus usi. Getul. Ay in Hor.
15) <raceas b. lii om. b. - septemtr. AbY,a. septewtr. fh. subiacet b. hyperboreos b. Hi/perb. camp.
Scithicos (stj'th. r). Virg. Solus hiperboreas glacies tanaimque niualem. Sic exeunt scholia
Acronis iu liliiiiiii II iii I>.r et in 1, qui (ini. Scith. Virg. Solus. 18) schul. om. 2, qui hab.
gl.: Mai-sae. romanae. 17) pro potator. hisp. y. 18) higubres cantus 2. 22) abitum A. 23)
dolerl mort. Ay. schol. om. b. dolore mort. v. honorari mort. afli(i. lugeri C : superu. niu. dix,
lugeri mortuos. 25) cowmMtamur ■•• coiiiitan<ur C. rell. comitamur. schol. oiu. b. — Glossae ex
'(-. u. 1. Avn usitata. non iiuta. cf. C. nec tenui. nec solubili y. Jacile solubili C. Jerar. dodu-
car •(. sustentabor C. 2. liquidum. purum yC. 4. longius. diu uel aniplius yC 6. sanguis pro
sapia 'jC (prosapia). conf. Cic. Uniu. 2 : 'uet. uerbo' et Quintil. I, G, 40. MII, 3, 2G : insul-
sum uniuersum eius prosapiam. freq. apud Plaut. et Apul. 7. dil. mec. uocatiuum enim sibi
quasi a mecenate dictum posuit. ohiho. nou nioriar yC (moriar). 8. cogihehor. restringor y.
cowstringar. nec tonebor iafernalibus claustris C. unda non tene&o inf. cl. '(. 10. alitem. auem
IN CARM. II, 20. 23'J
PORPHYRION.
Non u. n. t. f. p. Poeticc significat se in cycni figuram transituruni
ct dulccdine cantus totuui orbem impleturum. Non usitata autem, hoc est,
non uulgari, nec cnim uulgaria scribit.
2. biformis. Biformem autem (vatetn?) se clicit, quod et lyrica scribat 5
et hexametros.
5. G. ron ego p. s. p. Hoc est, non ego ignobilis, quem putatis hu-
milibus parentibus natum.
non ego. q. u. d. M. o. Negat se obiturum, quod per allegoriam in-
tellegi uult carmina sua semper floritura. 10
9. iam i. r. lam dicit se in cycnum transfigurari.
13. iam Daed. ocior Ica. n. g. I. Bospori. Hoc significat, carmina sua
ad extrema usque orbis terrarum et ad barbaras etiam gentes peruentura.
Gementis autem Bospori, hoc est, perstrepentis ac sonantis intellege.
16. Hyp. c. Qui ultra flatus Aquilonis septemtrioni subiacent. 15
18. 31arsae coh. Italorum militum accipe. Marsi enim Itali sunt.
21. absint i. f. neniae. Neniae enim cantus sunt funerum.
22. luctusq. t. Ad habitum higentium refert, qui scilicet turpes sunt;
turpem autem ipsum luctum ait [squalore higentium].
24. Ac sepulcri Mi. superu. Iion. Superuacua est enim sepultura ei, 20
c^ui immortalitatem uidetur per carmina consec[ui.
HORATI FLACCI COMMENTARIORVM LIBER II EXPLICIT (M).
^C, qui addit : scil. cygnum. 11. superne. diuinitus yBcpD. in superna mei parte. superne
recte KAC Bernn. et Parr. fere omues, supernae DI et Barc. 13. notior uel otior (uar. lectio).
icaro. magis notus c. leuis uolabo quam -icarus filius dedali. 14. uisain. uidebo. gementis. fluctu
resonatis yC (f. resonaretis). 15. canortts. sonorus yC. 17. me colcus. s. «oscet y. qui dissimulat.
dacus qui fingit se non timere romanos y- fingit se non timere C. 19. me peritus. discendo
me. 21. inani funere. iuanis enim luctus fit pro (de C) mortuis yC. compesce. reprime yC
22. querimoniae. ne murmuraueris y. 23. clamorem lamentationem -[G. 24. mitles. omittes y.
mitte. omitte C.
HORATII FLACCI LIBER SCDS EXPLICIT. (y).
Q. HORACII FLACCI CARMINUM LIB. II. EXPLIC. (b).
PORPH. Ode LMIII. ad raecenatem R- cycni M (v) , ut in lemm. et schol. IV, 2, 25
et ad III, 28, 15. Ad IV, 2, 25 K, qui h. o. bis habet, in altera habet a man. 1, g mut.
in c. conf. Cod. Barc. p. 24 et Wagner. p. 423. Verg. E. VII, 38 (7.6-/.voe). 2) Jijuram MA
R2. rell. formam. 3) autem MR2. rell. om. hoc est autem non uulgaria scribit r, om. ulgari
n. enim. Bif. antem autem M2. aiitem om. R. rell. bif. autem. Bif. autem leg. est. 6) exam.
M. 7) schol. om. 2. Non ero ignob. MA. «bibo M. Neg. se obiturum M. 9) quo inculc. Q.
11) cycnum MA,v. 12) i.am daed. notior Aicaro uis. gem. li«ora bospAori M, ut KEyRA
(Par.) a m. 1. cod. Pith. etc. 17) nen. M. cantus sunt MR. rell. sunt ca. De neuiis schol.
ex cod. Theu. ap. Surriugar. 169. 18) Ad — sunt ex MR. reil. om. 19) squal. lug. om. MR,
r. in 2 linea subducta est. 20) ei MAR. om. 2. rell. eis. uidet M. mdeiur AR2. rell. mdentur.
Q. HORATII FLACCI CARM. LIB. II. EXPL. (B).
COMMEIVTARII
IN CARMINVM LIBRVM TERTIVM.
CAEMINVM LIB. III, 1.
ACRON.
Odi profamm uuhj. et arc. fanete linguis. Haec iiox in sacrlficiis fre-
quentabatur, qua significarent, ut bona omina haberentur. Quod oppor-
tune hic poeta posuit, quia sacerdotem Musarum se dicturus erat inferius,
ut praedicendo profanos sacrorum se meminisse monstraret, ut Verg. (A.
5 VII, 258): procul, o procul esle profani! Profani dicebantur sacris non po-
terant. Hic tamen per allegoriam profanos imperitos dixit, qui merito
doctis exosi sunt. Odi modo praesentis est temporis, aliquando tamen et
pro praeterito ponitur.
2. Fauete linguis. ut (Verg. A. V, 71): Ore fauete omnes, id est, can-
JO tate mecum. [sicut enim Seruius in V Aeneidos locum istum exponit, ubi
dicit: Ore fauete omnes et cingite tempora ramis: Ore fauete. Apto ser-
mone usus est et sacrificio et ludis; nam in sacris taciturnitas in hidis ne-
ACRON. INCIPIT LIBER TRRTIUS (A. Acr.). Incipit liber tertius. Ode LVIIII R.
Ad chonini iiirginum et puerorum A (Hor.) ut K. Inscriptiones praeter modo positas codd.
Acr. AR non liabent. Incipit liber tertius. Ad clioros uirginum et pueUaruin y, Incipit Lib.
III. Ad ch. uirg. et utrorum b. Incipit III. pragmatice ad indoctos D. Incipit tercius ad
ch. uirg. et puerornm iiel ad indoctos P. Incipit liber III. feliciter ad ch. uirg. et puer. prag-
matice ad indoitos. v et Augl. 1.
1) profan. Ay, propli. fh. 2) bona om. habe?'j inculc. Q, scholio non iutellecto. Sensus
autem est: qua signiiicare solebant profauos i. non initiatos — eo consilio — ut bo. om. da-
rentur s. dari et capi possent. C: fauete linguis. haec uox iu sacr. erat usitata et frequens ad
bona oniina (capienda?). 3) oport. Y,r. hic; opp. po. R. 4) dict. se A. — ut Ayr. phan. fh.
7) perosi inculc. Q. rell. ea;osi. — ct A^Rl^^r. rell. om. aliq. et, om. tamen, 2. 8) po-
suit yR2. n;li. \M)nitur. 9) ut — omnes Ay, qui addit : i. cantate mecum. ablatiuus est. cant.
meo. Virf/. fli. cant. - mec. nt R. cant. mecum nel silete. sic enim r. R ad niarg. a m. 1 :
al. silete. sic. eiiini. silcte modo. sic enim l.mva. sicut ct Q. sic et C. Sicut — linguis om.
Ay. Sicut — dicit om. fh. Fabricius, qui h. 1. om- Seruium, eiusdem tamquam magistri urbis
expositionem loci Licet antestari ad Sat. I, t), TG adfert. conf. Suringar. III, 33 et II, 62, ubi
posteriorem h. sch. partem Ore fauete . apto — • Knf/uis a rec. quodam librario in Acronis Comm.
intrusam dicit. 'Acro enini, inquit, eital Iloratii locuin (piasi ad alium poctani scriberet Com-
mentarium, ut rccte uidii IJunn. ad Scruii locum.'
IN OAllM. 111, 1. 241
ccssarius fauor est. Fauet autcm ore etiam quls pcr taciturnitatcm. Ho-
ratius: Fauetc linguis.]
2. carmina non pr. and. Ordo est: Ego saccrdos Musarum canto
uirginibus et pueris carmina non prius audita, id est, non ante dicta, a
Romanis scilicct, quanuiis Laeuius Lyrica [carmina] ante Horatium scri[)- 5
serit, [ut illa non ad plcnum et exacte facta monstraret].
4. canto. Promittit, se carmen prolaturum, quo teneras aetatcs ad
utilia instituat, quibus uitam bcatani peruenire possint.
5. regum tim. Ordo est: Impcrium regum timendorum est in proprios
greges; imperium Jouis clari Giganteo triumpho [et] mouentis cuncta, 10
supercilio est in ipsos reges. Vnde et Verg. (A. X, 18): 0 pater o hominum
diumnque {rerumque'!) aeteima potestas —, ut philosophicc ostcndat, neminem
hominum esse a metu inmunem omnes [que] uindictae numinum subiacere.
8. Cuncta superc. mouentis, {Verg. A. IX 106. X, 115): \_Atinuit'] et
totiim nutu treme fecit Objmpum. 15
9. latius ordinet. Digerat in ordinem; uinearum enim satorem dicit.
10. 11. hic g. d. i. c. In campo enim Martio comitia erant populi Ro-
mani, et eo descendebant, qui honores petere uoluissent.
4) non ante audita fRSjr : non ante dlcta seu audita. Posui : non prius aud. i. non ante dicta.
Ordo — audita om. A. 5) scilicet 'jU 12,rmva. supple CfliQ. om. A. Laeuius posui, cum lcuius,
ut codd. AR2 ad Acronem et uet. M ad Porph. habent, idem sit atqne uetus poeta a Gellio II, 24.
XII, 10 et XIX, 7. 9 dictus et a uiris doctis saepius confusus cum L/uio (Andronico) E. II, 1. 62,
id quod Scaliger. in Lectt. Auson. II, 27 improbauit. Sic Asc. nostro loco et ad Acr. et ad Porph.
scripsit Iduius, ut, ad Porph., r et v, quae ad Acr. habet Leshium, ut 1 m et G (lesfem). Leshius
YbR2,r et C, qui Leshii jjlectri I, 26, 11 memor et I, 32, 5. II, 13, 26. IV, 3, 7, refert : Quamuis
enim Lesbius Poefa ante Horatium scripserit lyrica carmina. ea non erant Latina sed Graeca. conf.
Epist. I, 19, 27: Temperat Alceus — 32: Hunc ego, non alio dictum prius ore, Latinus Vulgari
fidicen. Fieri potuit, ut pro leswius librarii ponerent le?(ius sicuti cod. M glaewa , ciwos pro
glaeia, ciios (p. 14 ed. Lips.) et cod. Barc. liiia pro liwia in Schol. ad IV, 4 habent. Ef-
rauit Q referens Li«ius esse in uet. Auct. In utroque legitur LiMius. Auct. pag. 690: 'Uti-
que uon prius audita Romanis, quamuis Liwius Lyrica ante Horatiwm scripserit : sed uidentur
illa non Graecorum lege ad Lyrlcttm characferem exacfa.' conf. Porph. Fabricius (fh) in Acr. et
Porph. £ebius. £abius, J/aenius, iVaeuius in libris Acr. et Porph. ad h. 1. non occurrunt. conf.
Bernhardy Litt. Rom. 167. 189. 6) Uncis inclusi uerba ut — monstraret, quae omn. libri
tuentur. interpolata atque ex Porph. orta uidentur et deprauata. — carmina om. AyR^. li-
rica A. scripszV R. scripserai r. rell. scripse»'j< oratium Ay , r. — non plenum , om. ad,
fh. et om. 1. 7) carmjwa R12,rmv. se om. 2. carmera AYa,fhQ (G?). beat. uit. y. 9) Ordo
— reges om. A. 18) et om. YR12,rmva. recte. et CfhQ. mon. cuncta (cuncto v) yR12,Crmv.
recte. cun. mou. afhQ. 10) Unde et uirg. rerumque hominumque (et R) eterna po. AR. re-
gamque hom. r. rell. 0 pater o hom. diuumque (rerunique Verg. edd.) ae. po. lu y loc. Verg.
inferius pos/tus ad louis u. 6. 12) ostendei 1. omnes Ay^, rell. omnesque. Ad timendorum in
yC glossa: qui timendi; sunt. 14) Hoc schol. Q leuiter omisit. Annuit om. A^R^r (ora. ef).
olimp. '[. 16) 2 : latius ordinet arh. hic incipit cantare q. d. alii sunt ditiores , alii nobiliores,
sed omnes sunt equaliter raortales. (ordinet') i. digerat etc. Schol. om. A. uin. enim y. rell.
om. 18) (^tscebant b. descendant 1. honores Ayb^^r. rell. honorejw. uolnissent omn. libri. recte.
Cuidam placuit inculcare uoluerunt.
HAUTHAL, ACK. ET PORPII. 16
242 ACR. ET PORPH. COMM.
13. conlendat. Itl est, uiuat. Nonnulli autem distiuguunt, ut hic melior
fama et moribus contemhu, cum supradicto scilicet, qui generosior pelitor
descendit in campum. Potest autem et sic dici: contendaf, id est, uiuat
melior fama et moribus, ut ostendat uarios actus hominum una necessitate
5 perire.
necessitas. Id est, mors, et per hoc ostendit studia quidem diuersa
esse hominibus ad morum et honorum gradus, conditionem tamen mortali-
tatis unam esse.
16. omne cap. mou. nna. Aut quia in urnam omnium nomina, qui
H) honores petebant, mitti consueuerant, ut qui sorte egressi fuissent, de ipsis
iudicaretur, aut secundum opinionem illam uulgarem, qua adfirmabant,
sorte singulos ab Orco ad mortem trahi, ut est: et uana uersat in urna.
Mouet autem est: uoluit ad sortiendum fatum.
17. cui super. [Desuper] ut (C. I, 9, 5): ligna super foco \Jarge re-
lo ponens'], et per allegoriam significat, neminem deliciose et libenter sub
metu uiuere, et surapsit exemplum a Dionysio Siculorum tyranno magnae
saeuitiae, cuius dum potentia et copiae a Damocle quodam philosopho lau-
darentur, quod ad luxum ei cuncta suppeterent, rogato eodem philosopho
ad prandium destrictum gladium super ipsum tyrannus a cuhnine iussit
20 ligatum seta pendere; quo metu perculsus philosophus regalibus et adpa-
ratis copiis uti non potuit. Tunc Dionysius timenti respondit, hoc modo
tyrannos uiuere et inter summos adparatus inminentibus urgeri periculis.
20. non auium c. c. Propter illos Siculorum reges, qui aut pro solli-
citudine aut pro deliciis sine auium cantu et sine citharae sono dormire
2.J non poterant.
21. 22. somnus a. l. u. Lenis i, e. altus, quo rustici aut lassitudine
laboris utuntur, aut animi securitate. Verg. (G. II, 467): At secura quies
et nescia fallere uita. Ordo est: Lenis somnus agrestium uirorum non
1) Viuat Y,r (om. id est). rell. om., habentes infra tantum i. itiuat. mtt dist. 2. et
mel. 1. cont. in campum 2, qui om. cum — campuvi. totum schol. NonnuUi — perire om. A.
— distingunt b,r. — phama. 'j. 3) descendai R. — cont. pro uiuat R2. 4) homim<OT R.
ad mor. AyRl^Gjrmva. et mor. fliQ. Sonorum r. rell. /(on. grad?/?» 2. grndibtis fli. rell.
grad^/a. 9) in urna AyR^rmva, om. 2. 10) mniitti 1. 11) adf. ■(. 12) orto 1. 14) De-
super om. AyR. — hirge rep. rfii. rell. om. 15) foco ews/s] allegoricos 2. Aut lemma
amplificandura aut pro et nouum li. 1. ponendum: ensis — pendet^ per alleg. (Porph.) 16) sub
metu uiu. A^b. rell. uiu. sub metu. R: uiuere posse sub metu. et sumps. AYbRC,rva. et
om. fh (Forph.) dat exemphim de dionysio 2, 17) diogene 12G,ra. diomerfe '(,v. diomed/e
b. domede A. dmioc/e fh. /)emocle C. damocle R (corr.). Cic. T. V, 21. — quodam om. 2.
18) subp. A. 19) ad caenam 2. destr. AYR2G,r, ut AfK in Hor. conf. supra Porph. I, 9, 5.
rell. distr. — trabe C. rell. culm. 20) ligatus et appcndere b. 21) arfpar. A. 22) t?r. b.
24) aut pro soU. Ay (so/ic.) l{12G,rm (solic.) va. om. fh. ii\t. pro om. A. deli<iis R. 26) Lenis
id est om. A. rust. lass. lab. aut au. sec. utuntur 2. loc. Verg. om, 2. 28) Ordo — ruris
om. A. satis, om. est fii.
IN CARM. III, 1. 243
fastldit humiles domos et umbrosam ripam, et non fastidit desiderantem,
quod satis est. Tempe agilata zeplnjris i. c. loca ncmorosa et amoena ruris.
Non humilis domos fastidit. Vt Verg. (E. II, 29): Atque humilis habitare
casas.
24. quod satis est. Quod sufficiat ad uictum cultumque acris, non ad 5
ambitum diuitiarum. {Tumultuosum). Hic [autem] conuertenda est oratio,
ut: tumultuosum mare et sacuus impetus cadentis Arcturi aut orientis Haedi
non sollicitat somnum et caetera similia.
25. aut orientis llaedi. 'Avtii^sxa cadentis et orientis, qui aut in ortu
aut in occasu faciunt tempestates, ut (G. I, 205): Praeterea tam sunt Arc- lo
turi sidera nobis, Haedorumque dies seruandi ct lucidus Anguis, et alibi (A.
IX, 665): pluuialibus Haedis.
27. Arcturi. Septemtrionis, ut ( Fer^. A. I, 744) : Arcturum pluuiasque
Hyadas.
30. fundusque mcndax. Qui agricolae spem nihil ferendo deceperit J5
Ordo est: Et non sollicitat [ilhmi] fundus mendax arbore culpante nunc
aquas, nunc sidera torrentia agros, nunc iniquas hiemes. iniquas, id est,
nimias et graues.
arbore. Quae florum ubertatem non perferat ad fructum pomorum, ut
Verg., dum de fructifera loqueretur, (G. IV, 142): Quotque in flore nouo 20
pomis se fertilis arbos Induerat, totidem auctumno matura tenebat.
33. contracta p. ae. s. Bene dixit pisces, non beluas, ut augeret breui-
tatem angustati maris, quam exiguitas tanta sentiret.
34. iactis in alt. mol. Verbo [in] ipso usus est fabricantum. Jaci
enim in mari moles dicuntur, quotiens excluditur aqua. 25
2) amenj y. amena A. Non liumiles — casas A et C, qui anteposuit glossam paruas.
rell. om. liumil/s A in Hor. ut E (2 m. i in e mut.) D : humiles uel humilis 1 m. hu-
miles A in schol. ut C. Conf. Seru. A. I, 452. Arusian. 233 L. y hab. glossam: aut paruas
aut sordidas. 5) sufficiat AYK12,r. rell. suffici^ 6) non amb. '(2, om. ad. non etiam C.
— jjic • — similia om. AyC. similiter bR,fh. lemma tumuUuosum interpon. bR,r. 8) soUicitei
RlG,rmv. rell. sollicitai;. scilicet antitheta R. /taedi A in Hor. aeai in schol. 9) or.
quae A^b^. orientis wturi qufle R. rell. qm. aut viotn A. 10) Praeterea — nobis om.
Avb. Praeterea — alibi ora. 2. A habet praeterea: neque tumult. id est, non in se prouo-
cat tempestuosum mare dum uult nauigando parare diuitias. y: solUcitat mare. prouocat naui-
gando. 11) seruandi R,r. signandi fh. om. Ayb. s. iu va. 13) schol. ex AyC. yadas Ay. id
est que 2. quae 'j. quia mva. rell. qui. 15) spe A. in ferendo y (nichil) R2. inf. A. nil va.
rell. om. in. Ordo — hiemes om. A. illum merito om. Rl. 17) uunc agros nunc fh. lectio
uulg. est: iniq. i. e. nim. et gr. hjremes. id est ni. et graues om. R12,r. ego postposui. cf.
gl. ■;. 19) perf. A7RlG,Cva. rell. prof. om. b. 20) dam AybR^r. rell. cum. fructifero AybRl,
rv. rell. fructifera. loqueretur AybRljr. rell. loquitur. — quoque y- 22) dicit 1. beZuas
Ayb. 23) angust/ati, lectio uulg. editionum , non latina uox est. posui angustflti cum AR.
AR. fauces maris ang. Lucan. V, 232. 24) fabricanfem A. rell. fabricantuim. mari YbR^^r.
rell. mare. conf. supra Porph. ad II, 18. 20 et ad h. 1. infra. quociens b. quotiens AyG,rva.
16*
244 ACR ET PORPH. COMM.
35. caementa. Fimdamenta, ubi aedificium consistit.
redemptor. Fabricae susceptor, aut certe, qui redimat terras cum fa-
mulis et easdem fastidiat mari adstruens. Ordo est: frequens redemptor
et dominus fastidiosus terrae cum famulis demittit huc caementa.
5 37. 38. sed Timor et Mi. scandunt eod. Ad illa redit, quae beatam
uitam adimant, ostendens, nec terra nec mari quemquam posse auaritiae
aut animi sui uitia effugere.
40. post eq. s. a. c. Id est: quocumque ierit auarus, siue in mare,
siue in aera, siue per terram, semper sequitur illum atra cura.
10 41. qifod si d. Superfiuum dicit ambitum fabricandi et diuitiarum
appetitum, dum dolores et maerorem auferre non possunt.
nec Phrygius lapis. Synnadicus. In (iuxta?) Synnada enim, Phrygiae
ciuitate, marmora ipsa caeduntur.
44. Achaem. costum. [Persicum.] Achaemenii [enim] Persae dicti ab
15 Achaemene rege (Persiae?). Vnde costum uenit.
45. inuidendis p. Ambitiosis ianuis, ut est (G. II, 463) : Nec uarios
inhiaut pulchra tesludine postes. novo. ingenti, inuiso.
46. sublime. Aut akum, aut marmoribus ornatum intellegitur.
moliar. Exstruam, ut ( A. I, 424) : Molirique arcem [et manibns sub-
20 uoluere saxa'].
1) schol. om. A. consistwY y- ^) ^"^^ uulg. lectione mana siruens, quae omnino inepta est,
cum mire struere dici nequeat multoque minus niaria struere , posui, nulla litt. mutata: marj
fwtriicns i. adstruens. conf. Plin. E. IX, 7. C: fast terrae. nam mare inuadit suis molibus , iit
illic struat aedeis. 3) Ordo — caementa om. A. 4) h«c l),fh. hwec r. 5) Scandtf R2,r in
lemm. (Timor). Ad illa retulit 1. Ad illa?« yl). Ad \\\ud redit qwod 2. 6) nec terra nec
mari AYb. rell. nec ma. nec terra. conf. terra marique. 7) e/}ugere onin. libri. recte. Q ta-
cite inculc. /z^ej-e. 2 ad u. 39: decedit. s. timor. 10) in mari 2,r. siue in terra siue per aera
2. 10) dixit 11. 11) merores 2. — poss«< 1. 12) frig. A. phrig. '(\iR. AScj/wwaticus b.
«c/«»adicus AR. sc«'nfZaticus r. sjM«adicus f^mx. smadicus 2. sj/wadicus Ca. SynnaiWcw^ fhQ(G?)
sc^nwada ARb. scmnada ^- scinna«da 1. sc?'«ada r. siwada 2. sm/mda mv. Synna.diA fhQ. Syuada
Ca. Q leuiter refert: 'Syntiadi libri. Synnada scripsi.' Talis huius uiri est referendi ratio et
emendandi! — De scriptura Sc, codices Ptolemaei et Stral)onis scriptorumque Latinorum
consulendi suut. Item dubius est singidans Synnada ut apud Plin. V, 29. SjMinos et poetis
(Stat. S. I, 5, 37: Phrygiae quam Synnados antro II, 1, 87. Martial. VI, 42, 13. IX, 77, 8.)
et Ciceroni Att. V, IG usitatior erat. Prior est pluralis Cic. ad Diu. III, 8. Liu. XXXXV,
34, ut Arbela, Bacha, Leuctra, Susa. Cum ciuitas u. significet li. 1. oppidum, aut Synnude aut
tuxia Synnada scrib. puto. conf. Porph. Columnae et Phrj^giae Tib. III, 3, 13 et Synnaffe
(adi.) Cic. Att. V, 16 dicuntur, Synnadense forum Cic. Att. V, 21, lapis Synnsidicus Plin.
XXXV, 1. Addo schol. e.x Btp : frirj. lap. Marmor si/jHrtdicum quod uascitur in siwmida insula
frigiae. — frig. ^l). 14) persicum om. AyR. per se dicti Rl. hoc schol. et seqq. h. o. om.
b. ach/m. y iu Hor., achem. in scholio, ut AURcpG Bern. BC,r. Acham. v. rell. achoeni. conf.
supra II, 12, 21. — enim om. AyRjr. ach/mene r. unde om. 2. Persicum, uudc costum ue-
nit C. neutrum satisfacit. Proposui /'e?'«'ae, quippe latioris potestatis u. quam Pers«Ze. 16) /ueant
A. im'ant y. 17) schol. nouo. iug. iuu. ex A7C. rcll. om. 19) Struam y. — moWri arc. A. et
— saxa om. AyR, r. Molirique yRljCrv (mo//.) a. Moliri fh.
IN CARM. iir, 1. 245
47. cur ualle p. sab. d. Id est, si sollicituclo caueri non potest, nec
commutationibus debent augeri diuitiae.
49. operosiores. Cum magno o])ere adquisitas, ac si diceret laboriosiores.
PORPHYRION. 5
0(1 i p. u. e. a. Indoctos detestatur. Haec autem odc multiplex per
uarios deducta est sensus. Profannm nnlge,<i. aXX-/jYopiy.ai? indoctos dicit.
Caeterum profani proprie dicuntur sacris non initiati; ergo quasi Musarum
profanos dicit.
2. fauete linguis. Hic mos in sacrificiis usurpatur et significat: bona 10
omina habete; quod opportune poeta hic intulit, qua, et profanum praedi-
cendo et Musarum sacerdotem se subiciendo, sacrorum meminerat.
carmina n. p. a. Romanis utique non prius audita, quamuis Laeuius
Lyrica ante Horatium scripserit; sed uidentur illa non Graecorum lege
ad Lyricum characterem exacta. 15
1) Id est Ay. soUicitiufo A. suZicitudo r. careri AyR (G?) et Q. caMeri r. Carerj apud Pris-
cianum deponentis iierbi est iufinitiuus, non passiui. rell. carere. posswm^ C. Scripsi solliciturfo
ca.neri. Cic. ad Diu. \1, 22: aliquid caueri posse uidebatur. 2) Awr = dicuntur R. rell. debent.
3) Ciuu — adq. om. A. Cum ma. op. ac^eptas 2, om. ac — laboros. — adq. y. — Glossae ex 'j: u. 1.
axceo. prohibeo. 5. in iJroprios. circa proprios. s. subditos y- in suos subiectos et subditos C. 9.
latiiis. sapientius yC. 10. sulcis. s. in -,'C. hic. iste ager. generosior. nobilior yC. 11. lietitor.
ambitiosus houoris yC. 12. hic melioi-que. llle alius ptaestantior y. praestantior C. 13. cUen-
tior. amicorum yC 16. cai^ax. qm' cuncta nomina capit y. quae c. n. capere potest C. mouet.
uoluit. 17. destrictus. exercitus. nudatus yC. impia. morti uicina yC. 21. agrestiuin. rustico-
rum. 22. humiles domos. aus paruas aut sordidas y. paruas C. 18. sicidae- Sicilienses. 19.
elabm-abunt, reddent. 27. cadentis. occidoutis yC 28. impetus. s. sollicitat somnum scilicet.
29. grandine. s. sollibitat iUum. 30. Ftmdusque, ager. mendax. infructuosus '^C. 31. torrentia.
siccantia yC. 32. iniquas. aquosas. uimias y. nimium aquosas et graues C. 33. Contracta. iu-
terius romata yC. — huc pro illuc. frequens. assiduus yC. 35, redemptor. emptor '/G (aut fa-
bricae susceptor). 36. fastidiosus. qui iam fastidit terras. timor. i. soUicitudo. 38. quo domi-
nus. nam aduerbium est, 39. decedit. recedita s. ab. — aerata. aere munita yC. 41. dolentem.
cupiditate yC 43. delinit. mitigat '[G.
PORPH. Ode LX. R. 6) multiplex 1VIAR2. rell. multipl«afer. 7) mducta 2. 8) Cae-
terum MR. ceterum A2. rell. certe. profanum — pvofanos — profani MR. Odi profanura —
prophanum — piophani — prophauos r. proph. vfli. prof. a. 9) dicit MR. rell. dixit. 10)
Hic mos MR (usurpawtur) et omu. edd. Seruari potest. mos enim est praeceptum, regula, lex,
ut Caes. B. G. V, 35. Liu. XXXII, 25- XXXV, 35. Verg. A. VIII, 316. Usurpator i. e. ob-
seruatur. Apiid Acroncm est : haec uox, locutio facilior, quam Q in Porph. transtulit, uuUa
nisus auctoritate. — Pro lect. uulg. habere scripsi habeie. bo. omnia habe^ MR. bo. omnia
habete 2rv. 11) poeta hic MR2. rell. hic po. — qua MR2,r. rell. qxxi. praedicaudo R.
praecedendo fh. 12) sacerdotes omn. libri. Q ex Acrone sacerdote?» induxit. Hoc tamen nou
sufficit ; legendum enim est sacerdote?)» se , id quod sensus claritas (Musarum sacerdos canto)
postulat et ex cuius compendio sacerdoiese factum sacerdofes uidetur. submcendo MR. rell. sub-
iiciendiO. et mus. sac. subic. om. r. 13) hoc schol. in libris duobus seqq. postpos. est. Roman.
scil. 2. rell. utique. lenius MAR2. huius rva. Behius fh. conf. Acr. scribs. M. 14) uide/^tur
illa non MA2 Auct. p. 690. uidetur illa non rva. uid. non illa fli. — grec. M.
246 ACR. ET POErH. COMM.
4. mr(j. p. c. Dicit se carmen proditurum, quod teneras aetates ad
utilia instituat, quibus [rebus] ad beatani uitam peruenire possint.
5. regum tim. i. p. gr. 'Atu'{<i.r/. est [et] hic, ut imperium et ad superio-
rem sensum referamus, quia totum tale est: Regum tim. in prop. greg. im-
") perium cst, et imper. Jouis in reg. ipsos. Ostendit autem, neminem hominum
a metu mortis inmunem esse, et per hoc infimos et maximos eisdem con-
dicionibus vitae subiectos esse.
9. est ut utro u. L ord. arb. sulcis et reliqua. Per haec ostendit, stu-
dia quidem et gradus honorum et mores diuersa esse hominibus, condicio-
10 nem tamen mortalitatis vmam esse.
10. 11. hic g. d. iii camp. Candidatum magistratuum petendorum [lo-
cum] significat.
16. omne capax mouet u. n. Haec secundum opinionem illam uul-
garem dicuntur, qua adfirmatur, sorte ductos ad mortem ab Orco
15 trahi.
17. destriclus ensis c. s. p. Per allegoriam siguificat, neminem libentcf
posse uiuere, qui metuat, et sumpsit in exemphmi Damoclem, super quem
Dionysius Siciliae tyrannus seta gladium (aetam cum gladio?) suspendit
antepositis epulis quam amplissimis et caeteris, quae ad uohiptatem animos
2) ad utilia 1ME2. ac ultlma r. rell. om. — rebus inculc. Q, quia oru. ad utilia (Acr.). —
possent rv. rell. possint. 5) Sic emendatuin est hoc schol. ab aliis male tractatdm. Q: Zeugma
est : et enim est imperium et ad etc. addens : 'poteramus etiam : necesse est euim ut imperium etc'
contra Porph. morem et sermouem. fh : ZsOyij.a est, et hic intelliyendum imj>. «^ ad etc. rv: z. est et
hic ut imp. et ad. a : z. e, et hic imp. ut ad. R : Zeuma. est ut et hic imp. et ad. M : Zeugnia est
hic ut imperium. atque iterum sequentis principio. bis ergo per hoc in uno scholio. Et ad.
Difficilior altera pars: et per hoc ostendit uulg. lectio afhQ. et philosophos ost..MT (philosophw«).
per hoc om. R2. phos est compend. pro philosophos. Legendum: et imper. in ipsos aut plenius
(nam totum tale est dixit) : et imperitim louis in reyes ipsos. Ost. autem MR2,r. rell. om. 6)
iffimun. M, scd nonnulli uett. codd. Ilor. ad III, 27. 17. IV. 12. 23 et E. I, 14, 33 i»mun.,
nullus in nioew. Ritschl. Proll. Plaut. Trin. XCVT. Cod. palimps. Ambr. ad u. 24 geminatam
habet, ut constanter Verg. libri. conf Wagner. 410. 7) uitae AR2. uita?« M. rell. om. 8)
et reliqua M. et caetera v. etc. ra. rell. om. — haec MAR2. rell. hoc. 9) hon. MAR2.
rell. &oneruin. 10) condirion. ubique libri. 11) locum om. MR. petitor, non campus explica-
tur. 12) Candidatum MR2. canidiam r. rell. campum. magistratuwm rafhQ. rell. magistratw»».
13) Hoc — dic/tur R. — opin. ill. ualg. MR2. rell. ill. op. uulg. Q: ill. uu. op. 14) qa/n
adf. forte M. rell. qu« aff. sorte. — orcho a. ihrai v. Antiqui adspirationem euitasse uiden-
tur subsequente i uocali, ut traitur uet. Harl. 2, tra/iitur in pap. Hercul. ap. Feam p. XXII,
trait uet. Ambr. II, 6, 75 et Rarc. III, 29 in schol., detrait cod. Napol. E. I, 16, 34. 15) destr.
M. rell. djstr. 17) qui metuat MAR2,r. (pii m?/tat v. cum metuat uol. Q. rell. sub metu. sum-
sit M contra morem. — dtnnocle?» ALVR. damocle» 2. dib^/enem rva. conf. Acr. damocZem R.
i>imocIw fh, om. in. 18) Siciliae om. 2. — gladio MR (sacra gl.). In M ambiguum utrum
gladio an gladia scriptum sit. Si gladio, ponendum esset setam cum gladio, si gladia, res re-
pugiiaret prouerbio, quod unum gladium agnoscit. Gladia Quintil. I. 5 cuntra Lucil. ap. Non.
111. 106. Varr. L. L. VIII, 49. R. R. I, 48. «cpul. M, ut III, 29, 1.
IN CARM. 111, 1. 247
auocare possint; pcr quae ostendit, similiter refrlani uitani splendore reruni
suarum uti non posse, quia sempci- insidiarum metu suspecta sit.
20. non ti. c. c. s. rcd. IIoc ideo dixit, quoniam quidam regum Si-
culorum per nimias diuitias ad citliarae et [ad] auium cantum dormiebant.
21. 22. somnus a. I. u. n. /nani/is </. f. Oydo est: non fasti(/il /lumi/es 5
domos, et ideo apud Non particulatim subdistinguendum.
27. 28. nec s. Arcturi c. i. a. o. Ilaedi. E contrario est avxil^sTov ; ca-
denti enim orientem opposuit. Videlicet autem, Arcturum occasu sui mag-
nas tempestates concitare.
29. non uerh. gr. uin. fund. mendax. Per zeugma ex superiore et hic 10
accipiendum est so//icitat tc. Fundus autem mendax merito dicitur, quia
plerumque cultoris sui spem fallit, non perferens ad maturitatem fructus,
quos ostenderat.
30. 32. arbore n. a. c. n. t. a. s. n. h. i. Hic illud ostendit, quod
dixerat: fundusque niendax. Plerumque autem sterilitas arboribus euenit U)
per nimias aquas, interdum per siccitates, aliquando per uiolentiam fri-
gorum.
33. contracta p. a. s. Transit ad eos, qui per nimiam luxuriam ela-
borant sibi aedificia etiam in mari ponere.
37. 38. sed t. e. m. sc. e. Redit ad illa, quae beatam uitam adimunt. 20
40. neque decedit ae. tr. p. e. s. a. c. Hic ostendit, nec terra nec mari
quemquam posse efFugere insita animi uitia.
41. quod sid. n. P/iryg. /. n. p. s. c/. Sensus est: Si dolorem corporis.
1) «!/ocai-e M. rell. ai^ii. posstnt MR. rell. posswnt. qu«e MR (que) ,r. recte. rell. quem. 4)
d«M2tias ]VrR2,r, nimia delici« v. nimias delicias afhQ. — ad rvafh. reduce? fh (propter cantMwi?) rell-
ut codd. reduceni. Utruni uerum sit quod Porph. de conquisitissi...is Siculorum uoluptariorura epulis
refert, neque ex Platon. R. III. p. 404 neque ex Cic. T. V, 21 cognoscendum est. 5) humi-
les R,a in lemm. et in schol., humihs rvfh in lemm., humiles in scholio. M h. in lemm., liu-
miles in scholio. particulattm MR. 'particulat»?». in alt. uet. cod. particutom' A. particulaw
2,rQ. apud non particula v. a non particul« afli. particulatinj adu. poetis, e. c. Lucret. Ilf, 541,
\\t Ciceroni, Senecae aliisque usitatum, h. 1. recte, quia singuli loci u. 22 et 24 significari
uidentur , non unus tantum. f h : Ordo est: Ideo fast. 7) «rturi R, ut iu Acr. Etiam hoc
schol" uitiauif Q scribens : 'E contrario (est enlm antitheton) cadenti orientem posuit. Valet
autem arcturum occ. suo magis temp. concitare.' Multo melior uulg. lectio codd. et edd. 8)
opposuit MR2,rvafh. enim MAR2. rell. om. Videlicet M, plene, v, 2, cum compendio. uidt E,fh.
2(alet rva. arctunM a. rell. a.vct\\rum. Vindelicet recte, utpote quod apud ipsum Cic. Att. V, 11.
sm MR2,rva (occasu magis sui 2,rva). suo maiores fh. sut magis M. su« magnos R. conf. supra^
I, 3, 20. 24. II, 8, 1; 15, 16. 11) est MAR2. sollicitat te A. solIicitMm te M. rell. om. Q
(G?) hab. sollicitat. — qm« omn. libri. recte propter rationem. Q tacite inculc. qui. 12)
cultores MR. spe R. perferens M,n-afhQ. /)?'oferens R (conf. Acr.). — amaritudinem r. 15)
pro perbona lect. uulg. arbori&ws Q tacite inculc. arborw. r om. totum exempli sui uersum
autem — nimias. 19) ettam MAR2. rell. om. 21) nec — nec M2. rell. neque — neque. quen-
quam nec terra 2. 23) irig. M.
248 ACR. ET PORPH. COMM.
animique luilli diuitiarum adparatus excludere possunt, cur laboremus in
adquirenda re?
nec Plir. l. Marmor est Synnadicum. Synnada enim esse dicuntur
urbs Phrygiae, iuxta quam hoc marmor caeditur.
.') 42. nec v. s. cl. IIoc est: quamuis sidere clarior sit. Non enim om-
nem purpuram sidere clariorem intellegi uult.
44. Achaem. c. Odoramentum est quoddam gratissimum. Achaeme-
nii autem Persae dicuntur ab Achaemene rege (Persae dicuntur?), qui
quondam totum orbem tenuit (tenuerunt ?).
10 45. cur inuid. p. Id est, magnificis ac nobilibus.
46. et nouo sublimi r. m. a. Ordo est: Ritu nouo sublime atrium cur
moliar? Sublime autem et ad altitudinem rcferre possumus et ad magni-
ficentiam.
47. cur ualle perm. Sab. dio. op. Cur, inquit, relicto Sabino agro,
l.j ubi parva contentus securam uitam ago, adpetam amplissimas domuum
fundorumque possessiones, quae mihi oneri et molestiae sunt?
CAEMEN III, 2.
ACRON.
20
Angustam. Hanc oden ad amicos generaliter scribit commonens bea-
tiorem uitam facitioremque esse pauperi, suadens, ita adulescentes eorum
institui debere, ut paupertate et exercitio ad militiam firmentur.
1) appar. — acquir. M. — laboramus 2. 3) fr«/gius lap. M. synnaiicum M, 2. Sjnna^icimi
2. Synadicum a. rell. synnadicum. — Smnada M. Sj/nnada EA. Synnadi vfh. Sywada a. synna
r. Aicwntur M2,rfh. A.\cunt AR (Synnada esse dicunt urbem phrygiae). dicztur urbs Q. diatur
cinitas (Acr.) a. bem (fragm. uocis urbem, scriptura librarii suspensi) frygiae M. urbem plane
om. rfli. Synnada pluralem habeo. conf. ad Acr. In 2 duo sunt scholia: 1. sinnalicum. Sinnada
enim esse dicuntur beafae pbrigiae, iuxta q. h. marmwr ceditur. 2. man. 2 ea deleuit et cor-
rexit: siKadicum, inferius ponens haec : 'Sinas Sinadis est /ociw Phrygiae, ubi marmwr efToditur.'
Eeadem in A : in alt. uet. cod. : Sinas — effoditur. marmor colitur r. 5) Hoc — sit MAR2
(sydere) et cod. Henr. Stephani p. 155. rell. om. r: Nec purpurarum || sydere chirior sit. Non
etc. 7) achem. M. OAoratum MR2,r. odora?ne»tum vafliQ. Cum incertum sit odoratum u. sine
substantiuo pro eo (juod est odoramentum apud Cohmiellam et Plinium , auctoritatem codicum
inuitus respui. Achaemcni» M,rva. rell. Acluismen/. Q in Acr. Acbaemenn, in Porph. Achaenien/
dedit. 9) totam Mrbem R. tenuerunt MR. Persae dicuntur, qui — tenuerunt ? achemene M.
11) Sublime Rn^2. rell. sublinijtofeOT. ad om. 2. 12) altitudinem MAR2,rv. muItiimUnem afhQ.
14) inquifZM. 15) sub quo (ubi rv) sec. uit. ago contentus rvafhR. om. 2. ubi pa. eont. uit.
ago MR. adp. M. ampliximas R (m. s.). Aonori K.
ACRON. Ad amicos A, ut K. ante sch. not. metri. Ex hac inscr. orta est lectio amict
in [laucis codd. ut Harc. qui addit : 6, quo uocatiu. ncit;i(iir in phiribus etiam , qui amice ha-
bent. pluriini liab. adu. amice cum glossa : familiariter, ut B'^ Harl. 1 etc. De institutione
ad amicos. loquitur ybEDH. loquitur om. B'^. Ode LX. R.
21) ode»n A. ad am. gen. AybRl^jr. rell. gcn. ad am. Scripsit y. 22) /«cj/ioremque AyR
IN CAKM. III, 2. 249
1. angnstam. Difficilcm, arduani.
2. puer. Pro filio posuit, ut ( > V/vy. A .IV, 94) : Ihique puercjue tuus.
3. Varthos. Pro quibuslibet hostibus posuit. [Species pro gcnere].
4. hasta. conto.
5. sub diuo. In canipo, ut (A. VIII, 28): in ripa geJidique suh aetheris •'»
axe. et trepidis. Aut in bellis, in quibus semper trcpidatur, aut in periculosis
laboribus. Sic educatum adulescentem inquit ita clarum esse debere gloria
bellicarum rerum, ut ctiam mulieribus et puellis hostium notus sit ipsa
adsiduitate bellandi.
9. suspiret. Id est, cum iUum prospexerit, timore suspiret, ne aut 10
maritus eius aut sponsus militem Romanum prouocans, nescius artis belH-
cae intereat. Ordo est: Prospiciens ilhim ex hosticis moenibus matrona
bellantis tyranni et aduha uirgo suspiret: Ehcu, ne regius sponsus rudis
agminum hicessat lconem asperum tactu, quem rapit crueuta ira per me-
dias caedes. Seruauit metaphoram, ut, quia Romanum militem leoni com- 15
parauit, adderet impetum, ut: {Verg. A. IX, 552); Contra tela furit.
14. mors et fug. [Fugacem persequitur, nam qui fugat, agentis est,
non patientis.] Ostendit [uero], eos magis periclitari, qui fugiunt.
15. inuentae. Genitiuus est: ab eo enim quod est iuuenta, huius
iuuentae declinatur. 20
16. timidoue t. Hoc est fugienti[um], ut (A. IX, 760): et in tergum
12G,rvma. felic. bfh (foel. fh) Q. esse om. R12,rmva. — adul. AyG. eorum AybEl^Gjr. rell.
om. C: In hac Ode Romanos omneis commo?«e< ad uitam beatam, faciliorem esse M/aw (Porph.)
pauperi quam dhdti. Quare adol. ait iia inst. deb. ut paup. exerceantur ad militiam. Aliter
etc. 22) cowfirmentur R. "^
1) ard. diff. R. 2) pro qu. ho. om. blG,mva. Sp. pro gen. i. Pro q. host. R,r (om. i.).
Spec. pro ge. om. Ay, qui addit : posuit. 4) Conto ex AyC. conf. Tacit. H. I, 41:. A.
VI, 3.5. Sil. XV, 687. Verg. A. IX, 510. 5) sub dlo A,fh. rell. diwo. — in ripa om.
Ay,r. Cum paier in ripa gel. R. 7) adul. inquid Ay. b (adol. inquit). rell. inquii adol.
16) ost. b. ads. A. ipsam assidiuitatem b. 9) Id est AyR^^r. rell. om. ^jej-sp. y. 12) Ordo
— caedes om. A. 13) heu heu R. heheu m. heu rv. 14) quia G,mva. rell. qui. metaf. A.
compara2«'< lG,mva. rell. comparaiiem^. C : ut seruaret metapliorae decorum , quod Rom. mil.
, le. comparauit, addidit impetum, dicens, rapit ira per medias caedes, ut co. te furit. 16) adde-
rit y. — Contra t. furit om. IG. taela mv. 17) Fugacem — patientis om. A. Fug. perse-
quitur v. ut contra tela f. et fugare 1. ftnjaceni] qui fugam ag. est nou pa., om. Fugacem.
et fugacem] qui iwgat ag. est non pa. R,r (esse). luterposui peri-eg^wiVMr, nam , ne sensu care-
rent. Melius hoc quam: non a fwjo, nam etc. uero iucule. Q. 18) periculo capi 2. periculo
rapi R. C: fugacem. fugientem. ostendit eos maxime periclitari , qui in hello fugiuut. Est e(
fugax a fugo, sed hoc agentis est, non patientis. 19) Gen. est om. Ay. quod est iuuentas hti-
ius iuuente decl. A. liuius y. rell. um. iuuenta tae (sic) r. 21) timidowe Ayb (uel que 1 m.)
ut K. timidog^we D (uel ne Im.) BcpE, ut alios hic mittam. fugienti R2. recte. pluralis ex loco
Verg. petitus, ut saepe factum est. Ad u. fugienti e. e. fugaci uiro s. iuueni non parcit. conf
fugientem in sch. praeced. apud C. fuglentium!/e b. ut est omn. praeter Ayb,r, qui
om. esl.
250 ACll. ET PORPH. COMM.
fugientihus imjerit hastas. Tergum auteni pro quibuscuinque membris po-
suit posterioribus, quae uulnerari solent his, qui in proelio fugiunt.
17. uirtus. Virtutem per se claram ornare honores dicit, non ornari
ab honoribus. Repulsam uero meruisse dicebantur, qui honorem petentes
!) repudiati fuissent. Quod cum euenisset Catoni [uiro] claro, uirtutis suae
conscius corruptum populi iudicium contempsit, et hoc tamen (iam est?)
iuxta Stoicorum sectam, qui dicunt, uirtutem solam sufficere ad beatam
uitam. Modo uero generaliter repulsa accipienda est: uirtutem infamem
ac sordidam numquam esse posse.
JO 18. intaminatis. Incorruptis aut sine macula repulsae.
19. secures. Pro fascibus posuit aut pro potestate, ut (A. VI, 824):
Saeuumque securi Aspice Torquatum. Hic, inquit, talis dum in se habet
honorem, nec ex populi potestate sumit, nec ab alio dignatur accipere.
20. arbitrio pop. au. Populi fauore, ut Lucan. (I, 132): popularibus
15 auris InpeUi plausuque sui gaudere theatri; et Verg. (A. VI, 816): JSunc
quoque iam nimium gaudens populartbus auris.
21. recludens cael. Aperiens etiam caekmi, ut (A. VI, 130): ardens
euexit ad aethera uirtus.
22. negata uia. Vt Verg. (A. VI, 16): Insuetum per iter.
20 23. coetusq. u. Vilium hominum consortia.
24. spernit h. Vt Verg. (A. VI, 732): Terrenique hebetant arius, et
alibi (G. III, 8): qua me quoque possim Tollere humo.
fugiente pinna. Tamquam ipsius uirtutis fama terras fugiens caelum petat.
25. est et. fid. t. s. Ostendit uirtutem etiam tenacem secreti.
25 26. uetabo. Ordo est: uetabo sit mecum sub isdem trabibus et soluat
1) astas R. asta b. tergum autem om. A, qui habet : iuu.poplit. pro quib. etc. 2) qui non
pracfugiunt y. 3) per se datam (elatam?) 1. — non om.^ dicit Ab dicit ab om. y- ^^ oni-
b. 4) Artbuisse Cmva. rell. weruisse. .5) rep. sunt C. Qui cum «enisset l,mva. Quod c. ue-
nisset y. — uiro claro om. b. uiro om. ARl,rmva. uiro praeclaro, ipse uirtutis suae conscius
C. uirtute sui conscr. AybR. rell. uirtui/s suae. Codicum ope emendari facile posset : Catone
claro uirtute, suj conscius, si sui consciu?, hoc sensu diceretur; nam aliter haec uerba intelle-
guntur Caes. B. G. III, 108: adiutores conscios sui nactus. Atque absolute quidem sicuti con-
scientia (Cic. Mil. 23), ita cmscius usurpalatur, ut Verg. A. V, 455: conscin uirtus , est tamen
quo disprobetur distinctio haec : daro uirtute sui, conscius etc. sui similiter supra ad II, 18,
16. 6) Et hoc tamen omn. fere libri. hoc tamen est, om. et , 2. pro tamen proposui iam est.
haec — sunt Porph. Q inculc. quidem. 8) ergo 1. rell. uero. re . gen. Ayb. rell. gen. rep.
fonf. Porph. — est om. — Hoc schol. iii Yl'i'nvafh sex seqq. scholiis postpo. est. ordinem
uersuum cum A,r secutus sum. 10) culpae (expu.) pulsae R. schol. om. b. 12) inquit A. in-
quid •(. rell. itaque. — cum R2. haberet AyR^^rmv. habe< CafhQ. 14) aurae. fauoris gl. yC.
i. e. fauoris 2. pop. fauorewt Ab. 15) et alibi, om. Virg., bl. 17) e^iam ap. cael. r. ap. cel.
etiam ■(■• 21) Terr/ien A. 23) piuna Ay in Hor. et in Acr. schol. om. b. tamquam qui ips. R.
— fug. etiam cael. R. 24) ten. secr. AYR2,r. rell. secs. ten. 25) ui"tabo RED: uetabo uel
uitabo 1 m. Bern. C e in i mut. m. 1. Ordo — cereris om. A. — hisdem A. iisdem 2.
rell. eisdem. sub om. b. uh eisdem 1.
IN CAUM. iir. 2. 251
mecum fragilem phaselon, qui uulgai-it sacrum arcanac (yereris. Sacra Ce-
rerts mystica erant nec [ea] milgarc licebat pro hoc, quod occuhe consiliis
usa est, donec filiam [suam] repperiret. Vnde [et] Verg. (A. III, 112):
et fida silentia sacris. Et ideo dicit, se cum sacrilcgo nec nauigare nec
manere uelle, nc iuuohiatur illius paena [et periculis.] 5
29. sohiat. Sohiere dixit naucm in pehagus [nauim] dimittere, [ut
(A. IIII, 574): Soluite uela citi].
phaselon. Phaselus uelox et oblonga nauis est, ut Verg. (G. IV, 289) :
Et pictis circum uehitur sua rura phasclis.
29. Diespiter. Diespiter Juppiter dicitur vchit diei pater. 10
30. neglectus incesto. Contemptus, id est, ad supplicium incesti, id
est, noxii.
Addidit infegrum. Innocentem, [ut (I, 22, 1) : Integer uitae scelerisque
purus'] id est, coniunxit.
■31. antecedentem. Praeeuntem; tamquam raro paena deserat sceles- 15
tum, et quamuis tarde, tamen puniat meritum nec ab eo possit euadi uel
efFugi, ut Verg. A. VI, 569): Distulit in seram commissa piacula noctem.
1) phasilon, 2 m. corr. phaselM/t iii Ilor., phasefo» in sehol. AybR2,r, ut BccP. in E
mau. 2 on mut. in um. K hac odae parte caret. /aselwK vni. rell. phaseluni. uolgarit BrD
et Bern. C. uwlgarit ED etc. m<lga?/it Ay (cuni uar. lect. uel j-it 1 m, ut in I) et omn.
edd. — archanae b (archane y) ut iu Hor. ABcpD etc. arcanae addidi. rell. om. mist. b.
2) ea inculc. Q ex C. nec uulg. lic. oni. 2. uulgare scripsi cum b et C. uulgar* libri. pro A'jb.
pro eo quod frequentius Cic. Or. II, 18, per E. rell. propter. propferm quod C. 3) suam
om. Ayb. rell. fil. suam. suam fil. r. reyjperiret y. «periret A. fil. su. Proserpinani imieniret
C. 4) Et ideo ex Aybll,r. ideo, om. et , 2. rell. om. idoo. Dicit autem C. sacrileg/o
b,f. non nau. b. 5) ma«e uelle nec y. — illius pena AybR.r (poena), om. et pericidis.
'\\\ius peric, om. poena et l,mv. illis peric. a. ?dlis peric. C. illius poena et per/culis fh.
6) dicit b. nauem Ayb. nauim R,r. om. et h. 1. et nfra Cmva. nau/m dim. fli. ut Rl.rv.
loc. Verg. oni. Ayb. 8) phaselMm A h. 1. R,Cmvafh. phaselon yb,r. couf. ad Acr. longa
2. rell. o61onga. 9) circum pictis b. circum pictis l,vma. circum pittis R. circum pict«
A. circumpicto! y. circumpictas r. circumpicto fh. — ue/tur A. haec scriptura non in codd.
Hor. S. I, 1, 48. E. I, 10, 40. phaselo Ay,Cfh. phasehs bRl,ra. /aselis v. phaselws m. Schol.
Diespiter ex Ay et C. Diesp. alt. om. yC. 11) Nec lectus A bis. rell. negl. Conte???ptus y.
contemtus C. rell. om. A : addidit integrum i. ad supl. iuc. , om. id est , noxii. add. innoc.
quod est coniunxit. R: add. i. innoc. Locum om. A. 14) i. coniuncxit y. 15) tamq. quem
raro R. 16) uel eft'. AybR,r. rell. nec eff. praeeunt. om. A. tardo A. 17) noctem Ayb,r.
rell. hab. glossam nwrtem. ut uirg. Ayb. rell. om. ut. — Glossae ex y : u. 2. acri. dura yC.
3. feroces. fortes y. truculentos, bellicosos C. 4. uexet. lacessat yC. metuendus. timendus. 8.
adulta. nubilis. 9. rudis. inscius yC. agminuni. pugnae yC. 10. Jacessat: prouocct yC. regius.
regis filius yC. 12. rapit. raptum ducit yC. 17. repulsae nescia. repulsionis ignara y. repulsae
sordidae. repulsionis infamis C. sordidae. humilis et infamis y. 19. sumit. accipit. ponit. obi-
cit. 21. immeritis. qui merito non debent mori yC. datiuus est y. 25. tuta. magna yC. 27.
archanae. secretae yC. 28. trahibus. aut tecto aut naui^o y. tecto C. fragilemue. quia de fra-
gili ligno fit y. de fragili ligno compactum C. 30. incesto. pessimo. integrum. iustum. 31.
raro. aduerbium. scelestum. pessimum.
252 ACR. ET PORPH. COMM.
PORPHYRION.
Angnstam amice p. p. Suadet breuioreni uiuin facilioremque esse pau-
peri ad beatam uitam, si ita instituatur, ut in subiectis ostendit.
2. rohistus. acri mil. pu. Hoc est: cum iam robustus est. Acri mi-
.5 Utia autem in acri militia accipe, aut per acrem militiam.
3. et Parthos f. Parlhos pro quibuslibet liostibus accipe.
6. ilhtm ex m. h. Tam clarus sit, inquit, in gloria bellicarum rerum
adulescens, ut uulgo etiam mulierlbus et puellis liostium notus sit, quae
utique nisi frequentes in bello non conspiciunt.
JO 10. 11. asperum t. I. Hoc est, qui tam asper est ut leo; asperwn
tactu autem, qui si tactus est, id est, laesus, asperatur.
14. mors et f. persequitur u. Hic ostendit, eos maxime in bello pe-
riclitari, qui fugiunt.
17. uirtus r. n. s. Haec de Stoicorum secta sunt, qui dicunt, uir-
\'> tutem solam sufficere ad uitam beatam. Repuham autem generaliter accipe
pro infamia ac turi^itudine. Hoc enim ait: Virtus infamis ac sordida num-
quam esse potest.
19. nec sumit aut po. s. a. p. au. Id est, nec in potestate populi est,
ut coronetur, nec alius mentis bonum illi auferre potest, quod in ipsa po-
20 situm est.
22. negata temptat iter uia. Negata scil. hominibus. His autem in-
tellegi uult, per uirtutem adquirere posse homines inmortalitatem, qui mor-
tali condicione sunt.
25. est e. f. t. s. Inter virtutes scilicet.
26. uetabo qui Cer. sacr. uulgarit acc. Absit, inquit, ut sub eodem
POKPH. Ode LXI. R. amici fli. lell. amice. leuiorem R. 2) mlam MR2,rv. mV/.m
afh. 3) osteiul/t l\ni2. rell. ostendet. ostendat Q. Apud uett. iuterp. liaud infrequens indica-
tiuus in oratioue obliqua , ut uidimus supra. 4) iani MR2. rell. ita. 5) Acri mil. aiiiein M.
Acri autem mil. fh. rell. Acri mil. atit. In r totus uersus cum ■ — accipe eiectus. — in om.
M. 7) inquid M. 9) conspiciunt MAR2,rv. prosp. afhQ (Ilor.). 10) tamMAR2. rell. om.
11) tactus est MR2,rva. ta. i. laesus est fhQ. 12) in bello MAR2. rell. om. 15) uit. beat.
MR,rva. beat. uit. fhCJ. — aocipe MR2. accipitur 2. rell. accip/<. 18) nec po. rv (sumi). rell.
aut po. ut metrum postulat. 19) nec potestate propria coronawtur nec quia non al. rv. haec
po. pr. coronatur (om. nec) quia non al. afh. haec po. pr. coronatur, nec qmsquam al. Q. nec
in po. pr. popiili co7'onantur 2. nec in potestate j)opuU est. MAR. M pergit : Corowetur nec quia
non alius mferre potest quod in ipsa positM?» est. rell. a«ferre, positww omn. libri. Q tacite
inculc. posito. Ego temptaui schol. restituere, interponens ut et pro quia non scribens mentis
bonum ex Cic. T. V, 23: bonum mentis est uirtus. in ipsa scil. uirtute. 21) Hoc schol. in M,
v duobus seqq. postpo. est. — hominih\\9> MAR2,ra. onmibus vfhQ. — His autem MAR,va.
nam aut r. hic autem fhQ. 22) adq. M. qui mortales sunt R. Bern. C ; uult intellegi per
uirtutem adquiri posse inmortalitatem caeUimque aperiri posse atque inter deos collocari. 18)
uulgarit M2,rvni. rell. a. arch. M. inquid M. sub eodem tectum ero. «< cum M. rell. ut sub
eodem tecto mecum sint et.
IN CAllM. 111, -2. 3. 253
tecto mccum sint, aut ut cum his nauigem, qui linguam suam usquc ad
proditiunem mystcriorum Ccreris producunt.
31. 32. )-aro a. ,sc. d. p. p. claudo. Hoc proximum est illi, quod di-
citur (Pctron. 44): deos iratos pedes lanalos hahere, quia nonnumquam tardc
ueniunt noccntibus. Secundum hoc ergo paena pede claudo nunc dicta est, :>
quam raro deseruissc antecedentem scelcstum ait, significans, difficilc non
esse persequi eum, cui ob meritum aliquod [paena] debetur.
CARMEN III, 3.
ACRON. 10
Jusium et. ten. Laus iustitiae secundum Stoicos. In secta Stoica hoc
dicitur: Justum uirum honestiquc propositi non terreri ciuium opinionibus
uel minis exigentium, ut aliquid forte rationi contrarium iiat. Oido est:
Justum uirum solida niente et tenacem propositi non quatit [solida mente]
ardor ciuium iubentium praua. 15
1. tenocem propositi. Constantem in bono proposito.
2. ardor p. i. Seditio iniqua imperantium.
3. uultus. Seueritas. —
4. mente solida. Mentem solidam dicit iusti et tenacis uiri non per-
1 ) biis r, Hoc schol. om. R. 3) lanatos MAR2,va. Hoc dictum legitur apud Petron. 44:
Dii pedes lanatos habent. conf. Macrob. Sat. I, 8 : Dii habent pedes laneos. hinc suspicor Fa-
bricium petiisse lectionem laneos (fliQ). hiruatos r. Inter coniecturas schedis meis adscriptas
est ea C. Hermanni: pedes lentos , quam nunc aeque superfiuam senties atque tardos, hissos
s. lassatos atque alia id genus. 5) Sec. hoc M2R. rell. sec. haec. autem hoc 2. rell. h. ergo.
nunc dicta MR. 6) ait significwws MAR2, rell. ait. Significa^. 7) esse om. MR. — mer. ali-
quod debetur MR,Vi aliqu?'d deb. 2. aliquod debewtur r. mer. aliquod poena debetiir afhQ.
ACRON. A supra od. et supra inser. habet hanc : Metrum alcaicum siue iambicum.
yH : Ad musas de augusto. BcpED hii addunt : qui in proposito suo uidetur perseuerare. bP :
De augusto ad nuisas. R: Ode LXI.
11) et ten. libri Acr. et Hor., ac Porph. — Laus — stoicos R. Laus iusticia secundum
stoicos ad musas de ^f/usto (sic) v. rell. om. 13) exigendww AybR^Gjrmv. exigenfmm (Porph.)
afhQ. — Jiat omn. fere libri. faciat l,Cr (Porph.). C: Haec Ode ex Stoicorum schola dicit,
uirum bonum et constantem uon terreri ciuium minis, nec opinionibus moueri, et aliquid faciat
rationi contrarium. Ordo — praua om. A. minis si exigendum ah eo aliquid f. r. c. /uit R.
fuit 2 (inclare). 14) lust. uir. sol. mente omn. libri. Sol. menie post quatit pos. Q. 15) Praua
iubentium et cetera 'j. SchoL ad tenacem prop. ex AyCr. y om. in, C. om. bono. rell. om. 17)
mperantium RC. recte. rell. sperantium. 19) Mentem sol. AybR (soli mentem) l,rmv. Mentc i
solida. Dicit afhQ. — et const. omn. liljri. ac const. tacite inculc. Q. tenacis Ayb. rell. con-
stantis. uiri — gradus Ayb. Rell. et y^r hab. Iiaec : mente solida (terrentis mentem solidam R)
mentem solidam (ybrmv solidam mentem R. rell. om. h. -1.) dicit iusti et constantis uiri (soli-
dam mentem edd.) quae (qu« yRl,rmv) minis non quatitur tyranni; aut certe mentem pro con-
silio intellegi iioluit, ut Verg. (A. XII, 554): Hic mentem Aeneae genitrix pulcherrima misit, et
(A. I, 676): Qua facere id possis, nostram nunc accipe mentem. Et gradiV?<r a pop., ut supra.
Alt. loc. Verg. Et — mentem om. yb. Pro priore loco Verg. RG,Crmva habent hunc ex A. V,
827: Hic palris — mentem, Tres locos habet C.
254 ACR. ET PORPH. COMM.
moueri minis tyranni, et hoc auget per emphasin et gradus a populo ad
reoem, a rese ad elementum, ab elemento ad deum, a deo ad mundum.
Instanlis autem tyranni aut inminentis aut terrentis.
5. inquieti. Scilicet Austro duce [cuius commotione niare sequatur].
5 Vnum enim pendet ex altero.
6. Turpldus Adriae. Cuius commotionem mare seruatur, ut Verg. (A.
I, 86): Inciimbunt pelago et uastos uoluunt ad Utora fluctus. Masculini ge-
ncris est Adria.
7. si fractus inlabatur orb. Ad emphasin animi constantis [rettulit.
10 ut]. Lucan. (II, 290): sic, cum ruit arduus aet/ier, Terra labet.
9. Hac arte. Hac animi uirtute. et uagus Herc. Qui omnem orbem
peragrauerit, ut Verg. (A VI, 801): Nec uero Alcides tantum telluris
obiuit. et alibi ( ): terras monstris aequorque leuandum Al-
cidae.
15 10. enisus. Incumbens.
11. recumbens. Semidei dicebantur, qui ob merita deorum adhibeban-
tur conuiuiis; quod Horatius modo Augusto dedit, sicut Vergilius Aeolo
(A. I, 79): tu das epuUs accumbere diuum.
12. purpureo. Pulchro, ut est (A. 11, 592): roseoque liaec insuper ad-
20 didit ore.
nectar. Potus numinum.
1) Per e?nphasm R.r. efifasin Ayb. ecbasin mva. Ixpaotv fli. et boc aug. per emph. om. Q.
Emphasis est. couf. ad u. 7; ecbasis autem i. e. digressio sec. Seru. acl Verg. G. 11, 209, uerbis
et graits — mundmn indicatur. et gradus yb. et gradus nam a pop. fh. rell. et graditm: ad mun-
dum a mundo b. iu A a mundo 1 m. expu. ad mundum labitur afh. ad mundum terra labet lG,mv
(ex Lucani loco ad u. 7). 3) Sic et sic schol. in y. rell. om. autem. aut — aut A. rell. om.
aut — aut. l,rmva: mdttis seueritas imm. tyr. terrentis. mmin. A. 4) Schol. om. Ab. cuius — se-
quatur fh. rell. om. h. 1. conf. schol. seq. B. enim y. ab altero fh. rell. ex. auster. alterum p. ex. alt.
per gradationem. C. 6) ZTadriae YbBcp aliique, «driae A. codd. inconst. De genere uide supra A. II, 3.
Hoc schol. ex Ayb. conimotionew A^b, rmva. commotione R. Locum Yerg. om. rmvafhQ. Ha-
driae ma. gen. est. cuius comm. ma. seq. rmva. Adria y. rcll. oni. Bern. C: adriae hoc est,
adriatici maris. ostendit in adriatico mavi australem uentum priucipatum tenere. C: turbidus
quia turbat et nudas commouL'!. Virg. incubuit etc. 9) iwlabatur yB(c (ruat). a in e mut. 2 m.
AE inlab/tur Deum. gl. ru«^ i//abalur b. illab/tur R. enfasin Ayb. emphasi»j r. £[j.tpaotv fh.
ecbasin mva. rettulit om. Ayb. ut om. A. 10) si b. rell. sic. nullus quis. — labei Ayb,r. la-
hat fli. om. lG,Cmva. A addit: et alibi. per flumina decirfflff aether. C: et , per fl. decidet
aether. rcU. om. illal). Eniphasts an. const. C. 11) Hac an. uirt. AC (Porph.). rell. om. h. 1
conf. u. 13. omn. orb. AyRjr. orb. omn. fhC^. onin. /errawi lCmva. 12) peragrauer«'< A^. rell.
l)eragruu/<. 13) chxbit AR. rell. obi«ft. schol. om. b. Ay et C addunt: et alibi. terras mon-
stris equor^iue leuant/wm (leuante;» A) nlcidem Ay. Alcidae C. 15) /nnisus mv, ut BcpH (corr.)
N. Inisus I. inni.cus afh. enixus R. rcll. euisus. gl. om. .Vbl. enisus arce^. uel incumbens f.
incumb. recumbens (sublin.") R. e?jisu,H. rccumbens r. innisus. incumb. mv, gl. cod. I. »-ecumb.
incumbens fh. recumb. ex u. 11. 16) dicehantur omu. libri. Mocabantur inculc. Q. ■ — meri-
tis A. adhiiewtur Ay. rell. adhibeio«tur. 17) dat A. ut l,mva. Aeolo om. l,rmva.
IN CAKM. III, 3. 255
Quos inler Augustus r. p. bibet. Iiiter utmmque: ad Loc mcritum
peruencrit uia uirtulis.
13. h(ic te merentcm. Quasi niilitaiitem.
14. 15. indociii iugum collo trahcntes. Poteutiac numinis dedit, iugo
feras subdcrc, ideo (id est?) quantum ad mortales indociles, quantum ad :>
potestatem Dionysi ex more doctas.
hac Quirinus. [Virtute animi.] Quirinum siuc Romulum in honorcm
Augusti laudat cf ipsum ut Martis filium, dcum [)ro uirtutc factum, Achc-
rontem mortuis dcputatum uitasse confirmat. Equos uero Martis pro pu(j-
nandi (pro})ugnandi?) insigne })Osuit. lii
17. consilianlibus. Consilium habcntibus Diis dc recipicndo Ronudo
in numero deorum.
18, Ilion Ilion. Eepetitio nominis intcrdum iracundiam, intcrdum lau-
dcra significat, ut {Verg. B. II, G9): [^, Corydon Corydon, quue te, donen-
tia cepit! et] (B. VII, 70): Ex illo Corydon Corydon et tempore nobis. 15
Ordo est: Fatalis et incestus iudex et peregrina mulier uertit in pulucrem
1) Q ardua semper euitans atque uiam a difticultatibus deflectens impotentiam suam simpliciter
fatetur: 'inde ab hoc schol. usque ad u. 16 in libris omnia ita disiecta et lacerata sunt, ut
nullo pacto in integrum restitui posse uideantur. Meis subsidiis restitutionem uix temptandam
esse putamus.' At enini uero scholia noque disiecta , neque lacerata neque etiam difficiliora
sunt. Gaudemus certe neque lacunas liic esse relictas neque uerba tacite atque insipienter
inculcata. — Lemma bibet (R2,Cmv. hi\>it a.) amplificando utrumque u. clarior facta est. idco
etiam inter ante utr. posui. Aut scribe : Quos idter. utrumque (sc. Pollucem et Hercuhim).
bibet. ad hoc ete. utcunque E,mvafh. utrumque ^2- utrum qui A. schol. om. b. penienire 2.
ttbi (eo ?) ad hoc mer. C. male. nam bibet cim illis hoc ipsum et meritum. Altera schol. emen-
dandi uia est haec ad lemma Hac te merenlem (AY,rfh) : Utrum qui ad h. m. peruenerit uirt.
uia, an merentem , quasi militantem. Hanc uiani ingressus est Fabricius (fh) : Utrumque —
perueuerit an uirtutis uia. An mer. q. m. an mer. Ay. aut mer. r. 4) Lamma collo trahen-
tes amplificaui. Neque potentiam numiui opus est scribere neque datum. dedit, sc. uirtus, omn.
libri. 5) In ideo non latet noiium lemma indocili. coniunge potius ye»'as et indociles , mutuns
ideo in id est. 6) poteste<em A,r. rell. potentiam (ex ante ced.). ideo — doctas om. C. —
Falso, ut octies supra od. II , 19. Dionysms, h. 1. Dionys/« Q cum edd. scripsit. dionz*-* A.
Yide infra gl. y. 7) Virt. auimi om. A. conf. u. 9. hac. s. iiirtute gl. h. — siue hominum
R. Quirimis. Romulus qui uectus fuit ad cehmi equis murtis C[uem in hon. etc. 8) ut om.
Rl2,Crmva. — pro uirt. deum 2. achentnta 1. Acheronta r (Ilor.). rell acherontem. 9)
confirma??s R. — uero om. 2. — pugnando A et tacite Q pro pugnaiid» -'bR^^rmvafh. in-
signe AybR2,r. rell. insigni. bene quidem, sed scribe projmgnandi insigne. J\lars Pater Pro-
pugnator in numis C. Gordiani III ap. Mediobarb. 337. conf. Liu. I, 6 et Dionys. Hal. II, 57:
dr:6 toO notTpo; (cum tit. mai.) "Apeoj;. sic Propugnafona; Fabrett. Inscr. 169. diis libri. dis
Q hab. de accipyom. diis R2. 12) nume?-o Ay^. rell. numer««». sed conf. Acr. ad I, 1, 35.
aliter ibid. w 7: excip. in thesLtrum. in ca.e\um Porph. infra. 14) ut Virg. R,r. rell. om.
Virg. A — et om. Ay. A recte ap. Ribbeck. conf. Rufinian. 243 R. pet. Supra I, 27, 18. II,
17, 5. a/t libri. ha. r. schol. om. b. coiterum uide de u. Jlion llion Lachmana. in Mus. Rhen.
III, 617. 15) c^oridou. corulon •(. corid. corid. r. alterum Corydon om. Q. 16) Ordo — mer-
cede om. A.
256 ACR. ET rOKPH. COMM.
Ilion Ilion clampnatuni mihi et castae Mineruae cuni populo et fraudulento
duce, ex quo Laomedon destituit Deos pacta mercede.
19. fatalis. Alexander, per quem deberetur excidium, ut (A. VI, 515):
Cum fatalis equus sallu super ardua uenit Pergama.
5 20. et mulier peregrina uertit. Helenam peregrinam dixit ad exagge-
rationem, ut Verg. (A. IV, 211): Femina, quae nostris errans in finibus
[urhem Constituit].
21. ex quo d. d. Laomedon enira pro murorum Troiae perfectione
non soluerat uotum numinibus promissum, unde et Verg. (A. IIII, 541):
10 necdum Laomedonteae sentis periuria gentis?
23. dampnatum. Traditum, destinatum ad perdendum, ut in Verg.
(A. 11, 612): hic Juno Scacas saeuissima portas Prima tenet, et (v. 615):
Tritonia respice, Pallas Insedit. Bene autem castae, quod (v. ID) incestus
iudex dixerat.
15 24. duce fraud. uel Laomedonte uel Priamo. fraudulento. fallace.
25. Lacaenae splend. adult. Helenae Menelai uxoris, quam Alexander
pulchritudine sua et ornatu persuasam rapuit. [Verg. (A. VH, 363): At
non sic Phrygtus penetrat Lacedaemona pastor Ledaeamque Helenam Troianas
uexit ad urbes.']
20 26. famosus hosp. Infamis qui fidem uiolarit hospitii hospitis coniu-
gem rapiendo.
tiec Priami domus. Domum pro genere posuit. Paris enim Priami
filius fuit. [ Verg. ( A. III, 85) : Da propriam Thymbraee domum da moenia fesssis.']
1) Ilion Ilion inquam (i. dico. Iiino enim loquitur) fli. uertit llion [itt mv] in pul-
uerem, Ilion clamn. Cmva. — dampn. in Hor. Bb Bern. AC Fran. al. 2) la««medon Rb,r.
conf. librum de cod. Barc. p. 24, ut Lwcoon AVagner. p. 444. 3) fatalis id est paris per quem
ucnit fatum troiae 2. — deieretur AyR,r. id est, fataliter moueretur. rell. de?eretur. e^cilium A
vR. illitan v. ilion luvafh. eilion et aelium IG (om. ilion). excidium r. recte. Liu. XXVII, 39.
Verg. A. X, 46: Troiae cxcidia. nam per Paridem Ilium non delectum est. Par. C : Paris
qui de dcaruni imlrliritudine iiidicauit iuuenis uidelicet mineruae et ueneris incestus iudex uo-
catur propter lielenam sponsum alterius quam rapuit fatalis quia fato deorum dispositum erat.
ut si helenam raperet excidium jiatriae pararet. 4) pergama om. mva. schol. om. b. 5)
Peregr. Hel. A,r. Hel. peregr. R2C. elen. peregr. y, JiaeXene u. 25. peregriyja (Hor.) , om.
Hel., mvaQ -- ad exagg. om. 2. 6) quae A,Crmva. rell. qua. urb. const. om. Ayl. const.
om. G,rmva. Vergil. (Ribb.) : quae — urbem exignam pretio jiostdt. 8) Schol. om. b. enim
(>m. 2. La?/mcd. R,r. . 9) unde et A,r. unde uirg. yR. rell. ut. laomedon te y. lawniedon tacae
r. 11) Traditum om. lG,Cmva. et dest. fli. — ut in Aybr, ut uirg. R2, rell. om. 12) hic
s. (sunt) iuno sceas seu. p. p. et et (u. 615): tritonia respice pallas A. sceas seu. b. 13) pal-
las respice inscdit -'b. — quorf Ab. qui inculc. Q. rell. qma. incastus A. inceste b. quia supra
dixit inc. iud. C. 16) Schol. ex A7. duce. Laomedontc C. fallace 7C. Lacenae. adulterac Hel.
rav. hinc fli: Lacenae'] Adulterae Hel. — - arf«7^ Iloratii est. 17) Loc. Verg. iterum IV, 9, 16.
conf. Bedac Trop. 386 — et Donati A. III, 6, 2. Verg. — urbes om. Ay. uexerat urb. K.
20) uiolanV Ay. uiola?«'< Rl , rv. rell. \\\o\viuerit. C: uiolauerat hospita/ifoj/is , hospitis sui coni.
rapicndo ospicii osp. y- schol. om. b. 23) Pr. lil. fuit Ay2,nivafh. fuit filius pri. 1. fil. fu.
priam K,r. fuit Pri. filius tacite mut. Q. Loc. Verg. om. Ay. schol. om. b. — pairiam C.
IN CARM. III, 3. 257
28. Hectoreis op. per fr. No. dticlum. Vt (A. IX, 153): decimim quod
dislulit Heclor iii annum. Opes autcm pro auxiliis ponuntur, tamquam sint
auxilio Ilectoris usi, ut Ter. (Andr. III, 1, 15): Juno Lucina, fer opem,
serua me, ohsecro.
29. nostrisque ductum s. h. Id est, quod tantum fuerat, ut et Deorum 5
seditionibus, hoc est, discordiis et dissensionibus ]>er decennium traheretur.
30. resedit. Finitum est; ut (A. VII, 27): omnisq. repente resedit Fla-
tus. [protinus. Dehine, ut Verr/. (A. VIII, GOl): Mos erat Hesperio in
Latio, quem protinus urhes Albanae coluere sacrum^.
31. et inuisum nepotem. Odiosum sibi Romuknn dixit; tiepos enim 10
Junonis fuit per Martem, quem (Martem) Jouis et Junonis filium Ho-
merus adfirmat. Per genus autem Romuli Carthago deleta est.
32. 2\oica, [ProJ Troiana. Ilia enim de genere Troiano fuit, ut
(Verg. A. I, 273): donec rcgina sacerdos Marte grauis geminam partu dabit
llia prolem. 15
33. Marti redon. Quamuis sit de Troiano genere, pro patre suo Ro-
mukun reo;nare concedam.
34. inire sedes — patiar Deorum. [Aedificare:] permittam, inquit, in-
dio;etem fieri.
ducere nectaris Sucos. Propinare, potare, id est, Deorum conuiuiis 20
etiam interesse permittam.
1) conf. supra II, 4, 11. 2) hacctor in anno y. opibus']. auxilio 2. opes enim R. — tam-
quani auxilio hectoris nati nt A. tamquam aux. hectoris uti •fo (Niti). sint et uitae om. Ayb.
tawquam sine auxilio uiris ut r. qmd fuerint Hectoris auxilio usi C. tanquam sint auxilio uitae
ravafliQ, qui tacet de h. 1. Scripsi : tamquam sint auxilio Hectoris usi, sc. Priamidae. Lemma
Hect. opibus amplificaui propter Verg. locum, 4) serua me obsecro om. Rl,mva. 5) d/ctum
fh. dictum i. prorogatum in x annum nostris discordiis 2. id est om. Yb,rmv. — et deorum
Ayb (edorum) Rl,r. rell. om. et. sedic. b. ut E Fran. al. nostris disc. C. 6) discens. A. per
AYbRl,rmvC. om. afh. in tacite inculc. Q. 7) Schol. Lucani III, 523. V, 599. Seru. G. I,
356. 8) schol. om. Ayb. rell. habent et C, qui praemittit gl. deinceps. conf. infra gl, y. 11)
jiropter martem eius JiUwn 2. quem niartem AybRjr. 12) carfago Yb,r. Ordinem inuertit Q:
Odiosum — dixit. per genus enim — est. Nepos autem — • affirmat. omerus afirmat y, 13)
Troica A^b et al. uett. codd. Hor. al. Troia. conf. lib, de Cod. Barc. p. 23 contra Weichert.
po. Latt. 223, Feam et Wagner. s. u. uindicantes Troicus formam pedestri orationi. Pro om.
AybRjr. quem peperit (Hor.) troiana A. de AybR^. Sacerdos Ilia Rh. a quae fuit de gente
troian« 2. troiana de gente R. de genere troiano A. (conf. schol. subseq.) de genere troiana y-
de traiano genere b. rell, Troiana genere. Loc. Verg. apud Donatum ad Ter. Hec. I, 2, 31
et Nonium 313, 31. Verg. om. Ayb. 16) 'patri suo (om. pro) al. patre suo' y. scriba ergo
aut correxit, aut plures libros ante oculos habebat. patr* suo b,rmva. rell, pro patre suo.
18) Lectio imlg, aedificare in rmvafhQ absona, et deificar» in schedis Bern, 'A' : 'Statius leg.
Deificari', deificare R, non latina est, om. Ay, schol. om. b. inquic^ y. inq. indigewaw Ay,
inq. et indigena?« r, inq, in digestem v. inq. uel indige^ew afh. pro uel inculc. Q ilhim. inq.
indigetem te deum R. inq. et dignum 1. conf. Verg. G. I, 498: Di patrii indigetes et Romule
Vestaque mater, ibique Seru. et ad A. XII, 794. 20) schol. om. Ab. — ducere, 2 m, mut, in
d/scere, A, discere, ad marg. m, 1 : al. ducere. propinare y, discere al. ducere man. 1, suprascr.
IIAUTIIAL, ACK. ET POEPH. . 17
258 ACR. ET PORPH. COMM.
36. quietis ord. p. d. Philosophi enim hanc beatitudinem Diis decle-
runt, qua eos otiosos esse et nihil curare nec alicuius rei sollicitudine te-
neri dicant, semel mundo lege disposito, unde Verg. (A. IIII, 379): [Sci-
licet is superis labor est'] ea cura qnictos Sollicitat.
5 37. dum longus i. s. llion. Tolerabilius se ferre confirmat, ut, longo
spatio maris interiecto, Romae regnent potius Troianorum (Romani,eorum?)
nepotes, quam ut Ilion fruatur imperio.
38. exules. De exulibus nati.
39. regnanto. Pro regnent, ut sunto pro sitit.
10 40. Priami Paridisque busto. ut Verg. (A. XII, 828): Occidentque sinas
cum nomine Troia. et (A. III, 11): Et campos ubi Troia fuit.
41. insultet a. Libere superuagetur et conculcet, ut (G. III, 117):
Insultare solo et gressus glomerare superbos, et alibi (G. IV, 10): Neque
oues hacdique pettilci Floribus insultent.
15 42. inultae. lulaesae, securae. Siluosis enim et desertis locis ferae
catulos tuto celant, ut (G. II, 471): siluas et lustra ferarum.
42. stet Capitolium. Subauditur: dummodo Ilium ruat.
43. triumphatisque po. Ro. f. d. i. Medis. Species participii est, ut
b. discere ud ducere 1 m. cum gl. Porph. : s. adsuescere s. saporibus nectaris. Par. C. utraque
lectio uetusta. discere pure in uet. M Porph. et in BcpDHPR. Btp cum glossa: adsuescere
sap. nect. et P: assuescere saporibus diitinitatis. Bern. A cum gl. gustare. Biscere ergo et
labiis cognoscere, ut auribus, oculis IV, 14, 8. Verg. A. II, 66. VI, 755. Ouid. Her. XXI,
228. Discere lectio Porphyrionis est, in quo displicet adsuescere. Plin. VIII, 43: asini adsue-
tos potant fontes. Cels. I, 3: sumere cibum adsueto leuiorem. In Acrone ducere, non discere
explicatur per potare, propinare. — potjrj R. potiori y- reW. potare. pro prinnTe r. rell. pro-
pinare.
1) Phil. Epicurei C. rell. Phil. enim. 2) qu« A,CmvafliQ. quia i,r. qmd R2. qui
etiam ociosos eos esse b. 3) simul 2. — disposita A. 4) Scilicet — est om. A^b. his sup.
I, ut Cod. Gud. in Verg. Conf. Quintil. IX, 2, 10. Rufinian. 196. R. Probi Inst. I, 10, 4.
Donat. ad Ter. Andr. I, 2, 14. 5) ToWeb. 12. 6) Troia7iorum nep. Codd. mei et rfliQ,
qui de h. u. tacet i?07rtanorum uet. cod. ap. Nann, Misc. III, 12. Grut. Lamp. I, 1266 et
mva. Nannius : RomaMt eorum nepotes. 7) ut IliwOT (iliow A,C et qui tacite inde induxit Q)
fruatur imperio AyCfh. ut illo irunntur imperjo RlG,rmva. il/o seruetm imperiMm uet. cod.
Nannii qui conseutit. i\ii frua?jtur imperto 2. schol. om. b, schol. ad u. 38 extdes ex AyC*
rell. om. Schol. ad u. 39 regnanto ex A. aliter yC : ut sunto pros/w<, futurum Y>ro praesenti.
conf. Porph. rell. om. 12) scliol. om. b. Libere superuagetur om. A et y in scholio, glossa
est, recepta a C. Libe?" R. mculc. R2. rell. conc. Schol. ex AyC, rell. oni. Conf. Seru. A.
II, 657, III, 3, X, 60. Macrob. V, 1, 8. — Loc. Verg. ap. Nonnium 330, 18, 14) et alibi
— insultent Ay,C. rell. om. conf. Macrob. S. VI, 5, 3. De petulc. Probns 64, 29 K et Festus
206 M. hedique A, 15) Schol, om. b, iwlese Ay. iZ/esae r. Loc. Verg. ap. Nonium 333, 7.
siluas et libri Acr, saltus ac Verg. sylu. afh. 17) Subaudi/w»* dumm. A. subvMAiendum dumm.
s. dunimodo ^2. supp. dumm, C. sub est duffiodo r. rell. om. IVuau AyR2. iliojj rQ. schol.
om. blG,niva. 18) participiM?« y. Loci Verg. sic se cxcip. iu A-(. VI, 793 rer/n. jier arua. III,
125: baccatam (baccii. y) naxo?». et VI, 836: triumph. corinto, om. primiun III, 14: regn.
Lycurgo. Locum quartum VI, 793 om. yR^Crmva.
IN CAKM. III, 3. 251)
(A. III, 14): quondam rcgnata Lycurgo, ct (A. III, 125): bacchalamque
iugis Naxon, ct (A. VI, 83G): triumphata Corintho, ct (A. VI, 7D3): reg-
nata per arua.
44 dare iura Medis. Mcdos hic pro omnibus gentibus posuit, ac si
dixisset: per triumphum subditis hostibus lcgcs inponat. 5
45. Uorrenda. Mctucnda omnibus uentibus.
46. Extendat oras. ut {Verg. A. I, 271)): Imperium sine fme dedi.
qua medius liq. Gaditanum mare dicit; indc cnim incipit Europa sc-
cerni a Libyn.
47. ab Afro. Ab Africa synecdochicos, id est, per quae loca diuidun- 10
tur Europa et Africa, duae partes mundi.
48. qua tumidus riget arua Nilus. Dum inflatur, ut rigct.
49. aurum inrepertum. Aurum etiam Roma contempnet, quod multo
utilius est [omnibus] hominibus, cum latet adhuc sub tcrra; minus enim
causas auaritiae praestat. Fortiorem crgo dicit Romam contempnendo 15
aurum fore, quam in usus cogendo. Vetercs enim Romani et hoc phmmum
potucrunt, quod amatores paupertatis diuitias post habcbant. Spei^nere for-
tior. Quod fortis animus spernere debet (potius?) quam in usus cogere,
ut (A. VI, 843): paruoque potentem Fabricium [et u. 844: te sulco, Serrane,
serentem']. Ordo est: fortior spernere aurum inrepertum, — et sic melius 20
situm, cum terra celat — , quam cogere in usus humanos, dextra rapiente
omne sacrum.
52. omne sacrum rap. dextra. Sacra enim omnium gentium rapuere
Romani, non modo aurum. Dextram autem aut pro auaritia aut pro bello
posuit, [ut] Verg. (A. III, 56): quid non mortalia pectora cogis Auri sacra 25
1) lic. mv. 2) iugis om. Ay. naxoM ravafh. nason r. Cor!/ntho Q. 5) dixisset AYbR12,r. rell.
diceret. hic om. b. — iwpo.Ay. Schol. ad u.45 exAy. metuenda gentibus in ultimas usque terras C.
rell. om. 6) Schol. ex Ay. rell. om. Extenda< A in Hor., extendei in lemm. scholii. Loc. Verg. in
Max. Vict. de carm. her. 6. — tmde 2. in eo b. rell. inde. 9) libia Ayb. 10) Schol. om. Ab. ab africa
et asia 2. sinodoche r. Synecd. om. y^. 12) Qua tumidus rigat. schol. ex A et y, qui habet : i. dum
infl. ut terret. C: Dum inflatur, rell. om. 13) Aur. e. Ro. 7bR12,Crmv. aurum om. a. rell.
Etiam Ro. aur, — contewcZet 2. conte?w/j»et Ay. 14) omnibus hom. lG,CrmvaQ. rell. om.
omnihws. Ceterum aurum utile esse nequit, quod latet. 15) auar. causas R2. 16) Veteres — ha-
bebant om. lG,mva. — et AybR^. ex C. in fhQ. 17) potewfes erant 2 (Verg.). rell. potMerwn^
18) Nouum lemma et schol. Spernere — cogere ex AyR^. rell. om. loc. Verg. om. b. Probi
Inst. I, 9, 10. Schol. Lucan. X, 152. Et, — serentem fh cum C. rell. om. et in Cfh Acronis,
non Vergilii est. Q: et te sulco. Ribbeck: nec schol. Persii (I, 74) et schol. Horatii. In Verg.
ipso: uel te sulco, Serrane, serentem. Ordo — sacrum om. A. Fabricius post humanos om.
dextra — ■ sacrum, lemmatis signura oblitus. 21) quam cogere'] quasi 2. 23) rapuerunt 1. 24)
modo om. y. Sacra — aurura om. Ab. rap. dextrYt] Aut pro au. bR. 25) ut om. Ab. Quintil.
IX, 12, 10. Isid. Orig. II. 21, 16. Priscian. Praeexerc. 360. Schol. Lucan. III, 118. dextra
pro ui bellica quam comitatur aut praecedit potius auaritia, ut Virg. C. 25) quod non b.
17*
260 ACR. ET PORPH. COMM.
fames, et Juuenalis (X, III, 24): Atque omni ex crimine lucrum — Quae-
situm.
53. termimis. Finis naturae (terrae? maris?), qno mundi spatia ter-
minantur: [ad quem adhuc] ad hunc armis [dicit] perueniri ambitu gloriae,
5 sine auri cupidine.
54. qua parle debacchentur ignes. Ko/auuLsv/jv, inhabitabilem, ut Verg.
(G. I, 234): [Semper sole rubens et'] torrida semper ab ignt. m qua incen-
dium [ita semper est,] ut furor bacchantibus dominetur, ideo[que] dicit
debacchentur.
JO 56. qua neb. p. r. Septemtrionalem significat cardinem, hoc est, niualem,
ut [item] Verg. (G. I, 236): \_Caerulea'\ glacie concretae atque imbribus
atris.
57. sed. bell. fata Quir. hac lege dico. Constituo, sancio Eomanis hoc
ius fatorum, ut perniciosum habeant, per se reparari Troiam. Bellicosis.
15 pugnacibus.
58. ne nimium pii. Qui uelint praestare parentibus contra uohmtatem
Deorum.
59. Rebusque fidentes. Confisi potentia.
62. tristi cl. iterabitur. Hoc Quidam ideo dictum uohmt, quo Fimbria,
20 legatus Cinnae, Ilion temporibus Syllanis oppugnauerit ac diruerit, qui mox
seditione militum peremptus est. Ordo est: Fortuna Troiae renascens hi-
o-ubri alite iterabitur tristi clade me coniuge et sorore Jouis ducente uic-
trices cateruas. Iterabitur. repetetur.
64. coniuge me Jou. et sor. Ut Verg. (A. I, 46) : [_Ast ego quae diuum
25 incedo regina'] Jouisque Et soror et coniunx.
1) et om. mvafli. — loc. luueual. om. Rl,r. 3) fiuis a maris E. rell. fiu. naturae. 4) ad
hunc arm. A^. acl quem om. Ay^. ad om. Rl , mv. ad quem adhuc armis. — dicit om. Ay.
peruenire amb. 2. prae\xemri v. b) et auri C. sine '(2. recte, nam Roma, spernere fortior aurum.
rell. siwe. 6) debachentur Ab. debadumtur r. rell. debacchentur. conf. Acr. ad C. I, 22, 22,
ubi x27.ctu[x£vT|V (CQ) item codd. confirmatur. cecaumenen A. cecaumen G. cenaumenon R. ceu-
camen y. cacumen rmv. ce?-aumenen a. 7.epauvoij.^vrjv fh. dicit AyRjV. rell. dia;it. 7) Semper
— et om. AyR, cjui habet: ignes plagam et zonam perustam dicit ut torrida semper ab igni.
in qua incendium dominetur. igni est fh. schol. om. b , qui habet : qua p. debacb. ignes i. m
arente. 8) ita inc. A. dicii om. A. 10) septentrionem 2. significa?«s 1. sign. hoc est niu. cardinem 2.
id est, glacialem et niu. C. item Verg. Caer. om. Ay. 11) concreta Ay (glat?ae concr. at imb.)
R,r (glacies concreta niuali atque). iwbr. A. 13) In \m\m. <i nm. hac lege dico. Constituto
mvfh (lege). Constituo om. 2. Constituo A-j^R et rell. edico, constituo C. sanciio A. sancio. sta-
tuo 2. reparari AyR et Q tacite cum C. edd. omn. reparare. Bellic. pugnacibus. ex AyC. rell.
om. 16) id est qui 2. qum -(. rcU. qui. qui uelint iusta pr. C. Deorum uol. 2. 18) Confisi
pot. ex AC. rell. om. 19) Hoc quidam ideo dictum Ayb. hoc ideo dictum quidam R. hoc ideo
dici quidam r. rell. hoc ideo quidam dictum. fi«bria A (u. 65 fi?ftbria). 20) eam temp. b.
rell. ilion. cynnae R. S?/llanis AR,rmvafli. d\\. yb. Swll. CQ. obp. b. se dic. b. 21) Ordo
— cateruas om. A. 23) Iterab. repetetur. ex A7C. rell. om. 24) Ut uerg. A. ut uirg. r. rell-
sic ixirg. Loc. Verg. om. yR. - Ast — - regina om. \.
IN CARM. III, 3. 261
65. ter si resnrgat mtir. aenetis. Pro nimla fortitucHne dixit: hic auteni
quotiens reparata fuerit, cliruendam dicit, ut finitum pro infinito ponat, aut
ter Troiam significat perisse, semel ab Ilercule, secundo a Graecis pro
(repetenda?) Helena, tertio a Fimbria.
67. ter uxor. Quidaui Andromaclien intellegi uolunt propter Hectorem 5
et Astyanacta.
69. non hoc iocosne conuenict lyrae. Verba poetae, id est, non talia
conueniunt nostrae propositioni. A Junonis ucrbis in se poeta conuertitur.
70. peruicax. Vel licentiosa uel reprehensibilis.
72. modis. Modulationibus metrorum. 10
PORPHYRION.
Justum ac tcn. p. u. [Non est alia haec ode quam superior, sed illi ad-
1) Pro iiim. foit. dixit •(. rell. om. liic autera 'jR. rell. liic aut. 2) fuerit troia A. diruendwm -'•
3) sign. troi. per/sse Ab. rell. tr. sign. perjVsse (perisse yRiO' ^) iterum C. rell. secundo. 4) repe-
tenda CQ. rell. om. 5) Et uxor A. — ^w hectorem 1. 6) asttanacta y. hastianacta A. astyanacta
Rl,a. astyanacta?» r. a.stya.natha m. astyanattam v. Astvanaciew fh. 7) schol. om. b. non lioc A in
Hor. et in Acr., YbR,rmv, ut omne fere uett. codd., rell. haec. conuenie? A (conueniat in Hor.) ut
phirimi uett. codices. Y)'" om. in lemm., conueniat b in Hor. ut HOP et pauci codd. rec, con-
uen/t V. conueni?<nt a. Lectiones conuenjY et conueni?<«< ex scholiis ortae. Par. C : non con-
uen«t inquit lirico carmini seueriora loqui sed iocosa et de amoribus more suo agens etc.
conueuie?*^ inciilc. Q. — Verba poetae y. rell. om. id est non — propisitioni om. A. schol.
om. b. 8) praep. 2. 9) uel lic. uel rep. A^. lic. rep. Rl 2,r. rell. lic. uel rep. 10) modu-
latioms fh. modulationibus carminum 2. modull. Ii/ricis C. — Glosiiae ex y : u. 6. manus iotds.
3. quatit illum. 7. fractus illisus yC. inlabatur. iVi-uat et capat Y- «V/ab. ruat, cadat C. 10.
arces cehim y- caelum stellatum C. attigit. tetigit. 11) Quos inter i. inter pollucem et castorem
(Herculem?). 11. augustus recumbens. reclinans (reclina<i(S C) residens yC. 13. merentem i.
tali honore dignum. y- ^'^ merentem pro eo quod est meritum seu tali honore di(/num an meren-
tem i. militautem. C. conf. schol. 14. uexere. deduxere. tigres. animalia sunt bacho sacrata.
indocili. insueto non tibi sed nobis Y- natura C. 15. hac quirinus. uirtute animi -jC 16. mar-
tis. i. patria uirtute. 17. gratum. dulce. placidum yC post dum. 18. ilion. ilion. accusatiui sunt
graeci. 19. incestusque. scelestus yC. 21. ex quo. ex illo tempore y- tempore C. destituit. de-
cepit. circumuenit yC. 22. pacta. promissa yC. 25. splendet. renidet yC. 27. i^er iura. faliax
yC. pugnaces. doctos pugna yC (pugnae). 28. refringit. ut (Verg. A. II, 13) : Fracti bello. yC.
cf. Acr. ad C. I, 35, 16. Seru. A. III, 1. Donat. ad Ter. Hec. I, 2, 39. 29. ductum. elonga-
tum yC. 30. ijrotinus. deinceps yC. cf. schol. — grams. i?iportabil/s y^ (i»iportabilezs). 37. dum.
i. tantummodo Y- dummodo C. 44. Rowm ferox. aspera uirtute yC 46. Qua. per que loca y-
conf. schol. u. 47. 50. fortior. ipsa scil. terra •(R (Roma). spernere. ad spernendum yC. 54.
gestiens. festinaus. 56. rores. debacentur. 57. bellic. quirilibus. Datiui sunt. 63. uictrices, pug
nabiks y. pugnaces C. cateruas. cohortes yC. 67. excisus. deiectus yC
PORPH. Ode LXII. R. 12) «c M2,rvafh. et R (Acr.). Non — adhaereat in MR2,rva in-
ferius sunt colloc. inter u. 16 et 17 post lemma gratum eloc. consiliantibus. Hinc alicui poetae
codici adscriptiun ac serius in Porph. receptura uidetur additamentum. Ut alios hic mittam,
ex cod. Bern. 4 adscribo haec : dicunt quidam hoc esse de superiori oda et sic conUnuabitur.
Instruendi sunt adolescentes fortitudine et fidelitate et iusticia. Sed sit altera in hac oda.
Intendit hortari ad tenacitatem iusticiae multas utilitates inde peruenire. hoc autem ad lau-
dem augusti qui iustus et tenax propositi. — oda rva. qua sup. M. ac tacite inculc. Q.
rell. C{\.\am. adhcret M.
262 ACR. ET rORPH. COMM.
haeret. Quare falluntur, qui eas separant, quippe cum manifeste ipsi ad-
haereat.] In secta Stoica et hoc dicitur, iustum uirum et honesti pro-
positi non terreri ciuium opinionibus exigentium, ut aliquid contra ra-
tionem faciat.
5 4. non u. i. tij. m. q. s. Id est, eum, quem iustum et tenacem proposifi
ait. Ergo sensus est: Sapientem uirum non quatit i. e. non conturbat mi-
nax uuhus tyranni, ideo scilicet quia solida mente est, id est, firma ac
constanti.
9. hac arfe PoII. Hac uirtute.
10 et u. Herc. Yagus dictus est, quia orbem terrarum peragrauit.
10. arces a. igneas. Id est, sidereas, ac per hoc caelestes.
11. quos inter A. Bene, quia et ipse uirtutis cultor est.
12. purpureo b. o. n. Purpureo ore claro et splendido, ut Verg. (A.
I, 590): Lumenque iuuentae Purpureum.
15 13. hac te merentem Bac. Pater. Hac virtute, scilicet merentem. Me-
rentem quomodo accipimus? utrum simpliciter, id est, dignum, an ut mc-
reri stipendia milites dicimus?
15. indocili i. e. t. Alioqui scilicet indocili; non utique etiam sub Li-
bero Patre, qui eas docuerit iugum suum trahere.
20 17. gr. elocuta consil. Ju. Diuis. Consiliantibus nunc in concilio agen-
tibus intellegendum. Est autem sensus: Junone elocuta, quod erat cum
Diis, apud quos in consilio loquebatur.
15 — 18. hac Quirinus Ma. eq. Ach. fu. gr. eloc. cons. Junone Diuis.
Significat enim hoc Romulum in caelum receptum, Junone iam mitigata
1) cum ]MR2,rva. quae fhQ. — ipsi 2. ojjeri MR. rell. ora. adheveat MR2. haereat
rva. cohaereat fh. cohaere«n< tacite ineulc. Q. Caeterom dicendum est, fhQ(G?) hoc sehol.
principio posuisse. 2) etiam lioc 2. dicit M. rell. cyiciiur. et hon. M2,rva. nh hon. pro-
posito R. et om. fhQ (honestig^we tacite inculeans). 5) et ten. MR2 ,rvafh. ac inculc. Q.
id est quenque iust. et ten. prop., om. ait, r. sciJ. eum R. 7) ac MR. rell. et. 9) schol.
om. afh. cf. Acr. 11) side?-a R. 14) iuuoutae omn. lib. Acr. et Verg. cf. A. IV, 559 et No-
nius 320, 5, 340, 33. iuuencae fh. iuuen^e v. 15) Hac uirt. M,r. gl. om. R2. inerentem h. 1.
addunt M,rv. rell. ad lemma seq. scli. trahunt. Lemma ampliflcaui cum M,rva. Rell. /(acj Virt.
scil. 16) accipimus? R accipiJrtus. M2. id cst utrum 2. accepinius. utr. r. Utr. v. dicimus. M.
18) alio qui M. rell. aXioqui. alioqum R,Q. scilicet MAR2, s. rv. om. afhQ. — libero patre M
AR2. patre om. rmvafliQ. 20) clocuia. M. grata eXoqmdn r. 21) Post u. sensus Q puncta po-
suit dicens : 'lacunam signauimus de explenda eadem nimis ilubii'. quod M2 (1 m. quae in
quod mut.) cum R. rell. qiiae. in coiis. MAR2,rv. in om. afh. loquebatur. Gratum eloc«te con-
siliantibus i. d. (lunone Diuis) non est alia haec ode — adhereat hoc modo. hac quirinus
niartis equis aclieronta fugit. gratum eioijuula (sic M li. 1.) consiliantibus iunone diuis. Sig-
niticat enim lioc romulum etc. codd. et edd. Vide supra principio argumcnli loco quae legun-
tur. 23) Interposito longiore lemmate omnia clara uidentur. eni^n M2. rell, om. liac 2,rva.
rell. hoc. repertum R. iam MAR2. edd. om.
IN CARM. iir, 3. 263
Ronianis, quibus [aliquamdiu] ])ropter irani, quam in Troianos habuit, ali-
quamdiu irata fuit.
18. lUon llion. Haec iam Junonis uerba sunt in consilio.
23. mihi cast. dampnatum Min. Pro a me dampnatum, Ilium seilicet.
25. iam nec Lac. spL adnlt. fam. hosp. Eleganter haec dicuntur, qui- 5
bus quasi ostendit se Juno [ad] satisfactionem usque ad ultionem per-
cepisse de Troianis.
34. dicere nectaris sucos. Id est, adsuescere saporibus nectaris.
37. dum long. int. saeu. Ilion. Dum longe sit, inquit, ab Ilio Ronia,
in qualibet parte orbis Romani, quantum in me est, regnent. Eleganter 10
hic peruicacia iratae in Troianos Deae exprimitur.
39. regnanto beati. Regnanto pro regnent. Tertia pro secunda per-
sona est, ut est ilkid Vergilianum (A. V, 314): Tertius Argolica hac galea
contentus abito~\.
41. dum Pri. Par. busto ins. arm. Hoc est, pascendo supergrediatur. 15
42. et catulos f. c. i. Perite ostendit, quam desertam esse uelit Troiam.
44. horrenda I. n. i. u. Non perpetuo ejiitheto horrendam Romam di-
cit, sed barbaris horrendam.
45. qua m. l. s. E. ab A. Gaditanum mare (siue) fretum significat;
inde enim incipiunt discerni Europa et Libya. 20
48. qua tumidus r. a. Nilus. Non semper tumldus, sed tunc tumidus,
cum rigat.
49. aurum inrepertum e. s. m. s. e. t. e. s. fortior. Bene aurum utilius
ait esse, prius quam de metallis [cum] efFodiatur, quoniam efFossum causam
1) aliquamdiu irata MR. rell. quibu3 aliquamdiu. in troian/s R. fuit om. M. 3) concilio 2. rell.
consilio. utrumque recte, siue auditores siue consiliantes sint. 4) damu. M bis ut R,i-vafh. dampn. 2.
i?^um MR2,rv. rell. Ilion scilicet. Scil. Ilion pos. Q. IZium scripsi. Ilion seilicet uerbis cesiusque addunt
fh, non Pat. ut Q refert. 2) quibus MA. rell. om. ostendit MAR2,rv. ostendat afhQ. se iuno MR2,rv.
luno se afhQ. ad satisf. usque ult. afhQ. « satisfactione usque ad ult. (ulct. r) rv. ad satis-
factionem usque ad ult. M2. iuno satisf. (om. ad) usque ad ult. R. recte. 8) Discere necteris
sucM?« M. Discere nectaris suetum rv (non succum , ut ref. Q). discere nectaris succos R,a.
ducere, n. succos fli. Lectioni auctim sapores oppugnant et metrum. 9) inquid M. 10) reg-
net fh (sc. Roma). rell. regncw^ 11) peruicaiia M. iratae om. R. 12) regn. be. Begnanio M,
rv. afhQ om. be. Regnauto. Pro uulg. lect. Secunda pro tertia pers. scripsi Tertia p. sec. pers.,
quia in loco Verg. tertius — ahito tertia pers. pro secunda posita est. Lacunarum aiictor , qui
hoc non intellexit, dicit: ,aut mirum additamentum inest in uerbis Secunda etc. , aut locus
est — lacunosus. 13) ut est illud MR,rva. ut est a^md 2. ut et ill. fhQ. — hac c/alea MR2.
hac om. rva. galea hac fhQ. cf. Seru. In Art. sen. Don. 1791 P. Diomed. 330 P, 15) super-
grad. 2. IG) cat^Vfos ferrae M. ostendit MAR2. rell. om. periteg^we ost. 2. quam MR. om.
2. edd. qua-si. 17) Non perpetuw?» epithetow MR2,rva. Non perpetuo epitheto fliQ. horrenf^wm
R. 19) mare fretum MR2,rva. mare (Acr.) om. fhQ. 20) incipiwwi MR2,rv. incipzi afhQ. et
libya MR. rell. a libya. 21) tunc tujwidus MR2,rv. tmnidus tum cum fh. tumidus cwm a. tur-
^idus tum cum tacite inculc. Q. 23) dicit esse 2. 24) cuni eff. fh. rell. om. — quu?}i (?) M.
qm = quoniam a. rell. quoniam. praestei 2.
264 ACR. ET PORPH. COMM.
praestat auaritiae ac sceleribus. Populum autem Romanum ait constan-
tissimum aurum contempnere, et merito, quouiam apud ueteres paupertas
magis in honore erat quam diuitiae.
52. omne s. rapienle d. Non Romanoi*um [scilicet] dextra, sed eorum,
5 qui cogunt aurum in usus humanos. Extrinsecus autem hic accipienda
uox est etiam, ut sit: etiam sacrum rapiente dextra.
54. uisere g. q. p. d. i. Australem cardinem significat, qui est torren-
tissimus.
62. Troiae ren. a. l. f. tr. cl. iterabitur. Ordo et sensus [est] : Fortuna
10 Troiae alite lugubri, id est, malo auspicio, renascenti iterata (renascens i.
iterata?) excidio cadet. Hic autem sensus inde conceptus est, quod Flauius
Fimbria legatus Cinnae Ilium temporibus Syllanis oppugnauit ac diruit,
quem mox seditio militum occidit.
69. non hoc iocosae conueniet I. q. m. t. Nunc his uerbis poeta ad se
15 conuersus ait, non se recte facere, quod lyrico carmine, cui iocosa conue-
niant, seueriora loquatur.
70. desine periir, s. d. Peruicax nunc pro licentior dicitur.
72. et magna m. t. p. Sensus est: Desine magnas res, quae heroico
magis carmini conueniunt, extenuare humilitate lyrici carminis.
20
CAEMEN m, 4.
ACRON.
Descende caelo. Id est, desine loqui de Diis. Propterea dixit (dicit?)
25 descende [_de'] caclo, tamquam iam uelit Musam transire a uerbis Junonis,
quae eam uehit in caelo habuisse ostenderat. Ordo est: Tibia, descende
1) ac om. libri. et tacite inculc. Q. 2) et merito ]MR2,r. de mer. v. rell. om. 4) Xec rv.
— scilicet om. MR2. secZ eorum scripsi cum MAR. rell. sed deorum. dextra sed om. r. 5) hu-
manos MAR2. edd. romanos. 6) etiam MAR2. edd. et. 7) torentiss. M. 9) est om. MR2.
10) auspi^io M. augurio 2. renascen<e M. rell. renascen<j. aut leg. renasce«s (Hor.) id est iterata,
aut : renascens iteraUtur , id cst iterato exc. cadet. renasce?2S iterata Q. 12) ti?ibria M. Syll.
MR2,a. sjllanis r. SiVwanis v. cf. Acr. — expu. 2. 14) hoc ioc. conuenie^ M,rv. liaec — co-
nueniM«< a. liaec — conueniei fh., — uerh. poeta omn. libri. poeta ait tacite transpo. Q.
15) 1/rico carmini M2. hjr. carmim rv. rell. lyr. carmine. IG) obscuviora. U. 17) licent/or MR2.
edd. licentiore. 10) magis carmini omn. libri. carm. magis tacite transpo. Q.
ACRON. Ad calliopew musam A (Hor.), ut RDcp, qui non hab. calliope?* (V^anderb.).
Ymnus in rausas A (Acr.). Ode LXH R. Ad calliopew musam -[h , ut CHP, ut Bern. KC.
Ad calliopem musam. HH. E. Insiriptiones pro argumento positae uidentur. C: Inuocat Cal-
liopen ut se iuuet in cantandis uersibus, et se tutari uclit ubicumque sit locorum. cf. Porph.
24) Id est — diis om. Ab. diuims r. diuis R. rell. d«Vs. deis h. I. inculc. Q. 25) de
caelo R2,r.» — uelit iam 2. 26) quae ctiam 2. ([uae vum A. habuisse< o&tendit 2. uerba ha-
bere Cic. Or. II, 47, ut sermon. hab. (Porph.) Cic. Att. VII, 2. ostendere^ AyRl^rv. ostende-
rat afhQ. conf. Porph. — Ordo - melos om. A. Calliope melos'] Call. specialiter d. u. c. p.
IN CARM. iir, 4. 265
caelo et Calliope regina, age dic loiigum iuclos. l\[eIos autcm specialiter
dici uolunt cantuui pastoralem ; [est autem indeclinabile neutri generis].
3. acutu. Sonora, liquida, conueniente melodiis.
auditis. Dum ad solam Calliopen loqueretur, dixit auditis, ut cst et
(A. IX, 525): }'()s, 0 Cdlliope, prccor, adspirale canenti, et quasi Deac 5
praesentiam se sentire ait, tamquam ucncrit inuocata [, quod appellatiu-
£vi}ouataa<j.6?].
5. G. aniabilis. Insania est, quod appellatiu" svUouaiaaixog, furor po-
etarum. An mc iudit am. ins. Velut interrogans sodales suos posuit, id
est, an, dum spero me audiri a te [ct erro et], non audior, id est, dcci- 10
pior dulcis aniore poetico? Ordo est: Vidcor audire, et uideor errare
pcr pios lucos, id cst, uideor mihi audire, scil. cantus uestros, tamquam
diccret: uere (ne?) audio cantus uestros, et lucis intersum? an crrorc
mentis imaginor, qucm studio concepi poeticae? An [certe] per amoenos
lucos Elysii uere uideo Musas errare? 15
7. per lucos. Per nemora Musarum. amoenae. Delectabiles.
8. suheunt. Praeterfluunt.
9. Me fabulosae, Volture in Apulo, AUricis extra limen Apuliae, ludo —
A, om. est — generis. 2 : long. melos id est, caiit. pastoralem, om. melos — uolunt. y = ''P^-
cia^eni — postoralem, oui. est — generis. glossa : melos. neutri generis. C: est auteni nielos
cantus suauis indecl. ueutri generis. haec priora scholia 1 — 10 om. b.
3) comediis 2. comediis Ay (= commed.). melodiis seu chordis citharae C. 4) Audii/s,
non audiWs. lib. Acr. et Horatii. ca?iopen Y,r. — ut est et Ayb. ut et R. ut est r. rell. om. est et. ca-
liope 7,r. ut Med. Verg. De plurali cf. Seru. ad u. 257. Locus laud. a Prisc. 731 et 821.
Rulin. 252 R. Donat. ad Ter. Hoc. IV, 4, 42. 5) acZspir. A. 6) presentiam sentire ait b. — hinc
scholio in libris adi. sunt uerba : quod appellatur (AybR, rmva. dicitur 2. apellaiatur fhQ) vi-
&0'jaiaa[j.o;. £V(). CfhQ. euth«js. ma. enthysirtmes R. enth«si«mos v. enfe'si«mos y- enfo'si«smos
Ab. «ntisiosmos r. insania. furor poetarum A et '[ qui addit : i. uidetur mild ut audiam. amah.
insania. delectabilis furor Poetarum, lvi}ouaiaO[j.oc C. Q recta emendandi uia haerens ait: 'hoc
quoque schol. aliis purgandum relinquo.' 9) id est, an — uestros om. A. Velut interrog. —
uestros om. b. — me spero 1. et erro om. YR12,rmv. dum spero me audire erro et nou au-
dio a. 11) audire 2,afh. audire (e mut. in i) R. rell. audiri. 12)uideter mihi R2,rmv. 13)
uerene C. cantus n. et m. intersum ora. 2. uestros om. afhQ. — an AyR12,C. rell. aut.
errorem A. errores b. rell. errore. 14) poet. concepi R. poetice AybR. edd. poetico. scripsi poe-
ticae. cf. Porph. Aut - errare om. C. Aut libri. scripsi An. certe om. 2. Glossae ad \\. 7 et
8 ex Ay,C. delectab. om. A. rell, om. glossas. 18) Schol. difficillimum iam antiquitus uitiatum.
Princeps autem labes est uetusta illa lectio uarians : al. limina pullie y in scholio (limen apuliae
in Hor.) , quae iam transiit in uet. K: limina pwlliae (polliae Mueller.). Inde Froehnerus in
Philologo XII, 1 Horatio nomen nutricis eruere atque inscriptionibus comprobare temptauit,
Quodam calidius adstipulante. At iiero nomen illud neque 'restitueiidum certo certius uide-
tur' neque uel ueri simile dicendum. Una enim corruptela altera nititur. Fons illius est lectio
nutricis, per uetusta quidem, quippe obuia in Bernn. KA , Parr. AFEP, Franeq. aliique , quos
hic enumerare neque iuuat ueque placet, sed haud infrequeuter aut interpretamenti munere
fungens, vit in mss. sic in ipsis quas tenemus scholiastarum expositiouibus, aut ita notata, ut
altricis a l m. tamquam uarians i. e. tamquam uerior at uetustior lectio adscriptum sit in uett.
codd., ut BccIM : nutricis al. altricis. Occurrit autem altricis etiam pure in uett. codd., ut Bern.
266 ACR. ET PORPH. COMM.
pahtmbes Texere. Voltur mons est Apuliae. ApuUae prouinciae nomen,
ahricis pro nutricis posuit, quia inde fuit. Fabulo[sam uero nutricem
appellauit, quod hae fere alumnis suis narrare fabulas solent]. Ordo est:
Me puerum fatigatum ludo et somno texere palumbes noua fronde in Vol-
5 ture Apulo extra limen [fabulosae] Apuliae [, mcae nutricis] altricis.
12. fronde noiia. Viridi, non antiqua ncc arida, quae odore et um-
bra somnos nutriret, ut est ( y'erg. A. I, 694) : Florihus et dulci adspirans
conplectitur umbra.
14. Acheruntiae. Acheruntia ciuitas estApuliae contermina Lucaniae,
10 quam nidum ob hoc appellauit, quia parua est et in montis constituta
summitate sicut nidi auium in summis arboribus.
15. saltusque Bantinos. Bantia ciuitas Apuliae fuit contermina Ve-
B, Parr. HMOQ , 5 Harll. inter quos Graeuianus, todidemque Oxonn. inter quos Eeginensis,
ut de aliis hic et de uett. edd. ut Nap. et Lauer. taceam. Accedit quod lemmata neque uet.
M Porph. neque codd. Acr. AybR alteram utram lect. ostendunt. Inde colligere licet, nutficis
lectionem ex ipsis scholiis in codices Hor. transisse. Quac cum ita sint , audacius agere fas
est in dirimendis difficultatibus tollendisque ineptiis scholii, cuius lect. uulg. in libris haec
est : \u\ture (uolture AYBcpER, Bern. C etc). Vultur mons est apuliae. Fabulosam uero —
fabulas solent. Ordo — nutricis. Prouinciae nomeu posuit pro nutricis — fuit. Primuni A^m-
iiae lemma interposiri et altricis; deinde implicatiorem scholii partem sic expediuerim : fabulo-
sas uero ^ja??m5es appellauit , quod liaec (sc. Apulia:) fere da columbis illis narrare fabulas sq-
lebat, (\uoA feminae de palumbis suis siue palumbinis narrare fabulas so\ent. — Caeterum dicendum
est , constructioni et explicationi nulricis fabulome apud Acr. et Porph. repugnare uetustam
glossam 'vQ.'^G: fuhulosae. de qua multa dicuntur fabule (iiarrantur fabulae C), ex qua patet ibi
Apuliam ipsam fabulosam esse dictam. Potuit quidem hoc loco ,altrix Apulia' i. e. patria dici
fabulosa, ut Hydaspes supra I, 22, 7 ab Horatio et Atlas a Plin. XI, 39, sed fahulosae epi-
theton ad palumbes pertinere uidetur. Quod tamen qui Porpli. remotiorem sedem substantiui,
improbandum esse censeant, hi mecum legant, nulla littera mutata, fabulose i. e. miro modo li-
cet nullus codex sic habeat.
1) mons est A^^ , Cr. rell. om. apul. AyRl^ , Crafh. appul. v. Apuliae — appulo
a. nomen posuit fhQ. genitrices posuit y- i^ell. nutrices posuit. 7neae R2, mvafh. rell. om.
appell. nutricem b. rell. nutr. app. 3) haec fere 1. he femine b. rell. liae fere. quia
nutrices a. s. fab. nar. consueuere 2. solens A. cf. Porph. dicit palumbes, quia sunt con-
secratae ueneri , et de uenere dicturus est. 4) fatigatum ludo et somno y'' ; "t iu Hor.,
rell. fatig. somno et ludo ex Hom. II. X, 98 et Paus. IX, 23 de Pindaro in re simili. A in
lemmate : limen in apj9uliae, in Hor. : Nutricis extra limina (2 m. i in e mut.) puliae. R in
scholio : in ulturae apuliree extra limina apuliac fab. nut. 7neae. '( : in uolture ap. extra Kmina
ptillie fab. nutricis. cf. gl. infra. A om. Ordo — nutricis. 2: extra li^nina ftib. apul. moae
nutricis. 7) ut est AybR. ut est apud Virg. r. rcll. Sic Virg. A.'( om. Floribus. — et dul-
cia spirans Ay (spcrans). et dulcia spiran</s pomp. b. conpl. y. 9) acherwntiae 12, ut Bern.
ABC. plnrcs Harll. Par. D, Franeq. al. cf. M Porph. ct C. I, 3, 3G. H. III, 3, 16. Ritschl.
Proll. Plaut. Trin. XCVI. u. 499. 525 (Achenmtem). acheronciae b in schol. et Hor. y in
Ilor. achoeronthiae, in sehol. acheroniia, in lemm. acheron^/iiae ut AE et Bern. K. — con-
termi««^a luc^aniae b. nidum ob hoc AybR. rell. ob hoc nid. 10) con<f('ta A. 11) arb. sohnt
C. 12) Bantinos Ay (uel ««bantinos, cf. cod. Turic.) bR, ut onmes fere codd. Ilor., Asc. ban-
^Ainos V. baMtinos r. batinos fh. ban</(ia y,v. bawthia 1. bawlia r. ba/ina fh. rell. bnwtia. oin. b.
— apuliae fuit Ayb. rell. cst apuliae. conterminoi^a b. cf. scliol. praeced. uenus««e b. subi.
sttnt siue uic. sunt r.
IN CARM. III, 4. 207
nusinac ciuitati. Huius tcrritorium pascuis amoenatur, cui cainpi subiecti
[siue uicini] sunt, qui Matini (Bantiui?) appellantur nunc abusiue.
16. humilis Forenti. Forentum oppidum est Apuliae Venusinae ciui-
tati uicinum, quod idco hnmile appellauit, quia in uallc situm est: sed nunc
sine habitatore cst. o
17. atris corpore niperis. Aut ueneno nigris, aut tactu letalibus.
18. 19. pretncrer sacra Lauroque conlataque myrto. Tegerer, delensarer.
Sacra aiitem. [Laurum sacrum] ait non propter solum Apoliinem sed
etiam proptcr se, eo quod paruus extra casae (cellae?) limen [Apuliae]
expositus lauro myrtaque columbis deferentibus tectus sit, in omen futuri lo
poetae. Laurus enim dicata Apollini est, [et] myrtus Veneri, quae, lyrae
ornatus et luxuriosi otii, futura jiortendebant, dum (ut?) lyrico carmine res
uenerias describeret.
1) subditi, om. siue uicini, 2. 2) seu '(. 'Ma.thima A. ma</tini yb. matini E = m«nt.,
hanthu 2. rell. raatini. conf. Plin. III, 11. Lin. XXXVII, 25. Fea ad h u. — ■ nunc
abusiue om. 2, 3) Forenti Aybl^mv, ut K Eegin. aliique. Fforenti Franeq. ct Eomani qui-
dam apud Feam. In F/arenti, man. 1 corr. fo., in G fo. mut. in ta. Ferenti E2,Crafh
multique coiUl. Horatii, ut EBcpH, Bern. AC. Bern. B mut. o in e. Perperam et h. 1. rettulit
Q: ,Ferentum in omnihus libris.' Duae diuersae erant Italiae ciuitates, altera Forentum Liu.
IX, 20. Plin. III, 7 et 11, quam Fea hodie Forenso nominari ait, alii Forenza, Orell. cum
Eomanelli in Typogr. del regno di Napoli II, 234 et Lombard. Antich. di Basilic. (Inst. cor-
risp. archaeoL III, 230): i Castellani s. i Castelli propre Forenza, hodiernum oppidum, altcra
Fcrentum Vitruu. II , 7 et Tac. A. XV, 53: Ferentanum oppidum. Lectiones nondum satis
tutae uidentur neque in scriptt. latt. neque in Diodoro, qui XIX, 65 <I'2p£-Lrj habet. Quae si
uera est scriptura atque auctoritas, legere in Horatio cogimur: Fereutae. Cf. Porph. Scriptores
Italos modo dictos nostram urbem scribere Fereatum post Orellium certe notatu dignum puto
cf. Epist. I, 17, 7, ubi tamen uet. Ambr., y et scholia in b Zferentinum habeut. — forent(/s
1. forent«?n et ferentwm iidem libri qui supra. opidum yb. a/)/juliae v. om. 2. — uenusjae 2.
propinquum C. 4) quod ideo Ab2,r. rell. om. humilem 2. humilae v. — sed nunc — est
om. 2. habitatzowe E. et nunc r. quia — hab. est om. C. humilis. in ualle />ositi. gh in yG.
5) Schol. ad u. 17. atris ex Ay,C. rell. om. 7) Lemma premerer ampliticaui propter Sacra
aM<e»i AybE^rmva, pro quibus uerbis fliQ habent: Lam-um sacrum. 9) extra limen Ajmliae lect.
uulg. ex Hor. petita. extra cesae limen exposit^s A. par?MS extra cesa olim expositus b.
extra ceZsae limen E,r. extra casae limen exp. 2. extra limen exp. , om. Apuliae, y. Legen-
dum aut casae aut cellae. de Ajmlia hic non agitur. 10) lauro ma-t«que Ay (m?/rtaque? Cato
E. E. 125.). lauro mirtoque E. lauro mz/rtoque r. lauro nurtoque b. rell. lauro et myrto.
solem apoll. E. Sacra autem dicit, quia laurus dicata est, Apollini, qua cum tectus esset eius
columbis ramos deferentibus, fuit omen futuri poetae C. — in «omen Ayb. omtiem E,h. rell.
omen. 11) et om. y. ueneri myrtus E,r. Verba quae — futura difticiiiora sunt. lect. uulg. est:
quae lyrae ei-at et luxurioso futura. Q: 'uerba inclusa non adsecutus sum.' Pro erat posui or-
natus, nam decora uel signa minus conuenit. pro luxurioso autem luxuriosj otii s. luxuriae,
luxoriosae uitae. Datiuus minus placet. 12) uen. mj^rtus quod portendebat ut lyrico — descri-
beret 2. rell. quae lyrae erat et luxurioso futura d\xm lyr. — describeret. cum inculc. Q pro
dum, ut supra saepius I, 3, 24. 25. cf. Porph. I. 6, 19. Acr. I, 12. 23 (ter dum\ 24, 13.
13) uenenas Ay,r. rell. uenereas. C: myrto. myrtus est sacra Veneri : hoc ergo signum erat,
eum futurum Poetam lyricum et 'decantaturum res Venereas. In schedis Bern. 'A' legitur :
Qiiidam emendant : erat luxuriosae acifutura. Ach. Statius: luxurioso ya?<tura.
268 ACR. ET PORPH. COMM.
20. non sine Dis animosus inf. Inpauidus, ut (G. III, 81): Luxuriat-
que toris animosum pectus! honesti Spndices. Ordo est: Caraenae, ego in-
fans animosus non sine Dis, uester tollor in arduos Sabinos etc. Prodi-
gum autera fauorera dignitatis et securitatis suae fuisse confirniat, taraquara
5 si numen sibi inesse uelit intellegi.
21 — 24. Vester, Camenae — seu — liq. plac. Baiae. Ubicumque sura,
inquit, uester suni, o Musae, cuius infantiani uos custodisse raanifestura
est, significans, quod ubique nil aliud quara scribendo carraina studia
Musarura colat, ut est (G. II, 475 — 78): \_Me uero primum dulces ante
10 omnia Musae'] Quarum sacra fero [ingenti percussus amore Accipiant'].
23. supinum. Montuosura, ut (G. 11, 276): CoUesque supinos. Situra
autera ciuitatis descripsit, quia in ascensu constituta raontis est.
24. seu liq. pl. B. Liquidare aut inter aquas constitutae, aut deliciosae,
siue puri aeris.
15 25. uestris amicum font. Amicum, araabileni. Ordo est: Me amicura
uestris fontibus et choris non extinxit Pliilippis acies uersa retro, non
deuota arbos, nec Palinurus Sicula unda. Apud Philippos enim a Bruto
et [a] Cassio diraicatura est, in quorura parte et Horatius fuit. Lucanus
(I, 694): uideo iam Phoebe Philippos.
20 27. deuota non. ext. arbor. Execrabilis, detestanda.
28. Palinurus. Promunctorium est Siciliae [non] a Palinuro, Aeneae
1) Iwp. y. 2.ait •(. rell. ut. Luxuiiatque toris R,C. lux. thoris l,r (cAoris) mva. rell. om. cf. No-
nius 481, 10. 2) spadices omn. libri. pectus hou. Spadic/s Hitzig. cf. Diomedes p. 373 P. Probus 59,
16 K. Ordo — Sab. etc. om. Ab. schol. praeced. Inpauidus — Spadices antepo. 2,r. prodi-
gnm r. pro digMwm y. rell. prodigzum. 3) fauorem 2. rell. fauore. Q: ^famre uox quid sibi hic
uelit nescio.' Prodigium autem fauore dignitatis secur. b. rell. diwmitatis (Porph.) , cui oppug-
nat et securitatis et numen. Prodigjum abieci , quippe ex Porph. transgressum , ubi plane alia
est conceptio. et om. Ab2,r. securitatis^^Me 2. uelut y. hoc autem prodigium (om. fauore)
diu. et sec. fu. conf. t. si per hoc numen — intelligi C. G) A habet lemma : uester cam.
uester. rell. om. amplificaui lemma. Ubique sum inqui(^ b. 7) inquit om. 2. — patet 2.
— nil aliud AYbR,va. scribeudi r. lect. uulg. est : quam studia, scribendo carniina, Musarum
(fh). Transposui: scr. carm. stud. Mus. 9) Me — ihisae et ing. — Accipiant om. Ayb
(Quartimi). 10) perc?<?sus R2,Cfh. perc?«us G. rell. percussus. 11) Nonius 326, 9. CoUesque
supinos om. libri. 12) const. mont. est Ayb, quia est in monte const. 2. rell. mont. est const.
de.scriiit f. 13) BaioLC uel iaiae man. 1. b. in aquas fh. m aquts C. 15) Am. amabilem A.
amicabilem '(. me amabilem uobis et graram. C. rell. ora. — Ordo — Paliuurus ora. A. 17)
Apud philippos 2. apud om. A. in philippis r. rell. philippw. 18) et cassio R,Grava. schol.
ad u. 27 ex A. exsecr. et det. ■(. execr. ac C. rell. om. — et Hor. AyR,!' (et Orat.). rell.
om. et. schol. om. 1). Locum Lucani habent Ay,C. rell. om. mditam Ay. uidi tam C. febe y.
phebe A. cf. H, 7, 9 (/«lippos). Dimicatum est cum bruto, sub quo erat horatius 2. exst. uet.
Mon. in lemm. Porph. /// rasura in B. exstinxj* uel (jit b. arbo»' h. 1. plurimi uett. codd. A^b
DEH etBern. KBC. Fran. etc. 20) Schol. ex A. exsecr. e< det. y. execr. acC. rell. ora. 21) promwjjc-
tur. A. promw«c/or. yl). promonctor. v. rell. promo?itor. cf. I, 15, 7. 28, 3. 34, 10. 37 argum. (iiro-
mwMtorium). et sicil. y. sc/cil. b. Nam a pal, A. rell. non, quod ortum duco ex glossa: non extinxit.
IN CARM. III, 4. 26*J
oubernatore , clietum [sed ab Hannibalc], ubi rcdeuntcm sc Horatius de
Macedonia periclitatum dicit, quia est et nauibus (nauigantibus?) pericu-
losus locus.
29. utcumque. Pro ubicumque; saepe enim ueteres ut pro iihi pone-
bant, [ut] Verg. (A. V, 329): \Jahi(ur infelix] caesis nt [forte inuencisy 5
30. naiiita. Nanita hic pro nauigante posuit.
Bosporum. Mare [sic] a natatu (transitu?) bouis dictum.
31. et urenlis harenas. Calentes. In Assyria cnim regione Persarum
uehementior sol est; ubi et Antonius, dum ad Cleopatram uellet reuerti,
exercitum morbo perdidit. 10
32. litoris Assyrii u. Ordo est: Et ego uiator libens uisam urentis
harenas Assyrii litoris et Britannos feros hospitibus et Concanum hietum
cquino sanguine. Litus enim camporuni extremitatem ueteres dicebant;
unde et Verg. (A. H, 557) : iacet ingens litore truncus et (A. IV, 212) :
cui litus arandum cuique loci leges dedimus. 15
33. feros. Inhospitales. Britanni enim inmolare hospites dicebantur,
34. et laetum e. s. Concanum. Concani gens Hispaniae dicebantur,
uel, ut Quidam uolunt, Thraciae, qui[bus] dum uinum deesset, lacte et
sanguinc utebantur, de quibus ait Verg. (G. III, 463): Et lac concretum
cum sanguine potat equino. 20
35. uisam. In omnibus subaudiendum est (u. 29): utcumque mecum
uos eritis.
1) sed a?z?iibalis, om. ab, A. ab awibalis ■(. ab annibale b. rell. ab Hannibale, 2) qiii est
AR2,rv. qii/« afli. promontorium est Liicaniae, a Palinuro Aeneae nauium gub. d. [om. sed ab Han.J
ubi Hor. se red. ex. bello PhiHppensi pericl. fuisse dicit. est enim nauigantibiis loc. perioulosus C. quia
— locus om. 1. 4) pro YbR,r. rell. om. — ut om. A-^b. 5) lab. inf. om. AybRl. fo. iuu. om. Ayb.
cesis ut b. cesi sis y. Diomed. 40-1. C) Nauita alt. om. A. naui^« y^. nauitas 1. naMtem r. nusqtiam
fh. rell. iiamtam. pro iiamgAtcotie r. naiiiga?"* te A. 7) schol. om. Ab. bos/brum r. rell. hosjjJio-
rum. cf. II, 13, 14. 20, 14. mare om. 12. sic om. YR2,r. natafem, om. a, y. a transitu C. 8)
ureni/s r et yA (urentes in scliol. A) non iirentes, ut Pottier refert. y cum rep. gl. calentes.
wrentes blGmva, ut Bern. KA. Par. D cum gl. estuantes. b cum gl. calen^/s. in aliis a in u
mut. ut in Bern. C. in aliis, ut I, urentes uel ar. arent/s R in lemm., arentes pure Bern. B,
Par. II al. et fli. harenas omn. fere uett. codd. et r. 22) s/ria A. asiria y. ass/ria b. rell.
Assyria. regia b. — sol est AybR^^r. 10) uellet b. rell. uult. exerc. mo. AycR,r. rell. mo.
exerc. morbo periit 2, om. exerc. 11) Ordo — sanguine om. Ab. — urentis y,r. harentes 2.
rell. arentes. A«i-enas om. praeter Cafli. 12) osp. y. let. y. 14) unde et y. unde A. rell. om.
— cf. Seru. A. 11, 134. 15) cf. Seru. A. I, 3. 16) inmol. A. i/nol. osp. '(. 17) Concawmn. •
Concawe r. Concamm gens b. diceia^ur ybR. 18) <raciae b. quibus omn. libri. qu« Q. d\xn\
inculc. Q, ut saepius. cf. u. 21. 19) ut ebatur y. Verg. om. A. — concaeptum f. conceptum
h. contum y. cretum 1. (coctum. concoctum?). rell. cono-etum. cf. Porph. recte? Cic. T. I, 27:
mixtum et concretum. Plin. XXX. 2 de butyro. Colum. VII, 8 , 3 de caseo. Quaeritur autem
utrum 'materia concretior' potari dicatur. nam aqua niue pruinaqne concrescit Cic. N. D. II, 10.
frigore sanguis Verg. A. XII, 905. ylacies concreta Liu. XXI, 36. Liberius C: Concani His-
pani erant, uel, ut quidam uolunt, Thraces, quibus lac et sanguis equinus erat potus, sic Virg.
— eqttino. 21) Schol. om. Ab. 22) Vos yR12,r. rell. om.
270 ACR. ET PORPH, COMM.
pharetralos Gelonos. Gcloni gcns Scythlac sagittis potcns, ut (Verg.
G. II, 12.5;: £7 gens illa quidem sumpds non lurda pharetris.
36. inuiolalus. Intactus tuitionc Musarum.
amncm. Tanaim [aut Ilistrum], de quo Verr/. ((}. III, 349): [qua
i, Sci/lhicae qentes Maeolicaque unda] Turbidus et lorquens jlauentes llister
harenas.
37. Vos Baes. altum mi/. Magnum, fortem, siue triurnpho sublimcm.
Ordo cst: Vos rccreatis Pierio antro Cacsarem altum militia, quaerentcm
finirc labores simul aljdidit o])j)idis fessas cohortcs.
10 38. Fessas cohortes. Fesms hic non lassas, sed a laborc quicsccntcs;
ad hicmandum enim dc castris ad r^ppida duccbatur cxcrcitus. Ahdidlt,
intcrius recondidit, ut (Verg. A. VII, 387;: el natam frondosis monlihus
uhdit.
39. finire quaer. lahores. Necessitates belloi-um ad praescns releuarc.
15 40. Pierio recr. antro. Musico secrcto, ut o.stendcrct Cacsarem poc-
ticae quoquc artis studiosum.
41. uos lene consilium et datis. Per Musas, id est, pcr studiuin littc-
rarum intellcgi uuh, mentem sapicntia roborari. Lene eniin consilium sa-
pientiam ac i^liilosophiae modcrationem dicit.
20 42. scimus ut imp. Titanas — aequo. Ordo cst: Scimus ut sustulcrit
impios Titanas caduco fulminc ct inmiinem turbam , unus qui tcmpcrat
incrtem terram et uentosurn mare et qui aequo iniiiorio regit tristia rcgna
et urbes et Diuoa et mortales turbas.
42. 43. impios Titanas. Hic parccbasi ostendit, uires sinc prudcntia
25 non solum uanas csse, sed etiam sibi aduei^sas. Unde et Gigantum
1) Ad loc. Verg. ef. Dioined. 411. P. ut Ay. rell. om. 2) non Ay. schol. om. b. aut r. rell. haud.
3) tiu'tione Mus. AyKjC. tuiionc mus. rmva. rell. Mus. tu. schol. om. b. intactua om. r. iOTTwolatus r.
auxilio muH. 2. Neriuc auxilio nequc tutela opus est. tuitio Cic. Top. 23. Macrob. II, 2. 4; Schol. om.
A. aut - - arcnas om. y- 'ii'* HiMt. om. Iil,nnva. Istrum Cfh. Qua — unda om. Iil,Crmva, Istcr
arenas Cfli. rcll. Ilist. har. 7) in triu. 2. 8) Ordo — cohortes o)n. Ab. cliwrtes bD. 10)
fewsas coh. y- — quietoa 2. lassas, ut a labore ndlituri quiescere«<. sod labore •( , lab. req.
V. h^cm. rmvah. 11) in opp. f h. ad hiem. ad oppida ex castris duceAatur exer. lect. uulg.
ducebawtiir exer. C. scripsi ducebatur. ducebawtur sc. cohorte«. ducebantur 2, om. exer. ■ —
iiididit Ayli^iCvafh lectio Acronis esse, addidit K, Par. B'iD,rm Iloralii uidetur. cf. Tac. A.
XIII, 31: addilii ueleranis. rasurae frcquentcs , ut Bern. A ar/d. , C abd. , aut uar. lectt. ut I
abd. uel rwZc/idit , quod b ct IINO habciit. 12) rccondit Ay. ut — abdit ex AyjC. rell. om.
schol. oni. I>. 14) ncc. Moruin y. rc«cA-ire r. — releu. cupiens 2. 15) musico 'uel secreto
R. secreto oni. 2. cl iit 2. Miisis sacro et secreto. hoc dicit (ut b dia:it), ut o tendcret C.
17) pcr om. 2. ».iud\um AYbIil2,Crmva. Porph. studia fhQ. 18) le?/e 1. — sapicntiae y. sapi-
entiam Al{2,rinva. I'or[ih. sa[)iciit/»« C. sapientw/rt fliQ. ac ylib2,r. rell. bA. 20) Ordo — turbas
om. Al). cf. Por[)h. ;i<l II, I. est oni. li. sustiilit 1. 21) Titanos h. 22) inAcrt. ■(. 24; Xy-
tanas 2, ut su|)ra. Scripsi [larecbasi. hic per exir/um ^1)2. hio pareijunsi A. rcll. hic per tila-
na». cf. Porph. 25) non solum perexitjuas csse C. — aduersoj sibi invfh. aduersta sibi a.
aibi om. 2.
IN CAIIM. 111, 1. 27 L
ponit excmi)luin, qui inrationabili furorc aducrsum Dcos arma eustulcrunt.
Cadiico. Jlucnti.
45. (Jui. luj^pitcr. Tcrram inerlem aut (ait?) (puic cos gcnuerit, (pii
uicti sunt , aut quac iacet scmpcr ncc agitatur aut fcrtur mctu alicubi
percutl ut alia clcmcnta, ut Ver<j, (A. 1, 224): Ucspiciens marc ueliuoium 5
terrasqiie iacentes. Imperal. Mitigat.
46. tristia. Dc statu suo scmpcr sollicita.
48. aequo. lusto.
49. magnum illa ferrorem inl. Joni. Ut (Vercj. A. VI, 584): [c/m/ ma-
nilnis magnum rescindcre caelum rescindere caelum ad(jressi~\ superisque lo- lo
uem delrudere rcgnis. Ordo cst: illa horrida iuucntus fidcns brachiis ct
fratrcs tcndentcs imposuisse Pelion Olympo intulerant nuignum tcrrorcm loui.
50. Fid. iuuentns lio. hr. Mclius intcllegitur horrida iuuentus quam
horrida brachiis, ut (A. VI, 582): llic cl Aloidas (jcmvnos inmania uidi
Corpora; aut hrachia \)xo uiribus acci])i(!nda sunt. 15
51. tendentes. Contcndentes montibus montcs imponcrc, ut Verg. (G.
I, 281 — 82): Ter sunt conati imponere Pelion Ossae Scilicet, atque Ossac
frondosum inuoluere Ohjmpum.
53. Typhoeus cl u. M. Nomina Gigantuni [rcccnsct], ut {Verg. N. A.
III, 578) : non terruit ipse Typhoeus. 20
54. minaci. Sublimi, cininenti, ut (A. II, 240): mediaeqne minans in-
lahilur urhi.
1) ponit AyI). rell. \)<)suil. — iwrat. Ayb. aduersu»» AR2. rell. aduersus. 2) ruenti
ex Ay. rell. oni. 3) inAertem Ay. Aut quae Ab,mvafliQ. atque y- autm 2,r. Scribe ait.
4) iacet ex Vergilio. — aut fertur motu ut om, 2. niotu uti aia 1. motu alicuius uti
r. motu alicuius percuti al. elem. A. motu ■dUcuhi percuti al. el. b. metu alicm' piercuti al. el. *(■•
fertur mctu uti alihi per elementa R. inertem. immobilem (mmob. y) '• nec enim agitatur •■lut
fertur uUo motu, ut alia el. C. Scripsi yfirtw metu alicuhi percuti, quia mater Gisantuni non
sine sensu erat (cf. II, 731), et qnia, fertur motu idom esset quod a(jitatur. 5) Loc. Verj;-. oin.
Ayb. ut om. R. Mnc Virg. C. Despicien» loctio Macrobii S. VI, 5, 10 ct Seruii A. XII, 30 1
('deorsum adspiciens'. non rfispicien.s, 'diliKenter inquirens' libri Acronis. 7)«spicieiis Lacliin.
Lucret. 236 et Ribbecli. 6) mitigat ex Ay^C. rell. om. iusto ex Ay^C. rell. om. Ut — regnis
Ay et C, qui habet uerba inclusa. praemisso u. .582. rell. om. cf. schol. Lucan. IV, 59G. 9)
Ordo — loui om. A. 8) iuuentas uel tws b. cf. I, 30, 7. 13) iuu. q. h. br. om. 1. 14) (^,
ne uno quidem uerljo ad scholia adbito, leuitate sua posuit Alcidas. alcidas r. aloidos y'^- ^^-
Ouid. M. VI, 117. schol. Lucan. VI, 410. Macrob. S. V, 13, 8. Apollod. I, 7, 4. Hoin. Od.
XI, 304. 16) montes montibus lj. 17) coiiate r. ossae u. 282 non inipedit quo minus lega-
mus Pel/ow Ossae cuni AybR^jr coiitra aucloritatein Seruii, (jui , ut rell. libri, habet relio Os-
sam. cf. schol. Lucan. I, 389 et VI, 412. Probus Peliyw et Ossani) XLIII, 17. in])o. -j. osse
inponere olimpum y. (olimp. Aby.) Pelion ossae et reliqua r. 19) tzpliaeus R,fh. typhaeus II,
ut Medic. Verg. A. IX, 7I9 cum rasura. liphoeus Q, ut yblicp. 'l' 'j cpo)c'j? Apollod. I, 6. II,
3, 5. III, 5. Ilygin. 152. Verg. A. I, G65. Prisc. 588. Ouid. M. V, 348. F. IV, 491. Sil. XIV,
I9G. typhoeus K etc. tipheus gigantts nomen v. s<lioi. 0111. lil ,mva. reccnset om. AyR. No-
mina haec sunt omnia gigantum 2. Nomina sunt (Jigantum ut non t. i. Typhoeus C. tipheus
A. typheeus ■(. rcll. oin. loc. Verg. 21) iwlab. A. loc. om. Rl,r. schol. oni. b.
272 ACR. ET PORPH. COMM.
55. euolsisqne truncis. Tantae eiiim erat uirtutis, ut truncos arborum
iaceret in hostes.
57. aegida. Clipeum INIineruae; similiter Verg. (A. VIII, 699): Coiitra
Neptimum et Venerem contraque Mineruam Tela tenens [Aegis est pellis
5 caprae Amaltheae, a qua nutritus est Juppiter].
58. ruentes. Inconsiderate uenientes.
hinc. Id est, ex [una] parte Jouis.
auidus. Propter ignis capacitatem, ut (A. II, 758): Ilicet ignis edax
\_s\mma ad fastigia nenfo \'oIuitt(rj.
10 59. hinc matrona Juno. Onid. T. VI, 33: snmmi matrona tonantis et
{Verg. XI, 476): matronae pnerique. uocat labor ultimus omnis.
61. qui rore pu. Castaliae. Castalius fons est Lyciae, ubi Apollo ar-
mentum dicitur pauisse, siue in monte Parnaso, [ut Verg. (G. III, 293):
Castaliam molli denertitur orbita cliuo, cum Parnasum significaret].
15 62. crines solutos. l^SoIutos crines dixit] significat studium capillorum,
ut (Verg. A. IV, 148): crinem fmgens.
63. dumeta. Nemora; sed propter asperitatem loci dumeta dixit.
natalemque siln. Deli insulae, in qua natus memoratur, nec specialiter
Cynthi.
1) euols. Bern. C. In Par. A rasui-a. ua. man. 2. clyp. ra. scliol. om. Ab. uirt. erat y. erant —
iacerewt 2. 2) ostes y. 3) cUppeum y. similiter om. 12,mYa. cf. Prisc. 994. 4) Aegis — luppi-
ter om. AyRlG ,rniva. Tela terens om. IG. taela v. contraque mineruam Aegidam concuteret.
(ex VIII, 54). scliol. om. b. 6) considerate 2. 7) ex itna pa. Rl,Crmva. 8) cap. Ay.
rell. rap. cf. auiditatem Porpli. Capax = edax (Verg.) Liu. IX. 16 : uir capacissimus cibi
uinique ; ergo qui multa capere , in se recipere potest , ut flumen nauium cap. Plin. VI, 23.
circus populi eap. Ouid. A. I, 136. Sic capio rem, pecuniam per uim Cic. Verr. III, 40. siue
per nim eodem sensu ibid. 30. 94, et desiderium me capit Ter. Heo. I, 2, 13. capio uoluptatem
Cic. Planc. 1. ^apacitas substantiuo proprie utebantur, ut lustin. XXXIX, 7. Martial. "ST, 72,
1 contra rapax adi. de furibus, bestiis, uentis, fluuiis, de Morte et Marte dicebatur et de igni
Ouid. M. VIII, 837. ignis edax Diom. ."09. 8) summa — Voluitur om. Ay. scliol. om. b.
uento RlG,r. rell. tecti. Saru. et Ribbeck. uento. 12) Scbol. ex Ay^C. rell. om. Obedius A.
matronam puerosque — omncs. C. male. cinxere corona Matronae. cf. Seru. A. XI, 891. —
CastaliMS AyR2. CasteWnas r. casta?/ia v (bls). rell. Casta^/a. parnasso A2. 15) dicitur ar-
mcnta 2. ut — signif. om. A. 14) Castaliae fli. rell. castaliam. Castalios fontis in lemm.
Verg. Probus 62, 18. deuertitur IG. deuohdim- R. rell. dfiuertitur. schol. om. b. 15) Sol. cr.
dixit om. AYR,Cr. signitica< C. rell. significaws. hoc autem dixit signilicans r. om. leramate:
solutos autem dixil mvu. ciim lemm. 1. Verba crinem Jingens Vergilii sunt, non ipsius Acronis.
17) schol. om. Ab. loci dixit. om. (Z«/)ne<a, C. 18) Delius a (?efo insula, ubi fuit natus 2. fJelius
(deli R. Lelius r) delos insula — niemoratur Rl,mva, qui addit Patareus. conf. schol. seq., et
C : mem. 7ialus Apollo, et r, qui addit : nec specialiter. deli insulae Ay^fh. in qua na. mem. (fh)
nec specialiter pi\ A, nec specialiter reperti. lu G post mem. lacuna 20 fere literarum relicta.
schol. om. b. Aut scribe Cynthi. Plin. IV, 12. Hor. C. I, 21, 2., aut puta locum esse Verg.
A. I, 498: per iuga Cynthi. cf. Diom. 459. Cynthus autem mons siluosus erat. De nec
aliter cf. scliol. ad u. 65 iufra. .''pecinUtcr supra I, 27, 1. H, 4 , 6.
IN CARM. III, 4. 27
o
64. Patareus. Patara ciuitas est Lyciae, in qiia Apollo maxime coli-
tur, ut Statius (Theb. I, 096): [P/webe parens,'] seu Lyciae Palaraea niuosis
Exercent dumeta iugis.
65. uis consili expers. Ignara; generalis sententia est, nec specialiter
pertinens ad Gigantes : quod robur corporis sine sapientia periculosum sit 5
et inefficax.
60. uim tem. Di quoque prou. Virtutem moderatam etiam ideo [dicit]
iuuari, quod uult ad Augustum reuerti, qui erat et fortis et sapiens, per
quae ad culmen perucnit imperii.
67. item odere uires. Id est, execrabiles Diis sunt uir[tut]es, quae om- 10
nem iniqultatem animo meditantur.
69. testis mearum. Superiorem sententiam [personarum] confirmat
exemplis, quae modo quasi testes suaruni inducit sententiarum.
[Centimanus Gigac. Briareus, ut Verg. (A. VI, 287): El centumgemi-
nus Bnareus.] 15
70. inteyrae. Id cst, virginis.
71. temptator Orion Dianae. Orion uenator fuit, qui stuprare conatus
Dianam sagittis eius occisus est.
73. iniecta m. t. d. s. Dolet, inquit, terra, quod ita iniecta est super
Gigantas, ut eos, quos filios eius uolunt, suis montibus j)remat; unde Juv. 20
(IV, 98): Vnde fit, ut nolim fraterculus esse Giyantis.
1) patareus pa<ra Ay. patera R. rell. patara. — iii qua natus maxime apollo col. y. p. ciu.
est liciae in qua natus eat (om. apollo) et colitur, om. maxime, ut stacius. b. ciu. est Ikia.e yR,C (Lyc).
rell. om. est. 2) saeiiae liiiae Ay (seue). siue lyciae b. patre niuosis exerc. dumeta (du?;meta A) iugis
Ayb. rell. om. niuosis.v. ste\xa.e ly^iae paterae e. d. i. saeuae lycza paterae G,v (lyciae). seu lyc.
paterae a. seu lyc. patere 1. om. R. Seu Lyciae Pataraees (Patareis Q) Exerc. Z>umeta (du.. Q)
iugis fhQ. Seu Lyciae Pata?'a e. d. iugis C. Phoebe parens, seu te Lyciae Pataraea niuosis
Exerc. d. i. edd. Statii. cf. Seru. A. IV, 243. Mela I, 15. Liu. XXXVII, 15. 17. 45. 4) Ig-
nara om. A. glossa a schol. separata in y. nec solum spectans 2. 5) robor fli. sapieniia, Ayb.
rell. prudeniia.. 7) moderatwm b. Virt. temperatani 2. Vim uirture mod. 2. etiam «deo iuu.
A. etiam adeo iuu. y- ^ f^^o iuu. 2. etiam deo iuu. b. dicit om. A^b^. etiam adeo dicit iuu.
R,r. etiam a deo dic. iuu. G. et adeo dic. iuu. 1. et ideo dic. iuu. mva. et ideo d. eam iuu.
fli. etiam a deis d. i. Q. Hoc autem dicere uidetur Caesai-is causa, qui et fort. er. et sap. C.
qui erat fort. et sap. A. et fort. et sap. ybR2. qui et erat f. r. reU. ut C. 9) peru. ad culm.
imp. 2. uenit ad culm. b. 10) scbol. om. A. ea;5ecr. y. uirt^ites ybl2,rmv. rell. uires. in 2
uii-es mut. in uirttites. in y gl- w/s. uirtus. animi 2. 14) Gigas omn. fere codd. Gyga.s Par. I.
cf. supra II, 17, 13. Person. om. A,C. y addit : modo tristes (1. testes) suarum inducit sen-
tentiarum. r: testis mear. modo testes su. iud. seut. Centimanus gigas. superiorem sent. pers.
confer. exemplis. mo. testes earum ind. sent. 2. exemplis quos test. siiarum indfcit sent. R.
rell. om. Scripsi quae modo quasi. schol. om. b. — Schol. om. Aby- introd. ex Seru. A. X,
605, aut schol. Luc. IV, 596, aut ex Macrob. S. III, 4, 69. ut om. Rl,r. 16) gl. ex A. in-
uiolatae s. uirginis y. rell. om. tent. Cafh. stuprar» l,mva. cowstuprare 2. sag. eius AYR2,r.
rell. eius sag. schol. om. b. 19) quod iui. est ita y. supra b. Gigantas Ayv. rell. gigantes.
— suos filios uoL 2. 21) no\m\ AR. rell. mn\m\. — gigant?s AR,r.
HAUTHAL, ACR. ET PORPH. 18
274 ACR. ET PORPH. COMjNI.
74. maeretque partus. Ut Verg. (A. VI, 580): Hic genus untiquum
terrae Titania pubes.
hiridum. Sqalidum et inferno colore foedatum.
75. 76. nec peredit inpo. cel. ign. Aetnen. Aetna mons est Siciliae
f) Encelado superpositus, quem ad paenae perpetuitatem [semper] non perar-
dere commemorat, [sicut et] nec Tityi iecura uulture indefesso pastu [non]
posse consumi, ut Verg. (A. VI, 598—600): [rostroque inmanis uoltnr adunco
Immortule iecur tondens'] fecundaque paenis Viscera \\ nec ftbris requies datur
ulla renatis.
JO 77. incontinentis. Libidinosi, qui Latonam uoluerit stuprare. Tityus
Gigas fuit in nouem terrae iugeribus cubans; sic Verg. (A. VI, 596): per
tota nouem cui iugera corpus Porrigitur.
80. Pirithoum coh. cat. Cohibent, reprimunt, [re]stringunt. Piritlious
enim conatus Proserj)inam rapere catcnis dicitur innodatus, ut (A. IV, 397):
15 Hi dominam Ditis thalamo dcducere adorti.
PORPHYRION.
Descende caelo, dic. u. t. Inuocat Musam, ut se iuuet in carminibus ;
sed quod ait : Descende caelo, ad illud pertinet, quod uelit iam transire a
20 Junonis sermonibus, quos in caelo habuisse eam ostenderat.
3. auditis ? Hic distinguendum et pronuntiandum interrogatiua figura.
Dicit autem, (aut?) audire se uocem Musae (id est? siue?) cantus, aut:
1) schol. om. Ay, qui habet gl. : tlet, luget. cf. C. — ita om. R,Cva. ut r. — antiquum libri,
proles 2. schol. om. b. 3) hetnen hetna. in Acr. ethnen, 2 m. corr. ethnan in Hor. A, et sic habet K.
non ^ethnen (Orell.). rtethnem] aethna y, aetnen Mon. Porph. in lemm. h. o., in A. P. 464 aetnam.
RQthnam bPBcp (corr. ex aethan). ethna. schol. b. ethnam DH et Bern. ABC. aehnem E, 2 m.
am corr. AelnAm. aetna r. ae</ma montem mv. Aetnam montem Sic. Enc. superposi?z«?i Ca.
suppoaiins Ayl^G ,fh. Aetna molem Encelado /?«positam dicit Petron. B-C. 735. s«^;erpositus
bR,rv. 4) est Ayb^jr. rell. om. enceh'do A. enc/telado ybRl^r. rell. encelado. graece Y.j/.i).oi-
00?. Callim. H, in Del. 141 et Fragm. 382 Bl. 5) Pro uulg. lect. semper ardere scripsi non
lierardere cum AybR et cum uetusto cod. Nannii, qui Misc. HI , 13. Grut. Lamp. I, 13 hoc
'accomodatius ad Ilor. uersus' uocat. Verbum serioris latinitatis sola auctoritate Paulini Nol.
carm. XXHI, 404 niti uidetur. titii A. tytygi y, inferius etiam titii- tycii b. sic nec titii R.
comm. nec tityi 2, om. sicut et. 7) rostroque — ■ tendens om. AybK,r. inmanis v. afZunco libri
ut Macrob. IV, 4. al. oiunco, aSunco cf. Ribbeck. 23) fecund. Ayb. nec fib. — renatis om. 1.
II om. uerba : Hmaturque epulis habitatque suh alto Pectore \\. 10) Schol. om. b. — nohiit stru-
pare R. stuprar/ l,mva. Tityus — Porrigitur om. A. locum Verg. om. y. Tityas mv. gigaws
R. 13) Cohib. repr. restr. om. Ab. reprimunt. stringunt gl. yR2,C. rep. restring. edd. Glossa
in R,r extremo loco posita. Perithoum — P/rithous b. Peritoum — Peri^ftous R. Praeter hos
et alii codd. hab. Peritlioum , ut DH Franeq. etc. enim om. 2, con. fuit 2. 15) adAorti y.
cf. Seru. A. III, 113. XI, 805.
PORPH. OdeLXIII. R. 19) is^ul r. 20) osteudenV M. e</a7ft ost. R. 22) se om. 2. au-
tem nunquid r. au nunKpud inculc. Q. e<jo hoc M. hoc cgo 2. rell. om. ego.
IN CAKM. 111, 4. 275
Numquid ego hoc imaginor crrore mentis, quem nimio j^oeticae studio
concepi ?
nudire et uid. p. Ilic pios dixit pro Diis, et hoc ]iro Musis dic-
tum est.
9. me f. V. i. ApnJo Nutricia e. liinen Apuliae. Vuhur mons est in 5
Apulia, ubi dicit se poeta educatum || a nutrice, quam fabulosam appellauit
II quod fere nutrices ahunnis suis fabuhis narrare soleant.
11. ludo f. s. Ordo est: Me puerum fatigatum hido et somno texere
pahmibes (fabulosae) noua fronde in Vuhure Apulo extra limen Apuliae
[fabulosae] nutricis; prouinciae nomen || pro nutrice posuit. 10
14. quictimq. c. n. Ach. Acheruntia oppidum est Lucaniae, quam ni-
dum appeUauit, quod parua sit et in summo monte constituta, sicut nidi
auium in summis arboribus solent esse.
15. saltusque Bantinos. Bantia oi^pidum est in Apulia.
IG. el aruum p. t. h. Forenti. Forentum oppidum est et ipsum in Lu- 15
cania, quod [ideo] humile appellauit, quod in ualle est positum.
19. ut premerer sa. lauro que cont. myrto. Sacram laurum non ideo
tantum dixit, quod sit in tutela Apollinis, sed etiam quod uelit diuinitus
se ea coopertum a cohunbis intellegi.
20. non sine Dis an. inf. Ideo quia solitudinem nemoris non expauerat, 20
cum esset et solus et infans; quod ipsum prodigium dicit diuinitatis cuius-
dam, quam in se esse intellegi uuh.
1) poetico MR2,rv. cf. Acr. 3) et ex hoc MR diis et hoc pro em. h. 5 — 10) Haec duo
scholia, sicuti Acroniana, nutrix fabulis suis, quasi incantamentis, corrupit et funditus peruertit.
Sic autem se habent inA: 'life fabulose uulture in apulo extra limen apuliae. Vultur mons es< in
apulia. Ubi dicit se poeta educatum an ut fictae nomine apuliae quam fabulosara appellauit.
quod Dutrices fere a luminibtis suis fabulas narrare soleant. Liido fatigattim. Ordo est ludo
somnoque fatigatum.' 5) est AR2. rell. om. an ut Jiatae (ficte R) 2R. aut fictae r. nomine
apuliae quam AR2,r. educatum quam va. om. an ut — apuliae. Sic singulas partes ordinans
schol. lego: Vultur nions est in Apulia, ubi dicit se poeta educatum. \\ Altricis ext. lim. Apuliae.
prouinciae nomen. altricis pro nutricis posuit. || Palumbes fabulosas appellauit , qViOdi feminae de
columbis illis fabulas narrare solebant. || Ordo est : Me puerum ludo somnoque fatigatum (tesere
palumbes fabuiosae noua fronde in Vulture Apulo extra limeu Apuliae altricis). 7) quod uu-
trices /ere ahimnis suis R2. rell. quod nutr. al. suis fere. 8) Ordo — fatigatum R, ut M
om. reliqua. 9) pro nutriciS 2,va. nomen nutric/s r, om. irro. 11) quicumque celsae nium
(sic) Aachenmtiae. achenmtia opp. J\L\R2. rell. acheront. cf. Acr. — quam omu. libri. aq-
pell«?<iY MR. apellaw/ rv. rell. appellffl^. 12) Paruum MAR2. sit MR2,r. rell. est. constitu<z««
MAR2. 14) Saltus cubant in os cubantia M. Saltus cubantin\^. Cubantia R. 6atinos. 6atina
rvfh. Ba?ttinos. Bawtina a. iaatia 2. — in lucania 2. 15) ferenti. ferente M. cf. <I)cp£VTrj
Diodor. XIX, 67. rell. ferent/. ferent«??i. cf. Acr. 16) ideo om. MR. 17) praemerer Mb,r. con-
lataque M, ut AYBcpE, Bern. Cal. collocata r. sacrmn MR2. 18) ap^oll. M. 19) se ea ]\IR2.
rell. se diu. diui^us r. coftop. 2,r. 20) diis M. 21) solus infans M,r. soZ&itud. R,r. simiWt.
2. — prodigMOT V.
18*
•JIC) ACU. ET roKPlI. tOMM.
21. nester Camenae )i. i. a. t. S. Vbicumqiie, inquit, suui, uester sum,
o Musae, cuius infantiaui nianifestum est uos custodisse. Per haec autcm
significat, se, ubicumque fucrit, niliil aliud quam studia musica colcrc.
23. scu Tibur supinum s. p. pl. B. Supinum tlicit Tibur, ad situm
5 eius montis adspiciens, uam in laterc montis constitutum est.
24. ucstris a. f. e. ch. Sub Bruto se militasse Horatius saepe osten-
dit et periclitatum, cum ab Augusto partes eius fusae sunt. Quod pericu-
lum nunc ait praesidio Musarum se euasisse.
27. deuota non e. arbos. Deuota nunc euitanda, ac per lioc execrabilis
10 ac detestabilis.
28. nec s. P. u. Ostendit se etiam in marl circa Palinurum promun-
torium periclitatum.
29. utcumque m. a. c. Vtcumque mnic pro ubicumque accipe. Vt
enim ueteres nonnumquam pro /oca/i particula ponebant, ut )>/</. in Quinto
j,") (329): caesis ut forte iuuencis pro ubi caesis, et Ouid. (1,15): Quaque fugit
te/lus illuc et ponlus et aer.
30. nauita. Id est, nauigans.
34. et laetum eq. sang. Concanum. Concani IHspaniae gens est, uel,
ut Alii dicunt, Scythiac, quos ostendit equino ucsci sanguine; de quo et
'20 Verg. (G. III, 463) sic ait: et lac concretum rum sanguine potat equino.
36. el Scythicum inuiol. amnem. Scythicum amnem Tanain significare
uidetur. Inuiolatus autom et ad superiores seusus per zeugma refereudum.
37. nos Caes. a. m. s. f. c. addidit oppidis. Etiam Caesarem ahum,
inquit, uos recreatis, cum in hibernis constituit exercitum: per quod etiam
2:. Caesarem studiosum esse poeticae ostendit.
41. uos lene c. e. d. e. d g. a. Per Musas i. c. per studium littera-
rum ad sapientiam corroborari meutem intellegi uuh. Lene euim consilium
sapieutiam dicit.
42. scimus ut impios Tit. inm. turbam. Hac parecbasi ostendit, uires sine
2) haec M2. rell. hoc. 4) dicit 2. rell. iuquit. 5) aspiciens MR2,afh. i«sp. r. ««sp.
V. resp. Q. male, iiani resp. ad est retro spectare Cic. T. V, 2. Ter. Ph. V. 6, 23, Aud.
11, 5, 6. contra adsp. ad Varr. R. R. II, 8. Plau<. Capt. III, 4, 38. asp. M. 7) pe-
riclitato eo ab 2. 8) uunc om. 2. se mus. praes. eu. 2. 10) ac MR2. rell. et. 11) mare MR.
rell. man". etiam se 2. 12) promantt/rium M. cf. I, 15, 7. 28, 3. Zi. 10. 37 arg. III. 4, 8.
13) uunc MR2. rell. oui. 14) nun numquam om. 2. pro lo tali M. pro \ocali AK. rell. pro
tali. pro uhi 'correxit' i. e. iuculc. Q. cf. Diom. 401, 13. in quinto N. «"bi 31. 15) Quae refugit
t/Lk. (Inaeque »'efugit 2. Quaque iugii R,rv. rell. t^uaque iuii. illi/c MRA2,rv. rell. illic. 16)
aetAer 2. rell. aer. 18) est MR. rell. om. concauum. concatti v. coucAaui 2, 19) de quo MR
(de qua re) rell. qua. 20) et uerg. M. et u«rg. R. rcU. om. et. concj-etum libri. cf. Acr. 21)
tanam MR2,fh. ^/laiujim. rell. tanahn. uid, signif. 'itUVl. rell. sign. uid. 22) et ad MR. rell.
om. et. 23) arfrfidit M,rv. rell. aWidit. cf. Acr. 24) exerc. const. 2. propter 2. 25) e,«st' M2,rv
(sese). rell. fuisse. poeticc MR. 29) Scripsi parechasi cum A2 , ut iu Acr. ad euudem locum.
parte quasi afhQ. parce basi v. hoc pro cebasi r. pare basi K. j^^''^^ '^'*^' ^^- '^'^" parecb. Acr.
IX CARM. III. 4. 2
Zi i
prudemia non tantuni uanas esse, uerum etiam sibi aduersarias. Per quod
probat illud. quod supra dixerat: xios lene consilium et datis. et dato
gaudetis.
50. fidens iux. horrida brachiis. Ordo est: fidens braohiis iuuentus
horrida. Melius enim intellegitur horrida iuuentus, quam horrida brachiis. 5
51. fratresque tendentes op. Pelion impo. 01. Tendentes [proj conteu-
dentes. De hoc autem et yerg. (G. I, 281 — 83) sic loquitnr: Ter sunt
conali imponere Pelion Ossae frondosum involuere Ohjmpum. Ter pater ex-
Iruclos deiecit fuhnine montes.
54. aut quid minaci Porph. stalu. Sic [et] Verg. ( A. 11, 240): mediae 10
q. minans inlabilur urbi, nisi quod et in ipsa corporis altitudine minae
quaedam uidentur esse atque horrorf, ut (A. IV, SS): minaeque Murorum
ingenlesj.
58. hinc auidus s. Volc. Auidnm Vulcanum dixit propter igni- f^uidi-
tatem. 15
60. numquam umeris posiluru^ arc. Xumqnam positunLs pro : qni num-
quam ponet.
61. qui r. p. C. /. ' /•. Gastalia fons est rn monte Pamaso.
63. txaialemq. s. Xatalem siluam nunc, in qua natus est [Apollo];
aliter diem natalem dicimus, quo quis natus est- 20
64. Delius et Patareus ApoUo. Delios a Delo insola dicitnr, Patareos
[aatemj a Patara urbe, quae est in Lycia-
65. uis consili exp. mo. ru. sua. Haec et generalis est sententia, et
specialiter praeterea nunc ad Gigantes pertinet.
66. uim temp. d. q. pro. i. »i. Hoc ad Aagustam uolt referri, qaem 25
scilicei fonem intellegi uult et doctum. per qaae ad sablimitatem imperii
fama peruenerit.
71. notus etl inlegrae tempt. ''- Ii .,,.,-:. E- • ic testis est mearum
senlentiarum accipe, Orion auteui Li: -:.am stii^ :um temptasset, sa-
oitta eius occisus est. 30
s
1) ilftid MB^i.M. istm h. nU. isfwL — et datis R3. lelL om. el 3) gaadextLs IL fi)
pro om. MR2. 8) Peli«w ossow MB^S. reD. pelio o^am. 9) extr. ddecit M, M Seni., nal-
los duL cL Ribbe<ck. montu 3. ef. Acr. 12) porfyrionlL c« oai.l[R3. 11) inkb.M. 13) nt
— ingente^ om. M3,rva. cf. Seiu. A. II, 628. Tm, 631. IKonias 52», 3I>. 14) r«i&amas Bo^,
Bern. B nt snpra I, 4, 8. Sern. I, 5. 74. Talcano EB^ nallas FUkanas. VtitamaB M. in
leoun. T. 16) «meris M, nt K et omn. fere aett. oodd., inomst. qoidam. 18) jammmx M.
19) apoUo om. MB2,nra. 21) AppoUo M. e De&t fh. 22) aatem om. M. paSare M. patera
2,r. relL patom. wrie omn. librL om. Q. 22) fytia v. in «eSSa r. 23) TLs: tmmiii M.r.
e?t >ent. MR. est om. mdfh. sent. est Q. 24) spefialiter M.t. spefial» pret. R. — ad dSff-
mlmlia R. M. «cliioilio adiongit: miia. oim temp. da q. p. iu. miaisiis. Terba doo extrema tanttinm
tunqium lemnu signonit. 26) imperii mement 2, om. £una. 28) inte^gre tempt. M. 2
stapr. dL 2.
278 ' ACR. ET PORPH. COMM.
73. iniecta m. t. d. s. Terra, inquit, mater dolet, filios suos Gigantes
se montibus suis premere.
75. 76. nec pered. inpos. cel. ign. Aetnen. Aetna mons Encelado super-
positus est, quem ait, quamuis superardeat, non tamen absumi, ut semper
5 eum premat.
77. incont. nec Tityi iec. rel. ales. Incontinentis, libidinosi. Hic autem
adortus est Proserpinara, uel, ut Alii dicunt, Latonam, ob quod iecur eius
semper renascens a uulture consumitur,
80. amat. trcc. Perith. coh. cat. Aeque et hic Proserpinam rapere
10 temptauit, ob quod dicitur catenis innodatus esse apud inferos.
CARMEN III, 5.
ACRON.
15 1. Caelo ton. Lucan. (III, 319): Per fulmina tantum — Sciret ud-
huc solum caelo regnare tonantem. Ergo si famae, inquit, tantum de Jouis
magnitudine credimus, quanto magis de Augusti diuinitate credendum est,
cuius uirtutem et potentiam non audiri adserit sed uideri. Ordo est:
Augustus adiectis Britannis imperio et grauibus Persis habebitur praesens
20 diuus.
3. Britannis Imp. grau. Persis. Per has gentes ab ultimo Occidente
usque ad Orientem continuasse imperium prouincias adquirendo confirmat
Augustum.
3. Adiectis. adquisitis.
•2'} 4. grauibusque Persis. Perniciosis, pro morte Crassi et caede Ro-
manorum.
7. pro. Pro exclamatio dolentis. Curia est, quae tam indignum ca-
sum pertulerit.
2) se mont. su. praemere ISIR (prem.). se pr. mont. su. 2. rell. mont. su. se pr. noji
mont. rv'. s. inpo. M. aetnen. aetna M. enchelado R. swppositus fh. 4) supei-drde&t MAR2.
absunwY MAR2,rv. qu ait q. ardeat n. t. absuniiter a. 6) tityi M. titii r. incontinenfes.
libidinosos. M2. 7) dicunt M. rell. aiunt. 9) Perith. M,rv. aequae et liic M. oeque et hic 2R
(eque). rell. atqne hic. 10) dicitur inesse RR, om. cat. iuuodatus.
ACRON. In lionorem Augusti Ayb. Haec inscr. codd. Acronis argumenti loco posita
est. Ad diuum augustum A (Hor.) , ut EDBcpHP. Bern. KBC. Franeq. al. Ode LVHI, R.
Haec ode continet Augusti laudes, et per uituperium M. Crassi militum, laudes quoque et
fortitudinem M. Attilii Regul. C. fame Ay.
16) tantum de louis magnitudinc Ayb^ , r. rcll. tantum (tamen v) magnitudine deos.
tanta magn. deos esse inculc. Q. Quasi dicat, ti famae tantum magn. i^red. deos esseC. 18) Ordo
— diuus om. A. 21) Lemma posui cum A-jh. 22) ad^iuis. Ayb. 24) gl. ex Ay^C. acq. C.
rcll. oni. 25) 2'ro niorte yRl^jrmva. scliol. om. b. rcll. propter mortem. </rassi y- »» schol.
seq. crassi. caede (cede y) 7RI2 (rom. caede). morte seii caede r. 27) Pro AYb,r. ut ERtp.
IN CARM. III, 5. 279
inuersique moren. Pro mores, quia minuerint raniam scnatus. Ideo
autem dedecus Crassi commemorat, ut plus Augustum faciat eminere.
[Inuersos [autem] dixit morcs hostium, quia uictores erant, non quod iam
non essent sub Romanorum iugo positi].
9. Marsiis el Apuhis. Marsos et Apulos commemorando milites Ro- 5
manos significat, qui ad bcllum Persicum profecti et cum Crasso superati
uxores a uictoribus acceperunt, ut uitam mererentur ct uelut in jn-opriis
sedibus omnem iam aetatem agerent. Hi enim milites apud Romanos cla-
riores erant, ut (G. II, 167): llaec genus acre uirum Marsos pubemque SaheUam.
10. anciliorum n. et t. Ancilia arma Romani de caelo meruisse pro lu
uirtutis insigni dicebantur; et ideo hic arma pro uirtute, pro dignitate to-
gam posuit.
11. aet. Vestae. Aeternam Vesfam propter aeternos ignes dixit, qui in
ara eius indefesse colebantur, ut (A. II, 154): Vos aeterni ignes\_, et non
uiolabile uestrutn Testor numen^. 15
12. incolumi Jouc et u. R. Ac si diceret: aut stante mundo, aut: sal-
uo Capitolio, uel: rerum natura [et Romana urbe]. et urbe Roma. Non
enim mirum, si Roma capta et Capitolio diruto consenesceret sub rege
Medo, sed incolumi Capitolio et urbe Roma turpissimum est, consenescere
sub hostilibus armis. 20
13. hoc cauerat mens prou. Reguli. Id est, [hoc prouiderat] ne quis
uitam ex captiuitate speraret, sed potius pro libertate moreretur. Captus
Beni. KAC Franeq. al. pro/j inde a see. XI. cf. de a I, 27, 18 et quae dixi Rhcn. Mus. 1846
p. 636. interieciio do\. fC, om. est. rell. exclamatio, dy in scholio : excl. dol. curiae est pro.
que tam — pertulerit. pro mores quia minuer/wi fam. senatus A. excl. dol. pro curiae quae —
pertulerit j)ro mores quia minuerm< fam. senatus. dolentis. Curiae est mva. dolentis curia est
rfh. Curia. quae C et Q, qui dicit : 'Nos correximus'. Quod quae b.
1) Pro mores Ayb (per) rell. om. qm 2. minuer«nt AYR,r. rell. minuermit. 2) eminere omn.
libri. recte. Q. tacite inculc. mminere. 3) Inuersos — positi om. AYb. inuersi. contrarii gl.aY-
ideo quia R2, r. erant. nunc sub 2. nunc quo non essent iam sub R. in quo iam non essent r, rell.
non quod (quo v) iam non essent. 5) marsos et apulos 2. apulus (uett. codd.). Marsos et apulos yb^rC,
qui habet: per M et Ap. sign. Rom. mi\. fortissimos qui. 7) SMScep. R12.vmar (susceperant).
— ueluti y. — in propr. sedib. AybR^^r. in sed. prop. 1. rell. prop. in sed. 9) Et genus
Aybjr. R om. et. Hoc gen. 12G,mva et Probus 49, 15. Haec Ribb. 11) insigne Ab2,r. —
Mc AbR12G,rC (ideo ancilia hic). hoc y. rell. haec. glossa y: anciliorum. diuinorum scuto-
rum. s. et. 13) Aet. Vest. pr. aet. ign. dixit qui •(. Etern. uest. jj?'o etern. ign. dix. AR.
cf. Porph. Vulg. lectio: aeterni ignis (dixit r) , qui (qu«« r) in ara eius indefesse colebatur.
14) indefessj A. (indefess<m ? Sidon. Ep. III, 2.). indefewsi y. schol. om. b. qui in templo
uestae erat ind^ciens 2. perpetuo seruabatur C. cf. Probus I, 4, 3. et non — numen om. codd.
et fh. uestru7n libri et Seru., non Vsstae ut Markl. Stat. S. I, 1, 36. 16) Ac si yR^. ac om.
A. schol. om. b. rell. Quasi. C: saluo Capitolio et urbe Roma. Aicat r. 17) et Ro. urbe om.
'{, qui , ut b, nouum lemma habet: et urhe Roma. rell. om. uel rerum — armis om. A. 18)
dirupto l,r. conscrescere^ YR12,mv. cum senescerei b. rell. consenescercM^ incolomi Yi ^it Seru.
I, 4, 98 et II, 3, 132, Epp. I, 11, 17. codd. inconst. 20) hos<«6ws -^h^^x. hoc prouiderat gl.
in Y- cf. C. om. Ab. hoc om. r. uemam 2. 22) morjretur 2,niv. mereretur b,r. rell. morei-etur.
280 ACR. ET PORPH. COMM.
enim Regulus imperator Romjinus a Poenis clum pro commutatione cap-
tiuorum Romam missus ab Afris esset, hanc sententiam in senatu dixit: ne
captiui aut [com]mutarentur aut redimerentur, ut (nec?) in posterum disciplina
militaris tali exemplo [ne] deperiret, nec militi spes alia salutis nisi in ar-
5 mis esset. Vnde milites Crassi notat, qui Reguli dissimiles animo [erant]
uitam captiuitatc pepigerunt.
14. condicion. foedis. Turpibus, quod captiuos Afrorum pro se reddi
noluisset.
16. trahentis perniciem uen. in aevum. In futurum; perniciem proces-
lij surara, si tale (exemplum induc. ?) duceretur exemplum Romanis non pe-
reuntibus, qui capi poterant.
17. inmiserabilis. Tamquam non essent digni misericordia in bello
capti, id est, nisi pubes captiua inmiserabilis periret, esset pernicies ueniens
in aeuum.
15 18. signa ego p. Adlocutio Reguli in senatu de turpitudine et inertia
captiuorum.
20. militibus s. c. d. Vt suorum significaret ignauiam nec eos re-
demptione dignos, nudatos eos sine caede uel commissione pugnae dixit
armis, ut (A. XI, 424): cur ante tubani tremor occupat artus.
20 22. libero. Aut nudo dixit, aut qui, cum ingenui essent, ne occideren-
tur, seruire uoluerint et ligari.
23. fortasq. n. cl. Id est, Afros non timentes, et quasi iam uictores
recolentes agros, quos cum Romano exercitu ipse uastauerat.
25. um'o repensus sc. a. m. r. Per ironiam dicit, sub hoc sensu : Ergo
25 fortior miles procederet ad pugnam pretio redemptus? Et significat, non
posse in acie fortiter stare militem, qui uiuere redemptione didicerit; aut
1) imperatoram romano77m b. regulus a poeuis ■(bB.X (penis) 12. — computatione
b. rell.- coiwmutatione. cf. Cic. Off. I, 13. commumcatione fli. 2) miss. ab Af. AYbR12,r.
esset AYb2,r. rell. ab afr. miss. ywisset. 3) mutareutur AybR. ^jermutareutur 2. (pecunia per-
mutatur). rell. cowmut. aiit conmut. om. fh. redimer. AYbl2(i ,rfli. redder. R,mva. H. et —
deperiret AY,mva (periret). ne — deperiret b2. vt nec? vt — «e depcriret fhQ. 4) mili^/**
2. 5) esse 2. fuisset 1. — notat '(0. morte Rl,r. nocte A2G. necte b. om. mvafh. erant
omn. edd., om. codd. et C. pepigeriwi GCQ. rell. pepiger^/nt. aiiimt b. captiuitate»» A. C)
fedis A. quo y- '"ell. quorf. qm inculc. Q. noluer/^ A. ?<oluisse< Rl,r. rell. noluisse<. '.') futu-
rum b. futuram b. futurara?» A. rell. futurorwm. interpunxi post futurum. 10) processurnHi A
YbG,rmv. rell. processur«/?«. (Zeduceretur fli. rell. duceretur. Si exemphm tale «raduceret. Porph.
11) qm« Y- potuerunt 1. 12) mmis. A^, ut EPCcp. Bern. ABC al. 13) id est YbRi2,rva. rell.
Ordo est. Id est — aeuum om. A. non pubes b. pro si non in Hor. 15) ad\oc. A. in senatu
reguli A^. schol. om. h. 18) uel YR12,r. rell. et. 19) cf. Nonius 412, 17. 21) noluermt A.
schol. om. b rell. e(oluer?<nt. malueruut C. 23) Rom. exerc. A^R^^r. rell. exerc. Rom. 24)
^iron. Y, in g'- yronia est. 25) procede^ Ab.rmvaC. proced/< yR2. procedcre< fliQ. C: pcr Iron.
quasi dicat, fortiornc m. p. ad pu. qui pretio red. est? cf. Q. 26) atiae '(.
IN CARM. III, 5. 281
certe acrior acl uitia redibit, id est, detcrior redcmptus, uclut qui culpani
hauserit dampno?
2G. /Ingido tuld. d. Id est, contra consuctudinem Romanam uel disci-
plinam est, ut milites pretio, non uirtute libcrentur.
27. 28. 7ieq\ie a. c. l. r. m. /'. Sicut fuco, inquit, lana medicata a<l 5
pristinum iam non potest colorem reuerti, ita miles uitio captiuitatis in-
butus ad pristinam non posse confirmat redire uirtutem.
[29. nec u. uirtus. Atqui ait Verg. (A. II, 367): Quondum etiam uictis
redit in praecordia iiirtus. Sed tales sententiae non semper generales sunt,
sed interdum pro negotiorum qualitate mutantur.] JO
nec nera nirfus. Inviolata, incorrupta.
30. reponi. Reddi, restitui.
deterioribus. Deterior (a) bono, peior (a) malo dicimus.
31. extricaia. Expedita, liberata. Et est hic sensus: Ut cerua plagis
erepta consuetudinem non i^otest mutare fugiendi, ita et miles, qui se per- 15
fidiae hostium connniserit, constantiam pugnandi habcrc non poterit.
32. playis. Retibus; plagae autem proprie funes retium sunt.
34. proteret. Conteret. Marte altero, restaurato bello, ad proelium po-
tens reuerti? Ordo est: Qui iners sensit lora restrictis lacertis et timuit
'mortem, proteret Poenos altero Marte, si cerua pugnat extricata densis 20
plagis?
Restrictis lacertis. Hoc est, qui uinciri se pertulit timore mortis?
37. hic. In bello.
inscius. Ignarus rerum, et per hoc ignauus, qui nesciret uitam uiro
forti potius de arniis sperandam. 25
1) redie^ Ay (audatia. red.) b,r. redit R. rel. redibit. Licet rediet defendi possit Plaiit. Aul.
II, 3, 6 et Apul. M. VI. p. 181. E, poetae formam seruaui. 2) miserit A. a2«.rerit y. asserit b. rell.
hauserit. dampno b. 3) uel AiU2,r. rell. et. militarem disc. C. G) inb. Ay. 7) non posse conf. re-
dire AyR^. rell. non jwtest redire. Q tacite inculc. reuerti. schol. om. b. Sch. nec — mutantur om. Ayb.
Acronis sermo non est. Locus Verg. saepe laud. cf. Seru. III, 414. Prisc. 1018. Alcuin. Gr.
2124. Agroet. 2268. 11) sch. om. RlG,r. 12) om. blG,r. e/euari, restitui, erigi s. a, om.
reddi y- /euari. er. rest. G. red. rest. A etc. 13) schol. ora. Ayb. a bis om. Rl , Gr. accipe
. deterior quam bonus. deterior ratione honi, prior a malo pendet C. dicimus om. r. deter. ab
humilibus rebus gl. y- 14) liberata om. b. — est hic sens. AbyR^^r. sensus hic l,mv. sen-
sus. sicut afh. et sens. est: Sicut tacite mut. Q. ut A-^bRl^ , r. 15) non po. cens. R2. non
potens est •(■• eiiani niil. 2. hab. pugn. b. non potes^ R2. 11) schol. om. Ab. plagae enim 2.
rhaetihua — rhetium r. raet. v. 18) conteret om. A. — Bello rest. R. 19) non reuerte<«)-
afliQ. rell. non reuerti. Infinitiuum seruaturus pro non posui potens, non ex sensu. cf. supra :
nm 2)oterit. Ordo — mortem om. A. Ordinem in edd. turbatum ope codicum constitui. Lemma
restrictis lacertis cum A posui. 20) omn. libri pugnat, Q caece sequens G,Cv, inculc. pugnei,
contra sensum atque auctoritatem uett. codicum. Sic cerua fh. 22) Hoc est qui Ay. rell. id
est, om. qui. u. 35: Qui lora restr. lac. — mortem? strictis Y)'"- 24) ignarus, qui fh. nes-
ciat afhv (nescitat). 25) in armis fh.
282 ACR. ET PORPH. COMM.
38. pacem d. misciiit. Qui tamquam in pace se hostibus credidit, dum
se debuerat armis tueri.
0 pudor. [Verecundia] Romanorum! [o] exclamatio dolentis.
39. 0. m. Carth. Magna enira Carthago ab accolis uocabatur; sed hic
5 eum poeta ait dedecore Romanorura maiorem [ait] factam.
40. altior Ital. ru. Indignatio Romani dueis est, qui non uirtutibus
urbis contudit Carthaginem sed ruinis, ut [in] miseriis (Romanorura?) for-
tior crederetur[, non in rebus praeclaris].
41. fertur pud. coni. osc. Ad augraentura uirtutis pertinet, quod cas-
JO tam pro patria Reguhis contempsit uxorem; inpudica enim iure potuit
contempni; indecorura enira duxit, matronam Romanam seruum, hoc est,
captiuura osculo dignum putare. Neglexit etiara paruos filios, qui pro
aetatis intirraitate raiserationera patris raereri potuerint.
42. [ut capitis minor. Vt insanus. Minoratio enira cerebri aTropTav
J') infert.] Serui minores capitis uocantur eo, quod non liabeant liberum ca-
put. ut capitis. ut insanus, ut araens.
44. toruus. Terribilis[, ut Vcrg. (G. III, 51): Optima toruae forma
houis]. Humi pos. millu, id est, in terram deiecto uuhu, ne ad afFectum
uel adspectu traheretur.
20 46. numquam a. d. . Qualem sententiam numo umquam de se dedisset.
48. egregius. Gloriosus; qui exulera se esse raaluerit quara cura in-
famia redimi; et est occultum dv-ii>£-ov. Nam maerentibus egregiura exulem
opposuit. Mirura est ergo, ut caeteris pro se maerentibus ipse constans
anirao probaretur.
25 49. atqui sc. q. s. b. t. p. Qui hac securitate uoluntatis suae, impleto
3) pacem 1. credit mv. 2) debueri< omo. libri. debuera^ CQ. 3) scliol. om. Ab.
Verecundia Rom. R2,rfh. rell. om. o om. 12. acolis b. 5) poeta ait Ayb. mai. fact. ait
R. rell. mai. ait fii. eam putat r. imlt esse factam C. fi) est om. C mvafh. 7) con-
tuf/it 2 (ad marg. corr.) C. cartag. yb. ru(/mis y in lemma et in sch. 7) in miseriis
bRV (misem),r. ut et in R. ut uiuis et mis. 2. sed ru. et mis. 1. uon m A7bR12G,rmva.
in om. fhQ. C: — sed miseriis et ruinis Romanorum ait fortiorem nunc haberi et credi.
Q: ^est add. ex cod. ; reliqua corrigere non potui.' Sententia, omnino neque bene neque satis
clare enuntiata. iwpud. Ay. 11) se seruum C. seruutoi 2. 13) etatis infirmo Ab. aeta<es
infirmo y. propter aelatem 2. rell. pro aetatis infirmitate. — merere fli. potuerwnt R2,raC.
14) Schol. incl. om. Ab et y, qui habet Serui — amens. C: seruus factus per captiuitatem. 2:
minor i. e. insanus. diminutio cnim cerebri insaninm infert. minoratio li et omu. edd. celebri
aperiam R. 17) scli. ad tortius om. A7b,r. y liabet glossam ; terribilis. constans, r: toruus
humi. terribilis i. in terram — trahentur. Opt/ma mvafh. opt«ma Nonius 411. 18) terra A.
rell. terram. ne affectw R. 19) uel aspectw AYbK^fli. ne aspectu ne ad aff. aspectu a, om. uel.
rell. aspectwTO. ad eff. rmv. adfectum, om. nd, A. nwWi/m tli. rell. mxWu. ut neque aspectw
neque affectu trah. 2. 20) ?iunquam fh. U7rtquam codd. unq. cdd. 21) insignis, qui C. insignis
etiam gl. in y. gloriosus in schol. ut omn. libri. 2 om. tjiii, esse et cum. 22) tacitum autith. C.
24) animi C. libri animo. 25) atZimpleto suo consilio C.
IN CAKM. IIT, 5. 283
consillo, redirct ad paenam, contenipncns ccrta sibi et proniissa supplicia,
quasi, inpetratis [neg-otiis] iniunctis (cunctis?) officiis, uel atl otium reuer-
teretur uel ad praemium (uel praedium?).
52. et populum r. m. Id est : Cum illi populus obsisteret ad Africam
properanti, tam securo et pertinaci animo ipse omnes deseruit, quam solet 5
Cj[uis, rclictis amicorum ncg-otiis aut clicntium litibus dcfinitis, ad praedia
sua proficisci propter uoluptates, quasi uolens carere molestiis.
53. lotiga negotia. Longas litcs et ueternosas.
55. Vemifranos. Venafrum ciuitas Campaniae est, unde et (est) oleum
Venafranum. Ad amoenitatis [autem] exemplum delitiosas posuit ciuitates. lu
56. Lacedaemonium. A Lacedaemoniis conditum.
PORPHYRION.
Caeh t. cr. I. r. Famae, inquit, de Jouis magnitudine credimus,
quanto magis de Augusti (diuinitate ?) credendum est, cuius uirtutes et ir^
potentiam omnem non audimus sed uidemus.
4. adiectis Britan. imp. gr. Persis. Per has gentes ab ultima occidentis
plaga usque ad orientalem per continuationem adiunxisse imperio suo
terras Augustum intelleo-i uult.
5. milesne Cr. c. h. Cum magnitudinem rerum gestarum Augusti com- 20
memorasset, indignatur eos, qui sub Crasso militauerant, oblitos Romanae
uirtutis apud Parthos resedisse, turpitudinem[que] captiuitatis aequo animo
ferentes.
6. lurpis m. u. e. h. pro c. i. m. consenuit soc. in armis. TTrspPaxov
sic ordinandum: et hostium socerorum in armis consenuit; nam illa ,pro 25
curia inuersique mores' per exclamationem, quae est graece oia [xeoov [per
1) caetera r. certa om. 2. 2) qua AbRl,mv, qm r, quasi y,C. rell. tamq. s. tanquam. In Hor.
quam si. negot. om. AbY- impetr. iam negotiis sibi iniunctis C. impetr. ini. negot. rmvafh.
imp. neg. ini. Q. imp. in cunctis qficiis '(. alter acl ybR. rell. uel ad. socium b. rell. otium.
3) aut A. ad om. A^bRl. 4) Id est AybR. om. edd. quae liabent : Scilicet Romanum. ob-
sisteret AYR12,r. rell. resist. 5) t«mi fh. rell. tam. 6) amic. neg. AybRljr. rell. neg. am. clien-
tium A-'. rell. client?m. 7) uoluptates AYR2,rmva. uoluwtates b. uoluptate?w fh. uolupta?/s
causa C. mol. urbanis car. C. car. mol. AYb,fli. rell. niol. car. 8) sch. ad longa ex Ay. rell.
om. 9) Venafranum ciu. 1. — Camp. om. YR,r. schol. om. b. Yenafr. — Venafranum em.
A. unde et ol. Venaf. 2. cf. supra II, G, IG. uulg. lectio: unde et Veuaframis. es< uenafr. R.
mde est Venafr. y- unde uenafranos r. undc est uenafranos mva. 10) autem om. A^R^^r. 11)
duce phalanto 2. cf. supra II, 6, 11.
PORPH. Ode LXIIII. R. 14) Si faraae R. cf. Acr. rell. om. tantnm de AR2. cf. Acr.
rell. om. — cret?/(7mius M, in lemm. creJaiius. r (bis). crecfomus v, in lemni. crecZMmus, afh
(bis). 15) augusto M2. rell. august^. de Augusti diuinitate Acr. — uirtutes M. rell. uirtute?»
(Acr.). omnem MAR2. rell. om. audiMjmus rv. 17) ultim* R. 21) indignat^/s 2. crassum M.
ind. in eos fh. 22) turpitudinem MR2. ferentes R2. ferent/s M,rva. ferre fhQ. 24) in arwa
M in lemm. 'j-spiSaxov A2. rell. om. sic ord. — consenuit om. r. ex homoeoteleuto. 25) uerba
pro — mores in AR2 , rva posita sunt post illata esse dicuntur taniquam lemma scholii noui.
284 ACR. ET POKPH. COMM.
medium,] inlata [esse] dieuntur. Puta autem hoc eum dixisse: Itane hoc
Romanus fecit? O mores, quam inuersi estis! et o curia, quam indignas
res passa es!
9. Sub rege Medo. Medum suo more pro Partho posuit.
5 10. 11. anciliorwn et nom. ei tog. ohl. aet. Vestae. Per ancilio et Ves-
tam sacra ac religiones Romanas uult intellegi. Aeternam autem Vestam
propter aeternos, qui in ara eius coluntur, ignes dixit.
12. incolumi Joue. Mire incolumi Joue, ut si diceret: stante mundo,
incolurai [et] rerum natura.
Jti 13. hoc c. m. p. R. Ne quis scilicet uitam captiuitate speraret, sed
potius pro libertate moreretur.
14. diss. condic. f. Quod captiuos Afrorum noluit pro se reddi.
16. ex tr. p. u. i. ae. Perniciem hinc processuram in futurum tempus,
si exemplum tale induceret.
i.'> 17. si n. periret inm. p. c. Id est, si non perissent captiui, quorum
nemo eorura misereri deberet.
18. signa e. p. aff. d. Haec uerba sunt Reguli dissuadentis, ne per-
mutatio captiuorum fieret. Indicat autem cum indignatione, quantum turpi-
tudinis in Romanis militibus esset, cuni se facile captiuitati tradere uiderentur.
20 24. et arua m. c. p. n. Vidi, inquit, Poenos agros suos colere, qui
[agri] iam a nobis ante fuerant uastati.
25. auro r. sc. a. m. r. Ironia, cuius sensus est : Videlicet fortior pro-
dibit railes in pugnam, pretio redemptus? Quod significat, non posse for-
titer in acie stare militem, qui diceret, uictum se posse uiuere.
25 26. flag. ad. dam. Turpitudini, inquit, Romanae, quae per ignauiam
militura accidit, insuper uos adiungitis dampnura pecuniae, qua eos redi-
raere uultis.
12. per excl. per med. est quae gr. rna [J-cG. inlata esse dicuntur M,vva et 2 (dic. ill. esse).
med. quod est graece fliQ. et per med. Q. Pro esse dkunhir scrib. puto dicantur s. erficantur. cf.
Sen. 117. Cic. Or. I, 61.
1) Poeta autem h. cuni dixissc^ afh. 3) passa est M. Verba suh rege Medo iu rvfhQ
scholio antec. adiuncta sunt. Cum MR2,a nouum lemraa posui. 5) /iancil. (bis) M. et nom.
torjae M. alii uett. codd. , ut A et Bern. KC , om. et ante nominis, in Franeq. a man.
2. ueste M. — hanciliam M. 8) incoh^mi M (ter). — ut MA2. rell. ac. 9) et om. MR
2,rva. 10) n« capt. R. rell. uitam capt. 11) moreretur MR2,a. moretur r. more^aur v. rell.
mortr. 12) condiiion. M. qm 2. 13) perniiiem M (bis). 14) xnduc.eret MAR2. imXwcenX r. m-
ducet mafhQ. 17) rfesuad. M. 18) cum ind. 2. rell. oni. indignationem AR. rell. indignatione.
— quantam turpitudinem MR2,r. refl. quant?^m turpitudinw. 19) in MR2. rom. mil. MR2. rell.
mil. rom. esset om. MR. se fac. MR2,rv. captiuitate tradi uiderentur r. tradereni uideri ]\IR2.
Ua.Aenlur uiderentur v. 20) Odi MR2,r. rell. Vidi. ui a. sacerdotes poen. arR2,rv. rcU. om.
21) qu/a yR- aijr/' libri. 22) est MR2. rell. ualct. Videlicet M2. rell. om. ;))'o(libit KR2. rell.
7-edibit. ad pugn. afhQ. praetio M. 24) aciae M. acie?« 2. dicere^ M. rell. didlcerit. non pose
R. Ih) Turpitudinem inq. romanrt»; M2,rv. aeque M2.r. 26) quast eos MR2,r.
IN CAUisr. III, 5. 285
28. 2S. ncque a. c. /. r. m. fuco. Vt liina, inquit, medicata i. c. in-
fccta numquam ad pristinum rcdit colorcm, ita milcs imbutus uitio cap-
tiuitatis non crit fortis.
34. et m. Poenos proterel ult. Id cst, iterum constitutus ad pugnam
hostis prodicrit. 5
37. 38. hic unde u. s. inscius pucem duello miscuit. Cum debcrct, in-
(piit, vilam \irtute atque armis quaererc, commisit sc hostibus: sic crgo
pacem bcllo miscuit.
39. 0 mugnu Curlliugo. Sic uocabatur Carthago magna, quam ait de-
decore [magno] ct dolis malis Romanorum altiorcm factam. 10
41. /'. p. c. 0. p. n. n. c. m. ub se remouisse. Adfirmatur Reguhis, cuni
Romam captiuus adductus esset a Poenis auersatus uxoris osculum, dicens
inhonestum matronae esse eum, qui sit infamiae captiuitatis dampnatus, id
est, seruus factus, maritum agnoscere. Bene ergo additum pudicae coniugis,
nc putarcs, iUum ideo oscuhnn coniugis auersatum, quod de pudicitia eius J5
iniquius sensisset.
44. et uirilem t. Ii. p. uultuin Id est, ad humum uuhum deiecisse.
Virilem autcm uuhum ad uirtutem animi eius, cum hoc faceret, referens dixit.
46. donec luhentes c. p. f. u. n. u. d. Sed generaliter accipiendum, id
est, qualem sentcntiam nemo umquam de se tulisset. 20
48. egregius p. e. Hoc cst, gloriosus, qui se exulem maluerit esse
quam cum infamia redimi, et est occuhum avTiDsTov. Maerentihus amicis
egregium exulem opposuit, quae figura eam uim luibet, ut ostendat ingens
miracuhmi fuisse in hoc, quod, cum amici pro eo maesti essent, ipse tamen
laetus ad hostem redierit. 25
53. quani s. clientum I. n. Cum popuhis, inquit, ei obsisteret, nc in
Africam portaretur, non aliter eos reliquit, quam solent principes ciuitatis
amicos suos negotiorum diiudicatis litibus uel prolatis rebus, otiosa mente
[urbem] relinquere, festinantcs [otiose] in praedia sua.
1) phnao rv. 4) propteret M. 5) prodiens fh. 6) Schol. ex MAP2. om. edd. omiies, quae
unum lemma 4 uersuum ostendunt. 1 0) magno ex ingenio inculc. Q, dicens : 'Nos pro et dolis scripsi-
mus ah adcolis; pro magnis aut magno aut viagis scr. uidebatur.' do??is malis M. doZis malis AR2. decore
et dolis magnis rv. dolis , om. malis et magnis , afh. Q acquieuit deuique in dedecore magno,
omissish. 1. etdolis malis et magnis. cf. Acr. llj Adf. M. adductus MR2. rell. ded. 12) «rfuersatus 2.
13) eum esse rvafh. 15. putasses R. putares M. rell. putare^. quum R. 16) iniqunxs R. rell.
miquns. 17) deiec. ad hu. uult M. 18) wferens R. 19) Sed MR2,rv. om. afhQ. id est M
R2,rv. scil. aQ. om. fh. 20) nemo nunquam fh. 22) an merentibus MR. rell. om. au. 24) ;wo
eo moerenti p. s. e. (sic). Egregius, id est, sublimis animo ageret MR. M pergit : quam sicU-
entium longa negotia, R: ne iu africam port. etc. 26) clien^mm M. aniicos suos Mv^. aniicos,
om. suos R. 28) cZeiudicatis M2R (de iiidlcafis). de iudieatis r. litibus MAR2. rell. iuribus.
cf. H. Steph. in Porph. Em. p. 153, qui probat diiud. litibus zi prohatis rehus 'non Latinum
solum sed elegans ct ualde propriuni et optime liuic conueuiens loco genus loquendi' uocat.
otiosa menteni urbe v. ot. mente urhem afhQ. rell. om. urhem. 29) otiose fh. rell. ora.
286 ACK. ET rORPH. COMM.
CAEIMEN m, 6.
ACRON.
Delicta maiorum. Peccata antiquorum Romanorum.
5 2. Refeceris. Pro donec reficias. [instauraueris, ut Verg. (G. III, 70):
Semper enim refice ac, ne post amissa requiras, Anteueni.l
4. foeda. Aut inculta, aut per nimiam uetustatem sordentia.
5. dis te m. q. g. imp. Hoc est, quanto te Diis minorem geris, tauto
[latius?] imperas. Nam cultu Deorum Romam creuisse refert et sumpsisse
10 principium [a] Deomm cultu. Eandem suadet felicitatem debere usque ad
exitum custodire.
6. hinc omne pr. Hoc ex tradita persuasione sumptum est, qua aiunt
paenas in postei-os expertes (perpetes? serpere?) saepe [differri], quas
maiores effiigerint; ita eos non sua sed parentum culpa percelli.
15 7. (//. 7n. n. d. H. m. I. Frequenter enim duces Romani non addicen-
tibus auspiciis dimicantes grandi exercitus clade superati sunt.
9. iam bis Monaeses et Pacori manus. Monaeses et Pacorus reges Per-
ACROX. Ad populum romanum AyK. Ad augustum uel ad pop. rom. b. redit ad aug.
Bern. C. Tiem ad aug. B'.5E. ad aug. iterum D. Ad aug. de templis rejiciendis P. al. ad aug.
ut H Bern. B. Ad diuum aug. Franeq. Ad Romanos in codd. non est inscr. 'uolg.' (Orell.).
Ode LXIHI. R. Arguit Romanos de neglecta religione 2. Conqueritur mores mutari et reli-
gionem perire, propter quam Roma creuit. nunc ait illam non diu mansuram incolumem, nisi
Deos colat. C.
4) sch. om. Ab. antiquorum om. Im.va. Romanorum om. Ry. pecc. ant. rom. rfhQ. in
Y glossae : delicla. peccata yC. maiorum. antiquorum y. ant. Rom. C. 5) schol. cum loc. Verg.
om. Aby. Pro doneo ref. Ay ut Porph. reed/ficaueris add. ■'• reaedif. twstaur. ut Yirg. ante
ueni C. restaur. R. rell. inst. cum loco Verg. ante ueni Cmv. ante^/ini R,afh. Semper — requiras r.
6) Feda A. faeda E. rell. foeda. 8) diis min. AybRjCr. rell. min. d. 9) latius om. AYbRl,
rmv. tanto diis (d/s) A. imp. AbR12G,rmv. imperas. quasi dicat, in contrarium facis. nam
C. 10) a om. AybR^ , C. a deor. — custod. om. G. ^adem suadenf A. rell. ea/idem suadet.
11) custodire AybRl^ , rmvaC. rell. custodirj, quod amplexus est et Xaunius Misc. lU, 14.
Grut. Lamp. I. 1267, citra suffragia codicum legens : eodem (sc. cultu Deomm) — custodiri.
exi<«um 2. 12) samptum omn. libri. Q tacite inculc. scWptum ex Porph. 13) uulg. lectio in
posteros expertes saepe differri. dijferrie om. Ayb^. CKpertas 2. expectasse •'• ex/^etes Ab (in
posteram). in posteros ;je?-petes serpere ? Cf. Porph. 14) ;;a/-eMtum A. rell. maiorum. De hoc
schol. uide Nannium, qui 1. 1. temptauit : quam (sc. culpam) — effugerMUt. 15) duces ro. Ayb.
rell. ro. d. 17) Hoc sch. in libris multo superius coUoc. est Scripsi Monoese* , MovaicjTj; Plu-
tarch. Anton. 37. p. 932, cum fh. aliisque. nam nominatiuus est, non genitiuus ut Pacori. mo-
naii»///s A, quod aut monaesus erat, obu. in cod. Fran. et Harl. a, aiit monaesaes, quo pronun-
tiatio sign. est. cf. Grotef. in Athenaeo 3 p. 81. Rasurae freq , ut mon/^'s/'/s in BCcp, in
quibus mouesses a 1 m. primum scriptum , deinde in monesis mut. uidetur. raoneH^is 1 Harl.,
monen* H, monessi^ 3 Oxonn. et 3 Harll., alii menesis, monesi etc. , quae lectiones mira dili-
gentia a M. D. BABIXGTONE, Viro egregio et liberalissimo , in nouem Voll. depositae sunt.
'Meaesis b, ut Bern. K^VBC, diu uulg. lectio erat, hinc lemma in A: Monesis et Pacori. At
uet. M Porph. pure habet monaeses. Pacori — Pacoras omn. fere libri. pacoriws Ayb. Monoesis
Pac^ori — Pachortw Asc.
IN CAllM. III, c. 287
saruni fuerunt, aduersum quos Romani contra numinum uoluntatem infcli-
citer puo-naucrunt. Bis autem Partlios uictoriam rctulissc ob hoc dixit,
quia et [ante] Crassum ct post Dccidium 8axam cum exercitibus [suis]
occiderunt.
10. yon auspicatos. [Id cst,] non comitatos Diis, contempnentcs 5
auspiciorum necessariam ueritatem.
11. et adiecisse. Id est, ex pracda Romanorum torqucs suos auxisse
uictores.
12. renidet. [Splcndct] eo quod rcparati [torqucs] et maiores facti
ipsa nouitate fulgerent. 10
13. 14. paene occup. sedttion. del. ttrbem Dacus et Aethiops. Occupatis
enim ciuili bello Romanis data est occasio [hostibus] commolicndi bclla
[sed] et Aegyptiis, quos poeta Aethiopes appelhit propter belkmi Cle-
opatrae.
[Dacus. Germamis, ut (G. II, 497): Aut coniurato descendens Dacus J5
ab Histro.']
17. fecunda culpae saec. nupt. pr. imp Plena culpae saecula etiam
sanctum matrimoniorum focdus per aduheria adserit corrupisse; inde ficri
ut inutilcs consiliis publicis et probis actibus generentur. Quidam etiam
uoKmt ipsum Augustum liis uersibus tangi, qui alienam coniugem tulerit. 20
1) aduersMm A^b. rell. aduers2<s. 2) inf. pugn. A7bE,r. rell. pu. inf. — parthos
ob hoc R. 3) qid et crassura, om. ante, et post D. Crassum (sic) cum 2. qm R. rell.
quia. decium saxe/m Ay. decium saxam M Porph. D/dium Saxmn C. uulg. lect. Decium
Seortum. dew^ium sa^/am v in Porph. de?<ium sax?mi b. cf. lib. meum de Cod. Barc. p. 14
et IV, ubi laudaui Xann. Misc. III, 14, qui habet : 'quia ante Crassura , post Decium
Saxam, quid rectius, ex historiis scrutandum.' Ex his autem (Dio. XLVIII, 25) patet , hunc
Antouii legatum fuisse Decidium Saxam, qui a Parthis, Pacoro duce, a. u. c. 714 interemptus
est. — Didium Saxam legatum Antonii cum exercite ceciderunt C. suis edd., codd. om. 5)
Xon ausp. yb, ut plurimi uett. codd. Ilor. et omn. edd. Acronis praeter m. in ausp. ortum ex
gl. jwcomitatus legitur in A (Ilor.) DIR (corr. a 1 m. ad marg.) atque in E, ulji tamen 1 m.
Non posuit pro rubro /«. mcomit. 1 , mvaQ. rell. noii com. id est fhQ. rell. om. A (Acr.) :
non ausp. conterapnentes ausp. necess. uer., om. non comit. 9) Splendet om. A. ?-esplendet r.
— torques om. A-,'. facti torq. r. 11) occupatam. inuasam gl. y- 12) hostibus om. Ab. hos-
pitibus R. barbaris y. data est ipsls occ. 2. commo/<endi posui cum bC. uet. apud Nannium
Misc. III, 14 : mo?jendi, rell. commo?<endi. data est romanis (iterura) occ. A. — bella sed et
Aeg. (egipf A) Ayb (egiptiis), fh. bella e<Aeg. mva et G (aegypt?(s). bella sc3 = scilicet r.
bella et Dacis et Aegyptiis CQ. Scribe: bella Dacis et Aegyptiis. Aethiops pro Aegyptiis quos.
ethiopes A7bRl,r. 13) appella< A^bC. rell. appell««ii!. 15) Scliol. om. Ayb. y habet glossam :
dacus et aethiops. populi sunt, et ad ille scholion : dacus sagittis quibus etiani uenenatis uti fir-
matur. C: quin etiam uen. uti dicitur. iTistro r. rell. Istro. atit omn. libri, non et (Ribb.).
17) Fec. Ayb. Plena culpae A-,'b,r. rell. om. glossa in -(C : foeta. ergo plena ad schol. pertinet.
Saecula enim sa. r. Secuhm R. fedus pro adulterio b. corripuisse E. ac rupisse b. ads. A.
19) Quidam enim R2G,rva. rell. etiam (et iam?). uolu/V y. uerhis b. his u. tangi A-^^b. iis ue.
ta. 2. alienam etiam y. alienjjrenam R2,r.
288 ACK. ET POKPH. COMM.
18. Et genus et domus. Bonum paris sanguiiiis alieni coitus admix-
tione pollutum.
21. Jonicos. Gmecos; ipsi enim primi saltationem membrorum gesti-
bus inuenerunt, uude postea facti Pantomimi.
5 22. et fing. artnhus. Componitur, ut (A. VIII, 634): e( corpora fingere
lingua. \\ Significat autem, per haec institui et muUiores saltatus.
24. de tenero meditatur ungui. Ab initio ab inmatura et prima aetate.
Meditatur autem exercet, ut Yerg. (A. VI, 171): ISec iam furtiuum Dido mc-
ditatur amorem.^
10 25. Mox iun. quaer. adnJteros. lani, inquit, senescente suo marito
iuniores quaerit adulteros ad nubendum.
1) Xouum lemma posui cum Ay et uet. Nannii 1. 1. rell. pergunt : et genus bonum
patris sa. al. co. aclm. poUtierit. joaris Ay et uet. Nann. patr« Bern. 'A'. pa. sang. om.
2. — admixtionem A. polluft/??* AyRljr et uet. Nann. scli. om. b. o) id est grecos
Y. fa. pant. Ay. schol. om. b. rell. pa. fa. C : lasciuos et petulanteis iustar lonum , qui
mollem saltationem memb. gest. acZiuuerunt. unde — facti. 4) arte^bus lectio Acr. et
Porph., quod es libris eorum patet atque ex scholiis, ubi libri contradicere uidentur. pure
in b, ut iu Bc^DHRI Fran. Bern. ABC (in K maior pars h. o. non legitur) al. artibus
uel artttbus A. artibus al. arte^bus 1 m. ad marg. cum glossa : fingit se scere (discere
Porph.) ho3 motos y- corr. in EP. artwbus edd. om. praeter v, quae artebus habet, non artM-
bus, ut ref. Q. Glossae in B'.5: componit artus suos ad molles saltatus libidinis et turpes et
motus rerum ueneriarum. Componitur, gl. in b, apud Acronem, accipe pro comitiir ex schol. ad
n, 19, 20: sine fraude, sine compositione crinium, qui comi non poterant , et ex loco Verg. qui
lupam pueros suos lingentem lingua ostendit , siue corpora fingentem, hoc est, comentem non
crines solum sed tota corpora. Fingitur autem omn. fere codd. habent. in K u. 11 — 13 et
15 — 48 non leguntur (perperam ergo ref. Orell.). frangitur uel fringitur Bern. B. al. hic
mitto. Fingere h. 1. non ad aniraos (Cic. Brut. 38. Colum. XI, 1 : formatur artjbus) aut ad
saltationem, poesin amatoriam, cantum , musica cum 'vocibus obscenis omnique libidinis arte"
(luu. XI, 172) pertinet, sed ad corpus, non ad caput solum eiusque membra (membra et artus
Quint. VII praef. Suet. Cal. 28. Gell. XX, 1. Plaut. Men, V, 2, 102. Ouid. A. I, 7, 53. Lucr.
II, 282), ut comere potissimum adhibetur (Quintil. II, 5. XII, 10. Tib. I, 9, 16. Verg. A. IV,
148. colla genas Stat. Silu. I, 2, 110), sed ad totum corpus singulosque eius artus, qui, pul-
chri et niuei (Verg. Cir. 39'.') et talo lacertoque ornati erant, et inter quos, praeter crurum
gracilitatem (Suet. Cal. 3) inprimis brachia moUia (Ouid. A. I, 595. II, 305. Lucr. IV, 773.
791 et numeris mota s. numerosa Ouid. A. II, 4. 29) exquisita cura tractabantur. Sic ergo
difficile hoc Acronis scholion iutellegendum mihi uidetur, ut uirgo nostra uix matura sit quasi 'ficta
iniago' (Cic. Diu. V, 12), quae 'arto fiugendi' (Cic. Or. III, 7) ut artificis , pictoris fictorisue
i. e. statuarii, ope seruae uel ipsius matris ornatum dispouentis motusque moderantis amato-
ribus incestis siue adulteris ante oculos ponatur. Vide saltratricem inter duas puellas pictam apud
Zahn. Wandgem. I, 99, conlatam cum ornatu castae sponsae coram matre aliisque mulieribus
ibid. III, 15. Artttbus auteni ablatiuus loci est , et neutiquam requiritur acc. graecvLS Jtngitur
artus, ut Orell. opinatus est adferens Manil. IV, 797: iuuenis nudos formatus moUior artus. 6)
kaec Ayb,r. rell. hoc. et moll. AybC^rfh. ad B2. rell. om. 7«eliores R,mva. saltatus A-j2, uet.
cod. Nannii, fh. rell. sal<«/s. motus. salta^iowes gl. y. 7) sch. om. b. Ab 2. Ab initio om.
A,Cva. initio ab im. et p. aet. y. inm. A. ab infantia, ab im. C. initio id est rfh. 8) Me-
ditatur — araorem om. AyR. autem G,mvaCQ. aut 1. rell. om. Mcdit. amorem (amores Hor.)
exerc. fh. amorcTO ex Verg. loeo. aetate i. meditationi adhibet studium. Med. 2. SchoL ad
u. 25 ex Y- i'ell. om. inquic^ — qiier. y.
IN CARM. III, 6. 289
26. inter mariti uina. Aut in ipsis nuptiis, aut inter domestica conuiuia.
27. impermissa. Id est, a marito non concessa.
[28. raptim Gaurlia. Voluptates stupri. Hic impaticntia incestus osten-
ditur.] Non concessa lege coniunctionis.
Inminibus rem. Taedis, faculis, ad admittendum crimen obscuritate 5
procurata, lioc est, remotis lucernis.
29. sed iussa. Aut a libidine aut a corruptore. Vt Juv. (I, 56):
doctus spectare lacunar, Doctus et ad calicem uiyilanti stertere naso.
30. institor. mercator.
Dedecorum. Incestuum. pret. emptor. Criminum emptor profusus. 10
33. non h. i. orta p. Tamquam legitimis concepti nuptiis fuerint nec
ex huiusmodi nati hominibus illi Romani, qui omnes uicerunt.
34. infecit aeq. sang. Pun. Pyrrhumque et ing. cec. Antioch. Lutatium
significat, qui nauali bello apud Siciliam cum Hannibale multa Poenorum
caede pugnauit. Pyrrhus uero, Epirotarum rex, Antiochiam auxiliis adiu- ir>
uans uictus est a Romanis cum ipso Antiocho rege Syriae, a quo et ciuitas
nomen accepit Antiochia.
36. Hunnib. dirum. Aut crudelem aut pugnacem, qui ab Africano ad
uhimum uictus est.
37. mascuJa. Fortis, robusta. 20
Sabellis. Aut Sabinis aut Marsis, ut (G. III, 255): dentesque SabeUicus
exacuit sus.
39. uersare gJebas. Arare, ut Verg. (G. II, 261): Ante supinatas Aqui-
Joni ostendere glebas.
40. et seuerae m. a. a. r. p. f. Bene et moraliter simplicitatem et pa- 25
2) mpermissa bBRD, eniperm. plurimi codd. improm. unus Harl., improwisa (Pulm.)
nullus , «nfermissa A (bis) R et 'j in contextu cura uar. lect. al. «wpermissa a 1 m. ad
niarg. Schol. ex -,'• ««cowcessa uet. cod. Nannii III , 14. rell. om. Glossa uulg. est in-
terlassata in R2,afhQ, ne latina quidem. aliquanto melior mv. inter laaiata om. A^bjr. in-
t«7aa;ata 1. 3) Volupt. stupri om. Ab. — hic — ostend. om. Ab. hoc inculc. Q. Non
— coniunctiouis Ay. rell. om. 5) taed. faculis om. A. y glossa : tedis aut faculis. 6)
proc, est lli. 7) instigata aut a lib. C. a lib. instigata fli. rell. oni. instigata. — corrup-
iione b2. corruptore. Non sine cons. surg. marito^ Ut fh. rell. om. lemma. Doctus et — naso
om. IG. 9) mere. om. bRG,r. negociator 2. cf. Suringar. p. 173. 10) incest. om. AbG,r.
Crim. empt. profusus ex Ay, qui hab. gl. praetiosus. ambitiosus. cf. C. rell. om. cf. Nann. III,
14: ortae — conceptwe. e«<smodi -'b (om. ex). 12) nat/oreibus 2. rell. nati. hom. 13) pjrr.
Ayb. Lut&tium. AyC. lur/ac. b. rell. Luct. 15) caede poen. 2,r. annib. Ayb. certauit C.
epyr. yR. uero AybRjr. rell. om. 22) Antiochj/m afh. — Antiochea. rell. Antiochjia y, An-
thiochia R,r (anthioco A,r) anthiocia A. 18) Haun. dirnm A-(h, ut EDPR©, Bern. AC Fran.
etc. fZMrum r. 20) Schol. om. Rl,r. 21) cf. Proclus LXII, 21. Schol. Lucan. II, 430. 23)
sch. om. Rl,r. gleb. Ab. glaebas •;. rarior forma in Hor. quam in Verg. cf. Wagner p. 439.
24) clebas A. ad loc. Verg. cf. Ter. Maur. 1117. 1122. 25) Bene et moral. AYbR12,rmva.
Et bene et mor. fh. Bene et ndrabiUter ex Q Porph et C qui habent wtVe. at neque Acr.
HAUTHAL, ACR. ET PORPH. 19
200 ACR. ET PORPH. COMM.
tientiam laboris in iuuenibus per has commemorationes ostendit eo, quod
ita se subdant imperiis matrum, ut ad earum operentur arbitrium, et quia
haec rusticis consuetudo est, ut post laborem cum lignis reuertantur ad
suos. Seuerae, castae.
5 51. Sol uhi m. Vt Verg. (B. 11, 67): Et sol crescentes decedens du-
plicat umhras.
43. huhus fatig. Vt Verg. (B. II, 66): Opice aratra iugo referunt sus-
pensa iuuenci. amicum. [Gratum,] laborantibus scilicet, quietum, ob ca—
pessendam quietem.
10 45. dampnosa q. n. ium. d. Ac si diceret: Cuncta in peius ruunt eo,
quod nihil aeternum sit, sed processu temporum omnia in peius labantur.
Vnde dictum est: (Cic. pro Marcello 4): JSihil est enim opere et manu fac-
tum, qnod non conficiat et consumat uetuslas.
47. tulit nos neq. [Id est peiores]. Nequitiam parentum dicit augeri
15 per posteros.
mox daturos. Non scilicet adlaturos [peiores et] uitiosiores filios.
PORPHYRION.
Delicta maiorum imm. lues. Hoc ex tradita persuasione scriptum est
20 eorum, qui aiunt paenas [in] posteros expendere saepe, quas maiores
effugerint.
2. donec refeceris. Pro donec reficias.
6. hinc om. pr. Subaudienda est extrinsecus particula hahes, et est
neque Porph. hoc adu. usi sunt, viire Porphyrioni, non Acroni us?itatum. cf. supra I, 19, 8.
19, 13, bene utrique, Acr. I, 15, 24. 19, 13. Porph. I, 35, 11. 11, 19, 8. ojytime Acr. II, 14,
12. Bene ad uerha, moraliter ad rem spectat. Ut philosophi dixeruat moralis, sic Grammatici
moraliter. cf. Donatus Ter. And. V, 8, 35. Bene et om. C.
1) dolorum 2. rell. laboris. — has commemorationes AybRl^ ,rmv. hanc commemorationem
afhQ. 3^ cons. est A^R^^r. rell. est cons. — labores 2. liragiiis y- 4) gl. om. y. Seuerae —
iuuenci om. Rl,r. loc. Verg. in Seru. B. I, 84. 7) bHbis A (bis) y, ut E (Bern. K hanc partem
non habet) Suecouat. ad Epod. II, 3. uet. Mon. , iu quo haec uox non est in lemm. hKi nostri, in
lemra. Carm. saec. 49, BcpP etc. bobus bR12, edd. Loc. Verg. ap. Quintil. VIII, 6, 21. 8) gratum
om. AyRl^.r. Porph. sch. om. b. scil. om. Cfli. scil. quietum A'1,t, ut actas quieta Cic. Sen. 23. ob
capescend. AYR,mv. ^apescend. r. ob capes«end. Asc. Porph. laborantib. gratuni ad q. capiendam C.
10) dampn. Bern. AB. — Cuncta ad tempus 2. 11) tempom R,(,'. labjmtur mvafh. orania
pereunt C. 12) cf. Suringar. p. 46. conf. et consumat AybR^.r. rell. consumat<if;<e. 14) consu-
mat, om. conf. et, 1. cousuniat aliquando uetustas R. Id est, peiores fh. 15) in posteros RGr,
rmva. in posterjs CQ. ;;e»' posteros Ay2 uet. Nannii et fh. schol. oin. b. IC) schol. om. Ab.
peiores et om. yR2 uet. Nannii. et uitiosiores om. lG,Cmva.
PORPII. Ode LXV. R. 19) scriitum M. sumi^tum Acr. eorum qui 2. qun Bcrn. 'A.'
Acr. Q. rell. qui, om. eorum. in MR2,v. rell. uui. expendere saepe onni. liliri. cf. Acron. Omissa
1« praepositione orania bene se habent, neque ex Acr. perpetes serpere petendum , neque exten-
dere sese leger.dum. Verg. G. II, 405: curas ueuienteni extendit in annura. Liu. XXH'', 48:
spem suam in Afriuam. Saej^e superfluum est in expositione u. 4.
IN CAKM. III, 6. 291
sensus: Hinc omne principium imperii habes, quod Deos colas; ergo ut
imperium pcrseueret, perseuera deos colere.
0. iam bis Monaeses et Pacori manus. Hi Parthorum reges fuerunt.
Bis autem Parthos rettulisse de nobis uictoriam dixit, quia et Crassum
ajitea et tum Decidium Saxam in acie cum exercitibus occiderant. 5
11. et adi. pr. t. e. renidet. Ex praeda, quam nobis detraxerunt, tor-
ques suos exiguos antea ampliasse gaudent ; lioc enim nunc significat
renidet.
13. paene occ. s. d. ii. D. Seditionibus, inquit, districtum populum Ro-
manum ex occasione paene barbari deleuerunt. 10
17. fec. culpae sacc. Nostra scilicet saecula. [Nostrae scilicet saecula.
[Nostrae scilicet] Nuptias primtim inquinauere. Per nuptias inquinatas
uult ostendere, nos ex ipsa culpa progeneratos ac merito nihil rectum in
uita facere.
19. 20. hoc f. d. cl. i. p. p. fliixit. Turpes, inquit, coitus feminarum 15
descendunt in liberos quoque, deinde in rem publicam.
21. 7notus d. g. i. Id est, molles saltatus, quos primi Jones inuenerunt.
et fing. artnbus. Artubus legendum, quia non uenit a nominatiuo artes.,
sed artiis. Significat [autem] per id molliores saltus (saltatus?) puellas
discere, [hoc est,] turpes et libidinosos motus rerum ueneriarum. 20
24. de tenero m. ungui. Hoc prouerbium de Graeco est, quod dicunt
s$ dcTuaXojv hvuyuiv, quod significat a prima infantia.
26. neque eligit cui d. inpermissa. r. Sensus est: Neque (eligit?): ex
1) wti K. 3) monaeses MR2,fh. cf. Acr. moneszs rv. raonaesis a. pacori M. Pachori a. 4)
retul. M. 5) cum MR. decfwm saxam in aria cum exerc. M. decjww saxa in maria cum exerc. R.
Saxa7« in arie A. decium saxam cum «verc. 2. Dedum (dewrium) s^a.gam cum exerc. rv. Didium Saxam
cum exerc. a Decium Sextum fh. Scripsi Decidimn Saxam in acie. 6) ex praeda MAR2 (Acr.) et
Tva. ea fhQ. antea MR. rell. ante. 8) renidcB^ M2,rv. rell. renide^. 9) destr. MR2,n'. rell.
distr. 11) Fec. M. Nostra scilicet saecula MR. nostra id est saec. 2. rell. Nostrae scil. nup-
tias pr. inq. — Nuptias pr. inq. aum MR2 non Acronis sed Horatii uerba induxi. 17) salta-
tus MR. rell. sedtus. cf. Acr. Salft<s hoc sensu rarins plurali usurpabatur numero. montes sal-
tusg^we lustin. XLIV, 4. siluis aut saltibus Caes. B. G. VI, 43. saltus siluasque Verg. G. VI,
43. silu. saltusque Verg. C. III, 40. A. IV, 72. cf. luu. VII, 188. Catull. XXXIV, 10. salti-
bus siluestribus Varro R. R. II, 3, 6. Vide tamen sch. subseq. 18) Jingitur arttlius M. Vete-
res arttbus pro artwbus dixisse testis est Vel. Longin. de Orthogr. P. 19) autem ora. MR2,r.
aedtus h. I. omn. libri, et discrimen inter sal^ws molliores et saltatus molles num statuendum
sit, quaeritur, ita ut saltus libidinosus aliud sit atque motus saltantis siue saltatus , saltatio.
Sa.\tatus ponere non ausus sum, quamquam. hoc est om. MR2,rva. uenerearum M,rv. rell. uene-
rearum. 22) s| aTiaXov oviyviv M2. R more suo uerbis gr. reliq. lacunam. e| aTiaXio fAt^^wv
r. eC araXojv ovoywv (p — v) v. afh. ut supra. 23) intermissa etiam in lemma M,rv transiit,
rell. impermissa.. — Q : 'hoc quoque schol. aliis emendandum relinquo.' Iterum uir iuuenis iste,
tanta leuitate ac temeritate insignem quem sexcenties cognouimus, imparatus et impar ut totius
laboris sic huius loci apparet. Scilicet sine libris antiquis et absque ingenio difficilia emendare
perdifficile est. post neque ex lemmate repetendura uidetur eligit. ex occasione Suet. Caes. 60.
19*
292 ACR. ET rORPH. COMM.
occasione, extinctis subito in conuiuio luminibus," propcrat adulter, post
interuallura, (occulte) occultam rem facere scilicet.
{2d.Sed iiissa coram non sine conscio Surf/it marito?). Non permittente
tantum marito sed etiam iubente.
fy 32. dedec. prel. emptor. Qui dedecora i. e. adulteria magno pretio
emit.
33. non h. i. o. p. i. ae. s. Punico. Melioribus, inquit, orta fuit paren-
tibus iuuentus illa apud antiquos nostros, quae bella Punica pro patria et
iam naualibus proeliis gessit.
10 37. sed rusticorum max. mil. prol. Hodieque ex rusticis maxime mi-
lites lecti meliores habentur.
40. seuerae m. a. a. r. p. f. ^lire simplicitatem et patientiam laboris
in iuuenibus per id ostendit, quod etiam matrum potestati se subicerent,
cum iam et ad arbitrium earum operarentur.
15 43. amicum t. a. Amicum laborantibus, scilicet etiam amicum ob ca-
pessendam quietem.
45. dampnosa q. n. i. d. Hoc ideo dicitur, quoniam uidentur omnia
per processum temporum in deterius labi.
4(5 — 4§. aetas p. p. a. t. n. n. m. d. progeniem uitios. Dampnosam
20 rem mira facilitate et breuitate successu temporum [in] deterius labi [de-
monstrat]. Aet. p. p. Successus et ordinem nascentium explicuit.
1) extinc<*s M. rell. extinct/ subito. lumims omn. libri. posui lumin^iMS. 2) oecultare M.
occultar*R2,rv. occulte afhQ. occultamreOT? Cic. N. D. I, 18. Acacl. I, 4. IV, 19. occulte rem i.
e. amorem? facere \n rebus ueneriis etiam absolute dicebatur. Petron. 87. luu. VII, 240. Verba
post interualhim offemlunt. post i. e. postea inter uallum c^isplicet. ex interuallo Gell. XV, 12
aut sine interuallo Cic. Or. III, 48. Varr. II, 1, 22 pro rajHim posset dictuni putari. Permitt.
— iubente ad seq. pertinent, unde nouum lemma ponendum duxi. facere lioc non fh. rell. om.
hoc. i&aens R. cantM marito M. tdnium marito R2,rva. iub. marito fhQ. sed iam iub. M. seu
etiam v. pennittere 2. 2;/-aetiosus - ^raetio M. 7) orta fuit MR2. rell. fu. orta. 8) et iam
M. etia.\a AR2. et rva. et om. fhQ. 10) maxime MAR. maxime ex rust. 2. rell. oin. maxime.
13) per id om. 2. per it M,r. — iam et MAR2. tam et r. cum et ad arb. v. cum et arb.,
om. ad, a. cum ad arb. fhQ. 15) laborantibus s. etiam amicum ob capessendam quietem R.
a (amicum?) lab. scilicet etiam amicum ob capessendam quiet«»i. M. etiam amicum ad cap. quie-
tam 2. capescendam Statius A. cf. codd. Acr. 17) damn. M. IIoc idem MR. diciti^r MR2.
rell. dicit. 18) per processM M. cf. Acr. processu temporis RC. 20) in om. MR,rv. demonstrat
fhQ. rell. om. 21) Extremum schol. ex MAR. rell. om. Cf. Gargallo : 'Quasi un albero gene-
alogico in quattro peggioranti generazioni — con huida progressione in tre piccioli uersi rau-
nichiato.' Mira breuitas E. lit. uncial. rubris.
IN CAKM. iir, C. 7. 293
CARMEN III, 7.
ACRON.
Qnidfles, Asterie. Ad Asterlen ainici sui coniugem scribit et eam so- o
latur Gygis mariti [sui] absentia maestam, monens ut custodiat castitatem,
nec alterius adulescentis blanditiis aut specie capiatur, dum maritum spe-
rare debeat primo uere rediturum. Ordo est: Asterie, quid fles G^^o-en
iuuenem constantis fidei, quem restituent tibi primo uere candidi Fauonii
beatum Tlivna merce? 10
2. quem t. candidi Pr. r. rere Favonii. Sereni, prosperi. Iste enim
uentus uerno tempore frequentius flat.
3. Tkyna merce. [Bithyna]. Quidam [enim] uolunt Thynam ciuitatem
uicinam Bithyniae dictam Ponto confinem ; Quidam thynnum piscem magis
intellegendum suadent. j5
6. notis. Nolos pro quibuslibet uentis posuit.
ad Oricum. Ciuitas Ciliciae, ut (A. X, 136): Aut Oricia terebintho
lAicet ebur.
6. post i. c. s. Haedos uidetur significare, quorum ortus et occasus
concitant tempestates, de quibus Verg. (A. IX, 668): pluuiulibus Haedis, et 20
alibi (G. I, 205) : Haedorumque dies seruandi.
ACROlSr. Ad Asterie?» (inscr. Hor.) A, ut K. Ad asterie?» b , ut H. Consolatur puel-
lam Bern. B. Asteriam cons. de coniugis desiderio D. Asteria?/i consolatur dolentem de ab-
sentia comugis P. Rubra inscr. in E : VII. Hac ode consolatur asteriam de absencia uiri sui.
simulque monet ne alterius specie decipiatur. eadem in B (abseniia) et O) , qui extrema u.
sic : specie uel hlanditiis capiatur. Bern. C : Consolatur asteriam — specie decipiatur. Consol.
puellam de coniugis sui desiderio simulque (om. monet) nec alterius spetie aut blanditiis capi-
atur. Franeq.
5) Asteriew AYb,v. asterie?» R2,r (in iuscriptione Ad Asteriew). coni. am. sui 2. — sui
om. A-'b. mest. Ab. maest. v. rell. nioest. 7) ne alt. b. adul. Ay. blandic. yb. debe< omn.
libri et C. Acronis mos dicendi est. debeat Q. 8) uere restitui 2. Ordo — beatum om. A.
9) restituerit b. fauoui b. beatum thz"na merce ybR. rell. thyna me. b. tyria 2. 11) ipse Ay
R,rv. schol. om. b. iste afh. Fauonii namque primo uere leniter tiare incipiunt , terramque
soluere. C. 13) thma A. in lemm., (</nam in schol.) b, ut BcpD , tyna y. Bithyna om. Ayb.
glossa ex sch. petita. bithinia R, bithynia rv. rell. bithyna. enim om. Ayb^. — tinam A.
tynam y-v- ^^inam b,r. tymam 2. rell. tliynam. bithiniae b. 14) tinnum. Ay. tomwm b. thmum
R. thz/wum 2. thywjum r. tyw?uun l,v. suad & b. Pontica , Bithyna: Thyni namque ponto
contines, Bithynis sunt uicini , quos quidara sic uominatos uolunt a Thyno pisce, qui eo loci
multus capi solet C. thina merce beatum. id est diuitem diuitiis repertis in titia quae et gens
confinis ponto sicut et bithinia BcpE. 19) no^^is bl2, ut BcpD. Bern. KAB Fran. al. nothis
A (li a 2 m.). cf I, 7, 16. oriAim — ori^ia v. ori<^ia R. rell. or«cia. Vergilii libri plur. or?/-
cia. 3) ut om. fh. cili^iae ■;. sc/Iiciae G. terebinto A. ^Aerebinto r. Lucet ebur Ay. rell. om.
hed. Ayb. — ortus temp. etiam concitat 2, om. et occasus, ort. et occ. concit«< Ay,rmvafh.
concita«< R. ad loc. 1. Verg. cf. Seru. G. I, 205. ad 2. Probus XXXVI, 19.
294 ACR. ET PORPH. COMM.
Insana. [autem id est, in] tempestuosa.
frigidas n. Duplici modo accipi debet uel propter hiemem, quae pere-
grinantibus acerbior semper uidetur, uel propter solitudinem ,[quia sine
suis erat et] uelut abstinens frigebat,
5 8. insomnis. Velut uxoris amore non dormiens, ut (A. IV, 529): nec
umquam Soluitur in somnos.
9. atqui Quamuis. SoUic. nuntius hospitae. Gygen a Chloe hospita sua
adfirmat adamatum, quam contempni dicit pro dilectione uel desiderio
uxoris absentis. Quae etiam per internuntios terret (torquet?) ita eum pro
10 castitate moriturum, sicut (antiquorum quae?) inferius exempla commemo-
rat. Ordo est: Atqui uafer nuntius sollicitae hospitae temptat [illum] raille
modis dicens suspirare miseram Chloen et uri tuis ignibus, [et] refert, ut
perfida mulier inpulerit Proetum credulam falsis criminibus maturare necem
nimis casto Bellerophonti.
15 10. 11. tuis di. ignibus uri. Quibus etiam tu ureris, id est, tui ma-
riti amore.
12. iiafer modis. Vafer nuntius, id est, ad suadendum callidus et as-
tutus, siue malignus, qui nitebatur continentiam superare.
[13. ut. Quemadmodum.]
1) autem, icl est, int. fh. gl. om. b. 2) quae semper egrota.ntihu.s ac. uid. 1. quia solus erat R.
rell. sine suis. quod sine ea cubaret et ab aliis abstineret C. abst.^^fwgebat A. uidetur pr., om. uol y-
et om. Y. cf. Porph. 5) ux. amore AyPi^ (am. ux.) ,rafh. ab (acl v) lG,mv. ob ux. amorem Q. per-
uirgil (gl. Y*^) 1"^^ "^- c-bsentis amore non (Lormiret C. — haud umq. AYR,r (unq.). rell. nec,
non neque, u?iq. haud contra metrum. schol. om. \>. 7) atque A in lemm., in Hor. atqui, ut
rell. Quamuis Ay. rell. om. i. certe b. hospite Y,fh. gigm A. gige» b,r. gigeni 2. rell. gygen.
c?oe Ab,rv. Dicit Gygen, Chloen hospitam, a qua amabatur, contemnere, propter dilectionem
et ux. abs. desiderium. Cloen tamen per iuternuntios cum eo de amore agere, sed nihil efti-
cere. 8) ad&rm. A. aff. YbR2,rfh. rell. dicit. — pro AYbR12,rva. prae mfhQ. 9) que 2,
rell. quem. Autscribe: Quae — tevret, aut ; Quem — terrere ait. — terrei omn. libri. Quum-
quam tcmptet (Hor. u. 12 temptat') Q. male, nam cum ratio enuncietiir , melius esset: quae
cum aut quem cum — temptet. Verbum sollemn. est torquet ap. Hor. Epist. I, 2, 37, Ouid.
A. n, 5, 53 et Cic. ad Diu. Vni, 11. In fine longioris scholii haec habent BtpE : — siniul-
que terrere uolebat per internuiitium multis exemplis, quomodo multi perierint nolentis in stupro
mulieribus consentire. — eum ita 2. 10) sicut hi quorum omn. libri. cum acc. requiratur,
posui: sicut ani/quorum quae. inferius om. h. commorat y- '0 Ordo — Bellorophonti om.
Ayb. — temptat s. illum gl. y- 13) mpu. y- Bern. A. 14) bellerophont/// A (rasura) , ut
E. bello rophonti Yb- Fran. rv. bellerofonte K. bellero fonti cp (perperam apud Pottier.) belle-
rof. M Porph. belI°rofont^ (o mut. ex e, i ex e) B. bcllyrofonti RP. cf. III, 12, 7. IV, 11, 28.
16) quibus AR12,r. rell. qmVt. ignibus tuis. tuis amoribus, tui mariti amore C. et tu 2. — id
est om. fhQ. schol. om. b et y^ Qui liabet gl. : ignibus. amoribus. 17) Vafer nunt. id est A.
19) schol. om. AyR2. Falso in omnibus libris, una Asc. editione excepta, uxor Proeti scripta
est <S/enobea. stenrtt)ea b. scenobea r. S<Acnobea autem a Trngicis nominabatur , ab Homero
(II, VI, 160, Nd. XI, 32.5) "Avxeia, unde duplex forma Antta ct Antea. Fabula nota ex Ily-
gin. 57. Apollod. II, 2, 1. Antja codd. et plurimae editi nes. Q dicit: 'Antea corr.', at C
iam scripserat Antea. Asc. Antaea, quod falsum est , cum non sit AvTaia graece, anajja b.
IN CARM. III, 7. 295
mulier perfidn. Sthcnoboea siue Antia, uxor [fuit] Procti, quam com-
memorat amore Bellerophontis inflammatani ; dum uohmtati eius consentire
nohiisset, in aduherii crimen uocatum. Quod exemplum Gygi ad [ad]quies-
cendum terrorem significat, dissuadens propositum, ne eadem continentia
[etiam] ipse periclitetur. 5
17. narrat p. d. P. f. Pelcus adamatus est ab Hippolyta Acasti uxorc;
quac dum despiceretur ab eo, qucsta marito est, se stu])ri interpellatam.
Indignatus Acastus Pcleum duxit inuitatum gratia uenandi in Pelion ibique
[eum] inermem reliquit a Centauris perimendum ; qui seruatus a Chirone
collecto exercitu euertit Acasti regnum, et Hippolytam yupplicio mcrito factis 10
afFecit. Ordo est: Narrat Pelea paene datum Tartaro, dum abstinens fugit
Magnessam Hippolyten, et fallax frustra monet historias docentes peccare.
18. Magnessam UippoJijten. Magnesia Thessaliae ciuitas est, quam pro
discretione Hippolytes Caucasiae commemorauit [et], Amazonis uxoris
Thesei. ir.
19. et pecc. d. Subauditur et alias, quia et hae, quas supra rettulit,
reliquerant exempla peccandi.
21. scop. s. 1. Metaphora a naufragantibus, quod ita amantis non
fuit om. AycR2. proetum iii coutextu , ptum = praetum in lemm. preti in scholio A. belloro-
pho«/s b. belfoj-ophontis y.
2) qui om. AbR12,r. uoluptati GCaQ. rell. uoluratati. recte. 3) uocatMWi quod Ayb , C
(Quod). rell. uocntus est quod. in exemp. 2. ad ac/quiescend/ terrorem Ay,v (acq. R,mafhQ).
ad om. b2 (acq.) ad acquiescendwTO rG. Scribendum puto: ad quiescendum terrorem. quies-
cere actiue dicitur, non arfquiescere. Seneca Herc. Oet. 1586 : tuas laiides. Apul. Met. IX
p. 218: somnum. 4) a suadere lect. uulg. «ssuadere R. dissvL&Aens 2. signific«ws 1. signi-
fica«s suadente r. — eadem cont. etiam om. 2. et ipse Porph. etiam deleui. 5) peri-
clifetur 2,a. recte. rell. periclitaretur. significat a nuntio Chloes propositum, ac simiU cout. ipse
Gyges etiam veniat in periculum C. 6) ippolita Ab. yppol. y- hypol. R. ypol. 1. 7) cum 2.
interpellatMm Q. com pellat«ni rva. 8) inu. dux. fhQ. rell. dux. inu. uen. gr. fhQ. rell. r. ueu.
— pelio A-(b (praelio). rell. pelio». d/a;it y. wbique in^erm. ■/. reliquirf b. eum om. AybR^r.
euicit 2. coUectu, om. exercitu, y. 10) ippoWt&va. b. hippolite7?i R. — fac<is Ayb^C (merito fa.
suppL). iatis 12fli. satis R,rmva. merito om. 2. Sensus: tradidit eam supplicio, quod factis
suis meruerat. Sic Ter. Phorm. V, 5, 25 culpam merere. afficere supplicio Caes. B. G. I, 27.
supplicio capitis Suet. Galb. 12. aff., non adi., A-yb. Ordo — peccare om. Ayb. 13) magnesiam
(bis) 2. raagnesam r. magnaessam in lemm., magnessa in schol. ■(. magnessa A,C. Magwes mv
afh. magwes est adiect., non nomen urbis. magnesia 2,r. recte. cf. Pausan. Ach. 7. Plin. V,
29. 14) j)^o discretione A-^Rmv,2 (pro sectione). pro discre^jrione r. quem discretione a. per
discretiowejw fliQ. — commemo?'rtm'< Ayl^^r. rell. commemorai. C: quam \i\q posuit ad diffe-
rentiam aJterius Hippolytes Amazonum reginae, ux. Thesei, ex qua fuit natus Hippolytus. et
om. AyRl^r. — amazonw 2. amazone yl- amazonae A,r. rell. Amazonzae. amazon subst. cf.
Probus Inst. I, 3, 4. Seru. A. I, 318. VII, 580. amazo?«es Nonius 472, 9. Probus Inst. I, 5, 1.
Seru. A. I, 104. cf. A. XI, 648 et 660. J 5) thessei y. schol. om. b. 16) Subauditus et alias
AyR.r. et alias subauditur rafh. et alias sub 1 G. docentes. supp. alias C. supple Q. — et
om. fh. rell. et hae. re«ulit AY,r; retulit Rl. rell. dixit. 18) Ha^«/7-«gantibus Ay. i'ell. naui-
gantibus. metaf. Ay.
296 ACR. ET PORPII. COMM.
audiret preces, quemadmodum si a periclitantibu.s rogentur scopuli, ut
est (A. IV, 438): sed tntllis ille mouetnr F/ctibus aut uoces ullas tractabiUs
audit.
22. Adfiuc inleger. Adhuc continens, id est, contempnens eam, qua^si]
y eum demonstret trahi jiosse in posterum, si diutius inmoretur.
23. Enipheus. Nomen uicini petulantis.
24. plus iusto. Plus aequo. [uel] Caue. Id est, non pi-o forma sed
pro libidine, nec plus placeat, quam debeat, uicinus, quod prius comme-
morando mariti honestatem suadet, ut illud (A. II, 160): seruataque serues
10 Troia fidem.
25. quamuis n. a. Ordo est: Quamuis non alius aeque conspicitur
sciens flectere equum in Martio gramine, nec quisquam aeque citus de-
natat Tusco alueo.
26. gramine Martio. In campo Martio bellicis artibus exerceri con-
l.j sue[ue]rat iuuentus Romana, quibus ita Enipeum caeteros praeire dicit, ut
merito amari possit, si pudicitiae custodia non resistat.
28. Tusco den. alueo. Vt Verg. G. I, 499): Qui Tuscum Tiberim et
Romana palatia seruas.
30. despice. [Deorsum aspicias,] hoc est, nec ad uoluptuosos cantus,
20 nec ad amantis preces permota despice.
32. Duram. Crudelem, inmitem.
2) loco Verg. adde hoc testimonium ap. Eibb. 4) eon^inens AyR^bjrv. contemnens
afhQ. continens et contemnens eam; quasi non possit ab ea persuaderi, etiam si d/utius,
ibi maneat C. quasi possit suaderi continens. gl. 7. posui id est contempnens. — qua
in eum A-'l,rv. qua« in eum dem. b. qua demonstret in eum R. quasi eum aQ. quasi cum fh.
5) si om. fh. sed 1. G) Eniphein A,acf, ut Bern. KC Par. E,h erasa fere, alii rel. enipeus.
Tanderb. Pottier. et Orell. om. 7) Cum ■' Caue. Id est interposui. plus aeque om. Ab. plus
aequo id est non R2,r. pl. aeq. uel non mvafh. plus iusto pl. ca. i. pro forma A. id est om. C.
non formcw per libidincT» b. qoam debet uicinius proprius comm. b. 8) nec plns placet b,r.
nec omn. fere libri. ne Asc. CQ. — debea< A. rell. debe<. 9) serues A-'R12,rmva. serz/e^ fh.
adde hoc testim. ap. Ribb. loc. om. b. 'Ceterum non me fugit, hoc sch. nondnm sanum esse'
Q. 11) Ordo — alneo om. A. 13) thusco fb. in om. C. 14) exercere 2. con*uerat yR, ut
saepe superius. 15) iuu. rom. Ay. rell. rom. iuu. Eni/>Aemn A,raCf, ut codd. Verg. Rbc ad
G. rV, 368 ap. Ribb. et Arusian. p. 229. 'Evi-c'j; gr. Hom. Od. XI, 234. perhe 12. 16)
possrt omn. libri. posse< Q. — resistef Ay. resistit 2. resistfliur r. rell. resistere*. 17) sch.
ex Ay et C, qui habet : Tiberino (gl. 7) ut qui etc. Qui (Romule) ut supra Acr. ad I, 20, 5.
Plurimi codd. Verg. (luae. adde hoc testim. ap. Ribb. aut qui mtus cum tybenm et ro. plati&
serua.s 7. Palatia C. 19) Deors. asp. om. Ab. aspicw 7. 20) ne A,C. neque r. nec am., om.
ad, ybRl.rvac. amatis 7. hoc est, uol. cantef ara. pr. despicias 2. 21) praece/;« h. praeces A-jh.
rell. Preces. 21) gl. ex A^^C. inm. A. imm. 7C. rell. om.
IN CARM. iir, 7. 207
PORPHYKION.
Quid fl. Asteriae. Hac odc consolatur PiicUain dcsiderio coniugis sui
maestani, et siniul monet, ne alicuius adulesccntis blanditiis aut specie ii)8e
capiatur, et est ord»t: Quid fles, Asterie, Gygen, (lueni tihi restituent Fa-
uonii primo uere, Tliyna merce beatum? 5
3. Thijtui mercc bealiim. Bithyni iuncti sunt Thynis, utraque autcm
gens Ponto confinis est.
6. ille notis a. Notis pro quil)uslibet uentis dictuni ost.
post. ms. Cap. Siil. Haedos uidctur sij^nificare, (luurum ortus et occa-
sus concitant tempestates. Horuni et \ erg. (A. IX, (JGy) meminit dicens: 10
Quantus ab occasu ueniens phmalibus Ifaedis Verberut imber /lumum.
frigidas. Duplici modo accipe, et pro])ter hiemem, (pia percgrc rc-
tinetur, et propter solitudinem.
9. atqui soll. n. h. Dicit Gygen ab liospita Chloe amari ct ab ca nun-
tiam amoris ad eum mitti. Ifj
10. 11. et mis. t. d. ig. u. Tuis ignibus, (luibus tu ipsa urcris i. e.
mariti tui amore.
12. temptat m. u. m. Vafer mmtius, id est, callidus ad suadendum.
13. ut Proetum m\il. perf. cred. Sthenobocam significat, Proeti uxorem,
quae Bcllcrophontem hos[)itcm amauit, et non consentientem sibi [ut] adul- 20
terum criminata est.
maturare u. r. Nuntius scilicet Gygi historiam, qua Bcllerophontes
periclitatus, ostcndit, quod hospitae in amorem non consentiret, (consen-
serit, ut?) per exemplum eum terreat, ne idem et ipse patiatur.
18. Magnessam Ilipp. d. /'. a. Haec est, quae nupta fuisse Eurypylo 25
traditur.
19. et pecc. docentis f. historias monet. Subaudicndum et alias, quia
et hae, quas supra rettulit, docent peccare.
POKPII. Ode LXXI. li. Ad asterien M. (2»\'\ fles asteria M in k-iiun. tlos rv iii leinm.
Quid fl. asteriae II in lemm. lell. aster/e. worj M. 3) mestam M. — adul. M. — spef/ae
M. 4) asperia (sie) M. asteria gigen ? R. gigen M, gige rv. 5) Thywna M,2a. thina R,rv.
Thyna fh. Lemma posui cuni MR. rell. om. Hitli/ni M. tliynis ]\I h. 1. Tliini iu. su. thimis
R. Bithinm - - tlii/mis r. Bytimi — tlii«is v. Bilhyni - Thynis a. 8) llle no<is a. a. ory-
cum M. diclum MR. rell. peregrini. retinetur M. rell. retinewtur. 14) gig. b. mmt. M. 16)
tu ipsa MK2. rell. ipsa tu. 17) amortdws R. cf. Acr. 18) ca?idus h. rell. ca//. ef. Acr. 19)
stheneb/aw M. sc7tenebiam R. sthenebeam 2. Schenobeam rv. SthQm)\)oea.m a. recte. cf. Acr. s^en.
fh. prweti — praetum rv. bellerof. A,rv. 20) non om. fh. - ut fliQ. rell. om. 22) scilicet
M2. — bellerof. M. 23) ostenditwr M2R,r. — consentireto/- MH2. hospite?« amorem r. in
hospite?» in ani. R. 24) per exemp. terrea^ eum MK2. euni terre/. Nec r. euni terret. Ne va
(, ne). eum terrens, ne fliQ. Aut lege : quod — non consensevi/, et — - iavret, aut : quod —
non consensen/, tit terrea/. 25) Magnessam M. magnesam rv. Hypp. M. eurypj/o M. eurip/o
R. eurypilo rv. 'E'jfjU7i'jAo; gr. Euriphylo a. 27) moraet M, ut omn. Bern. (B li. o. non habet)
omn. uett. Pariss. praeter B'^, qui liab. glossam : sc. illum. E non liab. mo<(et , ut Pottier. re-
298 ACR. ET PORPH. COMM.
21. scopuli cu. Ic. Icari scopuli pro Icarii maris scopulis, sed hos
pro quibuslibet posuit. Surdi autem scopuli [a] periclitantibus dici solent,
quasi preces eorum non exaudiant.
2.5. 2G. quamuis n. d. f. e. sc. et reliqua. Notum est, iuuentutem Ro-
5 manani apud ueteres exercitatam in campo Martio et post hoc exercitium
natare solitam fuisse in Tiberi, quia et peritia nandi rebus militaribus sit
necessaria. Dicit ergo, Enipeum non debere puellae huic placere, licet
gloriose in exercitio inter aequales uersetur.
29. 30. prima nocte d. c. n. i. u. s. c. q. d. I. [Ne cum ille] Belle,
10 quasi Gyges uespertino tempore ad fenestram Asteries tibieinem adhibere
soleret, ut illa, cupiditate audiendi, per fenestram despiceret — , atque ita
cupidam uidendi sui ac sollicitam [die dare] declarare.
lo
CAEMEN III, 8.
ACRON.
Martiis caelebs quid agam Kalendis. Ad Maecenatem [ergo] scribit
Horatius, non eum debere mirari, quod Kalendis Martiis, dum sit sine
fert, sed mowet. moMet leg. in paucis i-ecc. codd. , 2 Oxon. 1 Harl. al. 17) heec M. rett. r.
retul. MR etc. et om. rvfli. et quas R.
1) Atcarii M. 2) quibus/iie^MAR^. rell. quibusgwe. a om. MR2,rv. recte. surdi pericl. datiuus.
3) praeces M,ra. 5) lioc om. R. 7) Tiber/m M. et MAR2. rell. om. nandi MR2,rva. natandi fliQ.
natere supra, quippe infinitiuus natare frequentior. similiter Cic. N. D. III, 24: Neptunus a nando
— ; in quo magis tu mihi natare nisus es. A^ia^-e infra III, 12, 9. sit omn. libri. esset inculc. Q, po-
terat et dici est. enip/teum R,af. rell. enipeum. cf. Acron. 8) gloriosae M m. s. — uersaetur M.
9) Difficile hoc sch. ope codicum constitui potuit. iVe cum ille vafhQ male pro Belle A, pro quo, ut
supra saepius, Felle M2,r. om. R, qui habet : tibiae. Quasi giges etc. tempore MAR2,r (tpe) rell.
cantu. Lemmati v adiecit illud tempore quippe in codice quopiam canlu, uoci adscriptum ac
male tunc hac sede collocatum. Q pro ea scribere uoluit : sibi temjieret. 10) tibici«c?« R2,a et
'Stat. et uet. cod.' A. tibicimm M,rv. ut MAR2. 11) solent libri. 12) cupidaw MAR2. rell.
cupida. sollicitani MAR2,r. rell. sollicitoto. die MR,r. rell. diew. dare MAR2,r. rell. dare/. 2 praeter
snllicitam diem dare habet sollicitaw declararet. Aut dare accipe pro yacere, ut Ter. Eun. II, 1,
6. Plaut. Capt. II, 2, 90. Verg. A. XII, 436, aut scribe sollicitam declarare. cvpidam ac solli-
citam uid. sui die dare R.
ACRON. Ad mecenatem A (Hor.), ut omn. fere codd. KR" add. VIII et R: Ode LXVI.
17) Argumcntum in libris postpos. est duobus seq. scholiis. caele/w y in lemm., ut M
Porph. in lemm. ce\eps y in schol. , ut Suecouat. 1729. Vat. 1591. Napolit. Par. D ad Sat.
II, 5, 47 et A in lemm. ibid. ce\ebs Ab al. caelebs M Porph. in lemm. II, 15, 4, in sehol.
celibem. Jfalendis AYblJ'.pD. Hern. K.V. Calend. Bern. B aliiciuo pauci. in nonnullis , ut Par.
B ad Epod. II, 70, C mut. in K. ergo omn. libri ex Porph. b. esse eam fhQ. rell. oni. ser-
uare a. rell. seruatoe. seruate 'j. uti festi?«) A. titi festi??o b. ui festiwo Y- rcll. om. uti. fes-
tiwa R. festi?/a mva. festi!/o r. uti festiuo (substant.) seru. calutis i. e. celebrare diem festum
ob seruatam salutem. Festtwa dies enim non dicebatur, sed dies fest?/s , festi«?m autem et fes-
Vudtas. Lamprid. Heliog. 11 et Alex. Seu. 63. Aliter C: haec e. d. c. a. lib. se commemorat
nti festiua oh seruatam uitain salutemque. Ordo — cespite om. A.
IN CARM. III, 7. 8. 299
uxore, sacrificet. Hac cnim die se casu arboris commemorat liberatum,
et [esse eam] seruatae salutis uti festiuo. Ordo est : Maccenas docte ser-
mones utriusque linguae, [id est, Graecae et Latinae linguae] miraris, quid
caelebs agam Martiis Kalendis, quid uelint flores, et acerra plena turis, et
carbo positus in uiuo cesi)ite. .->
1. caelebs. Vt iiiduae sine uiris, ita caelibes sine uxoribus dicuntur.
Martiis Kalendis. Matronalia dicebantur eo, quod mariti pro conseruatione
coniugii supplicabant, et erat dies ])roprie festus matronis.
2. et acerra turis. Turibulum dicebatur ministrantis [ministerialis]
patina fictilis, ut est {Verg. A. V, 745): phna supplex ueneratur acerra. 10
5. utriusque linguae. Graecae et Latinae.
G. uouerani dulcis epulas. Modo reddit [rationem], cur faciat hoc:
scilicet illo die se uouisse dicit, quo [est] periculo arboris ereptus.
6. 7. et ulbum Lib. cap. Superis aptior erat alba uictima; nam Diis
infernalibus semper nigra (nigrae?) ofFerri debent, ut (A. V, 7-35): huc l.')
casta Sibylla Nigrarum multo pecudum se sanguine ducet. [Dicit autem,
promittere se Libero patri caprum album et dulces epulas eo die, quo
paene interemptus ictu arboris fuit. Caper autem Libero dabatur, quod
uinetis esset contrarius; unde Verg. (G. II, 380): Non aliam ob culpam
Bacclio caper omnibus aris Caeditur..^ 20
7. prope f. Extinctus siue sepultus.
9. hic dies. Ordo est: hic dies festus redeunte anno dimouebit cor-
ticem amphorae adstrictum pice institutae bibere fumum consule Tullo.
2) sermonis omn. libri et onin. fere codd. Hor. et M Porph. Perpauci codd., ut Bern. A. Par.
O. Oxon. M' et edd. saec. XV Princ. Ferrar. et Zarot. liabent sermones. 3) Verba id est — Knguae
tantum caespitem non ad Ordinem pertineut. 4) Marciis b (ter) ut Bern. C. 5) cespite omn. libri.
semcl A I, 19, 13. in om. b, ut codd. Hor. ABCER, Bern. KC al. 6) dic^mtur Ay (uterque dfir).
rell. diceSantur. celeis — diceiatur 2. 7) eo om. 2. --- consortione 1. marcz conseru. b
20) tims — <«ribulum codd. tlm. afh. thurrib. 2. mysterialis r. rell. ministeyiaWs. utrumque
non latinum, posui minisimMrts i. libantis. dicehatur omn. libri. tacite om. Q. 10) patina A,
CQ. rell. patinae. acerra acerra dic. ministerialis, patina fictilis, turibulum C. iuiuWs •(. vt —
acerra Ay,C (ut est, et pl.). rell. om. cf. Acr. IH , 23, 3. Corn. sch. Pers. II , 5 et Papias :
'acerra. arca turis , uel turibulum, uel turarium.' schol. om. b. acerra. ubi seruatur thus 2.
11) huc collocaui glossam istam. Ab : docte sermonis. Superiori hoc sensui adnectendum est,
ut hic ordo sit, mecenas docte sermonjs utriusque linguae i. gr. et latine. 12) Vou. dulcc A,
in Hor. dulczs ut EyK. modo — hoc om. A. rationem GQ. causam rC. rell. (uu. rationem
reddere alieno sensu Plaut. Aul. I, 1. 5. causam Ouid. F. I, 278. absolute Cic. Att. II, 8. Brut.
74. Lucan. II, 179. 13) s. A. rell. om. illo dictionis se dicit A. est om. A. Schol. om. 1.
arboris cadentis periculo liheratus C. 14) Totum sch. Superis — Caeditur om. A. superiws yb^v.
15) diis superis alba uictima, infernalibus uero nigra solebat offerri C. dehet 2,r. rell. debew^
ut — Caeditur om. yb. hic te v. hic Te a. hic: Tum fh. hiic ie casta r. hwc casta, om. te et
tum R et Verg. cf. Seru. A. VI, 116. 16) Dicit — Caeditur om. RlG,Crmva. 17) promittere
fh. promisisse Q. 22) Ordo — TuUo om. A. 23) anfm-ae. uasis uinarii gl. -(G (amph.).
300 ACR ET rORPH. COMM.
10. dimouehit. Accipiet in usum conuiuii uinum, quod fumo inueterabatur.
12. conside. Consulem ]^ro uetustate posuit.
13. cyathos. Scyphos: mensuram dixit, quam pro sexta (XII!) parte
sextarii ducebant.
5 14. centum. Verbo usus est conuiuarum: centuni cyathos, siue finitum
pro infinito posuit, ut (A. VII, 337): tibi nomina mille.
uigiles lucernas Perfer in lucem. Vigilantibus in officio (conuiuio?) lu-
minibus.
15. procul 0. e. Clamor et ira. Ita innocuum uinum se exhibiturum
10 promittit, ut nec oneret nec per ebriositatem lites prouocet. Esto, ut (A.
XI, 14) : timor omnis abesto.
18. occidit Daci Cotisonis ag. Cotison nomen regis Dacorum, quo
uicto suadet aliquatenus a curis publicis recedi debere, et j)riuato se indul-
o-ere conuiuio Maecenatem.
15 20. dissidet. Dissentit, discordat eo, quod ciuilia inter se Medi bella
gererent, nec eis per discordiam rebellare Romanis uacaret.
[21. uetus h. y'etus, id est, diurturnus.J
22. Cantaber. Gens Hispaniae. Sera domitus c. Tarda, quia diu
bellum cum his gestum est, et cum difficultate ab Augusto superati sunt,
20 et ideo eos Romanis seruire dicit uictos et subditos.
2) consulem A^^. rell. om. pro uetusta/c?» A. pro tempore, quo coiulitum est uiunm C. sch. om.
b. 3) cyatos v. scyphos, quos C. rell. om. mensum?w d. qua»j 2. recte. certa mensura bibendi
Ouid. A. I, 589. rell. meusums d. quas. dicit 1. se.xta omn. libri. falso. de dimidiato enim
sextario (Varr. ap. Gell. 111, 14) non sermo est, cyathus autem duodecima pars sextarii erat,
sextarius sexta congii. cf. Rhemn. Fann. de Pond. et Mens. 65 et 80. Hor. IH, 19, 11. 12:
tribus aut nouem Miscentur cyathis pocula commodis. of. u. 14. Sicuti cyathus Baccho sacer
dicebatur (Macrob. V, 21), ita scypkus in libatione. Verg. A. VHI, 278: et sacer impleuit dex-
train scyphm. ocius omnes Tn mensam laeti libant Diuosque precantur. cf. Hor. C. I, 27, 1. Epod.
IX, 33. 4) sestarii A. dwcebant AR,Cr. rell. d«cebant. ducere recte, non eo sensu quo C. I,
17, 21: iiocula Lesbii duces, sed de ratione, ut Gell. I, 20. Cic. Att. VI, 1. Verr. III, 49. pro
nihilo ducere Verr. II, IR. schol. om. b. 6) n^miina A. 7) Y igi] antibtts in officio himin/s Ay
Rl,r. rell. uigilanies in off. lu. Scripsi lumini6;<s , ut supra Porph. III, 6, 27. 28: extinctis
subito in conuiuio luminibus. Pro officio potest et sacrijicio legi (argum. sacrijicet. cf. u. 2: acerra
turis) et conuiuio ; seruare tamen placet lect. uulg. in ofjicio. cf. iu officio manere Cic. Att. I,
3. Officiiim ergo accipe ut ceJebrare officium nuptiarum Suet. Claud. 26 et alia id genus. uigi-
lanto ducamus noctem insomnem C. 10) Id est ita y, ortum ex i. = ira. ebrios/tatem AR12,r.
/icbr. bR. rell. ebrie<atem. Aoneret A. onoret ■/• honoret b. cf. PJin. XXFX, 3. XIX, 4. ehrieta-
tem Porpli. per aebrietatem M Porph. Sensus est: ebrii, non ebriosi erimus. — Lemma. Esto
contra librorum auct. interposui. cf. Porph. 12) coti sonis y. coctisonis r. Cotison om. b,r.
Schol. malui ad libros AYbR2,rmva constituere quain lectiones Cfh recipere. C: — recedez-e,
et priuate Maec. indulg. conuiuio. fhQ : -- Maecenatem rccedere debere, et priuato secum in-
dulg. conuiuio. lG,rmva: reced/ debere et pr. se ewercere conu. Mec. 13) se indulgere. cf. luu.
II, 164, ut se tradere otio, udluptatilius Cic. Am. 23. Plin. Ep. I, 9. 15) sdiol. om. b. Dis-
sent. disc. om. A. 17) schol. om. AbG,Cmva. 18) Cens. Hisp. om. Ab. 19) iis 2. est om. R.
ideo eos AyK^ , rmva. iain, om. eos, fhQ. ideo dicit eos C. uiot. seru. dic. 2.
IN CARM. III, 8. 301
23. tam. Sc. l. m. a. Vt cos distensis arcubns uictor et fu2;ientes
ostentlerct, ut (A. XI, 874): ct laxos umeris refenmt hmgnenlibtis arcux.
25. neglegens. Subautli: esto, quod pro securitate posuit, quia non ti-
nieret, nequa res publica parte laboraret; ut e contrario \cry. securum \n'o
neglegenle (iaur?) dixit (A. I, 350): securus amorum Germanae. 5
26. nimium cauere. Curarc uel sollicitus esse.
PORPHYRION.
Martis caelebs q. a. KaJ. Haec ode ad Maeceuatem scripta est, qua
testatur, se dieui festum Martiarum Kalendarum gererc, quod hac luce 10
maximum periculum eft\igcrit arbore infracta paene elisus. Kalendae
autemMartiae hodieque matronarum dies festus est. Ait ergo, non irasci
(mirari?) debere Maecenatem, quod diem Kalendarum INIartiarum celebret,
quanunuis matronam, id est, uxorem n(m habeat.
4. docte sermones ulr.' ling. Hoc ad Maecenatem adnectendum; nam l.")
sic ordinandum est: Maecenas docte sermones utriusque linguae, et intelle-
gendum utique Graecae et Latinae [chartae].
10 — 12. Croticem adstrict. pice demou. Amphorae f. b. i. Dicit, se hoc
Kalendarum die amphoram ad sacrificium et conuiuium aperturum, quam
cortice picato operuerit et in fumario posuerit Tullo consule. Videtur 20
Corticem pro cortici, id est, accusatiuum casum pro datiuo posuisse, ut sit
sensus: cortici fumum dimouebit pice adstrictum. Et fumum utique pro
fauilla sumi dixit, quae sidere solet super ad cooperimentum amphorae.
1) distens/s Ay (oorr. 1 ni. /is mut. in sis) blG,rm. d«stenrts afhQ. destensis v. detensis C.
2) wmeris y. rell. hnm. et las. AbR. « las. y. rell. om. et. libri Verg. sed. reieTtur yl. 3) Sub Ay.
subaudi R2. subest r. sed b. rell. supple , suple, sup. — qua bGQ. rell. qu?'a. ne qua s.
parte gl. ",•. i. aliqua parte gl. b. nequa GQrva. ne qua parte res pu. 2, respu. om. 12. se-
curum pro neg. dlxit tacite om. Q. pro negligente afh. negl«gent( R. negligent/a 12,rmv. pro
negl/gent/«7/i A. per negl/gentiam b. pro ueglegenteyy/am y (1 m. corr. et rasura). neglegente
iam? dixit AybR^r. rell. posuit. 4) amore 1. cf cod. Verg. 51. Schol. Lucan. IV, 3.33. 5)
schol. om. Ab. nimiuni curare 112. uel om. y,C.
PORPH. Ode LVVII. Ad Mecenatem R. 9) caeleps M. luor^ M. — scribta M. 10)
Kalendarum MG,r. kalen. v. calen. a. Calendarum A2. cal. raart. (corr. ex raart. cal.) Caleu-
dis fh. fracta afh. inf/cta rv. infracta MAR2G. 12) hodiaeque M. hodieque A. etiam hodie 2.
rell. hodie quoque. — ergo M2G. rell. enim. irasci oran. libri , lectio orta ex u. 16: procul
omnis esto ira. mirari Hor. u. 3 et Acr. 13) Mart. Cal. 2 quum matr. fli. rell. quamuis.
quamu. matr. om. 2. 15) sermonzs omn. libri bis , praeter fh (sermones). 17) utique omn.
libri. om. Q. cartae r (pro corticem) v, c/iartae afh, ante _.cor^/ce, om. MAR2. 18) arfstrict. M.
iit plurimi uett. codd. demou. in schol. inf. d/ra. M. rell. dini. atiforae et ainf. in lemm.,
amphoTa.ra in sch. M. diae — sacrifi^iura M. tulhb consule M. Tullo cons. R. rell. cons. tul.
20) afi/atiuum MR,r. Videtur cort. MR. rell. posuisse uidetur. 22) fumi om. 2. iwmum M. 23)
super om. rvafh. Hoc schol. in libris dispescitur in 2 partes , quarum altera usque ad u.
TuUo consule tendit. Posterior Videtur — amphorae, interpositis scholiis ad u. 13 et 15: Cy-
athos et Procul omnis, inferius sequitur cuni iterato lemmate Corticem — amphorae (amf. M).
302 ACR. ET PORPH. COMM.
[13. consule Tullo. Soliti erant uinum recondere in amphoris, in qua-
rum fundo nomen consulis scribebant, sicque in fumario domus suae collo-
cabant, scilicet ut ueniente terapore, quo illud bibituri erant, scirent, quot
annorum esset, dicentes, uel illo consule esse uinum reconditum.]
5 13. sume M. cxjathos centum. Sensus est: licet centum cyathos bibas,
innocui erunt.
15. pr. 0. esto c. e. i. Esto pro erit. Dicit autem, adeo innocuura
esse uinum, quod exhibiturus sit, ut potantes nec oneret nec per ebrietatera
ad lites incitet.
10 17. mitte ciuilis s. u. curas. Noli, inquit, sollicitus esse de sakite ur-
bis, cum sint tuta omnia, et solue animum [ad laetitiam] in conuiuio meo.
21. Medus i. t. I. dissidet arm. Medos significat inter se seditionibus
occupatos esse.
seruit Hisp. u. c. o. Orae genitiuus casus [et Hispanae eiusdem ca-
15 sus] est.
22. Cantaher s. d. c. Sera inquit catena, quia diu bellum cum his
ffestum est, et tarde uicti sunt.
25. neglegens nequa p. I. Neglegens nunc pro securo positum est, ut
e contrario Verg. securum pro neglegenti posuit (A. I, 350): securus amo-
20 rum Germanae.
26. parce p. n. c. Cum sis, inquit, priuatus, noli adrogare tibi diu rei
publicae curam.
CARMEN III, 9.
25
ACRON.
Donec gratus. Hac ode ahernis uicibus respondentem sibi Lydiam
amicam facit, et agit cum eadem de instauratione gratiae, qua promerita
1) IIoc scbol. legitur tantiun in fli. rell. om. G) innocu?nii erjt R. 7) adeo autein rvfh.
rell. autem acleo. 5) ci/biturus fh. exiiiturus 2. rell. exhib. cf. Acr. et pot. r. ut pot. nec
nocere per oebr. M. 10) ciuilfs MR,rv , ut K. rell. ciuiles. 11) animwm onm. fcre libri. ani-
mam tacite inculc. Q. male, nam animow solucre est uitam soluere, interficere, ut Propert. II,
9, 39. cf. Sen. Tro. 600. sohtere animMm Tlor. S. II, 6, 83, quasi nauem Cic. off. III, 12.
Plaut. Mil. IV, 7, 17, aut uincta iugis Tib. II, 1, 7. ad laetitiam om. 2, leticiam M. soluj
rtmtcum ad iaeticiam r. 12) diffidet M. 14) et — casus om. M. 16) Cantawer M. saera in
lemm., sera in sch. M. — cuni uni. r. his omn. libri. eis tacite inculc. Q. 18) Hoc schol.
in MAR2G legitur. om. vafh. r habet tantum Vergilii locum. secur?<s G. rell. secun»». negle-
gente GQ. neglegenti MAR. negl/gent/ 2. 21) diu MAR2C,r. rell. om. arrog. fh.
ACRON. Ad lydiam (Iidiam KEb. lidyaiu y) meretricem A. antapodotice ad I. mer. E
BH. ad I. nicr. anta/jorftce y- anta popodice '.p. ant/podotice D. VIIII. E. Ode LXVII. R.
27) uocibus 2. c<«ibus b. rcll. uic. ut Porph. 2S) cum eadem de y^fh. de oni. AbR2,rniva.
instaurationew 2lG,mva. cum ea de Porph. Q.
IN CARM. III, 8. 0. 803
beatiorem se adfirmat rege Pcrsarum. Donec autcm pro quamdiu po-
situin cst.
2. nec q. pofior. Mclior, itl est, cum nemo mihi a te praeferretur.
4. Persanim ii. r. h. Pcrsarum enim reges tleliciosis copiis utebantur.
5. donec non alia mag. Hic pro Lydiae persona respondet. h
« 6. arsisti. Amasti, ut (A. IV, 101): Ardet amans Dido.
neque e. Lyd. posi C/iIoen. [Id cst, non erat] inferior [apud te]. Chloe
nomen aherius amicae.
7. mnlli Lijd. nominis. Magnae famae, [et] hoc cst, magnae formae
et Iliae matri Romuli })raeferenda. 10
9. mc nitm. Horatius respondet. Thressn. Thracia, ut (A. V, 285):
Thressa genus Pholoe [qetniniqiie suh ubere nati^.
12. si parcent a. f. s. Si fata parcent illi diu uiuendo, cupio pro ea
mori. Ad augmentum amoris paratum se dicit mori, si pro ahero hoc
fieri fata patiantur iuxta illud (A. VI, 121): Si fratrem Pollux alterna 15
morte redemit.
13. me terret. fa. mu. Thyrini Calais fil. Ornyti. Ex persona Lydiae
usque ad finem. Ordo est: Thyrini Ornyti filius, Calais me torret.
Thyrii enim Bruttiorum oppidum est, unde Ornytum dicit fuisse.
1) adf. A. autem pro q. pos. est AR2,r. est om. y. qiia?Kliu pos2«< b. cf. Porph. rell.
Donec. quamdiu. 3) scliol. om b, qui habet glossam: potior i. melior. pocior ER. potior. po-
tiorem dicit, cum 2. a te mihi 2. quod — referfitur r. cum — praefe?'etur h. 4) schol. om.
Ab. 5) alifl?» fh , ut DP aliique pauci recc. In apparatu Huetii : 'Verg. (E. II, 1) : ardebat
Alexm. Sed tamen nihil mutandum. Epod. (XIV, 9): arsisse Bathyllo.' cf. Prisc. 1158. 1166.
1186. Acr. ad IV, 9, 13. respond/i R2,rmv. Porph. 6) cf. Acr. ad C. I, G, 19: urimur. Seru.
A. IX, 198. Prob. I, 8, 7. iraxifrjue per ossa furorem add. J,Crmvac. 7) Id est — te om.
ARr2. post cloen. no. alt. am. A. inferior. chloe. n. -(ji: rell. Id est, non erat inf. apud te.
9) i. mag. fame, hoc est m. formae et ylie y. i. magnae famae oto. A,C. hoc est A. et om. R12.
11) Loquitur Hor. C. — thr«essa K. ^ressa Franeq., mv in lemm., cressa. Bern. A. Per N,
ac et mv in sch. tliressa Ay etc. de thracia 2. thracAa y thraca rarior forma. Loc. Verg. laud.
Acr. S. I, 5, 54. Seru. A. I, 316. thressa, AyRl^, Cfh. «ressae r. cressa mva et Ribb. /oloe A.
gein. — nati om* AYR2,fli. sch. om. b. 13) Si — mori om. Ab et y, qni tamen separ. haec
habet: cupio pro ea mori i. si f. p. i. d. uiu. remanenti. ]>&Tcerent R bis. 15) pate»'e«tur fli.
patientur rmv. rell. pationtur. pro alter?io b. pro ?ilio y. fieri fata AbyR^r. ti. hoc fa. 2. haec
r. rell. hoc fa. fieri. — cf. Seru. A. II, 691. 17) Thj/rini K (bm. o rell.) E (2 m. mut. y in
u). thirini AG. tharini al. th/rini 1 m. suprapo. •[. turmi bl. rell. thtmm. thurrini RP. Scripsi
cum uet. codd. Thyrini. Eadem inconstantia urbs Aearnaniae a Graecis et Romanis et Thy-
rium, 0jptov, Polyb. leg. 20. Liv. XXXVI, 12, sive Thyreum, 6'jpcOv, Polyb. IV, 6. Cic. ad
Div. XVI, 5, et Th?n-ium, Bojpiov Polyb. leg. 10, nominabatur. Consiat numos urbis Lucaniae
inscriptionem ferre 6o'jpio'., ex qua certe hoc etiam patet, formara Thur« tunc temporis frequen-
tiorem fuisse (Varr. R. R. I, 7. Liu. XXVII, 1. Nep. Alc. 4. Caes. B. C. III, 22, quibus locis
tamen codices accuratius inspiciendi sunt) quam ThuriMm Cic. Att. III, 5 conL cum IX, 19,
Thuriae, arum. Liu. X, 2, Thur/a, ae, Tlmc. VI. 61. et quae in libris Acr. et Porph. legun-
tur. C/ialais b,mv. ut Bern. KA, Par. A-^IP tran. ormti by, in sch., ut Bern. C. in E 2 m.
mut. i in y orni?hi codd. rell. et calli. ornisti til. calat A. Ex — finem om. A. 19) Thmws
304 ACR. ET PORPH. COMM.
17. quid s. p. r. V. Secunda ulce tamquam sua et ipsius, id est: si
ad amorem redimus priorem.
18. dediiclosque iugo cog. ameo. Forti, inexpugnabili ; ad perpetui-
tatem redeuntis gratiae iugum aeneum posuit; aes enim non sicut ferrum
5 rubigine consumitur. Unde et Verg. (A. I, 295): et centum uinctus aenis
Post tergum nodis, ut uelut aeternam pacem futuram [per] furoris aejiea
uincula monstrarent.
19. excutitur. Pro expellitur.
21. sidere pu. Ut (Verg. A. VIII, 589); Qualis \_ubi] Oceani perfusus
10 Lucifer unda. Ille. Calais.
23. irac. Hadria. Sicut illud (Ter. Andr. III, 3, 23): Amantium ira
amoris integralio est.
24. tecum uiuere am. Ut (A. II, 710): Vna saJus ambohus erit.
tecum obeam. Moriar, ut (B. X, 43) : secum consumerer aeuo.
PORPHYRIOX.
Donec gr. e. t. Hac ode alternis uicibus respondentem sibi Lydiam
amicam facit. Agit autem cum ea de instauratione gratiae. Donec autem
pro quamdiu positum est.
20 nec q. p. brachia c. c. i. d. Id est, nec quemquam me potiorem ha-
bebas, cum ceruicis tuae amplexus permitteres.
donec non alia m. a. His deliinc quattuor uersibus Lydia respondet,
A. Th^riws IG. thMrius 2. tuvms R. thuri««s r. IXmrinum mvac. Thum fh. cf. Porph. Thyrinus
a Thyriis. br/^iorum Ay. brutt. 2. rell. bvit^orum. enim AyRjr. rell. om. opid. A. opp. est
k-(?<2,r. ornitwm Ayjrmv. sch om. b.
1) et omn. libri. om. Q. id est A. hoc est Q. rell. om. si am. reddimus mvcafh. 3) Dc~
ductos que K Fran. Porph. MRG,rv in lemm. EM a 1 m. (2 m. in utroque mut. e iu i), ut
mittam Lips. 4 apud Jani. II, 116 aliosque rec. Orellius, in Anall. Hor. p. 19 atque in edi-
tione sua contra me (ad Pers. p. 196) disputauit, acrius quam uerius hanc uetustara lectionem
peruersam uocans. scilicet sic eidem adseclisque eius uisum est. uihilominus integra et genuina
est lectio rfedurtos^jue, id est, in aliam uiam traductos, ad alium amorem seductos, ergo ali-
f|uamdiu seiunctos (glossae : diductos, diuisoa) siue discordantes; did. = penitus sibi alienatos
i. c. ita iuter se dissidentes, ut numquam secum reducantur atque in gratiam reconcilientur.
At ucro Hor. et Chloe reconciliantur eorumque ,iustauratur gratia.' aeneo omn. fcre vett. libri.
cneo 1 et in lemm. 4) reuertentis AybR^G^r. rediteme C. rell. redeuntis. 5) robig. A. cf. III,
23, 7. rwjihine r. ferrugine 2. — et om. mvacfli. 6) el uelut 2. — aeuea R et Q. rell. aerea.
monstrare^ y. cf. Porph. ut aet. pac. mowiU&ret per ama uincula C. rell. monstra7-e»^. Extrema
• schol. ad h. o. om. bRlG,r. 9) sid. ^JuIchr. pr. vt qualis A. mva. (prout). ubi om. Ay, Cmva.
legas: Qualis nt pro Qualis ubi. Qualis it Markl. Stat V, 1, 245. cf. Seru. A. I, 382. 10) id
est, chalais ■/. chal. mv. 11) Hadr. A in Hor. Adr. in lemm. Iladr. y,a. rell. ^dr. cf. I, 33,
18. II, 11, 2. 14, 14. — ira y. rell. irae. 13) sch. om. y. 14) Moriar •(. rell. om. consumj-
tur A. consumere err. typ. fli.
PORPII. Ode LXVII. R. 17) Haec ody M. — Lydiam om. fli. 19) est om. R. 20)
nec MR2.r. rcll. non. 21) cu;« MK2G,r. rell. cui. 22) Ilis M. rell. om. — respondii MR,rvfh.
rell. respondei.
IN CARM. m, 9. 10. 305
dcinceps, ut dixi, nices inter eos sunt dicendi ac respondendi quaternis
uersibus.
6. negue e. L. c/. Ch. Neque Lydiam i. e. me ]iostponebas Chloe.
7, mnllt L. n. Id est, magni nominis ac pcr hoc clarae famae.
12. pro q. n. m. m. s. pnrcent a. f. s. Id est, si mea morte illius ani- 5
mae fata parcent, ut superstitem eam mihi faciant fata.
13. Thiirini Cal. fil. Ornyti. Ordo est et sensus: Thurini Ornyti filius,
Calais nomine, Tliurini autcm, qui est a Thurio, oppido Italiae.
15. pro quo h. p. m. Quam carum habeat Calaim, per hyperbolen
expressit, bis se paratum mori pro illo dicens, quod ideo intulit, ut ilhuu lo
uinceret, quia dixerat, se paratum pro Chloe mori.
17. quid si. pr. red. Ven. Hic iam temptare incipit Lydiam, an redire
secum in gratiara uelit.
18. deductosq. iii. cog. aeneo. Si rursus, inquit, nos Venus iungit ac
firmat perpetua coniunctione, pro hoc enim iugum aeneum dicit; aeris nam- 15
que materia non sicut ferrum rubigine consumitur. Quare et Verg. non
ob aliud uidetur mihi dixisse (A. I, 295) :e^ centum uinctis aenis Post ter-
gim nodis, nisi ut perpetuam pacem per aenea furoris uincula futuram
ostenderet.
19. Si fl. excutitur. Pro expeUilur positum est. 20
20. sidere clarior. Calais scilicet.
23. irac. Hadria. Hadria pro Hadriatico mari dicitur.
CARMEN III, 10.
ACRON.
Extremum. Haec ad puellam, Lycen nomine, dicuntur, asperam et
intractabilem.
1) deinceps MR2. rell. deiiule. et deinde \\t deinceps dixi r (ex cod. in quo, ut in G, de-
inde corr. erat). — uoces MR,r (uoces inceptas sunt). rell. u«ces. 3) Nec erat R. — cloae R.
5) parcrtnt rvafli. parce«i; M. ut codd. Hor. 6) parcent MR,r. parcerent 2. rell. parcant s. ;?cant.
— faZ/ant M. 7) Tliw-ini cal. fil. ornyii M. turini v. orn/ti R2,r. 8) thuro M. tora G. rell.
tbu?-a. posui Thurzo. cf. Cic. Att. III, 5. Millingen Num. de Tanc. Italie 228. et ad Acr. Thu-
riis ex Acr. induxit Q. 9) Quam — Calaim om. M. quantum carum R2G,rv. rell. quam cha.-
rum. calaiw G. rell. calai;«. — r: c p'j-£p[3oXrjV M. per UTicpjjoXrjV rv. per hyperbaton 2. lac. in R.
■/.(xW 'jr£pijoXr]v fli. 11) qw/ 2. 14) ded. cf. ad Acr. «cneo codd. et rv. 15) format M. — per
hoc enim libri. posui pro hoc. pro &t per saepe confunduntur. hoc e?«im per Q. uid. mi. dix. M.
mi. dix. ui. R. rell. mi. uid. dix. 18) per om. MR,r. cf. Acr. — futura R. ostenderent MR2.
rell. ostenderef. 21) sc. calais R.
ACRON. Ad lycen (bis) A, ut K. ad licen b. ad lic. superhamT), ad licem sup. P. Bern.
B. ad licem superbam in amantes yBsEHR". Bern. C. Fran. (licen). Ode LVIII. R.
27) lycewi bR,r. rell. lycew. — aspersam b. intractabilem. Tanais enim Ab.
IlAUXnAL, ACK. ET PORnl. 20
25
30(5 ACR. ET PORPH. COMM.
1. Extr. T. Ultimum. Tanais enim flumen Scytlnae clicitur, qui est
Danubius, per cuius commemorationem uult intellegi barbari animi mu-
lierera.
2. Saeuo nu. uiro. Barbaro.
.") 3. porrectum. Extensura, ut Fer</. (G. III, 351): Quaque redit medium
Rhodope porrecla sub axem. Porr. ante fores. ante ianuas (ianuam) dor-
mientem.
4. Aquilonibus. Quia Tanain nominarat; cle septemtrionali enira parte
et Aquilo oritur. Inc. plor. Aquil. Icl est: non soluni quia in prosperitate
10 es, misereri mei debes, sed etiam, si in captiuitate esses coniuncta saeuo
uiro, deberes succurrere meo amori.
5. nemus int. pu. satum t. Viridiarium dicit.
7. positas. Deorsum missas. Post niues enim raissas, si flat Aquilo,
eius frigore solidantur,
15 8. puro. Sereno, ut (G. I, 433): Pura neque obtusis per caelum cor-
7iibus ibit.
9. ingr. Y. Execrabilem Veneri dicit, si araet superbiam et contemp-
nat amorem.
10. currente. Celeriter labente. retro. Vult enim intelleo-ere scissu-
20 ram repudii. Ne cu. retro funis eat r. Id est, ne niraia uelocitate rotae
rurapatur funis. roia. Dominam (nomine) rotae Fortunam dixit, id est, ne
uolubilitate [rotae] et tu amans conterapnaris et ita inflexu rotae laedaris,
sicut ecpms a consueta uelocitate deflciens consueuit.
11. non te Pel. Penelopes, Ulixis uxoris, nota fabula est, quae pro
25 fide absentis mariti omnes repudiauit sponsos.
1) Lemma oni. Al). Awuius omu. libri, sc^thiae ^- fcrthiac b. scythiae R. Scythae fh.
Acr. danuwius Ayb. daMiiuiiiis R. rell. A&mtb. cf. IV, 15, 21. 2) an. barb. 4) gl. ex A,C. rell.
om. 5) scli. om. Ab. loc. Verg. om. y- — cf. Epod. X, 22. Probus 63, 19. medium libri. ante
ianuas (ianuam C) dorm. ex Ay.C. rell. om. 8) tauain Ay. thanaim r. rell. tanazm. uominarai
A. rell. nominnmt. et Ay. rell. om. 9) Id — amori om. A. Id est YbRl.v. rell. Sensus est.
inarito seuo b. 11) suc. meo YbKl.v. rell. meo sue. 12) uiridi'arium Ay. rell. uiri(?arium. Num
Veteres discnmen inter hortos nemoraue uiri(/«ria (Plin. XVIII, 2. Lic. Att. II, 3) atque inter
plantas arboresque feceri»2<, incertura est, cum et inscriptt. ap. Ciruter. p. 602. n. 1 ei Doner
Don. Class. V. n. 153 utramque formam ostendant. satum A pure (in Ilor. rasura et a 2 ra.
sacrum, quod etiam alii pauei codd. rec. habent) s/tum al satum 1 m. b. s/tum RBoDH. Bern.
BC. in aliis, ut E et Bern. A, mut. in i. situm Porph. y etc, utK Fran. al. 13) deors. miss.
om. A^jC. fh. om. b. post cnim niu. •[. 15) sereno nere 2. ncque Ay. rell. nec. obtus. Ay. loc.
Verg. om. RlG,r. 17) amcit AyRl^r. rell. ame^ et om. Ay. eontemnat amorem AyR1G,vvQ.
nmante^n cont. fli. abominabilem (ab/tom. y) gl. '[C si amet et cont. amorem om. 2. 19) Ce-
leriter — funis om. A. Singulis partibus scholii currente — consueuit lemmata dedi. — intel/e-
gere s. intelligere lil)ri, nullus intol/cf/i. vepudii nec y- C: ne curr. re^?'0. hoc est. ne nim. ueloc.
ro. rumpatur, et tu amans similiter contemnaris, nomine autem rotae fortunam mtcMujit; cuius
volubilitatem et inconstantiam monet ut caueat. 22) pro rotae scribendum erit eius. et om. fli.
IN CAKM. lir. 10. 307
12. Tyrrhemis pnrciis. Italus.
13. 0 (juamuis. [Ordo est: () quainuis nec cumant te munera nec
preces nec pallor amantium tinctus uiola nec uir saucius Picria paelice, et
quamuis non sis mollior rigida aesculo nec animo mitior Mauris anguibus:
parcas tuis supplicibus.] 5
nequo te munera. Vt est (B. II, 44): quoniam sordenl tihi mimera
nostra, et alibi (B. II, ^f)): munera curat Alexis.
14. nec tincfus u. Bene uclnt amator amoenitatcm fioris pallori aman-
tium dedit.
paelice sauc. Concubinae amore uulneratus; uult intellegi, maritum 10
Lyces Imius amare aliani;, id est, Pieriam nomine mulierem, propter quam
contumeliam ucl dolorem suadet ad reddendam uiro pro paelice uicera se
amari debere.
17. nec rig. m. aesc. Id est: non sis rigidior aesculo arbore tamquam
lignea et sine ratione, nec asperior Mauris serpentibus calore noxioribus, ].'>
ut (G. III, 434): [Saeuit agris] asperque siti atque exterritus aestu.
19. non hoc semper. Non semper se ante limen obseratum caelestem
aquam passurum dicit, sed, desinente per contemptum animo, amore
cariturum.
PORPHYRION.
Extr. Tanain s. b. L. Haec ad puellam Lycen nomine dicuntur as-
peram et intractabilem. Tanais autem flumen est Scythiae, per quod uult
intellegi esse barbaram.
2 — 4. m. t. a. p. a. f. obiere i. pl. A. [Hoc est:] mei tamen et sic mi- 25
rell. et tu. — ita c.c flexu R. iti c.c fl. 2. 24) Pcnelopw (uero A) uxoris ulixis A^R^^r. rell.
Penelopes Ulixis uxoris aut Ulv-ssis (mvafli) ux. 25) procos 2.
1) Tirrenus A. gi. om. RlG,r. 2) Ordo — supplicibus om. Ay. seh. om. b. o quanmts.
aduerbium optandi y. exclamatio C. 3) nec sis R. rell. et quamuis non sis. 5) supplicHS r.
supplicibus tuis R. 6) sch. om. RlG,r. 8) Bene om. 2. 10) paelice y (paelyce lemm. pelice
schol.) ut E et K, cpii constans sibi est III, 27, 66. (Epod. III, 13. Bcp. hanc partem K non
habet) Epod. V, 63 et 70. vulg. Icctio omuium fere codd. est pelex, noU pe/^ex. cf. lib. de
cod. Barc. p. 17 et 25. codd. Martial. XIV, 119, 2. 11) Vicis A. \ycis fbl^r. 12) mcissiindi-
nem oran. libri pro uicem Porph. cf. Cic. Am. 14. N. D. II, 33. cum Plin. E. II, 9. Ouid. A.
I, 6, 23. iiicem iubente Rittero rec. Q. amare 2. saetm mari A. 14) no?i omn. libri. nec tacite
ex Hor. rec. Q. l'>) ratione l.mvaQ. rell. sensu rationabili. - - colore fli. 16) Saeuit agris
om. AY,r. exterritus (exteritus v) libri. Acrouis testimon. om. Ribbeck. qui laudat Priscian. 761.
exercitus recte Schrader. cum Med. = extortus. — aestos A. aestiui -j. 17) Posui obser«ftnn
pro lect. uulg. ohsevuantem. Nec senip. R. ne se semper limen 2.
PORPH. Ode LXIIII. ad licem puellam R. 22) tanam M. rell. Tanaw». — lycere M. rell.
lycm. 23) fluwew MRG. rell. ^miius. 24) barbam MRG,r. rell. barbarff?». 25) Hoc est Q.
mei tamen et sic MA. ne tamen et si mis. G,rv. miseris R,r, mei tamen mis. R,a. Mei etsi mi-
sereris, non patereris tameti frig. fh. nec paterem kis frig. R. paterer Jiis frig. MG. mis. nec
pater his r. \taterim fr. v. mis. et non patereris frig. a.
20*
308 ACR. ET PORPH. COMM.
sereris, nec patererls frigoribus perire aiite ianuam tuam iacentem. In-
colis autem Aquilonibus ad illud pertinet, quod dixerat: Extremum Tanain
si biberes. Tanais enim flumen in parte septemtrionali est, unde Aquilo
oriri uidetur.
5 5. quo nemus inter pnlchra situm t. rem. Significat arbores esse, ut
fit, in inpluuio domus, quibus nunc strepere tempestates intellegi uult.
7. et positas u. gl. n. p. n. 1. Ostendit, quod reuera in Italia frequenter
euenit, post niuem positam Aquilone uento (caelum?) serenatura esse, et
frigora eius gelu super niuem concrescere.
JO 10. ne curr. r. f. eat. rota. Allegoricos, nc intereant harum rerum uices.
14. nec uir Pieria paelice sauc. Vult intellegi, maritum Lyces huius
amare aliam, id est, Pieriam nomine, propter quod debuisse hanc uicem
ei contumeliae aniando retribuere.
17. nec rig. m. aesc. n. m. a. m. anguibus. Hoc superiori iungendura,
15 ut sit ita connexum: nec rigida moUior aesculo nec Mauris animum mitior
anguibus. Caetera enim per parenthesim inlata sunt.
CARMEN III, 11.
20 ACRON.
Mercuri. Mercuriura Lyrae inuocat repertorem, ut inspiret sibi mo-
dulationera dignara auribus Lydes araicae. Ordo autem hic est : Mercuri,
dic raodos, quibus Lyde obstinatas aures adplicet.
2. te docilis magistro Mouit Amphion. lap. can. [Doctus. Laus doc-
2.5 toris a discipulo] iuxta hoc ciuod [M. Tullius] Cicero in Rhetoricis dicit
(ad Her. IH, 7, 13?): arlium magistros adferre hiudem siue uituperationem
discipulis, 7'ursus discipulos magistris. Unde hic Mcrcurius laudatur in Am-
phione discipulo, cuius nota fabula est; eo quod idera Araphion citharae
1) forcs tuas rvafh. rell ianuam tuam. mori 2. rell. perirc. 5) int?"a JMRG. rell. inter.
SJtum omn. libri. fi) i?ipluu. M. fit in pluuio dom» ra. (it impl. dom/ v. — tempesto rvafli.
8) serenatam R. in Aquil- afli. caelum? Verg. A. I, 255. frigoj-a MR2G.rv. frigoj-e afhQ. Cum
nom. indecl. sit (jelu atque ablatiuo casu tantum occurrat, codicum leet. seruaui. Qua impro-
bata, frigore eius gelum legendum est. 11) pelice M. cf Acr. Sau^ius rv, nt rec. codd. DHP.
— Iwces M. \yviis K. rell. lyccs. om. r. 12) debuisse^ 2. debuisscm fh. rell. debmi'se. ei cont.
MR2,rva. ei retrib. fh. ei trib. M (bis ergo ei). IG) te parenthesi iwl. M. de paranthesei R.
per parenthesira 2. Hoc — anguibus ex AR (animo, ut Db. aliique rec. codd.). rell. om.
ACRON. Ad Mercurium Ab. Prosphonetice mercurio liraoque yD. Pr. morc. lyr. B'iEIPR*
(H (Ze que. el I/dae II) etc.
22) lydis '(l,Y. lid/s AR. lydae 2. rell. Lydes. — Ordo autem hic est Ay. rell. Ordo est.
23) adpl. A. 24) Lemma posui cum A. uulgo : nnm te magistro docilis Amphion mouit lapides
canendo. iuxta etc. 25) M. afh. T. v. M. Tullius GQ. ciccro tullius Ayb. tullius om. r. dicit
AYbR2,r. rell. dijsit. reth. -^br. 26) adf. Ay. 27) rurs?wK A. Doctus gl. yC. Doctus — discipulo
CQ. et quidem taeite inculc. Q. est: qui cith. 2. rell. eo quod idem. a^wfione - ayjfion y.
IN CARM. IIT. 10. n. 309
cantu ct pccudcs, quarum pastoi- erat, ad se arcessere consueuerat et la-
pidcs, quibus muri sunt exstructi Thebani, ut Slalius (Tlieb. I, 9): (juo
carmine muris Jusserit Amphion Tijrios accedere montes.
3. reson. seplem cal. neruis. Vt (A. VI, 64G): Obloquilur numeris
septem discrimina \iocum. Callida neruis. Docta ; sic enim dicitur de doctis : 5
rem callent.
5. 7iec loq. Laus repertoris ab opere, qua dicat, neque loquacem ly-
ram neque gratam fuisse, antequam Mercurii doctrina aptaretur ad
cantum.
(). et amica t. Nam et in sacrificiis fidicines adhiberi consueuerant. 10
7. ohstinatas. Clausas[, obseratas].
adplicct a. Vekit oblectata iungat et adplicet ad audiendum.
9. cqua trima. [Trium annorum] id est, iam difficilis ad domandum,
unde [est dictum (G. II, 272): adeo in teneris adsuescere multum est'].
10. e.rultim. Saltuatim. 15
11. proteruo. Importuno, nimio.
cruda m. Intacta, inmatura, siue non intempestiua, sed animo cruda
i. crudelis, ac per hoc aspera atque horrens maritum.
13. ducere. Oblectatione cantus quocumque ieris, te sequentes, ut
(Verg. Gr. IV, 510): Mulcentem tigres et agentem carmine quercus.. 20
15. cessit i. t. bland. Cerb. Hypallage figura tibi blandienti, cum ipse
magis blanditus sit [Cerberus], ut Verg. (E. X, 16): nostri non paenitet illas.
16. Janitor aulae Cerberus. Vt (Verg. G. IV, 483): tenuitque inhians
tria Cerberus ora.
1) arcessive Ab. arc/sere r. «ccersire yR^. accersere vacfhQ. Vetustiores Horatii et Persii
codd. habent «j-cessire, rec. accersere. uide S. II, 3, 261. E. I, 5, 6. II, 1, 168, 228. — cou-
sxx&ret Ab. consuere y ciowswQiierat rvafhQ. consum'at R. 3) iiiuros A. moutfs 2. 4) Sch. om.
bRlG.r. — miMeris fhQ. cf. Seru. E. II, 31. Isid. Or. III, 22,4. Ang. Mai. Anct. cl. V, 514.
Sch. Callida — callent ex Ay. C: docta. sic docti rem callere dicuntur. rell. om. 7) (\ua di-
cat AYbR2,m. quos» (\\cat rv. rell. quasi diceret. C: sonora (gl. •(■). laus inuentoris ab opere, qiiia
neque loquax lyra — fuit, ant. chordis a Mercurio a. ad ca: Sacrificiis enim olim fid. adh.
cons. 8) nec gr. f. atque Merc. 2. 11) obseratas om. AY,mv. sch. om. bRlG,r. 12) arZiuugat
C. adiMgat Y in gl., iungat in sch. appl. scil. ad 2. — Post audiendum colloc. mvafhQ. unde —
mult. est, quae om. bRlG,r. inferius colloc. Ay. 13) Tr. an et Cfh.Q. tr. an. glossa in y. id
est Ay. rel. om. 14) addo morandum A. est om. Ay. ads. Ay. rell. ass. comsuesc. Verg. libri.
multum est Ay. Quiutil. I, 3, 13. multumi Vel. Long. 2238. Lachmann. Lucr. 66. 15) sal-
twatim Y,C. Gell. IX, 4. XII, 15. sa.\tim mvafhQ. rell. om. Auson. E. VII, 22. Voss. Etym. et
Priscian. XV: a saltu saltim et saltuatim. cf. Donat. ad Ter. Ad, II, 2, 41. Seru. A. IV, 327.
Pompeius 381. Alcuin. gram. 2136. 16) gl. om. AybRl,rC!. 17) mmat. A. — non intemp.
Ay. cf. Porph. non temp. 2. siue int. siue an. r. 19) obl. caut. ut — secutae sint C. sequentis
R. 2. Seru. A. IV, 245. ducere. dulci cantu gl. -{G. 21) yp. ip. r. figura AY,r. — quia ipsj
Cerb. ma. bl. est C. 22) Cerc. om. Ay. ut — illas AY,r. rell. om. non Ayr. nec ap. Verg. et
supra ad I, 28, 20. cf. Arusian. 254. p«en. r. pen. Ay. 24) sch. ex Ay. rell. om. iH/ans A.
inhianstria y- Seru. A. II, 1. VIII, 520. Nonius 412, 9.
310 ACR. ET PORPH. COMM.
17. l^. centum. Finitum pro infinito. —
muniant a. c. eius alqxie sp. tetcr. Vt ait Ennius (Trag. rel. fr. 441
Vahlen): angiie uiUosi canis.
Spiritus teter. aut[em] pro uenenis posuit aut pro sanie caclauerum, qui-
.5 bus uesci consueuerat.
20. ore trilingui. Ut (A. VI, 417): latratu regna trifauci Personat.
21. qnin et Ixion. Ut (G. IV, 484): Atque Ixionii uento rota con-
stitit orhis.
uultu ris. inv. Extorquente cithara clulcedine sui, quod tormentorum
10 necessitas non sinebat.
23. 24. dum gr. Danai pueUas c. m. Danai nota fabula [est], qui
fratris Aegypti inuidia, quod omnes ille filios, hic haberet filias, pactis
nuptiis filiabus praecepit, ut interimerent acceptos sponsos; quod ab om-
nibus factum est praeter ab Hypermnestra, quae Lynceum fuga data ser-
15 uauit, Ob hoc ergo scehis apud inferos hac dicuntur paena dampnatae,
ut aquam in pertusum dolium iugiter mitterent. PueUas filias dixit.
25. audiat Lyde sc. Sensus hic est: Audiat Lyde, qua paena damp-
natae sint, quae amantibus crudeles fuerunt.
28. seraque fata. Tardum exitimi, ut (A. VI, 569): Distulit in serani
20 commmissa piacula mortem.
29. manent. Expectant. — etiam suh Orco. Non sohmi dampnantur
in aquae penuria, sed etiam infisrnali cniciautur igni.
32. Duro perdere ferro. Non ad naturam ferri relatum est epitheton,
sed ad earum animum, quae dura ac crudeli mente hoc ausae sunt, ut
2a (A. IV, 366) : duris genuit te cautihus horrens Caucasus. Perdere ferro. Occidere.
2) Pro ehis atque lect. omti. libr. olim proposui : hei s. heu et usque. cf. IV, 13, 17. E. XYI, 11.
praeter al. 7 locos. 4) taeter y. tctri odoris gl. yC. sch. oin. Ayb. — iienents posuit R. sp. t.
autem y. ueneuo posuit r. uene«i 2. relL atit pos. pro ucne?io, cum nouo lemm. cadauer/s 1. con-
sneuerit 2. cousneuera»< R. rell. conseueraif. q. ue. cons. tacitc om. Q. 6) sch. om. RlG,r. la-
tratae Q. Latra tu fh. rell. lAtrata, Seru. A. VI, 396. 7) exion y iu lemm. Ad loc. Vcrg. u.
Seru. A. I, 190. in, 226. VI, 616. VIII, 216. G. I, 218. Ixio/« A. exioui (1 m. mut. ne in
ni). ision (bis) mv. IxiouMca. Ixionei fhQ. 9) su/ AR2Cr,mvac, nt supra I, 3, 20. 24. Porph.
II, 8, 1. sua fhQ. 10) necessitas A. rell. iioena. sch. om. yb. inuito. certo gl. yC. 11) est
tacite inculc. Q. 12) egisti Ab. «egisti K,rmv. egesti y. '"en. aegyi^ti. Herodot. II, 91. VII, 94.
Schol. Eur. Or. 871. Apollod. II, 1, 2. Hyg. 167. - lil. h. hab. 1(1. 2. acc. sp. iuterim. 2.
14) praeter a clyteneatrii A. uidc iiifrn. pretcr a clitemestrn ■(•. preter adite me stra h. jiraeter
ah hiperniestrAer. pr. ab hyp. mv. rell. practeri/«fw« ab Hyp. - Imccum yb. linccrt A. quac lico
iiiro suo pepcrit 2. licem R. rell. Wnuni. 15) ergo Ay. scel. ere/o etiam 1). sccl. etiam K,r. sceh
et 2. ll>) iug. dol, mitt. Ayb^r. resiquae ob hoc scel. np. iuf. liac p. dic. utoq. in d«. pert. iug.
infundunt C. seviper traherent 2. posui mittant pro lect. uulg. mittcrera^. — Hoc et tria seq. scholia
om. bRlG,r. dixit om. y. 17) Seusus hic est Ay. scnsus est 2,r. rell. •om. Lyde A2,r. lide ■(•.
rell. om. pena A. s?(ut libri. si'nt Porpli. Q. 19) Tardum exitum A^^. tard. stipplicium C. rell.
om. Loc. Verg. u. supra III, 2, 31. 21) Id est, non 2. 22) in aqtia sed 2. 24) cruda mente
2. 25) cf. supra I, 22, 7. Nonius 285.
IN OAKM. III. H. 311
33. ima. Hypermnestrii. — face nupl. d. Positum [est hoc] ])ro
afFcctionis insigui, tamquam maius praemiam feniinis non sit. Cum iaci-
bus enim nuptiae fiebant uespcri apud antiquos.
35. 30. et in o. uirgo noh. aeu. Virginem pro nmliere posuit.
38. ne longus t. somnus. Id est, mors, \\i (A. VI, 278): El consan- ">
guincus Leli Sopor.
quae iielut naclue. Ordo est: Quae uelut leaenae nactae uitulos eheu
lacerant singulos; et est pulcherrima comparatio.
43. illis Mollior. Mclior, affectiosior.
47. me uel extr. Numidarum in agr. In descrta, Numidiae, quae feris 10
plcna sunt; aut pro crudelitate Numidas memorauit, ut(A. IV, 41): [llinc']
Numidae infrcni cingunt.
48. classe relegct. Remoueat, ut Verg. (G. III, 212): Atque ideo tati-
ros procul alque in sola relegant Pascua.
5. dum fauet n. Ut (A. VIII, 658): Defensi tenehris et dono noctis 15
opacae.
52. scafpac qucrelum. Id est, per epitaphion in commemorationem
scribe, quod gestum est.
PORPHYRION. ""
Mercuri n. t. d. m. Mercurium inuocat, lyrae inuentorem, petens ut
inspiret sibi modulationem dignam auribus Lydes amicae, Ordo e^t autem :
Mercuri, dic modos, quibus Lyde obstinatas adplicet auris.
1. nam t. docilis m. m. a. I. c. Nota fabula, Amphionem citharae 25
1) ypemestra A. — est Iioc oni. A. pos. enim est r. 2) iusigne A2. — Ciim — antiquo.
oni. A. 3) uesp. ii. E,r. iiesp. nu. ti. 2. 4) lioc sch. et 2 seqq. om. RlG,r. 5) Loe. Yerg.
u. supra I, 24, 5. Lucani scli. IX, 818. Macrob. V, 7, 11. 7) nanwtae M Porph. bis. Ordo —
coniparatio om. A. — clieu •(J\, ut omu. fare codd. heheu blG. heu heu r,afh. 9) bcnignioi',
melior G. 10) numid/as b. 11) Hinc om. AybE2,rmv. ex u. 40. M Numid. C. 12) inferni
bl. infacrni mv. cf. supra II, (J, 3. Priscian. 765. Seru. A. I, 523. X, 750. Isidor. Or. X, 126.
13) sch. om. AybR. separet, diuidat gl. y- '-■f- Entych. II, 7. Probus I, 10, 4. 14) ((tque in
fh. 15) sch. om. RlG,r. — Defensi « ten. A,mva Cc. defensrt y. domo A. 17) fh habent
scttlpe. scalpe A in Hor., in lemm. uerbum non additum, in Porph. lit. initiaL taotum extat.
pure in Bern. A (cx K non notaui), Fran. D'Orvin. saec. XI. al. Sc^dpe al. scal. 1 m. snpra
scr. b. In Acr. scwlpe CrmvcafliQ. qncvdlani Bern, A. quaerelam b. per om. A,fh. scli. om.
b. epitation -,'. rell. e]}itaphion (epiiAa. rf). epitaphi^m Q. commemoratiojjewt AR,r. rell. comme-
moratio?ie. sculpae (ut rmv in Porph.) i. e. pro commemoratione epitaphion scribe q. g. est 2.
hoc est, i)i epitaphio iiieo commemorando scr. q. g. e. C. In A extrema pars sc. . . . uerbi
erasa.
PORPII. Ode LXX. Ad Mereurium E.
21) uocat omn. edd. i?ui. MAR2G. 22) lycfc 2. autem est R2. 23) ff/jpl. libi. cf. Acr.
— a.wts VAy. aures libri Porph, 24) am/ionem M.
312 ACR. ET PORPH. COMM.
cantu et pecudes, quarum pastor erat, ad se arcessisse et lapides, quibus
Thebani muri extructi sunt.
3. tuque test. Quia testudine Mercurius lyram fecit.
6. et um. t. Fidicines hodieque Romae sacrificiis adhiberi uidemus.
5 11. et adhiic p. cvuda m. Non [est] intempestiua sed animo cruda i.
crudelis ac per hoc aspera atque horrens maritum.
13. tu p. tigres c. s. d. Haec ad testudinem dicuntur, siue ad Mer-
curium.
1.5. cessit inm. t. hl. ianitor au. Receptam de Orpheo fabulam tractat,
JO qua refert etiam Cerberum et cetera inferna cantu citharae lenita esse.
19. atque sp. t. saniesque ma. ore tris. Saniem aut cadauerum, quibus
uescitur, intellegi uuh, aut pro uenenis posuit, quae in illo esse potest
fingi, cum etiam serpentibus hirsutus esse fingatur.
21. quin et I. Tit. u. r. i. Inuito uultu risit intellegas, tantam fiiisse
15 gratiam cantus, ut in tormentis paenae constitutis extorserit tamen risus.
23. 24. Danai p. Pro eo, quod est; Danai filias.
25. audiat Lyde sc. a. n. Mira opportunitate de excessu excessum
repperit, et est sensus: Audiat Lyde, qua paena dampnatae sint, quae
crudeles amatoribus fuerunt.
20 26. inane lymphae doh f. p. imo. Inane doNum. Ita antem figurauit:
ut e contrario plenum uas, et inane iUius rei dicitur. Ut et Terentius
(Hec. V, 3, 25): uini plenum.
28. fieraq. f. Quare sera dixerit, ipse ex subiectis ostendit inferendo:
Quae manent culpas etiam sub Orco.
2.") 30. Impiae, nam quid poi. maius? Bona £~avaXr(<|it?, per quam inpen-
sior adfectio dicentis exprimitur.
32. duro perdcre f. Non ad naturam ferri relatum est epitheton duro,
sed ad animum earum, quae dura et crudeli mente in eos usae sunt.
1) «cccrsisse MR,afh. arcessisse 2G,rv. arcessiMisse iuculc. Q. cf. Acr. Priscian. 43. K.
Charisius 227. Diomed. 375. Grainm. I, 257. Kritz. Sall. Cat. 190. Fea Hor. Epist. I, 5, 7.
Cifan. Lucr. 308. Manut. Cic. Famm. VH, 28. 3) testudme MR, afh. testudinem A2G,rvQ.
ferit fh. 6) hodie quoque R. in sacrif. rvafli. 5) Non — cruda oni. M. est 2 et Q. rell. om.
6) /7ac M. rell. ac. 9) inm. M. — orfeo M. cer?<erum M. 10) qua MR2G. edd. quae.
11) autem M2,vafh. etiam R. aut. Acr. Q. 12) esse om. 2,fh. possunt 2. 13) fingatur MR2G.
rell. uideatur. 14) uulturis ut M. 15) gratia fh. — extorsit fh. 17) Oport. M,rv. 18) re-
pe<it rvafh. repperit MR2G, smt MR2G,rva. s«nl tli. 19) fuer/nt M. 20) Juane dolium om.
rvafh. Juane dolium ita fig. Q. 21) ae contr. M. ut ci repertinm iam pl. R. plrtnum uas inanfc
(sic) ill. M. 23) et subi R. inferendo MAR. rell. om. Quae - Orco non ad novum lemma
pertinent. 25) bonae jjawaleMsis M. bona epa?«ale?jsis R. epawalowisis H. bone pawalensis 2. Pa-
raliphis r. va. T.fxpal.zvliz fhQ. w(p. M. impfrttior r. affecto»- 2. Cic. Tusc. Y, 16. com. H,
18. nr, 5. Quintil. VI, 1. 2. 2 7) adom. M. d/ra 2rvafh. <\in-n MRG. u. supra II, 12, 2. HI,
7, 32. conl. IV, 4, 57. E. V, 30 etc.
IN CARM. III, 11. 12. 313
33. Una dc multis f. n. <L Hyjiermnestram dlcit, quae Lynceum ma-
ritum sernauit, et bene pro praesenti (insigni?) adfectioiu! inlatum: face
nuptiali (ligna, tamquam maius pracmium feminis non sit.
35. 36. et in o. a. n. ae. Propter pietatem scilicet, quam inarito praestitit.
41. quae uehit nanctae uit. leaenae. Uelut leaenae uitulos nanctae. 5
45. me pater saeu. oneret cat. Extrinsecus audiendum : si putat, ucl :
Quid? tale me pater! ut: Si putat, saeuis catenis oneret pro lioc facto.
52. et nostri m. s. scalpe q. Id est: monumento mco inscribe mortis
meae casum uel causam.
10
CARMEN m, 12.
ACRON.
Miserarum est n. a. d. l. Ad Neobulen amicam scribit amantem He-
brum adulescentem et testatur insuauem esse uitam sine hilaritate et amore. 1.3
Ordo est: Neobule, miserarum est, neque dare ludum amori, neque lauere
mala dulci uino, aut exanimari metuentis uerbera patruae linguae.
2. lauere. Pro lauare; sic enim ueteres declinabant (: lauo lauis lauit,
non lauo lauas lauat?): Lauit pro lauat, ut Verg. (A. X, 726): lauit in-
proba teter Ora cruor; qui uersus non stat, si })raeteritum intellegas. 20
3. aut exanimari metuentis p. u. I. Sensus est, aut cruciari castiga-
tione uerborum. Palruae autem linguae pro seueritate dixit; patrui enim
1) hypermenestram It. hypermiicstrain A. hyperme«strara rv. jqDerwcstram M. rell. Hy-
permestram. — que liu(/eum MR. quae elingeum 2. e/ingeum G. Lynceum A. Linon rvfh. Li-
num a. cf. Sch. Eurip. Hec. 886. Hes. Sc. 327. Pausan. II, 19. 2) bene pro nIiA2G. uiri prae-
senti rv. uidetur praes. afh. cf. Acr. — adf. M. (ad u. 28 aff.). ij^l. M. face nu. digna in afli.
nouum lemma. 3) uon sit forem 2,i-vafh. fem. n. sit MR. (G?) Acr. 5) nawctae M. bis. rell.
nactae. laeene M. hieenae b. lacaene E. leenae D. 7) quid tale MR2, rvafh. tale quid GQ. nie
pai£r MR2G. me putet rvafh. ut sit: Si Q, profitens: '•sed ne sic quidem sententia omui ex
parte perspicna." h: '■^ Si piutat — onere i). h. faclo, ac si auctoris testim. esset. 8) nostro
fh. scwlpe R. S. M,a. so?<lpae rv. sc«lpe fh. u. Acr.
ACRON. Suauem nitam non esse siue iucundidate (ioc. b. Bern. C. al.) et amore A
(Hor.), ut K, non ut Orell. refert. Bern. C non praeponit, ut idem refert: Ad Neo&Mlew, sed :
ad neobole = lem, addcns num. XII. Parauetice ad ntohulem y. Ode LXX ad 'S&oholem R.
Paranetice ad nQohulcn suauem u. n. e. s. mc. et am. XII. E. Paran. ad weuhuhn B. Parau. ad
ueMbolem meretricem D. Paran. ad neulem o. Ad neobolen meretricem de miseria iocandi P. Me-
trum sotadicum. inscr. Acr. A. Quae de metro ad marg. scripta sunt , serius suo loco habebis
conlata cum aliis. 14) neobu/em Ay. (in inscript.), rfh. nei)bolem R12, r in u\i~c\- . neohulen -^ in
Sch. b, V (noebolen in inscr.) C. ebrum Ay. adul. A.r. ad/i«l. y. 14) testatur 2C(Q). reU. de-
testatur. cf. Porph. — ilar. A. liilaritate m. suprascr. uel ahicritatc. 16) Ordo — linguae
om. A. — nec — nec Y'jR2,r. rell. neque. 18) Post declinabanl iuduxi ex Porph. lauo —
lauat. 19) ut Ayb.mvafb. rell. om. etiam inculc. Q. inp. A. stat AybR12,rmva. cowstat fhQ.
Qui u. ineptus est, si lauit est praeteriti temporis C. stare S. I, 2, 122. 10,17. Ep. li, 1, 176.
21) castigatiwjem A. 22) patr. autem y2,r. rell. patr. eniin. adhul. y.
314 ACR. ET rOIlPH. COMM.
aclulescentibus corripiendis austeriores soleut esse quam patres, quibus na-
tura ipsa pleruinque indulgentiam extorquet. Cicero ideni pro seucritate
censurae (pro Caelio 20): Patruus quidem magtster haec diceret: Quid tibi
mulier cum Caelio?
5 5. tibi quahim. Calatlmm, u,ixa)vu[j,i/uj? pro lanificio dixit, tamquam
amore et pulcliritudine amatoris capta contempserat pensa mulierum.
8. Liparei nit. Hebri. A Lipare insula Liparei, ut si diceret : Liparensis.
Liparitanae enim insulae eum ciuem demonstrat.
11. BeUerophonte. Qui Pegaso equo uectus Chimaeram interemerat.
10 neque pugno. Athletico et agonico certamine.
13. Calus. Id est, doctus, sciens. per apertum. Latum, ut (A. IV, 153) :
alia de parle patentis Transmittunt cursu campos. Ordo est: ales puer Cy-
thereae et nitor Liparei Hebri simul ac lauit unctos umeros in Tiberinis
undis eques melior ipsa Bellerophonte ueque uictus pugno neque segni
J5 pede, idem catus iaculari ceruos fugientes per apertvun agitato grege et
celer excipere aprum latitantem aUo fruticeto aufert tibi quahim et aufert
studium operosae Mineruae.
PORPHYRION.
20 Miserarum n. a. d. I. Hac ode testatur, insuauem esse uitam sine hi-
laritate et amore, ac deinde puellam quandam captam specie adulescentis
describit.
2. n. d. m. uino lauere. Antiqua decHnatio dixit lauere non lauare.
Nam tertia coniugationis hoc uerbum apud ueteres erat. Sic enim decli-
2.") nabant: lauo lauis lauit, non lauo lauas lauat.
aut exanimari metucntis p. u. l. Sensus est, aut cruciari castigatione
uerborum. Patruae autem linguae pro seuerae positum; uidentur enim pa-
trui adulescentibus corripiendis austeriores esse quani patres, quibus na-
tura ipsa indulgentiam plerumque extorquet.
30 5. tibi quulum. Qualum asTa^f opixw? pro lanificio dixit. Sed mulieres
1) soleut esse Ayb. 3) quidmu Al. quud 1). rell. quideni. — h«ec ^-(1). rell. hoc. id
cum cedlio b. cuiu odw l,r. Quid — Caelio om. Cmva. 5) calatem .\,r. c/talatuui R rell. cala-
iJaim. uietouoiu. A,mvr. (uiei/tououi.). — hiucf. y. 7) Lyparei ab insuhi /^parc, uude erat ori-
uutlus 2, lipara enim ab insula liparei ut R. TJpavei ab iusula iiparei A. •[b. lipari euim ab ius.
liparei r. Liparaei. a lipare ius. ut uivah. (Lcporc f). 8) Liparita««s euiui (oiu. euui) Q. 9)
belloroph. y. al. bellerof. — iuterewMt 2. 11) Sch. ex Ay. rcll. oui. peritus C. 12) Pa-
icwtis ruiva. reli. iiaten/Ci". 15) agita^^^' R2. Iti) fruc<(ceto yH. auferim^ tibi yR^.
PORI'll. Odc LXXI. R. g. eod. y M. testatur libri. cf. Acr. 21) ac deiude ouiu. libri.
et d. tacite inculc. Q. — speiifle M. 23) decliuatio MR2G. roU. decIinatio«e. 24) quartae
MG. rell. tertiae. 27) seueme (saeu. rv.) omu. libri. acaeritale Acr,, (pii iisdem ferc uerbis
utitur. 28) quibus jilerumque uat. R. 30) metouymicos M,a. methouym. rv. me/Aouom, R.
Qua^uui Ijliri Ilnr. ct. Porph., uou qua//: geminata lit. I, ul IJilili. fnntra anctoritatem Mbc.
IN CAKM. IIL 12. 315
per deniinutioiicm uasculum hoc usurpant quasillwn. dicentes; hoc autem
est, in quo pensa uel tramas reuoluunt.
8. Lipnrei nit. Hchri. Hinc transit ad laudem Hebri nomine adules-
centis, quem a Neobule amari indicat; Jjpurei autem a Lipare insula, ut
si diceret: Liparensis.
9. simid V. Tib. hu. I. i. u. e. i. m. BeUeroph. Diximus et supra (IH,
7, 26), adulescentes post exercitium campestre in Tiberi nare solitos fuisse.
13. catus idem p. a. fugientis ag. gr. ceru. iac\ilari. Catus, ayaHoc, ac
per hoc doctus significatur. Ordo est autem: catus idem fugientis ceruos
iaculari per apertum agitato grege. Per apertum autem absolute i. e. per
campum.
recepit Verg. G. II, 241: tic spisso uimine quallos. Uno taiitum loco uti in Verg. sic iu Hor.
hoc uocabuhim legitur; in utro([ue, ut "/.a/.cioo? apud Graecos, putari potest masc. generis. Cato
auteni et Coluniella gen. masc. et nout. promiscue uluntur. cf. Prohus de nom. 32 E. — lani-
fitio M. posuit 2.
1) (lemin. M, rell. dmiiu. — quasj zllum Iiuc sc. quasillum, neutrius gen. ut aqud
Cic. Phil. III, 4; eum (^uasillum Cato. E. R. 133. Genus apud Tib. IV, 10, 3 et Prop.
IV, 7, 37 incertum. 3. autem om. fli. estoma. 2) ponsi<;« fh. pensa?» a. rell. pensa. cf.
Vnrg. G. I, 390: nocturna quidera carpentes pensa puellae, et IV, 348: mollia pensa deuoluunt.
A. IX, 476: reuolutaque" pensa. tra.mam 2, vafhQ. tra?ftrt;-e uokiunt M. trama reuolu. II. rell.
tramrt. Xeutrum genus cx uitiato loco Varr,'L. L. IV. 23: trama, quod trauat frigus i. g. u.
probari nequit; femiuini generis est Plin. XI, 24. Pers. VI, 73. Ut peusum , pensa, stamen,
stamina, tela, telae dicabatur, sic plurali numero recto Irauirte dicitur, quibus tjenera telarum
significari uidentur, ut e.K Seneca E. 90 colligii potost, praesertim cum pluralis ap. Plautum
(Rud. V, 2, 37: tramas pntridas) alio quidem sensu, occupat. Cf- Seru. A. III, 483. 3) Li-
paraei M. 4) ue?<te M. (|ucm auide am. R. nectole c, a rell. neub?de. — liparaei M. lyparei r.
rell. liparei. l«/pare r. rell. lypare. 7) Difficilis hic locus diu intactus iacuit, ridiculam tabem
sustineus: Catus e ctitus M. Catus a R, more suo Graecae uoci lacunam relinquens. Apud
Porphyrionem, rhetorem graeci sermouis gnarissimum, praeter figuras xierba graeca expositioni-
bus inserta saepius supra (I, I, 11. 2, 33. 3, 8. 4, 1. 7, 9. 10. 15. 12, 25. 22, 22. 27, 12.
38, 2. II, 1, 26. 6, 16 etc.) offendimus. sine dubio scriljondum est dyaUo;, quod Homerico, non
Attico sensu accipies. Cum catus iaculari cotif. cJy^.ilo; [J.dycGrM ap. Ilerodot. I, 135. 193. Hor.
C. I, 10, 7: calUdum condere furto. Pers. I, 118: callidn?' exc. populum suspendere naso. Hor.
C. I, 12, 27: superare pugnis nobilem. Pers. I, 59: auriculas imitari nohilis. Hor. IV, 8, 8:
Deum ponere sollers. Pers, V, 24: dignoscere cautus et al. id genus. Neque a cautus siue i.
cauius, quod ego ipse ulim uului Porph. locum sanaturus, iam nunc placct, nec magis acutus
probatur, quod Q iiuluxit, auctoritate Varronis L. L. VH, 46 nisus. Xamque acutus hoc sensu
cum infinitiuo nusquam occurrit. Apud ipsum Varr. L. L. VI. 3 Ennius signa cata dixit, pro
aciiti hoc Sabino uocabulo utens, quod Cicero (L. I, 16: prudeutem et, ut ita dicam, catum)
cautius adhibet quam Plautus Most. I, 3, 29: tam catam, tam doctam, et Pers. IV, 4, 70: ita
cata est et callida. Nam loci ut Hor. IV, 4, 76 acuta bclli et Cic. Or. I, 25: homines acuti
ad cogitanduin, non ad rem faciunt. 10) ca/)<um M.
31 G ACR. ET PORPH. COMM.
CARMEN III, 13.
ACRON.
5 0 fons Bandusiae. Hac ode Bandusiae fonti sacrificium promittit.
Bandusia enim Sabinensis agri regio est, in qua Horatii ager fuit. Lau-
dat ergo fontem dicendo [eum] perspicuum uitri comparatione, ut (A. VH,
759): uitrea te Facinns imda.
3. cras don. haedo. Haedi immolationera promittit. Amphibolon
10 tamen est, utrum dicat donaheris liaedo et fJoribus, an liaedo jlorihus [et
haedo floribus] coronato.
5. 6. et Venerem et pr. d. Maturi enim et appetere Venerem et prop-
terea pugnare consueuerunt.
frusfra. Tamquam occidendus. Ideo frustra, quia inficiet gelidos riuos.
15 8. lasciui. Luxuriosi, petulantis.
9. le flagr. a. Opacitatera nemorosi et abstrusi fontis ostendit, per
quam dicit canicuhirium aestuum calores arceri.
10. (u fr. a. Amoenum, ut (B. I, 52): frigus captahis opacnm, et
(at?) non ipsi sed fessis amabile.
20 13. fies nob. Id est, meo carmine praedicatus, inter nobiles fontes no-
minaberis.
15. loqtiaces. Id est, sonantes, ut (G. I, 109): per leuia murmur
Saxa ciet.
25 PORPHYRION.
O fons Band. Sacrificium hac ode fonti Bandusiae repromittit simul-
que laudes eius dicit.
ACRON. Ad fontem baiidusiae AbR, iit K. Prosphonetice in fontem Pandusiwum qui est
in sabinis y. Proseuticc in fontem Bandusinum ciiii est in sabinis BcoE (add. XIII) H (Pro-
seuticae) Franeq. al. Proseutice adortatio iu fontem liandusinum P. in (ad Orell.) f. b. q. e. i.
sabinis Bern. C. In f. banduswm q. e. i. sabino Beru. 15. Proseutice in f. bandus2M?)i D.
5) bandusiae Ab2 M Porph. et C. iu lemm. et in scholio, i/andusiae rmvafh. Paudusiu. in
inscript. 6/andusiac iu lemm. /wndusiac in schol. y. 6Zand. RIG. — fo'«rasmitrit y. 7) eum
om. Ayb R2 comparationew (per?) Ab. Splend. tdtro. Laus foutis a pers]>icuitatc, iJcr compa-
rationem, ut C. 6) cf. Macrob. IV, 6, 23. Isid. Or. I, 35, 9. Diomcd. 440. fiiseinus R. 9) hoedo
A. aedo b (lU, 18, 5 edo) ut Rern. C. Epid. II, «0. ut K. et Bern. A. hedo ED. Bern. BC.
Fran. cf. haediliae I, 17, 9. — amphibolicum -,■■ est tamen .\y. roll. la. cst. 10) et liaedo
floribus h. rcll. om. 12) Propter eam (J. 13) consucuerant Ay, quod aninuil pugnas et ueue-
rem querit 2. 14) Tamquam occidenrfas '[A. ( — dos) , r. seil. occideudus C. rell. oni. -- iu-
ficiat R. inficiet corrumpet gl. •,'• tinguet C. 15) Seh. om. lG,r. 16) opacitafe Ab. 19) fessis
am. A. rell. am. fess. 20) Id est A. rell. om. nomiiiabcris Ay R12,vQ. ?»2«7i€»'aberis C. rell.
praedicaberis. cf. Porph. 22) Loc. Verg. iam supra I, 17, 12.
PORPII. Odc LXXII R. 2(J) &«ndusiae M. reli. bland. Sacrill^ium M. w/i^ M. — band. M.
IN CARM. III, 13. 14. 317
P>. Don sine fl. rr. d. /laedo. Aniphibolon; incertum est cnini, utrum
dicat haedo donaheris el florilms, an uero donaberis haedo, qui erit cum flo-
ribus i. e. coronatus.
5. G. et V. e. p. d. frustra. Frusira scilicct, quia immolabitur.
1). le fJ. a. h. c. n. t. Opacitatem eius laudat, per quam dicit calorem h
canicularium dierum ad eum non descendere.
10. fr. amabile. Eleganter pro umbra refrigeranti calorem aestiui
tcmporis dixit.
13. fies n. t. q. f. Tu quoque inter nobiles fontes nominaberis, car-
mine meo praedicatus. Ki
14. 15. me dic. c. i. ilicem s. n. loq. I. d. tuac. Significat in saxo na-
tam iliccm arborem, sub cuius radice erumpunt aquae fontis huius. Lo-
quaces autem lym])has dixit, quod, dum de saxo cadunt, perstrcpant.
CAEMEN III, 14. 15
ACRON.
Herculis r. m. d. o. pl. Haec ode in Augusti laudem scribitur uictoris
ex Hispania reuertentis[. Herculis autem ritu dicit], ut ostendat, labores
eum non per alios sed per se administrare, et sub hac difficultate adipisci oq
uictoriam breui tempore, ut (?): proficisci ad beHum et reuerti uictorem.
Ordo est: O plebs, Caesar dictus petiise laurura uenalem morte modo
uictor ab Hispana ora ritu Herculis repetit Penatis.
2. inorte uenalem pet. laurum. Mortis enim contemptu laus uictoriae
quaeritur et triumphi. Laureatae enim de uictoria litterae mittebantur, ut 95
est (A. IX, 205): [est animus lucis contemptor] et istum Qui uila bene
credal emi, quo tendis, honorem, el (A. V, 230): uitamque uolunt pro laude
pacisci.
1) amfib. M. 2) doiiaz^eris M. 5) eius MR2. rell. oni. 7) refrigerante fli. 10) meo
MAR. rell. om. cf. Acr. 11) Significater afh. 12) erumpzV aqua afli. erumpit aquae v. erumpant
R. 13) cuni — cadant flr. cum — cadznit R,va.
ACRON. Ad popuUim romanum Ab. Paranetice ciuibus in augustum yHD Boru. B Fran.
uictorem ex hispania redeuntem add. B'^E (XIIII) Bern. C. Ad aug. uictorem ex yspania re-
deuntem P. eadem man. rubr. min. litt. suprap.: ad populum romanum. Ode de victoria augusti
Par. C. Ode LXXII R. 17) hec odes ^2,^. li«e bR. tnscribttur R2. fZescribitur y. laude scri-
bit b. rell. scribitur. 18) Ilerc. a. r. dicit om. Ab, rmva. reuertcntis. quod autem hercuK emn
coniparat ideo facit ut y. cf. Porph. reu. comparatione ad Herctdem facta, iit C. 1 9) et prof. A.
rell. nec. adrainistrare, victoriamque adipisci. Ordo C. Verba ul prof. — luctorem, libris tuta,
mihi non " miserrime corrupta Q" uidentur esse sed ex auctore aliquo petita. 21) Ordo —
penatis om A. penatis AE (2m. mut. i in e). 23) uictori«e AybR2,C. rell. uictorzs. laur«s 2,C.
rell. laus. 24) enim om. -'• -' de.ae uictoriae r. litterae om. G. uict. in templo litt. mitt. 11.
In fhQ post triuinphi u. colloc. sunt loci Verg., quos, iterata lemmatis parte, excipit schol.
Laureatae — mittebantur. Est an. — coutemptor fliQ. rell. om.
31b AC]?. ET PORPIi. COMiM.
4. Victor ab ora. Sicut Hercules.
5. wiico gaiides m. m. Liuiam clicit sub castitatis laude uotum pro
Caesaris reditu soluturani.
et histis operata Diuis. Operationes ueteres sacriiicia dixerunt, iustos
5 uero Diuos. Quamuis generaliter dici possint, nunc tamen specialiter po-
suit, tamquam qui uictoriam uel reditum Caesaris merito eius et uirtuti
praestiterint. Vergilnis operationes [etiam] pro sacrificiis [posuit,] ut (G. I,
339) : Sacra refer Cereri laetis operatus in herbis.
7, et soror cl. Octauiam sororem Ausfusti commemorat.
10 8. supplice uitla. Non uitta supplice, sed uittis solutis supplicantes, ut
(A. VII, 403): Soluite criualis uittas capite Orgia mecum.
9. matres iuuenumque nu. sosp. Id est, prodeant; [matres] nuper sos-
pitum. Reuersorum Augusti uictoria.
puellae iam uirum expertae. Id est, nuj)tae.
]) C-oluiit h. Siciit llerciiles cx A, (lui liabet Hevculis. rell. oni. 2) Li/'iam pro Liwiara
A. li/iiiin ni. rell. lydiam. Liuiam Augusti uxorem, quam dilexit et probauit unice ac j)er$eueranter
(Suet Oct. (52) cuiusque sacra a Liuio I, 31 iimta, rite inita et curata uocantur, uers. 5 et 6 plurimi
interpretes adgnoueruut, quibuscum et Q ad li. 1. fecit. Aliter C: Matronam castam dicit uotum pro
red. Caes. sol. 3) caesaris laude 2. 4) TJiuis uocem magni h. 1. momeuti in lemm. om. Q. At enim
Diuis lectio est Acronis et Porphyrionis. Sacris autem vel ex loco Verg. G. I, 349 tamquam glos-
soma in libros Iloratii inrepsit, uel ex (juotidiano loquendi usu operari sacris. Liu. I, 81.
Sacris apud Hor. non erat, ut non est ap. Tac. A. II, 14. Prop. II, 24, 2. TJiuis pure in yB.
Beru. B Fran. aliisque. Babington sex codd. 15odl. notauit, iuter quos opt. D'Orvillianus (Dl.
saec. XI. u. D'Orv. ad Charit. p. 22). Haud pauci, ut uen. E alm. et JP cum uar. lect. uel
diuis, alii, ul CO : diuis uel sacris. Pure sacris in Ab. Piern. KAC. Regin. aliisque multis.
TJiuis liabent fh, in lemm. rmva. tantum Operala. C: iitstis diuis. diui semper justi cre-
duntur, sed niinc specialiter hoc dicit, qui uict. et reditum — praestiteraK^. 4) iustos u^ero JJiuos
a Quamuis seiunxi , ut infra ap. Porph. 5) posszV Q. rell. \wBsint. dicere possumus Porph.
6) caesam AYbR2,r. C. rell. caesari. mcrito eius ct uirtuti AybR^^nnva. C. et om. fh. pro
merito cius et uirtuie Q. fjma — ])raestiter«nl C. 7) etiam ct posuit om. AybRr,rmva. etiam
Verg. op. p. s. posuit Q. Virgilius quoque operari pro sacrificare posuit, inquiens : sacra C. Ad
haec scribe: Vcrg. operari pro sacrificare dicit: Sacra etc. cf. infra S. II. 8, 79. Sch. Juu.
XII, 92. Seru. A. 111, 13G. 8) ««ns lG,Cmva(). herbis AybRl.cfh. 9) scr. aug. AyR. rell.
aug. scr. dicit 12G Porph. 10) victa R,m. uita EP. vittu. al. tuta. ut sit ordo. et soror clari
ducis tuta suplice decore, ut sit puUhritudine (sic) y. suppl. in lemm. supl. in sch. yR. i/rinales
y. rell. crin.iles. crinal/.s G et apud Vorg. 11) cf. Nonius 390. 22. 12) Id est AR. rell. om. pro-
dent AG. prodc«< It. .luiiinumqnc iiupor. nuper sospitum reuersorum proien^ Angusti uietoriam
r. rell. prodean^ matres om. ARlG,rmva. IS^^jer Aug. xucioviam CivihQ. nttper sospitum s.\t&r\\m
lemma feci. qui sospites nnper reuersi sunt per Aug. uict. C. sch. om. y, <l"i g'- habet: nup.
sosp. reuersorum et scholion : i. nunc per angustum sospitinn futurorum. 14) exper^f/e siue , ut
in Bern. AB, experte lectio omn. codicuni. recte. etenim vinim exper(!('« apud Cuning. Feam
aliosque et TTaud uirum expertae apud Pottier. onuii auctoritate ciirent et simpliei ca expli-
catione, ad quam Orellius rediit. Haec Acronis explicatio: puellae mtptae non suspecta est eo
quod cod. G eam omisit. omiserunt etiam Ul,r, eiusdom fontis libri; tuentur autem Ay (et
Cmvacfh). Ineptarum lectionum atque interprctatiinium huius loci ineptissima est Dresdensis
ista in libello scholastico publicata: Vos o inier!/?» et piK-llao Jam uirum c.rpertes male. inomina-
tis Parclte uerbis.
IN CAmi. ui. 1 !. 319
male oiyiinafis p. it. Siue qiiia pro fcstiuitate dierum feriae indiceban-
tur et abstinebatur a litibus iurgiisque, siue quia in sacrificiis praecepto
silentio bona oniina liaberi iubebantur, nc (inciuiliter et) incaute loquentes
[uerbis] oniina facerent: ideo nunc: parcile malis (malc ominatis?) nerhis
i. e, malis ominibus. 5
13, airas eximet cnras. Cogitationum maerores, ut (A, I, 261):
(juawfo hacc le cura remordet.
14, lumulhim. [Per] Connnotioncjn bellornm,
15, per nim. Id est, per impulsionem hostium.
16, tenente Caes. terras. Id est, parta pace incolumi Caesare, ut (Lucan. 10
I, Q2) : Verrea helligeri compescal limina Jani.
18, el cadwn Marsi mem. du. Vinum quod bcllo Marsico difFusum
est; cadum autem lagenam, ut (A, I, 195): Vina, hoiuis quae deinde cadis
onerarat Acesles.
Spartacum s. qua p. Gladiator fuit Spartacus; hic cum septuaginta 15
quattuor sociis similis conditionis e hido fugiens dux factus per quattuor an-
nos aduersumqne Romanos bella phira instaurauit. Idem nullam (se?) repo-
1) male 07mnati>i est nera atque antiquispima lectio, ut Kegin. aliosque codd. liic mittara,
pure iii yl. cum. gl. i maledieti.s; in utroque tamen iam supraser. vetusta uar. lectio al.
?8ominatis, quam laesi metri opinio procreauit. Notandum autem est, in uet. codd. ominari
uerbo, rarius etiam omeri nomini substantiuo (omiwe III, 11, .51. Omini&wsque IV, 5, 13. cf.
III, 27, 1. uide Ay. infra) aspirationem datam esse. Sic Bern. B et cod. L. ap. Orell. habent
wominatis supra scripta uar. lcct. uel. lio. Ecco graphicam originem aeque uetustae lectionis
pliirimorum codicum nominatis pure KC (Bern.) et EB DR Fran. al. In aliis, ut Acp,n lit. erasa,
in aliis, ut P,n interposita. Bern. A: male — o — minatis (cf. Cuning.) cum uar. lect. iiel n
a 2 m. supraposita. nnatis b. male n parcite v (sic). r lectionem nuUam in lemmate, uterque
«ominatis in Hor. habet. ominatis ca. et fliQc. — di. fest. 2. 2) sacripceo 2. 3) omnia R.
liabert C. rell. habere. — in — bebantur A,C (Q iterum perperam referens). • — in ciuitate
AYbI!12G,rmv. incaute afhQ. in ciuiliter et incaute C. malis om. r. hominibus (Im. del. h)
A. lioniinilnis y pure. malis uerbis id est om. s. C) Schnl. ex A,C. relL om. 7?^rterores C.
memores A. curare mordet A. cf. sch. Lucan. IV, 811. \IU, 211. 8) per fli. rell. oni. Hoc
schol. et sequens om. Ab. 9) id est om. Rl.rva. impulsione lio. R,rva, om. Per. Hnec est
Ay. parte A. pax yRi,!'- '2'«'« pax parta est inc. Caesare C. Scrihe: dmu est parta pax. parta
pace om. 2. id est parta pa. inc. Caes. om. mva. 10) ineolomi y, ut constanter in Hor.
11) compessi^ Ay (cop.). 13) lagonam A, ut Bcp in Hor. S. 11, 8, 41. 81. 'Kdjf^^ifj^: hinc lagoe.
lagac. et lagena etc. lignenam v. orcnm C. autem om. A. Locum u. infra IV, 11, 2. Juu VII)
236. Asper. 113,15. Nonius 544,13. onerarei fh. rell. o»erara<. acestis r. 16) quatuor et sept.
fh. soc. sifis b. — ludo, ut Caes. B. C. I, 14 pro ludo gladiatorio Suet. Caes. 31. g. aduer-
sum. Poj}. Rom. fh. adver.?;»?» Romanos YR2,rc. adversew Romanos C. adversum^we romanos
AblG,mv. bella«s plura vasfauit omn. libri praeter r: hella plura instaurauit. cf. Liu. XXXVII,
19. bella gerens uastauit plurima C. Vastauit ex Porph. 18) Idm scripsi pro lect. uulg. ideo.
repositionem Aybl^jr. nulla ideo repositiojic eu. R. Pro nu. repositionem (Pallad. I, 32) scriben-
dum uidetur nidhim reposi<07'z«TO. Plin. XVIII, 35. XXVIII, 2. XXXVIII, 11. Miniis consen-
tauea loco Horatii sunt ip^^a repotia (repotationem). nullum cadum uini C. lugenam mvacfhQ
(G?) ei A, rcll. om. cf. Verg. A. XI, 702. Liv. XXI, 33. XXVIII, 26. e.um add. Q. manus eius
enasisse metuit C. Idem (Spavtacus) de se gloriatus erat; hinc posui commemorfi?«e?'a?.
320 ACR. ET PORPH. COMM.
sitionem [eum] euadere potuisse commemorauerat. Hunc postea Pompeius
(M. Crassus?) oppressit, unde Lucan. (II, 554): Et simili causa caderes,
qua Spartacus hostis. Vagantem. Hostilitcr debacchantem.
21. argutae prop. Neaerae. [Nomen puellae] Citharistriae siue canta-
5 trici[. Argutae autem sonorae], ut (B. VII F, 24): Hic arguta sacra pen-
(lebit fistula pinu, et (E. XI, 36): argutos inter strepere anser olores.
22. murreum vodo cohihere crinem. Aut murra fusum, aut inter flauum
et nigrum, uel murrei coloris. (In) nodo cohihere [constringere], ut pro
festiuitatis laetitia festinaret, in nodum colligere crines praecepit. Cohiberc.
JO constringere.
23. si per inuisum m. i. f. a. Id est, si ianitor prohibuerit te ad illam
ingredi.
25. Lenit. Supple parcam, quia canities mitigat animos cupidos litium
et proteruae rixae: cum iuuenis essem, non ferrem hoc.
15 25. tenit albescens. animos cap. Litium et ri.r. cupid. proteru. Canus;
aetatis accessus corporis [uis] extinguit [et] feruorem, et
[26. cupidos.~\ superbosiuuenumuelrixae pronos animos [senectus] mitigat.
1) comme;«o)'«/ omn. libri. peius A. pompcius, Im. suprapo. uel crassus y. recte u.
Liu. Epit. 95 seqq. Hor. HI, 20. at h. p. Licinius oppressit C. rell. porapeius. 2) uiide
AybRljr. gl. ex AyC. rell. om. cinjacli. A. (lebaoc. y. rell. ut. — ut simili A. rell. et. caderes
Ayb, ut libri Lucani. rell. cadere^ 3) gl. ex AyC. rell. om. d/bach. A. debacc. y. 4) No-
men puellae est glossa in y. om. Ab2. citharisizae b, puellae citharis</ae R. rel!. citharis-
triae. cyth. r. canftvci Ab. eantatrici y. rell. cantatric^s. 5) Argutae a. sonorae (c«norae tacite
inculc. Q) om. AybR. r. haec Ab. hoc R. rell. h/c ut lit. Yerg. sacro R. pendeSa^ b. rell. pen-
debit. et arg. — olores Ayb. rell. om. 7) m?/rreum Ay, ut Bern. KCA (man. 2 mirr.) Par.
BcsEHPR. myrreum b (cf. schoL) O. mirr. DJ. Fran. al. cf. Purrus, Ennii scriptura, Pyrrus,
Pirrus III, 6, 3.5. 20, 2. murra perf. Ab. inurreum. m?rra perfusum. gl. y. perfusum myrrha Ca.
aut. om. Cafh. aut perf. nnirra rQ. m/rreum RQ in lemm. nut perf. crinem R2. 8) murrei
Ayr. murei b. mlvreum. m«y<eus color est medius inter tlavum et nigrum. quem nos haium dici-
mus. MMrreum uocat aut murra perfusum aut murrei coloris. Franeq. (francogall. bai). uel
inter, om. alterum ucl, C. -- /m nodo coh. A in scholio, y i» glossa. ut («ut y) pro festiui-
tatis laetitia festina?*e^ Ayb. letitia A. leticia b. Glossam M est consfringere interpo. fhQ cumi-
terato lemm. cohibere. Cohibere autem (G) ^vo festinantis laetitia festinare et — crines praece-
pit R. Coh. autem pro festi?wfcetis laet. festinare et — mnem praecepit mv. Coh. autem —
crines praeeipit c. cf. Porph. Pr«e festina?itis laeticia i. n. c. crinem praecepit fh. crinem prae-
c<pit GQ. Cohiberc. iii nodum ci)lligere. ad laetitiam repentinam significandam C. glossa cohib.
constringere scholio antepo. R,r. JO) conyringere gl. y. Ab om. 11) sch. om. A. te ad illam 'i-
recte. te ingr. c. proh. i/bnn ingr. rvmcafh. 25. Lcnit lcmma interposiii. sch. om. A,C. supple
om. 1). sub audi R. sub. 1. s. 2. .';. vt peream r. qua fh. I'!) hoc YbR2G,r. rell. haec. 15) canas
• aet. yR, C. 'Da.ms AlGrmva. can').s 2. can«e fh. access?/s corp. (om. uis) exting7«7 fwrorem su-
pcrb. y. Canis etatis accessu corp. <fx.t\ngui feruorem et superbos uiuentem uel rix. A. m?s ex-
tiiigMi'^ feruore?« R. _/eruor G. uix extinguitur ye/-uor r. uis cxtinguitur fuvov mv. et furor a.
et yeruor fh. corp. extinguitur yeruor, om. uis, 2. sch. oni. b. Olim posueram post lennna Ze-
7iit albescens: Canus; aetatis accessu corporis [uisji extinguitur- [61} feruor, sed Icmma amplificaui.
ut sententia una csset, monentibus vet. libris. 17) et AR. rell. om. iuuew/m y.r. inventtttew
R (ef. uiuontcin A) iinicn^/e mv. imio«c,f afliQ (G ?) — seuectus om. AYl,vmv. luitiga?-/ A.
IN CARM. III. 14. 321
calidus iimenta fonsule Planco. [Foruidiis iuuentute.] Atlulcsccntcm
86 fuisse [feruidum] commemorat irasci[que] nimium solitum, si fastidiretur
ab aliqiio.
PORPHYRION.
Herc. r. m. d. Haec ode in Augustum scribitur uictorem ex Hispania
reuertentem. Quod autem Herculi illum comparat, idco facit, ut ostendat,
laborcs cmu non ]icr alios sed per se administrare.
2. morle u. p. launnn. Quam etiam raorte paratus est cmere. Non
enim omni modo in beilo mori ait, ut inde lauream petat. Ki
prodeal iuslis op. Diais. Pro: prodeat et [iustis'] operetur Diuis i. e.
sacrificet. Operaliones enim sacriticia dixerunt, ut iiistos Diuos. Quamuis
generaliter dicere possumus, nunc tamen specialiter accipiendum, scilicet
quod Caesari uictoriam et reditum merenti dederint.
7. et soror clari du. Octauiam dicit Augusti sororem. 15
9. iiiu. nup. sosp. Id est, nuper per Augustum sospitum reuer-
sorum.
male ominatis p. u. Quid est: male ominatis uerhis parcite? Vtrum,
quemadmodum edicitur, ut ciues feriato die litibus iurgiisque se abstineant,
an, ut e contrario in sacrificiis praecipitur: bona omina habete, ita nunc 20
ait: parcite malis (male ominatis?) uerbis i. e. malis ominibus?
16. tenentc Caes. terr. Id est, incolumi Caesare.
(cf. extingMJ). mitigant Rl,mv (supra non habeut ius et furor). rell. mitigat. sch. om. b. Sic
difficilius hoc schol. coustitutum uidetur, ad cuius alteram partem ne verbum quidem adtulit
Q. Cupidos. iain olim ad rixam pronos animos et superbos mitigat aetas.
1) Feru. iuu. om. Ab,ac. In y glossae: iuuenta. iuuentute. calidus. Scilicet ut iauitor
prohiberet. feruidus. — Feru. iuu. r. Callidus iuu. cupidus iuuentoe mv. cup. iuuente G. cup.
iuuenta 2. — adul. Ay. esse b. rell. fuisse. feruidum om. bEl,mvca. 2) uimi?M» y- uim/e A
nimiae R,r. minime 2. minus Q. nimis mvafh. nimis facilem C. fastideretur R. cf. Porph.
Scholio in AC datum est lemma cons. planco, quae uerba addidi. C post commemorat interpo.
Planco consuJe. cf. Porph. irasci v. rell. irsiscique. cf. Porph.
PORPH. Ode LXXIII. R. 6) u)Otj A. («St] M. loSt G. ode R. Haec in Aug. scribMwtur
rvafh. 8) laborew edd. labores codd. 9) etiam om. M,afh. Quam et rv. Qua est mo. pa.
em. afh. 10) omni modo MR2G. rell. om. in hello mori sperauit va. mori duhitauit fhQ. ut om.
RG,r. 11) Prodeat instis o. d. est lemma in M, ut Diuis lectio vulg. omnium et Porph. et Acro-
nis librorum sit. — Et negligenter et iuepte Q sci-ipsit: prodeat iustis et operetur diuis,
inculcans iustis. 12) sacrifi^ia M. — Vt iust. diu. MR. rell. om. ut. Praececlenti sententiae
ea adiunxi. acc. ii scilicet qui fh. acc. sc. qui a. acc. s. qwid v. rell. quorZ. 16) iaeni M. nuper
(om. per) aug. sospitum y«terM?« M. nup. aug. Bos^gitem futurum 2G,rv. nup. aug. sospitwm y«<,
R. nuper /ler ang. sospitera _/M^MrM)?i A. 'EASi. futurum feci reuersorum. cf. Acr. 18) male omina-
tis MR2,r. (omwinatis) afh. rell. «ominatis. — «ominatis M2,rvQ. percite v (bis). 19) edi-
citnr MAR2G. edd. dicitur. Scripsi feriato die cum R. feriat odie M. u. 1.3: Eic dies uere
mihi festus. cf. Plin. III, 14. XVIII, 6: Feriatus dies et feriati dies. rell. feriati hodie. 20) omnia,
M2. nunc ait MU. 21) cf. Acr.
HAUTHAL, ACR. P;T PORPH. 21
322 ACR. ET POKPH. COJM^I.
18. et cad. Mursi mem. du. Id est, ueteris uini cadum, qiiod [uinum]
iam natum erat temporibus belli Marsici.
Spartacum s. q. p. uagantem f. t. Spartacus dux fugitiuorum per
Italiam aliquamdiu grassatus multa uastauit.
5 22. murreum. Colorem murreum in crinibus hodieque dicunt, qui me-
dius est inter flauum et nigrum; quia properare illum uult in nodum tan-
tum colligere crines praecipit.
23. si per invisum mo. ianitorem filet uhiio. Praecipit puero, ut, si
tardius ad Neaeram ab ostiario admittatur, recedat. Deinde quare hoc
10 ])raecepent, ostendit iuferendo: Leuit albescens animos capiUus. Haec cum
admiratione quadam et dolore animi dicuntur. Miratur enim, se tam seg-
nem factum, ut in contumelias fastidientis puellae non irascatur: quod ip-
sum iniuria senectutis fieri ingemiscit.
25. 26. lenit alh. anitnos c I. e. r. cupidos p. Animi, inquit, iuuenum,
15 qui litium et rixarum in contemptu amoris cupidi sunt, senili aetate le-
niuntur.
consule Planco. Significat se Planco consule adulescentem fuisse
irasci tolerabiliter solitum, si fastidiretur.
20
CARMEN III, 15.
ACRON.
Vxor p. Ihyci. Ad raoecham scribit uetulam et hixuriosam. Bene dixit
uxor pauperis, cui sohim poterat esse solatio, si castam haberei uxorem,
25 nec tenuitati eius hixuria conuenire.
1) quod uiiium iam A2,r. quod iam uin. MRG. duelli] iam uiiium v. nam uin. afh. om.
I(j est — quod. 3) Spartacum -- sparta^us M. 4) aliqua»« dlu R. rell. aliqua?i(/o. 5) mur-
»-eum (bis) MAR2,r. yG Myrrheum. mu?-eum (bis) v. — hodieque ]MA2,rv. rell. hodie quoque.
9) recedat MR2G. edd. redeat. 12) factum in, om. ut, 2G. in om. R. contumelia 2. 13) ipsum
in iniuriani 2. ips. iniuriam M. 15) rixarum MR2G. edd. rixae. rixarum iii hmenta cup. R.
contempto MG. 17) Planco cous. MR2. rell. cons. pl. 18) irasci MR2,rv. rell. irascijwe.
cf. Acr. tolerabiliter MG. to/ferabo R. vell. m/rabiliter. — fastitferetur MR2. rell. fastiJ/retur
Tolerabiliter ap. Porph. significare videtiu- valde, ut ap. Colum. XI, 2. Cels. II, 13 est idem
quod quo magis. /«toleralnliter adverb., quo l rarius (Coluin. I, 4) usurpabatur quam in-
tolerabilis adi., voluit Q, qui in eadem sententia viinus apud Acronem admisit et tacite in-
culcauit.
ACRON. Ad chloridam Ab, ut K. Mentice ad chloridem B'^. Prosagoreutice dicolos
A (Acr.). XV. meutice ad cloridem E. Metice ad cloridcm Fran. ad eloride« H. ad cIoridMHj
Bern. A. Inscr. vulg. edd. ad clovidem, non Chloiim vel Clorin, ut edd. habent. Ode
LXXIII. R.
23) raechara yb. — Ufule dixit 2. 25) hixuri«m couuenire cafh(,i. hixnrirt conueuiret
bR12G,mv. luxuriaw conuenircM-. luxurtoso conucniret Ay. scripsi luxur/a conueni?'e. ?<.ro?'. quae
marito est solaiio, si casta est modestaque. pauperis honesti et tenuis, cuius tenuitnti honestatique
non conueniebat uxor libidinosa.
IN CARM. ni, 14. 15. 323
fige m. Pone modum obscenitati siue libidini ant turpi auaritiae, ut
Ter. (Adelph. II, 1, 33): leno iniqua non milt me loqui.
4. maturo proprior des. funeri. Id est, morti uicinior iam per aetatem.
Inter hidere nirg. Hic ordo est: Desine inter nirgines ludere, cuni sis fu-
neri proprior. .j
6. et stellis. Decens allegoria; ait enim: ut stellarum decus et splen-
dor fuscatur nebulis et celatur, sic nitorem uirginum permixta anus
obscuras.
8. et te Chlori. Ordo est: Clilori, non, si quid satis decet [filiam]
Pholoen, et te decet; rectius expugnat filia domos iuuenum, supple, qnam lu
iu — , concita uti Thyias pulso tympano.
filia. Chloridis, in quam scribit, et ipsam turpem designans, quae
furore libidinis ita incitaretur, uti bacchae tympanorum pulsu.
11. Nothi. Nomen amatoris,
12. lasciuae si. hi. capreae. Caprae genus libidini et lasciuiae aptius. 15
13. prope n. t. L. Luceria ciuitas est Apuliae. Dicit autem, lanificio
aetatem eius magis aptani quam luxui et ebriositati.
16. faece tenus. Tamquam quae uasa uino ueteri potando uacuaret.
PORPHYRION.
Vxor pcup. Ibyci. Haec ode scribitur in uetustam moecham et luxuriosam.
tandem nequitiae fuje m. o. t. Nequitiae nunc calliditati et malitiae,
non ut olim nequam dicebatur ignauus ac nihili.
4. interl. u. Ordo et sensus est: Desine inter uirgines ludere, cum
sis funeri proprior. 2
6. et st. n. s. c. Decens allegoria; ait enim: ut decor stellarum nu
2) leno me iniq. n. u. loqiii AybR^,)-. leno non milt me iniqua loqui 2G,mva. leno
iniqua n. v. me loqui fh. leno nequam (wi/?«quam 1) non u. m. i. loqui C. 3) Scholia
sic orcliuaui cum Ay. iam om. C. liic Ay. rell. om. 5) fun. prop. A-/. rell. prop. fun.
6) decens om. 12G. 7) nitor C. rell. splendor. — cela62tur y. 8) obscur«< 2,Crca. rell.
obscwas. obscenas b. 9) Ordo — tympano om. A. Et te clilorac al. choxi ut sit uoca-
tinus grecus ut sit ordo talis. o chlovi. uon si etc. y- chIo»'e A et K. Ordo. filia clore non si
r. et te clori. ordo est. filia clorae non si mv. Filia choridis. Ordo est. filia chore non si b.
18) filiam om. ybRl^mva. et y- i'ell- o"!- 20) ut Q, male ut iJla \>xo Jilia R12. subandi 2.
sub. 1. supple om. bR. 1) c/wridis Ayb. fZoridis r. cforidis rav. 3) mcitatur 2. ut bace A vt
'(2. ut thias bacchi sacerdos tymp. pu. 2. 5) sch. om. bRlG.r. no. uiri 2. rell. amatoris. no-
thy y. 6) sch. om. bRlG,r. Caprae A. rell. om. Quia hoc gen. cafhQ. aptM?n. y. deditissimum
C. 13) ueteri Ay,v. rell. uetere. ueteri om. C. imcuaret A-fRjafhQ. uacarent lG,rmv. eua-
cuaret C.
PORPH. Ode LXXIIIl. R. 1) w5rj M. mycham M. 5) ignabus M. ac nihili MRG. rell.
senex. Vet. liber H. Stephani. Emendd. in Porph. p. 165: ignavus et nihili. Cui displicent
datiui, is legat : Nequitew nunc callidit«i' et malit«a est.
21»
20
o
324 ACR. ET rORPH. COMM.
bilo infuscatur, sic acliDaret nitorem fieri uirginum interuentu tuo turpem,
quippe cum sis aetate iam adtrita et cleformis.
8. fdia r. e. u d. p. Tlnjias uti c. t. Hic etiam filiam eius ostendit
uirosam esse et per libidinem nimiam ita in furorem cpiendam incitari, ut
5 Bacchae solent pulsu tympani audito.
13. le lanae pr. noh. to. Luceriam. Luceria urbs est in Apulia et in
Samnio; /oc-' sco/yjv autem pro cpialibet lana hoc positum.
16. nec poti uetulam facce tenus cadi. Non decet aetatem tuam, inquit,
in conuiuio multum potare; hoc est enim faece tenus potare. Nam uticfue,
10 cum tota amphora bibitur, ad facem peruenitur. T* er faecem n.utem. uetulam
uetus uinum accipe.
CARMEN ni, 10.
ACRON.
15
Inclusam Danaen. Danaen Acrisius pater cum ob pudoris custodiam
ualida et munita turri clausisset, uersus in aurum Juppiter fingitur [eam]
uiolasse. Quod nunc exemphim ad ostendendam uim auri et potentiam
posuit, quo probet in hoc compositam fabulam de aureo inbre Danaes, ut
20 monstraretur, nihil non posse pecunia atque auro corrumpi. Ordo est:
Aenea turris et robustae fores et tristes excubiae uigihun canum satis mu-
nierant inclusam Danaen ab noctiirnis aduheris, si non Juppiter et Venus
risissent Acrisium pauidum custodem abditae conuerso deo in pretium;
fore enim tutum iter et patens, supple, sciebat.
1) infuscetur Q. infuscatws G,r. rell. infuscatur. sit r. ad nitorem ]VIR,rv. posui adparet
nit. eo sensu quo Cic. Phil. II, 34: adparet eutn esse commotim. uirgintm R,vafh. cf. Porph.
uirginem M,r. virginew?» 2. turpeni 2,rvafh. turpes MR. — interuentu eius Q. rell. int. iuo.
2) sit Q. rell. sis. ad trita MAG. attrita R2,rv. atra afh. Ad orationem obliquam refugiens.
pluribus uerbis mutatis. profitetur Q: 'Nos schol. emendauimus , ut legi posset.' 4) uirosam
MAR2. rell. uit/osam. nullus ui»7'osam Apul. IX. 223. — quendam om. afh. 5) baci^ae M. 6)
iti Samn. M. AR2 (G'?Q). rell. om. sam?jo M. rell. samn/o. 7) quolibet fh. — hoc MAR2G.
rell. om. expectamus: haec pos/to. 8) Hoc non dec. afh. hoc decet rv. hoc om. MAR2G. 9) hoc
est enim MAR2G. lioc est rva. id est fh. fece M. in lemmatc faeca et infra bis faecem.
10) anfora M.
ACRON. Ad C. Mecenatcm Ab, ut K. Ad mecenatem hypothetice y- ypotetice ad C.
Mecen. H. Ypot. ad Mecen. D. Fran. ypot. mecenati EBcp. Ode LXXIIII. R. Paranetice tetra-
colos A inscr. Acr.
16) Acrisius p. c. Danaen afhQ et C : Danaen Jiiliam. Acrisius danaes pater cum 2.
danaem R. 17) turrae A. • — eam om. AYbRl,rmva. 19) quo probet AYR12G,ra. quod pro-
bet m. quod prohibet v. quod \>vohat fh. Quo exemplo docet niliil nou cxpugnnri posse pecunia
C. cf. Porph. - iinbro ut ostendcret, om. Danaes, R. cf. Poriili. 19) inbrc A, ut Bern. C. IV,
2, 5. rell. monstraretur. 20) pec. atq. auro AYbR12G,r. rell. auro atq. pec. 21) aheaea cafh.
22) adulteriis 12,v. 23) additne -(. 24) subaudi K. sub 1. s. y'''^. rcll. supple. scicbrtw^ y^-
siipple scilicet sciebat r".
IN OARM. Iir. i:.. 16. 325
3. Iristes. Epitheton uigiliaruni, eo quod maestitudincni generent, seu
Danaae tristcs, nuptiis per custodiam denegatis.
4. nocturnis ub (ulnlt. Occultis. Hoc enim tempus crimini aptum est.
Item (G. III, 538): nec (/re(/ihus iiortnrnns ohanibuhit, cum et pcr diem
lu])i insidiari consueuerunt. 5
(). pauidum. Sollicitum ct cautuiu jiropter iniunctum sibi officium.
7. Risissent. Illusissent.
8. vonuerso i. p. d. Quia Juppiter in aurum uersus: prctium uidetur
fuisse concubitus.
fi. Aurum per niedios ire satell. Vt (A, UI, 56): Quid non mor- JU
talia pectora cogis Auri sacra fames.
Satellites. Pro: hostium cuneos et hostiles fremitus.
10. et perruniperc amat saxa. Munitiones expugnare.
potentius. Exaggeratio uoluptuosae rei.
concidit auguris Argiui dom. ob. lucr. Deni. exi. Amphiaraum dicit, 15
cuius uxor Erij^hyle monili corrupta egit, ut egrederetur ad bellum, quod
exitiale uelut uates praescius declinabat.
12. ob lucrum. Propter amorem (sc. a zonis? uel: succini s.).
1) tristitiam 2. nuUus iiiaestifo'«;M, fontiain Ciceroni et tacito usitatam maest. v. rell.
niest. et y. inoest. In Hor. Carm. II, 1, 13. 3, b. S. I, 2, 3. 5, 93. AP. 105 maestus et
mestus. maestitudo Plaut. Aul. IV, 10, 1. accus. ap. Noniuin II, 512 et Pallad. I, 26. gene-
r«nt 12. 2) danaae tristes 2. danaae trist/s y, rmv. rell. dan«e tris^zs. trist/s in Hor. pure
hab. E, corr. B. tristes. exc. ab effectu : quod Danaen maestam et tristeni redderent C.
Danaae tertius casus tantum h. 1. esse potest, cum Danaen praecedat. Earius iii codd. nomi-
natiui et uocatiui is terminantur. cf. de Cod. Barc. p. 19. S. I, 6, 34: cmis yb. 3) aptjws y.
Noctis e. t. eiusmodi crim. C. Item Ayb2. rell. ut est. 4) ne gr. Ayb. nunc R. hac gr. r.
rell. nec ut lib. Verg. cf. Seru. A. XI, 767. — obambuZe^ 2. consuer/«< 2. consuef = e<nt y.
consueuer(<nt b,inv. - - cnt 1. cum ei qui dicit lupi ins. cons. b. cf. C: obambulat: quod dicit, ut
ostendat ibi nulla mala regnare. 6) sch. om. Ab. — invictum y- inuentnm r. 7) gl. ex
Ay et rell. om. 8) cowuersus R,2. 9) esse conc. mvafh. 10) schol. ex Ay. rell. om. Locum u. supra
III, 3, 52. Quintil. IX, 2, 10. sch. Juv. XIII, 118. 12) sch. om. Ab. pro os^iuin y, ut supra
III, 1, 55 et b III, 2, 5. cf. II, 1 : osticum, ostile. rell. per liost. 14) sch. om. Ab. exagg.
ut est uol. 2. 15) Anif. A. amphieraum (non amphiareum) y. amphiarum v. Hoineri (Od. XV,
244) Atticorumque sur. Paus. IV, 41 cf. Aesch. Sept. c. Th. 585) forma Au.cpiapcfO?, non
A[jLCptG(prjO; (Pind. N. IX, 58) vel A[j.cpiap£0); Herod. cf. I, 46. Latina est facta. u. Ouid. P. III,
1, 52. Hygin. 70. 73. Cic. Diu. I, 40. 18) sch. om. Ab. qui iufra ad v. 39 cupidine habet
glossam : amore lucrandi propter am. scazonis '{G,v. sfazonis R. sfazenis 1. rell. pr. am. monili.
Monili (monili aureo Porph.) corrrupta Acron in praeced. sch. iam dixerat. Quid, si genera-
liorem lucri sensmn post amorem i. cupiditatem indicare Porph. uoluisset dicens : sc. a zonis?
cf. Grach. ap. cf. M. XV, 12: zonas plenas argenti. Liu. XXXIII, 29: argentum in zonis lia-
hentes. Suet. V. Hell. 16: zoncc se aureorum plena circumdedit. Magis enim de pretio quam de
pulchritudine monilis illius fatalis agit poeta. Cic. Verr. IV, 18: Eripliylam accepimus in fa-
bulis ea ciipididate, ut, cuin uidisset monile, ut opinor, et auro ex gemmis , pulchritudine eius
incensa salutem uiri proderet. Olim cogitaui de succinis, ut legendum esset : succini s. i. scili-
cet. Plin. XXXVII, 3: feminis moniUum idce succina gestantibus maxime decoris gratia. Apul.
326 ACR. ET PORPH. COMM.
13. demersa exitio. Deiecta hiatu telluris; nam pro Amphiarao totam
domum posuit, qui in bello Thebano absorptus fuit a terra.
13. Diffulit urb. port. nir. Maedo. Dif/idif. Diuisit, diruit, ut (A. II,
234): Diuidimus muros. Philippum significat, Alexandri Magni patrem,
:> qui multas ciuitates auro proditoribus dato cepit et diruit.
15. 16. munera n. s. inlaq. d. [Dicit] piratas, propter rapacitatem
scilicet. Piratae enim cupiditate hicri latrocinia exercent, hinc et saepe
pei'iclitantur. Et est ordo: Duces nauium, non munera nauium.
17. crescentem s. c. p. Ordo est: Cura et fames maiorum [scilicet
JO diuitiarum]. Augei'i dicit quaestu cupiditatem, ut Juv. (XIV, 139): Crescit
amor numi, quantum ipsa pecunia crescit.
18. iure perhorrui. Late consp. toll. uert. Id est, pecuniarum deside-
rium merito [spreui;] horrui timore curarum, uel honorum potentiam.
19. uerticem. Argumentum diuitiarum et celsitudinem dignitatum.
15 20. Maec. e. d. Maecenas enim eques Romauus fuit nec uohiit trans-
ire in ordinem senatorum.
Met. II, 123: aiirum fulgurans et succinum mire cauatum iii lapides. De hoc monili cf. Lutat.
ad Stat. Theb. II, 272. Partheu. Erot. 2.5. Longior eaque multo deterior emendandi uia esset :
propter amorem doni Polynicis operis Scazontis pro Vulcano, deo claudo (Cic. N. D. I, 30), qui
non 0 7. a^ 10 V neque yuikhz sed «[j.cprp^^''» "/C'jA/.o~CiOI(ov a Homero vocatur.
1) exitio AYbl,rmva. ut omn. fere uet. codd. Hor. K hac parte caret. E uon alm. habet ex-
cidio sed exitis a2m. corr. exitio. per excidium destruxit gl. Par. C. excidio pure DH. Bern. C, ut
recc. plurimi et fh. schol. om. Ab. 2) posuit, qui iu bello thebano absorptus fuit a terra R. rell.
om. totum domum posuit oni y- 3) Sch. ex Ay et C. rell. om. Aivwpit yC. in A verbum euanuit.
diuidiraus y ut ap. Verg. Aiffi<X. C. . . dimus A. cf. Seru. A. XI, 567. filip. A. 6) ?«Iaq. AYbG, ut
EBcpC al. Dicit om. Ab,C. duces piratas gL yA. propter rap. sc. om. Ayb. dMcit R. inducit G.
7) Piratae — nauium om. Ay. 17. cupiditate bRl. edd. propter cupiditatem. hinc et bRr.
neque hi et saepe l,rmv. et saepe hic 2. rell. om. liinc. 0) Sensus (Ordo) diuitiarum om. Ab.
Ordo est cura et fames maiorum YR12,rmv. Sensus est: Curaw et famem afh. Sensus est, cura
sequitur diuitias crescentes et fames maiorum diuitiarum augetur cupiditate C. maiorumque.
(WvXtum uel potentium gl. yi maiorum diuit(/w r. et fames ma/or (raaiorum) id e.st (ixmtiarum
aug. R. fames id est dihntiarum. raaiorum \.m\. famewt scil. (VmUiarum maioram aug. a (Fa-
mem mai. sc. diu. aug. fh.) cf. pecuniarum infra ot in Porpli. 10) Nou. sch. posuit A cum
lemmate Crescentem, om. dicit. questft cupidita^eHt Ayb. quest?* et cupiditate r. quaesft/m cupiditate
l,mv. quaestKS cupiditate afhQ. fames sequitur pecuniam crescentem. Augeri dicit cupiditatew
questo 2. 11) NuUus liber hab. creuit (Jahn.). 12) Id est Ay. reli. om. sch. om. b. Id est
spreui R,r. 13) Spreui om. Ay et (R,r. hoc loco). — ionorum 2,ac. potentjam Ay^. rell. potentia.
per horrui. pec. des. me. respui et spreui propter curas et inquietudinem. — conspicuum. clanim
et toruum honorum potentia C. perhorrtii. respui gh •,'• 1'1) a?<g«nientum R2. (Varr. L. L. IV,
22) argum. Yr. recte. per ar<7«meutum intellege notam, signum. ut argumenta odoris Plin. XII,
15. signa atque argumenta Plaut. Amph. V, 35. verticem. caput gl. C. 15) enim oin. fh. Id
est ■(. Quanto diuitias magis spreuerit cafliQ. diu. spreuit r. contento AyS. coutemjilo. medio-
critaiis cGnsu R. rell. conten^(«. Schol. satis clarum i>er editores vitiatum est. Pro habenti Q
iiiculc. habuerit, (ambiuerit C). Pro tamquam cafliQ : tnnlo. male, nam neque Acrou. nec Porpli.
comparationem h. L exponit.
INCARM. III. 16. 327
21. quanto qu. sibi pl. neguucrit. Id est, diuitias spreuci-it. Contento
luediocritate census, nec habeuti ambituui fortunae niaioris, tamquam
Deorum lauore dicit abessc (deesse) nil posse.
23. Nudus. Con.tpivuus. Transfwja diuit. Pa. linq. geslio. Quia dixerat
castra, seruauit metaphoram, significando transfugam. Dicit tamquam qui 5
a diuitiarum uitiis significat se transire uelle ad uirtutis insignia.
25. contemptae. Id est, compositae et mediocris.
26. impiger. Laboriosus, ut Lucan. ( ): et contra posiiit
et quae piger Apulus arua Deseruit rastris.
28. magnas inter opes inops. Propter insatiabilem cupiditatem. Inopem lu
enim se ostendit rei desideratae auarus, tamquam non habeat, quod quaerit,
ut Juu. (XIV, 137): egentis uiuere fato.
29. purae riuus a. Laus mediocritatis sub agelli descriptione.
30. et s. f m. Ubertas fertilis glebae non decipiens spem domini uel
laborem agro suo praestitum. 15
32. beatior. Multa Africae patrimonia possidente. Ordo est: Et
certa fides meae segetis beatior imperio fertilis Africae fallit fulgentem
sorte, id est, illum qui per sortem flilget. [et] Per sortem. non natura;
nam naturale est, ut quisque paucis contentus sit.
33. quamquam nec Calabrae mella f a. In Calabria enim sunt flores 20
aptissimi apibus. Per mella autem (nec Calabrae mella ferunt apes) negat
se uti possessione Calabriae.
nec Laestrgg. B. in amph. Formiana seu Sicula, in quibus locis Cy-
clopes fuerunt, qui Laestrygones uocabantur.
35. languescit. Id est, ueterascit. 25
3) fauoreni R2. nil AyR^jrmva. nihil CfhQ. iiil posse ^abesse (abesse). nil po. rfeesse
2. ei nihil po. rfeesse C. a<?esse A. 5) gl. ex Ay et C, qui addit: a diuitiis et cupi-
ditate rell. om. 5) metaf. yb. significando. Transf. fh. (transf. a). signif. se transf. Q.
rell. sign. transf. Propter iterationem uerbi leg. sc. transfu^^ae, aut om. signijicando seribe :
metaphoram. Transfu(/am dicit, tamquam quia a diuiftVs et aliis uitiis 2. Aicit CQ. trans-
fu(ja. fugitiuus diuitiarum gl. y. desertor. fugitiuus gl. C. quia iS\xit castra, nunc se dicit trans-
fugam, manens in metaphora, quod a diuitiorum uitiis et curis sign. se — insignia ei uitae quie-
tem C. 18) qui om Q. ex diuit. r. diuit. a uitiis R. 20) insigne R2. 21) contempte. parcae
c. et raed. y. conteniptoe Par. EB Fran. contewptae D. sch. om. bl6,r. 8) ut Lucan. — rastris
ex Ayb, C. rell. om. et co. po. et (jiiae.. atque tmpiger C. atque piyer yb. apu?6"us b. aratris b.
12) egen^/s Ayb. loc. Juu. om. Rl,r. rell. egen^/. 18) et om. yRl.r. Per sortem lemma inter-
posui. naturale, ut Plin. XI, 37. XVII, 2. 19) quisque yl. c^m&quis R,r. rell. quis. parcis y.
parcisja^e U. cf. infi"a v. 44: pa)'ca quod satis est manu. paMcis. om. par«<isque Rl,r. rell. quis
pa;«cis pare/isque. - contemptVi^ y. 20) In apiljus om. A. -- enim cm. 2. autem yR, gra-
tissimi C. 21) se negat A. se uti om. l,rmva. Ostendit se agros non habere in Calabria C.
possessioweni l,rrava. Post mella addenda uidentur inclusa verba. 23) awph. A. siue b.
seu sieula oui. 2. — formiana;<e A. 24) ?estr. b, ut Bern. AC Fran. lestr^/wg. r. 25) gi om.
RlG,r. ueterescit Ay. euanescit, ueterascit, acescit C.
328 ACR. ET PORPH. COMM.
pingum. crassa. Martial. ( ): te Tynis, mc pingvfs GaUia
nutrit.
37. rnport. paup. Qiiac inportunos lacit et odiosos. Poterat tamen
quaestio uideri, qua crederetur poeta dixisse contraria, ut cum superius se
3 dixerit transfugam diuitum, bic dicat sibi pauperiem abesse; sed conuenit
nec contrarium est. ut, qui diuitum transfuga est, inportunus paupertate
non sit, quam elegit et [quam] libenter appetit.
38. tiec si plura uelim. Scilicet quam habeo : Humanitatem circa se
Maecenatis ostendit.
10 39. contracto mel. pa. ciipidine. Mitigato et repulso desiderio diui-
tiarum. Posuit efficientem pro eo, quod efficitur.
40. uectig. porr. Id est, paruus possessor minora tributa persoluam.
41. Mygdoniis. Asiaticis. regn. Alyaltei. Alyatteus, rex Lydiae, pater
Croesi, qui opimo usus est imperio.
15 43. 44. hene est c. d. obt. p. q. s. e. m. Omnia frugalitati suppetere,
et nihil deesse dicit.
PORPHYRIOX.
Incl. Danaen. t. aen. Haec ode in Maecenatem scripta est; quae ini-
20 tium quidem habet ab habitatione Danaes. Caeterum tractat, quae sit uis
auri, et quantum potentiae habeat. Pcr quod ostendit, in hoc factam fa-
bulam de aureo inbri Danaes, ut ostendatur, nihil non posse pecunia atque
auro expugnari.
1) crassa tnva. crassa et fecimda C. grossa Ay. loc. Martial. ex A^C. te Tyrus C.
tecum etyriis '{. te . . . . us A (euanuit). nutrit C. uertit Ay. pinguia galUcis. est autem Gallia
pascuis apta y- ^) orir\ fli. poetfm cafh. r. et codd. poet«. 5. inport. '( ter. A in scli. 5)
(lix cecafh. — paup. esse -,'• 6) elegit 7l2,r. et legit A, b et rell. eljgit. qm b. roll. qvam
et quam lib. mvacafli. quam om. r et codd. Poterat — appetit om. C. 8) Piura q. hab. om.
A. scil. quani habe^ R. s. quam y2. plura quam fliQ. alt. plura om. rmva. 11) Eflic. — ef-
ficitur om. A. cupidine. desiderio. posuit efficiento« p. id i\. eff. y- pos. efficientem per id
R12,rmva. EfficienteOT po. pro eo fh. Effic/ens po. pro eo Q. 12) persc. trib. mvafliQ.
h. om. Rl,r. 13) gl. ex Ay. migd. y. Asiaaticis. Assyriis C. rell. om. hali ahjti A (Hor.)
alia«t A. in lemni. aliattJce y- alyattici C. Halyat/jci (non Alyt. ut ref. Q) fh et ca, ut
Bern. A, Par. H. Fran., hal/atttcj IP. ba.\\ari\ci b- aliatAi D,r. alyatt^J Bern. C. aliatt^/*
BcpC. haliaiM mv. halyathii ER. AXua--rj;, KhAz-iw Tlorodot. I, 16. 93. lat. Alyattes (abl.
Alyatte Plin. H, 12) s. Alyatfeus, Alyatto'. Male ergo aliatlu/s r. haliatiws mv. Halyat-
Xictis acfh. aliattes A. alia/i/s y. aliathius 1. haliactws 2. — Wbibie y. liriae A. lydorum ('.
(_Persarum Porph.). rcll. \ydiae. pater oisi A-f. acr/sii 2. Crisii r. qui pecuniosus fuit 2.
sch. om. b.
PORPH. OdeLXXV. R. 19) 0)8/, haec M. ode om. R. in mec. R2. in maec. M,rv. rell.
ad. scribta M. 21) per quod MAR2. rell. per hoc. — in hoc MR2G. rcll. om. 22) inhriU.
im\m R2G. hymhrae rv. rell. imbre. imbri abl. ut saepius apud. Ciceronem. cf. Acr. — pec.
atq. au. MR2. 23) cxpugnare 2,rv.
iN CARM. 11 r. ic. ;'521)
4. noct. ab aihdt. Bellc noctufnis [adultoriy], (j[uia adulteris nox apta ost.
5. .<;/ non Acrisiwn u. a. r. p. Inpp. e. V. ris. Sensus est: Acrisius
filiae suae Danaes pudicitiani diligentissime custodicbat, si non diligentiam
hanc elusani uellent Venus ac luppitcr in aurum uersus. [Quod] Pretiim
uidetur fuisse concubitus. .-,
9. auruni per ntcd. ire s<(tell. In hoc iam excessu consilium est fa-
bulae, quani in principio posuit.
10. concidit awjuris Argiui ilonius ob lucrum. Amphiarai scilicet, qucm
Eriphyle uxor corrupta monili aureo prodidit.
14. diflidit urb. po. uir Macedo. Philippum significat, Alexandri 10
Magni patrem.
15. 16. inlaqueanl diices. Inhiqueant, id est, capiunt.
Crescentem seq. cura pccun. Reprehendit eos, qui pecuniam si con-
cupiscunt, tamquam feliciores futuri, cum tanto phis sollicitudinis ac curae
habeant, quanto maior est. 1.5
maiorumque fames. Pecuniarum maiorum scilicet; et /amem nunc pro
desiderio posuit methaphoricos. Dicit autem, quod reuera uidemus, tanto
cupidiores amarioresque fieri homines, quanto plus adquirant.
21. quanlo quisque sibi plura negauerit a Dis plura feret. Bella rela-
tio, qua significat, se non inter auaros numerari uelle, quia nec ipse est 20
auarus.
23. et transfuga diu. pa. ling. gestio. Perseuerauit in translatione
transfuga dicendo, cum supra castra peto dixisset.
28. Magnas inter opes inops. Belle, quia qui muhum habet, phis de-
siderat, quasi qui inops est: nec enim habet, quod uuh, sicuti qui uere 25
inopes sunt.
29 — 31. Purae riuus aquae — fallet sorte beatior. Sensus est: Agellus
meus quamuis oneri mihi sit, locupletiorem me tamen facit, nihil amplius
scilicet desiderantem, quam ille est, qui sibi clarus uidetur, quod latissimas
muhasque habeat in Africa possessiones; hoc ergo falhtur ille locuples, .30
quod se beatiorem iudicet.
1) ?<elle M, ut supra saepius pro 6elle. uera R. rell. auro (aureo fli) aut pec. — noct
om. 2. non opus est legere adiilterM*. cf. supra u. 33: flores apti apibus. 3) suae MAR.
rell. om. — custodmiV 2,i-v. c\\&ioAiebat R. eustofZiiat M. eustodisset afhQ. 4) cmuersus 2.
prrtertum M. quod om. MR,r. qu« 2. 6) excessiw MR. fabu/a MR2. 9) post monili interpo. 2:
quod ab orgia polinicis uxore acceperat. erifyle M. eriphile 2. 10) filipp. M. 14) felitiores M.
■ — currae M. quanto maiorem pecuuiam acquirant fh. 17) metaf. M. 18) adq. M. 19) In
MR. hal. leguutur verba Sensus est, quae infra aute u. 28 iterantur. Hinc omnes serioris aetatis
libri, errore librarii honioeoteleuto decepti, scholia interposita omiserunt. 22) transfugaw MA.
transfuga posui ex Hor. cf. H. Stephani uet lib. p. 159. 24) ^Von enim h. q. v. sicut nec ii. Vet.
lib. H. Stephani 1. 1. 29) desidej'rt«s rfh. est om. 2. — uideretnr fh. 30) hahebat afli.
hnbet M. rell. habea^ \phriQH fh.
330 ACR. ET PORPH. COMM.
33. quamq. nec Culabrae melki ferunt apes. Licet iiec in Calabria possi-
deam [quid], iuquit, ubi niel optimum nascitur.
nec Laestryg. Bacchus in amph. Laestrygones oppidum Campaniae
Pormias tenuisse dicuntur; in illa autem regione, quia saxosa est, pretio-
5 sissimum uinum Campanum nascitur.
35. Bacchus in amph. languescit. l. Belle languescit quasi seuescit, ac
per hoc ueterascit. Et paulo post (III, 21, 21, 8) ait: promere langui-
diora nina.
39. 40. contracto melius paru. cupidine vectigalia porrigam. Vectigalia
10 pro suis reditibus posuit, proprie enim rei publicae reditus dicuntur uec-
tigalia. Sensus communis est et manifestus. Ait enim, paruo se conten-
tum plus sibi uideri possidere, quam si multum habens amplius desidcret.
40. quam si Mggd. r. Alyattei. Ordo est: quam si Mygdoniis carapis
regnum Alyattei continuem. Alyatteus autem rex Persarum dicitur fuisse,
15 uel, ut alii [dicunt], rex Lydorum, pater Croesi.
43. 44. bene est c. d. obtulit p. q. s. e. m. Subaudiendum hic extrin-
secus pronomen quod est ei, ut sit: Bene est ei, cui deus optulit parca,
cjuod satis est, manu.
^o CARMEN III, 17.
ACRON.
Aelt. Aeliura Laraiam adloquitur senatorem. Aeliorum autem fa-
milia a Lamo, Formiarum rege, oriri adfirmata est, unde et Lamiae cog-
1) possidews rvfh. qiiid om. MR2G,rva. inqmd M. af/ros C. Neque qtiid neqiie agros iiel
bo7ia opus, cum possideo uon solum ab Ulpiano absolute usurpatum sit. 4) praetios M. 6) amf.
M. Belle MRG et uet. Hlj. H. Stephani (p. 1G6), qui Bacchus uocem, quae est in afh, minime
alienara sentiens legere voluit : Belle, Bacchus laiujuescit. bene 2,rv. 9) coutracta Q cum rva
recepit contra oinnium fere codicum et veteris M auctoritatem maiiifostumque Horatii usum uocis
ctipido pro cupiditate (ut H, 10, 15 sordidew. E. I, 1, 33: uiise;-oque). 10) si»'»- addidi. H. Ste-
phanus p. 155 uoUiit : pro stiis red. improprie posuit. proprie enim u. Iinproprie superfluum
tnihi visum est, suis autem nece.ssarium. Verba Vectig. pro - dicu. uectigalia, aliquantum mu-
tilata, apud fli ultimum scliolii locum occupant. Lemma porrigain (YioYrigamus Mrv) uerbo am-
]di(icatum M,rva<^ male itcrarunt ante Sensus comm., quippe contra Porph. morem. 9) paruo
contentum plus se uideri fh, 13) ba/yrtii coiit. halyaatti/s M. Hal/actus R. aliatti 2. /i/1/ac^ii
cont. Alyactas v. hiliactici. cont. Alii actus r. 15) dicunt oni. MK. \l>) o6tulit M. optuUt b,
ut E. parca q s. e. manu MR2,r. rell. parca manu q. s. c.
ACRON. Ad aeliam (2m. mut. a in u) lamiam A in Hor. Ad /(eliuin lamiain b. Ad
delimn lamiii K (d expu., perpevam apud Orell.). Paranctice aelio lamiae •(. Paran. elio lamic
D. Paran. aelio lamie XVH. E. Paran. aelio lammBtp. Ad helium lamiam parentesis H. ad
elium Par. C. Paranetice elio \amiam virum ordinis senatorii Bern. B. Paraneutice aelio la-
mie Fran. Odc LXXV. ad aelium lauiiam. Encomiastice tetiacolos A inscr. scliol.
23) Heli lG,r. Aeliam lamiam ad log. AG. //elium l,r. Aelium om. R2. — Lamiarum
■(. Heliorum 2. aeliconim b. rell. aeliorum. 24; ab lamo 2. adf. AG. - Laimnrum fh.
IN CARM. III. IG. 17. 831
nomen nobilibus inditum fest], quod uulgo Linnium (?) genus uoeabatur.
Juu. (IV, 154): Lamiarum caede mudenli. Vetuslo i. e. antiquo.
2. quando. Siquidem.
4. fastos [consules,]. Qui nobilitatis iu posteros mcmoriam tcstarentur.
Per fastos autem consules uult accipi. Lucan. (V, 5): qui dal noua no- o
mina fastis.
7. Qui Form. moen. dicitur Princeps. Primus, ut (A. V, 833): Princeps
ante omnis densum Palinurus agebat.
8. senuisse Lirim. Liris quoque fluuius Mentui-nis fluens, de quo
Lucan. (II, 424): et umbrosae Liris per regna Maricae. Ordo est: Et late 10
tyrannus dicitur tenuisse Lirim innatantem litoribus Maricae. Marica
nympha fuit, a qua fluuius nomen acce})it.
9. Late tyrannus. Alibi pro domino, alibi pro crudeli, alibi pro po-
tente ponitur, ut (A. VII, 266): Pars mi/ii pacis erit dextram teligisse ty-
ranni. cras fol. nen. Pro futurae tempestatis indicio, ut (G. I, 371): om- 15
nia plenis Rura natant fossis. Ordo est: Tempestas demissa ab Euro sternet
cras nemus nuiltis foliis et sternet litus inutili alo;a.
12. 13. augur Ann. cornix. Id cst, diuinatrix pluuiae, ut (G. 1,388):
Tunc cornix plcna pluuiam uocat inproba uoce. Annosa, diu uiuens, Juv.
(X, 247): de senecla Exemplo, uitac fuil a cornice secundae. 20
1) iiiclitum h {d et cl saepe confund.). est om. Ayb2. vulg«A- unum 2. vulgo A (Im. corr.
lanitlnm A. \-Amniiium ''^h. lam/;«(um R. rell. lamium. Utrum vuhjus h-^mninum siue Lamuium genus
uscauerit, ad familiae diuitias (law««am C. II, 2, 2. E. I, 15, 36. Liv. XXIII, 10. Vitruv. VII, 9)
ad ludeus, nec certum nec verisimile est, licet triumvir monetalis fuerit Q. Aelius Lamia Horatii
amicus, ad quem C. I, 26 scriptum est. Notus est iocus Ciceronis Att. X, 11 de Monetali. La-
miarum adi. est apud Suet. Cal. 59 et Cic. Att. XII, 21. 2) cf. Juv. VI, 385. Cic. ad Diu.
XII, 29. Tac. A. VI. 27. La7?w«iarum b. — gl. om. Ab et y, qui ad u. 2 habet scholion: hinc
ab eo i. an illo antiquo Jamo rmva. scholiorum principio posuerunt : Aeli (^eli r) uetHsto. anti-
c[uo. r pergit: hic Aelium lara. ailo q. 3) gl. siquidem om. Ab. quia b. fasios consules qui
2,rmva. consules gl. y- fastos autem cous. uult. acci|)i qui -- testarentur pcr fastos. Luc. R.
bene. 4) aut b2. 7) sch. sch. ex Ayb. rell. om. omne« Ay, ut Med. oins = omnes b ut
Ribb. ap. Verg. cf. Seru. A. X, 157. 8. Liris quoque fl. Ayb,r. rell. om. quoque. In R,r sic se
excipiunt scholia : I.ate tyrannus. Ordo e-t — lirim. (lyram r) innantem littoribus (lytt. r),
Maricac. Nympha -- accepit. Liris quoque . . 9) lluuius menturnis (miut. yljj fluens Ayb.
fluu. mintur«e«s«, om. fluens, r. lyris est quoque fluuiu.-. minturneusis 2. rell. fluu. est Cam-
paniae interfluens urbem Minturuensium, de quo. Mynth. m. v. Liris nomen est fluuii inter-
fluentis urbem Minturnensium C. Menturnas scr. E. I, 1, 5 y vet. Ambr. vet. Rom. Vat. Chr.
cf. Aug. Mai. or. Cic. pro Plancio X. 5. ed. 1. uot. 3. Ritschl. p. 14 ad Diony.-^. Halic. A. R.
c. 9. Steph. Byz. s. v. 10) Ordo -- Maricae om. A,uivca. Ordo — innantem hab. y, om.
lit. Maricae. inantem. decorrentem gl. y. innatentem fhQ. 14) cf. Seru. A. IV, 320. sch. Lucan.
IX, 134 aliosque ap. Ribb. 15) Pro AbR2,r. rell. De. defut. temp. iMd. mv. 16) omnia /ate rura
Ab2,r. omuia pl. late rura R. Late ex u. 9. Horatii iutrauit. alya. herba littoralis gl. y. 18)
ut — uoce ex Ay (^et mmc cornix). rell. om. cf. Porph. Tunc Ab, ut Isidor. or. XH, 7, 44.
Nonius 220. 30. Tum MR Porpb. III, 27, 10, iwpr. Ay. ut Quintil. V, 9, 15. Seru. G. I, 362.
sch. Luc. V, 556. de senecta Ay. 20) Exemp/o Ayb,rmv. rell. exempfe?». secuncZa AybR,rmv.
332 ACR. ET PORPH. COMM.
13. 14. dum potes ucid. Comp. limum. Dum permitteris serenitate,
strue ad faciundum sacrificium,
15. et porro Inmenstri. Duos menses liabente; aut certe duos menses
uoluit significare a luna computatos.
5 16. cum f. 0. s. Cum uacantibus seruis et ab opere feriatis. Osten-
dit autem tempus hiemis, dum ad focum jiotari hortatur et sacrificium ge-
nio institui, ut (G. I, 302): Inuilat genialis hiemps curasque resoluit, et
(B. V, 70): Ante focum si frigus erii\^, si messis in umbra~\.
^" PORPHYRION.
Aeli u. n. ab. L. Aelium Lamiam adloquitvir senatorem. Aeliorum
familiam a Lamo Formiarum rege oriri adfirmat et inde Lamiae cog-
nomen his adhaesisse.
15 4. memores g. o. fastos. Scilicet qui memoriam ueterem testatur.
6 — 8. qui Foriniurum moen. di. pr. et inn. Mnricae lito. ten. Lirim.
Formiani potentiores uidentur fuisse Menturnensibus et eorum agros te-
nuisse. Liris flumen, ubi Marica nympha colitur. Ideo late lyrannus,
quod ad Lirim usque regnum suum extenderit.
20 et mnaantem M. litoribus t. LJrim. Liris per mediam urbem Mintur-
nensem labitur. Maricam autem Minturnenses praecipue cokmt, cuius
etiam lucus in ipsa Minturnensium ciuitate est.
12. 13. sternitaquae n. f. a. a. e. Et Vcrg. dicit, cornices pluuiae
Sic haec scholia ordinaui. Ayb eniin habent : annosa. diu. uimens ut. tunc cornix - - uoce. Ju-
uenalis de secta. exeniplo — secunda. prius lemma auxi ct propter Verg. locum aiu/ur u. addidi
et glossam ex y: id esi dium. pluuiae. Similis error est in C: annnsa (h. aiujur') cornix, nt
(^'er{{. E. IX, 15): saepe (1. ante) sinistra caua praedixit (1. mnnuisset) ah ilice cnrnix. annosa
diu uiuens. Jnv. Exemplum — - seneclae.
1) Id est dum serenitate perm?Veris (om. struc ad f. s.) A. Dum permittiter, « ser. s.
struews lignum ad sacrificium 2. facee/ndum K. dum licet per serenitatem C. 3) scb. om.
Ab. bime?»stri posui cum omn. codd. cf. seme«.?tria ap. Scaeu. Pandect. XVIIf, 7, lOet Ulpian.
ibid. XXIX, ■&, 12. Loci scriptorum nondum satis excussi sunt. Scb. om. Ab. Locum u.
infra III. 18, 15. hienips A. 7) curasque resohi. om. fli. Cum resoluit u. exeunt scholia h. o.
in RlG,r. 8) si mess. in umbra om. AybElG^r. Loc. iam supra I, 4. 3.
PORPH. Ode LXXVI. Ao elium bimiam R. 12) Aeli M. Aelium M. Haelium 2. a(floq.
M. a.b Lamo. rvafh. 14) liis M. hiis R2. edd. iis. eis Q. cf. Acr. 15) testetur MR. testa«tur
2. testentur AG. rva. Icmma, non schol., fli neutruni habent. Mem. genos omno fastws M.
fasti/.? Q (G?). ueter«»i R. 17) M/nturn. libri. ■ — agro M. liris fuit ac mariea nymfa (nym-
pha R). Coli igitur ideoque tyranus late quod ad \\rum (lirin K) u. r. ext. MRG (ad marg.
con*.). In r. utrumque lcgitur. ideo om. 2,va. et fh, qui schol. Late ti/rannus. Qni ad Lyrim
etc. inferius colloc. et om. Liris flu. — colitur. 20) minturnenscw M. rell. niinturnensiMw (minfh.
r.). 21) praecipue MAR2G. rell. maxime. 22) miuturneus2«?« MK2. minthurnense r. minthu-
rensi v. rell. Miuthurncnsj. ciuitate om. MRG (codd. in marg.) 23) Et MRA2. rell. etiam.
IN CARM. III, 17. 18. 333
ininiinentis praesag-iis essc, cuni ait (G. I, 388): Tam cornix plena pluniam
nocat inproba noce. Angurem crgo pro praesaga i. e. cliuina posuit; anno-
s(tm uero ait, quoniam inille annos uiuerc adfirinatur.
13— IG. (lum p. (i. r. I. c. y. m. c. c( p. h. c. f. o. s. rntellcgcnduni,
in uilla sua esse Laniiain, qucm ideo hortatur apud Ibcum epulari; sic .'>
enim solent rustici hieme, cuni feriati sunt; quod ij)sum manifcstatur cx
co, quod dixit: 'Genium curabis famulis operum sohitis.' Talia sunt cnim
et illa Vergiliana (G. I, 371): Inuital genialis hiemps, et B. V, 70: antc fo-
cum si frigus erit, si messis in umbra.
10
CARMEN III, 18.
A€RON.
Faune n. fugientium a. Quasi celeritate sui Nymi^hae Faunorum pe-
tulantiam fugiant. 15
2. aprica rura. Amocna, tcmperata, ut (B. IX, 49): Duceret apricis
in collibus uua colorem.
3. lenis inced. Propitius, placatus.
3. 4. paruis aeq. a. Alumnis, ruris uernulis, quos maxiiue Fauni lae-
dere dicuntur. 20
5. pleno anno. Id est completo. Annuale se ei ostendit facere sacri-
ficium. 5/ autem si qniilem est, ut (G. I, 7): nestro si niunere tellus. Ca-
dit. Immolatnr.
6. Veneris sodali nina craterae. Craterae dixit Veneris sodali ideo, quia
{Ter. Eun. IX, 56): sine Cerere et Libero friget Venus. -ib
6) in miu. G. munientis r. imminentes M. press«gas rv. Tnm omn. libri. Tam. incule. Q.
imp. omn. libri. g. augurem erge praesa^a??*, diui?(«»i po. R. 3) autem ait afli. 5) uillayM('ssf,
om. sua, afh. 7) Aixcrit omn. libri. dixit Q. — enim MR2G. 8) hiemps M. 2. 21. et. om.
MR2,rv.
ACRON. Ad faunura deuni A (Hor.) b. ut H Pal. Proseutice in faunum deum agrestem
Y, ut E qui addit XVIII. In f. d. agrest^MW Bern. C. Proseut. in f. a., om. deum, Fi-an. Pro-
seut. in faunura D. Ode LXXVl. R. Argumentum in C : Precatur Faunum Deura terrestrem
ut in sequendis Nymphis se fugientibus transiens suos agros velit esse propitius.
14) fugientmm b, mv. ut Bern. KBC, Par. D Fran. al. cael. sm Ayl^jrmva, ut supra I,
3, 20. 24. Porph. 11,8, 1. a cel. l,mva. petulantmm A. 16) cf. Seru. A. V, 128. ducere Ayb.
18) sch. om. bRlG,r. aegwws. mitis. non nocuus (m nocuus C) gl. "^G, 19) uern. rur. 1. uernu-
las A. 21) an«ale yR^. sacr. fac. ost. R12,rmva. fac. ost. sacr. y. 22) s^quitZe?» RG,rmva.
rell. si quid est. e = em et est. — Si libri, ut Seru. A. V, 64. Macrob. V, 18. vestro-
que in Prob. quia Keil. 23) gl. om. Rl,r et G (Q: recie om. cod.~). cadai. imol. mv. hoc et
rell. scholia ad h. o. non habet b. 24) iieneris sodali^ cratere dix. y. uno cratere] crateres dix.
uen. soda//s A. cratere dix. R. rell. om. craterae. craterae plurimi codd. Hor. ut Born. KAC
(cratere B) multique Parr. inter quos D cura lect. uar: uel creterre. craete)'?Yre E. creterrae
cum glossa : eo qiiod fruges creet in terra BcpC, hic cum var. lect. a m. 1 : uel cratere, illi cum
rubro verbo CRETERRA ad marginein. loc. Terent. u. ap. Suringar. pag. 46.
334 ACR. ET PORPH. COMM.
7. netus ara. Non aetatis cursu deserta, sed||multo ture succensa. Ostendit
autem, se Deos multis sacrificiis donauisse, quibive promereatur, quae petit.
9. ludit herboso pec. om. campo. Tamcpam deuotionem diei in nu-
minis honorem etiam pecudes lasciuiendo sentirent.
') 10. cum tibi Nonae red. Decembris. Nonis enim Decembris sunt Fau-
nalia quae et Faunorum culta dicebantur.
11. festiis in pratis. Id est, tua festa celebrans; in pratis autem, quia
Faunalia in siluis et in partis celebrantur.
uacat otioso cum boue pagus. In pagis enim et in compitis celebrari
10 talia consueuerant, ut Verg. (G. 11.382): Praemiaque ingentis pagos et com-
pita circum Thesidae posucre, atcpie inter pocula laeti MoUibus in prali
unctos saJiere per utres.
13. inter audaces lup. er. agros. Non semper audaces agnos, sed illo
die, tamquam qui numinis interuentu non timeant; cj[Uod honori Fauni
1.') applicat festiuitatis suae tempore hipos nocere pecudibiis non sinentis.
14. sp. agrestis t. s. frondes. Vehiti silua propter amoenitatem frondes
spargeret, ut (B. V, 40): Spargite humum foliis. inducite fontibus umbras.
1) eursu posui oum 1. lect. uulg. cuHu. cu\to A. cursu aetatis, ut cursu temporum Cic. ad Div.
VI, 5, decursu temporis ibid. III, 2. Q : 'aut aetatis cuusa aut aetatis causa cultu des. scrib. videtur.'
alterum altero peius. namque aetatis cansa ara non deseritur ab hominibus. Dii quidem exceduut
'adytis arisque relectis ' Verg, A. II, 351. cf. Maciob. III, 9, r. aeta/c deserta C. 2) se deos omn.
libri. se multis eum sac. lihauisse C. hincQ: $e demn. donaw/se yRl^^rmva. donasse fhQ. Osten-
dit — petit om. A. Neque tamen sauum putabis hoc scholion. Duo euim scholia videutur iu
unum couinncta, quod sic emeudauerim: Vetus ara. Nou aetatis cursu deserta sed || longo ma-
iorum cultu sacrata. MuUo fumat honore. || Multo ture succeusa. de arca succensa cf. Seueca
Herc. Oet. 790. 3) erb. A. deuotione (1) Aicit 2. clei R. 4) lascii/ewdo y- 5) decembr/s pure
Bern. C. Parr. DHR. e in i inut. A, uel i C. dece?ibris i in e E. 6) decembris 7R2. rell.
decemhvHms. (Porph.). Nouis enim YR^^rQ. u. etiam IG.iuva. aufem C. Nonis, om. euim, de-
cembribiis fli. Nonis Dec. om. A, qui habet : faunalia et fauuorum culta dicebautur. culta om.
•[. culta R12,rmvac. cuUus fh Q. rf/cebantur omu. libri. Nouis autem DecemhrihuB /esta et sacra
celebrahantur. hinc Q: ' celebrabantur corr. ' Sunt et quae iuterjjosui. Culta substaut. suut loca,
ut Ilor. E. I, 12,13. Verg. O. IV, 173: pinfjuia ruJla, nou sacra, quaulum scimus, dicta. Fau-
norum cidta alibi non leguntur. Faunalia et Faunorum festa dicebantur - olim posueram, hoc
scnsu: Fauualia, Faun* sacra, et Ynunorum festa dicebautur. cf. Verg. G. I, 19 sq. Et vos,
agrestum iiraesentiu numina, Fauni, laud. ali Acr. IV, 14, 43. Ouid. F. II, 286. Visconti Mus.
Pio — Clem. III. 54, 6. Varro L. L. VI, 3. Heynii antiq. Aiifs. II, 69. Voss. myth. Br. II.
252. 7) sch. om. A. 8) celeb?'««tur R,rmv. festus i. annualia festa gl. y. sollemuis gl. C.
pa(jus Ay, ut K. al. ; pardus h (aL pagtis, uf BCIcp et pure DP Bern. ABC al. P. ^^ardus cum
scholio: ipso die pardus cuin bohui- hipus cum aguis mansucti ^imiil morautur (BentL coutulit
Esaiae XI, 6). 9) autem 2. Pag/s in compitis pagorum C. 10) cousueueraut AyRljr. relL
consueuer;mt. — Praeyniaque iny. om. Ay. Thesidae — ■ utres om. Ay,r. ingeui^s Rl, Burmauu.
ingen^is Gmv. ut ISI aliique uet. libri et Nonius. ingentes afli Philargyr. in gentis ap. Ribb. 14)
thneat (lupus) IJ12,r. fjui om. R2. audaces mm pcr uaturani scruitute (1. sed uirtute) numiuis
f. 16) agi-est/s 'j(i,y, ut K. sch. om. Ay. - pro aemoeuitate R12G,r. per am. nivafli. propter
Q. 17) fontibus Rl,Crmva. frondibus fh. etiam insensibilia laetantur y-
IN CARM. III, 18. 335
15. gnudet invisam pep. fossoi' lev. pe. teram. Id est, g-auclet fossor
cultu uinearum liberatus et Fauno saorificat, ut (G. I, 302): Innitat ge—
nialis fiieinjis runisqne resolnit. Ter uoro ad rliytluni rcttulit sonos.
PORPHYRION.
o
Fanne Nymp/i. fngientinm a. Faununi inuocat, queni aiunt inferum ac
pcstilcntem Deum csse; secundum qnae et nunc Horatius loquitur, cum
eum orat, ut lenis per agros suos transeat. Et Verg. in septimo (A. VII,
81 — 91.) significat, cum apud Mepliitum (v. 84) pcstiferi odoris paludem
lucum habcri ostcndit ct in consulendo oraculo eius uideri (u. 89) 'mnlla simu- 10
lacra miris modis nolitantia — v, 91 : atque imis Acheronta adfatur Avernis.'
fngientinm amator. Per lasciuiam scilicet fugientium. Quale illud
est (B. III, G5): /i"/ fngit ad salices et se cupit ante uideri.
5. si tener pl. c. Iiaed. a. Significat, semper se ei anniuersarium sa-
crum haedo facere. 15
7. uina craterae. Crateram Veneris sodalem dixit, quia (Ter. Eun.
IV, 5, 6): sine Cerere el Libero friget Venus.
10. ludit li. p. 0. c. c. f. n. r. d. Nonis Decembribus Faunalia sunt,
hoc est, dies festus Fauni, in cuius honorem pecudes lasciuiunt.
13. inter a. I. errata. Non semper audaces agnos, sed illo die, ciuo 20
uidelicet non timeant lupum inter se errantem; et hoc interueniente nu-
mine Fauni euenire dicit, qui quasi die festo suo uuh pecora, quae sub
tutela sua sunt, sine periculo esse.
15. gandet i. p. f. t. p. t. Inuisam terram fossoribus merito dixit, quod
in ea laborent, cum fodiunt ; naturale est enim omnibus, odisse laboris sui 2')
materiam. Significat autem, agrestes, cum festo Fauni feriati ludant, in
terra tripudiare.
1) Id est ga. fos. A rell. om. 2) sacriticat AR12,Crmvac. sacrificaws IhQ. Lbc. Verg.
u. supra III, 17, 16. 3) func uero R,r. «•ynuim A. rithmum. R. v. rettulit A,ma. ret. sonos
AR,r. ad rhythm/ retulit sonos C. iniiisam. nimio lahore odiosam gl. y,C.
PORPH. Ode LXXVir. Ad Faunum R. 7) secundum quem MR. 8) lewis r. 9;
siguificat MRA. rell. om. — mefilin jM. me/ilim R. mepliitiin 2. mepliitem v «ephitem v. Mew-
phitem afh. — paludem MRA2G. edd. paUidvm. 10) Ex memoria prolatus est hic uersus,
qui apud Verg. sic legitur: Multa modis simulacra videt volitantia miris - cf. G. I, 477: et
simulacra modis pallentia miris. — u. 89 : atque imis Acheronta ad f. Aver. atque litiis M.
littus R. latus rv. imis a ct Verg. acher;/nta 2rv. cf. supra I, 3, 36. III, 3, 16. 4, 14. acheronta
MR Verg. adf. M. rell. aff. atque — Aueruis om. fh. 12) Dicit rvafh. rell. scil. fugienfo?» fh.
iale est illud rvafh. 13) loc. iam laud. supra I, 9, 21. 16) cr«ter?-ae M. craterae RG,a. rell. cra-
tere. cr&ieram R2G. rell. crate/'e/H. 18) decem6r/s R (Acr.). rell. decembribus. 20) agnos om.
rvafh. 21) {'m\ent 2. 22) euenzsse M. rell. euiiiiire. 25) hiljoroent M. - laboribus h. signi-
ficatur vafli. significat codd. et r.
336 ACR. ET PORPH. COMM.
C.^RMEN III, 19.
ACRON.
5 Quantum distet ah Ina. Telephuin, Graecum poetam, sodalem suum,
adloquitur, iocose eum corripiens, quod historias non pertinentes ad pro-
positum potius loquatur, quam quae sint apta conuiuio. AUi uohmt, rc-
prehendi Telephum, quod, quantum temporis interesset ab Inacho usque
ad Codrum, quaereret; deinde, conuersus ad puerum, ut inpari numero
10 cjathorum faciat potiones, hortatur.
2. Codrus pro pat. non timidus mori. Rex Atheniensium- et Lacedae-
moniorum fuit. Hic imminentibus hostibus pro patria se deuouit, responso
incitatus oraculi, quo praedictum fuerat, eos uincere posse, ciuorum dux
fuisset occissus. Hoc dum peruulgatum fuisset, coepit uitare, ne occidere-
jr, tur. Mutato postea habitu gregarii militis [ueste], in castra hostium per-
rexit et, magnis iniui-iis agens, ut occideretur, optinuit; unde Verg. (B.
V, 11): aut iurgia Codri.
et genus Ae. Aui Achillis. Per has autem fabulas historiara Graecam
sio;nificat.
20 sacro b. s. Ilio. Sacrum Ilium Ideo, c^uod a numinibus muri facti di-
cebantur [Troiani], hoc est, [a] Neptuno et ApoUine, ut Verg. A. V, 810:
[^ciiperem cum uertere ab mo] Structa meis manibus periurae moenia Troiae.
5. pro Chium pret. cad. Aut peregrinum uinum dixit, aut uas uino
(uinarium?) pretiosius.
ACRON. Ad telefum A (Hor.). Acl teleplium b, ut K. Diastolice ad telephum muie-
nam augurio honoratum yB^^E (diastoWce — XVHII) Fran. ad telephoww?» murenam aug. hon.
Bern. B. ad telophuni myrenum aug. lion. Bern. C. diast. ad tel. murenam D. Ode
LXXVII. R.
5) distaf bG, ut Bern. ABC aliique i^auci. 6) quod Romnnis Graecas hist. nec ad prop.
pert. pot. eloquatur C. jtraepos. Ay. praep. sitwii A. 9) inpari 2. in pari 1. 10) pro pat.
non timuit mo. A in lemm., iUmdiis iii Ilor. 11) his imni. ylt. — pro pat. mori uoluit. Nani
oraeulo responsum fuit, eos uicturos, quoruni Dux cecidisset. Codrus Itaque, sumto pauperis
habitu, ad castra etc. C. 14) cepit b. uitare 12, mv. rell. uitari. JIoc — occideretur omn. libri.
propterea inculc. Q. postm omu. liljri. 15) ueste om. .\bR12,rmva. et.male inculc. Q. ante in
castra. 1 G) \)QTuenit 2. perrexit, a quibus, post multos in eos coniectas iniurias, tandem occi-
ditur C. — optin. AYb. unde AybR^^r. rell. ut. iu?'igia A. alconis liabes laudes aut iu. Codri
Rl.mv. cf. Augustin. C. D. XVIU, 19. 18) Aui Ach. om. A. 20) Sacrum ilium A'j,r. ideo
quod r. rjuod, om. ideo, A*cR. rell. quia. sacro qiiia (sine leniin. longiore) Cv. a numiuibus om.
C. 21) Troiani om. AyR^^r. — a tacite inculc. Q. 22) cf. Seru. A. II, 201. Augustin. C.
D. III, 3. Cup. — imo om. Ay. sch. om. b. — Struct» Treoen. A. 21) praec. r, prec. A,mvafli.
uino omn. libri. neque uas uino (datiu.) neque uas uini, id qnod h. 1. inculc. Q, dicebatur, sed
iias uinarium. Cic. Yerr. IV, 27. Ab. sol. uinariiim S. II. 8, 39, ut uas potorium, escarium
Plin. XXXVII, 2. Q uoluit: fuit uini. sch. oni. b. Chium. a loco (cf. Q ad u. 7). peregr. uin.
posuit pro precioso C.
IN* CARiM. iU, 19. 387
(). temperet ignihus. Tepefaciat; nam tepefactis aquis solent Graeci
uina temperare.
7. [Quo. Aliquo.] — et quoto. Subauditur hora[; ordinale no-
men est].
8. pelfgnis c. fr. Pelignum oi)})idum est Sabinorum frigidae re- r.
gionis.
9. Da Lnnae pr. no. Puerum pincernam adloquitur. Hoc more
ueteres festiuitatem conuiuiorum celebrare consueuerant, ut singulos uini
cyathos sub singulorum Deorum aut carissimorum hominum nominibus in
poculis adici iubcrent, 10
10. l)n noctis med. d. p. nug. Murenae. Id est, bibamus in houorem
mediae noctis et novae hmae ct anguis Murenae.
11. tribus ant nouem. Vt (B. VIII, 75): numero Deus impare gnudet.
Tribus [autem] aut nouem aut propter Musas, aut propter Charites, quia
laetitiam dare dicebantur. 15
14. nttonitus petet vafes. Vt non inebrietur. l^ates pro quolibet sa-
cricola. Ternos tcr cgathos. Hoc est, nouies [ternos.)
15. tris pr. s. Ne, si supra nouem addideris tres, ebrius factus ex-
surgas in lites, quae sunt Gratiae Laetitiaeque contrariae.
17. Nudis cu. sororibus. Ideo Gratiae nudae pinguntur, ueluti sine 20
dolo, sine fraude, sine aliquo uelamine.
1) soktit R12,r. lell. solebant. Graeca uoluit Orell. in ed. Horatii. temp. uina 'iB,2,t.
rell. uin. temp. Huic scholio adiuiixit A haec : ciam incernam graecum ut flos. subaudit
ipsum. ■(: Etiam pincernain grecum. Vt flos asiae ante ipsum. cf. sch. ad u. 9. Pincerna
uox serioris latinitatis, (Lamprid. iu Alex. Seu. 41. Ascon. in Cic. Verr. I, 26) a Graecis
uocabulis deriuari potest, non uero Graeca est pro oivoyoo;. Fhs Asiae non ad Chium
insulam (ut Cic. Phil. Hl, 5: Gallia e.-^t flos Italiae) , sed ad uinum Cliium spectare uidetur,
subaudi ijjsum ad u. 9 et 10: Da Lunae etc. 3) Aliquo om. Ayb, Cr. de aliquo R. subauditur
A. s. hora y. subora vm. rell. sup. aut supple. 4) ord. no. est om. A^. totum sch. om. r.
5) sch. om. y2, qui habet : Peligni sunt populi prope marsos, ubi est frigus. — Sab. est A.
7) Huic scli. datum vulgo est lemma u. 10: Fki noctis med. — hoc wore A^^bR^ ,r. rell. modo.
8) consueuen«nt 2,C. u. supra 11, G. 18,11 et infra v. 15. m sing. h. 10) in pocu?a fh. diei
fh. apponi mya. nomine om. AElby,mv. ac cZarissimorum hora. nominibus et honore in poculis a —
dici iub. r. cf. Porph. ad siiigulos u. cy. (om. sub) sing. — hominum nomen adiici iub. C, oni.
in poculis. Tn poculis uon debebat omitti; intellegendum enim, ut Cic. Seu. 14, inter hibendum.
Cic. Phil. II, 25: inter coenaui, in ipsis tuis immanibus poculis. Flor. II, 10: prae poculis.
Sic nec nomen nec nomina scribere nec cyathos in cyathis vel ad cyathos mutare opus est. 14)
autem om. yRjr. Trib. autera nou. A. — c?<rites Ay. cerites 12. charifes R,r. charitas afli.
charitafes v.dicebant Ay^,. a laetitia dicebantur l,r. laetitiam dabant afh. dare dicebantur
R. sch. ora. b. 16) Sch. om. '^C, qui habent: attonitus. expertus. doctus. Quod non fh, inebr«a-
retur r. 17) Ternos t. c. sch. ex A: Hoc est noui esternos. rell. om. 18) tvis AR, ut K et
G,rva, treis fli. 19) laetitiaeque (laetic. v) omn. libri. Q tacite inciilc. et laetitiae. 20) cf.
supra I, 30, 6. Novum lemma posui. u. pictura Gratiarum Pompeiana in Mus. Borbon.
III. 3.
HAUTHAL, ACK. ET PORPH. 22
338 ACR. ET PORPII. COlsm.
17. cum Berecxjnthiae. Berecynthus urbs Pluygiac, unde et tibias
Phrygas tlicit, quae matris Deum sacris adhiberi consueuerant, ad quarum
cantus et a conuiuantibus sahabatur, ut (A. IX, 619): Tympana uos biixtis-
qiie uocant Berecynthia malris [Idaeae].
5 19. Cessunt flamina tibiae. Ut {Very. B. V, U): calamos inflare leues.
21. parcentis. Otiosas a cantu uel a miscendo cessantes.
22. audial inuidus dom. strep. Lycus. Id est, audiat Lycus uicinus
hilaritatis nostrae strepitum et inuidia rumpatur, ut in Venj. (A. I, 725):
Fit strepitus tectis uocesque per ampla uolntant Atria.
10 24, seni non habilis Lyco. Scilicet uxor, quae seni puella inhabili (in-
habilis?) iuncta esset, unde et zehmi eius ostendit, dum inuidum dicit.
25 — 27. Tclephe. Ordo est: Telephe, tempestiuu Rhode petit te niti-
dum spissa coma et similem puro Vespero.
25. Spissa te nit. coma. Laus pulchritudinis Telephi; nam et criniura
15 compositio in iuuenibus amatur.
PORPHYRION.
Quantum distet ab Inacho Codrus. Telephum sodalem [adulescentem]
adloquitur, iocose eum corripiens, quod historias non ad se pertinentes po-
1) berecynthiae AY,rmvafli. bereciuth b. ut K, Par. BcpD. berecmthus y- berecyntus c. Bere-
cynthiae f. Berecyiith/ws h. — frigiae R. fryg. v. 2) frigeas A. frigzas l,m. frygias v.
phrig/as y- phrygias 2,a. Fhrygas fhQ. unde et Phryglae tibiae dicuntitr C. dicit AY,rravafh.
dixit R2. 11. quae in antris domini (sic sine compend.) R. consueuer?<nt 1. et conu. saltaba?j-
tur R. 4) uocaw^ AY,R21,Crmva, uocat fhQ. et Ribbeck. berecinthiae A2,r. (berec^nth.). Idaeae
om. AYR12,rva. 5) sch. ad u. 19 ex Ay,C. rell. om. y^^ antepo. glossara soni et uoces. leue«
Ay- leueis C. leu/s Verg. 6) parcenii* A^b, ut K (non pascentes ut ap. Orell.). 7) lycws in
lemm. hcus in sch. Ay- ilaritatis A. aut \jc\xs, r. Vulg. lectio: Vicinus hil. no. strep. et in ui-
diam patiatur. Q : strepitum cum inuidia patiatur. et inuidia rumpatur A^. cf. Porph. strepitu
inuidjarwOT paratur 2. 8) ut in uirg. pro laetitia fit strepitus tectis, uoc. — atria om., Ay- loc.
Verg. om. Rl,r. Fit libri Acr. C, Seru. et cod. Med. It Ribb. ap. Verg. 9) uoce.sque 2,mvacfh.
C. uocemque Verg. alta tacite inculc. Q. inde Ribbeck ialta schol. Hor. semel tantum alta A.
IV, 666: it clamor nd AltaAivica. amjjla 2,mva.fhG et Verg. 10) s. uxor R2. scilice tr. rell. om.
quae seni puella in h. A^l^R (quae seni te puella inh.), Crmv. (sewi mv) a C. quae puella
seni fhQ. 11) inhMli libri. inhab?7/s scribe. esset omn. libri. est tacite ex C. inculc. Q. iuncta
A-(. rell. cowiuncta. coniuncta?» R. iwobili A. — imiiduni AYRl,mC. niui(.\mn corr. nitidum 2.
in habilem vac. non habilem fhQ. eius i. e. senis. hinc recte inuidum. quod qui aliter acceperint,
non hahilem uxorem substiuerunt. 12) Ordo — Vespero om. A. — cloe 2. rell. rhode cf. Porph.
yhode url clodc blm. rhode A (2m. corr. clohe) •(, ut K. rlioda Frau. Bern. A (2ni. corr. e).
rode (Im. add. h, ad marg. choe) E. choe Bern. C. cloe DP. Bern. B. HJ non habent, rhode
(ut ref. Vanderb. et Pottier.) sed chloe, ut BcpR. etc. clo^ae Par. C, non rkode, ut Pottier. rc-
fert. 13) puro sim. mvafh. rell. sim. pu. 14) Lemma posui cura A^. vell. et est laus. 12)
compositio. cf. supra 11, 19, 20 : sine compositione crinium. 15) in iuu. CQ. rcll. om. in. iuueni-
bus AY2,rfli. Wiminibus Rl,mvca. munerihus, G. «?«atur Ay,CQ. rell. optetur.
PORPII. Ode LXXVIII. Ad telephum R. 18) inaco R,v (^uodrus ;/iel.). Telefum M.
sodalem MRA et uct. lib. H. Stephani p. 107, rell. adolescentem. 19) atZl. M.
IN CAIWI. III. l'j. 339
tius loquatiir, quam quae pertineant ad conuiuii praesentis apparatus.
Deindc eonuersus ad puerum hortatur, ut inpari numero cyathorum po-
tiones faciat.
Qunnluin dist. «d fnac/io Codrus pro patria non tim. mori, Narras. Tu
eomparationem, inquit, iacis uirtutum Inachi et Codri. Codrus autem .".
Atheniensium dux fuit, qui, ut j^atriae uictoriam pareret, interimendum se
Lacedaemoniis ojitulit. De Inachi autem uirtutihus nuHa extitit (existit?)
' istoria.
2. et piKjnata sncro b. suh. Ilio. Sacrum Ilium dixit secundum IIo-
mericum illud: "JXiov ipr^v. Ki
7. Quo praebenle dom. Ad epuhxndum praebente scilicet; quo modo
solent dicere: apud queiii? [et: quota?]
8. et quota Pelignis caream frig. Utrum in Peligno oppido uidt in-
tellegi dici, an, ut solent poetae. speciem pro genere posuit, ut (G. II, 451):
(evis innatnt alnus missa Pndo; — ? [•)
9. da Lunae propere nouae. Sicut ueteres singulos uini cyathos sub
singulorum deorum aut carissimorum sibi (hominum?) nominibus solebant
in pocuhun defundere; secundum quae nunc haec dicuntur.
10. tribus aut novem misc. cy. poc. comm. Secundum illud (B. VIII,
75): numero Veus inpare yaudet. 20
15. tres prohibet s. r. m. t. G. Ait supra nouem cyathos si tres addi-
1) loqu/tur MR2AG,i-. praes. conu. 2. 2) in pari M. rell. mpari, alloquitur. quia quae
pertinent ad conu. pr. app. non narraret, om. iocose — loquatur, fli. alloq. quod quae pertinere?»< ad
conu. pr. apparaiwm non narraret a. alloq. quia quae perti«erew< ad co. pr. apparato. Deinde v.
repotiones edd. omn. Vet. lib. H. Stephani videtur legisse : quod hist. ad se nihil pertinentes pro
non pert. 10) Post lemma Quantum — mori] add. G. in asrascum (Q: 'quod quid sit nescio').
M: in assascum rell. om. Quod nihil est nisi corrupta subsequens uox Narras et principiuni
scholii. nairas. s. tu est gl. in b. Hinc iemmati adiunxi Narras. 4) Cum comp. R. Scri-
bendum ergo tu propter adlocutionem et facis, quod unus M. recte habet. rell. i&cit. Cum et
tu om. rell. 5) inac/ R. ad codri R. 6) pareret M2 (G?) va. pararet R,rfh. — interem.
M. opi. Gv. ott. r. rcll. o6t. 7) exta^ R. exstiiit v. rell. ex</<it. lege ex«s<it. 9) omericum M.
10) iUud de iliont stprjV. M. in R uoci lougior lacuna rell. est. ill. de ilion tXtov i£pov
2 et sic rvafhQ. perperam ideo, quod Tpot-/j? t£p6v TiToXledpov a poetis r] "IXiov uocabatur.
Apud Homerum semel tantum (II. XV, 41) xo "IXtov occurrit. Utrumque geuus couiunctum in
Ouid. M. XIV, 467: Ilion alta se. arx s. urbs. 11) et quota in afliQ perperam huic sch. ad-
iuncta ad lemma seq. pertinent, quod amplificaui. 13) p«elignis M, ut y. Bern. A. pe??ignis
Par. C. paeligwae scavea K. carea?jf MG,rv, lectio in codd. Hor. non obuia. — paeligno M. rell.
pel. inte\Ie(/i dici M. rell. intelLgi dici [sc. a Telepho, ut in balneo ibi calida aqua lauentur].
Sic dici seruari potest, quod Q uucis inclusit. Cod. Franeq. habet: iJelignis. quando ista loque-
batur horatius, non erat domi in propria possessione sed [ipse] cum aliis commilitonibus suis
et telephus in peligno oppido Italiae morabantur. Pelignum autem Sabinorum est frigidae re-
gionis. 14) posm< MRA2G, edd. posuerit. lewis MA2. Arusian. 247 et Ribbeck. ap. Verg. rell.
le«is. u. eundem loc. supra ap. Porph. I, 35, 7. 16) properae M. 17) aut omn. libri. uel
tacite inculc. Q. sibi tacite om. Q. addendum uidetur hominum. cf. Acr. 20) impari MR. 21)
Trcs MR,rv. tris a. treis fh.
2-2*
340 ACR. ET PORPH. COMM.
deris, futurum, ut ebrlus factus exsurgas in lites, quae scilicet coutrariae
sunt Gratiae.
cur Berecyntiae c. f. I. Berecyntus urbs est Phrygiae; ergo tibias
Phrygias dicit, quae sacris Matris Magnac adhibentur, ad quarum cantus
5 tamen solent et conuiuantes saltare.
21. parcentes ego d. o. Id est, otiosas, quae neque lyram percutiant
nec spargant rosas.
23. audiat innidus dem. strepitum Lycus. Hilaritatis nostrae, et iuuidia
rumpatur.
10 24. et uicina seni non hubiiis Lyco. Merito non hahilis, quia puella seni
iuncta est.
27. tempestiua petit Rhode. Quid est tempestiua? utrum non inportuna
ac non iucommoda, an uero tempestiua i. e. matura rebus uenereis?
2S. me lentus Glyc. torret amor. Eleganter me lentus amor; quasi la-
J5 tens et occultus nunc intelegendum, ut lentus ignis (C. I, 13, 8) dicitur,
quia latens ac sine flamma urit.
GARMEN ni, 20.
2Q ACRON.
Non uides qu, mo. pe. Py. Gae. calulos leaenne. Haec aXXr|-,'opix(]5c per
commemorationem Pyrrhi, Epirotarum regis, qui pro Tareutinis aduersus
Romanos pugauit, ad Pyrrhum sodalera dicuntur, qui puerum, Nearchum
nomine, a quadam femina dilectura sollicite extrahere conetur. Facit autem
25 leaenum urbera Roraam, catulos eius urbis principes.
1) exsurgas M. - it (laetitiat? Hor.) contr. M. - I'erescinc^«ae M. iu lemm. ?'eresf^u-
thwa nrhs iu sch. M. berecinthiae — berecinthus u. K. bercyuthiae — berecyrt/ae u. edd. Adi
H. Stephaui Emend. in Porph. y. 164. Sic supra I, 17, 18, Teia pro Teus. 3) flirt/f/iae. ergo
/j/bias fhry(jia.s M. frigiAQ e. ti. phry(j\a,s, R. 6) parcentes M. G) lir. M. 8) et MA2G,rv. om.
afh. strejntu ante et inculc. Q. cf. .\cr. 10) pu. .semncta MR2G,rv (a pu.) 12) rode MR. rell.
Chloe s. cloe. cf. Acr. afli niliil hab. uisi tria extr. uerba iiiat. reb. nenereis. MRA2G,rv. ut su-
pra. utrum o/j/iortuna uet. lib. H. Stephani p. 159. i«p. M. 14) terret R. neleg. rv. glic. rv.
15) C. I, 13, 8: lentis iHnitus macerer ignibus. cf. Verg. A. IV, 2: caeco caipitur A/«/. dicitur
MRA2G,r. rell. om.
ACRON. Ad pyn-um A (Hor.) b. B et cc (^qui nearcum sollicitabat). Bern. B : . . temp-
tando ipdn ne arcum sollicitet. E. tempt. qujc^ soU. nearc/aun. Ad pyrrAum tenipt. (ijtiin) near-
c/mm soll. Y- Ad P/rrum Par. C. Bern. C. (tempt. qu/t/ soll. ne arcum) Franeq . . . qm near-
cum sollicitet. Ad pirrum rapientem nearchum P. Ad pirr«m D. Ad Phirrum Tur. u. 2.
Phirre Fran. Phyrre b.
22) pirri — pirrum y (cf. inscr.). 23) nearcjm Ay^v. nearcow R2. rell. nearc/iw/n. Near-
ch/ tacite inculc. Q. 24) conetur AyR^. conaretur r. rell. couatxu". d/vA. Pyrrho consulit, ne
frustra conetur a meretricula Nearchum abducere, ob pericuhim futurum C. 25) princip/s y. et
facit le. u. ro. cat. eius nobiles principes, om. urbis, r. autem om. mva.
IN CARM. Iir, 19. 20. 341
2. Getulae. Getnlae pro magnitucline patriae, ut (A. XII, 4): Poenorum
(/ualis In aruis Saucius \_ille graui ueuantum uulnerc pectus Tum demum
niouct arnia /eo.]
5. cwn p. obstantts iuu. cat. Ihit. /. r. Ne. Ordo est: ciun per ob-
stantes cateruas iuuenum ibit grande certamen, repetens insignem Near- 5
chum.
6. insignem repetens Nearchum. Aut militem Romanum, quem Pyr-
rluis tenebat Epirota, aut obseurata elocutione in Pyrrhum sodalem certamen
ire dixit (i. ?) mulierem, quae certamen cum eo habitura esset, cupiens
illi eripere Nearchum. 10
7. Grande certamen. Ipsam enim leaenam grande certanien dixit.
7. 8. tibi praeda cedat Maior an. il. Id est, [ibi] cognosces, cui
[maior] accidat uictoria, tibi an illi. Hortatur autem illum quiescere,
quia uis exhausta semper dubios facit.
10. dentes acu. tim. arb. pu. nu. s. p. p. Ferlur. Seruat metaphoram, 15
leaenae, id est, Romae commemoratione. Vult autem intellegi, non posse
1) yet. Ayb,R. et edd. ut BcpD. cf. supra I, 23, 10. getnlae pro ma. dixit t. get. om, y. rell.
getulam posuit. pos. pat. •[2,r. jMsuit tacite om. Q. 2) ille --- leo om. AyRljrmva. cf. Victorin.
ad. Cic. 20. 4) obstautw Ay, ut K et EBcpC. rell. obstautcs. Cum sequentia uon ad ordinem
pertineant, cum Ay. uovum lemma poueudum. Quo carent vulgo libri, qui addunt praeced. scholio :
nomine et pergunt: aiit eqtiitem Rom. etc. nomine om. Ay. militem Ayl^^r. rell. equitem. ciiit
omn. libri. recte. Dillenburger. Qu. Hor. p. 90 : Nearchi nomine. Nearcbum nominat equitem
iuculc. Q. aut obsc. omu. libri. At obsc. inculc. Q diceus: ,Nos duce Porph. corr. ut potuimus.'
Equidem contra Acroue duce sentio Porphyriouis locum esse emendandum. Obscurata enim
elocutioue iu utroque cerfamen ipsum, quod mulieris speciem habebat, siue ut mulier, per ob-
stantes (repugnantes gl. '(C) iuuenuni cateruas ire a poeta dicitur. Errant ergo qui Nearchum
ipsum per appositionem yrande certamen appellari; errant et ii, qui ' certamen ipsum, mom miilie-
rem,' per iuuenum cateruas ire dixerunt. ire dixit midierem Ay. rell. ire dixit in mulierem. Cum
Curione Asc. mutauit totum locum: aut obscura eloquentia Pyrrhum sodalem in certameu ire
dixit in mulierem. Jam Mitscherlich. in particulam deleri uoluit, pro qua, praecedente Dillen-
burgero 1. 1. p. 30, Q ex Porph. non iuduxit. Pro in potius legendum est i. = id est at-
que iu Porph. pro non: hoc est. Mauifestum enim est, et Acronem et Porphyrionem certamen
explicare per mulierem, quae certamen cum Pj^rrho factura sit. 8) locutione 2. eloquentia
l,mvca. 9) cvuu eo AyR^^rQ. rell, cum ea. II) Novimi lemma posui cum "/• sch. om. A. Ipsa
ex eleaena y. ips. in le. dixit grandem r, qui supra habet : aut obserual elocutionem in Pyrr-
hum sod. cum ire. 12) preda yb. caedat y, ut EBip. Id est om. A. illi a^uoscis 2. tibi ayuoacQS
R. id est agnoscews r. id est co^ruoscis y. rell. ibi cognosces. ibi ort. ex tibi. 13) maior suspec-
tum. maior ^^raeda, non 7naior uictoria, scil. hac constructioue recte diceretur. acculat mvca. ali-
quid accjdesit boni Ter. And. II, 3, 24. rell. accedat, verb. compos. pro cedat. Caeterum dicen-
dum est, ex simplici eaque ad seusum recta oppositioue tibi an illi hanc uocem primum tam-
quam glossam, deiude tamquam lect. vulg. ex Acrone in omnes fere libros Horatii atque in
lemmata veterum eius interpretum intrasse pro illa, quod iu uno tantum cod. (Oxou. D'Orvillii
X. 2. 6. 26) effeudi nuper autem praeeuntibus H. Peerlcampio «i Hauptio ad Ovid. Halieut.
p. 40 plures editores amplexi sunt. 14) qu/a in cxhausta R12,rmvac. qm in exh. y- guia exh.
fh. totuni schol. om. A. Legendum est : quia uis exhausta. 15) sch. om. A. id est Ro. coni.
om. C. 16) id est romae 2. leenae hirome r (hironie ex : hoc est rome) rell. in Romae com. Cf.
argumentum. - autem om. fh. A Ute)- pugnae] Vult. int. fli.
342 ACR. ET PORPH. COMM.
resistere amori, commemoratione Paridis uicti libidine. Fertur. nam fa—
bulam tangit.
11. arhiler. Paris, quod joa/mam \\x(S.\o^\\(}iO posuerit suh nudo pedeYe-
neris, ut expleret uno uerbo fabulam; aut hunc puerum arbitrum certami-
5 nis posuit palmam contentionis ipsius calcantem, cui se amantum po-
tissimum traderet. Porro si regem Pyrrhum intellegere uelis, arhiter non
iudex sed auctor (uictor?) belli accipiendus est.
11. 12. posuisse n. s. p. p. f. Id est: fertur succubuisse Veneri; hoc
est enim dicere, posuisse palmam siih nudo pede, quod cessisset libidini.
10 Dicit autem Horatius, frustrari Pyrrhum [comitem] conantem ab amore
meretricis reuocare iuuenem.
14. sparsum odoratis um. capillis. Ambigue enim pueri tondebantur
(comebantur?). Ad emphasin uero uenereae seruitutis dicit, ilhuu habere
umeros sparsos odoratis capillis.
15 15. qualis aut Nireus f. Nireus tam speciosus ab Homero (II. II, 678)
traditur, ut Graecos omnes excepto Achille superaret.
16. raptus ah Ida. Ganymedes [dicit], ut (II. V, 254): quem praepes
ab Ida Sublimem pedibus rapuit \_Jouis armiger uncis.^
20 PORPHYRION.
Non u. q. m. p. Haec allegoricos ad Pyrrhum sodalem dicuntur, qui
puerum, Nearchum nomine, a quadam femina dilectum sollicitat et ei ex-
trahere conatur.
1) et fab. R2. et om. r. rell. nam fab. Ampliticaui lemma dent. ac. tim. et Fertur interposui.
3) arhiter pugnae. aut sub nudo uenei-is pede arbiter paris palmam iudicaudo posuerit ut expl. A.
quod om. y» 'l"i habet glossam: arbiter. iudex couteniptionis trium dearum. Yulgo hoc sch. sub-
sequenti postponitur. 4) expeZ/eret v. 5) palmam co. ip. calcantem pro qid pahnam ealcaret.
cf. foedus Statius Th. III, 208. amorem. Ouid. A. III, 11. 5. — ama?itum Ay. rell. awrttum. ar-
matura inculc. Q dicens de his duobus scholiis : 'rcstitutionem alii curent ; nobis non contigit ut
maculas abstergeremus.' 6) Pro si A. Sed si K2. arb. iudex, om. non, AR2. auctor siue autor omn.
libri. scribe uictor belli. cf. Porph. mctarejn certaminia. legendum uidetur: arbiter iudex seu uictor
belli. 8) sch. om. A. — succ. uen. Yl\2l,r. roll. uen. suce. 10) comitem om. y2. scholia
confusa in r: tangit. Posuisse enim fertur succub. — sub nudo pede uencris \\ ut expleret --
accip. est. gl. y: arbiter. iudex contemptionis trium dearum. G: dicit autcm Pyrrhuni /'/•«s/rrt
ab araore m. r. iuu. frustra posui pro lect. vulg. inistrnri. 12) Ambiguc omn. libri. pueri me-
retricii C. hiuc Q: ambigu/. 7ion tondebantur CQ. tcnd. 2. t«nd. v. Legendum uidetur C07nc-
bantur. cf. Cic. Pis. 11: capillos Ouid. F. II, 560. Tib. I, 9, 16. et supra 11. 11, 23. III, 19,
25. 13) emphasi?» 2,r. Ad emph. - capillis om. A. 15) uereus AYR2G,rn\v. NiVeus cafh.
16) omnes gr. Rl2,rmvca. rell. gr. omnes. 17) irfrt] insula. gauimedM ut y. ganimed/* ut A.
rell. ganymedew dicit ut. - — praeceps AY,r. prcceps \\. contia mclruiii, rell. \n-i\Qpes. f) Cod.
b ad h. 0. uulla scholia, paucas glossulas tantum habet. '18) Jouis arm. un. om. AY,r. (rapit).
PORPH. Ode LXXVIIII. R. 12) pyrrum M. 22) nearcum rv. nomine MRA2G. rell.
nunc. — sollicita^ Mlt2,r. rell. sollici^e)!. ut R. rell. et. con«tur MK2,r. rell. couetur.
TN CARiVr. IIT, -20. 21. 343
3. inaudax. Id est, non audax ac per hoc tiniidus.
C — 8. ibit i. r. N. (jr. c. tibi praeda cedat maior an il. Obscurauit
elocutioneui. quod cerlamen ipsuni ire dixit, hoc est, mulierem, quae cer-
tamen cum Pyrrho factura sit, cupiens eripere ei Nearchum puerum.
10. haec dentes a. I. Belle hoc dicitur de ea, quam iam dudum sub 5
nomine leaenae intelleffi uohiit.
11. 12. arbiter jnignae p. p. n. s. p. p. Ilunc puerum arbilrum certa-
iaminis esse dixit, et palmam contcntionis ipsius (calcantera?) refert; quod
intellegi uuh, iUum uictorem certaminis futurum, cui se tradere uohierit.
15. qualis a. Nireus f. Nirei pulchritudinem et Homerus praedicauit, 10
ait (II. II, G37): NipEUc; ts o -/(xXXio-oc dvrjp 'JTzh "iXtov r^X^sv,
16. aguosa raptus ab Ida. Ganymedem significat.
CAEMEN III, 21. 15
ACRON.
0 nata m. c. Manlio. Amphoram uini adloquitur, cuius uetustati annos
suos comparat, et dicit se natum Manlio consule. Et est ordo : O pia testa
nata mecum consule Manlio. 20
2. si7ie geris iocos. E uino enim aut ioci aut querelae nascuntur, uel
diuersa quae memorat.
4. Seu facilem p. t. somnum. Ebriis enim citus interdum somnus est.
5. quocumq. nomine. Id est, ex omnibus supra dictis, siue ad querelas
siue ad iocos etc. Nomine consule, ut Lucanus (V, 5): Qui das noua no- 25
mina fastis.
6. moueri. Proferri.
7. descende Coruino iub. Coruinum [se] ad conuiuium inuitari (inuitafwm?)
2) Tpraedit ceclat M. Acr. maior an ilU omn. libri. — obscuram'* MA2. Obscura uite locu-
tionem E. obscurawt rvh. obscura elocut/o a. elo2««Mtionem rv. 3) non mulierem omn. libri cf.
Acr. 4) pyrro M. — ei erip. afh. rell. erip. ei. 8) dicit afh. rell. dia;it, digit v. — conten-
tionis ipsius calxae refer M. cont. huius calhe refer R. coniemptionis rv. lege calcantem, cf. Acr.
quod MR2G,r. rell. quid. quo Q. uult MR2 (G?Q). edd. uoluit. 9) uictorem MRA2G,rva. auto-
rem fh. cf. Acr. 10) nereus — nerei MR2G,rv. n/reus afh. — et om. R. 11) Nr^pcj; o
M. Ntpsu; 0? A. in R2. graecis u. lacuna rel. est. Ntpsbc dy\ci.irfi etc. a. 12) ganymed€« M. ga-
nyraede?« A2,r. ganimedem R,v. sch. om. afh. 8) languidiora uina. uetustate leniora.
ACRON. Ad anforam A (Hor.). Paranetice ad amphoram y, let B'^DH et E, C[ui num.
XXI ante posuit. Ad testam suom Par. C. Ode LXXIIII. R.
18) MaUio R,fli, ut K. Yma.////lio cum rasura, Im. corr. mawlio. rell. maulio. 20) mecum
etc.Rl,rmva. 21) Ex A2. rell. oni. 23) sch. ex Ay. rell. om. 24) sch. om. A. Id est 7. rell.
om. 25) Nomine — fastis Ay et C, qui habet consuhs Luc. rell. om. das AyC. cf. supra III,
17, 2. nomine i. consule 2, proferri gl. ex Ay,C. rell. om. sed ad A,v. 28) inuitan A^R (ad
conu. se inu.), r. rell. inuitarc. iimifasse C. tacite iuculc. Q. se omu. libri ex Porph. (sc.?).
344 ACR. ET PORPH. COMM.
significat, in cuius se houorem uina ostendit uetustissima prolaturum. No-
tanda elocutio: descende promere pro: descende, ut promas.
8. languidiora uina. uetustate leniora.
9. Socraticis madet sermonibus. Hoc est, fluens est philosophiae scientia;
5 optat tamen fieri uino madentior (moderatior?)
10. te negliget. Contempnet — Horridus. Tristis, censorius, [seuerus].
11. prisci. Antiquioris, non Uticensis.
12. cahiisse. Excreuisse et ferbuisse, ut quamuis (quaeuis?) secreta
proderet.
10 uirtus. Ingenium siue prudentia.
13. tu lene tormentum ing. admoues pl. du. Laus uiui. Hoc est,
ebrietate interdum prodis, quod per obstinationem animi non potest extor-
queri tormentis, prodendo enim secreta remouet tormentum.
17. sp. red. mentibus anxiis. Viresque. Id est, sollicitis. Prudentibus
15 etiam ad cogitationem leuamen uino praestari dicit et remoueri tristitiam.
18. et addis cornua paup. Id est, superbiam uel temeritatem, quam
fieri per uiolentiam cerebri (uini?) uult intellegi. Ordo est: et addis pau-
peri cornua et uires post te nec trementi iratos apices regum neque arma
militum.
20 19. 20. neque iratos trementi regum ap. n. m. a. Id est, pauperi, fri-
1) in cuius hon. R12,r. r. hon. se E. uet. se uina l,r. se prol. 2. — Notanda — proraas om.
y. 2) locutio C. 3) sch. ex AyjG. rell. om. Inngidd. uetustiora 2. uino om. R. fieri uino Ay^r. rell.
ui. fieri. moderatiov r. madencior y. madet. hoc est, imbutus est philosopliia Socratica, tamen optat etiam
uino fieri madidus C. 6) uegliget in lemm. cum sch. : tristis ceusorius, om. seuerus noglig/< in
Hor. cum gl. contempwi. A. ueglegit Bern. KA et Par. E cum rasuris. mgleijct. speruet (in lemm.).
liorridtis censorius, om. trist. seuerus. inter liueam: neykgit. contempnti •,'• neglegei c. gl. hor-
rebit B'S/C. horridus. tristis, seuerus , om. censorius. negliyet. coutemnet C, utrumque sch. om.
Rl,r. negligit. contemnit uiv. 7) seuioris, non Vtic. sed Citnsorii C. 8) caWuisse R. rell. caluisse
incal. Mar. Victorin. 2606. Bentl. Cun. San. caluisse. inecriasse gl. Bcp. excreuisse Ay, rmvac.
exercuisse Rl. excreuisse, om. et ferb. 2. e^^erbuisse, om. excreu., C cafhQ. et ferbuisse Ay,r.
eferb. 1. tZeferb. R. Seruaui excreuisse sensu rariori modum cxcessisse. cf. infra: sapientium cura^.
et arcamm. at — proderet om. C. ul : quamu. cfli, ac si auctoris locus esset. 0) proderct cafliQ.
proderetur AyB.,v. prod/reutur r. prodi»'e«< 2. 10) sch. om lG,r. 11) amoues uol. admoues
Im. remoues gl. y. ammoues AE (2m. niut. iu e iii utroque), «woues pure b, ut Fran. (gl.
remoues) Beru. A Par. JM. amoues K. amoues ortum vid. ex remouel et remotieri in scholiis.
12) hoc jjcr ebrietatem interd. \)rodi (juod obstinatioueni . oni. per, 7. ebrietatewi 2,r. prof?t Ay.
rell. ^rodis. per obscMrationem an. R. propter animi fortitudinem C. «0« om. A. prod. -- tor-
mentum om. A. ^e«e. pro leniter gl, y. du7-o. mirabili gl. i'- mirabiliter ostinato C. iocoso. iocis
apto gl. yC. 14) ment. auxi?<s. sollicitM* '{■ Id est om. Rl,r. Id est soll. om. A. et ad cogi-
tationem 2. rell. etiam ad. ait CQ. praestari dicit 2. i:oyni(iom\m l,r. 16) «e/ AyR^^r. rell. oui.
17) ^iino fieri rmvcafli. per wvdationem cer. Ih. jier uiwolentiam cerebri uivc. (om. cer.) legen-
dum puto : per uiolentiam uini cf. Lucret. III. 481. aut ad Porph. refugiens scribe : per quam
cerebri uii)leutlam vult intcllegi. Oido est militum om. A. 18) paup. cornua R12. rell.
corn. paup. 20) IIoc schol. oni. Q. i>er uin. cout. 1. [-er uinolentiam et ebrietateui C.irementi.
tiraenti gl. yC.
IN CAKM. HI, 21. 345
gore trcmenti, et ostendit, superiores et nobiles ab infcrioribus contcmni
per uinum.
21. te Liber e. s. l. a. V. Ordo est: ct Liber et si aderit laeta Vcnus
et Gratiae segnes solucre nodum et uiuae lucernae producent te, dum
Plioebus rediens fuoat astra. .[.
segnesque n. s. G. Hoc est: quae nodum non soluunt, quo connexae
sunt. Propterea autcm hoc dictum cst, quia qui fida inter se gratia iun-
guntur, numquam resoluuntur ab amicitiae fide ; unde et ipsae Gratiae con-
iunctis secum manibus finguntur.
producent. In lucem se per gratiam et laetitiam significat protracturum 10
esse conuiuium.
24. fiKjat astra Phoebus. Vt (A. III, 521): stellis Aurora fugatis.
PORPHYRION. 15
0. na. m. consule Manlio. loculariter ad amphoram, quam habebat
in ueterario, [adjloquitur et, ut ostendat, quam uetustum uinum habeat, se-
cum natam dicit. Apparet autem, Flaccum cos. Manlio natum esse.
2. seu tu querelas s. g. ioc. s. rix. et insan. am. seu facil. p. t. somnum.
Belle haec dicuntur, quia per uinum alii querelosi, alii hilares [fiunt] ac 20
iocosi, et quidam rixant iil conuiuio, qviidam in cupiditatem ueneream
efferuescunt, non nulli ob dormiunt.
7. descende Coruino iub. Significat, se Messalam Coruinum pascere,
in cuius honorem hanc uetustissimam uini amphoram promere uelit.
desc. c. iu. promerc la. ui. Attendc elocutionem descende promere pro: 25
descende, ut j)i'oiu^^; ut est iUud (Ter. And. III, 2): bibere absiimo.
Languidiora autem uina dixit uetustate lenita; sic ergo et illud supra dic-
tum (III, 16, 34): ISec LMestrygonia Bacchus in amphora Janguescit mihi.
3) Orclo — astra om. A. 6) soluautur Ay. uexae 2. 7) autem hoc Ay. lioc autem R2,r.
8) Soluuntur R,c. 9) ^^untur Ay. 10) semper '(2. 11) esse om. Rl. 2 addit : i. e. usque in
crastinum. 12) sch. om. R12,r. f) b paucas glossulas tantum ad li. o. habet.
PORPH. Ode LXXX ad amphoram R. Ma/fio R,fli. rell. mawlio. Joc. ad amforara M,rvafh.
17 ) uetera^-w MAR2G,rQ. uiuj uetem a. uetera?«o vfh. secundum Gronouii lectionem ap.
Senec. E. 114, ubi Lips. et Gruter. ueterar/a restituerunt. - loquitur 2, a. arfloq. M. rell.
aZ/oq. loq. qunm ut a. Et ut ]\L\RG. rell. om. et. ostenc/«< 2. rell. ostenderet. 18) natam
MA2,va. recte. mente r. natwm fliQ. di:cit libri. dicit scripsi. -~ et consule vafh. rell. om.
et flaccum eo, om. Manlio, uat. r. mazilio R h. I. 19) quaerellas M. 20) quaerellosi M. que-
relosi A2,rm. quer^losi (Im. corr- u supra e po.) R. qu«fr«Iosi a. quen<losi fh. — ilares R.
fiunt om. MR,rva. 12. quia MAR2G (Q). edd. ut. 21) quidam iu conuiuio in rixoM fh. rell.
v\-s.ant iu conu. — uencrzam rv. 20) et niessedam et coru. M. et messalam coru. 2. et me-
sa//am G. et Messillam Corinum v. poscere 2. cf. supra I, 32, 1. sch. om. r. 28) amfor. ]NL
Desc. uiuo M iu lemmate.
346 ACR. ET PORPH. COMM.
9. 10. non i. q. s. m. s. l. neglegel h. Ordo est: Non ille te negleget
nec est in hoc horrendus, quamquam philosophiae studiosus sit.
13. lu l. t. i. admoues. Quouiam et blanditur- ebrietas et extorquet
pleruraque animi grauitatem.
5 18. uiresq. el addis cornua paup. Bene et hoc, quia interdum pcr
ebrietatem homiues humilitatis suae obliti in maiorem sui fiduciam exsur-
gunt, per quam, melioribus non cedentes, accenduntur ad temeritatem.
Per cornua ergo uiolentiam cerebri intellegi uult.
20. regum apices. Per apices sublimitatem honoris et potentiae signi-
10 ficari, iam [et] supra ostendimus.
21. te L. e. s. l. a. V. Significat, se ex hac amphora potando hilari-
tatem et gratiam conuiuii usque in crastinum mane producturum.
22. segnesq.n. s. G. Hoc est, quae nodum non soluunt; hoc autem ad
id pertinet, quod qui fida gratia inter se iuncti suut, numquam ab amicitia
J5 resohiuntur.
23. uiuaeq. prod. lucernae. Viuas lucernas pro ardentibus dixit.
CAJIMEN III, 22.
20 ACRON.
Montium custos. Dianae pinum in agro suo consecrat, apud quam
quotannis se uerrem sacrificaturum promittit.
3. uocata audis. Trina Dianae putabatur potestas; ipsa enim uenan-
tibus praeesse dicebatur; ipsa hicifera in honorem Lucinae, unde et Lu-
2.5 cina a parturientibus inuocota, ipsa (et) Proserpina. Ideo ergo ter uocata.
1) negleget M. rell. negUget. 2) horrewdus MRR. rell. horrulus. 3) a(fnioues M. G) suae
lium. R. — fiduiiam exsu. M. 7) dac/tur ad tem. A. temeritate rvafh. 8) ergo MG. rell.
autem uio?acntiam cer. M. Per eo. autem tdolationem et per luuic uiol. cer. fh. cf. Acr. qui ha-
bet: quam fieri per uiol. eer. uult intellegi. Alter locu.s ex altero emeudandus est. 9) apicem
rvafh. significari iam et MR2. (om. et). rell. signiticfti ut. In omn. libris hoc scholiou postponitur
subsequenti atque extremo, ita ut penultimum (ad u. 22) ultimum sit.
ACRON. Ad dianam luciferam A (Hor.), ut K. Ad djnam hic. b. Hymnus in di. luc.
Y. XII. Hymnus ad di. luc. E. hymnus (hinnus D morc suo) iu dianam BcpD. Ymnus ad
dianam. Fran. r.
21) Dianae pin. AyR^^r Porph. rell. Pinum (prinuiui v) Diauae. 22) quotan. se verrem
Ay. quotan. se werc quotan. uerrem sacr. se prom. R. quotan. uerrem, om. se, 2. rell. iierrem
quotan. se sacr. 23) Tria fli. Propter tria niimina, naui tiiiia eius est potestas: ipsa namque
uen. pr. dicitur. Ipsa quoque Lucifera, quod partulus huciu ferat, unde Lucina a part. etc.
Ilinc Braunhardus temptauit: Tres Dianae potcstates putabuntur. Tri«a omn. libri. recte. —
putefur l,mva. putab. pot. Ay. rell. pot. put. 25) ipsa ct 2. Ideo ergo Ayb R12. ideoque eryo
mv. ideoque, oui. ergo, cafli. ideo ter r. ipsa — nocata Q post iuuisse collocauit. — inuoca^a
AYb2.r. rell. inuoca^w?".
IN CARM. III, 22. 2!!. 847
Nam et ipsa prior a Latona dicit uredita, [tum] matrein etiam in fratris
partu iuuisse.
4. Diua triformis. Vt (A. IV, 511): tria uiryinis ora Dianae.
5. inminens uillae. Vicina. Ordo est: Pinus inminens uillae. Tua
pinus esto, id est, sit; et sic est melius dictuin, quam si eslo dicatur aduer- .')
bium concedentis, sicut (A. IV, 35): I^^sto, aegrani nulli quondam flexere
mariti.
G. exactos. Finitos.
7. uerris ohliquum med. ict. Modum ferientis porci describit. Nam
saeuius laedunt uerres, cum transuersim feriunt iuxta dentium naturam. JO
PORPHYRION.
Montium c. v. u. Dianae pinum in fundo suo consecrat, apud quam
quotannis se sacrificaturum repromittit.
3. quae lah. u. p. t. u. a. Secundum Graecorum oj^inionem, qui pa- 15
rientibus Dianam adesse dicimt, quam ideo Lucinam appellamus, quod lu-
lem nascentibus tribuat.
4. Diiui Iriformis. Triformis cur dicatur, notum est; quia scilicet
eadem existimatur Lu[ci]na, Diana, Proserpina.
20
CARMEN III, 23.
ACRON.
Caelo s. s. t. m. Quandam Phidylen adloquitur suadens, deos magis
puris manibus et bona coli conscientia debere quam uictimis. Supinas 25
1) dicitur et dicta A^b. dicitur dicta r. «edita mv. rell. edita. tum om. Aybl^jmvca.
quod mat. e. i. fr. pa. iuuissei r. 3) cf. Seru. E. VIII, 75. 4) inm. A, ut D. Vicina
A,C. — Tua pin. esto, uerba lemmatis, non ad ordinem spectant. id est y. rell. pro. 5)
dictum om. "j'. esto dicatur y. rell. d. esto. Ordo concedentis om. A. esto om. 2. sicut —
mariti A^^C. rell. om. ut C. conAa.m Ay. 8) gl. finitos A,mvafh et C. om. yR12G. 9) ob-
lic«m A in lemm. atque in Hor. ubi Im. mut. cum m quiim, ut Bern. C. K et M Porph.
carent hac odae parte. oblicvim E infra III, 27, 6. oblico supra II, 3, 11 bP. cf. E. I, 14,
87. sic E. II, 1 antic?«» b in glossa. Moinm l,rmv. morem R. rell. morfum. 2) Nam — na-
turam om. A. Mod. f. p. des. om. y. 10) transuersi 2. transuerse^w RlG,rmvca. — dent.
2)Ositionem C.
PORPH. Ode LXXXP Ad dianani R. 14) quotZannis M. 15) laborantes M. laboranZJs y, ut
KE. 16) dicant R. Triformis alt. add R et Q. rell. om. 18) ut dicatur afh. 19) manifestum
omn. edd. est om. afli. 2««« omn. libri. tacite om. Q. existiuietur R. - luna. di. pros. MR.
ACRON. Ad phidilen rusticam A (Hor.) •,' praemittens: Prosphonetice monocolos. Ad
phidilen rusticv b. Ad fldylen rusticam K (u. 2: Phidyle). Proseutice monoc. Phillide cp
(Phidile B) B. XIII. proseut. monoc. fidile rusticam E (fidile rubr. uocem atra ml. deleuit u.
2 : phidile, alm. corr. phyllide). rustica phillide D. Ad phiffidem rusticam P (u. 2 : phidilae).
24) fidilen Ay. hpillidem R. pliilideu uel dileu 1. \)\\\\ide)n v. philf(c?em r. 25) debeW
348 ACR. ET PORPH. COMM.
uero dixit ad superiora manus apertas, [et] expansas, ut (A. III, 176):
Tendoque supinas Ad caelum cum iioce manus.
nascente l. Solent enim rusticae mulieres [in] initio primae lunae pre-
ces caelo efFundere.
5 [3. horna. Annua uel noua, ab horno deriuatur] horna Fruge. Vino
nouello. Nunc usque Tusci horna uina nouella dicunt. Nam et uino sa-
crificabatur, ut (A. V, 98): ninaque fundebat paleris. Fruge\\ ut (A. II, 132):
\_miki sacra paranlur 'Ft'] salsae fruges [et circum tempora \iittae]. Sal enim
cum farre incendebatur, ut ( A. V, 745) : Farre pio et plena supplex uene-
]0 ratur acerra. \\
4. auidaque po. Edaci.
5. pestilentem. Aduersura.
7. nec dulces alumni. Nati, quos nutrimentorum affectio comraendaret,
ut (G. II, 523): Interea dukes pendent circum oscula nati.
15 pomifero graue lempus anno. Pomorura enira uario gustu languescunt
quoque corpora auctumno. Pomifero anno, id est, auctumuo, quo terapore
poraorum maxiraa copia est. Graue bene. Nara et graue et pestilens
tempus est, unde et Juv. (IV, 56): iam letifero cedente pruinis Auctumno.
omu. libfi. debere C. tacite recepit Q. quani uict. om. ■|'K12G,nnva. deos om. niv. C: Ad Phi-
dilen, dicens non sumtuosis hostiis sed iwtius pur. mau. deos et inculpata mente coli debere. cf.
u. 18: sumptuosa hostia.
1) et om. AYbl2,r. expaussas vni (expassas). 3) in om. '{\. 5) sch. om. AY,rc. 6)
uina nou. AYR12,r. rell. nou. ui. Locis Verg. deceptus . Q interpo. Nam et frurje et
uino. 7) ef. Macrob. S. V, 7, 2. — fundebawt AR2 r. — Fruye. ut Ay,r. 8) Mihi — et
om. AY,r. parawiw l,mvQ. parajv mvC, ut libri Verg. et fruge, ut : Et salsae fruges. fh.
Manifestum est partem scholii tendentem a u. Fruge ut usque ad acerra non huc sed ad
u. 20 pertinere: farre pio et saliente mica. Constat etiam, in scholiis non raro locis Vergilii
laudatis expositiones adiungi. sic R: pateris. Frwje. mola s. salsa. qua ignis uel uictima spar-
gebatur. ut salsae fruges. Sal enim ete. At uero cum horna frwje pro zdno nouello Acron ac-
ceperit, relicua sunt cicienda tanKjuam suspecta serioris aetatis additamenta. Utrum illa Acro-
nis explicatio, quam et C amplectitur, uera sit, an spicae hornotinae sint iuteliegendae, iam
nou quaeritur. 9) incendebantur A. sujilex A. supellex y- "Gn. acerra om. Ay, uer-ui laiunam
rell. IG. 11) Edaci gl. ex AyC. vell. om. ^^/uersum gl. A. auersum yC. rell. om. 13) nutri-
mentorum, quod omn. codd. tuentur, scruaui, quia uox sellemnis est. Suct. Cal. 9 : quantum
per hanc mdrimenlorum consueiudinem amore et gratia ualuerit. Suet. Aug. 6: nutrimentorum locus
pro donio natali. N^dritionis, (|uod Q cx C induxit, ne Latinum (|uidcm iiocabulum, ei-go 're-
licuis certe melius' non est. 'i^uivhnentorwa ex edd. hab. fli. oni. r. iuitrie«(fos mvca. cura^.
rell. affectio. commendauera^ lG,mvca. comnienda«</< R.r. rell. ci;mmend«)"e<. in ylni. niut. com-
mendam^ in ret. aommmdat. et dulceis facit C. commeurfo^ (J. nati uel famuli gl. y. alumni
nou homines sunt sed hoedi, agni, ut III, 18,3; parvis Aequus nlumnis. 17) lloc scli. li!)rorum
ope constitutum aliquanto uiolentius corrupit Q: Pomorum euim , quorum eo iempore maxima
copia est, uario gustu languescunt corpora autumno. Nam etc. quoque '(Y{,r. rell. om. i. autunnio
quo tempore R2. aut uerno quo t. A. autumu«/« quoque t. y (Porph.). pomorum Ayb. rell. om.
copia est fructuum. r/raue et bene. K. rell. om. quorum eo tempore niax. rmvcafh. maxime A.
18) unde et AyR. unde 12. rcll. ut.
IN CARM. III, 23. Md
Jubet crgo necessitatem temporis cleuotione et Deoruni supplicationibus
mitigari.
9. nam quae. Victima iam Dis deuotu. Ordo est: Nam deuota uic-
tiraa quae pascitur niuali Algido inter quercus et ilices aut [quae] crescit
in Albanis herbis tinguet secures pontificum ceruice. 5
Ponlif. src. Ceru. tinij. Id est, magnae uictimae pontificibus con-
ueniunt.
Niitali. Frigido.
13. le ni/ril adtinel. Distare dicit inter publica ct priuata sacrificia,
et aliud i^ontificibus conuenire, qui ad immolandimi Diis liostias magnas lo
inquirunt, aliud uelut priuatnm debere praeparari, hoc est, aut myrtum
aut rorem marinum. Ordo est : Te coronantem paruos deos marino rore
et fragili m^n-to nihil adtinet temptare illos muha caede bidentium. Bi-
dentes autem proprie dicuntur oues duos annos habentes, sic uocatae ab
cminentioribus dentibus, qui circa duos annos nascuntur. 15
17. i}ununis a. s. t. m. Subaudiendum inmunis scelerum i. e. innocens.
Ordo est: Si manus inmunis scelerum tetigit aram sumptuosa hostia, uon
molliuit auersos Penates blaudior pio farre et saliente mica.
18. moUiuit. Placauit. — Auersos. Iratos, offensos.
20. saliente m. Rationem uohiit salis incensi monstrare, quod crepare 20
et exilire fiamma consueuit. [Et notat phis ualere far i. e. paruum sacri-
ficium cum innocentia cpiam magnuni cum scelere.
PORPHYRION.
Caeto s. s. t. m. Hac ode quandam Phidylen adloquitur dicens ei, 25
1) necessitafe cafh. et suppl. deos mit. mvcafh. 3) Vict. i. D. deuota Ay- rell. om.
Ordo — conueniuut om. A. — deuota om. mvcafhC^. 4) quae om. fK12,rmvca. 5) tin-
guet ybE,rC, ut B-.fCHJE. Tjern. AC. 8) frigido AyC. rell. om. «c^tinct A, ut D. 9) priua-
tum Y,rmvQ. C. rell. priuat/m. imtt Cmvca. 11) praeparare AYR^^rmvC. hoc est myrt. 2. hoc
est autm mirt. y- 12) Ordo — nascuntur om. A. -- rore om. Q. ?we. fios marinus est
gl. -(. hichntium. bimarum ouium yC. frayili. 'brisili', y glossa eo notabilior, quod a briser
uerbo factum adi. ne Francogalli quidem habent. 14) auteni yl,r. reli. oni. 15) eminen-
tilnis 2. 16) mm. A bis, ut BcpR. Bern. AC. Suba. i. sc. Ay. rell. Im. sc. suba. scelens
y. Suba. — inuocens om. Rl,r. 17) Ordo — mica om. Ay. — host«« pro host/a ex fh. leui-
tate sua transumpsit C^. «cZuersos R. a//yuersos Par. B cum rasura et gl. iratos. moWiuit rmv.
rell. moWiliit, et CJ.Q. auersos offensos gl. yA, om. iiatos. utrumque babet C. uide infra. 18)
saZ^iente mica y. 19) moWmit A in scli., mollii/i! in Ilor., ut EBsDPR. Bern. A (K h. uers.
non habet) aliique. Molli5/f uet. scriptura est pro molliwiV, nou tempus futurum sed perf. auer-
sos usitatum. molli!«V in Hor. et sch. y,mv. rell. moWihit om. rC. 20) crepare AyRjr, qui ad
h. 0. cum consueuit exit. creraare b. rell. crepitare. Sal cum crematur, salit, ideo salietite 2. Et
scelere om. AyRlGrjr.
PORPII. Ode LXXXII. Ad phi?/idem. R. 25) wotj M. fidylen M. phillidem R2. philiden
V. tidelem r. Phylicen a. Pli^dilen fh.
350 ACR. ET PORPH. COMM.
deos puris manibus et bona conscientia colendos esse. Supinas i. e. sup-
plices, ut Verg. (A. 1,176): Tendoque s. A. c. n. m.
8. pomifero graiie temp. anno. Pro pomifera parte anni i. e. tempore
auctumnali, quod est graue ac pestilens.
5 9. 10. nam qnae n. p.A Ig. Deiiota. Dicit, aliud conuenire pontificibus,
aliud (iis?) qui priuatos suos Lares orant; illos enim hostias magnas Diis
inmolare debere, hos autem myrto et marino rore contentos esse debere.
Denola [autem] absohite dicitur et significat Diis destinatam. Ordo est
autem: Deuota uictima, quae pascitur niuali Algido inter cpiercus et ilices,
10 aut crescit in Albanis herbis, tinguet secures pontificum ceruice.
15. coronantem mar. rore Deos. Marinum rorem hodieque in Italia
uirgukum quoddam appellant.
17. inmunis a. s. t. m. Subaudiendum extrinsecus scelerum aut (ali)
quid tale, quia inmunem scelerum manum uult intellegi i. e. a sceleribus
15 puram, cpiam dicit blandiorem Diis esse farre et grauis salis sacrificantem,
quam si sumptuosa hostia sacrificet.
18. non siimptuosa bl. Iiostia. Non nominatiui casus sunt sumptuosa
[et] hostia, quia sensus est: non blandior Diis sumptuosa hostia per sacri-
ficium manus quam quae innocens farre et saliente mica sacrificat. Sa—
20 lientem autem micam salis granum intellege, quod saliat, cum in ignem
missum sit.
CARMEN III, 24.
ACRON.
Intactis op. Generaliter hac ode inuehitur in hixuriam omnia profa—
1) suipl. M. 4) auhim. M. - ac MR2G. edd. et. 6) oraaut fh. — diis M. 7)
MRG,rv. repetuut lemma aniplif. ante Deuotn: Xam quae — ilkes. Hinc autem suspec-
tum. dixit 2. 8) diis M, ut supra dis Q. — auteni om. fh. uide sch. praeced. 9) aut
— ceruice om. M. 1 1) coronan^c 7nar. M2. fragilique (fragili et 2G,rva.) myrto om. M. —
hodirteque M. 13) Immun. M. inm. G. cf. Acr. 14) quid tale omn. libri. (iNqvid tale Cic.
Att. XVI, 8. Liv. habet tale quid et tale quidquam, ut Cic. quihusdam talibus et tali quodam,
Ouid. nihil tale et Plautus tale pro aliquid tale s. talo quid. 15) salis om. afh. IG) sump-
taos«??j liostia?» afli. 17) In-iana est vulg. lectio : Xomijialiui castcs sunt sumpt. hostia, quam Q
noua corruptione defensurus crat, proponens liue scholii praecedentis: si sumptuosa hostia
sa.cr'i&cetur : 'aut propter seq. sch. hic scrib. sacrijicetur aut prior sch. seq. pars suppositicia
est; non potest enim Porpli. sumpf. hostia altero loco pro ablat., pro nominat. altero habere.'
At uero locus noster non suppositicius sed falsus et corruptus vocandus est , cum nom. hostia
contra metrum repugnet. Scribendum ergo erat: Non nominatiui, et sic habet M. Non unde
oa. sunt R (nti compend. u. uominatiui). 18) et om. RA2, supertiuum omnino. 19) Posui inanus,
quam quac pro quam manus, ([uae. f) b pauca tantum scholia ad b. o. habet.
ACRON. Diuites auaros A (Hor.). Ad diu. an b, ut KIIP. Adiuites (sic) auaros qui
licet omuia i^ciant moriendnm est y. XIIII Liuites auaros licet omnia. /acias raoriendum est E
R2. Ad diu. au. licet omnia spacia occupent moriendum est Uern. C. Contra luxuriosos Par.
C. Ode LXXXn. R. 24) m hac 2. inu«tur A. profan. AyRI. rell. Proph.
IN CARM. III, 23. 24, 351
nanteni ct aedificiis nouis non terram tantum sed etiam maria occupantem,
Onlo est: Tu, [tiiihaudi miare^ opulcntior intactis tliesauris Arahum et
diuitis Indiae, lieet occupes omne Tyrrhenum mare et mare Ponticum,
tuis caementis non expcdies aninuun metu et caput bupu^is mortis, si qui-
dem dira necessitas figit adaniantinos claues sunnnis uerticiI)U8. 5
2. Arahuni et d. Indiae. Ditissimas gentes ad diuitiaruin emphasin posuit.
8. caemenfis. Saxis ad fabricandum prouisis.
f). adamantiuos. Qui frangi non possunt })ro metalli soliditate.
dira necess. Necessitatcm pro morte posuit. Sensus autem hic est:
quamuis inuha possideas ampla, non tamen sincera et certa uoluntate liis m
frui potis, qui])pc cum necessitate mortis adstricta sit humana conditio, nec
possis te inde ullo remedio aut praemio redimere. Adamantinos autem
clauos pro mortis necessitate posuit, quae uinci et expugnari non possit.
9. canip. meJiiis Scylhae. Scythac campestres dicti ideo, quod in cam-
pis sine tectis sub tentoriis uiuant, quae oarpentis mouentur, ut Salustius 15
in tertio (frag. III, 47 Kritz.): quibus plaustra sedes sunt.
11. regidi Getae. Fortes, asperi propter frigidam regioncm, ut (A.
VII, 604): Siue Getis inferre mami [seu tendere ad Indos\^
12. Inmetala. Non terminata, indiuisa.
14. nec c. p. I. a. Id est, qui non plus cohint, nisi quod expensis 20
unius anni sufficiat, continuae sedis incerti.
15. defunct. lah. Id est Hberatum, ut (A. VI, 83): magnis pelagi de-
functe periclis,
2) Ordo — uerticibus om. A. tii, o auare y. Subaudi tu aii. R2. suhest tu au. r. s. tu.
au. 1). rell. tu auaro supplo. ?,) mare j^ublicmn A iu cod. soliol. mau. 1. corr. ponticwm, quod
cod. Hor. pure habet. y cura. lect. var. Im. al. ponticum et scholio : omnibus patens, ut (A.
VII, 230: cunctis undamque aurum (1. auramque) ^atoifem. b in schol., apuUcum in Hor., quod
pure hab. Fran. ccD. B cum rasura /// pulicum. Q cum uar. lect. jMnticum, quod pure hab.
Bern. KAC. al. 6) e?tfasi7« A. emphaswi R2.r. rell. emphasm. diuitiarum omn. libri. om. C
(unc. incl. Q). per empli.? haec (\. hae) proiiinciae ditissimae sunt '(. 8) possznt A. pro ijisius
sol. 2. 9) Nec p. m. pos. AR,r. Porph. rell. pro m. p. nec. 10) ampla poss. A. — uoluntate
A^Rl^. rell. uolupt. potest Al. lc. necessitate libri, ut Cic. N. D. I, 7. lege : pro CIu. 57. ne-
cessitati C. cf. Porph. mo?« possis l,mvca. ne fh. rell. nec po. r: Sensus a. h. est : quae uinei et
expugnari non potest, om- quumuis — posuit. 12) te inde Ay^. rell. remed. inde. 13) possit Ay.
rell. potest. 14) sch. om. y- — i<Ieo A,r. R (ideo dieti). rell. eo quod. 15) salustius in quib.
ARI2G,Crmvca. in om. fh. et Kritz. ad h. 1. Q : III. i. e. tertio libro. posui m tertio. conf. C.
I, 7, 12: in septimo. 17) Fort. asp. A^R^r. rell. asp. fc. — »%idam R2,rmvca. rell. frig. 18)
ma.}iu cf. supra I, 21, 3. libri h. 1. mamm. seu tend. ad Ind. l,mvca, ex duobus uersibus fac.
unum. 19) In m. AG, ut B'jR. Fran. Bern. AC. Non term. ind. ex A,C. rell. om. 20) 7ion
unius. haec (pro nec) c. pl. long. ann. A. non unius ad u. 12 liberas pert. uidetur. cf. C: li-
beras. non unius tantum, sed omnibus communeis. — plus o^rn C. quod om. Ay^r. C: quam quod
unius anni suffic;^ expensis, permanentis sed is incerti. b: longior i. e. nulla meta uel terraino
districta. Nam possessio illorum communis est oninibus, et communiter iu terra etiam uiuunt.
Ostendit autem barbaros maiori amore quam romanos. 22) sch. om. RlG,r,
352 ACR. ET PORPH, COMM.
16. acq. r. sorle mcarms. [In laboribus succedendo unus alteri]. Al-
terius uice fungens. eo quod labore lassato alter [uicarius] succedat in
opere.
17. illic matre. Ordo est: Illic innocens mulier temperat [i. e. parat
5 pocula] priuignis carentibus matre [i. e. non sunt odia nouercarum].
Matre car. Priu. Ubi non sint odia nouercarum.
18. Temperat. Parcit.
18. nec doluta r. n. [Dos est donum puellarum nubentium,] Casti-
tatem laudat exemplo barbarico eo quod dotem habent uirtutem parentum
JO et amorem coniugum, quae uiros uitantes externos seruant pudicitiam co-
coniugalem.
20. coniux nec nit. fidit adultero. Quae non habeat in aduheri amore
fiduciam. Nitido. Pulchro.
24. et peccare n. a. p. est mori. Mortem pretium dicit esse peccati,
15 et est sensus: et peccare aut est illis nefas, aut (mors?) est paena [t)wri'].
Ad superiora respicit.
27. si quaeret p. u. Si sit, qui uelit pater patriae uocari et statuarum
titulos habere, is tollat licentiam praesumendi et inlicita non [praesumat
admittere] permittat.
20 30. clarus p. g. [Vt postea laudetur in filiis] ob seueritatis et cor-
rectionis institutiim posteris admirandus.
1) Viilg. lectio: lu lab. s. u. alteri. Alleriiis ui. fu. ex y et C. rell. om. eo — opere
Ay,C. alter suc. C. alt. uic. y. in A wicarhis. cum rasura. Iii lab. om. 1. aequali sorte labo-
rant bR2,r. 4) Ordo — mulier om. A. id est par. poc. om. y2. i. parat se priu. car. ma.
Rl,r. non su. od. n(Ui. om. AyRl^r. (5) Ubi - nou. Ay. rell. om. 7) gl. parcit Ay. parcit,
obtemperat, fauet, nec sunt odia nouercarum C. Dos — nubentium vulgo leguntur. om. Ay
qui Iiabent : tamquam qui non habeant legitinui aut certa coniugia. rell. om. 9) uirtute 2.
10) coniugii 2. — servent ARl. amore coniugium y, qui insuper hoc sch. habet quod
etiam legitur in EBcsC: Antiquitus sicul uiri dotaljant uxores ita uxores viros. Qui mos ad-
huc in quibusdam regionilnis seniatur. Cuius rei causa uxores superbae erant ac iurgiosae
eontra maritos, nolentes eoruui fcrrc dominium. (In terra uero illa, ut poeta dicit, EB'.sC.)
Apud illos uero alius luos seruatur. duni neque liic mulierem neque mulier uirum dotat. sed
omnia sunt communia. nec mulier regit uirum. Dos. donum niyjcntium puellarum. 12) Sch. ex
Ay,C (tjuia non luib.) rell. oiu. Pulchro gl. e.x AyC. rell. oui. 14) et est — mori om. A.
dicit 1. amorem coniugii. quia nefas est apud eos pecrare. aut si aliquis peccat. mors cst pre-
tiuui et vindicta peccati. sensus est et peccare . . 2. mori. Nam ad superiora respicil yR12 (om.
Nam), rmvcafh. cf. 1'orph. ad u. 25. om. o cuui C, qui habet : a«< peccati jyoena mors est.
17) pater patriae Ayb2. i. c. *■/ qtiis voluerit dici pater patriac, audeat refrenare auaritiam 2.
om. is — admitterc. -- quaeW< R, ut BcpC, quaereat r. 18) inlicitn Ay. non permiflit admit^t
A. non praesumat admit^* y,r (pres.) et ill. non praesummatus admittib. rell. non praesu.
admitfere. et illic. non praesumat, oni, adm. C. ne praes. admittere '^ 20) Ut — filiis om.
A. ut yR12G,r. rell. ;iut. -- a^itoh. seu. cafli. natom. yRl,rmv. — seueritafe??* 2. corr2<ptionls
R, correptionis r. 21) admittendus r.
IN CARM. IIL 24. 353
quatcnns. Quoniain ; nam quatenus aducrbium est interdum temporis,
[interdum loci; quatinus uero coniunctio est tantum].
31. incolumem. Incorruptam nec sine corrigentis districtione seruatam.
32. siiblatam. Remotam, nam uirtus sic quacrenda est, ut semper
prae oculis habeatur, sed sic iiirtutcm quaerimus, ut semper absens sit || 5
causa, uidelicet nostrae malitiae.
quid tr. qu. Quid dc malis iuuat moribus conqueri, si non culpa li-
centiae poena conpescitur.
35. quid leges s. m. V. p. Vanas esse leges dicit, nisi moribus ct ho-
nestate seruentur. [Unum pendet ex altero, ideo autem uanae, quia sine lo
moribus].
36. si neq. f. p. i. c. m. n. B. [Si] Id est, nihil potest obstare cupi-
ditatibus, per quas non tantum leges inrumpuntur, uerum etiam rerum na-
tura expugnatur lucri causa, duni iam nec inhabitabiles orbis regiones pos-
sint prohibere commercia. 15
38. finitimum latus. Id est, nobis uicinum, nam septemtrionalis plaga
nobis uicinior est, utpote in qua est axis. Ut Verg. (G. I, 24:2): Hic uer-
tex nobis semper sublimis. [Et] Aut sic est nobis intellegendum, aut, quod
est melius, nec latus finitimum Boreae i. e. gelido climati, ut sit sensus :
si nec plaga finitima gehi abigit mercatorem. Vult autem intellegi sep- 20
temtrionem.
40. Mercatorem abigunt. Tamquam nec haec, quae interdicta natura
sunt, abigant mercatorem.
39. durataeq. s. m. Gehi, nimietate frigoris solidatae.
1) quatenus AYbE12,nnvcafh. quat/nus Q cum C. Totum sch. om. A. iut. loci — tantum om.
y. bR12 et edd. habent. coni. est rationalis (condicionalis?) tantum 1. 3) nec AyRl^rCQ. rell. om.
4) Remotam — malitiae om. A. 5) haberetur R. quaer«fe b. queramus r. nequitiae RlG,rmvca.
maliciae '(b2. (malit.) f h et C : sublatam. remotam. causa uid. no. malitiae, om. nam — sit. Scribe:
sit. Causa uid. nostra est malitia. aut: inuidl. Inuidia causa uid. nostrae malitiae est. y addit
hocscholion: uirtutem inc. od.] Al. (aliter) bonos inquid homines et omni uirtute plenos quos
incolumes uidemus per inuidiam odientes mortuos querimus. 7) sch. om. Ay. quid tr. quer. No.
bis inuidi. et hic ordo est. quid tristes querim. profitiunt. tristes. ideo quia tristes faciunt A
et y (om. Nobis inuidi). quasi dicat quid malis iuu. moribus queri R. etc. om. R,v. culpae li-
centia 12, r. 9) Vaii. e. 1. dicit A. Van. ewm leg. dicit esse y. Van. leg. dicit 2. rell. van.
dic. leges. 10) Unum — moribus om. A. 12) Si om. Ay. idest niMl (nichil y) Ay. hoc est nih.
2. 14) exp. nat. Ay rell. nat. exp. — etiam Rl,v. eum et nec iam r. quia nec C. 15)
pos9?/nt 1,CQ. rell. possint. dum iam commercia non possint prohiberi in regionibns orbis in-
habitabilibus 2. 16) Id est YR2,r. rell. om. Id est — septemtrionem om. A. 18) Et aut
vulg. lectio. et om. 2. — est YRl^iVca. est autem sic intell. aliud quod r. nobis om. R2. vi-
cinum. aliud clima frigidissimum commemorat, sc. Boreale, in quo est axis inundi. Ut Virg. —
ab hoc climate nobis propter gelu natura iuterdicto non abstinet raercator C. 20) Lemma in-
interpo. cum Ay. 22) nec ea •[. nec hae A. interd. nat. Ay. rell. int. sunt nat. si uti abig. A.
rell. sunt abig. Vult — viercator-em om. r. 24) scli. om. lG,r. — durataeque. in cristallum
coactae gl. yC. — solida^e -;■. et frig. solicZiVate C.
HAUTHAL, ACK. ET PORPH. 23
354 ACR. ET PORPH. COMM.
40. ahigunt. Cohibent, repellunt.
callidi. Docli, scientes. Cupidvtatum et uitiorum distinguit origines;
primum enim dicit, quod negatum mortalibus elementum nauigiis tempta-
tum est, inde ad maiora perrectum. Unde [et] Vcrg. (B. IV, 31): Pnnca
5 tamen suberunt priscae uestigia fraudis, Quae temptare Thetim ratibus, quae
cingere muris Oppida, \_quae iuheant telluri infdere sulcos.^
42. magnuni p. ocpr. i. q. et f. e p. Hoc est, ex quo coepit probro
esse pauperies et crimini dari, per omne nefas diuitiae quaeri coeperunt,
ut: et quem suasisset egestas Vile nefas.
10 44. uirtutisq. ii. d. arduae. Fortium factorum siue philosophiae, qui-
bu's erat amica et grata pauperies. Arduae. Magnae.
45. uel nos. Ordo est: Si bene paenitet scelerum, eradenda sunt
elementa praui cupidinis, et nimis tenerae mentes asperioribus studiis for-
mandae, uel in Capitolium, quo uocat nos cLamor et turba fauentium, uel
15 in proximum mare mittamus gemmas et lapides et inutile aurum materiem
summi mali. Cupidinis. Cupiditatis.
49. summi m. mali. Summum malum auaritiam dixit, ex qua uitia
omnia procreantur.
51. Erad. cup. pr. su. elementa. Bene auaritiam malorum siue uiti-
20 orum posuit elementum.
52. et tencrae n. Duplex intellectus est, utrum puerorum mentes te-
neras dicat esse formandas ad asperiora studia, hoc est, fortiora, an certe
luxuriosorum mentes teneras appellat, quas uuh, abiectis luxuriae instru-
mentis, auro et gemmis, asperioribus studiis reformari.
25 55. ingenuus p. Ingenuum ciuem Romanum uoluit intellegi, siue no-
bilera, ut (Juu. XI, 154): Ingenui uultus puer ingenuique pudoris.
56. ludere doctior. Culpat Romanos, quos omisso exercitii studio ad
Graecos ineptos luxuriososque ludos filios transtulisse commemorat.
1) om. Ay,r. cohercent gl. y. repellunt gl. b. coercent, coh. rep. C. 2) Lacunam post
callidi a Q signatam AyC exj^lerit per doctl scientes. rell. om. R. repetit Gdlidi. — origineT?*
2. dhtmgunt AI{. 4) id est K2,rmv. rell. inde. porr. h. — mde r. et om. Ay^r. 5) thetw«
A. thetoon y- tethyn ca. rell. Thetin aut t. quae ■ — sulcos om. AY,r. telluns find. sulco 1.
9) et qnod •(. 11) magne Ay. magnae C. rell. om. 12) Oriln mali om. A. 13) praui yRjrmvca.
recte. prauae fhQ. cupidinis i cupiditatis mvca fli. roll. om. pra»ae D aliique rec. pure, praua
B'!;^. corr. praui. alii, ut Bern. CE, mut. c in i. j^arui b. prmi pure Ay, ut E ; Bern. A (K
caret hoc uersu). 14) uel in pr. ma. mit. om. 7RI2. 15) matheriam B. materiam Rr2,mvcafhQ,
ut DP et rec. codd. materie?» Afb^r, ut phir. uet. codd. 16) cupiditatis gl. Ay. rell. om, 18)
creantur Ay. rell. procr. summi mali. ue nos subaudi mittamus in mare proximum gemmas et ce-
tera. -(^,2 (subauditur), r (similiter) rell. om. Ekmenta. sch. ex Ab. reli. om. gl. exordia y.
exordia, occasiones C. i. initium b. 23) vultis R. 24) jwform. fh. formari Porph. 26) In-
genui pneri inyenuaeque puellae R2. ing. pueri 1. ingenu/ pucr/ i-. pudore v. pudenrfjs m.
IN CARM. III. 24. 355
57. (rocho. Rota. malis. Magis velis.
58. nedta leg. al. Legibus enim lusus aleae puniuntur propter nudi-
tatis incestum.
59. ciim perinra patr. fid. Cum patris familiae fides ad congregan-
dam lieredi pecuniam periura et socios fallat et hospites. 5
61. tndignoq pec. Haec, inquit, quae per scelus adquiruntur, congre-
ganti nihil prosunt, dum relicta indignis heredibus per hixuriam consu-
muntur, ut (Cn, Naeui fragm. 56 apud llibbeck.): ma/e jparta male dila-
himtur.
64. Curtae. Quae numquam crescat, ut sufticere uideatur. JSescio quid JO
semper abest rei. Cupidini semper aliquid deest.
PORPHmiON.
Intactis op. thes. Hac ode generaliter inuehitur in hixuriam [omnem]
omnia profanantem et aedificiis nouis non terram tantum, uerum etiam 15
maria occupantem.
5. si figit a. s. ncrtic. dira Necessitas. Necessitatem hic pro morte po-
suit. Sensus autem : quamuis muka ampla possideas, non tamen sincera
uohmtate liis frui potes, quippe cum necessitate mortis te obstrictum esse
scias, nec possis inde te ullo remedio aut praemio redimere. Adamantinos 20
autem clauos pro necessitate mortis, quae dura est et inmutabilis, non mala
conceptione dictum est.
9. campestres m. Sc. Campestres Scythae, quod in campis sine tectis
uiuant, dicti sunt, de quibus et Salust. sic ait (frag. IH, 47. Kritz.) : Scy-
thae nomades tenent, quihus plaustra sedes sunt. 25
11. et rig. Getae. Getae Thraces sunt, quos rigidos dixit propter fri-
gora regionvim earum.
inm. q. i. I. f. e. C. f. Inraetata i. e. interminata. Commune autem
inter se barbaris sohnn eorum esse omnibus notum est.
1) rota Ay, C. rell. ora. Rlag. uelis Ay. rell. om. 2) Legibus eniin lus. Ay. rell. om.
a ]egibus his. 2. intiti enim a legibus r. 5) periuram Ay. per idtam 2. et soc. Ay. rell. om.
et. fallet yR. vulg. lectio: peri. hosp. fallat et soc. et hosp. fall. et socios r. periurio et hostes
iaWit et socios 2. 6) adq. Ay, quae om. Ay. per sceUis qiiae acq. 2,r, nihil omn. libri. nil. in-
culc. Q. ^jossunt AR. rell. pros. 11) Sic h. sch. constit. cum Ay. cupido semper AR. heredi
aliq. deest R. Vulg. lectio: Cupido semper adest aliquid abest rei. Numquam tantum res
crescit, ut sufF. uid. cupiditati.
PORPH. Ode LXXXIII. 14) thes&m: M h. 1. non thewsaur. ut S. II, 6, 11. (oSrj M.
15) profan. MR. 19) uolu»t. M. cf. Acr. 21) necessitafe M, ut Tac. A. XIV, 48. cf. Acr.
rell. necessita^i. — iwmut. M. 23) Camp. Sc. M. Scythae camp. A. 24) SnU. M. 25) scytae
nomandes R. 26) Getae R2. getae. gaete M. rell. om. alt. Getae. 28) Inm. MG. 29) omni-
bus om. 2.
23«
356 ACR. ET PORPH. COMM.
14. nec c. pl. l. a. Hoc est: nec plus colimt, quam unde unius anni
fructum percipiant.
16. defimctumq. l. ae. r. s. u. Vicem inter se laborandi praestare
barbaros ostendit.
5 22. nec m. a. ii. Subaudiendum extrinsecus concubitum,
24. et pecc. n. a. p. est mori. Hoc est, peccare nefas uidetur, aut qui
peccauerit, morte paenas luit.
25. 0 quisq. u. imp. Non recte a superiore ode haec separata sunt,
cum inde pendeant et illis adnexa sint.
10 27. 5/ q. p. u. suhsc. s. Id est, si uult gratiam apud ciues suos
collocare, per quam mereatur, ut publicae statuae ponantur et in titulo
earum pater urbium adscribatur.
30 — 32. quatenus h. n. u. i. 0. suhl. ex 0. q. i. Qui bonos uiros inco-
lumes oderimus, etiam mortuos oderimus, (quaerimus. Causam?) ipse
15 ostendit inferendo inuidi; uere enim per inuidiam fit, ut boni uiri, dum
uiuant, osi sint.
32. quid tristes querimoniae — proficiunt. [Ordo est: quid tristes que-
rimoniae proficiunt]. Sensus est autem: Quid prodest, nos de malis mo-
ribus conqueri, si non culpae licentia paena conpescitur?
20 35. quid l. Sensus est: Vanae sunt leges, si non obseruentur a moribus.
36. si nec f. p. i. c. Id est, si nihil potest obstare cupiditatibus, per
quas non tantum leges inrumpuntur, uerum etiam ipsa natura expugnatur:
lucri causa paene iam inhabitabiles orbis terrae regiones.
38. nec Boreae fin. lat. Quo modo fmitimum latus Boreae dicitur
25 australi nominato, cum inter se haec longinqua et toto medio orbe diuisa
sint? Numquid et huic elocutioni subtiliorem intellectum adhibemus, ut
nec particulam bis accipiamus, semel sic intellegentes : nec finitimum Bo—
reae latus, iterum simpliciter: nec Boreae fmitimum latus duralaeque niues
mercatorem abigunt — ?
30 42. magnum p. obprobrium i. q. et f. e. 0. Ex quo cocpit, inquit, pau-
3) Vicem lab. int. se rvafh. 8) sup. odne parte? 9) aJii. JM. 12) Quam tenus M.
Sch. corruptum est. Scribe : quaerimus. CausaM ipse ostendit. 15) inui(/ere MR2G,rv. inmdi
A,a. ost. in quaerendo imiideri fh. Q : ' Sed non potui prioris partis sententiam adsequi.'
— ut boui uiri dum amissi sint desiderentur fh. Haec Fabricii lectio omni sano sensu caret,
quia non per inuidiam tit, ut mortui boni uiri desidercntur. 17) (iuid tristes puerinn-niae
proficient M,r. Ordo — proficiunt om. M,r. Lemnin iiinplificatum. Quid tr. qnerim.] Intelligo
(1. intrllege) proficiunt. Sensus fh. Potest et sic legi : Quid tr. qucr.] ScH. siue subaudi pro-
ficiunt. Sensus etc. conj). M. 22) mrump. IMG. cf. Acr. ii~>\ R2. rump. rvafh. — expu. homi-
nibus lucri ca. adeuntib. fh. 23) iam om. rvafh. inhab. oras R. 24) Nec boroeae M. — di-
cit vafh. 25) Iiaec toto MHA. rell. ct toto. 12. medio om. rvafh. 27) si intell. M nee om.
rvafli. 28) herum simpl. MR. werum simp. 2. edd. itenmx. 29) a(?igunt M.
i
i
o
IN CARM. III, 24. 25. 357
pertas probrosa esse ct criinini dari, j)cr omne nefas diuitiae cjuaeri coe-
perunt. Ohprohnum scilicet paupertatis uiam deserit uirtutisque viam
deserit.
50. sccJ. si bcnc p. licnc pro iiuldc positum, ut apud Ennium fre-
quenter.
52. et lcn. n. ni. Utrum puerorum (liuilus mcntcs teneras nimis for-
mandas ad asperiora studia, an uero luxuriosorum mentcs tcneras appellat,
quas uult, abiectis gemmis et auro, formari ad asperiora studia?
55. nescit cqiio rud. haer. ing. pucr. Irascitur, Komanos, omisso mili-
taris exercitii studio, ad Graecos ineptos luxuriososque lusus transisse. l
59. cum peri. p. f. c. s. f. ct hospitem. Non est, inquit, mirum, augeri
C|UOtidie censiun unicuique priuatorum, cum omnes scelere grassentur in
hospitem, in socium, in consortem adquirendi studio, et tamen non multum
hoc his prodest, quia indigno hcredi haec relicturi sint, qui corruptus
luxuria seruare haec scilicet non possit. l
64. tamen curtac n. q. s. a. r. Hoc ad ipsam auaritiae naturam re-
fertur, cui dum nihil non extet, semper uidetur deesse.
CARMEN ni, 25.
ACRON.
Quo m. B. Hac odc Liberum patrem iuuocat, eo quod et ipse mu-
sicus Deus sit, petens ab eo, iit se in secreta nemorum suorum ducat, ubi
numine eius repletus Caesaris Augusti laudes canat, allegoricos significans,
non sufficere spiritum suum laudibus Augusti, nisi numinis eius iuuetur 25
instinctu.
2. aut quos a. i. s. p. Hic masculino genere specus posuit; dicitur
enim et hoc specus.
1) ostetitum uideri rvafh. crlviini dari MRA2G. 2) obpr. M. coepermt M. — uiam des. u.
u. deserit M. uiam des. Scelerum etc. R. Vulg. lectio: uiam des. uirtutis. 6) nimis MR2,r.
rell. mims. pro digitisque librorum lect. posui diuitiis. 8) ad om. fh. formowcZas asp. R. sw^eriora
stud. 2,r. 9) her. M. 11) Non est igitur 2, rell. n. e. inquit. coridi«e M. 13) acfq. M.
— tameu nihil tum his prod. fli. et tamen multum his prod. rv. om. nihil. non multum hoc his
MRA2 (hiis) G. 14) indigw/s haec herediJws fh. indigKO haec rva. ind. heredi haec MR2 (G?Q).
relictur?/s sit MR. sunt rvafh. rell. sint. ■ - corrupti — posswnt edd. Scil. hoc R. 17) fZum
nihil extet MR. rell. cum n. desit. seraper aliquid 2. Scripsi nihil non.
ACRON. Ymnus ad liberum patrem scribit metro eodem. A (Hor.). al., ut P om. scribit
m. e., al., ut H, om. met. eodem. Ymnus ad lib. pa. ut siqira K. Liberum patrem inuocat
laudes caesaris dicturus yb, ut EBo) Fran. Lib. pa. inu. laudaturus caesarem Bern. C. Dicolos
lib. pa. inu. laud. augusti dict. Par. L Ode LXXXHL R.
22) et ipse MR,rC. rell. om. et. 23) potens Yb,r. inst. iuuetur 1 G?Q). rell. iuu. inst.
inuit^iwx inst. R. 28) enim My- rell. om. Sch. om. lG,r.
358 ACR. ET PORPH. COMM.
3. mente noua. Quani nouam faciat praesentia numinis, lioc est, ho-
mini inconsuetam.
3, 4. quibus untris. Grauiter pronuntiandum quibus. Ordo est: Qui-
bus antris meditans audiar inserere stellis et concilio Jouis aeternum decus
5 egregii Caesaris?
5. decus. Consecrationem dicit.
8. indictum ore alio. Ab alio adhuc non dictum.
8 — 12. Non secus in ing. exsomnis stup. Euhias. Eocsomnis. Vigilans
per furorem.
10 Eukias. Baccha, Libera. Id est: non aliter Baccha prospiciens He-
brum fluuium Thraciae uel Rhodopen montem regionis eiusdem delectatur
quam ego uidens nemora, scripturus Caesaris consecrationem in antris
musicis.
12. \tit. Quemadmodum.] — deuio. Vaticinanti. Eepleti enim nu-
15 mine per deuia agi et remota consueuerant. Deuiuni dictum a uia re-
motum. ^
14. 0 Naiadum po. Dionysus habens potestatem uel in Nymphis uel
in Bacchis.
16. uertere fraxinos. Tantum uirium Liberi significat esse cidtricibus,
20 ut arbores radicibus possint uertere numinis eius instinctu.
18. n. mortale. Quod mortali conueniat. Loquar. Subaudiendum :
Si me in tuos specus ac secreta nemorum duxeris.
20. cingentem. Amphibole dictum, utrum sibi tantum cingentem, an
quoscumque numine suo implere uoluerit.
25
PORPHYRION.
Quo m. B. r. t. p. Hac ode inuocat Liberum patrem petens ab eo,
ut se in secreta aliqua nemorum suorum ducat, ubi numine eius mentem
instinctus Caesaris Augusti laudes canat. Per quae uidetur allegoricos
1) Vulg. lectio quac. Q. incuk". quia. posui quam. — praesentiaw 2,rmvca. faeiaut prae-
stontia R. udox m. noua. expertus, attonitus. praesentia uuminis attonita gl. yb. cf. C. 3) qui-
bus Ay. rell. om. Ordo — ■ Caesaris om. A. 4) consilio yR, ut AE. Bern. KA. Fran. con-
cilio b, ut BcpD]lR. 5) «egreg. y- 7) aclhoc A. 5) Hoc sch. et duo seqq, om. Rl,r. (Porpli.).
10) Baccha, Libera om. Ab, baccha libcri -(. baccha, om. libera rva. bachas, om. libera R,r.
(bacchas). 10) proficiens ebr. y- H) rodopen A. 14) quemadm. om. Ayb. 15) numine AR.
rell. numinis. et a populo remota loca consueuer«<ut C. 16) dyonisM/s et dionys2«s edd. dioni-
sus A. -— pot. uel AyR^. rell. om. uel. Nj-niplios — Bacehas. CQ. 19) uir. libero «aribuit,
ut a. r. possit eu. 2. possiut (nlm. expu.) A. 20) eius om. R12,rmvca. 21) Nil quod —
conueniat om. A. Nihil quod mvnfh. Nil quod c CQ. nil. nm. Aybjr. — Subaudiendum Ay.
supple GQ. .s. r. rell. om. 22) ncmura 2. 23) amphibolc A"' (c(rj.cft|3d/.o);) rell. amphiboliee
amphi/oz/ice r. nwmine suo AyR^r (Porph.). Suo nomine fh. rcU. suo ui^miue. 24) /mpl. A'(R2,v
rell. replerc. nolue?-it A-j2. rell. consueuit. quasc. A.
' PORPH. Ode LXXXnil. ad bacchum R. 27) llaec (wr^ M. 29) ennit MR.
J
IN CARM. III, 25. 26. 359
significare, non sufficere spiritiun sumn laudibus Augusti sine Liberi nu-
mine; nam ct ipsc musicus Deus est.
3. 4. quibus (intris c. Caes. a. ae. m. d. sL i. Quihus graui sono pro-
nuntiandum. Est (Decst?) enim subiunctiua particula que; pracposito enini
quos acjor in specus, subiunxit quihus anlris egregii Caesaris audiar; in quo 5
et £K£;7)Yyjoi<; figura adnotanda, quia praedicti specus antra sunt.
5. act. medit. decus. Consecrationem dicit.
8. dicam i. r. adJiuc ind. o. a. Per haec primum se lyrica tangere
significat.
10. Uebrum pr. Hebrus est Thraciae fluuius. 10
12. Rhodopen. Rhodope mons Thraciae.
ut m. deuio. Deuium est a uia remotum ac per hoc in siluis ac so-
litudinibus agentem. Diximus autem, haec allegoricos dici, quia per ea
intellegi uult, se inusitatum Romanis carmen tractare.
16. 0 Naiadum p. b. u. p. m. u. fraxinos. VuU intellegi tantas uires l'>
cultricibus Liberi p^atris instinctu numinis eius esse, ut etiam proceras ar-
bores radicibus possint uertere.
nil. m. l Subaudiendum: si me in tuos specus ac secreta nemorum
duxeris.
cing. II, t. p. Utrum sibl tantum ea cingentem an quoscumque nu- 20
mine suo complere dignatur?
CARMEN m, 26.
ACRON. 25
Vixi pueUis n. i. Hac ode uideri uult iam remmtiare carminibus et
lyram consecrare et amare desinere.
1. idoneus. Vokiptati sufficiens.
2. et militaui. Allegoricos militiam nunc amorem uocat.
non sine gl. Non sine opinione boni amatoris. ^O
2) est adhihetur MR. 4) Est omn. libri. Cum que particula non adsit, legendum est
Deest. — quae MR2G,rv. que Q. quta afh. praeposito M. ^roposito R. rell. /jroposuit r. jsrrteposuit
2G,vafhQ. 6) S cs tj |T|Yrjat? M. EcpE^Tjyiat; rv. effexegesis 2. adnotato MG,rQ. «WMOtanda R2. rell.
denotanda. — quia praedic<«<s sp. siibiecit hoc est qui specus mtra sunt M. quia predictu spe-
cus mtra subiecit R. quia praedicfejw sp. zntra sunt G. quia praedictum specus antra' sunt 2,rva-
quj praedictj sp. a. sunt fh. Posui praed/c<< propter ^iws a. i. specus. 9) signat edd. 10) thra-
<iae M (bis). rodope M. 13) Diximus MRAG,rva. dixit fh. haec om. fh. 16) ultric. MR2G,v.
ulctric. r. cultr. afh. 17) radicibus 2. 18) tuMm 2. tuo M, rell. tuos.
ACRON. Ad uerem (sic) tetracolos AH (uenerem). Ad uenerem K. Par. C. Ad uen.
loquitur DP. Ad ueu. loq. quod neque amare neque scribere possit propter aetatem b, ut
Bern. C. E : Ad uen. tetracolos loq. quod — aetatem. In y mutila inscr. Ode LXXXIIII. R.
360 ACR. ET PORPH. COMM.
3. arma. Bene amatoris arma lyram dixit. Defunctumqiie. Absolutum.
3. 4. marinae. Mari ortae ut (A. V, 800): [_Fas omne est, Cytherea,']
meis te fidere regnis, Vnde genus ducis. [Atque ideo Aphrodite est dicta
czTTo Tou cccppou, id est, a spuma;] et est ordo: Qui paries laevum marinae
5 Veneris latus custodit, (hic nunc habebit arma defunctumque bello bar-
biton?) quod per hoc in sinistra parte templi pendebit.
7. funalia. Funes, quibus luminaria suspendi consueuerant.
et uectes et arcus. Haec instrumenta amoris uuh intellegi, quibus
fastus puellarum contemnentium etiam per uim superantur.
JO 9. 0 quae h. d. tenes C. lu Cypro enim insula Venus specialiter co-
litur, similiter et apud Memphim in Aegypto, quam ideo carere niue dixit,
quia calida regio est.
10. Sithonia niue. A prouincia nonien niuibus dedit, ut (B. X, &Q) :
Sithoniasque niues hiemis subea?nus aquosae.
Ui 11. suhlimi fl. In altum sublato ictu, quod fit, dum quis uehementius
uult ferire ; et ideo Chloen, quia est adrogans ac superba amantibus, per-
cuti uel una graui dicit debere amoris plaga Venerei.
PORPHYRION.
20 Vixi p. n. i. Hac ode uidetur iam renuntiare carminibus et lyram
consecrare et amare desinere.
2. et mil. n. s. gl. Allegoricos militiam nunc amorem uocat.
1) amaris arma 2C,r. ut iufra : instnmenta amoris. — absolutum Ay. rell. om. 2) Fas. o.
Cyth. om. AY2,r. 3) fidere omn. libri. credere (G?) iuculc. Q. 4) Atque — spuma om.
AYb,r. — mar. Ven. laeu. lat. mvcafhQ. 5) custodit ac ^;er Aoc omn. libri. 7) Funes AyRl^,
rmvc. supple fh. s. — scilicet a. Scholio y adiungit haec : Vel funalia sunt propriae funes
eereorum qui succebautur (1. succendebantur) in uuptiis. per que intellegi voluit ardorem amo-
ris. b: funalia dicuntur cerei, quia ex funibus cera obliti fiunt cerei qui succendi solent in nuptiis
unde Virrj. (A. I, 727. cf. C. I, 27, 5): et noctem funaJia vincunt, quae hoc loco significant ar-
dorem amoris. quibus etiam fastus piiellaruni per CQ. Vulg. lectio: quibus fastus etiam per uim
contemuentium superantur. contewcZentium 2. b: Vestes, avcus. significant h. 1. membrum uirile
oppositae fores sexum feminarum. quorum usum dicit deponendum iam esse templo ueneris.
10) ins. potissimum Venus col. 2. meni/?» Ay. 11) i. e. aegj-ptMJw vulg. lectio. posui in Aegypto.
cf, Porph. aegyptum om. A. quam AyR^GjrmvcaQ. quod fh. memphin. egyptus. in qua memphis
uicina ethiopiae. Ideoque semper caret niuibus. quae pene semper suut intracta. Siton enim
traciae gelidus a quo sitlionius est adiectiuum. 15) In altum sub alto ictu b. subleuato Porpl).
16) quia est Ayb^r. rell. (j. arr. est. — adrog. A. ac Ayb. rell. et. 17) perc. uulnere rfli.
rell. (et mv cf. Q) pcrc. uel tma. perc. di. deb. iiel una ca. vult percuti una am. pl. uehemenii C.
pl. tienerei A2,rmvcafh. uenerzY y. plage ueneri b. plaga vulnerari R. a Venere Q. cf. Porph.
Venerei recte. cf. Nep. Paus. 4. Colum. X, 1, 14. Superfiuum potest iudicari atque ortum ex
glossa ; i. a Venere, ut vulnerari — pcrcuti.
PORPH. Ode LXXXV. R. 20) Vix in M. Z»ixi pu. R (D lit. uirid.). OiOr^ M. carm.
lyricis 2.
IN CAUM. III, 26. 27. 361
3. 4. defxmctumq. 1i. h. Perseuerat in allegoria defunclum hello har-
hiton dicendo, signiticaiis, aniorcs suos sc barbito cecinisse, quod est or-
gani genus.
laeniim m. (/. \\ /. c. Consecratum Veneri barbiton suspendere [in]
templo eius dicit in parietera sinistrum. 5
7. hic hic pouite l. f e. u. e. a. opp. f minacis. Haec instrumenta
amoris intellegi uult.
10. et Memphim. c. Sith. n. Memphis in Aegypto ciuitas est, quam
merito carere niue dlcit, quia in Aegypto numquani est nix, ideo calidi
aeris est. Sithoni autem Thraces sunt, ubi nix multa est, unde xax' s;o/rjv 10
Sithoniam niiiem dixit.
11. suhlimi fl. t. Ch. s. adr. Suhlimi flagello i. e. in ahum subleuato;
hoc enim fit, cuiu quis uehementius uelit percutere. Vuh autem Chloen,
quod sit adrogaus et superba amantibus, percuti uel una amoris plaga
a Venere (plaga uehemente ?). lo
CAEMEN III, 27.
ACRON.
Impios p. r. Amicam peregre profiscentem inuitus dimittens timet, ne 20
malis pergat auspiciis, et optat, ut impii potius quam ipsa augurio parrae
auis uel caeterorum, quae subicit, proficiscantur. Et per istam commemo-
rationem ominum aduersorum nititur eam ab itinere reuocare disposito.
Impios. Malos.
3. raua. Aut colore oculorum torua, aut uoce non clara, aut certe 25
rabida. || Raua. Fulua siue subnigra, aut rauca i. e. obtunsae uocis. ||
Rauus [enim] color dicitur niger mixtus cum fuluo.
1) allegoria. Defunctuin (sic) bello Barbiton] Quando signans am. vfha (aliquando).
barbi^ton M. dicendo MAE2(G'?Q)r. 4) uenens barbi«on M. 5) parietem sinistrum RA. in
paria: fe.te,m sinistrum M. ut parte sinistra r. rell. in parte sinistra. 8) memtim M. —
memfis in aegip. M. 9) calidi aeris est MRA. caZ/idior 2,r. rel. calidior est. — nix mu. est M.
mu. est nix 2. est om. rvafli. 12) adrog. M (bis). — in om. 2. in alto subleuato MR2,rvQ.
(G?) in diXtum subleuato a. Acr. et C : in altww suhlato. cf. Dillenburger. Qu. Hor. 91. —
quae 2. 14) plaga uenere M, om. a. amantibus uel u. a. pl. a Venere percuti iii\\. Pro Venere
scribere uehemente non ineptum est ideo quod Acron graid habet. cf. C.
ACRON. Ad galatheam ypothetice A (Ilor.). propemptice tetracolos A (Acr.) Pros-
phonetice ad galatheam sui non esse in memorem yD (galafe). Prosph. ad gala//«e. sui non
esse memorem Bcrn. C b (galateam) — — galaiAear» — — BcoE. Ad gala^Ae» ypothetice H.
Ad galateaw K. Par. C. Prosph. ad galatheam amicam sui non memorem R' Fran. om. amicam.
Ode LXXXV. R. 23) Posui ominum pro omnium. cf. u. 12 et supra I, 2, 1. — it. reu. disp.
AYb,Rl2,r. (p-oposito). rell. reu. ab it. disp. (instituto C). uide sch. u. 5. nititur om. b. pro-
ficiscatur R. malos gl. Ay. rell. om. obtuwsae yb. obt. uoc. Y^R^jr. rell. uoc. obt. 25) uel ab
oculorum colore uel crinium C. 27) enim om. ^2. Libri tuentur haec diuersae originis scholia.
362 ACR ET PORPH. COMM.
5. rumpat. [Id est] incidat [i. e. interpellat tibi institutum iter] prae-
tereunti.
6. si per oblicum *•. s. Serpentis celeritate etiam animalia deterreri
dicit [i. e. si tantae celeritatis est serpens, ut inrationabilia terreat.].
5 7. matinos. Buricos. Manni ideo dicti, quod mansuetudine manum fa-
miliarius sequantur.
Ego c. timeho. Hoc est, desertus ab amica.
10. imhrium diuina auis inminentium. [Diuinam] Cornicem dicit in-
minentium imbriura praesciam, ut (G. I, 388) : Tum cornix plena pluuiam
10 uocat inproba uoce. Paludes autem finito die repetere consueuerat.
11. oscinem c. Oscines dicuntur aues, quae uoce augurium faciunt,
praepetes, quae uolatu, ut Verg. (A. III, 361) : Qui uohicrum linguas et
praepetis omina pinnae.
12. solis ab o. Ab ortu enim solis prospera corui omina sunt, aduersa
15 ab occasu.
13. sis I. f. Ordo est: Galatea sis felix et memor nostri, licet uiuas
ubicumque mauis; i. e. et si sine me esse mauis, sis felix tamen.
15. teque n. laeuus u. i. picus. A sinistra picum mali ominis dicit et
uaoam uolatu cornicem.
o
V. 4. Pro fetaq: siue foetaq. (E Bern. A Fran. faetaque b) habeut pesiaqne B (rubra P in ra-
sura, 5alm. interpo. et ad marg. «<e/ faeta) et (o: /etaqiiQ al. j^esta, utraque cum glossa: pestilens.
Bern. C: Passa que non pastaque uel fetaqxie. uoces nihili. 1) rump«< in Hor., rump/i] incidi<
praetereunti in sch. A. i-wmpit Bcp et Par. C. (Im. corr. at 2m.). glossa: malo auspicio impe-
dit BoC. incidat praetereunti Ay- Id est om. AYbR12. Id est iuterp. om. AYbR12G,rmva. id
est rnmpat tibi inst. iter mvca. rell. om. h. 1. inc. praetereunti Ay. rell. om. oblicM?» y, ut E,
cum glossa : quia intortuose incedunt. 3) celeritafem Ab. ne scribas : Serp. per celeritatem
freq. enim ista ratio. dicit — terreat om. A. terreat. rumpat institulum iter yb. uide supra (ex
Ilor.). terreant. rumpi< inst. iter r. 4) a serpentis celeritate, qua eliam briita deterret C. 5) Bu-
ricos A. recte. cf. Veget. R. V.IV, 2. Paulin. Nol. X, 12. rell. Bardos. burdos siue huridos
C. — manMMWi C cfhQ. mmum Aybljrva. 6) sequa/Uur AyR^^rveafh. sequatur b. Mann?«
autem dicitur — sequatur C. sequercntur IG. 7) sch. ex AyC (om. hoc est). rell. om. 8) in-
minentium Bern. KAC. Franeq. «OTminentium A, ut E, in Hor., imminentewi in lemm. atque
in seh. ut yb. — Diuinam C cafh rep. ex lcmm. rell. om. imniinent/um libri praeter Ayb. 9)
praessjam A. Cum Ay. rell. Tum. nullus Tunc ut Isidor. ct Nonius. pluuiaw AybRjr, ut uet.
libri Verg. rell. phmms. x>\endi plumis pluuiam yb. 10) i«p. A, ut ap. Verg. 'yc.'cf. supra III,
17, 12- amjur coi-nix (Porph.). Quintil. V, 9, 15. Isidor Or. XII, 7, 44. Nonius 220, 30.
— consneuit 2. consueuera/j* ARI)l,rv (propter j>a/«'7es). rell. consueuera^ 11) Oscine« A, ut
E. CJsciues di. R. sicut praep. in uolatu 2. praep. autem C. uolai/s A. uolaiws y. augurium
faciunt oma (omina) penne. prece iuscitabo. Auguria duobus captaiitur modis ab auibus. aut
uoce aut uolatu. et ille aues quae augurium orc uel uoce praestant. oscines uocant quasi ore
cines. quac uero uolatu prae6etes unde quia coruus omen maxime habet in ore oscinem uocauit
b. 12) udhic/niim y. Qui uol. omn. libri. Kt uol. qui pracpctis 2,rfh. cf. Lachmann. Lucr.
20. pinnae y rell. pennae. ola rc = omnia ef. o»H'num supra. 14) enim AyRl^^rvca. rell. om.
— awersa R. 16) Ordo - ubic niauis om. A. •(: s. esse id est si sine me etc. rell. i. e. etsi
18) Ad sinistram A. rell. a sin. leuus. smhtri. a sinistra uohvns gl. ■,'•
IN CARM. III, 27. 363
17. trepidet tumultu. [Festinct, ut (A. IX, 113): Ne trepidnle uiri, uel
trepidet] Ventorum fiatu uel niurmure pelagi. — Pronus Orion. In occa-
sum uergens. Orion tem})estuosus est et, quia amicani non ualet precibus
retinere, minis tcmpestatis conatur, ut (A. IV, 52) : Dum pelago desaeuit
hiemps et pronus Orion. 5
18. 19. Ego quid sit ater Had. no. s. el q. a. p. Jap. Futurae se nosse
signa tempestatis ostendit uel ex maris Iladriatici suno, uel ex flatu Japygis
uenti, qui ex sereno subitam facit tempestatcm.
19. 20. et q. albus peccel Japyx. Aut propter erectionem fluctuum aut
colorem uacuarum nubium. 10
21. hostium ux. Nec feritati barbaricae nec puerili inscitiae incognita
dicit esse posse futurae tempestatis indicia.
25. sic et Europe. Id est: Quemadmodum tu praesumptuose sumis
peregrinationem, sic et Europe praesumptuose credidit niueum latus do-
loso tauro, et uide, quid passa sit. 15
doloso cr. tauro. Falso Joui in taurum mutato.
26. scatentem b. p. Repletum [pullulantem, frementem, ebullientem].
27. mediasq. f. Non fraudes medias sed in medio dolo cognitas, non
ante repertas.
28. palluit. Vehementer timuit; id quod efficitur, posuit pro efficiente 20
i. e. quae ante audax fuerat, tunc palluit.
29. stud. fl. Id est, quae studeret nymphis facere floreas coronas.
Opifex. Artifex.
31. nocte sublustri. [In crepusculo uel ex luce.] Lucida, serena.
33. quae s. c. Ordo est: Quae simul [ac] tetigit Creten potentem 25
centum oppidis, uicta furore dixit : O pater et pietas, relictum nomen filiae.
1) Y hab. gl. properet cf. C : properet, festinet iii occasum cum inagiio uentorum et ma-
ris fremitu. Festinet — trepidet om. A. 2) uol trep. — pelagi om. lG,r. — iiel libri. et. ta-
cite inculc. Q. cf. C. y iu scb. uel murm. pel., iu glossa ad v. 23. /re?». et trem. uerbere ripa.':^
impetu uentorum et fluctuum. 5) hiemps A. 6) nosoere 2. 7) adv. maris libri. mar* hadria-
tici taoite mut. Q. — Yapigis A. iapig. b. 10) calorem rC. uacuarum omn. libri. recte. neque
ua?'/arura, neque uentosarmw, neque airarum leg. est, neque, quod Cuidam placuit, va^arum, ut
Liu. XXVII, 16 vagus equus pro uacuus posuit. vacuus absolute dictum sc. pluuia i. leuis,
uentosus. Sch. om. Ab. quid faciat ueutus ex apulia flaus gl. y. cf. C. 11) sc/ewtiae fh. ins/-
ciae A. 12) futura 2, ut supra ad u. 18. 13) sch- om. A. Europae fh. nominatiuus est y.
— credis corr. ex surais 2. 14) Europa fh. rell. europe. 16) Joue Ay. sch. om. E12,r. 17)
puU. fr. ebull. om. Ayb. totum sch. om. R12,r. pull. ebull. om. c. 18) malas A. — non aute
AyR2, rmvca. non autem aute 1. nec ante fhQ. 20) Veh. — efficiente om. A. 21) fuerat se
credere boni, tunc timuit et palluit C. fuer/f 2. 22) stude?-ei uimphis Ay (ny.) studeat mv.
rell. nymphis studebat. sch. om. Rl,r. 23) artifex AyC. rell. om. 24) In — luce om. Ayb.
In om. Rl. Sub crepusculum r. Lucida scr. AyC. rell. om. s. uox dicitur, quando luna parum
lucet b. 25) Oido — filiae om. A. — simul attiyit vulg. lectio. «c tetigit Q. tetigii] attigit gl.
yC. simul. statim. s. ut y. Cretew AYb, ut K et al. cretew» E. Crete racfh. creta?» Bern. C.
364 ACR. ET rORPH. COMM.
34. pater o. Europae gemiscentis uerba. ReUctum FUiae no. pi. Id
est: o patris pietas, reliquisti nomen filiae.
Unde? Quo tieni? Ut (A. X, 6, 70): Qiw feror? Unde abii?
37. leuis una tnors e. u. c. Quanto minus peccare uirgo debet, eo
5 peccans digna maiore supplicio est ; leuior siquidem mors uitae est quam
[iactura] pudoris, ut (Verg. A. lY, 547): ferroque auerte dolorem.
38. uigilans ne pl. Sic incredibile factum dicit, ut etiam sibi somnio
simile uideatur.
40. ludit imago. Pro somnio dicitur, ut (B. II, 27): si numquam faUat
10 imago. Et est sensus: An sine uitio sum et hoc potius somnio?
41. porta f. eh. Per quam uana somnia emittuntur, ut (A. VI, 895):
AUera candenti perfecta nitens elephanto. Sed faha ad cacJum mittunt in-
somnia manes. infamem. Aut famosum, aut certe sibi infamem.
46. dedat i. I. ferro. Ut (A. IV, 600): Non potui abreptum diueUere
15 corpus et undis Spargerc? quod dixit, ut indignationem [similis sexus in-
dignatione] monstraret.
47. modo. Paulo ante, ut (A, V, 493): Quem modo nauali Mneslheus
certamine uictor Consequitur.
49. impudens, Turpiter, nomen pro aduerbio. Eadem, inquit, impu-
20 dentia uiuo, qua patriam reliqui.
50. [o. Interiectio est.]
53. turpis mac. Quae turpes facit; ante deteriorationem formae optat
perire.
54. sucus. Viriditas ; [qua] pulchritudo corporis significatur, ut (Ter.
25 Eunuch. II, 3, 27): corpus solidum et suci plenum.
57. paler urg. absens. Insefj[uitur, ut mori debeat etiam absentis patris
timore.
1) {^emesc. YlG,rmvQ. tjementis, non gemescentis. rell. genijsc. sch. om R. — Lemma inter-
pnsui atque addifli id est. 2) y: relicium s. a te Gst. filiae i. desines mihi esse pater. pietasque
uel al. filiae i. a lilia. duobus modis potest intellegi. o nomen paternum relictum a lilia id est
quod ipsa reliquid taurum secuta. \iel nomen paternum relictum cst tantnm liliae. quia solum-
modo hoc rctineljat quod eius filia fuerit non habens eum praesentem. similiter b. 4) sch. ex
A,C. rell. om. — pecc. uirgo AyR^jr. rell. iii. pec. 5) est mors quam pudoris amissio 2. cul-
pae. amissioni pudoris gl. y, mors uitae est quam pudoris A. iactura om. Ay,R1 ,rmvca. mors
uitae est Ay. uitae ora. 2. iactura pud. fh. ctitpa pud. C. mors pudoris dicitur ut mors memoriae
apud Plinium. mors t. amissio uitae quam pudoris? 7) fact. dicit AyR^^r. rell. di. fa. etiam
om. mvca. somnio yC. rell. somno. recte. 9) ludw A in lemm., \udit in Hor. — falh'< 12,r.
ut Ribb. rell. f-Mat. 10) som7«o y.r. 11) so. ua. mvcafh. 13) sch. om. 12RG,rC qui habot :
malitiosum mihi infamem. 15) similis sex. iud. nm. 1. sinu// sex R. 17) Modo — consequitur
om. A. — Qni mo. K. 19) turp. n. p. adu. om. A-;, qui h.ibet: turpis uel iwpudenter. 20)
quam A. 21) sch. om. Ayb. est om. r. -- Quae tu. fa. om. A. 24) sucus AybG, ut Bem.
KA al. — Virid. qua om. A. qua fli. rell. om. — designaturA. signatur R et edd. significatur.
ut nm. A. 26) abs. patns R. rell. om. j^atris.
IN CAllM. III, 27. 365
59. zona h. t. s. Taniquani quac adiutura sit mortis ncglectae consi-
lium, ideo bene secutn.
62. age te p. crede u. [Id est, uento ct mari:] tamquam quac magis de-
bcat sc tcmpestatibus tradcrc pcritura, aut praeceps per abrupta demitti,
quam dominac imperium seruiendo pcrferre. 5
(!l). paelex. [Concubina; ut cxaggcrarct fcritatem barbaricam, addidit
paelex i. e. quac sic me insequitur, ut paclex sim timens meae pulchri-
tudini.JQuac in odium paelicis crudclior esset fcritate barbarica.
67. per/i(linn r. d. )'en. Dolosum. Epitheton Vcnei-is ridens [_Venus'] et
ad })raescns [est] magis conucniens eo, quod rideret eam imagine iuuenci 10
deceptam, uel quod Vencri irascerctur uehiti uere pecudis iidusa concubitu.
68. et remisso f. a. Mcrito remisso arcu Cupido, tamquam qui Europae
iam debellasset pudorem.
Gd. ahstineto d. ir. c. r. Cessa ab ira et calida rixa.
70. caJidaeque rixae. De calore animi ucl furoris commotione uenientis, 1 5
id est, postcaquam diu passa cst illam casus suos uehiti facti auctoris igua-
ram conqueri.
71. non t. inu. Ironicos dictum, quia minata fuerat, sc cornua tauri
fracturam: ideo non laceras eum, cum se tibi rursus obtulcrit.
75. sectus. Diuisus, eo quod una pars orbis Euroj^ae nomcn accepit, 20
akcra Asia dicta est, ut (A. I, 385): Europa atque Asia pulsus.
76. nomina ducet. Id est, cx tuo nominc habebit, ' ut (A. V, 801):
Unde genus ducis.
3) ag/te in lemm., xit E, age te iii Hor. A. Id mari om. A. Id est om. R12,Crmvca.
4) se ant temp. A. — demitii 20 (G?) rell. dim. 5) imperio A. 6) pelex in lemm. paelex
in Hor. A. pflelex Ry^. cf. III, 10, 15. Epo. III, 13. V, 63, 70. plurimi uett. codd. jjelex.
sch. om. A qui habet, ut b : pe?ea: quae in odium pelicis crudelior esset feritate barbarica. y :
paekx. conuba quae in od. pelic. cr. e. f. barb. C : Concubina, connuba, ut exaggere^ f. b. ad-
dit — quae me sic insequetur ut ^;e?/ice??z, timens sibi ob meam pulchritudinem. exaggeret —
addjt cafh. rell. exaggeraret — addidit. ex«^eraret — eiddit v. me sic insequetur 2. sic me in-
sequetur y, qui sch. habet ut b qui om. conuba. Epith. Ven. .id. Ven. AY,r qui om. Venus est
om. A-(R2,r. seci ad 2. se ad 1. et ad. pr. netjotiiim R. 10) ricferei AyR2,rC. rell. ridet. 11) itel
AR. et 2Q. rell. om. irasceretur omn. libri. irascatur inculc. Q (cf. Porph.) — iiil. Ay. ilHsa 1.
14) sch. om. Ab et calida rixa y^. et caliditate G,mvcaQ. et ca?/iditate Rl. et calliditate rixae
de. r. callidaeque K. 15) animi iienienfis vulg. lectio. commotione uen. AR,r. comnmMone uen.
f. commotione uenienti 2. 16) A interpo. Mox ubi lusit i. postea qnam etc. Pertinent ad u.
66: Aderat querenti. diu passa AYRl,r. rell. diu illam. 17) ignaram conqueri Ay. rell. suos
conqueri Ay.facti et autoris R. 18) Ironicos AR2,r. /wronicos ybR (hyr.) rell. ironice. 19) ideo
AYR12,rmv. rell. id est. uon lace?'rts AYRb2,r. rell. laceres. lacer«5/s CfhQ. tibi se 1. optul. A.
22) seh. ex -(■. cf. supra I, 12, 17; Seru. A. III, 19. A om. Id est ex t. n. Vulg lectio : Id est
e. t. n. dicetiir. d«cetur Rl. dicetur Europa r.
36(i ACR. ET PORPH. COMM.
PORPHIRION.
Impios p. recinenUs o. d. Ainicara (Gal. amatam ?) peregre proficiscen-
tem dimittens inuitus, ne malis auspiciis exeat timens, optat, ut impii potius
5 quam ipsa auspicio parrae auis et caeterorum, quae subicit, proficiscantur.
3. raua dec. lnpa. Raua lupa a colore dicitur.
5. rumpat et s. i. inst. Ait, si in transuersam uiam impios ducat, non
impios reuocet, hoc est, pius serpens (transeat iter inhibens?).
7. terruit mannos. Manni equi dicuntur pusilli, quos uulgo buricos
Jii uocant; nam et hoc ad omen dicit pertinere, quod manni terreantur.
10. anteq. stantes r. paludes i. d. n. inm. osc. coruum. Cornix, ante-
quam repetat pahidem. Quam [cornicem] imhrium inminentium diuinam
ait, quia pluuiam futuram significare soleat; quod etiam Verg. (G. I, 388)
ostendit: Tum cornix plena pluuiam nocat improha uoce. Paludes autem
J5 non ad anni tempus pertinet sed ad diei.
11. oscinem coruum. Praeterea oscinem ct coruiim inuocabo, iuquit.
17. sed uides quanto t. I. pronus Q. Decenter pericula nauigationis
ostendit, quibus illam retineat: nam reuocare non audet. In occasum
autem pronus Orion intellegendus, nam tunc niagis tempestates mouentur.
20 23. et tremenles u. r. Verbere fluctuum aut uentorum.
25. stc et Europe n. d. c. t. I. Sic, hoc est, dum eam blandus in
mare placidum Juppiter inducit. Haec autem comparatio Japygi uento
confertur, qui incipit placidus, mox in tempestates concitatur.
27. 28. mediasq. f. pall. a. Ad hidum audax, non tunc cum palhiit.
25 31. 7iocte suhlustri. Pro subhicida.
34. pater o. r. f. n. Europae ingemiscentis uerba sunt, et fdiae re-
lictum pro a filia relictum.
36. uicta furore. Nunc errore mentis uel amore.
37. leuis u. m. e. u. c. Quanto minus peccarc uirgo debet, eo in
30 peccatis digna maiore supplicio est.
PORPII. Oile LXXXVI. R. 3) Am«fam MAR. -- peregrae M. 4) thwens opt. MAR. rell.
time< et opt. (ex ea timeat et opt. r.) - tit om. MA. 5) ipsj auspi<io M. — proficiscotur MH.
parr^ae R, ut A. in scliol. Acr. parr/ie. G) ruha. M. 7) Rum^jj< et M. cf. Acr. Att si MAR2G.
a«t si rv. ut sit afh. 8) transit iter inhibcre M. transit iter in hiberem R. rell. om. 9) buri-
c/tos MA. bu?Tichos GQ (Epod. IV, 14 buricos). buricos R,2rv. recte. cf. Acr. bu?'rfos afli. 12)
cornicem fhq. rell. om. 13) solet afh. so\ent rv. et uirg. 2. 14) Tuw MR,rv. rell. Tunc.
pluuiram oniu. libri. cf. Acr. 15) pertine«t afli. 16) Praet. osc. et M. Pret. oiscinem inu. R
(^obsdn. etiam in Acr.). pert. sed addit obscaenum coruum pater obscaenum coruum inu. inq. r.
19) magnae afh. roll magis. mouentur MAI\, fiuut 2. rell om. 21) Si hoc M, rv. Sie et hoc
R. 23) citatur onni. edd. mo.\ temp. normilat 2. rell. co/K-itati/r. 24) Mechasque M. — non
nunc M2G,rv. eo om. r. 30) maiore codd. maiort odd.
IN CAllM. III, 27. 367
38. uifjilansne pL Bene tamem incrcdibilc factum est, ut uideatur et
hoc potius simile somnio.
40. ludit inuigo. Pro somnio dicitur, et est sensus : sine uitio sum, et
hoc potius somnio.
41. quae p. /'. rb. Vergilionum est (A. VI, 895): Altera candenti per- 5
fecta nitens elephanto, Sed uana ad caelum mittunt insomnia manes.
49. inpudens I. p. p. inpudens Orcum moror o. d. Eadeni inpudentia
uiuo, qua patriam reliqui.
55. Spcciosa q. p. t. rovaixoi'(oc sollicita est, ne desinat esse speciosa,
quae desiderat quani primum perire, dum pulchritudo sua secum sit. 10
57. uiUs Europe, pater urget absens. Dubium non est, inquit, quin me
pater absentem uilem existimet et appellet, credens me amantem persecu-
tam; et ideo moriendum est, ut priorum horum obliuiscar.
59. Potes h. a. o. o. zona hene t. secuta. Quae adiutura sit mortis
consilium. 15
67. aderat q. perfidum ridens Venus. Et perpetuum antepositum nunc
epitheton est Veneris, et ad praesentiam pertinet ; ridet enim, et quod eam
imago iuuenci deceperit, et quod illa irascatur, quasi uere a pecore de-
cepta sit.
69. mox uhi lusit satis. Postquam diu passa est illam ignaram felici- 20
tatis de casu suo conqueri.
71. laceranda r. c. tauris. Nec Uiceres eum, inquit, cum se tibi rursus
obtulerit.
73. uxor i. I. e. nescis. Ambiguum, utrum hoc dicat: nescis te con-
iugem Jouis esse, an uero : nescis te gerere coniugem Jouis, ut si dicas : 25
nescis esse consul.
75. tua s. 0. n. ducet. Id est diuisus, quia ab huius nomine pars orbis
Europa appellata est.
1) et hoc MAR. rell. hoc etiam. etiam hoc 2G. sommo M2G. rell. somno. 3) somno
R et edd. 5) Vergilianiim est MR. est ora. edd. Ut Vergiliammi Q. 6) Sed falsa rvaC. felsa fh.
7) inpu. MG. — eadem om. MR. jmpudeutia MR. inp. G. 8) loqui (1. Izqui) R. 9) gynedos
MG. cynertos 2. genetios R. gynecios rv. 10) ueuire fh. — pulcrit. M. 11) inquid M. qm in
nietu es abs. M. quin metues abs. 2,rv. quiu me . . . abs. R. (lacuna). rell. qnin me patei- abs.
Scribe: quin metuews pater abs. etc. 16) Et MR2G,rv. et si afh. nunc M, a. nunc tamen fh.
namen G,rv. nomen inculc. Q. 17) praesentiom MR,v. rell. praesent«o. epitheton conuenientius
ad afh, om. et ut r. 20) suae fel. fh. 22) Ne afh. — inquid M. 23) obtulera^ M. oifelerit r.
opt. G. 25) iWcat MR2G rell. dicos. ac si 2. 27) <\\xcit M. c?tcet R. rell. duced, ut omn. codd.
Horatii.
368 ACR. ET PORPH. COMM.
CARMEN m, 28.
ACRON.
5 Festo q. p. (Lydeii?) Amicam suam adloquitur.
I. Festo q. p. d. N. f. Id est: Quid magis faciendum est festo Nep-
tunalium die, quain ut uinum [Caecubum de]promatur?
3. L. strenua. [Id est, cita.] Parca, fidelis. Caecuhum. Vinum.
Volunt id dictum, eo quod [ebrietas] caecet et confundat ingenium.
JO 4. munitaeq. a. n. s. Munitae, quae scilicet nuUi casui fortunae sub-
iecta est: bene autem ait, uim sapientiae adhiberi per uinum.
5. incUnare mcrid. sentis. Sentis, hoc est, sentis in occasum inclinare
diem, qui maior fieri debet et augeri laetitia.
6. ac ueluti stet. u. d. Hortatur ad celeritatem promendi, dum dicit
3 5 [ad] breuitatem inpatientem morarum.
7. parcis. Id est, cessas, quasi stet, cum celeriter abeat.
8. Bihuli cons. amphoram. Proprium nomen [est], i. e. Bibuli oonsu-
latu reconditam. Cessantem. Residentem, repositam.
9. iuuicem. Singuli uicissim.
20 10. uirides. Herbis similes aquae fucatione (infeclione?)
II. recines. Iterum cantabis i. e. alternatim cantabimus.
12. Latonam. Dianam; propterea quod triformis dicitur; ipsa enim
ACRON. Ad liden paranetice de ii?<ptunalibus A. (Hor.) proseiitice tetracolos A. scliol.
Ad Ludien par. de nept. y. SillogMStice Hdae b. Syllogistice lydae EBcp. Sillogisticae lidae. D.
De lide parenetico de ncptunalibus P. De lyde«. de neptunalibus K. Ad liden Par. C. Ode
LXXXVI K.
7) uinuni proniatur Aylt. ut uinum oni. v. uinum om. l,a. Caecubum om. 2, ra. uinum
propinetur 2. rell. depromatur. 8) Id e.st, cita om. AyRjr. cita. parca, fidelis C. pa. fid. Ay.
rell. om. — vinum. Volnnt ideo dietum eo A. vinum ideo uolunt eo. om. f- uin- i'leo d. u. eo
r. Vulg. lcctio: Vinum dictum uolunt eo. Scripsi : Volunt id. 9) ebrietas om. R,r. cecat ct
confund/^ 1. 10) scilicet AyR^jr. rell. oni. fortunae Ayb. rell. om. conf. Porph. 11) per uinuni
AybRl^^r. per uinum adli. mva. uino adh. fhQ. cf. Porph. — nmnitaeque tute (tutae C) nuUi
casui subditae gl. •( : conf. C. 12) sentis] cernis hoc est sentis R2,r (oni. est). sentis hoc est
sentis AyliVma. sentis h. e. cernis fh sentis. ccrnis gl. y. 12) in occ. iucl. diem A^R^^r (c^ecl.).
rell. inclinare (inclinar/ a) di. in occ. 13) de&e^ AyR^. edd. deberef. 14) et ueluti stet A in Hor.,
ac u. stat in Acr. et u. stet Bern. KCE, Par. EIIVI etc. 15) ad breu. fli. /«pa. Ay. Ifi) parcis
• — abeat om. A. Id est '[. s. cess. r. crtfleriter hahcin y. 1 7) Propr. nom. om. A. nomen
consulis 2. est inculc. Q. 18) reconditffm (aiuphoram) Ay. rell. rcconditwm. reconditum uinum
2. Rcs. rep. Ay. rell. om. nmphoram. cadiim y. 19) sing. nic. AyC rell. om. 20) smilis Ay.
similiter R. uiri(Z/s KE. uirides herbidas i. habentes uirides comas 2. ^^/mcatione r. uirides. a^iuac
marinae simileis C. aquae fucatione gl. y ul in sdiolio. Pro fucaiione nomine inusitato leg. in-
fectione. 21) recinen.<! y. altcrn. cantabimus iidu pert. (Q) ad cant. inuicem u. 9. nam iterum tu
cantahis signif. inuiccni, pro qua uoce Bttil' hab. in uices cum glossa :/?€»• uices. 22) Dianara R2,
CrvaQ. y in glossa. in schol. om. Ay. proptcr quod AyR^^rv. rell. proptej'eo quod. — iYinominis
IN CARM. III, 28. 369
Luna, ipsa Diana et ii)sa Proserpina [dicitur]; ideo modo Lunam (Lato-
nam?) ]n'o Diana posuit.
13. siimmo carmine. Aut maximo, aut in consummatione carminis i.
e. in fine, Veneris cantabimus laudes.
14. Cycl. Insularum nomina, quas Venus uecta circumit cygnis. 5
IG. merita nenia. [Conuenicnti carmine. Nam quia tenebrosa nox
est, merito liiguhri carmine dicitur.] Nenia [enim] carmen est, quod mor-
tuis cantabatur in honorem inferorum. Sed quia noctem pi-aedicturus erat
propter tenebras et somnum, quae morti proxima creduntur, ideo dixit:
7ienia noctis. 10
PORPHYRION.
Festo q. p. d. Nept. Neptunaliorum diem significans esse ait : quae res
est, quam potius debeam facere, quam uinum promere Neptunalibus? 15
4. miin. a. n. s. Munita sapientia bene dicitur, quae scilicet nulli for-
tunae subiecta cst. Graeci autem aiunt, uim sapientiae adhiberi per
uinum.
5. incf. merid. sentis. In occasum, scilicet diem inclinare.
8. cess. B. c. amph. Id est, in horreo cessantem et quasi residentem ; 20
Bibnli consulis. autem, eo anno, quo Bibulus consulatum gessit, natam.
13. suni. car. q. Cnidon fulgentisque t. Cycl. Id est, in consummatione
carminis Venerem cantabimus.
15. iunctis u. 0. Quae oloribus i. e. cycnis iniunctis uecta reuisit
Cnidum, Cycladas, Paphum. 25
CafhQ. uox nihili pro trionijma (xptujvujjLrj) ap. Sulpic. II, 42. irimonia. b. trimorsa Ay. tri-
mosa R12,rmv. pro trimorfa (Tp[[j.op<pY]) posui triformis. cf. Ouid. M. VII, 94. 177 et supra
III, 22, 3. — ipsa ter ut 1. 1.
1) et ipsa AyRjr. et om. Q. ipsa om. vmcafh. est enim trinominis, Luna, Diana, Proser-
pina C. — dicitur om. AR,r. hma i. diana b. ipsa enim diana »«Vna (1. luna) et pros. dicitur
1. dianj y. fh habent lemma: celeris sp. Cynthiae] Dianae, quae trinominis dicitur. Ointhiae.
dianae 2. sp. cinth. stimulos ueneris dicit amores 1. spicula a monte cintho. Spicula autem ve-
neris stimulos dicit amorfs ^2. 3) summo carm. s. aut in animo aut — laudes b. 5) Ins.
nom. AyR^^r. rell. nom. ins. gl. y: insulae sunt in mari. — uectat A. circuii R2,rvacC. cignis
AR. 6) merita — dicitur om. A. nenia. carmrne mortuorum. nenia merita. conu. carm. Nam
quia RIG. conu. — dicitur cafh. nam. om. rQ. om. yb- 7) dicetur y^R. — enim om. AY,r.
PORPII. Ode LXXXVI R. 14) Neptmia?«M7« Acr. — esse signans edd. (signus v. signs
r). esse sigans 2 (siguificans). 16) quae MR2G. qui r. rell. quea. 17) Grate autem ait coni.
Q. male, cum praecedant uerba hene dicitur. Ex Graecis auctoribus multa possunt adferri : Pausan.
III, 19. Orph. H. 52, 5. Anthol. IV, 169. Brunk. Anal. III, 101 etc. 19) die[m inclinantis]
inclinante R corr. 20) in honorem M. 21) cwidon M (gnidon b Par. AR et y corr. ex c/midon).
24) cycnis M,rv. cf. II, 20, 9. IV, 2, 25. Wagner. p. 423. iunctis rvafh. 24) cycladam MR2
(corr.) G. cycladem r. cyclades v. rell. Cycladas. 25) Pafum M. paphura R,rvaQ. paphon fh.
HAUTHAL, ACR. ET PORPII. 24
370 ACR. ET PORPH. COMM.
16. dic. m. n. q. nenia. Nenia carmen est, quod in mortuos cantatur.
Sed bene hoc carmen etiam nocti adcommodat propter tenebras et som-
num, quae morti sunt proxima.
CARMEN III, 29.
ACRON.
Simile est [autem] principium primae odes: Maecenas atauis edite re-
10 gibus. Inuitat auteni illum ad epulas, cui destinatam uini amphoram et
inlibatam iam apud se esse promittit.
Tyrrhena. Tusca. Et Tiberis Tyrrhenus dictus est, ut (A. VII, 663):
Tyrrhenoque boues in flumine lauit Hiberas. Ordo est: Maecenas Tyrrhena
progenies regum iam dudum apud me est tibi lene merum non ante uersum
15 cado cum flore rosarum et balanus pressa tuis capillis.
2. lene. Vetustate domitum.
4. pressa t. balanus cap. Infusa tamquam iam capiti impressa. Ba-
lanus auteni herba unguentaria est, ex qua componuntur unguenta, et ideo
significat unguentum.
20 5. iamd. apud. m. e. Quasi diceret: haec omnia in tuum honorem
iam diu seruantur apud me. Eripe te morae. Festina.
6. udum Tib. Pro copia aquarum.
et Aesulae. Nomen urbis alterius in latere montis constitutae.
1) Naenia afh. 2) etiam no. hoc carm. A,r. hoc carm. etiam no. MI12G. rell. benc no.
hoc carmen, om. etiam. — adcom. MG. 3) mort/s R.
ACRON. Ad mecenatem parweeticae A in Hor., prosphonetice tetracolos A in Acr. Pros-
phonetice uel paranetice mecenati y b. prosph. meceuati EBDlIcp Fran. al. Ad maecenatem K
Par. C. mecenati Bern. C. mecenatem inuitat P. Ode LXXXVII. R.
9) od« Ayb. rell. odes. 11) inV\h. A^. iam dudum C. 12) Tyrrh. Y,mvafh. Tyr»'ena A
in Hor. ut bKE al. A-cb sic incipiunt: Simile — promittit. autem om. A-^b. Simile est n. = enim
rmv. autem acfhQ. C rectius incipit : Inuitat Maecenatem — promittit. Principium huius in sen-
tentia fere conuenit cum princii^io primao odes : Maec. — regibus. Ordo — capillis. 13) pauit
AR2 rell. lauit. «beros r. rell. liiberrw. 11) uers««?i libri Acr. uersim. detectum. uel uerso.
gl. Y- uersMTO, corr, o a 2 m. E, uers«m pm'e Ayb, ut K, uerso plurimi. 15) tuis, ut supra est
ante tibi om. fh. 16) uet. dom. A-/C. rell. om. 17) iam om. Aybjr. — halanus ex quo Ay,
qui hab. glossam : halanus. herba ungiientaria, atque insuper schol. longius: ia^awM.'! generaliter
omnis glans siue nux. specialiter uero glans odorifera. de (pia conficitur ungueutum unctioni ca-
pitis aptum quod appellatur nuVo balatfum (mjM-obalanum C) teste Isidoro. hic tamen ghindem
pro ipso ungueuto posuit. -(^(2. yb addunt: quod dum (dicit b) se habere ad opus mecenatis.
19) Quasi dioeret yb,r. rell. ac si diceret. — in tuo lionore YbKl2,rmvca. tuo in honore fli. in
tuum honorewi Q tacite ex C recepit. 20) iam dudum 2. festina AyC, qui addit: noli esse in
mora, rell. om. 21) Pro copia AyRjr. rell. propter copiam. 23) «e/jdae A (Hor.) ut K, cfii-
lae A (Acr.) ut Bern. A. cfuhw b ut Fran. Urbis numen AyR^jr. rell. Xi. urb.
IN CAIl]\[. III, 28. 29. 371
7. dech c. aruum. Tuvrini iii hortis ,niis Maecenas construxisse tlicc-
batur, unde liaec omnia prosi^ectaret.
8. Telegoni i. p. Tusculuni ciuitas est in iugo montis constituta; hanc
significat nomine conditoris; a Telegono enim Circes [filio] fundata est
filio, qui per ignorantiam patrein suum Ulixem percmit. 5
i). fastid. d. c. Quae fastidium [aliquando] ingerit. copiam, id est,
hixum, ut proprias delicias aliquando fastidiat.
lo. pJerumq. gr. d. n. Vicissitudinem rerum dicit gratam solere esse
diuitibus, quos interdum post diuitias et copiam delectat familiarium me-
diocritas. Ordo est: Plerumque mundae cenae gratae uices diuitibus sine in
aulaeis et ostro sub paruo lare pauperum explicuere sollicitam frontem.
16. Sollicilam expl. fr. i. e. tristem et obductam rugis frontem ex])li-
cauere, hoc est, laetitia extendere, ut Ter. (Ad. V, 3, 53): Exporge frontem.
Sine aulaeis et ostro. Hoc est: sine regali pompa, ut (A. I, 697): aulaeis
iam se regina superhis. 1.5
17. Andromedae pater. Cepheus, Aethiopum rex, qui inter sidera
collocatus dicitur proximus Orioni.
18. ost. ignem. Denuutiat aestatem, ut (Gr. II, 353): findit canis aesti-
fer arua.
iam Procgon f. Stella, f|uae ante Canicuhxm oritur. 20
20' siccos. Aestuosos.
21. cum gr. languido. [Id est] Aestu fatigato, ut (B. II, 8): Ntmc
etiam pecudes umbras et frigora captant.
1) aruom A. lemm. turrera A. portis Rl. 2) prospiceret lG,CmvcaQ. prospectaret
A^ (persp.) bR2,r (prospectare) fh. conf. Porpli. omnia om. C. 4) condz^ctoris 2. conditionis
R. circis Ayb. i. arces r. est filio ARb,r. rell. circes filio fund. est. ulixem patrem, om. suum,
2. ulyssem cafli, ulixem peremit AyRb (ulixe?«), r (ulyxem). m^eremit CfhQ. 6) aliquando om.
'(2,r. ex seq. iulatum. ingerai r. — copiam id est, interposui. lyropter luxum fhQ. «ngerit. ^uxuni
y. id est ^uxum ut RG,rvmca. i. e. hixuin et ut 2. quae fast. aliq. ingerit copiajn, luxum C.
Quae — luxmu om. A qui habet: fast. des. cop. ut propnas delirias aliq. fastic^ia. fluxum co-
piam] ut pr. delic. aliq. fiisticfo y. del. aliq. AyRI. diuicisLS aliq. r. diuit. aliq. G,mvca. aliq.
delic. fhQ. copiam. Solent enim plerumque diuites fastidire largas opes ciborum. xmde. usque ad
noctem plerumque ieiunare solent. ut auiditatem comedendi resu?wmant b. 9) copi«7?« AyRl^jr.
rell. CQ^ias. 10) Ordo — frontem om. A. 12) Lemma novum interposui. leticia (letiti«m R)
extendere hoc est explicare AyRl^^r. front. laet. extend. h. e. expl. cafh, explicuere. extende-
runt gl. Y- cf- C. Plaut. cafh. rell. Terenftws ARG,vm siue Terent. 12,r. tejrentius y. explica 2.
exporrjge r. exporgere v. ex^ge = experge y. 14) Schol. ex Ay. cf. C: sine tapetihus i. sine
macjna po. — superbis. rell. om. au^eis Ay. cf. Seru. A, II, 2: aul«eis scr. praecipiens. 16)
zephus eth. rex ceteus (cetAeus y) Ay. rex cepheus qui R. Cepheus aeth. rex j^c^t^^' andromedae
fuit qui 2. Telephus Aeth. rex cetheus G. Cepheus Aet. rex Zetheus cafh. C«epheus aet. rex Le-
teus v. Cepheus Ae. rex Cepheus m. alterum Cepheus om. Cr. Andromade r (non v). Conf. uet.
cod. in Nannii Misc. III, 15. Grut. Lamp. I, 1267. 18) estifer s. aesti/er omn. libri. aestiper
Ribb. conf. sch. Stat. Theb. IV, 708. Veron. 77, 34. 21) aestuosos yC. estiuos 2. rell. om.
procAion 7b2 ut DPR Bern. AC. prochyon H. 22) aestu om. 2. Id est om. AR2,rv.
24*
372 ACR. ET PORPH. COMM.
22. horridi. Agrestis, hlrsuti.
24. ripa u. t. u. Quae praeter sonum sit uento non mota, ut (B.
IX, 58): Aspice uentosi ceciderunt murmuris aurae.
25. tu c. q. deceat slalus, cu. et urbi so. ti. Quis status i. e. quis ho-
5 nor. Ostenclit autem, Maecenatem praefectum urbi eo tempore fuisse.
27. Seres et regnata Cyro Ba. pa. Cyrus rex Persarum fuit, ideo
gentes eius regni commemorat[ Seres et Bactra?], ut (A. VI, 088): uJtima
secum Bactra uehit.
28. Tanaisque disco7's. Tanais fiumen infiuens in Maeotides pahides.
10 Discors autem ideo dictum, quia discernat Europam et Asiam, siue quia
incolae regionis illius feroces sunt et frequenti inter se discordia conli-
duntur.
29. prudens f. Id est, Saiaienter [dicit] deum fecisse nesciri futura,
tamquam qui hominem uellet pro breuitate uitae uti praesentibus. Ordo
J 5 est : Prudens premit deus exitum futuri temporis caliginosa nocte et ridet,
si mortalis trepidat ultra fas.
33. componere aequus. Justus finire; unde lites compositae dicuntur
finitae[, ut (B. III, 108): Non nostrum inter vos lantas componere lites'].
32. 33. caetera fl. r. feruntur. [Dilabuntur,] hoc est, alia cursum suum
20 habent, ut (G. I, 202): si brachia forte remisit Atque illum in praeceps prono
rapit alueus amni. Ordo est: Caetera feruntur ritu fluminis, nunc cum
pace delabentis in Etruscum mare medio alueo, nunc uohientis una adesos
lapides et raptas stirpes et pecus et domos. Per allegoriam describit
uarietatem et uices uitae humanae, quae, dum quieta et laeta est, subito
25 aduersis casibus inquietatur et perturbatur.
35. Cum pace. Sine perturbatione.
1) scliol. ex AyC o?'ridi Ay in lemm., /wridi A in Hor. rell. om. 2) praetev soiium A"/.
corr. solem 2. rell. p-q/jter sonitum. 3) ni?a'm?<ris «Mrae omn. libri. conf. Probi Inst. I, 4, 19.
Oudend. ad Suet. p. 1023. 4) Quis — lionor om. 12. Quis lion. (liornor) o.st. mec. Y,r. de-
ceat. Ost. mec. A, Quis status om. R,r. autem om. Ay^. 5) nrbi AyR^.r. rell. uvhis. utrumque
dicebatur, illud frequentius tempore rei publicae, lioc inde ab Augusti imperatoris regno. 7)
gentes eius rer/ni Ay. genus eius regni R,r. regni ipsius gentes 2. ideo — commemorat om. C.
uulg. lectio: ideo (jenus eius commemorat. hacira. regna sunt a cvro possessa y. regnata a Cyro
possessa C. seres populi sunt gl. '^h. 9) fl. «Vtfluens in mfotides paludes Ay. in mentidos pal.
r, om. influens. couf. Cic. Tusc. V, 17. vulg. lectio: fl. in Macotirfew \>ii\videm fluens, 10) dis-
cernai Ay. rell discernsV. et Asiam om. b2. diuidit europam 2. 11) reg. eius AyR^^r. rell. reg.
illius. frequento' AYR2,Crvmca. frequenter fhQ. conlid. Ay. Tanaisque. T/tanais fluuius cst scithiae
b. flu. (sic) scythiae 2. 13) Id est, sapienter AyKir. rcll. prudenter dicit deum. dicit om. AyRjr.
Sap. deum fec. dicit, ut homiues futura nesci7'e7J< tamquam uellet — praesentibus 2. jmcdens. pru-
denter gl. '(. 15) Ordo — fas om. A. 18) id est tinitae 2. ut — lites om. Ay^r. 19) Dila-
buntur om. A. 21) Ordo — - domos om. A. 24) uarietates cfh C. 2G) Sine port. AC. sine
turbatione y- 'cH- om. delabentis. decurreuti.s yC.
IN CARM. IIT, 29. 373
37. slirpcsq. riiptas. [Exstirpatas,] iit (A, IT, 305): [aut~\ rapidiis mon-
tano jlumine torrens Sternit agros, sternit sata laeta boumque labores Pracci-
pitesque trahit siluas.
39. Clamore. Strepitu.
40. Fera diluuies. Noue [tempestateni] dixit, cum omnes auctores fj
hoc diluuiuin posuissent.
41. inrital amnes. Incitat, ut (A. X, 644): Inritatque uirum telis.
42. laetusque — uixi. Decst ilJe : Felix est, qui modura uitae suae habet,
siue qui futura non curat.
deget. Viuet, ut (A. IV, 551): Degere more ferae. 10
43. eras u. a. Pcrseuerat [per]suadere, praesentia tantum curanda,
non [nec] futuris animum commendandum.
44. occupato. [Pro occupabit.] Id est: fac quod tibi placet.
45. non t. inrituin ucxit. Hoc est, non potest commodum uitae, quod
iam praeceptum fuerit, infringi. 1.5
45. Piiro. Sereno.
46. quodc. retro est. Quod iam transiit, id est, praeterita iam non
poterunt inmutari, quanmis futura incerta sint, et ideo desine de futuris
sollicitus esse.
47. difpnget. Confundet, inmutabit siue conuellet. 20
49. fort. s. I. n. Quae delectatur incertis et inquietitudine hominum
gaudet, dum prospcra mutat aduersis.
50. ludum insolentcm. Iniquum, uel nouum, ut Juu. (III, 40): quo-
l^-axit G et libri Verg. 2) Praecip. tr. siluas AbC. precipites quae trahit ^?ms y. trait.
b. rell. om. Exstirpatas om. Ayb. raptas. extirpatas gl. '{. 4) strepitu AyC, qui addit uocifera-
tione et loc. Verg. rapidus — labores. 5) Lemmati fe^^a u. adiunxi propter hoc diluuiitm. tem-
pestatem om. Ybl,r. diluuies. terapestas gl. C. awtores yi cfli. Diluuies eodem sensu IV, 14, 28.
Lucr. VI, 291. conf. Plin. IX, 4 ehmies Ouid. M. XV, 266, Cic. Dom. 20. elumb. Cic. Off.
II, 5. Sic proluuies est proluuw, non \s\o\\miiim, quod debet esse proluJium. Inhiuies Tac. A.
XII, 5. (Justin. II, 1 et 6) una tantum forma occurrit. 7) zwritat A in scli., irr. iu Hor. jMritat
Bern. KC. — /writat quae A. conf. Arusian. 241 et Nonius 41, 25 ap. Ribbeck. 8) i)eest yR2,
rmv. rell. Id est. 10) Schol. ex AyC. rell. om. fer«e C. (Quintil. IK, 2, 64). f«erae y. fere
A. conf. Seru. A. IV, 458 et Hor. C. I, 31, 18. 11) suadere AyRb,r. rell. persuadere. 12)
non 2. conf. Porph. rell. nec. — comme??c/«?7' R 1 . commo(?ari Ay,rmvcafh. accommodari 2. accom-
modandum CQ. posui comme?idandum i. committendum, mandandum. ut : semen terrae, hordea
sulcis, uitam fugae. commodari om. b. 13) Pro occupaJii b. Pro occupaberis r. Pro occupai/s
(G?) mvcaQ. Occupa C. Id — placet y. rell. om. 14) inrit. g-ciiq. = quicumque A in lemm., irr.
qwodcumque A in Hor. irritum qwicumque retro est hoc est y. non \iosse vulg. lectio. scripsi
non potcsf. conf. Porph. 15) ;j;-«eceptum AyR i. e ante vel prius. rell. ^je?'ceptum. 16) Sereno
AyC. rell. om. 17) Id — futuris om. A. Quod iam transiit, id est, praet. yR,rmvca. Vulg.
lectio: Id esJ,quod iam tr. sensus est. iam yR,r. transi?«'<. 2. 18) de fut. soll. esseyR12,r. rell.
esse so. de fut. mutabit 2. siue om, C. siue conu. om. 2. 22) gaudeai y,r. 23) iniq. u. nou.
om. Ab. uel y. rell. om. uel.
374 ACR. ET PORPH. COMM.
tiens uoluit fortuna iocari. [Ludere per(i?iax. Quotiens iioluit subaudi.]
Pertinax. Persistens.
51. transm. inc. hon. Utrum ipsos honores iHcertos, an qui transmu-
tando incerti fiant fortunae inconstantia?
5 53. laudo manentem. Id est: cum mutabilis non est [laudo illam].
si celeres q. p. r. q. d. Id est, dum ad alium euolat, reddo quae de-
derat.
55. et mea uirt. m. i. Id est: mea uirtute me munio non timens in-
certa fortunae, dum aut desidero aut formido, quod praestat, bona consci-
10 entia et sola probitate contentus.
56. sine dote. Sine opibus, sine praemio.
57. non est meum. Id est: nec uitae nec propositi mei est, inquit, ti-
mere aduersa, quia [me] nec periculo [nec] me tempestatis quaestus causa
committo.
15 59. et uotis pacisci. Tamquam paciscantur cum diis homines oblatione
uotorum.
61. auaro mari. Insatiabili, cuncta recipienti, quasi quod omnia
intercipiat.
62. tunc m. b. p. scaphae. Biremis i. e. duos ordines remorum ha-
20 bentis. Ordo est: Aura et geminus Pollux feret me per Aegaeos tumul-
tus tutum praesidio biremis scaphae. Ironice dixit, id est, non patiar uim
maris amore kicri.
64. geminusque P. Polkix cum Castore intellegendus est; amborum
enim stellae simul nascuntur.
25
PORPHITIION.
Tyrrh. r. p. Simile illi est hoc (odae?) principium: Maecenas atauis
ed. reg., et cur eum sic appellet, ibi diximus. Inuitat autem nunc Maece-
natem ad epulas, cui destinatam uini amphoram et inlibatam iam apud se
30 esse dixit.
1) Ludere ])ert. q. u. subaudi oni. A, atque hoc schol. ex loco Juv. factum uidetur. 2)
2jej'sistens A*cC. id est, persistens ca. twsistens fhQ. 5) laudo illam om. AC. illam laudo Q.
6) euolat AY,r. rell. (Zeuolat. — qztae AyR^jr. roll. quod. 9) nnt ditm des. aut diim fo. R. dum
ante des. r. 12) inquit AR,r. inqmci y» ^'^^^- om. quia me nec peric. fhQ. quia periculo nec
me 2. nec tempesta?» CcafliQ. me tempesta</s k'(2,v (perperam ap. Q.) qui nec me periculo tem-
pestatis R. me committo Cac. comitto R. comm?<to 2. 15) ob?ationc R,CQ. rell. ob/ectatione.
17) ((uas q. o. interc. oni. •(. ([uasi qui A. qitam quod R. 19) totum schnl. om. A. — Biremis
binos ord. 2. 21) id est Y,r. rell. om.
PORPII. Odc LXXXVII. R. hac w^ princ. M. \\ac ode pr. R. hacc ode pr. 2. haec odi
pr. G. est illi rvafh. 28) sic eum appelto M. eum sic appella< rvfli. appellei a Q. ibi om. 2
29) aepulas M. — amf. M. inl. MG. (Acr.)
IN CAUM. III, 29. 375
6-— 8. ne scinper ud. T. e. Acsulae d. c. a. et T. i. p. Turrhn Mae-
cenas dicitur in hortis suis cxstruxisse, unde haec omnia prospectabat. —
Et Telegoni iiign parricidae. Tuscuhuii significat, quod dicitur Telegonus,
Circes filius, condidisse, qui pcr ignorantiam patrem suum Ulixen occidit.
10. moJem p. n. ar. Turrim dixit. 5
10. soU. exp. fr. Id est: tristcm exhilarauere.
17. iam cl. occ. Andromedae p. Cepheus scilicet, qui inter sidera re-
ceptus est.
18. iam Procyon furit. Stella cst, quae ante Caniculam oritur.
11*. el st. uesani I. Stellam pro toto signo dixit, in quo solem necesse 10
est esse mense Augusto, quod est feruentissimum anni tempus.
25. tu ciu. q. d. st. c. Apparet, illo temjiore urbis praefectum fuisse
Maecenatem.
28. Tanaisq. disc Tanais flumen est influens Maeotiis pahidibus et
inde in Pontum. Discors autem dictus, quod discernat Europam et 15
Asiam, nisi forte ad incolas eius referamus hoc epitheton, qui inter se
(namque sunt ferocissimi barbari) discordant.
31. ridetq. s. m. u. trepidat. Quoniam scilicet nefas est inquirere fu-
tura, quae diui nescire nos uoluerunt.
32. 33. quod a. m. c. aequus. Id est: praesentibus fruere, et ea, quae 20
adsunt, aequa mente compone.
34 — 36. nwic m. aJ. c. p. delabentis Etruscum in ma. nunc lap. adesos.
Varietatem et uices uitae humanae, quae admodum quieta ac laeta est,
modo aduersis casibus inquieta ac turbulenta, per allegoriam describit.
42. cui I. i. d. d. u. Perseuerat [per]suadere, praesentia commoda 25
tantum amplectenda, de futuris non esse cogitandum.
1) ne MR etc. ut pluiimi Hor. codcl., nec Par. A,bK. — tybur et y^^lae E. et «esulae M.
et esulae rv. — iwrvym M. 4) wWxen M2. ulia;eOT R,tv. ulyssem afh. 7) andromaetfe M. — cefeus M.
9) Prochion R. 12) urbis perf. M. urbis p9'ef. R. urbis ^^raei. rva. fuisse urbis 2, a Q. praef.
urbi fu. Mecoen. fh. conf. Acr. 14) ilumen est /wfluens maeotiis i^aludibus M. infl. meotiis pal.
R. iufl. meotitfis paludibus 2G. discors i. fluens maeotidis paludibus r, om. Tanais flumen est.
Tan. flumws est «wferfluens moetidis paludibus v. — fluuius est fluens in Meotidem paludem
a. flu2«MS est fluens in Maeotidem paludem fh. flumen ut fl. in Maeotidem paludem Q. conf.
Acr. Datiui usus hoc sensu rarior est. conf. Cic. Prov. 13 : influentes in Italiam copiae
cum Quintil. Decl. III, 13: influxit Italiae multitudo. Ma.eotius palus Plin. IV, 12. conf. Verg.
6. III, 349. A. VI, 800. Plin. VI, 7: Tanain amnem gemino ore imfluentem. 15) discernat
MRA2. edd. discernf^. conf. Acr. 16) qm" MAR2,v. quza inter se sint r. quod inter se feroc.
barb. afh. om. namque sunt. qui inter inmiseruni fe. barb. v. namque sunt MR (nanciue) A2G.
18) trepi(fe^ M,rv, ut pauci recc. 19) dim' MR, dei Q. dzi 2,rvafh. nos nescire vafh. nos om.
r. 22) delab. ^etr. M. delah. etr. R, rell. c^ilab. edd. Hetr. 23) quemadmodum niodo fh. quae
modo quieta a. rell. quem ad modum quieta ac laeta est modo. adv. Acr. laeta est modo, modo
adv. GQ. Scripsi: quae admodum. 24) ac om. fh. 25) c^dssuadere R. rell. jjersuadere. posui
suadere ut in Acrone.
376 ACR. ET PORPH. COMM.
45. non t. inritum qiiodc. r. e. eff. Id est : non potest commodum uitae,
quod (quis) iam percepit, infringere.
50. lud. ins. l. p. Veteribus usitatum locutiouis genus ludum ludere,
ut uitam uiuere et seruitutem seruire et multa similiter.
5 51. transmutat. incertos honores. Utrum transmutando incertos facit,
an quia incerti sunt, ideo transmutare eos putetur?
54. resigno q. d. Resigno i. e. reddo.
55. et mea uirtute me inuoluo. Diserte. Id est: mea uirtute me mu-
nio, nihil ab illa tiraens aut desiderans, contentus sola probitate et bona
10 conscientia.
56. sine dote. Id est, sine opibus.
57. non e. m. s. m. Africis m. p. Nec uitae nec propositi mei est,
inquit, aduersa timere, quia nec periculis me quaestus causa committo, nec
plura, quam habeo, desidero.
li» 60. 61. nec Cypr. Tyriaeqnae m. add. auaro diuitias mari. Quasi iam
mare habeat diuitias obruendo naues cum rebus pretiosissimis.
62. tum m. b. p. scaphae t. p. ae. t. a. f. p. PoUux. Tunc cum maxime
saeuit tempestas, inquit, ego tutus nauigo praesidio scaphae. Sed per liaec
allegoricos significat, se tutum securumque uiuere, quia non quaerat diui-
20 tias, quas non desideret. Geminusque PoUux, quia horum sidera, cum se
ostendunt laborantibus nautis, praebent spem sahitis.
CAEMEN m, 30.
25 ACRON.
Exegi monum. aere p. Per aeternitatem carminis auctori dat laudem.
Ideo monumentum operis sui, ukra statuas, quas nominato aere significat,
1) mritum M. — potes M2,rv (potews?). rell. potesi. 2) perceper/i 2,rvafh. percepj< MR.
Legendum puto perceptum uel potms praeceptum sit. conf. Aer. percepeWs Q. 5) Scribe /dctos
pro {a.cit. conf. Acr. 6) pro vulg. lectione pute/ posui \mlet(ir. putatur. coni. Q. 8) ine mea
u. mu. rafli. 13) timere om. MR. — pericu?/s MR2G,rv. periculo afh Acr. periculo nec tem-
pestati quaestus causa me committo afh. nec tempestati om. 2. nec plura quam habeo desidero
MG,rv (quia). nec pl. q. haec desydero R2. 15) syriaeque M,rv (syraeque), ut, pure, Fran.
Bern. C, cum lect. uar. DJb Bern. A. Quasi iam MRA2. qui iam rv. quum mare a. cum fh.
16) d/ruendo 2. — praet. M. 17) scafae M. — maxi^nae M. 18) per hoc afh. rell. per haec.
20) quas non des. om. rvafh. 21) conf. ad I, 3, 2. IV, 8, 31.
ACRON. Ad melpomenem musam A (Ilor.) y ut K. pragmatice monocolos A (Acr.) Ad
melpAomenem musam dicit apotelestice scriptis semper victu E. Ad. melphom. m. d. sc apo-
telesmatice scriptis suis semper victurum H. Dicit se apotelestice scriptis semper victurum B»D.
Dicit sA apotheleistice scripsissc per victurum b. Ode LXXXVIII. R.
26) mon«<m. AbR.rcafli. ut Fraii. Bern. KA. conf. C. I, 2, 15 et S. I, 8, 13. mon/m. •(,
(ut B'.pIP Bern. C,vm. In E rasura, u in i mut., in C: niuniiii. uel mouum.) etc. 27) mamnnen-
tum Y in scholio.
IN CARM. III, 29. 3n. 377
ct magiilficentiam uel soliclitatem sepulcrorum, perennius clicit. Pyramides
autem proprie regum Aegyptioruni sepulcra sunt ingenti mole constructa
et in acumen educta in modum flammae sursum surgentis, unde et [eis]
nomen est inditum. Ordo cst: Melpomene exegi monumentum perennius
aere i. e. durabilius metallo; nam monumentum dicit opus suum, cjuod o
durabilius dicit csse statuis diuitum ex aere factis.
1. Exegi. Finii, perfeci, [ut Ouid. (M. XV, 81): iam opus exegi'].
Perennius. Fortius, validius.
o. edax. Corrumpens ui tempestatis.
[«0« Aquilu inpotens. Valde potens.] Ideo et Aciuilonem posuit, ut 10
(A. IV, 310): Et mediis properas AquHonihiis [ire per altum'], quia tempes-
tuosus est et hiemi congruens. Inpotens. Valde potens.
4. aut innum. a. s. Ut (A. XII, 686): annis soluit suhlata uetustas.
Hoc est: dicta sua nec uetustate nec tempestatibus abolenda.
6. non oninis moriar. In litterarum laude dicit corpore se moriturum, 15
uicturum esse carminibus; ideo non omnis i. e. non totus.
7. lihitinam. Lihitina dicebatur lectulus, in quo mortui efFerebantur.
usque ego po. cr. laude recens. Ordo est : Ego recens crescam jDostera
laude, [id est, per laudem posterorum], uscj[ue dum pontifex scandet Ca-
pitolium cum tacita uirgine. Postera laude. Lauclem dicit posterorum; 20
recens autem quasi nouus; noua enim dicta magis cousueuerunt placere,
uetera obsolescere, et ideo se etiam posteris iu oblectatione nouum pro-
mittit.
9. cum tacita. Aut uerecunda, aut (tacente?) pro sacrificio [tacente],
1) et om. fla. inagDificent/« uel solklitafe R2. rell. magnificeiitiam uel soliditatem. —
per/iewnius A in schol., iit b Bern. AC. 3) ut iu «cumeii y. et in acumeu AR,r. rell. in cacw-
men, quae uox Plinio XVII, 3. XXXVI, 12 usitatior est, ubi de pyraniidibus loquitur. — et
nomen ei 2. eis om. AyR. 4) Ordo — factis om. A. 7) Fin/z Ay. rell. tini«i. schol.om. r. ut
— exegi om. AyRljr. perAewnius A. gl. ex Ay- diuturnius, validius C. rell. om. 10) non —
potens om. h. I. AyRl^r. rell. om. et. 11) ire per altum om. AyR. 12) aut hiemi Ayb. rell. et.
hieme fh. 13) swhlata omn. libri. fiuhlapsa Verg. Ribb. /«pot. A. gl. om. yRl^r. 14) nec uet.
nec temp. AR nec dicta sua uet. n. temp. yb^r. nec edita sua uet. n. temp. 2. nec dicta sua
temp. G,vca. dicta sua nec temp. n. uet. fhQ. dicit sua scripta nec temp. C. 15) In litt. laude
Ab (liter.), rmv. iu laufZe liter. y- rell- in Ht- lauc/e?». — corp. se A. rell. se corp. 16) no7i
totus AbR,r. rell. om. non. non omnis. uon totus gl. y. 17) lih.~\ dicebatur lcctus R,r. lect«« est
l,mvca. lib.'] capulum, in quo m. ef. ad sepuliuram C. capulum gl. y. u. Fest. capulMS freq. Apul.
M. IV p. 150. ap. Nonium casus obliqui. Libi^/tinam] Vocatur uenus ab eo quod est libera bi-
bendo sicut et alibi. In neneris autem templo ponebatur feretnm. ponit ergo libithinam hoc
loco pro feretro ipsa (1. ipso), quod in templo eius seruabatur b. feretrum capu/«?«. lectus ca-
pufes. 18) Ordo — uirgine om. A. 19) i. p. I. post. CfhQ. rell. om. 20) Post. — postero-
rum AyRbl^jrmvca. om. CfhQ. 21) dicta omn. codd., oni. omn. edd. consueuere vcafh. 22)
oSsoIescere Ay. recte. uerbum soUemne. rell. aJoIescere, dubiae auctoritatis uerbum. — oblecta-
tionem 2,mvca. rell. obIectatio7je. 24) sacr. tacente??» Ay. rell. tacenie. Scrib. puto tacente
pro sacr.
378 ACR. ET PORPH. COMM.
consueuerant enim sacrificaturae Capitolium tacentes ascendere; siue pro
(clara?) sacerdotii dignitate [clara], ut Verg. (A. 11, 254): [tacitae] per
amica silentia hinae.
10. uiolens. Id est, torrens, de quo [amni] Verg. (A. XI, 405) : Amnis
h et Hadriacas retro fngil Aufkhis iindas.
ohstr. Aiifidus. Murmurat ; per Aufidum Apuliam uult intellegi, cuius
prouinciae fluuius est.
11. et qua p. aq. Daunus rex Apuliae fuit, quac inopia aquae siti-
culosa est. Ordo est: Ego potens ex humili princeps dicar deduxisse
10 Aeolium carmen ad Italos modos, qua obstrepit uiolens Aufidus et qua,
Daunus pauper aquae regnauit agrestium populorum.
12. ex hum. p. Ex parua progenie. Gloriatur, se libertino patre na-
tum ad tantam studiorum claritatem uenisse.
13. princeps. [Id est, primus, ut (A. X, 166): Massicus aerata prin-
\h ceps secat aequora tigri.'] Primum se dicit Aeolicam unam ex quinque
Graecis linguis, qua Alcaeus usus est lyricus poeta, deduxisse in usum
Latinum.
14. 15. sume s. q. m. Nobilitatem mentis non a natalibus uenientem.
Ordo est: Melpomene sume superbiam quaesitam meritis et uolens cinge
20 mihi comam Delphica lauro. Delphica Lauro c. uo. Tamquam cui pla-
cuerit (cingi?) laiiro Delphica consecrata Apollini uel poetis.
16. cinge. Illiga [uel] circumda, [ut Verg. (B. VII, 27): bacchare
frontem Ungite, ne uati tioceat mala lingua futuro\
1) sacrificffJ-e Ab2. consueuemnt C. 2) Scrib. puto:^TO clara sacerdotii dignitate, ut. dign.
rfare Ab,r. clAvae '(R, mvca. clare 12. clara CfhQ. Ang. Pulitianus Obss. et Emendd. c. 100
(Grut. Lamp. I, 117): '■'■Tacitam uirginem intellexit quasi claram sacerdotii nobilitate, et ut hoc
ineptis persuadeat, auctoritate etiam abutitur Maronis." Q: '■'siue — clara libri post ascendere
niale exhibent." Qua transpositione corruptum schol. corruptius factum uidetur. ut om. Cmv,
cafhQ. — iacitae om. Ayb^. 3) silentia Noctis b. tacita, uerecunda gl. yb. 4) amni Verg. om.
Ay^. amni om. li. 5) ai«'dus A. G) nnirmurat om. A. 7) iiwuius AybR2,r rell. Hu?»e». — est.
Violens autem i. torrens etc. (sch. antec.) y''- est. uiolens torr. A. 9) Ordo — populorum oni.
A. — duxisse yR2b (d/x.) 10) obstrepc; y. 12) Id est ex 2. ex p. prog. om. A. 14) Pri-
mus — tigri om. Ay. Id cst R2,r. rell. om. 18) a natalibus C. a om. Ayl^Gjmvca. in talibus
r. notabis fh. 19) Ordo - lauro om. A. 20) Lemma interposui ciim Ay. delfica Ay. 21)
auro Ayb. rell. laucjw. Iaur«<s delphico cons. ApoUini uel po. r. bene. 22) Sch. om. A. uel om.
GC. liga circ. 2. Illiga circunda r. uel circumda om. mvca. Loc. Verg. oni. yb2,r. — bac/tare
mv. baccare Ccafh. conf. Seru. E. IV, 19. Barth. Adv. XXXVII, 5. al. bacare cinge caput
conf. Ribb .
Q. IIORATII FLACCI CARMIXVM LIBER III. EPLIC. (A.)
IN CARM. Iir, 30. 379
PORPHYRION.
Exegi monum. ae. perennius. liiiec ode, qua tertius liber consumma-
tur, in ipsius auctoris laudes scripta est.
2. regaliq. s. pyr. a. Pgramides i-egum Aegyptioruin sepulcra sunt
adeo ingenti mole saxorum in mediis harenis Aegyjiti structa, ut inter .>}
septem [orbis] miracula habcantur.
3. non aq. impotens. Pro: ualde potens.
7. usq. ego p. c. I. r. Eleganter, quia semper suut, quibus haec elo-
cutio noua sit et laudetur.
9. dum Capilolium scandet. Tale est illud Vergilianum (A. IX, 446): lo
Cum domus Aeneae Capitoli immobile saxum Accolet.
10. Aufidus. Flumen Apuliae, in qua Horatius natus est.
11. et q. p. a. Daimus agr. regnauit pop. Daunus in Apulia regnauit,
a cuius nomine fiuuius appellatus est, qui pauper aquae dicitur, quia Apu-
lia siticulosa est ob nimios calores. i^
agrest. regnauit pop. Adnotanda elocutio [quae] per genitiuum figu-
rata [est].
12. ex hum. p. Gloriatur, libertino patre natum se ad tantam clarita-
tem studiorum peruenisse.
13 aeol. c. a. i. ded. m. Aeolide dialecto Alcaeus, lyricus poeta, usus 20
est. Testatur ergo se Horatius Graeci carminis modulationes primum in
Latinam linguam contulisse.
15. s. s. quaesitam mer. Ad Musam dicit ac per hoc ad studium
suum. Adroga, inquit, tibi gloriam libertate ingenii quaesitam. Et mihi
Delphica lauro cinge uo. Melp. com. Delphica laurus dicitur, quia Apollini 25
grata est, qui Delphicus appellatur ab urbe Delphis, quae est sub Par-
naso monte, ubi oraculum eius est.
PORPH. Ode LXXXVIII. iu. sui. ipsius. laudem. E. Hac M 2. myt^ quato- eius M. —
consujnatur R,rv. consumitur 2. 3) laudes MR. rell. laudeM. ipsius om. 2. scriSta M. 4) aegipto-
rum M. arenis afh. 6) orbis fh. mundi a. rell. om. 8) efocutio ME,afh. eloquutio rv. lo-
cutio 2GQ. conf. Cic. Jnu. I, 7. Auct. ad Her. IV, 12. Quintil. II, 15. VIII, 1 coll. cum I,
5 et cum Porph. 10) candet M. — Virgilii illud afh. Virgiliwm illud v. eweae illud r. 1 1)
Cum MAR2G,rva. dum fh. capitolii MR2. in mob. 2. «c?coIet GR. rell. «ccolet ut Verg. Medic. et
Donat. ad. Ter. And. I, 4, 3. 12) oratius M. 13) regnator R,rv. ut plurimi codd. Hor. et
pure et in rasuris (AECI) aut tamquam uar. lect. ut in y» ubi 2 m. suprap. al. tor. M bis
habet vegnauit. 15) inimicos afli. 16) annot. fh. — locutio 2GQ. rell. efocutio. conf. ad. u. 7.
loc. per. gen. fig. MR2G. quae om. rva. quae — est fh. 18) ortum 2. rell. natum. 20) Aeoli-
dae M. 21) oratius M. se Hor. MRGQ. rell. om. — moduIatio?jes MR. rell. modulatiowem.
22) Hoc sch. in libris penultimum est, exceptis fh et Q, qui ut saepe factum est, ACR. pro
PORPH. posuit, c. e. I, 3, 1. 7, 12. 28, 31. 35, 31. 30, 1. 2. II, 1, 4. 7, 1. III, 8, 10. 12, 3,
aut PORPH. pro ACR., ut I, 28, 31, aut ACR. omisit ut I, 12, 15. 22, 5. 25, 19. 24) ad-
roga MR2GQ. rell. adiice. — ingenfj 2. 26) dedicata rvafh. codd. r/rata. 27) est om. fh. par-
nasso M. rell. parnaso. est eius R.
POIMPONI PORFYRIONIS COMMENTARIORVM LIBER III EXPLICIT. (M)
COMMEJfTARII
IN CARMINVM LIBRVM QVARTVM.
CARMINVM LIB. IV, 1.
ACRON.
Intermissa Ven. diu. Statuerat Horatius usque ad tertium carminum
librum complere opus suum; quibus editis maximo iuteruallo hunc quar-
tum scribere compulsus est ab Augusto in laudem priuigni sui Drusi Ne-
ronis, qui uictor de Rhaetis Yindelicis fuerat reuersus.
5 1. Interm. V. d. Rursiis bella moues? Allegoricos [autem] ad Venerem
scribit, quod incompetenter res amatorias scribere cogatur quinquaginta
annis i. e. decem histris grauis iam et maturus et ab omni uohiptate
alienus.
2. rursus b. m. Hoc est: iterum scribere cogor, cum iam desierim.
JO 4. sub regno Cinarae. Amicam suam commemorat; ideo autem dixit
sub regno, tamquam quae imperet amatoribus, a quibus amatur.
6. 7. moUibus i. d. imp. Avtii>£Tov; molHbus durum opponendo. Mollia
enim iraperia Veneris sunt quasi ludicra et dehcata; se autem ait durum
quasi indomabilem propter aetatem. Et est metaphora a pecoribus, quae,
]:, [quibus] cum iam aetate duris [nisi] iugura ac frena adhibentur, perdo-
mari non possunt.
ACRON. INCIPIT LIBER IIII. Allegoricos a se afirmat (sic) ex intermisso scribi car-
mina. ad uenerem. eutice. erotice. dicolos A. Incipit IIII, ad faliium maxiinum. allegor. — di-
eolos Y- — '"itl fabium maximum b, ut B'XiD, Bern. C. Fran. etc. Finit liber tertius. incipit
quartus R.
1) Oratius R. Horacius b. 2) lib. Carm. R. carm. om. fli. — quibus editis omn. libi.
verum tribus libris iam editis C. Xon |adsequor, quid sibi uelit Q: "pro quihus fort. scr. q.
(=cum) tribus." cutn in codd. Horatii eiusque uet. interpr. nusquam scribitur q. neque quum.
3) conpuls. Y- ab a"g- comp. A. — sui om. Q. 4) j'e/is A^b. rlietis ra. raetiis mv. retiVs Rl.
uindelic«5 A. rell. uindelicw. conf. Porph. Seru. A. I, 244 et Hor. IV, 4, 18. 14, 8. 5) Lemma
interposui. autem om. AYblt^.r. (!) quj b. rell. quod. conqietcnter 2. rell. incompetenter, uox
serioris latinitatis, ut competenter et incouaementer. 9) cogar K2. 10) cinerae y. CJ/ntrae Bcp,
i in a mut. C. c/n^Vae, 2 m. corr. cinarae E, cyrinae P. cinwrae Ab, ut K Fran. cynarae Bern.
A. ut edd. 11) quae AyRG.rv. rell. om. inp. A. a quibus 2. rell. quae. 13) ueneris sunt
A^bjr. rell. sunt ueneris. 15) cum um. fli. metaf. Ay. nisi fh. in etate b. 16) peredomari
A^. e<Zomari C. quae domari b. et domari 2. rell, ;je»'domari. pqsui qme pro uulg. lect. quibiis.
IN CARM. IV, 1. 381
8. imiemnn. Qul te iiltro eiiocent, quibiis facile possis persuadere,
quod uelis.
9. tempeslinius. Opportunius, aptius.
10. in (lomo Paiili. Paulus fuit nobilis et disertus adulescens et uoluptu-
osus, cui uenerius luxus cui" niaxime conueniat [conucnire dicat], in se- :>
quentibus ipse denionstrat, dum et nobilem adseiit et dccentem.
14. pnrpureis. Nitidis aut pulchris, aut reginae Veneri dicatis, ut pro
regno purpureos dixerit.
[ales. Aut uelox, aut quia currus eius alitibus i. e. cygnis trahitur.]
11. comisdhere. Delectabere conuiuando. 10
12. si lorr. i. q. id. Ideo iecur amori dedit, quod iecore amari uolunt, i
felle irasci, corde dolere,
14. et decens el pro soll. n. I. r. Hunc Paulum et causidicum dicit
et flore iuuentutis decentem [dicit et causidicum].
15. ef cenlum p. a. Finitum pro infinito. Centum artium i. e. multa- ir.
rum, qui pro bono et faceto ingenio optime possit in amore uersari.
16. late s. f. Valde amabit et libcns.
18. aemuli. Riualis et ^ccutoris sui, ut est ( A. V, 187) : partim rostro
premit aemula pistris.
19. Alhanos p. t. I. In Albano monte lacus est, ubi Paulum dicit op- 20
tima praedia possidere, unde eum cfFusiorem ad cultum Veneris et Amoris
impensas promittit.
20. ponet m. s. tr. citrea. Id est, marmoreum Veneris signum et
1) facile persuacles 2. 3) oport. y. sch. om. RlG,rmva. apertius y. melius 2. om. C. 4)
domo AyRHM et E a Im., ut Bern. KA. Pau?i, non PauWi omn. libri. 5) uenenMS A7. uenereus
rC. nenientes b, edd. uener/s. Iusms A. luxum b. uenerenm luxum 2. rell. luxus. uenerjos luxus
QR. conf. Porpli. Posui conue^iiat. pro vulg. conuenjVe dicat. 6) adserit A. dum nob. om. fh.
sequentia indioant a nobilitate et forma C. 7) hoc sch. et duo subseqq. om. RlG,r. — di-
catis Aby. C et edd. cZedicatis. pulchris. nitidis, ^««■/s, ut j^ropter re<jnum Veneris et dignitatem
purp. dix. C. 9) sch. om. AYbRlG,r. conf. C: uolucris siue uelox. 10) comisis habere A in
lemm., comiss////habere, man. 2. corr. comessabere A Hor. commessahere -j-MQ Bern. C,vfh.
commissabere H (co?«/ss. Pottier.) Fran. Im. comisabere K. commessabere b. ut I et Bern. A.
comitobere BcoCP et E (ss mut. a 2m. in if). commutabere D. ctim mitt-Ahere Bern, E. 11) 2^''o
hoc quod AyR,r (iecoH). per hoc quod 2. quod, om. p. hoc, mvacfh. idcirco antem iecur amori
dedit et Uhidini. quia iecore amare nos uolunt Philosophi f. ir. et corde dole?-e C. hinc Q: "Nos
amare nos et dolere scripsimus." — quia tacite inc. Q. amori y. rell. amari. lecur ideo posuit
quia in eo sedes est libidinis sicut in splene risus. et in felle ira. et in corde dolor b. 12) et
corde deleri 1. rell. om. et. dolori (Im. corr. Aoleri) A. dolore r. rell. doler/. 13) et caus. di.
et fl. Ay. sch. om. RlG,r. 15) sch. om. RlG,r. 17) sch. om. Rbl,r. lihens Ay^C. rell. Iwbens.
18) sch. om. Aby. aduersum se amantis gl. Ay. 19) pystris v. rell. pistris. nullus pristis ut
Ribb. 22) «OTpensas 2 pro lect. vulg. expeusas Ulpiani et Claudiani uocabulo. 23) citrea Ay
(c?/trea in Hor. cinthre&m in sch.) R2,C, ut K et M Porph. cytrea H. ciptrea E,t expu. cyprea
bl,r. ciprea Da>B (e erasa fere et ad marg. a 1 m. al. citrea). cyprja CDP Bern. ACE,mvcafhQ.
382 ACR. ET PORPH. COMM.
templum decorum statuet. Trabem uero citream aut pro difficili et no-
bili posuit, aut pro amoenitate Veneris, odorata, ut aedificantis diuitias
indicaret.
22. et Berecyntiae. Matris deum, iu cuius honorem tibiae deputatae
.5 sunt, ut (A. IX, 617): ite per alta Dindyma ubi adsuetis biforem dat tibia
cantum.
25 — 32. illic bis b. In honorem Veneris bis in die promittit pueros
sahaturos ut Salios. —
36. cum teneris e. Aut pulchris, aut gracilibus, aut certe paruis. —
10 27. hmdantes. Hymnum canentes. — pedc cand. Id est, pulchro. —
28. Salium. Pro Saliorum. —
29. ncc puer. Subauditur: delectat. —
30. iam nec sp. a. cr. m. lam sibi spem negat esse mutui animi, a
quo amari possit, cum ipse amare non uellet per aetatem. —
15 31. nec certare i. m. Contendere poculis. —
32. uincire. Coronare.
33. sed cur h. L. Recordatione se Ligurini pueri, cpiem amabat, flere
queritur.
34. manat r. m. I. p. g. Non amoris prauitate sed aetatis uerecundia,
20 cui flere non conueniat pro amore.
35. 36. inter u. c. I. silentio. Indicium nimii amoris est subito inter
loquendum tacere, ut (A. IV, 76): Incipit effari mediaque in uoce resistil.
37. noct. ego s. Dicit, se Ligurinum semper ex desiderio somniare et,
ut fit, terrorc quodam mentis imaginari, evmi, quasi diu quaesitum et tan-
25 dem inuentum, uehit alitem ex ipso euolare complexu.
40. dure. Aut fortis aut inflexibilis. — uolubiles. Fhuiiales.
1) templuin om. "(■. aut nob. C. rell. ct. 2) odoratam — indicaret oni. b. odoratam R, C.
adoratum r. odoratam AYl2,mv. elabov&ium fb. e/aborato ca. melius esset: pro — amoemtate Venerts
adomata s. decoraXa. (templum decorum Porph.) posui: Veneris, odorata. — ostentaret C. 4) bere-
cinthine A in Ilor. (berecincjae in lemm.) ut ybDIII Bern. KC. berecjirathiae Bern. A. berec?/ihiae E.
berechintiae BP. berecinthie Ccp. berecintie K. conf. III, 19, 18 et I, 18, 13. matri AybR^r. rell.
niatr/s. a viatre C. — honore b. tibiae datae putatae Ayb. vulg. (Zcputatae. in cuius sacris tibiae
adhibentur 2. cuius sacris deputata est C. 5) ut te per Ayb. rell. ut ite per. — di/ndima Ay.
dindima b. ads. AG. 7) uen. secundo in die Ay. rell. Ven. his in die. Scholia ad v. 25 — 32
om. KlG.r. 13) mutui aninii om. Ay. 17) se AbRl,rmv. rell. om. flere se C. 18) ^Meritur
Ay (qu«er.) bR12,rC. rell. coijitur. 19) posui ^^muitate pro lect. vulg. ^a?'uitate. 23) noct. ego
te son' = somnus A in lumni. noct. ego somniis in Hor., om. te. noct. te ego G, ut BcpCMNP.C.
24) terrore AyR2,rmvC. C7'rore b,cafhQ. 25) uolarc K12;rmvca. coaspectu 2, 26) durac A.
sch. om. 1. uohibi//s Ay ut EK. gl. om. yl,r.
IN CAllM. VI, 1. 383
PORPHYRION.
Jnlermissd ) . d. Post consummatos editosque tres carmlnum libros
maximo interuallo hunc quartum scribere conpulsus esse dicitur ab Augusto,
ut Neronis priuigni eius uictoriam tle Rhaetis Vindelicis quaesitam in- 5
lustraret. Quae in lioc libro ode IIII continentur, quae sic incipit: Qua-
lem mmistrum fuJminis (ilitem.
1. Interm. )'. d. r. h. m. In superiore libro (IIT, 2G, 2) ostendimus,
allegoricos bella et niilitiam Vcneris Iloi-atium pro amoribus dicere.
4. sub r. Cinarae. Praesignificat, Cinaram se amasse et hoc aut alle- 10
goricos, quod sit sub rcgno Cinarae quasi sub dominio, aut ut dignitatem
formae eius ostenderet, reginam sibi fuisse ait.
6. Circa /. decem. Prope annos quinquaginta aetatis iam se dicit
agere.
G. 7. fleclere mollibns i. d. imp. 'Av-Tihtov; Mollibus enim durum op- J5
posuit. Mollia autem Veneris imperia dicit, quasi ludicra ac delicata sint,
se autem durum ait quasi iam indomabilem propter aetatem. Nam et
hoc translatiue dicitur a pecoribus, quae cum iam aetate duris iuga ac
frena adhibentur, perdomari non possunt.
10. temp. i. domo Pauli purpur. ales oh Fabius Maximus Pauhis fuit 20
nobihs et disertus adulescens, cui uenereus luxus nunc cur maxime co-
nueniat [conuenire dicat], ipse ostendit sul)iciendo : Namque et nobilis et de-
cens et pro sollicitis non tacitus reis.
14. piirp. oloribus. Quomodo purpurei dicuntur, cum albi sint potius?
Sed purpureum pro pulchro dicere poetae adsueuerunt, ut Verg. (G. I, 25
405): Et pro purpureo paenas dat ScijIIa capillo, et alibi (G. IV, 372): In
mare purpureum uiolentior effliiit amnis.
14. et pro soll. n. t. r. Causidicum [et] oratorem esse ostendit Pauhmi.
4) cowp. M. 5) iieronis priuigni eiiis MR2G (Q). rell. neroni eius priuigno. — reUVs M.
rethis 2. rhetis rva. Ehaetis fh. mtXaXitns M. rell. uindelic/s conf. Acr. 6) mlust. M. quew v.
quj r. — in oni. vafh. eadein conlineretur MR2G. continetur rafh. caclein om. edd. oranes. ea ode
cont. Q. posui ode IIII cont. — qm sic r. 9) amoribus MAR2G,rv. amatoribns afh. 10) ci-
n^rae — c?/naeram — c?/ana?/rae M. cinarae — cinaram R. edd. cynarae — cynaram. Praesignat
se Cyn. fh. praesignat Cyn., om. se, rva. et hoc autem M2G,rva. et hoc etiam fh. et hoc aut
R. et hoc siue Q. 11) sed ut libri. seu Q. posui atit. 12) formae huius U. 15) molli<(am du-
rum M. 'AvTi&ETOv MA2G. Duli thitheton R. edd. om. — obpos. M. enim om. fli. IC) Molli-
tia M. 17) a^t MAR2G,r. rell. awt. 18) e pecoribus cum om. quae. MR2Grv. pec. quae cum
afh. pec. qtdbus inculc. Q. conf Acr. 18) aetatts MRG,v. diiris om. r. dura ad iuga afh. 21)
uener/os lusus M. rell. uenereos lusus. luxus Q. posui : uenereus luxus — conuenzai conf. Acr.
conuenire dicat libri. Lusihus ueneriis infra ad v. 33. nunc cwm M.r. 22) subi<iendo M. subiVci-
ens R. namque nob. M,r (nawque). et — reis MR, a. uou tacitus reis rv. et caetera fli. 24)
purpurei om. M. 25) Sed sic purp. MR. — pulcro M. adsuewerunt M. assuerunt R. assueuere 2.
assueuerunt rvafh. adsueruut Q. efiiuit MA2G. Verg. «ffluit rvafh. 28) et om. MR2,rva. et orat, fhQ.
384 ACR. ET PORril. COMM,
15. e1. c. p. a. Utique bonarum hic artium acclpiendum.
17. et quandoq. p. largi m. r. aeniuli. Quandoque pro quandocumque
positum est, et est sensus: Quandocumque apud puellam potior riuali suo
fuerit, quarauis ille muneribus commendare se ei conatus sit.
5 20. pones marmoream s Irabe citrea. Id est, morraoreum signum tibi
et templum decorum statuet.
29. me me fem. n. p. iam. Dicit, quod [cum] iam sit aetate declinata,
non sperare [se] posse fieri, ut mutuo ametur.
33. 34. sed citr hcu L. c. m. r. m. L p. g. Jocundissime ostendit,
10 uelle se excusare a lusibus iam ueneriis; recordatione Ligurini pueri, quem
adhuc diligit, lacrimas sibi decidisse et impeditam linguam, quo minus
proferre posset ipsam excusationem.
35. 36. Cur fac. Cur, inquit, lingua mea alioquin facunda subito in
medio sermone obmutuit, ne proferre possem, quod coeperam dicere?
15 37. nocturnis ego s. i. c. t. i. u. s. Dicit, se Ligurinum ex desiderio
semper somniare et, ut fit, terrore quodam mentis imaginari, quasi, cum
diu quaesitum tandem inuenerit, [et] in alitem uersum ex ipsius manibus
amittere.
20
CARMEN IV, 2.
ACRON.
'Pindarum q. Haec ode ad Antonium Juhun, Marci Antonii triumuiri
25 filium, scribitur, continens laudes Pindari, lyrici poetae; quem [dicit,] si
3) riuale libri. 5) citrea M. cf. Acr. Omn. edd. cypria. 6) deorum r. 7) quod cum fh. Dicit :
cum a, om. quod. rell. Dicitiquod am. quod = cum. Q interpo. se, quod om. saepius. 9) Suc. MR2,
afli. ioc. G,rv. se ost. vafh. uelle se MRA2Cx. 10) Venens R2,rvafh. uenerHS MG. 11) de-
disse R. 12) ^erferre M2G. ^woferre R. conf. sch. scq. prohcere rv. perficere afhQ. posset
(pos5e r) p. edd. perf. posse 2. prof. po. MR. 13) alioqu/re omn. libri. alioqui Q. conf. supra
I, 8, 3. 18, 12 et S. I, 4, 4. fi, G6. 14) ^>e?'f. M. ne /erre v. wec ^erferre r. per^cere a. pos-
sim afh. rell. /jroferre possem. IG) errore libri. conf. Acr. — cum MR2,rv. reU, eum corxf. Acr.
17) et om. MR2,rv.
ACRON. Ad anton. iuldum uetustiorum poetarum ueneratio encomiastice tetracolos y. Ad
antonium \\xlum de miratione wAna. /J/l/' norum poetarum. Eneomiastice tetracolos E. Poetarum
(sic) eiKomiastice tctracolos A in Ilor., encom. tetrac. in sch. Ad iu//fOTum antonium uelusti-
orMm poctaruiii ucneratii) K". Ad in\um antonium uetustiorem poetarum K"' (bis ergo). Ad
antonium IVLV de aevmhitwwQ uana. et uetustiorum poetarum ueneratio. «ncomiastice tetraco-
los. b. Ad iu/(«in dc aemulatione uana Bern. C, Par B'j. Ad nntonium \\\h(m de ,/"cnnulatione
uana et lu.fsturum (sic) i)octarum nciicratio cncomiastice Fran.
24) Jul/un; AybR^^r. cfh. .Jul^(;« va. conf. Wcichert. de Lucii Var. et Cassii Parmuita. ex-
curs. V. p. 345. Marcw/H Aybl. roll. Marc/. antont y- 25) dicit om. C.
IN CARM. IV, I. 2. 385
quis imitari uelit, is ita periculnra suac aestiraationis [incurrere] ut Icarus
sui conatus incurrat.
2, ope Dnedalea. Haec Daedali fabula est: dura pinnas sibi et Icaro
filio arte raechanica ceris posuisset adfixas, ut uolatu Minois fugcret ty-
rannidem, Icarus altum petens in ipso uolatu[, cera ardore solis reso- 5
luta, cecidit in mare] periit et [a suo nomine] casu suo mari nomen
dedit.
3. uitreo. Id est, perspicuo, ut (A. IX, 459) : mtrea te Fucimis unda.
5. monte d. Torrenti fluuio Pindari comparauit ingeniura, significans
eura et in dicendo citum et sensibus abundantera. iO
6. quem s. n. a. r. Qui aluei ripas uelut aquis nutritus excesserit.
7. feruet. Feruere dixit Pindarum, ut ignei ingenii acuraen ostenderet.
9. laurea d. ap. Coronandus consueta poetis lauro Apollini con-
secrata.
10. noua. Aut adrairanda, [ut (B. III, 86): PoUio et ipse facit noua 15
carmina,^ aut ab eo inuenta[, ut (A. I, 620): Finibus expulsum patriis
noua regna petentem^.
dithyramhos. Dithyrambos carmen est, ex quo libri in Liberum Pa-
trem compositi sunt. Hos dithyrarabos ideo audaces dixit, quia caeteris.
rhythrais ueheraentiores sunt, uel quia noua uerba in his Pindarus scripsit 20
11. numeris. f I. s. Numeris, quibus rhythmus ad sonura pertinens
colligitur, non pertinens ad uersuum legem, ut Verg. de pari carmine (B.
IX, 45): numeros memini si uerba tenerem. Ergo in hoc lex pedum non
quaeritur et syllabarum, sed quali sono uocis dithyrambi et quali rhythmo
cantentur. Aut lege solutis dixit, quia in hoc metro licet uariare et 25
non in eodem metro ])erdurare. Ideo autera uolunt dictos di^hyrambos,
ueluti cui licet alio uti ostio; isto enim uocabulo ingressus Oupa graece
appellatur.
ferttir. Vehit uates rapitur.
1) 13 C. rell. om. — aestim. Ayb,CQ. extixa. Gr. rell. existim. incurrere vcafhQ. — Ica-
Tum Q. rell. Icariis. incurraf Ay^C. incurre^ b. rell. incurrej-e. 3) Jedali fab. Ayb. rell. fabula.
Daed. • — dum oran. libri. cum Q. 4) mecan. 2. mocan. A. moech. y cer/s posuisset ad-
fixis (aff. y) Ay. cens composuisset affix/< b. caeris posuisset, om. adf., r. caeris (ceris acfli)
adfixis posuisset vacfh. 6) ardore — mare om. Ayb. cera — mare om. R21,rmvca. periit om.
fhQ. et casu suo no. de. mari yb — casu no. ma. dedit 2,r. — mari uo. dedit AR,mvca. rell.
habent: et a suo nomine mari nomen mdidit. 10) sensibus libri. sententiis CQ. Quintil. IX, 3,
72: Pomponium sensibus celebrem, uerbis rudem. 12) Feruere di. Pind. om. Ay^. ostenderet^M-
E,r. ostendai 2. 15) Loc. Verg. om. Ay. 18) ditirambos b. ditira?ibo?j carm. Ay Qliiyx.) edd.
(dithyra?;i5ow). est om. b. — ex om. cafh. 24) et syll. AyRl^. vulgo sed syll. sed quali
AYbRC. sed quasj iG.r. vulgo et aequali. 25) cantentur AyRl^jCrv. vulgo cantaratur. Q: "hoc
quoque scholion non ita adsecutus sum ut emendare possem." solutos Ayb. 26) percZztrare
Ayb. rell. permawcre. 27) hosiio Ayb. ostio. hoc enim R. isto -^(b. hostio A. hosti/ Lrv. rell. in-
gressus enim uoc. &i»pa om. bRl,rv. 29) uatw AR.
HAUTIIAL, ACE. ET PORPII. 25
386 ACR. ET PORPH. COMM.
12. seti a. r. c. Deos dixit i^ropter paeanas Pindari, reges propter
encomia, quia inter Olympionicas laudauit Hieronem regem Siciliae.
Laudauit etiam Herculem, siue Ixionem et Pirithoum, qui occiderunt Cen-
tauros et Proserpinam rapere conati sunt. Bellerophontem laudatum
5 commemorat in Chimaera. Castori quoque et Polhici laudes dixit, qui in
Elide, Epiri ciuitate, agone Olympiae edito pugilatu et equorum cursu
floruerunt, ut (G. III, 202): Hic et ad Ehi metas et maxima campi su-
dabit spatia. In eodem agone poetae etiam heroum laudes dicentes coro-
nabantur et accepto themate certabant.
10 17. siue quos Elea d. r. palma caeJestis. Caelestes dixit propter ho-
norem numinum, quibus agon inpenditur.
19. et centum p. s. Dicit, magis inlustrari honore, quem Piudarus
carmine suo [agonistico] celebret, quam si centum statuis honoretur.
21. flebHi sp. Etiam in epitaphiis (epicediis?) Pindarum significat
15 magnum, cum aut iuuenem fortem aut puellam mortuam (maestam?) de-
scribit et alicuius adulescentis morte facit sponsam deceptam. Quem inferis
subducit et dat inmortalitati laudando.
[22. pJorat. Describit, ut uiri plorentur plangentibus sponsis.]
moresq. aur. Mores aureos pro bonis et sanctis posuit[, ut Very. (A.
20 Vni, 324): Aurea quae perhibent illo sub rege fuerunt Saecula'].
24. inuidet Orco. [Seu habet inuidiam nigro Orco.]
25. Dircaeum leu. au. cy. Thebanum. Dirce enim fons est apud The-
bas, unde Statius (Theb. I, 38): Caerula cum rubuit Lernaeo sanguine Dirce.
Et quia Thebanus Pindarus fuit, ideo Dircaeum cycnum dicit a suauitate
25 uocis siue cai-minis.
1) peanas A. rcgis All. encomiaw AyR,i". enchomam 2. euconiam v. encemia b. 2) Oljnn-
pionicas omn. libri. recte. conf. Cic. Tusc. I, 46. Q inculc. olynipiacas. Gerionem yl. regionem
b, om. regem ut y. heronem 2. hierionem R. 3) exionem Ab. hesionem 2. isionem r. 8)
bellorof. A. bclloroph. b. bellerof. y. 5) Castori — PolUxci libri. Castor/s — Polhim rQ. 6)
a.goneo Ab. agonio •( olympico 12,Ci-v (olymph. caQ. pugiZfoto b2R. 7) Hinc ad, om. et AybR,
rell. kic uel ad 2,r. /«fc et ad vcafliQ. helim etas A. eli metas yR. alimetas b. — sudawit Ayb,r.
8) etiam K-(\>,y. rell. om. 10) caelesfts Ar, ut ED. Bern. KA. rell. caelesies. Caelesiewi dix.
Ay^r. 11) inj}. A. impen<Zf6«tur ac perhoc laudabiles 2. 13) agonico 2. rell. agonistico. &gonista
et Sigonislicus serioris latiuitatis uocacula sunt. om. Porph. 14) epitaf. Ay. epytaph. b. conf. C,
qui habet aut sponsam celehrat aut iuuenem fortem — dcplorat. Cum iuuenis tantum epicodion
u. 21 — 24 memoretur, disiunctiuae particulae displicent. Claudicaret autem oratio : cum iuuenem
fortem et hene moratum describit e^ a?«CM2ws adul. etc. 15) moratum fuisse desc. A. rell. mortuam
fuisse descr. Scribenti maestam pro mortuam uide num difficultas sublata tibi uideatur. 17) in-
mort. Ay. subducit et multa fama sublimem facit b. 18) sch. om. AybR^. 19) Loc. Verg. om.
AYbR2,r. 21) sch. om. AybR. id est, iremortalem ilhim facit 2. 22) dirceum Ay. 23) dirces
Ayb. 24) dyrcaeum. Cygnum rQ. rell. dirccum (dyrcaeum) cygnum. recte propter anteced.
Dircaeum. Thcbanum. cycnum 2. supra II, 20, 9 et IV, 3, 20. "Wagner. p. 423. conf. Porph. M
qui II, 20, III, 28 et h. 1. constanter habet cycnum, cycni. in K Im. mut. cygnum in cycnmn.
IN CAllM. IV, 2. 387
hniat. Sublimcm facit et multa fama ad caelum fert.
26. Antoni. Apostropha ad Antonium, quem adloquitur uolentem Pin-
darum imitari.
27. 28. ego apis m. m. m. Quia cycno Pindarum camparauerat, se api
contulit pro paruitate in Calabriae saltu Matino pascenti, de quo legitur 5
{Luc. IX, 185): iam calidi lucent huceta Matini. Fugiens ergo arrogan-
tiam api se comparat, quae et circa terrara uolat et amoenitatem depas-
citur florum.
32. fmgo. Compono, ut (A. VIII, 634): [ef] corpora fingere hngua.
33. concines m. p. pl. Julus Antonius heroico metro Diomedeos duo- JO
decim libros scripsit egregios, praeterea et prosa aliquanta. Concines ergo
inquit, i. e. cantabis nobiscum, tu Antoni.
maiore plectro. Id est, meliori opere uictorem Caesarem per sacrum
Capitolii cliuum captiuos Sygambros trahentem, pro triumpho.
34. trahet feroces. Quia antea centuriones Romanos, qui ad stipendia 15
missi erant, tentos crucibus defixere.
36. fronde. Laurea enim corona [qua] triumphantes utebantur.
37. quo. Caesare scilicet.
38. bonique. Propitii [ut (B. V, 65): Sis bonus o felixque tuis'].
39. nec dabunt. Nec aureo saeculo similem Caesari uirum natum 20
fuisse aut nasci posse dicit, si in eum statum tempora recurrant.
41. laetosq. d. Id est: publicas ferias et laetitiam cantabis.
42. super. De, ut (A. I, 750): multa super Priamo rogitans, super
Hcctore multa.
44. forumq. l. orh. Orbatum dicit forum litibus Caesaris aequitate. 25
45. tum meae si quid. Sub fuga arrogantiae etiam se laudes Caesari
dicturum promittit[, ut Verg. (B. IV, 53) : O miki tam longe maneat pars
ultima uitae Spiritus et quantum sat erit tua dicere facta].
1) leuat autem ^- cycnum subl. 2. 2) Apostro/a A. apostrop7ia bR2,v, a^ostrojjham y-
apostropto r. rell. apostropAe. 5) calabrie saltu matine AE2. cal. sa. ma,iutinae y, mahitino v.
cal. sa. matiw«e b,r. 6) in cal. Ab. hinc cal. y. ubi cal. R. et cal. 2. rell. iam cal. — bu-
centa Ab. bucewa R. 7) amenitatewi Ab2. recte. rell. amoenitate. — dep. florum Ayb. rell. flor.
dep. 9) et om. A7RI2. corpore Ay. conf. III, 6, 22. Seru. A. I, 483. 10) conciwews A iu lemm.
conciraes in Hor. et infra. — diomedias A^Rjr. diomedeos 2. rell. diomedeas. 11) lihvis C. —
aliquawto AYR12,mvca. aliqua fhQ. prosag«<e R2. praet. et pr. aliq. om. r. in. XII. libros vca.
13) maiori plectro opere y. maiorz pl. A in lemm., maiore in Hor. meliori R2. 14) sjgambros
A. in Hor. sygambos, 2 m. corr. s/cambros. sjr^ambros 1 m. corr. s^cambros E et Bern. A. sy-
gambros K^ in sch. sigamb. Sicamb. b, ut BcpPRID Bern. BC al. — per triumphos R. per tri-
uraphM?>i 2, 16) de&xevunt YRl,r. q^ixerunt 2, rell. defixere. 17) enim A-y2,r, om. qua. rell.
om. enim. 18) gl. om. 12G,rmvca. 19) ut — tuis om. Ay. 21) posse Ay^CQ. rell. potuisse.
dicit om. Ay. — recurrant AYR12,rmv. rell. fZecurrant. 23) sch. om. AR. 26) caesaris 2. laudes
se cessari (sic) y. et se 2. 27) loc. Verg. om. AfR.
25*
388 AGK. ET PORPH. COMM.
46. 0 sol. Solem pro die posuit, quo uictor Caesar [urbem] ingressus
est, ut (A. III, 203): Tris adeo incertos caeca caliginc soles Erramus.
47. 48. canam r. C. f. Hoc est, ego felix canam.
49. io fr. Ad ipsum quasi triumphum loquitur sacra inuocatione, qua
5 'Jo Jo' dicebatur, ut (A. VII, 400): Jo malres, audite.
52. benignis. Reditum eius praestantibus.
53. te. d. t. t. u. Ad honorem enim maiorura numinum pertinet siue
potentium personarum, si magnis uictimis immoletur, ut (G. II, 146): et
maxima taurus Victima.
10 54. me tener soluet. Absoluet uotorum debito i. e. promisso.
56. m m. uota. A me diis promissa.
57. curuatos i. ignes. Lunae incipientis similis in cornuum [in] curua-
tione uel breuitate.
59. qua n. d. Signatum fronte uitulum diis pro reditu promissum in
15 ea parte, qua nota inustus (inusta?) erat, albos pilos habuisse significat,
cum esset toto corpore naturaliter rubeus.
PORPHYRION.
Pind. q. st. ae. Haec ode ad Antonium Julum, Marci Antonii trium-
20 uiri filium, scribitur, continens laudes Pindari lyrici poetae.
2. ceratis o. d, n. pinnis. Id est, altiora quam possit expedire conatus
decipietur, quemadmodum Icarus Daedali manibus factis pinnis.
3. uitreo d. n. p. Quia ab Icaro mare Icarium apj^^ellatur. Vitreo
autem ponto i. e. uitrei coloris.
25 10. seu p. a. n. dith. u. Ait, quid phirimum sibi Pindarus hic per—
mittat; nam et maximo spiritu nouas historias hoc metro canit. Noua autem
uerba aut admirabilia, aut ab ipso Pindaro facta esse accipe.
11. numerisq. f. l. s. Ideo, quia plerumque ad uohiptatem suam quis-
que lyricus poeta metrum sibi fingit, [ita] tamen ut, quem sibi ipse initio
30 odae statuit ordincm, necesse habeat ad finem usque custodire.
17. sine q. elea d. r. p. caelestis. Utrum Castorem et Polhicem signi-
1) urbem om. AyRr2,rvC. 3) felix ego R2. 4) qma 112. diceba?«tur A. 7) maiorcm
Ay^. 8) potentam AR. — et AYRl,rvm. rell. om. 10) sch. om. A. 12) m cornuum curua-
tione AYR12,rmca. corn. incmn. CfliQ. conL Plin. XVII, 23. XXXV, 25: in curuatione nia-
teriae. 15) hab. signif. A. habuisse se sign. y. rell. sign. habuisse conf. Verg. G. III, 158.
PORPII. Ode LXXXX. R. 19) hxlmxa omn. libri 21) caer. M,rv. 22) conatws deci-
pi«etur M. co. decipiete?- RA2G. co. decipere rv. conate dicere afh. pinnis M. rell. pennis. Ica-
rus. maiora aggressus facere pennis Daed. man. factis fh. 25) Aii (/«Jtf M2G,r. Aut quod v. aiit
plurimum a. Atqui plur. R. Quid plur. A. hic Pind. pcrm. rvfh. permi»/< a. sibi pind. hic pro-
mittat II. 29) ita ora. MARGva,r. ita tamen om. 2. ita tamen ut fhQ. — ipso M. rell. ipsc.
om. R. odae A,r. odi 2G tuorj M. odis R. 30) eum necesse fli.
IN CARM. IV, 2. 389
ficat, an generalitcr: quiciunquc cx certaminc sacroruni agonuni uictoriam
rjeportaucrit ?
19. el c. p. s. m. d. Dicit, magis illum honorc inlustrari, quem Pin-
darus carmine suo celebrem fecit, quam si centum statuis publice ho-
norctur. h
21. fl. sp. i. r. pl. Aut si, inquit, (quid?) flebilc carmen scribit de
adulcscente aliquo, cuius morte sponsa decepta sit; quem inferis subducit
atquc inmortalcm facit laudando animum morcsque eius atque uirtutem.
25. multa Dircaeum I. a. cycnum. Dircaeum Pindarum dicit, quia
Thebanus fuit, a fonte Boeotiae Dirce, qui est Thebis proximus. Cycnum 10
autem eundcra appellat a suauitate carminum, quia ct cycni canori csse
dicuntur.
leuat. a. Id est, sublimem facit.
27. 28. Mntinae. Matinus mons [est] Calabriae.
eyo apis m. m. m. Ut Pindarum propter sublimitatem et suauitatem 15
carminis cycno comparauit, ita se api; per quod significat, parua qui—
dcm et humilia se scribere, sed subtilia et dulcia.
33. concines m. p. pl. Concedit Antonio Julo, ut ipse potius trium-
phos Caesaris scribat, cum sit robustior in carminis spiritu; hoc enim
significat diccns maiore plectro. 20
35. per s. cl. Id cst, per sacram uiam; hac enim triumphantes in Ca-
pitolium ibant.
37. quo n. m. m. t. fata donauere. Caesare scilicet.
42. puhl. I. Id cst, publicum gaudium super impetrato fortis Augusti
reditu. Apparet, Caesarem de reditu suo Romam litteras misisse. Sed 25
gratus sensus; sic enim se habet, ut intellegas populum Roraanum, ut fit,
publicis adclamationibus desiderasse diu reditum Augusti.
45. lum m. s. q. loquar aud. Spondet, se quoque carraine aliquo lau-
des in Caesarem dicturum, sed scenae breuis uersus (s-ij^ctpr^fxaxr/.Q??) in
eo, quod intulcrit: si quid loquar audiendum. 30
47. 47. pulcher o. I. c. r. C. f. [Ordo est:] Ego felix recepto Caesare
canam.
4) bu\)\icae M. 6) inquid M. 7) quem feris M. in adolescentem aliqnem afli. scrib.
adolescente?» aliquo v. 14) est om. MR. 18) ivlio libri. 19) in MR. rell. om. Scribe robus-
tiori carm. spiritu. conf. Pers. V, 5. 23) caesare?» MR2G,rva. caesare fhQ ut Acr. 27) acfcl.
MG. 29) sed chaene breuis uersus Emyipt M. sed scaenae breuis uersus iTiiytpc A2. Sed hreui
usus epicire in eo quod \uiulit R. sed scaenae breuis uersus in eo rva. sed signijicat breues uersus
in eo fh. Edd. omu. om. gr. uo. ^myips. Legendum puto : sed schemate usus ^7rr/£t[jrj[j,0(TO? in
eo quod Inivdit. Olim temptaueram: sed cantilena breui usus lT:t£(5Ctios in eo etc. conf. infra IV,
3, 24: iTTtEixws si placet intulit. Q: "In litteris illis graecis quid lateat non adsecutus — lacunam
signaui; fort. etiam scrib. sed signiftcat scenae breuis uersus." 30) loquo?* R. rell. loquar, ut
omn. fere uet. codd, Hor. praeter DIO Bern. A etc. 31) Ordo est om. MR.
390 ACR. ET PORPH. COMM.
49. teque d. procedis io tr. Ad ipsum triumphura conuersus haec clicit.
50. non semel dicemus io tr. c. omnis. Nota figura est, (A. I, 212):
Pars in frusta secant, et (Hom. II. 11, 278): &<; (paaav r^ TzXrfiog, hoc est,
ut dicebant pkires.
5 53. te d. t. Hoc ad Julum dicit.
54. m. t. s. uit. Soluet debito scilicet uoti suscepti.
57. /h c. i. ignis t. l. r. orbem. Vitulmii, quo uotum soluturus sit,
dicit cornua habere tertiae lunae comparabilia i. e. adhuo parua.
59. qua n. d. n. u. cetera f. Diserta et elegans elocutio, Significat
10 autem, uitulum hunc albam frontem tantum habere, in caetero corpore ful-
uum i. e. rufum esse.
CARMEN IV, 3.
ACRON.
15
Quem tu M. s. Hac ode adfirmat, qui Musarum gratiam in ipsis or-
tus sui initiis meruerit, [eum] nulli alii aptiorem rei fore quam studio
poeticae, et subiungit laudes deorum.
4. clarabit pugilem. Notum omnibus faciet. Pugiles uero athletae di-
20 cuntur eo quod pugnis ualeant.
non equus i. Id est, [qui] neque equestri certamine enitescet.
5. Achaico. Graeco; unde aurigae famosi.
6. neque r. b. Non futurum militem sed poetam lauro ApoUinis coro-
nandum.
25 8. quod r. t. c. m. Quod uictos reges in triumphi pompam ad Ca-
pitolium ducat; nam et uictores duces lauro coronabantur.
3) et — plures om. fh. — 7:Xi&os 2G,r. TiAui^us v. tiXtj&us MA,a. osphorapantus (sic) quem-
admodiim d. p. R. 5) u\\xm MG (corr.) 9) siguat rva. insignat fh. 10) cetens M.
ACRON. De se referens uirtutes poetices prosequitur. Ad melfomenen musam proseutice
tetracolos A Hor., ymnus in plenis speciem A Acr. Proseutice teti-acolos de se referens et uir-
tutes poetices prosequitur ad melpomenen musam y. Ad musam scribit se esse felicem b. Ad
musam his scriptis se esse felicem D, — ostendit BcpP. De se ref. uirt. poeticM pros. ad mel-
pomenen musam. speutice tetracolos. ad musam scriptis se esse felicem E, om. his. Ad mus.
melp. his scriptis se essc felicem Bern. BC (om. melp.)
16) adf. My. 17) su<« R,r. in orUi suo mer. vm. — eum om. A12,r. 18) poetice AybRjr.
poeticae 2 Porph. rell. poetico. poetices C. ybC habent schol. Porphyrionis. 19) lemmati addidi
imyilem faciet. Pufjihni] Pugiles athl. fh, om. uero. claxAuit A in lemm., chiYahit iu Hor. fec/(
AR. fac«e< 2C (nobilitabit, no. ouin. fa.) Q. nobilitabit gl. y, om. no. omn. fa. iecerit omn. edd.
20) ualent C. 21) qui fh. rell. om. neque 2. rell. nec. Hoc schol. oni. -j ut uerba Pugiles —
ualeant. 22) id est greco quadrigali certamine y, «in- unde aur. fam. conf. Porph. greco, curru
quadriiugo C. 23) Neque fut. 2. 25) Qut uictos AR2,r. rell. Quod ui«ctos. pompam AR2,r.
rell. pouipa. 3) duca< onin. libri. CiMxeril tacite inculc. Q. schol. om. yb, qui ad u. 0 habeut:
hoc est, neque res bellica (publica C) cuni ostendet capitolio triumphantem Deliis foliis. id est
laurea corona, qua triumphantes coronabantur, iK i)i.>c (IV, 2, 35): merita decorus fronde Sygambros.
IN CARM. IV, 2. 3. 391
10. scd q. T. a. f. pracfl. Non [in] his omnibus fortibus ftictie cla-
ruerit sed descriptionibus locorum uel fluminum per poeticam nobilitatem.
12. fingent. Componcnt[, ut (A. IV, 80): Os rabidnm, fera corda do-
mans fngitque premendo^. Aeolio. Alcaico.
13. Romae pr. u. d. soholes. Augustum uel priuignos eius significat, 5
siue posteritatem Komanam, a qua se inter poetas numerandum promittit.
IG. et iam d. m. m. i. Virtute se et laude ait maleloquia et inuidiam
superasse; Sallustius: Gloria inuidmm uicisti.
17. 0 test. aur. Lyrae pulchrae et dulcisonae.
18. dulcem str. Musici fontis. — 10
temperas. Componis, aptas.
11). 0 mutis q. p. Aut: o Musa, quae potentia tui et muta animalia
oblectari facis, aut propter Arionem, quem cithara in mari canentem se-
cuti delphines dicuntur; Verg. (B. VIII, 56): Orpheus in siluis, inter del-
phinas Arion. 15
20. sonum. Dulcedinem cantus.
21. muneris. Beneficii.
22. quod monstror d. Hoc est: qui cunctis innotui.
23. Romanae f. I. Lyricus Latinae linguae. Fidicen a fidibus i. e.
chordis, ut (A. VI, 120): Threicia fretus cithara fidihusque sonoris. 20
25. si placeo. Ac si diceret: si tamen placeo.
PORPHYRION.
Quem t. M. semel n. pl. I. u. Hac ode adfirmat, studio poeticae de-
ditum nulli posse alii rei uacare; deinde deorum subiungit laudes. 25
5. curru d. Ach. Id est, quadrigali certamine.
6. Deliis foliis. Id est laurea corona.
10. sed q. T. a. f. pr. Proprie ad secessum suum referens hoc dicit
Horatius. Tiburi enim fere otium suum conferebat ibique carmina [sua]
conscribebat. Aeolio carmine autem ita dictum accipe, ut si diceret ly- 30
rico carmine, quia quidam lyrici, ut Alcaeus, Aeolide magis dialecto
usi sunt.
1) in fh. 3) Loc. Verg. om. Ayb^,!-. 7) Virtute et laude se fh. 8) Sall. A. Sallustlus : et
quod difficillimum inter mortales est. gloria inu. uic. K. 9) aut dulc. fhQ. rell. et. 11) tem-
peras. modularis ■;. 12) tu« AK,r. ut sui supra I, 3, 20. II, 8, 1. III, 18 arg. etc. rell. tua.
13) oblectare AR12,rvmca. oblectari fhQ. 14) delfiues A. Loc. Verg. om. A. 18) qui cunctis
AK,r. rell. quod cu. 19) fidibus. cordis A. 20) Loc Verg. om. A2,r. — sonoris IG. canoris
vmacfli. 21) Et placeo A (bis). et si tameu R.
PORPH. Ode LXXXXI. R. ojSt] adf. M. Signat et aff. omn. edd. 24) poetico edd. poeti-
c«e MR2G Acr. 28) propriae ad saec. M. 29) sua GQ. relL om. 31) quidem MR. aeolic^ae M.
392 ACR. ET PORPH. COMM.
13. R. pr. u. d. suholes i. a. u. p. m. c/i. Suboles principis urbium
Nerones uult intellegi, quos Augustus priuignos alioqui ut suos loco filio-
rum diligebat.
16. el lam d. m. m. inuido. Hoc intellegi uult de se, quod ait Sal—
5 lustius: Gloria imiidiam uicisti.
17. 0. t. a. q. st. P. t. O Pieri, quae dulcem strepitum testudinis
temperas.
24. Rom. fidicen ly. Id est, lyricus poeta.
24. si pl. 'ETTtstxwc si placeo intulit, et subaudiendum extrinsecus tamen,
10 ut sit: si tamen placeo.
CARMEN lY, 4.
A€RON.
15 Qualem m. [De Druso] haec ode, propter quam et quartum librum
contra dispositionem fecit, scripta est in laudem Drusi Neronis priuigni
Augusti Caesaris filii Neronis, quem ob insigne uirtutis aquilae com-
parauit.
1. alitem. Aquilam, quam et reginam auium uolunt, ut (A. V, 255):
20 [Suhlimein] pedibus rapuit Jouis ai-miger uncis; ideo autem tutelae Jouis di-
citur deputata, quia prosperum auspicium eius aduersum Titanas pugna-
turus accepit.
4. flauo. Rubeo.
6. nido lab. In metaphora aquilae perdurauit dicendo nido lahorum
25 pro familia nobilium et uirtutum domo.
7. uernique. Ut (G. I, 313): ruit imhriferum uer.
8. insol. d. nisus. Inconsuetum nisum ad primos uolatus aquilae ad-
huc aerem et uentos timentis.
9. mox in ouilia d. Solitam uiribus et uolatu continuo ad praedam
30 prodire, ut (A. XI, 751): fulua draconem Fert aquila.
12. egit a. d. a. p. In agno imbelli dapis, in dracone pugnae.
13. qualemue l. c. p. Qualem, inquit, leonem primae iuuentae caprea
timens, talem Drusum hostes uiderunt.
1) s?<bol. M. 2) ueronew MR. aliofnu M. ut om. fliQ. 4) Sa?/. M. 8) fulicfteu M. 10)
epicos M2G,rv. ^irietxuj; post Ascens. fhQ.
ACRON. Ad iirbem romrtwam de indo/« ducum prosphonetice encomiastice tetracolos A,
ut KED- Bern. C. Ad u. vomam de indofe pr. cnc. tet. '(. lu rZwrusi nerouis uirtutem. ad ur-
bem romauam b. In drusi norouis uirtutem DBjc. In laudcm drusi neronis P. Laus neero-
nwm Par. C.
15) De Druso fhQ. rell. om. 19) regem 2. 20) Sublimem 1G(Q). rell. om. 24) metaf.
A. 25) nobili 2. 26) ruit om. A. 28) timentes R.
IN CARM. IV, 3. 4. 393
16. dente nouo. Adluic inconsueto ad pracdam.
17. uidere Rh. b. s. A. Per hyperbaton [longum] sensui superiori re-
spondit : Qualem aquilam et leonem imbellis j^raeda, talem Drusum uidere
Rhaeti Vindelici barbarorum gentes.
22. nec sc. /". e. o. Id est: licet aliqua ignorare. 5
23. 24. sed diu /. u. c. Hoc sokim, iiiquit, mihi dicere satis est, quod
Rhaeti diu potentes et uictores a Druso adhuc puero superati sunt.
25. sensere. Probauere uirtutem et institutionem Komanam.
indohs. Aetas [indicium futurae probitatis].
26. faustis. Felicibus custodia uirtutum. 10
27. paternus. Ut (A. I, 580. III, 343. XII, 440): Kt pater Aeneas.
28. m pueros a. Duo fuerunt Nerones priuigni Augusti, quorum unum
in domo Tiberii Chiudii, prioris mariti, Liuia peperit, akerum in utero ad
Augustum adtidit. Horum akero in Germania uiorbo absumpto aker adopta-
tus ab Augusto successor principatus eius fuit uocatusque et Tiberius 15
Caesar.
29. forles cr. f. Significat, filios a parentum non degenerare uirtute.
33. promouet. In melius auget.
Insitam. Naturalem.
34. rectiq. cultus. Bona institutione reddi bonum naturae perfectum; 20
quae si desit, bene nata deprauari. Pectora. In laudem Augusti dictum,
in cuius domo Nerones educti disciplinam accepere uirtutum. Roborant.
Confirmant.
35. \_utcumq. Ubicumque].
36. indecorant. Indecora faciunt. 25
2) Per AR2,r. rell. om. longum om. AR2. 3) et leonem A2. rell. uel. 4) reti et uincl. A.
retii uind. Rlb. uind. rhetii 2. 7) retii R. rhaetii 1. 9) ind. fut. prob. om. A. etas A. aetas
om. RlG. indoks] i. suboles indoles proprie dicitur etc. yC. Notaudum autem est, uti ad od.
praeced. sic ac hanc codd. -/ et b. noua scholia longiora offerre, quae ab impressis plane diffe-
runt. 11) Et om. R12. 13) claud/ neronis mariti liberta pep. A. mariti liberta 2. libertatem
(del. uoce corr. 2 m. ?««'«) 1. claucZ* neronis liuia R, om. mariti. liberta u. ex liJia orta uidetur.
quorum alterum in domo tiberii claudii mariti prioris Wbia. peperit yb (cladii). conf. Porph. et C.
14) ad aimm R. — per morbum extincto ybC. 15) ab om. fh. — uocatusque AYbR. rell. et
uoc. et om. 2,r. 17) nomine deg. rmvcafh. tion A. ex C tacite intulit Q. Significat ex 'ih, qui
habent: signiticat uirtutem a parentibus ingenerari etc. uidemus, filios a parentum uirtute non
degenerare C. 18) in mel. auget om. A2,r. i^romouet. excitat, meliorem facit '(b,G. 20) na-
ture A,r. natu;'ae 2. perfectumgwe 2,r. rell. naturale. 21) Pectora u. lemma feci cum A. — di-
cit de 2. 22) educfo" AR2G,r. rell. educai*. recte. educaj'e enim veteribus proprie est nutrire,
etiam disciplinis Hirt. Alex. 78, rarius apud Cic. et Plautum liberaUter, bene, pudice aut ad
turpitudinem educare. contra educere apud Cic. et Liu., Plaut. et Ter. et apud Verg. VIII, 413:
paruos educere natos 22) et uirtute?« 2. pectora — uirtutum om. 1. 24) gl. om. Ab,r. ubicum-
que R2,vcafh. quanducumque yQ- quandocumque, uel quotiescuraque C. 25) cfedecorant 2.
394 ACR. ET PORPH. COMM.
38. teslis Metaurum fl. Metaurus fluuius [est de Piceni prouincia
oriens, in Flaminiam decurrens, quae regio Gallia dicebatur] Galliae.
Juxta hunc fluuium Claudius Nero consul cum Salinatore collega suo ita
Hasdrubalem, Hannibalis fratrem, in Italiam auxilio fratri magnum exerci-
5 tum deducentem deuicit, ut nec profectum e castris consulem Hannibal,
dum in conspectu castra muniuisset nec reuersum ante cognosceret, quam
fratris caput ante castra proiectum et de exercitu eius Poenos cai^tiuos
uidisset; quo bello sujira quinque et quadraginta milia Hasdrubalis exer-
citus caesa feruntur.
10 40. tenehris. Tenebras pro Afrorum terrore dixit.
41. qui p. a. r. a. Adorea laus bellica uocabatur, eo quod uictores a
uictis adorarentur.
43. ceu jl. p. t. Post cladem fratris fugam describit Hannibalis.
45. secundis u. l. In laudem Drusi, qui de Neronis genere descendit
15 et a quo Hasdrubal occisus fuit, commemorat, et a Nerone Haunibalem
iam motum fugisse, et creuisse Romanos.
47. tumultu. Clamore bellico, ut (G. I, 464): ille etiam caecos instare
tumultus Saepe monet.
1) est om. AR2,r. de piceni prou. — dioebatur AR. (flamina), v (flaminam) cafh. fl.
(jalliae cisalpinne iuxta 2. fl. galliae. alii dicunt italiae gl. y- A- est galliae super quem hasdru-
bal fr. hanuibalis interfectus est sub manu drusi b. amnis Galliae Porph. fl. de prouincia 7;/-
ceni orientis in fl. (Forum Flaniiniuml) r. fl. ex Piceni Jinibus oriens, in Flaminiam decurriV GaUiae
Togatae regionem. C. Q : "Priorem partem valdc obscuram non adsecutus sum." Varia de h. 1.
temptaueram, sed nunc posui Galliae. Est autem Gallia quaestoria s. prouincia Gallica. Suet.
Claud. 24. Galliae Picenique Caes. B. G. I, 29. 3) ita AR12,mvac. om. r. 5) ita deuicit et
interfecit vcafh. asdrub. et hasdr., /Tannib. et annib. A. hannib. et ann. y- an\h., rarius hanib.
b. e castris AR,C. rell. ex castris. 6) muniuissfit R. muw/sset Cvmca. m?misse?it r. minuisseni
A. m«»Misset G, fh. locassQt 2. recognosceret RlG,vca. 7) in casti-a Rl(G?),rmvcaQ. ante
castra A,Cfli. conf. Porph. ad u. 70. 8) m milia Hasdr. exerciiw fh. 10) teuebrts pro asfro-
rum (as^orum 2) terrore A. dixit om. A. propter terrorem et maerorem C. 11) 6enica uoca-
batur AR2,r. jmbWca. c^icebatur mvcafhQ. Yb,C habent: Adorea dicitur laiis bellica quia adoran-
dos facit illos qui uincunt. et est seusus iste: testis est iste dies quantum debetur (debes tu C.
quanto debes tu b) neronibus. qui risit adorea propter poenorum fugam. Adorea propriedicituruirtus
bellica siue laus. [militum quia adoramus eam post uictoriam etc. etc. b]. Id est, post uictum han-
nibalem prosperis rebus creuit roma. Fugato annibale et occiso hasdrubale prosperius agere ce-
pere romani. — b insuper habet haecce : Ador genus est optimi farris (a Im. ad marg. ador
hoc est frumentum) quod in sacrificio ponebatur. Unde uirg. (A. VH, 109) : adorea liba per
erbam. sed hoc loco adorea sunt laudes uictoriarum. dicit ergo : ille dies quo asdrubal periit ri-
sit hoc est despexit laudes anibalis. quas de romauis uictis uictor olim acceperat. 13) post
laudem AR21G,rmvca. post c/adem fhQ. 14) vulgo: descendit, commemorat ex quo. 15) occ.
fuit R2. rell. est. Cl inculc. sit. — commemorat h. 1. collocaui. et e neroue R12,mv. rell. a ne-
rone et. Hanu. iam mortuuvi R12G,rmvac. posui iam moium. annib. iam morae A. iam marcidum
fhQ. — omn. libri /"««sse. scripsi y«j7«se. conf. u. 52. yb : Volens ergo ostendere multura ro-
manis (rom. om. y) drusum praebuisse (probaii. b.) ait cupulso hannibale (anib. b) semper a
romanis bene pugnatum.
IN CAKM. IV, 4. 395
48. d. h. rectos. Ita recii dii propitii ut aucrsi irati diccbantur, ut
(A. I, 482): Diua solo fixos ociilos auersa tenebal.
49. perfulus. (^uia ipsius instinctu post prinuun belluni fractis pacis
condicionibus in bellum rcditum est.
50. cerui l. Quasi Hannibalis fugientis orationeni fingit, ad milites 5
suos qua dicat: Pugnamus contra eos, quos si euaserimus, pro triunipho
habendum. Ideo autem hipis comparauit Komanos, quia auctor nominis
eorum a hipa nutritus est.
53. gens q. cremato f. a. 1. Tamquam Romana gens per damna et
caedes creuerit, ideo et exemphnn Troiae ponit, a qua oriundus est, ut 10
(A. XI, 306): quos nuJla faligant Proelia, nec uicti possunt absistere bello.
54. sacra. Deos Penates, de quibus Verg. (A. 11, 292): Sacra suos—
que tibi commendate Troia Penates. Hos cape fatorum comites.
55. natosq. ma. patres. Ut (A. II, 747): Ascanium Anchisemque pa-
trem [Teucrosque Penates Commendo sociis et curua ualle recondo\ quibus 15
liberatis Aeneas ad Italiam uenit.
57. tonsa. Caesa. —
58. feraci. Fertili.
59. per d. c. p. Ilex enim caesa ferro nielius puilulat.
61. non Hydra s. c. f. Exemplo ilicis ramorum damno melioris, Hy- 20
drae etiam, quae, excisis sub Hercule serpentum capitibus, numerosior ex-
crescebat, laudat Romanos bellorum damnis meliores semper efTectos.
Colchorum quoque eos monstro comparat, ubi satis clraconis dentibus ar-
mati de terrae sulcis [uiri] egressi sunt, quos Jason Medeae arte superauit.
1) Ita recti ARi. propitii recti mvcafli. imn recti r. cl/i onni. libri. dei Q. — acZiiersi
RIG. rell. auersi 2) «cZuersa ARIG. rell. auersa. 3) instlnctu libri. addubitauit Q. non opus
est scribere m&tigatione. vi atque instinctu eius dei Gell. XVI, 17. instinctu inflatuque diuino
Cic. Diu. I, 18. impulsu et iustinctu Gell. I, 11. conf. Aciiaia instincta in hellum Vellei. I, 12.
sch. om. "/bjC. y,C liabeut lioc : quia primus foedus inter romanos et poenos factum fregit. 5)
qua A2.r. quasi R. rell. qui. Verba Annibalis ad mil. suos C. lianniba is gl. y. pugnemus R.
pergamus 1. Sect«mur Hor. 2. fugerimus 2. euas. triumplio ha.bere. demus ideo A. habendum
est 2,r. habezradum R. quos vitare uictoria est y. 8) corum lupana A. a om. A,r. 9) romana
gens R12,rmvca. rell. gens ro. 10) et AR12,i'mv. rell. ora. — oriunc?o 2. oriunda r. 11) nec
— bello ora. A. conf. Seru. IV, 40. «siistere R. 12) Sacra — penates om. fh. penates, non
penafes libri. 14) fratres A Acr. , patres Hor. — anchisemque AR2, ut Medic. rell. et Ribb.
anchisewque Teuc. Pen. om. AR2,r. Coram. — recondo om. A,rfh. 15) quibus — uenit oni.
R2G. 17) twnsa b. tonsa. amputata y. conf. C. gl. caesa et fert. om. IG. 19) ylex A. 20)
pululaX Rl. 21) etiam quae (quaeque r) libri. etiara addit Q. quae ut exc. — excrescebat ita
Romani — efFec^i sunt C. Coniunxi exemplo (ablatiu.) cuni laudat. excrescebat. Laudat libri. ab
Herc. Q tacite rec. ex C. sub herc. libri. recte. sub i. e. sub mauibus Ouid. Her. XIII, 72: ca-
dere sub milite. — serpentum omn. libri. septem inculc. Q. uumerus serpentum non definitus est.
nouem eorum adfert Apollod. centum Eurip. Herc. fur. 1188 etc. conf. Pausan. 11,37. 23)
draconMT» R. 24) uiri om. AR12,rmvca. uide infra.
396 ACR. ET PORPH. COMM.
Simile et aliud exeraplum draconis Thebani, quem Cadmus occidit, cuius
satis dentibus armati prodierunt, ex quibus aliquos in societatem conden-
dae urbis Cadmus dicitur adsciuisse.
64. Echion. Th. Ab Echione conditae, qui fuit pater Penthei, gener
5 Cadmi.
65. merses pr. Si mersaueris Romanum, ait, fortior fit, Ita autem
hoc uerbum declinatur: merso, mersas, ut (G. /, 272): fluiiio mersare
sahibri.
pulchrior euenit. Existit.
10 [Q6. multa. Pro multum.]
Multa proruet integrum. Id est: Si Romanum prouocaueris ad con—
tentionem, quamuis multorum uictor sis, facile ab illo superaberis.
Proruet. Euertet, uincet, ut (G. I, 482): Proruit insano contorquens
uertice siluas Fluuiorum rex Eridanus. Integrum. Ante non uictum.
15 68. geretq. pi\ c. L Aut pro laude uictoriae referenda coniugibus, aut
pro maritorum uirtute coniugibus narranda.
69. Carth. i. n. e. n. m. s. Adhuc uehit Hannibalis uerba sunt ; tamen
iuxta historiae fidem uiso Hasdrubalis capite in haec dolore dicta Hannibal
dicitur erupisse: Agnosco te forluna Carthaginis.
20 [71. fort. n. n. Dicit se fortunam fallacem agnouisse.]
73. nil Cl. n. perficient m. lam hic poeta loquitur Drusum Neronem
significans.
75. et curae sag. Id est, optima Augusti consilia.
76. exp. per acuta b. Id est, per dura proelia. Expediunt i. e. finiunt.
25
PORPHYRION.
Qualem m. f. A. Haec ode ad Drusum scripta est et est ecloga,
propter quam, ut supra ostendimus, totus hic liber compositus est. Scripta
est ergo in Neronem Drusum, priuignum et successorem Augusti, qui
1) et omn. libri. est iiic. Q. aliquot 2. 2) societafe ARl,rmv. societatoM cafhQ. 3) ad-
sciu. A,C. «ssciu. mv. rell. «sciu. 6) merses Ay (Im. uel mersus), mvcafliQ. mers2<s b2,r, ut
Bera. KBG, Par. ER al. cp mersus in eraso mersae. mersy/es B cum gl. sitae. B cum gl. sitae.
merse P cum gl. site etc. — ait AR. rell. om. 9) gl. om. IG. 10) gl. om. AR12G,r. 11)
vincet AyR^^r. rell. e^ancet. Sensus est fiiQ. rell. Id est. 12) s/s R2,r. eis A. rell. eris. IG)
VLirtulibus li. 17) uelut quasi lect. vulg. quasi om. R2,l. smt R. 18) in haec dolore dicta ann.
A. dicta om. R. in li. d. dolore Ilann. 21,r. rcll. in h. p. Han. dol. 19) prorupisse 2. 20)
sch. om. AlG,rvca. 21) neronemjue A. alloq. 2. 22) signif. et uiros et opt. Aug. consilia R. et
uire* et opt. Aug. cons. G,vm. et curas et opt. Aug. cons. 1. 23) Id est per om. AR,n)v. dura
bella finiunt RlG,mv.
PORPH. Ode LXXXXIT. lu laudem drusi neronis R. Haec (o5r] ad drusum M. Haec
ode ad rusum scripta est et est egloga R. ode — est et om. rell. libri. ecloga cfliQ. aegl. v.
rell. egl, scribta M.
IN CARM. IV, -J. 397
Rliaetos Vimlclicos bello uicit. De imperio autem principis huius dupli-
cem facit comparationem ; nam Drusum ait tanto uigorc atque impetu
liostcs Vindelicos inuasisse, quanta ui soleat aquila in rapinam inruere
])rimum ouium, mox corroborato uigorc etiam draconum, ipsos autem
hostes ita conterritos esse belligerantis Drusi uirtutc, ut capream uisu leonis 5
in se inruentis.
18 — 20. quibua m. u. d p. o. (. Amaz. s. d. o. q. Hi Vindclici e suis
sedibus ab Aniazonibus eiecti et ex Thracia in exilium se contidisse Al-
piumque loca insedisse dicuntur, et quod potentissima in se tela secures
Amazonum experti fuissent, ijjsos quoquc usum earum in bello accepisse. 10
22. ncc sc. f. c. o. Sensus est: Fas est non omnia scire, id est, licet
aliquid ignorare.
24. consiliis /. rcpressae. Eo pertinet, quod late uiclricis dixerat.
25. quid ind. n. f. s. p. Quia non potest Drusum laudare nunc ut
filiiun Augusti et ab eo educatum institutumciue dicit. ]5
28. quid a. p. in p. a. Neronis. Duo fuerant Neroncs priuigni Augusti,
quorum alterum in domum Tiberii Claudii, mariti prioris, Liuia peperit,
alterum in utero ad Augustum adtulit, Horum ahero in Germania morbo
extincto, aher adoptatus ab Augusto successor principatus ei fuit uocitatus-
que est Tiberius Caesar. 20
31. 32. nec inheUem f. p. u. c. Prouerbialis sententia.
33. doctr. s. n. p i. Insitam innatam atque ingeneratam. Significat
ergo uirtutem a parentibus ingenerari, instrui uero doctrinae disciplina.
34. rectiq. c. p. r. Recti genitiui, casus numeri pluralis casus nomina-
tiui 'hi cuhus'. Sensus est autem: Colendo rectum pectora conroborantur. 25
Et rectnm obsohite accipe pro aequo ac iusto.
35. utcumq. d. m. indec. h. n. c. Utcumque 'quandocumque' significare
apud hunc poetam saepe (I, 17, 10. 35, 23. H, 17, 11. HI, 4, 29) dixi-
mus. Indecorant autem 'indecora faciunt', ac per hoc 'decorant' signifi-
cat. Bene nata culpa absohite dicitur. Sensus ergo est: honesta natalium 30
1) retos M. — In peri^oJo priucipeV *(■• In per/ocZo princip/i C. m/;e»'/thoclo autem prin-
cipii b. 3) soleai MK-ib. mruere MEy. 5) cojtterritos (centeritos b) OQin. libri. jje?'territos ta-
cite inculc. Q. esse de bell. MR. ita ui belli gerantis dr. esse conterritos ut y. capreaw MRYb,
CQ. rell. caprea. 8) Alpiumque Joca iused. MR. alpiumque insed. G,r. alio inrjue iiigis insed. afh.
Alpiumque iugis insed. Q. insidere hoc sensu apud historicos cum accusatiuo in usu erat, poetae va-
riant. Stat. Theb. II, 151: locum. Verg. A. VIII, 480: iugis. XI, 531: siluis. 9) quia R. po-
tentis&imum MR (telum) G. potentissi7?ja CQ. ut Liu. XXXI, 7 : arma potentiora. rell. po?/ssimum.
securesg^ite 2G,rvafh. expertes MG (corr. tos fuisse). expertos fuisse 2,rv. experti im&sent AR.
exp. iuevint fli. 10) didicisse 2. 13) represme (repr«esse M) libri. 15) et MR. sed 2. rell.
onl. 16) iuenmi R2. 17) domo post Asc. fhQ. rell. Ciomum. — tiberi M. — Vthia, M. 18) in
utero MR2. rell. om. in. — ■Alter in Germ. mo. extLnctos fh a (oni. alter'). alterm» rv (extiucte).
21) sch. ora. M. 25) Coleucfom rectum BI. Colendo in i-ectum R2G,rv. in om. afhQ.
398 ACR. ET PORPH. COMM.
generositas culpa dedecoratur , nisi digna disciplina haec prosequatur.
Totum hoc autem propter Augustum dicitur, in cuius domo Nerones uiden-
tur disciplinam uirtutis accepisse.
38. q. d. 0. R. N. testis Metaurum jl. et Hasdrubal. Metaurus amnis
5 Galliae est, iuxta quem Nero consul cum Salinatore collega suo Hasdru-
balem Hannibali fratri suo in Italiam magnum exercitum adducentem
deuicit, caesis supra quinque et quadraginta milibus.
testis Metau7'um fl. Metaurw^ dicitur, non Metaurim; sed fluminis no-
men hoc figurauit, ut alibi (A. P. 18): Aut jlumen Rhenum aut pluuius de-
10 scribitur arcus, et Sallust. (conf. hist. fragm. 111, 55 Kritz.): nomenque Da—
nubium habet, nt ad Germanorum terras astringit.
41. qui p. a. r. a. Adorea laus bellica dicitur, fortassis quod adorandi^
sint, qui laudem ex bello reportant.
47. 48. et impia u. P. t. f. d. h. rectos. Et hi, inquit, quorum templa
15 in Italia a Poenis uiolata sunt, exinde recti esse coeperunt pro Romanis
aduersus eos agentes.
51. sectamur u. q. o. f. e. eff.. e. tr. Ultro, inquit, bello petimus Eo-
manos, quorum manus si eflfiigerimus, gaudere debemus, similcsque in hoc
sumus ceruis, qui uhro hipos insectentur, quos alioqui fugere debeant.
20 57. duris ut i. t. b. n. f. fr. i. A. Ordo est: Ut ilex nigrae est fron-
dis in Algido feraci duris bipennibus tonsa. Sensus autem hic est: Ut
ilex, quanto magis securibus caeditur, tanto corroboratur magis ac reuiuis-
cit, ita Romani per damna caedis suae fortiores efFecti sunt. Nigrae fron-
dis i. c. uiridis (aut?) umbrosae.
25 61. non h. s. c. f. ct reliqua. Opportuna comparatio, qua Romanos uult
intellegi caede sui potentiores fieri.
63. monstr. subm. C. m. Echioniaeue Thebae. Ubi armatorum seges exi-
luit. Per haec autem intcllegi uuh, mirabile esse, non deesse Romanos tot
tantisque bellorum cladibus acceptis.
30 68. geretque proelia c. I. Utrum quae ipsi Romani milites apud coniuges
suas ostentent, an quae coniuges coruni de maritis suis praedicent?
70. occidit 0. s. 0. e. f. n. n. 11. i. llaec reuera frequenter dixisse
1) ([ua c\\\\)A Mlt. (jue erasum G. 2) Totum hoc Mll. Totum aulem hoc 2Gr,Q. rell. om.
hoc. 6) ita/ia M. italiam R2. in Ituliam om. rvafii. 7) supra quinqiiaginta M. 8) flumine nome
M. flumiu/i! nomen R. tiumine nomiwe G. Ihwien nomine edd. fluminis nomine 2. 11) et ad A2.
13) smt M. rell. sunt. fortassis et ador. R. 14) di A. rell. /d. hii rv. 15) penis M. eainde
MR2G. inde edd. sectamur M, ut omn. fere codd. Tlor. scctemur G,rv. 17) Sectamur quos bello fh.
Ultro inq. bello M RA2G. 19) Insectemur Ml{,r. insecte/^tur 2. vulg. insectrnitur. --- dcbe-
bant fli. al/([ui M. 21) bipenn ct biienn. ]\I. 9) uiridcs ad umbr. M. adumbr. 2G. uiri(//s et
umbr. R. uiriJes umbr. rv. uiric//s umbr. afhQ. 25) Oport. M. — qua H. qui M,r. rell. quia.
27) exihiit MG. rell. exi/nnt. 31) ostcnf/ent M. ostendet 2.
IN CAEM. IV, 4. 5. 399
dicltur Hiinnibal, cum caput fratris sui Hasdrubalis uidisset, quod Nero
de industria adlatum ex Gallia ante castra eius nihil adhuc scientis de hac
caede proici iusserat.
73. nil CL n. perficienl m. Haec iam poetae ucrba sunt, non enim ad-
huc Hannibahs. 5
76. et c. s. exp. p. a. b. Aculu helli absohite dicuntur ea, quae sunt
in bello periculosissima.
CARMEN IV, 5.
ACRON. ' 10
Diuis orte. De Augusto scribitui-, qui in transmarinis partibus diu
residens senatus ac populi precibus legatione missa reditum suum promit-
tens inmorabatur. Diuis orte, ut (A. IX, 642): Dis genite et geniture Deos.
1. Romulae cust. gentis. Pro Romuleae, id est, Romanae gentis.
5. hicem r. t. Phis dixit quam salutem, siquidem hix pro salute j)oni 15
consueuit, ut (A. H, 281): 0 hix Dardaniae, [spes o sanctissima Teucrum.^
[^dux bone patriae. Bone Auguste, non bonae patriae legendum est.]
6, instar u. e. Pro similitudine ueris, ut (A. H, 15) : Instar montis
equum. Quia hix dixerat superiore uersu, ideo comparationem uerni tem-
poris posuit. 20
8. ut m. i. Ita patriam desiderare Angusti praesentiam, sicut a matre
reditus absentis filii consueuit. Ordo est : Ut mater uocat ominibus, uotis
et precibus cunctantem trans aequora Carpathii maris, quem Notus inuido
flatu distinet a dulci domo longius anni spatio.
9. inuido. Aduerso, inimico. 25
10. Carp. tr. m. ae. Id est, Aegyptii, ut (A. V, 595): Carpathium
Libycumque secat.
cunctantem. Morantem, ut (A. VII, 133) : Reginam thalamo cunctantem.
12. distinet a domo. A domo separat.
I) adl. MG. 3) Haec omnia 2. — enim M2,r. rell. om.
ACRON. Ad augustum de expeditione eius tarda erat (oratio ED) peanis species pro-
seutice tetracolos A. Ad aug. de exp. eius pros. tetrac. Yj cuius plurima scholia et ad h. o.
neque Acronis neque Porph. sunt. Ad caesarem aug. ahsentem b. Ad cesarem loquitur ad
senem (absentem) Bern. B. Ode LXXXXII. R.
II) De om. fh. scribit 2. — in om. h. transm. prouinciis A. conf. Porph. transm. oris 2.
rell. partibiis. 13) inmov. A. yb. liabent schol. Porph. 14) gl. pro Bom. om. IG. id est, rom.
gentis AK,Crmv. rell. om. 16) conf. Acr. ad S. I, 7, 24 et Macrob. S. VI, 2, 18. spes —
Teucrum lG,Cmvca. rell. om. j^cZissima Seruius. 17) hoc schol. hab. fh. rell. om. 18) loc.
Vcrg. om. RlG.rmvca. 19) superiore uersu A. uersu sup. C. rell. siipenws. etia^n ue. te. comp.
apposnit C. posi-.it R. 21) ui patria aug. desiderar? A. 22) cum omn. Rl. omtnibus h. rell.
07nni\ms. Ordo — spatio om. A2,r. 24) dwtiuet R. dest. IG, rell. det. 29) dist. AR.C. des-
tiaat. r. destinet yv. rell. det. A domo AR rell. om.
400 ACR. ET PORPH. COMM.
13. iiotisq. ominibus. Tamquam uota pro reditu faceret et omina ti-
meret aduersa.
14. curuo n. f. lit. dim. Ut afFectum desiderantis ostenderet, eas partes
sollicite dixit attendi, a quibus sperat reuerti.
5 15. stc desideriis. Tamqnam patria Augaisti desiderio percuteretur,
dum pro eius salute esset sollicita.
17. tutus b. e. r. p. Virtute dicit et dispositione Caesaris praestitam
agris quietem, ut (B. I, 9): Ille tneas errare boues, ut cernis, et ipsum Lu-
dere qune uellem calamo permisit agresti.
10 18. almaq. faustitas. Noue felicitas dicta.
19. pacatum u. p. m. n. Conipressi enim ab eo fuerant piratae.
20. culp. m. f. Tamquam cuius tempore nec creditum nec depositum
negaretur.
21. casta domus. Pudica, ut (G. II, 524) i Casta pudicitinm seruet domus.
15 22. mos et I. m. e. n. Legem significat, quam de coercendis adul-
teriis sanxit.
23. laudanttir s. p. p. Tamquam abesse matrimonio culpam prolis et
parentum similitudine demonstraret, ut (A. IV, 328) : si quis mihi parvulus
aula Luderet Aeneas, qui te tatnen ore referret.
20 24. culpam p. p. c. Comes, inquit, culpae poena est, nec difFerendo
uindictam praestat peccandi licentiam.
25. quis P. p. Nullas gentes dicit incolumi Caesare formidari.
27. ferae b. c. Hiberiae. Indomitae et bellicosae Hispaniarum gentis.
29. condit q. d. Finit, explet; Verg. (B. IX, 52): Cantando longas
25 memini me condere soles.
30. et u. u. d. a. a. Id est, beneticio Augusti per otium praestitam
utilitatem agrorum cultu crescere; uiduas uero arbores sine uitibus dixit,
ut {Juv. VIII, 78): Strntus humi palmes uiduas desiderat ulmos.
31. hinc a. u. r. Id est, a labore ad conuiuia.
1) omiina tim. adu. AR2. omKia emeret adu. r. vulg. omnla adu. tim. 4) spera6t< A. paxBit
R. rcwQvsurmii filium C. 7) se uirtute et disp. A. securiiate et disp. RlG,r. dicit om. ARlG,r.
8) et ipsum — agresti om. A2. 11) enim om. A. 12) eius fli. 14) pudica om. A.,rC. 15)
cccercendis r. matrimoniis 2. rell. adulteriis. sanxzs/i C. 17) ut abesse A. rell. tamquam abesse.
— prolis parentum similitudine?» A, om. et. et om. rvm. 18) ut qui te tamen ore ref. A. pa-
riundus R. tamen parM?/,5 1. rcll. paruj/lus, non paruolus (Ribb.). 20) comes culpe inq. A. 22)
formidare 1112, rvca. 23) gentis A2,r hispanarum 2,r). rell. gen^es. 24) Finit, explet om. A2.
peragit ut uerg. A. ut uirg. 2. peragit, iiuit securus C. abscondit, finit y explct ut uirg. r.
26) praestiti/m A2,r. loc. Juv. om. ARl,r. 29) hinc. ex agricultura gl. yC schol. ■/: Anti-
quorum consuetudo talis fuit, ut sublata prima mensa poneretur secunda. atque in ea positus
(1. positis) pomis infusoque (in pateras C) uino laboraretur (1. libaretur) diis. conf. C, qui addit
A. VIII, 283 et G. II, 101 (Porph.). Adi etjam Nunn. Misc. III, 16. Grut. Lamp. I, 1268.
5 : Apud antiquos duae mensae erant. una ciborum. altera pomorum.
IN OARM. IV, 5. 401
32. et alt. t. m. Secimdae mensae dicebantur, quae in honorem de-
orum exhiberi consueuerant, ut (G. II, 101): ISon ego te Dis et mensis
accepta secundis [Transierim 'R/iodia]. Exhiberi ergo et Augusto significat
honorem deorum per easdein celebritates.
35. uti Graeciue. Sic a Romanis promittit Augustum Dis Penatibus 5
sociandum, quemadmadum a Graecis Hercules, Castor et Polhix, quos aut
ciuica (iuncta?) animis fauiiliaritas commendauit, aut quem labor diligi
fecit et uirtus.
36. et )». m. II. Herculis beneficiorum memor.
37. dux b. /'. Aut propter continuationem uictoriaruui longas optauit 10
ferias, aut [ab] ominando [bella] uitam prolixam.
38. integro. Toto die.
30. sicci. eleiuni. — uuidi. Vino pleno, ut (B, X, 20): Vuidus Jii-
herna uenit de glande Menalcas.
40. suhest. Subter est i. e. in occasum conditus est. 15
PORPHYRION.
Diuis 0. h. Haec ode ad Augustum scripta est diuitius in transmarinis
prouinciis morantem populi ac senatus legationibus missis reditum eius 20
precatum (precantum ?).
6. instar u. e. u. u. t. adfulsit. Hoc est: praesentia tua ad instar
uernae «-ratiae exhilarantur omnia.
8 — 12. ut mater i. q. notus i. fl. Carpathii t. m. ae. c. s. l. a. d. disti-
net a. d. uotisque ominihus et pr. u. Ordo est: Ut mater uocat inuenem 25
cunctantem spatio longius annuo uotis ominibus et precibus. Cunctantem
autem demorantem significat, ut apud Verg. (A. H, 133): Reginam thalamo
cunctantem ad limina primi Poenorum expectant.
15. sic d. icta f. q. p. C. Icta participialiter dicitur et significat
perctissa. 30
18. nutrit r. C. a. Faustitas. Adnotantum nomen Fauslidas, sic dictum
quasi felicitas aut iucunditas.
3) Trans. Rhod. om. A2. 7) et ciu. rnvca. aniinj CcaQ. rell. animis. ciuica suspectum.
iungere amicitiam, pacem, adfinitatem Cic. et Liu. — quem AR,r. rell. quos. quos om. C. 9)
Herculis A. Id est om. AR12,rmvca. — benef. mem. AR2,r. rell. mem. ben. 11) ominando
A. rell. abom. Plin. E. IV, 15: optamus — ominamurque. bella om. AR12,rmv. 13) ieiuni ut
(E. I, 19, 9): viandabo siceis adimam ca. seueris R. 15) Subter est om. R. subest. occidit ^C.
PORPH. Ode LXXXX III. Ad augustum R. 21) praecatum M. ^jrecatum R2G. prae-
cantis r. rell. precantis. 22) ad instar MR et edd. ad om. 2. expu. G. ad instar lustin.
XXXVI, 3 et saepius apud Apuleium. vernM??i M. 25) Ordo est om. M. 26) Cunctanteni
mmorantem R. 27) ut est afh. ut est apud om. 2. 32) fe?Zicitas M.
HAUTHAL, ACU. ET POEPH. 2G
402 ACR. ET PORPH. COMM.
22. tnos et l. m. e. n. Eleganter uidetur eam legem significare, quam
de adulteriis coercendis sanxit.
24. culp. p. p. c. Mire comes, inquit, culpa poenae suae est, id est,
non difFeretur poena sua delinquentibus. Per hoc significat, nihil ingene-
.5 rose aut neglegenter fieri.
30. el u. u. d. a. a. Suauiter et uiduas arbores dixit, prius quani
uites adiunctas habeant, quia, cum habent, maritatae dicuntur a rusticis.
32. et alteris t. m. adh. d. Id est, secundis mensis.
36. et m. m. H. Memor beneficiorum eius ac magnitudinis.
10 39. dicimus uuidi. Id est, poti atque madidi.
CARMEN IV, 6.
ACRON.
15
Diue q. p. Hymnum hic Apollini dicit et commendat carmina sua
saecularibus hidis, qui celebrabantur post centum annos supra Tiberim aut
in Capitolio.
1. qiiem pr. N. Laus Apollinis de factis, quia in uindictam matris
20 Latonae Nioben cum filiis suis interemit.
2. Tityosq. r. Qui uim Latonae inferre conatus est.
3. altae. Magnae, ut (A. II. 289) : Hostis habet muros ruit alto a
culmine Troia, aut per uituperationem, ut (G. IV, 106): magmis lahor, aut
altae: stukae, temerariae.
2.5 4. Phthius A. A ciuitate dictus, ut Verg. (A. I, 284): Phthiam claras-
que Mycenas.
5. tibi m. imp. Ut (A. VI, 75) : Dardana qui Paridis direxti tela ma-
nusque Corpus in Aeacide.
2) adulter/s coherc. M. 4) cUffert edd. — nihil fjmtiosae AMR2 (gratiose AR2). nih.
gro se a man. rec. corr. generose G. n. geuerose rv. mgenerose nihil afh. seruaui graiiose. conf.
Acr. Ped. in Verr. I, 4 et Ulpian. in Pand. XXVI, 7, 7. 7) qnas a. qu( fh. rell. quia. mari-
tate R. rell. maritan 8) mensis M. rell. om.
ACRON. ApoUinis laudem refert quoniam seruauit ene«» (AH) aeneflm (E) auctorem
originis romanae (romane E) proseutice tetracolos AE. ApoUinem hiudat qvm seruauit enean
auct. or. rom. pros. tetrac. -j. In apoUinem bBcp. Ad apoU. Par. C Bern. BC. Ode LXXXXIIII. R.
16) ymnum A. apoUinw 2. 17) celehvahantur R. reU. celebra»Hur. C: Commendat ApoUini
sua carm. ludis seculaibus decantauta: qui post anuos centuui et decem cclcbrari, et populo ex-
hiberi sokbant ad Tiberim, uel in CapitoUo etc. y^ habent mai. part. sihol. Porph. et haec:
seculare autem ludus erat qui celehrahatur per ceutum annos supra tiberim. 18) ui in Cap. 2.
23) aut — temerariae om. A,rC. aut aUe stultae aut temerariae R. aut altae stuUe tem. fh.
aUae stellae ca. aUe stulte temerarie mv. — latro vafh. 25) ut uerg. oni. A. uerg. om. R.
— pthiwm A (j/l/nui in Ilor.) mic. Ay.
IN CARM. IV, 5. G. 403
6. Thctidis m. Subauditur: deae, ut (A. XII, 52): Longe illi dea
mater erit.
9. illein. Achilles ruens cadenti arbori comparatur.
12. Teucro. Pro Teucrio, ut Dardanus pro Dardanius. Verg. (A.
II, 26): Et longo soluit se Teucria luctu. 5
13. ille n. i. Achilleui dicit nihil fraude egisse, sed palam semper
uirtutis fiducia dimicasse, ut (A. IV^, 152) : nec equi caua condemur in aluo
Luce palam.
equo Min. Verg. (A. II, 15): Instar montis equum diuina Palladis arte
Aedificant. 10
16. faUeret aulam. Aulam pro toto Ilio j)Osuit; neque enim sohim
refjem fefellerunt Achiui sed cunctos.
17. sed p. captis, Aperto semper bello Achilles, non insidiis grauis,
ut (A. X, 735): non furto melior sed fortibus armis.
Iteu nefas — muros. Dolenter exclamat poeta, Achilleni uiuum ad 15
internecionem interimere omnes potuisse Troianos, ut nec Aeneas profu-
geret ad Komam omine meliore condendam, nec ab eo uel infantibus par-
ceretur; qug,le est iUud (A. X, 734): Crimine quo parui caedem potuere
mereri. Quae tamen in hiudem commemorantur Apollinis.
18. nescios f. Infantes, paruos. 20
20. matris i. a. In grauidas etiam mulieres [saeuisset] saevum dicit fuisse.
21. ni tuis. Hoc est, Apollinis.
22. rebus Ae. Rebus sciL Troianis, ex quorum genere meliori alite, hoc
est, uulturum auspicio erat Roma condenda.
25. doctor argutae fidicen Th. Doctorem nunc Apollinem non Thaliae 25
Musae sed artis lyricae dicit eumque ad studium suum referens.
2) exat Rl. 3) cadens ruenti R2,r (arbore). 4) dardanos pro dardanios A. 5) Ei libri.
Ergo omnis apud Verg. 6) egisse A l,r (flcg.) vell. fecisse. 7) cawa AR2,Cmvca. carea l,r.
caeca ih. vX libri Verg. condemws AR2. 9) sch. om. A. Nos — miseri om. AR2, qui habent
(A. U, 27. VI, 574): Panduntur portae aut quibus ult. e. i. dies et laetam (Raddit: patriam
choreis) ut festa uelamus fr. p. urbem. 12) sed omnis 2. 13) achilfe AR. non libri. haut Verg.
Medic. 16) iatere??ipfe'onem R,r. rell. internicionem s. interni^iouem. internecionem Q. intermc.
et interwec. apud Colum. aliosque scriptores. ad intern. Liu. IX, 26 et 45. Vellei. II, 119.
Caes. B. G. II, 28. Curt. IV, 11. ad intern. om. 2. — potms R12,r. potius seh-oianos A. 18)
illud om. A2. ut est 2. 19) ApoUinis, cum exemerit 2. Q adtulit haec: 'multa in hoc sch.
residua sunt male sana.' schol. om. yb, qui habent : flammis. id est, nisi a te esset occisus
achilles non soUim pueros et infantes iucendisset achiuis flammis, sed etiam pregnantes mu-
lieres. C habet longius schol. quod incipit : dolenter excl. iu saeuitiam Achillis, qui, si per
ApoUinem uiuere lieuisset, adeo saeuus erat, ut nec infantibus, nec in utero gestantibus peper-
cisset etc. 20) iuf. jmeros 2. 21) Etiam in grau. cafh. — sa,euisset C. saeuzVsset Q. vulg.
sa.euiendiim fnisse. seuitum dicit i\\iss,e 2 . posui : saeutim dicit fuisse. 23) eas AR2,r e mv. « cafhQ-
melior/ libri praeter fh (meliore). potiore s. pociore libri Hor. 25) argutae c. glossa loquacis, y.
argutae c. gl. graece et ad marg. al. argiuae EBtp. fidicem A in sch. fidice?* in Hor. nunc R. non
Al,rv. rell. om. 26) dicit AR2,r. rell. dix-it.
2G"
404 ACR. ET PORPH. COMM.
26. 1'Auis. Pro Imias. Xanthns fluuius [est Troiae], ut (A. IV, 143):
Xantique fliienta Deseril ac Delon maternam inuisit Apollo.
27. Dauniae. Dauniam dixit a Dauno regc Apuliae, undc oriundus
Horatius erat.
5 28. huis Agyieu. Leuis inberbis. 'A"j'tj'.al uero Atheniensi lingua uici
dicuntur. Quo nomine ideo Apollo uocatus est, quia ex oraculi responso
in uicis publicis urbis suae statutis altarilnis sacrificia instituerint, unde
d'(mzuq dictus est.
31. uirg. pr. p. cl. Pueros et puellas adloquitur, quibus Dianae car-
10 men lyrico sono cantari consueuerat, ut rhythmum operis sui in canendo
custodiant.
33. Deliae. Dianae.
35. Leshium. Alcaei lyrici poetae, qui Lesbius fuit.
36. meiq. poU. i. Modulationem lyrici carminis, uekiti ipse lyram
15 percutiat.
37. rite. Sollemni consuetudine. ^
38. rite cr. fa. Nocti lucam. Eodem enim et Lucina honore cense-
batur. Unde et Dianae Luciferae nomen accepit.
39. prosp. fr. Rore nocturno nutrientem, (G. II, 201) : quantum longis
20 carpent armenta (liebus Exigua tantum gelidus ros nocte reponet.
1) est Troiae om. A2. Xantus tiuu. troiae apollini sacer K. 3) Daunto?» om. A2,r. dixit
ARl2,rmv. rell. om. — oriuufZo A2. 5) lenis in uerbis fli. habilis in uerbis y- la«uis imberbis
a. leu. imb. R,cC. len. inh. 2. Q: nos correximus. \euis codd. Hor. ag(7eu Ab2, ut CIP Bern.
Fran. &gyleu mv, ut EHBcp (ad marg. agileu) Bern. A. agy//Veu -j, lit. erasa, agieus et aijiae
in schol., agyeu K, ag«eu R. agi//eu Bern. E,r. — oi.'i<jioli C. agilei A 2. agiei R, agi?/ei r. agyeu
m. agyleu v. agy/ae a. agyia f. aegyia h. uiei AR2. et edd. omnes. ayuia — uia dicitur (Porph).
Q. Villanus (uillane Apollo C) quia in uillis (et uicis C) eius statuae erant. Agieus apoUo di-
citm- ; quia in omnibus uicis colitur. agias enim dicunt greci uicos. Ar/ieae graece (plateae C) di-
cuntur quod ex responso oraculi (exoraculo C) iu uiis (yC) publicis iirbis suae athenienses sta-
tutis altaribus sacrificare apollini instituenm<. agieum appellauorunt y. couf. C. agileu. agiUi ipsi
graeci gl. b. Scholion : agilei ipsi greci. Unde apollo agileus dictus est. quia apud illos maxime
colitur. i. vit statue eius in foro et biuio publice colerentur. Similiter et wwthius dicitur a
cliiniho monte sicut et uenus paphia ab insula paphos. Ag/c«3 dicitur apollo quia omnibus uicis
colitur. Agias euim Aicitur graeci uicos uel agiee plateae graece dicuntur eo quod ex responso
oraculi in uicis publicis u. s. ath. st. alt. ml sacrificare apollini statuernnt agieum appellauerunt
b. Agilei dicuntur greei uarrone teste et quia responso accepto aras et statuas in honorem apol-
linis in uiis publicis constituebant. ipse etiam apollo agileus postea dictus est eo quod apud
illos praecipue colebatur. sicut iuno nidi et paphia uocatur eo quod ibi colatur Bcp. 7) uiVs
yCQ. rell. uicis. --- instituerant AR2 et edd. 10) consuerat 12. 14) ipse libri omn. ipsam
CQ. percutirtOT 2ui,vfli. rell. (et Crca) percufwY. 17) Eadem A. — et diana libri. ac inculc.
Q. lucaia R, Catull. XXXV, 13. lunae A. Luna C. Uiana Luna Q. diane 1. dianae rmv. diana
cafli. honori mv. 18) diana feciferae libri. posui cum C Dianae Z,Mciferae. conf. Cic. N. D.
n, 27. 19) nutriens A2,r. quae (quza C), quoniam ipsa etiam ceres dicitur •jh (prosperw). 20)
galida se IG. repone< oiiiii. libri. cnnf. Seru. A. I, 306.
•IN CARM. vr. 6. 405
40. cderemq. p. n. in. Qiiia ita tenipora per lunae cursuni sicut solis
peraguntur. Sed circa lunani })roprie menses dixit; sic enini sinoulis nien-
sibus zodiacum circulum luna pertransit, quemadmodum sol toto anno.
[iiolHerc' m. Quia condicionem mortalitatis temporibus anni compara-
uerat, ne crederentur ct homines rcnasci, tQmpora, inmutationes elemen- .'>
torum siue temporum reparari dixit, condicionem uero mortalitatis ut com-
munem omnibus esse inrcparabilem.]
41. liupta i. d. Loquendo ad uuam dc omnibus dicit: dum fueritis
nnptae, dicetis.
nmicum. Amabile. 10
43. 44. redd. c. d. m. n. Hornli. Non difficulter carmen Horati reddi-
disse se refert uel cecinisse.
PORPHYIIION.
Diue q. p. N. m. Haec ode hymnum Apollinis continet, qua commen- 15
dat ei carraina sua et simul adloquitur pueros puellasque, quos carmen
docet saeculare.
3. et Tr. prope niclor n. Id est paene uictor. Hoc autem ad ilkid
pertinet, quod dicitur Paris in Achillem sagittam Apolline dirigente te-
tendisse. 20
5. celeris m. l. m. imp. Miles impar, Achilles scilicet.
12. posuitq. c. i. puluere Teucro. Teucrio puluere. Ergo principali
pro possessiuo nomine usus est. Sic dicitur (A. V, 661): Hauriat hunc
oculis ignem crudelis ah alto Dardanus, j)ro eo quod est Dardanius.
16. fall. aul. Aulam sine dubio pro toto Ilio positvmi est; neque 25
enira solura regem fefellerunt Graeci adhibitis insidiis, uerum totum populum.
18. nescios f. p. Id est, infantes. rispicppaatixai?.
22. adnuisset r. Ae. p. d. a. m. Id est, adnuisset ut meliore alite h. e.
meliore auspicio Aeneas urbera constitueret.
1) p?-o lu. cmsu 2,r. 3) quem Porpli. quia 2. 4) Hoc schol. quod ad odae seq. u. 13
pertinet (conf. Porph.) om. Ryb. 5) nec cred. A. inmut. A2. 7) comm. 7iobi$ 1. nobis et
omnibus 2. 8) dicit, id est, dum Q. 11) diff. carmeu horati redd. reieret uel cec. A. ho-
ratms carm. redd. se refert uel exemisse R. horatius carm. edidisse refert uel cec. 2. oratius ca.
redd. se refert uel exemisse 1. te referes Q. se refert sed concessxsse r. horatiws mv.
PORPH. Ode LXXXXHH. In laudem apoUinis R. 15) wOYj M. odes -^b. hymnos R. hym-
nifs M. laudes yb. 16) e< carm. MR2,rv. rell. ei. 17) sec. doceat 2. Aoceat seculare yh. rell. sae-
culare docet. Q om. saeculare. 18) poenae M. 19) dicatur MRG (corr.). achille» M. 21) sci-
licet p. r. p. (sic) MG,rv. in R lacuna. rell. om. has tres literas, "in quibus quid lateat du-
bium est" Q. Cum R lemma seq. sch. omittat et M habeat: p. r. p. teucrzo puluere ergo . .,
lemmatis uerborum (procklit ;josuitque — pr. p. - ) initiales eas literas iudieo. M. om. ptduere
Teucro. Pro. 23) Sic dicitur MR2 (G?) Q. om. rv. ut afh. 24) ignera om. M2. 28) Id est,
inf. MA. rell. om. zeprisp. MA. periphr. 2. Trepicppaff ixu); rv. Ttepti^aaixtos afh. 29) adn. M.
Idewi M. 29) eoastituet M. rell. constitueret Q tacite inculc. conderet.
406 ACR. ET PORPH. COMM.
26. qui X. lauis crines. Lauis ueteres dixlsse, non lauas, et lauere,
non lauare, supra (ad III, 12, 3) ostendimus.
27. Dauniae def. dic. camenae. Dauniae camenae suae Musae dicit
Horatius, id est, sui carminis, siquidem Daunia Apulia est, in cuius finibus
5 natus est.
28. leuis Agyieu. Ayuiai uiae [et] graece dicuntur. Varro ait: "quod
ex responso [sui] oraculi in uiis publicis urbis suae Atlienienses statutis
altaribus sacrificare Apollini instituerint, et Agyieum appellauere".
33. u. p. p. cl. p. 0. Deliae t. d. Id est, qui estis in tutela Deliae
10 deae, hoc est, Dianae; oyir^\j.a est kT^zkrfir^oiq.
35. Lesb. s. p. Id est, Alcaei lyrici poetae, qui Lesbius fuit.
36. meiq. p. i. Id est, modulationem lyrici carminis; et suauiter lioc
dicitur, quasi ipsam lyram percutiat.
37. Latonae p. c. Id est, Apollinem, Latonae filium.
15 40. celeremq. p. u. mensis. Quia similiter per lunae cursum uidentur
tempora peragi ut per solis. Sed circa lunam proprie mensis dixit, quia
singulis mensibus zodiacum circulum luna pertransit, quem sol toto anno,
41. nupta i. d. Quando fueris iam nupta.
42. saeculo festas r. l. Id est: die saeculare festum referente.
•20
CARMEN IV, 7.
ACRON.
— Diffugere n. Ad Torquatum scribit || per uerni temporis descriptionem ||
25 omnium rerum uicissitudinem. || De quo et Verg. (G. I, 43): Vere nouo ge-
lidus canis cum montibus humor Liquitur.
1) nou lauas MR. rell. om. el oiii. R. -1) iii quibus MK. rell. iii cuius. 6) agyieu M,a.
ag«eu R. agtVeu 2,rv. ayjteuia M. agiae uiae et grece dicuntur barbaro autem quod ex R. et
graece dimttur. Sarro autem quod ex M. agi/a est uia et rv. Agyia est uia et fh. ag^a est uia et
a. — diciiur vulgo .ait afhQ. rell. auteni. 7) sui edd., om. codd. wiis omn. libri. cf. Acr. 8)
sacrificari ap. statuerunt R. instituerini MG. rell. institueruni. et omn. libri. — agyieum M,afh (Aeg.).
agyeum R. rell. ag//eMra. 9) m nm. MP, edd. quia estis tut. M. quod estis tuti R. 10) Dianae
om. vafh. dyanae r. est omn. codd. oui. edd. ecpc?. M. ephex. ay. Ecfc^iyTjCt? rv. izz^. afhQ. 13)
ipsa?» libri. conf. Acr. 2. dic/< R. 16) ut per solis MK. ut solis b2. rell. om. ut per solis. si-
cut solis Acr. ac per solem Q dicens : addi necesse uisum est. — propriae M. mens/s MR2,rvQ.
rell. menses, ut Acr. et codd. Ilor. 18) quando ]VLVR2(i,raQ. rell. quoniam. 19) diew saecu-
lare MG. die saeculare AR2. die singulo rva. die siugu/a fli. saecular? Q. tempore per centum
annos referente festos dies y. festum neutro genere poetis usitatius. "tempore diem festum ludorum
(Cic. Verr. IV, 67) saecularium referente" I*orph. dicere uohiit.
ACRON. Ad manlium torquatum dc mortalitate. Refert enim omnia mutari momento
temporis paranetice tetracolos A (Hor.) ut EDK^y (niatwri. om. tetracolos). Ad manlium tor-
qiiatum uerni temporis scriptio Bcp. Ad maul. torq. uerni temporis (sic) et de mortalitate refert
IN CARM. Iir, 6. 7. 407
3. mutat t. n. Per rationem temporum [dixit] etiam ipsam naturam
mutari dicit.
4. pmetereunt. Intra ripas labuntur.
5. Gratia c. Nymph. Frigoribus hiemis finitis ait amoenitate iani tem-
poris ad ludum ct laetitiam Nymphas et Charites prouocari. 5
7. inm. n. .«p. Nil inmortale esse, dum etiam tempora finiantur.
9. frig. m. z. Per uices temporum probat aeternum non essCj quod
temporalc est.
11. frug. eff. [Deest aim, ut sit :] Id est: cum cfll^iiderit.
15. quod d. T. et A. Tulhis et Ancus reges Romani [fuerunt]. Per 10
quod ostendit, mortcm potcntibus ]iauperibusque communem [esse].
17. (juis scit a. a. Id est: per incertum uitae nesciri, utrum homini
usque ad diem, queni egit, sequens adiciatur, cum facile et per horas possit
occidere.
19. cuncta m. a. Ipsa in lucrum uenire, quae impensa fuerint uohiptati, 15
peritura heredibus derelicta.
21. et de te s. M. Ut (A. VI, 432): Quaesitor Minos urnam mouet.
23. non Torq. g. Nec nobihtatem nec eloquentiam nec pietatem quem-
quam morti praeriperc dicit.
25. Diana pud. Aut fabulosum et falsum dixit Hippolytum ab inferno 20
reuersum, aut nil ei condicionem mortalitatis profuisse, quod ab equis suis
tractus uitae restitutus sit, dum in eandem sortem fuisset reuersus nec
mortem perpetuo potuisset efiugere.
27. nec Lethaea u. A flumine (apud?) inferos dixit.
eiiim b. ad torq. rfescriptio uerni temporis Beni. G. Ad manl. torquatum P. Ad torquatum
Par. C. Dicolos ad torquatum A Acr. Ode LXXXXV. R. 24) p'0 u. t. descriptio?ie r. YbC
habent argumentum: Hac ode (hode y) Torquatum ad meliorem uitara hortatur. dicit autem (ac
dicit C), ut uices sunt temporum. ita cuncta esse mortalia et nihil ultra fata esse (esse om. C)
sperandum, cum ncmo ab inferis sit reuersus. y insuper habet priorem scholii Porph. partem :
Hoc carm. u. t. cont. descriptionem. Diif. redeunt omnium rerum uicissitudo est gi. yC. Post
uicissitudinem habet R haec : quia conditionem mortalitatis temporibus anni eomparauerat, ne cre-
derentur et homines renasci tempora \mminui\m&s elementorum siue temporum reparari disit.
Conditionem uero mortalitatis ut comnumem nobis et omnibus ita irreparabilem, || de quo et
uirg. etc. conf. C. ad u. 13.
1) ?'atiouem libri. ratione C. mwtotionem inculc. Q. — dixit om, ARG,r. et ips. nat. niu,
dicit 2. HMtari r. natura ipsa mutatur C. 3) intm AR2,rCacfh. rell. mter. 5) nvmph. et
choreas 2. carites A. 6) mmort. A. Nil cogita esse imm. C. — ([uando etiam C. finiantur CQ.
rell. finiMJjtur. 9) Deest — sit om. AR2,r. qui habent : Id est cum ei}'. Schol. om. lG,mv.
10) fuerunt om. A21,r. fuere R. quocZ R. conf. Porph. 11) esse om. AR12,r. pauperibusg^Me
AR2,r. rell. et pauperibus. 15) Ipsa AR21,r. rell. ips«. 16) peritura uero^R. 17) conf. supra
I, 28, 9. 11, 3, 2G. 19) dicit 2. rell. om. 20) fabulosiraj codd. et C, fabulose edd. et falsum "
AR,C. rell. om. — yppolit. A. liypolit. R. 22) tractus omn. libri. rfjstractus C et Q (distrac-
tione Porph.). — rest. sit R,C. rell. est. esset Q. — reuersurus 2. rell. reuersus. 24) schol. om.
IGjUivca C. inferos AR2,rfIi. iufurni 2. infero;7«rt Q,.
408 ACR. KT PORPH. ("OMM.
Thes. a. c. u. P. Theseus et Pirithous ainici fuerunt, quos dicit con-
iurata amicitia morti eripi non potuisse; nani uolentes Proserpinam ra-
pere apud inferos remanserunt.
5 PORPHIRION.
DifJ'. n. Carmen hoc uerni temporis [habet et] continet descrijitionem.
Scribitur autem ad Torquatum.
4. et decr. ripas fl. pr. Id est: praeter ripas suas eunt flumina, quod
significat, ripas suas non excedere, sed intra ahieum labi.
10 6. a. ducere n. ch. ISuda, quia iam frigora exchisa sunt.
7. inmort. n. sp. m. a. Id est: ne quid putes inmortale esse atque
perpetuum; respice anni tempora, quorum unumquodque celeriter occidens
alii cedit.
13. damna t. celeres r. cael. l. Cum condicionom mortalitatis nostrae
15 temporibus anni comparasset, || ne uiderentur et homines renasci, || ut tem-
pora intulit.
15. quo pius A. q. Tullus diues e. A. Hoc ideo dicit, ut ostendat,
condicionem mortalitatis omnibus hominibus communem esse.
17. quis sc. an ad. h. c. uisae t. d. s. Quis, inquit, scit, an ad sum-
20 mam annorum uitae, quam hodiernum usque egisti, crastinus dies adiun-
gatur, id est: quis scit, an cras uicturus sis, cum facile et quacumque hora
possis occidere?
19. cuncta m. a. f. h. a. Id est: illud tuum erit tantum, quod, dum
uiuis, fructus fueris.
25 21. et de t. s.M^f. a. Non dicit: dum splendidum ornatumque fecerit
1) pyrith. r. piritli. y^ljCQ. rell. perith., nt Par. AHI et K. conf. III, 4, 80. — coniu-
Y&tos R. in amic. R2.
*) '{b etiam ad h. o. scholia exhibent noua eaque bene scripta.
PORPH. Ode LXXXXV. Ad torquatum R. 6) Carm. hoc M2. habet et om. MAR2G.
8) q«o fh. rell. quod. 9) laui M. 12) quorf fli. rell. quorum. nunc q«<oque edd. unum quoJque
AR2. nunc quof^que M. 13) aliud inculc. Q ante a/n. 14) Conf. Acr. ad odae praeced. u. 40.
Quia cond. R,C, qui habet : Quia cond. mo. temp. an. comparaM/^, ne crederentur et hom. re-
nasci, tempora, immutationes (immmM^eones R) elementorum siue temporum, reparari quidem
dicit, sed condicionem mortalitatis ut cummunem omnibus ita nobis osteudit esse inreparabilem.
sensus itaque est: licet tempora anni per uices uideantur occidere, tamen non occiduut, quia
per easdem uices reparantur : nos auteni postquani decidimus, non redimus, sed trausimus in
puhierem. '[h habent : Sensus. licet — tamen [om. non occ. qui] per easd. ui. rep. n. a. p.
dec. [om. non red. sed] tra. in puluerem (transibimus b). f h : intulit: Quo pius — Ancus, ita
ut haec non lemmatis sed inlata uerba sint. Supple potius eos, i. e. Aeneam, TuUum et Ancum,
intuJit. 18) moTtis •(. hominibus MAR2C(Q) rell. om. 19) inquid M. sciat fh. Ordo mutatis
lemmatibus turbatus in fh. 21) qui scit M. au <7'flMsuicturus MR. sit R2,Q. rell. sis. recte. conf.
u. 20. dederis. 2. possei R2,GQ. rell. poss/s. 24) functus nith. frutris R. rell. fructus. 25) dum
MR2,rv. Vfill. ciim. tc spl. MRA. rell. oiu. te. fecerit te Q.
IN CAKM. III, 7. 8. 409
Minos iudicio suo, aod: euui (le te splendide ac digne iudicauerit Minos.
Ita splendidd arbilriii ;ul ]\Iinois [laudeui et] gloviam pertinent' iudicantis,
non ad euui, de quo iudicat.
25. infeiais n. c. i. I). p. I. H. Atqui^ ' <^''</- «lit Hippolytum rediisse
ad auras aetherias ita (A. VII, 7C8): Paeoniis reuocalum lierhis et amore 5
Dianae: sed nunc nou ad illud refert, quod post distractionem illam, quam ab
equis sui passus Q&i, in uitam [suam] restitutus fertur sed ad condicionem
mortalitatis, quam non potuit perpetuo effugere per Dianae fauorem.
27. nec Letli. u. Th. a. c. u. Pir. Nota historia, Theseum et Pirithoum
ad inferos descendisse rapiendae Proserj)inae causa; quos nunc dicit uinctos 10
ibi remansisse.
CARMEN IV, 8.
ACRON.
io
Donarem p. Ad Censorinum scribit dicens, facuhates suas tantas non
esse, ut possit pateras et alia pretiosa uasa donare, sed, quod diuitiis maius
sit, laudi eius se carmen dicturum.
1 — 8. pateras. Vasa argentea.
commodiis. Utilis, benignus, humanus. 20
2. aera. statuas.
3. tripodas. Mensas. [Verg. (A. V, 110): sacri tripodes uiridesqne co-
ronae Et paltnae pretium iiictoribus.^
praemia f. i-s^r^Y^/^^^-
4. pessima mun. [Vilia]. De carminibus dicit, id est: si diuitias 25
haberem, carmina non donarem.
6. quas aut P. Parrhasius Atheniensis pictor optimus fuit,
protulit. Hominibus diuulgauit.
Scopas. Signorum sculptor.
3) laudem et edd., om. MR2G(Q). 7) hoc non E. 8) suani rvafh. — ad om. fh. 10)
Pa-ith. M etc. Pe/rith. fh. Perith. R,a. 11) quos MEG(Q),r. — uiwctos M2G. rell. uictos.
ACRON. Ad censoriuum comparatio poetices diuitiarum simul ac uirtutis encomiastice
monocolos A Hor. Ad marcium censorium comp. p. d. s. et uirt. enc. ^e^rrtcolos y. Ad margium
censorinum enc. monocolos. comp. — ac uirtutis. D. Ad marZium censorinum comp. — mo-
nocolos H. Ad censorinum marcum AcpP Bern. B. Ode LXXXXVI. R.
17) scripsit r. 18) ei pret. 2. ei alia pr do. y. rell. uel pret. 19) sit '{b. rell. est. 20)
Vasa arg. om. A2. Util. ben. AR,r. rell. Ben. util. Utilis om. C. commodus beuignus gl. y.
22) statuas gl. om. A2. Loc. Verg. om. A2,r. 25) Ittec. om. A2,r. Vilia (yR) om. A2,r. 27)
darem 2. 28) athen«eMc«is RG,m, rell. athewis. 29) hom. diu. (yR) oni. A2. manifesiauit hom.
r. honi. euulgauit C. 30) sign. sculptor de quibns aut cum parrhasius tabulis (sic) AR. A
addit fiiyna quem (sic). de quibus aut cum parrhasiYs tabulis siynisque mironis r. Parrhasius. ut
410 ACR. ET PORPH. COMM.
7. hic. Scopas.
ille. Parrhasius.
8. sollers. Peritus fingere,
8. ponere. Facere, formare, componere ut (A. VI, 20): posiiitque in~
5 mania tempJa In foribus letum Androgeo.
9. sed non h. m. n. Diuitiarum scilicet.
10. ant a. delic. eg. Hic est sensus: Nec ego talia largiri possum,
nec si possem, tu ea clesiderares, ut qui carmina diuitiis [omnibus] an-
tefers.
10 12. et pr. d. muneri. Quam pretiosum sit carmen, ostendere, non quo
pretium speraret,
13. non i. n. m. p. Victoriarum titulis, quibus defuncti duces quan-
dam immortalitatem consequuntur.
17. impiae. Quia ter gessit bellum contra Romanos,
15 18. eitis q. d. n. a. A Scipionem Africanum significat.
19. lucratus. Quia inde Africanus dictus est, ut Salusl. (Jug. V, 4):
cut postea Africano cognomen ex uirtute fuit.
20. Calabrae P. Facta, inquit, clarorum i\irorum, nisi carminibus in-
lustrentur, aetatis suae memoriam non excedunt. Ei significat Ennium,
20 qui facta Africani descripsit, oriundum de Rodino oppido Calabriae; ideo
Calabrae Musae.
21. si cha. sil. Id est, si non contineatur scriptis aut libris.
22. quid f. I. M. p. Quem fructum haberet Romulus, nisi laudaretur?
[23, si tac. 0. m. Nisi carminibus laudaretur Romuhis, quid prodesset
25 illi fecisse talia?]
25. Aeacum. Jouis filium inmortalitatem dicit adsecutum laudibus
poetarum,
27. insulis. Quas in Oceano constitutas fortunatas appellant siue in-
sulas beatorum.
cum parrbastVs tabulis signa 2. Post sculptar uulgo additur: Dicit se cum tabulis si(jna daturum,
et post Parrhasius : nam hic uiciniori respondot.
3) sollers. peritus fingere. ponere. facere. formare. componere AR (solers). 4) !»m. temp/<
A. In for. let. Androg. RG. rell. om. Vulgo: ponere fingere, facere, form. componere. facere om.
12G. comp. om. IG. ponere. constituere ut po. mmania teinpla. uel ponere fingere y- ^) ^"^
animus diuitiarum egens R. Acron et Porpli. (uide infra) legisse uidentur diuitiarum. K habet
dtliciarum. 8) autefe^re^ AR12G. ante yb?-£s r. rcll. edd. antefcrs. autcf'cr«s Q. omuibus (Porph).
om. 2. 9) dicere muneri A (bis) ^b, ut omn. -ferc codd. Horatii. 10) pr. speraret A. sperat
pr. R. rell. sper. pretium. 13) sch. om. A. quia ter hcUauit co. Rom. 2. 17) inlustiYH-eutur
A. iV/ustr. R. fh, rell. illusfre»tur. 19) oriuufZo AR. rodino A,m. jv^dino rCQ. rell. r/(odino
R12G, vfh. rhwdino c. et rhudto a. 21) Id est AR. contiuenAir AR2 (Ini. eorr.) rell. conti-
neawtur. — aut AR,r. rell. uel. 23) sch, om. A2. laudaretur aut quid prodesi il. fec. talia R,
25) ads. A. rtssec. R2,r.
IN CARM. IV. 8. 411
29. caelo m. h. Caeli possessione beatum facit i. c. rcddit carminibus
memorabilem.
sic Jouis i. Carminibus poetarum et ingeniis fortis Hercules nomi-
natur imictus conuiuiis deorum.
31. rlarum T. s. Castorem et Pollucem dicit, quorum nauigantibus 5
salubre sidus carminibus memoratur.
[32. quassas er. Carminibus poeturum dignoscuutur Castor et Pollux
esse dei.]
34. Uber uola bonos d. ad ex. [Et sic a superioribus]. Aut deus
carrainibus factus poetarum, aut felicia faciens uota precantium. 10
PORPHYRION.
Donarem p. g. commodis. Hac ode indicat, sibi faultates tantas non
esse ut possit j)hialas et alia pretiosa donare, sed, quod maius est, carmen
se Censorino largiri. Deinde praefert carmina omnibus diuitiis. 15
G. Quas aut Parrhasius prolulit aut Scopas. Parrhasius Athenis
(Atheniensis?) pictor clarus fuit. Scopas YXucpoTroio? (tjL0tpp,apo7Xucp£U(;?)
i. e. sinnorum marmoreum sculptor.
8. sollers n. h. ponere n. d. Ponere nunc constituere ac fingere.
9. sed n. h. m. u. Diuitiarum scilicet. 20
non tihi t. r. e. a. a. deliciarum eg. Sensus est : nec ego haec largiri
possum, nec, si possem, tu ea desiderares. quia carmina tibi diuitiis [om-
nibus] gratiora sunt.
12. carm. p. d. e. p. d. muneri. Id est, ostendere, quam pretiosum
munus sit carmen. 25
13. non i. n. m. p. p. q. s. e. u. r. b. Per quos titulos consecrati de-
functi duces quondam inmortalitatem consequuntur.
1) raemorabilem omn. libii. immortalem Q. 4) coMiunctus r. epulis. conuiuiis deorum 2.
6) utrumque salub. 2. — memoratur aut fel. fa. uo. precantium. R. memorawtur fh. Q: "Neque
in hoc neque in seq. sch. mihi satis facere potui." 7) scliol. om. AR. 9) Hoc schol. tacite
om. Q. Et sic a sup. mvcafh. rell. om. factus om. 1. aut fel. AR12,r. — uota parentum i. e.
desiderium adeptus est. ideo ducit uota sua ad bonos exitus 2. clucit ad exittes. id est. uotis.
hominum prestat bonos euentus y. conf. C.
PORPH. Ode LXXXXVI. Ad censorinum R. 13) (o5rj M. 14) fialas M. praet. M.
15) censorw M2,r. 16) Quas — Scopas non expositionis sed leramatis uerba sunt. — Athenis
omn. libri. conf. Acr. 17) YXucpOTCOio? A. glyphopoeos M. gltpliopeos 2. glj^bpoeos G. lypho-
pfeos R. '(k\iizTriz jJ.O(p(J.c(pwv rvafli. 'iXuiiioizovjc, Q. -/Xucpeos et [j.ap[J-0(p0YXocftGt sunt Graeca uoca-
bula. 19) so??ers M. 20) diu. scilicet MAR. scilicet om. rv. totara gl. om. afh. conf. Acr.
Diuitiarum in codd. Hor. non est glossa u. deliciariim u. 10, hoc loco autem genitiuus com-
munis esse uidetur et ad uis et ad eyens pertinens. conf. Acr. 21) diuitiarum eg. M,r. • — nec
enim larg. fh. nec ego talia larg. x-a. talia om. v. nec ego hoc R. rell. nec e(jo ^aec.larg. pre-
ciosa possum h. 22) desideras h. — omnibus om. edd. rvafh quae habent : tibi diuit. prat-
ponenda suut. rell. diuit. omn. (/rat. sunt. conf. Acr. 24) i)?-aetiosum M.
412 ACR. ET PORPH. COMM.
18. eius q. d. n. a. A. 1. r. Africanum Scipionem significat.
20. clarius i. l. q. c. P. Facta, inquit, clarorum uirorum, nisi crimini-
bus illustrentur, aetatis suae memoriam non excedunt.
quatn c. P. 8ua uult intellegi carmina, quia in urba Venusina natas
5 est, quae est in Calabria atque Apulia.
27. diu. c. ins. Insulas dicit, quas in occano constitutas aa/.aptov
vr^oouc Homerus (Hesiodus?), Latini Fortunatorum insulas appellant.
29. caelo M. h. Caelo beat, id est, caeli possessione beatura facit, ac
per hoc inmortalem reddit.
10 32. clarum T. s. Yyj^iict STrscr^y/jai?, quia Tyndaridas [clarum] sidus
aiunt. Saepe (supra? I, 3, 2) autem dictum est, stellas Ctastoris et Pollu-
cis nauigantibus spem meliorem ostendere.
CAKMEN IV, 9.
ACRON.
Ne forte cr. Ad M. Lollium scribit consularem adfirmans, inmortalia
futura scripta sua, quamuis ante se sint alii meliores poetae; nam nec Ho-
meri magnitudinem obstare, quo minus Pindarus et alii poetae, qui post
20 eura orti sunt, clari sint.
1. interitura. Id est: ne casu credas peritura.
2 — 4. naius ad Auf. non ante — chordis. Ipse Horatius, qui priraus
Latinus lyricus fuit.
[3. non ante p. u. a. Quia ipse prior lyrica carmina apud Latinos
25 lyrica carmina apud Latinos scripsit.]
6) Insulas om. fh. insuh'5 rva. - macaion nessus M. macharon nisus li. macharon essus
2. akaron nessus G. oni. r. [accx. vtjO. Hesiodi locus est Op. 173. Ex Latinis Plaut. Trin. II, 4,
148. Alii, ut Mela III, 10. Plin. VI, 32 at IV, 22, eas insulas Fortunn^as uocauerunt. Conf. E.
XVI, 42. 8) musa abeat. caelo «ieat M. 1 0) Schema epliexegesis R. 0"//j;j-c< om. rvafh. ecpe^iytoi; rv.
oy. lcpE^rjYTjOic M2. epex. a. iireS. fh. — quo A qm'«. aQ. rell. qm'. — Tyndari(/«e afhQ. rell. tyndaricfrt.
&iunt MR2,rv. nit afh. sunt Q. conf. ad C. I, 3, 2. clarum om. afh. scripsi Tyndari<7as stdus aiunt.
conf. Prop. I, 17, 18. Ouid. M. VIII, 301. F. V, 700. Cic. Tusc. I, 12. y liabet haec : clarum
sidus. quod est tindaridae i. castor et pollux. poetarum carminibus existimatur quassatis naui-
bus tempestate serena luce salutem adferre. 11) et poll. R. atque poll. 2.
ACRON. Ad lollium tetracolos A (Acr.). Consecrari ait carmina sua mereri quoniam nichil
(nihil yEK) non carminibus i//ustratur A (Ilor.) '{KYj, qui pergit : ad lolliuin de /«mortalitate
carminum suorum. quam inscr. habent bBcp (i?;nnort.) et Bern. BC qui om. suorum (wmort.
uterque). Ode LXXXXVII. R.
17) Ad marc. A. scripsit R. - adf. A. inm. A. 18) futura scr. A2,r. futura esse scr.
R. rell. fove. — eum omn. libri. se C indequc Q. conf. Porph. 20) hoxu A. moxiui r. conf.
Porph. 24) schol. om. r. C: tiatm. ego Horatius. non ante vulg. quia prim,us ipse inter Latinos
poetas lyrica carmina scripsit. y : non ante uolg. Quia ipse prioc latina lyrica scripsit ut superius
(III. 1, 2) : carmina non prius audita.
IN CARM. III, 8. 9. 413
5. non s. pr. .!/. Maeonius Ilomerus a Maeonia dictus [est].
(). 7. pind. Jat. Ceacq. ct n. in. Ceae propter llimonideni lyricum
poetam, qui de Cea insula iuit, uiidc ct Pindarus. Minares nutem Alcaei
camenae dictae [sunt], quoniam adeo amarus fuit ut austeritate carminis
sui multos ciuitate eiecerit. 5
8. Stesichoriae. [Nan)] et ipse bellorum scriptor fuit. (jraues. Mag-
nae, profundae.
9. non .s/ tj. o. I. Anacr. Ideo lasit, quia iocis et conuiuiis digna can-
tauit, ut (Ct. IV, 5G4): Carmina (fui lusi pastornm. [Anacreon autem sa-
tiram scripsit, amicus Lysandri. Alii dicunt, quod scripsit Circen et Pe- 10
nelopen in nno Jaborantes, luide in I libro in odc YcJox amoenum (I, 17,
19. 20): Dices Jaboranles in uno PeneJopen uilreanupie Circen^.
10. spiral aiJJiuc amor. Recens est.
11. niuunlq. c. c. CaJores pro amoribus posuit. Sapplio autem signi-
ficat, quae Aeolide dialecto usa est. J5
13. arsit. Amauit, ut (B. II, 1): Formosum paslor CorycJon ardebat
AJeccin.
aduJteri. Raptoris Alexandri.
15. regaJisq. c. Quia regis Priami filius fuit.
16. et com. Itineris. 20
IG. HeJena L. De Lacedaeroone, ut (A. VI, 363): At non sic Phry-
gius penetrat Lacedaemona paslor L.edaeamque LLelenam Troianas uexit ad
urbes; [uel quia non sola Helena amauit Paridem; nam et aliae similis
culpae fuerunt, sed haec magis est famosa poetarum carminibus].
17. primusue T. c. d. a. Teucer Telamonis filius ab Homero induci- 25
tur sagittis peritissime usus; Cydonio ^wiem Cretensi a Cydonia ciuitate,
ubi primum de pecudum cornibus arcus curuati sunt, (B. X, 59): Partho
torquere Cydonia cornu SpicuJa.
18. non senieJ IJios uexaia. Ab Hercule enim ante euersa fuerat. —
1) est om. A. 3) unde et Pindarus AR12,rvmac. inde et piud. G. om. fhQ. — Alcaeae
libri. conf. Porph. 4) sunt om. A2. 5) de ciu. RlG,rmvca. e ciu. 2. a ciu. -/'. eiiceTet R,mvca.
eieeret 2,r. 6) Jfersichori^ee A (S^ersichoriwe in Hor.). Stersicorumqzie R. Sterjmcorique r. Pster-
sichorique mv. rell. Stesichorique. Tecsichorus etiam fuit poeta bellorum scriptor. graues. mag.
prof. 2. Nam om. AR2,rmvca; magnae prof. nam et fhQ. — c/escriptor AR,r. 9) statur&m A2.
satyrarum scriptor r. rell. satyram. per ludum scripsit ioculariter y- 10) -'^lii — circen om.
AYR12G,r. 14) saffo A. 15) de aeolide dialect/co A2,r. 19) fuit A. rell. om. 21) lacede-
mona A. lacedemow/a A21,r. rell. Lacedaemo7!e. 22) Led. — urbes om. ARl,r. 23) &\m\Us
culpae ARl,rm. similis cujndae (similes cupidine?) v. rell. simi^» in cuJpa. 24) magis haec
AR21,r. /o?-mosa 1. -j habet haec: non sola. Adhuc docet quanta praebeant poetae. helene no-
minatiuus. Non sola amauit helena. s. aliae. sed quoniam de aliena (I. Helena) scripserunt. sola
ideo nota est. Id est. non sola lielena lacena adulteri amore flagrauit. conf. C. 26) Cidonia
A. cydowe 2. 27) orwati A2.r. 28) cidonea R.
414 ACR. ET PORPH. COMM.
Et haec Ilios et hoc lUum dicitur[ ut (A. III, 2): ceciditque superbum
Iliiwi].
19. 20. nec. p. ing. Id. Sthelen. Sed lii carmine prae caeteris clari, ut
(A. II, 261) : Thessandrus Slhenelusque duces. Sthenelus autem Capanei
5 et Euadnes filius fuit.
21. non fcrox H. Ostendere uult, licet multi uiri fortes fuerint, illos
tamen fama [solos] celebrari, quas commendauere poemata. Nam nec so-
lus Hector et Deiphobus pro patria perierunt, sed hi [magis] carminibus
noti sunt. Similiter et ante Agamemnonem paris uirtutis fuisse pkires, sed
10 nesciri silentio; et ideo se ad scribendum priorum confirmat exemplis.
22. 23. grauis exc. i. Ut (A. VI, 494) : hmiatum corporum toto Dei-
phobum uidit lacerum crudeliter ora.
27. ignotiq. I. n. Tamquam nesciantur, uekit mortui, quos nemo des-
cribit occisos.
15 28. uate sacro. Laude carminum.
paulum s. d. i. c. u. Virtus non laudata similis est inertiae; ita enim
silentio obscuratur, tamquamn si nulla fuerit.
31. inornatum. Inlaudatum, ut (A. VI, 841): Quis te, magne Cato, ta-
citum aut te, Cosse, relinquat?
20 35. rerumq. pr. Philosophiae aptus, unde et rerum prudentes philo-
sojihi dicti sunt.
36. et sec t. d. r. Quem neque prospera neque aduersa mutauerint.
37. uindex. Punitor fraudis. Vindicare enim apud ueteres non tan-
tum defendere sed etiam punire significabat.
25 et abstinens. Abstinentem dixit Lollium pecuniae, quam aut ideo
cuncta ad se ducere posuit, quia auari student rapinis, aut quia pecunio-
sorum gratiam omnes sequuntur.
39. consulq. n. u. a. Fide, uirtute et honestate Lollium praefert.
40. sed quotiens b. a. /". Quotiens, inquit, iudex bonus es, honestum
30 utili praeponis, uel quoticns bellorum uictoriis rei publicae consulis, totiens
consuhiri uteris potestate et uirtute tua [ierpetuus consul efficeris.
1) Loc. om. A. dicitur om. AR21. 3) hi carmineRl. in carmine A. hic fli. praefe^" cafh.
praecforj l,mv. prae ceteris clari AR,r (caet.). hi carmine praesunt ceteris tacite inc. Q. 4)
thesaudrus A,r. ^cssandrus l,vm. rej-sandrus mcafh. stenelus A (bis) G. euuanne A. 6) nec
RG,vmQ. — fuer«nt AR2. 7) solos om. AR2G rv. — quos commemorreuere poetoe 2. 6) ma-
gis om. R21,r, hi carmine cehbriores sunt C. 10) confinwa^ AR21,r. rell. confirmauit 11) la-
ceratum AR2,r. 12) uidei A2 ut Heins., \\di rcafh. uidit RG,mvQ Ribb. 13) uel A. ut RI,r.
uude 2: rell. uelut. 14) oliosos Rl. quos n. d. occ. om. 2. quos »nodo R. 15) Laude carm.
om. A,r. Laus est carm. R. 16) Virtus n. 1. Ali',r. rell. Non la. uirt. 18) Maud. AR. 19J
tacitum te Co. reli. om. A. 21) sunt om. A. 22) (Juem nec R. uel adu. r. — fraudis A2,r.
rell. om. 2G) pecuniis rvacfh. rapinis mC et codd. 28) praeditum dicit rcU. praefert. 30)
praepo»e?i5 A2. 31) consohiri A.
IN CARM. IV, 9. 415
41, /lonestum p. u. Plus dilexit honestatem quam utilitatcm.
42. alto. Pnidenti, profundo. —
noccntium. xSoxiorum et corrumpcre iudicia tcmptantium.
44. uictor. Uel cupiditatis, uel hostium. Quotiens uictor emerseris,
totiens consul efficeris. 5
45. noo poss. m. u. r. b. Xon recte diuitem beatum uocari, sed illum
rectius beatum dici, qui felicitatem moderetur et non habeat execrabilem
paupertatem phisque timeat morte peccatum.
46. occupat. Sibi uindicat.
49. callet. Ingeniose nouit, ut ipse alibi (A. P. 274): Legitimumque 10
sonum digitis callemus et aure.
PORPHYRION.
Ne f. c. i. Ilaec ode ad M. LoBium scripta est consularem, qua affir-
mat, inmortalitatem habitura scripta sua, quamuis sint alii ante se meliores 15
poetae: nam nec Honieri niagnitudinem obstare, quo minus Pindarus et
alii poetae, qui postea mortui sunt, clari habentur. Prima autem syllaba
odae huius cunumflexe enuntianda est, ut sit ut ne credas i. e. ne cre-
dideris.
3. non a. u. p. a. Gloriatur, se primnm lyrica carmina Latina lingua 20
ausum scribere.
7. Ceaeq. et a. tn. Simonides lyricus poeta Ceus fuit i. e. ex Cea in-
sula. Minaces autem Alcaei camenae dicuntur, quoniam adeo amarus fuit,
ut austeritate carminis sui muhos ciuitate eiecerit.
9. ?ieq. siquid o. I. A. Lusit, inquit, quia iocis et conuiuiis digna 25
scripsit.
11. uiu. c. c. Aeol. f. p. Calores pro amores dicuntur. Sappho autem
significat. quae Aeolide dialecto usa est.
13. non s. comptos a. adulteri crines. Arsit crines pro deperit, aut quia
amauit, dictum est. Hac autem periodo colligit, saepe eadem facta, quae 30
legimus; circa Ilium gesta, [sed ea tantura] quibus (quod iis?) clarus poeta
contigerit, perpetuam obtinuisse memoriam.
1) sch. om. A2. 4) Quotiens emersit A. quotiens emerser?'^ r, to. co. e£f. om. A,r. quo-
tiens — efficeris om. R21. 8) timet A2. 9) uend. E,r. 10) Ingeniose om. A2. ut — aure
om. A2,r.
PORPH. Ode LXXXXYII. ad lollium R. 14) (oorj M. Marcum s. M. om. rvafh. quae
fh. 15) .scritta M. q. sint AR2G. om. edd. 16) ipoetae fuerint vfh. fuerint om. codd. et ra.
17) mortui R2,r morti M. rell. orti. conf. Acr. 18j pronnnt. R. sit om. fh. 22) coeaeque M.
23) Alcaeae libri. Alcaej posui ut in Acr. — ideo M. 24) eiecerit RAG. eicerlt M. eiceret n-.
rell. eiiceret. 2b) inquit om. fh. — scri6sit M. 27) saffo M. 29) crinewi MR. 31) Ilion afh.
sed ea tantnm afli. rell. om. quibus afhQ. quo ars R. quo ais M. quo ait 2,rv. quibus autem Q.
410 ACK. ET PORPH. COMM.
29. paulum .s\ d. i. c. n. Non [enim], inqult, multo distat ac inevtia
uirtus, si ut de illa, ita de hac quoque sileatur.
36. secundis t. d. r. Td est: ot prosperis et aduersis aequitatem re-
tinens.
5 o7. uinde.r <i. /'. Vindicem nunc pro [>unitore posuit, quia uindicare
apud ueteres non tantum defendere, uerum etiam punire significat.
38. ducentis a. s. c. p. Utrum pecuniam pro auaritia posuit, quae
merito ad se cuncta ducere dicitur, quia auari rai^ere oninia student, an
ducenlis ad se cuncta pecun. ad hoc referens dixit, quia pecuniosorum gra-
JO tiam omnes sequuntur?
39. consulq. n. u. a. Virtutes tuae, inquit, te perpetuum consulem
faciunt.
40 — 44. sed quotiens — arma. Quotiens, inquit, animus tuus honeste
iudicans praemia oblata a nolentibus respuit, totiens gloriosus ex hostibus
15 uictoriam reportauit.
45. non poss. m. u. r. b. Ordo: Non recte uocaueris beatum nudta
possidentem.
51. 52. non i. p. c. a. p. t. perire. Deest erit. Ait [autem], eum, qui
bonis artibus instructus sit, non dubitare et pro amicis et patria mortem
2U subire, si necesse sit.
CARMEN IV, 10.
ACRON.
25 0 crudelis adhuc. De Ligurino iuuene loquitur, quo modo in senec-
tute contristetur, cum eadem uenerea uoluptas non perdurauerit ei seni,
quae nunc est iuueni. Crudelis, ut (B. II, 6): o crudelis Alexi, nihil mea
carmina curas, significans amoris querelam.
Y habet haec: Significat autem eaclem fuisse sepe gesta quae legimus ea tanhm nota quibus mag-
mis poeta contigerit.
1) enim rvafh. om. codd. inAertiae M in lemm. inertiae schol. 2) sic fh. scilicet 2. rell.
si. 5) punito?'e repo. M. 7) pecunja vfli. rell. (ra) pecuniam. 8) an om. M. 13) honest«
rvafh (non honesto?» ut Q ref.). 16) Ordo om. ]MR. uocaJeris M. 18) (jent MA2G,rv. rell.
e?'it. autem om. M. bonis MR. qui6ws art. r. qui/i«s (non hiis) v. liis afhQ. 19) et pro MR,
rell. om. et.
ACRON. Ad ligurinum speciosum et arrogaqtem aduersum maiores cxotice monocolos A
Hor. Ad lig. puerum — monocolos EP. Ad lig. pu. spetiosum et ar. aduersMS amatorcs cr.
monoc. ■(. Ad I.g. spec. et acr. aduersum maiores K. Ad ligurinum (liguriwm Bern. B.) puerum
speciosum b. Bern. Ode LXXXXVIII. ligurinum R.
25) Ad ligurinum puerum Iianc odem scribit qua significat amoris querelam R. Ilaec ho-
des in lig. pu. quevi amabat scripta est q. am. cont. '{ (Porph.). 27) nihil me. car. curas om.
fh. De Lig. — pulchritudine om. 1.
IN CARM. IV, 9. 10. 11. 417
1. Veneris munerihus. Pulchritudine.
2. phima superbiae. Plumani j^ro barba incipientc posuit.
3. Et quae niinc um. inu. dec. co. Usque acl pubcrtatem enim pueris
comae nutriri consueuerant, ut (A. X, 137): crims cui lactea ceruix Accipit.
4. puniceae. Sanguiuei coloris, ut (A. XII, 77) : Puniceis inuecla rotis. 5
prior. Priorem pro meliore dixit.
5. hispidam lam hirsutam barbam.
6. dices heu quoliens te. Inmutationem formae per aetatem aspectam
dolebis in speculo.
10
PORPHYRION.
0 cr. a. e. V. m. p. Hacc ode in Ligurinum scripta est querelam
amoris continens.
1. muneribus polens, Id est: munera, quae in te Venus contulit.
2. insp. t. c. ueniet pl. sup. Pkimam pro prima barba posuit. 15
4. nunc et q. c. e. ptmiceae fl. prior r. Prior pro melior.
5. m fac. u. kispidam. Id est, hirsutam.
CAEMEN IV, 11.
ACRON. ^^
Est mihi nonum. Ad Phyllidem scribit amicam suam, inuitans eam
sub promissione uini Albani ueteris ad laetitiam conuiuii exhibendi natali
Maecenatis.
2. Albani c. Elocutio est Albani cadus, ut (A. I, 195): Vina honus 25
q\iae deinde cadis onerarat Acestes.
3. nect. a. c. Vel quia Alcaeus frequenter se dicit apio coronari, uel
quia tardius deponatur, qui prandet apio coronatus, ut (B. VI, 68): atque
apio crines ornatus amaro.
3) Hoc schol. leuitate sua om. Q. «ccipit Amv. accepit R2. ceruix. creuit. i. accepit r.
excipit Ccafh. 6) pro meliore??* 2. imor. pulchrior 1. 7) hirs. iam barba?» AR2. iam om. r.
lam hirsutam barba afhQ. iam hirs. barSam l,mv. 8) in mutatione A. immutationem R,2r.
9) dolebzi; A2.
PORPH. Ode LXXXXVIII. In ligurinum R. 12) uj5vj M. quaerellam M. 15) phuna??i
]\ffi2. rell. pluma. 17) fatiem M.
ACRON. Ad phillida?« de die natafts sui simul et mecenatis qui erat idibus aprilibus
erotice tetracolos A. Ad i^hi/Uatii de die na,ta.lis sui s. et mec. q. e. id. aprilibus K. Ad
phydilen detetracolos H. Ad phillicZe?» C. Ad philli(Ze?j P. Ad T^hxWiden de die nata?» mecena-
tis Bern. B. Ad phillidam de die nataZi mec. cp (natalis B). Ad phillidam de die natalis sui
et mecenatis b. Ode LXXXXVIin. Ad phillidem R.
22) midem AR. rell. phil. et pliyl. 23) Albaui om. Q. Natalem diem mecenatis se ce-
lebrare dicit inuitans phillidem ad prandium y- 25) Eloc. est EUiptica C. 27) coronari, ut
— amaro Q. 28) uel om. fh. tardius iaebrietur R. tard. dempnntyir A. — coj-onatus am. R.
HAUTHAL, ACK. ET PORPH. 27
418 ACR. ET PORPH. COMM.
5_8. rehgata fnlges. [Icl est,] pro coronata fulges.
6. ridet. Splendet. — castis. Id est, puris, sacris. — uerhenis. Ver-
benae sunt omnes herbae frondesque festae ad aras coronandas, dictae quasi
herbenae. — auet. Id est cupit. - spargier agno. Id est, spargenda erit
5 agno immolato.
9. cuncta f. m. Multitudinem ministrantium pro apparatus festinatione
significat.
10. curs. mixtae p. p. Ut (A. I, 705) : totidemque pares aetate mi-
nistri.
10 11. sord. fl. t. r. u. f. Duo epitheta posuit, quia et flammae ueluti
sub quodam tremore uokumtur et fumus sordidus est i. e. niger.
13. 16. ut t. n. Diem natalem Maecenatis significat, ut fidem faciat
promissae laetitiae.
14. agendae. Celebrandae.
15 qui d. m. V. m. f a. Quia Idus ueluti diuidunt mensem. Aprilis
autem mensis Veneri consecratus est.
17. iure solemnis. Merito amicitiae.
18 — 20. paene n. pr. Paene pro adulatione uitanda posuit.
19. luce. Die.
20 affluentes. Id est, crescentes, aut multos.
ordinat. Disponit toto anno facienda.
21. Tel. q. t. p. o. Amauit. Utrum ad eandem Phyllidem an ad
aliam loquatur, incertum est, quia non prodidit nomen. Dicit tamen Tele-
phum, quem ostendit ab ea amari, alterius ditioris amore occupatum.
25 25. terret a. Nequid auide et supra couditionem nostram appetamus,
Phaethontis et Bellerophontis exempla ponit; inpossibilia enim cupiendo
ad pericula peruenitur.
27. grauattis. Grauiter ferens.
Belleroph. Dicitur enim ausus Pegaso ferri per aera in terram de-
30 cidisse.
29. Possibilia suadet adpetere et sibi competentia et digna sperare.
Sensus ergo hic est: O tu Phylli, uita potentiorem Telephum et tibi dis-
1) religata pro religanda corouanda fulges R2,r. rdl. fulges. religata pro coronanda A. rell.
id est coronata. cor. fulges AR2,r. 2) puiis sacr. om. A. Verbenae — herbenae om. A,r. 6)
ministranteffi A. 15) rnensis A. rell. om. sacer 2. 18) uitanda om. R21,r. ad uitandam adu-
lationem C. 22) loq. amicam 2. 23) ditiowis R2,m. dic<ionis l,r. dUectionis v. dileclricis ac.
27) phetontis et beUoramfontis A. pfctontis et belleroph. r. Pliaeto?jtis et Belleroph. afli. exem-
pla ponit A. exempla praepouit r. exempfo imposs. R21,vm. exemplo monet qui afhQ. mposs. enim
A. nam im^. r. 27) peruenttoJ- AR21,rmv. peruenerawJ afhQ. 28) enim A21,rmvca. autem R.
hic fhQ. 31) adp. A. 32) Sens. ergo AR,r. rell. om. ergo. Sens. est 2. 0 tu AR,r. rell. om.
tu. philto 2. Ullem A. philli R. rell. phylli.
INCARM. IV, 11. 419
parem, qui et aliam amat, et dilige me, qui tibi ]>ar sum , finis enim eris
raei amoris, quia, si consenseris, aliam non amabo.
34. cond. m. Disce, inquit, carmina et lyrae sonos, quos suaui uoce
cantes, ne rustica uidearis.
35. 36. min. a. c. c. Tunc enim uoluptas admittitur, si cura pellitur. 5
PORPHYRION.
Est m. n. s. a. Significat, se diem natalem Maecenatis uelle celebrare;
loquitur autem ad Phyllidera amicam.
5. 6. qua cr. r. f. Pro fulgere soles. Non enim iam coronatara esse 10
dicit, sed inuitat eara, ut coronetur. —
ridei. Pro grata cst ac fulget.
9. c. f. m. Ad multitudinera rainistrorura refertur.
11. s. fl. t. r. V. f. Non otiosura, [sed] £V£p"|'(Ji>? dictura est.
14 — ^16, Idus t. s. a. q. d. m. V. m. f. Apr. Idus Apriles significat. 15
Aprilis autem mensis octco xr^q Acppooixy]? dictus uidetur, nec inmerito, cum
in res uenerias eo tempore omnia aniinalia excitentur. Significat autera,
Idibus Aprilibus natalem diem Maecenatis esse, in cuius honorem sacri-
ficet et epuletur.
21. T. q. l. p. 0. n. t. s. i. p. Ad inulierera loquitur, cuius nomen 20
non ostendit; significat autera, amari ab hac Telephum puerura, quem iara
alia occupauerat.
22. non luae sortis. Non tuae condicionis, non tuae raediocritatis.
23. 24. tinetque gr. c. n. Belle grata conpede araoris uinctura ait.
25. /. a. Ph. a s. Nequid auide et supra condicionera nostrara aj^pe- 25
tere coneraur, Phaethontis ct Bellerophontis proponuntur exempla.
29 — 31. semper u. t. d. s. et u. q. l. s. n. putando disparem uites.
[Dicendo dispurem uites'] Difficilis dictio phrasis. Monet autera: disparem
uites, ut possit se digna sequi et nefas habere in spera referre plus quam
oportet. 30
1) qui et AK21,i-va. quia et cfhQ. ardet r. rell. amat. et dil. me A. rell. sed. sed me
dil. R2,r. 7) quasi A. qui si consensws erit R.
PORPH. LXXXXVIIII. ad hpillidem (sic) R. 9) fillidem M. phylliden 2. phyllicf« r.
phyllitfta v. 10) pro MRA. rell. om. 11) nti rvafhQ. nt epse R. rell. ut. 14) sed om. MR2G,
rva. ener^os R. energos M,2,rv. 15) Idus — mensis om. M. 16) inm. M2. 17) ueneraas M,r.
eo temp. MA2G(Q) onmi temp. R. edd. eo ipso. 18) Apri?/s fh. 23) condi^ionis libri. 24)
Belle RA. welle m. s. pro belle M. rell. puellae. 8) cowp. M. mnctum M. rell. uincM?um. 25)
auide et om. 2. conf. Acr. 26) faethontis et belleroffontis M. phaetontis et bellerofontis R.
proponuntur M2G(Q). ponuntur R. p?-aeponimus r. proponitur v. propomf afh. 27) Locus tur-
batus. Q: ,,priora scholii uerba ut emendarem non contigit." In lemm. pro putando disp. uites
habet M : dicendo disp. uites. Hinc vulg. lectio haec orta uidetur. Deinde phi-asis est genitiuus,
ut dictio sententiae. dictioms phrasis fh. 29) ut disp. mtet omn. edd. digna signa seq. fh. nep/iasR,rv.
27*
420 ACR. ET PORPH. COMM.
31 — 32. age i. m. f. a. n. e. post hac a. c. f. Quare iinem amorum
suorum hanc dixerit, ipse ostendit; ordo est autem: age iam, meorum finis
amorumj coudisce modos. f )
5 CAEMEN IV, 12.
ACRON.
lam XI. c. q. m. t. Ad Vergilium negotiatorem scribit admonens,
ueris tempus esse aptum nauigio. Usitatum autem poetis est, animas di-
10 cere flatus uentorum, dum ad Graecum uocabulum referunt av£[xo?, ut (A.
Vni, 403): Quanlum ignes ammaeque xiaJeni.
1. temperant. Tranquillant.
2. lintea. Vela.
3. iam nec p. r. Ipso enim tempore et hiemps clauditur et ueris
15 amoenitas aperitur, quo Fauonius coeperit flare.
niue turgidi. Adultum iam ueris tempus uult intellegi, quoniam nix
omnis elapsa est.
5. n. ponit Ityn. Itys filius [fuit] Prognes, quem occidit ob culpam
Terei.
20 fleb. g. inf. a. Progne enim uersa est in hirundinem.
6. Cecrop. d. Cecrops dux Atheniensium fuit. Athenienses enim
fuerunt Tereus et Progne. Per Prognem uero hirundinem significat,. quae
eo tempore apparet. Nota historia est, quod pro stupro sororis Philome-
lae ad uindictam filium Terei reciderit Progne, et fuit peior paena peccato,
25 dum committitur parricidium propter incestum. Unde Tereus, comperto
facinore, dum ambas insequitur, ipse in upupam dicitur mutatus, illae fu-
gientes in hirundinem et hisciniam.
2) ostendit dicendo : non alia posthac calebo foeniina 2.
t) Scholia ad u. 15 Veneris Marinae ex cod. Thevenot. ap. Suriugar. p. 167 et ad v.
26 ales pegasus ibid. p. 172 non leguntur in cod. y, qui ad li. o. ut ad autecc. et seqq. pro-
prias suas habet expositiones.
ACRON. Veris descriptio est ud utrgilium quod tempus in mortalibus est gratissimimi
paranetice tetracolos Ay, ut E (mortalibus est crat.) P. Veris ''^''scriptio (Im. corr. non expu.)
ad mrgilium quod tempus in mortalibus sit gratissimum K (conf. Or.). Ad uirgilium loquitur
quendam unguentarium b. Ad uirgilium unguentarium Par. C. Ad uirg. quend. ung. Bcp.
Ode C. ad uirgilium negociatorem R.
9) esse om. fh. 10) otvcixo; C (allusionc uocabuli Graeci ctveixoi;). inde Q. an/mos A. rell.
animcw. 12) tranquillant AR2,r. rell. tranquilluni reddunt. gl. om. IG. 13) vela om. IG.
14) hiemps A. 18) itis A, iti/n in Hor. fuit om. AR21,r. — ob culpam AR21,rm. culpam v.
rell. culpa. infelix auis. i. procne quae in eam auem conuersa fuit. Itys fit. 2. Idem ordo in Rl.
21) Ath. fuit. AR2,r. rell. fu. Ath. 22) et progwes AR,r. Prog7?es et philomela 2. — Mero
omn. libri, Q tacite corr. aukm. 24) peior paena R. p. pena A2. p. poena r. rell. poena peior.
IN CARM. III, 11. 12. 421
Cecrop. (i net. opp. In tlomo enim Cecropis hoc est factum scelus.
9. in tenero gr. Ut (B. Ylir, 15): \_Cwn'\ ros in tenera pecori ;/ra-
tissintus herba.
10. cust. 0. c. d. deum. [Carmina] Pana significat, a quo [fistula]
pandurium dicitur inueiituiu. ut (B. II, 32): Pan primus calamos cera con- b
iungere plures Instituit.
11. cui pecus et nigri. Pana, ut (B. II, 33): Pan cnrat oiies ouiumque
magistros. Nigri. Umbrosi.
13. add. s. t. Sitim pro aestate posuit.
14. pr. I. d, A. Calenum uinum; ducere i. e. bibere. 10
15. cliens. Aut Augusti, aut priuignorum eius Neronum, aut Maecena-
tis dicit.
16. nardo u. nierehcrc. Joculariter nunc se Calenum uinum prolaturum
promittit, si unguentum acceperit. Si dederis, inquit, nardum, dabitur tibi
uinum a me. 15
nardi p. onyx. Onyx [est] metallum gemmae simile. De hoc ad un-
guenta odorata parua fiebant uasa, de quo Lucan. ad ostentationem luxus
(X, 116): Totaque efpusus in aula Calcahatur onyx.
18. qui n. Sulpiclis acc. horreis. Sulpicia horrea dicebantur, ubi nunc
Galbae. Illic oleum condi consueuerat. 20
19. spes d. n. largus. Cadus scilicet; maiora enim sibi per licentiam
poti promittere sperando consuerunt.
20. efficax. Potens et qui hirgitate sua curas exj^ellat.
21. ad q. s. pr. g. Ut supra dixit i. e. pocula non dabuntur tibi,
nisi et tu ad [me in]uicem mercem [id est?] ampullam detuleris unguenti. 25
23. immunem. Si ueneris sine munere. —
tingere. Id est, madefacere.
1) fa. est Rl,r. 2) Ciim <jin. A2. 4) Carmina fli. — fistula fh. a quo fistulam dicunt
inuentam Asc. et Cario. a quo pandriwii A. pando?aum 2. pindarM?;» Rl,rmv. pindarium G. Jis-
tula pandrium fh. et fistula et t6 TiavOTjptov C. pandura Q. posui pandunw?». Variae et Graecae
et Latinae h. u. formae extant. 7) sch. om. A2. 8) umbrosi AR2,r. rell. om. siluestres ob-
scuri. amoeni. frondosi nemoris yC. 13) iocose 2. 14) spondet 2. Si — me om. A. 16) est
om. AR21. 19) Sic omn. codd. et m. hordeum condi (ordeum rv) cafh. Sulpicius Galba horrea
Romae habuit, a quo dicta sunt horrea Sidpicia, ubi oleum condi consueuerat C. Sulpirius galba
romae horrea habuit. Ostendit se uinum habcre in horreis reconditum ex eo teuqwre quo sulpitius
galba consul exstitit y. Pro tdii nunc scrib. uidetur Sulpicii et uinum pro oleum, ut sit : Sulp. horr.
dic. Sulpicii Galbae.Illic uinum co. consueuerat. Q : Sulp. ho. di. Galbae, ubi nunc uinum et
oleum c. c. conf. Porph. Supp\ic\& R. 21) scilicet A2,rmva. puta C. al. supple. — per letitiam
A. \iotus 2. 22) consuerunt A. consueuerunt Rl,mvca. consueuere r. consueuer«nt fhQ. 23) et
AR2,r. rell. om. et. sua om. A. 24) superius 2. Aixi fli. 25) me om. AR21G,rv. ad uicem A.
merceM AR2,rmvQ. mercerfew IG. merc/s ca. merces fh. aiU pullam 2. 26) Si Feneris fh. schol.
om. A. 27) ting«ere Q, ut b Bern. BC. gl. om. lG,r.
422 ACR. ET PORPH. COMM.
24, plena d. u. i. d. Ut gratis pascam, sicut diuites consueuerunt.
26. nigr. m. d. l. i. Lugubrium ignium, ut memor mortis laetitiam
non recuset.
27. misce st. c. b. Breuis temporis otium.
5 28. dulce e. d. i. l. Id est: iucundum est a seueritate discedere ali-
quando.
PORPHYRION.
lam u. c. q. m. t. inp. a. l. Thr. Vergilium adloquitur. Iterum autem
10 ueris tempus describit. Ceterum animas pro flatibus uentorum usitatissi-
mum est poetis. Sic denique Verg. (A. VIII, 403) ait: Quantum ignes
animaeque ualent.
3. iam n. p. r. n. fl. st. hib. n. t. Atqui ueris tempore intumescere
flumina incipiunt.
15 4. hib. niue turg. Adultum iam ueris terapus uult intellegi, quoniam
nix omnis elapsa est.
5. n. p. I. fl. g. inf. a. Procnen ac per hoc hirundinem significat.
6. et Cecropiae d. aet. obprobr. Cecropia domus, quoniam Athenienses
fuerunt; Cecrops autem Atheniensium dux.
20 7. 8. quod m. c. r. e. u. l. Nota historia est Procnes, quae obstupra-
tam et lingua debilitatam Philomelam sororem a Tereo marito filium sibi
communem et illi et Ityn nomine occidit et epulandum inprudenti opposuit;
deinde palam facto facinore cum fugeret cum sorore infestum maritum, in
hirundinem et kisciniam transfiguratas esse [fingunt], ipsum quoque Tereum
25 in upupam auem esse conuersum.
11. cui p. e. n. c. A. pl. Pana pastoralem Arcadiae deum [esse] sig-
nificat.
15. iuv. nob. cl. Augusti et Maecenatis ; aut numquid Neronum pri-
uignorum Augusti dicit?
30 17. Nardi paru. onyx. Onyx genus ampullae est marmoreae, iocula-
riter autem dicens: Si adtuleris unguentum, tum demum ego proferam
uinum Calenura.
1) sch. om. A. cons. facere 2. 2) lugubrium i. infemalium 2. rogi et mortis C. id est
mortis et rogi y- ignium. quibus cadauera incendebantur i. sciens te moriturum da couuiuiis
operam paululum et ludo -j. 5) aliq. disc. A,fh.
POEPH. Ode C. ad virgilium unguentarium K. 9) inp. M. iterum et annuiim ueris fh.
13) Adqui M. 17) procnen M. Caecrop. (ter) MG. 19) fuerwnt omu. libri praeter Q, qui ta-
cite inc. fuermt. 20) hist. est Procnes quae ob stupr. M. Nota est fabula Prognes E. Vulgo :
Nota historia est : Prog»«e oisiupratam. est tacite om. Q. 21) sororem atreo MEG. a om. 2,rv.
24) fingunt fh. rell. om. 25) esse om. fh. 26) archad. M. esse om. MK2G. 28) et om. vafli.
numquid codd. nobilium rvafh. 30) Hoc schol. leuitate sua omisit Q. Onyx in lemm., onix in
sch. M. est om. edd. adtul. M. iwn MAR2. iuum 2,rv. om. afh. domum a.
IN CARM. IV, 12. 13. 423
18. qid nnnc Sulpiciis accuh. Itorreis. Sulpicii Galbac liorrea dicit; ho-
dieque autem Galbae liorrea uino et olco et slinilibus aliis referta sunt.
19. spes d. n. /. Cadus scilicet; potulentos autem scimus plerumque
maiora sperare.
32. cum t. n. ui. u. Cum anipulla unguenti scilicet. 5
24. pl. d. u. i. d. Ut, si diues sim, et in domum meam omnium re-
rum plcnam te inuitem.
26. nigr. ignium. Funerum dicit, quasi lugubrium ignium,
37. misce st. c. h. Breuem stultitiam, hoc est, breuis temporis.
10
CARMEN Rs 13.
ACRON.
Audiuere Lyce. Ad Lycen meretricem scribit, de cuius superbia in
tertio libro questus est eo quod anus facta contemnatur a iuuenibus, de quo- 1 ^
rum amore ante plaudebat.
3. uis form. u. Utrumque in anu muliere turpissimum est, ut et for-
mosa uelit uideri et lasciuire, et ideo addit inpudens.
4. inpudens. Pro inpudenter, nomen pro aduerbio posuit.
5. et cantu tremula. [Tremulum] Vel ad uocem uel ad aetatem 20
rettulit.
6. Cupid. l. soll. luuenum scilicet cupidinem, qui ideo lentus est,
quoniam tu eis ingrata es per aetatem.
7. 8. ille uirentis e. o. ps. C/i. Muhum decorum uult Chiam mulierem
uideri, uel quod uirenti aetate sit et docta saltare, uel quod genis i. e. 25
facie pulchra sit; et ideo Cupidinem excubare in genis eius dixit.
9. imp. e. tr. a. q. Per inrisionem quercum aridam uoluit anum mu-
lierem intellegi, quam Amorem, dum festinat ad iuuenes, necesse est
transuolare.
11. luridi. Nigri, squamosi. — 30
1) fulpRciis M acciyjat M. 2) Sulpkiis galbae M. et simil. aliis M. et aliis rebus simil.
R. oleo simil. r. similibus^Me aliis vafh. infecta r. 6) Ut si diues sim MRA2G,r (dices) aQ.
ut scis diues sim v. ut scis diues sum fh. 8) funerum MR2G,rvaQ. funebrium fli.
ACRON. Ad lice meretricem senescentem A Acr. Compotem se uoti sui factam esse dicit
quod lyce anus facta sit paranetice tetracolos A Hor. et y, ut E et K, qui om. paran. tetrac.
Ad licem uetulam meretricem b. Ode CI ad licem R.
14) Audiu. lice. Ad liceiu AR. lycem 2, rell. lycen. 15) de om. fh. 17) muliere om. Al.
18) mpudens p, ut EBcpDR Bern. B. 19) sch. om. A. 20) Tremvilum om. A. 22) scilicet
codd. supple fh. cupidinem AR. rell. om. 23) ei 2G. conf. Porph. 24) meretricem 2. 25)
saltare AR21,rmv. Psallere acfhQ. couf. Porph. genis i. 0C2tKs ptdchris sit A. 27) iwris. A.
uult R. 30) nigri squam. om. A.
424 ACR. ET PORPH. COMIM.
te q. rugae. Ut (A. VII, 417): Frontem ohscenam rugis arat.
12. turpant. Foedant, ut (A. X, 832): (Sanguine) turpantem (A.
XII, 99): foedare in puluere crines. —
et cap. niues. Niues pro caiiitic posuit.
5 13. nec Coae r. Coae pretiosae a loco; in qua enim insula purpura
melior tingitur. Significat autera, nec uestimentorum cultu nec gemmarum
pretiis reuerti pulcritudinem annis iam et aetate consumptam.
16. incl u. d. Signauit, deposuit, sepeliit, inclusi enim defuncti tu-
mulo dicuntur.
10 17. Venus. Venustas, cuius ab ea fugam ideo se simulat dolere, ut
ei maerorem incitet grauiorem.
18. motus. Saltatus, i. e. quid habes illius aetatis pristinae, aut quid
tibi praeteritae gratiae remansit?
20. me surpuerat mihi. Syncope pro subripuerat, hoc est, alienatum
15 mente fecerat.
21. felix post Cinaram. Pulchra. Posl autem ad qualitatem pertinet,
aut ad tempus i. e. secunda pulchritudine a Cinara, aut post illam de-
functam tu ad amandum elegantior.
notaq. e. a. Probata et artifex.
20 22. 23. breues a. f. d. Tamquam quae immatura aetate perierit.
25. corn. uet. Cornix enim diu dicitur uiuere, cui Lycen comparat
j)ro longinquitate uitae.
26. jmss. ut i. u. f. Ut quae incenderat vuhu suo, ad uicem facis, in
cinerem damnis consumeretur aetatis, iuuenibus iam facta risui. Et quod
25 faceni dixerat, bene dilapsam in cineres memorauit.
28. dilaps. i. f. c. Ita, inquit, amisit pulchritudinem, sicut fax con-
sumpta in cinerem.
2) libri: Turpantem induere crines. 5) iii quo A. (Co.^ cf. C) iu choa r. rnU. hac. posui in
qua. purp. melior AR2,r. pretiose. ibi enim optima purp. tingMitur y- ^) VLestiuni cu.\tum A.
lioc es; quantum uis te ornare gemmis ac uestibus tamen non potest cultus ipse temporis prioris
eui reuocare y. conf. C. 7) ad pulchr. IG. an pulclir. posse annis r. 8) Signauit om. A. sepe-
Uit AR,r. rell. sepeliwit. inclusit. signauit gl. y. 10) Amor cuius iG.rmvca. rell. Venustas. ab
eo Rl. dolorem l,r. simulat se ut et dolorem inc. mai. R. 11) excutiat -jfC. graui orem AyC.
rell. maiorem. 14) suirip. AyC. al. surrip. Syncope om. A. Syncope subrip. om. r. amore A
(ab amore R) 21,rvca. amore?» fli. alienum a mente fecerat scu amentem C. amentcm fecerat y.
Posui alienatum mente. conf. Plin. XXVIII, 8. Liu. III, 48 (ob libidineni). I G) caiara« A {cy-
nara» Hor.). potest autem ad qu. perti?jere 2. Post aut fli. 17) ac binara?* A. 18) tu fuisti
ad 2. €S eleg. C. 20) aetote omn. libri. wor/e tacite inculc. Q. 22)7)er longinquitatem mvcafli.
pro long/taCe r (G?). 23) Id est quae A,r. miUu suo A2. ut iiuae iucendat vultum <;aim R. vulg.
\iu\tum smtm (tuum r). 24) damnis AR21,rmv. rell. «nnis. et annis ca. 2.5) delaps. cafli. 26)
sch. om. A. amisi Rl,rmv. amisisti a c. perdidisti yC. misisti fli. conf. Dillenburger. Q. H.
p. 101. Posui amisit.
IN CARM. IV, 13. 14. 425
PORPHYRION.
Aiid. fjjce di. m. u. Ad Lyceii loquitur, de cuius superbia in tertio
questus est in illa odc, cuius initiuni cst: Extreinum Tannmi si biberis Lyce.
Ergo senectutem illi nunc obprobrat, per quam ingrata iuuenibus facta
fastiditur. 5
3. et tamen u. f. u. l. c. b. imp. Belle illani lasciuire ait, et ideo bene
additum inpudens.
6. ciip l. s. Qui ideo lentus cst, quoniam tu ci ingrata es per aetatem.
7. 8. ille u. e. d, ps. ch. p. e. i. g. Cupido scilicet. Ob multa autem
decoram esse Chiam, uult intcllegi, quod et uirenti aetate sit et docta sit 10
psallere, et quod genis ac per hoc oculis pulchris sit; et idco Cupidinem
in ipsis genis eivis dixit excubare.
9. inportunus c. tr. a. q. Allegoricos aridas quercus pro: senio afFectas
mulieres. [Et inportunus iocus dcp povia dicitur.]
13. nec Coae r. i. t. p. n. clari l. Hoc est, quod supra dixit: et tamen 15
uis formosa uideri', siguificat enim, illam puellariter se ueste et gemmis
excolere.
14—16. quae s. notis c. f. i. u. d. Quae iam retro acta smit.
20. quae m. s. m. Ip est, subripuerat.
21. felix p. C. n. e. a. g. f. Post Cinaram utrum ad qualitatem per- 20
tinet, an ad tempus i. e. secunda pulehritudinc, an post illam defunctam,
deinde felix pulchritudine.
28. delaps. i. c. f. EjjLcpaxixu)? illam ut amoris facem dilapsam ait in
ciueres est consumptam refrixisse.
CARMEN IV, 14.
ACRON.
Quae c. p. q. q. Negat ullos a senatu uel populo Romano dignos ho-
nores inueniri, qui pro meritis uel triumphis Augusti aeternitati ij)sius
consecrentur. 30
PORPH. Ode CI. ad licem R. 3) qu«estus M. obpr. M. (i) 5elle R. ueUe M. rell. oni.
8) inpu. M. 9) ei MRA2.rvaQ. eis fli. conf. Acr. 9) multam autem decor«/« MR. 10) et uir.
EA2G. rell. ora. conf. Acr. 11) psallere — sit om. rvafh. 12) ipsum in genis fh. codd. in
ipsis genis. 13) allegoricae v. — ce afh. 14) Et — dicitur libri. ap7jenia R. acppovta M2,
rvafh. 16) formoKsa M, ut ad Epod. XIV, 9, S. I, 2, 85. 3, 25. puenliter ^2. puellari r. rell.
puellariter. 21) an post illam def. de. fe. pulchritudine MA2,r (om. deinde). 23) IUam autem
amoris fh.
ACRON. Ad augustum tetracolos A Acr. De lute (sic pro salute) aug. ait esse sollicitos
patres ad plebem eucomiastice tetracolos A Hor. De salute — plebem K. Ad plebem encomias-
tice in qua de salute augusti a. e. pat. soll. tetracolos y- laudes augusti bBcp. de salute augusti
DH Bern, B. Ode CII. R.
28) Cod. Y habet schol. Porph. ad h. I. 30) consecr«/-entur A2.
426 ACR. ET PORPH. COMIM.
4. mem. fastos. [Fasti sunt] aniiales, qui ad commemorationem ho-
norum uel rerum gestarum inuenti sunt; ipsi enim fasti dicuntur, indices
uirtutis, siue in quibus memoria temporum continetur.
5. aeternet. Acternum faciat et laudibus consecret.
5 0 quo sol habilabilis. Habitabilis propter inhabitabilem y.sxauasv/jv.
7. quem l. e. Lat. Latinitatis nescii uel ciuilitatis.
8. Vindelici di. nu. Augusto inputat de Vindelicis Drusi uictoriam,
qui eius ordinatione et exercitu uicerat.
9. milite n. t. Hyperbaton; ordo enim rectus est: Drusus acer non
10 simplici uice deiecit Genaunos et caetera.
10. inpl. g. Inplacabile; Genauni et Brenni gentes Gallorum.
12. tremendis. Terribilibus.
13. deiecit acer plus. u. s. Aut non simplicem uicem dixit, quia dupla,
quam dederant, clade perculsi sunt, aut [quia dixit] acer non uice simplici.
15 15. maior N. Drusus, qui maior natu fuit.
15. inm. Rh. [Id est,] fortes. —
16. secundis. Prosperis. —
17. spectandus. Famosus, uel terribilis bellator.
18. deu. m. p. Rhaetorum gentis animos libertatis amore morti desti-
20 natos fuisse dicit.
19. quantis fatigaret r. Tempestati furenti uiri fortis animum comparauit.
21. Pleiadum choro. Pleiades dictae sunt, quae et Vergihae; harum
ortus tempestuosus est. Choro, Vento tempestuoso.
22. sc* nubes. Ita pugnantem Drusum scidisse dicit hostium turmas,
25 ut uentus nubes undasque consueuit.
1) fastMS A in Hor. fastoS A Acr. Im. corr. Fasti sunt om. A. 2) indices — continetur
om. A. 5) habitabzVes A bis. al. habitabiles. — ■/£7.a'j(i.^virjV. fh. cecaumenen A,a cecaumen R.
cecaumem v. ceraunem 2,r. conf. III, 54. G) cubilitiiti& A. c/«i7/tatis mv. nescii. Vindelici^ Augusto
R2. uel ciu. om. G,r. C : Latinae. non sabiacentes Italis (idolis y). vel ciuilitatis et humanitatis
expertes et ignari. inputat A. uindelictVs A. 11) iwplac. A. cenauni A Acr. genauni A Hor.
gelonos ca. uide Nannii Misc. III, 18. Grut. Lamp. I, 1268: Genabos. b: genauni populi sunt
cisalpine quos et uretises uocamus sicut brewni. ge7'aunos brennosque R. genaunos'] ge?"aunos
cisalp. ga. ge. sunt y. ge?'>»anos et brennz r. — Gallmrum cafh. galorum mv. 12) terrib. om.
G,mv. 13) non simplicem uicem libri. in simplicem uicem vac. non simplici uice Q. 14) per-
cussi 2. quia dixit omn. libri. accr non uice simp. AR2,r. rell. non simp. uice. y: acer. id est.
qui drusus lcsus non est contentus nisi duplicem intulisset iniuriam. conf. C. plus uice ut plures
hostium prosterueret quam ipse perdiderat •(. similiter C. 16) i«man. A. Id est om. A. has 2.
gl. om. lG,mv. imraanes] seuos y. conf. C. 19) retzorum AE2. r/tet«orum rvca. rhoc<«orum m.
rhoe/orum fhQ (ae). raeti AyK. IV, 4, 17. Wagner. p. 468. animos destinatos omn. libri pr.aeter
fhQ, qui habent : animos libertatis am mo. dest. amore more A. rell. amore mort/ praeter Q qui
tacite inculc. amori mor<e. 22) P?«adum. PZ/ades r. sunt om. ARl,r. pleiades dicuntur uerg. 2.
23) temp. ortus AR2,r. temp. et occasus esi et ortus C. uent. temp. AR2,r. sci7id. tmb. uent.
temp. faciente pluuiam C. 24) sci?jdisse A2,rmv.
IN CARM. IV, 14. 427
24. mitf. eq. Inrunipentlo [in] liostluni cuncos.
perignes. In nicdiuni pugnae fcruoreni.
25. si. t. u. A. Omnium fluminum famosorum uultus cum cornibus
finguntur propter impetus et mugitus aquarum, idco tauriformis, ut (A.
VIII, 77): Corni(jer flesperidum fluuius regnator aquarum. 5
28. dil. meditatur a. Inundationcm fiuminis uiro forti comparat pro
Drusi laude, ut (A. II, 304): aut rapidus montano flumine torrens Sternit
agros.
31. primosq. e. e. m. Ut (A. X, 512): Proximu quaeque metit gladio.
32. sine cl. Sine damno suorum militum dicit. 10
33. te c. t. c. Augusti auspiciis Drusum dicit hostes fudisse et feli-
citatem habuisse.
34. 35. tam t. q. d. p. al. s. Felicitati adsignat Augusti Drusi uicto-
riam demonstrando ante annos XV eodem die ab Augusto Alexandriam
captam, quo Drusus (?) Vindelicos superauit; Pompei enim mortem Actiaco 15
bello ultus Augustus est.
36. uacuam. Sine hoste, sine domino.
36. et opt. p. i. d. a. Inmortalitatem ex consecratione uidetur signi-
ficare, cum dicit peractis imperiis, diuinos enim honores meruit Augustus
[ut idem in secundo Epistularum (11, 1, 16): Praesenti tihi maturos largi- 20
mw* honores Jurandasque tuum per nomen ponimus aras^.
41. non a. d. Non ante Caesarem uictus.
42. prof. Scythes. [Aut sub Aquilone interius constitutus, aut] qui num-
quam in eodem loco manet; unde et nomades dicuntur.
43. 0 tutela praesens. Augustum dicit; sic idem alibi (Hor. E. II, 1, 2): 25
Res Italas armis tuteris moribus ornes. Praesens aut (autem?) potens, siue
propitia, ut Verg. (G. I, 10): Et uos agresfum praesentia numina Fauni.
45. te f. q. c. o. Origo enira Nili nescitur, ut (Lucan. I, 20): Et gens
si qua iacet nascenti conscia Nilo. Gentes fluminum commemoratione de-
signat. 30
47. behwsus. Plenus beluis et monstris.
1) Iwrump. A. in oni. AR21,nnv. 2) In ARlG,rmvca. rell. per fwrorem R2G,rmvac. 7)
ut. saxi de uertice (u. 308) torrens stern. agr. A2,r. 11) liost. et fel. fudisse A2. hostem fe-
liciter fudisse r. felic. consecutum C. 13) adsign. A. 14) XV A2,r. conf. Porph. rell. duodecim.
ab aug. AR2,r. vulg. Alex. ab Aug. 15) drus. viudilictos A. acciaco AR. 17) Sine h. s.
damno R21,r. mvac habent utrumque: sine damno, sine hoste, sine domino. 18) Iwmort. 2. ex
consecratione A. et consecratione 2. execratione G. vulgo et consecrationem. conf. Porph. 19)
cum dicit AR2. rell. om. — diu. enim 2R (qui repetit pei-actis imp.). 20) ut • — aras om. A2.
22) nuUi ante fh. 23) Aut — aut omn. libri, 24) numquam ideo comauet A. in eodeni loco
commaneara^ r. in om. 1. conf. Porph. 25) Aug. dicit om. 1. Sic idem — ornes om. A. 26) Prae-
setis novum lemma in K atque in cafh. 27) propici9 =: cius r. conf. C. 28) Et om. A2.
428 . ACE. ET PORPH. COIMM.
48. obstr. O. Br. Britanni enim interfuso Oceano terris omnibus se-
parantur, ut (B. I, 66): Et penitus toto diuisos orbe Britannos.
49. non paii. f. G. Mortem enim Galli [ferocia] non pauent.
50. duraeq. Laboriosae, ut (G. III, 408): Aut inpacatos a tergo horre-
5 bis Hiberos.
51. te caede gaud. Syg. Bella optantes adsidua. Sygambri, qui et
Germani.
51. comp. u. a. lam pacatis moribus et feritate deposita.
10
PORPHYIIION.
Quae c. p. q. Qiiiritium. Negat ullo senatus populiue Romani obse-
quio posse pro meritis dignos honores inueniri uirtutibus Caesaris, quibus
in aeternum consecretur.
[4. 5. per t. m. fastos aeternet. Fictum uerbum est aeternet.^
15 7 — 9. quem l. e. l. V. d. n. q. m. posses. Non si haec dicit, quasi ab
Augusto Vindelici debellati sint, sed quod Drusus exercitibus auspiciisque
Augusti eos debellauerit.
10. 11. Genaunos . . Brennosq. Cisalpinae gentes sunt [hae].
12. et arces A. i. tremendis. Non Alpes tremendas, ut dictum est, in-
20 tellegamus, sed hos tremendos i. e. timendos, qui eas habitant.
13. deiecit a. pl. u. s. Vult intellegi, in uastandis his non tantam illis
cladem intulisso, quantam ipsi dederant, sed duplam; hoc est enim non
simplicem uicem reddente.
14. mai. N. Ordo est: Drusus maior Neronum; hic enim maior
25 natu fuit.
18. d. m. p. l. Eleganter; non metuens mortem liberam. Perpetuo
epitheto dictam accipe.
19. q. fatigaret r. Hostium ruinis scilicet.
20 — 23. ind. p. q. u. e. A. Pleiad. ch. sc. n. imp. h. u. t. Mirum quod
30 sequitur dvaxoXouv^ov ; cum enim praedixisset, qualis non intulit, quod erat
2) Et 0111. A2. 3) Mortem en. Ga. AK,i'. lell. Galli eii. mo. — ferocia fh. rell. om.
ferotia A QpropUr ferociam? cf . C : . . SMt propter ingenitam /ej-ocjaw . .) aut ferocia ex Porpli.
4) ut — Hiberos om. A,r. imperatos Rl. 6) «cisid. A. sj'g. (c in rasura) A. et om. fli. 8)
peccatis A2 (non v ut ref. Q).
PORPH. Ocle CH. in laudem augusti R. 11) senatw fh. 14) schol. om. MR. 15) possjs
MG(Q). 18) Tenaunos MG (ad marg. Gerannos). rell. (jena.mms. hae om. M. 19) Non Alp.
trem. om. MR. 20) sed eos R. 21) tantww M2 (tiii) Rlm. mut. u in a. WMs MR2,afh. illos
rvQ. zwtulisse omn. libri. tulisse tacite inculc. Q. 22) eam noi\ simplici uice reddentes fli. eam
non simphc*' uice r^Adidisse a. hoc est enim non simplicem uicem redden^e?» M. hoc — redden/e
R2. enim non om. r. 27) dict«m M. rell. dict^^m. 28) supple fli. 29) Jlirum an quod j\ni2G.
rell. om. an. rhoiv.^Xo^jdo-i M2G(Q) anacolutoii 11. rell. om. 30) quod erat constaiis rvafli.
IN CARM. IV, 11. 429
consequens (alis scd inpiger. Ergo sic totum intellegendum: qualis est
Auster cum ortu Vergiliarum [seu] Pleiadum concitatus cum exercet undas,
tam inpiger Drusus hostium turmas uastabat.
24. per ignes. Ignes nunc pro acerrimis concitatisque periculis acci-
pere debemus. 5
25. sic t. 11. A. Omnium fluminum genil cum taurino uultu et iam
cum cornibus pinguntur proptcr impetus et fremitus ipsarum aquarum.
27. 28. cum s. h. c. d. medilalnr a. Male dixit mcditatur, quia in
ipso actu est nec debet cogitare aut condiscere, id quod iam facit.
31. pr. e. e. m. Sic et Yerg. (A. X, 512): Proxima qnaeque metit gladio. 10
sine cl. n. Id cst, sine suorum clade.
33. te cons. et t. pr. d. Hoc ideo dicitur, quia auspiciis Caesaris haec
gessisse dicitur.
34. 35. w. t. q. d. p. AJexandria s. Ita euenit, ut post annos quinde-
cim Drusus eodem die Rhaetos Vindelicos uinceret, qua die Augustus 15
Alexandriam uicerat.
36. et opt. p. i. d. adrogauit. Inmortalitatem ex consecratione uidetur
significare, cum dicat peractis imperiis.
42. te prof. Sc. Profugus dicitur, qui numquam eodem loco manet;
unde et nomades dicuntur. 20
49. (e n. p. f. G. d. t. Per zeugma ex inferiore [uersu] tellus^ audit
accipere debemus. Non pauentes autem Gallos funera ait, quia uel ferocia
uel uana persuasione rursus renascendi mortem non timebant; de quibus et
Lucanus sic ait (I, 492): animaeque capaces Mortis et ignauum rediturae
parcere uitae. 25
52. Sygambri compositis u. «• Id est, pacati.
2) seu om. MR2G,i-va. 6) OmniM?)i fl. ge^iit MA. vulgo: omnia fl. genera. in R lacuna.
omnia flumi«a genu taur. 2. efiam cum corn. MRA. et cum corn. G(Q). edd. et corn. 7) fre-
imtum rvafh. 8) minit&im- MR (imiisitus 2) rv, ut nonnulli uett. codd. Hor., mediia.t\\v afh. ut
•fb. Fran. Bern. uett. omnes aliique. Ex ipsa interpretatione patet, Porph. legisse meditaiur.
glossa minitatur in paucioribus codd., ut Par. C, tamquam var, lectio occurrit. 13) gessisse
MRG. rell. aegisse (r) et egisse. 14) Ad hoc schol. conf. Nann. Misc. III, 18. Grut. Lamp.
I, 1269. 15) eodem MAG. rell. eo die (eo die inde rv.). raetos M. rethos R. — qua MR,rv.
quo 2,a. 17) Immort. execra.t\one M2,rv. Immort. exentione R. rell. Immort. et cowsecrationem.
conf. Acr. 18) dic«< 2. 19) in eodem 2. 20) voij.aOt; fh. profugus. quia numquam ut«mtur
hisdem (eisdem C) sedibus y- conf. C. 21) te galliae et haec tellus M. per zeuxaa. ex inferiori
acc. R, om. uersu. Conf. I, 35, 1. II, 8, 11. 10, 11. III, I, 28. Addidi u. tellus. Q: ex inf.
uersu uerbum acc. deb., id quod contra morem scholl. dictum est. y: Te non pauentes^ Et haec
tellus subauditur et uerbum audit. 22) fero^ia M. uel iiawa. M,a. uel uera fh. rell. uel una. 23)
et Lucanus sic ait MR2. rell. Lucanus ait. 26) paca</s rafli. peccatis v. pacati sunt R. sygamhn
lemmati addidi. conf. Acr.
430 ACR. ET PORPH. COMM.
CAKMEN lY, 15.
ACRON.
Phoehus ?/. p. m. I. u. e. u. i. l. Non lyra increpidt sed uolentem me
5 proelia hjra loqiti, quod est lyrico carmine, Phoebus increpuit; amoribus
enim aptuni hoc est metrum, ut (B. VI, 3): Ciim canerem reges et proelia
Cynthius aurem Vellit et admonuit.
1. ne p. Tyrr. p. ae. Per allegoriam significat, magnam materiam non
sufficienti ingenio et humili generi carminis non debere committi.
10 5. fruges e. a. rett. u. Seu quia in pace diligentior cultus uberiorem
fructum facit, seu quia ipse deus Caesar faueat frugibus, ut (B. IX, 47):
Ecce Dionaei processit sideris astrum, Aslrum quo segetes gauderent frugibus.
6. et signa n. r. Joui. Quae interfecto cum exercitu Crasso a Parthis
Augustus receperat.
15 8. et uac. duellis. Id est, bellis.
9. Janum Q. cl. Significat omnia pacata sub Caesare, templo lani
clauso, quod belli tempore semper patere consueuerat; unde ad significa-
tionem futurae pacis apud Verg. (A. I, 294): Claudentur helli porlae.
rectum e. f. I. i. Leges tulit, quibus mores regerentur.
20 11. emouifq. c. Remouit, eiecit, ut (A. II, 492): emoti procumhunt
cardiiie postes.
12. et ueteres r. a. In his quattuor uirtutibus ueteres uitae artes esse
dicebant: prudentia, iustitia, fortitudine, temperantia. Per has omnem
constare uoluerunt politiam. Artes. Disciplinas.
25 15. 16. ad ortus s. a. h. c. Ut (A. I, 287): Imperium oceano famam
qui terminel astris, Julius. Ab oriente ad occasum imperium significat
peruenisse Romanum, ut (A. VII, 100): qua sol utrumque recurrens Re-
spicit oceanum. Hesperio cubili. Ab occasu.
18. eximet. Excludet.
30 19. pro cudit. In cudibus producit et fabricat.
20. et m. inimicat u. Inimicat i. e. inimicas facit; miseras autem tam-
quam belhmi patientes.
ACRON. Ad augustum tetracolos A Hor. et Acr. Ad diuum augustum tetracolos y, ut
EDH. Ad diu. aug. b, ut BcpC Bern. BC al. Ode CIII. \\.
7) aptum est hoc carmen R. hoc metrum est A. est hoc metr. 2. et omn. edd. 8) ad-
mouit fh. 12) seu quia si A2. seu quia ipse RG et edd. praeter fh, qui habent seu quasi.
13) Dionei libri. process(< AR2,rvca. process^i fhQ. 14) crasso cum exercitu R2. 23) In his
quattuor A (quatuor R) R. lis quatuor uirt. 2. 24) omnew \io\\tiam constare uoluerunt A. omnes
const. uol. disciplinas RlG,mv. artes et disciplinas r. const. uol. politias fh. Artes^ Disciplinas
A2. rell. om. 27) Julius AR2. 29) ^esp. A Hor. esp. A Acr. R2,r. 30) exiget A Acr. exi-
(/it A Hor. rell. eximet. •( cum gl. eiciet uel exiet. couf. Porph. 31) faciet A.
IN CARM. IV, 15. 431
21. )wn (/. p. I). b. Gentes a fluuio, ut (A. VII, 715): et Tiherim Fa-
harimque bibunt.
22. ed. r. JuJia. A nullis gentibus dicit leges Augusti contemni; in
Juliani enim gentem fucrat adoptatus Augustus.
Gelae. Gothi. 5
23. in/idiue P. *■ Crassum enim securum de pace persuaserant.
24. non T. p. p. fl. orti. Scythae.
25 — 29. profestis lucibus. Diebus. Profesti dies dicebantur, qui ante
festos erant.
2G. iocasi. Laetitiam iubentis, ut (A. I, 734): adsit laedtiae Bacchus 10
dator et hona Juno.
[28. rite. Cum afiectibus.]
apprecati. Inuocantes.
29. uirtule f. Duces, inquit, optimos parentum pietate uenerabinmr,
inter quos Augustus est. 15
30. Lydis r. c. t. Lydis tibiis laeta canebantur, Phrygiis tristia; tres
enim modos habebant tibiarum: lonicum, Lydium, Phrygium, quem et
Barbarum. In honorem autem Lydorum dictum, quia ipsi primi tibias
inuenerunt.
31. 32. Tr. e. A. e. a. p. V. c. In Augusti honorem Venerem lau- 20
dari uult, quia ab Juli descendit origine. Ordo est: Nos apprecati deos
canemus duces functos uirtute more patrum remixto carmine tibiis Lydis
et Troiam.
PORPHYRION. 25
Phoebus u. p. m. l. Quidam separant hanc oden a superiore, sed po-
test illi iungi, quoniam et hic laudes dicuntur Augusti.
1. Phoeb. u. p. m. I. u. e. u. i. I. Non lyra increpuit, sed uolentem
me proelia lyra loqui.
ne p. tyrr. p. ae. u. d. Allegoricos significatur : ne magnam materiam 30
humili generi carminis committerem.
3) nationibus A. 5) flumine R2. Gothi om. 2lG,rmvca. 6) Per cr. en. se;(erum de pa.
persuasera^ 2. persuaserat 1. rell. persuasem?*^ Q percwsserant. quoniam crassum simulata pace
necauerunt ^C (necaueraw^). 14) uenerawwr A. uenerawfer R21,rmv. uenera6f»i?(r acfhQ. 16)
canebantur AR2,r. rell. cantebantur. — Lyd^Ys A Hor. lidiis A in lemm. et in sch. 17) luuhim.
et fryg. A. 18) lid/orum qtiia A, om. dictum. lid/orura dictum qua R. frigiorum dictws quia 2.
lytf/orum di. quia r. lydiorum di. quod mv. lytforum di. quod cafhQ. 20) Aug. hon. AR2. rell.
hon. Aug. 21) iuli«e A. iuli 21R(Q). rell. iuhV. Ordo — Troiam om. AlG,r.
ExpositiouTi Horatii liber IHI. explic. incipit liber V. A (cod. Horatii: Q. Horafo" Flacci
Carminu Lib. IIII. explic. incipit epodon feliciter.). Acronis Granimatici Commentarius in Q.
Oratii libros carminum finit. eiusdem in epodon incipit (R).
PORPH. Ode CIII. R. 26) Foebus M bis. wotjv M. 27) et om. rvafh.
432 ACR. ET PORPH. COMM.
et s. n. r. I. Signa clicit, quae adempta Romanis interfecto cum exer-
citu a Parthis Crasso duce Augustus recuperauit.
9. lanum Q. cl. Id est, pacem ubique fecit; tunc enim claudebatur,
belli uero tempore patebat; nam et Very. uolens ostendere perpetuam pa-
5 cem futuram, sic ait: Claudentur helli portae.
ct ord. r. e. f. l. i. Ordo est: iniecit frena licentfae ordinem rectum
euaganti.
18. non furor c. c. a. u. exiget o. Exiget nunc excludet significat,
quasi s^o) aget, ut Ter. (Andr. prol. 27 Fl.): spectandae a« exigendae
10 \_sint uobis^
19. non i. q. procudit enses. Producit h. e. fabricat.
20. e. m. inimicat u. Inimicat fictum uerbum est [i. e.l, inimicas facit.
24. n. Tanain p. fl. o. Scythas significat.
30. lydis remisto c. t. Aiunt tres modos tibiarum esse: Jonicum, Ly-
15 dium, Barbarum.
31. 32. et almae p. V. c. Id est, gentem Juliam, quae ab Julo nepote
Veneris oriunda existimatur.
1) cum exerc. MR. exerc. om. 2. 9) ero R. ex eo r. extra afh. — ait MR agit 2G,r.
rell. aget. 11) producit M, ut Acr. rell. procudit. producit bis G. 12) hoc est om. MR. 14)
Lydtis MR. — conf. Epod. IX, 6. 16) iufo M2. rell. iulio.
PORPHIRION GRAMMATICVS IN LIBROS CARMINVM FINIT. (R).
(in epodon incipit).
f) M transit ad Artem poeticam cum hac inscriptione:
INCIPIT EIVSDEM CARMEN DE ARTE POETICA.
CARMEN SAECVLARE.
ACROX.
Phoehe s. p. D. Saecularis carminis duplex deuotio esse consueuerat,
aut enim pro sedanda et uertenda pestilentia, aut pro certo et constituto
annorum numero; centesimo cnim decimo anno in Capitolio a pueris et
puellis impuberibus cantabatur. Ideo auteni tempora numeraturus ab Apol-
line et Diana principium sumpsit, C|uia ipsi in honore solis habebantur et 5
lunae, unde Vergilius dicturus Georgicon carmen sub aliorum uocabulis
numinum ipsos inuocauit [dicens] (I, 5) : Vos 0 cJarissima mundi Limina,
labentem caelo quae ducitis annum, Liher et alma Ceres.
2. 0 col. s. e. c. Co/endi in futurum, culti in praeterito.
5. quod. Cura Roma pestilentia laboraret, ex libris Sibyllinis iussum 10
est, ut Diti Patri ad Terentum stipes mitteretur. Hoc etiam idem libri
iusserunt, ut nobilium liberi in Capitolio hoc carmen cantarent.
ACEON. Epodon explicit incipit carmen saecvilare A Acr. Q. Horatii Fl. expl. incip.
carm. saec. qnod patrimi et matrimae cantarunt in choro puellarum et puerorum ad apollinem
et dianam proseutice tetracolos y. Epodon explicit. Incip. carmen sclare q. p. et m. cantazterunt
ad chorum p. et p. in ap. et d. pr. tetr. b. Q. horatii flacci epodon expl. || feliciter. quod pa-
trimi et matrimae cantauerunt ad chorum puerorum puellai-umque K. Vet. Ambr. O : Q. hor.
fl. epodon expl. Incipit carmen seculare lege feliciter. Carmen seculare quod p. et m. can-
tauerunt ad ch. p. puellarumque ad apollinem et dianam proseutice tetracolos. R inscr. caret.
Notandum autem hic breuius est, in libris scholiorum non inueniri memorabilem illam diorthosin,
quae irder lib. Epodon et Carm. saec. legitur in septem (non quinque, ut in libro de cod. Bar-
cell. p. 6 dixi) Horatii codicibus, Parr. E et R (8216) Regin. Bruxell. Taurin. Leidensi et
Gothano, quorum princeps pleniorem eam sic, cum compendiis quidem, exhibet : Q. horatii flacci
epodon explicit. uettius agorius basilius muortius (al. mauortius. om. Taurin.) uir clarissimus
et inlustris excomes domesticus ex consulum ordine leg^ et ut potui emendaui conferente mihi
magistro felice oratore urbis romae. Incipit saeculare carmen quod patrirae cantauerunt ad cho-
rura puerorum puellarumque. In Cod. y argumento Porphyrionis praemittuntur haec : Carmen
ideo dicitur seculare quod per centum et Jecem annos ludi celebrabantur tribus diebus et tribus
noctibus. Metrum tres sa^Aici. quavtus Aippodia. Dixerunt autem hoc carmen secularibus ludis
quos celebrabat augustus iu capitolio post centum et decem annos uirgines et pueri pretextati.
2) sedanda et X. rell. sedanda aut. m-^ewcZa ADXN 12. auertenda R. vulg. uitanAa.. aut iiit.
om. r. 3) et dec. 12. 5) qu/« libri. qm tacite inc. Q. 6) undeARND2,r. rell. ui. dict. Ge.
carm. dicturus. Georgicow AN,v. Georgicor?m 2. Georgic?m cfh. 9) sch. om. IG. praeteritwni
libri. praetorito C (Q tacite). 10) quod wqX. Ambros. (cum glossa : tempus), ut Bern. KA. y iu
Hor. quo/'// (rasura) cum glossa: s. tempus est, in lemmate : quod sib. s. tempus. sch. ex y. conf.
C. Y- i'ell. om. conf. Val. Max. II, 4, 5 et Fest. s. u. Terentum. quos id est romanos AR. quos
(etiam in Bcp atque in uet. Harl. 2. saec. IX) ortum ex lect. vulg. quo /Sibyllini. Quod neque
ad tempore sacro pertinere potest neque ad carmen ('date quae precamur carmine, quod Sibyllini
monuere uersus uirgines — — dis dicere' apud Orell. contorta constructio est), sed dictum
uidetur hoc sensu : eo quod virgines puerique casti diis carmen dicunt ex Sibyllae consilio.
HAUTHAL, ACR. ET POKPH. 28
434 ACR. ET PORPH. COMM.
7. dis. q. s. pl. c. Romam significat in septem collibus, ut Verg. (G.
II, 534): Scilicet est rerum facta et pulcherrima Roma Septemque una sibi
muro circum dedit arces.
9. alme Sol. E contrario perpetuum Solis numen ostendit dando ei
5 et praeteritum et futurum tempus, dum in diem alius renascitur. Sicut
enim ortu suo diem, ita discessu noctem facit.
11. poss. n. n. R. u. m. Magnitudinem suam precatur urbi Romae
seruari.
13. [aperire. Aedificare.]
10 lenis Uithyia. [Lenis i. e.] propitia; ipsam enim Lucinam, Lunam et
Dianam [ostendit], quae mystico nomine [sicut] in saci'is dicebatur, lli-
thyiam nominauit, sicut eam et Homerus uocauit ; ipsa enim partubus mu-
lierum fauere putabatur.
16. seu genitaJis. Genitalem uocauit Dianam, quam et Lunam in-
15 tellegi uoluit, quia ut Solis calore animantur semina, ita Lunae humore
nutriuntur; penes ipsam enim et omnium corporum ratio esse dicitur et
potestas.
17. 18. patrumq. p. d. Nuptialibus, inquit, legibus faueas.
19. feraci l. Fecunda, quae procreandorum liberorum causa promulgata
20 est, quae lex Julia dicitur.
21. certus u. d. p. a. Decies undenos annos centum dixit per orbem
circuli annalis peractos, pro quibus et carmcn saeculare dicebatur; ludi
enim saeculares ternis diebus et noctibus agebantur pro cultu Solis die
ac nocte Lunae.
25 25. uosq. u. c. p. Quae uera mortalibus praedicant futura; et uos ait
prosperate carmen, quod pro perpetuitate imperii Romani et Sibyllae libris
in celebritate ludorum constitutum est, unde et (A. I, 278) [est: His ego nec
metas rerum nec tempora ponof] Imperium sine fine dedi.
26. stahilis. Perpetuus et inmutabilis.
30 27. bona i. p. Perfectis rebus uberiora fata iungite, quae nihil ha-
beant aduersitatis.
1) coU. positam 2. ut Septemque, om. Verg. — Roma, A. 4) solis numen Al. numen
solis 2,r. nomen solis R. rell. ??<men. 9) ap. aedif. om. A^^N. edificart r. 10) Lenis i. e. om.
A. 11) quae my. no., om. sicut, 2. rell. quam. 12) elithiam A (yletliya in Hor., ilithjVa in
schol.). Lenis ylylhy'] facilis et propitia a nobis genitalis dea a grecis ilythyia. inuocat dianam
quae et Wythia uocatur a silua -/• hilitiam 2. ilitfa P. ikthia K. ilethia Bern. A. etc. sxcut
A12,rmv. rell. sic. ostendit omn. libri. conf. Porph. 13) fau. put. AR2. fau. putabttur r. rell.
put. fau. 15) solis cal. AR2,r. rell. cal. solis. semina om. 2. 19) quae AR2G,rmva. fecunde
procr. fh. 21) decem om. afh. 24) ac AR2. rell. et. et lunae A. 25) praedica6aw< R2,r. 26)
pro om. Rl,rv. et sib. ARl ,rv. et om. 2. rell. ex. 27) in cel. lud. om. 2. et A2,r. rell. om.
est — pono om. A2,r. 28) imper» 12. 29) iwmut. A. 30) Id est perf. 2 et Par. 7986.
CARMEN SAECVLARE. 435
29. 30. fcrtiUs f. p. t. sp. d. C. c. Laudat Italiam et optat frugum ubcr-
tatem et prosperam pecorum foeturam. Unde et coronas offerri Cereri
pro messium fertilitate promittit.
31. et aquae sahibres. Dulces, serenae, ut (G. III, 335) : Tnm tenues
dare rursus aquas ct pascere rursus. 5
32. et Jouis aurae. Serenus aer, ut (G. III, 336) : Salis ad occasum
cum frigidus aera uesper Temperat.
33. condito m. pl. t. Mitem et placidum optat Apollinem, qui est
sagittis armatus. Sic enim iratus ponitur, ut (A. VIII, 704): Actius haec
cernens arcum inlendehat ApoUo. 10
35. siderum reg. Ita pro puellis Lunam, ut Apollinem pro pueris,
precatur.
37. 38. Roma siu. opus Iliaeque l. E. t. ttirmae. Si Romam (Romae?),
inquit, numina coli iussistis (a?) turmis Iliacis, statutis uestris fauete, ut
semper felix sit, ut apud Verg. (A. X, 33): sin tot responsa secuti quae 15
superi manesque dahant; siue propter Iliam sacerdotem Romuli matrem
[dictam].
38. Htus Etruscum. Propter Euandrum, qui illic prior regnauit.
39. iussa. Deorum responsa, ut (A. III, 5): Auguriis agimur diimm,
et alibi (A. III, 161): Mutandae seges [et (A. IV, 346): Italiam Lyciae 20
iussere capessere sortes^.
40. sospite c. Propter nauigationem, [ut (A. I, 263) : Bellum ingens
geret ItaUa populosque feroces Contundet moresque uiris et moenia poyiet].
41. Cui Romae. per ard. sine fraude Tro. Aut ut Troia non prodi-
tione uideretur euersa sed fato, aut sine fraude: sine laesione, ut (C. II, 25
19, 20): Bistonidum sine fraude crines.
2) ofifem A. aSeni Par. 7986. ofemR. offerre fhQ. cesari A. caesari R Par. 7986. rell. ce-
reri. coronaa pro fertil., om. qff'. Cer. et messium, 2. 4) et aquae — Temperat om. A2,r. 5)
cursus aqu/s R. 8) plac. dicit RNl,rvac. rell. pl. optat. qufa fhQ. rell. qm qui et sag. arm. est
r. 9) Sic — Apollo om* r. Sic — ponitur om. 2. ut AR. rell. om. iratus Actius, om, ponitur,
rmvac. haec Apollo om. v. Accius N. armatus. Sic enim a poetis iratus inducitur, ut uirgilius
in in aen. Accius R. 10) tendebat R ut Py ap. Ribb. 11) Ita omn. libri. Sic inc. Q. Lu-
nam ut audiantur ut ApoU. A, fh. pcaJatur r. 13) Romawi omn. libri. Scribendum est Romae,
ut sit genitiuus. Q : 'fort. lacunosum hoc schol. expectes sic fere : si Romam, inquit, condidistis
et Latium coli iuss. t. i. Sed uideant alii unde salus petenda.' Idem Q inculc. turmis italicis
pro turm. Hiacis, quod omn. libri tuentur. Scribe « turmis Iliacis. y : Si propter uos facta est
roma, quia oraculo apollinis troiani sicut uirgl. ad italiam peruenerunt. ideo ait iiie turme. nam
aeneas auctor est romani geueris. cf. C: Id est, siquidem per uoSl facta Roma est etc. 14)
statwzs fh. 15) sin tot AR,v. Ribbeck. sint o resp. l,m. swnt o N. si tot afhQ. sin tot om. 2.
Par. 7986, r. 17) dictam fh. dict?<m Q. rell. om. 18) schol. uncis incl. Q. prior illic 2. lit.
etc.] tiberinum litus qui (1. quia) ab etruscis oritur y. 19) et — sortes om. A2. Par. 7986.
21) capessere R. 22) loc. -Verg. om. A2 Par. 7986, r. 23) nomina ponet N. 24) Romae AR
Par. 7987, r rell. om. ut non uid. prod., om. troia, 2. 25) y: si7ie fraude'] Non sine fraude ar-
dentem sed sine fraude iter munitnt eneas. conf. C et Porph. — ait ut R.
28*
436 ACR ET PORPH. COMM.
42. castus Ae. Pro religioso siiie [pro] pio posuit, ut (A. II, 409):
Hac casti maneant in religione nepotes,sme pro: auimo incorrupto.
43. lib. m. i. Ut (A. II, 632): flammam inter et hostes Expedior dant
teJa locum flammaeque recedunt.
5 44. daturus pl. r. [Posteris maiora daturus.] Da — syllaba breuis
semper est praeter in imperatiuo modo, ut (A. VIII, 150): Accipe daque
fidem.
47. remq. pr. e. d. o. Imperium, decorem[que] optat et populum, ut
populo imperium et populus imperio Romano praestetm-.
10 49. quaeq. u. bubus u. a. Ut G. II, 146): Hinc albi, Clitumne, greges
et maxima taurus Victima. Per quam [rem] deuotionem Romam uult in-
telleo;i relio-iosam.
50. clarus Anch. Ven. sung. Per Aeneam Romani accipieudi.
51. 52. bellante prior, iacentem lenis in hostem. Siue Augustum dicit
15 priorem ad arma, aduersum rebelles, et sabiectis mitem, ut (A. VI, 853):
Parcere subiectis et debeUare siiperbos, siue quia Romanis mos erat, ut ius-
tis causis bella suscii^erent et nisi per Fetiales edicta belli causa minimc
pugnarent.
54. .4/6. t. secures. Romanos magistratus, ab Albanis descendentes,
20 ut (A. I, 7): Albanique patres atque altae moenia Romae.
55. responsa petunt. r. p. Id est, praecepta, quae obseruare auctor
1) Castum eneam pro relig. A. pro pio AN2 Par. 7986. prop?'io R. propi'<io ectd. omnes
Ne scribas : siue pio posuit ut etc. sed cum ARN2 Par. 7986,r: pro relig. siue pro p. posuit ei
incorrupto amino, ut: hac — nepotes. sine pro incorr. animo (fhQ) om. mvca. 2) sub relig. A.
3) flammam — Fxpedior om. A2 Par. 7986. flammws R. 5) Po. mai. daturus om. AR2. in
imp. modo AN Par. 7986, .i. modo om. R,mvacfh. praeter imperatiua G. praeter imperti?<M??i Q.
semp. br. est nisi da ut 2. praeterqwa??? R. semp. breu. Par. 7986. 4) decorem A,r. rell. de-
corQmque. Optat ut populo 2, om. lemma et uerba Tmp. dec. et populum. pop. id est ut Q. 10)
Hic fli. Loc. Verg. supra ad VI, 2, 53. 11) rem. om. ARN2,r. romaw AN2,r. recte rell. roma-
«om. 12) Cum u. religiosam Comm. Acronis exeunt in 2. Lenis] Mitis, ut : Parcere suhiectis
[et deb. superbos RN,r] RN et edd. fere omnes. ex Porph. atque ex schol. ad u. 51. 52. y:
inpeterei] s. in bellantem. fortis in bello lenis^ in pace, Virgilius Parcere s. et deb. superbos.
conf. C: iacentem lenis in ho. Deuictum, ut: Parc. — superbo.'. 13) sch. ohi. RN,rmv. y: hoc
ad cesarem iulium pertinet quod iulia gens ab iulio ac per hoc uenere et anchisa orta existi-
matur ideoque ueneri genitrici templum constitutum est. conf. C. 14) sch. om. RN,rmv. dicit
priorem A. rell. pr. dicit. 17) Fetiales K. foec. afh. edicta A,ca. recte. lcgem, diem edicere
ap. Cic. et Liuium. Indicta causa i. sine defensione Cic. Phil. II, 23. ad Diu. V, 2. Liu. III,
56. rell. wdicta. 19) rom. magistratus — patres •(. conf. C, qui addit: de Alba ciuitate tra-
ditus est hic mos, \\i primo rei virgis caederentur, deinde securi ferirentur. A : medtis asJ.I a
medis hostibus timentur secures romane. ideo autem albanns di.Tit quia roma ab albanis quos
continet dictac. ut alb. — romae. legas dicta est. fh : rom. magistr. Albanas, quia ab Albanis
quos continet dictae. ca : Rom. mag. Albanas dixit, ut ; All>. patrcs. Nl,mv: Kom. mag. albauis
degentes (gentes mv.) 21) quz rfeos oJseruare auctor. iub. A. uulg. lectio: quae eos auctor (aQ,
autor cfh) seruare iuberet. o6seruare A. rccte. u. Caes. B. G. V, 35, ut imperium Sal. Jug. 80.
CARMEN SAECVLARE. 437
(Aug. ?) iubcret, iit R. I, 44) : llir mihi responsum primus dedil ille pe-
tcnfi; et hoc iii laudem Augusti [dicit].
56. [superhi n. e. I. Ut (G. II, 172): ImbcUe auertis Romanis arci-
hus Tndum.^
57. iam fides e. p. c. Ii. p. Arniis pacem et honorem pudoremque Ro- 5
manos dicit quaesiuisse et reparata uirtute [superiori tempore neglecta] re-
diise fortunam; ipsa enim est, quae copiam beato (heatam pleno?) i. e.
diuite cornu difFundit. Singula autem singulis applicanda sunt: fides mi-
litibus, pax ciuitati, honor senatui. {Neglecta. Superiori scil. tempore?)
59. r. u. audet. Properat, nil iam dubitat, ut Verg. (B. IV, 5): Ma- 10
gnus ah integro saeclorum nascitur ordo.
61. augur e. f. d. a. Ph. [Propter augurium et sagittarum usum at-
que musicam.] Vcrg. (A. XII, 393): Jpse suas artes, sua munera, laetus
ApoUo Augurium citharamque dedit celerisque sagittas.
62. acceptusq. n. c. [Dilectus, quia sibi consecratae sunt Musae.] 15
Gratus, amabilis.
63. qui salutari. [Ipse enim est deus medicinae.]
leuat arte. [Medicinali peritia.] irspicp paaxixoi?.
leges Cic. Of. II, 11. Seruare legem Cic. ad Diu. II, 17, iit iura, ordiuem, amicitiani, consue
tudinem, iusiur. et fidem iurisiurandi cum hoste Cic. Off. III, 29. Pro auctor leg. puto Aiici.
i. Augustus; uamque auctor legis Cic. Acad. IV, 5, non lator legis est, conf. Cic. Leg. III, IC :
neque lator legis nec auctor. Lin. II, 56.
1) iuberet et hoc in laud. aug. ut hic — dedit ille petenti A. rell. om. ille petenti. dicit
inculc. Q. Y liabet: resjwnsa. praecepta romani quasi a melioribus aut a diis aut sitia (sic) sci-
thae legatos ad nos mittunt et petunt responsa quasi de roganda pace. aliter C. quia sub lege
nostra sunt i. e. (sunt legis praec. r.) praecepta romanorum expectant NlG,rmv. 3) Schol.
om. Ay. Loc. Verg. supra ad C. I, 12, 53. 5) Totum sch. om. CRlG,rmv, qui habent : quae
antiquis fuerat romanis. et negl. red. uirtus. superiori ( — re Gl) scilicet tempore. Audet. G ad-
dit: integra scelerum. y et vet. Ambr. : Andet. Temporibus augusti. conf. et Porph. C. 6) ac-
quisiuisse C. 8) diuiti A. 9) beata pl. Copia c&rnu. abundantia omnium rerum N (hab.) RlG,
mv. roll. om. conf. Porph. 10) Sch. om. AyR. iani om. c. cop. cornu. quasi corporalem deam
hic accipe copiam et per eam utique rerum omnium habundantiam y. Porph. glossa yC: plena
fecunditas. beata diues C. 11) secul. fh. secl. ca. rell. saecl. saec. nasc. ordo om. m. 12) Totum
schol. om. Y^RlG,rvC. Propter musicam om. A, qui habet : Ad laudes apollinis redit cui datur
augurium. sagittarum//yy (usus?) et musica unde inter nouem musas. cum cithara ponitur ca-
uere. ut uergil. ipse sp/////tes sua munera letus apollo aug. cith. dedit celensque sagittas. dabat
Seru. G. II, 486. Ribbeck. libri Acr. dedit. celer^sque A. fulg. dec. artu (sic). id est si respicit
res romanas apollo felicissima tempora conseqntur y. 15) Scb. om. Ay. gratus amabilis gl. vet.
Ambr. '^(^, qui &AAii proj>ter mj/s/ca/» Virg. Augurium — celeresque sagittas. 17) Sch. om. AyC.
Idem enim et medicinae putatur inuentor ut (A. VII, 760): Poeon/s reuocatum herbis et amore
dianae. Lachm. Lucr. 280. conf. XII, 401: PaeoMunJ in morem. -^C habent: Salutari arte i. me-
dicina cuius (ipse C) apoUo inuentor est. inducitur enim apud Ouidium (M. I, 521) loquens
inuentum medicina meum est. conf. C: ita loquens de se ipso apud Ouidium. 18) Tiepicpp. yC.
rell. om.
438 ACR. ET PORPH. COMM.
65. si Pal. uidet aequus arces. Propitius[, ut (A. IV, 372): Nec Sa—
turnius haec oculis pater adspicit aequis~\.
67. alti l. [Ut sequentem annum semper meliorem exhibeat]. Pro
tempore.
5 proroget. Dilatet, difFerat, [et est tempus (lustrum?) pro tempore]
hoc est, prorogabit.
69. quaeq. Flu. Sensus est: Et [si] Dianae, quae Auentinum tenet et
Algidum, (si?) quindecim uirorum preces curat et uotis puerorum aures
applicat, in alterum histrum aeuum proroget.
10 Algidumque. [Locus est uel] mons appellatus ab assiduo frigore.
70. quindecim D. pr. u. [In templo enim Dianae deputati erant quin-
decim uiri tam ad responsa captanda quam ad sacrificia ofFerenda.] Quin-
decim enim sacerdotes Dianae de patriciis creabantur.
71. amicas. Propitias.
15 72. Adplicat auris. Ad audiendum inclinat.
73. haec 1. s. d. c. Finis sacri carminis hoc habeat[, ut in haec uerba
1) arces A in Hor. (ut K Fran. aliique uett.) aras in lemmat. scholii. arces uel siue al.
aras uet. Ambr. Parr. EBcpDQ Bern. C. aspicit ut fh. ex Verg. loco. ut aequis om. A, qui ha-
bet : Ante paladium enim templum est apoUini constitutum uelut numini salutari. y (conf. C
et Porph.) : Apparet iam eo tempore ab augusto dedicatum fuisse in palatio apollinis templum
ut maro (A. VHI, 720) etiam testatur: Ipse sedens niueo candentis limine phebi. Aequns propitius
A. C addit. placidus. ut : nec — aequis. y : Aequus, feljx propitius, ut poeta (A. I, 330) : Sis
felix nostrumque leues quemcumque laborem. cfC, qui habet : felix. secundus. ut Poeta — quae-
cumque laborem. quemcumque Seru. B. V, 65. 3) Sch. om. Ay,C. pro tempore 7, conf. C. rell.
om. A : meliusque sump. pror. au. meliora romae tempora daturum propitium promittit apoUinem.
5) sch. om. A. et est temp. pro temp. om. h. 1. yC lioc est R. rell. et est i. e. Q. lustmm tem-
pus gl. BcD. prorogabit om. C. prorogabjs N,r. Ad u. 65 — 68 habent '[O scholion Porph. uide
infra. 7) Sch. om. AyC. 8) praece/js cuj-rat r. A.mv: in auentino enim et in algido templa
dianc famosa cultu et mag/y// (rasura mv : magna) sunt condita. 10) Sch. om. A. Locus est uel
om. yC. Algidus mons ab ass. mo. appellatus [est C]. uon longe ab urbe etiam romaui in hoc
dianae sacra celebrabant yC (ab urbe Roma, in (\uo monte Romani etiam Dianae sa. celebr.). y
pergit: Sensus autem huiusmodi est. Et diana quae aduentinum (sic) tenet et algidum. si
quindecim uirorum preces curat. et uotis puerorum aures applicat. in alterum lustrum euum
proroget. Ergo hic ex superiore sensu. per zeuma. si particula accer censenda ta e (sic pro:
accersenda est). conf. Porph. 1 1) Sch. om. A,mv qui habent : quindecim enim sacerdotes dianae
de patriciis creabantur (creabatur v). Cum u. oferenda exeunt Comm. Acr. ad Carm. saec. in
NR,r (eff.). 14) gl. ora. 7C. y habet : amicas adplic«< (Im. uel cet) si in sacris faciendis uota
et preces curat. uel quindecim uirorum uel puellarum in euum felix prorogabuntur romana tem-
pora. 15) sch. ex A,m,v. rell. om. Vet. Ambr. habet: «pplica^ auris. s. proroge^ aeuum in al-
terum 1. (lustrum). au?'/s KA in Hor. aures in lemmate. 16) Scholion uitiatum sic legitur in
A,mv. afh habent : Finis — quando dicerent — spe se certa — . Verba nt in liaec uerha deuoiio
solueretur eicienda uidentur, quippe serius inmissa; post c?eos c«ncto5 ponendum estlemma: deos-
que cunctos, et post u. peruenisse hoc: u. 74: spem honam cert. dotnum reporto] id est, auditos se
s. c. d. reuerti. C: Ordo est: ego chorus, nos pueri puellaeque, domum .spem bonam certamque,
Jouem et deos cunctos haec scire haec uelle, haec scntire. Haec enim erat finis sacri carminis,
et iu haec uerba dcuotio soluebatur, quando dicere^ chorus omuium praesentium nomine, Jouem
CARMEN SAECVLARE. 439
deuotio solueretur], quo dicerent, scntire Jouem uota et deos cunctos 1| ad
omnia etiam numina precationem peruenisse || auditos se spe certa donum
reuerti.
75. Doctus et Phoebi chorus et D. d. L Hac ipsa se inbutos carminis
uaticinatione dicebant, non falli in bonae spei promissione. 5
EXPLICIT CARM. SECVLARE (A).
PORPHYRION.
Ph. s. p. D. Hoc carmen saeculare inscribitur. Cum enim saeculares JO
ludos Augustus celebrai-et, secundum ritum priscae religionis a uirginibus
puerisque praetextatis in Capitolio cantatum est.
2. lucidum c. d. Hoc ad ambos refertur, ad Phoebum, quia idem sol
est, et Dianam, quia eadem luna est.
3. date q. p. temp. sacro. Non tempore prisco dicendum fuit, sed tem- J5
pore, quo prisca (sacra?) imitantur.
7. dis. q. s. p. c. Id est: quibus Roma placuit, quae in septem colli-
bus constituta est.
10. al, e. i. n. Kav.oCiQ^ov; nam quomodo potest quis et idem esse et
alius? Videtur ad illud i-ettulisse, quod idem quidem sol semper sit, sed 20
renouans diem alius esse uideatur.
11. possis n. 11. R. u. m. Et hic ex superiore subaudiendum pre-
camur.
13. rite m. a. p. 1. Lenis aperire partus pro : facilis ac propitia aperi-
undis partubus. Ostendit autem, eandem Lucinam et genitalem deam 25
appellari.
preces et uota exaudiuisse et ceteros deos, seque spe certa domum euerti. Hiiic Q : Fi^iis sacrl
carminis haec habebat et in liaec uerba — reuerti. ' Bcp : phoebi chorus'] Ordo est ego cliorus
doctus dicere laudes phoebi et dianae reporto ad domum spem bonam et certam. sentire uide-
licet iouem et cunctos deos haec i. exauditos nos esse. Vet. Ambr. et '(: haec'] qaec pre-
catus sum.
4) Schol. ex M,mv. rell. om. imb. m.
PORPH. Pomponi (Pomponu Halm.) porfyrionis commentum (commentanws Halm.) in
horatium de arte poetica explicit. Incipit carmen saeculare feliciter. M. conf. Q p. XXX. In-
cipit carmen saeculare R. Porphyrionis (Porphir. r) Explanatio in Seculari Carmine incipit r
(expl. in sec- ca. v) v.
12) praetex^otis MA^yvaC. pva.etestatis R,r. praetex<«s fh. 13) quando rvafh. rell. quia.
15) est rvafh. 16) imitatiir MR2G,r. rell. imitawtur. prisca sacra? secundum ritum priscae re-
ligionis. f : temj}. sacro'] trinoctio quia tres dies et noctes celebrabantur isti ludi. aut tempus sa-
crum dixit quo ludi celebrantur. i. hoc tempus ut per censum et decem annos Judi isti celebra-
rentur. glossa : ludis secularibus. Bct: sacro. sacrificii. Ostendit quia augustus ad sacrificandum
apollini et dianae ascenderat. 19) xazoCtXov r. 22) Et hic ex MR,rvafh. Et hic et in 2GQ.
SMfeaud. M2, rell. audiendum.
440 ACR. ET PORPH. COMM.
17 — 20. d. p. subolem p. p. d. s. i. f. p. n. f. l. m. Implicata phiasis,
quae sic ordinanda est: Diua, producas subolem prolis nouae patrumque
decreta prosperes super iugandis feminis maritaque lege feraci. Maritam
autem legem pro maritali Plaulina uidetur auctoritate dixisse; similiter euim
5 et ille locutus est, ubi ait senex (Epid. II, 1, 15): Pulchra edepol dos pe-
punia est, et alter respondet: quae quidem non marita est, pro eo quod est:
quae non maritalis est.
21. certus u. decies p. a. o. ut c. r. I. Orbem nunc circulum temporum
in se scilicet redeuntium accipe, certum autem pro pleno atque perfecto.
10 Sensus enim hic est: ut perfectus orbis annorum centum et decem cantus
et ludos referat. Ludos pro eo quod est: homines certi temporis orbe per-
fecto referant kidos.
25. uosq. u. c. p. q. semel dictum est stab. r. t. seruet. Syllepsis est;
ex uerbo enim singularis numeri seruet pluralis nascitur seruent. Quod
15 semel dictum stabilisq. rerum[^. Rerum] autem epitheton est termini.
27. bona i. p. i. fata. Peractis i. e. praeteritis fatis bona iungite fu-
tura, ac per hoc contextum ordinem facite bonorum futurorum.
31. nutriant f. e. a. s. e. I. a. Foetus omnium rerum accipe et inani-
malium, quae ad utilitatem nostram pertinent.
20 33. condito m. p. t. s. a. p. A. Hic sensus secundum Eorum opinionem
conceptus est, qui Apollinem pestilentem deum putant esse. Porro autem
quidam dei ideo placantur, ut prosint, quidam, ne obsint, secundum quod
de Apolline nunc dicitur: condito mitis pl. t. suppl. a. p. ApoIIo, ne noceat
scilicet. Videtur autem et Homerus sic de illo sensisse, cum ait (II. I,
25 43): [tou o'£xXug <I)or,3o? ATroXXcuv, [ir^ 6s xa-' OuAUfXTroio — ,] uersus qui-
bus significat] pestem Graecis ab eo inmitti. Etiam Plautus in Mercatore
1) subolem MA. edd. sob. frasis M2. 2) patrumg-Me MA2G,r. (Hor.). rell. patrum. 3)
iungendis A et M apud Q (iuganiis Halm.) 4) plautmna R. 5) et om. 2. pulchrae depoldos
M. pulchre depoUodos R. pulchr^ edepot r. aedepol G. G) et om. edd. respondtY edd. 7) quae
om. 2. 9) in oui. h. 10) hic om. R. 11) Ludos MR2G iteraut, rell. om. 12) temp. cantus
ref. ludos afh. temp. orbe (orbem K) perf. ref. Uid. MR2G. temp. orbe, ut perfectus orbis amorum
centum et decem cantus et perfecto referent ludos rv. 13) sylempsis M. silensis R. rell. syl-
lepsis. in lemmate est stabilisque. conf. G. 15) dictum est. Aabilis rerum autem M. Quod semel
dictum est stabilisque fh. oni. 2. Quod dictum est semel a. Alterum Rerum inculc. Q. autem
om. afh. 16) factis RM (facta in lemm.) iung. fata afh. (Hor.). 17) contextum MAR2G,r.
concesfum v. concessum afli. 18) Fetus ]NL\.2. et man. MR2G,r (ex inan.). et om. v. et anini.
a. accipe anim. fh. 19) scholio add. YR2,rvafh. haec : Salabres autem uon tantum aquae, ue-
rum etiam aurae inteUegendum (uerum et aurae intellegentZe sunt y). C : — quandoquidem sa-
lubres satis plantisque non tantum aquae sed et aurae intelhV/enf^ae simf. Hanc partem om. MGQ.
23) nunc MA2GQ. rell. om. 24) sic et de illo sensisse Homerus, cum fb. Hom. sic et de illo
sens. rva. 25) u. graeca om. M2G. R lacun. iis rell. to'j Ou>.. rvfh. Ot;A. xapT^vwv a. uersus
quibus sigu. rv. um. MR2G. per quod sign. afh. ab eo pest. rvafh. pestem Gr. ab eo MR2. pest.
ab ea. Gr. (G?)Q. 26) imw. M. Et Plaut. RG.rv. imm. et planctus. Plautus afli. etiani M2Q.
CARMEN SAECVLAKE. 441
fabula ideiu sentit, cum inducit matrem familias precari Apollinem, nato
suo ut parcat.
35. sid reg. bicornis. Poeticum cst, lunam siderum rcginam dicere,
quod clarior intcr astra uideatur.
37. R. s. u. 0. Jliueque. Quare Romam opus Dianac et Apollinis di- 5
cat, noudum uideo, nisi forte ex lectione Vergiliana hoc concepit, ubi
frequenter dicitur, Apollinis oraculis instructum Aeneam Italiam petisse;
ad quem intellectum et ipse nos adduxit poeta inferendo: tussa pars mu-
tare Lares et urbem. Sine dubio enim oraculo iussa intellegimus. Pars
iussa autem ad illud refertur, quod non omnes Ilienses cum Aenea fuerint, 10
sed pars eorum alibi.
41. cui p. a. s. fr. T. Cum utique fraude Gaecorum incensa Troia
sit, sed sine fraude casti Aeneae palriae superslite, quod ideo uidetur dictum,
quia Quorundam opinione infamatus Aeneas est crimine proditionis.
44. dat. pl r. Suis scilicet Troianis, quos secum in Italiam adduxit, 15
daturus plura quam quae in patria amissa reliquerant. Relictis ergo a no-
minatiuo plurali uenit generis neutri, quod est relicta.
50. quaeq. u. bubus u. a. clarus A. V. s. Hoc ad Caesarem Augustum
pertinet, quia Julia gens ab Julo ac per lioc a Venere et Anchise esse
existimatur. 20
52. b.p.i. lenisinh. Sic et Verg. (A. VI, 853) : Parcere subi. et deb. superbos.
53. iam m. t. m. potentis. Subaudiendum utique est: Romanorum.
55. iam Sc. r. p. Id est: expectant, praecepta Romanorum, per quod
subiectos [eos esse] imperio Romanorum intellegi uult.
59. et tiegl. red. u. audet. Neglecta superiore tempore redire audet nunc 25
i. e. temporibus Augusti.
3) reg. dicere MR2GQ. dicere lu. sid. reg. rvafh. 5) Apoll. et Di. rvafli. 6) co«cepit
MAR2G,r (gcepit). ocepit v. cepit a. accepit fh. \xh\ omn. libri. uti tacite inculc. Q. dicitur
freq. afh. 8) iussa — urbem tamquam lemma ind. fh. 9) intellegimMS M. intelhgimus R. in-
UWigitur 2GQ. intelli^rz rvafh. 10) aerea M. 12) troia incensa 2. 13) sine fraude aenas (uide
supra ad u. 37) M. sine fr. aeneas pa. superstes R2. sine fraude Castus Aeneas pa. superstes
rv. sine sua fraude. Castus Aen. pa. sup. afh. Castus om. G. sine fr- Aeneae Q. Lemma eieci
duo scholia coniungens, ipso poeta duce. Conf. Acr. qui accipit sine fraude: sine laesione. Yet.
Ambr. sine noxia (1. noxa) sine periculo. '{ : sine fraude] Non sine fraude ardentem sed sine
fraude iter rmmiuit eneas. Quidam putant propterea enean patriae superstiiem fuisse. quod iuxta
quorundam opinionem crimine proditionis sit dampnatus. conf. C. prodic^ionis R. 15) scil. suis
rvafh. suis scil. MR2. IG) qnae om. vafh. patriam missa M. patria in ipa relir^q. R. reh'«que-
rwnt M (Halm.). 17) et generis 2C. 19) et pdr afh. v om. et rell. ac. ab iulio caesareH. ab
Julio fh. pertinet iulia gens ac per hoc Venere et anchisae exist. r. descendisse om. 2,r. uenerae
et anchise M. 22) utique est A2,rs'a. uti est fh. est utiqne R. est ora. M(G?)Q. 24) eos add.
Q. per quos subiect. r. esse omn. libri. romanorum signiflcat 2. 25) Redire audet A. redire
.audeaf M. rediret audet R. rell. om. sup. temp. 2, om. redire — Augusti. Audet'] temp. augusti
y. tem^ore augusti. vet. Aubr.
442 ACR. ET PORPH. COMM.
60. app. h. pl. copia c. Qiiasi corporalem deam hic accipe Copiam,
[ac per eam] utique rerum omnium abundantiam.
65. si Pal. u. ae. arces. Apparet iam [eo tempore] ab Augusto de-
dicatum fuisse in Palatio Apollini templum, cuius et Verg. sic meminit
5 (A. Vni, 720): Ipse sedens niueo candentis limine Phoebi Dona recognoscit
populorum.
67, alt. i. I. m. s. proroget aeuum. Sensus est: si acceptas aras habet
ApoUo, quae in Palatio dedicatae sunt, [hoc est,] si Romanos propitius
adspicit melius saeculum in futurum tribuat.
10 69. quaeq. A. t. A. q. D. p. u. curat et u. p. a. applicat aures. Hic
quoque ex superiore sensu per zeugma \_si'] particula arcessenda est, ut
sit: Si quindecim uirorum preces Diana curat et si amicas aures applicat
puerorum uotis; et aeque ex superiore ad Dianam pertinebit: Alterum in
lustrum meliusue semper proroget aeuum.
15 73 — 75. Haec Jouem — dicere laudes. Phoebi laudes et Dianae.
EXPLICIT LIBER CARMINIS SECVLARIS INCIPIT EPODON (M).
2) et per eam 2^. ac per eam GQ. om. M. cop. M«rf«que rerum omnem abund. R. hfc acci-
pere Copiam u. r. o. Aabund. M (Halm.). 3) equus arces M. aras Q (uide p. XXXI: 'arces
pro aras'). conf. Verg. G. H, 535. — eo tenip. om. MRG (in marg.). 4) pala</o MR2yG,rva.
Palafowo fh. Pala^mw Liv. I, 5. Varr. L. L. IV, 8. VIII, 9. apollim MR2G,CQ. y et edd. apol-
Vinis. 5) ut maro etiam testatur '[G (om. etiam). numine R. fehi donare cog. M. 7) proroge^
MyR^. 8) hoc est 2G. reU. om. (.siue?). prop. Rom. rvafh. propitios MR. 9) in fut, tr. MR.
mel. sec. tribuat in fut. y. rell. om. in. mel. saec. tribuat (sic) rv. mel. sec. tr. fut. afh. 11)
sensu om. M (Halm.). si om. MR. zeuma Ry. 12) amica laudes (sic) M. amica aures R. et si
uot. pu. amicas aures applicat y. 13) et aeque MGQ. et aequae ad superiorm ad 2. et qttae
rvafh. sup. et ad dian. MR. pertinebat 2. 14) illustrnm R. 15) Hoc schol. om. fh et Q, qui
adnotauit: 'Post aeuum in cod. Med. Pat. sequitur postrema carminis stropha addito: Phoebi et
Dianae. Fortasse lactma signata haec recipere debui.' Ilaec — dicere phoebi laudes et dianae
M. Haec — dicere laudes. phoebi et dianae. 2,rva. Totum schol. om. fh. R om. Phoebi et Dianae.
Posui : phoebi laudes et Dianae ; Porph. enim uult intellegi laudes Ph. et Dianae, non chorus
Ph. et Dianae. Quod cum liquido pateat, et hic lacuna absit.
Porphirion in artem poeticara incipit (R).
COMMENTARII
IN EPODON LIBRVM.
EPODOS I.
ACRON.
1. Ibis Lihurnis. Maecenatem prosequitur euntem ad bellum nauale
cum Augusto aduersum Antonium et Cleopatram. [Ad Actiacum enim
bellum iturus Caesar Augustus Liburnis praeposuit Maecenatem. Hac
igitur illum poeta oratione solatur.] [Liburnae nauiculae sunt textae uimi-
nibus.] 5
2. amice pr. Ut in muro ita et in nauibus fiunt propugnacula, post
quae dimicantes armati consistunt.
4. tuo. Subaudi periculo.
5. quid nos. Eclipsis, deest enim faciemus,
superstite. Superstitem pro praesenti posuit, ut Plautus (in Artemone lo
ap. Fest. p. 305 ed. Miiller.): nemo hic adest superstes.
EXPOSITIONV HORATII. LIBER IIII. EXPLIC. INCIPIT LIBER V. iambicus dicolos
A (Acr.). Q HORATI FLACCI CARMINV LIB. IIII. EXPLIC. INCIPID EPODON FELICITER
AD MECENATEM A (Hor.). Incipit liber quintus. ad raaecenatem K. Acronis Grammatici
Commentarius in Q. Orutii libros carminum finit. eiusdem in epodon incipit R. Explanatio
Acronis in Eporfo Oratii r. Acronis commentaria in quinti (sic) Horatii Flacci Epodon librum v.
ACRON. Ad Mecenatem AyP vet. Ambr. Longiorem notitiam de metro, quam afh prin-
cipio scholiorum praebeut cuiusque prior pars (Metrum — Arcbilochus) non soluni in vett. edd.
rmv sed etiam in codicibus nostris, maxime tamen uariata, occurrit, in Parergis codicum Ho-
ratii inuenies, ubi de metris eius sermo est. Quae '[ habet, ea plane differunt ab introductione
Comm. Cruquiani. In b ad epodos paucae tantum glossulae leguntur hinc inde disseminatae.
2) aduersMi 2. Ad — solatur om. ARl2G,r. y: Mecenatem deduclt ad bellum euntem
(om. nauale) cum augusto contra antonium. Ad actiacum iturus cesar augustus liburnis prepo-
sumei mecenatem. hac ig. iL po. noster oratione solatur. 4) Lib. — uiminibus om. AR2,r.
sunt om. l,va. 6) naua/ebus R2. propugu. om. A. consistant A. Alia schoHa in yBcp : ostendit
[naumachia i. Bcp] naualia proelio tunc temporis interesse mecenatem. cui ipse praeerat dicens
illum ire cum liburnis i. nauiculis libicis. quibus utuntur negotiatores libiae. Et hi etiam qui
prelium nauale ordinant. cum his nauiculis discurrunt inter maiores naues ordinantes milites
per singulas naues quod mecenas tunc egit sicut quilibet dux in equestri certamine. y : propugn.^
propugnacula dant loca in nauibus, in quibus milites stantes pugnant. conf. C. 8) gl. periculo
ex ARy (s. tuo periculo), 2,r. rell. om. conf. Porph. 9) ecl. d. fac. om. A2,r. ecl. d. eniin fa-
ciemus R,v. enim om. afhQ. 11) hic adest A2,r. rell. adest hic.
444 ACR. ET PORPH. COMM.
7. utrumne i. A Maecenate aut a Caesare; ipso enim agente Hora-
tius ab Augusto meruerat militiae uacationem, quod iniucundum sibi sine
ipso confirmat.
9. an huc. Supple: tecum suscipiemus laborem, quera molles ferre
5 non possunt?
12. m/iosp. Aut propter nimia frigora, aut inhospitalem inhabitabilem
propter montis ipsius asperitatem, ut (A. VI, 41): inhospita Syrtis.
14. Forti seq. pectore. Forti animo [[x£Ta)vuij,iy.(Tjc] ; inbecillum enim
se corpore in sequenti dicturus erat.
10 15. Roges Interroges. quid iuuem m. Humanae mentis ratio est, ut
per diuersas suspiciones dilectis plus timeatur absentibus. Dicit ergo, non
quod comitatu suo inbecillis fortissimum uirum posset iuuare, sed aut
praesens cum eo tutior esset, aut salutis eius minorem praesens sollicitu-
dinem sustineret. Lucanus, ut timorem sollicitae mentis ostenderet [canit]
15 (V, 779): euentus belli sciet ultima coniunx.
17. comes. Si comes sum.
19. ut ads. inpl. p. a. Apta inertium curae auium comparatio; illae
enim nidos non relinquant cura pietatis, dum uindicare non possint.
19 — 21. auis serp. adlaps. timet magis relictis. Magis timet, autipsain-
20 cursus serpentum timet, aut magis pullis relictis timet.
23. libenter h. e. o. m. b. Noue et eloquenter dixit: militabitur bellum
ut: pugnam pugno, seruitutem seruio.
24. in tuae sp. gr. Non pro spe praedae sed gratiae Maecenatem se
dicit nolle deserere.
25 [25. illigata. Implicata, illaqueata.]
27. ante s. f. Ante caniculares dies.
Lucana m. pascua. Id est: non ut saltus Lucaniae aestiuos accipiam,
ad quos greges uitantes aestus Calabriae transferantur.
1) Aui a mec. R. ab aug. om. 2. 2) uocationem A. — inuocandmn R. in wcund. r. rell.
{niuc. 4) An hunc lab.] itl est hunc laborem tecum suscipiamus quem A. s. laborem tecum
suscipiaraus quem r. scilicet tecura R2,r. laborem om. AR2,r. G) nim. alpium frig. A. inhosp.
AR,r. rell. om. ips. mont. 1. 7) sirtis A. 8) Forti an. AR2,r. rell. om. forti. ;j.£t. oni. A2.
irabecillMm A. conf. Hor. S. H, 2, 86. Cic. Sen. 11 etc. i/ibeccillem 2. imbellem fh. rell. imbe-
cillem. 10) Roges. iut. ex A,r. rell. om. est ut pcr d. s. dilectis A (dWecti) R2,r. est ut di-
lectis pl. tim. abs. per diu. suspiciones vca (suspi^ ca.) est ut per diu. suspic. dilectu pl. tim.
abs. fh. est ut dilectis pl. tim. abs. propter diu. suspi^. G,Q et l,m (jyer diu. suspic). 11)
quod non 1. fort. uir. imb. 2. 12) esse ■ — sustinere fh. soll. sustineret AR2. rell. sust. soll.
14) ostenderent A. canit om. A,rva. ait R. sciet AR2,rvm. rell. scia^ 16) Schol. om. 12G,mva.
om. sum R. s. comes sum r. Si co. sum A,fh. 17) ads. A. 18) possint AR. rell. poss?/nt. vide
indicem s. u. dujti. 19) aiilaps. A in lemm. all. iu Hor., n?apsus y. ad laps. r. Schol. ex A,r.
rell. habent: ut ipsa serpentium incursus tiniet magis pullis relictis. timeMt fh. serpentwOT vca.
23) pro AR2,r, rell. om. 25) gl. hal)ont fh. rell. om. 27) aesl. Luc. 2. 28) transfej-eiantur r.
IN EPOD. I. 445
29. superni. Alti, [i. e.] in superiori (loco?) positi. candens. [Aut pro
altitudine niuosa, aut] marmoribus compta.
30. Circ. t. m. Telegonus enim, Girces filius, Tusculum condidit. Aut
Circaea moenia, C'ampaniae; i. e. nolo continuare agros Tusculanos usque
ad Circaeura. T)
31. heniijniias. Liberalitas.
32. parauero. Adquisiuero, et est pronuntiatiuum futuri temporis,
ut docuero, orauero. Verg. (Aen. II, 718): flonec me flumine iiiuo Abluero.
33. ut Chremes. Nomen in Terentio diuitis et tenacis.
34. discinclus. Dissolutus [et liberius agens], ut (S. I, 2, 25): Mal- 10
chinus tunicis demissis amhulat.
nepos. Luxuriosus, neglegens.
PORPHYRION.
Ibis L i. a. n. a. p. Liber hic EPODON inscribitur, scilicet quod l')
ita uersus in eo ordinati sunt, ut singulis quibusque clausulae suae reci-
nant. Clansulas autem lyrici appellant quasi praecisos uersus integris sub-
iectos, qualis est secundus: a^nice propugnacida et deinceps alterni, quibus
tertia pars deest, quo minus sint praecedentibus similes i. e. ipsi senarii,
quos merito bessales clausulas appellant [et] a hes; bessi enim tertia pars 20
opus est, ut integer fiat.
2. Ihis I. i. a. n. p. Non uidetur uerecundiae Horatii conuenire, ut
amicum se Maecenatis dicat, cum clientem debeat dicere. Numquid ergo
sic ordinanda phrasis est, ut amice Caesaris intellegamus, et ideo bis Cae-
1) id est om. AR12,r. superiori AR,r. sup. loco po. R. Aut — aut om. 2 (id est ma. co.).
comperta 1. ornata vet. Arabr. et C. 3) enim AR2,r. circe A. rell. circes. tdixis et circes E(yC.).
4) campania AR. om. r. Circ. moe. Camp. om. 2. Est autem sensus. neque si in tusculano
possidens uillarum mearum aedificia usque ad ipsam porrigam romam •( (Porph.) tJolo r. 5)
circeum A,r. circeuim 2. 7) Adquis2e?'o A. rell. acquisiwero. pronimtiaftvum AG,r. Diomed. p.
338, 25 Keil. pronuntiatwMWi fh. rell. pronuntiafe?w. orauero AR12,r. rell. om. 9) chremes in
Hor. cremens in schol. A. 10) et lib. agens om. ARl,r. disc.] et tunicis d/miss!« 2. maZrtnus
A,rv. dmiiss. A,r. discinctis R. 12) neglegens A. om. 2.
PORPH. EXPLICIT LIBER CARMINIS SECVLARIS. INCIPIT EPODON M. Por-
phirion Grammaticus in libros carminum finit. in epodo incipit R. Explanatio Porphirionis
in Epodo Oratii rv. AD MECENATEM R.
15) Liber hic MR. rell. Hic liber. epod«« r. Epoiios vafh. 16) secinant MG. legendum
rccinant cum Bcc et Comm. Cruquii. i. e. respondeant. conf. C. I, 12, 3: Cuius recinet iocosa
nomen imago. retirieaut y: se continesxnt 2. seruiant R. sententia r. succin«r?ifer vafh. snccinant Q,
conf. E. I, 17, 48. Calpurn. IV, 79. 19) similes i. e. ipsi senarii MR2G. similes ipsi sequentes
rvafb. 20) bes^iles MRG. brisules A2. bellines r. /lellines v. /fellines afh. posuimus bessales. ut
nos Q. conf. Petron, 58. Martial. VIII, 70, 7. et albes M2G. et albos R. aiXwmc rv. atXniiOZic,
afh. dXXouuCiit? Braunh. scripsi: a bes. est a bes Q. conf. Plin. XVIII, 11: pondo bessem. Cic.
Att. IV, 15. 8 unciae assis = |. — basi uulg. lectio. ut nos Q.tertzrte fh. opus est omn. libri,
deest tacite inculc. Q, 22) aut fh. 23) debebai fli. 24) frasis M,
446 ACR. ET PORPH. COMM.
saris accipiendum erit, ut sit tale : Amice Caesaris, Maecenas, ibis Liburnis
paratus [omne] periculum Caesaris tuo periculo subire?
5. quid n. q. t. u. si sup. iucunda s. c. grauis. Bis posuit particulam
si, sed semel abundat; melius enim sic loqueretur: 'quibus te superstite
5 uita iocunda est, si contra sit, grauis est.' Ergo [uerbum] extrinsecus bis
accipiendum ex eo (uerbum?) sit, ut plena fiat elocutio.
6. si contra ge. Contra i. e. superstiti contraria.
7. utrimne iussi p. 0. lussi a te; aut numquid a Caesare ? Dicitur enim
Caesar Augustu^ dedisse Horatio militiae uacationera, cum aliis negasset.
10 9. an h. 1. m. l. d. q. f. n. moUes u. feremus. Sensus autem est hic:
aut numquid animo laboraturi per absentiara tuam suscipimus et corporis
laborem tecura eundo? Corporis enim laborem uult esse, non moUium
uirorum.
17. comes m. s. f. i. m. q. m. absentes h. Sensus est: si comes sim,
15 minorem metum patiar, qui semper absentibus maior est, et adtende, a sin-
gulari numero ad pluralem transitum fecisse [nunc].
19. ut adsidens inplum. p. a. Serp. adlapsus timet. Adtende elocutionem
illis timet per datiuum casum, non pro illis timet. Sic et Ter. (Heaut.
ni, 2, 20): Syre, tihi metui male.
20 21. non ut adsit auxili l. p. p. Sit uerbum hic deest et si particula,
quia ordo et sensus hic est: Non ut plus auxilii praesentibus sit latura,
si adsit.
27. pecusue c. a. s. f. luc. m. pascua. Arabigua quidem elocutio est:
sed cum ante sidus feruidum dicat et Calabriam raanifestissimum sit calo-
25 ratam esse, apparet, eum hoc dicere, non ut pecus ante feruentissimuni
aestatis tempus ex Calabria in Lucaniam transeat.
2) omne afh. 3) \uc. M, afh. rell. ioc. 7. iuc. in Hor., ioc. in scholio. uett. codd. inconst.
bis om. rv. periculum, si semel afh. 5) sit om. rvafh. bis om. rvafh. 6) ex eo sit omn. libri.
id est, 'si«' Q. Bcp : te uita si superst. (iu cp u. si crasum) : uacat istud si. uita superst. vet.
Ambr. iucunda] Si particula semel sufficit ut sit talis elocutio. quibus te superstite uita iocunda
est. si contra grauis est. ergo quod est uerbura bis extrinsecus audiendum || uel accipiendum et
ex eo trahendum est sit ut plena fiat elocutio y. elo^i^Uio M. 9) milit/o h. Oratio M,r (om. mi-
litiae — negasset). 10) mollts M. 11) aut om. fh. ait va. autem r. est. Hic autem R. nu»-
quid R,rvafh. 12) labores 2(G?)Q. labo»- rvafh. esse om. vafh. 15) maior est MG,a. est om.
R. minor est. 2. absentibus est, om. maior, rv (ess). absentibus esse solet. Attende fh. et att.
MRG.rv. et om. afh. 16) nunc rvafh. 17) ads. M, ut Bcp. a^s. K et Bern. AB,YbR. ijnpl.
MKb Fran. i?jpl. vet. Ambr. BcpyDP. Bern. AB. a//aps. M, ut Bern. KAC Fran. adl. B^DIb
vet Ambr. G 18) per datiuum dictum casum R. per dat. ca. M.rvafh. om. 2GQ. pro illis
MRrvafh. de illis y. illos 2GQ. et Y,vafh. 20) Non — adsit om. M (Halm.). 23) pascuw M,
ut Fran. AE Bern. AC. Yet. Ambr. et Par. C a m. 1 : pascua al. pascuis. coloratam M2G. verbi
obsoleti particip. rarius. conf. Apul. Met. VI, p. 182. coloratam RA. 25) iernidiss. rvafh. 26)
Calabrw rvfh. calabr/a cudd. et aQ. trans/era« 1 (Porph.).
IN EPOD. I. II. 447
30. Circ. t. m. Tusculuiii intellegenduui, quia Tclcgonus, Circcs et
Ulixis filius, hoc oppiclum condldit. Sensus est autem: ut neque in Tus-
culano possidcani uillaruniquc ibi acdiiicia usquo ad ipsam urbem extendam.
31. salis s. m. h. l. d. Donatum sibi in Sabinis fundum a Maeccnate
Iloratius saepc testatus est. 5
33. quod aut a. u. Ch. t. p. Quoniam Chremcs nomen senis est in
comoediis; ibi cnim fcre senes avari finguntur. Undc uidetur non inme-
rito Chremen auarum dixisse. Sensus autem: non studebo nummos ad-
quirere, quos thesauris conditos terra subfodiam. Pcr quod ait, se nolle
nummos habere phu-es, quam opus sint, ac per quos sollicitam habeat 10
uitam.
34. disc. aut p. ut nepos. Discinctos pro neghgentibus solemus et nos
diccre. Nepotem autem Veteres prodigum ac hixuriosum dicebant, quia re-
uera solutiores delicatiorisque uitae soleant esse, qui sub auo nutriantur.
15
EPODOS n.
ACRON.
Beatus iJle q. p. n. Laus uitae rusticae, ut Verg. (G. II, 458): 0 for-
tunatos nimium sua se bona norint Agricolas. 20
negotiis. Litibus, siue difFicuhatibus urbanis.
2. ut pr. g. m. Antiquitatem significat, cuius aurea saecula credita
sunt, quod practer ciuitatum munitiones omnes in agris uiuebant.
3. exercet. Colit[, ut (G. I, 99): Exercetque frequens tellurem atque
imperat aruis^ 25
1) Ulysis afh. u\yx. rv. uUx. codd. 2) ut neque MR2G. at neque rvafh. neque ut Q. 3) poss.
mllam quae ibi aedif. habeat usque ad ips. urbem, om. extendam rvafh. conf. y ad Acr. 5) sepe
testatMS A,rva. testato est yfi. rell. testa^wr. 7) comed. M. — senes om. fh. senes fere rva. 8)
senes autem M. senex autem R,r. — adq. M. 9) su/fod. MR2,a. rell. subfod. — se om. edd.
nolle se 2. lell. se nolle. — quam sibi opus sint R. quam si op. sint M. quam opus sint GQ.
rell. quam opus sit. ac per quod R. 12) negl. solent dicere afh. Bokiis v. so\enms r. solemws et
A2. om. et nos. 13) ueteres et prod. ac R. ac oran. libri. et tacite inc. Q. 14) solutiores del.
afh. rectius, nam homines hic soluti (E. I, 5, 20) dicuntur, non mores dissoluti. solutioresque
M,rv. — uitae MRIGQ. rell. uictns. nutri«ntur vafh. esse sub auo nutnente r, om. qui.
ACRON. Vitam agricolarum summa tranquillitate rerum exornatam prosequitur A (Hor.),
ut K, laudatio uitae rusticae (Acr.), ut bEB',p Fran. Bern. BC etc. Laudatio uitae rusticae ex-
ornatae summa tranquillitate rerum vet. Ambr. et yH. Ode CV. R. Nannii sententiam de
Acronis Comment. in h. epod. uide in Misc. III, 18. Grut. Lamp. I, p. 1269. Scriptus codex
eius nihil fere cum impressis habet commune. idem ualet de cod. •(■•
19) Haec inscriptio argumenti loco posita est. — ut AR12,vr. rell. om. ut. uirg. om. 2,r.
20) nossent A,r. norwnt yl- agricolae AR,r. 21) urb. diff. 2. 25) ut aruis om. A2,r. ar-
mis vm.
448 ACR. ET PORPH. COMM.
4. sol 0. f. Liber a debitis et a foenore.
5. clossico m. t. Terribili tuba, ut (G. III, 530): nec somnos abrumpit
cura saluhres.
6. horret. Timet.
5 7. forumq. u. Ut (G. II, 502): Insanum forum \(mt populi tabularia
uidit~\.
7. 8. et sup. c.p. h [Vitans] salutationes potentiorum, ut (G. II, 461):
\_Si non ingentem foribus domiis alta superhis'] Manc salutantum totis uomat
aedibus undam.
10 9. ad^dta uitium prop. Pro ad^dtarum, quae iam duci et propagari
possint.
10. altas maritat pop. Coniungit; sic enim maritat hic dixit, ut supra
(IV, 5, 30): uiduas arhores uitibus carentes.
11 — 16. m reducta u. Depressa, siue secreta, aut certe flexuosa, dum
15 sequitur montes.
12. errantes. Libere pascentes, ut (B. I, 9): Ille meas errare
boues.
13. inut. f. r. a. Putatorem significat arborum.
14. fel. ins. Fertiles, ut (G. 11, 81): Exiit ad caelum ramis felicibus
20 arhos.
15. aul p. p. m. condit amph. Hoc est: fauos premit, ut ceram se-
paret et mel sincerum reponat.
16. aut tondet infirmas oues. Aut quae aestu (onustae?) uelleribus pre-
mantur, aut delicatas taedio.
25 17. Autunm. agris extulit. Veluti de aestuum nimietate..
1) a foenore rmvacfh. mv. om et. a. om. R(G?)Q. 2) abrumpet R,r. 5) aut — uidit
om. A. ut ins. — uidit R12,rva. 8) uitans om. A. i. e. uitans salut. po. R2. uitans sal. po.
r. rell. sal. po. uitans. Si — superbis om. A2,r. uomit R,r. 11) possmt AR2,rvca. rell. poss«nt.
12) maritfts Al. 15) niontis A. errantw (bis) A ut EBcpK. 22) reponat 2. rell. reparet. ut «
cera separet mel syncerum, om. reparet c. separata est cera vet. Ambr. 23) ionAit vet. Ambr.
inf. ouis Bcc cum scholio: epi^eton quia semper infirmae. ad marg: HOC IN AESTATE. Inde
ortum uidetur aestu mvac pro omistae, quod iam obtulit C: ant tondet inf. o.] nam oueis aestat^.
lanitondium patiimtur. infirmas. proprium epitliethon ouium, quae neque sui curam gerere, ne-
que saluti suae prouidere sciunt: praecipue cum onmtae sunt uelleribus suis et grauatae: nisi
maluerimus naturaliter dicere infirmas, id est, delicatas, quia natura oues sunt iutirmae, et morbis
ohnoxiae. similiter y et vet. Ambr. : onustas uelleribus quia tunc grauatae infirmae tiunt. y ^itldit :
aut quia infirmiores dicunlur oues fleri cum «^ousae (1. «(Ztonsae. eonf. Plaut. Bacch. V, 2, 7)
fuerint aut naturaliter delicatas, quod est melius. 24) a.ut delitias taedio A. d//ectas l,r. derelicta.s
R. demc^as 2. mvac om. aut dcl. taedio. re?«tas fh et Q, qui ne unum quidem uerbum de h.
sch. adtulit. Taedio ~ morbo, phthisi. conf. Piin. XXVI, 13. Plin. E. II, 11 oues uocat deli-
catissimas. Dillcnburger. Qu. Iloratt. p. 105 schol. neque emend. neque explicuit. 25) autumn.
agr. extulit lemma in A. aufumn. (/i-auis ext, R. autumn. aniis r. ai-uis uel agns ■jf. agris al. aruis
Ambr. rcll. mitihus^ ut fhQ, aut mitibm po.'] ut vca. aest/vum R.
IN EPOD. II. 449
10. insit d. pira. Proprii laboris fructum, ut (B. IX, 50): Inscre
Daphni piros.
20. cert. e. ii. p. Ut (G. II, 05): Purpurac preciacque.
21. qua mun. tc, Priape. Dignis donis deorum.
22. Silu. I. f. Custos agri siue fructuum. 5
23. IJbct iacere. [Introducit quendam fcncratorem loquentem et lau-
dantcm uitam quietam nec tamen suum })ropositum deserentem.] Antiqua
ilicc. [Antiqua?^ INIagna, ut (B. VII, 1): 1'^ortc sub arguta conscderat ilicc
Daphnis, hoc est, refugio apta pastorum.
24. modo lenaci gr. Quod terram radicibus stringat et cespite. 10
25. interim. Pro intcrea.
27. fontesq. l. o. m. Strepitu suo somnos suadent, ut (B. I, 55): Saepe
lcui somnum suadcbit inire susurro.
28. quod. Quae res, ut Ter. (Eun. III, 1, 9): qui habel salem Quod
in te est [i. e. quae res]. 15
29. aymus hib. Inuis. Pro: liiberna pars anni, ut (G. I, 418): .Juppiter
uuidus austris.
30. comparat. Colligit.
31. trudit. Excludit, expellit, ut (G. III, 378) : frustra oppositum tru-
dentes pcctore montem. — multa cane. Feminino genere canem dixit, ut 20
(A. VI, 257): uisaeque canes ululare \per umbram~\.
1) fnictuin om. l,vmca. 2) da7?mi pir. A. conf.ad u. 23. «insere nnnc M. pir. (sic) r. ins.
Daph. p?/ros vmcafli. l,vca addunt : carpent tua poma nepotes. pjra in Hor. uett. codd. Acr. non
laud. a Ribbeck. 3) jjtiaeque A. conf. Plin. XIV, 2. Probus 47. 22 K. 4) Qu«??wneretur A
in Ilor., qua := quawi ueneretur in Acr. — dignas AEl,m. dignus vca. dignis om. r. i. e. digna
ipsa mea donis deorum 2. 6) In nonnullis codd. ut uet. Arnbr. Pariss. AHN Bern. C etc. noua
oda hic signiticata est et maiore litt. init. et notitia metri METRVM QVOD SVPRA, addito
illo argumento Introd. — deserentem. In ipsis Acronis codd. et edd. uett, rvmca argumentum
desideratur. Legitur tantum in fhQ. Lwbet v. — foen. vet. Ambr. 7) quietem et non tamen
A uet. Ambr. rusticam uitam et non tamen N. In Bern. C inscriptio est breuior: Quendam
fen. int. loq. nec propositum deserentem, om. et laud. u. q. nec ta. sutim. 8) Antiqua ult. om.
Al.r. i. e. magna 2,r. — Forte sub arg. om. A2. sub antiqua C. rell. arguta. cowcZerat A2. 9)
damnis A, ut supra ad u. 19. hoc — pastorum AR2 et omn. editiones. Q uncos posuit dicens :
,,inclusa uerba aut eicienda aut certe corrupta sunt. fortasse iu apta latet aperta s. aprica et
scr. ad ap." At uero simplex loci Verg. explicatio est : ilex apta refugio pastoruni. Refuqio
sci/icet non uerhtm sed daiiuum nominis esse facile intellegitur, atque insuper apertum est,
pastores non ad aprica sed ad ilices magnas, argutas i. e. umbrosiores ventoque agitatas re-
fugere. 10) et cesp. omn.fere libri. tenaci'] quod terram stringzV spissa herba y. quod haerendo
stringat C. Int. p. int. AR2,rvafh. om. l,m. pro interea dum iacet rusticus C. dum illi ia.cent
Bcp. [interea] Q. 12) Atqtie leui AR2,r (somn. suadet, ora. inire su.). 13) swndehat 12. adire
2. conf. Ribb. 14) sch. om. A,r. quaeres y. i. e. quae res C. 15) i. e. quaeres superfl. 16)
Pro ARl,r. rell. id est. 17) ^?«?jidus lG,mvca. rell. ««adus. (/«uidus R. uidxms r). hihernusl
hiimps Y- hiemps vet. Ambr. 19) mpellit 2. impellit uel includit Bcp. ut — montem om. 1.
montem adeunt R2,r. oppos. om, A,m. 20) Fem. generw l,rm. ul codd., mvca. ora. fh. 21)
per umbram om. AR2,r. ap»7S 2, om. fug.
HAUTHAL, ACR. ET POaPH. 29
450 ACR. ET PORPH. COMM.
32. obst. pl. Fugae aprorum oppositas plagas h. e. retia, ut (A. IV,
131): Retia rara phigae lato uenabula ferro.
33. amite. Pertica, qua rete tenditur; leui. Limpido, gracili.
34. Turdis e. d. Epitheta singulis dedit turdos edaces dicendo et
5 pauidos lepores.
35. aduenam gr. Quia transmarinae sunt, ut (G. I, 120): Strymo-
niaeque grues.
37. quis n. m. q. a. c. h. Amor i. e. auaritia habens malas curas cu-
piditatis.
10 39. pudica. Casta, ut (A. VIII, 412): castum ut seruare cubile Con-
iugis et possit paruos educere natos.
41. Sabina q. Exempla pudicitiae a mulieribus rusticis sumpta.
42, pernicis. Celeris, uelocis, inpigri, [ut (A. IV, 180): Progenuit
pedibiis celerem pernicibus alis'].
15 43. sacrum u. e. 1. focum. Diis enim Penatibus sacer [focus] est.
extruat l. f. Ut post laborem diligentia et studio reficiatur uxoris.
Vetustis. Siccis.
45. 46. cJaudensq. text. cr. Crates a pastoribus texi consueuerunt
ad mutandas pecudibus mansiones, ut adpositae greges muniant ab incur-
20 sione ferarum, ut (A. IX, 60) : Cum fremit ad caulas. '
laefum pecus. Aut fecundum, aut pingue.
46. distenta sicc. ubera. Plena, ut Lucan. (IV, 314): Distentas siccant
pecudes. [Siccet. Mulgeat, exprimat].
47. horna. Nouella. — dulci dolio. Hypallage pro: dulcia uina.
25 48. dapes inempt. Suo labore praeparatas, [i. e.] gratuitas, ut (G.
IV, 133): dapibus mensas onerabat inemptis [Uxor].
3) sch. om. A2,r. qiua rete tend. oni. RlG. rAetia r. — 2 addit: et dicitur haec ami^/s.
et est fustis aut furca. y: amite. Aniitcs dicuntur conti, in quibus ligantur retia quibus aues
maxime capiuntur. ideo lcui quia asperitas liguorum toUitur quando ad usum uocantur. et a ge-
nitiuo incipit hoc nomen declinari quemadmodum pecudis. glossae : amite. conto. le^ci. raso, leui-
gato. Bcp et C: Ames proprie est furcula qua (ex qua C) rete suspenditur iu aucupio uel ueua-
tione (ad cap. aues C). coiif. Porph. 4) reddh A. 6) «mraoniaeque A. rell. strim. et strvm.
graues m. edacibus'] edacibus ciluim. aut quos edimus. aut quia fructum oliuae (cf. C) edendo
consumunt. Ut iii sermonibus (II, 4, 43) : Venea summitta< c. n. s. edu?/is (sic) y. 8) i. e. om. R2,r.
curas cupiditatcs v. curas id est cupiditato afhQ. cu. cupidita^/s AR,r. 10) castum ut om. AR.
ut om. l,r. K addit: in partem inuet. subaudi f«'boris. r: in p. muat. sub /«boris. vet. Ambr.
et y: f*- laboris. rell. om. 12) rusticis om. R12G,r. 13) ut - alis om. A2,r. 15) Lemma
sacr. uet. amplificaui. focus om. ARI,rvmac. sa. /ocas est fhQ. sa. est ignis 2. Scil. ut R. 17)
Vet. »S(ms A,r. Fet. repositis, siccis vet. Ambr. 7. rell. om. 18) textis. cr. caulis septis. gl. in
vet. Ambr. y. conf. C. 21) latum pcccus (in Hor. l«etum) pecus A. pigue A. 23) Siccet mu.
exp. om. ARl2,rmvac. mulgaC exp. fh. mulgeat cxpr. CQ. mulserit exprimet y- 25) sch. om.
RA,rmvca. 26) id est fhQ. om. ARl,rmvca. ine;3t. (bis) rv. ine^npt. non emptas. uiles. vet.
Amb. Y (uilo) conf. C. 27) Uxor fh ex vca, qui carent seq. glossa, undo U.vor.
IN EPon. II. 451
apparct. Scilicet uxor.
49. lAicrim. De Lucriiio Baiarum lacu. - inuennt. Delectauerint
ut (A. m, 282): innal enasissc lot iirhcs Ar(/o/icas.
50. magisne rliom/jns anl scari. Kliombus et scarus jHsces suiit pretiosi
et sapore et raritate. 5
51. eois. Orientalibus.
52. /licmps. Tempestas, ut (A. IV, 52): Dnm pelago desaeuil hiemps.
53. non Afra anis. Strutliio.
54. non attagen Jonicus. Attagenae enim in lonia abundarc dicuntur;
et altagen masculino genere declinauit. jO
55. 57. quam /. i/. p. o. r. a. Nullas dicit delitias bonis agri fructibus
conferendas.
57. anl li. /apatlii. Ostendcre uult, agrum praeter utiJitatem fructuum
etiam herbas salutares adferre.
59. uel agna f. c. Term. Ad excludenda enim iurgia Terminali[or]um 15
dies fueras constitutus, qui per epularum festiuitatem casis (agris?) seruari
fines faceret constitutos; siue in honorem mortuorum ipse colebatur dies
et (festus?) post Parentalia, eo quod iam sacris terminus poneretur.
60. uel h. e. /. Factus gratior ex perdito.
62. properantes. Festinantes ad stabula, ut (B. IV, 21): Ipsae /actc 20
domnm rcfercnt distenta cape/lae IJbera.
1) id est uxor A. s. ux. R. apparet. uxor 1. gl. om. G,r etc. 2) hoc est delect. R. 4)
magis2?«6 A. magis nec rwmbus. nee scr«<ri R. in Hor. r^ombus in Hor. , rombus in Acr. AR.
rombus in lemm. r^omb. in seh. y. rombus rm. r^anbus iu leili. et sch. v. scari A in Hor., ut
vet. Ambr. Bern. A (K non hab. h. epod.), scari in lem., sca^^ri in scholio. scawri b Parr.
CDIR. Bernn. BC. u lit. erasa in EH. staurus r. — sunt. om. A. sunt optimi 2. et x3.tione R.
rell. et raritate. 6) eois. Orient. om. lG,vmca. 7) hiemps 2bI3cpC Bern. A. hiemps r. hiems
vet. Arabr. y in Hor. hiem/w in sch. ut — hiemps om. 2. 8) Africa auds in lemm., qf'ra in
Hor. A. affra Parr. CR. strucio A. 9) attage?ie RAl. attagenae rvm. rell. attagencs. Attagewa
usitatior forma. conf. Porph. et Martial. II, 37, 3. XIII, 61, 2. attagen (d--c(YTjv) Plin. X, 49.
quia in ionica regione habundani attage?ie6' y. C: Attagema autem famella [1. femeUa , ut
ed. 1579] est , inter nobilissimas habita. adi Porph. enim AR,r. autem ] ,vmca. om. fhQ.
10) masculiui gener/s 12G,rmvca. rell. masculiuo gene?'e. 11) bo7iis A2. rell. honi. bonis agris
fr. A. diuitms boni R, rmvca. rell. deHcms. (delidas Q). C: non tantum delectant quae magno
emuntur, quautum quae in agris nascuntur. 15) Termiual/ora/7« omu. libri. Ad excl. eweim iur-
gia dies, om. Term., 2. casis seruari fines faceret statutos A. casis seruari fines fecerat statutos
2. cesis seru. tin. faceret consfitntos rmvafliQ. caesis agnis ex Hor. et Ouid. F. II, 3, 247 et
Cassiod. V, 14. Terminalibus^ Terminalia dicuntur dies festi qui celebrantur 2^^o finibus mjrorum. y.
conf. C. 17) ce/e6ratur R. celebratus 2. rell. colebatvw. — dies et uulg. lectio. Aies fstus, aut :
celebratus dies estf parentalia est 2,fh. eo om. 2. eo quod iam tQrmimts po., om. sacris A. in
sacris termi?m po. R. in sacr. termiftis 2,vm. in sacr. Termirei acfh et Q, qui confitetur: "Ce-
terum uon reticebo alteram interpretationis partem mihi non liquere." 19) receptus ex perd.
2. hoc est receptus fa. gr. ex perd. R. factus gr. receptus ex perd. r. Quia cariora (gratiora)
sunt quae ex periculo Hberantur C. couf. y- ^^- Porph. 21) refer«nt A2. conf. sch. seq., Acr.
ad Epod. XVI, 50 et sch. Lucani IV, 314. Seru. G. I, 127.
29*
452 ACR. ET rORPH. COMM.
03. 64. Vid. fe. u. inu. bo. Collo tr. langidde. Languiclos labore, ut
(B. II, 66): Adspice aralra iugo referunt suspensa iuuenci. [^Languido. La-
bore fesso.]
65. Pos. uernas dit. examen dom. Pueri clonii nati uernae clicuntur,
5 ut {Juv. XIV, 168): Vnus uernula tres domini. ^'a^a/nen uero ad infantium
multitudinem rettulit.
()Q. renidentes. [Scilicet] splendentes aut uultu aut garrulitate.
Lares. Focos, metonymicos.
67. Haec u. f. Alfius. Feneratorem c{uendam inducit Alfium, c^ui lau-
10 dans uitam rusticam commoda tamen fenoris non omittit.
69. omnem redegit Idibus. Tamquam eum pro fenoris lucro iam receptae
pecuniae paeniteret, ita recollectam Idibus Kalendis properat commodare.
70. ponere. Deponere.
15 PORPHYRION.
Beatus ille q. p. n. Haec ode laudes rusticae uitae continet. Negotia
autem hic molestias urbanae uitae uult intellegi.
5. neque exc. cL m. t. reliqua. Eleganter ostendit incommoda uitae,
cjuibus rustici carent.
20 7. 8. et sub c. p. l. Salutationem officia dicit.
10. alt. maritat p. Proprie maritari arbores dicuntur, cum uites eis
adiunguntur; sed speciem pro specie posuit; non enim populi maritari sed
ulmi solent. Hinc autem iam commoda rusticae uitae enumerare ac de-
scribere incipit.
2h 17. uel cum d. m. p. a. auct. a. est. Poetica phantasia finxit autumnum
c^uasi corporalem deum pomis coronatum.
1) Collo lang. i. languic^os ipsos labore r. fessos uoin.^ ut — iuuenci A. coUo la. labore
ipso fesso. A. Jessos. ipso labore fessos. ut — iuuenci. R. ipso lab. fesso. ut — iuu. ? 2) Lang.
lab. fesso fh. om. RlG,rmvac. languido. lasso. vet. Ambr. yG. 4) unde l,r. rell. iit. 5) uernra-
cula ARl,r. — infan^wm A. sm/&'tudinem l,mvca. rell. ?»M/<itedinem. tend\t r. rei/ulit A. 7) Scil.
om. AR2,rmvca. resplend. 2. f/ratuita.te (sic) 2. 8) Metou. faces R. meton. om. A2, ut "/Bcp.
v: s. iuuat uidere flamma|re lucentes. Bcp : odorem culinae referentes. 9) Alfius AyG et plurimi
uett. codd. Ilor. alfeus 2. alpheus Parr. CD. omn. fere edd. Klphiwfi. r in lemm. alphius, in
schol. alfium. — alf. inducit 2. ind/cit R. 10) omitta^. A. omisit 2. rell. oiwittit. 11) enim
eiim R2. 12) penife< 2. ita collectoe 2. — mutuare a 1 m. corr. ex commodare. 13) gl. om.
RlG. 2 addit: relegit. collegit iterum: in medio mense. sed uihil ualuit quod iterum quaerit
iterum ponere illam ad usuram. vet. Ambr. : redegit exegit. quasi comparaturus praedia.
conf. Porph.
PORPH. Nullae inscriptiones. 16) Haec AR (Hec) et omn. edd. H«c o. laus r. u. con-
tinetur 2-j (laudatio) GQ. Ode om. R,r. per negotia fli. 18) uitae M-jRjrvafli. om. 2GQ. 22)
speciem pro specie fh. 1MyR2 (Q)),ra. speciem /jroposuit v. genus pro specic fh. 23) hic 2.
25) fantasia MyR^jrv. rcll. phant. aiitnmn. MyR, ut plurimi uett. codd. Hor. — Scholio addit
y: decorum. ornatum pomis quia sic depingitur autumnus.
IN EPOD. ir. 453
19. insit d. pira. Merito insitiua; nani piioruni tirbores, quae sponte
natae sunt, neccsse est dura atque aspera poma dcnt.
21, q. muneretur t. Pr. Et munero et muneror in actiua significatione
recte dicitur.
26. queruntur in siluis a. Queruntur, inquit, quoniam ucteres omnium 5
animalium uoces practerquam hominum querelas diccbant. Denique et
Verg. (G. IIT, 328): Ht cantu queruhie rumpunt urbusla cicadae, inquit; et
de ranis (G. I, 378): Et ueterem in limo ranae cecinere querelam, et de
bubus (A. VIII, 215): atque omne querelis impleri ncmus.
27. /". 0. m. s. q. i. leues. Suauis elocutio: fontes obstrepunt, quod somnos 10
inuitet.
29. aut c. t. a. h. I. Annus hibernus pro hibernum tcmpus anni.
Nota autem, synccdochen csse annum pro parte anni dicere. Sic ct Verg.
(B. III, 57): Nunc frondent siluae, nunc formosissimus annus.
33. aut a. l. r. t. r. Amites hodicque appellantur forculae, quibus 15
retia in uenatione uel aucupio suspenduntur, et est figura k~z^r^'(r^oi<;,
quia rctia doli sunt.
39. quod si pudica mulier in p. i. (Id est?): quod si et pudica uxor
rustico contingat [qualis Sabina]. Neque enim existimat difficile [esse],
rusticam uxorem pudicam esse, cum omnes pudicas esse intellegi uelit; 20
sed hoc ait: quod si et uxorem habeat, quae alioquin pudica est. Potest
autem utique accidere [idioma], et est consuetudo rustica, ut uxor[ei] non
sit, vel quia nondum ducta est, quod aliquo casu adempta sit.
1) pyra afh. 2) est ut du. fh. dent poma fh. 3) et numei-o et «mmunero (Halm.) M
et pvius om. ^0. rauueror (utrumque C) recte di. in act. sig. yC. 6) homiw/s rafh, homines v.
quere//as MA, quere/as 2G,ra. quaerehs (quneruutur vfh). Denique MR2G. om. fh. Virg. denique
om. et rva. cicadae. Inquit et R. cicadae. inquit et M. 8) quere^/am — quere/^is M. 9) bMbus
M2G. edd. bobus. 12) hyb. fh. 13) Notam 2G (nota). — parte tempore amni R, ei om, h.
14) ioTmosias. M. aliis locis, ut IV, 13, 3 et 13, Epod. XIV, 5, S. I, 3, 125 formo?jsus, iormonsa
(in positiuo tantum?). ei om. h. 15) hodie quoque R, — ft«rculae afh. AMES proprie est f^r-
cula qua rete suspenditur in aucupio uel uenatione Bcp, conf. C. (twrcula). rell. forculae. rerta
et recia M. ?-^etia r. rhaetia. v. 18) Difticilius scholion. Nota id quod (perperam apud Q. p,
XXXI) MR,r. rell. non ait, ortum ex : sed hoc ait, uerbis, quae respondent praecedentibus Neque
enim. Nota u. ex margine, ubi frequentius posita est, transgressa uidetur. Vide infra. cod. •[.
Sensus ergo exponitur, cui contraria sunt verba: Non ait. Non agit '(. om. C. — quodsi et pud.
MR et edd. omnes, om. 2G (Q). quod si (bis) MR. rustioa r. rustice/s v. rustie/s afh. rell. rus-
tico. contigat R. 19) qu. Sabina (rvafli) om. MR^Gy. ex. u. -11. 'Seque enim y- rell- nec enim.
estimat '(. 20) esse om. afh. omnis pud/czVas R. — esse om. 2. uult M (Ilalm.). rell. uelit,
21) quae om. y. qut R. alioqu/w MR,rvafh. alioqut yG. pudica sit ■(. 22) idioma MAR. cf. in-
fra ad u. 47. idonea. rv, rell. om. et est cons. rust. MR,r. ut est cons. rustica : va. ut est con-
suetudo, rustica fh. idioma ut est cons. rustica om. Q. ei om. MR,r. ea (mulier)? sit uel quia
nondum ducta est MR,rvafh. quam nondum duxer/i y2. ut uxor ei nou sit quam nondum duxerai
G(Q), Mulier est uxor. conf. y. Quod si et hoc consecutus fuerit agricola ut in partem lahoret
454 ACR. KT PORPH. COMM.
43. sacrum u. e. 1. f. Proprie (Proprium?) hoc rusticae uitae est, fo-
cura araare; sacrum auteni dixit, quia ara deorum Penatura est focus.
47. et horna dulci uina p. dolio. Rorna uina dicuntur huius anni;
non ergo duJci dolio, ut dictura est, sed, translato epitheto, dulcia uina
5 intellegamus ; hoc [quoque] autem ad idioma rusticae simplicitatis pertinet,
hornum uinura bibere.
48. dapes i. apparel. Vergilianum est; [sic] et ille, cum de uita rus-
tica loqueretvu-, sic ait (G. IV, 133): inemplis.
52. Non me Lucr. iuu. c. marjisue rhomhus aut scari s. q. Eois intonata
10 //. /*. ad h. u. m. Intellegi uuh, scaros pisces in orientali mari esse et
difficile fieri, ut circa Italiam capiantur, nisi quos inde uiolentia tempestatis
adduxerit.
53. non Afra auis. Afram auem gallinam Numidicam dicit.
54. non att. i. Cum attageno^ feminino genere uulgo dicant, adnotan-
15 dum, quod masculino genere hic dixerit. Altagen autem auis est Asiatica
inter nobilissimas habita. .Jonicus uero ab Jonia dictus [est], quae est
regio Asiae, in qua est urbs Ephesus.
59. uel a. f. c. t. u. haedus e. 1. Jucunde expressit rusticorum fru-
galitatem.
20 63. uidere fessos u. i. h. c. t. 1. Hoc Verfplianum ilhid est: Adspice
aralra iugo referunt suspensa iunenci Languido autem collo, lasso. Et utique
uoluptas domino hinc est cogitanti, quantum utilitatis exaratione agro con-
tulerint.
uxor. By: "Omnibus bonis rustici praefert tixorem bonam quae ita studet laborare una in parte
sicut uir in altera" etc. Argutior utique Porph. in hac seutentia est.
1) Hoc enim uitae ru. et laboriosae propri«7?j est . . C. Propri^/m est rusticorum amare
focum etc etc. B'^. - - uitae rust. rvafh. 2) Penatzn?? iM,i-vafh. penatuini yR2(G?)Q. foeitm. sa-
crum deo (do). quod ara deorum penatium focus sit. sacrum focum quia iuxta focum di penates
sunt positi. Ut lares inscripti. y. cf. C {laresque inscripti). 3) //orna in lemm., orna in schol.
MR. horna et ornum r. 4) est quia transl. 2. dolio. non iMci dolio set uina duleia. qnod autem
hwna dixit hoc ad idioma — bibere y- — transla^io MRG. epithe^ora rv(G2m.). epitheto uoci spat.
uac. rel. in R. 5) quoque omn. fere libri. hoc (,"5 = quoque) R,r = hoc qziod. idoneam r. 7) rustica^ia
2, ut Y ad n. 38: Haec inter. inter opera rusticrtwa positus. 8) sic ait M,r (bis ergo). /ionerabat
Y. 9) Magiswe ?-Aomb. aut scari M.fh. ro. aut sc«(n-i R2,r. ?-o. aut scari va. 10) scain-os R2G,r.
sacros fh. 11) circa italia?» MRA2G. edd. etiam in Italia. — quofZ R. 13) Aphra 2,rv. auiem
M. Ncm afra'] gallina numidica gl. YB'f • Strucio. alii dicunt gallinam numidicam (Strutio aut
gallina numidica vet. Ambr.) quam quidam gara mautinam (garamantinam vet. Ambr. quam et
Garamantiiam uocant et Africaruoii C) uocant siue pelix (j)erdi.c vet. Ambr.) y- conf. C : attarjen
lonicus. hanc autem uocant perdicem Asiaticam etc. 14) attagenos r. — adnotandum MG. annot.
R2. edd. attendendum. 15) quod bic 2. mascuZo R. — est om. rvafh. 10) dictus quae omn.
libri. Q. inculc. esf. 17) urbs. om. 2GQ. e/?esus M. 18) hedus M. ~- apertissime rust. frug.
expressit. Nam hic suadet luxuriam agricolae si quando edum occiderit ita debet habere quasi
lupo eum abstulerit y- 20) Vergilianum est hoc 2. 21) iugo om. M. aratra domum R. —
lasso dixil 2. 22) hoc, om. est, cog. afh. \\ic cog. rv. hiuc est cog. MAR2G. — ex ratione MR
IN EPOD. II. 455
(i5. Pos. iiernas ditis examen dom. Hoc est, qui uernac diuitem clo-
luiiiuin faciunt; liic autem dilem frcqucnteui ac famulosani accipe, nec ul-
tra hoc ditem dontum nunc intellcgas, cum dc rustico patre familias lo-
({uitur.
67. /lacc i(. locutiis fen. Alf. i. i. f. r. et reJiqua. Urbanissime postremo h
finxit, liaec non dc sua persona dicta esse, scd [de cuiusdam] feneratoris.
Per quod uult intcllcgi, neminem ncscire, quid iucunditatis habeat uita
rustica, nec tamen quemquam ab ea, in qua consueuerit, posse discedcrc.
61). Otnn. redegit i.p. (/. Kal.pon. Exigit, inquit, a dcbitoribus pecuniam
comparaturus praedia, cogitans scilicet iucunditatem uitae illius, quam iu lo
rusticis laudat; sed rursus stimulatus cupiditate usurarum quaerit eani fe-
nori dare.
(roe) rv (exim rat.) rell. ex aratione. Equidem puto legeiirlum esse exaratione. agro»"M»t afh.
ager 2GQ. rell. agcc». recte. nam de fessis uomerem m iugo posihmi recedenfibus hobus (y uet.
Ambr.) scrmo est. Ex eadem ratione scribendum est contule?w< pro vulg. lect. coiitulenV. -^:
lasso et hinc utique do. uol. est cog. etc.
1) dilis. magnae y. e.ramen. incremeatum vet. Ambr. •(. multitudo familiosae domus Bcp.
2) ditem libri. dom<«uni MG. rell. Aomum. hic autem R,r. rell. hic ditem. utrumque posui.
— frequentem absol. ut theatrum freq. Cic. Diu. I, 28. fam«7eosam omn. libri. familios«»j M
(Ilalm. faniilio.tH Q p. XXXI). Non latinum hoc uocabulum est, quantum scimus. Omnem suam
familiam coegit Caes. B. G. I, 4. hums famiUae famiKares Plaut. Amph. I, 1, 203. posui fanw-
Zosam, uocem paulo certiorem. Cato ap. Gell. IX, 12. •( : ditis. ditis domus ipsis uirtus (1. uir-
tutibus) non auro uel argento. ditis hic familiosae uel frequentis quia de rustico patre familias
loquitur. Aliud schol. in C (totaque familia). ei famil. 2. — nec ultra Jioc MR2G. nec ultra,
om. hoc, r. ne iiltra, om. hoc, vafh (perperam ref. Q). domum nunc intell. M (Halm.) R2,rvafli.
nunc om. 2 G. nunc i. e. hoc loco. 5) postremo MR,rvafh. in postrema ode 2 Q. in postremo
odae G. in postremo y, om. ode. ex sua y 2. rell. de sua. 6) set de fen. y. sed de cuiusdam
foen. afh. scd cuiusdam f«en. v. sed fen. M. scd foen. R. sed facneratorii r. sed ex cuiusdam
f. 2 Q. 7) neminem scire MR2G,rvfh. neminem neicive a et Q. scire omnes '(Q. 8) quis-
quam — \)otest disc. rva. cui rwsueuerit C. 9) recZegit ISIR2,rv, ut A-,'DB'j;E (cuni rasura) vet.
Ambr. b etc. re/egit afh, ut Fran. CHP Bern. ABC (K non habet h. u.) etc. ExHt M. (Halm.).
ex/git R(G?),rvafhQ. exegit 2 vet. Ambr. 7C. y: omnem redegit idibus. idibus pec. exegit in-
qmd a deb. pec. cowip. pred. cog. sc. ioc. — set — querit — fenc.ri dare. conf. C. cowp. M
(Q p. XXXI. comp. Halm.). 10) scil. MR2GQ. om. rvafh. ioc. M (ap. Q p. XXXI. iuc. Halm.)
Y,rv. 11) rursws MRy2(G?)Q. edd. rurs?/»». /amulatus R. — cupiditaii/s MR. usurarum MyAR2G,
rQ. lam defendi in Beitr. zu Persius p. 407. pecuniarum vafli. stim. usurae cupiditate C.
456
ACR. ET PORPH. COMM.
EPODOS III.
ACRON.
5 Parentis o. s. q. i. m. Parentis, patris, ut (A. VI, 609): Pulsatusiie
parens. Si qui ergo, inquit, parricidium fecerit, commedat allium pro
paena, quia est ueneno nocentius.
2. senile g. Ad augmentum sceleris dixit senile, quia, etiam si occisus
non esset, mori tamen potuerit, ut Lucan. II, 105): lam senis extremum
iO piguit uergentibus annis praecipitasse diem.
3. edit. Pro edat; sic enim ueteres declinabant || , ut (A. XII, 801):
Nec te tantus edit tacitam dolor.
4. 0 dura m. ilia. Fortia, ut (G. IV, 512): durus arator [Obseriians^l.
6. num uiperimus. Viperinum sanguinem uenenum dicit.
15 7. incoctus. Permixtus.
8. Canidia tr. dapes. Canidiam pro Gratidia posuit; non enim pro-
prium nomen notari decebat in carmine, ut: nulli grauis est percussus
AchiUes? Fuit autem Gratidia unguentaria Neapolitana, quasi malefica.
10 — 12. mirata est ducem — lasonem. Adamauit, quem super omnes
ACROX. Ad meceuatem A (Acr.). Execratur quod apud mecenatem alium (a7/ium E)
ederat (co»iederat ED) et estu torquebatur A (Hor.) E, qui addit inscriptionem in •jhBtt) Fran.
obuiam : ad mecenatem ternarius iambicus binarius iambicus epodicos (=b. epodic;/^ Y^'f)'
Exsecratur a//ium q. a. m. comed. et e. torq. D. Execr. q. ap. mec. a/ium ederat et aestuaJa^.
Ad G. Meceuatem iambic. epodicos vet. Ambr. Ad augmtinum maecenatem tern. iamb. bin.
iamb. epodicos H. R inscr. caret.
5) Parentis patr. — parens om. lG,mvca. patris — parens om. r. Parentis i. e. patris.
Si quis R2. — pulsatus^Me A. G) y: i. si quis parricidium f. c. allium sicut virgil. (E. H, 10):
TestiUs et rapido fessis messoribus estu. affia serpi/Ziumque h. c. o. (sic). conf. G et Ribbeck.
Porph. ad u. 4. — all. comed. 2. ALIVM Bcp ad marg., principio scbolii primi: Hac ode
execratur ALIVM sine aUium significans etc. cf. Porph. 8) aug?/m. 2. — qui etiam si
AR,rv. qui et si 2. rell. qu/a etiam si. 9) tamen om. A. — Non (ii) A2,r. saeuum 2. rell.
senis. 11) edit A (in Hor. et in lemm.) y.cvm. rell. edat. pro A vet. Ambr. Y,fhQ. om. R12,
rmv. comedat (G?) fhQ. om. 12, rmv. edat Ay^r. edat. edet R. edit cicutis. pro eda^ futurum
tempus optatiui. sic dicebant (loquebantur C) antiqui: utinam edim. edis. edit. edimus. editis.
edtmt (edmt C) y conf. C, Porph. et Nann. Misc. III, 19. Grut. Lamp. I, 1269. pro
edat vet. Ambr. gl. 12) Nec te AR2,r. rell. te nec. ni te Ribbeck. conf. Diomed. 358. — edet
ARG,rvacfli (perperam Q: edat Edd.). edat 2. tacita A. tacita?» R2,rvca (dol. tac.) Verg. taci-
twni fli. 13) Yorti Q (ablatiu. ?). — Obs. om. AR12,rvca. durus amor mvca. rell. du. arator.
Nonius 360, 8. 15) permis/us R. «Vipemiixtus 2. id est, /«imistus C. 16) C;-atidia R. Catidia^n 2.
17) notare 2. 18) achilfe A. — jHa/efica omn. libri. conf. Porph. ut venejicam. Maleficus
malefica et maleficia (mulefica arte et omnes maleficiorum herhas in scholiis seqq.) pro tieneficus,
ttenefica et ueneficia (Cic. Cat. II, 4. Ouid. H. VI, 19. 150. cic. Brut. 60. ueneficae artes ob-
positae non mcujicis Plin. XXX, 2) dicebatur. Conf. in scriptionem Cod. Justin. IX, 18. Q:
quasi malefica aut eiciendum aut certe scrib. uenefica. 19) Adamau. lasonem, om. quem — per-
unctum, 2. Amplificaui lemnia : mirata est. r: .\fedea mirata est ducem. Mirata est adamauit.
IN EPOl). III. 457
maleficiorum herbas allio perunctum tauros ignem spirantes naribus iunxisse
significat.
13. hoc. del. n. peUicem. Glaucen dixit Creontis regis filiam, quam,
dum reuersus a Colchis Jason uohiissct accipere uxorem, proptcr amorem
Jasonis, Medea repudiata [uicta] dolore (dolosa?) obhitionc coronae male- 5
fica arte compositac, inccndit et occisis filiis Medo et Mermero dolorem
suum uha pinnatis draconibus uecta fugit et Medeam constituit ciuitatem,
15. nec tanius nnuj. sid. insedit uap. Non tanto ardorc (calore?) solis
siccari Apuliam diclt, quanto ardore allii comedcntum uiscera peruruntur.
17. nec m. hum e/f. 11. Nessus centaurus uuhieratus ab Hercule, eo 10
quod Deianiram uxorem eius rapere uoluisset, dum cam susceptam ab
Ilcrcule Euenum fluuium traicerct, ut se de eo uk-isceretur, hanam tinctam
sanguine suo Deianirae dedit, dicens eam satis ab Hercule amandam, si
ex accepta hana confectum uestimentura Herculi dedisset. Hoc ilhi mu-
liebri facihtate seruauit. Quando autem [amore Joles] minus se amari 15
cognouit ab Hercule, palHum factum ei, ut indueretur, dedit. Quo tacto
Hercules tanto ardore correptus est, ut se ipse laniaret nec ardorem uin-
1) Tauris. tauros — significat 2. naribus nni. A. «nxisse R. 3) glaucen A 21, in quo 2
m. corr. Creusam. de his nomm. vide Palmer. Exercitt. p. 370. rell. glauce?« (ceY,rv). — dicit
R. regis om. mvca. c/ireontis y- 4) revLersurus fh. re/ectus r. cAolchis A,mv. ias. a colch. 2.
woluisset r. — propt. am. Jas. om. 2. 5) uicta om. AR12G,rv. dolorem dissimulans eam co-
roHrt mal. ar. composita r. dolore ohliuione 1. dolore obliuiowew mv. rell. dolore obhiiione. pro
clolore, quod ex infra po. altero dolorem ortum puto, scribe dolosa. 6) incedit R,v. — medo
et nier/«eo R. med. et mmerio r. med. et merinerio 2. med. et mennero mvcafh. mermero A.
Medeae filii nominantur Mermeros et Pheres a Pausan. II, 3. Apollod. I, 9, 28. Merm. et
Pheretos a Schol. Eur. Med. 117. Hygin. 25 — 27. Thessalos, Akimenes et Tisandros a Diod.
IV, 45. 54. Medos, teste Pausania, a Cynaethone Lacone. 7) pinn. A. fell. penn. peun. drac.
fug. uecta mvac. peun. drac. ue. fugit AR2. penn. uecta dr. fugit fhQ. 8) non tm ealor
(tantum calore) solis i^iccantis app. r. vapor i. calor Bcp. ?<alor est •[. aestus Ambr. a/)puliam
rvca. di. sicc. apul. 2: 9) quant«?« r. Alterum ardore in omn. libris. alii AG. allii R12,r.
a/mm vmQ. allium cafh. comedent?rt?j A2G,v. rell. comedentmm. — ^i^eruruntur AR12G,rmv.
rell. peru?'iV. 11) stuprare 2. 12) flumen R. iraiecerat r. 13) satis ab herc. A2,r. rell. ab
Herc: satis. 14) haec 2. 15) autem om. A12G. amore ilae (sic) A. lege : autem (aut) ore Jolae i.
e. per ipsam Jolam cognouit. amore Joles om. R12G,rvcafh. amari se minvxs 2,r. se am. min.
R,vcafliQ. minus se am. A. IG) pa?iwum 2. quam tunicam induit ei deianira uxor sua Bcp.
conf. •(•. (cum max. parte varr. lectt. ex C) : Nessus c. u. ab herc. in raptu deianirae et auidus
ulciscendi se (sui) tinctani (int.) lanam sanguine suo qua se cruenlum tersit (terserat) dedit
deianirae docens eam (se) ab hercule nimium (uehementer) posse diligi si ex ea confecta tu-
nica (confectam tunic«m) herculi daret induere (induendam). Quae (credula) cum precepta nessi
seruasset (seruaret) herculi. confectam optulit tunicani. qui (Hic) mox ut eam indutus est
tanto ardore correptus est (corripitur) ut ipse sibi suos artus dilaniaret et ad postremum (ex-
tremum) dolore victus pyra constructa in oeta monte sese (in ignem coniiceret) igni dedit.
quo purgatus corpore dicitur in numero (numerM?») deorum receptus. b : munus i. tunicam. quara
pelex eius eum induit uesso nupta. Porph. hoc uestimentum s. paUium Acronis appellat uestem.
17) dolore 1. — se ipse Ianiare< AR2,rQ. rell. ipse laniare/Mr.
458
ACR. ET PORPH. COMM.
ceret, nisi [quod] pyram sibi in Oeta monte Thessaliae fecisset, cui se
iniciens purgatus corpore inter deos adfirmatur receptus. Deianiram autem
Hercules acceperat uicto Acheloo, Aetoliae fluuio. Quae Deianira fuit
Oenei filia, soror Tydei. Hanc autem fabulaui ideo commemorauit, ut ar-
5 dorem Herculis incendio allii compararet.
19. (ale. Id est, [aliquid simile ut] allium.
20. iocose. Laete, iucunde.
21. mnnum p. .sduio o. t. Id est: refutet puelhx sauium tuum pro
allii foetore, et in sponda lecti fugiat olentem uirum. Quidam uohmt, Te-
10 rentiam concubinam Maecenatis eum significarc uoluisse.
PORPHYRION.
Pm\ 0. s. i. m. s. cjultur fry. edit. Exsecratur allium significans, se eo
grauiter uexari. Edit autem dicendum potius quam edat., quia sic decli-
15 natur: edo., is, edlt, deinde modo optatiuo tempore futuro: utinum edim, edis,
edit, phiraliter: utinam edimus, editis, edint. Et alhiun dicendum, ut so-
lium, dolium, non, ut uulgo, aleum.
3. [Edit'] cicutis. Cicuta herba est uenenatissima.
4. 0. d. m. i. Qui ferum allium prandent, de quibus et Verg. in Bu-
1) nisi quod RG,rmvca. nisi quidem 1. nisi cimi inculc. Q. nisi, om. quod A2,fh. p?ram
AR. in titaa (sic) uionte thess. A. in eta mo. thess. 2. in Oeta mo. Thess. fh. Oeta om. rmvca. —
thesaliae v. Thessaliae tacite om. Q. fnceret 2. iecit Rl,rmvca. kcisset A,fh. cui om. ca. affir-
?«ator Rl,rmvca. affir»waiatur A2,fli. 3) acheloo cetholie fi. (sic) q. A. ach. calidomsie fiuuio q. R.
ach. fi. calid. G. ach. ti. cAalidonie 1. acli. fl. calydoniac mvac. ach. ohecie ti. calidoniae r.
Acheloo Aetoliae ti. 2fhQ. — quae, om. Deian., fuit Tinei filia. Hanc 2. tinei fil. soror tidei
A. soror tj-dci R. 5) comparei I,rmvac. rell. comparfH-e^ — a^ii vfh. ti) i. aliiun A, om.
aliq. si. ut. i. aZ/ium Amljr. aliud simile, om. ut allium Rl,r. id est aliud simile, oni. ut all.
mv. rell. id e.?t aliquid simile ut allium. ut om. 2. gl. om. yC. sauio plurimi uett. codd. Horatii.
nonnullis ut D et Bern. B lit. u a 2 m. Glossae : osculo labris Ambr. osculo D. ori tuo Bcp.
7) Y (conl. C) : iocose. bene iocosum mecenatem appellat ut futuri (futuras C) sui ioci lacera-
tiones uitet. uel cui (nt illi C) iocos suos commendare desiderat (commendet C). 8) pro a/ii
foet. A,v (fet.). p. allii fet. r. p. allii ioei. c&ih. propter aWWfetorem 2. \tYo aXYufurore^l. ^. \\\
lemm. saauium iu schol. r. rell. libri s^miio et suaMium. s. et sauium G. 9) terentiawam conc.
21 (om. conc). Terencianam conc. r. Ad u. 21 opponat. i. uon te permittat osculari ne odore
putescat Ambr. '(.
PORPH. 13) Lemmati, ut par erat, addidi Edit. gu»tur M (Halm.) conf. gwtur Bern. A.
aZium M. libri sibi inconst. conf. praeter locos Plinii, Plauti et Verg. Persii V, 188, ubi 0.
lahn. scripturam neglexit. plurimi vett. codd. aZZii habent, pauci alii. Ribbeck. ad Verg. E. H,
11. Charis. 54 (70 K.). Beda 2327. Prob. I, 17, 3. — se et grau. MG. Scribendum est eo
grauiter. ¥Ait MAR2G(Q), ut. ap. Nann. Misc. III, 19. Gr. Lamp. I, 12G9. Error communis in
rvafh : Edat autem — cdit. 14) q\iia MR1(G?Q). quoH/a?/i rvafli. 15) edo edes edest rvafh.
— edam edas edat rvafh. 16) edamus edatis edant rvafh. aZium MAR,G(Q)rv. rell. a//ium.
17) non aleum ut uulgo 2. 18) Edai cicutis rva. cdit cic. M,Q. uerbum recte iam abicc. fh,
qui hic conloc. .schol. (juod cum subseq. scdem mut. iu MR2G,rva.
IN EroD. 111. 459
coHcis: (ir, 10): Tcsfi/lis et rapido fessis messoribus aestu Allia serpiUumque
herhas coiiluiulil oloilis.
8. (111 iiiahis Caii. Ir. d. Siil) hoc Canidiae noniiue Gratidiam Neapo-
litanam unoucntarium intellegi nult, quam ut nencficam Iloratius semper
insectatur. Sed quia non licet probrosum carnien in quemquam scribere, 5
idcirco fere poetac similia [nomina] adfino-unt. Sic et Veryilius in Bu-
colicis X (2. 22) j)io Cytheridc Lycoridem appellal.
10. candiduin M. m. e. d. Jasonem significat. Candoris autem nomine
et Vcryilius in sionificatione pulchritudinis semjier utitur, ut (B. V, iyC)):
Candidus insiietuin miratur liincn Olympi, et (.\. V, 571): candida Dido, et 10
(A. VIII, 138): candida J\laia. Notam autem historiam liic in iocum co-
nuertit, quasi Medea allio perunxerit Jasonem, ut eum muniret aduersus
uim taurorum flammas sjjirantium, qui iussu regis subiciendi erant, si uellet
pellem auream accipere.
14. hoc del. n. d. pelliceni s. f. a. Ut cum ait: ruens nolens aderat. ifj
17. nec nnums umeris eff. H. De ueste illa loqultur sanguine Nessi
delibuta, quam a Deianira coniuge oblatam Hercules cum [se] induisset,
incendio eiiis absumptus est. Efficacis autem perpetuum epitheton uult esse
Herculis.
20. at si quid uniq. A. c. iocose M. pr. Opportune iocosum appellat, 20
cui uelit iocos suos commendatos esse.
1) thesthilicis M. testiVis 117. «fstylis r. iesthylis v. — a//a MR2(G?),rv. serpni. MRY,vafh.
G corr. ex serpMlI. (Ribb. Q). serp//uinque A. serpell. 2. 'i^r.'j\\o->. serpj/ll. Cohim. XI, 3. Plin.
XX, 22. serp?<l]. Varr. R. R. I, 35. Cato R. R. 73. serp/11. Probus G5, 11. K. Serpwll. ut o//um
uetust. scriptt. 2) olenies libri. 4) ut om. rvafli. 5) inse^Mztur y. idc. po. simi. sepe co?^fin-
gunt sicut maro in buc. y. 6) acZfigunt M. «^gunt R. Sii&ngxxntur r. nomina inculc. Q. adim-
gunt (Cic. Phil. I, 3 : fit enim plerumque, ut ii qui boni quid volunt adferre, adfingant ali-
quid, quo faciant id laetius) vera lectio esse uidetur: non e/^ingunt. Plin. E. IV, 28: simili-
tudinem ex vero, aut imitando, ut Cic. Or. II, 22. Quintil. X, 1. VI, 1, 28. I, 1, 4. 7) Cyth.
om. R. C/th. oniu. fere Kbri. 9) semper om. 2. 11) hic in /oc. MR,rv. rell. hunc in /ocum.
Scribendum omnino est : hic in /ocum conuertit. i et 1 in quibusdam codd. saepius confunduntur.
12) a^o MR2,rvaQ. 15) ait jwileus (sic) aderat. M. ait wolens uolens aderat R. ruens om. 2 rell.
ait: Ruens uolens aderat. 17) haec culescum (sic) ind. r. haercu/e secum v. inde ortum : Her-
cules, cum se iud. afh. rell. om. se. 18) assumpt. R,rv. 21) ctim uelit R. cum uelui r.
460 ACE. ET PORPH. COMM.
EPODOS IV.
ACRON.
5 Liipis et ag. Hic quem adloquitur, libcrtus fuit Gn. Pompei Magni.
Postea, mortuo Pompeio, Sexto Pom])eio filio eius exercente piraticam, ad
Auoustum relicto Sexto confugit. Itenim ad Sextum reuersus est, rursus,
illo relicto, ad Augustum rediit et ab eo tribunus militum factus est.
1. quanta sortito. Inimicitiae aut naturales sunt, aut uoluntariae. Sibi
JO ergo cum isto naturales inimicitias esse dicit, sicut agnis et lupis. Sortito
[autem] aduerbium est qualitatis, hoc est : [quod] ex sorte, id est, naturaliter
euenit.
3. Hibericis p. f. Id est: cruciatibus afflicte et uinculis Hispanorum,
qui sunt districti ad resecanda delicta. Pernste latus. absolute locutus est[,
15 ut (A. I, 228): lacrimis ocuhs suffusa nitentes'].
4. dura comp. Fortia, aut ferrea, aut cruda.
5. lic. s. Id est, libertum te esse, diuitiae (quibus abundas) excusare
non possunt.
7. Videsne Sacram met. te Viam. [Cum] indignatione ait: Videsne eum
20 too-atum incedere i. e. promoueri [per forum]? Metientem dixit ambulantem,
ut (Lucan. V, 556): [/n] stahili gressu metitur lilora cornix.
8. cum his ter. u. t. Sex enim uluis habebat diiFusam togam.
ACEON. A (Acr.) : ternarius iambicus. ad marg., metrum quod super. A (Hor.) : Ad
sextum menam (hoc nomen om. Vanderb.) libertinum uedium rufum ex seruitute miratur
usurpasse equestrem dignitatem usque ad tribunatum miT., ut DP (hic cum apertis uitiis) et
K (milito/i). Vet. Ambr. H: Ad — tribunatum mil. (mil. om. H). in sextum pompeium. sex.
lib. menam iambice. I : In menam sexfo" pompe/i libertum (perperam Vanderb.) ut Pith. ad ed.
1474 addens : al. Cn. pro Sexti. YBcpb Bern. B: In sextum pompeium libertum. Ode CVII. R.
5) adloq. A. — gnei A. Gn. Pompei G. G. Pompeij R. Cn. Pompe?' r. Cn. Pompew vfh.
6) Sext. Pomp. om. R2,rmvac. 7) Sestum R. 9) Scil. inim. 2. Inini. autem R. 10) is<o
AR12,rmvca. Ulo fl»Q. 11) autem om. A2. qual. est 2. Sordo A. inde sortitio in nonnul. codd.
Ad marg. SORTITO B. SORTITON cp. — qual. hoc est sorte et nat. R. qual. hoc est ex
sortibus nat. eu. 2. hoc est quod ex so. id est A. sorte et nat. 2. quod om. Rl,rmvcaf. hoc
est ex so. id est r. idesl ex so. i. nat. vca. "p sortito. per sortem. per naturam. adu. est qual.
hoc e.st ex sorte. C: so)'te naturae, seu instinctu. adu. est qual. non etiam euentus; pro for-
tuito, ut legerunt aliqui. — y insuper habet : discordia. quasi naturaliter sorte permissa. Hib.
omn. codd. et r, Ilib. mv, 16. cafh. quoniam in hiberia i. hispania plurimum sparti nascitur
unde funes fiunt y (sparta) C. conf. Porph. Apud hiberos repertum fuit hoc gems uerberatio-
nis 2. 14) de.stricti R. — locutus est AR2,r. rell. dixit. ut — nitentes om. A2. 16) fortia
aut ferr. aut cr. AR,r. rell. om. fortia. aut ferr. AR2G,rQ. rell. om. aut. 17) q. d. liber<um
(sic) 2. rell. i. liber?««. — diuitiae quibiis (sic) 1. di. quibus habundas exc. R. 19) Cum
om. A2. - - uidcs r. xnAentes A. rell. uide«.<. posui uidesne (Ilor.). i. ;jromoueri R. ineedere
permoueri A. i. ;;c»'moueri r. ait peruwweri cum uideret eum tog. 2. rell. om. 20) per forum
om. AR2. 21) In (G?)Q. rell. om. stabfdi mgressu r. — litora A.
IN EPOI). IV. 461
10. liberr. i. Justi:?sima et libera.
11. sectus fl. Taniquain qui ad niaius dcdecus uitac a publico sit
iudice uerberatus; nam ut tribunis plebcm ita triunmiris ius crat alicnos
seruos caedendi; scctns crgo cacsus, ut Juu. (X, 316): secal ille /htyellis.
13. arat Fal. m. f. iug. [Falernum] rcgio est Campaniae uini boni 5
fertilis.
15. sedilil)us(i. m. i. p. c. Olh. conf. sedel. IIoc cst: [in ordine cquitum
Othonc contcmpto] inter primos sedet, quia L. Koscius Otho lcgem
theatralcm tulerat ut in XIV ordinibus scderent equites, de quibus in
duobus sederent tribuni, non tamen serui. Magnus. Quia Menas tribunus 10
factus fuerat ab Augusto. Ut Juu. (III, 159): Sic libitum uano qui nos
distinxit Othoni.
17. quid attinet. Hoc est: quid prodest superatos piratas, si is, qui
piraticam exercuit, inter Sexti Pompei seruos tribunus factus est militum?
15
PORPHIRION.
Lupis e. a. q. sorlito obtigit t. m. d. e. Hanc eclogam in Pompeium
Menam scribit, libertum Pompei Magni, qui praefectus classi fuit, Sexto
Pompeio bellum aduersum Augustum Caesarem gcrente. Hic cum classe
1) et libera AR2,rmvca. iiistissima siue apertissima vet. Ambr. i". conf. C. Liberrima in-
dignatio est et tacens (libera est, aut tacita C). liberrima est aperta. tacens ut de grisogono
(chrysogono C) seruo sillae quem potentissimum fecerat indignabantur homines se.t non aude-
bant loqui y. conf. C. rell. om. 2) uitae ded. l.rfh. 3) ple6J A. aii tribunus plebw 2. rell.
plebe??!. — iusserat A2,r. om. R. 4) cedendi A,mv. cef/« R12,r. sectus JageUis. quasi hec po-
puli indignantis uerba sint (haec q. ind. po. u. szmt in Menam C) yC. ad fast. ad uoluntatem.
ad satietatem "/• satietatem C. triumuiralib. Triumuiri capitales erant qui et (et om. C) uer-
berabant et necabant a consulibus dampnatos. Triumuiralihus autem pro (quibus uis iudicibus
C) quorum libet militum quia et omnibus potestatibus licet seruos cedere (nam omnibus
potestatibus seruos caedendi ius erat C) •(•. conf. C. 5) Falernum om. A2,r. — optimi 2.
7) in — contempto om. A,12. Othone cont. sedet add. lemmati cum r. eqttes. otone cont. sedet
hoc est inter patres sedet R. 8) Luscius 1. lucius ochus roschius R,ru. lucius roscius otho
theatralem om. 2. tribunus fuit otto. vet. Ambr. 9) equites — sederent om. A,r. Tribuni mi-
litum utique iam equestri ordini tunc adscripti erant. Suet. Oth. 10. Error scribae ortus ex
iterato sederent. 10) menas A,Ccafh. niaeeenas G,r. mecoenas mv. mecenas Rl. mena 2,Q.
Scripsi Menas, gr. Mr|va;. Plutarch. Ant. 32. Dio 48. conf. Plin. XXXV, 18, non Mena s. Maena
a pisce minoris pretii Pers. III, 46. Cic. F. II, 28. deglupta maena Plaut. Poen. V, 5, 33.
— Interposui lemma. /werat AR12,r. rell. erat. 11) Ut luu. om. A2. luu. om. r. Unde iuu.
R. — Sat libitum Al. magnus injM-imis. hoc est in sedibus primus equitum sedet contempto
othone que lege sua iussit ex intimo genere hominum equitem lieri non licere. Nam Otho tr.
pl. iussit exercitis (1. ex certis C.) ordinibus homines uenire ad summos gradus equitum. ||
(honorum C). || iste cum esset libertinus (liber^ws C) data maxima pecunia peruenit ad primum
gradum honoris '(. conf. C.
PORPH. 17) e</log. R aeglog. rv. — Pompeium MR2(G?),r. rell. om. Menam R,vafhQ
(^„Menam pro Magnum covy. et p. XXIXII : Magnum ut correxeram" — ? — ). rell. Magniim.
&cr\psit edd. omnes. scriiii codd. 18) classj MAR. rell. class/s. 19) aduers!<s 2. ces. aug. 2.
462 ACK. ET rORPH. COMM.
ad Caesarem transierat, deindc ad Sextum rcdiit et rursus refugit ad
Caesarem.
2, lecum m. d. c. Accersendum huc extrinsecus ?«n^o; sic enim conse-
quens erit elocutio: Quanta sortito obtigit discordia lupis et agnis, tanta
5 mihi tecum est.
3. Htherms p. f. /. Restibus caesum saepe ac per hoc malum seruum
fuisse uult intellegi. Uibericos autem funes ideo dicit, quia in Hiberia i.
e. [in] Hispania phirimum spartum nascitur.
7. uideme s. m. t. u. c. bis ter u. t. u. o. nertat huc eunt. lib. ind.
10 [Id est: Videsne, ut euntes ora huc et ilhic uertant?] Ordo est: Vidcsne,
ut liberrima indignatio uertat huc et huc ora euntium te metiente Sacram
Viam cum toga bis ter ulnarum? Liberrima indi(jnatio significat autem,
populum ex indignatione, quod ille oblitus condicionis tam magnificus in-
cedat, detorquere ab illo adspectum ; et bene liberrimam indignationem dixit,
15 quod libere et palam hunc uidentes in seruitutcm inueherentur.
8. Cum bis tcr u. t. Hoc est, cum sex idnarum toga ; hanc auteni iustam
togae mensuram [esse] intellegendum est.
11. sectus fl. h. Tr. \\ Triumuiralibus autem quod dixerit, specialis clo-
cutionis genere usum esse pro generali puto ; neque enim triumuiris tantum
20 sed etiam aliis potestatibus ius est alienos seruos flagellare.
12. praeconis ad fastid. Aspere; donec, aliud agentibus triumuiris,
praeco, cum uellet, desinere iuberet.
14. et Appiam mannis t. Eleganter tnannis, quia nimiarum delitiarum
adfluentia est equos burichos liabere. Mannos autem equos uulgo burichos
1) sesiiim R. 3) «ccessendum M (Halm.). arcess. R. acm-s. 2(6?)Q. intelligendum rvafli.
4) erit om. R. sortitlo M Halm. om. Q p. XXXII. conf. Acr. et K. — obt. MR2,afli. attigil
rv. opt. Q, ut vet. Ambr. Par. AyE. 6ern. B (obtegit K). 6) cesiis R. 7) dixit 2. 8) in
ora. vafh. id est om. r. alt. in ex i = id est ortum. — partum M (Ilalm.). sparti C. conf.
Y ad Acr. 9) «(Zuertat rv. Videsne — indiynatio. Ordo est. || metieute sacram uiam cum bis
ter ulnarum toga |j utor. (1. ut ora) j| id est ut &\\ntiuin ora huu et illuc uertat liberrima in-
dignatio. MR,r (uer^tV). Id est — uertant? va(G?)Q.fh : Ordo est : Videsne ut libcrrima in-
dignatio huc et illnc (1. huc) cmitium uertat orn. te motiente Sacrani uiam, eum bis ter ulna-
rum toga? Et sic scribendum est, adsumpta varietate lect. in MR,r ef^'2: Videsne ut lib. ind.
uertat huc et huc (illuc 2) ora euntium, te met. sa. ui, rum toga bis ter ulnarum? 12) sig-
nat R2,rafh. Sit. v. 15) inueh//ntur rvafh. 16) iustrtc rvafh. iustam MRG2 (mcns. tog.).
17) esse (RG) om. M2,rvafh. 18) autem MR2G,va. aut r. || Ilic conloc. uidetur schol. ilUuI
Triwnuiri — dampnatos ex yC. conf. Acr. — specia/i elocutiowe afh. 22) y: qui frequenter
apud triumuiros ccsus est usque ad fastidinm preconis. Interdum enim aliqui id est agente
iudice precones cedunt eum qui iussus est uapulare quantum ipsi uoluut. aut preconis ad fasti-
dium hoc est in tantum caesus ut fastidium paterelur preco inclamando ut plagac fortius. in-
primantur. sectus ergo grauitcr. 24) buric^os M (bis), ut ad III, 27, 7, G corr. ex buricos.
bu?"ichos y2- bu?-?-ichos R,rvafh. -^: appiam mannis. quia promiserat agrum fiilernum ideo sub-
iunxit appiam. quuniam per hanc ad eum itur id est per ap|iiam uiam itur ad falernum agrum.
uel certe appiam pro rpialibct uia posuit ct nimiarum dclitiarum uult esse btcrichos habere i.
IN p:pod. IV. V. 463
appellant. Appinm autcm pro quallbct uia posuit. Arat {Appiam mannis
teril?). Propx'ie, quia Falcrni agri meminerat, quo scilicet Appia uia nc-
cesse est ire.
15. sedilihusq. m. i. p. e. (). c. s. Et maijnus cques ct sedilibus in pri-
mis cum uehementi indignatione dicitur. Ex quattuordccim autem or- 5
dinibus, quos lege Roscia Otlio tribunus plebis in theatro equestri ordini
dedit, duo primi ordines tribuniciis uacabant.
17. quid att. t. o. n. g. r. d. p. c. I. a. s. m. Scnsus est: quid prodcst,
classem rostratis nauibus ducere aduersum latrones ac fugitiuos, quos Sextus
Pompeius armauit, cum hunc patimur tribunicium equitem Komanum esse? JO
EPODOS V.
ACROX.
At 0 deorum. In Canidiam ueneficam scribit, inducta persona pueri, 15
qui ad inmolationem raptus uociferans rogat, ne mulierum consciarum
turba jiereat inclusus. At o deorum. At [uacat], ut (A. II, 535): At tibi
pro scelere, exclamat, pro lalibus ausis. Necromantiam factam detestatur a
Canidia maga, quae infosso puero regio animam extorquere non ambigit.
3. aut quid o. Quasi etiam uultus crudelitate turbentur. 20
5. per lib. t. Yi\\t intellegi, aut non peperisse Canidiam, aut de adul-
terio subolem suscepisse.
burdones (conf. Orig. XII, 1. lllp. in Piuul. XXXII, 49). Inde C : Manni aiitcni equi sunt,
quos vulgo Bvrdones uel Burkhos nominamus. B'.p: Manni equi quos rustici uocant huricos et
hurdones , posuit. Annum quid. Proprie IM. posuit. An nimquid. Propr. E. posuit mannis quidem
proprie r. rell. posuit. Arat. proprie. Ex lemniate Ai-at — Appiam mannis terit illae lect. ortae
uidentur.
2) meminenY M (Halm.) 2. rell. meminera^ — quas scilicet M2. 5) dicitur MR2G,r.
profertur vafh. quaftior ]MR2.rv (qiiatt.) afh. G (ad marg. add. deciyn. Oth. co. sedet. tribunus
plehis quattuor decim gradus in theatro senatui separarat ex quibus duo primi ordines
tribunitiis uacabant y. conf. C. qui etiam qiiattuordecim gradus habet. quattuordecim iam. Eitter.
uohiit. 6) Roscm ME. rell. Eoscius. 7) primi uersus rvafh (inde Eitterus fecit uiris). primi
ordims MAE. ordines 2G. 10) tyihumim Asc. et fh. equitu?» fh. Bcp : Ostendit tunc temporis
cx seruili conditione Uitrones consociatos nauali discursione uastasse italiam. contra quos
nauali praelio duces romani dimicauerunt. Quid inquid prodest quod dimicamus contra latrones
et seruorum multitudinem cum pompoium conditione seruili habemus tribunum.
ACEON. In canidiam mutato nomine A (Acr.). In canidiam ((jratidiam B'-p,r) conuerso
nomine (Bern. B) ternarius iambicus biuarius iambicus epodicus b, ut BcpED. puerum prae-
textatum defossum inducit a canidia quo negato alfio (alphio K) uaro daret potionem deli?u'-
mentorum A (Hor.), ut EK. (deliraraentorum yP. deliiiitorum D). Ode CVIII. E.
16) immolatione?» AE12(G?Q),r. rell. immolationes. 17) At nacat ut om. A,r. At uacat
om. 2. uacat om. R. (exclamat?) ab exclamatione incepit et postea narrat -(. at interiectio
expauescentis 2. — Ac tibi r. aus!<s 1. arunx E. Conf. Barth. Adu. XXXVIII, 15. Don. ad
Ter. A. IV, 1, 43. Macrob. S. IV, 2, 2 ap. Eibb. 18) n/crom. A. 20) turb«tur E2. turbOTUur
r. rell. turbe?itur. 22) sororem 2. sob. edd.
464 ACR. ET PORPH. COMM.
7. per hoc i. p. d. p. Velut praetextatus puer inane apud eas pur—
purae decus [inane] dixit, quia non proderat perituro.
8. per inprobaturum. Id est, uindicaturum. Hunianae enim uictimae
Joui acceptae esse non poterant, quia a iuuamine hominum Jonis dic-
5 tus est.
12. 13. insignibus r. p. Exspoliatus praetexta puerili.
inpube c. Aut delicatuni [corpus] aut pulchrum corpus, quod et cru-
delitatem flectere potuisset barbarorum.
14. breuibus inligata u. Tamquam ipsa uenefica furiali habitu criues
JO haberet uiperis inplicatos.
17. lubel s. c. e. Ligna etiam infelicia et sterilia e sepulcris conlecta
praeparata significat tamquam sacris inferis profutura.
18. cupressos funebres. Ut (A. VI, 216): fcrales ante cupressos [con-
stituunt.']
15 19. et uncta t. o. r. Non oua ranae sed uncta ranae sangurne oua.
Rana enim infernum et uenenosum animal est, ut Juu. (11, 150) : et Stygio
ranas in gurgite nigras.
Turpis grandis, ut (G. III, 52): cui turpe caput; tales enim ranae
uulgo rubetae dicuntur et magis uenenosae sunt , de quibus ait Juu. (III, 44) :
20 ranarum uiscera numquam inspexi; et Idem alibi {Juu. I, 70): miscet si-
tiente rubetam.
[20. noct. strigis. Ut Lucan. (VI, 689) : Quod trepidus bubo quod strix
nocturna queruntur.]
21. herbasq. q. lolcos aut Hiberia. [^lolcosl^ ciuitas Ponti est herbis uene-
1) inane ap. eas pu. dec. AR12,r. inane om. v. praet. pu. ap. — inane dixit afliQ.
inawi animi eas R. /repn^b. B'^. 4) quia iuu. A (qui a?), r. rell. quia a. — iouis A12G,
rmva. Juppiter fhQ, qui scrib. uoluit : nomen louis dictuni est. Xihil mutandum. louis est nomi-
natiuus ille notus ex Varr. L. L. VII, 38. Petron. 47. 58. Apul. M. IV p. 157. Acc. op.
Prisc. 6. iouem. qui uindex est malorum C. utrumque oiu. -j, qui habet: improbaturum. dampna-
turum, zMdicaturum. C : damnaturum, puniturum, uiiidicaturum. 6) Ex pol. AR2.r. rell. Spo-
liatus. — puer«li A. puerili oni. r. mpu. ABco (IMP. ad marg.). aut del. aut pu. corp. AR2.
aut del. corpus aut pu. fhQ. corpus om. vmac. aut — corpus oin. r. 8) pot. fl. barb. AR,
rvmcafh. fl. pot. barb. Q. 9) inplicata A (Acr.) B'.p2. mpl. ybP Fran., rfh. mplicita R. Lectio
inplicata ex scholio transgressa uidetur. illiyata A (Ilor.) 2G,vmcaQ, ut KE Ambr. conf. Porph.
— ambitu Ar. rell. /mbitu. 10) inpL A. •(: breuibus. quia nuUa de serpentibus breuior est que
(qua C) non sit et peior. aut breuibus quia non multum uipere crescunt. quasi ex (ex om. C)
hoc exigeret ars maleficiorum (maleficorum V) ut implicaret (implicarewt C) suos serpentibus
crines (cr. serp. C). uel etiam hreuibus que uitae breues sunt. conf. C. 12) praep. oni. 2.
— inferwis R2,r. 13) cupressos yDh ut Bern. KAC Ambr. — feralw ante cupressMS A.
ferahs Ribb. cupress?<s G. rell. fcrales .mte cupressos. const. om. AR2,r. conf. Acr. ad C. II,
14, 23. schol. Lucani III, 442. 15) oua ranae AR2,r. rell. ra. oua. — oua om. omn. edd.
16) stygia fh. stigio A. 19) ait om. 12. 20) idem om. 2,r. 21) rubetoAl. 22) schol. (A in-
ferius conloc. ut R,r) oin. 12G,rvca. 24) hiolcos X (Ilor.) y, ut K Ambr. colchos A iu lemm.
Acr. ut EBcpDIIIRb aliique. attt Ilib. A (Hor., atque Ilib. in Acr.) ut K Ambr. et E, qui in
IN EPOD. V. 465
ficis abundans, ut (B. VIII, 05): Has herbas atque haec Ponlo mihi lccta
uenena[. fpse dedit Moeris, nascuntur phirinm Ponto']. Nain et hic Qvidam
uolunt llihrridm non Hispaniani dictam sed Ponto ciuitatetn uicinam. unde
(A. IX, 582): et ferrugine clariis Llibera.
23. el ossa o. r. i. c. Ut Lucan. (VI, 552): morsusque hiporum Ex- 5
pectat siccis raptura e faucibus arlus.
24. flammis a. Colch. QualesMedea tractauit apud Colchos de lignis
infecundis.
25. expedita. Succincta.
Sagana. Nomen ueneficae alterius. Haec senatoris cuiusdam uxor fuit. 10
25—28. spargens Auern. aq. Ut (A. IV, 512): Sparserat et latices si-
mulalos fontis Auerni.
asperis. Erectis ipso sacrorum furore, ut Lucan. (V, 171): Erectis
discussa comis.
currens. Furens, ut (A. X, 710): infremuitque furens el inhorruit armos. 15
29. abacta n. V. c. Veiam etiam nomine aliam ueneficam sacrificio
ipsi ait interfuisse, quam in nullo scelere non misceri commeraorat [^iel,
quod melius est, consortem omnium scelerum eorundem esse].
31. lig. d. Ut infoderetur puer.
Exhauriebat. Aperiebat, ut (A. X, 314): hitus haurit apertum. 20
ingemens lab. Animositate operis laborantem designat.
32. quo p. inf. p. Ut extante capite infossi, dum diuersos cibos porri-
gunt, diu animam reseruarent.
rasura a 2 m. habet atqne, quae uulg. lectio est. lolcos, gr. 'IioXxo;, teste Porph. urbs Thessa-
liae est , ut ex locis Strabonis, Apollodori , Melae , Liuii patet, Acron autem cum Thessalis
uenenis (C. I, 27, 21) hic Colchica (Epod. XVII, 35. Plin. XXVIII, 9) siue Colcha uenena (C.
II, 13, 8. Ouid. M. VII, 394) confudisse uidetur. Quocirca displicet lacuna post lolcos quam
Q statuit sic explendam : urhs Thessaliae, Hiberia. y habet praeter schol. Porph. glossam:
hiolcos. regio est thessaliae. Scholion : hiolc^os urbs est thessaliae. Thessalia autem — quae seq.
uide iufra. Si emendatione opus esset , ponerem Hiberia pro lolcos , ita ut haec altera urbs
tantum diceretur, id qiiod factum est in Bcp, qui habent: hiberia. hiberiam dicit. quae in ponto
habetur habundantem ueneficiis de qua uirgil. Nascuntur plurima ponto. conf. Porph. Loc. Verg.
iam supra ad C. I, 27, 21.
2) Ipse • - Ponto om. A2,r. — Nam et hiberiam hic q. u. non hisp. A. et om. 2,r. hib.
et non 2. 4) Mbera A2,rvm (hyb.). rell. Ibera. Al,rmv addunt : et illic pro pontica. 2: pro
pontica. rell. om. 5) morse^que l,r. et spectat A2. capturws 2. rapt. fauc. art. om. l,m. 9)
subc. 2. 13) ut om. R2. 14) discwssa A2, ut libri Lucani. discisa v. rell. discwsa. 17) Ve.
etiam no. al. uen. sacr. A. Ve. etiam aXio nomine uen. R2, qui pergit: scrihit sacrif. — Ve.
etiam aL uen. no. sacr. 1. ueiam et aliam, om. nomine, r. ue. etiam al. no. uen. mvca. Veiam
no. uen. etiam al. sacr. fhQ. 18) interf. ait R2,r. non nullo sc. misc. Rl,mvca. quam nulh)
sc. jTOmisc. r. — uel — esse fh. rell. om. — 2 addit : id est non semota (remota Porph.) ab
ulla conscientia. 20) schol. om. A2. 21) haurit Rl(G?),rQ. hausit mvcafh. 22) animosita)'^;/*
laboran^i'5 sign. 2 desi</nal A,r. rell. significat. 23) infosso A2. porrigMnt A. rell. porrigfrnt.
porrigercnt Q. 24) reseruarewf AR2,r. rell. reseruare^
HAUTHAL, ACR. ET PORPH, 30
466 ACR. ET PORPH. COMM.
37. exsecta u. m. Ut cle uisceribus eius amatorium poculum facerent
uel ex medulla.
39. mlerminato. Interdicto iani cibo morcretur.
40. intabiiissent. Defecissent; ut (A. I, 173;: Et sale labentes urtus
5 in litore ponunf.
41. nec def. m. l. a. f. Magam aliam significat Ariminensem, Foliam
nomine, uirorum libidine calentem.
43. et otiosa c. N. Aliena ab his curis et otio uacans, ut [illud Virg.']
(G. IV, 563): Illo ]'eryilium me tempore dulcis alebat Part/ienope studiis
10 florentem ignobilis otu
45. Quae. Subaudi folia. Tliessala. Magica, quod huiusmodi ars
maxime Thessalorum est, ut et lunam cantibus deponant et astra com-
moueant.
47. Hic. Tunc, ut (A. I, 728): Hic regina grauem gemmis auroque
15 poposcit Inpleuitque mero pateram.
48. Canidia r. poll. Habitum et motum Canidiae expressit furentis.
Petronius (fragm. III) ut monstraret furentem PoIIice, ait, usque ad pericu-
lum roso.
49. 0 rebus m. Nunc uerba sunt inductae Canidiae.
20 50. arbitrae. Consciae et testes. [5f///. (Cat. 20, 1): atque ibi procul
amotis omnibus arbitris^.
51. 52. Diana. Pro Luna posuit.
1) exsecta A in lemmate, y cum glossa : })ro sublata (sublata uet. Ambr.) bG,rCQ, uulg. lectio
plurimorum uett. codd. lloratii, ut EBcpCDMNGP Fran. eaiecta mvacfh (in Hor. exserta),
ut A (in Hor.) RK (exectati). In nonnullis codd. ut Bern. A et vet. Ambr. man. 1 exccta mut. in
exsecta. Cod. Par. 7977 (1 = 9) habet exuta, ut Bersm. unus, non exsucta, ut Vanderb. neque
exsucca ut Valart. et Pottier. rettulerunt. Exsucta extat in H (= 8.). Neque exswcca, neque
exjwta, exa?<sta , e.TC^a aut exesta in codd. offendi. Bcp : Exsecta. Nunc uidetur reddere causam
tanti facinoris (conf. (' et Porph.) quare mento tenus suffoderit scilicet ut uimio cruciatu
afflictum ex medulhi et iecore illius potionem amoris praepararet uaro. Et minata ipsi puero
ex pupuhi illius semel confixa a cultello cum iam putrelierent cibum ex eis uaro praeparare.
— facere^ 2. 2) uel ex med. om. r. 3) moreretur AT!2,mvcafh. om. IG. schol. om. r. lacu-
nam statuit Q. 4) schol. om. A. Loc. Verg. om. 2. fatisccrent Ul,r rell. de/ecissent. om. a.
Foliam. nomen maleficae (mal. sociae Ambr.) canidiae. fiiit autom hermafrodita vet. Ambr. et
y. conf. C. Arimenensem K ot Ambr. 8) ab iis curae 2. otioso uauans A. — ilhid Virg.
fh. Ut Vii'g. c et a, qui liabet: lUo me tenip. du., om. Venjiliiim ct rell. 10) otiVA. oc/ rcfh. alebat
— otiom. va. II) subaudi folia AK,r. Folia scilicet ■[. Folia Ambr. rell. om. 14) schol. om. A2,r.
Hinc cafh. h?c RlG,vm, ut uett. codd. Horatii. timc gl. etiam in Ambr. et y. inresectum. i. o.
non separatum ab aliis membris 2. rell. nm. — '(\i'o: inreseclum. non resectum (sectura bcp).
sed adherentem corpori. uel etiam sepius sectum dcnte. conf. Porph. ct C. 16) moXum A2,r.
mn^um, d expu. suprascr. s,R. modum l,mvca. mot^^s fhQ(G?). 19) sunt om. A. inductae R21 ,
vmca. 20) et consciae 2,r. et conscientiae R. et testes AR2,r. consciae ant praesentes. sicut Sa-
lust. arbitris procul amotis. rell. Consciae, testes. Loc. Sall. om. A2,r. 2»'0cul et omnibus om. R.
22) Dianam pro 2.
IN EPOD. V. 467
arcana c. f. s. Id est, duni secrcta et nocturna sacra celebrantur.
53. in host. d. Vari cuiusdani, aduersum quem amore eius inflammata
sacrificabat.
55. formidoJosae d. l. s. f Ut nocte uexaretur, quae etiam feris quieti
est, ut (A. IV, 525— 28): Cum tacet omnis ager, pccudes pictaeque uolucres, 5
Quaeque lacus late liquidos quaeque aspera dumis liura lenent, somno positae
sub nocte silenti.
57. senem q. o. Usque in senectam amet ct risui sit.
58. latrent s. c. Ut per amoris inpatientiam nocte ambulans a ca-
nibus suburbanis latretur. 10
59. nardo — manus. Ut placendi studio nardo uteretur, quale nec
ipsa habcre poterat, quae unguentaria erat. [qwile. Antiptosis pro
quali.^
61. qiiid acc. Miratur, cur in capiendo Varo ])reces suae tardius
audiantur, et aut se Medeam ponit pro perfectione artis, aut Medeam ideo 15
nominat, quia quasi inuenerit et docuerit sacrum.
63. superba. Potens[, ut (A. I, 21): Hinc populum late regem beUoque
superbum~\.
ulta. Dolorem morte Glauces.
65. cum palla t. Alii uestiraentum, alii coronam oblatam a Medea 20
uolunt infectam uenenis, qua sumpta [accipiens] periret incendio. ['"Jason
filius Aesonis profectus Colchos cum quibusdum Graecorum fortissimis ad
rapiendum uellus aureum, quod Phrixus Marti sacrauerat, a Medea ma-
gicae artis peritissima amatus est. Cuius auxilio Jason, promissa amoris
sui perpetuitate, Draconem, qui iussu Martis seruando uelleri aureo custos 25
fuerat affixus, occidit: et proscisso agro, duobus ignem efflantibus tauris
indomitis, et seminatis inibi dentibus Draconis, nati sunt Gigantes, qui
primum impetum fecerunt in Jasonem, sed tandem se mutuis uulneribus
occiderunt, postea autem uellere accepto, et spreta laboris sui adiutrice,
Glaucen Creontis filiam sibi duxit uxorem. Unde Medea dolore contacta 30
geminos sui amatoris filios, quos ex Glauce genuerat, occidit, et in Phasin
fluuium mortuos mersit, prius ueneno necata pellice; nam ueste ueneno de-
libuta Glaucen ipsum fecerat indui, cuius incendio turpiter periit"].
4) Ut uel iiocte uexetur Q. - quieto R2. Cum — liquidos om. A2. 6) Silua tenet
A2,r. rell. Rura tenent (Verg.). somno — silenti om. vmca. 9) amotoris 1. — nocte om. R.
11) ut — uteretur om. 2. -- id est quale 2. 12) poter/t 2. — quale — quali om. A2. an-
tiptosis om. r. 14) art. perf. 2. 16) noniinaf AR2,r. rell. nominauit. — tamquam quae A,fli
(tawquam). rell. quia quasi. 17) Loc. Verg. om. A2. 21) uolunt a med. inf. A2,r. corefectam r.
— accipiens fh. quae sumpta perire«< inc. C. Verba lason — pei-iit om. AR12G,rmvca, ueque
in BcpY,C leguntur. Fabricius ea intulit.
30*
468 ACR. ET PORPH. COMM.
67. atqui n. h. Dicit, se, dum iiihil praetermiserit de iis, quae a
Medea facta sunt, cur ipsa nihil obtineat, admirari.
69. indormit u. o. c. ohl. pelicum. Ita nihil ualere actionem suam
dicit, ut Varus, aduersum quem omnia fecerit, inmemor sui odoratis pe-
5 licum cubilibus teneatur quietus.
71. A. A. solut. amb. Actionem suam credit inuenta doctiore uenefica
spretam.
73. non us. Va7'e pot. Ab amoris sui uinculis Varum dicit nouis et
magnis potionibus absolutum.
10 74. 0 miilta fleturum — Maius parabo. Tamquam aduersum, quem
aggredi uehementior disponat, ita ut alienatus mente uoluntati eius uelut
nescius rapiatur [et obediat].
76. uocibus. Incantationibus.
78. fast p. Ut etiam uis poculi carminibus adderetur.
15 79 — 83. priuisq. c. s. i. m. Ante, inquit, ipsis elementis rerum natura
mutabitur, quam non ita Varus amore meo ardeat, ut igni bitumen ad-
positum.
83. iam non u. a. Ut cui adderet desperatio libertatem.
mollibus Blandis, [ut (A. IX, 340): manditque Irahiique MoUe pecus].
1) iis 2. hiis r. rell. his. 2) timeat R. rell. opimet, ut A, aut oJtinet. obVmeat Q. eonf.
C. 3) nil A. act. su. dicit A2,r. rell. dic. act. suam. 4) peZicum ut uett. codd. rell. pe^/icum.
cubi//6MS A,r. recte. rell. cubicM?/5. Cubiculum non est lectus. conf. Cic. Verr. III, 23: in cubiculum
introductus. Cubile uox Horatii sollemnis. Vet. Ambr. et •(•: peliaim. in cubilibus pelicum mearum
sopore tenetiir quae citbilia uncta sunt obliuione hoc est ut me obliuiscatur. 6) A. A. solutus A,
ut M (Porph.). In vet. Ambr. glossatoris manus h adposuit : A'' A*", in Bern. KA (et r) omissa
est interiectio a scriba, qui iterationem lit. a non intellexerit. ah (semel) y,v. aha D. uulgo
ah ah, ut E (rubr. ad marg.) B's>lllP, rarius ha, ut R et Bern. C (semel), frequentius ha ha,
ut b et recentiores. conf. C. I, 27, 18 et quae supra dixi ad C. II, 17, 5. 7) spretam R2,
rmvca. spuerata (sic) A. sumptum 1. incasmm esse fh et (G?)Q, qui tacite Fabricii lectionem
recepit. uenetica om. 2. 8) nou. et magnis AR2,rmv. nouis magnis C (inferius : nottis et inso-
litis maleficiis) et magicis cafliQ(G?). et saltem absonum est. y^ non usitatis. i. nouis ad me
potionibus uare uenies. 10) Scliolion male scriptum. Aduersnm i. e. alienum. — cgredi uehe-
mentior disp. r. uehementio?- agredi disp. 2. rell. aggr. uehementio/Y/ disp. 11) alienws AR
(alienjs) 12,rmv. conf. IV, 13, 20. alienus mente non dicebatur. alienrttos cafhQ(G?). uohmtati
A (uoluutatis R) 2,rmvca. uohi/»tati l,fhQ(G?). 12) mscius 2. rcU. nescius. rapiatur om. ca,
qui habent : alienatus mente uoluntati eius uelut nescius obediat. et obediat fhQ. rell. om. nolun-
tati rapiaiur conf. Ouid. H. XV, 206. Lenima ampliticaui. 13) 2 addit glossae haec: i. e.
maleficae marsae non superabunt me. "p \tve.Q.a.ntionibus (sic. conf. cantiones Cic. Br. 60. Cato
R. R. 160) marsorum quia soliti sunt marsi morsus curare serpentium. Ordo est : nec marsis
uocibus redibit. hoc est defixus a me numquam mentem recipies. conf. C. nec uocata mens.
iwuocata siue reuocata y- reuocata C. mens tua. Kt est sensus. Mens tua magicis meis uocibus
semel euocata numquam redibit ad morem meum (sanitatem Porph ). etiam si marsis uocibus
reuocetur. Marsi autcm persae (periti? Porph.) incantatores sunt. dc quibus uirgil. (A. Yll,
754): spargere quis o nos (1. qui somnos) c. m. solebat B',p. 14) 2 addit : id est negligenti
me ct pncuhim mpum. Ib') elem. ipsa nat. 2. 10~) Loc. Verg. om. A2,r.
IN EPOD. V. 469
86. misit Thyesteos pr. Diras. Et tales Infossus puer, ait, preces
coeijit effuudere, quales in tragoediis inducitur Thyestes cognitis filii niem-
bris in Atreum locutus.
87. Vcnenn nuujnum /". n. n. u. c. h. u. Lex enim huinana habet malis
paenam, bonis praomia pollicenda, et ideo furens puer dicit, haec eas car- 5
minibus mutare non posse.
89. diris a. u. Promittit, se in eas post mortem saeuituruni, ut (A.
IV, 386): Omnibus umbra locis adero ; dabis, inprobe, paenas.
94. quae ii. d. e. tn. Ut insomnes faciant uel malis gaudeant.
97. \'os tiirba uicatim. Missurum se pupulo promittit furorem, ut ex 10
omnibus uicis turba concurrens eas saxis obruat pro factorum crimine.
99. post. insep. menib. different. Ut iam, quia eum ipsae paene sepe-
lierant, illae gi-auius aliquid paterentur expositae feris et auibus insepultae.
100. et Esquilinae alites. Romanae; alites i. e. uultures.
101. neque h. p. Paenas earum etiam a parentibus suis ait uidendas, 15
quod eum dolere promittit. qui se uiuere magis uoluerit quam uindicari.
PORPHYRION.
At 0 d. quidquid in caelo regit Terras. Verba sunt praetextati uocife-
rantis in domo Canidiae. Quem significat ab ea furtim raptum, ut necro- 20
mantiam ex eo faceret. Et bene abrupta exclamatio in caelo; hoc enim
perineptum est (esset?): quidquid in caelo est regens terras.
2. Quid i. f. tuniultus? Quid sibi uult hic tumuhus? Tumuhum autem
dicit rapinae ipsius, quam passus est.
1) et tales AG,nnvca. Tales ait R. Pro claras id est tales 2. — ait A2,i-. rell. om. 3)
in Atreum loc. om. 12, r. thiestis cognitis ex &\. membris A. 5) haec 2,r. rell. lioc. 6) imnm-
tare r. rell. mutare. haec i. uenena. Q tacite inculcauit : his eas carm. mutarj non posse. 8)
improba 12. dabis inp. paen. om. fh. 9) uel AR2. rell. et. 12) fZjyterent A in Hor., deierent
in lemmate. cum 2,r. — ipse Rl. rell. ipsa. sepelieJant l,mca. sepeWiebant R,v. sepeliebafttr 2. se-
TpeViehanttir r. rell. sepelierant. Q ecliclit : "Ut iam quia eum ipsa poena (?) sepelierant". Pro uulg.
lectione paena, peua s. poena posui paene aduerbium (conf. u. 29—40) et ex ipse feci ipsae. y. . . .
quapropter canidia eiusque sociae non poterunt liberari a poena. et : i. pro meritis uestris multitudo
ciuium uos lapidibus obruet deserens insepultas. 14) .lesquilinae AB (in schol. esq.) ERb (rasura)
Bern. KC. esquil. Ambr. ■(. (esq. in lemm. aesq. in sch.) Bern. A,vfh. Exquil. alii et r c a. uide
scripturam singularem codicis M ad Porph. 15) dandas 2. recte, si scriptum esset: Paenas
etiam parentibus s. a. dandas. 16) prom. eani qiiam qui A2. — uindicarj A,fh. rell. uindicare.
conf. Plin. X, 43. Ouid. F. VI, 468.
PORPH. 19) quzsquis i. c. regis rv. rell. i{\xidqnid i. c. regit. sunt MYR2G(Q),r. rell. om.
praetes^ R,r. 20) signat R,r. — furtim ab ea rapt. y- 21) et bene et mire y. in caelo om. y-
in cAeliim af(oe)h. 22) perewptum R,rv (perempetum) afh. rell. per/wp/)tum. At o deornm]
abrupta exclamatio praetextati Bc5. quid in caelo M (Halm.) qui in r. quicquid va. — regens
in terras fh. 23) Quid sibi uult hic tumultus. M (om. Q p. XXXII.) RG. rell. om. atitem
MR2G,rva. uim fh. rapinff»! huius 2. rapinani ipsius G. rell. rapinae ipsius. Qi/id iste f. t. et q.
470 ACR. ET PORPH. COMM.
3. aut q. 0. u. i. u. m. tr. Eas clicit, quae cum Canidia consciae (so-
ciae?) ot ministrae sceleris huius fuerant.
7. per lioc inane p. d. p. Quo magis oneret atrocitatem sceleris huius,
praetextatum ac per hoc lionestum ac delicatum facit hunc puerum esse.
5 Inane ergo decus purpurae apud eam inane intellege, quae scilicet sine re-
spectu equitatus eius in eum saeuiat.
12. 13. Insignibus roptis puer. inpube corp. Insignia puei'i intellege
(togam) praetextam ac bullam, et est 3/rjij,a i-zlrfi-q:s\.<;'. puer inpube corpus,
lioc est: [cuius] inpube corpus erat.
10 14. quale posset inp. m. Thracum pect. Etiam Thracum. Sic dicitur
ilhid apud Verg. (A. II, 6): Quis talia fando Myrmidotium Dolopumue
aut duri miles IJlixi pro: etiam Myrmidonum Dolopumue.
16. Canid. breuibus inligala uip. crines et incompt. cap. Furiali habitu
omnium. ministrarum scilicet. tumultum autem dicit rapinrts qure.? passus est i. raptum smmi y. fert.
hoc est vult. C. fert. vult. Ambr.
1) coiisciae libri. sociae legendum uidetur. conf. Cic. Cat. I, 4 : socios sceleris. et ARG,r
(et raonstrae scelere huius). rell. om. 3) magis MyRjCrvafh. om. 2G(Q). exaggeret atr. C. co-
netur atrocitate r. onerum troc. v. 5) iuane?K MR (eum') G (rectius dicit Q p. XXXII.) rell.
inawe. 6) aequita</s MR (cq.) 2G,rva. Legendum est equita<«s i. e. nobilitatis, nam de decore
purpurae, non de aetate hic (u. 13. inpube corpus) agitur. Hinc nihili est lectio respectu
aetatis, quam Fabricius (fh) induxit et Q tacite recepit. Equitatus autem est ordo siue dignitas
equestris, ut. Cic. Att. 11, 1. Plin. XXXIII, 2. conf. Cic. Planc. 35. Nep. Att. 1- Tac. A. VI,
18. XI, 4. 2^^'1'P- decus. id est, per praetextam, quae indicium est meae uobilitatis C. respectu
eius (om. aeq. s. aetatis) non moneatur ut tamquam in quem libet saeuiat •(■• Decus ergo pur-
purae apud illam inane fuit, quia nihil proficeret ad misericordiara. cuius adspecfu nihil comraota,
in illum, tamquara in quenilibet saeuiret C. inane i. per praetextam qua inductus (1. indutus)
sum, quae inanis est apud te Bcp. 7) Mnpube M in lem., in scliol. bis zmfeube (Hahn.) Q p.
XXXII: inbnhe sic in lem. et deinceps bis. — tofjam M (negl. a Q p. XXXII) R2,r (tofam v).
recte. raptam (Hor.), uulg. lectio in scholio perinepta, cum praetexta qnidem, non uei-o rapta
praetexta insigne sit nobilitatis. Poterat t0(jam u. etiam omitti. C: insignia pueri uocat illius
ornamenta huUam et praetextam. •( : insignibus. praetexta /;Mer«7< et quibus pueri nobiles utebantur.
Bcp: insiynibus i. pretexta et bulla quae erat instar buUarum quae Jiunt in stiUidio. et sunt orna-
menta puerorum. Conf. Plin. XXXIII, 1 et Macrob. I, 6, qui utruraque habet: togam praeiextam
et lorum in collo pro bullae decore gestarent — et: praetexta et buUa. — praetestam R. 8)
Etpe^iyrjOta M. tz^i-^rpic, v. 9) cuius fh. rell. om. puer — est om. R,r. 10) /racum M bis, qui
tamen sibi inconst. est C. I, 27, 2. TVax habent phirimi uett. codd. C. I, 24, 13 et S. II, 6,
44. Id est etiam fh. 11) illud apud Vergiliim M (negl. Q p. XXXII) R (uirg.), rvafh. illud
uergi^^ GQ. — mirniidonum — mirmedonum M (Ilalm.. Q : m/rr/donum — mirOTemm). mirmid.
R. rell. Myrmid. -- do/«p. M (negl. Q p. XXXII) bis, ut G. 13) breu. impKcata M (Halm.,
Q not. XXXII : inplacita corr. iwphcata) R2, rvafli. impliceta G. Ut ex Acronis scholio lectionem
implicata originem traxis.so, supra diximus, sic Porphyrionis scholion contra librorum auctoritatcra
pro lectione inUgata pugnare apparet, quani alii glossara ]iutarunt. Atqui nunc non quacritur,
qiiae magis nobis placeat lectio, siue quae magis poetica uideatur conferentibus e. g. Verg. A.
IV, 188: fronde premit crinem ftngens atque inpUcat aiiro, sed potius, quae Porphyrionis fuerit.
Rarum utique uerbum inUgare ct apud Maronem est, qui semel tantum eo usus est: A. X, 794,
ut Horatius, iiractcr nostrum Iniura Epod. I, 25 : iuuencis inUgata pluribus aratra.
IN EPOl). V. 471
eain desciibit. Et brcues niperae perpetuo epitheto dicuntur, sic enim sunt.
Nota auteni figura cst clocutionis inlujata cvines et inligala caput.
17. lubel sepulcr. caprif. erut. Non unde lubet, sed ex sepulci'is po-
tissinunn erutas accipe, quoniani inferna ac uenefiea esse liaec sacrificia in-
tellegi imlt. Alia denique sunt et quae subiciuntur: iubet cupressus funebres 5
et caetera.
20. plwn. noct. striyis. Sic dicuntur, non, ut uulgo, strigac, quia uenit
a noniinatiuo slrix, non slri(/a; haec autem auis est nocturna mali ominis.
21. herbasq. q. lolcos alque llib. m. u. f. IdIcos urbs est Thessaliae.
Thessalia autem uenenorum ferax est. Hiberia autem nunc, quae in Ponto lU
est, intellegenda. Ponto autem, ut et Verg. (B, VIII, 95) ait: nascuntur
plurima Ponto.
24. flammisa duri CoJchicis. Per ueneficia accensis [acccndisse uuk] ;
sed hoc propter Medeam dicitur, quae Colchis fuit.
25. at exp. S. p. t. d. Saganam hanc unam ex consciis (sociis?) ac 15
mlnistris ueneficii illius accipe. Expeditam [autem] succinctam uidetur
dicere.
2^. abacta n. V. c. Nulla cowsc/mfea ablatiui casus est; est enim sensus:
Veia, quae nulLi mala conscientia remota est.
o3. Jongo d. b. terque m. d. inemori sp. Ut magis famis incitaretvu', 20
puero ait illi anteponi epulas et saepe mutari.
1) epitheto et non M (Halm., Q p XXXII: tizi^ et nori. STti&exo epitheto (sic) rv (etiSeto
iTitSETdJ afh. dicitar rvafh. codd. dimntur. — nam sunt tales afh. enim sunt, om. tales, v. sic
€711711 sunt MR2G(Q),i-. 2) est fig. vafh. est om. 2,r. w^ato (bis) MG. rell. z7/igata. inlig. crines
et om. r. et ligata cap. R. 3) Non ?/nde MyRG^Q). rell. Non ende. uibet RM (Halm., Q p)
XXXII: liihet. Literae i et 1 confundi uidimus supra Epod. III, 10: ?'ocum — /ocum — ) rvafh.
Hbet yG(Q). ex om. M. de y. sepulc?'is M in lem., sepulc^ris iu scholio. — notissimiw» MRG.
rell. notissim/s. Scribe jjotissimum. y: sepidchris. non «nde Zibet aet de sepulcris quia inferw«
sunt sacriticia. 4) inferna//a 2Bcf(G'?)Q. rell. inferm». — uenetic('« rv. 5) Trdia afh. rell. ^?ia
— sub/ciwntur s. subi'/c. omn. libvi. suljicinntur inculc. Q. cupress?/.? G. capri/icos. quae in se-
pulcAris nascuntur y Ambr. (qui in sepufcr. na.) funebres. quoniam ie,rnis (1. inf.) consecrantur
Y. infem consecratas et funeri aptas etc. G. 7) Hoc scholion in libris post seq. positum est
Sic dicuntur vulgo strigzae afh. ut vulgo stregiae rv. strages R rell. strigae. — uenit om. rvafh.
8) autem Jjauis M (Halm. qui ad marg. posuit : auis?). nocturnae. quae per noctem sonat y e.
Ambr. 9) cholchoi M bis (Halm. (^ p. XXX, II : cholchos — cholos alios), ut r. colchos R2,va.
Jolcos fh. hiolcos K Ambr. Par. A. conf. Acr. — atque hib. M. aut hib. K Ambr. et A (lit. u.
erasa) et E, in quo 2m. in rasura po. atque'). — thesal. M bis, r. est om. 2. 10) Ponto scriben-
dum est pro uulg. lectione porro. po. autem et uirg. 2Q. po. autem tit rva. po. autem ut et uerg.
MG. intelligenda, ut Vivg. Y^fh. 13) c/iolchicis Mb. c^olcicis Par. A. rell. colch — uult om.
MR2. recte. legendum est aut accendi (per maleficia accendi etc. Bcp) aut accensis pro uulg.
lectione accendisse. yC: Colchicis. hoc est, magico ritu praeparatis incendiis uel (et C) per uene-
ficia accensis. 14) quae colchica fuisse narratur 'j. coui. C. 15) unam 2G(Q). rell. om. — consciis
librl. conf. u. 3. sociis? 16) autem fh. dia;/sse 2. 18) est enim sensus M (Halm. Q p. XXXII :
Sensus: Veia) R,r. et enim sensus est 2G(Q). casus est enim sensus v. et est sensiis afh. 20)
i&vque M, ut omnes fere libri Ilor. et Porph. ter?<e G(Q). — incitarc< M (Ilalm.). fame.s 2. rell.
472 ACR. ET PORPH. COMiM.
37. exsecta n. m. e. a. i. Nunc uidetur reddere causam tanti facinoris.
11 Significat autem, Canidiam amoris potionem Varo praeparare || infert
enim || : non usitatis, Vare, potionibus.
39. interm. c. s. f. c. inlab. pupulae. Non semel fixae, sed cum semel
5 intabuissent, fixae cibo. Interminato : Infinito, interdicto, non permisso uti,
quo eum minis arcerent.
41. non def. m. I. a. f. Dicit, etiam Foliam nomine ueneficam hulc
sceleri interfuisse. Quod ait autem masculae libidinis, ad id pertinet, quod
dicantur quaedam mulieres habere naturam monstrosae libidinis coeundi
10 cum feminis. Quo crimine etiam Sappho male audit.
43. e. ot. c. N. Videtur significare, scelus hoc Neapoli factum, nam,
ut supra diximus, Gratidia haec Neapolitana fuit. Neapolim autem otiosam
^?ro quietam dixit, simul quia otiosis i. e. uitae quietiori aptissimus ille se-
cessus sit.
15 47. hic inresectum s. d. l. Ca. rodens poUicem. Pro rei atrocitate raira
iaxais. oin. rvafh. hinc Fabricius uoluit: Ut magi.s incitaretur jmer, ait etc. B'.p : ut magis fame
incitaretur puer dicit ei anteponi epulas ac sepe mutari. 21) opponi fh.
1) exsecta MR2,rv. execta affa. conf. ad Acr. Exsecta. extracta Bcp. — uid. caus. ta. fac.
exponere fh. reddere om. rva. — Inter u. facinoris et Signijicat in MRG posita sunt haecce:
Epithesis dolo nialo cons/tura rva : epi<hetis. dolo (epithetis dolo a) nialo con«/^ura (conscjtura
va. rectius. conciscere facinus Liu. XXVIII, 26). Fabricius (fli.) haec uerba difficilia abiecit,
Q antem more suo lacunam posuit, ut infra u. 47, ubi uox epithesfa (^7iti)ca[a = d7Cti}£ffis) ad-
fertur. Sic autem ordinanda et scribenda mihi uidentur: Nunc — facinoris. Epithesis; infert
enim, dolo malo conscitura (sc. facinus) : non usitatis, Vare, potionibus. Significat — praeparare.
Bcp : Nunc — facinoris. quare mento tenus suffoderit scilicet ut nimio cruciatu afflictum ex me-
dulla et iecore illius potionem amoris praepararet uaro. Et minata ipsi puero ex popula illius
semel confixa a cultello cum iam putrefierent cibum ex eis uaro praeparare. 3) usitai/s, Vare, po-
Xxonihus rell. Va?'o. Ascensius addit scholio u. interminato (potionibus intermiu.), rv totum lemma
scholii sub seq. int.erm. — pupulae, om. uerbis : Non semel — arcerent. Aeque manci h. I.
sunt MR: Tnterminato cum semel fixae cibo intahuissent (intabuisse M) populae (MR) Jixae cibo.
non def. masc. Ub. arimin. foliam. Dicit. 5) sch. ex y2G(Q). y : Non semel — cibo y. inter-
minato. intinito. sine termino cibo apposito et non tacto. glossa : non permisso uti y. cttm semel: a
quo eum minus arcerent. ^- 8) ait autem MR. Quod ait ut rv. quod ait, om. lU, afh. autem
ait 2G. 9) dicrtwtur MR,rvafh. rell. dicwwtur. -- monstrassae v. 10) concubitum MR,r. serainis
R,r. coeundi cum fem. 72G(Q). coeundi f., om. cum, v (foeni.) afh. — &\\dit My^G^Q). rell.
audiit. "|'(C) addunt : huius modi autem feminae hermafroditae dicuntur (herma/)A7"oditae nomi-
nantur C). Bcp: non defuisse. dicit etiam quandam ueneficam nomine foliam huic uenefcio inter-
fuisse que in tantum erat magica arte imbuta ut etiam sidera et lunam posset hominibus simu-
lare sed e taelo extrahere sicut nmlti magorum prestigiis suis oculos hominum deludunt. Ambr.
et y: foliam. nomon maleficae sociae (sociae om. y) canidiuc. fuit autem hermafrodita. 12) et
snpra M. rell. td su. otiosuis rv. ociosMS 2,fh. ociosis R,a. o^iosis MG(Q). 13) quietior/s MR2G,
rva. quietiori fhQ. — sit MG (corr.) rell. est. y: apud neapolim factum scelus uult intellegi.
quia et gratidia neapolitana est. Otiosa autem cst. (iuietaiu ait et quod ai)lissini;/??2 esset suc-
cessus in ea. Insuper habet : otiosa. minus curiosa. quieta (ut Ambr.). ut uirg. (G. IV, 564) :
studiis florentem ignobiUs oti. Ambr. y: uicinum oppidum. i. puteolaua ciuitas. 15) hic inres. MG,
ut KbAy (cum glossa Aeronis tunc, ut Ambr. et Bern. C) B(p et E, qui a 2m. habet hi"c. hic
interi<ict\im R. hic in rufeetum I5crn. A. hinc in )'esectum rv. hic irres. Fran. H2,afli. Verba Pro
IN EPOD. V. 473
haec, itcni positri epithesi, asperantur: inresectum poUicem: et saeua dente
liuido. Sed ilhul adtende, ut cUialnis propositionibus exaggcrata sit faci-
noris ati"ocitas; inresectum ])ro nalde el saepius sectum.
49. quid (I. (i. q. Idcuit? Sensus est: quae scelera non dixit, aut quae
silentio practerire potuit? 5
0 reb. m. n. i. n. Hinc iam Canidiae uei'ba sunt.
53. nunc in h. d. i. ntq. n. n. Varo haec inprecatur, a quo fasti-
diebatur.
f)0. qunle v. p. tn. kihornrint m. Hinc scias, iHani, ut diximus, un-
guentariani fuisse. Adtende autem locutionem in soloecismo constitutam: 10
qunle non perfectius, cum sit dicendum: quo non perfectius.
61. Quiil nccidit? cur d. h. m. u. m. u. Indignatur, uenena sua non
ita, ut uellet, efficacia esse, quae uenena Medeae essent, (iuibus illa usa,
sit, cum se de paelice sua Glauce uha est.
65. cum p. t. m. inbutum. Palla mnnus figura est, ir.t^r^'(r^3iq dicitur; 15
tabo autem nunc ueneno. Aliter Verg. (A. HI, 28): huic atro linquuntur
sanguine guttae Et terram tabo maculant.
69. ind. u. o. c. obl. paeJicum — ueneficae scientioris carmine. Obscura
elocutio, quae sic ordinanda est: Indormit cubilibus unctis obliuione om-
nium paelicum. Et est sensus: Nescio quae scientior uenefica cubile eius 20
ungit [qua sunt praesentiora ueneficia (Medeae), quae cubile (Jasonis)
— asperantur in M'2G leguntur, vitiata quidem. idem positwj-a epithesm sperantur G. epithes/a
speranfem 2. epithfts/ a«perantur M (negl. Q p. XXXII): Ad item conf. u. 37, ubi alia est epi-
thesis. Codd. illi adduut Horatii uerba : inresectum FolHcem et saemi.
2) propositionibus M (Halm. recte. negl. Q. 1. 1.). (et dente G. e dente M sec. Q. 1. 1.)
dente liuido (liiido M m. s.). yB^j) : inresectum. non resectum (i. non sectum Bcc) sed adherentem
corpori. uel etiam sepius sectum dente. C: valde sectum. 6) hiwc MG. hic R (nunc Acr.). edd.
haec. Bcp : uerba canidiae iuuocantis noctem et dianam i. hmam ut suis maleficiis adessent.
7) «npr. Mv. hoc '^. fastirf/tur. hic enim erat maritus eius ^- 9) ut diximus h. 1. libri. Q: fuisse
ut diximus. 10) elocucionem in soloecismo constitutam MR et uet. lib. H. Stephani (in Porph.
Emendd. p. 156). loc. in soloecismo in constitu^am G. edd. om. in soloecismo. eloc. constitutom
rva. eloc. constitutJMOT fh. focutioncm Q cum G. 11) Qualem M. 12) rvafh : Indignatur uenena
Medeae esse, quibus — pellice sua ulta est. lu H. Stephani (1. 1. p. 156): uet. libro defectus
ita suppletur : Ind. uen. sua — esse quemadmodam u. Med. sunt, quibus — sua Glauce ulta est.
H. Steph. ipse uoluit : qinim Medeae uenena sint. 13) quae — essent MR.\2G(Q). 14) Glauce
RG. c/auce M (teste Q. Halm. lacunam reliquit). rell. om. Glauce. Bcp : Tacite ostendit canidiam
uaro dedisse ueneficia sed nou ita prouenisse ut uoluerat. Quapropter indignatur uenena sua
non ita ut uellet efficacia /ume quae uenena medeae dicuntur fuisse hoc est quibus illa usa est.
cum se de pelice sua glauce filia creontis ulta est. 15) iVibutum et M (Q, imbutum Halm.). in-
butum B'.iG. imhutum plurimi uett. codd. ut Fran. y cum glossa infectum. infectum. al. imbutum
1 m Ambr. infectum pure K Par. A, rvafh. — lcpc^r/rjats rv. lacuna relicta in RG. 16) linquntur
r. conf. Ribbeck. (linguntur). 17) macuto^ MR. macu/e< r. pelic. M ter (Halm. pael. Q). 20)
quae ■ — ungit '(. rell. om. — Nescio qua MR. quare rvafh. cur 2G(Q). uen. quae cubile, om.
Medea, xxmjunt, om. Jasonis, M (Halm. m\xit Q) R,rvafh. 21) Medeae — Jasonis mixit 2G.
474 ACK. ET PORPH. COMM.
unguntl medicaminibus, per quae medicamiua obliuio ei datur omnium
pelicum. PeJices autem Canidia pro se sola dixit.
71. A. A. solutus a. v. sc. cann. Hoc est, [quod] ingemit, quod alia
scientior uenefica inuenta sit, quam ipsa sit.
5 75. 7G. ad me recurres n. u. m. t. Marsis r. u. Voces suas Marsas
dicit, quasi magicas, ut sit sensus: Mens tua magicis mcis uocibus semel
euocata numquam redibit ad sanitatem. Aut uumquid hoc dicit : Mens tua
a me incantata numquam redibit, etiam si Marsis uocibus reuocetur?
Marsi autem periti incantationum sunt. Huic etiam rei Vergilius testis
10 est, qui (de sacerdote Marsorum?) sic ait (A. VH, 754): Spargere qui
somnos cantuque manuque solehat.
78. fastidienti p. Fastidienti me scilicet.
86. misit T/i. pr. Id est: diras exsecrationes, qualibus in tragoediis
Thyestes Atreum exsecratur.
15 87. nen. magnum fas nefasque. Magnum fas uenena sunt, si hostibus
dentur, mngnum nefas, si amicis.
non ualent conu. hum. uicem. [Sic] sensus est : Quamuis uenena nmltum
possint, non tamen ualent merita in contrarium uertere, ut liberentur paena,
aut male mereantur. Vices autem appenantur paenae, quae in scelerosis
20 admissis regerentur.
89. diris a. u. Dirae, ut dixi, exsecrationes dicuntur, ac delestationes
saeua maledicta; agam autem nunc persequar significat.
1) medi('amina MTJy,i-vafh. om. 2G. 2) milg. lectio di.Tit. dicit Yi q"i addit; Ostendit
ergo quod per alia carmina uarus eius i?imemor liat. 3) qu/d ing. M. rell. quod ingeinit E.
rell. ingemuit. '(: soluius. sccurus. liber et in uiolabilis uenenis meis. hoc est. altera inuenta
est malefica quae me uincit. 5) recurre?!s M. 7) m sauitatem 2. rell. ad san. 9) etiam
MRy.rva. om. fh. eiiim 2. expectamus : huiiis aiUem. 10) qui edocet inar.wrum sic ait MR,r. rell.
qui sic ait. Scribendum est de sacerdote Marsorum. u. 750: Quin et Marruuia uenit de gente
sacerdos, et i:. 7.57: cnntus somniferi et Marsis qnaesitae montilms herhae. 11) cantu^^ie MRBcp,
rvafli et Verg. libri. cnntu 2 et (G'?)Q. 12) contempnenti me scilicet ■(■• aspernanfi me C. 13)
exsec»'. My. execw edd. 15) ])has. neph. rv. Lemma, non schol. in M (Ilalm.). 17) Sic rvafli.
— multo possznt Asc. muU(/H« po. MABcp2G. malus po. R. uenena po.ssMnt, om. multum, rvfh.
19) in scele?-os/s ac?ni. MRAG(Q). in scelera^/s amissis rv. in sceIej"os (sic) adm. 2. in scelerai.is
pro adm. a. in sceleratos, om. pro adm., fh. 20) regerentur M,rv. regerwntur afhQ(G?). rem
geruntur R2. conf. crimen regerere Seneca llippol. 720. Scelerosa autem admissa (Tac. A. XI,
4. Liu. XXV, 23) sunt scelerosa facta. Lucr. I, 84. -j: uicem. vicem hic pro pocna posuit. l't
est sensus. quamuis uenena possint multuni nnii poenae quae sceleratis reyuntur et corum
merita uertere non ualent ut dictum est: (lui alios innocentes damnant licet ipsi uenefici sint.
Quapropter (•auidia ('ius(|ue sociae non iioteruut liberari a ])oena. 21) ac detestation?.5 maledicto
agam nut mmc porsc(|iiar sirjnat fli. ac detestationes saeiin ma\edicla. Arjam autcm nmic persequar
siguificat MA2G(Q). ac det. siue nialedicta. Agam auteni ininc pro (a oin. jn-o) perse^juar si-
gnat R,a. ac det. sae^^ae nialedicta rv. agam nunc perscquur signat r. agam aut n. p. sit v. detes-
tatio. e.-recratio y- diris ajjam. furiis. easecrationibus p-osequar •( Amlir. (om. furiis). dira detes-
tatio. execj'abile factuni.
IN EPOI). V. VI. 475
97. nos I. u. Ii. e. /i. s. p. c. ohscenas a. Elen;aiiter; qui insanos solent
fustibus et lapidibus insectari, ut eos a doinibus suis fuo-ont.
100. et EsquU. alites. Et alibi saepe ostcncli[t.], in rcgione aggcris, (iiiae
est extra portas Esquilinas, solita fuisse pauperuin corpora uel conburi
uel proici. 5
101. nec /i. p. /i. III. s. cffagerit spectacuhim. Subaudicnduni hic ex-
trinsecus vos, et est ordo et sensus talis: Neque hoc spectaculum eflPugerit
uos, o parentes niihi superstites. Et bene sa-7.1)(T>; [lieu ait], id est, do-
lenter, iuxta jiarentum commeniorationein gemitus, insertum cst lieu [qrtia
et ipse superstes esse uellet]. 10
EPODOS VI.
ACRON.
Quid mmerenlis. Cassium maledicum poetam in se inritat minaturque, 15
si solita rabie fuerit elatus, (se in eum mordacia dicta retorturum).
1 — 5. inmerentes. Nihil mali meritos.
/wspites. Peregrinos.
uexas. Fatigas[, ut (B. VI, 7(3): Dulichias uexasse rates].
canis, Bene maledicum (hominem) canem uocauit, uelut qui et ipse 20
morderet.
2. ignauus adtiersum lupos. Lupis homines fortes comparauit. Vitas
ergo, inquit, qui se ulcisci possunt, et miseros laceras. Et quia carminibus
1) eleganter dictuin Bzi. insanos solent sa?ii fust. Bo. insawo solent M (Halm. corr.). 2)
domihus codd., omnihua rvafh. repellant Bcp. rell. fugent. 3) haVitcs vv. et esci/\enea M (Halm.).
4) portas es^lynas M (Halm., portois escylynavi Q. 1. 1.). portfw exqnilinas rva. conf. Epod. XVH,
58. poTtam exq. E. — co«buri M. 5) effugeriV omn. libri. lectio Porphyrionis. Notandum autem, uetus-
tissimos codd. Horatii, ut Bern. KA Ambr. Parr. AE pure, H. Im. corr. et I in rasura, habere effu-
gerint. 8) l[jn:c(9(u; H. Stephani uet. lili. p. 163. en7:a9(u? M. c'j-a&(ij; A. in R et G lacunae
uocabulo graeco relictae sunt. patetice idolenter Bcp. heu niihi id est 2. rell. heu ait id est. 9)
gemitus cerfus r. geni. ser^MW A. inser^ww M (negl. Q. 1. 1.). recte. gemitus enim non insertus
esl (uulg. lect.), sed heu insertum est iuxta commemorationem gemilus parentum, fjuos filiiis sibi
superstites dicit. spectaculum. hoc est. parentes mei spectabunt lacerationem cadauerum vestroium
Ambr. y. rell. ins«'tus. quia — uellet rvafh.
ACRON. Dicolos in cassium seuerum idem metrum A Acr. Maledicum poetam in se
irritat minaturque (miraturque ER") si solita rabie fuerit elatus A Ambr. R"D (cuui rasuris).
Elatm in cassium seuerum. ternarius. iambicus. binarius. iambicus. epodicus E et (sine u. ela-
tus) ybcpBDP Ambr. Fran. Ode CVHH R.
15) inmerentis h. inmerentes y P Bern. AC,G. immerentis A in Hor. (immerento in Acr.)
Ambr. Schol. om. 2. conf. inscriptiones odae. 16) sedatus r. se — retorturum R. rell. om.
17) -p inmer. innocentes, aut minus fortes aut miseros. couf. C. 19) Loc. Verg. om. A2. 20)
mal. hominem can. R. conf. C: apposita metaphora hominis maledici etc. 22) aduersMw AyRI,
rv. aduers?is afh, ut multi iique uett. codd. Hor. nt bBcoDHIP. aduersos K. 2 oni. ignau. aduers.
23) et AR12G,rmvfh. at caQ.
476 ACR. ET PORPH. COMIM.
#
aliquos notabat, prouocat, ut in se audeat dicere, qui eum uelut lupus re-
mordeat.
6. amica. Amicos canes pastoribus dixit, ut Verg. (G. III, 405 — 8):
Veloces Sparlae catulos acremque Mohssum Pasce sero pingui, numquam
i> custodibus illis Nocturnum stabulis furem incursusque luporum [Aut inpacatos
a tergo horrebis Hiberos.^
uis. Sagaces canes dixit, ut (A. IV, 132): et odora canum uis.
7. agam p. a. a. s. n. Seruat metaphoram et dicit, se agere h. e.
persequi 1| — Aure [ad latratus posita in feras] — || Et ostendit, se perse-
JO cuturum uerba maledici.
9 — 12. tu c. t. u. Demonstrat, eum pecuniam quaerere maledictis,
qua accepta ita desinere, ut canis desinit insequi, reperto cibo, quem insecta-
batur.
11. caue, caue. Non se aut munere phicandum aut precibus dixit,
15 si maledictis eius coeperit respondere.
12. parata t. c. Ut (B. IX, 25): cornu ferit ille, caueto.
13. qualis Lgcambae s. i. g. Datiuo casu Lycambae posuit, cuius haec
fabula est: Lycambes habuit filiam [nomine] Neobulen; hanc cum Archi-
lochus in matrimonium postulasset, promissa nec data est a patre. Hinc
20 iratus Archilochus in eum maledicum carmen scripsit, quo Lycambes tanto
est dolore compulsus, ut cum filia uitam laquco finiret.
14. aut acer h. Bupalo. Hipponactem significat, qui Bupali filiam
1) ali^MOS AR12G,rvca. aMos fbQ. qui — reinordeat oni. A. qui euni iiehit lu. remord.
R12G,rmQ. qui cum uelit ut lu. remord. fh. laceras [et v] quia carminibus aliquos mordeat vca,
om. notabat — lupus. 4; Veloces — piugui om. rfh. 5) Aut — Hiberos om. A2,r. hyb. v.
rell. i6eros. 8) Vulg. lectio ( — persequi aure suhlaUx, id est, alacritate feras, siue alacrius i^o-
sita ui feras, ct osteudit etc. aut, nouo lemmate posito: persequi feras. Aure siibl laetus, omni
conatu. Et osteudit - maledici. y: agam. hoc est. eum persequar qui prius lesit. aure suhl. i.
alacer. letus omni conatu. omnibus uiribus. Er«/cta sursum eleuata quod specialiter. canum est
dum seuiunt. alioquin timentium (aures demissae sunt C) se remisse de se. at horatius dicit non
defuturam sibi linguae amaritudinem si prouocetur. (ab aliquo Bcp). conf. C : — alacer, laetus,
omni quidem conatu et omnibus uiribus aure erecta sursum - timeutium. Poiiere uim, ut Cic.
Mur. 22: totum animum atque omnem curam. 9) iiosuit 2. inferas et in/eras libri. 10) male-
^ci 2. ita dejiniret R. 12) quod A2. recepto 2. ut csinis rep. cibo quem msectahatur r. quod in-
sectahatur reperto cibo A. ut canis desinit insequi reperto cibo quera insectaia<?<r R. insectabatur
12. ut canis qui reperto cibo insectari desinit mvcafh. ut cAnem Q. 14) dicit 2. rell. dixit.
17) Datiuo ca. Lyc. AR2,r. rell. Lyc. (Lycambe ra) datiuo casu. cuius — habuit om. A. 18)
neobolen R12,mvac. — Archilo«w A"/ bis, ut plurimi uett. codd. Horatii S. H, 3, 12. Art. Po.
79 Archil(icM»i atque etiam adiectiuum XrchWocium in Par. A de metro ad C. I, 4. — nomiue
G(Q). rell. om. 19) nec data est a pa. A. rell. nec a pa. da. est. — hMic cafli. rell. hinc.
est libri. esset Liebel. ad Archil. p. 15. 20) maledicAun Al. — quo tanto, om. Lyc, A2 et R,
qui Lycambes posuit post compuhus. 21) dolore est perctdsus r. rell. est do. comp. (cowp. R.)
— uide Script. rer. myth. latt. G. H. Bode. I, 148 n. 220. II, 108. 22) hupa\o AG,h, nt
KBccP. buha\o b2,rvca, ut E. pahulo y. in lemm., huhah in scholio. yppon. et ippon. A. hipon.
Bcp. ypon. 1. hypp. r.
IN Kroi). VI. 477
nuptum petiit et pro deformitate contcmptus est. Illud tiuncn ucrius uolunt,
Bubalum fuisse pictorem apud Clazomenas ciuitatem Asiae. Hic Hippo-
nactem quendam poetam deforiucm prt» risu pinxit; quo ille furore com-
motus tali eum carmine perculit, ut se laqueo suspenderet. Unde nunc
similis carminis uim maledico minatur Horatius. 6
15. atro d. Maledico aut obtrectatorio seiunone.
PORPHYRION.
Quid tnmerentes h. u. c. In hac ecloga allegoricos uidetur loqui ad
eum, qui, cum dicacitatis amaritudine sectaretur quietos alioquin homines, 10
in eo sibi gloriam adsignarit, quod illi cedentes ei uiderentur non sufficere
respondendo (responsis ?).
6. amica uis p. Atnica nunc pro utili dicitur.
7. agam p. a. a. s. n. q. pr. f. De se hoc poeta dicit, significans non
defuturam sibi linguae amaritudinem, si prouocetur alicuius inprobitate. 15
13. qualis A. s. i. gener. Lycambae datiuus casus est: Archilochum
autem significat, qui Lycamben probrosis uersibus usque eo insectatus est,
ut ille mortem sibi conscisceret. Hoc autem eo fecit, quod ille filiam suam
in matrimonium promissam mox denegasset.
14. aul a. h. Bupalo. Aecjue datiui casus est, ut huic Bupalo. Hippo- 20
nacta significat, qui aeque iambicis uersibus Bupakim persecutus est.
16. inuttus ut fl. p. Flebo inultus, ut puer.
1) nupt?/ 2. nupt?</« R,rmvca. rell. nuptem. nu^ptum petere, ut nuptum ire, dare, locare,
conlocare. 2) fiiisse bupa?/ pict. fui///e apud A. fuisse bubalum pict. 21 et R (hihulam). bub.
pict. fu. rell. bub. fu pict. — laudiomenas AR21,rmv. rell. c/«zomenas. conf. S. I, 7, 5. Plin.
V, 29, Mela I, 17. Pietorem fuisse Bubalum negat Welcker. fr. Hipp. p. 12. sculptorem eum
fuisse constat e Suida II, 147 et Eudoc. p. 248. Conf. Aristoph. Lys. 336. Plin. XXXVI, 5.
Welcker 1. 1. p. 82. 3) pro risu (rixu 1) libri. per risum Bode 1. 1. p. 149. TTpo? u|3piv Suid.
et Eud. f habet : lycambe. Licambes filiam suam promisit archiloco daturum uxorem. et postea
denegauit. Qua de causa iratus archilocus carmina scripsit in licamben ut eius filias. ita ut
ex dolore carminum eius filiae laqueo uitam finirent. acer- hostis. yponax scilicet qui poeta erat
eloquentissimus feda et uitiosa fatie. Hunc bubalus pictor (m scena C) in bana theba (sic) eis
pictum proposuit. ut risum moueret populo. Ille iratus iambis eum ita fatigauit. ut uitam sus-
pendio finiret. etiam iste socerum suum postquam se fraudauit arniis petit. 6) f?etrectatorio 2.
rell. obtr. obsfrectatorio (to a 1 m. expu.) A.
PORPH. 9) mm. M. egloga MR aeg\. rv. sectaretur MR2,i-vfh. iwsect. G,aQ. 11) assi-
gnauerit M (Halm.), vafh. rell. assig?j«/7V. — non uid. suff. 2. 12) respondere MR2G,a. re-
spon(?e V. osteidere r. responJeracfo ITiQ. Scriberem sufficiento- respondere, si istud uerbum locis
Plinii E. X, 29, et Pallad. I, 35 tutum esset; responc/ewcfo enim displicet. 13) y: efexegesis.
pro utilis. 14) significat 2. 15) sibi ora. 2. 16) lycam&e M bis (Halm.), f. — archilocAMW
M. archilocjm R,v. archil. — insect. est om. r. 17) lycambew M. al. lycamiem afh. al. lycam-
ham vQ. — uersibus MRG(QJ. uerbis 2. carminibus vafh. 18) fecit eo 2. 19) denegawit 2.
20) 6u6aIo — ;;upalum — M. bupalum AR2. bubalo - bubalum rv. 22) Flebo inult. MAR2,
va. In ultus ut flebo puer r. Ordo, inultus flebo ut puer fh.
478 ACR. ET PORPH. COMM.
EPODOS VII.
ACRON.
5 Quo quo sceJ. r. Illud belluin cum exclaniatione significat, quod ab
Augusto gestum est contra Cassium et Jirutum interfectores Caesaris.
2. ensis condili. Vaginis clausi.
4—10. parumne c. a. N. s. f. e. L. s. Ciuilis belli tempore.
7. intactus. Ante inuictus. ut descenderet. Ut uictus pro triumpho
10 duceretur.
9. secund. u. P. s. Qui occiso Crasso metuebant Romanos, nisi bellum
ciuile emersisset.
10. sua urbs h. p. d. Ut Lucan. (I, 23): In te uerte manus nondum
tibi defuit /lostis.
15 11.12. neq. hic lupis mos. Ut se ipsi persequerentur. in dispar feris.
Hoc est, in diuersam naturam.
13. 14. uis acrior. Fatalis quaedara necessitas. an culpa. Velut in-
terroget causas furoris.
15. et albus pallor i. Velut qui conscientiam peccati monstmret, ut
20 (A. IV, 499): pal/or simu/ occupat ora. A/bus [autem] palloris epitheton.
16. stupent. [Scilicetj sollicitudine.
17. acerba fata Rom. ag. Hoc est, tamquam illis tacentibus ijjse in-
tellexerit belli ciuilis originem, inde in nepotes tractam (discordiani), quia
occiso fratre Romuhis parricidium penetrauit, unde [est] (Lucan. I, 95):
25 Praterno primi maduerunt sanguine muri.
20. sacer. \_Execrabi/is'\ pro exsecrandus.
ACRON. Ad rempubiicam dicolos A (Acr.). Primo ciuili lello linito ut ab alio abstineant
deprecatur A (Hor.). abstinea?«r y- abstinerti (astineat Bern. G) Ambr. P^ran. KEDH. Pro de-
precatur habent amonet E. «wimonet D. monet Bern. C. lu populum lomanum. ternarius. iam-
bicus. binarius. iambicus. epodicos. b etH:In pop. rom. ternarius iambicu?. primo fin. bello ut
ab alio abstineat pi-ecatur. Ilanc metri notitiam addunt Ey. B'zi habent omisso argumento. Ode
CX. R.
G) Cass. et Brut. AR2,r. rell. Br. et Cassium. Cacs. interf. 2. 7) clausi A. rell. mclusi. y: iam
in uagina constituti. Bcp : qui reconditi erant iam. 8) Ciu. be. tcmp, prius moriebantur quam
pro triumpho duoerentur 2, om. intactus ante iuuictus. 9) uictus om. 1. 18) interrogaf R.
20) autem om. AR2,r. 21) scil. om. AR,r. schol. om. l,mvca. 22) intellex!!! 2. 23) tractam
discordiam Rl,rmvca, qui i^arciith. posuit: Hoc est (taiuquam il. ta. i. int. b. ciu. originem)
inde etc. 24) cst. om. A2,r. 26) j9ro e.xecrandus A2,r. sacer. execrabilis lG,mvca. execrabilis,
execrandus fh.
IN EPOix VII. 479
PORPHYRION.
Quo q. sc. r. Elcganter iit in tuauiltu al) cxclaiuationc incipit. Ad
eos autera clicit, qui furiosa nientc instaurarc belluni ciuilc conabantur.
2. aiif cur d. aptantur cmcs comiitt. [Enscs] qui iani conditi crant, 5
cur dexteris [enses] accomodantur, ut si diceret: cur stringitis gladios in
uagina iam conditos?
11. 12. ncc k. l. n. f. I. nutnq. n. i. d. p. Sensus est: Ferae non fa-
ciunt, qviod uos, o Komani, sanguinem in uicem petentes; nam ferae eius-
dem [quae sunt] generis inter se pacem habent, dispares se insectantur. in
m dispar feris. Dispar aduerbium est nunc, ut si diceret: dispariter
feris.
13. 14. furome caecos a. rapit u. a. Quae est acrior uis quam furor?
aut numquid deorum ira?
15. tacent et albus ora pallor inf. Elegans otiositas, quasi his uerbis 15
conuicti steterint, deinde conscientia sceleris palluerint.
17. sic est. Eleganter, quasi tandem inuenerit furoris huius causam,
intulit. Sic enim est sensus: Sine dubio, hoc est, fato agimur ad hoc
bellum supplicium pendentcs ob caedem Romuli in fratrem admissam.
20. sacer nep. cr. Saccr utique uenerahilis nunc intellegendum, nisi 20
forte epitheton, ut solet, ad ipsum facinus reuocamus, ut sacer cruor pro
sacra i. e. exsecrabili caede effiisus dictum sit. Sacruin autem et pro exse-
crabili ueteres dixisse notum est; etiam apud ]'erg. (A. III, 56): quid non
mortalia pectora cogis Auri sacra fames.
POEPH. 3) nt MAR2G(Q)v. ef r. rell. om. Eleganter in tu. ab ex. coepit Ambr. 5)
Enses om. M,a. 6) enses fh. rell. om. 9) sang. nostrum 2. 10) quae sunt rfh. quae eiusdem
sunt generis a. — ■ sibi insect. 2. 11) ac si rvafh. eodcl. ut si. 13) acrior om. M. fsquamr.
15) schol. om. 2. Elegauter et iocose uet. lib. H. Stephani p. 164. rell. Elegans otiositas. f :
pallor. qiiia pallore sedamur quando non habemus promtae quod respondeamus. sic cicero : cum
tacent clamant. 16) coniuncii fh. uerbis coniuncfe yrv. steter?OT<. deinde de sc. co. ■paXhxGrunt y-
17) mwenit MR,rv. huius fu. 2. 18) intulit. Sic enim est sensus MR,rv. intulit. Sic est. sensus
enim sine dubio hic est. fato a. intulit : sic est. Est enim sensus : Sine dubio G(Q). fh : intulit:
Sensus enim est: Sic est, hoc est, sine dubio fato. Schol. om. y. Bcp habent: sic ut dieo. quia
his examim (sic). C: ut dico, inquit, fato et culpa, agimur — a Romulo in fr. admissam. 20)
pro uenerabili afh. sacro post Asc. fh. rell. sacra. sacer. uenerabilis uel execrabilis Bcp. 22)
effuso M (Q p. XXXin. om. Halm. id est execrabili ueteres etc ), rvafh. a: pro sacro i. execra-
bili, caede effuso etc. 23) et va. nt fh. om. R,r. etiam MG(Q).
480 ACR. ET PORPH. COMM.
EPODOS VIII.
ACRON.
5 Rogare longo. Inuehitur in eam, a qua dicebatur lentus in Venerem ;
et foetoris ipsius uel aetatis esse adfirraat, quod eam magis fastidiat, quam
quod ipse nihil possit.
[3. dens ater. Propter aetatem.]
3. 4. et rugis u. fr. s. e. [Exaret i. e. contrahat.] Senecta enim non-
10 numquam ex rugis apparet, ut (A. VII, 417): Et frontem obscenam rugis
arat.
6. podex. Pudenda pars corporis, ut .Juu. (II, 15) : et podice leui.
7. sed incitat m. pectus. Ut reuera incitat.
8. quales uh. Pro qualia ubera.
15 9. uenterq. mollis. Luridus et rugosus.
9. 10. femur t. ex s. Aetate iam sine musculis et suris indiscrete
sociatum.
11. beata. Beatam eam pro diuite dixit[, ut Idem supra (C. II, 4, 13):
Nescias an te generum beali Phyllidis flauae decorent parentes'].
20 12. ducant. Tamquam nobilium funus imagines te praecedant maiorum.
13. \_nec sit m. Matrimonio coniuncta.]
quae rotund. o. b. a. Hoc est: nulla marita [cura] sit comptior gemmis.
Bacas [autem] gemmas dixit, ut (A. I. 654): colloqve monile Bacatum.
ACRON. Ad anum deformem uel in gratidiam A (Aer.). Prostitutam putidam anum
sectatur uitia corporis eius proscribens A (Hor.), ut KEDP del. proscribens). ^scribens Bern.
C. Prostitutam — eiiis in gratidiam yH Ambr. In anum libidinosam. prostitutam. putidam gra-
tidiam quam aspernatur. cuius uitia eorporis detestatur b Fran. Ode CXI. R.
6) adf. A. quod eam magis iastidiit A. quod e. m. fa.stidit 2. at magis quod ipse eam fas-
iidit r. Imagis v] quod eam 7naffis iastidit mva. magis quod eam idstidiat fhQ. 7) quam quod
nihil ipse possit. ro(/a7-e se opm-tet R. quam quod «pse nihil po. r. rell. quam ipse nihil possit,
om. quod. quani nihil ipse po. 2. — notanda sunt uerba in AR2 : uires caput est uersus se-
quentis. 8) schol. post u. 6 positum a fli. rell. om. 9) Exaret i. contr. om. AR21G,rvmca.
10) ex rugis (om. apparet — rugis) arat A. 12) ut om. 2. 13) post leui habet 2: crudae
non obesae. rell. om. 13) pectus. Ironia quasi perdit me pectus tuum. 2. 14) quales uhera.
qua/w ut qualia, om. ubera A. ait rell. inc. R. et M,fhQ(G?). rell. om. 16) dissoc. l,rvma.
18) Beatam eam pro diu. dixit M. Beafam iam p. d. dixit. rell. Beata i. diues ut idem su.
pra R et rell. qni om. id cst. fh. om. idem. — loc. Hor. om. A2, qui liabet: beata i. diues.
20) id cst tamq. no. fu. im. te maiorum praecedant A. 21) scliol. om. AR2lG,rmvca. Cum fh.
rec. Q. 22) m&xiti A2,va. cura sit comptior A. tune sit comptior r. rell. sit cura comptior. Q
inculc. marita sit ornatior gemmis, om. ctira, referens: 'sit cura o. Fabr. cura sit o. codd. Med.'
At et Fabr. (fh) et Med. habent comptior, non ornatior. ornatior pet. ex C: maritata nulla sit
coniux quae te sit gemrais ornaiior. 23) autem om. R21 et edd. praeter fli. bacis, baccas et
baccatum A in schol., bac/s in Hor. ut omnes uett. codices.
IN EPOD. VIII. 481
15. Qiiid? qnod lib. Stoici i. s. Siue quia aiuicos haberet Stoicos, ut eos
amoris et coitus (cupidos?) notaret, siue quia librus ipsos legere consueuerat,
ut clocta uideretur. Quod ad ostentationeni in Scricis puluillis (})luniariis?)
reponebat.
17. inlidcrati n. m. n. r. IIoc cst, ita scholasticorum coitus elegis, 5
tamquam minus in libidinem possint literas ignorantes?
18. minusue I. f. Virilem penem fascinum dixit propter obscenam figu-
ram, quam adiecerat in sequenti; lingua enim detersa fronte mulieres am-
putare se infantibus fascinum putant.
19. superbo. Fastidienti. 10
20. ore adlabor. e. t. Aut lingua, aut magis blandimentis, ut Juu.
(VI, 197): uox blanda et nequam digitos habet.
PORPHYRION.
Rogare I. p. t. saec. In anum libidinosam scribit, quam aspernatur. 15
Est autem sensus : Cum sis longae aetatis iam et ob id deformis ac putida,
mirum est, te desiderare complexus meos, praesertim cum etiam sine iniuria
uirium raearum hoc tibi prouenire non possit.
3. 4. ct r. u. f. s. e. Vergilianum est (A. VII, 417): El frontem ob-
scenam rugis arat. 20
6. uelut crudae b. Crudam pro dura aut indomita uidetur dixisse.
9. tienterq. m. Mollem uentrem necesse est esse cute iani rugosa
et dissokita.
1) quia am. R2. A (qui am.). rell. quod. 2) libros om. 21. 3) plumaciis (plumaiiis r.
omu. libri praeter 2 qui habet: puluinaribus ostentahat. puluillis (Hor.) rec. Q dicens : poteram
etiam puluinariis. Mihi uera lectio esse uidetur plumariis Varr. ap. Non. 2. Vitruv. VI, 7; scribit
enim puiuiUis uox ex Hor. orta erat, et merito miramur, cur omnes fere plumaciis habeant. Ba>
nil adferunt. y : puluillos. puluiuem diminutiuum puluillos facit. C : ceruicalia, quae ceruicibus
siippouuntur. deminutiuum est a puluiraws; hic autem puluilli sunt lecti. 5) hoc est AR2. rell.
om. 6) libidi?ie 2. 7) Viri^e peni«« Al,vm. Viri/e penew r. fascinum uirile 7ne.mhrum dixit 2.
fascinum. uirile membrum quod fascia solet tegi ^C et Bcp qui addunt : quae et campestria uoca-
tur. 8) adiec. in sequenti AR. iu seq. om. 2. rell. in seq. adi. oJiecerat r. — (Zftersa A. de-
torsa r. 9) fasc. putant AR2. rell. put. fasc. Q: 'lingua e. q. s. nou adsecutus sum.' Serrao
autem est de faseinationibus, quibus corium frontis lingua detersum resistere putabant, ut his
fere uerbis dictum est Plin. XXVIII, 8. Ainpulare fascinuiii intellegendum est repercutere fasci-
nationem siue occurrere, resisiere fascinationibus, ut idem Plin. 1. 1. cap. 2 et 4 se exprimit. 11)
adlah. A, ut plurimi uet. codd. blandife'i!S Rl. hlandiendo 2. Aut blandimentis tibi adlaborandum
aut nefariis oculis (osculis C) obscenam rem dixit. Tamen alii ita expouiint earminibus me ad
amorem tui posteris iucitare y. conf. C. ore, carmine B». ad u. 17: riyent. i. frigido sunt ac
per hoc lenti et marcentes miniisque arrigentes. neruos autem posuit pro uirili membro Bcp.
PORPH. 16) sensus longae aet. cum et def. 2. iam et tihi def. MR,r. rell. om. zobi. aetatis
et oh id deformis ac cupida y. oh id iterum ad u. 15. 22) esse quae iam M,afh. esse te iam
AR2G,rvQ. scribcudum est cute cum yC : mo. ue. ne. est esse cute iam rugosa uel maxime in
aniculis. dissoluta sit afh. rugosa??? et dissolute?» 2G. est om. afh.
HAUTHAL, ACR. ET rORPH. 31
482 ACK. ET roRrH. comm.
9. 10. et femur t. ex. suris add. Ingeniosa descriptio. Nihil enim
tam deforme est quam crassiores pedes [esse] infra genua quam supra.
Sed et illud signate, quod additum dixerit, quia non conuenienter in hac
diuersitate tumoris et exilitatis additum; addita ergo, quasi applicita ibi
5 haec aut apposita uideantur.
12. esto beata f. a. i. d. t. t. Placeas tibi licet generositate ac diuitiis,
inquit, dummodo deformitatem hanc efFugere non possis. In funere autem
nobilissimi cuiusque solebant praeferri imagines maiorum eius, quod adhuc
obseruari uidimus in funeribus principum.
10 15. quid q. l. st. i. s. i. puluillos a. Significat, illam uindicare sibi
studium philosophiae et ob id cum libro frequenter esse ad tegendam sci-
licet libidinis uilitatem.
17. inlit. num. m. n. r. Quid prodest, inquit, ostentare te literatam
esse, cum nihil te hoc adiuuare possit ad erigendum mihi penem, qui li-
15 teras nescit nec earum studium habet? Neruos pro uirili membro dixit,
et est ordo : num minus rigent nerui? Et riyent pro frigidi sunt accipe,
ac per hoc lenti et marcentes.
17. minusue l. f. Aeque pro uirili parte posuit, quoniam praefas-
cinandis rebus haec membri deformitas adponi solet.
20
EPODOS IX.
ACRON.
Quando repost. c. a. f. d. Repostum i. e. seruatum. Ad fest. dap. Hoc
2) esse om. 2. 3) qu/« MRG,i-. rell. qiiast. — nmi conuenien<er MG. «raconueuienicr R. non
conueniento» 2. inconueniens a. rell. mconueuientem. 4) ergo om. R. 5) a.dpo. M. anie\)o. R.
oppo. 1. rell. ajipo. 8) uob. cuiusque MRA2G,rva. nob. quu[\ie fli. nobilissimzs quibusque H.
Steph. p. 152 et Suringar. p. 16. praefer?-e rvafh. codd. praefern. adhuc om. vafh. — maiorum
eis 2. rell. mai. eius. 10) puluinos MG, ut Bern. B. pulujYos v. rell. pului//os. — ueud. rvafh.
12) MJlitatem R2,fhQ. reli. utilitatem. 13) iUiterati MR2 et edd. (non: illi^/erati ut Q. ref.).
iwliferati plurimi vett. codd. Iloratii. inlUtevati Parr. AD et G. — ostendere te 2. ostentore te
I\ffi(G?Q),rv. om. te afh. 14) nihil te hoc MG(Q). nihil hoc te R2,rva. nihil ad te hoc fh.
posse^ M. 16) non min. MR2G,rvafh. Num (Hor.). 17) et marc. omn. libri. Q. tacite inculc.
ac marc. 19) di/lovm. rvafli. codd. cZeformitas.
ACRON. Ad mecenatem post actiacum bellum A (Acr.) R (et: Ode CXII.). Epodon bello
aduersus antonium et cleopatram designat uotis uictoriam caesaris A (Hor.) ED, qui addunt :
c/jodicos ad Mecenatom ternarius iambicus binarius iaml)icus. Bello — iambicus Ambr. y: Ad
C. Mecenatem tern. iamb. biu. iambicus. Bodicos (sic) bella coiitra cleopatra et antouium. A<pP.
Ad Mecenatem. tern. ia. bi. ia. epodicus (podicos P). Ad Mecenatem Bern. C. Ad Antonium
Bern. B. Ad Mec. post actiaciun, om. bellum, 2. Tu oniu. fere libris argumentum primo scholio
postpositum est. '(: In hac ode canit uictoriam augusti. unam impe/'atam otioso sexto pompeio
filio gn. pompei. qui niuali pugna uictus est, alteram de clcopatrrt?« et antonio. Bcp : Hac ode
inuitat meccnatem ad conuiuium laetus de uictoria agusti (15 2 m. corr. o«'g.). quam de an-
tonio et clcupatra adcptiis est.
23) repii.<!('tuni .V-Rli.r. (bis), ut Bcrn. K.\B .\nibr. Fran, iirpotum 2. — Nou. lemm. et
IN EPOD. VIII. IX. 483
est, festis conuiuiis inpendenduin. || Scribit autem cle bello Actiaco, quod
cum Antonio et Clcopatra a Caesarc Auiiiisto gcstum cst. ||
Caecubum. Campaiunn.
3. tecum s. a. In Maecenatis scilicet domo.
5. 6. mirtum t. c. Qnod est artificis, miscerc lyrae tibiarum sonum. .'s
6. hac Dorium i. q. Tibiis barbarum, [i. e.] Pluygium, lyra Dorium.
7. ut nuper, ac(. cum fr. Nept. Hac deuotione, inquit, uicto Antonio,
tecum bibam, qua nupcr, superato Sexto Pompeio, qui scruorum manu
sibi in Sicilia comparata fretus, nauale proelium perdidit et insula pulsus
est. Unde ct Neptuniiim ilucem uocauit eligentem maritinuuu conflictum. Ju
9. minatus IJrhi uincla q. d. Id est, minatus est urbi uincula, quae
detraxerat seruis fractis ergastulis.
11. Romanus elieu p. n. e. f. Ad Antonium redit, qucm dicit pro
mancipio Cleopatrae datum nec posteris pro infamia credendum, ut (A.
VIII, 688): sequiturque, ncfasl Aegyptia coniunx. l.j
13. fert n. e. a. m. ct spadonibus s. r. p. Quasi praeceptis Cleopatrae
Romani milites seruientes et arbitrio eunuchoruui, quorum illa obsequiis
utebatur.
14. Rugosis. rugosi [autem eunuchi] enim aetate fiunt.
16. sol asp. conopium. KtovojTrs? graece culices dicuntur, et, quia in 20
hoc est R. y: reposiium. seruatum. ad hoc repositum (reseruatum Bcp) ut non nisi ad festas epulas
proferatur. conf. C : reposfum. repositum, ad hoc ?'eseruatum, ut — proferatur. Repositum omnino
nihil est nisi uetus glossa in ipsum Hor. transgressa.
3) gl. in AR2 (optimum uinuni camp.) rell. om. 4) simul domo r. 5) sonum A2. rell.
sonitus. hac s. lyra. Dorium i. e. graecum. illis. s. ^^/biis barbariun i. e. ronianum 2. 'Tihuirum
barbarum. (om. i. e.) frigium lire dorium A. tibiis. baxbarum i. e. frigium Ij^ra dorium R,r.
(phryg. lyr.) v (tyb. — fryo- — !}'''•) mcafli. conf. IV, 15, 30. 8) quinR2,c. rell. qua. nunc
sup. AR2.rmv. nuper pojt Curionem fhQ. 9) scru. sibi m&num in Sic. congregato A. man?i sibi
in s. cor. sibi ma.nu m sic. comparata 2. Sibi ma.mim in sic. comparatam R. rell. seru. man^m
in Sic. congregato/re, om. sibi. — naua/i prael/o in freto A,rmvcafh. nau. iretns pr. R. in freto
freto. Siciliae •jC. rell. om. — nuper ante perdidit tacite inculc. Q. 10) neptunius, qui sese di-
cebat tilium esse iieptuni. ut liuius dicit (conf. C). aut neptunius ideo quoniam multa prospera
egisset in mari. aut quia in liabitu neptuni pugnabat. Sextus pompeius tilius Gn. pompei qui
/jMraticam (^j/raticam exerc. lustin. VIII, 3) exercuit in siculo mari uictus atque fugatus est.
Neptunium autem non ita debemus accipere quod in mari dux fuerit. set quod eo fuerit elatus
in asia. ut neptuni se esse filium iactaret. uel quod ea ueste uteretur qua ueptunus usus fuit.
Mcp : Neptunium ducem antonium uocat quem dicit fugisse cmot yreto hoc est sicut aqua celerrime
defluit quasi fugiens. ita et ipse pariter cum aqua per nilum (iiim 'S) fugerit in creticum mare.
11) Id est AR. rell. om. uinc. q. detr. om. R. urbi A. rell. om. 13) eheu omn. fere uett. codd.
Horatii, et Ambr. Graeu. (Harl. 2725) Fran. E-^BcpDHP Bern. KABC. heheu A (Im- expu. h).
pure Rb. heu heu mvcafhQ. heu r. — redit A2,rfh. rell. re^uiit. re<<ulit G(Q)m. 14) per in-
famiam 2. 19) ute?'etur R. rugosi etmn aetate fiunt A (etate) mvca. nou. lem. Rugosis ca. recte.
rell. om. et enini autem eunuchi fhQ. om. AR2G,rmvca. suni 2. 20) conop/um A (Acr. ct Hor.)
et uet. Ambr. (Im. niut. i in e) cum scholio : ^Hentorii genus quo pelluntur culices." Tentorium
s. tabernaculum est Varr. II, 10, 8. Prop. III, 9. 45. luu. VI, 80. canopeum R,r (ut Bern. B
31'
484 ACll. ET PORPH. COMM.
Aegypto multi simt, [ea] habitacula, quae sibi Aegyptii faciunt ad arcendam
culicum molestiam, xojvw-sra ai^pellantur. Quidam reticulum dicunt Aegyp-
tiorum reginae, quod supra lectum tenderetur aduersum culices, inter
uexilla portatum.
5 17. ad hunc. Id est: contra hunc, contra Antonium, quia ad Caesarem
confugenmt et equos aduersum Antonium [cum sistro] conuerterunt.
18. canentes. Laudantes, ut (A. VII, 698): regemque canebant.
20. puppes sinistrorsum ci. Veloces ad fugiendum, ut (A. V, 66):
Prima citae Teucris ponam certamina classis.
10 22. intactas boues. Paratas ad sacrificium pro triumpho. Intactas
autem integras, [et] sinceras, ut (G. IV, 551): et intacta totidem ceruice
iuuencas.
23. nec Jugurthino parem. Non tanto ait gloria triumphauit Marius
de Jugurtha.
15 25. super. Contra. Deuicta enim Carthagine uirtute Scipionis Afri-
cani cum Afri aduersum Romanos rebellarent, consulto oraculo responsum
est, ut sepulcrum Scipioni fieret, quod Carthaginem respiceret ; tunc leuati
cineres eius sunt de pyramide in Vaticano constituta et humati in sepulcro
eius in portu Carthaginem respiciente.
20 27. uictus hostis. Antonius.
cum gl. cortina). rell. conopeum. K duodecim priores tantum uersus h. o. habet. Bcp: CONOPEVM
cleopatrae quod ferebaut milites romani. Est autem genus retis (conf. C) ad culices prohiben-
dos. (reticula plena rosarum Cic. Verr. V, 11. Ouid. A. III, 361. aromata in reticulum iunceum
aut lineum adiecta Colum. XII, 51).
1) ea om. ARl,r. et mvca. habitacula om. 21. C: conopeum genus est retis ad muscas et
et culices abigendos, quo Alexandrini potissimum ntuntur propter culicum illic abundantiam.
Hic autem accipitur pro omnibus deliciis et vnindo Cleopatrae. K(uvo)7:e; autem culices dicuntur.
hinc KojvuJTreia uela ad arcendos culices. y; conopemn. tentorii genus et conopeum ad prohibendos
culices. set lioc maxime alexandrini utuntur qui habundant culieibus. 2) quoJ ret. 2. 4) por-
tabant 2. 5) Ad hunc Ay (al. ad huc') bR.rmvcafh, ut plurimi uett. codd. Horatii. Ambr. a 1
m. ad kunc, in rasura corr. at hoc. E ad htic. 2. m. corr. cum gl. i. ad cesarem Bcp: ad hunc.
ad caesarem. at huc ut HQ. {at /unc?) contra hunc omn. 21G,rmvca. scil. contraant. 2. 6) ad-
w^rsus 1. — cum sistro om. AR2lG,r. 7) laudantes om. A. can. laudantes y. 8) Id est, ad
fug. citae aut ueloces 2. 9) certamine om. fh. sinistrorsum i. e. malo augurio 2. ad fugam
paratae Ambr. 10) Lemmati ad boues. sacrific«rarfum mvcafh. sacriRcium r ut codd. — intactas
aut integras. 2. 11) et om. A2. — et om. A. ex int. r. 12) Ait non tanta glo. 2. 15) affri
A. aduers^w R2. 17) scipion/s 2. 18) humato iGrmv. Tangit illam historiam ([ua responsum
est (in qua scriptum ost, ex oraculo C) ad compescendns afros dcbere sepulchrum scipioni afri-
cano ita consitui ut afrieam intueretur. hoc auteiu monitu (deorum C) positum est inter hostia
et Portum yC. sepulch. cond.'] Nam ad gloriam sepulturae illius non potest' referri quia dum
deuicta cartagine reuersus esset odio cum habuerunt rninani. quapropter eum exilio damnarunt
ubi et mortuus est unde ipsa supcr sepulchrum suum hoc scribi iussit. Ingrata patria nec
cineres seruat ineos. l?'p. Neque africano Qi man. 2 : uel african)^??») : Scil. reportasti parem sci-
pioni Bcp. 20) Notandum, in A (Hor.) ante u. 27. nouam lit. iuit. mai. conspici, qua noua
IN EPOD. IX. 485
Punico. Purpui-eo [sago], aut patrio.
29. i/lc. Metellus siue Antonius; unde et Metellus Creticus dictus est.
centum n. Crclnm urb. Ut (A. III, lOG): Ccntum urhes hahilant mag-
nas uherrima regna.
30. nentis iturus non stiis. Non prosperis, non optatis. 5
31. exercitatas a. p. Syrics n. Non noto pelil, sed nolo exercitatas h.
e. uento tcmpestuosas et naufragosas.
32. aut fertur i. m. Pro ipse incertus [et iturus], quo casus adtulerit,
[ut (A. VI, 2G8): ibant obscuri sola sub nocte per umbrani\.
33. capaciores a. h. p. scgph. Pro laetitia maiores. 10
34. Chia u. aul Lesb. insulae uini boni fertiles.
35. jluentem. Inminentem, aut (pro:) potu nimio profiuentem.
36 — 38. metire nauseam coherceat. Inple bonum uinum, quod aduer-
sum nauseam prosit.
37. curam. Id est, sollicitudinem et metum de absentia Caesaris 15
uenientem sopire iuuat.
38. dulci Ly. solu. Pellere, ut (C. I, 7, 31): nunc uino pelHte curas.
oda significari solet. Nulla inscriptio ibi neque metri notitia est. In A Acr. li. 1. extat in
scriptio: Ad caesarem detdctus antonhts. — Id est ant. ABcp.
1) pimico. s. sago Bco. sago om. -i-RlG^rmv. pa^rio omn. libri. recte. Q tacite inc. pario
ex C, qui habet : id est, deposito puniceo, boc est, hyacinthino, aut Pario, coccineoue sago;
lugubre, id est luridum et nigrum, luctutiue et fuga dignum sumpsit. Romani enim milites in
hellum euntes coccineis sagis zctebantur, ut ne quis uulneratus, cruoreque suo respersus terrorem in-
cuteret sociis, nam coccineus color cruori similis est. Itaque dum Antonius fugeret, ne agnos-
ceretur, deposuit coccineam, et nigram chlamydem indutus est. y: nmtauit. deposita ueste can-
didiore indutus est ut meruit ueste seruili. sago'] antea euim sago rubro utebantur imperatores
non purpureo. Sensus hic est. deposita punico sago luridum sumpsit y. 2) aiit ant. '(. 3)
urbes habitai A. 4) ub. regna om. 2, fh. 5) Non prosp. non optatis R21,Tmvca. rell. Non
opt. n. prosperis. non siiis. non prosperis y. 7) naufra^os«s AR21,r. rell. naufra^as. sepe agi-
tatas Ambr. et ■,' qTii addit : concitatas. C: tempestate commotas. 8) «j^fertur fh. inc. et luridus
A,mv. inc. quo R21,r. inc. et iturus cafhQ. H inc. mari. pro ipse incertus Bcp. || 9) Loc. Verg.
om. A2. nocte per urhem. quale per incertam lunam et cet. R. conf. ad C. I, 28, 14. incerio.
ypallage non incerto mari sed ipse incertus, huc piter. anafora ad ipsum refert qui incertus erat
concilii. incerto. aut quia non est certus ille qui nauigat aat quia mutabile est elementum •(.
10) sj/plios A Acr., sc/phos Hor. 11) chia uina. aut lesbiwe insule u. b. fertifo A. rell. om.
inm. A. 12) pro potu nimio fiu. Rl, rmv. prae p. n. ^/ientem ca. potu nim. proflu. A,fhQ. nauseam
i. fiegma Bcp. fiuens phlegma etc. C. fluentem. quia ex nausea fluit multus humor. fliientem nau-
seam fastidium intelltgamus. fluentem autem dixit quoniam qui patitur multum spuit ita ut flu-
ere uideatur. 13) uau«iam A bis ut E (2 m. corr. c). co/jerceat AERb Bern. ABC. Ambr.
Fran. et (S. I, 3, 134) K. metire. profer ut quod dicunt phhei mensura y. misce, profer, bauri
ex cratere, et quod vulgo dicitur, mensura C. iuuat. luuat inquit sollicitudinem uno (I. uino) re-
laxare quam de rebus caesaris gerebamus 'j. conf. C ( — uino optimo — ). metire. mensura gl.
Bcc et scholion : Ciato auriebatur uiniun ex cratere ac per hoc dicit metire. — infunde 2. rell.
imple. — bonum uinura A, r. rell. uin. bo. 15) curam. quae (duo y) ante euentum pugnae
sustinui yC — deom. 2. 16) sopin" Al,r. soluere et sopir/ 2. ebr. soport R. 17) Pellere ut
nunc om. A: et u. p. curam. pellere om. 2. *
486 ACR. ET PORPH. COMM.
PORPHYRION.
Quando repostum c n. f. d. Ad lioc repositum, ut non nisi ad festas
epulas proferretur.
5 2. niclore l. C. Ut ex inferioribus apparebit, eam uictoriam Caesaris
Augusti significat, quam de Antonio et Cleopatra quaesiuerat.
3. tecnm s. a. sic J. gr. d. b. M. h. Ut nos ob uictoriam Cac^aris laeti
epulemur, quippe cum ipse auctor sit eius uictoriae.
5. 6. sonanle mixtum t. c. I. hac d. i. h. Nimirum tibiis barbarum.
10 Diximus autem et supra (IV, 15, 30), tres esse species apud Graecos om-
nium carminum: lonicum, Lydium, Barbarum.
7. ut nuper a. c. fr. Neptunius d. f. u. n. Ut nuper, hihimus subaudien-
dum, cum Sextus Pompeius freto Siciliensi uictus fugatusque est. Nep-
tunium autem ducem Sextum Pompeium noli simpliciter dictum accipere,
15 quasi quod in mari dux fuisset, sed quod ad eam stultitiam processisset
inflammatus [pro] marinarum rerum felicitate, ut Neptuni filium se diceret
et cyanea ueste obduceretur.
9. minatus v. u. q. d. s. a. p. Et supra diximus, Sextum Pompeium
etiam fugitiuis in Sicilia sollicitatis classem armasse.
20 11. Romanus eheu p. n. e. f. Qui non intellegunt, putant inportunum
transitum repente a Sexto Pompeio ad Antonium factum, ncscientes poetam
redire ad initivun eclogae, ubi ait: uictore laetus Caesare, ubi de Antonio
et Cleopatra uictorem uult accipi. Dein comparatione laetitiae praesentis,
mentione facta Sexti Pompei et fugae eius, referens id, quod coeperat, ex-
•25 sequitur, turpitudinem, quae Antonii partiumque eius fuit.
Eheu p. negahitis. Non credeut, inquit, posteri, Ronianos milites uelut
dotalcs Cleopatrae datos. Tam foeda haec sunt, ut non uideantur ab ullo
Romano admitti potuisse. Ordo est autem : Romanus miles et spadonibus
seruire rugosis potest? Adiuuandum hoc pronuntiatione, ut et rei in-
30 dignitas ct indignatio dicentis exprimatur.
PORPII. 3) repostum M m lemm. reposstum in scholio. G) &\gnat R et edd. quaesierat
2. 8) au. ipse sit A2. 10) iris rvafh. tres codd. 12) Ut nuper urbibiis MR2Grv (urbibus u.
29). Jjbi??uis afliQ. \nbi C. 14) /reto Sicil. omn. libi. om. Q. 15) ad eara stultitiam MRG(Q)ra.
ad eam insanium 2. ad ewm stultici« v. quod eo stultitiae fh. 1 6) pro RG,Q. in mar. rv. om.
M2,afh. 22) redire poet. MR,rvafh. po. red. 2(G?)Q. principium ecl. 2. 23) Dein MR,r. rell.
deincZe. — comparationewi 2G. ad comparationem 20. praes. laet. 2C. 24) eius iwgam referai
id 2. fugae cius refora< ad id R. vaiert se ad id quod cep. y. referens se, id fh. sed id M2G.
rell. fugae eius referens id. 25) exsequens y. redit ad id quod coeperat, /)?"Osequens turpitudi-
nem Antonii et suarum partium C. pulchritudhiem R,r. turpitudinerai/Me G. quae ant. 2. — eius
fiiit MR. 27) datos ab antonio Btp. 28) posse ^2. 29) seru. spad. rug. 2. B'j: — Romanus
miles emancipatus quondam fcrt ualluni et arma feminae et potest seruire spadonibus rugosis
IN EPOD. IX. 487
16. sol (isp. conopeum. [^Conopcuni] quasi retis gcnus ad culices pro-
hibeiulos, quo niaxime Alexandrini utuntur, quia ibi ex Nilo culices
abundant.
17. ad Jiunc /'. u. h. m. e. (iaUi can. Caesarem. (Laudem Gallis tri-
buit?) Significat autem, cquitum Gallorum duo milia ab Antonii partibus 5
ad Caesarem transfugisse. Quorum mentio idco facta est, ut Romanos,
qiii sub praepositis spadonibus aequo animo militarent, magis oneraret per
comparationcm Gallorum, qui hoc dedignati ad Caesarem se contulerunt.
20. Jiosti/mnK/. n. p. l. p. s. cilae. Ordo est: puj)pes liostilium nauiuni
latent portu. Ad clocutionem adtendc mirandam auv£y.oo/r]v et Trspfcppaoiv. lo
Simslrorsum cilae [autem] quod dixerit, manifestum est, Alexandriam uer-
sum esse; intellegendum autem e litore Epiri, ubi pugna naualis cum An-
tonio fuit. Si Italiam petas, in dextra eas necesse est esse, si Alexandriam,
in sinistra.
21. io iriumphe, lu moraris a\ir. currus. Quasi deum inuocat Triumphum; 15
tu, inquit, (Triumjjhe?) moraris currus, qui iam parati sunt? (Tantum) ueni.
"22. et inlactas h. Id est, indomitas. Feminino autem genere boues
non sic dixit, quasi feminis tantum triumphantes sacrificarent, sed quia
nescio quid gratius feminino genere boues quam masculino dicuntur; de-
nique et Verg. (B. I, 9) : lUe meas errrare houes ut cernis. 20
per quod ostenditur cleopatram cum antonio in praelium isse frequenter cuius tentoria romaui
milites ferebant. Tam foeda etc. y: Non cr. inq. po. rom. mil. fuisse feminae mancipatos. hoc
est. tam foeda sunt ut a nullo romano uideautiir posse co?«mitti. y: ruyosis polest. ita pronuutia
ut indignitatem rei exprimat.
1) conopfum M. conopmm G. conf. Acr. canopeum R2. conop«eum rv. alt. conopeum (ca-
nopeum 2) 2(G?)Q. 3) liaburd. My. 4) Post lemma in MG,r: Eadein gaJlis. Sign. 2: galUs
(om. eadem). Signiticat. Haec uerba sic corrigenda uidentur: Laudem Gallis tribuit. Significat
autem etc. Non possunt sic intellegi : dedignati GalUs = sunt. quia inferius idem dictum est. conf.
C : Gallos ideo conimemorat, ut pudore pulset animos Romanorum, qui passi sunt seruitute se
subi2ci spadonibus, quod GaUi sunt dedignati. 5) Signif. auiem MR2G. aut, om. sign., equitum
r. Sign. autem gallorum militum 2. 6) ideo MAR2G. edd. iam. 7) /io«e;-aret MG. 'howova.rent
R. rell. oneraret. 8) Gall. comp. 2. 9) hostium MR2G. omn. edd. bostzVnnn. 10) crifAOoyrfi
et Ticf). M (Halm.) A2 vet. lib. H. Steph. p. 163 et G(Q). R. reliq. lacunam. rva. om. et au-
v£x5o"/i7,7]v TTEp. fh. 11) autem om. 2. — uers^m M (Halm.), rva. rell. iiersus. 13) in dex-
teras R,r. in dexiera v. in dextra eas A. rell. om. eas (seil. puppes). esse 2G(Q). esse necesse
est 2. rell. om. esse. cedere uoluit Ritter. conf. Bcp et G : — si Italiam petar (petis C) in dex-
tram incedas necesse est, si Alexandriam, in sinistram. — si in alex. R. 15) moraris ui-
ctoriam C. parti r. — tanttim ueni MAR2G. edd. om. Tantum iieni conf. cum Liu. XXXV, 18:
tantum non cunctandum, et cum tantum quod ueneram Cic. ad Diu. VII, 23. Q uoluit: tandem
ueni. y: quasi deum triumphum inuocat. tu inquit triumphe moraris currus caesaris qui iam pa-
rati sunt. io triumphe. avxt xou hoc restat ut post uictoriam triumphes o cesar. Bcp : Quasi inquit
moraris triumphe cu. augusti qui i. p. sunt. yBcpC om. tantum ueni. 17) Fem. a. g. boues
MAR2G(Q). om. edd. omnes. boues. iocundius autem feminino cum et tauri soleant immolari y.
18) sacrificarent 2. rell. sacrificew^. 19) nescio MR2G(Q). metro rafh et v (me)'/o). quod M
(Halm.) et MAR2G(Q). edd. ui. 20) ut cernis om. 2. cernis et ipsum G(Q).
488 ACR. ET PORPII. COMM.
23. io tr. n. i. p. b. r. d. Non tanta, inquit, gloria C. Marius de Ju-
gurtha triumphauit.
27. te^ra m u. h. p. I. m. s. Sufjiim, hoc est, deposuit coccineam
chlamydem Antonius, qua scilicet ut imperator utebatur, et accepit lu-
5 gubrem i. e. nigram; et utrum ob hictum uictarum partium hoc facit, an
ut in fuga lateat?
31, exercitatas aut petit Sy. Noto. Non noto petit, sed exercitatas noto;
nam et alibi (C. IV, 14, 20. 21): undas Exercet Auster.
32. aut fertur incerto niari. 'Avacpopa ad ipsum i. e. ipse fertur in-
JO certus consilii.
35. uel quod fl. n. coherceat metire no. Caecubum. Quia austerrissimum
est Caecubum, uinum, merito nauseam cohercet; et metire inquit, quia cya-
tho hauriebatur ex cratere uinmn.
15
EPODOS X.
ACRON.
1. Mala s. n. Solui dicitur nauis, quando de statione uel de portu
dimittitur[, ut (A. IV, 574): Soluite uela citf\.
1) tantem inq. glorirt?ra caius M (Haltn. Q p. XXXIII : inquiJ glon«) R. Caesaris marius de
iurguto r. 3) Sagum iteraut MR. — c^occineam cL^m«dem M. cocci««?» RG,r. coccinfn v. 4)
ut MR2G(Q). edd. om. 7) noto] noto (pro noii) petit. sed exercitas noto. nam MR. noto petit,
sed non exerc/te noto A. non notho petit sed et excita.ta.s notho 2. 7ion noto sed exercitaias uoto
G(Q). pe. si/r.'] petit sed exercitas noto r. pe. syr.'] non noto. Nam etc. v. pe. syr..'] noto.
Nam a. Totum lemraa et priorem scholii partem Non — dam om. fli, qui post lemma scholii
seq. habent : Nam et alibi ait : Undas coercet auster incerto mari civacoopa. Ut ipsum etc. Conf.
Acr. 9) aufertar incerto mari M (Halm.) G. rell. aut fertur inc. mari. rv om. aut fertur. Ut
ipsum fh. rell. ad ipsum. — ipse om. R2. 11) coerceat — coercet M (Halm. co^erc. Q. 1. 1.)
co^erceat in lem. et in scholio r. coherceat — cohercci v. rell. coerceat — coercet. 1 2) inqmt
M (Halm. inqutVZ Q. 1. 1.). ciatho M. cyatho R. na.usam R. 13) hauriehntur MRG{Q). auriebant
excutere r. et ex cratere R. rell. haurieia^ ex.
ACRON. IN MARCIM (sic) MEVIVM A (Acr.). Inuisum sibi meuium deuouet ut hor-
rendis (orendis E) prcmatur tempestatibus A (Hor.), ut K et Fran. Ambr. E, qui addunt : tti
maeuium poetam ternarius iambicus binarius iambicus epodicus (epodicore Fran. podicon Ambr.),
inscriptionem obuiam in bBcpHP et y (in meuium poetam tern. iamb. podicus). Inuisum sibi
meuium deu. ut hor. prematur procellis in meuiujn poetam tcrnariu D. Non uisum sibi meu.
deu. ut ho. pr. temp. Tern. ia. bi. epodicus R*. Fran. habet perimatur (perimjtur teste Broukh.)
pro prematur. In meuium poetam Bern. BC. Ode CXIII. R. Uterque interpres caret argumento.
Hoc ode execratur meuium poetam pessimum sicut uirg. qui de eo ait (B. III, 90) : qui bauium
non odit amet tua carmina meui atqtie idem iungat uulpes et mulgeat hyrcos. qui dum ingressus nauem
qua uirgil. atheiias uectus est piis execrationibus prosecutus est ita meuium et nauem illius
diris execrationibus prosequitur coniurans tempestates et uentos. ut ipsam nauem opprimant.
conf. C, qui longius habet scholion, cuius prior pars facit cum y: Profecturo male imprecatur
maeuio eique augurium uult esse contrarium. ut mediis interci])iatur fluctibus. de quo et uir-
gilius. qui bauium nnn odit amet tua carmina meui. fuit enim obtrectator horatii. scctator uocum
antiquaruni. 18) (juandii oin. 2. uel cum de portu 2. uel dc portu AR. rell. oni. de. ut — citi
om. A2.
IN EPOD. IX. X. 489
1. alite. Hic ct hacc ales. Et hic pro auspicio posuit alite.
2. olentem. l*utentcni, ut {R. 11, 11): Alia scrpUlutMjuc herbas con-
tundit olenles.
iVaeuium. De quo et Jery. B. III, 90): Qui Bauium n. o. a. t. c.
Maeui. 5
4. Austcr m. /1. Tempestatem inprecatur Maeuio nauiganti.
6. remos di/ferat. Cessare faciat.
montihus allis. Qui maiori tempestati subiacent altitudine sui.
8. trementes. Commotas et ui uenti inclinatas.
9. nec sidus atra nocte. Nigra, sine amico nauigantibus lunae lumine, 10
hoc est, prospero, ut (A. VII, 8 : nec candida cursum Luna negaf.
10. Qua tristis Orion. Tempestuosus; in occasu enim signi ipsius
maxime tempestates emergunt, unde et (A. I, 535): nimbosns Orion.
cadit. Occidit, ut (A. II, 9) : suadentque cadentia sidera somnos.
11. quietiore n. f. aequore. Pro minus concitato. 15
12. quam Graia u. m. Talem illi nauigationis optat errorem (laborem?)
qualem post Troiae excidium Graeci uictores pertulerunt, aut naufragium
[quale reuertentes] in monte Caphareo [fecerunt].
13. cuni Pallas u. u. i. a. I. IMinerua enim sacerdote sua ab Aiace
uitiata iam uerterat a Troianis ad Graecos, ut (A. I, 39 — 41): Pallasne 20
exurere classem Aryiuuni atque ipsos potuit submergere ponto IJnius ob noxam
et furias Aiacis Oilei.
17. et illa non uir. heiulatio. Planctus rationis expers et magis feminis
conueniens, ut (A. XI, 878): femineum clamorem ad sidera tollunt, et
Juu. XIII, 11): flagranfior aequo Non debef dolor esse uiri. 25
1) a.lts A. posuit ali^ewi AR. alite, augurio 2. hic — alite om. 2. A2 habent lemnia : ol.
maeuimu. 2) pro put. 2. Alia serpillumque om. fh. a//ia Rl,nirvca. y: olentevi putidum. turpem.
meuiimi. cuius carmina puteant aut quia caro eius ex pinguetudine putida erat. 6) nau. maeuio
1. 8) mont. ahis. sic omn. libri Acr. transpo. ut vet. Bern. K. Scribendum est : altis montibus']
altis, qui etc. 9) uiicenti h. 10) imprecatur atram noctem sine lumine lunae amico nauig. hoc
est 2. atra nocte. nigiYMw woctem sine am. A. atra nocte. nigra nocte hoc est sine am. R. 11)
currum 2. rell. cnrsum. negei AR. 12) nam cum occidit temp. 2. rell. in occasu — maxime.
tempestuosus. cadit. occidit. In occnsum AR (occnsti). 13) unde et A. unde R2. rell. ut. 15)
Pro non minus fh. id est minus 2. 16) illi om. R21,rvca. 17) excid. lahorem gr. R21,rvca.
rell. om. excid. pertul. gr. -uict. aut nrufr. A. 18) quale om. AG,ca. quale reuert. om. R21,rv.
— ca/jereo A. caphareo rvca. capharaeo mfh. conf. C. tjr. uict. man.'] Venerunt ad cas^renm mon-
tem et ibi praecipitati sunt tempestate y. — fecerunt fhQ. rell. om. Cum sch. longiore in C
conf. B'.p: Tempore quo greci contra troiam dimicauerunt ulixes et aiax furati sunt de troia
palladium i. statuam niineruae. ob quam indignata minerua quae antea infesta erat troianis reuer-
tentibus grecis a deuicta troia iram suam deuertit iu grecos et praecipue in aiacem cuius nauem
obruit inmittens eis tempestates in tantum ut pene omnes duces grecorum obrueret. 20) pallasne
— noxam om. 2. euertere cl. A. 22) libri oWei (oib A) non Oi^!'. conf. supra C. II, 4, 5. 23)
^eiulatio Ay (in schol. sibi incoust.) BcfR, ut Ilarl. Ambr. Bern. AC. etc. edd. enilatio.
490 ACR. ET PORPH. COMM.
18. auersuin. Non audientem et iratum, ut (A. II, 170): auersa deae
mens.
19. lonius. Hadriaticus.
20. carinam r. Nauem soluerit tempestate. A parte totum; carina
5 enim totius nauis compago est.
21. opima. Praecipua, aut pinguis.
22. po7'r. m. i. Hoc est: si cadauer Maeui in litore eiectum marinis
auibus iacuerit cibus. Porrecfa. Extenta, ut (G. III, 351): Quaque iacet
medium Rhodope porrecta sub axem.
10 23. libid. inm. caper. Similitudini inpudici et petulantis poetae animal
conparat inmolandum, si mortis eius uoti compos extiterit.
PORPHYRION.
1. 2. Mala s. n. e. n. f. o. Maeuium. Hic est Maeuius inportunissimus
J5 poeta, quem et Vergilius consimili contumelia (notat?) nominat (B. HL 90):
Qui Bauium non odil amet tua carmina, Maeui. OJentem autem pro putido
dictum accipe; est enim cyri\ioi}.izrjxr^^. Mala alite, hoc est, malo auspicio.
Et adtende, alilem eum hic feminino genere dixisse, alibi masculino (C.
IV, 4, 1): Qualem ministrum fnlminis alitem.
20 4. ut horr. u. u. l. a. m. fl. Jucunde quasi uento praesenti praecipiat,
et utrumque latus nauis utique intellegendum est.
5. niger rudentis Eurus inuerso mari. Quid est? euerso mari, an con-
trariis fluctibus?
1) auersum. duplex lectio. si aduersum contrarium et infensum (inf. et iratum C) si aMer-
sum iratum (non audiendem iiota tua C). ut (Verg. 1. 1.) auersa deae niens y. eonf. C. Aduer-
8um R. — aduersa. R. 3) lonicMS edd. et (G?) Q. lonius A (bis), ut omn. fere uett. codd.
Horatii. Aliter se habet res cum Achaicws, Olympicus, Troicus. uide lib. de Cod. Barc. p. 13.
Adriaticus A2,r. codd. sibi non const. 4) id est nauem 2. — totum. Tn car. A. 6) opfe'ma
A bis. in Ambr. t erasa praeda. pignus (1. pinguis). Non ideo (hi^ic initio dixit putidum C) et
putidum dixit quia superflua caro solet incalescens grauem genera (generare C) putorem y. Ad
n. 24: tempestatibus. Maro (A. V, 772): et tempestatibus agnam Caedere deinde iubet f. conf. C,
qui habet : Agna tempestitabus immolari est solita, sed non caper, ut Ei femp. etc. 7) ^roiectum
2. 8) extensa A a 1 m. corr. exta. ut - axem om. A 2. 10) In similitudiraew fh. - — pu-
dife' A. inpudictis 2. rell. impudici.
PORPH. 14) Haec oda caret argumento. Quod unde petendum sit, quaeritur. conf. Acr.
— «npo. G. rell. ?»ipo. 15) cnm simi//rt M. cum simili rv. rell. cwjsimili. — notauit 2. rell.
nominat. nominat add. a m. recentiss. in M teste Q p. XXXHI. wauium M more suo. 17) |jl[OTT/S
M (Ilahn.). }.\.ZfjT(fi A (G?)Q. in R laciina. ATjTOti? 2. /.'jtttottj; rv. Xe-tottj; afh. 22) znuerso
MG (corr.) rv in lem., euerso in scholio. euerso bis R. 'muerso bis 2,afh, ut omn. fere codd. Ho-
ratii. rudenf/s M, ut K Par. A. In E Rern. C et Anil)r. 1 ni. i mut. in e. Post quid est inter-
rogationis signum posui, quo dara omnia facta uidentur. Verbo sollemni euertere (aequor Verg.
A. I, 43. aquas Ouid. H. VII, 42 Porph.) usus est pro uiuidiori poetae dictione : inuerso mari
(terram muertere aratro. conf. Verg. G. I, 65. vomere terras G. III, 626). y: inuerso. com-
mutato, commoto, turb.ito. conf. C: pcrturbato et commoto commutatoque. Bcp: contrariis fluctibus.
IN EPOD. X. XI. 491
10. qun tr. Orion cadit. Oun, iiocte scilicet.
13. cwn Pallas nslo u. i. n. I. in inpiam A. r. IIoc ex Vergilii lec-
tione satis notum est.
17, et illa non nirilis /teiulatio. Ueiulatio id flieitur, quocl est quasi
gemitus flentis, ■:po-'>^ ovoij.c(to-oi!.'7.. 5
19. 20. lonius uiU) cum rrmug. sinus Noto c. r. lido [autem] Noto, hoc
est, aquoso ac pluuioso.
21. op. q. s. p. c. litorc. Opimam praedam corpus ipsius melius in-
tellegamus, ex quo a])paret, et pinguem eum fuisse.
EPODOS XI.
ACRON.
[Pecti. Metrum primo uersu ternarium iambicum, secundus ex pen-
1) qua nocte Bcc. qua. pro cum uel quando. uel qua noete y. qua tristis. ex ea parte celi
qua orion oritur nulla conimoda navtgantibus slella nascitur y. Orion. Orion in ortu suo tem-
pestates excitat in raari. Unde inprecatur horatius ut ea nocte qua ipse occidit et mare tem-
pestuosum reddit nulla prosperitas weuio (sic) arrideat 7. appareat. hoc est siue oriente orione.
siue occidente. aliud sidus non subueniat maenio. '(. scil nocte fh. 2) Virgiliawa R,fh. rell. uer-
gilii M, Virgilii 2, rv, uirgi. a. 4) «ulatio M bis etc. conf Acr. — qm M. quod est om. r. ad
id quj R. y: heiulatio. glossa: genitiuus (1. gemitus) uirilis est. scholion : non gewitus (I. ge-
mitus) qui uirilis est sed eiulatio quae femiuea est. Aeiulatio autem est mulierum siue infantum
clamor uirorum (sic). similiter C: non uirilis eiulatio, sed femina. nam eiulatio est feminarum,
vagitiis infantum, clamor et gemitus uirorum. 5) flens R. to-oc fh- ovo|j.c(T07ro ta rv. ovo;j.a-
TO-votciaM. 6) Ion«(s M etc. conf. Acr. Not/io b Bern. AB, ut RBaDP. notus Parr. A. y: al.
noto cum glossa: udo noto tempestatem mouenti. Ambr. : notus al. noto 1 m. not^MS E 2 m. in
rasura othus cum contradic. glossa (= Bcp) : uento qui est phuiiosus. rell. noto. — autem om.
R. Q hicunam ante Udo statuendam suspicatur. y : udo sinu uehjrum scilicet. sim<s uel sinw.
sina. Bern. C. Par. A. pure, E cum rasura. Ambr. sinw al. sin«;s 1 m. udo. pluui«Zt, aquoso C.
aquoso Bcp. 8) mQlius intell. R2crv et M (Q 1. 1. om. Halm.). rell. Maeuii. intellegam M
(Hahn.). 9) ui M (Halm.) et AR2G(Q). Bcp: Promittit se tempestatibus immohaturum caprum
libidiuosum et agnam si opimam praedam i ipsum meuium mergis dederint. Opimam autem
praedam dicit corpus meuii. signiticat eum pinguem esse. Per caprum etiam ipsum meuium fuisse
libidinosum et per agnam timidum.
ACRON. Ad Pertum primus uersus ternarius iambicus secundus A (Acr.) Ad marg. idem
habet : primus uersus iamb. tern. secundus elego iambicus. scanditur ita : scribere. uersicolos.
amo. re per. cussum graui (= Ambr.). Initio scholiorum: Eque iambicus constat ex penteme-
mere et iambico. alii dicunt eum intnarium iambicum quadratum a dactilo et iambico. A (Hor.) :
Petitio (sic) amico suo inuisam sibi poeticcw ut K Fran. (poetice?» Ambr. ce E) esse in conbu-
bitus suos (om. H) irrumpentem. K: Pec^io — mrumpentem. Pettio (1 m.) E, qui adiungit uoci
«Vrumpentem: ad pei/mm de inachiraw (inachj« Ambr. Harl. Fran. y1j«>DHPR") quam diligit
ternarius iambicus quadratus coMpositus a dactilo in iambum (iambic«m Ambr. Fran. bH etc.)
compositus (Hf Harh) om. Harh Fran. yB^^R". Pei/tio H. Fetio, in contextu pecti, Fran. — Al-
teram inscr. habent codd. dicti ad u. inachiam. b : AD PPETIV (sic) DE INACHIA QVA DILIGIT.
tern. iamb. quadr. comp. a dactilo in iambicum. Ad peWium de inachia quam diligit. (pectium
DP. Bern. C petium Bern. B.). Pettiuni Harl. 7BcpH. Ode CXIIII. Ad Pecfoum R.
14) Pec<i — iambico (iambo r) rmvcafh.
492 ACR. ET PORPH. COMM.
themimeri dactylica et iambica. Alii dicunt esse ternariura iambicum qua-
dratum a dactylo et iambico.]
Petti, nihil m. a. a. i. sc. u. Dicit se amore detentum ad faciendum
uersus, nec delectationem habere nec animum.
5 3. expetit. Adpetit, persequitur.
4. urere. inflammari.
6. Inachia furere, siluis hom. d. Tnachiam nomine mulierem, dicit.
Hiemem per casum foliorum significat, ut (G. II, 404) : siluis Aquilo de-
cussit honorem.
\0 7. nam pudet t. m. Non conuiuiorum paenitet (pudetl), sed quod fa-
bula fuerit.
8. conuiuionim. Quod, ut finem amoris [eius] ostenderet, sub pae-
nitudine recordatus.
9. m quis. In (i.?) quibus.
1.5 languor. Stupor, siue animi torpor et cruciatus, qui solet amatoribus
euenire.
10. arguit. [Probat, ut (A. IV, 13): Degeneres animos timor arguit.']
et latere p. i. sp. Quia et suspiriis aliquotiens amor proditur, ut (A.
I, 371): tlle Suspirans imoque trahens a pectore uocem.
20 11. Contrane lucrum. Contra meretriciam cupiditatem, quae hicrum
captans riualem praeferebat, Horatio queritur, ingenium poetae optimi
nihil ualere.
3) Fetti AyG, ut EBcpDH Harl. Bern. AC et M Porph. pec^/ ^2 et edd., wt K Ambr.
Fran. R2 et edd., ut K Ambr. Frau. et recc. plurimi. Nonnulli codd. ' sibi inconst. 5) adp.
A. expetit. prosequitur R, qui pergit": were. intlamare. (iuflammare A2,r. rell. om.) conf. C.
I, 6, 19: urimur. posuimus injlammari Tnachia. in (i?) illa muliere. (mulier est?) inacbia. illa
muliere r. adpetit om. RlG. exequitur 1, Ca. app. ^rosequitur 2. app. exquiritur r. Inachia mu-
lier erat quam amauerat horatius 2. Inachiam no. mu. dicit A. Mu. no. Inach. dicit fh. om.
1G(Q), mvca. 8) Hiem. per cnsum foliorum sign. A. hi. per ca.su7n florum sig. 2. per casMS
fol. hi. sig. ut frondihus et silu. R. Friijidus et Verg. hy. sign. per casus fol. mvcafh Q (hiem.)
cum sylu. mvcafh. honorem. folia secundum maroncm '^. 12) eius om. AR21,r. conuiu. et pen.
poenitet ad factum, pudeat ad uerecundiam y. conf. C, qui notitiam de scorti imagine (in spe-
culato cubiculo Vita I et Lessing.) adiungit, quae res recurrit in Acr. ad E. I, 19, 1. penitu-
dine AR. poenitudine edd. conf. Sidon. Ep. VI, 9. Hieron. Ep. 84. Auson. in Sap. de Thal. 22.
13) recordator libri. 14) in quibus (AR2,rafh) om. lG,mv. pro quibus s. couuiuiis y. in quibus
conu. Bcc. — siue cruc. Rl,mivca. siue excr. 2. languor. tristitia. stupor y- conf. longius sch.
in C. lan</o>' v. conf. C. II, 2, 16. 17) Schol. oni. A2. arriuit. pti = praeteriti temporis est.
C: a.\t\>vahavit. cst praet. temp. Bcp: manifest«7«'<. R: probat, ostendit ut. 18) scil. quia suspir.
2,r. 19) iYahit de pect. 1. latere i. corde 2. y: latere ideo. non pectore posuit quoniam constat
in suspiriis magis latera laborare. (glossa: latere in ore petitus spiritus). conf. Porph. et C:
latere, inquit , quia in suspiriis latera uehementer laborare etc. uoces R,mvca. 20) anptat 2.
21) Hor. praef. 2. o?-atio A,r. praefe?'a/ omnino R. iug. jiectii opt. 1. ing. pectii, om. opt., R.
nil AR.rvca (Ilor.) rell. nihil. B'.p : simul. mox ut. Ciim essem inquit ebrius ac mero feruidus
querebar is^a apud te.
IN Eron. xr. 493
13. 14. simul. Postquani, iit (.Sat. I, 1, 3(jJ: Qtiae inversum nirnul con-
tristat Aquarius annum.
cahntis. Ainantis. — inu. deus. Dionysus.
14. feruidiore m. IIoc cst, uino accendebatur in aniorem.
arc. promorat. Pro promowerat. 5
15. quod s. m. inaestuet pr. Ut iracmidia commotus amatam, a qua
spernebatur, et ipse contempneret.
16. ingrata. Sine effectu insita, ut (G. III, 98): fruslraque laborem
ingratum trahit; et ibi enim de equi coitu loquebatur.
17. fomenta u. nil m. I. Querelae enim solatia doloris sunt, non de- 10
siderio adferunt fructum.
18. summotus pudor. Hoc est, non amantem.
20. iussus. A te, Petti [scilicet]. Ferebar incerto pede. ebrius, ut Ter.
(Eun. IV, 5, 3); neque pes ncque mens [satis suum officium facit^.
22. dura. Inplacabilia. infregi latus. Quia exclusus limine [est], dum 15
amaret [ideo], ait: infregi latus.
24. Lycisci. Delicati pueri, cuius amor superbiam meretricis me facit
contempnere, quam amabam.
25. unde exp. n. a. q. l. c. Nullis, ait, consiliis a pueri eius amore,
nisi forsan alio amore reuocabor. 20
candidae. Pulchrae, ut (A. V. 571): Candida Dido.
27. teretis. Gracilis.
l) ut — annum om. 2. 3) cal. amantis om. 21G,mvca. — dionesus A. dionysiws vmcafh.
dyoni5»« r. 4) amore 2. 5) ubi seueritas ebrietate fuerit expulsa querebar tibi de amoribus
(meis C) •^C loco i. de loco. de pectore meo -(. a secreto cordis G. a secreto mei cordis Bcp.
6) in aestu et A (Acr.) inestuae^ A (Hor.) inestuai fh. in aestuet estuauerit. creuerit y- inaestuet.
crueerit Ambr. incandescat, commota fuerit C. — ama/jfew a qua sper»e6a?' ipse contempnereffi
2. 7) contempnerc A. W«s. indignatio 2. obiurgatio. iracundia. glossa -(■• conf. C : iracundia, nam
irati llberius loqiiuntur etc. libera. hilis. bilem hic feminiuo genere pro iracundia posuit cum
bile hoc est sed neutri generis sit unde procedit oranis ira. libera autem bilis dicit hoc est li-
bere seuiens. B'^. y scholion: hoc est querebar tibi dicens quod si commota fuerit libera bilis
i. iracundia autem inachiam starim eam desino amare non congruentem mihi. Libera autem hilis
ideo dixit quia in iracundia libertas exprimitur cum homines de his quae sentiunt nihil celant
siquidem per iracundiam liberius loquimur. couf. C. 8) «ifectu El,mv. effectu e< ins. A. 9) et
— loquebatur om. 2. 10) quere?/e A. qrellae v. dolori s = sunt A. dolon« sunt R21,rm. rell.
om. sunt qu. in solatio ca. u (non) deser-io adi. A. rell. nec desid. aff. 13) a te pefi A, om.
sc. a te pec^t 2,r. scilicet addunt y, fh. iussvs a te Bce. schol. om. Rl,mvca. Schol. h. e. non
amantera ex A2,r. rell. om. — /tebrius A. satis s. o. facit om. A2G,r (neque manus') mva. satis
s. off. facit 2. satis off. su. facit R. su. sa. off. facit fha (oni. suum). y: ferebar. hoc uerbo
demonstratur et obiurgantis affectus et incertus animus amatoris. conf. C. 1.5) In pl. A. quja
libri. qm tacite inc. Q. om. 2. Lemma interposui. est om. A. \imen est r. amare A2. araore r.
ideo om. A2G,rvmca. ait om. r. 17) i. e. del. pueri, om. cuius — amabam 2. Licisci (bis)
del. pu. Iicis6'um quid amor me mer. sup. fccit c. q. a. A. mer. sup. me. r. rell. sup. mer. 19)
ab eius pueri amore R. nulh/s a. co. ab r. amore iUius pu. reuocari posse nisi alio amore 2.
21) i. e pul. R. ut et A. candide pulchre v. locum Verg. om. 2.
494 ACR. ET PORPH. COMM.
porph™on.
Pelti n. m. s. a. i. Pettium contubernalem adloquitur indicans occii-
pato sibi amore Lycisci pueri non libere uersus scribere.
5 5. 6. hic terlius Dec. ex quo destiti Inachia f. s. h. d. Siluarura ho-
norem folia arborum et Yerg. dixit (G. 11, 404): Friyidus et siluis Aquilo
decussit honorem. Reuera autem mense fere Decembris spoliantur ar-
bores foliis.
heu me per urbcm. [Heu me per urbem] fabula quanta fui. Hoc autem
10 quasi iuxta se positum inlatum est: nam pudel tanli mali. Quod ideo in-
tulit, ut ostenderet, cur ingemuisset.
10. arguit. Arguit media syllaba producte pronuntiandiun, qui prae-
senlis temporis est.
et latere petitus imo spiritus. [Spiritum latere peti] Non pectore ait,
15 quia in suspirando constat latera laborare.
11. contrane /. n. u. c. p. i. Contra lucrum, contra studium lucri i.
e. contra auaritiam. Sensus autem: Querebar tibi plorans, quod candor
animi mei et honesta simplicitas sine (donis?) datis nihil gratiae haberet
apud auaram puellam.
20 13. 14. querebar adplorans t. simul cal. inuer. deus f. m. arcana prom.
loco. Ordo est: simul inuerecundis deus calentis arcana promorat loco.
Et utique amore calentis accipiendum. Sensus uero hic est : Cum ebrietas
PORPH. Ad Pectium R. 3) Pe«i MG. rell. Pecti. Pe«ium. Fectinm. 5) destitit in
achaia MG. 6) dicit M (Halm.) 7) decembm M (Halra.) 2G,va. rell. Decembri. 9) Q: 'lemma
nos addidimns^ (propter autem'i}\ at lemma in libris M,rva. (qu. fab. fui om. fli.) iam aderat.
Eheu MG. rell. heu. 16) iniSitum M. ill. Rv. illatam r. Positam r. posito afh. huic — posi^o
uoluit Q. codd. positwm. recte. 12) M,r habent lemma : In quis amantem langor et silentium
arguit. De u. \&ngor u. Acr. Q: 'arguit post lemma addidi.' At — omnes iibri iterant u. arguit,
et ipsi vf. Eadem negligentia tacite induxit producfa (G?) pro uulgari omnium fere librorum
lectione produc^e, quae omnino recte se habet: Cic. Or. 48. Gell. II, 10. IV, 17. producto 2.
— pronuntianrfaR. 14) se ipsvLTa M (Halm. spm = spiritum). latere peti om. MRG,r. — qua»i
M(Q?) R. quera G in contextu quocZ 2G admarg. (Q). rell. qu/a. Spiritww libri. 15) latera M
(Q: in rasura) Y,cvafhC. conf. Acr. \&tus 2G(Q). latere RG in contextu. 17) Seusus est autem
R. Sensus autem est 2,rvafh. — Quofrebar M. 18) diuitii^ uulg. lectio. daiis MR2. Equideui
censeo legendum donis datis. Cic. Cluent. 24 : donis datis muneribusque. •(: significat enim se
cantantem amicae suae alterius amatoris muneribus superatuni fuisse. C: — lontra hicrum et
riualium »rtMrae?'a largiora — et : cand. ingenium: laus, commendatio, nobilitas ingenii, nihil habent
gratiae apitd auaram puellam, sine muneribus. V>-^ : Contrane. Et est sensus. Cum ebrietas inquit
modestiam expulisset a corde meo. Num quid non querebar tibi plorans quod candor animi i.
simplicitas et nobilitas ingenii qui pauper suin nihil proficeret sine donis apud auaram puellam
quin semper non amaret ditiores riuales meos plus (juara nie. Per hoc autera significat sc amorem
Buum pettio eepe inter conuiuia confiteri. 20) adplor. MG, ut Harl. Bern. KAC Parr. EBcpy
Barc. etc. rell. appl. — arcftana ]M,v, ut Graeo. Fran. byDI Bern. C etc. -/b in eo M (Ilalm.). 21)
promerat R2G. promnat M (Ilalm.) in lem. promorat in schol. 22) accip. est 2. Sensus uero
hic est MR2G(Q). s. u. is est rv. sensus uer«s est afh.
IN EPOi). xr. XII. 495
seueritatem pepulerat pectore meo, tuin cgo amoris mei iniuriam flens
apud te quercbar. Imierecundum crgo ilcum Liberum uult intellcgi, quod
inuerecundum sese pcr uinolcntiam iaccrct.
15. quod si nieis inueshiel pr. I. b. Confundit Itctorem uarietas elocu—
tionis. Ab oblicua cnim orationc transit ad rcctam; nam supra oblicue 5
dixerat : querebnr tibi niliil unlcre candidum pauperis rngcnium; at haec iam
recta est: quod si meis inastuet praecordiis etc.
18. desinet inparibus c. summotus p. Inparibus, aemulis scilicet, qui
largiri multa possunt, cum ego non possim. Inparibus autem certare per
datiuum casum figuratum est, ut apud Verg. (B. V, 8): tibi certat Amyntas. iO
19. ubi haec s. t. p. l. Hoc est, seuere dixeram adrogans mihi con—
stantiae laudem.
20. iussus a. d. A te scilicet.
22. lumbos et infr. latus. Ordo est: hunbos et hitus infrcgi.
25. %inde e. m. a. q. l c. Bene libcra, quia ueri amici libere solent 15
delicta amicorum cnstijrare studio emendationis.
2Q. nec cont. gr. Non iam amicorum sed ipsius pueri, qui amatur.
28. aut teretis p. Teretia crura aut brachia habcntis. Teres autem
in loni(;um rotundus dicitur.
20
EPODOS XII.
ACRON.
Quid tibi nis, mul. Eandem, quam supra, adloquitur inpudentem
(inpudenter euntem?) in amorem suum. 25
]) iniuna h. quaercbar M,v. 2) inuerecundum/^wc deum 2. 3) sese M2G. rell. se. uinu-
lentiam M (Q. p. XXXIII) G «//olentiam rv. rell. uiyjolentiara. 4) Conf«dit M (Halm.) rell.
confuwdit. 5) Ab om. rvafh. enimodo v. enim modo afh. rell. om. modo. ratione rvafh. ora-
tione MAR2G. transit MR2G. edd. transi^nt. 6) dix. oblique 2. ~- adhecM. (Halm.), r (haec).
7) recta est R2G. est recta rvafli. est om. M (Halm.) 9) possint 2. 10) apud MR2G(Q).
rell. om. — ccrtat R2G (Im.) rell. certe^ ut Seru. et Jul. Ruiin. libri. adi Ribb. 11) adrog.
M. 14) Lumb. et latus, om. infregi M (Halm.) R. 15) liberi amici r. rell. ueri. libere MR2
(G?Q). edd. bcne. solent casfigare 2. - - amic. castigare G in marg.. — am. rep?'rtehendere v.
repreh. afh. verbum om. M (Halm.) R,r. amicorum sed alius pueri stud. emend. r. 18) id est
teretia crura M (terretia Halm.) R. teretia crura, om. id est, G. Henr. Steph. p. 164. recta crura
rvafh. 19) rotundws MR2G(Q). edd. YoXxmdum.
ACRON. Ad inachiam meretricem dicolos A (Acr.). Summe libidinis mulierem repellit.
dignam ait esse elephautis A (Hor.), ut K: Sume?'e 1. m. r. d. a. e. ele/antis, E qui addit: IN
GRATIDIAM CONVERSO NOMINE genarius (sen.) epicus quadratus dactilicus epodicos. Hanc
inscr. una cum metri notitia (conf. Vanderb.) hab. 7 (dactilicos podicos) Bcp (dactilicos epo-
dicos — HPb Harl. Bern. C etc. Utramque habent et Ambr. (dactylicos epodicos) : Sunimae
lib. mu. repellit et d. a. e. elephantis, et Fran. • — dactilus epodicus — Sumrae — repellit et
d. a. e. ekyantis. In Gratidiam conuerso nomine r. Ode CXV. R.
24) jwpudentem A. iwpud. R21G,rrav(ca impudentera, in). im/jotentem fhQ. Argumentum
496 ACR. ET PORPH. COMM.
nigris dign. harris. Elephantis a barritu dictis; Jiigris autem certe Indis
siue Mauris, qui nigri sunt (et peniti).
2. muneru qnid m. qnidiie t. Quid milii, inquit, munera aut codicillos
amatorios dirigis, dura libidini tuae nec sicut iuueuis sufficiam, nec foe-
5 toris tui nescius sim?
5. polypiis a gr. Dicit, se nec putorem narium nec hircum ferre, quo
illa laborabat. Ab hircorum enim foetore dicti sunt et olentes titilli.
6. quam c. a. u. l. s. Sagacitatem suam in inueniendo muliebrium
membrorum putore cani comparauit feras quaerenti.
10 7. uietis. Marcidis, ut Ter. (Eun. IV, 4, 21): uietiis uetus ueternosus
seuex siue [uietis] rugosis et uetustate confectis.
8. pene soL Penem (pro inguine?) tam mulieris quam uiri posuit.
soluto. Id est, coitu finito.
10. 11. humida. Humefacta sudore.
lo 11. sterc. fuc. crocodili. Hoc enim ad conseruandam eutem uel can-
dorem faciendum mulieres uti dicebantur.
11. iamq. subando. Metaphora a sue, quae subare dicitur. Duni ergo
cales, tu tanta libidine, ait, rumpis stratum, et in coitum properas.
nondum sanum esse puto. Inpotens amoris (Tac. H. IV, 44) alio sensu, dicebatur, inpotens in
amorem alicuius, quantum scio, non dicebatur neque inpatiens in amorem, ut frigidus in amorem
Verg. G. III, 9, 7. Inpotentem in amore magis posset defendi loco Catulli : potens in amore.
Equidem scripserim : inpudenfe;* euntem in amorem suum. Itur in amorem, in rixam, in scelus.
conf. rtiere in amplexus Tac. H. I, 4. Mulier ista inj^atienter atque inpudenter ibat in Horatii
amurem (n. 9 : indomitam properae rabiem sedare^.
1) 2: harri proprie dicuntur elephanfes qui sunt in coitu fortissimi. et ista fortis in coitu
erat. barr/iitu cafh. rell. barr/tu. dictis aut certe indis A2,r. dictis aut certe indis A2,r. dictis
aut certe niyris. ind. ravxafh. Q: dictis. nigris, Indis. R: nigris antem certe indis. recte. et pe-
niti A. rell. om. 3) cwrue A Acr. quidae A Hor. ut u. 5 polipus aut in lem. pol. ant in Hor.
4) libellos 2. rell. codicillos. mittis et dirigis 2. dirigitis 1. 5) nescius sim Rl. nesc. sum 2.
rell. nesc. sim. 6) polipws r, ut bED. alii ut Bcp po??/pus in contextu, ad marg. POLIPVS.
— hircorum AR21,rmvca. hircum fhQ. glossa -j : hircus. veluti hircorum. 7) hir c. falli quo A2,
rell. hir c. ferre qua. ab hirc. — tiilli om. 2. tit?<li G. ti^tli r. rell. tiulli. Aut titilli partes
sunt titillatae uoluptatis (.\uson. Epigr. 108) i. e. muliebria, loci muliebris siue tunnus Varr. L.
L. IV, 3, aut ipsae a.rillae (Cic. or. 45) siue aJae (Hor.) intellegendae sunt, conf. C. 2: odoror
i. e. odoratu sentio. polipus an grau. i. grauis fetor. kircus i. hircinus fetor sit in ?naxillis (1.
axillis). Bcp : j/rcus (in lem., hyrc. in Hor., «rcum A. P. 220). libidinosus. in alis. pro ascellis
ubi maxime sudor et fetor libidinosorum comprehenditur. Itijrcus. hyrcus apud poetas pro libi-
dinoso ponitur eo quod sit petulcum aniraal. 8) in inu. AR,r(G?)Q. rell. ora. in. 9) putoreHt
A2,rvca. rell. putore. 10) Vetus uietus A, fh. Vetus om. RlG,ca et v (viet/s ueternosus siue
rug.) Vetus uictus 2,r. uietus uetus Q. 1 1) senex om. lG,v. seu fli. rell. siue. uietis fh. rell.
om. rugosj/s r. — confectits 2,r. 13) Soluto om. R,voa. Id est om. R2,rvca. 14) Vmefacta A. rell.
hu. 15) crocodi//i A Acr. Bcp, Ilarl. Bern. AC crocod<7i A Hor. Ambr. etc, crocotZrilli b, ut
KE. crocodn7t r. u. lib. meum de <'od. Barc;. p. 27. — conseruandean A2. 17) IMetaf. A. ergo
R2. <ales r. calei ergo A. 18) uit tenta A (ex Hor.) quo scductus ne legas : tcnta libidinc a.
r. et stratum. ^anta et ^enta saepe confunduntur. uide infra XVI, 50 ubera tenta, ubi uet. Ambr.
IN EPOD. XII. 497
13. snetns <ig. f. u. Taniqiiiim cum non satisfacientem furori suo uer-
bis increpet.
14. lnachia Jatuj. min. Verba Canidiae inducit [loquentem contra se].
15. Inachiam t. n. />. Aliam pucllam nominat, de qua illam fatigare
consueuerat. 5
mollis. Debilis.
opiis. [Pro coitu] Coitum posuit [periphrastice, ut l^erg., cum do
coitu boum loqueretur (G. III, l.')5): floc faciunt, nimio ne hixu ohtusior
usus Sit genita/i arito'].
16. 17. pereaf malc q. t. L. Mala (isti?) Lesbiae inprecatur, quae lo
[sibi] eum ostendit, dum illa ualidiorem quaereret taurum, lioc cst, iuuenem
satisfacientem.
18. cum. m. Cous. Nomen pueri de Coo ciuitate, cuius inguinis ni-
mietatem arbori comparauit.
21. muricibus Tyriis. Afrae pm"purae h. e. pretiosae, quod secundo ir.
fucabantur, ut (A. IV, 262): Tyrioqne ardehat murice laena.
22. cui properabantur. Interrogatiue pronuntiandum [est].
23. mayis. q. d. m. s. Tamquam quem propterea uestibus pretiosis
ornaret, ut etiam ab alienis mulieribus amaretur.
20
PORPHYRION.
Quid t. u. m. n. d. barris. In mulierem foedam atque anum haec
scribit. Barri autem elephanti dicuntur, unde et uox eorum harritus appel-
pure tanta et Beni. A cum (.orr. habet. Ex tanta ortum est ut. Tu ait tanta E. libid. ait 2. rell.
om. ait. et AR,2. coitMS 2. properas A2. rell. ut (ut tu in r) in coit?«« properes.
1) uerbis om. R. 3) loq. contra se fli. rell. om. A in lem. habet inachia (:= am) lan-
guesc(V, in Hor. inachia langues. y: iierba mulieris quae dicit. languidior apud me es quani
apud inachiani. 4) iWum A,r. rell. illam. om. c. scholio addit 2 : i. e fortior est in illa quam
in nie. Totum schol. tacite om. Q. 6}_moUis. otii mollis et debilis •[. es debilis, lassus C MoUis.
deb. om. G. coitum posuit A2,r. rell. pro coitu. periphr. — aruo om. A2. ohtus. libri. auro 1 ,v.
aluo r. 10) Maulistriae lesb. (sic) A. Mala ipsi lesb. R. rell. Mala lesb. 11) sibi om. A2.
quaeni 1. hoc A2 rell. id. 12) coitu potentem 2. rell, satisfacientem. 13) cous — coo A. uulgo
chons — choo. 14) compar«m'< AR2,r. rell. compara^. 15) Afrac A,r. rell. Africae. conf. Plin.
VII, 35: conchylia et purpuras. C. II, 16, 35: bis Afro 7mirice tinctae uestiunt lanae. Ptcrpurae
non geuitiu. sed nomin. pluralis est more interpretum positus. Non murex purpurae dicebatur.
Plin. IX, 36 et XXI, 8 — purpurn^- Tyrias. conf. Porph. — quod ARr. rell. quae. 16) fuca-
haiuY A,r. fuscabantur 1. rell. fuca6a«tur. quo fucabantur uestes secundo ut 2. — lana R. 17)
propera6M?j< r. properabwntur 2, ut Ambr. /iraeparabMntur E. — est om. A. est pron. R2,r. rell.
pron. est. 18) quem AR2. rell. quae. praeterea 1. ^^reterea r. 19) orn^ret. A 21, r (quae —
ornaret). rell. ornareter. a nuil. al. 2,r. Extremo scholio in 2 addita sunt haecce (u. 22): tihi
nempe. scil. properabant. quam te eyo. scil. diligerem. et quia multa bona contuli tibi et tu de
me non curas. ergo possum dicere. dicere ego sum infelix quam tu fugis.
PORPH. 22) barris et bar?-i MR2,rv. barr/iis et bar7'/« afh. atque omn. libri. cl anum
inculc. Q. 23) elef. M.
HAUTHAL, ACR. ET PORPH, 32
498
ACR. ET PORPH. COMM.
latur. Porro autem elephanti dicuntur auersi coire; ex quo uidetur poeta
dicere, cum eis eam concumbere debere, quia illam non uideant propter
deformitatem ipsius. [Nigris. Deformibus].
3. nec firmo iu. Hoc est, nec ualido qui sufficere libidini tuae possit.
5 neque naris ob. Hoc est, neque occlusae naris, ut possim putorem
corporis tui ferre.
5. polypus a gr. hirsutis c. h. i. a. Polypus non in alis sed in na-
ribus intellegendus.
7. qui sudor u. et q. m. u. m. cr. odor. Ordo est : Qui sudor crescit uietis
10 membris? Vieta autem membra dicuntur ex necessitate contorta, ut Terentius
(Eun. IV, 4, 21) ostendit: wie/ws uetus ueternosus senex [i. e. necessitate contortus.]
Malus undique membris. Hoc iam pronuntiandum uel efFerendum cum
admiratione.
8. cum pene s. ind. r. p. s. Aspere, cum ex fastidio tui penis languet,
15 tu taraen cupiens libidini tuae satisfacere, dum moueris, sudas delauasque
cretam et stercus crocodili, quibus faciem fucare consuesti.
11. iamq. subando t. e. t. r. Subare proprie sues dicuntur, cum libi-
dinantur; inde iam translatio est facta in caetera animalia. Tenta autem
cubilia lectum dicit restibus siue fasciolis subtentum.
1) po. uid. 2(G?)Q. 2) cum his, om. eam, concwbere debere R. conf. conce/bentis
infra in Bco ad u. 10 et concwbam in M ad u. 13. quta ]\tA.,rv. rell. qu?. 3) Nig. deform. fh.
rell. om. Fabricius utrum petiit ex codice? Vetus est glossa in y et C obuia. 4) n«c MR2G(Q).
nora. 5) nares (bis) M2,r. — ut posstV. corp. tui MRG(Q). rell. tui corp. 7) rell.
^ialis (bis) rv, ut supra C. I, 37, 16 A in loco Verg. 8) intelligend?»» rvafh. 9) Qui sudor
M,2,rvafh, ut Ambr. cum glossa i. quatenus. Bern. KAC Par. Ay (cum glossa: quam teter).
R aliique uett. et recc. nuis sudor. B» cum glossa qua.lis. Qui sudor crescit om. M. R : odor. Ordo
— membris om. rvafh. 10) autem om. fh. membra om. rvafh. ut — contortus om. M Halm.
(uictos — uetus om., tcste Q p. XXXIII et: i. e. om. — necessitate contorta). 11) i. e. neces.
cont. om. 2G. uietus (om, uetus) ueternosus senex necess. contortus rva. id est R, fh. 15)
tuo 2. languiV RG(Q). 16) cum tamen 2. tu tamen MARG(Q), rell. tu tantum. ■ — delauasque.
MR2G(Q). delaua<que v. diluisqae. afh. 17) ceram fh. rell. cretam cfram rell. c7-ctam. crucodUui
M Halm. (Q?). stercore fucatm crocodilii R. cocodrilli G. rell. crocodili. — consue?nsti Rl,rvfafh.
consuesti MG(Q). sudas. lam manet humida c.reta~\ sterccrre /jfoicatus crocodilli. quibus ^fcicare faciem
consuewisti r. phWcare v. lam manet. Solent mulieres were^rices ex creta i. cerussa (i. cerussa
om. Y- conf. C. Ouid. med. 73. Plaut. Most. I, 3, 101. Plin. XXXIV, 18) et stercore
crocodilli faciem linire ad pulchritudinem augmentandam (aiigenAa.m pu. y). Dicit ergo tantae
libidinis esse illam meretrieem ut dum uellet exaciare (cum u. ex«artare y) ardorem libidinis
8uae (libidinem suam '[) in (om. y) tanto gestu agitaret se ips.im ut prae sudore caderet creta
et omnis compositio facie (fatiei y) soluto (solutJo y) pene i. languescente iam in igne (inguine
Y) concubentis (concumb. y). Est autem penis nomen tertiae declinationis. cuius ablatiuus est
pene. Iiif/uen hominis positum hic pro uirili membro. (menb. y). Sic Bcp et '[. Illi adduut : a
quo uidetur d/riuari pedum quod signif. genitalia. y habet : falsus appositus. quia stercus coco-
drilli candori miscetur. 18) qua)ido'j. rell. cum. 19) Unde fh. rell. znde. iam et est om. rvafh.
20) fnsciolis MRA2,a. conf. C et Pulm. fasceolis G. fascitioMs, r. fasfolis v. fascios fh. subfectum
G. subterectum R. sub^e«/atum 2. rell. subtewtum. In y glossa: subando. supra uirum sese eiciendo.
scholion: subare proprie dicuntur sues quando libidinantur. hic autem suhando supra uirum sese
agitando. tamen a suibus ad omnia animalia tractum, conf. C. cuhilia. loectuni (lectum C) dicit
IN EPOD. XII. 499
12. 13. tcctaquc rumpil. Vcl, inca cum snenis ag. fastidia uerhis, Vel
illud (distrahit?) quale est, cuni nie quasi pcr blanditias corrij)it, quod fas-
tidio cuiu ca concunibam inputans, quod excitatiorem Venerem cum Inachia
amica quam cum ipsa agam.
16. 17. pereat male quae te Lesb. quaerenti taurum monstr. inert. Quae 5
te inertem monstrauit mihi quaerenti taurum. Taurum autem pro ualido
ac forti concubitu dixit.
18. cum mi/ti Cous adesset Amyntas. IIoc cst: Cum non deesset mihi
sagacissimi (lasciuissimi? ualidissimi?) adulescentis occasio.
21. Muric. Tyr. it. ucll. la. Purpuram Tyriam significat, quae iterum 10
i. e. bis tingi conchylio dicitur; unde hodieque dibapha appellatur.
23. ne f. aequalis i. c. m. q. d. m. s. q. t. Blanditur dicens (magno opere
festinantius?) illi pretiosis purpuris uestem conficere, ut ex hoc inter con-
tubernales eius probaret, quam ualde illum diligeret.
iiitojtis finibus uel f:\sciolis (lectum, om. (Hcit, intortis funibus, uel fasciolis tentum C). luenalis
cadurcum appellat siue (et C) institam. tecta stragulis cooperta y. conf. C. tectaque. coopertoria
lectuli i. stragula. conf. C. suhando. i. libidinando. tractum a suibus qui proprie subare di-
cuntur cum libidinantur Bcp.
'^ l) Vel illud eius quale MRG. Vel illud eras rv. uel illud ait afliQ, qui addit: 'sed nondum
haec sana sunt'. Pro eius — erat — ait legendum puto distrakit, ut hic sit sensus : Vel illud
scil. tentum cubile tectumque, quale est, rimpit i. distrahit, excidit cum etc. 2) quasi oni. M
Halm. Per blanditias libri. recte. Suet. Ner. 34. exprobratione ista blandiebatur i. adlectabat.
Eiusmodi crimina sunt inlecebrae uoluptatis. Cic. Sen. 12. Leg. I, 12. ad Diu. XV, 16. conf.
Plin. XIV, 4: desideria etiam in exprobratione erant. 3) conc«ibam M (Halm.), rv. rell. con-
cu?;ibam. — imputai 2G. excrcitatiorem 2vafh. ea;c/<atiorem MRG,r. 5) Quae te inertem mon-
strauit RM. Halm. (Q?). rell. oni. Quae — autem om. r, quihabet: inertem. ei( pro etc. 7) con-
cubito M (Q p. XXXIII) G. 8) ammtas yb, ut E Fran. Bern. A etc. 9) sa^/acissimi M2G,vafh.
sagacissiwia R,r. "p aminlas. cum mihi, om. adesset, ^acissimi (sic) adAoIescentis occasio, quod
uocab. ex sagacissimi, non ex /asc/Missimi deprauatum iudicabis. Mirus utique est librorum con-
sensus ; uix tamen sagacissimum tuearis Amyntam uel sagacitate canis (Cic. N. D. I, 31. Ouid.
Hal. 76. Plaut. Curc. I, 2, 17), ut sit qui mulieres libidinosas sagaciter odoraiur, Colura. VII,
12, escam. Rectius Bcp: amyntas. quidam \vm.&'ai% fortissimus et praepotens ad hoc opus, et C: iuuenis
robustus et potentia ualidus. Quae cum ita sint, ad sensum scribas potius Jortiss. siue ualidissimi
(taurus Ouid. M. VII, 538), quam ut confugias cum Rittero (Q) ad editionis Med. lectionem
Salacissimi, quae omnino quidem satis bona est, — mares enim, inprimis gallinacei, Colum.
VIII, 2, 9, et ipse Juppiter a Laetantio I, 16 uocantur sagacissimi, sed hoc loco praeter
tantam librorum auctoritatem respecienda etiam est Acronis explicatio u. 6 : 'Saijacitatem
suam in inueniendo muliebrium membrortim putore cani comparauit feras quaerenti.^ 10) signiflcat
MR2G(Q) om. rvafh. tingj conch. dicitur MR2G(Q). imgit conch. rv. t\ngu'\iur conch. a. tin-
gitur conch. fh. 11) conchil. M,fh. — hodieque M2G(Q,). hodie quoqiie^. hodie rvafh. diaiws M
(Halm.) diba/us R. dipaphna 2. oijBacpa? r. otcpaTots v. 0!,3a'.pa; a. dibapAas fh. dibaphus G(Q).
Scripsi 6.\\)apha, quod ad purpura»/*, non ad muricem pertinet, ut dibapha Tyria Plin. IX, 39
et purpuras Tyrias dibaphasque Plin. XXI, 8. Vestis ipsa bis tincta Romanis masculini generis
erat, ut dibap^M?» Cic. ad Diu. II, 16 et sacerdotii dibapAo Cic. Att. II, 9. Conf. Porph. ad C.
II, 16, 35, ubi uett. codd. secutus ot,3aaiov recepi. Ex eadem ratione et propter hodieque h. 1.
latinam formam dibapha posui. 3fafjnopere iesiinans libri. 13) contuberna^ew M Halm. probare^
]MAR2G(Q),r. probaretor vaflj. 14) ualde MA2G(Q). rell. om.
32*
500
ACR. ET PORPH. COMM.
EPODOS XIII.
ACRON.
5 Horrida temp. Hortatur amicos suos, ut pluuio aere, quo aliud facere
nil possunt, laetitiae et poculis indulgeant.
1. caehim. Pro nubibus, ut (A. I, 133): lam caelum terramque meo
sine numine uenti Miscere.
et imbres. Ut (A. V, 693): effusis imhribus atra Tempestas sine more
10 furit.
4. dumq. uirent. g. Pro hoc quod iuuentus uiret; et senectus arida
ponitur, ut [de sene] (A. V, 432): Genua labant {uastos quatit aeger an-
helitus artus\ [et] de iuuene (A. V, 430): llle pedum melior motu [fretus-
que iuuenta^.
15 5. obducta soluatur fronte senectus. Laetitia [ex]tendatur frons ob-
ducta maerore.
ACRON. AD AMICOS iambicos dicolos. A Acr. Amicos hortatur ut uim (uiciii E) tem-
pestatis de die discumbendo uitent et dum non sit impedimento senectus uoluptatibus uacent
A Hor., ut K atque ER* qui manci sunt : uitent || om. et dum — uoluptatibus || uoluptatibus
uace (sic : uacem, om. R") — et addunt : ad amicos comicos senarius epicus quadratus a (om. E)
iambo in Aa.ctUon. y : Ad amicos sen. ep. quadr. comico^ a iambo in dacti/wm. Harl. Bcpb : Ad
amicos comicos sen. ep. qu. a (ab Harl. Btp) iambo in dactUum b (dactilon Harl. Btp) Harl. Bcp
et P, qui addit : scdi eleg. Ad amicos sen. ep. qu. comicos ab iambo in d.a.ctylon. Amicos hort.
ut uim temp. de die disc«< bend° (1 m. expu.) uitent — uacent. Ambr. Amicos hortatur —
uacent. Senarius ep. qu. comicos a iambo in da.ctMum. Fran. Ad amicos comicos Bern. C etc.
Ode CXV. R.
6) nil A. conf. y. rell. non. poss«nt omn. libri, ut saepius. Hoc uoluit ergo: quo homines
nihil agunt, nihil facere possunt. Conf. Porph., qui habet: agi poasit. saepius. possint Q. y:
In hac ode hortatur sodales (ut? aliter C: Hortatur lepidos suos sodales ad conuiuium, nacta
ex hoc occasione, quod pluuio caelo tempestuosus sit aer, quo nihil aliud agi possit) in pluuio
celo ad conuiuium se cedant qui ad (1. secedant qu«a) aliud nihil agi possit. Bcp : Hac
ode hortatur contubernales suos, quoniam caehim pluuiosum erat nec ^^oterant aliud (a aliud
'S) operis agere. ut in conuiuium seceder-ent. Caelum autem pro nubibus accipe Btp. /tcentiae
m. 7) schol. om. A. in R2 sequenti postpo. est. 8) numine uenti Miscere 2G(Q)vma. nu-
mine uenti R. numine, om. uenti Misc. rfh. conf. Donat. ad Ter. Ad. V, 3, 4., cui locum
nostrum Acronis adde ap. Ribbeck. 9) atris R2lG,mvca. atra A,rfh, ut libri Verg. Post hoc
schol. habet 2: contraxit. densauit (Btp: in unum coegit ac per hoc densum fecit). iouem. aerem
(Bcp: i. aerem). occasionem. i. e. aliquani partem de isto die i. e. aliquam spem bonam. y: oppor-
tunitatem partem aliquam de die sumamus ad epulas et conuiuia. 11) Pro hoc quod A2R (om.
pro), r. hoc est quod mv. rell. hoc est quando. 12) ponitur A2. deponitur R,rvfh. deponatur
ca. oppomtiiT (G ?) inculc. Q dicens: deponitur libri. de sene om. AR21 (iit de sene om.'), rmvca.
y: f/enua. i. dum adholescentes sumus. (conf. C.) et decet. quia decet. lasciua adAoIescentia (sic)
decent epule. Bcp : tdrent. per uirtutem. genua. nostra. uastos — artus om. A2,r. 13) et tacite
inculc. Q. om. omn. libri. — fretusque iuuenta om. A2,r. 15) tendatur AR21,rmvca. ea;ten-
datur fliQ. Si sententia illa per indicatiuum modum enuntiata est ab interprete, proposuerim:
laetitia tcre«atur frons obducta niaerore. Seneca N. Q. V, 3: sol mattitinum aern .<tpissum ortu
IN EPOD. XIII. 501
6. tu nina Torqualo. Eo consule uina reposita proferri lubet, quo
ipse natus est, Manlio Torquato.
7. dem haec f. b. r. i. s. n. Si qua niinus laeta sunt, aut quae solli-
citudinem moueant, de deo speranda dicit, ut in melius mutentur, dum-
modo laetitiae non praetermittatur occasio. 5
8. Acliaetnenio. Persico.
9. et fide CijUenea. Lyra [aut chorda], quam traditur Mercurius inue-
nisse, qua accepta ab eo, Amphion cantu dicitur muros fecisse Thebanos.
11. Nobilis ut grandi eecinit Centanr. ahi. Nobilem [autem] Chironem
dicit, cuius umbram (uerba?) ponit Achilli praedicentem (praedicentia?) 10
fata sua, ut Juu. (VII, 210): iam grandis Achillis Cantabat patriis in mon-
tibns.
13. 14. Assa7'aci tellus. Assaracus, auus Anchisae, a quo et Troiani.
Tellus enim, in qua sepeliendus erat (, Troia?).
suo tenuat. Juu. XIII, 215: densissima ruga cogitur in frontem. Cod. 2 scholio addit : i. e. reuo-
catur omnis dolor. R: scilicet letitia tend, fr. obd. merore (merore A). y: Ohducta. seuera. tristis.
quasi clausa. unde et dausas cicatriees ohductas dicimus. sicut uirgil. (A. X, 64) : et obductum
tierbis\ uulgare dolorem. Al. (sic). Seuera fronte ac per hoc in rugas contracta (sic et C) ut rusticitas
senectutis absceda (sic). senectus. tristitia quae rugat frontem. conf. C (cowrugat). Bcp: obducta i.
rugata ac perseuera et tristi.
1) Eo ARl6,rmv. om. cafliQ. Eo consule om. 2. co7«posita 2. maWo torq. A,fli. consule manlio
21. rell. manlio torquato. 2 ad u. 7: caetera: i. de tempestate. rell. om. Bcp : caeiera. ad conui-
uium non pertinentia. C: cet. mitte loqui. de aliis rebus ad conuiuia nihil pertinentibus ne sis
sollicitus. y: cetera mitte. de ceteris nil cures i. de aliis rebus. 3) i. si. A,r. si qu« AR21(G?),
rmvQ. si quae eafh. — aut quae AR21,r. rell. ut quae. 5) praeienmttatur AR21(G?),rmveaQ.
pmemittatur fh. Q: praemitt. libri. i. "nos lenit^sima coniectura correximus codicis scripturam"
conf. Porph. ad argum. huius epodi. Sic ergo referendum, sic emendandum est, sic lenissime
corrigitur. G) De nardo conf. C. 11, 11, 16. Achamen/o, persico. nam primum persae inuenerunt
usum nardi. y. 7) ciW. A in lemm., cellenia, al. ceilenia 1 m. A. Hor. eillen///a cum rasura
(i mut. in e) E Ambr. b. Cyllenea fh ut K. al. ut Harl. B'^ cyllewa (in B corr.) ete. Cyllent«
rmvca. eoj-da AR,r. 1/ra a corda A (non a) R. lyra chorda l,mvca. lyrae corda r. lyra aut
chorda fhQ. lyra quam 2. lira quam mercurius inuenit. /idis enim lira est aperte (a parte) to-
tum ■(. Sic scrih e : Jide. chorda s. lyra, quam etc. Bcp: CYLLENA FIDE. wercuriaZ/ corda id est
lira quam mercurius admiiemt. C : lyra Mercuriali, quam Mercurius iuuenit. Jide. chorda, a
parte totum. 8) cantu di. mur. fec. ARl,rmvcafh. tacite mut. Q. cantu mu. fe. dicitur (G?).
9) cecinit graudi K Ambr. M Porph. cod. ^>tae Genou. Paris. Y, 2. saec. XIV et duo. Harll.
3754 uterque ad saec. XV pertin. rell. grr ,.'ai cecinit. autem (fhQ) om. AR21,rmvca. Hic alteram
partem: .Nobilem — sua ante locum Juu' jalis posuit. 10) cuius membra po. ach. praediceniia 2.
cuius uba p. a. praedicent/a A. cum umbram R. rell. cuius umbram. Quid umhra sibi uelit Chironis
h. 1. non uideo: uerba eius ponenda sunt. Vestigiis codicum insistens scribe: cuius tierha ponit Achilli
praedicenfea fata sua. i: inuicte. uerba chironis apud achillem discipulum. nate ])iier thetide. Verba
sunt centauri quia achillem et eseulapium nutriuit. Bcp: uerba centauri ad aehi/e?«. Centaurus. chi-
ronem centaurum significat nutritorem achillis cui ipse praedixit a troia non reuersurum, ac per
hoc uino cantuque ipsum achillem in troia resoluere. conf. Pind. P. VI, 19. Pausan. III, 18, 7.
Boettiger. Vasengem. III, 144 — 147. Gerhard. Vasengem. III, 188. 227. 11) achilles R2,rmvcafh.
13) auus priami (om. assaracus) A,r. (assarjci in lemm.). ut y- 2: Assaracus fuit priami auus.
Achilles in aqua sepel. erat. Assaraci tellus. Assaracus auus Priami fh. assaraci auus anchisae
502 ACIl. ET POUPH. COMM.
Findunt Sc. fl. Scamander fluuius Europam ab Asia diuidere dicitur,
ideo posuit fmdunt.
luhricus et Sim. Fluuius lubricus sanguine Troianorum, ut (A. I, 100):
uhi tot Simois correpta sub undis Scuta uirum [galeas et fortia corpora uoluit^.
5 siue pro natura aquae lubricus.
15. cerlo suhte{g)mine Parcae. Ut {Lucan. III, 19): rumpunt stamina
Parcae.
16. caerula. Nomen a colore maris i. e. marina, ut {Ouid. Her. IX,
14): Caeruleus Nereus.
10 18. aegrimoniae. Aegritudinis (s. tristitiae?) animi.
PORPHYRION.
Horr. t. cael. c. e. i. Hortatur contubernales, ut, quoniam caelura
pluuium, nec (aliud?) quicquam agi possit, in conuiuium secedant. Caelum
R. rell. assaraci. assaracus auus anchisae. Adi Apollod. III, 12, 2. Hom. II. XX, 234. Verg. A.
IX, 643. Ouid. F. 34 et 943. Bcp: Assaracus pater fuit capis. capis anchisae. anchises aeneae.
per nobilem ergo familiam patriam signiiicat. conf. C: Assar. tellua. i. e. Troia. Assaracus fuit
pater Capydis, Capys autem Anchisae, per n. e. f. intelligit patriam. Bcp glossa : assar. tell. Troia.
— Tellus erdni in qua A,r. rell. om. enim.
1) Scam. fluu. Eur. ab. As. diu. dicitur Al,rmvca. Scam. fluu. troianarum eur. — dici<ur
R. Scam. fluu. prope ilium qui Asiam ab europa diu. dic^tur 2. Scam. fl. est, qtd cum Eu. ab
As. diu. dicatur fh. Scam. fl. cum — dic«tur Q. y glossa : Scamandri. fluuius est. C. Sca-
mander aliter dictus Xanthus, et Simois, fluuii Troiani ex Ida nioute defluentes. 3) Fluu. troi.
ut — uoluit lG,mvca. ut — uoluit R. Lubr. et Simois^ Vel sancjuine Troianorum, ut — uoluit
fh. Vel ortum ex 1. ^ lubricus. Simois fluuius. lubricu^. discurrens 2. 5) siue -— lubrieus om.
1. lubricus ait R. 6) subte///mine A (rasura). sub tegmine R2,rfh, ut M Porph. DI. Bern. A.
subtegmine ca, ut Cod. Thevenot. ap. Suringar. p. 173, et P (G?) H (g a m. 2). sub^emine omn.
fere uett. codd. Horatii, ut Ouid. M. VI, 55. Catull. 64 ter. Nemesian. Cyn. 311. Tyrio sub-
temine Stat. Th. VII, 656 et Tib. IV, 1, 12. Plin. XI, 24: tereti filo deducit stamina — circi-
nato orbe subte^mina adnectens. Sic Verg. A. III, 483 Seruius et cod. M ap. Ribb. habent :
fert picturatas auri subtegmine uestes. conf. Val. Fl. VI, 22 7j: croceo subtemine uestes, et Tib.
illo loco : Tyrio subieniine uestem. certo stamine, om. sub, mv (ex loco Lucani deprau.). R om.
loc. Lucani. rnmpuni omn. libri Acr. nullus rumpentes. y: '■subtemine parcae. quia certa sunt sta-
mina fatorum. Virgilius (A. X, 814) : extremaque lanso (om. Parcae) fila legunt. omnino tale est\
conf. supra ad C. II, 3, 16. C : subtemine. Jilo, quod slamini intexitur, quia certa sunt fatorum
stamina, ut Virg. ext. Lauso Fila legunt Parcae {Parcae Jila legunt. ap. Verg.). 8) noraen om. 2.
10) aegrim. AYb,cafh, ut omn. fere uett. codd. Horatii. egrim. mv, ut pauci codd. Hor. e. c.
Bern. C. Acrimoni&e. r. — animi om. 12, qui habet : aegritudinis et moestitiae. vulg. lectio:
animi uel aegritudinis rmv (egr.) ca. aegritudinis animi fh aegrimoniae. tristitiae. aegrimonia est
animi tristitia. ac?v'monia uigor est animi. C. conf. Cic. Verr. Act. I, 17: patris uim et acrimoniam.
ae^nmonia infra Epod. XVII, 73. Cic. Att. XII, 38. Aegrotatio animi (Tusc. IV, 37) et mentis
(ibid. III, 4) dieebatur, non, quantum scimus, aegrifiido animi. Hinc leg. puto : aegritudinis s. tris-
'risiiae animi. -j: deformis. quia tristitia deformiS facit.
PORPH. 14) conuiuas R. rell. contub. — Vide ad Acr. lectiones. Bcp : ncc poterant aliud
operis agere, et yC : aliud nihil (nihil aliud) agi possii. nec quicquam R2 et Q qui h. 1. ridicule
gloriatur: 'Nos lenissima coniectura correximus codicis script.' nequicquam MG. nequi<quani
rv. quouiam ipso coclo phn«'o neqneani aliud agere afh. rell. quoniam cafiiwm (M,rv. cehm R2)
IN EPOD. xiri. 503
autem pro nubibus accipe, etcontraxil: in unum coegit, ac per hoc densas
(tempestates?) fecit intellegendum.
I. 2. et imhr. muesqve deilu. lou. Suauiter, quasi cum imbribus ad ter-
ras luppiter descendat.
3. 4. rapinmus amici occasionem de die. Utrum occasionem, quae de 5
die pluuio incidit, an ut conuiuia de die duc[eb]antur a primo mane
coepta?
5. obd. s. f. s. Obducta i. e. in rugas contracta, ac per lioc seuera
et tristis. Sic ergo [et] senectutem pi'0 grauitate ac seueritate accipe.
6. t\i nina T. m. c. p. m. Praecipit, uina pi'oferri Manlio Torquato 10
consule defusa, quo anno ipse natus sit, quod et alibi amphoram adloquens
ostendit dicens (C. III, 21, 1): 0 nata mecum Consule Manlio. Ad hoc
ergo pertinet, quod dicit: Torquato meo.
7. deus liaec f. b. r. i. s. u. Sensus est: Haec [quoque], de quibus
soUicitus es, fortasse benignus restituet tibi deus, qui uices rebus humanis 15
constituit.
9. et fide Cyllenea. Id est, chorda, quam Mercurius inuenit, ac per
hoc lyra.
II. nobilis ut cecinit grandi Cent. alumno. Chiro scilicet centaurus.
alumno i. e. Achilli. 20
15. unde tibi r. c. s. t. p. Tale est et illud (A. X, 814): extremaque
Lauso Parcae fda legunt.
pluu!M?n. Scribendum puto: nec aliud quidquam agi possit. Notum autem est, nomina nequidquam
et nec quidquam s. quicquam atque aduerbia nequicquam et nequiquam saepius confundi in co-
dicibus, ut supra dixinius. conf. Wagner. p. 459.
1) dens« MR2G,rv. densfls afhQ. y: Caelum hic pro nubibus accipiendum. contraxit in unum
coegit. ac per hoc densas tempestates effecit (= C), ut (Verg. A. V, 20): atque in nuhibus (nub«s?
nubemVerg.) cogitur ager (aer). nube* Isidor. de N. R. 22. Pro densa fecit scribe densauit. Lucan.
IV, 76: nubes. Quintil. V, 9. tenebrae Verg. G. I, 248. 3) Hoc sch.Qadsign. Acroni. 6) accidit 2.
Acr. (fwcebantur 2G(Q). dicebantur M (Halm.) R,rvafh. — Scribendum est ducantur. occasionem. s.
conuiuii quia pluuius est. de die. isto B^. 8) saeuera M. ac tristis vafh. rell. et. rv : contracta
ac torquato moue consule per hoc Seneca (sic) tristis s. ego senectutem (^Setiera ac tristis. Sic
ergo et sen. v). ac tristis vafh. 9) et om. R,r. 10) preczpit r. praec/pit vafh. rell. praecepit. pro-
ferre rvafh. rell. proferr/. MaWo ter M,fh. MaZ/io et bis mawlio R. mawlio et bis maWio r. maKlio ter
2,va (G?Q). 1 1) rfefusa codd. difiM%& edd. — am/o. et loq. M (Halm. amph. adl. Q p. XXXIII).
alloq. amph. 2G (adl. Q). rell. amph. alloq. 14) quoque afh. rell. om. M duobus sequentibus
Scholiis postposuit. 15) uices om. R,r. corda M. m. s. ut uett. codd. Horatii fere omnes. 18)
lyra M2G(Q),r. lyram R,va. \yram signat fh. 19) cecinit grandi M.,rv&. conf. Acr. vulgo: grandi
cecinit (^0,7). y: alumno. chiron achilli. Bcp, C: achilli quem nutriebat. va: id est achilli, rell. om.
id est. totam. gl. om. r. Plenius M (Halm., negl. Q. 1. 1.): Chiro scilicet Centaurus. alumno id
est achilli. lam Ascensius (a) habet scholion : Chirow — Achilli, et Fabricius (fh) sic : Centaurus.
Chiron scilicet. Alumno. Achilli tacite om. Q. 22) laus parce fiUa legunt M (Halm.) laus o
parcae f. 1. R. rv; extrema et aliis o parce fila legunt. extraque lauro 2. conf. Acr.
504
ACR. ET PORPH. COMM.
16. nec mater d. caerula te reuehet. Per matrem Thetidem || atque ex
hoc metonymicos || mare intellegamus.
EPODOS XIV.
ACRON.
Mollis inertia cur. Dicit ita se inertia et obliuione oppressum, tam-
quam Lethaeum sumpserit poculum.
3 — 5. pocula Lelfmeos ut si ducentia somnos ar. f. tr. Lethneos, [ob-
10 liuiosos,] ut (A. VI, 714): Lethaei ad jluminis undam Securos latices et
longa obliuia potant.
fauce tr. Biberim.
5. candide. Pure, simplex, ut {Verg. E. V, 56): Candidus insuetum
miratur limen Olympi.
15 6. Deus. Amor.
1) Per matrem thetidem libri omnes. recte ; locutio enim est sermoni Porphyrionis con-
sentanea. Q uncis incl. per atque ex ingenio proposuit : pro matre ThetifZe ao per /(a?ic etc. at-
que ex hoc MRji-va. atque ex h«c fh. ac per hoc 2G(Q). y: matrem thetidem dicit quidem sed
peream (1. per eam) metonimicos mare. vult intellegi quasi a nimpha qm (quoniam) nauigauit ad
troiam sed inde renauigare non meruit. conf. C : Thetide. nympha et dea maris. mater caenila.
Thetis mater marina, per quam uult intellegi metonymicos ipsum mare. Equidem arbitror uerba
atqtie ex hoc metonymicos non per parenthesin interponenda, sed extremo scholio conlocanda
esse. nam metonymicos subinde dicitur absolute. u. 17. illic. in troia Ambr. yBcp. u. 17. dulcibus
alloq. familia»'«m sennonibus id est sermonibus amicorum debes soluere quicquid tibi imniinet
tristitiae. conf. C : familiar«um sermonibus et amicorum communicationibus debes tZ/ssoluere
quicquid etc.
ACRON. Ad mecenatem dicolos A Acr. Mecenati excusat desidiam suam et obiurgat
(obiurr/a^se K. obiurgantem se E) se quod non consummauit (consummaue;-e E) iambica opera
amoribus auocatus. (auoca?/5 K. uacari causatur E) A Hor. KE, qui adiungit haecce: AD ME-
CENATEM. senarius epicus binarius iambicus epodicos, ut Harl. y (iambico.s' ep.) b. Bcp : se-
narius — epodicos ad mecenatein. Bern. C : Ad mecenatem. excusat desideria sua. Ode CXVH. R.
7) Acro caret argumento. Cuius loco aut inscriptio codicis A ponenda est, aut ex y qui
et Porphyrionis argumentum habet, prius: Increpat horatium mecenas frequenter quod tardc
finiebat librum epodon. Plane aliter C. Dicit ita se A. rell. om. ita. — obpr. A. 8) Letheum
A,rmv. laetheos BtpP. loetheos b. letheos b. letheos AH Fran. Bern. C. rell. lethaeos. ueluti RHI.
uti b Harl. Fran. BcpDQ. Bern. AC (M Porph. caret scholio). uti si (si a 2 m.) P. ut si AyR^,
rmvcafh, ut KE Ambr. etc. ducen<ia omn. libri, non ducento, ut olim Sam. Gotth. Lange pastor
Laublinginsis (coni. Lessing. Opp. 1841 Vol. III p. 104 ep. 24) legit uertens: Als hatte ich mit
dtirrem Schlund zweihundertmal des c\v'gen Schlafes Becher durstig getrunken, et nuper Wal-
kenaer (Vie d'IIorace Voll. 2 Paris. 1842), cuius rci nuntium Akx. Ilumholdt. Vir Summus, pro
humanitate sua mihi transmisit una cum ephemeridibus publicis (Journal des debats 7 juin 184"Jj
precans: 'schicken Sie mir solche — nicht zuruck.' ducentia. adducentia. adferentia. y. 9) Leth.
obliuiosos (fhQ) om. AR21G,mvca. ut leth. obl. om. r. Glossam ohUuiosos habent Bcp. aliique codd.
Horatii. 13) scholio addunt Rl ut: Candidus insuetum miratur limen olimpi (mirawtur —
lumen R). rell. om. conf. Epod. III, 10. Seru. E. II, 46. VII, 5. Candide. bene (bone C). pure ",'•
15) Deus. Amor AR^ly^r. rell. oni. Deus i. apollo autor carminis Bcp. scholion in Bcp : Reddit
iN EPOD. xirr. XIV. 505
8. ad umh. adil. Acl perfectionem, ad fineiu.
1». arsis.s('. Aniasse, ut (B. II, Ij: bonnosum paslor Corydon ardebal
Alexim.
« BathyUo. Bathyllus Pantomimus fuit, de quo Juu. (VI, G3): moUi
saUante BathyUo. 5
10. Anacreonta Teium. Poetam a Teia (oriundnin?).
11.. qui persaepe caiui testud. jleu. amorem non el. ad ped. Qui praeter
metrum amorem suum flebiliter cantauerit.
18. ureris i. m. Aut uaUie dixit, aut misere, consolandi causa, tam-
quam qui frui amata non posset. Quod de Terentia, quae eius erat, signi- 10
ficari non potuit, ct de patrono iucongrue dicebatur (diceretur?).
quod st non pulchrior. [Id est,] non melior quam (quam quae?) te,
ait, urit, Maecenas. Quod gratificans dicit Terentiae, quam amauit Maecenas.
horatius causam quare a caniiinibus cesset dicens se ab apolUne pi-ohibitum. ni illa usque ad um-
biUcum ^jcoduceret i. usque ad finem. Dicit euim naturaliter umbiUciim ponens pro fine quia um-
bilicus in medio corpore existens et superioris et inferioris partis corporis et hinc inde finis
est (!). Multo rectius C iii longiore scholio et y Ambr. : ad umbiUcum. ad perfectionem. ad finem
libri (ubi cornua sunt? conf. Tib. III, 1, 13. Ouid. T. I, 1, 8. Maitial. XI, 108, 1), quibus ex
osse solet umbilicus affigi. conf. Porph. umbiUcus pro fine et consumniatione Bco. In rmvoa glossa
arsisse amasse posita est. 4) BathyUo scripsi cum KE aliisque et cum r quae om. bathyllo in
lenim. atque in scholio batA«/llus et bathzUo habet. Noraen hoc graecum nouimus px Max.
Tyr. 24. p. 481 (K.), ubi Anacreon amasse et laudasse traditur praeter aap.a-a S;j.£[j5to? Kd[j.rj;
xai Tmv K/.cOpo'jy.O'j 0'.pi}c(A[j.(.uv xctt xfj; Ba86AAO'j (iipct; Parthen. 7. Statua eius descripta est ab
Apuleio Flor. II, 45 p. 54. Oudend. atque imago eius iu vase Anacreontis esse dicitur a. 8.
Birch. in Archaeol- Brit. T. XXXI p. 257, ut conspiciebatur in tumulo Anacreontis. adi Antip.
Sid. Anth. Pal. I p. 315. conf. Orell. ad h. 1. In libris scribitur et ba^Aillo A Barc. Ambr. Bern.
A. \>&tyRo 1 Frftn. B, ca. et bafjllo Harl. uD,mv (non BathyUo, ut ref. Q. habet in lemmate :
'a. b.' et iu scholio ba<<llus et ba</llo) fhQ. Hic in Acr. reoepit BaiiUo, in Porph. 'BathyUo.
hachyUo. G. conf M (Porph.) qui, Halmio teste, in lemmate achyllo in scholio bac%llo habet.
batyUo. Nomen pueri. notandum arjsisse batHlo. non hatiUum •[. conf. longius schol. ap. C:
Nomen est pueri adamati abAnacr. etc. In loco Verg. omn. libri Acr. habent for7«o5um, non iormons.
6) poetam rfe teia A. anacr. tAeium. a the<7«o poetam r. rell. edd. a teia (siue Teia) poe-
tam. K: a teia poetam. teia pro teg. a. y: ieium. a ciuitate ut alibi (C I, 17, 18): et Jide teia.
C: a loco et ciuilate, unde fuit oriundus, ut etc. Bcp: a loco ubi natus est anacreon. 2: Ana-
creonta qui teius. quod oppidum est phr^-giae. 7) propter nietrum Rl. per met. cafhQ(GV).
praeter nietrum. A"2,rv (negl. Q) recte, ut praeter consuetudinem, naturam Cic. Diu. II, 28.
praeter modum Cic. Tusc. V, 36. praeter morem Ter. Andr. V, 3, 8. Et enim uerbis praeter
melrum explicatur uersus 12: non ehiboratum ad ^jedem. Hinc amplificaui lemma. Sensus plane
exponitur in y: dicitur amore batilli auaereon sepe carmina sine pedum leye fecisse. uel quia
anacreon aniorem suum scripsit non perfecto pede sed modulatione. C: e/a6oyafe»n. perfectum, per-
ductum. Y = eiab. perductura. pedem finera 2cpC. 9) Misere posui cum A21,rmv (ut antecedenteni
lectionem ptracter, sic hanc negl. Q) pro miser (Hor.), quod post Curionem et Ascensium Fa-
bricius (fh) introduxit, quem Q secutus est, cui 'altera pars quod — dicebatur non liquet et
fort. ex Porph. scholio male conflata' uidetur. Quod iterum dolennis; clara enim omnia sunt,
atque Acron alia aliisque plane uerbis profert. 10) quod aut /aeterentia (sic) A. tamquam frui,
ora. qui r. posset quae, om. quod de Terentia, R21,rmvca. quod de Terentia fhQ(G?). 11) di-
ctbatitm l,rmv. rell. dicebatur. noii congrue 1, non om. 2. ipse miser hic misere aut ualde R. 12) Id
506 ACR. ET PORPH. COMM.
14. obsessam Ilion. Ad Helenam refert.
15. IG. me Ub. n. n. c. Ph. m. Libertinam se amare Phrynen adfirmat,
quae, licet uiro non sit uno contenta, turpitudinem tamen eius se fatetur
ferre pro amore.
5
PORPHmiON.
Mollis inertia c. t. diff. i. o. s. Ad Maecenatem loquitur. Significat,
illum frequenter de se quaerere, cur neglegat carmina scribere. Deinde
10 quasi interrogationes eius uolens efFugere amorera causatur.
7. 8. inceplos oUm pron. carmen iambos ad umbiUcnm adducere. ^/^{xa
l-£$Y(T|aic. lambos^ carmen. Utrum oUm promissum, an olim inceptos,
ambiguum est. Ad umbilicum adducere pro finire et consummare posuit,
quia in fine libri umbilici ex ligno aut osse solent poni.
15 6. 10. non aliter Samio d. arsisse Bathyllo Ancr. Teium. Adtende, per
st om. AR2,r. quam te ait urit AR2. quam te an urit rv. quam te aut urit r. quod s. n. puch. ignis.']
Vrit obsessam Ilion. non melior quam te ait urit R. qusim te iam urit cafhQ(G?). Bcp: i. si non
fuerit helena quae fuit causa incendii ct obsessionis troiae speciosior quam terentia. satis potes uti
illa per sortem tibi adeptam. •(: ureris. a terentia (in? conf. Ouid. M. VII, 22) quam uris. ilion.
i. si non fuit pulchrior helena hac, quam tu diligis. gloriare. terentiam enim amauit mecenas.
Aut scribe: quam quae te, ait, urit, Maecenas (conf. C. I, 19, 5: Urit me Glycerae nitor. Virg.
E. VIII, 83: Dajihnis me malus urit), aut, quod simplicius est quam ait uerbum interpositum :
quam quae te a. (= accendif) i. e. urit, Macaenas. conf. C : pulch. ignis accendit. id est, si He-
lena quae fuit caussa incendii et suhcersionis Troiae, non fuit speciosior qnam Terentia, quam
deperis, ilia. utere, et gaude fato tuo, quo nactus es puellam tam pulchram. Mire autem dicit
ureris, deinde ignis: alterum propter amorem qui exurit, amanteis ; alterum propter incendium
Troiae.
1) opssam E. oppsam A in lemmate, obsessam'] opsessam A in Hor. obsesswn» fh. rell. ob-
sessam, ut omnes fere codd. Horatii. 2) phy^-ne — ph?/rnem rva. yjtne 2. rell. phryne.
PORPH. Significares vafh. sensiens (sic) r. rell. significfl^ 8) que»*« G(Q). quflerere (que-
rere rv) uulg. lectio. recte. Namque et de homine qtiaerere sollemnis elocutio est i. e. soUicite,
quasi per tormenta, quaerere. Cic. Deiot. I. Mil. 22. Ouiii. P. IV, 3, 18. occidis saepe rogando.
crucias me BcpC. rogando. interrogando me obtundis C. interroganda dic it Amhr. et y qui addit:
ut terentius (And. I, 1, 97): qtiae sit rogo. B'^: interrogando. 11) <!yri[J-Oi £tf£$T;5ic M Halm.
(a. £'s5£?T|Y^j"i ^)- ^'^ S''- uerbis lacuna relicta est in 2G et R, qui habet: Tnceptos — iamios']
Ad unibil. adducere pro finire iambos. utrum etc. Hanc lacunam uoce itfzlrifr^zii;
expleuit Q p. XKXIII dicens: 'ergo ex parte recte suspicatus sum in adnot. critica,' in qua ad-
tulit haec: a. u. add. in lem. om. Fabr. sed post ambiguum est eadem pro nouo lemmate addit.
quam ante iambos signaui lacunam et cod. habet; fortasse scriptum fuit sic : ' Etzc^tjyTjOi; iflmJos
carvien; utrum etc. an: 'E7r£;. nam iambi sunt carmen.' Desideramus autem notitiam lectionum
in vf. 5)y. iTTE;. om. rvafh. iambos carmen om. va et fii, qiii habent: Incoeptos, ol. pr. carmen.
lambos] Ad iam — lambos utrum carmen olim etc. Ad ex u. 8, quem inferius bis, i. e. in
lemmate et in scholio, Fabricius (fli) posuit. 11) olim occcptos R. in ceptos 2. 12) ac con-
summare 2. poni solent R. 14) al/o Samio M. rell. aliter Sam. ba%no A,rQ. achyUo et ba-
chyWo M Halm. conf. Q p. XXXIV. bac^llo G. ba%llo v. hatgUo a. batillo R2,fh. conf. Acr.
IN EPOD. XIV. 507
ablatluum dictiim nrsisse Bdthyllo, cum [et] hoc saepe (semel?) Vergilius
jjier accusatluum dixerit: Formonstim pastor Corydon cmlebat Alexin.
12. non elab. ad pedem. Hoc ideo, quia, ut supra ostendimus, lyrici
poetae, prout libet, cuiusque uersus sibi fingunt (pedem?).
13. iireris ipse miser. Maecenati hoc dicit, quia et ipse Terentiam rj
dilexit, cuius et supra sic meminit (Epod. III, 21): Manum puella sauio
opponat tuo Extrema et in sponda cubet.
11 — 15. amorem — Quod st non pulch. ignis Accendit obsessam Ilion Gaude
sorte tua. In honorem Maecenatis gratificatur laudem Terentiae, Helenae
eam comparans. Hoc autem ait: Si non fuit Helena speciosior, iucunda liaec 10
raiseria cst, Et — accendit Ilion. Ad (At?) amorem magis pertinet ad ig-
nem, quod Troia cremata est, nec inmerito dicitur, quia ipse amor ignis
solet dici.
1) et his MR. et hiis r, qui post prius bathyllo om. Adtende — bathyllo. rell. et hoc.
omiserim et, particulam a -nostro loco alienam. Ar-dere cum accusatiuo semel tantum, quantura
scio, a Vergilio dicitur. Hinc notabilis est lectio in r: per otxouoiav, quae uox ne soni suaui-
tatem significare possit uereor. per hanc causam R. rell. per accusatiuum. yBcfiC nihil ad em.
locum contribuunt. 2) formwj.^um M, ut in loco Lucilii ad schol. S. I, 3, 125; formonsus ; cf.
IV, 13. 3: hrmonsa. et Epod. II, 29: iorinosissimus. rell. formosum. — alexm MR2 ut Prisciani
exempl. edd. (in a: f. p. c. a. a.) et uett. libri Verg. alexiw. conf. IV, 9, 13 et Ribbeck. ad
locum. 4) cuiusc{U.e MRG (in margine: quoscunique) , rv. quoscumque 2. cu/que afh. 6) puellas
rt«io oftponat M. 8) Quod si n. pulch. ig. oscendit obsessam d. g. s. tua M (Halm.). — In
onorem M. gratifica^^?* MRG,afIi. gratiHcans rv. laudem MRG,rv. om. afh. comparans. Hoc M. eam
om. 2. 10) spaftosior M (Ilalm.). — ioc. rv. 11) afli lemma non distinxerunt, cui praeposui amorem.
Ad amorem niagis pertinet ad ignem quod MR. ad am. ma. pertinet quo, om. ad ignem rfhQ(G?).
12) Et particulam ac lemma ab ipso scholio seiunxi. Pro Ad scribe At, quae uoces, ut atfque
et a<que, non raro in codd. occurrunt, una pro altera scripta. Amorem est Horatii uerbum
u. 11 praecedens. Amor autem non ipse amor tantum nunc est, sed magis pertinet ad ignem i.
e. incendium — cur? ideo quod Troia cremata est. Hic simplex scholii sensus est. Aliter
Q p. XXXIV : ad amorem magis pertinet quam ad ignem quo etc. Sed duplex ignis u. acceptio
praesto utique est. Nanique amor est ignis, atque ignis et iucendium et amor Q^ulchrior ignis.
puella helena Bcs) nostro loco accipiatur necesse est. conf. quae ad Acr. adtuli. — in merito
G et, teste Q I. I., M (inm.). diciiur MR. dicit r. rell. oni.
508 ACR. ET PORPH. COMM.
EPODOS XV.
ACRON.
5 Nox erat. Neaeram amicara suam adloquitur. Periuriisque eius se de-
ceptum indicat, quod amorem suum in alium transtulisset, quem negat per-
petuum futurum.
3. m uerba i. m. Sicut ego ostendebam tibi iurare, ita iurabas, et
secundum uerba, quae proponebam tibi, iurabas, artius te mihi coniunctam
10 fore quam ilici hederam.
5. artius. Diligentius.
6. lentis. [Flexibilibus] mollibus.
11. 0 dol. m. n. u. N. Quia, si iratus fuero, contempnam te, et in-
cipies dolere.
15 12. Nam si quid in Fl. uiri est. Id est: si quid in se habet uirile
Horatius.
ACRON. t) In A ad hunc epodum Acronis scholia desunt, manus autem secunda aliqua,
quae nusquam alibi in hoc codice conspicitur, scholia Poiyhyrwnis integra iu h. o. exarauit.
Aut inscriptiones ex argumento aut argumentum ex inscriptionibus peti, exemplum tes-
tatur. K non tantum ea praebet, quae Orellius parum accurate exscripsit: Neaeram amicam
alloquitur (sic potius : Nearam am. suam all.), sed etiam quae in aliis uett. codd. Horatii
adiuncta legunJur : Neaeram (Ambr. Neeram AEP Fran.) amicam suani a^/oquitur periuriisque
eius (A Ambr. Fran. el E. ei^ P,3K) se deceptum (deceptam K) indicat (KAEP. significat
Ambr. Fran.). quod suum amorem (Ambr. Fran. serio amore K. serio amorem A) in alium (aliam
Ambr.) transtulisset quem negat perpetuum futurum. KAE Ambr. Fran. et P qui om. quod —
futurum. Huic inscriptioni E adnectit hanc alteram : in neaeram amicam suam. senarius epi-
cus binarius iambicus epodicos. Fran. hancce: sen. ep. bin. iamb. epodic?<s. A Acr. habet: Ad
neeram de periurio ternarius dicolos. metrum idem. ^l^cpH : In neerara amicam sen. ep. (se p. b)
biu. iamb. epodtcos (epodicus b). bH insuper habent : querela de neera (iVera b). Harl. 2 : In
neeram amicam s. ii. R (tern.) ep. bin. iambicus al. querela de neera. Bern. C: In neeram
(Neaeram Or.) amicam. R: Ode CXVIII. ad neeram. *) In edd. mv praemittuntur commento
Acronis in h. o. quinque priora scholia Poi-phyrionis.
5) Tn neeram (in eeram v) rmv. in om. cafliQ. Neaeream a. — periunVs tacite inculc. Q.
omnes libri periuriisywe. 6) significat rvmcafhQ. alii r. ailum v. in om. a. in alium om. R.
9) ^roponebam R. Ambr. rell. praep. — arftus G(Q). mv (perperam rett. Q). rell. arctius in
scholio. prop. tibi R. rell. om. tibi. 10) ilici hedere R. il. hedera r. il. haedera mv (iirici). rell.
il. liederam. 11) a»'<ius omn. fere uett. codd. Horatii. arcius b. recc. arc/ius. haec gl. legitur
etiam in y Ambr. C etc. y: edera^ artias te mihi coniunctMm fore. quam ilex hedera arfstringitur.
conf. C: strictius i. e. iurabas te arcdus mihi coniunctam fore q. i. edera as^ringitur. 12)
glossam hanc om. YRlG^rmvca. Fabricius (fli) eam. introd. et Q recepit. f Codicis 2. scriba
scholia in hunc epodum omisit, initio eius tantum literis rubris adscripto: Nox erai eic. pergit
cum u. 34 XVI epodi. — -(■ = ^*'*'- ^dh. hrachii?'. i. tuiiis (tum scil.?) cum iurares i. adherens mihi
eras cum iurares amplexu brachiorum (conf. Porph.). lentis autem. moUihus. aut ad hederam refe.
rendum est. ut (G. II, 12): lenteque genislae. conf. Ribbeck. C: mollibus, tardis, diutius in am-
plexu haerentibus. aliquando significat ^exiYe, ut lentaeqiie genistae 15) Si quid habet horatius
in se uirile R. si quid hab. in se Oratius, om. uirile r.
IN El^OD. XV. 509
13. [non feret. Non sustinobit nec patietur.]
adsiduas. Frequentes.
potiori. Meliori riuali.
15. nec semel of}'. cedet const. formae. Tunc constantia aiuatoris cedit
formae niulieris, quando lacsus non audet abscedere. Hoc est, quod dixit : 5
Si ofFensus fuero, non cedam formae tuae i. e. non tibi seruiam, non per-
scuerabo iniuriam passus.
20. tibiq. Pactohis fl. Pactohis fluuius aureas trahens harenas. Sensus
est: Quamquam habeas tantas diuitias, ut tibi uideatur Pactolus fluere.
21. nec te P. f. a. r. Id est: quamuis sis philosophus. Pythagoras 10
enim dicebat, animas post mortem redire in aliena corpora.
23. maerebis. dolebis.
PORPHYRION.
Nox erat e. c. f. L s. i. m. s. Queritur de Neaera, quod non seruet 15
fidem iurisiurandi, quo se ^bstrinxerat semper cum Horatio uicturam;
deinde horrendum ipsum iusiurandum uult facere: Noctis silentium erat, •
inquit, serenum caelum, hma lucebat.
3. cum tu m. numen hiesura deorum. Ad euentum refert numen lae—
sura deorum. quasi cum iuraret, iam perfidiam fallendi in animo haberet. '20
in u. i. m. Hoc est, mea per uerba concepta iurisiurandi.
6. lentis adh. brachiis. Mihi adhaerens amplexu brachiorum, cum haec
iurares.
1) Non — patietur (fhQ) om. RlG,rmvca. 2) adsid. A. 4) tum 1. om. y. 5) abscen-
dere R. ab sce?ere 1. obstendere r. — quod om. ■/• ^) pactMlus A in lemni. (2 m.), in ipso
schol. pactolus. pactwlus bis G. conf. Isidor. Orig. XIII, 21, 21. ■/: Juat. Scilicet aurum i. et
habeas tantas diuitias ut tibi uideatur pactolus fluere. Pact«lus autem fluuius est lidiae qui
harenas aureas trahit ut hermus. ut illud (Ouid. M. XI, 142): paciolm qua culta secat non uilwr
hermo. conf. C. de Pactolo Verg. X, 140. Juu. XIV, 299. Plin. V, 29. de Hermo Verg. G.
II. 137. A. \^I, 721. Mela I. 17. Bcp : pactolus. fluuius. 10) ■(: i. quamuis phil. sis. fuit euim
altae difficilisque doctrinae. Renati autem i. denuo nati. qua (quia) dicitur aniraa pitagorae
primum euforbi troia tu (1. troiani) fuisses (fuisse) post eraeri (1. Homeri) et post ad ipsura
pitagoram transisse deinde ad pauonem. conf. C. 12) Glossam maer. dolebis tacite om. Q. id
est dol. ca. meraeSeris r. merebis bBcpE Fran. Bern. C.
PORPH. 15) In hac ode queritur ■;. 16) iurisiurandi M Par. A Bern. 'A^R-j^G^rvaQ.
jifsiurandi fh. esse uicturam ■;. uicturmnMPar. A (cum oratiowe uict.) R(G?),rva. uicturawi. Q referens :
'uicturam Pat. Med. rell. uictura.' oratio M. 18) serenum ac luna, om. caelum, afh. serenura
aut luna v. serenum autem luna r. serenum coelum luna M. sereuum caelum luna Par. ARG(Q)
ser. celum luna 2. inquit celum serenum cum astris luna lucebat •(. 19) lesura M bis. numen
laes. deorum om. rvafh. quia cum R. quasi <mw rv. per cum uerba M Par. AR. per euin uerba
r. rell. mea per uerba. 21) concepto M Par. ARG,rv. cdnceptum af. conteinptu h. iusiuraneit M
Par. ARG(Q),rv. iusiuranrf«w afh. 22) Conf. ad Acr. adher. R. Mihi adhaerens om. rvafh.
bracch. G bis. bracchiorum M, teste Q p. XXXIV. bracAiorum Ilalm.). Omnes fere codd. Ho-
510
ACR. ET PORPH. COMM.
7. dum p. l. e. n. t. 0. Huic simile est: (A, I, 607): In freta dum
fluuii current, dum montibus umbrne Lustralnmf, conuexa polus dum siderapascet.
12. nnni siquid i. FI. u. e. Id est: si quid uirile Flaccus in se habet.
18. non f. ads. p. i. d. n. Potiori non ex sua persona Flaccus dixit;
o neque enim riualem sibi suum praefert, sed qui apud te potior est.
15. tiec semel off. cedet const. formae. Qua semel ofFensa est; id est:
nec uincetur constantia mea a tua forma, quo minus illam contempnat ac
relinquat: [si] indignationem certam (certa mente?) concepero.
17. el tu q. e. f. Ad riualem hoc dicit.
10 18. a. m. n. superbus i. m. Id est, tibi placens ac gloriosus.
19. sis p. e. m. d. t. l. Etiam diuitiis felix sis praeter amorem
Neaerae.
20. tibiq. Pactolus fl. Id est: abundes auro, quia Pactokis fluuius
aurum ferre dicitur.
15 21. nec te Pythagorae fnlL arcana renati. Id est: licet doctissimus sit.
Quare autem renatus Pythagoras dicatur, notum est, et supra (C. I, 28, 10)
diximus.
ratii habent C. I. 8, 11. (ex K non notaui bracchia, neque Or., bracchia Ritter. baccha Milller.)
13, 3. 11, 4, 21. 12, 18. III, 5, 22. 9, 2. S. I, 2, 92 bracAia et nostro loco brac^fVs, ut C.
III, 4, 50. Semel tantum ex Par. D. ad III, 9, 2 notaui bracchia geminata c, quam in Ver-
gilio Mediceus ubique fere tuetur exceptis locis A, IX, 623 et G. I, 202, ubi (non ap. Ribbeck.)
altera c puncto notatur. conf. Wagner. p. 419.
2) lustrabunt etc. 2. — similiter Acr. 3) si quid M bis Par. AR2,rvfli. siqinA a bis. Q
in leram. siquid, in schol. si quid. 4) adsid. M. conf. Acr. 5) suum sibi 2. 6) Qua M (Halm.
adscripsit quae. quae par. A) Bern. ,A'R2G. qnoniam vr (qiii) fh. qiiaiido a. quia Q. recte qua.
conf. Cic. ad Diu. I, 9. Hor. E. I, 8, 9. a qua •( qui habet : cedet. Constantia amatoris cedit
formae mulieris quando lesus non audet abscedere: hoc est- dicit (quod dixit Acr.). si -- passus
(Acr.). Cedet. quod solet cadere in amantes. nam post litem et iracundiam solent amatos denuo
suplicare. Est auteni sensus, non cedet constantia formae a qua semel offensa est. hoc est non
uincetur constantia mea tua forma quo minus eam contempwat certa mente (cert. animus Cic.
Quint. 24) concepero. conf. C qui habet a qua semel est offensa. Idem habet scholion quod ex-
scribo ex y adposita lectionis uarietate in C. Semel offensae. (forma offensa C) pro ea quae (qua
C) dictum passiuum. (voce quidem passiuum est, offensa, sed significatione actiuum C) in-
tellectu actiuum est i. offensus fuero non cedam tuae formae i. non tibi seruiam. Bcp: nec semel
off. i. cum semel pro certo iratns fuero offensae. formae tuae non itcrum frangar. neque cedet
tibi amplius constantia mea ut te amem. si tantum una uice me offendas. cedet. recedet fortitudo
mea. 7) non uinceretur fh. nec uinceretur 2. non uincehir a. rell. nec uincetur. — mea a tua
forma om. Par. A. — contempnat My. contewmat Par. A etc. ac M Par. A(G?Q). rell. et. 8) si
afhC. M Par. AR,r. uim v. cum G(Q). indif/nalionem certam om. y. indign. contra te conc. C.
11) diufius M (Halm. non Q. 1. 1.) R. rell. diuitiis. — Amore M Par. A. rell. amorew. 13)
pactwlus M et G bis. par. A in lemm. et pactilus in seholio. rell. pactolus. 15) Bcp: nec te pi-
thag. i. lic. doct. s!s ut pithagoras fiui dicitur fuisse renatus eo quod se dixisset animam habere
panthois troiani et licet pulchrior sis iiereo deo maris. tamen merebis i. flebis amores neaere
translatos ad alios. 16) dicatur om. Par. A. ut rvafh. rell. et. Ad supra Q posuit hanc adno-
tationera : 'supra ubi sit nescio; uidetur hic locus interiisse nisi fort. respicitur ad schol. Epist.
II. 1 52.' (sic. locus ille ergo non interiit. adi iiidices).
IN ErOD. XV. XVI. 511
22. formaque uincus Nirea. Hunc quoquc supra (C. III, 20, 15) let-
tulimus forinosissimum ab Homero praedicari lioc ucrsu (II. H, 673) :
Nipsuc; 0? y.a^vXiaxoj; avrjp 'jtt' "iXtov yjXUsv.
23. heu heu! transl. al. maerebis am. Ingemiscit iam uicem illius, qui
relinqui meruit.
24. ast e. u. rtsero. Risero modo coniunctiuo dicitur temporc futuro,
ut est illud Terentianum (Phorm. IV, 3, 76): uxore tibi opus est, dixero.
EPODOS XVI.
ACRON.
10
Altera i. t. b. c. a. Altera, quando Antonius dimicauit contra Augustura.
2. uiribus ruit. Magnitudine sua laborat.
3. Marsi. Qui primi mouere bella ciuilia.
5. aemula. Inuida. 15
6. nouisq. r. Magnis, ut (B. III, 86): Potlio et ipse facit noua carmina.
7. Nec fe. caerulea dom. Germ. pu. Caerulea ad oculos rettulit, quos stig-
matos habent, aut, ut in gente Caesia, oculorum colore i. c. caesio. (catino?).
1) nerea M Par. A,rv (nerca), ut omn, fere uett. et recc. Ilor. codices (Bern. C cum
glossa: nimpha), praeter Ambr. Nzrea afliQ. — quoque M Par. A. Bern. 'A'R2G(Q). nunc est.
(e) rv (non ^unc est, ut Q refert). 2) renilimus h. 1. MR2,rafh. rettulimus Par. A. retu?/«mus v.
— hoc uersu om. fh. 3) NTjpeu; M. (Halm. NHPE/S Q 1. 1.) NT|p£uaoc Par. A. In 2G spat.
uac. relictum est. R,fh oni. uersum. rva (Nrjpeij; a capite trium uersuum) et duos praecedentes
et subsequentem addunt. Cum unus tantum uersus sit dictus, quem iam ex sch. ad I,
28, 10 cognouimus, lios tres cum uitiis suis exscribere facile supersedemus. Perperam autem
Q nomen Nirei exscripsit ex ed. Veneta ('Pat.'), quae primo uersu habet vtpus;, secundo
vtpev? ac tertio vteup; (sic, non, Ntpeoj primo et tertio). 4) ^ew MG(Q),niv. eheu <pH,afh. heu
heu yRDI, ut Ambr. Fran. Harl. Bern. AC. in E prior u erasa. eheu. eheu (bis ergo) K. eheu
heu Par. A. he heu b (m. s.) BP etc. Q: ^eheu Fabr. heu rell.' Ig?io«cit R. 6) alterum Risero
om. rvafh. 7) tibi M Par. ARG(Q). ubi 2. rell. om. — dMxero 2,rvafh. djxero M Par. AR et
G, qui corr. dwxero ex d/xero. opus est libri, non esse.
ACRON. *) ParAad hunc ep. scholia Acronis non habet. Ad pplm. alterna uice haeroo
alterno iambico scripfa e. verii oratius rei. p. deflet fortunam Ambr. Ad po-pulum alt. u. he-
roico alt. iamb. scr. (est om.) uerum hor. RP. defl. fortunam y- ^^^ populum om. AEK, qui
habent : Alt. u. eroo (ero« K) alt. ia. scr. est. uerum horatius rei p. (sic AK. Horacius rei
publice E) defl. fortunam. Fran: Ad porilum. (sic) alt. uice. heroo alterna iambico, omissis rell.
Commiseratio reipublicae (Bcp. rei publice bRP Harl.) de bellis ciuilibus b Harl. Bcp et H,
qui adiungit : Metrum primo uersu heroicum. secundo iambicum. Bern. C: deflet fortunam rei-
publicae. Recc. habent inter alias inscr. hanc: Ad Romanos. Acerrima imiectiua (Ammian.
XI, 10).
12) Argumentum ex inscriptione petendum. 15) inuid/« err. in r Bas. 45 fh. 17)
stigmatos R,r. stigmatws 1. stigma^/cos vmca. axtYfAaTixous fh. participium praef. nomini adi.
quippe uoci incertae (Cic. O. II, 7). conf. Veget. de R. M. I, 8. II, 5. Altera scholii pars
difficillima est. Non latina, prorsus deprauata atque absurda est vulg. lectio : aut (jvtta caesia
oculorum colore i. e. catino. Et hoc loco, ut in difficiliore quoque, Q inpotentiam sunm sim-
512 ACR. ET POKPH. COMM.
8. abommatus. Exsecrationibus habitus.
9. deuoti sang. Id est, exsecrabilis et detestandi.
10. rursus. Sicut antea.
11. uictor. Conipos uoti, ut (G. III, 17): lUi uictor ego et Tyrio
5 conspectus in ostro.
13. et solibus. Antique dixit.
ossa Quirini. Et illa, quae sepulta sunt, dissipabit ossa, quia semper
est clausum templum Quirini. Non enim licet patefieri templum eius.
25. iuretnus in /luec. Per haec uerba.
10 imis. Deest ab, ut (A. III, 8) : IHion et omnis humo fumat Neptu nia Troia.
renariiit. Supra mare natauerint, uel sursum emerserint.
29. procurrerit. Occiderit, processerit, quod fieri non potest.
30. noua libidine. Nouo desiderio.
31. subsidere. Subcumbere, i. e. quando tigres conuenient cum ceruis
15 in amore, qui sibi discordant per naturam.
33. credula. Ut credant se leonibus.
34. leuis hircus. Leuis hircus contra naturam, dum hispidus sit.
37. mollis et exspes. Id est, quietior et qui amore soli genitalis nolit
sectari meliora, resideat in Penatibus propriis.
pliciter confitetur dicens: 'altera pars aut — catino corrupta est: ut emendarem non contiyit.'' Sic
autem hic locus emendandus est. Primum pro aut, separatis literis. scribe a (= aut) ut, deinde
pro gutta uoce, quae h. 1. sensu sano caret, scribe gente s. in gente, ita ut sit: aut, ut in tjente
Caesia, quae ab oculis glaucis (equorum Plin. VIII, 21. XI, 37) uocata est, quorum color leoni
CatuII. XXXXV, 7, Mineruae Cic. N. D. I, 30 et quibusdam uirginibus Ter. Heaut. V, 5, 18
uel uiris Ter. Hec. III, 4, 26 adsignabatur, ad quem locum lege Donatum. Hinc perbene (nam
de caeli marisque colore non cogitandum est) additur: i. e. caesio. Sed quid ofFerunt libri?
aut agentia cesia R. aut gentia caesia 1. rell. aut gutta caesia (cesia v.). y: caeridea. ad oculos
retulit quos stigmato (sic) habent aut cerulea magno ingenti (sic). magno (magna?) ingenti fort.
pertinet ad schol. praecedens u. 4. manus. Pro (:) tarquin^ (= nus). Virgil. (A. VIII, 646): por-
sewwa (dupl. n in omn. fere codd. Hor. conf. C. I, 20, 5) iubebat Accipere ingentique urbem
obsidio7ie premebat. conf. Augustin. de C. D. V, 12. Bcp : caerulea. Ad calorem (cp. in B 2 m.
corr. a) oculorum retulit. habent enim germani oculos ceruleos. C : Retulit autera hoc ad co-
lorem oculorum : habent enim Germani, alii caeruleos, alii caesios &\w glaucos ocuXos, quorum hi
sunt aliis atrociores. 18) cawwo R. cantio r. y glossa : caerulea. a cesio colore oculorum i. cat-
tino (a caita? Martial. XIII, 1, siue a catto Pallad. Mart. IX, 4, ut Plin. XI, 37 : feliiim in te-
nehris fnlgent radiantque oculi). rell. ca<mo (a cato s. ca«o?). Quae uox cum non latina sit, in
caesio adquiescendum puto. Braunhardus ad h. 1. teniptauit: i. e. marino, addens: in ms. (?) catino.
Sed conf. XHI, 16.
1) abom. omn. fere libri, ut uetustiss. codd. KAE Auibr. llarl. Fran. abAom. K, ut DHP
St. Genou. G. ab'om. Bern. C. schol. om. r. 4) Compos uoti RlG,rmvcaQ. om. fh. 6) antique
dixit om. Fahricius (fh) secutus et hic Ascensiuui, qiii, ut fh, jiiist ostro pcrgit : Non enim licet
etc. 7) est semper R. 8) enim non r. 9) uerba. hunc i. ab K. 12) natarint R. 15) su6-
cumb. l,rv. —- conveni?mt R,r. 18) Inde a u. 34 cod. 2 post lacunam pergit. cum r. rell. dum.
19) expers RbG,v ut KB',fiP Harl. cum glossa: s. uirtutis. exspes r. ut Ambr. E Fran. Bern. A.
expes D,ca. quietiores 21. — luore solis 2. quae am. R. noluit 2. noli R.
IN KPOD. XVI. 513
39. 40. nos quibus est uirtus. In aniiuo, snpple: disceditc.
tnul. t. I. Ut (A. VI, 37): Non hoc ista sihi tempus spectacula poscit,
et (A. XII, 156): Non lacrimis hoc tcnipus.
40. Ktrusca p. e. u. l. Nauigatc Tyrrhenuin mare.
41. nos munet Oceanus. In quo sunt Jnsu/ae fortunatae, ad quas Sal. 5
(histt. fragni. I, 61. Kritz.) in historia dicit uictum uo/uisse irc Sertorium.
42. diuites. Fecundas, ut Verg. (G. II, 468): Diues opum uariarum.
43. reddit u. c. t. inarata. Ut (G. I, 128): ipsaque te/lus Omnia /i-
berius nu!/o poscenle ferebat.
45. et numquam fa//entis. Id est, fructibus abundantis. 10
termes o/iuae. Termes dicitur extrenius oliuae ramus, sicut uitium pa/mes.
46. pu//a. Nigra; ad colorem pomi rettulit.
49. l//ic iniussae ueniwit ad mu/ctra cape//ae. Sic IVr^. (B. IV, 21):
Jpsae /acte domum rcferent distenta capc//ae IJbera.
50. tenta. Distenta, plena. 15
51. nec uesp. circum gem. u7-sus oui/e. Ut (B. IV, 22): nec maqnos
metuent armenta /eones.
52. nec int^im. a/ta uiperis humus. Ut (G. II, 153): Nec rapit inmen-
sos orbes per humuni neque tanto Squameus in spiram tractu se co//igit anguis.
58. Co/chis. Medea. 20
59. non huc Sidonii. Cadmi socios significat [,ut (G. II, 140) : JJaec
loca non tauri spirantes naribus ignem Jnuertere satis inmanis dentibus hydri.].
cornua. Capita uelorum cornua dicuntur, ut (A. III, 549): Cornua
uelatarum obuertimus antennarum'
60. /aboriosa n. coh. U/ixei. Ut supra (C. I, 6, 7): Nec cursus du- '2h
p/ices per niare IJ/ixei.
61. nu/Ja n. p. c. Ut (B. I, 50): Nec ma/a uicini pecoris contagia /aedent.
1) Vos qidbus est inrtusl Quibus uirtus est in animo discedite R. Quibus uirtus est in animo
2. — descendlte 2. deacedite 1. 2) ista. ElG(Q),r. ipsn mvcafh. 6) dixit 2. rell. dicit. 8)
rerfit 2. 9) liberrius fh. 10) schol. om. E. irnctis 2. 11) oliue ramus R2. rell. ram. ol. 12) schol.
om. R. 13) scbol. om r. rau/^ra pauciores uett. codd. ut BcpD. 14) referwnt cafh. rell. referent(Ribb.
Lactant. inst. VII, 24). 15) tanta Ambr. cum glossa: distenta. 16) circum gemit separ. nonnuUi
uett. codd. ut Fran. Bern. A. oui/e omn. fere uett. codd. Hor. praeter coB (rasura) qui hab.
omli, et •(: oliuae (2 m. suprapo. al. oi«7e) P2 (oliue) ex praeced. u. 46: termes oliuae. 18) im-
mens. libri Acr. i»m. Medic. (corr.) aliique codd. Verg. et ad S. I, 1, 41 uet. codd. Horatii
Ambr. yBcpD etc. schol. om. 2. 1. 19) post anguis add. R: uelut seua rf?'ac'ouum semina (cf. G.
II, 151 /eonum semina'). qui lemma iterat : nec (ut Ambr. Harl. Barc. Bern. AC. — K non
habet h. uers.) intu. a. v. liu. ut nec sua draQomvco. semina. non hunc (u. 5 pro huc') a. c. haec
loca etc. 20) Cholcos medea r, rell. colchis. 22) igwes R. Intiert. — hydi-i om. R,r. /mnan. uett.
codd. Hor. sibi inconst. I, 27, 6. III, 4, 43, 11, 15. S. II, 4, 76. — ut — hydri om. R21G,
rmvca Q. 24) antemn. 2,v. aduert. «ntennarum r. rell. o6«. a.ntemn. 25) ulzxei omn. uett. codd.
Hor. ulyxei G. ulyssei f, hanc uo. om. cah. v habet nec c. v. totum schol. om. r. 26) vdixei
Rl. ulyssei vcafh. uide 1. 1.
HAUTHAL, ACR. ET PORPH. 33
514 ACii. ET roRrH. comm.
PORPHYRION.
All. u t. b. c. a. Queritur m hac ecloga, quod bellis ciuilibus nuUus
finis inponatur. Altera aetas i. e. alteruin saeculum.
5 2. suis i. e. R. u. r. Hoc est, quod Titus Liuius ait (Praefat.): IJt
magnitudine Inboret sua.
4. minac. aut Etr. Porsennae manus. Porsenna rex Etruscorum.
5. aemula nec uirt. Capuae. Aemula, inquit, quia imperium ereptum
iri (eripere) Eomanis sperauit.
10 6. nouisq. r. i. A. Hoc ad tempus illud refertur, quo Catilinae factio
coniurauit et paene legati Allobrogum illis consenserant.
7. 7iec fera caerulea dom. Germ. pube. Caeruleos Germanos ad colorem
oculorum referens dixit.
9. inpia p. d s. a. Hic clauditur Trspiooo? inde coepta: quam neque
15 fmitimi ualuerunt perdere Marsi. Et deuoti sanguinis pro abominati atque
exsecrati dictum est.
10. ferisque r. o. s. Ingemiscit, tam desertum futurum solum urbis
Romae, quam fuerit, antequam ipsa Roma conderetur.
11. Barbarus heu! cineres insist. uictor et Urbem. Non bella barbarica
PORPH. 4) Alt. aetas errjo id alt. M. (Halm., i. e. Q). 5) li6ius M. 7) Porse«ae
et Porsewa 2 M Halm. (om. Q p. XXXIV). personae — jiersonam R. porsewae rv in lemm. ;
schol. ora. rva. lemm. et sch. om. fh. porsenwae uett. Hor. codices. conf. Acr. 8) ereptum ire
rom. M imp. eripere rom. R. ereptum iri Rom. fh. a ergo om. MR,tli. rell. ereptum tn" a rom.
yC : quia capua sperauit se posse rftVipere (e?'ipere C) imperium romanis. affectauit enim im-
perium (regnum C) italiae. 11) allobrMgum M, teste Q p. XXXIV. allogrobum R. ill/s
MR2G(Q),rv. iUi afh. consenserai M. 14) mpia et «wpia uett. codd. Horatii sibi inconst. K
constanter scribit «wp. Quod de M dicit Qp. XXXIV: 'mpia sic ubique in hac uoce non inp.'
non omnino uerum est, nam M habet mpios in lemm. III, 4, 42. et rasurae occurrunt, ut in
Bern. C. III, 1, 17: in///pia. eluditur (non c/wditur. M Ilalm. cluditur G(Q). 'chiditur R. conclu-
ditur rvafh. clauditur 2 et C, qui sic habet: 'hic clauditur periodus. id est. clausula superius
coepta. nos, inquit, perdemus Romam, quam supra dictae gentes et hostes acerrimi perdere non
ualuerunt.' Voci periodus spat. uac. reliquerunt R2G. Quam lacunam, post C, explere graeca
uoce Tiepiooos contigit ingenio Editoris Pragensis, qui p. XXXIV ex M eruit Ttepiooo?, dicens :
quod e coniectura addideram.' Pro uoce TceptoSos, etiam obuia in uet Bern. 'A', extat sententia
in afh. utruraque om. rv. Ascensius ergo coniecturam fecit suam, quam Fabricius amplexus est,
Q autem ex latiua uoce periodus, quam aut ignorabat aut certe in C esse uon dixit, ingeniose
atque admirabili acumine fecit Trepiooo;. Bcp : »«/«'«. hoc clauditur ^ecjorfos. i. clausula superius
coepta. Romam inquit quara supra dictae gentes pcrdere nequiuerunt nos qui sumus impia aetas
perdemus. l^) deuoti. ad necem execrandi. scelesti y. rei et execrandi C. Ad u. 8 habet •(:
parentib. nhommatus Hannibal. malis hominibus natus. dicitur autem cum matre concubuiase et
patrem uerberasse. glossae : parentibusque. maioribus nostris. abominatiis. execrationi habitus. 4)
cepta R. caeptam r. caepta v. 17) Hoc schol. cum lemm. suo libri inferius post u. 20 con-
locant, ubi similis sententia enuntiatur. ingemescit. M. 18) fuer('< M2. rell. iwerat. antequam
libri, non ante quam.
IN EPOD. XVI. 515
exsecrabatiir sed ciuilia. Quomodo ergo dicit, ni[si] forte ait futurum, ut
rcliquias adtritas bcllis ciuilibus urbis Romae barbari inuadant?
13. (jtiae. c. u. e. s. ossa Quirini. IIoc sic dicitur, quasi Eonudus se-
pultus sit, non ad caelum ra])tus aut descriptus, nam Varro (?) post Rostra
fuisse sepultum Ronndum dicit. 5
15. ](). forte quid. exp. Commun. aut melior pars malis car. quaer. lab.
Subdistingucndum; haec cnim interrogatiua figura dicitur. Ait autem:
fortasse aut omncs communiter, aut certc melior pars quaerilis carere malis
lahoribus? Melior ergo pro co, quod est wo/or, dictum est; sicut apud Verg.
(A. IX. 154): Nunc adeo melior quoniam pars acta diei est. 10
17. Nulla sit hac potior sent. Phocaeorum. Elocutionis sensus sic est
ordinandus: Si quaeritis, quid uobis agendum sit, accipite consilium, ut
nulla sit potior uobis sententia quam [ut] : eatis quocumque pedes uos
ferent. uelut Phocaeorum ciuitas profugit exsccrata agros atque Lares pa-
trios, fanaque rcliquit habitanda apris et rapacibus kipis. Phocaei autem, 15
1) execraSrttur MR2,rv (execrebatur). rell. execratur. 'A' : Non barb. execratur bella sed
ciuiliii. Asc. om. bella: non barbarica execratur: sed ciuilia. fh addunt bella. Bcp : 'reliquias
inquit nostrae urbis barbari occupabunt. Et melius dicendum insisto illam rem quam illi rei,
teste Seruio.'' ni M (Halm., om. Q 1. 1.). rell. 7iisi. 2) -attv. libri, non arftr. re^/iquias attritzs 2.
3) Hoc si M rell. sic. 4) dhcerptus MR2,rvafh. discer^us G, ut Fran. ad C. II, 13, 23, inde
Q disc?'e<us fecit et recepit. Nota est uulg. lectio Sedesque discretas piortim illo loco. Plebs
a Plinio, equae a Varrone, ordines a Liuio dicuntur discerni, sed alio plane sensu ; neque
etiam locus Lactantii VII, 12,4: cum uis aliqua utrumque discreuerit, quae discretio mors uocatur,
tuetur Romulum ad caehim raptum aut discretum. Neque discerptus defendi potest locis Suet.
Dom. 15 et Cic. N. D. I, 11: non uidit distractione humanorum discerpi et lacerari deum.
Verg. A. IX, 313: Omnia discerpunt (aurae) et nubibus inrita donant. Bco : ossa qtdrini. Ostendit
romulum esse sepultum wom ad caelum raptum, sicut luilgo dicebatur. y : ^ossa quirini. quia
semper clausum est templum eius. nou enim licet patetieri templum quirini. Quae ossa cum
sint sepulta nefas est palam fieri uel uideri. hoc sic dixit, quasi romulus sepultus sit et non
sublatus ad celum aut non descriptus (non dH&cerptus C). nam et uarro pro rostris (= C)
fuisse sepulc/«-M?» ronwli (= C) dieit.' Conf. C et quae dicta sunt supra ad II, 13, 23. 5) se-
pultow Romu/zm MAR2(Q). sepulcArum romu/i y,Crvafh. 7) interrogatiwa MR2(G?),vafh. Sed
distinguendum haec enim interrogatiwe figura r. interrogatiow/s tacite inculc. Q. — ait auiem
MR2G(Q). edd. ait enim. 9) sicut MRG,rvafh. sic 2,Q. 11) ac potior Par. I Bern. A. ac
pocior Ambr. hac potior a. hac melior in lemmate, potior in scholio rv. haec melior G in
lemmate. hac melior M in lemm. atqiie in scholio. inrepsit melior ex u. 15 et ex praeced. loco
Vergilii. Quod Q non uidit, qui melior in lemma recepit. Atqui potior non est glossa sed uera
lectio omnium fere codicum. foceorwvo. M. p/ioceorum y,rv. phocaeorum a. R,fh om. h. u. in
lemmate, in schol. pliocaeorum habent. y: Melior pro maior. Ut ille. Nunc adeo qiwniam melior
p. a. d. est. Sensus est autem. forte aut omnes aut melior pars hominum consilium a me re-
quirentes. quemadmodum his malis positis carere quod nobis agendum sit accipite consilium.
ctim potior scientia nobis mdla sit quam ut eatis quocumque ms pedes ferent. uelut phoceorum ciu.
p. execrata (sic) ag. atq. La. pa. faw« reliii. ha. ap. et ra. lupis. hoc est enim rell. pa. so.
in Ga. uen. mass. urbem ut lectum est condiderunt. 13) quam eatis MRy2G(Q),rva. quara ut
eatis fh. &atis M, teste Q: 'pro ut eatis^ (? quam eatis Halm.). — uos pedes y,afh. exsecr. M
iuconst. et G rell. execr. 15) ianaque reliquic/ habitanda M. ianaque reliquit inhah. 2. patr.
33*
516 ACR. ET POlirH. COMM.
relicto patrio solo, in Galliam uenerunt Massiliamque urbem condi-
derunt.
21. rre p. q^iocumq. ferunt. Hoc superioribus iungendum est: nuUa
sil hac potior senteritia, quam [ut]: eatis quocumque uos pedes ferunt.
5 23. sic placet? an melius quis h. s. s. Sic phicet interrogatiue pronun-
tiandum est. Sensus: hoc nempe placet? [an] numquis uestrum habet me-
lius, quod suadeat? Et adtende figuram elocutionis: an melius quis habet
suadere? Suadere enim uerbum loco nominis positum est pro suadela, quia
sic accipiendum: an quis habet meliorem suadelam?
10 24. Seciindn Ratem occup. quid mor. nlite? Hoc iam hortatiue dicitur,
quasi non proferendo meliorem suadelam confessi sint, optimum consilium
esse proficiscendi. Secunda autem alite [pro] prospero auspicio dicitur, ut
supra (X, 1).
25. sed iur. i. h. s. i. s. r. u. l. n. r. s. n. Per hoc reuertendum non
15 esse dicit; nec enim saxa umquam renabunt.
27. 28. Neu conu. domum pig. dare lintea Padus Matina lau. cac. Ne
radices quidem Matini montis contingere Padus potest nedum cacumina,
quippe cum Padus Galliae [fluuius] sit, Matinus [mons] Calabriae. Per
wjc,rpv^ ergo uidetur reditum exsecrari.
habitancZayjte farta apris reliq. et rap. R,rvafh. focad M6. /bceorum et phoceovwxa habent Bcc in
lougiore scholio. phocei 2. phocaej a. phoceui rv. Phocaem R,fhQ. Asc. recte, nam Phocaej" et
Phocaeewses dicti sunt: Mela I, 10. II, 5, et Plin. III, 4. Liu. XXXVII, 32. Justin. XXXXIII, 3,
non Phocaeni.
3) quzcunque ferent f. quocunque ferewt rvh. quocunque, om. ferent, a. saper/as 2. 4) ut fli.
rell. om. ut supra. ferent R2,rvafh. rel\ ferwwt 5) Si placet Ambr. non male, ut francogallice :
sis vou plait ? y: Sic placetl interrogatiue. aut mclius hortatiue. C: per interrogationem. 6) an
aliquis a. uurequis rv. num qut M. num qu« uestrum habewt suadere, om. melius — habet stia-
dere R. 7) svL&det M. acZtende M. — melius qm 2. melius quisqueM {Y{?i.\m.). an delendum est,
cum haec non sint Horatii uerba, quorum sensus tantum exponitur. Asc. aliam uiam iniit. In-
ferius posuit: an quis. Erunt qui defendant Num qui. Cic. Rosc. Am. 34: qui primus Ameriam
nuntiat? Plaut. Amph. I, 1, 1: qui me est prudentior? 10) ortatiue M,r. 11) meliorem ora.
2. cowfessi MR. rell. ^rofessi. 12) pro inculc. Q. rell. om. aut saepe. dicitur om. 2. 13)
aVite secundo auspitio. bono omine yC. affite v. 15) esse non fh. rell. non esse. Nec enim saxa
unquam MRG (\\m({. Q). rell. Ilaec enim saxa mmquam. Sed iurenius. luremus inquit in haec
uerba quae ego dicturus sum prospero. ut non antea reuertamur ad domus uostras quo usque
ista omuia eueniant. Post(iuam uero euenerint non sit nefas redire quod nullo modo euenire
poterit ut saxa leuata a profundo maris natent super fluctus. Neque padus qui radicem ma-
tini montis taugere uon potest cacumina illius superriget Bcp. 16) Nec conuersa MG(Q),rva.
Lemma in fh : Padus Matinu lauerit cacumina. Porphyriouem legisse wec, non ex eo sequitur,
quod libri sic habent. Nec lectio non ita mala, neglecta ab editoribus, orta mihi uidetur ex
negatione et praecedeute: ne redire sit nefas et subsequente TVe radices quidem, ubi R2 habent
nec rad. quidem. Neu uulg. lectio est auctoritatc omuium codd. Horatii satis tuta atque a me
in lemma ideo etiam recepta, quod ipsum scholion istam particulam ignorat. 18) tluuius et mons
om. MR. f/alliae fluuius 2. Padus flu. (rv. fluuius afh) Galliae sit. Matiuus mons Calabriae rvafli.
(padus. gall. rv.) Matinus 7nons iam dictus erat, padus autem uotissimus fluuius. 19) au^rjCJtv rv
(utraque absque acc.) afli. auxesin M (Q negl.) auxcsj?» RG. exsecrari M. rell. execrari.
IN EPOD. XVI. 517
29. in m. s. c. frocurrerit Apenninvs. Apenninus mons per mediam
Ttiilinm porrigitur loiig'e ii iiiari, scd cli^gaiitor dixit: in mare procurreril
i. e. promuntoriuni fict.
.31. Mirus anwr; iuu. ut ti(/r. subsid. ceruis. Ipse ex subiectis ostendit,
quam mirus.
32. ad e. c. milno. Jucunde adulterelur, quia dicitur columba nuUi
alii succumbere, quam cui se semel iunxit ; nisi forte ad id rettulit, quod
diuersum animal sit miluus ac columba.
1) procwn-erit MKu',ivfli. iii ii toiiipendia : e. p. a. procurri^ G. Procwjrerit uulfi;. leclio om-
niuui fere codicum, Bcrn. KAC Ambr. Fran. Harl. M (Porph.) Barc. et Pariss. AyE etc. praeter
R (|ui liabet procM?'rere/ et cp, qui in rasura a 1 m habet procurre^. U(c cum scholiis: procur-
rerit. Ad hoc ut prom?;«c/orium (conf. supra C. I, 15, 7. 34, 10. III, 4, 28) faciat. s. quod non
potest fieri. procurr. Ostendit modo quid sit promunctorium. scilicet extensio montis inminens
spatium aliquod in mari. a/jpenninus autem mons per mediam italiam porrirjihir longe amari
(a mari). y: procurrerit. processerit. ceciderit. scholion: appenninus. ab alpibus enim oritur «pen-
ninus et usque ad fretum sicuhim peruenit. et quasi dorso quodam mediam italiam scindit in-
ferumque a supero mari diuidit. siue inquit er/jeraninus promunct07-h\m maries (maris? iirocurrerit
eo, ut promont. eiusfiat C) fiet cum longe amari (a raari) sit. conf. C. Altera lectio est pro?'?//3erit,
quam iu Obseru. ad Virg. p. 162 atque in ed. sua Horatii Fea, senex Romae commoranti mihi
ualde carus, tueri uohiit uno codice Cliis. atque uno Vat., de quibus suo loco disseram, adsumpto
Hafniensi (Tork. Baden. Ilafniae 1793) atque calidius elegantiam et uim eius monstrare conatus est
tribus Aeneidos locis, qui nihil probant. Namque in primo A. I, 246 dicitur: it mare prorujittim,
ubi Seruius proruptum melius dicit quam praeruptum. conf. schol. Lucani V, 438 et Henry 12
years. 83 95 Ribb.); in secundo VII, 32 esi fimiius : Tiberinus amoena Verticibus rapidis et multa
^lauos harena In mare prorumjxit. Tertius denique XII, 687 nihil ponderis adfert : fertur in ab-
ruptum mons inprobus actu. conf. Seru. A. VI, 360. Appenmnas script. recentior est inde a
saec. XI frequentior. Apenimwus M bis Halm. appennimis (= rfh.) notauit Q p. XXXVI. Apoe-
ninus a. — per med. Ital. MR2G(Q),a. per It. med. fh. italiae per med. r. itnViam per raed. v.
procmrerit M2. procurm R. rell. procmrc/, natura ex seq. u.^e/. 3) promowtor. M Halm. prom»m-
tur. MG teste Q. 1. 1. 4) schol. Ipse — minis om. M. (Halm. Q tacet). quod mir?/m r. quam
miram vafli. minis AR2(G?Q). sc. anior. 6) railuio post Asc. fh. rell. rai!«o, et C. inde a
saec. XI in nonnullis codd. ut I i post u interpo. Jwcunde MR2,afh. 20«cunde (sic) rv. ioc.
(G?)Q. 7) occurabere M Halm. Q : 'cowcumbere, ut correxerara' RG,r. s«ccumbere vafh. hoc uer-
bum sollemne est de atiium amore. Martial. XIII, 64 : gallina marito succumbit. et de puellis
dicebatur Ouid. F. II, 810. Occumbere intellegitur cura dat. et acc. succurabere niorti i. mori.
co7jcumbere post Nannium (2) temptauit Q. Sed, quarauis diceretur alicui coMcunibere, ut Ouid.
M. X, 338 pro concubare cum uxore Cic. Fat. 13, tamen de auibus, quantum scio, non dice-
batur. se om. fh. — iunxit, non iunca;. ut u. 3 uett. codd., ut Harl. Ambr. Ne amplectaris
cojuuuxit, cum iungere uerbnm soUemne sit de societate uaturali, conf. Liu. V, 4, ac de ma-
trimonio. — quui se semel M, teste Q {cui s. s. Halm.). cui semel, om. se, fh. 8) dmersum
MAR,a. recte quidem i. e. generis, animi, morum, quorura dissirailis atque diuersa inter se ra-
tio, sed non recte dicitur (particip. siue adiectiuum. Aduerb. diuerse a tua sententia Gell. VII,
17.) diuersian animal a columba. Differens i. dissimilis, a columba s. columbae melius esset,
uox illi sirailior. Tunc orta est lectio ac^uersura A2(G?Q),rvfh, in quinque s. sex prioribu.s a
colnmba in his duobus cum datiuo columiae. Illa constructio ferri nequit eo quod non latina est,
haec nihil est nisi Fabricii coniectura. Quocirca confugio ad cod. M, qui habet «c columba,
scribens, licet pluralis tibi magis probaretur : quod diuersum animal sit railuus ac (i. e, qtmm
siue aliud atque) columba. Plin. XXIII, 4: e diaerao quam in cibos eligitur. conf. XIX, 8. Quintil.
518
ACR. ET PORPH. COMM.
33. credula nec flanos tim. arm. leones. Non quae semper credula sunt,
in hoc credula facta, ut se leonibus committnnt.
34. ametque sa. leuis hirc aequora. Duplex diuersitas, ut [et] amet
aequora hircus, id est, ut in mari moretur, et quod leuis fiat, cum alio-
5 quin setosus sit.
35. 36. Haec, et quae pot. reditus abscind. dulces, Eamus omnis exsecrata
ciuitas. Ordo: Haec exsecrata; propter hanc exsecrationem, id est, iure-
iurando interposito. Et est figurata elocutio: Eamus ciuitas, ut (A. I, 212):
pars in frusta secant. Dulces autem reditus non de his dicit, quippe cum
10 abhorreant eos, sed qui alioquin dulces solent esse.
37. aut pars indoc. melior grege mollis et exspes inom. perprimat cuhilia.
Aut omnis ciuitas eamus, inquit, ut pars maior remaneat, quae mollis animi
ac sine spe est experscjue uirtutis. Fere autem inperitorum ac deteriorum
maior modus est, hoc est, in melioribus, ut ait Ille {Hom. II. I, 570):
15 STTSl tA )(£p£tOVa Vlxgl.
1. 4, diuersa in hac ac supra dicta Plin. X, 12. — niilmus in scholio M (Halm.), rv. rell. mi-
luus. colomba v. rell. coh<mb. y: miluo. Ouidius (M. H, 716) rapidissima niiluus. exitu melius
tamen genere feminino dicemus. C : adulteretur. coeat, seu patiatur columbi subjVci miluo. 7 : i.
ut patiatur columbam subicere se miluo.
1) Jiauos M et omn. fei-e Porph. libri. Asc. habet compend. f. Fabricius (fh) autem flauos
in contextu atque in lemmate nonnisi Credula. Omnes fere Hor. codd. tuentur flauos, G praebet
fuluos (Lambin. ex Ouid.^, saeuos perpauci, ut E: seuos uel flauos a m 1. glossatrice, D:
^auos uel seuos Im., pure seuos St. Genou. et saeuos, teste Babinglone, cuius liberalitatem
ubique semperque laudare meum est, in cod. Oxon. Cod. Colleg. Magdal. 15 saec. XIV et
Harl. 2734 saec. XV, ac denique rauos, lectio in uet. B obuia, quam Cruq. in quattuor mss.
Blandin. uidit, accepta Bentleio atque ab Orellio seruata. — y : credida. non semper credula
sed in hoc credula ut leonibus se committant. C: credula in hoc scil. ut non timeant leones
sed se illis committant. 3) et R2G(Q),r. om. M,vafh. 4) et quod M,a. et quo RG,rv. et ut
fhQ. — alioqum omn. libri. alioqui (G?)Q. y : leuis aequora. sine pilis (gl. in Ambr.). non
hirsutus. dupl. diuers. ut leuis fiat qui setosus est et in mari hircus moretur. C: leuis
liircus. sine setis. non hirsutus, non setosus. G) asc/ndere R. 7) propter execratiowe. (Q
bis notauit exsecr., Halm. ter execr.'). pi-opter haec execrAtiones i. iui-. R. propter haec execrata
2. Haec execrata. i. execratione i. iur. rvafh. 'haec execrata; praeterea haec execrata: execra-
tione i. e. iure iurando interposito' Q, adnotans : 'propter haec execr. cod. Om. rell. et habent
i. e.' Equidem scripsi : propter hanc exsecrationem ■(: reditus dulces. haec pro hac execraiione
i. iureiurando /nposito. et est figura (conf. C : eamus omuis. syllepsis in numero et epexegis
uide Bcp) per numeros ciuitas eamus. dulces autem qui aliis dulces solent esse. non nobis qui
non sumus regressuri. glossaY: dulces. aliis dulces. non nobis. Bcp: ciuitas. efexegesis et sylemsis
(sil. cp) ut (Verg.) pars in frusta (frustra cp) secaiit. 10) abhorrc?i< MR. — alioqum et h. 1.
M etc. Btc: eamus. i. aut omnes eamus generaliter aut etiam pars nostrum melior uulgari
populo qui si uult reinanore remaneat. Ambr. : melior (jrege. maior populo esse. 1 1) expers
MG,rv. sing. litt. in lemmate a. Aut — grege fh. conf. Acr. expers ex ipso scholio Porph.
ortum. — per i^remat M teste Q (perprimat Halm.) perpremat K (Miiller.) St. Genou. O.
perprzmat cuna6(//a uel cubilia b. calcet gl. Anibr. 12) aui afh. 13) ac sine MR(G?Q). edd.
et sine. 15) tn (sic) yepiova vixa etc. M Halm. (Q om. tTi, quod simillimum est sj^llabae cit, ut
Q eruit ex G: cii );£ptova vixa. j^Epiova vtxa 2. )(£petova vtxa A. spat. uac. in R. yz^ma. vtxa
IN EPOD. XVI. 519
38. inom. perprcmat cub. Inominaia nuinquid sic dictum est, ut aho-
minata dici solet, an quasi nuUo (nialo':') omine ac nulla religione con-
dita et ideo infelicia?
41. nos man. Oceanns circum uag. arua beala. Ordo est: Oceanus cir~
cum arua beatus uagus. Fortunutas autein Insulas significat, et bonum 5
^7rii)£xov Oceanus uagus.
44. et inputata f. uscfue u. Bcne usquc, quasi semper, aut uumquid
pro nalde posituni, quasi ualde frondet, ac per hoc fertilis est?
45. germinat e. n. f. termes o. Termes appellatur proprie caulis olearum
arborum; numquam faUentis autem non est perpetuura epitheton oleae, sed: 10
ibi numquam faUentis.
46. suamq. p. f. o. a. Eleganter: et suam ornat; suam enim ad illud
pertinet, ut non insitas arbores fici sed sponte natas intellegamus ; sic enim
rv. XEtpoNoN Nika ed. Med. teste Q. ystpovdjv v{xYj a (yetpiuvtov fh) fh. H. Stephan. p. 162:
'Lectio -/ttpovojv vixtj fen-i non potest sed substituendam quae in illo uetusto exemplari inuenitur
y_£p£tova vt7.(a. quae uerba Ilomerica esse constat isto ex hemistichio sumpta inti Ta ycpeiova
vtxct. ac malim certe et illic articulo praefixo scribere: xdt yepetova vixa.'
1) 2}crpi'ema.t M. h. 1. Halm. (Q?)- 2) womine R M in lemm. Iw«omina, in scholio i»Jorainata
habet teste Halmio (Q?), contra r inom. in lemm. atque Mmom. in schoHo in//^omiuata E cum
rasura. Bcp: hiominata. uel sine bono /wmine (in eodem cod. HI, 14, 11 pro owiinatis e.xtat: no-
minatis suprascr. uel. ho.') uel polluta ac per hoc abominanda a nobis. y: inominata. mali ominis.
conf. C. Quaeritur utrum malo omine pro mdlo omine scribendum sit. nulla om. 2. 4) Pro uerbo
Horatiano circww contra morem uett. interpretura Q tacite inculc. circa corr. p. XXXIV. post
insulas interpo. fh : per arua beata. rell. om. — Beata arua dicit insulas fortunatas et mire
arua repetiuit elegans repetitio C ut maro (A. I, 553): si datur italiam, et iterum (u. 554)
ut italiam leti latiumque petamus cf. C. 5) fortun. etiam 2. 6) epitheton M2,afb. in RG spat.
uac, in hoc man. rec. £TTt!)cTOv scripsit. cTnxexov rv. 7) in\ni. Ambr. YEBcpbG. «wpu. M etc.
YC : et inpu. (i»?,p. C) non purgata non praecisa. glossa in Bcp: non mcisa. usque. aut semper aiit
ualde ■(■. i. semper Bcp. 8) yrowdet MR. rell. floret. frondere non solum poetis usitatum sed etiam
Cohim. III, 1: ultls multa materia frondens. 9) termes in lemm. termzs in scholio My^rv. term/s
G bis. termwe in lemm. term/s in schol., termes bis in Acr. fh. t. (compend.) in lemm. termes in
scholio a. termes omn. fere codd. Horatii. Bcp bis oliuae arborts 2. 10) non est autem 2. sed ihi 2.
et sic legendum est. rell. sibi. y: termes. caulis oliuae termzi' dicitur. glossa: termes stipes oliuae. — ■
faUentis semper feracis (= C). Bcp: termes oliuae. Cauli uel tyrsi olearum et facit termes ter-
mitis. conf. C. 12) Eleg. et suam ornat MR,rva. inde fh : Eleg. et swaw e< orwa^. recte quidem
ad sensum et ad ipsum scholion. conf. infra u. 43. Eleg. suani oruat 2G(Q). et suam accipio
pro suamque '&'D : suamque. i. naturalem. non insertam. y: Mire ait s«am ut qiiod apud nos magno
labore insertio facit. ibi ipsa natura. suggerat. Ut uirg. cum de insitis (= C) loqueretur ait (G.
II, 82) : Miraturque nouas frondes et non sua poma.Qt quoniam fici durae et fatuae sunt et cito
decidunt quae sponte et sine cultura proueniunt. ihi (= C) inquit tales nascuntur ut ornent
arborem licet pidlae sint hoc est nigrae. ut tidlius: cum tunica pulla sedere solebat et pallio.
conf. C. 13) Non haesitaui ponere insitas (conf. yC), auctore Colum. de arb. XX, 2: arbor in-
sita fructuosior quam non insita. Fructus, ut poma Epod. II, 19, insitiui uocantur Plin. XV, 15,
non surculi uel arbores, quae aut satiuae appellantur, ut morus Plin. XXIII, 13, aut insitae, ut
jnrus Varr. R. R. I, 40, 3. 4 etc, rarius insertae, ut Colum. de arb. VIII, 3. XXVI, 1. Insitiuis
M (teste Q p. XXXIV) R, quod Ritter. temptauit, alienum atque, ut sitiuis 2G (Q: 'fort. si-
tiuis scr. potui'), non latinum est. Insertas arbores uulg. lectio librorum. satiuis M (Halm.) ravfli.
520 ACll. ET PORPH. COMM.
e contrario VergiUus, cum de satiuis arboribus loqueretur, ait (G. II, 82):
Mirata estqtie nouas frondes et non siia poma. Deinde, quoniani alibi fici,
quae sponte nascuntur, durae atque inelegantes solent esse, hic ait : fcus
ornat arborem [suam], ut pulcram et gratara nasci ostenderet. Pnlla autem
5 nigra[m] significat, sicut Verg. ait (G. III, 389) : tie maculis infuscet uellera
pullis nascentum. Unde et pullam uestem appellamus.
48. leuis crep. lympha desitis pede. Poetica elegantia dictum et leuts
lympha et crepante pede desilit. Simul et sonus uersus imitatur uelocitatem
et strepitum aquae currentis.
10 50. referlque tenta grex amicus uhera. Bene amicus qui fubera?) re-
fert. Praedixerat (u. 49: iniussae ueniunt), ut (eum?) sponte ueniret (uenire)
ad mulctram, [id] intellegamus.
53. pluraque f. m. Plura quam supra dixi. Deinde refert, quae sint
haec plura.
15 56. utrumque rege temperante Caelitum. Ut nec nimia j)hiuia humum
radat, nec rursum siccitas urat.
58. non huc Argoo cont. rem. pinus, Neque inpudica Colchis. Medeam
significat, quae Jasonem [per]secuta cum Argonautis nauigauit ; per quod
significat, ueneficia ibi [ab eis] ignota esse.
saiiuis arboribus siluestres opponuntur, non insitiuae. couf. Plin. XVIII, 12: — — Quae sunt
siltiesiria, eadem in satiuis sicciora intelleguntur.
1) ait om. 2. miratosque MG, ut Medic. Verg. Im, ubi tamen rubro col. VR supra AS
VR
(MIRATaSQ.) quod mirata.'=^que fuisse uidetur. item miratasque bc schol. Hor. manuscr., Seruii
Guelf. Leid. Vos.s. Burm. mirafa esique y, 'et sane mira/a es/que legendum est, ut stet uersus'
Seru. (Ribb. et Wagu.) Couf. G. I, 103. mirafe«- v. uuraturque R2,rafh. miratastque Q. 3) nas-
cantur M (Halm. Q'?), rvafh. rell. nascw«tur. arb. suam afh (ex Hor.) h. 1. recte om. MR2G,rvQ.
pulcraw M. rell. pulcAr. 4) pulla?» MR2G,r. pulla vafliQ. Cum puUa sit u. Hor., ea seruanda ac scr.
nigra. nlgram libri. 5) Sicui M (Hahn. QVj R,rvafh. sic et 2. sic tacite inculo. Q (G'?M?). 6) Nas-
centum om. afh. dictum est et R. et leuis et lympha fh. rell. om. et. 8) simul et om. vafh.
errorum suum crepztante Q corr. p. XXXIV. sic hab. v crejmnte. Fran. habet glossas : limpha.
respexit ad pedem nimphae. (mm\}\\arum yBcp). crepantc. sonante propter nymphas. y: crepante.
crepante i. sonante meatu. ad pueUam retulit. crepante. Eleganter ipso uersus usurarum (uersu
susurrura C) aquae facieutis imitatus est. limpha slne impetu fluens et limpida. conf. C. 9)
strepitos M (Halm. Q?). rell. crepitw?». 10) amicus. commodus suis Ambr. y. — amicus.j«i
refert. Praedixerat (Pred. M) nt spo. uenij-e ad mulctrawi MR2G(Q) uenire/. Id intellegamus.
(MG. intellig. R2). r: bene amic^us qui refert praed. spo. uenirei ad mulc^ra hoc intell/gamus.
vafh : be. am. refert, om. qui, ut praed. spo. wemret (v. uenire afh) ad mulctra (v. mulctrojn
afh) huc intell/gamus. Qui 1. 1. displicet. expectamus uerbum aliqnod poetae, e. c. uhera. Sic
seruaueriiii u. Hor. muletra, fi)rniani [)oetarum pro mnh-tram, ([uo ('olumella utitur. 11) Scholion
non sanum uidetur. No temptes : /am uel anle dixerat. conf. Plin. ep. X, 15: ut ante praedixi;
pro ut sp.ueniret proposuerim : eww sp. uenire. 12) id M2(G.^(J). om. R. Iwc rvafii. id codd. hac
edd. 13) (Zeinde codd. et rv. iude, afh. — sent M2G. rell. s?/nt. 15) /wmuni om. Q. M?num
M (Halm. nsmn Q 1. 1.), quae script. in codd. Hor. rarissima cst. notaui (ad Epod. XII, 10
ex A : humida} «mefacta. in Ilor. «anida, ut in Ambr. Neque umtis neque umor neque umare
offendi, neque etiani in uet. libris Vergilii (Ribb.). 17) /wpudica ybBcp Fran. G. jwpu. M ut K
IN EPOD. XVI. XVII. 521
59. non huc Sidonu lors. eormia nautae. Lah. ner cohors Ulixci. Subau-
diendum : si enini luic ueiiissent, nollent redire. Per SiHonios autem Cad-
muin Tliebaruni couditoreni uult intellegi. lUixei. Metri causa separatio
i. c. diaeresis facta est, ut materiai et pictai solet dici, nisi forte ita decli-
nauit, ut diei, nam utrumque nomen uidenms producta syllaba terminari; 5
ita et paulo post Achillei dixit.
63. Jupp. illa piae secr. iitora (jenli. Hoc est: ad hoc secreuit, ut [a]
pia gente habitarcntur.
65. Q>C^. quorum piis sec. uate me datur fu(ja. Quoruni saeculoruni,
scilieet aerei ac ferrei, fuga uobis pils datur a me uale i. e. datur uobis lu
consilio meo, ut effugiatis pessima saecula.
EPODOS XVII.
ACRON.
15
lam iam e/f. d. m. sc. Iterum in Canidiam magam dicit, quod effi-
caces eius artes probauerit. [Fingit autem se Canidiae uenificiis supera-
tum et allegoricos deprecatur, ut sibi parcat].
aliique. 18) prosecutn 2. rell. ^^ersec. posuerim seciita cum Bcp (C) et y: artjo (ut G aegafo rv.
argouT» P. eyeo St. Genou.) per argo ostendit ibi nullas posse fieri insidias quae factae sunt ab
iasone propter uellus eripiendum quod in ponto erat. inpudica cholchis. quia amauit iasouem.
Medeam sign. qua iasonem secida c. a. n. ac per hoc dicit ibi uenena non esse. conf. C: — ali-
quam maleficam, qualia fuit Medea, quae Jasonem secuta e Colcho cum Argonautis nauigauit.
Argo autem uocata nauis est Jasonis. — Colchis Medeam significat, qvo uult illic nullam esse
veneficam. 3) ueneficw MRG.r. maleficii 2 : uenefic/a vafhQ. ab ignota MR, uterque om. eis. ab
eis ignotww 2G. ab eis ignoto rvafli. /«/sse rvafhQ. esse MR2G. conf. yC. Sensus clarus est:
describit illa beata arua siue liiora, dicens ibi nuUam esse uenejicam. hinc scribe ibi pro — ci«
ab, seruans esse; nam /msse absonum esse ex eo patet, quod de fort. insulis, non de Argo-
nautis dicitur. henei. pro wcnef. ut saepius in M.
1) coAors wMxei MR2,rv (in scholio. ulysei in lemm.). Ulyssei afli. ulyxei G. uHxei oran.
fere uet. codd. Horatii. choors EBtpD, ut A ad E. I, 3, 6. enim om. 2 (G?Q. corr. p. XXXIV.
3) cau*'a M. 7) litora M, ut K Ambr. et plu. codd. Hor., Ii«ora EP Bern. A etc. 8) a
pia fh. 11) pessiana secula M (Halm., Q'?). /m^os. declinatio (ut Ambr.). Ut ad ea loca ueniatis
quae sint uobis digna i. me suadente uobis piis fuga prestatur y- "'^ uate. me poeta persua-
dente y. — e consilio M. rell. om. e.
ACRON. Notandum, in K u. 1—52 in posteriore parte codicis esse positos, uersus autem
53 — 58 in priore, ita ut uersum 52 in parte posteriore excipiat Ai's poetica. Duas autem hic
uetus liber habet inscriptiones, alteram quae ad u. 53 pertinet: Negat canidiam sibi reconciliari
ideo quoniam uenejica eius uulgauerit. Altera haec est: Fingit se ex {ex om. Or.) canidie uene-
ficiis superatum. Bernn. AC. Parr. EyHP Ambr. Fran. etc. eandem habent cum additamento:
Fingit se canidiae (canidias E) ueneficiis superatum (uenefitiis suppratum. Toll. et Broukh.) alle-
goricos (co E) deprecatur ut sibi parcat. (minus accurate apud Or.) conf. argumentum. b: lu
canidiam trimeter iambicus. Harl. Bcp: In canidiam. D addit: fingit se ueueficiis canidie
uictum. R: Ode CXX. ad Canidiam. f) Hic epodos in A non legitur.
16) mag«am h. 17) Fingit — pa cat om. R2G,rmvca. Fabricius ergo haec uerba ex inscr.
intulit, seqq. hQ.
522 ACR. ET PORPH. COMM.
5. refixa cael. d. s. Ut (A. IV, 489) : Sistere aquam fluuiis et uertere
sidera retro.
8. mouit nepotem Telephus Nereium. Telephus rex Mysomm, quibus
(huic) Graeci ad Troiam euntes, putantes eum Troianis adesse, bellum
5 intulerunt. Telei^hus restitit et singulari certamine cum Achille conflixit,
a quo et uulneratus est, Hic, cum postea, errore cognito, in amicitiam
rediisset, ab Achille herbis curatus est, quarum scientiam habebat Chirone
docente. Quod exemphim ideo ponit Horatius, ut, sicut Achilles Telepho,
ita ei Canidia ignoscat.
10 12. Iiomicidam Hectorem. Pro uiro forti posuit.
13. p. r. 7)1. rex procidit. Etiam Priamo, inquit, roganti pro Hectore
Achilles uictor ignouit.
19. dedi satis sup. paen. tibi. Ut (A. VI, 853): Parcere subiectis et
dehellare superbos.
15 22. lurida. Tabida, nigra.
24. nullum a. l. m. r. o. Nulhim tempus sibi praestari carmine eius
ad requiera ostendit.
28. increpare. Dirumpere, siue incitare.
29. caputq. Marsa dissil. nenia. Ut tamquam [in] mortuum canat.
1) De&xa. cafh, ut bR Harl. Fran. Beru. A. Parr. EBccDI. rell. refixa, ut ■[ Ambr. K
aliique, Nannius: antiqui refixa. Schol. om. 2,r. y: refixa. euulsa (= Ambr.) ut (A. V, 360):
danais de poste refixum. conf. C qui praemittit scholio detracta. 3) y ad u. 9 : solue turhinem.
turbinem autem (carmen Rhythmicum C) rithmon (pui^fjiov). Turbo species est maleficii
(= Ambr.) cuius uertigine quadam arte (per artem inagicam C) honiines ad amorem co-
guntur. quem greci dicunt rhobum (1. p6[i^0'i i. e. rhorabi rotam). quod grece iunx (j.'J-(^) di-
citur. — y^eleph. rv. misiorum R,r. rell. mysorum. utrumque dicebatur. 4) his Graeci ca.
quihus gr. 2. rell. huic Gr. 5) re.«/stit R. rell. re«ft'tit. G) Sed cum cafh. rell. Hic cuni. 7)
rediisse«< vca. residet r. rell. rediisse^. — scient/re R. 8) Oz-atius r. sicut om. R2. 9) sihi
cafh. rell. ei. 10) Hect. om. cafh. 11) pro hercule 2. 13) R,r: parc. subi. et debellare superbos
rell. om. et. deb. sup. conf. Carm. saec. 52. Nonius 370, 17. — ad u. 15 Bce : Saetosa (ut
Ambr. E Bern. C) — exsuere Ambr. — uUxei^ Legentibus uirgilium notum habetur quae
ulixes cum sociis remeans in patriam cum nauigare iuxta montem ubi sedebat circae (1. ciree)
filia solis quae homines suis incantationibus in feras mutabat. socios ulixis in feras mutauit.
iterumque misericordia mota ad pristinam formara eos reuocauit. Ulixem uero commutare non po-
tuit. Ad u. 17 Y= notus in voltus (ut Harl. Bcp h. 1. et in Carmm. supra atque in S. et Epistt.
infra) : pristina forma i. humana. = C. relapsus. (relatus C) reuersus y Anibr. C. Ad u. 20 y:
armata. man. 2 : al. amata. Ex niraia canidiae libidine uilem significat meretricem siquidem
dicit eam in amore fuisse naturarttm. conf. C, qui posteriorem, partem sic habet : siquidem
adamatam a uilissimis et cuiuscumque sortis hominibus. y: institnrihus. duo sunt genera negotia-
torum. i7istit07-es et exercitores mercatoribus. Proprie enim institores sunt qui exercent ipsam
mercaturam. — • meretricem autem significat fuisse. a^nala uocatiuum casum quidam uolunt et
cum tam uiles amatores eius dicat uidetur eam laudare si pulchra sit ut tot habuerit amatores.
15) tab. paUida. nigra R. yC : lurida. nigra (subnigra C). pallida. 17) ostendit ad requiem
R2,r. 18) c/wrumpere R. 19) et tanquam 2. — m raort. fli. rell. om. in. canat R2. rell.
canaj». 'i: nenia. carmina mortuorum nenia pro maligiio carmine posuit. Marsa. magicam quae
IN EPOD. XVII. 523
30. 0 mnre, o terra! Sub indignatioiie exclamat, ut Ter. (Adelph.
V, 3, 4. conf. Plaut. Trinum. IV, 3, 63): O niare, o coelum, o terro,
0 maria Neplunil
30. 31. nrdeo, (Juantum neque atro delib. Herc. etc. Dicit, se non
uoluntate amare, sed ui magici carminis. 5
33. Virens in Aetna. Mons est Siciliae semper ignitus.
36. quod me. mnn. slip. Certis enini stipendiis milites otium mere-
bantur.
39. siue mend. lyra. Tamquam quae de ea falsa caneret per timorem.
habundat apiul inarsos. niarsis. a persis enini trahunt origineni. uide supra. capiitque marsa.
marsa marsica (= C) hi cnini et herbis et carniinibus medioari solent aduersum nenena ser-
pentium. u. 28. sabella. sdbella sabeorum. a per.-iis enim trahunt originem. B'^ : sahella i. ma-
gica quia sabini magicae student arti. u. 30. yC : Quid amplius uis? quam ut confitear quod
amo, ut (Verg. A. IV, 100): habes Mum quod menie petisti. Verg. libri : habes, tota quod.
3) o mare, o celum, o terra R2,r. Plaut. Trin. 1. 1. habet: Mare, terra, caelum. o caelum
mare o terra o maria neptuni mv. 0 terra, o maria Neptuni fh. O caelum o mare o terra o
maria Neptuni. ca. y: Ter. o celum. o terra. o maria neptuni. C: exclamatio sic Terentius: O
caelum, o terra, o maria Neptuni ! 4) Lemma ardeo ampliticaui. Bce: ardeo. s. tantum incan-
tationibus tuis. 5). carminis magici 2 rell. mag. carm. 6) Fjrens K (t sub u more Saxonico)
Bern. C. Ambr. Harl. •jB. in cpD i lit. erasa. Vrens b. Urens Bern. A aliique. Ignitus u. pro-
creasse uidetur glossam a«stuans Ambr. D (estuans). pro estuans y. Amplificaui lemma cum 2,r,
qui liabent urens in aetna. rell. non nisi Aeina u. posuerunt. Seruaui Virens, a ui ac uigore flammae
siue ignium (Plin. II, 103. Liu. XXVI, 29 et Lucr. II, 5, 93 : ferit ignibus impetus Aeinae) in Aetna
feruida dictum, non a fulgore ; flamma enim sua fulget natura, in Aetna autem conspici nequit, atque
Horatius de suo ardore loquitur (Ambr. et y: uirens in aethna i. nec sic ardet eJhna ut ego) eum-
qne comparat cum Aetna feruida (y: estuante. feruente), quem i. cuius flammam non uult de-
scribere, oculis ui adspisi possit. Quamobrem et Hofm. Peerlcampi expositionem reicio, qui uel
oculos uirentes ex Plaut. Men. V, 2, 76 adfert t^yo fdgoi-e Jiammae, et Orellii 'interpretationem
de flammae sulphureae qualem exhalat Aetna colore inter giluum uiridem et caeruleum medio.'
Virere enim metalla dicuntur Martial. VI, 42, 11, flamma non dicitur, neque color ex ratione,
quam modo dixi, ad rem facit. Legenda potius bella Aetnae montis descriptio Verg. A. III,
571 — 577: — ,sed horrificis iuxta imat Aetna ruinis Interdumque atram prwumpit ad aethera
nubem Turbine fumantem piceo et candente fauilla AdtolUtque globos flammarum et sidera lambit,
luterdum scopulos auulsaque uiscera montis Erigii eructans liquefataque saxa sub auras. Cum
gemitu glomerat fundoque exaestuat imo.' Haec uis ^t furor prouocauerunt lectionem furens, quam
in paucis tantum iisque recc. codd. Horatii (Par. I habet: Furenfts et ethna) offendi, quae tamen
etiam libroi'um Acronis auctoritate omnino caret nec non Porphyrionis, qui hunc locum non ex-
posuit. Qu;e cum facilior sit quam icirens ac per sensus simplicitatem magnopere se commendet,
a multis editoribus accepta ac defensa est. -4ethna in Hor. atque in lem., e^hna in scholio. Script.
aetea K (inconst. ethnen III, 4, 76) Harl. rmvcafliQ, et eiaa, Ambr. et r rarior quam aethna. E
Bern. AC etc. uel e^^na, cum h, ut in bRB'.pIP Genou. aliisque. 7) f?e«pendiis 2. -- ocium R2.
om. hanc uocem r. y: stipendinm. pro poena uite posuit. aut obsequium et ministerium. uel sti-
pendium dixit pro tributo quod annuum prestatur. Stipendium enim proprie dicitur quod militi
datur. conf. C. 8) quae. R2G,v. rell. om. caneret falsa 2. ■(: mendaci lira. plena mendacii.
mendatium enim uidetur si te laudauerim tua enim uita non admittit laudes. uel mendaci /;^ra
falsa et adulanti. licet non ueras tamen dicam tibi laudes. cf. C.
524 ACR. ET PORPH. COMM.
42. infamis Helenae Castor offensus uice — himina. Stesichorus poeta
(Graecus?) [Siculus] dum uitu[)erationem Helenae dixisset, indignatione
Castoris et Pollucis oculos amisit, sed placati postea lumina ei reddiderunt.
49. Tibi hospitale pecfus et pitrae mamis. Ironicos autem laudat omnia:
hospilale pectus, puras manus et puerpcrium, cum pollutam eam humanis
sacrificiis superius rettulisset.
50. tuusq. uenter Pactumeius. Pactumeium dicit filiura Canidiae, quem
habere se fecunditatis gratia laetabatur.
1) stesichorus Y,cafh. stesicorus 2. stersicorus mv. tersicorus R,r (fecem Ters.) .2) sicuhis om.
2,rv. 3) placati postea lumina recld. R(G?). placati postea lumina ei redd. 2,rmvca. si opus esset
ac per codd. uett. liceret, ponerem dei uel uati. placati ei postea cUi lumina redd. fli. y^ castor
off. Ordo est. Castor sidus aureum infamus helenae uice i. iniuria offensus frater. quae (fr.
quae) raagn. e. i. (sic) poUux adempta uati lumina reddiderunt. Stesichorus et enim poeta
grecus (= C) uituperationem helenae scripsit et amisit oculos. postea laudem dixit et lumen
inuenit. Sidus aureuin. aut hic est distinctio. aut perambulabis astra. ut sit efexegesis. cas-
toris sidus aureum. aliter C. Bco: lielenae castor. Profert exemplum de castore et pwlluce (sic
uterque) qui cum stesicorum poetam lumine oculorum priuassent eo quod infamiae carmina
in helenam sororem suam fecisset illeque admonitus oraculo apollinis paliuodiam in laudem
helenae composuisset castor et p.dlux mesericordia moti pristinum lumen reddiderunt. y: offensus
uice. UTrepGtXYTjOa;. 4) Ironicos autem hosp. 2,mvca. Hyronicas r. Iron. laudat omnia ante hosp. R.
autem om. fhQ. 5) purp-aream 2. nullus liber hab. puerperam. 6) superius fh. rell. om. reiftilisset 2.
rell. re<ul. Cum hoc scholio exit Acron ad hunc epod., in cod. 2 ultimo loco po. est non solum
h. odae sed totius libri epodon. Tria folia secuntur, in quibus nil scriptum est praeter in-
scriptionem "Epod." In quarto et quinto scholia in Carmen seculare conlocata sunt.
Scholia ad u. 48. Nouendiales dissipare j^ulueres. dissipare et eruere carmiiie que nescias
sepulchra pauperum et post nouem dies quibus sunt sepulta. excitare corpora mortuorum. nam
humilium a magis umbrae suscitantur. apud antiquos mos hic fuerat ut triduo corpus defuucti
iaceret domi. Unde in poeta (A. VI, 152): sedibus (hunc) referente suis. postriduum in rogum
ponebatur. Unde Idem (A. XI, 210): Tertia. lux (adde: gelidam') celo demouerat umbram. Idem.
postriduum cinis in urnam mittebatur et tumulo mandabatur. Ideo ait nouendiales dissipare
cineres. et notandum pulueres nuraero plurali sicut sepius multa usurpatiue posuit. Nouendiaks
ante diem mortuorum. nouendiale dicitur sacrificium quod non (nono) die mortuo celebratur.
aut quibus non Iiodie (nono die) post mortera parentatur. nouendiales cineres recentes manes.
Glossae: post nouem dies dato sepulturae. dissipare. uexare (= Ambr.) uocando manes. Bcp:
0 nec paternis. Urbanissime modo denegat horatius quae olim in uituperationem dixerat de
illa. et est ordo. o non obseleta paternis sordibus neque prudens anus dissipare nouendiales
puluere^ in sepulchris /jauperum. et est sensus. O canidia quae non es sordidi generis nec
ossa humana ad maleficia colligis. NonendiaJes pulueres uocat cineres combustionis qui non
odie (nono die) sepeliebantur. Nam antiquitus mortui per VII dies in domo propria serua-
bantur. ^111° comburebantur. vn",^ sepeliebantur. In marg. habent : NOVENDIALES PVLVERES.
N PL. C= num. plural.).
1) roctumeius est lectio omnium uett. codd. Hor., scripta aut pactum eius K O 1= eius)
Y (suprascr. r) BcpIII etc., aut pactu eius Ambr. Harl. etc, aut pactu meius Bern. AC etc, aut
pactumvius ED etc. E.x glossis j)artus utntris tui (Bcp) partum mingens, imm pnrtus. tilius aliisque
orta est lectio jmrtum eius siue ^aWumeius, ualde rara iu lodicibus — p^Ywmeius P (Ira. suprapo.
r, non ^afwmeius ut ref. Vanderb.) — , frequentior post Aldum in edd. Hor. (conf. Fea) et Acr.
ut ca. pa<ftuueius p«rtum enim dicit R. pattumaus rv in Porph. pac. Tumeium dij-it r (sic).
pac^unieium mv. prtftmieius fh. in Acr. ct Porph. In Porph. MR pactumeius bis. Cruquius uoluit
p. 297 : Pateomenus i. e. conculeatus aut contarainatuR ex partu lilii tui, t.'x~z6[).vioz. Scribit
IN EPOD. xvn. 525
51. el luo Cruore rubros obst. pann. hmit IJtc. fo. exsilis pu. Ka/.o-
cnim Suidas 7:ctT0'JiJ.£vcn. Uj^pi^ojj.tvot i. e. coutaininati scu iniuria affecti.' Mininie. Pactumeius
nomen Romanum es^e probaut Inscriptt. ap. Gruter. 816, 8. Furnalett. Iscr. crEste p. IG et
Fast. Cons. Baiter. a. 832. 935. conf. Fea. Orell. et Corp. Insc. Latt. ed. Momnisen 18G3. Vol.
I. 567. 574. Bcp: tuusqne uenter'] Ecce uno uerbo laudat eam. alio uituperat. nani quod dicit.
est tibi hospitah pectus quod multos amatores sustinet in complexu. ostendit illam meretricem
esse. Dum uero addit. sunt tibi purae niauus a ueneticiis laudat illam. Iterumque cum subdit
tmisque tienter est factum eius i. partus uentris tui. ecce uituperat illam. ractumeius autem
proprium nomen est pueri admodum rustici qui lilius cauidiae erat. sed aestimabatur ab aliis et
dicebatur ab illa non proprius fuisse sed subpositus. Per ironiam autem dicit illum tilium eius
esse. •(: tumque ucnter. i. filius uentris tui. pajium eius. subpositif///s tilius. adoptiaus filius. b:
p*)umeius (at in rasura) : Pac^umeius componitur ex pacto et viegeo. i. uent;/ sem (uentfrque
semen) susceptum minime moratur. ^iel qui pacto i. iure parturit quod melius (1 m. ergo
partmix eius). Pactumeius uent. merens (1. me/ens) partum. uel proprio nomine accipitur i. pac-
\umeus (sic) est tuus uenter i. filius.' — dixit 2,r. rell. diaV. quae habere R,mv. rell. quem.
1) mlis pro exs/Iis (conf. S. II, 6, 98: leuis exiWt. e.rMltim. ea-!lium. exu\. execare etc.)
codd. Horatii et Porphyrionis, qui exilis u. nomeu intellegens exponit : defwmis per exilitatem
corpoins ac mnciem naturalem. Quae Acronis explicatio fuerit, ex scholiis quae sub nomine eius
feruntur, non apparet. Vetustam autem acceptionem istara testantur haec scholia: exilis. quan-
tumuis exilis tameu fortis es. ostendit illam non peperisse sed sM/>;wsuisse filium y, dissentiente
h. 1. C : utcunque. quotiescumque exilis, id est, exultas fortis puerpera. quo dicto ostendit illam
non peperisse, sed sihi flium alienum supposuisse nomine Pactumeiimi. Bcp: ^exilis pu. Quod dicit
fortis laudat illam non tot partus habere quod infamabatur. sed subiungens exUis uituperat
ucneno delectari.' At uero uerbum in uersu necessarium est, neque uel additamentum es, ut sit :
illam qiiasi exhaustam multis partubus et semper Ut cumqtie fortis, exilis puerpera es, proban-
diim, et propter languidiorem huius uersus et partis conclusionem et propter alienam senteutiae
acceptionem. Cacephaton RG,vcafh. 7.ctXE[AcpaTOV Q. schol. om rm et 2. posui KctxoccoeTOv.
526 ACR. ET POKPH. COMM.
t) CANIDIAE RESPONSIO.
Haec inscriptio alterius partis epodi cuni uersu 53 incipientis posita
5 a nonnullis recc. Horatii editoribus in uett. libris non inuenitur. Plurimi
uett. codices neque inscriptionem ostendunt, neque uel maiori lit. initiali
discrimen significarunt. Neque in ed. R.omana hoc factum est. Ed. Ve-
neta iterauit inscriptionem j^rioris epodi partis: Ad Cimidiam. Cuni bac
fecit Fabricius. Ex ed. Med. Zarothi, quam unus ex fratribus meis aliquande
10 Parisiis raorans diligenter contulit, nihil notatum cognoui. Ascensius (a) :
Ode. XVni. Qualis superior. De Canidiae responso. Cario (c); IN ODAM
XVIII. Hoenigerus (h) : IN CANIDIAM, VEL CANIDIA RESPONDENS
INDVCITVR. Hoc Hoenigeri argumentum ex eo factum est, quod
Acronis libri ofFei-unt. Est autem hoc:
15 53. Quid obseratis auribus. \\ Ut (A. IV, 428): Cur mea dicta negat
duras dimittere in aures. || Inducit Canidiam precibus suis inplacabiliter
respondentem et negantem sibi posse reconciliari, quia uulgai/erit eius ueneficia.
[56. Cotytia. Infernalia. — 6G. dapis. Huius dapisj. Sic exe-
unt Edd. Acronis ad hunc epodum. Posterior huius argumenti pars ex uett.
20 mss. Horatii petita est, ubi ita se habet, et quidem, omisso libro uet. Ber-
nensi K (uide supra), ex EyH Ambr. Bernn. AC: Negat canidiam sibi re-
conciliari ideo quoniam uene/icia eius uulgauerit et ipsam canidiam introducit
loquentem.
Huic argumento adpono, quae in R adscripta leguntur: 'deficit ex-
25 positio huins odes.^ Quae cum ita sint, non dubito quin expediat ex penu
meo depromere omnia scholia, guae in perbono cod. 7 leguntur, infra ad-
sumptis iis ex B(p, quae non ubique interioris notae, tamen uero non con-
tempnenda sunt, et ex C, qui supra u. COMMENTATOR (ergo non cora-
mentatoris sed suam) posuit huius partis inscriptionem : Negat Canidia sibi
30 reconciliari posse Horatium. (In ed. 1579 haec sunt Commentatoris).
53. Quid obseratis. Verba Canidiae respondentis et ueniam denegantis.
16) R habet post ne(/at d . . . . spat. uacuum quod Graecis ucrbis relinquere .solet, exiens
cum uoce respondentem ut G. Huic uoci adiunctis uerbis: Inidtus (u. 56) nunquid patiar r iTa.Tizit
ad Porphyrionem. post u. attres interposuerunt vafh (lemma u. 54): Non saxa nudis surdiora
nauitis (nautis v). va habent post nauitis: Inducit — respondentem, om. et neg. - uenejtcia Co-
tytial Infemalia, quippe quae uerba Fabricius intulit atque Hoenigerus propagauit. 16) impla-
ca.hilis fh. implacabi/<7er RG.rva. 17) notaui errorem scribae rcconciuari ex Ambr. — ideo quo-
niam (qiii) ueneficia A Ambr. H et y, qui habet benci. pro ?<enelicia. de eo qm benef. E Bern.
C (notaui quem, perperam ut uereor). ideo ueneMsi Beru. A. male titia Bern. C. 31) Hucusque
nerba horatii. hinc sequitur responsio canidiae dicentis se obseratas aures habere ac surdiorem
esse saxis significans se preces eius nolle audire. ohseratis. clausis C.
IN EFOD. XVII. 527
54. surdiora nauth (naj/?7Is Ilor.). Ac si diceret : quam [quam] aures
meac ad preces tuas.
55. Neptioms. s. cum. pro mari posuit. tundit. illa (saxa).
56. glossac: cotijcia. s. sacrificia. riseris. dcriseris. Scholion: cotycia.
II carmina infernalia i. ut sine ulla uindicta mngicam artcm et patcfacta a 5
me inferorum secrcta deriseris. || 6'o//cia dixit ut honcsto uocabulo turpitu-
dinem suam {'claret. Sic iuuenalis (II, 92) : Cccropiam soliti bapte lassare
cocyten. Datur intellegi canidiam horatio commisisse secreta sucrifwiorum
que ille mridens vulgauerit. || (Aliud scholion:) Que coiicija (sic) cupidinis sa-
crum est et 7ion II datur intellegi canidiam horatio commisisse secreta sacri— 15
ficiorum quae ille uulgauerit irridens. (Bis ergo haec po. sunt) Coticia autcm
sacra ciipidinis essc dicit quia haec maleficia || quae per inferos fiunt || ad amo-
rem uuh pertinere. liherumsiutcm ait cupidinem quia obnoxius nulli sit. set oius
ipse dehidat. Unde maro (A. I, 665): Nate patris summi qui tela tiphoea
temnis. 10
1) quamquam y- luavi aur. meae sunt ad pr. t. C. nauitis. s. uocibus Bcp. nudis nauitls. e
uaufragio ereptis C. 3) Non saxa na. snrdiora nau. Nept. alto hib. s. quam ego tibi ero: i.
profundi mari Bcp. In ultus. s. numquid patiar ego B',p. conf. supra ed. Rora. quae om. e<jo. 3)
Vulg. lectio cocytia, quam non solum uett. edd. Acronis rva tuentur sed etiam plurimi Hor. co-
dices, ut Harl. Regin. Bernn. KAC Parr. EBcpH (l habet cofe"cia, non cocyrta, ut Vanderb. referl ;
leuius Pottier: coticia. 7 = '{■ cocytia al. omnes. habent autem alii ut R cocycia, alii, ut D, co-
citliia, alii, inter quos etiam cod. Pithoei ad Med. 1474, cocA/tya, al. colchicia, corsityn etc.) —
sine dubio ex Porphyrionis scholio nata atque in tot lamque bonos libros transgressa est. Recte
ommino scribitur cotyttia (fh), quod pauciores uett. codd. ut Ambr. aliique recc. tuentur. Haec
sacra (quae uox u. 57 pro sacrum in haud paucos codices — Valart. 22 Parr. — ut BcpDPR
Genou. Bern. A. Regin. Magdal. etc. transiit) ex classico loco Strab. X, 731 B (Kot'j~uj —
KoTUTTia) nota sunt. Ut Juuenalis, quem Politianus Misc. I, 10 Eupolis comoediam respexisse
opinatus est, in H, 91 seqq. ^Talia secreta cohierunt Orgia taeda Cecropiam soliti Baptae
lassare Cotytto'', sic Horatius talia dicit orgia, non solemnia illa ex Thracia (Cotys rex Thraciae
Caes. B. C. IH, 4. Tac. A. II, 64. Nep. Iphicr. 3. Ouid. P. II, 9, 2) Athenas translata et
Corinthum, ut patet ex Suida, a quo Kot'j? uocatur ecpofioc Ttnv aiayptijv, unde Lessing. Collectt.
I, 11: KoTu; =: KoT'jTT(u. 11 — 15) uide infra Porphyrionis scholion, in quo recte secreta sa-
crijicioriim dicuntur, quae tibi ^ prius scliolion (carmina deriseris) sic in libris Porph. quos tenemus
posterius (Cocytia inferorum') supposititium quippe a grammatico remotioris saeculi adsutum
iudicauti omnia sana uidebuntur. C : Inultus ut tu riseris Cotytia sacrum liheri Cupidinis. per
epexegesin est haec data descriptio Cotytiorum: vult autem Canidia significare aliquando se
commisisse Horatio quaedam secreta sacrijiciorum ad amorem concitandum, quae ipse inidendo
vulgauerat : ea autem Cotytia nomlnauit, ut ho. uo. turp. su. cel. sic Jiiu. Cecr. fo. Baptae la.
Cotjio. Liberi Cupidinis. liberum autem Cupidinem ait, quia nu. sit obn. sed omnes ipse de-
ludat. unde Maro — Typhoea temnis. Bcp: riseris. hic etiam exponit canidia causas irarum
suarum. Videtur autem Horatio conimisisse secreta uenejiciorum suorum infernaVmm quae ille de-
ridens vulgauerit. Cocitia autem sacra cupidim esse dixit quia maleficia haec quae per infernalia
sacra tiunt ad amorem pertinere vult intellegi. Et liberum cupidinem dicit, quod quasi nulli sit
obnoxius et omnes a/nores ludat. glossa : cocytia. i. sacra infernalia. conf. fh, qui in Acr. habent
Cotytia (non Cocytia) cum contradic. gl. infernalibus, in Porph. Cotyttia.. --- impune ut urbem
(u. 59). i. sine lilla uindicta magicam autem et patefacta tihi a me secreta tu ne deriseris et me
urbis fabulam feceris Bcp.
528 ACR. ET POKFH. COMM.
57. Vulgota, Tibi a me uel a te.
58. esquilim. Mons est ubi erant sepulchra niortuorum quo pergebant
qui uolebant uenefitio animas excitare.
Po7itifecc. Pontificem aut quasi censorem quia pontifices de sacris iudi-
5 cabant acsquilini autem ideo quia extra esquilinam portam erant monumenta
in aggere. in qua canidia magicam exercere noctibus consueuerat. aut pon-
tifex i. conscius riseris.
uenefci. pro uenefitii.
59. Inpune ut urb. nomine inphris. i. ut me sine uindicta urbis fa-
10 bulam feceris.
60. Quid proderit ditasse PeHgnos anus Velociusue misc. toocicwn, Si
tard. fa. te uo. manent? anus. Sine causa inquit. magistras meas anus
merce ditaui. ut carmina discerem ad nouos labores ferendos. pelignas.
Sabinas a peligno monte uel ab oppido i. magicas, — Quid prodest o
15 tibi Horati adhibuisse iDclignas anus magis (magnis) mercedibus quae te
carminibus suis a meis maleficiis liberarent. uel quid profuit tibi miscuisse
uenenum ut moriaris? Proderit. profuit. ditasse, s. te. uitae soluant (sic).
Pelignas. a loco. mons est. ut magicam discerent aut tute sohiaris.
61. uelociusue. pro uelocissimum. toxicum? (sic) Ut moriaris. Toxicum
-'0 est uenenum efficax eo quod sagittae inde tinguantur.
62. Set tardiora. Ad hoc reseruaris ut maiora luas supplicia.
1) uulyata. a te Bcp. liherl. quia nulli est obnoxius Bcp. 2) C : EsquWmi. Esquilinus mons
fuit, ubi sepeliebantur cadauera mortuorum quo p. q. u. a. excitare. etc. 4) pontifex. Ostendit a se
pontificem constitutum esse horatium sacrorum infernalium quae ante portas aesquilinas fiebant
ubi aggeres sepulchrorum erant. Bcp. 8) uenefici. pro ueneficii Bcp et C qui addit: per aT.07.o~rfi. u.
59. nomine. pro infamia Btp. 9) C: Impune tit urbem i. sine ulla vindicta mayicam artem et pa-
tefacta tibi a me secreta tu ne deriseris, et me urbis fabulam feceris? Proder«< K Bern. non C
ut Or. ref.). E non pure habet prodemi, ut Vanderb. et Pottier. rettulerunt, sed f)rorfer$< (1 m.
niut. a in i). Magdal. (v Or.) proderat, a secunda manu, teste etiam Babingtone. Bcp: Quid iiro-
derit. Quid inquit proderit tibi horati habuisse magnis mercedibus anus ueneficas de peligno
oppido conductas quae ueneficiis suis te liberarent a meis iucantationibus quae maiora adhuc
facere possum. Velociusue. Ostendit horatium toxicum miscuisse suis potionibus per quod uelo-
ciorem mortem sibi arcesseret. Votis tuis. C : Quid proderif. id est, quid piodesse poterit si ad-
hibeas tibi magiio pretio Pelignas mayicas, ut tu solutus a dementia, uelocius moriaris, si fata
non permittant? 11) miscuisse. ut moriaris C. Si tard. Vetusta lectio iSi pro Sed siue Set (s;)
et ex similitudine scripturae (K habet r) et ex PorphjTionis explicatione prodiit, ut in uett.
eius libris legitur, non in afh, u1ii mutila est, quippe omissa particula Si propter lemma, quod
post Ascensium, qui Sed habet in contextu atque in lemma introduxit, Fabricius mutauit, re-
licto tamen siue retento Si in ipso Iloratii uersu. Ex codd. Parr- unus uetustiorum cp, qui a
Pottiero iSed tueri traditur, set ostendit, 11 autem qui om. utramque particulam, fert glossam : si
subaudi. Ambr. hal)et a m. 1 : Sed tardiora. a/. Si. Pure Sed b Bernn. KC (s;) Regin. 2 m.
Harll. reec. 2724 (saec. XIII) et 3510. 3754 (2 m.). Bcp : Si tardiora cum Porph. scholio : *SV
iardiora. Si tardius moreris (moneris) quam optasti. 13) C: /'e/<V/?j«.s Sabinas a Peligno montc.
21) Vide quae modo adtuli. C: si tardiora. si dii nolint, sed te reserumt, ut maiora sua supplicia.
IN EPOD. XVII. 529
i
63. Tngrata. plena te diis (1. taediis uel taedii) et laboris. m hoc.
jiropter hoc. ob hoc inquit sokis uicturus es, ut ad maiora supj^licia re-
serueris et diu poenas hidas (hias).
64. usque. seniper. diu. suppetas doJoribus. ut suppediteris nouis sup-
pliciis. suppetas i. caelas (cadas) ut sufficias ad nouos dolores ferendos. 5
65. Optat s. quietem infidi pater. quia mirtihun praecipitauit in mare
per quem uicit.
6Q. benigne. hirge. opulente. aut quae se semper ostendat (paratam).
67. aliti. uuUurio. si alite. uuhure.
68. stjsiphus. *v'.syphus ad hanc causam punitur quoniam socerum suum 10
in scrobem igneum occuUum praecipitauit quod mukum ab eo poscebat.
69. louis. Pkitonis (= C).
70. Voles. Optabis (= C). desilire praecipitare te in fluctus. (= C).
71. Norico. forti (= Ambr.)- ense. pro qualicumque gladio. est autem
sj)ecies pro genere (posita C). ut mos est poetaruni uel maxime liricorum. 15
72. Frustraque uinc. gutturi nectes tuo. Sine causa uelis ligare uin-
culo tuum guttur quia non morieris.
73. Fastidiosa tristis aegrimonia. TlCAPeeiVMeNe (lege ATCAPEC-
KOMENH), in qua nihil phacet. angor. tristitia. quae uitam fastidiat tot
suppliciis deditam. 20
74. Vectabor humeris. (non t<meris). Quid est uectabor Awmeris. Nisi
1) ingrata. plena taedii et laboris C. misero. tibi BcpC. in hoc. propter hoc C. in hoc. s.
est tibi laita duceiicla Bcp. 4) usque, semper, diu C. semper Bcp. suppetas. sufficias ad nouos do- •«
lores, et labores 2?e''ferendos, et poenas C. suppetas, subministreris Bcp. dolorihus lectio fi-equen-
tior in uett. codd. ut Ambr. Harl. Bern. A (perperam Or.) Barc. Parr. yB (man. 1 : uel labo-
rihus) cpHD etc. quam lahorihus. Bernn. KC Magdal. paucisque aliis. Nonnulli, ut Harl. et B:
doloribus. cruciatibus. G) Bcp: Optat. s. quietem. C: suppl. quietem. Notae sunt fabulae horum.
et dicit quia sicut illi licet optent quie<e non possunt habere. ita horatius carere non poterit
dolorihus quamdiu canidia ei fuerit offensa. infidi. lectio phirimorum eorumque optimorum uett.
codd. ut Ambr. Harl. bE BcpyHIPR et Bern. A, non simul KC, ut Or. rettulit. K habet in-
^adi, teste etiam Muellero, in C autem foPum auulsum et h. u. sustulit. C : infidi. quia M?/rtilum
— uicit. Ba> : infidi pater. quia furuit. 8) C : henignae. largae, opulentae, aut jjotius quae semper
se ostencZ/< paratam. 9) alite Harl. BcpDIOQ (in BD 1 m. corr. aliti). alifo' Ambr. EyP Bern.
A. alitzs K. C: aliti. uulturio. Bcp : prometh. qui furatus est ignem. 10) sisiphus. qui proserpi-
nam uoluit rapere. Bcp. collocare (conloc. Ambr. y). in uno loco statuere Bcp. 13) Desilere K.
desiliere 1. dessiljre R. Bco : Voles. i. ueile modo. habes. turrihus. s. ut cito moriaris. Voles
modo. Tu quidem mori optabis (obt. cp). sed non sinent mea ueneficia. 14) C: Norico.
forti. pro qualicunque gladio; est enim species pro genere posita, ut mos est Poetarum uel
maxime lyricorum. Bcp : norico. spec. pro gen. 16) C : /rustraque aine canssa, voles coUigaie uin-
culo guttur tuum, q. n. m. Bcp : recludere. aperire. guftiri Harl. R. — tVmectes Kb Ambr. EDHIR.
al. gutturinectes. IS) fastidiosa aegrimonia. septimus casus, aegrimonia, angor, tristitia : quae
uitam instidit tot suppliciis addicta.m C. aegrim. tristia (tristitia) et est septimus casus Bcp.
21) Vectabor. Tunc cum ego de te uindicata fuero incedam gloriosa equitans super inimicos
meos et omnis terra subicietur meae potestati Bcp. conf. C: uectabor htimeris. i. cum ego —
HAUTHAL, ACR. ET POUrH. 3i
530 ACR. ET PORPH. COMM.
»
forte subaucliamus extrinsecus iactantibus aut quid tale. sic enim iactare
humeYOS solent qui gloriantes incedunt. Quod si ita est. inimicis eques
iuno-endum est. ut si diceret equitans super inimicos meos. aut num quid
Awmeris inimic» uectabor intellegemus. quod super inimicorum meorum hu-
5 meris ero ac s\ (sic) uectahor atque equitabo. Glossa: uectabor. insultabo.
Inmicus eques. cum superauero superbiam inimicorum meorum tunc uec-
ta6o et equitabo. (Porph.).
75. Meaeque terra cedet. terra in hac uindicta non capiet meum gla-
dium (gaudium). insolentiae. quasi nouae potentiae. efficatiae in antiquis
JO insolentiae intellego. positum et (est) insolentiae. quasi nouae potentiae in-
tellegendum.
76. mouere. Summa (sic) sensus. an quae difficilia facere possim ut
cereas imagines. euocare. lunam. deuocare umbras. elicere. et per hec
potione amoris mentes incendere nihil (man. 1 h. 1. suprapo. al. choro, de
15 qua uar. lect. ad polo pertin. conf. infra lemma in cod. Porph. M) in te
potero et artis meae circa te inpotentiam uekit miseranda flebo. (Porph.)
77. curiosus. deest quasi.
77. polo. stellarum choro.
78. uocibus possim meis. Que tantum possis carminibus ut kinam celo
20 diripiam inferos moueam. amores iniriam. aduersum te nihil me posse po-
tero deplorare.
80. temperare poculum. amorem. amoris uenena miscere.
81. plorem. implorem. artis. magicae scilicet.
Q. HORATn FLACCI EPODON EXPLICIT.
INCIPIT CARMEN SECVLARE (7).
conf. p. 433.
equitans super humeros itios mihi inimicos. ^seu uictrix insultaho in te inihi inimicum. Bco : uectabor.
Portabor. B'j : humeris. i. subicientur mihi tunc onines inimici mei. An quae. Sensus est. quae
difticiliora facere possum i. cereas imagines animare. et lunam caelo euocare et umbras mor-
tuorum ab inferis educere. nientes quoque hominum amore incendere. num quid circa te artis
meae impoteutiam tiebo? C: sensus est, an quae tantum carminibus possira, ut difficiliora fa-
ciam, scilicet ut cereas imagines moueam, Lunam caelo deuocem umbras sepulchris eliciam et
per liaec, potione quadam amoris, menteis incendam niliil unquam in te potero --- flebo.
8) terra — (jaudium C. insolentiae. efficaciae, quasi nouae potentiae C. terra. s. omnis.
cedet. locura dabit. mouere. s. possum. uiuere uel ainbulare facere. imagines. i. de cera factas.
u. 77. B',c : ut ipse. tu horati. curiosus. meorum secretorum. ;jofo. s. a. u. S8. diripere. detrahere.
possim. pro possw?«. s. et u. 79. excitare. uiuilicare. u. 80. pocnhim. potionem amoris. C: tem-
perare poculum. philtrum, amoris uenena miscere. 22) Bcp : plorem. s. numquid. artis. meae.
exitum i. finem. s. non. C; plorem. deplorare debebo. artis. magicae.
Q. IIOKATII F. EPODON EXP. INCIPIT CARMEN SAECVLARE. IN APOLLINEM
ET DIANAM. PROSEVTICE. TETRACOLOS (Bcp).
IN EPOD. XVII. 531
PORPHYRION.
lam iam efficaci do. man. scientiae. In hac ecloga figurate cum Ca-
nidia agit; nam, quasi satisfaciat, lacerat eam eleganti urbanitate.
Sctentiae. [Scientia] ueneficiorum scilicet intellegendum. 5
2. siipplex el oro regna per Proserp. Eleganter quasi per deas ipsius
eam orat, quia ueneficae Hecaten colunt.
3. per et D. n. m. n. Hoc est, non lacessenda, ut moueantur i. e.
irascantur.
4. per atque libros carm. ual. Ordo: atque per libros carminum; ip- 10
sius autem Canidiae dicit.
6 parce iiocibus tand. sacris. Vocibus, uerbis. (Duobus uersibus dial.?)
Dialogus nunc dicitur. Sacris, quia sacrum et religiosum et execrabile
significat.
PORPH. 3) tfficaci. strenuae Bcp. do. trado B». — Pro uocabulo uon latino figuraiw»,
quod R2,rvafh tuentur, recte figurate (Ascon. in Cic. Verr. Act. I, 6) IMA (G?Q). conf. Bcp:
quia superius probrosis uerbis execratus fuerat canidiam. quapropter animus eius amentia fuerat
exagitatus. Hac ode vult ea7« (ei) quasi satis facere et lacerat eam figurate eleganti urbanitate ita
ut in una clausula eam laudet et in aliam (alia) vituperet. Conf. C: Quoniam superius ipsius
Canidiae famae derogauerit Horat. et multis probris ei turpissime detraxerat, fingit hic se
illius magica amentem iam factuni ob ilHus amorem, seque paUnodiam canere velle, quasi do-
leat talia se scripsisse: interea eleganti \\v\>a.miaX& iW&m in iina eademque clausula simul et laudat
et uituperat. y : "aXivwoiav facit et laudat eam quam lacerauit. nam quasi MAR2G(Q). na.mque
nt rvafh. 5) Scientia G in lem., hinc Q scientiae. Scientia. male. scientia a ueuef. M (Halm.).
— 6enef. R ut vett. libri pro uenef. 6) Lemma in fh; Regna per Proserpinam. plenum est in
a : Supplex et oro regna per Proserp. — rv om. et : Supplex oro regna proserpinae. 7) eam
orat M2(G?Q) rell. orat eam. — eca.ten MG. heccatem r. rell. hecatem. hecate in colimt R.
ecate?« zwcolunt M (Halm. negl. Q p. XXXXIIH). rell. colunt, y: non mottenda (man. recentior
pallidiori atram. suprapo. eff = ephexegesis). Non uiolanda. non offendenda. non metienda. non
execranda. Signiflcat autem aetatem uel: non mouenda, quae non mouentur. per haec autem
numina adiurando ueneficam ostendit. Btp: non prouocanda ad iracundiam. 12) Mirus omnino
consensus est uett. librorum MR2G,rv, qui habent duohus uerbis, in qua lectione nihil quaeren-
dum est nisi incuria scribarum atque operarum. Asc. primus posuit iteratam lemmatis uocem
uocihus, et fliQ eum secuti sunt. recte: uocibus. uerbis. Namque, ut M habet : duobus uersibus
dialogus nunc dicitur (Halm., Q?) non saniorem praebent sensum quam duobus uerhia d. n. di-
'citur, nec quisquam ibi palinodiae uel dialogi definitionem quaeret. Quem tamen dialogum inter
Hor. et Canidiam incipere uersibus duobus 5 et 7 : Canidia, parce — turhinem, si Porphyrion
dicere uoluisse putandus sit, non est, quod contradicam. DiaIog;<s (dialogos af) uunc de sacris
rafh. nunc dicitur MRA2G(Q),v. uocibus meis Bcp. 13) sacris. nefariis. execrandis ^- i- amen-
tiam qua obligasti mentera meam Ba>. uocibus tandem sacris. carminibus detestabilibus, nefariis,
execrabilibus C. — et relig. MR2(G?Q). et om. rvafh. id est quod urebius resolue dicimus M
(Halm., neglexit Q p. XXVHII) R. Atqui magnifestmn est, scribendum esse crebrins pro urebius. Ab-
surda autem est lectio rell. librorum: Retro solue, id quod dubium est, resofoe dicimus, aliquanto
deterior haec ex G : id est quod dub. e. r. dicimus. Et mirum et dolendum est, eius modiineptias
in ueteres Porphyrionis libros a monacho quopiam intromissas ac deinceps in edd. temere
intrusas tenaciter retineri potuisse uel ab iis, qui critici munere fungentes iudiciis magis quam
34*
532 ACR. ET PORPH. COMM.
7. citumq. retro so. solue turbinem. Retro solue icl est, quod crebrius
[quod dubium est] resolue dicimus. Et citum i. e. cito soJue. \_solue'] tur-
binem autem dicit, quasi obligauerit mentem eius.
8. Mouit nep. Tehphus Nereium. Exempla (?) adfert, quibus ostendat,
etiam inimicos precibus eorum, quibus irati erant, ad miserationem ad-
ductos. Notum autem [historia] est, Telephum ab Achille uulneratum
esse fragmentoque hastae, qua uulneratus erat, ab eodem Achille curatum.
12. Ihixere matres lliae — homicidam Hectorem. Aliter homicidam
iudicio sano abuudant atque iu legendis diiudicandisque uett. eodicibus parum uersati optimis
libris eorumque auctoritate aut male utuntur aut per leuitatem innatam peruerse abutuntur.
Quod et in Acrone factum esse grauiter eonquestum nuper cognouimus 0. Kdlerum ex Mus.
Khen. 1863. XIX, 1 p. 154 — 160, magnoque opere gauisus sum aequum certe obuium habuisse
testem, qui in locis ibi tractatis recte me rettulisse ac iudicauisse professus est.
2) et dicimus. citum id est cito solue. turb. MR2G. Et ante citum om. rvafh. Plane nulla
distinctio h. 1. est in r, et ex edd. sola Veueta habet punctum post dlchnus. Q edidit: cito.
Sohce turhinem. At non soluendo turbinem sed turbine solo Horatius dixit quod quasi etc. Neque
repetendum ideo uerbum solue puto. 3) dixit 2. rell. dicit. 4) Hic locus Exempla adfert ideo
non integer censendus est, quod codices MR2G miro cousensu exhibent: Tfum (exempla ae^fert
M siue «ffert), quod in hac simplice periodo sensu carens editores principes inmerito eiecerunt,
scilicet re non satis indagata atque acriori quo par est iudicio perpensa, id quod et ipsi Pra-
gensi Editoj-i et hic accidit et alias, e. g. in cod. M ad C. I, 20. 3, ubi compendium pt supra
uerba conditum elegi, quod neque legere neque comprehendere poterat, (uide supra p 81 et 83),
incuriose omisit. Idem facinus nostro loco post rv Asc. et Fab. (afli) perpetrarunt. .At uero iu
omissa particula dum emendatio latet. Scribendum enim siue ulla dubitatione est : Duo exempla
adfert, quippe Telephum et Hectorem (mnestissimum Verg. A. II, 270. conf. u. 540 — 544) uel
Priamum. Itaque hic L>cus ueterum codicum ope integer factus est atque constitutus tibi uide-
bitur. YBcpC: mouit. (i. e. y) flexit ad misericordiam. u. 9: In quem. contra achillem. u. 11 :
addictum. Nota haheiur historia. quomodo achilles interfecto lieetore circa murum ter eum trahi
fecerit quod cernens priamus uenit. sub silentio ad pipilionem achilles eiusque pedibus prouo-
latus non solum corpus filii irapetrauit sed etiam ab eodem in colomis (incol.') est in troiam re-
missns. Cuius corpus mulieres troianae condientes sepulturae mandauerunt. Quod solent agere
pollinctores i. pollutorum cadauerum unctores. De pollinctorihus (£vic(C>iaCTr}];) adi Plaut. Poen.
Prol. 63. conl. Plaut. Stich. V, 4, 6. Martial. X, 97, 3. et Kirchmanu. de Fun. Roni. I, 9 p.
48. Y= addictum. Sensus est. hectorem iam addictum feris reddidit achilles suis sepeliendum
postquam a priamo rogatus est. et tu mi«iga (midga C) ergo me iracuudiam tuam. yC : addictum
feris. traditum (et C) destinatum, quasi deditum et ante daranatum. Sensus ost: et Hectorem
iam etc. — nstendit R. ostendeiat G. rell. ostenrfa*. 6) 'Rotum M,rvafh. Seruaui hanc difliciliorem
Zectionera, accipiens septimo casu historia, qua u. tamen sane carere hic possumus. H0toR2G(Q).
7) esse om. 2. — fragmentojreque liastae « quae R. — curatura fuisse 2. 8) Aliter homicidam
hectorem esse dixit MR2G (Q: dicit), r (homiciii?««). v: hommdiam hectorem aliter esse dic\i.
a: homicidam h aliter esse dicii. fh: Homicidam^ Aliter dicit. y: unxere. sepeliere. 7ion luxere
(sic 1 m.). Recte. nam de sepultura Hectoris, de matrura Hiarum munere poUinctorio (Varr. ap.
Non. 2. Ulpian. in Pand. XIV, 3, 5. Apul. Flor. IV p. 3G2 E: miseri i. mortui membra omnia
aromatis perspersa, iam os ipsius odore delibutum, iara euni polUnctum etc), non de earum
lux:tu uel planctu (ed. Leid. piJanxere cod. lunxere) agitur. Iloraerum (II. XXIV, 777) non unctum
tradere Hectorem, minus ad rem facit quam quod Idem (XVllI, 350) de Patroclo mortuo dicit: —
Xoijoav — T^Xenliav dXatcu. Lectio luxere, quam Bentl. acrius defendit, contradicente Fea ('Euidens
est enim Poetae sensus, ut uerbo unxere indicet, ad preces Priami restitutum fuisse cadauer
IN EPOD. xvn. 533
Hectorem esse dlxit, quam uulgo dicitur; nunc enim pro tiir o forti dictum,
qui laultos in bello occiderit.
14. heul peruicacis ad ped. AchilleY. De hac diuisione in superiore
ecloga (XVI, 62) locutus sum circa nomen Ulixis. Peruicnces autem di-
cuntur, qui in contentione usque ad peruincendum (uincendum) perseuerant. 5
20. amata n. m. e. i. Amata uocatiui casus est : o amata. Sed et hoc
urbanissima contumelia dicitur, quasi sub illa laude, quod adeo pulchra
sit, ut a muhis ametur.
21. fugit iuuentas et uerecundns color. Sibi dicit Horatius haec fu-
gisse per cruciatuui, quem de carminibus illius patiatur, Verecundum 10
autem colorem eleganter pro rubore dixit, ex quo significat, se pallere.
Hectoris dampnatum iit iioraretur a feris alitibus aliisque bestiis'), nititur quidem auctoritate
uett. et recc. codd. ut Bernn. KC Barc. Quxere al. tmc. man. 1. sic suprapo. ergo xincxere s.
uncsere uide libr. meum de hoc cod. p. 22) Par. I Q Harll. 2734. 3510. iuter Oxonn. Kegin. .
pure et fragm. Hor. exliibe. Keg. 7. F. VII. saec. XIV, Magd. in rasura; et uet. Par E habet
scr. ab eadem manu : luxere uel «wxere, sed refutanda et reicienda est. Plerumque enim uar.
lectio a 1 m. notata uetustior putanda est, deinde inouit u. 8 h. e. misericordia perspicue et
uehementer repugnat, ac denique sepulturae mentio est contraria. Propter ueterum morem multo
melius quam luxere esset ussere pro sollemni ped. or. uerbo combussere Cic. Diu. IV, 12 Att.
XIV, 10. Adpono locum ex Kirchmanno 1. 1. p. 48: Pollinctores mortuos unguebant, unde patet
Sidonium improprie polUnctorem dixisse ^;?'o Ustore lib. III, ep. 13: 'Enim uero illa sordidior
est, atque deformior, cadauere rugali quod facibus admotis semicomhistum, moxque sidente strue
torrium (sic) deuolutum reddere pyrae iam fastidiosus pollinctor exhorret.' — Z7«xere habent
Ambr. Harl. Fran. Bern. A et Parr. yBcpDH aliique. Hunc locum latius et uberius quam huius
editionis angustiae sinunt, hic tractare ipsis scholiis delatus, ne dicam, coactus sum, non uerens
ne uiri docti querantur, ut Herm. Vsenerus Bernensis, qui nuper De scholiis Horatianis commentationem
emisit, orbem eruditum pluribus nie uoluminibus de Horatio conscriptis minatum fuisse liberius
iocosiusque dixit. Certe ea quae coaceruaui, congessi et non sine aliquo iudicio digesta uera a
falsis diiudicaui, perlustrare aliquando hunc argutum ac petulantem hominem non paenitebit.
1) ohiicitur K. rell. dicii\i.v. y: homicidam. uirum fortem pro eo quod hominum atque hostium
occisor fuit. imitari uoluit Homerum (II. I, 242). homicidam pro uiro forti. Graece enim u^oluit
dicere quasi uirorum occisor. || Graece enim dicitur androforos (sic pro dcvopocpdvo; (c). uoluit ne
dv5pocp&dpoc, quod est Xaocpi}dpo? siue y.n.vj^virii Theocr. XVII, 53?). Licuit inquit et hectorem
sepelire. postquam ach^Ves prianio supplice declinatus est. Scriptura Achi7es non solum in uett.
codd. Hor. ut Parr. AyBo occurrit sed etiam in picturis graecorum uasorum, ut in parte interiore
cel. illius a Sosia confecti cum inscriptione kyd.v^z, cuius explicationem publicaui in Faust
Zeitschr. f. Kunst, Wissensch. u. gesell. Leben. Lips. 1860. N. 6—14. p. 93 — 222. 5) con-
tentionfM R. jKruicacis. perseuerantis. insolentis. Scliolion : Peruicaccg dicuntur qui in aliquo
certamiue usque ad uincendum perseuerant ut pernix a pernitendo yC. u. 18. relapsus. reuersus
Ambr. -j. relalus. reuersus C. Lectiones uett. codd. uariant, ita ut maior eamim pars aut relapsus
habeat, ut Ambr. Barc. Parr. Bcp-jO (non I ut Pottier. ref.) etc, aut relatns, ut Bernn. KA
Parr. EHIQR. In D man. 1 mut. psus in tus, ut in Bern. C 2 m. mut. tus in psus. Harl. habet
Kelatus (ad sensum haud ita male) ut Par. P, quod Pottier. legit «^elatus, pro e?atus, ut «editus,
aelapsa aliaque id genus. Unus (x Reg.' ille iam dictus ad u. 11) habet \-e.\sixus. wWxis MR2
(G?Q),rv. Ulyssis afh. - uiucenduin y. rell. ^eruinc. 6) Sed et MR. rell. om. et. 7) quasi
MR(G?Q). (\\xam 2. quia rva. om. fh. 8) ut MR(G?Q),rvafh. quod 2. «deo omn. libri. ideo
(G?) tacite inculc. Q. - — quasi tam pulchra sit^ ut — C. 9) hoc 2,vfli. h«ec. MRG(Q),ra.
534 ACR. ET PORPH. COMM.
23. tuis capiUus albus est odorihus. Nunc ostendit, quare supra dixerit
fugit iuuentas.
24. Nullum a labore me reclinat otium. Laborem animi uult intellegl,
quasi quibusdam tormentis animi per ueneficia illius crucietur.
5 25. 26. neqiie est leuare tenta spir. praec. Figurata elocutio pro ne-
que contingit, ut leuentur.
28. Sahella p. i. c. Ipsis, inquit, malis adductus sum, ut credam, Sa-
bellis carminibus defigi mentes humanas. Sabella autem carmina pro Mar-
sis posuit et neniam pro incantatioue. Alioquin nenia proprie carmen est,
10 quod mortuis cantatur.
35. cales u. off. CoJch. Ipsam mulierem officinam uenenorum diserte
dixit. Colchicis autem manifestum est propter Medeam dici.
35. quae f. a. q. m. m. st. Quasi tributum uult intellegi, quod appa-
ret ex eo, quod statim infert: iussas cum fide paena luam.
15 42. Infam. Helenae Castor offensus uice et caetera. Stesichorum aiunt
excaecatum esse, quod infamia carmina in Helenam fecisset, deinde ora-
culo admonitum palinodiam fecisse i. e. contrario carraine eam laudasse
et lumina recepisse.
iuism h. — inu. et uerec. eolor. flos inuentutis. uerecundus. Nitidus. rubicundus. rubejo (rubens
C. male, nam color ipse non rubet. Colum. VI, 1. Varr. R. R. II, .5) pudibundus. aut (ut C.
— C. I, 27, 3): uerecundumque Bacchuui Fugit iuu. et uer. color. sibi dicit haec accidisse propter
pulchritudinem eius. sed obliqui (sic) carminibus id uolt factum. uerecundum au.em colorem ru-
borem ait. ac per hoc pallere se dicit. conf. C. tierecund. i. rubeus quia uerecundantes rubent.
— iuuento 2. —
1) iixit R,rvafh. rell. dixenV. y. albus. cauus (= C). Sensus hic est : Ego discrutior
meroribus et tu uacas deliiiis (== C). Canus est inquit non per aetatem sed odoribus et deliiiis.
Aiunt enim un^eutis maturius canos fieri capillos. conf. C. 3) a labore MR2,rvafh, ut Ambr.
Bernn. K (a) AC Barc. Parr. EHIR Genou. etc. ab Harl. Parr. B^^yDI aliique. reclinat. adimit
liberat Ambr. •fi. labore. coeundi y- — ^'^'- otium. Singulis horis tuis ueneficiis torqueor et
persequor die ac nocte. 4) crucieratur 2. 6) ut leuentur MAR2G(Q),r.om. vafli. 7) Ipsis in-
quit (inqmc/ M) malis adductus MR2G(Q),r. contincjit adductus va, om. ut leu. lemma et Ipsis
inq. malis. fh: contingit. Ner/atum uincor 2it credam} Id est. Adductus et q. seq. • — y: Urget (ur-
gwet Ambr. Barc. Rern. C) d. n. et dies noctem. id est per noctem opto diem aduenire (aduen-
tare, C) et per diem cupis noctem (adesse C) quia iwpatiens suui omni tempore (omnium
temporum C). conf. C. praecordia. i. neque contingit neque conceditur ut leuentur aliqua ra-
tione suspiria. uult autem intellegi quasi quibusdam tormentis ueneni animum suum cruciari
vC. leuare. Figurata focutio. pro eo quod est dicere (sic). neque est possibile ut releuem prae-
cordia nimio anhelitu grauata B'^. — Bcp: 7niser. Ad hoc inquit adductus sum ut credam sab.
carmiuibus mentes hominum posse permutare quod antea denegabam. •(: eryo. Cogor inquit cre-
dere quod antea non credebam caruiina plurimum posse (quod autc negabam C). conf. C. 8)
sabella autem carm. om. R. 9) naen. 2,afh. — alioqwi vQ. proprie om. (G?)Q. proprie naen. 2.
12) dicit R. 13) Quasi trib. MliA2 (tributuj) G(Q). quod trib. rv. stip. quod uult, om. trib.,
afh. 15) Stersiciorum R et steps'n:\\ervLm r. Stesicovwm v. rell. *b7e5it7iorum. 1&') ferunt afh. Stes.
esse quod inf., om. aiunt exc, v. Steps. ea;ecratuui esse quod inf. r. aiuni. caecuin factum afh.
excecatum MK. excaecatum A2G(Q). 1 7) ammon. 2.
IN EPOD. XVII. 535
45. solue tne dementia. Ordo est: solue me dementia, nam et tu potes.
46. O nec paternis obsol. sordibus. Urbanissime || (et?) obscure dicitur. ||
ironia. In contrariuni namque accipienda haec. (^uis enim sic laudat,
qui simpliciter agit: O quae non es sordidi generis, nec ossa humana ad
maleficia colligis et reliqua? 5
48. nouendialis dissipare pidueres. Cineres reliquiarum uult intellegi;
nam nouendiale dicitur sacrificium, quod mortuis fit nona die, qua sepulti
sunt. Nec ilkid sinc amaritudine est in superiore uersu, quod anum illam
appellet, quae adhuc amari uelit. Et adnotandum, eum pluraliter dixisse
pnlueres. 10
50. tmisq. uenter Pactumeius. Cum per ironiam et haec dicantur,
uult intellegi, illam Pactumeium, qui lilias eius existimabatur, supposuisse
sibi, non peperisse.
51. 52. et tuo cr. r. o. p. lauit [utcumq. fortis exsilis pu.^. Secundum
ueterem declinationem praesenti tempore dicitur \lauit~\. IJtcumque autem 15
quotienscumque significat. Et est sensus: Quotienscumque paris, puerperio
sanguinatos pannos obstetrix lauat. Sed illud argute dictum: exsilis fortis
puerpera, quia fortem uult intellegi, eo scilicet quod non peperit. [Exilem
2) Urbanissime obscuj-e dicitur ironia. MR2G,rv (obsciire dicitur. Ironia). Urb. obscu?'a
afhQ. Haec Ascensii correctio et Porpb. sermoni et codicum auctoritati repugaat. Cum scribere
haesitemus : 'Urbanissime (dictum'). Obscure dicitiir ironia, duae uiae possunt aperiri, scri-
bendo aut: Urbanissime et obscure dicitur ironia, aut, quod audacius est, intermissa priore illius
scholii parte, quod ex Bcp adscribimus : 0 ac paternis. \\ Urbanissime modo denegat horatius quae
olim in uituperationem dixerat de illa. || Alteram part^m uide ad Acronem y: ohsokta sordibus.
non nata de adulterio set uobili genere. negat enim quod erat. errans (narraus?) quod non
erat. satis urbane hoc agit. || obsol. sord. i. non infirmo (iufimo C) nata genere. obsoleti sordibus
dicuntur qui de adulterio nascuntur : Sententia huius alterius scholii ex codice y similiter
enuntiatur a C qui adiungit haecce : '■amarulenta irrisio haec est in Canidiam.' 3) haec smit 2.
5) et cet. 2. G) NoueTOdiales in lemm., neuemdia.lis in schol. M (Halm., Q: nouewdialis ut G).
Noue?Kliales uulg. lectio omnium fere uett. codd. praeter K qui habet nouem diaZw(non noueji-
dialis ut ap. Orell.). Ciner. M Halm. cine Q p. XXXini. — Yelliq. 2. 7) nouendia.lis MR2.
Q ad lemma tantum refert : 'nouendialis G. nouendiales edd.' Habent autem nouewdia?€s iu lem.
nouediaZis in schol. rv. noMedia?es in lem. nouediaZe a (conf. y infra) et nouewdiafe bis fh. y:
nouendiales. ante nouem dies mortuorum. Nouendiale dicitur sacrificium quod non (nono) die
mortuo celebratur. aut quibus non hodie (nono die) post mortem parentatur. Vide rell. ad
Acronem. — qija MRG,rvafh. quam 2. Pro perbona uulg. lect. qua Q inculc. postquam, quod
ideo ineptum est, quod sacrificium illud ante sepulturam non fiebat. 9) annot. 2. 11) pactu-
meius MR. pactum eius 'A'2. paitomeius rv. pa<umeius afh. conf. Acr. Cum per iron. et h di-
cantur MAG(Q). Cum p. ir. et h. dic?««tur 2. Per ir. et h. dicuntur R. Per Ironiam haec di-
cuntur rvafh. 12) illMm, falsa lectio, R2,rvafh. illam MG(Q). quem filiMm fli. — SMJpo. M-
15) lauit (couf. III, 12, 3 et IV, 6, 26) om. MG. •(: lauit. pro laua< antique. obstetrix. quae
obstat dolori parturientis. 18) eo scil. quod MAR. rell. eam scil. quam. — • Postrema uerba huius
scholii omn. libri tuentur praeter fli. Quae supposititia esse mihi persuasum est. Nam non
ipse Porphyrion sed monaehus quispiam, ut supra saepius factum cognouimus, locum perperam
iutellegens fortis nomini aliud oppositae acceptionis et sic prauam interpretationem intulit.
I
536 ACR. ET PORPH. COMM.
autem sub ea specie, quasi puerperio facta sit deformis per exihtatem cor-
poris ac maciem naturalem, dicit].
10
VERBA CANIDIAE RESPONDENTIS ET VENLAM
DENEGANTIS.
PORPHYRION.
53. Quid ohseratis aiir. fund. preces? Facit Canidiam respondentem.
Obseratis auribus suis dicit Canidia significans, se preces eius nolle audire.
57. Inultus ut tu riseris Cotyttia Vulgata, sacrum liberi Cupidinis. Vi-
detur Canidia commisisse Horatio secreta sacrificiorum suorum, quae ille
15 ridens diuulgauerit. Cotyttia autem sacrum Cupidinis esse dicit, quia male-
ficia haec [quae per inferna sacra fiunt] ad Amorem pertinere uult in-
tellegi. Et liberum Cupidinem dixit, quod quasi nulli sit obnoxius et om-
nes amores ludat, Sic denique et apud Vergilium dicitur (A. I, 665):
Nate pafris summi qui tela Typhoea temnis. [^Cocytia sacra dicuntur, quae
20 infernis Diis a ueneficis fiunt, inde fortasse, quod Cocytus fluuius sit in-
ferorum].
quam ideo inpnmis falsam esse iudicamus, quod Canidia non peperit. '( : Utcumque quotiescumque
Utcumque fortis. Quandocumque dicendo fortis puerpera ostendit eam non peperisse. NONNVLLI
exilis puerpera iiitellegunt ut maciem eius notet. Exilis. Quantumuis exilis tamen fortis es.
ostendit illam non peperisse sed supposuisse filium. Ad lectionem exilis eiusque explicationem
conferendus est Porph. ad u. 57, ubi additameuto scholii aeque spurio in similem errorem in-
ductus Editor Pragensis, et in ipso lemmate, non abstiuuit quin lectionem Cocytia. plane ineptam
retineret.
1) eadem specie 2. rell. ea.
POKPH. 7) Hoc argum- ex ^. 13) cocyiia. M iu lem., cojitia in scholio (Halm., Q :
cotytia). In lem. coc^tia r. Quocytia v. Cocytea a. Cotyttia. R2,fh. in scholio coc^<ia sacra R2,rva.
Cotyttia. sacra fh, contradicente deriuatione a Cocyto tluuio. 14) Videtnr autem Horatio 'j. uide
ad Acr. 14) Horatio sacrifici« sua afh. Oratio sacriiiciovum suorum v. Ora,tio secreta sacri-
ficiorum suorum r. //oratio secr. sacr. suorum MR2G(Q). secr. ««eweficiorum '(. 15) rfeuulg. r.
uulgauerit y- — Cocttia autem sacm Bcp. — dicit M (Halm.) YiVafh. di.x-it R2G(Q),r. cupidiHi
RM teste Q p. XXXIIII et Bcp. quae per inferna sacra fiunt tueutur omn. libri (sacra om. afli),
sed delenda sunt, quippe huc inlata ex spuria scholii parte extrema. Iti) Posui ^lmorem pro
amorem. y: quia haec maleficia quae per inferos fiunt ad amorem uult pertinere. Liberum autem
ait cupidinem. qui« obnoxius nulli sit set omnes ipse deluAai. Unde maro — fephea temnis. 17)
nu. sit obnox. MR2(G?Q)B'.p. nu. obnox. sit rvafh. et om. r. 18) laudat R2,rvafli. fedat MG
(Q)Bcfi. - dicitur omn. libri. tacite om. Q. 1'atris <jui, oui. Nate summi, M. 19) <«phoea
My. rcU. Typhoea ut uett. lib. Verg. et Priscian. conf. Ribb. (schol. Lucani IV, 595. XI, 92).
te?8nis v. tetnnis. sec. mau. tendis G. 20) inieris rv. (iu feris) afh. inferms MAR2G(Q). Ais
G(Q). rell. diis. Cocytia — inferorum omn. lil^ri (Gocitia M. sacra om. R). om. y.
m EPOD. XVII. . 537
58. et Esqwlini p. u. Pontificem luinc qiiasi ccnsorem ac iudicem
dicit, quia pontifices de sacris iudicant. Esquilini autem raerito (ideo? 7)
quia[, ut saepe ostendit,] extra portas Esquilinas li. e. ibi in aggeribus
religiones et sepulcra erant, inter quae noctibus illa malefica sacra con-
ficiebat. 5
60. quid proderit d. p. a. Fallit sensus hic, quasi Canidia dicat se
pelignas anus donis ditasse, ut ueneficiorum artes se docerent; sed sub-
iecta repugnant huic intellectui. Ergo sic potius intellegendus: Quid tibi
prodest, Horati, adhibuisse tibi magnis mercedibus pelignas anus, quae
ueneficiis meis te per carmina liberarent? JO
61. uelociusue misc. toxicum? Per quod tibi, Horati, mortem accer-
seris, ut tormenta uitae carminibus meis inrogata efFugeres.
Q2. Sed tardiora fata te uotis manent. Si tardius morieris, quam optasti.
1) £a;quilini M bis Halm. (Q '?) K2 et ter rva. EsquU. ter fhQ. «esquil. G. conf. ad Acr.
Vett. codd. Horatii inconst. esq. et exq. conf. Epod. V, 100. S. I, 8, 14. II, 6, 33. — Pont.
aiit (autem?) y. ac iud. dicit om. y. 2) iudicabant y. 3) osteudit saepe rva. saepe ostendit
2G (corv. ex qffemlunt). ostenfZi saepe fh. saepe ostendi Q. Verba ut (alibi?) saejje ostendit pe-
tita uidentur ev scholio ad Epod. V, 100. ibideni portas EsquiliBas, ut h. I. MR (ea;quil.). rell.
portoni Esquiliwam fh (G?)Q. e.rq. 2,rva. — hoc est ubi in MR,r. hoc est ibi in 2,Ya. hoc est
in fhQ(G?). a^e?-ibus 2,rv. rell. a^^eribus. 4) sepulc9-a M,ra(G?)Q. rell. sepulc/wa. Notum est,
ut s\mx\\acrum et lacnraa, seruasse Ciceronem (Orat. 48) script. sepulcrwm confirm. etiam mar-
moribus atque inscriptionibus ap. Orell. 4848. Grut. p. 76. Meyer. Anth. 1276 etc, Vergiliiim
autem, test. Seruio et cod. Medic. paucis locis exceptis, recepta adspiratione simulac^rwm. Vett.
codd. Horatii omnes fere inconst., ita tamen ut adspiratio praeualeat. Cod. Mon. Epod. V, 17
habet sepulcr^s in lemm., in scholio sepulc^rjs. Nostro loco habet sepulcris cum spir. asp. siue
illo adspirationis signo. 5) conficieiai omu. libri praeter Fabricium (illa malejica sacra couficieJaw-
tur fh), qui malefica uominatiuum pro accusatiuo malefica. i. maleficia accepit, in quo errauit,
cum sacra nequeant dici malefica, malejicia autem (Porph. ad u. 6) sacra. Enimuero hoc compertum
habemus, nou illa ipsa sacra inpudica sed similia tantum orgia Romae uel prope Romam celebrata
fuisse. Neque in Italia neque in Graecia sacra ipsius Erotis siue Amoris facinoribus iupudicitiae
profanata aut uiolata traditum est. Conf. Pausan. I, 30 et 43. IX, 27. Heyne Opusc. acad. II, 308.
Manso de Amore in Myth. Versuch. p. 311 — 370. Erasm. in adagio dpTiayrj h Kmuxnoic. 7) utA..
rell. et. dic^asse et 6ewef. R. — docere?i< AR et M, teste Q p. XXXV. recte. rell. docere. 9)
Orati M,rv. 11) rvafh. habeut lemma Velocius (Veloci6?M v), sed MR2 adiunxerunt: miscuisse
toxicum. recte. nam per quod, lectio omnium librorum, pertinet ad toxicum, et temere Q incul-
cauit : Pro: quod tibi, Horati accerseris, ut — effngeres. — orati rv. M. h. 1. Horati ut rell.
mortem A et M pure teste Halra., Q p. XXXV: mertem. rell. om. accerseris MR2(G?Q) accesseris
rvafli. conf. Bcp ad Acrouem : Ostendit horatium toxicum miscuisse suis potionibus per quod
uelociorem mortem sibi arcesseret. 12) «Va-ogata MG(Q). rell. irrog. 13) Sed t&rd. et h. 1. posui,
cum appareat Si tardiora ex scholii uerbis Si tardius ortum atque in Horatium esse transgressum.
Contrarii quidem sunt uetustiores Porph. libri, qui Si tardiora ad unum omnes exhibent, — nam
tres recentiores tantum afh posueruut Sed tard. fata] Tardius morieris, quam optasti, om. ergo
Si — , sed Porphyriouem Si legisse ex sola ueterum librorum auctoritate minime sequitur,
praesertim cum ratio ex ipso scliolio deduci uequeat. Namque ideo quod uerba tardiora fata
uotis explicantur Si tardius morieris quam optasti, nullus sui potens lectionem Porphyrionis Si
tardiora et q. seq. fuisse ratiouem argumentumue concludet. — rao>"eris M, teste Q p. XXXV,
morzeris Halra.
538 ACR. ET PORPH. COMM.
64. nouis ui iisque suppetm lahoribus. Hoc est, ut suppediteris et
quasi ministreris eruciatibus.
73. fastidiosa tristis aegrimonia. Vitae fastitliosae scilicet, et sunt ab-
latiui casus fastidiosa aegrimonia.
5 74. Vectabor umeris tunc ego inimicis eques. Quid est umeris ueclahor,
nisi forte subaudiendum extrinsecus iactantihus aut quid tale? Sic enim
iactare umeros solent, qui gloriantes incedunt. Quod si ita est, inimicis
eques iungendum erit, ut si diceret: equitans super inimicos meos. Aut
numquid umeris inimici [Quod si ita est, inimicis'] uectabor intellegamus,
10 quasi super inimicorum meorum umeros ero, ac sic uectabor atque equitabo?
75. cedet insolentiae. Nunc quasi nouae potentiae intellegendum.
77. curiosus et polo deripere lunam. Choro stellarum scilicet.
1) suppediteris MAR. suppedifes 2,rva(G?)Q. suppe^es fh. Posui suppedileris eo sensu quo
Insciptiones ap. ReiuesiMm uar. lect. III, 10 mortem omnia calcare et suppeditare i. e. conculcare
tradunt. Vulg. lectionem minisfc»" eris cruciatibus mutauit Ascensius in minisfe?- sis cruciatibus, et
fhQ secuti sunt. At uero dicitur quidem minister sim cupiditatwOT, scelerwjw, seditionum, imperw,
regis, libidinis, non item minister aut quasi minister sum cmcisitibus. Scribendum est minis/reris crti-
ciatibus (ablatiu.) atque adtendendum, quasi ministreris ; conf. Cic. Verr. III, 44: ministretur j)o-
ctdis maximis, et Verg. A. VI, 302. X, 217: Aeneas (neque enim membris dat cura quietem)
Ipse sedens clavumque regit uelisque ministrat, ubi alia est significatio et constructio. 3) fasti-
diose M teste Q 1. 1. fastidiosae omnes libri praeter Q qui induxit Yitae fastidiosa, propter
scilicet, ut opiuor; fastidiosa aegrimonia nuUo modo est aegrimonia fastidiosa uitae sed id quod
Plin. E. VI, 7 dicit res difficilis, ardua, fastidiosa, ut labores Tantali, Promethei et Sisyphi. In
antec. uersibus 62 et G5 tardiora fata uotis et notws usque labores Canidia minata nunc ipsam
uitam uocat fastidiosam, id est, aegrimoniam 'S'jao!f)cOXO|j.£vrjV, ut y ad Acr. ait, 'quae tiitam
fastidiat tot suppliciis deditam,^ hoc est, quae fastu quodam talem spernit uitam. Differunt autem
fastidium ac satietas et taedium (Quiutil. IX, 4), et Gellius VII, 18, non fastidium sed taedium
uitae dixit. 4) ammonia 2. rell. «e^r-imonia. Mirum, in omn. libris hoc schol. postpo. esse
sequenti. 5) M in lemm. Awmeris, in schol. Qui est umevis — iactare humeros — numquid
^Mmeris - - super inimicos meos umeros. recc. libri constanter humeris et humeros. 7) inimic^w
M (Halm.). 8) equis MR,r. est Ry. rell. erit. — eqnitabo afh. equitaws MR2(G?Q),i-v (equitos).
— Delenda sunt uerha inclusa Quod — inimicis, ex superioribus iterata. conf. y, qui habet :
numquid humeris inimicj uectabor intellegemus quod super etc. Inde petiui iuimici ideo quod ex-
plicationis uerbum sit, non Horatii (uulg. lectio libr. Porph. inimicjs). Qmd si ita est rvafh.
9) uectabor; wectemus intellegamus M. uectabor uectemus intelliV/araus r. uectabor. Yectamus in-
teUigimvis R. rell. om. uectemus. intell«(;eTOMS 2. intellegfcmus (G?)Q. intell?^amus vafh. Futurum
ex iteratione uerborum Quod si ita est atque ex praeced. erit ortum est. 10) ac eq. R2. inimicos
meos M, testibus Halm. et Q ; adtendendum autem, in hoc libro Saxonico saepius literas r et s
confundi, ut iam monui in descriptione p. 15 ed. Lips. — glossa in y: Vectabor. insultabo. conf. C:
— — seu uictrix insultabo in te mihi iiuniieum. Bcp: Vectabor. portabor. Alterum schol. in y^
inimic. eques. Cum superauero superbiam inimicorum meorum tunc uect«6o et equitabo. Non re-
cepi uectanms siue: tunc uectemus equos. 13) rferipere omn. libri Porph., ut K Ilarl. Barc. aliique.
rfjripere pure Ambr. Bern. A Parr. yB'^1II Lond. fragm. x Ilavl. 2724 (saec. XIII) teste Ba-
bingtone. in Parr. ED rfiriperc mau. sec. i mut. in e. Bcp haljent gl. cfetrahere. M in lommate
pro uulg. lectione omnium librorum et polo habet uusquam alibi obuiam et coro, ex glossa clwro
st. sc. petitam (Q negl. p. XXXV). Vidc supra ad Ai'r. lecl. uar. al. chcro. stellarum choro y.
scilicet om. '{R.
IN EPOD. XVII. 539
80. Desideriiq. temperare pocufa. Id est: amoris potioncm conficere.
81. pJorem artis in te nil agentis exitum? Sensus hic est: An quae
difficiliora facere possim, i. e. cereas imagines animare et lunam caelo
euocare et umbras mortuorum ab inferis elicere ac per hanc potione
mentem amore incendere : nihil in te potero artisque meae circa te inpoten-
tiam flebo?
1) DesidenYqiie omn. Porph. libri, ut Ambr. I5arc. Fran. Bern. A. Parr. BcpD. rell. Desi-
denque. pocu/w??i M et rell. Porph. libri. Quod cum ex singulari glossae profeetuni sit, posui
pocu/« cum K Parr. I Regin. Magd. (Or. KV) aliisque qui pure exhibent. Vet. Par. E a 1 m.
pocu/a, 2 m. suprapo. nel pocuhw», quod Vanderb. neglexit. Ex 21 Harleianis ne unus quidem
pocula habet neque ulla ed. saec. XV. — amore?» potionis R amore (amor r) potionera rv. rell.
amom potiowew. conf. y ad Acronem : — ■ potione amoris mentes incendere. 2) Lemma in M :
plorem artis in te nihil agentis M. nihil a (sic). exitum G(Q). in uett. breuius: Plorem (Vloret
r). Vett. codd. Iloratii uariant, ut notum est. in te nil a<jentis Harl. Bern. C. nihil in te agentis
BcpH. nic^il (non ni^il ut Vanderb. ref.) in te ag. P. in te n\ch\\ ag. Bern. A. in te niAil ag.
Fran. in te nihil habentis Ambr. (conf. y. i. magicae gl.). in te nil habentis y. in te nil arentis
al. agentis uel. habentis 1 ra. suprapo. Barc. Pith. ad ed. Med. 1474 adscripsit: ed. habentis
'al. ualentis ut in meo manuscripto. et recte quideni.' — exiiMm MR(Q). om. rell. Porph. libri
exitus Bernn. KAO Ambr. Par. y. exi<M sine compend. P, ut alios hic mittam. Conf. schol. y,
ubi Ordo e-x.\tum habet, expositio exitos. 3) possiw M2G(Q). posswwj Ry et Asc. ^pofisumus rvfh.
possm ex Hor. — imag. euocare. lunani c/euocare imibr. elicere et per y. 4) mortuorum om.
•(. ab inferis om. My. ab om. R (inferi 1 m. corr.). hoc MR2G,rva. ac per hoc recte, ex more
interpretis. per hec y- ac per hanc potio?iew fhQ. potiowe MyR^Gjrva. rectissime. Si cui duplex
ablatiuus obstet, is cum •[ ponat : potione amorjs. m^ntis y. rell. mentern. 5) incedere R (bis).
et artis 2. inpot. M (teste Q) R2. inpotentiam uelut miseranda flebo yO (imp. velut miseranda,
flebo). Plebo R.
HORATI FLACCI CARMINVM*) LIBER . V. EXPLICIT;
INCIPIT SERMONVM LIB. I. (M).
*) CARMINVM u. negl. Q. p. XXXV, et Halm. totam inscriptionem omisit.
FORMIS EDUARDI HjENELII
BEROLINI.
ADDENDA ET CORRIGENDA.
Sumptibus lulii Springeri, honesti bibliopolae Berolinensis, hoc vo-
hunen in lucem protliit, cuius initium usque ad C. I, 2 argumentum Acronis
tendens, una cum Elencho subsidiorum meorum, Lipsia ab Hermanno
Aemilio Schradero emittebatur, qui exigua pecunia sed magna industria
animum agitans, maiore mole uarias res sumptuosiores simul paraturus, in
mediis conatibus succidit atque fortunis prouolutus patriam, quantum scio,
reliquit.
Sic mea cum Horatii tum ueterum eius interpretum editio, una cum
praemissa critica textus q. u. poetae historia, quam haud exiguo sumptu
atque adsiduo studio paraui, rebus in maiori discrimine uersis, teraporum
iniquitate iterum hiborauit atque haesitauit.
Taedio quodam et rei captum et odio peruersitatis hominum qui in-
curiosa atque inopportuna industria nefariam, ut cum Cicerone loquar, in
me measque res diu praeparatas diligenterque promotas inmisit iniuriam,
tandem me incepto operi reddidit GVSTAVVS WOLFFIVS, uir ut
pauci et eruditione et humanitate insignis, iacentem amici animum exci-
tans ac suam faciens rem meam, quam tanto tamque integro amore et
studio amplexus et prosecutus est, ut nuper etiam eo interueniente mihi
contingeret consuetudinem iungere cumGVILELMO HIRSCHFELDERO,
uiro docto ac diligenti Scholiastarum Horatianorum perscrutatore, cui
Quaestiomim Horatianorum specimen (Berol. 1862) debemus, in quo de
Cruquii fide eiusque Vetere Commentatore accurate et subtiliter disputauit,
quippe maiorem diligentiam et cautionem in adhibendo Cruquii apparatu
suadens, pluresque Horatii locos tractauit, inter quos C. I, 32, 15: o la-
horum Dulce lenimen, niihi CMtiHQUe salue Rite uocanti, ubi emen-
dationem proposuit: tnihi ubique sahie. Officio huius uiri, cuius benignitas
non minor est quam facuhas, ita etiam uti licuit, ut tam molestum quam
graue negotium susciperet inde a pag. 449—528 folia perlegendi, atque
II ADDENDA ET CORRIGENDA.
grato animo profiteor, hunc laborem, quem oculorum dolore occupatlonum-
que pondere interruptum uehementer doleo, magno et leuamini in re tam
ardua atque operosa mihi et usui fuisse.
ADDENDA sunt hic pauca uerba de nonnullis praestantioribus in
uohimine commemoratis Eoratii codicibus, quorum plenior descriptio ac
diiudicatio alio loco dabitur. •
1. Harl. siue '■Harl. 2.' est codex Angliae antiquissimus, qui in Museo
Britannico adseruatur sub num. 2688, saec. IX exaratus. Mutihis est.
absunt enim Carmina usque ad Epod. VIII, 12, cum quo uersu incipit,
Epistt. I, 1, 103 usque ad I, 18, 47 et Sermm. I, 2, 66 seqq. usque ad
finem. Habet ergo Epodon VIII, 12 — Epod. XVII, Carmen saeculare,
Epistt. Lib. I ab initio usque ad I, 1, 102 (uersus 103 a 1 m. in raar-
gine positus est. pergit cum I, 18, 47. Epistulae exeunt cum II, 2, 124),
ac denique Sermones a I, 1, 19 — 11, 2, 65. Post hanc Sermonura partera
pergitur cum Epistt. II, 2, 125, ita ut usque ad finem libri II Epistulae
tendant. lara ahera sequitur pars Sermonum a I, 1, 1 usque ad u. 18
eiusdem satirae. Legenda autem tibi sunt folia codicis hoc ordine: 1 — 19.
23. 24. 20. 21. 22.
Hic codex non confundendus est cum eo, quem ^Harl. V siue Graeu.
signaui, n. 2725 ad saec. X pertinens. Est autem ille Graeuianus, id
quod patet ex collatione Broukhusii ad ed. Ascensianam a. 1529 facta,
quae Oxoniae in Bibliotheca Bodleiana adseruatur. Item mutihis est. ab-
sunt Epistt. I, 8, 8 usque ad II, 2, 19 et Sermm. I, 2, 114 usque ad finem
libri IL
2. Ambr. siue ^uet. Ambr.'' oraniura quos in Italia uidi atque adhibui
codicura rass. Horatii antiquissimus, Mediolani in Bibliotheca Arabrosiana
latens, signum ferens 'O. 136. sup.' atque spectans ad finem saeculi IX uel
ad initium saec. X. Folia 16 priora sunt rescripta. Horatio obrutus iacet
scriptor Christianus saeculi VII literis uncialibus exaratus et permuhis
locis ad legendura facilis, ut: PETRVS ENIM PETROS EST ET
PAVLOS PAVLVS aliaque id genus — POLCHRITVDO — QVOM
— etc. Ang. Mai, queni olira huius bibliothecae conseruatorera fuisse constat,
hunc uenerabilera librura in inanibus habuisse cognoui. conspiciuntur enira
in his foliis uestigia notae ilHus physicorum rationis, qua literae codicis
subhitontis cLariores faetac sunt. Horatius integer inest cum uetustis glossis,
argumentis et scholiis, quorum haud paruura uuraerum ad Epodos extractum
repperies. Hunc librum perbonum suspicor mox ab uno akeroue muhorura
Horatii araatorura post ine adhibitum iri, sicuti, literis datis, ab Orellio
factum est cuin codicibus Bernensibus et nuper ab Editore scholiorum
Pragensi cum uetusto Porphyrionis codice Monacensi, atque, emisso libello
ADDENDA ET CORRIGENDA. III
meo de codice Hispnniae antiquissimo Horatii (el Acronis) Barcellonensi, cum
Rittero. Sed non possum abstinere, quin hic dicam, in ipsa Germania in-
tactos Iloratii latere codices eiusdem fere aetatis et pretii, quos patriae
uiri docti in conclauibus suis ignorant ac neglegunt. Quorum tamen locos
lectionesque in hac Acronis ct Porphyrionis editione, in qua primum magis
necessariis subsidiis Augiae stabulum mihi breuiore tempore purgandum
erat, ad singula carmina et scholia iam nunc adferre et inopportunum et
inutile duxi.
3. Suecouaticanus, quem aliquoties adtuli, est Romanorum codicum,
quorum octoginta duos magis minusue examinaui, atitiquissimiis, n. 1703
ex saec. X, Carmina, Art. poeticam Epodos, Carmen saeculare, Epistulas
et Sermones (hoc ordine) continens, Romam aliquando delatus ex monas-
terio Wisenburg. Inter Codices Suecouatt. uetustiores nominandi etiam
sunt eiusdem saeculi n. IfifiC, item integer sed poetae opera ofFerens hoc
ordine: Carmina, Epodi, Carm. saeculare, Ars poetica, Sermones, Epistu-
lae, et n. 1675, in quo Horatii poemata eodem ordine se excipiunt, quem
ex cod. 1703 notauimus. Cum hoc temporis momento, quo has notulas
celerius coarctatas scribere officium quoddam impellit, recordari et remi-
nisci nequeam aliorum a me in hoc volumine dictorum codicum uetustiorum,
qui Romae et prope Romam inueniuntur, adponere placet eos, qui ad saec.
XI pertinent: a) \at. S257, mutilus ab initio (incipit cum C. I, 17, 18)
atque ad finem, exiens cum Epistt. II, 2, 100. b) Vat. 1587. ordo est
idem atque in praecedente : Carmm. Epodd. Carra. saec. Ars. po. Sermm.
Epistt. c) Vat. 1657: Ars po. Epodd. Carm. saec. Epistt. Sermm. d)
Ottohon. 1660 (in bibl. Reg. 1670. — cod. Nic. Heinsii — ): Carram. Epodd.
Carm. saec. Ars po. Epistt. Sermm. d) Chisianus H. V. 165: Carmm.
Ars po. Epodd. Carm. saec. Sermm. Epistt., ut de fragmento VaUicellano
eiusdem aetatis (B. 58. n. 14) hic taceam. Quibus codicibus et quomodo
Fea iis usus fuerit in editione sua Horatii eiusque uitarum, alio loco di-
cendum mihi est.
4. Florentim codices Horatii, quos passim commemorasse memini,
sunt duo illi Laurentianorum antiquissimi ex saeculo XI: a) Laur. 1. Plut.
XXXIV, catenatus, Praeter uitas I et IH integrura Horatiura cura scholiis
continet hoc ordine: Carmra. Ars po. Epodd. Carrara. saec. Epistt. Ser-
mones. In folio praeraisso rubra extat notitia: 'Contuli raense Februario
MDCCXXI Ant. Cocchius: h) Laur. 4. Plut. XXXVIH. n. 27, inter
Terentium et Persium integra Horatii opera praebens, quae sic se excipiunt :
Carrara. Ars. po. Epodd. Carmra. saec. Epistt. Sermones. Adseruantur
autem codices Horatiani in Bibl. Laurentiana 31, in Riccardiana 19, ut
de Marucell. et Magliabechiana hic taceam.
IV ADDENDA ET COERIGENDA.
5. Neapolitamis, IV, F. 26, ex duodecim codicibus Horatianis Musei
Borbonici antiquissinms^ ad exitum saeculi XI spectans, non ad saec.
XIII— XIV. conf. Catalogum Cataldi Jannellii (1827) p. 193, complectens
56 foliis oblongis Carmina, Epodos, Carmen saeculare, Artem poeticam
atque Ej^istulas.
6. Taurinensis Horatii codex I. VI. 2 (nou. sign.) K. I. 7 (antiq. sign.)
saec. Xn. atque, a fol. 69 — 78, saec. XI a duabus manibus conscriptus,
liber minoris pretii atque auctoritatis, cum glossis nuUius momenti, sine
diligentia exaratus. Multa aut erasa sunt aut extra ordinem posita. In
fine mutilus est, exit enim cum Epistt. H, 2, 210. Exhibet autem Car-
mina, Epodos (,incipit eporfoon — —
Incipit sclare carm qd patri ne cantauer
ad chorum puerorum puellarumq; horat. f.
eporfow explicit. uettius.
ao-orius. vc &. INL. ex co dom excs.
ordo. legi. et ut potui emdaui
conferente magistro felice oratoratore (sic) urbe rom^.),
Carm. saeculare, Sermm. Ars po. (cum hac inscriptione: Q. HORATH.
F. CARMIN. LIB. mi. expLICIT. INCIPIT elVSDEM. De arTe
poeTlCA. LIB. V.) atque Epistulas.
Diorthosin illam, cuius momentum non satis certo iudicio adhuc
ponderatum mihi uidetur, in septem codicibus obuiam, (ut equidem ret-
tuli in hoc uol. p. 433) offert etiam
7. BruxeUensis, Belgicorum codd. Horatii antiquissimus, in Bibhotheca
ciu. Bruxell. qui adseruatur sub n. 322, foliis 132 constans, ad saec. XI
pertinens. Liber quidem integer est, sed singula quaedam eius folia (f.
78 et 79 inde ab Episst. I, 9, 6-12, 25, fol. 82—89 inde a I, 15, 46-11,
I, 128, et folia tria extrema, quae patent a S. II, 7, 45 usque ad finem)
a manu rec. saeculi XIV restituta uel suppleta sunt. Continet Carmina,
quorum liber primus caret inscriptione. Lib. III fert hanc: i/oracii f.
carm. lib II. cxplicit. Incipit tertius. Sequitur Ars poetica: Incipit liber
Oracii de poetica arte — Epodon — Carmen saeculare — Epistt. et Ser-
mones. Notanda est inscriptio Epistularum: 'Horatii flacci sermonum lib.
II. explic. inci])it eplarum lib. I', utpote quac ordini ])oematum in hoc co-
dice contradicit atque transpositionis sus])icionem admittit. Uhimam enim
sedem occupaut Scrmones: 'Incipit liber primus Sermonum. in calce: ex-
plicit liber Sermonum 0/"acii Flacci.' Singulae autem satirae uocantur
eglogae et numerantur: Incipit egloga secunda — incipit egloga undecima.
Inscriptio rubra inter Epodon librum ct Carmen saecuhire cum illa dior-
thosi sic se habet:
ADDENDA ET CORRIGENDA. V
Vcttius. agorius. basilius. mauortius V. C,
Et inl. excoM. Q. Hor. f. (sic) dom. excs. ord. legi
& ut potui eiSdaui.
Confert (sic) epodon (sic) ex
P/iebe etc. P^''''""* ^^ ^ ^^ '''^^''
tro felice urD rom^
oratore. Incip carm
Seculare.
8. Bruxellis Bernam regrediens Argentorali codices Oberlini per aliquot
dies inspexi, quorum 1. antiquissimus (D apud Oberl.) C. VII. 7. ad saec.
XI pertinens in G9 foliis quadratis habet Artem poeticam, Epistulas atque
Sermones integros, ad quorum calcem manus aliqua saec. XIII exeuntis
posuit : ^Finis scrmonum HorJ Caret omnino inscriptionibus primae manus,
abundat autem scholiis, quae non sunt antiquae originis. 2. (C apud Oberl.).
n. 31, ex bibliotheca seminarii episcopalis, ad saeculi XI exitum spectans.
Constat 60 foliis oblongis, media autem eius pars a secunda manu saeculi
XII exarata est. Insunt a. Ars poetica inscrij)tione carens, ornata glossis
paucioribus. Diligenter scriptus est liber compendiis non ita abundans.
b) Horacii Flacci sermonum liber primus. Secundo siue alteri libro Ser-
monum inscriptio non data est. c) Epistulae: Horatii Flacci sermonum
liber explicit. Epistolarum Horatii Flaci (sic) liber P incipit horatius me-
cenati. 3 Cod. (B) C. VI. 19 (conf. Barth. Aduers. XXXVI, 74), 65
folia minora quadrata complectens, non ad saec. decimum sed ad decimi se-
cundi initium pertinens, cum glossis, quae eiusdem aetatis esse uidentur.
Continet a) Carmina, quae ab initio epigraphe carent atque inde a I, 25,
29 usque ad H, 13, 19 mutila sunt. Lib. IH ita inscribitur: Q. HOR.
FLACCI CARMINU LIB. III. Explicit. INCIPIT LIBER im. b) Q.
H. F. DE ARTE POETICA EXPLICIT. EPODON. At uero notan-
dum, artem poeticam codice non contineri. Et Epodi sunt mutili post
X, 8. Pergitur cum Epod. XIV» 12. c) Carmen saeculare: H. FLACCI
epodon explic. incip cariii sclare. In calce haec leguntur : 'Q. H. carminum
liber IHI. explicit', quippe quae transpositionem testantur. De reliquis
duobus Horatii codicibus, qui ad saec. XV et XVI spectant, hic disse-
rendi non est locus. Omnino non magni sunt habenda pretii a subsidia
Oberlini, qui, neglecta varietate lectionis a prima manu positae, locos
uexatos tantum inspexit, id quod etiam ex eo patet, quod variae eius lectiones
ad librum primum Sermonum ne unum quidem folium complent.
t) Diorthosi a scriba ignaro intermixtam esse patet inscriptionem : Q. Hor. f. epodon ex-
^Mcit, quam extremam uocem manus multo serior atramento ita correxit (explicitut), ut esset
explic2MM<. Conf. p. 433.
HAUTHAL, ACR. ET POKPH. 35
VI ADDENDA ET CORRIGENDA.
Quibus cunctantius addo notitiam huc pertinentem, adnotationes ex ve-
tusto MS. aliquo adPORPHYRIONISscholia editioniBasil. 1555 bibliothecae
universitatis s. seminarii Argentinensis a docta manu adscriptas latere.
Quae lectiones atque emendationes ueteribus libris nostris cum ubique fere
confirmentur, sicuti illae et Oxonienses a Petro Pithoeo scriptae et Ber-
nenses sub lit. 'A' a me adlatae, nunc non operae pretium sentio eas,
quippe dubiae originis atque auctoritatis, tamquam nouum detectum the-
saurum in lucem protrahere. Pauca tamcn, occasione data, ex iis prius
hic depromere placet, quam Quidam, piratarum more qui insulas ab aliis
detectas atque obsessas iuuenili ardore, incuria ac non sine quadam adro-
gantia occupare consuerunt, ut Walth. Scott de Danis dixit, 'took what
spoit they could find', magno clamore ac nimia et gloriolae et hicri cupi-
ditate hanc lectionis uarietatem in publicum mittentes inopportunum opus
festinauerint.
In titulo autem editionis illius inter quartam lineam (uersum) HELENII
ACRONIS, ET PORPHIRIONIS hoc repperitur additamentum :
A^Pomponi Porphyrionis. sic in uetustiss. (erasa uidentur haec uel si—
milia:^ iulian ca ner^i) Fului Vrsini.^
Primum ea promo, quae adscripta sunt loco S. I, 9, 76: licet antestari — ,
quae uerba Porphyrionem scimus inhistrasse fragmento illo legis XII ta-
buhirum, quo de eundem Ursinum disputasse constat*). Sunt autem addita
uerbis Fabricii : Si tiis uocationi testamini, igitur en capito antestari. Est
ergo antestari, scilicet, antequam manum inijciat' haecce: 'fugit Lucius Tuscus
scilicet', atque pro Si uis posita emendatiora: m ius. Utrumque praebet,
ut de aliis libris hic taceam, uet. cod. Monaceusis M.
Post indicem praemissum conlocata est Vita illa, quam quartam uocaui
(u. Fea — Bothe p. XLH): Q. Uoratius Flaccus, poeta lyricus, libertino
patre natus — feltx futuru posteris omen. Inscribitur haec uita in illo
ignoto codice:
'Vita Horatii per Pomponium Porphyrionem.' Inscriptionem ita con-
ceptam in mukis meis codicibus, in quibus uitarum Horatii peculiarem
habui rationem, nullam ofFendi. In M extat: Vita tPfttiii^ adiuncto
lemmate illo (uidesis ed. meam Lips. p. 14):
POMPONI PORI(F)URIONIS COMMENTVM IN //ORATIVM
FLACCVM etc.
Parr. B (7971) et B'' (7987) seruant nominis scriptionem sine litera h,
*) Dissertatio cvitica: 'Ad LEGIS XII TABVLARVM fragmentum primum De in ius
uocatione secundum uerha ti-adita a PORPHYRIONE, uetere Iloratii commentatore', quam ante
aliquot annoa conscripseram, mox, spero, in manibus tuis erit. Ad 13 codices, quorum ne unus
quidem usquedum adhibitus erat, fragraentum illiid emendare couatus sum. Adi Vol. II. s. 1.
ADDENDA ET CORRIGENDA. VII
qua haud pauci carent: 'Vita Om/ii (Oracii B'') per Porpliyrionem, Italici
autem codices, ut Laur. 28, Riccard. 654 et Chisianus illc Feae (H. VII,
229) aliique cum lit. h: VITA //OHATII, nomine Porphyrionis non iterato.
Plena huius uitae in Chisiano haec est inscriptio: VITA HORATII.
FLACCI. POETE. LYRICL LEGE.
Hanc uitam in codice ignoto nostro excipit illa pars in pluribus uett.
codd. obuia, quae inscripta est: 'De sahira. ciusdem.' Incipit: SSatwra di-
citur carmen apud Romanos, nunc quidem maledictuni etc. et sic exit:
Alii autem putant dictam a le(/e Satura, quae uno rogatu muha simul com-
probat, quod scilicet et in eiusmodi carmina muha simul poemata com-
prehendnntur.'
Dicendum autem est, has notas, quas nusquam alibi coramemoratas
uidi, ab una manu docti alicuius uiri ex saeculo XVI exaratas esse, quae
Porphyrionem inde a prima oda usque ad epistuhirum finem ex codice
uetusto emendauit, ut p. 457 lin. (u.) 18 pro Tnrrius (Fabr.) posuit Curius,
p. 459 lin. 4 popvlo pro popuh/s (Fabr.), lin. 15 totus pro tonsus (Fabr.),
linea extrema lacunam a Fabricio relictam: Vnde illud Graecum
expleuit per dixafjia i>paao?, et denique p. 160 lin. 4 pueri/t autem pro
Puer/A" autem, et u. 7. grawior pro grador. Uti hae lectiones omnes co-
dicibus meis confirmantur, sic plenus est consensus earum, quae a car-
minibus ordientibus nobis sese ofFerunt, ut C. I, 1 in argumento quae
appetantur — pro qui app. ; Mecaenatem ait atauis -— pro Maec. atau.;
quod a nohilihus — pro quod natalihus. u. 12. fuit, cuius haereditate —
pro fuit haereditate; si xQgias opes pro si regis opes. u. 22. sacrae aquae
ait — pro sacrae aquae. u. 31. fere enim lyric/ carmiwis; fontibus est et
— pro fontibus et. Tria denique scholia ad u. 33. 34 et 35, quae ab
Ascensio et Fabricio (afh) omissa sunt, tuetur ille ignotus codex cum
codicibus meis et cum edd. Romana et Veneta. conf. Vol. I, p. 7 huius
editionis.
Quodsi pretium atque auctoritas uetusti illius libri, unde lectiones illae
petitae sunt, satis superc^ue tibi probantur, item liquido patet, labore itineris
supersedere posse uiros doctos, qui eiusmodi libros uenantur, ut equidem
ipse, optimis subsidiis munitus, merito supersedi, nomina modo testium in-
certae fidei augere apparatumque sic plus nimio inaniter exaggerare. Si
ita agere uoluissem, — licebat utique per supellectilis ubertatem — , Editori
Pragensi potuissem permulta cedere, quibus simul duas ueteruni scholiorum
recensiones parare atque exornare potuisset, ut idem reuera duas editiones,
alteram scilicet omnibus prioris erroribus! et uitiis, peccatis, 'lenibus con-
iecturis, correctionibus atque emendationibus', apertis lacunis tacitisque
inculcationibus refertam, emisit atque in luce conlocauit.
35*
VIII ADDENDA ET CORRIGENDA.
9. Sed transeundum est ad codices Bernenses, quos quia primus ego contuli
atque accuratius descripsi*), literis numerisque meis signare perrexi. Atque
etiam mutatio signorum, ut per omnes constat, subinde errorum mater est.
Ex Bernensibus Horatii codicibus maxime notabilis pro vetustate sua
est ille K (B apud Orell.), omnium quos adhiic cognouimus antiquissimus**)
Equidem eum saeculo VIII adsignaui, Orellius, ut videtur ipse, saeculo
VIII exeunti uel IX ineunti exaratum eum esse dixit.
*) In Seebodii 'Neues Arcliiv fiir Philologie u. Paedagogik' 1829. N. 56 p. 221 seqq.
descripsi 1) Cod. A. n. 21 (b. Orell.) saec. X. 2) Cod. B. n. 508. saec. X— XI (b Baiterus in
praef. editionis tertiae p. XIII saeculi XII ineuntis esse dixit). Vix hic liber sub numero 308
(Catalog. Sinneri et Mitscherlichii ed. Carminum) per aliquot annos repperiri poterat; sedulo
quaerenti casu tandem mihi se obtulit. Hinc serius in edd. Orell. adhibitus est. 3) Cod C.
n. 542 (c apud Orell.). attingens saec. X olim a me dictus est, sed ad XI saeculi exitum pertinere
mihi uidetur. 4) Cod. D. n. 619 ex saec. XI. 5) Cod. E. n. 398 spectans ad saec. XI.
6) Cod. F. n. 327 pertinens ad saec. XII. 7) Cod. G. n. 487 saeculo XII literis Gothicis di-
ligentissime summaque cum elegantia exaratus. Folia lioc ordine legere uelis : 8. 1 — 6. 19. 7.
13. 9 — 12. 15 — 18. 14. 20. Epistularum fragmentum tendens a I, 1, 65 usque ad I, 10, 41
(Seruiet aeternum qui recte nesciet uti) continet. Praeter alios Horatianos codices, inter quos
scholiorum libri sunt: a) 1. n. 223 Acrontm ad Carmm. Epodd. et Carmen saeculare exhibens.
descr. in ed. mea Lips. p. 7. b) 2. n. 516, complectens Porphyrionem ad Carmm. Epodd.
Carm. saec. Sermm. et Epistt. atque Acronem ad Carmina. descr. ibid. p. 12. 16 et 22. 23, iu
bibliotheca ciuium Bernensium tria etiani frmjmcnta uitustiora adseruantur, quae Idibus lanuariis
a. 1830 coniuncta opera mea atque bibliothecarii secundi Wwstemberg, qui res diplomaticas me
duce tractabat, sub tecto bibliothecae inueni inter folia 709 membranacea, quorum ope (uide
Beitr. zur Gesch. der Satt. des Persius Tom. I. p. 478) bonus etiam codex Ciceronis completus
est. Sunt autem haec: a) fragm. I uno folio spisso in Folio q. u. constans, ineunti saec. X
adsignandum, continens Carm. I, 15, 27 usque ad I, 17, 21. a mauu Longobardiea exaratum,
quae in margine meliores glossas etiam posuit. b) fragm. II quattuor constans membranis qua-
ternis (in IV to, ut nunc dicunt), quorum primum et ultimum aliquantum laesa suut. Primum
in altera parte nihil, in altera duodeuiginti ethicos uersus habet ex Horatii epistulis petitos.
Reliqua folia Horatium inde ab initio Carminum I, 1—6, 5 praebet et Lib. II, 1 — 12, 13 odas
8 et 9 coniunctim scriptas. Hoc fragmentum ab una nianu exaratum et inscriptionibus et or-
namentis cuiusque modi carens olim penes Petr. Danielem orat, cuius nota manus ad initium
libri I posuit: ^- Horatins' . Pertinet autem ad saec. XI. c) fragm. III duobas foliis oblongis
constans, iu prima pagina, quam P. Daniel 'Atticus' inscripsit, Ciceroniana exhibens, quae Ho-
ratii Ars poetiea sequitur tendens usque ad u. 276 {poemata tespis). Spectant haec folia ad saec.
XII. d) fragm. IV, unum folium ex saec. XII, scholia quaedam offerens de singulorum Horatii
carminum compositione atque initium glossarum in Artem poeticam, quae iuscribuntur '(/lose
poetriae.'
**) Codex Auyustodunensis, quem Haenel. in Catalogo sub uoce Autun 'peruetustum et in-
tactum saeculi VI' dicit, non amplius extat, neque saeculo sexto a bibliothecario adsignandus
erat sed ad saec. VIII — IX pertiuebat, ut ex literis (Auxerrc 26 juin 1830) Viri Ven. Cliapet ,,de
rOratoire," (non Ckaupet, ut opei-ae in lahnii lahrbb. V, 12 p. 453 perperam posuerunt), ad
quem Parisiis scriperam, cognoui. Cum quorundam pauciorum Horatii amatorum aliquautum in-
teresse putem, adponere hic placet, quae senex ille de hoc codice rettulit, ne tantillo quidem mutato.
Auxerre, 26 juin 1830. Faubourg du petit Saint — martin.
— — — J'y reponds sur le champ, avec le double regret des hazards qui vous ont fait
attendre, et du peu de satisfaction que vous recevez de moi dans vos utiles recherches en fa-
veur de la bonne et belle litterature.
ADDENDA KT CORRIGENDA. IX
Res non tanti est niomcnti, clicendum autem est, saluo Orellii in rebus
(liplomaticis iudicio, non solum characterum Saxonicorum rationem, literarum
uncialium abundantiam ac membranorum et naturam et formam quaternam
aliaque illius aetatis propria apparere, sed etiam plura parcrga inesse,
quae ad illud ijisum tempus pertinei-e videntur, ut Bedae {] 735) atque
Alcuini sive Albini (| 804). Scripta*) horum virorum, qui in monasteriis
Le precieux manuscrit sur l'existence clu (juel vous ine consultez, n'a jamais ^te en ma
possession ; niais bien a ma pleine disposition pendant plusieurs jours. Et cela, il y a au moins
quarante ans.
.T'en sentois !e prix dans le meme sens que vous. Je me proposois d'y faire un travail
suivi, methodique, et bien Ji fond. Recherches archeologiques sur Tage, au moins presum^ par
Tecriture et les autres characteristiques ; description entifere et minutieuse du material ; copie
figuree d'une page pleine et entifere, au moyen d'uu exemplaire iniprime que je devois choisir
en papier fort a grande marge, et que j'avois sacrifie pour y transmettre scrupuleusement les
variantes de toutes sortes, en traitant de lui corame on traite d'une premifere epreuve fournie
par un Imprimeur.
J'etois seul, et complettement eloigne de toute espece de secours analogue a mes vues et
n'ayant pas merae a ma disposition un lecteur qui put m'aider convenablement et surement a
la comparaison des tentes, et me devant jour et nuit k d'autres occupations trfes imperieuses
pour le raoment, et aboutissant toutes aux interets d'autrui d'une manifere trfes grave.
Je me preparois doucemeut et de loin, parceque je sentois vivement Timportance du tra-
vail projette, parceque j'aimois mieux y marcher bien que d'y marcher vite, parce qn'enfin
j'avois tout lieu de me croire largement maitre du temps et de la chose.
Mais voila qu'une mauvaise circonstance, que rien ne pouvoit me faire craindre, m'enleve
brusquement le manuscrit, sans me laisser le loisir d'en prendre la moindre note soit descrip-
tiue soit foncifere, et sans que j'aye eu, depuis, les moyens un peu siirs d'y suppleer de me-
moire. Et il y a quarante ans de tout cela !
L'ignorance avec ses longues oreilles a porte ce manuscrit a Paris, et l'a vendu h je ne
sais qui et je ne sais comraent!
Voila, Monsieur, tout ce qu'il m'est possible de vous en dire. Je crois pourtant pouvoir
vous ajouter qu'autant que je puis me le rappeller, recriture, trfes nette et trfes lisible partout,
etoit la Carlovingienne du 8^ ou 9° siecle, avec une onciale en tete de chaque vers, d'une
autre encre, et tenue a une distance regulifere de la suite du vers.
Mes regrets sur ces malencontres ont ete trfes vifs dans le temps. Aujourd'hui ils se re-
nouvellent avec plus de foree et plus d'etendue que jamais. Le travail dont je me faisois fete
etoit precis^ment et de tout point celui que vous reclamez. Et j'aurais le plus grand plaisir
du monde a vous en faire le complet hommage. Pour ma consolation, permettez moi de crier
douloureusement au vendeur, quelque part oii il se trouve : habeat Deos semper iratos.
Au surplus, il y manquoit depuis tres lonfj temps un cahier tout entier ati 2'' Livre des
Satt/res.'' — —
*) 1. 'Incip lib (liber) historiae gentis aediti (editi) a beda psbyto. Nilo. V. libri. INCIP.
prologus. Gloriosissimo regi ccoliulfo beda famulus XPI (Christi) et psbyt. historiam gentis
anglorura ecclesiasticam quam nuper ecZideraui libentissimc desideranti tibi rex et prius ad le-
genduni ac probandum transmisi satisque studium tue sinceritatis araplector.'
2. 'Alcuinus de rhethorica (sic) casiodori
C. CONSVLIS CHIRII FORTunatiaNI. INC. ARS RHETHORICA PER PERSIN. &
APOKRISIN. Id (id est) per interrogationem et responsionem more augustini & do-
nati gramatici ut per .VII. CIRCUNSTantias (sic) ARTIS rhetoricae artem Rhetoricam
Rhetores. continua locutione per singulas regulas Noscant.'
X ADDENDA ET CORRIGENDA.
et collegiis Angliae atque, quod de Alcuino verum est, post annum 782,
quo Caroli Magni invitationem sequebatur, Franciae tantam habuerunt
vira atque auctoritatem, dum inter uiuos erant, frequentius transscribebantur
itaque et honoris et utilitatis causa multiplicabantur. Et, quod rarum est,
ipsorum codicis scribarum nomina conspiciuntur in marginibus folii XI
notata: 'probatio j^enne Godescalc *) et: 'Ego sum mater litis nil su nisi pe-
ritis. Volcbreht me scripsit.' Hi igitur monachi totum uohimen conscri-
pserunt, quod 196 folia complectitur, quorum 20 (165 — 185) bipartitis diui-
sionibus aut tripartitis Horatiana exhibent. Priora 141 folia ofFerunt Ser-
^ium (sic pro Serumm) in Bucolh Georgg. et Aeneidos libros priores
integros atque in septimi initium INCIPIT EXPOSTIO SERGII GEAMA-
TICI IN ftSCOLICON & IN LIBROS GeORGICON ATque. aeNe-
adum Bocolica ut fertur inde dicta sunt a custodia boum id est auo. xwN.
BoToXfoN (sic) et q. seq.
Vetustus hic Seiaiii codex fol. 141* ex industria mutilus est relictus,
quippe nullis foliis absumptis. In margine folii 32'', quod Commenti Ser-
uiani in lib. V Aeneidos initium praebet, haec uocabula Anglo — Saxo-
nicae originis scripta leguntur:
brigit dx isel friart (frirfart Or.) tailciud.
frigar^^. caith. (ca?th Or.) a uuair. chachom.
dodgena ramlid bid reid riam iach.
namreid. Conferas Orellii praef. p. V.
Exit autem Seruius in Aen. ita: 'Percurrens tel. a manu percurrens aut
qui apud maiores stantes texabant ut hodie linteones uidemus. est autem
homeri qui ait. ICTOHN. nVXOMEiNH. gemitae iraeque ENAYAAYN.
(sic) gemitus irascentum leonum sera sub nocte, quasi ea. Lemraa extat:
FINIT bocolicoN.
Alia quae hoc libro uenerabili continentur, ut EPITAFIU teNtii,
Epita mrgilii (sic), uaria ex Dioscoride, ex Oiiidii Metaram. lib. I ab initio
(haec pars uno tantum folio et dimidio constat) hic omittens, non possum
quin duas res significem, quae ad aetatem codicis certius constituendam
aliquid contribuere possunt: 1. In folii praemissi iUius pagina 2. quae in
quatripartitis diuisionibus indicis uetusti partem ad librum physicum
(Dioscoridis?) spectantem praebet, de uino bono, cuius 28 species adferun-
*) llic Godescalc diibito au idein sit atque (Jodescalchus ille, C[ui 'ueiborum Graecoruni
flagitauit rationem' ab Lupo Feii-ariensi, Herici siue Heirici aliorumque doctorum nionachorum
saeculi IX magistro anliquitatis doctrina clarissinio. Lege epistulam XXX Lupi ad Godescal-
chum datam fol. 40. ed. Papirii Masson. Paris. 1583. 8. Conf. 0. lahn. Prolegg. in Per.sium
p. CXXK.
ADDENDA ET COURIGENDA. XI
tiir, de lotura phonhi. dc moUbdena. dc caleanlo, de ml/urc, dc pumice. de
sales (sale) etc, liaec in fine a prima mnnu posita repcriuntur:
CLXXXIII. liQ^
Lib quinti de^
Quae uerba folii labe impcrfecta utrum annum 783 significare possint, tu te-
cuni re})uta. 2. Deinde quaeritur, sintne alicuius momenti in hac re uersus
aliquot, quos ex eoruni numero eligere lubet, qui in folii penultimi pagina
2 traditi sunt:
a) hlotharii uersus:
Rcx putate uigil nostros miserate labores
Permotus elegis quaestibus afi^er opem
In te mater enim penes iclinata recumbit
Et pia distribuit iura Sophia tibi. —
— — Regia nunc nouitas extulit aucta caput
In dia quos tremuit seruiuit et ultima thyle
Nos sras equidem religione pia
Perfida colla tibi flectentur iure superbi.
Mens humilis subdet perfida colla tibi etc.
b) uersus ex parte quae inscribitur 'praefatto' et reditum pastoris
(episcopi?) canit, cuius nomen Tado fuisse uidetur.
Desere corda dolor cum sint en gaudia nobis
Noster adest gemor. desere corda dolor.
Gloria nostra redit dementia lu^serena
Cuncti laetemur gloria nostra redit.
Cedite uos tenebrae tenebrarum cedite nubes.
Dum iubar est praesens. cedite uos. tenebrae.
Pastor amoenus adest. pastores ducite dona.
Pastores ueniant. pastor amoenus adest.
Orbis ab urbe uenis patriae (sic) euge reuersus
Tado decus*) ////orbis ab urbe uenis.
Sunt tua rura tibi salue sol sole salutis
Urbs est metropolis. sunt tua rura tibi.
Te uocat ambrosius dm (domini) domus ae//^ua sedes.**)
Ccsf) tad^tuus te uocat ambrosius etc.
c) In pagina extrema leguntur uiginti duo uersua inscripti 'Z)e leodfrido.'
Culmen honoris aue magno de semine magnum.***)
*) 1 m. posuit uar. lect. uel t-r uo. iu rasura.
**) 1 m. posui; iiar. lect. uel ac.
t) Celsus?
***) mau. 1 adposuit uar. lect. uel cehum.
XII ADDENDA ET CORRIGENDA.
Carpe uias uitae culmen lionoris aue.
Te decet omne decus bonitas bonitate tonantis
Dux leodfride potens te decet omne decus
Pax tibi sitque salus redi per marmora salsa
Per mare tutus eas. pax tibi sitque salus.
u. 11 : PoUet ubi popidus caelesti luminef) gaudens
Sis caeli ciuis. poUet ubi populus.
u. 17: Sanctus et ambrosius te ducat etc.
u. 21 et 22. Optime ductor aue dicat polus undaque tellus
Cuncta elementa sonent. optime ductor aue.
lam aliquoties equidem uberius de hoc codice disserui: 1. In 'Neue lahr-
bucher fur Philol. u. Paedag. Vm. vol. XXII, 3 (1838) p. 338—349, ubi
quosdam errores Orellii in descriptione atque in lectionis uarietate correxi
et ipse priraam collationem eorum quae ex Arte poetica atque ex Sermonibus
insunt, publici iuris feci. 2. In libello meo de Codice Heiniano siue Bar-
cellonensi p. 16 — 19, de ueteribus accusatiuis in is et de aliis huius libri
scripturis dixi.
De indole et uirtute codicis plenius in historia textus q. u. critica
Horatii dictum est.*)
10. Supersunt codices Parisienses, quorum maior pars, quantum equidem
scio, adhuc ignota latuit. Quos quia in locis difficilioribus, ubi lectio
Acronis uel Porphyrionis constituenda erat, non raro, ut par fuit, in partem,
uocaui, etiam de his breuiter disserere mei officii duco.
Vetustiores codices, ut constat, Ch. Vanderbourg maximam partem cir-
cumspectius quidem, inpari tamen diligentia et cura ad Carmina exami—
nauit atque anno 1812 una cum translatione Gallica emisit. Quam ad
Sermones atque Epistulas una cum Arte po. congessit breuiorem uarietatis
lectionem locis uexatioribus ex codicibus suis enotatam in bibliotheca Do-
mus tum dictae Chambre des Deputes repperi. Adhibuit autem codices
f) mau. 1. siipra scripsit uar. leet. ud munere.
*) Ad coiisolandos placaudosque uiros doctos eos qui me miiiari nouem uoluminibus Ho-
ratianis orbem eruditum publice ludere gestiunt, cachinnos quos ipsi sustulerunt et aliis commo-
turi, iterum dico atque declaro, Horatiana mea, diis bene iuuantibus, ex otio literarum iam
demum liberiori deiuceps euulgatum iri : 1) Duo uolumina compl. Commentarios Acronis et Por-
phyrionis; alterum iam sub prelo est. 2) Duo volumina compl. Horatium ipsum recens. ad co-
dices a me adhibilos. 3) Unum volumen contin. historiam q. u. criticam Horatii, in quo et co-
dices et edd. saec. XV des(*ibuntur et diiudicantur. 4) duo volumina compl. indices a) rerum
et uerborum b) nominum propriorum etscriptoruni, in quibus omnia fere uocabula et nomina ex
ipsis codicibus inlustrantur. Denique 5) duo uolumina offerens praesta^itiora scholia ex codicibus a
me transscripta. — Sani uiri non ridebunt, eos autem, qui studium detrahere et rem meam, quam
Alex. Humboldt, Vir summus, iu literis ad nie datis maguam et pulchram uocare diguatus est,
sic temere adiuuare- pergent, 'tamquam inperitos uel pusiilanimes' (Sidon. E. VII, 17) spernere
licet atque aspernari.
ADDENDA ET CDRRIGENDA. XIII
octodecim, quoruin ultiuuis tamen 'V.' n. o260, llber perbonus, Komam re-
ductus et Bibliothecac Vaticanae redditus est. Sub hoc numero codicem
saepius poscenti inspicere ibi non mihi contigit. Ang. Mai codices 3257.
(saec. XI). 3258. 3259. et 3261 lubentcr adtulit, — tres etiam uetustissimos,
Suecouatt. saeculi X, in uhimis hebdomadibus — , hunc reducem ignorabat.
lam dicendura est, me llteras, quibus Vanderbourg codiccs slgnauit,
ubique seruasse, hinc inde tantuni, ubi opus esse uidcretur, addens numeros
quoque F. G. Potticri (Paris 1823), qui multo leulus rem suam egit atque
totum apparatum Parisiensem modo prorsus falsum modo parum accurate
enotatum atque adeo incertae saepius fidei, ut ex muhls exemplis in hoc uolu-
mine a me magna officii conscientia adlatis patet, in septem folia cuegit. Ad-
didit auteni hic uir doctus, aucturus, ut opinor, saeculorum seriorum testi-
monia, quinque codices, qui Artem po. Epistulas et Sermones exhibent atque
(8218) ad saec. XIII, ad saec. XIV (7980. 7981 et 7982) uel etiam ad saec.
XV (7984) pertinent.
Quid de Jos. Valarto hic dicam, qui 'ad fulem LXXVI codiciwi' edi-
tionem suam Horatii (Paris. 1770) parasse in titulo adfirmat, duos tantum
adferens, unum n. 7977 (I = 9) p. 311, alterum n. 9219 p. 317. 318,
quem nusquam inuenisse doleo propter locum illum Serra. I, 6, 126: —
campum lusumque trigonem?
In Bihliotheca Imperatoria*) uiginti tres codices nondum sunt adhibiti,
quos hic enumerare neque iuuat neque lubet. Insuper codices quattuor, qui
scholia in Horatiura praebent, hic sunt nominandi: 1. R =. 7988, Por-
*) Ex Imperatorlae Bibliothecae pretiosis septem uetustioribus Horatii codicibus (A=l, B=2,
C=5, D=4, E=3, cp=6 et Y=7), quorum inuerso Vanderbourgii ordine nescio utrum Pottierus
aetatis uarietatem indicare noluerit, Gallicorum antiquissimus est n. 7972, uet. num. 5547, 'ex
Mss. bibliothecae lo. lacobi Mentels'. supra dictus E=3. conf. Vanderb. p. 39. Pertinet enim
ad exitum saeculi IX, exaratus, ut uerisimile est, si non suraptibus , tamen tempore Ludouici
Secundi. cuius epitaphium (f 875) ex octodecim uersibus heroicis constans inter Carmen Sae-
culare et Epistulas, in folio 86, a prima manu positum legitur. Praemissa sunt quattuordecim
elegiaci uersus, quorum sex priores Lanfranci sacerdotis cuiusdam epitaphium exhibent, posteriores
Arnaldi presbytcri, ut opiuor, eiusdem aetatis. Lanfraucum sacerdotem caue ne confundas cum
clariore illo scholastico, qui archiepiscopi Canterbur. munere fungens anno 1089 mortuus est,
h\xac\xQVO Arnaldum noli eundem putare atque eximium illum, de cuius morte (f 1155) ego tra-
goediam historicam scripsi 'Arnold von Brescia' inscriptam atque meis sumptibus a sociis Gie-
secke et Devrient iinpressam. Vide tu, certine aliquid ex initio horum epitaphiorum quae sine
inscriptione uel interuallo se excipiunt, deduci possit atqxxe enucleari. Ecce initium :
a (u. 1. 2): Non ullis meritis sed sola tioce sacerdos
Hic mea lanfrnncus sordida me«bra tego etc.
b (u. 7. 8) : Huiigrorum cecidi crudeli uulnere fossus
Presbyter arnaldus uirgo raaria tuus etc.
Caeterum tamen dicendum est, perbonos codices A et B proxime accedere ad eandem aetatem,
qua de re copiosiorem habebis oxpositionem in historia textus q. u. critica, ubi codices, quos
inspexi atque adhibui, accuratius descripti et diiudicati sunt.
N
XIV ADDENDA ET CORRIGENDA.
phyrion integer et Acron in Carmina. 2. D' = 7986. Acron in Carmm.
Epodd. et Carm. saeculare. 3. B'' = 7989, Porphyrion in Carmm. Art. po.
Carm. saeculare. Epodd. et Sermones. 4. 7985, chartaceus, Acronem in
Carmm. Epodos, Carm. saeculare, Art. po. atque in Sermones a lib. I,
1 — n, 7 exhibens.
Porro tres sunt in Bibliotheca Armamentarii {Bibl. de rarsenal),
unus Sorbonnensis 1579. (R = Recidu 562) ex saec. XI, liber integer
Sermm. Epistt. Carmm. Art. po. Epodos et Carm. saeculare complectcns,
unus St. Victor ad saec. XII spectans et Epistulas, Sermones usque ad
II, 2, 29 atque itemm Sermones integros continens. Hic Codex Victorinus
non potest idem esse, quem Valart laudat p. 305 ad C. III, 21, 12; odae
enim in hoc uohimine non continentur; ex bibl. cccles. Par. unus, Fonds de
notre Dame M. 9; in fol. I notatum est: a regl. de Paris 9.' pertin. ad
saec. XII. integer Carmm. Epodd. Carmm. saec. Art. po. Epistt. et Ser-
mones continens. In codice scriptum est: 'ex dono Dni Gagne de Pe-
rigny, Canonici Parisiensis 1734 (D. 184); unus codex S. Germani a
Pratis n. 1167. 3 (uet. num. 15) saec. XII exaratus et Carmm. Epodd.
Carmen saec. Art. po. Sermm. et Epistulas usque ad I, 7 continens, ac
denique unus in Bibl. Slae Genouefae fSt. GenevieveJ •{. 2. saec. XIV exa-
ratus, codex integer, complectens omnia Hor. opera hoc ordine: Carmina,
Epodos, Carm. saeculare, Artem po., Sermones et Epistulas, olim 'ex li-
bris du moulin Henriet 1682.' In eadem bibliotheca adseruantur etiam
sub 8. Y, 1 : '■Nic. Nancelii Trachyeni Nouidunensis Commentarii in Q.
Horatii Flacci lib. de arte poetica, ab eo editi dum Regis Hispaniae sti-
pendia mereretur et deinceps aucti.' Constat hic liber erudite scriptus
foliis 529 quaternis. Priuilegium inest datum 'Lutetiae 1579 postridie Non.
Septb. — Nancelio ordinario lUustriss. Heroidis Eleonorae Amitae regiae
Medico.'
11. Addendus est Batauorum Horatii codicum, nisi magnopere fallor,
antiquissimus Franekeranus siue Franequeranus , de quo alibi copiosius
dictum iterumquc dicendum est. Duae huius perboni libri coUationes ad-
seruantur in Bibliotheca Bodleiana Oxoniae, akera accurate facta a lano
Broukhousio atque adscripta marginibus editionis Lugd. apud loann. Tor-
naesium 1561, 4 (Lambini), akera auctiore et correctiore post illam facta
a ToUio atque in ed. Antverp. ex officina Plantiniana apud Joann. Moretum
1608, 4 (Torrentii) deposita. Broukhusius ante Lib. I notauit haec: 'Con-
tuli cum Codice Ms. satis untiquo qui Codcx est Bibliothecae Franekeranae
A. CIOIOCCV (1705) mense Octobri. lanus Broukhusius.' Tollius eodem
loco eadem uerba praeter nomen illius V. D., in ed. illa posuit: 'Contuli
— Octobri', ita ut omnia tibi descripta ex libro Broukhusiano uideri pos-
ADDENDA ET COUJilUENDA. XV
sint, praesertiin cum uterque V. D. eosdcin locos ct ucrba praebeat eadem-
que notauerit scholia uetusta. Quod tamcn non factum apparet et cx
inscriptionibus, quarum nonnullas omisit Broukhusius, ut primam primo
Carminum libro datam: QVINTI FLACCI HORATII CARMINVM
LIBER. L, et ex ipsa lectionum uarietate, ut C. II, 3, 26; 16, 25; IV,
4, 65 etc. Hoc utiquc certuni est, Tollium ante oculos habuisse ipsam
Broukhusii collationem, quam supplcre, corrigerc atque augere sumpsisse
sibi uidetur. Est autem hic uetustus liber ciusdem fontis ct familiac
putandus cum codicibus Pariss. B9 atque Blandinianis, quantum hos
cognoscere licuit.
CORRIGENDA in hoc uolumine haud pauca esse uehementissime
doleo, atque indulgentiam iudicum aequorum enixe petere meum est. Quo-
rum tamen nullus negabit uerum esse, in eiusmodi scriptis tanti utique
laboris tamque spinosae curae, in qua religiosi, ut ita dicam, oculi per—
tinaci inflammatione identidem laborant, ideo quod ab operis Latini ser-
monis plane ignaris neque, sententiis et testimoniis terque quaterc|ue cor-
rectis, uel post aliquot menses pauhihun cxercitatioribus in ponendis et li-
teris et numeris adsiduitate maxime operosa perficiuntur, errores atque er-
rata magis minusue grauia plane ineuitabilia esse mala. Sed cum quisque
mecum sentiat, quanto correctiorem tanto meliorem atque utiliorem esse
eius modi librum, plurima, quae inueni, adscribam errata, in quibus colli-
gendis usque ad pag. 85 Hirschfelderus, supra dictus uir cloctus, pro hu-
manitate sua benionum mihi tulit auxilium.
pag. 5. uers. 2 emendatio mea operae incuria facta est obscura. Lege :
quia illi (filis?) debemus substantiam (substamina ?), unde sumimus
(suimus ?).
pag. 108. u. 5 et 28. Hunc difficiliorem locum (C. I, 27, 19) in notis
uberius tractare nou licuit. In constituenda uera eius lectione haud
parui momenti P o r p h y r i o n i s est a u c 1 0 r i t a s. Codices Porph. MR et
rva habcnt quanta laboras Charybdi, omisso inter laboras etCharyhdi
uocabulo aliquo, quod uersus requirit. Praepositionem aliquam uiri
docti desiderarunt, alii, ut Aldus, Pithoeus, Bentleius, Pottierus, in,
alii, ut nuper in amico conloquio Gustauus Wolffms ah , quod de-
fensurus etiam erat loco illo Hor. S. I, 4, 26: 'Aut ah auritia aut
raisera ambitione hxborat', ubi aequalitas uerborum iuncturae recentio-
rem lectionem ab auaritia pro ob auaritiam, quod optima auctoritate
omnium fere uett. codd. munitum est, inducere quosdam iussit.
Atque etiam dicendum est, poetas Latinos in usu uerbi laborare
XVI ADDENDA ET CORRIGENDA.
praepositiones omnino euitare. Horatius hoc uerbura saepius, et qui-
dem uel absolute uel cum ablatiuo atque etiam cum infinitiuo adhibuit
et semel (C. I, 17, 19) simili intellectu dixit: lahorantes in uno.
Vergilius contra uerbum laborare haud dubie respuit, etenim ter tantum
in operibus suis eo usus est et alia omnino acceptione: G. III, 193:
Sitque Hahoranti similis', atque bis particip. pass. lahoratae adhibuit:
A. I, 639 et VIII, 181. Caeteros aurei aeui poetas iam non curo,
quamuis in ne uno quidem uel laborare ex inuenerim, quod pedestri
oratione plerumque aut certe frequentius communi intellectu dice-
batur. Locus autem noster iam antiquitus esse deprauatus mihi uidetur.
Maior enim pars ueterum codd. tuetur imperfectum lahorabas, quod
cura potissima Orellius amplexus est, coniecturam laborai/« acrius
reiciens crimine: 'labora6<*' Paldamus, imperfectum haud intelligens.'
At uero mihi persuasum est, Horatium hoc loco sententiam non per
imperfectum enuntiasse. Et antiqui codices, ut Par. A, infra ba, aut,
ut Bern. A, sub ab ostendunt, id quod indicare nobis uidetur et
suspicionem mouere, scribas in codicibus, quo uterentur, ante oculos
habuisse laboras. Praesens lahoras quidem in paucioribus tantum
libris, quorum magna pars serioris aetatis est, pure scriptum offendi-
tur, ut MRV (Vanderb.), quibus Pottier unum ex saec. XV (23=7984)
adiunxit. Uterque inter alios neglexit cod. I (=9), qui habet laboras,
suprapositis tamen a 1 manu literis ha. Valart p. 301 in 13 codicibus
lahoras uidisse fatetur, summatim scilicet more suo munerum, non
libros ipsos singulos dicens. Inter Pariss. recentiores codd. laboras
etiam notaui ex bono illo Genou., porro ex quinque Oxoniensibus,
inter quos, teste etiam Babingtone, Reginensis et Magdal. (saec. XIV),
et ex 9 Harleianis, quorum ^ (3534. caec. XH) et $ (2642. saec XV)
etiam rasura deletas literas ha ostendunt. Haec lectio in edd. saeculi
XV *) inde a principe usque ad Locherianam ita praeualuit, ut in
tres tantum laborabas receptum sit, in Neap. 1474, Lav. (Lauagna
1476) et Con. (Conda Petr. 1479).
Utut haec testimonia accepta tibi sint, maior iis accedit auctoritas
ex Porphyrione.**) Minoris tamen momenti mihi ipsa est eius expli-
catio: 'significans, illam, quae ametur, procacissimam scelestissimam-
*) In ed. Mediolanensi (Zarotli.) a. 1474 Pithoeus inter laboras et Charybdi posuit prae-
positionem in.
**) Acron nihil ad rem protulit. Ex codioibus adpono lenima, ([uod breuius est, et totum
scholion: 'Miser, quanta. Ostendit, illum quasi in aurem sibi esse confessum, quam amaret, et
cum exsecratione miratur, quod sic in procacem et rapacem uel sceleratam mulierem amor eius in-
ciderit.'
ADDENDA ET CORKIGENDA. XVII
que esse,' quam ratio, qua in scholio atque in lemmate adlata sunt
Horatii uerba: «, miser, quanta hiboras Charybdi.
Nunc quaeritur, quid causac sit, quare Porphyrion uerba Horatii
sic scripserit. Planc causam simulquc cum ea ueram lectionem et
medelam huius uersus inuenisse arbitror. Quid enim? Porphyrion
non opus duxit interiectioncm a, quae sic se habet principio sententiae
in K Fran. Parr. A7 et E (in hoc 2 m. siq">rapo. lit. h), modo scriptam
iterum ponere. Quae simplex ratio si uera est, lectio Porphyrionis
fuisse debet haec:
— — A ! miser,
Quanta laboras a! Charybdi, —
Digne puer meliore flamma! —
Sic clara mihi uidetur sententia simulque omnis difficuhas et in
Porphyrionis et in Horatii libris sublata. Horatium interiectiones
duplices et coniunctim positas et separatim iteratas amasse dubitari
nequit. Coniunctim positam A, a! cognouimus Epod. V, 71. Bernn.
KC h. 1. interiectionem plane omiserunt, Bern. A autem et Par. ^
semel tantum habent, ita adeo, ut non sohmi interpretes sed etiam
scribae repetitam interiectionem interdum supprimere et omittere
solerent. Atque eadera ratio est interiectionis heu, qua saepius utitur
Horatius aut coniunctim posita aut separatim repetita, ut: IV, 6, 17:
Sed palam captis grauis, heu\ nefas! heul
Nescios fari pueros Achiuis
Ureret flammis etc.
et XI, 21: Ad non amicos, heu! mihi postes, et heu!
Limina dura etc.
Nomini autem grauiori, ut nostro loco factura uideraus, et haec interiectio a
poeta nonnumquam anteponitur, ut XVI, 11: heu! cineres insistet uictor etc.
XVH, 14: Eeu! peruicacis ad pedes Achillei. conf. III, 2, 9; 11, 42 et HI,
11, 18, ubi proposui: heu (siue hei) et usque Spiritus teter, saniesque manet
Ore trilingui. —
p. 124. 21 et p. 125. 14. C. I, 32, 15 : O decus Phoebi, et dapibus supremi
Grata testudo louis, o laborum
Dulce lenimen, mihi cumque sahie
Rite uocanti!
^» De hoc quoque loco difficiliore et uexatiore supra cum ger finium
angustias neque possem neque ueUem latius uberiusque disputare, iam, cum
*) Ex hoc Porpliyrionis scholio deriuatam, hoc est, extractam esse apparet Acronis glossam
dubiae fidei et auctoritatis : ^cumque. Quandocumque.'
XVni ADDENDA ET CORRIGENDA.
liceat et opportunus dicendi sit locus, paulo copiosius loqui, propter
Porphyrionis auctoritatem meura est. Hanc auctoritatem, in priore loco quam
deducere indagando et conparando ipsa re incerta inpellebamur, nunc simili
discrimine rerum aut defendere et fortiter tueri coacti sumus, aut, ubi neces-
sarium putabimus, si non subuertere, certe tamquam minoris pretii reicere
et ad certum quoddam iudicium reuocare.
Scholion Porph. in uetustioribus libris ita se habet: mihi cumque s.
r. u**) Cnmque pro quandocumqtie positum est, ut sit: O dulce lenimen
mihi quandocumque te rite inuocanti (recc. codd. et edd. uocanti, uocera
Horatii, habent).
Notandura est, in scholio salue verbum ab omnibus libris omitti, ita
ut datiuus mihi non ad salue sed ad dulce lenimen pertinere putandus sit ;
potest autera error esse a principe codice in seriores libros propagatus.
Grauissiraam autera huius loci uocem, quae tantopere tot uiros doctos
uexauit, omnes merito putant cumque, cuius in aeuo aureo usus ideo raagna
quaestio est, quod ad unura omnes et Horatii et Porphyrionis codices, qui
hanc Carrainura partem continent, raro consensu eam tuentur. Quaeritur
ergo, num cunique particula absolute adhibita, ita ut neque traesis adesset
neque uerbura sequeretur, Horatii aetate pro quandoque siue quandocumque
in usu fuerit. Quod alii (conf. Hand. Tursell. H, 174) negarunt, alii et
Porphyrionis et Horatii auctoritatera seruare conati sunt maiore studio et
pertinacia ducti quam testiraoniis rauniti et rectis nixi rationibus. Inter
hos praecipue norainandus est Gasp. OreUius illura usura quinque locis
Lucretii II, 21. 143. V, 343. 567 et VI, 85 conprobare laborans, qui
haud raagis veritatis aut sirailitudinis speciera gerere videntur atque locus ex
Cod. Theodos. XII, 6, 32 a Cuninghara. in Animaduerss. p. 420 adlatus :
Aurum siue argentum cumque a possessore confertur etc. , quo Hugo
lur. Anteiur. H, 884 ex Cod. Justinian, omni iure uerara lectionem quod-
cumque reduxit. Illi ne hac fallaci probabilitate fallerentur, hibricam
coniecturarum viam ingressi sunt. Unus eorum Goettlingius proposuit:
Quale lenimen mihi cumque, traesi creata usum loquendi seruaturus; plures
in particula cumque uitium latere opinantes uaria temptauerunt. Equidem
aliquando Berolini morans excogitaueram hanc medehim:
o laborum
Dulce leniraen melicumque salue
Rite uocanti,
quo lahoribus adiuugeretur uel opponeretur gratius testudinis officium
**) Exigua res neque tamen in lofo uexato conteiupnenda est lemma ex M a Halmio
ita exscriptum : mihi rite salue cunuiue uocanti, Q p. XV de hoc tacet.
ADDENDA ET COIUUGENDA. XIX
melicis modis (Lucret. V, 335: melicus somis. Tib. IV, 4, 69: sonora
cithara. Hor. C. 1, 12, 11: canoris tidibus etc). Datiuum melicoque i. e.
lyrico poelae Diis Olympicis respondentem serius praeferebam, putans
Porphyrioncm particij)ium uocanti explicasse per quandocumqae inuocauerim,
parum tamen mihi satisfaciens. Dicendi autem hic locus est, Carohm,
Lachmannum Codices meos Horatianos apud me inspicientem temptamen
meum, qualecumque est, incitasse ad procreandam insignem omnino multis-
que W. DD. acccptam coniecturam: medicumque salue , quae tamen id
non exprimere milii uidetur, quod aut senserit poeta, aut quod scholiastae
eum exprimere uoluisse tradiderunt. Namque eo intellectu, quo Sil. III,
30 adiectiuo medicus usus est, hoc loco, quem agimus, idem accipi auctor
emendationis non voluit. Deindc postea cur Porph. u. medicum non exposuit?
Ex eadenx ratione Hamacheri nitidumque mihi displicet, ac genitiuus substan-
tiui quidam multo magis quam tale adiectiuum cpialitatis sensum nostrum ob-
lectaret. Rectam emendandi uiam ingressum censeo Hirschfelderum (uide su-
pra p. I.), qui mihiuhique salue obtulit eadem significatione dictum intellegens,
qua Hor. S, II, 5, 23 ac tribus Vergilii locis, qui facile adaugeri possent. Bene
sic seruatur datiuus, qui in totius sententiae iunctura necessarius est.
Datiuum mihi, quem uiro docto usus Graecorum xaips [xoi postulare uidetur,
tueri etiara potest locus Verg. A. XI, 97:
— salue aeternum niihi, maxirae Palla,
Aeternumque uaJe.
Nihilo minus tamen non possimi, quin, motus et integrae causae consideratione
et literarum similitudine, mea opinione rationem ueritatis et fidei a nullo
abiudicans, in prima a me olim ad hunc locum facta coniectura, quam Hirsch-
feldero pro amica consuetudine per literas exposui, adquiescam, scribens
ad sustentandam propemodura uacillantem et Porphyrionis auctoritatem,
qui (ubi-) cumque pro quandocumque positum dixerit, et aeque libenter ipsins
Horatii, quem «/(«"curaque pro quandocumque ut Ouid. Am. HI, 10, 5 ad-
hibuisse mihi ratum atque persuasum est: mt ubicumque salue Rite
uocanii, pro mihi uhicumque etc. Elisio rara. conf. me: III, 29, 5 et Epod.
V, 9. te: C. H, 3, 6.
p. 479 u. 15. Epod. VII, 15 (Porph.). Pro lect! uulg. Elegans otiositas,
ciuae nihili est (oiio&itates edere Sidon. E. II, 10) scribendum uidetur:
Elegans taciturnitas, ut Cic. Quint. 5: taciturnitas testium, minime
uero tu, ueterem H. Stephani librum sequens, tempta: Elegans iocatio,
aut eleganter et iocosius; nam hic non est iocandi genus elegans
(Cic. Off. I, 29).
p. 496. u. 12 ad Epod. XII, 8. Penem tam muUeris — — , quem et
ueteres et nostrae aetatis medici, quorum plures hanc ob rem consului,
XX ADDENDA ET CORRIGENDA.
omnino ignorant, ad imum omnes libri tuenUir, atque haec res singu-
laris humanae curiositatis ne unura quidem editorem ofFendit neque
etiam uirorum anatomiae peritorum uel adtentissimum eorum adtraxit
animum, qui lexica et uocabularia maxima religione et diligentia
conficiunt: omnes, exceptis iis scilicet, qui Porphyrionem omnino
neglexerunt, aut librorum auctoritate capti aut pudore et horrore
quodam a turpibus et foedis rebus uenereis, quibus hoc carmen
abundat, deflexi et quasi deterriti fuisse uidentur. Emendatio mea:
Penem pro inguine tam mulieris quam uiri posuit omnem diffi-
cidtatem dirimere uidetur, et rei et loquendi usui satisfaciens. In
adnotationibus tacere coactus eram, testimoniis cunctis consentientibus,
correctionem tantum meam, ne quibusdam rem, ut ab aliis factum
est, euitasse uel neglexisse uiderer, uncis inchidens.
p. 512 u. 18 et p. 518 u. 11 ad XVI, 36. 37. omissa sunt scholia ex 7:
'et expers uel exspes (1 m.) i. aut omnes eamus aut pavs quae est
indociH grege melior i. j^^rudentiores. moUis autem pars et expers
rationis loco resistat. et expers dicitur sine parte. et expes sine spe
et exlex sine lege. Eamus omn. hoc dicit autem (1. aut) omnis ciuitas
proficiscamur. aut pars quae est melior uulgo. Indocili. indocihs
enim erat pars illa et imperita quae hic remanebit. execrata. cum
execr^ii fuerimus hanc ciuitatem. melior. maior. grege. pro populo.
mollis et expers. quo (qni uel quod?) est iners et sine spe remaneat in
ciuitate.' (ergo expes uel exspes uetustior est lectio).
ADDENDA ET CORRIGENDA.
XXI
ag. 1 uers.
10 lege alii pro alli
pag. 26 ners.
24 lege
4
4
- Verg. (G pro Verg. (6
27
39 -
_
5
- 19 pro 29
- 30 -
8 -
12
- oculos pro oculus
—
35 -
28
- VI, 1222 p-o IV, 1220
- fida pro et fida
- illi (filis?) pro illi
- 34 -
- 35 -
12 -
6 -
2
2 -
filis
30
- 6 pro 5
.
28 -
38
- Polymneia cantat.
6
31
- Porfurionis
- 36 -
26 -
37
- 29. pro 29
- 37 -
8 -
7
3
- VII, 261 proVa, 26r
—
23 -
—
39
- 24) pi-o 22)
—
24 -
8 -
8
- III, 610 pro IV, 610
- 38 -
3 -
—
- 876 pro 276. conf.
—
18 -
\mi, 701.
—
25 -
_
20
- 394—395) 2^ro 294—
- 39 -
8 -
295)
—
27 -
24
- Vin pro VII
- 40
1 -
40
- C. et Verg. p-o C. II.
— ■
2 -
et Verg.
—
17 -
9 -
3
- G. I, 62pro B. VI, 61
- 42 -
2 -
4
- I, 84 pro I. 48
—
28 -
- 10 -
6
- uxorius pro uxori
- 45
3 -
12
- (StatiusTheb.il, 244)
—
7 -
pro locis Verg.
—
9 -
29
- dicitixr pro dictur.
—
16 -
corrige muneros notarum.
—
23 -
- 11 -
31
- om. 3)
32
- 5 pro 7.
—
32 -
12
2
- I, 11 pro II, 11.
- 47 -
22 -
26
- Ante notas pone:
—
27 -
POEPH.
- 48 -
5 -
13
27
- Vultus pro Vultum
—
24 -
41
- bellic.) pro bellice,)
—
31 -
- 14 -
31
- Ante uotas pone :
- 49 -
24 -
ACRON.
- 50 -
10 -
_ _
33
- Sic te 2}ro Sic se
—
14 -
- 15 -
5
- Ouem ;jro Quem
51
6 -
—
22
- 19 pro 10
- 16 -
21
- uiam pro uitam
—
11 -
- 16 -
30
- 10 pro 3
- 52 -
27 -
- 17 -
42
- Ad insessas conf.Verg.
A. II, 165: insedit.
- 18 -
5
- IvciYj pro dvtYj
- 54 -
4 -
- 22 -
23
- auram pro aura
—
8 -
25
- 849 pro 949
- 56 -
15 -
- 23 -
16
- 301 pro 310
—
24 -
- 24 -
18
- Vario pro Varius
- 58 -
9 -
—
22
- bono omine pro bono
- 25 -
16
- grandia ^^'O gradina
- 59 -
1
HAUTHAL, ACR
ET POUPH.
scriberis pro seriberis
edd. praeter Q
tenent pro tenet
miscearis/jromisecaris
Unam, quaeproUnam-
que
208—288 — Etduris
pro Et auris
Quadrimum;9roQuadri-
mam
utique jpro utque
digito pro digita
uident ^^ro uides
castaneae^jro castanae
pendet ^^ro pendit
iustas pro istas
I pro II
G. IV 2Jro S. VI
iuuentae pro inuentae
A.IV, 242 jsro VI, 292
evocat pro evorat
uoce pro uoci
heseces j^ro hefeces
utrum pro ut eum
erranti pro errandi
Verg. (G.pro Verg. (S.
V, 8, 25 pro V, 9, 95
et 18 pro G. — S.
Romulum post hos
prius j^ro Catonis cet.
equis pro aquis
Gentis pro Sentis
Parthi i^ro Parthis
Domitos pro Domitis
mons est ^ro mons et
superiori
ergo pro erga
. VI pro IV
uelis 2^ro uelit
lacrimae, amoris nim.
prod. Hirschfelder.
. IV pro VI
4) glossa crudeliter
BcpCfh. pro 31) gl.
cr. Bcpcpfh.
- admin. pro ad min.
- Andr. HI, 1, 22
- Manifeste allegoria
- dX>vTjYopixu);
- Troianam pro Troia-
num
- rabiem pro rabtem
3G
xxn
ADDENDA ET CORRIGENDA.
pag. 59 uers. 14 kge uirtuti pro uirtui —
— - 22 - rabiem pro ratiem
- 60 - 6 - flumiuea pro flamiuea
61 - 4 - tollemus ad astra.]
— - 12 - aestas pro oestas
— - 16 - Cassandram pro Cas-
sandrem
62 - 7 - tuae pro tua.
— - 8 - ueteres pro uiteres
— - 10 - [O matre pulchra —
siue mari Hbet Hadri-
ano] pro Hadriano.
64 - ' 6 - Verg. (G. I, 330) pro
Verg. (I, 330). Per
gentes — Pergentes
65 - 14 - Scholion longius est
hoc: 'Epitheton est sicut in Arte po.
de pede iambo (u. 252) : Pes citus unde
etiam trimetris accrescere iussit Nomen
iambeis.*
69 uers. 5 - e leui pro eleui
- 74 - 10 - IV, 5, 6 pro IV, 5, 5
— - 15 - Centauros pro Cen-
tauris
- 75 - 1 - Sithonio pro Sithoniis
- ■ — - 3 - Inguinis ^iro Inquinis
77 - 38 - Libero pro Liberio
- 78 - 13 - niueamque Paron dixit
Verg. (A. III, 126)
— ■ - 31 - ^ri^aq. pro QuPaiy.
79 - 14 - IV, 3, 11 J99-OIV, 3, 6
- 8 1 - 2 - uilemquejpro uilem que
■ — - 44 - orationi pro oratione
85 - 5 - uiuique pro uinique
86 - 17 - s lit. pro 5 lit.
— - 36 - qua pro quae
87 - 44 - mua p)ro mva
- 89 - 25. 26. - pinetis pro pineti —
et escule —
- 112 - 34 - XVI pro XKL
116 - 38 - Est pr. dictum pro
Et pr. dictum
120 - 12 - Liris pro Lyris
- 123 - 29 - A7bRIIIP ;9»-o AybRRIP
- 124 - 19 - est citharae cant.
pro et cith. cant.
p. 124. u. 19. ad C. I, 32, 15. Operae culpa
etiam hoc loco, ut supra p. 48 , 24,
positum eet leuamm et citharae etc. pro
leuamen est citharae, quod omnes libri
tuentur. Locus tamen haud ita facilis
nondum sanus est. Cum et aute sibi
ponere per codices non liceat, totum
scliolion sic emendandum et scribendum
uidetur : 'Malorum enim leuamen est
(sc. testudo siue lyra) ; citharae c&ntum
sibi etiam quandocumque profuturum
exoptat.' Pluralem can/;^s ex Hor. C.
III, 1, 20 (Non auium citkaraeque cantus
somnum reducent) inlatum esse patet,
ubi tamen alia ratio est. De auium
aut concentibus aut uariis singularum
modis et Vergilius hoc numero usus
est, ut A. VIII, 456: matutini uolucrum
sub culmine cantus, et A. I, 398 : (cyc-
nos) — — dedere cantus, dum singu-
laris (Hor. S. I, 1, 10: sub galli can-
tum), potissimum de auibus singulis,
de singulis musicis instrumentis (Verg.
A. IX, 618: biforem dat tibia can-
tuni) aut generatim atque uniuerse ad-
hibebatur. Alteroutro quidem numero
poetae promiscue, pro sententiae natura
et ratione, utuntur, ut Verg. VII, 641
et X, 163 de Musis: cantusque mouete.
A. VII, 754: canfuqne manuque spargere
somnos. conf. Ouid. F. II, 767 etc, sed
in pedestri oratione, paucis locis ex-
ceptis, ut Cic. N. D. H, 59; quae ad
nemos resonant in cantibus, inprimis ubi,
ut nostro loco,de sono citharae agitur, sin-
gularis numerus multo frequentior et
sollemnis fere est. Adpono unum locura
Plin. XXXIV, 8: Scortum hoc hjrae
cantu familiare Harmodio — consilia —
non j)rodidit.
pag. 124 uers. 21 %e (ubi-?) cumque ^ro
cumque
125 - 14 - mihi pro nilii
- 126 - 27 - cellati(21)^rocollati
- 126 - 39 - diffic. pro dific.
- 127 - 33 - iXeYstov pro IXeyeiov
- 35 - in edd. litt. graecis
pro in litt. gr.
— - 36 - reddita j^ro redita
- 128 - 39 - philosophantem pro
philosophuntem
— . — . Parcus deorimi cultor
- 128 - 40 - sedhac A^^ro seohacA
- 131 - 23 - laconicae pro la-
crontcae
— - 27 - siue pro siae
- 132 - 28 - apud Autium /)ro apad
Antiam
ADDENDA ET CORRIGENDA.
XXIII
pag. 135 liers. 29 Uge AR12,rmv pro
AR22,rmv
pag.
141 . 3 - Thvei. pro threi.
143 - 19 - latentis pro latentes
. 11 - per qiias pro per quas
144 . 15 - Liburnorum]. pro
Liburnorura.
- 27 - praemedita pro prae-
meditate
153 - 21 - ioci pro iobi
154 . 35 - deleantur pro dole-
antur
156 - 34 - Dauniae pro Daunia
— - 35 - Scholio pro Seholii
160 - 33 - 6cp&rtX[j.(j3 . . . dxevEs
pro 6',po . . . d TEVEs
. 39 - in fratres jn-o in
fratus
162 - 22 - uirtus pro nirtus
. 23 - eadem pro eodem
163 - 43 - temporaneaep-otem-
poraniae
. 44 - Et br. lectione omn.
libr.proEtbr. omn. libr.
164 . 2 - laetitiae 7J7'o laetitia
- 35 - uerbis pro nerbis
— - 38 - Q scribeudum pro
Q. scribendum
166 -14etl6- lasciuus pro lascinus
. 29 - bellissima pro be-
lissima
. 39 - si ea pro sica
169 - 11 - Phyllidis pro phyl-
lidts
170 - 36 - et ex G pro et et G
171 - 36 -distinxipostinmaturae.
tollerare fh ut K u. 4. et transl. pro
distinxi post tolL etc.
171 uers. 43 lege om. schol. pro omn.
schoL
174 . 11 - obscuro pro obs —
curo
— - 31 - hus, accuratius h"
— - 42 - Hiber om.Ayb. hiber
pro Hiber om. hiber
175 - 26 - Syrtis pro Sgrtis
176 - 27 - B. CaL pro B CaL
177 - 26 - Titinnius^JroTitlnnius
179 - 29 - manes pro mones
— - 35 - pretiosi pro pretiesci
182 - 29 - helare pro helarc
— - 41 - •(B.,r pro ^h^r
183 liers. 33 %e simplices Nymphae]
pro simplices Nymphoe]
a. fallacis^jro a fallacis
habet pro hacet
ut Acr. ;>ro ut Porph.
MAR2C pro MAR2R
semper pi'0 sempes
quaerelam pro quae-
reclam
ypallage pro ypallege
libuis8etp'o licuisset,
quod Q tacens inculcauit contra omnium
librorum auctoritatem. Tempore, quo
oculorvim inflammatione laborabam,?ims-
set etiam in meam ed. inrepsit culpa
operarum , qui et Acronis uerba sic a
me scripta : ubi [licuisset] libuisset ne-
glexerunt, ut saepius factum doleo, et
notam inter alias in margine positam:
libuissetAR(ubiid libuisset) 12,rvcafhetC.
189 lierS. 27 l^ge rell. pro roll.
184
35
—
39
—
. 43
- 185
- 32
187
- 25
—
- 43
_
- 44
- 188
11
190
informis pro informes
tamquam pro tam-
quum
Schol. 14) temp. sa-
pienspro Schol. temp.
sBpiene
ass. pro ess.
exemplo. qua pro
exemplo qua
admon. pro edmou.
G a 1 m. pro Ga,m.
Obbar. pro Obcar.
uita pro aita
canitiam j)?"0 caniliam
nitidissima — nisid.
pro habent — babent
recepi ^ro rece i; lege
est ; 2 pro est : 2
unde pro ande
Oud. pro Ould.
Tinguetj5?'oTingat et
strueretur pro stru-
retur
pro declinatione solis
i. e. pro euitatione solis, ut declinatio
periculi Seneca N. Q. H, 39, declinatio
laboris et periculi Cic. Claent. 54. Falli
se passus est Britannus quidam, qui
Anglicam elocutionem the decline of
tlie sun intellegens occasum cum euita-
tione solis coufudit. Pro aurae excepti-
191
196
197
203
209
211
212
214
22
26
31
45
29
38
41
22
29
31
20
26
25
39
2
27
XXIV
ADDENDA ET CORRIGENDA.
pa
•»•
one,
quod ortum
uidetur ex Horatii
uerbc
'excipiebat'
jroposui aurae ?'ecepti-
one
(non recept
onem, ut u. 32 per-
peram iupr.
sst)
Nomini exceptione,
quod
nou potest defendi locis ut Cic.
Verr.
V, 45:
spiritum ore excipere, uel
'captatione' praeferendum est. Haurire
aerem liberum
(Scheller.) non latinum
est.
iiamque aquam, lucem, spem Ro-
mani
hauriebant.
non item caelum, spi-
ritum
, auram
aeris. conf. Verg. G. I,
376:
captauit
naribus auras.
215 iiers. 2
lege
pone uncos [denique
p7'o uiseutur] conf.
Acron.
223
- 44
-
capricorno pro ca-
priciorno.
—
- 32
-
odori pro odri
226
- 37
-
ex pro ec
232
- 32
-
cantando pro can-
tandu
236
18
-
lemmapro emma lege
in pro io
237
21
-
ut pro ui
238
- 43
-
cohibebor pro cog.
239
6
-
non p7-o ron.
—
- 40
-
Suringar pro Surr.
240
5
Sacris non initiati,
qui fanum intrare
nou poterant j^ro sa-
cris non poterant
241
8
-
quibus ad uitam pro
quibus uitam
- 15
-
tremefecit pro treme
fecit
243
- 42
-
AR. pro AR." AR.
245
- 27
-
soUicitat ^jiro solli-
bitat
246
24
-
imperium. Et ad.
Difiicilior altera pars : et per hoc ostendit
uulg.
lectio afhQ.
bis ergo per hoc in
uno scholio atq
ue
iterum sequentis prin-
cipio.
et philosoph
los est etc.
246 uers. 31
lege
gem. lit. mhabet pro
gem. habet.
247
- 36
-
Videlicet j?ro Vindel.
248
- 22
-
facilioremque 2^ro fa-
citioremque
249
- 30
-
assiduitatemproassi-
diuidatem
250
- 33
-
usurpabatur
254
- 33
-
undas 2^^'o nudas
pag. 254
uers, 41
- enisus pro euisus
- 255
2
- uirtutis pro uirtulis
—
- 23
- iuter pro idter
—
—
- Herculem pro Her-
culum
—
- 29
- numini
—
- 33
- animi
—
- 34
- martis
—
- 36
- Q. pro pro Q pro
-
- 39
- lit. pro tit.
—
- 43
- caeterum
- 256
- 23
- fessis
—
- 29
- deletum
—
- 40
- 15) jn-o 16)
- 263
8
- discere pro dicere
- 265
- 26
- appellabatur pro
apellabatur
' ~
" ~
- peruetusta pr-o per
uetusta
—
- 42
- ADEPFran. aliisque
p»'o AFEP Fran. aliiq.
—
- 45
ac uetustior 2)i'o at
uetustior
- 266
- 13
- totidemque
—
- 22
- solebat, uel: quod
pro solebat, quod
- 27
- qui propter remoti-
orem pro qui Porph.
rem.
—
- 29
- habeat. conf. cod. 'A'
ad Porph. p. 275.
- 267
- 24
- $ep^vT7j pro •I>£p£Tr]
"
- 37
- est ApoIIiui pro est,
Apollini
- 269
- 36
- omn. praeter jwo om.
praeter
- 271
- 29
- (conf. u. 73 : Terra
dolet suis)
- 272
- 20
- u a man. 2. pro ua
man. 2.
—
- 26
- cap. 2}^o eap.
- 277
8
exstructos
- 279
- 24
- et Y ^;ro dy
—
- 40
- Vestae
- 280
- 35
- futurum Y,r pro fu-
turum b
- 282
- 26
- omn. libri jj?"o omo.
libri
286
- 32
- differri autem 2^''o
differie
- 288
- 19
- omn. praeter j:>ro om.
praeter
ADDENDA ET CORRIGENDA.
XXV
289
uers. 29
—
- 13
291
- 27
294
- 41
303
- 29
304
4
306
- 26
307
- 12
311
- 15
—
- 17
—
- 34
312
- 36
—
- 41
313
- 22
314
- 42
315
- 13
—
- 19
—
- 23
—
- 25
- 25
—
- 32
316
- 33
317
- 22
319
- 27
—
- 41
320
- 15
—
- 40
325
326
19 -
19
42
328
- 32
331
- 23
—
- 24
331
- 38
332
- 31
333
1
lege mv : inter laxata. om.
AYb,r.
- Q ex Porph. jyro cx
Q Porph.
- a. Decium pro a Dec.
- pag. 295. l)pro 19)
Par. i)ro Per.
- reuertentis gratiae
pro redeuntis gr..
- Qualis ut [ubi] pro
Qualis [ubi]
- Sithiae b ijro sci-
thiae b
- uicissitudinem (uicem)
jiro uicem
- 50 pro 5
- scalpe j^i^o scalpae
- tantum pro tactum
- Inane pro Juane
- ad om. pro adom.
iucunditate pro
iucundidate
lit. 1, p)ro lit. I
- xaXa&os P'o xaXaPo?
- Verg. pro Vurg.
- dicebatur pro dicab.
- colligi potest pro
coUigit potost
- occurrat pro occupat
- [J.ayEO&at/??-0(jia'-/£oflat
- transmittit
- petiisse pro petiise
- sacrificioprosacripcio
- 17) pro 18)
- Lenit pro tenit
- aet. yRjC. Canis pro
aet. vR,C. Danis
Tacito usitatam. m.
pro tacito usitatam m.
- cf. Grach. ap. Gell.
XV ^^'''o Gr. ap. cf.
M. XV.
- Quanto diu. etc. pertin.
ad p. 327, 1. 2.
- contempto pro con-
templo
Asiaticis ^j-oAsiaaticis
- uocauerit pro uscauerit
- adludens^'?'^ ad ludens
- Ang.Mai.proAug.Mai
Scaeu. pro Scaen.
- Tum pi-o Tam
pag. 334 uers.
338
339
341
343
30
40
26
32
39
43
31
8 letje in pratis^jro in partis
21 - relic s - Macrob.
111,9 l7»-oM. 111,9, r.
Eibbeck : alta pro
Ribbeck ialta
15) pro 12)
4) pro 10)
relicta j)ro rell.
acciderit ^ro accidesit
offendi, nuper pro
effendi nuper
Schol. Acronis ad u.
8 : 'Languidiora uina. uetustate leniora'
errore operae notis ad Porph. III, 20
admixta atque adiuncta sunt, sed recte
iterantur p. 344, 3 post promas
344 uerS. 33 lege amoues al.jsro amoues
uol.
inuocatajjro inuocoto
partubus^ro partulus
putabantur ^ro puta-
buntur
dicitur editap>'o dicit
uredita
oblicum ^ro obliqumu
- ccujpt;TO)s^?'o auersos
sumptuosum pro
sumptaosum
admitti b. pro ad-
mittib.
aut ob pro autob. ;
aut om. pro autom
explent pro explerii
13) pro 12)
intellege
adiectiuum b. p-o adiect.
trimorfa Keller. I. 1.
p. 156 propter trimorsa et trimosa ser-
uare uoluit. non recte, nam nec tri-
morfa nec tviiovma latine dicebatur, Diua
triformis autem ab ipso Horatio C. III,
22, 4, conf. Ouid. M. VII, 94 et 177,
ut Chimaera C. I, 27, 24.
389 uers. 39 lege irtstxoj; pro ETiietxtuJc
346
347
349
350
352
25
38
39
1
9
38
32
40
42
354
- 30
356
- 31
—
- 37
360
- 36
368
- 22
401
402
13 - pleni pro pleno
25 - iuuenem pro inuenem
31 - Adnotandum /)ro Ad-
notantum
37 - secularibus decan-
tanda pro secularibus decantanta
405. 407. 409. 413. IN CARM. IV,
pro VI, 1, 6 aut III, 6
XXVI
ADDENDA ET CORRIGENDA.
pag, 411 uerS. 18 lege siguorum marmo-
reorum pro sinnorum marmoreum
412 uers. 4 lege natus pro natas
420 - 19 - dicebantur Sulpicii
Galbae- Illic uimmi condi consueuerat.
426 uers. 28 %e III, 3, 54 pro III, 54.
433 - 34 - praeterito pro prae-
torito
437 - 22 - Liu. ^wo Lin.
439 - 30 - quae j)ro qaec
440 - 37 - Salubres 2;ro Salabres
441 - 43 - Ambr. pro Aubr.
460 - 38 - genus pro gems
470 - 19 - eq. pro cq.
472 - 30 - pupulae pro populae
475 - 29 - i. dolenter 2^^'(> ^*^o-
lenter
480 - 40 - cod. pro codd.
481 - 5 - inliteratiproinlitterati
— - 24 - (plumatiis r) pro
(phmiatiis r.
— - 26 - scripta pro scribit
— - 33 - non ^?'o nou
— - 35 - amputare i^ro ampu-
lare
— - 39 - frigidi pro frigido
483 - 22 - RepositumjproRe-
positum
— - 37 - Bcp p7'o Mcp
484 - 25 - muscas et cul. pro
muscas et et cul.
— - 30 - adhuc 2^^o ad huc
— - — - ad cesarem. Bcp : p-o
ad cesarem Bo :
I
— - 32 - hunc om. pro hunc
omn.
— - 34 - certamina pro certa-
mine
— - 35 - add. boues pro ad
boues
— - 41 - eum pro cimr
485 - 8 - incertus (fertur?)
— - 45 - de om. jpro deom.
486 - 25 - exsequitur turpitu-
dinem 2^''''^ exsequi-
tur turp.
- 486 - 33 - Hbri pro libi
pag. 487 uers. 33 kge ouvexo. pro o'j —
V£X5.
488 - 36 - petas pro petar
— - 7 - Noto pro noto
— - 9 - 'Avacpopa pro' Avacpopa
— - 38 - Hac ode /jro Hoc ode
— - 41 - opprimant Bcp. pro
opprimant.
— - 39 - nauem pergeret ad
transmarina loca sicut nauem qua etc.
489 uers. 4 lege (Verg. pro Verg.
— - 16 - (laborem?), qualem
2)ro (laborem?) qual
490 - 29 - crasa. praeda j?ro erasa
praeda
— - 32 - tempestatibus p-o
tempestitabus
491 - 23 - T07I0C pro totios
— - 45 - C. petium^ro C petium
- 492 - 23 - ut K Ambr. Fran. et
recc. plurimi.
— - 37 - -p arguit pro arguit
496 - 24 - (u. 9: in domitam
properat
496 - 26 - dictis aut certe indis
A2 ,r uerbabis posita suut
499 - 20 - eras p^-o erat
— - 21 - excidit, cum ^ro ex-
cidit cum
— - 36 - salacissimi p7'0 saga
cissimi
502 - 42 -tristitiae^rotristristiae
504 - 38 - Laublingensis pro
Laublingiusis
S06
507
512
516
519
523
526
23 - Maecenas pro Ma-
coenas
26 - exurit amanteis pro
exurit, am.
26 - 11) pro 12)
21 -literis, scribe^roliteris.
scribe
26 - si vous plait
32 - Bcp bis. oliuae
38 - natura sugg.
28 - adspici
9 - aliquando ^jro ali-
quande
Non omnia errata a me esse notata bene noui. Operarum enim culpa
uersuum numeri, qui ab iis mutari debebant, subinde perperam positi
apparent. Frcquens etiam offendit inconstantia in scriptione verborum,
ADDENDA ET CORRIGENDA. XXVII
ut exsfcrabilis et execYa,t'io, ihlustr. ct iV/ustr. , //terae et li/^erae etc, falsa
distributio literarum, praesertim in transitu ad nouos uersus, ut pug - nandi,
mag - nas et alia id genus.
NB. 1. Ne plus citiusque aequo a ueteribus lioratii interpretibus harbanis
(jenetiui Sffi nsus pro sua abiudicetur, quippe ueteribus libris omnino tu-
tus (uide Acronem ad I, 3, 20. 24. II, 15, 16. III, 2, 17. Epod. X, G, et
Porphxjrionem ad C. II, 8, 1. III, ], 28; 11, 21; 18, 1 etc), bonas pre-
ces etiam atque etiam precor uiros doctos, quos consilium iudiciumque
raptim praecipitare iuuat quorumque uituperationem, quae si grauius posita
sit, scria est, si leuius, ridicula, facilius subire possum quam uitare, ut
patientius a me ea exspectent, quae in Prolegomenis Volumini II adiunctis
de sermone Acronis el Porphyrionis prolata et disputata sunt.
NB. 2. Ad pag. 511 u. 17. Epod. XVI, 7. Viri docti, qui philologi
uocantur, anno 1863 Misniae congregati de caerulea Germaniae pube disim-
tarunt cum totam Acronis expositionem tum stigmatos oculos neglegentes.
Quid sint stigmati oculi, interpres non dicit. Videntur autem palpebrae in-
tellegendae esse caeruleo colore pictae et notis etiam persignatae, quibus
horridus pubis adspectus eo terribilior fieret. Ergo ut maiorem sui ter-
rorem faceret, Germana pubes oculos, id est, palpebras et supercilia atque
cutem uicinam, stigmauit, non uero, Acrone quidem teste, totam faciem
uel totam cutem, ut Linkerus ibi pronuntiauit, conferens uirides Bri-
tannos Caes. B. G. V, 14. Videsis Nou. Ann. Chr. lahnii 1864. XC, 2,
p. 93.
NB. 3. lam peracto opere Hirschfelderus meus per bonam gratiam ad-
tulit nonnullorum quos laudaui locorum et constitutionem (p. 233 u. 6:
Salkist. Cat. XIX, 2 et p. 327 u. 8: Lucan. Phars. V, 403: et quae piger
Apukis arua Deseruit rastris) et correctionem (p. 87 u. 13: Aen. IV, 41
pro IV, 306. p. 89 u. 14: Verg. A. VU, 227 pro B. VII, 227 et p. 89
u. 16: B. VII, 60 pro B. VII, 70.)
Atque hoc loco meum etiam est, gratas gratias, quas memini, publice
agere et repetere doctis probisque duumuiris Carolo Hermanno et Henrico
Bergmanno, qui ante hos uiginti annos Berolini ut literis studium adsiduum
sic mihi meaeque rei operam nauabant beneuolam, in quaerendis mecum
permukis scriptorum ab Acrone et Porphyrione laudatorum locis numquam
defatigati.
FORMIS EDUARDI HJENELII
BEEOLINI.
/
Unlverslty of Toronto
Library
DONOT
REMOVE
THE
CARD
FROM
THIS
POCKET
Acme Library Card Pocket
LOWE-MARTIN CO. LIMITED