Skip to main content

Full text of "Acta Facultatis medicae Universitatis Vindobonensis ... auf Veranlassung des Medicinischen Doctorencollegiums"

See other formats 


Google 


This  is  a  digital  copy  of  a  book  that  was  prcscrvod  for  gcncrations  on  library  shclvcs  bcforc  it  was  carcfully  scannod  by  Google  as  pari  of  a  projcct 

to  make  the  world's  books  discoverablc  online. 

It  has  survived  long  enough  for  the  Copyright  to  expire  and  the  book  to  enter  the  public  domain.  A  public  domain  book  is  one  that  was  never  subject 

to  Copyright  or  whose  legal  Copyright  term  has  expired.  Whether  a  book  is  in  the  public  domain  may  vary  country  to  country.  Public  domain  books 

are  our  gateways  to  the  past,  representing  a  wealth  of  history,  cultuie  and  knowledge  that's  often  difficult  to  discover. 

Marks,  notations  and  other  maiginalia  present  in  the  original  volume  will  appear  in  this  flle  -  a  reminder  of  this  book's  long  journcy  from  the 

publisher  to  a  library  and  finally  to  you. 

Usage  guidelines 

Google  is  proud  to  partner  with  libraries  to  digitize  public  domain  materials  and  make  them  widely  accessible.  Public  domain  books  belong  to  the 
public  and  we  are  merely  their  custodians.  Nevertheless,  this  work  is  expensive,  so  in  order  to  keep  providing  this  resource,  we  have  taken  Steps  to 
prcvcnt  abuse  by  commcrcial  parties,  including  placing  technical  restrictions  on  automatcd  qucrying. 
We  also  ask  that  you: 

+  Make  non-commercial  use  ofthefiles  We  designed  Google  Book  Search  for  use  by  individuals,  and  we  request  that  you  use  these  files  for 
personal,  non-commercial  purposes. 

+  Refrain  from  automated  querying  Do  not  send  aulomated  queries  of  any  sort  to  Google's  System:  If  you  are  conducting  research  on  machinc 
translation,  optical  character  recognition  or  other  areas  where  access  to  a  laige  amount  of  text  is  helpful,  please  contact  us.  We  encouragc  the 
use  of  public  domain  materials  for  these  purposes  and  may  be  able  to  help. 

+  Maintain  attributionTht  GoogX'S  "watermark" you  see  on  each  flle  is essential  for  informingpcoplcabout  this  projcct  andhclping  them  lind 
additional  materials  through  Google  Book  Search.  Please  do  not  remove  it. 

+  Keep  it  legal  Whatever  your  use,  remember  that  you  are  lesponsible  for  ensuring  that  what  you  are  doing  is  legal.  Do  not  assume  that  just 
because  we  believe  a  book  is  in  the  public  domain  for  users  in  the  United  States,  that  the  work  is  also  in  the  public  domain  for  users  in  other 
countries.  Whether  a  book  is  still  in  Copyright  varies  from  country  to  country,  and  we  can'l  offer  guidance  on  whether  any  speciflc  use  of 
any  speciflc  book  is  allowed.  Please  do  not  assume  that  a  book's  appearance  in  Google  Book  Search  mcans  it  can  bc  used  in  any  manner 
anywhere  in  the  world.  Copyright  infringement  liabili^  can  be  quite  severe. 

Äbout  Google  Book  Search 

Google's  mission  is  to  organizc  the  world's  Information  and  to  make  it  univcrsally  accessible  and  uscful.   Google  Book  Search  hclps  rcadcrs 
discover  the  world's  books  while  hclping  authors  and  publishers  reach  new  audiences.  You  can  search  through  the  füll  icxi  of  ihis  book  on  the  web 

at|http  :  //books  .  google  .  com/| 


Google 


IJber  dieses  Buch 

Dies  ist  ein  digitales  Exemplar  eines  Buches,  das  seit  Generationen  in  den  Realen  der  Bibliotheken  aufbewahrt  wurde,  bevor  es  von  Google  im 
Rahmen  eines  Projekts,  mit  dem  die  Bücher  dieser  Welt  online  verfugbar  gemacht  werden  sollen,  sorgfältig  gescannt  wurde. 
Das  Buch  hat  das  Urheberrecht  überdauert  und  kann  nun  öffentlich  zugänglich  gemacht  werden.  Ein  öffentlich  zugängliches  Buch  ist  ein  Buch, 
das  niemals  Urheberrechten  unterlag  oder  bei  dem  die  Schutzfrist  des  Urheberrechts  abgelaufen  ist.  Ob  ein  Buch  öffentlich  zugänglich  ist,  kann 
von  Land  zu  Land  unterschiedlich  sein.  Öffentlich  zugängliche  Bücher  sind  unser  Tor  zur  Vergangenheit  und  stellen  ein  geschichtliches,  kulturelles 
und  wissenschaftliches  Vermögen  dar,  das  häufig  nur  schwierig  zu  entdecken  ist. 

Gebrauchsspuren,  Anmerkungen  und  andere  Randbemerkungen,  die  im  Originalband  enthalten  sind,  finden  sich  auch  in  dieser  Datei  -  eine  Erin- 
nerung an  die  lange  Reise,  die  das  Buch  vom  Verleger  zu  einer  Bibliothek  und  weiter  zu  Ihnen  hinter  sich  gebracht  hat. 

Nu  tzungsrichtlinien 

Google  ist  stolz,  mit  Bibliotheken  in  partnerschaftlicher  Zusammenarbeit  öffentlich  zugängliches  Material  zu  digitalisieren  und  einer  breiten  Masse 
zugänglich  zu  machen.     Öffentlich  zugängliche  Bücher  gehören  der  Öffentlichkeit,  und  wir  sind  nur  ihre  Hüter.     Nie htsdesto trotz  ist  diese 
Arbeit  kostspielig.  Um  diese  Ressource  weiterhin  zur  Verfügung  stellen  zu  können,  haben  wir  Schritte  unternommen,  um  den  Missbrauch  durch 
kommerzielle  Parteien  zu  veihindem.  Dazu  gehören  technische  Einschränkungen  für  automatisierte  Abfragen. 
Wir  bitten  Sie  um  Einhaltung  folgender  Richtlinien: 

+  Nutzung  der  Dateien  zu  nichtkommerziellen  Zwecken  Wir  haben  Google  Buchsuche  für  Endanwender  konzipiert  und  möchten,  dass  Sie  diese 
Dateien  nur  für  persönliche,  nichtkommerzielle  Zwecke  verwenden. 

+  Keine  automatisierten  Abfragen  Senden  Sie  keine  automatisierten  Abfragen  irgendwelcher  Art  an  das  Google-System.  Wenn  Sie  Recherchen 
über  maschinelle  Übersetzung,  optische  Zeichenerkennung  oder  andere  Bereiche  durchführen,  in  denen  der  Zugang  zu  Text  in  großen  Mengen 
nützlich  ist,  wenden  Sie  sich  bitte  an  uns.  Wir  fördern  die  Nutzung  des  öffentlich  zugänglichen  Materials  für  diese  Zwecke  und  können  Ihnen 
unter  Umständen  helfen. 

+  Beibehaltung  von  Google-MarkenelementenDas  "Wasserzeichen"  von  Google,  das  Sie  in  jeder  Datei  finden,  ist  wichtig  zur  Information  über 
dieses  Projekt  und  hilft  den  Anwendern  weiteres  Material  über  Google  Buchsuche  zu  finden.  Bitte  entfernen  Sie  das  Wasserzeichen  nicht. 

+  Bewegen  Sie  sich  innerhalb  der  Legalität  Unabhängig  von  Ihrem  Verwendungszweck  müssen  Sie  sich  Ihrer  Verantwortung  bewusst  sein, 
sicherzustellen,  dass  Ihre  Nutzung  legal  ist.  Gehen  Sie  nicht  davon  aus,  dass  ein  Buch,  das  nach  unserem  Dafürhalten  für  Nutzer  in  den  USA 
öffentlich  zugänglich  ist,  auch  fiir  Nutzer  in  anderen  Ländern  öffentlich  zugänglich  ist.  Ob  ein  Buch  noch  dem  Urheberrecht  unterliegt,  ist 
von  Land  zu  Land  verschieden.  Wir  können  keine  Beratung  leisten,  ob  eine  bestimmte  Nutzung  eines  bestimmten  Buches  gesetzlich  zulässig 
ist.  Gehen  Sie  nicht  davon  aus,  dass  das  Erscheinen  eines  Buchs  in  Google  Buchsuche  bedeutet,  dass  es  in  jeder  Form  und  überall  auf  der 
Welt  verwendet  werden  kann.  Eine  Urheberrechtsverletzung  kann  schwerwiegende  Folgen  haben. 

Über  Google  Buchsuche 

Das  Ziel  von  Google  besteht  darin,  die  weltweiten  Informationen  zu  organisieren  und  allgemein  nutzbar  und  zugänglich  zu  machen.  Google 
Buchsuche  hilft  Lesern  dabei,  die  Bücher  dieser  Welt  zu  entdecken,  und  unterstützt  Autoren  und  Verleger  dabei,  neue  Zielgruppcn  zu  erreichen. 
Den  gesamten  Buchtext  können  Sie  im  Internet  unter|http:  //books  .  google  .corül  durchsuchen. 


I 


/ 


ACTA 

FACULTATIS  MEDICAE 


UNIVERSITATIS  VINDOBONENSIS. 


I. 

1399—1435. 


A  LTP  VERANLASSUNG  DES  MEDICINISCHEN  DOCTOBENCOLLEGIUMS 

AUS   DER   ORIGINALHANDSCHBIFT 

HKRAtlSOROKBEN 

VON 

D"  KARL  SCHRAUF. 


FESTQABE 

DES 

WIENER  MEDICINISCHEN  DOCTORENCOLLEGIUMS 

LXVI.  VERSAMMLUNG 

DEUTSCHER  NATURFORSCHER  UND  ÄRZTE. 


WIEN,  1894. 

VERLAG  DES  MEDICINISCHEN  DOCTOKENCOLLEGIUMS. 


C'^Mt  /v^ 


^. 


I 


ACTA 

FACULTATIS  MEDICAE 


UNIVERSITATIS  VINDOBONENSIS. 


I. 

1399—1435. 


AUF  VEBANLASSUNG  DES  MEDICINISCHEN  D0CT0BENC0LLEGIUM8 

AUS   DER   OBIQINALHANDSCHHIFT 

HEBACSOEaEBBN 
TOK 

D«  KARL  SCHRAUF. 


FESTGABE 

DES 

WIENER  MEDICINISCHEN  DOCTORENCOLLEÜIUMS 

zuu 

LXVI.  VERSAMMLUNG 
DEUTSCHER  NATURFORSCHER  UND  ÄRZTE. 


WIEN,  1894. 

VERLAG  DES  MEDICINISCHEN  D0CT0RENC0LLEG1UM8. 


nu^  »v^'^s^V 


hOV.  7,   H." 
«INOT  f  li"' 


WIDMUNG. 


Das  Wiener  medicinische  Doctorencolle- 
gium  bittet  die  verehrten  Mitglieder  und  Theilnehmer 
der  66.  Versammlung  deutscher  Naturforscher 
und  Aerzte,  die  vorliegenden  ersten  Abdrücke  uralter 
Decanatsacten  der  Wiener  Hochschule  als  Festgruss 
des  Collegiums  entgegenzunehmen. 

Wir  wollen  damit  nicht  nur  unserer  Achtung  vor 
den  Mitgliedern  des  Congresses  und  unserer  Freude, 
dass  dieselben  in  Wien  sich  versammeln,  Ausdruck 
geben,  sondern  auch  diese  seit  nahezu  einem  halben 
Jahrtausend  ununterbrochen  fortgeführten  Documente, 
deren  Herausgabe  Dr.  Karl  Schrauf  begonnen  hat, 
allen  jenen  Fachgenossen  zur  Kenntniss  bringen,  die 
daAir  Interesse  haben. 

Wenn  es  uns  gelingt,  diese  beiden  Ziele  zu  er- 
reichen, werden  wir  uns  reichlich  belohnt  fühlen. 


Prof.  Dr.  Albert  Ritter  von  Beder, 

d.  z.  Präsident 
des  Wiener  med.  DoctorencoUeginms. 


Einleitung. 


Das  Wiener  medicinische  DoctorencoUegiam  verwahrt 
als  kostbares  Erbstück  aus  dem  Besitze  der  ^^alten^  Facultät 
die  ununterbrochene  Reihe  der  medicinischen  Decanatsacten 
vom  Jahre  1399  angefangen  bis  auf  die  Neuzeit.  Von  den 
Decanen  während  ihrer  Amtsführung  oder  bald  nachher  zu- 
meist eigenhändig  niedergeschrieben^  bilden  diese  Berichte  die 
wichtigste  Quelle  für  die  Kenntniss  des  inneren  Lebens  der 
Facultät  und  mithin  auch  unserer  Hochschule  im  Allgemeinen^ 
indem  sie  einen  tiefen  Einblick  in  ihre  Organisation,  in  die 
täglichen  Geschäfte  ihrer  Vorsteher,  in  das  finanzielle  Ge- 
bahren,  in  das  Prüfungswesen  gewähren. 

Für  die  historische  Forschung,  die  sich  mit  der  Ge- 
schichte der  Wiener  medicinischen  Schule  während  des  Mittel- 
alters und  im  Zeitalter  der  Reformation  beschäftigt,  kommen 
die  ersten  vier  Actenbände  in  Betracht,  die  folgendermassen 
beschaffen  sind: 

I.  „Liber  aotomm  fttcultatis  medicine'S  die  Jahre  1399  bis 
1436  II  umfassend,  210  X  146  mm,  besteht  aus  66  Papier- 
blättern, deren  Wasserzeichen  —  ein  Pferd  oder  ein  Esel  — 
nur  undeutlich  zu  erkennen  ist.  Die  66  Blätter  vertheilen 
sich  auf  sechs  Lagen^  die  wohl  ursprünglich  alle  gleichmässig 
ans  je  sechs  Doppelblättern  (Sexternen)  bestanden  haben;  doch 
sind  jetzt  von  der  ersten  Lage  nur  noch  6,  von  der  zweiten 
nur  4  vorhanden,  und  zwischen  Fol.  12  und  Fol.  13  ist  über- 
dies ein  einzelnes  Blatt  herausgeschnitten.  Diese  jetzt  fehlen- 
den Blätter  müssen  aber  gleich  bei  der  Anlage  des  Buches, 
nicht  etwa  erst,  nachdem  sie  beschrieben  waren,  entfernt 
worden   sein,    da   nirgends    ein   Textverlust  zu  bemerken   ist 


VI  Einleitung. 

und  die  aus  dem  15.  Jahrhunderte  stammende  Foliirung  ohne 
Rücksicht  auf  die  Lücken  fortläuft.  Der  bescheidene  Original- 
einband besteht  aus  einem  Pergamentumschlag,  auf  dessen 
Rücken  ein  brauner  Lederstreifen  mit  starken  gedrehten  Bind- 
fäden und  drei  Bleiknöpfen  befestigt  ist,  denen  der  Buch- 
stabe K  in  gothischer  Majuskel  aufgeprägt  erscheint.  Auf 
dem  vorderen  Deckel  steht  der  halb  yerblasste  Titel:  „Liber 
actorum  facultatis  medicine^  von  einer  Hand  des  15.  Jahr- 
hunderts und  darüber  derselbe  noch  einmal  von  einer  jünge- 
ren Hand  wiederholt. 

Es  mag  befremden,  dass  die  regelmässigen  Aufzeichnun- 
gen der  Decane  erst  mit  dem  Jahre  1399  beginnen,  obwohl 
die  Facultät  schon  seit  dem  1.  April  1389  ihre  Statuten  hatte 
und  vollkommen  organisirt  war.  Vermuthlich  bedienten  sich 
die  Decane  in  der  ersten  Zeit  zu  ihren  Einschreibungen  loser 
Blätter,  die  aber  allzuleicht  in  Verlust  geriethen,  weshalb  die 
Facultät  am  6.  Mai  1399  beschloss:  „quod  liber  quidam 
pro  actis  facultatis  medicine  comparari  deberet,  in  quem  omnes 
doctores,  licenciati,  baccalarii  in  eadem  facultate  promoti  vel 
eidem  incorporati  vel  eciam  de  novo  promovendi  vel  incorpo- 
randi  scribi  deberent^  (siehe  im  Folgenden  S.  2).  Dieser 
„liber  quidam^  liegt  uns  hier  im  ersten  Actenbande  vor;  er 
ist  dem  Facultätsbeschlusse  gemäss  so  angelegt,  dass  die 
ersten  18  Blätter  für  die  Decanatsberichte  bestimmt  sind, 
während  für  die  Eintragung  der  Promotionen  Fol.  19  ein 
Registrum  pro  doctoribus,  Fol.  31  ein  Registrum  pro  licen- 
ciatis  und  Fol.  37  ein  Registrum  pro  baccalariis  einge- 
richtet ist.  Gleich  der  erste  Decan,  der  dieses  neue  Acten- 
buch  in  Gebrauch  nahm,  Johannes  Silber,  hatte  im  Jahre 
1399  Gelegenheit,  alle  drei  Register  mit  einer  Anzahl  von 
Namen  zu  eröffnen;  seine  Nachfolger  setzten  dann  die  Ver- 
zeichnisse in  der  einmal  festgestellten  Ordnung  fort,  so  lange 
als  es  der  leergelassene  Raum  zuliess.  So  reicht  das  Doctoren- 
register  bis  zum  Jahre  1476,  die  beiden  anderen  füllten  sich 
natürlich  rascher  und  reichen  daher  nur  bis  zu  den  Jahren 
1442  und  1439.  Die  Decanatsberichte  selbst  reihen  sich  vom 
Anfange  des  Buches  bis  Fol.  19   ohne  Störung  einander  an, 


Binleitimg.  VII 

dann  werden  sie  dreimal  durch  die  eben  erwähnten  „Register'^ 
nnterbrochen.  Sowohl  aus  dem  Schriftcharakter,  der  bei  jedem 
neuen  Decanat  wechselt  und  bei  jeder  Wiederwahl  eines  Decans 
von  Neuem  wiederkehrt,  als  auch  aus  unzähligen  Stellen,  wo 
die  Decane  von  ihren  eigenen  Handlungen  in  der  ersten  Person 
erzählen,^)  lässt  sich  erweisen,  dass  sie  zu  jener  Zeit  ihre  Be- 
richte eigenhändig  in  das  Actenbuch  einzutragen  pflegten. 

n.  „Acta  &enltatis  medicae  ab  anno  1435  vique  a.  1600'S 
ein  Folioband,  290X205  mm,  mit  117  starken  Papierblättern, 
auf  denen  als  Wasserzeichen  der  Ochsenkopf  mit  einem  Stiel 
zwischen  den  Hörnern,  der  in  eine  siebenblättrige  Rose  endigt, 
sichtbar  ist.  Ursprünglich  enthielt  das  Buch  sieben  Papier- 
lagen zu  je  20  Blättern,  also  zusammen  140  Blätter,  wie  man 
aus  der  alten  Foliirung  erkennt;  davon  fehlt  jetzt  leider  eine 
ganze  Lage,  und  zwar  die  fünfte  (Fol.  80 — 99*),  ferner  das 
zweite  Blatt  der  ersten  Lage,  das  jedoch  bei  der  alten  Folii- 
rung nicht  berücksichtigt  wurde  und  daher  schon  im  15.  Jahr- 
hundert nicht  mehr  vorhanden  gewesen  sein  konnte,  ebenso 
das  dreizehnte  Blatt  der  dritten  Lage,  wo  die  Versoseite  von 
Fol.  51  mit  „52^  bezeichnet  ist,  und  endlich  das  sechzehnte 
Blatt  der  sechsten  Lage  (Fol.  115).  In  der  siebenten  Lage 
springt  zwar  die  Foliirung  von  Fol.  127  auf  129  und  von  132 
auf  134,  allein  die  Blätteranzahl  dieser  Lage  ist  complet,  wenn 
nicht  etwa  diese  letzte  Lage  ausnahmsweise  aus  11  Blättern 
zusammengesetzt  war. 

Angelegt  wurde  dieser  zweite  Actenband  vom  Decan 
Hag.  Erasmus  Rieder  von  Landshut,  der  für  ihn  60  Pfennige 
bezahlte  (cf.  H,  Fol.  3*:  Item  decan us  dedit  pro  libro  actorum 
60  den.);  seit  Neujahr  1436  wurde  er  benützt.  Von  da  an 
geht  die  Reihe  der  Decanatsberichte  bis  zum  Jahre  1475  I, 


')  Bisweilen  entschlüpft  ihnen  auch  wider  Willen  ein  Pronomen  oder 
eine  Verbalform  der  ersten  Person,  wie  z.  B.  8.  32,  wo  der  Decan  Johann 
Aygel  Ton  sich  selbst  berichtet:  „decanus  facnltatis  et  Mag.  lohannes,  com- 
pater  m^tw",  dann  aber  „mens''  ausstreicht  und  „ipsius"  darüber  schreibt 
Vgl.  auch  S.  49:  «Placuit  facultati,  quod  decanus  nomine  facultatis  propone- 
ret  . .  .  et  ita/ect**;  S.  67:  „die  eodem  electionis  mei";  S.  71:  „ut  ipse  michi 
retulit^,  wo  „michi"  getilgt  und  durch  „decano**  ersetzt  ist. 


VIII  Einleitung. 

WO  durch  den  oberwähnten  Ausfall  einer  Papierlage  sechs 
Semester  (1475  II  bis  1478  I  inclusive)  fehlen,  und  dann 
wieder  von  1478  II  bis  1490  I  inclusive.  Aehnlich  wie  im 
ersten  Actenbande  war  hier  die  ganze  letzte  Lage  (Fol.  120 
bis  zum  Schlüsse)  vom  Decan  Mag.  Martinus  Guidein  im  Jahre 
1454  für  das  dreifache  Register  der  Magister,  Baccalaren  und 
Scholaren  bestimmt  worden,  allein  während  der  Jahre  1496 
bis  1500  haben  einige  Decane  die  wenigen  noch  leergebliebe- 
nen Blätter  dieser  Lage  zur  Eintragung  ihrer  Berichte  be- 
nützt, obwohl  der  dritte  Actenband  schon  seit  1490  U  im 
Gebrauche  stand.  Auf  den  letzten  Blättern  (Fol.  131^  und 
132')  folgen  sogar  noch  einige  Intitulirungen  aus  den  Jahren 
1501 — 1503.  Den  Originaleinband  bildet  ein  Pergamentumschlag, 
auf  dem  eine  Hand  des  vorigen  Jahrhunderts  den  Titel:  „Acta 
facultatis  medicae  ab  anno  1435  vsque  a.  1500^'  geschrieben 
hat;  von  anderer  Hand  ist  hinzugefügt:  „Hunc  librum  acto- 
rum  inclytae  facultatis  medicae  recepit  ab  Vniuersitate  Vien- 
nensi  sub  decanatu  tertio  D™  De  Deimbl  1710." 

III.  ,,Aota  facultatis  medicae  ab  anno  1490  usque  1558*S 
ebenfalls  ein  Folioband,  320  X  210  mm,  221  Blätter  mit  Wasser- 
zeichen: Ochsenkopf  mit  Schlangenstab.  Die  Papierlagen  sind 
ungleichmässig,  vielleicht  ursprünglich  alle  Quintemionen.  Die 
aus  dem  16.  Jahrhundert  stammende  Paginirung  nimmt  auf 
die  herausgenommenen  Blätter  keine  Rücksicht,  nur  Fol.  27 
ist  erst  nachträglich  entfernt  worden.  Von  aussen  ist  das  Buch 
auf  dem  vorderen  Deckel  des  Pergamenteinbandes  als  „Acta 
facultatis  medicae  ab  anno  1490  usque  1558"  bezeichnet.  Das- 
selbe besagt  ein  ganz  modernes  Papierschildchen  mit  der  Auf- 
schrift: „Acta  Decanatus  1490 — 1558"  und  ein  zweiter  am 
Buchrücken  befestigter  Zettel:  „1490 — 1558".  Von  den  zum 
Schliessen  des  Bandes  gehörigen  Lederstreifen  ist  nur  noch 
ein  Stück  mit  einer  Eisenschnalle  vorhanden. 

IV.  ,,Liber  actorum  facultatis  medice,  anno  MDLXII*',  die 
Jahre  1558  bis  1605  umfassend,  360X240  mm,  besteht  aus 
453  Papierblättern,  die  bis  Fol.  377  richtig  foliirt,  dann  bis 
Fol.  381  paginirt,  hierauf  bis  Fol.  438  wieder  foliirt  sind;  17  Blät- 
ter am  Schlüsse  sind  ganz  ohne  Bezeichnung.   Wasserzeichen: 


Einleitong.  IX 

Krone  mit  Stern.  Das  starke,  gelbliche  Papier  ist  bis  auf 
wenige  darch  einen  Brandfleck  beschädigte  Blätter  (Fol.  182 
bis  186)  gut  erhalten.  Wie  in  den  früheren  Bänden^  so  wechselt 
auch  hier  die  Schrift  mit  den  Decanen;  doch  sind  es  in  dieser 
Zeit  nicht  immer  die  Decane  selbst,  welche  ihre  Berichte  ein- 
tragen; bisweilen  bedienen  sie  sich  einer  Schreiberhand,  die 
an  zahlreichen  Lese-  und  Schreibefehlem  leicht  zu  erkennen 
ist.  Aber  auch  die  eigenhändigen  Einzeichnungen  der  Decane 
sind  nicht  mehr  so  streng  gleichzeitig  wie  in  früheren  Jahren, 
und  es  verstreichen  oft  Monate,  bevor  die  Facultät  ein  Con- 
cept  begutachtet  und  in  das  Facultätsbuch  eintragen  lässt. 
Solche  Fälle  werden  in  den  Acten  wiederholt  erwähnt.  Nicht 
ohne  Interesse  ist  endlich  der  Original-Ledereinband  des  Buches, 
der  auf  dem  vorderen  Deckel  die  eingepresste  Aufschrift: 
„Liber  actorum  inclite  facultatis  medice  anno  MDLXn^  trägt; 
darunter  befindet  sich  eine  Bordüre  mit  den  Medaillons  des 
Johannes  Hus,  Philipp  Melanchthon  und  Erasmus  von  Rotter- 
dam, innerhalb  der  Bordüre  die  Bildnisse  der  Propheten  Jere- 
mias  und  Daniel  und  ein  Kopf  (des  Stempelschneiders  oder 
Buchbinders?)  mit  der  Jahreszahl  1542.  Um  das  Ganze  läuft 
eine  Randleiste  mit  den  Bildnissen  der  Evangelisten.  Aehnlich, 
nur  in  anderer  Anordnung  ist  auch  der  rückwärtige  Deckel 
geschmückt.  Beide  Deckel  haben  ausserdem  schön  gearbeitete 
Messingeckbeschläge,  femer  je  ein  Mittelschildchen  mit  einem 
Blattomament  und  zwei  gedrehte  Messingschliessen,  von  denen 
jedoch  die  untere  abgebrochen  ist. 

So  reichhaltiges,  die  Geschichte  mehrerer  Jahrhunderte 
umfassendes  und  dabei  so  bequem  aufgeschlichtetes  Material 
müsste  schon  längst  —  sollte  man  meinen  —  nach  allen  Seiten 
durchstudirt  und  excerpirt  sein;  in  Wirklichkeit  aber  be- 
hauptet man  nicht  zu  viel,  wenn  man  die  Facultätsacten  einen 
noch  ungehobenen  Schatz  nennt.  Glaubte  doch  sogar  v.  Asch- 
bach, der  erste  Band  sei  in  Verlust  gerathen  und  nicht  mehr 
aufzufinden.^)  Aeltere  Schriftsteller,  wie  Johann  Jakob  Freundt 

1)  ▼.  Aschbach,  Geschichte  der  Wiener  UniTersitftt  I  (Wien  1866), 
S.  310,  312. 


X  EiDleitvog. 

von  Weyenberg^)  and  Johann  Joseph  Locher')  haben  sie 
blo8  flüchtig  eingesehen,  um  die  Reihe  der  Decane  zusammen- 
steUen  zu  können,  erst  Anton  Edler  ▼.  Rosas  hat  sie  (ur  seine 
überaus  verdienstvolle  Geschichte  der  Wiener  Hochschule') 
gründlicher  durchgelesen  und  ausgezogen.  Indessen  gibt  auch 
sein  Excerpt  wohl  kaum  eine  richtige  Vorstellung  von  dem 
Oesammtinhalte  der  Acten;  es  ist  —  abgesehen  von  vielen 
Ungenauigkeiten  —  so  knapp  gehalten,  dass  es  den  ganzen 
Stoff  des  ersten  Actenbandes  auf  lODruckseiteh,  den  des  zweiten 
auf  1 1  Druckseiten  zusammendrängt  (vgl.  v.  Rosas  I,  S.  109  bis 
118  und  119 — 129),  eine  Beschränkung,  die  nicht  immer  den 
Meister  verräth.  Besonders  wer  einzelne  Persönlichkeiten  und 
ihre  Thätigkeit  an  der  Facultät  genau  verfolgen  will,  findet 
hier  nur  selten  das,  was  die  Originalacten  bieten;  wer  den 
Namen  eines  Studenten  oder  eines  Doctors  sucht,  ist  gezwungen, 
auf  die  Handschrift  zurückzugehen,  weil  v.  Rosas  die  schwer 
leserlichen  Eigennamen  gar  oft  entstellt  wiedergibt. 

Unter  solchen  Umständen  musste  während  der  lang- 
jährigen Vorstudien  zur  Neubearbeitung  des  dritten  Bandes 
der  v.  A sc hbach 'sehen  Universitätsgeschichte  eine  vollstän- 
dige und  möglichst  genaue  Abschrift  der  Facultätsacten  ange- 
fertigt werden,  zunächst  blos  für  den  eigenen  Gebrauch.  Da 
sich  jedoch  der  Werth  des  Originals  im  Verhältniss  zu  dem 
erwähnten  Excerpt  bei  v.  Rosas  immer  bedeutender  heraus- 

^)  J.  J.  Frenndt  de  Wejenberg,  ZuXXoyYJ  illustrinm  in  re  medica 
yirorum,  qni  in  archiljceo  Viennensi  tnm  universitatiB  tum  facnltatis  gnberna- 
cnla  tenuere.  Viennae  1724. 

*)  J.  J.  Locher,  Specnlnm  academicum  Viennense.  Viennae  1773,  nnd 
in  seinem  nmfangpreicheren,  aber  nnr  bandflchriftlich  verbreiteten  gleichnami- 
gen  Werke,  besonders  Vol.  II,  p.  66:  Series  doctonun,  qni  in  g^emium  fac. 
med.  admissi  snnt. 

')  Zuerst  erschienen  in  den  „Medicinischen  Jahrbüchern  des  k.  k.  öster- 
reichischen Staates**,  Bd.  XXXVII  (1841)  u.  ff.,  dann  in  wenigen  Separat- 
abdrücken unter  dem  Titel :  „Kurzgefasste  Geschichte  der  Wiener  Hochschule 
im  Allgemeinen  und  der  medicinischen  Facultät  derselben  insbesondere*'. 
Wien  1843,  3  Bde.  Ein  kurzes  Excerpt  aus  dem  ersten  Actenbande  über 
das  Facultätssiegel  steht  auch  in  Endlicheres  „Statuten  der  Wiener  medi- 
cinischen Facultät*'  (Wien  1847),  S.  286.  In  letzter  Zeit  endlich  hat  Herr 
Dr.  Ignaz  Schwarz  in  Wien  einige  Notizen  über  anatomische  Vorgänge 
und  über  das  Wiener  Apothekerwesen  daraus  veröffentlicht. 


# 


Einleitane;.  XI 

stellte,  reifte  allmälig  der  Plan,  die  vier  ersten  Actenbände 
durch  den  Druck  allgemein  zugänglich  zu  machen,  gleichzeitig 
aber  aus  den  im  Wiener  k.  k.  Universitätsarchive  aufbewahrten 
Archivalien,  Matrikeln,  Rectorats-  und  Artistenacten  alle  auf 
die  in  den  Acten  vorkommenden  Personen  bezüglichen  Daten 
in  der  Form  von  Anmerkungen  hinzuzufügen. 

Als  Specimen  dieser  geplanten  Ausgabe  liegt  mit  Ge- 
nehmigung des  hochlöblichen  medicinischen  DoctorencoUegiums 
der  erste  Actenband  hier  vor;  die  Anmerkungen  mussten  vor- 
läufig noch  zurückbleiben,  weil  sie  sich  auf  einen  längeren 
Zeitraum  erstrecken  und  daher  nicht  leicht  beim  Jahre  1435, 
mit  dem  dieser  Band  schliesst,  abgebrochen  werden  konnten. 

Möge  jedoch  schon  dieser  einfachen  Textprobe  eine 
freundliche  Aufnahme  im  Kreise  der  Festtheilnehmer  beschie- 
den sein. 


Wien,  im  September  1894. 


Dr.  Karl  Scliraaf. 


ACTA  FACVLTATIS  MEDICAE. 


L 


Istam  libram  actorum   facultatis  medicine  comparauit  Mag.  loh  an-     Fol.  1* 
068  Silber  de  Sancto  Yppolito  doctor  in  medicina  anno  domini  mille- 
simo  trecentesimo  nonagesimo  nono  protunc  decanuB  facnltatis  eiusdem.  1399 

Kegistram   essenciale   conclasionum  facultatis: 

De  pena  submittenclnm  se  practica  alterius  doctoris  sine  eins  con- 
sensn  folio  2. 

Item  de  ezaminandis  et  respondentibns  sine  cedula  folio  eodem. 

De  disputacione  omni  mense  fienda  folio  17  a. 

De  negligentibns  visitare  disputaciones  ordinarias  doctoram  folio  22  f. 

De  disputacione  omni  mense  fienda  folio  57  h. 

Contra  praeticantes  habentar  acta  primo  in  folio  octano,  postea  in  12. 
postea  in  16.  postea  21.  semper  cam  tali  signo  0^r  postea  25.  postea  33. 
postea  folio  40.  postea  43.  postea  55. 

Nota  qaod  pro  medio  anno,  in  quo  quidam  baccalarius  in  medicina  de- 
fecit,  ad  examen  pro  gradu  licencie  non  est  admissus,  ut  habetur  folio  (64)^) 
1434  circa  hoc  Signum  N. 

Nota  quod  facultas  medica  olim  laborauit  seu  accionem  habuit  contra 
ciues  saper  g^anamine  illato  doctoribus  ex  parte  exaccionum  insolitarum 
foUo  1433*)  in  decanatu  Mag.  Hainrici  Stell.*} 


[1399  I.] 

Anno  domini  millesimo  trecentesimo  nonagesimo  nono  in     Fol.  i " 
vigilia  ÄBcensionis  Domini  electus  fuit  in  deeanam  facultatis      i3i)9 
medicine  honorabilis  vir  Mag.  lohannes  Silber  de  Sancto     6- Mai 
Yppolito    arcium    et   medicine   professor,    in    cuius   decanatu 
die  electionis  sue  presentibus  honorabilibus  viris  magistris  in 

*)  Das  erste  Blatt  ist  in  die  alte  Foliirung  nicht  einberogen. 
*)  Im  Orig.  ist  die  Zahl  durchstrichen.         *)  Gemeint  ist  das  Dec-Jahr. 
*)  Die  Rückseite  des  ersten  Blattes  ist  leer  gelassen. 
Acte  faeultotis  medicae.  I.  1 


2  Acta  hc.  nedicae.  I« 

artibus  et  doctoribus  in  medicina  Conrado  de  Schiferstat^ 
Galiacio  de  Sancta  Sophia,  lohanne  Sehroff  de  Valle 
Eni  conclusum  fuit,  quod  Über  quidam  pro  actis  facultatis 
medicine  comparari  deberet,  in  quem  omnes  doctores,  licen- 
ciati;  baccalarii  in  eadem  facultate  promoti  vel  eidem  in- 
corporati  vel  eciam  de  nouo  promouendi  vel  incorporandi 
scribi  deberent,  ut  per  hoc  istos  predicto  libro  inscriptos  pre- 
fate  facultatis  membra  fore  constaret.  Item  in  eadem  congre- 
gacione  conclusum  fuit,  quod  quilibet  promouendus  vel  ad 
facultatem  recipiendus,  antequam  ad  eandem  per  decanum 
facultatis  predicte  admitteretur,  soluere  deberet  peouniam, 
quam  ex  statutis  facultatis  medicine  soluere  teneretur. 


[1401  n.] 

1402  Anno  domini  MCCCC  secundo  conclusum  fuit  in  decanatu 

honorabilis  Mag.  lohannis  Schroff  de  Valle  Eni  doctoris 
medicine,  quod  de  cetero  quelibet  peccunia  recipienda  a  pro- 
mouendis  debet  poni  in  capsam  comunem  facultatis  medicine 
et  in  fine  decanatus  ipse  idem  decanus  debet  facere  racionem 
in  presencia  facultatis  de  peccunia  eadem.  Quam  racionem  si 
decanus  non  faceret,  ipso  facto  exclusus  esset  a  facultate.  Item 
eadem  capsa  debet  esse  clausa  tribus  seris,  quarum  serarum 
clauem  unam  debet  habere  decanus  et  alias  duas  alii  seniorcs 
doctores  eiusdem  facultatis.  Item  eadem  capsa  debet  esse 
posita  in  loco,  ubi  alie  capse  uniuersitatis  et  facultatum  repo- 

23.  April  nuntur.    Acta  sunt  hec  1402  Dominica  Cantate. 

Fol.  1^  Item  ego  Mag.  lohannes  Schroff  de  Valle  Eni  emi 

eodem  anno  unam  capsam  cum  tribus  seris  pro  facultate 
nostra,  que  posita  est  ad  coUegium  ad  capellam  ubi  stant 
capse  aliarum  facultatum,  pro  flor.  2,  quos  recepi  ab  honora- 
bili  viro  Mag.  Nicoiao  Furstenveld,  doctore  in  medicinis. 
Item  emi  unam  clauem^  que  perdita  fuerat  tempore  decanatus 
felicis  recordacionis  Mag.  Chunradi  de  Schiuerstat  ad 
capsam  uniuersitatis,  quam  clauem  etiam  decanus  facultatis 
medicine  debet  et  tenetur  seruare. 


Acta  fftc.  medicae.  1.  3 

[1402  n.] 

Anno  1403  fuerunt  promoti  duo  baccalarii  in  medicinis  U03 
Johannes  rector  Scotorum  et  Mag.  Kristanus  de  Susato 
tempore  decanatus  honorabilis  arciam  et  medicine  doctoris 
Mag.  Galeacii  de  Sancta  Sophia,  de  quibus  prefatus  Mag. 
Galeacius  tenetur  facultati  nostre  medicine  de  predictis  pro- 
motis  flor.  2,  quos  promisit  soluere  infra  mensem.  Acta  sunt 
hec  1403  feria  quinta  post  festum  Pasce  in  domo  Mag.  Galea-  19.  April 
cii.    Dedit  Mag.  lohanni  de  Sancto  Yppolito. 


[1403  n.] 

Anno  domini   1403   circa  festum   sancti  Colomanni  Mag.    Fol.  2<' 
Nicolaus  de  Hebersdorf  electus  fuit  in  decanum  facultatis  c  is.Oct. 
medicine  uniuersitatis  Wiennensis,  in  cuius  decanatu  acta  fue- 
runt ea  que  secuntur. 

Anno  igitur  domini  1044^)  die  4.  lanuaidi  facta  congre-      i404 
gacione  facultatis  medicine  concorditer  acceptate  sunt  suppli-     4.  Jan. 
caciones  duorum  scolarium  in  medicina,  scilicet  Mag.  Andree 
Purniczer  de  Wienna  et  Hartmanni  de  Fridberg,  unde 
primus,    cum  docuisset  pleno  litteris  ostensis  se  esse  baccala-    / 
rium  Montis  Pessulani,   acceptus  [est]  ad  facultatem  pro  bac- 
calario.    Secundus  vero,   scilicet  Hartmann us,   admissus  est   . 
ad   examen  pro  gradu  baccalariatus,   facta  prius  secum  super   ^ 
quibusdam  deffectibus  gratuita  dispensacione.  Primo  enim  libros  ,' 
audiendos    in    scolis    secum    non    portauit    nee    secum    habuit  ! 
secundum  tenorem  statuti.    Secundo  ipse  deffecit,  quia  in  phi-   | 
sica   contra  vel  preter  formam  statutorum  practicauit.    Super  | 
quo  facultas  condicionaliter  dispensauit,  scilicet  quod  siue  pro- 
moueatur  ad  baccalariatum  siue  non,  quod  infra  muros  Wien- 
nenses  et  per  duo  miliaria  circa  Wiennam  absque  tocius  facul- 1 
tatis  licencia  in  phisica  dumtaxat  practicare  non  audeat,   nisi  < 
forte  talia  occurrerint,  que  cirugici  operacionem  necessario  con-  i 
cernant.   De  cuius  obseruacione  totam  facultatem  spontaneo  ac 
integ^o  super  sancta  dei  ewangelia  facto  iuramento  certificauit. 


^)  sie;  1.  1404. 


4  Acta  &c.  medicae.  t. 

Laudabiliter  eciam  doctores  tunc  presentes  congregacioni 
Fol.  2i>  prefate  |  scilicet  Mag.  Hermannus  de  Treysa,  Mag.  Galeacz 
de  Sancta  Sophia,  Mag.  lohannes  Ruthart  de  Valle  Eni, 
Mag.  lohannes  Silber  de  Sancto  Ypolito,  Mag.  Nicolaus 
de  Furstenueld,  Mag.  Nicolaus  de  Hebersdorf  arcium  et 
medicine  professores  unanimiter  et  deliberate  concordauerunt 
statuendo,  quod  quicumque  doctor  alterius  doctoris  practicam 
absque  eius  spontaneo  consensu  assumpserit  non  premissa 
plenaria  et  competenti  satisfaccione  laborum  ipsius,  quod  ille 
practicam  huius  assumens  soluere  teneatur  facultati  medicine 
omni  contradiccione  postposita  infra  mensis  spacium  ducatum 
unum  auri  et  hoc  sub  pena  exclusionis  a  facultate  predicta, 
et  decanus  facultatis,  qui  eo  tempore  fuerit,  ipsum  exigere 
tenebitur. 

Ibidem  eciam  conclusiue  decretum  est,  quod  quicumque 
Scolaris  vel  baccalarius  medicine  de  practica  phisicali  doctoris 
cuiuscumque  se  intromiserit  et  hoc  sine  ipsius  licencia,  ab 
omni  promocione  facultatis  eiusdem  penitus  excludatur. 

19.  Jan.  Eodem  anno  die   19.  lanuarii  in  presencia  decani  supra- 

scripti  et  domini  doctoris  Mag.  Hermanni  de  Trejsa,  Mag. 
lohannis  de  Valle  Eni,  Mag.  lohannis  de  Sancto  Ypo- 
lito.  Mag.  Nicolai  de  Furstenueld  concorditer  conclusum 
fuit,  quod  nullus  respondens  in  medicina  vel  eciam  existens 
in  examine  aliquo  modo  cedula  vel  scripto  uti  protunc  audeat, 
nisi  libro,  si  placet,  in  quo  examinatur. 

Tunc  eciam  conclusum  fuit,  quod  deinceps  cum  nullo 
dispensetur  ad  gradum  promoueudo,  sed  quod  iuxta  omnes 
debitus  rigor  obseruetur  secundum  formam  statutorum  et  sta- 
tuendorum. 

Item  predicta  conclusio  confirmata  est  1432  in  decanatu 
Mag.  lohannis  de  Pawngarten  folio  60. 

Fol.  3«  Anno  domini  1404  in  principio  Quadragesime  per  domi- 

12.  Febr.  ^qs  doctores  facultatis  nostre  et  scolares  solempniter  celebrata 
est  anathomia  in  hospitali  Wiennensi. 

11.  März  In  congregacione  facultatis,  que  fuit  11.  die  Marcii  eius- 

dem anni,  conclusum  fuit,  quod  9  solidi  den.  et  aliquot  de- 
nariorum,  quos  habuit  Mag.  Galeacz  ex  denariis  coUectis  in 
anathomia,  debent  reponi  ad  utilitatem  facultatis  pro  sigillo 
comparando  cum  aliis  peccuniis  necessariis  ad  hoc;  super  quo 


Acta  fac.  medicae.  I. 


concordauerunt  omnes  doctores  facultatis  tunc  presentes  supe- 
rias  nominatim  positi  in  decanata  meo  etc. 

Die  sabbati  immediate  sequenti  examinatus  fuit  Mag.  15.  März 
Wenczeslaus  Hart  dictus  pro  gradu  bacealariatus  et  fuit 
admisBUS,  postquam  iurauit  de  nouo  et  confirmauit  iuramentum, 
quo  prius  iurauit  facultati,  scilicet  quod  ipse  per  duos  annos 
integroB  audire  debet  omnes  doctores  legentes  in  facultate  medi- 
cine  cum  libris  apertis  in  scolis  habitis  secundum  formam  sta- 
tutorum.  Iurauit  eciam,  quod  non  practicet  Wienne  nee  in  sub- 
urbiis  Wiennensibus  sine  licencia  tocius  facultatis.  Item  iurauit 
quod  si  infra  predictos  duos  annos  de  Wienna  recederet  ad 
aliud  Studium  vel  causa  practice  in  medicina  alibi  habitaturus, 
quod  postmodum  ipso  redeunte  Wiennam  ad  facultatem  non 
recipiatur,  quamuis  eciam  alibi  gradum  acceptasset.  Hanc 
penam  acceptauit  et  iuramento  confirmauit  obseruandam.  Et 
hoc  decretum  super  penam  nunc  expressam  domini  doctores 
eciam  ad  alios  statutorum  transgressores  voluerunt  extendi. 

Diligenter  eciam   et  studiose  mota  est  in  congregacione    Fol.  3^ 
facultatis    materia    de    apotechariis    et    empiricis   et  aliis   non 
legittime  practicantibus   in   medicina;    et  per   omnes  doctores 
consttltum   est  de  remedio  apponendo,   prout  expedit  honestati 
facultatis  et  utilitati  rei  publice  etc. 

Honorabilis  doctor  Mag.  lohannes  de  Sancto  Ypolito 
tenetur  facultati  nostre  ducat.  4.^) 

Eciam  ego  Nicolaus  de  Hebersdorf  teneor  facultati 
ducatos  4  et  lib.  1  den.^  quorum  ducatoi*um  unum  recepi  ab 
Hartmanno  de  Fridberg^  secundum  recepi  a  Mag.  Andrea 
Purniczer  etc.,  duos  autem  alios  recepi  a  Mag.  Friderico 
de  Drosendorf  bone  memorie;  sed  unam  lib.  den.  recepi  a 
Mag.  Galeacz  de  Sancta  Sophia  de  denariis  coUectis  in 
anathomia,  nee  habui  plus  ab  eo.^)  Sed  a  Mag.  Wenczeslao 
nichil  habui;  cum  facultas  deberet  habere  unum  ducatum  vel 
habuisse,  antequam  daretur  sibi  gradus  secundum  formam 
statutorum  et  ergo  recepi  .  .  .^)     Ipse  soluit  ö  sol. 

Placuit  doctoribus  nostris  Omnibus  et  singulis  in  congre-    Fol.  4* 
gacione^  que  fuit  15.  Aprilis  anno  eodem,  ut  fieret  congregacio  15.  April 


^)  Dieser  Absatz  ist  im  Orig.  durchstrichen. 

*)  Aach  dieser  Absatz  ist  im  Orig.  durchstrichen. 

*)  Der  Betrag  fehlt. 


Acte  fac.  medicM.  I. 


doctorum  ad  disponendum,  ut  baccalarii  in  medicina  legant 
cursorie  Artem  commentatam^  antequam  recipiantur  ad  tem- 
ptamen  pro  licencia. 


[1404  IL] 

24.  Nov.  Anno  domini   1404  in   vigilia  sancte  Katherine  Virginia, 

celebrata  congregacione  doctorum  facoltatis  modicine  saper  elec- 
cione  noui  decani  per  venerabilem  Nycolaara  de  Hebers- 
torf f,  arcium  et  medicine  doctorem  pro  tanc  decanum,  electas 
fuit  in  decanum  Mag.  Nycolaus  de  Furstenueld,  medicine 
doctor,  in  cuius  decanatu  secundo  acta  sunt  hec: 

Primo  commissum  est  sibi  per  facultatem,  quod  deberet 
facere  fieri  unum  sigillum  pro  facultate  medicine,  cuius  effi- 
gies  esset  sancti  Luce  euangeliste  et  medici;  quod  et  factum  est. 

Item  in  eadem  congregacione  commissum  fuit  decano 
facultatis  pro  tunc  nouiter  electo,  quod  a  magistris,  scilicet 
lohanne  de  Sancto  Ypolito  caperet  4  florenos  et  Mag. 
Njcolao  de  Ebersdarff  caperet  4  flor.  cum  lib.  1  den.  et 
raisit  sibi  Mag.  Nycolaus  de  Hebersdarff  per  Nycolaum 
pedellum  pro  tunc  facultatis  3Vs  tal.  preter  36  den.,  alios  ex- 
posuit  pro  yino  in  decanatu  suo  etc. 
1406  Die  2.  lanuarii  congregata  fuit  facultas  super  subscriptis 

2.  Jan.  articulis:  Primus  ad  inmutandum  aliqua  statuta  facultatis  et 
addendum  aliqua,  si  videbitur  esse  expediens.  De  quo  con- 
clusit  facultas,  quod  essent  deputandi  aliqui  de  facultate,  qui 
diligenter  deberent  perlegere  statuta  facultatis  medicine  et 
statuta  aliarum  facultatum  et  inmutare,  addere  et  ordinäre 
secundum  quod  videretur;  et  fuerunt  deputati  Mag.  Nycolaus 
de  Furstenueld,  pro  tunc  decanus  facultatis,  et  Mag.  lohan- 
nes  de  Valle  Eni  et  Mag.  lohannes  Silber  de  Sancto 
Ypolito. 

Secundus  articulus  ad  ordinandum  de  feste  facultatis 
omni  anno,  si  videbitur,  per  eandem  peragendo.  De  quo  arti- 
culo  conclusit  facultas,  quod  omni  anno  deberet  peragi  festum 
a  facultate,  sed  ad  concipiendum  modos  tenendos  in  eadem 
peraccione  fuerunt  deputati  predicti  tres  doctores,  qui  debe- 
rent cogitare  de  omnibus  honestis,  necessariis  ac  utilibus  ad 
peragendum    predictum    festum    requisitis    cum    relacione    ad 


Act»  &c.  medieae.  I. 


facoltatem,  et  quod  tunc  placeret  facultati,  hoc  deberet  ex- 
sequi.  Tereius  articulas^  an  expediat  fieri  unum  sigillum  pro 
facoltate.  De  quo  conclusit  unanimiter  facultas,  quod  deberet 
fieri  unum  sigillum  et  exsecucionem  commisit  decano. 

In  vigilia  Reminiscere  congregata  fuit  facultas  medicine  Fol.  4^ 
saper  deliberacione  subscripti  articuli,  scilicet  ad  audiendum  1^-  ^^^ 
supplicacionem  cuiusdam  baccalarii  in  medicina  volentis  petere 
admitti  ad  examen  pro  licencia  in  medicina;  et  fuit  Johannes 
arcium  baccalarius  et  rector  scolarium  ad  Scotos.  Super  quo 
articulo  deliberauit  facultas,  quod  ex  certis  causis  pro  tunc  non 
deberet  admitti  ad  examen,  sed  deberet  legere  per  medium 
annum  in  facultate  omni  die  legibili  et  se  in  moribus  et  aliis 
statum  honestatis  concernentibus  meliorare  et  tunc  se,  si  place- 
ret, facultati  presentare  et  quod  tunc  facultati  spontanee  vide- 
retur  esse  faciendum  cum  eo,  hoc  fieri  deberet. 


[1406  I.]i) 


Anno  domini  1406,   13.  die   mensis  lunii  Mag.  Cristan-      1406 
nus  de  Susato  computauit  exposita  per  eum  in  decanatu  suo    13.  Juni 
pro  prandio  ciuium  facto  in  domo  sua  et  pro  aliis  expedicioni- 
bus   facultatis,   in   quibus   adhuc   facultas  tenetur   sibi   solides 
nouem  denariorum. 

Facta  est  ista  computacio  tempore  decanatus  mei  Mag. 
Nicolai  de  Hebersdorf,  congregacione  principaliter  facta 
pro  deliberacione  et  inspeccione  responsionis  date  facultati 
super  articulis  datis  consilio  contra  apotecarios. 


[1406  n.] 

Anno  domini  1405,  die  21.  mensis  Octobris   electus  fuit    Fol.  5* 
in    decanum    facultatis    medicine    Mag.   Cristannus  Vrowin      ^^^^ 
de   Susato   medicine  doctor,   in  cuius  decanatu  acta  fuerunt       '    ^^' 
ea  que  sunt  subscripta. 

Die   28.   mensis  Octobris   eiusdem   anni   congregata   fuit   28.  Oct. 
facultas  ad  subscriptos  articulos  expediendos.     Primus  fuit  ad 
recipiendum  racionem  a  quibusdam  doctoribus  de  expositis  et 


^)  Gehört  zum  Decanat  des  Mag.  NicolauB  ▼.  Hebersdorf,  S.  9. 


8  Acta  fftc.  medicae.  T. 

perceptis  sui  decanatus.  Qui  articulus  fuit  expeditus  per 
omntis  doctores  racionem  de  perceptis  et  expositis  facere 
debentes,  de  quibus  mencio  est  facta  in  actis  precedentibus, 
ita  quod  quilibet  satisfecit  presentando  percepta  et  defalcando 
exposita  et  sapermanserunt  3  libr.  denar.  Wienn.^  3  flor.  et 
80  denar.,  de  quibus  percepi^)  a  Mag.  Johanne  Sylber  de 
Sancto  Ypolito  1  flor.,  a  Mag.  Nicoiao  de  Furstenueld, 
doctore  medicine,  3  libr.  denar.  1  flor.  et  80  denar.,  et  unum 
flor.  de  illis,  quem  fuit  obligatus  Mag.  Wentzeslaus  bac- 
calarius  medicine,  ordinauit  protunc  facultas  dandum  bedello 
nostro.    Mag.  Wenczeslaus  solum  sol.  quinque  dedit. 

Secundus  articulus  fuit  ad  inueniendum  modum  pro- 
cedendi  in  facto  apothecariorum,  et  factum,  quod  denotat  iste 
articulus,  consistit  in  articulis  quibusdam  subscriptis  ab  apo- 
thecariis  obseruandis  secundum  eorum  iuramenta  nostre  facul- 
tati  et  duobus  de  consilio  ciuitatis  iuranda.  Primus  quod 
apothecarii  visitentur  adminus  bis  in  anno.  Secundus  quod 
apothecarii  iurent  in  manus  doctorum  et  ciuitatis.  Tercius 
quod  apothecarii  receptas  magnas  dispensent  presentibus  doctori- 
bus.  Quartus  quod  non  ponant  quid  pro  quo  sine  consilio. 
Quintus  quod  non  vendant  aliquam  medicinam  venenosam 
neque  solutiuam  sine  consilio  medici.  Sextus  quod  non  practi- 
cent.  Septimus  quod  non  vendant  medicinas  laxatiuas  non 
scientibus  nominare.  Octauus  quod  nullus  teneat  apothecam 
nisi  per  se  sciat  conficere.  Nonus  quod  medicine  taxentur  et 
quod  non  vendantur  ad  ipsorum  arbitrium.  Decimus  quod 
medicine  hie  reperte  omni  anno  renouentur.  Undecimus  quod 
transgressores  puniantur  per  consilium  ciuitatis.  Duodecimus 
quod  nullus  practicet  nisi  de  consensu  facultatis.  Et  protunc 
exsecucio  finalis  istius  articuli  non  fuit  facta  et  hoc  quia  illi 
duo  ciues  a  ciuitate  deputati  ad  hoc  factum  una  cum  facul- 
Fol.  5^  täte  medicine  expediendum  |  dixerunt,  tunc  ciuitatis  consilii 
mutacionem  adesse  nee  magistrum  ciuium  nouiter  electum, 
puta  Rudolphum  Ängeruelder  fore  confirmatum,  sed  ipsius 
facta  confirmacione  et  consilii  electione  vellent  toto  conatu  ad 
huiusmodi  factum  terminandum  in  solidum  laborare.  Quibus 
ciuibus  duobus  a  ciuitate  deputatis  tunc  a  facultate  recessis, 


^)  Aus   ,percepi*   ist  mit   anderer  Tinte  corrigirt:  percepisse  pro  Iutic 
debuiaaem. 


Acta  hc.  medicM.  I.  9 

omnes  doctores  ibidem  presentes^  puta  Galeacias  de  Saneta 
Sophia  de  Padua,  lohannes  de  Valie  Eni^  lohannes  de 
Sancto  Ypolito,  Nicolaus  de  Furstenueld,  Nicolaus  de 
Hebersdorff/)  Cristannus  de  Sasato  magistri  in  artibus 
et  medicine  doctores,  et  Petrus  Graber  arcium  magister  et 
licenciatus  in  medicina^  unanimiter  nullo  eorum  dissenciente 
coneordauerant  in  isto,  quod  quilibet  eorum  deberet  iurare 
seeundum  formam  iuramenti  subscripti,  quod  fideliter  vellet 
asstare  facoltati  medicine  in  factum')  apothecariorum  expe- 
diendo^  et  forma  iuramenti,  sub  qua  iuramentum  cuilibet 
eorum  erat  proposituro,  est  hec:  Vos  iurabitis  ad  saneta  Dei 
ewangelia^  quod  fideliter  asstabitis  super  illo  facto  apothecario- 
rum seeundum  dictamen  facultatis  et  quod  quantumcumque 
ad  illud  factum  expediendum  eritis  vocatus^)  per  facultatem 
ad  veniendum  ad  consilia  facultatis,  quod,  uisi  fueritis  legit- 
time  occupatus,  venietis,  ita  Deus  vos  iuuet  et  saneta  ewan- 
gelia.  Tercius  articulus  fuit  ad  deliberandum  de  modo  con- 
uenienti;  quo  nostre  facultatis  doctores  per  decanum  suum 
vocati  congregacioni  interesse  teneantur  et  de  isto  articulo 
conclusiue  nichil  fuit  dictum. 


[1406  I.] 

Anno  domini  1406  in  decanatu  Mag.  Nicolai  de  Hebers-  Fol.  6« 
dorf  Mag.  Theodericus  de  Danczk  supplicauit  facultati  ^^^ 
medicine,  ut  examinaretur  in  medicina  pro  gradu  baccalaria- 
tus.  Qui  dum  quereretur  de  libris  audiri  requisitis,  repertus 
est  valde  deffectuosus  in  pluribus  seeundum  statuta  audiendis; 
deinde  tamen  doctores  facultatis  intuitu  diuine  pietatis  miserti 
sui,  dimiserunt  ipsum  ad  examen^  dummodo  iuraret  prius 
super  libro  statutorum  facultatis  loco  sancti  euangelii  infra- 
scripta:  Primo  scilicet,  quod  si  umquam  contingeret  predictum 
Mag.  Theodericum  ad  pinguiorem  peruenire  fortunam,  ita 
quod  ad  Studium  medicine  se  transferre  intenderet,  ipse  tenere- 
tur  venire  Wiennam  et  in  eodem  studio  complere  deffectus 
illos  et  obmissiones  librorum  audiendorum  ut  supra  tactum 
est.     Secundo  iurauit,  quod  eciam  super  hiis  defiFectibus  tunc 


*)  Zuvor  stand  Ebersdorff.        •)  Sic.        »)  Sie. 


10  Acte  fkc.  m«dicM.  I. 

temporis  non  veUet  a  facaltate  petere  diBpensacionem,  nisi 
exprimeret  facultati,  quod  inrasset,  Be  velle  complere  illoB 
deffectuB  hie  sicut  tactum  est.  Et  ipso  accepto  a  facaltate, 
post  examen  ipse  iteram  confirmauit  iuramento  ea,  que  sapra 
iurauit  in  forma.  Et  examinatas  fait  Mag.  Tfaeodericus  pre- 
30.  Aug.  dictas  anno  quo  supra  penultima  die  mensis  Augusti  presenti- 
bus  Mag.  Nicoiao  de  Hebersdorf  decano,  Mag.  Johanne 
de  Valle  Eni,  Mag.  Johanne  Silber  de  Sancto  Ypolito, 
Mag.  Nicoiao  de  Furstenfeld  magistris  in  artibus  et  doctori- 
bus  in  medicina  et  receptus  per  eosdem.  ^) 


[1406  n.] 

Fol.  7*  Anno    domini    ut    supra    egregius    arcium    et    medicine 

28.  Oct  doctor  Mag.  Johannes  de  Valle  Eni  in  die  sanctorum 
Symonis  et  Jude  electus  fuit  in  decanum  facultatis.  Et  in 
congregacione  illa  celebrata  pro  electione  decani  Mag.  Nico- 
laus Furstenueld  promisit  se  esse  soluturum  facultati  pec- 
cunias  suas  citra  festum  sancti  Martini  proxime  futuri,  scilicet 
Mag.  Christannum  de  Susato  in  9  sol.  et  Mag.  Nicolaum 
de  Hebersdorf  in  50  denar.  et  hoc  ultimum  fecit.  Promisit 
eciam  honorabilis  doctor  Mag.  Johannes  de  Sancto  Ypolito 
se  velle  expedire  facultatem  in  debito  1  fioreni.^) 


Fol.  8»  Anno   domini   M.CCCCVJ.   Cholmanni    martyris    electus 

I3.0ct.(!)  fait  in  decanum  Mag.  Johannes  de  Valle  Eni  doctor  medi- 
cine et  ista  acta  fuerunt.  Primo  procurauit  a  reuerendo  in 
Christo  ac  patre  et  domino  domino  Georio  episcopo  Pata- 
uiensi  litteram  contra  practicantes  per  totam  dyocesim  nisi 
essent  incorporati  facultati  medicine;  contrarium  facientes  in- 
currerent  excommunicacionem  sentencie  late.  Item  in  eadem 
littera  continetur,  quod  sub  eadem  pena  nuUus  presumat  ven- 
dere  aliquam  rem  venenosam  sub  eadem  pena^  nisi  malicia 
istius  rei  venenose  ita  esset  reformata,  quod  humanis  corpori- 
bus  nocere  non  possit. 


*)  Fol.  ö*»  und  7*»  sind  im  Orig.  leer  gelassen. 

')  Dieser  Absatz  noch  von  der  Hand  des  Mag.  Nie.  de  Hebersdorf; 
erst  das  Folgende  vom  neuen  Decan. 


Acia  &e.  medioM.  I.  11 

1407.  Item  facta  fait  congregacio  sabbato  ante  Ocoli  uo? 
super  supplicacione  Mag.  lohannis  Cesaris,  qui  petiait  exa-  26. Febr. 
minari  pro  gradu  baccalariatus  in  medicina.  Qui  fuit  admis- 
SU8  ad  exameu;  sed  prius  super  librum  facultatis  iurauit^  quod 
libros  ad  eandem  spectantes,  in  quibus  deficiebat  audiendo, 
quando  reuerteretur  ad  Studium  alibi  illos  defectus  non  com- 
pleret  nisi  in  studio  Wiennensi  absque  fraude  et  dolo.  Et 
hoc  idem  iuramentum  post  examen  sibi  datum  secundario 
confirmauit. 

Item  in  eadem  congregacione  fuit  conclusum^  quod  nullus 
baccalarins  in  medicina  in  Wienna  nee  in  suburbiis  deberet 
practicare  secundum  tenorem  statutorum  facultatis,  contrarium 
vero  facientes  ad  congregacionem  publicam  uniuersitatis  debe- 
rent  citari  tamquam  inobedientes. 

Item  fuit  conclusum  in  eadem  congregacione,  quod  in 
proxima  congregacione  uniuersitatis  deberet  fieri  articulus, 
quod  doctores  medicine  in  arduis  factis  facultatem  concer- 
nentibus  possent  conuocari  per  iuramentum  vel  per  unam 
penam  peccuniariam  secundum  quam  maiora  vel  minora  essent 
in  facultate  pertractanda.  Item  in  eadem  congregacione  facul- 
tatis Mag.  Nicolaus  Furstenueld  promisit  infra  octo  dies 
dare  et  soluere  facultati  lib.  2  flor.  1,  quam  pecctiniam  in 
decanatu  suo  recepit. 

Item  in  decanatu  meo  emi  unam  capsulam  pro  reposi- 
eione  statutorum  et  libro  actorum  et  clauibus  nostris  ad 
capsam  nostram  pertinentibus,  que  stat  in  collegio  in  capella 
posteriori,  pro  gross.  8;  et  fuerunt  omnes  claues  simul.  |  Item  Fol.  8^ 
recepi  flor.  1  ad  facultatem  de  Mag.  lohanne  Cesaris.^)  (Item 
Mag.  Nicolaus  de  Furstenveld  promisit,  quod  vellet  soluere 
facultati  peccuniam  suam  in  octo  diebus,  postea  promisit  dare 
absque  quacumque  protractione  in  octaua  Pasce  libr.  2  flor.  1. 
Item  Mag.  lohannes  de  Sancto  Yppolito  adhuc  tenetur 
flor.  1.)») 

Ista   expoBui   in   decanatu   meo.     Primo  luliane  Virginis  16.  Febr. 
den.  8  pro  vino,   den.  1   pro  crustulis.     Item  Kathedra  Petri  22.  Febr. 
den.  8  pro  vino,   den.  2  pro  crustulis.     Item  in  congregacione 
facta  pro  Mag.  lohanne  Gesaris  den.  16  pro  ruminia.    Item 


^)  Ck)rrigirt  ans  Ceaar;  ebenso  in  den  beiden  folg^enden  Sätsen. 
")  Das  Eingeklammerte  ist  im  Orig.  durchgestrichen. 


13  Acta  fsc.  medicM.  I. 

den.  16  pro  ruminia  poBt  examen  Mag.  lobannis  Cesaris. 
Item  den.  2  pro  una  scatula  pro  conseruacione  littere.  Item 
gross.  8  pro  capsa  parua  faeultatis.  Item  exposui  post  pran- 
dium  Mag.  lohannis  Cesaris  in  domo  Mag.  lohannis  de 
Sancto  Yppolito  primo  den.  10  pro  una  octaua  vini,  item 
den.  4  pro  vino  seruis,  item  den.  16  pro  ruminia,  item  den.  2 
pro  crustulis. 

[1407  I.] 

Fol.  9»  Anno  domiui  M.  quadringentesimo  septimo  in  die  sancto- 

14.  März  rum  Tyburcj  et  Valeriani  martyrum  fuit  electus  in  decanum 
faeultatis  medicine  Mag.  lohannes  Silber  de  Sancto  Ypo- 
lito  arcium  et  medicine  doctor  et  ista  acta  fuerunt.  ^) 


[1407  n.] 

16.  Oct.  Anno    eodem    in    die    sancti    Galli    Mag.   Nicolaus    de 

Hebersdorf  etc.  electus  fuit  in  decanum  faeultatis,  cuius 
temporibus  acta  sunt  sequencia.  In  capsa  faeultatis,  quam 
recepi,  inueni  clauem  unam,  tamen  duo  deficiunt;  inueni 
eciam  librum  statutorum,  libellum  actorum  presentem  et  litte- 
ram  facultati  datam  a  domin  o  episcopo  Patauiensi  et  cedulam 
de  apotechariis.  Exposui  in  prima  congregacione,  que  fuit  in 
domo  Mag.  lohannis  de  Valle  Eni  den.  8  pro  vino,  crustu- 
lis etc.  Deficiunt  eciam  facultati  peccunie  debite  ex  parte 
Mag.  lohannis  de  Sancto  Ypolito  pie  memorie.  Ex  parte 
eciam  Mag.  Nicolai  de  Furstenfeld  etc. 

6.  Dec.  Die  6.  mensis  Decembris,   que   fuit  dies   sancti  Nicolai, 

citatus  fuit  ad  facultatem  Mag.  Wenczeslaus  Hart,  quia 
practicauit  contra  statuta  faeultatis.  Qui  respondit  et  dixit, 
se  non  velle  amplius  practicare  contra  statuta  etc.  et  insuper 

Fol.  9^  petiuit  licenciam  practicandi  a  facultate  et  doctoribus.  |  Et 
huiusmodi  licencia  practice  non  fuit  data  tunc,  sed  dilacio 
facta  est  usque  ad  congregacionem  futuram  proxime.  Expo- 
sui in  eadem  congregacione  pro  vino  etc.  den.  14.  Tunc 
eciam  fuit   arrestata   apud   me  Ars   commentata  Mag.  lohan- 


^)  Eine  halbe  Seite  leergelassen. 


Aete  flMt.  medicae.  I.  13 

nis  Silber  bone  memorie  pro  1  äor.  et  sol.  ex  parte  faculta- 
tis  et  Mag.  Nicolai  Fnrstenfeld.  Haie  congregacioni  inter- 
fuerunt  Mag.  lohannes  de  Valle  Eni,  Mag.  Nicolaus 
Furstenueld,  Mag.  Christannus  de  Susato  et  Mag.  Nico- 
lauB  Hebersdorf  tune  decanas  etc. 

Die  23.  Febraarii  facta  congregacione  facultatis  conclusa  14O8 
fuerunt  hec:  Primum,  quod  Mag.  Nicolaus  Furstenueld  23. Febr. 
infra  quindenam  soluere  deberet  facultati,  alioquin  decanus 
procedere  deberet  contra  eum  iudicialiter.  Secundum  con- 
clusum,  quod  ad  sedandum  rixas  et  contenciones  circa  lectu- 
ram,  que  fuit  bone  recordacionis  Mag.  lohannis  Silber, 
decanus  deberet  accedere  rectorem  uniuersitatis  et  rogare,  ut 
in  proxima  congregacione  uniuersitatis  de  hoc  faceret  articu- 
lum  Iiic  vel  alibi  determinandum.  Tercium  fuit,  quod  de 
peccuniis  facultatis,  quam  cito  caderent  a  debitoribus,  Nico- 
laus bedellus  deberet  habere  dimidium  florenum;  de  aliis 
facultas  post  se  dixit  deliberaturam.  Ibidem  exposui  8  den. 
pro  vino  etc. 

Anno  1408  3.  die  Aprilis  recepi  ex  parte  Mag.  Nicolai  3.  Apr. 
de  Furstenueld  libr.  2  den.,  100  den.  pro  1  flor.  scilicet 
5  sol.  et  15  den.,^)  inter  quos  fuerunt  multi  mali  denarii,  sicut 
seit  Nicolaus  bedellus,  qui  recepit  a  priore  etc.  Cui  dedi 
eadem  die  82  den.  racione  dimidii  floreni  debiti  sibi  a  facul;^ 
tate^  ut  immediate  supra  continetur.  Pro  bursa  reposicionis 
peccuniarum  facultatis  den.  4. 

Die  Aprilis  17.  Mag.  Cristannus  de  Susato  fuit  electus    17.  Apr. 
in    decanum   facultatis;   tunc   dedi   pro   vino  den.  8.     Summa 
42  den. 


[1408  L] 

Anno  1408  17.  die  mensis  Aprilis  Mag.  Cristannus  de  Fol. lo* 
Susato  electus  fuit  in  decanum  facultatis  medicine,  in  cuius  17.  Apr. 
decanatu  fuerunt  acta  subscripta.  Mag.  Nicoiao  de  Hebers- 
der  ff  dedi  de  pecunia,  quam  mihi  presentauit  Mag.  Nico- 
laus de  (Campo  Principum)  Furstenueld  42  den.  Item 
ego  percepi  a  lohanne,  qui  fuit  Scolaris  Mag.  lohannis  de 
Sancto  Ypolito  pie  recordacionis   1  libr.  den.,   pro   qua  fuit  y 


^)  d.  h.  statt  1  Galden  (=  166  Denare)  erhielt  er  blos  lOU  den. 


14  Act»  ftc.  medicM.  L 

arrestata  Ars  commentata  eiasdem  Mag.  lohannis  bone  me- 
morie.  Item  dedi  pro  sigillo  nostro  7  sol.  den.  et  6  den.  Item 
quando  conuenimus  aurifabrum  dedi  pro  vino  8  den.,  item 
quando  portauit  5  obol. 


[1408  n.] 

11.  Nov.  Anno  1408  in  die  sancti  Martini  electus  fuit  in  decanum 

facultatis  medicine  Mag.  lohannis  de  Valie  Eni  et  in  deca- 
natu  suo  ista  acta  fuerant.  Primo  enim  recepit  a  precedenti 
decano  lib.  1,  dukatum  1^  den.  45  de  noua  peceunia  Omnibus 
computatis  et  defalcatis  defalcandis  de  preteritis  usque  in  hodier- 
num  diem.^)  Item  de  mala  peceunia  den.  57.  Item  dauern 
unam  ad  cistam  uniuersitatis.  Item  librum  statutorum  facul- 
tatis. Item  librum  actorum  facultatis.  Item  sigillum  facultatis. 
Item  capsam,  in  qua  huiusmodi  reponuntur.  Item  litteram 
facultatis  contra  practicantes  domini  episcopi  Patauiensis.  Item 

i2.Noy.  sol.  9  a  Mag.  Hermanne  sequenti  die  post  festum  sancti 
Mai*tini. 

Fol.  10^  Exposui   in   ambasiata   uniuersitatis   pro   Mag.  lohanne 

18. Nov.  Werbart  in  octaua  sancti  Martini  duk.  3  sol.  5  den.  15. 
Item  Mag.  Hermanne  sol.  2,  quando  dedit  duk.  2  pro  facul- 
'  täte. «) 

[1409  I.] 

Fol.  11*  Anno  1409  Quasimodogeniti  electus  est  in  decanum  facul- 

1409      tatis   medicine    honorabilis   vir   Mag.  Nicolaus   de  Fürsten- 

14.  Apr.    ^eId    doctor    medicine    et    omni    racione    facta   per   decanum 

precedentem  de  peccuniis  habitis  et  expositis,  recepit  de  mala 

peceunia  den.  67.*) 


[1409  n.] 

Fol.  ll»>  Anno  domini  1409  3.  die  Nouembris  Mag.  Nicolaus  de 

3. Nov.    Hebersdorf  electus  est  in  decanum  facultatis  medicine.    Qui 


^)  fOmnibtu — dirnnf^  mit  anderer  Tinte. 

*)  Der  übrige  Rftum  der  Seite  ist  leergelassen.  | 


I 


Aeta  hc,  medicM.  I.  15 

recepit  ab  antecedenti  decano  infrascripta.  Primo  capsam 
facultatiB;  in  qua  continetur  sigillum  eius  cum  duobus  libris, 
scilicet  actorum  et  statutorum.  Item  bursa  quedam  vacua. 
Item  clauis  quedam  arche  uniuersitatis.  Exposui  in  causa 
facultatis  contra  quendam  sceleratum  apostatam  aduersarium 
facultatis,  qui  se  presumpsit  medicum  practicum  et  magistrum 
magistrorum  appellare,  15  gross.,  in  domo  ofäcialis  gross.  5, 
et  in  domo  domini  abbatis  Scotorum  pro  processu  excom- 
municacionis  ipsius  gross.  10.  Qui  quidem  Delphinus  nomine 
lohanneSy  ut  hie  dixit,  combustus  est  publice  in  Miserecz 
Morauie  propter  plurima  delicta  eiusdem  ibidem  confessa  anno 
1410  mense  Februarii  ipso  adhuc  existente  excommunicato  l4io 
per  episcopum  Patauiensem  iuxta  tenorem  priuilegii  facultatis  ^e^r- 
nostre  per  predictum  dominum  episcopum  etc.  nobis  concessi. 
Item  in  congregacione  facultatis,  que  fuit  10.  die  Äprilis^)  lo.  Apr. 
exposui  6  den.  pro  vino  etc.  Item  Mag.  lohannes  de  Valle 
Eni,  compater  meus,  exposuit  in  eadem  causa  Delphin i  pro 
citacionibus,   instrumentis  et  copiacionibus  eorundem  gross.  8. 

Die  17.  Äprilis  facta  est  congregacio  facultatis  ad  eli-  Fol.  12* 
gendum  nouum  decanum  et  electus  est  Mag.  Cristannus  17.  Apr. 
de  Susato.  In  eadem  congregacione  supplicauit  Mag.  Theo- 
dericus  de  Danczk,  baccalarius  in  medicina,  ut  daretur 
sibi  licencia  practicandi  infra  muros  Wiennenses,  quod  factum 
est  hiis  condicionibus  adiectis,  scilicet  ut  mature  et  deliberate 
in  singulis  practicis  procedat  secundum  honorem  facultatis; 
secundo  quod  in  arduis  casibus  et  difßcilibus  practicis  semper 
ad  unum  doctorum  recurrat,  secundum  cuius  consilium  io 
practica  dirigatur.  In  eadem  congregacione  exposui  den.  4 
et  obulum. 


[1410  I.] 

Anno  domini  1410  die  17.  mensis  Äprilis  Mag.  Cristan-  Fol.  12^ 
nus  de  Susato  electus  est  in  decanum  facultatis  medicine  et  17.  Apr. 
subscripta  acta  sui  decanatus  sunt  hec. 

Die  23.  mensis  Maii  congregacio  facultatis  fuit  facta  ad    83.  Mai 
peticionem   Mag.  Bertholdi,   qui  desiderauit  recipi  ad  facul- 
tatem  post   responsionem  per   ipsum   in   scolis  publice  factam 


*)  Corrigirt  aus  Mareü. 


16  Acte  Uc.  medicM.  I. 

Mag.  Nicoiao  de  Hebersdorff,  in  qaa  receptus  fuit  per 
doctores  ibidem  presentes  secundam  statuta  facultatis  medi- 
cine.  Et  eciam  protunc  petiuit  humiliter  seeum  diBpensari, 
ut  poBset  infra  muros  Wiennenses  practieare  et,  deliberacione 
doctorum  habita,  fait  per  eosdem  peticio  sua  exaudita,  et 
dedit  1  flor.  facultati. 


[1410  TL] 

Fol.  13^1)  Anno  1410  die  13.  mensis  Octobris  electus  est  in  decanum 

13. Oct.  facultatis  medicine  Mag.  Johannes  de  Valle  Eni  et  fuerunt 
ista  acta  in  decanatu  suo.    Primo  Mag.  lohannes  Aygel  de 

17. Oct.  Newnburga  die  17.  mensis  Octobris  admissus  fuit  ad  repe- 
tendum  unum  canonem  et  disputandum  unam  questionem  in 
scolis  medicorum  iuxta  formam  statutorum  facultatis  eiusdem. 
Item  eidem  doctori  concessa  fuit  practica  per  doctores,  tarnen 
usque  ad  tempus  repeticionis  et  disputacionis  secundum  for- 
mam statutorum  et  ad  proximam  congregacionem. 

31.  Dez.  Item  ultima  die  Decembris  conclusum   fuit  in  publica*) 

congregacione  facultatis  medicine,^)  quod  aliqua  statuta  eius- 
dem facultatis  deberent  corrigi  et  quod  uniuersitas  rogaretur, 
quod  darentur  deputati  singularum  facultatum,  qui  audirent 
causas,  propter  quas  statuta  correcture  indigerent,  sie  quod 
correcta  approbata  per  uniuersitatem  habcrentur  et  fuernut 
dati  per  uniuersitatem  quatuor  deputati.  Item  recepi  flor.  1 
a  Mag.  Kristano  de  Susato.  Exposui  primo  in  eadem  con- 
gregacione den.  24  pro  ribolio,  den.  1  pro  crustulis.  Item  re- 
cepi gross.  8  pro  me,  quos  exposui  in  causa  contra  Delphi- 
1411      num.     Item    exposui  den.  12^)  in  presencia  deputatorum  ab 

17.  Jan.  uniuersitate  pro  vino  in  scolis  iunstarum  sabbato  ante  Antonii 
confessoris.^)  Item  den.  3  pro  vino.  Item  clauem  ad  cistam 
uniuersitatis  habuit  dominus  rector,   videlicet  Mag.  Herman- 

i.Febr.  nus  de  Treisa.  Item  den.  6  pro  vino  in  vigilia  Purificacionis 
in  congregacione  pro  Mag.  Tidrico  Carin. 

Anno   1411   examinatus  fuit  Mag.  Theodoricus    Carin 

7.  Febr.   pro  licencia  medicine  7.  die  mensis  Februarii^  qui  post  examen 

^)  Ein  Blatt  vor  Fol.  13  ist  herauRgerissen. 
•)  Getilgt.         »)  Später  hinzugesetzt.         *)  Darüber:  9. 
^)  1411    fiel  S.  Anton.  Erem.  auf  einen  Samstag;    ,anl&  scheint  daher 
überflüssig. 


Acta  fke.  medicM.  I.  17 

factum  humiliter  supplicanit,  ut  super  peccunia  danda  doctori- 
bns  propter  examen  ad  piDguiorem  fortunam  secum  dignaren- 
tur  dispensare,  quod  factum  est,  sie  tarnen  quod  ad  manus 
decani  promisit  loco  iuramenti^  quod  eandem  peccuniam  doctori- 
bus  debitam  dare  vellet^  antequam  ad  gradum  doctoratus  pro- 
moueretur. 


[1411  I.] 

Anno  1411  15.  mensis  Aprilis  electus  est  in  decanum  Fol.  I3i> 
facultstis  medicine  honorabilis  vir  Mag.  Nicolaus  de  Hebers-  15.  Apr. 
dorff.  Item  in  eadem  congregacione  conclusum  est  et  statu- 
tum,  quod  omnis  Yolens  recipere  licenciam  in  medicina,  ante- 
quam promoueatur  ad  licenciam,  debet  dare  et  soluere  pro 
facultate  flor.  2  loco  istorum  duorum  florenorum,  quos  deberet 
dare  in  promocione  ad  gradum  doctoratus.  Item  conclusum 
est  in  eadem  congregacione,  quod  idem  yolens  recipere  licen- 
ciam in  medicina,  ante  licenciam  debet  dare  florenum  medium 
pro  bedello  et  hoc  pro  laboribus  suis. 

Item  Mag.  lohannes  Ajgel   de   Neuenburga   petiuit 
admitti  et  recipi  ad  facultatem  medicine  24.  mensis  Marcii  et  24.  März 
peticio  Bua  fuit  exaudita.^) 

Anno   eodem  3.  die  mensis  Augusti  facultas  obtinuit  in    3.  Aug. 
presencia  totius  uniuersitatis  conclusionem  contra  Mag.  Nico-  . 
laum  de  Furstenueld,   quia  dixit,   Mag.  lohannem  Cesa-  i 
ris   non    esse  legittime  et  rite  promotum   in  licenciatum  etc.,  \ 
ut  patet  in  instrumento  super  hoc  confecto  per  Narcissum^) 
notarium  uniuersitatis. 

Die  yero  21.  mensis  Augusti  idem  Mag.  Nicolaus  fuit  21. Aug. 
exclufius  a  facultate  medicine  per  doctores,  scilicet  Mag.  Her- 
mannum  de  Trejsa,  Mag.  lohannem  de  Valle  Eni^  Mag. 
Christannum  de  Susato,  Mag.  Nicolaum  de  Hebers- 
dorf tunc  decanum  eiusdem  facultatis  concorditer.  Deinde 
Mag.  Nicolaus  de  Furstenueld  appeilauit  et  appellacionem 
insinuauit  8.  die  mensis  Octobris  decano  suprascripto  et  ali-  8.  Oct. 
quibus  doctoribus  etc. 

In  duabus  congregacionibus,  quarum  una  fuit  22.  die  Maii    22.  Mai 
et    alia  fuit   26.  lunii,   exposui  gross.  2   et   inter   congregatos    26.  Juni 


^)  Dieser  Absatz  im  Orig.  getilgt.  Vgl.  S.  20.        *)  Im  Orig.  Nardaewn, 
Acta  fkcnltatis  medicae.  I.  2 


18  Acta  £m.  medicae.  I. 

faerunt  .  •  .^)    Omnibus  computatis  debeo  habere  a  facoltate 

Bol.  5  den.  et  6  den.  monete  male. 

Fol.  14*  Nota  penultima   die  Augusti   exclusio  Mag.  Nicolai  de 

so.Ang.    Furstenueld  fuit   sibi  ipsi  intimata  vel  insinoata  per  Nico- 

1.  Sept.    laum  bidellnm  nostrum^    quam  ipsemet  prima  die  Septembris 

8.  Oct.    legit  in  congregacione  uniuersitatis,  deinde  8.  die,  scilicet  Octo- 

bris,  ipse  insinuauit  appellacionem  suam  ut  supra. 
21.  Aug.  Die  suprascripta,  scilicet  21.  Augusti,  conclusum  fuit  in 

facultate,  quod  doctor  alterius  uniuersitatis  recipiendus  per  nos 
^  ad  facultatem   soluere  debet  facultati  adminua  duplum  illius, 

quod    expressum   est   in    statutis   propter    causas   racionabiles 

tunc  assignatas.    Item  tunc  conclusum  fuit,  quod  talis  receptus 

de  nouo  non  debeat  concurrere  in  libro  legendo  nee  eciam  in 

\     hora  cum  aliquo  stipendiatorum,  et  precipue  de  libris  ordinarie 

\  legendis,   quorum  nullum  legat,   sed  sit   contentus  legere  ali- 

quem  aliorum. 

[1411  n.j 

Fol.  14^  Anno    eodem    1411    13.   mensis  Octobris,    que    est   dies 

13.  Oct    sancti  Cholomanni,   spectabilis   doctor  Mag.  Christannus    de 
Susato  electus  est  in  decanum  facultatis,  tempore  cuius  acta 
sunt  sequentia. 
28.  Dec.  Die  28.  mensis  Decembris  fuit  facta   congregacio  facul- 

tatis ad  instanciam  Mag.  Vdalrici  Greftnwalder  doctoris 
medicine,  qui  humiliter  in  eadem  supplicauit  recipi  ad  facul- 
tatem, et  facto  testimonio  sufficienti  de  sua  promocione,  re- 
ceptus fuit  secundum  statuta  et  conclusiones  facultatis.  Et 
idem  magister  protunc  dedit  .  .  .*)  äor.  facultati  et  1  bedello. 
Item  in  eadem  congregacione  Mag.  Wenczeslaus  Hart  bac- 
calarius  medicine  supplicauit  admitti')  ad  examen  pro  licencia 
in  medicina  et  sua  supplicacio  protunc  non  fuit  exaudita 
propter  certas  raciones  doctores  protunc  mouentes  ad  ipaum 
non  admittendum.  Sed  dictum  fuit  sibi,  quod  si  audiret 
doctores  legentes  et  se  respondendo  et  legendo  atque  studendo 
exercitaret  et  eciam  se  in  moribus  et  yita  melioraret,  quod 
tunc  post  festum  Pasche  proximo  ventuinim  posset  supplicare 


^)  Im   Orig.  ist  dieser  Absatz   durchgestrichen  und  die  folgende  Zeile 
ausradirt.        *)  Rasur.        ')  Im  Orig.  admicU;  so  auch  im  Folgenden. 


/ 


Acta  Ike.  medieae.  I.  19 

de  nouo  facaltati,  ut  ipsum  dignaretur  admittere  ad  examen 
pro  licencia.  Item  in  eadem  eongregacione  dedi  1  gross,  pro 
vino  et  ante  hoc  in  qaadam  eongregacione  dedi  6  den.  pro 
vino  et  1  pro  circulis. 

Die  30.  mensis  Decembris  Mag.  Nicolaus  de  Hebers-    30.  Dec. 
dorff  fecit  racionem  de  perceptis  et  expositis  in  suo  decanatu 
et  remansit  sibi  facultas  obligata  6  sol.  et  6  den.  et  dedi  sibi 
1  flor.  et  michi  restitait  4  den.    Item  protunc  exposui  3  den. 
et  obnlum  pro  vino. 

Item  postea  fuemnt  due  congregaciones  facte  ad  instan-   Fol.  16* 
ciam  Mag.  lohannis  de  Newnburga  et  in  qualibct  exposui 
1  gross,  pro  vino  et   circulis.     Item  exposui  pro  vino  7  den. 
in  electione  decani  noui. 

Nota  isti  articuli   subscripti,   super  quos  fundatur  priui- 
legium   facultati    medicine    concessum    a   venerabili   patre    et 
domino  Georio  dei  et  apostolice  sedis  gracia  episcopo  Pata- 
uiensi    contra   practicantes    in    medicina   aut    cum    medicinis 
non    approbatos    per    facultatem    huius    uniuersitatis,    fueinint 
publicati  ad  Minores   in   die  Palmarum   anno   1412^   que   fuit  27.  ^|[rz 
27.  die  mensis  Marcii,    et  ante,   puta  25.  die  eiusdem  mensis  25.  März 
ad  sanctum  Stephanum^   et  in  die  Cene  posthoc  ad  sanctum  3t.  März 
Michaelem:  Nullus  cuiuscumque  condicionis,  sexus  aut  gradus 
existat^   siue  talis  sit  doctor  vel  baccalarius  vel  apothecarius 
vel  cyrurgicus,  non  phisicus,  vir  vel  mulier  aut  iudeus,  practi- 
cet  cum  medicinis  vel  tamquam  medicus,   nisi  approbatus  sit 
per  facultatem  medicine  aut  alias  secundum  tenorem  priuilegii 
auctoritatem  habeat.     Item  quod  nulla  res  venenosa  seu  peri-^ 
culosa    particulariter   vendatur   sicud   est    arsenicum    et  sicud 
sunt   multe   radices  et  semina,   que  ab  herbulistis  venduntur, 
nisi  ab  apothecariis,  qui  tarnen  huiusmodi  non  debent  vendere, 
nisi  illorum  malicia  et  venenositas  sit  ita  correcta,  quod  huma* 
nis  corporibus  non  possint  facere  nocumentum.    Sub  pena  ex- 
communicacionis  late  sentencie. 


[1412  I.] 

Anno    domini   M.    quadringentesimo    12®   die    14.    mensis    Fol.  15*» 
Aprilis,  que  erat  dies  sanetorum  Tyburcii^)  et  Valeriani  marti-    14.  Apr. 

1)  Im  Orig.  Tyhwrd. 

2* 


20  Acta  fiic.  medieme.  f. 

mm  electos  est  in  decanam  facoltatis  medicine  Mag.  Vdal- 
ricusQr&nwaldery  in  caias  decanatu  acta  sunt  subscripta. 
Primo  facta  racione  per  egregium  doctorem  Mag.  Cristan- 
num  de  Suzato  decanum  precedentem  perceptorum  ex  parte 
facultatis,  presentauit  Mag.  Vlrico  flor.  3,  de  qoibas  idem 
28  den.  sibi  restituit,  quos  exposuerat  nomine  facultatis. 

24.  Apr.  Die   24.   mensis   eiusdem   fuit   congregacio   facultatis   ad 

instanciam  Mag.  Wenczeslai  Hart^  qui  petiuit  admissionem 
ad  examen  pro  gradu  licencie  in  medicina,  sed  propter  duo- 
rum  doctoinim  seniorum  absenciam  nondum  aliquid  fuit  con- 
clusum. 

3.  Aug.  Die  3.  mensis  Augusti  fuit  congregacio  facultatis  ad  in- 

stanciam Mag.  lohannis  de  Chorennewburga,  qui  protuuc 
humiliter  petiuit  recipi  ad  facultatem.  Et  receptus  est  secun- 
dum  statuta  et  conclusiones  facultatis.  Soluit  facultati  4  flor. 
In  eadem  eciam  congregacione  Mag.  Wenczeslaus  Hart 
supplicauit  humiliter  admitti  ad  examen  pro  licencia  in  medi- 
cina  et  factum  est  ita. 

24.  Aug.  Die   24.   mensis  Augusti  facta  est  congregacio  facultatis 

ad  peticionem  Mag.  Cesarii  doctoris  de  nouo  superuenientis, 
qui  petiuit  licenciam  disputandi  unam  questionem  in  medicina 
pro  admissione  ad  facultatem.  Que  peticio  est  exaudita.  Item 
in  eadem  congregacione  Mag.  Stephanus  Speczhart  suppli- 
cauit admitti  ad  examen  pro  gradu  baccalariatus  in  medicina 
et  factum  est. 

27.  Ang.  Die  autem  27.  mensis  eiusdem  examinatus  est  et  appro- 

batus,  uno  tamen  adiectO;  scilicet  quod  ad  honorem  et  utilita- 
tem  sui  principaliter  et  facultatis  permanere  velit  in  studio 
Wiennensi  per  medium  annum  post  sui  promocionem  ad  bac- 
calariatum  et  se  studio  et  aliis  hunc  gradum  concernentibus 
diligenter  exercitare. 

Fol.  16  *  Die    30.    mensis    prefati    fuit    congregacio    facultatis    ad 

30.  Aug.  instanciam  Mag.  Cesarii,  qui  in  eadem  humiliter  supplicauit 
admitti  ad  facultatem  et  tunc  receptus  est  secundum  formam 
statutorum  et  conclusionum  facultatis  medicine.  Dedit  ad  facul- 
tatem flor.  4.  In  eadem  eciam  congregacione  Mag.  Uoswinus 
doctor  nouellus  petiuit  licenciam  disputandi  unam  questionem  in 
medicina  pro  admissione  ad  facultatem  et  factum  est  ut  petiuit. 

30.  Sept.  Die  ultima  mensis  Septembris  fuit  congregacio  ad  peti- 

cionem  Mag.  Goswini   doctoris   in   medicina,    qui   in   eadem 


Acte  fiM.  medicM.  I.  21 

petinit  recipi  ad  facultatem  et  est  admissus.  Dedit  facultati 
4  flor.  Fuerunt  eciam  duo  alii  articuli  notabiles  causa  con- 
gregacionis  prefate,  propter  quorum  unum  placuit  doctoribus^ 
ut  in  proxima  uniuersitatis  congregacione  decanus  facultatis 
medicine  proponeret  per  modum  iniurie,  qualiter  licenciati 
facultatis  iuris  in  stacionibus  et  congregacionibus  uniuersitatis 
doctores  medicine  precederent,  cuius  tarnen  oppositum  hucus- 
que  fuerat  obseruatum  ac  eciam  in  aliis  uniuersitatibus,  puta 
Parisius,  Bononie,  Padue  etc.  practicatur.  Placuit  doctoribus 
propter  alium  articulum^  ut  alloqueretur  magister  ciuium  et 
consultuB  haberetur  super  quibusdam  factis  appotekarioi*um 
iuxta  tenorem  articulorum  contra  eos  prius  motorum  ac  eciam 
de  quodam  iudeo  in  medicina  practicante  et  ad  hoc  deputati 
fuerunt  decanus  et  Mag.  lohannes  de  Valle  Eni. 


[1412  n.] 

Anno  prefato   die   16.  mensis  Octobris   fuit   congregacio    16.  Oct. 
facultatis  pro  electione  decani  noui  et  protunc  propter  iunio- 
rum   doctorum    absenciam   Mag.  Vlricus   decanus   precedens 
fuit  confirmatus  et  reelectus. 

Die  21.  mensis  Nouembris  fuit  congregacio  doctorum  ad   21.  Nov. 
peticionem  Mag.  lohannis  de  Hamelburg  doctoris  medicine 
de  nouo  superuenientis,  qui  in  eadem  petiuit  licenciam  dispu- 
tandi  unam  questionem  in  medicina  pro  admissione  ad  facul- 
tatem et  factum  est  ut  petiuit. 

Die  8.  mensis  Decembris  congregati  sunt  doctores  ad  Fol.  16^ 
instanciam  prefati  Mag.  lohannis  de  Hamelburg,  qui  humi-  8.  Dec. 
liter  petiuit  recipi  ad  consorcium  doctorum  facultatis  medicine 
et  est  receptus  soluendo  iuxta  consuetudinem  et  conclusionem 
facultatis  4  flor.  In  eadem  congregacione  concepta  et  ad 
formam  redacta  sunt  quedam  motiua  per  omnes  doctores  con- 
corditer  publice  in  uniuersitate  et  per  singulas  facultates  dis- 
tribuenda,  propter  que  racionabile  videbatur  facultati  medicine, 
quod  licenciati  aliarum  facultatum  in  stacionibus  et  congrega- 
cionibus uniuersitatis  doctores  medicine  antecedere  non  debe- 
rent.     Quorum  copia  eciam  reposita  est  ad  capsam  facultatis. 

Die  3.  mensis  Februarii  congregata  est  facultas  ad  tractan-      1413 
dum   de   quibusdam   honorem   et   utilitatem  facultatis   concer-    3.  Febr. 


1)„-  ».  i»ei»U  AprQi.  !=  oi«rt«««i<  ^«I-"»  "  '" 
,„i,„,  c..clu»m  fait.  qaod  faf-aii.  p^CTii  «i  ««k™ 
(„•.,luli.  r>-|«>ni  deberel  «1  quoJ  d«  Jd-reni  «««  diaa  ti 
,-.nJ,m.  Ol»™»  uiuni  deberet  l»l>«re  q>ii>  de  «nionba. 
„p-.lib».  «  Jl^nUD  ....  de  DO.  rege.tib.u.  Fui.  ec«B 
utuul.»  de  hoc,  li  doctore«  deberenl  legere  diebiu  Jternatu 
«  ™nclu«um  f.it.  qnod  iion,  qoi«  non  eranl  timc  t»l  legente", 
.m.ftor  iiuo.  oponerel  fieri.  Foit  ecUm  conclMnm  ibidem  et 
riuiceuum  M.«.  M.nino.  qnod  deberet  prontuicciiire  Pnicti 
nm  Kertucii,  q.».  Mf .  Borebtoldu.  feeit  pron.neeuin  M 
lior  qni«  n-«Ure*  petwm.l  pn>  illo  fMultwem. 

bu<d>m  ««.h.  «  f«  «..■;■»»-.  1»)d  nollti.  .oolun.  debe- 
r,-.  pc..1«-«e  «  iLVl  *-W-i  »bifoe  Jioi  »  .coli,  i«  lecmm 
.»IUI«..  ».Ja«,  r^-"  -■«™«-  ««i  ■•  »•""»i»™"  " 
,.™«io^  -«  .•»«»  Fl.-.  ~~  r«»«  ™.d«u»,  q««l 
.«««~  tV-J«^  -Av.»  »*«~.  -e^»  «med.  .»•* 


AcU  Ikc.  medieae.  I.  23 

in  aliis  facultatibus  est  consuetum.  Conclusit  eciam^  quod 
Mag.  lohannes  de  Valle  Eni  doctor  in  medicinis  deberet 
adire  magistrum  ciuium  et  eum  informare  de  non  admissis 
practicantibas  et  articulis  appotecariorum.  In  eadem  eciam 
eoncluBit  facultas,  quod  qnolibet  mense  deberet  fieri  una  dis- 
patacio  adminus  incipiendo  a  iuniore  doctore  et  post  illum 
senior  et  sie  conseqaenter. 

Die  16.  mensis  lunii  congregata  fuit  facultas  et  in  eadem  16.  Juni 
[congregacione]  conclusum  fuit,  quod  omnes  doctores  facultatis 
nostre  deberent  adire  magistrum  ciuium  et  sibi  ibidem  pro- 
ponere  articulos  appotecariorum  et  eum  informare  de  articulo- 
rum  racionabilitate  et  quod  facultas  noUet  aliquit  facere  preter 
eius  consilium.  Et  suasit  ibidem  magister  ciuium,  quod  docto- 
res deberent  exspectare  ad  unius  cedule  inuencionem,  ad  quam 
scripti  erant  Uli  articuli  et  ad  consilium  porrecti  et  dixit  eciam, 
quod  Teilet  assistere  facultati,  in  quibus  posset. 

Die  25.  mensis  eiusdem  congregata  fuit  facultas  ad  25.  Jnni 
audiendum  responsum  appotecariorum  in  cedula  decano  per 
magistrum  ciuium  porrecta.  Conclusit  facultas,  quod  decanus 
et  Mag.  Vlricus  GrAnbalder  deberent  adire  magistrum 
ciuium  et  sibi  referre,  qualiter  responsio  appotecariorum  non 
esset  ad  bonum  et  utilitatem  ciuitatis,  quare  non  placeret 
sibi  et  quod  non  fecisset  facultas  ex  parte  ipsius  sed  tocius 
communitatis  ciuitatis,  quare,  si  non  vellent  eos  ad  hoc  com- 
pellere,  facultas  eciam  permitteret  pendere  nunc  sicud  ante. 
Quibus  respondit  antedictus  magister  ciuium,  quod  placeret 
sibi,  quod  ingrederetur  facultas  consilium  ciuitatis  cum  appo- 
tekariis  et  proponerent  ibi  articulos  suos  ex  utraque  parte. 

Die  mensis  lulii  25.  congregata  fuit  facultas  ad  audien-  Fol.  17^ 
dum  responsum  magistri  ciuium  ex  parte  apotekariorum  factum  26.  Juli 
ad  decanum  facultatis  et  Mag.  Vlricum  Grfinbalder.  Re- 
spondit magister  ciuium  prefatis  doctoribus,  quod  non  sciret, 
quid^)  amplius  esset  facturus,  sed  placeret  sibi,  quod  facultas 
et  appotecarii  simul  adirent  consilium  ciuitatis  et  ibi  propone- 
rent articulos  suos.  Conclusit  super  illo  facultas,  quod  nequa- 
quam  illad  vellet  facere  ex  certis  motiuis  tunc  tactis;  delibera- 
uit  consequenter  facultas,  quod  deberet  exspectari  princeps, 
qui   absens  fuit,   et  postquam   venisset,   deberet  tota  facultas 


^)  Im  Orig.  quU. 


24  Acte  ^^  medieae.  I. 

adire  curiam  principis  et  ibi  porrigere  consilio  articulos  facul- 
tatis  contra  appotekarios. 
30.  Sept.  Die   ultima   mensis  SeptembriB  fuit  congregata  facultas. 

Conclusit  facultas^  quod  quedam  yasa  argentea  per  olym  vene- 
rabilem  virum  Mag.  Hermann  um  de  Treysa  testata  ad 
duorum  sanctorum,  Bcilicet  Cosmi  et  Damiani  capita,  debe- 
rent  reseruari  apud  testamentarios,  quia  facultati  nichil  a 
magist ro  prefato  fuit  recommissum.  De  factis  appotekariorum 
nichil  fuit  conclusum  in  eadem  congregacione  in  particulari, 
sed  quod  manerent  suspensa  ex  certis  motiuis.  Fuit  eciam  ibi- 
dem conclusum,  quod  decanus  deberet  referre  Mag.  lohanni 
de  Hamelburg,  quod  amplius  non  diffamaret  facultatem  et 
eins  doctores;  si  postea  faceret^  ipse  corrigeretur.  In  eadem 
facultatis  congregacione  peciit  Mag.  lohannes  de  Wila,  quod 
facultas  dignaretur  sibi  indulgere,  quod  practicasset  sine  facul- 
tatis licencia  et  quod  amplius  noUet  facere.  Et  indultum  fuit 
sibi,  ita  quod  amplius  non  practicaret. 


[1418  n.] 

16.  Oct.  Die    16.    mensis    Octobris    congregata    fuit   facultas    pro 

noui  decani  electione  et  protunc  ex  certis  motiuis  reelectus 
fuit  precedens  decanus  et  confirmatus. 

28.  Oct  Item  die  28.  mensis  Octobris  fuit  congregacio  facultatis 

ad  instanciam  Mag.  lohannis  deWila^  qui  in  eadem  suppli* 
cauit  humiliter,  quatenus  facultas  dignaretur  sibi  concedere, 
quod  promoueri  posset  in  licenciatum  absque  hoc  quod  fieret 
prius  baccalariuB  et,  si  illud  facultas  concedere  non  vellet^ 
quia  contra  eius  statuta^  quod  tunc  dignaretur  sibi  concedere, 
ut  posset  fieri  baccalarius  et  licenciatus  uno  die.  Conclusit 
facultas,  quod  neutrum  deberet  sibi  concedi^  sed  propter  motiua 
plura,  que  tunc  attendit  facultas,  concessit  sibi,  quod  post 
baccalariatum  deberet  exspectare  ad  tres  ebdomadas  et  tunc, 
quando  sibi  placeret,  deberet  petere  humiliter  decanum,  qua- 
tenus sibi  faceret  articulum  pro  admissione  eius  ad  examen 
pro  licencia  in  facultate  antedicta. 

Item  fuit  eciam  articulus,  qualiter  scolares  facultatis 
medicine  compelli  possent  ad  hoc^  ut  inscriberentur  matricule 
eius,  et  nichil  fuit  de  hoc  conclusum  propter  maiora  negocia. 


Acta  fite,  medicae.  I.  26 

Item  die  6.  messis  Nouembris  fait  congregacio  facultatis   Fol.  18» 
ad  instanciam  Mag.  lohannis  de  Wila   petentis   admitti  ad    6.  Nov. 
exameD  pro  gradu  baccalariatus  in   medicina  et  fait  admissus 
per  omnes  doctores. 

Item  die  25.  mensis  Decembris  fait  congregacio  facul-  26.  Dec. 
tatis  ad  instanciam  Mag.  lohannis  de  Wila  petentis  admitti 
ad  examen  pro  licencia  in  medicina  et  fait  admissas.  Fait 
eciam  conclasam,  qaod  deberet  soluere  4  gross.,  at  inscribere- 
tar  matricale  facaltatis  et  solait  illos  4  gross,  pro  matricala 
et  2  äor.  ad  facultatem.  Item  recepi  1  flor.  a  Mag.  Wenczes- 
lao,  qaem  obligabatur  facaltati. 

Item  mensis  Marcii  12.  die  fait  facta  facaltatis  congre-  1414 
gacio  et  petiuit  in  eadem  Mag.  lohannes  de  Chottibas^)  12.  März 
admitti  ad  examen  pro  grada  baccalariatas  in  medicina  et 
fttit  admissas.  Item  conclasit  facultas  medicine  in  eadem  ex 
parte  practicanciam  non  admissorum  nee  approbatoram  per 
facoltatem,  qaod  deberent  Mag.  lohannes  de  Valle  Eni  et 
Mag.  Nicolaas  de  Hebresdorff  in  medicina  doctores  adire 
dominam  ordinariam  et  habere  eius  consiliam  et  placait  facal- 
tatiy  qaod  tales  per  eoram  procaratorem  citarentar  ad  officia- 
lem,  si  Christi  fidelis,  si  iadeas  ad  iadicem  iadeorum,  et  hoc 
si  consuleret  dominas  ordinarias.  Item  solait  Mag.  lohannes 
Era  de  Chottibas  2  gr.  pro  matricala. 


[1414  L] 

Die  17.  mensis  Aprilis  fait  congregacio  facaltatis  pro  17.  Apr. 
noai  decani  electione  et  electas  fuit  in  decanum  facaltatis 
Mag.  lohannes  de  HamelbArgk  cam  certis  tamen  limi- 
tacionibas  et  iaramentis.  Item  primam  quod  iararet,  qaod 
singala  facaltatis  secreta  nallatenas  reaelare  velit;  secandam 
qaod  in  qaacamque  aniuersitatis  congregacione  velit  moaere 
de  doctoram  et  licenciatoram  locacione;  terciam  qaod  non 
velit  machinari  per  aliqaam  noaitatem  contra  facaltatem  medi- 
cine nee  contra  aliqaem  doctorem  facaltatis  eiasdem. 

Die  5.  mensis  Maii  fait  congregacio  facaltatis  pro  noai     6.  Mai 
decani  electione  et  fait  Mag.  Vlricas  Griinbalder  doctor  in 


^)  Statt  des  durchgestrichenen  Bratidavia. 


26  Acta  Hc.  medicM.  I. 

medicinis  electus  propter  prius  electi  absenciam  et  in  eadem 
congregacione  precedens  decanus  presentauit  facultati  74  den. 
Wienn.^) 
Fol.  21"  Anno')  domini   1414  die   5.  mensis  Maii   electus  est  in 

5.  Mai     decanum   facultatis  Mag.  Vdalricus  Grfinwalder,   in  cuius 

decanatu  acta  sunt  subscripta.  Et  primo  percepit  a  decano 
precedente  de  peccunia  facultatis  den.  74. 

6.  Juni  In   vigilia  Corporis   Christi   hora   sexta  post   cenam  fuit 

congregacio  omnium  doctorum  propter  causam  subscriptam. 
Eodem  die  fuit  congregacio  uniuersitatis,  in  qua  tractabatur 
de  locacione  nobilium  et  prelatorum  atque  processione  in 
orastino  fienda  ordinanda.  Decreuit  autem  tunc  facultas  medi- 
cine  inter  cetera,  quod  quia  ante  hoc  in  pluribus  congrega- 
cionibus  uniuersitatis  mota  fuit  iniuria  facta  facultati^  ut  scilicet 
licenciati  aliarum  facultatum  doctores  medicine  in  stacionibus 
et  congregacionibus  antecederent,  idcirco^  nisi  in  crastino 
doctores  medicine  immediate  doctoribus  iuris  coniungerentur, 
alias  omnes  simul  de  processione  essent  recessuri.  Hec  eciam 
facultatis  conclusio  protunc  publice  in  uniuersitate  rectori  fuit 
relata.    Quapropter  etc. 

7.  Juni  In   die   autem  Corporis  Christi    conuenerunt   simul   cum 

aliis  omnes  doctores  medicine  in  curia  domini  prepositi  et 
processione  ordinata  et  exeuntibus  de  curia  omnibus  scolari- 
bus  et  magistris  etc.  facultas  iuris  ordinauit  suos  licenciatos 
et  ire  iussit  ante  doctores  medicine.  Quare  omnes  medicine 
doctores  de  curia  prepositi  recesserunt  nee  eodem  die  in  pro- 
cessione transiuerunt. 
13.  Aug.  Die  13.  Augusti  fuit  congregacio  facultatis  ad  deliberan- 

dum  super  quibusdam  honorem  facultatis  concernentibus  et 
fuit  ibidem  motum  principaliter  de  licenciatis  aliarum  facul- 
tatum. Et  pluribus  modis  tactis  conclusum  fuit,  quod  adhuc 
semel  rector  rogari  deberet,  ut  in  proxima  uniuersitatis  con- 
gregacione articulum  de  hoc  formaret.  Quod  si  facultas  tunc 
non  consequeretur  intentum,  postea  seriosissime  de  modo  et 
modis  yellet  excogitare.  In  eadem  eciam  congregacione  motum 
fuit  de   empiricis  et  truffatoribus  per  ciuitates  et  prouinciam 

^)  Die  folgende  Seite  Fol.  18^  ist  leer  gelassen.  Hierauf  folgt 
Fol.  19*  —  20^  das  Doctorenverzeichniss,  welches  mit  Rücksicht  auf  den 
Znsammenhang  erst  am  Schlüsse  des  ersten  Actenbandes  mitgetheilt  wird. 

*)  Hier  beginnt  die  eigenhändige  Eintragung  Grttnwalders. 


Acta  &e.  medicae.  I.  27 

yagaDtibuB.  Et  tactas  fuit  unuB  modas  finaliter,  scilicet  quod 
priuilegium  datum  facultati  a  domino  episcopo  quatuor  pociori- 
bus  plebanis  dyoceBis,  decanis  vocatis,  deberet  sub  forma 
public!  instrumenti  insinuari. 

Die  28.  mensis  Augusti  fuit  congregacio  facultatis  ad  Fol.  21^ 
instanciam  Mag.  lohannis  de  Hamelburga;  qui  in  eadem  28.  Aug. 
petiait  secum  dispensari  Buper  anno  lecture  Bue,  ad  quam 
obligatuB  fuit  ex  statutis  in  eius  admisBione  ad  facultatem, 
assignans  pro  cauBa  necessitatem  Bui  receBBUS  de  ciuitate.  Et 
dispensatum  fuit  pro  tunc,  Bed  Bi  expoBt  ad  uniuersitatem 
ipBum  eontingeret  redire  perseueranter,  quod  tunc  obligatus 
esBet  sicud  prius  ad  legendum.  In  eadem  eciam  congrega- 
cione  motum  fuit  de  licenciatiB  aliarum  facultatum  et  per 
doctoreB  medicine  quodam  modo  concluBum  et  compromiBBum, 
quod,  niBi  alie  facultatOB  diBponerent  ad  toUendum  iniuriam 
longo  tempore  factam  facultati^)  medicine,  bI  eontingeret  egro* 
tare  aliquem  doctorem  vel  licenciatum  facultatum  theologie 
aut  iuris,  per  nullum  doctorem  medicine  nee  aliquod  eiuBdem 
facultatis  suppositum  deberet  visitari  sub  pena  20  flor.  facul- 
tati soluendorum. 

Die  17.  mensis  Septembris  congregata  est  facultas  ad  17.  Sept. 
instanciam  Mag.  Stephani  Speczhardi,  qui  in  eadem  humi- 
liter  petiuit  admitti  ad  examen  pro  licencia  in  medicina.  Et 
propter  plures  causas  repatriandi  ab  eo  assignatas  et  alias 
causas  tunc  tactas  admissus  est  ad  examen  hoc  adiecto,  quod 
si  a  doctoribuB  medicine  post  examen  approbaretur,  per  duos 
annos  complete  post  sui  licenciam  in  partibus  suis  practicaret 
et  infra  eosdem  Wiennam  non  rediret  propter  plures  actus 
pueriles  et  quodam  modo  actus  mimorum,  quos  Winne  exer- 
cuit;  prefatis  vero  duobus  annis  completis  et  ipso  prudenciori 
et  in  moribus  grauiori  effecto,  ut  promisit,  Winnam  posset 
redire. 

Item  idem  Mag.  Stephanus  Speczhart  licenciandus 
Bupplicauit  facultati,  ut  ipsa  dignaretur  sibi  condescendere  in 
hoc,  quod  reciperet  licenciam  in  medicina  simul  cum  iuristis 
Mag.  lacobo  de  Baden  et  domino  Fridrico  Brenner  tunc 
eciam  in  facultate  iuris  canonici  licenciandis;  quod  erat  sibi 
simpliciter    denegatum    ex    causa    nescio    qua,    non    obstanti. 


^)  Im  Orig.  facuUatu. 


28  Aete  tac.  «edicM.  I. 


qaod  illud  sie  fieri  in  valuis  faiBset  publicatum.    Hoc  Specz- 
hardas  per  manum  suam.^) 


[1414  n.J 


Fol.  22*  Anno  MCCCCXIIII  in  crastino  sancti  Cholmanni  martyris 

14.  Oct.    electus   est  in  decanam   facoltatis    medieine   Mag.  lohannes 

Schroff  de  Valle  Eni,  cui  precedens  decanns  den.  17  pre- 
2.  Nov.    sentauit.  Item  recepi  den.  20  in  die  Commemoracionis  Omnium 

Änimarum;  exposui  pro  facoltate. 
2.  Nov.  Die   2.    mensis   Octobris')    receptns  est   concorditer   per 

omnes  doctores  facnltatis  medieine  Mag.  lohannes  Zacharie, 

baccalarius  medieine  Libicensis  ad  facultatem. 


[1416  I.] 


1416  Anno  MCCCCXV  in  die  sancti  Tyburcii  fuit  electus  in 

U.  Apr.    decanam  Mag.  Cristannas  de  Susato.') 


[1415  n.] 

Fol.22>'  Anno  domini  1415  circa  festum  sancti  Cholomanni  electus 

c.  13. Oct.  {^{i  in  decanum  facoltatis  medieine  Mag.  Nicolaus  de  Hebers- 
dorf, tempore  cuius  acta  sunt  ea  que  secuntur. 

Primo  in  discordia  tunc  currente  inter  magistros  de  col- 

legio  domini  ducis  (Alberti  V.  domini  nöstri  magnifici)^)   ex 

una  parte  et  doctores  et  magistros  de  nacione  Austrie,  accep- 

tatum  est  arbitramentum  domini  ducis  Alberti  V.  per  totam 

uniuersitatem    et    singulas    facultates,    quamuis    deliberaciones 

1416      plurime  et  difficultates  non  pauce  precesserint  et  hoc  in  Februa- 

Febr.     rio,  quamuis  ista  lis  pependerit  plus  quam  per  annum. 

26.  Febr.  Die  26.  Februarii  facta  est  congregacio  facultatis,  in  qua 

receptus  est  ad  facultatem  Mag.  lohannes  Rokk,  decanus 


')  Dieser    von    Speczhard    geschriebene   Absatz    ist    im    Orig.    durch- 
gestrichen; am  Schlüsse  ist  mit  anderer  Tinte  hinzugefügt:  nescis  quare  (?). 
')  lies:  Novembris.        ')  Mehr  als  eine  halbe  Seite  leer  gelassen. 
*)  Das  Eingeklammerte  ist  im  Orig.  getilgt. 


Acta  Uc.  medieae.  I.  29 

Comczensis  solutis  prius  flor.  4  facultati  ut  moris  est  etc. 
In  eadem  congregacione  concorditer  per  omnes  doctores  con- 
clusum  fnit^  qaod  omnes  licenciati  facoltatis  medicine  debe- 
rent  soUicite  visitare  actus  doctorum  ut  disputaciones,  coUa- 
ciones  et  huiasmodi,  et  si  in  predictis  absentes  negligenter 
faerint,  paniri  debent  secandum  arbitrium  facultatis,  nisi  ad- 
dacta  yel  allegata  racionabili  excusacione  debeant  vel  possint 
deccnter  toUerari. 


[1416  I.] 

Anno   domini    1416    electus   fuit   in    medicine   facultatis   Fol.  23^ 
decanum  circa  festum  sancti  Georii  Mag.  lohannes  de  New-  c. 24. Apr. 
burga,  tempore  coius  acta  sunt  subsequencia. 

Die  21.  mensis  Aprilis  facta  est  congregacio  facultatis  21.  Apr. 
ad  deliberandum  super  quibusdam  facultati  necessariis  et  fuit 
concIuBum,  quod  deberet  adire  decanus  dominum  rectorem 
uniuersitatis  et  cum  petere,  ut  faceret  congregacionem  uni- 
uersitatis  pro  locacione  doctorum  medicine  et  licenciatorum 
facultatis  theologie  et  iuris  canonici;  quod  si  recusaret  rector, 
tunc  decanus  deberet  requirere  cum  per  iuramentum  et  si 
iterum  noUet,  tunc  decanus  deberet  facere  congregacionem 
facultatis  ad  ulterius  deliberandum,  quid^)  expediret.  Secundo 
fuit  conclusum,  quod  licenciati  medicine  facultati  incorporati 
deberent  amoneri  per  iuramentum  ad  interessendum  singulis 
disputacionibus  doctorum,  sed  licenciato  Sebaldo  deberet  dici, 
quod  se  a  practica  subtraberet  aut  incorporaret  se  facultati; 
quod  si  obedire  nollet,  tunc  facultas  contra  eum  vellet  pro- 
cedere  secundum  quod  sibi  videretur.  Tercio  fuit  conclusum, 
quod  una  cedula,  in  qua  essent  articuli  contra  appotecarios 
conscriptiy  deberet  presentari  domino  cancellario')  principis  et 
consequenter  deberet  ad  ipsius  consilium  agi.  Quarte  dispen- 
satum  fuit  cum  nouiter  doctorato  Mag.  lohanne  Kro  de 
Kotbeb  US,  quod  posset  se  absentare  a  Wienna,  ita  tamen 
quod  si  umquam  rediret,  legeret  secundum  teuerem  statuti 
facultatis  nostre.  Motum  fuit  de  practicantibus  non  admissis, 
sed  tunc  nichil  conclusum. 


^)  Im  Orig.  qua.         *)  Im  Qrig.  cannceUario. 


30  Acta  fmc.  medicM.  I. 


1.  Mai  Die  1.  mensis  Mail  facta  est  congregacio  faealtatis  saper 

sequencia.  £t  primo  foit  conclasum,  qaod  nichil  deberet  agi 
cum  licenciato  medicine  facoltati  non  incorporato^  quousque 
doctores  essent  omnes  congregati^  et  nichil  foit  conclusum  de 
locacione  doctorum  et  licenciatorum  propter  doctomm  absen- 
ciam  eandem. 

15.  Mai  Die   15.  mensis  Maii  facta  est  faealtatis  congregacio  ad 

aadiendum  articulos  decano  faealtatis  presentatos  per  honora- 
bilem  patrem  et  dominum  dominum  cancellarium  ^)  domini  nostri 
ducis  Alberti  ex  parte  appotecariorum  conceptos  per  con- 
silium  prefati  domini  nostri  domini  ducis  Alberti.  £t  lecti 
erant  ibi  et  conclusit  facultas,   quod  saper  illo  deberent  iieri 

Fol.  23^  plores  faealtatis  |  congregacioues,  ut  exquisita  de  Ulis  fieret 
deliberacio. 

Anno  etc.  sedecimo  fuit  tocius  uniuersitatis  congregacio 

19.  Mai  mensis  Maii  die  19.  saper  discordia  longo  tempore  currente 
ex  parte  locacionis  doctoram  et  licenciatorum  triam  facultatam 
theologie,  iuris  canonici,  medicine,  prefate  uniuersitati  incorpo- 
ratorum.  Et  tunc  omnibus  facultatibus  presentibus  placnit') 
ex  concordia  predictarum  trium  facultatam^  quod  omnes  docto- 
res theologie  deberent  se  sequi  et  post  doctores  theologie 
doctores  iuris  canonici,  post  doctores  iuris  canonici  doctores 
medicine,  post  illos  licenciati  theologice  faealtatis,  post  illos 
licenciati  iuris  canonici,  post  illos  licenciati  medicine,  post  illos 
magistri  in  artibus.  Sed  de  licenciato  Sebaldo  conclusum 
fuit,  quod  deberet  ire  in  ordine  suo  merito  sui  inagisterii, 
quia  non  erat  facultati  medicine  incorporatus.  De  licenciatis 
aliarum  uniuersitatum,  facultatibus  hie  incorporatis  nichil  fuit 
tunc  conclusum,  sed  suspensum  ad  tempus  magis  ociosum.  £t 
superius  dictum  debet  depperpetuo^)  obseruari  et  in  omnibus 
congregacionibus,  stacionibus,  processionibus  in  die  Corporis 
Christi  ac  eciam  aliis  uniuersitatis  solempnibus.  Sed  rector 
non  obstantibus  statutis  uniuersitatis  adhuc  non  yoluit  con- 
cludere,  scilicet  dominus  lohannes  de  Westualia. 

30.  Juni  Item  ultima  die  mensis  lunii  fuit  congregacio  faealtatis 

pro  quibusdam  honorem  et  utilitatem  faealtatis  concernentibus. 
Ibidem  placuit  in  facto  Mag.  Sebaldi,  quod  consequenter  ad 
eiusdem    execucionem    pro   honore   facultatis   deberent   singuli 


*)  Tm  Orig.  carmceUaritim.        ')  Zuerst  stand:  oondutwn  fitü.        ')  Sic 


Acta  fus.  medicae.  I.  31 

doctores  facultatis  medicine  cum  eorum  procuratore  adire 
dominum  decanum  facultatis  iuris  et  sibi  supplicare,  ut  sue 
facultatis  congregacionem  faceret^  quoniam  ibidem  aliquit 
medicine  facultas  vellet  proponere.  Et  fuit  ibi  propositum, 
qualiter  consulerent  amplius  facultati  nostre^  dum  officialis 
contra  eundem  Mag.  Sebaldum  non  tulisset  sentenciam  secun- 
dum  doctorum  |  consilia.  Ibidem  placuit  doctoribus  iuris^  quod  Fol.  24* 
qoia  sentencia  non  erat  in  scriptis  data,  ipsa  esset  nuUa,  et 
ita  adhucy  si  vellet,  officialis  posset  facere  sentenciam.  Et  pro 
illo  deberent  supplicare  doctores  nostre  facultatis.  Placuit 
eciam  facultati,  quod  propinaretur  domino  lohanni  de  Kal- 
lenperg,  nostro  procuratori,  pro  suo  labore  unum  par  caliga- 
rum  de  uno  flor.  et  unum  par  cyrotecarum  de  Prussia  et 
factum  est.  In  eadem  eciam  facultatis  congregacione  placuit 
doctoribus,  quod  quia  in  uniuersitate  facultas  de  locacione 
doctorum  et  licenciatorum  non  posset  habere  finem,  deberent 
doctores  duo  aut  tres  aut  tota  facultas  adire  dominum  cancel- 
larium  principis  et  super  illo  habere  eins  consilium,  an  debe- 
ret  iliud  deferri  ad  principem  et  suos  consiliarios.  Placuit 
eciam  ibidem  facultati,  quod  domino  Petro  de  Vngaria  pro 
subsidio  ad  unam  tunicam  deberet  dari  1  flor.  propter  Deum 
et  factum  est.  Ibidem  eciam  conclusum  fuit,  quod  quia  cedu- 
lam  appotecariorum  dominus  cancellarius  perdidisset,  deberet 
sibi  eiusdem  copia  presentari  et  postea  illud  deberet  sollici- 
tari,  ut  illud  ad  finem  perduceretur. 

Die  18.  mensis  Septembris  fuit  congregacio  facultatis  pro  18.  Sept. 
singulis  honorem  et  utilitatem  facultatis  respicientibus.  Et  con- 
clusum fuit  ibidem,  quod  quia  Mag.  lohannes  Rokk  in 
medicinis  doctor  fecisset  unam  intimacionem  hie  in  facultate 
inconsuetam  per  ecclesiarum  et  collegii  valuas,  ipse  deberet 
paniri.  Et  penam  sibi  facultas  reseruauit  et  ipse  eciam  se 
Bubiecit  correctioni  facultatis.  Secundo  conclusit,  quia  ipse 
declararet  et  in  scolis  pronuncciare  vellet,  quod  ipse  legei*et 
unum  librum  sibi  deputandum  per  facultatem,  quia  ipse  nouus 
erat  et  tenebatur  ex  statutis  ad  legendum.  Tercio  conclusit 
de  Sebaldo,  quod  deberet  haberi  consilium  procuratoris,  qua- 
liter secum  esset  amplius  agendum,  ex  quo  suam  appellacio- 
nem  non  esset  in  conciUo  prosecutus. 

Item  die  25.   eiusdem  mensis  erat  congregacio  facultatis   26.  Sept. 
ad    audiendum    quandam    relacionem   factam    per    scrlptorem 


32  Aete  Ike.  medloM.  1. 

Fol.  24 *>  domini  cancellarii  ex  parte  domini  principis.  |  £t  fait  talis, 
quod  Mag.  Sebaldas  qaerulose  proposaisset  in  Lachsendorff 
contra  facultatem  apud  dominum  principem,  quod  facultas 
irracionabiliter  eum  impediret  in  practica.  Conclusit  facultas, 
quod  decanuB  facultatis  et  Mag.  lohannes,  compater  meus,^) 
de  Valle  Eni,  qui  deberent  diligenter  dominum  principem 
informare^  quod  [SebalduaJ  non  posset  licenciam  suam  docere 
et  ex  priuilegio  episcopi  non  posset  practicare,  quin  esset  ex- 
communicatus.  Et  ita  factum  fuit.  Postea  dominus  princeps 
iniens  deliberacionem  suis  cum  consiliariis,  maioribns  de  terra, 
respondit  peremptorie  facultati,  quod  in  ciuitate  sua  Wiennensi 
et  in  terra  sua  eum  libenter  tollerare  Teilet,  sed  si  yellet 
practicare,  quod  tunc  faceret  omnia  ea,  ad  que  ipse  esset 
obligatus  ex  priuilegiis  et  statutis  facultatis.  Et  petiuerunt 
missi  facultatis  litteram  domini  episcopi  eciam  confirmari  per 
ipsius  litteram  propriam,  et  responsum  fuit,  sicud  veniret  ad 
Wiennam,  vellet  conspici  litteram  domini  episcopi  et  secun- 
dum  eandem  litteram  nobis  dare  suam  propriam  confirmacio- 
nem.  Fuit  eciam  conclusum,  quod  quia  de  curia  domini 
principis  essent  deputati,  scilicet  dominus  cancellarius  uniuersi- 
tatis  et  dominus  Andreas  cancellarius  domini  principis  ad 
componendum  et  concordandum  facultates  de  doctorum  et 
licenciatorum  locacione  et  alii,  tunc  doctores  deberent  diligen- 
ter soUicitare,  ut  illud  ad  finem  optatum  perduceretur. 

28.  Sept.  Item   die   28.   fuit   congregacio   facultatis   ad   instanciam 

domini   lohannis^)    petentis    admitti    ad    examen    pro   gradu 
baccalariatus  et  fuit  per  omnes  doctores  concorditer  admissus. 


[1416  n.] 

Fol.  25'  Anno  domini  1416  in  die  sancti  Cholomanni  electus  est 

13.  Oct.    in  decanum  Mag.  Vlricus  GrAnwalder,  tempore  cuius  acta 

sunt  subscripta.     Primo  percepit  a  decano  precedente  2  flor. 

in   auro   et  5  solid,  minus  5  den.  cum  capsa  facultatis  et  in- 

clusis  in  eadem. 
20.  Nov.  Die  20.  mensis  Neuem  bris  fuit  congregacio  facultatis  ad 

tractandum   de   quibusdam  honorem  facultatis  concernentibus. 


^)  AuBgestrichen  and  d&rttber:  ipnuf,        *)  Joh.  de  Pawmgarten. 


Acte  fte.  madieae.  I.  33 

Et  fdit  motam  primo  de  Mag.  Benczeslao,  qui  se  de  officio 
iudicis  indeoinim  sabmittere  vellet  etc.,  et  concinsam,  quod 
Mag.  lohannes  de  Valle  Eni  una  cum  decano  alloqui  debe- 
rent  predictam  magistrum  et  ioformare  modis  omnibas  possi- 
bilibus  et  conuenientibuB,  ut  scilicet  tale  officium  criminosum 
saltem  sibi  in  tali  statu  etc.  ad  honorem  uniuersitatis  et  facul- 
tatis  recusaret  etc.  Motum  fuit  eciam  de  controuersia  antiqua 
ez  pai-te  licenciatorum  facultatis  iuris  etc.  et  condusum,  quod 
statim  adueniente  principe,  qui  extra  terram  erat,  adiri  debe- 
ret  dominus  cancellarius  per  totam  facultatem  et  informari 
motiuis  eiusdem  de  iniuria  sibi  facta  etc.  et  peti,  quod  domi- 
nus princeps  per  consilium  suum  in  hac  discordia  diffinire 
velit,  cum  per  uniuersitatem  finis  haberi  non  possit.  Item 
quod  decanus  scriberet  ad  Constanciam  domino  doctori  Mag. 
lohanni  deHamelburg  ipsum  rogando,  quod  in  causa  facul- 
tatis soUicitus  esset,  scilicet  consuetudines^)  aliarum  uniuersi- 
tatum  iDquirendo  et  tandem  per  notarios  cum  solempnibus  ad 
hoc  requisitis  ad  formam  publici  instrumenti  redigeret  et  facul- 
tati  afferret,  et  quidquid  pro  istis  exponeret,  facultas  sibi  sol- 
uere  esset  parata. 

Die  7.  mensis  Decembris  facta  est  congregacio  facultatis,    7.  Dec. 
in  qua  petiuit  quidam  cymicus  litteram  promotorialem  a  facul- 
täte.    Exibnit  enim  se  magistralem  in  quibusdam  casibus  cyru- 
gie,  scilicet  in  excidendo  lapidem  veeice  et  incidendo  herni- 
008  etc.   (Verte  folium.)  |  Conclusum  tamen  fuit,    quia  peticio   Fol.  26  ^ 
Bxia  erat  insolita  et  prius  nunquam  attemptata,  idcirco  littera 
tradi  non  deberet  etc.    In  eadem  congregacione  propter  quan« 
dam  proteruitatem  et  arroganciam  illatam  dootoribus  facultatis 
a  Conrado  RAchling,  licenciato  in  iure,  in  die  sancte  Käthe-   26.  Nov. 
rine  in  stacione  ad  Predicatores  conclusum  fuit,  quod  decanus 
et  Mag.  lohannes  de  Valle  Eni  accedere  deberent  rectorem 
et  coram  eo  protestari,  si  et  inquantum  doctores  facultatis  non 
Yisitarent  aliquam  stacionem  aut  congregacionem,  quod  eos  de 
pena  aut  periurio  excusatos  haberet,  quoniam  hoc  non  propter 
inobedienciam  facerent,  sed  solum  ad  maius  scandalum,  quod 
oriri  posset,  euitandum.   Facta  est  eadem  protestacio  in  vigilia 
Concepeionis   beate  Virginis  coram  rectore,   presente  notario    7.  Dec. 
lohanne,   bedeUo  iuristamm,   cui  arra  super  isto  fuit  data. 


*)  Im  Orig.  cotuheludin». 
AcU  laealtotiB  medicae  I.  3 


34  Acte  fu.  medicM   I. 

Protunc  eciam  conclusum  fuit^  quod  nallas  doctor  de  noao 
superaeniens  amplius  aliquid  ad  yaluas  ecclesie  aut  scolarum 
intimare  deberet  nee  de  aliquo  libro  pronuneciando  neque 
receptam  dando  etc.  nisi  cum  consenBu  facultatis  et  qaod 
intimacio  transiret  per  manas  decani  facoltatiB. 

Item  fuit  una  congregacio  facultatis  pro  anathomia  cele- 
branda  et  conclusaiiiy  quod  decanus  intimare  deberet  ad  por- 
tarn  coUegii  et  scolas  medicorum  sub  tali  forma:  „Notificat 
decanus  facultatis  medicine  omnibus  anathomie  celebrande 
interesse  volentibos  etc.^ 

16.  Dec.  Die  15.  mensis  Decembris  fuit  congregacio  facultatis,   in 

qua  venerunt  duo  magistri,  videlicet  Mag.  Theodricus 
Hamelburg  [et]  Mag.  lohannes  Czink,  qui  humiliter  peti- 
uerunt  nomine  rectoris,  quatenus  causam  pendentem  inter 
facultatem  iuris  etc.  resignare  vellet  facultas  in  manus  duorum 
facultatum,  theologie  videlicet  et  artistarum,   et  similiter  peti- 

Fol.  26*  uerunt  a  facultate  iuris.  |  Et  conclusum  fuit  protunc^  quod 
facultas   exaudiret   peticionem    et   hoc    cum   relacione   decreti 

16.  Dec.   per  ambas  facultates  prefatas   ad  facultatem   medicine   a  die 

^^       congregacionis  usque  ad  Epjphaniam  Domini  exclusiue. 
6.  Jan. 

Item  fuerunt  tres  congregaciones  facultatis  super  isto 
articuloy  an  facultas  medicine  absolute  et  simpliciter  sine  rela- 
cione compromittere  vellet  in  duas  facultates  predictas  et  nuai- 
quam  condudi  potuit  quod  sic^  sed  solum  cum  relacione  etc. 
Postea  tamen  propter  certa  motiua,  scilicet  ad  acquirendum 
fauorem  aliarum  facultatum,  si  causa  umbquam  alibi^  scilicet 
ad  principem  deuolueretui*  etc.,  facultas  medicine  compromisit 
simpliciter  et  sine  relacione  in  facultates  prefatas,  quod  tamen 
facultas  iuris  etiam  ad  instanciam  domini  prepositi  ad  sanctum 
Stephanum  facere  recusauit.  Quare  conclusum  fuit  in  una  alia 
congregacione  facultatis,  quod  decanus  cum  Mag.  lohanne 
Aygel  concipere  deberent  motiua  facultatis  sub  forma  et  stilo 
competenti  et  quod  tota  facultas  principem  accederet  causam 
suam  proponendo,  de  qua  per  plures  annos  in  uniuersitate 
finem  habere  nequiuit,  rogando  graciam  suam,  ut  cum  con- 
silio  suo  finem  imponere  dignaretur.  Cuius  conclusionis  pre- 
fate  facultatis  facta  est  execucio  bis,  veram  Mag.  lohannes 
Rokk,  dominus  doctor  et  protunc  rector,  ab  eadem  facultatis 
conclusione   appellauit  neque   cum   aliis  doctoribus  principem 


Acta  fac.  medieae.  I.  3ö 

accessity   allegando,   se  esse  personam  commuDem,   quia  recto- 
rem,  quasi  non  deceret  etc. 

Item  plures  fuerunt  congregaciones  facultatis  in  eadem 
causa  et  plures  sollicitaciones  domini  cancellarii  principis  et 
aliornm  officialium^  ex  causis  tarnen  protunc  finis  non  potuit 
haberi  etc. 


[1417  I.] 


Anno  domini  etc.  XVII.  die  17.   mensis  Aprilis  electus   Fol.  26i» 
est    Mag.    lohannes    de    Neuburga    in    decanam    medicine      14^7 
facultatis,  tempore  cuius  acta  sunt  sequencia.  ^^'  '^P'^* 

Die   20.   mensis   Aprilis   fuit    congregacio   facultatis    ad   20.  Apr. 
audiendum  dominum  principem   et   cum   adeundum   ex  parte 
dissensionis  facultatum  iuris  canonici  et  nostre  et  .  .  .^) 

Die  20.  mensis  Aprilis  fuit  congregacio  facultatis  ad  20.  Apr. 
deliberandum  super  response  dato  per  dominum  principem  in 
facto  currente  locacionis  doctorum  et  licenciatorum.  Ibidem 
placuity  quod  decanus  recoUigeret  responsum  dandum  per 
facultatem  ad  cedulam,  quam  presentaret  domino  cancellario 
et  quod  peteret  eundem,  quod  eadem  nostra  cedula  ad  manus 
iuristarum  non  perueniret,  ne  ex  nostra  occasionem  respon- 
dendi  reciperent  cedula,  et  ita  fuit  eciam  subito  presentata. 

Die  18.  mensis  Maii  fuit  congregacio  facultatis  ad  de-  is.  Mal 
liberandum  super  aduersitate  inter  sepe  prefatas  facultates 
currente  et  fuit  conclusum,  quod  diligenter  deberet  dominus 
cancellarius  principis  sollicitari,  ut  in  eadem  nobis  finem  pro- 
curaret.  Fuit  eciam  conclusum;  quod  quidam  sacerdos  in 
rure  existens  propter  practicam  suam  deberet  citari  post  festum  p.  10.  Juni 
sacratissimi  Corporis  et  domini  nostri  lesu  Christi  ad  officialem. 

Item  die  22.  fuit  congregacio  facultatis  mensis  Maii  ad  22.  Mai 
unius  Scolaris  in  medicina  desiderium  petere  volentis  admitti 
ad  examen  pro  gradu  baccalariatus  in  eadem  et  fuit  con- 
clusum,  quod  per  decanum  aliquit  sibi  deberet  dici,  quod  si 
hoc  facere  yellet,  esset  admissus;  quod  si  non,  non.  Et  ipse 
non  acceptauit  et  ita  tunc  nee  fuit  admissus. 

Item  die  25.  eiusdem  mensis  fuit  congregacio  facultatis   Fol.  27* 
ad   audiendum  arbitramentum  domini  principis  in  facto  loca-    26.  Mai 


^)  Dieser  onyoUendete  Absats  ist  im  Orig.  durchgestrichen. 

3* 


36  Acta  fao.  modieae   I. 

cioDis  doctoram  nostre  facultatis  et  licenciatorum.  Quod  fuit 
in  hac  forma;  quod  omnoB  doctores  facultatis  theologie  et 
doctores  iuris  canonici  et  doctores  in  medicina  se  immediate 
deberent  sequi  sine  internoiixtione  alicuius  licenciati  in  proces- 
sionibus  et  stacionibus,  post  hoc  magistri  in  artibus  secundum 
eorum  birreta,  post  hoc  licenciati  singularum  facultatum  non 
magistri,  licenciati  vero  magistri  secundum  sua  birreta  et  sie 
de  perpetuo  deberet  obseruari  et  illud  arbitramentum  optime 
placuit  facultati  et  dominus  princeps  illud  in  scriptis  presenta- 
uit  rectori  et  fecit  per  cum  illud  execucioni  demandari.  Post 
hoc  rector  uniuersitatis  fecit  eiusdem  congregacionem,  ubi 
Serenissimi  domini  nostri  domini  principis  arbitramentum  fuit 
lectum,  super  quo  recepta  fuit  facultatum  deliberacio.  Ibidem 
dixit  iuris  facultas,  se  non  in  dominum  principem  compro- 
misisse^)  et  ita  tunc  refutauit  ipsius  arbitramentum.  Similiter 
facultas  theologie  dixit,  sed  ambe  facultates,  scilicet  medicine 
et  arcium,  erant  contente  yalde  recipere  domini  nostri  arbitra- 
mentum et  ita  impedita  fuit  per  prefatas  facultates  execucio 
eiusdem.  Et  est  arbitramentum  domini  principis  in  forma  quod 
sequitur : 

(Albertus  dei  gracia  dux)')  Albrecht  von  gots  gnaden 
herczog  ze  Osterreich  etc.  Von  der  stözz  vnd  missehelung 
wegen,  die  gebesen  sind  zwischen  den  lereren  gaistleiher 
rechten  vnd  den  lereren  in  der  erczney  vnsrer  soh&l  hie  zu 
Fol.  27  b  Wienn  vmb  den  Vorgang  vnd  vorstand  der  licenciaten  |  in 
gaistleihen  rechten,  der  sach  sy  baiderseitt  hinder  vns  gangen 
sind,  ist  vnser  maynung  vnd  ausspruch,  das  all  lerer  der 
heiligen  geschrift  gaistleiher  recht  vnd  der  erczney  in  allen 
gengen  vnd  standen,  so  in  vnsrer  egenanten  schfil  gehalten 
werden,  !r  Ordnung  an  dem  Vorgang,  vorstand,  nachgang 
vnd  nachstände  nach  yetleichs  alter  vnd  wirdikait  vnderein* 
ander  haben  suUen^  als  das  vormalen  vncz  her  vnder  in  ge- 
halden  ist  wärden.  Darnach  mainen  vnd  sprechen  wir,  das 
die  licenciaten  der  heiligen  schrift,  gaistleiher  rechten  vnd 
der  erczney  in  allen  solhen  gengen  vnd  standen,  die  von 
vnsrer  schfll  gehalten  werden,  als  vor  benant  ist,  vor  kainem 
der  egenanten  lerer  nicht  geen  nach  sten  suUen,  sunder  s^ 
suUen    Iren   gang   vnd   stannd   halden    nach    Irem   alter   vnd 


^)  Im  Orig.  compromÜMSM,        *)  Durchgestrichen. 


Acte  fM.  medieae.  I.  37 

wlrdikaiten  bey  !ren  mitstudenten,  ab  nf  vor  gehabt  haben, 
ee  dann  sy  zu  licenciaten  wfirden  gemacht,  so  lanng  vncz 
das  8J^  mit  solhen  wirdikaiten  vnd  Ordnungen,  so  darezA 
geh6rent  auch  enuollen  zu  lereren  gemacht  vnd  gewirdigt 
werden,  vnd  wenn  das  geschiecht,  so  mAgen  vnd  sullen  sy 
Iren  gang  vnd  stant  haben  als  ander  lerer  habent. 

Post  Penthacostes  diem  primum  accesserunt  iuriste  pre-   Fol.  28* 
fatum  dominum  nostrum  principem   cum  exercitu  magno  cum    ^^-  ^^^ 
deprecantes,   quatenus  a  suo  recederet  arbitramento.    Quibus 
ipse  respondit,   quod  recederent  et  amplius  cum  pro  illo  non 
inqnietarent  et  male  super  modum  de  iuristis  erat  contentus, 
qaod  suo  contradixerant  arbitramento  et  ita  per  sancti  Spiri- 
tus gracie  infusionem  in  prefatum  dominum  nostrum  principem 
habuit   facultas    nostra    locum    suum    in    stacione    in    vigilia 
Pentacostes   et   ita   iuriste   succubuerunt   et  ante  hoc  modico    29.  Mai 
tempore    obtinuit    eciam    contra    coUegiatos    et   post   multam 
eorum   occupacionem   in   vigilia  Corporis  Christi   ex   mandato    9.  Jani 
domini  principis   fuit  dictum  domino  rectori,   quod  exequere- 
tur  arbitramentum  eins  et  factum  fuit. 

Item  2.  die  lunii  fuit  congregacio  facultatis  pro  omni-  2.  Juni 
bus  utilitatem  et  honorem  facultatis  concernentibus.  Ibidem 
placuit,  quod  articuli  per  facultatem  coUecti  ex  parte  Mag. 
lohannis  Rokk  sibi  deberent  legi  et  primus  fuit,  quod: 
„contra  omnem  nostre  uniuersitatis  consuetudinem  et  obser- 
uanciam  fecistis  insolitam  intimacionem,  per  quam  omnibus 
doctoribus  nostre  facultatis  dampnum  intulistis.  Secundus,  quod 
derogastis  et  detraxistis  omnibus  prefate  nostre  facultatis  docto- 
ribus dicens,  vos  unum  scolarem  in  practica  euntem  ad  annum 
vobiscum  plus  docere  quam  sciant  omnes  doctores  prefate 
facultatis.  Tercius,  vos  in  plena  nostre  uniuersitatis  congre- 
gacione  contra  priuilegia  uniuersitatis  expressa  seniori  nostre 
facultatis  doctori  Mag.  lohanni  de  Valle  Eni  recepistis 
locum  suum  nulla  hoc  causa  exigente.  Quartus,  vos  a  causa 
iusta,  quam  nostra  habuit  facultas  aduersus  iuris  facultatem, 
appellastis  et  ab  ea  recesistis  (sie).  Quintus,  vos  non  obedi- 
uistis  facultatis  laudabili  consuetudini  in  hoc,  quod  nunquam 
disputastis,  quociescumque  per  decanum  requisitus.  Sextus, 
quod  non  obediuistis  facultati  in  licitis  et  honestis.^  Post 
quorum  lectionem  conclusit  facultas,  quod  propter  certa 
motiua  |  facultas   sibi  parcere    vellet;    sed    si   de   cetero  hoc   Fol.  28^ 


38  Act»  fao.  mediefte.  I. 

facerety   eam  vellet  punire  et  hoc  deberet  eciam  sibi  dici  per 
decanum. 
10.  Juni  Item  in  die  Corporis  Christi  erant  omnes  iuris  licenciati, 

baccalarii  et  scolares  in  eodem  absentes  a  processione  et  tunc 
erant  Septem  doctores  medicine  in  processione  et  tantum  duo 
in  theologia  et  tantum  duo  in  iure  et  ita  plus  per  nostram 
facultatem  fuit  uniuersitas  honorata. 


[1417  n.] 


Anno  domini  1417,  tempore  concilii  Constantiensis,  item 

16.  Oct.    16.  die  mensis  Oetobris,   electus  fuit  in  decanum  honorabilis 

vir  Mag.  Nicolaus   de   Hebresdorff,    arcium    et   medicine 

doctor,  cuius  tempore  sunt  acta  subsequencia.     Et  recepit  in 

X418  Anno  domini  1418  die  21.  mensis  Februarii  incepta  est 

21.  Febr..  anathomia  humani  corporis  per  facultatem  medicine  et  termi- 
28.  Febr.  nata  est  ad  diem  28.  Cui  interfuerunt  plures  doctores  facul- 
tatis  eiusdem  et  scolares,  scilicet  magistri  in  artibus  et  eciam 
apotecharii  et  cyrugici.  Die  autem  ultima  mensis  eiusdem 
celebrate  sunt  exsequie  solempniter  in  hospitali  Wiennensi  per 
doctores  suprascriptos  et  magistros  etc.  pro  anima  corporis 
eiusdem,  que  cum  aliis  fidelibus  defunctis^)  requiescat  in  pace 
amen. 

Eadem  die  hora  prima  meridiei  Mag.  Chunradus  Sulcz- 
pach   est   examinatus  per  doctores   medicine  pro  gradu  bac- 
calariatus   in   eadem  facultate  et  inuentus   est  dignus  et  con- 
corditer  approbatus   ad  huiusmodi  gradum   acceptandum  etc. 
12.  Apr.  Anno   eodem   die   12.   mensis  Aprilis  in  plena  congrega- 

cione  doctorum  facultatis  receptus  est  ad  facultatem  egregius 
vir  Mag.  Michael  Falkonis,  magister  in  artibus,  decretorum 
baccalarius  et  doctor  medicine  Montis  Pessulani  etc.  et  secun- 
dum  formam  statutorum  soluit  soluenda  et  eciam  iurauit  et  pro- 
misit  facultati,  omni  dolo  et  fraude  postpositis'),  quod  quanto 
cicius  posset,  vellet  (et  deberet)^)  litteras  promocionis  sue  ad 
facultatem  producere  (et  ad  hoc  assignatum  fuit  sibi  spacium 
sex  mensium) ')  et  hoc,  si  essent  in  rerum  natura  vel  si,  spolio 


/ 


^)  Im  Orig.  deffunetu,        ')  Im  Orig.  potpoeUu.        ')  Getilgt. 


Acte  fkc.  nedioaa.  I.  39 

non  intemeniente^  salue  possent  hac  peruenire.  Qui  tarnen 
infra —  ut  sequitur  vertendo  folium  —  |  qui  infra  spacium  sex  Fol.  29^ 
mensiam  adduxit  litteras  promotorias  suas  safficientes,  tarn 
videlicet  licenciature  quam  eciam  doctoratus  et  hoc  de  bene 
esse,  cum  Becundum  formam  statutorum  facoltatis  sufficisset 
sibi  una  probacio  per  iuramentum  proprium,  per  fidedignos 
testes  aut  per  litteras  testimonialeS;  sed  ad  hoc,  ut  in  luce 
appareret,  tarn  iuramento  quam  litteris  desuper  confectis  yoluit 
ambobus  certificari,  nee  tamen  voluit  super  hoc  astringi,  cum 
dixit  se  ignorare,  an  littere  essent  rapte,  an  combuste,  sed 
tamen  sine  fraude,  si  posset  eas  habere,  dummodo  alia  habe- 
ret  disponere  in  domo  sua,  animo  voluntario  eciam  committe- 
rety  ut  eedem  aducerentur,  sicud  factum  fuit.  De  quibus  qui- 
dem  litteris  bene  content!  fuerunt.^) 


[1418  I.] 


Anno  domini  M.CCCCXVIII*)  tempore  S.Tyburcii  electus   Fol.  32» 
fuit  in  decanum  facultatis  medicine  honorabilis  vir  Mag.  Cri-      ^^^^ 
stannus  de  Susato  in  stubella  venerabilis  viri  Mag.  Nyco-   ^^-^P'* 
lai  Heberschdorf,  ambo  arcium  magistri  et  medicine  docto- 
res,  et  prefatus  Mag.  Cristannus  recepit  a  prenominato  Mag. 
Nicoiao  in  resignacione  decanatus  sui  immediate  precedentis 
7  flor.  ungaricales  bonos,  4  libr.   den.,  3  sol.  den.   et   8  den. 
monete  antique  ad  archam  facultatis  pertinentes,   presentibus 
predictis  dominis  doctoribus  et  Mag.  lohanne  Aigel  et  Mag. 
lohanne  de  Wila,  magisti-is  et  eiusdem  facultatis  doctoribus, 
durante   protunc   concilio   Constanciensi   et  ante   finem   super- 
ueniente  honorabili  viro  Mag.  Vlrico  G-rAnwalder,   arcium 
magistro  et  medicine  doctore. 

Item  ego  recepi  1  flor.  a  Mag.  Conrado  Sulczzpach 
sub  me  promoto  ad  gradum  baccalariatus  in  medicina  anno 
predicto  die  17.  mensis  Augusti.  i7,Aug. 


^)  Fol.  30*— 30^  leer;  hierauf  folgt  Fol.  31'  — 31^  das  Registnun  pro 
licenciatis,  welches,  um  den  Zusammenhang  nicht  zu  unterbrechen,  erst  am 
Schlüsse  des  ersten  Actenbandes  mitgetheilt  wird. 

»)  Im  Orig.  MCCCCVIIL 


40  Acte  fac.  medicM.  1. 

[1418  n.] 

Fol. 32^  Anno  domini  M.CCCCXVIIL  die  vero  27.  mensis  Octo- 

27.  Oct.  bris  idest  in  vigilia  beatorum  apostolorum  Symonis  et  lade, 
fuit  electus  in  decanum  egregius  vir  Michael  Falkonis 
arcium  magister^  decretoi*um  baccaiarius,  medicine  doctor  et 
plebanus  de  Tifer  necnon  magnifici  domini  Hermanni  comitis 
Cilie  et  Zegorie  etc.  consiliarius  et  phyzicus,  per  honorabiles 
vires  Mag.  Vlricum  Grunvalder  eo  tunc  tempore  uniuersi- 
tatis  rectorem,  Mag.  Nicolaum  Heberstorf,  Mag.  Cristan- 
num  de  Susato  et  Mag.  lohannem  Aygel,  in  artibus 
magistros  et  in  medicina  doctores.  In  cuius  electione  et  in 
quoram  dictorum  doctorum  presencia  eidem  magistro  ex  parte 
dicte  facultatis  per  immediatam  antecessorem  suum,  qui  deca- 
natui  cessit^  Mag.  scilicet  Cristannum  3Va  übr.  den.  et 
9  flor.  aurei  fuerunt  sibi  pro  custodia  et  usu  dicte  uniuersi- 
tatis  (sie)  fideliter  assignati. 
16.  Oct.  Item  anno  domini  ubi  supra,  tempore  decanatus  mei,  die 

vero  dominico  immediate  post  festum  Colmanni  et  noui  recto- 
ris  electionem  ac  in  statutorum  uniuersitatis  lectione  coram 
triam  facultatum  doctoribus  et  in  artibus  magistris  necnon  in 
presencia  uniuersitatis  tocius^  quidam  iuris  canonici  licencia- 
tus  P[etrus]  Dekkinger  nomine^  medicine  sua  nisus  est  the- 
meritate  antecedere  professores^  non  obstantibus  arbitramento, 
ymo  pocius  edicto  principis  ac  reuerencia  eorum  ezcellenciori^ 
quare^)  iniuria  [illi]  se  reputant  grauatos.  Ideoque  conuocatis 
doctoribus  super  hoc,  domino  rectori  et  michi  causa  commissa 
fuit,  quatenus  illum  dictum  licenciatum  minucione  (sie)  pre- 
missa,  ut  amodo  a  dicta  temeritate  cessaret,  quodque  dominus 
rector  loco  et  tempore  fecerat,  me  absente,  oportunis.  Cui  satis 
arroganter  respondit,  non  curare,  et  sie  amodo  in  causa  non 
fuit  processum  propter  ipsius  et  collegarum  suorum  ad  con- 
silium  Salczpurgense  recessum. 

Item  in  quadam  congregacione  nostra,  dominorum  scilicet 
doctorum,  fuit  conclusum,  quod  illa  libra  den.  quam  tenebatur 
soluere  Mag.  Heinricus^)  ex  parte  anathomie  relicta  tradere- 
tur  Mag.  Nicoiao  de  Eberstorf  pro  quodam  conuiuio  dicto- 
rum dominorum  doctorum  celebraturo,  quam  iamque  persoluit, 


^)  Im  Orig.  quarum,        ^)  Mag.  Henricus  StoU. 


Act»  fac.  medieae.  I.  41 

quaro  dictum  magistram  de  prediota  solucione  reddo  quietum 
et  absolutum.  Item  Mag.  lohannes  de  Bila  medicine  doctor 
18  den.  newe  dictis  doctoribus  reliquit  pro  valete,  quos  per 
me  presentandos  ipsis  duxit  rogatum. 


Anno  domini  1419.  die  8.  mensis  lanuarii  electus  est  in  Fol.  33» 
decanum  facoltatis  Mag.  Vlricus  Grfinwalder,  in  cuius  l^l^ 
decanatu  acta  sunt  subscripta.  Et  primo  congregata  fuit  ^-J*"- 
facultas  ad  audiendum  ambasiatam  reuerendissimi  in  Christo 
patris  et  domini  domini  N.^)  episcopi  Patauiensis.  Ad  quam 
congregacionem  venerunt  dominus  Weynandus  decretorum 
doctor  et  protunc  cancellarius  domini  Patauiensis  una  cum 
Mag.  lohanne  de  Hamelburg  etc.  potentes^  quod  Mag. 
SebalduB  admitteretur  per  facultatem  ad  practicam  medi- 
cine. Quibus  responsum  fuit^  quod  si  Mag.  Sebaldus  pre- 
ÜE^tus  probaret  sufficienter^  se  esse  licenciatum  in  facultate 
medicine  —  quod  tamen  prius  probare  non  poterat,  ut  supe- 
rius  colligitur  ex  actis  facultatis  anno  16^  etc.,')  tunc  facultas 
cogitare  vellet  iuxta  teuerem  statutorum  suorum  ipsum  admit- 
tere  pro  practica  in  medicina.  Item  statim  lapsis  diebus  15.  Jan. 
Septem,  fuit  congregacio  super  articulo  prescripto.  Cui  con- 
gregacioni  superuenit  dominus  doctor  Mag.  lohannes  de 
Hamelburg  proponens,  qualiter  Mag.  Sebaldus  coram  domino 
Patauiensi  litteris  et  aliis  signis  euidentibus  sufficienter  probas- 
set,  se  esse  licenciatum  in  medicina.  Quare  dominus  noster 
dominus  Patauiensis  desideraret  ipsum  recipi  ad  facultatem  ac 
practicam  medicine,  cum  tamen  utique  alias  sibi  daret  indul- 
tum  practicandi,  et  conclusum  fuit  protunc  et  responsum  Mag. 
lohanni  de  Hamelburg,  quod  licet  propter  varios  et  nota- 
biles  excessus  Mag.  Sebaldi  contra  facultatem  superius  scri- 
ptos  et  non  pleno  in  actis  facultatis  de  anno  16^,  ipse  merito 
ad  facultatem  recipi  non  deberet,  ob  reuerenciam  tamen  reue- 
rendissimi in  Christo  patris  et  domini  domini  Patauiensis,  domini 
nostri  graciosi,  si  prefatus  Mag.  Sebaldus  signis  euidenciori- 
bus,  quam  essent  illa  per  cum  adducta  in  anno  16^  etc.,  proba- 
ret, se  esse  licenciatum  in  medicina,  facultas  iuxta  formam 
statutorum  suorum  ipsum  admittere  vellet  ad  consorcium  suum 
et  ad  practicam  medicine. 

»)  Georg  I.  V.  Hohenlohe  (1387—1423).        ■)  Vergl.  oben  S.  32. 


42  Acta  &e.  medicM.  I. 

Fol.  33^  Item  fuerant  tres   alle  congregaciones^    in  quamm   una 

proposita  fderunt  aliqua  concerneDcia  bonum  et  honorem  facul- 
tatis.  Primo  ex  parte  licenciatorum  facultatis  iuris  et  princi- 
paliter  quoniam  Mag.  Petrus  Dekinger  ausus  fdit  contraire 
arbitramentum  principis  De  quo  conclusum  fuit,  quod  tota  facul- 
tas simul  accederet  dominum  cancellarium  principis  petendo  in 
hoc  consilium  suum^  et  factum  est  ita.  Qui  respondit,  quod 
personaliter  ipsum  alloqui  vellet.  Item  ex  parte  Mag.  Sebaldi 
asserentis^  se  esse  licenciatum  in  medicina  et  in  ciuitate  contra 
facultatis  ordinacionem  practicantis  ^)  .  .  . 


[1419  I.] 

22.  Apr.  Item   22.   die   mensis  Äprilis   anno   etc.  XVIIII.   electus 

est  in  decanum  Mag.  lohannes  Aygel  de  Neuburga,  cuius 
tempore  acta  sunt  subsequencia  et  presentauit  sibi  precedens 
decanus  in  parna  peccunia  18  solid,  den.  et  1  malum  flore- 
num  ex  parte  facultatis. 

13.  Aug.  Item  13.  die  mensis  Augusti  fiebat  congregacio  facultatis 

ad  supplicacionem  cuiusdam  magistri,  scilicet  lohannis  de 
Pawngarten  petentis  admitti  ad  examen  pro  gradu  baccala- 
riatus  in  medicina  et  fuit  admissus. 

Item  paucis  diebus  post  hoc  elapsis  fiebat  congregacio 
facultatis  ad  supplicacionem  Mag.  Heinrici  Stell  petentis  ad- 
mitti ad  examen  pro  gradu  baccalariatus  in  medicina  et  fuit 
admissus. 

[1419  n.] 

Fol.  34*  Anno  domini  etc.  19^,  quo  epidemia  non  parua  in  ciui- 

tate ista  Wiennensi  ac  in  toto  quasi  territorio  exstitit,  rabiose 
duos  sollempnes  de  nostris  doctoribus,  Mag.  scilicet  Nicolau m 
de  Hebersdorff  et  Vlricum  Qrünwalder  in  octo  quasi  die- 

c.24.Dec.  bus  interimens^  fuit  electus  circa  Natiuitatem  Christi  in  decanum 
facultatis  medicine  Cristannus  de  Susato^  arcium  magister 
et  medicine  doctor,  in  cuius  decanatu  acta  sunt  subscripta. ') 


^)  Im  Orig.  ist  hier  eine  Zeile  freigelassen. 

')  Der  übrige  Raum  dieser  Seite  ist  leer  geblieben. 


Acte  fkc  mediCM.  I.  43 

[1420  L] 

Anno  domini  MCCCCXX.  17.  die  Aprilis  electns  est  in   Fol.  34^ 
decannm  Stephan as  Speczhart^   arciom  magister  et  medi-      ^^^ 
eine  doctor,  in  eaius  decanatu  acta  sunt  subscripta.  ^^'  ^^^' 

Anno  domini  ubi  snpra  facta  est  congregacio  23.  die  22.  Apr. 
Aprilis  in  coUegio  medicomm,  ubi  doctores  medicine  concor- 
diter  Mag.  lohannem  Bömgarter  admiserunt  ad  examen 
pro  licencia  in  eadem.  Item  eodem  die  foit  presentatus 
domino  cancellario  per  decanum  et  aliis  doctoribus  prefate 
facoltatis  singolis  presentibns. 

Item   25.   die   Aprilis   fuit   examinatas   et  concorditer  a   26.  Apr. 
doctoribas  medicine  admissus  ad  licenciam  facoltatis  eiosdem. 

Item  in   die   Sabbati  post  festum   sancti  Georii  exposui   27.  Apr. 
6  den.  pro  vino  sicut  inscripsimus  libros  Mag.  Nicolaj^)  de 
examine. 

Item  6.  die  Maii  facta  fuit  congregacio  doctorum  ad  ex-    6.  Mai 
audiendum   supplicacionem   Mag.  lohannis   Bömgarter,    ut 
facultas  consentiret;   quod  suum  festum  pro  licencia  fieri  con- 
swetum   cum  quioque   aliis   in  iure  canonico  licenciandis  una 
expediret.    Quam  facultas  exaudiuit  ita,  quod  specialis  pro  eo 
fieret  recommendacio  et  aliis  licenciandis  non  consederet.  Item 
idem  Mag.  lohannes  Bömgarter  dedit  2  flor.  pro  facultate.       ' 
Item  ego  dedi  1  flor.  Mag.  Cristanno  medicine  doctori,  quem 
exposuit  pro  ferramentis  ad  librorum  incathenacionem.    Item 
dedi  6  den.  ferrario.  |  Item  dedi  domino  doctori  secundum  flore-   Fol.  35* 
nom,  ut  exsolueret  ligatori  librorum  precium  suum.   Item  dedi 
3  den.   pro   vinO;   quando   libri  fuerant  incathenati.     Item   in 
crastino  sancti  Bartbolomei  in  congregacione  dedi  3  obul.  pro   25.  Aug. 
media  octaua  ad  Theutunicos  et  3  den.  pro  media  octaua  pro  46. 
Item   in   dominica  ante   festum   sancti  Lamperti  dedi  3  den.  15.  Sept. 
pro  vino. 

Item  feria  tei*cia  ante  festum  sancti  Colomanni  facta  est    8.  Oct. 
congregacio  in  coUegio  super  articulis  infra  scriptis.     Primus  I 
ad  audiendum  supplicacionem  cuiusdam  doctoris  in  medicina  pro   ! 
admissione   ad  disputandum  et  repetendum  canonem  in  libris   j 
Galeni  vel  Auicenne    iuxta  conswetudinem   volencium   matri- 
cule  nostre  facultatis  incorporari;    cuius  supplicacio  exaudita    ' 


^)  Mag.  Nicolatu  de  Hebendorf. 


44  Acta  fttc.  medicae.  I. 

est,  si  et  in  qaantum  per  priuilegium  suam  declarauerit,  se 
esse  medicine  doetorem.^)  Seeundus  ad  locandum  domam  in 
futuram  et  quid  recipere  yelint  de  preterito.  Deoretum  est 
per  faeultatem^  quod  quilibet  soluat  1  libr.  den.  tarn  Mag. 
lacobus')  quam  ego  pro  ceqsu  preterito^  sed  pro  futaro  a 
festo  Michahelis  usqae  ad  festum  sancti  Georii  exsoluere 
debeant  10  solid,  den.  Item  dedi  7  den.  pro  vino.  Item 
5  gross,  pro  iaqueo  ad  fontem.  Item  3  gross,  purgantibus 
fontem. 


[1420  n.] 

Fol.  36^  Anno  domini  etc.  XVUIII.  (sie)  electus  fuit  in  medicine 

c.  29.  Sept.  facultatis  decanum  circa  festum  Michaelis,  tempore  cuius  acta 
sunt  subsequencia,  Mag.  lohannes  Aygel  de  Neuburga. 

18.  NoY.  Item    18.  die   mensis  Nouembris  fuit   congregacio  facul- 

tatis ad  deliberandum  super  infrascripta.  Ad  conspiciendum 
noui  in  medicina  doctoris  priuilegium  pi*o  suo  doctoratu  et  si 
sufficiat  aut  non.  Ibi  tunc  respexit  facultas  priuilegium  et 
fuit  de  ipso  contenta.  In  eadem  congregacione  facultas  con- 
clusit,  quod  nuUus  medicine  doctor  facultati  incorporatus  debe- 
ret  cum  non  incorporato  in  aliqua  practica  concurrere  et 
signanter  cum  Mag.  Sebaldo,  qui  semper  contra  ordinacio- 
nem  facultatis  practicauit. 

15.  Dec.  Item   die   15.   mensis  Decembris  fuit   congregacio  facul- 

tatis   ad    instanciam    Mag.  lacobi   Stokchstal    petentis   ad- 
mitti   ad   examen   pro  gradu   baccalariatus   in    eadem   et   fuit 
concorditer  ab  omnibus  admissus  et  approbatus. 
1421  Die  2.  mensis  lanuarii  fuit  congregacio  facultatis  ad  in- 

2.  Jan.  stanciam  Mag.  Heynrici  Stell  de  Hamelburgk  petentis 
admitti  ad  examen  pro  licencia  in  eadem  et  fuit  ab  omnibus 
admissus. 

9.  Apr.  Item    die    9.   mensis   Aprilis    fuit    congregacio    facultatis 

super  infrascriptis.  Conclusit  primo,  quod  facultas  deberet  in- 
Stare  coram  principe  pro  nostre  domus  facultatis  libertacione, 
et  factum  fuit,  sed  conclusiue  per  dominum  principem  nichil 
fuit  responsum.    Conclusit  secundo,  quod  facultas  contra  omnes 


^)  Wahrscheinlich  Mag.  Sigboldus  de  Ranensburg;  vgl.  S.  48. 
*)  Mag.  Jacobus  de  Stockstall. 


Acta  fWe.  medieae.  I.  45 

practicantes  per  facultatem  non  admissos  laboraret  coram 
domino  principe,  et  factum  est,  sed  nichil  |  fuit  per  principem  Fol.  36  < 
adhac  respoDsnm,  sed  remansit  soUicitandum  et  quod  illi  non 
admissi  deberent  domino  principi  dari  in  scriptis.  Placuit 
tercio  facultati,  quod  collecta  per  arcium  facultatem  pro  regi- 
mine  codriarum  deberet  practicari,  cum  moderamine  tarnen, 
quod  collecta  non  obuiare  deberet  priuilegiis  et  statutis  uni- 
uersitatis. 


[1421  I.] 

Anno  domini  etc.  XXL  electus  fuit  in  decanum  facul- 
tatis  medicine  Mag.  CriBtannus  de  Susato  medicine  doctor 
in  die  Banctorum  Tyburcii  et  Valeriani,  in  cuius  decanatu  sub-  14.  Apr. 
scripta  sunt  acta.  Item  recepit  a  Mag.  Johanne  Aygell 
decano  ipsum  immediate  precedenti  4  flor.  bonos  ungaricales 
in  auro  (et  post  hoc  unum  flor.  in  die  8.).^)  Item  in  die 
17.  Aprilis  ipse  et  prefatus  Mag.  lohannes  Aygell  presenta-  17.  Apr. 
uerunt  contra  ordinacionem  facultatis  medicine  practicantes  in 
scriptis  domino  cancellario  secundum  desiderium  domini  prin- 
cipis  et  petiuerunt  promocionem  in  facto  diligenter  ab  eodem. 

Item  die  6.  mensis  Maii  fuit  congregacio  facta  ad  audien-  6.  Mai 
dum  supplicacionem  Mag.  lacobi  de  Stokchstall  petentis 
dispensacionem  super  floreno  facultati  in  sua  promocione  ad 
gradum  baccalariatus  dando  ad  certum  tempus,  et  fuit  ex- 
audita  supplicacio  eins  taliter,  quod  deberet  expedire  illum 
florenum  infra  4  menses  computando  a  feste  sanctorum  Philippi 
et  lacobi.') 

Item  die  8.  mensis  Maii  Mag.  lohannes  Aygell  medi-    8.  Mai 
eine  doctor  presentauit  michi  1  flor.  ex  parte  facultatis  medi- 
cine,   in  quo  die  fuit  promotus  ad  gradum  baccalariatus  Mag. 
lacobuB  Stochkstall. 

Item  die  26.  mensis  Maii  fuit  congregacio  facultatis  ad  26.  Mai 
videndum  litteram  sigillandam  quitacionis  de  libris  et  domo 
quondam  venerabilis  viri  domini  doctoris  Mag.  Nicolai  de 
Hebersdorff  per  Mag.  Bertholdum  phisicum  domini  ducis 
presentatam;  cuius  tenor  subsequitur,  sub  quo  placuit  facul- 
tati medicine,  ut  sigillaretur,  et  protunc  dedi  6  den.  pro  vino. 


>)  Getilgt.        *)  1.  Mai  — 1.  Sept 


46  Acta  Uc.  medicM.  I. 

Item  protunc  placuit  facultati,  ut  darem  niediam  libram 
ad  capsulam  capitnm  beatorum  Cosmi  et  Damiani  domino 
Petro  custodi  ecclesie  sancti  Stephan!  pro  integracione  eius- 
dem  capsule,  quod  feci.  Item  protunc  feci  mencionem  de 
7  solid,  den.  michi  obligatis,  quos  pro  catheuis  et  ligacionibus 
libroram  concessi  facultati  et  illos  tunc  recepi. 
Fol.  36>»  Item  31.  die  mensis  lulii  fuit  congregacio  facultatis  facta 

31.  Juli  ad  audiendum  quemdam  Caspar,  iudeum  baptisatum  practi- 
cantem  in  medicina,  quo  ausu  et  qua  auctoritate  ipse  practi- 
caret,  et  respondens  dixit,  ut  essemus  ipsum  pacientes  ad 
breue  tempus,  ipse  intenderet  ire  ad  partes  pro  quibusdam 
rebus  sibi  necessariis  et  postquam  rediret,  vellet  obedire  facul- 
tati in  suis  iuribas,  quod  protunc  sibi  fuit  concessum.^) 


Fol. 88»  Ich  maister  Cristan  von  Sflst,    lerer  der  erczney,   die- 

czeit  techant  der  gemain  der  lerer  der  erczney  vnd  alle  lerer 
der  selben  gemain  bekennen,  als  der  ersam  maister  Niclas 
von  Hebersdorff  lerer  der  erczney  guter  gedechtnfls  vnder 
ander  seynen  geschefift,  so  er  getan  hat,  vnser  vorgenanten 
gemain  geschaft  hat  sein  haus  gelegen  in  der  weyhenpurgk 
ze  Wienn  vnd  alle  seine  pucher,  di  er  seinen  ghescheffthern 
hat  bevollen  vns  inzeantworten,  das  vns  der  ersam  maister 
Bertholt  Starkch  von  Pasel,  die  czeit  des  hochgeporn 
fursten  herczog  Albrechts  cze  Osterreich  etc.  puchartzt,  des 
vorgenanten  maister  Niclas  geschefftherr,  die  selben  pucher 
ingeantwort  vnd  das  benant  haus  vbergeben  vnd  benuchleich 
gentzleich  gemachet  hat,  dar  vmb  sagen  wir  in  vnd  sein 
erben  für  vns  vnd  vnser  nachkomen  des  selben  haus  vnd 
pucher  gans  quit  vnd  ledig  mit  vrch&ut  des  priefs  besigelten 
mit  der  obgenanten  gemain  aufgedrukchten  insigel.  Geben 
1421      ^^^  Wienn  an  freytag  nach  sant  Vrbanstag  nach  Cristi  gepurd 

30.  Mai    virczenhundert  vnd  in  dem  ains  czwanczigesten  iare.') 


^)  Im  Orig.  folgt  hier  Fol.  37^,  das  „Hegistnim  pro  baccalarüs'', 
welches  mit  den  beiden  anderen  Verzeichnissen  am  Schlosse  des  ersten 
Actenbandes  mitgetheilt  wird.    Fol.  37^  ist  leer  gelassen. 

*)  Die  folgende  Seite,  Fol.  38  ^ ,  ist  leer  gelassen. 


Acte  fac.  medicae.  I.  47 


[1421  n.] 


Anno  domini  M.CCCC.  viceBimo  primo   27.  die  mensis   Fol. 39* 
Octobris   electus   fuit   in    decanum    facultatis    medicine    Mag.      i^^l 
HeinricuB  Stoll  de  Hamelburg  medicine  doctor^   in  cuius    ^'^'^^' 
decanatu    acta    sunt   subscripta.     Primo   recepit   a  Mag.  Cri- 
Btanno,    decano    immediate   precedente,    3   flor.    ungaricaleB 
bonos  et  scriniam  facultatis  cum  rebus  ibidem  inclusis. 

Item  16.  die  mensis  Nouembris  facta  est  congregacio  16.  Not. 
facultatis  ad  expediendum  articulos  subscriptos.  Primus  ad 
recipiendum  computum  a  decano  facultatis  immediate  pre- 
cedente  et  receptus  est  computus  et  defalcatis  defalcandis 
decanus  precedens  obligatur  facultati  in  3  flor.  ungar.  et 
24  den.,  quos  denarios  adhuc  obligatur.  Secundus  aii;iculus 
ad  audiendum  supplicacionem  cuiusdam  baccalarii  facultatis, 
Bcilicet  Mag.  lacobi  Stokstal,  ad  prorogandum  terminum 
Boluendi  floreni,  in  quo  eidem  obligatur  et  facultas  attenta 
Bua  paupertate  dedit  sibi  ulteriorem  terminum,  scilicet  ad 
festum  Epipbanie.^)  Item  protunc  facultas  mouit  de  censu, 
in  quo  obligantur  Mag.  Stephanus*)  et  Mag.  lacobus  et 
auditis  ipsis  super  isto  conclusum  fuit,  quod  Mag.  Stepba- 
nus  ex  parte  census  preteriti  anni  usque  ad  festum  sancti 
Michaelis  proxime  preteritum')  obligaretur  in  2  libr.,  Mag. 
vero  lacobus  racione  eciam  censuum  preteritorum  usque  ad 
festom  sancti  Michaelis  preteritum')  obligaretur  in  duabus 
libr.  et  neuter  mihi  aliquit  dedit.  Tercius  articulus  ad  de- 
liberandam  de  reformacione  certorum  defectuum  domus  facul- 
tatis et  eorum,  que  circa  eosdem  referrenda  occurrunt  et 
facultas  commisit  materiam  istius  articuli  Mag.  Stephane  et 
decano.  Item  in  eadem  congregacione  exposui  8  den.  pro 
vino  et  pane. 

Item  22.  die  mensis  lanuarii  facta  fuit  congregacio  facul-      1422 
tatis  ad  expediendum  articulos  subscriptos.     Primus  ad  cogi-   22-  Jan- 
tandum   de   ulteriori   disposicione   ex   parte   librarie   facultatis 
prout  videbitur  expedire  et  placuit  super  isto  facultati,   quod 
decanuB  compararet  cistam  pro  libris  non  concathenatis  et  dis- 
poneret  seras  pro  pulpitis^)  et  claues  pro  seris  duabus,  scilicet 


')  6.  Januar  1422.        ')  StephannB  Specahart 
*)  29.  September  1421.        *)  Im  Orig.:  pulpidi». 


4S  Acte  tut.  mediae.  I. 

pro  sera  stube  inferioris  et  pro  magna  sera,  qua  ianua  libra- 
rie  melius  seraretur  ita^  ut  ipsa  duabus  seris  seraretur  et  sie 
factum  est  ut  patebit  in  subscriptis.    Item  consequenter  placuit 

Fol.  39*>  facultatiy  quod  quilibet  doctomm  haberet  unam  clauem  |  ad 
quamlibet  seram  pro  ingressu  ad  librariam  et  istas  seras 
decanus  debuit  comparare  de  pecunia  facultatis  et  illud  dum- 
taxat  tangit  doctores  protunc  incorporatos.  Placuit  consequen- 
ter^ quod  si  qui  incorporarentur  de  nouo  doctores^  quod  isti 
possent  habei-e  claues,  sed  tamen  de  pecunia  propria  et  idem 
placuit  de  licenciatis  nostre  facultatis.  Item  consequenter 
placuit^  quod  scolares  non  baberent  proprias  claues,  sed  acce- 
derent  decanum  pro  tempore,  ut  eisdem  daret  ingressum  etc. 
Secundus  articulus  ad  deliberandum,  quid  expediat  fieri  circa 
practicantes  facultati  non  incorporatos  et  quia  specialis  mencio 
facta  fuit  de  Caspar,  placuit  facultati,  ut  intimarem  sibi  per 
pedellum,  ut  dimittat  practicam  infra  octo  dies,  quod  si  non 
fecerit,   facultas  velit  contra  eum   procedere   secundum  viam 

23.  Jan.  iu^TiB  et  ita  factum  fuit  sexta  feria  ante  Conuersionem  sancti 
Pauli.  Item  protunc  exposui  3  den.  pro  yino  et  1  den. 
pro  pane. 

12.  Febr.  Item    12.    die    mensis   Februarii   facta   fuit   congregaoio 

facultatis  ad  expediendum  articulos  subscriptos.  Primus  ad 
insinuandum  facultati  desiderium  serenissimi  principis  et  domini 
nostri  domini  ducis  Alberti  ex  parte  cuiusdam  negocii  facul- 
tatem  concernentis  et  ad  cogitandum,  quid  circa  illud  fieri  sit 
expediens  et  fuit  materia  articuli  ex  parte  Caspari  neofiti, 
racione  cuius  dominus  dux  desiderauit,  ut  non  impediremus 
eum  in  practica  usque  ad  aduentum  suum,  quia  protunc  fuit 
absens.  Et  placuit  facultati,  ut  decanus  videret  cedulas  con- 
cementes  materiam  istam  et  una  cum  Mag.  lohanne  Aygel 
videat,  an  aliquit  sit  addendum,  diminuendum  aut  aliter 
mutandum  et  consequenter  placuit,  quod  hiis  visis  et  expeditis 
accedatur  dominus  princeps  tempore  oportuno.  Secundus  arti- 
culus ad  audiendum  supplicacionem  cuiusdam  doctoris  alterius 
uniuersitatis  volentis  petere,  ut  ad  actus  preuios  ad  incorpo- 
randum  facultati  requisitos  iuxta  eiusdem  facultatis  statuta 
admittatur.  Facultas  supplicacionem  suani  audiuit  et  con- 
sequenter, audita  supplicacione,  commisit  decano,  ut  diceret 
isti  doctori,  et  fuit  Mag.  Sigboldus,  scilicet  quod  accederet 
quemlibet  doctorem  humiliter  quemlibet  petendo,   ut  sit   suus 


Acte  fae.  nedieaa.  I.  49 

promotor^  quo  facto  fiat  sibi  congregacio.  Tercius  artdculus  ad 
cogitandum,  qaid  fieri  expediat  de  domo  facultatis  ex  parte 
steare  de  eadem^  que  nouiter  per  familiäres  ciuitatis  ab  inhabi- 
tantibus  eandem  est  petita.  Placuit  facultati,  quod  decanus 
nomine  facultatiB  proponeret  materiam  istias  articuli  in  uniuersi- 
täte  petendo  nomine  facnltatis,  ut  ipsa  |  dignaretur  defendere  Fol.  40* 
ipsam,  sicut  eam  ad  tutelam  assumpsit.  Itaqne  ipsa  uniuersitas 
ordinet  aliquos,  qui  nomine  oniuersitatis  adeant  dominum  prin* 
cipem  petendo  ipsum  pro  istias  domus  libertacione  et  ita  feci 
in  proxima  congregacione  uniuersitatis,  sed  protune  fuit  materia 
ista  suspensa  propterea,  quod  facultas  medicine  voluit  esse  pre- 
sens  sicut  et  alie  facultates  in  votis  aliarum  facultatum  ex  parte 
istias  materie,  cum  ipsa  facultas  reputaret^  boc  non  esse  nego- 
cium  dumtaxat  facultatis  sed  et  tocius  uniuersitatis;  aliis  autem 
facultatibus  apparuit,  quod  boc  non  deberet  fieri  et  sie  nego- 
ciam  fuit  suspensum. 

Item  19.  die  mensis  Februarii  facta  est  congregacio  19.  Febr. 
facultatis  ad  cogitandum^)  de  motiuis  offerendis  domino  can- 
cellario  domini  ducis.  Et  quia  Mag.  Cristannus  de  Susato 
et  ego  concepimus  quedam  motiua  in  latino,  et  sie  facultas 
commisit  Mag.  lohanni  Ajgel  protune,  ut  ex  hiis  conciperet 
motiua  valenciora  et  transferret  ea  de  latino  ad  teutunicum  ita, 
quod  sabbato  sequenti  mane  domino  cancellario  offerentur;  et  21.  Febr. 
ostensa  sunt  motiua  primo  domino  cancellario  et  placuerunt 
sibi  et  deinde  oblata  sunt  domino  principi  et  tnnc  presens 
fait  Mag.  Berthe] dns,  phisicus  domini  principis,  qui  nego- 
cium  nostrum  fideliter  promouit.  Motiua  autem  tunc  oblata 
copiata  sunt  et  copia  habetur  in  ladula  facultatis.  Item  pro- 
tune exposui  8  den.  pro  vino  et  1  den.  pro  semella.  Item  post 
hoc  dedi  4  den.  pro  vino  in  domo  Mag.  Cristanni  et  presens 
ftiit  Mag.  Stephanus  et  protune  fiiimus  in  negociis  facultatis. 

Item  9.  die  mensis  Marcii  congregata  fuit  facultas  super  9.  März 
articulis  subscriptis.  Primus  ad  yidendum  munimenta  Mag. 
Sigbaldi,  quibus  docere  pretendebat  gradum  doctoratus  in 
medicina  et  ad  consequenter  agendum  cum  eodem  secundum 
conclnsionem  alias  conclusam.  Placuit  facultati,  quod  visis 
munimentis  suis  admitteretur  secundum  statuta  facultatis,  si 
saltem    ipsa   essent   sufficiencia;    que,    postquam    visa  fuerunt 


')  Im  Orig,  stand  suerst:  super  ariiculU  subacripUt. 
▲et»  fkcaltotis  medica«.  I. 


50  Acta  fac.  medicae.  I. 

per  facultatem,  Aierunt  per  eandem  approbata  et  sie  admisBus 
fuit  ad  repetendum  et  disputandum  secuiidum  statuta  facul- 
FoL40^  tatis^  I  que  statuta  sibi  protunc  erant  lecta,  quantum  saltem 
respiciebaut  istum  actum.  Alias  fuerunt  duo  alii  articuli  moti 
in  eadem  congregacione;  sed  fuerunt  protunc  suspensi  ex 
causa  et  sie  eos  non  curaui  huc  conscribere.  Item  illo  die 
dedi  6  den.  pro  vino.  Item  exposui  86  den.  pro  nouo  scrinio. 
Item  dedi  portatori  3  den.  Item  dedi  seratori  87  [den.J  pro 
clauibus,  pro  seris  tribus  et  aliis  reformacionibus.  Item  .3  den. 
pro  yino  dedi  post  hoc. 

Item    Mag.    lacobus    de    Stokstal    facultati    persoluit 

1  flor.,    quem   obligatus   fuit  facultati    ex   parte   baccalariatus 
sui    et  facta   racione    ex   parte   census   remansit  obligatus   in 

2  tal.  den.  ad  festum  Georii  preteritum  et  ad  festum  Michaelis 
futurum^)  obligabitur  iterum  in  10  solid,  den.    Factum  in  die 

7.  Juni    sancte  Trinitatis  anno  etc.  XXII. 

Item  eodem  die  facta  racione  cum  domino  doctore  Mag. 
Stephane  Speczhardi  ipse  expediuit  totum  censum  usque 
ad  festum  sancti  Georii  preteritum^  sed  obligabitur  ad  festum 
Michaelis  proxime  venturum  10  solid,  den.') 


[1422  I.] 


Fol. 41«  Anno   domini   M.CCCC.    yicesimo    secundo   4.    die    post 

18.  Apr.    festum    sancti    Tyburcii    electus    fuit    in    decanum    facultatis 
medicine  Mag.   Stephanus   Spetzhart   medicine   doctor,    in 
cuius  decanatu  acta  sunt  infrascripta. 
24.  Apr.  Item   post  electionem   prefatam^    forte   6.  die^    facta  est 

congregacio  facultatis  ad  expediendum  articulos  subscriptos: 
Primus  ad  recipiendum  dominum  doctorem  Mag.  Seboldum 
in  nostre  facultatis  consorcium;  qui  receptus  fuit  secundum 
statutorum  tenorem  et  soluit  facultati  4  flor.  ungar.  Secundus 
ad  audiendum  proponenda  domini  decani  facultatis  arcium^ 
qui  cum  sibi  condeputatis  proposuit,  ut  facultas  medicine 
digneretur  (!)  cooperari  ad  hoc^  ut  supposita  uniuersitatis  in 
singulis  facultatibus  ita  locarentur^  quod  nuUi  facultatum  esset 


^)  24.  April  — 29.  September  1422.         >)  Die  zwei  letzten  Absätze  von 
Mag.  Stockstall  geschrieben;    der  zweite  nachträglich  getilgt. 


Acta  flie.  medicM.  I.  51 

preiadiciale,  quemadmodum  faceret  facultas  iuris  canonici  sua 
Bupposita  aliis  indecenter  prelocando.  Exaudita  erat  suppli- 
CAcio  siC;  quod  facultas  medicine  vellet  maturius  deliberare. 
Tercius  de  libertacione  domus  facultatis;  placuit,  quod  uni- 
aersitati  supplicaretur,  ut  ad  illius  domus  libertacionem  labo- 
raret  sicut  de  aliis  coUegiis  practicatur. 

Item  28.  die  lunii  facta  est  congregacio  facultatis  super  28.  Juni 
articulis  infra  scriptis:  Primus,  cui  facultatum,  theologie  vel 
iuris  canonici^  clauis  ultime  reseracionis  arcbe  uniuersitatis  sit 
donanda.  Placuit  facultati,  quod  recto  ordine  et  insto  ista 
clauis  danda  esset  theologis.  Secundus,  ad  cogitandum  de 
tenore  littere  super  testacione  domus  facultatis,  quam  Mag. 
Bertholdus  paratus  esset  sigillare.  Placuit  doctoribus,  ut 
priuB  attemptarem,  an  dominus  abbas  Scotorum  vellet  domum 
inscribi  libro  fundi,  tunc  hoc  sufiiceret;  verum  si  aliquis 
notabilis  vellet  consigillare  |  super  prefata  domus  testacione,  Fol.  41^ 
tunc  deberet  confici  littera  de  comuni  forma.  Tercius,  ad 
deputandum  aliquem,  qui  emeret  lignum  pro  constructione 
canalis.  Deputatus  est  Mag.  lohannes  Äigel,  qui  assumpsit 
onus  emendi  lignum  ^). 

Item  in  vigilia  sancti  Ijaurencii  congregata  fiiit  facultas  9.  Ang. 
medicine  ad  expediendum  infrascripta:  Primo  ad  audiendum 
supplicacionem  aliarum  facultatum,  ut  condescenderent  in 
modum  ordinandum  alium  de  processione  et  ordine  graduato- 
mm  quam  sonaret  arbitramentum  domini  ducis.  Facultas  medi- 
cine respondit,  se  non  volle  immutare  arbitramentum  domini 
ducis  nee  bene  posse.  Secundo  ad  libertandum  domum,  ubi 
placuit,  quod  prius  deputati  ab  uniuersitate  ad  hoc  labora- 
rent.  Tercio  ad  locandum  domum,  quam  ego  solus  libenter 
habuissem,  sed  locata  est  michi  ut  principali  hospiti  et  quod 
tollerare  debeo  Mag.  lacobum  usque  ad  festum  sancti  Georii') 
et  non  amplius.  Hoc  acceptaui,  si  et  inquantum  ab  eo  non 
turbauero;  si  sie,  debeo  referre  ad  facultatem;  que  si  non 
presit  michi,  possum  exire  et  soluere  censum  secundum  tem- 
poris  transactionem. 

Item  in  die   sancti   Augustini   congregata  fuit')  facultas   28.  Aug. 
super  biis  articulis:  Primus  ad  libertandum  domum  facultatis. 
Placet,    ut   facultas   tota   accedat   cancellarium   ducis   petendo 


»)  Vgl.  8.  94.        •)  24.  April  1423.         ")  Im  Orig.  steht  nach  fuüi  ad. 

4» 


52  Act»  fke.  nodicM.  I. 

ipsuni;  ut  dirigat  facultatem,  qoaliter  attemptare  debeat  modum 
libertandi  domum.  Secundus  ad  approbandum  statuta  facul- 
taÜB  iuris.    Placuit  ipsis;   verum  quod  ibi  continetur  „gradus 

Fol.  42*    licencie"  non  in  toto  placet.  |  Tercius  ex  parte  Kasparis  bapti- 
zati  practicantis.  Placet^  ut  constituetur  (!)  procurator  coram  de- 
cano,  qui  habeat  plenum  posse  exsequendi  priuilegium  facultatis. 
9.  Sept  Item  in  crastino  Natiuitatis  beate  Virginia  Marie  congre- 

gata  est  uniuersitas  (!)  super  illis  articulis:  Primo  ad  recipien- 
dum  libros  Mag.  lohannis  Rok  pro  custodia  iuxta  tenorem 
cuiusdam  statuti;  super  quibus  conclusum  est,  ut  omnes  docto- 
res  nostre  facultatis  yocentur  ad  horam  assignacionis  librorum 
prefatorum,  qui  pleno  testimonio  et  cautela  sufficienti  sunt 
recipiendi,  ut  facultas  superstetibus  (!)  satisfacere  valeat  in 
casu,  si  aduenirent.  Secundus  ad  eligendum  pedellum  inter 
theologorum  et  artistarum  pedellos^  quorum  quilibet  officio 
regendi  pedellatum  in  medicina  se  ingereret.  Placet  maiori 
parti  pedellus  theologorum^  [si]  sufficit  regere  et  suorum  docto- 
rum  consensum  habuerit,  quod  tunc  pro  facultatis  famulo  re- 
cipiatur  (!).  Tercius^  an  processio  iuridica  contra  baptizatum 
iudeum  temerarie  contra  facultatem  practicantem  sit  proceden- 
dum  (!)  ulterius  secundum  iuris  disposicionem  et  placet,  quod 
sie,  eciam  cum  hoc  procurator  cause  sollicitandus,  ut  sit  in 
presentibus  circumspectus  largi  precii  intuicione. 

16.  Sept.  Item   feria  tercia  post  Exaltacionem   sancte  Crucis   con* 

gregata  est  facultas  ad  cogitandum,  quid  facultati  ulterius  ex- 
pediat  attemptare,  cum  dominus  officialis  procuratori  nostro  in 
causa  Kaspar  baptizati  amplius  audienciam  dare  nollet,  quia 
dominus  dux  duos  honestos  famulos  sibi  direxisset,  quod  ulte- 
rius in  causa  prefata  non  procederet,  quia  pro  se  vellet 
attemptare,  an  sufficiens  iudex  ipse  in  presentibus  esse  posset; 
si   sie,    bene   quidem;    si   non,   quod    ulterius   tunc   secundum 

16.  Sept.  iuris  strepitum  procederet.     Et  placet  facultati,   quod  in  cra- 
stino accedamus  principem  pro  incepti  finali  expedicione. 

De  pedello  motum  est.  Placet,  ut  acceptetur  pedellus 
theologorum,  si  et  inquantum  facultas  ceptrum  seu  baculum 
argenteum  concedere  velit  in  actibus  nostris  eciam  minoribus. 

Fol.  42^  Item   feria  6.^)   ante   festum   Michahelis   congregata   fuit 

25.  Sept.   facultas  ad   audiendum   relacionem   Mag.  Seboldi  doctoris  in 


^)  Darüber  steht:  Die  »(Mali  (26.  September). 


Acta  fbe.  medicM.  I.  53 

medicina,  qui  dixit,  quomodo  principi  placeret,  quod  Caspar 
baptizatus  non  responderet,  qaousque  dux  per  se  Wiennam 
veniret  proxima  feria  secunda  sequenti;  cui  prefato  Mag.  28.  Sept. 
Seboldo  Caspar  baptizatus  eadem  die  dedit  obuiam  et  dixit 
illi,  quomodo  eciam  non  placeret  domino  suo  principi,  quod 
responderet  facultati;  si  alicui  iniuriaretur  medicando  Tel  in- 
iuriatus  esset,  tunc  dominus  princeps  hiis  vellet  esse  sufficiens 
iudex.  Ita  eciam  intimauit  decano  per  famulum  suum  quem- 
dam  baccalarium  in  artibus,  quod  die  et  termino  sibi  prefixo 
non  esset  responsurus  facultati  nee  quicquam  haberet  tractare 
cum  facultate;  si  alicui  iniuriaretur  medicando,  illi  satis  vellet 
facere  coram  domino,  sie  facultas  medicine  sui  bene  esset  de- 
occupata. 

Item  in  vigilia  sancti  Michahelis  recepi  una  cum  doctore  28.  Sept. 
Mag.  Johanne  Aygel  libros  Mag.  lohannis  Rok  in  reposi- 
torio   cum   sigillis   magistrorum   Mag.   lohannis  Zink,   Mag. 
lohannis  Gfiss  bene  clausis,  quos  reportare   feci  ad   nostre 
facnltatis  librariam. 


[1422  n.] 

Item  ad  festum  Michaelis  ex  concluso  prius  per  facul-  Fol.  43* 
tatem  successit  Mag.  lohannes  Aygel  in  medicina  doctor  in  29.  Sept. 
decanunoi  anno  etc.  XXII. 

Item  feria  sexta  ante  Purificacionis  Marie  fuit  congre-  1423 
gacio  facultatis  super  articulis  infrascriptis.  Primus  ad  cogi-  ^^-  J^- 
tandum,  quid  consequenter  expediret  ex  parte  neophiti  se 
medicine  practice  ingerentis  ^),  et  placuit  ibi  dominis  doctori- 
bus,  quod  de  diligencia  habita  et  facta  per  venerabilem 
patrem  et  dominum  dominum  nostrum  episcopum  Patauiensem 
deberet  sibi  regraciari  aut  per  doctores  deputatos  per  facul- 
tatem  ant  per  Mag.  lohannem  de  Hamelburgk  nomine 
facultatis  et  quod  pro  hac  vice  non  esset  aliud  fiendum. 
Secundus  articulus  ad  audiendum  snpplicacionem  cuiusdam 
baccalarii  in  medicina^)  petentis  ad  examen  admitti  pro  licen- 
cia  in  eadem,  et  fuit  conclusum,  quod  ea,  que  sibi  dicerentur 
in  facultate,   quod  sub  iuramento  celaret,   et  fuit  dictum  sibi. 


^)  Caspar. 

*)  Mag.  Jacobos  de  Stokstall,  wie  aus  dem  folgeoden  Absatz  erhellt. 


54  -^Cta  Ho.  medicae.  I. 

quod  ipse  faceret  diligenciam  in  omnibus  ad  honorem  facal- 
tatis  et  8ui  pertinentibus  et  quod  simul  reciperet  licenciam  et 
doctoratum  et  quod  de  hoc  assecuraret  facoltatem,  quod  fecit 
iuramento;  post  de  aliis  assecurauit  facultatem  per  decanum 
eiusdem  facultatis  in  sequenti  congregacione  et  fuit  admissuB. 
Tercius  articuluB  fuit  ad  audiendum  supplicacionem  duorum 
in  medicina  scolarium^)  petencium  admitti  ad  examen  pro 
gradu  baccalariatuB  in  eadem  et  erant  eciam  per  facultatem 
admissi. 

5.  Febr.  Post  festum  Purificacionis  Virginis  Marie  feria  sexta  pre- 

6.  Febr.   sentabatur  Mag.  lacobus  vicecancellario  et  sequenti  die  fuit 

examinatus  et  per  omnes  doctores  concorditer  admissus.   Item 
5.  Febr.   in  eadem  feria  sexta  fuerunt  examinati  ad  baccalariatum  Mag. 
DietmaruB  et  Mag.  EraBmus   et  concorditer  erant  admissi. 
Fol.  43^  Item  in  eadem  congregacione  suppUcauit  Mag.  Stepha- 

nus  Speczhardi,  quod  quia  de  propinquo  esset  ad  partes 
ituruB^  quod  facultas  dignaretur  consentire,  quod  suam  partem 
nostri  collegii  domus  posset  uni  honesto  in  artibus  baccalario 
committere,  et  exti'a  congregacionem  supplicauit,  si  contin- 
geret  cum  uuum  inuenire  honestum  virum^  cui  per  tempus 
absencie  locaret  domum,  quod  doctores  in  hoc  deberent  sibi 
consentire.  Et  deliberauerunt  doctores  collegii  nostri  super 
primo  in  congregacione,  quod  deberet  exaudiri,  isto  tamen 
adiectO;  quod  ipse  promitteret,  quod  si  dampnum  veniret 
domui  aut  librarie  ex  illo  quod  congregatum  esset,  tunc  illud 
dampnum  deberet  ipse  facultati  recompensare  et  deberet  hoc 
habere  super  eo  et  rebus  relictis  in  domo  Conradi  appotecarii 
et  deberet  ipse  super  illo  promittere  et  iam  dictus  Conradus. 
Fuit  eciam  desiderium  suum  secundum  exauditum,  ita  tamen, 
quod  ille  presentaretur  decano  et  quod  promitteret  fidelitatem 
facultati  et  domui.  Similiter  de  primo  debent  promittere  Mag. 
Stephanus  et  Conradus  appotecarius  in  manus  decani  et 
ita  factum  est. 
13.  M&rz  Item   13.   die   mensis   Marcii   fuit   congregacio   facultatis 

pro  admissione  Mag.  lohannis  Mfigerl  in  medicina  doctoris 
ad  eandem  et  ibidem,  premissa  solita  disputacione  aliquot  die- 
bus  prius,  admissus  fuit  ad  facultatem  et  facultas  dispensauit 
secum  super  lectura,   ad  quam  tenebatur  secundum  statuta  et 


^)  Mag.  Dietmams  Hinderpach  und^Mag.  Erasmua  de  Landshuta. 


AcU  tM,  medicM.  I.  55 

solait  facultati  4  flor.  et  bedello  1  et  si  licenciatus  in  medi- 
cina  Mag.  lohannes  de  Pawmgarten  et  Mag.  lacobus  de 
Stokchstal  in  medicina  licenciandus  a  tempore  sumpcionis 
Bui  receperint  insignia  doctoralia  infra  trium  mensium  Bpacium^ 
debent  sibi  preferri  in  scolis,  stacionibuB,  processionibuB  etc., 
si  vero  hoc  non  fecerint,  tunc  non. 


[1428  I.] 

Anno  domini  1423.  in  die  sanctorum  Tyburcii  et  Vale-  Fol.  44* 
riani  electuB  est  in  decanum  facultatiB  medicine  Mag.  Cri-  i^Apr. 
stannuB  de  SuBato  arciam  et  medicine  doctor. 

Nota  quod  ciucB  poBt  asBignacionem  domuB  Mag.  Nico- 
lai de  Hebersdorff  pie  recordacioniB  facultati  medicine 
factam  per  eiuBdem  magistri  teBtamentarios,  site  in  platea 
dicta  „Weygenburg^  prope  monaBterium  monialium  appellatum 
„Hymellporten^y  per  buob  inBtabant  nuncioB  cum  frequencia 
stenram  de  predicta  domo  habere  in  effectn.  Quapropter 
congregacione  facta  facultatiB  medicine,  cui  uniuersitaB  pro 
illiuB  domuB  libertacione  asBtare  noluit,  secundum  quod  alia 
collegia  et  domus  alie  uniuerBitatis  Wiennensis  exiBtunt  über- 
täte,  decreuit  facultas  in  congregacione  eadem  cum  ciuibuB 
pactum  de  annuatim  dando  facere,  sie  tamen,  quod  illo  dato 
domuB  prefata  de  alÜB  exaccionibuB  et  impeticionibuB,  que 
forte  per  ampliuB  ciuitaB  facere  conaretur,  ex  toto  esset  ex- 
empta.  Et  protunc  Holtzzler  magister  ciuium  facultati  noti- 
iicauit,  ut  ciucB  1  libr.  den.  annuatim  recipere  vellent  sub 
condicione  pretacta. 

In  alia  congregacione  facta  conclusam  fuit  anno  eodem, 
videlicet  1423.,  die  undecima  mensis  Septem  bris,  quod  pro  illo  ii.  Sept 
anno  ciuitati  medicine  facultas  ex  parte  domus  1  flor.  vellet 
offerre  ad  yexacionem  tollendam,  quam  incessanter  inhabi- 
tantibus  nuncii  ciuium  intulerunt,  non  tamen  sie,  quod  per 
hoc  facultas  se  yellet  in  annis  sequentibus  obligare  ad  tantun- 
dem,  sed  yellet  temptare,  an  in  minori  yellent  ciues  stare  con- 
tenti.  In  eadem  congregacione  famulus  Mag.  lohannis  A  jgell 
presentauit  michi  ex  parte  sui  magistri  6  flor.  ungaricales. 


56  ^^<te  ^'   MdlCM.  I. 

[1428  IL] 

Fol.  44^  Anno   domini  M.CCCCXXIII.   die    15.  Octobris   electns 

15.  Oci.  est  in  decanum  facultatis  medicine  Mag.  lacobus  de  Stok- 
stal  arcium  et  medicine  doctor  et  recepit  a  decano  pre- 
cedente  7  flor.  ang.  et  1  malam  in  se  monetam  ducis  con- 
tinentem. 

4.  Not.  Item  4.  die  meosis  Nouembris  fuit  congregacio  facultatiB 

saper  sapplicacione  Mag.  Stephani  Speczhardi,  qni  petiuit 
relaxacionem  census  domus  nostre  a  festo  Michaelis  anni  ut 
supra  ad  festnm  sancti  Georii^)  et  domom  resignauit  in 
manos  facultatis  medicine.  Super  qua  peticione  decreuit  facul- 
tas ipsum  absolui^  sie  tamen^  si  inueniretur  alter  inquilinus  et 
solueret  censum,  ipse  esset  über  a  predicto;  sin  autem,  tone 
dictus  Mag.  Stephanus  soluere  deberet  medietatem  census, 
ita  videlicety  [ut]  si  ipse  rediret  ad  uniuersitatem,  intrare 
posset  domum  pro  tempore  sibi  descripto;  si  vero  non  rediret, 
equaliter  soluere  deberet  medietatem  census.  Item  finita  con- 
gregacione  percepi  ladulam  a  Mag.  Cristanno  de  Sussato 
doctore  in  medicina^  in  qua  continentur  certa  facultatem  con- 
cernencia.    Item  dedi  pro  vino  6  den.  et  1  pro  simula. 

Fol.  45*  Anno  domini  etc.  XXUU.  die  vero   12.  mensis  lanuarii 

1424      fuit  congregata  facultas  super  articulis  hüs:  Primus  ad  audien- 

12.  Jan.  ^QjQ  quandam  proposicionem  domini  rectoris  factam  ad  nostre 
facultatis  decanum  et  ad  consequenter  deliberandum  super  ea, 
quid  expediat.  Placuit  facultati  in  materia  illius  articuli,  quod 
duo  doctores  accedant  dominum  rectorem  et  sibi  dicant,  quod 
non  placeant  facultati  verba  domini  rectoris  nee  umquam 
facultas  aliquid  scandalosum  fecerit  nee  illicite  egerit  in  suis 
consiliis  et  quod  rector  non  precipitet  se  inuadere  facultatem, 
cum  minus  grata  sit,  quia  ab  aliis  rectoribus  de  huiusmodi 
facto  fuit  supportata;  quare  roget  cum,  ut  de  siniilibus  super- 
sedeat  de  cetero.  Secundus  articulus  ad  videndum  quandam 
cedulam  uniuersitatis  disciplinam  et  mores  suppositorum  eorum- 
dem  concernentem.  Placuit  facultati^  ut  deputati  in  materia 
eadem,  modo  meliori  quo  possent,  contenta  in  cedula  ordina- 
rent  et  disponerent  pro  bono  uniuersitatis.  Item  dedi  6  den. 
pro  yino  et  aliis. 


*)  29.  September  1423  — 24.  April  1424. 


AoU  Aus.  DttdiflM.  I.  57 

Item  anno  eodem  24.  die  mensis  lanuarii  facta  foit  con-    24.  Jan. 
gregacio  facoltatis  super  hiis  articalis,  quorum  primuB  fuit  ad 
audiendum    supplicacionem     cuiusdam     scolariB    in    medicina 
petere  yolentis  admitti  ad  examen  pro  gradu  baccalariatus  in 
eadem^   caius  nomen   erat  lohannes   de  Montibus,  et  fuit 
concorditer  ab  omnibus  doctoribus  admiseus.    Item  ad  audien- 
dum supplicacionem  domini  lacobi  canonici  nostram  domum 
inhabitantis.    Placuit  facultati,   ut  differtur  (sie)  deliberacio  in 
crastinum^   quod  factum  fuit,   et  crastina  die  post  Pauli  apo-    25.  Jan. 
stoli,   qüe  fuit  25.  lanuarii^),  facultas  locauit  domum  domino    26. Jan. 
lacobo   canonico   ad   neuem   annos,    ut    singulis    annis    daret 
6  libr.   den.  facultati    medicine    et  placuit   sibi    et  spopondit 
dare  easdem. 


[1424  I.] 

Decanatus   Mag.   lohannis    de   Pawgarten    arcium    et   Fol. 45^ 
medicine  doctoris   electi   4.  die  lunii  anno   domini  M.CCCC.    4. Juni 
vicesimo  quarto,   in  cuius  decanatu  acta  sunt  ea  que  secun- 
tur  etc. 

Item  25.  die  lunii  congregata  fuit  facultas  super  articulis  25.  Juni 
infrascriptis.  Primus  ad  tractandum  de  quibusdam  honorem 
et  utilitatem  facultatis  concernentibus,  et  circa  istum  arti- 
culum  fuit  motum  de  quibusdam  defectibus  domus  facultatis 
reformandis,  et  placuit  facultati,  quod  Mag.  lohannes  Ajgel 
et  decanus  deberent  illos  defectus  conspicere  in  tectis  et  aliis 
reformandis  et  de  eisdem  disponere,  ut  reformarentur  secun- 
dum  quod  videretur  oportunum.  Item  in  eadem  congrega- 
cione  supplicauit  bedellus  facultatis,  quod  facultas  disponeret 
circa  scolares  audientes  medicinam  de  coUecta  ab  eis  reci- 
pienda  sicut  est  de  more  in  aliis  facultatibus,  et  placuit  facul- 
tati, quod  quilibet  magister  in  artibus  audiens  medicinam 
deberet  soluere  bedello  1  gross,  singulis  Quatuor  temporibus, 
alii  yero  baccalarii  et  scolares  quilibet  4  vel  5  den.,  nisi 
paupertas  quem  in  hoc  excusaret,  quem  eciam  per  bedellum 
nolumus  aggrauari.  £t  execucio  illius  ad  hortandum  magistros 
et  ceteros  audientes  commissa  fuit  Mag.  Heinrico  StAU  et 
decano,    quod    in  lectione    aut   alibi   in    priuato   eos   ad    hoc 


*)  Conyenio  Pauli  füllt  auf  den  25.  Januar. 


58  Acta  Um.  medicae.  1. 

hortarentur  meliori  modo  sicut  deceret  etc.  Item  in  eadem 
congregacione  supplicauit  Mag.  Seboldas  de  Rauenspurk, 
quod  facultaB  locacionem  domus  facultatis  alias  factam  domino 
lacobo  canonico  reuocaret^  quia  in  eam  non  consensisset  nee 
de  presenti  in  eandem  consentiret.  Istam  supplicacionem  facul- 
tas non  exaudiuity  quia  prius  mature  et  deliberate  domum 
suam  prefato  domino  lacobo  locauit  ad  peticionem  plurium 
honorabilium  virorum  Mag.  Petri  Dekinger  decretorum 
doctoris  et  decani  capituli  protonc  et  Oswald!  scriptoris 
hubarum  et  magistri  coquine  illustrissimi  principis  domini 
nostri    domini    Alber ti    ducis    Austrie    etc.    necnon    aliorum 

Fol.  46*  honestorum  |  protunc  presencium  etc.  Et  saper  hoc  facultas 
super  huiusmodi  locacione  dedit  predicto  domino  lacobo  litte- 
ram  modum  et  formam  illius  contractus  continentem^  cuius 
tenor  in  fine  huius  libri  habetur^).  Que  littera  sigillata  fuit 
protunc  cum  sigillo  facultatis  presentibus  omnibus  doctori- 
bus  etc. 

Secundus  articulus  fuit  ad  recipiendum  computum  a  pre- 
cedenti  decano  et  facto  computo  per  Mag.  lacobum  de 
Stoczstal  (!)  decanum  precedentem  remansit  obligatus  facul- 
tati  primo  6  flor.  Ungar,  et  1  malum^  quos  receperat  a  decano 
immediäte  ante  cum  et  1  flor.  ex  parte  lohannis  de  Mbnti- 
bus  promoti  tempore  sui  decanatus  in  baccalarium;  item 
30  solid,  den.  ex  parte  Mag.  Stephani  Speczhart,  quos 
obligabatur  in  censu  domus  facultatis;  item  3  libr.  den.  et 
60  den.  in  censu  domus  alias  per  eum  non  soluto.  Et  quia 
Mag.  lacobus  istam  pecuniam  protunc  persoluere  non  habuit^ 
supplicauit  facultati,  quatenus  terminum  solucionis  sibi  daret. 
De  qua  supplicacione  facultas  non  erat  contenta;  ideo  placuit, 
quod  istam  pecuniam  persolueret  infra  tres  dies  aut  faceret 
caucionem  sufficientem  per  pignus  aut  fideiussores  sub  pena 
exclusionis  a  facultate,  quam  penam  acceptauit  et  ad  redi- 
mendum  pignora  aut  fideiussores  facultas  sibi  statuit  duos 
menses  et  in  recepcione  pignorum  aut  fideiussorum  commisit 
facultas  Mag.  lohanni  Aygel  et  decano.  Item  protunc  Mag. 
lacobus  presentauit  decano  1  flor.  malum. 

28.  Au^.  Item    28.    die    mensis   Augusti   fuit   facultas    congregata 

super  articulis  infrascriptis.    Primus  ad  audiendum  desiderium 


»)  Vgl.  S.  93. 


Acta  Uc.  medioae.  I.  59 

domini  cancellarii  principis  in  quodam  negocio  concernente 
honorem  facoltatis  et  materia  istius  articuli  fuit,  quia  Mag. 
Seboldus  querulose  proposuit  coram  domino  cancellario  de 
locacione  domus  facoltatis  sibi  facta  in  preiadicium  cuidam 
sacerdoti  canonico^)  etc.^  in  qaam  nunquam  consensiBset,  nee 
ad  huiusmodi  locacionem  esset  vocatus.  Item  ibidem  pro- 
posuity  qualiter  esset  deceptos  in  2  flor.  in  recepcione  sui  ad 
facultatem  et  quod  Über  statatorum  solum  sonaret  de  duobus 
et  quod  liber  statutorum  in  iUa  parte  esset  rasos  et  quod  alii 
ante  eum  et  eciam  post  eum  recepti  tantummodo  duos  dedis- 
sent  et  in  hoc  facta  esset  |  sibi  iniuria;  tandem  supplicauit  Fol.  46^ 
domino  cancellario,  quatenus  informaret  doctores  aut  saltem 
decanam,  qui  conseqaenter  alios  informaret  et  desiderium 
domini  cancellarii  eisdem  notificaret,  ut  istam  locacionem 
factam  domus  reuocarent^  ne  ins  inhabitandi  pronunc  ad  eam 
deuolutum  ex  ordine  apud  eum  mutaretur.  Super  que  facul- 
tas deliberauit  et  conclusum  fuit,  quod  omnes  doctores  facul- 
tätis  preter  Mag.  Seboldum  deberent*)  accedere  dominum 
cancellarium  et  sibi  referre  ea,  que  acta  essent  circa  locacio- 
nem domus  nuUi  in  preiudicium,  nee  aliquod  ius  alicui  debe- 
tur  plus  quam  alteri  et  quod  excusarent  facultatem  in  singulis 
punctis  et  querelis  tangentibus  honorem  facultatis  et  signanter 
de  rasura  libri,  quam  dominus  cancellarius  plus  ponderauit 
scandalosam  et  male  sonantem.  Placuit  facultati,  quod  recita- 
rentur  motiua  et  cause  mouentes  patres  nostros  antecessores, 
qui  hoc  fecerunt  non  absque  deliberacioue  sed  mature  et 
racionabiliter,  ut  patet  ex  motiuis  eorum,  quorum  unum  poni- 
tur  in  principio  libri  statutorum  de  potestate  facultatis  ad- 
dendi  aut  diminuendi  etc. 

Secundus  articulus  ad  deliberandum  super  quadam  pro- 
posicione  facta  contra  facultatem  per  Mag.  Seboldum  ex 
parte  domuB  eiusdem  in  pkna  congregacione  aniuersitatis  et 
ad  prouidendum;  ne  in  futurum  similia  fierent.  Conclusum 
fuity  quod  decanus  sollicitaret  dominum  rectorem,  cui  com- 
missum  fuit  et  suis  officialibus,  ut  vocaret  partem,  scilicet 
actorem  contra  facultatem,  et  ammoneret  eum,  ut  prosequere- 
tar  querelam  suam  et  ius,  quod  pretenderet  se  habere  ex 
parte  domus;   quo  facto  aut  eciam  si  dimitteret  rem  sie  pen- 


^)  Dom.  JacobuB  Obemdorffer.        *)  Im  Orig.  deberet. 


60  Acte  fae.  medicM.  I 

dere,  decanus  in  publica  congregacione  uniuersitatis  deberet 
respondere  super  propositis  per  Mag.  Seboldum  contra  facul- 
tatem,  et  uniuersitatem  super  hoc  certificare,  quomodo  iniuste 
et  inconsulte  facultas  esset  accusata  et  factum  sibi  impositum 
in  hoc,  quod  domus  esset  facultati  testata^  ut  doctores  tantum 
deberent  eam  inhabitare  et  quod  ad  hoc  sonaret  testamentum 
olim  honorabilis  viri  Mag.  Nicolai  etc.,  quia  ad  istud  non 
sonat  testamentum  sed  libere  domus  est  testata  et  nuUa  con- 
dicione  adiecta  ut  patet  inspicienti  copiam  etc. 

Tercius  articulus  ad  disponendum  de  libris  facultatis 
nondum  cathenatis,  ut  amplius  in  maiori  custodia  seruarentur 
et  de  aliis  circa  materiam  librorum  referendis.  Conclusum 
fuit,  quod  libri  non  cathenati  simul  reponerentur  ad  cistam  et 
quod  clauderentur  cum  una  sera  quousque  facultas  haberet^) 
pecuniam  pro  cathenacione  etc. 
Fol.  47*  Item  de  pecunia  facultatis,  quam  obligatur  Mag.  lacobus, 

placuit  facultati,  quod  soUicitaretur  Mag.  lacobus,  quod  vide- 
ret  de  solucione  infra  hinc  et  festum  Michaelis  proximum'); 
quod  si  non  faceret,  facultas  vellet  de  pignore  disponere 
taliter,  quod  haberet  pecuniam  suam,  quia  timor  eciam  est 
de  destructione,  ideo  nollet  diucius  retinere  etc. 

Item  in  eadem  congregacione  fuit  motum  de  clauibus 
habendis  ad  stubam  facultatis  et  librariam.  Conclusum  fuit, 
quod  fierent  claues  de  nouo  sub  expensis  facultatis,  quas 
semper  haberet  decanus  pro  tempore  propter  motiua  tunc 
tacta,  non  obstante  quod  aliunde  claues  proprios  habent. 

Item  fuit  eciam  motum  de  littera  alias  data  et  sigillata 
domino  lacobo  super  conuencione  domus,  quia  ibi  aliquid 
obmissum  erat.  Placuit  facultati  concorditer,  quod  dominus 
lacobus  litteram  prius  sigillatam  restitueret  facultati  et  quod 
fieret  una  noua  littera,  cui  inscriberentur  prius  obmissa,  vide- 
licet  quod  facultas  haberet  liberum  ingressum  ad  stubam  pro 
congregacionibus  et  aliis  necessitatibus  suis  expediendis  et  si- 
militer  ad  librariam,  quando  alicui  doctorum  intrare  placuerit, 
aut  saltem  quod  dominus  lacobus  daret  facultati  litteram  aut 
cedulam  cum  sigillo  suo,  obmissa  in  alia  littera  continentem, 
aliis  remanentibus  sicut  stant,  nisi  quod  loco  sancti  Martini 
ponatur   sancti  Michaelis,   quia  ita   locacio   fuit  facta  a  festo 


^)  Im  Orig.  hahererU.        *)  29.  September. 


Aete  flM.  mediCM^  I.  61 

sancti  Michaelis  proxime  futuro,  videlicei  anno  domini  M.CCCC. 
23.  ad  nouem  annos  sequentes  etc.  Item  dedi  in  eadem  con- 
gregacione  pro  vino  et  pane  6  den.  Item  dedi  28  den.  pro 
tribus  clauibus  et  una  noua  sera  cum  claue  ad  cistam  reposi- 
cionis  librorum  iion  cathenatorum  et  aliis  ibi  pro  custodia  factis. 

Item  24.  die  Septembris  congregata  fuit  facultas  ad  ex-  24.  Sept. 
pediendum  articulum  infrascriptum.  Ad  tractandum  materiam 
proposicionis  facte  per  Mag.  Seboldum  contra  facultatem  in 
una  congregacione  uniuersitatis  et  nunc  iterum  motam  circa 
dominum  rectorem  presentibua  officialibus  ex  parte  locacionis 
domus  facultatis,  et  ad  cogitandum  de  modo  respondendi 
super  propositis  et  motiuis  per  eum  adductis.  Forma  pro- 
posicionis sue  habetur  sentencialiter  in  actis  superius^);  nisi 
quod  superaddidit  quedam  motiua^  que  non  concladunt  |  inten-  Fol.  47^ 
cionem  suam.  Et  tactis  et  consideratis  multis  hinc  et  inde 
circa  istam  materiam,  facultas 'deputauit  Mag.  Cristannum  et 
decanum,  qui  accederent  dominum  rectorem^  ut  ostenderet  eis 
formam  commissionis  facte  sibi  et  officialibus  de  ista  materia 
et  quod  peterent  eum,  ut  secundum  illam  commissionem  cum 
officialibus  illam  materiam  tractaret  nee  aliquid  noui  attemptari 
admitteret,  nisi  sicut  conclusum  esset  in  uniuersitate;  quod  super 
hoc  videretur  forma  testamenti  olim  venerabilis  Mag.  Nicolai 
etc.  et  quod  audiret  et  examinaret  partes  super  aliis  propositis 
per  Mag.  Seboldum  de  iniuria  sibi  facta  et  preiudicio  et  an 
esset  vocatus  in  locacione  domus  etc.,  et  partibus  auditis  rec- 
tor  cum  officialibus  componeret  (eas  si  posset)*)  et  concordiam 
faceret  inter  partes.  Et  circa  hoc  ulterius  conclusit  facultas, 
quod  si  Mag.  Seboldus  iterum  attemptaret  circa  dominum 
rectorem  citando  decanum,  sicut  prius  fecit  in  ista  causa, 
quod  omnes  doctores  medicine  deberent  adesse  et  assistere 
decano  aut  saltem  illi,  quos  habere  posset,  et  audire  querelas 
et  motiua  Mag.  Seboldi  et  pro  posse  dirigere  decanum  in 
respondendo  et  excusando  facultatem  de  sibi  impositis  inno- 
Center  et  ostendere,  motiua  sua  non  valere  etc. 

Item  in  eadem  congregacione  dedi  3  den.  pro  vino. 

Item  22.  Octobris  fuit  facultas  congregata  super  articulis    22.  Oct. 
infrascriptis.    Primus  ad  eligendum  nouum  decanum  facultatis 
et  electus  fuit  per  maiorem  partem  facultatis  Mag.  Heinricus 


*)  Vgl.  oben  8.  69.         «)  Im  Orig.  getilgt. 


62  Acta  fac.  medica«.  I. 

StoU  medicine  doctor^  qui  protunc  absens  fait  cum  domino 
principe  in  Morauia,  et  in  locum  eins  et  vices  tenentem 
electus  est  Mag.  lohannes  Aygel^  qui  extunc  onus  sub- 
stitucionis  sponte  assumpsit  usque  ad  prefati  Mag.  Heinrici 
aduentum;  verum  quod  Mag.  Seboldus  causabatur  contra 
facultatem  dicendo^  se  esse  spretum  in  hoC;  quod  ordo  deca- 
natus  iam  diu  seruatus  circa  cum  esset  interruptus,  sed  facul- 
tas racionabiliter  mota  ordinem  pristinum  ex  racionabilibus 
causis  decreuit  pro  ista  vice  non  esse  seruandum,  presertim 
Fol.  48'  cum  causa  |  pendens  inter  facultatem  medicine  et  prefatum 
Mag.  Seboldura  ex  parte  locacionis  domus  facultatis  adhuc 
nondum  esset  diffinita.  Et  plura  hinc  inde  fuerunt  obiecta 
de  locacione  domus,  que  habentur  in  Actis  supra,  unum 
tarnen  Mag.  Seboldus  adiecit,  quod  ipse  solus  esset  ille,  qui 
procuraret  bonum  facultatis,  quod  multum  displicuit  omnibus 
aliis  estimantes  se  per  hoc  diffamatos  et  de  periurio  repre- 
hensos,  reuocantes  sibi  hoc  ad  animum,  sed  extunc  nichil  fuit 
dictum  sed  suspensum,  quid  fieri  expediat  in  emendam. 

Secundus  articulus  ad  recipiendum  computum  ab  antiquo 
decano  et  facto  computo  in  presencia  facultatis  de  facultatis^) 
expositis  facultas  remansit  obligata  decano  precedenti')  in 
11  den.,  quia  tempore  sui  decanatus  nichil  recepit  nisi  32  den. 
ex  parte  Mag.  Heinrici  Stell  pro  valete  in  recessu  suo  cum 
principe  ad  Morauiam.  Alia  debita  stant  sicut  prius  non  soluta 
per  Mag.  lacobum  Stokstal  etc.  Est  verum  quod  Mag. 
lacobus  Stokstal  protunc  supplicauit  facultati,  quod  daret 
sibi  pallium  et  obtulit  extunc  statim  dare  10  fior.  obligatos 
facultati  et  quod  de  residuo  facultas  expectaret  sibi  ad  festum 
Natiuitatis  Christi  proxime  futurum').  Placuit  facultati,  quod 
daretur  sibi  pallium  receptis  10  flor.  prius  et  quod  pro  resi* 
duo  assecuraret  facultati  per  aliud  pignus  aut  fideiussores  suf> 
ficientes  et  quod  soluerent  redimendo  pignus  ad  festum  sancte 
Katherine^),  quod  si  non  posset,  obtineret  a  facultate  longio- 
rem  terminum  sibi  dandum.  Et  neutrum  illorum  placuit  sibi 
et  omnia  recusauit  et  ita  seruauit  10  flor.  et  stetit  res  sicut 
prius.    Item  in  eadem  congregacione  dedi  6  den.  pro  vino. 


^)  Man  erwartet  defalcalia.        *)  Mag.  Joh.  de  Paumgarten. 
»)  24.  December  U24.        *)  26.  November. 


Acte  Am}.  madica«.  1.  63 


[1424  n.]^) 


[1425  L] 

Anno  domini  MCCCCXXV.   secundum   ordinem   effectus   Fol.  48  «> 
est  Mag.  lohannes  Aygel  decanus  facultatis  medicine^  cuius      ^^^^ 
tempore  acta  sunt  sequencia. 

Item  per  plares  congregaciones  uniuersitatis  Mag.  Sebal- 
das  facultatem  accosauit^)  de  illicita  nostre  domos  locacione 
facultatis  et  per  plures  citaciones  facultatem  turbauit  et  tribu- 
laait  ad  consistorium  rectoris  uniuersitatis  et  non  unius  tan- 
tum  sed  plurium.  Eciam  similiter  hoc  fecit  de  duobus  flore- 
niS;  qui  deberent  sibi  restitui,  quia  facultas  conclusit  a  quo- 
übet  extraneo  doctore  recipi  4  flor.  de  nouo  adueniente. 
Facultas  pie  se  habuit  et  libenter  fuisset  quieta^  tandem  duo 
doctores  sacre  theologie,  Mag.  Nicolaus  de  Dinkelspuhel 
et  Mag.  Theodricus  de  Hamelburgk,  moti  a  se  ipsis  et 
merito  pacis  fortiter  se  interposuerunt^  obtinuerunt  a  facultate 
nostra^  quod  consensit  in  arbitros  per  eam  nominandos,  et  cum 
eum  omni  cum  diligencia  alloquerentur  pro  bono  pacis,  ipse 
renuit  simpliciter;  post  facultas  amplius  nolebat  in  prefatum, 
propter  tantorum  yirorum  exclusionem,  quos  non  volebat  ex- 
audire,  consentire,  sed  tantum  seeum  stare  ad  iusticiam. 

Item    20.    die    mensis   Septembris    congregatis    omnibus  20.  Sept. 
doctoribus   facultatis   placuit  facultatis   quod   Mag.  Sebaldus 
deberet  vocari   et   deberent   sibi    manifeste   cause   exclusiouis 
sue   dicere^)   et  factum   fuit   et  fuit  tnnc   exclusus,    sed   ipse 
dixit,  quod  non  vellet  esse  exclusus. 

Item   recepi   ab  domino  lacobo  iuquilino  nostro  3  flor. 


[1425  n.] 

Anno  domini  MCCCCXXV.  ex  ordine  fuit  effectus  deca-   Fol.  49  • 
nus   Mag.   Cristannus   de   Susato   doctor  in   medicina,    qui 
propter   certas   causas,    quas   tunc   doctoribus   declarauit,    non 
posset  (I)  esse^  et  in  congregacione  facultatis  supplicauit  facultas 


^)  Keine  Anfzeichniiiigen  vorhanden.         ^  tmcusa/uU..       ')  Statt  did. 


64  Acte  fiK.  nedicM.  I. 

Mag.  lohanni  Aygel;  quatenus  loco  sai  per  illum  medium 
aonam  esset  decanus^  qaod  assumpsit  ad  facultatis  preces. 

20.  NoY.  Item   20.   die   mensis   Nouembris   facta   fuit   congregacio 

facultatis  ad  instanciam  unius  Scolaris  Augustini  de  Slesia 

petentis  admitti  ad  examen  pro  gradu  baccalariatus  in  medi- 

cina  et  fuit  admissus. 

1426  Item  5.  die  mensis  Februarii  fuit  congregacio  facultatis 

5.  Febr.  facta  ad  instanciam  Mag.  Petri  VAlcian  de  Wienna  docto- 
ris  in  medicina  petentis  admissionem  sui  ad  eandem  et  fuit 
admissus.    Item  soluit  4  flor.  secundum  statuta. 

4.  Febr.  Item  4.  die  mensis  Februarii  fuit  congregacio  facultatis 

facta  ad  supplicacionem  duorum  baccalariorum  in  medicina 
Mag.  Dyetmari  et  Mag.  Erasmi  de  Lanndczhüta  peten- 
cium  admitti  ad  examen  pro  licencia  in  eadem  et  erant  ad- 
missi. 


[1426  I.] 

Fol.  49i>  Anno  domini  MCCCCXXVI.  in  die  sanctorum  Tyburcii 

14.  Apr.   et  Valeriani  ex  ordine  effectus  est  decanus  facultatis  medicine 
Mag.  Petrus  Völczian  de  Wienna,  in  cuius  decanatu  acta 
sunt  que  secuntur. 
13.  Juni  13.  die   mensis  lunii  fuit  congregacio  facultatis  ad  con- 

spiciendum  citacionem  dominis  doctoribus  medicine  facultatis 
porrectam  et  articulos  per  facultatem  contra  Mag.  Seboldum 
prepositos.  Et  protunc  conclusum  fuit,  quod  eadem  citacio  in 
presentem  librum  Actorum  conscribi  deberet  et  similiter  arti- 
culi  dati  per  Mag.  Seboldum  et  responsiones  et  articuli  facul- 
tatis prout  secuntur. 

Citacio. 

Nos  Conradus  de  Hallstat,  arcium  magister  et  de- 
cretorum  doctor,  rector  uniuersitatis  studii  Wiennensis  tenore 
presentis  citamus  peremptorie  et  citari  mandamus  venerabiles 
et  egregios  decanum  omnesque  alios  et  singulos  facultatis  medi- 
cine doctores  reos  ex  una,  nee  non  egregium  Mag.  Sebol* 
dum  eciam  dicte  facultatis  doctorem,  actorem  parte ^)  ex 
altera,    quatenus    omnes   et   singuli   14.   die    a   dato   presentis 


^)  Im  Orig.  Btebt  parUs. 


Acte  fftc.  medicae.  I.  65 

computando^  hora  causarum,  qua  pro  tribunali  eedere  con- 
Bweuimus  Wienne  in  loco  nostro  solito  et  consweto,  legittime 
compareant  coram  nobis  ad  producendam  ac  produci  viden- 
dum  omnia  et  singula  iura  et  munimenta,  quibus  se  hinc 
inde  incurrere  velint^  in  causa  seu  causis,  que  vertitur  seu 
vertuntur  coram  nobis  inter  partes  antedictas  et  demum  ad 
concludendum  et  in  eadem  causa  pro  concluso  haberi  et  ad 
ulteriora  procedendum  ac  procedi  videndum  usque  ad  senten- 
ciam  diffinitiuam  inclusiue;  alioquin  in  causa  seu  causis  huius- 
modi  absque  alia  vocacione  ulteriori  ad  partis  competentis  in* 
stanciam,  ad  dictam  nostram  sentenciam  diffinitiuam,  dictorum 
citatorum  seu  alterius  eorum  absencia  seu  contumacia  non 
obstante,  prout  iustum  fuerit  et  ordo  dictauerit  |  racionis,  pro-  Fol.  50  > 
cedemus.  Super  publicacione  vero  ac  presentis  execucione 
bedellorum  nostrorum  iuratorum  ac  alterius  ipsorum  stabimus 
relacione.  Datum  Wienne,  ultima  die  mensis  Maii  anno  domini  31.  Mai 
MCCCCXXVI.  nostro  sub  signeto. 

In   causa  dominorum  medicorum  apud  dominum 

rectorem. 

Dominus  doctor  Seboldus  conquerendo  proposuit  ex 
parte  locacionis  domus,  que  facta  est  eo  nesciente  nee  con- 
senciente  et  petit  ipse,  quod  locacio  huiusmodi  reclametur  et 
reuocetur.  Secundo  proposuit,  quando  debebat  incorporari, 
domini  doctores  legerunt  sibi  statutum  de  soluendis  5  fior., 
videlicet  1  pro  pedello  et  4  pro  facultate,  quos  ad  statim 
soluit.  Et  ibi  petiuit,  si  domino  rectori  cum  suis  deputatis 
videretnr,  quod  de  iure  2  flor.  essent  restituendi,  ex  quo  in 
libro  uniuersitatis  habetur  de  duobus,  quod  tunc  mandet  sibi 
restitui;  si  vero  non,  tunc  non.  Tercio  proposuit,  quomodo 
pendente  Ute  super  Statute  et  locacione  domus,  facultas  ex- 
clusit  eum,  in  hoc  putat  sibi  iniuriatum  et  petit  sc  restitui  et 
incorporari  ad  facultatem.  Quarte  petiuit,  per  dominum  recto- 
rem inhiberi,  ne  doctores  facultatis  lite  pendente  aliquid  at- 
temptent  super  incorporacione  et  promocione  aliquorum  in 
preiudicium  suum. 

Responsio  facultatis  ad  articulos. 

Ad  primum  responderunt,  illum  fore  diffinitum  per  pre- 
decessorem  domini  rectoris,    videlicet  lohannem  Pangarten 

Acta  faenltatis  medicae.  I.  5 


66  Acta  fae.  medieae.  I. 

et  ergo  super  illo  noluerunt  amplius  respondere  et  ad  proban- 
dum  hoc  retulerunt  se  ad  Acta.  Ad  secundum  responderant^ 
quod  receperunt  ab  eo,  secandum  quod  ab  aliis  congweuerunt 
recipere  secandum  ordinacionem  facultatis.  Ad  tercium  re* 
sponderunt,  ipsum  fore  iuste  exdusum  et  causas  parati  sunt 
dicere  palam  vel  oculte.  Ad  quartam  responderunt^  se  habere 
statuta    et    quando    secundum    iila    faciunt,    credunt    se   bene 

Fol.  60^  fecisse  et  eis  hoc  non  debet  inhiberi.  |  Et  ibi  fuit  conclusum, 
quod  facultas  debet  exprimere  causas  exclusionis^)  et  postea 
negocium  totum  deduci  ad  deputatos.  Acta  sunt  hec  Wienne 
in  collegio  dominonim  ducum  Austrie  in  commodo  Mag.  Petri 
Pirchenbart  doctoris  tunc  rectoris,  presentibus  Mag.  Paulo 
de  Wienna  doctoris  et  Thoma  Sacka  magistro  in  artibus  et 
baccalario  in  theologia,  anno  domini  MCCCCXXVI.  indictione 

8.  Febr.    4.  die  Veneris  hora  nonarum  vel  quasi,  8.  mensis  Februarii. 


15.  Jnni  Item  die  15.  mensis  predicti  coram  domino  rectore  hora 

vesperarum,  domino  rectore  pro  tribunali  sedente,  domini 
medici  responderunt  primam  causam  prius  allegatam  super  loca- 
cione  domus.  Primo  assignauerunt  pro  prima  causa.  Secundo 
allegauerunt,  quomodo  dominus  Seboldus  diffamauit  faculta- 
tem  in  publica  uniuersitatis  congregacione  dicendo,  quod  male 
et  iniuste  facultas  locauit  domum  et  preter  et  contra  tenorem 
testamenti.  Tercio  quod  diffamauit  publice  facultatem  in  con- 
uocacione  uniuersitatis  et  in  aliis  congregacionibus  particulari- 
bus,  dum  dixit,  quod  ipse  solus  esset,  qui  procuraret  bonum 
facultatis.  Quarte  proposuerunt,  quomodo  dictus  Seboldus 
diffamauit  facultatem  coram  domino  cancellario  domini  prin- 
cipis,  quamuis  in  uniuersitate  causa  adhuc  non  fuisset  diffinita 
et  adhuc  penderet  indecisa. 

20.  Sept.  Item  20.  die  mensis  Septembris  factus  est  computus  per 

Mag.  lohannem  Aygel  decanum  precedentem  et  defalcatis 
defalcandis  remansit  obligatus  facultati  in  4  flor.  Dedit  decano 
sequenti.^  Item  eodem  die  dominus  lacobus  hospes  noster 
fecit  racionem  et  defalcatis  5  solid,  minus  6  den.  pro  utilitate 
domus  distributis,  adhuc  tenetur  facultati  soluere  3  flor.  36  den. 
ad  festum  sancti  Michaelis  proxime  venturum.') 


^)  Im  Orig.  echukmia,       *)  Späterer  Zusatz.       ')  29.  September  1426. 


Acta  fee.  medieae.  I.  67 

Item  Mag.  lohannes  de  Paumgarten  tenetur  facoltati  Fol. 61* 
1  libr.  den.  prius   computatam   facultati   per   dominum   laco- 
bnm  in  censu.^) 

[1426  n.] 

Decanatus  seeundus  Mag.  lohannis  de  Paumgarten 
arcium  et  medicinc  doctoris^  electi  in  die  saneti  Cholomanni  13.  Oct 
martyris  anno  domini  MCCCC.  vicesimo  Bexto,  in  cuiua  deca- 
natu  acta  sunt  ut  sequitur  etc.  Item  facto  computo  per  deca- 
Dum  immediate  precedentem  die  eodem  electionis  mei  (I)  pre- 
sentauit  michi  ladulam  facultatis  cum  contentis  in  eadem: 
librum  statutorum,  actorum  etc.  ibidem  etc.  Item  presentauit 
michi  4  flor.  Ungar,  receptos  per  cum  in  censu  a  domino 
lacobo  etc.  Item  1  malum  flor.;  item  recepi  a  domino 
lacobo  18  Bol.  den.  et  36  den.  obligates  facultati  in  censu 
cadente  circa  festum  Michaelis  proxime  preteritum.') 

Item  24.  die  Nouembris  fuit  facultas  congregata  pro  ex-  24.  Not. 
pedicione  articulorum  infrascriptorum.  Primus  fuit,  qualiter 
obuiandum  sit  quibusdam  irreuerenciis  turpibus  et  insolitis 
scolis  nostris  et  doctoribus  ibidem  legentibus  exibitis.  Placuit 
facultati,  quod  fieret  inquisicio,  si  posset  perscrutari  ille  vel 
illi,  qui  huiusmodi  defedacionem  fecissent  aut  procurassent; 
ulterius  placuit  secundo,  quod  peteretur  clauis  ad  lectorium  a 
decano  facultatis  arcium  et  quod  lectorium  clauderetur  extra 
horas  lectionuin,  ne  talia  aut  similia  pro  futuro  fierent;  quam 
postnlacionem  clauis  si  negarent,  deduceretur  ulterius  ad  facul- 
tatem,  quid  expediat  sibi  facere  pro  clausione  lectorii  ad  usum 
Buum  tantum  etc.  Secundo  proposuit  quidam  Scolaris  in  medi- 
cina  contra  Mag.  Er  asm  um  doctorem  in  medicina  protunc 
rectorem,  iniuriam  verbalem  et  realem  sibi  ab  eo  fore  illatam, 
super  quo  petiuit  consilium  a  facultate.  Placuit  facultati  pro 
concordia,  quod  quilibet  ipsorum  caperet  unum  doctorem  de 
facultate,  qui  eos,  si  possent,  concordarent;  sin  autem,  qui- 
hbet  uteretur  iure  suo  etc.  Tercio  proposuit  decanus  contra 
Mag.  Seboldum,  contemptum  sibi  factum  et  toti  facultati  in 
persona  sua,  quia  Mag.  Seboldus  locauerat  se  ante  decanum 
in  quadam  congregacione  omnium  suppositorum  uniuersitatis, 


^)  Dieser  AbsatE  ist  im  Orig.  getilgt.        ')  29.  September. 

6» 


68  Acta  ÜM.  medicM.  I. 

i 

I 

nec  monitus  cedere  voluit,  sed  pertinaciter  respondit^  quod 
non  elegisset  me  in  decanum  et  plura  dixit  etc.  Hoc  multam 
displicait   facultati   et   placuit  facultati,   quod   hoc   allegaretur 

Fol.  611»  pro  futuro  coram  arbitris  suis  |  aut  aliis  se  pro  eo  interponere 
volentibus  et  alibi,  abi  fuerit  oportunum,  ymo  apparuit  facul- 
tati^ quod  pro  isto  solo  esset  excludendus  etc.  Secundo  pro- 
posuit  decanus  contra  dominum  rectorem,  quia  nuUura  de 
facultate  vocauerat  in  quadam  vocacione  sui  et  aliorum  ad 
consules  ciuitatis^  cum  tarnen  de  omnibus  aliis  facultatibus 
aliquos  vocasset.  In  hoc  apparuit  facultati,  ipsam  fuisse  spre- 
tarn  et  exclusam  per  dominum  rectorem;  placuit,  quod  amplius 
non  faceret,  sed  honoraret  facultatem  in  tali  aut  simili,  merito 
cuius  illum  honorem  rectoratus  recepisset. 
1427  Item  12.  die  lanuarii  fuit  facultas  congregata  ad  delibe- 

12.  Jan.  randum  de  compromissione  fienda  in  tres  facultates  in  causa 
diu  ventilata  inter  facultatem  et  Mag.  Seboldum  et  placuit 
facultati,  quod  non  fieret  compromissio  in  dictas  facultates 
pronunc,  sed  pocius  vellet  expectare  sentenciam  diffinitiuam. 
Secundus  articulus  fuit  ad  audiendum  responsum  facultatis 
arcium  ex  parte  scolarum  nostrarum  et  quia  facultas  arcium 
dixit,  quod  vellet  stare  in  limitibus  suis  et  stare  iuri  coram 
iudice  quocumque,  placuit  facultati,  quod  Mag.  lohannes 
Aygel  et  decanus  adhuc  semel  accederent  decanum  facultatis 
arcium  hortando  cum,  ut  scolas  nostras  non  impediret  per 
suos  et  quod  disponeret  nobis  presentari  clauem  lectorii  et 
quod  facultas  arcium  non  arrestaret  se  in  isto;  quod  si  non 
posset  obtinere,  facultas  cogitaret  de  modo  habendi  clauem  et 
usum  lectorii  etc.  Item  in  eadem  congregacione  dedi  7  den. 
pro  Tino.  Item  dedi  pro  scripcione  instrumenti  appellacionis 
7  den.    Item  3  solid,  notario  pro  duobus  instrumentis. 

3.  Apr.  Item  3.  die  Aprilis  fuit  facultas  congregata  ad  tractan- 

dum  materiam  articuli  infrascripti:  Ad  deliberandum  de  modo 
aut  modis  prosequendi  appellacionem  alias  nomine  facultatis 
antepositam  in  causa  pendente  inter  facultatem  et  Mag.  Sebol- 
dum ex  parte  sue  exclusionis,  in  qua  dominus  rector  con- 
clusit  contra  facultatem,  nec  detulit  appellacioni  sed  refutauit 
ex  eo,  quia  coram  eo  non  fuisset  appellatum  et  consequenter 
mandauit  decano  sub  pena  obedire,  quatenus  prefatus  Mag. 
Seboldus  restitueretur  etc.  iuxta  formam  sentencie  per  cum 
late.     Placuit   facultati,    quod    appellacio    facta    prosequeretur 


Acta  fac.  nedicae.  I.  69 

modis  quibuB  posset  pro  honore  facultatis,  et  si  uniuersitas, 
ad  quam  est  appellatuni;  approbaret  sentenciam  domini  recto- 
ris  et^)  procederet  ad  execucionem,  quod  facultas  appellaret 
ab  illa  conclusione  aut  sentencia  ad  sedem  Apostolicam;  prias 
tarnen  requireret  dominum  rectorem,  ne  concluderet  aliquit  in 
preiudicium  faeultatis,  sed  quod  suspenderet  ad  maiorem  de- 
liberacionem ;  sin  autem,  fieret  ut  dictum  est. 


[1427  I.J 


Item    25.    die    Aprilis    congregata   fuit   facultas    ad    dis-   Fol.  62" 
ponendum  de  uno^  qui  recipiat  decanatum  ex  parte  facultatis^   25.  Apr. 
et  auditis   causis   Mag.   Heinrici  Stoll^    quem    ordo   tetigit, 
placuit    facultati^    quod    sequens    cum    in    eodem    assummeret 
onus  et  erat  Mag.  Johannes  Aygel^  qui  petitus  onus  assump- 
sit  taliter,  quod  Mag.  Heinricus  in  proxima  mutacione  deca- 
natum assumeret  sine  contradictione,  quod  et  promisit.     Item 
eodem  die  decanus  precedens  fecit  racionem   et  deductis  ex- 
positis  remansit  obligatus  facultati  in  17  flor.  demptis  19  den.; 
quos    florenos   presentauit   decano    sequenti.     Item    in    eadem 
congregacione  exposui  6  den.  pro  vino  et  pane  et  in  resigna- 
cione   decanatus   ante,   in  die   sanctorum   Tyburci  etc.  5  den.    14.  Apr. 
pro  vino.     Item  dominus  lacobus,  hospes  noster,   eodem  die 
presentauit  michi  4  äor.  in  censu  cadente  circa  festum  sancti 
Georii;  que  omnia  simul  collecta  faciunt  predictam  summam.^) 


[1427  n.] 

Decanatus  Mag.  Henrici  Stell,  arcium  et  medicine  docto- 
ris;  electi  in  die  sancti  Colomanni  anno  domini  MCCCCXXVII.;    13.  Oct 
in  cuius  decanatu  acta  sunt  ea  que  secuntur. 

Primo   in  ipsius  decanatu  habita  est  congregacio  docto^      i42d 
rum  die  ultima  lanuarii  ad  expediendum  articulos  subscriptos.    31.  Jan. 
Primus   ad   recipiendum   computum  a  decano  immediate  pre- 
cedentC;   qui  articulus   nou  fuit  expeditus,    sed   suspensus   ad 
proximam  congregacionem  propter  absenciam  illius,   qui  com- 


^)  Im  Orig.  stellt:  et  quod,  ')  Oeschrieben  von  Mag.  Paumgarten. 


70  Acta  fiM.  medicae.  I. 

putare  debebat.  Secandas  articolus  ad  audiendum  supplica- 
ciones  cuiusdam  doctoris  facultatis  nostre  et  ad  deliberandam, 
quid  circa  easdem  fieri  expediat;  et  circa  istum  ai-ticolum 
nichil  fuit  actum  propter  absenciam  Beniorum  doctorum,  sed 
fuit  Bucipensas  ad  sequentem  congregacionem  sicut  precedens. 
8.  Febr.  Item   die  8.  mensis  Febraarii  facta  est  congregacio   ad 

Fol.  52^  expediendum  articolos  sabscriptos:  |  PrimuB  ad  recipiendum 
computum  a  decano  immediate  precedente  et  factus  est  com- 
putaB  in  presencia  facultatis  per  decanum  precedentem.  Facta 
igitur  computacione  et  defalcatis  defalcandis  remanserunt  16  flor. 
in  aurO;  4  Bolid.  et  13  den.,  quos  recepit  decanuB  immediate 
sequens.  SecunduB  articuluB  ad  audiendum  quandam  proposi- 
cionem  per  decanum  facultatis  nostre  proponendam  et  ad  de- 
liberandum,  quid  circa  illam  fieri  expediat^  et  propositum  fuit 
per  decanum,  quomodo  aliqui  de  uniuersitate  et  magistri  dixe- 
rint,  quod  ad  eos  deuenerit,  qualiter  facultas  non  seruauerit 
statutum  suum  de  eiectione  decani  et  origo  istius  rei  fuit 
Mag.  Sebaldus,  et  apparuit  eisdem,  quod  omnibus  modis 
facultas  non  deberet  stare  in  ordine  circa  decanos  etc.  et  hoc 
iuxta  modum  per  plures  annos  obseruatum,  sed  quod  deberet 
fieri  electio  iuxta  disposicionem  cuiusdam  Btatuti  electionem 
decani  concernentis.  Auditis  ergo  motiuis  hinc  inde  motis, 
placuit  facultati,  quod  pro  futuro  semper  eligatur  decanus 
tempore  electionis  noui  rectoris  et  placuit  consequenter,  quod 
conclusio  alias  retroactis  temporibus  conclusa  de  ordine  ob- 
seruando  omnino  anulletur.  Tercius  articulus  ad  audiendum 
duas  supplicaciones  cuiusdam  doctoris  et  fuit  Mag.  Sebaldus 
et  prima  supplicacio  sua  fuit  ex  parte  duorum  doctorum,  yide- 
licet  Mag.  Die t mar i  et  Mag.  Erasmi,  unde  proposuit  contra 
eosdem,  quomodo  ipsi  non  satisfecerint  sibi  tempore  promocio- 
nis  ipsorum,  videlicet  quod  non  dederint  sibi  sicuti  aliis  doctori- 
bus  ante  examen  ipsorum  pecuniam  solitam  dari  doctoribus 
ad  examen  per  decanum  legittime  vocatis,  quia  ipse  non  fuit 
vocatus  ad  ipsorum  examen  per  decanum  facultatis  propter 
ipsi  US  exclusionem  a  facultate,  et  cum  lis  adhuc  penderet 
inter  ipsum  et  facultatem,  ipse  voluit  habere  ab  eis  post 
ipsius  restitucionem  ad  facultatem,  ac  si  ipse  personaliter 
examini  ipsorum  interfuisset.  Item  ipse  protunc  proposuit, 
quomodo  predicti  doctores  duo  ante  receptionem  insigniorum 
doctoralium  promiserunt  sibi  satisfacere  in  predicta  pecunia; 


Acta  fac.  medieM.  I.  71 

et  quia  illa  proposicio  loDga^  licet  debebat  esse  supplioacio^  sie- 
ut  ipse  yolebat  supplicare  |  ut  ipse  michi^)  retulit^  non  tarnen  Fol.  63* 
sonat  supplicatorie^  quare  facultas  circa  istam  proposicionem 
nichil  concluflity  nisi  quod  decanas  diceret  sibi,  quia  ipse  pro* 
poBuisset  in  facultate,  quomodo  isti  doctores  sibi  promiserint 
etc.,  quod  ipse  exigat  promissum^  si  yelit,  coram  iudice  com- 
petente  aut  sicut  sibi  placet  etc.  Secunda  supplicacio  sua 
foit  ex  parte  domus  facultatis^  quam  facultas  iuste  locauerat 
domino  lacobo  canonico  etc.^  et  mens  peticiouis  sue  fuit, 
ipse  enim  libenter  habuisset  domum,  et  sie  petiuit  facultatem, 
ut  ipsa  faueret  sibi  de  iure  suo,  quod  haberet  in  domo  et 
finaliter  voluit,  quod  facultas  faueret  sibi,  quod  ipse  impeteret 
dominum  lacobum  ex  parte  domus  et  quod  ipsa  facultas 
non  resisteret  sibi.  Placuit  ergo  facultati,  quod  decanus  dicat 
sibi  seriöse,  quod  ipse  stet  in  pace  cum  domino  lacobo  et 
consequenter  dicat  sibi,  quod,  quia  facultas  iuste  locauit  sibi 
domum,  non  vult  eam  ab  eo  repetere  ante  tempus  in  littera 
conuencionis  expressum;  si  autem  dominus  lacobus  domum 
ante  tempus  expressum  voluntarie  resignauerit,  facultas  loca- 
bit  sibi  aut  alteri  domum  secundum  quod  facultati  yidebitur 
expedire  et  sie  ultimate  facultas  voluit,  quod  decanus  Mag. 
Sebaldo  in  ista  materia  silencium  imponeret,  quod  et  fac- 
tum est. 

Item  3.  die  Mail  facta  fuit  congregacio  facultatis  ad  ex-  3.  liai 
pediendum  articulos  subscriptos.  Primus  ad  eligendum  nouum 
decanum  facultatis  et  electus  est  in  decanum  facultatis  medi- 
cine  concorditer  per  omnes  doctores  venerabilis  vir  Mag. 
Cristannus  de  Susato,  arcium  liberalium  magister  et  medi- 
cine  doctor,  qui  onus  decanatus  assumpsit.  Secundus  ad  dan- 
dum  deputatum,  qui  una  cum  deputatis  aliarum  facultatum 
habebit  tractare  articulum  alias  in  uniuersitate  commissum  ex 
parte  superintendeucie  et  deputatus  est  Mag.  Henuricus  Stell, 
qui  consensit  et  onus  deputacionis  assumpsit. 


[1428  I.] 

In  decanatu  Mag.  Cristauni  anno  domini  etc.  28.  in  die   Fol.53*> 
sancti  Remigii  facta  est  congregacio  facultatis  ad  terminandum     i-  Oct. 

^)  michi  getilgt  und  darUber:  n^^^cano**. 


72  Acta  Ike.  medieae.  I. 

locacionem  domus  nostre  et  decanus  fuit  motuB  ad  hunc  arti- 
culam  ex  hoc^  quia  in  quadam  congregacione  nouiter  ante 
hanc  habita.  Mag.  Petrus  Volcian  medicine  doctor  peciit 
hamiliter  sibi  locari  domum  eo  modo^  sicud  fait  locata  domino 
lacobo  canonico  ad  sanctuni  Stephanum,  fratri  Oswaldi 
scriptoris  hubarum.  Mag.  Petro,  exeunte  tempore  delibera- 
cionis,  proposuit  Mag.  Johannes  Pawmgartner  medicine 
doctor^  quia  ipse  esset  doctor  regens  et  cum  hoc  esset  in 
doctoratu  senior  Mag.  Petro  Volcian^  unde  appareret  sibi 
racionabilias  esse^  qaod  ipse  eam  inhabitaret  quam  alias  non 
talis,  verum  non  petiuit  protunc  nee  post^  ut  facultas  sibi  eam 
locaret.  Postulata  fuerunt  per  decanum  vota  protunc  presen- 
cium  et  coliectis  votis  unum  fuit  datum  pro  Mag.  lohanne 
Pawmgartner,  et  ipse  pro  se  ipso  implicite  dedit  yotum,  et 
duo  vota  fuerunt  pro  Mag.  Petro  Volcian.  Tunc  Mag. 
Johannes  Aygl  et  Mag.  Johannes  Pawmgartner  dixe- 
runt,  quod  esset  conclusio  facta  in  quadam  congregacione 
facultatisy  quod  seniori  doctori  deberet  domus  locari,  si  et  in- 
quantum  ipse  vellet  eam  inhabitare;  sin  autem,  quod  tunc 
seniori  post  illum  et  sie  descendendo.  Quare  decanus  pro- 
tunc non  voluit  concludere  et  respectis  Actis  per  decanum 
non  fuit  inventa  talis  conclusio,  sed  quod  facultas  potest 
locare  cui  placet  secundum  quod  videbitur '  sibi  expedire.  Ad 
idem  sonat  illud,  quod  habetur  anno  24.  in  decanatu  Mag. 
lohannis  Pawmgartner  medicine  doctoris  conclusiue  in  fine 
1424  secundi  articuli  congregaciouis  per  ipsum  facte  28.  die  mensis 
28. Aug.  August!,*)  quare  in  congregacione  ista,  scilicet  facta  in  die 
sancti  Remigii,  per  pluralitatem  vocum  fuit  per  decanum  con- 
clusum,  quod  Mag.  Petrus  deberet  inhabitare  domum,  sed 
ad  quot  annos,  non  fuit  expressum.  Presentes  fuerunt  Mag. 
Johannes  Aygel,  Mag.  Seboldus,  Mag.  Johannes  Pawm- 
gartner, Mag.  Tydmarus,  Mag.  £rasmus  medicine  docto- 
res  et  Mag.  Cristannus  protunc  decanus  facultatis  medicine. 


[1428  n.J 

FoLö4»  Anno  domini  MCCCC.  28.  electus  est  in  decanum  facul- 

14.  Oet.   tatis   medicine   in   crastino   sancti   Colomanni   Mag.  Erasmus 

^)  S.  oben  S.  68  ff. 


Acta  fbc.  medieae.  J.  73 

Rieder  de  LaDczhuta  artium  et  medicine  doctor^  cai  tune 
precedens  decanus  immediatus  Mag.  Cristannus  de  Susato 
presentauit  3  flor.  hangaricales  et  60  den.  eo  faciente  com- 
patum. 

Item  in  die  sanete  et  eximie  virginis  Eatherine  congre-  25.  Nov. 
gata  fuit  facultas  medicine  ad  expediendum  articulos  infra- 
scriptosy  quoram  primus  est  ad  audiendum  quamdam  proposi- 
cionem  dominum  principem  concernentem.  Proposuit  facultati 
Mag.  HeinricuB  Stoll,  quomodo  dominus  dux  esset  in  Tulna 
et  libenter  iter  arriperet  -versus  Wjennam^  si  et  inquantum 
facultas  medicine  suaderet,  quam  prescriptus  Mag.  Heinri- 
cus  deberet  habere  consultam.  Et  racione  pestilencie  in 
Wjenna  tunc  comperte,  placuit  facultati,  quod  domino  prin- 
cipi  nee  deberet  suaderi  nee  disuaderi  propter  certa  motiua 
hincinde  recitata,  sed  dominus  princeps  responsum  non  ex- 
pectans  ad  Wyennam  venit,  priusquam  significacio  rei  istius 
esset  facta  etc.  Secundus  articulus  ad  recipiendum  computum 
a  Mag.  Heinrico  StoU,  qui  et  receptus  fuit  et  idem  tunc 
presentauit  decano  pro  tempore  20  flor.  valoris  sufficientis  et 
45  den.  Tercius  articulus  ad  cogitandum,  quid  facultati  ex- 
pediat  ex  parte  officii  bedellatus.  Proposuit  tunc  decanus, 
quomodo  Petrus,  qui  fuit  longo  tempore  bedellus  facultatis, 
peteret  ulterius  continuari;  que  peticio  non  fuit  exaudita.  Item 
petiuit  Nicolaus,  facultatis  theoloice  bedellus,  assumi,  si 
facultas  theologie  consentire  vellet,  quam  primo  vellet  habere 
requisitam.  Placuit  facultati,  quod  |  in  congregacione  facultatis  Fol.  54*' 
proxime  habenda  deberet  petere,  si  sibi  placeret,  et  protunc 
facultas  vellet  deliberare  super  isto.  Item  3  libr.  den.  sunt 
presentate  decano  ex  parte  census  domus  facultatis,  qui  debuit 
dari  circa  festum  sancti  Michaelis.^) 

Item    ultima  die   mensis  lanuarii  fuit  congregacio  facul-      1429 
tatis   facta   ad    expediendum    ai*ticulos    infrascriptos,    quorum   ^i-  J^i^- 
primus   ad   audiendum   supplicacionem  cuiusdam  Scolaris')  in  • 
medicina  se  ad  examen  gradus  baccalariatus  admitti  petentis 
in  eadem,  quem  protunc  facultas  admisit  pro  examine.  Secun- 
dus ad  prouidendum  facultati  de  quodam  bedello.  Mag.  Petrus 
Völcian  protunc  narrauit  de  quodam,  qui  vocatus  per  cum 
fuit  et  facultati  presentatus;  percipiens  sallarium  sibi  ceden- 


*)  29.  September.        ')  Hag.  NicoUus  PratenuB. 


74  Acta  fac.  medieM.  1. 

dum  amplias  nee  decanum  nee  Mag.  Petrum  accedere  voluit 
et  ita,  ut  presamebatur^  ofBcium  assumere  noluit. 
1.  Febr.  Item   congregacio   facoltatis   facta  fuit  sequenti   die  pro 

examine  Scolaris  pretacti,  qui  et  examinatus  fuit  et  Concor- 
diter  admissus^  cuius  titulus  est  Kicolaus  Prutenus.  Item 
idem  ante  sui  determinacionem  facultati  soluit  florenum.  Summa 
totius  pecunie  28  flor.  et  3  solid,  cum  dimidio. 


[1429  L] 

Fol.  66*  Anno  domini  MCCCG.  29.  in  die  sanctorum  Tyburci  et 

14.  Apr.    VaJeriani    electus    est   in    decanum   facultatis    medicine    Mag. 
Dietmarus   Hindernpach  arcium   et  medicine   doctor,   cui 
precedens  decanus  Mag.  Erasmus  Rieder^  eo  faciente  com- 
putum,  presentauit  mihi  (!)  28  flor.  ungaricales  et  92  den. 
3.  Juli  Item  dominica  ante  festum  saucti  Vdalrici  facta  fuit  con- 

gregacio facultatis  ad  expediendum  articulos  supscriptos^  quo- 
rum  primus  fuit  ad  audiendum  suplicacionem  cuiusdam  Scola- 
ris^) volentis  petere^  ut  ad  examen  pro  gradu  baccalariatus  in 
medicina  admittatur  et  petiuit  secum  dispensari  super  certos 
defectus  et  admissus  fuit  secundum  statuta  facultatis.  Secun- 
dus  articulus  fuit  ad  audiendum  suplicacionem  cuiusdam  docto- 
ris  volentis  petere,  ut  sibi  domus  facultatis  locaretur  et  certi 
libri  de  liberaria  (!)  nostra  concederentur,  et  exaudita  fuit 
secunda  pars  suplicacionis;  sie  videlicet,  quod  Lecturam  super 
nono  Almansoris  deberet  habere  usque  ad  finem  lecture  illius 
libri  et  cum  recognicione  et  conclusit  facultas,  ut  sibi  dicere- 
tur  per  decanum,  quod  amplius  nee  sibi  nee  aliis  aliqui  libri 
cum  cattenis  concedi  deberent;  quo  autem  ad  aliam  partem 
suplicacionis  articulus  fuit  suspensus  ad  proximam  congrega- 
cionem  fiendam.  Tercius  fuit  articulus  ad  audiendum  quedam 
honestatem  et  utilitatem  facultatis  concernencia  et  circa  istum 
articulum  motum  fuit,  quomodo  instare  deberet  facultas  apud 
dominum  episcopum  Patauiensem^),  ut  priuilegium  facultatis  per 
dominum  Georium  episcopum  Patauiensem  indultum  innouare- 
tur  aut  confirmaretur,  et  facultas  ad  hoc  faciendum  deputauit 
Mag.    Cristannum    de    Susato,    Mag.    lohannem   Aygel, 


*)  Urbanus  Altpacber.         *)  Leonard  v.  Layming  (1424 — 1451). 


Acta  Cm.  medicae.  I.  75 

Mag.  Hainricum  Stol,  et  decanum,  ut  ipsi  mouerent  hoc 
apud  dominum  episcopum  et  eam  informarent,  ut  ipse  domi- 
nus episcopus  consequenter  moueret  et  induceret  dominum 
principem  ad  cooperandum  sibi  et  assistendum  facultati  modo 
tali;  ut  emperici  repellerentur  et  de  medio  toUerentur. 

Item  sabato  ante  festum  sanete  Margarete  facta  fuit  con-  9.  Juli 
gregacio  facultatis  ad  expediendum  articulos  supscriptos^  quo- 
rum  primus  fuit  ad  ezaminandum  scolarem  in  proxima  con* 
gregacione  admissum  et  fuit  examinatus  et  concorditer  admissus 
et  dispehsauit  facultas  cum  eo  pro  floreno  dando  facultati,  ita 
ut  infra  annum  illum  exolueret  eidem.  lurauit  dominis  doctori- 
bus  tunc  presentibus  velle  satisfacere,  si  unquam  arrideret  sibi 
fortuna  pigwior  (!).  Item  nomen  huius  Scolaris  est  Vrbanus 
Altpacher.  |  Item  secundus  articulus  fuit  ad  expediendum  Fol.  56*> 
articulum  in  proxima  facultatis  congregacione  suspensum,  qui 
fuit  ex  parte  locacionis  domus  et  protunc  suplicauit  Mag. 
lohannes  de  Pawngarten  pro  domo  et  similiter  Mag. 
Petrus  Volczian,  et  protunc  conclusit  facultas,  quod  propter 
absenciam  certorum  doctorum  nichil  deberet  fieri,  sed  deberet 
facultas  plene  congregari  et  doctores  per  iuramentum  vocari 
deberent  (!). 

Item  in  die  Inuencionis  sancti  Stephani  fuit  facta  con-  3.  Aug. 
gregacio  facultatis  ad  expediendum  articulum  ex  parte  loca- 
cionis domus  sepius  suspensum  et  ad  audiendum  suplicacio- 
nem  Mag.  Petri  Volczian,  ut  in  domo  facultatis  per  facul- 
tatem  continuaretur,  et  iterum  fuit  articulus  suspensus  et  tota 
facultas  conclusit,  ut  per  decanum  diceretur  ambobus,  vide- 
licet  Mag.  lohanni  de  Pawngarten  et  Mag.  Petro,  ut  nullus 
ipsorum  aliquid  contra  alium  attemptaret  ex  parte  contro- 
uersie  inter  eos  orte  sub  pena  exclusionis,  nisi  in  facultate  et 
coram  facultate  proponeret  iniuriam  sibi  factam,  si  placeret, 
et  facultas  vellet  videre  de  modo  satisfiendi. 

Item  in  die  sancti  Eusebii  facta  fuit  congregacio  facul-   14.  Aug. 
tatis  ad  expediendum  articulum  in  pluribus  congregacionibus 
suspensum    ex    parte    locacionis    domus   facultatis    et    propter 
paritatem  votorum  nichil  fuit  conclusum. 

Item   in  die  sancti  Bartholomei,   hoc  fuit  24.  die  mensis   24.  Aug. 
Äogusti,  facta  fuit  congregacio  facultatis  ad  audiendum  suppli- 
cacionem  domini  rectoris  et  cuiusdam  doctoris  facultatis  theo- 
logie    ex    parte   locacionis    domus    et   tunc    conclusit  facultas. 


76  Acta  fac.  medicae.  I. 

quod  propter  absenciam  certorum  doctorum  doctores  deberent 
yocari  per  iaramentum  ad  crastinum  ad  expediendum  finaliter 
articulum  ex  parte  locacionis  domus  sepius  saspensnm. 

25.  Aug.  Item  die  25.  mensis  Aagasti  facta  fuit  congregacio  facul- 

tatis  ad  expediendum^)  materiam  locacionis  domus  concernen- 
tem  finaliter  et  protunc  facultas  per  iuramentum  congregata 
conclusit^  quod  Mag.  Petrus  Völczian  per  annum  sequentem 
inbabitare  debet  domum  facultatis  et  illo  anno  elapso  facultas 
debet  esse  libera  ad  locandum  domum  sibi  yel  alteri  secun- 
dum  quod  videbitur  facultati  expedire.  Item  conclusit  pro- 
tunc facultas^  quod  inhabitans  pro  censu  dare  teneatur  singu- 
lis  annis  7  libr.  den.  Item  conclusit  facultas,  quod  nuUus 
inbabitancium  assumat  aliquem  inquilinum  etc. 

Fol.  56''  Item   10.  die    mensis   Septembris   facta  fuit   congregacio 

10.  Sept.  facultatis  ad  deliberandum  super  articulis  infrasoriptis,  quo- 
rum  primus  fuit  ad  audiendum  intencionem  certorum  docto- 
rum  et  magiBtromm  aliarum  facultatum.  Item  secundus  arti- 
culus  fuit  ad  audiendum  proposicionem  cuiusdam  doctoris 
nostre  facultatis  contra  alium  doctorem  etc.  et  nichil  fuit  con- 
clusum  propter  absenciam  doctorum. 

18.  Sept.  Item    18.   die   mensis  Septembris   facta  fuit   congregacio 

facultatis  ad  cogitandum,  quomodo  et  quid  esset  responden- 
dum  ad  proposita  per  Mag.  lohannem  de  Pawngarten 
contra  facultatem  et  illud  commissum  fuit  decano  et  adiunctus 
fuit  sibi  Mag.  Erasmus,  doctor  facultatis  eiusdem,  et  secuntur 
proposita;  videlicet  primum  quesiuit,  quare  non  fuisset  ex- 
auditus,  cum  tamen  binies  vel  pluries  suplicasset  pro  domo 
facultatis;  secundum  an  facultas  esset  libera  ad  quoslibet  vel 
solum  ad  suos;  tercium  quod  ipse  vellet  inualidare  conclusio- 
nem  conclusam  per  facultatem,  que  canit,  quod  Mag.  Petrus 
debeat  domum  per  annum  futurum  inhabitare. 

22.  Sept.  Item  22.  die   mensis  Septembris   facta   fuit    congregacio 

facultatis  ad  cogitandum  de  modo  conseruandi  facultatem  in 
suo  esse  et  honore  et  obuiandi  laboranti  ad  oppositum.  Et 
materia  huius  articuli  fuit,  quia  Mag.  lohannes  dictus  de 
Pawngarten  volens  inualidare  conclusionem  conclusam  per 
facultatem  de  locacione  domus  dixit  et  ex  statutis  uniuersi- 
tatis   deducere   voluit   et   priuilegiis   eiusdem,    certos   doctores 


^)  Ergänze:  artiadum. 


Acta  &c.  medicae.  I.  77 

noBtre  facultatis  et  eciam  aliarum  facultatum  non  esse  de 
gremio  uniuersitatis;  et  super  isto  deliberauit  facultas  et  con- 
clusit,  quod  uuiuersitas  haberet  discutere  et  interpretari,  qui 
gauderent  priuilegiis  et  qui  essent  de  gremio  suo.  Item  in 
eadem  congregacione  fuit  motum  per  decanum^  quomodo  sin- 
gule  facultates  haberent  suos  patronos  et  semel  in  anno  cer- 
tam  facerent  sollempnitatem  et  videretur  expediens,  ut  facul- 
tas ad  instar  aliarum  facultatum  et  ad  honorem  Dei  eciam 
aliquam  faceret  sollempnitatem  et,  si  placeret,  in  die  sancto- 
rum  Cosme  et  Damiani;^)  et  placuit  dominis  doctoribus  tunc 
presentibus,  quod  ita  deberet  fieri  pro  isto  anno  et  quod  post 
per  decanum  fieret  articulus  de  isto  et  quod  facultas  cogitaret 
de  nno  modo  stabili  et  de  loco  secundum  quod  videretur 
facuitati  expedire. 

Item    in    die    sancti    Colomanni    facta    fuit    congregacio   Fol.  56>> 
facultatis   ad   eligendum   decanum   nouum   et   ad   cogitandum^    13.  Oct. 
quid   consequenter   in  causa   mota  facuitati  per  Mag.  lohan- 
nem   de  Pawmgarten  fieri  expediret  et  propter   absenciam 
dominorum  doctorum  suspensum  fuit  usque  ad  plenariam  docto- 
rum  congregacionem. 


[1429  n.j 


Item  die  27.  mensis  Octobris  facta  fuit  congregacio  facul-  27.  Oct. 
tatis  ad  expediendum  articulos  in  proxima  facultatis  congre- 
gacione suspensos,  quorum  primus  fuit  ad  eligendum  nouum 
decanum  et  protuuc  reelectus  fuit  in  decanum  Mag.  Diet- 
marus  Hindernpach  medicine  doctor.  Item  secnndus  arti- 
culus fuit,  quid  consequenter  fieri  deberet  in  causa  facultatis 
contra  Mag.  lohannem  de  Pawngarten  et  istud  fuit  com- 
roiesum  Mag.  Erasmo  medicine  doctori,  et  decano. 

Item   18.    die    mensis    lanuarii    fuit    congregata    facultas      i430 
super  hiis  articulis:   Primus  ad   cogitandum,    quid  circa  supli-    18.  Jan. 
cacionem  domini  rectoris  et  aliorum  dominorum  doctorum  fieri 
expediret^  et  fuit  suplicacio  ista,  quod  facultas  propter  bonum 
pacis   et  maiorem   unionem   facultatis   cum   suis   suppositis  et 
propter  preces   eorum   dignaretur  parcere   Mag.  lohanni  de 


*)  27.  September. 


78  Acta  fite,  medicae.  I. 

Pawngarten  de  isto,  quod  deliquit  contra  facultatem  vexando 
et  tribulando  eam  in  consistorio  rectoris^  in  aniuersitate  et 
alibi  et  suos  doctores^  et  esset  contenta  in  hoc^  quod  ipse 
Mag.  Johannes  suplicaret  facultati  et  dominis  doctoribus  lesis 
per  eum  in  presencia  domini  rectoris  et  dominorum  doctorum, 
videlicet  Mag.  Nicolai  de  Dinkelspuel^  Mag.  Chanradi 
deHalstaty  et  conclusnm  fuit  per  facultatem,  quod  facultas 
vellet  exaudire  suplicacionem  istam,  isto  adiecto,  quod  Mag. 
lohannes  humiliter  potat  veniam  a  facultate  et  suis  doctori- 
bus in  presencia  domini  rectoris  [et]^)  domini  decani  facultatis 
theologie,  qui  suos  doctores  ad  hoc  vocare  deberet^  et  in  pre- 
sencia decani  facultatis  iuris,  qui  simili  modo  suos  deberet  vocare 
doctores  et  in  presencia  domini  decani  facultatis  arcium  cum 
duobus  senioribus  magistris  suis.  Item  petiuit  eciam  dominus 
rector,  quod  attentis  pluribus  facultas  dignaretur  ex  sua  legali- 
täte  et  libertate  ad  annum  futurum  Mag.  lohanni  locare 
domum,  et  conclusit  facultas,  quod  decanus  diceret  rectori,  si 
Mag.  lohannes  humiliter  peteret  veniam  modo  quo  supra  et 
postea  se  bene  haberet  in  facultate,  quod  facultas  vellet  in 
CO  facere  ut  mater  in  filio,  non  volens  se  tamen  ad  aliquid 
astringere. 
Fol.  57*  Item    articulus    secundus   fuit   ad   audiendum   modos   de 

modo  deliberandi  in  congregacione  uniuersitatis  conceptos  per 
deputatos,  et  placuit  facultati  tercius  modus,  qui  habetur  in 
cedula.  Tercius  articulus  fuit  ad  prouidendum  certis  respicienti- 
bus  honestatem  et  necessitatem  facultatis  et  fuit  ibi  motum 
de  stipendio  arrestato  dominis  doctoribus  nostre  facultatis  et 
nichil  fuit  condusum.  Similiter  motum  de  bedello  et  dedit 
facultas  sibi  mcdiam  libram  den.  Tactum  eciam  fuit  de  patrono 
eligendo  et  ex  parte  festi  semel  in  anno  peragendi  ad  instar 
aliarum  facultatum  et  fuit  suspensum. 


[1430  I.] 

Item  anno  domini  MCCCCXXX.  electus  est  in  decanum 

14.  Apr.   in  die   sancti  Tyburcii  Mag.  Sebaldus   et  anno   eodem  con- 

gregata  fuit  medicorum  [facultas]  super  articulis  certis,   quo- 


*)  Fehlt  im  Orig. 


Acta  täc.  medicae.  I.  79 

rum  primus  ad  deliberandum   super  materia  ex  parte  practi- 
cancium  extra  facultatem.  ^) 

Decanatus  Mag.  Seboldi  de  Rauenspurg  1430.^) 

Item  anno  domini  MCCCC.  30.  electus  est  in  decanum 
Mag.  Seboldus  de  Rauenspurg  in  die  saneti  Thjbureii. 

Item  anno  quo  supra  eongregata  est  facultas  super  certis 
articalis  infrascriptis.  Primus  ad  deliberandum^  quomodo  ob- 
uiandum  esset  practicantibus  in  ciuitate  sine  consensu  facul- 
tatis.  Conclusum  fuit^  quod  decanus  cum  certis  sibi  deputatis, 
scilicet  Mag.  Dietmaro  [et]  Erasmo  cogitarent  de  modo^  quo 
dictis  practicantibus  esset  obuiandum,  ut  eisdem  silencium  et 
quies  preciperetur.  Secundus  articulus  de  missa  solempniter 
celebranda  in  die  sanctorum  Cosme  et  Damiani')  et  conclu- 
sum esty  quod  eadem  die  missa  solempniter  est  celebranda  et 
quod  doctores  facultatis  interesse  debent  solempniter  vestiti 
ad  honorem  Dei  omnipotentis  et  beatorum  Cosme  et  Damiani. 

Item  anno  eodem  quo  supra  fuit  articulus  tercius  de 
domo  facultatis  inscribenda  ad  librum  fundi  et  commissam  est 
decanOy  quod  fiat.  Quartus  articulus  super  peticione  unius 
magistri  petentis  pro  domo  facultatis  ad  proximum  festum 
beati  Michaelis^)  et  super  peticione  unius  Scolaris  petentis 
pro  eadem  domo  pro  magistro  suo  Petro  Volczian  et  nichil 
fuit  conclusum  propter  absenciam  quorundam  doctorum  de 
facaltate. 

Quintas  articulus:  Item  ad  recipiendum  computnm  ab  Fol.  57*> 
antiqao  decano  secundum  consuetndinem  facultatis ,  qui  et 
idem  antiquus  decanus  Mag.  Dietmarus  ab  illo  computo  se 
excasauit.  Conclusum  fuit  tamcn  per  facultatem,  quod  infra 
Xnil  dies  se  disponeret  ad  reddendum  racionem  de  expositis 
et  perceptis,  ut  satisfieret  facultati.  Sextus  super  iniuriis  et 
supplicacionibus.  Facta  sunt  hec  22.  die  mensis  Apprilis  in  22.  Apr. 
domo  facultatis  anno  quo  supra. 

Item   anno  quo  supra  eongregata  est  facultas  penultima   29.  Apr. 
die  mensis  Apprilis  super  certis  articulis.     Primus  super  arti- 


^)  Dieser  Absatz  ist  geül^. 

*)  Die  Aufschrift  wahrscheinlich  von  anderer  Hand. 

*)  27.  September.        *)  29.  September. 


80  Acte  fac.  medieae.  I. 

culo  prius  suspenso  super  locacione  domus.  Conciusum  fuit 
per  eandem,  quod  Mag.  lohannes  Pongarten  habeat  se 
humiliare  erga  facultatem  ordine  et  forma  prius  conclusis  per 
facultatem  tempore  decanatus  Mag.  Dietmar!.  Secundus  arti- 
culus  fuit  ad  yidendum  de  bona  ordinacione  disputacionum 
ordinariarum  fieadarum  (per  singulos  menses)^)  et  conciusum 
fuit,  quod  per  singulos  menses  secundum  processum  et  ordi- 
nem  antiquitus  obseruatum  fiat  disputacio  ut  decet. 

Item  eodem  die  petiuit  quidam  Scolaris*)  in  medicina 
pro  admissione  ad  examen  baccalariatus  et  fuit  exauditus  et 
die  eodem  quo  supra  examinatus  et  ad  determinandum  ad- 
missus  seruatis  iuribus  facultati  pertinentibus. 

In  domo  facultatis  (quo  supra).  ^)  Item  anno  quo  supra 
congregata  fuit  facultas  super  articulis  subscriptis.  Primus  ad 
deliberandum  super  articulo  ex  parte  domus  prius  suspenso. 
Item  ad  expediendum  certa  consideranda  circa  disposicionem 
librorum  facultatis.  Item  [in]  eadem  congregacione  petiuit 
Mag.  Petrus  Folczan  pro  locacione  domus  ulteriori.  Item 
(eodem  die)^)  eodem  modo  petiuit  Mag.  lohannes  Pongarten 
pro  locacione  domus  facultatis  et  super  hiis  articulis  nichil 
fuit  deliberatum  sed  recesserunt  doctores  sine  determinacione. 
Item  alter  articulus  ad  recipiendum  computum  a  Mag.  Dyet- 
maro  antiquo  decano,  qui  et  ipse  racionem  fecit  coram  facul- 
tate  et  omnibus  perceptis  et  expositis  defalcatis  remansit  in 
summa  numerus  31  flor.  3  sol.  den. 
Fol.  58"  Item  anno  quo  supra  congregata  fuit  facultas  super  arti- 

culis subscriptis.  Primus  ad  deliberandum  super  locacione 
domus  et  vocati  fuerant  singuli  doctores  facultatis  per  bedel- 
lum  sub  pena  consueta  et  non  comparucrunt  nisi  tres  preter 
decanum,  scilicet  Mag.  lohannes  Ajgel,  Mag.  lacobus 
Stokstall;  Mag.  lohannes  Pongarten  et  placuit  facultati, 
ut  domus  locaretur  Mag.  lohanni  Pongarten  sub  ea  forma, 
qua  locata  fuit  Mag.  Petro  Folczian  et  sie  conciusum  fuit, 
ut  domus  spectaret  ad  Mag.  lohannem  etc.  antedictum  ad 
proximum  festum  beati  Colomanni,^)  seruatis  iuribus  et  priui- 
legiis  in  huiusmodi  locacionibus  seruandis.  Secundus  articulus 
ad  expediendum  causam  ex  parte  practicancium  et  conciusum 
[est]  per  facultatem,  ut  decanus  cum  certis  deputatis  expedirent 


>)  Getilgrt.        »)  ?        »)  13.  October. 


Acta  flu;,  medicao.  I.  81 

finaliter  modo  vel  forma  conuenienciori.  Tercius  ad  videndum 
de  qttibaB[dam]  libris  facultatis  permutandis  pro  libris  medi- 
cinalibus.  Conclusum  fuit^  quod  decanus  conspiceret  certos 
libros  medicinales  in  libraria  facultatis  arcium  cum  relacione 
ad  facultatem  medicine.  Facta  est  hec  congregacio  anno  domini 
etc.  XXX.  die  14.  mensis  Maii.  14.  Mai 

Item  facta  est  congregacio  facultatis  anno  domini  etc. 
XXX.  19.  die  mensis  Maii  super  hiis  infrascriptis.  Primo  ad  19.  Mai 
cogitandum,  qualiter  facultas  medicine  remaneat  cum  honore 
et  laudäbili  consuetudine  prius  seruatis  contra  quosdam  in 
oppositum  laborantesy  et  conclusum  fuit,  quod  facultas  debe- 
ret  astare  yenerabili  facultati  iuris  canonici  in  causa,  que 
tangit  utramque  illarum  facultatum,  et  deputati  sunt  decanus 
et  Mag.  lohannes  de  Pongarten,  ut  una  cum  deputatis  de 
facultate  iuris  expedirent  pro  defensione  honoris  utrarumque 
facultatum  meliori  modo  quo  possent.  Secundus  articulus, 
quit^)  fieri  expediret  cum  peccunia  facultatis,  quam  retinet 
decanus  pronunc  et  placuisset  decano,  scilicet  Mag.  Seboldo, 
ut  compararetur  virga  argentea  pro  eadem  peccunia  ad  hono- 
rem tocius  uniuersitatis  et  facultatis  secundum  quod  cetere 
tres  facultates  se  ostendunt  cum  virgis  argenteis  in  stacioni- 
bus  et  processionibus  solempnibus,  ut  consuetum  est  fieri;  sed 
prefatus  decanus  hoc  optinere  non  poterat,  sed  placuit  facul- 
tati, ut  peccunia  diuideretur  inter  singulos  doctores  et  summa 
prefate  peccunie  est  31  flor.  et  3  sol.  den. 

Item  facta  est  congregacio  facultatis  proxima  die  post  Fol.  58^ 
Ascensionem  Domini  anno  etc.  XXX.  Primus  articulus  ad  26.  Mai 
videndum,  quomodo  sit  ulterius  procedendum  in  causa  practi- 
cancium  extra  facultatem  coram  domino  episcopo  Patauiensi, 
et  conclusum  fuit,  quod  decanus  cum  deputatis  per  facultatem 
soUicitarent  dominum  episcopum,  ut  prosequeretur  causam 
coram  domino  principe.  Secundus  articulus,  an  aliquid  sit 
attemptandum  circa  appothecarios  ad  obuiandum  practicanti- 
bus  preter  consensum  facultatis,  et  conclusum  fuit  pro  tunc 
quod  non.  Tercius  ad  videndum  de  hiis,  qui  se  ostendunt 
tamquam  inobedientes  facultati  etc.  Conclusum  fuit,  quod  in 
proxima  facultate^)  formaretur  articulus  in  pi-opria  forma  de 
eodem  sub  pena  medii  floreni. 


^)  Sic.         ')  So  Btatt:  conffregetdone  faetdUUia. 
Acta  faenltatis  medicae.  I. 


82  Acta  ÜKC.  medicM.  1. 

2.  Juli  Item  2.  die  mensis  lulii  anno  etc.  XXX.  congregata  fuit 

facultas  super  hiis  articulis.  Prinoius  fuit,  an  expediret,  quod 
facultas  dominis  et  magistris  medicis  domini  regis  impenderet 
aliquem  honorem  nomine  facultatis^  et  conclusum  fuit  quod 
non.  Item  secundus  articulus  ad  videndum  de  steura  ex 
parte  domus;  conclusum  fuit,  quod  presentandus  esset  eis 
1  flor.  et,  si  non  contentarentur,  quod  nichil  dandum  esset. 

Item  anno  domini  MCCCC.  tricesimo  congregata  fuit  facul- 
tas super  articulis  subscriptis.  Primus  ad  deputandum  certos 
doctores  cum  pleno  posse  super  causa  ex  parte  sedilium. 
Item  ad  determinandum  de  quantitate  census  ex  parte  domus. 
Item  ad  videndum,  ut  domus  inscribatur  ad  librum  fundi. 
Conclusum  est  de  primo  articulo,  quod  decanus  et  Mag. 
lobannes  Aygel  sunt  deputati  cum  pleno  posse.  Item  de 
aliis  articulis  nichil  fuit  conclusum.  Tu  autem  de  magistris 
nostris  .  .  .*) 

[1430  n.] 

Fol.  69  •  Anno  domini  MCCCCXXX.  in  die   sancti  Luce   electus 

18.  Oct  fQit  IQ  decanum  facultatis  Mag.  lohannes  Aygel  de  New- 
burga,  cuius  tempore  acta  sunt  subsequencia. 

29.  Oct.  Item  29.  die  mensis  Octobris  fuit  congregacio  facultatis 

ad  recipiendum  computum  a  decano  precedente  et  facta  racione 
obligabatur  facultati  30  flor.  ungar.,  4  solid,  et  7  den.,  quos 
renuit  presentare  facultati  et  ibidem  commisit  decano  facultas, 
quod  deberet  cum  admonere,  quod  presentaret  sibi  peccuniam 
suam,  quod  factum  est  et  tunc  respondit  eidem  decano,  quod 
vellet  deliberare  et  eo  die  sibi  respondere. 

5.  Nor.  Item  5.  die  mensis  Nouembris  fuit  congregacio  facta  ad 

horam  primam  ad  audiendum  ea,  que  acta  sunt  circa  pec- 
cuniam facultatis,  et  sicud  commissum  fuit  decano  per  facul- 
tatem,  quod  deberet  admonere  Mag.  Sebaldum,  quod  sibi 
presentaret  suam  peccuniam,  decanus  de  ecclesia  sancti  Ste- 
phani  misit  pro  eo,  quod  veniret  ad  cum,  ipse  haberet  sibi 
ex  parte  facultatis  loqui.  Qui  nolebat  venire  sed  renunccia- 
uit  sibi  per  famulum,  quod  decanus  veniret  ad  cum  et  ita 
factum   est,   licet   contempserit  facultatem   in  persona   decani, 


^)  Der  letzte  Satz  nnyollendet. 


Acte  Uc,  medieae.  I.  83 

et  ibi  respondit  decano^  si  vellet  facultati  peccuniam  suam 
presentare  aat  non,  vellet  deliberare  et  eo  die  decano  respon- 
dere.  Per  facultatem  eciam  fuit  decano  commisBamy  quod; 
qoia  in  multo  tempore  in  scolis  medicorum  non  disputasset  et 
iam  recusasaet  disputare^  quod  eciam  per  eundem  eciam  debe- 
ret  admoneriy  si  vellet  disputare  in  mense  ab  hora  disputacio- 
nis  priuB  facte  aat  non.  Respondit,  quod  vellet  disputare  et 
eo  die  in  materia  articoli  venit  ad  me,  cum  ego  cum  rectore 
uniuersitatis  essem,  qui  in  eadem  materia  pro  me  misit,  et 
tone  dixit  michi,  quod  referrem  domino  rectori  ea,  que  dixis- 
sem  sibi,  quod  feci.  Et  ita  dominus  rector  ex  consensu  decani 
recepit  ad  manus  suas  peccuniam  feusultatis,  quam  postea  ob- 
tulit  decano  facultatis  (ex  eius  consensu).^)  In  eadem  eciam 
congregacione  placuit  facultati,  quod  reponeretur  illa  peccunia 
et  quod  non  esset  in  manibus  decanorum  plus,  quod  factum 
est;  et  quod  essent  ad  cistam  due  claues,  quarum  unam  habe- 
ret  decanus  facultatis  et  secundam  senior  doctor  facultatis. 


[14dl  L] 

Anno  domini  MCCCCXXXI.  in  die  sanctorum  Tyburcii*)  Fol.  59»» 
et  Valeriani  electus  fuit  in  decanum  facultatis  medicine  Petrus  14.  Apr. 
Völczian  artium  et  medicine  doctor,  qui  congregauit  die 
6.  Maii  omnes  doctores  facultatis  per  cedulam  de  propria  sua  e.  Mai 
manu  conscriptam.  Primo  ad  deliberandum,  an  quedam  con- 
clusio,  tangens  pecuniam  facultatis  in  decanatu  Mag.  Seboldi 
conclusa  et  in  librum  Actoiiim  conscripta,  in  exsecucionem  sit 
ponenda.  Secundo  ad  concordandum  de  honesto  bedello  nostre 
facultati  necessario.  In  primo  articulo  placuit  maiori  parti,  ut 
ipsius  conclusionis  fieret  execucio^)  ut  puta  per  pecunie  diui- 
sionem  inter  singulos  doctores.  Sed  quia  decanus  in  eadem 
congregacione  requisitus  fuit,  ut  pecuniam  permitteret  indiui- 
sam  per  Mag.  lohannem  Pangartn,  qui  sc  et  Mag.  lohan- 
nem  Ajgel  dixit  domino  rectori  promisisse,^)  amplius  pecu- 
niam facultatis  permanere  indiuisam,  ideo  protunc  conclusio 
non  est  per  decanum  exsecuta.  De  secundo  articulo  nichil 
factum  est. 


^)  Getilgt        ')  Im  Orig.  Tylurci.        ')  execuaico.        *)  prcmiste. 

6» 


84  Acta  fac.  medicae.  I. 

28.  Mai  Item  23.  die  Mali  fuerunt  omnes  doctores  medicine  con- 

gregati  ad  acceptandum  bedellum  et  coneorditer  receptus  est 
pro  bedello  medicine  facultatis  Nicolaus^  qai  protunc  iurauit 
in  manus  decani  suum  officium  conscriptum  in  libram^)  statu- 
torum  yelle  fideliter  exercere  et  pro  suo  officio  seu  seruicio 
babebit  omni  medio  anno  usque  ad  reuocacionem  1  libr.  den. 


[1431  n.] 

13.  Oct.  Anno  eodem  in  feste  sancti  Colomandi^)   congregata  fuit 

facultas    ad    eligendum    nouum   decanum    et    reelectus   est  in 
facultatis    medicine    decanum    Mag.    Petrus    Völczian,    qui 

25.  Oct.  congregauit  doctores  medicine  2ö.  die  Octobris  ad  expedien- 
dum  articulos  subscriptos.  Primus  ad  audiendum  peticionem 
domini  N.  baccalarii   in   medicinis,   qui  petiuit  secum  dispen- 

Fol.  60*  sari  per  facultatem  |  supra  uno  iuramento,  quo  practicam  in 
ciuitate  Wienensi  abiurauit.  (Et  facultas  secum  dispensauit 
sub  certa  limitacione^  que  subscripta  est,  usque  ad  reuocacio- 
nem et  reuocatum  est  propter  causas.  Primo  non  debet  ex- 
aminarc  suspectos  de  lepra  neque  incusatos  de  impotencia 
coeundi^  quoniam  talia  examina  solum  doctores  peragere  con- 
sweuerunt.  Secundo  non  debet  laborare  pro  aliquo  paciente 
per  se  vel  per  alium,  ad  quem  doctor  medicine  vocatus  est 
vel  vQcaretur  verisimiliter.  Tercio  non  debet  succedere  in 
practica  aliquem  doctorem,  siue  talis  doctor  per  se  de  tali 
practica  recesserit  siue  licenciatus  fuerit,  quia  alias  ageret 
contra  honorem  sui  doctoris,  cuius  oppositum  iurauit.)^) 

Secundus  articulus  fuit  ad  audiendum  supplicacionem 
trium  scolarium  medicine  pro  admissione  ad  examen  baccala- 
riatus  in  eadem  et  coneorditer  omnes  tres  ad  examen  pro 
baccalariatu  admissi  sunt  et  nomen  primi  est  Mag.  Michael 
de     Srik,     secundi     Mag.    lacobus     de    Rddlinga^     tercii 

26. Oct.    Theodricus   de   Fridlant.     Qui   die    sequenti   per    examen 
sufficientes   reperti   sunt   et  ideo  ad  determinacionem  coneor- 
diter sunt  admissi  etc. 
1432  Item  die  6.  mensis  Februarii  congregata  fuit  facultas  ad 

6.  Febr.    audiendum  peticionem  Mag.  Conradi')  etc.,  qui  petiuit  admitti 


^)  Sic.      ')  Von  EtfaeuUaa  bis  iurauU  darchgestrichen.      ')  Eaenigstein. 


Acta  fac.  medicae.  I  85 

ad  examen   pro   baccalariatu   medicine.     Qui   die    eodem   ad- 
misBUB   fuit   et  die   seqaenti   per  doctorum   examen   safficiens    7.  Febr. 
fnit  repertus,  quare  ex  consequenti  ad  determinacionem  [est] 
admissuB. 


[1432  I.] 

Anno  domini  MCCCC.   32.    in    die   beatorum   martirum  Fol.  60^ 
Tyburcii  et  Valeriani  electus  est  in  decanum  Mag.  lohannes   14.  Apr. 
de  Pawmgarten    medicine   doctor,    in   cuiuB   decanatu   acta 
sunt  infrascripta.    Et  eodem  die  electioniB  decanus  immediate 
precedens  presentauit  nouo  decano  ladulam  facuItatiB,   librum 
statutoram  [etj  actorum  cum  ceteris  inclusis. 

Item  27.^)  die  Augasti^  octaoa  Laurentii,  congregata  fuit  17.  Aug. 
facultas  snper  articulis.  PrimuB  ad  prouidendum  de  negli- 
genciis  continentibus  circa  diBputaciones  ordinarias.  Placoit 
quod  doctores  hortarentur,  quod  diligencius  visitarent  ad  hono- 
rem facultatis  et  scolar[iJum  utilitatem;  quod  si  qui  negligentes 
yiderentur;  puniri  deberent  pena  per  facultatem  imponenda. 
Secundus  fuit  de  permutacione  librorum  inutilium  facultati 
aut  vendicione;  placuit,  quod  libri  taxarentur  per  aliquem  vel 
aliquos,  qui  valorem  eorum  noscerent  et  quod  bedello  noBtro 
committeretur^  ut  intimaret,  quod  tales  libri  essent  venales; 
si  qui  vellent  emere,  quod  eis  ostenderentur.  Tercius  an  con- 
clusio  in  principio  huius  libri  conscripta;  que  sonat^  quod 
nullus  doctor  debet  se  submittere  practice  alterius  sine  eius 
Bcitu  et  consensu  et  satisfactione  etc.  ut  habetur  2.  folio  a 
principio,^)  sit  in  execucionem  ponenda^  et  placuit  facultati, 
quod  sie.  Quartus  de  steura  domuB,  quantum  sit  dandum; 
placuit^  quod  daretur  media  libra;  si  noUent  esse  conteuti, 
daretur  florenus  et  non  plus.  Motum  eciam  fuit  de  inscripcione 
domus  ad  librum  fundi  et  commissum  fuit  decano,  sed  aduc 
non  est  expeditum.  PresenteB  fuerunt  Mag.  lohannes  Aygel, 
HeinricuB  St611,  Seboldus,  Petrus  Folczian  et  decanus. 
Item  dedi  pro  yinO;  fructibus  et  pane  7  den. 


^)  Die  Octava  8.  Lanrentii  fällt  auf  den  17.  Aagost. 
*)  Siehe  oben  8.  4. 


86  Acta  &c.  medieae.  I. 

[1432  n.J 

Fol.  61*  Anno  domini  M.  etc.  32.  in  die  sancti  Colomanni  electus 

13. Oct.  est  in  decanum  Mag.  Erasmus  Rieder  de  Lantzhuta  medi- 
cine  doctor^  in  cuius  decanatu  acta  sunt  infrascripta.  Item 
eodem  die  precedens  decanus  presentauit  noao  decano  librum 
statutoram  et  librum  Actorum. 

11.  Nov.  Item   in   die   sancti  Martini   congregata  fuit  facultas  ad 

deliberandum  super  articulis  subscriptis^  quorum  primus  est 
ad  deliberandum  super  peticione  4  flor.  per  eines  ex  parte 
domus  facultatis  dandorum  pro  misa;^)  ubi  tunc  conclusum 
fuity  quod  eines  deberent  peti  per  Mag.  lohannem  Pawn- 
gartner  et  decanum  et  informari,  quomodo  precedenter  num- 
quam  fiiisset  talis  exaccionacio  facta  et^  nisi  desisterent  ab 
huiusmodi  insolita  requisicione,  alioquin  deferre^)  vellent  ad 
principem  domini  doctores;  quod  et  factum  fuit  et  ciues  suo 
tempore  cessauerunt  ab  impeticione.  Secundus  articulus  ad 
recipiendum  computum  ab  antiquo  decano,  qui  et  nouo  pre- 
sentauit 12  flor.  et  16  den.  et  ladulam  facultatis;  computum 
tamen  ad  plenum  non  fecit  de  perceptis  et  expositis  propter 
se  non  esse  recollectum  et  Mag.  Petri  Volczian  absenciam. 
Tercius  articulus  ad  audiendum  supplicacionem  cuiusdam  Scola- 
ris in  medicina  se  admitti  petentis  ad  examen  pro  gradu  bac- 

Fol.  61^  calariatus  in  eadem;  qui  admissus  fuit,  |  et  promotus.  Cuius 
nomen  Nicolaus  de  Görlicz. 

Item   in   eadem   congregacione   motum  fuit  per  dominos 

doctores,     quomodo     in     congregacione    immediate    posterius 

habenda  deberet  fieri  deliberacio  super  aggrauamine  facto  per 

ciues  ex  parte  exactionum  insolitarum. 

1433  Item  in  die  electionis  noui  rectoris')  facultas  congregata 

14.  Apr.  fuit  et  elegit  nouum  decanum  Mag.  Cristannum  de  Susato, 
qui  et  rennuit  assumere  onus,  quare  dilatio  facta  fuit  ad  con- 
gregacionem  sequentem.  Item  propositus  fuit  per  decanum 
articulus  de  aggrauamine  exactionum  a  ciuibus,  qui  suspensus 
fuit  propter  doctorum  absentiam. 

19.  Apr.  Item  in  dominica,    qua  canitur  Quasimodogeniti,  congre- 

gata  fuit  facultas  ad  recipiendum   computum  a  decano  pre- 


^)  =  exactio  (cf.  Duc.  V,  407).        *)  Zuerst  stand:  con^ueri. 
')  Die  Rectorswahl  fand  am  Tage  Tiburtii  et  Yaleriani  statt 


Acta  fac.  medieae.  I.  87 

cedenti  ex  parte  domus  et  defalcatis  defalcandis  obligatos  fuit 
in  7  üb.  den.  facaltati  et  tunc  Mag.  Petras  V&lcian  facul- 
tati  obligabatur  in  2  IIb.  den.  Secundus  articulus  ad  iterum 
petendum  prescriptum  Mag.  Cristannum,  ut  fieret  decanus; 
qoi  iterum  recuBauit  et  eum  petiueront  Mag.  Seboldus  et 
Mag.  Petrus  V61cian  pai*te  ex  una^  et  decanus  parte  ex 
altera. 

Item  in  die  sancti  Georgii  congregata  fuit  facultas  super  24.  Apr. 
artieoÜB  infrascriptis.  Ad  eligendum  alium  facultatis  medicine 
decanum  et  iterum  |  electus  fuit  Mag.  Cristannus,  qui  peti  Fol. 62* 
deberet  per  dominos  doctores  medicine  Mag.  lohannemAjgel 
et  Mag.  Heinricum  Stell;  qui  et  petitus  fuit  non  per  eos- 
dem  sed  Mag.  Heinricum  et  decanum,  ex  ardua  causa  Mag. 
lohanni  obuianti;  qui  quidem  dominus  doctor  Mag.  Cristan- 
nus  nollo  modo  assumere  yolens,  allegatis  causis  aliquotiens 
in  facultate  perceptis,  significacionem  percepit  sibi  factam  de 
conclosione  per  facultatem  conclusa,  videlicet  quod,  si  non 
curaret  assumere,  quod  per  eandem  mutacionem  fructus  ab 
examinandis  nuUatenus  deberet  percipere,  non  obstante  quQd 
Tocandus  esset  ad  examina,  et  quod  idem  obseruaretur  aput 
posteroB,  et  si  facultas  decerneret  eosdem  grauius  puniendos, 
quod  hoc  staret  in  sui  potestate.  Consequenter  placuit  facul- 
tati,  quod  eligeretur  decanus  alter  in  casu,  si  Mag.  Cristan- 
nus  non  assumere t,  et  ita  electus  fuit  Mag.  Heinricus  Stell 
de  Hamelburg.  Secundus  articulus  ad  obuiandum  ciuibus 
in  causa  priori,  qui  suspensus  fuit.  Item  percepi  4  flor.  in 
auro  a  Mag.  Michaele  Schrikch  et  Mag.  lacobo  Tolcz  in 
die  sanctorum  Kiliani  et  sociorum  eius.  (Item  summa  decano  e.  Juli 
sequenti.  presentata  est  16.)^)  Item  exposui  in  decanatu  meo 
6  gross,  organiste  datos.  Item  9  den.,  item  14  den.  pro  potu 
et  pane  et  fructibus  in  pluribus  congregacionibus.  Item  sequenti 
domino  presentaui  15  flor.  Vs  ^^'  ^^  ^^°- 


[1438  I.] 

Anno  domini  MCCCC.  33.  electus  est  in  decanum  facul-   Fol.  62i> 
tatis  Mag.  Hainricus  Stoll  artis  et  medicine  doctor,  in  cuius 

>)  Getilgt 


88  Acta  fiic.  medicae.  I. 

decanatu  acta  sunt  subscripta.  Primo  facta  est  congregacio 
14.  Mai  facultatis  14.  die  Maii  ad  expediendum  articulos  Bubscriptos, 
quorum  primus  ad  audiendum  supplicacionem  duorum  bac- 
calariorum  in  medicina  petere  volencium,  nt  admittantar  ad 
examen  pro  licencia  in  eadem,  et  unus  fait  Mag.  Michael 
de  Schrik  et  alter  Mag.  lacobus^  qui  fuerant  per  facol- 
tatem  admissi  ad  presentandum  eos  domino  cancellario,  qui 
consequenter  ad  preces  facoltatis  eos  admisit,  ut  eis  aBsigna- 
rentur  puncta  pro  examine  ad  licenciam.  Secundus  articulus 
ad  videndum  de  correccione  certorum  statutorum  facultatis 
alias  innoaatorum  absque  tarnen  uniuersitatis  approbacione. 
Pro  expedicione  istius  articuli  facultas  deputauit  regentes  et 
fuerunt  Mag.  Johannes  Ajgel,  Mag.  Hainricus  Stoll  et 
Mag.  Johannes  de  Bawmgarten,  qui  deberent  videre  et 
diligenter  perspicere  statuta  facultatis  et  cum  hoc  petere  ac- 
comodacionem  statutorum  aliarum  facultatum  et  ex  hiis  con- 
cipere  aliqua  pro  utilitate  facultatis^  quibus  conceptis  decanus 
deberet  presentare  ea  facultati  ad  approbandum  vel  non 
approbandum  ea  etc.;  que  si  approbarentur  omnia  yel  aliqua 
ex  eis,  deberet  peti  approbacio  ipsorum  per  uniuersitatem. 
Tercius  articulus  fuit  ex  parte  ciuium,  qui  alias  fuit  suspen- 
sus  in  decanatu  precedentis  decani  et  ille  aii;iculus  fuit  de 
grauamine  ciuium  illato  doctoribus  ex  parte  exaccionum  in- 
solitarum.  Pro  istius  articuli  expedicione  facultas  conclusiue 
Fol.  OS«"  deputauit  |  Mag.  Cristannum  de  Susato  et  decanum,  ut 
accederent  dominum  cancellarium  et  proponcrent  sibi  illud 
negocium  et  consequenter  peterent  cum  facultatis  nomine,  ut 
iuuaret  facultatcm  apud  dominum  principem  ad  absoluendum 
eandem  a  talibus  exaccionibus  insolitis,  salua  tamen  steura 
communi,  quam  doctores  eiusdem  facultatis  non  recusarent  dare. 
Item  postea  facte  sunt  due  congregaciones.  Prima  fuit 
facta  ad  audiendum  supplicacionem  trium  scolarium  facultatis 
medicine  petencium,  ut  ad  examen  pro  gradu  baccalariatus  in 
medicina  admitterentur,  quod  factum  est.  Primus  fuit  Mag. 
Cristoforus  de  Saltzpurga,  secundus  Mag.  Pangratius^) 
et  tercius  Nicolaus.*) 

Secunda  congregacio  post  hoc  fuit  facta  ad  audiendum 
supplicacionem  cuiusdam  baccalarii  in  medicina,  videlicet  Mag. 


*)  Mag.  Pancratius  Kreycer  v.  Traismauer.         ')  Nicolans  v.  Friedland. 


Acta  fae.  medioae.  I.  89 

Conradiy^)  qui  petiuit  admitti  ad  examen  pro  licencia  in 
eadeniy  cuius  supplicacio  fuit  exaudita  secundum  statuta  facul- 
taÜB  antedicte. 


[1433  n.] 

Anno  domini  Mccccxxxiii.,  die  vero  25.  Octobris,  con-  26.  Oct. 
gregata  fuit  facultas  ad  expediendum  articulos  subscriptos. 
Primus  ad  eligendum  nouum  decanum  et  electus  est  Mag. 
Petrus  Vftleziaii  artium  et  medicine  doctor.  Secnndus  arti- 
cuIuB  ad  prouidendum  ambasiatori  nostre  uninersitatis  plenarie 
de  expensis  etc.  Et  quia  concorditer  aliis  tribus  facultatibus 
plaeuit  contribucio^  ita  scilicet,  ut  quelibet  facultatum  con- 
tribueret  per  10  flor.,  ideo  et  protitnc  nostre  facultati  pla- 
euit eadem  et  ego  prenominatus  decanus  presentaui  domino 
rectori  uniuersitatis,  scilicet  Mag.  Stephano  de  Egenburga, 
10  flor.  etc. 

Item   eodem   anno   feria  5.   post  Lucio  factns  est  com-    17.  Dec. 
putuB  primo  per  Mag.  Erasmum  et  postea  per  Mag.  Hein- 
ricum  Stell  et  defalcatis  defalcandis  presentauerunt  facultati 
19  flor.  3  sol.   9  den.^   quos  recepit  Mag.  Petrus  Völczian 
pro  tunc  decanus. 

Item    eodem    die    dominus    doctor    Mag.    lohannes    de   Fol. 63^ 
Pamgarten^  infaabitans  domum  facultatis,  fecit  computum  et 
defalcatis    defalcandis    remansit    obligatus    in    8    lib.    den.    et 
22  den. 

Item  feria  5.  ante  festum  Conuersionis  sancti  Pauli  fuit      1434 
congregata  facultas  ad  audiendum  supplicacionem  Mag.  lohan-   ^i- Jan. 
niB  Celler,   qui  petiuit  admitti  ad  examen  pro  baccalariatu 
in   medicinis  et  admissus  fuit  et  consequenter  examinatus  et 
ydoneus  inuentus  etc. 

Item  2.  die  Februarii  congregata  fuit  facultas  ad  audien-    2.  Febr. 
dum  supplicaciones  Alberti')  et  Lodwici')  etc.  et  pro  tunc 
examinati  fuerunt  et  ydonei  pro  gradu  baccalariatufs]  reperti, 
ideo  et  ad  determinacionem  admissi. 


')  Mag.  ConradüB  Enenigstein. 


90  Acta  fJM.  nediOM.  I. 

[1434  I.] 

18.  Apr.  Item  18.  die  Apprilis  congregata  fnit  facultas  primo  ad 

eligendum  nouum  decanum  et  electus  est  dominus  doctor  Mag. 
lohannes  Aygel  etc.  Item  eodem  [die]  factus  est  compotus 
per  antiquum  decanum  et  defalcatis  defalcandis  remansit  obli- 
gatus  facultati  in  12  flor.  4  sol.  et  3  den.^  quos  presentauit 
decano  nouo,  scilicet  Mag.  lohanni  Aygel. ^) 

12.  Jnni  Item  12.  die  mensis  lunii  congregata  fuit  facultas  ad  cogi- 

tandum  super  articulo  infrascripto:  ad  deliberandum;  si  facul- 
tas contribuere  velit  pro  ambasiatore  in  concilio  Basiliensi 
existenti,    quia  alle  tres  facultates    volebant   contribuere  per 

Fol.  64»  10  flor.  Conclusit  facultas  propter  certa  |  motiua  non  esse  per 
facultatem  contribuendufn  nisi  5  flor. 

25.  Sept.  Item  25.   die   mensis  Septembris  facta   fuit  congregacio 

facultatis  ad  audiendum  supplicacionem  cuiusdam  Scolaris^) 
in  medicina  petere  volentis  admitti  ad  examen  pro  grada 
baccalariatus  in  eadem,  et  admissus  fuit  et  eodem  die  ex 
decreto  facultatis  fuit  examinatus. 


[1484  n.j 

13.  Oct.  Item  anno  domini  MCCCC.  34.   congregata  fuit  facultas 

in  die  beati  Cholomanni  martyris  ad  eligendum  nouum  deca- 
num et  electus  fuit  Mag.  lohannes  de  Pawmgarten^  arcium 
et  medicine  doctor,  cui  precedens  decanus  eodem  die  pre- 
sentauit ladulam  facultatis  cum  contentis  in  eadem,  videlicet 
librum  statutorum,  Actorum^  sigillum  facultatis  et  cetera  ibi- 
dem contenta.  Item  die  eodem^  facto  computo  per  preceden- 
tem  decanum  in  presencia  Mag.  Michaelis  Schrikch,  Nico- 
lai de  Fridlant  et  decani  noui,  doctorum  facultatis  prescripte, 
et  deductis  expositis  tempore  sui  decanatus  remanserunt  6  flor. 
Ungaricales  et  1  lib.  den.  et  3  den.  in  minuta  pecunia,  quam 
pecuniam  simul  cum  florenis  presentauit  nouo  decano. 
1436  Item  19.  die  Februarii  congregata  fuit  facultas  ad  audien- 

19.  Febr.  dum    supplicacionem    cuiusdam    Scolaris    in    medicina   petere 


*)  Bis  hieher  von  Aygers  Hand;  das  Fol^nde  von  anderer  Hand. 


Acta  fMS.  medicae.  I.  91 

volentis  pro  admissione  ad  examen  pro  gradu  baccalariatus  in 
medicina  et  petens  fuit  Mag.  lohannes  de  Swendin  et 
audita  sapplicacione  sua^  quia  defectaosus  erat  in  audicione 
libromm  et  in  tempore^  facultas  sibi  iniunxity  quod  compleret 
neglecta  et  non  completa,  quod  promisit  facere,  et  sie  facul- 
tas dispensauit  seeum  et  admisit  eum;  quo  facto  die  eodem, 
placuit  facultatiy  ut  examinaretur  et  ita  factum  est. 


[1485  I.] 

Anno  domini  MCCCC.  35.  congregata  fuit  facultas  20.  die  Fol.  64* 
Aprilis  ad  eligendum  nouum  decanum  et  electus  fuit  Mag.  20.  Apr. 
Michael  de  Schrichk,  arcium  et  medicine  doctor,  cui  pre- 
cedens  decanus  eodem  die  presentauit  ladulam  facultatis  cum 
contentis  in  eadem,  videlicet  librum  statutorum,  Actorum,  sigil- 
lum  facultatis  et  cetera  ibidem  contenta.  Item  eodem  die^ 
facto  computo  per  precedentem  decanum  in  presencia  Mag. 
lacobi  Stokstal,  Mag.  Petri  Volczian^  Mag.  Erasmi  et 
decano  nouo^),  medicine  doctorum,  remansit  eadem  summa, 
que  in  decanato^)  precedenti  superstitit,  scilicet  6  flor.  Ungari- 
caleSy  1  lib.  den.  et  3  den.,  que  pecunia  presentata  est  nouo 
decano  eodem  die. 

Item  23.  die  mensis  Augusti  congregata  fuit  facultas  ad  23.  Aug. 
audiendum  supplicacionem  cuiusdam  baccalarii  in  medicina 
petere  volentis,  ut  ad  examen  pro  licencia  in  eadem  presente- 
tur,  et  petiuit  Mag.  lohannes  Czeller  et  quia  defecit  in 
altere  dimidio  anno,  ideo  facultas  eum  non  admisit,  sed  ad 
annum  medium  suspendit;  quo  finito  debet  amplius  petere  et 
facultas  deliberabit  quid  faciendum.^) 


[1436  n.] 

Anno^)  domini  MCCCC.  35.  electus  est  in  decanum  in  die    13.  Oct. 
sancti  Colomanni  Mag.  £rasmus   de  Lantzhuta,   arcium  et 

*)  Sic  ')  Am  Rande  ist  ron  späterer  Hand  ein  dturchstrichenes  N 
binzngefflgt,  worauf  das  Begislrum  essendale  (Seite  1)  verweist 

')  Die  folgenden  Einschreibangen  des  Decans  Erasmns  Rieder 
▼  on  Landshnt  (1435  II),  mit  denen  der  erste  Actenband  schliesst,  sind 
im  Orig.  gans  durchgestrichen  nnd  durch  die  Verweisung:  Videantur  acta 
gknul  contenta  in  Ubro  nouo  actorum  als  ungiltig  bezeichnet. 


92  Act»  &c.  medieae.  I. 

medicine  doctor,  cai  precedens  decanus  presentauit  ladalam 
cum  contentis  in  ea  et  7  flor.  HongaricaleB,  de  quibos  expen- 
dit  pro  conaiaio  habito  4,  ex  parte  alieni  doctoris^  videlicet 
Mag.  lacobi  Italici  de  Noaa  Ciuitate,  et  taxatos  est  qui- 
libet  florenas  pro  6  sol.  et  10  den.,  et  postea  4  boL  pro  eodem. 
Summa  29  sol.  10  den. 
Fol.  66*  Item  20.  die  mensis  Nouembris  congregata  fuit  facultas 

20.  Nov.   ad    deliberandum   super   articulo:    ad    audiendum   peticionem 
cuiusdam   baccalarii   in   medicina  petere   yolentis,   ut  ad   ex- 
amen  et  presentacionem  in  eadem  admitteretur,   et  exauditus 
est.    Cuius  nomen  Johannes  Zeller. 
4.  Dec  Item  4.  die   mensis  Decembris   congregata  fuit  facultas 

ad  audiendum  proposicionem  per  bacealarios  et  scolares  eius 
referendam,  et  fuit  articulus  de  hoc  formatus  ad  audiendum 
quandam  proposicionem  per  bacealarios  et  scolares  medicine 
facultati  referendam.  Petiuit  namque  Mag.  Gregorius  Schorn- 
dorf tria  puncta  et  satis  proterue  nomine  sociorum  suorum 
et  sui.  Primum  de  anathomia  celebranda  isto  anno  et  ista 
hyeme.  Facultas  fuit  spontanea  in  hoc  et  commisit  audienti- 
buS;  ut  ipsi  eligerent  duos  ex  eis,  qui  singula  negocia  expedi- 
rent  ad  anathomiam  pertinencia  et  facultas  vellet  dare  unum 
ex  doctoiibus  et  facultas  elegit  Mag.  Petrum  Völcian,  qui 
superintenderet  et  eos  dirigeret  in  agendis.  Secundum  eorum 
punctum  siue  propositum  fuit,  quod  omni  anno  anathomia 
celebraretur  et  uno  anno  de  supposito  masculino,  secundo  de 
femella.  Placuit  facultati,  quod  decanus  diceret  eis,  quomodo 
aliis  annis  iterato  proponere  deberent  et,  si  foret  possibile  et 
concedens,  vellet  facere,  quid  sibi  videretur  ydoneum.  Tercium 
eorum  punctum  fuit,  quomodo  vellent  habere  (liberum  ingres- 
sum)^)  pro  mutuo  libros  facultatis  medicine.  Apparuit  tunc 
doctoribus,  quod  immineret  difficultas  propter  certa  motiua 
tacta  et  commisit  decano,  quod  responderet,  quoniam  con- 
clusio  esset  de  materia  ista,  que  indigeret  sui  discussione, 
quare  vellent  doctores  tunc  congregati  expectare  plenam  facul- 
tatis congregacionem  et  finaliter  respondere  super  petito. 
Item  Mag.  lohannes  Celler  dedit  2  flor.  facultati.^) 


^)  Getilgt.  ')  Die  Fortsetzung  des  von  Dr.  Erasmus  Rieder  über 
sein  Decanat  geschriebenen  Berichtes  findet  sich  am  Anfange  des  zweiten 
Actenbandes. 


Acta  fftc.  medioie.  I.  93 


[Appendix.]  ^) 

NoB  Mag.  lacobuB  de  Stokstal,  arcium  magister  et  Fol.  eai" 
medicine  doctor,  decanus  totaque  communitas  doctorum  facul- 
tatis  medicine  uniuersitatis  studii  Wjennensis,  tenore  presen- 
cium  recognOBcimus  publice  et  fatemur,  quod  nos  super  con- 
tractu subscripto  Bpecialiter  congregati^  matura  deliberacione 
prehabita,  communi  consensu  et  beneplacito  doctorum  medi- 
cine protunc  presencium  et  facultatem  predictam  repreBcntan- 
cium^  domum  nostram  et  facultatis  nostre  predicte  in  Wyenna 
situatam  in  platea  Weichenpurg  wlgariter  nuncupata,  ex 
testamento  egregii  arcium  et  medicine  doctoris  Mag.  Nico- 
lai de  Hebresdorff  pie  memorie  ad  facultatem  noBtram 
legittime  deuolutam  cum  Omnibus  pertinenciis  suis  locauimus 
(exceptis  stuba  magna^  que  omni  tempore  debet,  cum  facul- 
tati  placuerit,  expectare  eius  congregaciones  et  camera  an- 
nexa  sibi  pro  libraria)^)  et  arrendauimus  et  tenore  presen- 
cium titulo  legittime  locacionis  locamus  et  arrendamus  honora- 
bili  viro  domino  lacobo  Oberendorffer,  canonico  ecclesie 
sancti  Stephani  alias  Omnium  Sanctorum  Wienne,  a  festo  sancti 
Martini  proxime  elapso  ad  neuem  annos  predictum  festum 
sancti  Martini  continue  subsequentes  pro  censu  sex  libr.  den. 
Wiennen.  occasione  locacionis  predicte  singulis  annis  soluendo, 
ita  videlicety  quod  medietas  census  predicti,  videlicet  tres 
libr.  den.  Wienn.,  in  singulis  festiuitatibus  sancti  Georii  mar- 
tyris  et  alia  medietas  in  singulis  festiuitatibus  sancti  Michaelis 
arcbangeli  predictorum  neuem  annorum  per  dominum  laco- 
bum  Oberndorffer  prefatum  decano  facultatis  nostre  pre- 
dicte, qui  erit  pro  tempore,  persoluantur  realiter  cum  effectu. 
In  quorum  omnium  euidens  testimonium  sigillum  facultatis 
nostre  predicte  presentibus  duximus  apponendum.  Datum 
Wienne  ipsa  die  sancte  Elizabeth  anno  domini  M  .CCCC.  vice-  1423 
simo  tercio.')  19.  Nov. 


1)  Vgl.  oben  8.  68  und  60. 

*)  Das  Eingeklammerte  steht  als  späterer  Zusatz  am  unteren  Rande. 

•)  Fol.  66*  leer. 


94  ^cte  tBC.  medioM.  I. 

Pol.  66»» 

^422  Exposita  pro  construccione  canalis  anno  1422.^) 

Item  80  den.  carpentariis  formantibus  cannale.  Item  24  den. 
pro  tegulis.  Item  24  den.  fectori. ')  Item  45  den.  dirigenti  fectu- 
ram.  Item  4  den.  portatori  tegolas.  Item  25  pro  clauis  ad 
teg^ulas  affigendaa.  Item  6  den.  Ulis,  qui  traxerunt  cannam 
super  tectum.  Item  40  den.  laboratoribus  retegentibus  tectum. 
Item  12  den.  pro  acomodacione  laquei  et  strumentorum  ad 
canne  adtractionem  requirencium.   Item  dedi  6  den.  pro  vino, 

1  den.  pro  piris,  1  den.  pro  pane,  quando  doctores  aliaram 
facultatam  snplicauerunt  facultati  medicine.  Item  5  sol.  den. 
et  10  den.  (direxi  Mag.  lohanni  domino  doctori)')  pro  ex- 
Bolucione  cannalis.    Item  4  den.  pro  vino^  1  den.  pro  pane  in 

28.  Ang.   die   sancti  Augastini.     Item   2  gross,   notario   officialis.     Item 

2  den.  famulo^  qui  citaait  aduersarium.  Item  2  den.  pro  vino 
in  domo  Mag.  Cristanni.  Item  34  den.  pro  laqueo  ad  umas. 
Item  5  den.  pro  vino,  1  den.  pro  nueibus  in  congregacione 
sicut  in  crastino  debebamus  accedere  principem  in  causa  ludei 
baptizati.  Item  pro  reformacione  fomacis  57,  ubi  imposite 
sunt  14  cacue^)  noue  et  due  antique  et  1  den.  datus  est  pro 
vino.  Item  Mag.  Sebaldo  40  den.  pro  expensis,  quas  feeit 
in  transeundo  ad  ducem.  Item  9  den.  portatoribus  librorum 
Mag.  lohannis  Rok.  Item  5  den.  pro  instrumento,  mediante 
quo  proicitur  nix  de  cannalibus.  Item  6  gross,  pro  quadam 
mensa  construenda  ad  stubam  facultatis.  Summa  20  sol. 
4  den.     Obligatur  53  den.^) 


Item^)  Mag.  Cristannus  obligatur  24  den.  De  censu 
dato  per  Mag.  Speczhart  fol.  35.  De  modo  cohercendi 
doctores  ad  veniendum  ad  congregacionem  fol.  5^.  Item 
8  den.  pro  vino  et  pane.  Item  10  den.  pro  vino  et  pane. 
Item  1  flor.  pro  steura.  Item  ^/g  libr.  pro  missa  decantanda. 
1444  Intimacio    pro    anathomia    celebranda    facta    primo    die 

1.  März    Marcii  anno   etc.  XLIIII.     Decanus  facultatis  medicine  noti- 


*)  Diese  auf  dem  letzten  Blatte  des  ersten  Actenbandes  ein^tragenen 
Notizen  sind  von  der  Hand  des  Decans  Stephan  Speczhard. 

*)  Sic  (1-  vectort).        *)  Getilgt         «)  Sic  (=  eaeabij. 

^)  Von  anderer  Hand  nachträglich  eingeschrieben. 

")  Folgende  Notizen  sind  Ton  verschiedenen  Hlinden  auf  der  Innen- 
seite des  rückwärtigen  Pergamentumschlages  eingetragen. 


▲et»  Hc.  medioM  I.  95 

ficat  uniuersis  et  singulis,  quod  ipsa  facultas  in  breui  celebra- 
bit  anathomiam  corporis  humani  pro  sua  ac  communi  utilitate, 
necnon  suoram  suppositorum  exercicio  pariter  et  facultatis  ante- 
dicte  incremento.  Datum  die  primo  mensis  Marcii  anno  etc. 
XLIIII.  prefate  facultatis  sub  sigillo. 


Beglstrnm  pro  doctoribns  Fol.  i9* 

(factum  1399).  0 

1.*)  Hag.  Conradus  Schiferstat^   magister  arcium  et 
doctor  medicine.') 

2.*)  Mag.  Hermannus  de  Treisa^   magister  arcium  et 
doctor  medicine. 

3.*)  Mag.    Galiacius    de    Sancta    Sophia,    magister 
arcium  et  doctor  medicine. 

4.*)  Mag.  Johannes  Schroff  de  Valle  Eni,   magister 
arcium  et  doctor  medicine.   (1397  in  vigilia  Palmarum  venit      1397 
Wiennam  de  Padua.)^)  14.  Apr. 

5.*)  Mag.    lohannes    Silber    de    Sancto    Yppolito, 
magister  arcium  et  doctor  medicine.    (1398  venit  Wjennam      1398 
de  Papia.)^) 

6.  Item   anno   domini  M.CCCC.   in   vigilia  Penthecostes      1400 
Mag.  Hermannus  Poll  de  Wienna  receptus  fuit  ad  facul-    ß-Juni 
tatem  medicine  per  omnes  doctores   concorditer  in  decanatu 
Hermanni  de  Treysa. 

7.  8.  Item   eodem   anno   M.CCCC.   Mag.   Nicolaus   de      uoo 
Furstenfeld    et    dominus    lohannes    de    Weytra    recepe-    8.  Nov. 
runt  insignia   magistralia  doctoratus   medicine  die  8.   mensis 
Nouembris. 

9.  Item  anno  domini  M.CCCC.  tercio  Mag.  Nycolaus      i403 
de  Herberstorff  receptus  fuit  ad  facultatem  medicine  per 
omnes  doctores  concorditer  in  decanatu  Mag.  lohannis  Silber 
de  Sancto  Ypolito. 

*)  Zusatz  Ton  anderer  Hand.    V^l.  die  Einleitnng. 
*)  Die  mit  *)  beseichneten  Namen  sind  vom  Decan  Johann  Silber 
1999  eingetragen  (auch  sein  eigener  Name). 
*)  Zusatz  von  späterer  Hand. 


96  Acta  fke.  medicae.  I. 

1405  10.  Item  anno  domini  1405.  Mag.  Cristannus  de  Suzato 

13.  März  recepit  insingnia  magistralia  doctoratus  medicine  die  13.  Marcii 
et  dedit  2  flor.  facultati. 

1411  11.  Item  anno  domini  1411.  Mag.  Vlricus  Gre&nwalder 
28.  Dec.    reeeptuB   est   ad   facultatem  medicine   in   decanata  Mag.  Cri- 

stanni  de  Susato  die  28.  mensis  DecembriB. 

1412  12.  Item   anno   1412.    reeeptus    est   ad   facultatem   Mag. 
3.  Aug.    lohannes  Aygei  de  Charenneuburga^  magister  arcium  et 

doctor  medicine,  in  decanatu  Mag.  Vdalrici  Griinbalder 
die  3.  mensis  Augusti. 

30.  Aug.  13.  Item   anno   eodem   die   30.   mensis  Augusti   reeeptus 

est  ad  facultatem  Mag.  Cesarius  Alberti  dictus  Watsten- 
rode  de  Thorun  in  decanatu  Mag.  Vlrici  Grünbalder. 

30.  Sept.  14.  Anno  eodem  die  ultima  mensis  Septembris  reeeptus 

est  ad  facultatem  venerabilis  vir  dominus  Goswinus  de 
Huenen  alias  de  Arnhem,  magister  in  artibus  et  doctor 
medicine  necnon  canonicus  beate  Marie  Traiectensis  Leodien- 
sis  dyocesisy  in  decanatu  Mag.  Vdalrici  Grfln walder. 

14^.  Item  anno  21^.  23.  die  mensis  lanuarii  promotus 
est  in  doctorem  medicine  Mag.  Henricus  Stoll  de  .  .  .^) 

Fol.  19^  15.  Anno  domini  1412.  die  8.  mensis  Decembris  reeeptus 

8.  Dec.    est  ad   facultatem  Mag.  lohannes  Halbb&wer   de  Hamei- 
bürg,  magister  arcium  et  doctor  medicine,  in  decanatu  Vlrici 
Grfinwalder. 
1416  16.  Anno  domini  1416.  die  26.  mensis  Februarii  reeeptus 

26.  Febr.  est  ad  facultatem  Mag.  lohannes  Rogge  de  Hamborch, 
arcium  magister  et  medicine  doctor,  in  decanatu  Mag.  Nico- 
lai  Hebersdorf.*) 

Anno  domini  1416.  die  26.  mensis  Februarii  reeeptus 
est  ad  facultatem  Mag.  lohannes  Rogge,  arcium  magister 
et  medicine  doctor,  decanus  Comtzensis  et  rector  parrochialis 
ecclesie  ibidem,  in  decanatu  Mag.  Nicolai  Hebersdorf. 

28.  März  17.  Anno  domini  1416.  in  completis  28.  die  Marcii  docto- 

ratus fuit  lohannes  Kro  de  Kothebus,  arcium  magister,  in 
decanatu  Mag.  Nicolai  Hebersdorf. 


^)  Dieser  Absatz  ist  im  Orig.  getilgt,  da  er  an  unrichtiger  Stelle  ein- 
getragen war  (vgl.  Nr.  20).  Am  imteren  Bande  des  Blattes  ist  bemerkt: 
Bubrica  pro  UcenciatiB  habetur  folio  31,  pro  baocalariu  foUo  87, 

')  Dieser  Absatz  ist  im  Orig.  durchgetrieben  und  gleich  im  folgen- 
den  von  derselben  Hand  wiederhcrlt. 


Acta  fse.  inedicae.  I.  97 

18.  Anno  doraini  nostri  lesu  Christi  [1416]  die  20.  mensis    20.  Jnli 
lulii   Mag.  lohannes   Resch   de  Wila,  arciura  (magister) ^) 
accepit  insignia  doctoralia  facultatis  medicine  a  Mag.  lohanne 
Rock,  tempore  decanatus  Mag.  lohannis  Aygel  de  Chorn- 
newenpurga. 

19.  Anno  domini  1420.  die  8.  mensis  lanaarii  Mag.  Stepha-      1420 
nuB  Speczhart,   arcium  magister  et  in  medicina  licenciatus,    8.  Jan. 
recepit  insignia  doctoratus  medicine  a  Mag.  Cristanno,  arcium 

et  medicine  doctori  (!),  promotori  suo  singulari. 

20.  Anno   domini   1421.   die    23.    mensis   lanaarii    Mag.      1421 
Henricus  Stell  de  Hamelburg   recepit   insignia  doctoralia   23.  Jan. 
in   medicine   facultate   a  Mag.   Cristanno    de   Susato,    ciue 
Wyennensiy  arcium  et  in  medicina  doctore. 

21.  22.   Anno   1423.   Mag.  lohannes   de   Pawmgarten   Fol. 20» 
et  Mag.  lacobus  de  Stokchstall  simul,  die  6.  mensis  Septem-      1423 
bris    receperunt    insignia   doctoralia    a    venerabili    viro   Mag.    ^'  ^^P*- 
lohanne  Aygl,   arcium  magistro  et  in  medicina  doctore,   et 
protanc  dedit  predictus  Mag.  lacobus   ad  facultatem   2  flor. 
ungaricales  in  auro  Mag.  Cristanno,  in  medicina  doctori  pro- 
tanc decano  facultatis  medicine. 

23.  Anno  domini  M.CCCCXXVI.  mensis  Februarii  die  5.      i426 
receptus  est  ad  facultatem  medicine  Mag.  Petrus  VSlczian,    5. Febr. 
ciaia  Wiennensis,    arcium    magister    et    medicine   doctor,    sub 
decanatu  Mag.  lohannis  Aygel,   arcium  et  medicine  docto- 

ris  famosissimi  etc. 

24.  25.   Anno  domini  M.CCCCXXVI.  quinta  feria   ante 
festum    sanctorura    Tyburci    et  Valeriani,    Mag.  Dietmarus   n.  Apr. 
Hindernpach   et  Mag.   Erasmus   Rieder   de   Lanczhuta 
receperunt  insignia  doctoralia   a   venerabili   viro  Mag.  Hain- 

rico  Stell   de  Hamelburg  etc.  ciue  Wiennensi,   arcium   et 
in  medicina  doctore. 

26.  27.   Anno  domini  MCCCC.  33.   sub   egregio  domino      1433 
doctore   Mag.  lohanne   Aygel   fuerunt   promoti   in   doctores 
medicine  Mag.  Michel  Schrik  et  Mag.  lacobus  Tolcz  die 
.  .  .  mensis  •  .  .^) 

28.  Anno  eodem  et  eadem  estate  promotus  fuit  in  medi- 
cine doctorem  Mag.  Conradus  Kflnigstein  sub  domino 
doctore  Mag.  Heinrico  Stell  die  etc. 


>)  Dnrchgpestrichen.        ')  Daa  Datnm  nicht  ans^efllllt. 
Acta  fSMttltatis  modicao.  I. 


98  AcU  fmc  nedieae.  I. 

1434  29.    Anno  doinini  MCCCC.  34.   die  26.  lanaarii  dominus 

26.  Jan.    Nicolaus  Fridlanty   baccalarius  in  artibus,    recepit  insignia 

doctoralia  in  medicinis  sub  Mag.  Johanne  Aygel  etc. 
Fol.  20i>  30.  Anno  etc.   XXXV.  feria   secunda   ante  festum  beati 

1436  Thome  apostoli  Mag.  lohannes  Czeller  de  Augusta  recepit 
19.  Dec.   iQgignia  doctoralia  in  medicinis  sub  Mag.  Petro  Voiczian. 

1437  31.  Anno  etc.  37.  die  louis  23.  Maii  Mag.  Christoforus 
23.  Mai    N.   de   Salczpurga   recepit   insignia   doctoratas  in   medicina 

sub  Mag.  Heinrico  Stoll^  doctore  medicine. 

1448  32.  Anno  domini  1448.  feria  secunda  ante  festum  sancti 
22.  Apr.    Georii   mai-tiris   Mag.   Hermannus   Haym   de   Rotenburga 

recepit  insignia  doctoralia  in  medicina  sub  Mag.  Michahele 
de  Schrick,  doctore  medicine  famosissimo. 

1449  33.    Anno   domini    1449.    die    15.    mensis    lanuarii    Mag. 
16.  Jan.   lohannes  Newman  de  Prawnaw  recepit  insignia  doctoralia 

in  medicinis  sub   Mag.  Michaele  de  Schrik,   doctore  medi* 
eine  protuuc  decano  bene  merito. 
1463  34.   35.    Anno  domini  14ti3.  die  8.   Februarii   lohaiines 

8.  Febr.    S  par  d6  r f  f  c  r  ^),  arcium  et  medicine  baccalarius,  ciuis  Wiennensis, 

et  Mag.  Johannes  Min  sing  er  receperunt  insingnia  doctoralia 

in  medicinis  sub  Mag.  Michahele  Puff  de  Schrick,  doctore 

medicine  famosissimo  uccnon  ciui^)  Wiennensi  peritissimo. 

1470  36.  37.   Anno   domini   1470.  21.  die  Maii  sub  venerabili 

21.  Mai    ac  egrogio  arcium  et  medicine  doctore   Mag.  Michaele  Puff 
de  Schrick,    Mag.  Vdalricus  Rasch  de  Fisching  et  Mag. 
Georgius  Sch&blj  ex  Yesingen  receperunt  insignia  docto- 
ralia in  medicina  in  ecclesia  sancti  Stephani  hio  Wienne  etc. 
147G  38.  39.  40.   Anno  domini  1476.  16.  die  Decembris  Mag. 

16.  Dec.  Joannes  Tichtell  ex  Greyn,  Mag.  Grcgorius  Beger  ex 
Bienna,  Mag.  Georgius  Taler  ex  Areustorff,  licenciati 
in  medicinis,  doctoralia  insignia  simul  receperunt  a  venennbili 
et  egregio  viro  arcium  liberalium  et  medicine  doctore  famosis- 
simo Mag.  Pangracio  Krejcer  ex  Traysmaur,  eine  Bien- 
ncnsi,  prouidissimo  patre  et  preceptore  uostro  sincerius  ex- 
colendo,  patre  nostro  nedum  in  dandis  insigniis  doctoralibus 
J474      in  medicina  sed  et  gradu  baccalariatus  in  eadem,  anno  domini 

28.  Sept.   1474.,  pridie  Michaelis. 


*)  Im  Orig.  nnric'htJgrJ  Sardorffttr,         *)  Sic. 


Acta  foo.  medicao.  I.  99 

Registrnm  pro  lieeneiatls.  Fol.  31  • 

1.  lohannes  de  Weitra,  licenciatus  iu  medicina. ^) 

2.  Mag.  Andreas  Galliei. 

3.  Item  anno  domini  M.CCCC.   in   crastino  Ascensionis      uoo 
Domini  Mag.  Nicolaus  Färstenfeld,   seruatis  statutis  faeul-    28.  Mai 
tatis  ac  processu  debito,  examinatus  fait  per  doctores  facultatis 

pro  licencia  in  medicina  et  protune  repertus  ydoneus  per  eos- 
dem,  pro  eadem  fuit  admissus  et  approbatus  in  deeanatu 
Hermanni  de  Treysa. 

4.  Anno  domini  1404.^)  examinatus  est  Mag.  Frederi-      i404 
CHS  de  Drosendorf  in  medioina  pro  licencia  et  repertus  ydo- 
neuSy  tandem  licenciatus  est  tempore  decanatus  Mag.  Nicolai 

de  Hebersdorf  et  requieuit  in  domino  paulo  post  obitum 
illustris  principis  domini  Alberti  quarti^  ducis  Austrie  etc. 
eodem  anno.^) 

5.  Anno  domini  1405.^)   18.  die  lanuarii  examinatus  est      1405 
Mag.   Cristannus    de  Suzato   pro   licencia   in    medicina   et   18.  Jau. 
compertus   ydoneus   per   omnes   doctores    concorditer   est   ad- 
missus ad  eandem. 

6.  Anno  1411.  7.  die  mensis  Aprilis  examinatus  est  pro      1411 
licencia  in    medicina  Mag.  Theodoricus  Carin  et  fuit  con-    7.  Apr. 
corditer  ab  omnibus  doctoribus  approbatus. 

7.  Anno  1411.  24.  die  Marcii  examinatus  est  pro  licencia      i4ii 
medicine  Mag.  lohannes  Cesar  pro  licencia  in  medicina  et  ^^-  ^lärz 
fuit  admissus  et  approbatus  per  doctores  facultatis  eiusdem. 

8.  Anno  1412.  die  8.  mensis  Augusti  examinatus  est  Mag.      1412 
Wenczeslaus  Hart  pro  licencia  in  medicina  et  pro  eadem    8.  Aug. 
ab    Omnibus    doctoribus    concorditer    approbatus    in    deeanatu 

Mag.  Vdalrici  Grflnbalder. 

9.  Anno  domini  1413.  die  28.  mensis  Decembris  exami-      1413 
natus  est  Mag.  lohannes  de  Wila  pro  licencia  in  medicina  28.  Dec 
et  fuit  admissus  et  approbatus  per  doctores  facultatis  eiusdem. 

10.  Anno  1414.  die  4.  mensis  Octobris  examinatus  est  Fol.  31^ 
Mag.   Stephan  US   Speczhardi   pro   licencia   in   medicina   et      1^14 
pro   eadem  ab  omnibus  doctoribus  concorditer  approbatus  in    ^*  ^^*- 
deeanatu  Mag.  Vlrici  Grfinwalder. 


^)  Nnr  dieser  Name  vom  Decan  Johann  Silber  (1399)  eingetragen. 
*)  UraprilngUch  stand  1044.         *)  14.  Sept.         *)  Ursprünglich  1403. 


IOC)  Acta  fac.  medicM.  i. 

141G  11.  Anno  domini   1416.  ultima  die  Februarii  examiuatus 

29.  Febr.  est  Mag.  lohaniies  Chra  de  Wratislauia  pro  liceiicia  in 
medicina  et  per  omnes  doctores  concorditer  approbatus^  cuius 
examini  intei-fuerunt  doctores  infrascripti:  primo  Mag.  Nico- 
laus de  Hebersdorf  decaiius,  Mag.  lohannes  de  Valle 
Eni,  Mag.  Christannus  de  Susato,  Mag.  Vlricus  Grun- 
balder,  Mag.  lohannes  [Aygel]  de  Newburgo,  Mag.  lohan- 
ues  Rock,  in  presencia  Mag.  Michahelis  Suhenschacz 
vicecancellarii. 

1420  12.    Anno  domini   1420.  die   25.    Aprilis   examinatus   est 

25.  Apr.  Mag.  lohannes  Bömgarter  pro  licencia  in  medicina  et  pro 
eadem  ab  omnibus  doctoribus  concorditer  approbatus  in  deca- 
natu  Mag.  Stephani  Speczhart. 

1423  13.  Anno  domini  MCCCCXXIII.  6.  die  mensis  Februarii 

6.  Febr.  examinatus  est  Mag.  lacobus  de  Stokchstal  pro  licencia 
in  medicina  et  per  omnes  doctores  concorditer  approbatus. 
Cuius  examini  interfuerunt  doctores  infrascripti:  Primo  deca- 
nus  facultatis  Mag.  lohannes  Aygel,  Mag.  Cristannus  de 
Susato,  Mag.  Stephanus  Speczhart,  Mag.  Henricus  Stell, 
Mag.  Sebaldus  in  presencia  reuerendi  patris  et  domini  domini 
uniuersitatis  vicecancellarii  et  decani  ecciesie  saucti  Stephani 
nee  non  doctoris  iuris  canonici  valentissimi  Mag.  Petri  Dek- 
chinger. 

1442  14.    Anno   1442.  examinatus   est  Mag.  lohannes  New- 

man  de  Prawnaw  pro  licencia  et  approbatus.  Mag.  lodoco 
de  Haylprun  vicecancelario  existente  et  Mag.  Petro  Vol- 
czian  existente  decano  facultatis  medicine. 


Fol.  37*  Keglstrum  pro  baccalarils. 

1.  Michahel  Schregel,  magister  in  artibus  et  baccala- 
riuB  in  medicina. 

2.  Nicolaus  Furstenfeld,   magister  in  artibus  et  bac- 
calarius  in  medicina.^) 

3.  lohannes  rector  Scotorum,   baccaiarius  in  artibus 
et  baccaiarius  medicine. 


^)  Nur  die  beideu  ürateu  Namen  sind  von  der  Hand  des  Decans  Johan- 
noH  Silber  (1399),    die  folgenden  Namen    sind  von  verschiedenen  Händen. 


Acta  fac.  inedicac   I.  101 

4.  Kristauus  de  SuBäto,   magistcr  iu  artibus,   baccala- 
rius  medicine. 

5.  Mag.  Andreas  Purniezer  reeeptus  est  ad  facultatem 
medicine  pro  baccalario   1404.  4.  die  lanuarii^   tempore  dcca-      J*^>1 
natus  Mag.  Nicolai  de  Heberstorf.  4. Jan. 

6.  Hartman n US   de   Fridberg   recepit   eciam   gradum 
eundem  etc. 

7.  Mag.  Wenczeslaus  Hart  de  Wienna. 

8.  Mag.  Theodricus  de  Danczk. 

9.  MiEig.  lohannes  Cesar  de  Vngaria. 

10.  Mag.  Bertholdus  de  Basilea. 

11.  Mag.  Stephanus  Speczhardi  de  Rötlingna. 

12.  Mag.  lohannes  de  Wila. 

13-  Mag.  lohannes  Kra  de  Chottibas. 

14.  Mag.  lohannes  Zacharie   1414.  in  die  Coramemo-      i*l* 
racionis  omuium  animarum.  *"    ^^' 

15.  Mag.  lohannes  de  Pawmgarten. 

16.  Mag.  Henricus  StoH. 

17.  Mag.  lacobus   de   Stokchstal   die   8.  mensis  Maii      1421 
anno  21.  8*^^ 

1423 

18.  Mag.  Dietmar  US  8.  die  mensis  Februarii  anno  etc.  23.    ^  p^i^^ 

19.  Mag.   Erasmus    de    Lannczhfita    12.    die    mensis  12. Febr. 
Februarii  anno  23. 

20.  lohannes  de  Montibus  determinauit  9.  die  Februa-      1424 
rii  anno  etc.  24.  9-  ^ö^*"- 

21.  Augustinus  de  Slesia  in  artibus  baccalarius  20.  die      1425 
mensis  Nouembris  anno  etc.  XXV.  20.  Nov. 

22.  23.  Mag.  Procopius  Stampin  de  Wratislauia  et 
secum    NicolauB  Welinger    de    Dyetmercia,    baccalarius 
arcium  Rostokczensis,  examinati  sunt  et  admissi  anno  etc.  37.      1437 
die    lune    26.   Augusti;    pro    inscripcione    magister    etc.    dedit   26.  Ang. 
gross.,    secundus   fuit    pauper,    qui    nichil   dedit   facultati    sed 
promisit  ad  fortunam  piguiorem. 

24.  Mag.  Hermannus  Haym  de  Kotenburga. 

25.  Mag.  lohannes  Newman   de   Prawnaw   promotus 

est  in  baccalarium  in  medicina  1439.  Mag.  lohanne  Swendin      1439 
existente  decano.  ^) 


»)  Fol.  37»»  leer. 


REGISTER. 


A. 

Aigelj  8.  Äygel, 
AWerti,  8.  Waiätenrode. 
Albertaa  IV.  das  Aiutriae,  8.  Ooster- 
reich. 

—  V.  dnx  Anstriae,  8.  Oesterreich. 

—  bacc.  med.  89. 
Äl^Mcher, 

Urbanii8  Altpacher,  bacc.  med.  74, 
76. 

Andreas  cancellarios  (= Andreas  Plank, 
Pfarrer  von  Gars;  gewöhnlich  nur 
,cancellarius*  genannt)  29—33, 
35,  42,  46,  49,  61,  69,  66,  88. 

Arensdorf  (oder  Amsdorf),  s.  Taler. 

Amhem. 
Dom.  Ooswinos  de  Huenen  alias  de 
Amhem,   mag.  in  art.  et  doctor 
med.  necnon  canonicns  B.M.Tra- 
ject.  Leod.  dioces.  20,  96. 

Augsburg,  s.  ZeUer, 

Aygü  (Aygl,  AygeU,  Aigel). 
Mag.  lohannes  Ajgel  de  Cbarenneu- 
bniga,  mag.  art.  et  doctor  med. 
17,  19  (loh.  de  Newnburga),  20 
(lob.  de  Chorennewburga),  22, 
24,  29,  34,  35,  39,  40,  42,  44, 
45,  48,  49,  51,  63,  66  (Famulus 
Mag.  loh.  A.),  57,  58,  62--64,  66, 
68,  69,  72,  74,  80,  82,  83,  85, 
87,  88,  90,  94,  96,  97,  100  (loh. 
de  Newbnrgo). 


B. 

Baden. 
Mag.  lacobns  de  Baden,  licenciandus 
in  fac.  iur.  canon.  27. 

Basel,  8.  Starkch, 

Banmgarten  (Pawmgarten,  Pawngar- 
ten,  Pawgarten,  Pangartn,  Pan- 
garten,  Pamgarten,  Pongartn,  Pon- 
garten,  Bawmgarten,  BSmgaHer, 
Paiwmgartner,  PavmgartnerJ. 
Mag  Johannes  de  Pawmgarten,  doctor 
med.  4,  32  (Dom.  loh.?),  42,  43, 
56,  57,  62,  65,  67,  69  (Note),  72, 
75,  76—78,  80,  81,  83,  85,  86, 
88—90,  97,  100,  101. 

Beger  (Weger), 
Mag.  Gregorius  Beger   ex  Bienna, 
doctor  med.  98. 

Benczeslaus,  Mag.,  s.  Hart. 

Bertholdns  phisicus,  s.  Starkch, 

Bienna,  s.  Wien. 

Bila,  s.  Wgla. 

Bomgarter,  s.  Baumgarten. 

Braunau,  s.  Neuman, 

Brenner, 
Dom.  Fridricus  Brenner,  licentian- 
dus  in  fac.  iur.  canon.  27. 

Bresslan.  s.  JTro,  Stampin, 


Caesar,  s.   Cetar, 
Carin, 


104 


Register. 


Mag.  Theodoricus  Cariii  de  Dauczk, 

lic.  med.  99,  101. 
Caspar   (iudaeus  baptiaatus)   46,   48, 

52,  63,  94. 
Ceüer,  s.  Zeller. 
Cesar  (CesaiisJ, 
Mag.  lohannes  Cesar,  lic.  med.  17, 

99,  101. 
Chra,  8.  Kro. 
Cilli. 
Hermannas  comes  Cilie  et  Zegorie 

40. 
Conrados  apothecarios  54. 
Czeller,  s.  Zeller, 
Czink,  s.  Zink, 

Danzig,  s.  Oarin, 
Deekinger  (Dekinger,  Dekchinger). 
Petrus  Deckinger,  decretoram  doctor 
et  decanns  cap.  40,  42,  58,  100. 
Dinkelsptthel. 

Mag.  Nicolaus  de  DinkeLspuhel  (Din- 
kelspnel),  doctor  theol.  68,  78. 
Drosendorf. 
Mag.  Fredericus  de  Drosendorf,  lic. 
med.  5,  99. 
Dyetmercia,  s.  Welinger. 


K 


Ebersdorff,    Eberstorf,   s.  Hebersdorf. 
Eggenbarg. 

Mag.    Stephanas     de    Egenburga, 
rector  89. 

F. 

Falkanis. 
Mag.  Michael  Falkouis,  decretor. 
bacc.  et  doctor  med.  Montis  Pes- 
sulani,  plebanns  de  Tifer  necnon 
magnif.  dom.  Hermanni  comitis 
Cilie  etc.  consiliar.  et  phyzicus 
38,  40. 

Fisching,  s.  Busch. 

Fofrzan,  FolaUan,  s.  Volczian, 


Fried  berg. 
Hartmannus  de  Fridberg,  bacc.  med. 
3,  5,  101. 
Friedland. 

Dom.  Nicolaus  [de]  Fridlant,  bacc. 
in  art.  et  doctor  med.  88,  90,  98. 

—  Theodricas  de  Fridlant,  bacc.  med. 

84. 
Fürstenfeld. 
Bfag.  Nicolaus  de  Fftrstenfeld,  doctor 
med.  2,  4,  6,  17,  18,  95,  99,  100. 

G. 

QaUid, 

Mag.  Andreas  Gallici,  lic.  med.  99. 
Georins  episcopus  Pataviensis,  s.Pas8aa. 
Getus  (OuMsJ, 

Mag.  lohannes  Gftss  53. 
Görlitz. 

Nicolaus  de  GSrlicz,  bacc.  med.  86. 
Grein,  s.  TichteU, 

Ontentoalder  (GreunwtUder,  Orunhal- 
der,  OrunbalderJ. 
Mag.  Ulricus  (Udalricus)  Grfinwal- 
der,  doctor  med.  18,  20,  21,  23, 
25,  26,  32,  39,  40—42,  96,  99, 
100. 

U. 

Halhkuwer. 
Mag.  lohannes  Halbh  Awer  de  Hamel- 
burg,  doctor  med.  21,  24,  25,  27, 

33,  41,  53,  9G. 
Hallstadt. 

Mag.ConradusdeHallstat,  decretor. 
doctor  64,  78. 
Hamburg,  s.  Bogge. 
Hammelburg. 

Mag.  Theodricas    de    Hanielburgk 

34,  63. 

—  Mag.  lohannes  de,  s.  Halbhavoer, 

—  Mag.  Henricus  de,  s.  ^Sfo/i. 
Hart, 

Mag.  Wenczeslans  Hart  de  Wienna, 
lic.  med.  5,   18,   20,  25,  33,  99, 
101. 
ITaym, 


Begistor. 


105 


Mag.  Hennanntis  Haym  de  Roten- 
bturga,  doctor  med.  98,  101. 
Hebersdorf  (Heberstorff,  Heberschdorf , 
Herbersdorff,  Hebresdorff,  Ebers- 
darff,  Eberstorf). 
Mag.Nicolaus  de  Hebersdorf,  doctor 
med.    3—6,   17,  19,  22,  25,  28, 
38-40,  42,  48,  45,  46,  65,  60,  61, 
93,  95,  96,  99—101. 
Heilbronn. 

Bfag.  lodocus   de  Haylpron,   vice- 
cancellarins  100. 
Herbersdorff,  s.  Hebersdorf. 

NarcisBus  [Herz],  notarius  nniversi- 
tatis  17. 
Hindempach, 

Mag.  Dietmarus  (Tydmams,  Dyet- 
marus)  Hindempach,  doctor  med. 
64,  64,   70,   72,   74,   77,   79,  80, 
97,  101. 
HiAtaler. 

[Conradns]  Holtzzler,   Mag.  civinm 
Yienn.  55. 
Hnenen,  s.  Amhem. 

I. 

lacobns   canonicos,   s.    Oherendorffer. 
lesingen,  s.  8chol>fy, 
lobannes  bedellus  fac.  inr.  33. 
—  rector  Scotomm,  bacc.  art.  et  med. 

3,  100. 
lialictu. 

Mag.  lacobus  Italiens  de  Noua  Ciui- 
tate  92. 

*Kallenperg  (Kablenberg?). 

Dom.  lohannes  de  Kallenperg,  pro- 
cnrator  fac.  med.  31. 
Kamenz,  s.  Mogge, 
Kaspar,  s.  Caspar. 
Komenbnrg,  s.  Aygd, 
Kottbns,  s.  Kro. 

Mag.  Pangratiiis  Kreyc^  ex  Trajs- 
maor,  doctor  med.  88,  98. 


Kro  (Kra,  Ckra). 
Mag.  lohannes  Kxo  de  Kothebns  (de 
Wratislauia),  doctor  med.  25,  29, 
96,  100,  101. 
Kunigttem, 
Mag.  Oonradus  Kftnigstein,   doctor 
med.  84,  89,  97. 

L. 

Landshut,  s.  Bieder. 

Leipzig,  8.  Zacharie. 

Leonardus  (de  Layming)  episc.  Patav., 

s.  Passau. 
Lodwicus,  bacc.  med.  89. 

M. 

Martinus. 
Mag.Martinus  pronuntiat  Practicam 
Bertucii  22. 
Migerl, 
Mag.  lohannes  Migerl,  doctor  med. 
54. 
Mvnamger, 
Mag.  lohannes    Minsinger,    doctor 
med.  98. 
*de  Montlbus. 

lohannes  de  Montibus,  bacc.  med. 
57,  58,  101. 
Montpellier,  s.  Falkonis  u.  Pumiczer, 

N. 

Narcissus,  notarius  nniversitatis,  s.  Herz. 
Neuburg,  Neuenburg,  Neuburga  foren- 

sis,  s.  Komeuburg. 
Neuman. 
Mag.  lohannes  Newman  de  Prawnaw, 

doctor  med.  98,  100.  101. 
Neustadt  (Noua  Ciuitas),    s.  lialicus. 
Nicolaus,  pedellus  fac.  med.  6,  18. 

—  alius,  pedellus  fac.  med.  84. 

—  pedellus  fac.  theol.  73. 

Oberendorffer  (Obemdorffer), 
Dom.  lacobus  Oherendorffer,  canoni- 
cus  eccl.  S.  Stephan!  alias  Omninm 


106 


Begistor. 


SS.  Wienne   67—60,  68,  66,  67, 
69,  71,  72,  93. 

Oesterreich. 
AlbertuB  IV.  duz  Austriae  (f  1404, 

14.  Sept)  99. 
Albertafl  V.  dux  Aastriae  (e=  Alber- 
tus n.,  t  1489,  27.  Oct.)  23,  28, 
30,  32,  33,  35—87,  44—46,  48, 
49,  51—58,  58,  62,  73,  75,  81, 
86,  88,  94. 

Oswaldus,  scriptor  hubarum  et  mag. 
coquine  58,  72. 

P. 

Padua,  8.  Schroff, 
Pangarten,  s.  Baumgarten. 
Passau,  Bischöfe  von: 

Georg  y.  Hohenlohe   (1387—1423) 

19,  41,  53,  74. 
Leonard  v.  Layming  (1424 — 1451) 
74,  75,  81. 

—  s.  auch  Weynandus. 
Pavia,  8.  SÜber, 

Paumgarten,  Pawmgartner^  Ptxwngart- 

ner,  s.  Baumgarten. 
Petrus,  custos  eccl.  S.  Stephan!  46. 

—  pedellus  fac.  med.   [Petrus  Heck 

de  Reyspach]  73. 
Pirchenbart,  s.  Pyrawart. 
Polten  St.,  s.  Silber. 
Poü. 
Ifag.  Hermannus  Pol!  de  Wienna, 

doctor  med.  95. 
Pongarten,  s.  Baumgarten. 
Prawnaw,  s.  Braunau. 
Prtdeniu. 
Nicolaus  Prutenus,  bacc.  med.  73, 

74. 
Puff 
Mag.  Michahel    Puff    de    Schrick, 

doctor  med.   84,  87,  88,  90,  91, 

97,  98. 
Pumicser, 
Mag.  Andreas  Pumiczer  de  Wienna, 

bacc.  med.  Montis   Pessnlani   3, 

5,  101. 
Pyrawart 


Mag.  Petras  [de]  Pirchenbart,  reetor 
nniv.  66. 

B. 

Btueh  (s.  auch  BemshJ, 
Mag.  Udalrieas  R&sch  de  Fisching, 
doctor  med.  98. 
Ravensburg. 
Mag.  Seboldns  deRauenspurg,  doctor 
med.  29,  30—32,  41,  42,  44,  48 
—60,  52,  53,  58—68,  70—72,  78, 
79,  81—88,  85,  87,  94,  100. 
Be§ch  (s.  auch  BaachJ, 
Mag.Iohannee  Resch  deWila,  doctor 
med.  24,  25,  39,  41,  97,  99,  101. 
Reutlingen,  s.  Speahardi  u.  Tole», 
Rieder. 
.  Mag.  Erasmus  Rieder  de  Lancshuta, 
doctor  med.  64,  64,  67,  70,  72, 
73,  74,  76,   77,   79,  86,  89,   91, 
97,  101. 
Bock,  s.  Rogge. 
BochUng. 

Conradus  RÖchling,  lic.  iur.  33. 
220^^0  (Bok,  Bock,  Bokk), 
Mag.   lohannes    Rogge    (de    Ham- 
borch),    decanus    Comtzensis    et 
reetor  parroch.  eccl.  ibidem,  doctor 
med.  28,  31,  34,  37,  52,  53,  94, 
96,  97,  100. 
Rostock,  s.  WeUnger. 
Rotenburg,  s.  Haym. 
Butharlj  s.  Schroff. 

S. 

Sacka,  s.  Zkkiny. 
Salzburg. 

Mag.  Christoforos  N.  de  Salcspuiga, 
doctor  med.  88,  98. 
Sardorffer,  s.  Spardorffer, 
Schifferstadt. 

Mag.  Conradus  de  Schiferstat  (Schi- 
uerstat),  doctor  med.  2,  96. 
Schlesien. 

Aug.  de  Slesia,  bacc.  med.  64,  101. 
Schobly. 


Bagitter. 


107 


Biag.  GeorgiuB  SchSblj   ez  Yesin- 
gen,  doctor  med.  98. 
Schorndorf. 
Mag.  Gregorins  [de]  Schorndorf  92. 

Mag.  Michahel  Schregel,  bacc.  med. 
100. 

Schrick  (Schxik),  8.  Puff. 

Schmff, 

Mag.  lohannes  Schroff  (Ruthart)  de 

Valle   Eni,    doctor   med.   (yenit 

Wiennam  de  Padna)  2,  4,  6,  17, 

21—23,  26,  28, 32, 33, 37, 96, 100. 

Sebaldna,  Seboldus,  Sigbaldus  n.  Big- 
boldns,  8.  Bayen8barg. 

Si&er. 
Mag.  lohannes  Silber  de  Sancto  Tp- 
polito,  doctor  med.  (venitWyen- 
nam  de  Papia)    1,  3,  4—6,  96, 
99,  100. 

Soest 
Mag.  Criatannas  de  Saeato  (Snsato, 
Sti88ato),  doctor  med.  8,  17,  18, 
20,  28,  39,  40,  42,  43,  46,  46 
(Criatan  yon  Sflst),  47,  49,  66, 
66,  61,  63,  71—74,  86—88,  94, 

96,  97    (ciui8    Wyennensis),    99 
—101. 

Sofia  S«* 

Mag.  Galiacin8  (Galeacins)  deSancta 

Sophia,  doctor  med.  2,  3 — 6,  96. 

Spardorffer. 

lohannes  SardSrffer  (lies  SpardSrffer), 

cinis  Wiennensis,  doctor  med.  98. 

Speaihardi  (SpeeahartJ. 

Mag.  Stephanns  Speczhardl  de  RÖt- 
lingna,  doctor  med.  20,  27,  28, 
43,  47,  49,  60,  64,  66,  68,  94, 

97,  99—101. 
Srik,  8.  Puff. 
SUunpinm 

Mag.  Procopins  Stampin  de  Wratis- 
laoia,  bacc.  med.  101. 
Starkeh. 
Maister  Berlhold  Starkeh  yon  Pasel, 
hercaog  Albrechts  cze  Österreich 
puchartEt  22,  46,  46,  49,  61,  101. 
Stockstall. 


Mag.  lacobns  de  Stokchstall  (Stok- 
stal,  Stochkstall),  doctor  med.  44, 
46,  47,  60,  61,  63—66,  68,  60, 
62,  80,  91,  93,  97,  100,  101. 
StoU  CStollJ. 
Mag.  Henricus  Stoll  de  Hamelbarg, 
cinis  Wiennensis,  doctor  med.  40, 
42,  44,  47,  67,  61,  62,  69,  71,  73, 
76,  86,  87—89,  96—98,  100,  101. 
Sukemchaai. 
Mag.  Michahel  Suhenschacz,  yice- 
cancellarius  100. 
SnUbach. 

Mag.  Chnnrados    [de]    Snlcapach, 
bacc.  med.  38,  39. 
Sosatum,  s.  Soest 
*Swendin  (Schwent,  Schwenten?). 
Mag.  lohannes  de  Swendin,   bacc. 
med.  91,  101. 

T. 

Taler. 

Mag.  Georgias  Taler  ex  Arenstorff, 
doctor  med.  98. 
Thom,  8.  WaUienrode. 
IHckteU, 
Mag.  lohannes  Tichtell  ex  Greyn, 
doctor  med.  98. 
Ihlcs. 
Mag.  lacobus  Tolcz  de   RSdlinga, 
doctor  med.  84,  88,  97. 
Traismauer,  s.  Krejfcer. 
Treis. 

Mag.  Hermannus  de  Treisa,  doctor 
med.  4,  17,  24,  96,  99. 
Tüffer,  8.  Falkonü. 

V. 

Ungarn. 

Dom.  Petras  de  Vngaria  31. 
—  8.  Cesar. 
Utrecht  (Trigectum),  s.  Amhem. 


V. 


Vallis  Eni,  s.  Sehroff. 
VoUzian(Volcian,Voleian,  Folaian,Folr 


caan). 


108 


JUgistei. 


Mag.  Petrus  VöIcBian  de  Wienna, 
doctor  med.  64,  72—76,  79,  80, 
83—87,  89,  91,  92,  97,  98,  100. 

W. 

WaUtenrode, 
Mag.  Cesarius  Alberti  dictos  Watsten- 
rode  de  Thonin,  doctor  med.  20, 
96. 
Weffer,  s.  Beger, 
Weitra. 
Dom.  lohannes  de  Weytra,  doctor 
med.  95,  99. 
WeUnger. 
NicolauB  Welinger  de  Dyetmercia, 
bacc.    art    RostokczensiB,    bacc. 
med.  101. 
Westfalen. 
Dom.  lohannes  de  Westualia,  rector 
30. 
Weynandns. 
Dom.  Weynandns,  decretor.  doctor 
et     cancellarins    dorn«     episcopi 
Patav.  41. 


Wien. 

Dr.  Paulos  de  Wienna  66. 
—  s.  auch    Beger,   Hart,    P6Ü,   Pur- 
fUexer,  SpardiTffer,  SM,  VokMian» 
Wila,  s.  Be9ck. 


Y. 

Yesingen,  s.  Schob^. 
de  S.  Yppolito,  s.  Silber. 


Zacharie. 
Mag.  lohannes  Zaeharie,  bacc.  med. 
Libicensis  28,  101. 
ZÄkÄny. 
Mag.  Thomas    [de]    Sacka,    bacc. 
theol.  66. 
ZeUer  (Ckeller,  CeOer), 
Mag.  lohannes  Zeller  de  Augusta, 
doctor  med.  89,  91,  92,  98. 
Zmk  (OAnk). 
Mag.  lohannes  Zink  34,  63. 


r 


ACTA 


FACULTATIS  MEDICAE 


UNIVEßSITATIS  VINDOBONENSIS. 


II. 


1436—1501. 


AUF  YERANLASSÜNG  DES  MEDICINISGHEN  DOCTOBENCOLLEGIUHS 

I  ^ 

AUS   DER   ORIOINALHANDSCHRIFT 

'  HEBAUSOEOEBEK 

j  VOK 


D"^  KARL  SCHRAUF. 


WIEN,  1899. 

TEBLÄG  DES  HEDICINISCHEN  DOCTOBENCOLLEGIUHS. 


Drack  Ton  Adolf  HolzbaoMti, 
k.  und  k.  Hof*  and  UniTcnitila-Boebdnickcr  in  Witn. 


Einleitung. 


Jjie  freundliche  Aufnahme,  die  der  erste,  im  Jahre  1894 
erschienene  Band  der  ältesten  Wiener  medicinischen  Facultäts- 
acten  bei  den  Fachgenossen  gefunden  hat^),  veranlasste  das 
hochlöbliche  Wiener  medicinische  DoctorencoUegium,  mich  auch 
mit  der  Herausgabe  des  zweiten,  bis  zum  Ende  des  XV.  Jahr- 
hunderts reichenden  Äctenbandes  zu  betrauen.  In  Folge  drin- 
gender Berufsgeschäfte  und  anderer,  der  Wiener  Universitäts- 
geschichte gewidmeten  Arbeiten,  die  mich  ohnehin  seit  Jahren 
ÜGiiSt  ganz  in  Anspruch  nehmen,  verzögerte  sich  die  Ausführung 
des  für  mich  so  ehrenvollen  Auftrages,  so  dass  ich  erst  jetzt, 
nach  einem  Zwischenräume  von  vier  Jahren,  die  Fortsetzung 
der  Facultätsacten  zu  liefern  im  Stande  bin.  Indess  dürfte  diese 
unliebsame  Verspätung  den  Werth  der  PubUcation  nicht  ver- 
ringern. Es  werden,  so  hoffe  ich,  die  von  echtem  wissenschafl- 
lichen  Geiste  beseelten  Intentionen  des  Wiener  medicinischen 
Doctorencollegiums  ebenso  die  ihnen  gebührende  Anerkennung 
finden,  als  dieser  zweite  Actenband  wegen  seines  in  mancher 
Hinsicht  bedeutenden  Inhaltes  den  Freunden  der  Wiener  üni- 
versitätsgeschichte  und  den  Kennern  der  Geschichte  der  Me- 
dicin  nicht  unwillkommen  sein  wird. 

In  Betreff  des  Originalmanuscriptes  darf  ich  wohl,  um 
Wiederholungen  zu  vermeiden,  auf  die  hinlänglich  genaue  Be- 
schreibung verweisen,   die   sich  S.  VH  des  ersten  Bandes  der 


^)  Vgl.  G.  Kaufmann,  Oeschichte  der  deutschen  UniveraitSten  II, 
8. 680;  IC  Perlbach,  Pruasia  scholastica  (Leipzig  1896),  S.  XXXI;  Th.  Pusch- 
mann  in  Virchow^s  Jahresbericht  der  gesammten  Medicin  f&r  18941  (1895), 
8.  304—306;  L.  Senf  eider,  Michael  Puff  aus  Schrick  (8.  A,),  8.  3;  Derselbe, 
Die  ältesten  Pesttractate  der  Wiener  Schule  (8.  A.),  8.  8,  Note  22  (beide 
Abhandlungen  aus  der  Wiener  klinischen  Bundschau  1898). 

a» 


IV  Einleitang. 

„Acta  facnltatis  medicae"^  findet^  und  der  ich  nur  Weniges  hin- 
zuzufügen weiss.  Es  ist  dort  auch  schon  erwähnt,  dass  das 
Papier  fiir  dieses  Buch  vom  Decan  Mag.  Erasmus  Rieder  von 
Landshut  um  den  Betrag  von  60  Pfennigen  gekauft  und  der 
neue  Actenband  seit  Neujahr  1436  benützt  wurde*).  Jeder 
nachfolgende  Decan  übernahm  dann  bei  seinem  Amtsantritte 
(die  Decane  wurden  damals  jährlich  zweimal,  am  14.  April  und 
am  13.  October,  gewählt)  nebst  der  Facultätskasse,  dem  Facul- 
tätssiegel  und  den  Facultätsurkunden ')  auch  den  Actenband, 
in  den  er  während  seiner  Amtszeit  oder  erst  am  Schlüsse  der- 
selben seinen  Bericht  eintrug.  Ausnahmsweise  fanden  nur  im 
Jahre  1461  I  und  11  unter  dem  Decanate  der  Doctoren  Jo- 
hannes von  Kirchheim  und  Caspar  Griessenpeck  (S.  108) 
und  im  Wintersemester  1473  (S.  162)  Unterbrechungen  statt 
Das  eine  Mal  wird  das  Versäumniss  von  einem  späteren  Amts- 
collegen  mit  der  spöttischen  Bemerkung  gerügt:  ^Acta  Mag. 
Johannis  Eircham  sicut  sunt  scripta,  ita  sunt  pessime  facta"; 
das  andere  Mal  hingegen  fährt  der  nachfolgende  Decan  ohne 
Weiteres  im  Bericht  fort,  so  dass  uns  die  Acten  nicht  einmal 
den  Namen  des  Decans  nennen  und  wir  also  nicht  wissen, 
auf  wen  die  Schuld  dieser  Nachlässigkeit  fidlt'). 

So  ging  es  bis  zum  Jahre  1490;  da  war  aber  der  Bericht- 
erstattung eine  materielle  Schranke  gesetzt,  denn  von  fol.  120  • 
angefangen  hatte  der  Decan  Mag.  Martinus  Guidein  schon  im 
Jahre  1454  die  letzte  Blätterlage  des  Actenbandes  für  ein  drei- 
faches Register  der  Doctoren,  Baccalaren  und  Scholaren  reser* 
virt,  worin  die  Facultätsangehörigen  ihrem  akademischen  Grade 
entsprechend  sich  selbst  eintrugen  oder  vom  jeweiligen  Decan 
inscribirt  wurden.  Deshalb  wurde  ein  neuer  Band  gekauft*)  und 
seit  dem  Wintersemester  1490  von  den  Decanen  zu  ihren  Ein- 


^)  Vgl.  unten  S.  5 :  „Item  decanus  dedit  pro  librp  actoram  60  den."- 

')  Vgl.  das  ausführliche  Inventar  der  in  der  Facultätstnihe  aufbewahr- 
ten Gegenstände  vom  Jahre  1460,  8.  61  f.  Die  Truhe  selbst  war  in  der  Ka- 
pelle des  HerzogscoUegiums  deponirt  (S.  115  und  202). 

')  Ausserdem  trug  der  Decan  Mag.  Petrus  Völczian,  1436  I  und  II,. 
nur  den  Bericht  ttber  das  erste  Halbjahr  ein  (S.  6). 

^)  Acta  facultatis  medicae  III,  fol.  3*  (1490  II):  „24  den.  pro  novo 
libro  actorum  comparando," 


Einleitang.  Y 

Schreibungen  benutzt.  Allein  der  Umstand^  dass  man  auch  nach 
dem  Jahre  1490  fortfuhr^  die  letzte  Papierlage  des  alten  Acten- 
bandes  als  Matrikel  zu  verwenden,  veranlasste  noch  einige  De- 
cane,  bis  zum  Jahre  1501  die  wenigen  noch  leer  gebliebenen 
Seiten  der  letzten  Lage  nicht  blos  mit  Immatriculationen,  son- 
dern auch  mit  ihren  Amtsberiehten  auszufüllen,  während  wieder 
Andere  schon  den  neuen  Actenband  dazu  verwendeten.  Na- 
türlich musste  auf  solche  Art  eine  recht  bedauerliche  Unord- 
nung entstehen^  die  damit  ihren  Höhepunkt  erreichte,  dass  drei 
Decane  (1495  I  bis  1496  I  inclusive)  überhaupt  nicht  mehr 
wussten^  wohin  sie  ihren  Bericht  schreiben  sollten,  und  daher 
lieber  gar  nichts  eintrugen.  Ihre  Nachfolger  bis  1501  inclusive 
bedienten  sich  bald  des  alten,  bald  des  neuen  Bandes,  und 
erst  Dr.  Martin  Stainpeis  stellte  im  Jahre  1501 II  die  Ordnung 
wieder  her,  indem  er  das  alte  ausgeschriebene  Buch  definitiv 
bei  Seite  legte.  Einige  Immatriculationen  kamen  allerdings 
noch  später  hinein^  aber  keine  „Acten"  mehr^). 

In  einer  Hinsicht  greift  diese  Verwirrung  auch  auf  meine 
Pubhcation  herüber,  da  ich  als  zeitliche  Grenze  unseres  Acten- 
bandes  nicht  das  Jahr  1490,  sondern  1501  auf  das  Titelblatt 
setzen  musste  und  als  Beginn  des  folgenden  Bandes  doch  wieder 
das  Jahr  1490  werde  angeben  müssen,  weil  sonst  nicht  ersicht- 
lich wäre,  dass  für  die  kritische  Zeit  um  die  Wende  des  XV.  Jahr- 
hunderts beide  Actenbände  gleichmässig  in  Betracht  kommen. 

Was  nun  den  Inhalt  dieses  zweiten  Actenbandes  betrifft, 
so  ist  er  ebenso  wie  der  erste  Band  als  wichtigste  und  er- 
giebigste Quelle  für  die  Geschichte  der  medicinischen  Facultät 
und  der  an  derselben  wirkenden  Lehrkräfte  zu  bezeichnen. 
Man  kann  wohl  im  Allgemeinen  sagen,  dass  wir  ohne  diese 
Acten  überhaupt  keine  Eenntniss  von  dem  Zustande  des  medi- 


')  Zur  OrientiruDg  diene  folgende  Uebersicbt:  14901  bildet  den  eigent- 
lichen Scblnss  unseres  Actenbandes;  1490  II  bis  1494 II  inclusive  stehen  im 
neuen  Bande,  1496  I  bis  1496 1  inclusive  fehlen,  1496  II  und  1497  I  sind  im 
alten,  1497 II  im  alten  und  im  neuen,  14981  im  neuen,  1498  II  bis  1601 1 
inclusive  im  alten  Bande,  und  mit  1601 II  beginnt  endlich  der  regelmässige 
Gebrauch  des  neuen  Bandes.  Eine  Liste  sämmtlicher  Facultfttsdecane  ge- 
denke ich  am  Schlüsse  der  gesammten  Acta  facultatis  medicae  susammen- 
sustellen. 


VI  Euleitnng. 

cinischen  Unterrichtes  an  der  Wiener  Hochschale  hätten.  Erst 
aus  den  völlig  gleichzeitigen  Berichten  der  Decane  lernen  wir 
das  Leben  und  Treiben  innerhalb  der  Facnltät  kennen^  verfol- 
gen den  Studiengang  der  Scholaren  von  ihrem  Eintritt  in  das 
medicinische  Studium  bis  zu  ihrer  Aufnahme  in  das  Doctoren- 
coUegium  und  sehen  sie  alsdann  den  Lehrstuhl  besteigen,  um 
eine  neue  Schülergeneration  heranzubilden.  Das  Prüflings* 
wesen  und  die  Promotionen  nehmen  in  den  Acten  die  wichtigste 
Stelle  ein. 

Dazu  kommen  femer  die  höchst  interessanten  Berichte 
über  die  damalige  Unterrichtsmethode,  über  die  sogenannten 
„Anatomien^,  die  von  Zeit  zu  Zeit  abgehalten  wurden,  um  den 
Scholaren  die  unmittelbare  Anschauung  des  menschlichen  Kör- 
perbaues zu  ermögUchen.  Mit  welchen  Schwierigkeiten  die 
Facultät  zu  kämpfen  hatte,  um  sich  das  dazu  nothwendige  Ma- 
terial zu  verschaffen,  wird  uns  hier  mit  aller  wünschenswerthen 
Ausführlichkeit  erzählt. 

Die  erste  anatomische  Uebung,  über  die  der  zweite  Acten- 
band  Nachricht  gibt,  fand  im  Februar  1436  statt.  Wenigstens 
wird  berichtet,  dass  Mag.  Johannes  Aigel  zum  Lector  get 
wählt  wurde  und  Mag.  Petrus  Völczian  Superintendent  über 
alle  die  Section  betreffenden  Angelegenheiten  blieb  (remaneret) 
(S.  2).  Er  war  nämlich  schon  am  4.  December  1435,  als  die 
Baccalaren  und  Scholaren  der  Medicin  um  die  Abhaltung  einer 
„Anatomie^  gebeten  hatten,  nebst  zwei  Scholaren,  welche  die 
nöthigen  Vorbereitungen  treffen  sollten,  von  der  Facultät  be- 
stellt worden,  „qui  superintenderet  et  eos  (seil,  duos  scolares) 
dirigeret  in  agendis"  (Acta  I,  S.  92)^). 

Am  20.  Jänner  1440  verlangten  die  Scholaren  abermals, 
noch  im  Laufe  des  Winters  einer  anatomischen  Uebung  bei- 
zuwohnen, worauf  die  Facultät  am  7.  Februar  beschloss,  die 
Anatomie  ausserhalb  der  Stadtmauern   abzuhalten  und  nur  die 


^)  Rosas  I,  S.  118,  übersetzt  die  Stelle  irrig,  Dr.  VOlczian  sei  zum 
Geschäftsführer  der  Facultät  (Notar?)  bestellt  worden,  und  verlegt  die  Wahl 
irrthümlich  in  den  Febmar  1433.  J.  Schwarz,  Zur  älteren  Geschichte  des 
anatomischen  Unterrichtes  an  der  Wiener  Universität  (S.  A.),  S.  4,  hat  eben- 
falls das  unrichtige  Datum  16.  Februar  1434  statt  143B. 


BiBleitaBg.  YII 

Facultätemitglieder  zuzulassen  (11^  S.  18 — 19).  Streng  genommen 
ist  also  sowohl  fUr  das  Jahr  1436  als  fUr  1440  durch  die  Fsr 
cultätsacten  nur  sichergestellt^  dass  gewisse  Vorbereitungen  zu 
einer  Anatomie  getroiFen  wurden,  ohne  dass  die  Abhaltung 
einer  solchen  ausdrücklich  bezeugt  wäre.  Allerdings  ist  es  sehr 
wahrscheinlich,  dass  sie  auch  wirklich  stattgefunden  haben. 
Am  16.  März  1441  hatte  die  Facultät  ebenfalls  auf  Bitten  der 
Scholaren  bewilligt,  eine  Uebung  auf  eigene  Kosten  zu  veran- 
stalten, jedoch  nur  die  Angehörigen  der  Facultät,  Apotheker 
und  Chirurgen,  daran  theilnehmen  zu  lassen.  Wohl  hatte  man 
vom  Bürgermeister  und  vom  Stadtrichter  die  Erlaubniss  erhalten, 
einen  von  den  acht  Delinquenten,  die  am  folgenden  Tage 
(17.  März)  gehängt  werden  sollten,  nach  vollzogener  Justi- 
ficirung  als  „suppositum^  zu  benützen;  allein  der  Strafvollzug 
misslang,  und  der  unglückliche  Maleficant  kam  im  heil.  Geist- 
spital wieder  zu  sich  —  et  ex  hoc  anathomia  fuit  pro  hac  vice 
impedita  (II,  S.  21) »). 

Günstiger  —  für  die  Scholaren  —  waren  die  Umstände 
erst  im  Jahre  1444,  wo  ihnen  vom  4.  bis  zum  7.  März  wieder 
eine  anatomische  Uebung  demonstrirt  wurde.  Als  Lector  fun- 
girte  dabei  Mag.  Michael  von  Schrick  und  als  dessen  Stell- 
vertreter Mag.  Petrus  Völczian;  anwesend  waren  die  Facul- 
tätsmitglieder,  drei  Apotheker  und  der  Chirurg  Jacobus  N., 
der  gemeinsam  mit  seinem  CoUegen  Cyriacus  nach  Angabe 
der  Doctoren  sorgsam,  sauber  und  geschickt  das  Messer  führte. 
Der  Cadaver  aber  wurde  nach  beendigter  Section  feierlich  be* 
erdigt,  und  die  Seelenmessen  wurden  in  der  St.  Antoniuskirche 
gelesen  (S.  29 — 31)  *).  Die  nächste  Anatomie  fand  erst  nach 
zwei  Jahren,  im  Februar  1447,  statt,  bei  der  abermals  Mag. 
Michael  von  Schrick  die 'Erklärungen  gab,  während  Mag. 
Pancratius   Kreuzer    als   Superintendent,    Mag.  Martinus 

')  Rosas,  a.  a.  O.  I,  8.  119,  versetzt  das  Ereig^niss  irrig  in  das  Jahr 
1440.  Jos.  Hyrtl,  Vergangenheit  nnd  Gegenwart  des  Mnsenms  für  mensch- 
liehe Anatomie  (Wien  1869),  S.  IX— XI,  stellt  es  überhaupt  in  Abrede,  weil 
ein  ähnlicher  Fall  noch  ein  zweites  Mal  im  Jahre  1492  vorgekommen  ist, 
was  bereits  J.  Schwarz,  a.  a.  O.,  S.  4,  richtiggestellt  hat,  doch  hat  auch  er 
die  irrig«  Jahreszahl  1440  statt  1441. 

*)  Diese  Section  ist  weder  bei  Rosas,   noch  bei   Schwarz   erwähnt. 


VIII  Einleitiiag. 

Guidein   als  Frocurator   und   der  Baccalar  Mag.  Wolfgang 
von  Schöngraben  als  Adjunct  thätig  waren  (S.  40)^). 

Hatte  der  Wiener  Stadtrichter  schon  im  Jahre  1444  der 
Facultät  vertraulich  einige  Aussicht  auf  eine  Frauenleiche  fbr 
die  anatomische  Uebung  eröffnet,  falls  die  Delinquentin  zum 
Tode  verurtheilt  werden  sollte  ^)  • —  was  aber  vermuthlich  nicht 
erfolgte  —  so  bot  sich  diese  Gelegenheit  acht  Jahre  später 
wirklich  dar.  Noch  niC;  wie  der  damalige  Decan  Mag.  Johannes 
Zell  er  behauptet,  oder  sicherlich  seit  sehr  langer  Zeit  nicht 
war  in  Wien  eine  Frauenleiche  geöffnet  worden.  In  aUer 
Stille  und  mit  grösster  Vorsicht  wurden  am  18.  Mai  1452  (ob- 
wohl auf  diesen  Tag  Christi  Himmelfahrt  fiel)  die  Verhand- 
lungen mit  dem  Stadtrath  gepflogen,  um  die  Leiche  einer  von 
den  sechs  zum  Tode  durch  Ertränken  verurtheilten  Frauens- 
personen zu  erlangen;  denn  man  befürchtete,  dass  ihre  zahl- 
reichen vornehmen  Bekannten  noch  im  letzten  Augenblicke  das 
Vorhaben  der  Facultät  vereiteln  könnten').  So  gelang  es,  ge- 
rade die  für  den  anatomischen  Zweck  am  meisten  geeignete 
Leiche  der  „Golinin^  den  Scholaren  zu  demonstriren,  wobei 
auch  ein  unbedeutender  Lungendefect  constatirt  werden  konnte. 
Lector  war  der  Decan  Mag.  Johannes  Zeller,  doch  durften 
auch  die  übrigen  Professoren  an  der  Erklärung  und  Leitung  der 
Section  theilnehmen;  Procuratoren  waren  neben  dem  Decan 
zwei  Scholaren  der  Medicin,  nämlich  Mag.  Marquardus  von 
Wissach  und  Mag.  Sebaldus  Mülner  von  Nürnberg,  die 
von  jedem  Theilnehmer  3  Schillinge  erhielten.  Die  gesammten 


*)  Hier  bat  Rosas  I,  S.  119,  abermals  die  Bezeichnung  eines  Super- 
intendenten bei  der  Anatomie  missverstanden  und  geglaubt,  Mag.  Pancratius 
habe  „die  Interessen  und  Rechte  der  Facultät  höheren  Ortes  wahren  sollen". 
Es  kann  sich  aber  im  Zusammenhang^e  mit  der  Anatomie  nur  um  die  Auf- 
sicht über  die  nothwendigen  Vorbereitungen  zur  Section  handeln  (vgl.  oben 
S.  VI,  Note  1). 

')  S.  30:  Si  contingeret  occidi,  quod  tarnen  adhuc  non  sciret. 

')  Diese  sechs  Frauenspersonen,  von  denen  drei  in  den  Acten  mit 
Namen  genannt  sind  (Ruiantin,  Golinin  und  Radeindlin),  waren  vielleicht 
rückfällige  BOsserinnen  bei  St.  Hieronymus,  worüber  Schlager *8  Skizzen, 
Neue  Folge,  Bd.  II  (1842),  S.  277  ff.,  zu  veigleichen  sind.  Schwarz,  a.  a.  O., 
S.  6  (es  wurden  aber  nicht  drei  Leichen  an  die  Anatomie  abgeliefert,  sondern 
nur  die  der  Golinin). 


Sinldtang.  IX 

• 

Emnahmen  bei  dieser  Gelegenheit  betragen  4  Pfund  2  Schil- 
linge^ die  Ausgaben  aber  noch  um  2  Schillinge  mehr,  weshalb 
die  Facultät  die  Differenz  aus  ihrer  Kasse  ausgleichen  musste. 
Ein  Pfiind  Pfennige  erhielten  der  Scharfrichter  und  die  Aus- 
rufer; kleinere  Beträge  wurden  verwendet  fUr  das  Begräbniss 
der  secirten  Leiche,  für  Linnen,  Decken,  Badeschwämme, 
Rasirmesser,  Wasserschaffel,  ferner  fUr  Confect,  Bier  und  Wein, 
was  ja  bei  keiner  Gelegenheit  fehlen  durfte  (S.  55 — 57). 
Hinterher  war  das  Gerficht  verbreitet  worden,  „quod  aliquid 
fuisset  in  matrice  inventum,  de  quo  timeretur,  quod  fuisset 
embrio  aut  disposicio  ad  embrionem^  (S.  58);  allein  die  Facul* 
tat  stellte  es  entschieden  in  Abrede,  und  damit  war  die  Sache 
erledigt*). 

Nach  dieser  denkwürdigen  Uebung  vergingen  abermals 
drei  Jahre,  bis  ein  brauchbares  „suppositum''  zur  Verfügung 
stand,  und  erst  am  17.  Mai  1455  demonstrirten  die  beiden  Doc- 
toren  Mag.  Michael  von  Schrick  und  Mag.  Johannes  von 
Kirchheim  den  Scholaren  eine  männliche  Leiche  (S.  76). 
Nach  noch  längerer  Pause  fand  eine  Section  vom  12.  bis  zum 
15.  März  1459  statt,  bei  der  Dr.  Pancratius  Kreuzer  als 
Lector  und  Dr.  Johannes  von  Kirchheim  als  „Indicator^ 
fungirten  (S.  97—98). 

Damit  sind  die  Zeugnisse  erschöpft,  die  uns  für  die  Abhal- 
tung anatomischer  üebungen  in  dem  vorliegenden  Actenbande  ge- 
boten werden.  Es  ist  nun  freilich  die  Möglichkeit  nicht  ganz  aus* 
geschlossen,  dass  diese  Zeugnisse  lückenhaft  sind,  und  dass  Üebun- 
gen stattgefunden  haben,  ohne  dass  die  jeweiligen  Decane  sich 
darüber  in  ihren  Berichten  geäussert  haben.  Allein  sehr  wahr- 
scheinlich ist  mir  dieses  Stillschweigen  nicht.  Die  Art  und  Weise, 
wie  über  diese  Üebungen  referirt  wird,  zeigt  deutlich,  dass  man 
sie  fbr  wichtig  genug  hielt,  um  einige  Worte  darüber  zu  sagen,  und 
dass  es  immer  des  Zusammentreffens  vieler  günstigen  Umstände 


^)  Diese  Erklftning  gab  die  'Facaltftt  erst  nach  beendigter  Section  in 
der  nächsten  Sitznng  am  24.  Mai  ab  (S.  57 — 68).  Es  ist  daher  nicht  ganz 
richtig,  wenn  Schwarz  S.  6  von  einem  argen  Tumult  während  der  Section 
erzählt,  die  erst  nach  der  beruhigenden  Anfklirnng  ihren  weiteren  Verlaaf 
nehmen  konnte. 


X .  EinlftitiiDg. 

bedurfte^  um  die  Schwierig^keiten  ans  dem  Wege  za  räumen, 
die  sich  einer  anatomischen  Demonstration  in  den  Weg  stellten. 
An  zwei  Stellen  (S.  181  und  196)  werden  die  Gründe  aufge- 
zählt, weshalb  die  Facultät  auf  die  Bitten  der  Scholaren  um 
eine  „Anatomie"  nicht  eingehen  wollte  oder  ihnen  nicht  will- 
fahren konnte:  der  Mangel  an  Leichenmaterial,  die  Witterungs- 
verhältnisse im  Frühjahr,  das  Zusammentreffen  gewisser  Feier- 
tage, der  beschränkte  Raum  im  Facultätshause  und  noch  man- 
ches Andere.  War  man  aber  so  glücklich,  alle  diese  Hindemisse 
zu  beseitigen,  dann  war  es  ein  Ereigniss  t^r  die  ganze  Facultät, 
dem  man  sicherlich  eine  kurze  Erwähnung  in  den  Facultätsacten 
gönnte.  Spricht  der  Decan  Dr.  Hermann  Haym  von  einer 
Uebung,  bei  der  Mag.  Conrad  Braun  von  Müldorf  Lector 
gewesen  sein  soll  (S.  181),  ohne  dass  uns  bei  dem  betreffenden 
Jahre  darüber  berichtet  wird,  so  mag  dem  alten  Herrn  bezüg- 
lich des  Lectors  ein  Irrthum  unterlaufen  sein^),  und  er  kann 
die  Anatomie  vom  Jahre  1459  gemeint  haben,  bei  der  aber  nicht 
Mag.  Conrad  Braun,  sondern  Mag.  Pancratius  Kreuzer 
diesen  Platz  einnahm.  Sonst  ist  nicht  das  geringste  Anzeichen 
dafür  vorhanden,  dass  mehr  „Anatomien''  stattgefunden  haben, 
als  unsere  Acten  ausdrücklich  berichten*). 

Neben  dem  Prüfungswesen  und  den  anatomischen  Uebun- 
gen  spielen  die  Kämpfe  der  Facultät  mit  den  unberufenen 
Hoilkünstlern,  Quacksalbern,  getauften  Juden  und  alten  Weibern 
eine  gar  grosse  Rolle.  Es  war  gewiss  nicht  blos  das  Bewusst- 
sein  der  eigenen  Würde  oder  engherziger  Klassengeist,  der  die 
Mitglieder  der  Facultät  gegen  alle  ausserhalb  ihres  Kreises 
stehende  „Empiriker**  zur  äussersten  Strenge  antrieb;  vielmehr 
war  es  ein  uhabweisliches  Gebot  der  Nothwendigkeit,  all'  das 
zusammengelaufene  Gelichter  unbarmherzig  zu  befehden,  sollte 
nicht  das  Ansehen  der  Universität  gefährdet  und  das  Leben 
unzähliger    Mitmenschen    aufs   Spiel    gesetzt   werden').     Liest 


^)  Vgl.  meine  Bemerknng  zu  dieser  Stelle  in  den  „Corrigenda",  8.  261. 

')  Vgl.  dagegen  Schwarz,  S.  6. 

')  lieber  die  Empiriker  vgl.  besonders  S.  6,  9,  11,  13,  15,  25,  32,  37, 
39,  57,  64,  66,  71,  73—74,  77,  79,  S4,  93,  103,  122-124,  130,  134,  144  bis 
145,  148,  153. 


EinleitDDg.  XI 

man  in  unseren  Acteo,  wie  oh  selbst  hochgestellte  Personen  zu 
Gunsten  dieser  fahrenden  Gesellen  eintraten,  wie  oft  alle  welt- 
lichen und  geistlichen  Strafen  vergebens  gegen  sie  in  Anwen- 
dung gebracht  wurden,  dann  begreift  man  den  Eifer  und  die 
Strenge,  mit  der  die  Facultät  nicht  blos  gegen  die  Empiriker, 
sondern  auch  gegen  die  häufig  mit  ihnen  conspirirenden  Apo- 
theker vorgehen  musste^). 

Dass  neben  diesen  culturgeschichtlich  werthvoUen  Berich- 
ten auch  Manches  durch  unsere  Acten  überliefert  wird,  was 
uns  recht  unbedeutend  erscheint,  liegt  in  der  Natur  der  Sache; 
gibt  es  doch  wohl  kaum  ii^end  eine  mittelalterliche  Geschichts- 
quelle, die  nicht  solchen  Bodensatz  mit  sich  führen  würde. 
Den  damaligen  Vorständen  der  Facultät  war  neben  der  rein 
wissenschaftlichen  Thätigkeit  auch  noch  die  Last  allerlei  ge- 
schftfUicher  Agenden  aufgebürdet.  Sie  mussten  beim  Beginn 
und  am  Ende  ihrer  Amtszeit  viel  kostbare  Zeit  mit  den  Rech- 
nungen, dem  sogenannten  „Computus''  vergeuden,  wobei  ein 
paar  Kreuzer  in  dem  lächerlich  kargen  Haushalt  der  Facultät 
mit  einer  Wichtigkeit  verrechnet  wurden,  als  ob  es  sich  um 
viele  Tausende  handeln  würde.  Diese  Rechnungen  aufzu- 
schreiben und  ins  Actenbuch  einzutragen,  war  Pflicht  des  De- 
cans,  und  deshalb  finden  wir  sie  immer  wieder  mit  wahrhaft 
oft  ermüdender  Ausführlichkeit  specificirt  Unter  die  ständigen 
Einnahmen  der  Facultät  gehörte  wieder  der  Miethzins,  den  das 
in  ihrem  Besitze  befindliche  Haus  abwarf.  Einen  verlässlichen 
Miether  unter  vielen  Bewerbern  auszuwählen,  den  jährlichen 
Zins  und  des  Miethers  Antheil  an  den  nothwendigen  Repara- 
turen zu  verabreden,  war  ebenfalls  eine  immer  wiederkehrende 
Sorge  der  Decane'),  die  ihnen  wohl  nicht  wenig  lästig  war, 
der   sie   sich  aber  trotzdem  mit  so  grosser  Gewissenhaftigkeit 


')  lieber  das  Auftreten  der  Facultät  gegen  die  Apotheker  Tgl.  be- 
tonders  8.2,  3,  11,  20,  67,  66—70,  73,  88—93,  103,  119—121,  123,  129. 

*)  lieber  das  Facultfttshans  siehe  besonders  8.  3,  4,  10,  14,  17,  19  bis 
20,  22,  24,  33,  85,  37,  43—44,  49—50,  54—55,  60,  63,  70,  78,  84,  86—87, 
96,  99,  101—102,  112,  118,  128,  182,  184—135,  141,  154,  163—164,  167, 
171,  173,  179,  190—191,  193.  Vgl.  auch  die  Hausordnung  8.  125—126 
und  die  Verhandlungen  wegen  der  Grundsteuer  8.  12,  18,  87,  39,  44,  60, 
188,  190. 


XII  HDbUuf. 

nnterzogen,  dase  sie  sogar  über  die  geringste  Angelegenheit 
bis  hinab  eo  den  Latrinen  eu  berichten  (S.  159,  222 — 223) 
nicht  unter  ihrer  WUrde  erachteten. 

Wie  wenig  das  ganze  Material  der  Facultätaacten  von 
der  gelehrten  Forschang  bisher  berttcksicbtigt  worden  ist,  habe 
ich  bereits  in  der  Einleitnng  zmn  ersten  Bande  (S.  IX)  erwähnt 
Hier  mßge  nur  noch  die  Bemerkung  nachgetragen  werden, 
dass  selbst  das  Wenige,  worüber  man  durch  t.  Rosas  Eennt- 
niss  zu  haben  vermeinte,  leider  in  vielen  Fällen  auf  ai^n 
Versehen  und  IrrthUmem  beruht  Die  Äoigabe  dieses  Ge- 
schichtsschreibers der  medicinischen  Facultät,  dem  Übrigens 
sein  Verdienst  als  Bahnbrecher  ungeschmälert  bleiben  soll,  war 
freilich  nicht  gar  leicht  Auf  Schritt  und  Tritt  mit  paläogra- 
phtschen  Schwierigkeiten  kämpfend,  unerfahren  in  der  Aus- 
dracksweise  jener  Zeit,  ging  er  daran,  aas  den  OriginaJacten, 
wahrscheinlich  ohiie  zuerst  eine  Abschrift  angefertigt  zu  haben, 
einen  Extract  za  liefern.  Wie  mit  verbundenen  Äugen  las  er 
seine  Quelle  oder  suchte  vielmehr  zu  errathen,  was  sie  enthielt 
Wie  ihm  dies  gelangen  ist  dafUr  mag  hier  nar  ein  einziger  Beleg 
angeführt  werden.  Zum  Jahre  1461  berichten  unsere  Acten 
(S.  lOÖ)  von  der  Wahl  eines  neuen  Lectors  an  Stelle  des  am 
5.  December  1460  verstorbenen  Professors  Mag.  Caspar  von 
Tettnang.  Die  Studenten  hatten  sich  darüber  beschwert,  dass 
sie  in  ihrem  Studium  aufgehalten  würden,  so  lange  der  ver- 
waiste Lehrstuhl  unbesetzt  bliebe;  in  Folge  dessen  beschloss 
die  Facultät  am  22.  Jänner  1461,  die  Studenten  selbst  einen 
Professor,  der  ihnen  genehm  wäre,  durch  Abstinunen  wähled 
zu  lassen.  So  warf  denn  ein  jeder  Scholar  einen  Zettel,  worauf 
er  den  Namen  seines  Candidaten  geschrieben  hatte,  in  einen 
Hat  —  em  Verfahren,  das  wohl  Btr  unsere  heutige  Auffassung 
sonderbar  genug  eracheint  damals  aber  durchaus  nicht  tm< 
^wohnlich    war*)    —    und    so    wurde    Mag.  Johannes    von 

M  TrL  di«  guu  snaloire  Wahl  du  Hag.  Nieolftua  Holitorii  Ton  R» 

gBambuTg  (1464,  13.  October,  8.  119:  .Factom  Mt  hoc  per  «colarM  &cnlUtii 

iKMtre,    cai  eleoeioDi  facultas  aonait  et  coDieiuit  ac  preeai  ad  dominam  Im- 

'  iDt  alectam  cciuerTando,  qnod  factum  ait*).     Anch  am 

Uag.  Jobann«»  Ton  Seligesttadt  inm  Laotar  ge- 


Binieitiing.  XIII 

Kirchheim  mit  Stimmenmehrheit  gewählt^  worauf  ihn  auch 
die  Doctoren  zum  Lector  wählten  und  der  Decan  im  Namen 
der  ganzen  Facultät  ihn  dem  Universitäts-Superintendenten  Mag» 
Thomas  von  Haselhach  (artium  et  sacre  theologie  doctori) 
feierlich  vorstellte,  der  ihm  die  kaiserliche  Ernennung  aus- 
wirkte (S.  106 — 106).  Aus  diesem  höchst  einfachen  Bericht 
gibt  nun  v.  Rosas  I;  S.  124;  folgendes  Resumä:  „Nach  Ablesung 
der  Stimmen  ergab  sich  die  Mehrzahl  flir  Mag.  Thomas  Hasl- 
pach,  Theol.  und  Med.  Doctor,  und  dieser  wurde  sofort  vom 
Decan  zum  Professor  ausgerufen.  Die  Bestätigung  nebst  Zu- 
weisung des  Gehaltes  von  Seite  des  Kaisers  erfolgte  ungesäumt. '^ 
Dies  las  ohne  Argwohn  der  Geschichtsschreiber  der  Wiener 
Universität  Rudolf  Kink,  und  da  ihm  die  Wahl  des  Theologen 
Ebendorfer  denn  doch  zu  merkwürdig  war,  so  schrieb  er  es 
einem  2ierwürfnis8e  Ebendorfer^s  zu^  dass  er  gegen  Ende  1460 
zur  medicinischen  Facultät  übertrat  und  die  dort  durch  den 
Tod  des  Dr.  Caspar  Frue  erledigte  Lehrkanzel  übernahm  (Ge- 
schichte der  Universität  Wien  I,  S.  157,  Note  188).  Vorsich- 
tiger als  Kink  stiess  sich  Ernst  Birk  in  seinen  Prolegomena  zu 
Ebendorfer's  Schriften  (Mon.  Concil.  gen.  I  [1867],  S.  XXXIX) 
schon  an  der  sonst  nirgends  vorkommenden  Bezeichnung  Eben- 
dorfer's als  Doctor  medicinae,  konnte  aber,  ohne  Einblick 
in  die  Originalacten  zu  nehmen,  nichts  Anderes  thun,  als  Rosas 
und  Kink  für  diese  höchst  auffallende  Thatsache  und  fbr  die 
noch  merkwürdigere  Wahl  zum  Lector  an  der  medicinischen 
Facultät  zu  citiren.  Was  endlich  v.  Aschbach  (I,  S.  497— 499) 
zur  Erklärung  anfbhren  zu  müssen  glaubte,    wie   weit  er  mit 


wählt  wurde,  war  die  Facultät  yersammelt  „in  dominis  doctoribus  et  omnibns 
suppositifl  eiusdem**  (S.  158).  Ebenso  war  die  Facultät  am  11.  November  1474 
Tollzählig  yertreten  ^in  omnlbus  suppositis  et  doctoribus  ad  eligendum  novnm 
lectorem^  und  als  Mag.  Christophorus  Kreuzer  aus  Wien  von  den  Doc^ 
toren  einstimmig  gewählt  worden  war,  fragte  der  Decan  die  Studenten :  ,»an 
prefatns  dominus  doctor  per  facultatem  electus  placeret  eis  iu  lectorem", 
worauf  ein  Student  im  Namen  aller  erwiderte:  „Dominus  doctor  placet  nobis 
bene  pro  lectore**,  —  et  ita  dominus  doctor  Mag.  Cristofferus  fuit  per  totam 
facultatem  in  lectorem  electus  (S.  166).  Dagegen  resignirte  eben  dieser  Mag. 
Christophorusam  11. Februar  1482  seine  Lectur  „in  manus  Principis  Cesaree 
Majestatis,  quam  adeptus  est  Doctor  Joannes  Tiehtel  ex  Grein  a  Cesarea 
Majestate«  (8.  177). 


XIV  EinleifcaDg. 

der  Annahme  einer  „Demonstration  von  Seiten  der  Universität 
überhaupt  gegen  Kaiser  Friedrich  III.,  der  ihm  die  besoldete 
Stelle  in  der  theologischen  Facultät  entziehen  wollte^,  irre  ging, 
und  wie  sehr  er  sich  täuschte,  wenn  er  von  der  medicinischen 
Facultät  glaubte,  dass  sie  ,,getreu  der  an  der  Hochschule  herr- 
schenden Stimmung  auf  die  fUr  sie  bereite  Besoldung  zu  Gunsten 
des  Thomas  von  Haselbach  verzichtete"  — dies  Alles  wäre 
wohl  sehr  erheiternd  zu  lesen,  wenn  es  nicht  ein  ernstes  und 
trauriges  Beispiel  wäre,  wie  unberechenbar  die  Verwirrung  ist, 
die  eine  unbedacht  in  die  Welt  gesetzte  Nachricht  auch  in  lite- 
rarischen Dingen  zu  stiften  vermag. 

Unter  solchen  Umständen  war  die  Versuchung  für  den 
Herausgeber  der  medicinischen  Acten  gar  gross,  gleich  in  der 
Einleitung  Manches  richtigzustellen,  wodurch  das  Bild  von 
dem  Zustande  der  Wiener  medicinischen  Facultät  im  XV.  Jahr- 
hunderte ungetrübter  hervortreten  müsste.  Doch  will  er  sich 
mit  diesen  allgemeinen  Bemerkungen  begnügen,  um  zu  zeigen, 
wie  viel  an  der  landläufigen  Darstellung  zu  verbessern  ist,  und 
alles  Andere  lieber  einem  künftigen  Geschichtsschreiber  der 
medicinischen  Facultät  überlassen. 

Es  erübrigt  noch,  etwas  über  die  Beilagen  zu  sagen, 
die  den  Schluss  dieses  Bandes  bilden  und  als  nothwendige 
Ergänzungen  der  Facultätsacten  zu  betrachten  sind. 

Beilage  Nr.  I  enthält  die  Verordnung  der  Universität 
und  der  Artistenfacultät  vom  Jahre  1455  in  Betreff  der  Woh- 
nungen unbemittelter  Scholaren.  Sie  musste  hier  ein  Plätzchen 
finden,  da  sonst  die  Erzählung  unserer  Acten  über  die  so- 
genannten Coderien  (S.  77),  die  die  Eenntniss  von  mancher- 
lei Verhältnissen  voraussetzt,  sehr  schwer  verständlich  gewesen 
wäre.  Im  Allgemeinen  darf  ich  aber  wohl  fUr  das,  was  in 
dieser  Hinsicht  etwa  noch  einer  Erklärung  bedarf,  auf  meine 
Abhandlung  zur  Geschichte  der  Studentenhäuser  an  der  Wiener 
Universität  während  des  ersten  Jahrhunderts  ihres  Bestehens 
(in  den  Mitth.  der  Ges.  filr  deutsche  Erziehungs-  und  Schul- 
geschichte, Jahrg.  V  [Berlin  1895],  S.  141— -214)  verweisen. 

In  der  Beilage  Nr.  IH  liest  man  aus  der  Handschrift 
5396  der  Wiener  Hofbibliothek   den   deutschen  Wortlaut  der 


EiDUitnng.  XY 

Wiener  Apothekerordnung  vom  Jahre  1465^  deren  lateinische 
Fassong  in  den  Acten  desselben  Jahres  (S.  120 — 121)  ent- 
halten ist.  Zwar  hat  schon  Jos.  Chmel  die  deutsche  Apotheker- 
ordnung in  seinem  „Oesterreichische  Geschichtsforscher''  (I^ 
S.  60 — 63)  ans  Licht  gezogen;  allein  abgesehen  von  manchen 
Versehen  dieses  Abdruckes  schien  mir  die  nochmalige  Publi- 
cation  des  interessanten  Stückes  schon  wegen  der  leichteren 
Vergleichung  beider  Recensionen  geboten. 

Endlich  habe  ich  in  der  Beilage  n  eine  Promotionsrede 
des    Dr.  Thomas   Ebendorffer   von    Haselbach    bei  Ver- 
leihung  der  Licenz   in    der   medicinischen  Facultät   aus   den 
Jahren   1462 — 1463  mitgetheilt.     Es  ist  in   den   Acten  so   oft 
von   der  Verleihung  akademischer   Grade   durch   den  Univer- 
sitätskanzler oder   dessen    Stellvertreter   die  Redc;    ohne   dass 
auch  nur  ein  einziges  Mal  der  Vorgang  im  Einzelnen   geschil* 
dort  würde.     Was    bei    diesen    so  häufig   sich  wiederholenden 
akademischen    Feierlichkeiten    geschah ,    welche    Formalitäten 
dabei   gebräuchlich    waren^  und  was  ftir  Ansprachen  gehalten 
zu  werden  pflegten,   war  ja   keinem  Facultätsmitgliede   unbe- 
kannt;  es  fiel  daher  auch  Niemandem  ein,    sich  darüber  weit? 
läufiger  zu  verbreiten.     Uns  dagegen  mangelte  diese  Eenntniss 
fast  völlig,  wenn  wir  uns  auf  die  Acten  beschränken  müssten. 
Um  so  erfreulicher  ist  es,  dass  in  diesem  Punkte  andere  Quellen 
aushelfen  können.  Da  ist  zunächst  die  kostbare  Handschrift  4680 
der  Wiener  Hofbibliothek^),    die  von  Thomas  Ebendorffer 
mit   eigener  Hand   geschriebenen   Goncepte  vieler  seiner  aka- 
demischen Ansprachen  enthaltend,  und  hier  findet  sich  speciell 
(fol.  128  •—130*)  jene  Rede,  die  er  als  Vicekanzler  bei  Erthei- 
lung  der  Licenz  an  die  beiden  Licentianden  Johannes  Spar- 
dörffer  von  Nürnberg  (bacc.  art.)  und  Mag.  Johannes  von 
Hunzingen  (richtiger:  Joh.  Hunzinger  oder  Münsinger  aus 
Tübingen;  vgl.  das  Register)  am  \K  Februar  1462  halten  wollte, 
aber  erst  am  8.  August  des  nächsten  Jahres  bei  der  Promotion 
der  drei  Magister  Nicolaus  von  Regensburg,  Peter  Marolt 


*)  Vgl.  über  die  Handschrift  den  Katalog  von  Denis  II,  Sp.  1917;  auch 
V.  Aschbach  I,  S.  499,  Note  1,  erwähnt  die  Promotionsreden  Pben- 
dorffer's. 


XVI  Emleitaog. 

von  Laak  und  Stephan  Euelant  von  Rain  wirklich  hielt. 
Was  der  Grund  dieses  Aufschubes  war,  ist  im  Conceptenbuche 
nicht  angegeben.  Blickt  man  aber  in  unsere  Acten  (S.  108  ff.), 
so  sieht  man,  dass  gerade  um  die  Wende  des  Jahres  1461/62 
eine  sehr  bedauerliche  Verwirrung  in  den  Verhältnissen  der 
Facultät  herrschte,  und  dass  beim  Beginn  des  Frühjahres  1462 
Mag.  Johannes  Minsinger  als  „suspensus  a  licentia  propter 
suos  defectus  in  responsionibus  et  leccionibus^  (S.  109)  er^ 
scheint,  woraus  sich  leicht  begreifen  lässt^  warum  Ebendorffer 
seine  Promotionsrede  für  eine  bessere  Gelegenheit  aufsparen 
musste.  Diese  kam,  als  die  drei  genannten  Baccalare  am 
8.  August  1463  promovirt  werden  sollten,  worüber  die  Acten 
blos  mit  den  gewöhnlichen  formelhaften  Woi*ten:  „receperunt 
licenciam  et  gradum  doctoratus  in  medicina^  berichten  (S.  115), 
während  wir  aus  dem  Conceptenbuch  Ebendorffer's  wenig- 
stens den  Text  der  dabei  gehaltenen  Rede  gewinnen.  So  er- 
gänzen sich  diese  beiden  Quellen  aufs  Beste. 

Einen  noch  unmittelbareren  und  lebhafteren  Eindruck  von 
dem  damaligen  Promotionswesen  erhält  man  freilich  erst  aus 
einer  dritten  Quelle,  auf  die  ich  zu  spät  aufmerksam  geworden 
bin,  und  die  ich  daher  erst  an  dieser  Stelle  charakterisiren 
kann.  Es  ist  dies  die  Papierhandschrift  der  königl.  Münchener 
Hof-  und  Staatsbibliothek  Nr.  8482  aus  der  zweiten  Hälft»  des 
XV.  Jahrhunderts,  die  von  fol.  160*  bis  236*"  eine  grössere  An- 
zahl Wiener  Promotionsreden  enthält,  die  wir,  obwohl  deren 
Verfasser  nicht  genannt  ist,  ganz  unbedenklich  ebenfalls  un- 
serem unermüdlichen  Ebendorffer  zuschreiben  dürfen,  und 
von  denen  nicht  weniger  als  sechs  nachweislich  innerhalb  der 
Jahre  1438  bis  1456  bei  medicinischen  Promotionen  gehalten 
worden  sind.  Gleich  die  erste  Ansprache  ist  lehrreich  ftlr  die 
Art  und  Weise  des  ganzen  Promotionsactes.  Die  anderen 
geben  manche  nicht  uninteressante  Variante,  weshalb  ich  sie 
der  Reihe  nach,  mit  Ausschluss  der  nicht  medicinischen  Pro- 
motionen, anftihren  will. 

1.  (fol.  160*):  In  nomine  Patris  et  Filii  et  Spiritus  Sancti. 
In  actu  presenti,  quo  nostros  venerabiles  licenciandos  ad  gra- 
dum licencie  in  prefulgida  facultate  sacri  juris  canonici  (I)  habeo 


Einleitwig.  XVII 

aublimare,  tria  incumbunt  peragenda:  Primo  coUacionem  sive 
exhortacionem  habeo  premittere;  secundo  yenerabiles  nostros 
licenciandos  gradu  licencie  in  preclara  dicta  facultate  habebo 
coronare;  tertio  gratiarum  actiones  habebo  referre  singulis 
patribus  et  dominis  actum  presentem  visitaturis  atque  facoltatem 
pretraetam  in  personis  dominorum  licenciandorum  honoraturis. 
Quantum  ad  primum  occurrit  verbum  Job  7°  scriptum,  vide- 
licet  „militia  est  vita  hominis  super  terra".  Reverendi  vene- 
randique  patres  et  domini  honorandi!  Cum  Dens  opifex  rerum 
huius  mundi  fabricam  totam  uno  artifice  verbo  fundaret  u.  s.  w. 
(geht  auf  die  Eigenschaften  eines  guten  Arztes  über,  obwohl 
im  Eingange  von  der  juridischen  Facultät  die  Rede  ist^),  und 
schliesst  fol.  167*:)  Detur  Juramentum.  Ut  igitur  vos,  ho- 
norande  domine  licenciande,  officium  curandi  languores,  ad  quod 
tamquam  idoneus  et  sufiiciens  estis  approbatus  et  admissus, 
peramplius  autentice  exercere  valeatis,  ego  auctoritate  omni- 
potentis  Dei  et  beatorum  Petri  et  Pauli  apostolorum  et  aposto- 
lica  atque  eximii  patris  et  domini  domini  Johannis  Polz- 
macher  ex  Brunna,  prepositi,  decretorum  doctoris  semper 
veneraudi  huiusque  insignis  ecclesie  coadjutoris  ^),  qua  fungor, 
confero  vobis  Mag.  Petro  Weidenpach  de  Novoforo^)  gra- 
dum  licencie  in  medicina  cum  omnibus  juribus  et  pertinenciis 
suis  in  nomine  Patris  et  filii  et  Spiritus  Sancti  amen. 

2.  Promotionsrede  (fol.  167'):  Pro  aliquali  recommenda- 
cione  nostri  venerabilis  licenciandi  in  medicina  ac  in  eadem 
mox  doctorandi  occurrit  verbum  apostolicum  ad  Romanos  12^ 
scriptum  et  proxima  dominica  in  epistolari  officio  recitatum,  hoc 
videlicet  „in  uno  corpore  multa  membra  habemus".  Yenerandi 
reverendique  patres  et  domini  prestantissimi  (u.  s.  w.  bis  fol. 
170':)  Detur  luramentum.  Ut  igitur  vos,  honorande  domine 
licenciande,   tamquam    membrum  perutile   in   corpore    mistico 

^)  Ob  dies  durch  einen  BIfttterausfall  oder  durch  ein  anderes  Versehen 
zu  erklären  ist,  steht  dahin;    für  uns  ist  ja  nur  die  Formel  von  Interesse. 

')  Nach  H($Uer,  Specimen  hist.  cancell.  univ.  (Vienna  1792),  S.  63, 
war  Polsmacher  Vicar  des  Propstes  von  St  Stephan  während  der  Jahre  1416 
bis  1448. 

*)  Mag,  Petrus  de  NoYoforo  erscheint  in  unseren  Acten  (II,  S.  43) 
am  8.  August  1447  als  ezaminatus  et  ad  licenciam  admissns. 

Aetft  Cftcoltatis  medicM  II.  b 


XVIII  Einltitviif. 

constitatum;  officium  curandi  languores,  ad  quod  tamqaam  ydo- 
neus  et  sufficiens  estis  approbatas  et  admissus,  peramplio» 
autentice  exercere  valeatiS;  ego  auctoritate  Dei  omnipotentis  et 
beatorum  Petri  et  Paali  apostolomm  et  apostolica  atque  eximii 
patris  domini  Johannis  Polzmacher^  in  Branna  prepositi^ 
decretorum  doctoris  semper  venerandi  coadjutorisque  generosi 
patris  et  domini  domini  Alberti^  huius  ecclesie  prepositi,  co- 
mitis  de  Sehaunburg^)  atque  alme  universitatis  canceliarii, 
qua  fungor,  confero  vobis  Johanni  de  Kirchaim^);  licenciato 
in  artibuS;  gradum  licencie  in  medicina  cum  omnibus  juribu& 
et  pertinenciis  suis  in  nomine  Patris  u.  s.  w. 

3.  (fol.  170**):  Pro  aliquali  recommendacione  nostri  vene- 
randi licenciandi  in  medicina  ac  in  eadem  mox  doctorandi 
occurrit  verbum,  quod  scribitur  originaliter  Math.  22®  .  .  . 
(u.  s.  w.  bis  fol.  173*:)  Detur  Juramentum.  Flectat  genua. 
Ut  igitur,  venerabilis  domine  licenciande^  fructuosius  atque 
autencius  ista  pretacta  simulque  doctoratus  gradum  adipisci  va- 
leatis^  ego  auctoritate  omnipotentis  Dei  et  beatorum  Petri  et  Pauli 
apostolorum  et  apostolica^  auctoritate  quoque  rev.  in  Christo  pa- 
tris et  domini  domini  Alber ti  generosi  comitis  de  Schaunburg^ 
huius  ecclesie  prepositi  nostreque  univeraitatis  cancellarii  dignis* 
simi^  domini  mei  gratiosi^  confero  vobis  Mag.  Johanni  Swai- 
ger  de  Ingelstat^)  gradum  licencie  in  medicina  cum  omnibus 
juribus  et  pertinenciis  suis  in  nomine  Patris  u.  s.  w. 

4.  (fol.  173^):  Venerabiles  patres^  magistri  et  domini  in 
Christo  dilecti.  Föns  divinalis  emanacionis  ...  (u.  s.  w.  bis 
fol.  179*":)  Detur  Juramentum.  £t  quia  bonorum  laborum  glo- 
riosus  est  fructus  Sap.  4**,  idcirco  ut  vos,  domine  licenciande;. 
juxta  magistrorum  et  reTerendorum  doctorum  facultatis  medice 
huius  alme  universitatis  approbacionem  et  consensum  exsecu- 
cionem  approbatam   ad  laudem  et  gloriam  summi  patris  vestri 

^)  Albert  Graf  Ton  Schaunberg^,  Propst  Ton  St.  Stephan  1444—1471 ; 
vgl.  Ho  11  er,  1.  c,  S.  6,  und  v.  Luschin,  Vorl&ufige  Büttheilungen  u.  s.  w.,. 
S.  47  (Sitzungsber.  der  Wiener  Akademie  der  Wissenschaften,   Bd.  CXXVH). 

')  Joh.de  Kirchaim,  lic.  in  art.,  ezaminatas  et  ad  lic.  in  med.  ad- 
missns  1447,  9.  Aug.;  Acta  fac.  med.  II,  S.  4S. 

')  Mag.  Joh.  Swayger  recepit  gradum  licencie  1456,  4.  October^ 
Acta  fac.  med.  II,  S.  87. 


EiBleitQSg.  XIK 

dwmiki  Dei  ac  proximorum  vestrorum  salutem  vobis  ex  parte 
medieine  in  eura  commissorKm  habeatis  ulterius  autentice,  ego 
aucloritate  omnipotentis  Dei  et  beatoram  apostolorum  Petri  et 
Pauli  ac  Tenerabilis  patris  et  domini  domini  Wilhelmi^), 
littias  ecciesie  prepositi  et  nostre  alme  universitatis  cancellarii, 
do  Yobis  Mag.  Johanni  N.  de  Görlitz^)  liceneiam  ascendendi 
kathedram  doctoratus  in  medicina  ac  in  eadem  juxta  canones 
et  observancias  ipsius  legendi,  disputandi,  determinandi,  practi- 
eandi  ceterosque  actus  licenciatorum  in  eadem  exercendi  hie  et 
iibique  locomm  ad  laadem  et  gloriam  patris  vestri  celestis  ac 
proximorum  vestrorum  salutem  u.  s.  w.  Quantum  ad  ultimum 
refero  in  persona  facultatis  medieine  et  domini  licenciati  gra- 
eiamm  actiones  magistris  et  doctoribus  omnium  facultatum  et 
singulariter  domino  rectori,  doctoribus  in  jure,  doctoribus  in 
medicina,  pariter  omnibus  et  singulis  in  artibus  aliisque  Omni- 
bus patribus,  dominis  baccalariis  et  scolaribus,  qui  dignati  sunt 
facultatem  medieine  in  persona  domini  licenciati  et  mei  pro- 
nunc  honorare,  offerens  ipsum  et  me  ad  similia  eorum  bene- 
placita  et  mandata.   Amen. 

ö.  (fol.  180**):  In  presenti  actu  duo  michi  incumbunt  fa- 
cienda. Primo  venerabiles  nostros  licenciandos  in  medicina 
habeo  aliqualiter  recommendare.  Secundo  principaliter  habeo 
eos  honoris  et  dignitatis  titulo  pro  suis  laboribus  premiare  et 
insignire,  videlicet  gradum  licencie  in  medicina  eis  assignare. 
Quantum  ad  primum  assumo  verbum  Luce  8^  scriptum:  Fru- 
etum  afferunt  ...  (u.  s.  w.  bis  fol.  183*):  Ut  igitur  vos,  vene- 
rabiles viri  Mag.  Li  cbhar  de,  Mag.Procopi  et  Mag.  Hunolde'), 
qui  per  venerabiles  et  egregios  doctores  in  medicina  huius  alme 
universitatis  «tudii  Wiennensis,    quorum   quo   ad  hoc   respectu 


^)  Wilhelm  Thürs  de  Aspern,  Propst  zn  St.  Stephan  1406—1439; 
Hol  1er,  1.  c,  S.  48. 

*)  Er  hiesa  Mag.  Nicolaas  de  Gorlicz  und  wird  in  unseren  Acten 
(II,  8.  9)  am  25.  Jänner  1438  als  ad  ezamen  licencie  admissus,  und  am  fol- 
genden Tage  als  examinatus  et  admissus  bezeichnet. 

*)  Die  drei  Candidaten  Mag.  Liebhardns  Swalb,  Mag.  Procopius 
de  Wratislavia  und  Mag.  Hunoldus  Pletenberchk  werden  in  unseren 
Acten  (II,  S.  15 — 16)  am  26.  Jänner  1439  als  ad  examen  pro  licencia  ad- 
missi  erwähnt. 

b* 


XX  BinleitiiDg. 

vestrom  in  eadem  precessit  rigorosum  examen^  tarnquam  idonei 
pro  licencia  in  medicina  estis  comperti  et  approbati,  fructum 
afferatiSy  ego  auctoritate  omnipotentis  Dei  et  beatorum  Petri  et 
Pauli  apostolorum  et  apostolica  ac  venerabilis  in  Christo  patris 
et  domini  domini  Wilhelmi^),  buius  ecclesie  prepositi  etalme 
universitatis  studii  Wiennensis  cancellarii,  qua  fungor  ad  pre- 
sens,  vobis  et  cuilibet  vestrum  trade  licenciam  in  medicina, 
auctoritatem  quoque  ascendendi  kathedram  doctoralem  in  eadem 
ac  juxta  canones  et  observancias  ipsius  legendi,  disputandi, 
determinandi,  practicandi  ceterosque  actus  licentiatorum  in  eadem 
exercendi  hie  et  ubique  locorum  u.  s.  w. 

6.  (fol.  214^):  Aehnliche  Ansprache  und  Promotionsformel 
fUr  Mag.  Wolfgangus  de  Schöngraben  und  Mag.  Her- 
mannus  Haim  de  Rotenburga'). 

Und  somit  sei  dieser  zweite  Actenband,  bei  dessen  Bear- 
beitung ich  mich  ebenso  wie  bei  dem  ersten  der  unverdrossenen 
und  selbstlosen  Unterstützung  des  Herrn  Hof-  und  Staatsarchivs- 
Concipisten  und  Universitätsarchivs- Assistenten  Dr.  Arthur  Gold- 
mann zu  erfreuen  hatte,  dem  Wohlwollen  der  Fachgenossen  und 
allen  Freunden  der  mittelalterlichen  Universitätsgeschichte  be- 
stens empfohlen. 


1)  S.  oben  S.  XIX,  Note  1. 

')  Beide  werden  in  unseren  Acten  (II,  S.  45)  am  26.  Februar  1448  als 
ad  licenciam  admissi  erwähnt. 


Wien,  im  December  1898. 


Dr.  Karl  Schrauf. 


ACTA  FACVLTATIS  MEDICAE 

II. 


In^)  die  sanctomm  Cosme  et  Damiani  martimm  fit  circnitus  enm  re-  Fol.  l* 
liqnüs  eomndem  contentomm  in  sarchophago  et  canitnr  de  eisdem  officium 
«olerapniter  et  in  org'anLs  ad  instanciam  inclite  facnitatis  medicine  et  dantnr 
mai^tro  chori  60  den.,  cantori  32  den.,  organiste  32  den.  et  lenitis  14  den. 
Summa  est  4  sol.  18  den.;  illa  debet  protnnc  decanus  expedire  et  per  man- 
datum  publice  affixum  omnia  supposita  eiusdem  facultatis  conuocare  cum 
snpplicacione  alionim,  ut  predicto  officio  cum  deuocione  intersint.') 


Eg^  lohannes  Spard&rffer,  medicine  doctor  facultatisque  eiusdem  1471 
decanufi,  recognosco  per  presentes,  quod  egpregii  viri  domini')  doctores  pre> 
fate  ^ftcultatis  legentes  rite  atque^)  dilig^enter  juxta  ordinacionem  principis 
et  uniuersitatis  8ua8  perfecere  lectiones  per  angariam  estiualem,  yidelicet  a 
feflto  Pentecostes  usque  ad  festum  sancti  Michaelis  proxime  transactnm.  In 
cuius  rei  testimonium  hanc*)  cartam  sigillo  facultatis  medicine  inpresso  si- 
gnaui.  Datum  Wienne,  anno  Domini  M.CCOC.LXXI'"'*  die  16.  mensis  Octobris.         1471 

16.  Oct. 


Decanus*)  facnitatis  medicine  mandat  omnibus  doctoribus,  licenciatis, 
baccalariis  et  scolaribus  eiusdem,  quatenus  cras  processioni  et  deinceps  officio 
jmblico  intersint  ad  laudem  Dei  omnipotentis  eiusque  genitricis  Marie  Vir- 
ginis  gloriose  ac  sanctomm  Cosme  et  Damiani  martirum,  prefate  facnitatis 
patronomm,  in  ecciesia  sancti  Stephani  solemniter  decantandis.  ^)  Sub  pena 
decem  gross. 

Insuper  supplicat  omnibus  aliarum  facultatum  suppositis,  ut  ad  Dei 
laudem  prefatorumque  sanctomm  gloriam  et  honorem  Interesse  dignentur. 


^)  Ganz  oben  steht  von  späterer  Hand:  Ordinacio  wniuerHtati».  Nulhi» 
dehei  pracUcare  in  medicina  nw  admisstis  per  facfiltatem  medicine,  fU  patet  in 
primo  Hhro  fol.  24.  26,  Videlicet  in  actis  antiquis  fol.  25,  Damit  sind  die  im 
UniversitKts-Archive  befindlichen  Rectoratsakten  gemeint,  wie  aus  einem  spä- 
teren Citat  beim  J.  1457  I.  hervorgeht. 

*)  Dieser  Absatz  ist  ausgestrichen,  mit  der  Bemerkung:    retro  haftetur. 

■)  ,Ftr»  domini*  ist  von  anderer  Hand  nachgetragen. 

*)  Von  anderer  Hand  ,ac'  verbessert.        *)  Corrigiert  aus  hinc. 

•)  Andere  Hand.  '')  Späterer  Zusatz:  vel  peragendis. 

Acta  facultatis  medicae  II  1 


2  Acta  fac.  medicM  II. 

Decanus  facultatU  medicine  mandat  omnibus  doctoribas,  licenciatis, 
baccalariis  et  scolaribus  einsdem,  qnatenus  hodie  in  contactu  höre  prime  vel 
8nb  pulsn  Tesperaruin  prope  domum  N.  in  foro  vel  platea  N.  sitam  conneniant 
ad  conducendum  funns  olim  einsdem  artis  baccalani,  dicte  facultatis  Buppositi 
noTiter  defuncti,  ad  sequendum  intersintque  cras  hora  septima  eins  exequiis 
in  ec^ilesia  sancti  Stephani  peragendis.   8ab  pena  decem  gross. 

Idem  supplicat  omnibus  alianim  facultatum  suppositis,  ut  cond  [  .  .  .  ] 
atqne  exequiis  predictis  interesse  velint  prefatis  facnltatem  spe  [.••]•') 


[1436  u.y) 


Fol.  2*  Item   16.  die  mensis  Februarii,  hora  septima,   congregata 

1436       fuit  facultas  medicine  super  articulis  subscriptis,  quorum  primus 

16.  Febr.  ^j  cogitandum,  quid  fieri  expediat  super  deliberatione  facta  per 
deputatos  proximos  in  materia  visitacionis,  et  circa  eundem  arti- 
culum  plura  fuerunt  proposita  per  deputatos  concepta,  quorum 
aliqua  fueiiint  assumpta  et  plurima  pro  facultatis  utilitate;  alia 
vero  per  eandem  relicta  et  omissa.  Quidquid  tamen  sit,  articuli 
facultati  per  dominos  visitatores  sunt  dediti  ad  modum  statu- 
torum  obseruandi  suisque  sigillis  corroborati,  qui  et  libro  statu- 
torum  sunt  inscribendi,  sicuti  cetera  statuta  dudum  inscripta 
fuere;  quare  de  eisdem  non  facere  prolixacionem,  cum  tamen 
eorundem  ex  parte  plurime  sint  congregationes  facte  totius  facul- 
tatis et  aditus  per  eandem  ad  dominos  visitatores  et  precipne 
per  multiformem  accessum  deputatorum  ad  eosdem. 

Secundus  articulus  ad  prouidendum  facultati  de  uno  le- 
ctore  habendo  super  anathomie  celebracione  et  si  suppositum 
tunc  haberetur.  Fuit  generaliter  dominus  doctor  Mag.  lohannes 
Aigel  et  concorditer  electus.  Secundo  in  eadem  eongregatione 
conclusum  fuit,  quod  Mag.  Petrus  VÄlcian  remaneret  super- 
intendens  negociis  omnibus  et  singulis  pertinentibus  ad  incisionem 
ipsius  suppositi,  et  ita  factum  fuit. 

Denique  inter  cetera  apud  facultatem  pertractata  venerunt 
iterum  Martinus  et  Michael  apotekarii  sine  scripto  voce  tenus 


^)  Das  Blatt  ist  am  unteren  Rande  beschädigt.  —  Fol.  1^  leer.  Von 
einer  Hand  saec.  XVI.  ist  darauf  geschrieben:  Prolocoüum  factdUUit  niedieae 
ab  anno  MCCCCXXXV  tuque  ad  annum  Domini  1490, 

')  Der  Beginn  dieses  Decanates  des  Mag.  Erasmus  de  Landshuta 
(1436  II)  steht  im  ersten  Actenbande  Fol.  64^  (S.  91).  Die  letzte  dort  er- 
wähnte Sitzung  war  am  4.  December.  Mit  dem  neuen  Jahre  1436  beginnt 
dieser  zweite  Band  der  Facultätsacten. 


Act»  fiM.  medieae  II.  O 

aiiqua  signiiicantes  eos  respiciencia  pro  ipsorum  comodo.  Placuit 
suo  tempore,  quod  venirent  Dominica  Esto  mich!  etc.  ad  de*  18.  Febr. 
canum,  eidem  sua  concepta  scripto  redacta  ostendendo,  qui  et 
eadem  facultati  eodem  die  congregande  conaretur  ostendere, 
eis  tamen  apotekariis  absentibus;  et  ita  presentaverunt  decano 
omnes  receptas  et  Mesue  et  Nicolai  solite  habitas,  nihil  noui 
adicientes  neque  quidquam  a  prescriptis  remouentes.  Conse- 
quenter  eciam  attulere  in  scripto  taxam  cuiuslibet  medicine  ven- 
dibilis,  utputa  syruporum,  pillularum,  electuariorum,  unguentorum, 
emplastrorum;  puluerum,  aquarum,  radicum  nunc  comunium.  In 
qua  quidem  materia  illius  taxe  deputati  fuerunt  per  facultatem 
Mag.  Cristannus  et  Mag.  Petrus  V&lcian;  unde  apparuit 
facultati,  quod  ipsi  nimis  care  plurimas  ex  suis  rebus  taxarent 
atque  pensarent  et  sie  prescripti  magistri  deberent  moderari 
eorum  taxas,  juxta  tamen  ipsorum  |  discretiones.  De  quo  Fol.  2^ 
quidem  moderamine  istarum  taxarum  supersessio  facta  fuit 
racione  requisicionis  facte  per  Magistrum  ciuium  et  suos  consu- 
lares,  qui  quidem  postulauerunt  eos  ad  consilium  ex  consequenti 
ad  moderandum  venditiones  simplicium  et  rerum  compositarum, 
ne  pauperes  quemadmodum  et  diuites  aggrauarentur.  Est  et 
significacio  certis  ex  doctoribus  facta,  ut  remaneant  in  quie- 
tudine  cum  ceteris  super  negocio  apotekariorum,  quousque  noti- 
ficet  Magister  ciuium  sui  et  suorum  consularium  ex  parte.  Et 
ita  hodie  remanet  scriptum  taxarum  apud  prefatos  doctores; 
scriptum  autem  receptarum  apud  decanum,  de  quibus  nunquam 
ab  ipsorum  requisicione  ad  consilium  ciuitatis  fecerunt  mentio- 
nem  apud  decanum  et  ita  reseruantur  per  eundem. 

Item  19.  die  mensis  Februarii  articulus  fuit  formatus  primus    19.  Febr. 
et  principalis  de  certis  articulis  per  facultatem  super  complemento 
aliorum  articulorum,   de   quibus   videbatur,   quod   essent  minus 
sufficientes,  sed  quia  domini  visitatores  concluserunt,  igitur  etc. 

Secundus  ad  audiendum  supplicacionem  Mag.  Seboldi  ite- 
rato  petentis  pro  domo  facultatis  (et  nimis  importune^)  et  tunc 
ambobus  eis  exeuntibus,  Mag.  scilicet  Seboldo  necnon  Mag. 
lohanne  de  Pawngarten,  facultas  decreuit,  quod  infra  mensis 
spacium  Mag.  lohannes  de  Pawngarten  deberet  computum 
facere  et  defalcatis  defalcandis  quidquid  superfuerit,  quod  idem 
daretur  infra  mensem  eundem  facultati,  et  sibi  significacione  in 

>)  Getilgt. 


Acta  fae.  medieae  Tl. 


eadem  congregacione  facta  super  illo  intento,  ipse  ad  eandem 
vocatus  fait  et  tunc  propositum  erat  sibi  per  decanum  intentum 
facultatis.  Super  quo  respondit,  quod  quandocumque  facul- 
tati  placeret,  paratus  esset  facere  calculum;  sed  de  pecunia 
censuali  petiuit  sibi  dari  terminum  usque  ad  festum  saneti 
Georgii. 

De  Magistro  autem  Seboldo  conelusum  fuit,  quod  intentio 
facultatis  ad  proximam  congregacionem  esset  sibi  referenda,  in 
qua  tunc  facultas  non  esset  magnis  et  arduis  negociis  impedita. 

Fol.  3  •  Item  1 2.  die   mensis  Marcii    congregata   fuit   facultas   sub 

12.  MÄrz  pena  consueta  super  deliberacione  articulorum  subscriptorum, 
quorum  primus  ad  cog^itandum,  quid  fieri  expediat  de  examine 
posterius  habendo  circa  scolares  et  baccalarios,  an  omnes  do- 
ctores  sint  admittendi  etc.  De  quo  copiose  domini  legati  fecerunt 
statutum,  quod  perlegatur. 

Secundus  articulus  ad  finaliter  respondendum  Mag.  Se- 
boldo de  sui  petito  ex  parte  locacionis  domus  facultatis  et  ad 
recipiendum  computum  a  Mag.  lohanne  de  Pawngarten  ex 
parte  censuum  persoluendorum.  Conelusum  fuit,  quod  Mag. 
lohannes  de  Pawngarten  domum  deberet  inhabitare  facul- 
tatis usque  ad  festum  saneti  Michaelis;  si  ipse  peteret  ulterius, 
sibi  debere  domum  locari.  vel  quicuraque  alter,  facultas  super 
isto  vellet  deliberare  et  esse  libera  in  domus  locatione,  et  quod 
consensus  ad  hoc  datus  ^lag.  lohanni  congrue  non  esset  dene- 
gandus.  Insuper  tunc  temporis  decani  fuit  requisitio  facta, 
quod  illam  intentionem  Mag.  Seboldo  notificaret,    qui  ita  fecit. 

Deinde  in  articuli  sectmda  parte  continebatur,  quod  Mag. 
lohannes  de  Pawngarten  computum  faceret;  quem  fecit 
multum  rationabiliter  coram  facultate  et  defalcatis  defalcandis 
restant  per  eum  solui  ad  instans  festum  saneti  Georgii  9  libr. 
den.  Wyenn.  et  71  den.,  non  obstante  integre  censu  annuo  ad 
festum  saneti  Michaelis  per  eum  persoluendo. 

21.  März  Item  congregacio   iterum   facta  fuit  21.  die  mensis  Marcii 

per  juramentum  ad  deliberandum  super  articulo  infrascripto : 
Ad  cogitandum,  quid  fieri  expediat  circa  statutum  factum  per 
dominos  visitatores  de  admonitione  apud  infirmos  super  con- 
fessione  per  eosdem  fienda  et  de  quibusdam  aliis  necessitatibus 
facultati  ingruentibus.  Placuit  tunc  facultatis  quod  decanus  et 
Matf.  Heinricus  St  oll   accederent    dominum  vicarium  ecclesie 


Actu  fac.  medicoe  II. 


sancti  ätepliani,  Magistriim  scilicet  Narcissum,  qui  habercnt 
eidem  proponere  nomine  facultatis  ex  parte  articuli  moti  etc., 
quia  facultati  apparuit,  quod  non  esset  clara  de  canonis  inten- 
tione,  quare  petiuit  eiusdem  interpretationem.  Qni  ambobus 
respondit,  puta  vicarius,  quod  canon  super  isto  canens,  quod 
medicus  deberet  admonere  infirmum,  ut  se  sacramentorum  per-  Fol.  s*» 
ceptioni  |  adaptaret  et  presertim  si  talis  infirmus  in  lecto  egri- 
tudinis  decumberet,  ratione  seuitatis  accidencium,  vel  si  non 
deeumberet  in  lecto  egritudinis,  alias  tarnen  prostratus  notabiliter 
juxta  uniuscuiusque  medici  periti  experienciam  esset  admonendus. 
Quicumque  vero  phisicorum  per  suum  prelatum  aut  plebanum 
admonitus  non  faciens  ea,  que  sunt  superscripta,  ab  ingressu 
ecclesie  eo  facto  est  arcendus,  isto  tarnen  adiecto,  quod  canon 
cum  glosa  sua  publice  in  ambone  insinuetur  et  posterius  diuina 
fauente   clemencia  negocium  dominis  doctoribus  facilitabatur.^) 

Articuli  per  modum  statutorum  per  dominos  visitatores 
sunt  aliis  statutis  adiungendi,  ut  aperte  dinoscitur  ex  eorum 
notatis  et  sigillis  suis  utrisque  roboratis.  Verum  multe  fuerunt 
congregationes  facultatis,  sed  plurime  fnerunt  ex  eisdem  ad 
unum  finem  tendentes  et  facultati  grauamen  imponentes,  quare 
decanus  non  voluit  facere  tedium  magistris,  sub  stilo  breuiori 
quo  potuit  singulas  facultatis  necessitates  comprehendit. 

Item  libram  den.  dedi  bedello  facultatis  juxta  dispositio- 
nem  annue  sue  pensionis  (cui  dedi  2  flor.  ungaricales,  quemlibet 
eorundem  pensando  pro  6  sol.  et  10  den.;  residuum  mihi  re- 
stituit.  Insuper  dedit  decanus  bedello  6  gross,  pro  ingrossatione 
aiticulorum  dominis  legatis  oblatorum  in  optima  litera.)^)  Item 
decanus  dedit  pro  libro  actorum  60  den.  et  7  den.  pro  vino  et 
crustulis.    (Et  in  alia  congregatione  7  den.)^) 


^)  Gemeint  ist  die  Decretale  Innocenz  III.  c.  cum  infirmUtu;  de  poeni- 
tentiU  et  i'cmMsionibii« :  Qaum  infirinitas  corporaliü  nonnunqaam  ex  peccato 
proveniat  .  .  .  praesenti  decreto  statnimus  et  districte  praecipimns  medicis 
corporum,  ut,  quum  eos  ad  infirmos  vocari  contigerit,  ipsos  ante  oronia  ino- 
neaiit  et  inducant,  ut  medicos  advocent  animarum  .  .  .  Si  quis  autem  medi- 
comm  huius  nostrae  constitntionis,  postquam  per  praelatos  locorum  faerit 
pnblicata,  transgreasor  eztiterit,  tamdiu  ab  ingresBu  ecciesiae  arceatur,  donec 
pro  transgressione  haiusmodi  satisfecerit  competenter. 

«)  Getilgt.  »)  Getilgt. 


Acte  flic.  medicae  II. 


[1436  I.] 


Fol.  4*  Decanatus   Mag.  Petri   V61cziaii,     artium   et    medicine 

16.  April    doctoris,  electi  15.  die  Apprilis  anno  Domini  etc.  XXXVI. 
24.  April  Qui  congregauit  24.  die  Apprilis  omnes  doctores  medicine 

facultatis  sub  pena  juramenti  ad  expediendum  articulos  sab- 
scriptos.     Quorum  primus  fuis  ut  sequitur: 

Ad  recipiendum  computum  ab  antiquo  decano.  Qui  tunc 
computavit  et  remansit  obligatus  facultati  in  3  flor.  et  3  sol.  et 
17  den.,  quos  mihi  tamquam  decano  presentauit. 

Secundus  articulus  ad  audiendum  consilium  domini  cancel- 
larii  in  materia  empericorum  et  ad  deliberandum,  quid  ulterius 
iieri  expediat,  et  conclusum  fuit,  quod  consilium  domini  cancel- 
larii  deberet  exsequi,  scilicet  quod  aliqui  doctores  nomine  facul- 
tatis proponerent  eandem  materiam  domino  Principi  in  scriptis ; 
quod  factum  fuit  per  decanum  et  dominum  doctorem  Mag. 
Cristannum  et  Mag.  loannem  de  Pängarten  etc. 
6.  Mai  Item  6.  die  Maii,   hora  undecima,   iterum  congregata  fuit 

facultas  ad  audiendum  supplicationem  Mag.  Liepardi  Swalb, 
qui  petiuit  admitti  ad  examen  pro  gradu  baccalariatus  in  medi- 
cina,  et  admissus  fuit  et  inuentus  ydoneus  (qui  tenetur  facultati 

1  flor.)0 

Item  postea  fuit  congregacio  ad  audiendum  supplicacionem 

Mag.  lohannis  Swende,  baccalarii  in  medicinis,  qui  petiuit  ad- 
mitti ad  examen  pro  licencia  in  medicina,  et  admissus  fuit  et 
presentatus  per  decanum  et  totam  facultatem  medicine. 

Item  die  .  .  .^)  congregata  fuit  facultas  ad  audiendum 
supplicacionem  Mag.  Pangracii  de  Traismar,  baccalarii  in 
medicina,  qui  petiuit  admitti  ad  examen  pro  gradu  licencie  in 
mediciniS;  et  fuit  presentatus,  examinatus  et  ydoneus  per  omnes 
doctores  repertus  etc. 
ü5.  Nov.  Item  in  feste   sancte   Katherine   post  electionem   noui   re- 

ctoris  congregata  fuit  facultas  ad  eligendum  nouum  decanum  et 
ad  recipiendum  computum  a  decano  antiquo  et  reelectus  est 
antiquus  decanus  et  computus  fuit  suspensus  etc.^) 


^)  Getilgt.  ^)  Leer  gelassen. 

')  Am  Rande  von  einer  gleichzeitigen  Hand:  Iterum  eliffüur  prior  de- 
caniut.  Er  hat  jedoch  über  dieses  zweite  Halbjahr  keine  Aufzeichnungen 
gemacht. 


Acta  fac.  medicae  If. 


[1437  I.] 


Decanatus  Mag.  lohannis  de  Paumgarten. 

Anno  Domini  MCCCC  37.,  in  die  sanetorum  Tyburcii  et       1437 
Valeriani  martirum,  electus  est  in  decanum  facultatis  medicine     i^-  Apr. 
Mag.  lohannes  de  Paumgarten,   arcium  et  medicine  doctor. 
Secuntur  acta  in  decanatu  eiusdem. 

Item  die  Solis  12.^)  Maii  congregata  fuit  facultas  super  12.  Mai 
aiüculis  sequentibus  expediendis :  Primus  ad  audiendum  suppli- 
cacionem  Mag.  Cristofori  de  Salczpurga,  baccalarii  in  medi- 
cina,  volentis  petere  presentari  ad  examen  domino  cancellario 
pro  licencia  in  medicina  obtinenda.  Et  audita  supplicacione  sua 
et  lectis  sibi  statutis  etc.  fuit  admissus  concorditer  per  omnes 
doctores  et  presentatus  eodem  die  et  sequenti  die  hora  consueta  13.  Mai 
examinatus. 

Secundus  articulus  fuit  ad  recipiendum  compotum  a  de- 
cano  precedenti,  et  facto  computo,  deductis  expositis,  reman- 
serunt  2^2  flor.  ungaricales,  unus  nouus^  secundus  antiquus 
et  5  tal.  den.  et  37  den.,  quam  pecuniam  presentauit  tunc 
dccano  nouo. 

Item  Solis  25.  Augusti  congregata  erat  facultas  ad  instan-     ^ol.  A^ 
ciam  dominorum  Magistromm   leronimi  de  Olmuncz,   Pro-     25.  Aug. 
copii    de   Wratislauia    et  Nycholay    de   .  .  .,*)   baccalarii 
arcium,   petencium   admissionem  ad  examen   pro  gradu  bacca- 
lariatus  in  medicina,  et  audita  supplicacione  eorum  et  lectis  sta- 
tutis de  tempore  et  libris  audiendo  complendis,  primus  inter  eos 
Mag.  leronimus  etc.  defecit  in  audiendo  in  prima  quarti  Aui- 
cennae,  quarta  primi  lohannicii  et  in  una  particula  amforismorum 
Ypocratis;    apparuit  facultati,   quod   defectus  essent  magni  nee 
prius   inuenti  in  aliquo   admisso  et  sie  non  fuit  admissus.    Alii 
duo,    quia   in   paucis   habebant    defectum   non   considerandum, 
fuerunt  admissi  et  sequenti   die   examinati   et   concorditer   per    26.  Aug. 
omnes  doctores  approbati  sufficientes  ad  hunc  gradum. 


^)  Zuerst  stand:  undecima  Maij. 

<)  =  Nicolaua  Welinger  de  Dyetmerda  (Acta  I.,  101). 


O  Acta  fuc.  medicae  II. 

[1437  n.] 

13.  Oct.  Anno  Domini  MCCCCXXXVII.  congregata    fuit   facultas 

medicine  in  die  sancti  Colomanni  martiris  ad  eligendum  nouum 
decanum  et  electus  fuit  Mag.  Johannes  Czeller  de  Augusta, 
arcium  et  medicine  doctor,  cui  precedens  decanus^  facta  per 
ipsum  computacione^  presentauit  eadem  die  ladulam  cum  con- 
tentis  in  eadem,  videlicet  librum  statutorum,  libros  actoinim,  si- 
gilluin  facultatis  et  cetera  ibidem  contenta;  item  in  una  bursa 
5  flor.  ungaricales,  4  nouos  et  unum  antiquum,  unam  libr. 
den.  et  20  den. 

11.  Nov.  Item  eodem  anno,  11.  die  Nouembris,    que  est  dies  sancti 

Martini,  fueinint  doctores  vocati  tamquam  in  priuato,  quia  sine 
zedula  et  sine  bedello,  in  domo  tamen  facultatis,  ad  dandum 
consilium  cuidam  baccalario  in  facultate  nostra,  an  deberet  pe- 
tere  publice  admissionem  ipsius  ad  licenciam  in  eadem  et  ad 
presentandum  ipsum  domino  cancellario.  Doctores  protunc,  eo 
audito  et  examinato  in  priuato,  attentis  responsionibus  suis  et 
aliis  condicionibus  eiusdem,  racionabiliter  concluserunt,  quod 
ipse  pro  tunc  nee  posterius  in  notabili  tempore  non  deberet 
attemptare^)  huiusmodi,  nisi  certificaret  facultatem  fideli  et  suf- 
iicienti  testimonio,  quod  haberet  statum  aliquem,  ubi  honeste 
posset  Stare,  ita  ut  facultas  per  eum  non  vilipenderetur.  Nomen 
autem  baccalarii  fuit  Nycolaus  de  Görlicz. 

Fol.  5»  Item  sequenti  anno,  in  die  Conuersionis  sancti  Pauli,  con- 

1438       gregata  fuit  facultas  ad  audiendum  supplicacionem  eiusdem  do- 

25.  Jan.  mini  Nycolai  de  Gorlicz,  baccalarii  in  medicina,  ut  ad  examen 
licencie  admittatur  in  eadem.  Placuit  facultati,  ut  presentaretur 
domino  cancellario  ad  ordinandum  sibi  fieri  examen  secundum 
consuetudinem  facultatis,  isto  tamen  adiecto  et  concluso  con- 
corditer,  quod  idem  Nycolaus  post  examen  remaneret  sie 
absque  recepcione  licencie  et  insigniorum  doctoralium  per  duos 
annos  aut,  si  placeret  sibi,  posset  tempore  intermedio  recipere 
licenciam  et  practicare,  extra  tamen  ciuitatem  Wyennensem, 
nisi  facultas  post  hoc  ex  causis  racionabilibus  duxerit  secum 
super  hiis  dispensandum.  Et  hoc  promisit  seruare  mediante 
juramento.  Presentes  horum  fuerunt  Mag.  lohannes  Päm- 
gartner,  Mag.  lacobus  Stokkstal,  Mag.  Petrus  Fölczyan, 


^)  Im  Griff.:  aUeptare, 


i 


Acta  fac.  medicae  II.  9 

Mag.  lohannes  Czeller,  Mag.  lohannes  Swendin^  Mag.  Pan- 
gracius    Creyczer,    doctores  facultatis.     lui'atus^)   postea   in     26.  Jan. 
crastino,   quod  foit  sequenti  dominica,   fuit  presentatus   domino 
cancellario    et    sequenti    secunda   feria    hora    vesperorum    fuit     27.  Jan. 
examinatus  et  admissus  per  facultatem. 

Item  eodem  anno,  die  15.  Febiniarii,  fuit  cougregata  facultas  15.  Febr. 
ad  horam  terciam  ad  audiendum  supplicacionem  licenciandi  no- 
uiter  examinati,  petentis  consentire  facultatem,  ut  ipse  recipiat 
licenciam  in  medicina  cum  aliis  licenciandis  duobus  facultatis 
juristai'um,  et  facultas,  attentis  motiuis  suis  racionabilibus,  ex- 
audiuit  supplicacionem,  isto  tarnen  adiecto,  quod  dominus  vice- 
cancellarius,  qui  protunc  fuit  Mag.  lohannes  de  Gmunden, 
faceret  sibi  specialem  arengam  taliter,  quod  primo  expediantur 
isti  licenciandi  facultatis  juris  canonici  et  postea  recedant  ad 
loca  sua,  dein  de  ipse  specialiter  vocetur  et  expediatur  cum 
arenga  et  aliis  in  huiusmodi  sollempnitatibus  iieri  solitis.  Item 
de  florenis  soluendis  facultati  ante  licenciam  dedit  sibi  facultas 
terminum  usque  ad  octauas  Pasce. 


[1438  I.] 

Anno  Domini  MCCCC38.,  in  die  sanctorum  Tyburcii  et     Fol.  5^ 
Valeriani  martirum,  electus  est  in  decanum  facultatis  medicine       1438 
Mag.  Pangratius    Chreucz   de  Traesenmawr,    arcium   et     14.  Apr. 
medicine    doctor,    cui  precedens    decanus   iramediatus    presen- 
tauit  ladulam  cum  contentis  in  ea,  scilicet  librum  statutorum, 
libros  actorum  etc.,   5  flor.  ungaricales,    4  nouos  et  unum  an- 
tiquum  et  20  den. 

Item  eodem  anno,  18.  die  mensis  Maii,  congregata  fiiit  IB.  Mai 
facultas  medicine  ad  deliberandum  super  articulis  infrascriptis, 
quorum  primus  fuit  ad  audiendum  supplicacionem  Mag.  Lieb- 
bardi  Swalib,  baccalarii  in  medicina,  qui  rogauit  admitti  ad 
examen  pro  gradu  licencie  in  medicinis.  Cui  ex  certis  motiuis 
admissio  denegata  fuit. 

Secundus  articulus  fuit,  quomodo  compescendi  sunt  bacca- 
larii et  scolares  et  alii  emperici  contra  statuta  et  ordinaciones 


^)  Im  Orig.  steht:    lurati,  obwohl   es   sich   nur   auf  den   Baccalar   be- 
ziehen kann. 


10  Acte  fac.  medica«  II. 

facultatis  mediciue  practicantes.  De  isto  articulo  niehil  fuit  con- 
cIuBum. 

Item  eodem  die  Mag.  Liebhardus  Swalb  soluit  facultati 
1  flor.y  quem  tenebatur  in  sui  determinacione  pro  gradu  bacca- 
lariatus. 
24.  Juni  Item  in  die  sancti  lohannis  Waptiste  dedi  bedello  1  flor. 

nouum  pro  7  sol.  den.  minus  10  den.  et  40  den.  Item  dedi  pro 
vino  6  den. 

12.  Juli  Item  12.  die  mensis  Julii   eongregata  fuit  facultas  medi- 

cine  ad  deliberandum  super  articulis  subscriptis  et  unus  fuit 
ad  deliberandum  super  certo  negocio  tangente  dorn  um  facul- 
tatis et  negocium  fuit  istud.  Dominus  Leopoldus  Maesen- 
puegel;  plebanus  super  Huliben^  vicinus  domus  facultatis, 
accusauit  facultatem  in  consilio  ciuitatis  dicens  se  dampnificari 
ex  parte  pluuialis  aquo  decurrentis  per  ortum  nostrum  prope 
foueam  suam^  et  intencio  sua  fuit  hec,  quod  facultas  sibi  con- 
tribueret  pro  istius  fouee  edifficacione  et  daret  8  libr.  den.  et 
ampliusy  si  esset  aliquid  reformandum  pro  ista  fouea,  quod 
facultas  solueret  medietatem,  aut  quod  facultas  teneret  aquam 
suam  sine  suo  dampno.  Conclusum  fuit  et  elegit  facultas  de- 
canum,  Mag.  lohannem  de  Paungarten,  Mag.  Petrum 
Volczyan,  Martinum  appotekarium^  Stepbanum  Glaser 
et  ipse  prefatus  dominus  Leopoldus  recepit  ad  se  duos,  do- 
minum lohannem  Chol  et  Prügel,  hospitem  dominorum  de 
sancto  Yppolito,  et  cum  omnes  iam  dicti  conuenissent  illam 
rem  hiuc  inde  tractando,  niehil  effecerunt,  sed  conclusum  fuit 
per  eos,    quod    utraque  pars  propter    cautelam   maiorem    reci- 

13.  Juli     peret  adhuc  unum  tercium  et  hoc  volebamus  feeisse,  sed  quia 

sequenti  die  Martinus  appotekarius  ad  partes  Vngarie  proficis- 
cebatur,  tunc  temporis  prefatus  dominus  Leopoldus  iterum 
consilium  iniens  duos  consules  una  cum  artifficibus  petiuit. 
Exauditus  fuit  et  dati  fuerunt  duo,  Thomas  videlicet  Wild  et 
Fol.  6*  Straeff  Czingiesser.  Cum  iam  dictis  decanus,  |  Mag.  Mi- 
chael de  Schrikcb,  Mag.  lohannes  Czeller  certo  die 
conuenerunt  conferendo  de  facto  isto,  niehil  concludebant  et 
ego  laboraui  omni  diligencia,  qua  potui,  literis  nostris  et  libro 
fundi,  quod  aquarum  pluuialium  fluxus  nostre  domus  ad  vo- 
ueam  prenominati  presbiteri  curreret,  sed  non  obtinui.  Tandem 
precibus  insteti  apud  Magistrum  ciuium  et  suos  scabinos,  qua- 
tenus   istius   negocii   iinem    imponerent.     Miserunt  quatuor  de 


Acte  fac.  medicae  II.  11 

coiißilio,  Michaelem  Stadler,  Otting,  Thomam  Wild, 
Straeff  Zingiesser  una  cum  artifficibus  et  cum  eis  fuerunt 
doctores  presentes,  Bcilicet  decanus.  Mag.  lacobus  Stokstal, 
Mag.  Michael  Schrikch,  Mag.  lohannes  Zeller;  visis  literis 
iiostris  et  suis,  ex  eis  nichil  concluserunt  et  dem  um  quelibet 
pars  stetit  juri  et  finaliter  concluserunt  tali  modo,  quod  fa- 
cultas non  debet  suam  ducere  aquam  ad  dicti  presbiteri  voueam, 
sed  in  cannalibus  suis  ad  plateam  educere  vel  aliunde  ad  unam 
voueam  in  domo  facultatis  factam  fluere  permittat,  sine  tamen 
prefati  domini  Leopoldi  preiudicio.    Et  sie  facultas  feoit. 

De  empericis  et  apotecariis.  Secundus  articulus  fuit,  quo- 
modo  emperici  et  alii  contra  statuta  facultatis  practicantes  sunt 
compescendi^  et  conclusum  fuit  unanimi  consensu  doctorum, 
quod  facultas  vel  aliqui  de  facultate  accederent  Magistrum 
ciuium  una  cum  apotekariis  et  proponerent  sibi,  quomodo 
multi  hie  essent,  veri  ludei,  neouici,  ^)  fetule,  alii  illiterati  em- 
perici, qui  ingerunt  se  nostre  sciencie  et  appotecariorum,  contra 
statuta  facientes  nostra,  et  hoc  est  eciam  contra  comune  bonum, 
quia  multos  illudunt,  ut  patet  ex  experiencia  cottidiana;  et 
rogarent  prefatum  Magistrum  ciuium,  ut  ipsis  inhiberet,  ne 
de  cetero  aliquam  medicinam  darent  vel  conticerent,  nisi  prius 
per  facultatem  medicine  essent  approbati.  Item  amplius  placuit 
facultati,  quod  decanus  una  cum  aliquo  doctore  eiusdem  facul- 
tatis proponeret  ipsis  appotecariis  nomine  tocius  facultatis 
intencionem  hanc;  ita  factum  fuit,  et  dominis  appotecariis 
consilium  nostrum  multum  bene  placuit  et  dixerunt,  quod  in 
congregacione  proxima  facultatis  mentem  suam  denudare 
vellent. 

Item  pro  vino  dedit  decanus  18  den.  pro  una  octaua  et 
media. 

Item  5.  die  mensis  August!  congregata  fuit  facultas  ad  5.  Aug. 
audiendum  responsum  dominorum  appotecariorum  in  materia 
empericorum  eis  proposita,  et  ipsi  consensu  concordi  facultati 
se  totis  viribus  astare  dixerunt  et  quidquid  placeret  facultati 
in  hoc,  quod  omnes  emperici  et  fatui  tales  repellerentur,  ad 
hoc  ipsi  cooperari  vellent  toto  suo  posse.  Et  placuit  tunc 
facultati,  quod  priuilegia  in  matricula  |  uniuersitatis  contenta  Fol.  6^ 
perspicerentur  et  si  reperirentur  ibi  talia   munimina  et  defen- 


1)  =  neophyti. 


12  Acta  fac.  medioae  II. 

dicula^  quibus  mediantibus  facultas  protegi  possit,  quod  tuuc 
emperici  vocarentur  secundum  ordinem  separatim  et  diceretur 
eis,  quod  amplius  a  practica  desisterent  et  non  facerent  contra 
statuta  facultatis  et  ordinacioni  sue  ^) ;  sed  si  non  fecerint,  fa- 
cultas ulterius  cogitare  veliet  [de]  modo,  quo  ipsi  amplius  non 
practicarent ;  si  dicerent  se  doctores,  facerent  sicut  ad  doctores 
pertinet;  si  scolares,  quod  scolas  nostras  diligenter  visitarent 
et  ibi  proficerent,  alias  facultas  nullo  modo  sufferet. 

Item  decanus  dedit  pro  vino  24  den.  pro  duabus  octauis. 
Item  dedi  censum  ad  Scotos  pro  domo  facultatis  4  den.,  quia 
per  duos  annos  non  fuit  datus. 
20.  Aug.  Item  20.  die  Augusti  mensis   congregata  fuit  facultas  ad 

deliberandum  super  articulis  infrascriptis,  quorum  primus  fuit 
ad  recipiendum  computum  a  Mag.  lohanne  de  Pawngarten, 
inquilino  domus  facultatis.  Pro  illo  articulo  fateor,  quod  Mag. 
lohannes  de  Pawngarten,  arcium  et  medicine  doctor,  com- 
putum fecit  coram  tota  facultate  et  defalcatis  defalcandis  restant 
per  eum  solui  ad  instans  festum  sancti  Michaelis  13  libr.  den.^) 
et  non  plus  nee  minus. 

Item  dedi  prefato  domino  doctori  19  den.  in  computo, 
quia  facultas  sibi  tenebatur.  Itom  dedi  pro  vino  2  grossos 
pro  una  octaua. 

Secundus  articulus  fuit  ad  cogitandum,  quod  domus  facul- 
tatis libro  fundi  inscribatur.  Facultas  super  isto  articulo  do- 
li berauit  in  hunc  modum,  quod  decanus  una  cum  Mag.  lacobo 
Stokchstal  diligenter  laborarent  apud  libri  fundi  assessores, 
quod  domus  facultatis  eidem  libro  inscriberetur  et  prefati  do- 
ctores summa  diligencia  modum  pretactum  attemptauerunt,  sed 
nichil  obtinuerunt. 

Item  postea  decanus  ascendit  ad  dominum  abbatem 
Scotorum  et  eundem  rogauit  ex  parte  domus  facultatis,  qua- 
tenus  inscriberetur;  dominus  vero  abbas  respondendo  dixit: 
,Facultati  vestre  complacere  debeo  et  volo  in  quibuscumque 
valeo,  ita  tamen,  quod  sit  sine  preiudicio  juris  nostri  et  libri 
fundi' ;  et  quantum  potuit  intelligere  ex  verbis  suis,  si  facultas 
peteret  unam  cognicionem  literatoriam  negocii  istius  apud  re- 
ctorem  uniuersitatis,  quod  sie  esset  actum,  qualiter  facultas  pro- 
ponit,  dominus  abbas  fortassis  esset  contentus. 

^)  Sic!  ^)  Die  Sumine  ist  durchstrichen. 


Acte  fite,  medioae  II.  13 

Item  vigesima  die  octaua  Augusti  congregata  fuit  facultas  Fol.  7* 
ad  deliberandum  super  articulo  isto,  videlicet  ad  cogitandum,  28.  Aug. 
quid  expediat  fieri  cum  emperico,  scilicet  neouico  domum 
Lejttner  inhabitante^  et  conclusum  fuit,  quod  vocaretur  ad 
facultatem  et  quod  decanus  facultatis  bonis  et  mitibus  verbis 
sibi  diceret,  qualiter  oblocutus  fuisset  doctores  locucionibus 
multifariis  illicitis,  que  contra  honorem  et  famam  ipsorum 
sunt.  Secundo  proponeret  sibi,  quod  a  practica  cessaret  et  sc 
nostre  sciencie  non  ingereret,  cum  ignarus,  stolidus  et  omnino 
illiteratus  sit;  et  inter  hec  plura  alia  domini  doctores,  que 
contra  honorem  facultatis  sunt,  proposuerunt. 

Ipse  vero  empericus  respondendo  negauit  et  adstatim 
ipsi  facultati  supplicauit,  quatenus  eum  usque  ad  festum  sancti 
Michaelis  tolleraret  in  sua  practica;  tempore  isto  prouideret 
sibi  de  ulteriori  mansione.  Habita  peticione  pretacta,  facultas 
ad  sc  bedellum  vocauit,  volens  ista  per  eum  tamquam  per 
notarium  publicum  notari  una  cum  testium  confirmacione. 
Videns  hoc  empericus  suam  mutauit  intencionem  et  dixit,  se 
melius  velle  deliberare  et  quod  indeliberate  et  quasi  ex  sompno 
respondisset.  Facultas  consensit  et  sibi  terminum  ad  tres  dies 
prefixit.  Hiis  tribus  elapsis  diebus,  vocauit  eum  decanus  in 
presencia  Mag.  lohannis  de  Pawngarten,  Mag.  lacobi 
Stokstal  et  audiuerunt  suam  intencionem  et  responsum  finale; 
dixit  enim  empericus,  ,quare  facultas  alios  empericos  tollerat 
et  me  repellere  conatur?  ego  intendo  stare  juri'  et  in  sua 
exiuit  proteruia  nolens  audire  super  sua  verba  responsionem 
dominorum  doctorum. 

Item  decanus  dedit  pro  vino  2  gross,  et  1  den.  pro  simula. 

Item  alter  articulus  fuit,  an  Mag.  Hannoldus  deberet 
presentari  pro  examine  ad  gradum  licencie  in  medicina  post 
medium  annum,  prius  facto  baccalariatu  in  medicina.  Con- 
clusio  istius  articuli  habetur  in  congregacione  sequenti  et  in 
articulo  uno  sequentis  congregacionis. 

Item  in  die  sanctorum  Felicis  et  Adaucti  congregata  30.  Aug. 
fuit  facultas  et  medicine  doctores  pro  tunc  Wyenne  residentes, 
scilicet  Pangratius  Kreuczer,  lohannes  de  Pawngarten, 
lacobus  Stokstal,  Petrus  Volczian,  Michael  Schrikch, 
lohannes  Czeller,  lohannes  Swendin,  ad  audiendum  sup- 
plicacionem  Mag.  Hannoldi,  Scolaris  prefate  facultatis,  qui 
duo   petiuit:   primo   ut  adstatim  ad  examen    pro   baccalariatu 


14  Acta  fkc.  medicae  U. 

in  medicina  adroitteretur,  secundo  humiliter  petiuit,  quatenus 
prefata  facultas  eundem  magistrum  post  medium  annum  pro 
examine  ad  gradum  licencie  presentare  dignaretur,  ut  lecturam 
ordinarii  in  medicina  legentis  in  studio  Erfordiensi  non  negli- 
geret,  quam  videlicet  sibi  suus  cognatus,  scilicet  Ordinarius 
juris  eiusdem  studii  Erfordiensis  impetrauerat,  de  quo  literam 
produxit   patentem.     Eodem    die   peticionem  primam  pretacta 

Fol.  7*"  facultas  I  exaudiuit  eumque  secundum  facultatis  statuta  exami- 
nauit  et  quia  repertus  sufficiens  fuit  et  ydoneus^  ideo  ad  de* 
terminacionem  pro  baccalariatu  cum  admisit. 

Hiis  peractis  facultas  supra  secunda  supplicacione  delibe- 
rauit  et  plura  pensauit.  primo  quia  ex  eius  promocione  nostra 
in  studio  Erfordiensi  famaretur  facultas^  quia  vir  multe  sciencie 
moribusque  bonis  circumseptus ;  item  ut  medicine  facultatis 
supposita  conseruarentur^  quia  ad  aliam  uniuersitatem  inten- 
derat  proficisci;  item  quia  aliorum  magistrorum  similes  peti- 
ciones,  ut-in  libro  actorum  continetur,  sunt  exaudite.  Ex  hiis 
et  aliis  pluribus  racionabilibus  motiuis  in  congregacione  im- 
mediate  precedente^  in  qua  videlicet  empericus  domum 
Lejtner  inhabitans  ad  v6rbum  positus  fuit  ex  parte  practice^ 
tractabatur  inter  doctores,  an  prefatus  Mag.  Hannoldus  post 
medium  annum  presentari  domino  cancellario  deberet  pro 
examine  licencie  in  medicina  et  in  eadem  congregacione  con- 
clusum  fuit^  quod  post  medium  annum  facultas  eundem  ma- 
gistrum deberet  pro  examine  licencie  presentare/)  et  in  con- 
gregacione presente  eadem  fuit  mens  et  intencio  dominorum 
doctorum. 

Item  Mag.  Hannoldus  soluit  facultati  1  flor.  ante  sui 
determinacionem . 

29.  Sept.  Item  29.  die  mensis  Septembris   congregata   fuit  facultas 

ad  deliberandum  super  articulo  infrascripto :  Ad  cogitandum 
domus  facultatis  utilitatem  et  de  ipsius  ad  futurum  inhabita- 
tore.  De  utilitate  domus  cogitauit  facultas,  quod  stabulum  in 
domo  facultatis  existens  reformaretur  et  consequenter,  quod 
vouea,  ad  quam  aqua  pluuialis  decurrit,  construeretur.    Tercio 

29.  Sept.  de  inquilino  domus  facultatis.  Item  in  die  sancti  Michaelis 
facultas  locauit  domum  pretactam  venerabili  viro  domino 
lohanni  Äych,  juris  canonici  doctori  eximio,  ad  annum  unum 


*)  Im  Orig.  presentari. 


Acte  fac.  medicM  II.  15 

pro  8  libr.  den.,  et  liberaria  nostra  debet  baberi  libere  et  do- 
ctoribus  facultatis  vacari ;  item  congregaciones  facultatis  debent 
fieri  circa  decanam  facultatis  et  non  in  domo  facultatis. 


[1488  n.] 

Anno    Domini    MCCCC.SS.,    in   die   sancti   Cholomanni,     Fol.  8* 
electuB  fuit  in  decanum  facultAtis  Mag.  Michael  de  Schrichk,     13.  Oct. 
artium  et  medicine  doctor^   cui  decanus   immediate  precedens 
presentauit  ladulam    facultatis  cum  contentis  in  eadem,   vide- 
licet  sigilloy  libro  statutorum  ac  libris  actorum  et  ceteris  in  ea 
contentis. 

Item  in  die  11.  mensis  Nouembris  congregata  fuit  facultas  ll.  Nov. 
ad  deliberandum  super  articulis  istis:  Primus  ad  recipiendum 
computum  ab  antiquo  decano,  et  computo  facto,  diffalcatis  dif- 
falcandis,  presentauit  facultati  5  flor.  auri  ungaricales,  unum 
antiquum  et  4  nouos  et  80  den.  Wiennenses.  Secundus  arti- 
culus  ad  cogitandum,  quid  expediat  in  facto  empericorum.  De 
isto  articulo  conclusum  fuit,  quod  decanus  et  Mag.  Johannes 
Czeller  deberent  accedere  Magistrum  ciuium  sedentem  in  eon- 
silio  et  ibi  petereipsum  et  totum  consilium,  ut  ipsi  dignentur 
cogitare  modum  repudiandi  tales  empericos  et  eis  offerre  quan- 
dam  cedulam  peticionem  facultatis  continentem  et  desiderium. 
Ista  cedula  cum  supplicacione  per  deputatos  oblata  fuit  Ma- 
gistro  ciuium  in  pleno  consilio^  qui  ridens  accepit  et  dixit, 
quod  vellent  bene  cogitare  nee  aliud  nobis  dedit  in  responsis, 
quare  amplius  non  reuenimus. 

Item  die  26.  mensis  lanuarii  congregata  fuit  facultas  ad  1439 
deliberandum  super  airticulo  isto:  Ad  audiendum  supplicacionem  26.  Jan. 
trium  magistrorum  arcium,  baccalariorum  medicine  facultatis 
petere  volencium^  ut  ad  examen  pro  gradu  licencie  in  medi- 
cina  presentarentur,  et  erant  isti:  Mag.  Liebhardus  Swalb, 
Mag.  Procopius  de  Wratislauia  et  Mag.  Hunoldus.  De 
isto  articulo  conclusum  fuit  tunc  per  facultatem  pleno  congre- 
gatam,  quod  Mag.  Procopius  et  Mag.  Hunoldus  essent  sim- 
pliciter  admittendi  ad  examen  pro  licencia  et  si  reperti  suffi- 
cientes,  tunc  eciam  ad  licenciam  et  doctoratum  essent  simpli- 
citer  sine  condicione  admissi;  sed  de  Mag.  Liebhardo 
conclusum  fuit,  quod  dumtaxat  ad  licenciam  esset  admittendus, 


16  Act»  tu.  medloM  It. 

si  et  in  quantiim  in  examine  compertus  fuerit  Bufticiens^  sed 
ad  doctoratum  nullomodo  deberet  admitti,  nisi  prius  per  fide- 
dignas  personas  incautaret  facultatem,  quod  haberet  statara 
pro  honore  doctoratus  condignum. 

Item  Mag.  Procopius  dedit  facultati  2  fior.  Item  Mag. 
Liebhardus  Swalb  dedit  facultati  2  flor.  Item  Mag.  Hu- 
noldus  Pletenberchk  dedit  facultati  2  flor.  Item  Mag. 
lohannes'  Pawngartner  exsoluit  facultati  4  libr.  den. 

Nota  exposita  in  decanatu  meo:  Item  in  prima  congre- 
gacione  14  den.  pro  vino  et  1  den.  pro  pane;  summa  15  den. 
Item  pro  stabulo  in  domo  facultatis  reformando  exposui  5  libr. 
den.  presente  domino  doctore  Mag.  Petro  Wolczyan,  quod 
Fol.  8*>  ita  conductum  fuit.  |  Item  fouea  ductus  aquarum  conducta 
fuit  pro  4  libr.  et  media,  quas  exsolui  presente  iterum  Mag. 
Petro  Wolczyan,  ad  quem  reffe ro  me.  Item  postea  feci 
reformare  unum  pauimentum  in  stabulo  et  gradum  in  ascensu 
circa  stubam  inferiorem  et  pauimentum  ibidem  et  alium  gra- 
dum et  certos  defectus  in  tecto  et  presepia  in  stabulo  et 
scalaS;  pro  quibus  singulis  exposui  hec :  Item  primo  pro  lignis 
10  sol.  et  11  den.  Item  vectori  lignorum  de  Danubio  32  den. 
Item  pro  clauis  ferreis  27  den.  Item  carpentariis  pro  suis 
laboribus  pro  precio  pro  illis  laboribus  singulis  7  sol.  14  den. 
Item  pro  laborantibus  cespites  in  ortulo  et  deportantibus  sa- 
bulum  eiectum  de  fouea  ad  curiam  et  stabulum  et  alia  neces- 
saria  loca  82  den.  Item  purgantibus  fontem  et  reformantibus 
22,  Febr.  eundem  74  den.  Item  Inuocauit  incepi  testudinare  latrinam 
in  ortulo  et  exposui  pro  laboribus  magistro  et  famulo  per  tres 
dies  3  sol.  6  den.  Item  pro  calce  40  den.  Item  pro  lateribua 
36  den.  Item  pro  vectura  sabuli  et  laterum  35  den.  Item 
10  den.  pro  uno  ferro  ad  canale.  Item  bedello  facultatis  dedi 
1  libr.  den. 


[1439  I.] 


Fol.  9*  Anno  Doraini  MCCCCXXXIX.,  in  die  sanctorum  Tyburcii 

14.  April  et  Valeriani  martirum,  electus  fuit  in  decanum  facultatis  me- 
dicine  Mag.  lohannes  de  Swendin,  arcium  et  medicine 
doctor,  cui  precedens  decanus  direxit  ladulam  facultatis  cum 
contentis  in  eadem,  videlicet  sigillo,  libro  statutorum  ac  libris 
actorum  et  ceteris  in  ea  contentis. 


Acte  fke.  medicae  II.  1 7 

Item  proxima  feria  tercia  ante  Pbilipi  et  lacobi  lohannes  28.  Apr. 
Renen  eis  dedit  3  libr.  29  den.  Item  exposita  per  eundem:  Pro 
reformacione  fornacis  et  in  inferiori  stuba  et  ad  purgandum 
camina  8  grosB.  Item  ad  faciendum  voeam  ^)  in  fornace  stube 
parae  et  in  coquina  8  den.  Pro  quatuor  membranis  59  den. 
Item  pro  clansuris  8  den.  Item  pro  fimo  educendo  sicut  in- 
trauit,  6  gross.  Item  post  hoo,  sicut  ibi  fuerunt  carpentarii  et 
maratores,  qui  fecerunt  foramen  pro  educendo  illo^  quod  re- 
mansit,  5  gross.  Item  1  den.  pro  censu  domus  ad  Sootos  ex 
parte  fandi.  Restant  2  den.  Item  Mag.  Michael  recepit 
10  sol.  den.  Item  pedellus  1  libr.  den.  Item  2  gross,  pro  cla- 
uibus.    Item  6  den.  pro  ceruisia.    Item  40  den.  pro  canali. 

Item  23.  die    mensis  lunii,    videlicet   in    vigilia  lohannis    23.  Juni 
Baptiste,   congregata  fuit  facultas   medicine  ad  deliberandum 
super  articulis  istis:    Unus  ad  conspiciendum  libros  in  libraria 
domus  facultatis,  et  placuit  facultati,  quod  omnes  doctores  voca- 
rentur  et  quibus  placeret^  possent  venire  et  conspicere  libros. 

Secundus  articulus  fuit  seu  alia  pars  articuli  de  dispo- 
sicione  domus  facultatis,  scilicet  de  locacione  etc.,  et  placuit 
facultati,  quod  locaretur  domus  precedenti,  videlicet  domino 
doctori  utriusque  juris,  scilicet  lohanni  Aich  etc.,  nisi  Mag. 
lacobus  Stocstal  superueniret  infra  octo  dies  et  volle t  con- 
aenire ;  et  sie  locata  est  sibi  domus,  scilicet  precedenti  hospiti, 
a  feste  Michaelis  per  annum  pro  8  libr.  den.,  dempta  liberaria, 
ad  quam  liberum  ingressum  debent  habere  domini  doctores, 
et  si  aliqua  velit  reformare  in  domo,  faciat  cum  scito  decani, 
et  fimum  vel  alias  superfluitates,  quas  faciet  in  domo  prenomi- 
natus  doctor  Magister  lohannes  Aichach,  propriis  expensis 
educere  debet,  et  si  facultati  placebit,  quod  de  liberia  ipsa 
facultas  potest  facere  januam  exterius. 

Item  placuit  facultati,  quod  tota  facultas  accederet  do- 
minum abatem  de  Scotis  ex  parte  domus,  sed  non  transiuit. 

Item  20.  die  mensis  Augusti   congregata  fuit  facultas  ad     Fol.  9^ 
deliberandum  super  articulis  subscriptis :  Primus  ad  audiendum     ^^'  ^^^' 
suplicacionem  duorum  magistrorum  in  artibus  petere  volencium, 
ut  admitantur  ad  examen  pro  gradu  bacalariatus  in  medicina 
et  ad  deliberandum   super  eadem,    et  priraus  fuit  Mag.  Nico- 
laus Mäggel  de  Gamundia,  secundus  fuit  Mag.  lohannes 


*)  SS  foeum, 
Acte  fkcnltatis  medicae  II.  2 


18  AeU  f&c.  nedicae  tl. 

de  Pranav^),  et  suplicacio  fuit  exaudita  et  eodem  die  ambo 
faerunt  examinati  et  concorditer  ad  gradum  bacalariatus  in 
medieina  admisBi. 

Secundus  articuluä  ad  conspiciendum  libros  in  domo  fa- 
cultatis  et  defectas  eiusdem  et  ad  cogitandum^  quid  circa  ipsos 
fieri  expediat,  et  deputauit  facaltas  decanum,  qui  tunc  tem- 
poris  esset  decanas^  quando  conspicerentur,  et  Mag.  lohannem 
de  Paungarten  et  Mag.  Michaelem  Schrik,  aut  deeanus 
posset  Yocare  alium  loco  eiusdem  in  casu^  quod  non  posset 
commodose  venire.  Et  placuit  facultati^  ut  ipsi  libros  conspi- 
cerent  et  ut  ipsi  libri  conscriberentur  ad  registrum  et  postea 
facnltati  tale  registrum  presentaretur. 

Item  quia  tectus  partis  domus  anterioris  fuit  destructus, 
placuit  facultati,  quod  adhuc  non  fieret  reformacio  sed  postea. 

Item  Mag.  Nicolaus  Mägel  de  Gamundia  dedit  1  flor. 
Item  Mag.  lohannes  de  Pranav  dedit  1  flor. 


[1430  n.] 


Fol.  10*  Anno  ut  supra^    die  vero  22.,^)   congregata   fuit   facultas 

22.  Oct.     medicine   ad   eligendum   nouum    decanum    facultatis    predicte 

et  electus  est  Mag.  Petrus  V6Iczian,  cui  precedens  deeanus 

presentauit    ladulam    facultatis    etc.  et   2   flor.  in    auro  5  sol. 

3  den. 

1440  Item  20.  die  lanuarii   congregata   fuit   facultas   in    domo 

20.  Jan.  decani  ad  audiendum  supplicacionem  scolarium  medicine,  qui 
ibidem  suplicauerunt,  quatenus  anathomia  in  presenti  hyeme 
celebraretur ;  de  quo  facultas  eontenta  fuit. 

7.  Febr.  Item  7.  die  Februarii   congregata  fuit  iterum  facultas  in 

domo  decani  ad  expediendum  articulos  subscriptos,  quorum 
primus  fuit  ad  audiendum  voluntatem  domini  abbatis  Sco- 
torum  circa  inscripcionem  domus  facultatis  medicine  in  librum 
sui  fundi  fiendam.  Secundus  fuit  ad  complete  ordinandum 
negocia  anathomiam  celebrandam  concernencia. 

Circa  primum  articulum  proposuit  deeanus,  quomodo  do- 
minus abbas  esset  voluntarius  ad  inscriböndum  domum  pre- 
fatam,  si  et  inquantum  facultas   sibi   daret  literam    caucionis, 


^)  =  loh.  Newman  de  P.  (Acta  I.,  101.)  *)  Vermuthlich  Octobri», 


Acta  fac.  medlcM  II.  19 

videlicety  ut  si  eius  monasterium  vexaretur  racione  inscripcio- 
niBy  ut  facultas  ipsum  indemne  etc. 

Circa  secundum  articulum  placuit  facultati,  ut  solum 
doctores  et  Bcolares  admitterentur  ad  videndum  anathomiam 
celebrandam  et  ut  celebraretur  extra  muros  etc. 


[1440  I.] 

Anno  Domini  M^.CCCC^xP.  electus  est  in  decanum  facul- 
tatis  medicine  Mag.  Hainricus  Stoll;  arcium  et  medicine 
doctor,  ipso  die  sanctorum  Tiburcii  et  Valleriani,  cui  precedens  14.  Apr. 
decanuB  presentauit  ladulam  facultatis  cum  attenenciis  suis  et 
2  flor.  in  auro  et  26  den.  Wienn.  In  cuius  decanatu  acta  sunt 
que  secuntur. 

Item  19.  die  mensis  Maii  facultas  medicine  congregata  fuit  19.  Mai 
in  domo  decani  ad  expediendum  articulos  subscriptos:  Primus 
ad  audiendum  desiderium  Magistri  ciuium  et  certorum  con- 
suium  huius  ciuitatis  et  ad  cogitandum^  quid  circa  illud  fieri 
expediat  et  fuit  materia  illius  articuli  de  medico  habende  in 
bospitaliy  ut  facultas  consuleret^  an  recipiendus  esset  doctor 
aut  Scolaris  facultatis  eiusdem  etc.  Et  placuit  facultati,  ut 
Magistro  ciuium  diceretur,  quod  consilium  facultatis  sit  de 
doctore  cum  famulo  utili  etc. 

Secundus  articulus  fuit  ad  audiendum  relacionem  ex 
parte  domus  facultatis,  que  alias  exposita  fuit  vendicioni  et 
ad  deliberandum,  quid  facultati  circa  istam  materiam  sit  con- 
ueniens.  Et  placuit  facultati,  quod  domus  non  yendatur  pro 
ista  vice  ex  certis  causis. 

Item  die  ultima  mensis  Maii  congregata  fuit  facultas  me-     31.  Mai 

dicine  ad  expediendum  articulos  subscriptos:    Primus  ad  cogi- 

tandum  de  locacione  domus  facultatis,  quam  plures  libenter  con- 

uenirent,  et  ad  deliberandum,  quid  expediat.    Placuit  facultati, 

quod  domus  |  facultatis  ista  vice  locetur  domino  lohanni  de    Fol.  10^ 

Aych,  decretorum  doctori,  ista  adiecta  condicione,  quod  paruos 

defectus  circa  fornacem  et  huiusmodi  de  peccunia  propria  fa- 

ciat,  et  ita  factum  est.    Et  dominus  lobannes  Rinensis,  qui 

conuenerat   domum    ex   parte   pretacti   domini   doctoris,   dedit 

mihi   3  libr.  den.  3  sol.  et  12  den.  ex  parte   census  de   medio 

2* 


20  Acte  fftc.  mediCM  II. 

anno  transacto  et  residuum  dixit  se  exposaisse  pro  reformacione 
certorum  defectuum  domus^  et  de  eadem  peccunia  dedi  pedello 
libr.  1  den.  pro  Bolario  suo. 

Secundus  articulus  fuit  ad  deliberandum  de  certis  de- 
fectibus  domus  facnltatis  medicine  et  tercius  articulus  ad  cogi- 
tandum,  quid  expediat  fieri  cum  libris  facultatis  extra  cistam 
existentibus  non  concathenatis.  Et  placuit  facultati  de  am- 
bobus  dari  deputatos  et  deputauit  dominos  doctores,  videlicet 
Mag.  Michaelem  Schrik,  Mag.  lohannem  Zeller  et  Mag. 
lohannem  Swendin^  ut  illos  defectus  respiciant  et  libros 
maiöreB  ad  longam  cistam  reponant  et  alios  ad  cistam  maiorem 
recludant  et  quod  claues  presententur  decano. 


[1440  n.] 

Anno  Domini  etc.  40.^  electus  est  in  decanum  facultatis 
medicine  Mag.  lohannes  de  Pawm garten,    arcium  et  medi- 

13.  Oct.     <2ine  doctor^  in  die  beati  Colomanni  martiris,  cui  preeedens  de- 
canus   Mag.  Heinricus   Stell   presentauit   ladulam   facultatis 
cum  contentis  in  eadem  libris  statu torum,  actornm  etc. 
1441  Item  3.  die  Februarii  congregata  fuit  facultas  ad  instan- 

3.  Febr.  ciam  apotecariorum  ad  audiendum  quedam  proponenda  per 
eos  concernencia  honorem  et  utilitatem  facultatis  et  ipsorum 
et  ad  prouidendum  et  cogitandum  de  istls,  prout  expedire 
videretur.  Et  doctoribus  omnibus  simul  congregatis,  demptis 
Mag.  Heinrico  Stell  et  Mag.  lacobo  Stokstal,  venerunt  ex 
eis  tres,  videlicet  Nicolaus  Lambacher^  unus  de  consilio  ci- 
uitatis  Wiennensis  protunc,  et  Georius  et  Stephanus,  nouus 
apotekarius^  et  unus,  videlicet  Nico  laus  prenominatus,  et  pro* 
posuit  quosdam  articulos  utilitatem  eorum  respicientes,  quos 
in  quadam  cedula  scriptos  in  wigari  presentauit  et  sunt  hü: 
^Vnser  begereu  ist,  daz  nyemant  anders  confectt  noch  ercznei 
machen  nach  verchauffen  nach  ausgeben  schull^  den  die  apo- 
teker  gesessen  zu  Wjenn^  Et  circa  istos  articulos  plura  mo- 
uerunt  de  practicantibus  empericis  et  cursoribus  vendentibus 
confectiones,  eleetuaria,  soluciones.  medicinas  etc.  Finaliter 
petiuerunt;  ut  facultas  cogitaret  modum  aut  unum  aut  plures 
ad  ouiandum  istis  et  repellendum  et  quod  facultas  eis  astaret 
et  una  cum  eis  ad  remediandum  predicta.    Et  responsum  fuit 


Acta  fius.  medicae  II. 


21 


Fol.  11* 


eis,  quod  facultas  vellet  deliberare,  quid  expediret  circa  pre- 
missa  agendum  et  deliberacionem  vellet  committere  decano 
ani  ex  eis  referendum  aut  duobus,  si  venirent  ad  decanum, 
sicut  optabant.  £t  |  post  recessum  eorum  doctores  tunc  pre- 
sentes  diligenter  raasticauerunt  et  tractauerunt  articulos  pre- 
dictos;  apparuity  quod  essent  nimis  generales  et  superficiales 
nee  possent  teneri  aput  omnes  nee  approbacio  eorum  raciona- 
biliter  peti  nee  aput  Principem  aut  consilium  ciuitatis,  sed  de- 
beret  eis  dici,  quod  predictos  articulos  plus  specificarent  ad 
certas  medicinas,  ut  sunt  confectiones,  que  artem  requirunt 
conficiendi  et  similia  etc.  et  ad  optinendum  hoc  facultas  vellet 
eis  astare,  scribendo  Mag.  lacobo,  phisico  Regis  Friderici, 
ducis  Austrie  etc.,  ut  eis  ad  preces  facultatis  astaret  aput  pre- 
fatum  dominum  Regem,  si  apotekarii  vellent  aput  eundem 
laborare. 

Alter  articulus  fuit  ad  recipieudum  computura  a  prece- 
denti  decano,  sed  quia  Mag.  Heinricus  St611,  precedens  de- 
canus,  non  erat  presens,  computus  fuit  suspensus. 

Item  16.  die  Marcii  congregata  fuit  facultas  ad  instanciam  16.  März 
Scolari  um  in  medicina,  qui  petiuerunt  sibi  celebrari  auathomiam, 
quam  supplicacionem  facultas  admisit,  licet  tempus  ad  hoc  non 
fuisset  bene  aptum  propter  aliqualem  estum  et  quod  omnia 
attinencia  expedirentur  ad  expensas  eorum.  Placuit  eciam 
facultati,  quod  non  admitterentur  nisi  doctores  et  scolares  actu 
audientes  lectiones  et  apotekarii  et  cirurgici,  si  qui  venirent 
petentes  admitti  et  nulli  alii.  Et  eodem  die  impetratum  fuit 
suppositum  a  Magistro  ciuium  et  judice  ciuitatis,  quia  in  se- 
quenti  die  suspendebantur  octo,  ex  quibus  unus  eligebatur,  et  17.  März 
eo  suspenso  nondum  mortuo,  fuit  depositus  et  viuus  introductus 
ad  sanctum  Spiritum  et  ex  hoc  anathomia  fuit  pro  hac  vice 
impedita. 


[1441  I.] 

Anno  Domini  M®CCCC®xli®.  electus  est  in  decanum  facul- 
tatis medicine  Mag.  lohannes  Czeller,  arciura  et  medicine 
doctor,  tercia  feria  ante  Tyburcii  et  Valeriani  martyrum,  cui 
precedens  decanus  presentauit  ladulam  facultatis  cum  attinen- 
ciis   suis    et  ö  ilor.  in  auro,    tres   scilicet   de   decanatu    suo  et 


11.  Apr. 


26.  Mai 


32  Acta  fsc.  medioae  II. 

duos  de  decanatu  predecessoris  decaDi,  videlicet  Mag.  Hain- 
rici  8 toll,  arcium  et  medicine  doctoris,  qui  adhue  obligatur 
de  peccunia  facultatis  20  sol.  den.  et  8  den.  Item  cum  istis 
5  flor.  presentauit  eciam  11  den. 

Item  26.  die  Maii,  qae  fuit  sexta  feria  post  festum  Ascen- 
sionis  Domini,  congregata  fait  facultaB  ad  instanciam  daoram 
magistrorum  in  artibus,  scolarium  vero  nostre  facultatis,  pe> 
tencium  admitti  ad  examen  baccalariatus  in  medicina.  Et 
placuit  facultati,  quod  admitterentur,  et  consequenter  eciam 
fuerunt  approbati  ad  eundem  gradum  per  prefatam  facultatem 
concorditer,  et  primus,  cui  nomen  erat  Mag.  Michel  Or&sel, 
dedit  facultati  7  sol.  den.  loco  floreni  in  auro,  et  secundus,  cui 
nomen  erat  Mag.  Martinus  de  Weissenburg,  similiter  dedit 
7  sol.  den. 


[1441  IL] 


Fol.  11*  Anno  Domini  M**. CCCC^  41**.,   in    die  sancti  Cholomanni 

13.  Oct     martyris,   electus   fuit   in   decanum   facultatis   medicine   Mag. 
Pangratius  Kreuczer  de  Traesenmawr,  arcium  et  medi- 
cine doctor. 
1442  Item  22.  die  lanuarii  congregata  fuit  facultas  super  arti- 

22.  Jan.  culis  infrascriptis,  et  primus  articulus  erat  iste :  Ad  recipien- 
dum  computum  a  domino  decano  precedenti  de  perceptis 
et  expositis  tempore  sui  decanatus.  Et  tunc  decanus  prece- 
dens  presentauit  in  eadem  congregacione  ladulam  facultatis 
cum  in  eadem  contentis,  videlicet  sigillo,  libro  statutorum  et 
aliis  in  ea  contentis.  Et  facto  computo,  decanus  immediate 
precedens  dijBTalcatis  diffalcandis  obligatur  facultati  7  libr. 
den.,  5  sol.  den.,  18  den.  Item  Mag.  Heinricus  Stell  obligatur 
12  sol.  den.  et  8  den.^) 

Secundus  articulus  erat  ad  audiendum  supplicacionem 
domini  doctoris,  scilicet  Mag.  lacobi  Stokstal,  qui  petiuit  a 
facultate,  quod  domus  facultatis  sibi  locaretur  ad  dies  suos 
pro  censu  competenti.  Super  articulo  illo  concorditer  placuit 
doctoribus,  quod  nullo  prefata  domus  ante  festum  sancti  Georii 
locaretur  et  sie  dominus  doctor  potest  iterum  petere  in  elec- 


'^)  Obligatur  fac.  —  8  den,  ist  getilgt.    Am  Rande  zweimal:  9oluÜ, 


Acta  fke.  medicM  II.  23 

tione  domini  decani,  scilicet  in  die  sanctorum  Tybarcii  et  Va- 
leriani,  a  facaltate  ex  parte  locacionis  prefate  domus,  et  quid- 
quid  facultas  protunc  deliberabit  pro  honore  facultatis  et  suo^ 
significabitur  sibi. 

Tercius  articulus  fuit  ad  audiendum  cuiusdam  baccalarii 
medicine  pelicionem,  qui  humiliter  rogauit  facultatis  doctores, 
ut  intuitu  Dei  et  paupertatis  causa  super  practica  secum  dispen- 
sarent.  Placuit  facultati,  quod  ab  illo  die  peticionis  usque  ad 
annum  medium  practicare  possit  sub  illa  coDdicione^  quod  in 
Omnibus  casibus  difficilibus  ex  cuiusdam  doctoris  prefate  fa- 
cultatis directione  hoc  faceret. 

Item  recepi  4  libr.  den.  ex  parte  domus  facultatis^  vide- 
licet  ex  parte  census.  Item  dedi  bedello  facultatis  1  libr.  den. 
Item  dedi  10  den.  pro  vino. 


[1442  I.] 


Anno  Domini  M^  CCCC^  xlii**,  in  die  sanctorum  martirum     Fol.  12  • 
Tiburci  et  Valeriani,   electus  est  in  decanum   medicine   facul-     ^^'  ^P*"- 
tatis  Mag.  Michael  de  Schrichk,  arcium  et  medicine  doctor, 
cni   decanus   immediate    precedens    presentauit    ladulam    cum 
sigillo    et    libris   statutorum   et   actorum    et    aliis    in    ea    con- 
tentis. 

Item  24.  die  mensis  Maii  congregata  fuit  facultas  ad  de-  24.  Mai 
liberandum  super  articulis  .  infrascriptis  et  primus  erat  iste : 
Ad  recipiendum  computum  a  decano  precedenti ;  quod  factum 
fuit  secundum  tenorem  articuli  et  fecit  computum  et  rese- 
catis  expositis  presentauit  michi  3  flor.  auri  et  80  den.  et 
non  plus. 

Seeundus  articulus  fuit  ad  videndum,  qualiter  debita  fa- 
cultatis a  creditoribus  exigantur.  De  isto  articulo  fuit  con- 
cluBum,  quod  Mag.  lohannes  Pawngarten,  qui  obligatur 
9  libr.  den.y  deberet  dare  recognicionem  cum  signeto  suo,  quod 
infra  binc  et  festum  sancti  Georii  proxime  futurum  vellet  per- 
soluere,  et  ita  ipse  assumpsit  voluntarie.  Sed  Mag.  lohannes 
Czeller  assumpsit  eeiam  yoluntarie,  quod  ipse  vellet  per- 
soluere  debita  sua  ante  finem  decanatus  mei  vel  ad  longius 
in   proximo   computo  vellet  reddere   personaliter    solucionem. 


24  Aet»  fae.  medicM  IL 

Sed  de  Mag.  Heinrico  StoU  cooclasum  fait,  quod  deberem 
debita  ab  eo  exigere^  quia  peccunia  est  pauca,  qua  obligator, 
et  ipse  est  bene  in  solueDdo. 

Tercius  articulus  fuit  ad  prouidendum  de  locacione  domos 
facultatis.  De  isto  articalo  conclasam  fuit,  quod  domum  de- 
berem locare  domino  doctori  lohanni  de  Aycb  pro  censa 
priori  et  deberem  excipere  osum  stube  magno  pro  congre- 
gacionibus  facultatis^  jmo  proximam  coDgregacionem  deberem 
facere  ad  eandem  stubam. 

Quartus  articulus  fuit  ad  deliberandum,  an  statuta  facul- 
tatis sint  legenda  scolaribus.  De  isto  articulo  fuit  conclusum, 
7.  Juni  quod  deberent  eis  legi  in  domo  facultatis  in  octaua  Corporis 
Christi  et  ad  eundem  diem  deberet  fieri  congregacio  facultatis 
ad  eundem  articulum  et  ad  alia,  si  quo  occurrerent,  et  ita 
facere  intendo  in  Christi  nomine. 

7.  Juni  Item  die  7.  lunii  congregata  fuit  facultas  ad  deliberandum 

super  articulis  istis:  Primus  fuit  ad  audiendum  legi  statuta 
scolaribus,  et  ita  factum  fuit;  statuta  erant  lecta  in  presencia 
facultatis  et  Scolari  um  in  domo  facultatis. 

Secundus  articulus  ad  conspiciendum  structuras  domus 
et  cogitandum  de  reformacione  eiusdem,  si  videbitur  expe- 
dire.  De  isto  articulo  conclusum  fuit,  quod  pauimeutum  ante 
coquinam  esset  conspiciendum  et  trabes  in  celario  sibi  sup- 
posite  per  carpentarium,  et  ad  consilium  eiusdem  deberet  iieri 
reformacio. 

Tercius  articulus  fuit  ad  audiendum  desiderium  Mag. 
Dyetmari  de  sollennizacione  festorum  sanctorum  Cosme  et 
Damyaui  et  deliberandum,  quid  ibi  fieri  expediat.  Unde  Mag. 
Dyetmarus  petiuit^  quod  fundaretur  perpetuo  solempnizacio 
predicti  festi,  ad  quam  fundacionem  ipse  vellet  contribuere 
terciam  partem,  quidquid  constaret.  Pro  istis  conclusum  fuit 
Fol.  12  *>  per  facultatem,  quod  decanus  deberet  inquirere,  quantum  |  con- 
staret tale  festum  peragendum  et  hoc  refferre  facultati,  tunc 
ipsa  posset  melius  se  informare  de  fundacione.  Sed  tarnen 
pro  anno  presenti  deberet  decanus  istud  festum  peragere  so- 
lempniter  et  deberet  dicere  Mag.  Dytmaro,  quod  ipse  con- 
tribueret  terciam  partem ;  quod  si  noUet^  nichilominus  facultas 
vellet  peragere  et  diceret  sibi,  quod  facultas  infra  hinc  et  pre- 
fatum  festum  vellet  indagare,  quantum  singulis  annis  constaret 


Acta  fiM.  medieae  II.  25 

et  pro    quantiB   posset   fundare  et  tanc   eius   intencionem    sibi 
iDsinuare  in  nomine  Dei  misericordis. 

Item  10.  die  mensis  lulii  coogregata  fuit  facultas  ad  ex-  10.  Juli 
pediendum  articulum  subscriptum:  £t  erat  ad  examinandum 
quendam  neopbitum  juxta  desiderium  dominorum  ciuium  pro 
medico  se  gerentem ;  unde  ciues  petiuerant  et  desiderauerunt, 
at  examinaremus  quendam  lohannem  Gabrielis,  qui  in  ei- 
uitate  practicauit  et  famabatur  de  multa  malicia  et  iniquitate, 
et  ipsi  ciues  ex  ipsis  eciam  deputauerunt  duos  ad  nos  juxta 
desiderium  nostrum^  scilicet  Ulricum  Phanczagel  etSy- 
monem  P6tel.  Quod  examen  fuit  inceptum  in  presencia 
tocius  facultatis  et  ciuium  predictorum  et  repertus  fuit  insuf- 
ficiens;  verum  dicebat,  se  fore  non  bene  deliberatum^  et  pe- 
tiuit  terminum  ad  diem  16.  eiusdem  mensis,  qui  terminus  ad  16.  Juli 
consilium  dominorum  ciuium  sibi  datus  erat^  et  fuit  sibi  ad- 
missum,  ut  reciperet  duas  materias  sibi  placentes  et  in  eisdem 
responderety  quod  ipse  sponte  et  libere  acceptauit  in  presencia 
ciuium  prescriptorum. 

Item  die  16.  mensis  lulii  congregata  fuit  facultas  super  16.  Juli 
istis  articulis:  Primus  ad  continuandum  examen  cum  ueophito 
juxta  terminum  sibi  prefixum.  Secundus  ad  audiendum  suppli- 
cacionem  cuiusdam  baccalarii  facultatis  petere  y dentis^  ut  ad 
examen  pro  gradu  licencie  admittatur  et  ad  cogitandum^  quid 
circa  eundem  fieri  expediat. 

De  primo  articulo  nichil  fuit  factum,  quia  ille  neophitus 
non  Ycnit  sed  excusauit  se  in  consilio  ciuitatis,  quod  ipse  esset 
cjrugicus  et  non  phisicus,  quare  non  egeret  examine;  quare 
nichil  fuit  conclusum,  sed  fuit  bene  eleotus  Mag.  lohannes 
Czeller  ad  accedendum  cum  dominis  appotecariis  Magistrum 
ciuium  et  ad  consulendum  eundem.  Qui  consultus  respondit, 
quod  facultas  iterato  deberet  accedere  totum  consilium  et  pe- 
tere,  ut  tales  emperici  remouerentur  et  ut  seruarent  nos  in 
jaribus  nostris,  cum  scirent  multa  sequi  pericula  ex  practica 
talinm  et  nos  essemus  Uli,  qui  essemus  eorum  conciues  et  pa- 
teremur  cum  ciuitate;  quare  etc. 

De  secundo  articulo  fuit  conclusum,  quod  Mag.  lohannes 
de  Praunaw,  qui  petiuit  admitti  ad  examen  juxta  tenorem 
articuli,  non  deberet  admitti  pro  ista  vice  propter  defectum 
lectionum,  quas  non  audiuit  diligenter,  ut  tenebatur  juxta  sta- 
tuta,  et  secundo,   quia  practicauit  contra  honestatem  suam  et 


26  Acta  fke.  medicae  II. 

contra  prohibicionem  statuti  et  contra  juramentam  suum  pre- 
stitum  in  baccalariatu ;  quare  fuit  Buspensus  usque  ad  nouam 
ordinariura ;  si  interim  bene  se  regeret  et  abstineret  a  pre- 
dictis,  poBset  tunc  redire  et  petere,  si  placei^et  et  adhuc 
staret  in  arbitrio  facultatis,  an  eum  acceptaret  vel  non.  lesu 
Chrißte ! 
Fol.  13*  Nota  percepta  et  exposita  tempore  decanatus  mei.    Item 

primo  recepi  a  precedenti  decano  3  flor.  auri  et  80  den.,  ut 
supra  in  primo  articulo  istius  mei  decanatus  scriptum  est. 
Item  recepi  de  censu  domus  facultatis  3  libr.  4  sol.  et  22  den. ; 
residuum  dicit  se  exposuisse  pro  reformacione  fontis  et  te* 
Statur  per  Mag.  Petrum  Wolozian^  et  hoc  de  censu  debito 
ad  festum  sancti  Georii  transactum ;  presentem  [censum]  adhuc 
obligatur. 

Item  exposui:  Principaliter  dedi  bedello  1  libr.  den. 
Item  dedi  3  libr.  den.  doctoribus  pro  expensis  ad  dominam  Re- 
ginam  juxta  consensum  facultatis.  Item  1  flor.  pro  feste  san- 
Ctorum  Cosme  et  Damiani  peragendo  cum  solempnitate,  ut 
decet  patronis  facultatis.  Item  exposui  in  una  congregacione 
ad  honorem  facultatis  et  ciuium   protunc   presencium  24  den. 


[1442  n.] 


28.  Oct.  Anno  Domini  M®.CCCC^xhi°.,^)  in  feste  sanctorum  appo- 

stolorum  Symonis  et  lüde,  electus  est  in  decanum  Petrus 
V51czian,  arcium  et  medicine  doctor,  qui  protunc  recepit  a 
decano  precedenti,  scilicet  Mag.  MichaeledeSchrika,  1  flor. 
in  auro,  5  sol.  den.  et  18  den. 

11.  Nov.  Item  eodem  anno,  die  11.  Nouembris,  Mag.  Johannes  de 

Prawnaw  petiuit  in  plena  congregacione  facultatis  presentari 
pro  licencia  medicine  et  exauditus  fuit  in  die  eodem. 

Item   idem  Mag.  lohannes  de  Pravna  soluit  2  flor.  in 

10.  Dec.     auro   et  recepit   gradum   licencie  in  medicina  10.  die  Decem- 
bris  anni  supradicti  cum  duobus  juristis  etc. 


1)  ImOrig.:  M^aOüP. 


Actafftc.  medicae  II.  27  < 


[1448  I.] 


Anno  Domiui  M°  quadringentesimo  xl3^.  electas  est  in  de-    Fol.  13 ^ 
canum  facultatis  medicine  Mag.  Hainricus  Stoll,  arcium  libe- 
ralium  et  medicine  doctor,  ipso  die  sanctorum  Tiburcii  et  Va-     14.  Apr. 
leriane  (!)  martirum^  cui  precedens  decanus  presentauit  ladulam 
facultatis  cum  attenenciis   suis.     In  cuius   decanatu   acta  sunt 
que  secuntur. 

Item  7.  die  mensis  lulii  facta  est  congregacio  facultatis  7.  Juli 
medicine  in  domo  decani  ad  expediendum  articulos  subscriptos : 
Primus  ad  audiendum  supplicacionem  cuiusdam  doctoris  me- 
dicine alterius  uniuersitatis  volentis  petere^  ut  ad  actus  preuios 
ad  incorporandum  facultati  requisitos  juxta  eiusdem  facultatis 
statuta  admittatur.  Et  doctor  iste  fuit  Mag.  Michael  Gresel, 
qui  attulit  testimonium  literale  promocionis  sue  et  sonuit,  quod 
idem  Mag.  Michael  sit  promotus  in  Feraria.  Et  facultas  me- 
dicine, audita  sua  supplicacione  et  viso  ac  audito  suo  testi- 
monio,  conclusit,  quod  ipse  pro  ista  vice  non  deberet  admitti 
et  consequenter  conclusit,  quod  doctores  facultatis  deberent 
habere  diligentem  inquisicionem  ex  parte  uniuersitatis,  in  qua 
promotus  est,  videlicet  an  ipsa  sit  priuilegiata  taliter,  quod 
promoti  in  ea  sint  merito  acceptandi  in  consortium  doctorum 
facultatis  medicine  hie  in  studio  Wiennensi,  cum  in  eadem 
uniuersitate  non  continuentur  lectiones,  quemadmodum  est  so- 
litum  fieri  in  studio  Wiennensi. 

Secundus  articulus  ad  recipiendum  computum  a  decano 
precedenti;  qui  receptus  est  et  defalcatis  defalcandis  decanus 
precedens  obligabatur  in  8  libr.  den.,  3  fior.  et  3  sol. ;  Magister 
vero  lohannes  Zeller  obligabatur  in  8  flor.,  5  sol.  et  18  den., 
quos  presentauit  michi;  Magister  vero  Petrus  Volzian  pre- 
sentauit michi  12  flor.  et  30  den.;  ego  vero  ex  antiquo  obligor 
12  sol.  et  8  den.  et  sie  summa  summarum  extendit  sc  ad  20  flor., 
2  libr.  et  86  den.,  quam  summam  percepi  dominica  proxima 
ante  Margarete.  Item  percepi  3  libr.  cum  media  a  Mag.  M  i-  7.  Juli 
chaele  Gresel  et  2  flor.  a  Mag.  Martine.  Item  exposui  me- 
diam  libram  pro  feste  sanctorum  Cosme  et  Damiani. 

Item  17.  die  mensis  lulii  facta  fuit  congregacio  facultatis     17.  Jnli 
super    articulis    istis:    Primus   ad    audiendum    supplicacionem 
cuiusdam  doctoris  medicine  alterius  uniuersitatis,  qui  alias  pe- 
tiuit  admitti  ad  actus  preuios  ad  incorporandum  facultati  me- 


28  Aeta  fac.  medicae  II. 

dicind  requisitos  et  ad  eogitandum,  quid  alterius  fieri  expediat. 
Secundus  articulus  ad  audiendum  supplicacionem  cuiusdam 
baccalarii  medicine  petere  volentis,  ut  ad  examen  pro  licencia 
in  eadem  admittatur.  Et  primae  petens  fuit  Mag.  Michael 
Gresel;  doctor  medicine,  secundus  petens  fuit  Mag.  Mar- 
ti nus,^)  et  facultas  supplicaciones  amborum  admisit  juxta 
ipsius  statuta. 

25.  Aag.  Item  25.  die  mensis  Augusti  facta  est  congregacio  facul- 

tatis  medicine  super  articulo  isto:  Äd  audiendum  supplicacio- 
nem cuiusdam  doctoris  alterius  uniuersitatis  petere  volentis, 
ut  ad  consorcium  doctorum  facultatis  medicine  juxta  eiusdem 
facultatis  statuta  admittatur,  et  supplicans  fuit  Mag.  Michael 
Gresel,  quem  facultas  admisit  ad  consorx^ia  doctorum,  prout 
petiuit. 
1.  Oct.  Anno  etc.  eodem,   in  die  sancti  Remigii  Mag.  Martinus 

Guidein  recepit  solus  insignia  doctoralia  sub  Mag.  Michael e 
de  Srikch. 

Fol.  14*  Item     facta     computaciono     dominica     Circumdederunt 

1444  anno  xl4.**  ego  Mag.  Hainricus  Stell,    medicine   doctor,    re- 
'        '     mansi   obligatus   facultati    medicine   in  29  flor.  Ungaricalibus, 

defalcatis  defalcandis,  et  hie  computus  est  factus  in  presencia 
omnium  doctorum  eiusdem  facultatis  die  quo  supra,  ad  quo- 
rum  florenorum  restitucionem  obligo  me  ante  resignacionem 
ofticii  decanatus  decani  jam  currentis.  Hec  sunt  propria  manu 
mea  scripta. 

Item  ego  Mag.  Hainricus   Stell   obligor   adhuc  soluere 

1445  10  flor.  Ungaricales  in  predicta  summa  et  non  in  pluii.    Sab- 
22.  Mai     bato  post  festum  Penthecostes  anno  etc.  xl5°') 


[1443  n.] 


1443  Anno   Domiui  1443.    congregata   fuit    facultas    medicine 

13.  Oct.  ipso  die  beati  Cholomanni  martiris  ad  eligendum  nouum  de- 
canum  et  ex  ordine  fuit  electus  Mag.  loh  an  n  es  de  Pawm- 
garten,  medicine  doctor,  cui  precedens  decanus  Mag.  Hein- 
ricus  StoU  tunc  presentauit  ladulam  facultatis  cum  contentis 
in  eadem  preter  librum  actorum  nouum. 


^)  Dazu  von  späterer  Hand:  Cftddein  de    iVeUgenburga. 
*)  Diese  beiden  letzten  Absätze  sind  durchgestrichen. 


Acta  fae.  medicae  11.  29 

Item  die  Solls  9.  Februarii  conuocatl  fuerunt  doctoreB  U44 
singuli  ad  domum  facultatis  ad  expedieDdum  articulos  se-  ^-  ^ehr. 
qaentes:  Primus  ad  reciplendam  computum  a  precedenti  de- 
cano  Mag.  Hcinrico  Stöll,  quem  computum  tunc  fecit  iu 
presencia  omuium  doctorum  facultatis  Dostre;  quo  facto^  de- 
ductis  expositis  per  eum,  remanserunt  29  flor.  Ungaricales 
soluendi  per  cum,  ad  quorum  solucionem  petiuit  sibi  dari  ter- 
minum ;  qui  datus  fuit  sibi  sicut  petiuit  et  terminus  sibi  datus 
habetur  in  principio  presentis  folii  scriptus  per  eum  manu  sua 
propria. 

Secundus  articulus,  an  expediat  facultati  laborare  pro 
celebracione  anathomie  ista  vice,  pro  qua  fienda  instabant 
aput  decamum  quidam  doctores  juniores  et  alii.  £t  facta  in- 
duccione  placuit  concorditer  Omnibus,  quod  laboraretur  aput 
Magistrum  ciuium  et  judicem  ciuitatis  pro  supposito  et  quod 
fieret  anathomia  et  pro  execucione  istius  fuerunt  deputati  Mag. 
Michael  de  Schrikch  et  Mag.  Michael  Gresel,  qui 
assnmpserunt  istum  laborem;  sed  de  expensis,  lectore,  loco  et 
instrumentis  ad  hoc  necessariis  nichil  fuit  conclusiue  dictum 
sed  suspensum,  quousque  de  certitudine  suppositi  haberetur 
responsio  a  ciuibus. 

Tercius  articulus  fuit  ad  cogitandum,  qualiter  libri  facul- 
tatis non  cathenati  in  maiori  custodia  seruarentur,  ne  sie 
distracti  jacentes  perdantur.  Et  tactis  pluribus  modis  placuit 
facultati  ista  vice,  quod  Mag.  lohannes  Czeller  et  Mag. 
Michael  Gresel,  doctores  in  medicina,  conspicerent  predictos 
libros,  qui  essent  cathenandi  aut  ligandi,  si  in  sexternis  aliqui 
essent  ibi,  quod  illos  conscriberent  et  seorsim  ponerent,  alios 
▼ero  minus  utiles  aut  inutiles  eciam  seorsim  componerent; 
quod  assumpseruut  faciendum.  Quo  facto  tota  facultas  una 
die  yacante  conuenirent  et  conspicerent  commissam  ordinacio- 
nem  et  consequenter  disponerent  ita  fiendum  esse  aut  aliter 
et  postea  demandaretur  execucioni. 

Item  tunc  dedi  Mag.  Heinrico  StoU  4  den.,  quos  tene- 
batur  sibi  facultas  post  computum. 

Item  die  Veneria  14.  Februarii   congregata   fuit   facultas     Fol.  14^ 
ad  expediendum  articulum  sequentem :    Ad  tractandum  de  sin-  14.  Febr. 
gulis  prerequisitis  concernentibus   celebracionem  anathomie  et 
ut  illorum    fiat  execucio  sine  pluri,   prout   videbitur    expedire 
sub  pena  consueta.     £t   circa   istum   articulum    plura   fuerunt 


30  Acte  hc.  meditte  II. 

mota,  videlicet  de  lectore  regulante  ordinem  incisionis  et  ad 
hoc  faciendum  electus  fuit  Mag.  Michael  de  Schrikch,  me- 
dicine  doctor,  et  in  casu,  si  deficeret  aut  non  esset  presens, 
vices  eiuB  debet  supplere  Mag.  Petrus  Volczian,  doctor 
medicine. 

Secundum,  quod  motum  fuit  de  expensis  necessariis  pro 
instrumeDtis  et  lictore,  preconibus  etc.,  condusum  fuit^  quod 
quilibet  Scolaris  et  alii  admittendi,  demptis  doctoribus^  deberet 
soluere  medium  florenum  et  si  esset  defectus  in  pauco  saltem, 
debet  recipi  de  fisco  facultatis.  Ad  impetrandum  suppositum 
deputati  fuerunt  Mag.  Michael  de  Schrik  et  Mag.  Michael 
Gressel^  doctores  medicine. 

Item  ad  disponendum  et  prouidendum  de  loco  pro  ana- 
thomia  et  instrumentis  habendis  et  ceteris  istum  actum  con- 
cernentibus  deputatus  fuit  Mag.  Michael  Qresel  reassumendo 
sibi  Mag.  Petrum  ...  ^)  in  coUegio  ciuium,  scolarem  in  medicina. 

De  admittendis  ad  istum  actum  conclusum  et  placuit 
Omnibus^  quod  doctores  medicine  et  scolares  in  eadem,  cjrur- 
gici  et  apotekarii^  quibus  placet  Interesse,  et  si  aliqui  essent 
magistri  in  artibus  aut  licenciati  aut  scolares,  de  quibus  esset 
spes  aut  coniectura  verisimilis,  quod  vellent  studere  medicinam, 
quod  essent  admittendi  et  nulli  alii. 
29.  Febr.  Item  die  ultima  Februarii,   que   fuit   sabbato   ante  Inno- 

cauit,  congregata  erat  facultas  super  ai*ticulis  sequentibus: 
Primus  ad  audiendum  relacionem  deputatorum  circa  impetra- 
cionem  suppositi  oblati  per  eines  pro  anathomia  et  an  ex- 
pediat  impetrare  quoddam  aliud  suppositum  nuper  detentum. 
Circa  primum  retulerunt  priores  deputati,  quod  porreeta  sup- 
plicacione  ex  parte  facultatis  in  consilio  et  habita  deliberacione 
responsum  fuit  eis,  quod  reciperent  unum  de  duobus,  quem 
vellent,  et  sie  supplicacio  erat  exaudita.  De  secunda  parte 
articuli,  quia  judex  ex  se  dixerat,  quod  esset  ibi  quedam 
mulier  juuenis,  quam  si  contingeret  occidi,  quod  tamen  adhuc 
non  sciret,  ipse  vellet  bene  oculte  disponere,  quod,  si  facultas 
vellet  eam  habere  pro  anathomia,  quod  posset  eam  habere. 
De  quo  facultas  fuit  optime  contenta  et  commissum  fuit  prio- 
ribus  deputatis,  quod  soUiciti  essent  circa  judicem  circa  hoc, 
si  tale  suppositum  possit  haberi. 


^)  Nicht  näher  beceichnet 


Aeta  fae.  medicae  ü.  31 

SecunduB  articuluB  fuit,  an  celebracio  sit  in  valuie  publice 
intimanda  et  sab  qua  forma;  et  muItiB  hinc  inde  pro  et  contra 
motis  et  obiectis,  tandem  ex  pluralitate  fuit  concluBum,   quod 
sie;  Bed  de  forma  fuit  difficnltas.     Tandem  deuentum  fuit  ad 
illam,  que  scripta  est  in  libro  antiquo  actorum  retro  in  cooper- 
torio,    que  sie  incipit :  Decantta  facultatis  medidne  etc.,  ^)   que 
intimata  fuit  die  prima  mensis  Marcii,  scilicet  dominioa  Inno-     l.  März 
cauit  in  Quadragesima.  Que  anathomia  incepta  fuit  die  4.  mensis     4.  M&rz 
eiusdem  et  soUicite  continuata  et  septima  die  mensis  prescripti     7.  März 
consummata  cum    laude  Dei  et  statim   post   corpus   anathomi- 
satum  cum  cantu  deuote  ad  sepulchrum   portatum,   conducen> 
tibus   Omnibus    doctoribus  et  aliis,    qui   interfuerant^    funus   et 
statim    post   vigilie   pro    salute   anime   decantate,    et   secunda 
feria  post  missa  defunctorum  in  ecclesia  sancti  Änthonii  extra     9.  Mttrz 
muros  Wienne. 

Predicte  anathomie  interfuerunt  doctores  Mag.  Diet- 
marus  Hinderenpach,  canonicus  Patauiensis,  Mag.  Mi- 
chael de  Schrikch,  Mag.  lohannes  Czeller,  Mag.  Pan- 
gracius  Crewczer,  Mag.  Michael  Gresel,  Mag.  Martinus 
Guidein  et  decanus  suprascriptus,  Mag.  lohannes  de  Praw- 
naWy  licenciatus  in  medicina,  magistri  et  baccalarii  in  artibus. 
appotekarii  tres:  Nicolaus  Pruthenus,  ex  opposito  curie 
domin i  prepositi^  Vincentius,  filius  Mag.  Clementis;  et 
Caspar  Puchueler  et  lacobus  N.  Cirurgicus^  valens  et  di- 
ligens  incisor,  cuius  coadiutor  fuit  Cyriacus  cirurgicus,  qui 
ambo  soUicite,  pulchre  et  subtiliter  ad  jussum  doctorum  pre- 
Bcriptam  incisionem  et  secionem  perfecerunt. 


[1444  I.] 


Anno  Domini  M®.CCCC°.XXXXIIIF.  electus  est  in  decanura  Pol.  16  • 
facultatis medicine  Mag.  lohannes  Czeller,  arcium liberalium 
et  medicine  doctor,  die  ipso  Banctorum  Tyburcii  et  Valeriani  14.  Apr. 
martirum,  et  quia  electio  prefata  fuit  facta  in  ipsius  decani 
electi  absencia  sine  juramenti  eiusdem  receptione  et  sine  ante- 
cedentis  decani  computacione,  congruum  erat  aliam  fieri  con- 
gregacionem  facultatis  prenominate.    Que  facta  fuit  anno  pre- 


1)  Vgl.  Acta  &c.  med.  I,  S.  94—96. 


32  Acta  fite,  medicae  II. 

21.  Apr.  scripto  21.  die  ApriÜB  ad  expediendam  articulos  subscriptos: 
Primas  fuit  ad  recipiendum  juramentum  decani  nouiter  electi 
et  iste  Btatim  fuit  expeditus. 

Secundus  fuit  ad  recipiendum  compuium  a  decano  im- 
raediate  precedenti,  qui  simiiiter  satis  cito  fuit  expedituB^  quia 
precedeiis  decanus  presentauit  nouiter  electo  3  libr.  den.,  6  sol. 
et  3  den.  unacum  ladula  facultatis  et  contentis  aliis  in  eadem; 
et  in  dicto  articulo  fuit  eciam  motum  de  debitis  facultatis^ 
signanter  domini  doctoris  Mag.  Hainrici  Stell,  et  fuit  con- 
clusum  circa  hoc,  quod  prenominatus  dominus  doctor  deberet 
exoluere  facultatem  plene  in  spacio  duorum  mensium  immediate 
sequencium  sine  ulteriori  dilacione  et  pro  roboracione  istius 
conclusi  deberet  dare  facultati  aut  ipsius  decano  unam  litteram 
obligatoriam  pro  se  suisque  heredibus,  munitam  duobus  sigillis, 
proprio  videlicet  et  alieno  unius  honesti  viri. 

Tercius  articulus  fuit  ad  deliberandum,  qualiter  sit  ouian- 
dum  empericis  et  aliis  contra  statuta  et  ordinaciones  facultatis 
practicantibus  et  circa  istum  articulum  fuerunt  plura  mota  hinc 
inde  et  tandem  conclusum  fuit,  quod  deberet  invitari^)  phy* 
sicus  domini  Regis  Romanorum  Friderici  et  haberi  consultus, 
ex  eo  quod  notus  et  sciens  melius  informare  facultatem  de 
intencione')  maiestatis  regio  in  expedicione  talis  articuli  et  ad 
ipsum  inuitandum  fuit  electus  dominus  doctor  Mag.  Michael 
Puff  de  Schrick  et  finaliter  res  mansit  in  suspenso. 


[1444  n.,  1445  I.] 

26.  Nov.  Anno  Domini  M^CCCC^  44%  in  die  sancte  Katherine  Vir- 

ginis  et  martiris,  electus  est  in  decanum  facultatis  medicine 
arcium  et  medicine  doctor  Mag.  Pangratius  Kreuczer  de 
Traesenmaur,  cui  decanus  immediate  precedens  presentauit 
ladulam  cum  contentis  in  ea. 

Item  recepi  a  venerabili  et  egregio  viro  Mag.  Heinrico 
Stol  10  flor.  Ungaricales.  Item  recepi  a  venerabili  viro  Mag. 
Heinrico   Stell    1    flor.  in   auro  et  7  libr.  den.     Item  in  die 


^)  Zuerst  stand:    adiri. 

')  Zuerst  stand:    isio  articulo  expediejido. 


Aote  ÜM.  medleae  n.  33 

sanctorum  Tiburcii  et  Valeriani  reelectas  est  in  decannm  doctor       1445 
immediate  prenominatus.  14.  Apr. 

ÄnBO  etc.  45.    Item  facto  computo   sabbato  post  Penthe-     22.  Mai 
costes  per  omnes  doctores   facultatiB   medicine  recepi  a  vene- 
rabili  viro  Mag.  lohanne  Zeller  7  äor.  et  5  sol.  den. 

Item  recepi  in  die    sancti  Thebaldi  6  libr.  den.  ex  parte    Fol.  15^ 
domus  facaltatisy   scilicet   censum   eiasdem,  a  venerando  viro      ^*  *^^^^ 
domino    lohanne   de   Frankfordia^   juris    canonici   doctore 
eximio. 

Item  15.  die  lulii  congregata  fuit  facultas  ad  audiendum     l^-  J^li 
supplicacionem,   domini   videlicet  lohannis  Chirchawm^   li- 
ceneiati    in   artibus^    qui   petiuit,    ut    ad    examen   pro   gradu 
baccalariatus   in   medicina  admitteretur;     et    peticio    fuit   ex- 
audita  sua. 

Item  sequenti  die,  16.  die  lulii,   fuit   congregata  facultas     16-  Jali 
medicine  ad  audiendum  supplicacionem  Mag.  Petri  de  Nouo- 
foro,  qui  a  facultate  petiuit,  ut  ad  examen  pro  gradu  bacca- 
lariatus in  medicina  admitteretur,  et  peticio  sua  fuit  exaudita. 

Item  eodem  die  examinati  sunt  prefatus  Mag.  Petrus 
et  dominus  licenciatus,  scilicet  lohannes  de  Kirchhaim, 
per  totam  facultatem  et  admissi  sunt  ad  recipiendum  gradum, 
videlicet  baccalariatus  in  medicina,  et  ydonei  per  omnes  do- 
ctores reperti. 

Item  29.  die  lulii  congregata  fuit  facultas  medicine  ad  29.  Juli 
deliberandum,  quid  fieri  expediat  super  articulo  isto:  Ad 
audiendum  supplicacionem  cuiusdam  honorabilis  suppositi, 
videlicet  lohannis  bedelli,  arcium  facultatis  seruitoris,  pe- 
tentis,  ut  ad  examen  pro  gradu  baccalariatus  in  medicina  ad- 
mitteretur^  et  de  consensu  omnium  doctorum  presentatus  et  a 
facultate  admissus  est  et  ad  statim  examinatus  et  inuentus  est 
expertns  et  ydoneus  per  prefatos  dominos  doctores  et  ad  de- 
terminandum  admissus. 

Item    in    die   sancte  Affre    lohannes    Spardarffer  de     7.  Aug. 
NArnberga  dedit  ad  facultatem  1  flor. 

Item  3.  die  mensis  Septembris  congregata  fuit  facultas  3.  Sept. 
ad  audiendum  supplicacionem  cuiusdam  suppositi,  scilicet  lo- 
hannis waccalarii  in  artibus,  de  Bulderstarff,  rogantis  hu- 
militer,  ut  ad  examen  pro  gradu  baccalariatus  in  medicina 
admitteretur^  et  peticione  habita  exauditus  fuit;  postea  exa- 
minatus  per  facultatem   et  admissus    est   ad   determinandum 

Acte  fftcnltatis  medieae  II.  3 


3^  Acta  fao.  medicae  II. 

pro  grada  baccalariatus  in  medicina,  quia  ydoneus  et  expertus 
est  per  omnes  doctores^  qui  eum  examinauerunt,  inuentus. 
Fol.  16«  Item  dominus  doctor  Mag.  lohannes  de  Frankfordia 

domum  facultatis  inhabitans  dedit  4  libr.  den.  pro  censu. 

Item    exposui  pro  domus   reformacione   facultatis  3  flor. 

Ungaricales.     Item  9  libr.  den.  cum   media.     Item   octonariis, 

leuitisy  cantori  et  organiste  pro  laboribus^  quos  fecerunt  in  die 

27.  Sept.    sanctorum  Cosme  et  Damiani,    dedi  4  sol.  den.     Item  exposui 

8.  Nov.     2  libr.  den.  pro  reformacione  domus,  feria  secunda  ante  festum 

Martini. 

Item  dominus  licenciatus  lohannes  de  Kirch aim  soluit 
florenum  ad  facultatem. 

Item  exposui  4  gross,  mensatori   pro   una   parua   ladula; 
item  1  den.  pro  creta. 


[1445  n.] 

13.  Oct.  Anno   Domini   M^.CCCC^xlv**,   in  die  sancti  Colomanni 

martiris,  electus  est  in  decanum  facultatis  Mag.  Michael  de 
Schrieb k,  artium  et  medicine  doctor,  cui  decanus  precedens 
presentauit  librum  statu torum,  librum  actorum  et  cum  ladula 
et  contentis  in  eadem.  Qui  fecit  congregacionem  doctorum 
facultatis  super  articulo  ad  recipiendum  coinputum  a  decano 
precedenti.  Qui  facta  computacione  presentauit  22  flor.  in 
auro  et  9  sol.  den.,  et  inibi  fuit  iniunctum  decano,  quod  ipse 
per  bedellum  faceret  admoneri  creditores  facultatis;  qui  si 
non  persoluerent,  in  proxima  congregacione  fieret  de  eis  arti- 
culus  et  ageretur  cum  eis  secundum  consilium  facultatis  et  ad 
eins  disposicionem,  quod  onus  decanus  assumpsit. 

28.  Nov.  Item   28.  die   mensis   Nouembris   fuit   facta    congregacio 

facultatis  super  articulis  istis :  Primus  ad  cogitandum,  qualiter 
debita  facultatis  a  creditoribus  exigantur.  Secundus  ad  vi- 
dendum  reponi  peccunias  facultatis  in  archulam  et  ad  dispo- 
nendum,  quibus  claues  ad  eandem  sint  distribuendi.  Tercius 
ad  audiendum  supplicacionem  cuiusdam  baccalarii  facultatis 
petere  volentis,  ut  ad  practicam  admittatur,  et  pro  floreno 
Boluendo. 

De  primo  articulo  conclusum  fuit,  quod  Mag.  Heinricu« 
Stoll   deberet  adyri   per   duos   doctores   facultatis   et  deberet 


r 


14.  März 


Acte  Hß.  medicfte  ü.  35 

peti  ab  eo  peccunia  soluenda,  et  postquam  vener ant  doctores, 
puta  Mag.  lohannes  Czeller  et  Mag.  Martinas,  ipse  exspi- 
rauit,  et  sie  ego  ad  consilium  facaltatis  arestaui  sibi  Stipen- 
dium sibi  pro  ista  angaria  debitum. 

De  articulo  secundo  fuit  conclasum,  quod  reponeretur 
omnis  peccunia  ad  paruam  cistulam  inclusam  in  maiori,  et  re* 
positi  erant  22  flor.  in  auro  et  7  sol.  et  6  den.  et  claues  distri- 
buti,  duo  senioribus  doctoribus^  puta  Mag.  lohanni  Pawn- 
garten  una,  et  secunda  Mag.  Petro  Wolczian^  et  tercia 
decano. 

De  tercio  conclusum  erat,  quod  florenum  deberet  soluere 
occurrente  pigwiori  fortuna,  sed  de  practica  fuit  sibi  admissum 
ad  annum,  sed  setnper  ad  informacionem  sui  patris  vel  alterius 
doctoris  et  ita  fuit  conclusum. 

Item  die  14.  mensis  Marcii  congregata  fuit  facultas  ad  Fol.  16^ 
deliberandum  super  articulis  istis :  Primus  ad  audiendum  que-  ^^^^ 
dam  per  egregium  decretorum  doctorem  dominum  lohannem 
de  Franc hkfordia,  inquilinum  facultatis,  referenda  et  ad 
deliberandum.  Iste  egregius  vir  retulit  grates  facultati  ex 
parte  domini  graciosi  domini  lohannis  de  Aych,  episcopi 
pronunc  Eystetensis,  de  locacione  domus  sibi  ita  grate  et  be- 
nigne et  obtuHt  eum  velle  recognoscere  coram  facultate  in 
comuni  et  pro  suis  suppositis  in  particulari.  Et  similiter  de 
se  ipso  retulit  consimiles  grates,  de  quibus  graciarum  accio- 
nibus  et  promissionibus  facultas  fuit  bene  contenta  et  obtulit 
se  prefatis  patribus  ad^eorum  beneplacita  in  futurum.  Et 
tandem  facultas  inter  cetera  petiuit  prefatum  dominum  do- 
ctorem, qui  fuit  recessurus,  ut  reciperet  in  substitutum  dominum 
doctorem  facultatis  Mag.  Michaelem  Gresell.  Quo  facto  re- 
ceperunt  se  ad  partem  et  quidquid  tentauerint,  facultatis  do- 
ctores  nesciunt,  et  super  istis,  ut  ipse  dominus  lohannes  reffert, 
recepit  eum,  et  super  hoc  ego  decanus  recepi  ab  eo  fideiussio- 
nem  et  conürroaui  ad  consensum  alterius,  ita  ut  per  mutacio- 
nem  sequentem  sit  substitutus  et  det  4  libr.  den.  et  faciat  cau- 
cionem    facultati    cum  litera  de  domo,    ut  sit  bene  assecurata. 

Secundus  articulus   fuit   ad    cogitandum,    qualiter   debita 

facultatis  a  creditoribus  exigantur.    De  isto  articulo  conclusum 

fuit,  ut  ego  decanus  Stipendium  arestatum  circa  rectorem  Mag. 

Heinrici   Stell   exigerera  a  rectore,    quod  et  feci   et   obtinui 

7  libr.  den.  minus  2  den.,  et  residuum  adhuc  obligatur  relicta 

3» 


36  Am  (M.  nedIcM  II. 

domini  doctoria  pie  memorie.  Cujus  credit!  summa  erant(!) 
10  äor.  et  sie  remaneret  obljgata  adhac  2  äor.  et  2  den.  ipsa 
relicta  facnltati. 

Item  dominus  lohanneB  de  Franchkfordia  dedit  pro 
ceoBu  ad  festum  instans  sancti  Qeorgii  de  domo  facultatis 
4  lib.  den. 


[1446  I.j 

Anno  Domini  milleaimo  quadringeDtesimo  quadragesimo 
9.  April  sexto,  io  vigilia  Palmarum,  electaa  est  in  decanum  facultatis 
medicine  Mag.  Martinus  Ouldein,  arcium  liberalium  et  me- 
dicine  doctor,  cui  precedens  decanus  preseotauit  libram  statu- 
torum,  actorum  cum  ladula  et  in  ea  uontentis.  Idemque  eadem 
die  feclt  computacionem  de  perceptis  et  expositis  et  fuernnt 
tunc  omnes  peccunie  reposite  in  archulam  paruam,  cuius  una 
clauie  dabatur  decano,  alie  due  duobus  senioribus  doctoribus, 
scilicet  Mag.  lobanni  de  Paumgarten  et  Mag.  Petro 
Volczian.  Summa  peccunie  erat  25  flor.  Ungaricales  in 
auro,  10  tal.  den.  et  36  den. 

Item   postea   percepi   2  flor.  Ungaricales   a   duobua   ma- 
gistris   postea   nominandis.     Item   percepi   3  libr.  den.  a  Mag. 
lobanne  Faungartner. 
Fol.  IT*  Item  anno  eodem   etc.,    13.  die   mensis  Mali,   congregata 

13.  Hai  fgjt  facultas  medicine  ad  aadiendum*  aupplicacionem  daorum 
magistrorum  petere  Tolencium,  ut  ad  examen  pro  gradu  bacca- 
lariatus  in  medicina  admitterentur,  et  fuerunt  Mag.  Wolf- 
gangus de  SchSngrabarn  et  Mag.  Hermannus  Haym  de 
Ratenburga;  qui,  peticione  eorum  exaudita,  eadem  die  exa- 
roinati  erant  et  ab  omnibus  doctoribua  tunc  presentibus  con- 
corditer  admiasi  et  jdonei  approbati. 
16.  Juli  Item  die  Vensris,  lö.  mensis  lulü,  congregata  foit  facultas 

ad  deliberandum  super  articulis  subscnptis:  Primus  ad  cogi- 
Aodum,  quomodo  libri  facultatis  in  maiori  habeantur  custodia 
jt  ot  fiat  ordinacio,  qaod  melior  ad  eos  habeatur  aditus.  De 
ato  articulo  conclusum  fuit  et  de  prima  eins  parte,  quod  ha- 
leantnr  pro  futuro  in  maiori  cuatodia,  acUicet  quod  catbe- 
landi  cathenentar  et  pulueres  excuciantur  et  üant  alia  pro 
ram   necessaria  snb   expensis   facultatis.     De 


Acta  fikc.  medicae  IL  37 

secunda  parte  articuli  istius  conclusum  fuit,  quia  non  vide- 
batar  dominis  doctoribus,  qaod  locus^  ubi  tunc  reponebantar 
libri,  esset  aptus  pro  comuni  aditu  propter  plura  motiua  ibi 
tacta,  quare  concorditer  conclusum  fuit^  quod  fieret  una  libra- 
ria  noua  in  curia  circa  fontem^  ubi  alias  fuit  paruum  co- 
modum,  et  execucio  istius  articuli  commissa  fuit  decano  et 
Mag.  lohanni  Zeller.  Postea  ex  certis  causis  facultas  reuo- 
cauit  hec. 

Secundus  articulus  ad  deliberandum  de  locacione  domus 
facultatis  pretacte  et  steura  de  eadem  ciuitati  persoluenda.  De 
prima  parte  istius  articuli  conclusum  fuit,  quod  domus  loca- 
retur  domino  lohanni  Hutt  de  Feucht  etc.^  qui  eciam  pro- 
tunc  aliquas  in  ea  habuit  habitaciones,  pro  censu  priori^  sci- 
licet  8  libr.  den.;  si^vero  noua  fieret  libraria  et  habitaciones 
pronunc  per  eosdem  libros  occupate  unacum  stuba  annexa  si- 
militer  sibi  locarentur^  quod  tunc  census  secundum  hoc  auge- 
retur  juxta  decenciam. 

De  secunda  parte  istius  articuli,  scilicet  de  steura,  con- 
clusum fuit,  quod  de  hoc  fiat  bona  deliberacio  et  quod  respi- 
ciantur  priuilegia  uniuersitatis,  si  qua  ibi  sint,  que  suffragentur 
facultati  pro  libertacione  domus,  et  quod  eadem  conscribantur 
et  per  omnes  doctores  facultatis  presententur  in  consilio ;  quod 
si  hec  non  sujffecerint,  petatur  adiutorium  domini  Regis  pro- 
tunc  principis  patrie  etc. 

Tertius  articulus,  qualiter  sit  obuiandum  empericis  et 
aliis  contra  statuta  et  ordinaciones  facultatis  practicantibus,  et 
fuit  conclusum,  quod  fieret  incepcio  in  nostris  et  juratis  facul- 
tati et  fuit  tunc  nominatus  Albertus  quidam,  baccalarius  me- 
dicine,  qui  per  plura  tempora  publice  practicauit  contra  jura- 
mentum  suum  facultati  prestitum.  Placuit  eciam  tunc,  quod 
idem  Albertus  in  proximo  consistorio  citaretur  ad  dominum 
rectorem  uniuersitatis  nomine  tocius  facultatis  ad  compellendum 
eum  satisfacere  juramento  suo,  quod  commissum  fuit  decano 
et  Mag.  lohanni  Zeller  prosequendum. 

Fuit  eciam  tunc  conclusum,  quod  dominica  proxima  post  17.  joil 
hoc  legerentur  statuta  facultatis  publice  in  domo  eiusdem 
propter  certos  de  facultate  practicantes  contra  statuta,  et  fuit 
ibi  nominatus  unus  licenciatus  in  artibus,  baccalarius  in  me- 
dicina,  nomine  Johannes  de  Kirchhaim,  et  commissum  fuit 
decano,  quod  idem  legende  statuta  publice  nominaretur  et  di- 


38  Acte  hc.  mediCM  II- 

ceretur  sibi,  quod  a  practica  sua  desisterei  juxta  tenorem  jura- 
menti  per  ipsum  facultati  prestiti;  qua  omnia  facta  sunt. 

Fol.  17^  Quartus  aiHiculus  fuit,   qualiter   debita   facultatis  a  debi- 

toribus  exigantur.  De  quo  fuit  conclusum^  quod  decanus  pe- 
teret  2  florenos  obligatos  per  relictam  Mag.  Heinrici  Stoll. 
Secundo  quod  Ma^.  Petrus  V&lczian  et  Mag.  Michael  de 
Srikch  peterent  debita  obligata  per  Mag.  lohannem  Paun- 
garttner^  qui  obligabatur  in  3  tal.  den.;  qui  se  ad  persoluendum 

2.  Aug.     obtulit  et  jacuit  tunc  in  agone,  die  autem  sancti  Stephani  de- 
bitum  camis  persoluit. 

Quin  tue  articulus  de  anniuersario  peragendo  ob  remedium 
animarum  omnium  suppositorum  facultatis.  Super  quo  con- 
clusum  erat^  quod  in  die  sanctorum  Cosme  et  Damiani  sub 
officio  publice  cantaretur  soUemniter  nnum  officium  defuncto- 
rum  cum  leuitis,  cum  candelis  accensis,  per  facultatem  stipen- 
diandis  et  mutuandis,  quousque  de  propriis  sibi  prouideat,  et 
quod  die  precedenti  de  sero  similiter  decantentur  vigilie  mor- 
tuorum  cum  cereis^  ut  moris  est. 

Sextus  articulus  fuit  ad  audiendum  proponi  quedam  alia 
honorem  facultatis  concernencia  et  ad  deliberandum  super 
eisdem.  Circa  istum  articulum  motum  fuit  de  bedello  proprio 
ordinando  pro  facultate^  similiter  de  virga  comparanda  ob  ho- 
norem uniuersitatis  et  specialiter  facultatis  medicine.  Et  fuit 
conclusum  concorditer,  quod  deberet  recipi  unus,  si  saltera 
vellet  contentari  in  stipendio  dato  precedenti  bedello  juristaruiu ; 
visa  tamen  sua  diligencia,  facultas  illud  pro  futuro  posset  au- 
gere.  Similiter  fuit  conclusum  de  virga,  quod  ante  mutacionem 
futuram  deberet  comparari,  et  non  fuit  hoc  explicatum  publice 
in  cedula  propter  certa  motiua  dominorum  doctorum.  Fuit 
eciam  tunc  motum  de  collecta  danda  bedello  per  dominos 
doctores  et  supposita,  sed  nichil  fuit  de  hoc  conclusum^  sed 
reseruabatur  ad  congregacionem  proximam. 

Item  comparaui  virgam  pro  facultate,  que  in  pondere 
habuit  duas  marcas  argenti,  quatuor  lotones  et  1  quint.  Dedi 
5  ducatos  pro  deauracione.  Item  dedi  aurifabro  pro  labore 
5  flor.  Ungaricales  et  2  gross,  famulis  pro  bibalibus.  Item 
unam  marcam  argenti  comparaui  pro  6  fior.  1   ort. 

27.  Sept.  Item  pro  officio  sanctorum  Cosme  et  Damiani  et  pro  vi- 

giliis  et  missa  defunctorum  etc.  dedi  12  sol.  22  den.  Item  be- 
dello dedi  1  tal.  den.  de  mutacione  sancti  Colomauni. 


• 


Acta  fko.  medicM  II.  39 

Item  percepi  de  censu  domus  facultatis  4  tal.  den.  de 
mutacione  prescripta.  Item  a  ladula  facultatis  recepi  17  flor. 
Ungaricales  et  10  tat.  36  den.^  quorum  13  erant  ferrei. 

Item  exposui  pro  cathenacioDe  librorum  et  deposicione 
aliquorum  60  den.  Item  pro  sumptibus  ad  Nouam  Ciuitatem 
et  ibidem  12  sol.  den.  et  pro  litera  Ys  ^^'  ^^^'  Item  pro  vino 
in  congregacionibus  omnibus  et  pane  et  pro  purgacione  librarie 
et  scobis  etc.  exposui  33  den. 

Item  die  Saturni,  23.  mensis  Septembris,  congregata  fuit  Fol.  18* 
facultas  ad  deliberandum  super  articulis  subscriptis :  Primus  ^^-  ^^P^- 
ad  audiendum  intencionem  domini  nostri  Regis  in  causa  du- 
dum  contra  empericos  ventilata.  Circa  articulum  istum  plura 
fuerunt  mota,  specialiter  de  citacione  Alberti  juxta  conclu- 
sionem  unam  in  congregacione  proxima,  quia  cum  bis  com- 
paruisset  in  consistorio  domini  rectoris,  ipse  medio  tempore 
per  certos  impetrauit,  quod  dominus  Rex  prohibuit  dominum 
rectorem^  ne  ulterius  procederet  in  causa  ista.  Postea  ex  vo- 
luntate  certorum  dominorum  doctorum  facultatis  ego  iui  in 
Nouam  Ciuitatem  petendum  dominum  Regem,  ut  dignaretur 
facultatem  conseruare  in  priuilegiis  et  ordinacionibus  suis  et 
obtinui  literam  unam  ad  dominum  rectorem  protunc,  que 
inter  cetera  continebat,  quod  idem  dominus  rector  non  proce- 
deret ulterius  in  causa  et  quod  prohiberet  Albertum  pre- 
fatum,  ne  aliquem  in  sui  curam  recipiat,  quem  modo  non 
habet;  similiter  ut  loquatur  dominis  doctoribus,  ne  impediant 
eum  in  cura  pacientium,  quos  nunc  pre  manibus  habet,  usque 
ad  aduentum  Mai^statis  regle  in  Wiennam.  Postea  causa  eadem 
sopita  fuit  propter  ardua  negocia  patrie  et  Ungarorum,  et  nichil 
fuit  ulterius  in  decanatu  meo  determinatum. 

Secundus  articulus  fuit  ad  cogitandum  de  vendicione  li- 
brorum theologie  receptorum  de  libraria  facultatis  etc.  De 
hoc  fuit  conclusum,  quod  decanus  venderet  eos  et  disponeret 
eos  taxari  per  duos  magistros  de  collegio  ducali.  Fuit  eciam 
tunc  conclusum,  quod  singuli  libri  facultatis  medicinales  de- 
bereut  cathenari  et  conscribi  in  registro  uno,  quod  deberet 
poni  in  archam  facultatis,  et  fuit  hoc  similiter  commissum  de- 
cano  protunc. 

Tercius  articulus  fuit  ad  cogitandum  de  stewra  ciuitati 
persoluenda  de  domo  facultatis,  et  fuit  ibi  conclusum,  quod 
singuli  doctores  facultatis  accedant  consilium  petentes  pro  liber- 


40  Aote  tu,  medicM  IT. 

tacione  domus  vel  saltem  pactando  pro  peccunia  parua  annu- 
atim  persolaenda,  si  aliud  fieri  non  possit. 


[1446  n.] 


Acta  in  decanata  Petri  Völczian^  artium  et  medicine 
doctoris,  electi  in  decanum  faeultatis  medicine  anno  etc.  XLVP. 

13.  Oct     in  feste  sancti  Colomani  martiris,  patroni  ducatas  Austrie. 

30.  Oct.  Die  30.  Octobris   anni   predicti   congregata   fait  facultas 

in   domo   domini   doctoris  Mag.  lohannis  de  Swendin^  tunc 
rectoris  uniuersitatis,  ad  expediendum  articuios  subscriptos : 

^)  (Primus  ad  recipiendum  computum  a  decano  precedenti 

et  factum   fuit   et   remansit   obligatus   facultati  in  6  libr.  den. 

3  sol.  20  den.,  quam  summam  soluere  debet  in  proximo  feste 

1447       Purificacionis   beate  Marie  Virginis,  et  fecit.)    Recepi  protunc 

2.  Febr.     g  £or.  reclusos  in  ladula  nee  plus  nee  minus. 

Secundus  articulus  ad  audiendum  supplicacionem  domini 
Albertiy  baccalarii  in  medicinis  etc.  Idem  baccalarius  protunc 
humiliter  supplicauit  facultati,  quatenus  ipsa  dignaretur  sibi 
dimittere  excessus  suos  etc.  Item  petiuit  eciam  dispensacio- 
nem  supra  suo  juramento,  quo  prohibetur  a  practica  in  ciui- 
tate  Wiennensi  etc.  Facultas,  consideratis  pluribus  et  diuersis 
juxta  disposicionem  temporis  currentis,  indulsit  sibi  excessus 
suos,  licet  varios  et  multos  commiserit  contra  facultatem  et 
eiuB  doctores.  Similiter  practicam  eidem  concessit  usque  ad 
finem  mei  decanatus^  dummodo  tamen  tempore  medio  hono- 
raret  facultatem  per  actus  scolasticos  et  bonos  mores  etc. 

Fol.  18^  Item    12.  die  Februarii   congregata   fuit  facultas:    Primo 

12.  Febr.  ad  eligendum  superintendentes  et  electus  est  dominus  doctor 
Mag.  Pangracius  etc.  Secundo  ad  eligendum  lectorem  ana- 
thomie  et  electus  est  dominus  doctor  Mag.  Michael  Schrik. 
Item  et  tunc  dominus  doctor  Mag.  Martinus  electus  est  in 
procuratorem  anathomie,  cui  adiu[n]ctus  est  Mag.  Wolfgangus, 
baccalarius  in  medicinis.  Item  et  protunc  dominus  doctor  Mag. 
Martinus  reposuit  eins  debitum,  scilicet  6  libr.,  3  sol.,  20  den. 
ad  ladullam  faeultatis;  tenetur  autem  adhuc  pecuniam  recep- 
tam  ex  vendicione  librorum  faeultatis  —  quam  exsoluit.') 

^)  Dieser  Absats  ist  getilgt 

*)  Die  letBten  cwei  Worte  sind  späterer  Zusatz. 


Aote  ike.  medioM  II.  41 

Item  in  eadem  congregacione  domini  doctores  Mag.  Mi- 
chael Schrik  et  Mag.  lohannes  Zeller  deputati  sunt  ad 
loqaendum  cum  ciuibus  ex  parte  steure  de  domo  nostre  facul- 
tatis  persoluende.^) 

[1447  I.j 

Seeundus  decanatus  Mag.  lohannis  de  Swendin. 

Anno  Domini  millesimo  quadringentessimo  quadr^gesimo 
septimo^  16.  die  mensis  Apprilis,  electus  est  in  decanum  facul-  16.  Apr. 
tatis  medicine  Mag.  lohannes  de  Swendin,  arcium  et  medi- 
eine  doctor,  cui  decanus  precedens  presentauit  libram  actorum 
et  librum  statutorum  et  ladulam  et  contenta  in  ea,  et  decanus 
precedens  fecit  racionem  coram  facaltate. 

Item  23.  die  mensis  Apprilis  ad  deliberandum  super  ceHis     23.  Apr. 
articulis:    Unus  fuit  ad  recipiendum  computum  a  domino  do- 
ctore  Mag.  Martine   Guldin;    alter  articulus  ad  cogitandum 
de   nono   pedello,   et  commisit  facultas   domino   doctori   Mag. 
Martine  Quldein,')  quod  deberet  prouidere;  qui  fecit. 

Item  7.  die  mensis  lunii  fuit  congregacio  uniuersitatis,  et  7.  Jnni 
quia  ante  hoc  dominus  Kicolaus,  nouiter  electus  in  Romanum 
Pontificem,  misit  unam  bullam  uniuersitati  et  eadem  bulla  non 
fuit  deducta  ad  uniuersitatem  absque  scitu  et  consensu  facul- 
tatis  medicine;^)  quare  facultas  medicine  deliberauit,  quod  de- 
canus facultatis  medicine  puplice  deberet  facere  protestacionem 
coram  uniuersitate  in  casu,  si  uniuersitas  postea  notaretur  seu 
suspecta  haberetur  ex  parte  eiusdem  bulle,  quod  facultas  me- 
dicine vellet  esse  sine  culpa,  quoniam  factum  fuisset  sine  scitu 
et  consensu  eiusdem  facultatis,  et  sie  fecit  decanus  facultatis 
medicine. 

Item  prima  die  Augusti^)  fuit  congregata  facultas  ad  de-    pol.  19* 
liberandum   super   articulis  infrascriptis  sub  pena  non  contra-     1.  Aug. 


*)  An  den  Rand  ist  bei  diesem  Absatz  eine  Hand  gemalt,  jroraaf  sich 
der  nachfolgende  Decan  (s.  Seite  44)  bezieht. 

')  Der  Familienname  ist  später  eingeschoben. 

*)  Excerpt  ans  dieser  Bulle  P.  Nicolans  Y.  vom  21.  März  1447  (duo- 
decimo  kal.  April.  1446  nach  Florentiner  Stil)  bei  Kink  I,  2,  Seite  75,  nach 
dem  im  Universitfttsarchive  vorhandenen  Original,  aber  mit  unrichtigem  Tages- 
datum. 

*)  Zuerst  stand;  ufttma  die  lutU. 


43  Acta  tM.  medicae  II. 

dicendi:  Ad  audiendum  suplicacionem  caiasdam  baccalarii 
eiusdem  facultatis  petere  volentis  admiti  ad  examen  pro  li- 
cencia  in  eadem  facultate  et  ad  presentandum  domino  cancel- 
lario  vel  tenenti  ipsius  locum ;  ad  audiendum  suplicacionem 
bedelli  et  ad  cogitandum  de  ipsius  solario;  ad  audiendum 
suplicacionem  cuiusdam  doctoris  petere  volentis  literam  testi- 
monialem  ipsius  gradus. 

De  primo  articulo  suplicacio  fuit  exaudita  et  fuit  Johan- 
nes de  Kirhaim,  licenciatus  in  artibus  et  bacalarius  in  me- 
dicinis.  Suplicacio  bedelli  fuit  suspensa.  Suplicacio  doctoris 
fuit  exaudita  et  fuit  Mag.  lohannes  deSwendin^  tunc  de- 
canuS;  qui  tunc  temporis  substituit  vicedecanum  Mag.  Petrum 
Volcian. 
2.  Aug.  Item  2.  die  Augusti   fuit   congregata   facultas   ad  delibe- 

randum  super  articulis  infrascriptis  sub  pena  non  contradicendi: 
Ad  audiendum  suplicacionem  cuiusdam  bacalarii  eiusdem  fa- 
cultatis petere  volentis  admiti  ad  examen  pro  licencia  in  eadem 
facultate  et  ad  presentandum  domino  cancellario  vel  tenenti 
ipsius  locum;  ad  audiendum  suplicacionem  bedelli  et  ad  cogi- 
tandum de  ipsius  solario. 

De  primo  articulo  suplicacio  fuit  exaudita  et  suplicauit 
Mag.  Petrus  de  Nouo  Foro.  De  secundo  articulo  bedellus 
petiuit^  quod  daretur  sibi  solarlum  a  facultate  et  quod  haberet 
collectas  angariatim  ab  audientibus  seu  scolaribus  in  eadem 
facultate,  et  nomen  bedelli  est  leorius  Popfinger  de  N6rd- 
Fol.  19*»  ling.  I  Facultas  deliberauit,  quod  in  futurum  bedellus  debet 
habere  collectas  secundum  hunc  modum,  quod  quilibet  baca- 
larius in  medicinis  vel  magister  in  artibus,  existens  suppositum 
in  facultate  medicine,  tenetnr  dare  bedello  angariatim  10  den. ; 
quilibet  vero  Scolaris  in  eadem  facultate,  non  magister  in  ar- 
tibus, 1  gross. 

Item  facultas  conuenit  bedellum,  scilicet  leorium  Po- 
pfinger de  Nfirdling,  a  proxima  mutacione  futura,  scilicet  a 
feste  CoUmanni,  per  annum  et  dabit  bedello  per  unam  muta- 
cionem  12  sol.  den.,  scilicet  per  annum  3  libr.  den.,  et  ipse 
bedellus  promisit  facultati  seruire  a  proxima  mutacione  fu- 
tura per  unum  annum;  et  mouebatur  facultas,  ex  quo  duo 
fuerunt  admissi  ad  presentandum  domino  cancellario  vel  vi- 
cario  eins,  ut  examinentur  ad  promouendum  ad  licenciam 
in  medicinis,   ne  forte,  postquam  reciperet  ab   eisdem  in  pro- 


Acte  fkc.  medicae  II.  43 

mocione   licencie   vel  doctoratus,   vellet  resignsre   oficium^   ut 
non  posset. 

Item  8.  die  Augusti  prenominatus  Mag.  Petras  fait  exa-  8.  An^. 
ininatus  et  coDCorditer  admissus  ad  licenciam  in  medicina  et 
sequenti  die  dominus  licenciatus  in  artibus  lohannes  de  Kir- 
haim  fuit  examinatus  et  ad  licenciam  in  medicina  admissus; 
hortatus  tamen  fuit^  ut  se  conformaret  doctoribus  et  ut  libros 
perlegeret  et  non  confideret  nimium  de  ingenio  suo. 

Item  eo.dem  die  locata  est  domus  facultatis  domino  li- 
cenciato  lohanni  de  Kirhaim  a  feste  Michaelis  proxime  fu- 
toro  per  unum  annum  pro  8  libr.  den.,  et  non  debet  tenere 
inquilinum  nee  substituere  alios,  et  in  casu,  si  velet  (!)  resi- 
gnare  domum,  debet  amonere  facultatem  ante  terminum  per 
quartale  unius  anni  et  de  istis  debet  dare  recognicionem. 


Anno  Domini  1447.,  die  vero  14.  Augusti,  congregata  fuit  ^4.  Aug. 
facultas  ad  eligendum  nouum  decanum,  eo  quod  decanus  electus 
in  fine  proxime  mutacionis  preterite  omnino  se  recessurum  in 
breai  asserebat.  Electus  est  itaque  in  decanum  pro  futuro 
toto  tempore,  quod  est  a  die  hac,  scilicet  14.  Augusti,  usque 
ad  diem  Sanctorum  Tyburci  et  Valeriani  martirum,  Mag.  lo- 
hannes Czeller,  arcium  et  medicine  doctor,  cui  presentauit 
decanus  precedens  ladulam  cum  aliis  attinenciis,  non  tamen 
fecit  computum,  quia  dixit  se  pauca  percepisse  et  exposuisse, 
et  protunc  fuit  conclusum,  quod  nouiter  electus  decanus  de- 
beret  exigere  debita  ex  parte  census  preteriti  et  alia  a  debi- 
toribus  facultatis  et  deberet  peragi  festum  sanctorum  Cosme 
et  Damiani  secundum  consuetudinem  precedenter  obseruatam 
et  eadem  die  eciam  legerentur  alique  misse  pro  suppositis  de- 
functis  facultatis  medicine  et  puto  precipue  pro  anima  olim 
Mag.  Nicolai  de  Heberstorf,  qui  testatus  est  facultati  do- 
mum  Buam  cum  multis  libris  diuersarum  facultatum. 


[1447  n.] 

Item  eodem  anno,  in  die  Luce  medici  et  ewangeliste,  Fol.  20» 
facta  fuit  congregacio  facultatis  ad  deliberandum  super  arti-  ^^'  ^^^ 
culis  infrascriptis :  Primus  ad  finaliter  concludendum,  quomodo 


44  i^ete  ^*^  medlcM  n. 

debita  facultatis  exigerentar  a  debitoribus^  et  ad  recipiendam 
computum  de  perceptis  et  expositis  per  dominam  doctorem 
Mag.  Martinum  Guldein.  Et  circa  istum  articulum  fiiit  con- 
cluBum^  qaod  decanus  deberet  exigere  peccaniam  censas  anni 
totalis  a  domino  lohanne  Hutt;  Magister  autem  Martinus, 
facto  computOy  exoluit  facultatem  de  perceptis  per  eum 
pro  tunc. 

Item  eodem  die  fuit  eciam  motas  articolus  ad  delibe- 
randum  super  certo  facto  proponendo  per  decanum  respiciente 
bonum  et  utilitatem  facultatis;  et  circa  istam  articulum  fue- 
runt  multa  mota,  videlicet  ex  parte  steure  soluende  ciuitati 
de  domo  facultatis  et  in  hoc  fuit  ratificata  conclasio  prius  con- 
clusa  in  decanatu  proximo  domini  doctoris  Mag.  Petri  V&l- 
czian  circa  hoc  sign  um  fs^.^) 

Item  fuit  eciam  motum  ex  parte  structure  domus,  quod 
ista  deberet  fieri  secundum  consilium  unius  probi  artificis  pre- 
cipue  in  hiis,  que  multum  essent  necessaria. 

Item  ex  parte  conscripcionis  et  registracionis  ac  repo- 
sicionis  librorum ;  et  fuit  conclusum^  quod  libri  existentes  circa 
dominum  doctorem  Mag.  Martinum  Guidein  deberent  re- 
poni  circa  decanum  protunc  et  omnes  libri  tam  concathenati 
quam  non  concathenati  et  eciam  repositi  circa  Mag.  Mar- 
tinum deberent  ad  unam  tabulam  seu  registrum  conscribi. 

Item  ex  parte  domini  lohannis  Kirchaym  fuit  motum^ 
quomodo  sibi  fuisset  commissum  et  per  eum  promissum,  quod 
deberet  facultati  aut  eins  decano  dare  recognicionem  solucionis 
honeste  census  domus,  que  exolucio  in  summa  extendit  se  ad 
8  libr.  den.,  et  istam  recognicionem  debuisset  presentasse  ante 
ipsius  introitum  ad  domum  facultatis,  sed  bene  intrauit  et  in- 
habitauit  domum,  recognicionem  autem  dare  non  curauit,  et 
istud  facultas  non  bene  cepit.  Et  ultra  hoc  fuit  motum,  quo- 
modo facultas  cum  eo  graciose  egerit  ipsum  admittendo  ad 
presentandum  domino  cancellario  aut  eins  locum  tenenti  pro 
examine  sibi  aperiendo  in  facultate  medicine  ad  licenciam, 
non  obstantibus  plurimis  excessibus  suis,  practicando  contra 
juramentum  suum  et  dehonorando  doctores  suos  et  multum 
tediose  et  interupte  lectiones  audiendo ;  ultra  hec  enim  facultas 
pietate  mota  propter  paupertatem   suam  et  uxoris   suorumque 

^)  Siehe  oben  S.  41. 


Acta  fftc.  mediese  II.  46 

amicorum  hoDestatero  ac  eciam  propter  spem  maioris  ipsius 
humiliacioniB  —  presupposuit  quoque  facultas  ipsum  maiori 
Bciencia  et  ingenio  pollere  quam  in  rei  veritate  fuerit  —  et 
ipsum,  ut  taclum  est,  admisit.^)  Istis  itaque  consideratis  illa 
die  et  aliis  pluribus  hinc  inde  motis,  attento  eciam  isto  per- 
maxime,  quod  ita  male  et  inprouise  ad  puncta  sibi  pro  exa- 
mioe  assignata  respondit;  quare  per  omnes  doctores  facultatis 
concorditer  conclusum  fuit,  prefatum  lohauDem  Kirchaim 
a  recepcione  insigniorum  doctoralium  per  integrum  annum  esse 
suspendendum,  et  istud  fuit  sibi  per  decanum  protune  in  fa- 
cultate  publice  insinuatum;  ipse  vero  hiis  auditis  cepit  faeul- 
tatem  in  personis  doctorum  et  decani  notabiliter  dijBTamare  et 
arguere. 

Anno  Domini  M^CCCC^xlviu^.,  secunda  feria  post  festum  1448 
Mathie,  congregata  fuit  facultas  ad  audiendum  supplicacionem  ^^'  ^^^^- 
trium  baccalariorum  in  medicina  petere  volencium  se  admitti 
ad  presentandum  domino  cancellario  aut  eius  locum  tenenti 
pro  examine  eis  aperiendo  in  licencia  medicine,  et  nomina 
baccalariorum  fuerunt  isti:^)  Primus  baccalarius  Albertus 
de  Sweuia,  baccalarius  in  medicina  et  in  artibus;  secundus 
Wolfgangus  de  8ch5ngrabarn,  arcium  magister  et  bacca- 
larius in  medicina;  tercius  Hermanus  Hajm  de  Roten- 
burga,')    eciam   magister  in  artibus  et  baccalarius   medicine, 

Primus  non  fuit  exauditus  propter  plura  motiua,  signanter 
propter  notabiles  suos  excessus,  practicando,  detrahendo  et 
diffamando  doctores  et  contra  juramentum  ipsius^  eciam  non 
audiendo  et  visitando  lectiones,  disputaciones  ac  alios  actus 
facultatis,  eciam  quia  nuUus  doctorum  potuit  cum  bona  con- 
Bciencia  prebere  fidele  testimonium  de  ipsius  sufficiencia 
quantam  ad  scienciam  et  mores  requisitos  ad  licenciatum  aut 
doctorem  in  medicina,  eo  quod  iam  transactis  pluribus  annis 
Bon  fuit  auditus  arguendo  aut  respondendo.  Alii  vero  duo 
simpliciter  fuerunt  exauditi  et  facto  examine  pro  eis,  concor- 
diter per  omnes  fuerunt  admissi  ad  licenciam  in  prefata  fa- 
cultate. 


')  Hier  und  im  Folgenden  ist  die  Satzconstraction  verworren  nnd  unklar. 
*)  üH  ist  durchgestrichen  und  darüber  geschrieben:  ut. 
')  De  Botenburga  ist  am  Bande  nachgetragen. 


46  Acta  flftc.  medicM  II. 


[1448  L] 


Fol.  20*»  Anno  Domini  M^CCCC^48^,  in  die  sanctorum  martirum 

14.  April    Tyburcii  et  Valeriani,    electus   est  in  decanum    facultatis   me- 

dicine  Mag.  Pangratius   Kreuczer   de   Traesenmawr,    ar- 

cium  et  medicine   doetor,    cui    precedens   decauus   presentauit 

libram  actorum^  statutorum  cum  ladula  et  contentis  in  ea. 

Item  post  aliquos  dies  fuit  computus  factus  et  omnibuB 
computatis  remanserant  33  äor.  Ungaricales  et  2  flor.  Renenses 
et  11  libr.  den. 

Pereepta:  Item  recepi  4  flor.  a  venerabilibas  viris  ma- 
gistris,  scilicet  Mag.  Wolfgango  de  Schöngrabarn  et  Mag. 
Hermanne  Haym  de  Rotem burga^)  ante  suorum  recep- 
cionem  insigniorum  doctoralium.  Item  recepi  censum  domus 
a  socera  Kirch aim  7  libr.  den.  preter  24  den.^  quia  dixit, 
quod  dominus  licenciatus  Kirchaim  aliqua  reformasset  in 
domo  facultatis^  cum  pecunia  residua. 

Exposita:  Item  misi  domino  doctori  Mag.  Petro  Wol- 
cyan  5  libr.  den.  cum  famulo  suo  et  eidem  domino  doctori 
dedi  5  libr.  den.  in  die  sanctorum  Tiburcii  et  Valeriani  post 
computum  pro  domus  et  neue  liberarie  reformacione.  Item 
dedi  bedello  salarium  suum  12  sol.  den.  Item  dedi  pro  officio 
27.  Sept.  sanctorum  Cosme  et  Damiani  octonariis,  leuitis,  cantori  et  or- 
ganiste  et  quatuor  missis  defunctoinim  5  sol.  den.  28  den. 


[1448  II.] 

13.  Oct.  Anno  Domini  M.CCCC°.48^,  in  die  sancti  Colomanni,  electus 

est  in  decanum  facultatis  medicine  Mag.  Michael  de  Schrichk, 
artium  et  medicine  doctor,  cui  decanus  immediate  precedens 
presentauit  ladulam  magnam  cum  parua  ladxila  in  ea  contenta 
et  sigillum,  libros  actorum  et  statutorum  et  aliis  contentis  in 
eadem  ladula. 

2.  Nov.  Item   idem   decanus   fecit  congregacionem   2.  die    mensis 

Nouembris  super  articulis  subscriptis:  Primus  ad  recipiendum 
computum  a  decano  precedenti,  et  facto  computo  eciam^)  factus 


^)  De  Botemhurga  ist  am  Rande  nachgetrag-en. 
')  Im  Orig.  steht  ein  überflüssiges  et  vor  eliam. 


Acte  fac.  medicM  II.  47 

fait  Gomputus  cum  domino  doctore  Mag.  Petro  Wolczyann 
et  lohanne  Chirhaim,  et  defalcatis  defalcandis  et  singulis 
solutis;  renfansit  in  archa  facultatis  in  minuta  pecunia  4  libr. 
den.  et  media  et  36  flor.  Ungaricales,  unus  ducatus  et  duo  Re- 
nenseSy  et  ista  pecunia  tenetur  reclusa  in  archula  facultatis. 
Et  sie  fuit  eciam  articulus  secundus  expeditus,  qui  fuit  ad  re- 
cipiendum  compntum  de  expositis  super  structura  domus  fa- 
cultatis. 

Tercius  articulus  fuit  ad  interessendum  lectioni  statutorum     Fol.  21» 
facultatis.    Qui  articulus  eciam  expeditus  erat^  quia  lecta  erant 
statuta  in  presencia  doctorum,   licenciatorum  et  scolarium  fa- 
cultatis, juxta  quod  jcanit  statutum. 

Quartus  articulus  fuit  ad  audiendum  peticionem  trium 
magistrorum  petere  volencium,  ut  ad  examen  pro  gradu  bac- 
calariatus  in  medicina  admittantur.  Istorum  magistrorum  pe- 
ticio  fuit  admissa  et  exaudita.  Quorum  magistrorum  nomina 
sunt  hec:  Mag.  Marquardus  de  Wysach,  Mag.  Conradus 
de  Muldarff,  Mag.  Caspar  de  Tettnang;  sed  hoc  adiectum 
erat,  ut  Mag.  Marquardus  et  Mag.  Caspar,  quilibet  eorum 
compleret  adhuc  unam  responsionem,  in  qua  defecerunt. 

Item  die  4.  mensis    eiusdem    examinati   fuerunt   magistri      4.  Nov. 
precedentes  et  reperti   fuerunt   sufticientes ;    quare  admissi  ad 
determinandum  in  nomine  Ihesu  Christi. 

Item  die  11.  mensis  eiusdem  facta  fuit  congregacio  in  11.  Nov. 
domo  facultatis  super  articulo  isto :  Ad  audiendum  supplicacio- 
nem  domini  lohannis  Chirhaim  petere  volentis,  ut  a  sus- 
pensione  gradus  sibi  facta  graciose  absoluatur.  Ad  peticio- 
nem factam  per  eundem  respondit  sibi  facultas,  quod  satis 
grosse  petiuerit  et  non  sub  yerbis  humiliacionis,  nee  apparuit 
facultati  eum  fore  sufficienter  emendatum  in  moribus.  Quare 
prima  facie  sibi  negauit  peticionem  et  eum  non  admisit,  sed 
ipse  hoc  recepit  cum  duro  animo  et  postea  supplicauit  atten- 
cius  et  humilius,  allegans  suam  paupertatem  et  plura  alia  in- 
comoda,  que  sibi  incumberent,  si  non  admitteretur,  et  petiuit 
pure  propter  Deum,  ut  sibi  indulgeretur  de  suis  excessibus, 
qui  multi  et  varii  fuerunt  sibi  in  faciem  dicti.  Attamen  fa- 
cultas finaiiter,  mota  misericordie  zelo,  ipsum  ad  spem  melio- 
racionis  admisit  ista  reseruans  sibi  posse,  si  unquam  in  fu- 
turo  excederet,  facultas  vellet  eum  excludere  a  facultate ;  quod 
ita  assumpsit  in  nomine  Domini  äde  data. 


48  Aete  «M.  iii«dioM  n. 

1449  Item  15.  die  lanuarii   promoti  sunt  in  doctores  medicine 

16.  Jan.  dominus  Johannes  de  Prawnaw,  artium  magister  et  medi- 
cine licenciatuS;  et  dominus  lohannes  Kirchhaim,  artium  li- 
centiatus  et  medicine  baccalarius,  qui  presentauit  facultati 
2  flor.  UngaricaleS;  quos  dedi  Mag.  Petro  Wolczian  domino 
doctori. 

[1449  L] 

Fol.  21^  Anno  Domini  1449.,  in  die  sanctorum  Tjburcii  et  Vale- 

14.  Apr.  riani  martirum,  electus  est  in  decanum  facultatis  medicine 
Martinus  Guidein,  arcium  et  medicine  doctor,  cui  decanus 
immediate  precedens  presentauit  libros  statutorum  et  actorum 
cum  ladula  et  contentis  in  ea. 

18.  Juli  Anno  eodem,  18.  die  mensis  lulii,  congregata  fuit  facultas 

ad  deliberandum  super  articulis  infrascriptis :  Primus  ad  au- 
diendum  supplicacionem  duorum  magistrorum  in  artibus  petere 
volencium,  ut  ad  examen  pro  gradu  baccalariatus  in  facultate 
medicine  admittantur,  et  fuit  primus  Mag.  Thomas  Mestlin 
de  Ersingen,  secundus  Mag.  Sebaldus  Mulner  de  Nurem- 
berga,  et  fuerunt  ambo  eadem  die  et  admissi  et  examinati 
ac  pro  gradu  prescripto  jdonei  reperti. 

Secundus  articulus  fuit  ad  locandum  domum  facultatis 
prenominate.  Que  concorditer  locata  fuit  domino  Syfrido 
Nathhaftt,  canonico  Patauiensi  ac  ecclesie  parochialis  in  Tulna 
rectori,  per  annum  futurum  pro  10  tal.  den.  Wienn.^  ista  adiecta 
condicione,  quod  in  eius  absencia  disponat  aliquos  esse  in  domo, 
ne  periculum  aliquod  eueniat  circa  libros  facultatis,  et  con- 
senciat,  ut  quociens  oportunum  fuerit,  habeatur  congregacio  in 
stuba  inferiori ;  similiter,  non  obstante  quocumque  statuto  uni- 
uersitatis,  si  elapso  anno  ut  supra  1449.,  circa  festum  sancti 
Colomanni  statim  futurum,  alicui  doctorum  facultatis  medicine 
domum  prefat.im  inhabiiare  placuerit^  quod  extunc  sine  contra- 
dictione  ad  beneplacitum  facultatis  cedat,  solucione  tamen  census 
preuia  sine  juris  strepitu. 

Tercius  ad  eligendum  et  deputandum  certos,  qui  dispo- 
nant  cathenari  et  registrari  libros,  et  ad  prouidendum  de  ana- 
thomia  conscribenda ;  et  fuerunt  deputati  decanus  et  duo  alii 
doctores. 

24.  Jali  Anno  eodem,  24.  die  mensis  lulii,  congregata  fuit  facultas 

ad  audiendum  supplicacionem  quin  que  magistrorum  petere  vo- 


Acta  fM.  medicM  IL  49 

lencium,  ut  ad  determinaudum  simul  pro  grada  baccalariatuB 
in  medicina  admittantur ;  et  fuerant  Mag.  Marquardus  de 
Wissach,  Mag.  ThomaB  Mestel,  Mag.  Conradus  de  Mäl- 
darf,  Mag.  Caspar  de  Tetnang  et  Mag.  Seboldus  |  Müllner  Fol.  22» 
de  NAremberga,  et  fuit  peticio  exaudita;  qui  determinaue- 
runt  simal  sub  decano  protunc  11.  die  mensis  Augusti.  Item  ii.  Aug. 
quilibet  eorum  exoluit  facultati  unum  flor.  Ungaricalem^  prout 
in  racione  videbitur.  Alia  percepta  et  exposita  similiter  pa- 
tebunt in  racione  facienda  juxta  ordinacionem  statutorum. 


[1449  n.] 


Anno  Domini  1449.^  in  die  sancti  Colomanni,  electus  est     13.  Oct. 
in  decanum  Mag.  Hermannus  Hajm  de  Rotenburga,  me- 
dicine    doctor,    cui   decanus   precedens   immediate   presentauit 
libroB   Btatutorum  et  actorum   cum   ladula  et  contentis   in   ea. 

Anno  eodem,  9.  die  mensis  NouembriB,  congregata  fuit  9.  Nov. 
facultas  ad  deliberandum  super  articulis  infrascriptis :  Primus 
ad  recipiendum  computum  ab  antiquo  decano;  qui  computo 
facto  presentauit  7  flor.  Ungaricales  in  auro^  3  sol.  et  19  den. 
non  inclusos  in  archa,  sed  in  ladula;  archa  autem  non  fuit 
aperta  propter  absenciam  seniorum  doctorum,  qui  claues  ad 
arcbam  habuerunt. 

Secundus  ad  interessendum  lectioni  statutorum  facultatis; 
qui  articulus  eciam  expeditus  erat,  quia  statuta  lecta  erant  in 
presencia  doctorum,  baccalariorum  et  scolarium  facultatis,  se- 
cundum  quod  canit  statu  tum. 


[1450  I.] 

Anno  Domini  1450.,  in  die  sanctorum  martirum  Tyburci       1450 
et   Valeriani,    ego   Mag.  Johannes   Newman    de    Prawnaw     14.  Apr. 
electus   fui  in  decanum   facultatis    medicine  et  facto   computo 
percepi  a  decano  precedenti  41  flor.  Ungaricales,  3  ducatos  et 
2  flor.  Renenses  et  in  minuta  pecunia  4  libr.  7  sol.  3  den. 

Item  in  die  sancti  Viti   feci   congregacionem    super   isto     15.  Juni 
articulo:    Ad  prouidendum  de  locacione  domus  facultatis.    Et 
fuit  domus  locata   domino   doctori   lohanni   Chirchaym    ad 
peticionem  suam  ad  unum  annum,  incipiendo  a  feste  Michae- 

Aeta  ikealtatis  medicae  II.  4 


50  ^ctft  fac.  medicae  II. 

lis,  pro  10  libr.  den.,  taliter  quod  iinito  anno  facultas  esset 
libera^)  locare  domum  facaltatis  sibi  vel  alteri^  sicut  placeret, 
et  concessum  fuit  sibi  per  facultatem  habere  inquilinum  ho- 
nestum  et  qualibet  mutacione  soluat  5  libr.  den.,  et  istius  con- 
uencionis  prenominatus  doctor  Johannes  Chirchaim  debet 
dare  recognicionem  propria  manu  scriptam  et  signeto  suo  ro- 
boratam  infra  octo  dies.  Et  dedit  recognicionem  sub  hac 
forma : 

Ego  lo Hannes  de  Kircham,  arcium  licenciatus  et  me- 
dicine  doctor,  manu  propria  recognosco,  me  domum  facultatis 
medicine  a  dominis  doctoribus  facultatis  eiusdem  conuenisse 
pro  censu  decem  libr.  denariorum,  cuius  medietatem  prima 
mutacione  transacta  persoluere  teneor  anno  non  completo  et 
residuum  census  persoluere  teneor  introiturus  ad  festum  sancti 
Michaelis  anni  MCCCCL.  et  facultas  protunc  libertatem  sibi 
seruauit,  ut  ad  annum  futurum  michi  yel  alteri  iibere  possit 
locare.  Et  in  huius  rei  testimonium  ab  egregio  medicine  do- 
ctore^)  Mag.  Martine  Guidein  de  Weissenburga  precibus 
obtinui,  ut  presencia  sigillo  suo  roboraret  etc. 

Et  quamquam  dominis  doctoribus  non  bene  placuit  hec 
forma,    tamen  confidenter  protunc  contenti  fuerunt  de  eadem. 

Item  a  domino  Seifrido  Nothaft  percepi  de  censu, 
quem  obligabatur  dare  decano  precedenti,  scilicet  Mag.  Her- 
manne, 4  libr.  den.  et  41  den.  in  parata  pecunia  et  defalcauit 
6  sol.  19  den.,  ut  pro  urnis  nouis  80  den.,  pro  fractura  earum 
80  den.,  pro  tribus  clauibus  et  reformacione  sere  17  den.,  pro 
pabulatorii  reformacione  in  stabulo  20  den.,  pro  purgacione 
camini  24  den.;  summa  6  sol.  19  den. 

Item  dedit  postea  4  libr.  den.  et  Mag.  Martinus  Gul- 
dein  recepit  precedenter  1  libr.  den.  ab  eo,  ut  dixit  per  se. 
Fol.  22»»  Anno  1450.,    scilicet  anno  jubileo,   in  die  sancti  Ypoliti, 

13.  Aug.  premisso  officio  solempniter  de  sancto  Spiritu  decautato  per 
dominum  abatem  de  sancta  Cruce,  presentibus  pluribus  pre- 
latis,  scilicet  preposito  de  Nevnburga  Claustrali  et  preposito 
ad  sanctam  Dorotheam  etc.,  eciam  presentibus  pluribus  nobi- 
libus,  ut  comite  Pernhardo  de  Schawnberg,  N.')  magistro 
camere  regis  Romanorum,  et  ceteris*)  et  presente  rectore  uni- 


*)  Im  Orig.  Wtra.         ■)  Im  Orig.  doctori,         ')  Sigmund  von  Eberstorf. 
*)  Im  Orig.  ceteri. 


Acte  Ike.  medi«ae  II .  51 

uersitatis  Mag.  Conrado  de  Halstat  cum  ceteris  doctoribus 
ac  magistris  et  pedellis  cum  virgis  argenteis  precedentibus  et 
canonicis  et  octernariis  etc.  una  cum  prelatis  predictis  infulatis, 
finito  officio  processionatim  et  cum  reliquiis  in  fossam  funda- 
menti  turris  in  latere  beate  Virginis  intrantibus  et  nobilibus, 
rectore  cum  doctoribus  et  consulibus,  ciuibus  et  pluribus  aliis 
in  magna  multitudine  insequentibus,  positus  fuit  lapis  primus 
angularis  versus  orientem  pro  fundamento  turris  predicti  per 
prelatos  predictos  oracionibus  et  cantu  et  eciam  positus  fuit 
lapis  domini  Fridrici^  regis  Romanorum;  penes  precedentem 
lapidem  et  consequenter  edificatum  fuit  fundamentum  et  totum 
completum  ante  festum  sancti  Cholmauni  eiusdem  anni.  Et 
hoc  pro  memoria.^) 

Eodem  anno  festum  sanctorum  martirum  Cosme  et  Da- 
miani,  facultatis  medicine  patronorum,  fuit  in  die  dominico^  in  27.  Sept. 
quo  de  eisdem  solempne  officium  eciam  pro  publice  officio  ad 
instanciam  predicte  facultatis  secundum  consuetudinem  prius 
habitam  solempniter  celebratum  est  cum  addicione  quatuor 
missarum  pro  animabus  fidelibus  defunctis  et  specialiter  pro 
anima  Mag.  Nicolai  de  Heberstorf,  testatoris  domus  facul- 
tatis etc.  Ad  quod  precedenti  die^  sciiicet  sabati,  intimatum  26.  Sept. 
fuit  mandatum  decani  medicine  in  valuis  collegii^)  et  sancti 
Stephani  cum  sigillo  facultatis  medicine  sub  pena  unius  flo* 
reni  ad  omnia  eiusdem  supposita  cum  suplicacione  ad  suppo- 
sita  aÜarum  facultatum.  Et  exposui  ex  parte  officii  et  qua- 
tuor missarum  pro  defunctis  5  sol.  16  den.  et  dedi  custodia 
qui  postea  distribuit^  sciiicet  octernariis  60  den.,  leuitis  14  den., 
cantori  32  den.,  organiste  32  den.  et  pro  quatuor  missis  spe- 
cialiter 28  den.,  et  dixit  custos  sie  debere  fieri  et  essent 
contenti. 

Contenta  in  ladula  facultatis  medicine:  Primo  liber  sta- 
tutorum  in  pergameno;  2^  liber  actorum  in  papiro  1435.  com- 
paratus;  3°  libellus  actorum  antiquus  in  papiro;  4^  clauis  ad 
archam  uniuersitatis ;  5^  sigillum  facultatis  medicine ;  6*^  ladula 


^)  Vgl.  damit  die  übereinstimmende  Schilderang  dieses  Ereignisses  im 
Eisenbache  der  Stadt  Wien,  mitgetheilt  von  K.  Uhlirz  im  17.  Bande  der 
Jahrbücher  der  Knnstsammlangen  des  Allerh.  Kaiserhauses,  2.  Abth.,  Regest 
Nr.  15249.  Eine  freie  Uebersetzang  anserer  Actenstelle  findet  sich  im 
Wiener  Dombauvereins-Blatte  vom  17.  October  1897. 

■)  Im  Orig.  colegi. 

4* 


52  Acta  fiu}.  medica«  n. 

parua  cum  tribus  clausuris  vel  seris;  V  una  scatula  rotunda 
cum  duabus  literis  sigillatis  in  pergameno ;  8^  una  scatula  ob- 
longa  cum  una  litera  magna  sigillata  domini  episcopi  Pata- 
uiensis  contra  practicantes  non  probates,  qui  per  eandem  li- 
teram  excommunicantur;  ^)  eciam  in  eadem  scatula  continentur 
plures  alie  litere,  ut  unum  instrumentum  in  pergameno  de 
ordine  doctorum  ac  magistrorum  in  processionibus  et  stacio- 
nibus  respectu  licenciatorum^^)  et  alie  oedule  in  papiro  bene 
8  numero ;  9°  bursa  pro  pecunia,  creta  et  cera  rubra ;  10**  plu- 
res litere  ac  cedule  in  ladula  disperse  eciam  seruande  ut  32 
et  plus.  Hec  contenta  inueni  et  a  precedenti  decano  percepi 
et  ego  addidi  duas  pixides  paruas^  unam  pro  creta,  aliam  pro 
sigillo  et  cera  rubra  et  unam  bursam  paruam  duplicatam  pro 
florenis.  Et  habui  post  exposita  in  parata  peccunia  fäcultatis 
michi  fideliter  commissa  47  flor.  Ungaricales,  3  flor.  ducatos, 
et  8  flor.  Renenses  et  25  den.  et  facit  59  flor.,  sed  non  omnes . 
Ungaricales,  sed  sicut  predictum  est.  Hec  omnia,  facto 
computo. 

Item  anno  1458.  continebantur  ultra  illa  due  claues  ad 
liberariam,  ut  decanus  possit  respicere  eandem,  et  eciam  due 
claues  ad  libros  cathenatos;  et  registrum  receptarum  pro  apo- 
tecis  debuit  ßciam  ibi  esse,  quod  tunc  Mag.  Michael  Schrikch 
dixit  se  habere.'*) 

[1450  n.] 

Fol.  23»  Decanatus  lohannis  de  Kircham. 

Anno  Domini  1450.  ego  Johannes  de  Kircham  eleetus 
eram  in  decanum  fäcultatis  medicine  et  facto  computo  per- 
cepi a  decano  precedenti  50  flor.  Ungaricales  et  9  Renenses 
et  25  den.  et  dominus  Nothaft  obligabatur  pro  censu  5  libr. 
den.,  quas  in  absencia  mea  recepit  Mag.  lohannes  de  Pr&- 
nou,  quam  pecuniam  sepius  requisiui,  quam  ut  decanus  re- 
quisiui;  idem  tamcn  doctor  se  excusauit  dicens,  quod  mutu- 
asset  istam  pecuniam  aliis  et  eciam  quod  forte  non  esset  de 
mente  fäcultatis,  quöd  michi  eam  presentaret,  quare  eam  ulte- 
rius  requirere  pretermisi. 


^)  Vgl.  Acta  fac.  med.  I.,  8.  19.  >)  Vgl.  Acta  fac.  med.  I.,  S.  36. 

')  Dieser  Absatz  ist  später  hiuKUgefügt. 


Acta  fkc.  medieae  II.  53 

De  coatentis  in  ladula:  Item  ea,  que  narrat  decanus  pre- 
cedens,  integre  inueni  et  ea  decano  sequenti  presentaui. 

Anno  eodem  congregata  erat  facultas  medicine  proxima 
feria  secunda  ante  festum  Natalis  Christi  ad  deliberandum  21.  Dec 
supra  articulo  infrascripto:  Ad  audiendum  supplieacionem 
euiusdam  Scolaris  in  medicina  pro  examine  bacalariatus  in 
medicina  petere  volentis  et  vocabatur  Mag.  leorius  de  A na- 
he rga  et  fait  eadem  die  admissus  et  examinatus  et  ydonius 
pro  eodem  gradu  inuentus.^) 


[1451  I.] 


Anno  Domini  M^CCCCMi^,  in  die  sanctorum  martirum    Fol.  23^ 
Thiburcii  et  Valeriani  etc.,  Petrus  Völczian,  arcium  et  me-       i^si 
dicine  doctor,  electus  est  in  decanum,  in  eius  tarnen  absencia     ^*-  ^P*"- 
etc.     Qui  congregauit  doctores  facultatis  12.  die  Maii  ad  reci-     12.  Mai 
piendum  computum  a  decano  antiquo,  qui  protunc  presentauit 
ladulam  cum  Omnibus  contentis  in  ipsa,    scilicet  paruulam  la- 
dulam  et  pecuniam  in  ea  recluBam,    librum  statutorum,  libros 
actorum,    sigillum  et  clauem  ad  archam   uniuersitatis  etc.     Et 
protunc  idem  decanus  antiquus  fecit  computum  de  distributis 
pro  reformäcione   serarum  etc.  et  tunc  fuit   sibi  dictum,   quod 
reseruaret  cedulam  usque  ad  solucionem  census. 

Item  idem  dominus  doctor  lohannes  de  Kircham  in 
eadem  congregacione  desiderauit  continuari  per  futurum  annum 
in  domo  facultatis  et  dari  sibi  terminum  solucionis  preteriti 
census  usque  ad  eius  reuersionem  a  sua  patria.  Ad  quod  de- 
siderium  sibi  fuit  responsum,  quia  doctores  non  essent  plene 
congregati  nee  esset  articulus  supra  suo  desiderio  formatus, 
ideo  posset  petere  in  futura  congregacione. 

Item  29.  dye  Maii  congregata  fuit  facultas  plene  in  omni-  29.  Mai 
bus  doctoribus,  dempto  Mag.  Michaele  de  Schrikch,  ad 
expediendum  articuios  subscriptos:  Primus  ad  deliberandum, 
an  doctores  medicine  sint  congregandi  ad  instanciam  euius- 
dam baccalarii  etc.  Secundus  ad  locandum  de  nouo  domum 
facultatis  presenti  inquilino  et  ad  dandum  sibi  terminum  so- 
lucionis preteriti  census  juxta  ipsius  desiderium.  Tercius  ad 
yidendum  reponi  pecuniam  facultatis  in  eius  reseruaculuni. 


^)  Im  Ori^.  ist  hier  mehr  als  eine  halbe  Seite  leer  gelassen. 


54  AoU  fiu}.  medicae  IL 

Primus  articulus  fuit  suBpensus  nee  prepösitus  propter 
absenciam  Mag.  Michaelis,  qui  bis  fuit  per  pedellum  nostre 
facultatis  vocatus,  qui  respondit  uon  velie  venire  nee  assi- 
gnauit  causam  aliam  nisi  non  yelle. 

Ad  tercium  articulum  fuerunt  dati  deputati,  scilicet  de- 
canus  et  dominus  doctor  Mag.  lohannes  Celler,  ut  isti  re- 
forment  archam  pro  conseruacione  pecunie,  similiter  ad  con- 
struendum  facultatis  domum  atque  eius  librariam. 

Secundus  autem  articulus  continens  duas  partes;  quan- 
tum  ad  partem  primam,  quamquam  non  petiuit  nee  aliquod 
Signum  petentis  exhibuit,  sortitus  est  effectum,  ita  quod  sepe- 
dictus  inquilinus  habeat  pro  futuro  anno  domum  nostre  fa- 
cultatis cum  condicionibus  in  sua  cedula  signatis.  Secundam 
autem  partem  propter  eius  arroganciam  facultas  sibi  dene- 
gauit;  dixit  enim,  se  non  velle  petere,  ut  patres  nostri  sibi 
propriis  nominibus  nominati  in  similibus  casibus  petiuerunt, 
et  irascebatur  absque  racione;  ideo  merito  denegabatur,  qua- 
propter  censum  preteritum  ante  ipsius  recessum  persoluere  te- 
netur,  in  quantum  per  futurum  annum  predictam  domum  in- 
habitare  yelit;  alias  facultas  sibi  de  alio  ydoneo  inquilino  pro 
posse  prouidebit. 
2.  Juni  Item  2.  die  mensis   lunii    congregati   fuerunt   omnes   do- 

ctores,  dempto  lo banne  de  Kirchaim,  qui  de  mane  eodem 
die  repatriauit,  ad  audiendum  peticionem  Mag.  Coradi  de 
MAI  darf,  baccalarii  in  medicinis,  qui  petiuit  presentari  do- 
mino  cancellario  ad  aperiendum  sibi  examen  pro  licencia  in 
medicina  etc.  Sed  quia  nee  compleuit  tempus  nee  respon- 
siones  et  considerabant  eciam  domini  doctores  qualitatem,  con- 
diciones  et  alias  circumstancias  sue  persone^  quapropter  supra 
suos  defectus  dispensare  noluerunt,  cum  cause,  propter  quas 
merito  judicauerint  esse  dispensandum,  non  interuenirent ;  ideo 
eius  peticio  renotabatur. 


[1451  n.] 


Fol.  24*  Anno  Domini  M®.  CCCC^.li®.,  in  die  sancti  Colomanni  mar- 

13.  Oct.     tiris,  electus  est  in  decanum  facultatis  medicine  Mag.  Michael 

de  Schrieb k,  artium  et  medicine  doctor,    cui  decanus  inme- 

diate  precedens   presentauit   ladulam  cum  contentis  in  eadem, 


Aeta  fac.  medicM  li.  55 

puto  sigillo  et  ladula  parua  cum  thesauro  facultatis,  libro  sta- 
tutorum  et  libris  actorum  et  claue  magna  ad  archam  uni- 
uersitatis. 

Insuper  recepto  compnto  eadem  die  electionis  super 
structura  anterioris  partis  domus  facultatis,  que  in  summa  con- 
Btetit  31  libr.  7  sol.  et  18  den.  ...  0 

Item  ego  recepi  ab  hospite  domus  pro  censu  4  libr.  den.^ 
residuum  dixit  se  exposuisse  pro  utilitate  domus  et  hoc  com- 
putus  bene  declarabit. 


[1462  I.] 


Mag.  Johannes  Zeller. 

Anno  Domini  MCCCClii.,  in  octaua  sanctorum  Tyburcii  1452 
et  Valeriani  martirum,  electus  est  in  decanum  facultatis  me-  ^^'  ^P^- 
dicine  Mag.  lohannes  Zeller^  artium  et  medicine  doctor,  et 
facto  computo  per  precedentem  decanum  immediate  de  per- 
ceptis  et  expositis  ipse  recepit  ab  eodem  nomine  facultatis 
4  libr.  den.  et  ladulam  cum  contentis  in  eadem,  puta  sigillo, 
ladula  parua  cum  thesauro  facultatis,  libro  statutorum,  libris 
actorum  et  claue  magna  ad  archam  uniuersitatis. 

Item  eodem  anno  feria  quarta  post  Sophie  Virginis,  et^  ^7*  ^^^ 
fuit  17.  dies  Maii,  congregata  fuit  tota  facultas  in  doctoribus 
satis  celeriter  super  articulo  isto,  scilicet  ad  audiendum  quan- 
dam  proposicionem  decani  honorem  et  utilitatem  facultatis  con- 
cernentem,  et  eJSectus  proposicionis  fuit  iste,  quomodo  ad  ipsum 
deuolutum  sit,  quod  post  paucos  dies')  judicabuntur  alique 
mulieres  ad  mortem  et  submergentur  in  aquis,  et  quia  appa- 
ruit  decano,  quod  prius  in  longo  tempore  aut  forte  nunquam 
fuit  habita  anothomia  in  corpore  muliebri  et  sensit  ciues  esse 
voluntarios  ad  unum  de  istis  aut  plura  mortua  facultati  con- 
donandum,  si  et  in  quantum  facultas  pro  huiusmodi  instaret. 
Placuit  itaque  dominis  doctoribus  protunc  presentibus,  quod 
dominus  decanus  adiret  Magistrum  ciuium  et,  si  necesse  foret, 


^)  Der  Satz  scheint  nicht  vollendet  zu  sein. 

*)  Zuerst  stand:  diebua  gequenUbu»  dapaisy  was  allerdings  sehr  schlecht 
gesagt  war. 


66  Acte  fke.  medieae  II. 

totum  consolatum  ciaitatis  et  peteret  nomine  facaltatis  eo  modo, 
quo  tactum  est  in  proposicione,  et  ita  factum  est. 

18.  Mai^)  Postea  sequenti   quinta   feria    babita  fuit  congregacio  fa- 

cuitatis  clandestina,  quia  ciues  timuerunt,  quod  propositum 
ipsorum  posset  impediri  per  preces  armatas  aut  alias  causas 
qualescumque,  quare  commiserunt  deeano,  quod  negocium  istud 
deberet    tractare    occulte,    quantum   possibile   foret,   et  eciam 

Fol.  24^  quia  persone  iste  fuerunt  de  |  sexu  muliebri  et  notabiles^  ha> 
bentes  noticiam  et  fauorem  multorum  nobilium  studencium  ac 
ciuitatensinm.  Ad  congregacionem  vero  facultatis  nostre  fue- 
runt conuocata  omnia  supposita  facultatis,  scilicet  doctores 
et  scolares  actu  saltem  in  facultate  studentes,  et  fuit  congre- 
gacio habita  in  domo  facultatis  et  super  hiis  articulis:  Primus 
ad  videndum  et  cogitandum  de  persona  magis  ydonea  inter 
istas  mulieres,  ut  in  ipsa  celebraretur  anathomia,  quia  earum^ 
que  debebant  condempnari,^)  erant  sex  numero,  quarum  tres 
erant  multum  elegantes  et  notabiles,  scilicet  RuI antin,  Go- 
linin  et  Radeindlin;  fuerunt  eciam  alie  tres  satis  decentes 
in  personis,  sed  adeo  non  sicut  prime.  Placuit  itaque  con- 
gregacioni  facultatis  quoad  doctores,  quia  scolares  non  fuerunt 
admissi  ad  stubam  tempore  congregacionis  doctorum  in  se- 
cretOy  quod  deberet  peti  ista  Golinin,  et  ita  factum  est;  in- 
uenta  enim  fuit  multum  bene  disposita  in  suis  naturalibus, 
animalibus  et  vitalibus  membris  preterquam  in  pulmone,  in 
quo  passa  fuit  aliqualem  defectum,  non  tamen  multum  nota- 
bilem,  pro  quo  eciam  fecit  ista  suffocacio  per  aquam. 

Secundus  fuit  de  lectore  anathomie  et  circa  eundem  con- 
clusum  fuerat  de  decano  sepe  nominate  facultatis,  isto  tamen 
adiecto,  quod  alii  domini  doctores  possent  eciam  et  deberent 
dirigere  et  eciam  promouere  processum  anathomie. 

Tercius  fuit  de  loco  et  circa  eundem  conclusum  fuit, 
quod  anathomia  celebrari  deberet  in  domo  facultatis  nostre  et 
in  comodo  librarie,  et  ita  factum  est  et  pro  futuro  erit. 

Quartus  erat  ad  procurandum  procuratores  anathomie, 
qui  haberent  aptare  et  disponere  omnia  attinencia  et  respicien- 
cia  anathomiam,  et  domini  doctores  elegerunt  decanum  sicut 
superintendentem ;  scolares  vero  elegerunt  duos  ex  eis  ma- 
gistros,    scilicet  Mag.  Marquardum    et  Mag.  Sebaldum,   qui 


*)  Ascensio  Domini!  •)  Im  Orig.  condepnari. 


AeU  UM.  medicae  II.  57 

a  quolibet  Scolari  aut  baccalario  receperunt  3  boI.  den.  Et 
Bumma  receptorum  extendebat  se  quasi  ad  4  libras  et  60  den. 
Sed  summa  expositorum  extendebatur  ad  4  libr.  den.  et  5  sol. 
quasi,  et  sie  residuum  ultra  reeepta  a  suppositis  expeditum  fuit 
de  peccunia  facultatis.  Unde  primo  data  fuit  1  libr.  lictori  et 
preconibus,  postea  residuum  de  receptis  expositum  fuit  pro 
exequÜBy  pro  linthiaminibus,  lodice,  spongiis,  rasoriis,  scaphis, 
reformacione  porte,  confectionibuB,  ceruisia,  vino  et  aliis  atti- 
neneiis.^) 

Qointus  articulus  fuit  de  istis  admittendis  ad  anothomiam 
celebrandam  et  circa  istum  conclusum  fuit,  quod  Mag.  laco- 
buB  cyrargicuB  deberet  admitti  ad  incidendum  suppositum, 
alias  autem  nollus^  qui  non  esset  de  gremio  facultatis  aut  ex- 
cedens  contra  ordinaciones  facultatis,  et  sie  Albertus,  bacca- 
lariuB  in  medicina,  non  fuit  admissus  nee  quidam  lohannes 
cyrurgicus,  quorum  quilibet  tamen  libenter  dedisset  peccuniara 
constitutam. 

Item  24.  die  Maii  fuit  congregacio  facultatis  supep  ar-  24.  Mai 
ticulis  infrascriptis  et  primus  erat  ad  cogitandum,  quomodo 
fieret  bona  responsio  Magistro  ciuium  ac  consulibus  ciuitatis 
super  proposicione  facta  per  ipsos  decano  et  uni  de  senioribus 
doctoribus  nostre  facultatis  ex  parte  empericorum  et  appote- 
cariorum  ac  vetularum  practicancium  et  vendencium  medicinas 
contra  ordinaciones  facultatis  et  preter  yiam  equitatis,  et  dicti, 
scilicet  Magister  ciuium  et  consules,  promiserunt  nobis  omni- 
modam  assistenciam  in  hiis,  solum  quod  daremus  modum  et 
ordinem  ad  huiusmodi  prosequendum  et  ipsi  eciam  per  se  pro- 
tunc  tetigerunt  aliquos  modos  in  huiusmodi  materia  attentatos. 
I  Sed  quia  iste  articulus  videbatur  facultati  et  doctoribus  pro-  Fol.  26« 
tunc  presentibus  satis  pregnans,  ex  eo  quod  circa  ipsum  ex- 
pediendum  patres  nostri  exquisitissimas  fecere  diligencias  et 
fioaliter  nichii  reportauerunt  nisi  odium,  inuidiam  et  labores 
ac  expensas  inutiles,  ut  clare  patet  in  pluribns  passibus  acto- 
rum  antiquorum  et  eciam  nouorum  et  eciam  habetur  in  plu- 
ribus  cedulis  et  literis  et  articulis  confectis  a  predecessoribus 
nostris  pro  honore  facultatis  ac  ipsius  utilitate  et  signanter 
contra    quendam    nomine    Delfinus    et    contra    appotekarios, 


^)  Nach  eUtinenciis  war  noch  geschrieben:   bedello  eciam  scilicet  et  aliit, 
ist  jedoch  wieder  auBgeetrichen. 


Do  Acta  tBc.  medicae  II. 

üciam  contra  Qabrielem  neuphatum  (!),  similiter  contra  Da- 
uielem  neuphatum  etc.,  eciam  contra  Albertum,  baccalarium 
in  medicina,  practicantem  contra  juramentum  suum  ad  libitum 
suum  in  ciuitate  intra  muros  et  in  suburbiis. 

Secundus  articalus  fuit,  quomodo  dictum  esset  certis  ci- 
uibus,  quod  unus  de  suppositis  facultatis  dixisset,  quod  Ma- 
gister ciaium  cum  certis  aliis  ciuibus  petiuisset  facultatem,  si 
ista  mulier  anothomisanda  reperiretur  pregnans,  qaod  hoc  non 
deberet  extra  facultatem  propalari  et  quod  aliquid  fuisset  in 
matrice  inuentum,  de  quo  timeretur,  quod  fuisset  embrio  aut 
disposicio  ad  embrionem.  Et  ad  istum  articulum  responsum 
erat  eis,  quod  non  constaret  facultati  de  aliqao  tali,  qui  huius- 
modi  dixerit  et  si  eciam  pro  futuro  sciretur,  ipsa  vellet  eum 
multum  decenter  pro  huiusmodi  falso  dicto  emendare,  quia  in 
tali  muliere^)  in  veritate  nullum  impregnacionis  Signum  appa- 
ruit  protunC;  licet  antea  secundum  relacionem  certarum  mulier- 
cularum  ipsa  fuerit  impregnata,  scilicet  ante  sex  aut  octo 
septimanas. 
27.  Sept.  Item  postea  pro  solennisacione  festi  sanctorum  Cosme  et 

Damiani  martirum  datum  est  cantori  suma  32  den.  et  totidem 
organiste,  item  leuitis  et  octarnariis  pro  pitancia  60  den.  Item 
pro  tribus  missis  defunctorum  3  gross. 


[1452  n.] 

Mag.  Pangracius  Kreutzer. 

13.  Oct.  Anno  Domini  M°.  CCCC**.  Iii°.,  in  die  sancti  Colomanni  mar- 

tirisy  electus  est  in  decanum  facultatis  medicine   Fang  rat  ius 

Kreuczer    de   Traisenmawr,    arcium   et   medicine    doctor, 

cui  decanus  immediate  precedens  presentauit  ladulam  cum  con- 

tentis  in  eadem,    scilicet  ladula  parua  cum  pecunia  facultatis, 

sigillo,   libro   statutorum  et  libris   actorum  et  claue  magna  ad 

archam    uniuersitatis.     Et   facto   computo   de  perceptis  et  ex- 

positis   remanserunt   32   flor.  Ungaricales   et   ducati   et   8  Re- 

nenses,  9  sol.  den.  et  8  den. 

Fol.  25^  Item  19.  die  mensis  Decembris   congregata   fuit   facultas 

19.  Dec.     ad  deliberandum  super  articulis   infrascriptis,    quorum  primus 

fuit  ad  audiendum   supplicacionem    quatuor   baccalariorum    in 


*)  Im  Orig.  mtUieri. 


Acta  fac.  medicae  II.  59 

medicina  petere  volencium,  quatinas  dbmiDO  cancellario  uiii- 
uersitatis  studii  Wjennensis  pro  admissione  licencie  in  eadera 
presentari  dignentur  et  fuerunt  isti:  Mag.  Marquardus  Froer 
de  Weissach^  Mag.  Thomas  Mestlin  de  Ersiogen,  Mag. 
Caspar  Frfi  de  Tetnang,  Mag.  Seboldus  Mulner  de  Nü- 
renberga.  Et  fuerunt  presentati  et  examinati  presentibus 
domino  vicecancellario^  scilicet  Mag.  Cristanno  de  Huribeu, 
arcium  et  sacre  pagine  professore  eximio  neo  non  decano  ad 
sanctum  Stephanum,  Pangratio  Kreuczer  de  Traiseu- 
mawr,  decano  indigno,  Petro  Wolczian  de  Wyenna,  Mi- 
chaele  de  Schrikch,  lohanne  Czeller  de  Äugusta^ 
Martine  Guidein  (de  Weissenburg), *)  lohanne  New- 
man^)  de  Praunaw^  arcium  et  medicine  professoribus,  et  per 
eosdem  sufficientes  reperti  sunt  et  ydonei  et  consequenter  ad- 
missi. 

Secundus  articulus  fuit  ad  audiendum  peticionem  duorum 
Bcolarium  in  medicina  yolencium  petere  admitti  ad  examen 
pro  gradu  baccalariatus  in  eadem.  Et  fuerunt  isti:  Mag.  Be- 
renherus  Wolfflin  de  Rotenburga^  Mag.  Stephan us  Per- 
nolt  de  Oredigy  et  per  prefatos  doctores  in  medicina  exa- 
minati et  ydonei  reperti  et  ad  determinandum  admissi. 

Item  prefati  duo  magistri  ante  determinacionem  suam 
presentauerunt  decano  2  flor.  Ungaricales.  Item  Mag.  Seboldo 
habito  examine  iniunctum  fuit  sibi,  quod  non  reciperet  insignia 
doctoralia  a  22.  die  mensis  Decembris  per  annum.  14^3 

Item  in  die  sancti  Pauli  Conversionis  congregata  fuit  fa-     ^^*  •^*°" 
cultas  ad  deliberandum  super  isto  articulo :   ad  audiendum  .  .  .') 


[1468  I.] 

Mag.  Martinus  Guidein. 

Anno   Domini    1453.;   in    die    sanctorum  Tiburcii  et  Va-     Fol.  26* 
leriani  martirum,   electus   est  in  decanum   facultatis    medicine     1^-  Apr. 
Mag.  Martinus  Guldein^  arcium  et  medicine  doctor^  cui  de- 
canus   immediate   precedens   presentauit    libros    statutorum   et 
actorum   cum   ladula  et  contentis  in  ea,   et  facto   computo  de 

^)  Mit  anderer  Tinte  nachgetragen. 

*)  Zuerst  stand:  Ehrlengtu.    Dieser  Name  ist  jedoch  durchgestrichen  und 
darüber ^mit  anderer  Tinte  geschrieben:  Newman, 

')  Dieser  letzte  unvollendet  gebliebene  Absatz  ist  getilgt. 


60  Aete  UM.  nedloM  II. 

perceptis  et  expositis   remanserant  34  flor.  Ungaricales  et  du- 
cati^  8  flor.  Renenses  et  1  tal.  4  den.  in  peccunia  minuta. 
4.  Mai  Anno   eodem,   4.  mensis   Maii,    congregata  fuit  facultas 

plena  omnium  doctorum  ad  deliberandum  super  articulis  infra- 
Bcriptis:  Primus  ad  prouidendum  de  locacione  domus.  Cuius 
execucio  commissa  fuit  decano  protune  cum  pleno  posse,  qui 
domum  facultatis  locauit  domino  Matheo  Sayffer^  plebano 
in  Rauelspach,  a  feste  sancti  Michaelis  anno  quo  supra  per 
circulum  anni  pro  12  tal.  den.,  quorum  medietatem  persoluere 
debet  ad  festum  sancti  Georii  futurum,  alteram  ad  festum 
sancti  Michaelis  immediate  sequens,  istis  tamen  adiectis  con- 
dicionibus,  quod  idem  dominus  Matheus  honeste  teneat  do- 
mum, non  plurificet  inquilinos  et  quocicns  oportunum  fuerit, 
admittat  dominos  doctores  in  stuba  inferiori  sine  eius  impedi- 
raento  ad  congregaciones  et  examina;  similiter  admittat  do- 
ctores et  supposita  ad  ingressum  libraric,  quandocumque  ipsis 
placuerit. 

Secundus  articulus  ad  cogitandum  de  modo  libertandi 
eandem  juxta  morem  domorum  aliarum  facultatum.  Super  quo 
conclusum  fuit,  quod  decanus  accedere  debeat  Magistrum  ci- 
uium  sibi  bene  coniunctum  et  petere,  ut  ad  consilium  deducat, 
et,  si  opus  foret,  posset  eum  nomine  facultatis  honorare  cum 
1  raarca  argenti  vel  citra  pro  impetranda  libertacione;  quod 
si  non  proficeret,  cogitauit  facultas  postea  accedere  dominum 
Regem  et  suos  etc. 

Magister  ciuium  dixit,  sc  nichil  potuisse  eflicere  in  re 
nee  potuit  habere  ad  hoc  consensum  ciuium;  dominus  eciam 
Rex  roulta  habuit  facere  et  specialiter  necessario  habuit  ire 
ad  Pragam  pro  suscepcione  corone  regni  ßoemic,  quare  nichil 
ulterius  fuit  attemptatura. 
Fo).  26^  Anno  quo  supra,  28.  die  mensis  lulii,  congregata  fuit  fa- 

28.  Juli  cultas  super  articulis  subscriptis :  Primus  ad  audiendum  sup- 
plicacionem  duorum  doctorum  aliarum  uniuersitatum  et  unius 
licenciati  in  medicina  petere  volencium,  ut  facultati  incorpo- 
rentur.  Et  primus  fuit  Mag.  Liebhardus  Swalb,  licenciatus 
medicine  nostre  uniuersitatis  Wiennensis,  qui  in  Basiliensi  con- 
cilio  recepit  insignia  doctoralia  ex  mandato  reuerendissimi  pa- 
tris  etc.  episcopi  Frisingensis,  protune  cardinalis  presidentis 
prefati  concilii  etc.  De  quo  conclusum  fuit,  quod  debeat  ad- 
mitti  ad    repetendum    unum    canonem    et   disputandum    unam 


Acta  fJM.  medicae  II.  61 

questionem  juxta  tenorem  statuti  unius;  quo  peracto  possit 
redire  ad  congregacioAem  et  petere  humiliter  facultatem  pro 
ipBios  incorporacione. 

Secundas  fuit  Mag.  Godislaus  de  Polonia,  doctor  Pe- 
rusiensisy  prout  docuit  in  instrumento  publice  ,vidimus'.  De 
quo  conclusum  fuit,  quod  siroiliter  debeat  admitti  ad  dispu- 
tandum  ut  supra  juxta  ordiiiacionem  statutorum.  Qui  nun- 
quam  post  hoc  comparuit. 

Tercius  fuit  Mag.  Georius  de  Araberga,  precedenter 
hie  per  facultatem  examinatus  et  admissus  pro  gradu  bacca- 
lariatus  in  medicina.^)  Qui  ante  determinacionem  recessit  ad 
Paduam  et  ibi  stetit^  consequenter  in  Ferraria  recipiendo 
liceneiam  in  medicina,  prout  per  instrumentum  publicum  si- 
gillatum  facultatem  informauit.  De  quo  conclusum  erat,  quod 
debeat  incorporari  et,  soluta  peccunia  danda  facultati  juxta 
statuta,  possit  recipere  insignia  doctoralia  in  uniuersitate  Wien- 
nensi^  habita  saltem  prius  dispensacione  super  promissione 
Ferrarie  facta.  Qui  recepit  insignia  et  dedit  recognicionem 
debiti  pro  2  fior.  dandis  facultati. 

Secundus  articulus  fuit  ad  cogitandum  de  lectore  uno  in 
facultate,  ne  propter  mortem  unius  lectoris  et  absenciam  sc- 
cundi  scole  et  supposita  negligantur.  £t  fuit  primus  Mag. 
Petrus  Völczian  de  Wienna,  qui  anno  1453.  in  vigilia 
sancti  lacobi  diem  clausit  extremum  in  pestilencia.  Secundus  24.  Juli 
fuit  absens  Mag.  lobannes  Zeller  de  Augusta,  protunc  phi- 
sicus  Serenissimi  principis  etc.  domini  Ladislai,  Ungarie  et 
Boemie  regis,  ducis  Austrie  etc.,  qui  protunc  erat  in  Brflnna. 
Super  quo  conclusum  fuit,  quod  decanus  accedere  deberet  do- 
minum rectorem  uniuersitatis  et  superintendentes  et  ipsis 
eandem  necessitatem  facultatis  proponere;  quod  factum  fuit 
per  eundem.  Et  quia  quidam  doctorandus  Mag.  Caspar  de 
Tetnang  attulit  literam  unam  de  domino  rege  Ladislao  per 
medium  domini  Zilie  ex  parte  prescripte  iecture,  facultas 
supersedit,  ut  patet  folio  secundo  sequenti. 

Tercius  articulus  ad  prouidendum  de  reformacione  stabuli    Fol.  27* 
in    domo    facultatis.     £t   fuit    protunc    concorditer    commissa 
structura  eadem  decano  protunc. 


^)   Vgl.  oben  8.  53. 


62  Acte  ike.  medicae  n. 

Quartus  fuit  super  supplicacionibus  et  iniuriis.  Saper 
isto  venit  Mag.  Conradus  Praun  de  Müldarff  petens  sibi 
pro  futura  ebdomada  congregari  facultatein.  £t  fuit  peticio 
eius  exaudita. 

31.  Juli  Änno  eodem,  die  ultima  mensis  lulii^  congregata  fuit  fa- 

cultas super  articulo^)  infrascripto :  Primus  ad  audiendum 
supplicacionem  cuiusdam  baecalarii  in  medicina  petere  vo- 
lentiS;  ut  presentetur  domino  vicecancellario  pro  examine  ad 
gradum  licencie  in  eadem^  Super  quo  conclusum,  quod  de- 
beat  presentari  juxta  morem  antiquura  infra  octo  dies;    quod 

4.  Aug.  factum  est  4.  mensis  Äugusti  premissa  arenga  recommenda- 
toria  artis  medicine  per  decanum  coram  domino  vicecan- 
cellario. 

6.  Aug.  Idem  Mag.  Conradus  postea  6.  mensis  prefati  examinatus 

fuit  et  admissuSy  sie  tamen  quod  infra  certum  tempus  non  re- 
ciperet  insignia  doctoralia,  quia  voluit  antecedere  certos^  qui 
ante  ipsum  examinati  et  seniores  eo  fuerunt. 

7.  Aug.  Anno  eodem^  7.  mensis  Äugusti^  congregata  fuit  facultas 

ad  deliberandum  super  articulis  infrascriptis:-  Primus  ad  co- 
gitandum  de  numero  et  ordine  promouendorum  ad  honorem 
facultatis.  Iste  articulus  motus  fuit  pro  tanto,  quia  Mag.  Mi- 
chael Srikch  promouere  voluit  tres  vel  quatuor  simul^  non 
requisita  facultate,  quod  apparuit  eidem  esse  contra  morem 
istius  et  aliarum  facultatum.  Venerunt  eadem  die  ad  congre- 
gacionem  Mag.  Marquardus,  Mag.  Thomas  Mestlin  et  Mag. 
Caspar  de  Tetnang^  petentes  humiliter  se  admitti  ad  simol 
recipiendum  insignia^  allegantes  varia,  scilicet  quomodo  essent 
terrigene^  fuissent  simul  promoti  in  baccalarios  et  precipue^ 
ut  eo  honestius  possent  expedire  actum.  Super  quo  conclusam 
fuit,  quod;  ex  quo  in  aliis  facultatibus  superioribus  non  esset 
solitum  promoueri  ultra  duos  pro  vice,  quod  debeat  haberi 
consilium  certorum  doctorum  theologie  et  juris  canonici  et 
juxta  illud  ad  honorem  facultatis  admittere  duos  vel  tres.  Con- 
silio  itaque  habito  dominorum  superintendencium  et  doctorum 
de  facultatibus  superioribus,  consultum  fuit^  quod  dumtaxat 
duo  pro  vice  deberent  admitti  ad  recipiendum  insignia  docto- 
ralia  et  sie  fuit  conclusum. 


^)  Im  Orig.  articuUM  infraacriptis,  daraus  später  articulo  corrigirt  ohne 
das  folgende  Particip  zu  beachten.    Es  folgt  auch  wirklich  nur  ein  Artikel. 


Acta  fao.  medicae  II.  63 

Secundus  articulus  fuit  ad  deliberandam  de  empcione  Fol.  27^ 
domuB  relicte  per  dominum  doctorem  Mag.  Petrum  Vfilczian 
pro  lectorio  et  libraria  facultatis  et  de  vendicione  domus,  quam 
priuB  habuit  facultas.  Super  quo  coDclusum  fuit,  quod  domus 
facultati  testata  per  dominum  doctorem  Mag.  Nicolaum  de 
Heberstarff,  ex  quo  esset  multum  distans  a  scolis  medi- 
corum  et  supposita  ut  in  plurimum  residerent  circa  collegium, 
Tendi  deberet  et  in  locum  eius  domus  Mag.  Petri,  sita  ex 
opposito  collegii  ducalis,  deberet  comparari.  Et  quia  lectorium 
antiquum  medicorum  communiter  defedatum  fuit  per  artistas 
et  medicos  etc.,  conclusum  fuit,  quod  in  domo  eadem  fieri 
debeat  unum  lectorium  mundum  pro  legentibus  in  medicina. 
Visa  fuit  eadem  domus  per  plures  doctores  et  videbatur  prima 
facie  nimis  stricta  et  ruinosa. 

Anno  etc.  quo  supra,  11.  die  mensis  Augusti,  Mag.  Lieb-  li.  Aug. 
faardus  Swalb  disputauit  questionem  unam  etc.  pro  sui  in- 
corporacione  et  statim  conuiuio  celebrato  se  petiuit  incorpo- 
rari.  Super  quo  domini  doctores  congregati,  quia  satis  bene 
se  habuit  canonem  repetendo  et  questionem  disputando,  ipsum 
concorditer  admiserunt  et  in  condoctorem  suum  receperunt, 
recepto  ab  eo  juramento  solito.  Idem  eciam  dominus  doctor 
tenetur  2  flor.  facultati,  quos  infra  hinc  et  festum  sancti  Mi- 
chaelis exoluere  promisit. 

Anno   eodem,   13.  die   mensis  pretacti.   Mag.  Caspar   et     13.  Aug. 
Mag.  Conradus  receperunt  insignia  doctoralia,   adiuncto  isto, 
quod    non   preiudicet   senioribus    duobus,    scilicet   Mag.  Mar- 
quardo  et  Mag.  Thome  in  locis  suis. 

Anno  etc.,  die  mensis  prescripti  20.,  Mag.  Marquardus     20.  Aug. 
et  Mag.  Thomas  Mestlin  receperunt  insignia  doctoralia. 

Anno  quo  supra,  die  21.  mensis  Augusti,  congregata  fuit  21.  Aug. 
facultas  ad  audiendum  litteram  regie  maiestatis  facultati  trans- 
missam  ex  parte  lecture  pronunc  vacantis,  et  vacabat  per  obi- 
tnm  domini  doctoris  Mag.  Petri  Vftlczian.  |  Eadem  littera  Fol.  28* 
impetrata  fuit  per  Mag.  Casparum  de  Tetnang,  antequam 
fuit  promotus  in  doctorem,  sed  retinuit  eam  post  recepcionem 
insigniorum,  et  sonuit  littera  decano  et  doctoribus  facultatis. 
In  qua  continebatur,  quod  dominus  Rex  Ladislaus  leeturam 
yacantem  ut  supra  contulerit  Mag.  Caspare  prefato  et  quod 
facultas  eum  ad  eandem  presentet  et  coniirmet,  si  ad  eam  re- 
periatur  vel  videatur  ydoneus,  in  simili  clausula  vulgari:   ^das 


64  Acta  fae.  medieae  IL 

ir  demselben  Maister  Casparen  den  stand  derselben  lectur,  ob 
er  darzA  genügsam  sey,  inantbArttet  etc.' 

Super  quo  conclusnm  fuit,  quod,  ex  quo  essent  plures 
doctores  seniores  eo  et,  ut  videbatur,  magis  actuati  et  experti, 
quod  non  debeat  recipi  nee  confirmari  super  pretacta  littera, 
sed  debeat  aecedi  dominus  Kex  Ladislaus  protune  cxistens 
in  Perchtolczdarff  et  informari,  quomodo  precedenter  per  pre- 
decessores  suos  principes  Austrie^  vacante  lectnra  in  illa  vel 
alia  facultate,  commissum  fuit  facultati^  ut  prouideret  de  uti- 
liori  et  magis  experto  etc.  Quod  eciam  factum  fuit  per  duos 
doctores  et  certa  supposita  facultatis  et  licet  in  absencia  de* 
mini  Zilie  a  ceteris  prescripti  domini  Regis  consulibus  bonum 
obtinuissent  responsum,  quomodo  informare  velint  eundem  do- 
minum Regem,  ut  vestigia  predecessorum  sequatur  et  quomodo 
racionabile  sit,  eligi  talem  per  facultatem,  attento  quod  talis 
magis  discernere  possit  et  sciat  quam  princeps  et  sui;  rede- 
unte  tamen  ipso  de  Zilia  obtinuit  prefatus  Mag.  Caspar  aliam 
literam  ad  dominum  rectorem  uniuersitatis,  que  sonuit,  ut 
ipsum  confirmet  et  conseruet  in  lectura,  non  obstantibus  qui- 
buscumque,  licet  hoc  fuerit  contra  totam  facultatem. 

6.  Nov.  Item  anno  eodem,  6.  mensis  Nouembris,    congregata  fuit 

tota  facultas  ad  audiendum  quandam  litteram  facultati  a  re- 
ctore  uniuersitatis  Paduaue  transmissam  et  ad  deliberandum, 
quid  circa  eam  ad  honorem  facultatis  sit  faciendum. 

Fol.  28  b  Littera   dicta   missa   fuit   per   Mag.  6  e  bald  um    de   NA- 

remberga,  baccalarium  in  medicina  studii  Wiennensis,  protune 
rectorem  uniuersitatis  in  Padua,  cuius  intencio  inter  cetera 
erat,  quomodo  in  singulis  uniuersitatibus  Padue  habeatur 
unum  priuilegium  a  domino  nostro  apostolico  confirmatum,  ne 
sub  pena  200  ducatorum  aliquis  se  de  practica  in  medicina 
intromittat  nisi  per  facultatem  approbatus  sit  etc.,  prout  in 
littera  in  ladula  facultatis  reposita  continetur;  et  quia  sciuit 
et  hie  plures  tales  concurrere,  auisauit  facultatem,  ut  de  hoc 
cogitaret  et  facultati  et  doctoribus  de  simili  prouideret.  Sed 
ex  quo  pluries  precedenter,  ut  habetur  in  actis,  simile  attem- 
ptatum  fuit  circa  ciues  Wiennenses  et  numquam  habita  fuit 
aliqua  execucio,  videbatur  facultati,  quod  gratis  se  occuparet. 
Ad  satisfaciendum  tamen  conscienciis  et  eciam  propter  ad- 
uentum  cuiusdam  perfidi  ludei,  qui  venerat  eodem  tempore 
cum  cei*ti8  litteris   domini  Regis   salui   conductus  sibi  per  co- 


Acte  fkc  medicM  II.  65 

mitem  Zilie  impetratis,  habentis  magnum  concarsum,  cogi- 
taait  facultas  diligenter  hec  intercipere  et  acceBsit  consulatum 
cttiD  plena  facultate  in  numero  decem  doctorum  et  proposuit 
per  decanum,  quomodo  idem  ludeus  esset  inimicus  et  blas- 
phemator  domini  nostri  lesu  Christi  et  omnium  Christianorum, 
quomodo  eciam  quilibet  recipiens  ab  eo  medicinam  ipso  facto 
juxta  jus  scriptum  esset  excommunicatus ;  similiter  quomodo 
nullius  esset  litterature.  Quare  vocatus  fuit  eadem  die  publice 
ad  congregacionem  plenam  et  nichil  sciuit  respondere  super 
obiectis,  ymo  nee  loqui  latinum,  nee  judicauit  urinas  nee  regu- 
lariter  tetigit  pulsum,  sed  dixit  garrulando  multa  et  varia  ex 
visonomia  et  trufifa,  narrando  aliquando  aliqua^  que  facta  dixit 
fuisse  ante  40  annos  etc.  Quare  petiuit  faculUis  instanter  a 
ciuibus,  quatenuB  ob  amorem  Dei  omnipotentis  et  ad  preser- 
uandum  communitatem  a  multis  periculis  ac  ob  honorem  fa- 
cultatis  pretactum  ludeum  a  practica  impedirent.  Simile  eciam 
petiuit  a  dominoPernhardo  de  Schaunburg,  protunc  Austrie 
marscallo;  nichil  tamen  ab  aliquo  factum  fuit,  jmo  a  ciuibus 
numquam  responsum  aliquod  datum  fuit. 

Exposui   pro   structura   stabuli   et  aliarum   necessitatum 
domus  ad  commissionem  facultatis  circa  24  tal.  den.^) 


[1463  n.] 


Mag.  lohannes  de  Prawnaw  1453.  in  crastino  sancte  Fol.  29' 
Katherine  fuit  electus  in  decanum  propter  absenciam  suppo-  26.  Nov. 
sitorum  et  suspensionem  leccionum  usque  ad  prenominatum 
tempus,  yigente  pestilencia;  qui  facta  computacione  recepit  a 
precedenti  decano  ladulam  cum  peccunia  reclusam,  sicut  pre- 
cedens  decanus  eam  receperat,  propter  absenciam  doctorum 
seniorum  claues  habencium,  quorum  unus  fuit  Mag.  Petrus 
Volcian  pie  recordacionis,  qui  obiit  eodem  anno.  Sed  postea 
clauibus  inuentis  reperi  34  flor.  Ungaricales^  8  flor.  Reneiises 
et  1  tal.  et  2  den.,  de  quibus  secundum  commissionem  facul- 
tatis dedi  precedenti  decano  12  tal.  5  sol.  25  den.  et  hoc  pro 
expositis   pro   stabulo    nouo,    quod    constetit    secundum    suam 


^)  In  Mar^.    Ton    etwas  jüngerer    Hand:    Äudite  patres  laborem  ante- 
cuaorwa  noHrorutn,  perpendUe  in  empericorum  abiectumem. 

Acte  fbcnltetifl  medieae  II.  6 


66  Acta  fac.  nedicae  II. 

computacionem  21  libr.  den.,  et  ego  feci  fieri  duas  cannales 
ex  tegulis  concauis  ad  foueam  sub  stabulo  directe  sub  crace 
signato  in  pariete  stabuli  et  habet  fouea  superiuB  testudinem, 
in  cuius  medio  est  foramen  pedale  quadratum  ita  profunde 
sub  terra  situm,  sicut  crux  est  in  pariete  exaltatum  a  terra, 
et  pedello  dedi  12  soL,  quod  faeit  14  tal.  et  55  den.  Item  ex 
parte  cannalium  dictarum  et  eleuacione  canne  in  tecto  et  fe- 
nestre  super  cannam  magnam  et  ex  parte  tecti  ante  celarium 
9  sol.  14  den.  Item  ex  parte  commodi  noui  sub  tecto  11  sol. 
8  den.  Item  in  septem  congregacionibus  pro  vino  5  sol. 
26  den.  Item  pro  conuiuio  cum  apotecariis  concessi  de  archa 
facultatis  4  flor.  Ungaricales:  facit  7  tal.  18  den. 
1454  Anno  1454,    die  lanuarii  29.,   facta   fuit   congregacio   fa- 

29.  Jan.  cultatis  precipue  propter  ludeum  practicantem  contra  ordi- 
nacionem  facultatis  et  precipue  contra  constituciones  sancte 
ecclesie,  qui  sine  inquisicione  accidencium,  absque  judicio 
urine  sed  ex  solo  tactu  pulsus  dixit  se  cognoscere  egritudines 
et  medicinas  adhibere,  et  quia  quidam  apotecarii  conficiendo 
bibi  medicinas  cum  fouebant,  quamquam  illud  et  alia  commu- 
nicacio  prohiberetur  ab  officiali  et  aliis  predicatoribus  publice 
in  ambone.  Fuit  ergo  tunc  conclusum,  quod  omnes  apotecarii 
vocarentur  et  eis  diceretur,  quod  a  conficiendo  receptas  ludei 
abstinerent;  quod  si  non  facerent  vel  aliquis  ex  eis,  si  tunc 
doctores  eidem  apotecario  receptas  non  mitterent  nee  scribe- 
rent  et  sie  a  communione  eius  se  abstraherent,  quod  non  im- 
putarent,  quia  ad  hoc  obligarentur  ex  precepto  ecclesie ;  et  ita 
fuit  factum  aduenientibus  apotecariis  in  eadem  hora.  Sed 
quia  per  dominos  doctores  fuerunt  eciam  alii  articuli  moti, 
ideo  apotecarii  petiuerunt,  quod  omnes  tales  articuli  signa- 
rentur  et  eis  in  scriptis  presentarentur,  ad  quos  ipsi,  facta  de- 
liberacione,  respondere  yellent.  £t  fuerunt  articuli:  primus 
de  ludeo,  sicut  ante  habitum ;  2^'  quod  apotecarii  eciam  alios 
empericos  non  fouerent;  3°^  quod  eciam  ipsi  apotecarii  a  pra- 
ctica desisterent;  4^'  quod  receptas  equaliter  dispensarent,  et 
5°"  quod  receptas  ipsis  directas  pro  licito  precio  computareut. 
Et  antequam  responderunt,  Vincencius  apotecarius  habuit  con- 
uiuium,  in  quo  habuit  omnes  doctores  pro  una  mensa,  omnes 
baccalarios    et    scolares    in    medicina    pro    secunda    mensa  et 

3.  Febr.     omnes  apotecarios  pro  tercia  mensa  in  proxima  die  dominica. 

4.  Febr.     Postea  altera  die,  facta  congregacione  doctorum,  per  eos,  id  est 


Ael»  Am.  medicae  II.  67 

apotecarioBy  desiderata^  venerunt  omnes  apotecarii  et  presen- 
tauerunt  responsionem  suam  super  articulis  predictis  in  cedula 
Bcriptam  satis  generalem.  Et  ad  primam  articulum,  quod  non 
vellent  ludeum  feuere  nee  reoeptas  sibi  preparare,  quia  non 
vellent  contra  suob  |  superiores  siue  spirituales  siue  seculares  Fol.  29^ 
aliquid  libenter  committere.  Ad  secundum  de  empericis  re- 
sponderunt^  quod  tales  prohiberentur,  ad  hoc  ipsi  vellent  li- 
benter cooperari.  Äd  tercium  articulum  de  eorum  practica 
responderunt^  quod  non  scirent  aliquem  ex  eis,  qui  practicaret 
nt  practicus.  Ad  quartuin  de  dispensacione  equali  medicina- 
rum  compositarum  suarum  responderunt  desiderantes,  quod 
domini  doctores  facerent  ordinacionem  talium  medicinarum 
compositarum  et  descripciones  earum  secundum  quod  docto- 
ribuB  placeret  apotecariis  presentarent,  tunc  ipsi  apotecarii 
vellent  ad  voluntatem  dominorum  doctorum  tales  medicinas 
compositas  conficere  et  dispensare.  Ad  quintum  articulum  de 
licita  yendicione  medicinarum  responderunt,  quod  non  scirent 
aliquem  ex  eis,  qui  illicite  venderet  suas  medicinas. 

Hiis  itaque  peractis  et  apotecariis  recedentibus,  in  eadem 
congregacione  placuit  facultati  eligere  deputatos,  quos  eciam 
de  facto  elegit,  scilicet  duos  doctores  seniores,  scilicet  Mag. 
lohannem  Celler  et  Mag.  Pangracium  cum  decano,  ut  isti 
conciperent  articulos  ad  huiusmodi  responsiones  correspon- 
denter  respondentes  et  clarius  intencionem  facultatis  expri- 
mentes  cum  relacione  ad  facultatem. 

Item    1454.,   20.  die   Februarii,   congregata  fuit  facultas    20.  Febr. 
medicine  super  isto  articulo:    Ad  audiendum  peticionem  cuius- 
dam  Magistri  in  artibus  super  admissione  ad  examen  ad  gra- 
dum   baccalariatus   in   medicina.     Cuius   nomen   fuit  Mag.  lo- 
hannes  Swajger  de  Ingelstat  et  fuit  concorditer  admissus, 
sed  non  fuit  tunc  examinatus  propter  absenciam  cuiusdam  do- 
ctoris  regentiS;  sed  postea  in  die  Kathedre  sancti  Petri,  et  de-    22.  Febr. 
terminauit  proxima  die  quinta  sequenti.    Item  Mag.  lohannes    28.  Febr. 
Swaiger   dedit  1  flor.  ducatum   ad   facultatem   ante   determi- 
nacionem. 

Item  feria  quinta  ante  festum   sancti  Mathie   congregata     21.  Febr. 
fuit  facultas  ad  audiendum  articulos  conceptos   per   deputatos 
super  responsione  apotecariorum  et  fuit  primus,  quod  doctores 
de  prima  responsione   essent  bene  content!;    de  secundo  arti- 
culo est  intencio  doctorum^  quod  ipsi  tales  empericos  nee  vo- 

6» 


68  Acta  flic.  medieae  11. 

lunt  fouere  nee  in  practica  dirigere  nee  eos  ad  gradum  pro- 
mouere;  de  tercio  est  doctorum  intencio,  etsi  taÜB  practica 
eciam  quandoque  facta  est,  illad  pro  presenti  domini  doctores 
remittunt^  nisi  quod  in  futurum  non  fiat,  sed  expediant  apo- 
tecarii  facta  sua  conficiendo  et  dispensando  medicinas  suas  in 
apoteca  et  non  mittant  manus  in  messem  alienara,  scilicet  in- 
caute  dando  consilia  et  specialiter  medicinam  laxatiuam  aut 
alias  periculosam,  ut  opium^  vel  arsenicum  non  dent  alicui 
preter  disposicionem  aprobati  medici;  de  quarto,  scilicet  de 
dispensione  equali^  est  dominorum  doctorum  intencio  et  pla- 
ceret,  quod,  ex  quo  precedenter  apotecarii  fecerunt  ordinacio- 
nem  et  registrum  conscriptum  secundum  ordinem  alphabeti 
omnium  suarum,  scilicet  medicinarum  compositarum,  et  de- 
Fol.  30*  Bcripcionem  earum,  quas  communiter  pro  apoteca  dispen  |  sant 
et  conficiunt,  quod  tale  registrum  dominis  doctoribus  medi- 
cine  facultatis  presentarent  et  si  vellent  eciam  addere  alias 
receptas  extraordinarias,  quas  eciam  communiter  conficiunt, 
in  hoc  facultatis  medicine  voluntatem  perficerent^  et  si  appa- 
reret  facultati  aliquid  addendum  vel  remouendum,  illud  vellet 
addere  vel  remouere  et  apotecariis  illud  significare,  et  quidquid 
ex  utraque  appareret  utile  et  pro  bono  communi  tenendum, 
quod  illud  postea  teneretur  ab  omnibus  concorditer;  de  quinto, 
scilicet  licita  vendicione  medicinarum,  facultas  remittit  illud 
conscienciis  apotecariorum,  ita  tamen,  quod  homines  non  gra- 
uentur  iniuste  et  quod  ex  inequali  eorum  computacione  do- 
minis doctoribus  et  sibi  ipsis  scaudalum  vel  diffamia  non 
oriatur. 

Et  addidit  ultimo  facultas  medicine  supplicando  apote- 
cariis, quod  ita  bene  facerent  et  medicinas  simplices  bonas 
et  recentes  ad  suas  medicinas  compositas  reciperent  et  eas  ad 
honorem  Dei  et  utilitatem  proximi  debite  et  fideliter  dispen- 
sarent  et  conficerent.  Et  placuit  tunc  facultati,  quod  articuli 
sie  concepti  deberent  per  pedellum  mitti  apotecariis.  Fuit 
autem  tunc  motum  per  plures  doctores,  ex  quo  Vincencius 
apotecarius  habuisset  conuiuium  pro  tota  facultate  et  pro 
Omnibus  apotecariis,  quod  eciam  pro  meliori.  concordia  ac 
amicicia  deceret  facultatem  medicine  habere  conuiuium  pro 
Omnibus  apotecariis,  et  quamquam  non  fuerit  de  hoc  articulus 
motus,  tarnen  placuit  doctoribus,  quod  decanus  de  hoc  vota 
colligeret,  et  sie  fuit  concordia  omnium  doctorum  pro  tali  con- 


Aeta  fius.  medicae  II.  69 

aioio  habendo.  8ed  de  expensis  pro  huiusmodi  fuit  plu- 
ralitas  votorum^  quod  partim  reciperentur  de  archa  facultatis 
et  partim  de  contribucione  doctoram^  et  sie  fait  conclasam, 
quod  fieret  conuiuium  cum  domino  doctore  Mag.  lohanne 
Celler  proxima  die  dominica,  que  eciam  erat  festum  sancti  24.  Febr. 
Mathie^  ad  quod  fuerunt  omnes  apotecarii  iiiuitati  et  simul  ar- 
ticuli  predicti  fuerunt  eis  per  pedellum  presentati.  Sed  de 
quantitate  contribucionis  doctorum  ad  huiusmodi  conuiuium 
nichil  fuit  protunc  conclusum. 

Ultima  die  Februarii  fuit  facultas  congregata  super  hiis  28.  Febr. 
duobuB  articulis,  quorum  primus  fuit  ad  audiendum  respon- 
sionem  apotecariorum.  Secundus  articulus  fuit  ad  recipiendum 
compatum  ex  parte  conuiuii  habiti  et  ad  concordandum  de 
exsolucione  eiusdem.  Pro  primo  ai*ticulo  venerunt  omnes  apo- 
tecarii ad  congregacionem  facultatis  medicine  et  presentauerunt 
facultati  registrum  conscriptum  secundum  ordinem  alphabeti 
ad  duos  sexternos,  continens  receptas  omnium  medicinarum 
compositarum,  quas  communiter  pro  apoteca  dispensant  et 
conficiunt^  eciam  responsionem  super  articulis  eis  proxime 
transmissis.  Et  ultra  hec  proposuerunt  ore  quosdam  articulos 
grauamina  eis  per  doctores  veniencia  exprimentes,  suppli- 
canteSy  ut  talia  eis  non  eueniant.  Et  placuit  tunc  facultati, 
nt  eciam  eosdem  articulos  scriptos  facultati  presentarent  et 
tunc,  facta  deliberacione  et  visis  diligenter  et  attente  receptis, 
▼eilet  eis  respondere. 

Sed  de  secundo  articulo,  facta  computacione,  summa  ex-  Fol.  30^ 
posita  pro  conuiuio  cum  apotecariis  facto  fuit  4  libr.  den.  et 
10  den.,  et  apparuit  protunc  decano,  quod  non  conueniret  ali- 
quid recipere  de  archa  facultatis  ex  parte  illius  conuiuii,  quia 
ipse  non  legit  simile  esse  decenter  factum  in  actis  facultatis 
medicine,  et  ne  esset  occasio  sequentibus,  ut  sine  necessitate 
de  pecunia  facultatis  conuiuia  facerent,  propter  hec  et  alia 
predixit  doctoribus  protunc  presentibus,  quod  stantibus  motiuis 
eum  tunc  mouentibus  non  valeret  concludere  bona  consciencia, 
quod  aliquid  reciperetur  de  archa  facultatis  medicine  ex  parte 
predicti  conuiuii.^)    Et  quia  facultas  non  fuit  pleno  congregata, 


*)  Quod  aliquid  —  conuiuii  ist  im  Text  getilgt  and  dann  mit  blasser 
Tinte  am  oberen  Bande  nachgetragen.  Vgl.  über  diese  unberechtigte  Cor- 
rectar  und  nachträgliche  Restitution  fol.  43*. 


70  Acta  üM.  aedieM  IL 

quia  defeceront  dao  doctores,  ideo  secundiu  articolaS;  quosd 
secundam  eins  partem,  fdit  protunc  saspeiiBUB  nsque  ad  ple- 
niorem  facultatis  congregaciofiem.^) 

Item  fuit  eciam  motum  in  plaribus  congregacionibos  de 
domino  Matheo^  hospite  domus  noBtre^  qai  petiuit  sibi  locari 
dornnm  facaltatis  medicine  ad  plures  aonos,  scilicet  quatuor, 
et  relaxacionem  in  censu,  quia  vellet  illad  bene  reeaperare  in 
reformandis,  et  fuit  tunc  conclasnmy  qaod  locaretnr  sibi  domus 
facultatis  ad  tres  annos  cum  condicionibus  in  precedenti  con- 
uencione  et  pro  eodem  censu,  sed  reformanda  posset  et  de- 
berat  reformare  sab  expensis  facultatiB  cum  consensu  decani, 
ista  tamcn  speciali  condicione  addita,  qaod  si  aliquis  ex  do- 
ctoribus  medicine  facultatis  vellet  eandem  domam  inhabitare 
et  illud  si^nificaretur  sibi  ante  medium  annum  alicuius  anni  pre- 
dicti,  quod  ipse  sine  contradiccione  eidem  doctori  cederet  post 
complementum  eiusdem  anni,  in  quo  sibi  significatum  est.  Et 
ista  inten cione  decanus  protnnc  predicto  domino  Matheo  ean- 
März      dem  domum  facultatis  locauit  in  mense  Marcii  1454. 

Item  prenominatus  dominus  Matheus   exposnit  pro  re- 
formandis   domus   facultatis   3   libr.  den.  74  den.,    quas   michi 
computauit  et  defalcauit  in  censu  et  dedit  ad  hoc  2  libr.  den. 
5  sol.  16  den.,  quod  totaliter  facit  6  libr.  den. 
28.  Febr.  Item  ultima  dye  Februari    fuit   eciam    conclusam,    quod 

omnes  doctores  facultatis  medicine  vel  maior  pars  deberent 
pluries  congregari  ad  domum  Mag.  lohannis  Celler  et  ibi- 
dem videre  deberent,  ordinäre  et  corrigere  receptas  per  apo- 
tecarios  presentatas.  In  quibus  quidem  congregacionibus,  que 
fuerunt  ad  minus  viginti  numero,  exposui  ad  postulacionem 
eorum  1  libr.  den.  preter  2  den.  pro  vino  et  ceruisia  et  dedi 
eandem  peccuniam  Mag.  lohanni  Celler,  qui  ad  peticionem 
meam   eandem   peccuniam   concessit  et  michi  sie  computauit. 


[1454  I.] 


Fol.  31»  Anno  Domini  1454.')  electus  erat  in  decanum  facultatis 

medicine    lohannes    Kircham,    cjrugie   ac   phisice    medici- 


^)  Am  Rande:     Audi  eorudeneiam  virorum  et  patrum  no»tntrum. 
*)  Corrig.  aus  1455. 


Aeta  fke.  raedicae  II.  7 1 

narum  doctor^  cui  per  decanum  precedentem  presentata  erant 
sigillum  facultatis  et  alia,  videlicet  statuta  etc.  cum  pertineneiis 
ad  officium  decanatus,  et  computo  peracto  remanserunt  21  aurei 
ÜDgaricales  cum  paucis  denariis. 

Consequenter  2.  die  Maii  facta  est  congregacio  super  ar-      2.  Mai 
ticulo  formato  ex  parte  empericorum.    Et'conclusum  erat  tunc, 
quod   nullus   doctorum   ad  curam   reciperet   ex   post   aliquem, 
qui   feueret   empericos   aut  in  contemptum    doctorum  aliquem 
ex  eis  assumet. 

Item  eciam  tunc  vocati  erant  appotecarii  et  auisati,  ut 
nullus  ex  eis  atteraptaret  dispensare  receptas  empericorum 
et  eciam  ut  taxam  formarent  receptarum,  et  ultimo  respon- 
derunt,  si  talis  taxa  non  deberet  eis  ferri  in  preiudicium,  ipsi 
contenti  essent  eam  formare^  et  nunquam  illud  ad  effectum 
produxerunt. 

Item  ex  tunc  eciam  conclusum  erat,  quod  decanus  cum 
seniore  accederent  Magistrum  ciuium  et  declararent  ei  causas, 
quare  taxam  receptarum  ab  eis  requirerent.  Quo  facto  re- 
spondit  Magister  ciuium,  quod  facta  nostra  in  scriptis  ad  con- 
silium  porrigere  deberemus  et  postea  vellent  nobis  asistere  in 
petitis^  quantum  possibile  essent  etc. 

Postea  iterum  inuenti  sunt  appotecarii  receptas  emperi- 
corum dispensantes,  et  conclusum  erat,  quod  nullus  doctorum 
in  mense  scriberet  ad  appotecam^  in  qua  recepta  emperici  dis- 
pensaretur. 

Postea  in  conuiuio  Mag.  Sebaldi  conclusum  erat  per 
facultatem,  quod  quamuis  doctor  alterius  uniuersitatis  dispu- 
tasset,  non  tamen  deberet  recipi  ad  consorcium  doctoi*um,  nisi 
solueret  peccuniam  pro  facultate. 

Item  tunc  eciam  conclusum  erat,  quod  Mag.  leorius  de 
Amberga  et  Mag.  Lie[b]hardus  Schwalb  peccuniam  pro 
facultate  infra  octo  dies  soluerent  aut  pignus  decano  presen- 
tarent.     Non  exsecuta  sunt. 

Item  conclusum  erat  iterum  de  Mag.  Liebhardo 
Schwalb,  si  amonitus  peccuniam  facultati  non  solueret,  ex 
post  emolumentis  facultatis  non  utatur,  quousque  solueret. 

Proxima  feria  secunda   post  Natiuitatis  Marie  facta  erat     Fol.  31  *> 
congregacio  ad  audiendum  supplicacionei^i  Mag.  Stephani  de     9.  Sept. 


72  Acte  tue.  nedicfte  II. 

(EteD hoffen)^)  pro  admisBione  ad  licenciam  in  medicina  pe- 
tentis;  qui  admissuB  erat. 

Item  extanc  eciam  conclusum  erat,  quod  pro  statuto  legi 
debet  scoiaribus  in  medicina,  quod  quilibet  intitnlari  debet  ad 
matriculam  facultatis  et  ab  illa  intitulacione  computari  debent 
ei  lecciones,  ex  racione,  quia  multi  dicunt  se  diucius  audiaisse 
quam  forte  audiuerunt. 

Item  pro  intitulacione  debet  Scolaris  dare  ad  facultatem 
unum  grossum  et  pedello  4  den.  Item  baccalarius  2  grossos 
et  iterum  pedello  4  den.  Item  nouus  doctor  solaere  debet 
3  grossos  et  iterum  pedello  1  cruc. 

Item  obligabar  7  libr.  et  mediam ;  dedi  in  Ulis  7  aureos 
Ungaricales. 

[1464  n.] 

Mag.  Martinus  Guidein. 

Anno  Domini  millesimo  quadringentesimo  quinquagesimo 

13.  Oct.  quarto,  in  die  sancti  Colomanni  martiris,  electus  est  in  de- 
canum  facultatis  medicine  Mag.  Martinus  Guidein,  arcium 
et  medicine  doctor,  cui  decanus  inmediate  precedens  presen- 
tauit  libros  statutorum  et  actorum  cum  ladula  et  contentis  in 
ea,  et  facto  computo  remanserunt  in  archa  21  flor.  Ungaricales 
et  32  den.,  et  7  flor.  dedit  decanus  precedens  in  summa  per 
ipsum  obligata,  ut  supra  immediate.  In  eadem  congregacione 
exposui  pro  vino  et  aliis  36  den.  Item  dedi  bedello  3  tal. 
den.  pro  sallario  anni  precedentis.  Item  3  sol.  4  den.  pro  sex- 
ternis  appotecariorum  conscriptis. 

5.  Dec.  Anno    eodem,    die  5.  mensis  Decembris,    congregata  fuit 

facultas  medicine  ad  expediendum  articulos  subscriptos,  quo- 
rura  primus  fuit  ad  cogitandum  de  registracione  librorum  fa- 
cultatis et  reformacione  librarie.  Super  quo  conclusum  fuit, 
quod  decanus  deberet  disponere  fieri  pauimentum  in  libraria 
superius  et  januam    et   cuilibet   doctori    claues,   et  si   aliquis  { 

Fol.  32*  scolarium  ingredi  voluerit,  petat  dauern  ab  uno  de  doctoribus. 
Motum  fuit  eciam  tunc,  quod  pro  futuro  debeat  haberi  unus 
liberariuB,    qui    eligi   debet   tempore   eleccionis   decani,    cuius 


^)  Getilgt,  dafür  am  Rande:    de  Greding,  Vgl.  Hanptmatrikel  fol.  52^, 
1442  I.  Rhen.:    Stephanua  -PemoU  de  AUenhofen  o/to»  de  Qreding, 


AeU  hc.  modieae  II.  73 

officium  sit  omni  mense  semel  visitare  liberariam  et  conspi- 
cere  libros  et  necessaria  ibidem.  Et  fait  protunc  electus  Mag. 
lohannes  de  Prauna. 

Secimdas  articuius  fuit  ad  terminandum  negocium  dudum 
cum  appotecariis  inceptum  ex  paii;e  taxe  et  similium^  ne  co- 
munitas  grauetur  per  eosdem.  Super  quo  conclusum  fuit^  quod 
decanuB^  Ma^.  Michael  Srikch  et  Mag.  lohannes  Kirchaim 
accedere  deberent  appotecarios  vel  eos  vocare  et  ab  ipsis  pe- 
tere  taxam  et  referre  eciam  alia  in  decanatibus  duobus  pre- 
cedentibus  per  facultatem  conclusa.  Quod  factum  fuit  juxta 
conclusionem. 

TerciuB  fuit  ad  prouidendum  facultati  de  modo  repellendi 
ludeum  perfidissimum  et  alios  contra  ordinaciones  facultatis 
practicantes.  De  quo  conclusum  fuit^  quod  propter  distanciam 
domini  nostri  Regis  Ladislai  petatur  dominus  officialis  curie 
Patauiensis,  ut  dignetur  facere  publicari  in  cancellis,  quo- 
modo  recipientes  medicinas  a  ludeo  sint  excomunicati,  ymo 
quod  facta  monicione  excomunicentur,  quod  eciam  venerandus 
pater  Mag.  lohannes  Aichlperger  de  Nouoforo,  protunc 
officialis,  perficere  spopondit.  Fuit  secundo  conclusum,  quod 
eciam  scriberetur  regio  maiestati,  quod  conseruaret  nos  in  pri- 
uilegiis  et  statutis  nostris  a  predecessoribus  eius  facultati  datis. 
Tercio  quod  capitaneus  patrie  accederetur,  ut  similiter  pre- 
dictum  ludeum  a  practica,  ex  quo  nullius  esset  literature, 
prohiberet,  quod  similiter  factum  fuit  per  uniuersitatem  et 
eciam  facultatem  in  duobus  literis,  quarum  tenor  habetur  folio 
sequenti. 

Quartus  fuit  ad  concludendum  de  deauracione  arche  seu 
sarcofagi  sanctorum  Cosme  et  Damiani  martirum.  Super  quo 
conclusum  fuit,  quod  archa  deberet  ex  toto  deaurari  ad  ho- 
norem Dei  omnipotentis  et  sanctorum  prescriptorum,  ad  quod 
deberent  domini  doctores  contribuere  juxta  eorum  facultates, 
et  si  ab  aliis  eciam  colligere  possent,  ut  puta  cyrurgis  et  appo- 
tecariis,  quod  eciam  hoc  idem  attemptarent. 

Dominus  rector  uniuersitatis  protunc,  Mag.  Caspar  de  Fol.  32i> 
Tetnang,  dedit  2  flor. ;  Mag.  Martinus  Quldein,  protunc 
decanus  facultatis,  dedit  4  flor.  Ungaricales;  Mag.  Michael 
de  Srikch  dedit  4  flor.  Ungaricales;  Mag.  Pangracius 
Kreutzer  dedit  12  sol.  den. ;  Mag.  lohannes  de  Prauna 
dedit  1  tal.  den.;    Mag.  lohannes  de  Kirchaim  .  .  .;    Mag. 


74  Acta  fae.  medioae  H, 

Liebhardus  Swalb  .  .  .;  Mag.  Marquardus  .  .  .;  Mag. 
Thomas  Mestlin  .  .  .;  Mag.  Conradus  de  M&ldarff  .  .  .; 
Mag.  Georius  de  Ämberga  .  .  .;  Mag.  Sebaldus  de  Nfi- 
remberga  .  .  .5  Mag.  Stephanus  Pernolt  de  Greding  .  .  .; 
et  illi  omnes  protunc  erant  doctores  medicine  et  simul  hie 
Wienne.*) 

11.  Dec.  Eodem  anno,  11.  die  mensis  Decembris^    congregata  fiiit 

facultas  super  artieulis  tribus:  Primus  ad  audiendum  suppli- 
cacionem  cuiusdam  baccalarii  in  medicina  petere  volentis,  ut 
ad  recipiendum  insignia  doctoralia  et  licenciam  una  die  ad- 
mittatur.  Et  fuit  Mag.  Stephanus  Pernolt  de  Greding, 
qui  preeedenter  examinatus  et  concorditer  admissus  fuit.  Qui 
16.  Dec.  postea  16.  die  mensis  prenominati  recepit  sollemniter  licenciam 
et  insignia  sub  decano  pro  tunc. 

Secundus  articulus  fuit  ad  audiendum  supplicacionem 
cuiusdam  magistri  in  artibus  petere  volentis,  ut  ad  examen 
pro  gradu  baccalariatus  in  medicina  admittatur.    Cuius  peticio 

12.  Dec.     exaudita   fuit  et  examinatus  et  admissus    die   sequenti  et  fuit 

Mag.  Caspar  Griessenpekch  de  Lanczhuta. 

Tercius  fuit  ad  videndum  literas  domino  nostro  Regi 
Ladislao  per  facultatem  ex  parte  empericorum  transmit- 
tendas.  Et  fuit  maiestati  sue  missa  litera  sequens  per  facul- 
tatem et  secunda  desuper  per  uniuersitatem. 

Fuit  eciam  ex  parte  ludei  petitus  dominus  ofGcialis,  qui 
fulminauit  mandatum  cum  censuris,  prohibens  omnes  et  sin- 
gulos  sub  pena  excomunicationis ,  ne  medicinas  a  ludeis  re- 
cipiant  etc. 

Exposui  pro  vino  Maluasier  etc.  43  den.  Item  pro  literis 
missis  domino  Regi  Ladislao  42  den. 


Fol.  33"  Durchleuchtiger  kiünig,  gn&diger  herre,  unser  gehorsam, 

willig  dienste  alczeit  beuor.  Wir  tun  euren  kunigklichen  gnaden 
ze  wissen,  das  sich  ain  Jud  her  gen  Wienn  in  derselben  eurer 
k.  g.  stat  gefAgt  und  eurer  gnaden  gelajtt  zaigt  und  fflrbracht^ 
under  dem   selben    gelaytt  er  erczney    phligt   und  den  leuten 


^)  Dieses  SpendenverEeicbnis  ist  gretilgt  mit  dem  Beisatz:  kic  fuit 
erratum  per  acriptorem.  Vgl.  das  zweite  Spenden  Verzeichnis  am  Schlüsse 
dieses  Decanats. 


A«t»  &e.  mediOM  II.  75 

raihety  dadurch  vil  frummer  kristenmenschen  betrogen  und 
gelajhen  werden,  als  das  etlichen  eurer  k.  g.  r&t  yecz  hie  ze 
Wienn  wol  wissentlich  ist.  Daraus  auch  eurer  gnaden  schul 
hie  groß  schmachhait,  nfimlich  der  faculteten  der  erznej  ent- 
springt und  get,  das  ain  Jud,  Qots  und  des  heiligen  kristen- 
gelauben  veindt,  mit  und  pey  uns  offenlich  also  erczney 
phlegen  sol,  und  ist  wider  s61ich  gnad  und  gunst,  so  eurer 
k.  g.  voruoderen  löblicher  ged&chtnus  ye  und  ye  unczher  zu  der 
benanten  eurer  gnaden  [schul]  und  facultet  erczait  und  weweist 
haben  und  auch  wider  unser  freyhait  und  Statut,  dy  auch  von 
dem  stul  zu  Rom  und  dem  concily  zu  Basel  bestett  sind.  Auch 
kAmen  daraus  gros  und  vi!  todsAnd  und  ergemAs,  nachdem 
das  die  heilige  kristenleich  kirchen  verpoten  hat  vestikleichen 
pey  dem  pann  von  Juden  erczney  ze  nemen.  Bitten  wir  eur 
k.  g.  mit  untertenigen  und  sundern  vleis,  das  dieselb  eur  k.  g. 
ansehee  Gots  ere  und  sAlich  gros  gnad  und  gunst,  so  eür  vor- 
uoderen unsern  voruoderen  und  uns  getan  habent,  des  wir  ye 
vestiklichen  zu  eurer  k.  g.  hoffen  und  nicht  zweifeien,  auch 
dem  heiligen  kristenlichen  gelauben  ze  hilff  und  ere,  und  ge- 
rüch  mit  eurer  k.  mäjestat  offen  brief  schaffen  und  empfelhen, 
das  hinfAr  der  obgemelt  oder  ander  Juden  noch  niem  ander, 
der  von  der  schul  und  facultet  der  erczney  nicht  aufgenomen 
und  bewert  sey,  kainerlay  erzney  pflege  oder  rayhe  und  eurer 
k.  g.  amptleuten  und  undertan  schreiben,  das  sy  dem  und  an- 
dern unbewertten  ertztten  des  hinfAr  nicht  gestatten:  das  wellen 
wir  umb  eur  k.  g.  mäjestat  undertan iklichen  und  wiUigklich 
verdienen,  angesehen  auch^  das  yecz  bestentlich  hie  ze  Wienn 
in  eurer  k.  g.  stat  |  auff  11  doctores  st&tlich  sind,  das  dy  gmain  ^^l-  ^^^ 
kainen  abgangk  an  erczten  hat.  Geben  ze  Wienn  an  sandt 
Luceintag,  der  heiligen  junkchfrawen,  anno  Domini  etc.  liiii.     l^-  ^®®- 

Eurer    kAnikleichen  maiestat  diemAtig  undertan  dechant 
und  doctores  der  facultet  der  erczney   eurer  schAl  ze  Wienn. 


Litera  alia  missa'per  uniuersitatem. 

Serenissime  Princeps,  domine  Rex  graciosissime ,  cum 
hamillima  sui  recommendaeione  fidelibus  obsequiis  jugiter  pre- 
oblatis.  Maiestatis  regio  incliti  studii  Wiennensis  generosam 
medicine  facultatem  in  pregrandi  fame  et  honoris  sui  deroga- 
cione   per    quendam    ludeum    contra   priuilegia,    libertates   et 


76  Aeta  Cm.  aedioM  11. 

gracias  Serenitatis  Veetre  diae  memorie   progenitomm,  ymmo 

sancte  matris  ecclesie  probibicionem  Wienne  in  medicina  prac- 

ticantem    illata   Excellencie  Vestre   regle   sincerisBime  ac  con- 

fidentissime   recomendamus,   deuocione   qua   valemuB  ampliori 

humillime  supplicantes,   quatenus  facultatem  eandem  Dei  con- 

templacione  et  precum  noBtrarnm  deuotarum  ob  respeetam  in 

hoc   et  Omnibus    aliis    emergentibus    fauore   regio   recommen* 

datam  habere  et  in  priailegiis,  libertatibus  et  graeÜB  pretactis 

defendere   et   tueri   ac   in   Buis   racionabilibuB  peticionibas  di- 

gnetur  graciosius  exaudire,   in  hiis  nobis   graciam    siugularem 

oracionibus  nOBtris  aput  Deum  deuocius  remerendam  OBtensuri. 

13.  Dec.     Datum    Wienne    anno    Domini    1454.^    in    die    sancte    Lucio 

Virginis. 

Maiestatis  Vestre  regie  humiies  et  deuoti 

rector  et  uniuersitas  studii  Wiennensis. 

Seren issimo  principi  et  domino  domino  Ladislao  Hun- 
garie,  Boemie  etc.  Regi,  duci  Äustrie  ac  marchioni  Morauie 
etc.  domino  nostro  graciosissimo. 


Nichil  fuit  finaliter  factum  per  dominum  Regem  propter 
aduentum  variorum  terrigenarum  et  arduorum  negociorum  sue 
Serenitatis. 
Fol.  34»  Anno*)  Domini    1465,   1.  mensis  Marcii,   congregata   fuit 

*^^^  facultas  medicine  ad  deliberandum  super  articulis  infrascriptis : 
"  Primus  fuit  ex  parte  anathomie  celebrande  juxta  peticionem 
suppositorum  et  magistrorum  facultatis.  Super  quo  conclusum 
fuit,  quod  deberet  celebrari  anathomia,  si  unum  pre  manibus 
haberetur  suppositum.  Et  fuerunt  electi  pro  lectoribus  Mag. 
Michael  de  Srikch  et  Mag.  lohannes  de  Kirchaim;  fuit 
insuper  circa  predictum  articulum  conclusum,  quod  nullus  de- 
beret eidem  interesse  anathomie  nisi  incorporatus  facultati  aut 
actu  studens  in  eadem. 

(Secundus  articulus  fuit  ad   prouidendum  de  remedio.)*) 

Et  fuit  prefata  anathomia  incepta  feria  secunda  post  dominicam 

17.  März    Letare,  in  qua  comparuit  quidam  doctor  alterius  uniuersitatis 


^)  Ursprünglich  stand:    Anno  eodem, 

*)  Das  Eingeklammerte  ist  im  Orig.  getilgt 


Acta  iÜM.  medioae  II.  77 

petens  hamiliter  se  admitti  ad  interessendum,  cuius  peticio  ex- 
audita  fuit  ex  caasis.^) 

Secundas  articulas  fuit  de  certis  sacerdotibas  practican- 
tibuB  in  medicina  et  judicantibas  urinas.  Super  quo  con- 
clusum  fuit,  quod  deberet  peti  dominus  officiaÜB  curie  Pata- 
uiensis,  ut  eosdem  ex  debito  officii  sui  citet  et  vocet  et  eosdem 
a  practica  prohibeat,  expensis  tarnen  facultatis,  et  fuerunt  tres, 
quorum  duo  negaueruut;  tercius  petiuit  veniam  promittens  se 
amplius  noii  facturum. 

Tercius  articulus  fuit  ex  parte  codrorum,  qui  multiplicate 
tunc  erant  in  juuenibus  et  aliis,  et  multi  destruebantur.  Super 
quo  facultas  arcium  concepit  certos  modos  ipsos  minorandi  et 
certos  repellendi  etc.  De  quo  fuit  ultimate  conclusum  in 
plena  uniuersitate^  quod  habentes  et  diuites  amplius  cogantur 
Stare  in  bursis;  item  quod  erigatur  una  vel  due  domus  pro 
bursa  10  vel  12  denariorum  sine  juuenibus  et  si  non  possint 
habere  cottidie  carnes^  bäbeant  saltim  bis  vel  ter  in  ebdomada 
et  regantur  ad  hoc  per  unum  magistrum  arcium.  |  Pro  aliis  Fol.  34»» 
autem  pauperibus  et  studiosis  non  habentibus  soluere  10  vel 
12  den.  debent  erigi  duo  vel  tres  burse,  cum  juuenibus  tarnen 
paucis/  ita  quod  prouideatur  juuenibus  melius  quam  prius 
factum  est  in  resumpcionibus  et  disciplinis,  ne  ita  destruantur 
et  quottidie  in  ciuitate  discurrant.') 

ExpoBui  pro  coUacione  45  den. 

Anno  quo  supra,  die  21.  Marcii,  congregata  fuit  facultas  21.  März 
medicine  ad  deliberandum  super  articulis  infrascriptis.  Primus 
fuit  ad  terminandum  negocium  ex  parte  empericorum  cum 
domino  nostro  Rege  et  consiliariis  suis.  Circa  istum  articulum 
motum  fuit;  quomodo  per  medium  domini  Zilie^  domini  ca- 
pitanei,  et  aliorum  facultati  medicine  inclinatorum,  deberet 
peti  dominus  Rex,  ut  manuteneret  facultatem  in  antiquis  suis 
priuilegiis  et  statutis  etc.  Et  videbatur  facultati,  quod  deberet 
hoc  fieri  primo  per  dominum  de  Walsee,  protunc  capitaneum 
ducatus  Austrie,  et  electi  fuerunt  decanus  protunc  et  Mag. 
lohannes  Zeller  ad  concipiendum  formam  supplicacionis, 
cum  relacione  tarnen  ad  facultatem,  que  per  eosdem  concepta 
et  in  sequenti    congregacione   publicata   et  approbata  fuit  per 

^)  SUphemut  de  WraÜdavia, 

*)  Den  Beschlius  der  Arftistenfacultät  und  der  UniyerBität  gebe  ich  im 
Anhang. 


78  Aete  fM.  medicM  II. 

facultatem.    Nichil  tarnen  protunc  propter  maxima  negocia  do- 
min i  Regia  expediri  finaliter  et  conclusiue  potuit. 

Alter  articulus  erat  de  locacione  domus  prefate  faeultatis, 
que  resignata  fuit  circa  festum  sancti  Georii  per  duos  sacer- 
dotes  inhabitantes  propter  celebracionem  anothomie  in  ea  in 
Quadragesima.  Que  protunc  locata  fuit  domino  doctori  Mag. 
Marquardo  de  Wisaach  ab  eodem  feato  sancti  Georii  per 
unum  annum  pro  11  libr.  den. 

Expoaui  pro  collacionibua  duabua  in  prima  55  den.,  in 
aecunda  33  den.  Percepi  a  domino  doctore  nouello  Mag.  Ste- 
phane de  Bratialauia  2  flor.  Ungaricales.  Item  a  domino 
cuatode  sancti  Stephani  ex  teatamento  domini  doctoria  Mag. 
Dietmari  Hinderpach  10  flor.  Ungaricales.  Item  3  flor. 
Ungaricalea  pro  quodam  libro  in  theologia  ,queationibaB  Äde^ 
Item  de  intitulatia  facit  in  aumma  37^  sol.  den.  Expoaui  pro 
2  officiia  aänctorum  Coame  et  Damiani  cantori  et  organiste 
12  grosa.  Item  bedello  noatro  12  aol.  den.  dedi  de  mutacione 
per  hiemem. 
Fol.  35''  Nomina  doctorum  facultatia,  qui  contribuerunt  ad  archam: 

Mag.  Michael  Puff  de  Srikch  dedit  4  flor.  Ungari- 
calea ;  ^ 

Mag.  lohannea  Zeller  de  Auguata  dedit  3  flor.  Un- 
garicalea ; 

Mag.  Pangraciua  Kreuczer  de  Traismaur  dedit 
12  sol.  den. ; 

Mag.  Martinus  Guidein  de  Weissenburga  dedit  5  flor. 
Ungaricalea. 

Mag.  lohannea  Newman  de  Praunaw  dedit  1  libr.  den. 

Mag.  lohannea  Reiner  de  Kirchaim  .  .  . 

Mag.  Caapar  Fru  de  Tetnang  dedit  2  flor.  Ungaricalea; 

Vincenciua  appotecarius  dedit  2  flor.  Ungaricalea. 
Fol.  35  *>  Expoaita  pro  deauracione  arche  aew  aarcofagi  aänctorum 

Coame  et  Damiani:  Item  primo  49  florenoa  Ungaricalea  ad  de- 
aurandum  18  marcaa  argenti.  Item  pro  reformacione  florum 
et  ymaginum  4  lotonea  argenti  1  quint.,  1  lot.  pro  3  aol.  den. 
Item  pro  labore  aurifabro  pro  aingulia  10  tal.  den.  ^) 


^)  Diese  Abrechnung  mit  dem  Goldschmiede  fand  erst  nach  dem  Se- 
mesterschlnss  statt  und  wurde  daher  von  Mag.  Martin  Guidein  erst  auf  der 
folgenden  Seite  (Fol.  35*> )  in  das  Actenbuch  eingetragen. 


Acta  fae.  madieae  II.  79 


[1466  I.J 


Anno  Domini  M^CCCC^  quinqiiagesimo   quinto,   in   die     Fol.  85* 
sanctoram  Tiburcii  et  Valeriani   martirum,    electus   est  in  de-     !*•  A.pr. 
canum  facultatis  medicine  Mag.  Marquardus  de  Wyssach, 
arcium  et  medicine  doctor,    in  cuius  decanatu  subscripta  sunt 
peracta^    et  in  eadem  congregacione   facultas  medicine  locauit 
predicto  decano  domum  facultatis  pro  10  libr.  den. 

In  proxima  feria  quarta  post  festum  sancti  Georgii  fuit  30.  Apr. 
congregacio  facultatis  super  articulis  infrascriptis :  Ad  au- 
diendum  relacionem  dominorum  doctorum,  scilicet  Mag.  lo- 
hannis  Celler  et  Mag.  Martini  Guldin,  deputatorum  in 
materia  empericorum.  Secundus  articulus  de  visitantibus 
Scolaribus  practicas,  an  expediret  pro  utilitate  eorum. 

Super  primo  articulo  conclusum  fuit^  quod  concepta  per 
dominos  doctores  predictos  ad  repellendum  empericos,  ne  prac- 
ticent  sine  consensu  facultatis  et  sine  approbacione,  deberent 
exequi  et  ad  regiam  maiestatem  deferri. 

Super  secundo  articulo  fuit  conclusum,  quod  nullus  Sco- 
laris, antequam  audiuit  lectiones  ad  gradum  baccalariatus  re- 
quisitas,  visitet  practicam. 

Item  in  eadem  congregacione  exposui  pro  papiro  et  vino 
14  den.  Item  exposui  13  den.  pro  claue  una  ad  januam  li- 
brarie  et  pro  una  ad  seram  pro  libris  etc.  Item  Mag.  Caspar 
Griessenpek  dcdit  1  flor.  pro  baccalariatu  in  medicina.  Item 
dominus  Marti nus^  cui  ante  hoc  fuit  locata  domus,  dedit  pro 
censu  eiusdem  6  libr.  den.  preter  10  et  8  den.,  quos  dixit  de- 
disse  pro  duabus  clauibus  ad  unam  cameram,  et  debuisset  de- 
disse  7,  sed  facultas  liberaliter  remisit  sibi  unam  libram.  Item 
Mag.  Georg ius  de  Laugingen  dedit  1  gross,  pro  intitulacione. 
Item  Mag.  lohannes  Goltperg  dedit  1  gross.  Mag.  Andreas 
de  Psarskye  dedit  1  gross.  Mag.  lacobus  de  Cibinio  dedit 
1   gross. 

Item  proxima  feria  quinta  ante  festum  Penthecostes  fuit  Fol.  36^ 
congregacio  facultatis  super  articulis  infrascriptis:  Ad  audien-  22.  Mai 
dum  supplicacionem  unius  doctoris  alterius  uniuersitatis  pe- 
tere  volentis,  ut  ad  consorcium  doctorum  admittatur  et  nostre 
facultati  incorporetur ,  et  fuit  Mag.  Stephanus  de  Brati- 
slauia.  Secundus  fuit  ad  recipiendum  compotum  ab  antiquo 
decano. 


80  Acta  Am.  medicaa  11. 

Super  primo  conclusum  fuit,  quod  Mag.  Stephanus  esset 
admissus  secandum  statuta  facultatis.  Super  secundo  articulo 
dixit  antiquus  decanus,  quod  adhuc  non  computasset  cum  auri- 
fabrO;  qui  fecit  sarcofagum  sanctorum  Cosme  et  Damiani,  et 
conclusit  facultas,  quod  antiquus  decanus  computaret  cum 
aurifabro  et  quod  post  hoc  faceret  compotum  coram  fa- 
cultate. 

Item  in  eadem    coogregacione   exposui   pro    Ramuolio(!) 
et  simplici   vino   et   paue  35  den.     Item    exposui    14  den.  pro 
reformacione  sedilis  destructi. 
19.  Juni  Item  proxima   feria   quinta   post   festum    sancti  Viti  fuit 

congregacio  super  articulis  infrascriptis :  Ad  recipiendum  com- 
potum ab  antiquo  decano,  <1^K0  ^^^^  computacione  et  defalcatis 
defalcandis  coram  facultate,  facultas  obligabatur  sibi  in  3  libr. 
den.  et  6  sol.  et  20  den. 

Item  idem  decanus  precedentis  mutacionis  presentauit 
michi  archam  facultatis,  in  qua^)  fuit  sigillum  facultatis  et 
liber  statutorum  et  duo  libri  actorum  facultatis,  et  quandam 
bursam,  in  qua  fuerunt  23  den.  eciam  non  de  bona  moneta,  et 
de  peccunia  nichil  plus  dedit. 

Item  idem  presentauit  michi  triginta  unum  libroe  in 
theologia,  quos  debuit  vendere,  de  quibus  ego  vendidi  unum, 
Fol.  36*  in  quo  continebantur  sermones  |  de  sanctis,  pro  11  sol.  den. 
cum  scitu  et  taxa  Mag.  lohannis  Praunaw  et  domini  Con- 
radi  Rosenhaymer  (et  ego  Mag.  lohannes  de  Prawnaw 
resolui  11  sol.  et  recepi  librum,  quia  non  erat  ille  liber  facul- 
tatis sed  cuiusdam  sacerdotis,  qui  eundem  petiuit  sibi  re- 
stitui  1458).«) 

Item  protunc  placuit  facultati,  quod  conclusio  fabricata 
de  nouo,  scilicet  quod  nullus  Scolaris  visitet  practicam  nisi 
prius  audiuerit  lecciones  ad  gradum  baccalariatus  requisitas, 
pronunciaretur  scolaribus;  quod  fuit  factum.  Et  scolares 
statim  petiuerunt  unanimiter  abolere  istam  conclusionem  et 
se  teuere  cum  statu tis  et  ordinacionibus  antiquis.  Super  qua 
peticione  facultas  deliberata  respondit,  se  velle  stare  in  con- 
clusione  sua  fabricata. 

Item  ista  conclusio  placuit  Mag.  lohanni  Celler,  Mag. 
Pangracio,  Mag.  Martine  Guldin,  Mag.  lohanni  Kircham, 


^)  Im  Orig.:  quo.  *)  Zusatz  von  der  Hand  des  Job.  de  Pravmaw. 


Aete  fao.  medieM  II.  81 

Mag.  Liebhardo  Swalb^  Mag.  Conrado  de  Fraunaw-/) 
sed  Mag.  Michaeli  Schrik,  Mag.  lohanni  de  Praunaw  et 
decano  non  placuit  ista  conclusio,  sed  apparuit  eis,  quod  suf- 
ficerety  si  antiqua  statuta  et  ordinaciones  rigorose  tenerentur 
et  in  examinibas  si  ignorantes   retardarentur   aut   reicerentur. 

Item  protanc  exposui  pro  collacione  38  den. 

Proxima  feria  sexta  post  festum  sancti  lohannis  Baptiste  26.  Juni 
fuit  congregacio  facultatis  saper  articalo  infrascripto :  Ad  au- 
diendum  referri  aliqua  honorem  facultatis  respiciencia  per 
superintendentes,  qui  fuerunt  Mag.  Thomas  Haselpach  et 
Mag.  Michael  Schrik^  et  proposuit  protun c  in  facultate  exi- 
mius  sacre  theologie  doctor  Mag.  Thomas  Haselpach,  quo- 
modo  scolares  facultatis  medicine  fuissent  cum  eo  et  quesiuis- 
sent  consilium  ex  parte  conclusionis  fabricate  de  nouo,  scilicet 
quod  nullus  visitet  practicam  etc.  et  premissis  certis  motiuis 
per  cum  assignatis  et  eciam  per  scolares  assignatis,  peciit  fa- 
caltatem,  quatenus  suspenderet  iliam  conclusionem  usque  ad 
annum,  et  dixit^  quod  ea,  que  loqueretur  vei  faceret,  faceret 
ad  honorem  facultatis.  Super  qua  peticione  deliberauit  facultas, 
quod  vellet  stare  in  conclusione  fabricata,  et  ad  hoc  fuerunt 
omnes  doctores  facultatis  preter  Mag.  Michaelem  Schrik, 
Mag.  lohannem  Pranaw  et  decanum  pro  illo  tempore,  quia 
doctores    facultatis    considerauerunt,    quod    scolares    visitando  i 

cum  doctoribus  practicas  negligerent  lecciones,  ad  quas  obli- 
gantur,  et  negligenter')  studia  in  seien cia  medicine  et  post,  cum 
ad  gradum  promouentur,  in  scandalum  facultatis  ut  emperici 
sine  debito  ordine  et  sine  doctrina  canonum  in  practica  pro- 
cedunt.  Eciam  fuit  conclusum,  quod  scolares  deberent  audiri 
et  vocari,  quia  non  audiuerunt  lecciones  trium  doctorum  sti- 
pendiatorum  nee  visitauerunt  disputaciones,  quare  hoc  fecissent, 
et  responderunt,  quia  prohibiti  essent  a  fine,  scilicet  audiendo 
practicam  a  doctoribus,  eciam  nollent  media  ordinata  in  istum 
finem. 

Item  protunc  exposui  pro  collacione  46  den.  et  habebantur 
tres  medie  de  Rauolino. 


^)  Die  zwei  letzten  Buchstaben  des   Namens   Praunaw  sind  im  Orig. 
ausgekratzt 

")  So  im  Orig.;    es  ist  aber  entweder  negligerent  dafür  zu  setzen  oder 
ein  Yerbum  zu  tludia  zu  ergänzen. 

Acta  fMnltotiB  medioae  II.  6 


82  Acta  fac.  medioM  II. 

l.Juli  Item  proxima  feria  tercia   posi   festum  beatornm  aposto- 

lorum  Petri  et  Pauli  fuit  congregacio  super  isto  articulo  se- 
Fol.  36^  quenti:  |  Ad  audiendum  supplicacionem  scolarium^  qui  petiue- 
runt  in  congregacione  facultatis^  quatenus  facultas  reciperet 
eos  ad  gremium  suuni;  quemadmodum  doctores  iam  presentes 
in  facultate  fuissent  a  suis  precessoribus  recepti  et  niehil  noui 
eis  fabricarent. 

Super  ista  conclusione  facultas  deliberata  conclusit^  con- 
clusionem  illam  nouam  ita  debere  limitari^  quod  nullus  Sco- 
laris yisitet  practicam  per  annum  et  medium  et  quod  non  vi- 
sitent  practicam  horis^  quibus  legitur  in  scolis,  quia  conside- 
rauit  facultas,  quod  in  tanto  tempore  possunt  studere  et  intelli- 
gere  practicam  et  terminos  medicine. 

Secundo  petiuerunt  scolares  in  eadem  congregacione, 
quia  non  audiuerunt  lecciones  trium  stipendiatorum  nee  visi- 
tauerunt  unam  disputacionem  propter  conclusionem  de  nouo 
factam,  quatenus  hoc  indulgeretur  eis  pro  presenti  et  futuro. 
Super  quo  conclusit  facultas,  quod  si  videret  ipsa,  quod  essent 
diligentes  in  leccionibus  et  essent  morigerati,  quod  vellet  eis 
indulgere.  Et  aliqui  voluerunt,  quod  pena  deberet  principa- 
lioribus  reseruari,  aliqui  voluerunt,  quod  singuli  scolares  sin- 
gulos  doctores  peterent,  ut  indulgerent  eis ;  tamen  ad  neutrum 
fuit  maior  pars  doctorum. 

Item  dedi  seratori  1  libr.  den.  et  5  den.  pro  faciendo  seras 
et  apponendo  januam  ad  librariam  et  ad  portam  domus  et  pro 
reformandis  seris  14  den.  ad  stubam  communitatis  et  comodum 
ibidem.  Item  3  den.  ad  purgandum  librariam.  Item  4  den. 
pro  vino  carpentariis.  Item  dedi  6  grosses  ad  faciendum  pa- 
tellas,  in  quibus  irent  auli  porte  domus  facultatis. 

11.  Sept.  Proxima  feria   quinta   post  festum  Natiuitatis  Marie  fuit 

congregacio  facultatis  ad  deliberandum  super  articulo  infra- 
Bcripto:  Ad  deliberandum,  quid  debeat  fieri  cum  Magistro 
ciuium  Holczler,  qui  iniuriatus  medicis  dixit,  quod  Mag.  Mi- 
chael Schrik  et  alii  medici  fecissent  concursum  studentum 
in  curia  domin i  Regis. 

Conclusum  fuit,  quod  in  scriptis  deberet  presentari  regio 
maiestati  ista  iniuria  facta  medicis  per  Magistrum  ciuium,  sed 
tamen  postquam  iste  iniurie  fuerunt  coucepte,  non  fuerunt  pre- 
sentate  ex  certis  causis  racionalibus. 


r 


Aeta  Am.  medicae  II.  83 

Item  in  eadem  congregacione  petiuit  Mag.  lohannes 
Kircham  assistenciam  facoltatis.  contra  Magistrum  ciuium  et 
alios  ciues  consules,  qui  ininste  ceperunt  eum  et  detinuerunt 
eum  propter  aliquam  yeritatem^  quam  inuiti  audiuerunt  ab  eo^ 
et  specialiter^  quia  contra  aliquos  sibi  gaspectos  ex  racionalibus 
causis  excepit,  ne  ferrent  seilten ciam  contra  eum,  et  ideo  ce- 
perunt eum.  Conclusit  facultas,  quod  deberet  sibi  fieri  assi- 
stencia,  et  deputati  fuerunt  sibi  duo  seniores,  scilicet  Mag.  Mi- 
chael Schrik;  Mag.  lohannes  Celler  et  decanus  pro 
tempore. 

Item  in  ista  congregacione  exposui  23  den.  et  in  pro- 
xima  congregacione  ante  hoc  exposui  4  grosses.  Item  4'grossos 
de  rescribendis  tribus  cedulis,  scilicet  qucrimoniarum  uniuersi- 
tatis  regio  maiestati  contra  Magistrum  ciuium  et  responsum 
Magistri  ciuium  et  consulum  contra  medicos  et  iterum  respon- 
sum aniuersitatis  contra  proposita  contra  medicos  per  Ma- 
gistmm  ciuium. 

Proxima  feria  sexta  ante  festum  sancti  Michaelis  fuit  Fol.  37  * 
congregacio  facultatis  super  isto  articulo :  Ad  audiendum  ^^'  ®®P*- 
supplicacionem  unius  baccalarii  in  medicina  petere  volentis, 
nt  domino  cancellario  vel  vices  eins  gerenti  presentetur  pro 
examine  ad  gradum  licencie,  et  fuit  Mag.  Wernherus  de 
Rotemburga.  Conclusit  facultas,  quod  deberet  presentari  et 
examinari;  quod  et  factum  fuit. 

Item  pro  cera  rubea  et  papiro  exposui  4  den.  Item  6  den. 
pro  cedalis  in  die  Cosme  et  Damiani^)  scribendis.  Item  pro 
fornace  reformanda  dedi  6  grosses  et  3  den.  Item  pro  vitris 
reformandis  dedi  etc.  64  den. 


[1456  n.] 

Anno  Domini  1456.  electus  est  in  decanum  facultatis  me-    Fol.  37^ 
dicine  Mag.  Conradus   Praun    de   Müldorff  in    die   sancti     t3.  Oct 
Colomanni  et  a  decano  precedenti  secunda  feria  ante  Elisabet     17.  Nov. 
percepit  2  libr.  21  den.  et  1  flor.  Ungaricalem  et  2  flor.  a  Mag. 
Wernhero  de  Rotemburga. 

Item  exposui   in   eodem   die  pedello  12  sol.  den.  pro  sal- 
lario  deseruito.     Item  pro  officio  decantato  in  die  Cosmi  (!)  et 


*)  Corr.  aus  DemionisCIJ 

6* 


u 


84  Aetft  fao.  medicae  II. 

27.  Sept.  Damiani  3  sol.  20  den.,  qae  pecunia  sie  erat  distributa :  cantori  32, 
octonariis  32,  organiste  32  et  leuitis  14.  Item  4  den.  pro  re- 
formacione  sere  arche,  in  qua  claues  erant  concluse  in  con* 
gregaeione  occasionaliter.  Item  8  den.  pro  claue  in  liberia  ad 
seram  in  falanga  ferrea,  in  qua  libri  sunt  katenati.  Item  pro 
citacionibus  duorum  sacerdotum  6  den.  pro  bibalibus;  cetera 
exponenda  pro  eisdem  remisit  dominus  officialis.  Item  3  den. 
pro  media  vini  famulo,  qui  portauit  citaciones  ad  locum. 
1456       Item  10  den.  pro  sera  ad  antiquam    cistam  et  magnam  in  die 

6.  Febr.  sancte  Dorothee.  Item  exposui  in  una  congregacione  facul- 
tatis  22  den.  pro  vino,  piris  et  semella  et  32  den.  pro  mal- 
uasia.  Item  pro  clauibus  ad  liberiam  decano  pertinentibus 
18  den.  Item  in  alia  congregacione  facultatis  exposui  pro  dua- 
bus  octauis  maluasie  64  den.  et  pro  lebetis  et  semellis  in  hac 
et  aliis  congregacionibus  7  den.  Item  exposui  pro  pedello  ite- 
rum  12  sol.  den.  pro  suo  sallario  sibi  deputato.  Item  exposui 
20  den.  de  pecunia  facultatis  Mag.  Martine  Öuldein,  quos 
Mag.  Marquardus  debebat  sibi  dare  et  ad  tollendum  dis- 
cordias  hoc  feci  et  pro  eo  cambiui  unum  de  florenis  perceptis 
pro  7  sol.  23  den.  Item  pro  creta  1  den.,  pro  papiro  et  aliis 
volo  vobis  propinare. 

Fol.  38*  Item  anno  eodem  fuit  articulus  formatus  de  domo  locanda 

pro  futuro  anno,  et  conclusum  fuit  super  eodem  ad  commis- 
slonem  Mag.  Caspar  et  Mag.  lohännis  Kirchaim,  quam 
Mag.  Marquardus  fecit  eisdem,  qui  tunc  domum  inhabitabat, 
quod  esset  sibi  locanda  pro  anno  futuro  pro  11  libris,  quem- 
admodum  tunc  facultas  sibi  pro  anno  precedenti  locauit,  et  pro 
<saucione  sufficienti  prefati  domini  doctores  Mag.  lohannes 
Kirchaim  et  Mag.  Caspar  posuerunt  se  fidejussores  pro 
censu  anni  presentis  adhuc  debiti,  qui  erat  6  libr.  den.,  et  pro 
censu  anni  sequentis  ac  libris  aput  eum  repositis,  quorum  unus 
est  per  eum  acomodatus  et  est  Cirurgia  Lanfranci,  aiius  est 
•  aput  eum  repositus  per  dominum  doctorem  Mag.  Casparum 
racione  officii,  quia  tunc  decanus  fuit;  quos  quidem  libros  ipse 
debebat  mihi  presentare,  sed  quid  eum  impediuerit,  ipse  seit. 
Item  eodem  ^)  die  fuit  secundus  articulus  ex  parte  empe- 
ricorum,  qui  suis  probris  solent  nos  conuiciare,  et  ad  eos  com- 
pescendos  fuerunt   deputati  ad  hoc  Mag.  Martinus  Guidein 


Acte  fac.  medicae  II.  8& 

et  Mag.  lohannes  Kirch aim,  qui  deberent  facere  suam  di- 
ligeuciam  aput  dominum  rectorem  nostre  floride  uniuersitatis  et 
apat  Magistrum  ciuium  opidi  Wjennensis^  ut  eis  silencium 
inponeretur  et  practica  inhiberetur. 

Item  anno  eodem,  27.  mensis  Februarii,  congregacio  facta  27.  Febr. 
ad  audiendum  proposicionem  et  probacionem  Mag.  Hainrici 
Hacker,  qui  eciam  ante  tempus,  quam  artem  didicit,  se  ad 
praxim  dedit,  et  fuit  in  causa  quorundam  aurifabrorum,  qui 
eum(!)  aput  dominum  rectorem  de  eo  conquerebantur,  quod  cum 
uno  puero  in  praxi  male  processisset  et'  ipsum  puerum  dete- 
riorasset.  Conclusum  erat  per  consistorium  domini  rectoris, 
quod  probaciones  suas,  quas  haberet,  doceret  coram  facultate^ 
et  quia  in  termino  sibi  prefixo  per  consistorium  dictum  non 
comparuit,  erat  taliter  domino  rectori  denunciatum.  Post 
yero  in  alia  congregacione  compamit  et  probaciones  suas  in 
facultate  produxit,  que  per  facultatem  sentencialiter  fuerunt 
decrete  tamquam  minus  sufficientes. 

Item  fuit  similiter  in  decanatu  meo  diffinitum  per  facul-     Fol.  38^ 
tatem,  quod  libri  pertinentes  ad  facultatem,  qui  possidentur  a 
doctoribus  huius  facultatis,  erant  reponendi  aput  decanum,  sed 
non  obstante  requisicione  mea  adhuc  nichil   potui  obtinere  de 
libris  eiusdem. 

Item  ultima  erat  congregacio  ex  parte  ducis  Alberti, 
qui  per  personam  interpositam,  que  tunc  erat  decanus  facul- 
tatis  artium,  petiuit  acommodari  ordinaciones  facultatis  artium 
pro  fundacione  noue  uniuersitatis  in  Freiburg  in  Prisca*);  et 
videbatur,  quod  verisimiliter  essent  petendo  ordinaciones  alia- 
mm  facultatum;  pröpterea  ordinauit  dominus  rector  cum  suis 
officialibus,  ut  quilibet  decanorum  congregaret  suos  ad  huius- 
modi  pretactum,  et  quia  alie  facultates  concluserunt  peticionem 
suam  fore  racionabilem  et  ita  annuerunt  suis  precibus,  ita  et 
facultas  nostra  non  potuit  contradicere,  quamuis  concluserat, 
quod  Don  deberent  tales  ordinaciones  presentari  neque  acom- 
modari, nisi  honeste  preces  cum  decore  mitterentur  ex  parte 
eiusdem  principis  Austrie  Alberti. 

Ultima  fuit  congregacio  in  die  sanctorum  Tiburci  et  Va-     14.  Apr. 
leriani  ad  eligendum   nouum   decanum  et  electus   fuit  venera- 


^)  P^'o  fundadone  —  PrUca  (=  Breisgau)  ist  am  Rande  nachgetragen. 


86  Acta  fac.  medica«  11. 

bilis  ac  eximius  vir  dominus  doctor  Mag.  Michel  de  Srick 
famosissimus. 


[1466  I.] 


Fol.  39»  Anno   Domini  M.CCCCMvj%    in   die  sanctorum  Tyburci 

14.  Apr.  et  Valeriani,  que  fuit  dies  14.  Äprilis,  electus  fuit  in  decanum 
17.  Apr.  Mag.  Michael  de  Schrichk,  qui  statim  die  17.  eiusdem  men- 
sis  fecit  congregacionem  super  articulis  subscriptis.  Primus 
ad  recipiendum  computum  a  decano  precedenti;  quod  factum 
fuit,  et  facto  computo  non  remansit  in  archula  nisi  media 
libr.  den.,  sed  census  fuit  exsolutus  pro  domo  eodem  die  2  flor. 
Ungaricalium  et  4  libr.,  et  sie  debent  esse  in  cistula  4^^  libr. 
et  2  flor.  Ungaricales. 

Secundus  ad  deliberandum  de  inquilino  in  domo  facul- 
tatis.  Et  de  isto  conclusum  fuit,  quod,  ex  quo  dominus  doctor 
Mag.  Marquardus  petiuit  per  suos  procuratores  se  continuari 
in  domo,  quod  hoc  deberet  acceptari  et  ipse  deberet  expectari, 
ex  quo  dixerunt  cum  in  breui  reuersurura,  ut  dixerunt  cum 
eis  scripsisse;  et  nichilominus  domini  doctores  lohannes  Chir- 
chaym  et  dominus  Caspar  deberent  stare  pro  eo,  ut  prius 
promiserunt.  Et  super  hoc  de  nouo  promisit  pro  censu  Mag. 
lohannes  Scharndarff^  qui  sua  possidet  bona  et  promisit 
pro  dampnis  secundum  comunem  formam.  Et  in  eadem  con- 
gregacione  mota  fuerunt  aliqua  utilia,  de  quibus  postea  debet 
haberi  specialis  congregacio,  quam  faciam  tempore  suo. 

7.  Mai  Item  die  7.  Maii  congregata  fuit  facultas  ad  deliberandum 

super  articulis  subscriptis:  Primus  ad  audiendum  supplicacio- 
nem  cuiusdam  baccalarii  medicine  petere  volentis,  ut  presen- 
tetur  domino  vicecancellario  pro  examine  ad  gradum  licencie 
in  eadem.  Iste  articulus  fuit  pleno  exauditus  et  fuit  petens 
Mag.  lohannes  Swayger  de  Ingelstauia.     Qui  fuit  postea 

8.  Mai      presentatus  die  8.  eiusdem  mensis,  et  die  11.  assignata  fuerunt 
11.  Mai     puncta  et  examinatus  et  fuit  pleno  admissus. 

Secundus  articulus  ad  cogitandum  de  superintendencia 
domus  facultatis  et  eciam  librarie,  de  quo  fuit  conclusum^ 
quod  semper  decanus  presens  et  precedens  deberent  hiis  duo- 
bus  superintendere  et  deberent  visitare  domum  et  conspicere 
et  similiter   librariam,    quocienscumque   fuerit    oportunum,    et 


Act»  Iko.  medlcae  IJ.  87 

boc  eciam  deberet   continoare   quilibet   decanus  in  sui  officio, 
qaod  fideliter  yellet  hiis  superintendere. 

Item  Mag.  lohannes  Swayger  prenominatus  4.  die  Oc-      4.  Oct. 
tobris  recepit  gradum  licencie  in  medicina  et  statim  post  eun- 
dem   actum    recepit    insignia    doctoralia    cum    cerymonÜB    ad 
ifltam   pertinentibuB   in   nomine    lesu    Christi ,    et   exsoluit   fa- 
cultatem  in  2  flor.,  de  qnibus  exposui  pro  feste  Cosme  et  Da-    27.  Sept. 
miani  in  summa  ^/,  libr.  et  18  den. 


[1466  n.] 

Anno  Domini  millesimo  quinquagesimo  sexto   electus  est    Fol.  39 

in  decanum    facultatis   medicine   Pangratius   Kr^uczer   de 

Traisenmawr,   arcium  et  medicine    doctor,   cui    decanus  im- 

mediate  precedens   presentauit   libros    statutorum   et   actorum 

cam  ladula  et  contentis  in  ea,   et  facto    computo  remanserunt 

6  flor.  Ungaricales   extra  archulam  et  25  den.,    sed  in  archula 

debent  esse  ^^j^  libr.  den.  et  2  flor.  Ungaricales,   sicut   notauit 

domiDUs  doctor  Mag.  Michael  de  Schrikch  in  decanatu  suo 

immediate  precedenti. 


[1467  !•] 


Aono  Domini  1457^.,  in  die  sanctorum  Tiburcii  et  Va-  u57 
leriaDi  martirum,  electus  est  in  decanum  facultatis  medicine  u.  Apr. 
Martin  US  Guldein^  arcium  et  medicine  doctor,  ciuis  Wien- 
nensis,  cui  decanus  precedens  presentauit  libros  statutorum  et 
actomm  cum  contentis  in  ladula.  Percepi  ö^s  tal.  den.  pro 
censu  domus  per  hiemem.  Exposui  14  den.  pro  purgacione 
fumigalium. 

Die  7.  mensis  Maii  congregata  fuit  facultas  super  arti-  7.  Mai 
cnlis  daobus:  Primus  fuit  ad  cogitandum  de  hospite  domus 
pro  faturo,  et  conuenit  dominus  doctor  Mag.  Marquardus  de 
Wissach  a  feste  sancti  Georii  per  annum  pro  11  libr.  den. 
et  fuit  sibi  dictum,  quod  fenestras^  fornacem ,  urnas,  funem 
pro  fönte,  que  protunc  integra  erant,  per  se,  cum  rumperentur, 
deberet  reformare. 


88  Acte  ibc.  medicae  H. 

Secundus  fuit  ad  audiendum  supplicacionem  caiasdam 
magistri  in  artibus  petere  volentis^  ut  ad  examen  pro  grada 
baccalariatus   admittatuF;   et  fuit  Mag.  EraBmus  Amman  de 

9.  liai     Ratispona^  qui  admissus  fuit  concorditer  et  9.  die  mensis  pre- 
tacti  examinatus  et  per  omnes  admissus. 

Eadem  die  vocatus  fait  Mag.  Hainricas  Hakcher^  Sco- 
laris medicine^  qui,  licet  inexpertus,  practicauit  publice  in 
Fol.  40*  ciuitate  Wiennensi  contra  ordinaciones  |  et  statuta  uniuersitatis 
et  facultatis  et  contra  ipsius  juramentum,  et  quia  precedenter 
auisatus  et  ammonitus  non  destitit  nee  curauit,  facultas  sibi 
dixit  publice,  ut  aut  dimitteret  practicam  protunc  aut  amplius 
non  visitaret  disputaciones  et  lecciones  doctorum.  Fuit  eciam 
protunc  iniunctum  dominis  doctoribus  legen tibus,  quod  nuUus 
in  ipsius  presencia  amplius  legeret,  quousque  a  practica  ces- 
saret  et  se  moribus  et  ordinacionibus  aliorum  et  facultatis  con- 
formaret.  Fuit  tamen  in  omnibus  istis  pertinax  et  rebellis  ut 
infra. 

16.  Mai  Anno  quo  supra,  die  16.  mensis  Maii,  congregata  fuit  fa- 

cultas medicine  ad  audiendum  quandam  proposicionem  arduam 
per  decanum  proponendam,  honorem  facultatis  concernentem 
et  fuit  talis:  Deuenit  ad  decanum  et  alios  doctores  veridica 
relacione,  quomodo  certi  appotecarii  dispensando  receptas  re- 
ciperent  titimallum  loco  Turbit,  prout  eciam  id  visum  fuit  ab 
uno  eorum  et  ab  alio  non  fuit  negatum,  qui  dixit,  ipsum  tan- 
tum  valere  sicut  Turbith.  Et  quia  domini  doctores  passi  fue- 
runt  in  pacientibus  suis  protunc  plura  pericula  et  seua  con- 
siderauerunt  accidencia,  conclusum  fuit,  quod  decanus,  Mag. 
Pangracius,  Mag.  lohannes  Prauna  et  Mag.  lohannes 
Kirch aim  nomine  tocius  facultatis  accederent  consilium  po- 
tentes ab  ipsis  consilium,  quid  agendum  foret  pro  re  publica 
et  ad  prouidendum  periculis  ex  administracione  huiusmodi 
medicinarum  euenire  solentibus.  Fuit  eciam  protunc  motum, 
quomodo  euenirent  multe  querele  de  caristia  fori  appotecariorum, 
de  toUeracione  et  honoracione  empericorum  per  eosdem,  de 
quibus  precedenter  anno  54.  et  55.  prohibiti  et  auisati  fuerunt  ^) 
et  non  curauerunt.  Quare  similiter  commissum  fuit  dominis 
doctoribus   prefatis,   uti   consilio  proponerent.     Qui  die  imme- 

17.  Mai     diäte  sequenti,  17.  yidelicet  Maii,  id  fecerunt  diligenter,  et  do- 


*)  Vgl.  oben  8.  71  und  73. 


Acte  Aus.  medicae  U.  89 

mini  eines  concorditer  gratissime  proposicionem  eandem  audi- 
nerunt  et  dolenter  sufferendum  huiusmodi  reputarunt,  petentes 
terminuin  super  huiusmodi  re  ardua  deliberandum,  extunc 
mentem  ipsorum  promittentes  significare.  Super  quo  presto- 
lata  fuit  facultas. 

Die  sequenti  Magister  ciuium  petiuit  congregari  singulos 
doctores  ad  sequentem  diem  ad  consilinm  ciuitatis^  ut  ibi  au- 
dirent  proposicionem  per  eum  contra  appotecarios  faoiendam. 

Die  18.  mensis  pretacti  Magister  ciuium  vocauit  omnes  Fol.  40^ 
doctores  et  omnes  appotecarios  ad  plenum  consilium  et  ibi  l^-  ^^ 
proposuit  appotecariis,  audientibus  consiliariis^  quomodo  ve- 
nirent  certe  querele  de  taxa  et  foro  ipsorum,  in  quibus  infirmi 
preter  solitum  et  contra  equitatem  grauarentur,  quomodo  eciam 
certas  medicinas  prohibitas  loco  electarum  dispensarent,  ut  tyti- 
maUum  loco  Turbit  etc.;  propter  quod  consilium  deliberasset 
recipere  duos  vel  tres  doctores  medicine  per  facultatem  eli- 
gendos^  qui  unacum  certis  consulibus  et  mercatoribus  per  ipsos 
eligendis  facerent  ordinacionem  de  foro  et  taxa  appotecariorum^ 
ne  peramplius  infirmi  grauentur ;  quod  protunc  eciam  dominis 
doctoribus  proposuit  et  instancia^  qua  valuit,  petiuit  facultatem^ 
ut  cogitaret  pro  remedio  oportuno^  ne  homines  ulterius  dam- 
pnarentur  et  grauarentur.  Quod  facultas  promisit  in  consilio 
publice  et  propter  hoc  deliberauit  habere  congregacionem. 

Die  sequenti  facultas  fait  congregata  plenarie  ad  proce-  19.  Mai 
dendum  in  negocio  proposito  facultati  per  Magistrum  ciuium. 
Secundus  articulus  ad  deputandum  certos  in  causa  Hak  eher. 
Et  fuit  articulus  iste  motus  propter  Mag.  Hainricum  Hak- 
cher,  qui  practicauit  contra  prohibicionem  facultatis  et  multos 
commisit  errores  et  pacientes  destruxit;  qui  prohibitus  fuit 
aut  a  practica  aut  ab  ingressu  scolarum  facultatis;  nuUum 
tamen  curauit,  sed  temerarie,  ut  pertinax  dixit,  se  velle  practi- 
care  et  lecciones  audire  siue  placeret  aut  displiceret  doctoribus. 
Propter  quod  facultas  deliberauit  accedere  dominum  rectorem 
ad  proponendum  sibi  temeritatem  eins  et  ad  petendum  eam 
conseruari  in  priuilegiis  et  ordinacionibus  uniuersitatis,  ubi 
manifeste  habetur  in  primo  libro,  folio  24,  ^)  quod  nullus  debet 
practicare  in  medicina,  nisi  sit  per  facultatem  admissus.  Do- 
minus rector  protunc   promisit   ipsum   vocare  ad  consistorium 


^)  „Fol,  24"  ist  am  Bande  nachgetragen.   Vgl.  die  folgende  Seite. 


90  Acta  fkc.  medicae  11. 

et  petiuity  ut  eligerentur  certi  de  facultate,  qui  interesBent  pro- 
posicioni  domini  rectoris  et  ad  responsa  ipsius  Hakcher^  si 
opus  forety  reBponderent  et  postea  ad  facultatem  deducerent. 
Electi   fuerunt   Mag.  lohannes    de   Kircbaim,    Mag.  Mar- 

Fol.  41»  quarduB  de  Wissach.  |  Domini  doctores  prefati  propoBuerant 
in  pleno  consistorio  contra  Mag.  Hainrieum  Hakcher^  qao- 
modo  pertinaciter  practicaret  contra  juramentam  ipsiuB  de- 
cano  facultatis  prestitum  et  eciam  contra  prohibicionem  sibi 
publice  factam  et  maxime  contra  ordinacionem  unam  antiquam 
uniuersitatis,  que  habetur  in  primo  libro  actorum  folio  24., 
que  edita  est  anno  1391.  et  est  talis:  Jtem  in  congregacione 
uniuersitatis  conclusum  est  per  decanos  et  procuratoreS;  quod 
per  ampliuB  nuUus  practicet^)  in  medicinis  nisi  doctor,  licen- 
ciatus  vel  baccalarius  de  fauore  et  consensa  sai  doctoris.^') 
Qua  proposicione  audita,  idem  Mag.  Hainricus  petiuit  ter- 
minum  deliberandi  ad  proximum  consistoriuni;  qui  datus  erat 
sibi  per  dominum  rectorem;  tarnen  iniunctum  erat  sibi,  quod 
tempore  medio  non  visitaret  lectiones  et  non  practicaret.  Fuit 
eciam  sibi  iniunctum  per  eundem  dominum  rectorem  et  omnes 
assessores,  ut  se  conformaret  conswetudinibus  et  moribus  alio- 
rum  et  se  facultati  non  opponeret  contra  ordinacionem  uni- 
uersitatis et  facultatis  et  contra  ipsius  juramentum. 

Die  eadem  electi  sunt  per  facultatem  decanus,  Mag  lo- 
hannes Kirchaim  et  Mag.  Berenherus  de  Rotemburga, 
medicine  doctores,  ad  faciendum  articulos  contra  appotecarios 
ex  actis  et  aliis  precedenter  conclusis  et  concipiendum  singula 
in  eadem  causa  pro  re  publica  utilia  cum  relacione  ad  facul- 
tatem. Conclusum  eciam  fuit  protunc,  quod  decanus  haberet 
ad  hoc  vocare  eciam  unum  vel  plures  de  aliis  doctoribus  ad 
placitum. 

21.  Mai  21.  die   mensis  eiusdem  Magister   ciuium   nomine   tocius 

consulatus  vocauit  omnes  doctores  ad  consilium  ciuitatiB  et 
omnes  apotecarios  et  proposuit  in  presencia  eorum  plura: 
Primo  quomodo  multe  venissent  querele  a  nobilibus  et  igno- 
bilibus   de   caristia   fori   appotecariorum  et  quomodo   homines 


^)  Zuerst  stand  im  Orig:  practicare  debet. 

')  Der  citirte  Beschluss  lautet:  ,Item  in  amgregadone  uniuerntatif  fuit 
c<mclusum  per  decanoa  et  procuratore»,  quod  ntiütu  per  ampUtts  practicet  in  me- 
dicinia  niH  doctor,  licencicUus  vel  b€ux€Uariiu  de  fauore  et  ayMiüo  aui  doctoris^ 
(Acta  rector.  fol.  24*>,  Uniyersitätsarchiy.) 


Acte  fke.  medtoM  11.  91 

per  eo8  graaentur.  Secundo  quod  certi  non  bene  dispensarent 
medicinaB  saas^  aicut  compertum  est,  quod  aliqui  receperant 
tytimallam  loco  Turbit  etc.  Quare  Magister  ciuiam  debita  cum 
instancia  petiuit  facoltatem^  ut  eligeret  duos  doctores,  qui  cum 
certis  ciuibus  et  mercatoribus  per  consilium  eligendis  yisita- 
rent  ajjpotecas  et  ordinarent  et  conscriberent  taxam  omnium 
medicinarum  simplicium  et  compositarum  in  appbtecis  vena- 
lium,  quam  appotecarii  sufferre  possent  et  infirmi^  et  electi 
sunt  decanus  et  Mag.  lohanneB  de  Kirchaim,  de  ciuibus 
Cristannus  Wissinger^  Thomas  Egkenperger,  lohannes 
Purkhausen  et  Egidius  Pawm[an];  assumptus  fuit  Nico- 
laus Prutenus^  qui  eduxit  pluribus  annis  appotecariis  sim- 
plicia  de  Veneciis.  |  Assumsimus  eciam  ad  hoc  semper  unum  Fol.  41  ^ 
vel  duos  de  appotecariis  et  feria  quarta  ante  festum  Penthe-  2.  Juni 
costes  incepimus  visitare  appotecas. 

Postea  concepti  sunt  articuli  infrascripti  et  presentati 
consilio: 

1.  Item  das  kainer  halt  ain  appoteken,  er  chAnn  dann 
selber  darinnen  arbaitten  all  notdurft  und  das  er  auch  chAnn 
sein  puecher  lesen  und  versten  und  das  er  pewert  werd  von 
den  doctoribus  der  erczney  und  den  andern  appotekeren^  daz 
er  genflgsam  sey. 

?.  Item  das  all  appoteker  dispensieren  und  machen  ir 
ercznej  nach  aim  register,  in  geben  von  den  doctoribus^  da- 
mit die  erczney  nicht  sterkcher  noch  anders  gemacht  werd  in 
ainer  appoteken  dann  in  der  anderen. 

3.  Item  das  kain  appoteker  dy  erczney  anders  geb  noch 
mach  dann  sy  eyn  doctor  schreibt  und  das  sy  nicht  geben 
ain  erczney  f4r  dy  anderen  an  besundern  rat  ains  doctor. 

4.  Item  das  kain  appoteker  sich  unterwindt  erczney  ze 
treiben  (für  sich  selber)  ^)  in  dhain  wege. 

5.  Item  das  sy  kainerlay  erczney  zu  f&rbung  verkauffen, 
sy  werd  dann  geschriben  von  aim  perwerten  doctor  hie  von 
der  schul. 

6.  Item  das  sy  auch  kain  erczney  machen  oder  geben 
nach  ains  geschrift,  dem  von  der  schul  und  facultet  erczney 
ze  treiben  verpoten  und  nicht  pewert  ist. 

*)  Getilgt. 


92  Acta  fcc.  medicae  II. 

7.  Item  das  bj  kaim  frftmden  oder  umblauffer^  der  sich 
erczney  underwint  ze  treiben,  zu  in  gehaymen  aufhalten  noch 
im  erczney  raiben  oder  machen,  der  von  der  schul  nicht  auf- 
genomen  und  pewert  ist,  wann  aus  dem  oft  grosse  beswe- 
rung  den  lewten  gangen  ist. 
Fol.  42*  8.  Item  das  sy  kain  erczney  mit  zukermel  macIJIn,    die 

mit   weissem   zuker  gemacht   sol   sein,    wann   aus   dem  erget 
grosser  schad  den  krankhen  und  irrung  den  arcztten. 

9.  Item  das  dy  appotekchen  all  jar  ainst  oder  sunst  als 
oft  es  not  wirdet,  beschawt  werden,  darumb  das  nicht  ver- 
legen und  schedlich  erczney  den  menschen  geraicht  werde. 

10.  Item  das  sy  ir  wasser  und  all  ander  erczney  geben 
in  ainem  gleichen  pillichen  kauff,  des  sy  wol  zu  komen  mAgen 
und  den  kranken  nicht  ze  swer  sey,  und  das  der  kauf  geseczt 
werd  von  den,  dy  von  dem  rat  ze  Wienn  und  der  schul  der 
erczney  darzu  geschaft  werden. 

11.  Item  das  all  erczney  zu  rechter  zeit  geuechsent  und 
an  rechter  stat  gehalten  werden. 

12.  Item  das  kain  burger  kain  treybende  erczney  oder 
f&rbung  nicht  vayl  hab  noch  verkauff,  wann  aus  dem  grosser 
schad  den  lewten  oft  gangen  ist  und  besunder  swangern  fra- 
wen  und  chindern. 

13.  Item  das  auch  die  herren  des  rats  allen  «weren, 
erczney  hie  ze  Wienn  ze  treiben,  es  sind  mannen  oder  frauen, 
dy  nicht  von  der  schul  der  erczney  darzu  geurlaubt  sein,  an- 
gesehen das  vil  lewt  von  in  petrogen  sind  worden  an  leib  und 
an  gut;  auch  das  pewerter  doctores  genflg  hie  sind,  die  nye- 
mant  besweren  an  gelt  als  dann  frömd  und  umblauffer  oft 
getan  haben. 

Isti  articuli  recepti  fuerunt  per  Magistrum  ciuium  Nico- 
laum  Teschler  et  totum  consulatum  et  post  plurimas  ammo- 
niciones  per  decanum    factas   nichil    fuit   per   eines  factum  et 
conclusum.  ^) 
Fol.  42  b  Anno  ut  supra,    20.  die  mensis  lunii,  congregata  fuit  fa- 

20.  Juni     cultas  mcdicinc  super  articulis  infrascriptis :     Primus  ad  audi- 
endum   relacionem   deputatorum  per  facultatem  in  causa  visi- 


^)  Von  späterer  Hand  ist  am  Rande  bemerkt:  ,0  faUgatw  pcUrum  in- 
utüia,  o  oonsumpdo  temporie  fnutra  t*  Dann  von  anderer  Hand :  ,  Tol^wi 
mchiXJ-    Vgl.  J.  Schwarz  in  der  Wiener  pharm.  Post  1893,  Juni. 


Acte  fac.  medicae  II.  93 

tacionis  appotecarum  et  ad  cogitandum,  quid  ulterius  px*o  re 
publica  et  salute  infirmorum  expediat.  Et  fuit  ibi  dictum, 
quod  appoteca  Nicolai  Laynbacber  nichil  valeat  et  neque 
sint  ibi  reperti  syrupi,  aque^  olera,  unguenta,  laxatiua  vel  con- 
serue  alicuius  valoris.  Alie  appotece  satis  competentes  fuerunt 
preter  syrupos,  qui  debent  con£ci  cum  zukero  albo,  facti  sunt 
cum  farina  zukeri.  Fuit  ibi  conclusum  per  dominos  doctores, 
quod  debeat  fieri  ordinacio,  ut  per  amplius  uniformiter  confi- 
ciantur  singule  medicine  in  appotecis  et  fiant  syrupi  cum  electo 
zukero.  Plura  ibi  fuerunt  mota,  que  scribere  nimis  foret  pro-  . 
lixum. 

-  Secundus  articulus  ad  deputandum  certos  doctores  ordi- 
nantes  et  corrigentes  receptas  dispensandas  uniformiter  in  sin- 
gulis  appotecis.  Et  fuit  deputata  tota  facultas  sub  pena  unius 
grossi  pro  qualibet  vice^  nisi  ex  racionali  causa  decano  insi- 
nuanda  se  quis  absentet. 

Tercius  fuit  ad  prosequendum  consequenter  causas  de- 
ductas  ad  consilium  ciuitatis  ex  parte  empericorum  et  aliorum, 
et   fuerunt   deputati   decanus   et  Mag.  Johannes   Kirchaym. 

Fuit  eciam  protunc  motum  de  quodam  practico  nomine 
Mag.  Engelbertus  de  Westualia,  qui  multum  grauauit  ho- 
mines  et  recepit  magnam  peccuniam  nee  fuit  promotus  in 
aliqua  uniuersitate ;  quare  fiiit  conclusum,  quod  nullus  docto- 
rum  secum  concurreret  in  aliquä  practica  sub  pena  per  facul- 
tatem  imponenda. 

Percepi  1  flor.  Ungaricalem  a  Mag.  Erasmo.  Percepi 
3  tal.  in  censu  sancti  Michaelis.  Exposui  pro  officio  sancti 
Cosme  et  Damiani  */,  tal.  18  den.  Item  pro  coUacionibus  27.  Sept. 
3  sol.  24  den.  Item  pro  certis  medicinis  ad  probandum  appo- 
tecarios  87  den.  Item  dedi  bedello  de  mutacione  Michaelis 
anno  56.  et  Georii  anno  57.  3  tal.  den.  Remanserunt  in  la- 
dula  9  flor.  Ungaricales  6  tal.  minus  10  den. 


[1467  nj 


Mag.  lohannes  de  Prawnaw  1457.  in  die  sancti  Chol-    Fol.  43» 
manni  electus  est  in  decanum  facultatis  medicine  et  facta  com-     13.  Oct. 
putacione  et  presentacione  ladule  cum  contentis^  plura  contenta, 
que  habentur  in .  precedenti   decanatu  signata,   non  inuenit,   ut 


94  AeU  Uc,  medicM  II. 

antiqaum  librum  actorum  nee  scatulam  oblongam^)  cum  litera 
magna  a  Greorio,  episcopo  Patauiensis  diocesis,  facoltati  contra 
empericos  practicantes  data  et  cum  magno  sigillo  roborata  nee 
eciam  innen it  bursam  magnam  duplicatam,  ad  quam  peccunia 
fuit  semper  posita. 

Item  fuit  eciam  motum  per  decanum  de  pecunia  expo- 
sita  pro  quodam  conuiuio,  de  qua  in  preeedenti  decanatu  suo 
quidam  articulus  mansit^)  suspensus,  et  respondit  Mag.  Mi- 
chael Schrik,  quod  in  suo  decanatu  esset  expeditus.  Pro- 
posuit  eciam  tunc  decanus,  quod  non  conueniret  sibi  nee  vellet 
aliquid  scribere  ad  acta  facultatis  medicine,  propter  hoc,  quod 
Mag.  Martinus  Guidein  deleuit  sibi  contra  suam  Toluntatem 
acta,  ubi  scripsit,  quod  non  valeret  concludere  bona  consciencia, 
quod  aliquid  reeiperetur  de  archa  facultatis  medicine  ex  parte 
predicti  conuiuii.')  Sed  doetores  tunc  presentes  desideraue- 
runty  quod  propter  paeem  et  concordiam  remitteret  et  indul- 
geret  et  sie  remisit  et  propositum  mutauit  et  acta  scripsit. 

Fuit  eciam  motum  de  Mag.  Hainrico  Hakcher,^)  qui 
contra  statuta  practicauit  et  amonitus  a  practica  abstinere 
noluit,  propter  quod  conclusum  fuit  per  doetores,  quod  doeto- 
res, legentes  coram  eo,  per  amplius  non  legerent,  donee  se 
emendaret,  sed  isto  non  obstante  ipse  Mag.  Hainricus  contra 
voluntatem  et  inhibicionem  doctorum  legeneium  lecciones  au- 
diuit  et  sie  non  solum  doetorem  legentem  sed  eciam  audientes 
impediuit,  et  ideo  fuerunt  deputati  decanus  et  Mag.  lohannes 
Swaiger,  ut  dominum  reetorem  visitarent,  ut  predictum  Mag. 
Hainricum  ab  audieione  leeeionum  prohiberet  et  si  non 
amplius,  tamen  usque  ad  proximum  consistorium,  in  quo  fa- 
cultas intendit  agere  contra  eum  jure.  Sed  quia  decanus  con- 
siderauit,  quod  dominus  rector  eum  suis  officialibus  essent 
graues,  dicentes  quod  lectoria  et  lecciones  essent  communes, 
ideo  non  possent  eum  a  leccionibus  prohibere,  de  practica 
autem  dixerunt,  quod  statutum  de  scolaribus  non  contineretur 
in  matricula  uniuersitatis,  ideo  non  possent  seeundum  illud  ju- 
dicare,  et  conelusionem  in  libro  antiquo  actorum  dixerunt 
suspeetam  et  eciam  abrogatam,    et   contra   mandatum    regium 

^)  Im  Orig.:  ohlangangamt  ')  Im  Orig.:  mofMfit. 

")  Siehe  oben  Seite  69. 

^)  Am  Rande    von  späterer  Hand:     De  Mag.  ffamrieo  Hackker  otidt 
frater. 


Acte  fae.  medicM  If.  95 

non  poBsent  eum  conuenienter  prohibere ;  et  ideo  fuit  ille  arti- 

colus    BUspenBUB    ad   aduentum   regiB   LadiBlai^     qui    spera- 

batar  veDire  ad  festum  Katifitatis  (!)  domini  nostri  lesti  Christi 

de  Bohemia  ad  Wiennam   cum  gaudio.     Sed   quia  regia  ma- 

iestaB  in  die  Bancti  ClementiB  cecidit  et  vitam  in  domino  con-     23.  Nov. 

Bummauit  et  quod  Bperabatur  gaudium  conuersum  fuit  in  luctum, 

et  Bio  adhue  manet  iste  articuluB  BUBpenBus^). 

Secunda  feria  post   feBtum   Banete  Katerine  fuit  congre-     28.  Not. 
gacio  facultatis  pro  admisBione  Mag.  Caspar  GriesBempekch 
de  Lanczbuetay   baccalarii  in  mediciniB,   ut  ad  examen   pro 
licencia  admitteretur  et  canceUario  presentaretur;  qui  fuit  ad- 
misBUB  et  per   decanum   in   die   sancti  Andree   Becundum  sta-     SO.  Nov. 
tata  preaentatuB  yicecancellario  et  sequenti  die  examinatus  et     1.  Dec. 
promotuBy   qui  secunda  feria  post  Epifanie    domini    recepit  li-       1468 
cenciam  et  insignia  doctoralia  et  dedit  precedenter  2  flor.  Un-     ^-  J*»- 
garicales  facultati. 

Item  dedi  11  sol.  den.^  quos  recepit  Mag.  Marquardus 
pro  quodam  libro  de  legen dis  sanctorum,  yendito  pro  libro  fa- 
cultatis casualiter^  qui  tarnen  non  fuit  facultatis.')  Item  12  sol. 
pedello;  2  sol.  12  den.  pro  urna,  '1  sol.  10  den.  pro  laqueo 
fontis. 

Secunda  feria  post  ludicauit ')  in  congregacione  fuit  locata    20.  Febr. 
domuB  facultatis  medicine  Mag.  Paulo,  qui  nomine  domini  do- 
ctoris  Mag.  Marquardi   eam   conuenit   usque   ad   festum  Mi- 
chaelis pro  5  libr.  den.  et  4  sol.  et  promisit  stare  pro  censu  et 
alÜB  dampnis  ex  culpa  vel  negligenciis  suis  euenientibus.  ^) 


[1468  I.] 

Anno  Domini  milesimo  quinquagesimo  octauo,  in  die  Tj-     Fol.  44» 
burcii  etc.,  electus  fuit  in  decanum  Mag.  lohannes  Kircham,     14.  Apr. 
cyrurgie  ac  phisice   medicinarum   doctor,   et  presentati   erant 
sibi  libri  et  ladule   et    in   parua   ladula   reclusi   erant  12  flor. 
Ungaricales;  aliam  autem  peccuniam  interim  receptam  retinuit 
Mag.  lohannes  de  Prunau   et  petiuit   in    facultate    publice, 

^)  Am  Rande  von  derselben  Hand:  ,ObiU  rex  Laditlaua.* 

•)  Vergl.  oben  S.  80. 

')  So!  wahrscheinlich  statt:  Invocaoit, 

*)  Die  folgende  Seite  Fol.  43**  ist  leergelassen. 


96  Acta  fw.  medioM  II. 

quod  residua  peccania  percepta  deberet  sibi  dimitti  usque  ad 
proximam  mutacionem,  et  conclusam  erat  per  totam  faculta- 
tem  quod  non,  sed  deberet  eam  presentare  juxta  statuta  fa* 
cultatis,  quam  tarnen  ab  eo  obtinere  non  potui  niai  rectore 
priuB  disponente;  quanta  sit,  in  computacione  patebit. 

7.  Aug.  Item  eodem  anno,   in  die  sancte  Afre,   facta  est  congre- 

gacio  ad  deliberandum  super  duobus  articulis  sequentibus: 
Primus  ad  locandum  domum  facultatis  medicine  in  futurum; 
et  petiuit  dominus  doctor  de  Muldorf,  ut  locaretur  sibi  do- 
mus  etc.  Item  petiuit  quidam  prespiter  nomine  lohannes, 
quondam  plebanus  in  Eberstor f^  quod  locaretur  sibi  domus 
per  certos  annos,  qui  obligauit  se  eam  volle  construere.  Con- 
clusum  erat,  quod  dominus  doctor  Mag.  Conradus  Mfildorf 
et  idem  prespiter  deberent  concordare,  quod  ambo  eam  inha- 
bitarent,  tamen  doctor  ut  hospes,  alter  ut  incola ;  in  casu  autem 
discordie  deberent  inuocare  decanum,  qui  haberet  post  hoc  to- 
care  seniores  duos  vel  unum  ad  concordandum  eos  pro  utili- 
tate  facultatis  et  eorum. 

Secundus  articulus  erat,  ut  disputaciones  juxta  statuta 
facultatis  continuarentur ;  Magister  enim  Martinus  Guidein 
dixit,  quomodo  nullus  scolarium  peteret  cum  pro  responsione. 
£t  videbatur  singulis  doctoribus  protunc  presentibus,  quod 
Mag.  Martinus  Guidein  ingereret  se  alienis  negociis  et  forte 
non  faceret  diligenciam  in  actibus  scolasticis,  quemadmodum 
necessarium  esset  facultati.  Quare  conclusit,  quod  post  hoc 
in  quatuordecim  diebus  facultas  plenius  deberet  congregari  et 
tunc  Mag.  Martinus  deberet  vocari  et  peti,  ut  posterius  con- 
formaret  se  aliis  doctoribus  in  exerciciis  scolasticis  et  aliis, 
ita  ut  laudabiles  consuetudines  seruarentur  eciam  per  cum 
sicut  per  alios^  aut  omnino  dimitteret  facultatem  deoccu- 
patam . 

Fol.  44^  Dominica  proxima  post  festum  Afre  facta  est  iterum  con- 

13.  Ang.  gregacio  facultatis  super  articulo  ex  parte  locacionis  domus, 
que  locata  est  Mag.  Conrado  de  Mflldorf  per  annum  pro 
11  flor.  Ungaricalibus  in  auro,  ita  quod  facultas  post  hoc  li- 
bera  sit  ad  locandum  domum  sibi  vel  alteri,  qui  facultati  pla- 
cuerit. 

Item  tunc  positus  est  ad  verbum  Mag.  Martinus  Gul- 
dein,    sicut   prius  motum   est,   et   quia   voluntarius  fuit,    quid 


Aeto  fae.  medicM  II.  97 

facultas  concluderet,  hoc  vellet  tenere^  et  propter  hoc  facultas 
iterum  beneuole  eum  tenuit^). 


[1468  IL] 

Anno  Domini  M^  CCCC^.  lyiii^;  in  die  sancti  Colomanni,  Fol.  46» 
electuB  est  in  decanum  Mag.  Michael  de  Schrichk,  artium  13.  Oct. 
et  medicine  professor,  coi  decanns  immediate  precedens  pre- 
sentauit  ladnlam  facultatis  cum  in  ea  contentis^  scilicet  sigillo, 
duobus  libris  actoimm,  libro  statutorum  et  duabus  scatulis,  in  una 
longa  [est]  litera  domini  Patauiensis  et  alia  rotunda  cum  in- 
strumentis  et  quibusdam  literis,  et  ladula  minori  cum  thezauro 
facultatis. 

It^m  lectio  statutorum,  que  debuit  fieri  in  quindena,  pro- 
rogata  fuit  propter  insolenciam  suppositorum,  ex  qua  et  de- 
cani  fuerunt  nimis  occupatio  usque  ad  festum  sancti  Thome  21.  Dec. 
apostoli,  in  quo  lecta  erant  statuta  et  thezaurus  facultatis  com- 
portatus  et  in  archula  reclusus,  et  fuerunt  in  suma  sumarum 
17  flor.  Ungaricales  et  nichil  plus.  Sed  Mag.  Martinus  Qul- 
dein  recepit  pecuniam  minutam  pro  5  flor.,  quos  adhuc  te- 
netur,  et  Mag.  Erhardus  de  Traysmawr  tenetur  1  libr.  den., 
et  dominus  doctor  Paulus  tenetur  6  sol.  16  den.,  quos  dominus 
doctor  lohannes  Kirch aym  dixit  se  velle  pro  eo  soluere,  si 
non  veniret  infra  medium  annum  et  per  sc  exsolueret,  andiente 
hoc  tota  facultate.  Item  dedi  bedello  primo  6  sol.  pro  domino 
doctore  lohanni  Kirchaim,  postea  addidi  sibi  12  sol.  et  sie 
dixit  se  exsolutum  de  preteritis  solariis  suis.  Sed  instans  So- 
larium presentis  mutacionis  dixit  sibi  persoluendum  in  fine 
mutacionis  et  ad  hoc  ipsum  consenserunt  eciam  domini  do- 
ctores  singuli,  quare  etc. 

Item  22.  die   mensis  Februarii   congregata  fuit  facultas       1459 
super    articulo    infrascripto :     Ad    audiendum    supplicacionem    22.  Febr. 
suppositorum  facultatis   petere   volencium  pro  anothomia  cele- 
branda.     Que  peticio   exaudita  fuit  et  electus  in  lectorem  do- 
minus doctor  Pangracius  Chrewczer  et  in  indicatorem  do- 
minus   doctor  lohannes   Kirchhaim,   et  illa  anothomia  fuit 


^)  Im  Orig.  ist  fast  die  g^anse  Seite  Fol.  44^  leer  gelassen, 
▲eta  faenltalis  medicae  U.  7 


98  Acta  (ke.  raedicM  n. 

12.  März    incepta    primam    12.  die   mensis  Marcii   et  in  quatuor   diebuB 
lö.MÄTz    finita  1).  

[1460  I.] 

Fol.  46i>  Mag.  Caspar  Frü  de  Tettnang  1459. 

14.  Apr.  Anno  Domini  1459.,  in  die  sanctorum  Tyburcii  et  Vale- 

riani  martirum,  electUB  est  in  decanum  facultatis  medicine 
Mag.  Caspar  FrA  de  Tettnang,  arcium  et  medicine  doctor, 
cui  decanus  precedens  presentauit  libros  statatorum,  actorum 
et  cetera  cum  ladula  et  cum  in  ea  contentis. 

30.  Apr.  Item   secunda   feria,   que  fuit   vigilia  Philippi  et  lacobi, 

fuit  congregacio  doctorum  super  isto  articulo :  Äd  cogitandum 
modos  obuiandi  detractoribus  nostre  facaltatis  et  exequendi 
eorundem.  Fuit  propositum  per  Mag.  lohannem  Münsin- 
ger,  scolarem  in  medicinis,  quomodo  dictus  lapicida  lohannes 

20.  Apr.  Hinperger  sexta  feria  ante  Georii  in  monasterio  fratrum  Car- 
melitarum  in  cena  seu  collacione  detraxisset  facultati  medi- 
cine dicendo,  quod  omnes  doctores  essent  truphatores  et  pre- 
cipue  Mag.  lohannes  Kirchaymer  etc. 

Placuit  doctoribus  omnibus,  ut  decanus  cum  Mag.  lohanne 
Kirchaim,  Mag.  Conrado  de  Mflldorf  [irent]  ad  judicem 
querendo  consilium.  Ita  factum  fuit  Quesiuit  statim  judex, 
an  proponeremus  talia  per  viam  consilii  aut  per  viara  querele; 
respondit  decanus,  quod  nomine  facultatis  solum  per  viam 
consilii.  Ita  remisit  nos  ad  Magistrum  ciuium,  qui  dedit  id 
consilium :  si  possemus  habere  homines,  cum  quibus  probare- 
mus,  bonum  esset;  sin  autem,  melius  est  dimittere  saltem  per 
viam  querele,  etc.  Ita  transiuerunt  decanus  et  Kirchaimer 
ad  Entlin,  quesiuerunt  ab  eo  de  negocio,  dixit  se  velle  non 
ibi  fuisse,  sed  tantum  ultimate  dixit,  quod  dixisset,  quod  lo- 
hannes Kirchaimer  est  nequam  etc.') 

5.  Mai  Ita  sabbato  vocatus  fuit   Hinp erger  ad  consulatum,    et 

decanus  cum  Mag.  lohanne  Kirchaimer  et  Mag.  Conrado 
de  Müldorf  ascenderunt  ad  consulatum  et  proposuimus  contra 
eum,  non  tamen  per  viam  querele  etc.  Auditis,  totum  ne- 
gauit,  dixit  quod  semper  fuisset  amicus  facultatis  et  doctorum 


^)  Im  Orig.  ist  hier  fast  eine  halbe  Seite  leergfelassen. 
*)  Am  Bande  yon  späterer  Uand:    Audi  rem  nUrabilem, 


> 


Aete  hc.  medicM  U.  99 

etc.  Ex  quo  totom  negaait  et  nos  non  potuimus  probare, 
misimuB  rem  ita  sab  silencio  transire;  verum  fuit  traetatum, 
quod  in  monaBterio  priaato^")  deberent  seniores  de  facultate 
comparere  et  alter  cum  bonis  viris  et  patribus  venire^  ut  res 
concordaretur^  et  id  fuit  factum  perMag.  Michaelem  Schrick, 
sed  non  est  adimpletum. 

Item  in  vigilia  sancti  Laureiicii  fuit  congregata  facultas  Fol.  46* 
ad  deliberandum  super  articuiis  infrascriptis :  Primus  ad  d*  ^^• 
audiendum  peticionem  domini  lohannis  Entli.  Item  Entli 
offenderat  verbis  Mag.  lohannem  M&nsinger^  et  ita  iniun- 
ctum  fuit  Entli  per  judicem  ciuitatis,  ut  cum  duobus  docto- 
ribus  et  aliis  ciuibas  quatuor  coram  tota  facultate  peteret  ab 
eo  veniam  et  restitueret  sibi^  quod  recepit  verbis,  et  ita  eodem 
die  factum  fuerat  etc.  et  res  fuit  ita  beue  concordata  etc. 

Secundus  articulus  ad  locandum  domum.  Circa  quem 
petiuit  Mag.  Conradus  de  Mäldorf^  ut  facultas  eum  in  censu 
domus  teneret;  ut  antecessores  facultas  tenuisset,  cum  tamen 
ipse  eciam  esset  membrum  facultatis;  et  quamuis  conuenisset 
domum  pro  11  flor.  in  auro,  isti  modo  facerent  15 Vs  tal.  den. 
et  precedentes  dedissent  solum  II  libr.  den.  etc.  Quoad  ista 
facultas  consideratis  multis  remisit  sibi  primam  conuenciouem 
taliter,  quod  absolute  det  11  libr.  den.  et  pro  educcione  iimi  ^ 
et  aliorum  ipse  soluat.  Pro  futuro  anno  autem  ita  fuit  sibi 
domus  locata  pro  11  libr.  den.  et  reformet  parua  reformanda 
et  pro  tempore  permittat  celcbracionem  anathomie  etc.  Item 
boc  eciam  est  adiunctum^  quod  facultas  post  anuum  est  libera 
ad  locandum  domum  sibi  vel  alteri,  qui  facultati  placuerit  etc. 

Item  exposui  in  feste  sanctorum  Cosme  et  Damiani  4  sol.    27.  Sept. 
10  den.     Item   exposui   bedello  12  sol.  den.     Solutum   est   de 
pecunia  Mag.  Conradi. 


[1469  n.] 


Anno  Domini  1459.,   in   die   sancti  Cholomanni  martiris,     Fol.  46i> 
electus    est    in    decanum     facultatis     medicine     Pangratius     13.  Oct. 
Kreuczer    de    Traiseumaur,   arcium    et   medicine    doctor, 
cui  decanus  immediate  precedens  presentauit  ladulam  facultatis 


^)  Oder  prmato  (=s  prefato)  ? 


100  Acta  fkc.  medieae  11. 

cum  in  ea  contentis,  scilicet  sigillo  et  duobuB  libria  actorum, 
libro  statotorum  et  duabus  scatolis,  in  una  longa  est  litei^  do- 
mini  Patauiensis  et  est  alia  rotunda  cum  instrumentis  et 
quibusdam  literis;  item  presentanit  ladulam  paruam  cum  the- 
sauro  facultatis. 

18.  Nov.  Item  decimo  oetavo  die  mensis  Nouembris  lecta  sunt  sta- 

tuta facultatis  medicine  in  domo  eiusdem,  presentibus  docto- 
ribus^  scilicet  Mag.  Micbaele  de  Schrikch,  Mag.  Her- 
manne et  Mag.  Johanne  de  Praunaw  et  Mag.  Conrado 
de  Muldarffy  decano  et  onmibus  suppositis  prefate  fa- 
cultatis. 

Item  recepi  a  Mag.  Conrado  doctore,  inquilino  domüs 
facultatis,  11  tal.  den.  pro  censu.  Item  dedi  decano  prece- 
denti  Mag.  Caspar  2  tal.  den.  et  18  den.  Item  dedi  pro  Ri- 
uolio  14  den.     Item  pro  simula  et  circulis  pistatis  2  den. 

1460  Item  ultimo  die  mensis  lanuarii  congregata  fuit  facultas 

31.  Jan.  2^^  deliberandum  super  articulo  infrascripto:  Ad  audiendum 
peticionem  duorum  scolarium  petere  volencium,  ut  ad  examen 
pro  gradu  baccalariatus  in  eadem  admittantur,  et  unus  fuit  Mag. 
lohannes  Munsinger  de  Tubing,  secundus  Petrus  Ma- 
rolt  de  Lack,  cantor  ad  sanctum  Stephanum.  Et  admissi 
sunt  concorditer  et  examinati  fuerunt  die  sequenti,  scilicet  in 
1.  Febr.  vigilia  Purificacionis  beatissime  Virginis  Marie,  et  ydonei  re- 
perti  et  ad  determinandum  admissi. 

Item  dedi  pro  vino  14  den.  die  precedenti,  antequam 
31.  Jan.  baccalariandi  fuerunt  examinati.  Item  quilibet  eorum,  scilicet 
Mag.  lohannes  Munsinger  et  baccalarius  Petrus  Marolt, 
cantor  ad  sanctum  Stephanum,  dedit  florenum  Ungaricalem 
ad  facultatem.  Item  dedi  vectori,  qui  vexit  lapides  pro  re- 
formacione  fontis  3  sol.  den.  Item  dedi  domino  doctori 
Mag.  lohanni  de  Praunaw  4  sol.  24  den.  pro  reformacione 
fontis. 

Item  Mag.  Erhardus  de  Traesenmawr  soluit  1  tal. 
den.,  quod^)  obligabatur  dare  in  decanato  (sie!)  Mag.  Mi- 
chaelis de  Schrikch. 

18.  März  Feria  tercia   ante  Letare.     Item   dedi   bedello   facultatis 

12  sol.  den.  ex   mandato   dominorum   doctorum,   qae  pecunia 


^)  Im  Orig.  steht  quam  (als  ob  libram  vorausgegangen  wäre). 


Aote  UM.  raedicM  11.  101 

primo   debuit   dari   bedello   ad   instans   festum  sancti   Qeorii^ 

sed  andcipatum   est  propter   certam   causam.  Item  dedi  pro 
vino  in  eleccione  domini  decani  14  den. 


[1460  I.] 


Mag.  Hermannufi  Haym  de  Rotenburga.  Fol.  47* 

Anno  Domini  1460.,  in  die  sanetoram  Tibureii  et  Vale-  ^^-  ^V^- 
riaoi  martirum,  electus  est  in  decanum  facultatis  medicine 
Hermannns  Haym  de  Rotenburga,  arcium  et  medicine 
doctor,  cni  deoanus  immediate  precedens  presentauit  ladulam 
facultatis  cum  in  ea  contentis,  scilicet  sigillo  et  duobus  libris 
actorum,  libro  statutorum  et  duabus  scatulis,  scilicet  longa  et 
rotunda;  —  in  longa  est  litera  domini  Patauiensis,  in  ro- 
tanda  sunt  instrumenta  cum  quibusdam  literis,  —  et  ladula 
minori  cum  thezauro  facultatis.  Et  tunc  Georius  bedellus 
officium  pedellatus  resignauit. 

Item  18.  die  mensis  Äprilis ,  scilicet  feria  sexta  post  18.  April 
festum  sanctorum  Tyburcii  et  Valeriani,  congregata  fuit  fa- 
cultas ad  deliberandum  super  articulis  tribus  infrascriptis: 
Primus  ad  acceptandum  bedellum.  Nam  multi  baccalarii  et 
simplices  et  aliqui  armatis  precibus  petiuerunt  doctores  facul- 
tatis pro  officio  bedellatus,  postquam  Georius  Popfinger  de 
NArdlinga  illud  resignauit  in  die  sanctorum  Tibureii  et  Va- 
leriani  coram  tota  facultate.  Item  eodem  die  receptus  fuit  in 
bedellum  Conradus  Kelerman  de  NArenberga  cum  tali 
condicione,  quod  facultas  medicine  habeat  potestatem  reci- 
piendi  alium,  quando  placuerit. 

Secundus  articulus  ad  recipiendum  computum  a  decano 
precedenti.  Quod  factum  fuit,  et  facto  computo  remanserunt 
in  archula  minori  19  flor.  Ungaricales,  sed  ^^  libra  den.  mansit 
in  mayori  ladula.  (Item  debita:  Mag.  Martinus  Guidein 
obligatur  facultati  5  flor.  Ungaricales.)  ^)  Item  Georius  Po- 
pfinger de  Nordlinga  obligatur  2  flor.  Ungaricales  pro  7  libr. 
den.     Item  dominus   doctor  Eirchaym    obligatur  6  sol.  den. 

Tercius  articulus  fuit  ad  locandum  domum  inquilino  do- 
mino   doctori  Mag.  Conrado   de  M&ldorf  pro   futuro  anno, 


')  Dm  EingekUmroerte  ist  getilgt*,  am  Rande  steht:  »oluU, 


102  Aeta  fttc.  medicM  H. 

quod(!)  incipit  in  die  sancti  Michahelis  prozimo  futaro.  Cui 
responsum  fait  a  facaltate^  quod  facnltas  vellet  differre  loca- 
cionem  domus  usque  ad  fest  um  sancti  lacobi  propter  varie- 
tatem  monete  tune  concuri'entis,  ne  facultas  grauaretur  in  con- 
uencione  vel  prenominatus  Mag.  Conrad us  de  Mflldorf, 
sicut  anno  precedenti  facultas  sensit  se  grauatam  propter  mo- 
nete mutacionem^  quia  pro  11  ilor.  recepit  11  libr.  den.,  et 
7  libr.  de  eadem  pecania  dabantur  Georio,  antiquo  bedeilo, 
pro  2  flor.  Ungaricalibus  de  anno  precedenti. 

Item  birga^)  facultatis  medicine  fnit  data  decano  facul- 
tatis  eiusdem  cum  consensu  aliorum  doctorum  omnium  facul- 
tatum  protunc  et  de  consensu  et  voluntate  eorum  fuit,  quod 
decanus  facultatis  prescripte  deberet  eam  habere  postea  semper 
in  commenda  et  potestate. 

Item  eodem  die  dedi  14  den.  pro  vino. 

Fol.  47^  Item  bedellus  facultatis  medicine  fuit  presentatus  domino 

rectori  uniuersitatis  a  decano  facultatis  prefate;  qui  primo  fuit 
intitulatus  et  incorporatus  matricule  uniuersitatis,  postea  fecit 
juramentum   domino   rectori  et  decano   ad   seruandum  statuta 

21.  Apr.     uniuersitatis  die  21.  mensis  Aprilis. 

11.  Mai  Item  11.  die  mensis  Maii  congregata  fuit  facultas  ad  de- 

liberandum  super  articulo  infrascripto  et  fuit  congregata  in 
domo  domini  rectoris  Ma^.  Michahelis  Klingen stayn,  quia 
tunc  fuerunt  de  qualibet  facultate  seniores  et  decani,  et  non 
potuimus  hora  prima  in  domo  facultatis  medicine  congregari 
propter  negooia  uniuersitatis.  Articulus  fuit:  an  57s  libre  mi- 
nute  pecunie  essent  ab  incola  domus  Mag.  Conrado  de  MAI- 
dorf  recipiende  pro  medio  censu  de  domo  facultatis  prescripte. 
Cui  responsum  fuit  a  facultate,  quod  circa  festum  sancti  Mi- 
chahelis deberet  dare  integrum  censum  secundum  communem 
formam,  sicut  alii  incule  (!)  aliorum  darent,  et  facultas  eciam 
noluit  tunc  consentire,  quod  ego  caperem  usque  ad  prenomi- 
natum  tempus. 

25.  Juli  Item  25.  die  mensis  lulii,  que  fuit  dies  sancti  lacobi  apo- 

stoli,  fuit  facultas  congregata  in  domo  facultatis  super  articulo 
de  locacione  domus,  coram  qua  Mag.  Conradus  de  Mflldorf 
petiuit,  quod  eadem  domus  sibi  locaretur,  sicut  locata  fuit 
Mag.  Marquardo    de    Wissach;     que    tunc    cum   consensu 


*)  Lies:  f>(rgei. 


Acta  fac.  medieae  II.  103 

doctorum  sibi  fuit  locata  pro  11  flor.  Ungaricalibus  afesto  Micha- 
helis  proxime  futuroper  unum  annum  et  adiuuctum  fait^  quod 
facultas  poBt  annum  sit  libera  ad  locandum  domum  sibi  vel 
alteri,  qui  facultati  placuerit. 

Item  eadem  die  fuit  motum  ex  parte  empericorum,  ut 
Hacker  Georii  im  Lederhof  etc.  Placuit  facultati,  ut  de- 
canus  facultatis  prefate  singulas  visitaret  apothecas  supli- 
cando  apothecariis ,  ut  non  darent  aliquas  medicinas  pre- 
Bcriptis  empericis  nee  solutiuas  nee  confortatiuas ;  quod  si  fe- 
cerint,  facultas  prenominata  medicine  benigne  circa  eos  velit 
recognoscere ;  si  autem  non  fecerint,  .tunc  facultas  velit  sibi 
prouidere  de  proprio  apothecario. 

Item  Mag.  Conradus,  incula  domus,  exposuit  16  den. 
pro  vino.  Item  ego  exposui  pro  media  12  den.,  quia  vende- 
batur  pro  24  den.^) 

Item  26.  die  mensis  Septembris,  que  fuit  vigilia  sancto-  26.  Sept 
rum  Cosme  et  Damiani,  fuit  facultas  congregata  propter  certas 
necessitates  sibi  incumbentes.  Et  fuit  motum  ex  parte  unius 
I  anniuersarii  habendi  in  die  sanctorum  Cosme  et  Damiani  Fol.  48* 
martirum  sub  officio.  Fuit  tunc  motum  a  Mag.  Martine 
QAlden'),  domino  doctore,  quod  quosdam  haberet  libros  quon- 
dam  Mag.  lohannis  de  Hamelpurck^  doctoris  in  medicina, 
sibi  missos,  quos  deberet  vendere  et  pecuniam  dare  pro  anni- 
uersario  habende  pro  anima  prefati  Mag.  lohannis,  et  si  fa- 
cultas vellet  recipere  illos  et  Teilet  in  die  sanctorum  Cosme 
et  Damiani  martirum  annuatim  disponere,  ut  sub  officio  pu- 
blico  caneretur  una  missa  pro  defunctis  cum  duobus  mini- 
strantibus  pro  animabus  eciam  aliorum  medicorum  antecesso- 
rum  et  specialiter  Mag.  Nicolai  de  Herbersdorf  et  pro 
anima  prefati  Magistri,  quod  libros  illos  vellet  dare  facultati, 
et  fuerunt  neuem  libri  scripti.  (1)  In  primo  fuerunt  libri  Ari- 
stotelis  de  animalibus  et  plantis  et  propleumata  Aristotelis  in 
uno  volumine  in  pergameno.  (2)  In  seoundo  libro  fuit  com- 
mentum  Petri  de  Ebano   in  pergameno   super   propleumatibus 


^)  Am  unteren  Rande  ist  noch  hingefÜgt:  „Item  in  eadem  congregadone 
dedi  8  den,  pro  vino  et  1  pro  Ubeto  de  albia  denanis  et  1  propapiro,*^  Femer 
am  oberen  Rande  von  Fol.  48*:     „Item  exposui  in  feato  sanctorum  Oosme  et     27.  Sept. 
Damiani  4  soL  et  18  den,  et  60  den,  pro  officio  defimctorum  cum  duobus  mi- 
nistris,  scäicet  dyacono  et  subdgacono,^ 

')  04lden  ist  am 'Rande  nachgetragen. 


104  Acte  &e.  medioM  U. 

Aristotelis  in  bona  littera.  (3)  In  tercio  fuerunt  Afforismi  Da* 
masceni,  Galenus  de  pulsibus  cum  pluribus  aliis  in  pergameno. 

(4)  In   quarto   fuerunt    scripta    super   Viatico   in   pergameno. 

(5)  In  quinto  commentum  super  afforismis  et  pronosticis  in 
papiro.  (6)  In  sexto  de  diuisione  febrium  et  plura  alia.  (7)  In 
septimo  fuit  breuiarium  Serapionis  in  pergameno  in  bona  li- 
tera.  (8)  In  octauo  Auicenna  de  viribus  cordis  et  plures  si- 
mul  in  pergameno.  (9)  In  nono  fuit  Viaticus  Constantini  in 
pergameno  et  plures  alii  in  uno  volnmine.  Qui  libri  sie  fue- 
runt nominati  coram  facultate.  Placuit  tunc  pluribus  doctoribus, 

27.  Sept.  quod  deberet  fieri  et  sequenti  die,  feste  sanctorum  Cosme  et 
Damiani,  disponi,  quod  una  missa  pro  defunctis  celebraretur, 
et  sie  factum  est. 

Eciam  fuit  motum  ex  parte  reformandorum  in  domo  fa- 
cultatis,  quia  incola  domus  libenter  habuisset  nouam  fornacem 
in  stuba  inferiori.  Eciam  petiuit  de  reformacione  fornacis  su- 
perioris  stube  parue  et  fenestrarum.  Placuit  tunc  facultati, 
quod  acta  deberent  respici  et  in  proxima  congregacione  tra- 
ctari.  Tercio  fuit  motum  ex  parte  empericorum^  ut  Hacker 
Georii  im  Lederhoff  et  aliorum.  Placuit  tunc  facultati^  quod 
facultas  primo  faceret  sibi  fixum  pedem  circa  dominum  Im- 
peratorem,  sie  quod  peteretur  dominus  episcopus  Gurczensis, 
ut  informaret  dominum  Imperatorem^  quod  mandaret  Magistro 
ciuium,  quod  tales  repellerentur.  Sequenti  autem  die  post  offi- 
cium^ tota  facultas  accessit  dominum  episcopum  Gurczensem 
supplicando  sibi,  quatenus  errorem  illum  ex  parte  emperico- 
rum  deuolueret  ad  aures  imperialis  celsitudinis.  Qui  suasit, 
quod  deberet  in  cedula  porrigi  peticio  domino  Imperatori, 
quam  yellet  libenter  porrigere,  et  sie  facultas  recessit. 


[1460  n.] 


Fol.  48^  Mag.  lohannes  de  Prawnaw  1460. 

13.  Oct.  Anno  1460.;  in  die  sancti  Cholmanni  martiris,  electus  fuit 

in  decanum  facultatis  medicine  Mag.  lohannes  Newman  de 
Prawnaw,  arcium  et  medicine  doctor,  qui  a  precedenti  de- 
cano  recepit  virgam  argenteam  et  ladulam  cum  contentis,  et 
facto  computo  manserunt  in  parua  ladula  19  fior.  Ungaricales, 


ieta  fkc.  roedi«ae  II.  105 

de  quibus  obligabamur  decano  precedenti  1  flor.  Ungaricalem 
et  34  den. 

Postea  1461.;  in  die  Vincenti^  facta  fuit  oongregacio  1461 
propter  duos  articolosy  quorum  primus  fuit  ad  audiendum  pe-  ^^'  •^^• 
ticionem  suppoBitorum  in  facultate  medicine  lecciones  audien- 
cium.  SecunduB  fuit  ad  audiendum  computum  decani  pre- 
Bentia  de  perceptis  pro  presenti.  Quorum  primus  motus  fuit, 
quia  facultas  defecit  in  lectore ;  habuit  enim  tres  lectores,  sei- 
licet  Mag.  Micbaelem  Schrik,  Mag.  Caspar  de  Teten- 
haim^)  et  Mag.  Conradum  de  Muldorf,  quorum  secundus, 
scilicet  Mag.  Caspar  obiit  in  vigilia  sancti  Nicolai,  qui  re*  1460 
quiescat  in  pace.  Sed  cum  doctores  et  magistri  lecciones  au*  ^-  ^^• 
dientes  expectarent  et  Prinoeps  non  institueret  lectorem  et 
tempus  transiuisset  bene  septem  septimanarum ,  intellexit  fa- 
cultas a  fidedignis,  quod  dominus  Princeps,  scilicet  Fridricus 
Romanorum  Imperator  etc.,  non  vellet  insstituere  aliquem  in 
lectorem  stipendiatum ,  nisi  quem  facultas  medicine  suaderet 
et  nominaret  instituendum  pro  utilitate  et  cremento  facultatis. 
Ideo  ne  facultas  medicine  et  audientes  in  eadem  nimis  diu  in 
lectore  et  doctrina  deficerent  et  ad  peticionem  audiencium, 
qui  tunc  fuernnt  bene  duodecim  magistri  et  duo  baccalarii  in 
artibuB  et  medicinis,  congregata  fuit  facultas,  scilicet  omnes 
doctores,  qui  tunc  fuerunt:  Mag.  Hermannus  de  Rotem- 
bnrga,  protunc  rector  uniuersitatis  Wiennensis,  Mag.  Johan- 
nes de  Prawnaw,  protunc  decanus,  Mag.  Michael  Schrik, 
Mag.  Pangracius,  Mag.  lohannes  Chircham,  Mag.  Con- 
radus  de  Mnldorf,  et  fuerunt  eciam  vocati  omnes  audientes, 
qui  petiuerunt,  ut  facultas  prouideret  eis  de  lectore,  quia  ne* 
gligerentur  in  studio.  Audita  peticione  apparuit  facultati  uti- 
lius,  quod  ipsi  audientes  primo  eligerent  unum  lectorem  eis 
placentem  quam  quod  facultas  daret  eis  unum  forte  displi- 
centem,  et  secundum  quod  eis  placuit,  fuerunt  permissi  eligere, 
scilicet  per  cedulas,  et  sie  quilibet  posuit  cedulam,  in  qua 
scriptum  fuit  nomen  illius,  quem  eligere  voluit,  ad  unam  mitram, 
et  sie  Mag.  lohannes  de  Chircham,  utriusque  doctor,  ob- 
tinnit  plura  vota  et  sie  eciani  per  omnes  doctores  fuit  in  le- 
ctorem electus  et  per  decanum  et  omnes  audientes  superinten- 


^)  Lies:    Tetnang   (vgl.  das  Doctorenverzeichniss   am    Schlusse   dieses 
Bandes). 


106  Acta  Um.  medicae  II. 

denti  uniuersitätis;  scilicet  Mag.  Thome  de  Haselpach,  ar- 
cium  et  sacre  theologie  doctori,  solempniter  presentatus  et 
commendatus  nomine  faculiatis  et  petitus^  ut  scribendo  uni  de 
consulibuB  Imperatoris  ad  Nouam  Ciaitatem,  in  qua  tunc  Im- 
perator erat,  prenominatum  Mag.  lohannem  promoueret,  quam 
litteram  quidam  baccalarius  in  medicinis  ad  Nouam  Ciuitatem 
sub  stipendio  predicti  Mag.  lohannis  de  Chircham  portauit 
et  litteram  institucionis  in  lectorem  superintendenti  Mag. 
Thome  de  Haselpach  reportauit,  que  coram  decano  facul- 
tätig  et  audientibus  in  medicinis  lecta  fuit,  secundum  quam 
prenominatuB  Mag.  lohannes  in  lectorem  institutus  fuit^  qui 
tunc  promisit,   quod  fideliter  secundum  statuta  leccionem  per- 

24.  Jan.     ficere  vellet,  et  incepit  in  Thimotei  *). 

Fol.  49  •  Secundus   articulus   fuit   de   perceptis,   quia  tunc  obliga- 

batur  incola  domus  facultatis,  scilicet  Mag.  Conradus  de 
Muldorfy  censum  totum  precedentis  anni,  qui  fuit  11  libr. 
den.  Et  fuit  eodem  anno  tanta  mutacio  in  minuta  pecunia, 
quod  in  principio  eiusdem  anni  10  sol.  dabantur  pro  floreno 
scilicet  circa  festum  Michaelis,  sed  circa  festum  Geori  da- 
bantur 4  libr.  4  sol.  den.  pro  floreno  et  circa  festum  £gi[diij 
dabantur  10  libr.  et  post  11  libr.  pro  floreno  Ungaricali,  sed 
circa  festum  Crucis  fuit  proclamata  noua  moneta,  de  qua  da- 
bantur primo  solum  6  sol.  pro  floreno  Ungaricali,  sed  circa 
nouum  annum  dabantur  7  sol.  pro  floreno  et  sie  recepi  pro 
11  libr.  den.  solum  6  libr.  4  sol.  de  noua  moneta,  quia  5  libr. 
cum  dimidia  de  moneta  per  primam  mutacionem  fecerunt  flo- 
renum  et  quintam  partem  floreni  quasi  et  fuit  computata  pro 
1  libra  de  noua,  et  sie  fuit  eciam  facultas  contenta,  quia  sie 
tunc  cucurrit  consuetudo  soluendi  eciam  circa  alios,  et  de  tali 
pecunia  habetur  adhuc  proba  in  panniculo  in  ladula  maiori. 
Sed  circa  festum  Michaelis  dedit  5  libr.  den.  et  4  sol.  cum 
defalcatis  defalcandis  et  dedi  antiquo  decano  1  flor.  Ungarica- 
lem  et  34  den.  et  sie  remanserunt  facultati  18  flor.  Ungarica- 
les  3Vj  den.  et  22  sol.  den.«) 

5.  März  1461.^  quinta  die  Marcii,  fuit  congregacio  facultatis  super 

articulis  duobus,    quorum  unus  erat  ad  audiendam  peticionem 


^)  Im  Orig.  steht:    y,thi'^j  wofür  ich  keinen  passenderen  Heiligen  finde 
als  Timothens. 

*)  Am  Bande  von  sp&terer  Hand:    Audi  muiacionem  nummorum. 


Acta  Ik«.  mediale  II.  107 

cuiusdam  religiosi,  qni  fuit  frater  Mag.  Caspar,  olim  docto- 
ris  medicine;  qui  cum  honestis  personis,  scilicet  Mag.  Paulo, 
decano  facultatis  juris,  et  Mag.  Georio  de  Giengen,  doctore 
theologie,  et  Mag.  Nicoiao  de  Aulon,  petens(!)^)  ut  facultas 
medicine  dignaretur  consentire,  quod  sibi  cederent  libri  fratris 
sui  vel  saltim  libri  theoloicales  ad  minus.  Quia  prenominatus 
dominus  doctor  Mag.  Caspar  Frue  de  Tettenhaim  decessit 
intestatus,  et  secundum  teuerem  cuiusdam  preuilegii(!),  quod 
canit,  quod  libri  decedentis  intestate  debent  mauere  apud  li- 
brariam  sue  facultatis'),  decanns  facultatis  medicine  in  quo- 
dam  pleno  consistorio  requirens  tales  libros,  fuerunt  sibi  con- 
corditer  per  omnes  decanos  aliarum  facultatum  et  procuratores 
libri  decreti;  tamen  facultas  medicine  volens  benigne  agere, 
remisit  primo  prenominato  religiöse  pro  memoria  fratris  ha- 
benda  et  pro  incremento  monasterii  sui  omnes  libros  theoloi- 
cales. Et  cum  adhuc  instaret  et  multum  pensaret  alios  libros, 
et  facultas  considerans,  quod  libri  essent  modice  utilitatis  et 
quod  possent  procurari  utiliores  facultati  pro  pecunia,  et  ne 
videretur  multum  grauari,  remisit  sibi  eciam  omnes  alios  libros 
pro  10  flor.  Ungaricalibus,  quos  post  hoc  decano  dedit  et  libros 
seruauit. 

Secundus  articulus  fuit  ad  audiendum  peticionem  Mag. 
Nicolai  Molitoris  de  Ratisbona')  pro  examine  ad  gradum 
baccalariatus  petentis;  qui  exauditus,  examinatus  et  concor- 
diter  promotus  fuit.  Et  ante  hoc  in  quadam  congregacione 
Mag.  Stephan  US  .  .  .  .  ^)  petiuit  pro  examine  ad  gradum 
baccalariatus  et  statim  exauditus,  examinatus  et  promotus  fuit. 

Item  percepi  14  den.,  22  sol.  15  den.  et  10  flor.  Unga- 
ricales  a  religiöse,  fratre  Mag.  Caspar,  qui  libere^)  promisit 
dare  10  flor.  Ungaricales  eciam  non  respiciendo  libros,  quia 
audiuit,  quod  singulis  annis  habetur  memoria  et  anniuersarius 


^)  Lies  peHuU. 

*)  Gemeint  Ut  die  Bestimmang^  des  Albertinischen  Stiftbriefes  vom 
Jahre  1384:  Volurnuä  iruvper  et  ordmamus,  quod  UM  ipsorwi^  decedendum 
ante  deffMdonem  premutoruni  remaneant  apud  librariam  aue  /acuUatis 
(Kink  U,  61). 

')  Moüion»  de  RaHthma  ist  von  sp&terer  Hand  nachgetra^n. 

*)  Sein  Name  ist  hier  nicht  genannt ;  er  hiess  Mag.  Stephan  Kueland 
de  Rain. 

*)  Im  Orig.:  Ubrt, 


108  JLciA  fac.  medieae  II. 

omnium  animarum  suppositorum  eiusdem  facaltatis,  et  sie  poBt 
hoc  dando  10  flor.  Ungaricales  promisBum  impleuit. 


[1461  I.,  IL] 

Fol.  49^  nie  locus  dimisBUB  est  yacuus^   qoia  tunc  decanus  Mag. 

lohannes  Kirchaim  acta  sua  non  oonscripsit ^).  Nee  de- 
canus Mag.  Caspar  Qriseupeck^  dominus  doctor;  et  quia 
in  decanatu  Mag.  lohannis  de  Chirchaim  petiuerunt  duo 
baccalarii  in  medicinis  admitti  ad  examen  pro  licenoia  in  eadem 
facultate  et  ad  presentandum  domino  cancellario  vel  tenentes  (I) 
vices  ipsius  locum^  et  hoc  non  est  scriptum  et  plura  alia'). 

Item  Kircham  non  scripsit  acta  nee  presentauit  ladu- 
lam  tempore  debito  cum  pecunia  et  libris,  quare  merito  a  fa- 
cultate est  exclusuB  juxta  conclusionem  conclusam  anno  Do- 
mini 1402.,  Mag.  lohannis  Schroff  de  Falle  Eni  in  deca- 
natu'), videlicet  quod  quilibet  decanus  in  fine  decanatus  debet 
facere  racionem  in  presencia  facultatis;  quam  raciouem  si  de- 
canus non  fecerit^  ipso  facto  est  excluBus  a  facultate^). 


[1461  I.] 


Fol.  60'  Acta   Mag.  lohannis   Kircham   sicut   sunt   scripta,  ita 

sunt  pessime  facta  ^). 


[1462  I.] 

Fol.  61"  Anno    Domini    1462.,     die    sequeuti    i'mmediato    festum 

1462       sancti  .  .  .^)     martiris,   electus    fuit    in    decanum    Conradus 

16.  Apr.     Praun  de  Muldorff^  arcium  et  medicine  doctor,  et  pro  eadem 


')  Von  der  Hand  des  Conr.  Praun  de  Maldorf. 

')  Von  anderer  Hand. 

»)  Acta  I,  8.  2. 

*)  Dieser  Absatz  ist  wieder  von  einer  anderen  Hand  geschrieben. 

')  Nichts  weiter  eingetragen.  Diese  Seite  und  die  folgende  Fol.  60^ 
sind  leer  gelassen. 

*)  Die  Lücke  wurde  von  zwei  späteren  Händen  ausgefüllt;  die  eine 
schrieb:  TiburcU,  die  andere:  Ckdomandi,  Gemeint  ist  aber  das  erste  Halbjahr. 


Aeto  fae.  medicao  U.  109 

hora  fuit  formatus  articulus  pro  Mag.  lohanne  Minsinger, 
qui  precedenter  suspensuB  fuit  a  licencia  propter  suos  defectus 
in  responsionibas  et  leccionibas,  et  pro  impetranda  eidem  Mag. 
lohanni  venia  conuenerant  dominum  prepositum  Posonien- 
sem  doctores  theologie  et  juris  potentes  sibi  iniuncta  in  re- 
sponsionibuB  et  leccionibus  complendis  relaxari;  que  preces 
graciose  sunt  admisse  et  exaudite.  Sed  paulo  post  venit  fama, 
quomodo  alium  patrem  sibi  deligisset,  yidelicet  Mag.  lohan- 
nem  Kirchaim,  cum  tamen  prius  sunm  patrem  Mag.  Mi- 
cbaelem  de  Srick  palam  singnis  et  faetis  ostendisset;  quo 
experto  a  senioribus  facultatis,  ingrato  animo  ferebant  et  super 
hoc  ac  alias  causas  Mag.  lohanni  Minsinger  enarrandas, 
congregacione  facta,  propter  importunitatem  Mag.  lohannis 
Kirchaim  contra  omnes  doctores  ibidem  existentes  nil  po- 
terat  concludi.  Dixit  enim :  siue  placeat,  siue  displiceat  vobis 
Omnibus,  ego  volo  eum  promouere  eciam  sub  dispendio  et  ex- 
posicione  rerum,  bonorum,  corporis  et  anime;  et  demum  de- 
canum  verbis  obprobriosis  cepit  inuadere,  que  res  nondum 
sedata  existit  et  mansit  ista  causa  sie  suspensa  ad  dies  aliquos. 
Ex  post  facta  congregacione  doctorum  conclusit  facultas,  quod 
non  deberet  fieri  congregacio  pro  Mag.  lohanne  Minsinger 
neqne  audiri  deberet,  nisi  Mag.  lohannes  Kirchaim  resti- 
tueret  acta,  archam  et  alia,  que  a  facultate  sibi  ad  manus 
fideles  erant  presentata,  et  quia  Mag.  lohannes  Kirchaim 
rennuit  ista  restituere,  suspendebatur  ad  absenciam  Mag.  lo- 
hannis prefati  ad  notabile  tempus.  Eo  vero  existente  absente, 
medio  tempore  Mag.  lohannes  Minsinger  incepit  agitare 
suam  causam  multiuarie  et  cum  difficultate  obtenta  gracia  per 
omnes  doctores  admissus  fuit  tali  sub  pacto,  quod  poneret 
fideiussores  facultati,  ne  per  Mag.  lohannem  Kirchaim  fa- 
cultas in  suis  rebus  priuaretur.  Et  dixit  tunc  Mag.  Michel 
Srik  istam  condicionem  fore  adimpletam,  quia  in  fideiussores 
posuisset  Mag.  Martinum  Guidein  et  dominum  ordinarium 
et  quod  dominus  prepositus  Posoniensis  sc  eciam  pro  eo 
interposuisset,  et  eo  tunc  potente  veniam,  graciose  admissus 
est  et  soluit  facultati  2  fior.  pro  recepcione  insingniorum.  Si- 
militer  sibi  condoctorandus  Mag.  lohannes  Spadorffer  pari 
modo  soluit.  Et  in  mea  abseucia  officii  decanatus  erant  exa- 
minati  plures  scolares  pro  gradu  baccalariatus,  ut  Mag.  Stef- 
fanuB    Chueland   et   Mag.  Andreas   Polonus   et  Mag. 


110  tels  tM.  BtdicH  II. 

lohannee  de  Qoltperg  et  omnes  Bolaemnt  äorenum  (preter 
magistrum  Steffanuml  >)>  Expedinit  rddo  63.  id  sancti  Blasii*). 

Item  postea  in  recepcione  et  admisBiooe  Mag.  lohannts 
MiDBinger  pro  gradu  licencie  inianctam  fuit  sibi,  ne  in  ano 
anno  intraret  conBilium  facultatis,  maxime  eciam  proptei*  ma- 
giBtrOB,  qui  longiuB  continnauerunt  lectioneB  et  tempiu  quam 
ipse,  ne  ipsi  in  examinibus  per  eos  granarentur. 

Ibi  plara  essent  scribenda,  propter  hoc  dimisi  epaciom  ibi*). 


[1462  IL] 

Fol.  53*  (Anno  Domini  1462.*),  in  die  sancti  Colomanni  martiris, 

13.  OcL     fait  plena  congregacio  dominorum   doctomm   facultatis   medi- 

eine  et  electus  fuit  in  decanum  honorabilie  Tirr(t)    lohannes 

SpardArffer,  doctor  eiasdem  facaltatis,  in  cuiuB  decanata  acta 

sunt  Bubecripta.  Frimo  in  eadem  congregacione  precedens  do- 

minuB  decanus  presentauit  .  .  .  .)^). 

Fol.  64*  Anno  Domini  1462.^),  in  die  Bancti  Colomanni  martirie,  fuit 

■3.  Oct     plena  congregacio   dominorum   doctomm   facuItaÜB  medi(;[ia]e 

et  protunc  electuB  fuit  in  decanum  bonorabUiB  rirr(!)  lohan- 

nea  Spardfirffer,    doctor    eiosdem    facultatis,    in  cuiuB  deca- 

natu  acta  sunt  infra  scripta. 

Primo  precedenB   dominus    decanus    prasentanit  noao  de- 

cano  ceptrum  facultatis  et  ladulam  maiorem  cum  libria  statn- 

toriim  et  actorum  et  aliis    contentis  in  ea  et  eciam    arcbalam 

Psruam,    que   protunc  non  fuit  aperta   propter   absenciam  cla- 

"'Um,    et  facto   compnto   precedens   dominus   decanus  preseo- 

'^<tit    domino  decano  nouo  6  flor.  Hungaricales  osque  ad  pro- 

^itnaaa    coiigregacionem  post  boc.    Item  lectio  statutoram,  que 

^beb»t  tieri  infra  quindenam,  prorogat«  fuit  propter  insolenciae 

*y    Von  juiderer  Huid. 

')   Nicbta  weiter  eiii^tntg«ii.    Diese  guu«  Seite  ist  leer  g«lMMn;  du 
^^|g«ude    BUn  62*^  ist  hemugewbnitten. 
«)    Im   Orig.  1463. 

*)   Dieser    AbMti    ist   im   Orig.  mni^eatricheii  nnd   die   gaiue  übrige 
^«ite     le«r    g«Iaaaen;    ebenso  ist  »ach  die  fol^ede  Seite  FoL  &3*   nicht  be- 


Act»  fbe.  medicM  II.  111 

et  controaereias  celsitudinis   et  mayestatis  Impeiialis   necnon 

domini   Alberti,    archiducis   Austrie^   fratris   ipsiue,    et   opidi 

WiennensiB,   propter  quae  decanus  fuit  nimis  occupatus  usque 

ad   festum   sancti  Valentini    episcopi   statiiu   post  Epipbaniam       1463 

Domini  celebratam.    Item  taue  exposui  eodem  die  20  den.  pro     7.  Jan. 

maluasia. 

Item  eodem  anno,  die  7.  lanuarii,  congregata  fuit  facultas  7.  Jan. 
super  articulis  duobus  sub  pena  non  contradicendi  sequentibus : 
Primus  ad  audiendum  statuta;  secundus  ad  coligendum  debita 
facultatis.  Quorum  primus  fuit  statim  expeditus  et  secundus 
fuit  commissus  decano  et  quod  dirigeret  eciam  pedellum  ad 
illos  debitores  et  quod  vocarentur  post  hoc  ad  proximam  con- 
gregacionem;  quod  et  factum  ftiit  et  tunc  exposui  pro  co- 
lacione^  scilicet  vetteri  (!)  et  nouo  vino^  fructibus  et  semelis 
per  pedellum  26  den. 

Item  die  3.  mensis  Februarii  congregata  fuit  facultas  sub  8.  Febr. 
pena  non  contradicendi  ad  recipiendum  debita  a  debitoribus 
facultatis.  Et  primo  decanus  presentauit  6  flor.  Hungaricales, 
quos  recepit  in  die  sancti  Colomanni  de  antiquo  decano,  et 
septimum,  quem  recepit  a  Mag.  Stephane  Kulant  de  Rein 
precedenti  die;  post  hoc  dominus  doctor  Mag.  Martinus  Oul-  2.  Febr. 
dein  presentauit  ö  flor.  Hungaricales,  quos  tenebatur  facultati, 
et  protunc  eciam  mouit  ibi,  quomodo  baberet  11  libros  medi- 
cinales,  qui  olim  fuissent  pio  memorie  Mag.  Nicolai  de  He- 
berstorff,  doctoris  eximii,  et  desiderauit,  quot(I)  isti  libri  re- 
ponerentur  ad  librariam  per  modum  testament[ij,  et  ultra  hoc 
eciam  desiderauit,  quod  pro  futuro  omni  anno  celebraretur 
una  missa  pro  salute  anime  prefati  Magistri  in  feste  sancto- 
rum  Cosme  et  Damiani  martirum  sub  officio  publice  in  altari 
sancte  Crucis  ecclesie  sancti  Stephani,  et  tone  facultas  dixit 
sibi,  quod  in  proxima  congregacione  deberet  presentare  pre- 
dictos  libros  et  tunc  facultas  vellet  eos  conspicere  et  post  hoc 
eciam  super  illud  deliberare  melius;  quod  et  factum  fuit  in 
proxima  congregacione  post  hoc. 

Item  eodem  die  et  in  eadem  congregacione,  facto  com- 
puto  per  Mag.  Conradum  Prawn  de  Mflldarf,  defalcatis 
singulis  defalcandis,  exsoluit  facultatem  ad  plenum  de  percep- 
tis  preteritis  et  eciam  in  censu  preterito  usque  ad  festum  sancti 
Colomanni  martiris,  quod  fuit  anno  1462,  et  dedit  certos  flo- 
renos  Hungaricales  et  certos  Renenses,  in  quibus  tunc  facultas 


1 12  Acte  fM.  nadicM  n. 

tenebatur  sibi  18  den.,  qaoB  tunc  decanuB  concessit  facaltati 
et  dedit  sibi. 

Item  eodem  die  fuit  sibi  domus  locata  pro  anno  futuro 
pro  10  fior.  Hungaricalibus  et  cum  ista  coudicione^  qaod  fa- 
cultas post  hoc  seraper  esset  libera  ad  locandnm  domum^  cai 
placeret  et  qualiter  placeret.  Item  Mag.  lohannes  de  Kir- 
chaim,  dominus  doctor,  dixit,  quod  vellet  facultatem  statim 
exsoluere  vel  ad  maximum  in  sequenti  die  proxima,  quod  uti- 
que  in  decanatu  meo  non  fecit,  licet  pluries  per  me  et  eciam 
per  pedellnm  postulauerim  nomine  facultatis  ab  eo^),  et  summa 
fuit  2  libr.  et  3   sol.  den.,   et  isti  floreni   omnes,   scilicet  Hun- 

Fol.  64^  garicales  et  Renenses  prius  expressi  |  fuerunt  positi  ad  archu- 
lam  paruam  ad  alios  florenos  ibi  existentes,  quorum  fuerant 
31^  et  fuerunt  omnes  reclusi.  Item  eciam  exposui  protunc  pro 
colacione  26  den.  per  pedellum. 

12.  Febr.  Item  die  12.  eiusdem  mensis  fuit  congregata  faculta.8  sub 

pena  non  contradicendi  ad  recipiendum  et  ad  co[n]8p]ciendum 
prefatos  libros,  qui  tunc  fuerunt  portati  et  modicum  conspecti 
et  post  hoc  ad  librariam  positi  ad  melius  conspiciendum  et 
eciam  ad  melius  deliberandum. 

Item  eodem  die  fuit  ibi  mencio  facta  ex  parte  duorum 
dominorum  doctoinim,  scilicet  Mag.  Martini  Gflldein  et  Mag. 
lohannis  de  Chirchhaim,  si  contingeret,  quod  aliquis  bac- 
calariorum  peteret  ad  presentandum  pro  apercione  porte  can- 
cellarie  examinis  pro  licencia  vel  aliquis  scolarium  deberent 
vocari  pro  examine  ad  gradum  baccalariatus  in  medicina  vel 
alias  congregaciones  facultatis  fierent,  et  fuit  concorditer  con- 
clusum,  quod  nullus  eorum  deberet  vocari  nee  admitti,  nisi 
prius  essent  per  uniuersitatem  reassumpti,  et  posthoc  adhuc 
stabit  in  deliberacione  facultatis,  si  velit  eos  assumere  vel  non. 
Item  fuit  commissum,  quod  libraria  deberetur(!)  mundari; 
quod  fuit  factum  per  pedelluromet  tercium^  et  dedi  sibi  7  den., 
pro  balneo  et  alias  exposui  pro  vino,  caseo  et  pane  10  den. 
Item  in  eadem  congregacione  exposui  24  den.  pro  collacione 
per  pedellum. 

19.  Febr.  Item  19.  die  mensis  eiusdem  fuit  congregata  facultas  ex 

parte  articulorura  aliquorum  prius  motorum,  scilicet  ex  parte 
librorum   per  Mag.  Martin  um   presentatorum   et  eciam   anni- 


»)  Im  Orig.:  ebeo(I), 


Acta  fftc.  medicae  ll.  113 

uersarii  prius  moti,  et  fuit  concorditer  et  finaliter  conclusum 
per  omnes  dominos  doctores,  quod  pro  futaro  debent  legi  tres 
misse  pro  omnibue  animabus  fidelibus  defunctis^  facaltati  me- 
dicine  incorporatis,  et  prima  in  altari  sancte  Crucis,  secunda 
in  altari  beate  Marie  Virginis  et  tercia  in  altari  omnium  Appo- 
stolorum  et  sab  officio  publico  sanctorum  martirum  Cosme  et 
Damiani^  patronorum  facultatis  medicine^  et  eciam  in  feste 
ipsorum. 

Item  fuit  conclusum  in  eadem  congregacione  seriöse, 
quod  pro  futuro  semper  proxima  dominica  precedenti  in  am- 
bone  ecclesie  sancti  Stephani  debet  fieri  publicacio  istius  festig 
eciam  processionis  et  officii  et  eciam  anniuersarii  et  suplicacio 
pro  viuis  et  defunctis  eiusdem  facultatis.  Item  exposui  eodem 
die  pro  collacione  24  den. 

Item  25.  die  Marcii   fuit   congregata   facultas   sub   pena    25.  Mftrz 
non    contradicendi    ad    audiendum    peticionem   Mag.  Nicolai 
Molitoris   de   Ratisbona,   baccalarii   in   medicinis,   qui   pe- 
tiuit  presentari  domino  cancellario  uniuersitatis  vel  eins  vices 
gerenti  ad  aperiendum  sibi  portam   cancellarie  pro  licencia  in 
medicinis.    Qui  fuit  per  facultatem  admissus  ad  presentandum 
cum  domino  cancellario  vel  eius  vices  gerenti;  qui  consequenter 
ad  preces  facultatis   eum   admisit,    ut  ei  assignarentur  puncta 
pro  examine  ad  licenciam,  quod  fuit  factum  31.  Marcii,  et  se-    31.  März 
quenti  proxima  die  de  mane  sub  pulsu  primarum  fuernnt  sibi     1.  Apr. 
assignata  puncta  et  eodem  die  examinatus  et  ydoneus  repertus, 
quare  per  omnes  doctores  facultatis  medicine  concorditer  gra- 
ciose  admissus.    Item  Mag.  Conradus  concessit  in  precedenti, 
scilicet   illa   congregacione,   pro  collacione  15  den.,   in  quibus 
posthoc  decanus  eum  exsoluit. 


[1468  I.] 


Anno  Domini  M®.  CCCC°.63%  in  die  sanctorum  Tyburcii     Fol.  65* 
et    Valeriani,    electus    est    in    decanum    Mag.    Michael    de     14-  Apr. 
Schrichk,  artium  et  medicine  doctor,  cui  decanus  immediate 
precedens   presentauit  ladulam   cum  Omnibus  in  ea  contentis, 
scilicet  duobus  libris  actorum,  sigillo,  et  paruam  ladulam  et^) 


')  Statt  et  ist  wohl  cum  zu  lesen. 
Act»  fAcnltatiB  medicM  II.  8 


114  Act»  fac.  medicse  IL 

aliia  inibi  contentis,  et  staiim  decanus  precedens  fecit  compu- 
tum,  et  defalcatis  defalcandis  et  bedello  soluto  percepit  36  flor. 
Ungaricales  et  3  flor.  Kenenses  et  52  den.  Wyennenses. 

3.  Juni  Item  3.  die  lunii  facta  fuit  congregacio   facultatis   super 

articulo  Bubscripto:  Ad  audiendum  peticionem  cuiusdam  Ma* 
gistri  in  artibus  et  baecalarii  in  medicina  petere  volentis,  ut 
presentetur  domino  vicecancellario  ad  aperiendum  sibi  cancel- 
lariam  pro  examine  ad  gradum  licencie  in  medicina.  £t  fuit 
Mag.  Andreas  Polonus  et  pro  ista  vice  non  fuit  admissus 
et  fuerunt  sibi  obiecta  duo:  primum,  quia  haberet  litem  cum 
uniuersitate  ex  parte  cuiusdam  testamenti,  et  fuit  sibi  iniunc- 
tum^  ut  prius  reconciliaret  se  cum  uniuersitate  et  aiiis  sibi 
aduersantibus,  ne  facultas  incurreret  notam  eins  respectu;  se- 
cundo  fuit  sibi  obiectum,  quod  practicasset  sine  requisicione 
doctoris,  quod  foret  contra  suum  juramentum;  ipse  vero  fecit 
diligenciam^   ut  asseruit,   et  composuit  se  cum  rectore  uniuer- 

10.  Juni  sitatis  et  reuenit  10.  die  mensis  prefati  et  super  eodem  arti- 
culo iterum  petiuit.  Placuit  doctoribus,  quod  eciam  se  com- 
poneret  cum  aliis,  quos  lesisset^  et  tunc  seniores  concluserunt 
eum  fore  admittendum,  sed  duo  juniores  nolebant,  et  quoniam 
ipse  proterue  se  habuit  in  conspectu  doctorum  et  immo- 
raliter^  quare  diuiserunt  se  doctores  sine  aliqua  finali  conclu- 
sione. 

26.  Juni  Item  26.  die  lunii   congregata  fuit  facultas  ad  deliberan- 

dum  super  articulo  subscripto :  Ad  audiendum  supplicacionem 
cuiusdam  baecalarii  medicine  petere  volentis,  uti  presentetur 
domino    vicecancellario   pro   examine   ad   gradum   licencie   in 

27.  Juni    eadem.     Peticio  fuit  concorditer   exaudita,  et  27.  die  eiusdem 

28.  Juni     mensis  presentatus  et  28.  eiusdem    mensis   examinatus  et  con- 

corditer  admissus   ad   licenciam   et  doctoratus   gradus   et  fuit 
dominus  Petrus  Marolt   de  Lachk^),   tunc  temporis  cantor 
ad  sanctum  Stephanum.     Exposui  pro  vino  in  eadem  congre- 
gacione  24  den. 
25.  Juli  Item  25.  die  lulii   congregata   fuit  facultas  ad  deliberan- 

dum  super  articulo  infrascripto :  Ad  audiendam  supplicacionem 
cuiusdam  Magistri  in  artibus  et  medicine  baecalarii  petere  vo- 
lentis,  uti  presentetur  domino   vicecancellario  pro  examine  ad 


^)  Zuerst  stand:     Pelru»  de   Chraburga  Piscaloria   arthtm   et  medicine 
bcuxalariuM, 


Acta  fkc.  medioae  II.  115 

gradum  licencie  in  eadem,   cuius   peticio   fait   concorditer  ex- 
audita^  et  26.  die  eiasdem  mensis   presentatus   et   statim   post    26.  Juli 
27.  examinatus   et   concorditer  admissus   ad   licenciam   et  do-     27.  Juli 
ctoratus  gradus.  Et  fuit  Mag.  Stephanus  Kuelant  de  Rajn, 
et  proficiat  ad  salutem. 

Item  26.  die  mensis  lalii  congregata   fait  facultas  ad  de-     26.  Jali 
liberandum   super   articulo  subscripto:    Ad  audiendam   suppli- 
cacionem    cuiusdam    Magistri    in   artibus    petere    volentis^    ut 
ad  examen   pro   gradu   baccalariatus  in   medicina   admittatur, 
caias   peticio   fuit   exaudita,  et  28.  mensis  lulii   examinatus  et     28.  Jnli 
concorditer  admissus  in  nomine  lesu  Christi  amen,  et  11.  die     li.  Aug. 
mensis  Augusti  determinauit  et  facultati  1  flor.  ducatum  ante 
determinacionem  [dedit]. 

Item  8.  die  mensis  Augusti  Mag.  Nicolaus  Molitoris  Fol.  66^ 
de  Ratispana^  Petrus  Marolt  de  Lachk^  Mag.  Stephanus  B.  Aug. 
Kuelant  de  Rayn,  baccalarii  in  medicina,  receperunt  licen- 
ciam et  gradum  doctoratus  in  medicina,  et  quilibet  eorum  ante 
licenciam  soluit  facultati  2  sol.  auri,  aliquos  ducatus  et  aliquos 
Ungaricales,  de  quibus  fui  contentus  in  nomine  lesu  Christi 
amen  ^). 

Item  in  dye  14.  mensis  Augusti  facta  fuit  congregacio  14.  Aug. 
super  articulis  inirascriptis :  Primus  ad  deliberandum,  quid 
expediat  pro  archula  facultatis  sita  in  capella  coUegii  ducalis, 
an  debeat  excipi  et  reformari  in  seris  et  aliis,  ut  possit  the- 
zaurus  facultatis  amplius  ibi  reponi.  De  illo  articulo  conclu- 
sum  fuit,  quod  debet  excipi  et  reformanda  reformari  et  the- 
zaurus  facultatis   imponi  et  postea  reponi  ad  prefatum  locum. 

Secundus  articulus  fuit  super  supplicacionibus  et  iniuriis. 
Circa  istum  articulum  petiuerunt  doctores  nouelli  prenominati 
admitti  ad  facultatem ;  quod  recepto  ab  eis  juramento  factum 
est,  ut  petiuerunt.  Ceterum  duo  eorum,  scilicet  Petrus  Ma- 
rolt et  Stephanus  Kuelant,  petiuerunt  dispensacionem  super 
juramento,  quo  jurauerunt  legere  per  annum.  Cum  quibus 
fuit  dispensatum  taliter,  si  non  possent  legere  et  haberent 
alios  Status,  esset  cum  eis  dispensatum;  sin  autem  daret  se 
oportunitas,  quod  bene  possent  legere  sine  eorum  gra- 
namine,  quod  tunc  legerent,  tamen  non  deberent  esse  as- 
stricti. 


*)  Vgl.  die  Promotionsrede  Ebendorfers  im  Anhang. 

8* 


116  Acta  fac.  medieae  II. 

Exposui  pro  una  semella  et  una  octaua  vini  9  den.  et 
prius  in  una  alia  eongrcgacione  24  den.  Item  dedi  portanti 
ladulam  de  collegio  7  den.  Item  12  den.  cantoribus  pro  vino. 
Item  pro  reformacione  eiste  64  den.  Item  in  feste  sanctoram 
27.  Sept.  Cosme  et  Damiani  magistro  chori  60  den.,  de  quibus  dedit 
officianti  2  gross.,  cantori  32  den.,  organiste  32  den.,  leuitis 
14  den.  Item  pro  duabus  missis  14  den.,  pro  requiem  sim- 
plici  24  den.     Item  famulis  campanatoris  de  gracia  7  den. 

Item  recepi  a  tribas  doctoribus  6  flor.  auri  et  1  ab  uno 
baccalario  et  de  intjtulaeione  habui  a  duobus  scolaribus  et  uno 
baccalario  8  gross. 

[1468  n.J 

Fol.  66  •  Anno  Domini  1463.,   in  die   saneti  Cholomanni   martiris, 

13.  Oct.  electus  est  in  decanum  facultatis  mediclne  Pangracius  Kreu- 
czer  de  Traisenmawr,  arcium  et  mcdieine  doctor,  cai  de- 
canus  immediate  precedens  presentauit  ladulam  cum  omnibus 
in  ea  contentis,  videlicet  duobus  libris  actorum,  sigillo  et  par- 
uam  ladulam,  in  qua  continetur  facultatis  thesaurus,  et  statim 
decanus  fecit  computum  et  defalcatis  defalcandis  perccpit 
52  flor.  Ungaricales  et  3  flor.  Renenses  et  80  den. 

(Item  exposui  12  sol.  pro  bedello,  videlicet  salarium  suum 
et  cambiui  2  flor.,  quos  dedit  Mag.  Conradus  dominus  doctor; 
de  illa  pecunia  solui  bedellum,  residuam  autem  posui  ad  la- 
dulam magnam.)^)  Item  nichil  exposui,  eciam  nichil  per- 
cepi  ultra  ista  superius  scripta. 


[1464  I.] 


Mag.  Hermannus  Haym  de  Rotenburga. 
1464  Anno   Domini  1464.,  in  die  sanctorum  Tiburcii  et  Vale- 

14.  Apr.  riani,  electus  est  in  decanum  Mag.  Hermannus  Hajm  de 
Rotenburga,  arcium  et  medicine  doctor,  cui  decanus  imme- 
diate precedens  presentauit  ladulam  cum  omnibus  in  ea  con- 
tentis, videlicet  duobus  libris  actorum,  sigillo  et  parua  ladula 
cum  in  ea  contentis,    et  decanus   precedens   statim   fecit  com- 

»)  Getilgt. 


Acta  fao.  nedi«M  n.  117 

putum  et  presentauit  52  flor.  Ungaricales  et  3  flor.  Reynenses^ 
sed  bedello  de  illis  fuerunt  dati  2  flor.  Reynenses,  nam  facul- 
tas obligabatur  sibi  12  sol.  den.  et  residaum  sibi  propinauit 
propter  yoluntaria  et  diligentissima  seruicia  sua,  sed  non  de 
jure;  et  fuit  circa  eum  motum,  ne  postea  traheretur  in  con- 
sequenciam,  quod  propter  diligenciam  suam,  quam  circa  sin- 
gulos  dominos  doctores  fecisset^  facultas  inclita  ex  libertate 
sua  fecisset  et  non  de  jure  suo;  consideretur  ergo  illud. 

Item  anno  Domini  1464.,  feria  quinta  post  dominicam,  19.  Apr. 
qua  cantatur  Misericordias  Domini  etc.,  dominus  doctor  Mag. 
Conradus  Prawn  de  MAldorf,  arcium  et  medicine  doctor, 
scripserat  domino  decano  et  toti  facultati  pro  ipsius  re- 
dempcione  et  omnera  spem  suam  in  facultatem  inclitam  me- 
dicine I  posuerat  ipsamque  in  extrema  sua  necessitate  inuoca-  Fol.  66^ 
uerat,  spe  ab  aliis  omnibus,  eciam  parentibus  et  amicis,  re- 
licta,  ut  facultas  inclita  medicine  eum  ab  illis  anxietatibus 
redimeret  et  12  balistas  vel  saltem  minorem^)  numerum  earum 
transmitteret  festinanter  et  pro  reliquis  pecuniarum  valorem, 
et  pro  isto  mutuo  orania  bona  sua  in  domo  prescripte  facul- 
tatis  constituta  facultati  inclite  medicine  impignorauit.  Facultas 
prescripta  congregata  in  domo  domini  doctoris  Mag.  Micha- 
helis  de  Schrick  se  deliberauit  et  peticionem  prefati  do- 
mini doctoris  Mag.  Conradi  Prawn  de  Müldorf  exaudiuit 
et  sibi  feria  sexta  sequente  30  flor.  Ungaricales  accomodauit  ^^-  -^P'- 
de  thesauro  prenominate  facultatis  medicine  propter  ipsius  pre- 
missa,  quos  dominus  doctor  Mag.  Caspar  Griessenpeck  de 
Lanshuta  receperat  in  stuba  domini  doctoris  prescripti  Mag. 
Micbahelis,  ut  presentaret  eos  prefecto  in  Deben  N.  Prawns- 
dorfer,  qui  coram  facultate  loquebatur,  quod  vellet  omnem 
diligenciam  suam  facere  pro  prefati  domini  doctoris  redem- 
pcione,  cui  confisa  est  facultas  juxta  scripta  domini  doctoris 
Mag.  Caspar.  Item  in  archa  facultatis  manserunt  22  flor. 
Ungaricales  et  1  Reynensis  et  modicum  de  minuta  pecunia  ut 
circa  80  den. 

Item  dominus  doctor  prefatus  Mag.  Conradus  Prawn 
de  Muldorf  misit  mihi  30  flor.,  28  Ungaricales  et  2  ducatos 
cum   duobus   Magistris,   videlicet  Mag.  Michahele   Maynes- 


*)  Im  Orig.  steht:   matorem.     Der  Schreiber  scheint  die  AbkÜrznngpen 
a'"  und  b'**  verwechselt  zn  haben. 


118  Acta  fke.  medic*6  II. 

dorfer  de  Wyenna  et  Mag.  Ulrico  Reß  de  Fischyn  et 
undecim  de  hiis  non  habuerunt   verum   pondus,    ut  prescripti 

9.  Mai  Magistri  viderunt,  et  fuit  feria  qaarta  ante  festum  Ascensionis 
Domini  et  retulerunt,  quod  essen t  floreni  Mag.  Conrado^  do- 
mino  doctori,  accomodati. 

7.  Aug.  Item  7.  die  mensis  Augusti,  videlicet-  in  die  sanete  Affre, 

congregata  fuit  facultas  ad  deliberandum^  quid  expediat  super 
certis  necessitatibus  facultatis  inclite  medicine,  yidelicet  ex 
parte  locacionis  domus  et  de  debitorum  solucionibus  ex  parte 
domini  doctoris  Mag.  Conradi  pro  censu  anni  preteriti  dando^) 
et  de  futuro  censu  dando  circa  proximum  festum  sancti  Mi- 
chaelis et  ex  parte  Mag.  lohannis  Kircbam,  domini  do- 
ctoris, et  de  florenis  imponendis  ad  archam^  qui  fuerunt  acco- 
modati Mag.  Conrado  de  Mäldorf,  incole  domus.  Qui  flo- 
reni 30  fuerunt  tunc  positi  ad  archam  et  fuerunt  omnes  re* 
cepti.  Item  dominus  doctor  Mag.  Conradus  de  Mftldorf 
dedit  10  flor.  pro  censu  preterito  transacto  anno  1463.  circa 
festum  sancti  Michahelisy  et  facultas  inclita  conclusit,  quod 
circa  festum  sancti  Michahelis  proxime  futurum  debet  eciam 
dare  10  flor.,  quia  tunc  obligatur  iterum  integrum  censum^  et 
conclusum  est  eciam  per  facultatem  inclitam,  quod  amplius 
debet  dare  censum  bis  in  anno,  medietatem  circa  festum 
sancti  Georii  martiris,  aliam  medietatem  circa  festum  sancti 
Michahelis,  et  est  sibi  locata  domus  a  proximo  feste  sancti 
Michahelis  ad  annum  pro  10  flor.,  et  facultas  est  libera  futu- 
ris  temporibus  ad  locandum    cui  wult  et  ipse  incola  prenomi- 

Fol.  57*  natus  debet  refor|mare  omnia  reformanda,  que  non  vetustate 
nimia  periclitata  sunt,  et  educere  fimum  et  niues  tempestiue 
educere.  Item  dominus  doctor  Mag.  lohannes  Kirchaim 
debet  dare  pecuniam  suam  infra  spacium  15  dierum  vel  dare 
unam  recognicionem  pro  debito.  Item  floreni  in  archa  fuerunt 
numero  62  Ungaricales  et  1  Reynensis.  Item  dedi  11  den. 
pro  vino,  pane  et  piris  et  recepi  a  minuta  pecunia  magne  burse. 
Item  de  empericis  multa  continentur  in  actis  Mag.  lo- 
hannis Ay  gel,  in  cuius  primo  decanatu  sunt  scripta  anno  1413.^) 
Ibi  yideantur  eciam  de  appothecariis  acta. 


*)  Im  Orig.  steht:  dandi.  *)  Vgl.  Acta  I,  S.  22—24. 


Aet»  fiMs:  m«di«M  n.  119 


[1464  n.] 


Mag.  Conradus  Praun  de  M&ldorff. 

Anno  Domini  1464.,  in  die  saneti  Colomanni,  electus  est  13.  Oct. 
in  deeanum  prefate  facultatis  prenominatus  Magister  et  pro 
60  die  exposuit  pro  facultate  in  censu  domus  8  flor.  Ungari- 
cales  etr  pedello  13  sol.  den.  minus  3  den.  et  6  sol.  3  den.  et 
sie  integrum  soluit  censum  pro  eodem  anno;  computus  autem 
prenominati  decani  adhuc  manet  saluus  pro  futuro  tempore 
faciendus.  Item  in  archa  presentati  sunt  michi  70  flor.  Un- 
garicales  et  1  Renensis  et  54  den.  Item  postea  exposuit  de 
archa  facultatis  12  flor.  Ungaricales  pro  litera  imperiali. 

Item  pro  eadem  mutacione  dominus  doctor  Mag.  Nico- 
laus de  Ratisbona  est  electus  in  lectorem  facultatis  loco  do- 
mini  doctoris  Mag.  lohannis  deKirchaim,  et  factum  est  hoc 
per  scolares  facultatis  nostre,  cui  eleccioni  facultas  annuit  et 
consensit  ac  preces  ad  dominum  Imperatorem  misit  eundem 
electum  conseruando;  quod  factum  est. 

Item  in  die  Cinerum,   facta   cena  ad  expensas  facultatis       1466 
per   doctores   eiusdem,   congregati   et   conuocati   erant   singuli    27.  Febr. 
appotecarii  in  facto  practicancium  contra  consensum  et  ordina- 
ciones  facultatis  atque  eorum,  qui  medicinas  distribuunt  in  pre- 
iudicium  appotecariorum.     Conclusit  facultas  subseruare   infra 
scripta : 

Quoniam  medicina  est  sciencia,  quahumani  corporis  quietis, 
salutis  et  spei  queritur  refrigerium,  ut  a  morbis  se  tueantur  ho- 
mines  et  preseruent  atque  ut  morbidi  ab  eisdem  pro  posse 
diuina  fauente  clemencia  restaurentur,  interest  nobis  doctoribus, 
ut  in  eadem  sollicitudine  omni  qua  possumus  et  scrutinio  pro- 
curemus ,  ne  temeriter  aut  nequiter  practicantes  jacturam  et 
destruecionem  humanorum  corporum  atque  homicidia  soleant 
amplius  frequentare.  Statuit  igitur  in  primis  facultas  tum  pre- 
textu  priuilegii  et  ordinacionis  sacri  concilii  Basiliensis,  tum 
vigore  noui  priuilegii  inuictissimi  principis  domini  Fri derlei, 
Romanorum  Imperatoris  semper .  augusti  etc.,  ne  aliquis  empe- 
ricorum  aut  alius  temerario  ausu  preter  facultatis  consensum 
in  ciuitate  Wyennensi  practicet,  nisi  sit  doctor  approbatus  per 
aliquam  uniuersitatem,  de  quo  facultas  plenam  habeat  cogni- 
cionem  per  patentes  literas  aut  testes,  aut  se  submittat  ad  re- 
spondendum    publice   coram   facultate,  ita  ut  eiusdem   ars  et 


120  AcU  fao.  medicM  II. 

Fol.  67^  sciencia  sint  plurimum  per  nos  edocte.  |  Et  ut  hoc  lacius 
Buum  sorciatur  effectum,  oportet  aliqua  siDgulariter  obseruare, 
ne  detur  locas  malefaciendi  et  practicandi  cum  dispendio  et 
jactura  hominuni;  tum  quantum  ad  appotecarios^  tum  et  ad 
doctores. 

(1.)  Primum  de  appotecariis  obseruandum  est  tale:  Ne 
aliquis  appotecariorum  contra  prescriptum  statutam  facultatis 
medicinas  alicui  taliter  prohibito  administret  neqae  per  se 
nee  per  alium  subordinet  tacite  aut  expresse  aut  quouis  alio 
modo. 

(2.)  Secundum  de  appotecariis  obseruandum :  Ne  aliquis 
eorum  medicinas  farmacantes,  ut  sunt  pillule  aut  alie  medi- 
cine  laxatiue  siue  solutiue  efFrenitantes,  indifferenter  ad  vo- 
luntatem  et  postulacionem  cuiuscumque  extra  suam  appotecam 
audeat  [dispensare],  nisi  per  seien eiam  et  velle  aut  mandatum 
alicuius  doctoris  facultatis  eiusdem  aut  alterius  non  doctoris 
habentis  expressum  consensum  facultatis  practicare  in  eadem. 

(3.)  Tercium  conclusit  facultas  de  appotecariis :  Ceterura 
perswadet  vobis  facultas,  quia  frustra  leges  conduntur,  nisi 
quis  manu  forti  sataget  easdem  obseruare,  ut  unum  aut  duos 
inter  vos  preficiatis  veluti  manutenentes  illas  obseruaciones, 
cui  aut  quibus  alii  per  juramentum  aut  fidem  compromittant 
hec  singula  inuiolabiliter  obseruare;  quod  si  aliquis  eorum 
contrauenerit,  procurent  ipsi  talem  sine  gracia  puniendum 
juxta  ipsius  demeritum,  que  tunc  pena  per  hos  duos  aut  plu- 
res  ex  eis,  si  necessarium  fuerit,  erit  arbitranda  ^). 

Obseruanda  per  doctores  facultatis: 

(1.)  Primum  est  tale,  quod  si  quisquam  appotecariorum 
sua  temeritate  aut  quacumque  alia  via  inductus  in  contrarium 
prefatorum  statutorum  facere  presumpserit,  cognita  de  hoc  cer- 
titudine,  que  singulariter  per  omnes  doctores  nostre  facultatis 
aut  indifferenter  quoscumque  alios  erit  indaganda  et  mox  ad 
facultatem  et  aures  doctorum  denunccietur,  precipimus  et  man- 
damus  singulis  suppositis  nostre  facultati*)  subiectis,  ne  ali- 
quis eidem  appotecario  aliquam  receptam  scribi  soleat  aut 
permittat,   sed  absolute  omnes  suos  pacientes  ab  eadem  appo- 


^)  Dieser  Absatz  ist  auf  Fol.  58*  nachgetragen. 
*)  Im  Orig. :  faculUUia, 


Aote  fiM.  medicM  U.  121 

teca  repellat  aut  prohibeat.  Quod  si  aliquod  snppositorum 
siue  doctorum,  minimus  aut  maximus,  contra  hoc  facere  contra- 
uenerit,  maneat  talis  doctor  a  facultate  sine  gracia  exciusus, 
qaousque  emendatus  fuerit  sufficienter.  Quod  si  aliquis  sco- 
lariam  sciens  talem  preuaricacionem  per  aliquem  appotecarium 
fieri,  et  ad  facultatem  siue  decanum  eiusdem  non  detulerit, 
maneat  talis  a  facultate  suspensus  ab  omni  promocione,  quo- 
usque  veniam  meruerit. 

(2.)  Pariter  conclusit  facultas  in  fauorem  appotecariorum, 
ne  videantur  eis  esse  preiudiciales,  ne  aliquod  suppositum 
nostre  facultatis  swadere  audeat  aliquid  aput  herbularios  su- 
mendum^  sed  singula  ad  appotecas  scribantur,  aut  aliter  per 
verba  recipere  procuret  aut  disponat.  Quod  si  quis  contrarium 
fecerit;  penam  facultatis  non  euadet. 

(3.)  Deinceps  mandat  facultas,  nullum  ex  suppositis  nostre 
facultatis  habere  concurrenciam  cum  aliquo  practico  non  ha- 
bente  expressum  consensum  facultatis  sub  penis  ut  supra. 

(4.)   Pro    doctoribus.     Placuit    denique    facultati    habere     Fol.  68 
assistenciam  appotecariis  pro  repulsa  herbulariorum  pro  posse 
prosequenda   et   maxime    per   litteram    imperialem,    que  in  se 
continet    repudiacionem    illorum,    ita    ut   absorpti    in    ciuitate 
Wyennensi  eorum  pati  presencia  non  permittatur. 

(5.)  De  religiosis.  Demum  placuit  facultati,  quod  omnes 
moniales  practicantes  aut  medicinas  qualescumque  vendere 
presumentes,  ut  aquas,  cristeria  etc.,  prohibeantur  cum  assi- 
stencia  appotecariorum  median te  littera  domini  Patauiensis 
ab  huiusmodi  mercanciis  aut  practicis.  Quod  si  fuerint  alie 
persone  religiöse  non  subiecte  jurisdiccioni  ordinarii  loci,  pre- 
sumentes  agere  sua  ambicione  aut  cupiditate  contra  prenomi- 
natas  ordinaciones,  coherceantur  per  comminaciones,  videlicet 
tales,  quod  domini  doctores  in  suis  egritudinibus  non  velint 
eis  nee  prece  neque  precio  persuadere  aut  assistere^). 


*)  Vgl.  damit  die  im  Anhang  mitgetheilte  deatsche  Version  dieser  Ver- 
ordnung. Die  folgende  Seite  Fol.  68^  ist  leer  gelassen.  Auf  Fol.  59*  stehen 
blos  die  Worte:    Feria  quarta  po$t  Letart, 


122  Aofcft  fiM.  medioM  IL 


[1466  I.] 


Fol.  59»»  Mag.  Caspar  Griessenpeckh  etc. 

Anno   Domini    M.^CCCC.®   sexagesimo    quinto,    secunda 

15.  Apr.  ferya  Pasces,  que  erat  dies  sequens  festum  sanetorum  Thi- 
burcj  et  Valeriani  martirum^  est  electus  in  decanum  facul- 
tatis  medicine   Caspar  Griessenpeckfa,  arcium  et  medicine 

15.  Mai  doctor,  cui  jpostea  in  die  sancte  Sophie,  doctoribus  singulis 
predicte  facultatis  congregatis^  decanus  precedens  presentauit 
libram  statutoram  et  actorum  cum  ladula  et  in  ea  contentis, 
et  facto  compato  in  archa  presentauit  58  flor.  Ungaricales  et 
1  äor.  Renensem^  et  53  den.  cum  1  obulo,  et  ex  debito  extra 
archam  relicto  adhuc  presentare  debuit  6  sol.  den.  minus 
14  den.,  ubi  pedello  predicte  facultatis  äorenum  Ungaricalem 
presentauit,  qui  de  eius  mutuo  ^)  prefatos  6  sol.  den.  minus 
14  den.  presentare  haberet  michi  ut  decano  nomine  facultatis. 
Quod  factum  est;  de  quibus  exposui  9  den. 

Eodem  die  sancte  Sophie,  ut  supra,  motus  fuit  articulus 
ad   empericos   repellendos.     Ubi   in   facultate   conclusum   fuit, 

18.  Mai  quod  die  sabatina  sequenti  conuocarentur  singuli  et  omnes 
appotecarii  ad  domum  facultatis,  doctoribus  congregatis,  et 
postea  Johannes  Perger,  appotecarius  circa  Rosam,  esset 
auisandus  et  petendus,  ut  amplius  empericos  non  feueret,  quod 
factum  est,  et  diceretur  sibi  eciam,  quod  similiter  omnes  alii 
vocati  ad  diem  ut  supra  una  cum  eo  ad  verbum  ponerentur  et 
ex  con sequenti  peterentur,  ut  empericos  non  fouerent  contra 
ordinaciones  faeultatis  medicine  practicantes,  et  eis  auditis,  ex 
post  facultas  deliberate^)  ob  reuerenciam  Dei  et  bonum  rei 
publice  modo  meliori  ad  empericos  repellendos  concludere 
yellet,  eo  attento,  quod  facultas  prefata  sit  munita  priuilegiis 
sacri  concilii,  plurimorum  dominorum  Patauiensium  et  nouis- 
sime  imperiali  priuilegio  littera  pergaminea  bene  fulcita,  quod 
nullus  empericorum  practicet,  nisi  doctor  vel  per  facultatem 
ad  practicandum  admissus  (et  prenominata  die,  facta  congre- 
gacione  facultatis,  auditis  appotecariis,  facultas  conclusit  ut 
sequi  tur)  ^). 

17.  Mai  17.  die   Maii,   facta   congregacione   facultatis   in   singulis 

doctoribus  facultatis  super  articulo  ad  audiendum   responsum 


1)  Im  Orig.:  mute.  >)  Im  Orig.:  deliberaiU,  ')  Getilgt. 


Acte  Uü,  m«dieM  II.  123 

appotecariorum  ad  articulos  eis  pro  facultatem  presentatos  et 
ad  deliberandum^  quid  amplius  in  ea  causa  expediat.  Ubi  ad 
eandem  horam  omnes  appotecarii  eciam  vocati  fuerunt,  sed 
tantum  quatuor  ex  eis  comparuerunt ,  yidelicet  Udalricus 
Vogler,  lofaannes  Entel,  Martinus  et  Conradus  in  domo 
Vincencii  quondam^)  in  fossato.  Qui  predicti  quatuor  se 
obligauerunt  articulos  conceptos  ut  in  actis  precedentis  deca- 
natus  ^)  ad  repellendum  empericos  inviolabiliter  conseruare, 
dempto  illo  articulo,  qui  canit:  ,Ceterum  persuadet  vobis  fa- 
cultas''); ubi  facultas  eis  condescendit  ad  non  obseruanciam 
illius  articuli  et  suis  conscienciis  reliquit. 

Eodem  die  ut  supra  conclusit  eciam  facultas,  quod  nuUus  Fol.  60* 
doctorum  facultatis  nostre  aut  per  facultatem  ad  practicandum 
admissus  scribat  alicui  appotecario  fouenti  empericos  aut  per 
se  practicanti  sub  pena  expressata  in  actis  precedentis  deca- 
natus  ibi:  ^Quod  si  aliquod  suppositorum  siue  doctorum,  mi- 
nimus  aut  maximus,  contra  hoc  facere  contrauenerit  etc/^) 
Obligauit  se  eciam  protunc  tota  facultas  fidelem  facere  assi- 
stenciam  hiis  supradictis  quatuor  appotecariis  et  eciam  aliis, 
qui  expost  se  facultati  consimiliter  conformarent  juxta  teno- 
rem  articulorum  in  actis  precedentibus  contentorum  et  eciam 
▼igore  littere  imperialis,  ubi  facultas  est  priuilegiata  etc. 

20.  die  Mail,  congregata  facultate  super  articulo  ad  deli-  20.  Mai 
berandum  pro  repulsione  empericorum,  conclusum  fuit,  quod 
eadem  die  tota  facultas  in  doctoribus  accederet  dominum  ca- 
pitaneum  dominum  Georgium  de  Volkenstorff  et  pulchris 
rationibus  et  motiuis  petatur  predictus  dominus,  ut  operam  det 
pro  repulsione  empericorum  et  quod  eciam  audiat  litteram  im- 
perialem canentem  sibi  et  aliis  officialibus  ciuitatis  regentibus, 
in  qua  priuilegium  insertum  est  ad  repellendum  empericos  etc. 
Quod  factum  est.  £t  respondit  facultati,  quod  esset  omni  hora 
contentus  obedire  celsitudini  imperiali  et  quidquid  possit  pro 
bono  rei  publice  et  pro  honestate  facultatis  facere,  essent  vo- 
luntarius  et  speraret,  quod  Magister  ciuium  et  totus  consu- 
latus,  postquam  facultas  eos  visitasset,  esset  optime  grati. 
Quod  factum  est  25.  die  Mail,  ubi  tota  facultas  in  doctoribus  25.  M&i 
et  Scolaribus  eiusdem  comparuerunt  coram  consulatu  in  domo 


')  Im  Orig.:  guandam,  *)  Im  Orig.:  deconaius, 

*)  Siehe  oben  S.  120.  Nr.  3.  *)  Siehe  oben  S.  121.,  Nr.  1. 


124  Aeto  fM.  medicae  II. 

coDBilii  et  multis  motiais  facultatis  ad  hoc  mouentibus  alle- 
gatis  et  littera  imperiali  ad  repellendum  empericos  lecta  do- 
minis  etc.  vicegerenti  strenuo  militi  öeorgio  Pellendorffer, 
Magistro  ciuium,  judici  ac  toti  consulatui.  Qui  responderant, 
quod  vellent  deliberare  et  dare  responsum. 

30.  Sept.  Ultima  die  mensis  Septembris  in  causa    facultatis   repel- 

lendi  empericos  et  contra  appotecarios  empericos  fouentes  in 
domo  Greorgii  Episshawsen,  protunc  judicis  ciuitatis,  con- 
uenerunt  deputati  nomine  facultatis  Mag.  Caspar  Griessn- 
peckh,  decanus  protunc,  Mag.  Michael  Schrickh,  Mag. 
lohannes  Spardorffer,  Mag.  Nicolaus  de  Ratispona;  no- 
mine vero  tocius  consulatus  prefatus  judex,  Wilhelmus  Samps, 
Udalricus  Kärner,  Nicolaus  Lebhoffer,  Stephanus 
Hertel,  ubi  in  presencia  omnium  appotecariorum  deputati 
predicti  nomine  consulatus  audiuerunt  legi  ordinaciones  per 
facultatem  conceptas  ac  litteram  Cesaream  pro  priuilegio  nobis 
datam.  Hiis  auditis  per  deputatos  facultatis  fuerunt  petiti, 
quatenus  ipsi  una  cum  toto  consulatu  dignarentur  facultatem 
conseruare  in  suis  priuilegiis.  Responderunt  se  volle  delibe- 
rare; eis  deliberatis  dixerunt,  se  non  habere  posse  nomine 
consulatus,  sed  vellent  defferre  ad  consulatum  et  petiuerunt 
duo :  primum  copiam  articulorum  eis  lectorum ;  secundum, 
quod  doctores  facultatis  usque  ad  decisionem  cause  scriberent 
Omnibus  appotecariis.  Deputati  nomine  facultatis  responderunt 
1.  Oct.  illa  ad  facultatem  reflFerre,  et  statim  die  sequenti  facultate  con- 
gregata  decretum  fuit,  eis  dari  copiam  articulorum  lectorum, 
et  responsum,  an  facultas  vellet  interim  indiflFerenter  omnibus 
doctoribus  scribere  vel  non,  inuenirent  in  articulis  eis  pre- 
sentatis  *). 

Fol.  61»  Vicesima  nona  die  mensis  lulii,   congregata   facultate  ad 

29.  Juli  audiendum  peticionem  Mag.  lohannis  de  Sälgenstat,  bacca- 
larii  in  medicina,  pro  admissione  ad  examen  gradus  licencie 
in  medicina  petere  volentis.  Facultate  in  singulis  doctoribus 
deliberata,  per  omnes  concorditer  fuit  admissus  et  eadem  die 
protunc  vicecancellario  presentatus.     Cui  examen  pro  licencia 

31.  Juli     in  medicina   fuit   apertum,    et  ultima   die  lulii  in  punctis  sibi 

assignatis    examinatus   et  iterum   per   omnes    concorditer   ad- 


^)  Die  folgende  Seite  Fol.  60^  ist  leer  gelassen. 


Aote  fite,  medicaa  IL  125 

misBUB.     Exposui   protunc  in  facultate   pro  coUacione  10  den. 
et  9  den. 

£x  post  9.  die   mensis   Septembris   Mag.  lohannes  pre-     9.  Sept. 
fatUB  reeepit  licenciam  et  insignia  doctoralia  in  ecclesia  sancti 
Stephani  opidi  WiennenBis  et  dedit  ante  ad   facultatem  juxta 
eittsdem  ordinacionem  2  fior.  Ungarieales. 

Tricesima  die  menBis  AagaBti  ex  parte  loeacioniB  domuB     so.  Aug. 
facultaB  medicine  concluBit,   quod  per  annum   futurum  locare- 
tar  Mag.  Conrado  Prawn  de  M&ldorff  sab  moderamine  et 
condicione   talibuB  ut  infra;    vult  tarnen  facultas   Bemper  esse 
libera  ad  locandum  domum  cuicumque  placuerit: 

PrimOy  quod  annuatim  pro  censu  Boluat  10  flor.  Ungari- 
caleB  juBti  et  boni  ponderis,  cuius  medietatem  ad  festum  sancti 
Oeorgii  et  alteram  medietatem  ad  festum  sancti  Michaelis  aut 
Colomanni  persoluat. 

Secundo;  quod  teneat  domum  munde  et  non  cum  vio- 
lencia  frangat  vel  frangere  permittat  januas  vel  alias  partes 
domuB  sine  licencia  et  consensu  facultatis. 

Tercio,  si  contingat  ipsum  exire  ciuitate^  quod  secure  domum 
prouideat  cum  uno  honesto  Substitute  facultati  placibili,  qui  domum 
coDseraet  sine  molestia  et  violencia  et  vicinorum  perturbacione,  et 
quod  incendia  in  domo  facultatis  per  ignem  proprium  aut  per 
ignem  inhabitantis  domum  non  committantur^  alioquin  facultas 
huiusmodi  dampnum  aput  prefatum  Mag.  Conradum  repeteret. 

Quarte  wlt  facultas,  quod  prefatus  Magister  reformare 
debeat  reformanda  parua  domus  facultatis,  que  non  vetustate 
nimia  periclitantur,  ut  sunt  fenestralia  vulgariter  fensterprett, 
yitree  fenestre,  cacabi  fornacis,  funes  pro  urnis,  educere  fimum 
et  niaes,  huiusmodi  omnia  et  similia  supratacta  ad  expensas 
proprias  et  non  facultatis  reformet  et  disponat^) .  |  Item  in  Fol.  61  ^ 
maioribus  reformandis,  que  vetustate  corrumpuntur,  inhabitans 
domum  nichil  noui  mittat  reformare  ad  expensas  facultatis, 
nisi  cum  consensu  decani  protunc,  et  si  inhabitans  domum  pro- 
tunc fuerit  in  officio  decanatus,  tunc  cum  consilio  et  consensu 
duorum  seniorum  facultatis,  si  eis  videbitur,  ad  expensas  fa- 
cultatis mittat  illa.  maiora  et  necessaria  reformare;  quod  si 
secus  fecerit,  sit  ad  expensas  protunc  inhabitantis. 


^)  Von  einer  sp&teren  Hand  iat  hier  bemerkt:    ,Nota  bene  caput  aznu- 
num  et  Hlvettrum*. 


126  Acts  &e.  medioM  II. 

Quinto,  quod  teneat  domum  honeste,  non  hospitando  in 
ea  clamorosos  vel  pertubatores  vicinorum,  neque  ante  prefatam 
domum  facultatis  de  suis  permittat  fieri  clamores  et  huiusmodi 
molestia8. 

Sexto,  quod  fornaces  domui  inutiles  cum  periculo  et  stu- 
bellam  paruam  in  kamera  magna  superius  sine  licencia  facul- 
tatis constructas  destruat  et  ammoueat. 

Septimo,  quod  si  prefatus  Mag.  Conradus  aliquot  supra- 
tacta  non  obseruauerit  ^),  quod  tunc  stet  in  arbitrio  facultatis 
eum  amplius  seruare  in  domo  facultatis  aut  abicere. 

Ultimo  conclusit  facultas^  quod  predictus  Magister  se 
manu  propria  hiis  supra  narratis  in  librum  actorum  redactis 
subscribat,  illa  volle  obseruare.  Paucis  transactis  post  hoc 
supra  narrata  et  Mag.  Conrado  oblata  in  lectorio  dominorum 
medicorum,  facta  disputacione  ordinaria  per  seniorem  nostrum 
Mag.  Michaelem  Schrickh,  prefatus  Mag.  Conradus  obli- 
gauit  se  coram  tota  facultate  tunc  ibi  existente,  velle  illa 
omnia  obseruare ;  sed  petiuit,  quod  stubellam  in  kamera  magna 
obseruare  possit.  Ad  peticionem  suam,  doctoribus  deliberatis, 
exauditus  fuit,  sie  quod  teneret  prefatam  stubellam  cum  Ca- 
mino et  cannis  suis  sine  periculo  domus,  et  ita  finaliter  Mag. 
Conradus  habet  se  subscribere.^) 

Item  exposui  4  den.    Item  20  den.  in  domo  Schrickh. 

Item   in   feste   sanctorum   martirum    Cosme   et  Damiani, 

27.  Sept.    peracta  cena,    per   Fridericum   pedellum   exposui   Magistro 

chori  60  den.,  de  quibus  dedit  officiantibus  2  gross.  Item 
cantori  32  den.  Item  organiste  32.  Item  leuitis  14  den.  Item 
pro  duabus  missis  14  den.  Item  famulis  campanatoris  de 
gracia  7  den.  Item  subcantori  et  juuenibus  in  cantoria  ex 
gracia  12  den.  Item  Friderico  pedello  pro  media  vini  2  den. 
Summa  5  sol.  den.  23  den. 

28.  Sept.  Vicesima   octaua   die  mensis  Septembris   congregata  fuit 

facultas  super  articulo  ad  audiendum  supplicacionem  duorum 
Magistrorum  in  artibus  petere  volencium,  ut  ad  examen  pro 
gradu  baccalariatus  in  medicina  admittantur.  Et  fuerunt  Mag. 
Conradus  Mengler  de  Kiezingen  et  Mag.  Udalricus 


Fol.  62» 


^)  Im  Orig.:  oaemauerit, 

')  Hier   im   Actenbuch    hat    sich   Mag.  Conrad  jedoch    nicht    unter- 
fertigt. 


Acte  UM.  medicae  II.  127 

R&ß  de  Fischin.     Qui  admissi  fuerunt  concorditer,    eodem 
die  examinati  et  ambo  concorditer  admissi. 

Ultima  die  mensis  Septembris  prefati  Magistri^  videlicet  30.  Sept. 
Mag.  ConraduB  Mengler  de  Kiczing  et  Mag.  Udalricus 
R&ß  de  FischiD;  gradus  baccalariatas  in  medicina  a  vene- 
rabili  viro  arcium  et  medicine  doctore  Mag.  Michaele 
Schrickh  solempniter  in  seolis  nostris  adepti  sunt  et  juxta  ordi- 
naciones  facoltatis  quilibet  dedit  flor.  Ungaricalem  ad  facultatem. 

Item  9  den.  in  resignacione  decanatus.  Item  protunc 
pedello  Friderico  1  flor.  Ungaricalem  in  sallario  suo  pro  ex- 
pectancia.  Item  4  sol.  den.  in  peraccione  Mag.  Stephani 
doctoris  Kulan tt  ad  Predicatores  pro  officio  defunctorum  et 
certis  missis^). 

[1466  n.] 

Decanatus  secundus  lohannis  SpärdArffer.  Fol.  63» 

Anno  Domini  etc.  65^.,  in  die  sancti  Colomanni  martiris^     13.  Oct 
que  fuit  13.  Octobris^  electus  est  in  decanum  lohannes  Spar- 
dfirffer,  ciuis  Nornburgensis,  arcium  waccalarius  et  medicine 
doctor,  in  cuius  decanatu  acta  sunt  infra  scripta. 

Primo  precedens  decanus  presentauit  sibi  ladulam  maio- 
rem  cum  omnibus  in  eadem  contentis,  una  cum  sceptro  facul- 
tatisy  et  computus  fuit  suspensus  propter  certas  causas  et  illa 
congregacio  fuit  in  domo  facultatis. 

Item  in  die  sancti  Leonardi  congregata  fuit  facultas  ad  6.  Not. 
recipiendum  computum  de  antiquo  decano  et  hie  articulus  fuit 
expeditus  et  eciam  pedellus  de  pecunia,  que  remansit^  fuit 
protunc  ad  plenum  exsolutus^  et  omnibas  defalcatis  defalcandis 
permanserunt  in  parua  Capsula  60  flor.  Ungaricales  et  unus 
Rynensis  et  cum  decano  3  sol.  den.  et  3  den.  cum  obulo.  Et 
ista  congregacio  fuit  in  domo  decani. 

Item  16.  die  Neuem  bris  fuit  facultas  congregata  in  domo  16.  Nov. 
domini  doctoris  Mag.  Michaelis  de  Schrick  ad  deliberandum 
super  articulis  infra  scriptis^  quorum  primus  fuit  propter  obi- 
tum  olim  venerabilis  viri  et  domini  Mag.  Conradi  Praun 
de  Muldorff,  medicine  doctoris.  Secundus  ad  prouidendum 
domui  et  librarie.    De   primo  articulo  nichil  fuit  conclusum, 


^)  Die  folgende  Seite  Fol.  62^  ist  leer  geladen. 


128  Aete  fite,  medieae  II. 

sed  de  secundo  domuB  fuit  interim  commissa  una  cum  libraria 
decano,  sed  bona  Mag.  Coiiradi  singula  relicta  fuerunt  com- 
missa Mag.  lohanni  Feuchtner  de  Muldörff,  qui  protunc 
faabuit  claues  ad  omnes  seras  prenominati  doctoris,  et  eciam 
omnes  iste  res  fueruut  sibi  specialiter  commisse  ad  fideles 
manus  per  dominum  Rectorem  uniuersitatis  et  omnes  officiales 
eiusdem^  sed  qualis  negligencia  fuerit  facta  per  Mag.  lofaan- 
nem^  proch  dolor^  luce  claret. 

Sed  de  secundo  articulo   fuit   conclusum,   quod   decanus 

deberet   prouidere   domui   cum   hospite   honesto  et  decenti  et, 

.  si  poBset  iieriy  quod  locaret  unum  de  doctoribus;  qua  diligencia 

facta  per  decanum  et  eciam   pedellum,    ita   subito   non  potuit 

domus  locari,  quia  doctoree  non  fuerunt  deliberati. 

Item  per  interfalla  (!)    temporum   ab    ista   congregacione 

31.  Dec.  usque  ad  ultimam  Decembris  inclusiue  fuerunt  tres  congre- 
gaciones.  In  primis  duabus  fuerunt  plura  mota  et  pauca  con- 
clusa  preter  in  ultima  congregacione ;  tunc  domus  fuit  finaliter 
locata  Mag.  Nycolao  Molitoris  de  Ratispona,  medicine  do- 
ctori;  et  per  eum  conuenta,  et  ultra  hoc  fuit  commissum  de- 
cano  ad  importandum  censum  domus,  quia  Mag.  Conradus 
obligabatur  5  flor.  Ungaricales  de  mutacione  preterita,  vide- 
licet  a  festo  saucti  Geori  usque  ad  festum  sancti  Michahelis, 
qui  annus  fuit  sexagesimus  quintus,  quos  florenos  debuisset 
expediuisse  Mag.  lohannes  Feuchtner  circa  festum  sancti 
Michahelis  loco  Mag.  Conradi  ex  commissione  eiusdem,  quia 
protunc  Mag.  Conradus  adhuc  erat  in  vita;  quod  non  est 
factum  ueque  fuit  factum  in  decanatu  meo,  quia  habuit  erro- 
nias  excusaciones,  que  michi  non  placuerunt  saltem  racio- 
nabiles. 

Fol.  63^  Item    domus    fuit   locata  Mag.  Nycolao   a    festo    sancti 

1466  Geori  anno,  qui  fuit  annus  millesimus  etc.  66°' ,  usque  ad  festum 
Geori,  qui  erat  67"'" ,  pro  10  flor.  Ungaricalibus  boni  auri  et 
completi  ponderis.  Sed  censum,  quem  dederunt  michi  testa- 
mentarii  prenominati  Mag.  Conradi,  qui  fuit  3  flor.  Ungaricales 
et  7  sol.  den.,  quia  12  sol.  den.  fuerunt  defalcati  propter  hoc, 
quod  non  impediuerunt  habitacionem  Mag.  Conradi  complete 
usque  ad  festum  sancti  Geori,  racione  cuius  peccunie  dedi  te- 
stamentariis  i*ecognicionem  et  quietanciam  sub  sigillo  facultatis, 
et  eandem  peccuniam  (seil,  censum)  dedi  facultati  in  computo 

14.  Sept.    in  die  £xaltacionis,;iBancte  Crucis. 


AoU  ikc.  mediaa  lt.  129 

Item  testamentarii  dedemnt  michi  duos  libros^  qui  fue- 
runt  nominati  in  ultima  voluntate  domini  doctoris^  quoram 
primus  fait  Galieni  de  interioribus  in  pergameno  et  ligatus  in 
asseribus,  secundus  vero  fuit  eciam  pergameneus  in  cooper- 
torio  et  fuit  in  alchamiam;  quos  eciam  presentaui  facultati. 


[1466  I.] 


Mag.  Nicolaus  de  Ratispona.  Fol.  64^ 

Anno  Domini  M^  CCCC^  sexagesimo  sexto^  in  die  sancto-  14.  Apr. 
rum  Tiburcii  et  Valeriani  martirum,  in  decanum  facultatis  me- 
dicine  electus  est  Mag.  Nicolaus  de  Ratispona,  medicine 
doctor^  cui  singulis  pi'edicte  facultatis  congregatis  doctoribus 
inmediate  precedens  presentauit  decanus  librum  statutorum  ac 
actorum  cum  ladula  et  in  ea  contentis;  et  computo  facto  in 
die  Inuencionis  sancte  Crucis^  in  archa  presentauit  60  flor.  S.Mai 
Ungaricales,  extra  vero  archam  2  presentauit  flor.  Ungaricales 
unumque  flor.  Renensem  unacum  46  den.;  qui  pro  struotura 
domus  facultatis  medicine  eosdem  exigente  extra  archam  sunt 
repositi. 

Eodem  die  sancte  Crucis  ut  supra,  singulis  facultatis  me- 
dicine congregatis  doctoribus,  motus  fuit  articulus  ad  audien- 
dum  desiderium  testamentariorum  olim  domini  doctoris  Mag. 
Conradi  de  Muldorff  felicis  memorie  ex  parte  cuiusdam 
Stubelle  in  domo  facultatis  medicine  per  prefatum  doctorem 
constructe  et  ab  eodem  cuidam  Mag.  Ruperte  testate  etc. 
Et  super  isto  protunc  conclusum  fuit  articulo^  quod  stubella 
prenominata  propter  maiorem  pacis  tranquilitatem  ac  domus 
utilitatem  pro  conpetenti^  si  possit  prenominato  a  Mag.  Ru- 
perte conparari  precio^  conparari  debeat  ab  eodem;  quod  et 
factum  fuit;  quia  pro  4  fuit  libr.  den.  Wienn.  conparata. 

Item  proxima  feria  quinta  ante  festum  sancti  lohannis  19.  Juni 
Baptiste  congregata  fuit  facultas  medicine  super  articulo  sub- 
scripto :  Ad  audiendum  desiderium  quorundam  ciuium  a  con- 
solatu  deputatorum  in  causa  appotecariorum.  Et  erat  desi- 
derium illud;  quoniam  prefati  desiderauerunt  ciues  seriöse^ 
ymo  quodamodo  mandando,  quatenus  domini  doctores  singulis 
•scriberent  appotecariis  eorum  receptas  et  indifferenter^  quia 
ipsis  appareret  iniustum,  quod  tanto  tempore  plures  ex  appo- 

Acto  faculUtis  medicM  It.  9 


130  Acte  fttc.  medicae  U. 

tecarÜB  per  abstraccionem  receptarum  ipsorum  dampniticati 
essent  et  quod  non  inputarent  alicui  appotecario,  si  expost 
eorum  aliquis  caidam  emperico  nomine  G-eorgius  Unrajn 
interdum  administraret  medicinas;  et  in  illius  suplementam 
totuB  velit  consulatus,  ut  nullus  aliorum  emperioorum  faic  Wy- 
enne  contra  priuilegia  facultatis  medicine  practicet  neque  ali- 
quis ex  appotecariis  eorundem  alicui  medicinas  porrigeret. 
Quod  si  aliquis  appotecariorum  secus  faceret,  domini  doctores 
extunc  plenum  ac  justum  haberent  posse  abstrahendi  manus 
a  tali.  Et  super  isto  articulo,  quantum  ad  partem  eius  primam, 
placuit  conformiter  et  facultati  medicine  et  missis  a  consulatu, 
qui  fuerunt  Udalricus  K&rner,  Steffanus  Herteil  et  lo- 
hannes  Ernst  etc.,  quod  domini  doctores  facultatis  medicine 
expost  singulis  appotecariis,  cum  quibus  saltem  essent  pro- 
uisi,  indifferenter  ipsorum  scriberent  receptas^  et  qui  tenerent 
articttlos  in  causa  contra  empericos  et  nonnuUos  appotecarios 
empericos  fouentes  per  facultatem  medicine  conceptos.  Et  in 
maiorem  illius  ratifficacionem  placuit  consequenter  et  precipue 
missis  a  consulatu^  quod  singuli  appotecarii^  quantocius  fieri 
possit^  coram  consulatu  conpareant  promittentes,  se  ibidem 
prefata  obseruaturos^  in  presencia  domini  decani  facultatis  medi- 
cine ad  minus  et  unius  doctoris  eiusdem;  et  illo  facto,  si  expost 
aliquis  appotecariorum  contrarium  predictis  faceret,  licite  qui- 
libet  doctorum  facultatis  medicine  manus  abstrahere  posset,  ymo 
abstrahere  deberet,  quantum  ad  scribere  vel  presentare  eius 
receptas  ad  alicuius  talis  appotecam.  Sed  quantum  ad  articuli 
secundam  partem  conclusit  facultas,  quod,  quantum  esset  ex 
parte  facultatis  medicine,  nullum  simpliciter  empericum  ad- 
mitteret  ad  practicandum  in  Wyenna  neque  alicui  consentiret 
appotecario,  quod  medicinas  quascumque  emperico  admini- 
straret alicui,  quia  illud  directe  contra  juramentum  cuiuslibet 
esset  doctorum  medicine,  qui  se  volle  priuilegia  eiusdem  ju- 
rauit  obseruare.  Tamen  si  consulatus  vel  maior  eius  pars  ali- 
quem  ex  empericis  admitteret  ad  practicandum  vel  in  practi- 
cando  feueret,  facultas  medicine  resistere  in  illo  non  posset, 
nisi  cum  priuilegio  sibi  concesso,  quod  merito  consulatus  obli- 
garetur  manutenere  etc.  ^). 


^)  Im  Rande  von  späterer  Hand:    ,Audi  conaidxUum  et  medidne  docUh 
res,  nmilüer  arcmatarios  dUc^pUmteä,* 


Acte  fkc.  medicae  U.  131 


[1466  n.] 


Mag.  Michael  de  Schrichk.  Fol.  64^ 

Anno  Domini  M*^.CCCCMxvi%  in  die  sancti  Colomanni,  13.  Oct. 
electus  est  in  decanum  Mag.  Michael  de  Schrichk^  artium 
et  niedicine  professor^  cui  decanus  immediate  precedens  pre- 
sentauit  ladulam  facultatis  cum  in  ea  contentis,  scilicet  sigillo^ 
duobus  libris  actorum,  libro  statutorum  et  duabus  scatulis,  in 
quibus  continentar  priuilegia  domini  nostri  serenissimi  Impe- 
ratoris  et  episcopi  Patauienais  cum  quibusdam  instrumentis 
et  aliis  litteris  super  domo  nostra  et  specialiter  contra  erape- 
ricoS;  qui  prohibentur  a  practica,  ut  in  eisdem  litteris  liquet; 
et  continetur  insuper  ladula  minor  in  maiori  cum  thezauro 
facultatis,  cuius  in  summa  sunt  50  flor.  Ungaricales.  Et  Mag. 
Nicolaus,  inquilinus  noster,  obligatur  in  censu  preterito,  vi- 
delicet  a  feste  Geori  ad  festum  Michaelis,  in  quo  solum  dedit 
nostro  bedello  5  sol.  den.,  et  3  sol.  exposuit  de  suis  in  structura, 
et  hoc  esset  1  libr.,  verum  ipse  dicit  de  9  sol. ;  residuum  obli- 
gatar  et  conduxit  domum  de  nouo  a  feste  Michaelis  ad  annum 
pro  10  flor.tUngaricalibus  et  cum  ista  pecunia,  quam  obligatur 
de  prima  mutacione,  debet  reformare  stubellam  paruam  supe- 
riorem  et  ea  uti  et  locare  pro  censu  secundum  suam  volun- 
tatem,  sicut  placet  sibi,  et  nichil  plus  dare  quam  10  flor. 


[1467  L] 


Anno  Domini  etc.  67.,   in  die  sanctorum  Tiburci  et  Va-    Fol.  66'^ 
leriani,   electus  est  in  decanum   facultatis  medicine  arcium  et       i467 
medicine   doctor  Mag.  Pangratius   Kreuczer   de   Traisen-     14.  Apr. 
mawr,  cui  decanus  precedens  immediate  presentauit  ladulam 
facultatis   cum   in   ea  contentis,   scilicet   sigillo,   duobus   libris 
actorum,  libro  statutorum  et  duobus  scatulis,    in  quibus  conti- 
nentur  priuilegia  domini  nostri  serenissimi  Imperatoris  et  epi- 
scopi  Patauiensis   cum   quibusdam    instrumentis   et  aliis  lit- 
teris  super   domo   nostra  et  specialiter  contra   empericos.     Et 
eodem  die  fuit  computns  factus,  et  recepit  prefatus  decanus  a 
doctore  venerando  Mag.  Michaele  flor.  Ungaricales  51  numero 
et  nichil  plus.     Item  eo  die  exposui  pro  vino  8  den. 

Item  25.  die  mensis  Aprilis  congregata  fuit  facultas  super     25.  Apr. 

articulo  isto:    Ad  audiendum  peticionem  sex  Scolari  um  in  me- 

9» 


132  Acta  Hc,  nedicM  II. 

dicina  petere  volenciuni;  ut  ad  examen  pro  gradu  baccalariatus 
in  eadem  admittantar.  Quorum  nomina  sunt:  Mag.  Erhardus 
Ooker  de  Traisenmaur,  Mag.  Michael  Menensdorffer 
de  Wjenna,  Mag.  Oristofferus  KrSuczer  de  Wjenna, 
Mag.  Georius  Schöbe!  [de]  Yesingen,  Mag.  Laarencius 
Wisenhofer  de  Ingelstat;  baccalarius  Leonardus  de 
Cznaim.  Et  eo  die  facta  congregacione^  omnes  admissi  sunt 
ad  examen  pro  gradu  baccalariatus  in  medicina. 

27.  Apr.  Item  27.  die  examinati  sunt  primi  duo^   sequenti  die  alii 

28.  Apr.     duo  et  tercio  die  ultimi  duo,  et  omnes  sunt  admissi  ad  deter- 

29.  Apr.     xninandum    pro   gradu   baccalariatus   in    medicina  a  facultate 

ipius  medicine. 
1.  Jani  Item  primo  die  mensis  lunii  congregata  fuit  facultas  super 

articulo  isto  deliberandum  (!) :  Ad  audiendum  peticionem  egregii 
viri  in  medicina  doctoris  eximii  Mag.  Erasmi  de  Ratispona, 
qui  petiuit  a  facultate,  ut  ad  repetendum  unum  canonem  in 
Auicenna  vel  in  Tegni  Galieni  admitteretur,  et  ita  admissus 
est  concorditer  per  omnes  doctores. 

Item  Mag.  Oristofferus  Kreutzer  de  Wyenna  dedit 
1  flor.  Ungaricalem.  Item  Mag.  Michael  Menesdarffer  de 
Wjenna  dedit  florenum  ducatum.  Item  Mag.  Oeorius  Scho- 
bei  [de]  Yesingen  dedit  florenum  unum  Ungaricalem  ut  bac- 
calarius medicine.  Item  Mag.  Erhardus  Ooker  de  Trai- 
senmawr  dedit  1  flor.  Ungaricalem.  Item  Mag.  Laurencius 
Wisenhofer  de  Ingelstat  dedit  1  flor.  ducatum.  Item  bac- 
calarius LeonarduB  Aurifaber  de  Cznaim  dedit  1  flor. 
Fol.  66^  Item  11.  die  mensis  Augusti  congregata   fuit  facultas  ad 

U.  Ang.  deliberandum  super  articulis  infrascriptis,  quorum  primus  fuit 
ad  audiendum  peticionem  domini  doctoris,  videlicet  Mag.  Ni- 
colai de  Ratisbona,  qui  rogauit  sibi  domum  locari  facultatis 
a  feste  sancti  Michaelis  per  annum  futurum,  et  facultas  annuit. 
Et  locauit  sibi  pro  6  flor.  Ungaricalibus,  et  fuit  contentos  illos 
flor.  6  persoluere. 

Secundus  articulus  fuit  ad  audiendum  oracionem  domini 
doctoris,  Mag.  scilicet  Erasmi  de  Ratisbona,  qui  petiuit  fa- 
cultatem  medicine,  ut  cum  in  suum  condoctorem  reciperet,  et 
peticio  sua  exaudita  est  et  incorperatus  est  ad  medicine  facul- 
tatem  et  admissus  concorditer  per  omnes  doctores.  Idem  doctor 
dedit  4  flor.  Ungaricales  ad  facultatem  medicine.  Item  in  eadem 
coQgregacione  exposui  pro  vino,  simulis,  piris  17  den. 


Aot»  ike.  medioM  II.  133 

Item  habitis  istis  articulis^  facultas  deliberauit;  quid  ex- 
pediret  ex  parte  cuiusdam  mulieris  vetule  in  Kranaw  supra 
Tulnam  residentis^  que  indocta  et  certe  inexperta  practicauit. 
Placoit  Omnibus  doctoribus^  quod  fieret  additus  ad  dominum 
officialem;  quod  factum  est.  Qui  quidem  annuit  peticionibus 
facoltatis  et  prefatam  vetulam  citauit.  Comparuit  coram  do- 
mino  ofificiali  Mag.  Alex io^)^  domino  doctore  sacri  juris  ca- 
nonici;  et  tota  facultate,  et  examinata  reperta  est  emperica  et 
inexperta  in  sua  practica;  tandem  dominus  officialis  eam  pro- 
bibuit  a  practica  sub  pena  excommunicacionis^  et  ita  a  nobis 
discessit '). 

Item  dedi  notario  domini  officialis  pro  duabus  citacionibus 
24  den.  ex  parte  mulieris  de  Kranaw,  que  citata  fuit,  et  ex 
parte  cuiusdam  sacerdotis  nomine  Petrus  ...  in  Krems  mo- 
rantis,  practicantis ')  contra  priuilegia  facultatis,  cum  ipse  sit 
empericus. 

Item   in   feste  sanotorum  Cosme  et  Damiani   exposui   et    27.  Sept. 
dedi    Magistro    chori    60    den.,    cantori    32    den.,    organiste 
32  den.,  leuitis  14  den.,  pro  duabus  missis  14  den.,  pro  officio 
defunctorum  24  den.,   famulis   campanatoris  de  gracia  7  den. 
Summa  in  toto  7  sol.  den.  et  22  den. 


[1467  n.] 


Anno    Domini    millesimo    quadringentesimo    sexagesimo    Fol.  66* 
septimo,   in  die   sancti  Colomanni,    electus  est  in  decanum  fa.       1467 
cultatis  medicine  Mag.  Caspar  Griessnpekh,  arcium  et  me-     13.  Oct. 
dicine   doctor,   cui  decanus   immediate   precedens   presentauit 
ladulam  facultatis  cum  in  ea  contentis,  scilicet  sigillo,  duobus 
libris  actorum,   libro  statutorum  et  duabus  scatulis,  in  quibus 
continentur  priuilegia  domini  nostri  Serenissimi  Imperatoris  et 
episcopi  Fatauiensis  cum  quibusdam  aliis.     Et  eodem  die  fuit 
computus  factus,  et  percepit  prefatus  decanus^   omnibus  com* 


^)  Mag.  Alezius  Tnmer.  Vgl.  Wiedemann,  Oegenreformation  V.,  S.  496. 

')  Am  Rande  von  späterer  Hand:  Vetula  in  Kranaw  tub  excommuni- 
cacknÜM  pena  a  pracUca  prohibetur.  Lege  fclium  69  in  deeanatu  Mag.  lohannis 
de  SeUngsteU  et  videbis  gralianma  de  iata  vetula.    Vgl.  unten  S.  141  ff. 

*)  Im  Orig.:  moronH  pracHeanii, 


putatis^  ab  egregio  viro  Mag.  Pangracio  Kreyczer  de  Trais- 
mauren^  arcium  et  medicine  doctore,  68  flor.  Ungaricales  et 
1  libr.  den.  minus  6  den. 

23.  Oct.  Item  sexta  feria  ante  festam   beatorum  apostolorum  Sy- 

monis  et  Jude  pro  structura  fienda  in  domo  facultatis  nostre 
presentuai  Mag.  Nicoiao  de  Ratispona,  arciam  et  medicine 
profesBori,  8  flor.  Ungaricales,  inter  quos  unus  fuit  destructus 
siue  fractus  modicam.  Item  pro  una  citacione  notario  domini 
officialis  ex  parte  cuiusdam  sacerdotis  nomine  Petras  de 
Erdfordia  12.  den. 

5.  Nov.  Item  quinta  ferya  post  festum  Omnium  Sanctoram  iterum 

pro  fabrica  domus  facultatis  medicine  dedi  Mag.  Nicoiao  de 
Ratispona,  medicine  doctori,  10  flor.  Ungaricales. 

ll.Xov.  Item  in  die    sancti  Martini   21  den.  notario   uniuersitatis 

pro  littera  promotoriali  Mag.  lohannis  de  Sälgnstat  ad  ciues 
Patauienses. 

12.  Nov.  Item  qttinta  feria  post  festum   sancti  Mai*tiiii  iterum  pro 

fabrica  domus  facultatis  medicine  tradidi  Mag.  Nicoiao  de 
Ratispana,  medicine  doctori,  8  flor.  Ungaricales. 

25.  Nov.  Vicesima  quinta  die  mensis  Nouembris  et  in  vigilia  sancte 

Katberine^)  facultas  medicine  congregata  ad  audiendum  peti- 
cionem  Mag.  lohannis  de  Goldperg,  arcium  et  medicine 
baccalarii,  ad  licenciam  in  medicina  petere  volentis;  facultas 
deliberata  dictum  Magistrum  concorditer  admisit,  et  eadem  die 

Fol.  66»»    vicecancellario    presentatus.    |    Cui  examen  pro  gradu  licencie 

80.  Nov.    fuit  apertum,  et  ultima  die  Nouembris  in  punctis  sibi  assignatis 
examinatus  et  concorditer  admissus,  et  proficiat  sibi. 

In  eadem  congregacione  ut  supra  conclusum  fuit,  ut  fa- 
cultas medicine  dominum  offlcialem  protunc  in  confeccionibus 
pro  floreno  Ungaricali  remuneraret,  eo  attento,  quod  idem  do- 
minus officialis  facultati  justiciam  fecit,  dando  litteram  probi- 
bitoriam  contra  quendam  dominum  Petrum  de  Erdfordia, 
in  Krembs  et  Stain  in  medicina  practicantem,  ut  sub  excom- 
municacionis  pena  amplius  non  practicaret.  Et  dedi  notario 
domini  officialis  pro  littera  3  gross,  et  nunccio  12  den. 

Eciam  in  eadem  congregacione  fuit  conclusum,  ut  facul- 
tas medicine  remuneraret  Mag.  Mathiam  de  Tulna,  protunc 
nostrum    procuratorem    contra    prefatum   dominum    Petrum 


^)  Also  wohl  am  24.  November  oder  in  /wto  8.  Katherine. 


Aotft  fac.  mediMo  n.  135 

practicantem^  in  uno  floreno  Ungaricali  propter  hoc^  ut  si  fa- 
cultas plures  transgressores  priuilegioram  facultatis  medicine 
citarety  quod  tunc  idem  Mag.  Mathias  de  Talna  esset  fidelis 
procurator.     Ista  ut  supra  expedita  sunt. 

In  vigilia  Epiphanie  Domini  fuit  facultas  congregata  ad  1468 
percipiendum  racionem  de  expositis  pro  structura  domus  fa-  ^-  «^&"- 
cultatis  medicine  per  Mag.  Nicolaum,  doctorem  medicine. 
Et  in  caiculo  repertum  fuit^  qui  protunc  fuit  commissus  de- 
canOy  quod  dominus  doctor  Kicolaus  de  Ratispana  exposuit 
62  libr.  den.  et  4  sol.  den.  et  28  den.  Idem  percepit  a  decano 
nomine  facultatis  pro  structura  26  flor.  Ungaricales,  quorum 
unus  fractus  datus  fuit  tantüm  pro  1  libr.  den.  Idem  obli- 
gatus  facultati  in  censu  preterito  15  flor.  Ungaricales  minus 
14  sol.  den.  et  minus  1  libr.  den.  Et  sie  finaliter  defalcatis  de- 
falcandis  in  censu  et  aliis  perceptis  per  dominum  doctorem, 
facultas  obligatur  adhuc  prefato  doctori  Kicolao  14  libr.  den. 
et  3  sol.  den.  minus  2  den.,  et  sie  Mag.  Nico  laus  doctor  etc. 
in  censu  nichil  obligatur,  nisi  censum  a  feste  Michaelis  anni 
67°**  usque  ad  festum  sancti  Michaelis  anni  68™*,  et  commissum 
fuit  decano  protunc,  quod  cum  solueret  in  14  libr.  den.  et 
3  sol.  den.  minus  2  den. 

Et  decanus  ex  commissione  dedit  prefato  Mag.  Nicoiao  Fol.  67* 
12  flor.  Ungaricales  et  sie  ipse  esset  obnoxius  facultati  in  5  sol. 
den.  et  2  den.,  sed  senior  noster.  Mag.  Michael  Sehr  ick  h,  dixit, 
quod  in  quantum  per  cum  staret,  ipse  vellet  sibi  remittere  illos 
5  sol.  den.  et  2  den.  in  recompensam  laborum  suorum  et  diligencie 
adhibite  circa  laboratores,  et  sperat  idem  senior,  quod  alii  non 
contradicant.  In  eadem  congregacione  exposui  7  den.  pro  vino 
et  pane.  In  congregacione  leccionis  statutorum  exposui  11  den. 
pro  vino  et  panibus.  In  eleccione  noui  decani,  tercia  feria  12.  April 
ante  Thiburcy  et  Valeriani  sanctorum  martirum,  pro  coUacione 
et  potu  exposui  26.  den. 

[1468  I.] 

Exposita   in  decanatu   domini   doctoris  lohannis  Spar- 
dorffer,  anno  etc.  1468.^) 


^)  Die  Ausgaben  sind  hier  ausnahmsweise  vor  den  eigentlichen  Deca- 
natsbericht  gestellt. 


1 36  AcU  fkc.  iB«tf oae  II. 

3.  Mai  In  prima  congregacione^   que   fuit  in   Inuencione   sancte 

CruciSy  pro  malnasia  26  den.^  pro  vino  communi  10  den.,  pro 
ceraisia  eciam  10  den.^  pro  fructibus  et  panibus  8  den.  Samma 
ista  est  54  den.  Item  notario  domini  ofificialis  14  den.  pro 
citaeione  vettule^  et  Mag.  Michael  presentauit  citacionem  uni 
sacerdoti,  qui  eam  posthoc  presentabat  illi  antiqae  vettale. 
Item  isti  tres,  qui  fuerunt  missi  ad  vettulam,  consumserunt 
6  sol.  et  15  den.  et  dedi  cuilibet  eorum  7  den.  pro  balneo,  et 
ista  summa  est  7  sol.  et  6  den.^  et  fuerunt  Mag.  Mich  ah  el 
Maynnast&rffer^  Wolfgangus  Stachenpock  etlohannes, 
famulus  Mag.  Casparis.  Item  lacobo  Rosenstock  14  den. 
—  et  post  reuersionem  dedi  sibi  7  den.  —  ad  Neuburgam  Clau- 
stralem  pro  excommunicacione  vettule.     Item  domino  officiali 

17.  Juni  dedi  1  flor.  Hungaricalem  in  auro  sexta  feria  proxima  post 
Corporis  Christi. 

Item  tercia  feria ^),  quando  Mag.  Henricus  comparuit 
in  consistorio  domini  rectoris^  ante  hoc  in  stubella  Mag.  Mi- 
chaeliS;  dedi  8  den.  pro  vino  et  4  den.  Friderico  pedello 
pro  citaeione  Hacker.  Item  notario  domini  officialis  3  sol. 
et  10  den.  pro  duabus  litteris  excommunicacionis  vettule. 

29.  Juni  Item   in    feste   sancti  Petri  22  den.  in    presencia   ciuium 

et  omnium  doctorum  pro  colacione  in  domo  facultatis.  Item 
dedi  uni  nunccio,  qui  vocatur  Schalhai m^  1  flor.  Hun- 
garicalem. 

Item   post  reuersionem   ipsius   dedi  sibi  2  flor.  Hungari- 

24.  Juli  cales  in  vlgilia  sancti  lacobi.  Item  eodem  die  exposui  12  den. 
pro  colacione.  Item  dedi  eidem  1  libr.  den.  pro  sumptibus  ad 
Grecz  pro  expensis.  Item  dedi  notario  uniuersitatis  4  sol. 
den.  pro  uua  littera,  quam  scripsit  celsitudini  imperiali,  et 
alias  pro  duabus  copiis  duarum  litterarum,  quarum  una  con- 
tinet   formam   littere   domini    PatauiensiS;    secunda  vero  est 

Fol.  e?"»  copia  littere  Imperatoris.  J  Item  nuncciis  pro  excommunica- 
cione ipsius  Gruntnerin:  uni  dedi  ad  Tulnam  42  den.,  item 
uni  alteri  nunccio  ad  Sanctum  Ypolitum  dedi  60  den.  Item 
pro  duabus  collacionibus  in  domo  Mag.  Michaelis  16  den. 
Item  Udalrico  appotecario  dedi  2  flor.  Ungaricales  pro  con- 
feccionibus  in  duabus  scatulis,  que  fuerunt  directe  ad  Gräcz, 
de   quibus   florenis   restituit    ^^   libr.  den.     Item   dedi   notario 


^)  Nach  den  Rectoratsacten  war  es  ftria  guarta  (=  22.  Juni). 


AeU  ht.  naditt«  II.  137 

uniuersitatis  42  den.  pro  litteris^   que   faerunt   protunc  directe 

eciam  ad  Or&cz.     Item  eidem  nunccio  dedi  30  den.,  qui  por* 

tauit  confecciones  et  litteras  ad  Qräcz.  Item  ad  conspiciendum 

doas   urinas   per   illum   Hacker   2  gross.     Item    10   den.  pro 

una  octaua  vini  in  domo  Mag.  Michaelis  in  die  Exaltacionis     14.  Sept. 

sancte  Crncis. 

Item  notario   uniuersitatis  28  den.  sexta  feria  in  angaria    23.  Sept. 
iterum  pro  duabas  litteris,  quaram  una  fuit  directa  domino  do- 
ctori  Mag.  Lienhardo,  alia  vero  Mag.  lohanni  Reichwein. 

Item  7  den.  scriptori  pro  intimacione  festi  sanotoram  27.  Sept 
Cosme  et  Dammiani  ^).  Item  exposai  20  den.  pro  aliquibus 
collacionibtts,  qaas  bibimus  ego  et  pedellas  in  domo  mea. 
Item  in  die  sanctomm  Cosme  et  Dammiani')  pictori,  qui  ap- 
peruit  tabulam  in  altari  summo  32  den.  Item  pro  frondibus 
et  graminibuB  28  den. 

[1468  I.] 

Decanatus  tercius  doctoris  lohannis  Spardorffer.  Fol.  68* 

Anno  Domini  etc.  Ixviii.  ^),    tercia  feria  ante  Tiburcy  et     7.  April 
Valeriani,   electus   est  in  decanum   facaltatis   medicine  doctor 
prelibatus,  cui  decanus  precedens  presentauit  omnia,  que  fae- 
runt presentata  precedenti  domino  decano. 

Item  in  festo  Inuencionis  sancte  Crucis  congregata  fuit  3.  MAi 
facultas  in  causa  Eatherine  Gruntenerynne  in  Roraw,  et 
fuit  conclusum,  quod  deberet  citari  per  dominum  officialem^ 
quod  et  factum  fuit.  Et  in  primo  termino  non  comparuit, 
quia  misit  nunccium,  qui  jurauit  publice  in  consistorio  domini 
ofticialisy  ymo  super  ewangelio,  quia  propter  egritudinem  non 
potuisset  venisse;  quod  tarnen  falsum  fuit^  quia  per  fidedignos 
compertum  fuit,  quod  non  erat  egra.  In  sequenti  termino 
comparuit  et  jurauit,  quod  in  futurum  nunquam  vellet  practi- 
care ;  quod  eciam  non  tenuit.  Quapropter  fuit  excommunicata 
hie  ad  sanctum  Steffanum  publice  in  ambone  et  in  Nauburga^) 
Claustrali,  in  Tulna  et  eciam  ad  Sanctum  Ypolitum  et  sie  per- 
mansit  in  excommunicacione  per  tempus  decanatus  mei^). 

*)  Im  Orig.  zaent:  Thomiani,  *)  Ebenso. 

»)  Im  Orig.:  xlffüt^.  *)  Sic/ 

^)  Am  Rande  von  spHterer  Handt    Nota  falnm  juramentum  nuneü  in 
ccnmUnio  officidUa, 


138  Abte  «M.  nedioM  U. 

4.  Aug.  Item  feria  qainta  post  Steffani  congregata  fait  uniuersitas 

in  doctoribus  et  magistris  per  juramentum  propter  causam  ver- 
gentem  inter  facultatem  medieine  ex  parte  una  et  Mag.  Hayn- 
ricum  Hacker  ex  parte  altera^  et  adductis  moltis  conclusio- 
nibus  et  racionibas  contra  Hacker  et  specialiter  una  concla- 
sioue  uniuersitatis;  contenta  in  primo  libro  actorum  fol.  24  ^^ 
que  edita  est  1391.  et  est  talis:  ,Item  in  oongregacione  uni- 
uersitatis,  quod  per  amplius  nullus  practicet  in  medicinis,  nisi 
doctor^  licenciatus  vel  baccalarius  de  fauore  et  consensu  sui 
doctoris'^);  qua  proposicione  audita  idem  Mag.  Haynricus 
petiuit  terminum,  et  fuit  sibi  denegatus  per  uniuersitatem  et 
maxime  propter  istam  conclasionem,  ymo  fuit  de  nouo  et  re- 
centi  conclusum  per  uniuersitatem,  quod  ipse  Mag.  Haynricus 
desistat  a  practica  medieine  et  omnino  non  practicet,  ob  id 
per  penam  carceris  compellatur,  ymo,  si  opus  fuerit,  exciu- 
datur. 

Item  in  litera  domini  episcopi  Pathauiensis,  videlicet 
domini  Georgii  de  Hoheloch,  continetur '),  quod  nulla  per- 
sonarum  fidelium,  videlicet  et  infidelium,  cuiuscumque  gradus 
vel  sexus  fuerit,  audeat  practicare  in  tota  dyocesi  sua  et  spe- 
cialiter in  opido  Wyennensi  et  in  suburbiis  suis,  nisi  sit  doctor, 
licenciatus  vel  baccalarius,  de  fauore  et  consensu  sui  doctoris 
nostre  uniuersitatis.  Et  per  istam  literam  excluduntur  omnes 
alii  doctores  medieine  aliarum  uniuersitatum  et  hoc  sub  pena 
excommunicacionis  late  sentencie,  ut  cauetur  in  litera  preli- 
bata.  (Ymo  ista  litera  iam  confirmata  est  per  dominum  no- 
strum  graciosum  et  directorem  nostre  uniuersitatis,  videlicet 
dominum  Udal ricum  episcopum  Pathauiensem,  dyocesanum 
nostrum  graciosum ;  pi*otunc  non  fuit  confirmata,  sed  postea^). 


[1468  n.] 

Fol.  68»»  Anno   Domini    M.**  CCCC.**  68.,    in   die   sancti   Colomanni 

13.  Oct.     martiris,   in  decanum  facultatis  medieine  electus  est  Mag.  Ni- 

»)  Vgl.  oben  S.  90. 

")  Vgl.  Acta  fac.  med.  I.  S.  19.    Der  Wortlaut  stimmt  jedoch  nicht. 
')  Das    Eingeklammerte    ist    im    Orig.  getilgt.     Die    letzten    Worte 
protunc^pottea  sind  von  anderer  Hand  nachgetragen. 


lote  Dm.  iii«dloM  II.  139 

colauB  de  Ratispona,  medicine  doctor,  cui  singulis  predicte 
facultatis  congregatis  doctoribus  inmediate  precedens  presen- 
tauit  decanus  librum  statutorum  ac  acta  cum  ladola  et  in  ea 
oontentis  ^). 

Item  in  vigilia  sancti  Nicolai  anni  quo  supra  fuit  in  domo  6.  Dec. 
httbarum  per  consiliarios  domini  Imperatoris  conclusum  in 
causa  vertonte  inter  facultatem  medicine  et  Mag.  Hainricum 
Hacker,  quod  adhuc  per  dominum  officialem  et  Mag.  lodo- 
cum  Hausner,  in  decretis  doctorem,  debeat  attemptat*i  con- 
cordia  dando  eisdem  plenum  posse  assignandi  terminum,  in 
quo  Hacker  practicare  posset,  siue  sibi  talis  placuerit  vel  fa- 
cultati  siue  non ;  sed  in  die  sancti  Nicolai  fuit  conclusum  per  6.  Dec. 
doctores  facultatis  medicine,  quod  nuUus  debeat  admitti  ter- 
minus,  in  quo  vel  ad  quem  prefatas  in  artibus  Mag.  Hacker 
posset  practicare  in  medicina,  non  obstante  quod  consiliarii 
domini  Imperatoris  hoc  concluserint,  quia  hoc  doctores  facul- 
tatis medicine  bona  consciencia  facere  non  possent,  seruando 
saltem  priuilegia,  ordinaciones  et  statuta  facultatis  eiusdem  et 
senteuciam  latam  per  totam  uniuersitatem  in  rectoratu  egregii 
yiri  Mag.  Nicolai  de  Creycznach'),  in  sacra  pagina  doctoris 
eximii  ac  decretorum  licenciati  predigni,  que  sentencia  fuit, 
quod  prefatus  Hacker  a  practica  in  medicina  desistere  de- 
beat sub  penis  maioribus  uniuersitatis,  attento  eciam,  quod 
protunc  dominus  Imperator  de  nouo  voluit  quamlibet  facul- 
tatem in  suis  priuilegiis  conseruare  et  specialiter  pro  facultate 
medicine  toti  uniuersitati  contra  Hacker  et  eciam  consiliariis 
suis  scripsit. 

Item  dominica  ante  festum  sancti  Anthonii  conclusum  1^69 
fuit  per  doctores  facultatis  medicine,  quod  facultas  tollerare 
debeat  practicam  Hacker  usque  ad  medium  Quadragesime 
juxta  conclusa  per  uniuersitatem  in  congregacione  eiusdem, 
que  fuit  feria  sexta  ante  festum  sancti  Anthonii,  que  exaudiuit 
dominum  Virgilium  hoc  potentem  nomine  consiliariorum  do- 
mini  Imperatoris;  sed  statim  elapso  termino  dicto  iterum  de- 
beret  Mag.  Hainricus  citari  et  peti  a  rectore  cum  suis,  ut 
facultas  medicine  in  suis  priuilegiis,  ordinacionibus  et  statutis 
seruetur   et  sentenciam   latam   per  uniuersitatem   contra  pre- 


15.  Jan. 


13.  Jan. 


^)  Im  Orig.  ist  hier  ein  Zwischenranm  von  etwa  20  Zeilen  leer^lasaen. 
*)  Die  Sitzang  fand  am  4.  Angnat  1468  statt;  vgl.  oben  8.  138. 


140  Aota  fte.  m«dieM  IL 

fatum  Hainricum  Hacker  demandaret  execucioDi,  ^Uemad- 
2.  Jan.  modum  feria  secunda  post  Circumcisionis  Domini  facultas 
medicine  humiliter  in  congregacione  tocias  uniuersitatis  petiuit. 
23.  März  Quod  et  factum  est  feria  quinta  ante  Palmarum^  ubi  iterum 
facultas  medicine  coram  tota  uniuersitate  petiuit  se  conseruari 
in  suis  priuilegiis,  ordinacionibus  et  statutis  et  consequenter 
procedere  uniuersitatem  ad  penas  Mag.  Hainrico  infligendas 
per  eandem.  Et  super  isto  conclusum  fuit  per  uniuersitatem, 
quod  a*  preferia^)  quinta,  scilicet  ante  Palmarum,  usque  ad 
festum  sancti  Georgii  debeat  attemptari  concordia  inter  facnl- 
tatem  medicine  et  prefatum  empericum  Hacker. 


[1469  I.] 


Fol.  69*  Mag.  löhannes  de  Siligenstat. 

14.  Apr.  Anno  Domini  M.®  CCCC.®  Ixix.®,  in  die  sanctorum  Tiburcii 

et  Valeriani  martirum,  in  decanum  facultatis  medicine  electus 
est  Mag.  lohannes  de  Säligenstat,  arcium  et  medicine  do- 
ctor,  cui,  singulis  predicte  facultatis  doctoribus  congregatis, 
decanus  inmediate  precedens  presentaüit  librum  statutorum  ac 
actorum  cum  ladula  et  in  ea  contentis. 

Deinde  anno  eodem,   die  inmediate  sequente  festum  Ti- 

15.  Apr.     burcii,  videlicet  15.  die  mensis  Aprilis,  congregata  fuit  facultas 

medicine  in  domo  Mag.  Michahelis  Schrick  ad  audiendum 
peticionem  Mag.  Conradi  deKiczing,  baccalarii  in  medicina, 
pro  admissione  ad  presentandum  vicecancellario  et  ad  examen 
pro  gradu  licencie  in  medicina  petere  volentis.  Qui  protunc 
fuit  admissus. 

20.  Apr.  Deinde  feria  quinta   ante   festum  Georii  fuit  presentatus 

vicecancellario,  cui  cancellaria  pro  examine  ad  gradum  licencie 

21.  Apr.     fuit   aperta  et   sexta   feria   statim   sequente    mane,   assignatis 

punctis,  circa  pulsum  vesperarum  examinatus  est  et  concor- 
diter  ad  gradum  licencie  admissus. 

22.  Apr.  Item  sabbato  ante   festum  lorii,   videlicet  22.  die  mensis 

Aprilis,  accessit  tota  facultas  dominum  rectorem  et  deputatos 
petens,  quatenus  secundum  conclusionem  in  precedenti  recto- 
ratu  conclusam  cogitarent  modos  concordie  inter  dictam  facul- 


^)  JSie/  (Vielleicht  sollte  es  heissen:  pre/ata  feria  t) 


Acte  flMs.  medieae  II.  141 

tatem  et  empericum  Haynricum  Hacker;  qua  attempcione 
protunc  nichil  expediaerunt  in  via  concordie.  Saper  hoc  pe- 
tiait  facultas,  quod  ad  diem  proximam  juridicam  procedatur 
contra  dictum  Hacker  empericum  ad  penas  et  quod  protunc 
faceret  dominus  rector  cum  suis  justiciam  facultati,  ne  ulterius 
a  dicto  emperico  molestaretur,  et  quod  eciam  Hacker  arre- 
staretur,  ne  discederet  et  diem  juridicam  negligeret;  quod  fa- 
cere  se  dixit,  sed  non  fecit. 

Item  in  die  Inuencionis  sancte  Cruois  congregata  fuit  fa-  8.  Mai 
coltas  medicine  ad  recipiendum  computum  a  decano  prece- 
denti  et  ad  recipiendum  censum  de  domo  facultatis.  Quo 
facto,  presentatus  fuit  census  de  domo  per  medium  annum 
preteritum,  et  protunc  precedens  decanus  |  presentauit  michi  Fol.  69 *» 
archam  facultatis,  et  omnibus  computatis  percepi  6  sol.  den.  et 
27  den.  et  6  flor.  (Item  protunc  exposui  in  collacione  de  istis 
12  den.  pro  vino.)^)  Item  eodem  die,  videlicet  Inuencionis 
Crucis,  lecta  fuerunt  statuta  in  domo  Mag.  Michahelis 
Schrick. 

Item  in  eodem  die  Mag.  Nicolaus,  medicine  doctor,  do- 
raum  facultatis  inhabitans,  dixit  se  unam  paruam  cameram 
construxisse  in  celario  pro  famulo  et  pro  ista  computauit 
4^2  BoL,  sed  tunc  erat  sibi  dictum,  quod  camera  ista  debeat 
codi  facultati  ita,  quod  ipse  non  habeat  eam  alienare  nee  dis- 
ponere,  et  ipse  consensit  coram  tota  facultate. 

Deinde  sabbato  ante  Penthecostes,  et  fuit  20.  die  Maii,  20.  Mai 
congregata  fuit  facultas  super  articulo  infrascripto :  Äd  audien- 
dum  Bupplicacionem  vetule  in  Eranaw,  que  nouiter  venit  de 
Romana  curia,  et  ad  deliberandum,  quid  expediret.  Qua  com- 
parente  coram  doctoribus  petiuit,  quatenus  sibi  indulgerent 
propter  Deum,  quod  tarn  grauiter  totam  facultatem  offendisset 
cum  practica  sua  contra  Deum  et  salutem  anime  sue  et  re- 
cognouit  se  ibidem  deceptam  dyabolica  fraude;  proposuit  eciam, 
quomodo  fuisset  in  curia  Romana  et  per  suum  confessorem  re- 
missa  ad  officialem  Wyennensem  pro  impetrando  beneficio 
absolucionis  ab  excommunicacione.  Noluerunt  enim  confes- 
sores  Romani  pontificis  absoluere  eam  sine  consensu  partis 
lese  et  excommunicatoris.  Deliberatum  erat  protunc  per  do- 
ctores,    quod   decanus   coadiuncto  sibi  Mag.  Casparo   Gries- 

1)  Getilgt. 


142  Acta  £m>.  medicae  II. 

sempegk,  doctore  medicine,  adiret  dominum  officialem  et 
proponeret  sibi  mentem  facultatis  in  hone  modum:  Primo 
quod  dicta  vetula  suis  expensis  daret  instrumentumy  in  quo 
confiteretur  se  errasse  et  contra  salutem  anime  sue  diu  pra- 
cticaBse  et  populum  decepisse  necnon  in  corpore  et  anima  peri- 
clitasse,  promittendo  in  hec  de  cetero  talia  nuilatenus  facere 
nee  occulte  nee  manifeste  sub  pena  excommunicacionis  late 
sentencie  et  eciam  corporalis  sibi  infligende  protunc;  secundo, 
quody  ex  quo  infamasset  facultatem  medicine  in  suis  docto- 
ribuSy  dicendo  eos  victos  fuisse  ab  ea  et  sibi  ad  suas  inter- 
rogaciones  satisfacere  non  potuisse,  quod  ante  beneficium  abso* 
lucionis  restitueretur  publice  fama  bona  toti  facultati  medicine 
in  hunc  modum^  quod  publice  in  ambone  hie  in  Wjenna,  su- 
perius  in  Newburga  Claustrali^  in  Tulna,  ad  Sanctum  Ypolitum, 
in  Mellico^  expensis  prenominate  vetule  populo  intimaretur,  quod 
predicta  vetula  in  Kranaw  grauiter  Deum  offendisset,  in  me- 
dicina  practicando^  in  qua  tamen  nuilatenus  edocta  esset,  et 
quod  in  istis  decepisset  plurimos  homines  pro  suis  bonis,  ymo 
corpore  et  anima  plures  interemisset,  et  quod  fuisset  in  curia 
Romana  confessa  talia  enormia  peccata  et  Romani  confessores 
absoluere  eam  noluissent,  sed  eam  ad  officialem,  qui  eam  ex- 
communicauit,  remiserint,  ut  idem  absolueret  eam,  facta  tamen 
parti  lese  restitucione  sue  fame.  Item  quod  prestaret  jura- 
mentum  corporale  ewangeliis  tactis,  se  de  cetero  nee  directe 
nee  indirecte,  publice  aut  occulte  practicaturam  neo  umquam 
contra  facultatem  acturam  aut  pocius  contra  salutem  anime 
sue;  tercio  fuit  deliberatum,  quod,  ex  quo  publice  peccasset, 
quod  sie  eciam  publice  puniretur  ita,  quod  ad  unam  horam 
Tel  mediam  staret  in  cippo  cimiterii  sancti  Stephani  in  Wjenna 
in  die  festo  conueniente  populi  multitudine,  ut  quilibet.  reco- 
gnoBceret  se  errasse  yisitando  dictam  vetulam  pro  medicina 
et  quod  bene  prius  sit  actum  per  officialem,  qui  eam  excom- 
municauit  ad  instanciam  facultatis  propter  suam  contumaciam 
et  inobedienciam,  ut  sie  totus  populus  yideret  modo,  quod 
ista  vetula  decepisset  omnem  hominem  ad  eam  venientem. 
Ista  fuerunt  proposita  eodem  die  domino  officiali  in  presencia 
dicte  vetule.  Super  quibus  quesiuit  dominus  officialis,  an  ista 
Fol.  70  •  omnia  vellet  facere,  et  |  eam  informauit  diligenter,  quod  omnia 
et  singula  bona  consciencia  obligaretur  de  jure  adimplei*e,  et 
nisi  omnia  ista  faceret,  eidem  beneficium  absolucionis  impendere 


Acte  fac.  medicae  11.  143 

non  yellet  nee  posset.  Respondit  dicta  yetula,  quod  omnia 
esset  parata  facere,  sed  tercium,  scilicet  stare  publice  in  cippo, 
non  vellet  facere,  et  petiuit  prostrata  in  terram  id  relaxari. 
Sed  protunc  fuerunt  sibi  multa  dicta,  quomodo  hoc  esset  sibi 
valde  salatiferum  et  peccatorum  snorum  deletiaam,  sed  non 
potuit  protunc  informari,  ut  condescenderet,  nee  nos  protunc 
Yolebamus  relaxare,  et  ita  discessimus  a  domino  offieiali,  nee 
plus  protunc  fuit  expeditum. 

Item   sabbato  post  Pentecostes   congregata  facultate  fuit     27.  Mai 
conclusum,    quod    debeat    citari    quidam    sacerdos    RAczel 
praetieans    in    medicina   in    detrimentum  facultatis,    et   tercia     so.  Biai 
feria  postea  impetraui  auctoritatem  citacionis  ab  offieiali. 

Confirmacio  antiqui  priuilegii.  Item  ista  feria  presentata 
confirmacio  antiqui  priuilegii  episcopalis.  Que  confirmacio  facta 
est  per  reuerendum  in  Christo  patrem  et  dominum  dominum 
Udalricum  episcopum  Patauiensem. 

Item  seeunda  feria  ante  festum  Corporis  Christi  congre-  29.  Mai 
gata  fuit  facultas  in  domo  Mag.  Michaelis  Schrick  ad  audien- 
dum  supplieacionem  cuiusdam  nobilis  dicti  Ruckender  ff  er, 
qai  veniens  proposuit,  quomodo  vetula  in  Kranaw  optaret  be- 
neficium  absolucionis  ab  exeommunicacione  et  promitteret  se 
ulteriuB  non  practicaturam,  petens  nomine  eins,  ut  facultas  an- 
nueret  absolucionem  dare.  Proposuit  eciam,  quomodo  iniuria 
esset  facta  huic  yetule  per  sentenciam  excommunicacionis  in 
eam  latam,  quod  tamen  longo  a  veritate  existit,  et  facultas 
respondit  protunc  forma  articulorum  supradictorum,  et  ita  no- 
bilis dictus  abscessit  cum  suis  sodalibus  importune  et  animo 
turbato  etc. 

Septima  die  lunii  venit  vetula  antedicta  pro  absolucione  7.  Juni 
impetranda,  ad  quam  videndum  fuit  decanus  citatus.  Et  pro- 
tunc vicarius  in  Tulna  scripsit  domino  officiali,  quomodo  ve- 
tulam  puniuisset  in  cippo  coram  populi  multitudine.  Fuit  tunc 
per  decanum  nomine  facultatis  motum,  quod  facultas  esset  con- 
tenta  de  sua  absolucione,  seruatis  tamen  punctis  infrascriptis : 
Primo  quod  juraret  dicta  vetula,  tactis  ewangeliis,  quod  de 
cetero  nunquam  vellet  molestare  facultatem  medicine  nee  ali- 
cui  aliquam  medicinam  simplicem  aut  compositam  ministrare 
nee  eciam  alicui  consilium  dare,  sed  quod  vellet  penitere  de 
grauiter  commissis,  et  id  juramentum  factum  est  coram  notario 
et  testibus  seeundum  juris  ordinem ;  deinde  quod  daret  instru- 


144  Acte  be.  nedioM  II. 

mentum  publice  suis  expensis,  in  quo  assereret  se  enormiter 
peccasse  contra  Deum  et  proximum  suis  erroneis  consiliis,  de- 
oipiendo  populum  in  rebus,  corpore  et  anima  et  quod  ulterius 
nunquani;  directe  aut  indirecte,  facto  aut  consilio,  velit  de  tali 
se  intromittere  sub  pena  reincidendi,  et  quod  omnes  ad  eam 
venientes  velit  auei*tere  nee  eis  consilium  dare,  sed  benigne 
eos  ad  doctores  approbatos  remittere ;  tercio  quod  publicaretur 
in  ambone  populo,  quomodo  dicta  vetula  diu  stetisset  in  ex- 
communicacione  et  omnes  illi,  qui  sibi  communicanerunt  ab 
ea  petendo  consilium,  et  quod  ipsa  fuisset  in  Romana  curia 
nee  potuisset  beneficium  absolucionis  impetrare,  sed  remissa 
fuerit  ad  excommunicatorem,  ut  primo  satisfieret  parti  lese, 
scilicet  facultati  medicine;  et  diceretur  ibi  populo,  quod  pro 
isto  excessu  publice  sit  punita  in  cippo  in  Tulna  et  quod 
eciam  hie  debuit  taliter  fuisse  punita,  sed  ista  pena  ex  iargi- 
täte  sit  remissa.  Consequenter  populo  diceretur,  quod  ulterius 
non  accederent  eam  pro  inutilibus  consiliis  sub  pena  reinci- 
dendi grauioribus  et  quod  ita  dimitterent  eam  in  sna  peni- 
tencia,  ne  ulterius  ipsa  cum  accedentibus  eam  recidiuarent 
grauioribus  penis.  In  istis  omnibus  fuit  contenta,  et  ita  do- 
minus officialis  eam  absoluit  ordine  juris.  Post  absolucionem 
vero  factam,  cum  decanus  petiuisset  fieri  instrumentum  et 
super  hoc  notarius  requireretur,  quatenus  confioeret  unum  in- 
strumentum aut  plura  etc.,  subiunxit  vetula  maledicta:  ,non 
habeo  pecuniam',  recusans  expensas  instrumenti.  Et  dixit  offi- 
cialis: ^facultas  medicine  expediet';  sed  decanus  respondit: 
,non  facultas,  sed  vetula  juxta  prius  proposita  et  acceptata^ 
Et  ita  abscessimus. 

12.  Juni  Secunda  feria  ante  festum  Viti   congregata  fuit   facultas 

medicine  super  articulis  infrascriptis:  Ad  audiendum  suppli- 
caciouem  cuiusdam  doctoris  extranei  petere  volentis,  ut  ad 
repetendum  unum  canonem  medicinalem  more  facultatis  me- 
dicine admittatur.  Secundus  articulus  ad  deliberandum,  quid 
ulterius  agendum  sit  in  causa  Hacker  et  quid  agendum  cum 
presbitero  Rüczel,  citato  per  facultatem  peremptorie,  ut  sexto 
die  ab  insinuacione  citacionis  compareat. 

Fol.  70  *>  De  primo   articulo   petentis   doctoris   prefati,   ut  facultas 

cum  dignarctur  ad  consorcium  suum  recipere,  conclusit  facultas 
protunc,  quod  non  imputaret  dictus  doctor,  quia  facultas  non 
posset  sibi  pro  nunc  dare  responsum   affirmatiuum,   quia  non- 


Acte  fite,  medieae  IT.  145 

dum  bene  deliberata  eBset  in  causa  ista;  sed  expost  informata 
de  ipsiuB  moribus,  doctrina  et  conuersacione  et  aliis  requisitis 
yelit  facere  diligenciam  et  sibi  in  omnibus  facultati  posBibilibus 
andienciam  prebere  benignam  juxta  ordinaciones  et  statuta  sua, 
non  obstante  quod  produxisset  in  medium  litteras  testimoniales 
sui  doctoratus  ab  uniuersitate  Taurinensi.  Sed  dictus  doctor 
petiuit  certum  terminum  sibi  constitui  audiencie;  sed  facultas 
protunc  dixit^  quod  non  posset  certum  terminum  sibi  prefi- 
gere  propter  certas  legitimas  cansas,  quod  idem  doctor  malo 
recepit  animo  dicens^  quod  oporteret  eum  interim  practicare^ 
quia  expensis  careret,  et  petiuit  licenciam  a  facultate  practi- 
candi  in  medicina.  Sed  facultas  dixit  protunc^  quod  confor- 
maret  se  statutis  et  ordinacionibus  facultatis  medicine,  si  ad- 
missionem  speraret  in  eadem^  et  ita  turbatus  abscessit. 

De  secundo  articulo  fuit  conclusum^  quod  ad  proximum 
consistorium  rectoris  tota  facultas  accederet  et  peteret  recto- 
rem^  ut  causam  finiret,  ne  facultas  medicine  diucius  proroga- 
retur  et  molestaretur  per  dictum  empericum  Hacker^  et  quod 
secum  reciperet  unum  procuratorem  et  protestaretur  de  ista 
peticione  facta,  quia  utique  ulterius  non  posset  sufferre  talem 
prorogacionem . 

£x  parte  citati  sacerdotis  fuit  conclusum^  quod  in  ter- 
mino  citacionis  facultas  accederet  consistorium  officialis  cum 
sno  procuratore  et  proponeret  contra  presbyterum,  qaomodo 
molestasset  facultatem  practicando  et  medicinas  distribuendo 
in  dispendium  anime  sue  et  proximorum  suorum,  et  quod  ibi 
peteretur  eciam  non  solum,  quod  puniretur  in  cippo  sed  eciam 
pena  pecuniaria,  ne  de  cetero  ita  facilis  esset  ad  practicandum 
erronee  contra  facultatem  dictam. 

Item  19.  die  lunii  congregata  fuit  facultas  medicine  in  19.  Juni 
domo  Mag.  Michahelis  Schrick  ad  deliberandum,  quid  ulte* 
rius  expediret  in  causa  Hacker.  Et  facultas  protunc  delibe- 
rata accessit  yicerectorem  Mag.  Leonardum  de  Perching 
petens  humiliter,  ut  fiat  execucio  in  causa  ista;  facultas  enim 
non  yelit  talia  diucius  tollerare.  Et  concluserunt  protunc  rector 
et  sui  procuratores  consistorialiter  congregati,  quod  Hacker 
deberet  citari  ex  ofBcio  rectoris,  non  ad  instanciam  facultatis 
medicine,  ut  infra  spacium  octo  dierum  sibi  pro  termino  per- 
emptorio  assignatorum  in  consistorio  rectoris  compareat  ad 
respondendum     super    quibusdam    sibi    obiciendis,    quod    et 

Acta  faenltAlit  modicae  n.  10 


146  Acta  flM.  medicM  It. 

factam  est ;  citatus  uam  fuit  in  presencia  rectoris  per  notarium 
uniuersitatis. 

27.  Jnni  Item  27.  die  lunii,   de  mane  hora  septima,   fuit  congre- 

gata  facultas  medicine  ad  audiendum  qaandam  peticionem  re- 
uerendissimi  in  Christo  patris  ac  domini  domini  Ulrici,  epi- 
scopi  Patauiensis.  Et  protanc  accesserunt  facultatem  donoiinus 
ofifi Cialis  Alexius  Tammar,  decretorum  doctor^  et  Mag.  Pau- 
lus Wann^  doctor  theologie^  offerentes  litteram  credencie  etc., 
petentes  facultatem ,  quatenus  lohannem  Mair  de  Sancto 
Tpolito  asserentem  se  doctorem  medicine  in  suum  reciperet 
consorcium  et  eundem  admitteret  ad  disputandum  et  ad  pra- 
cticandum  juxta  formam  statutorum  facultatis  prefate.  Et  fa- 
cultas deliberata  admisit  eum  ad  practicandum  et  ad  dispu- 
tandum post  doctorem  proxime  disputaturum,  tali  tamen  con- 
dicione,  quod  a  practica  desisteret,  donec  videretur  littera  sue 
promocionis;  an  rite  et  legitime  promotus  sit  vel  non.  Et  fuit 
protunc  quesitum,  an  jurasset  Padue  in  licencia  sua,  insignia 
in  nulla  alia  uniuersitate  yelle  recipere,  et  respondit  quod  sie; 
consequenter  dixit:  ,sed  in  hoc  aliqualiter  fregi  juramentum, 
quia  propter  inopiam  non  potui  Padue  recipere  insignia^  Et 
sie  fuit  aliqualiter  eciam  per  petentes  pro  eo  notatus  de  per- 
iurio.  Dixit  eciam,  quod  per  nouum  examen  in  Taurino  fue- 
rit  promotus  ut  nonlicenciatus,  et  per  hoc  videbatur,  quod  nunc 
releuaret  eum  a  fractione  juramenti  illud  examen. 

Item  eodem  die,   hora  undecima,   facultas  accessit  recto- 

Fol.  71*  rem  et  deputatos  in  causa  Hacker,  petens  |  execucionem  ad 
penas  etc.  Sed  tunc  conclusum  erat  per  rectorem  et  depu- 
tatos, quod  deberet  congregari  uniuersitas,  quia  non  esset  spes 
concordie.  Et  citatus  fuit  protunc  Hacker  per  dominum 
rectorem,  ut  ad  proximam  congregacionem  uniuersitatis  com- 
pareret,  et  fuit  citacio  ad  singulos  actus  specificata.    Cui  pre- 

5.  Jnli  fatus  Hacker  annuit.  Sed  postea  feria  quarta  post  festum 
Udalrici  in  pleno  consistorio  rectoris  decanus  facultatis  medi- 
cine petinit,  quatenus  cito  uniuersitas  congregaretur;  secundo 
quod  facultati  medicine  ex  actis  uniuersitatis  daretur  ordo 
actorum  in  causa  inter  facultatem  et  Hacker.  Tunc  de 
primo  fuit  deliberatum,  quod  adhuc  debeat  per  deputatos  vi- 
deri  appellacio,  au  legitima,  an  friuola,  et  si  id  non  fieri  posset, 
quod  tunc  debeat  congregari  uniuersitas ;  et  in  hoc  iterum  fa- 
cultas  remansit   suspensa.     De   secundo  petito  fuit  responsum 


Aeta  £m.  medicao  II.  147 

decano,  si  facultas  velit^)  habere  ordinem  actorum,  quod  co- 
ram  tota  uniuerBitate  petat.  Fecit  protunc  decanus  medicine 
protestacionem  coram  consistorio  et  notario  de  Bua  peticione  etc. 

Item  in  die  Visitacionis  beate  Virginia  Marie  publicate  2.  Jnli 
faerunt  littere  priuilegiales  episcoporum  Patauiensium  in 
terrorem  omnium  contra  consensam  facultatis  medicine  practi- 
cancium,  et  faerunt  admoniti  omnes  tales,  quatenuB  desistant 
sab  pena  excommunicacioniB  late  sentenoie,  et  fuit  publicacio 
facta  per  Magistrum  chori. 

Item  11.  die  lulii  congregata  fuit  facultas  super  articuiis  il.  Juli 
infrascriptis :  Primus  ad  audiendum  peticionem  duorum  docto- 
randorum,  quorum  peticio  erat^  quatenus  facultas  cum  eis 
dispensarety  ut  simul  insignia  doctoralia  cum  licencia  reci- 
perent,  et  eorum  peticio  fuit  concorditer  exaudita  per  facul- 
tatem,  et  illorum  nomina  fuerunt:  primus  Mag.  lohannes 
Goldperg,  secundus  Mag.  Conradus  Mengler  de  Kiczing, 
Item  quilibet  ipsorum  eodem  die  presentauit  decano  2  flor. 
Ungaricales. 

Secundus  articulus,  quid  ulterius  expediendum  sit  in 
causa  facultatis  et  Hacke r,  et  conclusum  fuit^  quod  debeat 
adiri  dominus  rector  et  peti^  quatenus  finiat  causam  istam  et 
congreget  uniuersitatem.  Item  quod  dicatur  emperico  Unrain 
per  procuratorem  et  notarium  in  presencia  hospitis  sui,  ut 
practicam  dimittat^  alioquin  facultas  velit  eum  publice  excom- 
municatum  denunciare. 

Item  sexta  feria  ante  festum  Marie  Magdalene  accessit  21.  Juli 
facultas  consistorium  rectoris  petens  ibi,  quatenus  legeretur 
littera  imperialis  ex  parte  facultatis  medicine  rectori  et  de- 
canis  transmissa;  et  lecta  fuit,  et  inter  cetera  Imperator  wult 
in  eadem  littera,  quod  rector  et  decani  conseruent  facultatem 
medicine  in  suis  ordinibus  et  statutis,  et  ulterius  nullus  admit- 
tatur  ad  practicandum,  nisi  per  facultatem  admissus;  dicit 
enim^  quod  sua  intencio  non  sit,  jmo  nee  placeat,  quod  aliqui 
practice  sine  consensu  facultatis  se  ingerant.  Secundo  petiuit 
facultas,  quatenus  daretur  sibi  copia  littere  lecte,  quod  annue- 
runt  concorditer.  Tercio  petiuit,  quatenus  fiat  execucio  istius 
mandati  imperialis,  et  sie  deliberarunt  in  pleno  consistorio, 
quatenus  fieret  mandatum  generale  ad  valuas  collegii,  ne  quis 


^)  Im  Oiig.  stand  zuerst  die  richtigere  Form:  f>eüei. 

10* 


148  Aete  Um.  nedioM  11. 

ulterias  practicet  in  medicina^  nisi  facultas  eum  admiserit; 
qaod  si  quis  repertus  fuerit,  tanc  ipso  facto  penas  maiores 
uniuersitatis  incurrat,  et  statim  contra  eum  fiat  execucio-et 
declaracio  earundem  in  valuis  collegii  et  ad  sanctam  Ste- 
phanam. 

9.  Sept.  Item  sabbato  post  Natiaitatis  Marie   Virginis   congregata 

fuit  facultas  medicine  super  articulis  infrascriptis :  Primus  fuit 
ad  locandum  domum  facultatis  predicte.  Secundus  fuit  ad 
deliberandum  in  certis  negociis  honorem  dicte  facultatis  con* 
cernentibus,  quid  fieri  expediat.  Fuit  eciam  tunc  motum  de 
statuto  quodam  nouo  fiendo^  quod  de  cetero  nullus  admitte- 
retur  ad  consilium  facultatis  medicine^  nisi  sit  arcium  et  me- 
dicine doctor.  Ex  parte  primi  articuli  venit  Mag.  Nicolaus 
de  Ratisbona  petens  sibi  locari  domum  pro  futuro^  et  fuit 
sibi  protunc  locata  per  annum  pro  9  flor.  Ungaricalibus  cum 
condicionibus  y  modo  et  forma  expressis  in  decanatu  Mag. 
Caspar  Griessenpeg  anno  65.^),  scilicet  ut  reformaret  parua 
reformanda,  educat  fimum^  cacabum^  fenestralia,  mundet  ca- 
minum,  emat  funes  pro  urnis  etc.  expensis  suis  propriis,  non 
facultatis,  ut  supra  in  actis  continetur. 

Fol.  71^  De   secundo   articulo   fuit   conclusum,   quod  lorius  Un- 

rain  et  Swentemir  debeant  citari,  quia  contra  prohibicionem 
facultatis  a  practica  non  desisterent.  8ed  de  statuto  nouo  fiendo 
nichil  fuit  conclusum.  Item  fuit  protunc  conclnsum  eciam,  quod 
procurator  facultatis  nostre  unacum  pedello  accederent  Prodi- 
catores  et  Minores  proponendo  superioribus  istorum  monasterio- 
rum,  quatenus  cum  suis  disponerent,  ne  practicarent  aut  me- 
dicinas  infirmis  darent  contra  ordinacionem  facultatis  et  priui- 
legia;  eciam  quod  accederent  monasteria  monialium  auisando 
superiores^  ne  enemata')  aut  alia  medicamina  sine  consensu 
facultatis  administrarent,  alioquin  facultas  in  suis  necessitatibus 
non  velit  eis  suffragari,  nedum  opere  sed  et  consilio. 


[1469  n.J 

Fol.  72*  Mag.  HermannuB  Haym  de  Rotenburga. 

13.  Oct.  Anno  Domini  M.**  CCCC.*  Ixix**.,  feria  sexta  in  die  sancti 

Colmanni  martiris,  in  decanum  facultatis  medicine  electus  est 


»)  Vgl.  oben  S.  125  f.  «)  =  hi[una  (Klystiere). 


Aeta  fK,  nedicae  II.  149 

Mag.  Hermaiinus  Hsym,  arcium  et  medicine  doctor,  in  domo 
domini  doctoris  Mag.  Michahelis  de  Schrik,  cui  decanus 
precedens  immediate  preaentauit  ladulam  facultatis  cum  in  ea 
contentis  preter  duos  libroa,  videlicet  libram  statutorum  et  no- 
uellum  libram  actorum^  quos  tum  misit  cum  bedello  nostro 
Friderico  feria  sexta  post,  videlicet  in  octaua^  et  eodem  die,  20.  Oct. 
omnibuB  doctoribus  presentibus  preter  dominum  doetorem  Mag. 
Nicolaum  de  Ratispana,  qui  faerat  tunc  in  superioribuB 
partibuBy  fuit  computus  factus  cum  domino  decano  precedenti 
de  expositis  et  perceptis,  et  omnibus  computatia  preaentauit 
3  flor.  Ungaricalea  et  Friderico,  bedello  uoatro,  dedit  1  fior. 
ducatum  et  5  aol.  den.,  et  nulla  minuta  pecunia  valena  manait, 
nisi  quantum  pro  vino  expoaitum  fuerat  et  modicum  in  pe- 
cunia^  que  data  eciam  fuit  Friderico.  Item  eciam  concluaum 
fuit  protunc,  quod  incola  domua  deberet  per  ae  reformare  fii- 
nem  putei  cum  aliia  aibi  priua  aliia  annis  adiunctia. 

Item  11.  die  menaia  Nouembria  congregata  fuit  facultaa  11.  Nov. 
aaper  articulia  tribua :  Primua  ad  interesaendum  lectioni  atatu- 
torum,  et  fuit  expeditus.  Fuit  aecundua  ad  recipiendum  cen- 
aom  de  domo  facultatia  ab  incola  domus^  videlicet  Mag.  Ni- 
coiao de  Ratiapana,  qui  preaentauit  12  aol.  den.  et  20  den. 
pro  cenau  iatiua  anni  precedentia  de  noua  atructura  noatre 
domua,  quia  dedit  duaa  partea  cenaua  et  recepit  ipae  unam  et 
defalcauit  4  aol.  den.  propter  lohannem  Entel,  qui  emit 
aaaerea  ad  horreum,  quoa  affixit  cum  clauia,  et  facultaa  con- 
aenait,  et  aic  dedit  2  libr.  den.  et  20  den.'  pro  noua  atructura 
iatiua  anni  et  fecit  mencionem,  quod  obligaretur  3  flor.  Ungari- 
calea pro  medio  cenau,  quoa  vellet  dare  in  tribua  vel  quatuor 
diebua,  aed  deberent  aibi  dari  50  den.  pro  fune  —  aed  non 
dedit  illoa  florenoa  protunc. 

Terciua  articulua  fuit  ad  audiendum  aupplicacionem  Mag. 
Caaparia,  doctoria  in  medicina,  qui  petiuit  diapenaacionem 
auper  leccionibua  complendia,  quod  abaolueretur  a  juramento; 
fuit  concluaum,  quod  interim,  quod  eaaent  lectorea  aufficientea 
legentea,  deberet  eaae  auppoi*tatua ;  ai  autem  aliquia  lectorum 
non  poaaet  legere  propter  abaenciam  vel  infirmitatem,  tunc  de- 
beret legere,  et  aic  non  fuit  in  toto  abaolutua,  aed  cum  limi- 
tacione,  et  fuit  in  die  aancti  Martini.  11.  Nov. 

Item  dominua  doctor  aupplicauit  pro  Arte  commentata, 
▼idelicet  Mag.  Pangraciua  Creuczer  de  Treamawr,  et  fuit 


150  Acte  fiM.  medicM  U. 


12.  Not.  exauditus  a  facultate  et  misit  ad  me  sequenti  die  pro  clauibus 
et  tunc  recepit  et^)  dedit  recognicionem  et')  recepit  a  me 
unam  recognicionem  de  alio  libro,  quem  prias  habuit,  et  fait 
pars  Aaicenne,  quem  ad  congregacionem  secum  portauit;  sed 
dictum  sibi  fuerat,  quando  unum  librum  reciperet^  alium  im- 
portaret,  et  fecit. 

Item  misi  Fridericum,  bedellum  facultatis  medicine, 
ad  dominum  doctorem  Mag.  lohannem  de  Kircham  pro 
duplici  debito  facultatis:  Primo  ex  parte  domini  docto- 
ris  Mag.  Faulig  incole')  domus,  tenetur  6  sol.  et  16  den., 
ut  habetur  in  decanatu  domini  doctoris  Mag.  Michaelis 
45.  folio  ^) ;  secundo  ex  parte  ipsius  de  pecunia  facultatis  re- 
seruata^  quam  debuisset  dedisse  bedello^)  nostro,  et  fnerunt 
2  libr.  et  3  sol.  den.,  et  idem  doctor  dominus  Johannes  Kir- 
cham nichil  voluit  scire.   Primo  de  ambobus  debitis  respondit^ 

Fol.  72^    quod  vellet  informari  libenter,  |  quia  non  constaret  sibi  de  ali- 

1.  Dec.  quo  debito.  Post  hoc  feria  sexta  in  Aduentu  Domini  post 
Katherine  Fridericus  prenominatus  iterum  eum  accessit; 
tunc  respondity  quod  crederet,  quod  obligaretur  secundam 
summam,  ex  quo  in  libro  actorum  fuisset  inscripta  et  dixit, 
quod  vellet  dare,  sed  pro  presenti  non  haberet  pecuniam, 
quod^)  posset  dare;  sed  primam  summam  ex  parte  domini 
doctoris  Mag.  Pauli  non  vellet  dare;  et  sie  postea  recessit  cum 
rebus  suis  et  nichil  dedit.  Secunda  summa  pecunie  scripta 
est  in  decanatu  domini  doctoris  Spardorfer  folio  54,  ibi  cla- 
rius  habetur^). 

20.  Dec.  Anno  Domini  1469.,  in  vigilia  sancti  Thome,  post  dispu- 

tacionem  factam  omnes  doctores  manserunt  in  lectorio  medi- 
corum ;  tunc  fuerunt  ibi  moti  duo  articuli,  unus  ex  parte  Mag. 
Heynrici  Hacker,  quia  doctores  aliqui  fuerunt  auisati  ex 
parte  ipsius,  quia  dixerunt,  quod  laboraret  pro  disputacione 
facienda  in  facultate  circa  dominum  Comitem.  Secundus  arti- 
culus  fuit  ex  parte  medici  domini  Imperatoris  nouelli,  quis 
locus  esset  sibi  dandus  inter  doctores  in  stacionibus  et  in  le- 
ctorio. Nichil  fuit  conclusum  de  hiis  articulis,  sed  doctores 
omnes  elegerunt  horam  primam  istius  diei,  in  qua  vellent  con- 


^)  Zuerst  stand:    aed  non.  *)  Zuerst:    ted. 

»)  Im  Orig.:  incola.  <)  Vgl.  oben.  8.  97. 

»)  Im  Orig.:  bdello.  •)  Sic!  ^)  Vgl.  oben  S.  112. 


Act»  UM.  madicae  II.  151 

uenire  cum  domino  doctore  Mag.  Michabele  de  Schrik^  qui 
non  fuit  in  lectorio  cum  disputacione  nee  dominus  doctor 
Mag.  Johannes  de  Goldperck,  qui  non  fuit  tunc  hie  in  ciui- 
tate,  et  sie  eodem  die  hora  prima  doctores  conuenerunt.  £t 
de  primo  articulo  fuit  conclusum  ex  parte  Mag.  Hejnrici 
Hacker,  quod  facultas  haberet  priuilegium,  et  fuit  sextum  in 
ordine  de  baccalariis  promouendis  et  illud  ^) :  ßi  forte  quando- 
que  peticiones  principum  vel  quorumcumque  pro  non  dignorum 
promocione  fuerint  porrecte,  allegaciones  fiant  statutorum  et 
juramentorum  prestitorum  de  eisdem  obseruandis^ ;  sie  fuit 
conclusum^  quod  facultas  deberet  accedere  dominum  Impera- 
torem  et  Mayestatem  suam  implorare,  quod  tales  disputaciones 
et  promociones  non  iierent  contra  priuilegia  inclite  facultatis 
nostre,  et  placuit  omnibus,  quod,  quando  facultas  posset  ha- 
bere ingressum  vel  aggressum  ad  dominum,  quod  tunc  fieret, 
et  mouit  dominus  doctor  Mag.  Michael,  quod  non  deberet 
fieri  in  sacro  tempore,  sed  statim  post,  et  placuit  doctoribus, 
quod  bedellus  non  deberet  ipsum  locare  inter  doctores,  et  si 
per  se  locaret  se  ad  eos,  quod  tunc  doctores  deberent  exire. 
De  secundo  articulo  meto  ex  parte  medici  domini  uostri  Impe- 
ratoris,  quis  locus  per  bedellum  esset  sibi  dandus,  fuit  con- 
clusum, quod  ultimus,  et  non  esset  preponendus  alicui  doctori ; 
eciam  fuit  dictum  bedello,  quod  eum  non  locaret  vel  daret 
sibi  ultimum  locum.  Item  dedi  pro  octaua  10  den.  et  1  den. 
pro  libo. 

Item  5.  die  mensis  Februarii,  hoc  est  feria  secunda  in  1470 
die  sancte  Agate,  hora  duodecima,  congregata  fuit  facultas  ^-  ^®^^- 
medicine  ad  deliberandum  super  articulo  unico  in  cedula  trans- 
misso,  et  articulus  fuit  ille :  Ad  audiendum  supplicaciones  trium 
magistrorum  et  in  medicina  baccalariorum  petere  volencium, 
ut  domino  vicecancellario  presententur  pro  examine  ad  gradum 
licencie  in  eadem.  Primus  Magister  fuit  Ulricus  Käß  de 
Fisching,  secundus  Mag.  Cristofferus  Kreuczer  de 
Wyenna,  tercius  Mag.  Georius  Scheublin  de  Yesingen, 
qui,  s'tatutis  prius  ipsis  lectis,  recitauerunt  defectus  suos,  quos 
audiuerunt  doctores  omnes  medicine.  Et  singula  vota  fuerunt 
pro  domino  Cristoffero,  uno  dempto.  Sed  inequalia  vota  fue- 
runt,   qnia  seniores  admiserunt   omnes  tres  cum  dispensacione 


1)  Statuta  fac.  med.  (1389)  bei  Kink  U,  S.  162. 


152  Acte  Cm.  medicM  ü. 

Fol.  73*  super  defectus  eorum^  sed  juniores  fnerunt  |  eciam  in  votis 
eorum  discordes,  quia  duo  admiserunt  Mag.  Christofferum 
et  terciuB  non^  sed  omnes  illi  tres  doctores  juniores  fuerunt 
concordes  pro  parte  negatiua  aliorum  duorum  in  medicina 
baccalariorum  et  steterunt  fixi  in  votis  eorum.  Et  decanus 
distulit  eodem  die  et  non  conclusit  et  voluit  se  melius  delibe- 
rare  a  domino  rectore  et  ab  aliis  senioribus  doctoribus,  quid 
esset  facturus,  usque  ad  sequentem  diem^  et  fuerunt  doctores 
iterum  vocati  ad  horam  primam.  Item  exposui  eodem  die 
27  den.  pro  vino  et  panibus. 

6.  Febr.  Item  6.  die  mensis   Februarii,   hora   prima,   iterum   con- 

uenerunt  doctores  omnes  ex  parte  trium  in  medicina  bacca- 
lariorum, et  fuerunt  iterum  vota  a  singulis  recepta  et  iterum 
seniores  duo  et  doctor  lohannes  SpardArfer  admiserunt 
omnes  et  super  defectibus  cum  eis  fuit  dispensatum  et  alii 
tres  non  admiserunt  Mag.  Ulricum  et  Mag.  Qeorium  et 
tunc  de  illis  solus  unus  doctor  admisit  Mag.  Cristofferum; 
sed  decanus  considerans  illam  disparitatem  votorum  conclusit 
pro  saniori  parte  et  recepit  vota  seniorum,  quod  omnes  tres 
essent  presentandi  vicecancellario  et  admissi,  tamen  prius 
acceptis  ab  ipsis  juramentis,  quod  secuudum  statuta  comple- 
uerunt  omnia  ad  illum  gradum  complenda  preter  eos,  quos 
recitauerunt,  defectus,  super  quibus  cum  ipsis  fuit  dispen- 
satum.    Item  exposui  17  den.  pro  vino,  crustulis  et  piris. 

7.  Febr.  Item  7.  die  mensis  Februarii,   hora   secunda   sub   pulsu, 

omnes  doctores  venerunt  ad  dominum  vicecancellarium  et 
baccalarii  tres  suprascripti  fuerunt  domino  yicecancellario  pre- 
sentati  et  fuerunt  admissi,  et  aperta  fuit  eis  porta  cancellarie 

8.  Febr.     examinis   pro  gradu   licencie  in  medicina  et  sequenti  die  fuit 

primus  deputatus  ad  respondendum,  punctis  sibi  prius  assi- 
gnatis  mane,  et  hora  secunda  fuit  per  omnes  doctores  exami- 
patus  et  fuit  admissus,  sed  quod  non  deberet  summere  insignia 
doctoralia  usque  post  festum  Pasce,  et  fuit  Mag.  Ulricus 
Reß  de  Fisching. 

9.  Febr.  Scquenti  die  feria  sexta.   Mag.  Cristofferus  Creuczer 

de  Wyenna  fuit  examinatus  hora  secunda  ab  omnibus  do- 
ctoribus   et   simpliciter  admissus,    assignatis    sibi    prius  mane 

10.  Febr.    punctis  coram   domino  vicecancellario.     Sequenti  die  sabbato, 

fuit  tercius   examinatus,   videlicet  Mag.  Georius   Scheublin 


Acte  fiw.  medlcae  II.  153 

de  Yesingen,  eciam    sicut  alii   a   doraino   vicecancellario   et 
aliis  doctoribas  et  fuit  simpliciter  admissus. 

Item  feria  quinta  ante  festum  Symonis  et  lüde  ^)  post  15.  Febr. 
disputacionem  facaltas  medicine  habuit  stacionem  in  leetorio 
et  fuit  ibi  motam  ex  parte  Georii  Unrejn^  quod  decanus 
deberet  agere  in  causa  sua.  Decanus  misit  postea  sepius 
Fridericum  ad  domum  prefati  Georii,  ut  videret,  an  ho- 
mines  essent  cum  eo  cum  urinis,  quia  procurator  facultatis 
medicine  misit  Fridericum  ad  decanum,  quod  nichU  posset 
efficaciter  agere,  nisi  facultas  habeat  certum  testimonium  de 
eo,  quod  practicai'et ;  isto  habito,  tunc  cum  bedello  Fride- 
rico  vellet  facere  diligenciam;  et  semel  ambo  quesiuerunt 
eam  in  domo,  sed  non  est  inuentus;  postea  Fridericus  in 
platea  sibi  obuiauit  et  ab  eo  quesiuit,  qua  hora  deberet  ve- 
nire ex  parte  facultatis.  Tunc  respondit  G-eorius,  quod  non 
vellet  expectare  nee  practicaret,  sed  esset  cyrurgicus.  De- 
canus vidisset  libenter,  quod  Fridericus  pluribus  vicibus 
eam  visitasset;  respondit  Fridericus,  quod  si  faceret,  forte 
semel  cum  inuaderet  et  percuteret;  et  sie  timuit  et  sie  nun- 
quam  procurator  potuit  venire  ad  presenciam  suam. 

Item  9.  die  mensis  Äprilis,  que  fuit  feria  secunda  post  Fol.  73^ 
dominicam,  qua  cantatur  ludica,  congregata  fuit  facultas  in  ^-  -^P^^- 
domo  domini  doctoris  Mag.  Michahelis  de  Schrick  supra 
articulo  infrascripto,  hora  prima  post  meridiem:  Ad  audien- 
dum  peticionem  duorum  scolarium  petere  volencium,  ut  ad 
examen  pro  gradu  baccalariatus  in  eadem  admittantur.  Et 
unus  fuit  Mag.  Bernhardus  Schleycher  de  Weyssen- 
horn,  alter  fuit  Cristofferus  Molitoris  de  Weytten,  bac- 
calariandus  in  artibus,  et  admissi  sunt  concorditer  et  statim 
post  eodem  die,  hora  secunda  et  tercia,  examinati  fuerunt  et 
ydonei  reperti  sunt  et  ad  determinandum  admissi. 


[1470  I.] 


Anno  Domini  M.®CCCC.**lxx.^,  in  die  sanctorum  Tiburci     14.  Apr. 
et  Valeriani,  electus  fuit  in  decanum  facultatis  medicine  Mag. 


*)  Wohl  eine  Verwechslung  mit  Simeon  ep.  (18.  Febr.),  da  Simon  und 
Juda«  (28.0ct.)  sich  nicht  recht  mit  der  chronologischen  Folge  vereinbaren  lässt 


154  Acte  üM.  ndUcae  II. 

Michael  de  Schrieb k,  arcium  et  medicine  doctor,  cui  de- 
eanus  immediate  precedens  presentauit  ladulam  cum  in  ea 
contentis,  scilicet  sigillo,  libro  statatorum  et  duobas  libris  acto- 
rum  cum  priailegiis  et  aliis  in  ea  contentis  et  parua  ladula. 
PoBtea  facto  computo  cum  decano  precedente  et  inqoilino  do- 

1.  Mai  mus  facultatis  in  die  sanctorum  Philippi  et  lacobi  et  exsoluto 
bedello  et  aliis  diffalcatis  diffalcandis,  remanserunt  pro  thezauro 
facultatis  8  flor.  Ungaricales  et  minuta  pecunia  4  sol.  et  non 
plus  nee  minus. 

21.  Mai  Item  21.  Maii  Mag.  Udalricus  Rasch  de  Visching  et 

Mag.  Georius  de  Yesingen  receperunt  gradum  doctoratus 
in  medicina  et  dederunt  4  flor.  Item  recepi  3  gross,  a  quodam 
supposito  volenti  studere  in  medicina  et  Magistro  in  artibus 
Mag.  lohanne  Schannagel  de  Ratispana.  Item  dedi  Fri- 
derico  bedello  48  den.  in  diuersis  congregacionibus  pro  pa- 
nibus  et  aliis  et  pro  citacione  et  inhibicione  bonorum  Kyrich- 
haimer. 

13.  Jttui  Item   feria   quarta   ante  Viti,    que   fuit  13.  mensis   lunii^ 

congregata  fuit  facultas  super  istis  articulis :  Primus  ad  viden- 
dum  et  conspioiendum  domum  facultatis^  ut,  si  quid  ruinosum^ 
in  ea  emendetur.  Quod  quidem  factum  fuit  et  fuit  conspecta 
domuB,  sed  ad  certas  habitaciones  non  patebat  additus;  ideo 
dimissum  usque  ad  tempus  magis  competens,  tunc  decanus 
presens  et  precedens  et  inquilinus  domus  deberent  melius  con- 
spicere  tempore  eis  congruo. 

Secundus  articulus  fuit  ad  locandum  domum  pro  futuro. 
£t  fuit  domus  locata  domino  doctori  Mag.  Nicoiao  de  Ra- 
tispana pro  9  flor.  Ungaricalibus  soluendos(!)  per  duas  muta- 
cioneSy  et  parua  reformanda  debet  per  se  reformare,  ut  sepius 
superius  expressum  est  in  aliis  locacionibus. 

Tercius  fuit  ad  recipiendum  juramentum  a  dominis  do- 
ctoribus  nouellis.  Quod  factum  fuit,  et  dedit  quilibet  4  gross, 
et  soluerunt  coUacionem^  uti  patet  in  rotulacione  doctorum  fa- 
cultatis, ubi  per  se  subscripserunt  se  in  nomine  Domini  bene- 
dicti . 

4.  Juni  Item  4.  die  lunii  anno  etc.  70.  Mag.  Peruhardus  Sohlej- 

cher  de  Weyssenhorn  et  Cristoforus  Molitor  de  Weytten 
receperunt  gradus  waccalariatus  in  facultate  medicine^). 


^)  Von  anderer  Hand. 


AotR  fius.  mcdieae  ü.  155 

Item  30.  die    mensis  lolii  congregata  fuit  facultas  super    Fol.  74 • 
articulo    subscripto :    Ad   audiendum   supplicacionem    duorum     30.  Juli 
magistroinim  arcium,  medicine  baccalariorum^  petere  volencium, 
ut  presententur  domiuo  yicecancellario  et  petatur,  ut  aperiatur 
eis  porta  cancellarie^  ut  admittantur  ad  examen  pro  gradu  li- 
ceucie   in  medicina.     Et  primus   fuit  Erhardus  Gogker  de 
Traysemawr,   secundus  fuit  Mag.  Lawrencius   de   Ingel- 
stat,  et  domini  doctores  admiserunt  primum  Mag.  Erhardum 
simpliciter   et   secunda   die   ezaminauerunt  et  concorditer  ad-     81.  Juli 
miserunt,    et   secundum   Mag.  Lawrencium   seruauerunt  in 
posteruni;    qui  adhuc   semel   debet   respondere  ad   proximam 
disputacionem. 

Item  postea  Mag.  Laurencius^  expedita  sua  responsione, 
petiuit  sibi  fieri  articulum.     Quare  feria  sexta  ante  Michaelis    28.  Sept. 
fuit  sibi  formatus  articulus  et  fuit  admissus  ad  presentandum.  * 
Quare   feria   secunda  post  Michaelis   fuit  presentatus   domino      l.  Oct. 
yicecancellario   et  admissus   ad   examen   et  feria  examinatus      ^^  Od, 
tercia^  hora  vesperarum,  ut  moris  est.    Et  quoniam  fuit  dispa- 
ritas   doctornm  in  admissione  eins,  dominus  cancellarius,  quia 
fnerunt  vota  paria,  cum  simpliciter  admisit  ^)  ad  licenciam,  ut 
patet  per  litte ram  et  signetum  suum. 


[1470  n.] 


Anno  Domini  M.**CCCC.^lxx%  in  die  saucti  Cholomani  13.  Oct. 
martiris;  in  decanum  facultatis  medicine  Mag.  Pangraciuei 
Kreuczer  de  Traesenmaur,  arcium  et  medicine  doctor^ 
electus  fuit,  cui  decanus  immediate  precedens  presentauit  ladu- 
lam  cum  contentis  in  ea,  scilicet  sigillo,  libro  statutorum  et 
duobus  libris  actorum  cum  priuilegiis  et  aliis  in  ea  contentis 
et  parua  ladula.  Postea  factus  est  computus  cum  decano  pre- 
cedente  et  inquilino  facultatis^  et  singulis  perceptis  et  expositis 
remanserunt  17  flor.  Ungaricales  et  7  sol.  den.  minus  5  den. 

Item   18.  die  Februarii   Mag.  Cristofferus  Kreuczer       1471 
de  Wyenna  et  Mag.  Erhardus  Gogker  de  Traesenmaur,    18.  Febr. 
baccalarii    in    medicina ,    licenciam  et  gradum   doctoratus   in 
eadem  receperunt  in  ecclesia  sancti  Stephani  oppidi  Wyennensis 


^)  Im  Orig.  admiMU. 


156  lots  ffto.  medicM  II. 

a  decano  facultatis  pretacte.    Item  quilibet  soluit  facultati  2  flor. 
Ungaricales  juxta  ordinacionem  facultatis. 
4.  Apr.  Item  4.  die  meusis  Aprilis^   videlicet  in   die   sancti  Am- 

brosii,  congregata  fuit  facultas  super  illis  articulis:  Primus 
fuit  ad  interessendum  lectioni  statutorum^  et  fuit  expeditus. 
Secundus  fuit  ad  recipiendum  juramentum  a  dominis  docto- 
ribus  nouellis  petere  volentibus^  ut  ad  consilium  facultatis  ad- 
mittantur^  et  factum  fuit^  et  ob  honorem  facultatis  et  doctorum 
eiusdem  exposuerunt  3  sol.  den.  et  4  den.  pro  coUacione,  ideo 
nomina  ipsorum  ad  registrum  doctorum  sunt  inserta. 


[1471  L] 


Fol.  74^  Anno  Domini  M.^CCCC.^lxxj**.,   paucis  transactis  diebus 

nach  dem  pQgt  festum  sanctorum  Tiburcii  et  Valeriani^  in  decanum  fa- 
*  ^''  cultatis  medicine  electus  fuit  Mag.  Caspar  Griessenpeckh^ 
arcium  et  medicine  doctor. 

25.  Mai  In  die  sancti  Urbani   congregata   fuit  facultas   medicine 

super  articulis  subscriptis:  Quorum  primus  fuit  de  compato 
a  precedente  decano  recipiendo;  secundus  fuit  de  locacione 
domus.  De  primo  articulo^  facta  computacione  perceptorum 
et  expositorum  per  decanum  precedentem,  percepit  decanus 
protunc   24  flor.  Ungaricales   in   parua   ladula   contentos   cum 

3  sol.  den.  et  4  den.  extra  paruam  ladulam  reseruatis  pro  -usu 
facultatis  exponendis;  percepit  eciam  alia  in  ladula  magna 
contenta,  puta  libros  actorum,  librum  statutorum  cum  priui- 
legiis  et  sigillo  et  aliis  ibidem  contentis  juxta  morem  facultatis 
medicine. 

De  secundo  articulo  omnes  doctores  concordauerunt,  quod 
domus  pro  futuro  anno  locaretur  egregio  viro  Mag.  Nicoiao 
de  Ratispana,  arcium  et  medicine  doctori,  pro  9  flor.  Unga- 
ricalibus  juxta  statutum  et  condiciones  sibi  pi*ius  expressas  in 
actis,  et  tunc   idem    doctor   soluit  medium   censum,    videlicet 

4  flor.  Ungaricales  et  5  sol.  den.  et  6  obulos  ad  summam  supra 
expressatam  connumeratos  et  appositos,  et  ita  factum  fuit. 

6.  Sept.  Item  quinta  feria  ante   festum  Natiuitatis  Marie  Virginis 

post  disputacionem  yocata  fuit  facultas  ad  deliberandnm,  quid 
expediat  in  desiderio  Mag.  Michahelis  Maynestorffer,  qui 
desiderauit  admitti  ad  disputandum  et  practicandum  in  medi- 


Acte  fao.  nMdioM  II.  157 

cina.  Et  fuit  ibi  concorditer  conclusam,  quod  conformare  de- 
beret  se  priuilegiis  et  constitucionibas  facultatis  medicine 
et  dimittere  practicam  juxta  tenorem  priuilegii  episcopalis; 
donec  facultas  approbaret  laudabiles  suos  mores,  scienciam  et 
obedienciam  eius,  ut  ita  facultas  tamquam  melius  edocta  se- 
cum  ageret  benignius.  Fuit  eciam  tunc  conclusum,  quatenus 
decanos  istam  intencionem  facultatis  prefato  Magistro  insinua- 
ret,  quod  factum  est.  ConcluBum  eciam  erat  tunc,  quatenus 
decanus  auisaret  quendam  poetam  circa  Golt[perg]  hospita- 
tum,  ut  a  practica  desisteret  juxta  tenorem  priuilegii  facultatis 
sub  pena  excommunicacionis  late  sentencie,  et  similiter  id  fac- 
tum est.  Qui  respondit  satis  confuse  dicendo :  Ego  faciam  ut 
licet  me  facere. 


[1471  n.] 


Doctor  lohannes  Sparddrffer.     Decanatus  quartus.         Fol.  75* 

Anno  Doraini  M.^CCCC.^lxxj.®^),  in  die  sancti  Colomanni  13.  Oct. 
martiris,  in  decanum  facultatis  medicine  electus  fuit  lohannes 
Spard&rffer  de  N&renberga,  medicine  doctor,  arcium  bac- 
calarius,  cui  vicedecanus  inmediate  precedens,  scilicet  dominus 
doctor  Mag.  lohannes  de  Seligenstat,  presentauit  ladulam 
cum  contentis  in  ea,  scilicet  sigillo,  libro  statutorum  et  cum 
duobus  libris  actorum  cum  priuilegiis  et  aliis  in  ea  contentis 
et  paruam  ladulam,  in  qua  continentur  22  flor.  Hungaricales 
et  30  den.,  quos  recepi  ad  me  eodem  die.  Item  sceptrum  fa- 
cultatis. 

Item  eodem  anno,   ultima   die  Octobris,   que   fuit  vigilia     31.  Oct. 
Omnium  Sanctorum,  fuit  congregacio  super  articulis  subscriptis, 
quorum  primus  fuit  ad  audiendum   statuta  facultatis,    qui  fuit 
statim  expedituB. 

Secundus  fuit  ad  audiendum  peticionem  cuiusdam  nouelli 
doctoris  alterius  uniuersitatis,  et  fuit  Mag.  Mich  ah  el  Meyn- 
nestArffer,  qui  petiuit,  ut  facultas  dispensaret  secum,  quot(!) 
posset  practicare  hie  in  Wienna,  quot  fuit  sibL  concessum,  at- 
tameu  quod  conformaret  se  in  omnibus  ordinacionibus  facul- 
tatis  et   teneret  doctores  facultatis   in   honore   et   reuerencia. 


»)  Im  Orig.  M^lxaj' 


1 58  Acta  fke.  oMdieM  ü. 

Et  facultas  seruauit  sibi  autoritatem  reuocandi  eum  a  practica, 
quandocumque  placeret  eidem  facultati. 

Item  eodem  die  dedit  dominus  Mag.  Nicolaus  Moli- 
toris de  Ratisbona,  hospes  domus  facultatis,  pro  censu 
estiuo  4  flor.  Hungaricales  et  debuisset  adhuc  dedisse  medium, 
sed  quia  exposuit  aliqua  pro  utilitate  domus  et  pedellus  por- 
tauit  unam  octauam  Reuolii  pro  40  den.  et  sie  permansenint 
solum  protunc  70  den.,  qui  fuerünt  michi  eciam  presentati,  et 
duos  magistros  intitulaui,  quorum  nomina  sunt  retro  scripta, 
quorum  quilibet  dedit  3  gross.,  et  sie  tota  summa  per  me  per- 
cepta  nomine  facultatis  extendit  se  solum  ad  4  flor.  et  4  sei. 
den.  et  ad  22  den.  et  de  illa  pecunia  exposui  summas  se- 
quentes.  (Est  tota  in  pixide  cum  sigillo  et  sie  nichil  obligor, 
est  tota  adhuc  facultati.)^) 

Fol.  75*»  Anno  1472.  congregata    fuit    facultas   in   dominis    docto- 

^^''2       ribus  et  omnibus  suppositis  eiusdem,  die  vero  27.  lanuarii,  ad 
*    *"■     eligendum   lectorem    regentem  et  fuit  electus   dominus   doctor 
Mag.  lohannes  de  Seligenstat  et  assumtus  et  jurauit. 

Item  in  congregacione  .  .  .*) 

31.  Jan.  Item  ultima  die  eiusdem  mensis,  eodem  anno,  congregata 

fuit  facultas  super  articulo  infrascripto :  Ad  audiendum  peti- 
cionem  cuiusdam  licenciandi  in  medicina  petere  voientis,  ut 
ad  recipiendum  insignia  doctoralia  et  licenciam  admittatur,  et 
fuit  Mag.  Laurencius  Wisenhofer  de  Ingelstauia,  vide- 
licet  eadem  die  et  fuit  exauditus  et  eodem  (!)  die  exposui  pro 
collacione,  scilicet  pro  una  media  maluasie  et  una  media  Re- 
folii  et  una  semella  47  den. 

1.  Febr.  Item  sequenti  die  proxima  soluit  facultati  2  flor.  Hunga- 

ricales juxta  ordinaciones  facultatis. 

4.  Febr.  Item  4.  die  Februarii   prefatus   dominus  licenciandus  re- 

cepit  licenciam  et  gradum  doctoratus  in  medicina  in  ecciesia 
sancti  Stephani  oppidi  Wiennensis  a  domino  doctore  Mag.  Pan- 
gracio  Creuczer  de  Tresmauer. 

Pro  reformacione  sigilli  exposui  60  den. 


»)  Getilgrt.  *)  Sic! 


Acte  Cftc.  medieaa  U.  159 


[1472  I.] 


Mag.  Nicolaus  de  Ratisbona.  Fol.  76*^ 

Anno  Domini  M.®  CCCC**.  72.,  in  die  sanctorum  Tiburcii  14.  Apr. 
et  Valeriani  martirum^  in  decanum  facultatis  medicine  electus 
est  Mag.  Nicolaus  de  Ratisbona,  medicine  doctor.  cui^  sin- 
gulis  predicte  facultatis  congregatis  doctoribus,  inmediate  pre- 
cedens  presentauit  decanus  librum  statutorum  ac  acta  cum 
ladula  et  in  ea  contentis. 

Item  in  die  Visitacionis  Virginis  Marie  gloriose  congre-  2.  Juli 
gata  fuit  facultas  super  articulo  subscripto,  qui  talis  fuit  in 
forma:  Ad  prouidendum  cuidam  necessitati  domui  facultatis 
pronunc  imminenti  et  locacioni  eiusdem.  Et  quantnm  ad  pri- 
mam  articuli  partem  conclusum  fuit,  quod  hec  necessitas,  sci- 
licet  loci  secreti  mundacio,  committenda  esset  faospiti  domus; 
sed  quoad  secundam  articuli  partem  conclusum  fuit^  quod  lo- 
cacio  domus  facultatis  medicine  differenda  sit  usque  ad  festum 
sancti  lacobi  vel  circa  propter  consuetudinem,  que  pro  causa 
fuit  allegata,  quamquam  sepe,  ut  ex  pluribus  claret  actis, 
factum  sit  oppositum;  putatur  ergo,  conclusionem  solum  quan- 
dam  fuisse  dilacionem  pro  pacis  tranquillitate  sub  condicione, 
in  quantum  scilicet  hospes  domus  eidem  consentiret,  [quod  et 
factum  fuit. 

Item  feria  quinta  post  festum  sancti  lacobi  anni  quo  30.  jnli 
supra  congregata  fuit  facultas  super  articulis  subscriptis,  quo- 
rum  primus  talis  erat  sub  forma:  Ad  audiendum  supplicacio- 
nem  cuiusdam  doctoris  alterius  uniuersitatis  petere  volentis, 
ut  ad  consorcium  et  consilium  doctorum  facultatis  medicine 
admittatur.  Secundus  vero  articulus  fuit  ad  audiendum  con- 
clusionem in  proxima  congregacione  medicine  facultatis 
conclusam  ex  parte  locacionis  domus  eiusdem.  Et  super 
primo  conclusum  fuit  articulo,  quod  Mag.  Michael  Mdne- 
staffer,  alterius  uniuersitatis  doctor,  ad  consorcium  et  con- 
silium facultatis  medicine  admittatur.  Super  secundo  autem 
conclusum  fuit  articulo,  quod  domus  facultatis  medicine  locetur 
per  unum  annum,  a  feste  scilicet  Michaelis  anni  72.  ab  Incar- 
nacione  Domini  etc.  usque  ad  festum  Michaelis  anni  sequentis, 
Mag.  Nicoiao  de  Ratisbona,  medicine  doctori. 


160  Acta  fiae.  medicM  ü. 


[1472  n.] 


Fol.  76 b  Mag.  lohannes  de  S&ligenstat. 

13.  Oct.  Anno  Domini  M.^cccc.^lxxii.®,   in   die   sancti  Colomanni 

martiris,  electus  fait  in  decanum  medicine  facultatis  lohannes 
de  S&ligenstat,  arciam  et  medicine  doctor,  cui  decanus  pre- 
cedens,  singulis  presentibus  doctoribus,  presentauit  librum  sta- 
tutorum  et  actorum  cum  ladula  [et]  in  ea  contentis,  et  protnnc 
in  areha  permanserant  36  flor.  Ungaricales,  quos  eeiam  per- 
cepi,  et  Mag.  Nicolaus  ex  parte  census  facultati  adhuc  obli- 
gatur  3  flor.  Ungaricales. 

28.  Oct.  Item  quarta  feria,  in  feste  Symonis  et  lade,  fuit  congre- 

gata  tota  facultas  medicine  in  doctoribus  et  scolaribus  ad  au- 
diendum  statuta,  ad  recipiendum  computum  a  decano  prece- 
dente  et  ad  deliberandum  ex  parte  librorum,  an  sint  concate- 
nandi  vel  non.  Quantum  ad  primum  fuerunt  statuta  lecta^ 
sed  computacione  facta  remanserunt  in  archa  36  flor.,  et  3  flor. 
Ungaricales  obligabatur  dictus  Mag.  Nico  laus,  quos  eciam  de- 
cano debebat  presentare;  quos  quidem  florenos  non  in  auro 
sed  pecunia  mihi  presentauit,  pro  1  floreno  10  sol.  et  15  den. 
exibendo,  de  quibus  exposui  pedello  nostro  14  sol.  den. 
Item  in  dicta  congregacione  exposui  33  den.  pro  maluasia, 
vino  et  pane. 
1478  Item  anno  73.,   in    die   sancti  Erhardi,    dedi   Friderico 

8.  Jan.     pedello    dicte   facultatis    3    sol.    den.    pro    libris    cathenandis. 

12.  Febr.    Item  sexta  feria  post  festum  AppoUonie  dedi  seratori  pro  ca- 
thenis  9  sol.  et  10  den.     Item  dedi  Friderico   pro  libris  ca- 

22.  März    thenandis  secunda  feria  post  Oculi  4  sol.  den.    Item  2  gr.  pro 
sera  una  ad  pulpitum. 


[1478  I.] 

Fol.  77*  Mag.  Cristoferus  Krewczer. 

14.  Apr.  Anno  Domini  1473.,   in   die  sanctorum  Tiburcii  et  Vale- 

riani  martirum ,  in  decanum  facultatis  medicine  electus  est 
Cristoferus  Krewczer  de  Wyenna,  arcium  et  medicine 
doctor,  cui  decanus  precedens,  singulis  presentibus  doctoribus, 
presentauit  ladulam  cum  contentis  in  ea,  videlicet  sigillo,  libro 
statutorum  et  duobus   libris   actorum   cum   priuilegiis  et   aliis 


Acte  tu.  medieae  II.  161 

in  ea  contentis  et  parua  ladula.     Postea  facto   computo   cum 

decano   precedente  et  inqnilino   domus   facultatis,   feria   sexta 

post  Egidiiy  3.  die  mensia  Septcmbris,    et  singulis  perceptis  et     3.  Sept. 

expositisy   remanBernnt  protunc  in  archa   36   flor.  Ungaricales 

et  74  den.  minuta  peccunia  extra  archam. 

Item  feria  sexta  post  festum  sancti  Egidii  congregata  3.  Sept. 
fait  facultas  super  articulo,  qui  fnit  ad  locandum  domum  pro 
futuro;  et  fuit  domus  locata  arcium  et  medicine  doctori  Mag. 
Nicoiao  Molitoris  de  Ratisbona  pro  9  flor.  Ungaricalibus 
soluendis  per  duas  mutaciones,  et  parua  reformanda  per  se 
reformet,  ut  supra  expressum  est  fol.  61. 

Item  idem  dominus  doctor  Mag.  Nicolaus  computauit 
in  eadem  congregacione  pro  mundacione  cloace  3^2  ^&1*  ^^  den., 
quoB  exposuit.  Item  dedit  idem  doctor  1  flor.  Ungaricalem  pro 
11  sol.  den.,  qui  repositus  est  protunc  ad  archam.  Item  be- 
dello  nostro  pro  reformacione  librorum  et  concathenacione 
^/ji  tal.  den.  Item  percepi  eciam  a  prenominato  doctore  Mag. 
Nicoiao  5  sol.  26  den.,  de  quibus  exposui  in  quadam  con- 
gregacione uniuersitatis  circa  Fridericum  bedellum  pro  media 
Riuolii  26  den.  Item  in  congregacione  jam  superius  habita 
pro  duabus  mediis  Riuolii  52  den.  et  pro  media  maluasie 
24  den.,  facit  3  sol.  12  den.,  et  sie  remanserunt  14  den.,  et 
sie  facultas  soluta  fuit  in  censu  protunc  in  4Ys  flor.  Ungari- 
calibus singulis  computatis.  Item  percepi  ab  uno  intitulato 
2  gross. 

Item  in  eadem  congregacione  superius  habita  Fridericus, 
noster  bedellus,  presentauit  facultati  librum  quendam  Bertucii 
papireum  ^),  quem  testatus  fuit  ad  facultatem  medicine  egregius 
vir  lohannes  Spardorffer,  cuius  libri  inicium  tercii  folii 
est:  ,et  agunt  in  nutrimentum  etc.',  et  protunc  ad  librariam 
per  me  ad  alios  libros  repositus  est. 

Item  in  feste  sanctorum  Cosme  et  Damiani  martirum  ex-  27.  Sept 
posui  per  bedellum  Magistro  chori  60  den.,  de  quibus  dat  offi- 
eianti  2  gross.,  cantori  32  den.,  organiste  32  den.,  leoitis 
14  [den.],  juuenibua  2  [den.],  pro  officio  defanotorum  24  den., 
pro  duabus  missis  14  [den.],  pro  apertura  tabule  32  [den.], 
pro    frondibus    3    gross.,     subcantori    et    juuenibus    20    den., 


^)  Im  Orig.  papirerum. 
Acte  &ealtoti8  medicae  II.  11 


162  Aeta  fac.  medioae  II. 

famulis  campaiiatoris  7  [den.],  bedello  nostro  12  den.    Summa 
9  sol.  den.  ^) 


[1474  1.] 

Fol.  77^  Mag.  Michael  Mänestarffer. 

14.  Apr.  Anno   Domini   etc.  1474.^   in    die   sanctorum  Tiburcii   et 

Valeriani  martirura,  in  decanum  facultatis  medicine  electus 
est  Michael  Mänestarffer,  arcium  et  utriusque  medicine 
doctor,  cui  decanus  precedens^  singulis  presentibus  doctoribus, 
presentauit  ladulam  magnam  cum  contentis  in  ea,  videlicet 
libro  statutorum  et  duobus  libris  actorum  cum  priuilegiis  et 
aliis  in  ea  contentis  et  paruam  ladulam  seratam  et  unam  par- 
uam  pixidem^  in  qua  erant  duo  ducati,  decem  et  Septem  octo- 
narii^  quinque  cruoifferi,  unus  den.,  sigillum  facultatis.  Qui 
duo  floreni  ex  consensu  omnium  doctorum  campsi  sunt  pro 
20  sol.  den.  per  Fridericum  pedellum^  de  quibus  20  sol.  dedi 
prenominato  Friderico  pro  sollario  suo,  ut  commissum  mihi 
erat,  14  sol.  den.  Item  dedi  domino  Martine^  qui  exsoluit 
censum  pro  Mag.  Nicoiao  de  Ratispona,  3  sol.  4  den.,  qui 
restabant  soluendi  in  superiluo,  quod  soluit  pro  Mag.  Nicoiao, 
ut  docuit  protunc  computus^  quem  fecimus  quasi  omnes.  Item 
dedi  pro  maluasia  52  den.  Item  dedi  predicto  domino  Mar- 
tine 4  den.  pro  vino  albo.  Item  dedi  1  den.  pro  semella. 
Fostea  eodem  die,  facto  computo  a  decano  precedente  et  do- 
mino Martine  predicto  ex  parte  census  domus  facultatis  pro 
una  mutacione,  remanserunt  in  parua  pixide  3  flor.  Ungar!- 
cales  et  29  den.  cum  octonariis  et  aliis,  ut  videtur,  et  omnia 
superius  exposita  per  me  sunt  ex  20  sol.  soluta;  solum  restat 
racionem  ulterius  facere  de  3  ducatis  et  29  den.  Item  percepi 
a  quodam  intitulato  3  gross,  monete  albe. 

10.  Juni  Item  10.  die  mensis  lunii  congregata  fuit  facultas  medi- 

cine super  articulis  duobus.  Primus  erat  ad  deliberandum 
super  locacione  domus  facultatis;  secundus  super  reformacione 
necessariorum  domus.     Super   primo   articulo   fuit   conclusum, 


*)  Dasselbe  Ausgabenverzeichniss  findet  sieb  auf  der  letzten  Seite 
dieses  Actenbandes.  Vom  Decan  des  Semesters  1473  II  sind  keine  Aufzeich- 
unngeu  vorbanden. 


Act»  fae.  m«dicae  II.  1 63 

qiiod  decanuR  facultatis  protunc  Bcriberet.  Mag.  Nicoiao  de 
Ratispona,  qui  protunc  Wienne  non  erat,  sed  hospes  domus 
fuity  ex  parte  tocius  facultatis,  quod  si  eam  consiinili.  quo 
antea  habuit,  pacto  juxtaque  venerabilis  doctoris  domini  lo- 
hannis  de  Seiigen  st at  pro  ipso  porrectam  peticionem  pro 
fttturo  conuentam  aut  conductam  habere  velit,  facultatem 
ipsam  hinc  et  ad  festum  sancti  lacobi  proxiroe  instans  cer- 
ciorem  redderet;  lapso  vero  termino  expresso,  si  clarebit  sua 
negligencia  neque  personaliter  se  huc  constituerit  domum  in- 
habitando,  facultas  de  domo  ipsius  alteri  prouidere  vellet. 

Super  articulo  secundo  fuit  conclusum  concorditer,  quod 
decanuR  pro  tempore  et  precedens  una  cum  seniori  doctore 
deberent  yocare  unum  carpentarium  et  muratorem  et  unani- 
miter  conspicere,  que  necessario  essent  reformanda  reforma- 
rent  expensis  facultatis,  secundum  *^quod  habetur  in  actis 
folio  61. 1) 

Item  penultima  die  mensis  lunii,  hoc  fuit  in  die  aposto-  Fol.  78« 
lornm  Petri  et  Pauli,  congregata  fuit  facultas  medicine  ex  29.  Jnni 
parte  reformacionis  fouee  in  domo  facultatis  retro  in  ortu*). 
Protunc  concorditer  conclusum  erat,  quod  mitterem  conspicere 
quendam  lapicidam  ad  sanctum  Steffanum,  qui  est  gener  Mag. 
Laurencii,  palier  ad  sanctum  Steffanum;  sed  quia  gener, 
ut  mihi  promiserat,  altero  die  venire  non  potuit,  venit  loco 
ipsius  socrus^)  suus,  scilicet  Magister  Laurencius,  qui  pre- 
sentibus  venerabilibus  viris,  scilicet  domino  Caspar  Gries- 
senpeckh,  lohanne  de  Seligenstat,  Erharde  de  Trais- 
mawr  et  me,  medicine  doctoribus,  consuluit,  quod  fieret  murus 
magis  in  altum  cum  testudine  et  poneretur  una  aut  due  canne 
lapidee  in  terra  decliua  sub  orreo  versus  foueam,  ad  quam 
aut  ad  quas  cannam  vel  cannas  illa  lignea  canna  longa,  que 
jaeet  in  curia  domus,  terminaret  aciem  posteriorem,  et  hoc 
consilium  deberem  intimare  in  publica  congregacione  postea 
fienda  dominis  doctoribus. 

Post  hoc  motum  fuit  per  me,  ut  decanum,  ex  parte  li- 
brorum  testatorum  per  Mag.  Martinum  Gulden  ad  liberariam 
facultatis  nostre,  utrum  huiusmodi  libri  ab  uxore  deberent  po- 
stulari  aut  ne.  Conclusum  fuit,  quod  Mag.  lohannes  de  Se- 
ligenstat,  doctor   medicine,   deberet   visitare   Mag.  Caspar, 


»)  Vgl.  oben  S.  125.  *)  Sic/  »)  So  statt  socer. 

11* 


164  Acta  fee.  medicfte  11. 

scolasticum  ad  sanctum  Stephanum,  qui  erat  unus  de  testa- 
mentariis,  quod  informaret  alios  testamentarios,  ut  nobis  huiuB- 
modi  libros  testatos  ad  librariam  nostre  facultatis  presentaret. 

Item  de  ingressu  vero  librarie  conclusum  est  concorditer, 
quod  quilibet  doctor  facultatis  medicine  Wiennensis,  si  habere 
claues  pro  libraria  vellet,  quod  cum  consensu  decani  protunc, 
expensis  suis,  scilicet  intrare  volentis,  claues  sibi  iieri  faciat 
et  semper  post  se  intrando  et  exeundo  librariam  claudat,  ut 
consuetudo  est  in  libraria  facultatis  arcium.  Sed  de  scola- 
ribus  atque  baccalariis  eiusdem  facultatis  mediciue  conclusum 
est,  quod  nullus  claues  habeat  neque  ipsam  librariam  intret 
preter  consensum  doctorum  eiusdem  facultatis. 

3.  Jali  Item  in  vigilia  sancti  Udalrici  fuit  congregacio  doctorum 

ad  deliberandum,  quid  amplius  faciendum  sit  cum  reforma- 
cione  fouee  domus.  Tunc  conclusum  erat,  ex  eo,  quod  Ma- 
gistri,  qui  sciunt  ad  huiusmodi  structuram  fouee,  conspexissent 
et  in  modo  reformandi  concordarent,  quod  accederem  mag. 
Laurencium,  ad  sanctum  Stephanum  lapicidam,  et  cum  no- 
mine facultatis  peterem,  quod  se  de  constructione  fouee  retro 
in  ortu  intromitteret,  et  ad  comparandum  singula  necessaria 
pro  principio  darem  sibi  2  flor.  Ungaricales,  et  quando  amplius 
pecunia  indigerct,  quod  cum  consensu  seniorum  duorum  do- 
ctorum claues  ad  archam  habentium  archam  ipsam  aperirem 
et  plures  pecunias  pro  huiusmodi  reformacione  fouee  reciperem, 
ita  quod  ipsa  fouea  reformaretur.  Item  eciam  conclusum  pro- 
tunc  erat,  quod  precedenti  muratori,  videlicet  Mag.  lohanni 
Ketsch,  pro  visitacione  et  conspexione  fouee  satisfacere  de- 
berem  secundum  placitum  suum. 

31.  Jali  Item  Sabato   post  festum   sancti  lacobi   congregata   fuit 

facultas  super  articulo,  qui  fuit  pro  locacione  domus  facultatis 
pro  anno  futuro,  et  fuit  protunc  domus  locata  arcium  et  me* 
dicine  doctori  Mag.  Hermanne  Haym  de  Ratenwurga  pro 
9  flor.  Ungaricalibus  soluendis  per  duas  mutaciones,  videlicet 
medietatem  ad  festum  sancti  Georii  et  alteram  medietatem  ad 
festum  sancti  Michaelis;  item  omuia,  que  expressa  sunt  fol.  61.^) 
in  decanatu  Mag.  Caspar  Griessenpechk  obseruet  et  refor- 
met, ut  clarius  ibidem  continentur. 


»)  Vgl.  oben  S.  126  f. 


AoU  fko.  medicM  II.  165 

Item  13.  die  mensis  Septembris  congregata  fuit  facultas  Fol.  78^ 
saper  articulo  isto :  Ad  audiendum  peticionem  trium  scolarium  l^*  S^P^- 
in  medicina  petere  volencium^  ut  ad  examen  pro  gradu  wac- 
calariatus  in  eadem  admittantur.  Qaorum  nomina  sunt  hec: 
Mag.  Johannes  Tichtel  de  Grein^  Mag.  Gregorius  Weger 
de  Wienna,  Mag.  Georius  Taler  de  Arenstarff,  et  eo  die 
facta  congregacione  omnes  tres  admissi  sunt  ad  examen  pro 
gradu  waccalariatus  in  medicina,  ita  tarnen,  quod  pro  eorum 
notabilibus  defectibus  dispensatum  est,  quod  quilibet  sibi  com- 
putare  debet  solum  audiuisse  lecciones  ad  gradum  waccalariatus 
in  medicina  per  duos  annos  cum  dimidio  et  non  plus,  ita  quod 
ad  gradum  doctoratus  studeat  cum  diligencia  yisitando  lectio- 
nes  eciam  per  duos  annos  cum  dimidio. 

Item  post  hoc  isti  suprascripti  magistri  examinati  sunt 
pro  gradu  waccalariatus  in  medicina  et  omnes  tres  sunt  ad- 
missi ad  determinandum  ab  omnibus  doctoribus  medicine. 
Item  Mag.  Johannes  Tichtel  de  Grein  dedit  1  flor.  Unga- 
ricalem.  Item  Mag.  Gregorius  Weger  de  Wienna  dedit 
1  flor.  Ungaricalem.  Item  Mag.  Georius  Taler  de  Arens- 
tarff  dedit  1  flor.  Ungaricalem.  Item  omnes  tres  determina- 
uerunt  sub  Mag.  Pangracio  Kreycer  de  Traismayr  die 
28.  mensis  Septembris,  anno  1474.  28.  Sept. 


[1474  n.] 


Anno  Domini  etc.  1474.,  post  electionem  domini  rectoris, 
scilicet  Mag.  Martini  Meming^),  licenciati  in  sacra  pagiua 
et  magistri  in  artibus,  in  decanum  facultatis  medicine  electus 
est  egregius  vir  Pangratius  Kreuczer  de  Traesenmawr, 
arcium  et  medicine  professor,  cui  decanus  precedens  presen- 
tauit  ladulam  magnam  cum  in  ea  contentis,  scilicet  libro  sta- 
tutoram  et  duobus  libris  actorum  cum  priuilegiis  et  aliis  ibi 
contentis,  et  archam  paruam,  in  qua  thesaurus  pauperum  con- 
tinetur,  scilicet  facultatis,  et  unam  paruam  pixidem,  in  qua 
est  sigillum  facultatis.     Item  recepi  a  Mag.  lohanne  Tehen- 


*)  Corri^.  aus:  Marina  de  Memmg.  Der  Rector  hies  Martinas  Haiutsel 
de  Memmingen ;  vgl.  meine  Ged&chtniBstafeln  der  Wiener  Universitfttsrectoren 
(Wien  1893)  S.  12.  Er  wurde  am  16.  October  1474  gewählt. 


1 66  Aete  fM.  nedicM  n. 

hepp    de    Neunbarga    Claustrali    3   gross,  pro   intyta- 
lacione. 
Fol.  79*  Item  eodem  anno,  10.  die  meosis  Septembris^)^  yenerunt 

10.  Nov.    ad   me   venerabiles  et  egregii   viri,    videlicet  dominus   doctor 

Menesdarffer  et  dominus  licenciatus  Mag.  Michael  de 
Haedek,  et  proposuerunt^  quomodo  domini  consiliarii  domini 
nostri  graciosissimi^  scilicet  imperialis  maiestatis,  vellent,  quod 
fieret  facultatis  congregacio  in  omnibus  suppositis  et  doctoribus 
ad  eligendum  nouum  lectorem^  quia  tunc  lectura  vacauit.   Ita 

11.  Nov.    ego  annui  sicut  debui  et  die  sequenti  immediate^  et  fuit  festum 

sancti  Martini  episcopi,  conuocaui  omnes  doctores  et  bacca- 
larios  et  scolares  medicine  facultatis.  Quibus  omnibus  docto- 
ribus presentibuSy  collegi  vota  a  quolibet  in  specialis  et  omnes 
uno  consensu  et  uno  voto,  nullo  contradicente,  elegerunt  in 
lectorem  facultatis  medicine  venerabilem  et  egregium  virum, 
arcium  et  medicine  professorem,  videlicet  Mag.  Cristofferum 
Kreuczer  de  Wyenna.  Isto  habito,  vocaui  omnia  supposita 
facultatis  et  expressi  mentem  et  voluntatem  domiuorum  do- 
ctorum  et  quesiui,  an  prefatus  dominus  doctor  per  facultatem 
electus  placeret  eis  in  lectorem.  Unus  nomine  omnium  ipso- 
rum  respondit:  dominus  doctor  placet  nobis  bene  pro  lectore; 
et  ita  dominus  doctor  Mag.  Cristofferus  fuit  per  totam  fa- 
cultatem in  lectorem  electus. 


[1476  I.] 


14.  Apr.  Anno  Domini  1475.,   feria   sexta  in  die   sancti  Tiburcii, 

post  electionem  noui  rectoris  electus  est  in  decanum  facultatis 
medicine  Hermannus  Hajm  de  Rotenburga^  arcium  et 
medicine  doctor,  cui  decanus  precedens  immediate  presentauit 
ladulam  cum  omnibus  in  ea  contentis,  videlicet  duos  libros 
actoi*um,  sigillum  et  archam  paruam  cum  37  flor.  Ungaricalibus 
in  ea  contentis  et  cum  17  octonariis  et  5  cruciferis  eciam  in 
ea  contentis,  et  10  sol.  den.  cum  14  den.  manserunt  extra  par- 
uam archam,  quos  ego  recepi  (et  ex  parte  Mag.  Nicolai,  qui 
non  dedit  mediam  partem  census,  a  feste  sancti  Georii  usque 


^)  Lies  NovembrU,   da  am  folgenden  11.  Tage  desselben  Monats  das 
Fest  des  heil.  Martin  war. 


Act«  fkfl.  medioae  11.  167 

ad  festum  sancti  Colomanni  anno  Domini  1474.,  fuit  mihi 
commissam,  ut  mitterem  ad  einem  Schon  Michel  Fri de- 
ricam  bedellum,  an  esset  sibi  commissum  a  Mag.  Nicoiao 
de  Ratispana,  an  pro  eo  vellet  dare  vel  non;  si  non  vellet 
pro  eo  persoluere,  qaod  tunc  deberet  scribi  prescripto  doctori 
ad  Ingelstaaiam  ex  parte  illias  medii  census.)^)  Item  eodem 
die  in  presencia  doctorum  ego  dedi  mediam  partem  census 
4  äor.  Ungaricales  cum  medio. 

Item  22.  die  mensis  lulii  in  die  sancte  Marie  Magdalene  22.  Juli 
fnit  facultas  congregata  in  stuba  domas  eiusdem  facultatis 
medicine  ad  deliberandum  super  articulis  infrascriptis,  quid 
expediat.  Primus  articulus  fuit  pro  locacione  domus  facultatis 
medicine,  et  fnit  protunc  domus  locata  arcium  et  medicine 
doctori,  Mag.  H er m anno  Hajm  de  Rotenburga,  istius  mu- 
tacionis  decano,  pro  9  flor.  Ungaricalibus  soluendis  per  duas 
mutaciones,  medietatetn  videlicet  ad  festum  sancti  Georii  et 
alteram  medietatem  ad  festum  sancti  Michahelis,  et  omnia, 
que  expressa  sunt  folio  61.*),  obseruet. 

Secundus  fuit  ex  parte  unius  baccalarii  Cracouiensis  uniuer- 
sitatis^  cuius  nomen  fuit  lohannes  de  MAnsterberg,  in  astro- 
nomia  instructi^),  et  sciuit  |  practicare  eclipses  soHs  et  lune;  ille  Pol.  79»» 
inobediens  fuit  facultati  medicine  in  hoc^  quod  voluit  publice 
portare  birretum  et  audire  a  doctoribus  lecciones  ordinarias. 
Fuit  in  congregacione  finaliter  conclusum,  quod  deberet  adhuc 
pie  informari;  quod  seruaret  consuetudines  uniuersitatis  nostre 
et  facultatis  et  non  deferret  birretiim;  quod  factum  fuit  per 
Mag.  Bernhardum,  rectorem  protunc  scole  ad  sanctum  Stef- 
fanum,  qui  a  decano  facultatis  medicine  rogatus  fuit,  ex  quo 
sibi  fuit  multum  coniunctus,  ut  informaret  eum,  quod  amplius 
dimitteret  birretum  et  deferret  aliam  tecturam  decentem,  et  si 
vellet  gaudere  in  posterum  promocione,  quod  deferret  secum 
ad  lecciones  librum  et  quod  decanus  facultatis  medicine  sua- 
deret  sibi,  quod  faceret.  Responsum  dedit  idem  baccalarius 
Mag.  Bernhard o,  quod  vellet  in  se  deliberare,  quid  esset 
facturus.  Sic  hodie  in  se  deliberat  nee  dimittit;  consideret 
ergo  facultas  eins  rebellionem  pro  temporibus  futuris. 


^)  Das    Eingeklammerte    ist    im    Orig.    durchgestrichen;    am    Rande 
steht:  tcluü, 

*)  Siehe  oben  S.  125  f.  »)  Im  Orig.  inHructua, 


168  Aeto  fse.  medioM  II. 

Tercius  articulus  fuit  ex  parte  cuiusdam  mulieris  de 
Swes^^^  (?)  practicantis  hie,  que  fuit  inhabitata  aput  Scotos,  et 
facultas  pro  ea  uichil  conclusit,  quia  fuit  protunc  in  balneo 
naturali  et  dicebatur^  quod^  postquam  veniret,  judex  ciuitatis 
vellet  eam  capere. 

20.  April  Item  feria  qainta   post  dominicam  lubilate  Deo  in  Qaa- 

dragesima  exposui  pro  aspare  faciendo  in  orto  facultatis  11  sol. 
et  9  den.  cum  asseribus,  lignis  et  clauis  et  toto  labore. 

27.  Sept.  Item  in  die  sanctornm  martirum  Cosme  et  Damiani  dedi 

Friderico  bedello  9  sol.  den.  et  1  den.  pro  rubea  cera  et  ad 
expediendum  omnia  attinencia  ad  illum  festum  diem^). 


[1478  n.] 


Fol.  100*  Anno  Domini   M.®  CCCC.®  Ixxviii.®,   in   profesto   undecim 

1478       millium  Virginum,  in  decanum  facultatis  medicine  electus  est 

20.  Oct.     Mag.  Qeorgius  Schöblin  de  Yesingen,  arcium  et  medicine 

28.  Oct.     doctor ;    post  hoc  lectis  statutis  in  die  Symonis  et  lüde,  facto 

computo   a   decano   precedente,   percepit  3   sol.  den.  19  den., 

qui   manserunt   extra   archam,   sed   in   archa  seu  ladula  man- 

serunt  flor.  Ungaricales  55  etc. 

3.  Dec.  Item   post  hoc,   in   profesto  Barbare,   cepimus  ex  ladula 

5  flor.  Ungaricales,  ita  quod  adhuc  in  toto  remanserunt  in  ea 
50  flor.  Ungaricales.  De  5  flor.  Ungaricalibus  unum  dedi  Mag. 
Cfistofero  Creitzer,  doctori,  alios  autem  4  domino  doctori 
Mag.  Hermanne,  qui  eos  pro  canna  ad  tectum  et  structura 
domus  exposuerunt,  ut  patet;  residuum  dominus  doctor  Mag. 
Hermannus  et  ego  accommodauimus,  ut  patebit  in  computo 
futuro*). 


^)  Die  granze  folgende,  die  Folien  80*  bis  99^  umfassende  Bl&tterlage 
ist  wohl  schon  vor  langer  Zeit  ans  dem  Pergamentnmschlag  abhanden  ge- 
kommen, wodurch  leider  eine  von  1475  II.  bis  1478  I.  reichende  Lücke  in 
den  Decanatsberichten  entstanden  ist.  Siehe  auch  die  Einleitung  der  Acta 
fac.  med.  I.,  S.  VII. 

')  Diese  Abrechnung  ist  jedoch  nicht  eingetragen  worden.  Mehr  als 
zwei  Dritttheile  der  Seite  100^  sind  leer  gelassen. 


Acta  fao.  medicM  II.  169 


[1470  I.] 


Mag.  CristofferuB  Krewczer.  Fol.  lOO* 

Anno  1479.,  in  die  sanctorum  Tiburcii  et  Valeriani  mar-       1^79 
tirum,  electuB  est  in  decanum  facultatis  medicine  egregius  ar-     ^^'  ^^^' 
ciam   et  medicine  doctor  Mag.  CristoferuB  Krewczer   de 
Wjenna,  in  cuius  decanatu  acta  sunt  infrascripta. 

Item  pro  reformacione  ceptri,  omnibus  computatis,  ex- 
posui  14  flor.  Ungaricales,  quia  prius  in  pondere  habuit  2  mar- 
cas  argenti;  4  lotones  et  1  quintam  et  jam  ponderat  3  marcas 
et  1  lot.  etFridericuB,  noster  protunc  bedellas,  dedit  lapidem 
precioBum,  qui  in  Bummitate  virge  est. 

Item  feria  sexta  ante  lobanniB  Waptiste  congregata  fuit  18.  Juni 
facultas  super  aiiiiculis  infrascriptis :  Primus  ad  audiendum 
peticionem  cuiusdam  magistri  in  artibus  petere  volentis,  ut  ad 
examen  pro  gradu  waccalariatus  in  medicinis  admittatur,  et 
nomen  magistri  erat  Mag.  Paulus  Ursenpeck  de  Tecken- 
darff,  et  peticio  eins  fuit  exaudita,  et  eo  die  fuit  examinatus 
et  ad  gradum  waccalariatus  admissus. 

Secundus  articulus  fuit  ad  locandum  domum  facultatis, 
et  fuit  locata  egregio  yiro  arcium  et  medicine  professori  fa- 
moso,  Magistro  Hermanne  Haym  de  Rotenburga. 

Item  in  yigilia  beatorum  apostolorum  Petri  et  Pauli  fuit  28.  Juni 
facultas  congregata  in  causa  empericorum  et  signanter  cuius- 
dam yetule  practicantis,  que  nominabatur  Anna  et  babuit  auri- 
fabrum  et  morabatur  circa  castrum.  Et  tunc  facultas  dedit 
plenum  posse  tribus  doctoribus,  videlicet  Mag.  lorio  Schob- 
ling,  Mag.  Michaeli  Manestorffer  et  Mag.  lohanni  Tich- 
tel,  qui  per  multos  labores,  quos  habuerunt  in  consistorio  do- 
mini  commissarii,  tandem  obtinuerunt,  ut  ista  vetula  sit  publice 
in  ambone  excommunicata,  et  plures  alii  nequam  recesserunt, 
qui  practicauerunt. 

Item  feria  quinta  post  Egidii  congregata  fuit  facultas  ad  Fol.  101* 
audiendum  quandam  proposicionem  per  dominum  decanum  ^'  ^®P^* 
proponendam  et  erat  hec,  quia  domini  eines  et  Magister  ci- 
uium  miserat  famulum  suum  ad  me,  ut  ego  conuocarem  do- 
ctores  facultatis  et  ascenderemus  ad  domum  consilii,  et  ne- 
sciuimus  causam,  quare  essemus  vocati.  Fuit  conclusum,  quod 
aliqui  doctores  mitterentur  ad  Magistrum  ciuium  ad  inqui- 
rendum   de   causa,   et  fuerunt  missi  Mag.  Georgius   Schob- 


170  Aota  fac.  medicae  IT. 

ling  et  Mag.  Michael  Manesdarffer^  quibus  Magister  ei- 
uium  dixity  esset  ex  parte  appotecarum,  ita  ut  visitareutur 
appotece.  Tandem  facultate  iterum  congregata,  fuit  conclasam, 
iit  per  decanum  facultatis  et  Mag.  lohannem  de  Seigens  tat 
articali  consignati  in  decanata  Mag.  Martini  Quldein  folio  42.^) 
Magistro  ciuiam  presentarentur,  quod  et  factum  est  in  ecclesia 
Ottenhaym  '),  et  Magister  ciuium  nobis  respondir,  vellet  libenter 
ad  hoc  conari,  ut  isti  articuli  per  consulatum  adprobarentur, 
sed  usque  huc  nichil  factum  est. 


[1470  n.] 


13.  Oct.  Anno  Domini  1479.,    in    die   sancti   Colomanni,   post   re- 

ctoris  uniuersitatis  eleccionem,  in  decanum  facultatis  medicine 
electus  est  dominus  doctor  Mag.  Ilermannus  Hajm  de  Ro- 
ten burga,  cui  decanus  precedens,  singulis  presentibus  docto- 
ribus,  presentauit  ladulam  magnam  cum  in  ea  contentis.  Cuius 
decanatus  acta  sunt  infra  scripta: 

14.  Oct.  Anno  Domini  1479.,  feria  quinta  post  festum  sancti  Co- 

lomanni,  dominus  Steffanus  notarius  Neunkircher  citauit 
decanum  pro  tempore  et  totam  facultatem  ad  dominum  abba- 
tem  Scotorum  tamquam  ad  judicem  a  legato  datum  in  causa 
vetule,  que  contra  facultatem  medicine  practicauit,  ad  compa- 

15.  Oct.     rendum  coram  eo  feria  sexta  sequente  mane  in  judicio.    Eodem 

die  facta  fuit  congregacio,  videlicet  feria  quinta,  et  tunc  fue- 
runt  electi  priores  tres,  videlicet  Mag.  Georius  SchAbeling, 
MsLor,  Michahel  Maynestorfer  et  Mag.  lohannes  Tichtel, 
doctores,  qui  prius  electi  fuerunt  in  expedicione  cause  vetule, 

17.  Oct.  que  tunc  ab  excommunicacione  fuit  absoluta,  et  dominica  die 
sequente,  sero  post  vesperas,  fuit  absolucio  excommunicacionis 
eins  in  ambone  denuncciata  ad  sanctum  Steffanum. 

21.  Oct.  Anno  Doraini  1479.,   feria   quinta   in   die   undecim  mille 

Virginum,  in  domo  facultatis  medicine  fiiit  congregacio  facta 
super  articulo  illo,  quid  ulterius  sit  agendura  in  causa  vetule, 
ut  pro  honestate  facultatis  ad  bonum  deducatur  finem.  Et 
placuit  protunc  certis  doctoribus,  ex  quo  judex  esset  hie,  vide- 

^)  Siehe  oben  S.  91  f. 

')  =  Otto-Haymo-  (heute  SnWator-)  Kapelle. 


Aoto  He.  medicae  II.  171 

• 

licet  abbas  Scotorum^  tunc  deberemus  coram  eo  ulterias  pro- 
cedere.  Qui  se  per  se  Tolantarium  obtalit  nobis,  sed  timor 
fnit  ex  parte  procuratoris  vetule^  qui  fuit  tunc  jarista  domini 
abbatis.  Et  certis  placuit,  quod  facultas  deberet  mittere  ad 
dominum  |  legatum  ad  Grecz,  et  f uerunt  illi  deputati  a  facul-  Fol.  101  ^ 
täte,  quorum  unus  voluit  se  personaliter  illuc  presentare  ad 
dominum  legatum,  cuius  noticiam  bene  haberet,  si  haberet  a 
facultate  pecuniam  pro  sumptibus.  Deinde  senioribus  missis 
clauibus  ad  arcbam  domino  decano,  qui  aperuit  archam  et  re- 
cepit  ex  archa  12  flor.  Ungaricales,  et  manserunt  20  in  arcba, 
et  tunc  commiserunt  decano,  quod  in  necessario  deberet  ipsis 
deputatis  presentare.  Feria  sexta  post  venit  ad  me  dominus  22.  Oct. 
doctor  Mag.  lohannes  Dychtel  sub  porta  ecclesie  monasterii 
sancti  leronimi  et  presentauit  michi  litteram  sigillatam  sigillo 
domini  doctoris  Mag.  Michahelis  Meynesdörfer  vel  suo, 
et  littere  tenor  fuit,  quod  ambo  doctores  prescripti  petiuerunt 
12  flor.  Ungaricales  sibi  dari,  quos  precedenti  die  ab  archa 
recepi,  et  sie  feci  et  dedi  domino  doctori  Mag.  lohanni  Dych- 
tel,  ut  cum  illa  pecunia  vetula,  que  practicauit  contra  volun- 
tatem  facultatis,  repelleretur  et  ab  illo  loco  ammoueretur,  ne 
homines  amplius  ab  ea  deciperentur.  Et  tunc  statim  post 
dominus  doctor  Mag.  Michael  MeynesdArfer  cum  fratre 
8U0  et  famulis  equitauerunt  ad  Grecz  in  causa  vetule  et 
coram  domino  legato  expediuit  causam,  ut  postea  patebit  in 
computo. 

Anno  quo  supra,  dominica  proxima  ante  festum  sancte  21.  Nov. 
Katherine  Virginis,  fuit  congregata  facultas  medicine  super 
articulis  duobus:  Primus  ad  legendum  statuta  more  con- 
8chweto(!),  videlicet  proximo  die  festiuo  post  leccionem  statu- 
torum  uniuersitatis,  et  fuit  iste  articulus  eodem  die  ex- 
peditus. 

Secundus  articulus  fuit  ad  audiendum,  quid  in  negocio 
facultatis  medicine  cum  pecunia  eiusdem  in  Grecz  sit  expe- 
ditum;  et  de  isto  articulo  tunc  nichil  expeditum  usque  post 
eleceionem  noui  decani,  quia  doctores  protunc  non  f uerunt 
sufBcienter  presentes  et  dominus  doctor  Mag.  Michael  Mey- 
nestorfer  non  potuit  adesse  propter  negocia  sua  et  patris. 

Anno  domini  1480.,   feria  tercia  post  festum  Epiphanie,       1^80 
habui  laboratorem  pro  mundificacione   putei,    quia  aqua  in  eo     ^^*  *^*"* 
fuit  turbida  et  pauca,  cui  pro  mundificacione  putei  dedi  ^/g  Hbr. 


172  Aotft  fao.  mediea«  II. 

den. ;  qai^  postquam  puteum  intrauH,  conspexit  murum  inferius 
circa  pixidem  et  dixit,  nisi  reformaretar  inferius,  totus  murus 
caderet  infra,  et  pro  reformacione  muri  a  fundo  usque  sursam 
dedi  sibi  eciam  Ys  I^^^*  ^^^'  ^^  P^^  ^^^^  necessariis,  pota  et 
comcBtione  exposui  3  gross. 
14.  Apr.  Anno  Domini  1480.,   in  die  sanctorum  Tiburcii  et  Vale- 

tiani  martiram,  fait  congregata  facultas,  sed  non  tota  simol, 
sed  successiue  duo  vel  unus  et  non  diu  manserunt,  sed  tan- 
dem  venerunt  doctores  omnes  preter  unum  et  dominum  Mag. 
Bernhard  um,  quare  protunc  non  fuit  electus  decauus,  licet 
doctores  dederunt  vota,  propter  absentem  doctorem.  Et  tnnc 
in  fine  venit  medicus  de  Babenberga,  qui  tamen  diu  foras  ex- 
pectauit,  tandem  in  fine  venit  cum  notario  et  tribus  testibus 
ad  stubam,  solum  duobus  doctoribus  presentibus,  yidelicet  do- 
ctore  Hermanne  Haym  et  doctore  lohanne  de  Seigestat, 
et  voluit  aliqua  coram  eis  proponere.  Fuit  sibi  dictum,  quod 
faceret  illos  secum  intrantes  exire;  sed  ipse  noluit  et  vocauit 
notarium  et  dixit  eciam  aliis  studentibus,  quod  deberent  ma- 
uere. Tunc  ambo  doctores  surrexerunt  et  dominus  doctor 
Mag.  lohannes  recessit.  Coram  alio  doctore  et  Friderico 
bedello  commisit  notario,  quod  conficeret  sibi  instrumentum, 
et  dedit  sibi  pecuniam  et  ammonuit  testes.  Tunc  postquam 
exiuit  portam  domus,  dixit  in  platea  publice,  quod  nichil 
posset  expedire  cum  talibus  capitibus  etroclitis.  Tunc  statim 
Fridericus  dixit:  ,domine  notarie,  hoc  notate,  quia  hoc  est 
scandalosum.' 


[1480  I.] 


Fol.  102*  Anno  Domini  M.**CCCC.^lxxx.^  post  festum  Tiburcii  et 

nachdem   Valeriani,    electus   est   in   decanum  Mag.  lohannes   ex  S&li- 

^^'     gen s tat,    arcium  et  medicine   doctor,   cui  decanus   precedens 

presentauit  ladulam  magnam  cum  in  ea  inclusis. 

19.  Mai  Item  sexta  feria  ante  Pentecostes  conuocata  erat  facultas 

propter  infrascriptam  causam;  nam  rector  uniuersitatis  eodem 

die  fecit   conuocari   omnes   doctores   medicine   ad   locum  con- 

sistorii  hora  prima  propter  quendam  in  medicina  practicantem, 

alterius  uniuersitatis  doctorem  se  asserentem.    Congregata  igi- 

tur  facultate   ante   primam   eodem  die  in  domo  facultatis  me- 


Aeta  fbe.  medicae  II.  173 

dicine,  placuit  concorditer  omDibus^  nallo  discrepante,  quod 
pedellus  facoltatis  eiasdem  accederet  dominum  rectorem  sibi 
ad  partem  dicendo^  an  vocauerit  omnes  doctores,  ut  faculta- 
tem  medicine^  an  ut  prifatas(I)  personas;  si  primum^  quod  tunc 
pedellus  diceret,  facultatem  honestius  debuisse  vocatam  fuisse, 
et  ideo  sua  magnificencia  egre  ferre  non  deberet,  quia  facul- 
tas protunc  comparere  commodose  non  posset;  si  rero  se- 
cundum,  quod  tunc  pedellus  diceret  rectori^  quod  nullus  in 
ista  causa  quidquam  agere  posset  et  ideo  sua  dominacio  ite- 
rum  non  imputaret  doctoribus^  quia  venire  protunc  non  va- 
lerent. 

Item  quinta  feria  ante  festum  Egidii  congregata  fuit  fa-  31.  Aug. 
cultas  ad  locandum  domum;  que  protunc  fuit  locata  Mag. 
Hermanne^  doctori  medicine,  pro  8  flor.  Ungaricalibus  juxta 
formam  priorem.  Insuper  Mag.  Johannes  MAnsinger  pe- 
tiait  litteram  sue  promocionis  sibi  decemi.  Cuius  peticio  gra- 
ciose  fuit  exaudita.  Insuper  fuit  conclusum  ex  parte  Mag. 
Georgii  Taler,  doctoris  medicine,  quod  si  statum  in  Patauia 
cuperet,  facultati  insinuaret  mcdicinC;  que  eundem  promouere 
et  pro  honore  suo  dirigere  esset  parata;  sed  nemo  pro  littera 
impetranda  aut  sigillo  impetrando  aput  me  comparuit. 

Item   in   die    sancti   Colomanni   congregata   fuit   facultas     13.  Oct. 
saper  articulis  infrascriptis :    Ad  eligendum  videlicet  nouum  de* 
canum   et  ad   recipiendum    computum   a   decano    precedente. 
Item  percepi  in  eleccione  mea  extra  archam  1  flor.  Ungarica- 
lem,  nichil  plus. 

Item  in  die  sanctorum  Cosme  et  Damiani  percepi  a  do-  27.  Sept. 
mino  doctore  Mag.  Hermanne  1  flor.  Ungaricalem.  Item  per- 
cepi a  quodam  magistro  31  den.  Item  exposui  pro  peraccione 
in  die  sancti  Cosme  et  Damiani  9  sol.  den.  Item  dedi  3  sol. 
den.  procuratori  nostro  et  notario.  Item  in  die  sancti  Colo- 
manni exposui  40  den.  pro  collacione.  Item  dedi  eciam  pro- 
tunc, videlicet  in  die  Colomanni,  facultati  1  libr.  et  1  den. 


[1480  n.] 


Anno  Domini  M^CCCCMxxx.®,  ipsa  die  sancti  Col-  Pol.  102* 
manni  martiris,  electus  est  in  decanum  facultatis  medicine  13.  Oct 
Mag.  Georgius  SchAbly  de  Yesingen,  arcium  et  medicine 


174  AeU  ht.  medioae  II. 

doctor,  cui  deoanna  precedens  hora  eadem  porrexit  archain 
facultatis  cum  libris  'actorum,  zeptro  ac  aliis  ad  decanum  per- 
tinentibuB^  sed  extra  archam  nichil  reiDansit.  Et  quia  in  sa- 
lario  pedelli^)  defecerunt  23  den.^  quos  decanus  nouiter  ele- 
ctuB  accomodauit  etc. 
12.  Nov.  Domin ico   die   post    leccionem    statutorum    uniuersitatis, 

hoc  fuit  dominico  proximo  post  Martini,  eongregata  fuit  tota 
facultas  medicine,  ut  legeren tur  statuta.  Tunc  decanus  ex- 
posuit  16  den.  pro  vino,  1  [den.]  pro  semella,  3  den.  pro  fru- 
ctibus. Item  exposuit  5  sol.  pro  canna  in  presencia  domini 
doctoris  Mag.  lohannis  Dicht el  et  4  den.  pro  bibalibus. 


[1481  I.] 


Fol.  103*  Anno  Domini  1481.,   in  die  sanctorum  Tiburcii  et  Vale- 

1481       riani   martirum,   electus   est  in   decanum    facultatis   medicine 

14.  Apr.     Cristoferus    Krewczer    ex    Wienna,    arcium   et  medicine 

doctor,   cui  decanus  precedens   presentauit  ladulam   facultatis 

cum    in    ea    contentis,    videlicet    libro    statutorum,    actorum, 

zeptro,   sigillo  ac  archula  facultatis   nee   non  claue  pertinente 

ad  archam  uniuersitatis  et  aliis  in  ea  contentis,  et  facto  com- 

puto    eadem   die   percepi   a  facultate   2   flor.  Ungaricales,    de 

qnibus    exposui    infrascripta :     Item   pedello  nostro  in  sollario 

suo  30  den.     Item   pro   reformacione   horrei  et  canne  exposui 

2  tal.  10  den.    Item  percepi  a  Mag.  Paulo  Ursenpeck  unum 

30.  Mai     flor.  Ungaricalem  in  vigilia   Äscensionis  Domini,    qui  post  de- 

5.  Jnni     terminauit  sub  doctore  lohanne  Seigenstat  5.  die  lunii,  que 

erat  dies  sancti  Bonifacii. 

22.  Juni  Anno  quo  supra,   feria   sexta   ante  lohannis  Waptiste  et 

post  Corporis  Christi,  eongregata  fuit  facultas  super  articulo 
isto:  Ad  audiendum  peticionem  duorum  magistrorum  petere 
volencium,  ut  ad  examen  pro  gradu  waccalariatus  in  medi- 
cina  admittantur.  Quorum  peticio  exaudita  fuit  et  admissi 
sunt  et  postea  eo  die  primus,  videlicet  Mag.  lohannes  ex 
Enczesdorff  maiori,  examinatus  concorditer  per  omnes  do- 

23.  Juni     ctores  admissus  est.     Zabato  post  secundus,  scilicet  Mag.  An- 

dreas   Vogperger   ex   Wienna,    est    examinatus   et  eciam 


^)  Im  Orig.:  pedüU, 


Acta  fke.  medicM  II.  175 

concorditer  admiBSus  ad  gradum  waccalariatus.  Et  quilibet 
eoram  dedit  unuin  flor.  Ungaricalem  ad  facultatem  ante  deter- 
minaeionem  et  determinauerunt  sab  egregio  viro  arcium  et 
medicine  doctore  ^)  Mag.  Mich aele  Manesdorffer  ex 
Wienna^  16.  die  meDsis  Augusti.  16.  Aag^. 

Item   intitulaui   unum    magistruni ,    pereepi   ab   eo   3  gr. 
Item     exposui     pro     officio     sanctorum     Cosme    et    Damiani    27.  Sept. 
9  sol.  den. 

Item   anno    1481.^    feria   tercia   post   Conuersionis   sancti    Fol.  103^ 
Pauli  ^),     electus    fui   in    superintendentem    alme    uniuersitatis     30.  Jan. 
Wiennensis   studii^    qui   tune   superintendens   manet   in  officio 
per   unum   annum  et  elapso   anno   resignare   debet,    ut  ex  se- 
quenti  facultate  unus  eligatur.     Qui   superintendens  jurare  te- 
netur  domino  rectori  pro  tempore: 

Primo  ut  officium  superintendencie  fideliter  exequi  velit, 
videlicet  ut  si  quem  defectnm  apud  aliquam  facultatem  uni- 
uersitatis studii  Wiennensis  senserit^  illi  sine  mora  pro  sua 
possibilitate  obuiet  et  occurrat. 

Secundo  ut  Stipendium  uniuersitatis^  cum  presentatum 
fuerit  priori  ducalis  collegii,  sine  dilacione  distribui  faciat  illis, 
qui  meruerunt  illud  secundum  noticiam  ipsi  per  singularum 
facultatum  decanos  mediate  et  per  priorem  collegii  ducalis 
immediate  factam. 

Tercio  ut  nulli  prohibeat  dare  Stipendium  neque  impediat 
ob  quamcumque  causam,  nisi  talis  causa  fuerit  expressa  in 
litteris  fundacionis. 

Quarte  ut  neque  aliis  neque  ipsi  lubeat  dari  Stipendium, 
quibus  secundum  litterarum  fundacionis  tenorem  dari  non 
debeat. 

Quinto  ut  fideliter  impendat  remanencias  ad  eas  neces- 
sitates;  ad  quas  litteris  fundacionis  sunt  Ordinate. 

Ultimo  ut  diligenter  procuret  debito  tempore  racionem 
snmmere  a  priore  vel  a  prioribus  de  remanenciis  perceptis  et 
expositis. 

Item  solui  facultatem  integre  et  dedi  2  flor.  Ungaricales 
et  5  sol.  11  den.  in  die  sancti  Kolomanni  martiris.  13.  Oct. 


1)  IiD  Orig.:  dodori, 

')  Zuerst  stand :  drca  feHum  sancti  Cholomanni  marUrtM, 


176  AeU  fkc.  medleae  II. 


[1481  IL] 


Fol.  104*  Anno   Domini    raillesimo    quadringentesimo    octuagesinio 

13.  Oct.     primO;  ipsa  die  sancti  Cholomanni  martiris,  electus  est  in  de- 

canum    facultatis    medicine    Mag.  Michael   Minnestarffer, 

arcium  et  medicine   doctor,   cui   deeanas   precedens  per  Fri- 

dericum   pedellum   presentauit   nouam   ladulam   magnam,   in 

qaa  contenta  faerunt  ea^  que  ex  consuetadine  facultatis  apud 

se  tenere  debet  decanus;  eciam  in  eadem  ladula  faerunt  pre- 

sentati   extra   archam   5  flor.  Ungaricales,   quos  florenos   cum 

1482       Omnibus  aliis  perceptis  sequenti  decano  die  Lune  post  octauas 

15.  Apr.     Pasce  presentauit  et  de  singulis  rebus  computum  fecit. 


[1482  I.] 


Mag.  loannis  Tichtel  decanatus  secnndus. 

Anno  Christi  optimi  1482.,  postridie  sancti  Tiburcii  mar- 

16.  Apr.  tirisy  ad  officium  decanatus  in  facultate  medicine  electus  est 
arcium  et  medicine  doctor  loann es  Tichtel  ex  Qrein,  qua 
de  re  precedens  decanus  sibi  presentauit  scrinium  minus  et 
maiusculum  cum  in  eis  contentis,  ut  assolet. 

21.  Jnni  Anno  quo  supra,  sexta  feria  ante  loannis  Baptiste,  hora 

prima,  congregata  fuit  facultas  propter  articulum  subscriptum : 
Ad  audiendam^)  peticionem  duorum  in  medicina  baccalario- 
rum  nee  non  magistrorum  in  artibus  admitti  ad  examen  pro 
gradu  licencie  in  medicina  petere  volencium.  Quorum  pe- 
ticio  ab  Omnibus  doctoribus  est  exaudita,  et  die  inmediate  se* 

26.  Jnni  quenti  post  loannis  Baptiste  vicecancellario  Mag.  Andree  ex 
Potenprun  sunt  presentati  per  facultatem  medicine,  ut  mos 
habet,   eisque   cancellarie   porta   est   adaperta  et  die  sequenti, 

26.  Juni     scilicet  die   sanctorum  loannis  et  Pauli,   primus  Magister,   vi- 

delicet  Paulus  Ursenpekch  ex  Tekchendarff,  puncta  sibi 
in    aurora   assignata   accipiens,    hora    secunda  post  meridiem 

27.  Jnni     super   ipsis   est   examinatus,    et   sequenti    die   secundus   Mag. 


^)  Corrig.  aus  audiendum.  Der  frische  humanistische  Zug  siegt  hier 
zum  ersten  Male  Über  den  altehrwürdigen  grammatischen  Schnitzer  ad  amdien" 
dum  peticionem,  der  seit  dem  Bestehen  der  Hochschule  unangefochten  ge- 
blieben war  und  von  einem  Decanatsbericht  in  den  andern  sich  forterbte. 


▲cta  fite,  medicae  II.  177 

loannes  Pilgr&m  ex  Enczesdarff  maiori.  Qui  quidem 
ainbo  coDCorditer  a  doctoribus  ad  licenciam  simpliciter  sunt  ad* 
missi.  Quam  quidem  licenciam  necnon  insignia  doctoralia  Mag. 
Paulus  Ursenpekh  recepit  nonis  Augusti  in  ecciesia  kathe-  5.  Aug. 
drali  sancti  Stephani  a  venerabili  et  egregio  viro  Mag.  Joanne 
ex  S41ingenstaty  arcium  et  medicine  doctore  eximio,  premit- 
tendo  solucionem  2  flor.  Ungaricalium  ipsi   facultati  medicine. 

Item  egregius  vir  Mag.  loannes  Pilgräm  ex  Enczes- 
dar  ff  maiori  sua  sponte  obtulit  facultati  medicine  1  flor.  Re- 
nensem  per  facultatem  ob  honorem  sanctorum  Cosme  et  Da- 
miani  exponendum. 

Quinta  Septembris  exposui  2  den.  pro  cera  et  papiro  ad    Fol.  104*» 
faciendum   mandatum  pro   conductione   funeris   olim   doctoris     ^-  ^V^ 
Michaelis  Mänestarffer  ex  Vienna,   in  medicina  lectoris, 
cuius   lecturam   est   adeptus   dominus   doctor  Mag.  Qeorgius 
Schebel   ex   Yesingen^    omnibus    et    singulis    doctoribus  in 
predictum  dominum  doctorem  consencientibus. 

Vicesima  Septembris^  in  vigilia  Mathei  apostoli,  exposui    20.  Sept 
2  den.  pro  cera  et  papiro  ad  faciendum   mandatum   pro   con- 
ductione  funeris   olim   venerabilis   et   egregii   viri  Mag.  Chri- 
sto feri  Kreiczer  ex  Vienna,  qui  superioribus  diebus,  vide- 
licet  11.  Februarii;  lecturam  suam  in  manus  Principis  Cesaree    11.  Febr. 
Maiestatis    resignauit;     quam    adeptus    est    doctor    loannes 
Tichtel  ex  Grein  a  Cesarea  Maiestate^  omnibus  doctoribus  in 
eum   consencientibus,    et  in    die  Eathedre  Petri  hora  septima    22.  Febr. 
noctis,  presentibus  omnibus  Cesaree  Maiestatis  consulibus,  suam 
dextram  Cesaree  Maiestatis  dextre  componendo  prestitit  jura- 
mentum  et  die  sequenti  post  Mathie  apostoli  legere  incepit.        25.  Fel^r. 

Dominica  ante  Cosme  et  Damiani  exposui  7  den.  propter    22.  Sept. 
pronunciacionem  festi  sanctorum   predictorum  ipsis  octenariis, 
qui  quidem  murmurare  solent,  quod  gratis  pronunciare  debent. 

In  profesto  Cosme  et  Damiani  doctor  lohannes  Tich-  26.  Sept. 
tel  tunc  egrotans  non  potens  conuenienter  congregate  facul- 
tati desiderium  suum  proponere,  singulis  dominis  doctoribus 
cednlam  transmisit  in  hec  verba:  , Venerabilis  et  egregie  do- 
mine doctor.  In  egritudine  mea,  de  qua  nondum  plene  sum 
liberatus,  inter  alias  deuociones  deuoui  sanctis  martiribus 
Cosme  et  Damiano  specialem  ipsis  exibere  honorem,  et  dum 
cogitarem  qualem,  venit  in  mentem  offertorium  artistarum, 
quod   sancte   Katherine   suo   die   faciunt.     Statui   itaque   aput 

Aefit  facultati«  medieae  II.  12 


178  Acta  fac  medicae  U. 

me  talem  dictis  martiribus  honorem  cras  in  stacione  uostre 
facultatis  facere,  cum  grossis  videlicet,  et  nednm  cras^  sed  et 
temporibuB  faturis.  Conabor  enim,  ut  eeiam  me  mortao  id 
offertorium  meis  expensis  fandatum  firmiter  possit  permanere. 
Quapropter  oro  vestram  reuerendam  hamanitatem,  quatenas 
fauic  meo  proposito  fauere  dignemini  ob  honorem  martirum 
dictoram  et  nostre  facultatis.  Bene  optimeque  yaleat  vestra 
dominatio  egregia/  Cui  qüidem  peticioni  omnes  et  singuli 
domini   doctores   ex   suis   humauitatibus   annuerunt  et  sie  die 

27.  Sept.  sequenti  est  celebratum.  In  quo  die  pro  dicto  festo  Cosme 
et  Damiani  exposui  9  sol.  den.  et  leuitis  sarcofagum  predicto- 
rum  martirum  portantibus  8  den.;  duobus  enim  leuitis  non 
ministrantibuB,  sed  tamen  portantibus^  nullum  precium  propter 
hunc  laborem  est  assignatum. 

Fol.  105"  Item   idem   predictus   decanus,   facto  computo,  soluit  fa- 

cultatem  integre  et  nihil  facultati  obligatur,  et  extra  archam 
remanserunt  floreni  Ungaricales  3,  Renenses  2,  et  5  sol.  den. 
minus  2  den.^  et  pedellus  recepit  suum  salarium  solitum  et  ex 
gratia  60  den.,  et  dominus  doctor  Magister  Hermanus  soluit 
facultatem  in  censu,  quem  facultati  debebat  circa  festum  Mi- 
haelis  anno  Domini  1482. 


[1482  n.] 

(Mag.  Hermannus  Hajm.) 
11.  Nov.  Anno  Domini  1482.,   in    die    sancti  Martini,    fuit  congre- 

gacio  facultatis  facta  super  articulis  infrascriptis :  Primus  fuit 
ad  recipiendum  computum  a  domino  decano  precedenti,  et 
factum  est  ut  supra  scriptum  est.  Secundus  fuit  ad  recipien- 
dum censum  de  domo  facultatis,  et  census  eciam  datus  est  ut 
supra  continetur.  Tercius  articnlus  fuit  ad  audiendum  supli- 
cacionem  cuiusdam  magistri  pro  examine  ad  gradum  bacca- 
lariatus  in  medicina ;  admittenda  est  et  admissus  cum  omnium 
consensu,  et  fuit  Mag.  lohannes  Pilgram  de  Enczesdorf 
maiori^). 


^)  Wohl  verschrieben  statt  Mag.  Udalricus  Eberhardi  de  Neubarga  Clan- 
strali,  da  |der  hier  genannte  Mag.  Johannes  Pilgram  de  Encsesdorf  maiori 


Acta  fSM.  medicB«  IT.  179 

Anno  Domini  1482.^   ipsa   die  sancti  Colomanni,   electus     13.  Oct. 
fui  in  decanuni;  precedenti  decano  absente,  quia  infirmuB  fuit^ 
et  illo  die  non   presentauit  res  in  ladula   contentas   nee  ladu- 
lam,  sed  pqstea  in  die  sancti  Martini;    tunc   feeit   compotum^     11.  Not. 
ut  Bupra  scriptum  est.    Item  eodem  die  sancti  Martini  exposui 
12  den.  pro  vino. 

Item  feria  sexta  post  festum  sancti  Briccii,  hora  prima,  15.  Not. 
predictus  Mag.  Udalricus  Eberhardi  de  Neuburga  Clau- 
strali  examinatus  est  ad  gradum  baccalariatus  in  medicina 
et  ab  Omnibus  doctoribus  fauorabiliter  admissus,  ut  decanus 
protunc  doctor  Hermannus  Haym,  protunc  decanus(!),  pre- 
sentibus  testatur. 

Anno  Domini  1483.;  22.  die  Februarii,  in  die  videlicet  1483 
sancti  Petri  *),  fuit  facultas  medicine  congregata  ad  deliberan-  2^«  IPehr, 
dum  super  articulis  infrascriptis :  Primus  fuit  ad  audiendum 
suplicacionem  unius  magistri  in  artibus  et  baccalarii  in  me- 
dicina petere  volentis,  ut  domino  vicecancellario  pro  examine 
licencie  in  medicina  presentetur,  et  fuit  concorditer  ab  Omni- 
bus admissus').  Secundus  ad  conspiciendum  structuram  et 
venestram  domus  vicine  et  annexe  nouiter  factam,  domui  fa- 
cultatis  medicine  multum  nociuam,  et  ad  intercipiendum  tem- 
pestiuC;  ne  dampna  facultati  una  dierum  oriantur:  Ibi  con« 
clusum  fuit;  quod  dominus  doctor  Mag.  Georius  Schöbt  ju- 
ratos ciuitatis  duos  adduceret;  qui  conspicercnt;  et  tunc  juxta 
ipsorum  informacionem  facultas  debet  procedere  et  facere;  et 
idem  doctor  se  intromisit. 

Item  eodem  die  exposui  9  den.  pro  vino,  et  unam  octa- 
uam  de  Rejfolio  habuimus  a  domino  doctore  Mag.  lohanne 
Pilgram  de  Enczesdorf,  qui  libere  exposuit  52  den.  pro 
eadem,  et  tunc  me  duce  ad  facultatem  et  ad  consilium  facul- 
tatis  fuit  asBumptuS;  et  fuit  articulus  eciam  sibi  formatus. 

Item  idem  magister  et  baccalarius  in  medicina  fuit  feria 
sexta  post  Mathye  festum,  hora  secunda,   domino  vicecancel-    28.  Febr. 


schon  im  Jahre  1482  I.  Licenciat  war,  wie  aus  dem  Berichte  des  Torigen  De- 
cans  (1482  I)  8.  177  ersichtlich  ist 

»)  =  Petri  cathedra. 

")  Der  Name  des  Baccalars  ist  zwar  nicht  angegeben,  doch  dürfte  es 
der  gleich  im  Folgenden  genannte  Mag.  Andreas  Voperger  ex  Wienna  ge- 
wesen sein. 

12* 


180  Act»  fite.  medicM  II. 

lario  Mag.  Ändree  de  Botenprunn  presentatus  per  m edieine 
facultatem,  at  moris  est. 

1.  März  Altera   die   sequenti,    hora   secanda,    examinatus   est  ab 

Omnibus  doctoribus  et  est  ad  liceneiam  admissus,  et  fait  Mag. 
Andreas  Voperger  ex  Wyenna. 

Item   Mag.  lohannes    Pilgram    de    majori   Enczes- 
dorf  dedit  2  flor.  Ungaricales  ad  facaltatera. 


[1483  I.] 

Fol.  105*»  Anno  Domini  M.CCCC.lxxxiii.y   in   die  Tiburcii  et  Vale- 

14.  Apr.  riani  martirum,  electus  est  in  decannm  faeultatis  medicine 
Mag.  Johannes  ex  Säligenstat,  arciam  et  medicine  doetor, 
cui  decanus  precedens  presentanda  presentaait. 

Item  expositi  fuerunt  10  flor.  Ungaricales,  quos  uniner- 
sitas  cum  aliis  florenis  cinibus  hnius  inclite  ciuitatis  presen- 
taait pro  snbsidio  contra  inimicos,  et  faerunt  recepti  ex  archa. 

Item   percepi  a  Mag.  üdalrico   Eberhardi  1  flor.  Un- 
garicalem  et  4  gross.    Item  percepi  a  Mag.  Friderico  .  .  .^) 
1  flor.  Ungaricalem    et  4  gross.     Item    exposui   9   sol.  den.  in 
27.  Sept.    die  Cosme  et  Damiani  martirum. 


[1483  n.] 


13.  Octe  Anno  Domini  1484.  ^\  in  die  sancti  Colomanni,  post  noui 

rectoris  eleccionem  electus  est  in  decanum  faeultatis  medicine 
Mag.  Hermannus  Haym^  arcium  et  medicine  doctor,  cui  de- 
canus precedens  presentaait  ladulam  magnam  cum  in  ea  con- 
tentisy  videlicet  libro  statutorum  et  duobus  libris  actorum  cam 
priuilegiis  et  aliis  ibi  contentis  cum  archa  parua,  in  qua  pe- 
cunia  faeultatis  continetur,  et  pixide  parua,  in  qua  est  sigillum 
faeultatis. 


^)  Im  Orig.  ffir  den  Namen  ein  leerer  Raum  gelassen.  Wahrscheinlich 
int  Ma^.  Fridericus  Gräsel  ex  Haidenhaim  gemeint. 
*)  So  statt  1483. 


Aot»  fae.  medioM  U.  181 

Item    dominus    doctor    Mag.   Andreas   Voperger    ex 
Wyenna   ante    ipsias    recepcionem    doctoratua    dedit   2   flor. 
Ungaricales,   quos   facoltati   obligabatur.     Item   sepius  ad  me 
venerunt  magistri  in  facultate   nostra  lecoiones  in  eadem  au- 
dientes,   a  me  potentes^   nt  eis   eongregacionem   doctorum  fa- 
cerem^  non  manifestantes  michi  causam^  propter  quam.     Tan- 
dem informatus,   quod   optarent   habere   anothomiam  in  domo 
facultatis  medicine^  intellecta  ipsorum  peticione,  ego  noui  plus 
antiquorum  et  antecessorum  nostrorum  pro  anathomia  ordina* 
cionem,   locum  et  tempus^)^   ego   eis   denegaui   facere  eongre- 
gacionem,  primo   ex   mala   ordinacione,   quia  non  ibi  fuerunt 
predisposita  instrumenta  nee  lector  nee  qui  coUigeret  pecuniam 
pro   lictore   et  aliis   necessariis    cum   decoccionibus    certorum 
membrorum,   nee   fuit   eis   locus  in  domo  facultatis   sine  con- 
sensu  inquilini;    eciam  ex  parte   sepulchri  nee  ex  parte  tem- 
poris.    Antiqui  enim  nostri  et  ego  cum  eis  anothomiam  semper 
habuimus  circa  sanctum  Spiritum  aut  in  balneo  prope  sanctum 
Anthonium;    ibi  in  cimiterio   fuit   factum  sepulchrum,  in  quo 
successiue    tempore    anothomie    fuissent    membra   anothomata 
imposita  et  in  fine  corpus  anothomatum.     In    fine   domini  do- 
ctores  habuerunt  exequias  et  offertorium   cum  magna  solemp- 
nitate  pro  anima.     Eciam   ex   parte   temporis;  quia  in  frigide 
tempore  et  quadragesima,   quando   non   fuit  esus  carnium,   et 
in  principio  et  non  in  tempore   humide,   sed   sicco  et  frigido. 
Quod   autem   facta   sit  in   domo   facultatis,    causa   est  prima, 
quia  Mag.  Nicolaus  de  Ratispana  lector  fuit  et  fuit  parcus 
et  consensit  et  disposuit  et  admisit,  quia  locauit  domum  cum 
inquilinis    sie,    quod  plus    de    domo  facultatis   recepit,    quam 
dedit  pro  censu').    Secunda  fuit  celebrata  cum  Mag.  Conrado 
Praun  de  Mfildorf,  qui  eciam  fuit  lector  et  eciam  disposuit 
et  consensit  anothomiam  fieri  in  domo   facultatis   medicine  et 
propterea  admisit  decocciones  fieri  ^);    sed  locus   consecratus 
fuit  distans,  quia  cimiterium   pro  sepulchro;     ergo   locus  non 
fuit  ibi   conueniens.     Tempore    autem    illo,    quo   in   decanatu 
meo  ultimo  illa  fuerunt  petita  a  scolaribus,  tempus  fuit  nimis 


^)  Im  Orig.:  ordinacifme,  loco  et  tempore. 

*)  Diese  anatomische  Uebung,  die  vor  dem  J.  1468  unter  dem  Mag. 
Nicolaus  stattgefunden  haben  soll,  wird  in  den  Akten  nicht  erwähnt 
>)  Vgl.  oben  S.  97,  98  und  99. 


1 83  Aeta  ftte.  mt<Ueae  n. 

humidum  et  calidam,  quia  in   Marcio   et   Aprili^    et  tempore 
1484       sacro^  quo  corpus  fuit  interficiendum,  quia  feria  seeunda  post 

5.  Apr.  dominicam  ladica  et  post  festum  saneti  Ambrosii.  Quare  peto 
facultatem^  quod  mihi  non  imputet,  quia  eciam  Deo  teste  non 
fui  ita  sanus  et  fortis,  quod  aliquid  ibi  fecissem  in  anatbomia 
propter  plures  defectus  meos  *). 

12.  Apr.  Item  feria  seeunda  post  dominicam  Palmarum  ante  festum 

saneti  Tiburcii,  post  rectoris  noui  eleccionem,  fuit  congregacio 
doctorum  more  solito.  Ego  extra  arcbam  habui  3  sol.  den.  et 
2  flor.,  de  qua  pecunia  1  flor.  Ungaricalis  fuit  datus  in  solario 
Friderico^  bedello  facultatis^  et  42  den.  pro  vino  et  crustulis, 
et  remansit  1  flor.  Ungaricalis  et  48  den.,  qui  fiorenus  est  datus 

19.  Apr.  cum  pecunia  minuta,  feria  seeunda  post  festum  Pasce,  quando 
electus  est  nouus  decanus,  et  mansit  de  minuta  pecunia  libra 
1  cum  2  den.  in  fine,  expedito  Friderico  bedello  et  solutO;  et 
taliter  eciam  decanus  sequens  dominus  doctor  Mag.  Georius 
Bcribet  in  actis  suis. 


[1484  I.J 


Fol.  loe»  Anno  Domini  M.°CCCC.°lxxxiiii.**,    seeunda  feria  Pasce, 

19.  Apr.  electus  est  in  decanum  facultatis  medicine  Mag.  Georgius 
SchÄbly  ex  Yesingen,  arcium  et  medicine  doctor,  cui  de- 
canus precedens  presentauit  presentanda,  et  a  decano  prece- 
dente  percepit  eadem  hora  1  libr.  den.  et  2  den.^  qui  reman- 
serunt  extra  archam. 
25.  Joni^  Item  25.  die  mensis  lunii   anni   eiusdem   congregata  fuit 

facultas  medicine  ad  audiendum  supplicacionem  cuiusdam  ma- 
gistri  in  artibus  et  baccalarii  in  medicina  petere  volentis,  ut 
domino  vicecancellario  presentetur  pro  examine  ad  gradum 
licencie  in  eadem,  et  nomen  magistri  fuit  Mag.  Udalricus 
Eberhardi  ex  Nfiburga  Claustrali*);  cuius  peticio  fuit 
exaudita  concorditer  per  omnes   doctores  prefate  medicine  fa- 


^)  Von  gleichzeitig^er  Hand  ist  am  unteren  Rande  bemerkt:  Hec  tu- 
perius  notata  tcripta  tunt  ex  defeclu  tenU  et  »enectutu  puerida;  quare  facul- 
taJti  mm  venient  in  preiudicium,  quia  hee  dicU  eciam  juxta  commtMa, 

')  Am  Rande  von  späterer  Hand:    Obiit  1487  ui  redcr  tmiuertitatii. 


A«ta  fke.  nedlofte  II.  183 

caltatis.     Item   eadem   die  et  hora  exposui  32  den.  pro   mal- 
oasia^  8  den.  pro  vino  comani,  2  den.  pro  semellis. 

Idem  magister  et  baccalarius  in  medieina  1.  die  lalii  fuit  i.  juli 
vicecancellario  presentatus  et  die  sequente,  soilicet  VisitacioniSy  2.  Juli 
temptatus  et  concorditer  admissus  etc. 

Item  anno  Domini  eodem  carnis  debitum  soluit  venera« 
biÜB  et  egregiuB  vir  Mag.  Hermannus  Haym  ex  Roten- 
burg o,  arciam  et  medicine  doctor^  protune  senior  nostre  fa- 
cultatis^  ipsa  die  Üdalrici,  de  sero  infra  undeeimam  et  duo-  4.  Juli 
decimam,  cuius  anima  requieseat  in  pace.  Dedi  pro  cera  et 
papiro  ad  faciendum  eidem  mandatum  2  den. 

Item  22.  die  lalil^  soilicet  in  feste  sancte  Marie  Magda-  22.  Juli 
lene^  fuit  congregata  facultas  medicine  ad  prouidendum  domui 
facultatis  eiusdem  et  eins  librarie,  ad  locandum  eciam  domum. 
Et  fuit  locata  venerabili  ac  egregio  viro  Mag.  Paulo  Ursen- 
peck  ex  Deckende rff,  arcium  et  medicine]  doctori,  pro 
9  flor.  Ungaricalibus  sub  condicionibus  per  quemlibet  hospi- 
tem  de  cetero  obseruandis^  notatis  in  decanatu  olim  venerabilis 
et  egregii  viri  domini  doctoris  Casparis  Griessenpeck  anni 
1465.,  folio  61.^)  Item  de  cetero  eciam  facultas  vult  esse  li- 
bera  quoad  anatbomiam  celebrandam,  in  libraria  eciam  qui- 
übet  doctorum  liber  sit  intrare  librariam  sine  condicione  hos- 
pitis;  volumus  eciam  esse  liberi,  quemadmodum  precedenter, 
quoad  congregaciones  in  domo  fiendas  etc. 


[1484  IL] 


Decanatus  tercius.  Fol.  106^ 

Anno  Christi  optimi  1484.,  die  sancti  Cholomanni  mar-  13.  Oct 
tiris,  eligitur  in  decanum  facultatis  medicine  Mag.  loannes 
Tichtel  ex  Qrein,  arcium  et  medicine  doctor,  cui  precedens 
decanus  presentanda  presentauit,  ladulam  puta  maiorem  et  mi- 
norem cum  in  eisdem  contentis,  presertim  quorundam  argen- 
teorum  vasorum  pignora  predicte  facultati  inpignorata  pro 
20  flor.  Ungaricalibus  per  toteres  venerabilis  et  egregii  viri 
Mag.  loannis  Pilgram  ex  £nczesdarff  maiori,  medicine 
doctoris,  tunc  temporis  grauiter  egrotantis,   cui  facultas   medi- 


1)  Vgl.  oben  8.  125  f. 


\ii4  Aste  bfl.  mdltu  II. 

eine   miseiicordia  ducta  saa   eponte   predictum   rnntuum  fecit 
gracioee. 
1485  Item  anno  Domini  1485.,  23.  lannarü,  die  Vincencii,  ce- 

23.  Jau.  lebrata  fait  congregacio  facultatis  medicine  super  articulo  sub- 
scripto:  Ad  audiendam  peticionem  cuiusdam  mag^stri  in  *t- 
tibaB  et  in  medicina  baccalarii  ad  exameu  pro  gradu  licencie 
in  eadem  admitti  petere  volentie,  fuitquo  nomen  predicti  Hag. 
FridericuB  Greseel  ex  Haynliaym.  Cuius  peticio  fuit  ex- 
audita,  sie  tamen,  ei  in  examine  snfficiesB  inuentus  fuerit,  pOBt 
promocionem  doctores  legentea  in  schoÜB  medicorum  aadiat, 
si  Baltem  manBuniB  Bit  in  ciuitate;  Bi  vero  extra  ciuitatem, 
non  vult  eum  facultas  ad  audiendas  lectiones  esBe  obligatum. 
Mota  autem  facultaB  fuit  ad  hoc  propter  magnum  eiuBdem 
Mag.  Friderici  in  tempore  defectum;  a  tempore  euim  bq« 
intitulationis   usqae   in   hunc    iBtnm    diem   noo    compleuit  oisi 

26.  JaD.     treB   annOB   et   ebdomadas   quinquaginta.     Die   vero   Poücarpi 

per  totam  facultatem  vicecancellario  est  presentatus,  qui  eidem 

27.  Jui.     Mag.  Friderico   eancellariam   apernit,  et  poBtridie  mane  sub 

aurora  pnncta  Bunt  eibi  assignata,  ad  que  eodem  die  poatnie- 
rtdiem  examinatus  respondit  et  ita,  ut  per  totam  facultatem 
medicine  digauB  ad  licenciam  recipiendam  judicaretur. 

7.  Febr.  Eodem  anno,  postridie  Dorothee,   venerabilis  et  egregius 

vir  Mag.  Udalricus  Eberhardi  ex  Neunburga  Claustrali 
recepit  insignia  doctoratia  in  medicina  a  prestantisBimo  viro 
doctore  Georgio  Scbebll  ex  Yaingeu  in  ecclesia  kathe- 
drali  Bancti  Stephani  et  dedit  facultati  medicine  3  äor.  Unga- 

9.  Febr.  ricalee  et  die  Apolonie  ad  consilium  petens  est  admissus,  du- 
riesima  obsidione  huins  ciuitatis  Viennenais  tunc  darante,  quam 
Deus  glorioauB  pro  aua  misericordia  foelici  fine  dignetur  ter- 
minai-e,  qui  eit  benedictus  in  secula  seoulorum  amen. 


[1486  I.] 


[ag.  Paulus  ürsennpock. 

nno  Domini  1485.°,  die  eanctorum  martirum  Tiburcü 
iriani,  electus  est  in  decanum  facultatis  medicine  Mag. 
s  TJrsenpeck  ex  Tegkenndarff,  cui  decanus  prece- 
imediate  presentauit  ladulam  majorem  et  minorem  cum 
onBuetis    presentari   unacum   pignoribus   ai^enteis   olim 


Acte  fae.  medioM  H.  185 

venerabilis  viri  reuerendi  domini  doctoris  Mag.  lohannis 
Pilgreim  ex  Enczerstarff  majori  facultati  impignoratis 
pro  20  flor.  UngaricalibuB  ^). 


[1485  n.] 


Anno   Domini   1485.,   2.  die   mensis   Nouembris,    in   die    Fol.  107^ 
animarum,    electus    est   in    decanum  facultatis  medicine  Mag.     2.  Not. 
Foedericus    Gräsel    ex    Haidenhaim,     arcium    et    medi* 
eine   doctor,   qui  26.  die  mensis  Septembris   antehac    proxime    26.  Sept. 
transacta   insignia   doctoralia  in  medicina  reeeperat  sub  egre- 
gio  viro  Mag.  Paulo  Ursenpeck  ex  Teckendorff,    arcium 
et  medicine   doctore,   in   ecclesia   sancti  Steffani   et   die  Colo-     13.  Oct. 
manni  ad  consilium   petens  est  admissus.     In  quo  die  electus 
in    decanum    egregius    vir   Mag.  Udalricus   Eberhardi   ex 
Neuburg a  Claustrali,    arcium  et  medicine  doctor,    officium 
decanatus   assumere   renuit,    certa  de  causa   per   doctores   ac- 
ceptata. 

Igitur  die  qua  supra  eligitur  Mag.  Foedericus  Gräsel 
predictus^  cui  precedens  decanus  inmediate  presentauit  ladu- 
lam  maiorem  et  minorem  cum  aliis  consuetis  presentari  una 
cum  clenodiis  argenteis  venerabilis  et  egregii  viri  Mag.  lo- 
hannis Piligrami  ex  Entzestorff  maiori,  quondam  in 
medicina  doctoris^  facultati  pro  20  flor.  Ungaricalibus  inpi- 
gnoratis. 

Eodem  anno,  27.  die  mensis  lanuarii,  dominus  Mathias,  27.  Jan. 
Rex  Ungarie,  Bohemie  etc.,  Wiennam  obsidione  cinxit  et  cir- 
cumfallauit  (!),  ita  ut  incole  eiusdem  fame  compulsi  prima  die  l.  Juni 
mensis  lunii  eiusdem  anni  ciuitatem  ipsam  eidem  Regi  tra- 
dere  coacti  fuere;  propter  quam  obsidionem  sepenominatus 
Mag.  Foedericus  insignia  doctoralia  recipere  distulit  usque 
in  diem  supra  notatum. 

Eodem    anno,    dominica    post   Omnium  Sanctorum,    que     6.  Nov. 
fuit  6.  dies    mensis   Nouembris,    congregata  fuit   facultas   ad 
audiendum  statuta  et  ordinaciones   eiusdem,   que   protunc  per 
decanum  fuerunt  lecte. 


^)  Der  übrige  Raum  dieser  Seite  ist  leer  gelassen. 


186  Acta  fiM.  medicM  11. 


[1486  I.] 


Fol.  108"  Mag.  lohannes  ex  Säligenstat. 

i486  Anno  Domini  i486.,   in  die  sanctoram  Tiburcii  et  Vale- 

14.  Apr.  Yismiy  electus  fuit  in  decanum  facultatis  medicine  Mag.  Jo- 
hannes ex  Säligenstat,  areium  et  medicine  doctor,  cui  de- 
canuB  precedens  presentauit  consueta  presentari. 

3.  Jali  Tercia  die  lulii  congregata  fuit  facultas  prenominata  super 

articulis  infrascriptis :  Ad  audiendum  conclusionem  uniuersi- 
tatis  ex  parte  stipendiatorum  factam  et  ad  deliberandum,  quid 
expediat.  Secundus  articulus  ad  locandum  domum  prenomi- 
nate  facultatis.  De  primo  articulo,  quia  uniuersitas  pecuniis 
carebat^  conclusum  fuit,  quod  decanus  nomine  medicine  facul- 
tatis contribueret  pro  expensis  mittendorum  secundum  conue- 
nientem  proporcionem  aliarum  facultatum,  ut  sie  uniuersitas 
in  suo  esse  et  vi^ore  permaneret.  Fuerunt  autem  electi  egre- 
gii  viri  Mag.  lohannes  Kaltenma reter,  rector  protunc  nostre 
alme  uniuersitatis,  Mag.  leronimus  Hollenprunner,  sacri 
juris  doctores,  et  Mag.  Bartholomeus  ex  Grein,  doctor 
sacre  theologie,  ad  accedendum  regiam  Maiestatem  pro  impe- 

4.  Juli     trando  stipendio  diu  non  percepto.    Postea  in  die  sancti  Udal- 

rici  conuenientibus  decanis  singularum  facultatum  presentauit 
decanus  theologie  4  aureos  Ungaricales,  decanus  facultatis 
juris  similiter  4,  decanus  facultatis  medicine  2  flor.  Ungari- 
cales, decanus  autem  artistaruni  6  aureos  Ungaricales  por- 
rexit,  eo  adiecto,  si  prenominati  electi  deficerent  in  expensis, 
quod  tunc  facultates  plus  contribuerent  juxta  condignum,  ita 
quod  quelibet  facultas  secundum  quantitatem  stipendii  maio- 
rem  aut  minorem  minus  aut  plus  contribueret. 

Super  articulo  secundo  conclusum  fuit,  quod  domus 
facultatis  pro  futuro  anno  locaretur  Mag.  Paulo  Ursen- 
p  e  c  k  pro  9  flor.  Ungaricalibus  cum  condicionibus  expressis 
supra. 

Item  protunc  recepti  fuerunt  6  flor.  Ungaricales  ex  archa 
et  presentati  decano  ad  complendum  supranotata  et  duos,  ut 
supra,  exposuit  die  sancti  Udalrici.  Item  decanus  exposuit 
30.  Juli  protunc  14  den.  pro  vino.  Item  die  domiuico  ante  festum  In- 
uencionis  sancti  Stephani  dedit  decanus  facultatis  medicine 
5  sol.  et  5  den.  per  pedellum  rectori  pro  remuneracione  eorum^ 
qui   antedictos   patres   reduxerunt  in  Wiennam.     Item   in  die 


Aeta  fM,  mediGM  II.  187 

< 

Sanctorum  Cosme  et  Damiani  exposui  pro  officiis  et  solemni-    27.  Sept. 
tatibus   eodem   die   peractis  9  sol.  den.      Item   percepi   1  flor. 
Ungaricalem  a  Mag.  Stephane  ex  Fatauia  ante   determina- 
cionem  et  3  gross,  pro  intitulacione.     Item  in  die  saneti  Colo-     13.  Oct. 
manni   exposui   pro   vino   et  aliis  48  den.     Item  in  die  saneti 
Colomanni  dedi  facultati  3  flor.  Ungarieales  5  sol.  den.  et  4  den. 


[1486  n.] 


Anno  Domini  i486.,  in  decanum  facultatis  medicine,  ipsa    Fol.  108*> 
die   saneti  Colmanni   martiris,   electus   fuit   Mag.  Georgias     13.  Oct. 
Schöblj   ex  Tesingen,   arciam  et  medicine  doctor,   cui  de- 
canus  precedens  presentanda  presentaoit. 

Item  in  die  lectionis  statutorum,  que  fuit  dies  dominiea  5.  Not. 
post  Omnium  Sanctorum,  floreni,  quorum  fuerunt  3  floreni 
Ungarieales,  qui  remanserunt  extra  archam,  fuerunt  inpositi 
archam(!);  extra  archam  autem  manserunt  44  den.  In  eadem 
congregacione  decanus  exposuit  36  den.  pro  maluasia,  8  den. 
pro  vino  communi,  1  den.  pro  nespulis  et  1  den.  pro  semella. 
Summa  expositorum  46  den. 

Anno  Domini  1487.,  ipsa  die  Agnetis  Virginis,  in  sero  1487 
infra  terciam  et  quartam,  venerabilis  ac  egregius  arcium  et  21.  Jan. 
medicine  doctor  dominus  Üdalricus  Eberhardi  ex  Nur- 
burga  Claustrali,  tunc  temporis  nostre  alme  uniuersitatis 
rector  dignissimus,  debitum  carnis  soluit,  älius  mihi  dilectissi- 
mus  et  protunc  dominus  meus  et  preceptor,  cuius  anima  Deo 
viuat  Amen.  lUo  ^)  defuncto  difficultas  fuit,  quis  deberet  man- 
dare  pro  rectore  eligendo;  secundo  quis  debeat  presidere  in 
aula;  tercio  quis  resignare  aut  verbum  facere  deberet  in  aula; 
quarto  quis  juramentum  a  procuratoribus  nouellis  recipere  de- 
beret et  quomodo  qualiterque  ista  omnia  acta  sunt,  clare  vide- 
bitur  in  libro  actorum  nacionis  Austrie  anno  salutis  1487.  in 
procuracia  Mag.  Martini  Stainpeyß  de  Bienna  etc.  Obiit 
similiter  doctor  lohannes  Wisinger  de  Patauia  in  suo  re- 
ctoratu  et  sepultus  est  in  cenobio  Neuburgensi  in  capitulo,  ubi 


^)  Von    hier    bis    zum  Schlüsse    dieses  Decanatberichtes    eine   andere 
Hand  und  zwar  die  des  Mag.  Martin  Stainpais. 


188  Aeta  fkc.  medioM  II. 

sanotus  Leopoldus   suam   habuit   sepultaram.     Acta  sunt  hec 
1506       anno  salutis  1506.,  tanc  vigente  peste  in  Bienna  etc. 


[1487  I.J  j 

■ 

Fol.  109»  DecanatuB  quartus. 

1487  Anno  Domini  noBtri  lesu  Christi  1487.,  die  sabatina  ante 

7.  Apr.  Palmaram,  quo  erat  octaua  dies  ante  Tibarcii,  posteaquam  ve- 
nerabilis  et  egregius  vir  Mag.  Bartholomeas  Ticbtel  ex 
Greyn,  ad  sanctum  Stephanum  canonicns,  in  sacra  deniqae 
theologia  et  doctor  et  lector^  huius  alme  nostre  uniuersitatis 
rector,  officium  suum  resignasset  electusque  esset  in  rectorem 
humanissimus  vir  Mag.  Thomas  Vienner  ex  Kcharenneu- 
burgy  collegii  ciuium  collegiatus  dignissimus,  compater  mens 
singulariter  colendus,  factaque  doctorum  medicinc  congrega- 
cione  pro  eligendo  nouo  decano,  electus  est  medicine  doctor 
Mag.  Joannes  Tichtel  ex  Grein,  qui  ex  precedente  decano 
computum  recipiens,  accepit  et  ab  eodem  ladulam  maiorem 
et  minorem  continentem  ea,  que  precedeuti  decano  in  eisdem 
sunt  presentata. 

12.  Mai  Anno  prescripto,   die  Pangracii,   congregata  fuit  facultas 

medicine  propter  articulum  infrascriptum :  Ad  audiendas  lit- 
teras  heri  domino  nostro  rectori  ex  abbate  Scotorum  trans- 
missas  domum  facultatis  nostre  concernentes  et  ad  deliberan- 
dum  super  eisdem,  quid  fieri  expediat.  Litterarum  autem 
tenor  erat  iste:  Joannes  abbas  monasterii  Scotorum  pereximio 
domino  rectori  ^).  Eximie  domine  rector.  Ex  cellerario  nostro 
dominacio  vestra  accepit,  facultatem  medicorum  de  sua  domo 
retroactis  annis  numero  non  paucis  nobis  fundalem  censum 
non  soluisse  atque  ideo  hanc  judicio  fundali  nunc  nobis  plene 
adiectam  esse;  attente  rogamus  id  dicte  facultati  reserari  et 
eidem  domum  ipsam  nostri  loco  vendicioni  exponi.  Si  illi 
animo  est  eam  rehabere,  mite  agemus;  sin  autem,  amodo 
utemur  eo  jure,  quod  nobis  in  iam  dicta  domo  competit.  Hac 
in  re  vestra  dominacio  gratam  nobis  exhibebit  complacenciam 
merita  vicissitudine  recompensandam.' 


*)  Im  Orig.  rectore. 


i 


Acta  Am.  nadicM  II.  189 

QuibuB  litteris  auditis  mirabatar  facultas  de  domiuo  abbate^ 
quonam  jure  quonam  modoue  haue  domum  sibi  adiudicatam 
habuerit^  cum  postulacio  censuB  nunquam  ad  facultatem  per- 
uenerit;  item  facultas  nunquam  admonita,  vocata  vel  citata 
a  quocumque  ad  aliquod  est  Judicium.  Nihilominus  tamen 
super  articulo  predicto  in  hunc  modum  conclusit,  quatenus 
decanus  pro  tempore  petat  dominum  nostrum  rectorem  nomine 
tocius  facultatis^  ut  idem  dominus  noster  rector  loquatur  gra- 
cioso  patri  domino  abbati  tamquam  persona  media  inter  eun- 
dem  et  facultatem/  quod  facultas  viderit  istas  litteras,  quas 
equiori  animo  et  benigniori  interpretacione  |  accepit  et  intel-  Fol.  109^ 
lexity  quam  verborum  rigor  pre  se  ferat^  confidatque  de  sua 
graciosa  paternitate,  quod  eadem  sua  graciosa  paternitas  non 
velit  erga  facultatem  medicine  alium  animum  habere,  quam 
facultas  ad  suam  graciosam  paternitatem  habeat,  presertim  in 
predictarum  litterarum  benigna  interpretacione;  quodque,  si 
quid  fundalis  census  ex  domo  facultatis  medicine  dandum  sit, 
dabitur,  ut  intelligat  sua  graciosa  paternitas  negligenciam  hac- 
tenus  factam^  non  tamen  affectatam^  velle  resarciri  ^)y  et  gerat 
se  sua  graciosa  paternitas  quemadmodum  speramus  et  petimus 
erga  facultatem  medicine,  ut  alii  sue  paternitatis  predecessores. 
Si  autem  sua  graciosa  paternitas  duriorem  se  reddiderit,  quod 
tamen  minime  de  sua  paternitate  speramus,  cogetur  facultas 
medicine  hac  in  re  uniuersitatem  ante  omnia  et  principem 
pro  consilio  et  auxilio  implorare. 

Quam  quidem')  causam  dominus  rector  diligentissime  et 
prudentissime^  ut  alias  in  aliis  semper  seiet  facere  negociis, 
circa  predictum  dominum  abbatem  tractauit  et  ad  talem  con- 
dicionem  causam  istam  redegit,  quod  dominus  abbas  contentus 
est,  ut  illud  de  censu  fundali  dandum  nondum  datum,  sed  ne- 
glectum  adhuc  detur,  reliqua  omnia  missa  faciens.  Et  ita  fac- 
tum est.  Dßdi  enim  sibi  ÖO  den.  pro  vigintiquinque  annis  ab 
anno  Domini  1461.  exclusiue  computando  usque  ad  currentis 
anni  decursum  eciam  exclusiue.  Ad  festum  ergo  Mihaelis^ 
quod  feliciter  yeniat  Deo  dante,  proxime  venturum  soluendus 
restat  census  fundalis  anni  presentis,  duo  puta  denarii  et 
non  plures;  quod  et  ego  ipse  sum  facturus,  si  vita  comes 
mihi  erit. 


^)  Im  Orig.:  rentrUri,  *)  Im  Orig.:  quidam. 


190  Aeta  fM.  medicAe  II. 

23.  Mai  Item  in  vigilia  AsceDsionis  sepelitur  yenerabilis  et  egre- 

gius  vir  Mag.  Paulus  Ursenpekch;  et  tunc  per  doctores  con- 
cludebatur^  ut  noua  8era  fieret  ad  liberariam  ad  alias  dnas,  et 
ita  factum  et  clauis  est  aput  decanum,  soluique  hanc  seram 
cum  cathesa  seratori,  Friderico  pedello  ad  hoc  cooperante, 
qui  et  seratori  et  abbat!  pecunias  presentauit. 

30.  Juli  Item  secunda   feria   post   lacobi,   que  erat  30.  dies  lulii, 

congregata  fuit  facultas  hora  prima  post  meridiem  propter  ar- 
ticulum  infrascriptum :  Ad  audiendam  peticionem  cuiusdam 
domini  doctoris  domum  facultatis  medicine  sibi  locandam  pe- 
tentis,  et  ad  deliberandum  desuper^  quid  expediat. 

Fol.  110*  Doctor  autem  petens  fuit  Mag.  Fridericus  Gresel.  Qui 

quidem  prefate  peticioni  quandam  annexam  produxit  in  me- 
dium, videlicet  ut  remissiori  censu  sibi  quam  aliis  locaretur 
propter  sui  corporis  malam  valitudinem,  qua  laboraret,  et  quod 
eius  paupertas  inspiciatur.  Super  qua  peticione  breuiter  fa- 
cultas conclusit,  inspectis  iuspiciendis  et  compassis  compacien- 
dis,  quod  domus  facultatis  medicine  predicto  Mag.  Friderico 
locata  sit  et  pro  7  flor.  Ungaricalibus  pro  hoc  anno  saltem, 
sub  condicionibus  tamen,  quibus  sui  precedentes  inhabitatores 
inhabitabant. 

29.  Sept.  Item  die  sancti  Mihaelis  arhangeli  per  pedellum  nostrum 

Fridericum  presentaui  abbati  monasterii  Scotorum  Vienne 
fundalem  censum  de  domo  facultatis  nostre  medicine  sibi  de- 
bitum,  duos  puta  den.  Viennenses. 

In  vindemia  huius  anni  Serenissimus  dominus  noster 
Rex  Ungarie  etc.  Mathias  recepit  steuram  per  omnes  Austrie 
partes  sibi  pronunc  jure  belli  subiectas,  florenum  Ungaricalem 
de  ternario;  de  educendo  vero  ad  partes  sibi  non  subiectas 
4  flor.  Ungaricales.  Ita  pactatum  est  in  dieta  uniuersali  cele- 
brata  in  castris  ante  Nouam  Ciuitatem  positis  in  Quadragesima 
anno  1487.  et  consensum  est  ad  hoc  per  quatuor  partias  Au- 
strie ;  verum .  Ciuitatem  Nouam  ab  hac  steura  liberam  dixit, 
17.  Aug.  quam  vi  [etj  fame  accepit  in  oetaua  Laurencii  1487.  Bene- 
dictus  DeuS;  qui  nobis  det  in  hac  patria  suam  vel  pacem  vel 
pacienciam  Amen. 

Exposita.    Ad  festiuitatem  sanctorum  martirum  et  nostre 

27.  Sept.    facultatis  patronorum  Cosme  et  Damiani  celebrandam,  ut  mos 

habet,  9  sol.  den.   In  congregacionibus  et  pro  aliis  rebus  paruis 


/ 


Acta  hc.  medicae  II.  191 

63  den.     Abbati    Scotoram   &0   den.;    item   2   den.     Seratori 
24  den. 


[1487  n.] 

Anno  Domini  millesimo  quadringentesimo  octaagesimo  Fol.  iio^ 
septimOy  in  die  sancti  Colomanni  martiris,  electus  est  in  deca-  13.  Oct 
num  arcium  et  medicine  doctor  Mag.  Foedericus  Gr&sel 
ex  Haidenhaim^  cui  precedeus  decanus  presentanda  presen- 
tauity  ladulam  puta  maiorem  continentem  ladulam  minorem 
cum  duobuB  libris  actorum  et  libro  statatorum  una  cum  aliis 
duabus  BcatnliB  quasdam  litteras  facultatis  continentibuB  nee 
non  vasa  argentea  per  Mag.  lohannem  Pilgram  felicis  re- 
cordacioniB  facultati  pro  20  flor.  Ungaricalibas  inpignorata.  Et 
ibidem  facto  compato  facuItaB  fuit  obligata  precedenti  decano 
domino  doctori  Mag.  lohanni  Tichtel  in  13  boI.  19  den.  pro 
expoBitis^  et  extra  archam  remanBorunt  57  den.,  quoB  prece- 
dens  decanuB  in  prineipio  Bui  officii  perceperat. 

Item  ibidem  concluBum  fuit,  quod  feneBtra  inferioriB  ca- 
mere  reformaretar  Bocundum  meliorem  modum.  Item  fuit  et 
protunc  conclasum,  quod  in  futurum  cuicumque  domus  facul- 
tatis locetur,  idem  debet  Boluere  censum  abbati  Scotorum  de 
eadem  debitum,  puta  2  den.  ViennenBes. 

Item  protunc  ego  exposui  16  den.  pro  vino,  puta  una 
oetaua.     (Item  expoBui  80  den.  pro  fune  fontiB.)  ^) 

Item    eodem   anno,  4.  die    meuBiB  Nouembris,  congregata     4.  Not. 
fuit  facultaB  ad  audiendum  Btatuta  et  ordinaciones,   morcB,  in- 
crementum  et  diBciplinam  *)  ipBius  concernenteB.     Que  statuta 
protunc  per  decanum  fuerunt  lecta. 

Item  expoBui  ibidem  pro  media  vini  4  den.  Item  ex- 
posui bedello  ultra  solarium  suum,  puta  12  sol.,  60  den.  et 
sie  dedi  ei  14  boI.  den. 

Item  percepi  a  Berenhardo  appotecario  per  medium  do- 
mini  doctoris  Mag.  Georgii  Schobly  de  lesingen  medie- 
tatem  census  de  domo  facultatis  debitam,  puta  4  flor.  Ungari- 
calcB  et  medium   florenum  in  minuta   pecunia.     Item   exposui 


>)  Getilgt. 

*)  Im  Orig.:  diäcipHnarum, 


192 


Acta  fua.  medicae  II. 


Fol.  111» 

1488 
28.  Febr. 


32  den.  pro  calce.  Item  12  den.  pro  arena  ad  reformandum 
fenestram. 

Anno  Domini  1488.,  die  28.  mensis  Februarii,  congregata 
fuit  facultas  super  articulis  infrascriptis,  quorum  primus  erat 
ad  audiendum  peticionem  cuiusdam  magistri  in  artibus  et  in 
medicina  baccalarii,  ut  presentetur  yicecancellario  ad  aperien- 
dum  sibi  cancellariam  pro  temptamine  ad  lieenciam  in  medi- 
cina. Cuius  peticio  fuit  exaudita  cum  tali  moderamine,  quod 
si  ad  lieenciam  idoneus  compertus  fuerit,  non  tarnen  prius  in- 
cipere  debet,  quam  habeat  statum  honestum,  et  fuit  nomen 
Mag.  Stephani  Geinperger  ex  Patauia. 

Secundus  articulus  fuit  ad  audiendum  peticionem  cuius- 
dam alterius  magistri  in  artibus  et  in  medicina  Scolaris  pe- 
tentis  se  admitti  ad  examen  pro  gradu  baccalariatus  in  me- 
dicina. Cuius  peticio  fuit  exaudita,  et  ipse  protunc  exami- 
natus  concorditer  fuit  admissus  sub  hac  condicione,  quod  post 
promocionem,  quousque  esset  petituriis  ad  lieenciam,  deberet 
äudire  omnes  doctores  legen tes;  et  nomen  magistri  fuit  Mag. 
Martinus  Stainpeyß  ex  Wienna. 

Item  die  Lune,  que  fuit  17.  Marcii,  in  die  sancte  Ger- 
drudis, Mag.  Steffanus  Geinperger  ex  Patauia  domino 
18.  März  yicecancellario  est  presentatus  et  in  crastino  sequenti  mane 
sub  pulsu  primarum  eidem  puncta  sunt  assignata,  ad  que 
eadem  die  post  prandium  hora  secunda  post  meridiem  respon- 
dit  et  ita,  ut  ad  lieenciam  in  medicina  admittendus  dignus 
compertus  sit. 


17.  März 


[1488  I.] 


Fol.  111* 
14.  Apr. 


2.  Juni 


6.  Juni 


Anno  Domini  M.°CCCC.**lxxxviii.**,  in  die  sanctorum 
Tiburcii  et  Valeriani,  congregata  facultate  medicine  electus 
fuit  in  decanum  eiusdem  facultatis  Mag.  lohannes  ex  Sa- 
ugen statt,  arcium  et  medicine  doctor,  qui  percepit  perci- 
pienda. 

Secunda  lunii  congregata  facultate  concorditer  fuit  con- 
clusum,  quod  Mag.  Stephanus  audita  littera  abbatis  Altoua- 
densis  adduceret  vires  fidedignos  assecurantes  decanum  no- 
mine facultatis,  quod  prefatus  abbas  Mag.  Stephanum  in  phi- 
sicum  sui  monasterii  recepisset.     Quod  factum  est  6.  lunii. 


Acte  fiM.  medioM  II.  193 

Item  locata  est  [domus  '  facnltatiB]  die  2.  Innii  Mag.  2.  Jani 
Friderico  Gresel  pro  anno  faturo  pro  8  flor.  Ungaricalibos 
tali  condieione,  ut  facultati  7  flor.  Ungaricales  tribuat,  octaaum 
autem  florenum  juxta  soam  discrecionem  in  pia  opera  conoertat 
pro  salate  anime  diae  memorie  benefactoria  nostri,  qui  do- 
mum  facoltati  testatus  est. 

Item  foit  eciam  protunc  concorditer  conclusnm  ob  hono- 
rem altissimi  Dei  sanctorumque  Oosme  et  Damiani  martirom, 
quod  amplius  perpetais  temporibus  ultra  9  sol.  more  solito  ex* 
ponendos  7  sol.  den.  nsualibus  deeem  sacerdotibus  pro  decem 
missis  legendis  exponantur  eo  modo^  ut  cmlibet  sacerdöti 
20  den.  donentur^  10  vero  pedello.  Qui  sacerdotes  sint  obli- 
gati  interesse  processioni  facultatis^  peracta  autem  processione 
perficere  missas  decem  ob  refrigerium  anime  diue  memorie 
egregii  viri^),  qui  testatus  est  domum  facultati  medicine. 

Item  in  die  sanctorum   martirum  Cosme  et  Damiani  ex*    27.  Sept 
posui  2  libr.  den.  pro  diuinis  ofBciis  perficiendis. 

Item  in  die  Commemoracionis  sancti  Pauli  Mag.  Stepha-     30.  Juni 
nus  Geinperger  ex  Patauia  obtulit  2  flor.  facultati  et  1  flor. 
Ungaricalem  pro  pena  sibi  iniuncta.  ' 

Item  expoBui  14  sol.  Friderico  pedello  et  8  den.  pro 
▼ino  et  panibus. 


[1488  n.] 


Anno  Domini   1488.,   in   die  Colmanni  martiris,   electus    Fol.  112' 
fuit  in  decanum  facultatis  medicine  Mag.  Oeorgius  Sch&bly     ^^'  ^^ 
ex  Yesingen,   arcium  et  medicine  doctor^   qui  percepit  per- 
cipienda.  V 

Item  30.  die  Octobris  congregata  fuit  facultas  medicine  30.  Oct. 
ad  deliberandum  super  articulis  subscriptis:  Primus  articulus 
fuit  ad  audiendum  supplicacionem  cuiusdam  arcium  et  medi- 
eine  doctoris,  ut  scilicet  reciperetur  ad  cbnsilium  facultatis 
eiusdem^  et  fuit  nomen  doctoris  Mag.  Stephanus  ex  Pa- 
tauia. Circa  quem  articulum  fuit  deliberatum  et  condusum, 
quia  idem  doctor  exorbitauit  contra  decanum  precedentem, 
scilicet  doctorem  et  Mag.  lohannem  de  Seligenstat,  in  quo 


^)  Spiterer  Zusatz:  medicine  doctoris  Nicolai  de  Herherstorff. 
AcU  fMQltetis  medieae  II.  13 


194  Aeta  flM.  medicM  IL 

eciam  offendit  facultatem  medicine^  quod  deberet  petere  veniam 
a  prefato  doctore,  scilicet  decano  antiquo,  et  a  tota  facoltate, 
quam  in  persona  sua  offendit.  Item  de  noao  fuit  sibi  iniun- 
ctomy  ut  prouideret  sibi  de  statu,  et  ita  fuit  admissus. 

Secundus  articulus  fuit  ad  audiendum  supplicacionem 
cuiusdam  magistri  in  artibns  et  baccalarii  in  medicina,  ut 
presentaretur  domino  yicecancellario  pro  tentamine  ad  gradum 
lieencie  in  medicina,  et  fuit  nomen  magistri  lohannesNflman 
ex  Wien  na,  qui  graciose  assumptna  fuit  et  admissus. 

Item  in  eadem  oongregacione  exposui  14  den.  pro  octaua 
vini  et  1  den.  pro  semella. 

16.  Nov.  Item   dominico  die,    soilicet  in   crastino  sancti  Liepoldi, 

conuocatis  singulis  doctoribus  facultatis  medicine,  baccalariis 
et  Bcolaribus  eiusdem,  ad  audiendum  statuta  etc.,  venit  in  me- 
dium nostrum  quidam  nunccius  Stephanus  Minchauser,  ar- 
cium  baccalarius,  quemadmodum  prius  rogauit  singillatim  do- 
ctoribus, ut  in  pedellum  facultatis  reciperetur.  Visum  fuit 
doctoribus  ex  disputacione  post,  cum  fuimus  in  maiori  numero, 
ut  esset  recipiendus,  ita  ut  essenciale  suum  per  mutacionem 
esset  12  sol.  den.,  saluo  *  antiqui  pedelli  salario ;  accidentalia 
autem,  ut  collecta^)  et  que  dantur  ab  uniuersitate,  eciam  no- 
uus  annus,  inter  se  diuidant. 

Item  in  eadem  congregacione  exposui  52  den.  pro  Rifolio. 
Item  14  den.  pro  octaua  una  yini,  3  den.  pro  fructibus,  1  den. 
pro  semella.     Facit  70  den. 

Fol.  112^  Item   in  profesto  Conuersionis   sancti  Pauli  Ma^  lohan- 

1489       nes  Neuman  ex  Wienna  dedit  mihi  2  flor.  Ungarieales,  in 

24.  Jan.  yalore  scilicet  2  flor.  Ren.,  unum  pro  1  tal.,  et  desuper  pec- 
cuniam   minutam,  ita  quod  habui  pro  uno  floreno  üngaricali 

26.  Jan.  lO^a  8ol.  den.  anno  1489.  Qui  postea  secunda  feria,  scilicet 
in  crastino  Conuersionis  sancti  Pauli,  recepit  insignia  docto- 
ralia  sub  yenerabili  ac  egregio  arcium  et  medicine  doctore 
Mag.  lohanne  Tichtel  ex  Grein  etc. 

24.  Febr.  In  die  sancti  Mathie   congregata  fuit  facultas  ad  delibe- 

randum  super  quadam  re  tangente  facultatem  et  ad  delibe- 
randum,  quid  expediat,  et  de  quadam  discordia  inter  duos  do> 
ctores,  scilicet  Mag.  Andream  Voberger  ex  Wienna  et 
Mag.  Fridericum  Gresel  ex  Haidenham,  quorum  primus, 


^}  Im  Orig.:  coBetap, 


Aeto  ÜM.  medicaa  II.  195 

at  senior  doctor^  patabat;  qaod  aibi  in  legendo  qnoad  horam 
secondos  deberet  cedere ;  secondoB  autem  estimabat,  qaod  sibi 
incamberet  electio  ut  fieniori  lectori.  Placuit  facaltati^  ut  do- 
minus rector  pro  tempore^  scilicet  Mag.  Fridericus  Gresel 
etc.^  deberet  habere  electionem^  qoia  senior  lector;  et  fuit  alteri 
mandatam^  scilicet  Mag.  Andree  etc.,  sab  maioribus  penia  fa- 
caltatis,  ut  prefatum  doctorem  Fridericum  non  impediret 
in  hora  sibi  deputata.  Eciam  rector,  non  ut  aduersarias,  sed 
ex  SUD  officio,  idem  sibi  mandaait,  ut  saltim  non  legeret ;  ipse 
vellet  non  scitatus  sibi  respondere  in  proximo  consistorio.  Sed 
quia  doctor  Andreas  Voberger  fuit  inobediens  et,  cum  non 
potnit  ingredi  lectorium  medicorum,  legit  in  artistarum  lectorio, 
et  hec  inobediencia  fuit  facta  post  congregacionem  diei  sancti 
Mathie. 

Secundus  articulus  supplioatorius  fuit  prenominati  doctoris 
Andree,  ut  admitteretur  ad  consilium  facultatis.  Circa  quem 
fuit  concluBum,  ex  quo  non  vellet  obedire  facultati,  sed  yellet 
deliberare,  quod  facultas  eciam  yellet  deliberare,  et  sie  non 
fuit  protunc  assumptus.  Facultate  mandante  sub  eiusdem  pe- 
nis  doctor  Andreas  cessit  Foederico^). 

Quinta  feria  post  Mathie  iterum  congregata  fuit  facultas  26.  Febr. 
in  domo  medicorum  ad  deliberandnm  super  articulis  sub- 
scriptis:  Primus  ad  deponendum  quandam  differenciam  inter 
daos  doctores  facultatis,  scilicet  Mag.  Andream  et  Mag.  Fri- 
dericum. Secundus  ad  audiendum  supplicacionem  cuiusdam 
doctoris  petere  volentis,  ut  admitteretur  ad  consilium  facul- 
tatis, et  fuit  nomen  doctoris  Mag.  lohannes  Nilman.  Cuius 
petioio  fuit  exaudita.  Sed  circa  primum  articulum  fuit  delibe- 
ratum  et  conclusum,  primo  ex  quo  Mag.  Andreas  se  opposuit 
facultati  et  eins  conclusioni  et  ultra  prohibitionem  eciam  mo- 
nitus  aoBUs  fuit  legere  in  hora,  que  deputata  fuit  alteri  do- 
ctori,  quod  deberet  haberi  periurus  juxta  ultimum  statutum 
facultatis. 

Secundo  quod  non  deberet  vocari  ad  aliquem  actum  fa-    Fol.  iis« 
cultaÜB   nee   admitti  ad  facultatem,    nisi   se    emendauerit  ad 
beneplacitum  facultatis.     Tercio  si  peramplius  maueret  in  suo 
proposito  et  ageret  contra  facultatem,   deberet  esse  perpetue 


^)  Der  leiste  Satz  ist  nachträglich  von  Mag.  Andreas  Voberger  selbst 
hinzugeftlgt. 

13* 


196  Acta  Ikc.  medioae  n. 

exclusus.     Quarto,   et  fuit  primam,   quod  fuit  conclosttm   in 
hac  congregatione  y  quod  omnia  conclaga  et  acta  in  die  Ma- 
thie  eBsent  rite  et  legittime  etc.     Hec  omnia  signaui  de  man- 
dato  et  obediencia  facaltatis  ^). 
8.  Apr.  Item  quarta  feria  post  ludica  iterum  fuit  congregata  fa- 

cultas medicine  in  domo  eiusdem  ad  deliberandum  super  arti- 
culis  subscriptis:  Primus  ad  audiendum  peticionem  magistro- 
rum  in  artibus,  scilicet  in  medicina  scolarium;  et  fuit  de  ano- 
thomia.  Sec)indu8  ad  audiendum  peticionem  cuiusdam  doctoris 
in  medicina  petere  volentis,  ut  admitteretur  ad  facultatem; 
Bcilioet  Mag.  Andree  Voberger. 

Circa  primum  articulum  commendati  fuerunt  arcinm  ma- 
gistri  et  in  medicina  scolares  in  hoc^  quod  quesiuerunt  cre- 
mentum  eorum,  sed  finaliter  fuit  conclusum^  quod  pro  presente 
non  expediret,  quare  non  deberent  facultati  imputare  neque 
deberent  egre  ferre^  quia  facultas  futuro  tempore,  quando- 
cumque  esset  modo  tempus  oonueniens  et  haberetur  corpus, 
vellet  eis  hunc  actum  celebrare;  quare  possent  cum  fiducia 
petere,  ut  in  capite  jeiunii  vel  eciam  in  medio,  ante  tarnen  do- 
minicam  ludica.  Prima  causa,  propter  quam  videbatur  docto- 
ribus  jam  non  expedire  et  maxima,  quia  tempus  fuit  sacra- 
tissimum,  in  quo  quilibet  christianus  obligatur  se  prouidere 
saoramentis,  scilicet  confessionis  et  corporis  Christi;  quam* 
obrem  tota  uniuersitas  tenet  vacaciones.  Secunda  causa  re- 
uera  fortis,  quia  fuit  tempus  calidum  et  humidum,  dispositum 
ad  putrefactionem,  maxime  in  corpore  humano  magis  quodam- 
modo  inter  alia  corpora  putrescibili ;  quare  fuit  timor,  ne  ali* 
quis  doctorum  aut  magistrorum  inficeretur  etc.  Fuerunt  eciam 
alie  cause  allegate,  quas  ommitto. 

Circa  secundum  articulum,  scilicet  doctoris  petentis,  Vi- 
sum fuit  facultati,  quia  dominus  doctor  enormiter  contra  facnl- 
tatem  excessit,  ut  supra,  nee  adhuc  se  recognouit,  quare  de- 
beret  diucius  probari  in  paciencia  et  suo  tempore,  cum  vellet 


^)  Dasa  ist  am  unteren  Blattrande  von  Fol.  112^  yon  Mag.  Andreas 
Vobeiger  bemerkt:  ,Ad  ntffidmUm  huhu  negodi  intelUgmckim  dodor  Andrea» 
non  aUud  contra  facuUaien  dixü,  nisi  $e  veile  ddiberare  et  statm  deeano  rda" 
eionem  ftxcere,  non  tarnen  fuü  nhi  deUberadonia  terminut  datua,  guare  nc  man- 
dato  ttante  nunqwsm  doctorem  Foedericum  in  hora  9ua  deputata  impediuiti  um- 
com  lectionem  tantum  hora  ditodeeima  legit,  ubi  adhuc  per  faeultatem  nulla  et 
fuit  facta  inhibicio.    Sic  et  non  aliter  re»  geate  aunt* 


»  AcU  fko.  medicM  U.  197 

petere  pro  formacione  articali^  deberet  personaliter  visitare 
qaemlibet  doctorem  facultatis  petendo  eum  humiliter,  ut  ei 
indalgeaty  et  impetraodo  consensum  omniam  doctorum  de  fa- 
caltate  congreganda;  qua  coogregata  ab  eadem  facultate  ve- 
niam  petat. 


[1489  1.J 

Decanatus  quintus.  Fol.  113*> 

Anno  Domini  1489.,  sexta  feria  ante  Palmaruni;  post  re*  lo.  Apr. 
signacionem  rectoratus  factam  a  venerabili  et  egregio  viro 
Mag.  Friderico  Gresel  ex  Hayndenhajm,  congregata  fait 
facultas  nOBtra  medicine  ad  deliberandam  super  articulis  infra- 
scriptis^  quorum  primus  fuit:  Ad  eligendum  decanum  nouum; 
alter  vero  ad  reeipiendum  computum  a  domino  decano  pre- 
cedente. 

Circa  primum  eligitur  doctor  Joannes  Tichtel  ex 
Greyn^  qui  et  a  precedente  [decano]  computum  recepit  nec- 
non  ladulas  maiorem  et  minorem  et  alia  pro  solito.  Sicque 
expedito  et  secundo  articulo  placüit  doctoribus,  ut  secundum 
decretam  consistorii  pignora  doctoris  loannis  Pilgräm  taxata 
yenderentur,  ipsisque  taxatis  fieret  relacio  ad  testamentaribs 
dicti  doctoris  Pilgrem;  si  adhuc  hodie  placeret  eis,  vellemus 
recipere  20  flor.  Ungaricales  et  ipsis  pignora  in  manus  eorum 
dare.  Quam  relaoionem  cum  facerem^  statuerunt  mihi  dare 
20  flor.  Ungaricales,  quod  et  fecerunt  acceptis  pignoribus. 

Item  in  eadem  congregacione,  sine  tamen  formacione  ar- 
ticuli,  dominus  doctor  Mag.  Fridericus  Gresel  a  facultate 
petinit  sibi  locari  domum  facultatis  a  feste  Michaelis  venture 
proxime  per  annum.  Super  qua  peticione  facultas  deliberata 
locauit  ipsam  domum  dicto  domino  doctöri  locacione  solita 
pro  8  flor.  Ungaricalibus  et  2  den.  Viennens.  abbati  Scotorum, 
oostre  domus  domino  fundi. 

StephanuSy  pedellus  noster  nouus,  de  recenti  iterum  fa* 
cultati  jurans  aceepit  suum  solarium;  Fridericus  vero,  anti- 
quus  pedellus  facultatis,  natus  ex  Stira  supra  Anasum,  similiter 
tantum  ex  pura  gracia  sicut  nouus  pedellus ;  pauper  enim  apo- 
pleticus  suis  olim  diligentibus  et  vigilantibus  famulatibus  ad* 
huc  aput  facultatem   medicine   graciara   meruit  et  habet,   pro 


198  Acte  fiw.  medicM  11.  • 

quo  etiam  conclnsum  est,  ut  pro  futura  mutacione  solarium 
habeat  ac  facultatis  adhuc  esset  pedellus^  a  scholaribus  tarnen 
nihil  speret,  sed  nouos  totom  et  integraliter  absque  diaisione 
cum  Friderico  reeipiet  amplius.    Benedicta  misericordia. 

Item  sequentibus  diebus  venit  ad  me  Purchardus 
Barco  ex  Castro  Marie ^  arciam  liberalium  waccalarius, 
medicine  scholaris,  orans  ex  me  litteras  testimoniales  super 
audicione  lectionum  aput  nostram  facultatem  jam  dudum  su- 
perioribus  diebus  aput  facultatem  exoratas.  Quod  et  feci  et 
formam  litterarum  actis  inserui,  si  aliquando  exemplar  pro* 
futurum  foret: 

Fol.  1U>  ,Ego  loannes  Tichtel  ex  Grein,  liberalium  et  medi- 

caruitiL  arcium  doctor,  studii  Viennensis  facultatis  medicine  de- 
canus  et  lector  Ordinarius,  cerciores  presentibus  reddo  uni- 
uersos,  quod  honorabilis  vir  Burchardus  Barco  ex  Castro 
Marie  natus,  facultatis  medicine  nostros  doctores  medicinam 
ordinarie  legentes  legere  audiuit  et  quidem  diligenter  per 
lustrum  unum,  ymo  amplius  longe.  In  cuius  rei  testimonium 
has  litteras  sigillo  facultatis  medicine  munitas  ex  special!  om« 
nium  dootorum  dicte  facultatis  consensu  predicto  yiro  Bur- 
chardo   tradidi.      Datum   ex  Vienna  Pannonie   archiducatus 

30.  Apr.     Austrie,  pridie  sanctorum  apostolorum  Philipp!  et  lacobi  anno 
Christi  optimi  1489/ 

Quas  quidem  litteras  predicto  Burchardo  dedi,  prius 
tamen  eas  ordinario  perspicienti. 

c.  6.  Mai  I^oin  circa  festum  loannis  ante  portam  Latinam  venemnt 

ad  me  tanquam  ad  decanum  medicine  quidam  famulus  huius 
ciuitatis  et  quidam  ciuis  eiusdem  et  quidam  lapicida,  missi  a 
consulatu  mihi  dicentes,  quod  regia  Maiestas  jam  Bude  dies 
feliciter  agens  ex  recenti  intellexerit  de  igne  quodam  iterum 
aput  Scotos  exorto,  que  etsi  absens,  nostris  faturis  tamen  pe- 
ricuiis,  presertim  ex  igne  timendis,  curans  obuiare,  precepit 
consulatui,  ut  modos  et  vias  exquisite  cogitarent,  quibus  me- 
diantibus  talibus  incomodis  obex  poneretur.  Inter  ceteros  mo- 
dos hie  unus  preconceptus,  ut  singula  fumigalia  supra  tectum 
non  erecta,  sed  sub  tectis  conclusa,  ultra  tecta  erigantur.  Sed 
quia  duo  talia  fumigalia  in  domo  nostra  facultatis  sint  reperta 
et  per  eos  visa,  notificauerunt  mihi,  ut  ex  regio  mandato  pre- 
dicta  fumigalia  ultra  tectum  erigantur.  Respondi  ipsis,  me  hanc 
rem  breuius  ad  facultatem   deducturum.     Quapropter,    facta 


Acta  fac.  medioae  U.  199 

coogregucione^  supradicta  facoltati  exposui  et  alias  duas  pro- 
posiciones,  quarum  prima  ex  daabus  erat  de  pariete  ligneo  in 
ortis  destructo  construendo,  ita  quod  vicini  ad  boc  faciendum 
inducerentor  vel  jure  compellantur.  Secanda  proposicio  erat 
super  contribueione  per  facultatem  facienda  pro  nostro  oratore 
et  legato  misso  ad  Badam  pro  stipendio  impetrando  et  pro 
superventuris  dominis^  qui  fideliter  predicto  nostro  legato  Mag. 
Miaheli  Rarkchach  fuere  et  auxilio  et  consilio,  venerandis, 
in  prandiis  inuitandis  et  remunerandis,  pro  quibus  rebus  re- 
positi  fuere  20  flor.  Ungaricales  et  deputati  exposicioni  per 
deputatos  ad  hoc  a  lectoribus^  quibus  non  displicuit  vel  facul- 
tates  hoc  faciant  vel  lectores.  Super  qua  secunda  proposicione 
placuit  nostre  faeultatis  doctoribus,  ut  lectores  per  facultatem 
alleuientur,  faciant  alie  facultates  sicut  voluerint.  Cuius  summa 
fuit  18  sei.  27  Aen.f  quam  etiam  exposui^  ut  computus  do- 
cebit. 

Super  prima  vero  conclusum  est,  quod  hospes  Mag.  Fri-  Fol.  1 14^ 
dericus  id  oneris  sibi  assummat  et  curet  edificacionem  pa- 
rietis  lignei  circa  vicinos,  melioribus  yiis  et  modys,  quibus 
potuerit.  De  fumigalium  autem  edificacione  conclusum  est, 
ut  ita  fiat;  de  modo  vero  et  viis  vult  facultas  prius  eciam 
audire  dominum  doctorem  Mag.  lohannem  ex  Seligenstat, 
qui  in  Termis  cum  magnifico  domino  comite  Stephane 
jam  erat. 

Item  Mag.  Martinus  Stajnpejs  postridie  Viti  sub  me     16.  Juni 
determinans  dedit  facultati  1  flor.  Ungaricalem. 

Item  ad  festum  sancti  Egidi  facta  congregacione  petiuit     l-  Sept 
ad  examen  pro  gradu  baccalariatus  in  medicina  admitti  vene- 
rabilis  vir  Mag.  Mihael  ex  Brunn a.    Quod  et  factum  est  et 
in  ipso  die  admissionis  examinatus  et  promotus  est. 

Item  testamentarii  doctoris  loannis  Pilgrem,  receptis 
pignoribus  a  facultate,  eidem  facultati  dederunt  20  flor.  Unga- 
ricales, quos  facultas  pietate  et  misericordia  mota  predicto 
doctori  accomodauit. 

Item  die  Colomanni,  post  electionem   rectoris  facta  con-     is.  Oct 
gregacione,   venerabilis  et  egregius  vir  Mag.  Andreas  Vo- 
berger  ex   Vienna  Pannonie  veniam    excessuum   suorum 
contra  facultatem   factorum   petiuit  et  obtinuit  liberaliter  ita, 
ut  et  post  hoc  statim  in  decanum   faeultatis  nostre  eligeretur 


AeU  fite.  inodiGU  II. 


et  ad  coDsilium  nostre  fauoltatis  tunc  tunc  (!)  est  admissoB, 
pro  Tino  et  Riaolio  dans  liberalissime. 

Item  in  eadem  congregacione  protestatiu  sum  nihil  im- 
pedimenti  in  me  fnisae  nee  adhuc  fore,  qnod  fnmigalia  nostre 
domuB  pro  mandato  Regia  non  edificantur. 

Item  in  festo  die  aanctorum  Cosme  et  Damiani  exposai 
3  libr.  den.  pro  diaiDiB  oFGciis  et  ceremoniis  et  20  presertim 
den.  eztraordinarioa  propterea,  qnod  In  diem  dominicam  ceci- 
derit  eorum  sanctoram  festam ;  eciam  jaxta  aanctioneg  et  or- 
dinaciones  nouisBiroe  conclasioniB,  facte  anno  Domini  1488.  in 
decanatu  Mag.  loannis  ex  Seligenetat*),  conducti  sunt  ca- 
pellani  decem,  qui  proceBaioni  intereasent  et  anime  eximü  do- 
ctoris  Mag.  Nicolai  ex  Heberedorff  cum  misais  defanctomm 
subque  orationibue  ad  Deum  eseent  et  memores  et  intercea- 
eoree  ob  liberale  teatamentam,  quo  domum  facnltatia  medicine 
in  Weychenpurkch  facultati  medicine  eat  testatus.  Sepaltua 
in  Maurbaco'). 


[1480  n.] 


)  Decanatus  doctorifi  Andree  Voberger,   turbulentum  of- 

ficium. 

Item  in  vigilia  sancti  Annthonii,  decima  sexta*)  lanuarii 
die,  venerabilis  vir  Mag.  Michael  ex  Praunau  dedit  pro 
waccalariata  ad  facultatem  1  flor.  Ungaiicalem  in  auro,  qui 
tercio  die  sequenti  detenninanit  sub  venerabilü  et  egregio 
viro  Mag.  leorgio  Schflbly  ex  Yesaingen,  anno  1490. 

Item  in  die  aancti  Martini  congregacio  fuit  facultatia, 
in  qua  statuta  eiusdem  lecta  fuerunt,  ubi  pro  potu  et  con- 
fectionibua  expoaiti  sunt  den.  77,  ut  tunc  in  compnto  reper- 
tum  fuit. 

n  s.  193. 

'  Hand  de«  Uag.  Andreu  Voberger  ist  noeh  hinauK^fU^: 
Xtt  Fiilntarum  obiii  it\fra  ttptimam  et  oclauam  de  mane  Mar 
BoeniU  rex  tt  AtulrU  äux,  cui  exequU  m  ottaua  poil  cum 
\tt  fneruni.     Acta   itta   sunt    Wienw:   anno    1490,    die    rupnt- 

fehlt  ohne  Texträrlost.  *)  Corri^.  ruh  äepHma. 


Acta  fkc.  medicM  11.  201 

Item  in  prefata  congregacione  Andreas  protunc  decanas 
hortabatur,  ut  sibi  medius  florenus  de  examinato  Miohaele 
saperiuB  descripto  cederet  juxta  facultaüs  ordioacionem^  qoi 
eo  absente  et  non  vocato  promotus  et  admisBus  fait^  unicuique 
doctorum  tribuens  juxta  splitum.  Sic  ex  inhibicione  doctorum 
Mag.  Michael  sibi  dare  rennuit.  Doctor  autom  Andreas^ 
yidens  se  deludi^  ad  consiliarios  regios  deduxit,  timens  de  fu- 
turo,  ut  domini  doctores  oiAüino  forte  eundem  a  conailiis  ex- 
cluderenty  quamuis  in  decanum  electu»^  fnerit.  Determinatum 
fuit  finaliter,  ut  exäminatus  doctor  Anndream  solueret;  tan- 
tum  sibiy  quantum  tunc  alteri  doctori  tribuendo,  quod  et  fecit 
De  cetero  eciam,  ut  eo  Wiennö  existente  nuUum  consilium  aut 
congregacionem  facultatis  eo  non  accersito  celebrare  deberent, 
et  si  induxerit  de  facultatis  domo  sibi  loeanda,  que  a  doctore 
Federico  ut  juniore  doctore  possidebatur^  tarnen  non  obtinuit 
eandem^  quamuis  senior  doctor  fuerat.  De  qua  sie  conclusum 
fuit,  quod  dominus  doctor  Foedericus  quamdiu  vellet  eam 
iuhabitare  deberet,  censum  de  ea  soluendo.  Sed  postquain 
prouideretur  de  alia  mansione  qualitercumque,  tunc  nulli  alteri 
niBi  Anndree  Voberger  locari  deberet.  Istorum  articulorum 
auditores  et  decisores  atque  determinatores  ex  mandato  Stef- 
fani,.  comitis  in  Zibs  et  supremi  capitauei  protunc  Austrie, 
fuerunt  doctor  Leopoldus  Pranncz^  officialis  Wiennensis  et 
consul  regius^  dominus  Wolfgangus  Gu&rlich,  in  decretis 
UcenciatuSy  dominus  Virgilius  Schratauer,  uniuersitatis  su- 
perintendens  eciam  consiliarius  regio  Maiestatis,  qui  ad  ista 
eciam  yocauerütit  rectorem  uniuersitatis,  scilicet  Harrer,  vice- 
canceUarium  Anndream  de  Potenprun,  theologie  magi» 
strum,  doctorem  Holäprunner,  penam  delinquenti  cuicumque 
singttlariter  Tel  coniunctim  iniungendo  50  flor.  camere  regio; 
spoponderant  enim  de  alto  ad  bassum. 

Hec  acta  sunt  13.  lanuarii  anno  1490.  in  domo  doctoris    Fol.  116^ 
Leopoldi.     Item   eciam   in    prescripta   audiencia   conclusum       1^90 
fuit,   ut  doctori  Anndree  tamquam   decaao   omnia  presenta-     i^-J^- 
renfur  officium  concernencia,   ut  sceptrüm  et  alia,   simpliciter 
omnia,   que  reoepit  preter  archam,    sicut  in   die  Tiburcii   et     u.  Apr. 
Valeriani  facultati  1  flor.  Ungaricalem   presentauit  tantum  et 
alia,  que,  ut  prescriptum  est,  ab  examinato  Michaele  recepit. 
£o  sie  die  electus  est  in  decanum  yenerabilis  et  egregius  vir 
arcium  et  medicine   doctor   profundissimus  Mag.  Foedericus 


202  Acte  fke.  iD«lieM  II. 

Gr&sl  ex  Haidenhaim,  qui  pacifice  et  atiliter  preesse  digne- 
tur,  ad  quod  Deus  Bttam  gratiam  largiatar  et  etemam  pacem 
hie  et  alibi  nobis  concedat. 


[1490  I.] 


Decanatus  doctoris  Foederici  Gr&BeP). 
Fol.  117»  Anno   Domini    milleaimo   quadringentesimo    nonagesimo^ 

U.  Apr.  in  die  sanctorum  martirum  Tyburcii  et  Vaieriani^  electus  est 
in  decanum  saluberrime  facultatis  medicine  Mag.  Foedericus 
Gräsel  de  Hajdenhaim^  arciam  et  medicine  doctor^  cui  de- 
canas  precedens  presentanda  presentauit  et  ibidem  compatam 
fecit  de  singulis  per  eum  perceptis  et  expoaitis.  Presentamt 
quoque  protunc  egregins  vir  dominus  doctor  Mag.  lohannes 
Tichtel  facoltati  decem  et  octo  flor.  Ungaricales^  quos  apat 
se  de  consensu  doctorum  tenuit.  Ego  quoque  Mag.  Foede- 
ricus Gr&sel  censum  facultati  debitum  ad  festum  sancti  G^ 
orgii  proxime  futurum^  puta  4  flor.  üngaricales^  solui  et  ibid^ot 
dati  sunt  Steffano  bedello  14  sol.  den.  Facto  itaque  com- 
puto^  defalcatis  defalcandis,  remanserunt  extra  archam  in  ma- 
nibus  moderni  decani  21  flor.  üngaricales  60  den.  Wienn. 
Actum  anno  et  die  quibus  supra. 

Item  eodem  die  quo  supra  in  plena  congregacione  faoul* 
tatis  conclusum  fuit  .concorditer,  quod  de  cetero  et  in  futurum 
facultas  medicine  tbesaurum  suum  reponeret  in  capella  collegii 
ducalis  in  cista  magna  facultatis  medicine  ibidem  existenti, 
quam  decanus  una  cum  venerabili  et  eximio  viro  arcium  et 
medicine  doctore  Mag.  Georgio  SchAblj  ex  lesingen  cu- 
rare debeant,  ut  reformetur  et  bene  muniatur  cum  seris  bonis; 
quod  et  factum  est. 
31.  Hai  Item  ultima  die  mensis  Maii^   que  fuit  in  die  sancte  Pe- 

tronelle,  congregata  fuit  facultas  ad  deliberandum  super  arti- 
culis  subscriptis,  quorum  primus  fuit:  Ad  deliberandum^  quid 
expediat  circa  expedicionem  conclusionis  illius  suprascripte. 
Et  ibidem  conclusum  fuit  concorditer^  ut  thesaurus  facultatis 
reponi  deberet  in  capella  collegii   ducalis  actu  sine  dilaoione; 


^)  Diese  Uebenchrift  ist  noch  von  der  Hand  des  Andreas  Voherget. 
Mehr  als  eine  halbe  Seite  ist  leer  gelassen. 


▲et»  He.  medicM  II.  303 

quod  et  factum  est  presentibtu  venerabilibus  viris  Mag.  Geor- 
gio  Schobly  de  lesingen,  Mag.  Andrea  Voberger, 
Mag.  Foederico  Gräsel  de  Haidenhaim,  decano^  et  Mag. 
lohanne  Newman  ex  Wienna,  medicine  doctoribas  ad  hoc 
per  facoltatem  specialiter  deputatis.  Et  extra  archam  protunc 
remanserunt  in  manibus  decani  prefati  4  tal.  den.  et  60  den. 
Wienn.y  de  quibos  exposnit  infrascripta :  Item  1  tal.  den. 
pro  reformacione  eiste  maioris  et  pro  seris  nouifl  ad  eandem. 
Item  pro  maluatico  80  den.  Item  pro  vino  nouo  huius  anni 
10  den.   Item  pro  peugel  vel  pastillis  2  den. 

SecunduB  articulus  fuit  ad  locandum  dorn  um.  Oirca  se-  Fol.  117*» 
cundom  articalum^  qoi  fnit  de  locacione  domas^  conclusum 
fuit  ad  peticionem  Mag.  Foederici  Gr&sel;  in  medicina  do- 
ctoriS;  quod  ipse  domum  teneret  sibi  locatam  pro  pristino  su- 
perioris  anni  censa^  puta  pro  8  flor.  Ungaricalibus  a  feste  Mi- 
chaelis proxime  fatai*o  per  annam  integrum  sub  pacto  con- 
sueto  alias  superius  expresso  etc. 

Ex  disposicione  et  ordinacione  facultatis  ego  Foederi- 
cus  Gr&sel  comparaui  et  emi  2000  laterum  et  10  cophinos 
calcis  et  6  cophinos  sabuli  pro  reformacione  fiimigalium  ali- 
quando  fienda^  quia  in  congregacione  facultatis  proxima  con- 
clusum fuit,  quod  fumigalia  deberent  reformari  secundum 
mandatum  comitis  Stephani  et  Magistri  ciuium,  puta  duci 
supra  tectum  sursum. 

Item  25.  die  mensis  Augusti  facultas  fuit  congregata  in  25.  Aug. 
domo  siia  ob  reuerenciam  et  honorem  venerabilis  viri  arcium 
et  medicine  doctoris  domini  Lupi^),  sacre  regio  Maiestatis 
phisici  doctissimi  atque  expertissimi.  Cui  fecerat  conuiuium, 
vocatis  ad  hoc  et  comparentibus  omnibus  doctoribus  facultatis 
nostre,  et  ibidem  expositum  fuit  pro  toto  conuiuio  summa 
4  tal.  den.  et  80  den.  Wienn. 

Item  30.  Augusti  congregata  fuit  facultas  ad  audiendum     30.  Aug. 
peticionem   cuiusdam  magistri   in  artibus  et  Scolaris  in  medi- 
cina petentis  se  admitti  ad  examen  pro  gradu  baccalariatus 
in  medicina  et  nomen  magisti-i   fuit  Mag.  Valentinus  Pelli- 
ficis  de  Corona.     Cuius   peticio   fuit  exandita  et  eodem  die 


^)  Dieser  Arzt,  Doctor  Lupi  von  Portugal  genannt,  war  auch  am  j 

8.  Juni  1498  bei  der  an  Kaiser  Friedrich  m.  ausgeführten  FussämputatTon 
anwesend. 


204  Acte  hc.  medicM  lt. 

examinatus  respondit  et  admissus  fait  ad  gradum  baccalariatus 
Bub  hac  forma^  qaod  in  futuram,  si  velit  promoueri  ad  licen^ 
ciam  in  medicina,  debet  a  baccalariatu  audire  in  futurum  per 
tree  annos  integros  omnes  tres  doctores  ordinarie  legentes; 
si  rero  dumtaxat  duoB  audire  posset  propter  cantariam  in 
Castro,  quam  tunc  habuit,  quod  extunc  per  quatuor  annos  in- 
tegres duos  doctores  ordinarie  legentes  audiat  ante  admissio- 
nem  ad  licenciam  in  medicina. 

14.  Sept.  Item  14.  mensis  Septembris   congregata  fuit  facultas  ad 

audiendura  peticionem  cuiusdam  magistri  in  artibus  et  bacca- 
larii  in  medicina  petentis  se  admitti  ad  examen  pro  gradu  li- 
cencie  in  medicina.  Et  nomen  eiusdem  fuit  Mag.  Martinus 
Stainpeiß  ex  Wienna.  Cuius  peticio  fait  exaudita  sub  hac 
condicione,  quod  post  promocionem  suam  statum  aput  Znoy- 
menses  sibi  ab  ipsis  —  ut  asseruit  —  promissum  assumeret, 
quod  et  se  facturum  spopondit. 

Fol.  118«  Item  22.  die  mensis  Septembris  prefatus  Mag.  Martinus 

2d.  Sept.    Stainpeiß   fuit   presentatus  domino  vicecancellario  secundum 
morem  obseruatum  antiquitus  laudabiliter,  et  in  crastino,   que 
23.  Sept.    fuit  23.  Septembris,  fuit  examinatus  et  admissus. 

1.  Cot.  Item  1.  die  mensis  Octobris   congregata  fuit  facultas  ad 

audiendum  peticionem  cuiusdam  doctoris  alterius  uniuersitatis 
petentis  se  admitti  ad  repetendum  unum  canonem  etc.  juxta 
statuta  faqultatis.  Et  nomen  ipsius  fuit  Mag.  Bartholonaeus 
Stlber  de  Wienna.  Cuius  peticio  fuit  exaudita,  et  assigna- 
tus  fuit  sibi  per  facultatem  canon  iste  in  secundo  Tegni  Gal- 
leni :  yCalidioris  igitur  ut  ad  proprium  modum  referamus  cordis 
Signa  inseparabilia  quidem  et  familiaria  hec  sunt:  magnitudo 
respiracionis  et  pulsus  etc.',  et  sibi  pro  respondente  deputatus 
fuit  Mag.  Michael  Eys41aer  ex  Praunaw,  arcium  magisler 
et  in  medicina  baccalarius,  et  fuit  sibi  admissum,  quod  posset 
i^epetere  post  vacancias  protunc  existentes,  quantocius  sibi  pla* 
ceret.  Fuit  eciam  tunc  conclusum,  quod  antequam  ad  facul- 
tatem assumeretur,  debeat  dare  facultati  4  flor.  Ungaricales  et 
bedello  1  flor.  Ungaricalem  cum  dimidio. 

13.  Oct  Item  in  die  sancti  Colomani,  computo  facto  in  facultate, 

defalcatis  hinc  inde  perceptis  et  expositis  et  censu  per  me  ad 
festum  sancti  Michaelis  proxime  transacti  facultati  debito  in- 
tegre soluto  ac  computato,   Bacultas  remansit  mihi  obligata  in 


Aeta  fte.  B«die&a  II.  205 

2  t^l.  4  8ol.  et  15  den.  et  ultra  hano  summam  78  den.,  quos 
protone  ezpoBai  pro  coUacione. 

Item  7.  Augusti  congregata  erat  uniaersitas  ad  peticionem  7.  Augr. 
ciaiam  propter  articulos  Babscriptös:  Primus  ad  audiendum 
desiderium  duorum  ciuium  et  ad  deliberandum,  quid  uniuersi- 
tati  expediat.  Ubi  uniuersitate  plane  congregata  comparuerunt 
nomine  ciuium  Martiuus  Purger,  Paulus  Keckh,  Q-eor- 
gius  Gundlaeh  et  Sigismundus  SybenbiLrger,  consules 
et  ciues  Wiennenses,  et  pi-oposuerunt,  quomodo  in  ambiguo 
essent  positi,  eo  quod  eosdem  fugeret,  quis  eorum  esset  do- 
minus temporalis;  vacabat  enim  tunc  regnum  Hungarie  per 
mortem  quondam  Mathie  Regis  Hungarie;  verum  ostende- 
bant  nonnuUaa  inscriptiones  inter  serenissimum  Principem  et 
dominum  dominum  Foederioum,  Romanorum  Imperatorem 
etc.^  ex  una  |  et  Mathiam  Regem  et  regnum  Hungarie  parti-  Fol.  118<» 
bus  ex  altera,  quarum  tenor  in  actis  uniuersitatis  describitur 
lucidius.  £x  aduerso  allegabant  quandam  eleccionem  nulliter 
et  de  facto  habitam  per  certos  episcopos  et  regnicolas  Unga- 
rie  de  persona  Regis  Bohemie.  Quibus  narratis  petiuerunt 
consilium  ex  uniuersitate,  ut  in  fama  [et]  honore  illesi  euadere 
possent,  eo  quod  multipliciter  requisiti  fuissent  a  diuersis.  Ubi 
uniuersitas  se  in  quatuor  recepit  partes  quatuor  facultatum. 
Que  facultates  post  deliberacionem  habitam  dederunt  depu- 
tatos.  Qui  deputati  die  Solis  8.  Augusti  conuenerunt  et  in  8.  Aug. 
negocio  proposito  in  hanc  venerunt  conclusionem :  Primo  pla- 
cuit  deputatis  concordi  voto,  ut  uniuersitas  consulat  ciuibus; 
secundo  conceperunt  in  Bcriptis  hoc  subsequens  consilium: 

yPactorum  et  inscripcionum  veritate  subsistente,  confir 
macione  apostolica  et  requisicione  secutis,  consulit  uniuersitas 
studii  Wiennensis  serenissimo  et  inuictissimo  Principi  et  do- 
mino  domino  Maximiliane,  Romanorum  Regi  etc.,  Austrie, 
Carinthie,  Stirie  etc.  duci,  competere  jus  in  et  ad  regnum 
Hungarie  ex  oessione  serenissimi  et  inuictissimi  principis  et 
domini  domini  Foederici,  Romanorum  Imperatoris  semper 
augusti,  genitoris  sui,  domini  nostri  graciosissimi,  facta,  et  illi 
tamquam  vero,  legittimo,  certo  ac  indubitato  Hungarie  Regi 
ab  Omnibus  incolia  prefati  regni  esse  obediendum,  eleccione 
per  quosdam  episcopos  et  certos  regnicolas  de  alio  tamquam 
nulliter  habita  non  obstante.  Protestatur  tarnen  uniuersitas 
studii  prefati  tamquam  clerica  se  de  hoc  consilio   non   teneri, 


206  Acte  fke.  nediflae  II. 

si  qaoquam  modo  ulcio  sanguinis  aut  queuis  alia  vindicta  inde 
sequatur/ 

9.  Ang.  Item  9.  Angiuti   congregata   fait   nniaenitas   et  coram 

eadem  lectom  est  consiliom'  aupra  specificatum  per  dominos 
deputatos  conceptum,  et  ipsum  sie  oonceptum  consilium  appro- 
bauit  uniuersitaSy  differenter  tarnen^  qoia  facultas  juris,  que 
prius  hoc  consilium  conceperat  in  forma,  qua  supra  ponitur, 
sine  qualibet  diminucione  aoceptauit  et  approbauit;  alie  tres 
facultates  abiecerunt  a  consilio  predicto  banc  clausulam  ^elec- 
cione  per  quosdam  episcopos  et  certos  regnicolas  de  alio  tam- 
quam  nulliter  habita  non  obstante^  Ad  quam  partem  tarn- 
quam  maiorem  rector  cogebatur  condudere  et  illud  consilium 

10.  Angr.    altera  die  uniuersitatis  sub  sigillo  rector  ciuibus  presentauit. 

Quo  lecto  et  audito  concluserunt  eines  serenissimum  Princi* 
pem  et  dominum  dominum  Maximilianum  ess^  intromitten- 
dum,  quem  tandem  pro  suo  domino  et  Principe  rero  et  natu- 
rali  et  colere  et  amare  vellent.  Tibi  Serenissimus  et  inuictis- 
simus  Princeps  et  dominus  dominus  Maximilianus,  Roma- 
norum semper  augustus  ac  Ungarie,  Dalmacie,  Croacie  Rex 
etc.,  archidux  Austrie,  dux  Burgundie,  Brabancie  etc.;  comes 
19.  Aug.  Tjrolis,  Flandrie  etc.  19.  die  mensis  Augusti  Wiennam  feli* 
cissime  ingressus  est  magna  comitante  caterua  tarn  equitum 
quam  peditum  optime  phaleratorum  ^). 


Fol.  119*"  Forma  publicacionis  actus  anathomie'). 

Saluberrima  medicine  facultas  pro  gloria  omnipotentis 
Dei,  pro  tocius  humani  generis  salute,  pro  laude  huius  in- 
signis  Viennensis  gimnasii  ac  precipua  utilitate  scolarium  me« 
dicine  studentium  statuit  ex  peticionibus  crebris  scolarium 
utilissimum  actum  de  humano  corpore  diuidendo,  quem  ana- 
thomiam  dicimus,  sequentibus  diebus  presentia  omnium  do- 
ctorum  huius  facultatis  celebrare.  Idcirco  quioumque  huic 
actui  interesse  volnerint  humani  corporis  interiora  et  exteriora 
membra  visuri  auditurique  herum  nomina  et  interpretacionem, 
ut  a  doctoribus  fieri  consueuit,  hodie  hora  etc.  conueniant  in 


1)  Die  folgende  Seite  Fol.  119*  ist  leer  gelassen. 

')  Von  der  Hand  des  Mag.  Johannes  Neumann  de  Vienna. 


Aete  fke.  «edicae  II.  207 

domum   dominorum   medicorum  audituri  decreta  et  mentem 
inclite  facultatis  medicine. 


Registmin  dominorttm  doetomm  facultatis  medleine      Fol.  120  «^ 

anno  1454» 

Domini  doctores  hie  conscripti  simal  faerunt  \^ic  Wienne 
1464^,  in  decanatu  Mag.  Martini  Guldein. 

1.  Mag.  Michael  Puff  de  Srikch.  (Ohtit  [14]7af, 
12.  die  Februarii;  sepultus  in  eceUsia  $ancti  Steffani  ex 
oppoaito  ambonis  aput  altare  sancH  Viiiy  ubi  fixa  est  ymago 
Regis  Ladislai  juxta  partem  altarie,  in  qua  legitur  evan- 
gelium.)  ^) 

2.  Mag.  Johannes  Zeller  de  Angusta.  (Obiit  [MJäff".) 

3.  Mag.  Pangracitts  Erewtzer  de  Traysmaur.  (Obiit 
die  Erhardi  1478.) 

4.  Mag.  Martinus  Guldein  de  Weissenburga  decanus. 
(Obiit  74.) 

5.  Mag.  HermannuB  Heym  de  Rotenburga. 

6.  Mag.  lohannea  Newman  de  Praunaw.  (Obiit 
[14]63.) 

7.  Mag.  lohannes  Keiner  de  Eyrchaim.  (Obiit  [14J68. 
Wude  in  Ungaria.) 

8.  Mag.  LiebharduB  Swalb  de  (Benedieten  Pewren 
obiit  [14J62.  Wienne  ad  beatam  Virginem.) 

9.  Mag.  Marquardtts  de  Wissach. 

10.  Mag.  Thomas  Mestlin  de  Ersingen. 

11.  Mag.  Caspar  Fre^e  de  Tetnang.  (Rector  uniuer- 
sitatis;  Obiit  [14]60,,  sepuUus  in  eccleaia  sancti  Stephani  in 
latere  appoetolorum  sub  marmore  euo  nomine  imcripto.) 

12.  Mag.  Conradus  Prawn  de  Müldarff.  (Obiit  [14J68. 
in  Müldarff.) 

13.  Mag.  Georius  Mair  de  Amberga. 


*)  Alles,  waa  im  Folgenden  ciirn«  gedruckt  ist,  wird  damit  als  spä- 
terer ZnsatB  kenntlich  gemacht.  Einige  dieser  Zusätze  rühren  you  Doctor 
Johannes  Tichtel  her. 


208  Acta  t»c  medi«ae  II. 


14.  Mag.  SebalduB  M&lner  de  Nfirembergä. 

15.  Mag.  StephanuB  Pernolt  de  Greding^). 


16.  Mag.  Werenherus  Wölfel  de  Ratenburga. 

17.  Mag.  lohannes  Swayger  de  Ingolstatt. 

18.  Mag.  Caspar  G-riessenpekch  de  Lanczhaeta. 
(Obiit  [14]77°,  23.  die  Septembris  infra  octauam  et  nonam 
ante  meridiem,  sepulttM  die  Rt^perti  horis  predictis,) 

19.  Dominus  doctor  lohannes  Sparddrffer  de  Nfi- 
rembergä.   (Obiit  [14J72.) 

20.  Mag.  Nicolaus  Molatoris  de  Rätispana.  (Morfuus 
1478.) 

21.  Dominus  Petrus  Marolt  de  Lakeh. 

22.  (Doctor  Conradus  de  Kiczingen^  mortuus  1478.)  *) 

23.  Mag.  Stephanus  Kuelandt  de  Rain.    (Obiit.) 

24.  Mag.  lohannes  de  Säligeustat.    (Anno  [14J65.) 

25.  Mag.  lohannes  Aldhans   de   Goltperg   anno   Do- 

1469  mini  etc.  [14J69.    (Obiit  gepultus  in  Melico.) 

26.  Mag.  Udalricus  Räß  de  Fischin  dedit  4  gr.  anno 

1470  [14]70.    (Mortuus  1478.) 

1470  27.  Mag.  Georgius  ScbAblin  dö  Yesingen  anno  1470. 

dedit  4  gross. 

28.  Mag.  Cristofferus  Krewczer  de  Wienna.  (Anno 
Domini  etc.  [14J71.)  ' 

29.  Mag.  Erhardus  Gogker  de  Traesenmaar«  (Obiit 
anno  [14]80.) 

1472  30.  Mag.  Michael')   Mönestarffer   de  Wienna  anno 

[14]72. 

31.  32.  33.  Mag.  loannes    Tichtell    ex    Greyn    anno 
1476       Christi  1476.  dedi  34  den.  qaarta  feria  ante  Thome   apostoli. 
18.  Dec.     In  quo  quidetti  die  ad  Konsilium   facultatis   medicine  sum  ad- 
missus^    (Similiier  doctorea  Weger  et  Taler.) 


^)  Hier  schliesst.^as  erste  von  Mag.  BfartlniLS  Gnldein  aogelegte  Ver- 
zeichnis. Die  folgenden  Namen  sind  grösstentheils  eigenhändige  Einzeich- 
nnngen  der  Doctoren. 

')  Diese  Eintragung  scheint  später  erfolgt  zu  sein  nnd  ist-  dann  ge- 
tilgt worden. 

')  Zuerst  stand:    Nicolaits. 


Acte  fac.  medicae  II.  209 

34.  Mag.  Steffanus    ex    Patauia    anno    [14]88.,    dedit       i488 
4  groB8.  et  pedello  1  groBs. 

35.  Mag.  Andreas  Voberger  ex  Vienna,  medicine  de- 
ctor,  ad  consilium  admissus  dedit  quod  debuit  ymo  ultra. 

36.  Mag.  loannes  Neuman  ex  Vienna,  medicine  doctor^ 
similiter. 

37.  Mag.  Martinas  Stainpejss,  arcium  et  medicine 
doctor. 

38.  Doctor  Paulus  Ursenpechk  de  Techkendorff.        Fol.  12U»> 

39.  Doctor  lohannes  Piligram  de  Ennczesdorff. 

40.  Doctor  Andreas  Voberger  de  Wienna*). 

41.  Doctor  Udalricus  Eberhardi  de  Neuburga  Clau- 
strali. 

42.  Doctor  Foedericus  &r&sel  ex  Haidenhaira. 

43.  Doctor  Steffanus  Geinperger  de  Patauia*). 

44.  Doctor  lohannes  Neuman  de  Wienna^). 

45.  Dominus  doctor  leorgius  Taler  de  Arenstorff. 

46.  Doctor  Gregorius  Weger  de  Wienna*).  (Isti  duo 
deberent  stare  cum  domino  doctore  Tichtel,  quia  simul  pro- 
moti.) 

47.  Doctor  Michael  Ejsaler^  mortuus  est  in  ydropsi 
altera  die  post  incisionem^  quam  sibi  fieri  jussit. 

48.  Bartholomeus  Stäber  ex  Vienna,  arcium  et  me- 
dicine doctor. 

49.  Mag.  Valentinus   Krauss    de  Corona   petiuit   in- 
scribi    sequenti    die    post    Tiburcii    et    Valeriani,    anno    salu-        1494 
tis   1494.  Ib.kpr. 

50.  lohannes  Cuspinianus  Schweynfordensis,  poeta 

regie    Maiestatis    manibus    aureatus,    inscriptus    quartadecima     14.  Mai 
Maii  anno  Christiane  1494. 

51.  Osualdus  Fruetrunkch  ex  Abach  rogauit  inscribi 
quartadecima  Maii  anno  Christiane  1494.  14.  Mai 

52.  Maximilianus  Seleyttner  Patauiensis  rogauit 
inscribi  14.  Maii  anno  Christiane  1494.  14.  Mai 


^)  Vgl.  oben  Nr.  86. 
»)  Vgl.  oben  Nr.  34. 
■)  Vgl.  oben  Nr.  36. 

*)  Die  anter  Nr.  88  bis  46  angeführten  Doctoren  sind  von  einer  und 
derselben  Hand  eingetragen.   Zu  Nr.  45  und  46  vgl.  oben  Nr.  31—33. 
Acta  fiusQltafeis  medicM  II.  14 


210  Acta  ftus.  medicoe  II. 

53.  Doctor  lohannes  Markart  ex  Hailprunna  recepit 

U99       insignia  sua  doctoralia  sub  doctore  Barth olomeo  Staber  1499., 

9.  Dec.      die  proxima  post  festum  Concepcionis  beate  Virginia,  in  eccle- 

sia  sancti  Steffani  Wienne  et  receptus  est  in  consilium  facul- 

1500       tatis   medicine   anno  1500.^   ante  Baitholomei ;    dedit  octauam 

V.  24.  Aug.  malmatici. 

1506  54.  Anno  incarnati  verbi  1505.^  19.  mensis  Maii,  que  erat 
19.  Mai     dies  Lune   ante  festum  Corporis  Cristi,   Udalricus   Ceruus, 

origenes     Patauiensis,     sua    doctoralia    insignia    sub    doctore 
Joanne  Cuspiniano  in  ecclesia  Carmelitarum  Wienne  recepit 

1507  et   in   consilium   facultatis   medice   anno  1507.,   4.  Nouerabris, 
4.  Nov.     que  erat  dies  louis  ante  Leonardi  confessoris,  receptus  est. 


Fol.  121  >  Kegistram  baccalarlornm  faciiltatls  einsdem. 

Anno  1454.  in  decanatu  Mag.  Martini  Guidein: 

1.  Mag.  lohannes   Swaiger   de   Ingolstauia.     (Dedit 
18  den.)^) 

2.  Mag.  Nicolaus    Molitoris   de  Ratispona,    dedit 
2  gross. 

3.  Petrus  Marolt  de  Laagch.    (Dedit  2  gross.) 

4.  Mag.   Stephanus     Kuelandt    de    Rain.     (Dedit 
2  gross.) 

5.  Mag.  lohannes  de  Sälgenstat.    (Dedit  2  gross,) 

6.  Mag.  lohannes  de  Goltperg,  dedit  2  gross.') 

7.  Mag.  Conradus  Mengler  de  Kitzing,  dedit  2  gross. 
(Mortuus  doctor  1478.) 

8.  Mag.  Ulricus  R&O  de  Fischin^  dedit  2  gross. 

9.  Mag.  Georgius  Sch6blj  ex  Yesingen,  dedit  3  gross. 


^)  Nur  dieser  eine  Magister  ist  von  Mag.  Martin us  Guldein  eingetra- 
gen worden,  die  anderen  haben  sich  zumeist  eigenhändig  eingeschrieben 
oder  sie  sind  yon  den  betreffenden  Decanen  inscribirt  worden. 

')  Die  unter  Nr.  6,  7  und  8  aufgeführten  Magister  sind  von  einer  Hand 
eingetragen. 


Acta  fM.  medicae  U.  211   . 

In    decanatu    Mag.  Pangracii   Kreaczer    anno    Do-     1467  I. 
mini  etc.  [14]67. : 

10.  Mag.  Cristofferus  Kreuczer   de  Wyenna^   dedit 
4  gross. 

11.  Mag.  Laurencius    Wisenhofer   de   Ingelstat, 
2  gross,  dedit. 


In  decanatu  Mag.  Casparis   Griessenpekh   anno  etc.,     1467  II. 
[14]68«o: 

12.  Mag.  Erhardus   Gogker    de   Traismauer,    dedit 
2  gross.    (Bedello  4  den.) 

13.  Mag.  Michael  Manestorffer  2  gross.,  bedello  4  den. 


In    decanatu    Mag.   Michaelis    Schrikch.     (Anno   etc.     1470  I. 
[14J70.) : 

14.  Mag.  Bernfaardus  Schleycher  de  Weyssenhorn, 
dedit  2  gross.,  bedello  4  den. 

15.  Cristoforus  de  Weytten,  dedit  2  gross. 


In  decanatu  Mag.  Pangracii   Kreuczer   de   Traesen-     U70  n. 
maur  anno  etc.  [14]70. : 

16.  lohannes   de   Offenburg,    baccalarius   in    artibus, 
dedit  16  den.  *) 


17.  Mag.  loannes   Tichtell   ex   Greyn   anno  Do-       1474 
mini  1474 ,  in  die  Benczeslay,  Regis  Boemie,  dedi  2  gross,  den.    ^8.  Sept. 

18.  Mag.  Andreas  Voberger  ex  Wienna   anno  1481.       1481 
intitulatus  est  ut  waccalarius  in  medicina,    dedit  2  gross.,  pe- 

dello  4  den. 

19.  Mag.  Stephanus  Geynperger  ex  Patauia    i486.,       i486 
dedit  3  gross. 

20.  Mag.   Valentinus     Pellificis    ex    Corona,    dedit 
15  den.  Wienn. 


^}  Von  In  decanatu  bis  16  dm,  g^etilgt;  siehe  S.  215,  Nr.  44. 

14» 


.  212  Acta  fikcmedioae  IL 

Fol.  121'»  Conclusio  de  intitulacione  habetur  folio  31.^) 

Conclusio  de  dando  coUeetam  pedello  habetur  folio  19.^) 

21.  Mag.  loannes   Bell   ex   Larich   prope  Magunciam 

intitulatus  est  in  decanatu  doctoris  loannis  Tichtel^  hora  me- 

1499  ridiei  die  Lini^  anno  Domini  1499.,  dedit  60  den. 

26.  Nov.  22.  loannes  Senfftleben  ex  Bunslauia  intitulatus  est 

in  decanatu  doctoris  loannis  Benedicti  ex  Grina,    hora  3. 

1500  post  meridiem  1500.,  dedit  21  den. 

23.  Andreas    Erman    de   Äusse  est   intitulatus  1500., 
20.  Febr.    20.  Febmarü,  dedit  4  gross. 


Fol.  122*  Reglstrmii  seolarium  facnltatls  medlclne. 

Anno  1454.  in  decanatu  Mag.  Guidein: 

1.  Mag.  Johannes    MAnsinger    de    Tfibing^    dedit 
1  gross. 

2.  Mag.   Perenhardus    Merkcfalinger    de    Renigen, 
dedit  1  gross. 

3.  Mag.  Erasmus     Amman     de    Ratispona,    dedit 

1  gross. 

4.  Mag.  Nicolaus  de  Ratispona,  dedit  1  gross. 

5.  Nicolaus   Gerdan   de   Bratislauia,    dedit  2  gross. 

6.  Mag.  Caspar  Griessenpekch  de  Lanczhuta,  dedit 
10  den. 

7.  Mag.   Erhardus    Gogker    de    Traismaur,    dedit 
7  den. 

8.  Mag.  Paulus  de  Eybestal,  dedit  2  gross. 

9.  Mag.   Heinricus    Hakcher    de    Rutlingen,    dedit 

2  gross.') 

10.  Mag.  Conradus   Molitoris   de  Rot,    dedit  10  den. 

11.  Mag.  Franciscus  Raics  de  Saxonia. 


*)  Siehe  oben  S.  72.  *)  Oben  8.  42. 

^)  Diese  ersten  neun  Scolaren  sind  noch  unter  dem  Decan  Quldein 
eingetragen  worden,  was  im  Orig.  duich  eine  Klammer  und  die  dabei  ste- 
hende Jahreszahl  64  bezeichnet  ist. 


Act»  fkc.  aiedioM  11.  213 

12.  Petrus  Marolt   de  Lack,   dedit   2  gross,  dominica       1457 
post  Ascensionis  anno  1457.  29.  Mai 

13.  Mag.  Engelbertus   Ch6ruer    de    Lemego,    dedit 

4  gross,  in  crastino  sancti  Petri.  30.  juni 

14.  Mag.  Johannes  de  Meinigen,  dedit  1  gr.  ([14]67,) 

15.  Mag.  Petrus  Sikch   de   Nuernberga,   dedit  .    .    .       i458 
([14J58.  in  Ambroaii.)  4.  April 

16.  Mag.  Stephanus  Kuelandt  de  Rain,  dedit  2  gross. 

17.  Mag.  Eberhardus  Sleusinger  de  Gasmansdorff, 
dedit  2  gross,  nouos. 

18.  Leonhardus  Hartlieb  de  Monaco,  dedit  3  gross. 

19.  Mag.  lacobus  Petscher  de  Monaco,  dedit  1  gross. 

20.  Mag.  Martinus  Lang   de  Landaw,   dedit  16  den. 

21.  Mag.  lohannes  de  Seigenstat,  dedit  3  gross. 

22.  Mag.  Stephanus   Stokar    de   Unholczing,    dedit 

16  den. 

23.  Mag.   Conradus    Mengler    de    Chiczing,     dedit 

2  gross.  fl4]60^  1460 

24.  Mag.  Michahel  MenestArffer  de  Wyenna,  dedit 

17  den.  [14]60.3*i).  1463 

25.  Mag.  Caspar   Gäwnesdorffer   de  Wienna,    dedit 

3  gross.  [14]60.3°.    (Mortuus  est)  1463 

26.  Mag.  Vitus  Griessenpekch  de  Lannczhflta,  dedit 
3  gross. 

27.  Mag.  Udalricus   Ras   de   Fischin,    dedit  2  gross. 
[14J64^  1464 

28.  Mag.   Laurencius    Wisenhofer    de    Ingestauia, 
dedit  3  gross.  [14]64.  1464 

29.  Mag.   Georius    Schoblin     de    Yesingen,     dedit 

2    gross.  Boemicales,    anno    [14]64.,    feria    secunda   ante    Ka-       1464 
terine.  l^-  Nov. 

30.  Mag.  Christofforus   de  Wyenna,    dedit  4   gross., 

feria  quarta  ante  Katerine  anno  1464.  21.  Nov. 

31.  Mag.  Rupertus  Chley czer  de  Salina,  dedit  3  gross. 

anno  1464.  1464 

32.  Leonhardus  Aurifabri  de  Znaima'). 


^)  Lies:  sexagesimo  tercio. 

*)  Getilgt  mit  dem  Beisatz:  pott  hoc  »tat  i/ntäuiatu».    Vgl.  Nr.  37. 


214  Acte  fke.  medioM  II. 


Fol.  122^  Per  Mag.  Casparum  Griessenpeckh  decanum,  anno  etc. 

1466  I.     [14]65^ 

33.  Mag.  Werenhardns  Perger  de  StenZy  dedit2gro88. 

34.  Michael    Stigler    de    Eschenbach,    baccalarius 
arcium. 

1466  35.  Mag. WerenhardiisSchleicher  deWeyBsenhorn, 

12.  Oct.     dedit  3  gross.    ([14]65^  in  vigilia  Colomanni,) 


1466  IL  Anno    ut    supra,    scilicet    [14]65*^,    sab    lohanne    Spar- 

dorf fer,    medicine  doctore,  anno  ut  supra  facaltatis  medicine 
decano,   intjtulata  sunt  supposita  subscripta,   licet  prius  audi- 
.  uerint  lectiones,  videlicet  ad  minus  per  annum: 

36.  Mag.  Johannes    Pledlinger    de    Pledling,    dedit 
1  gross. 

37.  Baccalarius    arcium    Leonardus    Aurifabri    de 
Znoyma,  dedit  1  gross.  ^) 

38.  Nicolaus  Blumenaw  de  Tom,  dedit  1  gross. 


1468  1.  Anno  etc.  [14]68®,  item  in  decanatu  tercio  domini  docto- 

ris  lohanis  Spardörffer   de  Nfiremberga,   intitulata   sunt 
supposita  infrascripta,  primo  videlicet:') 


39.  Wolfgangus  Stichenpokch  de  Nusdarff,  dedit 
3  gross.  (Mortuus  doctor  Paduanus  in  Qrecz,  anno  Do- 
mini  1477,,  in  die  Visitacionis  Marie.)  •) 

40.  Johannes  M&lss^)  de  Brawuaw,  dedit  3  gross. 

41.  Cristoferus  Molitoris  de  Weyttn,    dedit  2  gross. 

42.  (Mag,)  lohannes  Schinnagl  de  Ratispona,  dedit 
3  gross. 

^)  Siehe  oben  Nr.  32. 

')  E^   scheint   niemand   intitulirt  worden  za  sein,  da  die  folgenden 
Namen  durch  einen  feinen  Querstrich  von  dieser  Aufschrift  geschieden  sind. 
')  Zusatz  von  der  Hand  TichtePs. 
*)  Zuerst  stand  MoUtoria. 


Aeta  &e.  medicae  n.  215 

43.  (Mctg.)    Gregorius    Weger    de    Wienna,     dedit       1470 
16  den.  secunda  feria  ante  Bartholomei  anno  70.  20.  Aug. 

44.  lohannes  de  Offennburg^  arcium  baccalarius,  dedit 

16  den.  et  bedello  4  den.  anno  Domini  etc.  71.^  8.  die  mensis       1471 

lanuarii.  8.  Jan. 


Anno    Domini    etc.    septuagesimo     primo    sub    decanatu 
Mag.  Casparis  Griessnpeckhy   electi   quinta   feria   post  fe-       ^47^ 
Btum    sanctorum    martirum    Tiburcii  et  Valeriani   in  decanum     18.  Apr. 
prefate  medicine  facultatis,  intitulandi  infrascripti  scolares: 

45.  UdalricuB  Rauch  de  La  dedit  3  gross. 

46.  Mag.   Petrus    Heymberger    de    Wimpina,    dedit 
3  gross. 

47.  Michael  Grauenawer  de  Wienna,  dedit  3  gross. 


In  quarto  decanatu   domini  lohannis  SpardAcffer   in-    Fol.  123* 
titulata  sunt  ista  supposita  anno  [14J71^  1471  n. 

48.  Mag.  leoriuB  Taler   de  Arnstarff,   dedit  3  gross. 

49.  Mag.  lohannes  Tichltel  de  Grein,  dedit  3  gross. 


Anno  Domini  etc.  [14J72.  intitulata  sunt  infrascripta  sup-      1472  I. 
posita  in  decanatu  Mag.  Nicolai  de  Ratispona: 

50.  Mag.  GeorgiuB  de  Salczburga,  dedit  16  den. 

51.  Mag.    Georgius    Botschga    de    Dinckelspuhel, 
dedit  24  den. 

52.  Mag.  Martinus    Dbleatoris    de    Lajbaco,    dedit 
3  gross. 

53.  Mag.  lohannes  Rorer  de  Wienna^   dedit  3  gross. 

54.  Mag.  lohannes  Streininger  de  Egenburga,  dedit 
3  gross. 

Anno  Domini   [14j72^  intitulata   sunt   infrascripta   in  de-     1472 II. 
canatu  Mag.  lohannis  de  Säligenstat: 

55.  Mag.   Leonhardus  Kurcz    de   Salczpurga,    dedit 

3  gross,  tercia  feria  post  omnium  Sanctorum.  3.  Nov. 


216  Acta  fec.  medicae  II. 

1473  I.  Anno  Domini   73°,  in  decanatu  Mag.  Cristoffori  Krew- 

czer/ intitalata  sunt  infrascripta  supposita^). 

56.  Mag.  Andreas  Starck  de  Herbipoli,  dedit  3  gross. 
0.  Mai      dominica  post  Inuencionis  sancte  Crucis. 


1474  I.  Anno  Domini  1474.,    in    decanatu  Mag.  Michaelis    Ma- 

tt estarff  er  de  Wien  na,  intitulatum  est  infrascriptum  suppo- 
situm  cum  ceteris: 

57.  Johannes    de    Mfinsterberg,    waccalarius    Krako- 
uiensis,  dedit  3  gross,  (ut  non  Magister^  inferius  ut  Magister), 

58.  Mag.  Wolffgangus  Haringseer  de  Wienna,  dedit 
3  gross.    De  istis  dedi  pedello  4  den. 


59.  Mag.  lohannes  Tehenhepp    de  Newburga  Clau- 
strali,  dedit  3  gross. 

60.  Dominus  Caspar  de  Leytschouia,  dedit. 


1475  II.  Anno  septuagesimo  quinto,    in   decanatu  Mag.  Casparis 

Griessenpeckh,  doctoris  in  medicina^    infrascripta  supposita 
matricule  facultatis  prefate  ineorporata: 

61.  Mag.   Ladislaus     Orzaagvilag     de    Pozegawar, 
dedit  32  den. 


1476  1.  Anno  [14]76®,    in  decanatu  Mag.  lohannis  de  Saligen- 

stat^  intitulati  sunt; 

62.  Paulus  ürsenpeck  de  Teckendorff,  dedit  32  den. 
(Ohiit  22,  Mail.)  ») 

63.  Mag.  lohannes   Flechtner   de  Herspergk,    dedit 
30.  Juli     3  gross.  Bohenikicales  tercia  feria  post  lacobi,  anno  76. 


1)  Daraus  corrig.:  inUtuleUum  e*t  infrascriptum  suppatitum, 
«)  Von  Tichters  Haud  hinzugefügt. 


Aeta  fac.  medica«  U.  217 

In   secundo   decanatu   Mag.  Michaelis   M&nestarffer^    Fol.  123^ 
arcium  et  medieine  doctoris^  intitulatum  est  hoc  infrascriptum     ^^'^'^  ^* 
sappoaitam  facultatis  medieine,  anno  1477.,  in  octaua  Corporis     12.  Juni 
Christi: 

64.  Mag.  Johannes  Pilgram  de  Enczestarff  maiori, 
dedit  32  den. 


In    decanatu  Mag.  loannis   Tichtell    ex  Grein  intitu-      1478  I. 
latum    est   hoc   egregium    infrascriptum  suppositum   anno  Do- 
mini 1478.: 

65.  Arcium  liheralium  Mag.  loannes  Grassnikchell 
ex  Munsterberg,  nostra  in  uniuersitate  protunc  astrologus 
expertissimus  et  profundissimus  clarens.  (Privs  eciam  est  in* 
titulaius.)  . 

66.  Item  Mag.  Petrus  Franck  de  Wienna  intitulatus  est  1478  II. 
in  vigilia  Symonis  et  lüde,  dedit  2  gross.,  4  den.  pedello,  anno  27.  Oct. 
Domini  1478. 

67.  Mag.  Andreas   Voperger   de   Wienna    intitulatus 

est  in  vigilia  Omnium  Sanctorum   anno    Domini    1478.,    dedit     31.  Oct. 
3  gross,  et  pedello  1  gross. 


Anno  1479.,   feria   tercia  ante  Margarete  intitulatus  est:      1479  I. 
68.  Mag.  Sebaldus   Hueber   de    Nurenberga,    dedit     6- J'ili 
5  gross,  et  pedello  nostro  1  gross. 


In  decanatu  domini  doctoris  Mag.  Hermanni  de  Roten-     1479  II. 
burga  intitulata  sunt  hec  supposita: 

69.  Item  Mag.  Ulricus  Eberhardi  de  Neuburga  Clau- 

strali    intitulatus  est  sabbato   ante  festum    sancte  Lucie  anno     11.  Dec 
Domini  1479.,  dedit  2  gross,  pro  intitulacione  et  bdello  nostro 
Friderico  1  gross. 

70.  Item  dominica  die  ante  festum  sancte  Lucie  Burekar-     12.  Dec. 
dus  Barco   de  Mergenpurck   intjtulatus   est  anno  Domini 

1479.,  dedit  4  gross,  facultati  et  bdello  1  gross. 


218  Aeta  f»e.  medieae  II. 

1480  I.  In  decanatu  Mag.  lohannis  ex  S&ligenstat  anno  1480 

intitulatus  est  infrascriptas : 

71.  Mag.  StephanuB  Geinperger  ex  Patauia,  21  den. 


1480  II.  In  decanatu  Mag.  Georgii  Schöblij  de  Yesingen    se- 

cundo  intitulatus  est: 

72.  Mag.  Petrus    Zeckel    ex    Cibinio,    anno    Domini 

« 

3.  Nov.     1480.^   3.  die  Nouembris   etc.,   dedit   facultati   3   gross,  et  pe- 
dello  1  gross. 

73.  Mag.  FridericuB  Gräsel  ex  Haidenbam    fuit  in- 
1481       titulatus    facultati    medicine   ipsa   die   Dorothee   anno   Domini 

6.  Febr.     1481.,  dedit  3  gross,  et  pedello  1  gross. 

74.  Udalricus  PrAm  ex  Weysenpurg,  arcium  bacca- 
14.  Apr.     larius,  fuit  intitulatus  ipsa  die  Tiburcii  et  Valeriani  martirum 

anno  1481.,  dedit  2  gross.  6  den.  pedello. 


Fol.  124  In  decanatu  Mag;  Cristoferi  Krewczer   intitulatus  est 

1481  I.     anno  [14]81.,  feria  secunda  post  Pangracii  martiris: 

75.  Mag.  Andreas  Puscb  ex  Wyenna  et  dedit  3  gross, 
et  pedello  1  gross. 


1481  II.  In  decanatu  Mag.  Michaelis   Mänestarffer   intitulatus 

11.  Nov.    est  anno  81.,  in  die  sancti  Martini,  venerabilis: 

76.  Mag.  Sjmon   ex   Pulka   nacionis   Austrie  et  dedit 
3  gross,  et  pedello  unum. 

77.  Mag.  Wartholomeus   Steber   de  Wienna    est  in- 
1482       titulatus   in    vigilia   Purifficaciouis   Marie   anno  1482.  et  dedit 

1.  Febr.     3  gross,  facultati  et  pedello  unum. 

78.  Mag.  Petrus   Gemps   de    Pfarkirchen   intitulatus 
22.  Febr.    est  in  die  Kathedre  Petri   anno  1482.  et  dedit  3  gross,  facul- 
tati et  1  pedello. 


1482  I.  In  decanatu  secundo  doctoris  loannis  Tichtel  ex  Grein 

ad  matriculam  facultatis  medicine  infra  nominata  supposita  sunt 


Aete  fite,  medicae  U.  219 

inscripta  et  primum  quod  fuit  intitulatum  aniio  Christi  optimi 

1482.,  postridie  sancti  Tiburcii  martiris,  fuit  venerabilis  vide-     15.  Apr. 

licet : 

79.  Mag.  loannes   Neuman   ex  Vienna   Pannonie^), 
qui  dedit  facultati  duos  ad  triginta  den.  et  pedello  den.  7. 

80.  Secnndum   vero   suppositam    fuit  arcium  Mag.  Leo- 
nardus  Chuttner  ex  Posonio^  qui  fuit  intitulatus  anno  Do- 
mini  1482.^  in  die  Albani  raartiris,  id  est  21.  lunii,  qui  facul-    21.  Juni 
tati  dedit  den.  duos  ad  triginta  et  pedello  7  den. 


In  tercio   vero   decanatu   doctoris    loannis  Tichtel  e:^     U84  II. 
Grein,  anno  Domini  1484.,  die  sequenti  post  Luce  et  medici     19.  Oct. 
et  euangeliste,  intitulatus  ad  medice  artis  facultatem  est  vene- 
rabilis et  egregius  arcium  liberalium  magister: 

81.  Mag.  Martinus  Stainpeys  de  Bienna^)  dedit32den. 


82.  Mag.  Michael  Eysäler  ex  Pruna'),  Circumcisionis     1^86  n. 
Domini  anno  1487.,  dedit  16  den.,  pedello  4  den.  ^*^^ 

83.  (Mag.)   Wenseslaus   Letoschneck   ex   Budweiß 

est   intitulatus   in   profesto  Brigide   Virginis   anno   etc.   1487.,     31.  Jan. 
dedit  3  gross.,  pedello  1  gross. 


Anno   Domni    M.CCCC.lxxxviii.,    25.  die  Aprilis,   intitu-      1488  I. 
latus  est :  25.  Apr. 

84.    Mag.   Valentinus    Pellificis    ex    Corona,    dedit 
facultati  4  gross,  et  pedello  1  gross. 


Anno  Domini  1488^  intitulatus  est:  1488  IL 

85.   Georgius   Hoperger   ex   Wienna    secunda    feria     17.  Nor. 
post  Martini,  dedit  facultati  48  den.  et  pedello  11  den. 


^)  Eigenhändige  Eintragung;  da»  Uebrige  von  TichtePs  Hand. 
*)  Eigenhändig.  ')  =  Brannau;  ygl.  oben  S.  204. 


^JSi)  Acta  fac.  medicae  II. 

1490  II.  Anno    Domini    1490.^   24.  die    menBis   Octobris,   intitula- 

24.  Oct.     tuB  est : 

86.  MathiaB    Sekeresch    de    Ilmatz,    arciam    bacca- 
larius,  dedit  facultati  24  den.  et  bedello  8  den. 


Fol.  124  >»  Anno    Domini    M®.  CCCCMxxxxiii. ,     feria    tercia    ante 

1493  I.     festum   sancti   Bartholomei,    intitulati   sunt   infrascripti   bacca- 
20.  Aug.     Ij^^j.-  arcium : 

87.  Item  primus  nominatur  Johannes  Rincklj  ex  Pol- 
tringen,  dedit  facultati  24  den.  et  pedello  8  den. 

88.  Secundus  nominatur  Gregorius  Hofstetter  ex 
Rauenspurck,  baccalarius  Tybingeusis^  dedit  facultati 
24  den.  et  pedello  8. 


1496  II.  89.  Anno   Domini    1495.  lacobuB   Pincerna   ex  Noua 

Ciuitate    Carniolae   anno  a  natali    Christiano    quinto    supra 

14.  Dec.  milesimum  quadringentesimum  nonagesimum,  die  sequenti  post 
Lucie^  hora  undecima^  intitulatus  sub  medicine  doctore  Joanne 
Benedicto  ex  Orina,  quem  vulgus  nominat  loannem  Tich- 
tel  ex  Grein^  qui  tempore  prenominato  ex  dominis  deputatis 
ab  uniuersitate  pro  eiusdem  reformacione  in  moribus  et  doc- 
trina  plenam  habuit  prouinciam  ab  eisdem  deputatis  rerum 
facultatis  medicine  regendarum.  Dedit  pedello  4  den.  Vien- 
nenses^  facultati  2  gross.  Bohemicales.  Actum  postridie  Lucie 
et  Ottilie  Virginum. 

Iste  lacobuB  Pincerna,  alias  Sketa  dictus,  postposito 
studio  huius  medice  facultatis  utrique  juri  se  addixit,  cui  di- 
ligentem  operam  dato(!),  relicto  hoc  florentissimo  Viennensi 
gymnasio,  sese  in  Urbem  contulit,  ubi  et  sacris  initiatus  est  et 
cardinali  .  .  .  ^)  familiaris  et  charus  factus,  nomen  bonum,  ut- 
pote  vir  multarum  disciplinarum  peritus,  consecutus  est^). 


^)  Für  den  Namen  leer  gelassen. 

*)  Der  letzte  Absatz  ist  yon  späterer  Hand,  die  auch  auf  Fol.  126*  den 
Nachtrag  verfasste,  hinzugefügt. 


AeU  fkc.  medicM  n.  221 


[1496  n.] 


Anno    salutis  1496.^   in  die  sancti  Luce  medici  et  ewan-    Fol.  125* 
geliste,  in  decanum  facultatis  medicine  ego  Martinus  Stain-     ^496  II. 
peiß  de  Bienna  eleetus  fui,   arcium  et  medicine  doctor,  ubi     l^«  ^ct 
mox    jurameuto    prestito    cepi    a    dootore    Joanne    Tiebtel, 
decano  precedente,    librum  statutorum  tantum.     Snbiunxit  do- 
minus doctor  Tichtel:    ,Cum   alia  vobis   presentabuntur,   ha- 
bebitis  et  seraabitis  (^uoque/    Item  postea  in  die  triam  Regum     6-  Jan- 
cepi  per  bedelium    facultatis  nostre  pixidem    ligneam    cum  si- 
gneto  facultatis   medicine  et  unum   librum  actorum  antiquum, 
ut  bedello  nunc  dicto  constat. 

90.  Item  Mag.  lohannes  Marckart  de  Halprunna  in- 
titulatus   est  in  vigUia  Reminiscere   anno  salutis  1497.,   dedit       1497 
facultati  7  den.  et  bedello  4  den.  per   me  Martinum  Stain-    IB.  Febr. 
peyß  de  Bienna,   arcium  et  medicine   doctorem,   tunc  facul* 

tatis  medicine  decanum,  specialiter  ad  hoc  inductus,  ut  facul- 
tatem  juridicam,  cui  operam  dederit,  quasi  ad  duos  annos  di- 
ligenter  postponeret  et  facultati  medicine  studiose  incumberet. 
Cum  ille  rationes,  quas  illi  obtulissem,  efficaces  perciperet, 
mox  altero  die  studio  medicinali  applicuit  etc.  19.  Febr. 

91.  Conradus  Falch  ex  Tubingen   intitulatus  est  se- 
cunda  feria  post  Reminiscere  anno  salutis  1497. ;    dedit  facul-    20.  Febr. 
tati  8  den.  et  bedello  4  den.  etc. 

Item  percepi  quatuor   claues  a  domino   doctore  Tichtel 
ex  Grina,   quas   misit  mihi  per  famulum   meum  in  dominico    19.  Febr. 
Reminiscere  1497.  etc. 

92.  Sebastianus  Schröter   ex  Obendorff  intitulatus 

est  tercia  feria  post  Reminiscere  anno  salutis  1497.,    dedit  fa-    21.  Febr. 
cultati  28  den.  et  bedello  4  den. 

Item  in  resignacione  officii  decanatus  mei,  quia  parum 
recepi,  omnia  tunc  pro  vino  italico  et  panibus  exposui  etc.  et 
sie  computum  juxta  decretum  facultatis  feci  etc. 


[1497  I.] 


Anno   salutis  1497.,   sexta   feria  post  sanctorum  Philippi    Fol.  125^ 
et  lacobi  apostolorum,  Mihael  Eysäler  ex  Prawnaw,  arcium     1497  I. 
et  medicine   doctor,   receptus  a  doctoribus   eiusdem   facultatis      ^'  ^^^ 


222  Acte  &e.  medicM  II. 

juxta  ordinacionem  ad  consilium,  mox  hora  eadem  electus  in 
decanum  ab  eisdem.  Is  a  decano  precedentis  mutacionis  per- 
cepit  librum  statutorum,  aBt(!)  pixidem  ligneam  cum  sigillo 
nee  non  unum  librum  actorum  ipsius  facoltatis  cum  certis 
8.  Mai  clauibuB.  Mox  nudiusquartus  poBt  percepit  ex  domino  doctore 
lohanne  Tichtel  ladulam,  in  qua  includebantur  nouus  über 
actorum  cum  certis  clauibus  et  duabus  pixidibus  iigneis  et 
parua  cistula  et  duabus  scatulis,  sine  tarnen  calculO;  que  omnia 
manserunt  intacta. 
2.  Aug.  Item    anno   Domini   quo   supra^   in   profesto   Inuencionis 

sanctissimi  prothomartiris  Steffani,  conuocata  facultate  ab 
eodem  pro  deliberacione  super  tribus  articulis  dominis  docto- 
ribus  transmissis  eisdem  in  proprias  lares,  quorum  primus  erat 
ad  prouidendum  domui  facultatis  de  hospite.  Hie  ex  consensu 
doctorum  facultatis  ad  petitionem  doctoris  Mihaelis  Ejsa- 
1er  talem  executionem  sörtilus  est,  quod  a  festo  sancti  Mi- 
haelis anni  [14]97.  usque  ad  festum  sancti  Mihaelis  [14J98. 
inclusiue  is  doctor  ex  pari  voto  doctorum  receptus  est  in  ho- 
spitem  domus  facultatis.  Is  obligabitur  facultati  per  annum 
predictum  pro  censu  yalorem  8  aureor.  Ungaricalium. 

Ibidem  eciam  conclusum  est  per  doctores,  quod  celarium 
domus  facultatis  ab  hospite  domus  nuUi  posterius  locaretur 
per  amplius  tempus,  nisi  ab  anno  uno  in  annum  sequentem 
etc. ;  si  quis  conueniret  circa  festum  sancti  Mihaelis  anni 
[14]97.,  quod  is  haberet  celarium  per  annum  ita.  quod  termi- 
nus  conuencionis  terminaretur  circa  festum  sancti  Mihaelis 
anni  [14]98.  Et  sie  locatum  est  domino  Cristanno  yicino, 
quia  ibidem  eciam  conclusum  fuit,  quod  decanus  et  hospes 
deberet  adire  dominum  Cristannum,  quo  tamen  jure  yellet 
seruare  celarium  contra  voluntatem  hospitis.  Is  respondit, 
quod  jure  ciuili  mediante,  jmmo  et  hospes  in  hoc  casu  plures 
ciues  et  consules  consuluit,  qui  omnes  responderunt,  quod  jure 
non  possem  cum  depellere.  Modo  conclusum  fuit,  si  jure  non 
posset  expelli,  quod  nullo  modo  contentione  hoc  fieri  deberet. 
Qua  de  re  sibi  locaui  celarium,  ut  premisi. 

Item  secundus  articulus  de  structura  ruine  latrine;  com- 
missa  fuit  hospiti  expeditio. 

Item  tercius  articulus  erat  ad  conseruandum  honorem 
facultatis  atque  ad  defendendum  eandem  per  priuilegia  uni- 
uersitatis  contra  empericos  et  empericas,  qui  et  que  doctoribus 


Acta  fae.  medicae  II.  223 

facultatis  famam  defalcant.  Super  quo  conclusum  erat^  ut  de- 
canuB  accederet  doctorem  lohannem  Fleete r,  qui  erat  do- 
ctor  alterius  uniuersitatis,  tarnen  membrum,  quia  magister 
arcium  nostre  uniuersitatis;  ut  ipse  cum  benignitate  et  blan- 
dicia  se  coniungeret  conBorcio  facultatis;  quod  quidem  fac- 
tum est  diligenter.  Sed  is  restitit  viribus  Omnibus  juramentum 
ad  incorporacionem  facultatis,  sed  in  tantum  condescendit  et 
spopondity  viribus  se  velle  laborare  aput  dominos  consules  siii- 
gulos  et  presertim  aput  Magistrum  ciuium  et  aput  illos  tantum 
vellet  efficere  seorsum,  sicut  aliquis  vel  sicut  plures;  et  demum 
ipse  una  cum  facultate  re  et  corpore  vellet  resistere  ipsis  em- 
pericis  et  hoc  pro  conseruacione  fame,  bonoris  ac  priuilegio- 
rum  facultatis  atque  uniuersitatis. 

Item  in  eadem  congregacione  exposui  pro  vino  malma- 
tio  30  den.  et  20  pro  australi  et  den.  3. 

Item  pro  reformacione  ruine  loci  secreti  exposui  primo 
pro  lateribus  52  den.  et  10  den.  pro  vectura.  Item  exposui  28, 
pro  arena  24  den.  Item  calcem  dedit  2  muetel  Mag.  Bern- 
hardus  aromatarius  facultati  gratis,  sed  famulo  Sigis mundo 
dedi  8  den.  pro  vectura.  Item  exposui  pro  funibus  6  den. 
Item  pro  vino  8  den.  et  3  pro  panibus.  Item  exposui  labo- 
ratoribos  primo  30  den.,  secundo  20  den.,  pro  lapicida  Ma- 
gistro  12  den.     Summa  expositorum  7  sol.  18  den. 

Item   pro   solemnitate   diuorum   martirum  Cosme  et  Da-    27.  Sept. 
miani,    facultatis   medicine   patronorum,   exposui   2   libr.  den. 
Diuisionem  illius  seit  pedellus  noster.     Item  in  congregacione 
facultatis  in  die  sancti  Cholomanni  exposui  21  den.  13.  Oct 


[1497  n.] 


Consensu    omnium    in    concione    solita    doctorum    anno    Fol.  126> 
nostre  salutis  1497.,  die  diui  Colomanui,  Bartholomeus  Ste-     1497  li. 
ber,   arcium  et  medicine   doctor,  in  decanum  eligitur  medice      ^^-  ^^*' 
facultatis,  in  cuius  decanatu  19.  Nouembris,  alias  die  Elizabet,     ^g  ^^^ 
venerabilis  ac  discretus: 

93.  lohannes  Kuerrendorffer  de  Parreytt  huic 
nostre  facultati  ascriptus  est  scholaris,  prius  liberalium  arcium 
baccalarius;  dedit  4  gross. 


224  Acta  fac.  medieae  II. 

^)l8te  dominus  lohannes  Kuerrendorffer  alias  Ko- 
rendorf er  in  nostro  Viennensi  gymnasio  (postquam  preclaro 
doctori  domino  Bartholomeo  Steber  aliquot  annis  fidelissime 
esset  famulatus) ') ,  adepto  in  medica  facultate  baccalariatu, 
Carintbiam  petiuit,  ubi  medicam  artem  multis  opem  et  salu- 
tem  afferendo  laudabiliter  exercuit.  Deinde  Italiam  petiuit  et 
in  Bononiensi  gymnasio  doctoralibus  insignibus  non  sine  gloria 
susceptis  Viennam  rediit,  ubi  omnibus  et  singulis  doctis  per- 
cbaruS;  precipua  tarnen  familiaritate  janetus  preclaris  viris 
domino  doctori ')  loanne  Enczianer,  domino  doctori  ludoco 
Puechamer,  domino  doctori  Georgio  Tansteter  et  doctori 
Matthie  Gasser,  cum  quibus,  dum  vix  ad  unius  anni  spa- 
cium  integerrimam  vitam  duxisset,  tandem  e  viuis  non  sine 
multorum  lamentatione  immature  excessit.  Cuius  anima  dulci 
Christi  Saluatoris  nostri  presentia  eternaliter  frui  mereatnr. 
Amen. 


[1498  n.] 

Fol.  126**  Item  anno  salutis  1498.,   die   sancti  Colomanni   martiris, 

1498  n.     Martinus  Stainpeyß   de  Vienna,   arcium   et   medicine  do- 
'    ^ '     ctor,  secundo  in  decanum  eligitur,  in  cuius  decanatu  acta  se- 
quuntur. 

4.  Nov.  Item  dominico  die  post   festum  Omnium  Sanctorum   sta- 

tuta facultatis  de  consensu  et  voluntate  omnium  doctorum  in 
presencia  omnium  doctorum  et  scolarium  eiusdem  legi  in  domo 
facultatis. 

94.  Mag.  Andreas  Dörnsrieder  de  Napurga,  Magister 

2.  Nov.     Tibingensis,  anno  salutis  1498.  in  die  Omnium  Animarum  dedit 
32  den. 

29.  Nov.  Item  anno  salutis  1498.,    in  vigilia   sancti  Andree   appo- 

stoli,  congregata  fuit  facultas  ad  audiendum  peticionem  cuius- 
dam  magistri  in  artibus,  videlicet  Mag.  lohannis  Marck- 
hartt  de  Hailprunna,  Scolaris  medicine,  petentis  se  admitti 
ad  examen,  pro  gradu  baccalariatus  in  medicina,  cuius  peticio 
fuit  exaudita  et  ipse  protunc   examinatus  concorditer  fuit  ad- 


*)  Von  späterer  Hand  hinzugefügt.  •;  Zusatz  von  dritter  Hand. 

')  Im  Orig. :  doctore. 


▲ei»  flu.  m«dioM  n.  225 

missus  ab  omnibus,  nullo  contradicente  penitus  etc.    Item  mox 
secuuda  feria   postea  Mag.  lohannes  Marckhartt  de  Hail-      3.  Dec. 
pranna  sab  Mag.  Martine  Stainpeyß   de  Bienna  doctore 
determinauit  et  waccalariatum  tum  in  medicinis  assumsit.  Idem 
dedit  facultati  1  flor.  Ungaricalem  in  auro. 

Item  27.  die  meusis  Decembm  congregata  fuit  facultas  27.  Dec. 
ad  recipiendum  campotum(!)  fere  ad  tres  annos  suspensum 
ab  Omnibus  doctoribus,  sed  propter  absenciam  doctoris  loan- 
nis  Tichtel^  qui  maxime  interesse  habuisset^  nichil  campo- 
tatum  fuit.  Conclusit  tamen  facultas  tunc,  ut  decanus  recto- 
rem  visitaret  [et]  illa  sie  acta  proponeret  peteretque,  quatenus 
omnes  doctores  medicine  facultatis  vocaret  et  sie  presente  re- 
ctore  campotus  fieret  sine  disturbio.  Illud  mandatum  ego  de- 
canus mox  eodem  die,  ut  facultati  placuit^  exsecutus  sum. 

Item  1.  die  lanuarii  congregata  fuit  facultas  ad  audien-  1499 
dum  Mag.  lobannem  Bürger^  quid  in  negocio  commisso  ab  l*  J&n. 
uniuersitate  nomine  facultatis  expediuerit.  Hie  idem  Mag. 
lohannes  Burger  litteras  ad  dominos  regentes,  quas  a  Maie- 
state regia  attulit,  facultati  presentauit.  Conclusit  facultas,  ut 
Mag.  Wartholomeus  Steber  congregacione  finita  predicto 
Mag.  lohanni  iterum  presentaret  peteretque,  quatenus  illas 
uniuersitatis  rectori  presentaret.  Secundo  conclusit,  ut  Mag. 
Wartholomeus  Steber  et  decanus  facultatis  rectorem  yisi- 
tarent  informarentque  de  singulis  in  hoc  negocio  contento  in 
litteris  missis  a  regia  Maiestate;  facultatem  econtra  commen- 
darent  sue  magnifficencie  etc. 

Tercio   placuit   facultati,    ut  domino  rectori  munus  ffera- 
rum    et    confectionum    in     valore    1    libr.    den.    propinaretur,; 
quod   factum   est  etc.     Keliquam   pecuniam   a   me   perceptam 
decano    sequenti  in   presencia   facultatis   in   profesto  Valeriani     13.  Apr. 
presentaui  1499. 

Item  dominus  doctor  Tichtel  facultati  exsoluit  censum, 
quem  obligabatur  loannes  Cuspinianus,  poeta  laureatus, 
per  annum  pro  censu  facultatis  1499. 


[1499  I.] 

Item  anno  salutis  1499.,  in  feste  diui  martiris  Valeriani,    Fol.  127  • 
electus   est  in  decanum   arcium   et   medicine  doctor  Mag.  Mi-     1499  I. 
hael  Eys&ler  ex  Prawnaw.  U.  Apr. 

Acte  fwultatis  medicM  II.  16 


226  Acte  fM.  medicte  II. 

95.  Item  sub  eius  officio   inscribi  se  hamilime  petiait  in 
matriculam    ingeniOBUs    Petrus    Widman    ex    Haumsen^)^ 
arcium    liberalium    licenciandus,    dedit   30    den.     Facta   sunt 
7.  Mai      7.  Maii  anno  qao  supra. 

Item    exposui  12  den.  circa   librum   fundi   hospitalis  pro 

extraccione   ex   libro    fundi   ex  parte    vinee    locate    facultati. 

i5.*Mai     Item  in  festo  Sophie  dedi  pro  nouis  urnis  ad  fontero  38  den., 

pro  ferramentis  et  fabro  pro  precio  3  sol.  et  2  den.    Item  pro 

nouo  fune  suberino  2  sol.  4  den. 

1498  Item  27.  die  mensis  Decembris  sub  decanatu  domini  do- 
27.  Dec.     ctoris  Martini  pro  mutacione  yemali  anni  fl4]98.  dominus  de- 

canus  per  articulum  conuocauit  omnes  doctores  ad  faciendum 
calculum  uniuscuiusque  sui  decanatus.  Ibidem  doctor  Mi- 
hael  hospes  dedit  racionem  de  expositis  a  primo  sui  in- 
gressus  ad  consilium  facultatis  et  hospitalitatis  domus.  Summa 
expositorum  fuit  tunc  48  tal.  2  sol.,  presentibus  tunc  domino 
decano  et  doctore  Bartholomeo  Stauber(!),  qui  calculum  re- 
ceperunt,  quamuis  dominus  in  sua  eadem  vocacione  non  ex- 
presserit  nee  cauetur  in  eadem. 

1499  Item  pro  soUemnitate   diuorum   martirum   Cosme  et  Da- 
27.  Sept.    miani,  facultatis  patronorum,  dedi   2   tal.  den.  et  21  den.  pe- 

dellis.  Item  ex  consensu  omnium  doctorum  dedi  anno  eodem 
pedello  nostro  4  tal.  den.  sabato  post  sancti  Francisci,  die  vero 
6.  Oct.  5.  mensis  Octobris.  Item  dedi  sibi  eodem  die  recognicionem 
sub  sigillo  facultatis,  quod  facultas  obligabatur  sibi  pro  festo 
sancti  Cholomanni  anni  eiusdem  4  tal. 


[1499  II.] 

1499  II.  Anno   Domini    1499.,    in   die   sancti   CoUomanni,    electus 

13.  Oct.     fuit  in  decauum  doctor  lohannes  Tichtell. 


[IBOO  I.] 


1500  I.  Anno    Domini  1500.,   in   die    sancti   Tiburcii,   electus  in 

14.  Apr.     decanum  dominus  doctor  Bartholomeus  Staber. 


')  In  den  Artistenacten  IV.  Fol.  7*  heisst  er  Petru»  Widman  ex  Haw»en, 
in  der  Uauptmatrikel  1496  L:  Petrus  Widnuin  de  Heimeen. 


Acta  fftc.  nedicaa  II. 


227 


In  decanatu  Bartbolomei  Stehe r,  arcium  et  medicine 
doctoris^  anno  etc.  1500.^  in  estate  circiter  festura  Egidii  inti-  c.  l.  Sept. 
tulati  sunt: 

96.  Stephanus  de  Ronnshib  ex  Veldkirch. 

97.  Mag.  Udalricns  Ceruinus  ex  Patauia. 

Die  Kiliani  eodem  anno  intitulatur :  8.  Juli 

98.  Mag.  loannes  Wysinger  ex  Patauia. 


Oraciuncula  intenciouis  dicende  quociens  decanus  facul- 
tatis  pro  tempore  statuta  legere  debet  juxta  intencionem  man- 
dati  faciendi  ad  intencionem  statuti  statutorum  de  eo:  ^Cum 
statuta  facultatis  legenda';  ubi  et  rector  interesse  debet  et 
lectis  statutis  per  decanum  et  declaratis  offerat  ultimo  rectori 
jus,  si  alicui  statutorum  declaracioni  eins  satisfactum  non  esset, 
quod  eins  magnificencia  suppleret: 

Gimnasiarche  magnifice,  doctores  excellentissimi,  audi- 
tores  denique  et  discipuli  ornatissimi.  Prudentis  litterarum 
professoris  officium  est,  verba  rebus,  quas  |  tractaturus  est,  Fol.  127 *> 
accomodare  et  orationem  illis  applicare  intencionibus,  quas 
est  enarraturus,  ut  scilicet  talis  sit  prima  oratio,  qualis  est 
rerum  explicandarum  futura  materia.  Itaque  statutorum  et 
ordinacionum  saluberrime  facultatis  medicine  dicturus  decreta, 
non  alio  quam  ordinis  laudati  argumento  inductus,  sentenciam 
sapientum  imitatus  dicencium:  qui  toUit  ordinem  a  rebus, 
toUit  earum  essenciam.  Quare  hoc  nunc  facio,  quod  facien- 
dum  imprimis  magnificus  dominus  rector,  eciam  doctissimi 
scriptores  preceperunt;  conuenit  enim,  ut  auditores  precep- 
tores  non  minus  quam  ipsa  studia  ament  eosque  ad  patrum 
vices  colant,  qui  et  ipsi  animorum  parentes  merito  uuncupari 
possunt.  Nam  sicuti  parentes  filiorum  corpora  effigiant,  ita 
preceptores  discipulorum  mentes  formant,  que  res  tanto  pre- 
ciosior  videri  solet,  quanto  homo  interior  homine  est  exteriore 
prestancior.  Quare  audiatis  et  ad  hanc  intencionem  que  dicam 
accipite. 


16* 


228  Acta  &c.  medicae  II. 


[1500  IL] 


Fol.i29<ii)  Anno  Domini  1500.,  in  die  sancti  CoUomanni,  electus  fuit 

1500  II.  IQ  decanum  facultatis  medicine  doctor  lohannes  Marckart 
3.  Oct.  ^^  Haillprunna.  lUa  die  in  congregacione  dominorum 
doctorum  conclasum  fuit,  quod  Celtis  poeta,  cui  domus 
antecedenter  locata  fuit,  nihil  in  domo  edifieet,  nisi  quod  de 
propriis  impensis  facere  velit;  illo  tarnen  adiecto^  quod  si 
que  sint  destructa  aut  destructioni  propinqua,  que  pauco  pos- 
sint  pretio  reformari,  reformentur  per  inquilinum  de  propriis, 
qaod  omnes  antecedentes  domus  incole  fecerunt.  Voluit  eciam 
facultas,  quod  illud  conclusum  posterius  cum  singulis  serua- 
retur  inquilinis.  Item  fuit  in  eadem  congregacione  concorditer 
conclusum,  quod  dominus  Celtis  ter  in  anno  indilate  censum 
soluat  decano,  terminis  scilicet  alias  in  ciuitate  consuetis.  Item 
non  obstante  prohibicione  facta  Celti,  ne  quicquam  edificet 
in  domo  facultatis,  ipse  construi  fecit  unam  seram  ad  stu- 
bcllam  prope  coquinam,  quam  petiuit  solui  sibi  a  decano;  de- 
canus  vero  non  soluit  propter  decretum  facultatis. 

Item  dominus  doctor  Bartholomeus  Staber  presentauit 
decano  doctori  Marckart  ladulam  una  cum  sigillo  facultatis  et 
litteris,  libro  statutorum  atque  actorum;  presentauit  insuper  eidem 
4  fior.  Ungaricales,  5  sexarios  et  11  crucif.  Item  quidara  sa- 
cerdos,  incola  partis  domus,  soluit  censum  decano  3  sol.  4  den. 

Item  alter  quidam  inquilinus  dominus  Gregorius,  cano- 
nicus  Olmuncensis,  soluit  decano  8  soi.  pro  censu. 

99.  Item  Mag.  Bertolldus  Haffner  de  Kaiinngen  in- 
16.  Nov.    titulatus  ad  facultatem  feria  secunda  post  Martini  anno  1500., 
soluit  den.  16. 

Exposuit  decanus  pro  facultate :  Primo  pro  reformacione 
fenestrarum  in  stubis  19  cruc.  Item  pro  reformacione  dua- 
rum  fenestrarum  in  liberaria  domus  versus  curiam  14  cruc. 
Item  pro  vitro  nouo  in  liberaria  versus  plateam  4  sol.,  scri- 
niatori  5  cruc,  seratori  4  cruc.  Item  pro  sera  et  clauibus  in 
janua  ferrea,  quam  dominus  Celtis  ante  inhibicionem  sibi 
factam  construi  fecit,  et  pro  duabus  clauibus  ad  cameram  ex 
opposito  coquine  24  cruc.    Item  pedello  3  libr.  den.,  cui  etiam 


^)  Ist    wohl    verschrieben    statt    128' ,    da    im  Text   nichts   zu  fehlen 
scheint. 


Acte  fkc.  nedieae  II.  239 

decanuB  dedit  cirographum  cum  sigillo  facultatis  pro  residuo 
sallario  Btio.  Item  dedit  pro  dnobus  longis  asseribns  ad  por- 
tam  domus  et  vehenti  illos  12  cruc.  Item  dedit  pro  clauis  ad 
poi'tam  vulgariter  kapffernegll  10  den.  Item  dedit  duobus 
carpentariis  pro  constractione  porte  per  dies  tres  36  cruc. 

In  profesto  diue  Barbare  conuocata  fuit  facultas  ad  de-  3.  Dec. 
liberandum  pro  facultatis  commodo^  quomodo  scilicet  emperici 
repellantur.  Sincere  deliberauit  facultas^  quod  mittatur  rector 
uniuersitatis  doctor  medicine  lohannes  Cuspinianus  et  do- 
ctor  lohannes  Markart  decanus  ad  regiam  Maiestatem  ad 
impetrandum  priuilegium  ab  eadem  sub  impensis  facultatis, 
quod  et  factum  fuit.  In  illa  congregacione  decanus  dedit 
16  cruc.  pro  malmatico  vino,  vino  veteri  et  comestibilibus. 

In  die  sancte  Barbare  anno  1500.,  hora  vesperorum,  con-  Fol.  129' 
uocata  ac  congregata  facultate^  disputatum  fuit  propter  arti-  *•  ^®^- 
culum  ex  parte  empericorum  et  conclusum  fuit  denuo,  ne  fa- 
cultas tot  sustineat  detrimenta,  quod  dominus  rector  doctor 
lohannes  Cuspinianus  et  decanus  facultatis  doctor  lohan- 
nes Markart  adeant  regiam  Maiestatem  ad  impetrandum  pri- 
uilegia  contra  empericos.  Sed  quia  sine  impensis  eciam  magnis 
illud  fieri  non  poterat,  facultas  varios  instituit  modos  pro  ha- 
bendis  impensis,  quia  facultas  tunc  defecit  in  peccuniis  tantis 
propter  mutua  facta  extemis  personis  etc.  Vocatus  fuit  Bern- 
hardus  aromatarius,  qui  promisit  velle  mutuare  10  flor.  Un- 
garicales,  ut  tamen  sibi  daretur  recognitio,  quod  et  factum 
fuit.  Doctor  lohannes  Dichttl  promisit  contribuere  8  libr. 
den.;  doctor  Bartholomeus  Staber  promisit  etiam  velle 
contribuere  unum  Stipendium,  scilicet  8  libr.  den.,  doctor  Mar- 
tin us  pariter  promisit  unum  Stipendium  contribuere  8  libr. 
Insuper  ad  preces  doctorum  doctor  Bartholomeus  promisit 
velle  mutuare  facultati  ad  predictas  8  libr.  den.  21  libr.  den., 
ut  in  toto  iiant  29  libr.  den. 

Dominus  rector  doctor  lohannes  Cuspinianus  et  de- 
canus facultatis  nil  contribuerunt,  sed  assensum  dederunt,  se 
velle  ire  ad  regiam  Maiestatem,  interea  practicas  suas  negli- 
gere  atque  facultati  priuilegia  impetrare,  quod  et  fecerunt. 

Fuit  etiam  in  eadem  congregatione  conclusum,  ut  facul- 
tas in  consistorio  rectoris  petat  litteras  promotoriales  et  cre- 
dentiales  pro  facultate  ad  Maiestatem  regiam.  Dedit  decanus 
in  hac  congregacione  pro  collatione  62  den. 


230  Acta  fec.  medieae  II. 

6.  Dec.  Dominica  die   ante  Conceptionis   beate  Virginia  dominus 

doctor  lohannes  Dichtll  contribuit  suas  8  libr.  den.  similiter 
et  doctor  Martinas  Stainpeys  et  dominus  doctor  Bartho- 
lomeus  Staber  dedit  pariter^  quod  promiserat  antea.  Bern- 
hardus  appotecarius  mutuauit  10  flor.  Ungaricales  et  date  sunt 
hec  peccunie  domino  rectori  et  decano  facultatis  pro  impensis 
ad  regiam  Maiestatem.    Qui  recesserunt  a  Wienna  in  profesto 

7.  Dec.      Conceptionis  beatissime  virginis  Marie  anno  quo  supra,  taudem 
11.  Dec.     feria   sexta  proxima   post   fcstum  Conceptionis  beate  Virginis 

yenerunt  ad  Ypps^  ubi  dominus  rector  nomine  facultatis  in 
solio  regio  hanc  fecit  orationem^). 


[1501  I.] 

Fol.131»'')  100.  Benedictus  Ziaß  ex  Laybaco  inscriptus  est  per 

1601       me    doetorem    Cuspinianum    20.  Maii   anno    Domini    1501.; 
20.  Mai      dedit  8  cruc. 

101.  Mag.  Haynricus  Eyglinger  ex  ötting  inscriptus 
est  per  me  doetorem  Cuspinianum,    facultatis   medice  deca- 

8.  Mai      num,  8.  Mail  1501.  et  dedit  facultati  24  den.,  pedello  2  cruc. 

102.  Cosmus  Dichte],   filius  doctoris  lohannis  Dich- 
te!, ciuis  Viennensis   et   lectoris  ordinarii,   senioris    nostri,    in- 

19.  Mai     scriptus  est  die  19.  Maii  1501.,  dedit  26  den. 

103.  Mag.  Wolffgangus  Wintperger   ex    Melico   in- 
5.  Aug.     scriptus  est  5.  die  Augusti  1501.;  dedit  26  den. 

104.  Hermannus    Weisß    de    Weissenstat,     Scolaris 
11.  Oct.     inedicine,  11.  Octobris  1501.;  dedit  26  [den.]. 

105.  Georgius  Widman  de  Landsperg,   Scolaris  me- 
dicine,  11.  Octobris. 


[1601  n.] 


106.  Mag.  lohannes  Pilhamer  ex  Haydeck  intltulatus 
per  me  Martinum  Stainpayß  de  Bienna,  arcium  et  medi- 


^)  Darunter  folgende  Bemerkung:  ,Oratio  Cuspiniani  ad  Maximilianum  I. 
Iniperatorem  pro  impetrando  pritUlegio  contra  empyricoa  deest,  »ed  pi'iuÜegium 
adeai  in  archiuo  uniuersitaUtf  quod  vidi  suh  rtctorcUu  meo  anni  1633, 

loan,  Guil,  MannageUa  Dodtor} 

>)  Fol.  130 >  bis  131''  leer  geblieben. 


Acta  fkc  medicae  II.  231 

eine  doctorem,  8.  die  Nouembris  anno  salutis  1501.  etc.  et  dedit     8.  Nov. 
facultati  40  den.  et  8  den.  bedello. 


[1608  I.J 

DeeanatuB  Guilhelmi  Puelinger  Patauiensis,  arcium    Fol.  132* 
et  medicine  doetoris. 

107.  Mag.  Wolfgangus  Wisinger  ex  Patauia,  dedit 
6  crueif.  *) 

.  .  .  A^)   domino   doctore  Mag.  Johanne   Spardörffer    Pol.  141»» 
6  flor.  Ungaricales.   —    Mag.  Johannes    Spardörffer,   medi- 
cine doctor. 

Item  quomodo  domui  et  librarie  sit  superintendendum 
habetur  fol.  39  in  decanatu  Schrichk. 

Item  de  locacione  domus  habetur  fol.  61,  quomodo  per 
doctores  conclusum  sit  in  decanatu  Mag.  Caspar;  item  fol.  26; 
item  30. 

Item  de  officio  superintendencie  habetur  folio  103. 


Item  in  die  sanctorum  Cosme  et  Damiani  martirum  ca- 
nitur  officium  solemniter  de  eis  et  fit  circuitus  cum  reliquiis 
eorundem  ad  instanciam  facultatis  medicine  et  decanus  pro 
tempore  per  mandatum  publice  affixum  conuocare  debet  omnia 
supposita  facultatis  medicine  cum  supplicacione  aliorum,  ut 
predicto  officio  interesse  dignentur  sub  forma,  que  habetur 
primo  folio  et  idem  decanus  expedire  debet  infra  notata: 
Item  Magistro  Chori  60  den.,  de  quibus  dat  officianti  2  gross.^). 
Item  cantori  32  den.  Item  organiste  32  den.  Item  leuitis 
14  den.    Item  juuenibus  2  den.    Item  pro  officio  defunctorum 


^)  Vgl.  den  dritten  Actenband  Fol.  29  * ,  wo  der  Decan  Wilhelm  Pue- 
binger  seinen  Bericht  eingetragen  hat;  hier  findet  sich  nichts  als  diese  In- 
scription.  Fol.  132^  bis  141  sind  leer  gelassen,  da  die  späteren  Decane  das 
neue  Actenbuch  benützten. 

')  Der  obere  Rand  dieses  Blattes  ist  stark  beschädigt,  doch  scheint  nur 
allerlei  Gekritsel  darauf  gestanden  zu  haben. 

')  Dazu  Ton  anderer  Hand:  Sacerdotet  etd  ganctwn  Stephanum  habent 
ad  veaperaa  omnia  laudare  et  atatUmem  in  aUari  aancti  Sebtutiani  etc. 


232  Acta  fke.  medioae  II. 

24  den.  (Vide  conclusionem  facultatis  fol.  54.  Videatur  noua 
conclusio  conclusa  in  decanatu  domini  doctoris  magistri  lo- 
hannis  de  Seigenstat  folio  111  quod  addendi  sunt  7  sol. 
den.  videatur  ibidem.)  ^)  |  Item  pro  duabus  missis  14  den. 
Item  pro  apertura  tabule  32  den.  Item  pro  frondibus  21  den. 
ex  gratia.  Item  subcantori  et  juuenibus  20  den.  Item  famiilis 
campanatoris  7  den.  Item  bedello  nostro  12  den.  ex  gratia. 
Summa  summarum  9  sol.  den. 


Item  ex  parte  liberarie^  quod  electus  olim  fuit  quidam 
liberarius  etc.  folio  32.  Item  de  visitacione  appotecarum  cum 
certis  articulis  obseruandis.  Item  de  officio  et  juramento  do- 
mini superintendentis  fol.  103.  Item  quod  nnllus  cum  violencia 
frangat  vel  frangere  permittat  januas  vel  alias  partes  domus 
sine  licencia  et  consensu  facultatis  fol.  61. 


Folio')  21:  quod  domus  cum  condicione  alicui  non  de 
facultate  existenti  locata  sit.  Item  folio  24  habetur,  quomodo 
anatfaomia  sit  celebrata  in  corpore  mulieris.  Item  quod  unus- 
quisque  pro  intitulacione  obligatur  folio  31.  Empirici;  de  bis 
vide  folio  31.    De  aromatariis  131.    De  vetula  in  Kranaw  69. 


3  flor.  ^)  8  libr.  3  sol.  facta  computacione.    Summa  sum- 
marum,  quam    percepit   Mag.  Heinricus,   est  20  flor.  2  libr. 
5  sol.  26  den.  quam   summam   recepit   dominica   ante  Marga- 
1443       ^'öte  anno  43. 

T.Juli  Superintendentes  *)  domus  facultatis  medicine  et  Jiberarie 

eiusdem  quere  folio  31,  item  39. 

De  practicantibus  sine  consensu  doctorum  folio  41. 


^)  Dieses  Ausgabenverzeichniss  ist  von  der  Hand  des  Decans  Mag. 
Christophorus  Kreuzer  (1473  I.)  genau  so  wie  S.  161  hier  wiederholt  und  von 
späteren  Händen  mit  Zusätzen  versehen. 

')  Auf  der  Innenseite  des  vorderen  Pergamentumschlags. 

')  Auf  der  Innenseite  des  rückwärtigen  Pergamentumschlags. 

*)  Von  TichtePs  Hand. 


ANHANG. 


1455 
25.  Jan. 


I. 

(zu  Seite  77). 

Yerordnnng   der  Artlstenfacnltilt  und  der  üniTersltlt 
in    Betreff    der   Wohnnngen   unbemittelter   Seholaren. 

(1455,  35.  Jan.— 13.  HBrz.) 

Acta   in  decanatu  Mag.  lacobi   Gressing   de  Fladnitz^ 
eiecti     in     die     sancti     Cholomanni      martiris     anno 

Domini  1454.*) 

In  die  Conuersionis  sancti  Pauli  congregata  fuit  facultas  Fol.  78* 
super  isto  articulo:  Ad  audiendum  relacionem  decani  et  suo- 
rum  deputatorum  in  materia  articulorum  eis  proxime  per  fa- 
cultatem  commissa  et  ad  deliberandum,  quid  amplius  circa 
hoc  expediat.  Congregata  facultate  decanus  retulit,  quomodo 
magistri  deputati  super  articulis  nuper  eis  commissis  et  pro- 
posicionibus  eorundem  articulorum  concepissent  certos  modos, 
quos  decanus  tunc  eis  de  quadam  cerata  legit^  qui  modi  quoad 
omnes  articulos  per  facultatem  sunt  reeepti  et  tunc  approbati 
et  conclusi^  et  quoad  primum  articulum,  videlicet  de  chodriis, 
sub  bac  forma  verborum  postea  sunt  presentati  venerabili  ar- 
cium  et  medicine  professori  domino  Caspari  de  Thettnam, 
rectori  huius  alme  uniuersitatis : 

,Venerabilis  et  egregie  domine  rector.  Cum  juxta  teue- 
rem compactatorum  huius  alme  uniuersitatis  et  dominorum  ci- 
uium  omnes  studentes  in  chodriis  stantes  cum  licencia  sui  de- 
cani |  ibidem   Stare   debeant,   facultas   artium   ex  consensu   et    Fol.  79' 


^)  Acten  der  Wiener  Artistenfacaltät,  Band  III,  Fol.  76*   (Uniyeraitftts- 
Archiv). 


234  Acte  fM.  medioaa  II. 

desiderio  vestre  venerande  dominationis,  que  eciam  suum  pro- 
curatorem  ibi  habuit,  inquisicionem  fieri  per  decanum  et  saos 
consiliarioB  fecit,  si  qui  habundantes  inaeniri  possuni  in  cfao- 
driis  vel  habentes  tantaniy  quod  se  in  bursis  pro  fataro  con- 
seruare  valerent,  quod  tales  pro  fataro  ad  standum  ad  bursas 
compellerentur.  Et  facta  inquisicione  innen ti  sant  circa  80, 
qai  se  decenter  et  honeste  in  bursis  duoram  vel  triam  ^)  con- 
seruare  possunt  et  eciam  volunt,  sicut  per  se  fassi  sunt. 

2°.  Ut  tota  uniuersitas  magis  pacata  esset  in  suis  suppo- 
sitls  quoad  ipsorum  regimen,  et  facultas  maiori  cura  et  solici- 
tudine  et  juxta  statuta  huius  alme  uniaersitatis  ac  ipsius  sua 
supposita  regere  valeat,  ut  magis  in  vita  et  moribus  crescant, 
ne  denique  tot  paruuli  sab  pretextu  cuiusdam  pietatis  per  alios 
hie  destruantar,  ipsa  artiam  facultas  offert  vestre  venerande 
dominacioni  certos  modos^  quibus  mediantibus^  ut  sibi  apparet^ 
bonum  facultatis  in  regimine  suppositorum  ac  incremento  mo- 
rum  et  scientiarum  procurari  posset  non  modice. 

3^.  Ultra  illos  80,  qui  stare  volunt  ad  barsas,  sunt  multi 
et  quasi  maior  pars  eorum  in  chodriis  stancium,  qui  exponunt 
septimanatim  uni  quartano  pro  mensa  10  den.,  et  plures  ex 
eis  circa  penesticas  septimanatim  plus  quam  duos  grosses  con- 
sumunt.  Et  magna  pars  ex  illis  seit  scribere  et  potest  se 
bene  conseruare  in  bursis  scriptura  mediante  et  ut  in  pluri- 
mum  magnam  pecuniam  exponunt  pro  resumpcionibus,  ut  de 
secuuda  parte  Allexandri  ^)  60  den.,  de  paruis  ')  mediam  libram 
denariorum  etc.  Ad  quas  resumpciones  ipsi  non  obligantur, 
sed  potius  juxta  statuta  ad  diligentiam  lectionum.  Visum  est 
facultati,  quod  omnes  tales  amplius  stent  ad  bursas,  et  quod 
conuentores  sint  vigiles,  ut  eorum  bursales  sint  diligenter  col- 
latiui  et  inquisitiui  ad  idem. 

4^.  Quod  nullus  de  predictis  posset  se  excusare  et  ad 
non  standum  ad  bursas  paupertatem  allegare,  visum  est  facul- 
tati, quod  ex  istis  chodriis  fierent  burse  duorum  grossorum  absque 
aliqua   addicione  vel  fierent   burse  10  den.  cum   addicione  ad 


^)  Seil,  groaaorum,  d.  h.  Bursen,  derer  Inwohner  wöchentlich  zwei  oder 
drei  Qroschen  besuihlen  mussten. 

')  Alexander  de  Villa  Del,  der  bekannte  Grammatiker  des  Mittel- 
alters. 

')  Seil.  logicaUbu»,  d.  h.  für  die  Uebungen  in  den  Anfangsgründen  der 
Log^k. 


Acta  fuc.  medieae  11.  235 

maximum  4  den.,  et  si  tales  uon  posaunt  habere  tres  cibos, 
haberent  duos  vel  unum  etc. 

5^  Quod  omnes  parauli  eorum  pellerentur  ad  bachan- 
trias  et  nedum  paruuli^  sed  etiam  jam  adulti,  omnino  ad  Stu- 
dium inepti,  quorum  aliqui  per  4,  by  6  vel  7  annos  hie  ste- 
terunt  et  tarnen  nichil  sciunt  nee  profecerunt,  sed  multos 
pueros  una  seeum  destruxerunt. 

6^.  Sunt  aliqui  pauperes  et  abiles  ad  Studium,  qui  non 
sciunt  scribere,  nee  ex  juuamine  parentum  vel  amicorum  in 
bnrsis  consernare,  et  aliqui  ex  eis  habent  hie  prebendas  de 
monasteriis,  pro  quibus  quandoque  obligati  sunt  ad  ministran- 
dum  ad  diuina  officia,  et  alii  personaliter  mendicando  propter 
Studium  se  conseruant.  De  istis  visum  est  facultati,  quod  se 
conseruare  deberent  cum  suis  prebendis  et  mendicitate  circa 
scolas  particulares,  ut  ad  Scotos,  in  hospitali,  ad  sanctum  Mi- 
chalem  et  sanctum  Stephanum.  Vel  seruaretur  tuna  domus 
pro  eis,  in  qua  omnes  tales  coiiseruarentur  per  unum  conuen- 
torem  magistrum  vel  waccalarium  et  nullos  secum  haberent 
paruuloS;  sed  suis  prebendis  mediantibus  se  in  tali  domo  su- 
stentarent,  et  nullus  reciperetur  ad  illam  domum  sine  licencia 
decani  pro  tempore,  qui  prius  haberet  talem  examinare,  an 
esset  abilis  pro  studio  vel  non,  et  nullus  de  nouo  adueniens 
et  domum  istam  intrans  ultra  duos  grosses  pro  beanio  ex- 
poneret. 

7^  Si  isti  modi  vestre  dominacioni  ac  uniuersitati  non 
essent  placibiles,  quod  tunc  vestra  dominacio  veneranda  det 
modos  et  vias,  sub  quibus  decanus  debet  dare  licenciam  vo- 
lentibus  stare  in  chodriis,  quia  omnes  conuentores  prohibiti 
sunt,  ne  aliquem  pro  futuro  locent  in  domibus  suis  sine  ex- 
pressa  licencia  decani  pro  tempore^ 


12.  März 


In  die  sancti  Gregorii  congregata  fuit  uniuersitas  super  Fol.  80^ 
aniculis  subscriptis:  Primus  ad  audiendum  modos  per  facul-  l^^^ 
tatem  arcium  ex  parte  chodriarum  conceptos  et  ad  deliberan- 
dum,  quid  expediat.  Et  recepti  sunt  per  uniuersitatem  et  ap- 
probati  isti  modi  concepti  per  facultatem,  et  dati  sunt  deputati 
de  qualibet  facultate  duo  cum  decanis,  qui  masticarent  ultimum 
punctum  melius,  scilicet  vel  seruaretur  una  domus  pro  eis,  in 
qua  omnes   tales   conseruarentur   per  unum   conuentorem  ma- 


336  Acte  Ike.  medioM  11. 

giBtrum  vel  waccalarium,  et  nuUos  secam  haberent  paruulos 
etc.  ut  Bupra.  Et  conuentis  deputatis  in  faabitatione  rectoris 
conaenernnt  in  illum  modum,  quod  ex  duabus  chodriis  debe- 
rent  fieri  burse  10  denarioram  etc.  ut  supra,  et  omnes  inuenti 
priuB  in  examine  particulari  habentes  stare  in  bursis  trium 
vel  duornm  ad  sie  Btandum  compelli  deberent.  Pro  alÜB  vero 
seiniarentur  tres  domus,  qui  posBunt  Becam  habere  parnulos, 
sed  sab  moderamine  certo  per  dominum  rectorem  exprimen- 
dam,  ne  negligerentur.  Et  execucio  istius  finaliter  commiBsa 
est  domino  rectori  et  suiB  officialibus,  hoc  est  decanis  et  pro- 
curatoribuB. 


IL 

(zu  Seite  115). 


Fol.  128*  Eine  Promotionsrede  des  Dr.  Thomas  Ebendorffer  ron 
Haselbach  hei  Verleihung  der  Lleenz  In  der  medlelnischen 

Facnltat '). 

Collatio  in  licentia  in  facultate  medicine  domini  lo- 
hannis  Spardorffer  et  Mag.  lohannis  de  Muntzing, 
1462.  9.  Februarii.   Non  fuit  pronunciata  extuuc,  sed  postea'). 

Muitis  difltractuB  negociis  et  sollicitudinibus  agitatus,  quid 
vobis,  viri  venerabiles  licenciandi,  in  proBenciarum  coram  hoc 
laude  digno  cetu  reverendorum  patrum  doctorum  et  magistro- 
rum  ac  aliorum  preclarorum  virorum  in  presentibuB  ecclesie 
et  patrie  fluctibus  sim  dictoruB  et  super  vestre  prouectionis 
et  promotionis  in  facultatibuB,  in  quibus  muitis  annorum  de- 
cursibus  nedum  utiliter  sed  et  laudabiliter  desudastis  pro  vestro 
ulteriori  incremento^  dum  diutius  meditarer,  vix  exploratum 
inueni.  Aperiens  itaque  codicem  apostolicum,  coniectis  curiose 
oculis,  occurrit  verbum:  ^Videte,  quomodo  caute  ambuletis/ 
ad  EphesioB  5.  capitulo  scriptum  et  noBtro  proposito  me  ju- 
dice  aptissimum. 


")  Wiener  Hofbibliothek,  Cod.  4680,  Fol.  128 •—130«'. 
')  In  margine:    Expost  pro  Mag,  Nicoiao  de  Ralupona,    Petro   MaroU 
de  Lakk  et  Mttg,  Stephano  Kuelandt  de  Ram,  8.  Atigusti  1463, 


Acte  fius.  medioM  H.  237 

Siquidem,  viri,  patres  et  fratres,  dum  mentis  oculos 
alcioB  attollo,  aperoiuB  considero,  quod  totus  fere  orbis  et 
presertim  inelita  Germania  conttersa  facta  est  Alexandria, 
quod  leuans  augustias  interpretatur;  sie  enim  in  hebraicoram 
nominum  interpretationibus  inueni.  Muudus  siquidem  et  ab 
antiqoa  non  degenerat  consuetudine,  dum  omnium  ti*ibulatio- 
num  genera  possidet  hereditates  dum  eciam  ubique  terrarum 
tota  uniuersalis  ecclesia  sub  diuersis  gemit  angustiis  constituta 
et  prophanorum  ac  reproborum  hominum  hie  inde  patet  in- 
iuriiSy  laceratur  rapinis,  vastatur  iucendiis,  et  omnium  calami- 
tatum  fasce  deprimitur  et  cottidie  suis  finibus  coangustatur 
et,  dum  tumultus  eciam  infidelium  peruersa  machinantium 
dyetim  patitur,  quasi  furnorum  et  ticionum  tenebris  offuscatur, 
sicut  per  Salomonem  Cant.  primo  queritur  dicens:  ,Nigra 
sum  sed  formosa,  filie  Jerusalem,  nolite  me  considerare,  quod 
fusca  sim,  quia  decolorauit  me  sol^;  super  quo  Beda  in  ori- 
ginali:  Vox  est  ecclesie,  que  nigra  dicitur  per  tribulationes 
yite  presentis,  sed  decora  per  gloriam  speratam  resurrectionis 
atque  immortalitatis ;  ergo  ait  ,nolite  me  considerare',  idest: 
nolite  mirari,  si  hominibus  despecta  sum  foris,  quia  sol,  idest 
persecatio  huius  seculi  ab  impiis  siue  demonibus  excitata  me 
decolorauit,  idest  humilem  et  despectam  reddidit.  Dum  scilicet 
ei  hac  racione  insultant  perfidi  eamque  lacerant,  confundunt 
et  inquinant  proprii  alumpni  et  reputati  filii  per  distortos  mo- 
res, et  indicibilibus  modis  opprimunt  perfidissime  Machometi 
secta  et  Sarraceni,  qui  Methodio  |  martire  referente  in  libello,  Fol.  128^ 
quem  in  carcere  pro  fide  pariter  et  angelo  releuante  fertur  de 
principio  et  fine  mundi  scripsisse:  ,Ipsi  Sarraceni  ante  ad- 
uentum  Antichristi  totam  mundi  orbitam  tyrannice  subiicient 
propter  peccata  hominum  christianorum,  precipue  et  contra 
naturam.  Et  primum  regnum  Persarum  in  septimo  mundi 
millenario,  quod  et  Machumet  vi  et  dolis  legitur  obtinuisse, 
Armeniam,  Capadociam,  Syriam,  Cyliciam,  Egiptum  desolabunt 
et  habitatores  in  occisionem  et  captiuitatem  mittent.  Romania  et 
qui  habitant  in  ea  et  in  insulis  maris  in  desolatione  erit,  orien- 
talis  Asya  subiugabitur  et  in  magna  tribulatione  erit  supra  vires 
animarum  suarum.  Ita  Egiptus  et  Sy ria,  Spartica,  que  et  Ly  caonia, 
ymo  et  Lacedemonia  gladio  peribit  et  captiui  ducentur^  Hec 
quia  iam  preterita  cernimus,  quomodo  que  secuntur  euademus? 
Undeait:  ,Qallia  Germania,  Equitania  variis  preliis  deuorabuntur 


238  Aete  tu.  nadioM  11. 

et  malti  ex  eis  captiui  dacentnr,  Romani  in  occisione  erunt 
et  eonuersi  in  fagam.  Et  replebitar  terra  lerosolima  promis- 
sionis  hominibas  a  quataor  ventis^  qai  sub  celo  sant,  et  erunt 
quasi  locuste  in  multitudine.  Et  eleuabitur  cor  eorum  in  su* 
perbiam  et  loquentur  excelsa  ad  tempus  constitutum  eis.  Et 
obtinebunt  filii  Ysmabel  introitum  ab  Oriente,  ab  aquilone,  me- 
ridie  et  occidente  et  erunt  omnia  sub  jugo  eorum  et  tributo.' 
Unde  post  multa  conciudit  Methodius,  quod  et  inducit  M.  in 
hystoriis:  ,  Futurum  autem  est,  ut  exeant  adhnc  semel  filii 
Ysmahely  et  obtinebunt  orbem  per  VIII  ebdomadas  annorum, 
idest  Ivi  annos  et  vocabitur  iter  eorum  via  angustie^  quia  pa- 
trem  eorum  Ysmahel  vocauit  dominus  Deus  Pbai*a,  idest 
onagrum.  Interficientes  sacerdotes  ibidem  cum  mulieribus 
dormient;  ad  sepulchra  sanctorum  ligabunt  jumenta,  et  hoc 
pro  nequicia  Christianorum,  qui  tunc  erunt.  De  quibus  di- 
citur:  In  nouissimis  diebus  erunt  homines  se  ipsos  amantes 
etc.  cupidi,  elati,  superbi  etc.  prout  presago  spiritu  apostolus 
eos  preuidit  affuturos  2.  ad  Thymotheum,  3.'  Hec  tremenda 
mortalibus  affutura  volui  deducere,  ut  quisque  videat,  si  hü 
dies  ipsum  comprehendant  tribulationis,  quomodo  possit  cau- 
cius  ambulare,  instar  naucleri  prudentis,  qui  videns  furentibus 
ventis  aboriri  tempestatem  et  fluctiuagos  turbines  in  tumulos 
eleuari  procellarum,  tunc  non  ad  litora  fugit,  ubi  se  fluctus 
feruentius  erigunt  et  naues  turbo  ut  in  gulfis  frangit,  sed  com- 
mitioris  pelagi  profunda  conscendit  caucius.  Sic  nimirum, 
Fol.  129«  cum  iam  huius  seculi  terminus  appropinquat,  |  quasi  circa  litus 
suum  mundanus  feruor  ebulit  seseque  in  perturbationis  ac  su- 
perbie  cumulos  erigit,  et  qui  in  preteritis  seculi  veluti  in  pe- 
lagi profunditate  quodammodo  tranquillus  extiterat,  nunc  circa 
finis  sui  litus  pestilenter  exestuat,  ut  applicantes  quique  dis- 
crimen  naufragii  vix  euadant.  Et  hie  mundi  Status  finalis  juxta 
prelibata  de  luxuria  nascitur  et  quod  nature  contrarium  est, 
de  voluptate  rite  afflictio  generatur. 

Et  quia  ab  euo  patrum  nostrorum  hec,  que  prelibata 
sunt,  fuere  inuisa  mala,  et  ab  apostolo  nobis  tempora  pre- 
scripta  yidentur  astare  pre  foribus,  merito  ergo  omnibus  di- 
citur:  ,Videte,  quomodo  caute  ambuletis',  quasi  dioatur  pro- 
uide  considerate,  quomodo  caute  et  Ordinate  conuersemini  et 
viuatis  in  medio  nationis  deprauate,  non  quasi  insipientes  et 
infideles,    qui   exortes  sunt  sapientia   vera,    que   Christus    est, 


Acte  fkc.  medieae  II.  239 

sed  ut  fideles  et  sapientes,  qui  veram  sapientiam  possident  et 
in  se  CfariBtum  inhabitantem  habent.  Et  causam  subiungit: 
yRedimentes  tempus^  quoniam  dies  mali  sunt'^  et  quid  est  tem- 
pus  redimere^  nisi  opera  bona  et  utilia  facere,  digna  remune- 
ratione^  et  praua  fugere^  digna  condemnatione?  Qui  enim  talia 
facit,  tempus  sibi  datum  ad  merendum  redimit,  quia  in  suam 
salatem  illud  aceipit;  quia  dies  mali  sunt^  idest  in  eis  a  per- 
uersis  hominibus  pessima  habitata  sunt;  sie  et  domus  vel  pa- 
tria  mala  dicitur^  que  a  malis  habitatoribus  possidetur,  qua 
de  re  verendum  est;  multas  terras  opimas  Dei  nutu  conuerti 
in  salsuginem  ob  suorum  incolarum  maliciam^  ut  sit  sibi  celum 
eneum  et  terra  erea  et  immutata  omnia  victui  humano  neces- 
saria.  Unde^  patres  et  fratres^  videte,  ut  et  quomodo  juxta 
thema  et  vos  caute  ambuletis  et  nedum  caute  per  gradus 
circumspectionis;  ut  innuit  thema,  sed  et  pure  per  gressus 
jaste  affectionis  ad  proximum  et  sanete  deuotionis  ad  Deum, 
de  quibus  apostolus  ad  Galathas  ö. :  ^Spiritu  ambulate  et  de- 
sideria  carnis  non  perficietis  et  quod  necessarium  etiam,  ut 
ambuletis  honeste  per  gestus  Christiane  conuersationis,  unus- 
quisque  ad  se  ipsum,  quia  dies  mali  sunt/  Uude  merito  con- 
cludo  cum  apostolo  generaliter  omnes  affatim  alloquendo :  ,Vi- 
dete,  quomodo  caute  ambuletis^,  quod  fuit  thema. 

Que  quidem  verba,  etsi  sint  omnibus  ad  monimentum,  Fol.  129^ 
specialiter  tamen  esse  videntur  dicta  pro  cautela  medicorum, 
humanorum  corporum  custodum^  quorum  dignitas  facile  agno- 
scitur  auctoris  sui  cognita  sublimitatc;  non  enim  vilis  precii 
aut  degeneris  potest  conditionis  suspicari,  quod  sacra  manus 
ipsa  Dei  de  limo  terre  originaliter  confinxit  et  celestis  flatus 
in  vitalem  substantiam  animauit.  Hominem  dico,  quem  secun- 
dum  post  se  presidem  disposuit,  habentem  in  se  dignitatem, 
qua  cuncta  animata  precelleret  et  sibi  soli  seruiens  imperaret, 
cui  et  celum  in  die  lucis  splendore  vestiuit  et  solis  fulgoribus 
decorauit^  noctem  vero  claro  lune  speculo  et  astrorum  fulgore 
vario  illustrauit,  ut  post  diurnum  laborem  requies  mortalibus 
preberetur.  Ecce  et  propter  hominem  alternantar  vicibus 
tempora,  frondescunt  silue,  amenantur  campi,  prata  rident, 
animancia  cuncta  diuersis  usibus  procreata  fetus  edunt,  parent 
imperio^  obsequio  se  subiciunt  hominis,  quem  medicus  tam  in 
sanitate  quam  in  egritudine  in  suam  suscipit  fidem,  ut  eo  mi- 
oistrante  in  sanitate   persistat  et  lapsus    ab   egritudine   conua- 


240  Acta  fac.  medioM  IL 

leBcat.  Videat  ergo,  quomodo  caute  ambulet,  ne  ipsum  sua 
incuria,  ignauia  aut  inercia  negligat,  a  bono  in  peyus  aut  a 
lapsu  reparabili  in  morbum  incurabiiem  siue  mortem  deducat; 
alioquin  crassam  suam  negligentiam  quis  potest  excasare  a 
culpa  mortali  et  reatu  interpretatiui  homicidii,  ac  per  hoc  nota 
et  penis  irregularitatis  inuolui?  Qua  de  re  canon  ad  aures 
de  qualitate  et  etate  ordini8(!)  dicit:  ^Consulitur  medico,  ne  pro- 
moueatur  ad  aures/  Kursus  et  medicis  caute  videndum  ac 
ambulandum  est,  ne  egris  pauperibus  eorum  consilia  et  au- 
xilia  postulantibus,  ne  sibi  proximis  possetenus  subtrahant 
talia  ac  per  hoc  sint  occasio  eisdem  lapsus  ad  vite  sue  peri- 
cula,  sicut  enim  secundum  Augustinum  in  breuiario,  sermone 
24^  yPascendus  est  fame  raoriens,  si  non  pauisti,  occidisti', 
ita  medicus,  qui  conuenienter  potest  occurrentem  sibi  egrum, 
instantem  et  potentem,  salutis  auxilium  occurrere  negligit,  vix 
immunis  a  peccato  erit,  ex  quo  unicuique  Dens  mandauit  de 
proximo  suo  Eccl.  21.  ,AuscuItate  ergo,  ut  caute  ambuletis', 
ne  de  vobis,  quod  absit,  illud  veiificetur  metriste:  ,Ipse  licet 
yenias,  non  sis  comitatus  Omeri,  si  nil  attuleris,  ibis  Omere 
foras'.  Mortem  enim  languentibus  probatur  infligere,  qui  hanc 
non  excludit,  cum  possit  excludere,  ut  Ixxxiii.  distinctione  in 
principio,  ubi  glosa :  ,Medicus  debet  pocius  gratis  curare,  quam 
mori  permittere,  nedum  pauperem  sed  eciam  diuitem/ 
Fol.  130»:  Kursus  et   caute  ambulandum   est   medicis,   quorum   ars 

non  ab  acribologia,  sed  ab  experieotia  sumpsit  exordium,  sed 
ut  testatur  Ypocras:  ,Vita  breuis,  ars  longa,  expergentia 
fallax/  Quibus  satis  concordat  beatus  Ambrosius  super 
psalmo  37:  ,Ars,  iuquit,  medicine,  nisi  de  vulnere  sumpsit 
exordium,  dum  prima  etas  humani  generis  docuit  alios,  quod 
sibi  profuit,  et  sicut  vulnus  suum  sanauit,  alii«  ostendit  et  sie 
usus  artem  fecit,  et  egritudo  magisterium/  Ipsa  etenim  prima 
et  valida  secta  medicine,  quam  expergentia  non  coniectura 
formauit.  Item  ab  experientia  et  practica  medici  vocati  sunt 
et  ab  ea  succum  quendam  cetere  secte  sue  virtutis  acceperunt. 
Non  minus  caute  ambulandum  eciam  est  medico  ob  negligen- 
tem  fortassis  compositionem  simplicium  corruptorum  ab  apo- 
tecario,  qui  juxta  vulgatum  crebro  prouerbium:  ,Dant  qui  pro 
quo  et  fimum  pro  coco^  Ideo  Ambrosius  6^.  Exameron  dicit, 
quod  ,medicorum  est  opus  herbarum  potestates  nosoere.  Hinc 
enim  inoleuit  medendi  usus.     Medicina   enim  antiquior  herbis 


Acte  UM.  »odiflM  II.  241 

curare  consueuit  et  auccis,  nee  ulla  firmior  sanitas,  quam«  que 
Balubribos  reformatur  alimentiB/  et  Bubdit:  ^Herbis  certe  vul- 
nera  aperta  clauduntur,  herbis  interna  curantur/  Ipsa  enim 
cura  per  simplicia  cercior,  naturalior,  compendiosior,  facilior 
et  utilior  et  omnibus  tolerabilior,  et  beatus,  qui  in  ea  fuerit  peri- 
tior.  Audeo  dicere^  me  quendam  nouisse  medicum  et  pacien- 
tem,  qui  oyaticam  curauit  passionem  per  simplex  valoris  obuli 
infra  diem  naturalem.  Unde  nee  hoc  fuit  dignum  spectaculo, 
dicente  leronimo  secundo  contra  louinianum:  ,Legaty  qui 
vult  Aristotelem,  Theofrastum  in  prosa,  Maroellum,  no- 
strum  Flaccum  in  metro,  Plinium  quoque  et  DjOBCoridem 
et  ceteroB  tarn  physicoB  quam  medicos,  qui  nuilara  herbam, 
nullum  lapidem,  nullum  animal  tam  reptile  quam  volatile  at- 
que  natatile  non  ad  Bue  artis  utilitatem  referant^  et  quod 
omnis  egritudo  humana  hiis  curari  posBOt,  si  eorum  virtus  hu- 
manitUB  ad  plenum  nosceretur. 

Ceterum  Bunt  adfauc  multe  a  mediciB  cautele  Beruande 
contra  Bua  et  pacicntium  pericula  tarn  in  doBi  receptorum,  in 
qualitate  egrorum^  in  habitudine  et  respectu  aBtrorum,  quam 
in  fortitudine  aut  debilitate  natural ium  virium,  circa  que  me- 
diciB caute  ambulandum  eBt. 

Videte  ergo,  carissjmi^  et  ut  finem  verbiB  imponara,  quo-  Fol.  ido^ 
modo  caute  ambuletiB  in  complexionum  humanarum  discretione, 
in  cauBarum  egritudinum  discussione^  in  curae  morborum  mo- 
deratione,  ut  fidelcB  inueniamini  cenBores,  nedum  egritudinis 
Bed  et  BanitatiB  et  neutralitatiB,  non  ut  quidam  y  qui  dant  ver- 
botenuB  egris  sanitatem  et  Bola  voce  conBeruant  neutralitatem, 
quibuB  omnino  nichil  deeBse  se  jactant  in  premissis  preter 
effectuB;  si  desideratur  operiB.  Et  dum  cauBam  egritudinis  in 
veritate  nesciunt,  bc  diu  preuidiBse  et  docent  et  confingunt,  et 
quid  plura,  cum  eoB  audis?  Videntur  mortuos  BUBcitare  posBC, 
Bic  intoiiantes  altisone,  ut  nee  Esculapio  nee  Mercurio  credantur 
inferiores. 

Hec  non  ad  iuBUggilationem  practioorum  medicorum  de- 
duxi  in  medium,  sed  ut  parciores  verbis  sitis  apud  vestros 
pacientes.  Vos,  fratres  carissimos^  ammoneo  et  precipuc  in 
hiis,  que  pronostica  vestre  facultatis  dinoBCuntur  excedere. 
Qua  de  re  Ethicus  in  suis  epistolis  aiebat  Oracius:  ,Quod 
medicorum  est,  promittunt  medici,  tractaiit  fabriliti  fabri',  ubi 

Acta  facnlteti»  madiea«  II.  16 


V^ 


242  Acte  fae.  B«di<M  n. 

autein  premittitur  in  Bententia,  ,quod  non  aadet  quisquam  mini- 
strare  egroto  abrotanum^  nisi  qui  dare  didicit/^)  Idem  etiam 
doctissimas  leronimus  inducit  ad  Paulinam  de  omnibus  sacre 
Bcripture  libris«  Quid  est  ergo  medicorum  proprium,  nisi  scire 
causas  morboram,  Bimpliciam  vires,  medicinaram  compositioneB 
et  earam  profundis  in  egritudinibus  tarn  in  dosi  quam  signorum 
et  laminarium  aspectibas,  quod  (!)  tarn  provecte  etatis  quam  ju- 
uenibuB,  viris  et  feminis  debitas  applicationes  discernere. 

Sic  enim  agendo  et  vos  caute  ambulabitis  et  laadem  ho- 
minum  nanciscemini  in  terris  et  apud  summam  medicum  im- 
marcessibilem  gioriam  obtinebitis  in  celis,  Christum  dominum 
in  secula  benedictum.  Amen  ').  Nunc  quanturo  ad  tertium  prin- 
cipale  descendendo,  quia  juxta  Sapientis  dograa  bonorum  operum 
gloriosus  est  fructus,  vos  etc.  in  premium  laude  dignorum  ve- 
strorum  operum,  gradu  licentie  in  inclita  vestra  facultate  habeo 
insignire  medicine.    Auctoritate  igitur  .  .  .^) 


ITI. 

(zu  Seite  121). 


Wiener  Apothekerordnung  Tom  Jahre  1465  In  deutscher 

Sprache.  *) 

Fol.  185«  Wenn  dy  kunst  der  ercznej  erfunden  ist  worden,  damit 

daz  mensch  gesl&cht  ist  suchen  rueung,  hail  und  hofnung, 
und  sich  dy  menschen  vor  kranchait  beschirmen  und  be- 
halten, und  ob  sy  kranch  werden,  sich  durch  Gots  hilff  und 
der  erczney  in  selbs  wider  helffen:  gepflrdt  Ans  doctoribus 
zue,  mit  allem  vieis,  den  wir  vermAgen,  und  mit  aller  erfor- 
Bchung,  dy  wir  mugen,   petrachten,   damit  sAlich,   dy  dilrstik- 


^)  Hör.  ep.  II.  1.  114. 

*)  Hier  bt  folgender  Satx  angedeutet:  Quia  pari  patm  lohanneM  cum 
Petro  preeedenie  Nieolao  deereuemnt  ire  ad  s^pulchrum  v<M€Uum,  »eUieel  ad  ma- 
giHrale  aolium  .  .  . 

*)  Die  Formel  ist  von  Ebendorffer  nur  angedeutet. 

*')  Wiener  Hofbibliothek,  Cod.  6896,  Fol.  186»  ff.  Daran«  bereits  von 
Jos.  Chmel  im  Oesterreichischen  Geschichtsforscher  I.  (Wien  1838),  S.  60—63, 
aber  nicht  gänc  tadellos  verOffentlicbt. 


AeU  tut.  aedieM  JI.  243 

lieh  und  mit  schalkait  practicziren,  zU8t6rung  der  TneiisckeQ, 
t&ttuQg  und  mdrdrey  hinfur  iiymer  sei  gestatt  noeh  zageBdien 
werden. 

Darumb  zum  ersten  seczt  dy  faeultet  von  wegen  der 
freyhait  und  ordung  des  heyligen  concilij  zu  Pasel  und  auch 
der  newn  freyhait  unsers  allergn&digisten  herren  herren  Frid- 
reich;  kajser  des  heiligen  Römischen  reich  und  merer  des- 
selbigen  reich  etc.^  daz  chainer  empericus  oder  yemancz  fr&f- 
lich  d&rff  wider  wissen  und  willen  der  faeultet  zu  Wjenn 
practicziren^  nur  alain  er  sey  ain  beb&rter  doctor  in  ainer 
uniuersitet,  desselbigen  ^)  haben  sflUen  volk6menew  erkantn&ss 
durch  offen  brief  oder  zeugnAss,  oder  daz  sich  ain  sölicher  geh 
zu  respondiern  offenlich  vor  der  faeultet,  domit  sein  kunst  sey 
offenlich  erscheinen.  |  Und  daz  sölichs  sein  volkSmen  veruol-  Fol.  185  > 
gung  hab,  ist  not  ettlich  Statut  insunderhait  zu  behalten,  da- 
mit nit  geben  werd  stat,  Abel  zu  tuenn  und  zu  practicziren 
mit  schaden  der  menschen,  zum  ersten  von  den  apotekeren 
und  darnach  von  den  doctores. 

Item  daz  erst  von  den  apotekeren. 

Daz  chain  apoteker  wider  daz  vorgeschriben  gepot  der 
faeultet  erczney  dArff  geben,  als  verpoten  ist,  weder  durch 
sich  noeh  durch  ander  yemant  zuricht  haymlich  oder  offenlich 
oder  durch  ander  weg. 

Item  daz  ander  von  den  apotekeren. 

Daz  kainer  dArff  scharffe  erczney,  dy  mit  sorig  ist,  aus- 
geben mit  oder  nach  vordrung  aines  yetz  aus  seiner  apo- 
teken,  als  ist  dragana  laxatiua  oder  ander  purgaczn  oder  pil* 
lule  gere  etc.  Nur  alain  es  sey  mit  willen  oder  geschäft  ains 
doctor  der  faeultet  oder  ains  sftlichen,  der  mit  wissen  und 
willen  der  faeultet  hab  zu  practiziren. 

Item  daz  dritt  von  den  apotekeren. 

Nwn  r&tt  euch  dy  faeultet,  wenn  AberflAssiklich  werden    Fol.  186* 
geseczt   dy  gesecz,   nur  alain  sy  werden   mit   starker  hanndt 
gehalten,   damit  ir  ain  oder  zwen   Anter  euch   erweit,   dy  do 

^)  Ergänze:  «y. 

16* 


344  Aete  fiw.  m«41flM  IL 

▼66t  halten  silioh  statat,  wellen  dj  anderen  mit  trew  und  war- 
halt  versprechen  sAlich  Statut  unzerprocben  ae  halden,  und 
ob  ettlicher  dawider  t&t^  damit  sj  sölichen  an  genad  sein 
Btra£f[en]. 

Statuta  doctorum. 

* 

Daz  erst,  ob  ettlicher  apoteker  d&rstiklich  oder  durch 
ander  weg  wider  dy  vorgemelten  Statut  handlt  und  daz  wissen 
w&r^  daz  durch  doctores,  sunderlich  in  der  facultet  erforst  sAll 
werden  oder  durch  ander  leut  erchuntt  werden  sol;  pieten  wir 
allen  doctoribus  und  allen,  Aj  der  facultet  zugehSren,  damit 
kainer  sAIichem  apoteker  ain  recept  in  sein  apoteken  schreib 
oder  daselbs  las  kumen,  sunder  all  sein  pacientes  von  der- 
selben apoteken  fuder  treib  und  sj  darvon  wer,  und  ob  ettli- 
cher der  facultet,  der  mynst  oder  der  maist,  wider  sAlichs  pot 
tat,  so  sol  der,  ob  er  doctor  ist,  an  alle  gnad  aus  der  facultet 
exciudirt  werden,  so  lang,  damit  er  genflg  gestrafft  werd.  | 
Fol.  186 b  Und  ob  ain  ander  nit  doctor  wesset  ain  sAlichen  apoteker, 
der  sAlich  Statut  Abertr&t  und  der  facultet  oder  dem  techant 
nit  chundt  tat,  so  sol  er  sich  nit  freyen  ains  gradum  in  der 
ercznej,  so  lang,  flncz  er  gnad  erwArb. 

Daz  ander  Statut. 

Darnach  besleusst  dy  facultet  zu  gunst  der  apoteker, 
damit  nit  gesehen  werd,  daz  dy  doctores  sein  in  Ungunst  oder 
schadhaftig,  daz  chainer  unser  facultet  dArff  raten  ettwas  ze 
nemen  zu  den  wArczleren,  sunder  alle  erzney  in  dy  apoteken 
schreiben  oder  schaffen,  und  ob  ettwer  dawider  t&t,  der  sol 
ungestrafft  nit  beleiben. 

Daz  dritt  Statut. 

Nwn  mer  pewtt  dy  facultet,  daz  chainer  .unser  facultet 
dArff  geen  zu  kranchen  mit  ainem,  der  do  practiczirt  an  willen 
und  wissen  der  facultet,  pey  der  vorgeschriben  peen. 

Fol.  187*  ^7  vierd  ordinanczen. 

Gefeilt  der  uniuersitet,  daz  sy  suUen  peysten  den  apo- 
tekeren  zu  vertreiben  dy  wArczler  und  sunderlich  mit  kraft 
unser  freyhait  von  dem  Römischen  kayser,  der  yn  jm  halt, 
das  man  sy  in  der  stat  nit  sol  leyden. 


Acta  fttc.  medica«  11.  245 

Daz  fünft  Statut  von  den  klosterleuten. 

Qefelt  der  facultet,  daz  all  klosterfrawen,  dy  do  practi- 
cziren  oder  erczney  verkauffen  oder  dArstiklich  ^)  ausgeben 
als  wasser  und  eristir  etc.,  werden  dervon  gewerdt  durch  pey- 
stand  der  apoteker  mit  der  bischofen  von  Passaw  brief,  der 
do  auch  uns  zu  ainem  priuilegium  gegeben  ist  worden;  und 
ob  ettlich  klosterlich  personen  durch  ir  hochfart  dArsten  wider 
s61ich  Statut  zu  tuen,  dye  nit  under  dem  von  Passaw  sind,  so 
suUen  wissen,  daz  chainer  der  facultet  in  iren  kranchaiten 
sfillen  noch  wellen,  weder  durch  pet  noch  gab,  raten  noch 
peystand  tAn,  auch  daz  dj  apoteker  chain  sAlichen  kloster- 
lewten  ainerlay  ercznej  sein  mittailen,  weder  umb  gelt  oder 
gepet. 

Item  dy  obgeschriben  Statut  und  ordinaczen  sind  gemacht 
und  presentirt  durch  dj  hochgelerten  doctores  der  hochwir- 
digen  uniuersitet  zu  Wienn  den  apotekeren  daselbs,  sub  anno 
M®.cccc.lxv°.  etc. 


Erwirdigen,  hochgelerten  doctores  der  facultet  der  ercz-  Fol.  187^ 
ney.  Als  ewr  erwirdikait  uns  apoteker  und  burger  zu  Wyenn 
ain  geschrift  geantwurt  habt,  so  inn  ewr  begerung  ist,  das  wir 
apoteker  kainen  empericj,  der  do  practiczirt  in  der  stat  zu 
Wyenn,  chain  erczney  geben  noch  machen  solten,  und  ander 
stukch  mer,  dy  in  der  geschrift  begriffen  sind  etc.:  auf  daz, 
erwirdigen,  hochgelerten  doctores  der  erczney,  pitten  wir  apo- 
teker ewr  erwirdikait,  daz  ir  s&lich  begerung  yeczund  an 
lasset  gesten  von  wegen  der  grossen  zwiträcht  und  Verder- 
bens^ dy  yeczund  in  dem  land  Österreich  und  in  der  löbli- 
chen stat  zw  Wyenn  ist,  auch  auf  ain  künftigen  purgermaister 
und  rat  der  stat  Wyenn,  so  der  best&tt  wirdt  durch  Ansern 
alJergnädigisten  herren  den  Rfimischen  kayser  etc.  Was  dann 
wir  apoteker  raten  und  dyenen  sullen  mitsampt  unserm  purger- 
maister und  raty  sein  wir  des  willig  etc.  ^) 


^)  Im  Orig.:  d^tOdieh. 

*)  Dieses  Schreiben  der  Apotheker  an  die  medicinische  Facaltät  folgt 
in  der  Hs.  unmittelbar  auf  die  Apothekerordnung. 


REGISTER. 


A. 

AaleD. 

Mag.  Nicolans  de  Aalon  107. 
Abacb,  s.  Fruetrtmkch. 
Aich  (Aichach  oder  Eich), 
lohannes   Ajch,  jur.    can.   doctor, 
postea  episcopus  Eystetenais  14, 
17  (Aich,  Aichach),   19,  24,   86. 
ÄiMperger, 
Mag.  lohannes  Aichlperger  de  Novo- 
foro,  officialis  cariae  Patav.  73,  77. 
Äigel  (Aygü). 
Bfag.  lohannes  Aigel,  doctor  med. 
2,  118. 
Albertos  V.  princeps  Anstriae  (f  1489),6. 
Albertus  VI.  archidtixAnstriae  (tl46S), 

85,  111. 
AidhMM. 
Mag.  lohannes  Aldhans  de  GoUperg, 
doctor   med.    79,  110,  134,   147, 
161,  208,  210. 
Amberg,  s.  Mahr, 
Amman, 
Mag.  Erasmns  Amman  de  Ratispona 
88,  93,  132,  212. 
Anna,  yetala  practicans  169,  170. 
Arensdorf  (oder  Amsdorf),  s.  Taier. 
Augsburg,  s.  Zeüer, 
Aolon,  s.  Aalen. 
Aurifabri. 
LeouArdus   Aurifabri    de    Znoyma, 
bacc.  art.  et  scol.  med.  132,  213, 
214. 
Aussee,  s.  Ermatu 


B. 


Baireutb,  s.  Kuerrtndorffer. 
Bamberg. 

MedicuB  de  Babenberga  172. 
Barco, 
Burckardus  Barco  de  Mergenpurck, 
bacc.  art  et  scol.  med.  198,  217. 
Basel. 

Concilium  Basil.  60,  76,  119,  243. 
Baumgarten. 
Mag.  lohannes  de  Paumgarten,  art. 
et  med.  doctor  3, 4, 6  (Pingarten), 
7,  8  (Pamgartner),  10,  12,  13, 16 
(Pawngartner),  18,20, 23, 28, 35,36, 
38  (Paungarttner)»  (f  1446, 2.  Aug.). 
BeU. 
Mag.  loannes  Bell  ez  Larich  prope 
Magunciam,  scol.  med.  212. 
Benedictbenren,  s.  8wM, 
Berching. 

Mag.  Leonardus  de  Perching,  vice- 
rector  univ.  146. 
Berenhardusapothecarins(aromatarius) 

191,  223,  229,  230. 
Bemhardus,  Mag.,  s.  Perger, 
Bienna,  s.  Wien, 
^/fffiienat«. 
Nicolaus  Blumenaw  de  Tom,  scol. 
med.  214. 
Bologna,  Universität  224. 
BoUekga. 
Mag.  Georgins  Botschgade  Dinckels- 
pahel,  scol.  med.  216. 


.* 


248 


Beg^ister. 


Braunan,  s.  Eysalur,  MaUa,  Pretun,  Neu- 

man. 
Breslau. 
Mag.     Procopius     de     Wraüslavia, 

bacc.  med.  7,  15,  16. 

—  Stephanus   de  Wratislavia,  doctor 

med.  77,  78,  79,  80. 

—  s.  auch   Gerdan, 
Brunna,  s.  Braunau. 
Bulderstorff,  s.  Wulleredorf. 
Bunzlau,  s.  Senfftleben. 
Burger. 

Mag.  lohannes  Barger  225. 

C. 

Caspar. 

Mag.  Caspar  [de  Ingolstadt],  scola- 
sticus  ad  S.  Stephaiium  163,  164. 

—  8.   Grieasenpekch. 
Caatrum  Marlae,  s.  Barco. 
CeUcTj  8.  Zeller. 

CeUi», 

[Conradus]  Celtis,  poeta  228. 
Cervinua,  s.  Cervua, 
Oerviut, 
Mag.  Udalricus  Cervus  Patariensis, 
doctor  med.  210,  227  (Cervinus). 
Ohleyoier, 
Mag.  Rupertus  Chleyczer  de  Salin a, 
scol.  med.  129   (Mag.  Kupertu»), 
213. 
ChÜ. 

lohannes  ChÖl  10. 
Choruer. 
Mag.  Engelbertus  Cböraer  de  West- 
ualia,    scol.    med.    93,    213    (de 
Lemego). 
Chuelandj  s.  Kuelandl, 
ChuUner. 
Mag.  Leonardos  Chuttner  ex  Poko- 
nio,  scol.  med.  219. 
Cibinium,  s.  Hermannstadt. 
Cilli. 

Dominus  Zilie  61,  64,  65,  77. 
Clemens  magister  31. 
Conradus,  Mag.  s.  I\'aun, 

—  apothec-arius  123. 


Cristannus,  dom.  222. 
Cttapinianua, 
lohannes  Cuspinianus  Schweyufor- 

densis,  poeta  laureatus  209,  210, 

225,  229,  230. 
CyriacuB  cirurgicus  31. 


D. 


Daniel  neophytus  58. 
Delfinus  empericus  57. 
Dichtel,  s.  TichteL 
Dinkelsbühi,  s.  Botnchga. 
Dithmarschen,  s.  Welinger, 
Domarieder, 
Mag.  Andreas    Dornsrieder  de  Na- 
purga,  mag. Tibingensis, scol.  med. 
224. 
Ddeatoria, 
Mag.  Martiiins   Doleatoris  de  Lay- 
baeo,  scol.  med.  215. 

ISbendorfa: 

Mag.  Thomas  [Ebendorfer]  de  Hasel- 
pach,  art.  et  theol.  doctor,  super- 
intendens  univ.  81,  106,  236. 
Eberhardi. 
Mag.    Ulricus   Eberhard!    de  Neu- 
burg^    claustrali ,    art.    et    med. 
doctor   178—180,   182,   184,  185, 
187,  209,  217  (t  1487,  21.  Jan.). 
Ebersdorf. 

Sigmundus  de  Eberstorf,   magister 

camerae  Regis  Rom.  50. 
lohannes  presbyter,  pleb.  in  Ebers- 
torf 96. 
Eggenburg,  s.  Streininger, 
Egkeiipergery  civis  Viennensis  91. 
Eibestlial. 

Mag.  Paulus  de  Eybeatal,  scol.  med. 
212. 
Eich,  s.  Aich. 
Eichstftdt,  8.  Aich. 
EyUnger, 

Mag.  Haynricus  Eyglinger  ex  Otting, 
scol.  med.  230. 


Register. 


249 


Ekfsaler  (Eysaler,  Eyseiaer). 

Mag.  Michael  Eysäler  ex  Prawnaw, 

art.    et   med.    doctor    199    (Mag. 

Mlhael  ex  Brnnna),  200,  201,  204, 

209,  219,  221,  222,  225. 

Elisabetha    vidua    Alberti    II.    regia 

Romanorum  26. 
Entel  (EiUU,  EntUn). 

lohannes  Entel,  apothecarius  98, 99, 
123,  149. 
Enzeredorf  (Gross-),  a.  IHlgram. 
Enezianer. 
Joannes  Enezianer,  doctor  med.  224. 

EpüghatDsen. 

Georgins  Episshawsen,  judex  civit. 
Vienn.  124. 
Erfurt»  Uniyersität  14. 
—  Dom.  Petrus  de  Erdfordia  133,  134. 
Erlengut  59,  Note  2. 
Erman. 

Andreas    Erman    de  Ausse,    bacc. 
med.  212. 
Errut, 

lohannes  Ernst,  ciyis  Vienn.   130. 
Ersingen,  s.  MeaÜin, 
Eschenbach,  s.  Siigler* 

F. 

Falch, 

Conradus  Falch  ex  Tubingen,  scol. 
med.  221. 
Feldkirch,  s.  Sonnghüb. 
Ferrara,  Universität  27,  61. 
Feucht,  8.  BuU, 
Feuehtner» 
Mag.  lohannes  Feuchtner  de  Mul- 
dörff  128. 
Fisching,  s.  Bas. 
Fladnitz,  s.  Qregnnff, 
Flechtner  (FleeterJ, 
Mag.  lohannes  Flechtner  de  Hers- 
pergk,  doctor  med.  216,  223. 

Fdczian,  s.  VolcxUm. 
Franck. 
Mag.    Petrus   Franck    de  Wienna, 
scol.  med.  217. 


Frankfurt. 

lohannes  de  Frankfordia,  jur.  canon. 
doctor  17  (loh.  Renensis),  19  (Ri- 
nensis),  83-o36. 

Freiburg,  Universität  85. 

Freising, 
[lohannes    Grftnwalder]    card.    et 
episc.  Frising.  60. 

Fridericus  III.  Imp.  21,  82,  37,  39,  51, 
104—106,  111,  119,  131,  133, 
136,  189,  147,  150—151, 166, 177, 
203,  206,  226,  229,  243—245. 

—  (ex  Btiria  super  Anasum),  pedellus 

fac.  med.  126,  127,  136,  149,  150, 
153,  160—162,  167—169,  172, 
176,  182,  190,  193,  197,  198,  217. 

—  Foedericus,  s.  Qraael. 
Froer. 

Mag.  Marquardus  Froer  de  Weis- 
sach, art.  et  med.  doctor  47,  49, 
66,  59,  62,  63,   74,   78,  79,  84, 
86,  87,  90,  95,  102,  207. 
Fru  (Frewe,  Fru). 

Mag.  Caspar  F.  de  Tetnang,  art.  et 
med.  doctor  47,  49,  59,  61,  62— 
64,  73,  78,  84,  86,  98,  100  (Mag. 
Caspar),  105  (C.  de  Tetenhaim), 
107  (frater  magistri  C.  F.  de  Tet- 
tenhaim),  207,  233  (C.  d.  Thett- 
nam)j  (f  1460,  5.  Dec). 
Fruetrunkck. 

Osualdus   Fruetrunkch    ex    Abach, 
doctor  (?)  med.  209. 


G. 


Gabriel  (Oabrielia). 

lohannes  Gabrielis  neophytns  25, 58. 
Oawneadorffer, 

Mag.     Caspar     Gäwnesdorffer     de 
Wienna,  scol.  med.  213. 
Gasmansdorff,  s.  Gossmannsdorf. 
Oaaaer. 

Dr.  Mathias  Gasser  224. 
Geynperger  (Geinperger). 

Mag.    Stephanus     Geiuperger     ex 
Patavia,  art.  et  med.  doctor  187, 


250 


Bagittor. 


192   (Mag.  StephanuB),  193,  209, 
211,  218. 
Oemp». 
Mag.  Petrus  Gemps  de  Pfarkircheo, 
scol.  med.  218. 
Georius. 

Georius   im    Lederhof,   empericus, 

103,  104. 
Georius  apothecarius  20. 
Oerdan. 
NicoUus    Gerdan    de    Bratislavia, 
scol.  med.  212. 
Giengen. 
Mag.  Georius   de   Giengen,   theol. 
doctor  107. 
Qlater, 

Stephanus  Glaser  10. 
Gmunden. 

Mag.  Johannes  de  Gmunden,  vice- 
cancellarius  9. 
--,  s.  MdggeL 
Görlitz. 

Nycolaus  de  Görlicz,  lic.  med.  8,  9. 
Qogker. 
Mag.  Erhardus  Gogker  de  Traesen- 
maur,  art.  et  med.  doctor  97  (Er- 
hardus de  Traysmawr),  100, 132, 
156,  163,  208,  211,  212  (f  1480). 
Goldberg,  s.  Aldhant, 
—  domus  167.  • 
Golinm  (Delinquentin)  66. 
Gossmannsdorf,  s.  SleuHnger. 
Oraad  (Ordal,   Qrtael,   Qruael,    Qre- 
aeU). 
Mag.  Foedericus  Grftsel  ex  Haiden- 
haim,   art.    et   med.    doctor   180 
(Mag.  Fridericus),  184,  186,  190, 
191,    193,    194—197,    199,    201 
(Dr.  Foedericus),  202,  203,  218. 
Mag.  Michael  Gr&sel,  art.  et  med. 
doctor  22,  27-81,  35. 
QrtutnikchelL 
Mag.  loannes  Grassnikchell  ex  Muu- 
Sterberg,    scol.    med.    217    (vgl. 
Mflnsterberg). 
Orauenawer, 
Michael    Grauenawer    de  Wienna, 
scol.  med.  216. 


Greding,  s.  PemolL 
GregoriuB. 
Dom.  Gregorius,  canonicus  Olmun- 
censls  228. 
Grein,  s.  Tichtd. 
Oressing, 
Mag.  Jacobus  Gressing  de  Fladnitz, 
decan.  fac.  art.  233. 
Oriesaenpekch    (Qrisenpeck,    CMettn- 
peekh,  Griettempegh). 
Mag.  Caspar  Griessenpekch  deLancz- 
hueta,  art.  et  med.  doctor  74,  79, 

95,  108,  117,  122,  124,  133,  141, 
142,  148,  149  (Mag.  Caspar),  156, 
163,  164,  183,  208,  211,  812,  214 
—216,  281   (t  1477,   23.  Sept). 

Mag.  Yitus  Griessenpekch  de  Lanncz- 
h&ta,  scol.  med.  213. 
QrwUnerin, 
Katharina  Gruntenerynne  in  Boraw 
136,  137. 
Quarlich, 
Wolfgangus  Gu&rlich,  lic.  in  decretis 
201. 
Qvldein  (Qnldm,  Gulden,  öulden). 
Mag.  Martinus  Guidein  de  Weiasen- 
burg,  art.  et  med.  doctor  22,  27, 
28,  31,  35,  36,  40,  41,  44,  48,  60, 
69,   72,   73,   78-80,  84,  87,  94, 

96,  97,  101,  103,  109,   111,   112, 
163,  170,  207,  210,  212  (f  1474). 

Gundlaeh. 
Georgius  Gundlaeh,  civis  et  consul 
Vienn.  205. 
Gurk. 
[Ulricus  III.  Hinenberg  de  Sonnen- 
berg]  episcopns  Gurcsensis  104. 

H. 

Haedek,  Haydeck,  s.  Heideck. 
HajffTter, 
Mag.  Bertolldus  Haffner  de  Kalinn- 
gen,  scol.  med.  228. 
Hoj/fii  (HeymJ» 
Mag.  Hermannus  Haym  de  Roteu- 
burga,  art.  et  med.  doctor  36,  45, 
46,  49,  50,   100  (Mag.  Herroan- 


B«gi«t«r. 


251 


nns),    101,    105,    116,    148,    149, 
164»  166,  167—169, 170, 172, 173, 
178—180,  183,  207,  217  (f  1484, 
4.  Juli). 
Hacker  (Hdkehcr). 
Ma^.  Heinricus  Hacker  de  RüÜin- 
gen,  scol.  med.  85,  88—90,  94, 
103,    104,    136-141,    144—147, 
150,  151,  212. 
Hallein,  s.  Chlejfcxer. 
HalUtadt. 
Mag*.  Conradus   de  Halstat,  rector 
nnW.  51. 
Hammelburg. 
Mag.  loannes  de  Hamelpurck,  doctor 
med.  103. 
Hanoldiu,  Mag.,  s.  Pletenberchk. 
HarinffMeer, 
Mag.    Wolffgangus    Haringseer    de 
Wienna,  scol.  med.  216. 
Harrer, 
[Mag.  Johannes]  Harrer,  rector  univ. 
201. 
HarlUeb. 
Leonhardus    Hartlieb    de   Monaco, 
scol.  med.  213. 
Haselbach,  s.  Ebendorfer. 
Hanrosen  (Hausen),  s.  Widman, 
HoMuner. 
Mag.  Jodocus  Hausner,  doctor  de- 
cretorum,  official.  Patav.  139. 
Hebersdorf  (Heberstarff,  Herbersdorf). 
Mag.  Nicolaus  de  Heberstorf,  doctor 
med.  43,  51,  63,   103,  111,  193, 
2U0. 
Heideck. 
Mag.  Michael  [Lochmayr]  de  Haed- 
eck,  lic.  [theoL]  166. 
—  s.  Piihamer. 
Ueidenheim,.  s.  OraneL 
Heilbronn,  s.  Markart, 
Heiligenkrenc. 

Abbaa  de  S.  Cmce  50. 
H^fmhergtr, 
Mag.  Petrus  Heymberger  de  Wim- 
pina,  bacc.  med.  215. 
Heinricus,  Mag.,  s.  SuM. 
Herbipolis,  s.  Würzburg. 


Hermannstadt. 

Mag.  lacobus  de  Cibinio,  scol.  med. 
79. 

—  s.  ZeekeL 

Hermannus,  Mag.,  s.  Haym, 
Hertel  (HertellJ. 

Stephanus  Hertel,  civis  Vienn,  124, 
130. 
Hinderet^^ach  (HinderpaehJ. 

Mag.  Dyetmarus  Hinderen pach,  do- 
ctor med.  et  canon.  Patay.  24,  31, 
78. 
ffinperger, 

lohannes  Hinperger,  lapicida  98. 
Hirsch berg,  s.  Flechtner. 
Hqfttetter, 

Gregoritts  Hofstetter  exRauenspurck, 
bacc.    Tybingensis,    scol.    med. 
220. 
Hohenfurt. 

Abbas  Altovadensis  192. 
RoUenprunner  (HolaprunnerJ. 
Mag.  leronimus  Hollen prunner,  jur. 
doctor  181,  201. 
Holczler. 

—  [Wolfgangus]  Holczler,  mag.  civium 

Vienn.  82. 
Hoperger, 

Georgius  Hoperger  ex  Wienna,  scol. 
med.  219. 
Hueber, 
Mag.  Sebaldus  Hueber  de  Nuren- 
berga,  scol.  med.  217. 
HUrben. 
Mag.  Cristannus  de  Huriben,  art.  et 
8.  pag.  prof.  et  decan.  ad  S.  Steph., 
vicecancellarius  59. 
Hunoldus,  Mag.,  s.  Plelenberchk, 
HuU. 
lohannes  Hutt  de  Feucht  37,  44. 


I. 

lacobus. 

Mag.  Jacobus,  physicus  regis  Fri- 
derici  21,  32. 
—  N.  cirurgicus  31,  57. 
lesingen,  s.  Schobly, 


252 


BegistAT. 


Illmitz,  s.  Sekereseh. 

Ingolstadt   (iDgelstaria,   Ingolstavia), 

8.  Wiaenhofer,  Swaiger, 
Johannes. 

Johannes     (V.)     abbas     Scotorum 
(Vienn.)  12,  17,  18. 

lohannes  (VII.)  a.  Sc.  188—191. 

—  cirurgicus  67. 

—  famulus  Mag.  Casparis  [Oriessen- 

peck]  136. 

—  8.  Ebersdorf. 

ludaeus    practicans   64 — 67,  73 — 76. 


Udalricns  KSrner,  civis  Viennensis 
124,  130. 
Kalling,  s.  Haffner. 
KaUenmarcter. 
Mag.  lohannes  Kaltenmarcter,  rector 
univ.  186. 
Keckh. 
Paulus  Keckh,  civis  et  consul  Vienn. 
205. 
Kdervntm, 
Conradus  Kelerman  de  Nlirenberga, 
pedellus  fac.  med.  101. 
Keiner. 
Mag.  lohannes  Keiner  de  Kyrehaim 
art.  et  med.  doctor  33,  34  (loh. 
de  Kirchhaim),  37,  42  (Kirhaim), 
43  (I.  de  Kirhaim),  44,  45  (I.  de 
Kirchaym),    46,    47    (Chirhaim), 
48—50,  52—54,  70  (I.  Kircham 
cyrugie  ac  phisice  med.  doctor), 
73,  76, 78  (I.  Keiner  de  Kirchaim), 
80,  83—86,  88,  90,  91,  93,  96, 
97,  98  (Kirchaymer),    101,    105, 
106,  108,  109,  112,  118,119,  160, 
164  (Kyrichhaimer),  207. 
Kirchheim  (Kircham,  Kirchaim,  Chir- 
haim, Chirchawm),  s.  Kdner, 
Kj/richkaimer,  s.  Keiner. 
Kitzingen,  s.  Mengler. 
Klingenstein. 
Mag.  Michahel  [de]  Klingenstayn, 
rector  univ.  102. 


KloBtemeubnrg. 

Prepositas  de  Nevnburga  Cllauatrali 
60. 

—  8.  Eberhardi,  TehenJiepp. 
Korendorfer,  s.  Kuerrendofffer. 
Komeuburg,  s.  Wienner. 
Krainburg,  s.  MaroU. 
Krakau,  Universitilt  167. 

—  baco.  Cracoviensis,  s.  Mttnsterberg. 
Kranaw,  s.  Kronau. 

Krau98. 

Mag.  Valentinus  Krauss  de  Corona, 
doctor  (?)  med.  209. 
Kreucser  (Krewczer,  Creyczer,  Creilzer, 
Creucxer,  Chf^uczer). 

Biag.  Christophorus  Kreuczer  de 
Wienna,  art.  et  med.  doctor  132, 
161,  152,  155, 160,  166,  168,  169, 
174,  177,  208,  211,  213,  216,  218, 
232  Note  1. 

Mag.  Pangracius  Kreucser  de  Trai- 
senmaur,  art  et  med.  doctor  6, 
9,  13,  22,  31,  32,  40,  46,58,59,  . 
67,  73,  78,  80,  87,  88,  97,  99, 
106,  116,  131,  134,  149,  155, 
158,  165,  207,  211  (f  1478, 
8.  Januar). 

Kreuznach. 
Mag.  Nicolaus  de  Crevcznach,  doc- 
tor 8.  pag.  ac  decretor.  lic,  rector 
univ.  189. 
Kronau  (bei  TuUn). 

Vetula   in  Kranaw    supra  Tulnam 
138,  141—144,  232. 
Kronstadt,  s.  Kraue»,  PeUifiaU. 
Kudandi  (Ohaeland,  Kulant), 
Mag.  StephanuB  Kuelandt  de  Rain, 
art    et   med.   doctor    107   (Mag. 
Stephanus),  109—111,   116,  127, 
208,  210,  213,  236  Note  2. 
Kuerrendorffer  (Korendorfer). 
lohannes  KuerrendoriFer  alias  Koren- 
dorfer de  Parreytt,  art  baec  et  , 
scol.  med.  283,  224. 
Kurez. 
Mag.  Leonhardus  Kurcz  de  Salcs- 
purga,  scol.  med.  215. 


B«gl0ler. 


253 


Luk,  s.  MarclL 

Ladislaas  Bez  Hang,  et  Bob.  61,  63, 
Ö4,  73,  74,  76—78,  82, 83,  96,  207. 
Laibach,  s.  DoUatoria,  Ziaß, 
Lambaeher  (Laynbacher), 
Nicolaos   Lambaeher   apo^ecarius 
20,  93. 
Lancbbeig,  s.  Widman, 
Landsbüt,  8.  Grietaenpekch,  Bieder. 
Landau,  s.  Lang, 
Lang, 
Mag.  Martinas   Lang  de   Landaw, 
8col.  med.  213. 
Laricb,  8.  Lorch. 
Laaingen. 
Mag.  Georgias  de  Laogingen,  scol. 
med.  79. 
Laarencius  palier  (lapicida)  ad  S.  Ste- 

pbanam  163,  164. 
Lebht^er. 

Nicolaus  Lebhoffer,  ciyisVienn.  124. 
Lemego,  s.  Choruer. 
Läoaekneck, 
Mag.  Wenseslaas   Letoschneck   ex 
Badweiß,  scol.  med.  219. 
Leatschan. 
Dom.  Caspar  de  Leytschovia,  scol. 
med.  216. 
Lienbardns,  Mag.  137. 
Lorch,  s.  BeXL 

La  (in  Graabündten),  s.  Rauch, 
LapoB. 
Lapaa  [de  Portagalia]  art.  et  med. 
doctor,  s.  Reg.  Majestatis  phisicus 
203. 

H. 

Maggel  (Magel), 
Mag.  MAggel   de  Gamandia,  baec. 
med.  17,  18. 
Mtlss. 
Johannes  M&Ibb  de  Brawnaw,  scol. 
med.  214. 
Maeeenpuegel. 
Dom.  Leopoldns  Maesenpnegel,  ple- 
banos  super  Huliben  10,  11. 


Mair. 
Mag.  Georius  Mair  de  Amberga,  art. 
et  med.  doctor  53,  61,  71,  74,  207. 

—  Johannes  Mair  de  Sancto  Tpolito, 

med.  doctor  Patayinus  146. 
ManesUfrfferfMenegtSrffer,  Moneeiarffer, 
Mayne»dorfer ,       Maffwnaetorffer, 
Manettarffer), 
Mag.     Michael     Manestorffer     de 
Wienna,  art.  et  med.  doctor  fl  17, 
118,  132, 136,  166,  167,  159,  162, 
166,  169—171, 176, 176, 177,  208, 
211,  213,  216—218. 
MannageUa. 
Joannes  Guilelmus  Mannagetta,  doc- 
tor med.  230  Note  1. 
Marienburg,  s.  Barco, 
Markart  (Marekart,  MarekharU), 
Biag.  Johannes   Markart  de   Hail- 
prunna,  art.  et  med.  doctor  210, 
221,  224,  226,  228,  229. 
MaroU, 
Petrus  Marolt  de  Lack,  med.  doctor 
100,    114  (Petras  de  Ghraburga 
Piscatoris),    115,    208,  210,  213, 
236  Note  2. 
Martinas. 

Dom.  Martinus  79,  162. 

—  apothecarius  2,  10,  123. 
Mathias  RexHung.  186,  186, 190,  198, 

200,  206. 
Maximilianus  I.  Rex  Rom.  206,  206, 

230  Note  1. 
Meiningen. 
Mag.  Johannes  de  Meinigen,  scol. 
med.  213. 
Melk.  s.  WhUperger, 
Memmingen. 

Mag.  Martinus  Meming  (richtiger: 
Martinus  Haintzel  de  Memmingen) 
rector  univ.  165. 
Mengler* 
Mag.  Conradus  Mengler  de  Kiczin- 
gen,  art  et  med.  doctor  126,  127, 
140,  147,  208,  210,  213  (f  1478). 
MerkehUnger, 

Mag.  Perenhardus  Merkchlinger  de 
Renigen,  scol.  med.  212. 


2&4 


R«fi>t«r. 


Mag.  Thomas  Mestlin  de  Ersingen, 
art.  et  raed.  doctor  48,  49,  69,  62, 
63,  74,  207. 
Michael  Dr.,  s.  Eyadler,  Puff. 

—  apothecarius  2. 
Minchatuer» 

Stephan UB   Mincbaiiser,   art.   bacc. 
et  pedelluB  fac.   med.   194,  197, 

202. 
Minores  fratres  practicantes  148. 
Molüori»  (MoUUorUy  Molitor). 

Cristofforus  Molitoris   de  Weytten, 
bacc.    raed.   153,   154,  211,  214. 

—  Mag.  Cooradus  Molitoris  de  Rot, 

Hcol.  med.  212. 

—  Mag.  Nicolaas  Molitoris  de  Ratis- 

bona,  art.  et  med.  doctor  107, 
118,  115,  119,  124,  128,  129,  131 
(Mag.  Nicolaas),  182,  134,  136, 
138,  189,  141,  148,  149,  154, 
156,  158—163,  166,  167,  181, 
208,  210,  212,  216,  286  Note  2 
(t  1478). 

Moniales  practicantes  148,  245. 

MUhldorf,  s.  Feuchtner,  Praun. 

Mulner  (Mullner). 
Mag.  Sebaldus  Mfilner  de  Nfirem- 
berga,  art.  et  med.  doctor,  48,  49, 
56,  69,  64  (rector  univ.  Patav. 
et  bacc.  [lies  licent.]  Wienn.),  71, 
74,  208. 

München,  s.  HartUeb,  PeUeker. 

Munsinger  (Minaitiger). 

Mag.  lohannes   Mftnsinger   de  Tfi- 

hing,    bacc.  med.  98—100,   109, 

110,   173,  212.     (Wohl  identisch 

mit  Mag.  lohannes  de  Mantsing, 

S.  286). 

Mfinsterberg. 
lohannes    de    Mfinsterberg,    bacc. 
KrakoTiensis  167,  216.   (Ob  iden- 
tisch mit  Mag.  loannes  Orassnik- 
chell   ex  Mfinsterberg,  S.  217?). 

Mnnzingen. 

Mag.  lohannes  de  Mnntsing  286. 
(Wohl  identisch  mit  Mag.  lohan- 
nes Mfinsingor  de  Tfibing). 


N. 


Nabburg,  s.  Dom»rieder, 

Narcissus. 
Mag.  Narcissns  [Herz],  vicarins  eccl. 
S.  Stephani  5. 

Neuman  (Newnian,  Nnnum), 
Mag.  lohannes  Neu  man  de  Prannaw, 
art.  et  med.  doctor  17,  18  (I.  de 
Pranav),  2.5,  26,  81,  48,  49,  52 
(J.  dePrflnou),  59, 65,73  (Prauna), 
78,  80,  81  (I.  Prannaw,  Pranaw), 
88,  98,  95  (I.  de  Pmnau),  100, 
104,  106,  207  (t  1468). 

—  Mag.  loannes  Nenman  ex  Vienna, 

art.  et  med.  doctor  194,  195,  203, 
206,  209  (I^.  86  und  44),  219. 
Neu  markt. 

Mag.    Petrus    de    Novoforo,    bacc. 
med.  83,  42,  43. 

—  Ä.  Aichlperper, 
Neunktrcher, 

Dom.Steffanus  Nennkircher,  notarius 
170. 
Neustadt  (in  Krain),  s.  Pineema. 
Nicolaus  y.  Papa  41. 

—  Mag.,  s.  MolUorie,  Wdinger. 
Noerdlingen,  s.  Popfinger, 
Nothaß  (NathhafU). 

Syfridus  Nothaft,  canon.  Patav.  ac 
eccl.    parroch.'  in   Tnlna    rector 
48,  50,  52. 
Novum  forum,  s.  Neumarkt. 
Nürenberg ,     s.     Hueber,     Kelerman, 

Mulner,  Sikeh,  Spardorffer. 
Nussdorf,  s.  Stachenpoek, 

0. 

Obendorff  (Obemdorf),  s.  Schröter. 
Ötdng. 

Otting  [civis  Viennensis]  11. 
ötting,  s.  Egglinger, 
Offenbnrg. 

lohannes  de  Offenburg,  art.  et  med. 
bacc.  211,  215. 
OlmütB. 

Mag.  leronimas  de  Olmancs  7. 


■Hirter. 


255 


OlmfltB,  8.  QregoriuB. 
OrzaagvUag, 
Mag.  Ladislaus  OnuLAgrilag  de  Poze- 
gawar,  scol.  med.  216. 


P. 


Padua,  Uniyerait&t  61,  64,  146,  214. 
Paasau. 

Qeorgius  de  Uohenloch,  epiacopns 

PaUv.  94,  97,  100,  101,  121,  131, 

133,  136,  138. 

UdalricuB    episcopns    Patav.    138, 

143,  146,   (episcopi  Patav.)   147. 

—  8.  Äichlperger  (officialis  curiae  Pa- 

tav.), Cermu  (Cervinut),  Geyn- 
perger,  Hautner  (officialis  Patav.), 
Hinderenpaeh  (canon.  Patav.), 
Nothaft  (canon.  Patav.),  PueUngety 
SdtyUner,  Tummer  (officialis  Pa- 
tav.), Wiwnger, 
Paulus. 

Mag.  Paulas  [Swarczwagner  de 
Heunigen],  decan.  fac.  juria  96, 
97,  107,  160. 

/cttOllMMI. 

Egidins  Pawman,  civis  Viennensis 
91. 
Panmgarten^aangarten,Pafm9are(vi«r, 

s.  Baumgarten. 
Pellendorffer. 

Georgius  PellendorfFer,  miles  124. 
PeUificU, 

Mag.  Valentinus  Pellificis  de  Corona, 
bacc.  med.  203,  211,  219. 
Perching,  8.  Berching. 
Perger. 

Mag.  BernharduB  Perger  de  Stenz, 
rector  scholae  ad  S.  Stoffanum 
167,  172  (Mag.  Bemhardus),  214 
(scol.  med.). 

—  Johannes    Perger,    apothecarius 
circa  Rosam  122. 

PtmcHt, 

Mag.  Stephanus  Pernolt  de  Greding, 
med.  doctor  69,  71,  72,  74,  208. 
Perugia,  Universität  61. 


Petrus. 

Mag.    Petrus    in    colleg^o    civium, 
scol.  med.  30. 
—  de  Erdfordia,  sacerdos  in  Krems 

et  Stein,  practicans  133,  134. 
PtUcher. 
Mag.  lacobus  Petscher  de  Monaco, 
scol.  med.  213. 
Pfarrkirchen,  s.  OempM, 
Phancxagel. 

Ulricus  Phanczagel,  civis  Yienn.  25. 
Pifgram  (Pilgram,  PUgrem,  PUigram, 
Pilgrehn). 
Mag.  Johannes  Pilgram  de  Enczes- 
tarff  majori,  art.  et  med.  doctor 
174,  177—180,  183,  185, 191, 197, 
199,  209,  217. 
PUhamer. 

Mag.  lohannes  Pilhamer  ex  Hayd- 
eck,  scol.  med.  230. 
Pincema. 
lacobus  Pincema  alias  ßketa  ex  Nova 
Civitate  Camiolae,  scol.  med.  220. 
PUeatorut,  s.  MaroU. 
Plattling,  s.  PledUnger. 
PledUnger. 
Mag.  lohannes  Pledlinger  de  Pled- 
ling,  scol.  med.  214. 
Pletenberclik. 
Mag.  Hannoldus  (Hunoldns)  Pleten- 
berchk,  lic.  med.  13 — 16. 
Potel. 

Symon  PStel,  civis  Vienn.  25. 
Polonia. 
Mag.  Andreas  Polonus,  bacc.  med. 

109,  114. 
Mag.  Godislaus   de  Polonia,    med. 
doctor  Perusiensis  61. 
Popßnger, 
leorius  Popfinger  de  Nördling,  pe- 
dellus  fac.  med.  42,  43,  101,  102. 
Poltringen,  s.  Rinckli. 
Posega,  B.  Orzaagvilag, 
Pottenbrunn. 

Mag.  Andreas  ex  Potenprun,  vice- 
cancellarius  univenntatis  1 76, 180, 
201  (mag.  thool.). 
Praedicatores  fratres  practicantps  148. 


256 


Stglitar. 


Pranav,  Pranaw,  Prawna,  8.  Brannan. 

Prarmez. 

Dr.  Leopoldns  Pranncz,  officialis 
Wiennenais  et  consal  regiua  201. 

Praun  (Prawn). 
Mag.  Conradus  Praun  de  Mfildarff, 
art.  et  med.  doctor  47,  49,  54,  62, 
63,  74,  81  (irrthümlich  Conradns 
de  Praunaw),  83,  96,  98—108 
(Mag.  Conradus),  106,  106,  108, 
111,  113,  116—119,  126—129, 
181,  207  (t  1466  [8.  127]). 

Prawnsdorfer. 
N.  Prawnsdorfer,  prefectus  in  Deben 
117. 

Pressburg. 

N.  praepositns  Posoniensis  109. 
—  8.  ChuUner. 
Prüm, 
Udalricus   Prfim    ex    Wejrsenpurg, 
art.  bacc.  et  scol.  med.  218. 
Prugd. 
Prügel,    hospes    dominorum    de   S. 
Yppolito   10. 
Pruna,  Prunau,  s.  Brannau. 
PrtUhenut. 
Nicolaos    Pruthenns,    apothecarius 
ex    opposito  curiae  dorn,   prepo- 
siH  31,  93. 

Psarskie. 

Mag.    Andreas    de    Psarskye,    scol. 
med.  79. 
Puckueler. 

Caspar  Pnchueler  apothecarius  31. 
Puechtuner. 

Indoous  Puechamer,  doctor  [art.  et 
med.]  224. 

Puelinger, 

Guilhelmus  Puelinger  Pataviensis, 
art.  et  med.  doctor  231. 
Puff. 

Mag.  Michael  Puff  de  Schrichk,  art.  et 
med.  doctor  10, 11, 13, 16, 17  (Mag. 
Michael),  18,  20,  23,  26,  28,  29 
—32,  34,  38,  40,  41,  46,  62—64, 
59,  62,  73,  76,  78,  81—83,  86, 
87,  94,  97,  99,  100,  106,  109,  US, 


117,  124, 126, 127, 131, 136—137. 
140,    141,    143,    145,    149—161, 
153,  164,  207,  211,  231  (f  1473, 
12.  Feb.). 
Pulkau. 

Mag.  Symon  ex  Pulka,  scol.  med.  2 1 8. 
Purger, 
Martinus    Pnrg^r,    civis   et   consul 
Vienn.  205. 
Purkhaiueru 

Johannes  Purkhausen,civisy  ienn.  9 1 , 
Pusch. 

Mag.  Andreas   Pusch   ex  Wyenna, 
scol.  med.  218. 


R. 


Rademdlm  (Delinquentin)  56. 
liiU  (Haß,  R*Udi,  Reß). 

Mag.    Udalricus    RlU   de    Fischin, 
art.  et  med.  doctor  118,  126,  127, 
151,    152,    154,    208,    210,    213 
(t  1478). 
Rain,  s.  Kuelandt, 
Raiez, 

Mag.  Franciscns  Raicz  de  Sazonia, 
scol.  med.  212. 
Rarkchach, 

Mag.  Mihael  Rarkchach  199. 
Hauch. 
Udalricus  Rauch  de  Lu,  scol.  med. 
216. 
Ravelsbach,  s.  Scu/ffer. 
Ravensburg,  s.  H<^HeUer, 
Regensburg,    s.    Amman,    MoUtorU, 

SckinnagL 
Reichwein. 

Mag.  lohannes  Reichwein  137. 
Renningen,  s.  MerhehUnger. 
BeUeh, 

Mag.  lohannes  Retsch  (ein  Maurer- 
meister) 164. 
Reutlingen,  s.  Hacker, 
Rhenensis,  s.  Frankfurt. 
Bieder. 
Mag.  Erasmus  [Rieder]  de  Lands- 
huta,  decan.  fac.  med.  2. 


Keg^ister. 


25t 


loh.  Rinckli  ex  Poltringen,  art.  bacc. 

et  scol.  med.  220. 

RonTuhub, 

Stephanus  RonnsliRb  ex  Veldkirch, 

scol.  med.  227. 
Roran,  s.  Chwntnerin. 
Rortr. 

Mag.  lohannes  Rorer  de  Wienna, 
scol.  med.  215. 
Rosenhayfiier. 

Dom.    Conradus    Rosenhaymer   80. 
Roiteniriock, 

lacobiis  Rosenstock  136. 
Rotb,  B.  MoUtoris, 
Rothenburg,  s.  Haym^  Wolfel. 
R\wkendorffer. 

N.  Rucken dorflfer,  nobilis  143. 

Rnczti, 

N.  Rflczel,    presbyt«r   practicans 

143— 14B. 
Rulantin  (Delinquentin)  56. 
Rupertus,  Mag.,  s.  Chlet/czer, 


8. 

Sayffer. 

Matheus  SayiFer,  pleban.  in  Ravels- 

pach  60,  70. 
Salina,  s.  Hallein. 
Salzburg. 

Mag.    Cristoforus     de    Salczpurga, 
lic.  med.  7. 

—  Mag.  Georgius  de  Salczburga,  scol. 

med.  215. 

—  8.  Kurcz. 
Sampa. 

Wilhelmn«  Samps,  civis  Vienn.  124. 

Sanct  Polten. 

Domini  de  S.  Yppolito  10. 

—  s.  Mair. 

Schalhaim  nuntius  136. 
Schamdorf. 

Mag.  lohannes  [de]  Scharndarff  86. 

ScTtaumberg. 
Pernhardus  de  Schawnberg,  comes, 
marscallns  Austriae  50,  6«. 
Acta  facaltaÜR  medicao  II- 


Schimuigl  (Schannagl). 
Mag.  lohannes  Schinnagl  de  Ratis- 
pona,  Rcol.  med.  154,  214. 
Schleicher  (ScJdeycher). 

Mag.     Bernhardus    Schleicher     de 
Weyssenhom,  bacc.  med.  153, 154, 
211,  214. 
Schohly    (Schobly,    SchoUm,    Schohlin. 
Schobeliriff,    Schohling,    ScheiihUn, 
Schöbet,   Schobt,   Schefßd,  SchebV). 
Mag.  Georius  SchÖbly  de  Yesingen, 
art.    et   med.  doctor  132,   151— 
154, 168—170,  173,  177, 179, 184, 
191,  193,  200,  202,  203,  208,  210, 
213,  218. 
Schöngrabem. 

Mag.  Wolfgangus  de  SchSngrabarn, 
lic.  med.  36,  40,  45,  46. 
Schon, 

Michel  Schon,  civis  Viennensis  167. 

Sclirata-uer, 

Virgilius  Schrataner,    univ.  snper- 

intendens,  consil.  reg.  Maj.  201. 

Schrick   (Schrichk,   Schrika),  s.  Fuff. 

Schroter. 

Sebastianus  Schröter  ex  Obendorff, 

scol.  med.  221. 

Schroff. 

Mag.    lohannes    Schroff    de    Falle 
Eni,  decan.  fac.  med.  108. 

SchiDolb,  s.  Swat/i, 
Schweinfart,  s.  Ctutpinianun. 
Seboldus,  Mag.  3,  4. 
SeJceregcJi. 
Mathias  Sekeresch  de  Ilmatz,  bacc. 
art.  et  med.  scol.  220. 

SeleyUner. 
Maximilianus  SeleyttnerPataviensis, 

doctor  (?)  med.  209. 

Seligenstadt    (Seigenstat ,     Seigestat, 

SRlgenstat). 

Mag.  lohannes    de  Seigenstat,   art. 

et  med.  doctor  124,  125,  134,  140, 

157,  158,  :i60,  163,  170,  172,  174, 

177,  180,  186,  192,  193,  199,  200, 

208,    210,   213,   215,    216,   218, 

232. 

17 


258 


Kegister. 


Senß'Uehen. 
loannes  Seufftleben   ex   Bunslavia, 
bacc.  med.  212. 
SyJtenljurger. 

Sig^mnndus  Sybenbfii^er,  civis  et 
consal  Vienn.  205. 
Sigismundns. 

Sigismnndufl  famiiius  223. 
Sikch. 

Magr.  Petrus  Sikch  de  Niiernberga, 
scol.  med.  213. 
Sketa,  8.  Pincema. 
Sleu»inger. 

Mag.     Eberbardus     Sleusintrer     de 
Gasmansdorff,  scol.  med.  213. 
Soest. 

Mag.  CristanDus  de  Susato  3,  6. 
Sx>ardorß'er  CSjMrdarffer,  SpardorfferJ. 
lohannes  Spardorffer  de  Nfiremberga, 
art.   bacc.   et   med.   doctor    1,  33 
(bedellus    fac.    med.),    109,    110, 
124,  125,  127,  135,  137,  150,  152, 
157,  161,  208,  214,  215,  231,  236 
(t  1472). 
Srikch,  s.  Puff. 
Stachenpock  ( Stichenpock, . 

Wolfgangns    Stachenpock   de   Nus- 
dorff,  doctor  Paduaiius  136,  214. 
Stadler. 

Michael  Stadler  11. 
Sfaber  {Stifter,  Staher^  Statiberj. 
Majr.  Wartholomeus  StSber  de  Wieii- 
iia,  art.  et  med.  doctor  209,  210, 
218,  223—230. 
Sto  inpeiß  ( Staynpeysj. 
Mag.  Martinus  Steinpeyß  de  Bienna, 
art.  et  med.  doctor  187,  192,  199, 
209,    219,    221,    224—226,    229, 
230. 
Stan.<t,  s.  Perger. 
Starck. 

Mag.  Andreas  Starck  de  Herbipoli, 
scol.  med.  216. 
Steier,  s.  Fridericus. 
Stephaniis. 

Stephanus  apothecarins  20. 

—  Mag.,  s.  Kuelandt. 

—  pedellus,  8.  Minrhauter. 


'    Stichenpock,  s.  Stachenpock. 
SUgler. 

Michael  Stigler  de  Eschenbach,  bacc. 
art.  et  scol.  med.  214. 
Stokar. 
Mag.  Stephanus  Stokar  de  Unhol- 
czing,  scol.  med.  213. 
Stockstall. 

Mag.  Jacobus  [de]  StokksUl  (Stokch- 
stal,  Stokstal),  doctor  med.  8,  11 
—13,  17,  20,  22. 
!    Btoll  (StU,  SioüJ. 

Mag.  Heinricus  Stoll,  art.  et  meA. 
doctor  4,  20,  22,  24,  27—29,  32, 
34,  35,  38,  232  (Mag.  Heinricusj, 
(t  1446  Nov.). 
Straeff,  czinngiesser  10,  11, 
Streinmger. 

Mag.  lohannes  Streininger  de  Egen- 
burga,  scol.  med.  215. 
Suevia. 

Albertus  de  Swenia,  bacc.  med.  37, 
39,  40,  45,  57,  58. 
Susatum,  s.  Soest. 
Sicai{/er  (Stcagger). 

Mag.   lohannes  Swaiger  de   Ingol- 
statt,  art.  et  med.  doctor  67,  86, 
87,  94,  208,  210. 
Swalb  (Stcalib,  Schwalb). 

Mag.   LiebhardiLs   Swalb   de  Beue- 
dictenpeivren,  art  et  med.  doctor 
6,  9,    10,  15,  16,  60,  63,  71,  74, 
81,  207  (t  1462). 
Swende,Swendin  (=  Seh  wen  t,  Seh  wen- 
ten?). 
Mag.  lohannes  de  Swendin,  doctor 
med.  6,  9,  13,  16,  20,  40—42. 
Sweutomir  empericus  148. 
Sweh^«  (?),  mulier  de  168. 

T. 

I    Taler. 

Mag.  leorgios  Taler  de  Arenstorflf, 
art.  et  med.  doctor  165,  173,  20$, 
209,  215. 
Tansteter. 

Georgius  Tansteter,  doctor  med.  224, 
Teckendorf,  s.  Unfeniteck, 


Register. 


259 


Tehenhepp. 
Mag.  lohaiines  Tehenhepp  de  Nou- 
burga  claustrali,  scoi.  med.  165, 
166,  216. 

Tetchler, 
Nicolans    Teschler,     mag.     elvi  um 
Vienn.  92. 

Tettenhaim,  Tettnang,  s.  Fi-ii. 

Theben,  s.  Pravmdorfej'. 

Thettnam,  s.  Fru, 

Tborn,  s.  Blumenaw, 

Tichtel  (Dichtet,  Dt/chtel,  Tichtell, 
TichllelJ. 
Mag.  BartholomeusTichtel  ex  Greyn, 
ad  St.  Steph.  canon.  in  s.  theol. 
doctor  et  lector,  nniy.  rector  186, 
188. 
Cosmus  Dichtel,    scoi.   med.,  filius 

doctoris  loh.  Dichte!,  230. 
lohannes  Tichtell  ex  Greyn,  art.  et 
med.  doctor  165,  169—171,  174, 
176,  177,  183,  188,  191,  194,  197, 
198,  202,  208,  209,  211,  212  (Dr. 
loannes  Benedicti  ex  Grina),  21ö, 
217—219,  220  (Dr.  loannes  Bene- 
dictus  ex  Grina,  quem  vulgus 
nominat  loannes  Tichtel  ex  Grein), 
221,  222,  225,  226,  229,  230  (civis 
Viennensis  et  lector  Ordinarius). 

Traismauer,  s.  Chgker,  Kreuczer, 

Tübingen,  s.  Domsrieder,  Falch,  Hof- 
»tetter,   Mwuinger, 

Tuln. 

Mag.  Mathias  de  Tulna,  procurator 
fac.  med.  134,  135. 

—  Vicarius  in  Tuln  143. 

—  a.  Notiiafl, 
Tummar. 

Mag.  Alexius  Tummar,  doctor  jur., 
officialis  Patav.  133, 134, 136, 146. 
Turin,  Universität  146. 


ü. 


Unholzing,  s.  Stokar. 

Universitäten,  s.  Bologna,  Erfurt, 
Ferrara,  Freiburg,  Krakan,  Padua, 
Femgia,  Tübingen,  Turin. 


Unrain  (ünrayn). 
Georgius    Unrain,    empericus    130, 
147,  148,  153. 
Ursenpeck. 
Mag.  Paulus  Ursenpeck  de  Tecken- 
darfT,    art.    et    med.    doctor   169, 
174,  176,  177,  183—186, 190,209, 
216. 


V. 


Vallis  Eni,  s.  Schroff, 
Vincentius. 

Vincentius,   iilius  Mag.   Clemcnti.s, 
apothecarius   31,  66,   68,  78,   123. 
VirgiliuB,  Dom.  139,  s.  Schralauer, 
Voberger  (Vogperger,  VopergerJ. 
Mag.  Andreas  Voberger  ex  Wien  na, 
art.  et  med.  doctor  174, 179 — 181, 
194-196,    199-203,    209,    211, 
217. 
Volczian  (Folczian,  Volczyan,  Wolczyan^ 
VolcianJ. 
Mag.  Petrus  VSlczian  de  Wyenna, 
art.  et  med.  doctor  2,  3,  6,  8,  10, 
13,  16,   18,  26,  27,  30,  35,  36,  38, 
40,  42,   44,   46—48,  53,   59,  61, 
63,  65  (t  1453,  24.  Juli). 
Vogler. 
Udalricus  Vogler,  apothecarius  123, 
136. 
Volkensdorf. 

Georgius  de  Volkenstorff,  capitaneus 
123. 

W. 

Wallsee. 

Dom.    de  Walsee,    capitaneus  Au- 
striae  73,  77. 
Wann, 

Mag.  Paulus  Wann,  doctor  theol.  146. 
Weger, 
Mag.  Gregorius  Weger  de  Wienna, 
art.  et  med.  doctor  165,  208,  209, 
215. 
Weiss, 
Hermannus  Weisß   de  Weissenstat, 
scoi.  med.  230. 

17» 


260 


Eegister. 


Weissach  (Wissacli,  Wybsach,  Wysach), 
8.  Froer. 

Woissenburg,  s.  Chddein,  Prüm. 
Weissenhom,  s.  Schleicher. 
Weissenstadty's.  WeUs. 
Weiten,  s.  MoÜtorüt. 
Welinger. 

Mag.  Nycholaus  [Welinger  de  Dyet- 
mercia],  bacc.  med.  7. 
Westfalen,  s.  Choruer. 
Widnuin. 

Georgius    Widman    de    Laudsperg, 
scol.  med.  230. 

—  Petrus  Widman  ex  Haiimsen,  art. 

lic.  et  med.  scol.  226. 
Wien. 

Bürgermeister,  Rätlie,  Bürger  etc.:  s. 
Egkenperger,  EpUthawsen,  Ernst, 
Franck,  Qaumesdorffer,  Qrauen- 
awer,  Guidein,  Ghindlach,  Haring- 
seer,  Herlel,  Holader,  Hope^'ger, 
Kamer,  Keckh,  Kreuczer,  Lam- 
hacher^  Laurencitu  palier,  Leb- 
hoff  er,  Maesenpuegel,  Manestorfer, 
Neuman,  OUing,  Paumiany  Perger, 
Petrus,  Phanczagel,  Potel,  Pranncz, 
Purger,  Purkhausen,  Puach,  Rorer, 
Savipg,  Schon,  Sybenhurger,  Stuber , 
Stainpeiß,  Straeff,  Teachler,  Tichtd, 
Voberger,  Volczimv,  Weger,  Wild, 
Wiaainger. 

—  Apotheker:   s.  Berenhardus,   Con- 

radus,  Entel,  Georius,  Lambctcher, 
Martinus,  Michael,  Perger,  Pru- 
thenus ,  Puchueler ,  Stephauus, 
Vincentius,  Vogler. 

—  Empiriker:  s.  Anna,  Daniel,  Vel- 

finus,  Gabriel,  Georius  im  Leder- 
hof, ludaeus,  Petrus  de  Erdfordia, 
Swentemir,   Unrain. 

—  Chirurgen:    s    Cyriacus,   lacobus, 

lohannes. 

—  St.  Stephan    1,  6,    113,    137,   142 

(cimiterium),  148,  165,  158,  163, 
164,  167,  184,  207,  210,  231. 

—  St.    StCphansschule ,    s.    Caspar, 
Perger. 


Wien. 

—  Kirchen   und  Kapellen:    31  (eccl. 

I 

I  S.  Anthonii  extra  mvros),  1 70  (eccl. 

'  Ottenhaym),  171  (eccl.  monasterii 

S.  leronimi),  202  (CoUegiiducalis), 
210  (eccl.  Carmelitarum). 

—  Kloster  (Schotten-)   17,   168,  170, 
171  (abbas),  198. 

—  St.  Dorothea  60. 

—  Auf  der  Hülben,  s.  MacMenpuegd, 

—  Spital  181  (S.Spiritus). 

—  Friedhof    142    (bei    St.   Stephan), 
181  (prope  S.  Anthonium). 

—  Bad  181  (prope  S.  Anthonium). 

—  Einzelne  Gebäude: 
Domus  Leyttner  13,  14. 
Curia  dorn.  Prepositi  31. 
Domus  Dr.  Petri  Völcaian  sita  ex 

opposito  collegii  ducalis  63. 
Domus  Dr.  lohannis  Celler  70. 
Curia  domini  Reg^s  82. 
Lederhof  103,  104. 
Domus  Mag.  Michaelis  de  Schrick 

117,   126,   127,   136,  140,  141, 

143,  145,  149,  153. 

Domus  Vincentii  apothecarii    iu 
foBsato  123. 

Domus  Georgii  Episshawsen  124. 
Domus  Dr.  loh.  SpardorfTer  137. 
Domus  consilii  169. 
Collegium  dueale  31,  39,  63,  147, 

148,  202. 
Goltperg  157. 
Castrum  169. 
Domus    facultatis    in    Weychen- 

purckh  (quondam  Dr.  Nie.  ex 

Hebersdorf)  200. 

Wienner, 
Mag.  Thomas  Vienner  ex  Kcharen- 
neuburg,  rector  univ.  188. 

Wild. 
Thomas  Wild  10,  11. 

Wimpfen,  s.  Hornberger. 
Wintperger. 
Mag.   Wolffgangus   Wintperger   ex 
Melico,  scol.  med.  230. 


B6gister. 


^61 


Wisttüuffer, 
Mag.     Laureucius    Wiseiiliofer    de 
Ingolstat,    bacc.    med.    132,   165, 
158,  211,  213. 
WUiiiger, 
Mag.  loannes  Wysinger  ex  Patavia, 
doctor  med.  187,  227. 
—    Mag.    WolfgangiiB    WisiDger    ex 

Patavia,  scol.  med.  231. 
Wiaavngerf  civis  Wienn.  91 . 
Wladislaus  rex  Boemiae  205. 
Wolfd  (Wolfflm). 
Mag.  Werenhardus  WÖlfel  de  Roten- 
burg, art.  et  med.  doctor  59,  83, 
90,  208. 
Würzburg,  s.  Starck, 
Wullersdorf. 
lohannes  de  Bulderstarff,  bacc.  art. 
et  med.  33. 


I 


Z. 

Zeckel. 

Mag.  Petrus  Zeckei  de  Cibinio,  scol. 
med.  218. 
Zdler  (OzeUer,  CellerJ. 
Mag.  lohanues  Zeller  de  Augusta, 
art.  et  med.  doctor,  physicus  La- 
disl&i  Regia  8—11,  13,  15,  20,  21, 
23,  25,   27,   29—31,   33,  35,  37, 
41,  43,  54—56,  59,  61,  67,  69, 
70,  77—80,  83,  207  (f  U56). 
Ziaß. 
Benedictus  Ziaß  ex  Laybaco,  scol. 
med.  230. 
Zilli,  s.  Cilli. 
Zips. 
StepbanuB  Comes  in  Zibs,  suprem. 
capitaneus  Austriae  199, 201, 203. 
Znaim,  s.  Äurifcibri. 


S.  9, 
15, 
39, 
56, 

91, 
103, 

103, 

104, 

105, 

112, 

123, 

123, 

144, 

150, 

181, 


Gorrigenda. 

Zeile  15  von  unten  lies:  Chreuzer 


t» 


oben       „     vacare 

oben:    Der  23.  September  1446  fällt  auf  einen  Freitag. 

„        gehört  zu  condempuari  die  Note  2. 
unten  lies:  pewerten 
oben      „      Hacker,  Georii 
incola 
Hacker, 
instituere 
expressi, 
essent 
esset 
„       «     „     v/Mv^u      „      proximum,  suis  erroneis  consiliis  decipieudo 
Note    7  lies:    S.  112,  118. 
„       2  soll  lauten:  Der  Decan  irrt.    Nicolaus  de  Ratispoua  kann 
(wie  es  sich  nach  der  Darstellung  Haim^s  ergeben  würde)  vor  dem 
Jahre  1458  keine  Anatomie  im  Hause  der  Facultät,  als  dessen  Mieter 
und  als  Lector  gehalten  haben;  denn  er  mietet  das  Haus  erst  am 
31.  December  1465  (S.  128)  und  von  dieser  Zeit  an  zurück  bis  1446, 
in  welchem  Jahre  Nico  laus  noch  nicht  einmal  Scolaris  medicinae 
war  (er  kommt  als  solcher  erst  1454  —  auf  S.  212  —  vor)  lässt  sich 
die  Reihe  der  Mieter  ununterbrochen  verfolgen.     Es  ist  möglich, 


2 

9 

16 

5 

6 

13 

18 

16 

12 

3 

5 

2 


n 

unten 
oben 

r> 

unten 

n 

oben 


262 


dass  hier  eine  spätere  anatomische  Übung  gemeint  ist  —  Nicolanii 
wird  im  Wintersemester  1464  Lector  (8.  IIU)  und  bleibt  Mieter  des 
Hauses  bis  1474  (S.  164)  —  aber  die  Acten  berichten  von  keiner 
Anatomie  aus  dieser  Zeit.  ! 

S.  187,  Zeile  15  von  unten  lies:  Nüberga  I 

„  207,       „       6     „         „         „      [14]68(!).     Die  richtige  Jahreszahl  ist  1465;  | 

vgl.  S.  127. 
„  240,  Zeile  19  von  oben  statt  „venias,  nou  sis  comitatus  Omeri*'  (wie  in  der  j 

Hs.  steht),  lies  richtig:  venias  mnsis  comitatus  Omere  (Ovid. 
art.  amat.  II,  279—280).  | 


! 


ACTA 


FACULTATIS  MEDICAE 


UNIVERSITATIS  VINDOBONENSIS. 


III. 


1490—1558. 


AUF  VKBANLASSUNG  DES  MEDICINISCHEN  DOCTOEENCOLLEGIUMS 

AUS  DKR  ORIGINALHANDSCHRIFT 

HERAUSGEGEBEN 
TOK 

D''  KARL  SCHRAUP. 


WIEN,  1904. 

VERLAG  DES  MEDICINISCHEN  DOCTOBENCOLLEGIUMS. 


ACTA 


FACULTATIS   MEDICAE 


UNIVERSITATIS  VINDOBONENSIS. 


III. 


1490—1558. 


AUF  VEBANLASSÜNQ  DES  MEDICINISCHEN  DOCTOBENCOLLEGIUMS 

AUS  DER  OHIGINALHAKDSCHRIFT 

IIGBAUSOGGEnEN 
TOR 

D''  KARL  SC H RAUF. 


WIEN,  1904. 

VERLAG  DES  MEDICINISCHEN  DOCTOBENCOLLEGIUMS. 


Drnok  von  Adolf  Hohhansen, 

k.  II.  k.  Hof-  und  UnirmiUU-Buehdnirkrr  in  Wien. 


Einleitung. 


Scieutia  medicinalis  est  scientia,  siue  cuius 
beneficio  et  anzilio,  fervente  morbo,  Gramma- 
tica  tacet,  Logica  uoii  silogisat,  Dialectica  dU- 
putare  nescit,  Rethorica  eloquentia  silet,  Astro* 
logos  cuisus  sideram  obmittit,  Jurista  jadiciam 
perdit,  Theologus  non  predicat,  Bacerdoe  dod 
orat,  Monacbus  non  conteinplatur,  Milee  non 
pugnat,  RusticQfi  non  laborat. 

Dr.  Martin  Stainpeis,  lib.de  modo 

legendi  etc.  fol.  138b. 

Juit  dem  vorliegenden  dritten  Bande  der  Acta  facultatis 
medicae;  der  die  Jahre  1490  bis  1558  umfasst^);  rückt  die 
Geschichte  der  Wiener  medicinischen  Facultät  wieder  um  ein 
beträchtliches  Stück  vorwärts.  Von  den  Tagen,  wo  der  jugend- 
frische und  alles  belebende  Humanismus  auch  in  Wien  kräftige 
Wurzel  zu  fassen  begann,  bis  in  die  Zeit  der  weisen  Reform- 
gesetze Kaiser  Ferdinands  I.  und  noch  ein  Stück  darüber  hin- 
aus, können  wir  nun  ihre  Schicksale  quellenmässig  verfolgen. 
Vom  Beginn  aber  der  Decanatsbücher  an  gerechnet  liegen  nun 
nicht  weniger  als  260  Jahre  Facultätsgeschichte  in  gewissen- 
haft durchgesehenem  Text  und  in  bequemer  handlicher  Form 
zur  Benützung  für  Jedermann  bereit.  Das  hochlöbliche  Wiener 
medicinische  DoktorencoUegium,  dessen  Munificenz  man  diese 
Veröffentlichung  verdankt,  durfte  im  Jahre  1899  mit  vollem 
Recht  den  fUnfhundertjährigen  Bestand  der  Acta  facultatis 
medicae  Vindobonensis  als  ein  Fest  der  seltensten  Art  im  Kreise 


*)  Dass  die  Berichte  über  die  Semester  1496  II,  1497  I  und  1498  II 
bis  1501  I  noch  im  zweiten  Actenbande  zn  snchen  sind,  wo  sie  von  den  be- 
treffenden Decanen  eingetragen  wurden,  als  der  neue  (III.)  Band  bereits  im 
Gebrauch  war,  habe  ich  bereits  in  der  Einleitung  zu  Acta  fac.  med.  n  S.  V 
weitläufiger  auseinandergesetzt  und  verweise  daher  jetzt  in  aller  Kürze  auf 
jene  Ausführung. 


IV  Einleitung. 

seiner  zahlreichen  Mitglieder  feiern*),  denn  sein  grosses  Ver- 
dienst liegt  nicht  blos  in  der  sorgfältigen  Behütung  dieses  un- 
vergleichlichen, literarisch  und  historisch  gleich  werthvoUen 
Schatzes,  sondern  noch  viel  mehr  in  der  nicht  genug  zu  rüh- 
menden Liberalität,  mit  der  diese  Corporation  ihn  allgemein 
zugänglich  und  für  die  Wissenschaft  nutzbar  zu  machen  be- 
strebt ist.  Möge  es  dem  CoUegium  vergönnt  sein,  nun  auch 
noch  den  vierten  Actenband  recht  bald  zum  Dnick  zu  beför- 
dern und  damit  jene  Aufgabe  glücklich  zu  vollenden,  die  es 
sich  vor  fast  einem  Decennium  gestellt  hat,  als  es  galt,  die 
66.  Versammlung  deutscher  Naturforscher  und  Aerzte  in  Wien 
würdig  zu  begrüssen*). 

Wie  bei  den  beiden  vorigen  Bänden,  so  kann  es  auch 
diesmal  nicht  die  Absicht  des  Herausgebers  sein,  das  reiche 
Material  gleich  in  den  einleitenden  Zeilen  zu  einer  pragmati- 
schen Geschichte  zu  verarbeiten  oder  die  Quelle,  die  er  aufzu- 
schhessen  im  Begriffe  ist,  sofort  bis  auf  den  Qrund  auszu- 
schöpfen. Vielmehr  glaubt  er  sich  auf  eine  kurze  allgemeine 
Charakteristik  beschränken  zu  müssen,  die  den  Benutzer  auf 
jenen  Standpunkt  weist,  von  welchem  aus  unsere  Geschichts- 
quelle objectiv  zu  beurtheilen  und  zu  würdigen  sein  dürfte. 
Und  hierzu  scheint  nichts  so  sehr  geeignet  als  die  Feststellung 
jener  Elemente,  die  allmälig  in  dem  Entwicklungsgange  unserer 
Facultät  seit  dem  Beginn  des  XVI.  Jahrhunderts  Geltung  ge- 
winnen und  in  ihrer  Gesammtheit  jenen  Fortschritt  bewirken, 
den  wir  als  den  humanistischen  zu  bezeichnen  gewohnt  sind, 
gleichviel  ob  er  direct  als  eine  Wiederbelebung  der  Antike 
auftritt  oder  als  eine  Art  Reflexerscheinung  auf  stofflich  ganz 
verschiedenen  Gebieten  nachweisbar  ist. 

Wer  gleich  zu  Beginn  des  neuen  Actenbandes  einen  ganz 
neuen  Kurs    in    den  Geschäften    der  Facultät  oder   in   ihrem 


^)  Ein  halbes  Jahrtaasend.  Festschrift  anlässlich  des  500jährigen  Be- 
standes der  Acta  facultatis  medicae  Vindobonensis,  herausgegeben  vom  Wiener 
medicinischen  Doctorencollegiom ,  redigiert  von  Dr.  HeinrichAdler.  Wien 
1899.  Unter  den  werthvollen  Beigaben  dieses  schOnen  Gedenkbaches  be- 
findet sich  auch  ein  Facsimile  der  ersten  Seite  des  ersten  Actenbandes. 

")  Vgl.  Acta  fac.  med.  I  S.  XI. 


Einleitung.  V 

wissenschaftlichen  Leben  zu  begegnen  hofft^  wird  sich  freilich 
ai*g  getäuscht  sehen.  Schon  das  fadenscheinige  stylistische 
Kleid^  in  welches  die  Berichte  gezwängt  sind,  ist  dem  seit 
einem  Jahrhundert  gebräuchlichen  so  ganz  und  gar  gleich,  dass 
man  nur  von  der  beigeschriebenen  Jahreszahl  abzusehen  braucht, 
um  sich  um  hundert  und  mehr  Semester  zurückversetzt  zu 
glauben.  Dieselbe  Sprache,  vielfach  dieselben  Ausdrücke  und 
Phrasen,  ja  nicht  selten  dieselben  grammatischen  Fehler^). 
Aber  auch  im  Schulbetrieb  herrscht  fast  durchwegs  das  von 
allem  Anfang  her  überlieferte  Wesen,  und  genau  nach  dem 
Wortlaut  der  alten  Statuten  vom  Jahre  1389  werden  noch  immer 
Taxen  gezahlt,  Prüfungen  abgelegt,  Disputationen  gehalten, 
Grade  erworben*). 

Eine  trübseligere  Einleitung,  als  sie  der  Decan  Dr.  An- 
dreas Voberger  im  Jahre  1490  in  das  eben  damals  neu 
angelegte  Actenbuch  einschrieb,  kann  man  sich  wohl  kaum 
denken.  „Die  Wiener  Hochschule,"  so  klagt  er,  „wird  zwar 
vom  Landesflirsten  erhalten,  aUein  es  wird  hier  lässig  gelesen, 
noch  lässiger  disputirt;  die  medicinische  Facultät  und  die  ganze 
Universität  schwinden  dahin  und  nur  die  weiblichen  Quack- 
salber vermehren  sich"').     Und  dieser  Mann  sprach   offenbar 


^)  Die  immer  wiederkehrende  Construction :  Congregata  fuit  facultas  .  . 
ad  audiendum  peticionem  wurde  schon  einmal  von  Dr.  Johann  Tichtl 
im  Jahre  1482  in  das  richtige  ad  audiendam  petitionem  corrigirt  (vgl.  Acta 
fac.  med.  II  176  Note  1),  blieb  aber  dann  noch  sehr  lange  unangefochten 
(z.  B.  1522  im  Berichte  des  Dr.  Wilhelm  Puelinger  S.  148,  dagegen  wieder 
richtig  im  Berichte  des  Dr.  Johann  Heim  1524  I  8.  159). 

')  Einem  Scholaren,  der  vom  Baccalaureat  dispensirt  sein  wollte,  ant- 
wortete die  Facultät  am  30.  October  1515  (Acta  III  8.  108):  „quod  via  con- 
grua,  trita  ac  hactenus  a  maioribus  observata  procedat*^.  8chon 
wegen  der  Prüfungstaxen  schien  es  nicht  räthlich,  von  der  ausgetretenen 
Strasse  abzuweichen.  Wie  hoch  man  die  alten  Statuten  hielt,  zeigt  auch 
die  feierliche  Art  ihrer  Verlesung  8. 101,  102,  178  (vom  Jahre  1532!).  Selbst 
nach  der  fundamentalen  Umgestaltung  des  ganzen  Universitätswesens  durch 
die  sogenannte  „Neue  Reformation**  Kaiser  Ferdinands  I.  1554  Hess  die  Fa- 
cultät eine  neue  Abschrift  der  alten  Statuten  anfertigen  (ut  vetera  statuta 
cum  novae  Reformationis  statutis  ad  nostram  facultatem  pertinentibus  .  .  . 
conformes  redderentur  et  fieret  novus  Über  statutorum.  Acta  fac.  med.  III 
S.  262). 

')  Acta  fac.  med.  III  S.  2:  Est  uuiversitati  Wiennensi  datum  Stipen- 
dium;  pigro  modo  lectiones  continuantur,  pigrius  disputaciones;  dccrescit 


VI  Einleitnng. 

die  volle  Wahrheit,  wenigstens  ist  nicht  abzusehen;  wen  er  mit 
einer  Entstellung  der  thatsächlichen  Verhältnisse  hätte  täuschen 
wollen  oder  können.  Sein  Pessimismus  wird  auch  nicht  Lügen 
gestraft;  sondern  eher  noch  übertroffen  durch  daS;  was  er  uns 
von  dem  Stande  der  Facultät  berichtet.  Von  15  seiner  in 
Wien  promovirten  CoUegen  wirkten  nur  fünf  in  dieser  Stadt; 
zehn  dagegen  hatten  die  Hochschule  verlassen  und  lebten  in 
Niederösterreich;  in  Mähren  und  Ungarn  und  draussen  im  Reich. 
Wer  seine  Studien  nothdürftig  beendet  hattC;  beeilte  sich;  der 
Universität  den  Rücken  zu  kehreU;  statt  vor  leeren  Bänken 
die  althergebrachten  Vorlesungen  zu  halten.  Denn  auch  an 
Schülern  litt  die  Facultät  empfindlichen  Mangel.  So  weit  war 
es  gekommen;  dass  die  Facultät  es  nicht  unter  ihrer  Würde 
hielt;  einen  ihrer  Schüler  durch  Bitten  und  Versprechungen 
zum  längeren  Verweilen  zu  bewegen.  Man  traut  kaum  seinen 
AugeU;  wenn  man  von  Mag.  Kaspar  Ealbsor  aus  Velden 
liest;  dass  die  Facultät  ihn  am  30.  Juli  1492  bei  seinem  Bacca- 
laureats-Examen  einstimmig  approbirtC;  ihm  jedoch  nahelegte, 
noch  weiter  bis  zur  nächsten  Promotion  die  Vorlesungen  der 
Doctoren  zu  hören  propter  paucitatem  suppositorum  fa- 
cultät iS;  wofür  sie  sich  ihrerseits  in  Zukunft  dankbar  zu  er- 
weisen versprach^).  Wie  schlimm  musste  es  da  mit  dem 
Schulbesuch  bestellt  sein;  wenn  zu  solchen  Mitteln  gegriffen 
wurdC;  die  weit  eher  geeignet  waren,  das  Ansehen  der  Lehrer 
vor  den  wenigen  Schülern,  die  sich  hier  noch  aufhielten,  gründlich 
zu  untei'graben;  als  eine  Wendung  zum  Besseren  herbeizuführen ! 
Und  doch  stand  eine  neue  Zeit  vor  der  Thür.  Der  Geist; 
der  von  Italien  her  wie  ein  Sturmwind  über  die  deutschen  Uni- 
versitäten einherfuhr  und  an  dem  morschen  Gebälk  der  Schul- 
stuben mächtig  zu  rütteln  begann;  verschaffte  sich  zuerst  bei  den 
Artisten;  dann  aber  auch  in  den  sogenannten  oberen  Facultäten 


et  facultas  et  totum  Studium  Wiennense;  mulieres  Wienne  in  practica 
multiplicantur. 

^)  A.  a.  O.  S.  17.  Der  PcdoU  der  medicinlBchen  Facultät  muBSte  um 
diese  Zeit  sein  Quartier  mit  seinem  Collegen  aus  der  theologischen  Facultät 
thoilen,  „inspecta  paucitate  personarum  et  miseria  facultatis  medicinae", 
a.  a.  O.  S.  9. 


Binleitiuiff.  VII 

nach  und  nach  Eingangs  mochten  sie  vorderhand  durch  noch 
so  zaUreiche  Statuten  und  Verordnungen  für  ihn  unnahbar 
erscheinen.  Das  Verzöichniss  der  fünfzehn  Doctoren  an  der 
Spitze  unseres  Actenbandes  (S.  1 — 2)  ist  ein  ungemein  werth- 
voUes  Document.  Es  belehrt  uns,  dass  nicht  weniger  als  vier 
von  diesen  Aerzten  ihre  Studien  an  italienischen  Universitäten 
absolvirt  hatten  und  erst  nach  Beendigung  derselben  durch 
den  sogenannten  Repetitionsact  in  die  Wiener  medicinische 
Facultät  aufgenommen  wurden.  Einer  von  ihnen;  Bartholo- 
maeus  Steber  aus  Wien^),  blieb  auch  weiterhin  an  der  Fa- 
cultät als  Lehrer  thätig.  Zwei  andere,  Petrus  Gäms  aus 
Pfarrkirchen')  und  Petrus  Zeckel  aus  Hermannstadt'), 
zogen  es  vor,  die  medicinische  Praxis  in  Ungarn  auszuüben; 
Jakob  Eellenperger  aus  Wien^)  mag  als  Domherr  einen 
anderen  Beruf  ergriffen  haben.  An  welchen  Universitäten  diese 
vier  Männer  studirt  haben,  wissen  wir  freilich  nicht,  da  sie 
nur  im  allgemeinen  als  „italicati^  und  ,,studio  italus^  be- 
zeichnet werden;  allein  schon  die  Thatsache,  dass  sie  den  von 
humanistischen  Ideen  befruchteten  Bildungsgang  an  einer  itaUe- 


^)  An  der  Wiener  Universität  erscheint  er  zuerst  in  der  Artistenfacul- 
tät  immatriculirt:  1476  I  Bartholomeus  Steher  de  Wienna;  1477  II 
erwarb  er  das  Baccalaureat  (Acta  fac.  art.  III  fol.  278*>),  1481  das  Magisteriam, 
trat  in  die  medicinische  Facnltät  über  (1482,  1.  Febr.  Acta  fac.  med.  II  218) 
nnd  scheint  sodann  nach  Italien  gegangen  zu  sein,  von  wo  er  vielleicht  erst 
kurz  vor  dem  Wintersemester  1489/90  wieder  heimkehrte,  da  er  sich  erst 
1490  II  in  die  Facultät  als  Dr.  med.  aufnehmen  Hess  (Acta  med.  III,  4). 
Aschbach  II  354  ff  erwähnt  nichts  von  seinen  italienischen  Studien. 

'}  In  der  Universitätsmatrikel  finde  ich  ihn  1480 1  unter  den  Rhenensen 
als  Petrus  Ludifiguli  ez  Pharkirchen  und  ebenso  in  der  Rheinischen 
Nationsmatrikel  vom  gleichen  Semester  als  Petrus  Lutifiguli  de  Pfar- 
kirchen,  dann  1482,  22.  Febr.  als  Mag.  Petrus  Qemps  de  Pfarkirchen 
bei  den  Medicinern  (Acta  med.  II  218)  eingetragen,  sonst  aber  nicht.  Er 
scheint  eben  sehr  bald  abgegangen  zu  sein ;  ob  gleich  nach  Italien,  lässt  sich 
nicht  feststellen. 

')  Ueber  den  Studiengang  des  Petrus  Zeckel  de  Cibinio  von  1476 
bis  1483  vgl.  meine  Ausgabe  der  ungarischen  Nationsmatrikel  (Wien  1902) 
S.  612.     In  die  Zeit  zwischen   1483-1489   fällt  sein   Aufenthalt   in  Italien. 

*)  Die  einzigen  Spuren,  die  ich  von  ihm  auffinden  konnte,  sind  seine 
Immairiculirung  1466  II:  Jacobus  Kellenperg  de  Wienna,  und  seine 
Meldung  zum  Baccalaureats-Examen  1468  11.  November  (Acta  fac.  art.  III 
fol.  195*).    Das  artistische  Magisterium  hat  er  nicht  mehr  in  Wien  erworben. 


yill  EmldtiiQg. 

nischen  Hochschule,  etwa  in  Padua  oder  Ferrara,  durchgemacht 
haben  und  dadurch  befähigt  waren,  die  dort  gewonnenen  Lehren 
und  Anschauungen  bei  uns  zu  verbreiten,  verleiht  ihnen  ge- 
Wissermassen  den  Charakter  von  Culturträgern,  den  wir  bei  der 
Betrachtung  der  kritischen  Uebergangszeit  nicht  unbeachtet 
lassen  dürfen.  Dass  übrigens  diese  vier  Gelehrten  nicht  die 
einzigen  waren,  die  ihre  Heimat  verliessen,  um,  wie  man  weiss, 
unter  vielfachen  Entbehrungen  in  der  Fremde  ihren  Wissens- 
durst zu  stillen,  zeigt  die  Bemerkung  des  Decans  am  Schlüsse 
der  Namensliste  (S.  2):  „Multi  hiis  temporibus  Italiam 
intrant  tribus  in  annis,  ymmo  diucius";  zu  bedauern  ist 
nur,  dass  wir  die  Namen  jener  vielen  Anderen  nicht  kennen 
und  daher  auch  nicht  in  der  Lage  sind,  ihre  Spuren  an  unserer 
Universität  zu  verfolgen*). 

Numerisch  stärker,  aber  ihrer  Natur  nach  auf  die  Defen- 
sive beschränkt,  weit  weniger  impulsiv,  wenn  nicht  ganz  gleich- 
giltig,  war  die  andere  Gruppe  der  an  unserer  Universität  selbst 
herangebildeten  Aerzte.  Sie  hatten  bei  ihren  Lehrern,  die  aus 
dem  zweiten  Actenbande  hinlänglich  bekannt  sind,  alles  gelernt, 
was  aus  den  althergebrachten  Schulbüchern  zu  schöpfen  war, 
hatten  gelegentlich  einer  anatomischen  Uebung  beigewohnt,  wenn 
der  Zufall  ein  solches  Unternehmen  gerade  begünstigte,  und 
waren  dann  im  Laufe  einer  langjährigen  Praxis  in  den  Besitz 
einer  Menge  von  werthvollen  Kenntnissen  gelangt.  Ihre  Namen 
einzeln  anzuRlhren  und  ihren  Studiengang  zu  verfolgen,  würde 
uns  hier  zu  weit  führen.  Nur  einen  von  ihnen,  und  zwar  den 
hervorragendsten  Vertreter  der  alten  Schule  im  Gegensatze  zu 
den  humanistisch  gebildeten  „Italicati"  glauben  wir  etwas  ein- 
gehender schildern   zu   sollen,   weil  er  nicht  wie  die  Uebrigen 


')  Schon  1480  I  erscheint  in  der  Wiener  Universitäts-Hanpimatrikel 
der  Mag.  Henri cus  Gratwol,  art.  et  medicine  doctor  universitatis  Ferra- 
riensis  immatricuHrt,  der  sich  aher  um  die  Wiener  medicinische  Facultät 
auffallend  wenig  kümmerte.  (Vgl-  über  ihn  Aschbach  II  434 f.)  Aeltere 
Fälle,  wie  Mag.  Michael  Gresel  (1443  I,  Acta  med.  11  27),  Mag.  Georius 
de  Amberga  (1453  I  1.  c.  p.  61)  und  Johannes  Mair  de  8.  Ypolito 
(1469  I,  L  c.  p.  146)  kommen  dagegen  nicht  in  Betracht,  weil  sie  sich  su 
einer  Zeit  ereigneten,  wo  auch  in  Italien  noch  wenig  von  humanistischen 
Anschauungen  im  medicinischen  Lehrbetrieb  zu  spüren  war. 


Binleitang.  IX 

gesonnen  war^  dem  Eindringen  einer  neuen  Richtung  mit  ver- 
schränkten Armen  zuzusehen^  sondern  fllr  seine  Ueberzeugung 
männlich  eintrat  und  erst  das  Feld  räumte,  als  ein  längerer 
Kampf  völlig  erfolglos  schien.  Dies  war  Martin  Stainpeis. 
Dr.  Martin  Stainpeis^  zwischen  1450  und  1460  in  Wien 
geboren,  erscheint  zuerst  im  Jahre  1476  I  an  unserer  Hoch- 
schule immatriculirt^).  Er  war  ein  Schulcollege  des  gleichzeitig 
in  die  Matrikel  eingetragenen  Dr.  Bartholomaens  Steher, 
mit  dem  ihn  später  der  gleiche  Beruf  aufs  engste  verband, 
und  auch  des  nachmaligen  Bischofs  von  Wien  Georg  Slat- 
konia,  den  er  noch  nach  vielen  Jahren  an  ihre  auf  derselben 
Schulbank  verlebte  Studienzeit  erinnern  konnte.  Mit  Slat- 
konia  verknüpfte  ihn  übrigens  eine  engere  Landsmannschaft, 
denn  wie  dieser,  so  war  Stainpeis  Vater  ein  Krainer  ge- 
wesen'). An  der  Universität  nun  erwarb  Stainpeis  ziemlich 
spät  und  wahrscheinlich  in  Folge  gelegentlicher  Excursionen 
und  Studienreisen  erst  im  Filihjahre  1483  das  artistische  Ma- 
gisterium')  und  wandte  sich  sodann  nach  längerer  Unent- 
schlossenheit,  während  welcher  er  sogar  der  Rechtswissenschaft 
sich  zu  widmen  beabsichtigte^),  dem  medicinischen  Studium  zu, 
dem  er  fortan  bis  zu  seinem  Lebensende  mit  ganzem  Herzen 
ergeben  blieb.  Am  19.  October  1484  in  die  medicinische  Fa- 
cultätsmatrikel  eingeschrieben,  meldete  er  sich  am  28.  Februar 


')  Wiener  Univenitäts-Matrikel  1476  1:  Martinas  Stainpaiss  de 
Wienna.     Dazu  die  Marginalnotiz  von  späterer  Hand:  Medicine  doctor. 

')  Stainpeis  in  dem  Widmangsschreiben  seines  Liber  de  modo  stu- 
dendi  etc.  an  Bischof  Georg  fol.  1^:  „Summa  delectatione  tunm  adventom  in 
Viennam  vidi  singnlarique  animi  jucunditate  te  genitoris  mei  (bonae  me- 
moriae)  compatriotam  inteUezi,  et  incredibili  animi  hilaritate  affectns,  cum 
Te  alamnum  nostri  gymnasii  animadvertissem,  olimque  nos  sub  unius  prae- 
ceptoris  disciplina  (nisi  me  opinio  fallit)  tempora  juvenilia  triyisse.''  In  der 
That  findet  sich  Bischof  Georg  in  unserer  Universitäts-Matrikel  vom  Jahre 
1475  1  als  Georgias  Slakana  de  Lewbaco  eingetragen  (mit  der  späteren 
Marginalnote:  Episcopus  Viennensis  anno  etc.  1518).  Vgl.  über  ihn 
(Ogesser),  Beschreibung  der  Metropolitankirche  zu  St.  Stephan  in  Wien 
(W.  1779)  8.  209  bis  214. 

*)  Acta  fac.  art.  in  fol.  306»:  Martinus  Steinpeisß  de  Vienna  .  .  . 
ad  ineipiendum  et  regendnm  admissus. 

*)  Matricula  facaltotis  juris  U  fol.  31»:  1434  I  Mag.  Martinus  Stain- 
peis ex  Wienna. 


X  Einleitung. 

1488  zum  Baccalaureatsexamen,  determinirte  am  16.  Juni  1489, 
erwarb  ein  Jahr  später  die  Licenz  und  wurde  im  Winter- 
semester 1490  als  artium  et  medicine  doctor  in  die  Facultät 
aufgenommen  ^).  Zum  Decan  wurde  er  nicht  weniger  als  acht- 
mal gewählt;  einmal  auch  zum  Procurator  der  österreichischen 
Nation^).  Bis  auf  einen  kurzen  Aufenthalt  in  Mähren,  wahr- 
scheinlich in  Olmütz,  gehörte  er  sein  ganzes  Leben  lang  der 
Wiener  Hochschule  an;  in  stolzer  Bescheidenheit  durfte  er  sich 
daher  „facultatis  medicae  professor,  minimus  tamen  et  insuf- 
ficiens"  nennen.  (Do  modo  studendi  fol.  2*.)  Als  Verfasser 
einiger  instructiver  Bücher  erwarb  er  einen  nicht  unbedeuten- 
den schriftstellerischen  Ruf;  als  praktischer  Arzt  verstand  er 
sich  nichtsdestoweniger  sehr  wohl  auf  die  materiellen  Vortheile 
seines  Berufes,  lebte  mit  seiner  Familie  in  behaglichen  Verhält- 
nissen, hatte  ftir  die  Armen  ein  warmftLhlendes  Herz,  gab  aber 
vor  allem  Gott  die  Ehre,  beschloss  seinen  frommen  und  arbeits- 
reichen Lebenslauf  am  14.  Juli  1527  und  wurde  in  der  von 
ihm  gestifteten  Kapelle  bei  St.  Jakob  bestattet^). 


^)  Acta  fac.  med.  II  192,  199,  219;  III 4.  Damit  stimmen  folgende  No- 
tizen in  Dr.  JohannTichtls  Tagebuch  (hg.  von  Karajan,  Fontes  rer.  Austr.  II) 
S.  44:  Item  eo  die  (1488  Febr.  28)  examinatns  est  Mag.  Martinus  Stain- 
peiß  exVionna  et  promotns,  a  quo  habui  medium  flor.  ung.;  S.  48:  Eoque 
die  (1489  16.  Juni)  determinavit  Mag.  Martinus  Staynpeiß  ex  Vienna. 
Deo  gracias  ago.  Ex  Stainpeis  eadem  die  post  vesperas  1  flor.  ung.;  S.  54: 
Item  Euphemie  (1490  16.  Sept.)  ex  examinato  ad  licenciam  in  medicina  Mag. 
Martino  Stainpeis  ex  Vienna  1  flor.  ung.  et  medium;  S.  60:  Item  per 
Marcium  (1493,  also  wohl  verspätet)  2  flor.  Ren.  1  flor.  ung.  11  libr.  den. 
a  Mag.  et  medicine  Doctore  Stainpeis  pro  jure  patemo. 

»)  Acta  fac.  med.  U  187. 

")  Ein  nicht  mehr  vorhandenes  Votivgemälde  in  dieser  Kapelle  stellte 
ihn  mit  seiner  Frau  Elisabeth,  7  Söhnen  und  3  Töchtern  vor.  Die  Grab- 
schrift lautete  nach  Fischer,  Notitia  brevis  de  urbe  Vindob.  (Vind.  1775) 
Suppl.  II  147  (dessen  Angabe  jedoch  durch  Smitmers  Notiz  in  der  Hs.  100 
vol.  VII  des  Wiener  k.  u.  k.  Hof-  und  Staatsarchives  rectificirt  werden  muss) : 
Anno  salutis  15[27]  obiit  egreg^us  artium  et  medicinae  doctor  Martinus 
Stainpeis  de  Wienua,  huius  capellae  fundator.  Eius  anima  Deo  vivat. 
Ora  pro  me  frater!  Darunter  sein  Wappenschild  mit  einem  Fisch,  Kreuz 
und  Stern.  —  Sein  Testament  ddo.  4.  December  1526,  producirt  am  23.  Juli 
1527,  befindet  sich  im  Wiener  Universitätsarchiv,  enthält  aber  wenig  Neues. 
Dass  er  und  seine  Gattin  Elisabeth  im  Jahre  1497  ein  Haus  erwarben,  weiss 
man  bereits  aus  einer  Mittheilung  Camesina^s  im  Wiener  Alterthumsverein  1 249. 


Einleitung.  XI 

Welcher  Richtung  Dr.  Stainpeis  auf  dem  Gebiete  der 
Arzneiwissenschaft  huldigte^  erfahrt  man  mit  aller  wünschens- 
werthen  Ellarheit  aus  seiner  innerhalb  der  Jahre  1510 — 1520 
yerfassten  vortrefflichen  Anleitung  zum  medicinischen  Studium^ 
die  nicht  blos  zur  Beurteilung  des  Autors  die  geeignete  Hand- 
habe bietet^  sondern  als  ein  unentbehrliches  Hilfsbuch  zur 
richtigen  Erkenntniss  der  älteren  Wiener  Schule  im  Allge- 
meinen bezeichnet  werden  kann^).  Hier  zeigt  sich  Stainpeis 
vor  allem  als  ein  aufrichtiger  Verehrer  der  Alten,  d.  h.  der 
Wiener  Aerzte  aus  der  Mitte  des  XV.  Jahrhunderts,  spricht 
mit  Bewunderung  von  den  Leistungen  eines  Michael  Schrick 
(f  1473)  und  eines  Johannes  Neumann  von  Braunau 
(f  1463),  die  er  vielleicht  schon  als  Knabe  mit  ehrfurchtsvollen 
Blicken  gegrüsst  hatte,  und  bekennt  sich  als  Schüler  des 
Dr.  Johannes  Tichtl,  unter  dessen  Leitung  er  seinen  eigenen 
Doctorhut  erwerben  durfte').  Dass  er  ganz  und  gar  auf 
dem  Standpunkt  dieser  von  ihm  so  hoch  gehaltenen  Männer 
stand,  ist  aus  jeder  Zeile  seiner  Hodegetik  ersichtlich.  Er  kennt 
keine  andere  Autorität  als  die  der  Arabisten.  „Volens  ergo 
proficere  in  scientia  medicinali,  ante  omnia  legat  Avicennam^ 
(fol.  7^);  Avicennam  legat  a  principio  usque  ad  flnem  sui  cano- 
nis  primi  summa  cum  diligentia  (fol.  8*).     Avicenna  und  Mesue 


*}  Martinns  Stainpeis  Viennensis,  Liber  de  modo  studendi  seu 
legendi  in  medicina.  Wien  o.  J.  (1520).  4^  136  foliirte  und  10  nicht  foliirte 
Bll.  Vgl.  über  dieses  höchst  seltene  Buch  M.  Denis,  Wiens  Bachdr.  S.  333 
bis  334  nnd  die  ausführliche,  aber  lange  nicht  erschöpfende  Analyse  bei 
Rosas  I  149—164.  Ich  benutzte  das  Exemplar  der  Wiener  Hofbibliothek 
(Sig.  68.  G  32). 

*)  Lib.  de  modo  stud.  fol.  22^:  De  quorum  numero  Mag.  Joannes 
(lies:  Michael)  Schrick  extitit,  qui  multa  egregia  experimenta  post  se 
reliquit,  et  cnius  fama  usque  ad  nostra  tempora  non  extincta  est  Alter 
Mag.  Joannes  de  Prauna,  qui  omnia,  quae  die  feste  in  practica  sua  lucra- 
batur,  semper  pro  thesauro  pauperum  collegit,  et  aliis  diebus  semper  deci- 
mum  denarium  in  usum  pauperum  convertit  et  distribuit.  Idem  defuncta  sua 
consorte,  pauperibus  elemosinam  distribuens  inqait:  Boni  amici  aliqui  forte 
me  arguunt,  quia  Ingubrem  vestem  non  defero;  apud  me  conclasi  plus  con- 
dncere  saluti  animae  consortis  meae,  ut  vobis  illam  pecuniam  distribuorem 
quam  ut  lugubrem  vestem  mihi  emissem.  —  Fol.  29*  spricht  er  von  einem 
simileu  casum,  quem  preceptor  mens  art.  et  med.  Dr.  Joannes  Tichtel 
de  Grina  a  suo  aromatario  cxpertus  fuit. 


XII  Binleiiung. 

mit  allen  ihren  Commentatoren  wird  er  nicht  müde,  den  Jüngern 
der  Medicin  immer  wieder  zu  empfehlen.  Den  Besitz  eines 
Exemplars  vom  Dispensatorium  des  Nicolaus  Praepositus  glaubt 
er  nicht  zu  theuer  erkauft^  wenn  der  junge  Arzt  oder  Apotheker 
seinen  Rock  dafllr  hingibt  (fol.  15*).  SchriftsteUer  wie  Terenz, 
Enea  Silvio^  Aesop  und  Poggins  —  man  beachte  die  curiose 
Zusammenstellung  —  soll  der  angehende  Mediciner  allerdings 
auch  lesen,  weil  die  elegante  Rede  dem  Arzt  Nutzen,  Qewinn 
und  Ehre  bringt^);  allein  er  selbst  hat  nicht  viel  von  dieser 
schätzenswerthen  Wohlredenheit  gelernt  und  doch  sein  Schäfchen 
ins  Trockene  gebracht.  Die  neue  Bildung  war  ihm  also  nicht 
gänzlich  fremd,  aber  er  stand  ihr  recht  misstrauisch  gegenüber 
und  hielt  sie  höchstens  für  eine  äussere  Decoration,  etwa  fiir 
ein  prunkvolles  Kleid,  das  nur  dazu  dient,  seinen  Träger  in 
den  Augen  der  Menge  gelehrter  erscheinen  zu  lassen,  von  dem 
das  Sprüchlein  sagt  (fol.  25*): 

Vir  bene  vestitus  in  vestibus,  esse  peritus 
creditur  a  mille,  quamvis  ideota  sit  ille. 

Dass  Stainpeis  aber  nicht  etwa  nur  aus  Bequemlichkeit 
in  den  alten  Geleisen  weiterging,  sondern  im  vollen  Bewusst- 
sein  dcR  grossen  Gegensatzes,  der  sich  von  Tag  zu  Tag  zwischen 
den  Alten  und  Neuen  wie  eine  tiefe  und  unüberbrückbare  Kluft 
aufthaty  zur  alten  Wiener  Schule  hielt,  das  zeigt  sich  sonnen- 
klar in  der  vom  21.  Februar  1517  datirten  Nachschrift  an  den 
Leser  seines  Buches,  worin  er,  die  Einwände  der  Gegner  vor- 
ausahnend, gleichsam  sein  wissenschaftliches  Credo  niederlegt 
und  seinen  Standpunkt  mit  schlichten  Worten  verteidigt.  Was 
ihm  die  Gegner,  natürlich  die  Neuen  oder  Jungen,  ganz  be- 
sonders vorhalten  werden,  ist  die  alte  Wiener  Methode 
(ut  moris  est  universitatis  Viennensis),  die  das  Studium  der 
weitläufigen  Commentare  auf  Kosten  des  Urtextes  bevorzugt, 
obwohl  der  Text,  nach  ihrer  Meinung,  klar  genug  und  jenes 
Studium   daher    eine   reine  Zeitverschwendung   sei.     Er  aber 


^)  L.  c.  fol.  17«:  at  mentis  conceptam  inter  literatos  ornatiuB,  elegantins 
oro  ot  literis  exprimore  poasit;  illnd  etiam  non  parnm  commodmn,  Incmm  et 
honorem  medico  affert. 


KiDleitnng.  XIII 

erwidert:  Wohl  bekenne  er  sich  als  Alumnus  Viennensis  gymnasii, 
aber  er  befürworte  das  Studium  der  Commentare  nur  insofern, 
als  es  zur  Aufhellung  des  Textes  beitrage;  wer  jedoch  den 
Text  yerstehe,  möge  die  überflüssigen  Schriften  getrost  bei 
Seite  lassen^). 

Lag  in  den  letzten  Worten  gewissermassen  etwas  wie 
eine  Concession  an  die  Neuerer^  so  war  sie  doch  fruchtlos, 
denn  über  die  Frage,  wer  eigentlich  den  Text  richtig  verstünde, 
musste  ja  der  Streit  von  Neuem  entbrennen,  und  wir  wundem 
uns  daher  keineswegs,  wenn  Stainpeis  von  allerlei  Gegnern 
und  gelehrten  Widersachern  spricht.  Diese  Gegnerschaft  galt 
im  Grunde  nicht  seiner  Person,  sondern  dem  von  ihm  ver- 
fochtenen  Princip.  Die  Tragik,  für  die  Ueberzeugung  eines 
ganzen  Zeitalters  zu  kämpfen  und  zu  leiden,  blieb  ihm  auch 
in  der  That  nicht  erspart.  Noch  vor  dem  Erscheinen  seines 
Buches,  es  war  während  der  Pestepidemie  im  Herbste  des 
Jahres  1511,  machte  er  seinem  gepressten  Herzen  durch  den 
Ausruf  Luft,  die  ganze  medicinische  Facultät  verdiene  aus  der 
Stadt  Wien  hinausgejagt  zu  werden^).  So  unvermittelt,  wie 
uns  die  Acten  diesen  uncoUegialen  Wunsch  überliefern,  ist  es 
freilich  nicht  leicht,  die  Ursache  oder  den  tieferen  Sinn  seines 
Unwillens  zu  erforschen,  allein  wir  werden  kaum  fehlgehen, 
wenn    wir   von    dem    oben    citirten   Schlusspassus    des  Modus 


^)  L.  c.  fol.  135^:  Neque  hoc  dixi,  nisi  ut  me  ipsum  consolarer;  sunt 
enim  inimici  mei  obloquentes  mihi  et  detrahentes,  sunt  alii  nihil  boni  fa- 
ventes,  sunt  tertii  dicentes:  Modus  et  processns  (d.  h.  die  Methode  seines 
Buches)  nihil  valet,  cum  tota  intentio  sit  scriptis  vacare  doctorum  (ot  moris 
est  uniyersitatis  Viennensis),  sed  talis  superfluus  et  inutilis  est,  tum  quia 
textui  insistere  satis  esse  videtur,  tum  etiam  quia  solius  temporis  consump- 
tionem  inutilem  affert.  Recte  judicasti,  cum  me  alumnum  Viennensis  gim- 
nasii  dixiati;  reliquum  tarnen  sane  intellige  quaeso:  cum  textus  clarus  est, 
nolo,  ut  Script!  superfluitatibus  insistas,  sed  perge ;  cum  vero  textus  obscnrus 
esset,  scriptum  yideas,  ut  textus  intellectum  habeas;  quem  si  ceperis,  perge 
in  textu  et  scripti  habundancias  mox  relinque. 

")  Acta  fac.  med.  m  S.  79:  Eadem  die  (13.  October  1611)  conclusit 
facultas,  quod  doctor  Steinpeiß  citetur,  et  decanus  sibi  proponat,  quo  pacto 
doctores  et  facultatem  leserit  di£famando  etc.  in  suo  vulgari  sermone  facto 
tempore  pestis  proxime  supra  cimiterio  sancti  Michaelis,  ubi  publice  dixit  in 
ambone,  singulos  doctores  protunc  de  facultate  existentes  pellendos  fore  de 
ciyitate  Wiennensi  etc. 


XIV  Eiolmtmig. 

legendi  zu  jenem  bitterbösen  Tadel  einen  Faden  spinnen.  Der 
Zusammenhang  ergibt  sich  dann  von  selbst.  Die  neue  Rich- 
tung hatte  in  kurzer  Zeit  zusehends  an  Stärke  und  Ausdehnung 
gewonnen;  die  aus  Italien  heimgekehrten  Aerzte  warben  unter 
der  heranwachsenden  Generation  für  die  mitgebrachten  Ideen 
neue  Anhänger  und  blickten  spöttisch  auf  den  vereinsamten 
Repräsentanten  der  alten  Wiener  Schule.  Dieser  rief  nun 
zomerftiUt  von  der  Kanzel  am  Friedhofe  bei  St.  Michael  vor 
der  versammelten  Menge  das  Anathem  über  die  respectiosen 
Epigonen^  und  ab  ihn  die  beleidigte  Facultät  darob  zur  Rechen- 
schaft zogy  weigerte  er  sich  hartnäckig,  vor  ihrem  Tribunal 
zu  erscheinen,  und  Hess  sich  eher  schimpflich  verurtheilen,  ehe  er 
sich  vor  den  Feinden  der  von  ihm  vergötterten  Commentatoren 
Avicenna's  und  Mesue's  gebeugt  und  gedemtLthigt  hätte.  Vielleicht 
war  dies  sogar  sein  Abschied  von  der  Lehrkanzel  für  immer  ^). 
Kann  man  einem  gut  conservativen  Charakter  wie  Stain- 
peis  die  Theilnahme,  die  jeder  ehrlichen  Ueberzeugung  unter 
allen  Umständen  gebührt,  nicht  versagen,  so  wendet  sich  doch  der 
Blick  des  Historikers  naturgemäss  den  aufleuchtenden  Gestirnen 
einer  neuen  Culturepoche  mit  umso  grösserem  Interesse  zu,  je 
mehr  sie  aus  dem  Dunkel  hervortreten  und  je  klarer  sie  die 
Entwicklung  der  Dinge  erkennen  lassen.  Je  weiter  wir  in  der 
Leetüre  unserer  Acten  fortschreiten,  desto  grösser  wird  die 
Anzahl  der  humanistisch  gebildeten  Aerzte').     Es  ist  vielleicht 


*)  Venirtheilang  und  Suspension  erfolgten  am  7.  Noyember  1611  (Acta 
fac.  med.  III  S.  80);  von  einer  Kehabilitining  ist  nicht  mehr  die  Rede.  Wenn 
Rosas  I  176  Stainpeis  im  Jahre  1613  wieder  in  der  Mitte  der  Facultätamit- 
glieder  findet,  so  ist  dagegen  eu  bemerken,  dass  an  der  citirten  Stelle  (Acta 
fac.  med.  III  94)  nur  von  seiner  Theilnahme  an  der  Procession  zu  Ehren  der 
Facultfttspatrone  Cosmas  und  Damian  die  Rede  ist,  nicht  aber  von  einer 
HandluDg,  die  die  Rehabilitation  nothwendig  voraussetzen  würde.  Das  De- 
canat  oder  ein  anderes  Universitätsamt  hat  er  seit  1610  II  sicher  nicht  mehr 
bekleidet.  Auch  ist  es  auffallend,  dass  sein  Ableben  nicht  gleichzeitig,  wie 
es  bei  Facnltätsmitgliedern  zu  geschehen  pflegte,  sondern  erst  drei  Jahre 
spftter  in  den  Acten  (S.  176)  nur  so  nebenbei  vermerkt  ist. 

')  Von  den  durch  Repetition  in  die  Facultät  aufgenommenen  Doctoren 
seien  hier  nur  die  in  Italien  herangebildeten  genannt:  Dr.  Johannes  Salia- 
nus,  doctor  Ferrariensis,  1613,  13.  Mai  (Acta.  fac.  med.  III S.  87);  Dr.  Michael 
ox  Premarthon  .  .  .  quando  videlicet  integrum  annum  post  insignia  raa 
doctoralia  in  Italia  reccpta   complevprit,    1608,    27.  Nov.    (a.  O.  8.  69,  75); 


Kinloitung.  XV 

nicht  ganz  unwichtig  zu  bemerken,  dass  der  erste  Decan,  dem 
es  passend  schien,  seinen  Bericht  mit  einem  klassischen  Citate 
zu  schmücken,  der  aus  Italien  heimgekehrte  Dr.  Bartholomaeus 
Steher  war.  Von  den  höchst  unbilligen  Anschuldigungen  be- 
richtend, die  der  Wiener  Stadtrath  im  Jahre  1494  gegen  die 
Facultät  schleuderte,  kann  Dr.  Steher  nicht  umhin,  eine  klassi- 
sche Reminiscenz  einzuflechten:  Possem  ego  recte  dicere  de 
nostris  insanientibus  cum  Ovidio  demonstrans  (wohl  zu  lesen: 
demonstrante)  mente  cäptum: 

0  medici  mediam  pertundite  venam^)y 

wobei  ihm  freilich  der  kleine  MissgrifF  passirt,  Ovid  statt  Juvenal 
(VI  46)  zu  nennen^).  Genug,  dass  ihm  die  Worte  aus  der 
sechsten  Satire  überhaupt  geläufig  waren.  Die  ersten  wirkUchen 
Humanisten  im  medicinischen  DoctorencoUegium  sind  erst  Dr.  Jo- 
hann Cuspinianus  und  Dr.  Joachim  Vadianus,  beide  aller- 
dings, wie  man  weiss,  nicht  eigentliche  Aerzte  von  Beruf, 
sondern  der  eine  Staatsmann  und  Historiker,  der  andere  Philo- 
loge und  Theologe.  Allein  abgesehen  von  der  grösseren  Affinität, 
die  damals  zwischen  den  einzelnen  Facultäten  noch  vorhanden 
war  und  es  gestattete,  dass  wissbegierige  Geister  ihren  Wissens- 
durst an  zwei  oder  drei  Facultäten  neben-  oder  nacheinander 
zu  löschen  suchten,  war  vielleicht  gerade  die  Medicin  das  be- 
liebteste Studium,  weil  es  am  raschesten  zu  einem  nicht  unbe- 
trächtlichen Gelderwerb  führte.  Als  Beleg  für  diese  Anschauung 
wird  man  die  Distichen  des  Erzpoeten  Celtis  anführen  dürfen, 
weil  sie  wahi*scheinlich  um  jene  Zeit  in  Wien  entstanden  sind: 

Cuncta  varat  medicus  et  juris  arte  peritus; 
Q^od  nutriat  vatem^  nil  superesse  potest. 


Dr.  Leopoldns  Jordanus.  ..  attento  qaod  magistcr  esset  Viennensis,  nostre 
qnoque  facultati  incorporatus,  antcqaam  Italiam  petierat,  1618,  8.  Febr. 
(a.  O.  8.  131,  134);  Dr.  Johannes  Soranns  1537,  19.  März  (a.  O.  S.  211); 
Dr.  Josephus  Sa  landus  1550,  Sept.  (a.  O.  S.  249);  Dr.  M  artinus  Stoplns 
1552,  21.  Mai  (a.  O.  S.  255);  Dr.  Ludovicus  Kunig,  Dr.  Michael  Spi- 
taler, Dr.  Caspar  Pirchpach,  Dr.  Schankerle  .  ..  quatuor  doctores  in 
Italia  atqae  Qalliis  creati,  1552  II  (a.  O.  S.  257,  258);  Dr.  Hieronymns 
Qaadrius  1553,  4.  März  (a.  O.  S.  272);  Dr.  Johannes  Aicholz  1557, 
31.  Aug.  (a.  O.  S.  291). 

')  Acta  fac.  med.  III  26. 
Acta  facnltatis  modicae  III.  b 


XVI  EinleitiiDg. 

Ergo  quis  ad  steriles  generosa  mente  Camoenas 
Confugiat,  Phoebi  Pieridumgue  lyrasf^) 

Oder  die  Spottverse  auf  die  wohlhabendcD,  aber  dabei 
unwissenden  Aerzte  aus  der  zweiten  Hälfte  des  XV.  Jahrhun- 
derts, die  fast  an  Molifere  erinnern: 

Pulchre  vestiri, 
Egregie  mentiri, 
Et  avdacter  interßcere, 
Est  medicorum  facere^). 

Es  kann  daher  nicht  wundernehmen,  wenn  strebsame  junge 
Philologen  wie  Cuspinian  und  Vadian  nach  absolvirtem  Studium 
an  der  Artistenfacultät  die  yielversprechende  ärztliche  Carri^re 
einschlugen.  Für  unsere  Universität  aber  sind  sie  vielleicht  von 
nicht  geringerer  Bedeutung  als  Alexander  Benedictus  für  Padua, 
Nicolaus  Leonicenus  für  Ferrara,  Petrus  Brissotus  und  Guilei- 
muB  Copus  fUr  Paris  ^).  So  sehen  wir  wenigstens  Vadian  nach 
seiner  Doctorpromotion  im  Jahre  1517  um  die  Dispens  von  der 
obligaten  Lectio  annua  bitten  und  dafür  eine  Vorlesung  über 
einen  lateinischen  Autor,  wie  Quintus  Serenus  oder  einen 
ähnlichen  Schriftsteller,  übernehmen^).    Dies  ist  der  erste  Ver- 

^)  Conr.  Celtis  Epigramme,  herausg.  von  Hartfelder  (Berlin  1881),  S.  58. 

*)  Diese  merkwürdigen  Verse  finden  sich  schon  in  einem  Briefe  des 
Mag.  Heinrich  Lur  an  den  Dr.  med.  Hermann  Schede],  ddo.  1.  Jnli  1466  in 
der  von  Joachimsohn  besorgten  Ausgabe  des  Briefwechsels  Herrn.  SchedeVs 
(Stuttgart,  Lit.  Verein  1893),  S.  151.  Im  Allgemeinen  vergleiche  man  H.  Peters, 
Der  Arzt  und  die  Heilkunst  in  der  deutschen  Vergangenheit  (Leipzig  1900), 
wo  aber  gerade  über  die  soziale  Stellung  der  Aerzte  nfthere  Aufschlüsse  ver- 
misst  werden. 

')  Ueber  diese  humanistisch  gebildeten  Aerzte  und  ihre  gegen  die 
barbarischen  Lehrbücher  jener  Zeit  gerichtete  Thätigkeit  geben  die  bekannten 
Darstellungen  von  Sprengel  u.  A.  hinlänglich  Auskunft.  Vgl.  auch  Roth,  An- 
dreas Vesalius  Bruxellensis  (Berlin  1892),  S.  29  ff. 

*)  Acta  fac.  med.  III,  S.  128  (1517,  17.  Nov.):  Ut  legat  aliquem  anc- 
torem  medicum  latinum,  scilicet  Quintum  Serenum  vel  aliquem  alium  con- 
similem  in  scolis  incipiendo  publicis.  Leider  scheint  sich  eine  Aufzeichnung 
Über  dieses  Colleg  nicht  erhalten  zu  haben;  auch  in  Scherer^s  Verzeichniss 
der  Manuscripte  der  Vadianischen  Bibliothek  in  Sanct  Gallen  (St.  Gallen 
1864)  finde  ich  davon  keine  Spur.  Das  Gedicht  des  Quintus  Serenus  Sammo- 
nicus:  De  medicina  praeccpta,  konnte  Vadian  in  der  Ed.  princeps  (Mailand 
vor  U84,  vgl.  Hain  14.G98)  Icscu. 


Einleitung.  XVII 

such  in  Wien,  einen  klassischen  Schriftsteller  vor  einem  medi- 
cinischen  Anditoriam  zu  behandeln.  Die  gediegenen  philologi- 
schen Kenntnisse  Vadian's  machte  sich  die  Facultät  auch  sonst 
zunutze,  indem  sie  ihn  im  nächstfolgenden  Jahre  einlud^  die 
kurz  vorher  beschlossenen  neuen  Statuten  in  debitum  ordinem 
et  latinum,  d.  h.  in  ein  fehlerloses  Latein  zu  bringen^).  Auch 
von  Cuspinian  weiss  man,  dass  er  sich  eingehend  mit  dem 
Studium  der  römischen  Aerzte  beschäftigt  hat,  obwohl  unsere 
Acten  hierüber  nichts  zu  sagen  wissen.  Seine  noch  vorhandenen 
Collectaneen  werden  an  einem  anderen  Orte  eingehender  zu 
würdigen  sein. 

Waren  auf  diese  Weise  unzweifelhaft  die  ersten  Schritte 
unternommen,  um  die  grossen  Traditionen  der  alten  Medicin 
aus  reineren  Quellen  als  bisher  zu  schöpfen,  so  zeigt  sich  auf 
dem  Gebiete  der  praktischen  Zergliederungskunst  nur  ein  sehr 
bescheidener  Fortschritt.  Die  letzte  anatomische  Uebung,  von 
der  im  zweiten  Actenbande  berichtet  wird,  war  die  vom 
15.  März  1459*),  und  erst  am  21.  Januar  1492,  also  nach  einer 
Pause  von  mehr  als  dreissig  Jahren^),  wurde  wieder  daran  ge- 
dacht, eine  Anatomie  abzuhalten.  In  Ermanglung  einer  mensch- 
lichen Leiche  musste  man  mit  einem  geschlachteten  Schwein 
vorlieb  nehmen.  Man  tröstete  sich  damit,  dass  die  mit  der  Er- 
öffnung des  Cadavers  beschäftigten  Chirurgen  schon  einige 
Praxis  haben  würden,  wenn  man  in  die  glückliche  Lage  kommen 
sollte,  ein  Corpus  humanum  zu  secieren,  und  bezahlte  daher 
gerne  für  das  Schwein  17  Sol.,  für  das  Sclilachten  28  Denare 
und  Trinkgelder  für  die  Fleischerknechte,  ja  die  Doctoren  ver- 
gassen  nicht,  auch  bei  dieser  Gelegenheit  ein  kleines  Symposion 
abzuhalten,  das  ebenfalls  aus  der  Facultätscasse  bestritten 
wurde*).  Die  lang  ersehnte  Gelegenheit  schien  bereits  nach 
wenigen  Wochen  gekommen,  als  ein  Bösewicht  zum  Tode  durch 
den    Strang   verurtheilt  wurde,    entschwand  jedoch   zum  Ver- 


^)  Daselbst  8.  138. 
*)  Acta  fac.  med.  U  S.  97—98. 

')  Der  Dekan  irrt,  wenn  er  glaubt:    in   viginti   vel  panlo   minus 
annis  cclebrata  non  fuit  (Acta  fac.  med.  III  S.  11). 
*)  Acta  fac.  med.  III  S.  12. 

b* 


XYin  Einleitttiig. 

drusse  der  Siudu*enden  abermals^  da  der  vom  Galgen  abge- 
schnittene Scheintodte  auf  dem  Wege  zum  Spital  zu  sich  kam 
und  pardoniert  wurde.  Ein  ganz  ähnliches  Ereigniss  hatte  sich 
mutatis  mutandis  bekanntlich  schon  vor  mehr  als  einem  halben 
Jahrhundert  in  Wien  zugetragen^).  Hyrtl,  der  diesem  sonder- 
baren ZufaUe  skeptisch  gegenüberstand  und  aus  beiden  Ereig- 
nissen mit  Unrecht  nur  ein  einziges  machen  wollte '),  irrte  auch 
darin,  dass  er  die  Chronologie  umkehrte  und  zur  Ansicht  ge- 
langte, ^die  Facultät  hätte  sich  mit  einem  Schwein  begnügen 
müssen,  weil  sie  sich  durch  die  glücklichen  Erfolge  ihrer 
Wiederbelebungsversuche  um  die  seltene  Gelegenheit  gebracht 
hatte,  menschliche  Leichname  zu  zergliedern^.  Nun  ist  aber 
die  Schweinanatomie  am  21.  bis  23.  Januar  abgehalten  worden, 
die  Wiederbelebung  des  Scheintodten  fand  aber  erst  am 
21.  März  d.  J.  statt.  Ganz  gleichgiltig  ist  dieser  Umstand  nicht; 
denn  wenn  es  nach  Hyrtl  den  Anschein  gewinnen  konnte,  dass 
nur  die  äusserste  Verlegenheit  zum  Thierexperiment  zwang,  so 
ersehen  wir  aus  unseren  Acten,  dass  man  in  der  ZergUederung 
des  Ferkels  nur  eine  vorbereitende  Uebung  fUr  den  künftigen 
Demonstrator  erblickte.  Im  Uebrigen  ist  aus  der  Geschichte  der 
Chirurgie  und  zuletzt  aus  Gurlt's  gründlichen  Darlegungen  be- 
kannt, wie  gewöhnlich  dergleichen  Zergliederungen  von  Thier- 
leichen,  insbesondere  von  Hunden  und  Schweinen,  waren,  aber 
freiUch  nur  in  Italien  und  Frankreich,  während  für  Wien  dies 
der  einzige  actenmässig  beglaubigte  Fall  ist'). 

Von  diesem  Zeitpunkte  angefangen  lässt  sich  eine  raschere 
Aufeinanderfolge  der  Uebungen  beobachten.  Bei  der  nächsten, 
die  schon  am  1.  März  1493  stattfand,   verschaffte  sich  die  Fa- 

^)  Acta  fac.  med.  II,  8.  21,  zum  16.  Mars  1441,  und  dio  Elulei- 
tang  8.  Vn. 

')  Jos.  Hyrtl,  Vergangenheit  und  Gegenwart  des  Muaeums  ffir  mensch- 
liche Anatomie  (Wien  1869),  8.  IX  ff. 

')  Hyrtrs  Angabe  (a.  O.,  8.  XII),  dass  die  Dekanatsacten  „an  sel- 
tenen 8tellen  die  Auslagen  fUr  Ankauf,  Transport  und  Schlachten  der 
Schweine"  enthalten,  muss  ich  leider  ebenfalls  als  nicht  zutreffend  erklären. 
Sein  Mag.  Fridericus  Kraft,  der  17  Pfennige  pro  phorco  (I)  berechnete,  ist 
eben  der  Mag.  Foederious  Gräsel,  von  dem  unsere  Acten  (a.  O.,  8.  15)  das 
einzige  Mal  berichten,  dass  er  17  8olidi  für  ein  Schwein  bezahlte;  für 
17  Pfennige  konnte  mau  natürlich  auch  im  Jahre  1492  kein  Schwein  kaufen. 


EmMkang.  XIX 

cultät  den  Leichnam  eines  zum  Tode  Verurtheilten;  war  aber 
von  dem  Resultat  nicht  sonderlich  befriedigt.  Der  Dekan 
Dr.  Bartholomäus  Steher  nennt  diese  Uebung  confusa  et 
indeterminata  anathomia^  unterlässt  es  jedoch^  die  Gründe  seiner 
Kritik  anzufahren  ^).  Von  einer  zweiten  Anatomie  im  Juli  1493 
wissen  wir  leider  auch  nichts  Näheres');  dagegen  berichten  die 
Acteuy  dass  die  von  Dr.  Steher  geleitete  Zergliederung  eines 
Gehängten  am  19.  März  1498  begann  und  durch  fUnf  Tage 
fortgesetzt  wurde  ^).  Eine  achttägige  Uebung  f^Ut  sodann  in 
das  Frühjahr  1537^)^  eine  andere  unter  der  Leitung  des  Prof. 
Wolfgang  Lazius  in  das  Sommersemester  1542^)^  eine  uni- 
versalis anatomia  cuiusdam  suspensiv  die  unter  Dr.  Cornax  und 
Dr.  Lazius  fast  drei  Wochen  lang  dauerte,  in  den  December 
1549^),  und  endlich  eine  Uebung,  bei  der  kein  gewöhnlicher 
Chirurg  wie  sonst,  sondern  Dr.  Aicholz  als  Prosector  fungierte, 
in  den  December  1558^).  Im  selben  Jahre  präparirte  Dr.  Fa- 
bricius  das  erste  menschliche  Skelet  in  Wien,  das  ihm  die 
Facultät  um  den  nicht  unbedeutenden  Betrag  von  7  Gulden 
abkaufte^). 

In  einem  gewissen  Zusammenhange  mit  diesem  Fortschritt 
steht  offenbar  die  Einrichtung  einer  eigenen  Lehrkanzel  für  die 
Chirurgie.  Bis  zum  Jahre  1533  gab  es  an  der  medicinischen 
Facultät  drei  landesfÜrstUche  besoldete  Lecturen^).  Mit  dem 
ersten  Ferdinandeischen  Reformgesetz  vom  2.  August  1533 
wurde  die  Zahl  derselben  auf  zwei  beschränkt,  eine  theore- 
tische und  eine   praktische*®);    demgemäss  waren   von  Weih- 


^)  AcU  fao.  med.  III  S.  22. 

«)  A.  a.  O.,  8.  23.  •)  A.  a.  O.,  8.  31.  *)  A.  a.  O.,  8.  211—212. 

»)  A.  a.  O.,  8.  226.  •)  A.  a.  O.,  8.  243.  ')  A.  a.  O.,  8.  295. 

*)  A.  a.  O.,  8.  300,  302.  Vesalius  hat  sein  erstes  8kelet  im  Jahre  1536 
zu  Löwen  gebaut.  8ein  Basler  Knochenmann,  der  zum  Theil  noch  heute  er- 
halten ist,  stammt  vom  Jahre  1543.    Vgl.  Roth,  a.  a.  O.,  8.  462. 

^  Als  Lectoren  werden  bezeichnet:  Dr.  Johannes  Wenzelhuser, 
Ordinarius  Principis  1517  II,  8.  124;  Dr.  Johannes  Praun  1524  (dyweil 
ich  aber  ain  lectar  in  der  erczney  zu  Wien),  8.  320;  Dr.  Michael  Pre- 
marton  (f  26.  Mai  1528,  worauf  sich  Dr.  Leopold  Jordan  um  diese  Lectur 
bewirbt),  8.  320;  Dr.  8imon  Lazius,  Ordinarius  fac.  med.  lector  1532  II,  8. 188. 

^^)  ^S^'  ^^^^j  II  336:  „In  der  ertzney  sollen  zwen  Lectoren,  deren 
ainer  vor-  und  der  annder  nach  mittag,   und  ainer  theoricam,  der  annder 


XX  Einleitang. 

nachten  1533  angefangen  Dr.  Ulrich  Fabri  als  Senior  mit 
der  theoretischen^  Dr.  Sigismund  Haselreiter  mit  der  prak- 
tischen Lectur^)  betraut.  Aber  schon  im  Jahre  1537  war  das 
Bedürfniss  nach  einer  chirurgischen  Lehrkanzel  so  gross,  dass 
E.  Ferdinand  ihre  Einrichtung  in  seinem  zweiten  Reformgesetze 
vom  15.  September  d.  J.  befahl  und  Dr.  Franz  Emerich  die- 
selbe gegen  ein  jährliches  Honorar  von  52  Gulden  übernahm*). 
An  die  Stelle  von  Dr.  Fabri  und  Dr.  Haselreiter  traten 
später  als  Ordinarien  Dr.  Wolfgang  Lazius')  und  der  eben 
genannte  Dr.  Franz  Emerich^),  während  der  chirurgische 
Lehrstuhl  aus  Mangel  an  dem  nöthigen  Gelde  unbesetzt  blieb. 
Im  Jahre  1546  schlug  sodann  die  Facultät  der  Regierung  vor, 
zur  Entlastung  der  beiden  Ordinarien  einen  Professor  interca- 
laris  zu  bestellen,  der  die  „praeparamenta^,  darunter  besonders 
die  Simplicia  nach  Dioscorides  lesen  sollte.  Die  neusjstemisirte 
Lectur  erhielt  Dr.  Mathias  Cornax,  ja  es  kam  noch  eine  vierte 
vom  Landesflirsten  ausserhalb  des  Hochschulbudgets  besoldete 
Lehrkanzel  hinzu,  mit  welcher  Dr.  Josephus  Salandus  be- 
traut wurde '^).  Die  Neue  Reformation  vom  1.  Januar  1554^ 
aber  beschränkte  die  Lehrkanzeln  wieder  auf  drei,  und  der 
ungefähr  gleichzeitige  Status  nennt  als  ihre  Vertreter:  Eme- 
rich, Lazius  und  Schrötter^).  Ein  Jahr  später  (Mai  1555) 
ergab  sich  ftlr  die  Facultät  eine  günstige  Gelegenheit,  die  chi- 
rurgische Lehrkanzel  wieder  aufleben  zu  lassen.  Nach  langer 
Verhandlung  mit  dem  landesfürstlichen  Superintendenten  empfahl 
sie  den  Dr.  Hieronymus  Quadrius,  der  zunächst  einen  Probe- 


practicam  lesen  sollen,  fargenommen  und  geordent,  und  denselben  beden  die 
befioldung,  die  vorhin  drey  Lectoren  der  ertzney  gegeben,  geraicht  und  ge- 
thailt  werden.** 

>)  Vgl.  AcU  fac.  med.  UI   S.  193. 

>)  Kink,  II  349  und  Acta  fac.  med.  III  S.  210. 

')  Er  nennt  sich  seit  1542  I  stets  Ordinarius  theoricae  medicinae; 
a.  a.  O.,  S.  226,  236,  250,  257,  280. 

^)  Sein  Titel  wechselt  häufig:  medicinarum  professor  Ordinarius,  S.  226; 
practicus  Ordinarius,  S.  229;  Ordinarius  operariae  artis,  S.  239;  publicus  et 
Ordinarius  practice  professor,  S.  241,  265. 

^)  Vgl.  den  Bericht  der  medicin.  Facultät  in  der  Beilage  VII  S.  326. 

«)  Kink,  II  S.  378  fif. 

»)  Kink,  I  2,  S.  1 65. 


Einleitung.  XXI 

curs  zu  absolviren  hatte  ^).  Endlich  neDnt  sich  der  Dekan  des 
Wintersemesters  1557  Dr.  Caspar  Pirchpachins:  physiolo- 
gicae  partis  medicinae  professor  Ordinarius^). 

Dieser  Vergrösserung  des  Lehrkörpers  entspricht  natur- 
gemäss  auch  ein  gesteigertes  Selbstbewusstsein  der  ganzen 
Facultät,  das  sich  insbesondere  in  thatkräftigerem  Auftreten 
gegen  die  zahllosen  unberechtigten  Quacksalber  und  Empiriker 
und  gegen  die  mit  ihnen  häufig  verbündeten  Apotheker  äussert. 
Die  Dekanatsberichte  sind  überreich  an  Nachrichten  über  die 
Thätigkeit  der  Doctoren  in  dieser  Richtung. 

Soviel  zur  Einführung  in  das  nähere  Studium  unserer 
Acten,  von  denen  wir  wünschen,  dass  sie  zur  gründlichen  Er- 
forschung der  ruhmvollen  Vergangenheit  unserer  Hochschule 
nach  Kräften  beitragen  mögen. 

Schliesslich  fühle  ich  mich  verpflichtet,  der  Mithilfe  meines 
lieben  Freundes  Dr.  Arthur  Goldmann,  die  er  mir  wie  bei 
den  früheren  zwei  Bänden  so  auch  wieder  bei  diesem  geleistet, 
dankbarst  zu  gedenken. 


»)  Acta  fac.  med.  III  S.  274—276. 
>)  A.  a.  O.,  8.  292. 

Wien,  im  December  1903. 

Dr.  Karl  Schrauf. 


ACTA  FACVLTATIS  MEDICAE 

IIL 


Doctores  Wienne  pro  tune  residentes,  quando  illad  fait    Fol.  i 

disposltnni  registrnm :  ^) 

1.  lohannes  ex  Salingstat  (mortuus 
est  anno  1494) 

2.  lohannes  Tichtl  ex  Grein 

3.  Anndreas  Voberger  ex  Wienna 

4.  Foedericus  Gräsl  ex  Haidenhaim 
(obiit  anno  quo  Salingstat  tres  super  -'-)*) 

5.  Bartholomeus  Stäbär  ex  Wienna 
(italicatus) 


omnes   qumque 

arcium 

et  medicioe. 


Doetores  Wlenenses  in  dlrersis  alUs  partlbns  moram 

trahentes  istis  temporlbus: 

6.  Gregorins  Weger  alias  Eundtstochk^   nacione   et 
studio  WiennensiSy  residet  .  .  . 

7.  Gregorius  Taler   de  Arenstorff  in  Melico  Austrie 
residet. 

8.  Martinas  Stainpeis   in  partibus  Moravie  nacione  et 
studio  Wienensis  practicat. 

9.  lohannes  Neuman  ex  Wienna  in  Straubingen 
practicat. 

10.  Steffanus  Geinperger  ex  Patavia  in  Novacivitate 
Austrie  residet. 


*)  Von  anderer  Hand  ist  hier  vermerkt:  „Doetor  Andrea*  Voberger 
Mequencia  notooit."  Dr.  Voberger  war  im  Wintersemester  1489/90  Decan  der 
med.  Facultät;  vgl.  Acta  fac.  med.  II,  S.  200. 

')  Undeutlich  im  Original,  da  das  Papier  an  dieser  Stelle  stark  be- 
schmutzt ist. 

Acte  ÜMmltetiB  medicM  lU.  1 


2 


Acta  fuc.  medicae  III. 


11.  lohannes  MUnnsinger  in  civitate  quadam  imperiaK 
residet. 

12.  Sebaidus  de  Nuerenberga  in  ea  residet. 

13.  lacobus  Kellenperger,  nacione  Wiennensis  studio 
ItaluS;  canonicus. 

14.  Petrus  Gäms  de  Pharrkirchen, 

15.  Petrus  Czächkl  ex  Cibinio  ambo  italicati  in  studio^ 
in  Ungaria  practicantes  et  multi  hiis  temporibus  Italiam  intrant 
tribus  in  annis  ymmo  diueius.  Est  Universität!  Wienensi  datum 
Stipendium;  pigro  modo  lectiones  continuantur^  pigrius  dispu- 
taciones;^)  decrescit  et  facultas  et  totum  Studium  Wiennense; 
mulieres  Wienne  in.  practica  multiplicantur;  docti  monente^) 
facultate  iuridica  in  vincula  civitatis  aut  carceres  iniciuntur 
meritis  sufficientibus.  •) 


Fol.  2»  [1490  n.] 

Mag.  lohannes  ex  Saligenstat. 

Si.Oct.  Anno  Domini  Mcccclxxxx^  in  die   sancti  Colomanni  mar- 

tiris  electus  fuit  in  decanum  facultatis  medicine  Mag.  lohannes 
ex  Saligenstat^  arcium  et  medicine  saluberrime  doctor^  cui, 
singulis  prefate  facultatis  doctoribus  congregatis,  decanus  imme- 
diate  precedens  presentavit  librum  statutorum  ac  actorum  cum 
ladula^  virga,  sigillo  cum  aliis  in  ea  contentis;  archa  vero  in 
capella  coUegii  in  maiori  cista  dicte  facultatis  permansit. 
1401  Item   octava   die   Epiphanie^    que   erat   decimatercia   dies 

13.  Jan.  lanuarii,  egregius  vir  Mag.  Bartholomeus  Stavber,  arcium 
et  medicine  doctor,  suam  fecit  repeticionem  super  canone  se- 
cundi  Tegni  Galieni,  isto  videlicet:  „Calidioris  igittir,  ut  ad 
proprium  modum  referamus  cordis  signa  inseparabilia  quidem 
et  familiariay   hec  sunt  etc.",*)   prout  concorditer  per  singulos 


^)  Am  Rande  hat  Dr.  Voberger  noch  hinzugefügt:  QuodUbetiea  dupu- 
tacio  obmiUitur. 

')  Im  Original  undeutlich  auf  Rasur  geschrieben  oder  abgescheuert. 

')  Am  unteren  Rande  ist  von  späterer  Hand  vermerkt:  „DoctUnme 
Andrea,  te  mortuo  eoßoctitu  acewaliggima  diligentia  legitur;  tUpendia  non  deturU, 
pro  suo  quemque  Tumore  doctoretn  decenter  praaequuntw  omne§.'^  —  Die  Rück- 
seite des  ersten  Blattes  ist  leer  geblieben. 

*)  Galen,  lib.  Tegni  II.  Tract.  de  corde  cap.  2  (in  der  Articella,  Ven. 
1487  [Hain  *1870],  fol.  164^  col.  2):  „Calidioria  ergo,  iU  ad  proprium  modwa 


Acta  fftc.  medioM  III. 


antedicte   facultatis    doctores   prima    die    mensis   Octobris   anni 
immediate  precedentis  fiiit  conclnsum.  ^) 

Item  in  die  Felicis  in  pincis^  que  erat  decimaquarta  dies  i4.Jan. 
lannarii^  congregata  fiiit  facultas  medicine  super  articnio  infra- 
scripto:  Ad  audiendum  peticionem  egregii  viri  Mag.  Bartho- 
lomei  Stawber,  arcium  et  medicine  doctoris^  rectoris  pro 
tunc  alme  nostre  universitatis  studii  Wiennensis^  qui  pro  tunc  | 
Omnibus  doctoribus  dicte  facultatis  congregatis,  humiliter  petivit  Fol.  2i> 
admitti  ad  gremium  facultatis  medicine  necnon  ad  consilium 
eiasdem;  deinde  deliberacione  more  facultatis  habita,  concorditer 
fait  admissus  et  sua  peticio  exaudita. 

Item   in   die   Agathe  Virginis,   que   erat   quinta  dies   Fe-    5.  Febr. 
bruarii^  mandatum  fuit  ad  conducendum  funus  olim  yenerabilis 
et  egregii  viri  Mag.  Georgii  Schoblin  ex  Yesingen  pro  tunc 
defuncti. 

Item  vicesimasexta  Februarii  congregata  fuit  facultas  medi-  26.  Febr. 
eine  super  articulis  infrascriptis:  Primus  ad  deliberandum,  quid 
dandum  sit  et  contribuendum  ad  expensas  faciendas  pro  biis, 
qui  mittendi  sunt  in  causa  universitatis  ad  Maiestatem  Cesaream 
de  archa  facultatis  medicine.')  Secundus  articulus^  ex  quo  dive 
memorie  dominus  doctor  Georius  Schobling  decessit,  olim 
superintendens  universitatis,  alius  de  facultate  medicine  eligatur. 

Super  primo  articulo  facultas  bene  deliberata  paratam  et 
benivolam  se  reddidit  pro  impetrando  stipendio,  ut  saltem  uni- 
versitas  in  suo  robore  et  esse  consisteret  et  permaneret,  certam 
pecuniam  et  condignam  secundum  debitam  proporcionem  stipen- 
diorum  aliarum  facultatum  porrigere  et  mittendis  desuper  electis 
eandem  presentare.  Fuerunt  insuper  ob  eam  rem  ex  archa 
nostre  facultatis  recepti  12  flor.  Ung.  Sed  quia  facultas  theoloica 
contribuere  non  voluit,  prefatum  negocium  preconceptum  fuit 
impeditum  et  suspensum. 

Super  secundo  articulo  deliberavit  facultas  et  in  super- 
intendentem  alme  universitatis  nostre   concorditer   fuit   electus 


TtftToimua  cordit  ngna  inseparcMia  quidem  et  famiÜaria,  hec  nmt:  magnitudo 
retpirationü  et  puUua  velocüeu  etc." 

>)  Yg\.  Acta  fae.  med.  11,  S.  204. 

*)  Es  handelte  sich  um  die  Entsendang  einer  Deputation,  welche  die 
seit  Langem  ausstehende  Besoldung  der  Professoren  von  K.  Friedrich  m. 
erbitten  sollte. 

!♦ 


Acte  fac.  m^ika»  Ol. 


venerabilis  vir  arciam  et  medicine  doctor  Mag.  lohannes 
Tichtel  ex  Grein,  et  ita  pro  tunc  fuit  conclttSttin. 

Fol.  3*  Item  a  Mag.  Martino   Stainpeiss,  arciun  et  medicine 

doctore,  percepi  21  sol.  den.  et  10  den.  Item  a  Mag.  Bartho- 
lomeo  Stäber,  arciam  et  medicine  doctore,  percepi  4  flor.  Ung., 
qoando  fuit  aasomptuB  ad  consorciam  nostre  facoltatis.  Item 
percepi  12  flor.  Ung.  ex  archa  nostra  pro  mittendis  in  causa 
stipendii  pront  supra.  Item  percepi  ab  uno  intitalato  24  den. 
Exposita:  Item  dedi  pedello  nostro  pro  salario  sibi  debito 
14  sol.  Item  exposoi  pro  potu  et  pane,  qoando  dominus  doctor 

26.  Febr.  Mag.  Bartholomcns  fuit  assnmptas  54  den.  Item  26.  Febniarii 
exposui  pro  coUacione:  yidelicet  pro  Rajfolio,  vino  aostrali  et 
panibos  40  den.  Item  in  electione  novi  decani  post  compatam 
per  me  factum,  presentavi  facultati  medicine  16  flor.  Ung. 
Item  in  eadem  congregacione  exposui  pro  Rayfolio,  vino  australi 
et  panibus  36  den.  Item  dedi  pedello  iuristarum  pro  tunc  3  sol. 
den.  24  den.  pro  novo  libro  actorum  comparando;  residunm 
autem  dictos  pedellus  habebit  a  facultate  nostra.  Item  in  archa 
nostre  facultatis  pro  tunc  remanserunt  34  flor.  Ung.  et  6  Ren.  flor.^) 


[1491  I.] 


Foi.4»  IHC   MARIA 

Domini  loannis  Tichtel  decanatus  sextus. 

Anno  salutaris  nostri  lesu  Christi  optimi  1491  currente,  et 
quidem  feliciter,  electus  sum  in  decanum  facultatis  nostre  medi- 
cine ego  loannes  Tichtel  ex  Greyn,  qui  postquam  a  decano 
precedente  presentanda  recepissem  et  computum,  incepi  movere 
quedam  et  multis  racionibus  non  inutilibus  persuadere  super 
quibusdam  libris  impressis  ad  liberariam  nostram  emendis  et 
deponendis;  super  qua  re  condusum  est,  quod  emantur.  De 
empcionis  vero  tempore  et  numero  et  qualitate  librorum  et  modo 
conclusum  erat  nihil,  qua  de  causa  floreni  Ungar.  16  extra 
arham  aput  nostre  domus  hospitem  reponebantur,  e  quibus 
florenis  Ungar,  dati  sunt  Priori  collegii  ducalis  pro  oratore  Mag. 
Osbaldo  ex  Weykcherstarff  ad  Cesaream  Maiestatem  in 
Lincz  commorantem   mittendo   7  flor.  Ungar.     Ego    vero   reli- 

»)  Fol.Sb  leer. 


Acta  fac.  medicae  IIT.  Ö 

quos  9  in  manus  meas  accepi  ante  festum  martirum  sanctorum       ^^^ 
Cosme  et  Damiani.  ^^-^^P*' 

Item  eodem  anno^  antepenultima  Aprilis^  congregata  facul-  28.  Apr. 
täte  nostra  in  universitatis  congregacione,  concinsa  snnt  quatuor: 
primum  ad  intencionem  rectoris  proponentiS;  quod  mittendi  sint 
oratores  ad  angnstum  serenissimum  Imperatorem  Fridericum  III. 
pro  petendo  stipendio  sab  expensis  facultatum  qnatuor^  quamvis 
facultas  theologica;  non  obstante  universitatis  conclusione^  nihil 
dare  fuerit  ausa.  Elegebantur  vero  illi,  qui  in  superiore  muta- 
eione  eciam  electi  fuerant,  quamvis  res  negligebatur,  nescio  qua 
desidia,  in  priore  mutacione.  Neque  in  illa  quidem  mutacione 
ivit  qnisquam  deputatus  oratorum,  seilicet  doctor  Bartholo- 
meus  Tichtel  ex  Greyn,  doctor  loannes  Kchalten- 
markchter^  Ordinarius  et  officialis  curie  Pataviensis^  doctor 
loannes  Tichtel  ex  Grein  et  Mag.  Osbaldus  ex  Wey- 
kcherstarff;  verum  solus  Mag.  Osbaldus  iverat  et  re  infecta 
est  reversus,  cui  quidem^)  dati  sunt  7  flor.  sub  tenore  secundi 
conclusi^  seilicet  iuxta  proporcionalitatem*)  quantitatis  stipen- 
diatorum  in  qualibet  facultate,  prout  in  priori  mutacione  est 
conclusum;  ultra  vero  proporcionalitatem  expositum  facultati 
nostre  restituatur. 

Tercio  conclusum  super  libris  emendis  ad  facultatis  nostre 
librariam;  de  modo  vero  novus  formetur  articulus. 

Quarte  ad  peticionem  doctoris  Qresel  formetur  articulus 
pro  locacione  domus. 

Item  secunda  Maii  congregata  est  facultas  super  duobus 
articulis  infrascriptis^  quorum  primus  erat  ad  locandam  domum 
facultatis;  secundus  articulus  erat:  ad  dandum  modum  super 
emendis  libris  impressis  pro  libraria  nostre  domus  facultatis 
medicine. 

Circa  primum  articulum  conclusum  est;  ut  pro  8  flor.  Ung. 
et  iuxta  morem  et  consuetudinem  et  condiciones  in  precedente 
libro  actorum  conscriptas*)  petenti  domino  doctori  Friderico 
Gresel  locetur  ad  annum. 

Circa  vero  secundum  de  libris  impressis  emendis  conclusum 
est,  quod  libri  emendi  in  quadam  scedula  conscriberentur;  quod 


Fol.4fe 

2.  Mai 


')  Im  Orig.:  quidam. 

*)  Im  Orig.:  proporcionahilitalem. 

»)  Vgl.  Acta  fac.  med.  II,  S.  125—126. 


b  Acte  &c.  BedioM  Hl. 

factam  est;  et  quod  doctor  Andreas  Voberger^  doetor  Pride- 
ricus  Gresel  necnon  doctor  Bartholomeas  Steber  ana  et 
ego  decanns  Joannes  Tichtel  ex  Grein  coUectim  et  divisim 
operam  daremos^  ut  dicti  libri  comparentar;  qaod  et  factam 
extitissety  nisi  nanciomm  inopia  retardasset. 

5.  Mai  Item  in  profesto  loannis  ante  portam  latinam  facultas  me- 

dicine  exposoit  7  flor.  Ungar,  pro  oratore  Mag.  Oswalde  ad 
Cesaream  Maiestatem  pro  petendo  stipendio  sab  tali  condicione, 
ut  qnod  snperflaum  est  sapra  proporcionalitatem  respecta  alia- 
ram  facoltatum  facultati  nostre  restituatar,  quam  condicionem 
facultas  arcium  et  iuristamm  acceptavit  et  approbavit;  facultas 
autem  theologica^  nescio  qua  racione  dncta,  nee  condicionem 
admisit  nee  aliquid  dedit. 

Oportune  actum  est^  ut  ea  tempestate,  qua  de  libris  im- 
pressis  emendis  ad  librariam  facultas  deliberasset  et  conclusisset, 
mihi  decano  liber  impressus  Agregator^)  ad  librariam  deponen- 
dus,  est  presentatus  per  testamentarios  Mag.  Pauli  Vrsen- 
pekch^  qui  Deo  vivat^  et  gratias  habeamus  ei,  quum  primus 
fuerity  qui  nostram  librariam  libro  impresso  voluit  decorare. 
Moniti  eins  vestigia  prosequamur. 

Anno  Domini  quo  supra,  in  die  Francisci,  convocata  con- 
gregacione  dominorum  doctorum  facultatis  medicine  super  arti- 
culo  infrascripto,  qui  talis  erat:  Mag.  Mihael  ex  Praynay, 
medicine  baccalarius,  petit')  se  a  facultate  medicine  admitti, 
vicecancellario  presentari,  necnon  pro  gradu  licencie  in  eadem 
examinari.  Conclusum  est,  ipso  petente  audito,  cum  admitti 
debere  ad  examen;  super  defectu  tamen  temporis  quarte  partis 
anni,  quo  defecerat,  premissa  dispensacione  non  sine  racione 
facta;  verum  si  promotus  fuerit,  licentiam  tantisper  non  recipiat, 
quoad  ipse  de  honesto  statu  extra  Yiennam  habito  certiffica- 
yerit  facultatem  lectionesque,  dum  in  liac  moratur  civitate, 
ante  licenciam  audire  non  negligat. 

7.  Oct.  Feria  sexta  post  Francisci  hora  tercia  domino  vicecancel- 

lario Mag.  Briccio  de  Cilia,  theologie  licenciatO;  predictus 
Mag.  Mihael,  presentibus  omnibus  doctoribus  et  decano  orante, 

^)  Qemeint  ist  der  Herbarias  Patayie  impressus  (1485,  1486  ff.,  Hain 
^8445,  *8446,  *8447),  der  nach  der  Vorrede  auch  die  Bezeichnung  Aggregator 
ffraetiau  de  »implicibus  trug,  lieber  den  Aggregator  des  älteren  Serapion  Tgl. 
Choulant,  Bücherknnde  (Leipzig  1841),  S.  345f. 

■)  Im  Orig.:  petet. 


Fol.  5* 
4.  Oct. 


Acta  fiic.  medicae  III. 


at  mos  habet^  est  presentatus.  Exorata  denique  cancellarie  aper- 

cione  pro  examine^    secunda  feria   ante  Cholomanni,  matutinali     10.  Oct. 

tempore  assignata  sibi  puncta   recepit^   ad   que   hora   eiasdem 

diei  secunda  examinatus  respondit^  ita  ut  sequenti  die  mane  a     ii.Oct. 

supradicto  domino  vicecancellario  per  cedulam  ydoneus  ad  licen- 

ciam  comprobaretur,  et  bene  sibi  proficiat. 

Item  festam  sanctorum  martimm  Cosme  et  Damiani  medi-  J^' 
coram  clarissimorum  diem  pro  more  iam  dudum  observato  nec- 
non  Doviter  addito  cum  capellanis  in  processione  ire  debentibus 
et  missas  legentibus  ob  refrigerium  animarum  nostre  facultatis 
doctorum,  ante  omnia  tamen  et  imprimis  in  laudem  et  refrige 
rium  anime  prestantissimi  viri  domini  Nicolai  de  Hebers- 
darff^  principis  pro  tempore  phisici,  domum  suam  facultati 
testamento  dantis  et  libros  quam  plurimos^  cuius  anima  Deo 
vivat  [in]  etemum^)  amen,  votive  profecto  celebratam  vidimus 
et  pro  eorundem  festorum  medicorum  celebracione  exponenda 
sunt  exposita,  nisi  quod  addidi  32  den.,  quos  si  exponerem  pro 
vino  dominis  octenarüs,  ipsi  promiserunt  fide  data  per  tunc  tem- 
poris  Magistrum  cfaori  dominum  I^eonardum,  quod  in  futuros 
annos  hoc  incipiendo  anno  processionaliter  cum  responsorio  ad 
altare  sanctorum  Cosme  et  Damiani  et  Fabiani  et  Sebastiani  ire 
vellent.  Ego,  cum  hec  ad  me  decanum  detulissent,  non  potui 
non  assentire  eisque  prenominatos  numeravi  et  dedi  denarios, 
non  quod  annuatim  dandi  forent,  sed  hoc  anno  tantum  dari 
sufficiat  in  secula  seculorum;  sub  spe  itaque  ratihabitacionis  per 
facultatem  feci,  quod  factum  est  in  laudem  et  [gloriam]  sanc- 
torum Cosme  et  Damiani. 

Item  in  profesto  sancti  Cholomanni  ego  nomine  meo  et  12.  Oct. 
omnium  doctorum  nostre  facultatis  dedi  et  sigillavi  literas  ad 
Cibinienses  cives  et  eorum  Magistrum  civium  promotoriales  ob 
certam  causam  venerabiUs  et  egregii  viri  domini  doctoris  Vo 
berger,  sicut  sibi  per  facultatem  olim  sunt  decrete;  quo  tem- 
pore continuo  et  diligenter  quidem  oratores  Cesaree  Maiestatis 
et  Regis  Maximilian!  et  Ungarorum  tractabant  de  pace  in 
PosoniO;  quam  Dens  iam  saltem  fessis  rebus  Australium  et  Unga- 
rorum concedere  dignetur,  ut  post  hanc  pacem,  si  sue  placuerit 
Deitati,  temporalem,  facilius  etemam  consequi  valeamus.  Quid 
fiet,  Dens  novit. 


^)  Im  Orig.:  eiemm. 


8  Act«  fftc.  m«dicM  III. 


[1491  IL] 


Fol.  6» 
13.  Oct. 


Decanatus  Anndree  Voberger  secundus,  qui  in  die 
Cholomanni  martiris  electus  est,  domino  doctore  Tichtel  suam 
deeanatum  resignante,  in  cuios  officio  racione  pedelli  hec  acta 
sant  et  memorie  digna. 

Anno  1491,  mutacione  estivali,  domns  universitatis  aule 
annexa,  que  maltis  annis  a  medicoram  pedello  inhabitata,  a  rec- 
tore  pro  tunc  Mag.  leorgio  Päterstorffer  ex  Wasser- 
burgchk,  ipse  pedellns,  nomine  Steffanns,  licenciatus  et  pe- 
nitus  ex  ea  ammotus  est,  etsi^)  quedam  facinora  commisisset, 
propter  que  merito  fuisset,  ut  rumor  habuit,  puniendus.  Ante 
tamen  istorum  perpetracionem  excogitati  fuerunt  eum  ammo- 
vendi  modi,  putantes  domini  artiste,  medicos  non  semper  eam 
domum,  sed  eciam  theologos  occupare.  Nulla  sie  pro  nostro 
Steffano  defensio  per  aliquem  facta  fuit,  quod  non  tantum  pro 
persona  privata  in  dampnum,  sed  eciam  facultati  cessit.  Non 
enim  omnes  eundem  pedellum  diligebant  doctores.  Rector  cum 
nna  facultate  tantum,  si  lector  debite  advertit,  pro  tfaeologis  con- 
clusit;  sunt  enim  in  congregacione  universitatis  quatuor  facul- 
tates,  ex  quibus  medica  modum  servavit  petitorium,  nee  pro  se 
Votum  dare  voluit;  theologica  autem  eimdem  quidem  servasse 
debuisset,  sed  votando  pro  se  et  contra  dominos  medicos,  per 
alium,  videlicet  theologorum  pedellum  domum  possidendam  dixit. 
Sic  supermanserunt  due  facultates,  videlicet  iuridica,  que  partem 
medicorum,  et  artistica,  partem  theologorum  defendens,  cum  qua 
rector  conclusit  et  lohannem  intrusit.  Sic  nostra  inclita  medi- 
corum facultas  pedello  orbata  est,  et  si  plures  habuissemus,  qui 
eum  assumpsissent  statum;  domo  tamen  recepta,  sie  utiles  inve- 
nire  nequivimus.  Yemali  nunc  mutacione  instante  alius  eligebatur, 
ut  moris  est,  decanus  Anndreas  superius  descriptus,  qui  Uli- 
benter  pro  tunc  deeanatum  assumpsit  ob  multas  raciones.  Ne 
tamen  labores  fugere  videretur  et  ob  pedelli  penuriam  noilet 
assumere,  aquievit. 
Fol.  6i>  Domini  medicine  doctores  se  pedello   carere  arbitrantes 

posse,   negocium  sie  permiserunt;   querens  decanus,   an   tamen 


')  Hier  und  im  Folgenden  ist  ein  in  der  Bedeutung  von  „als  ob** 
gebraucht.  Der  ganze  Bericht  ist  sehr  flüchtig,  fehlerhaft  und  fast  ohne 
Interpunctionszeichen  geschrieben. 


Acta  fu.  medioM  III.  v 

essent  alten  pedello,  qui  eum  vocaret  ad  rectoris  consistorinm^ 
danda  a  facultate  bibalia,  nequaquam  suaseruDt.  Sed  si  rector 
decanam  vellet  habere^  unum  eum  Yocantem  aut  conducentem 
semper  inveniret.  Nota  istum  Anndream  decanum  fuisse  per- 
plexum  in  ea  re,  quia  preter  facultatis  consensum  nuUmn  potuit 
habere  pedellum^  nee  aliquis  ex  pedellis  eum  visitare  aut  vocare 
gratis  voluit,  exceptis  vicibus  paueis.  Cui  dubium^  quin  nullo 
medico  presente  alie  facultates  plus  pro  detrimento  aut  difFamia 
quam  honore  nostre  facultatis  in  medium  deduxere?  Facies 
enim  hominis  facies  leonis  sepe  reputatur.  In  quadam  enim 
plena  universitatis  congregacione  dominus  rector  Mag.  Briccius 
de  Cilia;  Anndrea  absente,  publice  super  eo  conquestus  fuit, 
ut  non  tantum  vocari;  sed  eciam  semper  conduci  vellet  ad  eins 
consistorium^  quod  tunc  sibi  plus  superbie  et  pigricie  quam 
paciencie  ascriptum  fuit.  Briccius  namque  Imperatori  Fede- 
rico  tercio  acceptissimus  fuit^  de  facili  enim  vicecancellariatum 
et  lecturam  in  theologia  Nicoiao  Creucznach  defuncto  impe- 
travit^  cuius  indignacionem  Anndreas  sie  indirecte  incurrit  et 
aliquomm  aliorum  iniustas  tulit  persequuciones.  Sepe  enim 
dampnum  suum  cum  nimia  taciturnitatC;  ut  favorem  conse- 
queretur^  procuravit.  Sed  de  hiis  nil  ad  presens;  hie  conse- 
quenter  arrige  aures!  Cum  Anndreas  informatus  ex  doctoribus 
suis  fuisset;  ut  domum  modo  petitorio  iterum  impetraret,  tunc 
esset  de  pedello  Tidendum,  quod  tunc  fideliter  fecit,  inductis 
paucitate  suppositoimm  et  aliis  adducendis  coram  rectore  et  suo 
consistorio  meliori  modo  quo  potuit.  A  quo  surrexit  ante  stubam 
rectoris  stans^  ut  eo  liberius  possent  in  ea  re  deliberare^  spectans 
semper  quando  theologorum  decanus,  Magister  videlicet  Bar- 
tholomeus  Tichtel  etc.  exiret,  qui  pedellum  sue  facultatis 
defendens  et  contra  medicos  existens  merito  cum  Anndrea 
foris  stetisset.  Ista  su£ferens  Anndreas  nee  in  consistorium  nee 
theologum  ut  merito  potuisset  iriiiit,  sed  sentenciam  ab  eis  ema- 
natam  suscepit^  eam  ad  suos  velle  tempore  suo  deducere  |  doc-  Fol.  7* 
tores.  Que  in  propria  forma  a  notario  universitatis  descripta 
fuit  talis  de  verbo  ad  verbum: 

„Tredecima  mensis  Novembris  racione  bedelli  medicorum    13.  Nov. 
deductnm   est  per  dominum  rectorem  etc.     Inspecta  paucitate 
personarum  et  miseria  facultatis   medicine  conclusum  est,   quod 
facultas  provideat  sibi  de  honesto  bono  viro,   quem   recipiet  in 
pedellum;  quo  habito  maneat  et  inhabitare  debeat  cum  lohanne 


10  Acta  fikc.  medicae  UI. 

bedello  theologorum  in  domo  universitatis  usque  ad  proximam 
congregacionem  universitatis^  ubi  amplias  deliberandum  erit 
racione  eiusdem  bedelli  medicorum;  habeat  ibidem  hospicium 
ex  pietate  et  non  ex  prescripeione. 

lohannes  notarius  universitatis.'' 
Tribus  sie  vicibus  temptavit  decanus  doctorum  facere  congre- 
gacionem,  semper  autem  impedimenta  supervenere  vel  ex  parte  reo- 
toris  aut  alias  quomodocumque^  ut  sui  intenti  non  fuit  facta  exequcio. 
Medio  sie  tempore  universitatis  facta  fuit  congregacio^  in  qua  inter 
ceteros  articulos  racione  bedelli  nostri  a  rectore  mencio  fuit  facta, 
facultates  autem  se,  ut  moris  est,  ad  partes  dantes,  Anndrea 
absente,  dominus  doctor  lohannes  Tichtel,  vir  prudens,  doctus 
et  eloquens  pro  tunc  decani  locum  tenens  cum  suis  doctoribus 
in  eum  modum  deliberavit  et  rectori  respondit,  ut  rectoris  esset 
de  pedello  providere,  attento,  ut  pedellus  plus  rectori  quam 
facultati  serviret.  Sentencia  autem  artistarum  merito  consideranda 
est,  que  talis  fuit,  ut  medici  pedellum  assummerent;  quod  si 
nollent,  ad  hoc  cogerentur.  Alie  facultates  voluerunt  ambos 
pedellos  simul  inhabitare.  Ea  sie  racione  pedelli  acta  sunt  et 
alia  adhuc  posteriora  erunt  videnda  scripta. 

Fol.  7^  Etsi  statutum   habeat,   ut  decanus   precedentis  mutacionis 

in  spacio  unius  mensis  computacionem  facere  teneatur  et  presen- 
tare  remanencias,  propter  computum  noluit  Anndreas  pro  tunc 
decanus  articulum  pro  doctorum  convencione  formare,  sed  propter 
statutorum  lectionem  articulus  in  sceda  doctoribus  missus  est 
per  quendam  iuvenem  solum  ipsius  decani,  ita  ut  in  feste 
s.  Erhardi  in  domo  medicorum  congregati  fuere,  ubi  statuta 
deberent  fiiisse  lecta,  tamen  ob  scolarium  penuriam  dimissa  et 
alia  utiliora  inducta  erant. 

Articuli  autem  in  ea  congregacione  inducti  sunt  infrascripti. 
Item  dominus  doctor  Tichtel  computavit,  pariter  dominus  doctor 
Foedericus  quo  ad  censum  domus  nostre,  Tichtl  racione 
decanatus,  cuius  causa  quedam  sceda  eum  et  Foedericum 
concernens  descripta  michi  presentata  fuit  in  die  s.  Erhardi 
suprascripto,  cuius  forma  de  verbo  ad  verbum  talis  fuit: 

. .  .  „In  feste  s.  Tiburcii  et  Valeriani  martirum,  facto  computo, 

dominus  decanus  Mag.  lohannes  Tichtel  pro  tunc  de  novo 
electus  percepit  in  peccunia  minuta  unam  libram  denariorum 
minus  9  den.,  et  Mag.  Foedericus,  incola  domus  pro  tunc, 
solvit  censum  ad  festum  s.  Jeorgii   proxime   futurum  debitnm. 


1492 
8.  Jan. 


Acta  fae.  medicae  III.  11 

Dominus   quoque   doctor  Mag.  Johannes  ex  Sälingstat  obli- 

gatur  3  sol.  24  den.,    de  quibus  solvet  librum  noYum  vel  regi- 

strum  facultatis.  ^)    Item  pro  tunc  repositi  sunt  in  archam  facul- 

tatis  16  flor.  Ung.     Actum  die  quo  supra  anno  1491.^ 

Item  7  flor.  Ung.  presentati  sunt  domino  decano  pro  orato- 

ribus  ad  Cesaream  Maiestatem  et  residuum  restituetur  seeundum 

proporcionalitatem.     lUe  punetus  notetur,   quia   utilis  est  facul- 

tati  ad  recuperandum  residuum;  plus  enim  nostra  facultas  quam 

debuit  in  ea  re  exhibuit.  _  ,  ^ 

Fol.  8' 
Item   in    die    Erhardi    computum    fecit    Mag.  lohannes       ^^'^^ 

Tichtel   de   9  flor.  Ung.,   de   quibus  exposuit  3  lib.   8  den.;     s.Jan. 

reposuit  ergo  6  flor.  et  unam   libram   minus  8  den.,   quos  sex 

iterum  facultas  reposuit  ad  predictum  Mag.  Johannem  Tichtl 

et  unam  libram  minus  8  den.,   quia  decanus  noluit  ad  se  reci- 

pere;   scivit   enim  in   brevi  tractandam   esse  anathomiam,   que 

tunc   multa  requirit.     Alium    pocius    habere    voluit   labores   et 

pecunie  exposiciones.    Item  dominus  hospes  Mag.  Foedericus 

eodem  die  Erhardi  dedit  censum  medium  ad  festum  Michaelis 

anni    1491;    defalcatis   tamen   defalcandis   remanserunt   13   sol. 

13    den.,    quos    eciam    ad   dictum    Mag.   lohannem   Tichtel 

facultas  reponit,  quousque  ad  ladulam  parvam  fiet  introitus  vel 

alias    forte    facultatis   nomine    exponerentur.     Actum   1492   die 

Erhardi  presentibus  omnibus  doctoribus  preter  Mag.  Johannem 

de  Sälingstat. 

Item  doctori  Federico,  hospiti  domus  nostre,  concessum 
est  racione  domus,  ut  carpentarium  quendam  adducat  ad  viden- 
dum  defectus  racione  tecti,  quos  ipse  disponat.  Maxime  causa 
canne  cuiusdam  sibi  est  principaliter  permissum,  si  aliqua  est 
necessaria  vel  reformacioni  utilis,  ut  id  disponat  et  ei  in  censu 
defaicentur  illa. 

Item  racione  pedelli  sie  conclusum  fuit,  ut  decanus  pro 
uno  videat,  cui  annuatim  3  lib.  den.  aut  paulo  plus  nomine  facul- 
tatis promittat  cum  aliis  accidentalibus,  ita  quod  facultas  non 
mansit  cum  illo,  quod  rectoris  et  non  facultatis  esset  assumere 
pedellum. 

Item  racione  anathomie  sie  concludebatur,  que  tunc  in 
viginti  vel  paulo  minus  annis  celebrata  non  fuit,   ut  omnino  ea 


*)  Von  anderer  Hand  ist  hier  hinzugefügt:   Solutum  eit,  et  nichü  ohli- 
gatur  facuUati. 


12  Acte  fkc.  nedIcM  in. 

Fol.8b  res  ageretur.  Assumpsit  dominus  doctor  |  Tichtl  aput  iudicem 
id  yelle  expedire  et  aput  suos.  Doctor  autem  Änndreas  lec- 
turam  pro  anathomia  et  dominus  doctor  Barthoiomeus 
Stäbär  indicacionem  assumpsit^  ita  tarnen,  ut  ea  sub  expensis 
fierent  facultatid  propter  scolarium  paucitatem.  In  ista  con- 
gregacione  exposuit  doctor  Federicus  pro  colacione  doctoribns 
et  in  censu;  ut  premissum  est,  defalcavit. 

10.  Jan.  Item  tercia  feria  post  Erhardi  intitulatus  est  venerabilis  et 

scientificus  vir  ad  facultatem  medicine  Mag.  Caspar  Kalbsör 
de  Feldn,  anno  currente  videlicet  1492,  qui  iuravit  iuranda  et 
dedit  1  grossum  bobemicalem  cum  uno  crucifero.  Ipse  eciam 
dixit  se  ante  intitulacionem  per  biennium  audivisse  lectiones  et 
verisimile  est. 

18.  Jan.  Item  quarta  feria  ante  Sebastian!  fuit  iterum  dominorum 

doctorum  congregacio  propter  anathomie  exequcionem  faciendam; 
antequam  autem  vera  celebraretur,  fuit  permissum,  ut  porcus 
anathomisetur,  ut  cirurgici  eo  abiliores  redderentur  post  hoc  in 
corpore  humano.  Deputat!  autem  fuerunt  chirurgici:  Mag. 
Johannes,  olim  militis  Gross  discipulus,  et  Mag.  Panngracius, 
quibus  per  decanum  ea  res  insinuari  deberet  et  eciam  scolaribus 
et  si  aliquis  ex  doctoribus  vellet  huic  actui  interesse,  posset; 
nullum  tamen  facultas  cogeret. 

21.  Jan.  Inchoata  fuit  ita  anathomia  in   die  Agnetis  et  in  tribus 

diebus  finita;  non  omnes  aderant  doctores.  Circa  finem  ana- 
thomie commissum  fuit  Mag.  Valentine,  in  medicinis  waccalareo, 
ut  adiret  iudicem  vel  subiudicem  fideliter  querendo  et  investi- 
gando,  quando  facultas  possit  habere  humanum  pro  anathomia 
corpus. 

Item  pro  tunc  commissum  fuit  decano,  ut  nullum  admitteret, 
et  in  communi  dictum  ad  presentem  actum,  nisi  intitularetur  et 
iuraret  iuranda;  plures  enim  interesse  optabant  sine  iutitu- 
lacione. 

Pol.  9»  Item    secunda   feria    post   Purificacionem   venit    pedellus 

noster,  ^)  qui  prius  artistarum  fuit  eciam  fidelis  pedellus,  et  ante 
illum  adventum  suum  fuit  assumptus;  sie  de  domini  rectoris 
licencia  et  sui  decani  pro  suis  propriis  causis  expediendis  re- 
cessit,  et  ut  supra  scriptum  est  revenit.  Iuravit  iuranda  et  de- 
canus  sibi  nomine  facultatis  promisit  annuatim  certam  peccuniam 

^)  Von  späterer  Hand  ist  hinzngeftl^t:  N.  loharmu. 


6.  Febr. 


Acta  fac.  medicae  III.  13 

inxta    doctorum   commissionem,   eicut  habetur  folio   precedenti 
immediate  circa  illnd  signum.^) 

Item  circa  finem  anathomie,  scilicet  scrophe,  quo  tunc  die 
Vincenti  finita  fait,  conclusum  est^  ut  dominus  doctor  Bartho-  22.  Jan. 
lomeuB  adiret  iudicem  pro  petendo  quoddam  corpus  pro  ana- 
thomia  iudicio  mediante  forma  et  modo  solitis;  adiuncti  autem 
fuere  domino  doctori  Mag.  Valentinus^  medicine  waccalareus, 
et  Mag.  Caspar,  qui  tunc  excellentissime  et  ornatissime  pro 
facultatis  honore  et  utilitate  negocii  expedicionem  fecit. 

Item   quarta  feria  post  Purificacionis    anno   suprascripto,    8.  Febr. 
videlicet   1492,   intitulatus   est  venerabilis   vir,   astronomus  pe- 
rituB,     Mag.    Johannes    Munncz    ex    Plabieren;    iaravit 
iuranda,  dedit  facultati  1  grossum  bohemicalem  et  dedit  pedello 
nostro  den.  6. 

Item  sexta  feria  post  Appolloniam  intitulatus  est  venera-    lo.  Febr. 
bilis   et  scientificus  vir  Mag.  Wilhelmus  Gräsl   ex  Haiden- 
haim,   famose   burse  Lilii   rector  utilissimus,    qui  et   prius  diu 
lecciones  audivit;  iuravit  iuranda,   dedit  facultati  7  den.  et  pe- 
dello den.  4. 

Item  instigatus  et  admonitus  est  decanus,  ut  diligenciam 
aput  chirurgicum  Mag.  lohannem  faceret,  ne  aliquis  ibi  com- 
mitteretur  circa  anathomiam  defectus,  ut  omnia  prepararentur, 
ut  scamnum  pro  corpore  abile,  item  spongia  et  panni  et  alia 
istum  actum  respicientia  sub  facultatis  expensis. 

Item  in  die  sancti  Benedicti  Chunradus  nomine  de  .  .  .*)  Fol. 9»> 
suspendio  traditus  est,  pro  quo  tunc  facultas,  ut  prius  pre-  21.  März 
missum  est,  anathomie  causa  laboravit  et  obtinuit.  Qui  cum  ad 
domum  facultatis  deductus,  cum  maximo  dominorum  doctorum 
labore  revivixit;  erat  enim  in  eo  adhuc  spiritus,  sed  morti  valde 
propinquus.  Fuit  fleobothomia  in  ambobus  cephalicis  et  qui- 
dem  larga  celebrata,  aliis  necessariis  non  obmissis,  accidencia 
horribilia,  ut  plures  suffooacionem  in  quoUbet  morienli  spec- 
tarent.  Spuma  circa  os  notabilis  et  perseverans;  nonnulli  alle- 
gantes  afforismum  Yppocratis:  j^Strangulatorum  et  dissolutorum 
nondum  mortuorum  non  refferunt  amplius  quibuscumque  spuma 

')  Hier  wird  anf  das  Vorausgehende  S.  11  yerwiesen. 

')  Von  einer  modernen  Hand  mit  Bleistift  eingetragen:  Puechherg. 
Sein  voller  Name  lautete,  wie  man  aus  dem  Folgenden  ersieht,  Konrad 
Praitenauer  de  Puechperg. 


14  Acta  fiM.  medicae  IJI. 

fuerit  circa  o«".^)  Quatuor  fortes  persone  tenuerunt  certis 
ligamentis;  nuUa  enim  in  isto  fuit  quies^  sed  omniam  suomm 
membrorum  motus  et  pednm  et  capitis  fortis,  ita  ut,  si  über 
iiiisset,  se  ipsum  adhuc  interfecisset.  Mens  enim  egrota  fuit 
iuxta  illnm  afforismum:  yjQuicumque  plurimum  dolentes  non 
sendunt,  hiis  mens  egrotat*^;*)  nee  potoit  in  memoriam  deducere, 
se  in  tali  periculo  fuisse.  Sed  in  pretorio,  cum  ad  racionem 
rediit^  se  fuisse  scivit;  sed  quo  post  hoc  devenerit^  ignoravit. 

Item  cum  timuissent  domini  doctores,  ne  forte  seculares 
potestates  eundem  secundario  arriperent  atque  morti  traderent, 
commissum  fuit  domino  doctori  Bartholomeo  Stäbär,  ut  con- 
sules  adiret  regios,  eosdem  de  casu  informando,  ut  domini  doc- 
tores  protegerentur,  si  inquantum  eis  aliqua  inferretur  yiolencia; 
vellent  enim  domini  doctores  pro  posse  facere  diligenciam^  ut 
in  vita  conservaretur.  Volebat  enim  lictor  in  curru  eum  inter- 
fecisse,  cum  plene  eum  mortuum  non  intellexisset^  si  dominus 
doctor  Stabär  et  Mag.  Caspar  Kalbsor  non  fuissent  nimis 
istum  ammonendo.') 
Fol.  10*  i^m   secunda  feria  Oculi   fuit   dominomm  doctorum  con- 

gregacio  racione  persone  descriptC;  quid  amplius  esset  agendum. 
Multis  laboribus  secum  faabitis  et  cum  gravibus  facultatis  expen- 
sis  et  familie  nil  pro  tunc  fuit  conclusum^  nisi  ut  diucius  secum 
haberetur  paciencia^  in  domoque  facultatis  fixe  maueret^  quod 
se  adimplere  spopondit  atque  dominis  doctoribus  in  omnibus  velle 
obedirC;  quecumque  secum  mandarent. 


»)  Hippocr.  Aphorism.  H  43,  in  der  Articella  (Ven.  1487  =  Hain  •187ü) 
fol.  19%  col.  2:  „  Siran fftdatorum  et  disMoUUorum  nondum  mortuorum  non  rrferunl 
quihuseumque  gpuma  fuerit  circa  o«.** 

*)  L.  c.  II  6  (fol.  15*  col.  1):  Quicunque  dolente»  aliquid  corpori»  plu- 
rimum  dolorem  non  'fentiunt,  hit  mens  egrotat.'^ 

')  Am  oberen  Blattrande  ist  yon  späterer  Hand  yermerkt:  f,Item  anno 
»alutia  1440,  in  decanatu  Mag.  lohanms  de  Paungarten,  pro  cel^rctdone  ana- 
tkonUe  wppofUum  impetratum  et  nupenswn  revifrixit,  See  dare  videbig  in  aair 
Hquo  libro  actorum  maiori,  foL  11  etc.''  Es  wird  hier  auf  das  bekannte  Ereig- 
niss  bei  der  für  den  17.  Biärz  1441  angekündigten  anatomischen  Uebang  an- 
gespielt, worüber  die  med.  Acten  Bd.  H,  S.  21,  berichten.  Die  Jahressahl 
1440  bezeichnet,  wie  so  oft,  das  Wintersemester  1440/41,  weshalb  man  sich 
hüten  moss,  den  Fall  in  das  Jahr  1440  zu  versetzen,  wie  dies  Rosas  und 
Andere  nach  ihm  gethan  haben.  Vgl.  die  Einleitung  zum  zweiten  Actenband, 
S.  Vn,  Note  1. 


25.  März 


Acta  fmc.  medicae  III.  15 

Item  quamvis  expense  decanam  concernerent,  dominus 
tarnen  doctor  Foedericus  ista  mutacione  in  eongregacionibns 
et  actibus^)  facultatis  semper  exposnit,  paucis  vicibus  exemptis; 
ubi  deeanus  noluit,  ut  computi  fieret  difBcultas  aut  confusio, 
ab  uno  enim  facaltas  melius  racionem  quam  a  duobus  reciperet 
et  sie  peccuniam  parvam  ab  eo  expositam  ex  Federico  recu- 
pcravit  ita^  quia  iste  in  domo  facultatis  constitutus  esset,  et  sepius 
contingeret  inprovise  peccuniam  exponere;  facilius  propter  loci 
commoditatem  Foedericus  quam  Anndreas  exposuit.  Habi- 
tabat  enim  doctor  Anndreas  in  cimiterio  fratrum  Carmelitarum. 

Item  racione  anathomie  porci  Mag.  Foedericus  Gräsel 
exposuit  pro  porco  17  sol.  den.  Item  laniis  adducentibus  et  con- 
spicientibus  8  den.  Item  laniis  mactantibus  porcum  28  den. 
Item  pro  duabus  octavis  Rivolii  per  52  den.  facit  3  sol.  14  den. 
Racione  vero  Conradi  Praittenawer  de  Puechperg,  qui 
fuit  suspensus  et  pro  anathomia  celebranda  facultati  traditus, 
infrascripta  exposuit:  Item  in  die  sancti  Benedict!;  qui  fuit  4.  feria  21.  Mftrz 
ante  dominicam  Oculi,  exposuit  Häckel,  qui  fuit  custos  capti- 
vorum,  et  lictori  et  suis  sociis  1  tal.  den.  Item  vectori  pro  vino 
8  den.  Item  pro  tribus  octavis  Rivolii  eadem  die  dominis  docto- 
ribus  et  cyrurgicis  per  52  den.  facit  5  sol.  6  den.  Item  pro 
residuis  sumptibus  racione  prefati  Conradi  factis  a  sibi  mini- 
strantibus  et  pro  salario  vetule  secum  vigilanti  per  quadriduum 
usqne  ad  diem  undecimum,  qui  fiiit  Sabatho  post  dominicam  31.  März 
Oculi;  singulis  computatis  facit  in  summa  3  tal.  7  sol.  19  den. 
Item  lohanni  bedello  Conradum  predictum  ad  beatam  Vir-  Fol.  I0i> 
ginem  ad  Oeting  Bavarie  conducentem  et  exhinc  usque  ad 
parentes  suos  in  Pflecbperger  plebania  in  Praittenaw  per  facul- 
tatem  ad  hoc  onus  in  se  sumendum  petito  et  per  cum  fideliter 
expletOy  pro  sumptibus  2  tal.  den.  Et  quia  idem  lohannes 
bedellus  noster  defecit  in  sumptibus,  cogebatur  de  propriis  pe- 
cuniis  1  libr.  den.  exponere,  quam  eidem  facultas  restituit.  Et 
sie  Buimnarie  racione  sepedicti  Conradi  facultas  medicine 
exposuit  8  tal.  den.  4  sol.  et  23  den.  Wiennenses.') 


^)  Im  Orig.  steht:  aclug. 

•)  Von  späterer  Hand:  In  ÖUing  pro  miraculo  re»  depicta  est,     Fertur 
tundem  ttltimo  post  muUa  ßtrta  fuUst  »utperuum. 


16  Acta  fac.  medicM  III. 


[1402  I.] 


Fol.  11*  Mag.   Frederici    Grasel   de   Haydenhaim   decanatus 

tercius. 

u.Apr.  Anno  Domini  1492^  in  die  sanctorum  martiram  Tyburcii 

et  Valeriani;  electus  est  in  decanum  facoltatis  medicine  Mag. 
Foedericus  Gr&sel  de  Haydenhaim,  cui  precedens  donünus 
decanos  presentanda  presentavit. 

T.Juni  Item  feria  quinta  ante  festivitates  Pentecostes  congregata 

fuit  facultas  ad  deliberandum  super  articulo  principali,  qui  erat 
ad  recipiendum  computum.  Quo  expedito  quidam  minus  princi- 
pales  articuli  fuerunt  introdueti,  qui  inferius  subnotantur. 

Circa  principalem  itaque  articulum  dominus  doctor  Mag. 
lohannes  Tichtel  fecit  computum  de  6  flor.  Ung.  et  1  libr. 
den.  minus  8  den.  aput  se  per  facultatem  depositis  et  de  13  sol. 
et    13    den.    ab    hospite    domus,    Mag.   videlicet    Foederico 

8.  Jan.  Grasel,  perceptis  in  proximo  computo  in  die  sancti  Erhardi 
facto.  De  quibus  pecuniis  exposuit  predictus  dominus  doctor 
Tichtel  20  sol.  den.  tempore  anathomie  scrofFe.  Insuper  expo- 
suit 6  tal.  den.  pro  libris  Galieni  et  sie  restabant  solvende 
2  libr.  den.  et  35  den.,  quas  solvit  die  qua  supra.  Item  dominus 
doctor  Mag.  Andreas  Voberger,  decanus  precedens,  presen- 
tavit pro  tunc  facultati  de  tribus  intitulatis  31  den. 

Item  die  qua  supra,  facto  computo  de  perceptis  et  expo* 
sitis  per  me  Foedericum  Grase  1,   hospitem  domus  facultatis, 

24.  Apr.  solvi  censum  facultati  debitum  ad  festum  sancti  Georgii  proxime 
elapsum  et  ultra  hoc  mutuavi  facultati  20  sol.  den.  dandos  be- 
dello  nostro  lohanni,  quia  facultas  bedello  dandum  deliberavit 
2  tal.  den.  propter  fatigas  et  labores  habitos  cum  Conrado 
suspenso,  quem  ad  patriam  suam  et  usque  ad  beatam  Virginem 
in  Oting  Bavarie  conduxit,  in  quo  itinere  bedellus  noster  ultra 
2  tal.  sibi  a  me  nomine  facultatis  tradita  1  tal.  den.  consumpsit 
cum  predicto  Conrado,  quod  talentum  den.  eciam  facultas  sibi 
restituere  deliberavit  et  in  parata  pecunia  dati  fiierunt  extunc 
bedello  in  congregacione  et  computo  4  sol.  den.;  residuos  vero 
20  sol.  den.  ego  me  voluntavi  velle  interea  facultati  mutuare  et 
sie  finaliter  facto  computo  remanserunt  in  manibus  meis  de  pe- 
cuniis facultatis  62  den.  De  quibus  exposui  pro  tunc  pro  vino 
malvatico  48  den.  Item  pro  vino  communi  5  den.  Item  pro  fragis 
et  pane  10  den. 


Acta  (ke.  medicae  III.  17 

Item  in  eadem  congregacione  fuit  tractatus  alias  articulus  Fol.  ii*> 
de  locacione  domus^  circa  quem  ego  Foedericus  Gr&sel 
petivi  michi  locari  domum  pro  censu,  quo  hactenus  eam  ha- 
bnissem  locatam.  Saper  quo  articulo  facultas  conclusit,  domum 
ipsam  a  festo  Michaelis  proxime  futuro  per  integrum  annum  29.  Sept. 
michi  fore  locandam  et  pro  tunc  actu  locavit  pro  8  flor.  Ungar. ; 
nonam  vero  florenum  Ungaricalem  remittat  michi  facultas 
propter  plures  labores  et  occupaciones  in  domo  habitas  propter 
facultatem. 

Item  in  eadem  congregacione  facultas  conclusit^  esse 
eundam  herbulatom  omnibus  presentibus  doctoribus  nullo  sc 
absentante. 

Item  in  eadem  congregacione  conclusit^  sequentem  doctorem 
post  Mag.  lohannem  de  Sälingstat  disputandum  loco  eiusdem^ 
ne  facultas  negligatur  in  disputacionibus.  Qui  quidem  dominus 
doctor  Sälingstat  tandem  loco  sequentis  doctoris  disputabit, 
cum  erit  hie  in  Wienna  constitutus. 

Item  feria  secunda  post  lacobi^  que  fuit  30.  lulii,  congre-  30.  Juli 
gata  fuit  facultas  super  articulo  isto:  ad  audiendum  peticionem 
cuiusdam  magistri  in  artibus  alterius  universitatis  et  Scolaris  in 
medicina  petentis  se  admitti  ad  examen  pro  gradu  baccalariatus 
in  eadem.  Et  fuit  nomen  eiusdem  Mag.  Caspar  Kalbsfir  de 
Felden^  magister  Ingelstatensis.  Qui  protunc  ad  examen  ad- 
missus  et  examinatus  est^  ubi  ita  respondit^  ut  concordi  omnium 
doctorum  voto  ad  predictum  gradum  tamquam  idoneus  admissus 
fuit,  isto  tamen  cum  moderamine^  quod  in  futurum  usque  ad 
ulteriorem  promocionem  interim  quod  hie  in  universitate  nostra 
moram  traxerit^  audiat  omnes  doctores  legentes  ordinarie  in 
scolis  propter  paucitatem  suppositorum  facultatis^  quod  et  fa- 
cultas erga  eundem  tandem  recognoscet  in  ulteriori  promocione. 

Item  comparavi  cannas  tres^  pro  quarum  maiore  exposui 
1  tal.  15  den.  et  pro  vino  et  gentaculo  rusticis  10  den.  Item 
in  die  sancte  Margarethe  pro  duabas  cannis  minoribus  .  .  .;^)  12.  Juli 
pro  reformacione  tecti  domus  facultatis  exposui  11  sol.  et  8  den. 
pro  collacione  rusticis.  Item  pro  quatuor  milibus  chilindrorum 
exposui  4  tal.  4  sol.  den. 

Item   comparavit  facultas   eadem   mutacione    et   tempore    Fol.  12» 
decanatus  mei  fere  omnes  textus  Galleni  impressos  pro  6  libr. 


^)  Keine  Preisangabe. 
Acta  fMiiltotii  mtdicM  III. 


18  Aete  ÜMS.  medicM  IIL 

denar.,  quas  dominus  doctor  Mag.  lohannes  Tichtel  de  pe- 
caniis  facnltatis  aput  eum  depositis  persolvit.  Pro  quorum  libro- 
niin  incorporacione  exposoi  lacobo  pro  tanc  famolo  et  corsori 
domini  Wilhelmi  Gerhard^  of&cialis  Wiennensis^  14  sol.  den. 
Item  lohanni  bedello  facultatis  noBtre  pro  flligacione  prefatomm 
librorum  et  textuum  Galleni  in  dno  volumina  exposui  3  tal.  den. 
Item  comparavit  quoque  facultas  Septem  Summas  Nicoli 
Florentini^)  super  tota  medicina  pro  12  tal.  den.,  que  12  tal. 
ego  interea  de  pecuniis  domini  doctoris  Tichtel,  Mag.  Bartho- 
lomei  Streber,  doctoris  et  decani  pronunc  in  medicina,  et  de 
meis  peccuniis,  quas  Christoforus  aromatarius  in  nostro  debito 
nobis  tribuit  et  ego  nomine  eorum  et  meo  acceperam.  Quas 
Summas  in  quatuor  yolumina  ligari  fecimus,  in  qaomm  illiga- 
cione  ego  de  propriis  pecuniis  persolvi  lohanni  bedello  nostro 
4  sol.  den.;  residuum  debet  eidem  facultas  adhuc  persolvre. 

De  aromatariorum  emendacione. 

Item  in  eodem  tempore  decanatus  mei  facultas  pluries  fuit 
convocata  et  congregata  ad  cogitandum  modos,  quibus  aroma- 
tarii  emendarentur.  Et  super  illo  placuit  facultati,  ut  aromata- 
rium  specialem  haberet  facultas,  cum  quo  contribueret  et  eciam 
reciperet  emolimenta,  et  compararet  appotecam  unam,  in  qua 
facultas  haberet  tres  partes  et  aromatarius  quartam  partem. 
Quod  et  facultas  attemptavit  et  ad  e£fectum  deducere  incepit. 
Comparaverat  nempe  propter  hoc  tres  partes  appotece  Christo- 
fe riKrueg  et  quartam  partem  eidem  reliquit  iuxta  estima- 
cionem  bonorum  virorum  taxandas  misitque  eundem  ad  Venecias 
pro  medicinis  recentibus  simplicibus  et  compositis  sub  expensis 
facultatis  et  suis.')  Sed  quia  consulatus  huius  inclite  civitatis, 
instigatus  per  aromatarios,  tam  salubre  propositum  ac  ipsis 
omnibusque  incolis  nedum  civitatis  huius  sed  tocius  provincie 
Fol.  12*"  perutile  |  atque  necessarium  grato  animo  promovere  nequaquam 
curaverunt,  sed  veluti  rem  insuetam  eisque  et  eorum  aromatariis 
multum  molestam  atque  nocivam  existimaverunt.   Qua  de  re  ex 


^)  Nicolans  Falcutias  FlorentinuB,  Sennones  medicinales  Septem,  Pavia 
1484  und  Venedig  1491  (Hain  *11.767  und  «11.768). 

')  Am  unteren  Rande  von  späterer  Hand:  ,tHic  nota  dUturhwm  arcma- 
tariorum  civilium  et  dominomm  do^orum;  ad  iatot  cive»  alias  articuloa  rectori 
trammittwrU,  iüaa  arHadoM  lege  fd,  18  tnox  tequenü.** 


Acta  fae.  mediete  III.  19 

suis  quosdam  ad  hoc  deputatos  ad  dominam  rectorem  miseront, 
qai  eundem  pecierunt,  ut  doctores  facultatis  ab  antedicto  suo 
et  iam  incepto  proposito  cohiberet,  eo  quod  ipsi  cives  iudices 
doctoram  facultatis  medicine  non  existercDt,  pecieruntque  eun- 
dem dominum  rectorem^  quod  universitas  excogitaret  vias  et 
modos  competentes  et  congruenciores,  quibus  aromatarii  et  eorum 
appotece  emendarentur^  alios  ab  appoteca  facultatis  erigenda 
seu  instauranda;  et  quidquid  universitas  in  hoc  suo  pio  et  sano 
consilio  deliberaret^  hoc  ipsi  cives  vellent  habere  ratum  et 
gratum  atque  manutenere  firmiter.  Ad  quam  peticionem  dominus 
rector  cum  sibi  condeputatis  ad  hoc  per  universitatem  magnis 
fatigiis  preconceperunt  quosdam  articulos  illud  negocium  con- 
cementes.  Similiter  et  facultas  iussu  domini  rectoris  quosdam 
articulos  de  novo  preconcepit,  qui  de  consilio  domini  rectoris 
et  suorum  condeputatorum  primum  fuerunt  presentati  civibus  de 
consilio.  Quos  cum  vidissent  neque  eis  placuissent;  dominus 
rector  fecit  eis  tandem  presentari  articulos  et  modos  per  depu- 
tatos ab  universitate  preconceptos,  quos  usque  hodie  aput  se 
tenent  neque  usque  modo  assertive  responderunt  universitati; 
an  placeant  eis  vel  displiceant^  sed  desuper  volle  deliberare 
dixerunt.  Articuli  autem  per  facultatem  preconcepti  et  modi 
emendandi  appotecas  sunt  hii  subinserti:^) 

1.  Primus  modus  sive  articulus  ab  inicio  per  facultatem 
medicine  preconceptus  videtur  eidem  adhuc  optimus,  tamen 
propter  opinionem  quorundam  putancium  per  eundem  pauperes 
aromatarios  gravari,  quod  tamen  facultas  non  intendit,  ideo  dat 
opcionem  de  secundo  modo  sive  articulo^  illo  videlicet: 

2.  Quod  omnes  pauperes  aromatarii^  si  velint^  recipiantur 
ad  nostram,  hoc  est  facultatis^  societatem. 

3.  Tercius  modus  sive  articulus.    Si  magis  divitibus  aroma-    Fol.  13» 
tariis   in   hoc  videretur  preiudicari,   si  voluerint;   sint  eciam  in 

illa  societate^  quod  tamen  semper  facultas  habeat  regimen  appo- 
tece secundum  modum  preconceptum. 

4.  Quartus  modus.  Si  prescriptus  modus  non  placeret^ 
teneat  civitas  cum  doctoribus  appotecam  ad  equalem  contribu- 
cionem  et  lucrum  sub  equalibus  expensis. 


^)  Von  späterer  Hand:  „Oormmilem  actum  videbis  in  amiiquo  libro 
aetorum  folio  40  in  decanatu  Mag.  Martini  Qvldein,*^  Vgl.  Acta  fac.  med.  II, 
S.  S9  ff. 

2* 


20  Aete  fiic.  MdiOM  Ol 


5.  Quintus  modus.  Si  vero  cives  nolmt  nos  habere  faicnim 
com  eis,  velint  tarnen  eam  appotecam  r^  a  nobis  modo  pre- 
concepto,  Yisitando,  conspiciendo,  ordinando  iiingnla  debito  or- 
dine,  nnllam  negligenciam  admittendo,  pro  qnibiis  laboribns  et 
fatigiis  dent  doctoribtiB  facnltatis  salarinm  talibiu  laboribns 
condignum. 

6.  Sextus  modus.  Ant  onmes  appotecarii  contribuant  et 
societatem  habeant  in  nna  appoteca  modo  preconcepto,  quam 
nos  regamos  nt  supra^)  habentes  cum  eis  societatem  in  distri- 
bnendo  et  acdpiendo,  ant  dent  nobis  salarinm  condignom  pro 
visitaeione  et  regimine  huinscemodi  appoiece. 

7.  Ne  antem  qnis  existimet,  nos  per  huinscemodi  appo- 
tecam policleticamy  quam  omninm  aliamm  volnmns  esse  regulam 
et  exemplar,  aromatarios  paucifacere  ant  de  civitate  propellere 
conemur,  ideo  volumus^  nt  quisqne  aromatariomm  nltra  pre- 
fatam  principalem  appotecam  possit  habere  et  tenere  priratam 
appotecam  et,  qnoad  potest,  bene  reformatam,  prent  sne  snppetit 
facnltati. 

8.  Postremo  vero  fuit  adinnctos  modns  nltimns,  qni  de 
consilio  domini  rectoris  et  snomm  condepntatomm  non  fnit 
missns  civibnS;  ne  ad  indignacionem  provocarentur  per  eundem 

Fol.  la^  et  fnit  talis:  Quod  si  nullns  homm  modomm  nniver  |  sitati  et 
dominis  civibus  placuerit,  tnnc  nos  cogemnr  pro  servacione 
conscienciamm  nostranun  et  hominnm  salute  proseqni  ins  et 
libertatem  artis  medicine  et  doctomm  einsdem  et  tenere  appo- 
tecam in  domo  facnltatis  medicine. 

Modi  vero  et  articuii  ad  predictomm  intencionem  haben- 
dam  per  depntatos  ab  universitate  preconcepti  et  conclusi  ac 
cinibus  missi  modo  secuntnr: 

Conclusiones  depntatorum  per  universitatem. 

In  negocio  dominorum  doctomm  facnltatis  medicine  contra 
aromatarios,  ut  langnidorum  ac  egrorum  corporibns  nee  non  toti 
rei  publice  salubrius  consuleretur,  placuit  dominis  doctoribus  et 
magistris  per  singulas  facultates  pridem  ad  hoc  deputatis,  ut 
dominis  civibus  infrascripta  ofFerantur  media  ad  beneplacitum 
eorundem  approbanda  etc. 


')  Zuerst  stand:  modo  preooncepto. 


AoU  fite,  medicae  III.  21 

l.In  primis  quod  aromatarii  quoad  appotecas  et  res  in 
eisdem  contentas  universitati  nostre  quoad  earundem  gaberna- 
cionem^  visitacioneiU;  correctionem  et  emendacionem  omnimode 
sabiciantur  ac  nollus  ex  novo  aromatarias  nisi  per  universi- 
tatem  examinatus  et  approbatus  admittatnr  ad  decoccionem  et 
praxim  sive  assiimatar. 

2.  Item  de  novo  assumendos  iuret  rectori  et  suis,  quod 
practice  et  decoccioni  et  composicioni  medicinarum  fideliter 
intendere  velit,  universitati  et  presertim  medicine  doctoribus  in 
Omnibus  officium  suum  concementibus  parere  et  obedire,  nemi- 
nem gravare,  arsenicum  alia  quoque  incorrecta  venena  seu  toxica 
non  nisi  doctorum  scitu  et  iussu  personis  privatis  venderO;  quibus 
alicui  interitus  sive  mors  procurari  valeat  etc.  Sicque  in  predictis 
Omnibus  universitatis,  rectoris  et  doctorum  medicine  correccioni 
et  emendacioni  et  disposicioni  in  omnibus  et  per  omnia  stare 
velint  et  debeant. 

3.  Item  quod  doctoribus  medicine  ad  omnium  aromatario- 

rum  officinas  |  seu  appotecas  scolaribusque  facultatis  eiusdem  Fol.  u» 
Über  sit  ingressus  et  egressus  quociens  hoc  ipsum  velint  et 
exoptent,  teneanturque  Ulis  quaslibet  res  sive  medicinas  sim- 
plices  sive  compositas  ad  visendum  ostendere  et  presentare, 
reprobandas  et  reprobatas  per  eosdem  statim  iussi  abicere,  alias 
denique  recenciores  sibi  et  appotecis  suis  comparare,  disponere 
et  cuncta  necessaria  semper  secum  habere  nee  aliquibus  opor- 
tunis  carere.  Quod  si  in  hiis  vel  aliis  visitati  se  non  emenda- 
verint,  penis  conclusionis  appotece,  aliis  denique  mulctis  et 
correccionibus,  prout  doctoribus  atque  facultati  nee  non  univer- 
sitati utilius  videbitur,  eo  facto  digni  habeantur. 

4.  Item  doctores  scribentes  ad  appotecas  plenam  facultatem 
habeant  receptas  suas,  prout  illis  iustius  et  equius  videbitur, 
taxare  et  quibuslibet  suis  receptis  taxas  atramento  inserere, 
et  quod  taxata  sie  appotecarii  ipsi  alcius  non  vendant  aut  medi- 
cinas ipsas  carius  non  distribuant  sub  penis  predictis. 

5.  Item  ut  doctores  medicine  diligencius  appotecariorum 
regimini,  visitacioni  et,  ut  premissum  est,  disposicioni  earundem 
sive  correccioni  fiende  utilius  intendere  valeant,  etsi  universitas 
nostra  in  magistris  et  doctoribus  aliunde  privilegiata  sit  ad  intro- 
ducendum  vina  aliaque  necessaria  in  urbem  Wiennensem,  cuius 
contrarium  tamen  per  dominos  cives  continuo  practicari  cemi- 
mus,    placuit,    ut   cives   visitentur,   adhortentur    et   moneantur, 


22  Aote  ffto.  medicM  III. 

quatenas  doctores  ipsos  quoad  fructus  vinearum  suarom  liberos 
ab  omni  prestacione  sive  steara  reddere  velint,  alias  denique 
graciosis  favoribus^  direccionibus  et  libertatibus  eosdem  prosequi 
non  dedignentuT;  attento  qaod  res  publica  ex  eorundem  super- 
intendencia  et  fideli  appotecariorum  gabernacione  non  modicom 
possit  et  debeat  accipere  et  aequirere  incrementam  et  comodum. 


Fol.  14^  Item  occasione   supradicte   appotece,   ut  instaurari  melius 

posset;  fuerunt  recepti  tunc  extra  archam  facultatis  omnes  floreni 
in  eadem  contenti^  scilicet  34  Ungaricales  floreni  et  6  Renenses, 
qui  omnes  fuerunt  presentati  aromatario  per  facultatem  accep- 
tato,  pro  quibus  et  aliis  pecuniis  sibi  per  doctores  facultatis  ad 
hoc  contributis  attulit  medicinas  de  Veneciis.  Cum  autem,  ut 
supra  notatum  est^  negocium  per  facultatem  conceptum  dissol- 
veretur,  idem  aromatarius^  puta  Christoferus  Erueg  de 
Neuburgo,  non  tam  subito  potens  medicinas  per  eum  allatas  in 
peccunias  commutare,  ut  tamen  facultatem  de  solucione  certam 
faceret,  eidem  vineam  suam  in  Rüsten  vocatam  Hirssawer 
impignoravit,  quam  vineam  a  die  impignoracionis,  que  fuit  feria 

27.  Ang.  secunda  in  profesto  sancti  Augustini  anni  1492^  in  anni  spacio 
promisit  se  redempturum  et  ita  in  librum  fundi  hospitalis  ipse 
et  uxor  sua  se  fecerunt  inscribi  in  presencia  domini  doctoris 
lohannis  Tichtel  et  mea. 


[14:92  n.] 


13.  Oct.  Anno  salutis  nostre  1492,  die  martiris  divi  et  sancti  Colo- 

manni,  in  decanum  eligitur  Bartholomeus  Steber  ex  Vienna, 
arcium  et  medicine  doctor,  cui  ex  priori  decano  presentanda 
presentantur. 

Prima  die  Marcii  confusa  et  indeterminata  in  quodam  capite 
plexo  celebratur  anathomia,  qua  60  den.  exposui  pro  inhuma- 
cione  et  iterum  60  den.  pro  Rivolio,  14  pro  vino.  Nihil  alias 
notatu  dignum  in  hoc  decanatu  gestum  est. 


1493 
I.März 


▲oto  flbc.  m«4icM  111.  23 


[1488  I.] 


Anno  domini  1493.  in  die  sanctorum  Tiburcii  et  Valeriani    , ,  '. 

*  1*.  Apr. 

electus  foit  in  decanum  facultatis  medicine  lohannes  ex 
Säligenstaty  arcium  et  medicine  doctor,  cui  presentata  fneront 
presentanda^  sed  nullam  penitus  pecuniam  percepit. 

Item  die  levis  proxima  ante  festum  Pentecostes  congre-  23.  Mai 
gata  fuit  facultas  ad  percipiendom  computum  a  decano  prece- 
denti.  Quo  facto  facultas  medicine  obligata  remansit  Mag.  Fri- 
derico  Gr&sel  ex  Haydenhaim  in  40  libr.  den.  7  sol.^  quam 
summam  facultati  mutuavit  pro  nonnuUis  necessitatibus^  scilicet 
empcione  librorum  et  ligatura  eorundem^  reformacione  tecti 
atque  salario  pedello  debito^  defalcato  eciam  censu  et  soluto  per 
eundem  facultati  de  domo^  debito  ad  festum  sancti  Georgii  23.  Apr. 
proxime  elapsum. 

Item  in  die  sancte  Margarete  congregata  fuit  facultas  medi-    12.  Juli 
eine  ad  tractandum  nonnuUa  commoditatem  eiusdem  facultatis 
concemencia^   et  protunc  doctores   deliberaverunt  fieri  anatho- 
miam,  que  admissa  fuit  et  celebrata. 

Item  a  duobus  intitulatis  percepi  12  crucif. 

Item  24.  Septembris  congregata  fuit  facultas  ad  audiendum  24.  Sept. 
peticionem  cuiusdam  doctoris  alterius  universitatis  cuius  nomen 
erat  Wenczeslaus  .  .  .^)  Qui  aput  facultatem  petivit  se  admitti 
ad  repetendum  unum  canonem  iuxta  teuerem  statutorum.  Et 
facta  deliberacione  facultas  cum  admisit,  recepto  iuramento  ab 
eo,  quod  se  velit  conformare  statutis  et  consuetudinibus  facul- 
tatis.«)   

[1494  I.] 

Bartholomei  Steber  ex  Vienna,  arcium  et  medicine  Fol.  18* 
doctoris,  decanatus  secundus  1494. 

Die  solenni  divorum  martirum  Tiburcii  et  Valeriani  doctor  14.  Apr. 
Bartholomeus  Steber  decanatus  officium  suscepit,  anno  ut 

^)  Leerer  Raam. 

')  Von  anderer  Hand  hinzogefügt:  ^Seii  •MÜ^jorni  repeticionem  fecU,  sed 
üerum  max  ab$eesHt  ad  Melicum  etc.'^  Fol.  16^  ist  leer.  Fol.  16*  ut  eben- 
falls leer  gelassen  und  enthält  blos  die  nachträglich  eingeschriebene  Bemer- 
kung: Ula  folia  coneemurU  deeanatum  domini  doetoria  Tichtl,  qui  poat  iüum 
Sälingstat  deehu  e»t. 

[1493  n.]  Fol.  16»»  bis  17»»  leer. 


24  Acta  täc.  medieae  III. 

supra,  presentibus  doctoribus  nobis  quatuor,  äoctore  lohanne 
Tichtel,  Andrea  Voberger  Viennensi,  Friderico  Gräsel 
de  Haydenhaym  et  Mag.  Bartholomeo  Steber,  nee  erant 
illo  tempore  de  gremio  plures  Vienne  morantes.  In  speciali  hac 
congregacione  de  ncdlo  determinabatur. 

Putantes  nos  recte  pacatos  nihil  venturi  incomodi  sperantes, 
quibusdam  malis  quorundam  malivolorum  ingenio  conmentis  satis 
inconsulte  consules  nos  adoriuntur.  Cum  enim  alias  ex  tota  uni- 
versitate  multa  non  ferenda  putarent^  explende  in  nos  rabiei 
oportunitatem  habere  putantes,  inter  alia  ad  nostrum  magnificum 
rectorem  scripta  virus  quorundam  pectoribus  iam  dudum  coUec- 
tum  in  formam  ignominiose  diffamie  audacter  eyomunt,  nulla 
racione  servata,  satis  enormiter  et  incompte,  etsi  bene  com- 
pertum  sit,  non  ex  tota  civium  concione  ac  directione  id  ema- 
nasse,  non  enim  adeo  exquisita  novimus  plurium  ingenia,  ut  de 
re  litteraria  quantumlibet  eciam  humili  possent  esse  censores, 
sed  quorum  malus  animus,  mala  mens  ob  egestatem  invidia  mar- 
cesceret.  Abecedarium  inter  equales  aliquando  in  scholis  audi- 
verint  vel  medicam  artem,  philosophiam  particularissimam  in 
limine  salutaverint  vel  pharmaca  in  salutem  hominis  tribuenda 
terere,  infundere  ad  medici  preceptum  longo  usu  didicerint,  sua 
Sorte  non  contenti,  sed  malis  artibus  ad  magistratus  munera 
conantes  imperium  quasi  in  beluas  habentes,  variis  mendaciis 
alios  sibi  considentes  cives  senatores  in  suam  sententiam  vertunt. 
De  impericia,  inscicia,  negligencia,  pecuniarum  avara  cupiditate, 
plus  debito  auri  postulacione,  mortis  denique  occasione  medicam 
facultatem  iampridem  mirifica  extimatione  celebratam,  preclaris 
viris  refertam,  spurcissimi,  nullius  honestatis  aut  veritatis  sibi 
conscii  nulla  moderacionis  specie  commissa,  apud  satis  bonos 
sed  rüdes  ac  credulos  in  sui  propriam  ignominiam  nequissime 
incusant  ea  stoliditate,  ut  vel  perparum  prudens,  qua  mente 
Fol.  18^  scaturiat  sapere  posset.  |  Cum  ergo  satis  exacte  ac  prudenter 
cogitata  solercius  efficere  velint,  duos  ex  se  mittunt  ad  dominum 
rectorem  magnificum  Michaelem  Rarkoch  de  Mistelwacch 
legatos,  quendam  Tugentlich,  macellarium,  alterum  Steyerr, 
litterarum  expertes,  litteras  civium  intencionem  continentes  secum 
portantes,  quas  rector  recipiens  aperit;  quibus  lectis,  quos  sibi 
deputatos  officiales  habere  potuisset,  quam  primum  convocat  et 
ipse  vocatus  facile  intellexi,  non  adeo  tocius  universitatis  gracia, 
quam  in  medicorum  incomodum  cives  sevire.    Copiam  scripti 


Acte  fko.  medkM  III.  25 

ex  domino  rectore  petens  impetravi^   congregacionem   medicine 
doctorum  facere  non  postergavi. 

Feria  tercia  post  festum  sancti  Viti  celebratur  doctoram    18.  Juni 
conveDciOy  forte  eciam  aderat  egregius  doctor  Mag.  Qregoriua 
Kunnttstokch  de  Buda^  natus  quidem  ViennensiSy  sed  Bude 
residenS;  quem  ferme  omnis  homo  Weg  er  cognominabat.  Presen- 
tibus  ignominiosam  factom  et  ridiculam  expono. 

1.  Primum  menciuntur,  pro  arbitrio  nostro,  ubi  egrotum 
civem  aliqua  reputate  poteneie  accesserimus,  auram  et  argentum 
accipere,  neque  tdlum  hominem  visitare  nisi  duobus  dacatis 
premissis  certi  fuerimus. 

2.  Secandum  veritati  minus  consonum,  olim  doctores^ 
maiores  nostros  supra  7  den.  Viennenses  de  urina  iudicanda 
non  postnlasse^  nos  yero  6  cracif.  vel  24  den.  non  esse  con- 
tentoS;  cum  maiores  nostri,  quos  commemorabant^  et  pericia  et 
doctrina  longo  nos  antecelluissent  administrandarumque  medici- 
narum  usu  maioris  pensi  et  existimacionis  fuissent.  Subnotabant 
quosdam,  quos  et  ipse  preterire  nolo:  Petrum  Volczian, 
Michaelem  Schrikch;  lohannem  de  Prawna^  lohannem 
Czeller,  Caspar  Tettnam,  lohannem  de  Eirchaym,  Con- 
radum  de  Muldarff,  Mag.  Erasmum,  Hermannum,  Gas- 
parem  Gryessenpekch. 

Addiderunt;  quod  ipsi  omnes  falsum  esse  optime  sciverunt,    Fol.  19» 
prenominatos  seniores  una  ebdomade  ^)  supra  aureum  unum  non 
recepissO;  nos  vero  de  unica  visitacione  aureum  exigere. 

3.  Tercium  dicunt  nostram  non  toUerandam  esse  negli* 
genciam^  quia  debemus  laxativis  ab  aromatariis  suo  tempore 
dispensandis^  ut  recte  fiant,  interesse,  quam  noverint  in  omnibus, 
ubi  medici  sint^  civitatibus  vigere  consuetudinem.  O  falsum  eis 
recte  cognitum!  O  demenciam  extremam!  qui  liberos  homines 
clarissimos  sua  putant  mancipial  O  ineptum  captum  consilium! 
Quam  male  que  postulant  mutuo  respondent!  impericia  et  insci- 
cia,  ut  statim  patebit^  nos  arguunt,  ex  aromatariis  discere  sua- 
denti  Hie  nos  preesse  volunt  —  confer^  equilibra,  pensites 
maturam  hui!  herum  deliberationem,  optime  doctor^  legens. 

4.  Quartum  ignominia  et  diffamia  plenum.  Queruntur  litteris 
nos  parum  deditos^  rerum  simplicium  in  antidota  composita 
ingrediencium  prorsus  inscios,  cum  ea  pertinacia  annexa^  vide- 


*)  Im  Orig.:  eöiiome. 


26  AcU  fäc.  mtdicM  III. 

licet  a  scientibus  et  doctioribus  apotecariis  et  mercatoribas  ea 
semper  contrectantibus  discere  non  velle^  asualiumque  ponderum, 
scrupuloruni;  dragmarum  et  uncianim  paucam  vel  nullam  noti- 
ciam  habere.  Possem  ego  reete  dicere  de  nostris  inBanientibas 
cum  Ovidio  demonstrans  mente  captum:  0  medici  mediam  per- 
tundite  venam. 

5.  Addidernnt^  nisi  rector  de  reformatione  quoad  nos  cogi- 
taverit,  id  ex  eis  ob  reipublice  bonom  statim  futarum,  at  aliunde 
doctores  afferant,  quibus  bene  consoltum  sit  egrotis;  se  yelle 
tarnen  pocius  hiis  abstinere,  si  aliqaid  hiis  malis  fuerit  remedium. 
Hie  clare  nostri  senatorii  ordinis  sapiencie^  pradencie,  solercie 
poteris  dignoscere  promptitudinem.  O  admirandos  homines!  ad 
cum  sammum  sapiencie  gradum  conscenderunt,  ut  medicum 
pecunias  exigere  et  simplices  medicinas  in  compositam  com- 
misceri  intelligant!  O  formidandos  cives,  qai  doctissimonun  vi- 
roram  clarissimam  famam  furiosa  suppressione^  mstica  potestate, 
cum  velint^  denigrare  possunt. 
Fol.  19^  Hec  ubi  domini  doctores  contemplati  fiiissent,  de  ignominia 

dolentes,  rem  tarnen  ridiculam  parvifacientes^  articulum  ad  ani- 
versitatem  deferendum  concludunt. 

25.  Juni  25.  mensis  lunii  fit  omnium  facultatum  in   collegio  satis 

magna   congregacio,   qua   die  ob   multa  inutilia  interveniencia 

26.  Jani    negocia  nihil  concluditur,  sed  in  alteram  diem  diJBFertur.  26.  eius- 

dem  mensis  ad  me  in  hospicio  aromatarii  Cristofferi  come- 
dentem  Steffanus  Enn  et  lacobus  Rächweyn  veniunt  a 
consulibus  missi  nuncii.  Inter  plura  nobis  omnibus  exprobra- 
tionem  faciunt^  quod  arbitrio  nostro  pro  curis  nimium  exigendo 
Omnibus  hominibus  oneri  simus  nee  aliud  futurum  remedium, 
nisi  ut  foras  pellamur  omnes.  Respondi,  latrones  et  fures  hinc 
pellendos,  non  vires  doctissimos,  honestate  et  moribus  satis  pro- 
batos;  adieci  nullos  aliquam  in  nos  habere  potestatem,  nos  liberos 
esse  doctores,  vocati  venire  possumus  vel  domi  nos  continere; 
certum  esse,  nullum  unquam  ex  nobis,  ut  in  medicum  alicuius 
eligatur,  rogasse,  eiusque  privilegiis  gaudere,  quibus  totam  uni- 
versitatem  Austrie  illustrissimi  principes  clementissime  dona- 
verint.  Respondit  Steffanus  Enn  in  hie  verba:  Mann  tvyerdt 
euch  aynen  strich  durich  ewrr  freyhaytt  ihnen.  Quibus  exeun- 
tibus  ad  universitatem  maturandum  putabam.  Ek)  ordine,  quo 
ad  me  venissent,  dicendo  exposui.  Concluditur  adeundos  con- 
sules,  qui  universitati  dulcedine  mellis  in  ore  satis  blandiebantor, 


AcU  &e.  medieae  III.  27 

aloes  amaritudinem  sub  pectore  conditam^)  celabant,  pro  Om- 
nibus illatis  iniariis  dissimulatis  verbis.  Satis  fit  nobis,  ut  semper 
hactenus  illad  in  gymnasio  nostro  Viennensi  vidissem:  verbis 
omnia  facimus,  nullum  unqoam  ceptum  finem  accepit  laudabilem 
evo  meO;  tanta  est  omnium  nostram  segnicies^  socordia  vel 
pocius  illorani;  qaoram  plorimum  interesset.  Simultatibas  et 
matuis  odiis  irreciati  perditissime  vivirnus^  quibus  vulgo  inolevit^ 
param  nos  esse  doctos^  sed  homines  vanos^  litigiosos^  non  schola- 
riam  utilitatem  docendo^  sed  libris  solis  legende  in  pulpito 
massitamus. 

Inter  alia  multa  hoc  tempore  incomoda  quedam  faria  quo-  Fol.  20* 
rundam  malorum  instigante  industria  in  studentum  pectoribus 
coalevit.  Tandem  die  Margarethe  efflorait  adeoque  succrevit^  12.  Juli 
ut  parum  abfuisset^  quin  in  dominum  rectorem  Michaelem 
Rarkoch,  singulos  decanos  ac  procuratores  irruissent  manu  ar- 
mata.  Vestibus  armis  celatis  nefanda  perpetrare  vix  veriti  sunt, 
suamque  insperatam  immanitatem  ob  unicum  verbiolum  in  egre- 
gium  ac  excellentissimum  doctorem  Mag.  lohannem  Tichtel, 
nisi  quorundam  de  agendo  tanto  in  superiorem  facinore  connata 
cum  rubere  yerecundia  id  fieri  yetuisset,  audacter  effudissent.^) 
Nulla  in  facti  certissime  reos  fit  animadversio,  tanta  est  cuique 
in  studio  Viennensi  peccandi  licencia;  neget  saltem  male  com- 
missum,  omni  pena  immunis  evadit.  Valeat  et  male  habeat  hoc 
ignobilissimum  nostrorum  studencium  vel  pocius  bibencium  no- 
strorum  vulgus  incomptum,  quorum  insania  extremaque  demen- 
cia  non  parum  ignominie  omnibus  attulit  universitati  presi- 
dentibus. 

Septima  die  mensis  Augusti')  fit  relictorum  post  plures     7.  Au^. 
paucis   annis    mortuos    doctorum   convencio   in    domo    doctoris 
lohannis  Tichtel;  ob  quandam  enim  importunitatem,  que  ex 

^)  Im^Orig.:  condüum. 

*)  Du  einzige  Wörtlein  des  Mag.  Johannes  Tichtel,  wodurch  die  Scho- 
laren in  so  grosse  Aufregung  geriethen,  war  das  spöttische  Schimpfwort:  ,,tV 
verheilten  »ehiUzen",  das  er  unüberlegter  Weise  den  ohnehin  schon  aus  anderen 
Gründen  erbitterten  Studenten  zurief.  Vgl.  die  ausführlichere  Darstellung 
dieses  Vorfalles  im  zweiten  Bande  der  Geschichte  der  Stadt  Wien,  aus  der 
wohl  ersichtlich  ist,  dass  die  Aufregung  doch  nicht  ohne  jeden  Grund  war. 
Der  Decan  mag  in  Folge  eines  unglücklichen  Zufalles,  der,  wie  er  im  wei- 
teren Verlaufe  seines  Berichtes  erzählt,  seiner  Schwester  das  Leben  kostete, 
zu  einer  so  herben  Kritik  der  Studentenschaft  veranlasst  worden  sein. 

*)  Im  Orig.  stand  irrthümlich  zuerst  lunii. 


28  AcU  fttc.  medicae  m. 

raorte  doctoriö  Friderici  Gräsel  se  offerebat,  in  domo  facul- 
taÜB  non  yisum  erat  nobis  convenire.  lUic  concluditur  locandam 
esse  domum  facultatis  medicine  dignissimo  doctori  Andre e 
Voberger  ex  Vienna,  de  qua  censum  offerret  8  ducatorum, 
tali  adiecta  conditione,  ut  ea  que  nullius  vel  pauce  extimacionis 
in  pecunia  viderentur^  ipse  suis  propriis  expensis  reformaret  ut 
fenestralia,  fornacem  etc. 
124.  Juli  In  vigilia  lacobi  Margareta  lohannis  Steber   pellificis 

olim  filia,  domini  doctoris  lohannis  Tichtel  coniunx  pudicis- 
sima^  Bartholomei  Steber  medicine  doctoris  soror  amantissima, 
octavo  partu  animam  superis  tradidit  dulcissimam,  relictis  quin- 
que  filiis.  Cuius  mortem  immaturam  perditissimorum  Viennen- 
sium  scholarium  scelestissimus  furor  non  parum  concitavit^  cum 
camifices  studentes  nostros  in  dominum  doctorem  Tichtel, 
maritum  suum,  occidendum  coniurasse  audivisset.  ^) 


Fol.  21» 
13.  Oct. 


[1494  II.] 


Item  anno  Domini  millesimo  quadringentesimo  nonagesimo 
quarto  in  die  sancti  Cholomanni,  duobus  doctoribus  tantum  simul 
congregatis,  electus  est  in  decanum  nostre  facultatis  medice 
egregius  vir  dominus  doctor  Tichtl  per  Anndream  Voberger 
et  Bartholomeum  Stäbär;  dominus  doctor  Stäbär  naciouis 
nostre  inclite  Australice  procurator  erat;  eundemque  Tichtl 
rectori  ut  decanum  insinuavimus,  sed  venire  ad  consistorium 
recusavit.  Facultas,  ut  arbitror,  de  dando  testimonium  leccionum 
formidavit;  nullo  enim  existente  decano  a  nullo  legentibus  fuisset 
datum  testimonium.  Ne  ergo  facultas  careret  illo  aut  aliis  eciam 
utilitatibuS;  electus  est  per  dominum  magnificum  Wolfgangum 
Himler,  arcium  et  medicine  doctorem,  nostre  universitatis  pro 
tunc  rectorem,  et  doctorem  Stäbär  Anndreas  Voberger 
Wienensis,  qui,  quam  vis  post  Stäbär  electus  sit,  tamen  quia 
dominus  doctor  Stäbär  eloquencior,  ut  in  scriptis  videtur,  fuit 
aut  eciam  aliis  racionibus  supervenientibus  sibi  quantum  ad 
decanatum  prelocatus  est,  et  in  decanatu  Anndreas  eum  se- 
quitur.  Facultas  enim  libera  est  illum  vel  alium  secundum  tem- 
poris   et  rerum  habitudinem   eligere   et   quilibet  suos   seniores 


^)  Auf  Fol.  20b  steht  blos:  Octavua  decanatus  Tichtel, 


Acte  fic.  meditiM  DI.  29 

ant  regentes  honoret.  Quarta  igitur  sie  feria  in  angaria  post 
diem  Lucie  presens  Über  And ree  presentatus  est  per  dominum  i7.Dec. 
doctorem  Stäbär,  et  pauIo  ante,  ut  scripsi,  assumptus  est  in 
decanum;  que  igitur  laude  vel  vituperio  digna  in  presenti  deca- 
nata  aeta  sunt,  quantum  racio  et  honestas  admittit,  inferius  yel 
in  sequentibus  reperientur. 

Item  pedellus  lohannes  recepit  pro   suo  solario  3  libras 
den.  a  doctore  Voberger.  Idem  doctor  exposuit  7  sol.  propter 
solemnitates  in  die  sanctorum  medicorum  expositos  per  pedellum,    27.  Sept. 
quos  eidem  solvit.     Item  iterum   dedit  prefatus   doctor  pedello 
4  sol.   circa   festum   Palmarum   in    quadragesima   anno    1495.  c.  12.  Apr. 
Item    preterea    dedit    Voberger    in    vigilia    Thome    apostoli       1494 
lohanni    famulo    campanatoris    ecclesie    propter    solenmitates       '    ^^' 
Sanctorum  9  sol.  den.    Item  pro  aliis  necessariis  domus  ut  fune 
et  aliarum  rerum  5  sol.  den.  absque  lignis  et  trocistis  per  me      j^^. 
administratis,  quando  doctores  convenerunt.   Item  pedellus  resti-    15.  Apr. 
tuit  nnam  mediam  libram  in  vis^ilia  cene  per  modum  solucionis.    „  ,  ^^ . 

^      .  *  Fol.  21^ 

Item  in  octava  epiphanie  fuit  congregacio  facultatis  cum  ^3  j^„ 
decano  et  uno  alio  doctore  tantum,  ubi  commissum  et  conclusum 
statuta  legere  in  domo  facultatis  est  cum  intimacione.  Item 
petivit  hospes  domus,  ut  res  concementes  domum  facultatis  con- 
scribantur,  sive  sint  libri  sive  alie  res,  propter  futurum  periculum 
cayendum.  Item  quod  quedam  recognicio  extrahatur  ex  archa 
facultatis  per  quosdam  doctores  reposita.  In  qua  congregacione 
exposuit  hospes  domus,  Mag.  Anndreas  Voberger  pro  Rivuolio 
20  den.  et  pro  simula  den.  1,  et  pedellus  dixit  se  integre  so- 
lutom  per  hospitem  usque  ad  Jeorgii. 

Item  concessit  semel  facultas  nostra  pro  oratoribus  ad 
Cesaream  Maiestatem  certam  pecuniam,  que  ex  aliis  facultadbus 
repeti  vel  ab  universitate  deberet. 

Item  venerabilis  vir  Mag.  Bartholomeus   Sträsär   ex 
Murautsch  intitulatus  est  ad  facultatem  nostram  anno  1495 
secunda  feria ^)  in  die  Appollonie  virginis  cum  diu  prius  audivit  (!)    9.  Febr. 
lecciones,  ymmo  tempore  doctoris  Mänastorfer  nostras  visitavit 
scolas,  et  dedit  facultati  7  denar.  et  pedello  4. 

Item  Dominica  Oculi  fuit  facta  congregacio  decani  et  doc-   22.  März 
toris    Stäbär  tantum,    quamvis  sceda  ad   dominum    doctorem 
Tichtl    eciam   portata   fuerat   per   pedellum,    sub  tali   forma: 


^}  Der  Tag  der  heil.  ApoUonia  fiel  im  Jahre  1496  anf  einen  Sonnta|f. 


30  Acte  flu».  medicM  IIL 

„Domine  doctor  egregie!  Vestra  Prestancia  dignetur  cras  Inter- 
esse congregacioni  doctorum  propter  Mag.  Wilhelmam  Gräsl 
hora  daodecima  eundem  audiendo  in  sua  peticione  calculam 
facultatis  concemente;  sab  pena  non  contradicendi.^  Hora  sie 
daodecima  dao  sapra  scripti  doctores  tantam  convenerunt,  qai 
et  pro  Tichtl  miserant  pedellam;  is  Tichtel  non  persona  pro- 
pria^  sed  qaodam  scripto  comparait  sab  tali  forma:  Aadita  peti- 
cione Mag.  Wilhelmi  in  causa  debiti  sui;  eandem  redigat  in 
scripta;  tandem  facultas  deliberet  saper  illa  scripta^  qoia  malta 
sunt  lapsa  ex  memoria  mea^  qaapropter  non  credo  subito  esse 
respondendum  dicto  viro,  presertim  propter  debita  eciam  facul- 
tati  debita  propter  fratrem  suum,  qui  Deo  vivat.  Hec  est  sen- 
tencia  mea.^ 

Scedula  illa  ostensa  fuit  Mag.  Wilhelme,  cui  eciam  per- 
suasum  est,  ut  sua  facta  sie  in  scripta  redigeret  et  fuerunt  sibi 

30.  Man   dati  octo  dies,  ut  videlicet  secunda  feria  Letare  compareret  et 
sie  abscessimus. 

Propter  eandem  congregacionem  misi  calefacere  stabam 
coquine  annexam  duabus  vicibus;  diu  enim  calefacta  non  erat 
et  exposui  pro  trocistis  1  den. 

Prius  eciam  quedam  stuba  a  lignis  meis  calefacta  fuit  nigra 
et  pro  trocistis  date  2  den. 

Fol.  22»  Circa  sie  secundam  feriam  Letare  instigavit  Mag.  Wil- 

helmus  Gräsl  doctorem  Anndream,  ut  alios  doctores  per 
scedam  vocaret,  quod  facere  rennuit,  sed  si  Mag.  Wilhelmus 
posset  peticionibus  suis  coUigere  doctores,  esset  bene  contentus. 

14.  Apr.  Item   in    die    sanctorum  Tiburcii  et  Valeriani   resignavit 

Anndreas  Voberger  suum  decanatum  in  presencia  Mag.  et 
domini  doctoris  Bartholomei  Stäbär  tantum  anno  1495,  in 
quorum  presencia  supervenit  venerabilis  et  egregius  vir  Wolf 
gangus  Himler,  arcium  et  medicine  doctor  de  Melico,  qui  in 
presencia  nostra,  ut  moris  est,  petivit  admitti  pro  disputacione 
vel  repeticione  facienda,  quod  sibi  concessum  est,  et  assignatus 
est  ille  canon  in  secundo  Tegni:  „Epatis  vero  calidi  cognicianes 
venarum  amplitudo,   eholera  rvhea  multa  etc.^^)    In  istorum 

^)  Galen,  lib.  Tegni  II,  tractattus  de  epate,  cap.  1  (in  der  Articeila, 
Yen.  1487,  fol.  167^  col.  1):  y^Epatia  vero  calidi  cognUümeB  venarum  ampHtudo: 
eho,  ru.  muUa:  in  tempore  vero  augmoiUce  etaU»  nigra:  calidior  ett  eangvia  eis: 
et  propter  hoc  umverttan  corpus  calidku:  niei  ea  que  »eeundum  cor  contra  ope» 
rentur,  densitas  vero  eorum  que  »eeundum  hypocondriwn  et  ventrem," 


Acte  fic.  nedicM  m.  31 

presencia  exposuit  supradictus  Anndreas  pro  vino  den.  8^  sed 
non  tota  octava  ebibita  fiiit.^) 


1498 
19.  März 


[1497  n.] 

Anno  salutis   1497   divi  Colomanni  festo  Bartholomeus    ^°^'  ^^* 
Steber  Viennensis  in  decannm  facultatis  medicine  eligitur.') 

Decimanona  Marcii.anni  nonagesimi  octavi  ad  scholarium 
rogata  strangulatum  hominis  corpus  anathomie  depntatur.  Bar- 
tholomeus Steber,  arcium  et  medicine  doctor,  anathomie  di- 
lucidator  ex  doctoribus  facultatis  fieri  iubetur.  Pro  incidendo 
secundum  artem  hoc  corpore  quinque  diebus  continuis  labo- 
rabamus. 


[1498  I.] 

Anno  Christi  1498,  in  decanatu  domini  doctoris  loannis 
Tichtel  de  Greyn,  festo  divorum  Tiburcii  et  Valeriani  ex  U.April 
doctoribus  medicine  electi,  rectore  darissimo  viro  doctore 
Benczeslao  Mandel  de  Budvicz,  undecima  mensis  Sep-  ii. Sept. 
tembriß,  a  dominis  senatoribus  huius  urbis  Thomas  Purger  et 
Michael  Gundakcher  ad  dominum  rectorem  missi  nuncii 
veniunt  dominorum  senatorum  rei  pubüce  curam  gerencium, 
mentem  hac  serie  declarant:  Quoniam  reipublice  huius  civitatis 
moderatores  sint  electi  queque  profutura  putaverint  facturi,  que 
vero  obesse  cognoverint  extirpaturi,  cogitantes  inter  alia  agenda 
id  potissimnm  [esse,  ut  medicorum  hie  practicancium  habeant 
discrimen,  ne  fortasse  ahunde  quis  veniens  medicum  se  nominans 
homines  sua  magis  inercia  occidat  quam  eis  vitam  proroget. 
Cum  quendam  nuper  illuc  venientem  doctorem  Alexandrum 
Scotum  admodum  suspectum  habeant,  cuius  audacia  id  e£Fecit, 
ut  omnes  facile  ad  se  alliciat,  eoque  tempore  tot  mortuos  esse 
adverterint  et  quidem  subito,   raro  vel  nunquam   ex  illius  cura 

*)  Fol.  22^  leer.  Die  Amtsbericbte  aus  den  Semestern  1496  I  bis 
1496  I  inclusive  fehlen;  die  der  Decane  Martin  Stainpeiss  (1496  II)  und 
Michael  Eysftler  (1497  I)  stehen  noch  im  zweiten  Actenbande  S.  221 
bis  222. 

')  ^tS^'  ^^^  kurze  Eintragung  aus  demselben  Decanate  im  II.  Bande, 
S.  223. 


32  Acte  fkc.  medicM  in. 

salatem  sed  interitum  evenisse;  hinc  moti^  qaia  hec  discemere 
nequeanty  rectoris  magnificencia  cum  suis^  quid  in  homine 
hoc  lateat  experiatur,  addentes  nedum  illum,  si  minus  doctus 
vel  non  doctor  inventus  fuerit^  sed  omnes  empericos  viros  et 
mulieres  se  abigere  velle,  quorum  temeritate  et  inscicia  multi 
pereant. 

Magnificencia  domini  rectoris  legacionem  suscipiens,  quam- 
primum  facultatem  ad   se   vocans,   factum   exponit  duodecima 

12.  Sept.    Septembris.    Doctores  omnes  convenimus,  quid  agendum  delibe- 

rantes.  Stabat  omnium  uno  ore  hec  sentencia:  Nihil  nobis  in 
hac  re  solicitandum,  ne  fortasse  bono  facultatis  et  posterorum 
studentes  magis  avaricie  et  invidie  accusaremur;  omnes  quidem 
ad  rectoris  et  universitatis  mandata  parituros  esse.  Eam  senten- 
ciam  in  consistorio  rectoris^  quod  occasione  peticionis  civium 
eadem  die  fiebat^  dicimus,  consulentes  universitatem  nostram 
facultatis  privilegia  ad  se  transferre  debere.  Concluditur  in  con- 
Fol.  23b  sistorio  |  vocandum  esse  Alexandrum,  et  alterum  quendam 
Adam,  qui  nuper  mercator  visus  est,  paucis  tandem  diebus 
medicine  doctoratus  insignia  ferentem.  Acciti  veniunt,  se  doc- 
tores arroganter  quidem  dicunt.  Quibus  dominus  rector  ait,  si 
medicam  operam  hie  agere  voluerint,  duo  se  facturos:  primum 
doctoratum  probent,  secundo  publice  in  scholis  medicorum  re- 
spondeant.  Subdubitantes  ad  deliberandum  quatuor  horas  petunt, 
quod  facile   concedebatur.     Statuta   erat  eis  secunda  hora  diei 

13.  Sept.    terciedecime  Septembris.     Adam  tempus  preveniens,   fortassis 

exitum  rei  callens,  se  necessario  hinc  abiturum  foras  in  Paden 
ad  pacientes  rogantes  suum  certissimum  adventum,  polUcens 
reditum  et  doctoratus  probacionem  propediem,  permittente  do- 
mino  rectore,  callidissimus  abivit.  Alexander  rediens  mandata 
et  proposita  duo  se  libentissime  executurum  dicens,  matricule 
se  inscribi  petit.  Miramur  doctores  medice  facultatis  hominis^) 
summam  audaciam,  quem  ignavissimum  ex  eis  scriptis  ad  apo- 
tecam  medicinis  seu  receptis,  optime  cognovimus,  scrupulos  duos 
dyagridii  pro  uno  tempore  recipiendos  mulieri  ordinantem;  parum 
ei  videbatur,  quartam  partem  dragme  unius  dyagridii  semel 
offerre;  qui  eciam  simplicia  nominare  nesciebat,  receptas  ordine 
elementorum  seu  litterarum  incomptissimas  scribebat,  pro  turbit 
turbichtt,  pro   camomilla  camemila^   pro   oleo  laurino   olei  lan- 


^}  Im  Orig.:  honwneM^ 


AcU  fMS.  medioM  UI.  33 

renii;^)  pro  coloquinda  coloakquinta,  pro  litontripon  litentripit. 
Tanta  erat  ex  hoc  homine  in  receptis  corraptela  et  depravaüo, 
ut  pre  nimia  turpitudine  doctoribus  risum  excitaret,  quamvis  de 
hominibos  malo  homini  se  credentibus  plurimum  dolerent  Sed 
hec  omnia  depravacione  plena  non  parum  peeuniarom  cuidam 
Conrado  aromatario,  homini  certe  non  multum  doctoribus  fido; 
afferebant;  Alexandrum  tot  laudibus  efferenti,  ut  primus  homo 
medica  arte  lapsus  e  celo  putaretur.  Redeam  nnde  digressus. 
Rectoris  magnificencia  hominis  audaciam  suspectam  habens^ 
litteras,')  quibus  doctoratum  probet  ne  differat,  iubet.  Alexan- 
der, ubi  se  urgeri  videbat,  litteras  illas  non  hie  esse,  sed  in 
Quinque  Ecciesiis;  tempus  dierum  decem,  ut  interim  afferri  eas 
procuret,  Alexandre  datur.  Spendet  prefato  spacio  litteras 
allatumm.  Pretereuntibus  diebus  decem  rector  in  cepto  minime  23.  Sept. 
negligens  Alexandrum  vocans,  si  litteras,  quibus  doctoratum 
probet,  attulerit;  dicit  fortasse  nuncium  aliquo  in  via  impediri, 
sed  ubi  redierit  nuncius,  se  portaturum  ad  dominum  rectorem, 
tarnen  rectorem  interim  de  hiis  non  curet  neque  loquatur  rogat 
Hinc  maior  de  homine  suspicio  rectori  in  mentem  venit  et  acer- 
rime  instat,  nisi  portaverit,  se  continuo  aliter  acturum,  quam 
putet.  Alexander  rectoris  animum  videns,  litteras  advenisse 
dicit.  Mandat  magnificencia  domini  rectoris,  pro  more  et  con* 
suetudine  statutorum  facultatis  medicine  agat,  |  dominos  doctores  Fol.  24» 
medicine  conveniat,  congregacionem  facultatis  fieri  humiliter 
roget.  Homo  stimulatus  decanum  dominum  lohannem  Tichtel, 
medicine  doctorem,  accedit,  alios  negligit.  Dominus  rector  in 
ea  re  pergens,  facultatis  nostre  congregacionem  fieri  mandat, 
aliosqae  doctores  et  magistros  nobis  assideant  vocabat,  ne  homo 
peasimns  Alexander  nos  sibi  tanquam  invidos  diceret  esse 
suspectos.  Fit  congregacio  ad  horam  secundam  vigesimasecunda  22.  Sept. 
Septembris.  Alexander  comparet,  non  petit  in  coUegium  doc- 
torum  admitti,  sed  arrogantissime  quidem,  si  libenter  voluerimus, 
se  in  consorcium  nostrum  recipiamus  dicit.  Non  minus  ob  rec- 
toris mandata  humanissime  hominem  tractamus,  Utteras  videndas 
petimus,  tandem  subveritus  rubere  per  genas  latissime  fusus, 
prescius  doli  litteras  dat  in  manus  decani.   Sigillum  inspicientes 


»;  Vgl.  Nicol-  Myrepsi  medicament.  op.,  Sectio  XVI,  §  8:    Old  laurini 
praeparaUo  (ed.  Leonh.  Fachs,  Basil.  1549,  pag.  314). 
*)  Im  Orig.:  UUeria. 
Act»  faenltatia  medicM  ni.  3 


34  Aeta  fJM.  medieae  III. 

adeo  düSorme,  ut  apertam  hominis  falsitatem  pre  se  ferret, 
litteras  legentes  in  cachinnos  omnes  continere  non  potentes  pro- 
rupimus.  Quid  multa?  Qaalis  homo^  tales  littere.  Inter  ridendam 
litteras  rectori  presentandas  concludimus.  Vocatur  Alexander 
ad  nos,  in  stubam  veniat.  Quem  quot  esse  Avicenne  canones 
querentes^  qnot  fen  primi  canonis,  quot  fen  quarti  canonis^  in- 
doctissimum  invenimus.  Stupebant  pre  admiracione  considentes 
nobis  aliarum  facoltatum  doctores,   qui  hominem  tarn  inscium 

23.  Sept.  nequaquam  putassent.  Altera  die  sequenti  dominica,  vigesima- 
tercia  Septembris,  fit  rectoris  consistorium  de  rebus  actis.  Do- 
minus rector  informatus  falsitatem  videns^  mandat  nobis  coram 
existentibus  Alexandrum  examinemus.  Quod  maleferens  Ale- 
xander privilegiis  universitatis  renunciat,  sed  doctores  utriusque 
iuris  assidentes  renunciacionem  nunc,  quia  acquisitum  ius  esset, 
locum  non  habere  declarabant.  Concluditur  hominem  tanquam 
falsarium  carceri  mancipandum  esse.  Vocatis  satellitibus  duobus, 
in  carcerem  satis  certe  ignominiose  ducitur.  Concurrentibus 
multis  hominibuS;  videntibus  hominem  apud  vulgum  magne  esti- 
macionis  turpiter  captum  in  custodiam  trudi,  varius  inde  surgit 
rumor  per  totam  civitatem.  Aderat  interea  dominus  Henricus 
Prueschinkch  erga  Alexandrum  benivolenciam  habens,  quia 
fedam  scabiem,  quem  (!)  gallicum  morbum  dicebant,  a  quodam  suo 
servo  detersisset;  —  non  quidem  male  in  hoc  operabatur,  cum 
furtim  alicubi  doctoris  alicuius  receptum  tamqnam  ex  ingenio 
suo  fabricatum  sibi  vendicaret  —  hominem  emitti  petit,  idem 
agit  dominus  de  Liechtenstayn,  sed  bene  informati  hominem 

25.  Sept.  oh  scelerata  commissa  detestantes  a  peticione  desistunt  Vige- 
sima  quinta  tandem  die  causa  Alexandre  dicitur,  quare  captus 
sit,  multisque  verbis  presente  notario  doctor  leronimus  Baibus 
hominem  inducit,  ut  de  omnibus  verum  diceret,  in  nulla  un- 
quam  universitate  litteris  se  operam  dedisse^  non  baccalarium 
neque  magistrum  aut   doctorem  ex  ullo  unquam  se  creatum. 

Fol.  24^    Consistorium  rem  esse  pregnantem  considerans  |  totam  universi- 

29.  Sept.  tatem  consulendam  esse  decrevit.  Fit  consistorium  vigesimanona 
Septembris,  die  seraphici  Mihaelis.  Variis  afFectibus  varie  fiunt 
sentencie.  Non  licebat  doctoribus  de  facultate  medica  aliqnid 
dicere,  ne  suspecti  odio  aut  invidia  quid  agere  viderentur.  Col- 
lecto  multorum  iudicio,  ad  aulam  universitatis  tamquam  frequen- 
ciorem  locum,  multis  supra  mille  varii  generis  hominibus  presen- 
tibus,  ducitur.     lUic  scriptis  suis,   que  propria   manu   edidisset, 


Acta  fito.  medicM  III.  35 

proprio  ore  in  sugesto  perlectiS;  sni  facinoris  et  falsi  conscins 
ab  excellentissimo  viro  domino  iuris  canonici  doctore  Mandel 
ex  Wudvicio,  pro  tempore  rectore  dignissimo^  excluditur; 
tandem  exclusio  in  valvis  ecclesie  sancti  Stephani  litteris  latinis 
et  gentili  sermone  confectis  patefit  etc.^) 


^)  Die  folg^enden  Deoanatsberichte  von  Martin  StainpeisB  (1498  II), 
Michael  Eysftler  (1499  I),  Johannes  Tichtel  (1499  11),  Barthol. 
Steher  (1500  I),  Johann  Marckart  (1600  II)  und  Johann  Cuspinianus 
(1501  I)  stehen  im  zweiten  Actenbande  8.  224—230. 

*)  So  im  Orig.  sUtt  1502. 

')  Diese  Intitulation  steht  schon  im  zweiten  Actenbande,  S.  230. 

3* 


[1501  n.] 

Anno  salutis  1501,  die  sancti  Colomani  martiris,  Martinas    ^<>^-^^* 

1  H    Ciot 

Stainpeis  de  Bienna  quarto  in   decanam  eligitur,   in   cuius 
decanatu  acta  sequuntur. 

Item  a  precedenti  decano  in  prima  congregacione  presente 
facultate  racionem   cepi   quinto   die  Novembris^    et  idem  mihi     5.  Nov. 
presentavit  4  libr.  60  den.  et  3  den. 

Item  in  vigilia  Thome  congregata  fuit  facultas^  et  locavit  20.Dec. 
domum  Mag.  Wilhelme  per  annum  pro  9  libr.  den.  preter  cela- 
rium  et  horrenm  domus  facaltatis,  ita  quod  nihil  edifficet  et 
parva  reformanda  reformet  et^  nt  fiiture  toUantur  difficultates, 
quas  ipsa  facultas  sepe  a  suis  inquilinis  novissimis  temporibus 
perpessa  fuit,  placuit  facultati,  ut  cirographum  manus  sue  eidem 
facultati  daret,  in  quo  ista  omnia  specifficarentur,  quod  et  fecit. 

Item  secunda  feria  post  ludica  M52*)  Mag.  Wilhelmus 
Püelinger  petivit  admitti  ad  examen  pro  gradu  licencie  in 
medicina,  quem  facultas  in  sua  peticione  exaudivit  et  mox,  finita 
congregacione,  vicecancellario  presentavit,  qui  eidem  cancella- 
riam  apperuit,  et  sequenti  die  mane  sub  pulsu  primarum  eidem  15.  März 
per  doctores  puncta  iuxta  ordinacionem  statutorum  assignata 
fuerunt,  et  finito  examine  admissus  fuit. 

Item  Mag.  lohannes  Pilhamer  ex  Hajdeck  octavo  die 
Novembris  matricule  inscriptus  facultati  dedit  40  den.') 

Item  Mag.  lohannes  Enczianer  ex  Vberlingen  tercia      ^^^ 
feria  post  Valeriani  matricule  facultatis  inscriptus  facultati  solvit       '    ^'' 
32  den. 


1502 
14.  März 


1501 
8.  Nov. 


36  Aeto  fte.  medicM  ni. 

Item  Mag.  lohannes  Keck  de  Ysny  stadii  Coloniensis, 
matrictile  facnltatis  inscriptos   in  vigilia  Dedicacionis   predica- 
toram  anno  salutis  1502,  solvit  facaltati  24  den. 
14.  Apr.  Item  anno  salutis   1502^   ipsa   die  Tibnrcii  et   Valeriani 

congregata  fuit  facultas  ad  eligendum  novum  decanum,  et  electus 
fuit  dominus  doctor  Cuspinianus,  cui  ego  in  eadem  coDgre- 
gacione  presente  facultate  racionem  de  singulis  perceptis  et 
expositis  dedi  et  feci  et  defalcatis  defalcandis  obnoxius  fui  facal- 
tati in  6  libr.  50  den.,  quam  summam  tunc  facultati  non  dedi, 
sed  in  debito  meo,  iridelicet  8  libr.  den.,  qnas  ipsi  facultati 
accomodavi  in  decanatu  Mag.  lohannis  Marckhart  de  Hal- 
brunna,  anno  salutis  1500,  defalcavi,  nt  in  decanatu  suo  melius 
quis  videbit;  reliquam  partem  mihi  facultas  aduc  obligatar.  ^) 


[1602  I.] 


Fol.  25»» 
14.  Apr. 


Anno  1502,  die  sanctorum  Tiburcü  et  Valeriani,  fuit  desi- 
gnatus  in  decanum  facnltatis  medice  doctor  lobannes  Cuspi- 
nianus. 

Inscriptus  est  nostre  facultati  tunc  Mag.  lohannes  Prawn 
ex  Elbing  per  me  doctorem  lohannem  Cuspinianum  et 
dedit  6  cruc. 

Inscripsi  ego  doctor  Cuspinianus  decanus  huic  facaltati 
nostre  venerabilem  virum  Mag.  Wolffgangum  Moßmawrer 
29. Sept.    ex  Wels  29.  Septembris  et  dedit  6  cruc.*) 


[1602  n.] 

Fol.  28»  Anno  1502,  in  die  sancti  CoUomanni,   electus  fuit  in  de- 

canum  doctor  lohannes  Markartt  exHallprunna,  quitandem 

29.  Oct.    die  sabati  post  Simonis   et  lüde   convocavit   doctores  propter 
articulos  sequentes. 

Congregacio  prima.  Primo  ad  recipiendum  racionem  de 
antiquo  vel  precedenti  decano.    De  illo  nil  factum  foit.    Secundo 

^)  Von  anderer  Hand  hinzugefügt:  y,8ohdua  e$t  in  decanatu  docioriä 
Wüheimi  1503  et  per  ae  raptät  2  flor.  jBen." 

')  Der  tlbrige  Theil  der  Seite  ist  nicht  beschrieben;  ebenso  Fol.  26* 
und  26^.    Fol.  27  ist  herausgerissen. 


Acta  fM.  m«dioM  UL  37 

ad  conspiciendum  fenestras^  quas  dominus  Gristannus  con- 
struxit  in  tecto  suo  versus  curiam.  Supra  quo  conclusum  fuit, 
quod  artisani  postulentur,  qui  structuram  conspiciant,  quod  factum 
fiiit  posterius.  Tercio  ad  videndum,  si  ius  competat  domino 
Cristanno^  ut  inquilino  horrei;  quod  reformet  et  exiccet  sua 
vasa  in  curia  domus  facultatis.  Conclusum  fuit,  quod  nullum 
omnino  ius  merito  locationis  sibi  in  curia  competat^  nee  debeat 
curiam  in  minimo  occupare,  nisi  quantum  de  consensu  inquilini 
domus  pro  tempore  haberi  potest,  citra  tamen  facultatis  iacturam. 
Querto  ad  prohibendum  quendam  scolarem  medicine  a  commu- 
nione  empericorum^  et  ut  conformet  se  suis  promissis.  Fuit  ille 
Scolaris  circa  quendam  lapicidam  empericum.  Conclusum  fuit^ 
quod  decanus  eundem  aviset  ad  emendam;  quod  si  non  fe- 
cerit^  eundem  excludat  a  facultate.  Quarte  propter  facultatis 
Privilegium,  de  quo  conclusum  fuit,  quod  doctores  singuli  con- 
cipiant  modum  vel  modos,  quo  pacto  in  meliori^)  forma  nego- 
cium  facultatis  dominis  de  'consulatu  racione  empericorum 
proponatur. 

Congregacio  secunda  feria  sexta  post  Omnium  Sanctorum  4.  Nov. 
facta  fuit  propter  articulos  sequentes.  Primo  quid  finaliter  propter 
empericos  fiat.  Conclusum,  quod  dominus  rector  doctor  Wil- 
he  Im  US  in  consulatu  factum  per  se  proponat,  quantocius  illud 
fieri  possit,  sie  tamen,  quod  singuli  domini  doctores  et  scolares 
secum  in  consulatum  eant;  tempus  autem  et  horam  convenientem 
decanus  a  magistro  civium  inquirat.  Secundo  ad  audiendum 
petitionem  Mag.  lohannis  Wisinger,  qui  petivit  se  admitti  ad 
examen  pro  baccalariatu  in  medicina.  Facultas  conclusit,  quod 
admittatur  et  examinetur,  quod  tamen  posterius  lectiones  doc- 
torom  diligenter  visitet  ante  et  post  eins  examinacionem  et 
neglectam  adimpleat  responsionem.  Suspensum  fuit  examen 
hac  die  usque  ad  proximam  congregacionem  vel  quando  domini 
doctores  commodius  possent. 

Decima  die  lanuarii  anni  1503  intitulatus  est  Mag.  Ma- 
thias Qasser  ex  Gräcz  Stirie  ad  facultatem  medicine  et 
dedit  8  cruc. 

Recepi  censum  a  domino  Cristanno  13  sol.  10  den.,  quem 
obligatus  fiiit  facultati  anno  1502  circa  festum  Michaelis,  et 
iterum   ab   eodem   recepi   censum   13  sol.  10  den.,   quem  obli- 


1503 
10.  Jan. 


^)  Im  Orig.:  meUora, 


38  Acte  Cm.  medicM  lU. 

gatus  fait  circa  Natalis  domini  anni  1Ö03.^)  De  hac  peccunia 
solvi  pedello  facoltatis  annuum  eius  sallariam  3  libr.  den. 

Item  dedi  pro  vino  in  prima  congregacione  pedello  3  crac.^ 
in  secunda  10  den.  Pedello  dedi  monetam  quandam  nnUam 
factam,  grosses  scilicet  in  Nova  Civitate  dadum  monetatos, 
semper  anum  pro  cruciffero,  ut  et  ipse  exponat  in  congregacio- 
nibus  reliquis  de  ista  peccunia  qoamdia  dnrent  Item  dedi  pro 
papiro  ad  scribendom  mandata  1  den.,  famnlo  magistri  civiom 
12  cruc.  ad  convocandum  artisanos,  ut  fenestram  domini  Cri- 
stanni  conspiciant.  Item  pro  papiro  ad  scribendam  copias  pri- 
vilegii  et  supplicacionem  1  cruc.  Item  scribenti  copias  privilegii 
et  supplicacionis  pro  piscibus  8  cruc. 

Fol. 28^  ludocus    Puechamer,    artium    licentiandusy    natas    ex 

Sweyicali  Werdea  intitnlatus  est  sub  decanatu  secundo  doctoris 

7.  Febr.    lohannis  Marckart  ex  Halprunna,   afifinis  sui,  die  septima 
mensis  Februarii  anni  1503.  Solvit  solvenda  facultati  etc.*) 

. . .  März  Die  .  .  . ')  Marcii  congregata  facultate  conclusum  fuit,  quod 

singuli  doctores  de  facultate  Capitaneum  accedant,  executionem 
privilegii  contra  empiricos  impetrari  a  Regia  Maiestate  petant; 
sicque  factum  est  die  eadem^  et  per  decanum  supplicacio  post- 
modum  in  scriptis  data,  cuius  tenor  in  quadam  copia  posita  in 
ladula  continetur.  Promisit  Capitaneus  velle  constituere  loco  sui 
commissarios  regios,  qui  Privilegium  exequantur. 

...März  Die  .  .  .^)   Marcii   congregata  fuit  facultas   mane   et   post 

meridiem  ad  dandum  Capitaneo  consilium  petitum.  Observatns 
est  ordo  in  consulendo  talis:  lunior  doctor  primo  suum  dixit 
consilium  et  sie  deinceps  usque  ad  seniorem,  conclusumque  est 
consilium  concorditer.  In  hac  congregacione  pariter  conclusum 
fuit,  quod  anatomia  celebretur  impensis  scolarium,  quos  prius 
die  certa  decanus  vocet  ipsis  dicendo,  quod  doctores  petant  sin- 
gulos;  ut  consentiant  in  celebrandam  anatomiam.  Conclusum 
denique,  quod  quilibet  scolarium  mediam  contribuat  libram,  sin- 
gula  disponant  necessaria  nullusque  admittatm*  alienus. 

In  hac  congregacione  doctoribus  pro  vino  dedit  deca- 
nus den.  4. 


^)  Gemeint  ist  Weihnachten  1602. 

'}  Dieser  Absatz  ist  nicht  yon  der  Hand  des  Decans. 

')  Nicht  aosgemilt. 

*)  Nicht  ausgefüllt 


Acta  fac  nedicM  UI.  39 

lohannes   Trinckell   de   Fridperg   intitulatus    est  ad 
facultatem  in  profesto  Palmaram,   anno  quo  supra  in  decanatu     8.  Apr. 
meo.     Solvit  facoltati  3  cruc. 

In  profesto  Palmarum  congregata  facultate,  electus  fuit  in 
decanum  dominus  doctor  Wilhelmus  Pulinger  de  Patavia. 
In  hac  congregacione  exposui  pro  vino  malvatico  electissimo, 
una  octava  20  cruc.  et  pro  Tino  australi  6  den.,  pro  panibus 
2  den.  et  sie  facultas  obligatur  michi  Mag.  lohanni  Marckart 
67  den. 

Facta  est  computacio  altera  die  post  Marci  anno  quo  supra    26.  Apr. 
per  doctorem  lohannem  Markart,   et  fuit  facultas   sibi  obli- 
gata   in  68   den.,   quos  eidem  novus   decanus  doctor  Wilhel- 
mus solvit. 


[1603  L] 

Doctor  Wilhelmi  Puelinger  primus  decanatus.  1503.        Fol.  29» 

Anno  Domini  1503,  in  profesto  Palmarum,  electus  fuit  in  s.Apr. 
decanum  doctor  Guilhelmus  Puelinger  Pataviensis,  in  cuius 
decanatu  facta  et  gesta  sunt  sequencia.  Primo  convocati  sunt 
domini  doctores  ad  recipiendum  racionem  ex  decano  precedenti, 
et  erat  altera  die  post  Marci  Ewangeliste,  qua  facta  facultas  26.  Apr. 
obligabatur  decano  precedenti  68  den.  Viennenses,  quos  eidem 
statim  dedi. 

Ek>dem  die  dominus  doctor  Cuspinianus  fecit  computum 
de  perceptis  in  suo  decanatu  et  obligabatur  6  libr.  3  sol.  10  den., 
de  quibus  exposuerat  17  kruc,  quos  statim  eidem  defalcavi  et 
restitai  unacum  4  flor.  Renens.,  de  quibus  infra  dicetur.^) 

Eodem  die  domini  doctores  lohannes  Marckhart  et 
Cuspinianus  videntes,  quod  doctor  Martinus  Stainpeis  et 
Bartholomeus  Stäber,  tutor  filiorum  Tichtel,  repeterent  con- 
tributam  ad  I^intz  pro  extorquendo  contra  empericos  privilegio, 
quod  et  impetrarunt,  pecuniam,  petiverunt  sibi  a  facultate  pro 
neglecta  per  spacium  Septem  ebdomadarum  practica  aliquid  dari, 
quibus  facultas  in  viam  muneris  statim  4  flor.  Renens.  assignavit, 
quos  ad  necessitatem  facultatis  prefati  doctores  restituere  seu 
contribuere  spoponderunt,  tamen  dominus  doctor  Stäber  loco 
filiorum  Tichtel,   quorum   tutor   erat,    statim   unum  florenum 


^)  Am  Rande:  De  cmau  nihil. 


40  Acte  Cm.  medioM  III. 

Renensexn  ad  mensam  pro  relevamine  facultatis  libere  et  sponte 
dedit  et  assignavit^  post  prius  datos  duos  Renenses  de  quibas- 
dam  10  Renensibus^  qui  apud  eum  ex  redempta  vinea  facoltati 
impignorata  remanserant.  Dominus  doctor  Stainpeis  nihil  dedit, 
sed  illos  duos  Renenses  ad  se  rapuit,  qaia  restabant  sibi  sol- 
vendi  a  facoltate  pro  pecunia  ad  Lintz  contributa,  et  obtolit  se 
ad  dandum  11  lotones  argenti  pro  facienda  imagine  Cosme, 
quos  speramus  ex  eo  aduc.^) 

Eodem  die  recepi  censum  ex  domino  Cristanno  13  sol. 
10  den.  a  feste  Natalis  ad  Georgi,  de  qua  pecunia  dedi  pedello 
Stipendium  suum,  videlicet  12  sol.  den.  et  pro  collacione  15  den. 

Dominus  doctor  Cuspinianus  post  singula  defalcata  obli- 
gatur  2  libr.  40  den.  et  dedit.  Pro  fune  ad  fontem  dedi  16  kr. 
et  11  kr.  pro  reformacione  fomacis  stubelle  lohannis. 
i9.Aag.  Sabato  ante  Bartholomei^  que  erat  19.  mensis  Augusti,  con- 

vocacio  habita  est  doctorum  super  articulis  sequentibus:  Ad 
deliberandum,  quid  pro  manutuicione  privilegii  nostri  sit  agen- 
dum;  ad  consulendum  super  quadam  domus  nostre  necessaria 
reformacione;  ad  audiendum  doctorem  Newman  quedam  propo- 
nere  volentem;  ad  audiendum  quedam  per  decanum  propo- 
Fol.29i>  nenda.  |  Conclusum  in  has  formas:  Quod  mittantur  littere  sub 
sigillo  facultatis  ad  dominum  Capitaneum  dominum  Wolfgangum 
dePolhaim  et  alios  Regentes  in  Linntz  cum  inclusa  suplica- 
cione  ad  impetrandum  commissarios  in  causa  civium  volencium 
trahere  ad  se  de  facto  personas  doctorum  contra  conclusum 
nominatorum  civium,  wulgariter  „die  genanten^^  qui  concluse- 
runt  doctores  medicine  admitti  ad  iura  civium,  introducendi 
videlicet,  vendendi  et  ducillandi^)  vina  sua,  et  quod  cum  per- 
sonis  suis  subessent  rectori  et  non  prestarent  civfle  iuramentum 
civibus  neque  fierent  cives.  Et  facultas  nominavit  pro  commis- 
sariis  dominum  cancellarium  Georgium  Neideckher,  Walthe- 
rum  de  Andelo,  anbaldum,  licenciatum  Gwarlich  et  doctorem 
Schrote  1,  qui  deberent  finaliter  de  iure  discutere,  quem  iudicem 
deberent  medici  agnoscere  et  quantum  possentprivilegia  suffragari. 

Secundo  fiiit  conclusum,  quod  fiat  reformacio  in  necessarüs 
domus  per  decanum,   et  dominus   doctor  Neuman  mutacione 


^}  Am  Rande  von  anderer  Hand:   Sed  alia  dicta  tune  ohmmiU  Jrater 
caritnmel 

')  Dacillare  =  ausschenken. 


Aeta  Im.  medicM  UI.  41 

estivali  solvat  iuxta  locacionem  censum^  et  certificet  infra  lö  dies 
decanum,  si  velit  ea  condicione  fntnro  tempore  servare  domum. 

Tercio  conclusit  facultas,  quod  in  suplicacione  porrigenda 
Regentibus  inseratar  doctor  Wilhelmus  tanc  decanus,  alle- 
gando  gravamen  suum  com  civibus  volentibus  eum  fieri  civem 
aut  non  admitti  ad  gaeram^)  domus  et  alia  iura  etc. 

Quarte  mencio  facta  fuit  ex  parte  Mag.  lohannis  Piel- 
hamer  et  conventoris  in  Goldperg  de  eorum  singuiari  protervia 
et  de  lectorio  medicomm.  Et  fuit  conclusum,  quod  magistri  ad 
verbum  ponantur,  et  secundo,  quod  nulli  de  facultate  arcium 
sine  speciali  venia  aperiatur  lectorium,  ut  possit  ibi  vel  inchoare 
▼el  continuare  lectiones  suas. 

Dedi  pedello  26  den. 

Die  Martis  ante  Natalis  Marie  habita  est  congregacio  facul-  5.  Sept. 
tatis  ad  deliberandum,  quid  nlterius  cum  regia  commissione  sit 
agendum.  De  qua  infra  conclusit  facultas,  quod  commissio  pre- 
sentetur  domino  cancellario  ad  Termas  impensis  facultatis  per 
tres  doctores  pro  magnificencia,  videlicet  per  decanum,  doctorem 
lohannem  Newman  et  doctorem  lohannem  Markhart, 
quanto  cicius  fieri  potest.  Mencio  facta  est,  quod  non  eligatur 
decanus  ad  stimulandum  universitatem,  quod  facultatem  medicam 
seriosius  in  privilegiis  suis  defendat. 

Dedi  pedello  14  den. 

Maximilian  von  Gots  gnaden  etc.  Ersamer  gelerter  an-  Fol.  30" 
decbtiger  lieben  getrewen.  Vnns  haben  di  ersamen  gelerten 
unnser  getrewen  lieben  n.  die  doctores  der  ertzney  in  unnser 
stat  Wienn  von  irren  unnd  irer  facultet  wegen  disen  hierinnen 
beschlossen  hanndel  furbringen  unnd  darinnen  umb  hilff  die- 
muetigklich  anrueffen  unnd  pitten  lassen,  alls  ir  vernemen 
werdent,  unnd  enpfelchen  euch  darauff  ernstlich,  das  ir  die 
ersamen  weisen  unnser  besunder  lieben  und  getrewen  n.  burger- 
maister,  richter  unnd  ret  daselbs  zu  Wienn  ainss,  unnd  die 
gemellten  ärtzt  anders  tails,  auff  ainen  furderlichen  tag  für  euch 
erfodert  unnd  sy  in  den  Sachen,  in  den  bestimbten  hanndel 
begriffen,  aigentlichen  unnd  nach  notturfiten  gegen  ainannder 
verhöret  und  wo  ir  erfindet,  das  die  selbigen  von  Wienn  di 
ietzgenanten  ärtzt  wider  ir  freyhat  unpillicher  weyse  zu  be- 

1)  =:  Gewahr. 


42  Acte  fftc.  medicM  III. 

schwären  understenn^  dann  von  unnseren  wegen  mit  inen  ver- 
schaffet; solch  ir  furnemen  abzustellen  unnd  dieselbigen  ärtzt 
pey  iren  freyhaiten  berueblich  unnd  an  irromb  beleiben  zu 
lassen;  wo  ir  aber  die  Sachen  in  solcher  verhör  anders  gestalt 
erfindet;  alsdann  unnser  obristem  haubtman  stathalter;  regenten 
unnser  lanndsregiments  unnser  niderosterreichischen  lannde  den- 
selbigen  mitsambt  eurem  rate  unnd  guetpedunckhen  in  geschrifft 
gein  Lintz  berichtet.  Dann  der  ungelerten  ärtzt  unnd  ärtzting 
halben  sollet  ir  unnd  die  vorgenanten  von  Wienn  auff  die  be- 
stimbt  unnser  freyhat  dermassen  dareinsehen  unnd  weg  fur- 
nemeU;  damit  darinnen  ain  guet  ordnumb  und  wesen  gemacht, 
vnd  der  gemain  man  durch  die  selbigen  ungelerten  person  nicht 
in  nachtail  und  schaden  gefuert  werd.  Was  euch  aber  darinnen 
zu  schwär  wäre  oder  deshalben  irrig  wurden,  das  dem  obge- 
melten  unnserm  hauhtman,  stathalteren  und  regenten  gleicher 
weise  mitsambt  euren  rate  in  geschrifft  verkündet,  darmit  sy 
an  unnser  stat  ferrer  darauff  hanndeln  mugen,  daran  thuet  ir 
31.  Aug.  unnser  ernstliche  mainumb.  Geben  an  pfintstag  vor  Egidi;  anno 
etc.  im  dritten  iare. 

An  Weneschen  von  Eberstorff,  erbkamrer  und  anbald 
des  lanndmarschalcksambt  in  Osterreich;  Georgen  von  Nei- 
deckh;  dem  österreichischen  kantzier;  Waltheren  von  Andelo. 
anbald  der  statrete  zu  Wien;  raten  Cristoffen  Oberhamer 
und  Hansen  Mader,  vitztumb  daselbs  in  Osterreich  under 
der  Enns. 

Fol.  30<>  Cancellario  pro  munere  facultas   obtulit  11  poma  arancia, 

que  ego  emi  22  crueif;  et  ex  Bernharde  apotecario  recepimus 
nomine  facultatis  quatuor  scatulas  confectorum,  quas  facul- 
tas solvit. 

Exposui  pro  vectorC;  hospite  et  aliis  rebus  in  itinere  et 
reditu  2  libr.  den. 

11.  Sept.  Die  Lune   ante  Exaltacionem    sancte   Crucis   habita  est 

facultatis  congregacio  ad  audiendum  responsionem  doctorum  ad 
cancellarium  missorum  et  ex  parte  duorum  waccalariandoram 
se  pro  examine  submittere  volencium. 

Mag.  Vdalricus  Hirsch  de  Patavia  et  Mag.  Conradus 
Falckh  petiverunt  examen  pro  gradu  waccalariatus  et  admissi 
,    sunt  graciose   sub   hac  condicionC;   quod  audiant   omnium  doc- 
torum legencium  lectiones  diUgenter  per  duos  annos  cum  angaria 


Acta  fkc.  madieM  IIL  43 

propter  negligenciam^  quam  in  audiendis  prius  lectionibus  com- 
miserant. 

Mag.  lohannes  Wisinger  dedit  1  flor.  Ung.  ante  eins 
determinacionem.  Decem  den.  percepi  ex  pedello  de  censu 
domini  Cristanni^  de  quibas  statim  exposuit  idem  pedellus 
1  kruc.  pro  papiro  et  cera. 


[1608  n.] 


Fol.  31* 
13.  Oct 


Anno  Christi  Domini  millesimo  qoingentesimo  tercio,  die 
sancti  Colomani,  electns  est  in  decanum  medice  facnltatis  doctor 
loannes  Newman  ex  Vienna^  cui  post  eleccionem  octava  21.  Oct. 
die  preeedens  decanus  presentanda  presentavit^  sed  iuxta  sta- 
tuta  facultatis  computnm  non  fecit.  Quare  elapso  spacio  unius 
mensis  convoeavi  facoltatem  ad  expediendum  articulos  sequentes: 
Primo  ad  eligendum  novum  superintendentem  nostre  universitatis 
Viennensis,  et  foit  protunc  electns  in  superintendentem  Mag. 
loannes  Markart  ex  Hallpruna.  Secundo  ad  faciendum 
computnm  cum  decano  precedente,  videlicet  cum  Mag.  Wil- 
helmo  Puelinger  Pataviensi.  Conduso  per  facultatem,  ut 
faceret  computnm^  noluit  nisi  presentarem  sibi  censum  a  die 
sancti  Georgii  usque  ad  Colomanni  solvendum,  neque  esset  re- 
coUectus  ad  hoc,  ut  faceret  computum  (et  certe  valde  protunc 
respondit  facultati).  ^)  Conclusum  erat  ultimate,  ut  darem  sibi 
terminum  deliberandi  ad  faciendum  computum,  et  quod  omnes 
doctores  sub  debito  prestiti  iuramenti  convocarem  inira  spacium 
quatuor  ebdomadarum.     Actum  feria  secunda  post  Martini.  13.  Nov. 

Item  feria  tercia  post  Lucio  Mag.  Chonradus  Falkh  19.  Dec. 
determinavit  suäm  questionem  sub  medicine  doctore  ac  poeta 
laureato  loanne  Cuspiniano,  qui  dedit  1  flor.  Ungar,  in  auro 
facultati.  Item  eodem  die  percepi  censum  a  domino  Cristanno 
Prower,  natalis  Domini  solvendum  13  sol.  10  den.;  item  fuit  con- 
clusum, ut  emam  tegulas  ligneas  pro  tectis  in  valore  3  flor. 
Renens. 

Die   sabati  Fabiani   et  Sebastiani   habita   est  congregacio    ^^^^^ 
üicultatiB  super  articulis:  Primo  ad  disputandum  de  gravaminibus 
singulis  medice  facultatis,    etiam  universitatis  nuper  in  congre- 


20.  Jan. 


^)  Das  BingekUmmerte  ist  getilgt. 


44  Acte  fkc  ««iicM  m. 

gacione  eiusdem  expressis.  Secundo  ad  finaliter  concladendamy 
pro  quo  censu  facultas  mihi  decano  fdtoris  mutacionibos  sen 
annis  domum  facultatis  locare  velit,  et  quid  de  ista  matacione 
presenti  ad  diem  sancti  Georgü  per  eundem  dandom  sit.  De 
piimo  fdit  conclusum,  quod  supplicacio  qaedam  ad  Regiam 
Maiestatem  fiat  saper  gravamina  inserta,  et  qnod  mitterem  unam 
cedulam  cum  domino  doctore  Cuspiniano  nomine  facultatis, 
sub  sigillo  eiusdem  facultatis  appressO;  domino  loanniKrachen- 
werger^  qui  protunc  fuit  scriba  provincie.  Cui  qnidem  misi 
cedulam  sub  tali  forma: 

Salutem  plurimam  dicunt.  Comisimus  aliqua  humanitati 
yestre,  humanissime  vir,  referenda  nostro  nomine  clarissimo  viro 
domino  loanni  Cuspiniano,  medice  facultatis  nostre  doctori 
eximio.  Rogamus  igitur,  ut  sue  dominacioni  in  hiis,  que  nostre 
facultatis  nomine  dixerit,  plenam  fidem  benignasque  aures  et  in 
agendis  oportunum  favorem  exhibere  prestareque  velitis,  sicut 
de  yestra  erga  nos  caritate  pleno  confidimus.  Id  ad  precipuam 
complacenciam  recipiemuS;  parati  econtra  in  omnibus  possibili- 
bus  yestre  humanitati  et  in  communi  et  in  particulari  cum  satis- 

21.  Jan.    factione  etiam  condigna  complacere.    Datum  die  sancte  Agnetis 
sub  sigillo  nostre  facultatis  Viennensis  appresso  1504. 

Decanus  ceterique  medice  facultatis  Viennensis  doctores. 
Secundus  articulus  fuit  suspensus  ad  computacionem  prece- 
dentis  decani;  ita  tamen,  ut  solvatur  census  per  me  doctorem 
lohannem  Newman  de  prima  mutacione  estivali. 

Fol.  31*»  Item  in  illa  congregacione  exposui  16  den.  pro  vino,  pomiS; 

piris  etc.  Item  pro  cera  rubea  et  papiro  2  den. 

24.  Jan.  Item  feria  quarta  in  vigilia  Conyersionis  Pauli  iterum  facta 

est  congregacio  facultatis  ad  peticionem  domini  rectoris  Mag. 
Cristoferi,  yidelicet  Eulber  ex  Gretz,  ad  deliberandum  super 
sumptibus  pro  nuncio  ad  Regiam  Maiestatem  mittendo,  quem 
universitatis  peccunia  in  archä  multum  sit  exigua.  Super  hoc 
conclusum,  quod  prius  adeatur  consulatus  solempniter  per  totam 
uniyersitatem  et  proponatur  eis,  prout  conclusit  facultas  in  con- 
gregacione uniyersitatis,  que  talis  fuit:  quod  mittendus  sit  ad 
Regiam  Maiestatem  rector  cum  aliquo  ydoneo  yiro,  quem  fa- 
cultas prius  nominabit,  si  alie  facultates  nominabunt,  sub  largis 
expensis  uniyersitatis.  Consulit  tamen  facultas,  ut  prius  rector 
cum  solemnitate  senatum  huius  urbis  adeat  et  proponat  coram 
ciyibus,  quia  perpetua  contencio  sit  inter  ipsos  ciyes  et  uniyersi* 


Acta  fke.  medicM  III.  45 

tatem  et  forte  nnaqueque  parciam  suas  habeat  fortissimas  ra- 
cionesy  ut  illa  rixa  dissolyatar  et  fiat  perpetua  concordia  et  unio; 
quod  ipsi  cives  similiter  mittant  aliquos  ad  Regem;  quibus  dent 
plenam  potestatem  et  universitas  similiter;  quodcumque  Regia 
Maiestas  partibus  auditis  decreverit^  ratam  habeatar,  ne  postea 
domini  cives  conqueri  possint  contra  mittentes,  quod  contra  cives 
quedam  proposaerint  et  Ulis  postea  indignentur,  ut  sepius  contigit. 

Item  cum  hoc  etiam  conclusum  est,  quod  dicatur  rectori 
et  alüs  facoltatibuS;  quod  facultas  multa  pro  impetracione  privi- 
legii  prius  exposuerit  et  contribuit  etiam  per  capita  mittende 
proprias  personas  ad  Regiam  Maiestatem  pro  bono  etiam  et 
commodo  universitatis,  et  nihil  pronunc  in  archa  haberet.  Peteret 
itaque  facultas,  ut  in  huiusmodi  contribucione  pronunc  suppor- 
taretur. 

In  presenti  congregacione  exposui  5  den.  pro  vino.  Item 
scribe  domini  lohannis  Krachenwerger  ex  parte  suppli- 
cacionis  60  den.  Item  quodam  (I)  scriptori  ad  rescribendum  sup- 
plicaciones  duas  3  cruc. 

Item  feria  secunda  post  Scolastice  iterum  convocata  est  12.  Febr. 
facultas  sub  pena  10  gross.,  sed  dominus  doctor  Staber  et 
Cuspinianus  non  comparuerunt,  super  articulo  isto:  Ad  con- 
spiciendum  supplicacionem  Regie  Maiestati  mittendam,  an  ali- 
quid sit  addendum  vel  minuendum,  anve  rectori  sit  presen- 
tanda  vel  non;  si  sit,  qua  condicione  et  per  quem.  Super  hoc 
conclusum,  ut  petatur  rector  cum  aliis  facultatibus,  si  utique 
contribuere  (preter  consilium,  volle  et  viam  nostram)  velint, 
quod  supportarent  facultatem  nostram,  eo  attento,  quia  facultas 
multa  pro  privilegio  prius  exposuit  et  contribuit  etiam  per  capita, 
propter  impedimenta  perpessa  occasione  universitatis,  ut  aliquando 
facultas  posset  manere  cum  universitate;  si  velint,  bonum;  si  vero 
non,  tunc  facultas  velit  denique  deliberare  de  modo,  quo  se 
tueretar.  Et  antequam  ista  responsio  est  data  rectori  vel  Con- 
sistorio,  misit  mihi  lohanni  Newman,  protunc  decano,  huius- 
modi cedulam  per  pedellum  nostrum  in  tali  forma  verborum: 

Cüarissime  domine  doctor.  Credo  aut  mihi  aut  universitati 
illudi.  Motus  ego  zelo  bono  |  pro  facultate  medica,  ut  aliquando  Fol.  32» 
ex  faucibus  servitutis  eripi  possit,  rem  ipsam  ad  universitatem 
pro  tuicione  privilegiorum  deduxi,  cum  alias  nee  singularia 
puncta  preter  gravamina  facultatis  vestre  universitati  occurre- 
bant.     Cum  autem  parum  facultas  medica  rem  advertat  contri- 


46  Aeta  Cm.  medieae  m. 

buendo  pro  sumptibus^  restat,  ut  onus  mihi  impositam  per  uni- 
versitatem  pro  bono  reipublice  in  consistorio  proximo  resignem. 
Erarius  universitatis  est  exhaustas  pro  eqais  ac  aliis  necessariis 
emendis  pro  itinere;  sumptos  vero  nulli  sunt,  qui  contribaendi 
forent  per  facultates.  Facultas  artium  expectat  factdtatis  medice 
largitatem.  Carotis  finem  operis  incepti;  alioquin  totom  post- 
ponam.    Valete.  Per  rectorem. 

Visa  ipsa  cedula  monstravi  senioribas  duobus  doctoribus, 
scilicet  Martino  Stainpeis  et  Bartholomeo  Stäber,  qui 
mecum  adiverunt  rectorem,  et  in  presencia  eomm  precedentem 
conclusionem  dixi,  quam  non  benignis  auribus  percepit  et  re- 
spondit,  quod  istam  responsionem  non  velit  per  se  Consistorio 
dicere,  sed  quod  nos  ipsi  in  proximo  Consistorio  diceremus. 

16.  Febr.  Super  hoc  feria  quinta  post  Scolastice  iterum  habita  est 

congregacio  facultatis  ad  audiendum  cedulam  quandam  per  rec- 
torem Cristo forum  Eulber  decano  missam;  insuper  delibe- 
randum,  quid  ulterius  ex  parte  negocii  universitatis  licite  sit 
agendum.  Fuit  conclusum  unanimiter,  quod  facultas  non  posset 
contribuere,  cum  nihil  haberet  etc.,  et  quod  non  liceret  ob  nego- 
tium facultatis  tot  fieri  expensas,  prout  rector  preconcepit,  nee 
vult  facultas,  quod  universitas  pro  ea  principaliter  tales  expensas 
faciat;^)  nunquam  enim  voluit  facultas,  ut  propter  gravamina 
facultatis  universitas  congregetur,  sed  petivit,  ut  rector  nomine 
tocius  universitatis  circa  commissarios  conaretur,  presertiin  circa 
cancellarium,  ut  execucio  commissionis  fieret,  et  sie  facultas 
abivit  nihil  contribuere  promittendo. 

22.  Febr.  Tandem  quinta  feria  ante  Invocavit,  die  videlicet  Cathedre 

Petri,  iterum  convocata  est  facultas  ad  deliberandum,  quid  in 
universitatis  negotio  ulterius  facultati  agere  conveniat.  Fuit  con- 
clusum, ut  dicatur  rectori  et  Consistorio,  quia  visum  est  facul- 
tati, gravamina  sua  pro  magna  parte  a  civibus  pendere,  con- 
dusit,  quod  omnino  adeundi  sunt  et  salutandi  non  solum  propter 
commodum  facultatis  medice,  sed  etiam  omnium  aliarum  facul- 
tatum  propter  oblacionem  magistri  civium  in  eius  senatus  appro- 
bacione,  et  quod  deinde  facultas  pro  sua  virili,  quamquam  parum 
possit,  quia  prius  exhausit  thesaurum  suum,  velit  contribuere, 
non  habita  tollerabili  responsione.  Et  relata  conclusione,  obtule- 
runt  se  omnes  alie  facultates   contribuere,   sed  non   per  capita, 


')  Im  Orig. :  experue  ßanl. 


A«ta  fke.  medieae  III.  47 

et  concluserunt;  quod  ceptum  opus  prosequi  rector  debeat. 
Tandem  fecit  Consistorium  me  decannm  et  doctorem  Wilhel- 
inam  Puelinger^  qui  mihi  nomine  facultatis  erat  adiunctus. ^) 
Conclusit  itaqne  protnnc  Consistorium  super  responsionem  facul- 
tatis hoc  pactOy  quod  omnes  Uli  de  facultate  medica  volentes 
gaudere  privilegiis  universitatis,  in  spacio  duorum  dierum  in 
sufFragium  pro  nuncio  mittende  ad  Regiam  Maiestatem  secundum 
honestatem  eorum  contribuant.  Audita  conclusione^  petivimus 
copiam  eiusdem. 

Ad  audiendum  istam  condusionem  iterum  feria  sexta  ante  23.  Febr. 
Invocavit  facultatem  medicam  congregavi.  Audita  itaque  con- 
cittsione  Consistorii,  in  hunc  modum  facultas  concorditer  doli- 
beravit:  Ex  quo  facultas  |  medica  semper  intellexerit^  duas  facul-  Fol.  82^ 
tates  ad  hoc  esse,  quod  nil  contribuere  velint,  videlicet  theo- 
loycam  et  artistarum,  nisi  cives  prius  salutentur,  pariter  facultas 
medica  contribuere  noluit;  cum  vero  dicte  facultates  qualiter- 
cumque  mutate  seclusa  ista  via  contribuere  vellent,  ipsa  facultas, 
etiam  nihil  in  thesauro  habens^),  aUquid  contribuere  yelit.  Sex 
itaque  libras  den.  in  quodam  panniculo  clausas  et  signatas 
signeto  decani  tota  facultas  unanimiter  et  concorditer  rectori 
vigore  etiam  pretacte  conclusionis  per  Consistorium  facte  con- 
tribuendo  presentavit  cum  quibusdam  protestacionibus,  quas 
decanus  de  verbo  ad  verbum  in  presencia  notarii  universitatis 
et  domini  rectoris  et  tocius  facultatis  legit.  Rector  vero  noluit 
istam  protestacionem  a  facultate  recipere  neque  peccuniam,  cum 
ab  aliis  facultatibus  nil  percepisset,  sed  promisit  facultatem  ha- 
bere indemnem  in  Consistorio,  quia  considerasset  benevolenciam 
nostram  yelle  contribuere  cum  protestacione,  et  quod  istam 
peccuniam  cum  protestacione  in  proximo  Consistorio  facultas 
presentaret  dixit. 

Item  in  ista  congregacione  facultatis   exposui  pro  vino  et 
aliis  18  den. 

Feria  itaque  quarta  post  Invocavit  presentata  est  peccunia   28.  Febr. 
facultatis  per  decanum  lohannem  Newman  presentibus  docto- 
ribus  Stabär  et  Wilhelme  cum  protestacionibus  ut  infra,  sed 
Consistorium  noluit  admittere  protestaciones,   sed  quod  facultas 
libere  sicut  alie  facultates  contribuat;  si  vult.  Respondit  facultas 

^)  Ein  Wort  scheint  zu  fehlen ;  der  Decan  wollte  schreiben,  der  Rector 
habe  ihn  und  seinen  Adjuncten  ins  Consistorium  rufen  lassen. 
■)  Im  Orig.:  hahentia. 


48  AmU  Uc,  ■«dieu  m. 

deliberacione  prehabita:  Ex  quo  non  fait  assignata  aliqua  cansa, 
qoare  non  sunt  acceptande  protestaciones^  merito  aduc  accep- 
tantur;  qnod  si  non,  putat  se  facultas  spretam  et  iterum  prote- 
stata  est  facultas^  super  hoc  petendo  scribi  ad  acta  universitatis 
dandoque  arram  notario  universitatis,  videlicet  6  cruc,  sed  Con- 
sistorium  noluit  consentire  et  sie  rector  fecit  me  decanum  reci- 
pere  protestaciones  et  peccuniam,  quod  feci  protestando,  nihilo- 
minus  facultatem  iuxta  eius  possibilitatem  nil  thesauri  habentem 
contribuissC;  quam  protestacionem  notarius  scripsit 

Protestaciones  medice  facultatis  hec  sunt: 

1.  Primo  protestatur  facultas,  quod  si  aliquid  vel  incom- 
modi  vel  ludibrii  universitati  vel  alicui  facultati  evenerit^  quod 
procul  absit,  ex  eo  quod  cives  non  fuerint  salutati  sicut  facultas 
nostra  semper  voluit  et  hodie  Teilet,  quod  velit  nunc  esse  excu- 
sata  quocumque  pervenerit,  ne  occasione  facultatis  videatur  uni- 
versitas  principaliter  tam  graves  et,  ut  timendum  est,  inutiles 
incurrisse  expensas. 

2.  Secundo  quod  si  alie  facultates  non  contribuerent,  vel 
quod  iter  inceptum  non  continuaretur,  quod  sibi  iUa  peccunia 
clausa  et  signata  restituatur. 

3.  Tercio  quod  rector  ad  se  pro  itinere  personas  secundum 
quatuor  facultatum  iudicia  necessarias  et  jdoneas  recipiat,  sicut 
proprio  ore  in  Consistorio  publice  promisit 

4.  Quarte  quod  diligenter  unius  sicut  alterius  facultatis, 
que  plus  vel  minus  contribuit,  negotium  expediat,  ne  locus  repe- 
tendi  peccunias  suas  facultati  detur. 

ö.  Quinto  quod  illam  peccuniam  nomine  facultatis  nihil  in 
thesauro  habentis   et  non  per  capita  contribuat,  non  obstante 
conclusione  Consistorii  super  hoc  facta. 
Fol.  33*  6*  Sexto  et  ultimo  petivit  facultas  hec  scribi   ad   acta,  et 

quod  in  ea  iusticia  et  non  tyrannis  aut  furor  exerceatur,  neque 
quod  fiat  disputacio  sed  congregacio. 

Item  obtinuit  denique  facultas  ultimate,  ita  quod  cives, 
antequam  se  rector  dedit  ad  iter,  per  universitatem  foerunt  salu- 
tati; sed  ipsi  cives  dederunt  universitati  ancipitem  responsionem 
super  articulos  principales  etc.,  et  sie  tandem  rector  post  diem 
nach  Annunciacionis  Marie  se  ad  iter  dedit,  cui  Dens  felicem  pro 
bono  universitatis  reditum  prebeat. 


März 


Aeta  fac.  medicae  III.  49 

Sequilar  snpplicacio   missa  per  facultatem  ad  Regiam 

Maiestatem  Maximilianum. 

Allerdarchleuchtigister  grosmechtigister  kunig,  allergenedi- 
gister  herr.     Wir  bitten  mit  aller  diemutikait,   Eur  kunigklich 
Maiestat   geruche    dise    hemachgeschriben    unnser   beswärung 
genadiklich  yernemen.     Als  Enr  kanigklich  Maiestat  zum  iun- 
gisten  zu  Linntz  gewesen,  hat  Eur  kunigklich  Gnad  gemainer 
facultet  der  ertzney  Privilegien  gegeben  wider  all  und  yedlich 
ungelert  person,  so  die  leut  swerlich  verfuren^  in  swär  ausgab 
und  verderben  leibs  und  guets,  auch  zulesst  gar  umb  das  leben 
bringen.  Wie  wol  wir  nun  zu  hanthabung  desselben  Privilegien 
Eur  kunigklich  Maiestat  obrikait  allenthalben  ersuecht,  in  namen 
auch   Eur    kunigklich  Maiestat    comission    erlangt^    haben   wir 
doch  bisher  kain  ausrichtung  erlangen  mugen,   deshalben  sich 
solich  untuglich  und  schedlich  person  merkhlich  meren  und  was 
bey  anderen  steten  nindert  beleiben  mag,  das  kumbt  gen  Wienn 
und  hat  da  sein  enthaltung  an  alle  straff.    Nemblich  ist  hie  ain 
stainmetz,   der  vormals  ain  taschner  gewesen,  aller  kunst  und 
geschrifft  unwissent,  ain  gantz  pur  lay,  der  sich  allerlay  ertzney 
ze  treiben  understanden  hat  und  understet,  durch  welich  menig 
menschen  in  unzeitigen  tod  gepraoht  werden.  Es  sein  auch  all* 
hie  judn,  minich,  weiber  und  junkhfrawen,  die  an  schäm  in 
allweg  ertzney  treiben,  die  leut,  so  soliehs  nicht  versten,  in  gros 
schaden  und  verderben  bringen,  daraus  Eur  kunigklich  Maiestat 
stat,  auch  universitet,  von  Eur  kunigklich  Maiestat  besoldt  und 
enthalten  werden,  nicht  klainer  schimph,  spot  und  nachtail  er- 
wechst.  Darein  welle  Eur  kunigklich  Maiestat  noch  genediklichen 
sehen  und  yemandt,  der  Euren  kunigklich  Gnaden  darzu  gevelt, 
mit  namen  befelhen,   das  berurt  Privilegien  zu  volstrekhen,  zu 
handthaben  und  der  von  Euren  kunigklich  Gnaden  wegen  darob 
sey,    damit  solich   vergebn  leyt    wegk  getan   und   der   gstalt 
nicht  enthalten  werden.   Vnd  wie  wol  dy  doctores  der  ertzney 
von  stifftung  her  und  aufrichtumb  der  universitet  an  irrung  des 
geprauchs  sein  gewesen,  so  sy  ligunde  gueter,  als  heuser,  Wein- 
garten, uberkumen,  haben  sy  sich  wie  ander  burger  zu  Wienn 
gepraucht,  wein  verkaufft,  geschennkht,   daneben  steur  geben 
und  alls  mitleiden  mit  gemainer  stat  gehabt  wie  ander  burger,  | 
auch  selber  gueter  haben  sy  auch  vor  ainem  burgermaister  und    Fol.  33  ^ 
statrichter  geantburt,  dann  umb  personlich  spruch  sein  sy  allain 

Acta  facnltetis  medicae  m.  4 


50  Act»  Cm.  m«dieM  lU. 

vor  ainem  rector  der  universitet  za  recht  gestanden,  und  dem 
irer  person  haibn  allain  underworffen.  Bey  solichem  altem  lob- 
lichem herkamen  und  gewonhait  vermain  die  von  Wienn  die 
doctores  nicht  lassen  zu  beleiben,  sunder  wo  die  doctores  heuser 
oder  Weingarten  zu  besitzen  vermainten,  auch  wein  in  die  stat 
zefueren,  darinne  zu  verkau£fen  und  zu  schennkhen,  das  sy 
burger  werden  und  bürgerlichen  aid  gemainer  stat  thuen,  der 
dann  bey  dem  aid,  so  ain  yedlicher  der  schuel  zu  thuen  phlichtig 
ist,  nicht  rueblich  sten  mag.  Die  doctores  sullen  auch  allain  der 
stat  und  nicht  dem  rector  sein  underworfen,  deshalb  den  doc- 
tores menig  mal  vil  irrumb  geschehen  und  in  swär  und  unnutz- 
lich  ausgeben  nach  der  burger  lusst  und  gevallen  gefurt  sein, 
so  in  yer  wein  in  die  stat  durch  die  burger  nicht  sein  gelassen. 
Es  sein  auch  die  doctores  der  ertzney  von  dem  rector  zu  seinem 
Consistorii  im  beyzesitzen  bey  dem  aid  ervordert  warden,  welich 
ab  gehorsam  erschin,  und  da  die  von  Wienn  klag  gefuert,  an- 
gesiebt  der  doctores  der  ertzney,  daraus  die  burger  bewegt  und 
die  doctores  für  ainen  ersamen  rat  gefedert,  den  furgehalten 
und  gesagt:  „Liebn  herren,  mein  herren  des  rats  verwundem 
ser  vasst  an  euch,  nach  dem  und  ir  bey  diser  loblichen  stat 
emert  unnd  eur  narung  gewindt,  das  ir  bey  dem  rector  in 
ainem  handl,  der  mein  herren  von  Wienn  ansiecht,  seit  sitzen 
und  ratschiahen  helfet  Mein  herren,  lassen  euch  sagen,  entlich 
ir  solt  ain  wal  haben,  werdet  burger  oder  behelfft  euch  allain 
der  schuel.''  Solichs  zu  Eur  kunigklich  Maiestat  universitet  zu 
ertrennung  offenlich  raichet,  wenn  die  vierdt  facultet  der  ertzt 
wurd  der  universitet  entzogen.  Wir  haben  offt  dy  schuel  und 
rector  umb  hilff  angeruefit,  doch  nichts  wider  solichs  der  burger 
fumemen  ist  bisher  ausgericht  worden.  Entlich  aus  grosser  not 
getzwungen,  Eur  kunigklich  Maiestat  umb  hilff  anzerueffen,  in 
bemelter  beswärung  entschied  und  rechtlich  erkantnuß,  auch 
zu  ewigen  zeiten  Ordnung  zu  geben,  wenn  offt  gemelte  univer- 
sitet und  facultet  deshalb  kain  lauttrew  freyhat  oder  auszaigung 
hat,  nur  alain  langen  geprauch  und  alltes  herkummen.  Bitten 
darauf  dy  doctores  mit  aller  diemutikait,  Eur  kunigklich  Maie- 
stat welle  genediklich  darein  sehen  und  entlich  entschaid  geben, 
wes  sy,  dy  doctores,  halten  sollen,  ob  sy,  so  sy  ligundt  gueter 
und  der  geprauchen  wellen,  irer  person  auch  guter  halben  gantz 
und  alain  der  stat  underwarffen  sein  und  burger  werden  sollen, 
oder  ob  sy  irer  person  halben  alain  ainem  rector  underworffen 


Acta  täß.  medioae  IIL  51 

sein  sollen^  und  mit  heuseren  der  stat  auch  bey  altem  her- 
kummen  und  gewonhait  beleibn,  damit  zwischn  der  doctores  und 
burger  gAete  aynikait  sej. 

Mer  sein  die  burger  des  willens^  wo  dy  doctores  ligundt 
g&eter  hie  zu  Wienn  haben  und  behalten,  auch  gerechtikait 
wein  ze  schennkhn,  das  sj,  so  ain  sterbn  sey,  in  der  stat  als 
betzwungen  beleiben  und  doch  dy  doctores  kain  ergetzlichkait, 
sold  oder  yrer  g&eter  halbn  frey  von  in  haben.  In  dem  ver- 
gangen sterben  ist  etlichen  doctom,  so  den  sterbn  geflochen 
betten,  durch  den  rat  zugepoten  worden,  wo  sy  nicht  gen  Wienn 
kumen,  sol  furbas  kainer  noch  ir  gAeter  in  die  stat  werden  ge- 
lassen; das  dann  mit  derselben  doctorn  gepauten  wein  beschehen 
ist,  die  etwo  lang  mit  grossem  |  schaden  vor  der  stat  sein  be-  Fol.  34* 
libn,  und  dy  doctores  haben  doch  alles  mitleidn  in  steur  wie 
ander  mitburger,  und  wurden  in  dem  über  ainen  burger  be- 
swärt,  an  allen  sold  und  wider  alle  pillikait.  Bitten  dy  doctores, 
Eur  kunigklich  Maiestat  welle  von  solichem  swerlichen  und  un- 
leidlichen zwang  sy  frey  schaffen,  wie  ander  menschen  ir  hail 
zesuechen,  ledig  und  frey  sein;  bitten  auch  mit  diemutigen  vleis, 
Eur  kunigklich  Maiestat  geruch  dy  loblich  universitet,  Eur 
Onadn  süSt,  und  uns  so  genädiklich  zu  bedennkhn  und  in  diser 
beswarung  zu  sehen  und  genädiklich  austraglich  wendung  darinn 
zu  thuen,  und  dy  Sachen  von  Eur  kunigklich  Gnadn  wegen 
personen  zu  bevelhen,  dy  nach  Eur  kunigklich  Maiestat  willen 
und  bevelich  strachs  und  tapherlich  darinn  hanndeln.  Bevelhen 
hiemit  dy  universitet  und  unns  diemutiklich  Eum  Genaden. 

Item  facta  electione  decanatus  mei  deliberavit  facultas 
super  isto  articulo:  an  absenti  doctori  debeatur  porcio  examina- 
torum.  Conclusit  super  hoc  facultas,  si  in  brevi  speratur  ad- 
ventus  doctoris  absentis  et  cum  scitu  decani  vel  senioris  reces- 
serit,  tunc  ei  debetur  porcio,  aliter  non. 

Item  pro  vino,  pane  et  fructibus  exposui  pro  tunc  19  den. 
Item  ad  purgandum  fomigalia  quatuor  8  cruc.  feria  quarta  ante 

Symonis  et  lüde.  25.  Oct. 

Item  dominica   die  post  Katherine  convocata  est  facultas    26.  Not. 

Bub  debito  prestiti  iuramenti.     Unus   se  absentavit  ascendendo 

Newnburgam  claustralem,  alius  dixit,  se  fore  impeditum  arduis 

negociis,  cum  tamen  erat  dominica  dies  et  hora  conveniendi  hora 

duodecima,  qua  hora  quasi  omnes  homines  quietem  petunt.  Fuit 

antem   pro  tunc  facultas   convocata  ad   deliberandum,  quid   ex 

4» 


52  Acta  flae.  m«dieae  III. 

parte  regle  commissionis  iilterias  sit  agendum.  Fuit  pro  tanc 
conclusum^  ex  eo  quod  doctores  per  iuramentum  non  compa- 
ruerunt,  quod  iternm  convoeentur  sab  pena  exclusionis  a  facol- 
täte  ad  domum  facultatis  ad  accedendam  unacum  decano  Con- 
sistoriam  rectoris  ad  videndum  proeedi  in  causa  regie  commis- 
sionis. Item  exposui  in  ista  congregacione  facultatis  pro  vino, 
pane  et  piris  10  den. 

28.  Nov.  Item  feria  tercia   post  Katherine   determinavit  questionem 

suam  pro  gradu  bacculaureatus  in  medicina  Mag.  Vdalricas 
Hiers  ex  Patavia;  dedit  facultati  11  sol.  den. 

Item  eodem  die  tota  facultas  apparuit  in  Consistorio  rec- 
toris^ et  ego  tanquam  decanus  feci  verbum  ad  Consistorium 
petens  nomine  facultatis^  quatenus  dominus  rector  totumque 
Consistorium  dignetur  facultati  esse  adiutorio  pro  manutuicione 
eiusdem  facultatis  privilegii,  et  quod  fieret  regie  commissionis 
super  hoc  execucio,  que  execucio  in  hodiemum  diem  fieri  non 
potuit,  quare  necessario  universitas  fuit  commota  ad  Regiam 
Maiestatem  accedendum. 

Item  ego  lohannesNewman,  artium  et  medicine  doctor 
decanusquC;   inscripsi   huic   facultati   nostre  venerabilem   virum 

29.  Dec.    Mag.  loannem  Abitzl  de  Wolframitz  29.  Decembris  1504^) 

et  dedit  26  den. 
^^0^  Item  secunda  feria  Penthecostes  iterum  intitulatus  est  per 

me  lohannem  Newman,  medice  facultatis  pro  tunc  decanum, 
bonarum  artium  baccalaureandus  Alexander  Hofsteter  ex 
Ravenspurga  1504^  et  dedit  facultati  pro  huiusmodi  intitula- 
cione  16  den. 

Item   iterum   intitulatus    est    per   me    lohannem   New- 
7.  Aug.     man   etc.  Mag.  lohannes   Sartoris   de  Pesst  in  die  sancte 
AfFre    1504,    dedit   24    den. 


[1504  I.] 


Fol.  34^  loannis  Newman,  arcium  et  medicine  doctoris,  decanatos 

secuudus. 
13.  Apr.  Anno  Christi  Domini  1504,  pridie  sancti  Tiburcii  martiris, 

ad  officium  decanatus  in  facultate  medicine  continuatus  et  electas 


>)  Lies  1608. 


Acte  fiie.  mtdicM  III.  53 

est  supranominatus  loannes  Neuman  etc.  Cai  decanus  pre- 
cedens  presente  facnitate,  videlicet  dominus  doctor  Wilhelmus 
Pulinger,  fecit  compatum  et  singolis  defalcatis  obligabatur  facul- 
tati  1  libr.  den.  minus  9  den.  et  solvit. 

Item  eodem  die  conclusit  facultas^  quod  domus  facultatis 
pro  nunc  et  in  futurum  debet  locari  doctori,  qui  est  de  gremio 
universiiatis  et  facultatis  eiusdem  pro  11  libr.  den.,  solito  vide- 
licet censu,  unacum  horreo  et  celario,  sed  absque  celario,  in 
quo  est  torcular,  et  horreo  pro  6  libr.  den.,  et  sie  est  mihi 
loanni  Newman,  protunc  decano,  pro  tunc  et  in  futurum 
locata  absque  horreo  et  dicto  celario  pro  6  libr.  den. 

Item  conclusit  pro  tunc  facultas,  quod  in  locacione  domus 
facultatis  extraneis  non  doctoribus  vult  esse  libera. 

Item  feci  pro  tunc  racionem  facultati  et  defalcatis  defal* 
candis,  presertim  de  singulis  per  me  edificatis,  et  censu  pro  tunc 
de  anno  per  me  soluto,  remansit  in  archa  libr.  16  den.  41. 

Item  solvit  pro  tunc  facultas  domino  doctori  Bartholomeo 
Staber  6  libr.  den.,  quas  mutuo  dederat  ad  contribuendum  pro 
samptibus  nuncio  ad  Regiam  Maiestatem  mittende. 

Item  feria  secunda  post  Assumpcionis  Marie  intitulatus  est    19.  Aug. 
per  me  lohannem  Neuman,  medice  facultatis  decanum,  Mag. 
Cristoferus  HAfftl  ex  Vienna,   et  dedit  facultati  24  den. 
anno  ut  supra. 

Item  feria  secunda  post  Divisionem  Appostolomm^)  iterum  22.  Juli 
facta  est  congregacio  doctorum  ad  deliberandum,  utrum  aliquid 
sit  agendum  ad  oblata  per  cives.  Conclusum  est,  quod  sie,  ita 
quod  domini  cives  debent  mediante  aliqua  supplicacione  admo- 
neri  et  non  peti.  Ista  autem  supplicacio  confici  debet  meliori 
modo  quo  potent  per  decanum  lohannem  Newman,  doctorem 
lohannem  Markhwart,  Cuspinianum,  et  Wilhelmum 
Puelinger;  qua  confecta  totum  coUegium  consolatui  presentare 
debet.    Forma  vero  supplicacionis  hec  fiiit  ut  infra: 

Ersam  weis  gunstig  lieb  herren.  Euch  ist  an  zweyfl  un- 
verporgen,  was  in  khurtzverschiner  zeit  durch  etUch  ains 
ersamen  rats  gesannten  herren  und  sunder  doctom  Steffan^ 
euren  prothonotarien,  unser  facultet  in   beywesen    der  schuel 


^)  Divisio  Apostolorum  fiel  im  Jahre  1504  auf  einen  Montag;  der 
nächstfolgende  Montag  aber  war  der  Magdalenentag  (22.  Angust),  weshalb  es 
zweifelhaft  erscheint,  ob  der  Decan  diesen  Tag  beseichnen  wollte. 


54  Acta  fke.  medieM  lU. 

rector  und  elltiBstn  auf  etUch  artiki  and  insanderhait  der  un- 
taglichn  und  ungelerten  ärtzt  halben  nicht  zegedulden  geant- 
burt  ist  warden,  in  der  maynungy  als  wo  gemelte  unser  facultet 
ainigerlay  ainem  ersamen  rat  des  oder  ander  beschwerung  halbn 
anzebringen  biete,  sol  in  ain  supplicacion  gesteh  und  ainem 
ersamen  rat  aufgebn  werden.  Demnach  geben  wir  eurer  weis- 
hait  zu  vememen,  das  hie  in  diser  löblichn  und  hochberumbten 
stat  Wienn,  dariune  ain  hochwirdige  universitet  und  ain  treflichs 
coUegium  der  ertzt  ist,  allen  menschen  paider  geschlecht,  frauen 
und  mannen,  christn  und  iudn,  priester  und  munich,  dy  kainen 
Fol.Sö«"  grad  haben,  auch  nach  altem  herkumen  |  durch  unser  collegium 
vor  genugsamblich  und  nach  uotdurfflt  examinirt  und  verhört 
nichts  sein,  zu  der  practica  angelassen  und  durch  niemant  ir 
kunst  halb  angesprochen  oder  gestrafft  werden,  aus  welichen 
menigs  ainfeltigs  mensch,  das  nur  den  auswendigen  wolgezirtn 
meuschn  ert  und  ausiecht,  zu  unzeitlichem  tod  pracht  laider 
wirdet.  Und  dieweil  wir  unser  gewissen  halben  solichs  unser 
gewissen  halben^)  verrer  swär  ze  gedulden  ist,  so  bringen  wir 
das  eurer  weishait  an  und  setzen  euch  das  gantzlich  haym,  nach- 
dem ir  gemainen  nutz  zu  bedenkhn  furgesetzt  seyt,  wellet  in 
der  verfuerung  gemaines  volkhs  auch,  als  wir  nicht  zweifien, 
das  pesst  und  nutzlichist  fumemen,  damit  niemandt  das  erger 
ze  gedennkhen  stat  hab,  das  wir  solichs  aus  neyd  oder  aigens 
nutz  wegen  anbringen.  Eur  weishait  neme  ftir  sich,  das  in  vil 
des  heilign  romischn  reichs  beruembt  steten  darinnen  durch  sy 
und  ir  versoldt  doctor  solich  betrieger  und  umblauffer  nicht 
geduldet  werden.  Es  ist  wol  ze  bedennkhen,  das  ir  darumb  so 
vil  in  dise  lobliche  stat  kumen,  die  leut  zu  verfiieren  und  das 
gelt  von  in  mit  arglistikait  zu  schephen,  das  sy  aus  anderen 
grossen  steten  getriben  und  geschafft  werden.  Eur  weishait 
sollen  auch  unnsers  allergenadigisten  herren  und  lanndsfurstn 
der  Romischen  kunigkUch  Majestät  freyhait  am  iungisten  des- 
halb zu  Linntz  unser  facultet  genadiklichen  yerlihen  zu  hertzen 
nemen,  das  sein  kunigklich  Gnad  auch  solich  verderber  und 
des  ainfeltigen  volkhs  verfuerer  in  seiner  Genad  steten  und 
landen,  sunderlich  hie  zu  Wienn  nicht  zu  leidn  und  eur  weis- 
hait darinnen  unns  hilf  und  steur  ze  thun  vermaint,  und  wo 
solich   kunigklich  Maiestet  freyhait  nicht  verbanden   wäre,  so 

»)  Siel 


Aeta  fsc.  medioae  III.  §5 

wissen  wir,  das  ear  weishait  auf  anser  anruefFen  sunst  sich 
ernstlich  mit  gutem  willen  auf  das  pesst  darinne  hielte;  wo  aber 
earer  weishait  solich  person,  frauen  und  man,  von  unns  mit 
finger  angezaigt  begert  ze  haben,  wellen  wir  das  mit  mererem 
anzaigen  thuen.  Eur  weishait  ermesse  auch,  was  uner  Got  und 
der  Satzung  der  heyligen  christenUchen  kirchen  und  nachmals 
onserm  coUegium  und  facultet  beschicht,  so  dy  kristn  von  iuden 
ertzney  nemen,  und  so  ain  smid  oder  stainmetz  oder  ain  iudin 
und  allt  verlebt  weib  doctorliche  klaider  von  samat  und  seyden 
mit  vergoltn  knöphen  und  ander  adelicher  zier  tregt,  an  frag 
und  straff  in  diser  furstnlicher  stat,  und  neben  bewartn  doctorn 
und  frumen  leuten  zu  kirchen  und  gassen  sich  stellen  und  auf- 
paumen.  Darumb,  ersam  und  weis  herren,  zu  temphung  solicher 
uner  und  spottes,  auch  zu  beretten  menign  unzeitlichen  tod  und 
unpillich  ausgab  und  kosstung,  ermanen  und  rueffen  eur  weis- 
hait an,  welle  darein  sehen  und  das  pesst  furnemen  zu  gemainem 
nutz,  welle  wir  mit  aller  gutwillikait  und  sunderem  vleyss  umb 
reich  und  ai*m  und  umb  eur  weishait  in  sunderhait  beschulden. 
Eur  weishait  gehorsame  facultet  der  artzt  hie  zu  Wienn. 

Feria  itaque   tercia   post  Ässumpcionis  Marie  iterum  con-    ^o*-^^* 
ventio  facta  est  doctorum  ad  videndum  supplicacionem,  et  quo-       '    ^^' 
modo  vel  quando  sit  civibus  presentanda.  Conclusum  est,  quod 
decanus  convocet  omnes  doctores  de  facultate  medica  ad  feriam 
quintam  sequentem,  ita  quod  eadem  die  omnes  in  capella  beate    22.  Aug. 
Virginis,  wulgariter  zu  sand  Ottnhaym,  compareant  ad  presen- 
tandum  civibus   supplicacionem,   et  quicumque   se  absentaverit 
sine  legittima  causa,  actu  pro  excluso  a  consiUo  facultatis  cen- 
seri  debet. 

Item  in  eadem  conventione  conclusum  est,  quod  nullus 
doctorum  intromittat  se  ad  curandum  aliquem,  qui  prius  est  con- 
ventus  per  aliquem  doctorem,  nisi  idem  doctor  sit  prius  honeste 
a  paciente  absolutus,  sub  pena  exclusionis,  et  in  hoc  afGrmat 
facultas  et  renovat  precedentem  conclusionem. 

Item  prescripta  supplicacio  est  itaque  presentata  per  omnes 
doctores  protunc  de  facultate  medica,  quadam  coUacione  pre- 
habita,  que  facta  est  per  dominum  doctorem  lohannem  New- 
man  protunc  decanum;  ceteri  doctores  mihi  astantes  fuerunt 
isti:  doctor  Martinus  Stainpeis  ex  Vienna,  doctor  Bartho- 
lomeus   Staber  ex  Vienna,   doctor  loannes  Markhwart, 


56  iota  fao.  mediOM  III. 

doctor  lohannes  Caspinianus^  doctor  Wilhelmus  Puelinger 
ex  Patavia;  et  pro  tanc  cives  nihil  responderunt^  sed  fecerunt 
no8  abire.  Tandem  soUicitari  una  cum  doctore  Wilhelmo  mihi 
adiuncto  circa  magistrom  civium  pro  responsione;  dicebat,  quod 
ad  proximum  diem  consilii  daremus  uiiam  cedulam  ad  consiliomy 
quod  feci;  sed  quia  protunc  pauci  cives  fuerunt,  ibidem  nihil 
in  ea  re  tractaverunt^  et  sie  pendet  aduc  negotium  hoc. 
24. Aug.  Item  die  sabati  percepi  a  domino  Cristanno  cenanm  de 

celario  et  horreo  tempore  Michaelis  solvendum^  13  videUcet  so- 
lides den.  et  10  den.,  de  quibus  dedi  pedello  12  sol.  den.; 
remanserunt  facultati  40  den. 

Vor 

22  g^  f  Item  ante  diem  sancti  Mauricii  dedi  pro  30.000  (!)  tegulis 

ligneis^  wulgariter  umb  schintl,  3  flor.  Renens.  Item  vectori 
cuidam^)  12  cruc.  Item  pro  falanga  ferrea  in  camera  circa  co- 

24.  Sept.  quinam  60  den.  Item  feria  tercia  post  Mauricii  ad  purgandum 
fumigalia  28   den.     Item  pro  scribenda  supplicacione  scriptori 

27.  Sept.  cuidam')  12  den.  Item  pro  officio  in  die  sanctorum  Cosme  et 
Damiani  etc.  2  flor.  Renens.  Item  pro  collacionibus  in  congre- 
gacionibus  68  den. 


[1604  n.] 

Martinus  Stainpeis  de  Bienna^  aroium  et  medicine 
doctor,  hie  quintum  decanatum  gessit;  acta  scripsit,  sed  ubi  sint| 
hie  locus  ostendit.^) 

Anno  salutis  1504,  die  sancti  Collomanni  martiris,  doctor 
Martinus  Steinpeis  Wiennensis  quinto  in  decanum  eligitur. 
Item  eadem  die  presente  facultate  precedens  decanus  de  per- 
ceptis  et  expositis  computum  fecit,  et  facultas  obligabatur  iUi 
5  sol.  12  den. 

lohannes  Sallczman  de  Stira,   arcium  liberalium  ma- 
ll. Nov.    gister,  intitulatus  est  11.  die  Novembris  anno  1504,  dedit  facul- 
tati 40  den. 


Fol.  86» 
IS.  Oct. 


^)  Im  Orig.:  quodam* 

')  Im  Orig.  wieder:  quodam, 

')  Diese  Notiz  ist  von  Dr.  Stainpeis  eigenhändig  geschrieben.  Die  fol- 
genden vier  Blätter  sind  herausgeschnitten;  dieselben  waren,  wie  man  ans 
Buchstabenresten  auf  dem  schmalen  zurückgebliebenen  Falz  ersieht,  wenig- 
stens zum  Theil  beschrieben.  Die  alte  Foliirung  des  Buches  nimmt  aber  auf 
diesen  Blätterausfall  kune  Kttcksicht. 


Acta  fac.  medioM  III  57 

lohannes    Volger    de    Ingllstadio,    arcium    magister 
IngoIsteteosiSy    intitalatus    18.   die    Novembris^    dedit    facultati    18.  Not. 
32  den.  anno  quo  supra. 

In  vigilia  Concepcionis  gloriose  Virginia  Marie  congregata  7.  Dec. 
fuit  facultas  ad  audiendum  peticionem  duorum  magistrorum 
baccalariorum  in  medicina.  Mag.  Conradi  Falck  ex  Tibingen 
et  Mag.  Vdalrici  Cervini  ex  Patavia  petencium  se  admitti 
ad  respondendum  pro  licencia  ubi  eorum  exaudita  est  pe- 
ticio  .  •  .^) 

Laurentins   Capplicer    ex    Capplicz^    facnltatis   iuris 
baccalarius,  intitulatus  23.  lanuarii,  dedit  8  den.  anno  1505.  ^^^^ 

'  '  ...  23.  Jan. 

lohannes  Markart^  baccalarius  arcium,  eadem  die  intitu- 
latus, solvit  den.  8  anno  1505. 

PaulusGlesch  exNissa,  baccalarius  arcium,  intitulatus 
27,  lanuarii  anno  1505,  dedit  36  den.  27.  Jan. 

Decimaquarta  et  15.  die  Februarii   examinati   et  admissi    Fol.  36 ^ 
sunt   pro  licentia  Mag.  Conradus  Falk   et  Mag.  Vdalricus   i5.'Febr. 
Cervinus  .  .  .*)     Mag.  Conradus  Falk   dedit  facultati  2  flor. 
Ungar.  Mag.  Vdalricus  Cervinus  dedit  facultati  2  flor.  Ungar. 

Georgius  Opsinger  Pataviensis,  magister  Verrariensis, 
intitulatus  13.  Februarii  anno  1505,  dedit  40  denar.  id.Febr. 

14.  die  Aprilis  decano  novo  electo,  de  perceptis  et  expo-     u.  Apr. 
sitis  mox  racionem  feci  et  solvenda  persolvi. 


[1605  I.] 


Anno   salutis   Cristiane    1505,   die    sanctorum   Tiburcii   et    Fol.  37» 
Valeriani,   eligitur  in  decanum  Bartholomeus  Stäber  Vien-    ^^•^P*'- 
nensis,  arcium  et  medicine  doctor,  cui  a  priori  decano  presen- 
tantur  presentari  solita. 

Die  sancti  Osvaldi,  5.  Augusti,  intitulatus  est  ad  facultatem     5.  Aug. 
Bartholomeus  Staynnus  de  Prega,   arcium  liberalium  ma- 
gister Cracoviensis,  dedit  4  gross. 


^)  ZwOlfeinhalb  Zeilen  durch  Ueberstreichen  mit  Tusch  fast  gänzlich 
unleserlich. 

*)  Eineinhalb  Zeilen  durch  Ueberstreichen  unleserlich  gemacht. 


58  Acts  fkc.  medioM  HI. 

12.  Oct.  12.  mensis  Octobris  ad  facultatem  inscriptus  est  honorabilis 

vir  Mifaael  Sartoris  ex  Premarthon^  arciom  liberalium  ma- 
gister  ac  coUegii  ducalis  coUegiatus,  dedit  30  den.^) 


[1506  n.] 

Fol.  38*  Anno  Domini  1505,  in  festivitate  divi  martiris  CoUomanni; 

electus  est  Mag.  Johannes  Marckart  ex  Haillprunna,  medi- 
cine  doctor,  in  decanum  facultatis  medice,  cui  die  eadem 
sceptrum,  ladula  et  reliqna  presentari  solita  presentata  sunt  a 
decano  antecedenti  domino  doctore  Bartholomeo  Staber,  qui 
eeiam  tunc  de  receptis  atque  nomine  facultatis  expositis  legitti- 
mam  racionem  faciens,  obligatas  remansit  facultati  4  libr.  den. 
7  sol.  2  den.,  que  in  continenti  solvit  decano  electo,  scilicet  Mag. 
lohanni  Marckart.  Eadem  die  fecit  rationem  doctorlohannes 
Neuman  de  expositis  quibusdam  pro  reformatione  domus,  qui 
ultra  ea;  que  exposuit,  obligabatur  propter  censum  1  libr.  6  sei. 
2  den.;  que  electo  solvit  seu  dedit  decano  ad  reponendum  ad 
reliquam  facultatis  peccuniam.  Eadem  insuper  die  decanus  electus 
solvit  pedello  facultatis  12  sol.  den.^  quos  obligabatur  sibi  fa- 
cultas de  sallario  deservito  per  mutationem  estivalem,  et  2  cruc, 
quos  dedit  pro  fructibus  dominis  doctoribus. 

u.  Oct.  Die  altera  post  Collomanni  intitulatus   est  ad  facultatem 

Mag.  Johannes  Stubenrauch  ex  Cremnitia;  iuravit  ille 
iuranda  deditque  5  cruc,  de  quibus  unum  decanus  dedit,  ut 
consuetum,  pedello. 

11.  Nov.  In  feste  divi  Martini  intitulatus  est  ad  facultatem  medicam 

lohannes  Zacharias  de  Schrobenhausen,  baccalarius  ar- 
cium,  et  iuravit  firmiter  velle  servare,  que  intitulandi  iurare 
consueverunt.     Dedit  5  cruc,  de  quibus  1  pedello. 

22.  Not.  In  profesto  sancti  Clementis  anno  1505  intitulatus  est  ad 

facultatem  lohannes  Bagay  de  Antiquo  Solio,  studii  Craco- 
viensis  studens.  Iuravit  firmo  iuramento  in  manus  decani  ser- 
vanda servare  velle;  dedit  3  cruc. 

Mag.  Egidius   Engellhart  ex  Neuburgo  forensi  ad 

9.  Dec.     facultatem  intitulatus   est  9.  Decembris  anno  1505.     Iuravit  fir- 
miter velle  servare  statuta  facultatis;  dedit  60  den. 


»)  Pol.  87  b  leer. 


Aete  Ho,  nedloM  III.  59 

Die  12.  Decembris  convocata  fiiit  facultas  propter  sequentes  12.  Dec. 
articulos:  Primo  ad  aadiendum  Mag.  lohannem  Wisinger 
petere  Tolentem  se  admitti  ad  respondendum  pro  licencia.  Se- 
cnndo  quid  de  privilegio  facultatis  ratione  empericomm  fieri 
debeat.  Conclasit  facultas  supra  primo,  scilicet  de  peticione  Mag. 
lohannis  Wisinger,  quod  admittatur  ad  respondendum  pro 
licentia,  sie  tamen,  quod  post  doctoratum  non  practicet  in  ciyi- 
tate  Wiennensi  et  suburbiis  per  unum  annum  integrum;  ita 
promittat  ad  manus  decani. 

Super  secundo  articulo  sie  conclusit,  quod  expectetur  Regia 
Maiestas  donec  veniat;  |  quo  adveniente  conclusit  facultas,  quod  Fol.  38^ 
accedatur  et  petatur  pro  alteratione  illius  puncti:  ^oder  so  ge- 
lerrt^  et  petatur  sua  Maiestas  pro  prothomedicatu  sive  auctori- 
täte  habendi  carcerem  et  capiendi  empericos  et  illos  exa- 
minandi. 

Mag.  loannesWisinger  admissus  pr  esentetur  ante  Thome       Vor 
quandocumque,  salutando  prius  vicecancellarium.  21.  Dec. 

Die   altera  post  Collomanni  intitulatus  est  ad  facultatem    u.  Oct. 
Collomannus  Karglerr,  baccalarius  arcium  studii  Cracovien- 
sis;  iuravit  iuranda;  dedit  facultati  34  den. 

Congregacio  habita  est  20.  lanuarii  propter  sequentes  arti- 
culos: Primo  quia  dominus  rector  presumit  dare  litteras  testi- 
moniales  scolaribus  facultatis  de  completione  lectionum.  Secundo 
ad  audiendum  petitionem  doctoris  Wisinger,  qui  petivit  se  ad 
consilium  facultatis  admitti.  Tercio,  si  sceptrum  reformandum 
Sit  ex  toto. 

Supra  primo  conclusit  facultas,  quod  decanus  et  senior 
doctor  accedant  dominum  rectorem  et  informent  suam  Magni- 
ficentiam,  quod  non  det  huiusmodi  litteras  preter  facultatis  me- 
dice  consensum,  cum  incongruum  sit,  attento  quod  sua  Magni- 
ficentia  scire  nequeat  merita  scolarium  quemadmodum  facultas. 

Supra  secundo  non  admittit  doctorem  Wisinger,  attento 
quod  non  practicaverit  per  annum  extra  civitatem,  ad  quod 
putavit  facultas  eum  iuisse  astrictum.  Verum  ubi  hoc  decretum 
lectum  fuit  doctori  Wisinger  per  decanum,  respondit,  se  ne- 
quaqoam  astrictum  fuisse  ad  practicandum  nee  extra  nee  intra 
civitatem,  sed  quod  non  veUt  practicare  in  civitate  Wiennensi 
et  suburbiis  eins;  ad  hoc  se  promissionem  eciam  fecisse  asse- 
mit  protestatusque  est  de  gravamine  sibi  a  facultate  illato. 


1606 
20.  Jan. 


1506 
5.  Jan. 


60  Acta  tu.  medicu  III. 

Supra  tercio  conclusit  facultas,  quod  a  scolaribus  decanus 
coUigat,  que  promiserunt  ad  sceptram,  et  tandem,  si  debeat  reno- 
vari,  deliberetur. 

c.  24.Dec.  Dominus  Cristannus  solvit  censum  obligatum  circa  Natalis 

Domini  1506 *)  13  sol.  10  den. 

Fol.  39»  Mag.  lohannes  Wisinger,  in  medicina  baccalarius,  exa- 

minatus  est  ad  licenciam  in  medicina  et  admissus  ut  suffitiens. 
Item  tandem  in  profesto  Epiphanie  anno  1506  recepit  insignia 
doctoralia  in  medicina  sub  doctore  lohanne  Markart,  tunc 
temporis  facultatis  decano,  de  quo  sit  laus  Deo. 

Doctor  lohannes  Wisinger  dedit  facultati  2  flor.  Ungar., 
quos  eidem  obligabatur.  Qui  post  turbaciones  multas,  parvo 
tandem  temporis  intervallo,  ut  rector  universitatis  Wiennensia 
peste  periit  in  Neuburgo  Claustrali  ibique  sepultus.  Requieseat 
in  sancta  pace.  Amen.') 


[1606  L] 

Fol.  39»>  1506,  feria  secunda  post  Palmarum,   facultas  more  solito 

^^'  elegit  in  decanum  facultatis  doctorem  lohannem  Cuspiniannm 
pro  sequenti  mutacione.  Item  eodem  die  doctor  lohannes 
Marquard  fecit  racionem  sui  decanatus  de  perceptis  et  expo- 
sitis,  et  defalcatis  defalcandis  presentavit  7  flor.  5  sol.  2  cmc. 
Item  eodem  die  presentavit  doctor  lohannes  Newman  3  flor. 
Ren.  pro  censu  mutacionis  hyemalis.  Item  eodem  die  petivit 
doctor  lohannes  Newman  sibi  locari  iterum  domum  facultatis 
ad  aliquot  annos.  Conelusum,  quod  facultas  vult  esse  libera  in 
locacione  attentis  multis.  Secundo,  quod  facultas  locat  sibi 
domum  pro  futuro  anno  pro  8  Ren.  flor.,  attento  quod  multa 
sunt  reformanda  in  domo  et  facultas  eget  multis.  Tercio,  quod 
nihil  edificet,  nisi  cum  consensu  decani,  nisi  de  propriis  hoc 
faciat;  parva  tarnen  reformanda  reformet.  Eodem  die  petivit 
doctor  Wisinger  formari  articulum  ad  quedam  proponenda. 
Ubi  fuit  admissus,  obtulit  litteras  quasdam  manu  sua  scriptas, 
in  qua  (!)  minatur  facultati  et  nescio  que  protestatnr,  sicut  in  Chiro- 
graphe suo  cavetur.    Conelusum  a  pluralitate,  quod  facultas  vult 


»)  1506. 

')  Der  übrige  I^aum  dieser  Seite  ist  leer  gelassen. 

1 


I 
/ 

i 


Aoto  Hc.  medicae  III.  61 

in  antiqna  conclusione  manere  et  nisi  faciat,  quod  sibi  iniunctum 
est,  facultas  eum  nolit  accipere  in  snum  gremium. 

23.    Mail    Mag.    lohannes    Panetianus    de    Teltsch,    23.  Mai 
Boenrns  et  poeta  manibns  Regis  Maximilian!   laureatnS;   in- 
scriptus  est.     Dedit  10  crac. 

2.  lolii  fnit  congregata  facultas  ad  audiendum  peticionem  2.  Jnli 
Mag.  lohannis  Prawn  ex  Elbing  petentis  examen  ad  gradus 
baccalariatus.  Cuius  peticio  fuit  exaudita  a  doctoribus  benigne, 
ita  tarnen,  quod  post  baccalariatum  audiat  omnes  tres  doctores 
legentes  actu  regentes  principales  et  regat  se  iuxta  statuta  et 
compleat  complenda  iuxta  tenorem  statutorum.  ^) 


[1506  n.] 


Secundus  decanatus  doctoris  Wilhelmi  Pnelinger.  Fol. 40>> 

Anno  Domini  1506,  decima  Novembris,  que  erat  vigilia  10.  Nov. 
sancti  Martini,  suscepi  decanatum  nostre  facultatis  ego  Wilhel- 
mus  Puelinger,  arcium  et  medicine  doctor.  Eodem  die  doctor 
lohannes  Newman  tanquam  vicedecanus  fecit  computum  loco 
doctoris  lohannis  Cuspiniani;  quia  autem  de  pecunia  mihi 
aliquid  deesse  yidebatur,  inclusimus  ad  unam  bursam  sub  signeto 
doctoris  Neuman  pecuniam  totam  usque  ad  alium  computum 
complete  fiendum  per  ambos  doctores.  Preterea  idem  doctor 
lohannes  Neuman  computabat  exposita  sua  pro  structura 
domus,  quem  computum  quoque  suspendi  ad  adventum  aliorum 
doctorum  et  presenciam.  De  clave  prestanda  ad  archam  doctori 
lohanni  Wisinger  conclusum  est,  quod  non  assignetur  ex 
causis  facultatem  moventibus  et  solo  Consistorio  detegendis,  et 
ne  universitas  per  hoc  detrimentum  paciatur,  vult  per  decanum 
suum  aut  seniorem  semper  aperire.  Et  facultas  vocata  ad  Con- 
sistorixim  prefati  rectoris  occasione  davis  dedit  pro  bono  pacis 
clavem  ad  manus  Consistorii,  ita  ut  esset  immunis  ab  omni 
Buspicione  et  damno  possibiliter  emergente,  de  quo  eciam  solem* 
niter  in  Consistorio  decanus  pro  tunc  fecit  protestacionem. 

Exposui  eodem  die  13  den.  pro  vino. 

In  exequiis  doctoris  lohannis  Wisinger,  rectoris  protunc, 
dedi  pedello  pro  duabus  missis  9  knie.  Mortuus  est  autem  idem 


>)  Fol.  40»  leer. 


62  Aote  ftM.  m«di«M  m. 

8.  Dec.     doctor  in  Neunburgo  claustrali  die  Concepcionis  beate  Marie 
Virginia  in  peste.  Notario  pro  scribendis  intimacionibas  ad  valvas 
dedi  6  crac.^  qnos  eciam  pedellas  ex  me  percepit. 
c. 24. Dec.  Percepi  censum  ex  domino  Cristanno  circa  Natalicia  Do- 

mini 13  sol.  10  den. 

In  nltimo  Consistorio  exposoi  16  den.  et  resignavi  et  feci 
14  A        computam  in  die  Tibnrcü  et  Valeriani  et  presentavi  de  collecta 
per  me  pecunia  decano  sequenti  10  sol.  13  den.  absque  pecnnia 
clausa  in  bnrsa  et  signata,  de  qua  supra  cavetur. 


[1507  L] 

Fol.  41*  Anno  salutis  1507,  in  die  sanctorum  martirum  Tiburcii  et 

14  Apr 

^  '    Valeriani,   Martinns  Stainpeis  de  Bienna,  arcium  et  medi- 
eine  doctor,  sexto  in  decanum  eligitur. 

Item  in  eadem  congregacione  conclusum  foit  pro  stuba 
maiori  domus  facultatis,  ut  fiant  scamna  snb  expensis  facultatis 
cum  scitu  decani. 

Item  Mag.  lohannes  Fuscinus  de  Elbing  Brutenus 
petivit  incorporari  matricule  waccalariorum  in  medicina,  et  facol- 
tati  dedit  1  flor.  Renens.  et  3  sol.  den.,  cepitque  waccalariatum 
20.  Apr.    20.  die  Aprilis  sub  decano  Stainpeis  etc. 

David  Kremer  ex  Friwurgo,  arcium  magister  Friwur- 
gensis,    incorporatus   matricule   facultatis   ut   Scolaris  medicine 
16.  Jani    16.  die  lunü  anno  salutis  1507,  dedit  facultati  28  den.  et  bedello 
eiusdem  4  den. 

Steffanus  Amman   de  Perig,  suppositum   universitatis 
2.  Juli     Biennensis  simplex^  incorporatus  matricule  facultatis  2.  die  lulii 

anno  salutis  1507,  dedit  facultati  32  den. 
4.  Au^.  Item  4.  die  Augusti  arcium  Mag.  et  medicine  baccalarius 

lohannes  Fuscinius  de  Elbing  petivit  se  admitti  ad  examen 
pro  gradu  licencie,  et  a  facultate  ab  omnibus  admissus  fuit,  si  infra- 
scriptos  articulos  quinque  adimplere  velit.  Primo,  quod  lectiones 
omnium  doctorum  ante  licenciam  diligenter  velit  audire.  Se- 
cundo,  quod  respondere  velit  tribus  doctoribus,  quibus  non  re- 
spondit.  Tercio,  quod  informacionem  ex  aliquo  doctore  recipere 
velit  sufficientem,  qui  fidem  de  illo  coram  facultate  faciat  Quarto, 
quod  post  examen  ad  licenciam  Bienne  et  non  in  alia  univer- 
sitate  licenciam  recipere  velit.     Quinto.   quod  non   practicet  in 


Aete  hc.  mtdioM  Ul.  63 

civitate  Biennensi  ante  quatuor  annos^  et  qnod  infrascriptas  daret 
facültati  litteras  de  sua  propria  manu:  ^Ego  Mag.  loannes 
Elbing,  arcium  magister  et  in  medicina  waccalariuS;  promitto 
firmiter  hoc  meo  Chirographe  mea  manu  exarato  velle  firmiter 
servare  et  adimplere^  prent  eciam  iuramento  decano  facultatis 
medicine  in  presencia  facultatis  prestito  affirmavi;  sequentes 
condiciones:  Primo,  qnod  post  examen,  casu  quo  promovear, 
velim  recipere  licenciam  in  Biennensi  studio  et  non  alia  univer- 
sitate.  SecundO;  quod  per  quadriennium  inmediate  post  licenciam 
aut  insignia  doctoralia  präcticam  non  exercere  velim  in  civitate 
Biennensi,  sed  in  alio  loco  mihi  providendo.'' 

Mag.  Fridericus  Tolhopff  ex  Kemnat,  magister  Ingel- 
stattensisy  inscriptus  matricule  facultatis   19.  die  Augusti  anno    i9.Aag. 
salutis  1507;  dedit  facültati  40  den.  etc. 

Mag.  Johannes  Fuscinus  de  Elbing,  waccalarius  medi- 
cinC;    26.  die  Augusti  ad   licenciam   admissus  fuit  et  28.  die    ^^•^^• 
Augusti  petivit  incorporari  ad  consorcium  doctorum  facultatis       '   ^^' 
medicine,  et  solvit  eodem  die  facültati  2  flor.  Ungar,  etc. 

lohannes  Unverdarm,  arcium  magister  de  Bienna,  in-  Fol.  41^ 
scriptus  est  matricule  facultatis  in  vigilia  beatorum  martirum  26.  Sept. 
Cosme  et  Damiani  1507,  et  dedit  facültati  60  den. 

Item  dominus  doctor  loannes  Neuman  solvit  totum  cen* 
sum  suum,  quem  obligabatur  facültati  usque  ad  annum  1507 
circa  festum  Georgii,  et  iterum  a  facultate  obtinuit  locacionem 
domus  per  annum  pro  8  libr.  den.  etc. 

Ego  Martinus  Stainpeis  de  Bienna,  medicine  doctor,  13.  Oct. 
die  Colomani  officio  decanatus  per  resignacionem  cessi,  et  com- 
putum  feci  et  singulis  computatis  obligabar  facültati  9  libr. 
7  sol.  3  den.,  quos  in  presencia  facultatis  eidem  presentavi  etc. 
Reposita  est  hec  peccunia  tota  in  ladulam  facultatis,  ad  quam 
sunt  tres  claves,  quas  habent  doctores  seniores. 


[1607  n.] 

Die  sancti  Colomanni  electus   est  in   decanum  facultatis    13.  Oct. 
nostre   egregius   dominus   doctor  lohannes  Marquardus,   cui 
precedens  decanus   presentavit   presentanda  in  presencia  facul- 
tatis. Item  doctor  lohannes  Newman  eodem  die  dedit  censum 
obligatum  pro  estivali   mutacione  4  flor.  Renens.  boni  ponderis, 


64  Acta  fbe.  medieae  III. 

qni  cum  reliqua  pecunia  post  computum  relicta,  videlicet  9  flor. 
7  8ol.  3  den.  cum  quattuor  predictis  in  summa  13  flor.  7  soL 
3  den.  repositi  fuerant  in  ladulam  integre.  Conclusum  fuit  eodem 
die^  quod  ad  ladulam  facoltatis  deinceps  seniores  duo  habeant 
clayes  post  decanum,  in  quam  pecunia  facultatis  semper  re- 
ponatur. 

Eodem  die  lohannes  Salianus,  doctor  Ferrariensis,  pe- 
tiyit  admitti  ad  repeticionem  et  consorcium  facultatis.  Conclusum, 
quod  supersedeat  nunc  a  tali  peticione  propter  multas  causas 
ad  aliquos  annos   ex   causis   legittimis  facultatem  moventibus.  ^) 

Post  paucos  dies  decanus  convocavit  facultatem  ad  instan* 
tiam  certorum  doctorum^  qui  proponere  volebant  quedam  pro 
incremento  facultatis,  sed  quia  decanus  propter  ininrias  iniuste 
et  indebite  sibi  factas  recessit  de  congregacione,  non  scripsit 
quid  actum  fuerit,  nee  hodie  seit  aut  scire  cupit,  quid  factum  sit. 
1608  ^^^  ^^'  ^^^^^^  Februarii,   convocata  facultate,  doctor  Hi- 

17.  Febr.  chael  ex  Premarton  Utteris  probavit  doctoratum  suum  iam 
pridem  Ferrarie  receptum^  petiyitque  faumiliter  facultatem,  qua* 
tenus  ad  repetendum  sibi  assensum  prebeat.  Conclusit  facultas 
in  hunc  modum:  Doctor  Michael  supersedeat  adhuc  ad  certam 
tempus  pacienter;  pronunc  enim  facultas  cum  ob  certas  causas 
eam  moventes  non  duxit  esse  admittendum  ad  repetendum. 

Subsequenter  congregari  fecit  decanus   dominos  doctores 
ad  audiendum  minutam  privilegii,  indulti  a  sede  apostolica«  sed 
non  comparuerunt  plures  quam  duo  vel  tres. 
6.  Apr.  Die  6.  mensis  Aprilis  convocata  est  facultas  ad  audiendum 

petitionem  duorum  magistrorum  lohannis  Enczyaners  et 
Georgii  Opssinger  ex  Patavia  volentium  petere  se  admitti 
ad  respondendum  pro  baccalariatu  in  medicina.  Petiverunt 
igitur  et  admissi  sunt  gratioseque,  examine  rigorose  premisso, 
promoti,  sie  tamen,  quod  deinceps  sine  intermissione  diligenter 
cum  libris  debitis  trium  doctorum  ordinarie  legentium  in  medi- 
cina lectiones  audiant,  nee  aliquis  presumat  ex  ipsis  insalutata 
facultate  atque  illius  licentia  practicare  ante  licentiam  receptam. 
Hoc  in  manus  decani  promiserunt  servare;  solvit  insuper  qui- 
libet  eorum  facultati  1  flor.  Ungar. 


^)    Bisher  von  CospinUn    eigenhändig;   die  letsten  Abs&tce   bis  sum 
SchloBse  von  anderer  Hand  geschrieben. 


Aefta  fbe.  »«dioM  III.  65 

[1508  L] 

Anno  incarnati  Verbi  1508,  in  die  divorum  maiiii*um  Ti-  Fol-*2»> 
burtii  et  Valeriani^  Vdalricus  Cervus  PataviensiS;  artium  *  ^^' 
et  medicine  doctor^  in  decanum  nostre  facultatis  more  solito 
electus  est^  cui  a  priori  decano  presentari  solita  presentata  sunt 
In  cuius  decanatu  h§c  sequencia  acta  sunt.  Eodem  die  dominus 
doctor  lohannes  Neuman  solvit  hiemalem  censum  protunc 
facultati  obligatuni;  et  ista  pecunia  cum  alia  reposita  est  ad  facul- 
tatis ladulam^  et  summa  pecunie  in  ladula  facit  21  tai.  56  den. 
Eodem  die  facultas  conclusit^  quod  decanus  nostre  facultatis  non 
accedat  Consistorium  asserti  rectoris^  nisi  superiores  facultates^ 
puta  theologica  et  iuridica^  suos  presentent  decanos.  Eodem  die 
dominus  doctor  Michael  ex  Premarton  humiles  suas  preces 
secundario  coram  facultate  pro  admissione  ad  repetendum  porre- 
xit  Conclusit  facultas;  prefatum  dominum  doctorem  certas  ob 
causas  nunc  ad  repetendum  non  admitti. 

17.  mensis  Aprilis  habita  est  congregatio  facultatis  ob  certas  17,  ^pr. 
dissensiones  et  discordias  in  universitate  ex  parte  electionis 
rectoris  ortas,  et  quia  Mag.  Theodericus,^)  assertus  rector^ 
decanum  facultatis  nostre  bina  vice  ad  Consistorium  suum  vo- 
cavity  facultas  deliberatissime  variis  pregnantibus  causis  mota, 
conclusit  ex  votorum  pluralitate,  quod  decanus  facultatis  nostre 
nullatenus  Consistoria  prefati  asserti  rectoris  visitet,  donec  res 
ista  finaliter  per  totam  universitatem  determinetur. 

Eodem  die  clarissimus  ac  egregius  vir  dominus  doctor 
Joannes  Angrer  a  iuridica  facultate  ad  nostram  congrega- 
tionem  missus,  ibidem  facultati  nostre  lamentabiliter  iniurias 
facultati  sue  per  non  canonicam  electionem  rectoris  illatas 
denuncciavit;  preterea  petens  humiliter,  ut  facultas  medica  com- 
paciatur  et  cordi  et  animo  easdem  recipiat^  assistenciam  quoque 
sue  facultati  hoc  in  negotio  zelo  sancte  iustitie  faciat.  Facultas 
conclusit^  quod  decanus  unum  ex  doctoribus  secum  recipiat  et 
prefato  domino  doctori  Angrer  responsum  facultatis  dicat  hoc 
pacto:  Facultas  perpendens  electionem  esse  invalidam  et  nulliter 
factam,  et  per  eandem  iuridicam  facultatem  enormiter  esse  lesam 
et  spretam,  illis  consideratis  et  quibusdam  aliis;  facultas  medica 
Tult  facultati  iuridice  hoc  in  negotio  adherere  et  fidelem  facere 
assistenciam  atque  eorum  appellationi  pro  viribus  adherere. 

*)  Mag.  Theodoricas  Rhenanas  ans  Schlettstadt. 
Aeta  facQltatia  medieae  III.  5 


66  Aste  ftus.  mtdlcM  111. 

Fol.  48  •  18.  eiusdem  mensis  facultaB,  octava  hora  ante  meridiem, 

18.  Apr.    appellationem  suam   coram  Consistorio  asserti  rectoris  cum  no- 
tario  et  testibus  interposiiit. 

Decretom  Consistorii  saper  appellatione  interposita:  Qua- 
tuor  doctores  medicine,  scilicet  Cnspinianus,  decanus^  Mar- 
quart  et  Guilhelmus  hodie  sab  penis  prioribos  hora  prima 
causam  assignent  sue  contumacie.  Quod  si  fecerint^  bonum;  quod 
si  non,  fiat  quod  iustum  est 

Ek)dem  die  prima  hora,  tenore  decreti  Consistorii^  facultas 
secundario  in  Consistorio  comparuit;  ibidem  enim  matoras,  so- 
lidas  ac  pregnantes  causas  de  non  consentiendi  in  electionem 
asserti  rectoris  assignavit. 

Decretum  Consistorii  super  assignatas  causas:  Cause  alle- 
gate  per  quatuor  doctores  medicine,  scilicet  decanum,  Mar- 
quard^  Cuspinianum  et  Guilhelmum,  sunt  reiciende,  quas 
etiam  reicimus  tamquam  insufficientes.  Ideo  demandetur  prefatis 
22.  Apr.  doctoribus  sub  pena  excommunicationis,  quod  infra  hinc  et  vigi- 
liam  Pasce  ante  horam  undecimam  eiusdem  vigilie  presentent 
decanum  suum  domino  rectori. 

Vigilia  PascC;  septima  hora  mane,  facultas  in  domo  mea 
congregata  super  hoc  decreto  violeuto  et  satis  capitoso  delibe- 
ravit  in  hunc  modum:  Facultas  considerans  assertum  rectorem 
et  pretensum  suum  Consistorium  nullas  prorsus  acceptare  ra- 
tiones  neque  causas,  sed  potius  vi  facti  et  nullo  iuris  processu 
contra  facultatem  procederC;  facultas  mota  non  minamm  metu, 
sed  pacis  zelo  et  potissime  ob  Redemptoris  nostri  acerbissimam 
passionem  et  gloriosissimam  suam  resurrectionem,  quibus  hoc 
sacratissimo  tempore  pocius,  imo  longe  plus  insistendum  ac  invi- 
gilandum  fore  quam  nuUis  aliis  humanis  contentionibus,  preterea 
decrevit,  quod  decanus  rectorem  accedat  et  se  nomine  facul- 
tatis  presentet,  certa  tamen  cum  protestatione  hoc  fiat. 

Eodem  die  decanus  infra  octavam  et  nonam  horam  ante 
meridiem  rectorem  suis  in  edibus  visitavit,  volens  exequi  facul- 
tatis  decretum;  rector  nullam  protestationem  preter  Consistorii 
coDsensum  acceptare  voluit. 

Eodem  die,  prima  hora  post  meridiem^  decanus  in  stuba 
magna  coUegii  coram  rectore  et  suo  Consistorio  et  certis  senio- 
ribus  universitatis  se  nomine  facultatis  presentavit,  certis  tamen 
cum  protestationibus  subannotatis: 


Aetft  tu.  m«dioM  lU.  67 

Primo  protestatur  facultas  medica,  quod  sab  spe  rectifica- 
tionis  et  emendationis  erroram  hactenns  in  electionibus  rectoris 
et  procuratoroin  commissonim  facultas  decanum  mittat.  Secundo 
protestatur  facultas^  quod  si  dominus  rector  non  provideret  de 
remediis  et  perpetuis  statutis  huiusmodi  electionem  concernen- 
tibus,  quod  velit  tunc  suum  decanum  revocare.  Tertio  prote- 
statur facultas,  quod  amore  pacis  et  huius  sacri  temporis  ad 
precavenda  scandala  presentet  decanum  et  non  aliter.  Quarte 
protestatur  facultas,  quod  per  istam  missionem  decani  sui  non 
velit  appellationem  interpOsitam  deserere,  sed  infra  terminum 
iuris,  si  necesse  fuerit,  prosequi.  Quinto  protestatur  facultas,  quod 
ex  metu  pene  excommunicationis  de  facto  et  non  de  iure  infljgende, 
qui  metus  in  constantem  virum  cadit,   decanum  nunc  miserit. 

Decretum  Consistorii  super  protestatione  iam  facta:  Placuit  Fol. 43^ 
Consistorio,  quod  articuli  protestationis  dominorum  medicorum 
quatttor  nullo  modo  recipiantur,  quia  contrarii  sibi  ipsis;  si  autem 
sciunt  commissos  aliquos  errores,  veniant  suo  tempore  ad  Con- 
sistorium,  Consistorium  faciet  iuxta  statuta  et  privilegia  univer- 
sitatis,  et  quod  iam  mox  vocetur  decanus  facultatis  medicine  et 
queratur,  an  sine  omni  protestatione  velit  se  presentare  iuxta 
decretum  pridie  datum,  bonum;  si  vero  non,  tunc  Consistorium 
vult  Stare  in  suo  decreto  et  procedere  ad  ulteriora,  et  quod  ad 
feriam  secundam  proxime  venturam  citentur  publice  monitorio 
penali  ad  comparendum  proxima  feria  quinta  ad  videndum  se  27.  Apr. 
dedarare  incidisse  penas  excommunicationis  vel  ad  dicendum 
causam,  cur  hoc  fieri  non  debeat  etc. 

Die  Pasce,  infra  sextam  et  septimam  horam  post  meridiem,  28.  Apr. 
facultatis  congregatio  in  ecclesia  divi  Stephani  protbomartiris 
habita  est.  Ibi  enim  facultas  totum  negocii  processum  satis  com- 
pendiose  ac  deliberatissime  omni  ex  parte  trutinavit  et  exactis- 
sime  rimata  est,  et  inter  cetera  cogitans,  quod  domini  iuris  con- 
sulti  inter  se  divisi  et  dissencientes  ac  in  proprio  suo  negotio 
hactenus  adeo  tepide  egissent,  videns  denique  Consistorii  furiam, 
considerans  etiam  varia  imminencia  pericula,  singulis  illis  obser- 
vatis  consideratisque,  facultas  condusit,  quod  decanus  hoc  vesperi 
se  rectori  nomine  facultatis  presentet. 

Decanus  eadem  hora  cum  prothonotario  universitatis  do- 
minum rectorem  suis  in  edibus  visitavit  et  se  nomine  facultatis 
medice  Magnificentie  sue  presentavit.  Habita  ista  relatione,  do- 
minus rector  summe  gaudens  de  bono  pacis  et  summa  tranquil- 

6* 


68  Aete  Ike.  »«dieae  in. 

litate  ea  in  re  facta^  hilari  yulta  mox  pro  malmatico  optimo 
misit^  de  quo  decanus  et  prothonotarins  summe  fuerunt  grati  et 
bene  refecti.     Laus  summo  motori. 

Sebastianus  Neythart  ex  Laubingen,  artiom  libera- 
10.  Mai    lium  magister^    10.  mensis   Maii   ad  facultatem    intitolatos  est; 
dedit  4  gross.^  de  quibas^)  pedello  dedi  1  cruc. 

Eodem  die  ad  facultatem  inscriptas  est  Georgius  Tan- 
steter  Colomitius^*)  artium  liberalium  magister,  dedit  4  gross., 
de  quibus^)  pedello  dedi  1  cruc. 
2.  Aug.  2.  die   mensis  Augusti    habita   est    facultatis   congregatio 

propter  decretnm  Consistorii  rectoris^  quod  tale  erat:  Facultas  me- 
dica  assignet  doctori  Michaeli  ex  Premarton  in  triduo  certum 
diem  et  brevem  [terminum]  repetitionis  in  medicina  sub  penis 
maioribus  universitatis.  Facultas  de  hoc  precipitanti  decreto, 
quia  nondum  coram  Consistorio  audito,  vehementer  admirata  est, 
presenciens  se  multum  agravatam,  matura  cum  deliberatione 
conclusit,  quod  decanus  rectorem  una  cum  notario  et  testibus 
accedat  et  protestetur  coram  eo  de  appellatione  interponenda  ad 
totam  universitatem  propter  certa  facultatis  gravamina  etc.  Fi- 
nita  congregatione,  decanus  iuxta  conclusionis  tenorem  mox 
una  cum  notario  et  testibus  rectorem  accessit  et  coram  eins 
Magnificentia  protestatus  est  nomine  facultatis  de  appellando  a 
Consistorio  ad  totam  universitatem  propter  certa  facultaüs  agra- 
vamina.    Rector  negotium  ad  proximum  consistorium  suspendit 

Eodem   die   Mag.  Qregorius   chirurgicus   de  Norsia  a 
facultate  ardentibus  ac  summis  precibus  sibi  dari  literale  testi* 
monium  super  duo  puncta  tantum,  puta  incisionis  lapidis  et  rup- 
turarum,  peciit. 
Fol.  44*  Eodem  die  facultas  conclusit,  quod  Mag.  Gregorio  chirur- 

gico  de  Norsia  iuxta  suam  petitionem  ad  facultatem  porrectam 
decernantur  litere  testimoniales  super  duo  dumtaxat  puncta,  puta 
incisionis  lapidis  et  rupturarum,  ita  tamen,  quod  florenum  Unga- 
ricalem  facultati  pro  sigillo  tribuat. 

Litteras  recepit;  pro  sigillo  1  flor.  Ung.  dedit.') 
4.  Aug.  Quarta  die  Augusti  habitum   est  Consistorium  rectoris,  in 

quo  rector  responsum  facultatis  a  decano  super  decreto  Consi- 

^)  Im  Orig.:  quo. 
')  So  statt  Ooüimitius, 

')  Am  oberen  Rande  von  gleichseitiger  Hand :  Moritur  idem  Mag.  Ore" 
gmiut  tamquam  probut  et  honeitU9  vir  in  9ua  nr6e. 


Acta  fke.  medicM  III.  69 

Btorii  pridie  fabricato  cupivit.  Secundo  interrogavit^  an  facultas 
adac  inherere  velit  appellationi  pridie  coram  eo  protestate.  De- 
canus  ex  commissione  facultatiB  respondit,  quod  facultas  appel- 
lationi interponende  inherere  yelit,  attento  quod  negocium  presens 
non  tantum  facnltateni;  veinim  eciam  totam  universitatem  tangat; 
preterea  quidquid  nniversitas  tota  hoc  in  negotio  finaliter 
decreverit,  facultas  eodem  decreto  vult  stare  et  esse  optime 
contenta. 

Rector  saper  hoc  cum  Consistorio  suo  deliberavit  et  hanc 
sequentem  decrevit  conclusionem:  Decretum^  quod  conclosio  data 
ad  instantiam  doctoris  Michaelis  de  Premarthou  proxima 
quoad  assignationcm  termini  ad  repetendum,  maneat  firma  et 
intacta^  attento  quod  facultas  medica  nullam  iustam  allegavit 
causam^  cur  conclusio  non  esset  exequenda  Consistorii^  et  Con- 
sistorium  ex  superhabundanti  prorogat  facultati  medice  tenninum 
ad  respondendum  iuxta  conclusa  prius  habita  in  crastinum. 

5.  die  Augusti  habita  est  facultatis  congregatio  propter  ö.  Aug. 
decretum  Consistorii  iam  scriptum.  Facultas  considerans  rigoro- 
sum  rectoris  et  suorum  Consistorialium  in  hoc  negocio  processum, 
reservanda  sibi  reservavit  et  in  hunc  modum  conclusit:  Facultas 
statuit  doctori  Michaeli  ex  Premarthon  terminum  repetitionis 
in  medicina,  quando  videlicet  integrum  annum  post  insignia  sua 
doctoralia  in  Italia  recepta  compleverit. 

29.  die  Aprilis  percepi  censum  yemalem   ex  domino  Cri-    29.  Apr. 
stanno  13   sol.  10  den.^   de   quibus   pedello   nostro  12  sol.   in 
solario  suo  dedi.     Restat:  10  kruc. 

In  vigilia  divi  Bartholomei  Apostoli^  que  erat  23.  Augusti,  23.  Aug. 
habita  est  facultatis  congregatio  propter  duos  artium  liberalium 
magistros  et  medicine  baccalarios,  loannein  Entzianer  ex 
l^berlingen  et  Georgium  Obsinger  Pataviensem,  qui 
humiliter  coram  facultate  pecierunt  se  ad  examen  pro  gradu 
licencie  admitti,  et  unusquisque  eorum  seorsum  defectus  suos 
facultati  recitavit,  et  ambo  sigillatim  obnixe  et  humilime  facul- 
tati  Bupplicarunt,  quatenus  facultas  super  huiuscemodi  defectus 
suos  recitatos  benigne  et  gratiose  dispensare  velit.  Facultas 
super  eorum  petitionem  factam  rem  ipsam  |  mature  et  satis  deli-  Fol.44*> 
berate  pensitavit  trutinavitque,  et  finaliter  mota  quadam  pietate 
et  misericordia  cum  eis  super  eorum  recitatos  defectus  benigne 
et  pateme  dispensavit,  eosque  ad  examen  pro  gradu  licencie 
gratiose  admisit. 


70  Aet»  fhc.  medicM  III. 

Eodem  die  propter  yicecancellarii  generalis  nostri  stadii 
Viennensis  defectum  et  prefatos  duos  magistros  presentandos 
facultas  in  hunc  modum  conclusit:  Observato  consideratoque 
decreto  quodam  per  universitatem  fabricato  vicecancelariatas 
officium  concemente,  duo  prefati  magistri  presentandi  per  de- 
canum  et  totam  facultatem  more  solito  venerabili  et  egregio  viro 
domino  loanni  Putsch,  cathedralis  ecclesie  Viennensis  prepo- 
sito  ac  generalis  nostri  studii  Viennensis  cancellario  dignissimo, 
quam  cicius  fieri  poterit  presententur.  Et  presentati  sunt  se- 
26.  Ang.    qnenti  die  Sabbati,  que  erat  26.  Augusti  etc. 

Mag.  Qeor^ius  Obsinger  Pataviensis  et  Mag.  loannes 
4. and     Entzianer  ex  Vberling  quarta  et  quinta  die  Septembris  pro 
.Sept.    jiQQQQji^  examinati  sunt  et  gratiose  admissi,  et  ante  eorum  ad- 
missionem  ambo  tenore   decreti  facultatis  in  manus  decani  hoc 
pacto    compromiserunt;    quod    unusquisque   eorum,    casu    quo 
promoveretur,  quod  ex  tunc  aliquem  ex  dominis  doctoribus  öli- 
gere yelit,  qui  eum  diligenter  et  fideliter  in  actu  practico  insti- 
tuet;    quo  facto  idem  doctor  instituens   de  eodem  licenciando 
ante  suorum  doctoralium  insignium  receptionem  facultati  inte- 
gram  fidem  sufficientis  institutionis  habite  faciat. 
7.  Sept.  Mag.  loannes  Entzianer  facultati  dedit  7.  die  Septembris 

flor.  Ungar.  2. 

Mag.  Georgius  Obsinger  eodem  die  facultati  dedit  flor. 
Ungar.  2. 

Dominus  Cristannus  solvit  censum  obligatum  circa  festum 
Michaelis  13  sol.  4  den.    1508. 

Dominus   doctor  loannes  Newman  solvit  censum  esti- 
valem  flor.  Ren.  4  anno  etc.  1508. 
^^'^^  ^®  Colomani  divi  Martiris,   que  erat  13.  Octobris,  habita 

est  facultatis  congregatio  propter  sequentes  articulos.  Primo  ad 
audiendum  duos  dominos  doctores  novellos,  loannemEncianer 
et  Qeorgium  Obsinger^  ad  consilium  facultatis  petere  yolentes. 
Porrecta  eorum  petitione^  mox  exauditi  sunt  et  ambo  benivole 
ad  facultatis  consilium  admissi^  prius  tamen  ad  manus  decani 
servanda  veUe  servare  iuravere  et  in  huius  negotii  testimonium 
unusquisque  eorum  dabit  facultati  unam  octavam  de  optimo 
malmatico.  Secundo  ad  eligendum  decanum  pro  hiemali  muta- 
tione.  Facultas  ob  certas  pregnantes  causas  eam  moventes  pro 
tunc  electionem  huiuscemodi  suspendit;  que  tamen  eligendo  de- 
cano  presentanda  erant,  facultas  priori  decano  ad  novi  decani 


13.  Oct. 


Aete  fiM.  medi«ae  III.  71 

electionem  interea  loci  commisit.  Et  tandem  facultas  decrevit 
et  subordinayit  decannm  priorem  doctorem  Vdalricum  Cervam 
et  doctorem  loannem  Neuman  et  doctorem  Guilhelmum 
Paelinger  ad  accedendum  Seniores  oniversitatis^  puta  aliarum 
facnltatam  decanos^  et  coram  eis  nomine  facultatis  lamentari  de 
varüs  erroribtts  in  electione  rectoris  per  maltos  annos  oommissis 
et  singulariter  in  presenti  scelesta^  perfida  et  iniqua  procm*a- 
toram  electione^  quC;  sicuti  cnilibet  liquet^  cum  dolo  et  fraude 
celebrata  est.  Preterea  prefati  Seniores  universitatis  invocandi 
et  petendi  sunt^  nt  eorum  sui&agio  universitatis  congregatio  fiat, 
abi  facultas  coram  tota  universitate  nedum  sna^  verum  eciam 
aliamm  facultatum  gravamina  lamentabiliter  proponere  velit. 
Speraret  denique  facultas,  quod  universitas  huiuscemodi  Utes, 
discordias,  factiosas  conspirationes  et  tot  odia  oculta  in  univer- 
sitate latentia  aliquando  cordi  recipere  velit,  ita  ut  horum  om« 
nium  fieret  extirpatio  eradicatioque,  et  tandem  perpetue  pacis 
et  tranquillitatis  reformatio.  Quod  quidem  negotium  prefati  de- 
putati  tres  dootores  mox  die  sequenti  maxima  diligentia  expe-  I4.0ct. 
dierunt. 

Dominica  die  post  Simonis  et  lüde  divorum  apostolorum,  29.0ct. 
que  erat  29.  Octobris,  habita  est  facultatis  congregatio  propter 
articulum  sequentem:  Ad  audiendum  relationem  quandam  duo- 
rum  Seniorum  universitatis^  puta  decani  facultatis  theologice  et 
artium^  nomine  rectoris  et  suorum  Consistorialium  super  prefato 
negotio  factam.  Facultas  eodem  in  negotio  concorditer  ac  uni- 
formiter  conclusit,  se  velle  stare  in  prima  conclusione  et  non 
exhibere  decanum,  donec  negotium  idem  per  totam  universi- 
tatem  discuciatur  et  terminetur.  Quam  condusionem  prefati 
domini  doctores  tres  duobus  decanis  prenominatis  nomine  facul- 
tatis retulerunt  etc.  In  eadem  congregatione  dedi  pro  vino, 
panibus  et  castaneis  4  cruc. 

Die  Omnium  Animarum  fidelium,  que  erat  2.  Novembris,  ^^!;,*^** 
habita  est  facultatis  congregatio  propter  articulum  sequentem. 
Ad  audiendum  quoddam  rectoris  suorum  consistorialiumque 
decretum  contra  facultatem  fabricatum^  cuius  tenor  talis:  Item 
decretum,  quod  demandetur  sub  pena  excommunicationis  do- 
minis  doctoribus  tribus  electis  per  facultatem  medicam,  scilicet 
NeumaU;  Guilhelmo  et  Vdalrico  Cervo,  quod  cras  congre- 
gent  facultatem  medicam,  et  quod  facultas  medica  infra  triduum 
eligat  decanum  et  tandem  illum  presentet  rectori  et  Consistorio 


2.  Nov. 


72  AcU  fac.  medioae  III. 

30.  Oct.  8ub  pena  excommunicationis.  Actum  die  Lune  pennitima  Octo- 
bris  anno  domini  1508. 

Ita  cavetnr  in  prothocoUo  loannis  Ergkel  notarii. 
Habito  auditoque  presenti  decreto^  facultas  considerans  et 
observans  rectoris  suorumque  consistorialium  furiam  impetuo- 
sumque  contra  facultatem  processum^  omni  iuris  forma  denique 
carentem,  facultas  protunc  hanc  decrevit  conclusionem  rectori 
mittendam,  cuius  tenor  talis:  Ad  decretum  nuper  datum  facultas 
medica  ad  trium  doctorum  instantiam^  quibus  mandatum  est, 
sacratissimis  bis  diebus  fuit  congregata.  Nihil  tarnen  expedire 
potuit,  quia  non  plene  congregata  fuit;  quod  nunc  bis  accidit, 
non  obstantibus  maioribus  facultatis  penis^  quibus  omnibus  de- 
mandatum  erat.  Quare  hactenus  nihil  conclusum  est.  Que  con- 
clusio  rectori  missa  et  presentata  est.  In  eadem  congregatione 
pro  collatione  dedi  13  cruc.  2  den. 

6.  Nov.  Dominica  die  ante  Leonardi  confessoris,  que  erat  5.  Novem- 

bris,  habita  est  facultatis  congregatio  propter  articulum  sequen- 
tem.  Rector  suis  cum  consistorialibus  singulos  facultatis  doctores 

6.  Not.  sigillatim  peremptorie  citavit  ad  comparendum  sequenti  die  Lune 
coram  ConsistoriO;  et  ibi  assignare  causam  vel  causas,  quare 
facultas  decanum  suum  hactenus  in  faciem  Consistorii  non 
presentavit. 

Fol.  46  >  Facultas  Concors   et  unanimis  super  hoc  negotio  rotunda 

ac  una  voce  condusit,  yelle  iuxta  habite  citationis  formam  com- 
parere  et  causam  superioris  conclusionis  in  die  divi  martiris  Colo- 
mani  facte  assignare,  et  in  eadem  perseveranter  stare  et  persi- 
stere.  Super  hoc  facultas  concorditer  elegit  et  recepit  prestan- 
tissimum  yirum  dominum  doctorem  Philippum  in  huius  negotii 
advocatum,  quem  subarravit  flor.  1  Ungar.  In  eadem  congre- 
gatione pro  vinO;  pane  et  castaneis  dedi  3  cruc. 

6.  Nov.  ^^^  ^^^^   ^^  sancti  Leonardi  confessoris,   que   erat  6.  No- 

vembriS;  facultas  tenore  facte  citationis  una  cum  advocato  suo 
doctore  Philippe  coram  asserto  Consistorio  rectoris  et  aliquibus 
universitatis  Senioribus  comparuit.  Ibi  enim  rector  nomine  suo 
et  consistorialium  suorum  facultati  supplicavit,  ut  ob  pacis  amo- 
rem  decanum  suum  Consistorio  presentaret;  si  autem  hoc  facere 
recusaret;  tunc  ipsa  facultas  posset  palam  hie  coram  Consistorio 
causam  vel  causas  allegare,  quare  decanum  suum  a  facie  Con- 
sistorii hactenus  distulerit  et  presentare  non  vellet.  Facultas 
super  hoc  per  suum  advocatum  desideravit  legi  et  audiri  Prin- 


Acte  fae.  nedioM  111.  73 

cipis  statatom  Procuratomin  electionem  directe  intuens.^)  Quo 
lecto  et  aadito,  facultas  respondit  hoc  pacto:  Si  errores  superio- 
ribaB  annis  in  procaratoram  et  rectorum  electionibus  commissi 
emendarentur  et  toUerentar,  ita  qaod  de  cetero  nuUa  facultas 
deluderetur  et  sperneretur  in  suis  suppositis  ab  altera,  et  quod 
illornm  erratorum  hactenus  commissorum  mox,  seclusis  omnibns 
aliis  universitatis  negotiis,  extirpatio,  reformatio  et  finalis  discus* 
sio  per  totam  universitatem  haberi  posset,  ita  quod  de  cetero 
inter  facultates  et  in  tota  universitate  mutuo  fratema  dilectio  ac 
vera  amicabilis  unio  foret  et  accresceret, ')  hoc  expedito  facultas 
illico  decanum  suum  in  faciem  Consistorii  presentabit.  Et  si 
utique  tocius  universitatis  congregatio  locum  habere  non  posset, 
deputentur  tarnen  tandem  ex  qualibet  facultate  quatuor  viri 
maturiy  pacis  amatores,  non  ad  latera  decUnantes,  qui  una  cum 
rectore  errata  hactenus  commissa  reforment  et  prorsus  toUant; 
ita  quod  universitas  pristine  paci  et  tranquillitati  perpetue  resti- 
tuetur.  Si  autem  Consistorium  in  herum  nullum  consentire  velit, 
tanc  facultas  nullatenus  in  decanum  suum  mittendum  consentiet. 

Consistorium  super  facultatis  responsione  data  deliberavit;    Fol.  46t» 
hoc  tandem   fabricavit   decretum:    Decretum,    ex   quo    domini 
medici  petiverunt  imposterum  non  fieri  peregrinas  et  adulterinas 
electiones  in  universitate^  tunc  velint  dare  decanum,  quod  dent 
infra  hinc  et  diem  levis  decanum;  quod  si  hoc  facere  non  velint,     9.  Nov. 
probent  ad  illum  diem  hora  duodecima   coram  Consistorio  illas 
peregrinas  et  adulterinas   electiones  factas  et  aUos  errores  per 
eos  assertos  sub  penis  solitis. 
Ita  cavetur  in  prothocollo  loannis  Ergkel  notarii  publici. 

7.  die  Novembris  habita  est  facultatis  congregatio  propter  7.  Nov. 
articulum  sequentem:  Ad  interloquendum  et  deliberandum  super 
decreto  in  Consistorio  rectoris  dato.  Facultas  satis  deUberate  ac 
mature  negotium  omni  ex  parte  perrimata  est,  tandem  finaliter 
conclusit,  quod  propositiones  per  facultatem  fabricate  reprobantes 
et  invalidantes  Procuratonim  electionem  doctori  Philippe  per 
vicedecanum  presententur,  et  suo  consiUo  easdem  propositiones 


*)  Vgl.  die  Bestimmangen  Aber  die  Wahl  der  Procnratoren  im  Alber- 
tiniflchen  Privilegium  vom  Jahre  1384  bei  Kink  U,  52,  doch  Acheinen  hier  eher 
die  allgemeinen  Universitätsstatuten  vom  Jahre  1886  (Kink  II,  79  ff.)  ge- 
meint zn  sein. 

*)  Vgl.  die  UoiTerriUtastataten  vom  Jahre  1386  (Kink  H,  77):  ^8U 
naUuUB  amor  et  fanor  nUer  quatuor  faeuUatea  et  naeione»,'^ 


Fol.  47  • 
10.  Nov. 


74  Acte  fco.  madioM  III. 

ex  utroque  iure  corroboret.  Que  propositiones  earundemque 
probationes  iure  utroque  fundate  mox  in  sequenti  patebunt. 
Ek)dem  die  pro  vino«  pane  et  papiro  dedi  3  crnc. 

9.  Nov.  9.  die  Novembris  tenore  decreti  Consistorii  recioris  facultas 

medica  duodecima  hora  coram  Consistorio  et  SenioribuB  univer- 
sitatis  comparuit,  et  propter  sui  advocati  doctoris  Philippi 
absentiam  facultas  terminum  iuris  et  dilationem  sibi  dari  petiyit, 
ita  quod  responsionem  suam  in  soriptis  facere  possit.  Consisto- 
rium  desuper  deliberavit  et  decrevit  hanc  sequentem  conclu- 
sionem:  Dilatio  petita  per  dominos  doctores  de  facultate  medica 
ex  superhabundanti  eis  admissa  est,   ita  tarnen^   quod  ad  pro- 

10.  Nov.    ximam  feriam  secundam  hora  duodecima  peremptorie  sub  penis 
universitatis  domini  medici  probent  suam  exceptionem. 

11.^)  Novembris,  que  erat  rigilia  sancti  Martini  episcopi, 
habita  est  fitcultatis  congregatio  propter  articulos  sequentes: 
Primo  ad  finaliter  concludendum  super  articulos  nuper  in  facul- 
tate conceptos,  et  ad  audiendum  eorundem  probationes  in  utro- 
que iure  fiindatas  per  facultatis  advocatum  fabricatas.  Secundo: 
Vicedecanus  quosdam  bibliothece  facultatis  defectus  coram  facul- 
tate proposuit.  Primus  defectus  erat  de  reformandis  cathenis 
certorum  iibrorum  cathenis  carentium.  Secundus  de  clavibus 
parvis  decano  precedentis  mutationis  non  presentatis,  nunc  in- 
quirendis.  Tertius  de  videndis  libris  ex  facultatis  bibliotheca 
receptis  et  concessis.  Facultas  ad  istos  enumeratos  defectus 
modo  finaliter  nihil  conclusit,  quia  doctores  facultatis  non  omnes 
erant  presentes,  non  obstante^  quod  ipsis  omnibus  in  cedula  per 
vicedecanum  missa  sub  prestiti  iuramenti  pena  demandatum 
fuerat.  Ob  id  facultas  has  sequentes  duas  fabricavit  conclu- 
siones:  Conclusit  facultas  seriöse^  quod  futuris  temporibus  nullus 
doctorum  absentet  se  sine  rationabili  causa  a  congregatione  facul- 
tatis^ alioquin  facultas  velit  contra  eundem  procedere  ad  penam 
in  cedula  per  decanum  vel  vicedecanum  transmissa  expressam. 
Secundo  conclusit,  quod  doctor  Joannes  Marckhart  in  fiitura 
congregatione  ad  verbum  ponatnr  de  sua  absentia,  et  si  pregnan- 
tem  causam  non  allegaverit^  puniatur  iuxta  arbitrium  facultatis. 
(Dominus  doctor  Markart  sequenti  congregatione  causam  sue 
absencie  legitimam  palam  coram  facultate  proposuit.)')     Super 

>)  So  statt  10.  November. 

')  Die  eingeklammerten  Worte  sind  erst  später  mit  anderer  Tinte 
hinzngef&gt. 


Acte  «MS.  medieM  III.  75 

secondo  articnlo  facultas  conclnsit,  qaod  articuli  per  facultatem 
nnper  preconcepti  una  cum  probationibus  iure  fundaüs  per 
iuniores  duos  doctores  facultatis  et  procuratorem  quendam  ad 
proximam  diem  Lune  hora  duodecima  manco  Consistorio  rectoris 
facultatis  nomine  presententur.  Item  pro  vino  et  pane  13  den.^) 


[1608  n.] 


Anno  salutis  1508,  in  yigilia  sancti  Leopoldi,  propter  causas  Fol.  49  < 
in  precedenti  decanato  (!)  expressas,  Martinus  Stainpeis  de  ^^-^^^ 
Bienna;  arcium  et  medicine  doctor,  septimo  in  decanum  eligitur. 

leronimus  Praun  de  Bratislavia  24.  die  Novembris  24.  Nov 
inscriptus  est;  bedellum  et  facultatem  solvit. 

lohannes   de  Lauff  24.  die  Noyembris   inscriptus   est; 
facultatem  et  bedellum  solvit. 

lohannes  Hau  ex  Perenstett  primo  die  Decembris  in-  i.Dec. 
scriptus  est  et  facultati  dedit  danda. 

Dominus  doctor  Michael  de  Premarthon  27.  die  No-    27.  Nov 
vembris  in  aula  universitatis  suam  fecit   repetitionem,   postea 
eodem  die  legale  prandium  doctoribus   facultatis  et  aliis  multis 
dedity  et  primo  die  Decembris  ad  consilium  facultatis  admissus,     i.  Dec. 
facultati  solvit  4  aureos  Ungaricales. 

Mag.  Matheus  Lachenperger  ex  Posonio  22.  die  Fe- 
bruarii  inscriptus,  dedit  32  den.  etc. 

Mag.  Leopoldus  Greinner  ex  Wienna  8.  die  Marcii  s.  Mftrs 
inscriptus,  dedit  32  den. 

Mag.  Simon  Lacz  de  Stockhardia  11.  die  Aprilis  in-  ii.Apr. 
scriptus,  dedit  32  den. 

Item  17.  die  Novembris  congregata  facultate,  prior  decanus  }^^ 
computum  fecit,  demum  omnia  in  parvam  ladulam,  presentata 
pecunia,  reposita  sunt  et  redusa  etc.  Secundo  ad  decretum  do- 
mini  rectoris  condusit,  ut  decanus  facultatis,  doctor  Marck- 
hardus,  doctor  Wilhelmus  certos  articulos  suo  Consistorio 
presentarent  et  rectori  in  suo  Consistorio  aut. aliis  ad  hoc  depu- 
tatis  in  tali  negocio,  discuciendo  assisterent,  articulos  ipsi  apud 
se  haberent  etc.  Item  in  eadem  congregatione  conclusum  fuit 
iuxta  desiderium  domini  rectoris,  ipsum  rectorem  Mag.  Michae- 


1509 
22.  Febr. 


17.  Nov. 


>)  Fol.  47^  bis  48^  leer.     (Wohl  für  die  fehlenden  Articuli  resenrirt.) 


76  Acts  fite,  uedioae  III. 

lern  de  Premarthon,  alterius  nniversitatis  doctorem^  repeti- 
tionem  posse  facere^  quando  sibi  placuerit  et  dare  pro  facaltate 
iuxta  tenorem  statuti  4  flor.  Ungar.^  qaos  decano  presentavit. 
1&09  itßm  24.  die  Februarii  condusum  fuit,   ut  doctor  Cuspi- 

nianuSy  Marckhardus  et  Neuman  Fabiano  licentiato  com 
plena  potestate  eis  a  facultate  tradita  loquerentur^  quatenus  mi- 
nutam  ad  Sedem  Apostolicam  mitteret  et  pro  expedieione  eios- 
dem  plenaria^  quidquid  ipsi  promitterent^  facultas  persolvere  velit, 
habito  privilegio  papali^  quemadmodum  Sebastianus  licentiatas 
prius.  coram  certis  de  facultate  ad  hoc  se  obtulit. 


24.  Febr. 


[1509  IJ 

Fol.  49  b  Anno  salutis  Christiane  1509,   die   sanctorum  Tibnrcii  et 

14.  Apr.  Valeriani,  eligitur  in  decanum  Joannes  Neuman  Vienensis, 
artium  et  medicine  doctor,  cui  precedens  decanus  solita  presen- 
tari  presentavit  computumque  de  perceptis  et  ezpositis  fecit,  et 
Omnibus  computatis  obligabatur  facultati  7  libr.  den.  5  so). 
14  den.,  que  peccunia  reposita  est  ad  ladulam  facultatis  parvam. 
Item  protunc  ego  loannes  Neuman  feci  etiam  computum  de 
expositis,  et  omnibus  defalcatis  obligabar  facultati  ex  parte  census 
3  tal.  5  sol.  12  den.,  ut  habetur  in  ladula.  Item  conclusit  etiam 
facultas  tunc,  ut  de  pecunia  debita  darem  scriptori  quodam  ex 
parte  privilegii  impetrandi  a  Sanctissimo  3  sol.  den.  Dedi.  Item 
notario  universitatis  pro  copiis  autenticis  transmissis  a  Cesarea 
Maiestate  occasione  vicecancellariatus  3  sol.  den.;  et  isti  6  sol. 
den.  essent  subtrahendi  a  censu  suprascripto,  videlicet  a  3  libr. 
5  sol.  12  den. 

26.  Apr.  Item  die  levis  post  festum  sancti  Georgii,  percepi  partem 

census  domini  Cristanni,  de  qua  recepit  pedellus  nostre  facul- 
tatis 12  sol.  den.;  remanserunt  facultati  40  den. 

26.  Mai  Item  vicesima  sexta  Mail  intitulatus  est  dominus  Fabianus 

Puechler,  utriusque  iuris  licenciatus  egregius,  natus  ex  Stiria, 
et  dedit  facultati  9  cruc.  anno  ut  supra. 

3.  Juli  Item  3.  die  lulii  intitulatus  est  ad   facultatem  honorabilis 

vir  Ambrosius  Puchspawm  ex  Thermis,  artium  liberalium 
magister  Vienensis;  dedit  9  cruc. 

26.  Juli  Item  25.  die  lulii,  qua  sancti  lacobi  sollemnitatem  Mater 

Ecclesia  agere  consueverit  (!)  inscriptus  est  ad  facultatem  honora- 


Aete  fae.  m«di««  III.  77 

bilis  vir  Mag.  loannes  Qastgeb  Melicensis  et  dedit  9  cruc, 
pedello  1. 

Item  18.  die  Augusti  inscriptus  est  ad  facultatem  honora-    i8.Aug. 
bilis  vir  Mag.  Georgias  Tuerner  Villacensis,  dedit  12  cruc. 

Item  die  Mercurii  ante  festam  sanctorum  Cosme  et  Da-    26.  Sept. 
miani  pereepi  partem  census  domini  Cristanni^  de  qua  recepit 
pedellus   nostre   facaltatis    12   sol.  den.;    remanserunt   facultati 
40  den. 


[1609  n.] 

Anno  nono  etc.,  in  die  Colomanni  divi  martiris^  electus  est    Fol.  50» 
loannes  Entzianer  ex  Vberlingen  in   decanum^   artium  et    is.  Oct. 
medicine  doctor,  cui  precedens  decanus  presentanda  presentavit 
more  solito,  et  de  omnibus  proxima  congregatione  compatnm  de 
perceptis  et  expositis  fecit  et  ex  parte  census  domus  medicorum 
omnia  solvit. 

Item  loannes  Wentzelhuisser  inscriptus  est  2.  die  post    u.  Oct. 
Colomanni  martiris;  dedit  40  den. 

Item  recepi  pro  censu  a  domino  Cristanno  defuncto  ex 
parte  cellarii  13  soL  1  den. 

Item  Mag.  Andreas  Mergatinensis^)  intitulatus  est  ad 
matriculam  Letare  et  dedit  32  den.  ^^^^ 

Item  in  tribus   congregationibus   exposui  7  cruc.  2  den.; 
empericis  3  cruc. 


lO.M&rz 


[1610  L] 

Anno  Domini  1510^  die  Veneris  ante  diem  sanctorum  Fol.  60^ 
Tiburcii  et  Valeriani,  electus  est  loannesNewman,  artium  et  12. Apr. 
medicine  doctor,  in  decanum^  cui  precedens  decanus  presentanda 
presentavit  computumque  de  expositis  et  perceptis  fecit.  Item 
protunc  loannes  Newman  solvit  censum  hiemalem,  dedit  4  libr. 
den.  Item  pereepi  a  pedello  ex  parte  census  hiemalis  domini 
Cristanni  40  den.,  reliquos  sibi  pro  salario  tenuit. 

Item  3.  die  Maii  Mag.  Gangolfus  Grussen  de  Erfor-     s.Mai 
dia,  nacione  Saxonum,   intitulatus   est,   dedit  8  cruc,  pedello 
nnum  cruc. 


^)  Mag.  Andreas  Misbeck  von  Mergentheim. 


78  Aeta  ffte.  modioM  III. 

[1610  n.] 

Pol.  61»  Anno  salutis  1610,  die  sancti  Luce,  Martinas  Stainpeis 

'  ^^'  de  Bienna,  arciom  et  medicine  doctor,  octavo  in  decanum 
electus  est.  Die  eodem  placuit  facultati^  ut  dominus  doctor  Neu- 
man  pro  futoro  censum  sutiin  facnltati  persolveret  iuxta  tenorem 
ordinationis  facultatiS;  ut  in  antiquo  libro  actoram  folio  129  in 
prineipio/)  et  omnia  de  cetero  servaret,  ut  ibidem  cavetur  clare. 
Seeundo  placuit  facultati^  ut  inyentarius  factus  per  precedentem 
decanum  et  bedellum  facultatis  de  rebus  relictis  per  dominum 
Cristannum^  pertinentibus  ad  torcular  domus  facultatis,  in 
librum  actorum  scriberetur,  et  sequitur: 

Item  drey  hempotting  abgenUcztt,  nuer  aine  dar  untter 
gancz;  Item  zwo  tresterpotting,  faul  und  zerprochen;  Item  funff 
les  poting;  Item  ain  grosse  uberberffpoting;  Item  ain  keller- 
laitter;  Item  ain  schoskar;  Item  ain  grandt  fuer  die  preß;  Item 
ain  zucht;  Item  zwen  tragemer;  Item  zwai  fiertalschaff;  Item 
ain  seyhen  und  das  kar;  Item  ain  praitte  eysnenne  thuer;  Item 
ain  charpreß  mit  anderen  ir  zwegeh5rung  mit  pretteren  zw  notting; 
Item  ain  nattpreß  mit  ir  zwegehörung;  Item  ain  trag;  Item  ain 
tragstangen;  Item  4  graß  ganntern,  zwen  klain  ganntner;  Item 
ain  rin  an  das  schoskar;  Item  ain  alte  seich  über  die  potting; 
Item  mer  ain  alte  lange  seich  zistel,  die  man  in  den  maisch 
seczt;  Item  2  schapffen,  genandt  tfidenköppff,  von  dem  doctor 
Neuman  de  novo  kauffet  und  verrait  der  facultet. 
Fol.6it>  Item  14.  die  Novembris  Mag.  Mathias  Gasser  iuxta  peti- 

14.  Nov.    tionem  suam  ad  respondendum  pro  gradu   waccalariatus   ad- 
missus  fuit  graciose. 

18. Nov.  Item  idem  Mag.  Mathias  Gasser  18.  die  Novembris  ad 

gradum  waccalariatus  admissus  graciose  et  examinatus  fuit,  et 
iniunctum  fuit,  ut  de  cetero  maiorem  faceret  diligentiam  audiendo 
lectiones  doctorum  diligentius  et  alia  iuxta  ordini^tionem  statu- 
torum  compleret  ob  honorem  facultatis  et  sui  ipsius  commodum 
et  profectum  etc. 

Mag.  Gonradus  Pschlacher  ex  Libera  Givitate  in- 
^^l^      scriptus  16.  die  lanuarii  anno  salutis  151 1,  dedit  facultati  40  den. 
et  die  resignationis  hos  persolvit  facultati  etc. 


16.  Jan. 


^}  Vgl.  Acta  fac.  med.  II,  S.  288. 


Aete  &o.  m«di«t6  lU.  79 

Eodem  die  electionis  novi  decani,  videlicet  doctoris  Cuspi- 
niani,  doctor  lohannes  Neuman  dedit  pro  censu  mutationis 
hjemalis  7  libr.  den.  namerate  pecanie,  que  statim  posita  est 
ad  ladulam,  et  exposuit  tunc  pro  fane  fontis  et  mandacione 
eiusdem  4  sol.  10  den.^  quos  sibi  facultas  servavit  ad  proximam 
mütacionem  solvendos,  quod  et  factain  est  per  doctores. 


[1611  L] 


Anno  1511,  die  sancti  Tiburcii,  Cnspinianus  electas  de-  14.  Apr. 
canos  facultatis  arcinm^)  pro  estate  futara,  inscripsit  pro  scolare 
medicin^  venerabilem  virum  Mag.  Sebaldum  Nebe  de  Thor- 
gaw,  in  studio  Wittenburgensi  in  magistrum  promotum;  inscrip- 
tns  12.  lunii  dedit  7  cruc,  quia  pauper.  Eodem  die  inscriptus 
est  magister  Wittenbergensis  nomine  Petrus  Fasholt  de 
LeuntZy  dedit  9  cruc.,  8  grosses  Misnenses. 

Item  16.  lunii  anno  eodem  inscriptus  est  Mag.  Leopoldus    16.  Juni 
Jordan  Vienensis  et  dedit  15  cruc. 

Item    20.  lunii    anno    eodem    inscriptus    est    Cornelius    20. Juni 
Rosner  ConfluentinuSy  baccalariusErfordensis,  et  dedit  10 cruc. 

Item  dominus  doctor  Neuman  dedit  censum  estivalem 
4  flor.  Ren.  38  den.,  reliqua  pecunia  cessit  pro  refectione  tor- 
cularis,  quia  novum  emit  instrumentum,  quod  vulgo  preßspindel 
appellatur;  reliquam  partem  pecunie  accepit  pedellus  pro  sala- 
rio,  et  2  item  talenta  sacerdotibus  data  sunt  pro  festo  sanctorum 
Cosme  et  Damiani.  Ego  vero  presentavi  pecuniam  suprasoriptam 
3  sol.  16  den.,  quia  exposui  pedellis  quatuor  40  den.  et  censum 
domus  fiindi  2  den.  abbati  Scotorum. 


[1611  n.] 


Anno  1511,  in  die  sancti  Collomanni,  electus  est  in  de- 
canum  facultatis  doctor  lohannes  Markart  ex  Hailprunna, 
cui  antecedens  decanus  presentavit  presentanda  et  9  sol.  5  den. 

Eadem  die  conclusit  facultas,  quod  doctor  Steinpeiß 
citetur  et  decanus  sibi  proponat,  quo  pacto  singulos  doctores  et 


Pol.  62* 
18.  Oct. 


*)  So  flt«tt  mediane  (obwohl  von  CuBpinian  eigenhindig  iffeschrieben). 


80  Aete  fte.  medieae  ID. 

facaltatem  leserit  diffamando  etc.  in  suo  vulgari  sermone  £ftCto 
tempore  pestis  proxime  supra  cimiterio  saneti  Michaelis,  abi 
publice  dixit  in  ambone,  singulos  doctores  protanc  de  facoltate 
existentes  pellendos  fore  de  civitate  Wiennensi  etc.  Fait  igitur 
citatus,  sed  dixit  pedello  nolle  comparere,  qoapropter  itemm 
commiseront  illum  in  scriptis  vocari  debere  sab  pena  per  facal- 
tatem dictanda,  quod  factum  est 

Mag.  Sebastianus  Hincker  ex  Wienna  iuratus  et  in- 
26.  Oct     scriptus  est  facultati  26.  Octobris  1512,  dedit  60  den. 
7.  Nov.  Feria  sexta  post  Leonardi  congregata  fuit  facultas  propter 

dominum  doctorem  Stainpeiß  citatum  seu  vocatum  pro  eodem 
die  ad  obiciendum  sibi  quedam  commissa  contra  statuta  facul- 
tatis  et  iuramentum  proprium  in  infamiam  doctorum  facultatis. 
Sed  doctor  Martinus  non  comparuit,  ideo  concordi  ac  unanimi 
Yoce  atque  yoto  omnium  doctorum  conclusum  est  ut  sequitur: 
„Quia  doctor  Martinus  Stainpeis  trina  vice  per  decanum 
facultatis  ad  congregationem  citatus  contumaciter  venire  non 
curavity  facultas  eundem  ob  dictam  contumaciam  et  publicas  irro- 
gatas  sibi  iniurias  ab  omnibus  emolumentis  pariter  et  consilio 
facultatis  suspendit,  donec  excessus  et  errores  suos  commissos 
recognoverit  et  ^t  Aor.  solvent  facultati." 

Mag.  Quirinus  Teyninger  ex  Yußpruck  inscriptus  est 
10.  Not.    facultati  et  iuratus  in  vigilia  saneti  Martini  episcopi  anno  1511; 
dedit  facultati  et  pedello  12  cruc.^) 

Georgius   Strölin   ex  .  .  .')   inscriptus   et  iuratus  facul- 
^^^^      tati;  baccalarius  artium,  15.  die  lanuarii  1512,  dedit  50  den. 

Mag.  Fabianus   Eindler  de  Hannofia  inscriptus   est 
23.Mftrz    facultati  23.  Marcii  1512,   dedit  50  den.    Audivit  ante  intitola- 
tionem  lectiones  medicinales  aliquot  annis,  ut  dixit 

Die  27.  mensis  Martii  anno  quo  supra  congregata  fuit  fa- 
cultas propter  duos  articulos.  Primus  fuit  ad  audiendum  doc- 
torem ludocum  Puechamer  peterQ  volentem  sese  admitti  ad 
repetendum.   Secundus  ad  audiendum  quandam  petitionem  Mag. 


Fol.  62  »> 

27.  März 


^)  Hierzu  ist  von  anderer  Hand  am  unteren  Rande  bemerkt:  Prcth 
dolor/  wUeremptui  Mag,  Quirinus,  vir  honettua,  ditcretui,  omni  laude  dignit- 
Hmus  die  Corporis  Christi  irmocentianme,  tempore  eerotino  poat  aextam  miegus 
per  rectorem  cum  tUio  quodam  magistro  conventore  burse  Hagderikaym  ad  aedanr 
dum  lites  et  disturbium  quoddam  inter  ligoniataa  et  suppoaita  quedam  umversi- 
taüs  tn  domo  commwni  meretricum;  cuius  anima  in  etema  peuse  vioaL  Anno  JSIS, 

')  Ortsbeseichniuig  fehlt;  StroeHn  stammte  ans  Hindelheim. 


Acta  fac.  aedieae  Ol.  81 

Fabiani   Kindler.     Aadita    igitur  humüima   petitione   domini 
doctoris    visisque    testimonialibus    litteris^    qnibus    idem    doctor 
suum  ante  facultatem  sufficienter  probavit  doctoratum,  facultas 
medica   ipsum   dominum    doctorem   ludoeum    ad    repetendum 
benigne  ac  pie  admisit.     Deinde  predictus  Mag.  Fabianus  ex 
consensu  doctorum  suam  facultati  exposuit  petitionem,  que  talis 
fuit:  Proposuit  primo^  quo  pacto  antecedenter  per  triennium  ac 
ultra  lectiones  audiverit  hie  Wienne  a  doctoribus,  et  negligentia 
quadam  omiserit  se   ad  facultatem  inscribi;   preterea  per  bien- 
niam  iam   proxime  actum  Wratislavie  practicaverit,   atque  for- 
tuna    sibi    arridente,    viduam    appothecarii    cuiusdam    relictam 
coniugio  sibi  copulaverit,  cum  qua  necdum  nuptias  celebrasset. 
Venisset  autem  huc  temptare,  si  quandoque  ex  benignitate  doc- 
torum facultatis  medice   posset  promoveri   ad  baccalariatum  et 
doctoratum  infra  certum   breve  tempus,   quoniam   prius  nuptias 
celebrare  non  intenderet.   Hiis  facultati  propositiS;  consequenter 
humiliter  petivit   doctores   facultatem   representantes^    quatenus 
benigne  ac  mitius   secum  agerent  sibique  intelligere  darent^   si 
ipsum  votis  suis  prosequi  velint  atque  in  Wiennensi  studio,  ne 
aliorsum  ire  cogeretur,  in  baccalarium  et  doctorem  promovere. 
Facultas  diversa  longaque  habita  deliberatione  condusit,   quod 
dictus  Mag.  Fabianus  debeat  bene  sperare  de  facultate,   quia 
velit  eum  promovere,   casu  quo  ydoneus  reperiatur;   sed   quod 
post  Pasca  quandocumque   semel  in  publicis   respondeat  scolis, 
tandemque,   quando  sibi  placuerit,   petat  congregare  facultatem 
ac  admitti  ad  respondendum;   ex   tunc   facultas  ipso  audito  et 
baccalario  promoto  yeUt  sibi  terminum  non  nimis  etiam  prolixum 
statuere,  post  quem  ad  licentiam  petat.  Huius  conclusionis  inten- 
tionem  facultas  per  decanum  doctorem  lohannem  Markart 
patefecit  in   congregatione  memorato  Mag.  Fabiane,  qui  ma- 
ximas  facultati  dixit  gratiarum  actiones  et  furtive  tandem  recessit 
et  Ferrarie  insignia  doctoralia  ibidem  percepit. 

Conclusit  facultas  eadem  die,  quod  horreum  domus  sit 
removendum  et  illuc  futura  estate  liberaria  edificanda  cum  una 
testndine  comprehendente  totum  locum  sive  spatium  inferius, 
ubi  horreum  stetit. 

In  die  sancti  Tiburcii  anno  quo  supra  resignavi  ego  doctor    u.  April 
lohannes  Marquardus  offitium  decanatus  medicine  ad  manus 
facultatis  et  presentavi  illi  michi  in   electione  mea  data  sive 
credita   ad   offitium   spectantia   calculumque   feci   pro   perceptis 

Acta  faeoltatis  medicao  III.  6 


82  Acta  fac.  medieae  III. 

peccaniis  atque   expositis    et   debitor  remansi  in  41  den.^    quos 
in  continenti  solvi. 


[1612  L] 


Fol.  53"  Tercius  decanatus  doctoris  Guilhelmi  Paelinger. 

14.  Apr.  Anno  Domini  1512,   die  sanctomm  martirum  Tibnrcii  et 

Valeriani,  fui  ego  Wilhelmus  Paelinger  ex  Wising  iterom 
in  decanum  nostre  facultatis  electaS;  et  recepto  computo  decani 
precedentis  et  inqailini  domus  nostre  doctoris  protunc  lohannis 
Neu  man,  singnla;  que  remanserunty  fuerunt  in  pai'vam  ladulam, 
pecuniam  communem  continentem^  reposita  et  claves  ad  eandem 
more  solito  distribute  senioribos. 

Eodem  die  doctor  lohannes  Neuman  petivit  sibi  rursns 
locari  per  facultatem  domum  cum  ceUario,  horreo  et  torculari 
pro  13  flor.  Ren.  Facultas  vero  respicienS'  ad  expensas,  quas 
fecit  et  quotannis  facere  co[a]cta  est  et  fait  pro  reformacione 
torcularisy  noluit  sibi  locare  domum,  nisi  superadderet  aduc  pro 
censu  annuo  occasione  torcularis  2  flor.  Ren.,  aut  facultas  velit 
torcular  vendere,  aut  sibi  in  usum  non  accomodare,  quia  coge- 
retur  cenöum  totum  fere  domus  impendere  structure  torcularis. 
Finaliter  ita  res  per  doctores  limitata  fuit  in  £Etvorem  doctoris 
Neuman  ex  singulari  benivolencia,  quod  ipse  de  cetero  ser- 
varet  torcular  in  esse  ^^wesenlich  vnd  peylich^^  cum  omnibus 
sibi  attinentibus  et  annexis  instrumentis  et  doleis,  videlicet 
schosskhar,  spindel,  quam  novam  fecimus  cum  ferreis  falangis, 
presskhar,  poting,  seycher,  granndt,  riglen  et  omnibus  aliis,  ita 
quod  torcular  ita  restituat  facultati  in  bono  esse  bene  refor- 
matum,  sicut  facultas  sibi  reformatum  locavit  gratis,  nam  do- 
minus Cristannus  ante  cum  erexit  torcular  suis  expensis  et 
tandem  cum  omnibus  instrumentis  facultati  tradidit  et  dimisit. 
Ita  voluit  fieri  de  ea  facultas,  quod  non  laceraretur,  sed  enge- 
retur  et  conservaretur  per  eundem,  et  casu,  quo  aliquando  ali- 
quot instrumentorum  per  usum  longum  frangerentur,  videlicet 
granndt,  schosskhar,  seycher,  khar  oder  spindel  et  similia,  quod 
ipse  dominus  doctor  lohannes  Neuman  velit  renovare  seu 
reformare  suis  propriis  expensis  et  facultati  de  censu  non  defal- 
care  obulum.  Sub  hac  condicione  doctor  lohannes  Neuman 
locacionem  accepit,  et  facultas  totam  domum  sibi  pro  consueto 


Fol.  53»» 
4.  Ang. 


Acta  fac.  medicae  III.  83 

censu   locavit  mihique  commisit;   ut  ad  acta  mea  statim  verbis 
rotundis  et  expressis  scriberem  propter  futura  pericula. 

Secundo  facultas  eodem  die  conclusit  facere  structuram  in 
domo,  renovare  videlicet  horreum  et  a  fundamento  cum  murisj 
solidis  engere,  testudinem  inferius  facere  et  superius  bibliotecam; 
cum  fenestra  magna  ad  ortdum,  ad  quam  fenestram  construen-) 
dam  dominus  doctor  Johannes  Marckhart  sponte  duos  lapides 
„khrachstain^  se  donaturum  promisit.  Elegit  autem  facultas  in 
magistros  fabrice  decanum,  doctorem  Cuspinianum  et  inqui- 
linum  domus,  quibus  omnem  rem  commisit  cum  pleno  mandato 
ad  recipiendum  pecunias  ex  ladula  et  ad  faciendum  singula  pro 
structura  ista  necessaria  et  oportuna. 

Secundo  fuit  facultas  congregata  4.  Augusti,  que  fuit  dies 
sancti  Valentini,  in  qua  congregatione  conclusa  sunt  sequencia, 
Primo  ex  parte  structure   horrei  declinavit  facultas  ab  illo  edi- 
ficio  propter  impensas  pro  eodem  necessarias,  quas  tunc  solvere 
Don  potuit,  et  conclusit^  in  parte  anteriori  domus,  ubi  prius  prope 
fontem  fuit  biblioteca,  velle  ibidem  facere  testudinem,   que  stu- 
belle  superiori  in  planicie  esset  equalis.  Deinde  sub  tecto  domus 
pretendit  rursus  unam  testudinem  duabus  inferioribus  correspon- 
dentem  in  latitudine  edificare  cum  tecto  ex  lateribus,   erigendo 
muros  a  quatuor  partibus,   hinc  inde  non   cessando  ab  edificio, 
donec   deficiat  pecunia   in  scrinio.     Secundo  in  eadem  congre- 
gatione propter  doctoris  lohannis  Bruteni  temerariam  absen- 
ciam  conclusit   facultas,   audito  prius  pedello,   cui  respondit,  se 
ad  yineas  iturum,   cum  sibi   decani   schedam  presentasset,   nisi 
aliam    et  racionabiliorem    causam    allegaret,    in    medio    floreno 
Renensi  esse  mulctandum,  cum  sit  ex  iunioribus,  qui  plus  ceteris 
sub  obediencia  vivere  coguntur,   et  tamdiu  a  facultatis  consilio 
et  emolumentis  esse  suspendendum,   donec   satisfecerit  realiter 
et  cum  effectu.  Idem  enim  excessus  magis  in  uno,  quam  in  alio 
est  puniendus,  sicut  dignum  de  homicidio  voluntario  vel  casuali. 
Tercio    facultas    ex    scrinio   dedit  ad   manus    meas   20  talenta 
den.  Vienens.  pro  structura  supradicta. 

Item  die  sanctorum  martirum  Cosme  et  Damiani  incorpo-    27.  Sept. 
ratus  fuit  per  me  lohannes  Falch  ex  Tybingen. 


6* 


84  Acta  fac.  medioae  III. 


[1512  IL] 


Fol.  64*  Anno  Domini  1512,   in  die  Colomanni,  fait  electns  doctor 

loannes  Entzianer  in  decanum  medice  facultatis. 

Eodem  die  doctor  loannes  Neuman  dedit  pro  censu 
1  flor.  Renens.  5  den.,  omnibus  defalcatis  defalcandis  gratia 
structure  domuB. 

i2.Dec.  Die  12.  Decembris  congregata  fuit  facultas  et  eodem  die^) 

fuit  conclusnm,  quod  doctor  loannes  Brutenus  debeat  subire 
pene  mille  laterum  propter  suam  temerariam  absentiam  et  quod 
concordasset  se  de  quodam  casu  medicinali  preter  conseDSum 
facultatis,  attento  quod  eam  spretam  habuit.^) 

Die    12.   Decembris    est    intitulatus    Volgangus    Hoch- 
lütter  ex  Weiß;  dedit  20  den. 
^^^3  Anno  1513,   die  2.  Februarii,   intitulatus   est  Mag.  Wolff- 

gangus  Stainburger;  dedit  32  den. 
^^^^  Item    die    7.  Novembris    intitulatus    est    Ma^.  Henricas 

Cremetzer  Neuenbergensis  ad  facultatem  medibam  et  dedit 
24  den.») 
^^^^  Die  14.  Martii  fuit  congregata  facultas  medica  ad  audien- 

dum  petitiones  magnifici  domini  rectoris  lorii  Thanstetter, 
Doctoris  lodoci  et  Mag.  Simonis  Latz.  Petivit  dominus  rector, 
quod  facultas  dispensaret  secum  super  gradum  baccalareatns 
medice  artis  et  super  responsionibus  ad  gradum  baccalaureatus 
et  licentie  publice  fiendis,  attento  hoc,  quod  annuo  tempore  offi- 
ciis  fuisset  involutus,  et  quod  vergöret  sibi  in  ruinam  et  detri- 
mentum  latius  cum  differendo  et  impediendo  ab  examine  licentie. 
Facultas  volvendo  hinc  inde  suam  petitionem,  que  si  esset  contra 
statuta  communia,  tamen  finaliter  super  petitionibus  suis  dispen- 
savit  ponderando,  quod  esset  rector  et  quod  multa  sustinuisset 
onera  universitatis,  scilicet  rectoratum,  decanatum  et  vicecancel- 
lariatum,  secundo  quod  esset  lector  Ordinarius,  tertio  quod  esset 
bone  vite,  doctrine  et  honestatis,  tamen  pro  futuro  per  hoc  cum 

Fol.  54  b    aliis  non  velit,  |  nisi  cause  rationabiles  sint  adducende,  ita  contra 
statuta  procedere  et  semper  eorum  statutorum  vigorem  servare. 


*)  Zuerst  stand :  die  Oohnumni, 

')  Dieser  Absatz  ist  durchgestrichen;  doch  ist  am  Rande  bemerkt: 
licet  extincium,  tarnen  verum, 

^)  Durchstrichen  und  darüber  von  anderer  Hand:  Fuit  doctor  tnedi' 
cinae,  »ed  dissimulavil.     Statt  Neuenbergeruia  ist  Ntierenbert/engU  su  lesen. 


Acte  fiftc.  msdicae  III.  85 

Et  predicto  rectori  statnit  facultas  examen  licentie  11.  die  Aprilis     ii.  Apr. 
anni  eiusdeni;  scilicet  1513. 

Eadem  congregatione  doctor  lodocus  nihil  petivit. 

Eadem  congregatione  Mag.  Simon  Latz  sua  peticione  apud 
facultatem  repetit,  quod  die  sequenti  subiret  examen  gradus 
baccalaureatus.    Et  factum  est  et  admissus  est. 

Die  sequenti  doctor  lodocus  petivit  eum  admitti  ad  con-    15.  März 
silium  facultatis;   ex   consensu   omnium  doctorum  facultatis  fuit 
acceptus  et  dedit^   ut  statuta  sonant,  4  flor.  Ungar,  et  15  cruc. 
pro  dulci  vino. 

Eodem  die  fuit  conclusum,  quod  rector  predictus  daret 
cuilibet  doctori  iacultatis  medium  florenum  Ungaricalem  et  me- 
dium Renensem  et  2  flor.  Ungar,  facultati  propter  dispensationem 
examinis  gradus  baccalaureatus  et  actus  eiusdem^  scilicet  deter- 
minationis,  et  gratia  prandii,  quod  alias  ex  consuetudine  suis 
expositis  datum  fuisset.    Et  omnia  legittime  die  sequenti  solvit.    16.  März 

Item  Mag.  Simon  Latz  post  suum  examen  petiit^  ut 
facultas  dispensaret  secum  super  determinatione  et  prandio  de 
consuetudine  dando.  Facultas  annuit,  eo  adiecto^  quod  duos 
florenos  Ungaricales  facultati  daret  et  cuilibet  doctori  medium 
florenum  Renensem  pro  prandio^  quod  predictus  magister  fecit. 

Item  Wolffgangus  Copler  Argentinensis  intitulatus 
est  Martii  die  22,  anno  1513.^)  22.  März 

Die  20.  Tero   comparuit  coram  facultate  loannes  Loff  20.  März 
petendo  pro  examine  gradus  baccalaureatus^  fuit  eadem  die  ad- 
missus et  examinatus  et  promotus;  dedit  facultati  flor.  Ungar.  2. 

Die   Aprilis  13.   Gregorius   de  Lignitz   est  intitulatus^    Fol.  öö* 
dedit  30  den.  ^^'^^'' 

In    die   Colomani    est   inscriptus    Mag.  loannes    Menis-     13.  Oct. 
hoffer^   medice  artis   baccalaureus  et  in  Monte  Pessalano  pro- 
motus; dedit  31  den.^  natus  in  Iberlingen. 

Die  sancti  Colomanni  est  quoque  intitulatus  Mag.  lorius 
Haini  ex  Vberlingen,  baccalaureus  medice  artis  in  Monte 
Pessalano  promotus;  dedit  31  den. 

Eodem  y  videlicet  die  Colomanni  ^  est  intitulatus  Mag. 
locbaim  Eckhel  ex  Ravaspflrga^  Parisius  in  magistrum 
promotus,  quondam  abbas  Montis  Pessalani;  dedit  40  den. 


*)  Von  anderer  Hand:    Hie  C dpier  postea  Venetiia  doctor  /actus,  per 
multo9  annos  in  Kremba  medieinam  exercuU, 


36  "^c^  f^c.  medicae  III. 

Eodem  die  est  intitulatus  Mag.  lochachimus  von  Watt 
alias  Vadianus  ex  Sancto  Gallo;  dedit  15  cruc. 

Eodem    die    est   intitulatus    Mag.  loannes    Aycher    de 
Wolckenstorff;  dedit  15  cruc. 

Eodem   die   intitulatus   est  loanncs   Ratmai r,    civis    de 
Gmunden;  dedit  15  cruc. 


[1513  I.] 


Fol.  55»»  Anno  1513,  die  sanctorum  martirum  Tiburcii  et  Valeriani, 

*    P^'     electus  est  in  decanum  medice  facultatis  doetor  loannes  New- 

man  ex  Vienna,  cui  decanus  precedens  presentanda  presen- 
20.  Apr.     tavit;  feria  quartaque   sequenti  computum  de  expositis  et  per- 

ceptis  fecit,  qui  pro  tunc  perceperat  maxime  propter  structuram 

testudinis   prope   fontem   seu   puteum  31   tal.   4  sol.   16  den.; 

exposuit  13  tal.  3  sol.  16  den.  Defalcatis  defalcandis  dedit  facul- 

tati  18  tal.  1  sol.  den. 

14.  Apr.  Item  die  sanctorum  Tiburcii   et  Valeriani  petiverunt  duo 

magistri  pro  admissione  ad  examen  pro  gradu  licencie,  primus 
fuit  Mag.  Mathias  Gasser,  ante  tres  vel  quatuor  annos  prius 
ad  gradum  baccalariatus  examinatus  et  promotus^  non  tarnen 
protunc  determinaverat  neque  prandium  dederat,  quare  super 
determinacionem  et  prandium  dispensacionem  petiit.  Dispensavit 
itaque  secum  facultas,  ut  daret  cuilibet  doctori  mediam  libram 
den.  loco  prandii,  et  2  flor.  Ungar,  facultati,  et  omnia  solvit. 
Secundus  magister  fuit  Mag.  loannes  Puelhamer,  qui  petivit 
secum  dispensari  super  gradu  baccalaiiatus  in  medicina,  cum 
fuisset  quasi  sex  annis  in  facultate  resummendo,  lectiones  ordi* 
narias  visitando,  et  semel  publice  ad  baccalaureatum  respon- 
dendo,  et  quod  octo  quasi  annis  se  in  partibus  extraneis  in 
practica  exercitaverit;  quare  petivit  etiam  dispensationem  super 
responsionibus  publicis  tam  ad  gradum  baccalariatus  quam  pro 
gradu  licencie.  Dispensavit  itaque  secum  facultas  super  respon- 
sionibus publicis,  quod  tamen  ad  gradum  baccalariatus  actu 
facultati  responderet.  Quam  responsionem  perfecit  et  finaliter 
tandem  ad  gradum  baccalariatus  admissus  et  promotus,  gradus- 
que  baccalariatus  sibi  actu  in  stuba  domus  facultatis  cum  Om- 
nibus   iuribus    ad    hunc   gradum    pertinentibus    per    decanum 


Act»  &c.  medicM  III.  87 

traditus   est.     Petivit   denique   pro   admissione   ad   examen  pro 
grada  licencie  in  medicina  et  est  favorabiliter  admissus. 

Item  feria  quarta  post  Tiburcii  congregata  fuit  itenim  20.  Apr. 
facultas  ad  expediendam  articulos  seqnentes:  Primus  fuit  ad 
andiendum  quendam  baccalauream  in  medicina  aliquid  a  facul- 
täte  petiturum;  et  fuit  Joannes  Alberti^)  de  Lauff,  qui  pe- 
tivit pro  admissione  ad  examen  pro  gradu  licencie  in  medicina, 
petivitque  secum  dispensari  super  responsionibus  publicis,  et 
est  exauditus  ob  eius  paupertatem,  et  quia  habuit  concurrentes 
duoSy  Mag.  loannem  Puelhamer  et  Mag.  Mathiam  Gasser, 
graciose  est  admissus.  Secundus  articulus  fuit  ad  presentandum 
domino  cancellario  illos  tres  ad  examen  pro  gradu  licencie  ad- 
missos,  et  fuerunt  presentati  conclusumque,  quod  omnes  simul 
uno  die  respondeant  et  omnes  simul  dent  unicuique  doctorum 
loco  collacionum  1  flor.  Ren.,  et  dederunt  et  fuerunt  protunc 
Septem  doctores,  qui  examinaverunt,  videlicet  doctor  Joannes 
Cuspinianus,  protunc  vicecancellarius,  doctor  loannes  Neu- 
man  decanus,  doctor  loannes  Markhward,  doctor  Wilhelmus 
Puelinger,  doctor  loannes  Prutenus,  doctor  loannes 
Entzianer  et  doctor  lodocus  Puehamer.  Puelhamer  dedit 
unicuique  doctorum  14  sol.  den.  ante  admissionem  ad  examen 
pro  gradu  licencie. 

Item  sexta  feria  post  Pangracii  fuit  iterum  congregata  fa-  Fol.  56  < 
cultas  ad  deliberandum  super  articulis  subscriptis.  Primus  ad 
audiendum  supplicacionem  quorundam  doctorum  novellorum,  ut 
ad  consilium  facultatis  recipiantur,  et  iiierunt  doctor  Georgius 
Tansteter,  doctor  Symon  Latz  et  doctor  loannes  Puel- 
hamer, et  peticionibus  eorum  auditis,  fuerunt  admissi.  Dedit 
unusquisque  20  cruc.  pro  bibalibus. 

Secundus  articulus  ad  audiendum  extraneum  doctorem 
quendam,  doctorem  videlicet  loannem  Salium  petere  volentem 
sese  ad  repetendiun  admitti.  Audita  eius  peticione  est  ad  repe- 
tendum  admissus,  conclusitque  protunc  facultas,  ut  de  cetero 
semper  velit  huiusmodi  petenti  ad  optionem  dare,  ut  unum  ca- 
nonem  ex  Avicenna,  Galieno  vel  Ypocrate  sine  dolo  et  fraude 
sibi  proiceret  eundemque  solito  more  repeteret,  et  ita  factum 
est.  Proiecit  enim  propria  manu  Afforismum  26.  quarte  particule 
Afforismorum,  et  fuit  materia  de  fluxu  dissenterico. 


13.  Mai 


*)  Alberti  ist  dnrchgestrichexi ;  dafUr  am  Rande:  Domhof  er. 


88  Act»  Ikc.  madieae  III. 

Tertias  articulus  non  minus  principalis  ad  deponendum 
pecuniam  facultatis  a  decano  precedenti,  videlicet  loanne 
Entzianer,  et  a  dominis  doctoribus  et  licentiatis  novellis 
perceptam. 

Quartus  ad  recipiendum  eensum  ab  inquilino  donms  facul- 
tatis^  puta  a  doctore  loanne  Newman  protunc  eiosdem  facul- 
tatis decano,  et  ut  sibi  solito  more  hactenus  observato  eadem 
sibi  ulterius  locaretur.  Qui  articuli  expediti  sunt.  Defalcatis 
enim  defalcandis  percepi  a  decano  precedenti,  a  doctoribus  et 
licentiatis  novellis  absque  censu  domus  34  tal.  4  sol.  4  den.; 
addidi  6  libr.  den.  ex  parte  census  hiemalis;  fecisset  census 
hiemalis  6  libr.  cum  media,  sed  mediam  libram  exposueram  ad 
purgandum  quatuor  fumigalia  domus  et  pro  fune  ad  puteum  et 
pro  duobus  ferreis  circulis  ad  testudinem,  quam  a  predicto  censu 
subtraxi,  et  sie  summa  summarum  perceptarum  una  cum  censu 
biemali  fecit  40  libr.  4  sol.  4  den.,  que  summa  protunc  repo- 
sita  est  ad  ladulam  facultatis.  Item  remansit  protunc  unus  flor. 
Renens.  de  tribus  novellis  doctoribus,  qui  expositus  est  ut  sc* 
quitur:  Item  pro  quinque  octavis  vini  per  16,  facit  cruc.  20; 
item  pro  quatuor  octavis  vini  per  12;  item  pro  piscibus  4  cruc, 
pro  pane  20  den.;  coce  bibales  24  den.;  iterum  coce  26  den. 
quos  concesserat,  facit  summa  7  sol.  4  den. 

Et  quia  protunc  fuerunt  tres,  qui  receperunt  insignia  doc- 
toralia,  videlicet  Mag.  Georgius  Tansteter,  Mag.  Symon 
Latz  et  Mag.  loannes  Puelhamer,  et  duo  gradum  licenciatus 
in  medicina,  videlicet  Mag.  Mathias  Gasser  et  loannes 
u.Mai  Dornhofer  de  Lauff,  feria  quarta  videlicet  post  Ascensionem 
Domini,  dedit  quilibet  ante  licenciam  2  ducatos  seu  22  sol.  den., 
similiter  ante  baccalaureatum.  Que  peccunia  computata  est  ut 
supra  et  reposita  cum  peccunia  precedentis  decani. 
Fol.  56»  Item  domus  facultatis  est  doctori  loanni  Newman,  pro- 

tunc seniori  et  decano  facultatis  eiusdem,   solito  more  hactenus 
observato  iterum  locata. 
20.  Juli  Item  feria  quarta  fuit  iterum  congregata  facultas  post  Alexii 

ad  deliberandum,  quid  expediat  fieri  ex  parte  structure  domus, 
maxime  tecti,  ne  domus  ruinam  paciatur.  Äd  hoc  fuerunt  vota 
doctorum,  qui  protunc  fuerunt  in  congregatione:  Primo  doctoris 
Wilhelmi,  qui  persuasit  a  me  mutuum,  ita  quod  per  huiusmodi 
mutuum  non  deberem  aggravari  voluitque,  quod  fieret  stuba 
cum  tabulis  ligneis.    Secundo  doctoris  Preiss,   quod  stnictura, 


Aeta  fko.  medicae  HI.  89 

per  quam  magis  domus  ruinam  posset  pati,  expediatur,  puta 
tectum.  Tertio  doctoris  Tansteter^  qni  commisit  ordinatis  ad 
structuram^  videlicet  decano  protunc^  ut  doctori  loanni  Neu- 
man,  doctori  loanni  Cuspiniano  et  doctori  Wilhelme^  qui 
protunc  ad  structuram  ordinati  fuerunt^  ita  quod  isti  meliori 
modo  singula  provideant;  non  voluit  me  doctorem  Newman^  ut 
inqoilinum;  ligatum  ad  mutuum.  Item  idem  Tansteter  dixit, 
quod  non  omnino  oompleatur  ista  structura,  sed  pro  posteris 
etiam  mittatur^  et  fiiit  sententia  etiam  doctoris  Wilhelmi;  quod 
pro  posteris  etiam  aliquid  fiat  Quarto  doctoris  SymonisLatz^ 
qui  commisit  etiam  dominis  ordinatis,  et  placuit  sibi,  quod  fiat 
stuba  cum  tabulis  ligneis  et  fiat  predispositio  aliqua  ad  hoc,  et 
si  inquilinus  posset  sine  iactura  sua  accomodare,  quod  faceret. 
Exhibuit  se  super  hiis  votis  decanus  doctor  loannes  Newman, 
protunc  domus  inquilinus,  quia  velit  anticipare  cum  censu  per 
duos  annos,  qui  census  duorum  annorum  extendebat  se  protunc 
ad  26  flor.  Ren.  Ulis  expositis  tandem,  si  necessarium  fuerit,  et 
obtinuerit  ex  vinis  suis  vel  qualitercumque,  ut  ex  practica,  ali- 
quam  peccuniam,  quod  iuxta  suam  honestatem  ulterius  contri- 
buere  velit.  Placuit  omnibus  et  presertim  doctori  Wilhelme, 
qui  dicebat  cum  aliis:  Satis  est;  —  sed  quid  in  absentia  mea, 
cum  eram  extra  civitatem  in  practica  cum  quodam  magnifico 
Comite  in  Ungaria,  eundem  doctorem  Wilhelmum  ut  vice- 
decanum  moverit,  nescio,  quod  ultra  prius  conclusa  alia  tractavit. 

Item  Mag.  loannes  Gastgeb  dedit  11  sol.  den.  facultati 
post    determinacionem   ad    gradum   baccalariatus   in   medicina, 
quam  determinacionem  fecit  feria  tertia  post  lacobi  et  fuit  dies    26.  Juli 
sancte  Anne,  quam  pecuniam  posui  ad  prius  percepta.  Promotus 
et  examinatus  ad  eundem  gradum  baccalariatus  feria  secunda    is.Juli 
post  Alexi  1513. 

Item  die  Mercurii  post  Assumpcionis  Marie  iterum  congre-  iJ'ol.ST» 
gata  est  facultas  ad  audiendum  Mag.  loannem  Gastgeb,  bacca-  '  ^' 
laureum  in  medicinis,  pro  ulteriori  promotione  supplicare  volen- 
tem.  ^)  Audivit  eundem  facultas  et  gratiose  admisit  eundem  pro 
examine  ad  gradum  licencie,  ita  quod  prius  det  50  flor.  Ben. 
et  dispensavit  secum  facultas  in  10  flor.  propter  expensas  factas 
pro  gradu  baccalaureatus  deditque  protunc  50  flor.  Ren.  in 
moneta. 


^)  Im  Orig.:  votenti. 


90  Acta  fac.  medicM  III. 

Secandus  articulus  huius  congregacionis  fuit  ad  audiendum 
quendam  baccalaureom  artiam  et  in  medicina  scolarem  alterias 
universitatis  petere  volentem  se  admitti  ad  examen  pro  bacca- 
lariatu  ac  deinceps  pro  licentia  in  medicina.  Qui  baccalarius 
Erfordensis  eodem  die  intitalatus  est  ad  facultatem^  et  fuit  nomen 
eins  loannes  de  Lunden  ex  GAttingen  deditque  pro  intitu- 
latione  10  cruc.,  et  visis  litteris  complecionis  studii  Erfordensis 
fuit  admissus  pro  examine  ad  gradum  baecalariatus  in  medicina 
fuitque  eodem  die  examinatus  et  gratiose  promotus,  cui  imme- 
diäte  traditus  est  gradus  baecalariatus  in  presentia  facultatis 
cum  Omnibus  iuribus  pertinentibus  ad  eundem  gradum  in  stuba 
domus  facultatis  eiusdem;  tandem  admissus  ad  examen  pro 
gradu  licencie  in  medicina.  Idem  pro  tunc  deposuit  55  libr. 
den.  in  uno  sacculo  ad  facuitatem;  superaddidit  postea  adnc 
5  libr.  den. 

Item  in  eadem  congregacione  dominus  doctor  Salius  dedit 
20  cruc.  propterea,  quod  receptus  est  ad  consilium  facultatis. 

Item  eodem  die  in  congregacione  exposui  pro  duabus 
octayis  vini  pro  sedecim  32  den.  (quos  recepi  de  peccunia  in- 
titulacionis  baccalarii  Erfordensis).^) 

Item  20  cruc,  quos  dedit  doctor  Salius,  et  10  cruc,  quos 

dedit  baccalarius  Erfordensis   pro  intitulacione,  expositi*)   sunt 

per  pedellum  pro  piscibus  pro  coUacione  quadam,  quando  exa< 

minati  sunt  Gastgeb  et  Gandulphus;  reliqui  10  cruc,  a  bacca- 

27.  Aug.    l^no  de  Lunden  pro  intitulacione  dati,  in  yigilia  sancti  Augu- 

stini  pro  vino,  fructibus  et  pane  sunt  expositi. 
F.?^*A^^_**  ^'®  Sabati,   que  fuit  vigilia  sancti  Augustini,   iterum  con- 

gregata  fuit  facultas  ad  deliberandum  super  sequentia.  Primo 
ad  audiendum  Mag.  Gandulphum  Grussen  ex  Erfordia 
petere  volentem  se  admitti  ad  examen  pro  gradu  baecalariatus 
in  medicina  ac  deinceps  pro  licencia.  Secundo,  quid  sit  facien- 
dum  cum  lignis  cum  serra  modo  divisis  et  in  platea  cumulatim 
iacentibus.  Item  in  eadem  congregacione  petiverunt  duo  licen- 
tiati  in  medicina,  puta  Mag.  Mathias  Gasser  et  lohannes 
Dornhofer  Alberti')  de  Lauf,  ut  cum  quibusdam  reci- 
piendis  insignia  doctoralia  eadem  insignia  doctoralia  recipere 
possent. 

^)  Im  Orig.  durchgestrichen. 

')  Im  Orig.:  exponie. 

')  Im  Orig.  ist  Älberti  durchgestrichen. 


27.  Aug. 


Acta  fac.  medicaA  III.  91 

Fuerunt  primo  auditi  duo  licentiati  et  conclusum,  quod  cum 
aliis  reciperent  insignia  doctoralia,  ita  tamei),  quod  unusquisque 
prius  deponeret  ad  facultatem  20  libr.  den.,  et  fecerunt.  Item 
eadem  hora  Mag.  Gandulphus  admissus  est  ad  examen  pro 
gradu  baccalariatus  examinatusque  et  promotus,  quia  satis  docte 
respoudebat  protune;  denique  in  stuba  inferiori  domus  facultatis 
creatus  in  baccalarium  in  medicina  presentibus  omnibus  docto- 
ribus  dicte  facultatis. 

Item  ex  parte  lignorum,  que  remanserant  post  casum  an- 
tiqui  lignei  tecti,  quando  facta  fuit  nova  structura  super  antiquam 
liberariam  prope  fontem,  conalusit  facultas,  ut  darentur  pedello, 
ita  quod  esset  mitius  in  recipiendo  peccuniam  a  novellis  docto- 
randis.  Fecit  et  eadem  ligna  recepit. 

Item  in  eadem  congregacione  exposuit  decanus  pro  vino, 
quod  protune  solvit,  16  den.  puta  octava,  6  cruc.  Pro  uvis 
12  den.,  pro  piris  1  cruc,  pro  simula  1  den.  Hec  pecunia 
recepta  est  de  media  libra  denariorum  quadam,  quam  dabat 
Salin s  pro  bibalibus.  quando  receptus  est  ad  consilium,  et  bacca- 
larius  quidam  pro  intitulacione,  ut  prius  signatum  est. 

Item   die  Sabati    post  Egidii   intitulatus    est   Conradus    3.Sept 
Hekhenschues  de  Esslingen;  dedit  8  cruc,  pedello  1  cruc. 

Dominica  die  post  Egidii  iterum  convocata  fuit  facultas  ad 
audiendum  peticionem  cuiusdam  Mag.  Georgii  Hayni  medici- 
neque  baccalaurei  alterius  universitatis  (videlicet  Erphurdensis),^) 
fuitque  peticio  eius,  ut  admitteretur  ad  examen  pro  gradu 
licencie  in  medicina  et  ut  fieret  secum  dispensatio  super  defec- 
tibus  et  responsionibus  publicis.  Conclusum,  quod  idem  petens, 
cum  litteras  testimoniales  super  promotionem  ad  baccalariatum 
non  haberet,  corporale  saltem  prestaret  testimonium.  Quod  fecit 
per  unum  dumtaxat  magistrum,  qui  ad  huiusmodi  testimonium 
insufficiens  fuit.  Decuit,  quod  prenominatus  Mag.  Georgius 
Hayni  per  iuramentum  probaverit,  quod  iuramentum  coram 
facultate  fecit;  que  facultas  super  defectibus  et  responsionibus 
publicis  cum  eodem  etiam  dispensavit.  Tandem  admissus  ad 
examen  pro  gradu  licentie  et  cum  tribus  prius  admissis  ad  idem 
examen,  puta  cum  Mag.  loanne  Gastgeb,  Mag.  Gandulpho 
et  baccalario  quodam  in  medicina  loanne  de  Lunden,  eadem 
hora  et  die  in  stuba  inferiori   domus  facultatis   domino   vice- 


Fol.  58« 
4.  Sept. 


*)  Im  Orig.  durchgestrichen,  weil  er  in  Montpellier  promovirt  hatte. 


93  Acta  fac.  medioae  III. 

cancellario  doctori^)  Wilhelmo  presentatus.  Conclusum  denique, 
quod  in  duobus  diebus  examinarentur,  semper  uno  die  duo. 

5.  Sept.  Item  ßeeunda  feria  post  Egidii  sunt  examinati  pro  gradu 

licencie  Gastgeb  et  GandnlphuB^  inventique  ydonei  pie  sunt 
admissi  et  promoti. 

6.  Sept.  Tercia  vero  feria  sequenti  post  Egidii  itenim  duo  pro  gradu 

licenoie  responderont.  Primus  fuit  Mag.  Georgius  Hayny,  ad- 
missus  et  promotus  pie.  Secundus  fuit  Joannes  de  Lunden, 
artium  et  medicine  baccalaureus  (Erphurdensis)^^)  qui  satis  de- 
biliter  et  timide  respondit  ex  magnaque  gracia  et  misericordia^ 
quam  graeiam  et  misericordiam  ipse  humiliter  sibi  a  facultate 
communieari  petivit,  admissus  et  promotus  est  iuravi^ue,  quod 
in  quinque  annis  Vienne  practicare  non  yelit  et  de  eetero  dili- 
gencior  esse  in  studio. 

Item  eodem  die  ante  examen  deposuit  Mag.  Georgius 
Hayni  50  iibr.  den.,  quemadmodum  Mag.  Gastgeb  fecit. 

Item  in  eadem  congregacione  exposuit  decanus  de  propria 
peccunia  pro  tribus  mediis  vini  et  uno  quartali,  per  16  vendendo 
octavam,  28  den.    Item  pro  fructibus  et  pane  4  den.;   facit  in 
summa  32  den. 
Fol.  58^  Item  de  50  Iibr.  den.  Mag.  Georgii  Hayni  et  de  peccunia 

baccalarii  de  Lunden  cuilibet  doctori,  qui  fuerunt  numero 
decem,  date  sunt  10  Iibr.  den.  Remanserunt  protunc  5  Iibr.  den., 
que  date  sunt  doctori  Wilhelmo  pro  collacionibus  post  examina, 
10.  Sept.  ut  infra  patebit,  in  congregacione  Sabato  die  post  Nativi- 
tatis  Marie  habita,  et  fuit  peccunia  baccalarii  de  Lunden 
öö  Iibr.  den. 

Die  Sabati  post  festum  Nativitatis  Marie  iterum  convocata 
fuit  facultas  ad  deliberandum  et  consultandum  super  articulos 
sequentes.  Primo,  quid  expediat  fieri  ex  parte  prandü  domi- 
norum  licenciandorum,  qui  fuerunt  numero  sex.  Conclusum, 
quod  prandium  debeat  fieri  cum  vicecancellario  doctore  Wil- 
helme, qui  protunc  etiam  fuit  pater  eorum,  suntque  eodem  die 
iam  nominato  doctori^)  Wilhelmo  et  vicecancellario  date  lö  Iibr. 
den.  ad  disponendum  necessaria  pro  prandio  Septem  ferculorum 
trium  mensarum. 


^)  Im  Orig.:  doctore.     Gemeint  ist  Dr.  Wilhelm  Puelinger. 
*)  Im  Orig.  durchgestrichen.    Vgl.  oben  8.  91,  Note  1. 
'')  Im  Orig.  abermals  doclore. 


Aeta  fae.  medicae  III.  93 

Item  eodem  die  et  eadem  hora  deposnerunt  duo  licentiati, 
puta  Mag.  Mathias  Gasser  et  lohannes  Alberti^)  de  Lauf^ 
quilibet  20  libr.  den.;  de  peccunia  vero  Gasser  licentiati  reman- 
serunt  post  accepcionem  15  libr.  den.  per  doctorem  Wilheimnm 
ut  supra  5  libr.  den.,  que  posite  sunt  ad  peccuniam  loannis 
Alberti')  de  Lauf  ad  unum  sacculum  signatum  signeto  domini 
doctoris  Cuspiniani. 

Item  secundns  articulus  fuit  ad  disponendum  cirotecas  et 
birreta  pro  acta  dominomm  licenciandornm.  Gonclusum,  quod 
decanus  protunc  illa  disponeret,  disposuitque  protunc  decanus 
loannes  Newman  ducenta  paria  eirotecarum,  semper  viginti 
quatuor  paria  pro  floreno  Ren.  dominica  die  post  festum  Nativi-  ii.Sept. 
tatis  Marie. 

Item  tertius  articulus  fuit  ad  dandum  pedello  nostro  iuxta 
statuta  facultatis  poreionem  suam  de  peccunia  dictorum  licen- 
eiandorum.  Conclusum,  quod  darentur  pedello  15  flor.  Ren.  una 
cum  donatis  lignis  et  peccunia  licentiatorum  Gasser  et  loannis 
Alberti  de  Lauf,  attento  quod  per  nos  faabuisset  labores  cum 
advenis  et  quod  etiam  quidam  ex  iuristis,  quando  recepit  in- 
signia  doctoralia,  pro  8  florenis  dedit  solum  4.  Item  eadem 
peccunia  debet  dari  pedello  post  actum. 

Item  in  eadem  congregacione  computavit  doctor  Wil- 
helm us,  quid  exposuerat  in  duabus  coUacionibus  post  examina 
habitis  et  singulis  computatis  |  obligabatur  facultati  et  adhuc  Fol.  59» 
obligatur^)  24  cruc.  et  2  den.  id  est  3  sol.  8  den.  Item  in 
eadem  congregacione  exposuit  decanus  pro  octava  vini  de  sua 
peccunia  16  den. 

Die  Mercurii  iterum  congregata  fuit  facultas  post  festum  28.  Sept. 
sanctorum  Cosme  et  Damiani  ad  audiendum  quendam  artium 
et  medicine  doctorem,  doctorem  videlicet  loannem  Kerador- 
phorum(!)  deBayreutt  diocesis  Bambergensis  petere  volentem 
se  admitti  ad  repetendum,  et  est  ad  repetendum  admissus  se- 
cundum  conclusionem  prius  factam  cum  doctore  Salio.  Proiecit 
enim  sibi  idem  doctor  afforismum  22.  secunde  particule  Afforis- 


^)  MberU  ist  im  Orig.  durchgestrichen,  dafür  am  Rande:  Domhofer. 

*)  Alberti  ist  im  Orig.  abermals  durchgestrichen,  dafür  am  Rande: 
Domkofer, 

')  Die  Worte  adhuc  chUgatvr  sind  im  Orig.  unterstrichen;  am  oberen 
Rande  hat  Dr.  Pnelinger  nachträglich  bemerkt:  Legatur  decofnatua  Preyaa, 
ai  dederim  vel  non,  et  invenietur  huhu  acripture  falaüaa  (S.  98). 


94  Aeta  fiw.  medieae  III. 

morum  Yppocratis:  „Ex  plenitudine  qtiecumque  egritudines  fiunt, 
evcLcuado  sanat  etc.^ 

Item   ad   audiendum   peticionem   quornndam   dominorum 
doctonun  novelloram,  qni  numero  fderant  sex,  simulque  uno  die, 

26.  Sept.   videlicet  in  vigilia  sanctonim  Cosme  et  Damiani,   sab  doctore 

Wilhelmo  Paelinger  reeeperont  insignia  doctoralia.  Peti- 
verunt  autem  se  reeipi  ad  consilium  facaltatis  et  pro  litteris 
testimonialibas.  Recepti  itaqae  eodem  die  sunt  ad  consilium 
facultatis,  concessitque  facultas  eis  dare  litteras  testimoniales, 
ita  quod  unusquisque  pro  littera  et  sigillo  facultatis  daret  unum 
flor.  Ungar.,  pro  bibalibus  vero  dederunt  facultati  2  flor.  Ren., 
qui  pro  coUacione  quadam  expositi  sunt.  Fuerunt  autem  nomina 
predictorum  dominorum  doctorum  novellorum:  Mathias  Gasser, 
loannes  Dorndorffer  de  Lawff,  loannes  Gastgeb,  Gan- 
dulphus  Grussen,  Georgius  Hayni  et  loannes  de  Lunden. 

27.  Sept.    Fuerunt  itaque  die  sanctorum  Cosme  et  Damiani  decem  et  octo 

doctores  de  facultate  medica  in  statione:  doctor  loannes  New- 
man  videlicet,  pro  tunc  senior  et  decanus  eiusdem  facultatis; 
doctor  MartinuB  Stampeis,  doctor  loannes  Markhuard, 
doctor  loannes  Cuspinianus,  protunc  consiliarius  Cesaree 
Maiestatis  Maximiliani;  doctor  Wilhelmus  Puelinger, 
doctor  loannes  Preiss,  doctor  loannes  Entzianer,  doctor 
lodocus  Puechamer,  doctor  Georius  Tannstetter,  doctor 
Symon  Lasius,  doctor  loannes  Salius,  doctor  Mathias 
Gasser,  doctor  loannes  Dornhofer  de  Lawff,  doctor 
loannes  Gastgeb,  doctor  Gandulphus  Grussen,  doctor 
Georgius  Hayni  et  doctor  loannes  de  Lunden. 

Item  in  eadem  congregacione  numerata  est  quedam  peccu- 
nia  per  doctores  novellos  deposita,  cum  qua  peccunia  expedita 
sunt  omnia  per  facultatem,  que  necessaria  faerunt  ad  singulos 
actus  pro  recepcione  insigniorum  predictorum  doctorum  novel- 
lorum. Item  de  eadem  peccunia  dato  sunt  facultati  13  libr.  den. 
et  6  sol.  den.,  ut  habetur  in  registro  quodam,  pro  structura 
domus  eiusdem  facultatis  erecta,  que  structura  absque  testudine 
23.  Mai  circa  fontem  seu  puteum  incepta  est  feria  secunda  ante  Vrbani 
1513.  Item  in  eadem  congregacione  exposuit  decanus  de  pro- 
pria  peccunia  20  den.  pro  vino,  pane  et  fructibus. 


Acta  fae.  nedicae  III.  95 

Das  ausgeben  von  wegen  des  males  der  sex  newen       Fol.  59»> 
doctor  gescheen  commatacione  estiva  anno  1513. 

Item  von  erst  doctor  Wilhalm  verrechent  12  ii  18  den. 
Item  nmb  allerlay  visch  6^3  sol.  2  den.  Item  dem  pecken 
10  sol.  den.  Item  nmb  64  ti  vleisch,  das  pfhundt  per  3  den.  = 
7  sol.*)  12  den.  Umb  143  achteren  wein,  die  achterin  nmb 
14  den.  und  umb  10  achterin  per  16  facit  9  Ä^  2  den.  Percepit 
doctor  Wilhelmus.  Dem  koch  für  Ion  22  sol.  den.  Umb 
20  kapawner  3*/,  Ü  den.  Percepit  doctor  Wilhelmus.  Doctor 
Wilhelmin  von  wegen  irer  unrueh  mit  kochen  und  ein- 
kauffen  etc.  1  U  den.  Familie  eiusdem  60  den.  Der  facultet 
10  flor.  Ung.  facit  13  ^  6  sol.  den.  Pedello  15  flor.  Ren.  Den 
mesnem  11  sol.  den.  Dem  trumetter,  pauker  und  pfheiffem 
14  sol.  den.  Patri  pro  tenendo  actum  14  it  den.  Umb  200  par 
hanndtschuch  und  umb  12  par  samisch  9  it  den.  Umb  3  praune 
unnd  umb  ain  raets  bireet  2  it  den.  Computati  sunt  pro  illis 
solum  1  &  b  sol.  18  den.,  addidi  1  sol.  de  pecunia  campana- 
toris  et  42  den.  de  pecunia  facultatis,  ita  quod  unum  biretum 
solutum  est  pro  ^/^  &  den. 

Item  über  alle  ausgab   uberbeliben   76  ^  4  sol.  12  den. 
cum  2  libr.  den.  datis  a  novellis   doctoribus,   cum   recepti   sunt 
ad  consilium.     Quam  pecuniam   tunc  decem  doctores  de  facul- 
täte  medica  inter  se  diviserunt.    Actum  die  sequenti  post  diem    28.  Sept. 
sanctorum  Cosme  et  Damiani  1513. 


[1513  n.] 

loannis  Prawn  Pruteni  exElbingk^  arcium  et  medi-    Fo1.60> 
eine  doctorisy  deoanatus  primus. 

Anno  1513,  die  sancti  Colomanni,  est  electus  in  decanum  i3.  Oct. 
medice  facultatis  doctor  lohannes  Brawn  Prutenus  ex 
Elbingk,  cui  decanus  precedens  presentanda  presentavit  et 
compntum  de  perceptis  et  expositis  fecit,  quo  facto  obligabatur 
facultas  doctori  lohanni  Neuman  16  flor.  Ren.  post  solutum 
censum  anni  1513  usque  ad  Michaelis. 

*)  Lies:  6  wK 


96  Acte  fibc.  medicM  m. 

In  eadem  congregacione  lamentabatur  dominus  doctor 
lohannes  Neuman,  qua  ratione  ipse  ut  inquilinus  domus  in 
eins  absencia  contra  prius  conclusa  ad  dandum  mutuum  quinqua- 
ginti  (!)  tal.  pro  structura  domus  medicorum  incepta  senten- 
ciatus  sit,  cum  tamen  idem  cum  omni  honestate,  ut  acta  probant 
folio  ut  supra  56^  pagina  secunda,  ubi  index,^)  in  eo  casu  se 
exhibuerity  contra  quam  exhibicionem  nemo  protunc  contradixit, 
ut  cavetur  ibidem.  Qua  lamentacione  audita  facultas  conclusity 
ut  circa  conclusa  eadem  staretur  nee  ultra  hec,  ad  que  se  sua 
sponte  obligassety  doctor  urgeretur.  Item  conclusum  est,  ut 
domus  medica  tueretur  quibusdam  cannalibus  ligneis^  prioribus 
antiquitate  consumptis  vel  propter  nove  structure  situm,  qui  bis 
non  correspondebat  amplius^  et  apertura  tecti  lignei  reforma- 
retur.  Quod  factum  est  mox  et  sine  dilacione  tunc  perfectum. 
Item  lateripario,  idest  dem  ziegler,  tenetur  facultas  8  tal.  den., 
ad  que  eciam  idem  doctor  Neuman  solvenda  se  obligavit,  ut 
fecit.  Sic  obligatur  facultas  doctori  Neuman  24  tal.  den.  Restant 
adhuc  per  eundem  doctorem  Neuman  mutuo  dandi  facultati 
pro  structure  adiumento,  quoniam  se  ad  50  tal.  den.  concedenda 
obligavit,  26  tal.  den.  Ad  quem  computum  sunt  per  eum  expo- 
sita  hec  sequencia,  ut  ipse  mihi  registrum  proprio  manus 
porrexit: 

Vermerkt  das  ausgeben  über  dy  24  pfhundt  phening,  so 

Fol.  60b    mir  doctor  Hannsen  Neuman  dy  facultet  der  [  ertczte  schuldig 

13.  Oct.    ist  worden  von  sandt  Colmanstag  anni  13°^^ 

22.  Oct.  Item  am  Sambstag  nach  Vrsule  dem  zymmerman  Maister 

24.  Oct.  Thoman  Sit  den.  Item  am  Montage  noch  Vrsule  zwen  tag- 
loner  gehabt,  dy  bey  600  hoel  und  flachziegl  underem  dach 
abgerambt  und  aus  dem  gwelb  under  das  dach  gezogen  haben, 
unnd  allenthalben  in  dem  newen  zcimmer  unnd  anderswo  auf- 
geraumbt,  ainen  ganczen  tag  aim  geben  4  cruc,  facit  32  den., 
an  das  die  zymmerleyt  nichts  arbaiten  bieten  mugen,   als   die 

26.  Oct.  remling  unnd  anders  auszezihn.  Item  am  Mittichn  nach  Vrsule 
gekaufit  ain  tausent  schintel  umb  7  sol.  10  den.,  davon  zufueren 
9  den.,  zu  zcelen  unnd  aufzculaeden  2  den.  Item  umb  tausent 
schindelnegel  60  den.  Item  mer  umb  ^s  tausent  schindehiegei 
30  den.  Item  umb  zwainczig  latten  60  den.  Item  von  ainer 
rinnen  und  von  den  20  latten  zcufueren  20  den.    Item  dj  rinnen 


«)  Vgl.  oben  S.  89. 


Acta  fac.  medicM  III.  97 


26.  und 

27.  Oct. 


gekau£Ft  nmb  5  boI.  10  den.    Item  am  Mitichn  unnd  Phingstag 

vor  Symonis  et  lüde  von  wegen  der  offnung  der  dacher  nnnd 

der  faulen   unnd   unnutczen   rinnen   gehabt   Maister   Thoman 

zymerman^  ain  zymergesellen  unnd  ainen  handtraycher  auff  die 

derr.     Item  Sambstag  darnach   mer   ainen  zymergesellen  unnd     -J9.  Oct. 

den  maister  gehabt^   die  dy  gratrinnen   gelegt  unnd  zcugedekt 

haben.    Item  Montag  darnach  mer  gehabt  ainen  zcimmergesellen    31.  Oct. 

unnd  ainen  handtraicher,    im  hoef  die   rinn   abgelassen,   ander 

rinnen    gelegt,    aufprochen    unnd    zcugedekt.     Dise    vier    tage 

machen  7  tagewerk  mit  saüipt  dem  maister,  aim  8  cruc.  unnd 

dem  maister  zuegeben  4  creyczer,   also  das  im  haben  gepurdt 

9  cruc,  macht  alles  1  &  den.     Item  dreyen  handtraichern  per 

5  cruc,  1  cruc.  tringkgelt,  facit  16  cruc    Item  mer  am  Sambstag    29.  Oct. 

nach  Simonis  et  lüde  gekaufft  ain  gratrinnen  umb  4  sol.  20  den., 

davon   zufuren  10  den.     Item  am   Montag  sand  Wolfgangstag    3i.0ct. 

mer  umb  ^/^  tausent  schintlnegel  30  den.     Item   daselbs  umb 

pfenningnegel  32  den.    Item  am  Phintcztag  nach  Omnium  Sanc     3.  Not. 

torum  ainen  maurergesellen  gehabt,  |  der  dj  gelegte  rinnen  vor-    Fol.  61» 

worffen  hat,   auch   gedekt  zwen   rauchfangk,   auch   das  dachel 

auf  dem  secret  im  garten  unnd  dasselb  secret  reformirt,  geben 

demselben   taegloner   32  den.     Item   umb   ein   preet   auf  dises 

secret   zemachen    12  den.     Item   dem    zcimmerman    umb    leim 

12  den.     Item  dem   decano  doctori  Preyß  geschikt  6  <ü  den., 

die  men   dem   zcimmerman   schuldig  ist  gewesen,   so   her   sein 

arbait  verpracht  hat  inhalt  des  gedings. 

Item  umb  ain  neczel  für  das  venster  am  gewelb  an  der 
gassen,  hat  gewegt  2  &  minus  ain  virding,  das  phunt  gerechent 
umb  6  cruc,  fecisset  zehathalb  cruc,  gegeben  8  cruc  Item  am 
Suntag  vor  Thome  der  slosser  entphangen  3  7i  ^  den.  von  wegen  18.  Dec. 
der  lien  unnd  thurl  im  dach  gemacht  inhalt  des  register,  aufge- 
merkt in  presencia  decani  doctoris  Neuman  et  doctoris  Wilelmi. 
Item  dem  zymmerman  dj  venster  im  hoef  mit  pretern  zuver- 
machen, als  es  gesneibt  hat,  14  den.  Item  dem  Ergkl  umb  ainen 
czenten  zantczeisen  12 ^^  ^o'*  den.,  percepi  ego  ex  doctore  Neu-  22.  Dec. 
man  feria  quinta  post  Thome.  Item  dem  eisner  bej  dem  Prant- 
steter  umb  zween  pusschen  sturtczplech,  ainen  pusschen  per 
11  sol.  den.  facit  2  &  den.  6  sol.  den.  Item  pro  litteris  facul- 
tatis,  quas  facultas  recognicionis  loco  ratione  credite  pecunie 
50  flor.  Renens.  domino  doctori  Newman  dedit,  10  cruc  Item 
dem  Schlosser  von  der  prunscheiben  abzenemen  unnd  von  der 

Acta  facttltHtis  modic«e  lU.  7 


98  Acte  be.  aedicM  UL 

neaen  zu  beslahen  unnd  zuczurickten^  auch  von  zwayen  haken 

unnd  ainem  valejsen  zu  der  thur  am  Beeret  im  hoef  geben 

<iw»       ^  cruc.  am  Phintcztag  noch  Reminiscere.    Item  dem  drachsler 

nmb   dj   neu   prunnscheiben  10  cruc.     Item  am  Mitichen  Sant 

23.  Nov.    Clemententag  nmb  ain  prunsail  gegeben  60  den.,  zu  vertrinken 

13.  Dec.    2  den.    Item  zwen  rauchfank  zcu  kern  Lucie  6  cruc.  |  Item 
Fol.  611»    1^^^  j^j.  ^^u  ^j^QQ  allenthalben  im  hoef^  auf  den  dachem  unnd 

auff  der  gassen  vor  dem  neuen  gepeu  unnd  andern  enden  auf- 
geraumbt  unnd  abgeworffen  hat  zu  nutcz  dem  haus  16  den. 

24.  Dec.    Darczue   zu   essen   nnnd   mein   diener   mitgeholffen  am  Weih- 
1514      nachtabendt.    Item  als  der  stäs  ist  gangen  nmb  Pauli  mer  ainen 

^'    '  *"'  tagwerker  gehabt^  der  snee  hat  abgeraumbt  ab  den  dachem 
unnd  andern  enden^   wo  es  not  gewesen  ist^   gegeben  12  den. 
'^^^       Item  feci  reformare  fomaces,  exposui  13  cruc.  ante  Martini. 

11.  Not.  Item  ego  percepi  ex  domino  doctore  lohanne  Neuman 

ex  parte  ianuamm  ferrearum  ultimo  in  curia  domus  fitcultatis 
^}^      appositamm  4  phundt  denar.  die  Marcii  anno  1Ö14.  Item  per- 
cepi  a  facultate   in    congregacione   prima   decanatus   mei   die 
ii^n       ^^^^^  Colomanni   2  flor.  Renens.   et   13  cruc.     Item   bedellus 

14.  Oct.    Georgius  presentavit  mihi  proximo  die  post  Colomanni  2  flor. 

Kenens.^  quos  coco  Oswald o  racione  prandii  sex  norellorum 
doctorum  darem.  Item  bedellus  facultatis  presentavit  mihi  6  soL 
den.  3  cruc.  mactatori  dandos^  qui  cames  pro  prandio  doctorum 
sex  novellorum  dedit.  Item  bedellus  presentavit  mihi^)  Dominica 
16.  Oct.  post  Colomanni  3  sol.  et  8  den.^  quos  doctor  Wilelmus  resi- 
duos  habuit  ex  pecunia  novellorum  doctorum,   quia  procuravit 

12.  Nov.    necessaria  pro  prandio  iilorum.  (Item  die  Satumi,  que  erat  duo- 

decima  Novembris,  a  domino  doctore  Neuman  6  tal.  den.  per- 
cepi ad  computum  numeri  50  flor.  Renens.,   quos  facultati  cre* 

21.  Dec.  didit,  ut  scitur.)')  Item  die  Mercurii,  que  erat  21.  Decembris, 
percepi  3  Ung.  flor.  a  doctore  loanne  Korndorffer,  qui  ratione 
eonsilii  facultatis  eosdem  dedit.  Item  idem  dedit  20  cruc.  pro 
iure  doctorum,  ut  consuetmn  est,  pro  coUacione,  quos  mox  pro 
Revolio  exposui. 

Item  in   congregacione  facultatis,   que  habita  est  in   die 

Fol  62»    ^^^^^  Colomanni,  exposui  |  16  den.  pro  vino  et  2  den.  pro  similis. 

^)  Dazu  bemerkt  eine  andere  gleichzeitige  Hand  am  Rande:  „Dodor 
Wilkelmu8  saUs/ecü  et  Neuman  inique  eum  mordet.'^ 

*)  Dieser  Satz  ist  durchgestrichen  und  am  Rande  bemerkt:  nQvta 
proonma  pagina  auperiu»  sunt  notati.'^     Vgl.  obe^i  S.  97. 


Acte  fac  in«dicae  lU.  99 

Item  sequenti  die  post  Colomanni  cocam  Oswald  um  citavi  ad  14.  Oct. 
me  et  2  flor.  Ren.,  qoos  mihi  bedellas  facnltatis  presentavit,  ei 
dare  volui  ex  commissione  facultatis  ratione  prandii  sex  novel- 
lorum  doctorum,  sed  impaciens  contentus  esse  noloit,  quare 
6  sol.  den.  consensu  facultatis  adinnxi,  cum  non  minus  recipere 
voluit.  Item  mactator  in  6  sol.  den.  et  3  cruc.,  qnos  mihi  be- 
dellus  nomine  facultatis  presentavit  dandos,  contentus  esse  noluit; 
consensu  facultatis  1  sol.  den.  super  addidi.  Item  bedellus  facul- 
tatis exposuit  pro  vino,  pane,  fructibus  etc.  in  congregacione, 
que  habebatur  in  domo  medicorum,  dum  sex  doctores  novelli 
quarta  feria^)  ante  Cosmi  et  Damiani  ad  consilium  admitte-  21.  Sept. 
bantur,  5  sol.  den.  3  cruc,  ad  quorum  expositorum  solucionem 
idem  a  facultate  percepit  29  cruc.  et  1  den.;  eodem  tempore 
cum  exposuit  residuum,  ego  differentiam  solvi  eidem.  Item 
tibicinatori  daudo,  quo  usi  sunt  doctores  novelli  sex  cum  tym* 
panitore  et  phistulatoribus,  ex  consensu  doctorum  seniorum 
propter  eins  impacienciam  dedi  60  den.,  quamquam  perceperit 
prius  12  sol.  den.  a  priori  decano,  in  quibus  noluit  esse 
contentus. 

Item  vor  Vs  tausent  phenningnegel,  welch  Maister  Thoma 
der  czimmerman  in  sunderhait  hat  müssen  nemen,  wj  der  pedell 
wol  wais,  mir  angesagt  hat  1  sol.  den.  hab  ich  selbst  czalt  in 
sunderhait.  Item  ich  hab  Maister  Thoman  dem  czimmerman 
den  Freitag  noch  sant  Leupolt  gegeben  2  ü  den.  an  stat  des  18.  Nov. 
baues.  Item  dj  acht  lienen  gegen  der  gassen  in  der  facultet 
haus  wegen  hundert  unnd  ain  unnd  neunczig  pfundt.  Item  es 
ist  noch  ein  ald  locherige  eisen  fensterthuer  bej  dem  slosser, 
gehört  der  facultet  czu.  Item  ich  hab  dem  slosser  auf  arbait 
der  8  obemelten  lienen  gegen  der  gassen  geben  von  dem  pfund 
ainen  cruc.  facit  3  üf.  Summa  expositorum  auff  den  slosser  vor 
sein  arbait,  vor  eyßen  und  plech  auf  die  lienen  auf  dj  gassen 
unnd  im  dach  der  ertczt  haus  facit  an  25  den.  8  ü. 

Item  ratione  duarum  scedarum  mandati,  quod  dum  statuta    Fol.  62i> 
legebantur  intimabatur,   bedello   artistarum  2   cruc.    dedi   pro 
labore.     Item   ego  solvi  Erkel  in   presencia  Georgii,   bedelU 
facultatis,    die    Veneris,    que    erat    vigesimatercia    Decembris,    23.  Dec. 
32  phenningnegel  umb  32  den.,  eciam  60  lattennegel  pro  9  den., 


^)  Oben  S.  94  wird  berichtet,  dsM  die  Anfhahme  der  seohs  Doctoren 
ins  FacnltätBColleginm  am  26.  September  stattfand. 

1* 


100  Aeto  fae.  nedieM  UL 

quos    clavos    recepisse   dixit  Erkel    indicio    sai   registri   Mag. 

22.  Nov.    Thomam  carpentaiiam  tertia  feria  post  Leopoldi.  Item  in  con- 

8^A  ^  gregacione,  que  habebator  in  vigilia  Pahnamm,  ezposoi  8  cnic. 
pro  vini   duabos   octavis   et  2  den.  pro  pistilibos   idest  pengl. 

26.  Apr.    Item  die  Mercurii,   que  erat  26.  Aprilis,   sont  appense  8  ianue 

ferree  versoB  coriam  domos  facultatis^  habentes  de  pondere  anaxn 

centenarium  et  6ö  libr.,  facte  ex  ferro  novo  empto,  ut  dicetar, 

et  antiqno  residuo,  quod  facultatis  erat,  ut  snpra  dictom  est 

Primo  exposui  pro  duobus  ponderibos,  que  pnsschen  stugel 

13.  Mai  plech  dicta,  unoqne  11  sol.  den.  13.  Maii.  Item  83  libr.  fern 
zue  hacken,  leysten,  krenczen,  neglen  etc.  das  tf  umb  1  cmc. 
Das  altt  eysen,  wie  vor  gesagt  ist,  ist  auch  darzae  khomen, 
wie  ichs  in  der  rayttung,  wie  ob  geschriben  ist,  erfondtn  wirtt(!); 
sunst  hett  der  Schlosser  myessen  mer  neus  eyssen  nemen,  allain 
ain  altte  eyssens  fensterthür,  voller  lecher,  ist  noch  bey  denun 
Schlosser.  Item  dem  Schlosser  zue  Ion  vonn  obgemeltten  acht 
thiren,  das  &  1  cruc,  facit  2  flor.  Renens.  45  er.,  qoia  ex 
centenario  13  sol.  et  10  den.,  de  residuo  65  cruc.  Ego 
10  den.  minus  65  pro  centenarii  labore  exposui,  [pro]  librarum 
labore  5  cruc.  solucionem  minui,  quare  percepit  ex  me  2  tal. 
den.  et  5  sol. 

Fol. 63»  Acta  in  eodem  decanatu. 

Die  sancti  Colomani  anno  1513  electus  est  in  decanum 
medice  facultatis  doctor  loannes  Praun  ex  Elbingck  Pru- 
tenus,  cui  decanus  precedens  que  consueta  presentari  debent 
presentavit  et  computum  de  perceptis  et  expositis  fecit.  Quo 
facto  obligatur  facultas  doctori  loanni  Ncuman  16  flor.  Renens. 
post  solutum  censum  anni  13.  usque  ad  Michaelis. 

In  eadem  congregacione  lamentabatur  dominus  doctor 
loannes  Newman,  qua  ratione  ipse  ut  inquilinus  domus  in 
eins  absencia  contra  prius  conclusa  ad  dandum  mutuum  50  flor. 
Ren.  pro  structura  domus  incepta  sentenciatus  sit,  cum  tamen 
idem  cum  omni  honestate,  ut  acta  probant  folio  ut  supra  56  pa- 
gina  secunda,  ubi  index,  in  eo  casu  se  exhibuerat,  contra  quam 
exhibicionem  nemo  protunc  contradixit,  [ut]  cavetur  ibidem. 
Qua  lamentacione  audita,  facultas  conclusit,  ut  circa  conclusa 
eadem  staretur  nee  ultra  hec,  ad  que  se  sua  sponte  obligaret, 
urgeretur.  Item  conclusum  est,  ut  domus  tueretur  quibusdam 
cannalibus  ligneis,  prioribus  antiquitate  consumptis  propter  nove 


Aeta  fae.  medicae  III.  101 

stracture  sitnm^  qui  bis  non  correspondebat  amplins^  et  apertura 
tecti  lignei  reformaretur.  Quod  factum  est  mox  et  omnino  per- 
fectum  tunc.  Item  lateripario,  idest  dem  ziegler,  tenetur  facultas 
8  tal.  den.,  quos  eciam  idem  doctor  Newman  solvit.  Sic  obli- 
gatur  facultas  doctori  Newman  24  flor.  Renens.  Restant  adbuc 
per  eundem  doctorem  Newman  mutuo  dandi  facultati  pro  struc- 
ture  adiumento,  quoniam  se  ad  50  obligavit,  26  flor.  Renens.  ^) 
Item  3  flor.  Renens.  dominus  doctor  Newman  dedit  carpentario 
ratione  laboris  structure  nove  domus  medicorum;  sie  obligatur 
adbuc  facultati  23  flor.  Ren.  Item  facultas  medica  dedit  doctori 
Newman  litteras  recognicionis^  quas  consensu  facultatis  predicte 
sigillo  facultatis  munivi^  ratione  50  flor.  Renens.,  quos  facultati 
tradidit  pro  structura  domus  medicorum,  quare  boc  anno  tandem 
in  actis  curavi,  ne  repeticionem  illarum  litterarum,  dum  satis- 
fecerit  facultas,  negligat  ex  eo  [vel]  heredibus  suis. 

Item  die  Veneris,  que  erat  4.  Novembris,  babita  est  prima  4.  Not. 
congregacio  officii  mei  in  domo  medicorum.  |  Item  quia  doctor  Fol.  63 ^ 
Trapp,  tunc  rector,  yoluit,  ut  singularum  facultatum  statuta  per 
decanos  legerentur,  et  quia  quandoque  statutornm  forma  in  facul- 
tate  non  attenditur,  articulum  proposui  dominis  de  facultate,  an 
vellent  aliqua  statutorum  mutare  aut  ita  conservare.  Conclusum 
est,  ut  legantur  statuta  iuxta  intencionem  statuti,  quod  est  in 
libro  statutorum  facultatis  in  capitulo  de  electione  decani  et 
eins  officio  folio  10.  ubi  f,')  et  quod  tantum  statuta  legerentur, 
que  scolares,  baccalaureos  et  licenciandos  vel  licenciatos  acce- 
dunt,')  quoniam  doctores  suarum  rerum  non  sunt  ignari,  et 
quod  intimacio  in  valvis  publicis  ad  banc  lectionem  fieret  sicut 
idem  statutum  sonat. 

Item  doctor  loannes  Keradorpberus  de  Bajttrendt, 
qui  propediem  repetere  voluit,  doctores  consuiuit  facultatis  in 
eadem  congregacione,  anne  alio  die  quam  quinta  feria  consueta 
pro  actibus  repeticionis  actum  terminare  possit  propter  vigiliam  lO.Nov. 
Martini,  que  certos  doctores  ieiunio  distraberet  et  in  quintam 
recte  ceciderit  feriam.     Conclusum  est,   quod  quarta  feria  ante     9.  Nov. 


^)  Dieser  glänze  Absats  steht  schon  oben  S.  96. 

*)  Vgl.  die  Statuten  der  medicinischen  Facultät  vom  Jahre  1389  bei 
Kink  n,  168,  §  7:  De  electione  decani  et  eins  officio. 

")  Vgl.  daselbst  §  2:  De  scolaribus  promovendis  ad  g^radum  baccala- 
riatns  in  medicina;  §  3:  De  baccalariis  in  medicina  promovendis  ad  gradnm 
doctoratafl:  und  §  4:  Seqnitnr  modns  promovendi  ad  graduro  doctoratns. 


102  Acta  fic.  ra«dicae  III. 

Martini  repeteret^  ne  convivii  solemnitas  impediretur,  et  quod 
scede  pro  disputacionibos  et  repeticionibus  facultatiB  non  cicias 
nisi  octo  diebus  antea  distriboantur. 

Item  conclasnni  fuit^  quod  ratione  Btructure  domns  facal- 
tatis  nondnm  complete,  priores  saperintendentes  et  directores 
pro  tempore  continaarenty  donec  necessaria  domus  complerentnr; 
fnerunt  dominus  doctor  loannes  Newman,  doctor  Caspi- 
nianuSy  doctor  Wilelmus  et  decanas  pro  tempore.  Item 
conclusum  fait  in  eodem  consistorio,  quod  fierent  ianue  ferree 
pro  Omnibus  fenestris  structure  novo  iuxta  consilia  superinten- 
dencium. 

9.  Not.  Item  die   Mercurii,   que   erat  9.  Norembris,   egregius   vir 

Mag.  loannes  Keradorphorns  de  Bajrentt  prout  artium  et 
medicine  doctor  suam  repeticionem  honorifice  fecit  super  divi 
Hippocratis  aphorismo  22.  particule  seeunde,  isto  videlicet:  „Ex 
plenitudine  quecumque  egritudines  fiunt,  evacuacio  sanatf  et  que- 
Gwnque  ab  evcusuacione,  plenitudo  et  aliorum  cantrcMrietas  etc.^ 
prout  concorditer  per  singulos  antedicte  facultatis  doctores  die 
Mercurii,  que  erat  post  festum  Nativitatis  Marie,  yisum.^)  Actum 
in  aula  universitatis  responsione  propria;  baccalarius  medicine 
pro  respondente  deputatus  non  nisi  parum  incidentaliter  auditus, 
qui  per  repetentem  pro  consuetudine  erat  deputatus. 

30.  NoY.  Item  die  sancti  Andree  apostoli  legi  ego  doctor  loannes 

Prawn  Prutenus  ut  decanus  in  scolis  dominorum  mediconim 

Fol.  64«  statuta  facultatis  hora  duodecima  |  pomeridiana  presentibus  do- 
mino  rectore  magnifico  et  maiore  numero  doctorum  facultatis, 
licenciatis,  baccalaureis  et  scolaribus  eiusdem,  eciam  multis 
aliarum  facultatum  membris.  Solemniter  peragebatur,  et  dum 
statutorum  lectionem  et  declaracionem  finieram,  rectori  gratias 
de  sua  presencia,  qua  facultatem  honoravit,  dixi;  oravi  denique, 
si  informacionibus  membrorum  facultatis  satisfactum  non  esset 
per  me,  ut  sua  magnificencia  suppleret  et  adderet,  quod  brevi- 
bus  exquisitissime  fecit.  Mandatum  pro  lectione  statutorum  appli- 
catum  est  mane  eiusdem  diei,  quo  statuta  legebantur,  cuius  talis 
erat  forma: 

Decanus  facultatis  medice  mandat  Omnibus  doctoribus,  no- 
bilibus,  licenciatis,  baccalaureis  ac  scolaribus  facultatis  eiusdem, 


^)  Oben  S.  98  wird  die  Sitzung,  in  der  dieses  Thema  gewühlt  wurde, 
auf  den  Mittwoch  nacli  Cosmas  und  Damiant  (28.  September)  verlegt. 


▲et»  flu;,  medieae  lU.  103 

qoatenus  hodie  hora  duodecima  compareant  in  scolis  domi- 
norum  medicorum  ad  audiendum  statuta  et  ordinaciones  utili- 
tatem  et  incrementum  facultatis  predicte  concemencia.  Sab 
pena  10  gross. 

Item  die  Mercurii^  que  erat  decimaquarta  mensis  Decem-    14.  Dec. 
bris,  appense  sunt  fenestre  ferree   octo  nove  ad  structare  nove 
domus  medicorum  anteriorem   partem  versus  plateam,   et  duo 
eciam  fenestre  ferree   ex  antiquis  ferreis  fenestris  prius  habitis 
per  facultatem  ad  duas  fenestras  tecti  structure  eiusdem. 

Item  die  Mercnrii,  que  erat  vigesima  prima  Decembris,  21.  Dec. 
habita  est  congregacio  in  domo  facultatis  eiusdem,  qua  hec  sunt 
acta,  ut  sequitur.  Primo  conclusit  facultas  in  negocio  domini 
doctoris  lohannis  Korndorffers,  qui  peciit  admitti  ad  con- 
silium  per  medium  doctoris  Georgii  Tansteter,  nam  podagra 
impeditus  articulo  formato  per  se  comparere  nequivit,  et  inter 
cetera  relaxacionem  unius  floreni  Ungar.,  cum  secuudum  statuta 
quatuor  dare  debuit  facultati.  Fecit  ex  allegacione  sui  baccalau- 
reatus,  quem  in  medica  facultate  antecedenter  nactus  Vienne, 
ubi  se  unum  florenum  Ungar,  ad  facultatem  deposuisse,  eciam 
bedello  iura  sua  tunc  dedisse  dixit.  Facultas  conclusit,  quod  si 
dominus  doctor  loannes  predictus  possit  docere  ex  actis  facul- 
tatis, quod  dederit  unum  flor.  Ungar,  facultati  et  bedello  iura 
sua  ratione  baccalaureatus  Wienne,  quod  tunc  unus  illorum 
quatuor  flor.  Ungar,  relaxari  deberet,  eciam  a  trium  solidorum 
solucione  bedelli  absolvi,  que  alias  ex  statutorum  intencione, 
antequam  consilio  admitteretur,  deponere  debuisset.  |  Secundo  Fol.  64^ 
quod  priores  tres  doctores  ordinati  ad  structuram  novam,  Cum 
faissent  iam  preparate  fenestre  ferree,  ad  plateam  tendentes,  et 
aliamm  necessariarum  structurarum  necessaria  periiciant,  sicut 
sciunt.  Tertio,  quia  scolares  medicine  pecierunt  a  decano  ante 
certos  dies,  quatenus  articulus  ad  facultatem  fieret  ratione  ana- 
thomie,  ubi  se  pollicebantur  volle  comparere  et  vel  per  se  petere, 
aut  quod  decanus  nomine  ipsorum  peticionem  ad  facultatem 
porrigeret;  sed  quia  nemo  ipsorum  comparuit,  facultas  conclusit, 
quod  decanus  servilem  condicionem  subire  nequaquam  deberet, 
cum  ipsi  huius  actus  non  essent  cupidi  et  afFecti  sed  negligentes, 
quod  non  comparuerunt;  cum  eciam  quasi  omnes  herum  studio- 
sorum  fherant  incipientes,  ne  anteponerent  currum  equi^;  item 
quia  pauci  sunt  numero,  tantis  expensis  satisfacere  nequeuntes 
scilicet  18  flor.:  cassandum  negocium  et  omnino  postponendura. 


1514 
4.  Jan. 


104  Acta  fkc.  mftdieae  III. 

Si  tarnen  expensis  predictis  satisfacere  voluerint,  facultas  vult 
condescendere,  que  nollis  expensis  visci^)  sui  vult  onerari. 

Item  die  Mercurii;  que  erat  4.  lanuarii,  dominus  doctor 
loannes  Markardus  misit  mihi  librum  Oalieni  nomine  doc- 
toris  loannis  Gastgeb;  qui  eundem  commisit  restitui  ei  ex 
libraria  medicorum  creditum,  quem  restitui.  Item  die  eodem 
misit  mihi  idem  doctor  loannes  Markardus  cum  eodem 
famulo,  eodem  eciam  gressu,  quo  mihi  predicta  opera  Gralieni 
prime  impressionis  presentavit^  recognicionem  doctoris  ludoci 
Puchamer,  tunc  absentis,  ratione  „Conciliatoris''  sive  Petri  de 
Ebano,')  pertinentis  ad  pulpitum  doctoris  Selingstat,  qua 
recognoscit  se  eundem  librum  recepisse  pro  usu  suo  et,  dum 
oportnnitas  dabitur,  se  restiturum  pollicetur. ') 

19.  Fein*.  Item  die  Solis,  que  erat  19.  Februarii;   habita  est  congre- 

gacio  facultatis  in  domo  medicorum  propter  sequencium  delibe- 
racionem  ex  commissione  domini  rectoris  facta.  Primo  ex  parte 
licenciati  Fabiani  conclusit  facultas,  quod  darentur  ei  copie  om- 
nium  privilegiorum  sibi  potencium  suffragari  in  accione,  quam  ha- 
buit  contra  Ankareuter,  a  quo  lesus  fuit.  Secundo  ex  parte  licen- 
ciati G-erber  facultas  conclusit,  quod,  ex  quo  personaliter  vadit 
ad  Cesaream  Maiestatem  cum  conmiendaticiis  universitatis,  sue 
facultatis  et  auditorum  satisfactum  sit  (!).  Tercio  de  gravaminibus 

Fol.  65*  suis  facultas  nunc  Cesaream  Maiestatem  non  vult  occupare,  |  sed 
universitas  debet  expectare  sue  Maiestatis  adventum  aut  occa- 
sionem  alias  faciliorem.  Quarte  de  contribucione  dicit  facultas, 
propter  causas  propositas  neminem  mittendum  esse  ad  Cesaream 
Maiestatem,  sed  rector  cum  suis  regimini  et  senatui  dicat  per- 
sonaliter expresse,  quod  si  noluerint  universitatis  privilegia  tuen 
et  membra,  ut  supplicacionibus  petitum  est,  defendere  et  [in] 
suis  iuribus  conservare,  quod  extunc  cogebitur  (I)  cogitare  de 
modo,  quo  Principis  assistenciam  invocabit. 

26.  Apr.  Item   die    Mercurii,    que   erat  26.  Aprilis,   sunt   appense 

8  ianue  ferree  versus  curiam  domus  facultatis  et  cura  et  expensis 
facultatis  fabricate. 


^}  Lies:  fitei. 

*)  Die  ältesten  Drucke  des  Petrus  de  Abano  flihrt  Hain  unter 
Nr.  1—16  an. 

')  Am  Rande  von  anderer  Hand :  BeaätuU  in  eongregaiUme  8.  Cotomanni 
Condliatorem  pre/alfu  doctor  lodoetu. 


AcU  fac.  medioae  III.  105 

[1614  I.] 

Decanatus  Doctoris  Georgii  Tannstetter  anno  1514.        Fol. 65i> 

Anno  Christi  1514^  in  vigilia  Palmarnm^  qae  erat  8.  dies  8.  Apr. 
Aprilis,  Georgias  Tannstetter  Collimitius  Licoripensis, 
artiam  et  medicinae  doctor^  astronomiae  professor  Ordinarius,  in 
decanum  facultatis  medicae  eligitnr,  cui  inox^  ut  moris  est, 
ladnla  et  sceptrum  committebantur;  rationem  vero  de  perceptis 
et  expositis  eongregatione  sequenti,  ut  infra  patebit,  decanus 
precedens  facturus  est.*) 

Intitulati:  Fol.  66* 

Mag.  Dominicus  Albinus  ex  Swe jnitz  inscriptus  est 
die  24.  lunii,  qui  tarnen  ante  hie  et  in  Italia  aliquot  annis  studio    24.  Jani 
medicine  ineubuit,  ut  multi  noverant;  dedit  32  den.,  de  quibus 
dedi  bedello  4  den. 

Mag.   Leonhardus   Coturninus    alias    Wachteler   ex 
Kirchen  untter  Deck  inscriptus   est  die   25.  lunii  et  dedit    26.  Juni 
32  den.     De  illis  dedi  bedello  4  den. 

lodocus  Sattelin  ex  Memmingen  inscriptus  est  die 
6.  Octobris  et  dedit  56  den.,  de  quibus  dedi  bedello  8  den.  6.  Oct. 

Bolfgangus    Fridinger,   artium   baccalarius,   inscriptus 
est  die  28.  Septembris;   dedit  32  den.,   de  quibus   dedi  bedello    28.  Sept. 
4  den.«)  

[1514  n.] 

Matthias  Gasser  Greczensis  in  feste  divi  Colomanni  J'ol.  66»» 
martyris  electus  est  in  decanum  saluberrim§  facultatis  medicae,  ^^*  ' 
qui  de  more  ex  antecessore  suo,  facta  prius  per  cum  ratione 
coram  tota  facultate,  ladulam  suscepit.  Singulis  autem  fideliter 
computatis,  percepi  ex  ipso  antecessore  meo  6  sol.  et  6  den., 
deinde  ex  domino  doctore  loanne  Neuman  4  sol.  den.  Dedi 
bedello  1  tal.  den.^) 

Egregio  viro  domino  doctore  loanne  Gastgeb  datis  et 
sigillatis  litteris  testimonialibus,  percepi  1  flor.  Hung.  De  qua 
peconia  dedi  librario,  qui  litteras  scripsit,  3  sol.  den. 


')  Der  übrige  Raum  der  Seite  ist  leer. 
*)  Der  übrige  Raum  der  Seite  leer. 
')  Eine  halbe  Seite  leer. 


106  Acta  t$c,  madicM  III. 


Fol.  67» 
1515 


Mag.  Franciscus  Rothner  ex  Rain  inscriptas  est  mense 
Febr.      Februario   die  .  .  .  anno  salutia  1515;    dedit   32  den.,    bedello 
4  den.1) 


[1616  L] 

Fol. 67^  Quartos  decanatas  doctoris  Wilhelmi  Puelinger. 

14.  Apr.  Anno  Domini  1515,   die   sanctoram  martirum  Tiburcii   et 

Valeriani,  fait  electus  in  decanum  facultatis  medice  doctor 
Wilhelmus  Puelinger  ex  Wising,  ceptroqne  et  ladala  cum 
consuetis  investitus  etc.  Eodem  die  lis  suborta  fuit  ex  parte 
census  inquilini  facultatis  doctoris  lohannis  Neuman,  cuius 
determinacio  suspensa  fuit  ad  sequentem  congregacionem,  quia 
nullam  prius  dederat  facultati  quietanciam  de  percepta  pecunia 
ex  censu  annuo  defalcanda.  Si  Gasser  dare  voluit,  necessa- 
rium  fuit  circa  Georgii  precessisse  computum  cum  eo  et  annum 
elapsum  fuisse,  pro  quo  talem  quietanciam  de  13  flor.  in  mutuo 
suo  defalcandis  dare  et  facultati  assignare  obligatus  fuit,  quod 
hactenus  non  fecit.  Item  dedi  pedello  eodem  die  18  den.  pro 
collacione  et  8  den.  pro  intimacionibus. 

Item  ex  parte  locacionis  domus  videatur  decanatus  doctoris 
Cuspiniani  anno  1506,  quid  ibi  facultas  concluserit,  et  anno 
septimo  in  decanatu  domini  doctoris  Stainpeis')  iterum  doctor 
Neuman  petivit  et  obtinuit  locacionem  domus  et  censum  dedit 
ad  finem  cuiuslibet  mutacionis  in  omnibus  decanatibus. 

Item  ex  testamento  doctoris  lohannis  Marckhart  per- 
cepi  pro  reformacione  ceptri  2  libr.  den.  in  nummis,  qui  „sexer" 
dicuntur,  in  memoriam  sui  apud  facultatem;  requiescat  anima 
eins  in  pace  sempiterna.*)  Item  pro  officio  et  processione  et 
decem  missis,  pro  qualibet  5  cruc.  in  feste  sanctorum  martirum 
Cosme  et  Damiani  dedi  pedello  2  libr.  15  den.  et  pro  schedis 
intimacionis  et  singulis  per  pedellum  computatis.  Item  pro  censu 
ad  Scotos  2  den. 

Ego  loannesNewman,  artium  et  medicine  doctor,  pre- 
senti  Chirographe  meo  recognosco  22  libr.  den.  ex  censu  coUectas 

^)  Der  übrige  Raam  der  Seite  ist  leer. 

>)  Vgl.  oben  S.  60  und  63. 

')  Am  Rande  nachgetragen :  et  Hhros  cfnrtoit  ex  facuUaU  muiuatoit. 


Acta  f»e.  medicae  lU.  107 

per  duos  annos  me  es:  facnitate  medica  pro  solucione  debiti  mei 
50  flor.  Renens.   percepisse  die   sancti  Colomanni  anno  quin-     13.  Oct. 
deeimo,  a  quo  tempore  annus  solucionis  continuandus  est^  et 
restant  aduc  28  flor.  Renens.  mihi  solvendi,   singolis   defalcatis. 


[1616  n.] 

Decanatas  doctoris  Simonis  Lazii  anno  LÖ15.  Fo1.68« 

Anno  Domini  1515,  die  sancti  Colomanni  martiris^  electus  13.  Oct. 
est  in  decanum  facultatis  medice  doctor  Simon  Lazius  Stut- 
gardtinns^  qoi,  ut  moris  est,  sceptro,  ladula  et  aliis  consaetis 
investitas,  ex  antecessore  suo  egregio  domino  doctore  Wil- 
helmo  coram  tota  facultate  de  perceptis  et  expositis  rationem 
accepity  qne  a  tota  facultate  perprobata  est.  In  iilo  quoque  cal- 
culo  facultas  predicto  doctori  Wilhelme  43  den.  debebat,  quos 
ego  in  brevi  nomine  facultatis  restitui  et  solvi  prefato  doctori 
Wilhelme.  In  eadem  congregatione  concluditur  per  facultatem 
super  collatione  serotina  apud  doctorem  loannem  Prutenum 
habita,  quod  doctores  capitatim  contribuant  pecuniam,  quo  per 
decanum  cum  pedello  prefato  doctori  Pruteno  mittatur  —  summa 
autem  collationis  erat  22  sol.  15  den.  —  cum  hoc  prefatum 
doctorem  admonendo^  ut  penam  4  sol.  ex  quodam  decreto  in 
decanatu  tercio  egregii  yiri  doctoris  Wilhelmi  dato  debitam 
solveret.^)  Quam  cum  decanus  per  pedellum,  cum  pecuniam 
collationis  misit,  postulaverit,  respondit  dominus  doctor  Pru- 
tenuSy  se  in  proxima  congregatione  negocium  coram  facultate 
et  dominis  doctoribus  acturum  et  excusationem  allaturum ;  quare 
res  et  negocium   ad   proximam   congregationem  suspensum  est. 

Item  in  prefato  calculo  per  doctorem  Wilhelmum  facto 
idem  doctor  Wilhelmus  eciam  computavit  2  tal.^  que  accepit 
ex  testamento  domini  doctoris  Marquardt;  cuius  anima  Deo  vivat. 

Die  MartiS;  que  erat  30.  Octobris^  fuit  convocata  et  con-  30.  Oct. 
gregata  facultas  ad  audiendum  Mag.  loannem  Winczelhawßer 
ex  Stutgardt,  qui  in  facultate  coram  dominis  doctoribus  con- 
stitutus  petiit  se  admitti  ad  examen  pro  licentia  in  eadem^  facta 
dispensatione  super  baccalariatu  et  responsionibus  ac  defectibus 
lectioniim,  si  quos  acceperit.  Concludunt  domini,  quod  prefatus 


»)  Vgl.  oben  8.  83. 


108  Aeta  &e.  medieae  HL 

Mag.  loannes  ad  adipiscendum  doctoratos  gradam  laborem  ac 
sudorem  non  fiigiat^  nti  strennunm  et  fortem  militem  decet, 
cum  praviam  et  honoris  titoluB  solum  laborantibas  et  meren* 
tibus  detur,  et  cnin  honore,  labore  ac  difficnltate  acqoiri  debeat; 
arduum  enim  ac  dif&cile  virtutis  opus  et  quod  via  congnia,  trita 
ac  hactenus  a  maioribus  observata  procedat.  Quare  concludunt 
in  hanc  formam  et  modum:  Primo  quod  domini  cum  eo  super 
responsionibus  et  defectibus  lectionum^  si  quos  acceperit,  pie  ac 
gratiose  dispensent  propter  multas  causas  et  presertim,  quia  post 
paucos  dies  abiturus  erat  in  Vngariam^  quare  hjemem  nivosam 
timebat.  Secundo  quod  Mag.  loannes  prefatus  in  sua  petitione 
exauditus  sit  tali  ordine,  modo^  pacto  ac  conditione  a  maioribus 
observatis,  scilicet  ut  primo  respondeat  pro  baccalariatu,  quo 
adepto  admissus  sit  ad  respondendum  pro  licentia.  Tertio  quod 
Mag.  loannes  solvat  cuilibet  doctori  pro  examine  baccala- 
riatus  et  pro  licentia  summam  pecuniariam  in  statutis  facultatis 
expressam. 

Mag.  loannes  Winczelhawser  vocatus,  hec  ex  decano 
accipienS;  annuit  et  illa  hora  pro  baccalariatu  examinatus,  ad- 
missus et  a  decano  nomine  facultatis  in  stuba  domus  medicorum, 
quia  super  actu  dispensatum  fuit,  cum  omnibus  lucribus  (!)  ac 
iuribus  hunc  gradum  concernentibus  in  baccalarium  medicine 
creatus  est.  Dedit  cuilibet  doctori,  qui  novem  erant,  —  dominus 
doctor  loannes  Cuspinianus,  qui  decimus  erat^  ab  eo  nihil 
accepit  —  ^/,  flor.  Ungar.,  et  pro  prandio,  quia  super  actu  bacca- 
lariatus  dispensatum  fuit,  cuilibet  doctori  4  sol.  Dedit  facultati 
1  flor.  Ungar.;  facultas  quoque  1  flor.  Ungar,  accepit,  quem 
magister  pro  actu  presidenti  dare  debuisset. 

Quarte  concludit  facultas,  quod  decanus  nomine  facultatis 
dominum  cancellarium  salutet  pro  dando  vicecancellario,  et  quia 
dominus  prepositus  Vienne  non  erat,  mittitur  Georgius  famulus 

31.  Oct.  facultatis  cum  litteris  die  Mercurii,  que  erat  31.  Octobris,  ad 
Petersdorff,  ubi  tunc  cancellarius  dominus  prepositus  erat,  ad 
eundem  pro  dando  vicecancellario. 

Fol.  68^  Quinto  concludunt  patres  ex  parte  pene  egregii  viri  doc- 

toris  loannis  Pruteni,  quod  velint  manere  in  priore  decreto, 
et  dominus  doctor  loannes  dedit  4  sol. 

4.  Nov.  Quarte   die  Novembris  prefatus   Mag.  loannes  Winzel- 

hawßer,   medicine  baccalarius,   presentatus  fuit  vicecancellario 

6.  Nov.     sub  pulsu  vesperarum,   et   cancellaria  pro  licencia  aperta,   dies 


Acta  fae.  medicae  III  109 

crastinus  sequens^  scilicet  quintus  eiusdem  mensis,  pro  examin e 
ad  licenciam  assignatus  est. 

Die  quinto  prescripto^  punctis  duobus^  nt  moris  est,  sub 
polsu  primaram  mane  assignatis,  prefatus  Mag.  loannes  post 
meridiem  examinatus  est^  et  voto  omnium  doctorum,  qui  tunc 
presentes  erant  —  doctor  Simon  Lazius,  decanus  et  vice- 
cancellarius^  doctor  loannes  Newman,  doctor  Wilhelmus 
Puelinger,  doctor  loannes  Prntenus^  doctor  loannes 
Entzianer,  doctor  lodocus  P4chaymer,  doctor  Georgias 
Tanstetter,  doctor  loannes  Gastgeb;  at  doctor  loannes 
Pylhamer  non  interfuit  examini,  quia  in  practica  cum  quodam 
domino  erat^  at  sibi  data  fuit  portio  sua;  Doctor  loannes 
CuspiniannSy  Cesaree  Maiestatis  consiliarius  et  Vienne  in  senatu 
locumtenens^  examini  non  interfuit  et  nihil  accepit  —  admissus 
est  et  idoneus  ad  licenciam  pronunciatus. 

Die    14.  eiusdem    predictus    Mag.  loannes    sub   doctore    14.  Nov. 
Simone  Lazio   decano   et  vicecancellario  accepit  licenciam  et 
insignia   doctoralia.     Dedit  prefatus   Mag.  loannes   Winczel- 
hawßer  ante  licenciam  2  flor.  Ung.  ad  facultatem. 

Die  17.  eiusdem  fiiit  congregata  facultas  ad  deliberandum  17.  Nov. 
super  articulis  sequentibus:  Primo  manere  non  volens  Vienne  in 
studio  doctor  novellus  loannes  Winczelhawßer^  petiit  secum 
dispensari  super  lectione  annua^  quam  doctor  novellus  in  studio 
facere  ex  statutis  debet.  Et  tali  conditione  dispensatum  est,  ut, 
si  maneret  Vienne,  compleret  hanc  lectionem  annuam;  si  autem 
abire  vellet  et  contingeret  redire  Viennam,  compleret  lectionem 
per  medium  annnm.  Secundo  prefatus  doctor  loannes  petiit 
se  ad  consortium  et  consilium  facultatis  admitti,  et  facto  iura- 
mento  de  observandis  admissus  est  et  solvit  20  cruc.  pro  vino 
Bifolio.  Tertio  prenominatus  doctor  loannes  Winczelhawßer 
litteras  testimoniales  sui  doctoratus,  quia  abiturus  esset,  sibi  dari 
petiit  gratis  propter  expensas  coUationis.  Et  domini  doctores  de 
facultate,  quia  doctor  prefatus  ad  noctem  in  coUatione,  quam 
splendidam  dederat,  et  dominos  doctores  et  uxores  habuit,  con- 
cluserunt,  quod  sigillum  gratis  esset  litteris  testimonialibus 
apponendum. 

Quarte  de  ruderibus  ante  domum  facultatis  conclusit 
facultas^  quod  pars  eorum  esset  sursum  ad  pavimentum  confi- 
ciendum  apportanda   et  residuum  ad   curiam   eiusdem  domus; 


1 10  Acta  fac  B#di«M  lU. 


de  confectione  ac  applanatione  pavimenti  vero  supersedendum 
esse  nunc  propter  hyemem  instantem  in  vemale  tempos  osqae. 

ii.Dec.  Die  11.  Decembris  convocatur  facultas  ad   deliberandum 

super  articulis  sequentibus.  Primus  fuit,  quia  domini  commissarü 
in  negocio  vergente  inter  reverendissimum  dominum  Viennensem 
et  universitatem  satis  ridiculosam  universitati  proponentes  con- 
ditionem,  quam  universitas  non  accepit^  omnes  libellationes  et 
scripta  ab  utraque  parte  porrecta  ius  suum  defendente,  iam 
misissent  vel  missuri  essent,  bonum  esset^  ut  universitas  snum 
procuratorem  in  curia  Cesaree  Maiestatis  haberet^  vel  ex  suis 
doctoribus  vel  magistris  aliqnem  mitteret.  Concludit  facultas, 
quod  pro  nunc  nullus  orator  ex  multis  causis  ad  Cesaream 
Maiestatem  sit  mittendus,  sed  dominus  ac  egregius  vir  Mag. 
Vincentius  Rockner,  qui  antea  ab  universitate  munere  sit 
subaratuS;  ab  universitate  salutetur,  ut  nomine  universitatis  alicui 
bono  viro  in  curia  Cesarea  scribat,  vel  indicet  aliquem  bonum 
virum  in  curia  Cesarea,  cui  universitas  negocium  fideliter  com- 
mittere  possit  ad  expediendum  sub  certa  et  condigna  remune- 
ratione. 

Fol.  69^  Secundo    concludit   sessio   onmium    doctorum    unanimiter 

ratione  pedellorum  de  novo  anno,  quod  fiat  omnium  pedellorum 
equalis  divisio;  si  autem  aliquis  pedellorum  cum  pedello  nostro 
dividere  ad  equales  portiones  non  velit,  pro  tunc  nee  pedellus 
noster  cum  eo  dividere  debeat.  Hoc  decretum,  etsi  alias  anno 
superiori  in  decanatu  egregii  viri  Mathie  Gassers  datum 
fuerit,  in  quo  et  hodie  facultas  medica  firmiter  perstat,  tarnen 
idem  doctor  Mathias  Gasser  ex  negligentia  non  scripsit. 

Eodem  die  et  sequenti  per  13  mulieres  et  3  vires  rudera 
extra  domum  facultatis  sunt  sursum  ad  pavimentum  conficien- 
dum  apportata;  exposui  pro  illis  6  sol.  28  den. 

Concordantur  pedelli  per  dominos  de  consistorio  tali  pacto, 
quod  pedellus  artistarum  debeat  dividere  cum  aliis  pedellis  tribus 
coUectam  ex  dominis  coUegiatis  et  conventoribus. 

14.  Apr.  Die  sanctorum  martirum  Tiburcii  et  Valeriani  calculo  per 

me  coram  facultate  facto,  reliqui  sequenti  decano  venerabili  viro 
doctori  ioanni  Neuman  4  tal.  5  sol.  13  den. 


11.  and 

12.  Dec. 


Act»  fiM.  medicM  III.  111 


[1516  I.] 


Fol.  69»» 
1 4.  Apr. 


Anno  Domini  1516,  in  die  sanctorum  Tiburcii  et  Valeriani 
martirum,  electus  est  itenim  in  decanum  facoltatis  medicine 
doctor  lohannes  Newman  ex  Vienna,  cui  decanus  immediate 
precedens  presentavit  libros  statutorum  et  actornm  cum  ladula 
quadam  parva  tribns  seris  clausa  cum  unica  dumtaxat  clave. 
Presentavit  et  scatulam  quandam  cum  privilegio  facultatis  cum 
quibusdam  aliis  litteris  ibidem  contentis,  sigillum  facultatis,  clavem 
ad  archam  universitatis  cum  quibusdam  aliis  antiquis  clavibus 
absque  clavibus  pertinentibus  ad  libros  liberarie  facultatis  eins- 
dem.  Et  facto  computo  de  perceptis  et  expositis  remanserunt 
facultati  4  libr.  5  sol.  et  13  den.,  ut  manus  precedentis  decani 
in  isto  folio  retro  testatur.  De  quibus  dati  sunt  pedello  pro 
salario  suo  per  decanum  12  sol.  den.  Item  1  cruc,  quem  pe- 
dellus  exposuerat  pro  circulis  ex  ovis,  wulgariter  vmb  ayrene 
peygl.  Item  percepit  idem  pedellus  2  cruc.  de  eadem  peccunia, 
quos  pro  vino  rubeo  Pinol.  ^)  concesserat,  ut  octava  vini  eiusdem 
emeretur. 

Item  feria  sexta  post  Alexi  habita  est  congregacio  facul*  18.  Jali 
tatis  ad  deliberandum  super  articulis  infrascriptis.  Primo  ad 
providendum  domum  facultatis  ad  futuram  mutacionem,  diem 
videiicet  sancti  Michaelis,  cum  alio  ydoneo  et  honesto  inquilino. 
Que  locata  est  cuidam  impressori  librorum,  Iheranimo')  nomine, 
pro  16  libr.  den.,  ita  quod  cum  eisdem  16  libris  anticiparet  et 
daret  doctori  Newman  ad  redimendum  debitum,  quod  facultas 
eidem  doctori  Newman  se  ad  15  libr.  den.  extendens  tene- 
batur,  quos  16  libr.  den.  a  predicto  inquilino  Iheranimo  in- 
pressore  percepi,  de  quibus  obligor  dare  facultati  1  libram. 
Secundo  ad  providendum  domum  facultatis  ad  futuram  muta- 
cionem  cum  quibusdam  ligneis  tegulis  wulgariter  „schindP  et 
cannula  etiam  quadam  lignea,  ne  dampnum  ex  pluvia  pro  futuro 
patiatar.  Conclusum  est,  quod  fiat.  Emi  itaque  ^/^  M  (=  500) 
de  ligneis  tegulis,  wulgariter  ^/^  tausent  schintl  pro  ^/^  libr.  den. 
minus  1  cruc,  item  vectori  quodam  de  eisdem  7  den.,  et  sunt 

^)  Wohl  verschrieben  statt  RivoUo, 

*)  Offenbar  ist  Hieronymus  Vietor  gemeint.  Anf  diesen  interessanten 
Umstand  hat  bereits  X.  Schier,  Commentatio  de  primis  Vindob.  typographis 
(Vindob.  1764),  S.  24,  aufmerksam  gemacht.  Vgl.  Anton  Mayer,  Buchdrucker- 
geschichte,  I,  32. 


112  Acta  fac.  medicM  III. 

aduc  pre  manibus.  Tertio  ad  comportandum  et  providendum 
libros  facultatis,  et  ut  claves  pro  seris^  quibus  libri  facultatis 
tenentur,  disponantur,  cum  sint  amisse.  Presentavit  pro  tunc 
I  dominus  doctor  Wilhelmus  sequentes  libros:  Primus  Über  fuit 
;  in  pergameno  scriptus,  cuius  titulus  est:  ^Incipit  über  Viatici^  ^) 
in  rubea  seriptura.  Secundus  liber  incipitur:  „Dicimus  querentes''. 
Tertius  etiam  in  pergameno^  cuius  inicium  est:  „Incipit  liber 
primus  de  anima^.')  Quartus  etiam  in  pergameno,  cuius  inicium 
est:  „Incipit  liber  de  elementis".')  Quintus  in  pergameno  con- 
tinens  Rasis')  cuius  inicium  est:  „Incipit  in  prologo  libri^  etc. 
Claves  vero  ad  seras  predictas  iam  noviter  pedellus  fieri  fecit, 
puta  circa  festum  Colomani. 

c.i3.0ct.  Quarto   ad   cogitandum,    quid   sit   agendum   contra  men- 

dacem  et  deceptricem  mulierem  quandam,  que  se  arte  medicam 
nominat  et  taliter  in  derisionem  et  diffamiam  nostre  saluberrime 
facultatis  se  publice  in  omnibus  quasi  valvis  ecclesiarum  et  an- 
gulis  civitatis  applicat  contra  salutem  anime  eius  operando  et 
homines  decipiendo;  quid  et  tractandum  sit  contra  alios  nequiter 
et  indocte  practicantes.  Conclusum,  quod  fieret  super  hoc  spe* 
Cialis  congregacio  facultatis,   que   facta  est  die  Sabati  sequenti 

19.  Juli  post  Alexi  ad  tractandum  contra  ydiotas  et  indoctas  et  inutiles 
personas  in  eadem  facultate  practicantes.^) 

Fol.  70»  Intitulati: 

5.  Juni  Marcus  Obrer  ex  Ysna,  feria  quinta  post  Erasmi  1516 

inscriptus  est  deditque  10  cruc.  pro  intitulacione. 

Mag.  Gregorius  Gastgeb  Melicensis  inscriptus  est  feria 
16.  Juni    secunda  post  Viti  1516;  dedit  15  cruc. 

Mag.  Conradus  Scipio  Echtertingensis  inscriptus  est 
2.  Oct.     secunda  die  Octobris  1516  deditque  10  cruc. 

Conclusum  est/)   ut  per  facultatem  adiretur  episcopus  et 
idem   peteretur   pro   innovacione   privilegii   olim    reverendissimi 


*)  Vgl.  Chottlant,  Bücherkunde  (Leipzig  1841),  8.  360. 

')  AriBtoteles. 

•)  Vgl.  Choulant,  a.  a.  O.,  S.  340. 

*)  Mittelst  Verweisungszeichen  wird  im  Orig.  auf  den  nach  den  „In- 
titulati" unmittelbar  folgenden  und  mit  „Conclusum  est*  beginnenden  Ab- 
schnitt auf  Fol.  70*  verwiesen. 

*)  Dieser  Absatz  schllesst  sich  unmittelbar  an  den  oben  begonnenen 
Sitzungsbericht  vom  19.  Juli  an. 


Aeta  hc,  medicM  m.  113 

domini  PataviensiS;  ^)   et  factum   est  feria   secunda  post  lacobi    28.  Jali 
hora  secunda  post  meridiem,   qua  salutatus  est  idem  episcopus 
Vienensis  tali  forma  ut  sequitur: 

„Reverendissime  Princeps,  Pater  et  Domine  graciose.  Tota 
facultas  medica  coram  gracia  vestra  et  reverendissima  patemi- 
täte  hie  constituta  tanquam  vero  pastore  et  ordinario  nostro, 
sciena  et  per  experienciam  pro  comperto  habens^  vestram  reveren- 
dissimam  patemitatem  singularem  esse  tocius  ordinis  literarum 
protectorem^  defensorem  et  patronum,  ideo  prefata  facultas 
supplex  petit;  quatenus  reverendissima  paternitas  vestigüs  pre- 
decesBorum  suorum  inherendo  velit  Privilegium  reverendissimi 
domini  Pataviensis,  olim  ordinarii  huius  loci^  facultati  nostre 
graciose  concessum  innovare^  augere  et  amplificare,  pro  qua  re 
tota  facultas  et  singuli  doctores  Offerent  operam  suam  pro 
conservacione  sanitatis  corporis  gracie  vestre  semper  et  commen- 
dat  se  reverendissime  patemitati  vestre.^ 

Obtinuit  facultas  innovacionem  et  amplificacionem  dicti 
privilegiiy  nihilque  idem  episcopus  pro  huiusmodi  innovacione  a 
facultate  recepit,  sed  notario  dedit  facultas  pro  littera  1  flor. 
Renens.  Item  in  eadem  congregacione  dedi  de  peccunia  facul- 
tatis  pro  duabus  octavis  vini^  pro  una  octava  20  den.^  facit 
10  cruc,  1  cruc.  pro  pane  et  piris  et  6  den.  pro  media  vini 
per  12,  facit  50  den. 

Item  die  sancti  lacobi  ex  persnasione  quorundam  domi-  25.  Jali 
noram  de  consulatu  Vienensi  habui,  quod  ego  cum  duobus  docto- 
ribus  mihi  adiunctis  adirem  vicedominum  ad  petendum,  ut 
quedam  vetala  deceptrix  medica  a  civitate  Vienensi  relegaretur, 
quod  factum  est.  Adivimus  enim  eundem  vicedominum  cum 
duobus  dominis  de  consulatu,  videlicet  cum  domino  Wolfgango 
Trew  et  cum  domino  Vdalrico  aromatariO;  fecitque  prenomi- 
natus  dominus  Trew  nomine  facultatis  verbum  ad  vicedominum, 
quo  audito  obtulit  se  vicedominus  honestissime  erga  facultatem 
tanquam  amatorem  et  conservatorem  privilegiorum  nostrorum 
protectoremque  et  defensorem  fame  nostre  facultatis,  et  quod 
nequaquam  veUt  defendere  dictam  Rebecam  neque  alios  non 
ydoneos  in  medicina  illegittime  practicantes.  Super  quo  die 
sancte  Anne  sequenti  adivimus  senatum  Vienensem,  iuxta  cedam  26.  Jali 
sequentemque  laboravimus  et  peticionem  fecimus  vulgari  sermone: 


*)  Vgl.  Acta  fac.  med.  I,  S.  19. 
Acta  faenltatis  medicae  III.  8 


1 14  AcIa  fJM.  medicM  m. 

FUrsichtig  hochweis  gnedig  lieb  harren  herm  burgermaister^ 
richter  und  ander  herren  des  rats.  Nachdem  sich  hie  in  diser 
loblichen  stat  Wienn,  darinn  ain  hochwirdige  nniversitet  and 
ain  trefflichs  coliegium  der  artzt  ist;  vil  gros  schedlich  unbewart 
und  ungelert  artzt  und  artztin  aufhalten^  durch  niemants  irer 
ungruntlichen  und  betrogen  kunst  halben  angesprochen  und 
Fol.  70^  gestrafft  werden^  |  nemblich  yetz  ain  herkumens  weib,  dadurch 
vil  firummer  menschen  betrogen  und  gelaichen  werden,  als  das 
cur  gnaden  an  zweyfl  wol  wissentlich  ist^  daraus  unsers  aller- 
gnädigisten  herren  des  romischen  kaiser  schuel  hie  gros  swachayt, 
nemblich  der  bemelten  facultet  der  ertzney,  entspringt  und  get, 
das  ain  weib  mit  und  bey  uns  offenlich  also  ertzney  phlegen 
sol  wider  unser  freyhait  und  Statut,  die  auch  von  dem  stuel  zu 
Rom  und  dem  concilii  zu  Basel  bestet  sind:  bitten  wir  eur 
weishayt  mit  sunderem  vleis,  welle  yerfögen  und  emphelhen, 
das  hinfAr  das  bemelt  schedlich  weib  von  diser  stat  geschafft 
werde,  auch  niem[ant]  ander,  der  von  der  schuel  und  facultet 
der  ertzney  nicht  aufgenomen  und  bewalt  sey,  kainerlay  ertzney 
phlege  oder  rayhe,  angesehen  das  yetz  hie  wesentlich  zu  Wien 
ain  treflichs  coliegium  der  artzet  ist,  daran  die  gemain  kain 
abgang  hat.  Das  wellen  wir  umb  eur  weyshayt  oder  genad  zu 
aller  zeyt  williklich  gevlyssen  sein  zu  verdienen. 

Facta  ista  supplicacione,  habuimus  honestissimam  respon- 
sionem  per  magistrum  civium,  cognomine  Suess,  nomine  tocius 
consulatus,  et  fecit  immediate  deponi  litteras  per  Rebecam 
medicam  intimatas  et  affixas  et  in[ter]dixit  ei  practicam  obtu* 
litque  se  senatus,  ut  ydiotas  et  inutiles  personas  practicantes 
signarentur,  quod  pro  tunc  velint  ad  hoc  esse,  quod  nisi  exami- 
nati  et  ydonei  practicarent. 

Tandem  facta  est  iterum  congregacio  facultatis  ad  desi- 
gnandum  secundum  desiderium  civium  rüdes  et  ydiotas,  inutiles 
et  nocivas  personas  se  de  medicine  practica  presumpt[uo]8is 
ausibus  intromittentes,  cuiuscumque  sexus  et  condicionis  existant, 
sive  sint  seculares  seu  spirituaies,  per  facultatem  medicam  non 
admissas  et  approbatas;  signatura  facta,  quid  ulterius  faciendum. 
Conclusum  est,  ut  fiat  supplicacio  et  eadem  supplicacio  per  doc- 
torem  Wilhelmum  et  doctorem  Preyssn  cum  decano  consu- 
latui  presentetur.     Forma  supplicacionis  sequitur: 

Fursichtig  hochweis  gnedig  herren  herm  burgermaister, 
richter  und  all  herren  des  rats.     Nachdem   uns   eur  genad  an 


Acta  ftie.  m«dieae  III.  1 15 

nachstverschinen  rattag  durch  herren  burgermaister  genedigen 
beystandt  und  treflich  hilf  wider  die  unbewarten  und  durch 
unser  facultet  nicht  verherten  und  angelassen  artzt  zugesagt 
haty  auch  darauf  der  yetz  herkumen  artztin  die  practica  under- 
sagt,  geben  wir  widerumb  eur  genaden  zu  erkennen,  das  yetz- 
gemelte  artztin^  als  wir  bericht  werden,  ir  practicken  nicht 
abstet,  unangesehen  eur  genaden  ernstlich  verpot.  Bitten  darauf, 
eur  genaden  welle  bey  dem  wirt  in  yrer  herwerg  oder  in  ander 
fuglich  weg  sy  von  der  practica  schaffen,  und  als  uns  eur 
genaden  die  andern  unbewarten  artzt  anzezaichnen  bevolhen 
hat,  hab[en]  wir  hieunder  alle  mit  nam  bezeichnet.  (Non  est 
opus,  ut  eorum  hie  ponantur  nomina.)  |  Item  solichen  personen,  Fol.  71» 
die  also  frefenlichen  unbewart  ertzney  ze  phlegen  understen, 
sulien  bewart  und  verhört  werden  durch  die  facultet  der  ertzney 
hie.  Item  die  bemelt  facultet  bit  und  begert  auch,  das  ain 
ersamer  rat  zwain  aus  inen  verorden,  das  in  beywesen  der- 
selben durch  die  facultet  die  vorgenanten  und  dergeleichen  zu 
seiner  zeyt  verhört  werden  in  der  artzt  haus  oder  an  ainer 
andren  stat,  daran  sy  ain  gevallen  haben.  Auch  begert  die 
facultet,  das  die  selbig  macht  und  gewalt  hab,  die  zedlen  und 
brief,  so  solich  unbewart  artzt  anschlahen,  zu  iren  banden  ab- 
zenemen.  Mer  begert  die  vorgenant  facultet,  das  ain  hochweiser 
rat  darob  sey,  darein  verwillig  und  mit  den  appotekem  ver- 
schaf,  das  die  appoteken  mugen  visitirt  werden,  und  den  ain 
tax  gemacht,  dadurch  die  gemain  mit  Schätzung  irer  phenbert 
und  ertzney  nicht  beswert  werde.  Und  so  die  offtgenant  facultet 
der  ertzney  also  von  ainem  hochweisen  rat  als  von  unseren 
genedigen  herren  treu  hilf  und  beystandt  emphindet,  als  lang 
solich  hilf,  beystandt  und  handhabung  werden,  verwilligt  sich 
die  vorgenant  facultet  kainen  phening  von  den  herren  des  rat 
ze  nemen,  so  sy  ir  hilf  bedurffen.  Damit  bevelicht  sich  eur 
genaden  die  gantz  facultet  der  ertzney.  Datum  feria  tertia 
post  lacobi  1616.     £wr  genaden  gutwillig  undertanig  29.  Juli 

doctores  der  facultet  der  ertzney. 
Facta  ista  supplicatione,  interea  predicta  Rebeca  fecit 
unam  supplicacionem  ad  regentes.  Forma  eins  supplicacionis 
habetur  in  ladula  facultatis  signata  huiusmodi  signo  o,  qua 
snpplicacione  impetravit  commissionem  ad  consulatnm,  que 
eciam  habetur  in  eadem  cedula.  Quare  iterum  facultas  adivit 
oonsulatum  cum  tali  snpplicacione: 

8* 


1 16  Aete  fkc.  mtdioM  m. 

Genadig  herren.  Nachdem  der  herkamenden  artzit  durch 
eur  genaden  zu  handien  und  practiciren  in  der  ertzney  ver- 
poten  ist  worden^  über  das  vom  regiment  eur  genaden  ain 
bevelich  zugescfaikht^  darin  die  artztin  wider  eur  genaden  verpot 
widerum  zu  practiciren  angelassen  ist,  haben  wir  eur  genaden 
vleissig  gepeten,  mit  eur  genaden  furgenomer  hilf  und  bejstandt 
von  unser  facultet  nicht  abkhem  welle^  auf  das,  das  kajserlich 
maiestet  eur  genaden  in  der  freyhayt  unser  facultet  genadiklich 
verlihen  gepeut,  uns  handzehalten  und  beystandt  ze  thuen, 
darauf  eur  genaden  requirirt,  ersuecht  und  entlich  gepeten, 
eur  genaden  welle  das  kayserlich  regiment  mitsambt  und  neben 
uns  weiter  underricht  geben,  des  eur  genaden  uns  zugesagt 
hat.  Bitten  dytzvals,  eur  genaden  welle  etlich  des  rats  ver- 
ordnen und  als  umb  die  12  nach  essen  mitsambt  uns  vor  dem 

7.  Aug.     regiment  erscheinen.     Actum  die  lovis  ante  Laurentii. 

Adivimus  regimen  cum  quatuor  dominis  de  consulatu,  non 

11.  Aug.  habuimus  audienciam,  sed  suspensi  ad  diem  Lime  sequentem, 
sed  meretrix,  mulier  medica  ignota,  male  fame,  precedenter 
habuit  audienciam  et  impetravit  commissionem  ad  consulatum^ 
ut  det  operam  practice. 

Fol.  7i*>  Feria  secunda  tandem  post  Laurenti  tota  facultas  splen- 

11.  Aug.  ^^^  Jq  habitibus  suis  honestis  coram  regimine  cum  procuratore, 
videlicet  domino  doctore  Tanhawser,  apparuit,  qui  procurator 
petivit,  ut  Cesareum  Privilegium  facultati  concessum  manu- 
teneatur  cum  supplicacione  quadam  exhibita,  presentibus  qua^ 
tuor  dominis  de  consulatu.  Que  supplicacio  non  fuit  protunc 
lecta  neque  aliqua  honesta  responsio  facultati  data,  nisi  quod 
pro  tempore  veUnt  supplicacionem  perlegere  et  tandem  dare 
super  hoc  decretum.    Forma  supplicacionis  imposite  sequitur: 

Hochwirdig  wolgeboren  hochgelert  gestreng  edl  vest  ge- 
nadig herren  unser  gehorsam  willig  dinst  allzeyt  bevor.  Genadig 
herren.  Nachdem  wir  vemomen,  das  eur  genad  wider  unser 
erlangt  geschafft  bey  ainem  ersamen  rat  zu  Wienn  der  yetz 
herkumen  artztin  halben  und  ander  ungelerten  artzt  ainen  ent- 
schied an  herren  burgermaister  und  gantzen  rat  hie  zu  Wienn 
kuertzlichn  ausgen  hat  lassen  dergestallt,  das  gemelte  artztin 
den  leuten  ertzney  geben  mage,  auch  in  die  appotekn  schreyben 
in  laut  eur  genaden  entschied,  geben  wir  eur  genaden  darauf 
genadiklich  zu  vememen,  nachdem  uns  solicher  entschied  swer 
und  unträglich  ist,  auch  wider  kaiserlich  privilegi,   des  oopey 


Acta  fae.  medioae  m.  117 

wir  yetz  mit  einlegen,  bitten  wir  enr  genaden,  nachdem  sy 
sich  beruembt,  sy  sey  durch  herren  vitztumb  auf  ir  kayserUch 
brief,  die  sy  unser  facultet  nye  zaygen  hat  wellen,  zu  der 
practikn  und  handlung  anfankhiich  angelassen  mit  gesparter 
warhayt,  als  sich  her  vitztumb  selber  vor  unsem  gesambten 
decan  und  doctorn,  auch  zwayer  herren  des  rats  berett  hat, 
auch  wie  sy  von  niemants  gelt  nem,  biß  er  gesundt  werd,  und 
schreyb  formlich  in  dy  appotekn  wie  ain  ander  doctor,  das 
alles  nichts  und  gantz  fellig  ist  mitsambt  allem  im  thuen  und 
handlung,  aus  welhem  die  herren  burgermaister  und  gantzer 
rat  bewegt  sein  worden,  ir  die  practikn  abzeschaffen:  bitten, 
eur  genaden  welle  uns  bey  kaiserlicher  Maiestet  freyhayt  handt- 
halten,  daran  dan  eur  genaden  und  ainem  ersamen  rat  handtr 
habung  geboten  wirdet  und  durch  kainerlay  geschafft  davon 
dringen.     Eur  genaden 

undertanig  decan  und  doctores  der  facultet  der  ertzney. 

Feria  quarta  tandem  sequenti  facta  est  sollicitacio  ad  do-  id.  Aug. 
minum  cancellarium  per  decanum,  doctorem  Entzianer  et 
doctorem  Puelinger.^)  Respondit  cancellarius,  quod  velit  cum 
tempore  esse  memor  solicitacionis;  negotia  multa  et  ardua  essent 
pre  manibus,  quod  illa  nostra  inposita  non  fuissent  lecta,  et  sie 
pendet  negotium  et  nihil  finaliter  expeditum.  Nihilominus  ulterior 
solicitacio  fienda  est. 

Item   die   Sabati    post    diem   Assumpcionis    Marie    habita    ^o^-'^^* 

Iß  Anir 

iterum  est  congregacio  facultatis  ad  locandum  domum  facultatis  '  ^' 
magis  convenienti  inquilino  cum  condicionibus  nuper  expressis  / 
conformibusque  statutis  et  ordinacionibus  predecessorum  nostro- 
rum.  Item  ad  tractandum,  ne  appotecarii  mulieribus  et  extraneis 
personis  non  autenticis  medicinas  dispensent  meliori  modo  quo 
poterimus.  Super  primo  conclusum,  ut  inquilinus  Iheronimus, 
impressor  librorum,^,  ad  festum  Michaelis  det  16  libr.  den.  et 
teneat  testudinem  circa  fontem  et  superiorem  novam  structuram 
pro  liberaria  et  doctoribus  libere  regatque  honeste  domum  et 
petat  omni  anno  pro  locacione  domus.  Super  secundo  conclusum, 
quod  pedellus  singulos  appotecarios  visitet  et  teuerem  litte- 
ramm  sequentium  eisdem  communicet.  Tenor  vero  litterarum 
hie  est: 


*)  Im  Orig.:  Pudacher. 
■)  Vgl.  oben  ß.  11 1. 


118  Acte  fac.  medicae  UI. 

Die  herren  doctores  der  facultet  der  ertzney  lassen  each 
freuntlich  ermonen  und  an  euch  als  ir  guet  frenndt  begeren, 
das  ir  furbas  in  eur  appotekn  der  ungelerten  leyt^  man  oder 
frauen,  so  nicht  doctor  sein,  recept  nicht  dispensirn  oder  machen 
lasset.  Wo  ir  aber  darüber  erforn  wurdet,  wellen  die  doctores 
sich  eur  appotekn  und  furdrung  messen  und  weg  erdenkhen 
und  fumemen,  solich  ir  practica  hindernuss  und  furdrung  der 
frembden  und  ungelerten  zu  wenden  und  mit  gegenhandlung 
vergleichen. 

Item  tempore  decanatus  predicti  doctoris  loannis  New- 
man  in  quadam  congregacione  facultatis  conclusum  est,  ut  in 
die  sanctorum  Cosme  et  Damiani  post  Evangelium  fieret  per 
scolarem  quendam  oracio  seu  sermo  ad  clerum  pro  common- 
dacione  ipsorum  et  tocius  facultatis,  et  quod  illa  oratio  vel  iste 
sermo  pro  responsione  publica  sibi  computaretur.  Que  oratio 
facta  est  per  egregium  virum  loachim,  artium  magistrum  poe- 
tamque  laureatum  ac  collegii  ducalis  universitatis  Vienensis 
13.  Oct.  coUegiatum  dignissimum,  in  die  tandem  sancti  Colomanni  in 
rectorem  dicte  universitatis  rite  et  merite  electum. 

Item  die  sancti  Colomani,  calculo  per  me  doctorem  loan- 
nem  Newman  coram  facultate  facto,  reliqui  sequenti  decano, 
venerabili  viro  doctori  loanni  Gastgeb  14  sol.  8  den. 


[1616  n.] 


Fol.  72b  Decanatus  primus  doctoris  loannis  Qastgeb  Melicensis 

anno   1516. 

loannes  Qastgeb  Melicensis,  arcium  et  medicine  doctor, 

13.  Oct.    anno  1516,   die   sancti  CoUomanni   martiris   primo   in   decanum 

nostre   facultatis   eligitur,   cui   eciam   presentanda   cum    14  sol. 
8  den.  presentabantur. 

Intitulati: 

14.  Oct.  Mag.  loannes  Heynn  Viennensis  intitulatur  die  14.  Oc- 

tobris,  dedit  60  den. 

Conradus  Paungartner  Ratisponensis  intitulatur  die 
4.  Nov.     4.  Novembris,  dedit  36  den. 

jgjy  Mag.  Vuolfgangus   Heyligmayr   ex   Qemnicz   intitu- 

29.  März    latur  die  29.  Marcii,  dedit  60  den. 


Act»  tu,  medicae  lU.  1 19 

Item  Iheronimns  calchogravus  domum  nostre  facultatis 
a  festo  Michahelis  anni  1516.  usque  ad  festam  sancti  Michahelis 
anni  sequentis  pro  16  flor.  Renens.  conduxit.  Euin  censum 
statim  et  honestissime  solvit,  quem  illico  domini  doctores  porre- 
xerant  egregio  viro  domino  doctori  loanni  Newmann  pro 
integra  solucione  illios  summe  pecuniarie,  quam  pro  structura 
domus  facultatis  nostre  autecedenter  concesserat.  Recognicionem 
itaque  a  facultate  sibi  datam  restituit  et  lacerata  est. 

Item  anno  1517^  die  mensis  lanuarii  13,^  fit  convocacio  13.  Jan. 
tocius  universitatisy  in  qua  per  inclitam  facultatem  medicam  tale 
datur  et  coUigitur  votum  ut:  |  Placet  saluberrime  facultati  medi-  Fol.  73' 
eine,  quod  ex  superhabundanti  inter  dominum  reverendissimum 
et  universitatem  per  certos  deputandos  attentetur  concordia; 
que  si  locum  habere  non  posset,  ex  tunc,  ut  universitas  in 
expensis  minus  gravaretur^  accepta  maiori  oportunitate  tum  loci 
tum  temporis,  hoc  est,  si  contingeret^  ut  brevi  speramus,  Impe- 
ratoriam  Maiestatem  reyerti  a  locis  illis  distancioribus  ad  terras 
suas  viciniores^  tunc  mittatur  ad  Imperatoriam  Maiestatem  nun- 
cius  a  facultate  aduc  deputandus,  ea  tamen  condicione,  ut  cum 
illo  articulo  principaliori  omnia  aliarum  facultatum  gravamina 
iam  dudum  coUecta  annectentur. 

Item  in  die  sancti  Tiburcii  et  Valeriani  idem  decanus  14.  Apr. 
doctor  loannes  Gastgeb  coram  tota  facultate  rationem  fecit 
de  perceptiSy  et  pro  pedello,  fune  ad  puteum,  clavibus  et  refor- 
macione  tecti  aliisque  rebus  pro  facultate  necessariis  expositis, 
tantum  quantum  percepit  exposuit,  ita  quod  sequenti  domino 
decano  doctori  loanni  Pylhaymer  nihil  remansit. 


[1517  L] 


Fol.73»> 
14.  Apr. 


Anno  1517;  die  sancti  Tiburci,  facultas  medica  more  solito 
elegit  in  decanum  facultatis  loannem  Pilhamer^  arcium  libe- 
raUum  et  medicine  doctorem,  pro  sequenti  mutacione.  Eodem 
die  antecedens  decanus  presentavit  presentanda  et  de  perceptis 
et  expositis  rationem  fecit. 

3.  lunii   intitulatus    est  Valentinus    Ga'frtischlaus    ex     s.Jani 
Gordaw  Moravus,  dedit  12  cruc,  dedi  pedello  1  cruc. 

13.  lunii  loannes   Coppus   ex   Lantzsperg   intitulatus    13.  Juni 
est,  dedit  30  den.^  dedi  pedello  1  cruc. 


120  Acta  fke.  medicM  UI. 

27.  Juni  27.  lunii   Mag.  loannes   H5ffm&ndel   ex  Lincz   intitu- 

latus  est,  dedit  15  cruc.^  dedi  pedello  1  cruc. 

23.  Juli  23.   lulii    intitulatus    est   Mag.  Reinhardas    Noctivigil 

ColoniensiSy  dedit  12  cmc,  dedi  pedello  1  cruc. 

20.  Aug.  20.  Augusti  intitulatus   est  Mag.  Sebastianus  Qleyß  de 

Purckstal,  dedit  6  cruc,  dedi  pedello  1  cruc. 

Eodem  die  intitulatus  est  Mag.  loannes  Wenger  de 
Nova  Civitate  dyocesis  Herbipolensis,  dedit  12  cruc,  et 
est  magister  Coloniensis;  dedi  pedello  1  cruc 

4. Sept.  Mag.  loannes  Kylmayr  intitulatus  est  4.  die  Septembris, 

dedit  16  cruc,  dedi  pedello  1  cruc. 

6.  Oct.  5.  Octobris  Mag.  Sigismundus  Haselrewtter  ex  Med- 

iin g  est  intitulatus,  dedit  15  cruc,  dedi  pedello  1  cruc. 

12.  Oct.  13.  Octobris    intitulatus    est   Philippus    PAchamer   ex 

Werdea,  arcium  liberalium  licenciatus,  dedit  10  cruc,  dedi 
pedello  1  cruc 

Fol.  74»  Convocata  facultas  fiiit  medica  16.  Maii  ad  andiendam  Ma^. 

loachimi  Vadiani  de  Sancto  Gallo  peticionem,  qui  pro  gradu 
waccalariatus  eiusdem  facultatis  examinari  desiderabat;  a  docto- 
ribus  graciose  admissus,  responsionem  dicti  doctores  ab  eo  acce- 
perunt,  in  qua  pro  huiuscemodi  gradu  gnayus  offensus  est,  ac 
Omnibus  doctoribus,  prout  consuetudinis  iurisque  est,  medium 
florenum  Ungaricalem  in  vestibulo  peticionis  tradidit;  facultati 
vero  inclite  florenum  Ungaricalem.  Examine  vero  peracto,  a 
consumatissimis  doctoribus  decano  professionis  medice  deman- 
datum  fuit,  Mag.  loachimo  coronam  primam  in  hac  arte  aucto- 
ritate  facultatis,  omnium  doctorum  ac  propria  tradendam  fore. 
Approbacione  accepta  a  domino  decano,  unum  florenum  Ungar., 
quem  suo  patri  pro  actu  dare  tenebatur,  facultati^)  nostre  per- 
Bolvit;  deinde  reliquam  summam,  quam  doctoribus  pro  prandio 
post  actum  et  coUacionem  post  examen  deponere  debebat,  uni- 
cuique  doctori  5  sol.  den.  soluto  animo  obtulit. 

17.  Aug.  17.   Augusti    iterum    propter    quendam    Mag.   loannem 

Eycherde  Wolckenstorff  convocata  fuit  facultas,  qui  similem 
fecit  peticionem  sicuti  Mag.  loachimus.  Idem  magister  eodem 
die  ex  magna  gracia  a  facultate  fuit  admissus  et  in  omnem 
modum  examinatus;  promotus  sicuti  Mag.  loachimus,  similes 
denique  fecit  expensas. 


^)  Im  Orig.:  facultatis. 


AeU  fiM.  medicae  m.  121 

Vltima  die  mensis  Augusti  convocata  iiiit  tota  universitas  31.  Aug. 
propter  novellos  articulos  concementes  privilegia  universitatis. 
Facultas  medica  concinsit  in  hunc  modum:  Primo,  quod  facultas 
ipsa  stat  in  prioribas  conclusis,  ita  quod  si  Cesarea  Maiestas 
aliqnando  veniret  ad  locum  propinquiorem^  quod  tunc  aliquis 
yel  aliqui  esset  vel  essent  mittendi^  qui  nomine  universitatis 
proponerent  aggravamina  eandem  concernencia.  Secundo  con- 
clusit;  quod  fiat  una  legacio  insignis,  ita  ut  ex  qualibet  facultate 
unuSy  et  elegit  ex  suis  clarissimum  virum  doctorem  Wilhelm  um 
PAlinger.  Tercio  conclusit  facultas  ratione  stipendii  civium  et 
iudicis  I  civitatis^  quod  dominus  rector  cum  suis  visitet  dominos  Fol.  74i> 
de  regimine  petendo  manuteneri  privilegia  universitatis,  quo- 
minus  inseratur  articulus  iste  prioribus. 

Sexto   Septembris    recepi   a   doctore   loanne   Newman    6. Sept. 
1  flor.  Renens.  in  moneta  bohemicali,  quam  quidam  sacerdos  ei 
presentavity  quod  ante  tempus  recepit  litteras  testimoniales  contra 
quendam  scolarem  a  facultate  medica. 

Vltimo  die  mensis  Augusti  convocata  fuit  tota  universitas    31.  Aug. 
propter  mittendum  ad  Cesarem.    Elegit  dominum  rectorem  Mag. 
loannem  Hftber,   coUegiatum,  ita  ut  ex  magistris  unum  pla- 
centem  secum  reciperet  vel  duos.  Dedimus  ei  ex  archa  centum 
et   viginti   duo   flor.  primo   Septembris  pro  via;   associavit  sibi    i.  Sept. 
Mag.  loannem  Abhauser,  recepit  secum  litteras  credenciales, 
supplicaciones,  instructiones  et  omnia  aggravamina  omnium  facul- 
tatum  et  universitatis.    Exivit  ad  Cesarem  ad  Novam  Civitatem 
18.  Septembris,    mansit   ibidem   per    diem   et  reversus   est  ad    18.  Sept. 
Wiennam.  Nihil  vel  parum  expedivit. 

Iheronimus  impressor^)  anticipavit  24.  die  Septembris 
4  flor.  Renens.  ratione  domus  facultatis,  quam  inhabitat. 

24.  die  Septembris  magnificus  vir  dominus  doctor  Joannes 
Cuspinianus  presentavit  mihi  unum  librum  continentem  in  se 
4  libros,  cuius  inicium  tercii  folii  scripti  est:  „Flegma  aut  fri- 
gidum  in  estate  quidem  etc.^,  quem  mutuo  a  facultate  ante  certos 
annos  recepit,  et  si  inveniretur  cirographus,  quem  dedit,  pro 
nihilo  habeatur. 

21.  Aprilis  Mag.  Wolffgangus  Pohemus  sermonem  21. Apr. 
assumsit  et  in  feste  sanctorum  Cosme  et  Damiani  illum  fecit;  27.  Sept. 
reposuit  tandem  sermonem  ad  facultatem. 


Fol.  76» 


»)  Vgl.  oben  S.  119. 


122  Acte  &«.  medicae  UI. 

2.  Oct  2.  Octobris  fait  congregata  facultas  propter  duos  articulos: 

Primus  ad  deliberandum,  quid  cum  privilegiis  nostris,  que 
Cesarea  Maiestas  facultati  medice  dedit^  agendum  esset  Con- 
clusit  facultas,  quod  supplicacio  esset  fabricanda  et  cum  duobus 
doctoribus  mittenda  esset  domino  doctori  Baptist a/)  qui  apud 
Cesaream  Maiestatem  negocium  nomine  facultatis  solicitaret,  ad 
impetrandum  novum  Privilegium.  Secundo  conclusit,  quod  doctor 
Wilhelmus,  doctor  Tanstetter,  doctor  loannes  Gastgeb 
supplicacionem  conficerent.  Tercio  conclusit,  quod  quatuor  doc- 
tores  mittendi  essent  ad  Cesaream  Maiestatem  cum  supplicacione: 
doctor  loannes  Newman,  doctor  Wilhelmus  P&linger, 
doctor  loannes  Enczianer  et  doctor  Georgius  Tanstetter. 
Secundus  articulus:  Duo  quidam  magistri  sese  ad  respon- 
dendum  admitti  petituri  sunt  pro  licenoia;  quid  cum  bis  agendum 
sit.  Facultas  audivit  peticionem  illorum,  et  exauditi  cum  maxima 
gracia  sunt,  et  dispensatum  fuit  cum  eis  super  responsionibus 
et  defectibus  pie  ac  graciose  propter  multas  causas.  Nomina 
illorum  magistrorum:  Mag.  loachimus  Vadianus  de  Sancto 
Gallo,  Mag.  loannes  Aycher  de  Wolckenstorff.  Item  isti 
magistri  duo  fuerunt  presentati   per   facultatem  vicecancellario 

11.  Oct.     11.  die  Octobris  sub  pulsu  vesperarum. 

^ol.lb^  4.  Octobris  fuerunt  congregati  omnes  doctores  in  ecdesia 

diyi  Steffani  ad  presentandum  licenciandos,  sed  quia  doctor 
loannes  Neuman  facultati  mandatum  vicecancellariatus  sui 
non  demonstravit  neque  per  notarium  et  testes  id  docuit,  pre- 
sentacio  illo  die  fuit  suspensa.  Nam  facultas  nolebat  committere 
actum  alicuius  nuUitatis  sed  mature  agere.  Ek>dem  die  circa 
quartam  horam  noctis  yenit  doctor  loannes  Neuman  simul 
cum  notario  ad  me,  ubi  notarius  coram  me  fidem  dedit  de  vice- 
cancellariatu  suo.  Accepi  ex  eo  fidem  ea  lege  et  condicione, 
ut  idem  notarius  daret  mihi  tanquam  decano  scripturam  suam 
propriam,   ita  ut  meis   senioribus  ostendere   possem.     Dedit  et 

5.  Oct.  ostendi  die  sequenti  hora  sexta  mane  doctoribus.  Fuerunt  con- 
tenti  omnes  de  isto  testimonio,  sed  fuit  dubium,  an  bigamus 
posset  esse  vicecancellarius  vel  non.  Super  illud  fuit  conclusum, 
quod  doctores^  qui  fuerunt  per  facultatem  deputati  adire  Cesaream 


^)  So  das  Orig.;  gemeint  ist  der  kaiserliehe  Leibarzt  Baptista  Sal- 
di ronus,  der  zuerst  als  Arzt  der  Kaiserin  thätig  war  and  seit  1608  am  Hofe 
Maximilians  lebte. 


6.  Oct. 
10.  Oct. 


Aeta  fM.  me4icae  III.  123 

Maiestatem  propter  impetrare  Privilegium  facultati,  ut  ad  partem 
consulerent  dominum  prepositum,  nostrum  cancellarium^  de  isto 
dubio,  et  si  prepositus  post  informacionem  dominorum  doctorum 
eum  approbaret,  quod  facultas  tandem  esset  contenta  et  presen- 
taret  et  eum  recognosceret  ut  Yicecancellarium  nostre  facultatis. 
Exiverunt  doctores  deputati  ad  Cesaream  Maiestatem  ad 
Termas  5.  Octobris,  reversi  sunt  10.  Octobris  et  negocia  facul- 
tatis legaliter  et  optime  expediverunt.*) 

7.  Octobris   celebravit  dominus   rector  consistorium  et  vo-    ^^^'  ^^' 
cavit  omnes  sub  pena  excommunicacionis.   Fuit  articulus,  quod 
deputarentur   de   facto^   qui   exituri   essent   ad  Cesaream  Maie- 
statem propter  aggravamina  universitatis.    Fuerunt  deputati  ex 
facultate  theoloica   doctor   Joannes  Trapp,   doctor  Georgius 
Lansch^   doctor   Cristofforus    Külber,    doctor    Valentinus 
Kreier;   ex   facultate   iuridica   doctor  Vdalricus    Kauffinan, 
decanus   protunc   facultatis,    doctor  Angrer   Ordinarius,    doctor 
Fridericus   et   doctor  Victor   Gampp;   ex   facultate   medica 
doctor  Joannes  Pilhamer,  qui  erat  decanus,  doctor  loannes 
Newman,    doctor   Wilhelmus    Pwlinger    et    doctor    Simon 
Lacz;  ex  facultate  artistica  Mag.  Martinus  Edlinger  decanus, 
Mag.    Rupertus    H6del,    Ambrosius    Salczer,    Achacius 
Pebam,   Sebastianus  Bunderlin  etc.     Illis  omnibus  deman- 
datnm   fuit  sub   pena   excommunicacionis   late   sentencie,    nam 
dominus  rector  neminem  potuit  habere  preter  suum  consistorium 
sibi  assistentem,  nisi  compulsum,  propterea  venerabile  consisto- 
rium simul  cum  aliis  dominis,  qui  gratia  consilii  vocati  fuerunt, 
conclusit  et  libertatem  rectori  dedit,  quod  unumquemque  vocaret 
sub  illa  pena.   Exiverunt  omnes  ad  Termas  ad  Cesaream  Maie- 
statem  9.  Octobris,   habuerunt  audienciam   eo  die   infra  sextam     9.  Oct. 
et  septimam  horam  noctis^  reversi  sunt  sequenti  die  ad  Wiennam.     10.  Oct. 
Item  6.  Octobris  doctor  loannes  Trapp  et  doctor  Petrus    Fol.  76»» 
Thanhauser  ad    dominos    de   regimine    absque   scitu    domini 
rectorä   et   consistorii   unam   cedam  dederuDt,   que  fuit  rectori 
presentata  et  per  notarium   sequenti  die   in  consistorio  publice     7.  Oct. 


'}  Der  deutsche  Privileg^enbrief  Kaiser  Maximilian  I.  für  die  medici- 
nische  Facultät  ddo.  Baden,  9.  October  löl7,  ist  veröffentlicht  im  Neuen 
Archiv  f.  Gesch.,  Staatenkunde  u.  s.  w.  (Wien  1829),  8.  176—176,  und  weniger 
corrcct  von  Stephan  Endlicher  in  dem  Werke:  ^Die  älteren  Statuten  der 
Wiener  medicinischen  Facultäf"  (Wien  1847),  S.  88—86.  Ein  kurzes  Regest 
bei  Kink  U,  S.  330,    Ueber  die  laieiniscbe  Fassung  s.  weiter  unten. 


124  Acte  täc.  medicM  m. 


lecta.  De  tenore  iUins  et  accione  ülonun  doctorum  omnes  et 
singuli;  qui  audierunt  et  interfuerunt,  non  potaernnt  satis  ad- 
mirari.  Credo,  quod  tenor  iUius  sit  Bcriptns  ad  libmm  actorom 
nniversitatis;  si  ergo  alicui  non  intelllgenti  negocium  placet 
intelligere  negocinm,  habeat  recursam  ad  librum  illum  et  videbit 
mirabilia. 


[1517  n.] 

Fol.  77*  DecanatuB  D.  loannis  Wentzelhuser  anni  1517. 

13.  Oct.  Anno  Virginei  partoB  1517,  festo  beati  Colomanni  martiris, 

a  saluberrima  facultate  medica  electos  est  in  decanom  Joannes 
Wentzelhuser  Wirtenbergensis,  Philosophie  ac  medicine 
doctor,  Ordinarius  principis.  Qui  de  more  prius  iuramento  exlii- 
bito,  sceptro,  ladula  cum  sigillo,  statutis  ac  privilegiis  aliisqae 
consuetis  investitus,  a  priore  decano  D.  loanne  Pilhamer 
coram  facultate  rationem  accepit,  et  omnibus  computatis  remansit 
obligatus  facultati  4  libr.  den.  31  den.,  et  statim  decano  electo 
solutionem  fecit,  et  pecunia  ad  ladulam  facultatis  posita.  lam 
novo  electo  decano,  D.  Leopol dus  lordan,  cui  antecedens 
decanuB  articulum  formaverat,  a  facultate  duo  petere  cepit: 
Primo,  litteris  sui  doctoratus  testimonialibus  ostensis,  ad  repe- 
tendum  admitti  petebat.  Secundo  punctum  a  facultate  sibi 
assignari  statim  instabat.  Facultas,  deliberatione  modica  habita, 
attento  quod  magister  esset  Viennensis,  nostre  quoque  facultati 
incorporatus,  antequam  Italiam  petierat,  eidem  etiam  operam 
dederit,  petitioni  eins  prime  concorditer  assensum  prebuit,  ea 
tarnen  condictione,  ut  facere  et  conformare  se  velit  facultatis 
nostre  statutis  et  statuendis  et  secundum  privilegia  nostra  agere 
velit.  Ad  secundam  eins  petitionem  facultas  in  hunc  ei  respondit 
modum,  quod  propter  instantes  labores  vindemiales  (modicam 
habeat  patientiam,  preterea  duo  magistri  ad  respondendum  pro 
licentia  admissi,  quorum  examini  tota  facultas  interesse  debebat) 
prepediebatur.  Incipientibus  tamen  lectionibus  publicis  decanum 
accedat  et  solicitet  de  fienda  congregatione  facultatis,  et  pro- 
misit  facultas  sibi  sine  dilatione  punctum  secundum  sortem  iuxta 
ordinationem  et  privilegia  nostra  assignare.  Exposui  tunc  4  crac. 

14.  Oct.  Altero  die  post  Colomanni  facultas  tota  comparuit  in  edibus 

D.  loannis  Neuman  yicecancellarii  mane  infra  primarum  pulsum 
et,   ut  moris  est,  fuerunt  assignata  puncta  darissimo  viro  loa- 


▲ete  hß,  medicM  III.  125 

chimo  Vadiano,  philosophie  magistro  et  Phebo  laureato,  ad 
que  eodem  die  post  meridiem  respondit.  Examinatus  est  a  decem 
doctoribus  et  approbatus:  Doctor  loannes  Neuman  vice- 
caneellarias^  Doctor  loannes  Wentzelhuser  decaniis,  Doctor 
Wilhelmus  Puelinger,  Doctor  loannes  PrutenuSy  Doctor 
loannes  Entzianer^  Doctor  lodocus  Puchaymer,  Doctor 
Qeorius  Tanstetter^  Doctor  Symon  Latz^  Doctor  loannes 
Palhamer^  Doctor  loannes  Gastgeb. 

Seqnenti  die  patres  domini  doctores  excellentissimi  iterum  15.  Oct. 
comparnere  in  domo  vicecancellarii  pro  assignandis  punctis  vene- 
rabili  viro  Mag.  loanni  Aycher^  qui  a  prefatis  dominis  docto- 
ribus post  meridiem  examinatus  est  et  idoneus  ad  licentiam 
pronunciatns.  CoUationem  post  examen  nullam  dederunt,  sed 
voto  omnium  doctorum  loco  coUationis  quinque  fuerunt  accepte 
libre  den.  a  quolibet  eorum,  que  peccunia  conversa  fuit  in  usum 
facultatis,  videlicet  pro  expensis  privilegii  noviter  a  serenissimo 
nostro  Imperatore  Maximiliane  impetrati.  Verum  domini  doc- 
tores, examine  finito,  de  peccunia  facultatis  habuere  coUationem. 
Pro  prima  collatione  exposui  7  sol.  den.  11.  Pro  secunda  14  sol. 
den.  8.  Pro  ladula  ad  privilegia  custodienda  cruc.  4.  Pro  cap- 
sulis  ad  conservanda  privilegiorum  sigilla  5  cruc.  Pro  lana 
bombicina  1  cruc. 

Die  26.  mensis  Octobris  magnificus  dominus  rector  Cristof- 
ferus  Kilber,  theologie  professor,  tota  convocata  universitate 
8ub  iuramento  et  penis  maioribus  eiusdem,  ascendit  ad  arcem 
Vienensem,  ubi  coram  Imperatoria  Maiestate  Cesariisque  con- 
siliariis  lamentabiliter  lingua  proponebat  matema  universitatis 
aggrayamina  ex  parte  reverendissimi  domini  episcopi  ViennensiS; 
qui  contra  privilegia  achademie  et  consuetudinem  laudabilem 
observatam  ultra  centum  et  quinquaginta  annos,  intromittebat 
se  in  iurisdictionem  sacerdotum  universitati  incorporatorum, 
testamenta  apud  se  approbari  volebat,  portionem  canonicam 
cupiebat.  Conquerebatur  etiam  idem  dominus  rector  de  civibus 
Viennensibus  et  iudice  ex  parte  doctorum  facultatis  iuridice  et 
saluberrime  medicine,  quibus  ratione  yictualium  et  familie  eorum 
privilegia  universitatis  non  suffragabantur.  Preterea  dominus 
iudex  Viennensis  supposita  nostra  universitatis  captos  (1)  pro  suo 
libito  retinebat  ultra  constitutum  tempus.  Hec  et  alia  Imperialem 
moverunt  Maiestatem;  hilari  vultu  promisit,  adversarüs  nostris 
etiam  auditis,  rei  expeditionem.   Cum  autem  non  longo  post  se 


Fol.77»> 
26.  Oct. 


1» 


ffj^Jrr.:  r/H  Ur, tarnet  fTiü^-Tr 

fr;h','»  safCa^  ca*n  tacKm  in  ca!:^^  ecrntm  uaifqsitate^  atqve 
4^f^0r^  0aw\fim  agerecrt:    qiar&   magniücs^  redor 

c/^m^mtia  sab  p^mlü  maioribtis  mnTasztadi  me  Magnificcatie 
pr^Ä^nrtarcirt. 

Foft  ert?o  eongregata  famhaa  ad  edes  domim  decam  snb 
ifiramento.  In  qoa  eon^fregatione  eoviclasiiiii  est,  qiiod  daretnr 
ad  manos  magntfiei  domini  rectoris  copia  macriptMois,  quam 
drmiini  dr^ctr/r^  in  emptione  immobifiam  ciribns  dare  coge- 
bantar^  et  qnod  dominaa  rector  iDain  eopiam  presmtaret  con- 
fmlibttü  aulicis  nna  com  articaKB  aequentibna.  Qnod  et  domnras 
rector  mai^ificaa  dfligentisaime  prociiraviL 

8'fqiitintur   aggraramina    doctoram    facaltatis    medice. 

Primo  ttxores  doctoram  testamenta  coram  civibns  appro- 
bare  cognntar,  sicat  fecH  CaspinianaSy  Doctor  Neaman, 
Doctor  Preyss.  De  testamento  Marchardi  idem  fait  reqaisitam 
a  ciribus  ab  axore  eioa  relieta,  nisi  rector  preyenisset,  sab 
rectore  Kilber, 

Secando  doctores  petant  eis  saflfragari  privilegia  ratione 
exactionis  civiam. 

Et  petant  doctores,  etiam  si  debeant  dare  exactiones  störe, 
com  eis  debita  modestia  non  graventor  super  alios  cives  et 
ultra  valorem  bonorum  ipsorum  contra  privilegia  universitatis. 
Fol,  78»  Doctores  non   habentes   vineas   petunt  eis   intromitti   sab 

certa  honesta  mensura  vinum,  cervisiam  etc.  ad  victnm,  quamvis 
etiam  tencantur  aliis  habentibus  vineas,  de  quibus  storam  dant, 
vinum  et  cervisiam  aliaque  victus  necessaria  virtute  privilegiorum 
intromittere. 

Item  doctores  gravantur  respondere  in  „schranna^  de  bonis 
immobiiibuBy  non  coram  ordinario  eorum  iudice,  et  vigore  inscrip- 
tionis  in  actionibus  realibus  civibus  respondere  coguntur. 

Hepe  cives  requisiti  non  intromittunt  cervisiam  donatam 
doctoribus,  mensura  etiam  parva;  per  rectorem  magister  civiam 
roquisitus  non  intromisit,  in  acetum  conversa  foris  manens. 


Acta  fftc.  medicae  HI  137 

Item  Bumme  gravantur  in  uno  articulo  inscriptionis,  isto 
videlicet  casu^  quo  doctor  in  aliqao  cives  lederet,  pnta  si  rector 
et  civitas  discordarent,  non  velit  contra  cives  consuiere  neque 
interesse  et  assidere  rectori,  quod  est  contra  iaramentum  unius- 
cuiusque. 

Et  casu,  quo  aliquis  doctorum  habens  domum  lederet 
qnalitercamque  cives  incarrendo  indignationem  eorum,  vigore 
inscriptionis  infra  annum  obligatur  vendere  domum  suam;  quod 
si  non  faceret,  magister  civium  vigore  inscriptionis  potest  ven- 
dere.    Ideo  petunt  doctores  in  hoc  eis  privilegia  suffiragari. 

Item  vigore  inscriptionis  uxores  doctorum,  liberi  totaque 
ipsorum  familia  contra  privilegia  potestati  civium  subiciuntnr. 

Item  doctores  gravantur  in  hoc,  quod  ipsi  coguntur  certam 
summam  peccunie  dare  supremo  camerario  civitatis  in  emptione 
domorum. 

Item  mittunt  ad  doctores  non  habentes  bona  immobilia 
neque  vineas  neque  domos,  sed  sola  practica  viventes,  pro  sturis 
et  exactionibus,  cum  tamen  nuUum  habeant  Stipendium  neque 
prerogativam  a  civibns. 

Familiam  doctores  petunt  ipsorum  liberam,  cum  per  pontem 
transeant,  a  theolonio. 

Summe  gravantur  in  hoc  doctores,  quod  vigore  inscrip- 
tionis coguntur  renunciare  privilegiis  universitatis. 


In  die  beatorum  apostolorum  Symonis  et  lüde,  que  fuerat  Fol.  78^ 
28.  dies  mensis  Octobris,  facultas  medica  in  edibus  doctoris  28.  Oct. 
Symonis  Latz  convivium  fecit,  ad  quod  invitaverant  darissimos 
viros  dominum  lacobum  Spiegel,  Cesareae  Maiestatis  secre- 
tarium,  et  dominum  doctorem  Baptistam/)  Cesareae  Maiestatis 
phisicum,  atque  reliquos  facultatis  fautores,  qui  nobis  in  curia 
Cesarea  Bade  pro  nanciscendis  privilegiis  profiiere  et  opitulati 
sunt.  Ad  noctem  rursus  a  facultate  ad  cenam  petiti  rediere  ad 
nos  et  singuli  doctores  matronas  uxores  cum  ipsis  adduxerant. 
Diem  ergo  illum  cum  omni  gaudio  et  letitia  in  facultatis  gloriam 
et  commodum  honeste  absolvimus.  Pro  quo  convivio  facultas 
exposuit  13  fior.  Ren.   27  den.;   non  autem,   ut  quidam   emuli 


1)  Vgl.  oben  8.  122,  Note  1. 


17.  Nov. 


128  Aete  fae.  medicae  m. 

blaterant,  de  peccunia  facnltatis  hec  facta  sunt,  sed  doctores 
deliberantes  commodam  facnltatis^  pro  gloiia  eiusdem  peeuniam, 
qua  loco  collationum  et  [projpirretis  a  doctorandis  data  fiiit,  que 
iure  ipsis  cessisset,  exposuere. 

16.  Nov.  Die    15.   mensis    Novembris    loachimus    Vadianus   et 

loannes  Aycher,  artium  magistri  et  saluberrime  medicine 
baccalaureiy  licentiam  in  eadem  facultate  sub  reverendo  in 
Christo  patre  domino  Paulo  Oberstaincr,  ecclesie  cathedralis 
divi  Steffani  prepositi  et  incliti  gjmnasii  Viennensis  cancellarii; 
acceperunt,  quibus  mox  clarissimus  vir  dominus  doctor  Georius 
Tanstetter,  medice  et  mathematice  professor,  insignia  contuiit 
doctoralia.  Ad  facultatem  ante  licentiam  solverunt  4  flor.  Ungar. 

14.  Nov.  Decimo  quarto   eiusdem   mensis   inscriptus   est  ad   matri- 

culam  facultatis  Mag.  Georius  Gundelfinger;  dedit  15  cruc, 
pedello  1  dedi. 

16.  Nov.  Decimo  sexto  eiusdem  mensis  intitulatus  est  Mag.  Hjppol- 

litus  Hasenzagel;  solvit  facultati  60  den.,  pedello  1  cruc. 

f!?^J^*  Die  Martis,   que   erat  17.  Novembris,   fuit  congregata  fa- 

cultas propter  articulos  sequentes.  Primo  duo  doctores  novelli, 
loachimus  Vadianus  et  loannes  Aycher,  petunt  ad  con- 
silium  et  consortium  facultatis  admitti,  et  accepto  iuramento  de 
utrisque  de  observandis  admissi  sunt.  Solvit  quilibet  eorum 
20  cruc,  addidi  3  sol.  et  feci  coUationem  iussu  facultatis.  Se- 
cundo  petierunt  prefati  doctores  cum  eis  dispensari  super  lectione 
annua,  et  dispensatum  est  cum  doctore  Vadiano  tali  condictione 
et  modo,  ut  legat  aliquem  auctorem  medicum  latinum,  scilicet 
Quintum  Serenum  vel  aliquem  alium  consimilem  in  scolis 
incipiendo  publicis.  Cum  doctore  vero  loanne  Aycher  ita 
dispensatum  est,  ut  si  contiügeret  cum  manere  in  universitate, 
legat  Caput  de  humoribus  vel  complexionibus.  Accepi  ab  ipsis 
pro  pirretis  dandis  doctoribus  in  actu  4  libr.  ^/,  H  et  in  usum 
facultatis  exposui.  Tertio  magnificus  dominus  rector  petiit  arti- 
culos et  aggravamina  facultatis  sigillo  facultatis  roborari.  Missa 
est  cum  decano  nomine  facultatis  hec  conclnsio  sequens: 

Facultas  medica  conclusit:  Casu  quo  cetere  facultates  suis 
et  aggravaminibus  et  articulis  appendent  sigilla,  facultas  medica 
non  vult  ab  aliis  discrepari,  sed  articulos,  quos  in  actis  scriptos 
habet,  et  in  fidis  cordibus  retinet,  non  vult  negare,  sed  assi- 
stendo  ceteris  facultatibus  ore  et  scriptis  defendere  coram  quibus- 
cumque. 


lote  tu,  DMdiofte  lU.  129 

Quarto  conclnsit  facultas^  quod  privilegia  imprimantor  et 
pablicentur  ante  Natalis  Dominik  prins  tarnen  habita  facultatis 
congregatione. 

Die  Veneria^  qne  erat  4.  Decembris  congregata  est  facultas  4.  Dec. 
propter  artictdos  dnos  seqaentes.  Primus  fuit,  quid  cum  privi- 
legiis  nostris  impressis  agendum  sit.  Secundus,  an  statuta  in 
proxima  facultatis  congregatione  edita^  facultati  approbanda  et 
in  proprium  librum  transscribi  placuerit^  quia  magnificus  dominus 
rector  yult^  quod  legantur.  In  qua  congregatione  propter  duorum 
seniorum  et  doctoris  Vadiani  absentiam,  attento  quod  negocium 
esset  commune  omnes  tangens,  facultas  ad  articulos  nihil  con- 
dudere  volebat.  Decrevit  tamen  facultas  concordi  voce^  prefatos 
doctoreSy  nisi  legittimam  eorum  absentie  causam  declaraverint, 
puniendos  pena  per  facultatem  exprimenda.  De  doctore  tamen 
Wilhelme,  qui  se  ad  quendam  vocatum  pacientem  excusat:  si 
paciens  idemque  doctor  hie  non  fuerint,  facultas  eins  excusa- 
tioni  acquiescity  alias  non.    Exposui  pro  vino  et  panibus  4  cruc. 

In  vigilia  Conceptionis  beate  Marie  Virginis,  que  dies  erat  ^oh  79^ 
7.  Decembris,  iterum  congregata  fuit  facultas  propter  articulos  ^'  ^®®' 
in  priore  congregatione  motos,  ubi  nihil  conclusum  fuerat  ob 
absentiam  seniorum  et  doctoris  Vadiani.  Conclusit  facultas, 
quod  Doctor  loannes  Neuman  et  Vadianus  puniantur  pro 
arbitrio  facultatis.  Doctoris  Wilhelmi  Puelinger  excusationem 
facultas  acceptavit.  Ad  articulum  primum  prioris  congregationis 
placuit  facultati,  quod  privilegia  impressa  per  notarium  univer- 
sitatis  auscultentur  et  publicentur,  prius  tamen  salutetur  regimen 
Prineipis,  senatus  Viennensis,  universitas  et  reverendissimus  do- 
minus episcopus  Viennensis. 

Die  Mercurii,  que  erat  9.  Decembris,  tota  facultas  ascendit  9.  Dec. 
ad  castrum  Viennense,  presentando  dominis  de  regimine  commis- 
sionem  Cesaree  Maiestatis  una  cum  originali,  ubi  petebat  do- 
minus doctor  Andreas...^)  nomine  facultatis  dominos  de 
regimine,  facultatem  in  privilegiis  per  Imperatorem  eidem  gra- 
tiose  concessis  conservare  velint  atque  consentire  in  publica- 
tionem.  Originali  et  commissione  lectis,  benivolum  et  pro  desiderio 
nostro  habuimus  responsum  et  assensum. 

Altero  die  levis  domini  doctores  omnes  accesserunt  senatum   10.  Dec. 
Viennensem,  quibus  etiam  presentavere  commissionem  Cesaris  et 


^)  Nicht  näher  genannt. 
Aet»  ÜMnltatis  medicae  III.  9 


130  Aete  ito.  MdioM  IIL 

originale^  petendo  etiam  per  procaratorem  nostrnm  Mag.  Wen- 
dalinam  Bachamer^  tuen  nos  velint  in . privilegiis  contra  em- 
pericos  et  indoctos  practicantes  atque  consentire  dignentor  in 
privilegioram  publicationem.  Commissione  et  originali  per  nota- 
rium  ciyitatis  dominum  licentiatnm  Gabrielem  lectis,  benigne 
responderunt  cives  votisqne  nostris  assensere. 

Doctor  loannes  Neuman  ad  annum  fatonmiy  scilicet 
1518,  electus  a  facnitate  pro  medico  paupemm,  senatni  presen- 
tatur  et  placait  &.caltati;  qnod  in  edibas  eins  et  cuiusque  fatori 
phisici  pauperum  af&gatur  insignis  titulas.  Similiter  presentatna 
foit  clarissimas  dominus  doctor  Vuilhelmus  Puelinger  Pata- 
▼iensiS;  electus  per  facultatem  phisicus,  qui  visitare  debeat 
egrotos  hospitalis  per  heptomodam  (1),  demum  post  ipsum  senior 
alia  heptomoda,  sie  descendendo  ad  iuniorem,  iterum  incipiendo 
a  seniore,  tali  tarnen  condictione,  quod  quicumque  pro  tempore 
medicus  pauperum  esset-,  hoc  onere  subleyaretur.  Piacuit  facut 
tati,  quod  pedellus  omni  heptomoda  insinuet  secundum  Senium 
doctori,  qui  visitare  debeat  hospitale. 

Excellentissimus  vir  dominus  doctor  Georius  Tansteter, 
familiaris  reverendissimi  episcopi  Viennensis,  ad  eundem  premit- 
titur,  si  opportune  fieri  possit,  facultas  dignaretur  reyerendissi- 
mam  dominationem  suam  adire  et  salutare  pro  consensu  publi- 
cationis.  Episcopus  autem  ex  innata  benignitate  et  humanitate 
facultatem  ad  se  venire  recusabat,  consensum  tarnen  publica- 
tionis  prebuit,  promittendo  quibuscumque  posset  promovere  yellet 
bonum  facultatis. 
Fol.  80«'  Sequenti  die  feria  sexta  magnificus  dominus  rector  habuit 

11.  Dec.  Consistorium,  ubi  dominus  decanus  sue  Magnificentie  et  singu- 
larum  facultatum  decanis  et  procuratoribus  nomine  facultatis 
priyilegiorum  copias  assignavit  ascultatas,  petendo  etiam  a  Con- 
sistorio  publicationis  consensum,  et  foerunt  omnes  gratiasimL 
13.  Dec.  In  die  ergo  Lucio  Virginis  et  martiris,  13.  Decembris,  foenmt 
publicata  privilegia  et  affixa  locis  insignioribus  totius  urbis.^) 
Dii  felicitent.  Articulus  secundus  de  statutis  fuit  suspensus  ad 
congregationem  proximam.    Exposui  pro  vino  et  panibus  4  cruc 

^)  Dieser  von  Hieronymus  Vietor  in  200  Exemplaren  hergestellte  Druck 
(vgl.  weiter  unten  S.  139)  ist  weder  bei  Denis  noch  bei  Majer  erwShnt, 
scheint  daher  in  den  grossen  Bibliotheken  nicht  vorhanden  zu  sein.  Ein  vor- 
trefflich erhaltenes  Exemplar  fand  ich  im  Wiener  Haus-,  Hof-  und  Staats* 
archiv.    Vgl.  die  Beilage  HI. 


Acta  fkc.  m«dicM  III.  131 

Die  Mercurii;  que  fait  30.  DecembriS;  facultas  ob  sequentes  30.  Dec. 
duos  convenit  articalos.  Primus:  Dominus  doctor  Leopoldus 
lordon  petit  sibi  assignari  punctum  a  facultatC;  ad  quod  repe- 
titionem  termino  certe  prefigendo  facere  pretendit.  Secundus: 
Quomodo  cum  cirurgicis  et  empericis  practicantibus  procedendum 
sit.  Ad  articulum  primum  concluserunt  domini  doctores  unanimi 
voce  petitioni  doctoris  lordon  in  hune  respondendum  modum, 
quod  sicuti  in  die  sancti  Colomanni  ad  repetendum  a  facnltate 
admissus  esset  ea  condictione,  ut  facere  velit  secundum  nostra 
privilegia^  ita  et  tali  condictione  [et]iam  admitterent^  yidelicet 
quod  unicuique  doctori  2  daret  florinos  Ungaricales,  pedello 
totidem  et  facultati  4;  quam  condictionem  doctor  Leopoldus^ 
estimans  se  gravatum^  non  acceptavit^  quare  nuUum  facultas 
punctum  assignare  sibi  volebat.  £x  parte  secundi  articuli  pla- 
cuit  facultati^  quod  supplicetur  senatui  Viennensi;  ut  nobis  dig- 
nentur^)  auxilio  esse  contra  illos  practicantes  indoctos,  et  fuerunt 
missi  quatuor  doctores  ad  senatum:  doctor  Joannes  Neuman^ 
doctor  Joannes  Preyß,  doctor  loannes  Pylhamer  et  doctor 
loannes  Gastgeb,  quibus  cives  benigne  responderunt^  quod 
vellent  facultatem  in  privilegiis,  quantum  in  eis  esset;  tueri^  et 
asaignarunt  nobis  cives  consules  quatuor^  videlicet  dominum 
Ladislaum  Edlasperger,  dominum  Vuolfgangum  Treu, 
dominum  Vuolffgangum  Stainperger,  dominum  Georium 
Lang,  qui  nobis  adiutorio  in  nostris  negociis  esse  debeant.  In 
eadem  congregatione  exposui  pro  vino  et  panibus  et  pomis 
5  cruc. 

Die  Lune,  que  fuit  11.  dies  lanuarii,  facultatis  habita  est  ^''ol.  so»» 
congregatio  propter  articulos  sequentes.  Primus:  Dominus  doctor 
lordon  conformare  se  volens  nostris  privilegiis,  punctum  sibi 
assignari  petit.  Conclusit  facultas,  si  peccuniam  in  privilegiis 
expressam  daret,»)  parata  esset  assignare  punctum,  et  statim 
solvit  cuique  doctori,  qui  duodecim  erant,  2  flor.  Ung.,  pedello 
totidem,  facultati  vero  quatuor  Ungaricales  solvit.  Assignatus 
est  ergo  ei  punctus,  afforismus  videlicet  30.  secunde  particule: 
„  Circa  principia  et  fines  omnia  imbecillioray  circa  vero  statvs 


^)  Im  Orig.:  dt^fieantur. 

')  Vgl.  Endlicher,  S.  84:  „Ainem  jeden  derselben  Facnltet  Doctor  und 
Pedellen  zween  gülden  Uungrisch,  auch  ain  zimliche  Collation  geben,  auss 
Ursachen,  dass  solch  Kollegium  dest  ehrlicher  und  statlicher  aufnemb  und 
unterhalten  werde **. 

9* 


28.  Febr. 


132  Acta  flu.  medioM  UI. 

omnia  fortiora^^  ad  quem  repetitionem  facere  debeat  termino 
^^^  competenti,  scilicet  ante  Reminiscere  in  ieiunio;  si  vero  ante 
Quadragesimam  repetere  velit,  solummodo  non  fiat  diebus,  quibus 
bachanalia  festa  de  more  celebrari  consueverunt.  Seeundus 
articulas  erat,  an  ad  supplicationem  dominis  de  regimine  a 
Vuilhelmo,  ludeo  baptizato,  porrectam  aliqoid  respondendam 
yenerit.  Data  est  supplicatio  dominis  de  regimine  una  cum 
privilegiis  ascultatis,  petendo  nos  conservarent  in  illis,  alioquin 
cogeremur  habere  recursum  ad  Principem;  tarnen  nichilominus 
senatas  Viennensis  rogetur  atque  adhortetur,  iaxta  mandatum 
Cesaris  nos  defendant.  Tertius  foit:  Sebastianus,  ruptnrarum 
et  lapidum  incisor,  natione  Gallos,  facultati  se  ostendere  cupit 
et  magisterii  sive  artis  sue  probationes  et  testimonia  afferre. 
Presentavit  ergo  idem  Sebastianus  iitter€tö  Principam  et  civi- 
tatum,  quibus  probavit  artem  suam;  decrevit  ob  id  ei  facultas 
litteras  testimoniales,  tamen  prius  iuxta  privilegiorum  nostrorum 
tenorem  audiatur.  Exposui  in  eadem  congregatione  pro  vino 
yeteri  et  noyo  atque  obsoniis  reliquis  34  den. 

Finita  congregatione  ad  instantiam  facultatis  magister  ciyium 
yocari  fecit  VuilhclmumPesserer,  ludeum  babtizatum,  ut  ad 
diem  crastinum  coram  senatu  compareat.  Qui  cum  comparuisset, 
consules  quatuor  facultati  assignati  in  presentia  quatuor  doctorum 
prefatum  Vuilhelmum,  quare  Vienne  practicaret,  interrogayere. 
Respondit  proteryiter,  se  litteras  habere  bonas  ab  Imperatore, 
cur  non  deberet  practicare?  Qua  habita  responsione,  dedarare 
incepere^)  sibi  consules,  quomodo  Cesarea  Maiestas  derogayerit 
litteris  suis  et  pariter  omnibus  aliis  commissionibus  contrariis 
nostris  priyilegiis.  Ule  autem  dominos  senatores  audire  non  yoluit 
et  ex  conspectu  ipsorum  proteryiter  abiit,  propter  quam  contu- 
maciam ad  fundum  turris  apud  portam  Carinthiorum  cum  posue- 
runt,  tamen  statim  eodem  die  domini  de  regimine  mandarunt 
consulibus,  cum  dimitterent  et  cum  eo  pacem  seryent;  si  autem 
quid  iuris  habeamus  contra  ipsum,  apud  regimen  queramus. 
Hoc  mandatum  consules  nobis  per  dominum  Ladislaum 
Edlasperger  significayere. 
Fol.  81»  Iterum  ergo  facultas  die  Lune,  que  erat  18.  lanuarii,  con- 

gregatur  propter   duos   articulos.     Primus  ad  audiendum  domi- 
norum  consulum  responsionem  ex  parte  Vuilhelmi  Pesserer, 


18.  Jan. 


^)  Im  Orig.:  tnctpere. 


Acta  Cm.  medieae  III.  133 

et  quomodo  ulterius  agendum  fuerit  facoltati  in  hac  causa.  Ad 
quem  articolum  conclusum  fuit,  qnod  crastina  luce,  que  iuridica 
esset  dies,  ad  senatum  daretur  supplicatio,  qua  peteremus,  no-  19.  Jan. 
biscum  ad  dominos  de  regimine  mitterent  quatuor  cives  nobis 
deputatoS;  qui  nomine  civitatis  peterent  regimen,  ut  nos  conser- 
varent  in  privilegiis  nostris,  attento  magno  commodo,  quod  civitas 
ex  eis  haberet,  duos  videlicet  doctores,  unum  pro  hospitali, 
alterum  pro  pauperibus,  et  illud  ordinäre  non  possent  tribus 
milibus  florinorum.  Et  senatus  nobis  adiunxit  cives  nobis  depu- 
tatos.  Ascendimus  ergo  una  cum  eis  et  procuratore  nostro  doc- 
tore  Andrea,  petendo,  facultatem  in  privilegiis  conservarent  et 
Wilhelme  Pesserer,  qui  directe  contra  privilegia  nostra  prac- 
ticaret,  practicam  interdicerent.  Idem  cives  deputati  nomine 
senatus  petierunt.  Respondit  nobis  regimen:  „Man  wirdt  mit 
Wilhalm  Pesserer  schaflfen,  das  er  der  practig  stil  stand". 
Secundus  articulus  fuit  propter  Sebastianum,  curatorem 
hemiarum  et  lapidum,  cui  facultas  litteras  in  proxima  congre- 
gatione  decrevit  testimoniales;  ne  autem  privilegii  limites  excedere 
videamur,  in  presentia  seniorum  cirurgicorum.  Id  iterum  Seba- 
stianus  petiit  et  obtinuit.  Exposui  5  cruc.  pro  vino  et  obsoniis. 

In  die  Conversionis  beati  Pauli  apostoli,  que  erat  25.  lanuarii,  26.  Jan. 
facultas  in  domo  medicorum  convenit  propter  sequentem  arti- 
culum:  Domini  doctores  Pesserer  et  Mandl  ex  commissione 
regiminis  decanum  vocare  fecerunt  ad  edes  doctoris  Georii 
Mandl.  Cui  proposuere,  quomodo  ex  peregrinis  et  longin quis 
terris  patientes  quosdam  prefatus  Wilhelmus  haberet,  qui  a 
cura  cum  eis  inchoata  ab  eodem  recedere  non  vellent.  Qua  de 
causa  nobis  regimen  per  personas  eorum  dicat,  quod  facultas 
habeat  pacientiam  cum  Wilhelme  Pesserer  usque  ad  festum 
Penthecostes.  Decanus,  quia  totam  facultatem  negocium  hoc  23.  Mai 
cemere  advertens,  hec  facultati  referre  dominis  doctoribus 
respondit  et  demum  dare  responsum,  et  fuerunt  grati.  Hec  de- 
canus facultati  insinuavit,  cui  placuit  et  conclusum  est,  quod 
daretur  supplicatio  ad  dominos  regentes,  in  qua  declaretur  ipsis, 
quomodo  talis  patientia  cum  Vuilhelmo  Pesserer  usque  ad 
Penthecostes  privilegiis  atque  decreto  proximo  regiminis  con- 
traria esset,  facultatique  atque  doctoribus  omnibus  opprobriosa; 
quare  facultas  adhuc  humiliter  petat,  iuxta  decretum  eorum  pro- 
ximum  practicam  eidem  interdicere  dignentur.  Ad  quam  suppli- 
cacionem  nostram  scriptum  est:    „Maister  Wilhalm  Pesserer 


Fol.  81»» 
8.  Febr. 


134  Acte  lae.  medieu  III. 

furzohalten^y  qne  tarnen  ei  non  fait  presentata,  sed  in  cancel- 
laria  remansity  quam  post  certum  tempus  decanns  in  eadem 
invenit  et  ad  ladulam  posoit  facultatis.  Dedimns  et  aliam  suppK- 
cationem  repetendo  petita  priora.  Nihil  faucusque  responsom 
nobis  est. 

Die  Lane,  que  erat  8.  Februarii,  doctor  Leopoldns  lordon 
in  aula  universitatis  solemnem  feeit  repetitionem.  Prandinm  dedit 
splendidam^  ad  noctem  habuit  doctores  singulos^  itemm  cum 
matronis  ipsomm  etc. 

12.  Febr.  Feria  sexta,  12.  videlicet  Febmarii,  habita  est  congregatio 

facultatis  propter  quatuor  seqnentes  aiücolos.  Primus:  Dominos 
doctor  Leopoldns  lordon  petit  admitti  ad  facultatis  consor- 
tium.  Et  accepto  ab  eo  iuramento  de  observandis  admissns  est. 
Dedit  cantarum  potus  Hypocratici.  Secundus:  quia  dominus 
vicetenens  propediem  petiturus  est  Cesaream  curiam,  ne  ergo 
negocia  nostra  et  privilegia  ita  sepulta  maneant,  facultas  quo- 
modo  ulterius  agendum  sit,  deliberet.  Fuerunt  statim  electi 
quatuor  doctores^  scilicet  doctor  Wilhelmus,  Entzianer,  Va- 
dianus  et  lordon,  et  missi  ad  vicedominum,  qui  sue  Magni- 
ficentie  declaravere,  quomodo  Vuilhelmus  Pesserer  contra 
privilegia  facultati  a  serenissimo  nostro  Imperatore  gratiose  nuper 
concessa  practicaret,  idque  sepe  dominis  regentibus  facultas 
personaliter  et  per  supplicationes  conquesta  sit,  sed  hucusque 
frustra^  quoniam  prefatus  Vuilhelmus  practicaret  ut  antea,  non 
attento  decreto  dominorum  de  regimine:  „das  er  mit  der  practig 
soll  styl  ston^.  Respondit  vicedominus,  quia  et  ipse  unus  ex 
regentibus  esset,  quare  contra  acta  eorum  esse  non  possit,  neque 
sibi  liceat;  suum  tamen  fidele  et  bonum  esset  consilium:  facultas 
adhuc  semel  ingrederetur  regimen  petendo  eorum  Magnificen- 
tias,  quibus  Cesarea  Maiestas  in  privilegiis  nos  conservare  sin- 
gulariter  mandasset,  facultatem  tueri  et  defendere  dignentur\) 
contra  hominem  illum  indoctum,  qui  contra  Cesareum  practicaret 
Privilegium;  quod  tamen  si  magnifice  eorum  dominationes  facere 
non  vellent,  facultas  cogeretur  recursum  habere  ad  Imperatorem 
etc.    Hec  doctores  facultati  refferunt.    Cui  placuit,   ut   sequenti 

13.  Febr.    die  conveniremus  omues  in   templo  divi  Steffani  et  visitaremas 

dominos  regentes. 


^)  Im  Orig.:  digneantur. 


AcU  fac.  iD«dieM  III.  135 

Tertias  articulus  fuit  propter  quendam  magistrum  scolarem  Fol.  82  • 
medicine  nomine  Richardus  Noctivigil  Coloniensis,  qui  a 
facultate  duo  petiit  Primo:  quoniam  illius  esset  animi^  quod 
vellet  deleri  ex  matricula  nniversitatis,  cuperet  scire,  anne  de- 
niqne  posset  lectiones  audire  medicinales.  Secundo:  Dominus 
doctor  Symon  Latz  promiserat  et  resumere  et  docere  prac- 
ticam  atque  etiam  curam  morbi  Gallici  ea  condictione^  ut  cum 
aliquando  Fortuna  sibi  pinguior  redderetur,  sub  pena  excommu- 
nicationis  sibi  daret  24  florinos,  quam  condictionem  sive  hoc 
pactum  doctor  Symon  sibi  servare  noUet,  quapropter  facultati 
conquereretur  et  peteret^  ut  cum  prefato  doctore  agerent,  pactum 
servaret 

Ad  primum  facultas  respondit,  quod  lectiones  essent  pu- 
blice et  Principis,  quare  eorum  non  esset  aliquem  excludere  a 
lectionibus;  etiam  si  mechanici  intrarent,  non  prohiberentur; 
quapropter  ipsum  non  prohibere  vellent  a  lectionibus,  nisi  rector 
vel  universitas  eum  prohibuerit. 

Ad  secundum  conclusit  facultas,  quod  practica  ultima  et 
particularis,  videlicet  scribendi  modus  et  componendi  receptarum 
non  resumetur  amplius  nisi  baccalaureis  medicine  vel  scolaribus, 
qui  per  aliquot  annos  theorice  medicine  insudarint,  cum  dispen- 
satione  facultatis,  et  placuit,  quod  statutis  inseratur.  Doctorem 
ergo  Symon em,  ut  practicam  sibi  resumat  iuxta  pactum,  non 
astringat;  si  autem  magister  quid  iuris  erga  eum  habeat,  apud 
magnificum  dominum  rectorem  et  eins  venerabile  Consistorium 
querat. 

Quartus  articulus:  Cirurgici  et  balneatores  hie  Vienne  nobis 
aliqua  in  presentia  civium  facultati  deputatorum  proponere  cu- 
piunt.  Concludunt  patres,  quod  audiantur,  et  elegerunt  dominum 
doctorem  Vuilhelmum,  Prutenum,  Entzianer,  qui  eos  una 
cum  decano  in  presentia  civium  audiant  et  facultati  proposita 
ab  eis  refferant. 

Quintus  articulus:  Cui  ad  mutationem  estivalem,  festum 
videlicet  sancti  Georii,  domus  facultatis  sit  locanda.  Placuit  23.  April 
facultati,  quod  locaretur  alicui  pro  certo  censu,  et  stuba  inferior 
servaretur  pro  congregatione  facultatis.  Cum  hec  scriberem, 
doctor  I  Joannes  Pylhamer  convenit  me  et  petiit  sibi  domum  Fol.  82»» 
locari,  promittendo  facultati  stubam  inferiorem  tempore  congre- 
gationum,  et  per  omnia  domum  eo  modo  habere  vellet  ut  doctor 
loannes  Neuman.     Et  consensu  seniorum  decanus  addixit  ei 


1 36  Acta  fac.  medicae  III. 

domum  in  eo  censu  sicut  Neuman  habuit,  et  pro  stractura 
accomodet  facultati  50  florinos,  sicut  etiam  idem  Neuman  fecit 

14.  Febr.  Dominica  Esto  mihi  placuit  facultati^  ut  eligerentur  aliqui, 

qui  habeant  potestatem  plenam  ad  agendum  negocium  priviie- 
giorum  per  mensem,  ne  semper  tota  facultas  occupetur,  et 
fuerunt  electi  clarissimi  ac  egregii  viri  dominus  doctor  Wil- 
helmus  Puelinger,  D.  loannes  Entzianer,  D.  Symon 
Latz^  quibus  una  cum  domino  decano,  que  ad  privilegia 
spectant^  data  est  potestas.  Secundo  placuit  facultati,  quod  post 
ferias  fiat  supplicatio  ad  regimen^  in  qua  petatur  executio  primi 
decreti.  Tertio  concluditur  per  facultatem,  quod  mittantur  littere 
ad  Baptistam;^)  Spiegel^)  atque  alios  facultatis  fautores,  et 
impetrentur  littere  commendatitie  a  yicedomino^  anvaldo,  civi- 
bus  etc.,  et  singuli  doctores  ad  singulos  eorum  scribant  amicos. 
Quarto  conclusum  est^  quod  post  ferias  constituatur  procurator, 
scilicet  Mag.  loannes  Abhauser,  qui  cum  plena  potestate  agat 
contra  Wilhelmum  Pesserer  apud  officialem. 

19.  Febr.  Die  Veneris   ante  Invocavit  convenerunt   deputati  et  con- 

cluserunt  ex  parte  Vuilhelmi,  quod  per  ianitorem  regiminis 
presentetur  sibi  supplicatio,  decreto  regiminis  annexo,  videlicet: 
„Maister  Wilhalm  furzuhalten,  damit  er  uff  die  pffinsten  weg 
zft  richten  wysse";  et  quod  habita  responsione  impetrentur  littere 
decreti  sub  sigillo  Cesaris.  Secundo  concludunt,  quod  singula 
monasteria  sint  monenda  per  quatuor  doctores,  qui  eis  seriöse 
proponant  privilegia  Cesaris  et  antistis  Viennensis,  et  eligerunt 
egregios  vires  dominum  doctorem  loannem  Prutenum,  doc- 
torem   loannem   Gastgeb,    D.  Vadianum,   D.  Leopoldum 

21. Febr.  lordon,  qui  dominica  Invocavit  predicta  exequantur  cum  copiis 
ascultatis  et  facultati  dent  relationem.  Et  placuit  deputatis,  quod 
apud  Predicatores,  Celiportas,  Sanctum  lacobum,  Sanctum  Theo- 
poldum,')  Sanctam  Mariam  Magdalenam  extendant  negocium, 
scilicet  quod  facultas  esset  benivola  eis,  quocumque  modo  posset, 

Fol.  83»  pi*odö8se.  I  Casu  autem,  quo  desistere  non  vellent,  facultas  in 
perpetuum  nee  gratis  nee  pro  pecunia  vellet  eis  consulere. 


»)  Vgl.  oben  S.  122  und  127. 

•)  Dr.  Jakob  Spiegel;  vgl.  über  ihn  G.  Knod:  „Jakob  Spiegel  aus  Schlett- 
statt,  ein  Beitrag  zur  Geschichte  des  deutschen  Humanismus**.  Strassbnrg 
1884—1886. 

^)  Sanct  Theobald. 


Acta  fac.  medieae  III.  137 

Feria  secunda  post  Reminiscere^  que  prima  erat  dies  Martii,  i.  März 
deputati  mrsus  convenerunt^  et  fuit  etiam  ad  eos  vocatas  do- 
minus doctor  loannes  Gastgeb,  qui  relationem  doctoribns  a 
monasteriis  datam  patefecit^  quod  videlicet  omnia  monasteria 
grata  essent  preterquam  PredicatoreS;  apud  quos  fuisset  eis 
responsum  per  doctorem  Hupp  er,  tunc  temporis  priorem,  quod 
in  casibus  facilioribus  posset  bene  eorum  infirmarius  practicare, 
et  quod  privilegia  nostra  tantum  se  extenderent,  quantum  se 
extenderent  canones;  sacros  autem  canones  adeo  bene  ut  no- 
strum  unus  legisset.  Respondit  pariter  doctoribns  idem  Hup  per: 
y,Etß  trefft  auch  nit  alweg.^  Ista  relatione  audita,  concludunt 
deputati,  quod  adhuc  mittantur  ad  priorem  tres  doctores,  scilicet 
£ntzianer,  Tanstetter  et  Simon  Latz,  qui  eum  facultatis 
nomine  adhortentur,  fratrem  Nicolaum  infirmarium,  qui  contra 
ins  commune  privilegiaque  nostra  practicaret,  ad  hoc  teneat,  ut 
a  practica  desistat.  Casu,  quo  eis  prior  ut  ante  responderet,  in 
conventu  talia  manifestare  petant,  et  ultimo,  si  non  possunt  flecti, 
dicatur  ipsis,  quod  facultas  concluserit  in  perpetuum  nee  pro 
peccunia  neque  gratis  eis  consulere,  et  cum  hoc  iure  facultas 
intendat  et  velit  contra  eos  agere  atque  illa  omnia  ad  acta  scri- 
bere.  Et  casu,  quo  non  velint,  placuit  deputatis,  quod  conci- 
piatur  supplicatio  ad  regentes.  In  eadem  conventione  quidam 
empericus  Augustensis,  nomine  Maister  Hanns  Pallinger 
petiit,  ut  facultas  eum  admittat  ad  curam  morbi  Gallici  et 
ostendit  quasdam  litteras  testimoniales  sue  experientie.  Cui  re- 
spondetur,  quod  facultas  ad  curam  morbi  Gallici  non  possit 
ipsum  admittere,  attento  quod  idem  morbus  pleno  et  perfecte 
curari  nequeat  sine  digestivis  et  purgationibus,  illa  autem  ad 
phisicum  spectarent,  ipse  autem  non  sit  doctor  neque  doctus, 
quod  ex  eius  intimatione  appareat,  in  qua  vulnera  scripserit, 
cum  ulcera  scripsisse  debuisset  etc. 

Ob  sequentes  articulos  die  Martis,  que  fuerat  9.  dies  Marcii, 
convocata  fuit  in  edibus  medicorum  facultas.  Primo  dominus 
decanus  proposuit  facultati,  quomodo  Sebastianus  Winderlin, 
utriusque  iuris  licentiatus,  causarum  universitatis  in  curia  Ce- 
sarea  sollicitator,  expensis  careret  pro  subsidio,  ad  universitatem 
litteras  dedisse,  propter  quod  dominica  precedente  Oculi  magni-  7.  März 
ficus  dominus  rector,  convocato  Consistorio  talia  proposuit.  Cui 
placuit,  quod  omnes  decani  facultates  congregarent,  et  induceret 
quilibet  facultatem  suam  pro  subsidio  dando  universitati,  que  in 


Fol.  83»» 
9.  März 


138  Acte  ÜM.  nedicse  III. 

erario  deficiat,  ne  idem  nominatus  nniversitatis  orator  in  scan- 
dalum  suum  et  universitatis  redire  cogatur  cum  maxima  ädver- 
sariorum  nostrornm  gloria  et  triumpho.  Concluditur  per  facul- 
tatem^  quod  dominus  decanus  dicat  et  respondeat  nomine  facultatis 
magnifico  domino  rectori,  facultatem  non  habere  in  erario  peccu- 
niam,  quare  per  capita  non  possit  neque  velit  contribuere;  tamen 
placeat  facultati,  quod  universitas  accipiat  mutuum  et  census^ 
quos  habet^  accomodanti  tribuat  Tamen  si  sollicitator  rediret 
cum  expeditione,  facultas  medica  tunc  etiam  velit  pro  condic- 
tione  sna  respectu  aliarum  facultatnm  iuxta  proportionem  et 
iustitiam  distributivam  universitati  subvenire  in  expensis  etc. 

Alter  articulus  erat  propter  doctorem  Vadianum,  qui  petiit 
sibi  coUocari  domum  medicorum,  cui  decanus  articulum  foima- 
verat,  eo  quod  uxor  doctoris  loannis  Pilhamer  resignaverat 
domum^  petiitque,  si  posset  fieri^  domus  alicui  honesto  viro  coUo- 
caretur;  quod  si  non  posset  fieri,  censum  vellet  dare.  Formato 
iam  articulOy  domina  Pilhamerin,  vocato  pedello,  domum  ne 
alicui  decanus  coliocety  precatur.  Conclusum  fiiit  ex  pluralitate 
votorum,  quod  uxor  in  absentia  mariti  non  habuisset  resignare 
domum,  quam  deliberato  animo  ipse  conduxerat.  Quare  doctori 
Pilhamer  fides  per  decanum  addicta  servanda  sit,  et  doctor 
Joannes  Entzianer  pro  annuo  censu  fidem  fecit 
Fol.  84»  Formatus  etiam  erat  articulus  propter  statuta  per  facultatem 

concepta  et  per  doctorem  Va  d  i  a  n  u  m  in  debitum  ordinem  et  latinnm 
redacta.  Et  placuit  facultati,  quod  antequam  confirmarentur,  mitte- 
rentur  ad  singulos  doctores,  qui  reviderent;  demum  in  proxima  con- 
gregatione  facultas  deliberet,  an  confirmanda  venerint.  Exposui 
in  hac  congregatione  pro  vino  veteri  et  novo  ac  panibus  7  cruc. 

Finita  congregatione  decanus  rectori  conclusionem  facul- 
tatis insinuat^  qui  certe  multum  admirabatnr  peiiitque,  ut  ^o 
decani  officium  agerem,  facultatem  rursus  adhortarer,  ne  univer- 
sitatem  in  ultimo  iam  periculo  relinquerent,  et  quod  cetere  tres 
facultates  conclusissent,  facultas  medica  tamquam  quarta  rota 
eis  assisteret.  Ad  petita  ergo  et  consilium  rectoris  iterum  con- 
vocati  sunt  slnguli  doctores  ad  ecclesiam  divi  Steffani,  et  post 
longam  deliberationem  doctor  Wilhelmus  Puelinger  et  doctor 
loannes  Pryß  una  cum  decano  mittuntur  ad  Consistorium  rec- 
toris ea  hora  congregatum/)  quibus  data  est  potestas^  ut  si  cetere 


^)  Im  Orig.:  ttmgrtgaio. 


Acta  Hc,  medicae  III.  139 

facnltates  in  nniversitatis  subsidium  aliquid  contribuerint^  nomine 
facultatis  etiam  spondeant  iuxta  proportionem  ceterarum  facul- 
tatnm.  Cum  ergo  decanus  theologie  nomine  sue  facultatis  pro- 
miserit  16  flor.  Ren.,  decanns  iuris  12,  nos  8  prestare  poUice- 
bamur.  Facultatis  autem  artium  decanus  30  tal.  offerebat,  et  ita 
conclusum  est,  quod  singuli  decani  pecuniam  promissam  crastina  lo.  MSrz 
luce  rectori  sigillatam  mittant.  A  domina  ergo  Pylhamerin 
10  flor.  Ren.  ad  futurum  accepi  censum  et  misi  rectori  cum  pe- 
dello  8  iuxta  promissa. 

Exposui  6  cruc,  quos  dedi  famulo  magistri  civium,  ut 
inhiberet  tres  empericos  et  curatores  morbi  Gallici  cum  Pfeffer 
habitantes  tunc  temporis. 

Dominica  Letare,  que  erat  1 4.  dies  Martii,  doctor  N.  H u  p  p  e  r,  ^ol.  84 »» 
prior  apnd  Predicatores,  pronunciavit  mihi  talem  conclusionem: 
Fratres  Predicatores  respondent  monitioni  facultatis  medice,  quod 
quemadmodum  hactenus  non  nisi  ea,  que  amicitiam  cfaarita- 
temque  inter  facultatem  et  conventum  nutrire  fecerint,  ita  et 
nunc  et  futuro  ea  ipsa  procurare  studebunt.  Hinc  prohibebunt 
seriosius  Patrem  Nicolaum,  infirmarium  suum,  ut  a  medelis 
urinarumque  iudiciis  abstineat,  quemadmodum  de  eo  antea  pre- 
sumpserunt^  et  si  que  alia  in  gravamen  facultatis  medice  acci- 
derent,  seriosius  Patres  curabunt  eundem  abstinendum. 

Accepi  a  leronimo  Victore  inhabitatore^)  domus  nostre 
1  flor.  Ren.  17  asseres  pro  floreno  et  2  flor.  relaxavi  pro  200 
privilegiis  impressis.')  Doctori  loanni  Entzianer  solvi  11  flor. 
Ren.,  quos  Bade  pro  privilegiorum  expensis  facultati  accomo- 
daverat.  Calculo^)  per  me  coram  facultate  facto  et  approbato 
a  tota  facultate,  reliqui  sequenti  decano  domino  doctori  loanni 
Entzianer,  patri  et  preceptori  meo  charissimo,  4  flor.  Ren. 
9  cruc.  2  den.     Laus  Deo  vivo! 


[1618  I.] 


Anno  Nativitatis  Cristi  1518,   die  14.  Aprilis,   more   solito    Pol.  86* 
electus  est  in  medice  facultatis  decanum  loannes  Entzianer,        '    ^'' 


*)  Im  Orig.  steht:  Veretore  inhalntare  {\). 
*)  Yg\.  oben  8.  180. 
')  Im  Orig.:  Oalculuo. 


140  Acte  fiftc.  medicae  HI. 

artinm  et  medieine  doctor^  et  decanus  precedens  presentavit 
presentanda^  precedente  honesta  computatione.  Per  iUam  mata- 
tionem  fuere  plures  congregationes  facultatis  propter  duo  grava- 
mina.  Primum  pro  expulsione  empericoram  vigore  privilegiorum, 
que  sacratissima  Maiestas  anno  preterito  facnltati  medice  in 
Thermis  gratiose  concessit,  et  contra  plures  privilegia  processe- 
runt;  qui  vero  habuerunt  fautores  superiores;  tarnen  facultas 
multum  militavit  contra  nnum  ludeum  baptisatum  in  alto  Foro, 
qui  a  dominis  de  regimine  fuit  prohibitus  a  practica  sua.  Ultimo 
devenit,  quod  facultas  medica  e  regimine  habuit  specialem  com- 
missionem  a  Caesarea  Maiestate,  ut  ille  homo  non  deberet  ad- 
mitti.  Predictus  ludeus  habuit  quasi  consimiiem  et  omnino 
nobis  oppositam.  Dominis  de  regimine ;  quorum  magnam 
partem  pro  fautoribus  suis  habuit,  tale  datum  fuit  decretum, 
quod  velint  ambas  commissiones  quam  citissime  per  postam 
Cesaree  Maiestati  mittere,  et  quod  finalem  daret  sententiam; 
ubi  hucusque  nihil  est  factum.  Dens  nostros  contrarios  mala 
eorum  sententia  avertat,  ut  fructuosam  pro  nostra  facultate 
commissionem  loco  sententie  consequamur,  ut  zizania  a  tritico 
separetur. 

Fol.  85 b  Secundum  aggravamen  domus  nostra.  Domus  facultatis  media 

mutatione  ex  incensione  aliarum  domorum  est  concremata,  quare 
facultas  multum  perterrita,  cum  non  ultra  4  flor.,  sicuti  testatur 
decanatus  precedens,  in  archa  habuit;  ob  id  coacta  facultas,  a 
viris  clarissimis  burse  Lilie  superintendentibus,  videlicet  doctore 
Wilhelmo  Bälhaimer*)  et  doctore  Symone  Latz,  100  flor. 
accepit,  ut  domum  predictam  resarcire  possit.  Hüs  centnm  flo- 
renis  non  potuit  facultas  perficere,  de  quibus  omni  anno  pro 
censu  dabit  5  flor.,  sicuti  sonant  desuper  littere,  integram  struc- 
turam.  Supervenit  clarissimus  dominus  doctor  Michahel  Pre- 
garter  Panonius,  qui  eam  domum  convenit  ad  dies  vite  sue^ 
sicuti  sonant  littere  contractus  sui,  omni  anno  per  15  flor.  Ren.; 
defalce[n]tur  omni  anno  10  flor.  et  reliquos  5  dabit  pro  feste 
Cosmi  et  Damiani  et  reliquis  (?)  complendo  necessitatibus.     Et 

13.  Oct.  predictus  decanus  in  festo  Colomani,  die  12.  Octobris,  de  Om- 
nibus acceptis  et  principaliter  de  duobus  centum  flor.  Renen- 
sibus;^)   residuum   vero   electo,  cum  presentandis  aliis,    decano 


*)  Gemeint  ist  Dr.  Johannes  Pilhaymer. 

')  100  Gulden  hatte  Dr.  Michael  Premarton  geliehen. 


Acta  fke.  medicae  III.  141 

fntare  hyemis  presentavit.  Et  copie  omnium  actorum  sunt  in 
facultatis  ladula,  et  remansit  pecunia  24  flor.  Ren.^  4  sol. 
8  den. 


[1518  n.] 

Quintns  decanatus  Doctoris  Guilhelmi  Puelinger.  Fol.  86« 

Anno  Domini  etc.  XVIII."  electus  fuit  in  decanum  doctor 
Wilhelmus  Puelinger  ex  Wising,  die  sancti  Colomanni,  in     13. Oct. 
cuius  decanatu  acta  sunt  sequencia. 

Mag.  Petrus  Fry lender  ex  Wolfpperg  dedit  4  sol.  den. 
Mag.  lohannes  Munckh  ex  Eybetschitz  dedit  24  kr. 

Stuba  magna  domus  medicorum  fuit  ex  contribucione  doc- 
torum  per  capita  tabulis  ligneis  seu  asseribus  levigatis  reformata 
et  incrustata  tunc. 

Item   29.  lanuarii   laudatissimum    et   mestnm   fianus    divi,       ^^^^ 
magnanimi  et  invicti  Cesaris  Maximilian!  Viennam  fuit  allatum 
ex  Wels^  ubi  sua  Imperialis  Maiestas  obierat  nuper  12.  lanuarii 
mane  paulo  post  terciam  noctis,  presentibus  ibidem  duobus  doc- 
toribus  facultatis  nostre  ad  curam  vocatis  et  requisitis^)  etc. 

Item  9.  die  Novembris  anno  1518  fuerunt  privilegia  nova 
facultatis  per  universitatem  approbata  et  ad  practicam  postea 
semper  deducta  et  observata  rigor[os]issimi  cum  scolasticis  et 
intitulandis  primo,  qui  dederunt  ut  supra;  item  unus  seorsum 
4  sol.  den. 

Item  10.  Marcii  habita  est  congregacio  facultatis,  in  qua 
ad  proposita  per  decanum  conclusum  fuit  primo,  quod  ad  se- 
natum Viennensem  facultas  porrigeret  supplicacionem  ad  manu- 
tenendum  facultatem  in  privilegio  suo  cum  Wilhelme  am  Hoff 
neovita^)  et  idiota,  qui  practicare  non  cessat.  Secundo,  quod  in 
eadem  supplicacione  fiat  mencio   de  speciali  et  ameno  loco  ho- 

^)  Vgl.  Cuspiniauns,  Vita  Maximiliani  Caesaris  (Opp.  Frt.  1601,  pag.  491) : 
„Äffuerunt  duo  eruditi  ac  trmgrne«  viri  mediei  Viennerues,  GvUeJmus  Pohpnnitt^ 
ac  Oeorgiua  ColUmüius,  mathemeUices  etiam  peritus,  quos  per  suoa  familiäres 
advoeari  fecU  ex  Vienna,  tjuasi  gymnatii  publici  res  acturos,  non  ipsttitn  medica- 
turos:  ita  stmm  occuUabat  mortum,  Qui  vicissim  vigilando  noctu  cum  eo  multa 
conversabaniur  ac  disputabanl,  quos  muUum  amabat  lamquam  doctos  et  eruditos 
viros.  Quandoquidem  eorum  agnovit  doctrinam  et  eruditionem  cum  diligentia, 
quam  strenue  et  impigre  impendebant.  Libenter  enim  suum  Principem  servassent, 
si  Deus  suam  attuUnset  opem", 

*)  Lies:  neophyta. 


1518 
9.  Nov. 


1519 
10.  März 


142  Aota  fac  in«dicae  III. 

spitalis  edificando  vel  deputando,  in  quo  singulis  mensibus  herbe, 
flores,  radices,  semina,  mensibus  correspondentes,  reponi  et  pro 
usu  pauperum  coUigi  possint,  et  quod  magister  hospitalis  inter- 
teneat  aliquem  pauperem  famulum  ex  apoteca  pro  administra- 
cione  medicinarum.  Tertio^  quod  facultas  iuxta  Privilegium  Gesa- 
reum  aliquid  pro  structura  domus  pro  examine  et  admissione 
adveniencium  recipere  possit,  quos  admittit;^)  ab  indoctis  nihil 
petit,  nisi  dari  repulsum  (!).  Voluit  facultas,  quod  singuli  doc- 
tores  visitando  suis  ordinatis  mensibus  hospitale  memores  essent, 
quod  herbe  et  simpUcia,  que  in  eorum  mensibus  haben  et 
coUigi  possent,  per  pauperes  colligerentur  sine  dilacione  ad  usum 
tocius  anni,  ita  ut  inicium  apotece  daretur,  que  pietate  et  ele- 
mosina  et  auxilio  senatus  Viennensis  et  disposicione  facultatis 
medice  cresceret  cum  tempore  in  immensum  pro  phama  et  in- 
cremento  et  salute  tocius  Austrie,  more  hospitalium  aliarum 
provinciarum  augeretur  et  amplificaretur  et  in  salutem  egro- 
rum  converteretur.  Ita  finitus  fuit  feliciter  decanatus  mens 
quintus. 

Vnicum  istud  addam,  quod  in  fine  pene  decanatus  mei, 
in  Consistorio  domini  rectoris  penultimo^  universitas  misit  ad 
urbem  Romam  soUicitatorem  quendam  pro  extorquendo  vel  impe- 
trando  privilegio,  Mag.  Georgium  Gärber,  in  quem  ego,  ut 
decanus,  consentire  nolui,  quod  pecunie  ex  suis  manibus  pro 
suo  nutu  dispensarentur,  et  moyit  me  casus,  qui  in  superinten- 
dencia  sua  burse  Lilii  fuit  commissus,  ubi  in  habitacione  prefati 
Gärber  effracta  fuit  ladula  et  magna  summa  ammissa,  rebus 
suis  Omnibus  salvis.  Det  Dens,  quod  omnia  pronunc  bene  et 
legaliter  expediantur  cum  gloria  et  comodo  universitatis  per 
istum  soUicitatorem,  in  quem  nunquam  consensi  sicut  neque  in 
Wünderel. 


[1619  I.] 

Fol.  86»»  Anno  Christiani   redemptoris  1519,   in    feste   divi  Tiburcii 

14.  Apr.  g|.  Valeriani  martirum,*)  more  solito  electus  est  in  decanum  fa- 
cultatis medice  Leopol  du  s  de  lordanis,  artium  et  medicine 
doctor  Viennensis,  in  cuius  officio  que  sequuntur  acta  sunt 


^)  Lies:  ab  Ü8,  quo»  cuimiUU, 

')  Zuerst  stand:  Colotnanni  martina. 


Aoto  tac.  medicae  UI.  143 

Dom.  Egidius   Camillus  Moravus   solvit  facultati   pro 
inscriptione  4  sol.  die  11.  Octobris  anno  salutis  nostre  1519.  ii.Oct. 

Mag.  Wolffgangus  Tobler  Penrbachius  solvit  facultati 
pro  inscriptione  4  sol.  die  11.  Octobris  anno  salutis  nostre  1519. 

Item  in  hoc  meo  officio  urgente  necessitate  .  •  .^) 

Mag.  Vdalricus  Fabri  Thorburgensis   solvit  facultati 
medice   pro   inscriptione   4  sol.   die   13.  Octobris  anno   salutis    13.  Oct. 
Christiane  1519. 


[1619  n.] 

Secundus  decanatus  D.Simonis  Lazii.  Fol. 87» 

Anno  Domini  1519,  in  die  sancti  Colomanni,  eligitur  in  13.  Oct. 
decanum  facultatis  medice  D.  Simon  Lazius  Stutgardtinus, 
qui  primo  ceptro  et  ladula  investitus  est,  premisso  iuramento  * 
iidelitatis,  per  decanum  precedentem.  Secundo  decanus  prece- 
dens  D.  Leopoldus  lordan  calculum  fecit  de  suis  perceptis 
et  expositis,  et  singulis  abrasis  et  defalcatis  facultas  debuit  de- 
cano  precedenti  D.  Leopolde  15  tal  5  den.,  quos  ego  ex  pe- 
cunia  ab  egregio  D.  Michaele  mutuo  pro  censu  domus  accepta 
solvi,  ut  calculus  meus  habebit.  Tertio  in  hac  congregatione 
domini  disputabant  super  pecuniis  acquirendis  pro  solutione 
fienda  creditoribus  nostris,  quia  facultas  tunc  temporis  plus  quam 
in  20  tal.  den.  debuit,  nee  obulum  habuit,  et  domini  proposuerunt 
varia  media  et  varios  modos  et  vias.  In  quo  eciam  negocio  sunt 
electi  certi  domini  doctores  ad  sollicitandum  in  predictis  modis 
et  ni^ediis  pro  acquirendis  pecuniis. 

Secunda  congregatio  habita  est  18.  die  Octobris,  ubi  iterum  18.  Oct. 
dispntabant  domini  super  pecuniis  acquirendis  mutno,  quia  per 
modos  et  media  prius  excogitata  nihil  domini  potuerunt  acqui- 
rere.  Tunc  dominus  doctor  Michael  de  Premathon  exhibuit 
se  voluntarium  volle  superaddere  30  flor.  Rhen.  ad  100  flor. 
prius  facultati  pro  annuo  censu  mutuo  datos  sub  forma  litterarum 
prius  datarum,  et  quod  fiant  une  littere  et  una  summa.  Et 
factum  est,  et  ego  pecuniam  30  flor.  accepi. 

Tertia  congregatio  habita  est  26.  die  Octobris,  in  qua  pro-     26.  Oct. 
positi  sunt  duo  articuli.    Primus  ad  videndam  copiam  litterarum 
inscriptionis   pro    mutuo   a   domino    doctore   Michaele    dando. 


^)  Der  Satz  ist  unvollendet. 


144  AeU  fiMS.  medlou  m. 

Conclosit  facultas^  quod  copie  sub  üla  forma  non  sunt  accep- 
tande,  quia  contra  promissa;  promisit  etenim  velle  stare  in  ad- 
dendis  bis  30  flor.  in  forma  litteraram  prios  pro  100  flor.  data- 
rum^  et  conclusit  facultas  quoque  scribendum  esse  domino 
Leopoldo  Tengckh,  socero  suo  atque  suarum  rerum  procu- 
ratori,  quod  non  duceret  facultatem  ad  dispendium^  sed  det 
facultati  hos  30  flor.  mutuo  sub  modo  et  forma,  ut  coram  in 
facultate  omnibus  doctoribus  presentibus  promisit.  Facultas 
scripsit  et  a  domino  Tengckh  responsum  benign  um  et  gratom 
accepit.  Secundus  articulus  fuit  super  danda  responsione  super 
articulis  per  reverendissimum  dominum  episcopum  Sarracovien- 
sem  in  causa  episcopi  Viennensis  oblatis.  Super  iilo  articulo 
conclusit  facultas^  quod  tres  doctores  sint  eligendi,  qui  articulos 
oblatos  videant,  legant  et  relegant  et  postea  dent  responsionem. 
Et  eliguntur  D.  Wilhelmus  Puelinger,  D.  loannes  Neuman 
et  D.  loannes  Pilhamer. 

Quarta  congregatio  habita  est  8.  die  Novembris  super  arti- 
culis sequentibus.  Primus  ad  eligendum  superattendentem  univer- 
sitatis  ex  collegio  nostro.  Elegit  facultas  unanimi  consensu  et 
voto  doctorum  venerabilem  virum  D.  Georgium  Tanstetter, 
qui  in  proximo  Consistorio  per  decanum  presentatus  est  rectori 
magnifico  et  venerabili  consistorio.  Secundus  ad  deliberandum 
super  liberatione  decani  a  vexatione  et  molestiis  creditorum  et 
facultatis  ab  obloquutionibus.  Conclusit  facultas,  quod  decanus 
omnibus  creditoribus  satisfaciat  de  30  flor.  ab  egregio  domino 
doctore  Michaele  accipiendis,  quod  et  decanus  fecit,  ut  suus 
calculus  demonstrabit. 
Fol.  88"  Intitulati: 

1620  Dominions  Hosman  de  Schwidnitz,   artium  magister, 

die  14.  Februarii  anno  etc.  1520  dedit  facultati  4  soL,  de  quibus 
dedi  pedello  1  gr.,  restant  3  sol.  21  den. 


8.  Nov. 


14.  Febr. 


[1520  I.] 


Decanatus  secundus  D.  Georgii  Tannstetter. 
14.  Apr.  Anno    Christi    1520,     die    sanctorum    Tiburcii    et    Vale- 

riani,  doctor  Georgius  Tannstetter  Collimitius  Lycori- 
pensis  in  decanum  facultatis  electus  est,  sub  quo  inscribuntur 
scolares: 


Aotft  fu.  in«dieae  m.  145 

Mag.  Georgias  Schwartz  ex  Vienna  prima  Mail,  dedit      i.Mai 
4  sol.  den. 

Petrus  Kellner  ex  Vlma^  arcium  baccalanreuS;  die 
21.  Maii,  dedit  60  den.  21.  Mai 

Eo  eciam  tempore  facultas  conclusit  et  voluit^  quod  omnes 
et  singuli  doctores  in  festivitatibus  Corporis  Christi  et  sanetorum 
martirum  Cosme  et  Damiani  processionibus  eodem  vel  simili 
habitu  comparerent,  quo  insignia  doctoralia  acceperunt;  spe- 
eiatim  ita^  ut  in  festo  Corporis  Christi  capitium  collo  subduce- 
retur,  in  festo  autem  sanetorum  Cosme  et  Damiani  humeris  appo- 
neretur  dumtaxat;  et  ita  voluerunt  servari  in  stationibus  publicis 
et  congregationibus  universitatis  sub  pena  unius  floreni  Unga- 
ricalis  etc. 


[1520  n.] 

Anno    1520,    die    sancti    Colomanni,    eligebatur    dominus    *'oI.  88»* 
doctor  Joannes  Entzianer.  '    ^' 


[1521  I.] 


Anno  etc.  1521,  die  Tiburtii,  eligebatur  dominus  loannes       ^^21 
Wintzlhauser  tempore  pestis.    Quo  mortuo  senior  D.  loannes        '    P*"' 
Newman  vices  complevit,  postea  D.  loannes  Prutenus,  priore 
Newman  mortuo,  decanatum  in  finem  deduxit. 


[1521  n.] 

Decanatus  secundus   doctoris  loannis  Pilhamer  ex    Fol. SQ«" 
Haydeck. 

Anno  Domini  1521,  die  sancti  Collomani  martiris,  qui  erat 
13.  mensis  Octobris,  D.  loannes  Pilhamer  ex  Haydeck  in    is.  Oct. 
decanum  facultatis  electus  est. 

Intitulati:  Wolffgangus  Gfiglinger  ex  Wienna,  arcium 
liberalium  waccalaureus,  7.  Novembris,  dedit  60  den.  7.  Nov. 

loannes  Ottman  Budensis  7.  Novembris,  dedit  60  den. 

Feci   computum.     Reliqui .  successori   de    perceptis   a  me 
33  den.   Restat  calculus  nomine  doctoris  Newman  felicis  recor- 

Acta  faeoltotis  medicoe  III.  10 


146  Acta  fiio.  medicM  III. 

daolonis  fieodus  per  doctorem  loannem  Prewß,  qui  fuit  sub- 
ordinatns  per  facultatem  tanquam  tune  senior  praesens  in  peste, 
quem  sua  dominatio  facere  debet  iusso  (I)  faealtatis  mihi  et  de- 
cano  electo  doctori  Wilhelmo  PÄlinger  Patavino.*) 


[1522  I.] 

Fol. 89b  ßextns    decanatus    doctoris    Quilhelmi    Puelinger    ex 

Wising. 
1522  Anno   Domini    etc.   XXIL,    die   Aprilis    duodeeima,    post 

12.  Apr.  i^jii^m^  pestilenticum,  rursus  in  decanum  fuit  electos  dootor  Wil- 
helmus  Puelinger  ex  Wising,  cui  praedecessor  suus,  doctor 
Pielhamer,  33  den.  presentavit.  Facto  per  enndem  computo, 
doctor  Preyss  nomine  doctoris  Neuman  et  Wentzelhawser, 
qui  in  peste  obierant  anno  1521,  racionem  facere  cepit,  sed  non 
oompleyit  ob  schedas  et  regi9tra^  nt  dicebat,  domi  missa;  obli- 
gabatur  tarnen,  facto  cursorio  computo,  18  sol.  18  den.  et  non 
solvit;  quia  se  rursus  racionem  de  singulis  facturum  dicebat  et 
promittebat  ad  nutum  et  vocacionem  decani  et  sui  antecessoris. 
Salvi  post  pestem  manserunt  in  facultate  sequentes  doctores: 
D.  Wilhelmus  Puelinger  ex  Wising,  D.  lohannes 
Prawn  Brutenus,  D.  lohannes  Entzianer,  D.  Georgius 
Tannsteter,  D.  Simon  Latz,  D.  lohannes  Pilhamer, 
P.  loannea  Gastgeb,  D.  Leopoldus  Jordan;  regnante  tunc 
invictissimo  et  potentissimo  Carolo  V.,*)  Rege  catolico  et  Ce- 
sare  gloriosissimo  eiusque  fratre  Ferdinande,  Principe  Hispa- 
niarum  et  archiduce  Austrie,  Burgundie  etc.  per  universas  hcrc- 
ditarias  Austriacas  provincias,  Athesim  etc. 

Mediolanum  imperio  fort!  manu  tunc  restituitur.  Elvecii 
Gallo  se  sublugant  et  confederaoionem  contra  Ossärem  faciunt, 
quos  Deus  omnipotens  partim  fame  partim  armis  et  aeris  in- 
olemencia  ad  montana  et  alpea  iuste  sustulit,  dum  arci  Medio- 
lanensi  yictualia  aubministrare  conarentur,  Recepta  a  Gallo 
200.000  coronarum.  Carolus  illuatrissimus  hoc  vere  rursus  Hi- 
spaniaa  ingreditur,  Kegis  Anglie  filiola  seu  affine  in  uxorem 


^)  Vgl.  hierzn  die  BemerkuDgen  des  snbstitnierten  Decans  Dr.  Johann 
Prenss  weiter  unten  S.  161. 
•)  Im  Orig.:  VI(I). 


AeU  &e.  medicaa  III.  147 

ducta;  Adrianum  Tortusiensem  in  summum  pontificem  electum 
ex  Hispanis  visitat,  nam  cum  aliquamdiu  in  Hispania  prestolatus 
erat^  in  urbem  Romam  ducit,  intronisat  et  in  posseBsionem 
mittit;  ^)  occupato  prius  castello  sancti  Angeli  a  capitaneo  Caesaris^ 
vicerey  dicto,  qui  Neapolim  nomine  Cesaris  regebat  et  Siciliam 
ntrarnque.  Vadit  Pontifex  et  Caesar  in  urbem  simul  pro  Corona 
ita  volonte  Deo.^) 

Anno  1521  sevas  Tnrcarum  tyrannus  Belgradum  in  Vn-  Fol.  90« 
garia  oceupat,  seviente  peste  per  Universum  imperium  et  pulch- 
ram  Viennam.  Fngerant  penQ  omnes  doctores,  paucis  relictis, 
ad  montana  Stirie  et  Carintfaie,  desiderata  et  amissa  sunt  ho- 
minum  fer^  10.000')  Vienne,  non  iiiit  in  alicuius  hominis  me- 
moria tam  cruenta  Ines.  Ducatus  Wirtenbergensis  provinciis 
Austrie  per  Carolum  invictissimum  Cesarem  accumulatur  et 
fratri  Ferdinande  regendus  datur,  Vdalrico  duce  bellica  manu 
expulso,  non  obstantibus  et  Galli  et  Elveciorum  potentissimis 
subsidiis. 

Item  10.  Mail  congregata  fuit  facultas  ex  commissione  Con-  lo.  Mal 
sistorii  rectoris  ad  deliberandum  super  responsione  data  per 
dominos  cives  Viennenses  ad  articulos  gravaminum  universitatis, 
quoram  primus  fuit  de  servili  et  iniqua  inscriptione  doctorum 
nostre  facultatis  volencium  habere  iura  fundi  seu  guiram  apud 
librum  civitatis^  praeterea  vina  introducere  volencium,  que  colue- 
runt.  Secundus  fuit  de  gravamine  in  steuris  annuis  et  exaccio- 
nibusy  que  pro  tempore  ad  necessitatem  Principis  dantur  pro 
toicione  patrie  etc.  Tertius  fuit  de  introductione  victualium,  puta 
cerevisie  etc. 

Ad  quos  articulos  domini  cives  responderunt,  quod  nihil 
novi  sit  per  eos  attentatum,  sed  illa  inscripcio  sit  a  longis  et 
multis  annis  recepta,  quam  et  ipsi  predecessorum  suorum  vesti- 
giis  inherendo  receperint,  citra  tamen  privilegiorum  violacionem, 
quam  semper  doctores  voluntarie  dederint  sine  gravamine.  Super 
qua  responsione  singuli  doctores  unanimiter  concludentes  repli- 
carunt,  quod  compulsi  et  inviti  dederint,  quia  alias  ad  posses- 
sionem  domus  empte  vel  quocumque  honesto  titulo  acquisite 
pervenire  non  potuerunt,  neque  vina  introducere,  quare  sie  coacti 


*)  Von  In  urbem  bis  miUU  im  Orig.  dnrchg>e8trichen. 
*)  Der  letzte  Satz  wieder  durchgestrichen. 
')  Corrigiert  ans  200.000. 

10* 


148  Act»  &c.  medien«  HI. 

dederunt  inscripcionem.  Secundo  in  articulo  de  steura  tres  doc- 
tores  se  gravarant,  videlicet  doctor  Wilhelmus  Puelinger, 
tunc  decanus^  doctor  Johannes  Preyss  et  doctor  Leopoldus 
Jordan,  omnes  alii  gravatis  assistenciam  promiserunt.  Volue- 
mnt  eciam  prefati  doctores  per  cives  gravati,  quod  universitas 
agendo  contra  cives  nomina  eornm  insererct,  quia  cives  ignoran- 
ciam  fingebant  gravatorum  doctoram.  Tertio  de  intromissione 
victualium  doctor  Preyss  lamentabatur,  quia  in  magistratu 
Khawffman  cerevisia  sit  sibi  in  acetum  conversa  manendo 
extra  portas,  et  doctor  leorgius  Tannsteter  dicebat,  vinum  ex 
domino  comite  Francisco  de  Posing  sibi  missum  satis  circa 
portam  fuisse  pregustatum  in  magistratu  Sibenburger,  qui 
intromittendi  auctoritatem  non  habebat,  propterea  quia  sibi  plebei 
iurisdiccionem  vendicaverant  nomine  ^Äusschuss^  sive  deputati.  | 

Fol.  90i>  Volnerunt  doctores,  quod  universitas  eos  a  tarn  servili  liberaret 
inscripcione,  et  secundo,  quod  iuxta  privilegia  quilibet  in  domo 
sua  über  esset  a  steura,  quia  nullum  haberent  a  civibus  Stipen- 
dium neque  ullam  prerogativam.  De  aliis  vero  domibus  et  vinea- 
rum  cultura  obligati  essent  sicut  alii  cives,  nisi  quod  super  ista 
obligacione  non  darent  inscripcionem,  sed  Principi  iurarent  sicut 
dominus  Gabriel  Vogt,  tunc  Cesaris  secretarius,  conceperat  et 
conceptum  in  scriptis  publicaverat  praesentibus  civibus  Viennen- 
sibus,  tunc  magistro  civium  Leonhardo  Pidmanstorffer 
existente  et  notario  civitatis  Gabriele  Guetrater,  licentiatio 
iuris  etc.,  rectore  vero  nostro  Mag.  Cristoffero  Khulber 
Stirio,  sacre  theologie  professore,  viro  tunc  in  rebus  universi* 
tatis  occupato  satis. 

Eodem  die  computum  fecit  doctor  lohannes  Brutenus 
de  vicedecanatu  suo  post  obitum  Neuman  in  peste,  et  defal- 
cutis  defalcandis  presentavit  mihi  12  cruc.  Exposui  11  den. 
pro  vino. 

22.  Mai  Anno  eodem,   22.  Mai,   habita  est  altera   dominorum  doc- 

torum  congregacio  ad  audiendum  peticionem  venerabilis  viri 
Mag.  lohannis  Heyn,  baccalaurei  prius  in  medicina  per  nos 
creati,  et  fuit  benigne  per  doctores  auditus.  Petivit  autem  sum- 
marie  se  admitti  ad  respondendum  pro  licencia  in  medicina  post 
6  annorum  spacium,  in  quo  lectiones  diligenter  audivit,  publice 
aliquociens  respondit  et  orationem  in  festivitate  patronorum  facul- 
tatis  sanctorum  Cosme  et  Damiani  in  ede  divi  Ste£fani  facunde 
et  eleganter  habuit,  que  sibi  responsionis  loco  defalcata  est.  Fuit 


Acta  fae.  medicae  III.  149 

autem  graciose  admissus  et  secum  saper  aliquot  statutis,  paucis 
tarnen,  facultas  benigne  dispensavit  et  eundem  doctori  lohanni 
Gastgeb  Melicensi,  protunc  facultatis  vicecancellario^  facultas 
presentibus  omnibus  doctoribus  per  decanum  iuxta  veterem  con- 
suetudinem  presentavit^  qui  eidem  canceliariam  et  ad  examen 
ianoam  aperuit  et  patefecit  auctoritate  veri  cancellarii  et  sua  in 
nomine  Patris  et  Filii  et  Spiritus  sancti.  Produxit  autem  prefatus 
dominus  doctor  lohannes  Gastgeb  epistolam  missivam  domini 
prepositi  Pauli  de  Oberstein  occasione  substitucionis  sibi 
missam  de  manu  propria  eiusdem  prepositi  cancellarii  studii 
Viennensis  in  vim  probacionis  sue  subdelegacionis^  cui  plenam 
et  sinceram  fidem  dedimus,  et  mox  prefatum  licenciandum  eidem 
presentavimuSy  qui  statuit  ad  proximam  diem  Veneris  puncto-  23.  Mai 
mm  recepcionem  sub  pulsu  et  tandem  examen  circa  vesperas 
more  solito. 

Mag.  lohannes  Heyn  post  examen  suum  ad  licenciam 
dedit  facultati  2  flor.  Ungaricales  in  auro,  de  quibus  exposui 
7  den.  pro  vino  et  pane.  Item  pedello  dedi  12  sol.  den.  pro 
salario  suo  per  mutacionem  hjemalem  anni  currentis.  Item 
exposui  in  congregacione  12  den.  Item  8  den.  exposui  in  ad- 
missione  duorum  licenciandorum  Cosme  et  Sebastiani.  Item 
percepi  19  kr.  ex  doctore  Michaele  pro  feste  Cosme  et  Da- 
miani  anni  preteriti.  |  Item  ex  contribucione  sequencium  docto-  Fol.  9i» 
rum  solutum  et  expeditum  fuit  festum  et  celebritas  sanctorum 
martirum  Cosme  et  Damiani;  pro  quorum  laude  et  preconio  27.  Sept. 
Mag.  Tppolitus  N.  habuit  oracionem  ad  clerum  et  universi- 
tatem  more  solito^  que  loco  responsionis  in  facultate  sibi  defal- 
cabitur:  Doctor  Wilhelmus  Puelinger;  protunc  senior  et 
decanus;  lohannes  Brutenus^  lohannes  Entzianer,  leor- 
gius  Tannsteter,  Simon  Latz,  lohannes  Pielhamer, 
lohannes  Gastgeb,  Leopoldus  lordan,  lohannes  Heyn, 
Michel  de  Premertonn.  Ex  istis  decem  doctoribus  pedellus 
coUegit  20  sol.  den.,  de  quibus  exposuit  octemariis  et  pro  decem 
missis,  pro  qualibet  5  cruc,  2  libr.  minus  14  den.,  pedellis 
21  den.  Pro  intimacione  scribenda  2  kr.  Summa  2  libr.  15  den. 
Sestituit  pedellus  45  den.  Item  dedi  pedello  adhuc  10  sol.  15  den. 
et  fuit  solutus  pro  mutacione  hiemali  et  pro  toto  anno  per  me. 
Item  2  den.  pro  censu  ad  Scotos. 

In  decanatu  meo  ad  commissionem   illustrissimi  Principis 
et  domini  domini  Ferdinandi,  archiducis  Austrie  etc.,  ad  examen 


150  AeU  Ike.  medicM  IlL 

admissus  et  promotus  est  venerabilis  yir  Mag.  Cosmas  de 
Borsa  Hispanns^  prefati  domini  nostri  Dacis  medicus  enrie, 
qui  insignia  sua  doctoralia  solemniter  recepit  in  templo  divi 
Steffani  in  choro,  presente  Principe  et  eius  iilustrissima  coninge 
domina  Anna,  filia  Vladislai,  regis  Hangarie  et  Bohemie  etc., 
a  quo  facultas  et  doctores  intuita  Principis  nihil  receperunt,  sed 
liberaliter  omnia  condonarunt.  Fuit  autem  secum  in  nno  et  eodem 
acta  insignitus  et  in  doctorem  promotus  egregius  vir  Mag.  Jo- 
hannes Heyn,  qui  Vienne  medicinam  audiendo  et  publice 
respondendo  gradum  suum  non  indigne  assecutus  est  et  ante 
prefatum  Cosmam  ad  licenciam,  premisso  examinis  rigore,  ad- 
missus. Ideo  locus  primus  in  actu  sibi  merito  cessisset;  tam^ 
intuitu  Principis  Cosmas^  arcium  magister  prius  in  Hispania 
creatuSy  primum  locum  habuit^  et  secundum  Mag.  Johannes 
Heyn^  ultimum  Mag.  Sebastianus  Gleyss,  quem  facultas 
eciam  ad  preces  serenissime  Ducisse  ad  examen  admisit  et 
graciose  promovit  et  secum  quoque  in  omnibus  graciose  dispen* 
savit;  nunquam  enim  publice  respondit  et  tamen  in  collegio 
Fol.  91  b  civium  Vienne  multis  stetit  annis.  |  Promisit  sc  datumm  chiro- 
graphum  unicuique  doctorum  pro  porcione,  que  sibi  iuxta  statuta 
cederet  pro  examine^  sed  dato  uno  talento  tmicuique  doctorum 
chirographum  dare  neglexit  et  ita  recessit  non  solutis  doctoribus 
neque  data  facultati  porcione  sua^  quam  tamen  se  daturum  om- 
nino  promisit^  sed  hactenus  facere  neglexit;  paupertatem  semper 
allegavit. 

Dum  ista  in  facultate  nostra  agerentur,  Serenissimus  Prin- 
ceps  noster  dominus  Ferdinandus  duos  barones  in  Nova  Ciri- 
täte  decollari  demandavit,  videlicet  Michaelem  de  Eitzing 
et  lohannem  de  Puechaim,  propter  factiones  et  rebelliones 
contra  eundem.  Similiter  doctorem  Martinum  Sibenburger, 
lohannem  Reiner,  lohannem  Piessch^IohannemSchwartz^ 
magistrum  monete^  Stephanum  Schlachindiweit  et  Flesch- 
ner^)  capite  plexit  tamquam  cives  rebelies,  tumultuarios  et 
factiosos;  reliqua  sunt  in  eorum  actis  et  propriis  confessionibus. 
Quatuor  deinde  cives  in  carcere  maceravit  et  detinuit  in  Nova 


^)  Die  Namen  der  Hingerichteten  sind  mit  orthographischen  Varianten 
auch  in  Cuspinian^s  Tagebuch  cum  Jahre  1522,  9.  und  11.  August  (Fontes  I, 
1,  414),  und  in  Sigmund  von  Herberstein*8  Selbstbiographie  daselbst,  S.  261, 
überliefert.  Vgl.  Bucholts,  Gesch.  Kaiser  Ferdinand  I.,  Bd.  I,  S.  191,  und  Victor 
Y.  Kraus,  Qesch.  Oesterreichs  unter  Ferdinand  I.  (1519—1622),  S.  81. 


Acia  Am.  medlcae  III.  151 


Civitate  in  arce^  videlicet  Sigismundum  Stainer^  Caspar 
Reyter,  Lungel  et  Schlnidinger^  qui  isto  aduc  die  vixerunt; 
sed  misere  ut  captivi  solent.^) 

Feci  computum  die  Colomanni  sequenti  decaüo  et  omnia,     13.  Oct. 
qne  sibi  assignanda  erant;  assignavi^  videlicet  ceptrum^  ladulani; 
libros^  pecunias  etc.  et  5  8ol.  10  den.  solyi  statim. 


[1622  n.] 

Secundus   decanatus    doctoris  lohannis   Prnteui   ex    Fol. 92* 
Elbingk. 

Anuo  Domini  1522^  die  sancti  Colomanni^  eligebatur  in  deca-  13.  Oct. 
nom  facnltatis  medice  doctor  Johannes  Prntenus  ex  Elbingk, 
cui  antecessor  saus,  doctor  GuilhelmusPuelinger,  presentavit 
post  computum  factum  per  eundem  in  facultate  5  soI.  et  10  den.  In 
cuius  decanatu  acta  sunt  sequentia.  In  secundo  decanatu  doctoris 
lohannis Pilhamernotatur,')quod  ego  obtul^rim  meadcalculum 
faciendum  nomine  doctoris  Neuman,  quia  subordinatus  per  fa- 
cultatem  tanquam  tunc  senior  presens  post  doctorem  Wilhelmum, 
quem  caiculum  ex  ordinacione  facultatis  eidem  doctori  lohanni 
Pilhamer  et  decano  electo  Wilhelme  Puelinger  dandum  pro- 
misi.  Item  in  principio  sexti  decanatus  doctoris  Gwilelmi  Pue- 
linger excusavi  me  de  computu  nomine  doctoris  Neuman,  quia 
scedas  et  registra  domi  neglexerim;')  obligabar  tamen,  facto  cur- 
sorio  computo,  18  sol.  18  den.,  quos  non  solvi,  quia  rursus  in  aliud 
tempus  racionem  de  singulis  facturum  poUicebar.  Item  in  tertia 
pagina  eiusdem  decanatus  doctoris  Wilelmi  notatar,^)  quod 
computum  feci  de  vicedecanatu  meo  post  obitum  Neuman  de- 
cani,  et  defalcatis  defalcandis,  presentaverim  restat  doctori 
Gwilelmo  decano  12  cruc.  Item  in  fine  eiusdem  decanatus 
doctoris  Guilelmi  Puelinger  notatur,'^)  quod  dum  in  die  sancti  13.  Oct 
Colomanni  ipse  mihi  ut  suo  successori  in  decanatu  omnia  sup- 
pellectilia  facultatis  obtulerit,  dederit  mihi  remanenciam  sui  com- 


*)  Zuiatz  Ton  anderer  Hand:   Sunt  omnea  quaiuor  emisH  ex  eapUvUiUe 
ei  vixerurU  Vienne» 

«)  Vgl.  oben  8.  146. 
»)  Vgl.  oben  S.  146. 
*)  Vgl.  oben  S.  148. 
B)  Vgl.  oben  S.  151. 


152  Acta  URO.  medicao  III. 

putus  5  sol.  et  10  den.,  uti  testatar  sceda  sue  manus,  que  apud 
me  est  hodie.  Item  percepi  a  Mag.  Petro  Grienswald  colle- 
13.  März  giato  22  sol.  den.,  quos  presentavit  michi,  uti  decano  13.  Marcii 
nomine  doctoris  Sebastiani  Gleys  racione  debiti,  quo  idem 
propter  examen  licencie  obligabator  facultati;  aUegayit  ipsum 
omnino  deficere,  nee  plura  tone  dare  possit,  pro  quibus  recogni- 
cionem  dedi,  non  quia  ipsum  liberum  fecerim,  sed  illam  pecu- 
niam  uti  partem  debitorum  accepi.  Adiunxi  eidem  Mag.  Petro, 
ut  esset  memor  tandem,  quia  doctor  Sebastianus  Gleys  facul- 
tati se  obligasset  in  auro  daturum  peeunias  vel  pro  quolibet 
aureo  12  sol.  den.,  preterea  eciam  racione  baccalaureatus  in 
medicina  ad  satisfaciendum  se  facultati  obligaverit,  licet  secum 
de  peraccione  actus  et  aliis  ad  hunc  gradum  baccalaureatus 
requisitis  dispensatum  fuerit.  Item  percepi  libros  lohannis 
Aurifabri,  Scolaris  medicine,  qui  sunt  per  me  et  bedellum  facul- 
tatis  Georgium  depositi  in  librariam  domus  facultatis. 

Fol.  92  b  Intitulati: 

Mag.  Sebastianus  Schalkhamer,  qui  dedit  4  sol. 
lohannes   Tachenhauser    ex   Kaldenthall,    studens, 
dedit  60  den. 

Gregorius  Haberman,  baccalaureus  arcium,  4  sol. 
Nicolaus  Eckel,  studens,  60  den. 
Fridericus  Hohentaler,  baccalaureus  arcium,  4  sol. 
Petrus  Hasenpach,  baccalaureus,  4  sol. 

Exposita:  Bedello  12  sol.  den.  Item  pro  vino,  semellis, 
fructibus  13  cruc.  et  1  den. 

Conclusum  per  pluralitatem  doctorum,  quod  doctores  noveUi 
non  mox  post  promocionem  admittendi  sint  ad  coUegium.  Item 
quod  nullus  ad  coUegium  sit  recipiendus  nisi  summam  equalem, 
ut  ceteri,  pro  commodo  facultatis  dederit  vel  crediderit,  donec 
domus  facultatis  ex  debitis  redimatur,  et  quicumque  doctorum 
summam  credere  noluerit,  ad  coUegium  non  recipiendus.  Caven- 
dum  tamen,  ne  quilibet  doctorum,  qui  summam  credere  voluerit, 
ad  coUegium  recipiatur,  quia  numerus  doctorum  coUegii  nun- 
quam  excrescat  denarium.  Item,  licet  aliqui  doctores  facultatis 
nostre  seniores  fuerint  certis  aliis,  tamen  quia  absentes  et  onera 
universitatis,  eciam  facultatis  non  ferunt,  presentibus  pociores 
esse  non  debent  nee  cicius  ad  coUegium  recipiendi.  Item  de- 
canus  non  semper  capuciatus  incedat,  sed  iuniores  omnes  usque 


Acta  fM.  medicM  III.  153 

ad  biennium  post  promocionem.  Item  ut  distribacio  pecuniamm 
equalis  fiat  omnibus.  Item  ut  addatur  statutis^  ut  sequentes 
iuniores  sint  in  recipiendo  seniores.  Item  quod  in  omnibus  sta- 
cionibus  universitatis  et  nostre  facultatis  habitus  ferantur. 

Consilium    facultatis    medice    super    articuliS;    qui    et 
huic    et    singulis   facultatibus    ad    examinandum    com- 
missi sunt. 

V,  An  eadem  commissio  dominis  commissariis  sit  presen- 
tanda?  Commissio  presentetur,  ex  quo  commissariis  commissum 
est,  ut  informacionem  universitatis  curent,  parrochiarum  certarum 
incorporacionem  dirigant,  lectorum  ordinacionem  et  surrogacionem 
disponant  etc.  etc.,  que  non  yidentur  ad  nostrum  officium  spec- 
tare,  sed  commissariorum  iuxta  vim  et  teno  |  rem  commissionis  Fol.  93» 
PrincipiSy  cuius  est  universitas.  Quare,  ne  universitas,  que  alias 
erario  exhausta,  gravetur,  expensas  fugiat,  in  commissariorum 
humeros  omnia  committat  et  reiciat.  Confirmacionem  privilegio- 
rum  prius  diligenter  per  Principem  in  Ghreetz  examinatorum 
commissarii  exequantur,  eciam  si  aliquid  hactenus  fuisset  ne- 
glectum,  quod  vel  universitatem  aut  aliquam  facultatem  augeret, 
consulte  prius  conceptis  adiungatur. 

2^.  Quando,  per  quos,  cui  eorum  uti  principali?  Ex  quo 
illi  articuli  condependent,  placuit,  ut  prepositus  Neuburgensis  et 
Wilelmus  de  Celting  visitentur  per  notarium  universitatis, 
unum  doctorem  iuris,  ut  Dabrahost  aut  Abbauser,  et  duos 
magistros  rectori  placentes,  et  presentetur  ac  committatur  com- 
missio, quia  ambo  nunc  hie  sunt. 

3^,  An  omnes  articuli  in  commissione  expressi  sint  nunc 
proponendi  dominis  commissariis  aut  dumtaxat  ex  eisdem  com- 
missariis privilegiorum  confirmacio  et  certarum  parrochiarum 
incorporacio  sit  petenda  et  requirenda,  et  sie  cum  episcopo  et 
civibus  Wiennensibus  ex  toto  vel  ad  tempus  supersedendum? 
Placuit,  quod  omnes  articuli  in  commissione  contenti  et  grava- 
mina  proponantur  et  satis  aperte  exponantur,  quo  fiat,  ut  uni- 
versitas recte  liberam  suorum  privilegiorum  condicionem  conse- 
quatur.  Item  negocium  civium  inter  amicos  parietes  per  doctorem 
Andream  tractandum,  antequam  commissariis  commissio  presen- 
tabitur.  Item  ut  domini  commissarii  provideant  de  refusione 
expensarum   actarum   cum   episcopo,    quia   quando   universitas 


154  Acte  b«.  aedicM  m. 

triamphavit  in  curia  ImperatoriS|  tracta  est  ad  cariam  Pontificis 
et  econtra. 

4^  CsLSVLf  qao  nnivereitas  ad  dandnm  et  exhibendom  con- 
tribacionem  et  exaccionem  steure  noTiter  contra  Tnrcam  impo- 
site  requireretor,  principaliter  de  personis  gradnatonun  et  aliomm 
suppositorum,  quid  universitati  in  eodem  articolo  respondendnm^ 
agendnm  et  faciendam  expediat?  Placuit^  qaod  facultas  prote- 
stetur  solemniter,  quod  nou  vult  se  opponere  steure  Principis, 
sed  quantum  ad  personalem  steuram  sperat  se  conservaturam 
iuxta  Principum  privilegia,  que  quantum  ad  hoc  nunquam  fue- 
runt  violata,  et  quantum  ad  composicionem  universitatis  cum 
civibus  racione  steure,  universitas  non  sequatur  cives  neque 
Fol.  93»  eorum  concurrenciam  in  consessum  |  admittat,  nisi  fuerint  a  Prin- 
cipe aut  regimine  ad  hoc  deputati. 

Item  reverendissimus  Wiennensis  intercessit  et  peciit  pa- 
troni  boni  more,  nomine  cuiusdam  medici,  qui  se  doctorem  con- 
fessus,  audiri  per  facultatem  peciit«  Facultate  congregata  non 
comparuit,  quia  audirit  et  yidit  invictissimi  Cesaris  Maximi- 
lian i  privilegiis  non  posse  admitti  vel  ad  practicandum  yel  ad 
coUegium  nisi  litteris  sue  promocionis  visis.  Rogavit  reveren- 
dissimus, ut  tantum  in  chjrurgicis  practicis  sine  examine  ad- 
mittatur.  Spopondit  reverendissimus  facultati,  si  in  hoc  facultas 
sue  peticioni  acquieverit,  quibuscumque  patrocinüs  facultati 
adesse  potuerit,  se  facturum.  Placuit  facultati,  quod  ad  certos 
menses  practica  illius  in  chyrurgia  ad  preces  domini  reveren- 
dissimi  toUeretur,  ita  quod  medio  tempore  curet  litteras  docto- 
ratus  afferre  et  facultati  ostendere;  quandoquidem  facultas 
meminit,  multis  condonatum  fuisse  examen  sine  tanti  viri  pre- 
cibus,  sed  prohibendum  iudicium  urine  et  quicquid  ad  interiora 
pertinuerit,  nee  actum  manualem  cum  incisione  lapidis  vel  hernie 
exerceat;  nisi  advocato  doctore  aliquo  de  facultate. 


[1623  I.] 

Fol.95»i)  Septimus  decanatus  doctoris  Vuilhelmi  Puelinger. 

1623  Anno  Domini  etc.  XXIII.,  die  sanctorum  martirum  Tiburcii 

^^'    et  Valeriani,  in  decanum  facultatis  medice  electus  fuit  doctor 


^)  Fol.  94»  und  94»  sind  leer  gelassen. 


Acta  fftc.  medicae  III.  155 

Vuilhelmus  Puelinger  ex  Wising,  cui  decanus  precedens 
post  factum  calculum  presentavit  6  libr.  4  sol.  3  den»;  de  quibus 
sequencia  statim  sunt  exposita:  Item  pedello  pro  salario  suo  per 
mutacionem  hyemalem  dedi  12  sol.  den.  Item  seratori  dedi  2  libr. 
5  sol.  den.  pro  reformandis  fenestralibus  in  stnba  nova  snperiori, 
umb  pschlächr  pro  fenestra  5  kr.  et  pro  clavibus  et  aliis  per 
pedellum  recitatis  exposui  precedencia. 

Andreas  Aicher  SalisburgensiS; 
Michel  Vrsinus  Nissenus 
intitnlati  et  facultati  iurati  sunt  die  sancti  Pangracii^   que  erat 
12.  Mail  anno  etc.  23 ^^   et  qnilibet   dedit  60  den.  pro  intitala-     12.  Mai 
cione  iuxta  modemam  seu  novam  facultatis  ordinacionem. 

Item  in  congregacione  dominonim  doctorum,  habita  die 
sancti  Viti^  super  articulis  reformationis  universitatis  per  rec-  15.  Juni 
torem  oblatis^  conclusum  fuit,  quod  universitas  cum  sua  concepta 
reformacione  differat  usque  dum  vel  per  Principem  aut  eius 
commissarios  legittime  requisita  fuerit  per  viam  inquisicionis  aut 
quovis  modO;  quia  res  est  odiosa  taxare  et  iudicare,  videlicet 
facultates  et  eorundem  lectores  et  antiquos  ritus  et  consuetu- 
dines.  Et  quia  facultas  nostra  prius  se  ipsam  reformavit  in  de- 
canatu  precedenti  per  quedam  nova  statuta  et  ordinaciones^  ^) 
ideo  pro  nunc  nulla  alia  opus  esse  videtur  reformacione,  sed 
quod  solum  illam  approbet  Princeps  et  universitas,  que  prius 
concepta  est.  Item  in  eadem  congregacione  pro  vino^  fructibus 
et  aliis  exposui  16  den. 

Item  in  vigilia  Visitacionis  Marie^  et  die  Visitacionis  Marie     1.  Juli 
habita  est  congregacio  dominorum  super  reformacione  universi-     2.  Juh 
tatis  concipienda^  ubi  exposui  pro  vino^  fructibus  et  aliis  rebus 
8  kr.  duabus  diebus. 

Clemens  Kharl  Spoletinus,  magister  arcium^  dedit  fa- 
cultati pro  intitulacione  4  sol.  den.,  et  intitulatus  est  die  sancti 
Thimothei,  que  erat  22.  Augusti.  22.  Aug. 

Item  Qeorgius  pedellus  presentavit  mihi  5  flor.  Rhen.  ex 
domino  doctore  Michaele  de  Premarthan;  quos  facultati  more 
alioram  doctorum  accomodavit,  de  quibus  statim  exposui  se- 
quencia: Georgio  pedello  pro  salario  per  estatem  12  sol.  den. 
Ad  sanctum  Steffanum  pro  peraccione  festi  Cosme  et  Damiani 
2  libr.  minus  14  den.    Pedellis  21  den.   Pro  scribendis  intimacio- 


«)  Vgl.  oben  8.  162. 


156  AcU  fiMS.  medicM  III. 

nibus  2  kr.  Pro  censa  domus  ad  Scotos  2  den.  Summa  3  libr. 
4  sol.  17  den.  Remanserunt  apud  me  11  sol.  13  den.  pro  facnl- 
tate.  Restat  in  toto  apud  me  4  libr.  4  sol.  28  den.,  de  qoibns 
ego  fenestras  ex  vitris  fieri  feci.  In  resignacione  decanatos 
16  den.  pro  vino.  Item  dedi  primo  pro  duobus  vitris  Yiügariter 
stuckh,  que  continebant  cum  triangulis  centum  et  novem  rotulas 
9  sol.  den.,  pro  rotula  5  obulos  computando.  Item  iterom  dao 
Vitra,  continebant  centum  et  sex  rotulas  pro  ö  obulis  cum  trian- 
Fol.  95^  gulis.  Dedi  1  tal.  25  den.  |  Item  iterum  pro  quatuor  vitris, 
quorum  unumquodque  continebat  38  rotulas  et  78  quadrangnlos, 
qui  faciunt  15  rotulas  et  in  toto  quelibet  fenestra  53  rotulas 
continebat,  unam  pro  5  obulis  computando;  solvi  pro  quatuor 
integris  vitris  vulgariter  stuckh  2  libr.  50  den.  et  pro  bibalibus 
in  toto  16  den.  Summa  totalis  expositorum  post  resignacionem 
meam  pro  vitris  et  aliis  4  libr.  4  sol.  17  den.  Restant  adnc 
16  den.  solvendi  per  me,  quos  statim  misi  decano  sequenti. 


[1523  n.] 


Fol.  96»  Decanatus  secundus  doctoris  loannis  Gastgeb  anno  1523. 

13.  Oct.  Die  sancti  Colomanni  anno  1523,   in   decanum  facultatis 

medice  electus  est  doctor  loannes  Gastgeb  Melicensis,  cui 
facto  calculo  precedens  dominus  decanus  statim  presentavit 
16  den. 

20.  Nov.  Item  die  20.  Novembris   domini   doctores  ad  preces  Mag. 

Hypoliti  Hasenzagel  de  Sancto  Hjpolito  et  Mag.  Cle- 
mentis  Spoletini,  desiderantes  (!)  admitti  ad  respondendum  pro 
baccalaureatu,  convocabantur,  qui  statim  admissi,  examinati  et 
in  facultate  promoti,  qui  pro  omnibus  simul  dederunt  6  tal. 
Item  quia  in  admissione  prenominati  magistri  coUacionem  opti- 
mam  dederunt,  ne  amplius  gravarentur,  facultas  ad  examen 
propriis  expensis  coUacionem  instituit,  pro  qua  exposui  1  tal. 
13  den. 

Item  dominus  decanus  precedens  pedello  de  intitulatis  sub 

eo  non  satisfecit,  quare  dedi  sibi  24  den. 

^^^^  Item  13.  die  Aprilis  pro  solario  hiemalis  mutacionis  pedello 

^^'     dedi  1  tal.  4  sol.  den.    Restabant  solvendi,  quos  statim  domino 

decano  sequenti  presentavi,  3  flor.  99  den.  =  3  tal.  3  sol.  9  den. 


Acta  fao.  medicM  III.  157 


[1524  L] 


Primus  decanatus  D.  loannis  Hein  Viennensis.  Fol.  97»^) 

Anno  Christi  etc.  XXIIII.,  die  sanctorum  Tiburtii  et  Vale-     14.  Apr. 
riani;   in   decanum   eligitar  D.  lohannes  Hein,   cui   statim  ab 
anteeessore  suo  offerantnr  sceptram  et  ladnla  facultatis,  ac  cal- 
culo  eoram  facnltate  posito,  3  tal.  3  sol.  9  den.     De  qoibus  in 
eadem  congregatione  exposui  pro  vino  16  den. 

Die  23.  Aprilis  convenit  facultas  ad  examinandum  quendam  23.  Apr. 
super  lepra  ad  preces  nobiliüm  dominomm  Leonhardi  et 
loannis  fratrum  de  Liechtenstain,  qui  examinatus  et  inqui- 
Situs  diligenter  et  ab  ea  immunis  inventus,  facultati  solvit  5  tal., 
ita  ut  cuilibet  doctori,  quorum  erant  novem,  cederet  medium  et 
quod  super  est  facultati  pro  sigillo,  quo  litterae  inquisitionis  testi- 
moniales  roborabantur.  Sed  quia  pecunia  non  erat  integra,  no- 
mine facultatis  percepi  tantum  3  sol.  18  den.  Pro  vino  exposui 
16  den. 

Die  4.  lulii  convenit  rursus  facultas  ad  deliberandum  super  4.  Juli 
quadam  concepta  supplicatione  dominis  senatoribus  archiducali- 
bus  exhibenda  propter  iniuriosam  Sebastian!  Binderei;  licen- 
tiati;  supplicationem  iisdem  dominis  ab  ipso  oblatam.  Delibe- 
ratum  itaque  est  a  facultate  in  hunc  modum:  Quoniam  minor 
doctorum  numerus  adesset  atque  ex  bis  non  nisi  iuniores,  quod 
in  exhibenda  ista  supplicatione  dominis  archiducalibus  consilia- 
riiS;  ubi  reliquae  facultates  ad  hoc  consenserint,  nolint  refragari. 
Longe  tamen  videretur  consultius,  quod  seniores  universitatis  et 
alii;  quibus  Binderei  negotium  est  cognitum,  insererent  suppli- 
cationi  plenam  informationem  eiusdem  totius  negotii;  qua  domini 
consiliarii  intelligere  possent,  quam  inique  et  iniuste  haec  et  alia 
contra  universitatem  tentaret,  simulque  peteretur,  universitatem 
ab  huiusmodi  ipsius  Binderei  conventionibuS;  videlicet  iniquis 
et  iniustiS;  eoinindem  dominorum  consiliariorum  decreto  liberari. 
Exposui  pro  vino  et  fructibus  22  den. 

Die  13.  lulii  convocata  est  facultas  ad  proponendum  cita-     13.  Juli 
tionem  universitatis   ad  instantiam  Binderei  factam  et  delibe- 
randum super  eadem  secundum  articulos  sequentes  a  magnifico 
domino  rectore  per  conclusionem  Consistorii  facultati  transmissos. 
Primum;    an   universitas   concordiam   cum  licentiato   Binderei 


»)  Fol.  96»»  leer. 


158  AeU  fke.  Medic—  III. 

attentare  vel  omnino  contra  eandem,  proat  iuris  est,  defendere 
se  debeat.  Secundo^  si  aniversitas  se  defendere  velit,  qais  sit 
eligendos  in  procuratorem  seu  cni  ex  mandato  speciali  omniam 
facultatum  defensio  universitatis  committi  debeat.  Tertio,  qui 
debeant  procoratori  ad  defendendnm  nniversitatem  electo  pro 
consUio  et  maiore  informatione  adiimgi.  Qaarto,  an  conclusa 
consiliariornm  et  procuratoris,  priusqnam  edantnr,  sint  ad  Con- 

Fol.  97*>  sistorium  referenda.  |  Placait  facnltati  qaod  rector  provideat  sibi 
de  ntili  et  prudente  procaratore,  qni  audita  actione  Binderei 
protestetnr  de  reconveniendo  saper  debitis  et  inioriis  oniversi- 
tati  crebrius  ab  ipso  illatis.  Secnndo,  si  inter  replicandnm  opus 
fuerit  consilio  private  facnltatis,  non  volt  deesse  facultas,  sed 
nunc  consulit;  quod  utatur  opera  Kilber,  Kaufman  et  Edlin- 
ger,  qni  haec  egerunt,  similiter  doctoris  lordani,  qui  mnltas 
habet  Binderei  scripturas.  Tertio,  quod  singula  referantnr  ad 
Consistorium  et,  si  opus  fuerit,  ad  facultates.  Exposui  pro  vino 
et  fructibus  18  den. 

24.  Juli  Die  24.  lulii  congregata  est  facultas  ad  deliberandum  super 

commissione  illustrissimi  Principis  universitati  facta  ad  exami- 
nandos  libros  Martini  Lutheri  aliorumque  Lutheranorum  atque 
extrahendos  hinc  articulos  in  compendium,  nova  dogmata  in 
dubium  et  disputationem  revocata  habentes. ')  Super  qua  facul- 
tas deliberavit  in  bunc  modum:  Quum  nemo  debeat  mittere 
falcem  in  messem  alienam,  inhaerendum  esse  commissioni  Sere- 
nissimi Principis,  cum  qua  se  in  hoc  negotio  facultas  remittit 
ad  dominos  theologos  istarum  rerum  eximie  peritos  atque  ponti- 
ficia  autoritate  haereseos  inquisitores,  quibus  tarn  ex  officio  quam 
professione  incumbat  haec  tractare.  Medici  sua  habent,  quae 
tractent     Exposui  pro  vino  et  fructibus  23  den. 

29.  Juli  Die   29.  luIii   convocata   est  facultas,    quia   deliberationes 

facultatum  non  videbantur  concordes.  Placuit  Consistorio  pec- 
toris, ut  eaedem  omnium  facultatum  ad  singulas  remitterentur 
facultates  ad  ulterius  deliberandum,  si  forsan  una  accederet  alteri 
vel  alia  aliqua  via  fieret  concordia.  Placuit  facultati  manendum 
esse  et  perseverandum  in  priore  deliberatione.  Exposui  pro  vino 
et  fructibus  21  den. 


^)  Das  Schreiben  des  Erzherzogs  Ferdinand  an  die  UniverRtfSt  vom 
4.  Jnli  1524  ist  gedruckt  im  Coitspectus  II,  121,  und  bei  Kink  I,  2,  130 
bis  131. 


Acta  fae,  medicM  III.  159 

Damianus  Zieglerus  Friburgensis  pro  inscriptione  in 
facultatis  album  die  22.  Aagusti  solvit  2  sol.  den.  22.  Aug. 

Die  29.  Augusti  congregata  est  facultas  ad  andiendum  Mag.  29.  Aug. 
HuldrichumFabri,  medicinae  scolareni;  petentem  admitti  ad 
examen  pro  gradu  baccalaureatus.  Qui  anditus  admissus  est  ac 
statim  exa  |  minatus  solito  more.  Quo  facto  statim  etiam  a  de-  Fol.  SS«" 
cano  eandem  gradum  in  dominorum  doctorum  consessu  accepit^ 
cum  Omnibus  doctoribus  iuxta  facultatis  constitutiones  satis- 
fecisset  atque  facultati  solvisset  23  sol.  den. 

Die   16.  Septembris  Hiöronymus  Ritius^   artium  et   16. Sept. 
medicinae    doctor,     serenissimae    Principis     Dominae     nostrae 
gratiosissimae   physicus,    solvit  pro    inscriptione   in    facultatem 
1  flor.  Ren. 

Die  20.  Septembris  convocatur  facultas  ad  audiendam  peti-    20.  Sept. 
tionem  duorum  magistrorum   in  artibus   et  medicinae  baccalau- 
reorum,  qui  concorditer  petiverunt  admitti  ad  examen  pro  licen- 
tia  suntque  ad  idem  admissi  statim  et  sequenti  die  domino  vice*   21.  Sept. 
cancellario  presentati^   a  quo  ipsis  aperta  est  cancellaria:   Mag. 
Hypolytus  Hasenzagel^  Mag.  Huldrichus  Fabri. 

Conclusit  eodem  die  facultas,  quod  cum  longo  antea  doctor 
Homerus  Tichtel  facultati  et  doctoribus  supplicarit  pro  ad- 
missione  ad  repetendum  fueritque  ab  eis  admissus  et  punctus 
praeterea  assignatus,  quo  tempore  etiam  facultati  et  singulis 
doctoribus  iuxta  constitutiones  et  Privilegium  divi  Maximilian!, 
Romanorum  Imperatoris  semper  augusti  felicissimae  recorda- 
tionis,  satisfccit,  deinde  vero  aliis  causis  intervenientibus  hactenus 
a  suo  proposito  retractus  et  remoratus;  si  eandem  repetitionem 
ab  hoc  tempore  intra  tres  angarias  perficeret  adhuc,  retineret 
locum  ante  alios  post  promotos,  idque  ei  nomine  facultatis  per 
litteraa  significaretur,  quod  et  ipse  antea  facultati  scripsisset  atque 
rogasset,  boni  consulerent  suam  in  repetendo  procrastinationem, 
quae  non  sua  culpa  incidisset  etc.  Exposui  pro  vino  et  fruc- 
tibus 36  den. 

Die  23.  Septembris  mane  sub  primarum  pulsu  congregatis  23.  Sept. 
Omnibus  facultatis  doctoribus  assignantur  puncta  Mag.  Hypo- 
lytoHasenzagel  pro  examine  ad  licentiam,  super  quibus  eodem 
die  post  meridiem  ab  omnibus  doctoribus,  quorum  tunc  in  col- 
legio  duodecim  erant,  auditus  est  et  diligenter  examinatus.  Quo 
facto  ab  iisdem  dominis  doctoribus  est  admissus,  tamen  ut  usque 
ad  terminum  inceptionis  practicam  apud  patrem  suum  diligenter 


160  AcU  UM.  raedicM  UT. 

videret  ac  ab  eodem  diligentem  informationem  in  eadem  sum- 
meret.    Solvit  facultati  post  examen  3  flor.  Rhen. 

Fol.  98^  Eodem  23.  die  Septembris  pro  inscriptione  in  matricnlam 

facoltatis  Joannes  Hener  Basserburgensis  ad  lacnm  Bri- 
gantinum^  qui  nunc  Constantiensis  appellatur,  Magister  artiam 
Friburgensis^  solvit  4  sol.  den. 

24.  Sept.  Die  24.  Septembris  mane  sab  primarom  pnlsa  assignantur 

puncta  pro  examine  ad  licentiam  presentibos  omnibus  doctoribns 
Mag.  Huldricho  Fabri,  ad  quae  post  meridiem  est  exami* 
natus  ab  antedictis  dominis  doctoribos  numero  daodecim  atque 
eo  facto  admissos  ea  qua  alter  conditione,  cnm  omnibns  docto- 
ribus  satisfecisset  ac  facultati  solvisset  23  sol.  den. 

26.  Sept.  Die   26.  Septembris   Mag.  Petras   Grienwaldt  facultati 

iuravit  ac  pro  inscriptione  in  eandem  solvit  4  sol.  den.    Qai  die 

27.  Sept.   statim  sequentiy   sancti  videlicet  Cosmae  et  Damiani,  orationem 

in  aede  sancti  Stephani  habuit  in  laudem  medicinae  et  mar- 
tyram  dictorum  medicae  artis  tutelarium.  Exposui  pro  solem* 
nitate  feriae  sancti  Cosmae  et  Damiani  2  tal.  minus  14  den.  ad 
sanctum  Stephanum,  pedellis  21  den.,  pro  intimationibus  8  den. 
Pro  censu  domus  ad  Scotos  2  den.  Pedello  pro  stipendio  per 
aestatem  12  sol.  den.  Eidem  pro  intitulatis  dedi  28  den.  Per- 
cepi  a  domino  doctore  loanne  Entzianer  4  sol.  8  den.  Summa 
perceptorum  15  tal.  3  sol.  5  den.  Summa  expositorum  4  tal. 
2  sol.  17  den.  Kestat  11  tal.  18  den.,  quae  statim  successori 
numeravi. 


[1524  n.] 

Fol.  99"  Decanatus  tertius  doctoris  Georgii  Tannstetter. 

Anno  Christi  servatoris  nostri  MDXXIIII.,  die  sancti  Colo- 

13.  Oct.  manni;  que  est  13.  Octobris,  Georgius  Tannstetter,  artium 
et  medicine  doctor,  in  decanum  facultatis  medice  communi  doc- 
torum  consensu  electus  est,  qui  mox,  facta  ratione,  at  moris 
est,  per  decanum  precedentem  et  singulis  fideliter  computatis, 
percepit  ab  antecessore  suo  11  libr.  18  den.  In  eadem  congre- 
gatione  recepti  sunt  ad  consilium  facultatis  domini  doctores  no- 
velli  Hyppolitus  Hasenzagel  de  S.  Hyppolito  et  Vdalricus 
Fabri,  qui  pro  facultatis  consuetudine  dederunt  4  sol.  8  den. 
1525  In  hac  anni   medietate,   mane  24.  Februarü,   invictissimas 

24.  Febr.   Caesar  Earolus  quintus  de  Rege  Galliarum  in  obsidione  urbis 


▲eta  Hc.  medicM  ni.  161 

Pavie  triumphavit,  et  cesis  multis  milibns  Rex  ipse  cum  optima- 
tibas  totius  regni  Gallie  captus  est  et  in  Hispanias  daetas. 
Cuius  captivitatis  autorem  primarium  asserunt  fuisse  strenuissi- 
mum  dominum  Nicolaum  Comitem  de  Salm^  qui  propriis 
suis  viribus  et  armis  equum  vulneravit,  ut  caderet.  Paulo  post 
insanum  rusticorum  vulgus  per  totam  fere  Germaniam  insanire 
cepit  contra  Prelatos,  Principes  et  nobiles^  presertim  autem  in 
Suevia,  Franconia,  comitatu  Tirolensi,  episcopatu  Salisburgensi^ 
item  in  Turingia  et  Misnia,  et  hinc  inde  feruntur  estate  sequente 
occisos  esse  supra  centum  milia  rusticorum. 


[1525  L] 

Decanatus  doctoris  Michaelis  Pannonii.  Fol.  99>> 

Anno  Domini  1525,  in  die  sancti  Tiburcii  et  Valeriani  mar-  14.  April 
tirum,  que  est  decima  [quarta]  Aprilis^  doctor  Michael  Panno- 
nius  de  Premarthon  eligitur  communi  doctorum  annuencia 
in  decanum^  qui  a  clarissimo  doctore  Qeorgio  Tannstetter 
Collimicio,  decano  precedente,  posita  racione,  accepit  9  tal. 
den.  6  sol.  et  6  den.  In  huius  decanatu  nichil  est  actum  insigne 
posteritati  memorie  tradendum  neque  congregaciones  facultatis 
sunt  preter  duas  celebrate^  in  quibus  memoriae  dignum  nichil 
est  tractatum.  Consultatum  enim  est  de  ruina  domus  facultatis 
et  solucione  certi  debiti  per  facultatem  contracti  a  stipendio 
biirse  Liliorum  et  doctore  Michaele  Pannonio. 

Die  18.  Inlii  circa  horam  decimam  silentis  noctis  erupit  18.  Juli 
ignis  de  quadam  domo  Zillerhof,  ubi  conflabantur  globi  ferrei 
et  alia  belli  ingenla  elaborabantur,  qui  ea  noctc  quingentas,  ut 
aiunt,  circiter  domus^  tria  monasteria  virginum  Vestalium  seu 
monialium^  divi  scilicet  Hieronimi,  ad  Celiportas  et  Sancti  la- 
cobi  ac  ecciesiam  divi  Michaelis  parochianam,  vento  spirante 
validissimo^  in  favillam  redegit.  Proch  dolor!  Quanta  atrocitate, 
furia  et  incredibili  pernicie  ignis  templa  Divum,  edes  magni- 
fice  extructC;  culmina  domorum  ad  sidera  erccta  et  latericiis 
operculis  passim  obducta  in  cinerem  sunt  collapsa,  adeo  ut 
splendidissimas  heri  domus  et  amplissima  ingentibus  sumptibus 
erecta  pallacia,  nisi  ex  situ  et  ordine  domorum  et  vicorum  per- 
specta  tibi  essent^  hodie  minime  cognosceres.  Quid  opus  multis? 
Tot  cives  in  extremam  pauperiem  detrusit,  ut  omnium  senten- 

Acte  faonltetit  medica«  DI.  ^ 


162  Aete  &e.  MdkM  DL 


cia  in  florem  et  prisci  splendoris  nitorem  longo  tempore  orlxs 
hec  magnifica  band  facile  e8t(!)  reditora.  In  hoc  incendio  domus 
mediconim  a  prioris  ignis  roina  nondom  reataorata  nndiqnaqae, 
item  decani  hoius  temporis  dne  domns  „Padtstaben^  et  „Zie- 
gelhanfi  im  alten  roßmark^  sunt  comboste  non  sine  magna 
iactura  possessorum.') 

EoL  estate  rnsticoram  seva  rabies  contra  Principes,  Pre- 
latos^  nobiles  et  dominos  teirestres  insuigere  cepit  Ingom  obe- 
diencie  et  subiectionis  de  cervice  excntere  tentant,  serpdtqae 
hec  contagio  in  Franconia,  Snevia^  Thiroli,  archiepiscopata  Sa- 
lisburgensi,  item  in  Misnia,  Turingia  et  alüs  Oermanie  parti- 
bus  gravi  rnsticoram  et  nobilinm  cede,  captivitate  et  pericnlo, 
et  plurimamm  arciam^  oppidomm  et  pagomm  mina.  In  hac 
sedicione  archiepiscopns  Salisbnrgensis  per  longom  obsidione 
colonorum  suorum  in  arce  Salisborga  est  fatigatos,  qui  tandem 
interiectis  condicionibus  nonnullis,  cessante  obsidione  et  mitigata 
fiiria  vnlgi,  est  eliberatus. 
27.  Sept.  Item  27.  Septembris  Vdalricus  Lechner  de  Cham^  bac- 

calaureus  huins  studii^  in  gremium  facnltatis  inscriptns,  solvit 
sol.  2. 

Eodem  die  Wolffgangus  Hueber  Hardacensis,  huins 
gymnasii  studens,  inscriptus  similiter,  solvit  sol.  2. 

Facto  recto  calculo  de  perceptis   coram   facultate,  restan- 
ciam^  que  fecit  3  sol.  et  8  den.,  snccessori  meo  assignavi. 


[1525  n.] 


Fol.  100»»  Decanatus  tercius  doctoris  loannis  Pilhamer  ex  Hayd- 

eck. 

13.  Oct.  Anno   salutis   Cristiane    1525,  die  sancti  Colomanni  mar- 

tiris,  eligitur  in  decannm  voto  omnium  doctorum  loannes  Pil- 
hamer, arcium  liberalium  et  medicine  doctor,  cui  a  priori 
decano  presentantur  presentari  solita.  Item  ex  calculo  decanus 
precedens  presentavit  michi  3  sol.  8  den.  Item  a  loanne  Copo 
percepi  unum  ducatum  pro  litteris  testimonialibus.  Summa  per- 
ceptorum  1  tal.  7  sol.  8  den.  Item  percepi  4  sol.  24  den. 

■)  Über  den  gössen  Brand  vom  18.  Juli  1626,  der  sich  vom  Cillier- 
hof  ans  verbreitete,  y^\.  Cnnpinian^s  Tagebuch  S.  415;  Aschbach  n  293;  Rosas 
I,  182. 


Acte  fte«  medicM  in.  163 

Acta  in  decanatu  illo. 

1526 

Anno  ut  supra^  22.  mensis  lanuarii,  rector  universitatis  22.  Jan. 
doctor  Cristofforus  Kulber  ex  Qrez  congregacionem  uni- 
versitatis habuit,  ubi  proposuit  scriptnras  doctoris  Pauli  de  Ober- 
st ain^  cancellarii  universitatis^  unam  facultati  theologorum  et 
Mag.  Albino  Athesino,  eiusdem  facultatis  licenciato,  alte- 
ram  facultati  iuridice  et  duobus  protunc  licenciatis  eiusdem 
facultatis  sub  eodem  tenore  verborum  missas,  petens  desuper 
consuli  et,  quid  faciendum  videretur  universitati,  decerni.  Ubi 
tres  facultates,  puta  iurisperitorum,  medicorum  et  artistarum 
unanimiter  concluserunt,  quod  universitas  maneat  in  suis  con- 
suetudinibus  et  vetustis  ritibus  in  creando  doctores  et  dando 
eisdem  insignia  seque  adversus  cancellarium  prescripcione  tuea- 
tur,  ubi  ipse  adnitebatur,  ut  nomine  suo  et  auctoritate  confer- 
rerentur  doctoribus  insignia.  Insuper  bas  scripturas  cancellarii 
facnltateS;  quas  negocium  protunc  contingebat,  dominis  de  re- 
gimine  commonstrarunt,  ubi  regimen  inhibuit  cancellarium  sub 
penis,  ne  in  ea  re  universitatem  seu  facultates  molestet,  sed 
sinat  eas  iuxta  ritus  suos  et  consuetudines  permanere.  Creati 
itaque  sunt  doctores  more  hactenus  observato,  puta  presidens 
doctor  contulit  illis  insignia  iuxta  prescriptam  consuetudinem 
auctoritate  propria  et  non  cancellarii.  Item  facultas  theologica 
in  eadem  congregacione  a  conclusis  aliarum  faeultatum  dissensit, 
attamen  tandem  pedibus  et  manibus  in  sentenciam  aliarum 
faeultatum  concessit  etc. 

Copia  scripture  misse  a  cancellario  universitatis  facultatibus 
predictis  in  forma  sequitur:  .  .  .^) 

Super  propositis  domini  rectoris  in  eadem  congregacione 
facultas  consulit  in  hunc  modum:  Primo,  quod  non  obstantibus 
quibuscumque  protestacionibus  aut  scripturis  oblatis  aut  offe- 
rendiSy  quelibet  faeultatum  procedat  cum  suis  promovendis  iuxta 
antiquas  et  laudabiles  consuetudines.  |  Secundo,  quia  facultas  poi.  101 « 
vehementer  timet  in  actu  proximo  habende  novum  insultum  et 
tnrbacionem  prepositi,  quod  universitas  vel  rector  mittat  certos 
prudentes  vires  ad  dominos  de  regimine  cum  zedula  domino 
Mag.  Albino  Grefinger  missa,  et  petatur,  ut  de  novo  prepo- 
sito  demandetur;  ut  facultates  in  earum  possessionibus  non  turbet 
neqae  molestet,   et  facta  est  seriosa  inhibicio  domino  preposito 

')  Die  Zosclirift  des  Kanzlers  ist  nicht  eingetragen. 

11* 


164  Acta  ÜM.  m«dkM  m. 

per  dominos  de  regimine,  et  facultates  com  summo  honore  et 
tranquilitate  perfecenmt  suos  actus  in  ecciesia  divi  Steffani. 
Item  ad  illum  actam  solemnem  neqae  ad  actum  neqne  ad 
prandiam  dominus  prepositus  fuit  invitatus.  Item  huic  actui 
interfuerunt  tres  ex  regimine,  maior  pars  civium  et  magna 
copia  doctorum  omnium  facultatum  et  aliorum  optimorum  vi- 
rorum. 

Facto  calculo  in  presencia  facultatis  remanserunt  in  per- 
ceptis  ultra  exposita  1  libr.  den.  2  sol.  6  den.,  statim  presentata 
sunt  decano  sequenti  etc. 


[1626  L] 

Fol.  101  >>  Decanatus  tercius  doctoris  Simonis  Lazii. 

14.  April  Anno   Domini    1526,    die    divorum    martirum   Tiborcii   et 

Valerianiy  eligitur  in  decanum  facultatis  medicae  D.  Simon 
Lazius  post  resignationem  domini  doctoris  loannis  Pilhamer. 
Qui;  facto  calculo,  decano  electo  1  tal.  2  sol.  6  den.  cum  ladula 
et  sceptro  presentayit.  In  hoc  decanatu  meo  mult^  sunt  con- 
gregationes  habit^  ad  consultandum  de  domo  medicorum  com- 
busta  anno  1525,  ut  habetur  in  decanatu  domini  doctoris 
Michaelis  de  Premathon.^)  Tandem  vendita  est  domino 
doctori  loanni  Entzianer,  ut  idem  solveret  domino  doctori 
Michaeli  de  Premathon  60  tal.  den.  et  dominis  saperinten- 
dentibus  burse  Liliorum  stipendii  70  tal.  den.,  quibus  domus 
medicorum  impignorata  fuit.  Facultas  etiam  domino  doctori 
Entzianer  ex  propriis  10  tal.  den.  superaddidit,  ut  domum 
emeret  et  reedificaret. 

Truculentissimus  Cristian^  fidei  hostis  crudelis  Thurcarum 
um  20.  Mai  ^^^  circa  festum  Penthecostes  non  procul  a  nobili  et  munito 
castello  Alba  Greca,  seu  antiquo  vocabulo  Tauruno')  et  theu- 
tonico  Krieschist  Weissenpurg,  quod  manu  forti  et  bellica  anno 
1521  diu  oppugnando  tandem  expugnavit  et  cepit,  pontem  per 
Savum    extruxit    et   magnum    exercitum   traiecit    et   per   ripas 


»)  Vgl.  oben  S.  162. 

')  Vgl.  Enea  Silvio,  Hist.  Bobcm.  cap.  65  (Opp.  Basil.  1571):  ^Tham- 
rinum  appellavere  maioves,  nottra  acta»  illam  vocat  Albam  ad  cov^fiuente9  Danmbü 
Saviique  Hlam.** 


Acta  fiio.  medicM  III.  165 

Danubii  ascendendo  a  Savo  usqne  ad  Travurn  omnia  igne  fer- 
roque  devastavit.  Deinde  per  Travurn  pontem  extruxit  et^ 
exercitu  traiecto,  late  per  ripas  Danubii  igne  et  ferro  omnia 
depopulavit  et  preeipue  Peterwardin  et  Funfkhyrchen  et  alia 
multa  oppida^  castella  etc.  Tandem  Rex  Vngarie  Ludovicus, 
forma  regali,  statura  procerus^  vir  iuvenis  22  annorum^  cum 
certis  militibus  Vngaris  obviam  dedit.  Affuerunt  et  Poloni  et 
Bohemi  milites  et  pauci  Germani.  Itur  in  pugnam,  fugiunt 
Vngari,  ceteri  milites  Germani,  Bohemi  et  Poloni  fideles  et 
strennui  pugnando  fortiter  occubuerunt  omnes,  pauci  capti  ab* 
ducuntur.  In  pugna  illa,  cum  fugam  daret  Rex  Vngarie,  in 
quadam  palude  submersus  est.  Vndecimo  die  post  pugnam  et  9.  Sept. 
fugam,  que  facta  est  die  Martis  ante  Egidii/)  cruentus  hostis  29.  Aug. 
Thurca  ascendit  usque  Budam,  sedem  regiam,  quam  totam  igne 
devastavit,  ponteque  per  Danubium  extructo,  Best  quoque  igne 
depopulatus  est.  Hec  duo  oppida  adeo  devastata  sunt,  quod 
nee  minima  habitatio  remanserit,  excepto  Castro,  quod  variis 
tamen  rebus  et  clinodiis  elatis  per  Thurcam,  integrum  relictum 
est.  Mansit  ibidem  Thurca  per  dies  decem^  postea  aqua  et 
terra  per  Danubium  ad  Thaurunum  descendit.  Dens  det  nobis 
suam  pacem! 

Sequuntur  littere,  que  erecte  sunt  in  venditione  domus  Fol.  102' 

medicorum. 

Aufsandung.*) 

Dem  erwirdigen  und  geistlichen  herren  herren  Michaeln, 
abbte  Unser  Liebn  Frauen  gotzhaus  zun  Schottnn  zu  Wienn^ 
sein  unser  doctor  Simon  Latz,  die  zeit  techant,  und  der  doc- 
tores  gemayner  facultet  der  ertzeney  zu  Wien  guetwillig  dienst 
zubevor  und  fuegen  Euer  Eerwirde  zu  wissen,  das  wir  unser 
hauß,  gelegen  daselbs  zu  Wienn  in  der  Weyenpurckh,  zunagst 
weyllendt  des  Phundtmaschn  hauß,  mit  ainem  tayll,  das  ver- 
schiner  zeit  gar  verbrunnen  und  [zu]  ödung  khomen  ist,  ferer 
recht  und  redlichen  verkhauft  und  geben  habent  umb  ain  suma 
gelts,  der  wir  bezallt  und  benuegig  gemacht  seindt,  dem  hoch- 
gelertten   herren   lohansen    Enzianer,    der   ertzeney   doctor. 


')  Die    Schlacht    bei    Moh4c8    fand    am    29.  August   1626   (also  nicht 
Dienstag,  sondern  Mittwoch  vor  Egydi)  statt. 
')  Zuerst  stand  AufBond, 


166  Acte  Aus.  ■•dicsM  IIL 

Demnach  an  Euer  Erwirde  unser  vleyssig  bitten,  welle  den 
yetzgemellten  doctor  lohansen  Enzianer  umb  das  unnser 
vorangezaigt  hauß  in  eurs  gotzhauß  grundtpuech  an  nutz  und 
gwerr  schreyben  verferttigen  und  dann  uns  unser  nutz  und 
gwerr  ab  —  und  außthun  lassen,  wann  wir  £w  all  unser  ge- 
rechtigkhayt  daran  hiemit  gantz  ledig  und  frey  aufsenden.  Vnd 
wann  das  allso  beschehen  ist,  so  geloben  und  versprechen  wir 
Euer  Erwirde  für  uns  und  unser  nachkhumen  wider  solh  ver- 
ferttigung  nichts  zu  redn,  handeln  noch  thuen,  weder  mit  noch 
an  recht,  in  khain  weg  noch  weise,  sonnder  wir  welln  sollichs 
umb  Euer  Erwirde  gantz  willig  zu  verdienen  I  geflissen  sein. 
Zu  urkhundt  under  unser  facultet  aufgetruckhten  insigl  ver- 
26.  Mai  fertigt.  Geben  zu  Wienn,  am  Sambstag  nach  sandt  Vrbanstag, 
nach  Christi  geburt  funffzehenhundert  und  im  sechsundzwayn- 
tzigisten  iam. 

Khaufprieff.^) 

Wir  Simon  Latz,  der  ertzney  doctor,  dizeit  techant,  und 
dj  doctores  gemain  der  facultet  der  ertzeney  zu  Wienn  etc. 
bekhennen  flir  uns  und  all  unser  nachkhomen  und  thuen  khundt 
offenlich  mit  dem  brieff  allen,  den  er  fUrkhumbt,  das  wir  mit 
guettm  willen,  wollbedachtn  muet,  verayntem  rat  zu  der  zeit, 
da  wir  das  woll  gethun  mochtn  und  mit  grundtherrn  banden, 
des  erwirdigen  und  geistlichen  herren  herrn  Michaeln,  abte 
Unser  Liebn  Frauen  gotzhauß  zun  Schottn  zu  Wienn,  ver- 
khaufft  habent  unser  hauß,  gelegen  daselbs  zu  Wienn,  das 
diser  zeit  gar  verbrunnen  und  zu  ödung  khomen  ist,  in  der 
Weyhenpurckh,  zunagst  weyllendt  des  Phundtmaschen  hauß 
mit  aynem  tayll,  davon  man  järlichen  diennt  dem  vorgenannten 
gotzhauß  zun  Schottn  zwen  Wienner  phenning  an  sandt  Michells- 
tag  zu  grunnddienst  und  nicht  mer,  das  vorgenannt  unser  hauß 
haben  wir  recht  und  redlichen  verkhauflft  und  gebn  umb  ain 
summa  gellts,  der  wir  endtricht  und  bezallt  und  gewert  sein, 
dem  hochgelertten  herrn  lohannsen  Enzianer,  der  ertzeney 
doctom,  burger  zu  Wienn  und  seinen  erbn  furbas  das  vor- 
Fol.  103«'  bestimbt  hauß  I  gantz  ledigclichen  und  freylichen  zu  haben, 
allen  ieren  nutz  und  frumen  damit  zu  handeln,  verkhauffen, 
versetzen,  schaflfen,  machen  und  geben  wem  sy  welln  und  wie 

^)  Später  hinzugefügt:  pro  domo  niedicorum. 


▲oto  ftM.  medJoM  m.  167 

sy  des  verlast^  an  nnser^  aller  unser  nachkhomen;  techant^  doc- 
tores  und  facultet  der  ertzeney  zu  Wienn  und  sonst  menigclichs 
von  unsern  wegn  irrung  und  hindemuss  ungevarlich,  und  sein 
auch  wir  vorgenant  Simon  Latz^  dizeit  techanndt,  die  doctores 
und  facultet  der  ertzeney  gemayn  mitsambt  allen  unsern  nach- 
khomen  des  vorbestimbten  unsers  hauß  der  gemellten  doctor 
lohansen  Enzianer  und  seiner  erbn  recht  gewerr,  scherm 
und  fuerstanndt  vor  menigclicher  ansprach^  alls  soUches  khauffs, 
grundts  und  der  stat  Wienn  recht  ist.  Wer  aber^  das  in  icht 
krieg  oder  ansprach  daran  aufferstuennden^  von  wem  das  wer, 
mit  recht,  was  si  des  schadn  nemen^  das  soUn  und  welln  wir 
innen  genntzlich  außrichtn,  abtragen  und  widerkheren  on  all 
lern  schadn.  Sy  solln  und  mugn  auch  das  aUes  habn  und  be- 
khomen  zu  uns  und  allen  unsern  nachkhomen  und  darzue  auf 
obbestimbter  unser  facultet  guet,  erb  an  ligunden  und  varunden 
guet,  gar  nichts  außgenomen^  das  ist  unser  guetter  willn,  wir 
seyn  lebendig  oder  todt,  alles  getreulich  und  ungevarlich,  mit 
urkhundt  des  brieffs  besigltn  mit  unser  facultet  der  ertzeney 
aygn  und  des  vorgenannten  gotzhauß^  zun  Schottn  grundts, 
bayder  anhangunden  insigln.     Geben  zu  Wienn. 


Percepta  in   decanatu   meo:   A  decano   precedente   1  tal.  Fol.  103^ 
2  sol.  6  den.   A  doctore  lohanne  Hein  5  tal.  den.,  de  quibus 
habet  Htteras  a  facultate.     Ab  Vdalrico  Fabri  doctore  5  tal. 
den.,  de  quibus  habet  Utteras  a  facultate. 

Intitulati: 

Michael   Herr   Spirensis,   artium   baccalaureus,   intitu- 
latus  est  27.  Maii,  dedit  2  sol.  den.  27.  Mai 

Eodem  die  intitulatus  et  inscriptus  est  Cristannus  H&rlin 
Argentii^ensis,  artium  baccalaureus,  dedit  2  sol.  den. 

Achilles   Pyrminius   Qasser  Lindaviensis  inscriptus 
est  primo  Junii,   dedit  2  sol.  den.     Summa'  perceptorum  facit    i.jani 
12  tal.  0  sol.  6  den. 

Paulus   Eroneisen    ex    Vrach,    baccalaureus    artium, 
dedit  2  sol.  den. 

Exposita:  Dedi  pedello  statim  post  congregationem  in  die 
sanctorum  Tiburcii   et  Valeriani  habitam   salarium   mutacionis    14.  April 
hyemalis  12  söl.  den.    Exposui  pro  vino  in  congregatione  domi- 


168  Acte  fke.  BcdieM  m. 

19.  Aug.  nica  ante  Bartholomei  habita  15  den.  £xpo8ui  circa  librom 
fiindi  „gwerrgelt^  medietatem  =  36  den.  Exposoi  pro  litteris 
emptionis  scribendis  4  sol.  den.  Exposoi  pro  sigillo  4  soL  den. 
Dedi  doctori  Michaeli  10  tal.  den.  Dedi  pedello  de  tribns 
inscriptis  24  den.  Summa  expositorum  12  tal.  6  sol.  15  den. 
Restant  solvenda  per  facnltatem  decano  precedenti  6  sol.  9  den. 


Fol.  104*  Doctores  Vienne  residentes   hoc   anno   1526   de   studio 

Viennensi.*) 

Doctor  loannes   Cuspinianus   (obiit   1529   ante  Thureae  oh- 

sidionem), 
Doctor  Martinus  Stainpeis  (ohiit  anno  1527). 
D.  Wilhelmus  Puelinger  (obiit  anno  1534). 
D.  loannes   Prutenus    (obiit  anno  1529  in  ipsa  Viennae  ob- 

sidione). 
D.  Joannes  Entzianer. 
D.  Michael  de  Premathon  (obiit), 
D.  Georgias  Tanstetter  (obiit  anno  1536  in  Martio), 
D.  Simon  Lazius  (obiit  anno  1532  in  peste). 
D.  loannes  Pilhamer  (obiit  anno  1540). 
D.  loannes  Salius*)  (obiit). 
D.  loannes  Gastgeb  (obiit  anno  1542  in  fuga  Thurcarum  et 

crtidelissima  peste  in  Egenburgio  Austriae). 
D.  loannes  Aicher  (obiit). 

D.  Leopoldus  lordan  (obiit  anno  1637  ex  febre  ardetite). 
D.  Cosmas  a  Borsa  Hispanus  (obiit). 
D.  loannes  Heyn  (obiit  anno  1530  in  synocho,  cum  ob  Thurcas 

in  Styriam  abiisset). 
D.  Vdalricus  Fabri. 
D.  Homerus  Tichtel  Viennensis  (obiit  anno  1532  in  peste). 


^)  Dieses  Verzeichnis  ist  von  der  Hand  des  Dr.  Simon  Lasins  ge- 
schrieben mit  Ausnahme  des  ersten  und  letzten  Namens.  Die  eingfeklammerten 
Angaben  über  das  Todesjahr  sind  von  späterer  Hand  eingetragen.  Ausserdem 
schrieb  noch  Dr.  Puelinger  gleich  unter  den  Titel:  „edam  anno  27;  doctorei 
residentes   Wiennae  aiiarum  universUatum  anno  27  fuerunt  in  numtro  7." 

')  Dieser  Name  ist  wohl  auch  nicht  von  der  Hand  des  Dr.  Lazius 
geschrieben. 


▲ot»  Ibe.  iB«di«M  m.  169 


[1626  n.] 


Decanatus  doctoris  Cosme  Borge  Hyspani.*)  Fol.  104" 

Anno  Domini  1526,  in  die  sancti  Colomani,  eleetus  est  in  13.  Oct. 
decannm  facultatis  medice  D.  Cosmas  Borga  Hyspanus,  cui 
decanus  precedens  presentari  solita  presentavit.  Et  cum  prefatns 
decanus  in  negocio  Serenissimi  Regis  Domini  Ferdinandi, 
archiducis  Aastrie  etc.  profectus  sit  in  Hispanias,  substituit  me 
loannem  Pilhamer^  doctorem,  in  locnm  suum,  cuius  ego  vices 
quoad  onera  decanatus  per  mutacionem  hyemalem  subii  vices- 
que  eins  gessi. 

Item  in  hac  mutacione  nollus  est  inscriptus.  Item  pro 
litteris  testimonialibus  Mag.  Petro  Grumbalt  datis  percepi 
1  flor.  Ungar,  in  auro,  quem  dedi  Georgio  pedello  pro  salario 
suo  estivali.  Item  doctor  lohannes  Aycher  tenetur  facultati 
iuxta  conclusum  5  flor.  Renens.,  quos  reponere  debet  perinde 
atque  alii  doctores  pro  structura  domus  facultatis  reposuerunt. 
Item  doctor  lohannes  Salius  tenetur  eciam  5  flor.  Renens. 
reponere  sicuti  D.  loannes  Aicher.  Item  sequenti  decano  ego 
loannes  Pilhamer,  doctor,  uti  vicedecanus,  ladulam  cum 
seeptro  presentavi  et  librum. 

Item  anno    1527   eleetus  est  doctor  loannes  Entzianer     ^^,„ 
pro   pauperibus  more  solito,  proclamatus  in  die  Circumcisionis    i.  jan. 
in   ambone   ad   divum   Steffanum.     Idem  doctor  iterum  incepit 
tunc  visitare  hospitale  iuxta  tenorem  privilegiorum  Imperatoris 
divi  Maximiliani. 

Item  anno  1526  dominus  rector  magnificus  ex  decreto  sui 
Consistorii  misit  singulis  facultatibus  articulum  subscriptum,  ut 
quelibet  facultas  desuper  consultaret  et  relacionem  domino  rec- 
tori  faceret  super  eodem. 

Articulus:  CSves  Viennenses  ex  domino  doctore  Simone 
Latz  ultra  possessiones  suas  et  bona  reliqua,  que  habet,  eciam 
de  doctoratus  sui  practica  steuram  exigunt,  in  quo  gravatus  ad 
ttniversitatem  pro  assistencia  coniugit.  Quomodo  huic  impetici- 
oni  contra  universitatis  privilegia  et  Ubertates,  que  eciam  aliis 
expectanda,  occurrendum  sit  atque  si  Regie  Maiestati  suppli- 
candum  placuerit,  modus,  quo  id  fieri  debeat,  prescribatur. 

Item  facultates  desuper  concluserunt,  ut  fieret  tocius  uni- 
versitatis congregacio,  cum  negocium  tangat  privilegia. 

*)  Geschrieben  von  Dr.  Joh.  Pilhamer. 


170  Acte  Uc  MdicM  m. 


^}^^  Habita   est  itaque  congregacio  tocius  universitatis  21.  De- 

cembris  anno  1526,  in  qua  fiieultas  medica  conclosit  super 
articnlo  a  domino  rectore  magnifico  coUato  in  faxinc  modnm  at 
sequitur:    Quod   universitas   inprimis   debet  magistro  civium  et 

Fol.  106  •"  consolibns  negocium  |  dedarare  et  gravamina  commonstrare, 
eosdem  petere,  ut  a  proposito  desistant  et  unirersitatem  circa 
privilegia  conservent;^)  si  aatem  id  facere  cives  recusarent, 
tunc  sine  mora  Regie  Maiestati  sapplicandnm  est.  Facultas 
arcium  hoc  idem  conclusit.  Facidtas  vero  ioridica  et  theologica 
concloseronty  quod  non  adeundi  sunt  cives,  sed  inmediate  sit 
Regi  supplicanduni;  et  dominus  rector  super  illas  duas  facultates 
conclusit.  Est  itaque  confecta  supplicacio  nomine  tocius  uni- 
versitatis et  in  ea  insertus  articulus  propter  prepositum  est^  una 
cum  articulo  de  aggravamine  ex  parte  steure  et  Regi  presentata 
per  dominum  rectorem  magnificum  et  seniores  facultatum  in  die 
1527  trium  Regum  anno  27,  sed  in  ea  mutacione  hjemali  nihil  est 
determinatum  propter  discessum  Serenissimi  Regis  ad  Bohemiam 
ad  recipiendum  coronam.  Reliqua  relinquo  successori  adscri- 
bendum. 


[1527  I.] 

Fol.  106^  Decanatus   secundus  doctoris   Leopoldi   lordani   Vien- 

nensis. 

Anno    Salvatoris    lesu    Christi    1527,    in    die    sanctoruni 

14.  April  Tiburtü  et  Valeriani  martirum,  in  decanum  electus  est  doctor 
Leopoldus  lordanus,  cui  statim  ab  antecessore  suo  sceptrum, 
ladula   et   omnia,   que  pertinent  ad  facultatem,  presentata  sunt. 

27.  Mai  Item   die   27.  Maii  habita   est   congregatio   facultatis,   ubi 

inter  alia  propositum  est  de  difficultate,  quam  faciebat  rector 
de  domo,  quam  inhabitat  famulus  facultatis;  ubi  concepta  est 
respoDsiOy  quam  decanus  pronunciavit  ad  acta  Consistorii.  Item 
supplicatio  porrecta  est  civibus  cum  annotatis  personis,  qui 
contra  privilegia  facultatis  practicarunt 

Item  in  hoc  decanatu  electus  est  unanimi  voto  in  pedellam 
facultatis  lodocus  N.  et  per  rectorem  et  Consistorium  contir- 
matus. 


^)  Im  Orig.:  comervanl. 


Act»  fee.  a«di«a«  m.  171 

Item  Mag.  Pongratius  loram  barbitonsor  petiit  a  facul- 
tate  admitti  ad  practicam  cirurgie,  qui  per  deputatos  doctores 
et  a  decano  examinatus  et  admissns  est;  dateque  sunt  ei  littere 
testimonialeS;  qaanim  copie  sant  cum  actis^  pro  quibus  soivit 
facoltati  duos  ducatos,  idest  3  flor.,  de  quibus  exposui:  Inprimis 
pedello  12  sol.  den.  Item  in  die  sanctorum  Cosme  et  Damiani  27.  Sept. 
1  sol.  2  den.  Item  pro  scribendis  mandatis  ftmeralibus  tribus 
24  den.  Item  domino  notario^  qui  coUationavit  Privilegium, 
24  den.  Item  in  tribus  congregationibus  et  pro  Mag.  Pongratio 
duabus  convocationibus  depiitatorum^  pro  vino  et  fructibus 
20  cruc.  Item  in  die  Colomanni  quando  clarissimus  dominus  13.  Oct. 
doctor  Puelinger  est  in  decanum  electus^  pro  vino  et  fructibus 
48  den.  Item  in  corona  defuerunt  16  den.,  ita  quod  facultas 
mihi  per  residuum  deberet  44  nummos,  quos  facultati  re- 
mitto  etc. 


[1527  n.] 


Decanatus  octavns  doctoris  Vuilhelmi  Puelinger.  Fol.  106« 

Anno  Domini  etc.  1527,  die  sancti  Colomanni,  que  erat 
13.  Octobris,  electus  fiiit  in  decanum  doctor  Vuilhelmus  13.  Oct. 
Puelinger,  qui  ex  decano  precedenti  percepit  ladulam  cum 
libro  statutorum  et  pecuniam  nullam.  Pauca  in  hoc  suo  deca- 
natu  acta  fiierunt,  quia  universitas  pene  tota  desolata  erat  et 
sine  studentibus,  cuius  ruine  et  decrementi  causam  quidam 
Martinum  Lutherum  dicebant,  qui  universitates  et  generalia 
studia  improbabat  propter  assiduam  ethnicorum  et  gentilium 
Icctionem,  ut  Aristotelis  etc.  Hoc  anno  in  estate  Clemens  VII. 
cum  13  cardinalibus  et  tota  urbe  Romana  a  divi  Caroli  Cesaris 
militibus  capitur  et  in  custodia  in  arce  S.  Angeli  longo  tempore 
servatur.  Moverat  enim  cum  complicibus  suis  Cesari  iniustum 
bellum,  qui  erant  Rex  Franciscus  Gallie,  nuper  eciam  in 
insigni  victoria  apud  Paviam  a  Cesare  obtenta  captus  et  postea 
in  Hispaniam  ad  Cesarem  per  mare  adductus,  Veneti,  Floren- 
tini etc.  Hoc  anno  Serenissimus  Princeps  noster  Ferdinandus 
in  Regem  Vngarie  et  Bohemie  legittime  eligitur  et  Präge  17.  Fe-  i7.  Febr. 
bruarii  cum  Anna  charissima  coniuge  coronatur,  in  Vngaria 
autem  tercia  Novembris  iterum  cum  conthorali  sua.  Nam  3.  Nov. 
lohannes  Comes  Cepusiensis  se  auxilio  et  ope  quorundam 
regnicolarum  in  regnum  intruserat,  coronam  eciam  sanctam,  ut 


172  Acte  fM.  medicM  m. 

vocant,  quam  apud  se  multis  annis  in  eam  aliqaando  usum 
contra  regni  iura  retinuerat,  capiti  suo  in  Alba  Regali  per  quos- 
dam  complices  sapraponi  fecerat^  infelici  satis  auspicio.  Nam 
paulo  post  8uam  coronacionem  profligatas  est  cum  toto  exercita 
suo  apud  castrum  Tokhay  in  Rippa  Tibisci.  Vitam  sibi  Comes 
infami  fuga  protelavit,  ita  hodie  misere  cum  certis  adherentibus 
in  Vngaria  vagatur,  castris  suis  amissis  et  perdito  omni  suo 
patrimonio.     Anno   eodem  natus   est  filius   gloriosissimo  Cesari 

2^n^  Carolo  1.  Maii  et  Philippus  vocatus  ab  avo  suo,  et  2.  Augusti 
natus  est  pariter  filius  serenissimo  Vngarie  et  Bohemie  regi 
Ferdinande,  fratri  suo,  et  vocatus  est  Maximilianus,  rursus 
ab  avo  paterno.  Ita  hoc  anno  quatuor  archiduces  Austrie  vixe- 
runt,  quorum  vitam  et  fortunam  ai]^eat  et  conservet  Deus, 
cuius  nutu  nati  sunt  etc. 

14.  Nov.  In  vigilia  sancti  Leopoldi  intitulatus  et  inscriptus  fuit  per 

me  Mag.  Jacob us  Walch  ex  Laubinga  et  dedit  facultati 
4  sol.  den. 

Dominus  doctor  lohannes  Entzianer  promisit  se  da- 
turum  litteras  reversivas  ex  parte  domus  medicorum,  ne  ipse 
unacum  facultate  domus  immunitatem  amitteret;  copias  sibi 
transmisi.  Item  2  kr.  dedi  pedello  pro  schedis  scribendis  in 
funere  Cosme  doctoris.  Item  12  kr.  pro  vino  et  aliis  rebus 
die  resignacionis  facit  14  kr.  Item  decano  sequenti  dedi  16  kr., 
reliqua  quedam  remansit. 


[1528  L] 

Anno  1528  electus  est  in  decanum  loannes  Entzianer 
Fol.  106^  doctor  in  festo  sanctorum  Tyburtii  et  Valeriani. 

14.  Apr.  Eodem   die  intitulatus    discretus    Wolffgangus    Vogel- 

singer de  Novo  Foro,  dedit  facultati  4  sol. 

loannes  Palt  ex  Kremss  cepit  testimonium  suarum  lec- 
tionum,  videlicet  duorum  annorum  cum  dimidio,  quare  facultati 
dedit  flor.  1.  Ungar.  (Magnus  error  commissus,  quod  facultas  dedit 
litteras  testimoniales  illi  Palt,  qui  nun  quam  facultati  vel  iuratus 
vel    inscriptus    est.     Hec    notavi,    ut    futuro  cautiores  simus).*) 

15.  Apr.  Altero    vero    die    decanatus    mei    intitulatus     est     egre- 

gius  Mag.  Cristofforus  Hager  ex  Raggerspurg,  qui  dedit 

^)  Das  Eing^eklammerte  ist  von  der  Hand  Tannstetters  hinzngefÜ^^. 


Aeta  he.  mediMe  III.  173 

sol.  4.*)  nie  idem  Mag.  Christophorus  Hager  die  sanctomm 
Cosme  et  Damiani  orationem  ad  stationem^  que  hoc  anno  apud   27.  Sept. 
Predicatores  celebrabatui*^   feeit  elegantem^  brevem  et  doctam^ 
ab  Omnibus  eommendatam. 

Die  sanctomm  Cosme  et  Damiani  solemnis  celebrata  est  27.  Sept. 
statio  per  primates  regios  et  universam  plebem  Viennensem  pro 
gratiarum  actione  de  triampho  invictissimi  Imperatoris  Caroli  V. 
contra  Gallos  in  obsidione  urbis  Neapolitane  venientes.  Occu- 
paverant  enim  per  iUam  §statem  Gallici  milites  totam  fere 
Apuliam  preter  Caietam  et  Neapolim  et  alia  qnedam  mnnitiora 
castella^  sed  autore  Deo  uno  die  ita  profligati  sunt;  ut  pau- 
cissimi  eyaderent^  quin  vel  trucidarentur  vel  caperentur,  et  ita 
Apuliam  multis  laboribus  atque  impensis  occupatam  perfidus 
Gallus  uno  die  turpiter  reliquerat. 

•  Illo  annO;  die  sanctorum  Cosme  et  Damiani,  pro  consuetu- 
dine  facultatis  medice  doctor  Georgius  Tannstetter  prandium 
dabat.*) 

[1520  L] 

Decanatus  quartus  D.  Simonis  Lazii.  Fol.  lOB* 

Anno  Domini    1529,   die   divorum   martirum    Tiburcii    et    u.  Apr. 
Valeriani,    eligitur   in    decanum    facultatis    medice    D.   Simon 
Lazius    post    resignationem    domini    doctoris    Georgii    Tan- 
stetters,    qui    coram    facultate,    calculo    facto,    decano    electo 
librum  et  sceptrum  presentavit  et  in  pecunis  nihil. 

Inscripti:  Petrus  Weidman  ex  Schwatz,  baccalaureus, 
dedit  2  sol.  den. 

Martinus  Sturml  ex  Stutgardia  dedit  2  sol.  den. 

Summa  perceptorum  facit  4  sol.  den.  Exposui  pedello  pro 
mandatis  scriptis  8  den.  Eidem  ex  inscriptis  dedi  14  den. 
Summa  expositorum  facit  22  den.  Restant  3  sol.  8  den. 

Hoc   anno   circa  festum  S.  Egidii  crudelissimus  hostis  ille    i.Sept. 
Imperator  Thurcarum,   postquam  magnis  laboribus  per  lunium, 
lulium  et  Augustum  menses  copiosissimum  suum  exercitum  — 
habuit  enim  ad  quatuor  centena   milia   equitum   et  peditum  et 

^)  Von  hier  bis  zum  Schlosse  des  Decanatberichtes  von  Tannstetters 
Hand  geschrieben. 

■)  Fol.  107» — 107^,  auf  denen  Georg  Tannstetter  als  Decan  des 
Semesters  1628  II  seinen  Bericht  hätte  eintragen  sollen,  sind  leer  geblieben. 


174  Aete  &e.  aelicM  HL 

naves  trecentas,  quibns  naserani  milites,  nt  ipsi  vocant^  navibns 
pugnantes  vehebantar  —  per  Savnm  traiecisset,  is  enim  fluvins 
maxime  inandans  accelerate  itinerationi  versiis  Anstriam  m&ximo 
impedimento  fait,  nobis  yero  salati  —  iteram  Badam  aacendh. 
Qai  qamn  ibidem  castrametatns  esset,  paucis  diebns  mansit 
Nostri  enim  milites  Budensibos  in  apxilinm  et  costodiendam 
castrum  missi,  fide  Thnrciana  decepti,  sab  condictione  salvi 
condactos  et  iibera  manomissione  in  mAYiwinm  timorem  propter 
ingentem  hostis  copiam  lapsi,  etsi  prins  in  qnataor  expognati- 
onibns  hostem  fortiter  depulerint^  in  manas  Thurcanun  Impera- 
toris  civitatem  et  castrom  dederont.  Milites  antem  nostri,  spe 
saivi  condactus  promissi,  Badam  egredientes,  Viennam  repedatari 
inermes  omnes  miserabiliter  a  Tburcis  tracidantar.  O  Greca 
fides,  non  fides  sed  dolas  et  perfida  deceptio  et  circomventio! 
O  boni  Cristiani!  haic  perfido  et  cradeli  hosti  fidem  dare  nolite, 
sed  animis  vestris  daeite,  vobis  honestias  vestreqae  patrie, 
oxoribos  et  liberis  melias  esse  pagnando  mori,  qaam  inermes 
cradeliter  oeeidi  vel  in  perpetnam  servitatem  dacL  Occnpatis 
ei^o  Bada  et  Castro  mox  recta  via  versas  Viennam  ascendit, 
Fol.  1081»  I  exercitam  saam  per  varias  vias  dividens  ad  pagnm  Schwechat 
24.  Sept  venit  et  ibi  24.  Septembris  castra  ponere  incepit  et  26.  eiosdem 
26.  Sept.  circa  meridiem  in  Vienna  per  mnros  circa  Symring  tentoria 
figere  visos  est  et  a  ripa  Danabii  ad  sanctam  Paalam  osqae 
ad  ripam  in  Nasdorff  totam  Viennam  circamvallayit  et  Danabiam 
sais  naseranis  obsedit  ita,  ut  nemo  hominam  vel  egredi  vel 
ingredi  potuerit  et  sie  ingenti  exercita  faanc  nobilissimam  arbem 
16.  Oct.  Viennam  asqae  ad  16.  Octobris  obsedit,  in  qaa  nocte  dam  cam 
omni  exercita  abiit,  relicta  Vienna  cum  sais  salva.  Omnipotenti 
optimo  maximo  sit  laas  et  honor  per  secala!  Quid  autem  mali 
damnive  per  totam  Austriam  igni  ferroque  Tillis,  pagis,  cenobüs, 
edibus  sacris,  atriusque  sexus  hominibus  a  cunabulis  usque  ad 
decrepitos  et  pecoribus  intulerit,  dominus  doctor  succedens 
decanus  notabit.  Oro  igitur  Te,  clementissime  Deus,  at  iram 
Tuam,  quam  iuste  peccatis  nostris  meremur,  a  popolo  Tao 
avertas  atqae  flagellum  hoc,  crudelissimum  Thurcam,  et  Toi 
nominis  et  populi  Tui  hostem  infensissimum  a  dorsibus  nostris 
subtrahas  et  nos,  quos  preciosissimo  sanguine  et  amarissima 
morte  liberasti,  sub  piissimis  tuaram  immensarum  miserationum 
alis  protegas,  custodias  atque  foveas  Amen. 


Acte  fM.  medioM  HI.  175 


[1620  n.] 


Decanatus  tercius  Doctoris  loannis  Gasstgeb.  Fol.  109» 

Anno  Christi  redemptoris  nostri  1529,  die  vero  16.  De- 
cembris*)  post  electionem  rectoris  Mag.  Martini  Edlinger, 
sacrarum  litterarum  licenciati  et  canonici  Viennensis,  in  decanum 
medice  facultatis  ego  doctor  loannes  Gasstgeb  electus  sum. 
Item  statim  post  electionem  dominus  doctor  Simon  Lazius, 
prior  decanus,  facto  calculo,  presentanda  presentavit  et  in  parata 
pecunia  dedit  3  sol.  8  den. 

Item   2.  Marcii   anno    1530   Mag.  Andreas  Perlachius    „^^.? 
ex  Wittschein   Stiriensis,   mathematicns,   ad   facultatem  in- 
scribi  desideravit  et  dedit  4  sol. 

Item  accepi  a  domino  doctore  Enzian  er  occasione  domini 
Corn[elii]  Rosner  Confluentini,  qui  anno  1511  sub  domino 
doctore  Cuspiniano  decano  intitulabatur,')  pro  litteris  testi- 
monialibus  de  lectionibus  in  medica  facultate  diligenter  Vienne 
annis  aliquot  auditis  1  tal.  4  sol.  Summa  perceptorum  2  tal. 
3  sol.  8  den.  Exposui  ad  mandatum  facultatis  ludoco  Bruteno, 
pedello  nostro,  1  tal.  4  sol.  den.  De  intitulatione  vero  Mag.  P er- 
lach ii  7  den.  Summa  expositorum  1  tal.  4  sol.  7  den.  Resta- 
bant  aduc  7  sol.  1  den.;  statim  presentavi  domino  decano  se- 
quenti. 

Dominus  doctor  Simon  Lazius  anno  1526  in  decanatu  p^i  io9^ 
suo  tercio  copiam  dominorum  doctorum  medicorum  yitam  Vienne 
agencium  et  practicancium  diligenter  meminit,»)  quorum  tamen 
numerus  paucos  intra  annos  minoratur.  Hinc  interitum  eorundem, 
quorum  et  anime  in  Domino  foelicissime  quiescant,  conscribere, 
ut  infira,  pro  eorum  foelici  memoria  curavi: 
Doctor  Martinus  Stainpeis  moritur  anno  1527  die  14.  Julii. 
Doctor  Joannes  Cuspinianus,  poeta,  superintendens  universi- 

tatis,   prefectus   urbis  Viennensis,   moritur   anno  1529  die 

19.  Aprilis. 
Doctor  Joannes  Preiss  moritur  anno  1529  die  20.  Novembris. 
Doctor  Michahel  Premarton,  consul  Viennensis,  moritur  anno 
1528  die  26.  Maii. 


^)  Die  Zahl  ist  wegen  des  weggeschnittenen  Randes  nicht  ganz  dentlich, 
doch  ist  das  Datum  dnrch  die  Hauptmatrikel  gesichert. 
*)  Im  Orig.:  wUUuiatur.   Vgl.  oben  S.  79. 
■)  Vgl.  oben  S.  168. 


176  Aeto  üM.  nedioM  UI. 

Doctor  loannes   Salius   moritur  anno  1530  die  — *) 

Doctor  loannes  Aycher  moritur  anno  1527  die  13.  Septembris. 

Doctor  Cosmus  De  Borsa  moritur  anno  1528  die  28.  Marcii. 

Doctor  loannes  Heyn  Viennensis,  qui  filium  Joannem 
natum  anno  1530^  die  vero  28.  Aprilis,  posthumum  et 
unicum  reliquit^  inter  itinerandum  in  oppido  Mertzuscblag 
moritur  anno  1529  die  28.  Decembris.*) 


[1580  I.] 


Fol.  UM  Decanatus  quartus  doctoris  loannis  Pilhamer. 

14.  Apr.  Anno  salutis  Cristiane  1530^  die  sanctorum  martirum  Ty- 

burcii  et  Valeriani^  eligitur  in  decanum  voto  omnium  doctorum 
loannes  Pilhamer^  arcium  liberalium  et  medicine  doctor,  cui 
a  priori  decano  presentantur  presentari  solita.  Item  ex  calcnlo 
decanus  precedens  presentavit  micbi  7  sol.  den.  et  1  den. 
Exposita:  pro  reformacione  sceptri  8  cruc.  Aliam  peccuniam, 
scilicet  44  cruc.  3  den.  misi  domino  doctori  Lacz  vicedecano, 
ut  sua  excellentia  expediat  expedienda. 

Ego^)  D.  Simon  Latz  exposui  pro  scribendo  mandato 
S.  Cosme  et  Damiani  8  den.  Item  pedellis  14  den.;  Reliquam 
pecuniam  39  cruc.  1  den.  remisi  domino  decano  D.  loanni 
Pulhaimer. 

24. Sept.  Inscriptus   est  24.  die  Septembris  Wolfgangus  Lazius, 

D.  Simonis  Lazii  filius  et  artium  baccalaureus,  et  dedit  3  sol. 
den.,  de  quibus  7  den.  pedello  dati  sunt.  Restat  ergo  ex  omnibua 
1  tal.  den.,  quod  successori  domino  decano  D.  Leupoldo  de 
lordonis  est  presentatum. 


[1530  n.] 

Fol  111^  Decanatus  tertius  doctoris  Leopoldi  lordani. 

Anno   Salvatoris   nostri   lesu   Christi    1530,   in   die  sancti 
13.  Oct.    Colomani,  clectus  est  in  decanum  facultatis  medice  doctor  Leo- 


^)  Nicht  angegeben;  auch  die  Jahressahl  ist  erst  später  nachgetragen. 

»)  Fol.  HO*— 110»»  sind  leer. 

')  Das  folgende  von  der  Hand  des  Dr.  Simon  Lazius. 


Acta  fiM.  medicae  m.  177 

poldns  lordanus^  cni  statim  ab  antecessore  suo  sceptmm, 
ladnla  et  omnia^  que  ad  facnitatem  pertinent,  presentata  sunt. 
A  precedenti  domino  decano  ex  eomputatione  presentatam  est 
mihi  1  tal. 

Item  dominus  Leopoldus  Bernhart,  artium  liberalium 
magister;  ex  Stain,  testimonio  aliquorum  doctorum  facultatis 
per  biennium  ante  hanc  inscriptionem  Scolaris  et  medicine 
Studiosus,  me  Leopoldo  lordano  tunc  facultatis  decano,  ad 
facultatem  medicam  inscriptus  est  die  Octobris  20.  anno  Christi-  20.  Oct. 
ani  lovis  1530;  solvit  pro  inscriptione  */,  flor.  Item  idem  a 
facultate  medica  accepit  Utteram  testimonialem  studii  sui  sub 
sigillo  solito  et  solvit  l*/«  flor. 

Item  Barbara  de  Ispruck  ex  conclusione  facultatis 
examinata  et  suscepta  in  obstetricem,  accepit  litteras,  de  quibus 
solvit  V,  fl. 

Item  dominus  Wolffgangus  Dengen  Stueckardinus 
ad  facultatem  medicam  me  decano  inscriptus  est  anno  Christi  1531 
lannarii  septima,  et  solvit  2  sol.  den.  Summa  perceptorum  facit  7  j^„ 
3  tal.,  6  [sol.]  den.  Item  exposui  pedello  pro  solario  suo  P/s  tal. 
den.  Item  pro  vino  in  Consistoriis  2  sol.  den.  Restant  ergo 
2  flor.,  quos  domino  decano  sequenti  D.  lohanni  Entzianer 
presentavi.*) 


[1681  n.] 

Decanatus  doctoris  Vdalrici  Pabri  I.  Fol.  112« 

Anno  human§  salutis  1531,  in  die,  uti  moris  est,  divi 
Colomanni  prefectus  est  decanatui  medic§  facultatis  doctor  13.  Oct. 
Vdalricus  Pabri  Khetus,  qui  nee  calculum,  ut  dicitur,  nee 
pecuniam  ab  antecessore  suo  recepit,  nee  etiam  ladulam,  sed 
tantnmmodo  sceptrum,  libellum  statutorum  et  pixidem,  in  qua 
facultatis  sigillum  continetur,  quia  nulla  in  residuo  seu  facultatis 
erario  tum  temporis  pecunia  fuit.  Verum  clarissimus  dominus 
doctor  a  lordanis  solvendo  erat  2  flor.  Renens.,  quos  pedellus 
noster  ab   eo   accepit,   de   quibus  pedello  pro  salario  12  solidi 

^)  Von  der  Hand  Fabris  ist  hier  hinzugefügt :  Enczianer  non 
accepit,  sed  decano  »equenti  reliqttit  eosdem  a  lordano  expostultmdos  per  famu- 
lutn  ßorenot,  El  qucniam  nihil  sciiu  dignum  in  decanalu  D.  Enczianer  factum 
est,  proinde  hie  vntermUtUur  üUus  decanatus  memoria.  Die  folgenden  2  Blätter 
sind  ausgeschnitten. 

Acte  fMoltetit  medicM  m.  12 


178  AeU  ÜM.  medicM  UI. 

cessernnty  ad  Predicatores  vero  ob  divinum  cultam,  habito  ibidem 
officio^  4  sol.  distributi  sunt. 
»^^^^  30.  Januarii  1532.  anni  idem  decanus,   sicut   ex  statatis 

30.  Jan.  .    .  /.       1 

precipituT;  lacaltatiB  statuta  publice  in  auditorio,  que  multis 
retroactis  annis  non  lecta  fuere^  in  doctomm  et  eiusdem  facul- 
tatis  alumnorum  consessa  atque  presentia  cum  adhortatione,  ut 
in  posterum  eiusmodi  statuta  in  facultate  nostra  stricte  obser- 
varentuT;  legit. 

28.  Febr.  28.  Februarii^  convocatis  per  decanum  medic§  professionis 

doctoribuSy  primo  comparuit  dominus  doctor  Homerus  Tychl, 
petens  se  admitti  ad  repetitionem,  et  punctum  sibi  ante  octen- 
nium  vel  circiter  designatum  comprobari;  adiecit  preterea  su§ 
procrastinationis  et  mor^  causas,  cur  tanto  interea  tempore  elapso 
disputationem  sibi  iniunctam  intermiserit.  Quo  audito  facultatis 
doctores  ad  nutum  suum  fecere^  et  voti  compos  factus  est  idem 
Homerus  confirmato  per  facultatem  articulo.  C§terum  illud  ei 
appendicis  loco  adiectum  est,  ut  infra  mensis  spacium  suam 
perficiat  disputationem;  quod  si  id  neglexerit,  proximus  super- 
veniens  repetendo  eum  in  facultate  procedat.  Hiis  ita  peractis, 
decanus  proponit  doctoribus,  qui  tum  presentes  erant^  erant 
autem  cum  decano  quinque,  scilicet  doctor  lohannes  £n- 
czianer,    senior    facultatis,     doctor    Simon    Lazius,    doctor 

Fol.  112*>  loannes  Gastgeb,  doctor  Leopoldus  lordanus,  I  hunc  vi- 
delicet  articulum:  An  prefatus  doctor  Homerus,  qui  cum 
accepisset  punctum  plus  minus  ante  octo  annos,  et  suam  tamdiu 
suspendisset  repetitionem,  oblata  tamen  cuiqu«  doctori  pecunia 
iuxta  statutorum  ordinationes,  qui  tunc  in  facultate  fuerant, 
ceteris  quoque,  qui  interea  temporis  ad  facultatis  coUegium 
pervenissent,  quorum  ex  numero  decanus  quoque  fuit,  qui  ante 
sex  fere  annos  ad  consortium  doctorum  assumptus  fuit,  teneretur 
et  adstrictus  esset  iuxta  statuta  satisfacere  et  se  cum  ipsis  con- 
cordare.  Porro  habitis  ultro  citroque  multis  verbis  ea  super 
re,  tanta  inter  quatuor  doctores  orta  est  controversia,  paribus 
utrimque  votis  auditis,  —  taceo  quod  illud  colioquium,  nescio 
qua  de  causa,  multum  impoi*tunum  fuit  et  talis,  ut  verum  fatear, 
congregatio  tunc  est  habita,  ut  decanus,  quem  eiusmodi  negocium 
concernebat,  nihil  concludere  neque  quid  aliud  ex  productis 
tam  insolenter  sententiis  colligere  potuit,  quam  infestissimos 
quorundam  erga  se  animos.  Attamen  post  longam  quasique 
gladiatoriam    contentionem,    decanus,    ne    quempiam  insimulare 


Act»  Am.  nedicae  OL  179 

aut  in  rem  suam  dicere  sententiam  videretur,  simul  etiam,  ut 
finis  aliquando  incept§  imponeretur  controversi^,  nee  votis  nee 
rationibns  victiis,  rem  inceptam  intermittere  iussit^  verum  ea 
ratione^  ut  in  posterum^  si  quid  simile  aeeideret^  nullo  paeto 
nisi  diseussa  aut  eognita  prius  causa  per  rectorem  et  Consisto- 
rium  vel  arbitros  ad  hoc  deputatos  vel  iuridicam  facultatem 
pro  iure  habeatur,  nee  in  consuetudinem  trahi  debeat;  sua  igitur 
sponte  predicto  domino  doctori  Tychl  duos  dimittere  florenos 
Ungaricales  buq  facultatis  doctoribus  promisit,  quos  omni  iure^ 
omni  honore^  ratione  et  iuribus  id  permittentibus^  accipere^  postu- 
lare,  actum  denique  tam  diu  suspendere  potuisset;  donec  sibi 
iuxta  statuta  satisfactum  fuisset.  Cessit  ergo  dominus  decanus 
a  suo  iure^  ut  concordiam  in  facultate  relinqueret  et  expeditionem 
aliquam  ea  in  congregatione  doctores  efficerent,  ne  dies  abiret 
re  omni  infecta,  idque  protestatur  et  apud  posteros^  ne  sua  ex 
benignitate  posteritati  noceat  aut  alicui  ius  suum  perdat,  pro- 
testatum  esse  vult.  Quod  autem  iure  postulaverim;  preter  iura, 
que  mihi  hac  in  re  patrocinantur,  ab  Homero  Tychly  2  flor., 
ut  c^teri  tunc  temporis  fecerunt,  cum  punctum  accepit,  facit 
no8tr§  facultatis  decretum,  cuius  in  oblivionem  forsan  adversarii 
mei  venerunt;  in  primo  decanatu  doctoris  Hein,  quod  ab  eodem 
actis  insertum  ac  graphice  conscriptum  est;^)  de  loco  et  priori- 
täte  in  facultate  non  est  dubium,  sicut  ex  eodcm  patet  decreto, 
quin  Tychly  amiserit.  Ergo  — ,  sed  Dens  in  posterum  hac  in  re 
deperditum  mihi  resarciet  salarium. 

Hüs  ita  peractis  dominus  doctor  Sigismundus  Hasel-  Fol.  113< 
raitter  petens  admitti  ad  repetendum,  facultati  sui  doctoratus 
literas  et  testimonium  exhibuit,  qu^,  postquam  lect^  atque  exami- 
nat§  sunt,  legittim^,  syncer§  ac  iustis  de  causis  impetrate  iudi- 
cantur,  ac  proinde  ad  reliquorum  doctorum  concurrentiam  ad- 
mittitur,  et  ad  futuram  repetitionem  facultas  annuit,  verum 
articulum  tunc  temporis  non  statim  assignavit  propter  doctoris 
Tychly  disputationem,  que  intra  paucos  dies  futura  erat.  Ek>dem 
die  doctoribus  insimul  apud  decanum  facultatis  negocia  attente 
discutientibus,  ecce  per  publicum  universitatis  notarium,  adiunctis 
daobns  testibus,  liter^,  qu§  ex  Oeniponto  transmiss§  a  clarissimo 
nostr$  facultatis  viro  doctore  Georgio  Tannstetter  cum 
protestatione  oblationis  offeruntur,  que  post,  ubi  in  congregatione 


^)  Vgl.  oben  8.  159. 

12* 


1 80  Acte  fto.  nedicM  m. 

lect§  sunt,  Colimicius  aliquot  in  eisdem  expressis  causis  col* 
legium  nostrum^  a  quo  non  velit  esse  exemptus  nee  sese  a  nostro 
separare  consortio^  admonet^  cohortatur  oratque  omnes  insimuly 
ut  Mag.  Andream  Perlaehium  ad  nulluni  dignitatis  nee  pro- 
motionis  gradum  sascipere  aut  promovere  dignentur  et  Telint 
Quam   rem   facultas   gravatim  tulit,  propterea  quod  hanc  litem 

29.  Febr.  dudum  consopitam  esse  existimavit.  Seqnenti  die  Perlachins 
decanum  adiens,  anxie  copias  literarum  hestemo  die  facultati 
exhibitarum  postulavit^  verum  decanus,  qui  utriusque  partis 
honorem  inviolatum^  illesum  et  integrum  manere  cupiens.  Per- 
lach io  respondity  sese  eam  facultatem  non  habere;  quicquid 
autem  facultas  hac  in  re^  postquam  doctores  simul  convenissent, 
decemeret;  citra  controversiam  se  id  facturum. 

1.  März  Prima  igitur  Marcii  ad  assiduam  Perlachii  instantiam  et 

petitionem,  decanus,  convocatis  iterum  doctoribus,  Perlaehium 
accersiri  iubet,  uti  rem  suam  doctoribus  simul  congregatis 
exponat  ac  detegat.  Porro  audita  Perlachii  petitione,  facultas 
decanum  respondere  iussit  in  hunc^  ut  sequitur,  modum:  Quoniam 
Fol.  113>>  Colimician§  liter^  medicorum  coUegio  et  docto  |  ribus  in  facul- 
tate  existentibus  conscript^  forent,  proinde  non  ex  re  fore,  ob 
multa^  que  facultas  altius  perpenderet^  incommoda^  sibi  eiusmodi 
literarum  copias  communicare.  Verumenimvero  totum  medic§  pro- 
fessionis  collegiumy  habita  utriusque  persona  ratione^  et  ne  nova 
oriretur  controversia  inter  sue  facultatis  homines,  humaniter  et 
amice  suo  scribere  velit  Colimicio^  ut  ab  incepto  desisteret 
aut  rem  amicabiliter  componi  inter  se  et  Perlaehium  ob 
honorem  facultatis  permittat.  Sed  quoniam  dispntatio  Homeri 
Tychl  imminebaty  cui  Perlachins  quaestionem  assumere,  ut 
moris  esty  instituerat,  idcirco  commisit  facultas  et  Perlaehium 
precibus  enixim  cohortata  est  atque  admonuit,  ut  ab  actu 
Interim  publice  abstineret,  ne^  ut  in  statutis  nostris  habetur, 
nobis  faceret  disturbium,  quoadusque  liter§  Colimician^,  quibus 
facultati  responderet,  adferrerentur,  idque  citra  nominis  et  fame 
ignominiam,  quia  res  esset  in  occulto^  posse  fieri  pollicetur  ac 
intra  paucos  denique  dies  facultas  speraret  responsum.  Sic 
decanus  et  c§teri  doctores  Perlaehium  pro  virili  obsecrarunt 
et  unanimiter  propter  concordiam  ipsorum  hortati  sunt.  Per- 
lachins, audita  salubri  et,  quae  in  rem  suam  fuisset^  consul- 
tatione,  fidelique  immo  consilio,  nihil  se  respondere  posse  aiebat, 
nisi  nostro   cum  amicis  suis  perpenso  ac  communicato  consilio; 


Acta  fiM.  medioae  m.  181 

proinde    deliberationem  petiit^    quae    benigniter    concessa    est. 

Horam  vero  eiusdem  diei  circiter  quartam   rediit  Perlachias, 

decanum  hiis  fere  yerbis  alloquens:   „Egregie   domine  decane^ 

habita  cum  amicis  consultatione^  initoque  com  hiis^  sine  quibus 

per  me  nihil  agam,  eonsilio,  nullo  pacto  illud  consilinm  est  mihi 

acceptandum.    Non   enim  aUam  ob   causam  imaginari  possum 

me  ab  actu  sospendi^  nisi  propter  literas  Colimicii;  praeterea 

si  ego  ita  süentio  rem  praeterirem,  perpetua  oriretur  mihi  igno- 

mini^  nota^   qnia  magna   ex  parte  causa  est  divulgata  et  mihi 

probrose  quodammodo  obijcitur  etiam  nunc  ab  amicis.     Quare, 

uti  antea,  efflagito  harum  literarum  copias^  quae  si  mihi  —  in 

fine   adiecit  —  denegabuntur^   ad  superioris  consihi  iudices  res 

est  devolvenda.^  Ad  hoc  decanus  summa  verborum  benevolentia 

amiceque  simul  et  humaniter  precatus  est  Perlachium,  eumque 

benigne,  quia  res  non  esset  tanti,  admonuit,  ut  facultatis  consiliis, 

quoniam  sui  gratia  id  facultas  fecisset,  acquiesceret  atque  obtem- 

perarety   praeterea   secum   ipse   consilium    iniret    et    cogitaret, 

quidnam  ea  ex  re  sibi  aliquando  emergere  posset,  parva  etenim 

a   scintilla  interdum   inextinguibile  oritur   incendium,   aut  rem 

totam  bonis  committeret  yiris,  qui  fortassis  sese  propter  facultatis 

honorem  tamquam  arbitri  intromitterent.     At  Perlachius  eius- 

modi  admonitione  non  |  contentus,   aliud    tamen   responsum  a  Fol.  1 14« 

decano  consequi  se  posse   dif&dens  abiit.     Crastina  vero  luce,    2.  März 

astutiori  quaestiuncula  quadam  institutus  decanum  accessit,  si- 

lentio  praeteritis  literarum  copiis,  quas  antea  unice  efflagitaverat, 

et  uno,  ut  dicitur,  verbo  scire  conabatur,  cur  eum  facultas  impe- 

dire  praesumeret?    Et  an  tamen  illud  facere  cogitaret  in  priori 

sententia  perseverando?     Decanus,   ne   sibi  ipsi  negocium  fa- 

cesseret,  Perlachium  ad  congregationem  facultatis  proximam 

venire  iussit  et  ut  illis  omnibus  simul  congregatis  sua  exponeret 

^avamina,  ipse  neminem  gravari  velit,  sed  facultatis  ordinationes 

pro  virili  sua  tutari  atque  defendere  citra  uniuscuiusque  inyidi§ 

suspicionem.    Ita  per  aliquot  dies  Perlachius  apud  decanum 

instanter   nullas   dando   inducias   sollicitavit,   unicum  hoc   scire 

connitens,  an  tarnen  facultas  velit  eum  ad  proximam  D.  Tychl 

disputationem,  ut  ei  quaestionem  assumeret,  admittere  aut  non. 

Oecanus  facultatis  doctores  ob  varia,  quae  unicuique  incumbunt 

negocia,  tam  repente  habere  non  potuit.    Misit  igitur,  uti  moris 

est;  ad  quemlibet  schedam  cum  articulo,  sed  nihil  effecit;  aliqui 

enim   nolebant   suum  adscribere  votum.     Coactus  igitur  fuit  ob 


182  Acte  fiM.  meaioM  HL 

assiduam  instantiam  Perlachii  rursus  convocare  doctores,  qaod 
ut  sequitur^  factum  est. 

5.  März  5.  die   Marcii   anno   ut  supra,  decanus  facultatis  doctores 

snb  pena  non  contradicendi  ad  snum  conyocat  hospicinm  Ulis- 
que  casum  et  instantissimam  ipsius  Perlacbii  petitionem,  ut 
illi  cunctis  presentibns  daretur  responsum,  exponit.  Habitis 
igitur  multis  ultro  citroque  verbis^  quidnam  faciendum  foret, 
tandem  in  eum  concluserunt  modum  unanimi  voto,  nemine 
contradicente,  uti  Perlachio  talis  daretur  recessus,  cuios  copi§ 
etiam  non  essent  denegand^.  Intromisso  igitur  Perlachio, 
doctoribus  Omnibus  presentibus,  per  decanum  expresse  legitur 
germano  idiomate  conceptus  recessus,  ut  sequitur:  „Dieweil 
gedachter  Perlachius  der  herren  doctorn  yorgeendt  mittl,  so 
nit  allain  der  facultet,  sunder  auch  doctor  lergen  Tannstetter 
unnd  im  zu  gütt  gedeichen  unnd  khomen  mag,  nit  annemen 
wyil,  des  sich  dan  die  facultet  pej  im  doch  nit  versechen, 
sunder  in  bedacht  vergangen  unnd  kh&nftiger  guethait  unnd 
promotion,    dem    selbigen   nach    zu   khomen    verhofft   hatt,   so 

Fol.  114  b  wellent  die  doctores  |  diser  zeit  aus  einem  fiberfluss  zügebenn, 
das  gedachter  Perlachius  dem  repetenten  sein  question  assu- 
miren  soU,  damit  der  repetent  in  seinem  fflmemenn  nit  ge- 
hindert werd,  doch  mit  diser  protestation  unnd  bekhandtnuss,^) 
dieweil  ein  yeder  promovent  sich  mit  einem  doctor  umb  be- 
gangen onwillen  vertragen  schuldig  ist,  lautt  der  facultet  Statut, 
und  aber  zwischenn  doctor  lergen  Tannstetter  unnd  dem 
Perlachio,  wie  es  die  facultet  vom  Tannstetter  vemomen, 
widerw^U  zütragenn,  das  die  facultet  gemelten  Perlachio 
zu  kheinem  weitterm  schüllerschem  noch  doctorischem  act, 
eemallen  er  sich  mit  dem  Tannstetter  reconciliert  oder  ir 
sach  güttigkhlich  oder  rechtlich  vertragenn,  wirt  zulassen, 
das  also  die  facultet  zu  erhaltung  irer  Statut  offenlich  protestirt 
unnd  bezeugt  wyll  habenn  unnd  also  einschreibenn  lassenn.'^ 
7.  März  Tercia  autem  die  post  eiusmodi  facultatis  decretum  rursus 

venit  Perlachius  ad  decanum  de  sinu  suo  proferens  quandam 
schedam,  in  qua,  ut  aiebat,  contineretur  sui  animi  conceptus 
atque  sententia  ad  decretum  nuper  datum.  Quam  instructionem 
in  scriptis  decanus  recusavit,  hanc  allegans  causam,  sibi  minime 


*)  Im    Original   ist   dieses  Wort  unterstrichen  und  dafür  am  Bande: 
hexeAgknwt  gesetzt. 


Aote  fiM.  medloM  m.  183 

competere,  et  quod  neqne  ipse  neque  facultas  cum  eo  conten- 
deret  neque  esset  actor,  sed  ad  primam  causQ  illius^  si  latius 
malum  serperet,  instantiam  cum  ceteris  tanquam  iudex.  Praeterea 
non  Beeret  sibi  praeter  consensum  reliquorum  doctorum  quic- 
quam  hac  in  re  facere^  sed  convocata  ad  proximum  facultate^ 
suum  conceptum  verbotenus  et  oratione^  qua  posset^  proponeret^ 
quod  cum  ceteris  lubens  velit  audire. 

Accidit  igitur,  quod  8.  die  Marcii  decanus,  convocatis  s.  März 
rursus  ad  se  doctoribus  circa  duodecimam^  D.  loannem  quoque 
Pilhaimer,  qui  nuper  ex  legatione  venerat^  accersiri  iussit, 
qui  et  congregationi  interfiiit.  Perlachii  hesternam  petitionem 
ad  consultandum  proponit.  Placuit  doctoribus^  ut  nihil  in  scriptis 
ab  eo  reciperetur;  at  si  quid  facultati  haberet  dicere,  id  verbo 
proponeret,  quia  facultas  nullam  ab  eo  susceptura  esset  scrip- 
turam.  Perlachio  intromisso  sententia  doctorum  per  decanum 
proponitur^  et  cum  peteret  rursus,  uti  su§  mentis  conceptio  ac- 
ciperetur,  renuit  facultas  et  eum^  si  memoriter  recensere  rem 
suam,  ut  causabatur,  non  valeret,  ex  scheda  in  suis  manibus 
retenta  legere  iussit,  quod  factum  est.  Sed  quoniam  in  ea 
petitione  |  videbatur  Perlach  ins  ad  id  refugere,  quod  antea  Fol.  115* 
recusavit^  —  cupiebat  enim,  ut  facultas  Colimicio  rescriberet; 
et  si  infra  mensis  spacium  non  responderet,  res  sua  apud  facul- 
tatem  salva  foret  atque  invito  Tannstetter  admitteretur  — 
quod  facultas  variis  de  causis  abnegavit  et  in  priori  mansit 
decreto.  Cum  vero  Perlachius  videbat,  se  nihil  posse  con- 
sequi,  sua  propemodum  culpa,  eo  quod  antea  fidele  facultatis 
consilium  parum  praemeditate,  imo  inconsulto  spreverat,  sequen- 
tibus  diebus  iterum  sollicitare  cepit  pro  copiis  literarum,  id 
quod  antea  fuit  denegatum,  et  missa  desuper  de  novo  per 
decanum  scheda  ad  doctores,  ex  votorum  pluralitate  iterum 
denegatum  est. 

10.    Marcii    inscriptus     est    Sebastianus    Wölflin     ex    lo.  März 
Schorendorff,  artium  baccalaureus;  solvit  facultati  iuxta  statu- 
torum  ordinem. 

14.  Marcii  D.  Homerus  Tychly  suam  fecit  repetitionem   i4.März 
in  aula  universitatis. 

15.  Marcii  inscriptus  est  ad  facultatem  Mag.  Alexander   15. März 
Pficzer  de  Marbach,   solvit  solvenda  iuxta   teuerem  statu- 
torum. 


184  Aeto  fiui  aedleM  JH. 

22.  Man  22.  Marcii  mrstis  habetur  congr^atio  et  per  decanom  tria 

proposita  expediuntur.  Primo  dominus  doctor  Homerus  Tychl 
petens  ad  facultatem  admitti,  praestito  iuramentOy  ut  moris  est, 
admittitur;  dedit  facoltati  6  sol.  den.  Secnndo  doctori  Sigis- 
mundo  Haselreitter  designatnr  artieiilas  sive  panctam;  con- 
tigit  autem  ei  aphorismns  3,  lib.  4  afforismomm.  Promisit  Solu- 
tionen! in  tridno  doctoribus.  Tercio  affuit  Mag.  Andreas  Per- 
lachius  tria  petens:  Primo  literarom  Colimicianarum  copias; 
secondo^  nt  facultas  eum  sine  ig^ominia  ant  amplius  in  pro- 
motione  non  suspenderet;  tercio,  uti  doctores  aliquod  invenirent 
medium,  quo  illa  controversia  sopiri  cum  adversario  posset.  Cni 
paucis,  inito  prius  consilio,  facultas  respondit^  quod  Perlachius 
multis  ex  causis  deberet  acquievisse  sanis  doctorum  consilüs; 
sed  quoniam  ipse  omnia  leviter,  facultas  autem  altius  perpendisset, 
proinde  adhuc  peterent  doctores,  ut  ad  tempus  quiesceret  Per- 
Fol.  115*>  lächius,  quoad  I  amici  ipsius  Tannstetter  scriberent,  quia 
tempus  mitigat  iram.  Spes  esset  non  parva,  Colimitium  a  suo 
posse  avocari  instituto.  Ea  tum  in  re,  sive  diffamarent  sive 
non  liter§  Colimician^,  facultas  nihil  Perlachio  promitteret 
nee  quid  promittere  veUet,  quoniam,  quicquid  faceret  facultas, 
hoc  ageret  pro  intertenendis  et  conservandis  privilegiis  suis. 
Si  vero  Perlachius  hac  responsione  non  esset  contentus,  placuit 
doctoribus,  uti  Perlachio  darentur  literarum  copi§,  quae  ipsi 
tamdiu  denegat^  fuissent,  uti  evitarentur  controversi§  et  Utes 
inter  alumnos  facultatis;  praeterea  uti  non  daretur  nov§  cuius- 
dam  contentionis  atque  inimiciciarum  occasio,  quam  esse  plane 
sopitam  facultas  credidit,  pullulantem  vero  rursus,  quantum  in 
se  foret,  occultare  ac  sopire  voluerit  propter  conservandam  ami- 
ciciam  atque  concordiam  in  suo  gremio  et  alumnis.  Hna  auditis, 
Perlachius  abiit,  consilium,  ut  antea,  initurus  cum  amicis  suis, 

23.  März  posthac  responsurum  se  ad  hoc  promittens.    Postero  autem  die 

rediit  Perlachius  ad  decanum  copias  Uterarum  petens,  quas 
decanus  ex  superiore  facultatis  conclusione  atque  communi  doc- 
torum consensu  dare  promisit.  Verum  omnibus  modis  futuram 
intercipere  litem  conabatur,  idque  protestatur  et  in  posterum 
protestatum  esse  vult,  ne  daret  ullam  partibus  litigandi  occasi- 
onem  etPerlachium  alia  proposita  via  componendi  negocii  gratis 

24.  März  distulit  in  crastiDum,  quae  erat  24.  dies  Marcii,  videUcet  domi- 

nica  Palmarum.  Qua  in  re,  cum  nihil  expedire  posset,  per 
publicum   universitatis   notarium   transscriptas   literarum    copias 


Aot»  üM.  medioM  m.  18Ö 

PerlachiOy  ut  se  adversus  Colimiciam  defenderet;  dedit  con- 
cessitque  in  quam  rem  facultas  consenserat,  nti  dictum  est. 
Quia  vero  ea  scriptura  videbatur  esse  actionis  loco^  yideant 
igitur  partes;  facultas  suum  fecit  officium.  Et  iustam  remorandi 
Perlachium  causam  nunc  habet^  quoadusque  inceptum  litis 
negocium  finiatur  et  Perlachius  se  de  obiectis  ignominiarum 
notis  depurget.  Summus  rerum  conditor  ^quitati  adsistat 
eamque  tueatur^  ut  iusticia  suum  sortiatur  progressum  et 
iustior  vincat. 

Vicesima  quinta  die  Marcii  doctor  Sigismundus  Hasel-  25.  März 
reitter  facultati  et  singulis  doctoribus  in  facultate  nostra  tum 
praesentibus  iuxta  statuta  atque   ordinationes  statutorum  satis- 
fecit^    tradita    pedello    pecunia,  |  qui  unicuique  2  flor.  Ungar.  Fol.  116« 
praesentavit,   facultati  autem  quattuor  in  moneta  parva  Ungari- 
cali,  12  solidis  pro  floreno  computatis^  persolvit. 

Successori  meo  in  decanatu  in  numerata  pecunia  obtuli 
ac  praesentavi^  habito  prius  calculo  seu  facta  ratione,  7  flor. 
3  solid.  16  den.  Pedellus  ab  inscriptis  accepit  2  gross,  a 
decano  iuxta  statutorum  ordinationem.  Summa  prius  tacta 
mansit  illesa.  Hec  atque  alia  non  pauca^  quae  tamen  silentio 
involyere  decrevi^  meo  in  decanatu,  qui  certe  ob  tantas  partium 
discordias  difficilis  mihi  fuit^  contigerunt.  Laus  sit  etem^  Trini- 
tati^  quod  omnia  prospere  et  feliciter  nacta  sunt  finem,  quantum 
ad  factdtatem  attinet;  partes  vero  suum  expectare  habent 
eventum,  si  modo  quempiam  res  ipsa  nanciscatur. 


[1682  I.] 


Decanatus  quartus  doctoris  lohannis  Gasstgeb.  Fol.  116^ 

Anno  1532  doctor  loannes  Gasstgeb  Melicensis  in 
die  sanctorum  Tiburcii  et  Valeriani  a  saluberrima  facultate  medica  14.  April 
in  decanum  eligitur,  ubi  prior  decanus,  facto  calculo,  praesen- 
tanda  obtulit,  simul  in  parata  pecunia  prebuit  7  flor.  3  sol. 
16  den.  Eodem  die  ex  iussu  dominorum  doctorum  lodoco 
pedello  dati  sunt  pro  solario  suo  12  sol.  den. 

6.  die  Maii  anno  ut  supra  iterum  accersiri  iubentur  medice    6.  Mal 
artis   doctores   ob  Perlachii  instanciam.     Qui  posteaquam  ad 
nostram  intromissus  est  congregacionem,  illico  facultati  compen- 


186  Acta  Ho.  nedloae  UI. 

diosam  obtulit  scripturam,  in  qua  doctores  plurimum  rogabat 
cum  graciarum  actione  precabaturque :  quoniam  antea  sibi 
Collimicianarnm  literarum  copias,  quamquam  inviti^  dedissent, 
iuBtum  nunc  pariter  et  equum  videretur,  uti  suam  qaoque  ex- 
cusacionem  ad  obiecta  praefati  Tanstetter,  seu  honoris  suiy 
ut  aiebat,  defensionem  benigne  suscipere  animo  velint.  Moxque 
duos  produxit  libellos  iuste  quantitatis,  unum  latino,  altere  vero 
germano  conscriptum  idiomate.  Quibus  accurate  diligenterque 
inter  nos  tantum  atque  adeo  in  conclavi  nostro  lectis,  auditis 
perpensisque^  placuit  omnino  doctoribus,  ut  hec^  que  in  hüs 
libellis  continerentur,  omnino  secreta  et  occulta  manerent.  Pre- 
tereaMag.  Andre  e  Per  lach  io  omnibus  modis  silencium  ea  super 
re  iniungeretur  et  quod  nihil  interea  temporis  attentaret  moli- 
returve,  nee  quid  —  quia  res  tantum^  ut  speraremus^  apud  col- 
Fol.  117»  legium  tacite  ageretur  —  cuiquam  de  |  exhibita  facultati  scrip- 
tura  sive  purgacione  sua  aut  diceret  aut  divulgaret,  quando- 
quidem  facultas  iamiam  maturo  meditaretur  animo  literas,  easque 
bona  ex  parte  absolvisset;  quas  brevi  datura  ad  Collimicium 
argumentis  et  persuasionibus  operam  navando  tentandoque  pro 
virili  sua^  an  aliquomodo  Georgium  Tansteter^  confratrem 
atque  coUegam  nostrum,  ab  instituta  rursus  querela  et  lite  avo- 
care  amovereque  posset^  remque  omnem  inter  ipsum  et  Per- 
lachium^  siquid  aduc  discordie  superesset,  amice  componi 
complanarique  citra  strepitum  indubie  sperabat.  Est  preterea 
in  eadem  congregacione  a  doctoribus  unanimiter  conclasum, 
quod  exhibiti  duo  a  Perlachio  libelli  tamdiu  in  archa  facul- 
tatis  summa  cum  diligencia  custodirentur  nee  alicui  eosdem  vi- 
dendi  facultas  daretur,  quoad  bonum  optatumque,  quod  quidem 
omnes  avide  expectabamus^  responsum  a  nostro  fratre  con- 
sequeremur.  Quod  si  fieret,  uti  partes^  nobis  suadentibus,  concor- 
diam  inirent,  visum  est  coUegio  in  perpetuam  rei  memoriam 
omnia  eiusmodi  scripta  nitro  citroque  transmissa  in  ignem  con- 
icere,  penitus  delere  atque  in  cinerem  convertere,  ut  onmis  dein- 
ceps  contentionis  et  controversie  occasio  cessaret  atque  nemini 
posthac  huiusmodi  littere  seu  scripta  in  manus  venire  possent 
Perlachium  vero  suam  quantocies  pecierat  promotionem^  ad 
tempus  aduc  differre  iubent. 

Pro  Uteris  ad  clarissimum  dominum  doctorem  Tanstetter 
conscribendis  dedi  4  sol.  den.  et  magistro  postarum,  ut  easdem 
sibi  presentaret^  16  den.    Facit  4  sol.  16  den. 


Aeto  Cm.  medioM  III.  187 

.  .  Die  Mensis  .  .  .  clarissimas  dominus  doctor  Homerus  Fol.  177^ 
Tichtl  grassante  peste   Vienne   pie   moritur^   nbi   notarius  pro 
mandato  affigendo  accepit  8  den. 

16.  die  mensis  Maii  dominus  doctor  Sigismundus  Hasel-    le.Mai 
reitter  publicam   in   aula^  presentibus  doctoribus  de  facultate^ 
repetitionem  fecit  solemnem;  23.  Maii,  convocatis  doctoribus  de    23.  Mai 
facultate,  iamiam  nominatus  D.  Haselreitterin  congregacionem 
et  facultatis   consorcium   humanissime   accipitur^  qui  coUacionis 
loco  dedit  6  solid,  den. 

Eodem  die  Mag.  Leopoldus  Wernhart  ex  Stain^  medi- 
cine  Studiosus,  ad  respondendum  infra  quindenam  pro  bacca- 
laureatus  gradu  pie  admittitur;  Perlachius^  qui  idem  pecierat, 
quia  in  dies  literas  ex  Collimicio  expectabamus;  diucius  ex- 
pectare  iussus. 

7.  deinde  Julii,  —  tantum  enim  temporis  intercesserat  —  7.  juU 
convocatis  rursum  doctoribus  litere  proponuntur  per  decanum 
toti  medicorum  coUegio  a  clarissimo  yiro  Georgio  Tannsteter 
ex  Oeniponto  misse.  Quibus  accurate  perlectis  auditisque  haud 
sine  parvo  quodam  animi  stupore  insolitum  ac  a  nomine  nostrum 
expectatum  responsum,  presertim  quod  confratri  nostro  amice 
simul  et  humaniter  scripseramus,  doctores  audivere. 

Quapropter  insimul  omnes,  nee  immerito  quidem,  dolebant,  Fol.  118<' 
quod  prefatus  Tansteter,  confrater  et  coUega^  multo  aliter 
facultatis  literas  interpretatus  fuisset  longeque  alio  apud  semet- 
ipsum,  quam  quo  nos  scripseramus  animo  atque  intencione,  easdem 
intellexisset,  atque  ob  id  haud  aliter  nobis,  quam  si  iniuriati  ei 
essemuSy  quod  Dens  avertat,  minus  humaniter  et  amice  rescripsit. 
Et  cum  inter  legendum  alter  alterum  intueretur,  nemo  satis 
mirari  potuit,  undenam  et  quibus  ex  causis  motus  Tannstetter 
facultati  nobisque,  qui  tamen  cum  ut  coUegam  ac  fratrem  agno- 
vimus,  usque  adeo  excanduerit.  Erant  enim  litere  propemodum 
biliöse  et  plus  iusto  acerbe.  Proinde  facultas  respondere  ad 
illas  renuit  superseditque  atque  in  omnem  rei  eventum,  ne 
partibus  temporum  iniuria  aliquando  obesset,  omnia  acta  scripta- 
que  uno  in  fasciculo  simul  coUigata  hucusque  custodivit  ser- 
vavitque,  nee  quid  amplius  egit,  non  obstante  Perlachii  ad  sui 
promocionem  desiderio. 

Restabant  aduc  in  numerata  pecunia  6  flor.  22  den. 
Statim  dominus  decanus  accepit  subsequens. 


188  Act»  Um.  medusM  IIL 


[1582  ILy) 


VfJt     1 1ft  b 

is.Oct.  Anno   Domini  1532^    die   sancti   Colomanni,   in    decanum 

medice  facultatis  electus  est  prestantissimas  artium  liberaliiim 
et  medicine  doctor  dominus  Simon  Latzius  ex  Stnetgardia 
Wiertenburgii,  Ordinarius  facultatis  medice  lector,  seva  id 
temporis  peste  incolas  urbis  Viennensis  infestante,  qua  et  ipse, 

19.  Oct.  dum   sedulo   §gros   visitaret;   tentatus  die  19.  Octobris  decessit. 

20.  Oct.  Post  obitum   eiusdem,   die  20.  Octobris,  offitium  decanatos  per 

dominos  doctores  doctori  Sigismundo  Haselreiter  usque  in 
finem  mutationis  exequendum  committitur,  cui  infrascripta  per 
famulum  facultatis  lodocum  eo  ordine  presentata  sunt:  Die 
23.  Oct.  23*  Octobris  liber  statutorum,  sceptrum  facultatis,  litere  quedam 
cum  libellis  controversie  domini  doctoris  Georgii  Tansteter, 
regiorum  liberorum   phisici,   et  Mag.  Andree  Perlachii.    Die 

25.  Oct.    ^^-  eiusdem  mensis  sigillum  facultatis  medice.    Die  26.  Decem- 

26.  Dec.   ^^^^  liber  actorum   facultatis  et  clavis  ad  archam  universitatis. 

16. Nov.  ^^'  ^^®   Novembris   doctor   lacobus   Walch,    procurator 

domini  doctoris  Georgii  Tansteter,  postulavit  a  decano  facul- 
tatis copias  libellorum  Mag.  Andree  Perlachii,  quos  facultati 
medice  latina  et  germana  lingua  scriptos  in  defensionem  suam 
contra  dominum  doctorem  Georgium  Tansteter  obtolerat, 
sibi    exhiberi.     Et  quia  domini    doctores    die    divi   Colomanni, 

13.  Oct.  1^-  videlicet  Octobris,  ad  electionem  decani  congregati,  intuitu 
compulsorialium  literarum  magnifici  domini  rectoris  Mag.  Bar- 
tholomei  GebeP)  consenserant,  antedictorum  libellorum  copias 
per  notarium  iuratum  exscriptas  procuratori  domini  doctoris 
Georgii  Tansteter  dari  debere,    die    17.  Novembris   notarius 

17.  Nov.  iiniversitatis  Perlachii  Ubellos  a  decano  accepit  rescribendos, 
sed  ea  fide,  ut,  posteaquam  rescripsisset  diligentiusque  simul 
coUatos  revidisset,  quam  primum  redderet  atque  omnino  curaret, 
ne  vel  libelli  ipsi  vel  rescripta  in  manus  alterius  quam  pro- 
curatoris  domini  doctoris  Georgii  Tansteter  devenirent,  quod 
notarius  ex  ofiitii  sui  debito  pollicitus  est,  restituitque  demum 
commissos  libellos. 


^)  Alles  von  der  Hand  des  Vicedecans  Sigismundus  Haselreiter. 

*)  Die  Erwähnung  des  Rectors  Bartholomäus  Qebel  ist  besonders 
wichtig,  weil  sie  sich  in  den  übrigen  Universitätsacten  des  Jahres  1532  I 
nicht  findet.  Sein  Vorgänger  Motz  kommt  ebenfalls  nur  im  Verzeichnisse 
der  Kanoniker  von  Sanct  Stephan  bei  P.  Fischer  vor. 


Acta  tu.  medicM  UI.  189 

Die  24.  Decembris  domini  doctores  regiaraiu  literarum  24.  Dec. 
intuita  convocati  congregftntur.  Literas  regias  debita  reverentia 
excipiunt,  legnnt  et  in  eisdem  cognoscunt,  Regiam  Maiestatem 
responsam  cum  instmctione  omnium  actomm  et  scriptorum  contro- 
versie  domini  doctoris  Georgii  Tansteter  et  Mag.  Andree 
Perlachii  a  facultate  et  citius  qnidem  expostulare.  Eapropter 
consnitatione  habita^  domini  doctores  clarissimam  dominum 
doctorem  Vdalricum  Fabri,  eo  tempore  rectorem  universitatis 
magnificum^  hortantur  |  ac  petunt,  uti  responsnm  super  regias  Fol.  119» 
literas  facultatis  nomine  concipere  velit;  eo  quod  sue  magnifi- 
centie  de  actis  antedicte  controversie  plurimum  constaret  atque 
magna  pars  istius  actionis  in  decanatu  eiusdem  tractata  Aiisset. 
In  eum  laborem  obeundnm  sua  magnificentia  tandem  dominorum 
doctorum  persuasionibus  inducta  consensit. 

Die  27.  Decembris  congregati  sunt  domini  doctores  ad  27.  Dec. 
andiendum  copias  responsi  Regie  Maiestati  dandi^  post  quarum 
copiarum  lectionem,  cum  quisque  doctorum  suam  protulisset 
sententiam;  tandem  concluditur;  ut  fae§  copie  bona  forma  re- 
scriberentur,  adiunctis  omnibus  suo  ordine  actis,  scriptis  et 
rescriptis  ad  sepedictam  controversiam  spectantibus. 

Die  4.  Januarii  anni  etc.  1633  rursus  convocati  sunt  ^^^^ 
domini  doctores  ad  audiendum  et  perlegendum  responsum  cum 
toto  instructionis  processu  sepedicte  actionis  Regie  Maiestati  ad 
Oenipontem  quamprimum  vigore  commissionis  facultati  facte 
dirigendum.  Aderat  magnificus  dominus  rector  doctor  Vdal- 
ricus  Fabri,  qui  diligenti  opera  responsum  et  omnem  actionis 
seriem  debito  ordine  edidit  atque  conscripsit.  Dominus  senior 
doctor  loannes  Enzianer  et  dominus  doctor  Leopoldus 
lordanus  quoque  aderant.  Sed  dominus  doctor  loannes 
Pilhamer  civilibus  id  temporis  negotiis  inpeditus,  interesse  non 
potnit,  per  famulum  tamen  facultatis  nunctiavit,  omnia  se  habi- 
turum  rata,  que  domini  doctores  congregati  in  eo  negotio  agerent 
et  concluderent.  Noverat  enim  a  regiis  literis  acceptis,  de  omnibus 
deliberatis  et  tractatis  duarum  proxime  habitarum  congregationum, 
quibus  interfuit.  Dominus  doctor  loannes  Gastgeb  extra 
urbem  profectus  quoque  aberat.  Perlecto  itaque  response  atque 
omni  instmctione,  quemadmodum  regio  litere  a  facultate  exi- 
gebant,  placuit  dominis  doctoribus,  ut  sigillo  facultatis  obsig- 
naretur  et  magnificus  dominus  Nicolaus  Rabenhaubt,  cancel- 
larius    etc.,    facultatis    nomine    peteretur,   ut   idipsum  facultatis 


190  JUI»  &e.  MedkM  OL 

medice  responsimiy  R^e  Maiestati  ad  Oenipontem  per  postam, 
nt  vocant,  tempestiTios  perferendam  ordinaret     Qood  dominiiB 

5.  Jan.  senior  et  decanus  facultatis  die  seqaenti  execati  snnty  inpetrantes 
a  magnifico  domino  caDcellario,  qaod  facultatis  nomine  petere 
conunissnm  habebant.  Cetemm  domini  doctores  magnifico 
domino  rectori  D.  Vdalrico  Fabri  ob  labores  habitos  gratias 
egere  censueruntque  facnltatem  munere  quoppiam  sne  magnifi- 
centie  gratificari  deboisse,  si  locupletins  extitisset  facultatis 
§rarium.  In  ea  congregatione  Mag.  Andreas  Perlachias 
advenit  postnlans  soam  petitionem  verbo  faciendam  andiri. 
Qaod  com  ei  concederetor,  sommo  stadio  petiit  literas  conmien- 
daticias  sibi  a  facnltate  medica  ad  Regiam  Maiestatem  dari, 
qnoniam  commissione  Regia  ad  instantiam  domini  doctoris 
Georgii  Tansteter  ad  Oenipontem  vocatos  esset,  nbi  ei  com- 
parendnm  foret  Habita  consuitatione  super  petitione  eins,  per 
magnificom  dominum  rectorem  D.  Vdalricum  Fabri  facnltatiB 
nomine  hoc  responsum  accepit:  Dominos  doctores  petitionem 
suam  et  audivisse  et  bene  perpendisse,  atque  omnes  dominos 
doctores  sibi  bene  affectos  esse,  sed  cum  constaret  sibi,  fiM^uI- 
tatem  medicam  in  sua  et  adversarii  sui  causa  ad  primam  in- 
stantiam iudicis  egisse  partes,  ideo  nunc  minime  conveniret 
facultatem  sese  suspectam  reddere,  alteram  partium  promo- 
yendo;  satis  sibi  prestitisse  facultatem,  que  diligenter  et  §quis> 
sime  omnia  acta  et  scripta  in  sua  partisque  adverse  causa 
Fol.  119»  adnotasset  et  ea  ordine  decenti  |  conscripta  ad  mandatum  Regie 
Maiestatis  cum  iusta  instructione  iamiam  sue  Maiestati  Regie 
dirigere  curaret.  Perlachius,  eo  response  gratus  et  negotium 
usque  adeo  se  non  perpendisse  inquiens,  discessit. 

23.  Jan.  Die  23.  lanuarii  congregati  sunt  domini  doctores,  quoniam 

magister  civium  duobus  comitatus  senatoribus  magnifico  domino 
rectori  indicaverat,  sibi  et  senatui  per  regias  literas  commissum, 
inquisitione  diligentissima  omniquaque  adhibita,  Regiam  Maies- 
tatem quam  primum  certiorem  reddere  de  peste,  que  hactenus 
in  urbe  Viennensi  sevierat,  num  adhuc  apud  incolas  urbis  gras- 
saretur.  Idcirco  magister  civium  petiit,  ut  domini  doctores 
medice  facultatis,  quibus  hac  de  re  potissimum  constaret,  sese 
ac  senatum  scriptis  informarent,  quicquid  compertum  ea  in  re 
haberent.  Concludunt  domini  doctores  instructionem  germana 
lingua  scribendam,  que  magistro  civium  exhiberetar,  quod  eo 
die  factum  est. 


Aota  ftc.  medicae  m.  191 

Die  7.  Marcii  convocati  sunt  domini  doctores  ad  petitionem  7.  März 
empirici  cuiuBdam  Erhardi  KraDibitter,  ut  in  arte  sua  audi- 
retnr  atque  examinaretur.  Nam  Schede,  quibus  curam  morbi 
gallici  atque  aliarum  egritudinum  pollicebatur,  quas  apud  sanctum 
Stephanum  affixerat,  ei  amovebantur  atque  per  dominum  iudicem 
civitatis  eidem  prohibebatur,  ne  alias  schedas  afSgeret,  et  simul, 
ne  artem  suam  in  urbe  Viennensi  exerceret,  donec  a  facultatis 
medice  doctoribus  audiretur  atque  admitteretur.     Sed  quia  duo  ' 

solum  doctores  convenerant,  ceteris  omnibus  absentibus,  examen 
empirici  in  proximam  congregationem  dilatum  est.  Eodem  die 
dominus  doctor  Joannes  Pilhamer;  superintendens  universi- 
tatisy  articulum  sue  supplicationis  ex  parte  ordinariorum  lec- 
torum  in  facultate  obtulit  cum  inscripto  mandato  dominorum 
de  regimine,  ut  facultas  medica  super  eo  ipso  articulo  do- 
minis  de  regimine  et  de  camera  regia  [in]  scriptis  informa- 
tionem  daret.  £o  ipso  quoque  die  dominus  senior  doctor  lo. 
annes  Entzianer  ladulam  facultatis  clausam  et  sine  clave 
per  famulum  facultatis  lodocum  decano  presentari  fecit,  que 
sicut  erat  clausa ,  asservata  est  decano  sequentis  mutationis 
presentanda. 

Die  11.  Martii  congregati  sunt  domini  doctores,  ut  darent  ii.  März 
magnificis  dominis  de  regimine  instructionem  in  scriptis  super 
articulo  supplicationis  domini  doctoris  loannis  Pilhamer,  super- 
intendentis  universitatis,  quem  7.  die  Martii  facultati  obtulerat. 
Munus  hoc  domino  seniori  doctori  loanni  Enzianer  et  domino 
doctori  Leopolde  lordano  exequendum  competebat,  nam 
dominus  doctor  loannes  Gastgeb  tum  aberat,  et  duo  doctores 
reliqui,  quia  in  articulo  suppUcationis  nominati  erant,  sua  vota 
conferre  non  debebant.  Ea  ipsa  instructio  die  13.  Martii  per  13.  März 
famulum  facultatis  magnifico  domino  cancellario  oblata  est.  In 
ea  congregatione  empiricus  supranominatus  per  dominos  doctores 
auditur  et  examinatur.  Qui  minus  idoneus  compertus  est,  chir- 
urgus  enim  non  erat  atque  omnes  morbo  gallico  laborantes, 
qui  se  eure  sue  credebant,  vino  infusionis  coloquintidis  ex  §quo 
purgabat  et  violenta  fumigii  |  cura  afßigebat.  Ea  arüs  sue  Fol.  120» 
summa  erat,  nee  aliud,  ut  ipse  quoque  coram  facultate  fatebatur, 
novit.  Eapropter  domini  doctores  ei  seriosius  prohibuerunt  hanc 
artem  suam  in  urbe  Viennensi  exercere,  eidem  plurimas  enume- 
rando  rationes^  ob  quas  merito  repelleretur,  et  pecunia,  quam 
pro  examine  deposuerat,  ei  redditur. 


192  Acta  flu».  MdlcM  m. 

27.  März  Die  27.  Martii   Mag.  Leopoldas  Wernhart   ex   Stain, 

cui  anno  etc.  1530  in  decanata  domini  doctoris  Leopoldi 
lordani  litere  testimoniales  soi  stndii  in  arte  medica  date  sunt, 
he§  cum  per  incendium  civitatis  Erembs  anno  etc.  1532  obortum, 
ei  periissent,  rursus  alias  testimoniales  literas  sue  inscriptionis 
in  facultatem  et  studii,  quo  in  capescendis  saluberrime  medicine 
dogmatibus  aliquot  annis  usus  est,  petiit.  Quas  denuo  omnium 
dominorum  doctorum  consensu,  posteaquam  copias  earundem 
per  facultatis  famulum  cuique  presentatas  periegissent,  impetravit 

28.  März  et  28.  die  mensis  Martii  accepit  sub  sigillo  facultatis,  pro  quibus 

facultati  numeravit  1  tal.  4  sol.  den.  Dominus  doctor  loannes 
Gastgeb,  antecedentis  mutationis  decanus,  postquam  facultati 
rationem  percepti  et  expensi  fecisset,  reliquam  facultatis  pe- 
cuniam  mihi  exhibuit;  in  summa  6  tid.  22  den. 

Exposita:  Ex  ea  summa  famulo  facultatis  lodoco  in 
13.  Oct.  Solarium  Colomanni  cesserunt  12  sol.  den.  Item  12  sol.  den. 
dati  sunt  hiis,  qui  instructionem  facultatis  et  singnla  acta  contro- 
versie  domini  doctoris  Georgii  Tansteter  et  Mag.  Andrej 
Perlachii  scripserunt,  que  omnia  simul  in  unum  fasciculum 
iuncta  et  sigillo  facultatis  nostre  obsignata,  Regi  Maiestati  ad 
Oenipontem  missa  sunt.  Restantem  facultatis  pecuniam  in  summa 
4  tal.  4  sol.  22  den.  obtuli  domino  doctori  Leopolde  lordano, 
sequentis  mutationis  decano. 


[1683  I.] 

Fol.  120^  Decanatus    quartus    doctoris   Leopoldi    lordani   Vien- 

nensis. 

14.  April  Anno  Christiane  salutis  1533  etc.,  in  die  sanctomm  Tiburtii 

et  Valeriani,  a  facultate  medica  in  decanum  eligitur  doctor 
Leopoldus  a  lordanis  Viennensis,  ubi  decanus  precedens 
doctor Sigismundus  Haslreitter,  facto  compotu,obtulitladulam, 
sceptrum  et  reliqua,  que  presentanda  erant,  deinde  ex  peccu- 
niis,  caiculo  facto,  florenos  4  et  solidos  4  denar.  22. 

In  hoc  meo  decanatu  nihil  memoratu  dignum  accidit,  niai 

August  quod  facultati  medice  mense  Augusti  a  rectore  magnifico 
N.  Aurifabri  nomine  Regie  Maiestatis  facta  est  inhibitio,  ne 
videlicet  aliquis  in  eadem  facultate  ad  aliquem  gradum  promo> 
veretur  nisi  singulari  consensu  rursum  consessum  Aierit,  quem- 


AeU  fM.  medicM  m.  193 

admodum  in  Consistorio  seu  congregatione  facultatis  a  me  indi- 
catum  est  et  iussa  facultatis  actis  presentibus  annotatum  est. 
Secnndo  in  hoc  etiam  meo  decanatus  officio  universitas  et  rector 
consultarunt  apud  facultates  de  commissione  quadam  impetrata 
a  superintendente  domino  N.  Pilhaimer  de  preeminentia  quadam. 
Super  qua  re  consiiium  ac  decretum  nostre  |  facultatis  fuit  in  Fol.  121  • 
scriptis  magnifico  domino  rectori  exhibitum,  cuius  copie  apud 
acta  reperientur.  Tertio  Mag.  Andreas  Perlachius  apud 
facultatem  sepius  instetit  de  promotione  sui,  qui  tarnen  ex 
prioribus  decretis  et  postea  ex  nova  illa  inhibitione  repulsam 
semper  est  passus.  Preter  hec  in  hoc  meo  officio,  que  singula- 
riter  annotarentur,  nulla  fuere.  De  mutatione  precedenti  facul- 
tatis nostre  famulo  pedello  lodoco  persolvi  solarium  suum 
12  sol.  den.  Deinde  pro  presenti  mutatione  elapsa  rursum  dedi 
eidem  sol.  12.  In  feste  divorum  Cosme  et  Damiani  a  reveren-  27.  Sept. 
dissimo  domino  episcopo  Viennensi  pro  officio  donata  sunt  omnia 
preter  den.  22,  quos  pedellis  solvi.  Facto  igitur  calculo  de 
perceptis  et  expositis,  restant  facultatis  peccunie  12  sol.,  quos 
obtuli  excellentissimo  viro  domino  Wilhelme  Puelinger,  sub- 
sequentis  mutationis  decano  et  seniori  nostro  dignissimo.  Mag. 
Wolffgangus  Lazius  in  hoc  meo  decanatu  in  die  Cosme  et 
Damiani  fecit  orationem  ad  honorem  festivitatis  et  facultatis 
medice. 


[1533  n.] 

Decanatus    nonus    doctoris    Wilhelmi    Puelinger    ex  Fol.  121»» 
Wising. 

Anno  Domini  1533,  die  sancti  Colomanni,  iterum  domini  13.  Oct. 
doctores  elegerunt  me  doctorem  Wilhelmum  Puelinger  ex 
Wising  in  decanum,  et  dominus  decanus  precedens  presentavit 
mihi  per  pedellum  ceptrum  et  archam,  que  clave  carebat,  quam 
mox  per  artificem  presente  pedello  aperiri  feci  seram  depo- 
nendo,  ut  clavis  fieri  posset.  Presentavit  mihi  deinde  pedellus 
12  sol.  den.  in  moneta  Ungarica. 

Paulus  Chyrrer  Coronensis  intitulatus  est  per  me  ante 
festum  sancti  Martini  et  dedit  facultati  more  magistrorum  libera-     ^^ 
liier  4  sol.  den.  pro  intitulacione. 

Reformavi  ladulam  facultatis^  que  clave  carebat,  faciendo 
novam  clavem,  et  dedi  seratori  pro  toto  labore  suo  8  kruc. 

Acta  facnltotiB  medicae  III.  13 


]fM  liom  üt.  »»i»«  CL 


Lectores    duo    in    meäka   {dbcnhate    per    Begem    faeimit 

Jf^,h     aa^ampti«  et  pr^st  Xauiis  Domini  lettre  ccpeivBt:  «nus  in  dM»- 

^^^'    rica,  altfrr  in    practica^  sab  sdpendio  priris  dato  pro  trÜNtt  Iec> 

toribofii:  ä^nior  erat  docU>r  Vdalricns  Fabri  et  inior  dodor 

Si^ismandad  Ha§elreiter. 

^.  r^aL  E/Aeia  anno,  in  vigilia  NatiTitatis  ChristL  eiectos  fnit  aeo 

coni»titatiis  per  dominc»  de  re^imine  in  magj^imm  cmam  Tenera- 

bilis   et   egre^a.9   rir   doctor  I  oh  an  n  es   Pielhamer.  pro  tone 

aniversitatis   snperintendens  et  Principis  coosiliariiis  et  de  con- 

ffilio  et  coUegio  nostre  facohatis  doctor  eximias,  sicitt  qnondam 

eeiam   doctores  nostre  facoltatis  hnic  magistratm  prefaenmt,  ut 

dcK^tor  Khirchamer,   Gold,   Manestorffer')  et  pleriqae  aln. 

ibZ4      ^iib  magistrata  predieti  domini  doctoris  lohannis  Pielhamer 

n^h      per   lySteuerhandler^  porrecta  fbit  statim  post  festnm  Epiphanie 

in  prima  »enatos  sessione  seqaens  scriptnra: 

Edler  hocfagelerter  und  genädiger  herr  boi^germaister. 
Wir  haben  allt  vnnd  hewrig  des  rats  befelch  und  ratschleg  der 
doctor  doctorat  betreffennt  ersuecht  und  nicht  anders  pefonden, 
dann  das  mennallen  befolchen,  mit  selbigem  doctorat,  weU 
solchs  vor  khanigklicher  regieramb  noch  unerortert^  stillstannt 
gehallten  soll  werden,  also  vrirs  verstannden,  das  der  aosstanndt, 
so  auff  das  selb  doctorat  angeslagen,  die  weil  nit  eingenomen 
soll  werden  etc.     Euer  gnaden  nntertenigste 

N.  dy  steuerhandler. 

Auff  solche   geschrifft  in  ainen  ersamen  rat  geben  durch 
dy   herren   stenerhanndler  ist    nachvolgender    entschied    nnnd 
dccision    ergangen   und   uns   durch    herren   burgermaistcr    offl;- 
gcmellt  aus  einem  ersamen  rat  zugestellt. 
Fol.  122*  Der  allt  resst  ist  inen  nachgelassen,  und  das  man  mit  dem 

anschlag  gegen  inen  nu  für  an  pis  zu  eröffumb  der  decision 
zu  hoff  hangundt  stillhallt,  doch  das  sy  wochenlich  die  armen 
Icit  im  spital,  auch  dy  apoteckhen  zwier  im  iar  visitieren  unnd 
besechen  unnd  sich  der  freyhaiten  von  khaiser  Maximilian 
hochleblicher  gcdachtnuss  ausganngen  gemäss  hallten.  Actum 
9.  Jm.    9.  lanuarii  anno  etc.  34. 

^)  Die  hier  Genannten  waren  niemals  Bürgermeister,  wohl  aber  war 
Dr.  Johann  Kirchammer  Mitglied  des  Stadtrathes,  Dr.  Martin  Gnldein  Spital- 
mnister  des  Bürgerspitals  (Quellen  I  2,  Nr.  1874,  wo  statt  Quldem  Gnldein 
zu  lesen  ist)  und  Mag.  Joh.  MXncstorfcr  Stadtschreiber. 


Aeta  fkc.  medicM  III.  195 

Dominus  doctor  Enczianer,  filins  meus^  presentavit  mihi 
in  scriptis  hanc  dominorum  civinm  decisionem,  rogans^  ut  actis 
mandaretur,  nam  ipse  in  hoc  doctorom  gravamine  plurimum 
fnit  diligens  et  soUicitus  et  impetravit  non  solum  hanc  pro 
dominis  doctoribus  decisionem,  sed  quamdam  Regiam  com- 
missionem  ad  preces  suas  per  reverendum  dominum  Viennensem 
nunc  episcopum,  dominum  doctorem  Fahrig  yirum  doctissimum 
et  hereticorum  malleum^  cui  facultas  gratias  agere  tenetur  et 
in  occurrentibus  suis  egritudinibus  fideliter  consulere.  Qualem 
aliquando  habitura  sit  facultas  a  Regio  regimine  decisionem,  nesci- 
muSy  sed  forte  illa  dominorum  civium  sentencia  contenti  erimus  etc. 

Facultas  sollicitare  debet  apud  ,steuerhanndler'^  quod 
antiqua  ,resstat'  deleantur. 

Item  18.  lanuarii  fuit  facultas  super  precedentibus  congre-  18.  Jan. 
gata  et  conclusit,  quod  facultati  iuridice  negocium  hoc  clare 
exponeretur,  ita  quod  ipsi  eligerent  de  sua  facultate  pariter 
unum,  sicut  facultas  nostra  fecit  eligendo  dominum  doctorem 
Leopoldum  ex  lordanis  ad  visitandum  et  requirendum  cives^ 
qui  ;Steuerhanndler'  appellantur^  ad  delendum  omnia  ^restat' 
doctoribus  iniuste  et  ex  odio  imposita  usque  ad  hunc  currentem 
annum  1534,  et  ad  quietandum  super  hoc  unumquemque  suffi- 
cienter.  Secundo  conclusit  facultas^  ad  satisfaciendum  decreto 
civium,  quod  hoc  anno  toto  doctor  Wilhelmus  Puelinger 
deberet  esse  pauperum  medicus  gratis  et  doctor  Joannes 
Entzianer  per  angariam  visitet  hospitale,  et  sie  consequenter 
secundum  Senium  iuxta  Privilegium  Serenissimi  Cesaris  Maxi- 
miliani  facultati  gratiose  concessum.  Tertio,  quod  porrigatur 
supplicacio  ad  senatum  ad  petendum  inscribi  ad  librum  actorum 
civitatis,  et  quod  nobis  dentur  copie  autentice,  et  in  eadem 
snpplicacione  inserendum  putaverunt  quosdam  hie  contra  Privi- 
legium divi  Maximiliani  practicantes,  ut  fratrem  apud  Predica- 
tores,^)  Ehatzpeckhing,  Schleiffernigg  et  Barbitonsoris, 
qui  successit  Sebaldo,  magistro  suo.  Item  quod  extemi  doctores 
hie  practicantes  ostenderent  privilegia  sua,  et  quod  repeterent 
ant  a  practica  prohiberentur.  Item  publicacio  doctorum  pro 
pauperibus  electorum  facta  est  die  Purificationis  Marie.  Misi  2.  Febr. 
concionatori  unum  novum  nummum,  tres  cruciferos  valentem, 
cum  pedello. 


»)  P.  Nicolaus.   Vgl.  oben  S.  139. 

13* 


196  Acta  Ut.  medicM  III. 

Item  doctor  Prassicanns^  decanas  iaridice  facultatis^  et 
Doctor  Leopoldus  ex  lordanis  ingressi  sunt  seu  missi  ad 
,8teuerhandler^y  ut  delerent  antiqua  doctorum  ^restat'  super  eorum 
personis  et  doctoratu  aliquot  annis  imposita.  Q.uibus  responde- 
runt,  quod  mox  post  senatus  commissionem^  de  qua  supra 
legimus^  illa  omnia  ^restat'  deleverint  ex  libris  et  libros  dominis 
doctoribus  ostenderunt  pro  evidencia  veritatis,  quod  fecerunt  et 
executi  sunt     Sit  laus  Deo. 

Serenissimus  Romanorum,  Vngarie  et  Bohemie  Rex  Ferdi* 
nandus  per  commissionem  Präge  emanatam  dedit  et  con- 
cessit  universitati  sue  Vienensi  liberam  fsicultatem  eligendi  in 
rectorem  prefate  universitatis  doctorem,  licentiatum  aut  magistrum 
eciam  in  matrimonio  constitutum;')  voluit  eciam,  quod  tercius 
locus  in  sessionibus  ad  superintendenciam  Principis  pertineret 
et  eins  pro  tempore  superintendentem  ordinatum.*) 
14.  April  Resignavi  decanatum   die   Tiburcii,   et  electus  fuit  doctor 

lohannes  Entzianer  tunc  absens,  cuius  vices  gessi  usque  ad 
adventum  suum.  Dedi  pedello  pro  salario  suo  12  sol.  den. 
Exposui  seratori  et  pro  vino  et  panibus  die  resignacionis  53  den. 
Restant  solvendi  per  me  67  den.^  quos  misi  decano  sequenti 
cum  pedello. 

[1584  L] 

14.  April  Anno  nativitatis  Cristi  1534,  in  die  sanctorum  Tiburtii  et 

Valeriani,  doctor  loannes  Entzianer  fuit  electus  a  clarissimis 

dominis  doctoribus  inclite  facultatis  medice  in  decanum.    Huius 

autem    anni   nihil    est    actum,    quod    dignum   annalibus   fuisset 

conscribendum,   ob   id  acta  nullius  digna  admirationis  per  eum 

libro  conscripta  sunt. 

29.  Sept.  Die  29.  Septembris  inscriptus  est  Mag.  Leonhardus  Wir- 

27. Sept.  tinger  ex  Zell  prope  Rab,  dedit  4  sol.    In  die  Cosme  et  Da- 

miani  sermonem  voluit  dicere,  tarnen  ex  causis  prohibitus  [est]. 

Circa  finem  huius  partis  anni  nostri  decanatus  clarissimus 

vir  doctor  Wilhelmus  Puelinger  ex  Wising  debitum  nature 


»)  Vgl.  die  Urkunde  König  Ferdinands  I.  dd«  Wien,  9.  Mära  1634  bei 
Kink  II,  341. 

«)  Der  Befehl  König  Ferdinands  I.  an  die  Universität  dd»  Prag, 
29.  Januar  1534  in  betreff  des  dem  landesfUrstlichen  Superintendenten  ge- 
bührenden Ranges  ist  von  Kink  II,  340  mitgetheilt. 


Acta  fac.  medicae  in.  197 

solvit^  cuins  anima  Deo  omnipotenti  Bit  grata,  quoniam  vir  iustus^ 
sincerus  et  non  solam  in  arte  medendi  doctus  et  doctissimus, 
verum  bonus  litterainim  sacrarnm  interpres,  hystoriarum  prudens 
et  in  litteris  latinis  disertus,  colnmna  in  consiliis  dandis  facultati 
et  nniversitati.  Qui  vixit  septuaginta  annorum.  Rerum  haben- 
darumque  aliquantisper  tenax  et  parcus,  quoniam  ad  aliquot 
annos  iniqua  podagra  laboravit,  quare,  ut  viaticum  senectutis 
haberet,  bona  sua  in  aerem  non  exposuit.  Mihi  ad  doctoratum 
fuit  promotor  et  pater  et  semper  gratiosissimus  fautor,  cuius 
anima  in  eterna  patria  peroptime  quiescat. 

Accepi  2  flor.  ex  testamento  doctoris  Wilhelmi.  Accepi 
67  den.  a  decano  precedenti^  a  magistro  prius  inscripto  4  sol., 
videlicet  Leonfaardo  Wirtinger.  Exposui  pedello  12  sol.  17  den. 
Restant  solvendi  10  sol.  minus  7  den. 


[1534  n.] 


Decanatus  alter  doctoris  Fabri.  Fol.  123« 

Anno  Domini  1534,  in  die  divi  Colomanni,  elcctus  est,  13.  Oct. 
tametsi  congregationi  non  interfuerit,  in  medic^  facultatis  de- 
canum  Vdalricus  Fabri  Rhetus,  in  cuius  decanatu  hec 
posteris  communicanda  contigerunt  actaque  sunt.  Opere  precium 
fore  duxi  preter  ea,  que  medicam  concemunt  facultatem,  non- 
nulla  ex  rebus  quoque  gestis  huic  operi  inserere,  de  quibus 
certo  nobis  constat;  nam  de  incertis  et  qu^  vulgo  atque  a 
circumforaneis  dicuntur,  silentio  involutis,  nihil  scribemus. 

Primo  igitur  omnium  animadvertere  licet,  quod  Ludo- 
vicus  Gritti,  primarius  in  re  bellica  vir  sed  crudelissimus 
Christiane  fidei  persecutoris,  Thurc§  videlicet,  servitor  et  ad 
bellum  contra  Christianos  susceptum  capitaneus,  post  ubi  cum 
Thurcis,  quos  secum  ducebat,  in  Transsylvaniam  venit,  Vngarie 
aliquando  dominaturus,  subdita  prius  Transsylvanorum  gente, 
premissis  quibusdam  tam  Turcis  quam  Vngaris  quasi  alio  arma 
laturis,  Cibackh,  episcopum  Varadinensem,^)  protinus  interfici 
iussit,    cuius   caput   ei   allatum   est    non    sine   magna    Thurcice 


^)  lieber  die  Ermordung  des  sogenannteD  ^Bischofs*  von  Grosswardein 
Emerich  Czybak  am  11.  August  1534  vgl.  Fessler-Klein  III,  473  und  Heinrich 
Kretschmayr  im  Archiv  für  österr.  Gesch.  LXXXIII  (1897),  8.  70  ff. 


198  Ada  fae.  medicae  HL 

gentis  leticia,  congratalantibas  quibusdam  ex  Vngari^  proceribns^ 
qui  et  BU9  perfidi§  peDam  partim  iamiam  dederunt^  partim  vero 
aliqnandoy  Deo  ita  disponente,  luent.  Saborto  igitur  tumulta 
ab  incolis  ob  crudele  factum^  Gritti^  extrema  ad  hoc  eum 
compellente  necessitate^  ut  potiora  tantam  enumerem,  sese  cum 
milite  suo  in  Medwisch,  oppidulum  id  est  TranssylTanie^  moro 
satis  yalido  munitum  [et]  cinctum,  recepit.  Nostri  itaque,  hoc 
est  Transsylvani^  post  ubi  renovato  inter  se  foedere  amiciciam 
inierant^  duce  Mayelatt  et  aliis  quibusdam  bonis  viris,  adiu- 
vantibus  strenue  metropolitanis  Cibiniensibus,  quos  vulgo  Herm- 
stattenses  nominant,  cum  omni  armorum  apparatu  et  bombardis, 
sine  quibus  nihil  ceteri  fecissent,  oppidum  Medwiczsch  undique 
obsidenteS;  eo,  qui  commodior  erat,  loco  expugnare  ceperunt, 
die  noctuque  sedulam  navando  operam,  non  prius  abituri,  nisi 
capto    tant^    seditionis    autore^   id   quod   Deo   Optimo    Maximo 

28.  Sept.  volonte  post  aliquot  dies  factum  est.  Die  itaque  28.  Septembris 
anno  ut  supra,  Medwisch,  in  quo  Gritti  erat  cum  duobus  filiis 
et  certo  militum  numero,  a  nostris  fortiter  pugnantibus^  deiecto  in 
una  parte  muro,  capitur^  cesis  bona  parte  hostibus^  et  tandem 
Gritti,  qui  sese  occultaverat  aliquamdiu,  inventus,  cervicem 
securi  subiicere  coactus  est  sa^que  temeritatis  transactique  mali 
penam  dedit.^)  De  filiis  autem  suis  et  quibusdam  Vngaris 
atque  gregario  milite,  quid  actum  sit,  relationis  varietas  facit, 
ut  silentio  multa  preteream.  Fertur  tamen  eos  ad  ducem  Mol- 
davie,  qui  Transsylvanis  auxilia  miserat,  perductos  esse;  sit 
necne,  nihil  certandum.  Sufficiat  nobis,  publicum  Christiani 
sanguinis  hostem,  imo  verius  pestem  dixeris,  cum  ceteris  Christi- 
an §  fidei  osoribus  e  vivis  sublatum  esse.  Laus  et  honor  sit 
Deo  gloriose  in  etemum. 

1  Nov  1.  die  Novembris,  infra  terciam  et  quartam  mane,  Lucina 

favente,  nata  est  filia,  Magdalena  nomine,  invictissimo  Roma- 
norum, Vngari§  et  Boemi^  etc.  Regi  Ferdinande,  Principi 
nostro  clementissimo,  octava  Regi^  prosapie  proles,  Vienn^ue 
Austri^  in  arce  Regia  foetus  editur  baptisaturque. 

Et  cum  hiis  diebus  varia  dicerentur,  quae  hinc  inde  con- 
tigissent,  tam  in  terra  quam  in  mari,  nihil  tamen  constantie  eins- 
modi  sermones  haberent,  supersedere  volui.     Adscribam  tamen 


^)  lieber  die  Erstürmung  yon  Mediasch  am  29.  (nicht  28.)  September 
1534  and  Qrittis  Ende  vgl.  Fessler-Klein  III,  474  und  Kretscbmajr  a.  a.  O.,  S.  79. 


AcU  fkc.  nedicae  lU.  1 99 

quarandem  litterarum  copias  a  Veneciis  per  qnemdam  merca- 
torem  transmissas  6.  Novembris,  quarum  is  tenor  est:  6.  Nov. 

Wir  haben  zeittung,  wie  iezuadt  disen  abent  von  dem 
general  haubptman  der  herschafft  auff  irer  armada  brieff  sind 
zfikhumen,  das  nemlich  des  Andre  Doria  nepoto  Rhodys  sol 
erobert  haben,  dann  jr  wenig  volck  darin  gewesen,  und  seer 
ausgestorben.  Item  das  des  Barba  Rossa,  des  turckeischen 
kheyser  hauptman,  so  vergangen  tag  ein  sollichen  wüst  zu 
Fandi  im  khunigreich  Neapolis  begangen,  and  nachmals  den 
khunig  von  Tunis  ^)  in  Barbaria  vertriben  und  ein  andern  solt 
eingesacz  haben,  das  sein  armata  per  fortuna  an  der  spicz  de 
Barbaria  auff  land  geworffen  und  alle  zutrimert  sein  solle,  der- 
halb  di  herschafft  zu  haund  unnd  ernstlich  ein  haimlich  ratt 
berueffen  lassen  unnd  bis  hernach  darin  siezen.  So  hatt  der 
Turck  nit  vil  gegen  dem  Sophi  erobert,  ja  dermassen  wider 
abzogen,  vnnd  als  man  sich  versiecht,  disen  winter  zu  Aleopo 
hausen  werdt;  zu  Constantinopel  verpotten  bey  dem  pfall,  das 
niemancz  auff  den  gassen  pläczen,  und  indert  der  stat  in  samlung 
und  circel  mit  einander  reden  sol,  khain  schaw-,  khain  khriegs- 
pferdt  halten  müg,  der  zu  Constantinopell  beliben  sey  oder  alda 
zu  beleiben  verordnet,  und  das  nit  mer  dan  vier  cristen  in 
ainem  hauss  bay  ein  andren  wonen  mugen.  Es  sol  etlich  tausent 
heilser  zu  Constantinopel  verprunnen  sein  etc.  Solliche  neu 
zaittung   sind,   wie   vor  gemelt,    von  Venedig  her  geschribenn. 

Es  sind  auch  im  November  vorhin  nit  erhörtt  zeittung  von  Fol.  124* 
Münster  khumen,  einer  neuen  religion  unnd  secten  wider  alle 
vernufft  unnd  erberkhait,  so  ver  der  sach  also  ist,  mit  selczam 
manir  angehebt  unnd  vyl  volcks  anhennig  gemacht,  auch  pro- 
pheten  ausgeschickt  vnnd  einen  khunig  erweit,  darvon  ich  nit 
weitter  schreiben  wyl.  Gott  wende  alle  ding  zum  besten  unnd 
erleucht  die  herczen  der  menschen  zu  einigkhait  in  einem 
rechten  glauben  Amen. 

Im  December  des  1534.  jars  ist  ein  venedigische  pottschafft  Decemb. 
zu   khunigklicher   Maiestat  gen   Wienn   aukhumen,    unnd,    als 
man   sagt,   drey  jar   von  Venediger  am  hoff  zu  bleiben,  abge- 
firtiget.    Fuit  autem  legatus  ipse  de  familia  Contharin.    Es  sind 


^)  Dazu  am  Rande  folgende  Notiz:  Credo  quod  Vtica  ait,  que  nunc 
TtiuU  cUcilur,  nUi  ea  esaet,  quam  Livius  Tunetum  appeUat,  quod  veritali  magüt 
con/ortne  eH, 


200  AcU  lac  nadica«  UI. 


auch  khomen  gesandt  vom  hirczig  von  Wirttenberg  tumd  landt- 
graffen  von  Hessenn  nach  irer  instraction  mit  khoniglicher 
Maiestat  zu  handien,  qui  honeste  accepti  ac  mnnerati  elapso 
fere  mense,  abierunt  Es  sind  auch  vor  und  nach  vyl  ander 
neu  zeittung  f&rgefallen,  die  ich  von  khürcze  zu  schreiben 
underlass. 

25.  Sept.  Anno  etc.  1534,  Septembris  25,  Clemens  [VII.],  pontifex 

maximus,  vita  functus  est.  Paucis  deinde  interiectis  diebus 
Alexander  de  Farnesio  Romanus  communi  cardinalium  con- 
sensu  ad  summi  pontificatus  apicem  evectus  est  nomenque  illi 
ex  more  permutatum  Paulusque  III.  appellatus. 

}^^^  Anno   etc.    1535,    altera    die    Marcii,   Viennam    venerunt 

2.  März  '  ' 

quibusdam   comitati  militibus  ex  Strigonio  Thurc§  numero  sex, 

3.  März   qui  legationis,  ut  ferebatur,  munus  obeuntes  sequenti  die  celer- 

rimis  curribus,  quos  ^godschy^  nuncupant,  ad  Regiam  Maiestatem, 
quae  nunc  in  Znam  erat,  vecti;  morari  enim  Vienn§  usque  ad 
Regie  Maiestatis  reditum^  ut  vulgaris  fama  erat,  non  audebant. 
Verum  abi  in  Znam,  Moravie  oppidum,  pervenere,  biduum 
forsan  ibidem  manentes,   postea   iterum  Viennam  remissi  sunt, 

Fol.  124*>  ut  illic  responsum  acciperent.  Ceterum  ubi  |  Regia  Maiestas 
Viennam  perveniens,  eodem  die  interpres  Thurcarum  laqueo 
vitam  finivit,  quare  Thurce  diutius  retenti,  provisis  tamen  in 
Omnibus  necessariis,  tan  dem  absoluti  sunt  et  rursus  bona  comi- 

23.  M&rz  tiva  unde  venerant  dimissi;  isque  dies  erat  feria  tercia  post 
Palmarum  anno  etc.  ut  supra. 

22.  März  22.  Marcii,  vesperi  circiter  terciam,  ist  Rö.  khun.  Maiestat 

mit  einer  anzal  hofgesindzs  über  die  schlachprfigck  hinaus- 
geritten, unnd  von  dannen  herinbelaidt  mit  freundtlichem  zu- 
sprechenn  Herczog  Philipp  landtgraffen  zu  Hessenn, 
Herczog  Heinrich  von  Braunschweig  unnd  Markgraff 
Hansenn    von    Brandenburg,    welche  drcy  forsten  cum  ex- 

2.  April  pensis  regiis  sind  zu  Wienn  beliben  piss  an  den  ander  tag 
Aprilis,  unnd  wider  mit  einer  herlichen  belaittung  hinweg 
geritten  n. 

26.  März  26.  Marcii   anno   etc.  1535,   paululum   ante  nonam  noctis, 

que  erat  dies  Parasc.eves,  obiit  vir  in  omni  doctrinarum  genere 
precellens  Georgius  Colimicius  Licoripensis,  regiorum 
puerorum  physicus  in  Oeniponto,  cuius  anima  Deo  vivat  in 
infinita  secula. 


Acta  fao.  medioM  III.  201 

Inscripti:   Ottomarus    Faber  Vlmensis    2.  Decembris,    2.  Dec. 
persolvit  15  cruc. 

Thomas  Enczianer,  baccalaareus,  filius  doctoris  En- 
czianer  17.  lanuarii^  solvit  4  sol.  den.  Summa  pereeptorum 
per  me  facit  6  sol.  den.  D.  Enczianer  solvit  sequenti  decano 
10  sol.  den.  minus  7  den.  et  sie  persolutus  est  deeanus  in  2  flor. 
minus  7  den. 


1535 
1 7.  Jan. 


[1535  L] 


Decanatus  quintus  doctoris  loannis  Gasstgeb.  Fol.  125* 

Anno  a  nativitate  Domini  nostri  lesu  Christi  1035,  in  die 
sanctorum  Tiburcii  et  Valeriani^  Joannes  Gasstgeb,  arcium  u.  April 
et  medicine  doctor,  qui  priori  mutacione  primus  inter  medicos 
ut  coniugatus  rectoratus  officium  gessit,  in  decanum  facultatis 
medice  eligitur,  cui  presentanda  presentabantur,  et  facto  calculo 
prior  deeanus  dedit  1  tal.  7  sol.  23  den. 

Item    2.   Julii    clarissimus    dominus    doctor    Franciscus     2.  Juli 
Em e rieh,   assignato   puncto,  ad  repetendum  unanimi  consensu 
facultatis  admittitur. 

Item   19.  Augusti   dominus   doctor   Franciscus  prenomi-    19.  Aug. 
natus    publicam    in    aula    repeticionem    fecit   et    pro    facultate 
dedit  6  tal. 

Item   26.  Augusti   idem   doctor   Emerich   in   consorcium  26.  Aug. 
facultatis    unanimi    consensu    dominorum    doctorum    admittitur, 
qui   loco  coUacionis  dedit  6  sol.  den.;    domini  doctores  pro  usu 
facultatis  locarunt;  facit  6  sol.  den. 

Eodem    anno    1535,    die   26.  Marcii,    moritur    clarissimus  26.  März 
dominus  doctor  Georgius  Tanstetter,  infantulorum  regiorum 
medicus,  cuius  anima  Deo  vivat.^) 

Item  15.  Septembris  inscribitur  ad  facultatem  prenominati 
domini  doctoris  filius  Cristiernus  Tansteter  Viennensis, 
qui  dedit  4  sol.  den.    Summa  pereeptorum  9  tal.  1  sol.  23  den. 

Item  exposuit  pro  solucione  pedelli  1  tal.  4  sol.  den.  Item 
pro  officio   Cosme   et   Damiani   ad   sanctum   Stephanum    1   tal.  27.  Sept. 
Item  pro  mandato  affigendo  4  den.    Summa  expositorum  2  tal. 


1)  Schou  früher  S.  200  berichtet. 


202  Acte  fac.  medioae  lU. 

4  8oI.  4  den.     Kestabant^   calculatis  omnibus  et  deductis  dedu- 
cendis,  que  presentata  sunt  omnia  domino  decano  sequenti  6  tal. 

5  sol.  19  den. 


[1535  IL] 


Fol.  126^  Decanatus  primus   doctoris    Francisci    Emrich    Oppa- 

viani. 

13.  Oct.  Anno  a  nato   Christo   1535^   die  Colomanni,  Franciscus 

Emericus  Oppavianus^  quum  nuper  celebri  et  regiorum 
medicorum^  et  eoruni;  qui  facultatis  huins  medicae  in  studio 
hoc  Wiennensi  tum  aderant^  consessu,  repeticionem  quam  vocant 
absolverat;  in  eiusdem  facultatis  decanum  unanimi  consensu 
eligitur  et  facultatem  concemencia  sibi  oblata  et  credita  sunt^ 
in  cuius  decanatu  pro  facultatis  decoro  et  ornamento  haec  infra 
notata  gesta  sunt.  Priori  decano  ex  calculo  suo  ex  summa 
pecuniaria  reliqua  fuere  flor.  6  sol.  5  den.  19^  de  qua  pedello 
cessit  flor.  1  sol.  4;  remansere  aduc  mecum  flor.  5  sol.  1  den.  19. 

29.  Oct.  Octobris   29.  prima  habita  est  apud  me  dominorum  doc- 

torum  facultatis  congregacio,  et  ad  comparendum  vocatus  est 
Martinus,  item  et  Vitus  barbitonsores.  Martinus  quidem 
comparuit^  Vitus  autem  minime.  Martine,  si  opera  prosequi 
cyrurgica  vellet,  in  spacio  dierum  octo,  nam  idmet  petebat, 
examinacioni  doctorum  et  idoneorum  cyrurgicorum  ut  se  pararet 
et  submitteret,  iniungitur;  quam  iustam  racionem  ignoranciae 
conscius  declinavit.  Opera  verum  phisica,  quibus  temere  quo- 
que  sese  commiserat,  sibi  inhibita  sunt,  ne  vel  in  myropoliis 
vel  eciam  domi  suae  cum  katarticis  attentaret  quicquam.  De 
contumacia  Viti  dominus  senior  doctor  Enczianer  et  ego, 
doctori  Pilhamer,  qui  tum  civium  magister  fuit,  ex  doctorum 
decreto  conquesti  sumus,  sed  [cum]  facultati  et  publicae  quoque 
utilitati  atque  infensus  nobilissimae  professioni  esset,  frigide  et 
negligenter  immo  nihil  hac  in  parte  patrocinatus  est  vel  consuluit. 
Eodem  tempore  Regia  Maiestas  commissionem  facultati 
fecit  de  pestifero  afflatu  prospiciendo,  nam  levicula  admodum 
a  vicinis  pocius  populariter  grassantis  morbi  emergebat  suspicio, 
quare  pro  dicta  Regia  commissione  agitatum  est  et  conclusum, 
ut  doctor  Fabri  Rhetus  et  Regiae  Maiestati  vel  commissariis 
responderet,  periculosum  esse,  huius  morbi  territum  alias  populum 


Acta  fao.  medicae  III.  203 

commonefacere^  quod  nonnumquam  mali  praeberet  causam^  tarn 
etiam  temporis  irigida  constitucio  melius  quiddam  nobis  pro- 
mitteret.  Quare  de  intimacionibus  et  aliis  consulcius  super- 
sedendum  esse.  Qaae  racio  approbata^  sed  responsio  pro  forma 
hie  inclusa  videri  potent.^) 

Altera  congregacio  habita  est  Novembris  13.,  qua  doctor  Fol.  126» 
lacobusWalch  pro  repeticione  peeiit,  et  admisso  punetus  pro  13.  Nov. 
more  assignatus  est. 

Decimaquarta   doctor  lacobus  Walch   deposuit  pro  ad-    u.  Nov. 
missione  ad  repetendum  flor.  Reynenses  6.  Peciit  et  dicta  con- 
gregacione  Mag.  Perlachius  a  facultate  examinari  pro  bacca- 
lanreatn  et  pro  licencia.   Decretum  est,  ut  15.  dicti  mensis  pro    16.  Nov. 
baccalaureatu    rite    examinaretur,    mox    16.    die    sequenti    pro    16.  Nov. 
licencia.     Dicta   congregacione   dedi  pro  una  pinta  Muscatellae 
cruc.  16  pro  den.  15. 

Mag.  Perlachius  dicto  tempore  pro  more  facultati  so- 
lucionem  fecit.  Primum  pro  deficiencia  octavi  doctoris,  ut 
statuta  habent,  deposuit  facultati  sol.  6,  pro  collacione  sol.  4, 
pro  tenore  statutorum  sol.  12,  pro  presidencia  sol.  12. 

16.  Novembris  Mag.  Perlachius  pro  examine  ad  licenciam 
facultati  flor.  Reynenses  3  deposuit  in  pacziis.  Eodem  die  a 
me  praesentabatur  domino  Cancellario,  qui  hac  in  parte  et  pro 
hac  vice  vicarium  me  sibi  statuit  etc. 

Yigesima  secunda  Mag.  Perlachius  pro  more  tulit  puncta  22. Nov. 
assignata  et  hora  secunda  pomeridiana  examinatus  est  ad  licen- 
ciam. Examinatum  doctores  eundem  admiserunt,  quare  deposuit 
flor.  Reynenses  binos  in  moneta,  quos  ad  facultatem  deposui, 
ut  domini  doctores  cum  hiis,  quicquid  vellent,  agerent.  Pro  vino 
dedi  den.  16. 

18.  Novembris  facta  est  congregacio  facultatis  ad  trac-  18.  Nov. 
tandum  de  datis  et  dandis  inscriptionibus  senatui  Wiennensi  et 
de  iuramento  senatui  Wiennensi  praestando.  Eo  enim  quasi 
adigere  ipse  Pilhamer  doctores  facultatis  voluit,  cum  eo  tem- 
pore civium  esset  magister,  sed  conatus  suus,  ut  antiquae  liber- 
tati  contrarius,  fuit  nuUus. 

3.  Decembris  domini  [doctores]  facultatis  congregati  sunt  ^^o\.  126»» 
[ad]  tractandum  denuo  super  dandis  et  datis  inscripcionibus,  et 
conclusum  est  de  lamentacione  apud  senatum  huius  iniustae  et 


^)  Ist  aber  nicht  eingetragen. 


204  Acta  ftc.  medicae  m. 

ab  antiquo  non  receptae  impeticionis.    Sed  res  omnis  et  conatus 
D.  Pilhamer  concidit  coneidente  ma^stratu  suo  civium  etc. 
8  April  Sabato  ante  Palmarum  in  congregacione  habita  resignavi 

officium  decanatus  in  manus  dominorum  doctorum  et  exposni 
pro  Cretico  cruc.  21  pro  den.  12.  Pedello  dedi  eodem  die 
sol.  12.  Acceptorum  omnium  summa  flor.  20^  sol.  3^  den.  19. 
Expensorum  omnium  summa  flor.  2,  cruc.  16^  den.  3.  Reliqua 
summa;  quam  per  pedellum  domino  decano  misi,  est  flor.  Rey- 
nenses  18^  sol.  1^  den.  11. 


[1536  I.] 


Fol.  127»  Decanatus  secundus  doctoris  Sigismundi   Haselreiter. 

8.  April  Anno  salutis  nostre  1536^  die  Aprilis  8,  in  decanum  facul- 

tatis  medice  electus  est  doctor  Sigismundus  Haselreiter.  In 
ea  dominorum  doctorum  congregatione  erant  aliquot  articuli  per 
precedentem  decanum  proponendi,  sed  placuit  dominis  doctoribus^ 
ut  in  primis  fieret  electio  decani  et  demum  ut  electus  eosdem 
proponeret  articulos,  quod  factum  est.  Primus  articulus  erat, 
ut  e  facultate  nostra  unus  doctorum  eligeretur  in  superinten- 
dentem  universitatis.  Secundus  articulus,  ut  eligeretur  medicus 
pauperum  in  annuum  huius  rei  munus  et  medicus  quoque 
§grorum  hospitalis  civium.  Tertius  articulus,  ut  audiretur  petitio 
doctoris  lacobi  Walcfa.  Quod  ad  primum  attinebat  articulum, 
dominus  senior  nostre  facultatis  doctor  loannes  Enzianer  in 
superintendentem  universitatis  electus  est.  Quod  vero  ad  se- 
cundum  spectabat  articulum,  dominus  doctor  loannes  Pilhamer, 
Kegius  superintendens  universitatis,  ex  ordine  senii  successit 
domino  seniori  nostro  domino  loanni  Enzianer,  ut  medicus 
pauperum  annuus  esset,  et  dominus  doctor  loannes  Enzianer 
recto  ordine  §grorum  hospitalis  medicus  factus.  Quod  autem 
ad  tertium  pertinebat  articulum,  postquam  petitio  doctoris  lacobi 
Walch  audita  est,  hoc  in  primis  ei  responsum  datum,  si  posset 
aliqua  decenti  ratione  se  a  iuramento  civibus  prestito  expedire, 
et  dare  inscriptionem  more  hactenus  apud  doctores  nostre  facul- 
tatis consueto,  preterea  non  simul  agere  doctorem  et  aromatarium, 
domini  doctores  petitionem  suam  omni  ex  parte  exaudituri  essen t 
Respondit,  se  quidem  ex  animo  optare  atque  cupere,  nihil  agere, 
quod   in   preiuditium   facultati   cedere   possit,   verum   nunc  sibi 


Acta  fbc.  medicae  ID.  205 

non  esse  possibile^  ut  iuramento  civibus  prestito  renunetiaret, 
quoniam  mox  futurum  esset^  ut  cives  omnem  sui  myropolii  nego- 
eiationem  sibi  prohiberent.  Domini  doctores,  super  hac  re  delibe- 
ratione  habita,  rursus  hoc  responsum  dedere,  quod  repetitionem 
suam  rite  et  docte  absolutam  omnes  unanimiter  approbarent 
atque  eapropter  eum  in  eonsortium^  coneurrentiam  et  alia  quevis 
emolumenta  facultatis  assumerent,  sed  ad  consilium  id  temporis 
eum  excipere  differrent,  quoniam  negotium  hoc  maiore  adhuc 
indigeret  deliberatione.  Ob  hoc  responsum  ipse  dominis  doc- 
toribus  gratias  egit  et  abiit.  Eodem  die  sceptrum  et  sigillum 
facultatis  mihi  per  famulum  facultatis  presentata  sunt. 

Die  18.  Aprilis  dominus  doctor  loannes  Gastgeb  per  1 8.  April 
magistrum  chori  §dis  cathedralis  divi  Stephani  annuus  medicus 
pauperum  in  concione  populo  nunctiatus  est.  Hoc  munus  ipse 
petitus  loco  domini  doctoris  loannis  Pilhamer  suscepit,  nam 
is  plurimis  negotiis  universitatis  et  civitatis  impeditus  oportune 
id  exequi  non  poterat. 

Die  19.  ApriUs  archula  facultatis  cum  actis  et  aliis  ibidem  ^o\.  127^ 
conclusis   mihi   per  famulum   facultatis  presentatis  et  simul  pe-       '    ^" 
cunia  facultatis^  cuius  summa  erat  18  tal.  1  sol.   11  den. 

Die  25.  Aprilis,  dominis  doctoribus  consentientibus,  Sebasti-  25.  April 
ano  Wolflein^   provisori   stipendii   burse   Liliorum^   date   sunt 
litere  testimoniales  sui  studii  et  inscriptionis  in  facultatem  nostram 
cum    appenso    sigillo    facultatis    nostre,    pro    quibus    numeravit 
facultati  1  tal.  4  sol.  den. 

Die   27.  mensis   Aprilis   Augustinus   Nägelin   in  facul-  27.  April 
tatem  nostram  inscriptus  est  et  dedit  2  sol.  den. 

Die  5.  Maii  dominus  doctor  loannes  Enziane r,  senior  ö.  Mai 
noster,  paulo  ante  per  facultatem  nostram  in  superintendentem 
universitatis  electus,  per  me  magnifico  domino  rectori  doctori 
Vdalrico  Gebhart  et  suis  consistorialibus  presentatus  est  ad 
Prästandum  iuramentum  huius  offitii  intuitu  prestari  solitum, 
presente  ibidem  domino  doctore  loanne  Pilhamer,  Regio 
universitatis  superintendente. 

Die  ultima  lulii  anni  1536  congregata  est  facultas  ad  si.jnii 
audiendum  quendam  Georgium  ex  Wormbs,  herniarum  et 
lapidum  vesice  excisorem,  qui  schedam,  que  suarum  operationum 
pollicitationes  complectebatur,  prius  senatui  Viennensi  exhibitam, 
cum  inscriptione  senatus  et  mandato  sibi  facto,  facultati  obtulit 
et  simul  petiit,  ut  ad  ea,  que  in  scheda  sua  polliceretur,  in  urbe 


206  Aeta  fAC.  ««dieae  III. 

Viennensi  exercenda  admitteretur.  Datum  est  ei  responsum,  si 
vellet  iuxta  Cesarei  privilegii  formam  examinari  in  hiis,  qae 
profiteretar  in   scheda   saa,    facultas   esset  parata   ei    diem    et 

i.Aag.  horam  examinis  eonstituere.  Id  cum  postularet^  sequentis  diei 
hora  duodecima  ei  pro  examine  constituta  est,  ea  erat  prima 
Augusti.  Examinatus  itaque  est  presente  ibidem  etiam  Georgio^ 
chirurgo  Viennensi^  et  admissi  sunt  sibi  sex  articuli,  in  quibus 
posset  manualem  exercere  operationem.  Testimonium  examinis 
atque  admissionis  senatui  Viennensi  in  scriptis  per  facultatem 
datum.  Copie  eiusmodi  testimonii  atque  admissorum  articnlorum 
simul  cum  scheda  eiusdem  per  senatum  inscripta  apud  acta 
asser vantur  signate  A.  B.^) 

3.  Aug.  Die  3.  Augusti   dominus    doctor   Leopoldus   lordanus 

dedit  in  §des  meas  schedam,  que  vota  domini  senioris  et  doctoris 
loannis  Gastgeb  continebat  de  literis  promotorialibus  doctori 
loanni  Killmair  dandis.  Cum  autem  mihi  non  satis  constaret, 
ad  quem  tales  litere  dari  deberent,  postulavi  a  domino  doctore 
lordano,  ut  copias  talium  literarum  curaret  ad  me  dare. 

5.  Aug.  Die  5.  Augusti  per  dominum  doctorem  lordanum  dictarum 

promotoriaUum  literarum  copie  ad  me  misse.  Ego,  ut  ex  offitio 
debui,  eas  singulis  dominis  doctoribus  legendas  transmisi^  et 
cum  non  convenirent  sententie  dominorum  doctorum,  ut  eius- 
modi litere  darentur,  eo  quod  instrumentum  doctoratus  doctoris 
Fol.  128»  loannis  Killmair  in  facultate  |  nunquam  visum  fuisset,  in- 
sinuavi  hoc  ipsum  domino  doctori,  qui  eo  die  ad  me  manu 
propria  scriptas  literas  dedit,  quibus  fidem  fecit  de  instrumento 
doctoratus  doctoris  loannis  Killmair,  quod  idipsum  yiderit  et 
legerit,  et  se  obligavit  intra  mensem  hoc  ipsum  doctoratus  instru- 
mentum nominati  doctoris  facultati  ostensurum  sub  pena  50  flor. 
Eas  iideiussorias  domini  doctoris  lordani  literas  cum  domini 
doctores  legissent,  annuerunt  tandem  in  literas  promotoriales 
doctori  loanni  Killmair  ad  cives  in  Krembs  dandas.  Date 
sunt  missive  sigillo  facultatis  obsignate,  copie  earundem  ad  acta 
reposite,  et  quia  ex  benevolentia  atque  amicitia  concesse  sunt, 
placuit  tandem  dominis  doctoribus,  ut  pro  eisdem  a  doctore 
loanne  Killmair  facultatis  nomine  nihil  exigerem. 

7.  Aug.  I^iß  '^'  Augusti  congregati  sunt  domini  doctores  ad  audien- 

dum   petitionem   cuiusdem   chyrurgi   Petri   Weichter,  qui  ad 

*)  Diese  Acten,  sowie  die  im  Folgenden  erwähnten  sind  leider  nicht 
meiir  vorhanden. 


Acte  faß.  medieae  III.  207 

facultatem  secnm  attalit  Regiam  promotionem  ad  dominos  de 
regimine  impetratam.  Domini  de  regimine  enm  simnl  cnm 
promotione  Regia  senatni  Viennensi  transmiserant,  senatus  autem 
Viennensis  eundem  ad  facultatem  nostram  delegaverat^  ut  ibidem 
examinaretur.  Petiit  ergo  germana  lingua,  quia  literas  non 
novit,  in  chyrurgia  examinari,  quo  posset  eandem  Vienne  exer- 
cere,  et  simul  ibidem  barbitonsorem  agere.  Domini  doctores 
constituere  ei  pro  examine  diem  sequentem,  quo  iterum  congre-  i.  Aug. 
gati  eum,  quod  ad  chyrurgiam  attinebat,  examinarunt  atque 
admiserunt  tenore  instructionis  senatui  Viennensi  facte^  cuius 
copie  apud  acta  habentur.  Pro  examine  dedit  ad  facultatem 
1  tal.  4  sol.  den. 

Die  23.  Augusti  ad  sollicitationem  domini  senioris  doctoris  23.  Ang. 
loannis  Enzianer  date  sunt  litere  testimoniales  cum  appenso 
sigillo  facultatis  Cornelio  Rosner  Confluentino  sui  studii 
atque  inscriptionis  sue  in  facultatem  nostram,  cui  anno  1529  in 
tertio  decanatu  domini  doctoris  loannis  Gastgeb  similes  testi- 
moniales litere  date  sunt,^)  que  cum  ei  periissent,  has  denuo 
patrocinio  domini  senioris  curavit  impetrare,  pro  quibus  facultati 
exhibuit  1  tal.  4  sol.  den. 

Die  24.  Augusti  doctor  loannes  Killmayr  instrumentum  24.  Ang. 
doctoratus  sui,  quod  nuper  intuitu  literarum  promotorialium  sibi 
a  facultate  nostra  datarum  expetebatur,  mihi  exhibuit.  Id 
singulis  dominis  doctoribus  facultatis  nostre  per  facultatis 
famulum  lodocum  videndum  ac  legendum  transmisi.  Quod 
cum  vidissent  ac  perlegissent,  concluserunt,  ut  domino  doctori 
lordano  literas  suas  fideiussorias  redderem,  quibus  se  sub 
pena  50  flor.  obligaverat  intra  mensis  unius  terminum  ante- 
dictum  doctoratus  instrumentum  facultati  nostre  exhibiturum  et 
ostensurum.     Conclusioni  eiusmodi  per  me  satisfactum  est. 

Die  7.  Septembris  convocati  sunt  domini  doctores  vigore  7.  Sept. 
decreti  Consistorii  magnifici  domini  rectoris  ad  deliberandum 
super  supplicatione  dominis  de  regimine  facienda  occasione 
decisionis  Regie  Maiestatis  inter  universitatem  et  dominum  epi- 
scopum  Viennensem,  que  paulo  ante  Universität!  per  dominos  de 
regimine  exhibita  est.  In  ea  congregatione  per  dominos  doctores 
presentes  aliquot  articuli  quidem  annotabantur  immutandi  in 
copiis   supplicationis,    quas   domini    doctores    iuridice    facultatis 


»)  Vgl.  oben  8.  175. 


208  Acte  UM.  media«  IIL 

ediderant,  verum  qoia  dominns  senior  doctor  loannes  £nzi- 
aner  et  dominus  doctor  Vdalricus  Fabri  aberant,  nihil  eo 
die  in  facultate  nostra  ea  in  re  conelasam  est 

11.  Sept.  ^^  ^^*  Septembris  rursus  convocati  sunt  domini  doctores^ 

ut  decreto  Consistorii  magnifici  domini  rectoris  satisfieret,  ratione 
supplicationis  dominis  de  regimine  offerende,  estque  tandem  eo 
die  conclusum,  ut  articuli  superiori  congregatione  annotati  mag- 
nifico  domino  rectori  domino  Vdalrico  Gebhart  cum  istius- 
modi  inscriptione  exhiberentur:  ,,Copie  suppUcationis  magnificis 
dominis  de  regimine  oflferende,  quas  domini  doctores  ioridice 
facultatis  §didere,  placent  facultati  medice  exceptis  articalis  per 
ordinem  numerorum  annotatis.^  Qui  quidem  articuli  suis  numeris 
signati  apud  acta  asservantur. 

13.  Sept.  Die  13.  Septembris  Mag.  Andreas  Perlachius  in  ecclesia 

sancti  Stephani  consueta  solemnitate  licentiam  in  arte  medica 
suscepit  a  prestanti  viro  domino  doctore  Francisco  Emerico 
Oppaviano  id  temporis  vicecancellario.  Quo  facto  mox  tandem 
dominus  doctor  Leopoldus  lordanus,  preceptor  suus,  docto- 
ratus  insignia  ibidem  sibi  contulit. 

27.  Sept.  Die     sanctorum    Cosme    et    Damiani    Mag.  Volfgangus 

Lazius  Viennensis  in  laudem  medicine  et  divorum  patro- 
norum  facultatis  nostre  peroravit  in  §de  divi  Stephani.  Id  ei 
responsionis  ordinarie  loco  habetur.  Copi§  orationis  ad  acta 
reposite. 

29.  Sept.  Die  29.  Septembris  ad   consensum  dominorum  doctomm 

Georgio  Schöffolt  ex  Wormbs^  herniarum  et  lapidis  vesice 
excisori,  dato  sunt  litere  testimoniales  examinis  et  admissionis 
in  practicam  manualem  Vienne  exercendam  cum  appenso  sigillo 
facultatis  nostre.  Nominatus  preterea  herniarum  incisor  domino 
seniori  doctori  loanni  Enzianer  iureiurando  promisit^  se  facul- 
tatis Uteras  non  ut  alias,  quas  a  plerisque  civitatibus  impetrayit^ 
publice  appensurum,  sed  dumtaxat  apud  senatores  civitatum, 
quas  forte  adhuc  aditurus  esset,  ostensurum.  Pro  quibus  numera* 
vit  facultati  1  tal.  4  sol.  den.  Copie  earundem  literarum 
apud  acta  sunt  signate  litera  C.  Acceptis  autem  literis,  dictos 
herniarum  incisor  tandem  de  eisdem  non  satis  contentus  nee 
gratus,  dedit  ad  facultatem  supplicationem,  ingrati  plane  animi 
testem,  ob  accepta  a  facultate  nostra  benefitia.  Eam  suppÜ- 
cationem  —  sie  enim  ipse  sua  scripta  inscripsit  et  nominavit  — 
cum   singuli    domini   doctores   legissent,   —    nam   per  famulura 


AcU  flu}.  B«dieM  m.  209 

facultatis  cuiqae  presentata  est,  —  Babscripsernnt  domini  doc- 
tores  in  meam  sch^dam,  quam  simul  cum  eadem  supplicatione 
legendam  acceperant^  nt  redderem  dicto  hemiaram  incisori  suam 
sapplicationem  cum  eiosmodi  inscriptione:  „Decfaant  und  doc- 
tores  der  facultet  der  ertznej  lassen  es  bej  gegebnen  brieff 
beleiben.  Actom  9.  Oetobris  anni  etc.  36.''  Et  si  nondom  9.0ct. 
Teilet  eontentus  esse^  revocarem  ab  eo  acceptas  literas  et  red- 
derem eidem  pecnniam  facnltati  pro  eisdem  datam.  Ipse  antem 
post  redditam  sibi  sapplicationem  suam  eo  modo  inscriptam  non 
rediit.  Scheda  mea,  in  quam  domini  doctores  yota  sua  scripsere 
huius  negotii  intuitu^  apud  reliqua  acta  est^  signata  litera  D. 

Die  7.  Oetobris  date  sunt  Mag.  Volfgango  Lazio  Vien-  7.'oct. 
nensi  litere  testimoniales  inscriptionis  in  facultatem  nostram 
atque  opere  sue  inibi  aliquot  annis  ingenue  locate.  Et  placuit 
quoque  dominis  doctoribus,  ut  ab  eodem  dictarum  literarum 
intaitu  nihU  exigeretur,  eo  quod  parentem  habuerit  doctorem 
e  nostro  collegio  optime  quondam  de  facultate  nostra  meritum. 

Percepta:  A  precedente  decano  domino  doctore  Fran- 
cisco Emerico  Oppaviano  18  tal.  1  sol.  11  den.  A  Sebar 
stiano  Wolfleinn  pro  literis  testimonialibus  1  tal.  4  sol.  den. 
A  Qeorgio,  hemiarum  incisore^  pro  examine  1  tal.  4  sol.  den. 
A  Petro  Weichter,  cbyrurgo,  pro  examine  1  tal.  4  sol.  den. 
A  Georgio,  hemiarum  incisore^  pro  literis  testimonialibus, 
examinis  et  admissionis  ad  operandum  1  tal.  4  sol.  den.  A  domino 
seniore  doctore  loanne  Entzianer  ratione  literarum  testi- 
monialium  Cornelio  Rosner  Confluentino  datarum  1  tal. 
4  soL  den.  Ab  Augustino  Nagelein  pro  inscriptione  sui  in 
facultatem  2  sol.  den. 

Expensa:  Famulo  facultatis  lodoco  ob  inscriptionem 
Augustini  Nagelein  7  den.  Pro  offitio  solemni  et  missa  pro 
defunctis  in  die  sanctorum  Cosme  et  Damiani  1  tal.  24  den.  27.  Sept. 
Notario  universitatis  pro  scribendo  mandato  8  den.  Pedello 
artistarum,  quod  cum  sceptro  sue  facultatis  nostro  astitit  in  die 
sanctorum  Cosme  et  Damiani,  8  den.  Pro  vino  in  congregatio- 
nibus,  cum  dno  isti  chyrurgici  examinarentur,  40  den.  Pro 
clave  nova  facienda  ad  archam  universitatis,  nam  alia^  ubi  usus 
eius  esset  necessarius,  in  archula  nostre  facultatis  non  repe- 
riebatur  neque  investigari  potait,  apud  quem  antecedentium 
decanorum  remansisset.  Id  cum  dominis  doctoribus  congregatis 
indicassem,  conclusum  est,  ut  alia  clavis  fieret  atque  pro  eadem 

Acta  flMaltetis  m«dicM  m.  14 


210  Aeta  fte.  mediea«  III. 

13.  Oct.  dati  sunt  40  den.  Die  divi  Colomanni^  in  electione  novi  deeam, 
dominis  doctoribus  ita  volentibus^  pro  vino  novo  italo  fiskyttal' 
▼ocato  48  den.  lodoco,  famulo  facultatis  nostre,  de  estivali 
mutatione  Solarium  1  tal.  4  sol.  den.  Summa  omnium  percep- 
torum  facit  25  tal.  7  sol.  11  den.  Summa  omnium  expensomm 
faeit  3  tal.  1  sol.  25  den.  Summa  restans  facit  22  tal.  5  sol. 
16  den. 


[1586  n.] 

Fol.  129^  Decanatus  tertius  Vdalrici   Fabri   medicin§   doctoris  in 

13.  Oct.^)  die  Cosm^  et  Damiani  anno  etc.  1536. 

Multa  silentio  involvere,  nee  abs  re  quidem^  apud  me 
statui;  proinde  paucula  hec  in  presentiarum  adnotasse  sufficiat. 

iR*  Ma  ^^®  ^^'  ^^^^^^  anno  1537,  convocatis  in  unum  doctoribus 

facultatis  medice,  antecessor  calculum  seu  rationem  sui  decanatus 
reddidit.  Doctor  Andreas  Perlachius  ad  facultatis  consilium 
receptus  est,  et  aliqua  insuper  privatas  nostras  personas  concer- 
nentia  per  modum  consultationis,  sine  tamen  frage  ac  citra 
effectum,  agitata  tractataque  sunt.  Eodem  die,  comprobato 
antecessoris  mei  caiculo  a  doctoribus,  obtulit  mihi  doctor  Sigis- 
mundus  in  bona  moneta  22  tal.  5  sol.  16  den. 

16.  März  Die    16.   mensis    Marcii,    convocatis   per   dominos    supei^ 

inten dentes  lectoribus  ad  edes  doctoris  loannis  Pilhaimer, 
quedam  ex  commissione  dominorum  de  regimine  ab  eodem 
D.  Pilhaimer,  tanquam  primario  superintendente,  proposita 
prelectaque  sunt,  et  quantum  rem  medicam  concemit,  tercius 
in  eadem  facultate  lector,  qui  chyrurgiam  pro  virili  edoceret, 
denominatus  declaratusque  est  doctor  Franciscus  Emrich 
Oppavianus.  Annuum  Stipendium  52  flor.  Eodem  die  D.  An- 
dreas Perlachius  decano  obtulit  6  sol.  Viennenses  inssu 
doctorum,  eo  quod  ad  consilium  facultatis  admissus  erat 
superiori  die. 

19.  M&rz  Die   19.  Marcii,   convocatis  rursum   doctoribus  in  edibus 

decani,  primo  omnium  doctor  lacobus  Walch  unanimi  con- 

*)  Nach  dem  unmittelbar  Vorausgehenden  fand  der  Decanatswechsel 
wie  gewöhnlich  am  S.  Colomanstag  statt.  Die  oben  genannten  Schntspatrone 
der  medicinischen  Facultät  dürften  daher  wohl  nur  irrthümlicb  statt  des- 
selben gesetzt  sein. 


Aeta  fko.  medioae  ni.  211 

sensu    ad    facoltatis    consilium   assumptus    est^    deinde    doctor 

loannes   SoranuS;   prodacto   std   doctoratus  instrumento  fide- 

I  digno  et  legitime  instituto,  faetaque  insuper   coram  doctoribus  Fol.  130» 

petitione^   nemine  vero  contradicente,   ad  repetitionem  admissus 

est^   assignato  sibi  aphorismo   10.  libri  1.     Satisfeeit  doctoribus 

et  facultati  iuxta  statuta.     Coneurrentia    quoque    cum    nostr^ 

facultatis  doctoribus  est  sibi  tum  decreta  concessaque. 

Hoc  obiter  quoque  notatu  dignum  esse  duxi,  quod  ad 
crebram  medicin^  studiosorum  petitiouem  humani  corporis  sin- 
gularumque  partium  diligens  et  accurata  habita  est  resectio^ 
qu§  olim  tanto  in  honore  fiiit,  ut  optimos  quosque  non  solum 
philosophos  vel  medicos  verum  etiam  Principes  et  magni  nomi- 
nis  viros  in  ea  ponere  industriam  ac  multos  coUocare  dies 
minime  puduerit;  sed  viva,  quod  antiquitus,  ut  Celsus  author 
est,  in  usu  erat^  incidere  corpora^  Christiana  religio,  ne  morituri 
tantos  inter  cruciatus  futur^  vit^  desperatione  spem  omnem  in- 
feliciter  amittant,  omnino  vetat.  Est  enim  opus  carnifici  horroris 
plenum  atque  plane  truculentum;  nos  igitur  clementius  agentes 
vivis  parcendo  noxium  cadaver  atque  laqueo  strangulati  ho- 
minis corpus  intima  naturQ  archana  inquirentes  ad  incidendum 
pro  anatomica  demonstratione  publice  exercenda  accepimus  et 
in  octo  dierum  spacio,  singuUs  ad  hoc  spectantibus  prius  pro- 
visis  ordinatisquC;  membratim  procedendo  non  sine  accurata 
quoque  ossium  observatione  eandem  absolvimus  peregimusque. 
Fuit  autem  corpus  illud  satis  robustum,  bon^  dispositionis  et 
mediocre  in  ^tate,  preterea  non  gracile  neque  obesum  nimis, 
attamen  statur§  bonQ,  unde  uberior  spectandi  materia  atque 
evidentior  nobis  dabatur.  „Kam  partes^,  ut  inquit  Galenus,  primo 
de  locis  a£Fectis,  „in  superficie  constitut§  una  cum  affectuum 
suorum  proprietate  facile  sensibus  deprehenduntur;  que  autem 
in  imo  latent  corpore,  exercitat§  cogitationis  virum  desyderant; 
que  omnia  in  anatomice,  id  est  arte  secandi  Corpora,  clarius 
elncescunt,  que  sola  nos  hec  docuit,  cum  |  alia  permulta,  tum  Fol.  130<> 
cuiuslibet  partis  essenti^  proprietatem^.  Et  in  libro  artis  medi- 
cinalis  idem  inquit:  „Plurimum  ad  eoruni,  quo  latent  sensum, 
confert  cognitionem,  ea,  que  ex  sectionis  habetur  peritia.^ 
Atque  in  libro  de  definitionibus  medicis:  „Anatome,  ait,  sive 
membrorum  dissectio  est  speculatio  eorum,  que  extrinsecus  non 
videntur."    Hoc  quoque,  ut  alia  multa,  consulto  preteream.   Ad- 

iiciendum  mihi  videtur,  quod  cadaver  illud  biothanaton,  hoc  est 

14» 


212  Acte  h€.  »«aicM  m. 

violenter  mortanmy  post^  ubi  in  urbem  revectam  est,  nihil  plus 
in  pondere  faaboit  nee  gravios  se  ipeo  vivo  evasit,  cnios  con- 
trarium  fore  plerique  opinabantor.  Porro  ad  eiosmodi  opus 
dextere  perficiendom  accessit  apta  incisorom  manas^  locus 
insaper  et  tempns  cepto  fayebant  nostro.  Laos  sit  §temo 
Creatori. 

Facto  tandem  in  fine  calcolo  mntationis  hyemalis,  presen- 
tavi  domino  doctori  lordano,  eleeto  decano  pro  estiva  mutatione, 
29  flor.  3  sol.  16  den.  in  bona  moneta,  de  qua  summa  ipse 
pedello  satisfaciet  de  preterita  dimidii  anni  parte  decanatos 
mei,  qoia  ego  nihil  exposueram  neque  expensas  in  congre- 
gationibos  tribns  factas  computavi,  sed  facoltati  donando  remisi 
sponte.  Percepta  in  meo  decanatu:  6  flor.  Renens.  in  moneta 
a  D.  Joanne  Sorano.  A  Perlachio  6  sol.  den.,  que  summa, 
si  addatur  superiori  per  precedentem  decanum  obkt«,  nascitur 
in  Universum  summa  prius  tacta,  hoc  est  29  flor.  3  sol.  16  den., 
quam  obtuli  integre  successori  lordano  cum  reliquis,  que  ad 
decanum  pro  tempore  attinent  eique  presentari  solent  per  pe- 
14.  April  dellum  more  solito  tercio  ab  electione  die,  que  erat  14.  Aprilis 
anno  etc.  37.*) 


[1687  n.] 


Fol.  131*  Anno  1537,  die  Cosmi  et  Damiani,  electus  est  in  decanum 

27. Sept.  doctor  Joannes  Entzianer,  et  preterita  mutatione  fuit  electus 
clarissimus  doctor  Lepoldus  a  lordanis,  qui  ante  completam 
mutationem  solvit  debitum  nature  et  ad  astra  recessit,  cuius 
anima  Deo  altissimo  vivat  et  sue  anime  misereatur.  Qui  fuit 
homo  bone  doctrine  et  eloquentie,  sed  in  maxima  angustia 
mortuus;  qui  plures  habuit  inimicos,  ob  id  tristis  spiritus  ex- 
siccabat  ossa,  sed  post  mortem  nullus  livor  etc.  A  quo  doctore 
nuUam  accepi  pecuniam  nisi  20  sol.,  quos  doctor  Perlachius, 
qui  est  suus  testamenti  executor,  presentavit.  Aliam  pecuniam 
Fol.  131  *>  executores  adhuc  ad  solvendum  tenentur.  |  Accepi  a  doctore 
Sorano  sol.  6  pro  coUatione.     A   chirurgico  Augustino   pro 


^)  lieber  das  Halbjahr  1537  I  liegt  kein  Bericht  yor,  da  der  Decan 
Dr.  Leopold  Jordan,  wie  ans  dem  Folgenden  henrorgeht,  noch  vor  Ablauf 
desselben  gestorben  ist. 


AcU  &e.  medicM  m.  213 

examine  12  sol.    A  Mag.  Alexandro  accepi  12  sol.  ad  gradum 
baccalaoreatus  et  3  flor.  Ren.  ad  examen  doctoratus. 

Exposita:  Pedello  12  soL  pro  lordano,  qui  non  solvit 
pedellum.  Magistro  chori  1  flor.  pro  officio  Cosmi  et  Damiani. 
Pedello  4  cruc.  pro  cedolis  intimationum;  16  cruc.  pro  vino 
malvatico  et  in  electione  proximi  decanatos  15  den.;  medium 
florenum  doctori  Francisco  pro  complemento  collationis.  An- 
cille  focarie  12  er. 

Tiburtii  fui  destitutus  officio  meo  et  pedello  solvi  12  sol.  j/^^m 
Summa  expositorum  facit  5  tal.  23  den.  Item,  quia  D.  lordanus 
ex  decano  precedenti  percepit  29  tal.  3  sol.  16  den.,  quos  mihi 
non  presentavit,  testamentarii  eins  pro  pignore  dederunt  duos 
ciphos  deauratos  habentes  cii*ca  38  lotones,  quos  ciphos  presen- 
tavi  decano  sequenti. 


[1538  I.] 


Decanatus  primus  Doctoris  lacobi  Walch  ex  Laugingen.  Fol.  132* 

Anno  Christi  Salvatoris  nostri  1538,  die  sancti  Tyburtii, 
que  fuit  14.  Aprilis,  lacobus  Walch,  artium  et  medicine  doctor,  u.  April 
in  decanum  facultatis  medice  communi  doctorum  consensu 
electus  est,  qui  mox,  facta  ratione,  ut  moris  est,  per  decanum 
precedentem  et  singulis  fideliter  computatis,  percepit  ab  ante- 
cessore  suo  doctore  loanne  Entzianer  4  tal.  37  den. 

Exposita:   Domino  magistro  chori  die  Cosme  et  Damiani  27.  Sept. 
pro   officio  8  sol.     Item  pro  vino,   confectionibus  et  conditis  in 
congregatione,  que  fuit  in  domo  mea  pro  electione  novi  decani, 
4  sol.  den.     Pedello  8  den. 

Clarissimus  dominus  doctor  lohannes  Entzianer  duo 
pocula  argentea  deaurata,  que  per  testamentarios  doctoris  lor- 
dani  ratione  debiti  facultati  oppignorata,  mihi  presentavit. 

Intitulatus:   Leonhardus  Grostman  Vlmanus  2  sol. 

Summa  perceptorum  facit  4  tal.  2  sol.  23  den.  Exposi- 
torum facit  1  tal.  4  sol.  8  den.  Restat  2  tal.  6  sol.  15  den. 
I  Quae  summa,  puto  2  tal.  6  sol.  15  den.,  una  cum  reliquis,  Fol.  132^ 
qnoad  decanum  attinent  eidemque  presentari  solent,  per  pedellum 
iuratum  successori  meo  domino  doctori  loanni  Sorano  presen- 
tata  sunt  die  24.  Novembris  anno  ut  supra.  24.  Nov. 


214  Aete  Ikc  medioM  m. 


[1688  n.] 


Fol.  133*  Decanatus  primus  doctoris  loannis  Sorani. 

13.  Oct.  Anno  Domini  1538,  die  sancti  Colomanni,  qu^  erat  13.  Oc- 

tobriS;  ego  Joannes  Soranns,  arcium  et  medicin^  doctor,  in 
decanum  facnltatis  medicQ  unanimi  dominomm  doctorum  con- 
sensu  electos  sum.  Eodem  die  mox  ab  eleetione  peeiit  qnidam 
empiricus  examinari  et  ad   curam   calcnli  renmn  admitti,   cui 

28.  Oct.  domini  doctores  ob  negocia  vindemialia  diem  examinis  28.  Oc- 
tobris  constitnemnt.  Quo  qnidem  die,  me  absente  et  domino 
doctore  Sigismundo  Haselreiter  vicem  meam  gerente,  exami- 
natos  est,  sed  quia  ignarus  et  ad  pr^dictam  curam  insuf&ciens 
inventus,  a  dominis  doctoribus  admissus  non  est. 

24.  Not.  Ad  24.  Novembris  omnia,   qu^  ad   decanum  attinent,  per 

pedeUum   iuratum   mihi   ab    antecessore   meo    domino    doctore 
lacobo  Walch  missa  sunt  una  et  2  tal.  6  sol.  15  den.,  una 
et   duo   pocula   argentea  inaurata  per   testamentarios    doctoris 
lordani  facultati  oppignorata. 
1639  ^j  if  jaDuarii  facta  est  congregatio  dominomm  doctorum 

1  f  •  •Jim. 

facultatis  nostr^  ex  peticione  domini  doctoris  Vuolfgangi 
Lazii,  qui  primum  se  excusavit,  cur  in  hoc  celeberrimo  gym- 
nasio,  omnium  tocius  Germania  parente,  insignia  doctoralia  non 
acceperit.  Dehinc  peeiit  ad  repetendum  iuxta  noy§  reformationis 
decretum^)  admitti.  Super  qua  quidem  peticione,  quando  contra 
statuta  et  privilegia  nostra  est,  domini  doctores  deliberarunt,  et 
28.  Jan.  ad  28.  lanuarii  ei  per  me  responsum  dederunt,  nempe  ee  noUe 
statuta  et  privilegia  facultatis  per  Ossärem  Maximilianum 
data  et  per  serenissimum  Regem  nostrum  Ferdinandum  cor- 
Fol.  138^  roborata  infringere,^)  sed  potius,  |  quoad  eins  fieri  queat,  et  obser- 
vare  et  tuen;  si  autem  ea,  qu§  c^teri,  qui  repecierunt,  facere 
volet,  pariter  ut  Uli  ad  repetendum  admittetur.  Quod  responsum 
cum  ei  narrassem,  parum  mihi  respondit  nee  quicquam  amplius 
in  decanatu  meo  a  facultate  peeiit. 

6.  Febr.  Ad  5.  Februarü  dominus  doctor  Caspar  Vrsinus  Velius, 

insignis  poeta  laureatus  ac  serenissim§  Regina  Elisabeth  pr^- 
ceptor,  perditus   est;   quorsum  autem   pervenerit  aut  quomodo 


I)  Vom  16.  September  1687,  bei  Kink  II,  342  ff. 

*)  Dazu   am   Rande   die  Notiz  von  anderer  Hand:   Sed  ea  tarn  nml 
vioUUa  »UUuta  annig  patuia  poat. 


Aeta  ftbc.  medioae  IlL  215 

interierit,  nondum  mihi  compertum  est.  Ramor  tarnen  ibat,  eum 
in  Danubio  esse  Bubmersum.^) 

Ad  17.  Februarii  dominus  doctor  Alexander^  Posonii  17.  Febr. 
practicam  exercens^  6  sol.  ad  me  misit  et  litteras,  quibus 
rogabat  ad  consilium  facultatis  admitti.  Quod  quidem^  etsi  alias 
factum  non  est,  ut  absens  aliquis  admitteretur,  tamen  cum  se 
iuraturum  decano^  ubi  fauc  venerit^  poUicitus  sit,  domini  doctores 
cum  eo  dispensarunt  locumque  ei  in  consilio  facultatis  con- 
cesserunt. 

Ad  13.  Marcii  facta  est  congregatio  dominorum  doctorum  13.  März 
ex  peticione  Mag.  Viti  barbitonsoris,  qui  peciit  a  dominis 
doctoribus  ad  artem  chirurgicam  exercendam  admitti.  Quem 
domini  doctores  ob  experienciam  iam  dudum  cognitam  appro- 
baverunt  et  admiserunt,  qui  nobis  coUationem  lautissimam  dedit 
et  facultati  flor.  1  in  auro  Saltzburgensem  persolvit,  cui  et  ego 
nomine  facultatis  literas  testimoniales  lingua  vemacula  scriptas 
et  pendenti  sigillo  eiusdem  facultatis  roboratas  dedi^  pro  quibus 
quoque  12  sol.  persolvit.  Dedit  enim  florenum  1  Rhen.  in  auro 
per  70  kr.  et  20  kr.  in  parva  moneta. 

Ad  28.  Marcii  iterum  habita  est  congregatio  dominorum  Fol.  134* 
doctorum  ex  peticione  Mag.  Casparis  IngolstadiensiS;  ocu- 
larii  medici,  qui  peciit  a  dominis  doctoribus  examinari  et  ad 
curam  sufiPusionum  exercendam  admitti.  A  quibus  examinatus 
est,  approbatus  et  admissus;  solvit  facultati  coronatum  et  col- 
lationem  nuUam  dedit.  Cui  quoque  nomine  facultatis  literas 
testimoniales  lingua  vernacula  scriptas  et  pendenti  sigillo  eiusdem 
facultatis  roboratas  dedi^  pro  quibus  12  sol.  persolvit. 

Percepta  in  decanatu  meo:  Ab  antecessore  meo  domino 
doctore  lacobo  Walch  2  tal.  6  sol.  15  den.  A  domino  doctore 
Alexandre  pro  admissione  ad  consilium  facultatis  sol.  6. 
A  Mag.  Vito  barbitonsore  pro  admissione  ad  chirurgiam  exer- 
cendam flor.  1  Saltzburgensem  in  auro  et  pro  sigillatione  litte- 
rarum  testimonialium  12  sol.  A  Mag.  Caspare  Ingolstadi- 
ensi;  oculario  medico^  pro  admissione  ad  curam  suffusionum 
paracentesi  exercendam,  coronatum  1,  et  pro  sigillatione  lite- 
rarum  testimonialium  12  sol.  Summa  perceptorum  facit  tal.  9, 
sol.  5,  kr.  3,  den.  3.  Aurum  moneta  commutavi,  nam  interdum 


*)  Vgl.  die  Matrikel  der  ungarischen  Nation  (herausg.  von  K.  Schranf), 
8.  196,  wo  jedoch  der  5.  März  als  der  Tag  seinea  Verschwiudens  angegeben  ist. 


216  Act»  ho.  mfldicM  III. 

pluriSy  interdum  minoris  §Btimatur,  moneta  autem  semper  in  suo 
▼alore  manet.  Aureus  enim  Saltzebui^ensis  non  semper  13  sol. 
valet,  nee  Rhenensis  aureus  70  crueiatis  nee  eoronatus  12  bo- 
lidis,  quare  commutandum  potius  duxi,  quam  eum  damno  ser- 
vandum. 

Fol.  134 b  Exposita:    lodoeo^   famulo    facultatis,    12  sei.     Mox    ab 

eleetione  mea  pro  collatione^  quando  examinabatur  Mag.  Caspar 
Ingolstadiensis,  oeularius  medicus,  tal.  1,  kr.  6,  den.  2.  In 
eleetione  novi  decani  6  kr.  Sunmia  expositorum  facit  tal.  2, 
sol.  5,  kr.  4.  Summa  restans  facit  tal.  7.  Quam  summam  re- 
stantem  una  cum  reliquis^  que  ad  decanum  attinent,  eique 
pr^entari  solent,  una  et  duo  pocula  oppignorata^  lodoco, 
famulo  nostro  iurato,  dedi  perferenda  ac  pr^sentanda  successori 
meo  domino   doctori  Francisco  Emerico  sexta  ab  eleetione 

19.  April  die,  qu^  erat  19.  Aprilis  anno  Domini  1539. 


[1630  I.] 

Fol.  136*  Alter  decanatus  doctoris  Francisci  1539. 

14.  April  ^^^  Tiburtii  et  Valeriani,  pro  more  et  consuetudine,  anni 

1539.  convenere  doctores  medicinae  et  concordi  animo  in  decanum 
facultatis  medicae  elegerunt  me  Franciscum  Emericum  Op- 
pavianum,  arcium  et  medicinae  doctorem,  quare  in  decanatu 
meo  gestorum  racio  subscripta  est. 

19.  April  19.  Aprilis  lobstius,  pedellus  facultatis,  ad  me  venit  offe- 

rens  mihi  pertinencia  ad  decanatum  et  summam  restantem 
pecuniarum,  florenos  scilicet  Reynenses  7,  de  qua  pro  solario 
suo  exbibui  predicto  facultatis  nostrae  famulo  sol.  12.  Cum 
etiam  sceptrum  facultatis  ita  dilaniatum  a  predicto  famulo  am- 
plius  in  sollemnitatibus  gestari  periculum  esset,  et  hac  parte 
sese  fragmenta  amissurum  lamentabatur,  peciit,  ut  tandem  aUquo 
modo  repararetur,  ut  gestari  posset.  Merito  subscripsi  suae 
Yoluntati,  et  reparatum  est  sceptrum  per  Mag.  Petrum  auri- 
fabrum,  cui  dedi  pro  reparacione  sol.  6,  famulo  cruc.  2. 

8.  Aug.  ^^^   ^-  Augusti  habita  est  doctorum  congregacio,  et  trac- 

tatum  est  negocium  facultatis  de  extraneis,  item  de  debitis 
lordani  etc.    Exposui  pro  vino  et  aliis  den.  18. 


Acte  Am.  iMdioM  UI.  217 

Item  13.  Augasti  iterum  congregati  empiricum  Mag.  David  13.  Aug. 
audiunt  doctores  in  Cataracta  et  hemiis  operas  suas  publicas 
promittentem,  ut  scheda  sna  actibns  adiuncta  ostendit  Dedit 
pro  examinacione  sol.  12.  Item  examinatar  eodem  die  et 
Petras  quidam  de  Solgaw^  similiter  empiricns,  et  exhibnit 
quoqae  pro  examine,  ut  scheda  suas  iactatas  operas  habet  hie 
quoque  inclusa^  sol.  12.  Eadem  nocte  cena  exhibita  est  dominis 
doctoribns^  et  exposui  pro  omnibus  sol.  7  den.  20. 

Item  30.  Augnsti  habita  congregatione  concluditur  de  snppli-  30.  Aug. 
catione  pro  exteris^  quam  construxit  doctor  Fabri;  pro  rescri- 
bendo  denar.  18.     Oblata  est  senatui  per  D.  Sigismundum  et 
lacobum.     Pro  yino  den  18. 

Item  22.  Septembris  examinatus  est  quidam  Nicolaus  ^a^^^ 
empiricus,  qui  unico  remedio  innitebatur  atque  sutor,  qui  uno 
tantum  calipodio  omnes  calciat,  in  cura  malignorum  invetera- 
torum  ulcerum.  Dedit  sol.  12.  Exposui  pro  yino  den.  12.  Et 
hii  iam  enumerati  empirici  omnes  accepere  ad  magistrum  civium 
a  facultate  testimonium^  quibus  tandem  permissum^  ut  libere 
suas  facerent  intimaciones;  Petrus  autem  de  Solgaw  accepit 
quoque  literas  testimoniales  ad  alia  loca  et  dedit  pro  sigillo 
coronatum  Venetum.  Item  et  David  simile  testimonium  accepit 
et  quoque  dedit  coronatum  1  pro  sigillo. 

18.  Septembris  congregacio  habita  est  dominorum  doctor  um  18.  Sept. 
pro  audiendo  senatus  response  ad  oblatam  supplicacionem  pro 
externis,  quae  patet  ex  scheda  actis  adiuncta,  et  concluditur, 
ut  denuo  fiat  supplicacio  et  nomenclatura  eorum,  qui  extra 
collegium  in  civitate  practicarent,  item  et  eorum,  qui  frivole 
non  examinati  etiam  cirurgiam  exercerent,  immo  temeritate 
satis  frivola  eciam  katartica  hominibus  exhiberent,  et  id  quidem 
factum  est.  Oblata  est  supplicacio  et  talis  nomenclatura  magistro 
civium  per  pedellum  facultatis  arcium,  lobstio  nostro,  veterano 
milite,  graviter  decumbentc;  sed  ob  vindemiam  nihil  responsi 
habitum  est,  quare  successor  decanatus  pro  utilitate  facultatis 
laborabit  etc.  Exposui  pro  vino  et  pane  den.  17,  pro  scriptum 
supplicacionis  cruc.  8. 

Componuntur  D.  lacobus  et  D.  Perlachius  de  stacione 
dubii,  quare  facta  a  doctoribus  bona  deliberacione  D.  lacobo 
prefertur  stacio  etc. 

22.  Octobris  examinatus  est  quidam  empiricus  Wilhelmus,    22.  Oct. 
ut   scheda   sua  indicat.    Dedit  sol.  12.     Exhibita  est  cena  doc- 


218  Aete  fke.  medieM  m. 

Fol.  136»  toribus   ezaminantibus,    et  exposni  sol.  6,  den.  3.   |  Item   pro 
27.  Sept  officio  in   die   Cosmi   et  Damiani  magistro  chori  obtoli  flor.  1. 
Reinensem. 

Die  Colomanni  congregantor  doctores  et  nnanimiter  pro 
13.  Oct.  more  solito  eligunt  doctorem  An dream  Perlachium  in  decanum. 
Exposui  pro  vino  den.  20,  pane  den.  8.  Summa  itaque  percep- 
torum  omnium  facit  flor.  Reynenses  16.  Summa  expositorum 
facit  flor.  Reynenses  5,  sol.  5,  den.  8.  Restant  presentanda 
domino  decano  pro  tempore  flor.  10,  sol.  2,  den.  22.  Item  presento 
et  quittanciam  loannis  lordani  pro  debito  facultatis  etc. 


[1689  n.] 


Fol.  136^  Decanatus   doctoris   Andree   Perlachii   Stiri    ex   Wit- 

schein. 

Anno  Domini  et  Salvatoris  nostri  lesu  Cristi  1539,  in  die 

13.  Oct.  divi  Colomanni  martiris,  facta  congregatione,  electus  est  in 
decanum  medice  facultatis  doctor  Andreas  Perlachius  Stirus, 
in  cuius  decanatu  pro  honore  et  omamento  facultatis  hec  infra 
notata  gesta  sunt. 

2.  Nov.  Altera  Novembris   babita  est  prima  congregatio  facultatis 

in  decanatu  Perlachii,  ubi  antecessor  obtulit  ofiferenda  ratio- 
nemque  reddidit  perceptorum  ac  expositorum;  numerata  vero 
pecunia  10  fuere  flor.  Renenses,  sol.  2,  den.  22.  Que  summa 
apud  decanum  deposita  est. 

12.  Dec.  12.  Decembris  rursus   conveniunt  doctores  propter  Mar- 

tinum  chirui^cum;  qui  medicinas  catarcticas  suis  patientibus 
ad  intra  exhibere  dicebatur,  cui  senatus  iniunxit,  ut  submitteret 
se  facultatis  iudicio.  Comparuit  quidem,  sed  non  est  auditus, 
partim  ob  incompletum  doctorum  numerum,  partim  vero  aUis 
ex  causis  hie  non  recitandis.  Interdictum  tamen  est  illi,  ne 
posthac  tanta  uteretur  temeritate  aut  amplius  daret  medicinas, 
ne  sutor  ultra  crepidam,  sed  intra  suos  maneret  limites,  id  quod 
se  deinceps  facturum  stipulata  manu  promisit.  In  ceteris  vero, 
que  ad  artem  cbirurgicam  pertinerent,  posset  manualiter  operari 
[et]  suam  artem  libere  exercere.  Voluit  itaque  facultas  experiri, 
an  id,  quod  promiserat,  sit  servaturus,  et  cum  aliquando  facul- 
tati  Visum  fuerit,  velit  cum  facultas  vocare  ad  examen. 


Aota  fM.  m«dioae  lU.  219 

22.  die  Decembris  congregata  fuit  facultas  propter  com-  22.  Dec 
missionem  dominorum  de  regimine,  quod  intelligerent  morbum 
pestiferom  grassari  in  civitate  Viennensi^  ut  facultas  ordinaret 
medicinas  cum  preservativas  tum  curativas,  quibus  huic  morbo 
occurri  possity  et  quicquid  facultas  ea  in  re  deliberaverit,  id 
dominis  de  regimine  in  scriptis  cum  primis  exhibeat.  Ad  hanc 
commissionem  dedit  facultas  tale  responsum,  quod  hactenus 
nullus  doctorum  de  facultate  intra  muros  civitatis  Viennensis 
quempiam  habuisset^  |  qui  tali  morbo  laborasset^  at  extra  muros^  Fol.  137* 
precipue  vero  ex  Claustrali  Neuburga  aliquot  unnas  habuerint 
infectas.  Quod  si  aliquando  huius  morbi  indicia  in  civitate 
Viennensi;  quod  Dens  longo  avertat,  apparuerint,  velit  facultas 
satisfacere  huic  commissioni. 

29.  Decembris  iterum  habita  est  congregatio  doctorum  ad   29.  Dec. 
novam   commissionem   dominorum   de  regimine^   quod  facultas 
medica   non   exspectet    indicia   morbi    pestilentialiS;    sed    sine 
dilatione   consultet  cum  de  remediis  preservativis  tum  curativis 
prefati  morbi.     DeKberavit  itaque  facultas^  quod  remedia  cura- 
tiva  non  possent  describi  exacte  iuxta  canones  medicinales,  cum 
adhuc   non   constarent   cause   morbi^   an   ex  contagione  vel  ex 
malorum  fumorum  ex  terra  evaporantium  vel  ex  influxu  celesti 
aut  ex  bis  omnibus  aer  ipse  corrumperetur.    Pro  preservativo 
tamen  generali  dedit  facultas  talem  instructionem,  ut  domus  et  ' 
platee  servarentur  munde  et  fierent  suffumigationes  cum  herbis,  | 
floribus   et  lignis   odoriferis  et  in  publicis   plateis   sepe  magni  ' 
ignes  cum  lignis  bonis  et  odoriferis  fierent.     His  enim  maxime  ' 
iuxta  doctrinam  Hippocratis  purgaretur  aer  et  preservaretur  ab 
infectione;   et  ut  etiam  apothece  visitarentur,  an  essent  provisi 
Ulis   medicinis,   que   contra  illum   morbum   utiles  essent.     Cum 
vero   cause   morbi  predicti   magis  innotescerent,   velit  facultas 
edere  libellum  tum  pro  divitibus  tum  pro  pauperibus,  quid  ante 
et   post  infectionem  deserviat.     Hamm  aut«m  rerum  copias  de 
verbo   ad   verbum  habes  in  eo  fasciculo^  cui  titulus  „Copie  ac- 
torum  in  decanatu  D.  Perlachii^.^) 

4.  lanuarii   propter  duo  mandata  dominorum  de  regimine    4,  j^q 
congregata  fuit  facultas:   Alterum  facultati  missum^  ut  libellum 
contra  pestem  in  communem  rem  publicam  ederet;  alterum  fuit 
missum  senatui,  ut  ordinaret  aliquos  ex  eorum  numero,  qui  cum 


')  Auch  dieser  Actenfaacikel  ist  leider  nicht  mehr  vorhanden. 


230  AelR  fko.  vedioM  m. 

dominis  doctoribus  de  facultate  visitarent  apothecas.  Facultas 
itaque  ad  libellam  conscribendum  sese  accinxit;  ad  consnl- 
tandum  vero  de  visitatione  in  senata  ordinavit  facultas  decanom 
et  seniores  duos  de  facultate,  doctorem  scilicet  Entzianer  et 
Vdalricum  Fabri,   qui  et  nomine  facultatis  fecit  verbiun  in 

5.  Jan.  senata  die  5.  lanuarii,  quod  scilicet  iam  non  sit  tempos  con- 
veniens  visitandi  apothecas ,  adductis  pluribns  cansis,  posset 
tarnen  fieri  aliqna  visitatio  in  bis,  que  ad  morbum  iam  immi- 
nentem  spectarent,  et  petiit  facultas  duos  de  senatu,  qui  una 
cum  doctoribus  visitarent  apothecas.  Ordinavit  itaque  senatus 
Mag.  Andream  Misbegium  et  Stephanum  Scher,  viros 
senatorlos. 
Fol.  137  b  7  ^3  lanuarii  cepta  est  visitatio  apothecainim,  et  imprimis 

visitata  fuit  apotheca  doctoris  lacobi  Walch,  presentibus  doc- 
toribus Entzianer,  Vdalrico  Fabri,  Sigismundo  Hasel- 
reiter, loanne  Sorano  et  decano  pro  tempore.  Relique  vero 
apothece  visitate  sunt  per  decanum  et  duos  doctores  sibi  ad- 
iunctos,  doctore  videlicet  Sigismundo  Haselreyter  et  loanne 
Sorano  una  cum  prefatis  civibus.  In  qua  visitatione  comperti 
sunt  apothecarii  non  omnes  ad  unguem  atque  equaliter  phar- 
macis  et  simplicibus  provisi;  facultas  tamen,  habita  temporis 
ratione,  contenta  fuit  et  iniunxit  cuilibet,  ut  sue  fame  et  proximo 
non  incommodaret,  sed  iuxta  conscientiam,  ut  in  extremo  iudicio 
responsurus  esset,  distribueret  medicamina  tam  divitibus  quam 
pauperibus. 

1.  Febr.  1.  Fcbruarii  die  habita  fuit  congregatio,  in  qua  Joannes 

lordanus  civis  Viennensis,  frater  doctoris  Leopoldi  lordani, 
cuius  anima  Deo  vivat,  petiit  facultatem,  ut  pignora,  duos  vi- 
deUcet  deauratos  ciphos,  quos  testamentarii  deposuissent  apud 
facultatem  loco  mutuate  pecunie  a  facultate,  scilicet  29  flor. 
3  sol.  16  den.,  que  doctor  lordanus  a  facultate  mutuo  ac- 
ceperat^  et  loco  legati,  scilicet  20  flor.  Ren.,  quos  prefatus  doctor 
facultati  legavit  ex  testamento,  loco  debiti  unum  lotonem  pro 
aureo  Ren.  computando  acciperet,  quod  facultas  ob  amorem 
fratris  sui  benigne  annuit.  Summa  itaque  totius  debiti,  mutuate 
videlicet  pecunie  et  legati,  fuit  49  flor.  3  sol.  16  den.,  ciphi 
vero  predicti  ponderabant  42  lotones  et  3  quintas,  que  in  summa 
facerent  42  flor.  Ren.  et  6  sol.  Ehcposuit  autem  doctor  Leo- 
poldus  in  decanatu  suo,  in  quo  et  obiit,  pedello  12  sol.,  deinde 
post  obitum   suum   doctor  Andreas  Perlachius  ut  testamen- 


Aote  &o.  medieM  m.  221 

tarins  deposuit  apud  sequentem  decanum  doctorem  Entzianer 
in  defalcationem  debiti  20  soL,  que  tota  summa  facit  46  flor.  Ren. 
6  sol.  Qua.  summa;  si  a  debito^  scilicet  49  flor.  3  sol.  16  den. 
detrahatuT;  restans  summa  erit  2  flor.  5  sol.  16  den.^  quam 
loannes  lordanus  adhuc  facultati  debet. 

15.  Februarii  iterum  fuit  congregatio  doctorum  de  facultate  15.  Febr. 
apud  seniorem  ob  eins  debilitatem,  et  prelectus  fuit  libellus  contra 
pestem,  quem  antea  concipi  iusserant.    Articulatim  itaque  exami- 
natus  est  per  doctores;  |  verum  Omnibus  unanimiter  subscribenti-  Fol.  138- 
bus  placuity  ut  senatui  premisso  epistolio  attribueretur. 

19.  Februarii  decanus^  duobus  adiunctis  sibi  doctoribus  de  19.  Febr. 
facultate^  libellum  contra  pestem  per  facultatem  concinnatum 
senatui  presentavit.  Ubi  inter  cetera  hec  quoque  in  senatu 
agitata  sunt  presentibus  doctoribus:  PrimO;  ut  pharmacopole 
pro  sua  qnilibet  facultate  in  bis,  que  ad  morbum  imminentem 
spectarent;  essent  provisi.  Deinde  quedam  adversus  Constan- 
tinum  iussu  decani  producta  per  modum  aggravaminis  senatui 
exposita  sunt;  ter  enim  fuerit  quesitus  et  numquam  inventus^ 
uteretur  preterea  adulterato  Turbitb,  ut  ita  de  re  amplius  de- 
liberarent.  Tertio,  quod  Michael  Neukircher  et  Sigis. 
mundus  Ehunigshaimer  fecissent  unam  compositionem  thiri- 
acalem,  quam  loco  thiriace  venderent^  illam  doctores  visitatores 
prohibuerunt;  sed  Mag.  Sigismundus  Ehunigshaimer  noluit 
parere,  preterea  sue  compositionis  archetipon  ad  decani  postu- 
lationem  exhibere  recusavit.  Quarto^  quod  pharmacopole  quidam  / 
rarissime  suis  in  apothecis  viderentur;  sed  omnia  servitoribus 
committerent  eciam  ignavis,  qui  neque  simpliciorum  neque  compo- 
sitorum  veram  haberent  cognitionem  et  in  ceteris  parum  cerebri 
haberent.  QuintO;  quod  quidam  ex  pharmacopolis  administrarent 
eque  ut  doctores  medicinas  et  se  ad  praxim  intromitterent. 
Sexto,  ut  pauperibus  in  hospitali  melior  fieret  provisio,  presertim 
ratione  fetoris,  ne  fetor  morbo  pestifero  daret  aliquando  occasio- 
nem  eum  locum  citius  quam  alterum  invadendi.  Hec  atque 
alia  per  doctores  ordinatos  in  senatu  amice  et  humaniter  trac- 
tata  sunt.  Quibus  ita  peractis,  sese  et  facultatem  senatui  com- 
mendantes  domum  redierunt. 

Percepta:  A  precedente  decano  doctore  Francisco  Eme- 
rico  flor.  10,  sol.  2,  den.  22.     A  Nicoiao  Lunensi  Boheme 
pro  inscriptione  sui  in  facultatem   die  25.  Februarii  anno  etc.  25.  Febr. 
1540  2  sol. 


222  A«te  ftc  »«dioM  ni. 

Exposita:  Notario  universitatis  pro  scheda  ad  condncendam 
fdnns  doctoris  Pilhaymer  8  den.  Pro  papiro  ad  rescribendam 
libellum  contra  pestem  12  den.  Pro  vino  in  congregationibiis 
habitis  in  decanata  meo  1  boL  22  den.  Sanima  omnium  per- 
ceptomm  10  flor.  4  sol.  22  den.  Summa  expositorom  2  sol. 
12  den.     Summa  restans  10  flor.  2  sol.  10  den. 


[1540  I.] 

Fol.  138»»  Decanatus  quartus  Vdalrici  Fabri  Rheti. 

14.  Apr.  In    die    divorum  Tiburcii    et  Valeriani,    anno    etc.    1540 

eligitur  in  decanum  medicf  facultatis  unanimi  doctorum  con- 
sensu  Vdalricus  Fabri  RhetuB,  sub  quo,  multis  silentio 
involutiSy  subnotata  habentnr. 

Primo  omnium,  quod  sub  antecessore  agi  ceperat,  negocium 
in  manus  meas  planius  incidit.  Cum  enim  orta  fuisset  quasi 
certa  ingruentis  pestis  opinio,  apud  curiales  et  dominos  a  con- 
siliis  serenissime  Regin§  et  Regiorum  puerorum  tum  Vienn^ 
existentium  sepius  nee  minus  anxie  disputatum  est  tam  publice 
quam  privatim,  quibus  modis,  qua  via  et  ratione  imminentibue 
malis  occurrendum  foret.  Qua  in  re  tum  facultas  tum  decanus 
pro  tempore  plurimum  interpellatus  est  ac  sepenumero  vel  per 
se  vel  cum  magistro  civium  ad  consilium  accersitus,  suntque 
nonnulla  interim  facultati  iniuncta,  in  quibus  facultas  non  parum 
se  gravari  sentiebat.  Tandem  vero  id  laboris  ad  unum  devo- 
lutum  est,  proposito  stipendio,  ne  omnes  invisum  onus  portarent. 
Cum  itaque  nihil  vel  saltem  parum  appareret  periculi,  multaque 
pro  expurganda  civitate,  plateis  et  domibus  Viennensibus  senatui 
essent  commissa,  Regia  familia  Vienn§  permansit,  mitiusque 
agebatur  quam  multi  opinabantur  subsequenti  tempore.  Circa 
vero  arcturi  ortum  vel  paululum  post,  contagione  quadam  amplius 
invalescente.  Regia  Maiestas  cum  serenissima  Regina  et  sobole 
Regia  in  Novam  Civitatem  sese  contulit  ibique  ad  tempus 
permansit  felicem  rei  exitum  expectans;  quem  tamen  conseqai 
non  poterat,  proinde  alio  se  contulit. 

Antecessor  arcam,  librum  actorum  et  reliquas  preter  scep- 
trum  facultatis  reculas  apud  se,  similiter  et  pecuniam  ad  finem 
quasi   mutationis   retinuit,    nee    quicquam   ab   eo   exegi;    gessit 


Acte  fiMS.  medicae  JH.  223 

enim  vices  meas  apad  rectorem  in  Consistoriis.  Antecessor 
obtulit  succesBori  meo,  quia  ego  plane  nihil  accepi  in  decanatu 
meOy  que  facultati  debebantur,  post  redditam  sni  decanatns 
rationeni;  quoniam  a  me  nulla  administrationis  ratio  dari  poterat, 
eo  quod  nihil  omnino  acceperam  ad  manas  meas. 


[1640  n.] 

Decanatus  alter  D.  lacobi  Walch  a  Tessingen.  Fol.  139* 

In  die  divi  Colomanni  martiris  anno  etc.  1540  in  facnitatis  13.  oct. 
mediee  decanum  omnium  calculis  eligitur  D.  lacobus  Walch 
a  Tessingen^  in  caias  officio  ac  dignitate  hyemalis  mntationis 
qne  sequontur  notatu  digna  contigerant.  Hac  mutatione  non- 
nolla  ad  facultatem  devoluta  sunt  ob  exteros  ac  alionde  venien- 
tes  empiricosy  qui  preter  consuetudinem  atque  facultatis  privi- 
legia  Vienn§  rem  medicam  corandique  officium  exercere  volentes; 
cum  quibus  iuxta  facultatis  decretum  actum  est  tenorque  privi- 
legiorum  servatus. 

Facultatis  pecuni§  mihi  ab  antecessore,  videlicet  D.  Andrea 
Perlachio  oblate^  quia  dominus  D.  Vdalricus  Fabri^  qui 
immediate  me  antecessit;  nihil  ad  manus  suas  perceperat,  sed 
omnia  apud  Perlachium^  qui  antecessor  suus  fuerat^  reliquit. 
Fuere  10  tal.  2  sol.;  nummi  14. 

Doctor   Wolffgangus    Lazius    die    9.  Februarii,    facta   g^p^i 
solemni  repetitione  in  aula  universitatis,  oppippero  suscepit  nos 
prandio   honestissimeque   tractavit  secundum   ritum   ac   consue- 
tudinem repetentium  et  sese  facultati  conformantium. 

Percepta:  D.  Wolffgangus  Lazius  facultati  obtulit 
persolvitque  6  tal.  Idem  dominus  doctor  Wolffgangus  Lazius 
6  sol.  pro  colatione. 

Exposita:  Pedello  nostre  facultatis  ex  consensu  doctorum 
exposui  20  sol.  Magistro  chori  de  officio  Cosme  [et]  Damiani 
8  sol.  Restant  ergo  quod  facultati  solvendo  sum  13  flor.  4  sol. 
14  denar. 


[1641  I.] 

Decanatus  tertius  D.  lacobi  Walch  a  Tessingen.  Fol.  139>» 

Anno  etc.  1Ö41^  in  profesto  divorum  Tyburtii  et  Valeriani  is.  Apr. 
martirum;    confirmatur   unanimi   consensu    doctorum   predictus 


224  Acte  ftc.  niAdioM  m. 

doctor  lacobüs  Walcfa  a  Tessingen^  qnia  eadem  mutatione 
continuatas  fuerat  aniversitatis  rector^  nobilis  ac  clarissimas 
artiam  et  medicin^  doctor  loannes  Entzianer  pro  estiva 
mutatione,  certis  qoibusdam  ex  cansis,  qaod  tarnen  hactenus 
raro  accidit.  Sub  quo  decanatam  gerente  hec  ab  eo  notata  sunt 
Hac  mutatione  incrudescente  in  dies  magis  magisque 
pestilitatis  morbo,  qui  brevi  tempore  multa  hominum  milia 
absumpsit,  non  tantum  Wienn^,  verum  etiam  longe  lateque  per 
totam  Austriam  oppidatim  grassando,  depopulandoque  civitates, 
oppida,  villas  atque  pagos  ita,  ut  tertia  fere  mortalium  pars 
obierit.  Ad  hoc  infestissimus  nostre  religionis  hostis  et  tyrannus 
Turca  tantum  terroris  incusserat,  quod  ex  oppidis  et  locis  parum 
munitis  turmatim  misella  plebs  et  agricole  sive  coloni  in  tutiora 
loca  ac  magis  munita  fugientes  se  receperunt.  Qua  ex  re  mirum 
in  modum  in  urbibus  aucta  pestis  est  multoque  et  urbanis 
et  extemis  molestior  fuit  periculosiorque  ob  assiduam  conyer- 
sationem.  Nil  nisi  quod  ad  arma  ferme  atque  rem  bellicam 
attinet,  actum  est,  unoquoque  pro  se  ipso  solicito  anxioque. 
Imminentibus  igitur  tot  insimul  periculis,  doctores  bona  ratione 
moti  pecuniolam  quandam,  quam  et  successivis  temporibus 
Fol.  140»  facultati  acquisierant,  inter  se  |  equali  portione  divisere^  adiecta 
ea  summa,  que  ex  duobus  lordani  poculis  facultati  impignoratis 
et  prefate  facultati  ab  eins  heredibus  ac  testamentarüs  loco 
debiti  relictis  traditisque.  Ea  autem  summa  habebat  42  tal. 
4  sol.  Dati  sunt  unicuique  doctori,  Septem  autem  fuere  numero, 
floreni  6  cum  dimidio  Ren.;  reliqua  pecunia  apud  decanum 
mansit. 

Percepta:     A    loanne    Häring   Viennensi,     medicin§ 

2.  Juni  Studioso,  pro  inscriptione  ad  facultatem  altera  die  lunii  2  sol. 
Ab  Augustino  Negelin,  chyrurgico,  pro  literis  testimonialibus 

26.  Juni  6x  novo  siguaudis  1  coronatum,  26.  lunii.  Summa  pecuniarum, 
que  apud  me  fuit,  erat  15  tal.  2  sol.  14  den.  Hanc  eandem 
summam  presentavi  domino  decano  sequcnti. 


[1641  n.] 

Fol.  140^  Decanatus  quintus  D.  Vdalrici  Fabri. 

13.  Oct.  Anno  etc.  1541,   in  feste  divi  Colomanni  martiris,  in  de- 

canum facultatis  eligitur  omnium  calculis  D.  Vdalricus  Fabri, 


Acte  &e.  medicae  III.  225 

qui^  reddita  per  antecessorem  ratione^  sxunmam;  qne  restabat 
apud  antecessorem^  electo  obtnlit  decanO;  D.  videlicet  Lazio, 
qui  eam  cum  decanatu  accepit  presentibns  facoltatis  doctoribns. 
In  isto  decanatu  meo  nihil,  quod  carta  dignum  sit,  contigit, 
proinde  nihil  adnotavi,  nee  quid  dignum  adnotatione  visum  est. 


[1642  L] 


Decanatus  primus  Wolfgangi  Lazii  ViennensiS;  artium, 
philosophiae  et  medicinarum  doctoris  et  ordinarii  theoricae 
medicinae  studii  Viennensis. 

Anno   a  nato   Christo   1542,   in  feste  divorum  Tiburtii  et  ^^  ^    .| 
Valeriani  martyrum,  electus  est  suffragiis  dominorum  doctorum 
de  facultate  studii  Viennensis  in  futurae   mutationis   decanum 
Volfgangus    Lazius,    philosophiae    et   medicinae    doctor    et 
eiusdem  facultatis  Ordinarius,  in  cuius  decanatu  haec  acta  sunt. 

Percepta:  1)  A  decano  praecedenti  domino  Fabro  15  tal. 
2  sol.  14  den.  2)  A  domino  D.  Thoma  Enzian ero,  senioris 
nostri  filio,  pro  admissione  ad  repetitionem  6  tal.  den.  3)  Le- 
gatum  D.  Sigismundi,  confratris  nostri  4  tal.  4)  A  Mag.  Magno 
Proxler,  chyrurgo,  ratione  examinis  14  sol.  den.  5)  A  Mathia 
Reschio,  artium  baccalaureo  et  medicinae  candidato,  pro  in- 
scriptione  ad  matriculam  sive  album  facultatb  2  sol.  den. 

Exposita:  1)  Pro  schedula  in  funere  D.  Sigismundi 
Haselryter  8  den.  2)  Pro  vino  in  congregatione,  cum 
D.  Thomas  audiretur,  16  den.  3)  Pedello  nostro  salarium 
annuum  iuxta  conclusa  facultatis  2  tal.  den.  4)  Pro  vino  in 
congregatione  novi  decani  habita  in  die  sancti  Colomanni  14  den.  is.Oct. 
5)  Pro  vino  in  duabus  congregationibus  celebratis  nomine  et 
ratione  loannis  Pauman,  chyrurgi  et  calculorum  exsectoris, 
licet  pauci  convenerint,  10  cruc. 

In  hac  mutatione  publica  anatomes  demonstratio  data  fuit, 
me,  hoc  est  decano,  actore,  de  quo  actu,  quam  medicis  ne- 
cessarius  sit,  multis  in  locis  Qalenus  testatur,  qui  Paulo  et 
Boetho  consularibus  ac  magnis  in  Urbe  viris  propterea  acceptus 
et  dilectus  fuit.  In  eadem  Regiorum  medicorum  cum  coUegio 
nostro  conventus  fuit  mandato  Regis  ob  quandam  luis  pesti- 
lentialis  suspitionem,  quae  ad  postremum  vana  deprehensa  fuit. 
In  eadem  Magnus  Proxler  tentamine  probatus  collegii,  magistro 

Acte  fiMQltftÜB  m«dicM  m.  16 


226 

civiuin  commciinatns  fwct  et  ad  opeiA  sitB  dijiugMse 

Magna  expeditio  Gtennaniae  prindpiim  in  Hnngaiiam  fnt,  aed 

inntilk  ac  Anatriae  enm  primis  pemieioBa. 


[1642  n.] 

FoLUl*  DecanatuB   secondiu   Dodoris  Vnolfgangi  Lazii  Yien- 

nensis. 
13.  Oet,  Anno   1542,  in   die  diri  Colomanni,  in  fatmae  item  ma- 

tationis  decannm  continaatas  est  idem  D.  Yaolfgangas  Lazins 
certis  id  caasiB  postalantibos,  in  quo  temporis  interraüo  actum 
est  dignum  memoria  pene  nihil,  nisi  qnod  D.  Thomas  Enzi- 
aner publica  repetitione  doctrinae  soae  specimen  dedü.  Item 
febris  ardens  hac  hieme  mnitos  non  solnm  militnm  Oermanomm 
ex  Hangaria  torpiter  regredientiam,  vemm  etiam  civiam  et  in- 
colamm  colonommqae  miseromm  abstalit. 


[1643  I.] 

Decanatos  tertios  Francisci  Emerici,  medicinamm  pro- 
fessoris  ordinarii,  anno  1543. 

De  restante  samma  pecolii  facoltatis  perceperam  ab  ante- 
cessore  flor.  Reynens.  1,  sol.  3.  Exposni  in  electione  decani  pro 
vino  dulci  cruc.  12.  Pro  pastaceis  cmc.  1.  Reliqna  percepit 
subsequens  decanus.  Qaae  spectant  ad  facnltatis  acta,  pro 
tempore  quasi  nulla  sunt,  vel  si  sunt,  non  egent  designacione; 
quae  antem  ad  statum  temporum  attinent,  historiographis  re- 
linquimus.^) 


[1644  IL] 

Fol  1 42  • 

1546  Decanatns  quartus  [Fr.  Emerici]  anno  1545,  die  Tiborcii  et 

14.  April  Valeriani,  finitus  est.  In  eins  locnm  subrogatur  clarissimus  medici- 
namm doctor  dominus  lacobus  Walch  a  Tessijngen,  cui  et 

^)  Fol.  141 1>   leer.     lieber   die   beiden  Semester  1643  11  nnd  1544  I 
(Udalricnii  Fabri)  sind  keine  Berichte  eingetragen. 


Aete  fite,  medieaa  III.  227 

Bceptrom,  libros^  tum  pecuniaria  tota^  si  qua  reliquä  post  factam 
public!  facultatis  aerarii  distiibucionem  in  singnios  fuit,  reddidi. 
Verum,  ut  memoria  doctorum  facultatis  habet,  nihil  a  distri- 
bucione  reliqui  factum,  ita  nihil  quoque  in  pecunia  praesentari 
potnit. 

Est  in  tentamen  sub  meo  decanatu  admissus  et  in  medicin^ 
baccalaureum  creatus  loannes  Haring  Wiennensis,  bonarum 
litterarum  et  medicinae  candidatus,  civis  Wiennensis  et  stndii 
eiusdem  dextri  ingenii  alumnus,  fecitque  omnia,  quae  ad  hunc 
gradum  pertinent,  et  peregit  rite  modoque  debito,  ita  ut  in  ipso 
desiderari  potuerit  nihil,  persolvitque  cuique  doctorum  tum 
facultati  persolvenda. 

Item  doctor  Christophorus  Hufftel  Wiennensis  sub 
eodem  meo  decanatu  omnium  unanimi  doctorum  facultatis  nostrae 
consensu  in  iraternitatem  et  collegium  nostrum  assumitur,  persol- 
vens  persolvenda  exacte.  Public!  actus  pro  repeticione  responsio 
sibi  ob  §tati8,  tum  probatae  doctrinae  racionem  condonatur  et 
ad  consilium  admittitur. 

Item  doctor  Mathias  Cornax  in  consilium  admittitur; 
persolvit,  quae  statuta  habent. 

Item  quidam  laicus  Christophorus  Paer  von  Ran,  qui 
Gallico  nodose  morbo  pressis  fumo  medebatur,  auditus  est  ac 
tulit  suae  operacionis  legem  et  dextram  instructionem.  Similiter 
alius  laicus  Christophorus  Schmidhofer  etc.  Persolverunt 
persolvenda.  Omnia  accepta  in  singulos,  finito  officio  ab  electione 
rectoris,  distributa  sunt,  quare  sceptrum  tantum  et  libros  sequenti 
decano  reliqui. 

Condusum  est^  ne  chyrurgis  vel  fumo  laborantibus  darentur  foI.  142  *> 
sub  sigillo  facultatis  litter^;  testimonia  utcumque  preberi  possunt, 
quod  coram  facultate  comparuerint. 


[1646  I.] 


Decanatus  quintus  doctoris  lacobiWalch  a  Tessin- 
gen  1545. 

Et  quia  nihil  pecuniarum  decanus  precedens,  clarissimus 
dominus  doctor  Franciscus  Emericus  mihi  presentavit,  saltem 
sceptrum  et  libros  ad  decanum  spectantes,  quare  preter  ea 
sequenti  decano,  clarissimo  ac  prestantissimo  viro  domino  doctori 

16» 


228  AeU  fke.  medicM  m. 

Christop horo  Haftl^  etiftm  nihil  presentare  potni.  Nee  notatu 
dignum  sub  hoe  meo  deeanatu  aeeidit,  nisi  quod  clarissimns 
faealtatis  doetor,  viceeaneellarius  dignissimuB  Wolffgangus 
Lazins  una  com  reliquis  faealtatis  doctoribus  lohannem 
Haring^  medicin§  eandidatum,  ad  ten tarnen  admittont,  preseri- 

13.  Oct.    ^^^^^  pirncta  more  debito  et  hoc  in  die  divi  Colomanni  martiris. 

Es  kham  auch  zu  mir  Wilhelm  Schott  kramer,  barger 
za  Wien;  mit  höchstem  pit^  dieweil  annd  ich  der  zeit  decanos 

Fol.  143  •  facultatis  wer,  |  das  ich  ime  am  der  gerechtikhait  willen  sambt 
anderen  herren  doctoren  unnd  appoteckher  in  seinem  grossen 
obligen  der  warhait  ein  zeagnuß  geben  wolte^  annd  nachdem 
er  mich  so  vilveltig  ansaechet  annd  pat,  khandt  ich  nit  anther- 
lassen  seinen  begeren  stat  za  thaen^  annd  raeffet  za  mir  drej 
doctores  de  facaltate  annd  drey  appoteckher^  zaiget  gedachter 
Wilhalm  Schot  vor  anß  an,  wie  er  an  einem  freien  marckt  von 
einem  anderen  ein  war  für  ein  ainkhuren  khaufft  annd  paldt 
darnach  gleicher  gstalt  verkhaafil.  Na  trieg  es  sich  za,  das 
er  der  gedachten  war  in  schaden  leibs,  er  annd  gats  khomen 
mechte,  derhalb^n  er  annß  anrae£fet,  ime  solliche  war  za  be- 
sichtigen, welches  mir  dan  than,  annd  nachdem  mir  nichts 
anderß  dan  ein  anatz  pain  fanden,  künde  mir  ime  khain 
andere  khantschafft  annd  zeagnas  nit  geben.  Gab  3  tal.  den. 
ad  facaltatem,  welche  ich  seqaenti  decano  presentiert. 


[1646  n.] 

Fol.  143«>  Decanatus  primas  doctorisChristophori  Hflfftl  anno  1545. 

Eximias  ac  spectabilis  dominus  doctor  lacobas  Walch, 
decanas  precedens,  per  pedellum  presentavit  ladalam  una  cum 
sceptro  et  3  flor.  in  pecania. 

Dominus  loannes  Haring,  arcium  et  medicine  baccalaa- 
reas,  venit  suplicans  admitti  ad  licenciam.    Super  hoc  facta  est 

12.  Nov.  congregacio  dominorum  doctorum  facultatis  12.  Novembris  anno 
ut  supra.  Lecta  supplicacione,  consensu  dominorum  doctorum 
puncta  iuxta  statuta  facultatis  sibi  assignantur  et  ex  benevolencia 

16.  Nov.  dominorum  doctorum  post  5  dies  hora  postmeridiana  prima 
pro  examine  data  est,  et  post  examen,  coUectis  votis,  consensu 
omnium  doctorum  pro  tempore  in  facaltate,  ad  licenciam  ad- 
missus  [est]  ac   iuxta   statuta   singulis   doctoribus  persolvit  sol- 


J 


AcU  fiic.  mediese  lU.  239 

venda  et  facultati  pariter^  et  17.  Novembris  in  ecclesia  cathedrali   17.  Nov. 
divi  Steffani  licenciam  per  eximium  dominum  doctorem  Wolff- 
gangum  Lasium^  vicecancellariam,  nactus  est  et  in  doctorem 
creatur  23.  Novembris  anno  nt  supra.  23.  Nov. 

Idem  dominus  doctor  Haring  ad  consilium  admittitur  et 
solvit  6  sol. 

De  cetero  nihil  memoratu  dignum  ad  acta  scribendum 
duxi.  Exposui  pedello  pro  novo  anno  medium  talerum.  In 
electione  decani  pro  vino  dulci  12  cruc. 


[1646  I.] 


Decanatus  quintus  Francisci  Emerici^  practici  ordinarii^  Fol.  144" 
anno  1546. 

Tocius  facultatis  consensu^  ut  gravamina  facultatis  ex- 
enteret^  eligitnr;  ea  enim  spes  tenebat  omnes,  quae^  quantum 
licuit  et  vires  permittebant  suae,  effectum  sortita  est. 

Primo  aromatarii  expendendi  in  rebus  eorum  gerendis 
veniebant.  Qui  omnes  vocati,  gravamina  dominorum  inclitae 
facultatis  ob  oculos  illis  posita  agnovere.  Ne  igitur  in  posterum 
exercerent,  que  non  didicissent^  denique  ut  coctura  illorum  et 
alia  fideli  opera  diligenciores  fidelioresque  reperirentur,  serio 
illis  iniunctum  est^  quare  publica  visitacio  officinarum  aromati- 
carum  in  hoc  ex  gremio  facultatis  doctoribus  electis  habita  est 
et  eo  quidem  prognostico^  ni  prospicerent^  ut  omnia  ordine  et 
pro  decoro  utilitateque  publici  commodi  apud  eos  fierent  dispone* 
renturque,  fore^  ut  sequenti  tempore  auriga  ad  fores  apotecae 
com  curru  statuatur,  et  in  eundem  exoleta  et  infrugifera  depo- 
nantur  et  Danubio  mandentur,  ne^  quod  omnium  opinione  utile 
et  salubre  esse  debebat,  nocivum  cognosceretur^  quod  tan  dem 
et  artem  et  artifices  ac  ledit  pocius  et  officit^  quam  quod  com- 
modety  cum  tota  artis  racio  ad  iuvandum  non  ad  nocendum 
composita  sit.  Visitavere  et  revidere  officinas  excellentissimi 
viri  doctor  Wolfgangus  Latzius,  doctor  Mathias  Cornax, 
doctor  loannes  Haring,  praesalutato  tamen  pro  more  magistro 
civium  per  ordinatos  domino  doctore  lacobo  Walch  et  doctore 
Christophoro  Hifftel.  Erat  disignatus  visitandi  dies  Julii  19.  -g^t^,. 
et  ordo  quoque  visitandorum  pr^fixus;  magister  autem  civium 
et  ex  civium  numero  aliquos  huic  operi  adiunxit. 


230  AcU  ikc.  medicM  Ol. 

Fol.  144^  Secundo    cum    empiricis    nostris^    qui    indoctisfiimis    sane 

magistris  usi,  quique  pro  bona  parte  ex  eadem  indocta  schola 
pauca  et  incerta  eoram  experimenta  retulere^  ingens  facoltati 
labor  accessit^  ita  quod  retroactis  annis  numquam  fieri  potait^ 
hoc  anno  confectum  et  transactum  est.  Vocati  sunt  barbiton- 
sores  empirici  omnes  et  hü  etiam^  qui  longo  tempore  in  Vienna 
chyrurgiae  opera  exercuissent^  nihilominus  sese  omnes  examini 
pro  racione  priviiegiorum  facultatis  submisere  et  obtulere  offe- 
renda^  quare  congregaciones  habitae  sunt  multae,  in  quibus  tum 
haec^  quae  ad  ipsos,  tum  ad  extraneos  et  adventicios  chyrurgos 
spectabant,  qui  partim  sese  facultatis  privilegiis  quoque  con- 
formabant,  acta  sunt.  Nomina  illorum  haec  sunt  et  primo 
domesticorum:  Meyster  Peter  Rinckler  dedit  sol.  12;  Meyster 
Paul  Diklewang  dedit  sol.  12;  item  pro  litteris  testantibus 
sol.  12;  Meister  Michel  Schilling  dedit  sol.  12;  Meister  Sixtus 
dedit  sol.  12.  Extemi  et  adventicii:  Anthonius  claudicans 
Italus  dedit  Vngaricalem  in  auro.  Item  idem  Anthonius  de 
M annis  dictus  pro  litteris  testimoniaUbus  taleros  3;  Meyster 
Rief  von  Egingen^  herniorum  incidendorum  peritus,  dedit 
sol.  12.  Item  pro  testimonio  sol.  12.  Item  quidam  Carolus^ 
hernicae  seccionis,  dedit  sol.  12.  Item  a  precedente  decano 
relicti  sunt  mihi,  qui  in  divisionem  cessere  floreni  Reinenses  5 
et  crucif.  13,  ita  ut  summa  perceptorum  sit  flor.  21  cruc.  13. 

Fol.  145»  Tertio   bona   deliberacione   et   eorum  hominum  habita  est 

racio,  qui  nunc  passim  in  civitate  quasi  novam  agendi  artem 
constituunt  et  homines  cuiuscumque  condicionis  et  a£fectus  fumo 
inficiunt  cynobaris  vel  mercurii,  et,  cum  prorsus  indocti  sint  et 
unico  hoc  calipodio  calcient  omnes,  vocati  sunt  et  intuitu 
christianae  pietatis  et  public^  utilitatis  iUis  iniunctum  est,  ut  in 
posterum  neminem  hoc  fumo  inficiant,  nisi  presentent  decano  pro 
tempore,  quicumque  tandem  hac  in  parte  eorum  operam  im- 
ploraverit,  ut  inyestigata  causa  illis  miseris,  quod  ex  re  illorum 
sit,  indicetur,  vel  ut  is,  qui  sese  fumo  submittit,  primo,  si  res 
ita  postulat,  iudicio  periti  humores  peccantes  expurget  aut 
phlebothomia  plethoriam  corrigat  etc.  Et  ne  imprudentes  fumi 
exhibitores  impune  unico  hoc  calipodio  in  ledendo  pocius  quam 
commodando  progrediantur,  audaciae  et  temeritatis  frenum  hoc 
impositum  est,  ut  a  fumo  omnes,  quos  habuere  in  tali  eorum 
opera,  rursus  presentent;  si  autem  fumo  periisset,  eundem  quo- 
que  coram   decano   designarent,   quo    facultas    cercior    de   tali 


Acte  fM.  medicM  m.  231 

operacione  facta^  an  plus  salabris  vel  insalubris  esset^  in  posterum 
yel  in  totum  hanc  curam  tamquam  pestem  ex  civitate  eicerent, 
vel  si  minus,  eandem  dextre  tractarent,  ad  dextrum  et  salu- 
tarem  reducerent  usum^  ut  scilicet  inde  auxilium  non  detri* 
mentum  humanae  saluti  accederet. 

Quarte  incubuit  facultati  infaelix  labor  pro  extirpandis  ad 
civitatem  hanc  confluentibus  ludeis,  qui  et  ipsi,  pretextu  artis, 
christianorum  saluti  atque  predones  in  hac  vasta  civitate  insi- 
diabantur.  Quare  facultas  reginünis  implorando  auxilium  obtinuit 
decretum,  ut  ludei  docerent,  qua  authoritate  hac  in  civitate 
degerent,  tum  eciam  ita  ad  curandum  homines  temere  sese 
intromitterent.  Aliqui  hoc  decreto  territi  discessere  preter  qui- 
dam(!)  nomine  Lazarus.  Is  tamquam  in  vasta  sylva  latro 
abscondebatur,  ita  ut  sepe  cum  decreto,  quod  sibi  o£ferri  debebat, 
inquiri  non  poterat.  Nam  mutando  loca  et  dbmus  latitabat, 
obiter  rursus  emergebat  et  conspiciebatur;  |  in  quibus  autem  Fol.  145^ 
aedibus  maueret,  famulus  facultatis  neque  regiminis  minister 
certo  scire  poterant.  Magnus  impostor,  qui  et  Principes  vires 
dolo  iudaico  ita  circumvenit,  ut  gratiam  quoque  apud  illos  mereri 
videretur. 

Inter  ludeos  Constantinus  quidam  Italus  et  aromatarius 
sese  connumerari  conquestus  est,  cum  simile  decretum  quasi 
a  senatu  Regio  sibi  datum  fiierat  et  iniunctum,  ne  in  posterum 
sese  artis  operibus  immisceret  et  a  curando  abstineret.  Sed  hie 
Constantinus  infensissimus  facultati  a  sinistra  sua  practica  in 
angulis  non  cessat,  et  errores  sui  non  ita  deprehensibiles  sunt 
ob  populi  multitudinem  et  civitatis  amplitudinem;  non  secus 
ac  predones,  qui  in  vastis  et  den8ibus(!)  silvis  haud  facile 
capiuntur. 

Ista  acta  sunt  et  ideo  annotata,  ut  posteritas,  quemad- 
modum  vidit  et  nunc,  videat,  quantis  calumniis  ars  integerrima 
subsit.  Malae  hominum  mentes  et  mali  animi  turbant  omnium 
rerum  ordinem,  ut  nostro  quoque  tempore  videre  fuit,  quod 
tandem  et  Cesareae  Maiestati,  ordinatae  a  Deo  potestati,  et 
omni  iustae  ordinacioni  sese  Principes  nonnulli  Germaniae  et 
civitates  CatiUnario  quodam  spiritu  opposuere,  novas  et  pro  voto 
illorum  ordinaciones,  omnia  sub  pretextu  sacratissimae  religionis 
substituere  et  ordinatam  a  Deo  postestatem  et  rerum  ordinem 
invertere  et  supprimere  conati  sunt.  Hinc  utrinque  validissimus 
exercitus,  vastaciones   et  clad§s  effatu  dignae  et  hibernaciones 


232  Acte  tee.  iMdloM  Ul. 

visae  sunt.  Dens  pro  sua  infinita  clemencia  lai^iatnr,  at  per 
Sacram  Maiestatem  Caesaream,  Dei  optimi  Tnaximi  locum  te- 
nentem  in  teiris^  in  iostom  reducantnr  ordinem  et  obedienciam 
omnia  et  ita,  ut  in  hüs  Dei  volantati  et  gloriae  omnia  sabacri- 
bantnr.  Amen. 
Fol.  146»  Qninto  privatae  nonnnllae  facnltatia  acciones  decisae  sunt, 

ut  de  dividundo  exiguo  facoltatis  peculio  et  alia  non  ita  magni 
momenti.  Preterea  andita  est  excellentissimi  doctoris  Lazii 
peticio^  qae  a  Regio  senata  ad  magnificom  rectorem,  a  magnifico 
rectore  ad  Cftcoltatem  nostram  delata  est  Quare  ad  facnltatiB 
postalacionem  prefati  domini  doctoris  Lazii  peticio  talis  quodam- 
modo  audita  est^  nimirum  ut  Dioscoridis  interpretacio  sibi  libera 
esset,  vel  ut  anatomica  pablicitos  et  prelegeret  et  tractaret;  tarn 
etiam  nt  stipendii  soi  fieret  inanetio.  Super  huiusmodi  peti- 
cionem  facultas  requisita^  deiiberata  raoione,  haec  fere  responsi 
loco  ad  magnificum  rectorem  dedit:  Facultatis  non  esse,  ut 
prescribat  Regio  senatui  de  augendo  vel  diminuendo  stipendio; 
sed  que  ad  reliqua,  facultas^  cum  scholarum  recte  instructarum 
et  florencium  architipum  ob  ocolos  ponat,  tum  facile  agnoscit, 
debere  in  professione  medica  esse  ordinarium  theoric^  etalterum 
practica,  ut  yocant.  Hie  secunda  pomeridiana  practicum  in- 
signem  a  capite  ad  imos  usque  pedes  uno  anno  profiteri,  aitero 
curam  febrium  exequi  debere;^)  Theoricum^)  horam  profitendi 
habere  matutinam,  uno  anno  Aphorismos  Hippocratis,  aitero 
paryam  quam  vocant  Galeni  artem  publice  docere  habet  Tercins 
Professor  intercalaris,  qui  duodecima  statim  a  prandio  docet»  ea 
prelegere  debet,  quae  ad  artis  proprio  preparamenta  spectant, 
ut  de  elementiSy  de  temperamentis,  de  facultatibus  naturalibus, 
de  constitucione  artis/)  immo  et  simplicium,  si  ita  res  postulat. 


')  Dem  entsprechend  heisst  es  fast  wörtlich  gleichlautend  in  dem 
Refonngesetz  Kaiser  Ferdinands  I.  vom  1.  Januar  1554  (bei  Kink  II,  378): 
PracUcu§  vero  hara  teeunda  pomeridiana  nui^nan  aliquem  praetkMm  .  . .  pro- 
fiUatur, 

')  Im  Original  ursprünglich:  Theoriau  horam proßiendi  habet  matuUnam^ 
dann  ist  das  PrMdicat,  der  indirecten  Bede  halber,  in  den  Infinitiv  gesetst, 
das  Subject  hingegen  unverändert  geblieben. 

')  So  schreibt  Dr.  Emerich;  in  der  oben  angeführten  »Neuen  Refor- 
mation* (bei  Kink  II,  379)  heisst  es  hingegen:  TerUua  autem  profuoor  hora 
duodedma  doceat  Ubrum  de  oonHUutbme  artuum,  Üb.  de  temperamenHo,  Üb.  de 
/aadtatibue  naluralium  etc. 


.^j^ 


Aete  flu».  madioM  III.  238 

cognicionem  ex  Dioscoride^  quam  tarnen  quivis  doctomm  osten- 
sione  sicut  et  anatomica  suis  auditoribu8  pro  more  et  consue- 
tadine,  quociescomque  etiam  bccasio  monet,  tradere  debet.  De 
anathomica  administracione  agendom,  ut  moris  foit,  scilicet  ut 
iunctim  lectores,  presertim  iuniores  et  reliqui  facaltatis,  intersint 
et  operam  saam  adiungant;  lectoribus  tarnen  precipae  hoc  onus 
impositom  esse  debere.  Quid  desuper  conclusumy  magnifico 
rectori  et  toti  Consistorio  patet. 

Exposita  deeanatus  huius  mei  sunt  haec:  Doctortim  facul-  Fol.  U6^ 
tatis  numerus  erat  novem  pro  tempore;   cuique  oblati  sunt  flo- 
reni  2,  facit  florenos  18.    Pedellus  accepit  flor.  1.   Notarius  pro 
labore  suo  accepit  soL  4.    Pro  decretis  a  Regio  senatu  presen- 
tandis  dedi  cruc.  12. 

Vt  autem  ea,  quae  fasciculo  quodam  enumerata  prius  sunt, 
perficerentur,  oongregaciones  variae  et  multae  habit§  sunt.  Prima 
in  profesto  Philippi,  ubi  expositi  sunt  pro  pane  et  vino  cruc.  10.  30.  April 
Secunda  habita  est  14.  Maii;   pro  bucino  et  pastaceis  cruc.  18,    14.  Mal 
den.  2.    Tertia  habita  est  30.  Maü,  ubi  barbitonsores  auditi;  pro    30.  Mai 
bucino   et  alio  vino   cruc.  20.     Quarta  in   principio   lunii  pro    i.jani 
audienda  D.  Laczii  peticione;  nihil.     Quinta  4.  statim  die  post    4.juni 
auditur  doctoris   Lazii   peticio  et  tractatur,    prout  compendio 
prenotatum  est;   pro  vino  dulci  etc.  cruc.  16.     Sexta  lunii  28.   28.  Juni 
habetur  de  visitandis  miropoliis,  concluditur  etc.;  expositum  pro 
vino  dulci  et  pane  cruc.  14.   Septima  et  ultima  in  electione  novi 
decani;  pro  vino  dulci  et  pane  exposita  sol.  2  den.  8.     Summa 
expositorum  flor.  21,  sol.  2,  cruc.  2,  den.  2  etc. 


•    ff 

[1546  lt.]' 

Anno  Domini  1546  ego  Mathias  Cornax  Olomucensis,  fo1.i47»i) 
artium  et  medicinae  doctor,  electus  sum  in  decanum  medicae 
facultatis  pro  mutatione  hiemali  in  mea  absentia.  Accepi  autem 
ladulam  cum  privilegiis  et  sceptrum  per  pedellum  a  precedenti 
decano  ad  me  missa.  Haec  autem  sub  meo  decanatu  gesta 
sunt  in  hunc  codicem  referenda. 


')  Zwischen   Fol.  146  und  147  ist  ein  Blatt  ausgeschnitten,  ohne  dass 
die  alte  Foliirung  darauf  Bflcksicht  nimmt. 


234  AeU  ike.  medicM  III. 

24.  Dec.  Convocationem  primam   celebravi  24.  Decembris,  in  qua 

Antoninni;  claudom  Italum  cheinirganiy  facultas  medica  punivit 
poena  triam  coronatomm,  quos  et  dedit,  qaoniam  pharmacenticen, 
quae  ad  solos  doctores  medicos  spectat,  exercuerat.  Iniunctum 
haic  demum,  ne  posthac  id  faoeret  snb  poena  relegationis  ab 
orbe;  iassum  deinde  in  hac  congregatione,  ut  lohannes  Ebers- 
dorf er  apotecarius  admoneretor,  ne  deinceps  chimrgis  medica* 
menta,  physicis  debita,  pararet  vel  venderet,  quod,  per  me 
ipsum  admonitns,  se  facturum  recepit. 

Seeunda  congregatio  habita  est  ad  petitionem  Bartolomei 
Bolognese,  cheirargi,  qoi  admissionem  ad  exercendam  artem 
a  facultate  petebat.  Perlectae  igitur  primam  sunt  pro  more 
literae  testimoniales,  sed   cum  non  viderentur  idoneae  et  suffi- 

Fol.  147^  cientes,  iniunctum  Uli  est  a  facultate,  ut  adferret  homo  iam 
senex  et  canus  pleniora  testimonia  anteactae  vitae,  quod  et 
pollicitus  est  se  facturum.  Tum  etiam  datae  sunt  litterae  duobus 
cheirui^s  concedentes  artis  opera  expressis  conditionibus,  unae 
Mag.  Christophoro  .  .  .,^)  alterae  Mag.  Michaeli  Schilling. 
Dederunt  4  talenses,  quilibet  2. 

oi^dl  Tertia  convocatio  facta  est  sabbato  ante  dominicam  ludica 

26.  März 

24.  März  propter  Lazarum  ludeum,  quem  ego  precedenti  die  lovis  apud 
iudicem  obstrinxeram,  proponendo  etiam  iudici  regiminis  edictnm. 

28.  März  Dicta  nobis  dies  est  Lunae  post  ludica  hora  12.    Facultas  mihi 

adiunxit  duos  doctores,  Perlachium  et  Christophorum  Hüftl, 
verum  ludeus  pro  sua  calliditate  subordinavit  aut  impetravit 
famulum  domini  ab  Eitzing  et  domini  cancellarii,  qui  serio 
affirmabant;  ludeum  deposci  ad  curam  magnificae  Dominae  ab 
Eiczing  et  iam  esse  currum  illi  conscendendum.  Iudex  credidit, 
dimisit  illum  herum  authorita[te]  permotus,  sie  ille  evasit.   Altera 

29.  März  enim  die  mane  visos  hie  Viennae   est,   et  nos  iudex   infecto 

negotio   dimisit,    pollicitus   tamen    est,    se   velle    ludeum    ad 
Fol.  148*  primum  postulatum  nostrum  |  sistere.     Haec  ideo  annotavi,  ut 
sequens  decanus  herum  habeat  certam  cognitionem. 

Dum  essemus  in  hac  congregatione,  Bartolomeus  Bono- 
niensis  iterum  venit  petitum  facultatem  exercendi  artem,  multis 
comitatus  intercessoribus,  quibus  facultas  permota  et  presertim 
literis  domini  Castilegii,  Hispanici  cancellarii,  quas  obtulit. 
Pollicita  est  se  illum  admissuram,   modo  adferat  testimonium, 


^)  Lücke;  er  hiess  Paer  (S.  227)  oder  Fairer  (8.  2d6). 


Act»  ftc  modiaM  IIL  236 

se  suosque  mores  probates  esse  regimini,  quod  libens  recepit. 
Pretendebat  enim  et  merito  fftcaltas  medica;  non  esse  integmm 
in  hisce  turbulentis  temporibas  qaemquam  in  societatem  privi* 
legiorom  admittere,  multo  minus  omare  literis. 

Quarta   convocatio   ad   etigendum   decanum   successorem 
celebrata  est  ipsa  die  Valeriani   et  Tiburtii^  electus  autem  est  14.  April 
exeeUens  dominus  doctor  Laczius,   cui  ladulam  cum  Ubris  et 
litteris  facultatis,   sceptrum  et  pecuniam  reUquam^  ut  sequitur, 
per  pedellum  tradidi. 

Antonius  punitus  dedit  3  scutatos  in  auro.  Mag.  Michael 
Schilling,  cheirurgus,  pro  Hteris  admissionis  2  talenses.  Mag. 
Christoph orus  .  .  .^)  pro  literis  admissionis  ad  ftimum  in 
morbo  Gallico  2  talenses. 

Exposita:  Pro  festo  Nativitatis  Domini  pedello  dedi  ^/^  talen- 
sem.  In  prima  convocatione  exposui  proRivola  12cruc.y  propane 
2  cruc.  I  In  secunda  convocatione  exposui  16  cruc.  In  tertia  Fol.  148*» 
convocatione  14  cruc.  In  quarta,  dum  eligeretur  decanus  suc- 
cessor,  pro  Rivola  12  cruc,  pro  vino  4  cruc,  pro  pane  3  cruc. 
Pro  reformanda  sera  ladulae  gross.  1.  Summa  expositorum  facit 
flor.  1,  sol.  4,  cruc.  9.  Remansit  sunmia  pecuniarum,  quam  cum 
ladula  remisi  successori  domino  decano,  scutati  3  in  auro,  talen- 
ses 2,  cruciferi  28.  Ex  illis,  quos  cheirurgi  perfumarunt,  presentati 
sunt  mihi,  qui  sequuntur:  Mag.  Michael  Schilling  fumo  curavit 
quendam  lohannem,  profosz  in  artelaria.  Mag.  Christophorus 
Pairer  fumigavit  Georgium  Prügel;  hunc  ego  purgavi.  Idem 
in  eandem  curam  suscepit  uxorem  lohannis  Reckendorfers; 
huic  pillulas  ordinavi.  Idem  fumigavit  uxorem  Viti  Schpitzers, 
hospitis  ad  sanctam  Trinitatem. 

Hoc  semestri  pugna  inter  Caesaream  Maiestatem  et  Prin- 
cipes  Germaniae  bona  ex  parte  sedata  est,  quoniam  urbes  im- 
periales se  Imperatori  dedidere,  solus  lohannes  Dux  elector 
restitit  cum  Saxonibus.  |  Qui  Bohemos  ad  defectionem  sollici-  Fol.  149» 
tavit  et  bona  ex  parte,  civitates  presertim,  in  suam  sententiam 
pertraxit.  Fact§  itaque  Pragae  coniurationes,  conventicula  palam 
ab  aliquot  millibus,  in  coUegio  Caroli  conscriptae  sunt  liter§  et 
aliquot  centuriis  sigillorum  adpensis  ad  Regiam  Maiestatem 
missae,  quQ  nisi  Rex  Ulis  adplauderet  et  immunitates,  nescio  quas, 
veteres   conservaret,  apertam   denunctiarent  rebellionem.     Inde 


^)  Nicht  näher  bezeichnet;  vgl.  8.  234,  Note  1. 


236  Aela  fbe.  nadiCM  UI. 

cum  Rex  in  Misniam  discessisset  ad  reliquias  belli  conficiendas, 
pauca  aut  nulla  sabsidia  dedere,  arcem  Pragensem  presidüs 
muniere^  ne  inde  liberi  Regii  digrederentar,  quos  tanqoam  obsides 
in  arce  inclusos  retinuere.  Proinde  Regia  Maiestas  comitia  ad 
24.  April  diem  sancti  Georgii  indixit.  Fama  ferebat,  Regiam  Maiestatem 
cum  sex  millibus  equitum  ad  ea  Pragam  adventoram,  sed  de 
bis  postea  melius  constabit.  Bohemorum  fiactio  quendam  nobilem, 
Pflug,  Capitaneum  elegerunt(!),  iustam  illi  manum  equitum 
addiderunt.  Hie  ingressum  Regis  in  Bohemiam  arcere  debebat 
A  Cesarea  et  Regia  Maiestate  consultatur  interim,  laboratur  in 
utramque  partem  pro  pace  et  quiete  ab  optimis  Prineipibus, 
sed  hactenus  nihil  transactum.  Deus  Optimus  Maximus  deinceps 
eorum  pia  studia  fortunet. 


[1647  I.] 


Fol.  149^  Vuolfgangi  Lazii  tertius  decanatus. 

14.  April  Anno  a  nato  Christo   1647,  in  festo  divorum  Tibnrtii  et 

Valeriani,  ex  rectore  studii  generalis  Viennensis  electus  est  in 
decanum  inclytae  facultatis  coUegii  medicorum  nobilis  et  ex- 
cellens  vir  Vuolfgangus  Lazius  Viennensis,  phiiosophiae 
et  medicinarum  doctor  et  theoricae  Ordinarius,  invictissimi  Ro- 
manomm  Regis  Ferdinandi  Augusti  historiographus,  in  cuius 
magistratu  haec  acta  sunt,  ut  sequitur. 

Pl*imo  misso  scipione  argenteo   decanus  praecedens  atque 
ladula  cum  statutis,   literis   et  sigillo  per  communem  famulum 
3  coronatos,  2  taleros  et  9  gross,  exhibuit,  de  quibus  exposita  sunt: 
13.  Mai    13.  Mai  pro  vino  Vipachico  in  congregatione  propter  Lazarum 
24.  Mai    12.  cruc.    24.  Mai  in  congregatione  ratione  medici  ordinandi  in 
12.  Juli    xenodochium  Regium  pro  vino  &  cruc.     12.  lulii,  dum  doctor 
9.  Sept.   Italus  audiretur,   pro  vino    12  cruc.     9.  Septembris  in  congre- 
gatione habita  propter  Anthonium  Manium  lOxsruc.  Magistro 
adnussionum,     qui    duo    decreta    regiminis,    alterum    Lazaro 
ludaeo,  alterum  Bartholomaeo  de  Bolognia  obtnlit,  12  cruc. 
Pro  transscribendis   libellis   supplicibus  ratione  ludaei  et  Bar- 
tholomei  3  sol.  den.    Lictori  iudicis,  ut  ludaeus  vocetur,  3  cruc. 
Defalcatis   igitur  expositis  10  sol.  6  crftc.  a  perceptis  remanet 
debitum  meum,  quod  successori  misi:  2  coronati,  2  talleri,  6  sol. 
et  1  gross. 


▲ete  fiM.  mediflae  in.  237 

Nomina  personarum^  qaas  ftimo  Mag.  Christopherns 
partim  curavit  partim  iterum  restttntos  exhibnit  oculis  nostris: 
Michael  Haebr.  Leonhardus  Schellhamer  ex  Wassr- 
bnrg.  Marens  Obertzhauser.  Franciscus  Kristerer. 
Vnolfgangns  Khern.  Andreas  Schrenkb  ex  Nnsdorf. 
Thomas  Grneber  exeodem  loco.  Joannes  Rott  e  Kormberga. 
Anna  Teschl  lanii  uxor  ex  Gallenbrunn. 

Memoratu  digna  per  hanc  mntationem  mnlta  gesta  sunt,  Fol.  160» 
in  Misnia  praesertim  et  Bohemia.  Fusus  enim  prelio  loannes 
FridericuS;  Saxoniae  dux  elector^  a  Carole  V.  et  Ferdinande 
Augostis,  qnoram  multis  annis  obsequium  detrectaverat,  pesti- 
fera  apud  Schmaloaldum  oppidum  Franconiae  cum  aliquot  Ger- 
maniae  proceribus  inita  coniuratione,  in  captivitatem  insuper 
adseritur  et  titulo  electoris  et  parte  bonorum  privatus^  magnum 
poeteris  retinendae  fidei  exhibendique  dominis  obsequii  exem- 
plum  erit.  Ideui  Bohemis  gestnm  atque  eodem  et  eventu  et 
exemplo.  Qui  cum  Schmalcaldienses  imitati  similem  Pragae 
contra  Begem  ipsorum  Ferdinandum  Augustum  conspira- 
tionem  fecissent^  regalibus  filiabus  obsidione  pressis  et  Saxoniae 
dnce  in  spem  regni  vocato,  a  Rege  tandem  belle  domiti,  non 
▼i  armorum  sed  gentilitiis  legibus  pro  qualitate  criminis  quique 
puniti  sunt  Gladii  supplitio  quatuor:  Veneeslaus  Pietipesco 
et  BernharduB  Barchanetz  ex  ordine  equestri^  lacobus 
Feyrer  et  quidam  textor  pannorum  ex  numero  civium  Prar 
gensium.^)  Caeteri  custodia  et  parte  bonorum  mulctati  ex  Bub< 
sellÜB  baronum  et  equitum^  plerique  magno  loco  nati  viri,  quorum 
nomina  gentilitia  in  nostra  historia  Augusta  recensentur.  Sunt 
et  senatores  quidam  Pragenses  cum  consule  virgis  caesi.  Tantae 
molis  erat  gentem  tam  faeram^  quae  prima  ecdesiam  deseruerat, 
et  prava  non  semel  contra  suos  Principes  rerum  consilia  susce- 
peraty  edomare.  Qua  in  re  Austriae  et  laudis  et  aeris  cumulus 
non  contemnendus  accessit. 

In  hac  mutatione  eximius  vir,  nostrae  facultatis  alumnus, 
doctor  loannes  Haring  Viennensis  plane  dignus  senectute, 
quam  antequam  attingere  potuit^  in  ipso  flore  aetatis  abreptus 
est,  I  Est  in  hoc  meo  decanatu  actio  contra  Lazarum  Hebracum  Fol.  I50i> 


*)  Ueber  die  Opfer  des  sogenannten  ,blatigen  Landtages'  vom  20.  Angnst 
1548:  Pietipeskj,  Barchanetz,  Fikar  nnd  Sausenik  vgl.  Bucholtz, 
a.  a.  O.  VI,  418.    Böhm.  Landtagsverhandlnngen  U  (Prag  1880),  S.  421. 


238  Aeta  tu,  m«dieM  m. 

suscepta  et  apud  senatam  et  apud  nrbis  praetorem^  sed  ob  ludei 
astutiam  et  familiaritatem^  quam  habet  cnm  primis  viris,  hac- 
tenus  e£Fectam  est  nihil. 

Bartholomeo  Bolognensi  Italo,  qoi  morbi  gallici  et 
podagrae  coram  mentiebatur,  opera  artis  a  senatu  Regio  sant 
interdieta.  Qua  de  re  successor  acta  mea  consulet,  que  hocce 
in  libro  uno  fasciculo  colligata  reperiet.^) 


[1547  n.] 


Fol.  151»  Andree    Perlachii    Stiri   ex  Witschein   decanatns 

secundus. 

13.  Oct.  Anno  Domini  et  Salvatoris  nostri  lesu  Christi  1647,  in  die 

divi  Golomanni  martiris,  facta  congregatione,  electos  est  in  de- 
canum  medice  facultatis  Andreas  Perlachius,  artiom  et  medi- 
cine  doctor^  in  cnins  decanatu  hec  subscripta  acta  sunt.  Nulius 
studiosorum  medicine  inscriptus  nee  empericorum  quispiam  audi- 
tus.  Nihil  memoratu  dignum  in  illo  decanatu  actum,  quam  quod 
Cesarea  Maiestas  per  totam  fere  hiemem  celebravit  dietam  Im- 
perialem, presenlibus  omnibus  principibus  Imperii  et  bis  ad 
hanc  ordinatis  Auguste  Vindelicorum,  et  dux  Mauritius  Sa- 
xonie  etc.  in  electorem  Imperii  a  Cesarea  Maiestate  institutus 
ob  rebellionem  precedentis(I). 

Percepta:  A  precedente  decano  percepit  4  taleros  et  I  cor. 

Exposita:   Pro  offitio  solemni  in  honorem   Cosme  et  Damiani 

^^^^     sanctorum  habito  die  6.  Februarii  anno  1548  1  talerum.   In  die 

6.  Febr. 

14.  April  sancti  Tiburtü  congregatio  facultatis  pro   electione  novi  decani 

habita,  pro  vino  dulci  12  cruc.  Pro  vino  Austriaco  et  pastaceis 
24  den.  Notario  universitatis  pro  scedis  scribendis  pro  oflitio 
solemni  spectantibus  8  cruc.  Summa  restans:  coronatus  1, 
taleri  2,  cruc.  44. 


[1648  I.] 

Fol.  151»»  Anno  Christi  1548  preter  ordinem,  motu  nescio  quo,  oma- 

tissimorum  facultatis  medicorum  virorum  unanimi  consensu  pro- 
nunciatur  decanus  eiusdem  facultatis  Franciscus  Emericus, 


')  Diese  Beila^n  sind  nicht  mehr  vorhanden. 


Aete  flw.  nedicM  m.  389 

Ordinarius   operariae   artis  professor.     Est   decanatus   snus  hie 
sextusy  bonO;  quod  Dens  velit^  auspicio.    In   festo  sanctomm  14.  April 
Tiborcii  et  Valeriani. 

Acta  varia  hoc  decanatu  tractata  sont^  precipue  tarnen 
thermamm  ergo  in  Altenbnrg,  quas  olim  floroisse  multorum 
testunonio  constabat,  nunc  interceptas  ac  ob  bellorum  iniuriam 
desolataSy  reducere  ad  mortalium  uBum  quidam  Franciscus  Der, 
nobilis  et  eins  loci  dominium  habens,  strenue  conabatur.  Id 
tarnen  non  ita  libere  sibi  permittebatur,  verum  a  Maiestate  Regia 
suaeque^)  Maiestatis  magnificis  viris  consularibus  subomati  sunt 
facultatis  doctores^  ut  locum,  thermas  earundemque  qualitates 
omnes  coram  et  sensibiliter  scrutarentur  ac  de  iisdem  eorum 
ad  Regium  senatum  iudicium  referrent,  primitus  tamen  toti  facul- 
tati,  prout  factum  est.  Revisere  thermas  selecti  ex  facultate  tum 
temporis  decanus  Franciscus  Emericus,  Ordinarius  practica, 
loannes  Entzianer,  senior  facultatis  doctor,  item  doctor  An- 
dreas Perlachius.  Thermae,  ut  sulphureae  et  aliarum  nitro- 
sarum  qualitatum  participes,  in  diversis  affectibus  pro  racione 
etiam  temperaturarum  diyersarum  humanorum  corpomm  ex 
racione  et  experiencia  utiles  iudicata  sunt;  quemadmodum  in 
scriptis  Regio  senatui  certificacio  oblata  est.  |  Frequentes  harum  Fol.  162* 
thermamm  gratia  convocaciones  habitQ  sunt,  accepit  tamen  pro 
labore  facultas  in  communi  tal.  5,  quisque  electorum  doctorum 
totidem,  famulus  facultatis  2. 

In  prima  et  secunda  congregacione,  que  fuit  25.  Aprilis,  25.  April 
pro  vino  dulci  et  pane  expositi  sunt  sol.  3,  den.  3. 

Item  23.  Maii  huius  rei  gratia  habita  est  congregacio,  ubi    23.  Mal 
predicti  ad  reyidendas  thermas  electi  sunt,   cum  famulis  facul- 
tatis soL  2,  cruc.  4. 

Item  5.  lunii  ab  electis  ad  facultatem  relacio  thermamm  6.  Juni 
gratia  facta  est,  ac  consensu  tocius  facultatis  tandem  regimini 
declaracio  uülitatum  thermamm  ostensa  est  in  scriptis.  Insumpti 
sunt  pro  Meraco  et  pane  cruc.  18,  den.  2.  Scriptori  frequencium 
libeUorum  dati  sunt  sol.  8,  cruc.  3,  sed  et  Mannii  claudi  causa 
mnlta  rescripsit  idem. 

Die  divae  Annae  habita  est  congregacio  et  auditi  sunt   26.  Juli 
barbitonsores   accusantes   Mannium   chyrurgum    pecieruntque 
defensionem,  ne  ab  exterais  obraerentur  iniuste,  quod  factum 


*)  Am  Sande  von  anderer  Hand:  dUee  graimmaUeamI 


240  Act»  fko.  madieM  m. 

est.  Prohibuit  senatuB  Regina  pablioo  edicto  tenore  adiacencium 
litterarum^  ne  Mannius  ita  sceleste  et  irreverenter  ageret, 
aliorum  operas  detegeret;  culparet  inique  etc.,  et  ut  soae  cfairur- 
giae  incumberet  nee  exerceret  artem  vere  medicam,  quam 
nesciret  etc.     Expositi  snnt  cruc.  15  den.  2. 

A  precedenti  domino  decano  perceptum  est,  ut  sna  manu 
Fol.  152 1>  scriptnm  reliquit,  id  integre  redditnm  est  seqaenti  decano.  |  Pe- 
delle facultatis  dedi  sei.  4.    Pro  thirhieter  cmc.  6.    Recepit  se- 
qaens  dominus  decanus  in  relictis:    ooron.  1^   taleri  4,   sol.  8^ 
den.  7.    Accepit  pedellus  sol.  4. 


[1548  n.] 


Decanatus  secundus  doctoris  Christopheri  Httftel, 
15.  Oct.  electns  15.  die  Octobris  per  clarissimos  viros  medicine  doctores 
in  decanum^  anno  1548. 

Clarissimus  dominus  doctor  Franciscus  Emericus,  pre- 
cedens  decanus,  per  pitellum  presentari  fedt  ladulam  facultatis 
medice  una  cum  sceptro  et  pecunia  ut  supra  preter  4  sol.,  qui 
pitello  eodem  die  dati  sunt.  Apud  precedentem  decanum  consnl 
et  senatus  Viennensis  hortati  sunt,  ut  facultas  medica  subiret 
iUum  laborem,  ut  balneatores  examinentur  in  arte  eheirurgiea. 
Cum  vero  facultati  visum  fuerit;  quod  res  ipsa  utilis  et  neces- 
saria  esset,  lubentissime  suscepit  hanc  provinciam  et  ex  ordine, 
ut  sequitur,  auditi  sunt:  Mag.  Augustinus  Stur  im  Radgeslein; 
Hannß  Ma^r  auff  der  neuen  padstuben;  Michael  Stetner 
an  sand  Steffanpad;  Matheß  Forstner  am  päd  pei  den  EBmel- 
porten;  Sigmunt  Silber  am  päd  am  roßmarck;  Hannß  Roß* 
Fol.  15S*  mulner  auff  der  padstuben  Hochempruck;  |  Hannß  Padauer 
am  kanczeley  padt;  Peter  Krämer  am  päd  an  roren;  Hannß 
Hierner  am  päd  under  den  Hafiher;  Wolffgang  Hierner 
am  päd  am  schweininarck;  Wolffgang  Haß  am  päd  in  der 
Wolczeil.  nie  admissus  est  sine  examine  propter  Senium.  Uli 
^^^^      omnes  auditi  et  examinati  sunt  28.  lanuarii  anno  1549,   ac  ad- 

QQ      Tan  ' 

missi  cum  condicionibus:  Primo,  ut  nullus  exhibeat  aliquam 
medicinam  intra  corpus;  secundo,  ut  nullus  curet  morbum  gal> 
licum;  tertio,  ut  nuUus  accipiat  aliquem  ad  curam  in  dif&cili 
casu  solus;  quarto,  si  aliquem  in  civitate  scirent,  qui  practicaret 
in  cbirurgia  aut  morbo  gallico  et  non  esset  examinatus,   quod 


Aete  fbe.  madiCM  IH.  241 

significent  decano  pro  tempore  facultatis.  Quilibet  ex  biis  solvit 
facultati  12  sol.  et  6  crnc.  pidello. 

Item  feci  yocare  per  pidellum  Mag.  lorium  Eogelman^ 
et  examinatus  ac  admissus  solvit  12  sol.  et  6  cruc.  Item  Mag. 
Peter  Hamerstingel  peciit  examinari  super  hiis  duobus:  de 
cora  morbi  Gallici  et  de  cura  tinee^  et  auditus  et  admissus 
solvit  12  sol.  6  cmc.  Item  Mag.  Sigismundus  barbitonsor,  qui 
prias  fuit  examinatus  et  non  solvit,  dedit  12  sol.  et  6  den. 

Item  22.  Februarii  anno  49.  accepi  4  flor.  Ren.  in  moneta  22.  Febr. 
a  Georgio  Gemechl,   civi  Viennensi,   ex  legato   domini  doc- 
toris  lacobi  Walch,  bone  memorie,   qui   hoc  facultati  medice 
legavit.  Summa  perceptorum  facit  25  flor. 

Exposita:   Item   dedi   ianitori   ad   presentandum   supplica-  Fol.  153^ 
cionem  Anthonio  Manio  6  cruc.     21.  Novembris  anno  1548.   ^^  ^^^ 
Item  pro  transscriptione  supplicacionis  6  cruc.   Item  3.  Decem-    3.  Dec. 
bris  anno  1548.  exposui  pro  vino  dulci  et  pane  18  cruc.    Item 
28.  Decembris  anno  1548.  exposui  pro  vino  dulci  9  cruc.   Item   28.  Dec. 
28.  Decembris  anno  1548.  in   congregacione   exposui  pro  vino 
dulci  15  cruc.    Item  notario  pro  rescripcione  articulorum  defec- 
tuum  facultatis  medice  12  cruc.     3.  lanuarii  anno  1549.    Item      1^49 
28.  lanuarii  anno  1549.  exposui  pro  vino  et  pane  17  cruc.   Item   28.  Jan. 
pidello  dedi  1  gross.,   ut  faceret  vocari  Mag.  loannem  barbi- 
tonsorem^  ut  solveret  facultati,  et  adhuc  non  solvit.     Item  dedi 
domino   notario    pro   copiis    et   transcripcionibus    21.  Februarii  21.  Febr. 
anno  1549.  6  sol.  Item  23.  Marcii  anno  1549.  dedi  pro  transcrip-   23.  März 
cione  responsionis  facultatis  contra  M an i um  18  cruc.    Item  pro 
secunda   transcripcione    contra   Manium   15   cruc.    29.  Marcii  29.  März 
anno  1549.    Item  pro  divisione  dominorum  doctorum  unicuique 
2  flor.  et  1  talerum  facit  19  flor.  Ren.  Summa  expositorum  facit 
21^2  flor.     Restant  3  flor.  et  medius. 


[1649  I.] 

Anno  a  mundo  redempto  1549.,  die  Tiburcii  et  Valeriani,  ^J^'^^^jj 
iterum  decanatus  iugum  cessit  in  humeros  doctoris  Francisci 
Emerici  Oppaviani,  publici  et  ordinarii  practica  professoris, 
irrevocabili  dominorum  doctorum  de  facultate  consensu.  Non  ita 
multa  hac  mutacione,  quae  facultatem  hanc  nostram  concernunt, 
acta  sunt. 

Aeta  fiMultetis  medicae  m.  16 


242  AeU  fke.  m«dieM  m. 

Inscripti  sunt  primo  ad  facultatem  consensu  eiasdem  facol- 
tatis:  Mag.  loannes  Leffelholcz^  dedit  sol.  4.  Mag.  Andreas 
Planck;  dedit  sol.  4. 

Habuere  tum  a  me  tum  ab  aliis  professoribus  testimonium, 
quod  fere  ad  trienninm  doctores  profitentes  [in]  hac  schola  Wien- 
nensi  audiverint,  quare,  etsi  errore  tardias^  inscribi  corarunt. 
Voluit  tarnen  facnltas,  ne  is  error  in  posterum  Ulis  obnoxias  sit 
quacumque  racione. 

Item  dedit  nomen  suam  facnltati  Mag.  loannes  Schröter 
VinariensiS;  dedit  sol.  4. 
27.  Sept.  Item    dominus    doctor    Christophorus    die    Ck>8m§    et 

Damiani  prandium  lautissimum  obtulit.  Ea^  que  in  templo 
commemoracio  divorum  fieri  consueta^  per  dominos  doctores 
prius  peracta  est. 

Tres  in  summa  congregaciones  habitQ,  in  quibus  mutila 
quedam  restituta  et  per  dominos  doctores  in  benignum  redacta 
sunt  paucis  etc. 

Prima  congregacione  dedi  pro  Cretico  cruc.  17.  Secunda 
cruc.  13.  Tercia  cruc.  5.  Pedello  dedi  taler  1.  Notario  pro  labore 
dedi  cruc.  15.  Item  notario  pro  scheda  cruc.  6.  Magistro  chori 
dedi  taler  1.  Item  in  conclusione  pro  Malvatico  dedi  cruc.  6 
Fol.  164*>  den.  2.  Summa  expositorum  flor.  3,  sol.  3.  |  Percepta  patent 
scilicet  sol.  12.  Ceterum  offero  sequenti  domino  decano  coro- 
natum  in  auro,  taleros  4,  sol.  3^  den.  22.  Subest  in  numeratione 
barbitonsorum  parvus  error  etc.  Dominus  sequens  decanus  velit 
pedello  N.  pro  voto  bibulum  offerre. 


[1640  IL] 

Fol.  165»  Andree  Perlachii  Stiri  ex  Witschein  decanatus  tertius. 

13.  Oct.  Anno  Domini  et  Salvatoris  nostri  lesu  Christi  1549.^  in  die 

divi  Colomanni  martiris,  facta  congregatione  facultatis,  electus 
est  in  decanum  facultatis  Andreas  Perlachius^  artium  et 
medicine  doctor^  in  cuius  decanatu  hec  subscripta  acta  sunt. 

10.  NoY.  Accidit  casus  ^)   certe  notatu   dignus  10.  Novembris^  quod 

mulier  quedam^')   que  gessit  in  utero  infantem  mortuum  fere 

^)  Am  Rande:  toT^QotofiCa. 

*)  Es  war  Margarethe  Wolczer,  die  Gattin  des  Wirthes  zom  rothen 
Krebs.    Zum  Folgenden  vgl.  die  Nachträge  ztim  8.  Bande  von  J.  y.  Aschbaeh*« 


Ada  £m.  üMdicM  HL  343 

ad  quadrienmum,  ita  quod  cepit  venter  sab  umbilico  putrefieri, 
illiuB  mulieris  venter  sub  umbilico,  consilio  et  in  presentia  doc- 
toris  Entzianer  et  doctoris  Cornacis  per  inratos  chirurgicos 
civitatis  Viennensis^)  incisus  est  ad  tantam  qnantitatem,  quod 
pner  potnit  eximi.  Qni  eciam  pro  parte  est  putrefactos  et 
matrix  fere  tota.  Que  mulier  iterum  fere  in  spatio  dimidii  anni 
consolidata  est  per  eosdem  chirurgicos,  infans  autem  ipse  ser- 
vatus  est  cum  aromaticis  speciebus,  ut  mos  est  servare  mor- 
tuorum  Corpora,  ne  putrescant.  Quem  eciam  infantem  mortuum 
vidit  Romanorum,  Vngarie  et  Bohemie  Rex  Ferdinandus  et 
plures  alii  magnates  tamquam  miraculum  existimantes.  Hanc 
autem  historiam  de  verbo  ad  verbum  doctissime  descripsit  doctor 
Mathias  Cornax,  quem  legito.') 

In  Decembri  celebrata  fuit  universalis  anathomia  corporis      Dez. 
cuiusdam  suspensi  in  lectorio  medicomm  per  doctorem  Mathiam 
Cornacem  et  Vuolffgangum  Lazium,  et  duravit  fere  usque 
ad  festum  Nativitafis,  tribus  videlicet  septimanis  fere.  24.  Dec 

1.  Februarii  anno  1550  habita  fiiit  congregatio  facultatis 
medice  propter  quosdam  articulos.  Primus  fuit  propter  decretum 
rectoris  ad  instantiam  vidue  doctoris  Tansteter,  felicis  memorie, 
propter  4  flor.,  quos  ipse  doctor  Tansteter  facultati  mutuo 
dedit  anno  19  post  1500.  annum  ad  restaurandam  domum  medi- 
corum,  paulo  ante  incendio  dirutam.  Secundus  articulus,  quod 
magister  civium  et  senatus  moleste  ferrent,  doctores  de  facultate 
non  visitare  pauperes  in  hospitali  civium,  quemadmodum  ante- 
cessores  fecerunt,  et  petiit  senatus  a  facultate,  ut  daret  consilium 
in  commodum  pauperum,  ut  proprium  possent  habere  medicum 
atque  famulum  tamquam  apotecarium,  qui  ea,  que  doctor  ordi- 
narety  famulus  administraret,  cui  vellent  dare  Stipendium  honestum 
et  mensam  apud  magistrum  bospitalis.  Tertius  articulus,  quod 
Mag.  Joannes  Lefelholtz,  medicine  candidatus,  peteret  litteras 
promotoriales  a  facultate  ad  senatum  Nove   Civitatis,   ut  illic 


16&0 
1.  Febr. 


Geschichte   der  Wiener   Universität,   herans^egeben   Ton    (f)  W.  Hartl  and 
K.  Schranf,  Bd.  L  (Wien  1898),  8.  299  ff. 

^)  Die  Chimigen  waren  SiztasWirt,  Paul  Dirlewang  and  Peter 
Winckler. 

*)  Vgl.  Hartl-Schraaf  a.  a.  O.,  8.  311—312.  Den  HolzschniU  der  seltenen 
,Warhaftigen  Geschichte*  vom  Jahre  1549,  der  die  Operation  darstellt,  habe 
ich  in  der  Festschrift  des  Wiener  med.  Doctoren-CoUegiams  (Wien  1899) 
reproducieren  lassen. 

16» 


244  Acta  fM.  medioaa  IH. 

practicam  exercere  posset.  Quartus  articnlas,  qnad  actio  quedam 
esset  inter  facultatem  etquemdam  chirurgicum  nomine  An  tonium 
Manium,  qui  intromisit  se  publice  in  practicam  medicine  scri- 
bendo  digestiva  et  purgationes,  in  qua  re  nullam  haberet  peritiam, 
et  quod  facultas  nihil  posset  apud  dominos  de  regimine  efficere, 
sed  semper  negotium  illud  prolongarent  et  suspenderent. 

Ad  primum  articulum  respondit  facultas:  Postquam  domus 
medicorum  incendio  periit  anno  precedente  et  nullam  haberent 
pecuniam  in  ladula  facultatis,  quilibet  doctor  tum  existens  in 
facultate,  mutuo  dedit  facultati  4  tal.  nummorum  pro  restau- 
ratione  domus^  accepta  quietantia  a  facultate  tali  conditione, 
Fol.  165^  quod  facultas  |  velit  unicuique  satisfacere  de  proxima  pecunia^ 
que  cederet  facultati.  Postquam  autem  domus  fuit  vendita^ 
presentibus  omnibus  doctoribus  de  facultate^  in  qua  eciam  con- 
gregacione  fuit  doctor  Tansteter,  qui  eundem  fructum  et  com- 
modum  a  domo  ipsa  accepit  ut  alii;  et  in  ea  congregatione  ita 
actum  fuit,  quod  omnes  doctores  erant  content!;  ita  quod  nuUus 
deinceps  doctor  neque  aliquis  ex  successoribus  eorum  quippiam 
petiit  a  facultate,  sine  dubio  quod  illi  boni  viri  extinxerunt  et 
cassarunt  quietantias  suas  a  facultate  acceptas,  neque  doctor 
Tanstetter  in  vita  sua  aliquid  petiit,  et  certe  credibile  est, 
quod  per  negligentiam  aut  oblivionem  non  extinxerit  suam 
quietantiam.  Si  animus  eins  fuisset  aliquid  petere  a  facultate, 
in  vita  sua  petiisset  et  non  ad  30  annos  solutionem  a  facultate 
distulisset,  quo  eciam  numero  annorum  omnia  liquida  debita 
expirarent.  At  quia  deerant  aliquot  septimane,  quod  non  erat 
completus  numerus  30  annorum,  et  tantum  unus  aderat  testis, 
doctor  videlicet  £ntzianer,  qui  erat  suspectus,  quod  ita  in 
congregatione  prefata  actum  Aiisset,  decretum  datum  est  per 
Consistorium,  ut  facultas  solveret  liquidum  ipsum  debitum. 

Ad  secundum  articulum  respondit  facultas,  quod  scirent 
ex  eyangelicis  scriptis,  quod  visitare  pauperes  et  illis  benefacere 
esse  maximum  opus  misericordie,  et  propter  hoc  opus  Dens 
omnipotens  omnem  felicitatem  in  hoc  mundo  Viennensi  civitati 
et  toti  provincie  Austrie  largitus  est.  Ita  eciam  propter  negli- 
gentiam et  impietatem  illius  operis  omnia  mala  permisit,  et  quod 
doctores  de  facultate  fuerint  semper  parati  visitare  pauperes  ut 
antecessores  nostri,  illisque  benefacere  ut  sinceri  Cristiani.  At 
senatus  non  curaret  ea,  que  ad  honorem  doctorum  et  commodum 
pauperum   requirerentur.     Pro  primo,  cum  doctor  venerit  visi- 


Aeta  fiM.  »«dioM  m.  245 

tandi  gratia  pauperes^  non  habet  commodam  locum,  quo  posset 
exercere  practicam  et  audire  ac  examinare  ipsos  pauperes. 
Sedere  in  vaporariis  pauperum  est  valde  molestum^  tum  quod 
pauperes  obraunt  doctorem,  quod  non  libere  possit  audire  et 
examinare  egrotum  quemlibet  seorsum,  tum  eciam  propter 
fetorem^  qui  admodum  est  molestus  his^  qui  non  sunt  asueti. 
Qui  enim  semper  illic  habitant^  sunt  asueti  et  non  amplius 
sentiunt  neque  Ulis  est  molestum.  Ob  id  coacti  erant  doctores 
in  cireuitu  hospitalis  querere  locum  exercendi  practicam,  neque 
illic  erat  locus  aptus,  eo  quod  turbarentur  ab  intraneis  et  extra- 
neis  hominibus  pretereuntibus.  Pro  secundo,  quod  ligate  essent 
manus  döctoris,  quod  non  omnia  necessaria  ordinäre  possent 
pauperibus,  paupertatem  hospitalis  pretendentes.  Pro  tertio, 
quod  ea,  que  in  dieta  et  in  medicinis  ordinarent,  illa  non  debite 
administrarentur.  Omnibus  enim  idem  cibus  ac  potus  exhibe- 
retur,  sive  sit  in  extrema  debilitate  constitutus  sive  non,  sive 
eciam  conducat  sive  non,  et  ita  totus  labor  doctoris  inanis  est 
et  prorsus  inutilis,  et  doctor  ipse  est  tanquam  cooperculum  non 
exercende  vere  pietatis  in  pauperes.  Putant  plures,  pauperibus 
bene  consultum  esse,  quod  visitarentur  per  doctores  de  facultate 
pauperes,  cum  tamen  nihil  aut  parum  utilitatis  pauperibus  acce- 
dit.  Quarte,  privilegia  facultatis  satis  frigide  manutenerentur 
a  senatu,  et  in  exactionibus,  quas  steuras  vocant,  coguntur  eciam 
de  practica  exactionem  dare.  Qua  de  re  doctores  de  facultate 
multum  gravarentur.  Quinto,  quod  si  senatus  voluerit  habere 
proprium  medicum  pro  pauperibus  in  hospitali  et  appoteca- 
rium,  laudaret  |  facultas  propositum  senatus  et  offert  se  facultas  Fol.  löe*" 
nil  minus,  si  opus  fuerit,  opera  eins  servire  pauperibus  ut 
prios.  Si  enim  Uli  medico  pauperum  casus  quispiam  difficilis 
occurrerit,  quod  posset  de  factdtate  unum,  duos  aut  totam 
facultatem  vocare  ad  consultandum  pro  commodo  egri  vel 
pacientis. 

Ad  tertium  articulum,  ad  dandas  literas  promotoriales 
Mag.  loanni  Löflholtz  respondit  facultas,  quod  id  bona  con- 
scientia  facere  non  posset,  cum  eundem  numquam  neque  publice 
in  disputationibus  neque  private  examine  audissent;  sed  si  con- 
formaverit  se  statutis  facultatis  et  assumpserit  gradum  baccalau- 
reatus  in  medicina,  ttmc  velint  illi  exhibere  sue  eruditionis 
dignum  testimonium,  et  quod  decanus  prelegeret  illi  statuta 
facultatis^  ut  sciret  se  conformare  illis. 


246  AeCa  Am.  medi«ae  m. 

Ad  quartam  articulum  de  actione  Antonii  Manii  chinir- 
giciy  cnm  nihil  possit  facultas  apud  dominos  de  regimine  contra 
prefatom  Antonium  impetrare  aut  asseqiii,  supplicandum  esse 
Regie  Maiestati  pro  privilegio,  quod  nullns  exercere  debeat 
practicam  medicine,  nisi  conformaverit  se  statatis  facnltatis^ 
alias  brevi  tota  facultas  medica  deficiet.  Cogitur  enim  feire 
onera  universitatis^  civitatis  et  hospitalis^  que  illi,  qui  non  sunt 
in  facultate^  non  ferunt  et  nil  minus  quam  qui  sunt  in  facultate 
lucrantuT;  et  ita  eciam  fieret,  quod  qui  essent  in  facultate, 
renunciarent  illi^  et  sie  tota  facultas,  quartum  videlicet  membrum 
universitatis  Viennensis,  in  totum  deficeret,  quod  certe  esset 
magno  dedecori  toti  studio  Viennensi. 

I3^^>r  ^^°^  ^^    ^^'  ^^^1^^^   habita    est   secunda  congregatio 

facultatis,  et  petiit  Mag.  Joannes  Löflholcz  ad  examen  gradus 
baccalaureatus  in  medicina.    Qui  admissus  est,  cum  petitio  esset 

14.  Febr.  iusta  et  Uli  ac  facultati  honorifica,  ut  die  sequenti  veniret,  velit 
facultas  cum  audire,  et  ita  die  sequenti  auditus  et  mox  per 
decanum  in  presentia  omnium  doctorum  creatus  in  baccalaureum 
medicine  et  numeravit  facultati  14  sol. 

Eodem  mense  reverendus  pater  dominus  loannes  Pol- 
hamer,  canonicus  cathedralis  ecclesie  Viennensis,  cuilibet  facul- 
tati universitatis  legavit  3  tal.  nummorum. 

Die  preterea  13.  Februarii  dedit  nomen  suum  in  album 
facultatis  medice  Mag.  Guilhelmus  Coturnossius  Cortra- 
coenus;  dedit  4  sol. 

17.  Febr.  Die  17.  Februarii  inscriptus  est  in  album  facultatis  medice 

Mag.  loannes  Aicholtz;  dedit  4  sol. 

26.  Win  Tertia   congregatio  facta  est  die  25.  Martii  ad  instantiam 

consulis  civitatis  Viennensis,  domini  Sebastiani  Huetstokher 
ad  audiendum  et  examinandum  chirurgicum  apud  sanctum 
Marcum  Mag.  Andream  .  .  .,^)  qui  eadem  die  auditus  et  exami- 
natus  ac  approbatus  est.  Satis  enim  bene  ad  quesita  respondit 
et  facultas  ad  benevolentiam  captandam  apud  senatum  et  con- 
sulem  et  ob  amorem  pauperum,  pecuniam,  quam  debebat  facul- 
tati, nempe  florenum  Ungaricalem,  Uli  condonavit. 

^2^  A^^'i  ^^®    ^^'  •^P^^'*   intitulatus    est   ad   matriculam  facultatis 

medice  Mag.  Casparus  Pyrchpach  et  dedit  dimidium  talerum.') 


')  Nicht  nfther  bezeichnet. 

*)  Von  anderer  Hand  ist  hinzngeftigt:  In  liaUa  Bcnoni^  faeUu  dodor. 


Acta  fte.  medicM  III.  247 

Percepta:  A  precedente  decano  tal.  6^  sol.  5^  den.  2.  Ab 
intitalatis  ad  matriculam  facultatis^  a  promoto  et  legato  facit 
tal.  6,  sol.  2,  den  20.  Tota  summa  perceptorum  facit  talenta  12, 
sol.  1,  den.  22. 

Exposita:  Bedello  talemm  1.  Pro  vino  et  panibus  in  tribus 
congregationibus  sol.  2.  Summa  facit  talentum  1^  sol.  3^  den.  10. 
Restant  tal.  11,  sol.  4,  den.  12. 


[1650  L] 

Anno  Domini  1550,  profesto  divomm  Tiburtii  et  Valeriani,  Y^^'}^1^ 
electus  som  ego  Mathias  Cornax,  medicinae  doctor,  in  eins- 
dem  facnltatis  decanum.  Accepi  ab  excellenti  domino  doctore 
precedente  decano  Perlachio  ladulam  cum  actis  et  privilegiis 
simnlque  pecuniam  11  flor.  et  4  sol.,  nummor.  8  et  sceptrum 
facultatis  argenteum. 

Inscriptus  est  sub  decanatu  hoc  meo  venerabilis  Mag. 
Christophorus  Hermannus,  tanquam  Studiosus  medicinae, 
die  29.  Septembris;  dedit  sol.  4.  89.  Sept. 

Receptus  est  in  hoc  meo  decanatu  et  admissus  ad  practicam 
chirurgicam  Mag.  Michael  Helcher  in  balneum  ad  cannas 
,pejn  rören'  appellatum,  in  secundo  Consistorio;  dedit  facultati 
sol.  12. 

Mag.  lohannes  Löfflholcz  pro  licentiae  admissione 
nnmerayit  facultati  flor.  2,  20  cruc. 

Doctor  losephus   Selandus  numeravit  facultati  flor.  6. 

Item  17.  Augusti  doctor  lohannes  Löfflholcz  numeravit   17.  Aug. 
facultati  pro  admissione  ad  consilium  sol.  6. 

Doctor  Plauens  numeravit  facultati  flor.  6. 

Summa  igitur  acceptorum  in  hoc  meo  decanatu  facit  flor.  27, 
sol.  4,  28  den. 

Nota  expensarum  in  meo  decanatu.  In  primo  Consistorio  Fol.  167  <» 
decretum  est  domin§  Tansth teterinn,  vidu^  piQ  memoria 
doctoris  Tansteter,  flor.  4,  Silvestro,  professori  publice, 
flor.  2,  sol.  2,  20  den.,  Stanislao  pedello  flor.  1,  sol.  1,  10  den., 
notario  universitatis  flor.  1,  sol.  1,  10  den.;  Consistoriis  insump- 
tum  flor.  1  sol.  2.  Item  die  2.  Octobris  numeravi  doctoribus  2.  Oct. 
Enzianero  flor.  2,  sol.  2,  den.  10;  Francisco  Emerico  flor.  2, 


248  Acte  &c.  m»dl0M  UI. 

Bol.  2,  den.  10;  Andree  Perlachio  flor.  2,  sol.  2,  den.  10; 
Wnolfgango  Lazio  flor.  2^  sol.  2^  den.  10;  mihi  decano  flor.  2, 
sol.  2y  den.  10.  Summa  expensarum  facit  flor.  22,  sol.  5.  Restant 
igitur  in  facultate  ex  hoc  meo  decanata  flor.  4,  sol.  7,  den.  28. 
Sed  qnoniam  doctor  Plancus  non  satisfecit  promissis  et  eam 
pecaniam  facultati  non  persolvit,  scilicet  6  flor.,  facultas  mihi 
debet  flor.  1,  so).  1,  et  ego  nihil  facultati  debeo.  Recipiet  autem 
supranominatos  flor.  4,  sol.  1,  den.  28  facultas  a  Planco  et 
residuum  mihi  dabit. 
Fol.  US*"  Notatio    actorum   in  Consistoriis  seu   congregationibus  fa- 

cultatis. 

^^r^V'  In  primo  meo  Consistorio,  quod  celebravi  in  prima  septi- 

mana  decanatus  mei  huius,  petiit  vidua  doctoris  quondam  bon§ 
memorie  Tansteter  4  flor.  Facultas  eos  decrevit  et  ego  illi 
reddidi;  accepto  cheirographo  obligatorio  facultatis,  quod  et 
laceravi.  In  hoc  Consistorio  doctor  losephus  petiit  in  facul- 
täte,  ostendit  literas,  cui  secundum  statuta  facultatis  leges  sunt 
prescriptQ,  et  admissio,  quia  cunctabatur  facultati  satisfacere, 
suspensa.  Insumpsimus  in  hoc  Consistorium  pro  vino  et  pane 
cruc.  16. 

2.  Juni  2.  lunii  celebravi  secundum  Consistorium,  in  quo  peciit  ad 

balneum  et  chirurgices  admissionem  quidam  balneator  nomine 
Mag.  Michael  Helcher  ,im  päd  pein  rören^  Quem  facultas 
admisit  auditum,  quod  ego  significavi  per  schedam  cheirurgis. 
Dedit  sol.  12.  In  hoc  Consistorio  iterum  petiit  losephus,  ut 
pecuniae  remitterentur  sibi,  sed  nihil  impetravit.  In  hoc  Con- 
sistorio  exposui  ex  decreto  facultatis:  Silvestro,  professori 
publice,  flor.  2,  sol.  2,  den.  20;  Stanislao  pedello  flor.  1  sol.  1 
den.  10;  notario  universitatis  flor.  1  sol.  1  den.  10;  pro  vino  et 
pane  sol.  2  den  4. 

9.  Juni  Tertium  Consistorium  celebravi   nona  die  lunii.     In  hac 

congregatione  doctor  N.  Plancus  petiit  pro  admissione  ad 
facultatem    et    Mag.   lohannes   Löfflholcz   ad    licentiaturam. 

10.  Juni  Plancus    rem    distulit;     lohanni    Löfflholcz    dies    sequens 

pro  examine  per  facultatem  est  prefinitus.  Qui  et  exami* 
natus  est  et  dedit  facultati  2  talenses  et  est  admissus  et 
Fol.  I58i>  satisfecit  singulis  doctoribus  secundum  statuta.  |  In  hac  con- 
gregatione  exposui  pro  una  pinta  Vipacensis  vini  cum  di- 
midia  cruc.  18,  pro  pane  cruc.  4,  pro  media  pinta  vini 
cruc.  2. 


Aefta  fae.  meditt«  lU.  249 

Qnarta  congregatio  habita  est  die  28.  lulii  propter  doctorem    28.  Juli 
Plancam;  sed  nihil  effectum  propter  absentiam  D.  Francisci 
et  aliorum.     Expendi   pro  vino  Vipacensi  crac.  12,   pro  pane 
cruc.  2. 

Qnintam  habai  congregationem  facultatis  sequenti  die 
29.  lulii.  In  hac  Plancns  ostendit  litteras  suas  doctorales  29.  Juli 
facultati^  poUicitus  est  bona  fide  se  numeraturam  flor.  6.  Dedit 
doctoribus  Enczianero  flor.  3,  Perlachio  flor.  3,  D.  Fran- 
cisco flor.  3,  mihi  sol.  12;  doctori  Lazio  et  doctori  Christo- 
ph oro  dixit  se  bona  flde  etiam  persolutorum  omnia. 

Magister   et  licentiatus   lohannes   Löfflholcz  promotus 
est  in   aede   divi   Stephani    10.  die   Augusti^   quem  ego  aliquot   10.  Aug. 
argumentis   pro   consuetudine  honoravi.     Dedit  facultati  et  aliis 
magnificis    viris     in     domo     doctoris    Francisci    honorificum 
prandium  solemne  doctorale. 

Die  17.  Augusti  doctor  lohannes  Lölfflholcz  supplicavit  ^7  ^„^* 
facultati   pro   admissione   ad  consilium  et  est  admissus;   nume- 
ravit  sol.  6. 

Die  5.  Septembris  congregavi  iterum  apud  me  facultatem^  6.  Sept. 
cui  proposui  petitionem  magnifici  domini  cancellarii  et  aliorum 
de  regimine  pro  doctore  losepho  Selando  intercedentium. 
Quem  etiam  facultas^  quoniam  ante  iam  literas  suas  doctorales 
ostenderat,  admisit  ea  conditione^  ut  facultati  numeraret  6  flor. 
et  singulis  doctoribus,  qui  sibi  noUent  condonare  flor.  3,  et  quod 
publicam  celebraret  disputationem,  utque  plane  amice  conveniret 
cum  doctoribus  absentibus,  quod  ipse  se  facturum  recepit. 
Decretum  etiam  erat  per  facultatem.  quoniam  ea  ex  inter- 
cessione  dominorum  de  regimine  sibi  prandium  remisisset,  ut 
cheirographum  eo  nomine  facultati  daret  et  quod  propter  inter- 
cessiones  esset  admissus.  Hoc  ipse  fecit,  et  chirographum  est 
pre  manibus.  In  hac  congregatione  exposui  pro  vino  cruc.  6, 
pane  2  cruc.  Admissus  igitur  est  tum  per  facultatem,  et  ego, 
cum  ille  post  aliquot  dies  flor.  6  facultati  debitos  adtulisset, 
assignavi  illi  sorte  aphorismum  unum  pro  puncto.  Disputavit 
igitur  ille,  questionibus  primo  doctoribus  missis,  in  Septembri 
in    aula   universitatis,   ubi   et   doctores  omnes  illum  honorarunt. 

Hoc  semestri  nihil  usque   adeo  dignum  commemoratione  Fol.  159^ 
gestum  est  a  Principibus  christianis,  preterquam  quod  Saxonum 
aliquot    urbes    Cesareae   Maiestati   inobedientes    repugnaverint. 
Caesarea  Interim  Maiestas  cunctatorem  egit,  et  cum  ob  eam 


250  Acte  fiM.  medicM  m. 

rebellionem  tum  ob  alias  causas  comitia  Imperialia  decrevit,  qa§ 
10.  Aug.  Aogustae  coepta  sunt  10.  die  Augusti;  quid  autem  isthuc  de- 
liberatum  sit,  hactenus  ignoratur,  articoli  tarnen  aliquot  ad 
deliberationem  futuram  a  Caesarea  Maiestate  publicati  sunt, 
quorum  exemplar  mihi  ad  manus  non  fuit. 


[1660  IL] 

Fol.  160»  Decanatus  quartus  et  postremus  D.  Vaolfgangi  Lazii 

Viennensis^  philosophi  et  medici  et  tunc  tempoiis  theorices 
ordinarii;  invictissimi  Romanorum,  Hungariae  et  Bohemi^  etc. 
Regis,  archidueis  Austriae,  ducis  Burgundiae  etc.  consiliarii  et 
historici;  in  cuius  muneris  administratione  acta  sunt  quae  se- 
quuntur. 

Primo  omnium  ab  antecessore  pecuniae  nihil  accepi.  Ac- 
cepi  autem  sensim  ex  aliis:  A  chirurgo  Schartl  propter  literas 
testimoniales  1  flor.  2  sol.  A  Ladislao  Stuf  pro  ingressu  ad 
gradum  baccalaureatus  1  flor.  4  sol.  A  D.  losepho  pro  ingressu 
ad  consilia  facultatis  6  sol.  A  domino  Petro  Amodeno  Laus- 
sanensi,  candidato  medicinae,  pro  inscriptione  2  sol.  Summa 
perceptorum  facit  3  flor.  5  sol.  Qua  de  summa  exposui  at 
sequitur:  In  funere  domini  doctoris  Thomae  Enzianer,  con- 
fratris  nostri,  2  cruc.  Pro  literis  hinc  inde  scribendis  ratione 
infelicis  magisterii  sanitatis  et  aliis  negotiis  facultatem  concer* 
nentibus,  videlicet  dum  leges  conciperentur  ob  miropoliorum 
visitationes,  quas  toties  Magnus  ab  Ekh  repudiavit  et  de  novo 
erant  scribend^.  Insumpsi  plus  quam  aureum,  immo  duplum, 
sed  facultati  dimidium  colloco,  reliqua  condonans  ob  molestiarum 
a  clementissimo  Rege  liberationem  gratissimam  1  tal.  den.  Pro 
vino  dulci  in  duabus  congregationibus,  cum  audiretur  et  exami- 
naretur  baccalaureandus  Ladislaus  Stuf,  3  sol.  6  den.  Pro 
vino  communi  et  panibus  in  congregationibus  plus  quam  quinqne 
5  patzen.  Summa  expositorum  facit  1  tal.  6  sol.  6  den.  De- 
falcatis  defalcandis  debeo  facultati  2  tal.  minus  6  den. 

Sequuntur  congregationes  habitae. 
18.  Nov.  Prima  congregatio  habita  est  die  Martis  post  festum  sancti 

Martini  ad  decretum  senatus  Regii  in  peste  ingruente  instruc- 
tionem  et  in  plebe  praevisionem  petentis.  In  qua  et  apothe- 
cariorum  visitatio  de  novo  instituenda  conclusa  fuit. 


Aeta  fiw.  meaicae  III.  251 

Secunda  congregatio   die  mox  octavo  fuit  ob  quatuor  ar-  Fol.  160 1> 
ticulos:    1)  Quia  consul  visitationem  ptochotrophii  civilis  petebat.    25.  Nov. 

2)  Senatus  Regius  magistrum,  quem  vocant  sanitatis,  ex  numero 
doctorum  petebat^  qoi  infectos  iudicaret^  et  est  electus  D.  Plane us. 

3)  Quia  D.  losephus  tnrbas  cum  decano  captarat  et  facultati 
molestus  erat.  4)  Ad  ordinandos  doctores^  qui  apothecarios 
visitarent,  et  ordinati  sunt  domini  doctores  Franciscus  et 
Cornax. 

Tertia  congregatio  fuit  quarto  die  ante  festum  div§  Vir-  4.Dec. 
ginis^  ubi  D.  Planci,  magistri  sanitatis^  excusatio  audita  (uit. 
D.  losephus  ad  consilia  admissus  est.  Novum  decretum  Begii 
senatus  ratione  visitationis  apothecariorum  auditum  fuit.  Denique 
cuidam  SchertlBelgae^  chjrurgo  et  hemiarum  sectori,  litterae 
testimoniales  decretae  sunt  in  hac  forma  ut  hie  notarii  manus 
habetur.^) 

Quarta  congregatio  facultatis  fuit  in  xenodochio  civili  per 
aliquot  dies,  congregatis  doctoribus  ad  nescio  quam  methodum 
pauperibus  praescribendam.  Sub  idem  pene  tempus  incepta  est 
visitatio  apothecariorum,  ad  quam  preter  facultatis  doctores 
a  senatu  Regio  D.  Magnus  ab  Ekh  et  a  senatu  urbano  doctor 
lacobus  Hymelreich  et  Christiernus  Tansteter  iuncti 
fuere  atque  hi  post  relationem  hos  articulos  conceperunt,  qui 
sequuntur.') 

Isti  omnes  concepti  articuli  Regio  senatui  mediante  codi-  Fol.  161  *> 
ciUo   oblati  sunt,   ubi  adhuc  pendent.     Habita    est   eorumdem 
causa  congregatio  quinta  14.  Decembris.  14.  Dec. 

Sexta  congregatio  facta  fuit  die  Mercurii  post  Letare  ^^^^ 
dominicam  ad  petitionem  Ladislai  S  tu  ff  ad  examen  gradus 
baccalaureatus  in  medicinis  aspirantis.  Is  examinatus  est  Sab-  u.  März 
bato  postea  et  idoneus  habitus  eo  honore  per  decanum  insig- 
nitus.  Ibi  pro  vino  dulci  duabus  in  congregationibus  24  cruc. 
insumpti.  Praeter  haec  omnia  caeteris  in  congregationibus  ex- 
pendiy  ut  supra. 

Porro  quia  magnum  negotium  facultati  infelix  magister 
sanitatis  et  coactus  fecit,  libuit  acta  huic  meo  decanatui  omnia, 
ut    sunt   fasciculo    comprehensa   subnectere.    Huc   pertinet   et 


^)  Die  Abschrift  liegt  nicht  vor. 

*)  Anch  diese  Artikel  sind  nicht  mehr  vorhanden.  Das  nnmittelbar  fol- 
gende Blatt  160%  auf  dem  sie  hätten  copirt  werden  sollen,  ist  leer  gelassen. 


252  Acte  fiM.  MdicM  HL 


Privilegium  mihi  ab  inclyto  et  invicto  Rege  Bomanortiin  etc. 
coDcessum  saper  immunitate  et  ab  illo  et  ab  aliis  oneribus, 
quod^  qoia  domini  senatores  Regii,  ad  quos  a  Regia  Maiestate 
scriptum  füitj  suo  decreto  ad  facultatem  remisenmt  cam  isto 
ealogio:  Fiat  und  der  factdtet  mediconim  disen  khanigkblichen 

26.  Febr.  befelch  furzuhalten  25.  Februarii  anno  51.;  libuit  propter  posteros 
exemplum  inserere,  qnod  ita  habet: 

Den  edlen^  ersamen,  gelerten  and  unsem  Ueben  getreuen 
N.  unnserm  stathallter  cantzler^  regenten  unnd  raten  unaers 
reg[imjennts  der  niderösterreichischen  lande^  Ferdinand^  von 
Qottes  genaden  Romischer  zu  Hungern  unnd  Beham  etc. 
Khunig  etc.  £dl  ersam  geiert  unnd  lieben  getreuen.  Vnns  ist 
glaublichen  furkhomen,  wie  dem  ersamen  gelerten  unnserm 
getreuen  lieben  Wolfganngen  Latzio,  unnserem  rath  unnd 
historicOy  di  inquisition  der  infection  oder  officium  magistri  sani- 
tatis  bey  unnser  stat  Wienn  aufgelegt  unnd  bevolchen  worden 

Fol.  162«  I  B^y^  welches  ermelten  unnserm  rath  und  historico  nicht  zu 
gerinnger  beschwerung  und  versaumung  seines  offitii  unnd  be- 
schreybung  unserer  historien  geraychen  soll,  derhalben  wir  dan 
auch  von  seinen  wegen  umb  erlassung  solcher  beschwerung 
unnd  purden  dyemuetigclich  angesuecht  und  gepetten  worden 
sein.  Dieweyll  wir  uns  nun  gnädigdich  zu  erinnern  wissen, 
daß  ermelter  doctor  Latz  sich  hie  vor  in  verschinen  41.jarauf 
unser  gnädigist  begeren  und  Verordnung  bey  unserm  general 
obristen  weyllend  Wilhelbnen  von  Rogendorff  freyherm  etc. 
und  unnserm  khriegsfolckh  in  Hungern  gehorsamlich  gebrauchen 
hat  lassen^  daselbst  vor  Ofen  nicht  aliein  umb  sein  hab  und 
guet^  so  vill  er  dessen  bey  ime  gehabt,  khomen,  sonder  auch 
von  den  Turckhen  gefangen  worden  unnd  mittlerzeytt  in  allem 
dem,  so  ime  auferlegt  worden,  bey  unser  löblichen  universitet, 
auch  unser  stat  Wienn  sich  gehorsamlich  erzaygt  und  der- 
massen  in  seinen  studiis  verfam,  dass  wir  ine  zu  unserm  rath, 
dienner  und  historico  auf*  und  angenommen,  also  er  in  Ver- 
richtung solches  seinnen  ampts  mit  beschreybung  unserer 
historien,  auch  zuesamenziechung  der  alltten  annalien  und  den 
amptem,  so  er  bey  angeregter  unser  löblichen  universitet  tregt, 
und  andern  seinen  Sachen  sovill  überladen,  dass  disesfals  mit 
der  inquisition  der  infection  halben  unnd  sonnsst  sein,  allss 
unsers  dienner  und  historici,  pilüchen  verschonndt  und  anderen, 
so  sich   der  practicen  geprauchen  und  iunger  bey  der  facultet 


Atta  ike.  medioM  III.  253 

sein^  auferlegt  werden  soll;  so  bevelchen  wir  euch  gantzlichen 
and  I  wollen,  dass  ir  ermelltten  doctor  Lätzen  alss  unsem  rath,  Fol.  162^ 
dienner  und  historicum  angeregter  Inquisition  und  anderer  der- 
gleychen  purden  und  beschwerungen,  so  ime  von  seinen  studiis 
und  beschreybung  unserer  historien  avociern  und  verhindern, 
oder  ime  sonssten  zue  verrichten  beschwerlich  sein  möchte, 
erlasset  und  mit  der  gleuchen  offitiis  imd  handlungen  wider 
seinnen  willen  nicht  dringn  noch  beschwem  lasset,  sonder  in 
ander  gepurlich  weg  und  durch  ander  t&uglich  personen  die 
notturfft  fumemet  und  verordnet.  Daran  volziecht  ir  unsem 
willen  unnd  maynung.  Geben  in  unser  und  des  reichs  stat 
Augspurg  den  12.  Februarii  anno  etc.  im  ainundfunftzigisten,  12.  Febr. 
unnserer  reiche  des  Römischen  im  ainundzwaintzigisten  und  der 
andern  im  funfundzwayntzigisten.^) 


[1661  I.] 

Hac  mutatione  decanus  fuit  clarissimus  dominus  doctor  Fol.  165 1> 
Andreas  Perlachius,  qui  in  eodem  suo  decanatu  obiit  et 
propterea  nihil  inscripsit.  In  hoc  meo  vicariatu')  solum  in- 
scriptus  est  Mag.  Georgius  Adler,  cheirurgus,  admissus  est 
per  facultatem  et  dedit  sol.  12.  In  ea  congregatione  exposui 
pro  coUatione  kruc.  24. 

Hoc  toto  decanatus  tempore  detentus  fuit  hie  über  actorum 
apud  clarissimum  virum  dominum  doctorem  Wuolfgangum 
Lazium,  historicum  Regium  etc.,  propterea  a  Perlachio  pie 
memoriae  nihil  ad  acta  relatum. 


[1661  n.] 

Decanatus  primus  doctoris  loannis  Loeffelholz  Brixi-  Fol.  166» 
nensis  Athesini. 

Anno   1551,   die   sancti  Colomani,  ego  loannis  Loeffel-    13.  Oct. 
holz,  artium  et  medicinae  doctor,  in  decanum  facultatis  medicae 
unanimi  dominorum  doctorum  consensu  electus. 


^)  Die  folgenden  Blätter  163» — 165%  anf  denen  Dr.  Lazios  noch  weitere 
Actenstflcke  copiren  lassen  wollte,  sind  nnbeschrieben. 

')  Yicedecan  war  Dr.  Cornax,  wenigstens  ist  dieser  kurze  Bericht 
über  das  Semester  1661  I  von  seiner  Hand  geschrieben. 


254  '  Aeta  tac.  modicM  HI. 

25.  Oct.  25.  Octobris  primam  celebravi  congregationem  de  decreto 

domini  doctoris  losephi  Salandi,  ad  qnod  facultas  contra 
eundem  Regiae  Maiestati  snpplicationem  obtcdit,  sicnti  omnia 
acta  in  fasciculo  continentur  sab  A  et  B.^) 

29.  Oct.  29.  Octobris   decretum  venit  de  regimine,  ut  habet  C,  et 

30.  Oct.    altero   die  facultas  respondit^  ut  habet  D,  et  secunda  congre- 

gatio  erat.    Deinde  pro  altero  articulo  Mag.  loannes  Schröte- 

rus   petiit   pro    examine  ad  gradum   baccalaureatus,   et   Mag. 

Pirnesius  petiit  pro  disputatione  et  ambo  benigne  sunt  admissL 
13.  Nov.  13.  Novembris   tertia   celebrata   est   congregatio    propter 

examen  Mag.  loannis  Schröteri^  et  eodem  die  est  examinatus 

et  approbatus  pro  baccalaureo  medicinae  necnon  ad  disputandum 

est  admissus  pro  licentia  in  eadem  facultate. 
^6^D^^^  6.  Decembris  congregatio  instituta  erat  quarta,  sed  domini 

doctores  propter  negotia  venire  non  potuerunt. 
12.  Dec.  12.  Decembris   quinta   congregatio   celebrata,   in  qua  duo 

decreta  sunt  tractata  et  responsio  ad  eadem,  ut  habet  fasciculum 

sub  I.  E.  L.  M. 

18.  Dec.  18.  Decembris  sexta  congregatio  celebrata.  Domini  doctores 

ad   examen  licentiae  admiserunt  Mag.  loannem  Schröterum 

19.  Dec.   et  illi  puncta  assignarunt.    Altero  vero  die  examinatus  et  deinde 

approbatus. 

20.  Dec.  20.  Decembris   septima  congregatio,  in  qua  clarissimi  yiri 

domini  doctores,  ut  habet  N.,  responderunt  dominis  de  regimine. 
27.  Dec.  27.  Decembris  octava  congregatio  erat  instituta,  sed  propter 

negotia,  quibus  domini  doctores  erant  impediti,  venire  non 
poterant. 

31.  Dec.  31.  Decembris  nona  congregatio,  in  qua  Mag.  Pirnesius 

petiit  pro  examine,  quo  cum  Schretero  promoveri  posset,  sed 

impetravit  nihU. 
Fol.  167»  5.  lanuarii  habita  est  decima  congregatio,  in  qua  respon- 

6.  Jan.    ^61*^1^^  domini    doctores   ad   decretum  Q.,   ut  est  in   fasciculo. 

Doctor   Schröterus   ad   facultatem   et  consilia  est   admissus; 

dedit  danda. 
15.  März  15.  Martii  D.  Erhardus  Zeysellius  petiit  pro  repetitione. 

Benigne    est   admissus    deditque    danda   tum   singulis    dominis 

doctoribus  tum  facultati,   et  omnes   doctores   de  facultate,  pro 

more  et  consuetudine,  finita  repetitione,  excepit  lautissimo  prandio. 


^)  Diese  and  die  folgenden  Beilagen  A — Q  fehlen. 


Acte  fke.  medioM  DI.  255 

Mag.  Cristopherus  Heyperger  dedit  nomen   facultati 
19.  die   mensis  Decembris  anno   etc.  1551,   sed  ex  testimoniis       ^^^^ 
professorum  complevit  lectiones  medicas  per  triennium.  *^-  ^®*^- 

Percepta:  Doctor  Joannes  Schröterns  pro  gradu  bacca- 
laureatuB  et  doctoratas  facultati  numeravit  5  taleros,  pro  admissione 
ad  consilia  6  sol.  den.  Doctor  Zeysellius  facaltati  dedit  6  tal. 
den.,  pro  admissione  ad  consilia  6  sol.  den.  Doctor  Andreas 
Plancus  admissus  ad  consilia  dedit  6  sol.  den.  |  Mag.  Cristo-  Fol.  167» 
pheras  Hejperger  dedit  nomen  säum  facnltati;  dedit  4  sol. 
Snmma  perceptorum  14  tal.  4  sol.  20  den. 

Exposita:  Stanislavo,  famulo  universitatis,  1  tal.  7  sol. 
10  den.  Sindico  universitatis  propter  supplicationes  1  tal. 
6  sol.  Pro  Tino  et  pane  in  istis  congregationibus  2  tal.  7  sol. 
8  den.  Summa  expositorum  6  tal.  4  sol.  10  den.  Percepta 
et  exposita  ab  invicem  subtracta  debeo  facultati  8  tal.  2  den. 
Quam  pecuniam  clarissimi  viri  domini  doctores  inter  se  di- 
▼iserunt. 


[1562  I.] 

Anno  nativitatis  Christi  1552  iterum  decanatus  ad  doctorem  Fol.  168» 
Franciscum  Emericum  redüt,  estque  octavus;  admodum  sane 
dificilis  et  laboriosus   extitit,   ut  acta  monstrant,  die  Tiburcii  et  14.  April 
Valeriani. 

Prima   convocacio    dominorum   doctorum    19.  Maii,   trac-    19.  Mai 
tabatur   de  myropoliis  lustrandis  et  aliis  coherentibus;  item  de 
lue    populanti    et  imposturis  quorundam^  at  nihil  ad  effectum 
pervenit.    Exposui  pro  vino  bucino  cruc.  12^  pro  vino  Austriaco 
cruc.  2;  pro  pane  cruc.  2. 

Secunda  congregatio  fuit  21.  dicti  mensis.    Peciit  reppetere    21.  Mai 
doctor  Stoppens.     Admissus   est,  dedit  facultati  danda  et  pro 
consilii  admissione   sol.  6.    Exposui  pro  bucino   cruc.  12,  pro 
Ravelio  cruc.  6,  pro  pane  cruc.  2. 

Tertia  congregatio  fuit  pro  audiendo  decreto  regiminis 
propter  eligendum  magistrum  sanitatis.  Nominatus  est  quidam 
doctor  Stephanus  extraneus. 

Statim  14.  lulii  repetita  est  congregatio,  ubi  serio  regimen    14.  Juli 
iniunxit,   ut  ex  medio  nostr^  facultatis   in  magistrum  sanitatis 
unus  surrogaretur.    Nihilominus  ob  certas  causas  aduc  nominatus 


266  Aota  flu:.  medioM  lU. 

est  ad  provinciam  dictam  subeundam  extraneus  ille  Stephanus. 
Exposui  pro  Cretico  et  pane  cruc.  14. 
Fol.  168^  Petebat  sub  eodem  tempore  quidam  Raymundus,  medl- 

cinae  baccalaureus,  ut  profiteretur  medicam  in  eanicularibus, 
qnia  doctores  statutis  nixi  eum  a  legendo  prohibaere. 

2.  Juli  2.  lulii  rursas  instant  de  regimine   de  magistro  sanitatia 

eligendo.  Cum  ita  instanter  hoc  a  regimine  petitor,  obiter 
aderat  extraneus  quidam  Wesalius  doctor.^)  Hie  in  magistrum 
sanitatis  nominatur  et  postea  eligitur  idque  officii  gessit  grassante 
febre  pestifera.  Congregacioni  huic  adiunctus  erat  quidam  ex 
senatu  Wiennensi  D.  Cristiernus  Tanstetter.  Qui  una  no- 
biscum  cum  Wesalio  conclusit  de  salario  unius  anni  currentis. 
Decemuntur  predicto  Wesalio  200  Reynenses  ex  erario  Regio. 
Item  voluit  regimen  videre  privilegia  facultatis,  quorum  ^vidimus' 
regimini  oblatum  est  una  cum  supplicacione,  ut  manuteneremur. 
Exposui  pro  malvasia  et  crustulis  cruc.  22.  Item  dedi  pro 
rescribendis  privilegüs  cruc.  15.  Item  pro  rescribendis  binis 
supplicatoriis  libellis  dedi  cruc.  15. 

Item  23.  luIii  congregacio  habita  est  ac  revisum  est  respon- 
sum,  quod  regimini  a  facultate  nomine  magistri  sanitatis  et 
privilegiorum  eiusdem  datum  est,  tum  vidimacio  privilegiorum 
facta;  que  una  regimini  oblata.  Exposui  pro  Cretico  vino,  [et] 
pane  cruc.  22. 

3.  Aug.  Item  3.  Augusti  ad  facultatem  responsum  regiminis  rediit 

super  viso  privilegio  et  nominatione  magistri  sanitatis^  ut  patet 
ex  actis.  Exposui  pro  vino  dulci  cruc.  6,  pro  Austriaco  cruc.  4. 
Itidem  responsio  duplicata  regimini  scriptori  dedi  cruc.  15. 

tl.  Aug.  Item  11.  Augusti  congregata  facultas  cepit  consilium  super 

rigidum  regiminis  decretum,  quo  Consistorio  etiam  Wesalius 
comparuit;  quocum  finaliter  ex  regiminis  commissione  Anwaldus 
et  magister  civium  tractarunt,  quod  ad  officium  magistri  sani- 
tatis attinet.  Tant^  molis  erat  facultatem  ex  hoc  onere  levari. 
Exposui  pro  vino  cruc.  10,  pro  pane  cruc.  1^  pro  rescribendo 
libello  supplici  cruc.  6. 

3.  Sept.  Sub    hoc  decanatu  3.  Septembris   nomen   facultati    dedit 

Andreas  Praun  ex  Stransdorff;  magister  arcium^  dedit 
sol.  4. 


Fol.  169' 
23.  Juli 


')    Dr.   Franciscus    Yesalius,    ein    Bruder    des    berühmten   Anatomen 
Andreas  Yesalius.     Vgl.  Roth,  Andreas  Yesalius,  Berlin  1892,  S.  460  ff. 


leto  &0.  medieae  Ul.  257 

Item  2Q.y  congregata  facultate,  eligitur  in  decanum  excel-  29.  Sept. 
lentisBimas  dominus  doctor  Lazius  etc.  unanimi  voto.  Exposui 
pro  Cretico  et  pane  cruc.  25.  Percepta  sunt  flor.  Renens.  1, 
sol.  3.  Expositomm  flor.  Renens.  3,  cmc.  11.  Pedello  nostro 
taler  1.  Offero  domino  snccessori  flor.  Reinenses  3^  den.  6, 
qaos  accepit  altero  die  ab  electione. 


[1662  IL] 

Decanatus  qnintns  supemamerarius  doctoris  Vuolfgangi  Fol.  I69i> 
Lazii  ViennensiS;  theorices  ordinarii,  sacrae  Romanae  Regiae 
Maiestatis  consiliarii  et  historiographi;  quem  ille  victus  praecibus 
dominorum  doctorum  de  collegio,  etsi  invitus  et  alias  occu- 
patissimus,  tarnen  benemerendi  ergo  suseepit  administrandum 
a  feste  divi  Colomanni  anni  1552.  usque  ad  festum  Tiburtii  et  is.  Oct. 
Valeriani  anni  1553.  In  cuius  officio  acta  sunt,  quae  sequuntur. 

Percepta:  1)  Ab  antecessore  3  flor.  2)  A  Mag.  Volfgango 
Milio  pro  inscriptione  ad  facultatem  4  sei.  3)  A  dominis  duobus 
doctoribus  petentibus  simul  ad  facultatem,  domino  doctore 
Ludoyico  Kunig  et  doctore  Michaele  Spitaller  12  tal. 
4)  Ab  eisdem  pro  ingressu  ad  consilia  12  sol.  den.  5)  A  Mag. 
Vuolfgango  in  baccalaureum  medicin§  creato  12  sol.  den. 
6)  A  dominis  duobus  doctoribus  petentibus  simul  ad  facultatem, 
domino  doctore  Caspare  Pyrpach  et  doctore  Schankerle 
12  tal.  7)  A  domino  Petro  Raymundo  Amadeno  creato  in 
doctorem  6  tal.  8)  A  domino  doctore  Andrea  Planco  pro 
ingressu  ad  facultatem  6  tal.  9)  Ab  ambobus  pro  admissione 
ad  consilia  12  sol.    Summa  facit  44  tal. 

Exposita:  Doctoribus  senioribus  ex  conclusione  simul  di- 
visi  in  congregatione  ultima  facultatis  in  Quadragesima  cele- 
brata  36  flor.,  unicuique  doctori  6  flor.  adsignans,  quorum 
nomina  erant:  Rector  D.  Cornax,  Decanus  D.  Lazius, 
D.  Enzianerus,  D.  Franciscus,  D.  Schröterus,  D.  Czey- 
selius.  Pedello  facultatis  numeravi  pro  salario  tallerum  =  1  tal. 
1  sol.  10  den.  Pro  festi  sanctorum  Cosmae  et  Damiani  cele-  27.  Sept. 
bratione  cantoribus  1  flor.,  organistae  4  sol.,  calcatori  1  sol.  et 
magistro  chori  24  [cruc],  fecit  2  tal.  6  den.  In  quinque  congregati- 
onibus  pro  rivolio  vino  et  crustulis  exposui  10  sol.  den.    Summa 

AeU  facnltatb  medicM  m.  17 


258  leim  fte.  mcdS««  m. 

facit  40  flor.y  3  soI.,  4  cmc.    Deberem  itaque  facnlUti  readaum 
Fol.  170»  3  tal.y  5  sol.  minus  4  cmc.  |  Hanc  igitur  pecuniam,  qnae  facit 
3  talleroB,  14  den.,   saccessori  domino  doctori  Cornaci  per  pe- 
deUum  una  cum  ladulis,  sceptro  ac  sigillo  presentari  feci. 

Gesta. 

In  hac  mutattone  hiemali  atrocissima  pestis  Viennae  ac 
per  universam  non  modo  Anstriam^  verum  etiam  Oermaniam 
grassabatur^  quae  medicis  quoque  infesta  fuit,  sublatis  e  medio 
optimis  viris  D.  Francisco  Vesalio  et  loanne  Lefflholcz, 
medicinae  doctoribus  ac  coUegü  nostri  membris  non  postremis. 
Interemit  haec  et  apothecarios  plaerosque  ac  aliquot  aedibus 
exuit.  In  hac  similiter  mntatione  D.  Petrus  Raymundus 
Amodenus  admissus  ad  examen  insignia  doctoralia  accepit, 
me  vicecancellario  a  Nuncio  Apostolico  constituto  et  D.  Fran- 
cisco parente  ac  promotore.  In  hac  denique  mutatione  quatuor 
doctores  in  Italia  atque  Qalliis  creati^  pro  consuetudine  recepta 
et  maiorum  legibus^  repecierunt  factis  faciendis.  Homm  nomina: 
D.  Ludovicus  Kunig,  D.  Michael  Spitaller,  D.  Casparus 
Pyrpach,  D.  Christophorus  Schankherle.  In  saepenomi- 
nata  mutatione  Mag.  Vuolfgangus  Milius  ex  Valle  Sancti 
loachimi  coronam  lauream  a  me,  consentientibus  doctoribus, 
examinatus  accepit. 


[1663  I.] 


Fol.  170»>  Anno  Domini  1553.,  profesto  divorum  Tiburtii  et  Valeriani, 

^"    electus  sum  ego  Mathias  Cornax,  medicinae  doctor,  tertio  in 
decanum    facultatis    medicae.     Accepi    a    praecedenti    domino 
decano  sceptrum  et  ladulam  et  taleros  3,  nummos  14. 
17.  Mai  ^^^  ^'^-  ^^^^  celebravi  primam  meam  congregationem,  in 

qua  a  doctoribus  auditus,  examinatus  et  admissus  est  balneator 
Mag.  Johannes  Spiesnagel,  balneator  ad  Coeli  portas.  Dedit 
facultati  sol.  13.   Insumpsimus  coUationi  ea  die  cruc.  16. 

14.  April  ^^  principio   decanatus  mei,  in  die  sanctorum  Tiburtii  et 

Valeriani;  est  ad  consilium  facultatis  admissus  D.  Casparus 
Pirchpachius.     Dedit  sol.  6. 

26.  Mai  ^^^  ^^*  ^AÜ  facultati  dedit  sol.  4  Mag.  Thomas  Haustein 

pro  inscriptione  ad  facultatem  medicam. 


Acta  fiu).  medieae  tll.  259 

Secundam  meam  congregationem  celebravi  9.  die  Augusti  9.  Aug. 
ex  commissione  sacri  regiminis.  Venit  autem  mihi  eius  decretum 
tale^  ut  omnes  et  singuli  doctores  statim  indicarent,  quando  ad 
illorum  manus  veniret  aliquis  infectus,  quod  susceperant  se 
facturos.  Eadem  die  auditus,  examinatus  et  admissus  est  ad 
chirurgicen  solam  Mag.  Casparus.  Dedit  facaltati  sol.  12. 
Symposium  eius  diei  congregatis  constitit  20  eruc.  |  In  hac  cod-Fo1.171»*) 
gregatione;  quae  satis  frequens  fuit^  perlegi  facultatis  petitionem 
deferendam  ad  consulem  et  senatum,  et  placuit  ea  omnibus  et 
singuliS;  in  qua,  quod  saepe  factitatum  est,  petivimus,  ut  in- 
hiberentur  tam  publicae  quam  privatae  empirieorum  imposturae; 
deinde  ne  steur§  imponerentur  doctoribus  medicis;  praeterea 
privatae  etiam  aliquot  personae  nominatim  a  nobis  sunt  aceu- 
satae.  Exemplar  huius  petitionis  et  aceusationis  nostr^  est  ad 
acta  relatum.^) 

Eodem  tempore  Doctor  loannesSchröterus  testimoniales 
litteras  petiit  et  exhibuit  exemplar  congregationi  doetorum,  quod 
illis  etiam  placuit,  quare  concessum  sibi  est.  Ille  vero  novo 
exemplo  —  quod  ego  impugnabam  —  typis  excudendnm  manda- 
vit.  Facultas  tunc  et  hoc  sibi  concessit,  et  ego  me  litteins, 
hortatu  seniorum  tamquam  decanus  subscripsi. 

Pro  feste  divorum  Cosmae  et  Damiani  prandium  facultati  27.  Sept. 
pro  more  exhibuit  Doctor  lohannes  Schröterus,  et  ego  pro 
solemnibus  in  ecclesia  peragendis  exposui,  quae  sequuntur: 
Domino  Bartholomeo,  magistro  chori,  pro  missa  celebrata 
flor.  1,  sol.  1,  den.  10,  cantori  fior.  1,  organistae  sol.  4.  Summa  1553  i. 
igitur  perceptorum  in  meo  decanatu  facit  flor.  7,  sol.  6,  den  14. 
Summa  expositorum  iuxta  adnotata  äor.  3,  sol.  2,  den.  4.  Quibus 
expensis  addendus  est  flor.  1  sol.  1,  quem  mihi  facultas  debet 
ratione  Planci  doctoris,  qui  eidem  facultati  in  proximo  decanatu 
magnifici  domini  doctoris  Lazii  satisfecit.  Paciet  igitur  summa 
meorum  expositorum  flor.  4,  sol.  3,  den.  4.  Qua  sunmia^)  de- 
tracta  ab  acceptis  superne  adnotatis,  debeo  presentare  domino 
decano  D.  lohanni  Schrötero,  flor.  3,  sol.  3,  den.  10.     Hanc  (1653II.) 


^)  Ein  wahrscheinlich  unbrauchhar  gewordenes  Blatt  zwischen  Fol.  170 
und  171  ist  ohne  Textverlust  herausgeschnitten. 

»)  Fehlt  leider.    Vgl.  S.  271,  Note  1. 

')  Im  Original  Quam  aummam, 

17* 


360  Acta  &c.  mediflM  in. 

iam  adsignatam  summam  prefatas  dominus  decanus  a  me  accepit 
cum  reliquis  ad  officium  decanatus  spectantibus. 

Doctor  Mathias  Cornax  m.  p. 

Fol.  172''  Sub  huius  mei  decanatus  tempore  in  ipsa  die  S.  Leopoldi^ 

15.  Nov.  15.  Novembris,  mortuus  est  praestantissimus  vir  D.  lohannes 
Enzian  er,  qui  ad  40  annos  in  facultate  nostra  claruit.  Vixit 
annos  octoginta^  obdormiyit  in  Domino  plenus  dierum  et  vidit 
filios  filiorum  suorum.  Viyat  Domino  Deo^  qui  sit  benedictus 
in  secula  Amen. 


[1668  n.] 


13.  Oct.  Anno  Domini  1553.,   in  feste  sancti  Colomanni,  loannes 

Schröter  Vinariensis  doctor  in  decanum  electus  sum. 

A  praecedenti  domino  decano  accepi  sceptrum,  sigillum 
et  ladulam.  Item  fior.  3;  sol.  3,  den.  10,  et  quia  ipse  pedello 
Stipendium  non  numeraverat,  ego  de  ea  pecunia  dedi  pedello 
flor.  1,  sol.  ly  den.  10.  Notario  pro  exemplo  noy§  reformationis 
1  tal.,  1  sol.,  10  den.  Hanc  autem  pecuniam,  quia  nationi 
Saxonic^  debebat  4  flor.,  suo  loco  procurator  nationis  Saxonic§ 
Mag.  Haugstein  accepit,  hoc  est  1  tal.,  1  sol.,  10  den.,  ut  in 

Fol.  1721^  '^^^^  nationis  habetur.  |  In  octo  congregationibus  pro  pane  et 
vino  exposui  6  sol.,  15  den.  Pro  scribendis  supplicibus  libellis 
et  declarationibus  tribus  ad  celsum  regimen  3  sol.  Sceptrum, 
cum  mihi  non  integrum  afferreretur,  facultati  significabam,  ne 
postea  in  meo  decanatu  id  corruptum  dicerent. 

Fol.  iiS"  ^^S'  Bartholomäus  Reisacher  Carinthius  dedit  nomen 

suum  et  numeravit  30  cruc,  et  quia  in  decanatu  D.  Löffel- 
hol czii  quoque  nomen  suum  dederat,  ut  ego  ipse  illi  testis 
sum,  qui  tum  prandio  D.  Löffelholczii  aderam,  communicata 
re  cum  clarissimo  Domino  doctore  Francisco,  seniore  nostre 
facultatis,  placuit  hoc  loco  id  significare,  ne  ea  procrastinatio 
inscriptionis  fraudi  esset  domino  Mag.  Reisacher o. 

Accepi  ergo  in  hoc  decanatu  3  tal.,  7  sol.,  10  den.  Ex- 
posui rursus  3  tal. ,  4  sol.,  5  den.,  et  sie  debeo  facultati  3  sol. 
5  den.  Hanc  pecuniam  sequenti  domino  decano  Doctori  Planco 
cum  ladula,  sceptro,  sigillo,  novae  reformationis  libro  per  pe- 
dellum  remisi,  hoc  est  3  sol.,  5  den. 


Aoia  fto.  medioae  III.  361 

In  hoc  decanatu  celebrat§  sunt  congregationes  octo^  in  Fol.  173^ 
quamm  prima  oblatum  fuit  senatusconsnltum  facultati  de  eli- 
gendo  magistro  sanitatis.  Ad  hoc,  habita  prias  bona  delibe- 
ratione,  respondit  facultas,  doctoribus  grave  esse  ex  ipsorum 
medio  semper  constitui  debere  sanitatis  magistrum,  cum  contra 
nulla  neque  facultatis  neque  privilegiorum  haberetur  ratio,  si- 
quidem  non  solum  exten  doctores  hie  medicinam  facerent,  sed 
et  alii  empirici,  plures  lud^i  et  anicul^  infinit^  maxima  rei- 
publicae  pemitie  hie  palam  et  impune  artem,  quam  nunquam 
didicissent,  exercerent.  Quare  oravimus,  ut,  si  vellent  nos  iis 
molestiis  perpetue  devinctos,  quoque  privilegiorum  nostrorum 
haberent  rationem  et  facerent,  [ut]  maior  autoritas  et  existimatio 
esset  bonis  artibus  et  scientiis. 

Ad  hanc  nostram  responsionem  iussi  sumus  per  aliud  se- 
natusconsnltum nominatim  exprimere  eas  personas,  que  medi- 
camenta  exhiberent.  Tunc  secundam  congregationem  institui, 
ubi  facultas  eos,  quorum  nomina  noverat,  expressit.  Eodem 
autem  tempore  rusticus  quidam  ex  provintia  supra  Anisum  huc 
venerat,  qui  per  diabolicas  artes  mire  hominibus  imponebat. 
Eundem  etiam  facultas  censuit  nominandum  ac  rationibus  gra- 
vissimis  ostendit,  in  republica  Christiana  eiusmodi  imposturas 
nequaquam  tolerandas  esse.  Keliquos  |  vero,  quorum  nomina  Fol.  174» 
facultati  non  erant  nota,  per  consulem  inquirendos  esse  ad- 
monuimus,  siquidem  nulli  liceret  hie  inscio  consule  aliquam 
exercere  artem.  Indicavimus  etiam  vehementer  esse  neces- 
Sanum,  ut  pharmacopolia  diligenter  visitarentur;  quare  petivimus, 
ut  nobis  aliqui,  cum  ex  ipsorum  medio,  tum  ex  civibus  adiun- 
gerentur,  qui  cum  facultatis  doctoribus  visitationem  necessariam 
et  utilem  instituerent. 

Haec  a  nobis  per  celsum  regimen  serenissimo  Regi  nostro 
exhibita  fuerant,  qui,  omnibus  diligenter  ponderatis,  plurimum 
necessarias  has  nostras  petitiones  duxit  ac  serio  iniunxit,  ut  con- 
siliarii  his  articub's  quam  prudentissimis  caverent.  Et  tunc,  nova 
Reformatione  publicata,  nominatim  iussit  excludi  lud^os,  em- 
piricos  et  mulierculas.*)  Coeterum  D.  Martinus  Stopius  in 
subeundo  offitio  magistri  sanitatis  suam  operam  ultro  reipublicae 


^)  Vg;!.  die  »Neue  Reformation'  Kaiser  Ferdinands  I.  vom  1.  Januar  1564 
(bei  Kink  H,  380):  Imperitis  autem  empiricis,  mtäiereulü  et  ludeis  omnem  hie 
medendi  faeuUalem  in  posterwn  omrwno  praedtuam  ae  iiUerdictam  eate  volvimus» 


262  Acte  Cm.  MdieM  m. 

obtolit    ea    conditione,    at    vicissim    ipsi    honestam    praemimn 
stataeretur. 

His  actis,  mandatam  de  eligendis  doctoribns  ad  visitationes 
pharmacopoliorum  offertar.  Habita  igitnr  fbit  tertia  congr^atio. 
In  qua  constitauntar  D.  Franciscas  [et]  D.  Stopius  pro  iUa 
visitatione  ineanda.  Placait  etiam  facaltati,  nt  vetera  statuta 
cam  novae  Reformationis  statatis  ad  nostram  facoltatem  per- 
tinentibas  per  me  et  iuniores  doctores  conformes  redderentor 
et  fieret  novus  über  statatomm.  Id  qoidem  coeptnm  est  ac 
a  sequenti  decano  perfici  debet. 
Fol.  174^  Et  quoniam  per  cives  non  poteranms  oUam  execationem 

habere  eonun,  quae  Rex  nobis  concesserat  illisque  stmiina  fide 
coranda  inianxerat,  habita  fiiit  quarta  congregatio,  ubi  delibera- 
batar,  nt  omnes  chymi^,  empirici  ac  etiam  extemi  doctores 
vocarentor  iUisqae  praelegeretor,  quid  Rex  in  nova  Reformatione 
eos  facere  vellet;  siqnidem  hac  ratione  sperabamns  dignitatem 
facultatis  nostr^  conservari  posse.  Ibi  qnoqne  re^mini  per 
!  facultatem  oblati  snnt  articnli,  qnibns  putat  facultas  obstringendos 
I  esse  pharmacopolas. 

Ex   iam   dictis   causis   habita  fhit  qninta   congregatio,    in 

qua  fere   omnes   chyrurgi   et   qaidam    quoque    exteri    doctores 

comparuerunt.     Chyrurgis   ciyibns   facultas  amice  dixit.  Regem 

serenissimum   posthac   velle,   ut   quisque  eam,   quam  didicisset, 

{   exerceret  artem,  et  cum  scirent,  quanto  incommodo  et  periculo 

'   multorum  ex  chyrurgis  quidam  hactenus  medicinas  exhibuissent, 

facultatis   doctores   eos   orare   et  amice  monere,  ut  intra  suos 

terminos   quisque    manerent  et  nunquam    sine    consilio    medici 

ullis  hominibus   medicamenta   exhiberent.     Quod   si  autem  hoc 

facere  pergerent,  scirent  se  in  poenas  Regias  incursuros.    Eam 

amicam   nostram   admonitionem   bono   animo,  ut  viri  probi,  ac* 

Fol.  iTö«"  ceperunt   et  ipsi  |  facultatem  rogarunt,  [ut]  tales  punirentur  et 

aliquos  facultati   tunc   nominarunt,   qui   se   in  eiusmodi  negotia 

immiscerent. 

Post  hos  Carolus  quidam,  magnus  nebulo  et  impostor, 
qui  in  calculo  secando  a  facultate  aliquando  approbatus  fuit, 
eodem  die  comparuit,  cui  facultas  indicabat,  quam  vehementer 
de  eo  multi  conquererentur,  quod  ea  tentaret,  qu§  nesciret  Id 
cum  negaret,  aliqui  ex  nostris  eum  manifeste  convincebant 
Ubi  postea  iure  se  medicamenta  exhibere  dixit,  quia  a  facultate 
haberet  litei*as,   quibus  hoc  Uli  concederetur.     Et  cum  facultati 


Aeta  flM.  medioM  HL  263 

notam  esset^  eiusmodi  literas  nalli  nnqaam  empiricorum  traditas 
esse,  ex  certis  rationibas  poena  30  flor.  [ei  assignata  est]^  quoram 
media  pars  cederet  panperibus,  media  fisco  Regio;  literas 
suaSy  quas  a  facultate  habere  gloriabatnr,  nobis  o£ferre  iassus 
est.  Placuit  autem  tum  facultati,  ne  cui  unquam  in  posterom, 
ut  chyrurgo  vel  aliis,  magnificQ  Iiter§,  quod  antea  saepins  fac- 
titatum  fuerat^  darentur^  cam  üs  literis  hoc  hominum  genus  bonis 
et  simplieioribus  mire  imponere  sciat,  sed  solum  schedas  sim- 
plices  pro  tempore  decanus  exhiberet^  quibus  eos  examinatos 
esse  constare  posset.  Doctoribus  autem  peregrinis^  cum  nova 
Reformatio  velit^  ne  posthac  quisquam  doctorum  in  hac  urbe 
medicinam  faceret,  nisi  prius  facultatis  su^  membrum  esset/) 
amantissime  hanc  Regis  voluntatem  significa  |  vimus  ac  eos,  ut  Fol.  I7öi> 
hac  in  re  obsequerentur,  oblatis  nostris  studiis  et  officiis,  ad- 
monuimus.  Quorum  aliqui  modeste  hoc  acceperunt,  aliqui  immo- 
destius,  praetendenteS;  se  aulicos  esse.  Quare  ea  in  re  a  con- 
servatore  archigimnasii  nostri  quaesitum  fuit,  an  ipsis  haec 
excusatio  sufficeret.  Qui  respondit;  nequaquam  ferendam  esse 
hanc  vel  aliam  excusationem;  verum  nunc  esse  omnibus^  qui 
modo  Vienn§  vellent  praxim,  ut  vocant,  exercere,  facultatem 
ingredi.  Idem  D.  lacobus  lonas^  vicecancellarius  aul§  Sere- 
nissimi nostri  Regis,  ex  ore  Regis  dixit,  —  hie  enim  mihi,  cum 
in  negotio  schol^  nostr§  Posonii  essem,  referebat,  —  omnino 
animum  Regis  esse,  ut  cogerentur,  ac  si  facultati  non  obtempe- 
rare  vellent,  celsi  regiminis  operam  implorarent,  vel  si  per  eos 
forte  non  recte  expediretur,  ad  aulam  scriberent;  se  effecturum, 
ut  id  omnino  ad  effectum  deduceretur. 

Sed  quia  praenominatus  impostor  Carolus  ad  tempus 
praescriptum  facultati  literas  non  exhibuerat,  placuit  facultati, 
ut  ego,  adiunctis  duobus  doctoribus,  convenirem  consulem.  Quem 
com  convenissem  ac  ipsi  negotium  proposuissem,  me  et  dominos 
doctores  immodeste  et  inhumaniter  valde  excepit,  vociferans, 
facultati  nostr§  non  licere  convocare  |  ad  se,  absque  senatus  Fol.  176» 
antoritate,  ullum  civem  et  longo  minus  ipsis  adsignare  poenam, 


^)  Vgl.  Neue  Beformat.  §  7  (bei  Kink  11,  385).  Der  Decan  könnte 
sich  auch  auf  das  von  Kaiser  Maximilian  I.  der  Facult&t  verliehene  Privilegium 
vom  9.  October  1517  beziehen,  wo  die  Ausübung  der  medicinischen  Praxis 
ebenfalls  von  der  Aufnahme  in  die  Facultät  abhängig  gemacht  wnrde.  Vgl. 
Beilage  II. 


264  Acta  ftus.  medioae  UI. 

ac  propterea  noile  et  prohibuisse  quoque  Carolo  oblationem 
literarum.     Et  sic^  re  infecta,  eo  die  a  consule  discessi. 

Id  qnia  mihi  ad  facultatem  referendum  erat^  celebrata  fuit 
sexta  congregatio,  ubi  bis  propositis,  quae  mihi  et  adiunetis 
doctoribuB  accidissent  a  consule,  et  quae  vellent  conservator  et 
dominus  vicecancellarius,  placuit,  ut  ea  res  ad  Regem  deferretur. 
Interea  ego  per  consulem  rogatus  sum,  ut  ad  se  yenirem,  quod 
feci.  Ubi  multis  honestis  rationibus  ipsum  docebam,  haec  omnia 
in  maximam  utilitatem  urbis  Viennensis  a  facoltate  esse  insti- 
tuta,  ac  ostendebam,  quam  vehementer  interesset  reipublicae, 
ut  ea  animadversio  a  facnltate  fieret.  Etsi  autem  aliquo  modo 
assentire  videbatur,  tamen  volebat  senatus  auctoritatem  potiorem 
et  primum  eo  salutato  a  facultate  hos  vel  illos  vocandos  esse. 
Id,  quam  facultati  et  archigimnasio  nostro  sit  utile  et  honorificum, 
viderint  ii,  qui  res  nostr^  schol^  commendatas  habent. 

Coeterum;  qnia  facultas  videbat  aliquos  facnltatis  doctores 
mutuis  odiis  et  invidia  valde  laborare,  omnes  ofGcii  et  fratemi- 
tatis  admoniti  sunt,  qu§  ut  praestentur,  ex  animo  Deum  precor. 
Fol.  176^  In   reliquis   duabus  congregationibus  actum  est  de  exami- 

nandis  chyrurgicis,  quorum  duo  pro  hospitalis  Regii  conditione 
certabant,  et  cum  ego  agerem  Regii  hospitalis  physicum,  ne  in 
suspitionem  aliquam  incurrerem,  in  ultima  congregatione  elegimus 
decanum  dominum  doctorem  Andream  Plancum,  ac  tunc, 
ipso  decano,  examinati  fuerunt,  ubi  suffragia  doctorum  accepit 
Caspar  Prinner,  qui  et  nunc  per  Regem  in  dicto  hospitali 
chyrurgus  designatus  est. 


[1664  I.] 


Fol.  177»  Anno    Domini  1554.,    die   14.^)  Aprilis,   profesto  divorum 

13.  April  Tiburtii   et  Valeriani,  Andreas  Plauens,  artium,  philosophiae 

et   medicinae    doctor,    publicus    et   Ordinarius    sanctae   linguae 

Professor,   in   decanum   facultatis   medicae   est  electus,  in  cnius 

muneris  administratione  acta  sunt,  quae  sequuntur. 

Primo  omnium  a  praecedente  domino  decano  loanne 
Schrötter  accepit  sigillum,  ladulam  cum  privilegiis,  librum 
statutorum  una  cum  novae  Reformationis  libro,  sceptrum  argen- 


1)  Lies  13.  April. 


Acta  fae.  medicae  m.  265 

teum  fractum  cum  rosa  una  deficiente,  pecuniae  nihil.  Debet 
autem  nominatus  antecessor  facoltati  3  sol.  ö  deD.^  qaam  sum- 
mam  inscripsit  remisisse  per  pedellum^  id  quod  non  est  factum. 

In  principio  decanatus  mei  auditus^  examinatus  et  admissus 
est  ad  chyrurgicam  practicam  Mag.  Ludovicus  Peiß.^)  Dedit 
facultati  1  flor.^  4  sol.  Et  quia  antecessor  StanislaoN.  pedello 
Stipendium  pro  labore  non  numeraverat^  dedi  eodem  die  pedello 
1  flor.  1  sol.  10  den. 

Convocationem  facultatis  medicae  primam  celebravi  14.  die  i4j^Qi 
lunii;  in  qua  primo  obtuli  excellentissimis  dominis  doctoribus 
decretum  magnifici  domini  rectoris  occasione  consiliarii  perpetui, 
qui  in  Consistoriis  universitatis  rectori  magnifico  adsistat.')  Ad 
hanc  subeundi  provinciam  electus  est  clarissimus  atque  excellen- 
tissimus  dominus  doctor  Franciscus  Emericus,  publicus  et 
Ordinarius  practices  professor.  Eodem  die  coram  facultate 
comparuit  Carolus  N.,  qui  aliquando  approbatus  fiiit  in  se- 
cando  caiculo.  Is  quum  tantum  copias  suarum  testimonialium 
literarum  facultati  obtulisset,  iussus  est  ad  sequentem  congre- 
gationem  originale  adferre.  Symposium  eins  diei  constitit:  Pro 
vino  malvatico  1  sol.  18  den.  Item  pro  vino  communi  24  den. 
Item  pro  pane  et  cerasis  26  den. 

Secunda  congregatio  est  celebrata  die  14.  Augusti.  In  14.  Aug. 
hac  literas  testimoniales  gradus  doctoratus  ostendit  facultati 
D.  Ladislaus  Stuff  petiitque  pro  admissione  ad  facultatem, 
item  puncta,  respondentem  aliquem;  in  numerando  pecuniae 
I  confidebat;  uti  supplex  libellus  prae  se  ferebat,  dominos  doc-  Fol.  178» 
tores  de  facultate  aequiores  fore  benignioresque.  Effectum  autem 
est  nihil,  sed  facultas  statuit,  ut  D.  Ladislaus  pecuniam,  sicuti 
moris  est,  exponeret  eandemque  apud  decanum  deponeret,  et 
sie  quemvis  dominorum  doctorum  pro  sua  persona  benigniorem 
posse  fieri.  In  eadem  congregatione  Carolus  Minster  coactus 
per  magistrum  civium  comparuit.  Is  exhibuit  facultati  quoddam 
„fidimus",  ut  vocant,  suarum  testimonialium  literarum.  Reviso 
„fidimus"  concluditur,  quod  stilus  exhibiti  „fidimus"  non  sit 
stilus  facultatis;  imo  facultas  credit  literas  suorum  privilegiorum 
esse   surrepticias.     Ea   de   causa  voluit  facultas,  ut  clarissimus 

*)  Zuerst  stand:   Weiß.    Am  Rande:    ÄceepU  ngÜlum  supra  68,  anno, 
')  Vgl.  Keue  Reform.  §  11:  ,tOrdinamua,  ut  Redori  et  Consistorio  ordi- 

nario  tres  primarii  lectores  trium  fcusuüatum  et  Prior  CoUegii  in  perpetuoa  con^ 

9%Uario9  hu  asiCiwrea  adiunffontttr'*  (Kink  II,  389). 


266  A«t»  Am.  ModicM  m. 


dominus  doctor  Cornax  ageret  com  Regiae  Maiestatis  etc. 
cancellario,  universitatis  conservatore  ampltssimo.  „Fidimns'' 
cupiebant  domini  doctores^  ut  reservaretar  apnd  facnltatem.  In 
eadem  [congregatione]  qoidam  balneator  Mathaeus  Fnx  est 
examinatus  et  admissns.  Dedit  facultati  1  flor.  6  sol.  In  hac 
congregatione  habita  exposoi  pro  vino  malyatico  et  commoni, 
pro  crustulis^  peponibus  et  pjris  5  sol.  26  den. 

26.  Sept  Profesto   divorum  Cosmae  et  Damiani  ego  ipse  prandium 

exhiboi,  ut  moris  est,  facultatL  Pro  peragendis  in  ecclesia 
solemnibus  exposui^  quae  sequuntur:  Magistro  chori  pro  missa 
1  flor.y  1  soL,  10  den.    Cantori  1  flor.   Oi^anistae  4  sol. 

13.  Oct.  Ultima  congregatio  est  celebrata  in  festo  diyi  Colomanni, 

in  qua  in  decanum  est  electus  clarissimus  dominus  Doctor 
Martinus  Stopius^  cui  in  praesentiarum  restitui  primo  facul- 
tatis  sigillum^  secundo  ladulam  cum  privilegiis^  tertio  librum 
statutorum,  quarto  librum  novae  Reformationis,  quinto  sceptnim 
argenteum  fractum  cum  una  rosa  deficiente,  sexto  „Fidimus'' 
Caroli  Minster,  septimo  librum  actorum.  In  eadem  [congre- 
gatione] D.  Casparus  Pyrchpachius  loco  D.  Schrötteri 
facultati  dedit  3  sol.,  5  den.  In  electione  domini  decani  pro 
conclusione  exposui  pro  duabus  veteris  yini  mensuris  1  sol. 
10  den.  Item  pro  malvatico  2  sol.,  4  den.  Item  pro  crustulis 
8  den.  Summa  expositorum  facit  5  flor.,  3  sol.,  16  den.  Summa 
perceptorum  facit  3  flor.,  5  sol.,  5  den.  Defalcatis  itaque  defal- 
candis  debet  mihi  facultas  1  flor.,  6  sol,  11  den. 


[1664  n.] 


Fol.  178»>  Anno  reparat§  salutis  humani  generis  per  Christum  lesum, 

dominum  nostrum,    1554.,   ego  Martinus  Stopius,*)  medicin§ 

13.  Oct.  doctor,  in  festo  divi  Colomanni  in  decanum  inclit§  facultatis 
medic§  electus  sum. 

26.  Oct.  Die  26.  Octobris  dominus  Huetstokher,  consul  Viennensis, 

oratum  habuit  dominum  rectorem  magnificum  doctorem  Fran- 
ciscum  Emericum,  ut,  duobus  sibi  adiunctis  sui  ordinis  et 
facultatis  viris,  xenodochium  civium  visitare  dignaretur.  Adscivit 
itaque  sibi  dominum  doctorem  Lazium,  Rom.  Regi§  Maiestatis 

^)  Mit  anderer  Tinte  eingefügt:  Flander,  AlostanuB. 


Aotm  fto.  medioae  lU.  267 

historiographum  dignissimum^  et  me  decanum.  Visitaviinus  xeno 
dochiom,  sed  qnoniam  ob  frequentem  medicorum  mutationem 
inconvenientia  multa  comperta  sant;  in  rem  et  xenodochii  et 
paupemm  egromm  existimavit  iiiturum  magnificus  dominus 
consul^  si  medicorum  quispiam  in  ordinarium  eius  loci  medicum 
ab  inclita  facultate  medica  eligeretur^  qui  vigilantiori  cura  lan- 
guentium  haberet  rationem,  frequentiusque  illos  inviseret,  cuius 
diligentiam  pari  gratitudine  se  aliquo  honorario  a  senatu  depu- 
tando  compensaturum  recepit.  Isth^c  quum  magnifico  domino 
rectori  ac  nobis  petitio  iudicaretur  bonesta,  ut  senatui  Viennensi 
gratificaremur^  totam  facultatem  convocavi  huncque  articulum 
deliberandum  proposui^  quo  tempore,  8.  Novembris,  ego  in  physi-  8.  Nov. 
cum  xenodocbii  ordinarium  electus  sum,  omnium  votis  suffragiis 
et  pari  singulorum  consensu,  cum  alioquin  privatim  magnificus 
dominus  consul  a  senatu  duos  mitteret  senatores  ad  magnificum 
dominum  rectorem,  eum  ut  oratum  haberent,  quo  velit  me  prae 
c§teris  eligere,  quia  alias  etiam  fueram  grassante  pestilitate  de 
eorum  republica  bene  meritus,  ipsos  me  imprimis  exoptare,  ut 
me  promoveret,  quod  ita  factum  est.  Quare  hoc  munus  satis 
laboriosum  in  gratiam  civium  et  aegrorum  suscepi,  quo  fungor 
quam  possum  vigilantissime.  Exposui  in  prima  congregatione 
12  knie. 

Item  die  4.  Decembris  eiusdem  anni  miss§  sunt  mihi  litere  ^?^j]^^' 
in  feste  Nicolai  ab  excelso  regimine,  qu§  nos  sunt  cohortat^,  e.  Dec 
ne  pr^ter  politica  Romanae  Regiae  Maiestatis  statuta  afflictos 
alioqui  gravissimis  morbis  aegros,  exactionibus  premeremus; 
senatum  sacrum  intellexisse,  quosdam  nostri  ordinis  medicos  in 
hoc  deliquisse.  Quam  ob  causam  convocavi  nostram  facultatem 
regiasque  literas  proposui,  nee  inventus  est  ullus,  qui  politiam 
esset  transgressus.  Quare  omnes  doctores  unanimi  consensu 
concluserunt,  libellum  supplicem  Regio  senatui  offerendum  esse, 
ut  ipse  prevaricatorem  nominaret  utque  merito  puniatur.  Oblatus 
est  itaque  sacro  senatui  libellus  supplex  continens,  eiusmodi 
delictum  a  nostre  facultatis  doctoribus  non  esse  commissum, 
sed  forte  a  circumforaneis  impostoribus,  quare  excelsum  regimen 
oratum  habuit  facultas  medica,  quo  nostra  Principis  ac  Regis 
nostri  clementissimi  potentiae  autoritatisque  munimine  gratio- 
sissimo  rite  tuen  privilegia  dignentur  adeoque  eiusmodi  agjrtas, 
ambubaiarum  coUegia,  aniculas,  incantatrices,  ballatrones,  ludeos 
et  id  genus  impostores  mulomedicos,  Aeschinis  instar  Socratici 


268  Acte  Im.  w^m»  ni. 

capitali  inscitia  per  mortes  impune  —  prohdolor  nephandi  ac 
nunquam  non  satis  deplorandi  facinoris  —  suis  in  Christianos 
experimentis  tyraDnidc  plus  quam  gentili  sevientes,  toties  se- 
pissimeque  nominatos  accusatosque  arcere  atqae  exterminare 
yelint.  Responsum  est  tandem  nobis  ab  excelso  regimine  com- 
missumque,  ut  eos,  qai  in  sacram  medicin^  professionem,  qoam 
non  didicere  rite  recteqae^  irrepserunt,  affectis  misere  pfaarmaca 
ab  aromatariis  empta  triplo  yendendo  et  solutionibas  summa 
impietate  eos  gravando,  imponentes  circnrnvenientesque  nomi- 
naremus. 

Exposui  pro  vino  dolci  20  kruc.  et  pane  1  kmc.  In 
praefata  congregatione  D.  leronimus  Quadrius  Italiis  petiit 
ad  facultatem,  sed  qnia  volebat  sibi  condonari  deponendam  pe- 
euniam,  in  genere  nil  est  ei  concessomy  sed  at  servet  statata 
et  pecuniam  apud  me  deponat,  si  vult  recipi  et  repetere. 
Fol.  179 1>  Commissio  facultati   medic§   a   sacro   Regio   senatn   missa 

sie  habet: 

Ferdinand t,  von  Gottes  gnaden  Römischer^  zu  Hungeren 
khunig  etc.  Ersam  gelert,  getreu,  lieb.  Wier  geben  euch  ge- 
nedichlichen  zu  vernemen,  wiewol  durch  uns  in  unserer  auf- 
gerichten  policej  under  anderem  den  doctoribus  medicine  ier 
belonung,  wan  sie  die  khrankhen  hambsuechen,  klarlichen 
bestimbt;  so  khumbt  uns  aber  glaubwierdig  für,  wie  die 
khrankhen  unndt  petrisigen  mit  der  belonung  von  oberierten 
doctoren  zum  höchsten  beschwert,  des  unns  als  herren  unnd 
landtfursten  vemer  zuzusehen  kheineswegs  gemaindt  sein  wil. 
Derhalben  befelhen  wier  euch  ernstlich  unnd  wollen,  das  ier 
ob  unserer  ausgangner  unnd  publicierten  policey  vestichlichen 
handhabet  unndt  die  doctores  medicin^  dahin  haltet,  das  sie 
derselben  gehorsamlich  nachkhomen,  auff  das  gegen  inen 
anderer  ernstlichen  einsehung  furzunemen  nicht  nothue,  daran 
beschicht  unserer  wil  unndt  mainung.  Geben  in  unser  Stadt  Wien, 
4.  Dec.    am  4.  tag  Decembris  anno  etc.  1554.  unndt  der  anderer  in  29. 

Commissio  domini  Regis  in  consilio. 

8.  Dec.  In  congregatione  super  hac  re  in  festo  Conceptionis  diy§ 

Virginis  Marie  habita,  unanimi  omnium  doctorum  consensu  con- 
clusum  est  mihique  ordinatum,  ut  libellum  supplicem  excusa- 
torium  scriberem  excelso  regimini,  quem  feci  in  hanc  formam, 
ut  sequitur; 


Acte  Uo,  medicM  UI.  269 

Römischer  ku.  Maiestet  etc.  nnsers  allergennedigisten  Fol.  180* 
herren  hochloblich  Verwalter^  stadhalterambts  canzler^  regenten 
unndt  ratte^  des  regements  der  niderösterreichischen  lannde, 
hochwierdig,  wolgeboren,  gestreng,  hochgelert,  edl  unndt  vest 
gnedig  herren.  Den  nagst  verschinen  pf  hinztag  den  sechsten  g.  Dec. 
dits  monats  had  von  E.  G.  auß  commission  hochstgedachter 
Ku.  Maiestet  etc.  unsers  allergenedigisten  herren  ain  bevelich 
an  uns  gelangt^  des  copey  hiebey  licht^  welchen  wier  mit  ge- 
barlicher  reverenz  empfangen^  aber  nit  ambillich^  auch  mit 
höchsten  hertzlichen  erschreken  yemomen.  Dan  aus  disen 
bevelich  haben  wier  wol  verstanden  ^  das  wier  bey  hochge- 
dachter Ku.  Maiestet  etc.  der  ungehorsam  unndt  widertrettung 
seyner  Maiestet  gnedichlicher  auffgerichter  polizej  unndt  Ordnung 
mit  dem  höchsten  insimiliert  unndt  beklagt  sein.  Dieweil  wier 
uns  aber  diser  bezieht  gar  unschuldich  wissen,  undt  keiner 
unter  uns  ist,  welcher  seine  patientes  mit  der  betzalung  be- 
schwaret,  sunder  von  dem  maisten  tail  der  khrankhen  auch 
die  bestimbte  belonung  nit  geraicht  wiert,  haben  wier  nicht 
underlassen  khönnen,  E.  G.  hilf  anzuruffen  unndt  gehorsamUch 
zu  bitten,  auff  das  wier  nit  unbillicher  weys  in  ungenaden  bey 
unserem  allergenedigisten  herren  kumen  auff  etlicher  ungrundt 
unndt  ungewiss  furbringen,  so  willen  derhalben  E.  G.  unns  bey 
hochgedachter  Ku.  Maiestet  als  die  unschuldigen  enntschuldigen 
unnd  undertanichlich  bevelhen,  |  wohin  füran  wier  in  gleichem  Fol.  180»» 
fal  an  unser  vorwissen  beklacht  würden,  sein  Maiestet  wolle 
nit  glauben  geben,  dan  wier  ie  alle,  wie  pillich,  jederzeyt 
willich,  seiner  Ku.  Maiestet  unndt  E.  G.  als  unsere  furgesetzsten 
hohen  obricheit  in  aller  eer,  gehorsam  unndt  unterdanigheit  zu 
laisten.  Wo  aber  ainer  oder  mer  aus  unserem  mittel  in  sollicher 
ungehorsam  bey  E.  G.  angeclagt  waren,  bitten  wier  under- 
thanichlich,  E.  G.  wellen  uns  die  benennen,  welche  mit  E.  G. 
hilff  nach  aller  notturft  unndt  pillicheyt  gestrafft  sollen  werden. 
Wo  aber  solliche  Übertretung  geschähe,  wie  an  tzweifel  wol  zu 
bemuten  ist,  von  den  doctoribus,  welche  unser  facultet  nicht 
sein  aingeleibt,  wellen  uns  E.  G.  derselbigen  nit  entgelten  lassen, 
unndt  den  selbigen  gleichesfals  die  umbillichait  nicht  gestatten. 
Zudem,  so  seindt  auch  alhie  in  diser  loblichen  Stadt  vil  landt- 
farer,  luden,  alte  weiber  unndt  dergleiche  bedriegerische  leut, 
die  sich  der  medicina  unterstehen,  so  sie  doch  dieselb  nit  ge- 
lernet,   welche   das   gemain  volk  betriegen  unndt  erbarmelich 


270  Acte  ftc  MüM  m. 


umb  leib  nondt  guet  bringen,  wie  dan  oBt  derhalben  clagen 
fikr  uns  khomen,  unndt  wier  o£Ftennallen  aach  solliches  £.  G. 
clagweis  fdrbracht  haben,  auch  dieselben  mit  namen  angezaicht, 
die  nicht  allein  übersetzen  die  khrankhen  personen  mit  der 
belonnn^,  sunder  aach  die  khrankhen  mit  nngnmdt  bedriegen, 
mer  als  curieren,  anch  die  ertzneien,  so  si  selber  in  den  appo- 
tekhen  khaufen,  umb  dritoppelt  gellt  den  khrankhen  einreimen, 
als   Lazarus   der  lud,    in    khrankheyt,   des    wier  gnugsam 

Fol.  181*  urbittig  sein  darzuthun,  von  den  auch  die  neu  Reformation 
Ku.  Maiestet  in  der  universitet  clarlich  ausweist  Damit  aber 
solche  fravelicheit  abgestelt  werde,  wissen  £.  G.  diser  loblichen 
Stadt  obricheit  wol  ernstlichen  bevelich  unndt  Ordnung  zu  geben. 
Thuen  unns  hiemit  E.  G.  underthannigist  bevelhen,  die  wellen 
ob  uns  unndt  unseren  privilegiis  mit  nutzpargheit  der  armen 
vestichlichen  handthaben.  E.  G.  gehorsamisten  N.  dechannt  unndt 
doctores  facultatis  medic^  der  universitet  alhie  etc. 

Porro  praefatam  suppUcationem  obtulimus  sacro  regimini, 
et  nostr§  facultati  hec  est  consultatio  in  responsionem  data,  ut 
sequitur  in  hunc  modum: 

Facultati  medicin§  widerumben  anzuzaigen:  Regierung 
nemen  dise  ier  entschuldigung  an,  doch  ist  inen  nochmalen 
ernstlichen  auffgelegt  unndt  befolhen,  das  sie  dem  hierin  an- 
gezognen an  sj  ausgangen  bevelich  allerdings  gehorsamlichen 
geleben  unndt  denselben  in  nichte  zuwiderhandlen,  auch  mit 
mhereren  vleis  als  bisher  beschehen,  die  khrankhen  curieren. 
Unndt  nachdem  hieraus  verstanden  wierdet,  als  sollen  vil 
doctores,  so  irer  facultet  nit  eingeleibt,  item  vil  landfarer,  luden, 
alte  weiber  unndt  andere  dergleichen  betriegerische  leut  sein, 
die  nit  allein  die  khrankhen  mit  der  belonung  überschätzen, 
sunder  mit  ungrundt  mher  betriegen  als  curieren,  so  sey  dem- 
nach der  regierung  vemer  bevelich,  das  sie  solche  personen, 
so,  wie  gehört,  die  khrankhen  ubernemen,  lauter  unndt  mit 
namen    anzaigen,    wirdet    deshalben   geburliche    ainsehung    er- 

10.  Dec.   folgen.     10.  Decembris  1554. 

Fol.  181  b  Item    die    14.  lanuarii    dedi  aliam  suppUcationem  excelso 

l4^j^      regimini   ex   parte  impostoris   empyrici   Michaelis  Schilling, 

qui   misere   perdidit   et  pecuniarum  impia  exactione  pro  parvo 

[et  facile  curabili  morbo,   scilicet  renum  sabulo,  petendo  12  taL 

,'  miseram  mulierem  fefellit,   et  talis  nobis   est  reddita  ab  sacro 

'  senatu  Regio  responsio: 


Aeto  Cm.  m^dioae  ni.  27 1 

Dem  bargermaister  nnndt  ratt  alhie  zu  Wien  zuzustellen 
unndt  zu  befelhen,  das  sie  inhalt  des  iungsten  an  sie  ausgangen 
ratschlags  das  ungeschikt  unndt  den  patienten  beschwerlich 
unndt  nachtailich  curieren  unndt  practicieren  bei  den  ierens 
gerichts  zwang  underwor£fen  personen  furderlichen  abstellen 
unndt  dermassen  ainsehung  thuen^  damit  die  supplicanten  zu 
weiterer  befuechter  bescbwar  nit  verursacht  werden;  welche 
aber  ierer  iurisdiction  nit  sein,  dieselben  die  regierung  anzaigen^ 
sambt  ierem  bericht,  was  sye  in  Sachen  fumemen  unndt  handien.  . 

A  die  16.  lanuarii  anno  1555.  16.  Jan. 

Porro  praefat§  commissionis  exequutio  facta  est  a  mag- 
nifico  domino  consule  Hutstockher  in  senatu,  me  et  doctore 
Caspare  Pyrbachio  presentibus  die  29.  lanuarii,  vocatique  29.  Jan. 
sunt  in  senatum  Carolus  Munster,  Michel  Schilling,  Maister 
Peter  Pfeiffer  et  reliqui  cum  mulieribus  vetulis  illisque  serio 
iniunctum  est,  ut  omnino  a  medicationibus  interiorum  et  exhi- 
bitionibus  pharmacorum  abstineant  sub  pena  carceris  turris 
Charintiaci.^) 

Tertio  convocayi  facultatem,  ut  cui  potissimum  secandi 
corpus  munus  et  anatomicus  sit  actus  deferendus  [deliberaret]. 
Movit  enim  nescio  quas  difficultates  D.  Lazius,  qu§  tandem 
compo8it§  fuere  a  die  17.  lanuarii.  Exposui  pro  vino  dulci  et  17.  Jan. 
pane  20  kruc,  pro  supplicibus  libellis  scribendis  excelso  regi- 
mini  4  sol. 

Item  die   6.  Februarii   magnificus   dominus  consul  Huet-   ^  pebr' 
stocker   iterum   me   et   doctorem   Casparem   Pjrbachium 

^)  Anf  einem  in  den  Actenband  lose  eingelegten  Bogen  findet  sich 
folgende  Aufzeichnung:  „Verzeichnns  derer  personen,  so  alhie  in 
medicina  extraordinarie  practicieren.  Nomina  doctorum,  so  in  facul- 
täte  medica  nicht  eingeleibt:  Doctor  Leonhardns  Promperger;  Doctor 
Ladislans  Staeff;  Doctor  Hierontmus  Qaadrius.  Namen  derer,  so  in 
medicina  nie  gestudiert  und  doch  frevenlicherweiß  practicieren  und  betriegen: 
Lazarus  ludt;  Carolus  Munster,  stainschneider;  Hannß  Leidtgeb  im 
khnmpfgassl;  ein  hawer  bej  sanct  Ulrich;  Maister  Peter  Pfeiffer  sambt 
einem  diener  unnd  seiner  haosfrauen  im  harrhoff;  Maister  Michael  Pal- 
bier er  im  Gundlhoff;  ein  zymermaister  bey  sanct  Stefanspadt  in  dem  selbigen 
gassl;  mer  aln  frau,  die  Peter  in  genandt,  am  Khienmarkh  im  Pemphlnger- 
hoff;  Steffanin  Leitgebin  bey  dem  D.  Pachaleb,  die  auch  vor  wenigen 
tagen  ein  wassersichtige,  als  für  unns  glaubwierdig  khumenn,  verderbt  hatt; 
Bona,  des  herrenn  Sphortzia  Palevesin  .  .  .  apoteckher,  der  wider  aller 
doctornm  be[felch]  unnd  Ordnung  dem  herrenn  loanni  Maria  Malvetz 
ertznei  zu  seinem  verderbenn  eingebenn  hat. 


272  Aeta  fse.  madicae  III. 

rogavity  ut  in  senatu  illis  assidere  et  examini  c§terorum  empyri- 
corum  tum  etiam  vetularum  medicatricam  interesse  dignaremur, 
idque  prompte  libenterque  fecimus.  Examinatus  est  denao 
Mag.  Petrus  im  harhoff^  iniunctumque  illi  est;  ut  eos^  quos 
adhuc  aegros  Gallicos  habet,  nobis  ostenderet  Item  doctoris 
Camilli  defuncti  coniux,  qu^  Gallicum  quoque  morbam  per 
multorum  mortes  ausa  est  fumo  cinabaris  curare ,  cui  etiam 
J    serio  sub  pena  gravi  omnis  medicationis  genus  est  interdictum. 

23.  Febr.  23.  Februarii  Doctor  Ladislaus  Stuff  deposuit  peconiam 

facultati;  nempe  27  flor.  pro  repetitione  et  pro  puncto,  ut  vocant 
Uli  datus  est  Aphorismus  9.  secund§  particul§:   ,, Corpora  cum 

12.  März  quispiam  purgare  voluerit  etc.^  Respondit  autem  4.  Idus  Martias. 
Exposui  20  kruc.  pro  vino  et  pane. 

Item  Doctor  leronimus  Quadrius  similiter  deposuit  apud 

2.  März    me   facultatis  pecuniam   die   2.  Martii,   qu§   distributa   est  die 

4.  März  4.  Martii  sibique  punctum  est  assignatum  Aphorismus  29.  secund^ 
particul§:  „Quum  morbi  inchoant,  si  quid  movendum,  move  etc.'' 
Exposui  in  symposio  istius  congregationis  26  kruc.  Item  propo- 
situm  est,  utrum  domino  doctori  losepho  a  repetentibus  3,  ut 
c§teris  facultatis  doctoribus,  floreni  debeantur  contribui  ob  eam 
causam,  quod  gratis  a  facultate  receptus  sit  ac  nemini  quicquam 
numeraverit.  Conclusum  est,  quod  paris  nobiscum  contri- 
butionis  particeps  esse  debeat. 

2LMärz  ^^*  ^^^^^  examinatus  est  Petrus  Pfeffer  illique  a  facul- 

tate suffiminis  cinabaris  medicatio  est  interdicta.  Examinatus 
vero  fuit  per  clarissimos  vires  D.  Kuning  et  Pjrbachium. 
Exposui  18  kruc.  Accepi  a  repetentibus  praefatis  nomine  facul- 
tatis 12  flor.,  pro  admissione  ad  facultatem  12  sol.  Exposui  in 
congregationum  symposiis  flor.  2,  kruc.  27.  Dedi  D.  Planco 
solvique  debitum  pro  facultate  flor.  1,  sol.  6,  den.  11.  Sublatis 
defalcandis  debeo  sequenti  domino  decano  Doctori  Kunig  flor.  9, 
sol.  2,  den.  8. 

7.— 13.  Item  in   septimana  sancta  in  hanc  civitatem  confluxerant 

^"  duo  empyrici,  Mathias  Fux  et  suus  collega  et  in  Foro  Alto 
dyplomata  magna,  appensis  multis  calculis  membrana  quadam 
obvolutis,  quos  e  vesica  et  renibus  se  excidisse  effinxerant, 
publice  omnium  conspectui  obiecta  habuerunt.  In  quibus  etiam 
pollicebantur  hi  impostores,  se  omnes  vel  desperates  etiam  mor- 
bos  internes  et  externes  curare  posse.  Sed  quoniam  adeo  in- 
signe  mendacium  minime  ferendum  esse  censui  et  iuxta  novam 


Acta  fkc.  medioM  III.  273 

Reformationem  neminem  in  hac  urbe  mederi  posse^  nisi  prius  a 
facnltatis  nostre  medicis  fnerit  examinatus,  cognoscerem,  iniunxi 
pedello^  ut  illa  diplomata  temerario  ansu  publicata  tolleret  et 
facnltati  deponeret^  quod  ita  effectum  est.  |  Acceptis  diplomatis  (!)  Fol.  188 
ea  consuli  Hntstokher  tradidi^  utque  impostores  cogeret  ad 
examen,  rogavi.  Qaum  vero  id  illis  committeretur^  acceptis  suis 
a  consule  rebus  alio  die  aufngerunt,  adeo  efficax  fuit  illorum 
mens  male  conscia  recti^  quQ  grassantinm  in  sacram  medicinam 
latronnm  prodidit  imposturam.  Itaqae,  nt  concludam,  eä  qua 
potui  diligentia  in  agyrtas  et  medicatiices  animadverti  atque 
benignitate  consulis  obtinui,  qu§  ante  annos  160  fuerunt  piuri- 
mum  desiderata  atque  agitata.  Reliquum  igitur  est,  ut  spartam, 
ut  in  proverbio  est,  multis  retroactis  seculis  efflagitatam,  im- 
presentiarum  yero  feliciter  partam  adomemus,  tueamur  et  con- 
servemus. 


[1656  I.] 

Anno  a  Christo  nato  1555.,  in  die  divi  Tiburtii  et  Valeri-  ^?'"^®^.!* 
ani^)  martirum,  electus  sum  ego  Ludovicus  Kynig,  artium 
ac  medicinae  doctor,  communi  consensu  et  voto  dominorum 
doctorum  de  facultate  medica  inclita  studii  Viennensis  in  futur§ 
mutacionis  decanum,  et  accepi  ab  excellenti  domino  doctore 
precedente  decano  Stopio,  ut  sequitur:  Ladulam  cum  actis, 
statutis,  sigillo  et  privilegiis  facultatis  medicae;  peccuniam  9  flor. 
2  sei.  et  8  den.;  sceptrum  argenteum  facultatis  aliquantisper 
fractum,  uti  erat  antea. 

Primam  vero  congregationem  meam  celebravi  2.  die  Maii,    2.  Mai 
in   qua   examinatus   et  admissus  est  ad  gradum  baccalaureatus 
eximius   vir   dominus   Mag.  Thomas   Haunstein    Lipsensis. 
Solvit  facultati  iuxta  rationem  novae  Reformationis  studii  Vien- 
nensis 10  sol.  et  examinatoribus  22  sol.,')  quos  domini  doctores 
de   facultate   inter  se  diviserunt,   peccunia  vero  facultatis  salva  ^ 
remansit.  CoUatiunculam  quoque  nullam  exhibuit,  quando  quidem  I 
ea  in  nova  Reformatione  etiam  derogata  sit.^)    Pro  maiori  tamen 
gratitudine,    observantia    et   benevolentia   erga   preceptores   et 

^}  Ursprünglich  stand  Colomanni. 
«)  Vgl.  Kink  II,  391. 
»)  Vgl.  das.  8.  392. 
Acte  facnltatis  medicae  III.  18 


274  Acta  fao.  medioae  lU. 

examinatores  buos^  finito  examine^  dedit  dominis  doctoribus  animo 
benevolo  non  coacto  unum  panem  Martium,^)  ut  vocant^  et  ali- 
quot mensuras  vini.     Actum  ut  supra. 
8.  Mai  Alteram  congregationem  habui  8.  Mail  propter  decretum 

quoddam  Regium.  Magnificus  enim  dominus  rector  et  super- 
intendens  Regius  a  facultate  nomine  Regiae  Maiestatis  scire 
cupiebant,  utmm  e  re  studiosorum  foret,  st  cheirurgica  lectio, 
quae  aliquamdiu  vacavit,  denuo  erigeretur.  Concluserunt  tunc 
Fol.  184«  unanimiter  et  uno  consensu  domini  doctores  |  de  facultate,  non 
solum  utilem,  verumetiam  et  necessariam  et  honorificam  futuram 
hanc  lectionem  archjgimnasio  nostro,  mihique  iniunctum  scripto 
eos  vicissim  compellare,  ut  in  re  bene  cepta  pergant,  quod 
factum  est. 

Commissio  magnifici  domini   rectoris   et   superintendentis 
Regii  ad  facultatem  erat  talis: 

N.  dem  herrn  decano  unnd  doctorn  facultatis  medicae  der 
universitet  alhie  zue  Wien  zuetzestellen.  Auff  der  R9.  khu. 
Maiestet  unnsers  allei^enedigisten  herrn  genadigisten  bevelch 
von  dem  herrn  rector  unnd  Superintendenten  Regio,  dem  herrn 
decano  unnd  doctorn  facultatis  medicae  der  universitet  alhie 
aufzulegen,  das  sy  inen  iren  bericht  unnd  guettbeduncken,  ob 
es  der  universitet  nutzlich  unnd  ftlrtragliche  seie,  wan  ain  lector 
in  cheirurgia  durch  ainen  doctorem  medicin§  zu  verrichten  von 
neuem  aufgericht  wurde,  unnd  wie,  auch  was  für  authores  in 
cheirurgia  zu  lesen,  mit  was  stipendio  ainer  zu  besolden  wäre, 
in  schrifften  verfassen  unnd  übergeben  unnd  solchs,  so  fyl 
14.  Mai    müglich,  befurdern  wellen.     14.  Maii  anno  1555. 

Responsio  facultatis  erat  haec:  Magnifice  domine  rector, 
magnifice  domine  cancellarie  ac  superintendens  Regie  dignissime. 
Eur  Magnificenz  unnd  Gnaden  befelh  im  namen  der  Rö.  khu. 
Maiestet  unnsers  allergenadigisten  herrn  an  unns  den  14.  May 
ausgangen,  haben  wier  mit  aller  reverentz  empfangen.  Welchs 
belangendt  ain  lectur  in  cheirurgia,  die  dan  ein  notwendig 
stuckh  in  medicina  ist,  unnd  bei  den  alten  Asiaticis,  Kriechen, 
Römern  unnd  derselben  nationen  medicis  biss  auff  diese  zeitt 
Fol.  184^  mit  grossem  fleis  geübt  |  unnd  gebraucht  worden,  darauff  geben 
wier  Eur  Magnificenz  unnd  Gnaden  diesen  unnsem  underthanigen 
bericht,   das   solch   lectur   bey   allen   löblichen   universiteten  in 


*)  =  Marzipan. 


Aete  fite,  medieoa  m.  375 

wällischen  landen^  auch  in  Franckhreich  mit  grossem  fleis  er- 
halten unnd  besoldet  wierdt^  unnd  wiewol  in  deutschen  uni- 
versiteten  sy  nit  gar  gebreachig,  so  ist  sy  doch  bey  dieser 
universitet  alhie  auch  vor  19  jaren  von  ainem  doctor  annser 
facultet  gelesen  unnd  iarlichen  mit  52  flor.  besoldet  worden, 
auss  nrsach,  das  die  wundartznei  nnvermydenlich  auch  den 
gesunden.  So  will  die  notturfft  erfordern,  das  unsere  wundärtzte 
in  der  anatomia,  die  dan  proprio  cheirurgi^  professori  zugehörtt, 
instituirt  werden.  So  ist  gar  viell  an  der  verrükhung  der 
glidern,  an  cauteriis,  an  peinbruchen,  an  allerlei  notwendigen 
guetten  gemeinen  pflaster  gelegen,  welche  operationes  unnd 
explicationes  alle  ainem  cheirurgo  zugehören.  Demnach  achten 
wier  solche  lectur  fast  nutzlich  unnd  genötig  bey  dieser  der 
Rö.  khu.  Maiestet  universitet.  Wasmassen  aber  dieselbig  auf- 
zurichten, aber  wieder  in  schwunckh  zu  bringen  unnd  zu  be- 
solden seye,  schtellen  wier  zu  der  Rö.  khu.  Maiestet  genadigist 
wolgefallen.  Die  bucher  aber,  so  in  cheirurgia  gewönlich  ge- 
lesen werden  unnd  alhie  zum  taill  vom  herrn  Doctor  Frantzen 
Emerico  gelesen  worden,  seind  diese:  Das  Verzeichnus  aber 
Compendium  methodicum  cheirurgiae  doctoris  Francisoi;^) 
Libri  xat3e  t&Kou^  \%a\]  %axä  y^vt)  Galeni;*)  Liber  2.  et  3.,  item 
13.  et  14.  Methodi  Galeni;')  Anatomia  ordinaria  als  Compen- 
dium Vesalii^)  aber  Mundini^)  Correctorinm.  Libri  priores 
duo  Tagaultii.^)  Den  cheirurgis,  den  deutschen,  das  Feldt- 
puch^)   privatim  zu   erlamen.     Etzlich   capita  de  tumoribus  et 


^)  Emerich?  Ein  gedrucktes  Lehrbnch  der  Chirurgie  aus  seiner  Feder 
ist  uns  nicht  bekannt.     Oder  handelt  es  sich  hier  um  ein  Vorlesungsheft? 

')  Gemeint  ist  das  Werk  von  Galenos  icspi  ouvOiasco^  ^apfidbccov  tuv 
xaza  Toicou^  und  scgpt  ouv6lascoc  ^apfA^bccov  icüv  xora  ylw).  Eine  lateinische  Ueber- 
setzung  Yon  Janus  Cornarius  erschien  unter  dem  Titel :  Galeni  de  compositione 
pharmacorum  localium  seu  secnndum  locos  libri  X,  Basil.  1537  und  dann  Öfter. 

')  Galenos,  BepoocEuiud^  [xi8o$o(;  ins  Lateinische  übersetzt  von  Thomas 
Linacer  unter  dem  Titel  Methodus  medendi,  in  vielen  Auflagen  erschienen. 

*)  Andr.  Vesalius,  De  humani  corporis  fabrica  librorum  epitome, 
Basii.  1543  und  ($fter,  ein  Auszug  aus  dem  grossen  Werke  dieses  Verfassers; 
Tgl.  Gurlt,  Geschichte  der  Chirurgie  (Berlin  1898  fr.)  III,  300. 

*)Mondino  de  Liucei  (1275  bis  circa  1326),  dessen  Anathomia 
zuerst  Ticini  1478  und  dann  öfter  gedruckt  wurde;  vgl.  Gurlt  I,  791. 

*)  Jean  Tagault  (f  1545)  schrieb  De  chirurgica  institutione,  Paris 
1543  und  Öfter;  vgl.  Gurlt  II,  624. 

"*)  Hans  y.  Gersdorf,  Feldbuch  der  Wundarznei;  vgl.  Weller  Nr.  1053. 

18* 


276  Acte  frc  MikM  m. 


ulceribus  et  fracturis  ex  Albucasi^)  auszuleseii,  welche  zaer 
Fol.  186«  pnctikhen  am  meisten  dienstlich.  |  Diese  ermelten  pnecher 
mechten  ordinarie  znm  teil  diligenter  pnbUce  gelesen  nnnd 
expUciert  werden,  zom  tefl  aber  privatim  den  discipulis  nnnd 
jungen  wnndarteten  nberloffen  nnnd  an^el^  Dieses  haben 
wier  Ear  Magnificena  nnnd  Gnaden  anff  derselben  befelh  gantx 
gehorsamblich  anzeigen  wollen.  Was  aber  weiter  das  Stipendium, 
anch  erwelnng  der  stunden  belangendt,  werden  £ur  Hagnificenz 
unnd  Gnaden  die  Rö.  khu.  Maiestet  wol  wissen  zu  berichten. 
Thnen  unns  hiemit  fkir  Gnaden  underthänigUchen  bevelchen. 

Eur  Hagnificenz  nnnd  Gnaden  willige  gehorsame 

N.  decanus  unnd  doctores  facultatis  medicae. 

Exposui  in  hac  congregatione:  Pedello  iussus  pro  salario 
suo  annali  2  tal.,  facit  2  flor.  2  sol.  20  den.,  quia  duo  prae- 
cedentes  decani  ei  nihil  nnmeraYerant  Pro  una  pinta  Rainfolii 
12  kr.  Pro  una  pinta  Tini  Austriaci  16  den.  Pro  pane  crusta- 
ceo  8  den.    Pro  informatione  scribenda  ad  regimen  1  soL 

Mag.  Thomas   Bannstein  Lypsensis,   qui   nuper   ad 

24.  Mai   gradum  baccalaureatus  in  medicina  admissus  fuit,  IX.  Cal.  lunii 
solemnem  dispntationem  in  auditorio  medicorum  habuit. 

26.  Mai  Vigesimaquinta  Maü  alterum  decretum  mihi  oblatum  a  do- 

mino  rectore  et  superintendente  Regio  ratione  lectionis  cheir- 
uigice,  quod  erat  tale: 

Dem  herm  decano  unnd  doctoribus  facultatis  medicae  der 
uniyersitet  alhie  von  dem  herm  rector  unnd  superintendente 
Regio  abermals  zuezestellen  unnd  aufzulegen,  verrer  Iren  bericht 
unnd  guetbeduncken,  ob  sy  doctorem  Hieronimum  Quadrium 
Italum  alls  supplicanten  zue  der  lectur  der  cheirurgia  für 
deuglich  unnd  annemblich  vermainen  oder  nicht,  schrifftlichen 
uberzuegeben  unnd  solchs,  so  vil  muglich,  verrer  zu  handien 
befurdem  wellen.    24.  May,  anno  1555. 

Fol.  185>>  Hoc  decretum  obsignatum  per  bedellum  ad  singulos  dominos 

doctores  de  facultate,  ut  quilibet  suam  subscriberet  sententiam, 
misi.  ludicaverunt  tunc  quasi  omnes,  Doctorem  leronimum 
Quadrium   satis  idoneum   fore  ad   hanc  lecturam,  hac  tamen 


^)  Albucasis  (richtiger  Abnlkasim)  methodi  medendi  cum  instromentis 
ad  omnes  fere  morbos  depictis,  Basil.  löil  fol. ;  vgl.  Gurlt  I,  620. 


Acta  fM.  medicM  in.  277 

conditione,  ut  prius  specimen  quoddam  suae  eruditionis  edat, 
profitendo  nimirum  cheirurgiam  in  scholis  per  aliquot  menses; 
tandem^  si  magnifico  domino  rectori  et  superintendenti  Regio 
qnoque  probabituF;  eundem  pro  authoritate  confirmare  potuerint. 
Quod  literis  eis  vicissim  significavi.  Exposui  pro  literis  scri- 
bendis  1  sol. 

Ultimo   Maii   examinatus   et  admissus  est  ad  mnnera  bal-   q,  ^  . 

31.  Mai 

neatoris  exercenda  Maister  Georg  Helehinger,  pader  im 
eantzleipadt.  Dedit  facultati  pro  examine  1  flor.  6  sol.  In- 
sumpsimus  in  hoc  examine  pro  vino  et  pane  1  sol.  10  den. 

Adj  23.  Augusti  examinatus  et  admissus  est  ad  gradum  23.  Aug. 
baccalaureatus  in  re  medica  eximius  atque  egregius  vir  dominus 
Mag.  Bartolomeus  Reisacher.  Solvit  facultati  10  sol.  et 
examinatoribus  22,  quos  domini  doctores  de  facultate  inter  se 
diviserunt.  Remanserunt  facultati  10  sol.  Exposui  in  hac  con- 
gregatione  pro  melonibus,  uvis  et  aliis  fructibus,  item  pro  pane  \ 
et  crustulis  6  cruc. 

6.  Septembris  celebravi  quartam  congregationem,  in  qua  6.  Sept. 
petiit  ad  balneum  et  chirurgices  admissionem  quidam  balneator 
nomine  Maister  Hans  Stereneckh  auff  der  hohen  pruckhen, 
quem  facultas  admisit  auditum.  Solvit  facultati  1  flor.  6  sol. 
Exposui  in  hac  congregatione  pro  duabus  pintis  vini  boni 
10  cruc,  pro  pane,  crustulis  et  bellariis  4  cruc. 

Percepi  itaque  in  hoc  meo  decanatu:  A  praecedenti  domino  Fol.  186' 
decano  doctore  Martine  Stopio  9  flor.  2  sol.  8  den.;  A  domino 
Mag.  Haunstein  pro  admissione  ad  gradum  baccalaureatus  in 
medicina  10  sol.;  Pro  examine  duorum  balneatorum  3  flor. 
4  sol.;  A  domino  Bartolomeo  Reisacher  pro  examine  ad 
gradum  baccalaureatus  10  sol.  Summa  perceptorum  facit  15  flor. 
2  sol.  8  den. 

Exposui:  Bedello  Stipendium  suum  integri  anni  2  flor.  2  sol. 
20  den.;  Pro  duabus  informationibus  scribendis  ad  regimen 
2  sol.;  Pro  symposiis  congregationum  sex  6  sol.  12  den.  Summa 
expositorum  facit  3  flor.  3  sol.  2  den.  Qua  summa  detracta 
ab  acceptis  superne  adnotatis  debeo  facultati  11  flor.  7  sol. 
6  den. 


278  Acta  fae.  m«dieaa  IIL 


[1656  n.] 


Fol.  186^  Anno  a  mundo  redempto  1555.,  resignante  me  Ludovico 

12.  Oct.  Ejnig,  artiam  ac  medicinae  doctore,  profesto  divi  Colomanni 
martyris  offitium  decani,  a  facoltate  denuo  communi  consensn 
electus  sum.  Quam  quidem  provinciam;  etsi  invitus  et  tunc 
temporis  occupatissimus,  tamen  victus  praecibus  dominorum 
doctorum  de  collegio  benemerendi  ergo  administrandam  suscepi. 
Acta  sunt,  quae  sequuntur. 

Primam   congregationem   in   hoc   meo   decanatn  celebravi 

22.  Oct.    22.  die  Octobris,  in  qua  examinatus  et  admissus  est  ad  gradum 

baccalaureatus  in  re  medica  egregius  vir  dominus  Mag.  6ui- 
lielmus  Coturnusius  Flander.  Solvit  facultati  iuxta  statuta 
novae  Reformationis  10  soL,  examinatoribus  22  sol.  Hos  domini 
doctores  de  collegio  inter  se  statim  diviserunt.  Et  quia  iegatus 
Regius^)  breyi  in  Turciam  binc  erat  abiturus,  cui  se  comitem 
itineris  adiungere  voluit,  petiit  illa  congregatione  a  facultate, 
ut  cum  prius  tanquam  diutumum  alumnum  huius  almae  uni- 
versitatis  Corona  doctorali  omare  yelit;  quo  maior  apud  legatum 
ipsius  esset  authoritas.  Facultas  victa  suis  precibus  secum  in 
hoc  dispensavit  ac  statim  duo  puncta  pro  gradu  licentiae,  uti 
moris  est,  assignavit:  alterum  ex  secundo  libro  Aphorismorum, 
aphorismum  39:  „Seniores  iuvenibus  egrotant  minus  etc.,'' 
alterum  ex  MtxpoTexvT)  Qaleni  cap.  VIII:    „Terminus  autem,  qui 

23.  Oct.   utrumque   distinguit   etc.^     Ad   quae   postero   die,  et  erat  mea 

altera  congregatio,  respondit  et  ad  licentiam  communi  consensu 
dominorum  doctorum  de  collegio  benigne  admissus.  Solvit 
facultati  ex  tenore  novae  Reformationis  3  libr. 

Fol.  187«  29.  Octobris.  Idem  Mag.  Guilielmus  Coturnusius  |  acce- 

pit  insignia  doctoralia  in  aede  divi  Stepbani  a  clarissimo  viro 
et  seniori  facultatis  medicae  domino  doctore  Francisco  Eme- 
rico,  et  actu  finito  facultatem  quoque  pro  more  lautissimo  ex- 
cepit  convivio. 

22.  Nov.  Tertiam  congregationem  habui  22.  Novembris,  in  qua  petiit 

se  examinari  et  admitti  ad  munera  balneatoris  quidam  balneator 
nomine  Maister  lacob  Mayr,  pader  auff  der  neuen  stueben. 
Sed  quia  rudis  adhuc  erat,  iussit  cum  facultas  alio  redire  tem- 
pore.    Dedit  facultati  12  sol.     Insumpsimus  in  tribus  istis  con- 

^)    Der    berühmte    Angerins    von    Basbeck;    vgl.    Hartl-Schran^ 
a.  a.  O.  I,  341. 


AeU  &e.  nedieae  m.  279 

gregationibus  pro  vino  Cretico^  communi;  pane,  fructibus  et  una 
collatiancula^  omnibus  simul  computatis^  6  sol.  14  den.  Bedello 
dedi  pro  stipendio  suo  aestirali  1  flor.  1  sol.  10  den. 

Quartam  congregationem  habui  23.  Decembris^  in  qua  23.  Dez. 
rediit  proximus  balneator  et  petiit^  se  denuo  pro  balneatore 
examinari.  Examinatus  est  et  admissus,  multis  tarnen  conditio- 
nibus,  ut  ex  testimonio  suo  a  facultate^  quod  ad  acta  repositum 
est,  apparet.  Dedit  facultati  denuo  12  sol.  Exposui  eodem  die 
pro  vino  Yipacensi  12  kr.,  pro  vino  communi  4  kr.,  pro  pane 
1  kr.     Bedello  pro  novo  anno  dedi  quartale  unius  taleri. 

Quintam  congregationem  in  boc  meo  decanatu  celebravi  ^^^- 1^*^** 
4.  die  Februarii,  in  qua  examinatus  et  admissus  est  ad  licentiam  4.  pebr. 
in  re  medica  eximiüs  vir  dominus  Mag.  Thomas  Haunstein 
Lypsensis,  medicinae  baccalaureus,  et  tandem  paucis  inter- 
positis  diebus  in  doctorem  medicinae  solemniter  in  aede  divi 
Stephani  promotus.  Dedit  facultati  3  libr.,  pro  admissione  ad 
consilia  6  sol.    Symposium  eius  diei  constitit  20  cruc. 

Sexta  congregatio  celcbrata  est   10.  Martii,   in   qua   pro  10.  März 
licentia    petiit    doctissimus    vir  dominus    Mag.    Bartolomeus 
Reisacher,  medicinae  candidatus,  et  illo  die  per  me,  habentem 
consensum  omnium   doctorum   de  facultate^  domino  cancellario 
universitatis   quoque  presentatus.    Cui   statim   more   solito   duo 
puncta  pro   examine  sunt  assignata,  ad  quae  postero  die,  pr$-   11.  März 
sente  domino  cancellario  praedicto,  respondit  et  ad  licentiam  in 
re  medica  ab  omnibus  benigne  admissus.    Solvit  facultati  3  libr. 
Exposui  pro  vino  Yipacensi  12  kr.    Hac  denique  congregatione 
coram   facultate    comparuerunt   partes,    quas    senatus    civitatis 
Znaim  ad  nos  pro  discemenda  Ute  inter  eos  delegarunt.    Nam 
pharmacopola    quidam    ibidem    dominum    doctorem    Christo- 
phorum  Schanckerle,  coUegam  nostrum  et  medicum  or-  |  di-  Fol.  188» 
narium    eius    civitatis,    aperte    ubique    incusavit   iniustas   atque 
exitiales    receptas    egrotis    conscripsisse.     Quas    cum    vidimus, 
cognovimus  unanimiter  ex  oculari  inspectione  et  verbis  propriis 
pharmacopolae,  illas   domino   doctori   vel  a  pharmacopola   vel 
quopiam   alio  esse  adulteratas,  et  hoc  literis  senatui  significavi-    j 
mus,  quorum  copiae  una  cum  receptis  ad  acta  sunt  repositae.^) 

nia   praeterea    mutatione   oblatus   est   a   sacro    regimine 
facultati   libellus   conceptus   a   pharmacopolis    Viennensibus   et    1 


^)  Diese  Beilagen  sind  nicht  mehr  vorhanden. 


280  Acte  fiie.  mediofte  lU. 

domino  Magno  ab  Eck,^)  qnomodo  in  posterum  miropolia 
essent  refonnanda  et  privilegiis  RegÜB  donanda.  Facultas  super 
hac  re  quoque  suam  dedit  sententiam.  Copiae  ad  acta  sunt 
repositae.*)  Exposui  pro  libello  ad  regimen  scribendo  4  sol. 
Snmma  itaqne  perceptorum  facit  14  flor.,  expositoram  facit 
3  flor.  4  sol.  20  den.  Quibus  detractis  ab  acceptis  debeo 
facultati  ex  hoc  meo  altero  decanatu  10  flor.  3  sol.  10  den.^ 
et  ex  priori  11  flor.  7  sol.  6  den.  Omnibus  simul  computatis 
facit  22  flor.  2  sol.  16.  den.  Hanc  pecuniam  domino  decano 
16.  April  sequenti  dedi  16.  Aprilis. 

Ego  Vuolfgangus  Lazius  fateor  me  pecuniam  istam  a 
domino  doctore  Kunig  in  parata  pecunia  integram  percepisse 
die  eodem  Aprilis^  in  cuius  rei  fidem  Chirographe  roboro. 


[1666  L] 


Fol.  188^  Decanatus  sextus  D.  Vuoifgangi  Lazii. 

U.April  In  die  Tiburtii  et  Yaleriani  martyrum  anno  1556.  electus 

est;  urgentibus  multis  necessariis  causiS;  sextum  in  decanum 
inclytae  facultatis  medicae  generalis  studii  Viennensis  Vuolf- 
gangus Lazius  Viennensis,  philosophiae  et  medicinae  doctor, 
eiusdem  facultatis  in  theorica  primarius,  sacratissimae  Romanae 
Regiae  Maiestatis  consiiiarius  et  historicus,  quod  munus,  post- 
habita  praerogativa  Regia  et  innumeras  alias  molestias  poster- 
gando  idem  reipublicae  literariae  ergo  in  se  lubens  recepit 
In  cuius  officio  acta  sunt,  quae  sequuntur.  Percepta:  A  do- 
mino decano  praecedenti  accepi:  22  flor.  2  sol.  16  den.;  A  chir- 
urgo  Michaele  Garr  in  Cancellis  1  flor.  4  sol.;  Ab  inscriptis 
6  sol.  den.  Summa  perceptorum  flor.  Rhen.  24,  sol.  4  et  quatuor 
cruciati. 

Econtra  exposui  ut  sequitur:  Pedello  nostro  dedi  nomine 
praecedentis  decani  pro  mutatione  hiemali  elapsa,  quando  solutio 
illi  facta  nuUa  fuerat,  1  tallerum.  Eidem  pedello  pro  mutatione 
mei  decanatus  1  tallerum.  Pro  vini  Vipachici  duabus  mensuris 
in  congregacione  meae  electionis  et  pane  6  patzen^  facit  3  soL 


*)  Magnus  Freiherr  v.  Eck  und  Hungersbach,  kaiserlicher  Beichshof- 
rath  (t  1677);  WissgriU  II,  327. 

')  Auch  diese  Beilagen  sind  in  Verlost  gerathen. 


Aeta  fftc.  mediwe  IIL  281 

14  den.  Item  in  secunda  congregatione  a  principio  lulii  super 
ambitione  chirurgi  Manii^  qui  locnm  in  xenodochio  Regio  re- 
caperare  conabatur^  pro  vino  et  pane  1  sol.  den.  Item  tertia 
congregatione  10.  Augnsti  ad  mandatum  Regium  de  eligendo  lo.  Aug. 
phisico  castrensi,  pro  vino  dolci  et  alio  18  cruc.  Quarta  congre- 
gatione 18.  Septembris  ad  instantiam  Mag.  Michaelis  Garr,  18.  Sept. 
balneatoris  in  Cancellis^  pro  vino  communi  5  cruc.  Quinta  con- 
gregatione pro  vino  Rivolio  ad  eligendum  novum  decanum  12  cruc. 
Item  pro  pane  et  vino  communi  5  cruc.  Summa  facit  3  flor. 
Rfaen.y  cruciatos  5  et  nummos  2. 

Accepta:  24  flor.  2  sol.  4  cruc.  Exposita:  3  flor.  4  sol. 
14  den.  Defalcatis  igitur  defalcandis  debeo  facultati  flor.  Rhen.  21 
minus  2  sol.  Quam  pecuniam  sequenti  decano  in  praesentia 
dominorum  doctorum  de  coUegio  paratam  obtuli  et^  ut  ipse  in 
acta  referat;  volo,  exemplum  meum  secutus.  Pecuniam  pro 
admissione  ad  consilia  dominus  doctor  Reisacher  sequenti 
offeret,  quia  mihi  non  numeravit. 

Ego  Michael  Spitaller^  pro  tempore  decanus  sequens, 
fateor  me  accepisse  a  domino  doctore  Wolfgango  Latio, 
hystoriographio  et  consiliario  Regio^  praecedente  decano^  21  flor. 

Qui  nomina  matriculae  nostrae  dederunt:  Fol.  189» 

Hieronymus  Lauterbach^  magister  artium,  ne  illi  frandi 
sit^  id  quod  ego  publice  testor,  ante  biennium  audire  lectiones 
incepit,  cum  morem  nesciret,  se  primum  inscribi  curavit. 
Dedit  2  sol. 

lacobus  Gruober  Ingolstadiensis,  magister  artium, 
dedit  2  sol. 

Helias  Anhart  Graczensis  dedit  2  sol.  den. 

Res  memoria  dignae  gestae  hac  ipsa  mutatione.') 

Expeditio  in  Hungariam  adversus  Thurcas  suscepta  hanc 
causam  habuit  eumque  sortita  est  finem.  Cum  inducias  quin- 
quennio  elapsas  Tirannus  Ferdinande  Regi  renunctiasset,  con- 
festim  munitissimum  castrum  haud  procul  Quinqueecciesiis  situm^ 


^)  Das  Folgende  ist  der  erste  Entwurf  2u  jener  Darstellongy  die  Lazius 
zu  einem  Berichte  an  Ulrich  Fugger  ausarbeitete  und  die  als  Wolfgangi 
Lazii  rei  contra  Turcas  gestae  anno  1566.  brevis  descriptio  bei  Bchwandtner, 
SS.  rer.  Hnng.  (Vind.  1768)  II,  290  ff.  gedruckt  ist.  Vgl.  auch  Bucholtz  a.  a.  O., 
Bd.  VII,  S.  336 ff.  und  Fessler-Klein  a.  a.  O.,  Bd.  UI,  S.  670ff. 


rirtuUn  vn^ti^ü  mMnserat.  KAm^üane 

1^^     fere   Jlartii  iiMrml^.'i     <^jd  ab:  Be^ 

rerMUD  Bebeeum^  perfdnsi  Hm^annB 
pftn^inon,  et  qoi  Tnirsriraciafli  ad  def« 
iiuta  arma  parabat,  eosiiiii§  prormi 
tnmftaeti*,  qoa  prxnh  eelentale  atqoe  fide  oratofet 
auxiJia  ad  proceres  ImperiL  qni  tum  ap«d  BatiqiOBam 
rant,  miiHL  Et  ne  mora  praefientibos  iiliiMii 
peeonia  et  ex  proprio  fisco,  qaidqiiid  eimt 
doobns  in  locts  tcribere  oeoepit,  dato  negotio  Kicolao  a  Bol- 
rilz^)  Alsaiae,  impigro  homnu,  at  per  Sneriain  ac  ad  lacaM 
Aeroniam  legionem  peditnm,  quam  regimentiim  rocant,  tnm  in 
rerba  adaetom,  celerrimis  itinmbos  Viennam  dedaeereL  In 
Aottria  Interim  aliam  Theodoricam  Mareellam  scribere 
ioMiit;  ip«ey  enm  panio  ante  prorincianun  Aostriae  apad  Vien- 
nam   et    Hangaronim   apnd    Posoninm   canventom   abflohinet, 

April  nondom  eUpto  Aprili,  Pragam  Bobemiae  coneessit,  nt  in  com- 
monia  belli  consilia  suppetiasque  tarn  necesBariaa  eins  qnoque 
regni  incolaa  pelliceret.  Id  cum  feliciter  ac  magnia  andoribns 
AC  infra  dignitatem  etiam  corporisqne  vires  tandem  perfecisset, 
nihil  antiqoins  habait,  qnam  nt  obsessos  in  Sigeth  Castro  ob- 
sidione,  qoae  iam  in  mnltam  aestatem  trahebatnr,  fibenuret  In 
eins  consilii  eventnm  eqaites  cataphractos  iacolatores,  qnos 
nigros  appellant,  ad  summam  300  ex  Anstria  contractos,  et 
levioris  armatnrae  Hungaros,  qaos  Husserones  dicnnt,  paene 
mille  in  Hungariae  mediterranea  praemisit^  nt  ad  Canisiam  in 
finibus  Styriae  et  Hungariae  peditem  praestolarentnr  et  qnos 
provinciae  caeterae  Aostriae  armare  eqaites  dicebantur. 

Dum   haec  in   Pannonia  secunda  agantur,  Theodoricus 

Fol.  189i>  Marccllus   cum   sua  legione  et  equitibus  |  Hangaris  gravisque 

armatnrae  Qermanis  haud  paucioribus  600  adversus  Bebecam, 

qui  agrum   Hungariae  ulteriorem   infestum   reddere  non  cessa- 

^J}^^  bat;  pacne  sab  exitu  Mali  mensis,  movit  ususque  et  fortuna 
et  itinere  haud  sane  incommodo,  in  finibus  Cassoviae  arces 
munitiores  Bebeci  tres   in   deditionem   accepit.    Quo  tempore, 

Juni      adulto  iam  lunio^  altera  etiam  legio^  quam  Bolvilus  ex  Suevia 

^)  PHrno  ApriU  amno,  quo  kaee  »eribmuu,  a  reparata  9ahtU  1666,  Las  ins 
A.  A.  O.,  S.  2B0. 

*)  Pollweller. 


Acta  fM.  medioM  m.  283 

addaxerat^  se  cum  utriusque  generis  equitibus  ad  Canisiam  conion- 
xerat  et  nalla  interposita  mora  in  hostilem  agram  transgressa, 
Baboczam,  munitum  castrum,  quod  superioribus  annis  Thnrc^ 
nobis  eripueranty  qaataor  miliariorum  intervallo  a  Segetho  dis* 
sitam,  obsidere  coepit,  eo  consiliO|  ut  hostem  ab  obsidione  Segethi 
ammoveret.  Quod  et  factum  est.  Sed  non  sine  nostrorum 
discrimine.  Quippe^  ut  fit^  ubi  de  exploratorum  fide  dubitatur, 
prius  ad  Baboczam  bestes  conspecti  sunt,  quam  fama  ad 
nostros  de  soluta  obsidione  Segethi  fuisset  perlata.  Itaque 
sine  ordine  et^  ut  fit;  ex  tempestate  iacturaque  tormentorum 
trepidi,  cum  Thurcis,  qui  numero  et  loci  commoditate  superiores 
fueranty  Regii  congredi  coacti,  cum  ad  virtutem  nihil  reliqui 
fecissent;  postremo  deserti  ab  Hungaiis  et  Styriis^  retro  pedem 
ferro  coguntur.  Quo  in  discessu  virtus  emicuit  inter  caeteros 
Bolvilorum  duorum,  comitis  Serinii  Croatae,  et  qui  castrorum 
praefecttts  fuerat  nobilis  Equitis  a  Staynapruna  Suevi.  £x- 
celluere  etiam  ac  paene  supra  fidem  300  equites  iaculatores 
Austriaci  et^  qui  his  praesulebant,  duo  ex  Austria  nobiles  viri 
PuechamiuS;  Ruberius  et  Gilius/)  donati  eapropter  a  Ferdi- 
nande Rege  yirtutis  ergo  aureis  torquibus  et  militari  cingulo. 
Horum  enim  virtute  factum  est,  ut  et  machinae  et  ped[it]e8 
sine  maleficio  hostium»  dum  hi  tormentis  suis^  nunc  eminus 
nunc  cominus  pugnando  hostem  a  tergo  morantur^  Czorgam^^) 
proximum  oppidum  ac  castrum;  itinere  duorum  miliariorum 
pervenerint. 

Dum  haec  in  Pannoniis  fiunt,  Bohemi  mille  equites  cata- 
phractos  iaculatores,  quos  nigros  vocant,  in  Moravia  armant, 
designato  delectus  loco  ad  Strasniczam,  haud  procul  Austriae  Hun- 
gariaeque  finibus,  Ferdinandus  insuper,  Austriae  archidux, 
Regis  filius,  ne  haberent,  quod  provinciae  conquererentur,  novae 
atque  adeo  repetitae  expeditioni  dux  designatur.  Qui  antequam 
copias  omnes  apud  Viennam  educere  in  aciem  potuere,  Thurcae 
Segethum  castrum  denuo  ac  eoque  grayiori  |  obsidione  cingere  Fol.  190» 
pergunt.  Sed  elusit  omnes  hostis  tam  potentis  minas  praefecti 
virtus  —  nee  nomen  posteros  celandum  reor,  —  Mar  cum 
Croatum  vocant  —  usque  adeo,  ut  Halybassae,')  qui  Thurcico 
exercitui  praeerat,  ad  summum  quatuordecim  milium,  lachrimas 

')  Wol^^Mig  ▼.  PnchheiiDy  Räuber  und  Wolfgan^  von  Gillei«. 

^  Csorgö. 

*)  Ali  Paicha,  SUtthalter  von  Ofen. 


284  Aete  Ikc.  MdicM  HI. 

excnsserit  solvereque  obsidioDem  nolens  volens  vel  cum  damno 
coactus  fuerit.^) 

Quod  ubi  est  a  Rege  inclyto  acceptnm,  qui  consultando 
cum  suis  eo  in  belle  nullam  omnino  intermiserat  occasionem^ 
filinm  praepropere^  de  quo  supra  diximus,  ducem  expeditioni 
designatum^  cum  comitiva  500  equitum  nigrorum  in  Hungariam 
Ende  Aag.  dimisit  sub  exitum  paene  Augusti  mensis^  adiuncto  equite  Bo- 
hemico  ac  Moravico,  quem  diximus  in  delectu  ad  Straznizam 
mille  numerum  explevisse^  additis  etiam  novis  ac  maioribus 
machinisy  quas  e  Praga  adduci  curaverat  Dum  bi  ad  reliquias 
exercitus  nostri,  qui  ad  Canisiam  expectabat,  in  finibus  Styriae 
ac  Hungariae  magnis  itineribus  contendunt^  ingens  est  accepta 
clades  ab  ea  legione,  quae  ultra  Danubium  adversus  Bebe  cum 
in  Cepusio  militabat.*)  Causam  cladis  hanc  fiiisse  aiunt.  Mutuis 
odiis  duces  certabant;  Marcellus^  qui  pediti  praefuerat,  et 
Vuolfgangus  Buechamius,  qui  equitem  ducebat,  atque  alter 
alterius  laudem  ad  se  trahere  nitebatur.  Quod  ubi  exploratum 
a  Bebeco  est,  homine  ad  dolos  omnes  alioquin  instructo,  dum 
nostri  ad  Rozenau,  castrum  Bebeci,  vigilias  negligentius  cnrant, 
ut  qui  in  summo  ocio  ac  alta  pace  tum  castrametabantur^  mille 
et  quingentos  equites  Thurcicos  e  Buda  accitos  praeter  omnium 
spem  opposuit,  et  quia  fama  res  quasvis  augere  solet,  sparsa 
ea  de  30  millibus  nostros  ita  terrefecit,  ut  sua  sponte  castris 
exuti;  antequam  adhuc  bestes  in  conspectu  essent,  pedem  retro 
ferro  Caepusium  versus  coeperint.^)  In  eo  discessU)  qui  noctu 
factus  erat,  ducum  animi  ita  effeminati  dicuntur,  ut  deserto 
milite,  relictis  post  se  machinis,  primi  fngam  inierint  exemplo 
timiditatis  apud  posteros  memorando.  Ibi  quid  facerent  pedites, 
destituti  ducum  praeceptis,  destituti  iumentis,  quae  machinas 
traherent,  destituti  animo  denique  et  militari  audacia,  in  regione 
praeserdm  hostili,  incognita  atque  etiam  ob  perpetuos  saltus 
fluviosque  in  via?  Fugam  itaque  capessunt  citra  ordinem  omnes, 
ut,  nisi  equites  iaculatores  Germani  Hungarique  levis  armaturae 
tergum  clausissent,  qui  egregie  pugnando  iaculandoque  bestem 
insequentem   morabantur,  actum  ibi   de   omni  peditatu  fuisset. 


^)  AU  hob  die  BeUgerungr  von  Sziget  am  31.  Juli  1556  auf. 
')  Die  folgenden  Zeilen  bis  sam  SchlnMe  dteiea  Absatses  feBlen  in 
der  Descriptio. 

')  Gefecht  bei  Krasnahorka  and  Bosenan  am  6.  September  1556. 


AeU  &e.  medicM  III.  285 

Tantus  terror  praeoccupaverat  |  animos  nostromm^  ut  machinas  Fol.  190^ 
in  itinere  passim  relictas  mnltis  postea  diebus  partim  Thurcae 
compararinty  partim  Cepusienses  cives  sua  virtute  receperint, 
prae  timore  milite  Germano  omnem  operam  in  iis  traducendis 
effugiente.  Itaque  machinas  amissas  ea  in  clade  quatuordecim 
ferunt;  minor  in  milite  iactura  accepta,  ducentis  modo,  ut  mnlti 
ferunt,  desideratis,  quos  in  servitntem  foedam  abactos  triumpha- 
bundi  Thurca  ac  Bebecus  Budam  pertraxerant. 

Dum  haec  in  Caepusio  fiunt,  interea  primo  Septembri,  l.  Sept. 
coniunctis  bis,  de  quibus  diximus,  equitibus,  quos  archidux 
Ferdinandus  et  qui  sub  eo  praefectos  Bohemorum  agebant, 
Burgravius  Blaviensis,^)  Carolus  Czerotinus  et  Barcovius 
adduxerant^  cum  reliquiis  exercitus  ad  Canisiam  congregati,  ne 
mora  praesentibus  noceret,  Archidux  Bolavilum  cum  sua 
legione  et  equites  provinciarum  cataphractos  ad  pr§ocupandum 
castrum  Carothnam,  trium  miliariorum  spatio  separatumaBabocza, 
praemittit.  Qui  in  omnem  eventum  ac  fortunam  intenti,  ingentibus 
animis  adgressi  castrum,  prima  expugnatione  expugnant,  inter- 
fectis  iis,  qui  ibi  praesidium  agitaverant  Thurcis  Hungarisque, 
quos  plaerique  quingentis  haud  pauciores  extitisse  autumant.') 
Ita  Carothna  a  nostris  recipitur.')  Cuius  fama  perculsa  reliqua, 
qu§  in  Babocza,  Geresgalio,  S.  Martine,  Calamenicza^)  praesidia 
erant,  omnia  succensis  castris  ac  tormentis  corruptis  effusa  fuga 
abeunt  Quinqueecclesias,  ubi  Thurcica  subsidia  convenire  dice- 
bantur.  Sequitur  tum  eadem  vestigia  fortunae  tam  laetae,  qui 
Segetho  praefectus  erat  Marcus,  ac  cum  praesidio  suo  ad 
Sanctum  Laurentium  Saliemque  usque  ac  paene  etiam  ad  ipsa 
moenia  Quinqueecclesiarum  excurrit,  occupatis  iis,  de  quibus 
locuti  sumus,  munimentis,  ingentique  praeda  abacta,  victor  rever- 
titur.  Hie  nostris,  tametsi  animos  haberent  ulterius  progredi  ac 
reliqua  in  Vienna  ante  aliquot  annos  amissa  castra  recipere, 
tamen  nihil  temere  agendum  ratus,  Archidux  inclytus  adversus 
hostem,  videlicet  dolis  omnibus  instructissimum,  qui  per  com- 
modum  id  temporis  exploratores  submiserat,  de  quibus  dignum 


^)  Heinrich  v.  Plauen,  Burggraf  von  Meissen. 

*)  Ut  mulU  conjiciunt  DC  numero  .  .  .  Ferunt  a  militibtis  anrum  in 
ventribus  T^reanan  dUteetU  ium  repertum  fuuse,  quod  ilU,  despereUü  rebus, 
IM  ChrisHania  eederet,  re  auhita  devoraverant.    LaziuB  a.  a.  O.,  8.  295. 

')  Erstürmung  von  Korotna  am  11.  September  1556. 

*)  In  der  Descriptio  ist  noch  Sallia  (=  Sellye)  genannt. 


286  Aeb  fite.  M«dieM  HL 

Bumptum  fnit  a  nostris  supplicium,  ne  vero  remissios  admini- 
strare  hoc  tarn  pium  tamque  necessarium  bellum  videretur, 
Carolum  Czerotinum,  Bohemicorum  Moravicorumque  equitum 
ducem,  exploratum  circum  loca  vicina  praemisit,  qoi  bostis 
consilia  specularetnr,  ac  sicubi  tecbnas  nectere  ac  in  armis 
esse  yiderentur,  ad  se  primo  quasi  tempore  referret.  Is  parato 
agmine  ad  Segetbum  usque  excurrit  ac  cum  loci  praefecto  de 
communibus  rebus  deque  mente  Regis  coUocutus,  cum  et  rem 
Fol.  191  •  frumentariam  intulisset  uberem,  |  altero^)  ad  Arcbiducem  die 
revertitur.  Quo  in  itinere  band  procul  abfuit,  quin  in  bostium 
insidias  incidisset,  et  iam  sublatis  excubiis  res  in  periculo  verte- 
batur,  ni  ex  pristina  bellandi  consuetudine  consideratior  dux 
totam  eam  noctem  equitem  in  statione  babuisset.  Ita  sine  male- 
ficio  ad  Arcbiducem  Cserotinus  revertitur,  qui  iam  secunda 
castra  ad  Czorgonem  band  procul  Babocza  praemunierat,  in 
omnem  pugnae  eventum  ceu  iam  explorata  yictoria  intentus, 
sed  urgebat  iam  inclinante  autumno  frigus  militem  et  bostis 
circumspectior  in  locis  circum  Quinqueecclesias  et  non  ausus 
congredi  cum  nostris,  quos  tarnen  numero  longo  superabat, 
lentius  agere  videbatur.  Quocirca  relata  re  in  consilium  invic- 
tissimi  Regis,  parentis  sui  consilium,  ne  exercitum  fidei  suae 
commissum  in  discrimen  daret,  si  diutius  militem,  alioquin  cor- 
pore invalidum,  in  tanto  frigore  ac  perpetuis  continentibusque 
pluviis,  quae  tum  exortae  fuerant  .  .  .*) 


[1656  n.] 

Fol.  191 1>  Anno  repertae  salutis  bumani  generis  per  Cbristum  lesum, 

13.  Oct.  Dominum  nostrum,  1556.,  in  die  divi  Colmani  martiris,  ego 
Micbael  Spitaller  Austriacus,  artium  et  medicinae  doctor, 
communi  consensu  et  voto  dominonim  doctorum  de  facultate 
medica  inclita  studii  Viennensis  electus  sum  in  decanum  praefat§ 
facultatis  et  accepi  ab  magnifico  viro  domino  doctore  Wolf- 
gango  Lazio,  consiliario  et  hystoriographo  Regio,  ut  sequitur: 
Primo  ladulam  cum  actis,  statutis,  sigillo  et  privilegiis  facultatis 

^)  Im  Original  ist  darüber  geschrieben  paucia, 

')  Hier  bricht  Lazias  seine  Erzählung  plötzlich  ab,  während  die 
bei  Schwandtner  gedruckte  Descriptio  mit  einer  effectvoHen  Apotheose  des 
jungen  Erzherzogs  Ferdinand  abschliesst. 


AeU  fiM.  madicae  Ol.  287 

medicae  una  cum  novae  Reformationis  libro;  Secundo  pecuniam 
31  flor.  Ren.;  Tertio  sceptrum  argenteum  fractum  com  rosa 
una  deficiente. 

Primam  congregationem  celebravi  5.  die  NovembriS;  in  6.  Nov. 
qua  duo  magistri  Helyas  Anhart  Styrus  et  Sebaldus 
Caesar  Norinbergensis  petierunt  pro  admissione  examinis 
baccalaureatus  in  re  medica.  Caetenim  facultas  inclyta  de- 
mandavit  iniunxitque  illis^  ut  singuli  publice^  ut  volunt  statuta^ 
celebrarent  suo  in  loco  solemnem  disputationem. 

Qui  nomina  matriculae  nostrae  dederunt:  Mag.  Sebaldus 
Caesar  Norinbergensis,  dedit  2  sol.;  Mag.  Paulus  Fabri- 
tius,  Regius  mathematicus;  Mag.  Andreas  Dadius^  professor 
Ordinarius,  dederunt  4  sol.  den. 

Die  10.  Novembris  pro  festo  Cosmae  et  Damiani  prandium    lo.  Nov. 
facultati  pro  more  exhibuit  dominus  doctor  Ludovicus  Kinig, 
tunc   temporis    rector  magnificus.  |  Et  ego   pro   solemnibus  in  Fol.  192« 
ecciesia  peragendis   exposui,   ut  sequitur:   Pro  missa  celebrata 
domino  magistro  chori  1  tallerum,  cantori  1  tallerum,  organistae 
itidem  1  tallerum,  aedituo  pro  apparatione  cathedrae  2  sol.  den. 

4.  die  Decembris  Helias  Anhart,  artium  liberalium  ma-    4.  Dec. 
gister,  in   auditorio   medicorum  absolvit  primam  disputationem; 
11.  deinceps  huius  mensis  die  Sebaldus  Caesar  eodem  modo    ii.Dec. 
absolvit  primam  suam  disputationem. 

Alteram    congregationem    habui    15.   Decembris,    in    qua   16.  Dec 
proposui  facultati  decretum   excelsi  regiminis  pro  informatione 
unius  libelli,   quem  praecedens  decanus  dominus  doctor  Ludo-    ) 
Ticus  Kinig  contra  pharmacopolas  sacro  regimini  nomine  facul-    j 
tatis   nostrae   exhibuit.     Responsum   vero  per   vota  dominorum    > 
doctorum   omnium   datum,   ut  habetur   in  copiis,  quae  signatae 
sunt  litera  A.^) 

Tertiam  congregationem  in  hoc  meo  decanatu  celebravi 
17.  die  Decembris,  in  qua  examinati  et  admissi  sunt  ad  gradum  17.  Dec. 
baccalaureatus  in  arte  medica  egregii  viri  domini  Magistri 
Helias  Anhart  et  Sebaldus  Caesar,  solveruntque  facultati 
iuxta  statuta  nov^  Reformationis  singuli  10  sol.,  facit  20  sol. 
den.;  examinatoribus  44  sol.,  facit  5  flor.  4  sol.  den.,  quam 
summam  una  cum  8  flor.  de  pecunia^   quam  percepi  a  praece- 


')  Die  Beilagen  zu  diesem  Berichte  haben  sich  nicht  auffinden  lassen. 


288  AeU  fk«.  ««dioM  m. 

dente  domino  decano,  divisi  et  misi  sinffulis  dominis  doctoribns 

1  &fi7 

3.  Jan.  P^r  pedellum  die  3.  lanuarii  snain  porüonem.  Ansgetailt  den 
beiTn  doctores  13  flor.  4  soL  zum  neuen  iar. 

S.Jan.  I^    quarta    congregatione^    quae    habita    8.   die   lanuarii, 

petiit  quidam  balneator  nomine  Christophorus  Phlieger 
von  Dainawert  se  examinari  et  admitti  ad  munera  balnea- 
torisy  et  quia  repertus  fnit  idoneus,  facultas  eum  benigne  ad- 
misit.     Dedit  12  sol.  den. 

16.  Febr.  Quinta  congregatio,   quae   fuit  16.  Febrnarii.   Examinatns 

et  admissus  est  ad  gradum  baccalaureatus  in  medicina  excellens 
vir  dominus  Mag.  Paulus  Fabritius.  Dedit  facultati  10  sol. 
den.,  examinatoribus  22  sol.,  quam  pecuniam  divisimus.  Eodem 
die  doctissimus  vir  Helias  Anhart,  medicinae  candidatus,  per 
me  habentem  consensum  omnium  doctorum  de  facultate^  domino 
cancellario  praesentatus.    Cui  statim  more  solito  duo  pnncta  pro 

17.  Febr.  examine  sunt  assignata,  ad  quae  postero  die,  praesente  domino 

cancellario  praedicto,  respondit  et  ad  licentiam  artis  medicae  ab 
Omnibus  benigne  admissus.  Solvit  facultati  3  flor.,  examinatoribus 
12  flor.  idque  divisum  est.    [Sexta  Congregatio.] 
19.  Febr.  Mensis  Februarii  19.,  Mag.  Sebaldus  Caesar,  qui  nuper 

ad  gradum  baccalaureatus  in  medicina  admissus  fuit,  secundam 
suam  disputationem  solemniter  absolvit. 

23.  Febr.  In  septima  congregatione,  quae  celebrata  est  23.  Februarii, 

ornatissimus  vir  dominus  Mag.  Paulus  Fabritius,  artis  medicae 
baccalaureus,  per  me  habentem  consensum  omnium  doctorum 
praesentatus  domino  cancellario,  cui  etiam  duo  puncta  pro  exa- 

24.  Febr.  mine  sunt  assignata,  ad  quae  sequenti  die  in  praesentia  domini 

cancellarii  respondit.  Et  ad  licentiam  in  re  medica  ab  omnibus 
de  facultate  doctoribus  admissus.  Solvit  facultati  3  flor.,  examina- 
tores  vero  reliquam  partem  diviserunt. 

^2  V^a*  ^'  ^^^   Aprilis   Andreas  Dadius,  artium  ac  philosophiae 

magister  et  professor  Ordinarius,  solemnem  habuit  in  medicorom 
auditorio  disputationem. 

23.  März  10.  vero   Cal.  Aprilis   excellentes   viri   Mag.  Paulus  Fa- 

britius et  Helias  Anhart,  medicinae  candidati,  acceperunt 
insignia  doctoralia  in  aede  divi  Stephani  a  clarissimo  viro  et 
seniori  facultatis  medicae  domino  doctore  Francisco  Emerico, 
et  finito  actu  facultatem  lauto  exceperunt  convivio. 

U.  April  Octava  et  ultima  congregatio  habita  est  14.  Aprilis,  in  qua 

domini   doctores   Paulus  Fabritius  et  Helias  Anhart  petie- 


Acta  fke.  medicM  III.  289 

runt  coram  facultate  pro  admissione  ad  consilia^  idque  Ulis 
concessum;  dedernntqae  ambo  facnltati^  nt  consuetndo  habet, 
12  sol.  den.  Eodem  die  resignavi  decanatum  meuni;  et  in 
sequentem  decannm  electns  est  dominus  doctor  Ludovicns 
Eh  in  ig.  Sequuntur  percepta  et  exposita:  Percepi  itaque  in 
hoc  meo  decanatu:  A  praecedenti  domino  decano  doctore 
Wolfgango  Lazio  21  flor.  Ren.;  A  tribns  dominis  magistris, 
scilicet  Helia  Anharten^  Paulo  Fabritio  et  Sebaldo  Cae- 
sare  pro  admissione  ad  gradum  baccalaureatus  3  flor.  6  sol. 
den.;  Ab  illis,  qui  nomina  sua  facultati  dederunt^  percepi  6  sol. 
den.;  Duo  domini  magistri  medicinaeque  candidati  Paulus 
Fabritius  [et]  Helias  Anhart  pro  examine  ad  gradum  docto* 
ratus  dedei-unt  facultati  ambo  6  flor.  Summa  perceptorum  facit 
31  libr.  4  sol.  den. 

Sequuntur  exposita:  Exposui  itaque,  primo  dominis  doc-  Fol.  193^ 
toribus  de  summa  21  flor.,  ut  superius  in  tertia  congregatione 
memini,  8  flor.;  Secundo  pro  solemnibus  in  feste  divorum  Cosmae 
et  Damiani,  ut  etiam  superius  commemoratum  est,  3  flor.  6  sol. 
den.;  Tertio  pro  una  informatione  scribenda  ad  regimen  1  sol. 
den.;  Quarte  pro  nova  clave  ad  ladulam  facultatis  exposui 
16  den.;  Quinto  pedello  Stipendium  suum  1  flor.  1  sol.  10  den. 
et  pro  novo  anno  2  sol.  10  den.*)  Vltimo  pro  simposiis  congre- 
gationum  octo  2  flor.  6  sol.  4  den.  Summa  expositorum  facit 
16  flor.  1  sol.  den.  10  den.  Quibus  detractis  ab  acceptis  debeo 
facultati  15  flor.  2  sol.  20  den.  Hanc  pecuniam  domino  decano 
sequenti  dedi. 


[1557  L] 


Anno  salutiferi  partus  Virginei  1557.,  pro  mutatione  aesti-  Fol.  194 
yali  electus  sum  tertio  unanimi  consensu  in  decanum  facultatis 
medicae  ego  Ludovicus  Kynig,  artium  ac  medicinae  doctor, 
in  cuius  muneris  administratione  acta  sunt,  quae  sequuntur. 
Primo  percepi  ab  priori  domino  decano  ladulam  cum  actis, 
statutis,  sigillis^  privilegiis  et  sceptro  argenteo  facultatis;  secundo 
pecuniam,  quae  erat  15  flor.  2  sol.  20  den. 


')  Ursprünglich  stand:    Eidem   novam  annum   dedi  6  sol.  den.    Sexto 
pro  media  ulna  lignorum  exposui  16  sol.  den.     Beide  Posten  sind  getilgt. 
Acte  fkcaltatifl  medicae  UI.  19 


290  i^cte  fkc.  medlcM  UI. 

Primam  in  hoc  meo  decanatn  congregationem  celebravi 
18.  Juli  18.  lulii,  in  qua  obtulit  Sebaldus  Caesar  literas  testimoDiales 
studii  sui  positi  in  re  medica^  sed  quia  erant  potius  teatimonia 
magisterii,  quam  artds  medicae,  reiectae  snnt  a  facoltate  eique 
iniunctuni;  si  velit  promoveri  in  re  medica,  ut  adferat  testi- 
monia;  se  dedisse  operam  huic  facultati,  ioxta  tenorem  statntoram 
nostrorum^  aliquamdiu  alibi.  Secando  audiebantur  quoqae  rationes 
decanatus  praeteriti.  Exposui  in  hac  congregatione  iuxta  assig- 
nationem  Stanislai  pro  doabus  pintis  vini  buccini  24  kr.^  pro 
piris  et  crustulis  4  kr. 

3.  Aug.  Alteram    congregationem    celebravi   3.  Augusti,    in    qua 
Fol.  194*>  examinatus    et   admissus  est  ad   artem  cheirurgicam  |  qoidam 

barbitonsor  nomine  Adam  Laxentaller  von  Paden.     Dedit 
facultati  12  sol.     Exposui   in   hac   congregatione  pro  una  pinta 
vini  buccini  12  kr.^  pro  crustulis  3  kr.  facit  15  kr. 
7.Ang.  Tertiam   celebravi   [congregationem]   7.  Augusti,    in    qua 

facultati  offerebatur  decretum  excelsi  regiminis^  quod  erat  tale: 

Regis  decretum  contra  incompletas  lectiones. 

N.  dem  dechant  unnd  facultet  medicorum  bey  der  uni- 
versitet  alhie  zu  Wienn  anzuzeigen^  der  regierung  khumbe  fär, 
wie  sy^  die  facultet^  etliche  studiosos  medicine,  so  ire  studia 
vermug  der  statuta  nach  nit  ordenlich  compliertt^  ad  gradus 
I  zuezelossen  unnd  mit  inen  zu  dispensim  Vorhabens  sein  sollen. 
Dieweill  dan  solches  der  neuen  Reformation  zuwider^  demnach 
seye  ermelter  regierung  bevelh^  das  die  facultet  deshalben  iren 
lauttern   ausfürlichern  bericht  ir,  der  regierung,  unverzogenlich 

4.  Aug.    übergeben.    Actum  Wienn,  den  4.  Augusti  anno  etc.  im  syben- 

undfunfftzigisten. 

(  Reponsum  fuit  per  facultatem  hoc  modo: 

Rö.  khu.  Maiestet  unnsers  allergenadigisten  herren  etc. 
Den  bevelh  von  Eur  Gnaden  ausgangen  den  4.  Augusti,  das 
wier  in  promotione  unnd  Verleihung  der  graduum  etwas  mit 
den  studiosis  contra  statuta  dispensim  selten,  haben  wier  mit 
gebierlicher  reverentz  empfangen  unnd  nicht  gern  gehörtt,  das 
wier  also  in  argwaan  bey  E.  6.  khommen.  Geben  darauff  E.  G. 
Fol.  195  >"  diesen  glaub wierdigen  bericht,  das  wier  alle  die,  so  |  bisheer  zu 
den  gradus  erhöbt  worden,  inhallt  der  Rö.  khii.  Maiestet  unnsers 
allergenadigisten  herrn  neuen  Reformation  admittiertt,  examiniertt 


Acta  flu.  BMdicM  m.  291 

unnd  approbiertt  haben,  welchs  wier  nichtsdestminder  hinfUran 
zu  thuen  anch  willig  unnd  schuldig  sein^  unnd  ob  gleichwoll 
etwan  ansuechen  an  unns  geschehen,  wollen  wier  doch  nit 
allein  E.  G.  befölh,  sonnder  auch  Rö.  khtt.  Maiestet  neugegeben 
Ordnung  ingedenckh  denselben  allen  gebier  unnd  artikl  ge- 
horsamblich volziehung  thuen,  unns  hiemit  befelhend  E.  Q, 
gehorsamiste 

N.  dechant  unnd  doctores  facultatis  medicae  zu  Wienn. 

Exposui  in  hac  congregatione  pro  vino  buccino  18  kr., 
pro  vino  communi  3  kr.,  pro  pane  2  den.,  pro  responsione 
describenda  ad  excelsum  regimen  6  kr. 

Penultima  August!  dedit  nomen  suum  facultati  Mattheus  30.  Aug. 
Cervus  loachimicus,  baccalaureus  Viennensis.     Solvit  2  sol. 

Ultima  Augusti  coram  facultate  apparuit  excellens  vir  3i.  Aug. 
dominus  loannes  Aicholcz,  medicinae  doctor,  et  petiit,  sibi 
a  facultate  more  solito  pro  repetitione  assignari  punctum.  Assig- 
natus  autem  fuit  Aphor.  27  secundae  particulae:  „His,  qui  non 
ex  ratione^  etc.  Solvit  facultati  6  fl.  Exposui  pro  vino  buc* 
cino  12  kr. 

4.  Septembris  dedit  nomen  suum  facultati  Mag.  loannis  ^^^g^^^** 
Neuman  Görliczensis,  qui  antea  audivit  lectiones  hie  medicas 
per  triennium.     Solvit  facultati  2  sol. 

Quintam  congregationem  celebravi  27.  Septembris,  in  qua  27.  Sept. 
doctor  losephus  Salandus  Italus  fuit  accusatus  propter  con- 
vitia  quaedam,  que  dixit  in  decanum  facultatis,  ideoque  a  facul- 
täte  iuxta  statuta  eiusdem  unanimi  consensu  exclusus,  donec 
gratiam  meruerit  —  et  erat  mea  sexta  congregatio.  Is  postea 
de  facultate  coram  Regia  Maiestate  est  conquestus.  Facultas 
sese  iterum  purgavit.  Copiae  accusationis  et  defensionis  repo- 
sitae  sunt  ad  arculam  actorum  facultatis.^) 

Exposui  in  harum  prima  congregatione  pro  vino,  crustulis 
et  pane  6  kr.  In  altera  pro  tribus  mensuris  vini  Vipaczensi 
18  kr.,  pro  crustulis  2  kr.,  pro  Ubello  defensionis  contra  quae- 
relas  D.  losephi  describendo  solvi  2  sol.  Summa  perceptorum 
facit  23  fl.  2  sol.  20  den.  Summa  expositorum  facit  2  flor. 
14  den.  Quibus  detractis  ab  acceptis  superius  annotatis  debeo 
sequenti  domino  decano  nomine  facultatis  21  flor.  2  sol.  6  den. ' 


^)  Diese  Beilagen  fehlen. 

19* 


292  Acte  fao.  medicfte  UI. 

Ego  Gaspar  Pircfapachius^  pro  tempore  decanas  sequens, 
fateor  me  accepisse  a  domino  doctore  Ludovico  K&nig,  prae- 
cedente  decano^  21  flor.  2  sol.  6  nummos  etc. 


[1657  n.] 

*16  O^t*  Anno  Domini  1557.,   die  16.  Octobris,  electos  est  in  de- 

canum  inclytae  facultatis  medicae  doctor  Gaspar  Pircfapachius 
Vadenhofensis,  physiologicae  partis  medicinae  professor  Ordi- 
narius.   In  cuins  decanatu  acta  sunt,  quae  seqauntur. 

10.  Nov.  Prima   congregatio  celebrata  est   10.  Novembris,    in   qua 

electus  est  in  superintendentem  universitatis  doctor  Matthias 
Cornax.  Tandem  examinatus  est  chirurgus  nomine  loannes 
Conradus  Ziegler  Constantiensis,  et  cum  commode  respon- 
disset  de  curandis  vulneribus,  tumoribus,  ulceribus,  fractoris, 
item  de  Gallica  lue  curanda  per  suffumigia  et  inunctiones, 
decretum  est  illi  testimonium  huius  examinis. 

13.  Nov.  In  secunda  congregatione,   quae  erat  die  13.  Novembris, 

examinatus  est  alius  chirurgus  nomine  loannes  Balthazar 
Essich  von  Ruedolfzeell  am  Vndternsee,  qui  mediocriter 
de  iisdem  affectibus  curandis  respondit,  et  illi  testimonium  exa- 
minis decretum  est. 

18.  Nov.  Die  18.  Novembris  celebratum  est  festum  divorum  Cosmae 

et  Damiani.  Convivium  exhibuit  dominus  doctor  Michael 
Spitaller,  orationem  habuit  Matthaeus  Cervus,  quae  oratio 
impressa  extat.^) 

19.  Nov.  Die   sequenti  post  yenerat  ad  me  circumforaneus  quidam 

ex  mandato  consulis  loannis  Iberman,  venale  volens  propo- 
nere  unguentum  quoddam.  Cui  ex  votis  dominorum  de  facnl- 
täte  datum  est  responsum,  prout  continetur  in  scheda,  in  qua 
dominorum  vota  reperiuntur  inscripta. 

Die   26.  Novembris  redditum  est  mandatum  rectoris,  quo 

citabatur  decanus  et  tota  facultas  medica  ad  instantiam  doctoris 

losephi    Salandi   propter    exclusionem    factam    in    superiori 

2.  Dec.    decanatu  ad  diem  2.  Decembris.     Sed  cum  losepho  offerretur 


Fol.  196»» 
26.  Nov. 


^)  Es  scheint,  dass  dieser  Druck  verschollen  ist.  Dagegen  führt  A.  Mayer, 
Buchdrnckergeschichte  Wiens,  I,  73,  ein  anderes  Werk  des  M.  CervuB  an. 


Acta  £m.  nedicM  III.  293 

profectio  ad  aegrotum,   ande  lacrum  speravit,  eo  die  non  com- 
pamit 

Die  3.  Decembris  famolas  Sinckhmoseri  secretarii  red-  s.Dec. 
didit  deeano  Regium  decretum  inscriptum  supplici  libello  Mag. 
Sebaldi  Caesaris  pro  exhibenda  informatione  ad  sapplica- 
tionem  illam.  Decreti  copia  est  inscripta  schedae,  in  qua 
continentur  sententiae  dominorom  de  facultate,  ex  quibos  col- 
lecta  informatio  ac  reddita  per  decanum  domino  yicecancellario 
D.  lonae,  die  9.  Decembris.  Copia  informatioms  in  ladula  9.  Dec. 
reperietur.*) 

Eodem  die  9.  Decembris  venit  losephus  in  Consistorium, 
conquerens  negocinm  protrafai,  quod  non  compareant  domini  de 
facultate.  Decanus  respondit  se  reditum  eins  ignorasse,  praeterea 
nee  se  nee  alios^  ut  iuris  est^  denuo  fuisse  citatos.  Res  itaque 
prorogata  in  sequens  Consistorium. 

Tertia  congregatio  habita  die  15.  Decembris^  in  qua  Mag.  15.  Dec. 
Andreas  Dadins  examinatus  est  pro  gradu  baccalaureatns  in 
arte  medica.  Qui  cum  satis  commode  respondisset,  omnium 
consensu  ad  illum  gradum  admissus  ac  statim,  ut  consuetudo 
habet,  baccalaureus  est  creatus.  |  In  eadem  congregatione  con-  Fol.  197» 
cluserunt  domini  doctores,  quod  omnes  ad  citationem  D.  losephi 
una  cum  deeano  comparere  velint  coram  Consistorio.  Sequenti 
itaque  die,  quae  erat  16.  Decembris,  comparuerunt  omnes  in  16.  Dec. 
archiducali  collegio  et  audiverunt  eins  accusationem  coram 
Consistorio,  quod  iniuste  esset  exclusus^  et  quod  facultas  fuisset 
pars  et  iudex  —  quasi  diceret,  quod  facultas  non  haberet 
potestatem  excludendi,  nisi  negocium  fuisset  cognitum  et  iudi- 
catum  in  Consistorio.  At  facultatis  procurator  Mag.  Laurentius 
Pitrolf  petivit  nomine  facultatis,  ut  decemeretur,  quo  actionem 
suam  Scripte  proponeret,  deinde  ut  cautionem  faceret,  ut  lo- 
quuntur.     Decretum  Consistorii  hoc  est: 

In  causa  iniuriarum  et  exclusionis  etc.  vertente  inter 
dominum  D.  losephum  Salandum,  actorem  ex  una,  et  N. 
decanum  et  totam  inclytam  facultatem  medicam  ream  conventam 
ex  altera,  decemunt  rector  et  Consistorium  ad  cuiusque  partis 
oretenus  producta  et  allegata,  dominum  D.  losephum  teneri 
actionis  suae  dominis  reis  copias  in  scriptis  edere  et  cautionem 
de  iudicio  sisti  et  Ute  prosequenda,  prout  se  obtulit,  praestare. 

»)  Fehlt. 


294  AeU  fae.  medieM  m. 

Quibus  acceptis^  coUegium  facultatis  medicae  infra  decem  dies 
proximos  de  iure  sno  respondeat  et  utraque  pars  in  eodem 
postea  termino  una  adhuc  scriptara  concludat^  super  quibus 
decemetur,  quod  iuris  est.     16.  Decembris  anno  etc.  1557. 

Fol.  197*»  Cum  iam  abivissent  domini  doctoreS;  rediit  D.  losephus 

in  Consistorium  ac  produxit  tres  libellos,  nimirum  suam  snppii- 
cationem  ad  Regiam  Maiestatem,  facultatis  medicae  infor- 
mationem,  cui  inscriptum  erat  Regiae  Maiestatis  decretum 
bis  verbis: 

Domino  doctori  losepho  Salando  consignandum,  addito 
hoc  Sacrae  Romanorum  etc.  Regiae  Maiestatis  expresso  mandato, 
scilicet  si  ipse  D.  Salandus  huic  vicedecani  et  collegii  medicae 
facultatis  informationi  acquiescere  omnino  noluerit,  ut  rem  contra 
illos  coram  rectore  huius  academiae  Viennensis  iure,  uti  iustum 
et  aequum  est,  persequatur. 

]3.0ct.  Decretum  per  Sacram 

Regiam  Maiestatem,  die  13.  Octobris  1557. 

Tertius  libellus  erat  D.  losephi  responsio,  quam  quasi 
replicam  Regiae  Maiestati  exhibuerat  Hos  tres  libellos  venera- 
bili  Consistorio  obtulit  ac  petivit  super  bis  sententiam  ferendam; 
se  enim  pro  sua  parte  bis  volle  conclusum  esse.  Hae  itaque 
tres  scripturae  a  rectore  et  Consistorio  decano  et  facultati  trans- 
mittuntur  cum  hoc  mandato: 

N.  decano  et  toti  inclytae  facultati  medicae  a  rectore 
nomine  totius  Consistorii  significandum:  D.  losephum  Salan- 
dum  volle  ad  satisfaciendum  decreto  16.  Decembris  anno  etc. 
1557.  inter  se  et  praedictam  facultatem  lato  produxisse  annexas 
tres  scripturas,  alias  coram  R.  Rom.  Maiestate  productas,  primam 

Fol.  198»  scilicet  suam  actionem,  simul  quoque  facultatis  |  desuper  respon- 
sionem  et  suam  deinde  replicam,  quibus  veiit  pro  sua  parte  in 
causa  conclusum  esse.  Quare  facultati  medicae  demandatur, 
ut,  si  similiter  super  productis  aut  uno  adhuc  illorum  scripto 
concludere  quoque  velint,  faciant  hoc  intra  terminum  per  nomi- 
natum  decretum  constitutum,  aut  causas,  cur  minus  fieri  debeat, 

20.  Dec.   allegent  et  edoceant.    20.  Decembris  anno  etc.  1557. 

28.  Dec.  Exhibita  vero  est  defensio  rectori  die  28.  Decembris:  quod 

videlicet  non  sit  summarie  procedendum  in  actione  famosa,  nee 
facultas  teneatur  respondere  ad  illas  scripturas  temerarias.  Copia 
scripta  manu  magnifici  atque  clarissimi  viri  doctoris  Philippi 
Gundelii,  facultatis  nostrae  patroni  singularis,  in  ladula  habe- 


Aete  tu,  madicM  HL  295 

tur.^)    Ad  istam  facaltatis  exceptionem  seDtentia  qoidem  con- 
cepta  in  ConsistoriO;  sed  actor  relicta  causa  abiit. 

Die  7.  lanaarii  anno  1558.  disputavit  publice  Mag.  Andreas    .^  j^^ 
Dadius^  praeside  domino  doctore  Paulo  Fabricio. 

Die   10.  lanuarii  redditum  mandatum  inscriptum   suppli-    lO.Jan. 
cationi  pharmacopolarum^   ut  informaremus  excelsum  regimen, 
an   omnes   vel   maior  pars  doctorum  facultatis  medicae  consen- 
sissent  in   scriptum   seu   libellum    de  ordine  apotecariorum  per 
dominum  doctorem  Ludovicum  Künig  ante  biennium  cancel-  / 
lario  Vuidmestadio  redditum,  ac  tandem 

Quarta  congregatio  celebrata  est  die  15.  lanuarii,  ubi  visis  ^^^i' l^^** 
sententiis  singulorum  doctorum,  quae  scriptae  in  ladula  repertae, 
deprehensum   est,   ex  maioris  partis  sententiis  congestum  fuisse 
libellum.     Qua   de   re   informatio   data   est,  cuius  exemplum  in 
ladula.*) 

Hoc  mense  celebrata  est  anatome  decano  lectore  et  demon- 
stratore,  doctore  loanne  Aicholczio  sectore. 

Die  17.  lanuarii  allatum  est  Praga  mandatum  Regium,  in  17.  Jan. 
quo  clementer  significavit  Regia  Maiestas,  quod  nostrae  humili- 
mae  'informationi  ad  supplicationem  Mag.  Sebaldi  Caesaris 
exhibitae  acquiescat,  et  mandavit  benigne,  ut  decretum,  quod 
inclusum  erat,  Mag.  Caesari  redderemus.  Ex  sententia  itaque 
dominorum  de  facultate  praelectum  est  illi  mandatum  Regium 
a  decano  et  simul  redditum  decretum  praesente  doctore 
Barptholomeo  Reisachero  die  29.  lanuarii.  29.  Jan. 

Quinta  congregatio  die  14.  Februarii.  Petiit  Mag.  Andreas  1 4.  Febr. 
Dadius   admitti   ad   examen  pro  gradu  licentiae  et  doctoratus, 
cumque  satis  notum  esset,  eum  [per]  octennium  fuisse  diligentem 
auditorem  professorum   artis  medicae  ac  bis  disputasse,  domini 
doctores  benigne  consenserunt.    Ideo  statim  post  congregationem 
fuit  praesentatus  domino  cancellario  universitatis,  ubi  aper-  |  ta  Fol.  199» 
cancellaria,  ut  loquuntur,  duo  ei  puncta,  ut  moris  est,  assignata 
fuere  per  sortem.  Quae  in  sexta  congregatione,  sequenti  nimirum 
die,  enarravit  et  ad  obiectiones  apte  respondit.    Quare  omnium  15.  Febr. 
votis   approbatus   est  et   dignus  iudicatus   titulo    doctoris,    quo 
nomine  statim  domino  cancellario,  qui  et  ipse  examini  interfuit, 
commendatus    est,    tum    ut  ei    facultatis    iudicium   significaret 
Scripte   solito,    tum  ut  licentiae    gradum   postea   ei   conferret. 

*)  Fehlt 


296  Acta  fM.  iii«dieM  in. 

22.  März  Acceptis  itaque  bonis    novis,    die  22.  Martii    et   licentiatiis    et 
doctor  creatus  est. 

19.  April  Ultima  congregatio  fuit   19.  die  Aprilis^  in  qna  primam 

D.  Andreas  Dadius  petivit  admitti  ad  consilia  facaltatis  et 
benigne  admissus  est.  Tandem,  resignato  officio,  egregios  do- 
minus doctor  Ladislaus  Stuff  electns  est  in  decannm. 

Percepta:  A  decano  praecedente  21  flor.  2  sol.  6  den. 
A  duobus  chirurgis  mense  Novembri  examinatis  pro  examine 
et  testimoniis  6  flor.  A  Mag.  Andrea  Dadio  pro  examine  ad 
gradnm  baccalaureatos  2  flor.  6  sol.  Facnltatis  aerario  1  flor. 
2  sol.  Pro  examine  ad  gradum  licentiae  et  doctoratus  12  flor. 
Facultatis  aerario  3  flor.  Pro  admissione  ad  facultatem  et 
consilia  6  sol.    Summa  perceptorum  47  flor.  0  sol.  6  den. 

Fol.  199^  Exposita:   Pedello  nomine  prioris  decanatus  1  flor.  1  sol. 

10  den.  In  prima  congregatione  pro  vino  dnlci  et  pane  2  sol. 
16  den.  In  secunda  congregatione  1  sol.  26  den.  Cum  cele- 
braretur  festum  Cosmae  et  Damiani  magistro  chori  4  sol.,  can- 
toribus  1  flor.,  Organistae  4  sol.,  famulis  templi  2  sol.  Mag. 
Laurentio  Pitrolfio  procuratori  1  flor.  1  sol.  10  den.  Pedello 
pro  novo  anno  2  sol.  10  den.  In  quarta  congregatione  pro  vino 
dulci  et  pane  2  sol.  6  den.  In  quinta  congi*egatione  pro  iisdem 
2  sol.  18  den.  Pecunia  a  Mag.  Andrea  accepta,  quae  debe- 
batnr  pro  duobus  examinibus,  facit  12  tal.  45  cruc;  cum  vero 
nostrum  13  in  facultate  sint,  additi  sunt  25  cruciati  ex  facultatis 
pecunia,  ut  cuilibet  talerus  cederet,  quem  cuivis  reddidit  pe- 
dellus:  D.  Francisco  Emerico  1  flor.  1  sol.  10  den.  D.  Vuolf- 
gango  Lazio  1  flor.  1  sol.  10  den.  D.  Mathiae  Cornaci 
1  flor.  1  sol.  10  den.  D.  Andreae  Planco  1  flor.  1  sol. 
10  den.  D.  Ludovico  Künig  1  flor.  1  sol.  10  den.  D.  Mi- 
chaeli  Spitaller   1  flor.  1  sol.  10  den.     D.  Ladislao  Stuff 

Fol.  210»  1  flor.  1  sol.  10  den.  |  D.  Thomae  Haustein  1  flor.  1  sol. 
10  den.  D.  Barptholomeo  Reisachero  1  flor.  1  sol.  10  den. 
D.  Paulo  Fabricio  1  flor.  1  sol.  10  den.  D.  Heliae  Anhart 
1  flor.  1  sol.  10  den.  D.  loanni  Aicholczio  1  flor,  1  sol. 
10  den.     Decano  cessit  1  flor.  1  sol.  10  den. 

In  ultima  congregatione  pro  vino  et  pane  2  sol.  10  den. 
Pedello  pro  hoc  semestri  salarium  1  flor.  1  sol.  10  den.  Summa 
expositorum  22  flor.  5  sol.  6  den.  Subtractis  bis  ab  acceptis 
reddo  sequenti  domino  decano  24  flor.  3  sol.  0  den. 


Acta  fkc  medioae  III.  297 

Ego  LadislausSt&ffy  pro  tempore  decanas  sequens,  fateor 
me  accepisse  ceptrum^  ladulam  cum  omnibus  sigillis  etc.  Item 
suprascriptam  summam,  scilicet  flor.  24,  sol.  3. 


[1668  I.] 


Anno  Domini  1558.;  die  19.  Aprillis,  pro  mutatione  aesti-  19.  April 
yali   electus  sum  primo  omniam  consensu  in  decanum  inclit§ 
facnltatis  medicQ  ego  Ladislaus  StAff  Transylvanus,  philo- 
sophiae  ac  medicinae  doctor,   in  cnins  decanatn  acta  sunt,  qu^ 
ordine  sequuntur. 

Ultima  Apprillis  dedit  nomen  sunm  in  matriculam  facultatis  30.  April 
medic§  Zacharias  Schuhes  Gorlicensis.     Solvit  2  soU 

Prima  congregatio  celebrata  est  in  hoc  meo  decanatu  Fol.  200^ 
secunda  die  Mai  propter  decretum  eccelsi  regiminis,  in  quo  2.  Mai 
facultati  iniungebatur,  ut  ad  supplicationem  aromatariorum  omnes 
doctores  propria  nomina  et  cognomina  sua  manu  subscriberent, 
quoniam  aromatarii  retulerunt  ad  eccelsum  regimen,  facultatem 
esse  parcialem  et  senioribus  pro  maiori  parte  de  data  nostra 
informatione  nihil  constare.  Congregatis  igitur  omnibus  doctori- 
bus,  relationem  eccelsi  regiminis  exhibendam,  littera  A  signatam, 
in  libellum  redegi  et  communi  doctorum  consilio  ac  decreto  pro 
more  et  consuetudine  nostrae  facultatis  omnibus  legendam  trans- 
misi;  verum  vari$  eorum  erant  sententiae;  alii  odiosum,  alii  vero 
scabiosum  affirmabant,  id  quod  ex  iam  dicto  libello  videri 
potest.^)  Secundo  tamen  alium  libellum,  littera  B  signatum, 
dominis  doctoribus  legendum  transmisi.  Qui,  cum  communi 
omnium  consensu  approbatus  esset,  statim  eccelso  regimini 
praesentatus  est  cum  cuiusque  doctoris  propria  manu,  nomine 
et  cognomine  subscripto.  |  In  eadem  prima  congregacione  ex  Fol.  201* 
pluralitate  votorum  dominorum  doctorum  ac  etiam  omnium  con- 
sensu mihi  iniunctum  erat,  ut  omnium  doctorum  facultatis  medic§, 
qui  in  hac  causa  contra  aromatariorum  libellum  excelsi  regi- 
minis oblatum  erant  noti,  scripta  manu  propria  describere  man- 
darem  ob  nonnuUorum  dominorum  doctorum  absentiam,  et  ut 
paria  scripta  eorundem  in  facultate  manerent.  Quod  statim 
factum  est,  ut  libellus  ordine  habet. 


')  Die  hier  angefahrten  Beilagen  sind  leider  nicht  mehr  vorhanden. 


298  Acta  fftc.  medieae  III. 

Mag.  Georgias  Walterus  dedit  nomen  snum  in  matii- 
culam  facultatis.     Dedit  2  sol. 

24.  Mai  Secunda  congregacio  faabita  est  24.  Mai,  in  qua  examinatos 

est  quidam  chyrrurgus  nomine  loannes  Pozeller  von  Bibrach 
et  approbatus  est  a  dominis  doctoribas. 

27.  Juni  Tertia    congregacio    celebrata    est    27.  die   lunii;    in   qua 

Mag.  Sebaldus  Cesar  petebat  admitti  ad  examen  Iicenci§. 
Qui  admissus  est,  sed  ob  certas  causas  universitatis  non  est 
eadem  die  presentatus. 

29.  Jnni  Quarta  congregacio  habita  est  29.  lunii.    In  ea  examinatos 

est  chyrrurgus  nomine  Vitalis  Innichenhoffer  de  Mildorff 
balneator  et  approbatus  est  a  dominis  doctoribus.  Ad  quod 
examen  dominus  doctor  Andreas  Plancus  tardius  cum  venis- 
set  et  quedam  inconsideratius  in  doctorem  Ludovicum  Kinnig 

Fol.  201  *>  dixisset,  et  licet  inter  eos  res  fuerat  |  transacta,  tamen  a  facul- 
tatis emolumentis  percipiendis  exclusus  est  ad  medium  annum 
vel  donec  mereatur  gratiam. 
i.JuIi  Quinta  congregacio   habita    est   prima    die    lulii,    in    qua 

comparuit  quidam  chyrrurgus  Paulus  Pugelmar  de  Strauben 
ex  mandato  consulis  cum  hoc  decreto,  si  supplicans  fide  dignum 
testimonium  a  facultate  medica  inclita  adduxerit,  quod  respon- 
dendo  dominis  doctoribus  in  examine  satisfecerit,  tunc  suppli* 
cacio  sua  habebit  locum.  Qui  cum  ad  propositiones  dominorum 
doctorum  penitus  ac  sane  nihil  apte  vel  ratione  responderit, 
iniunctum  est  ilU  a  decano  et  doctoribus  inclite  facultatis,  ut, 
cum  ratione  non  possit  affectus  illos  curare,  artem  suam  em- 
pyricam  experientia  ostenderet.  Propositi  sunt  igitur  illi  duo 
pueri,  unus  herniosus,  alter  scabie  maligna.  Quos  cum  curasset 
et  N.  decano  obtulisset,  ab  eodem  decano  illi  testimonium  ad 
consulem  datum  est. 

13.  Jali  13.  die    lulii    Sebaldus    Cesar   reverendissimo    domino 

preposito  Mathie  Werttwein,  archigimnasii  huius  canceUario, 
presentatus  est,  ubi  aperta  cancellaria,  ut  loquuntur,  duo  ei 
puncta,  ut  moris  est,  assignata  fuere  per  sortem. 

14.  Juli  Qu9  in  sexta  congregacione  sequenti,  nimirum  die  14.  lulü, 
Fol.  202 •  docte  discussit  et  ad  obiectiones  |  dominorum  doctorum  optime 

respondit.  Quare  omnium  consensu  approbatus  est  et  dignus 
iudicatus  titulo  doctoris,  quo  nomine  statim  domino  canceUario, 
qui  examini  non  interfuit,  sed  D.  Franciscum  Emericum 
vicecancellarium  substituit,  commendatus  est,  tum  ut  ei  facultatis 


AcU  fae.  medicae  m.  299 

indicium  significaret  scripto  solito^  tum  ut  licenciae  gradum  postea 

ei  conferret.     Acceptis   igitur  bonis  novis^   16.  die  Augusti  et  16.  Aug. 

licenciatns  et  doctor  creatus  est.     Dedit  prandium  eodem  die 

presente  magnifico  domino  rectore  Georgio  Edero  et  tota  fa- 

cnltate.  Finito  prandio^  ad  soam  peticionem  ad  facultatem  et  con- 

silia  einsdem  admissus  est.    29.  die  Augusti  iuravit  decano  pro   29.  Aug. 

more  et  consuetudine. 

Septima  congregacio  faabita  est  15.  Augusti,  in  qua  trac-  15.  Aug. 
tatum  est  de  supplici  libello  formando  ad  magnificum  dominum 
rectorem  in  causa  losephi  Saländi  contra  facultatem  de 
cautione  prestanda  et  iudicio  sisti.  In  eadem  congregatione  con- 
clusum  est,  ut  decanus  ecceUentissimum  virum  dominum  docto- 
rem  Wolffgangum  Pittlerum  pro  scriptis  nostris  formandis 
exoraret,  quoniam,  cum  res  ipsa  videatur  in  longum  procedi, 
facultas  noluit  magnificum  ac  clarissimum  virum  dominum 
doctorem  Gondelium,  qui  aliis  negociis  est  occupatissimus, 
tam  sepius  |  molestare.  Tamen  semper  concepta  scripta  per  Fol.  202  >> 
dominum  Pittlerum  domino  Gondelio  ad  revidendum  ut 
offerentur,  consuluit  D.  Pittlerus,  ad  quod  uterque  se  obtulit 
facturum.  Sic  itaque  omnia  sunt  per  dominum  doctorem  Pitt- 
lerum   concepta,    ut   in    actis    losephi    Salandi    videre    est. 

Octava  congregacio  habita  est  22.  Augusti,  in  qua  exami-    22.  Aug. 
natus    est   cfayrrurgus   nomine    Christophorus    Stöller    von 
Ysnny  auß  Parland,  qui  a  dominis  doctoribus  approbatus  est. 
Item  Ludovicus  Paiß,  chyrrurgus  et  civis  Wiennensis,  acce- 
pit  literas  testimoniales  sui  examinis. 

Nona  congregacio  celebrata  est  28.  Augusti,  in  qua  actum   28.  Aug. 
est  de  losepho  Salando,  ut  superius  in  actis  habetur. 

Decima  congregacio  celebrata  est  11.  Septembris,  in  qua  ii.  Sept. 
magnificus  dominus  rector  petebat  consUium  a  factdtate  snpra 
articulos  universitatis  de  privilegiis  nostris  contra  Viennenses 
nee  non  supra  dominorum  commissariorum  articulos  Viennensi- 
bus  exhibitis,  ut  libelli  n^  1  et  n^  2,  3  habent.  Facultas  me- 
dica  respondit  magnifico  domino  rectori,  ut  libellus  habet  n^  4. 

In  feste   divorum   Cosmae   et  Damiani  nobilis   et  doctus  27.  Sept. 
adolescens  Dionisius  Puclerus  insignem   et  doctissimam  ha- 
buit  orationem,  |  quae  ut  prelo  mandaretur,  facultas  medica  pro-  Fol.  203* 
misit    expensas.      In    eadem    congregatione   D.    Petrus    Reu- 
mundus  convivium  suum  dominis  doctoribus  facultatis  medicae 
dedit.  Facultas  quoque  medica  propter  publicum  bonum  magni- 


300  Ad»  fiie.  medicM  m 


Fol.  208»» 
13.  Oct. 


ficum  dominum  rectorem  ad  sequens  semestre  confirmandom 
13.  Oct  coDSulait,  et  vota  N.  decano  dedit.  Qai  decanos  13.  die  Octo- 
bris^  Colmanni,  in  electione  noyi  rectoris^  premissa  docta  ora- 
tione,  magnifienm  atque  clarissimam  virom  Rom.  Cesareae  Ma- 
jestatis  consiliariam  etc.  Georgiam  Ederum  in  rectorem 
loco  facttltatis  medic§  eligere  procoratoribas  nomine  facnltatia 
concessit.  Item  doctori  Paulo  Fabricio,  Rom.  Cesareae  Maje- 
statis  matfaematico,  facultas  medica  pro  schelyton^)  flor.  7 
promisit. 
29.  8ept.  Vndecima  congregatio  habita  est  29.  Septembris,   in  qua 

doctor  Andreas  Planen s,  cum  veniam  meruisset^  pristino  loco 
7.  Oct.  restitutus  est.  Duodecima  congregatio  celebrata  est  7.  Octo- 
bris,  in  qua  nobis  ab  excelso  regimine  et  camera  decretum 
allatum  est,  in  quo  petebant,  ex  facultate  unum  assignari  virum 
doctum  et  practicum,  qui  infectis  personis  curam  habere  possit^ 
et  electus  est  D.  Aicholczius  in  magistrum  sanitatis. 

Decimatertia  congregatio  celebrata  est  13.  die  Octobris, 
Colmanni,  post  electionem  rectoris,  in  qua  iterum  decretum 
datum  est  ab  excelso  regimine  et  camera,  in  quo  facultati  re- 
ferebatur,  quod  excelsum  regimen  etc.  cum  doctore  loanni 
Acholzio  tractaverit  et  illi  annuum  Stipendium  200  fi.  ordina- 
verunt  (!)  et  ut  singulis  septimanis  pro  rata  suam  peccuniam  ac- 
cepturus  sit;  quo  si  idem  non  sit  contentus^  ut  facultas  medica 
alium  excelso  regimini  indicaret.  Sed  idem  D.  Acholzius 
substitutus  est  in  magistrum  sanitatis. 

Sequuntur  acta  in  causa  doctoris  losephi  Salandi  et 
facultatis  medicae  sub  decanatu  nobilis  atque  claris- 
simi  viri  doctoris  Ladislai  Stfiff  producta  exclusionem 

eiusdem  concernentia. 

2.  Aag.  ^^  primo  2.  Augusti   anno  1558.  super  actis  et  productis 

quatnor  libellis  et  ab  utraque  parte  conclusione  in  causa  facta, 
a  magnifico  rectore  et  Consistorio  latum  est  decretum,  in  quo 
actori  losepho  permissum  fuit,  siquid  ultra  priora  superaddere 
yelit,  id  intra  octiduum  faciat.  Eadem  potestate  facultati  me- 
dicae ut  reis  indulta,  scilicet  quod  non  obstantibus  exceptioni- 
bus,  siquid  ulterius  producere  velit,  id  intra  prefatum  terminum 
Fol.  204*'  faciat,  I  prout   ex   tenore   decreti  cum  litera  A.   signati  patet 

1)  er  Skelett. 


Acta  fke.  medieae  III.  301 

Quo  decreto  intellectO;  doctor  losephus  pro  sua  parte  ulte* 
riori  omni  productioni  ultro  renunctiavit.  Quod  et  facultas 
medica  fecit,  oretenus  tarnen  magnificum  dominum  rectorem 
rogando,  quo  decreti  16.  Decembris  anno  1557.  lati,  in  quo  doctor 
losephus  ad  prestandam  facultati  caucionem  de  iudicio  sisti 
condenmatus  est^  meminisse  velit.  Ubi  taliter  ab  utraque  parte 
ulterioribus  productionibus  renunctiatimi  fuisset,  tandem  latum 
est  decretum  25.  Augusti  anno  1658.,  in  quo  facultati  iniunctum  26.  Aug. 
est,  ut  probet  et  iustificet  causas  allegatas,  propter  quas  doctor 
losephus  exdusus  sit,  ut  ex  eius  tenore  litera  B.  patet.  Ad 
quod  facultas^  intelligens  causam  hanc  longius  processuram,  con- 
sultum  duxit,  antequam  suos  articulos  probatorios  Consistorio 
offerret,  exsecucionem  caucionis  de  iudicio  sisti  antea  16.  De* 
cembris  anno  1657.  consistorialiter  obtentae  de  novo  petere, 
pro  qua  exsecutione  cautionis  consequenda  hunc  supplicem  sub 
litera  C.  obtulerunt^  et  voti  sui  compos  facta  est,  ut  patet  ex 
decreto  28.  Augusti  lato  sub  littera  D.  28.  Aug. 

Doctor   losephus,   intelligens    se    ad    cautionem   urgeri, 
magnifico  domino  rectori  informationem  suam,  cur  ad  eam  non 
teneretur,   obtulit;  |  sed  ea  non  obstante,  decretum  fuit  secun-  Fol.  204^ 
dario  ad  ulteriora  non  procedendum,   donec   cautio  a  doctore 
losepho    praestaretur,   ut  ex  tenore  informationis   in  decreto 
30.  Augusti  lato  sub  littera  E.  patet.    A  quo  decreto  Doctor 
losephus  appellavit  in  scriptis,  quod  scriptum  transmissum  est 
facultati,  cum  decreto  16.  Decembris  emanato,  per  quod  facul- 
tati iniungitur,  ut  suam  informationem  offerret,  scUicet  utrum  in 
appellationem  doctoris  losephi  consentire  velit  nee  ne,  iuxta 
tenorem  decreti  littera  F.    Cui  appellationi  facultas  8.  die  Sep-    8.  Sept. 
tembris  consensit,  servatis  tamen  servandis  et  maxime  vero  non 
neglecto  decendio,  quod  appellantibus  ad  prestandum  iuramentum 
prestituitur;    ut   patet  sub   littera  G.     Sed   Doctor  losephus, 
omissa  appellationis  prosecutione,  eccelso  regimini  in  hac  causa 
libellum  supplicem  obtulit,  super  quo  decretum  regiminis  13.  Sep-  13.  Sept. 
tembris   emanavit.     Cuius   tenor   sub  littera  H.  talis  est     Quo 
intellecto  magnificus  dominus  rector  et  Consistorium  sepe  dictum 
losephum  et  facultatem  per  decretum  |  27.  Septembris  datum,  gj^s^V 
ad  1.  Octobris  diem  citavit,   cuius  tenor  sub  littera  I.  talis  est.     i.  Oct. 

Quo  die  ego  decanus  nomine  totius  facultatis  cum  Mag. 
loanni  Schaf fl er o,  nostro  procuratore,  comparui,  et  propositi 
sunt  per   nos   tres  articuli:     Primus,   quod   virtute  decretorum 


302  AeU  Uc,  medicae  m. 

28.  et  30.  Augusti  anni  currentis  latorum^  Doctor  losephns 
adhuc  iudicialiter  compellatur  ad  cautionem  de  iadicio  sisti  ipsi 
facultati  praestandam.  Secundus,  quod^  quia  Doctor  losephus 
decem  dies  de  iure  et  consnetudine  fori  appellantibus  praestitos 
praeterlabi  passas  eit  et  medio  tempore  extraordinariam  sup- 
plicandi  viam  assumpserit,  quod  non  obstante  facultatis  con- 
sensu  de  ipso  losepho  ad  appellationem  admittendo  et  8.  Sep- 
tembris  oblato  amplius  ad  appeliandam  non  admittitur.  Tertins 
articulus  in  consistorio  propositus  fuit,  quod^  quia  Doctor  lo- 
sephus Ute  pendente  decanum  et  totam  facultatem  iniuriosis  et 
contumeliosis  verbis  proscindit  et  sectatur,  ut  ei  sub  poenis  uni- 
versitatis  super  hoc  silentium  imponatur.  Quos  tres  articulos 
per  consistorialem  iudiciariam  cognitionem  obtinuimus^  ut  ex 
Fol.  206  b  decreto  1.  Octobris  lato  |  sub  littera  E.  lacius  patet.  A  quo 
5.  Oct.  decreto  Doctor  losephus  iterum  appellavit  et  5.  die  Octobris^ 
me  decano  praes^tite  et  andiente,  iuramentum  calumni^  prae- 
stitit.  Formati  quidem  sunt  sub  meo  decanatu  articuli  proba- 
torii  contra  losephum  offerendi,  sed  Uli  non  sunt  producendi, 
donec  decretum  Consistorii  1.  Octobris  anno  1558.  latum  et  per 
appellationem  ad  eccelsum  regimen  transmissum  a  praedicto 
excelso  regimine  vel  approbetur  vel  improbetur,  quod  sequens 
dominus  decanus  procurabit. 

Tandem  deposito  officio  eccellens  dominus  doctor  Paulus 
Fabricius  electus  est  in  decanum. 

Percepta:  A  domino  decano  praecedente  flor.  24^  sol.  3, 
den.  0.  A  quatuor  chyrrurgis  examinatis  pro  examine  et 
testimoniis  flor.  12.  A  Magistro  Sebaldo  Cesare  pro  exa- 
mine ad  gradum  licenciae  flor.  12.  Ab  eodem  pro  admissione 
ad  consilium  facultatis  sol.  6.  A  Mag.  Georgio  Waltero 
pro  inscriptione  ad  matriculam  facultatis  sol.  2.  A  Mag.  Se- 
Fol.  206»  baldo  Caesare  in  examine  pro  licentia  facultati  flor.  3.  |  A 
Zacharia  Schuhes  Gorlicensi  sol.  2.  A  Ludovico  Paiß 
barbitonsore  pro  testimoniis  flor.  1,  sol.  4.  Summa  perceptorum 
facit  flor.  54^  sol.  1. 

Exposita:  Pro  sententiis  dominorum  doctorum  describen- 
dis  flor.  1,  sol.  1,  den.  10.  Mag.  N.  Schafflero,  procuratori 
nostro^  flor.  1.  D.  Paulo  Fabricio  pro  schkelyton  flor.  7. 
Notario  pro  scriptis  formandis  sol.  2,  den.  10.  Stanislao,  pe- 
dello  nostro,  flor.  1.  Pro  solemnitate  Cosmae  et  Damiani  can- 
toribus   flor.  1,    Organistae   et   magistro    chori    flor.  1,    famulis 


AeU  fiM.  m«dieM  ID.  303 

templi  sol.  2.  In  prima  divisione  dominorum  doctorum  numero 
16^  faciunt  taleros  16;  dedi  flor.  18,  sol.  5^  den.  10.  In  secanda 
divisione  14  doctoribus  dedi  flor.  7.  In  duodecim  congregationi- 
bus  exposni  flor.  3,  sol.  5^  den.  18.  In  resignatione  officii  deca- 
natuB  pro  vino  Cretico  sol.  3,  den.  18.  Summa  expositorum 
facit  flor.  43,  sol.  4,  den.  6.  Sabtractis  bis  ab  acceptis  reddo 
sequenti  domino  decano  flor.  11^  sol.  4,  den.  24. 

Ego  Paulns  Fabricias,  sequens  decanns  pro  mutatione 
byberna;  a  die  Colmanni  anno  1558.,  fateor  me  accepisse  a  do-    13.  Oct. 
mino  decano  precedenti  flor.  11,  sol.  4,  nummos  24.^) 


^)  Die  Rückseite  Yon  Fol.  206  und  alle  folgenden  Blätter  bis  Fol.  216 
sind  leer  geblieben. 


304  Acta  flu».  medicM  III. 


Fol. 217»  Rotula  dominoram  doctorum  saluberrime  facultatis 
medice,  qui  in  florentissimo  studio  nostro  Viennensi 
hactenus  claruerunt^  incepta  anno  salutis  Christiane 
1507.;  in   decanatu  doctoris   Bilhelmi   Puelinger  Pata- 

yiensis,  renovata.^) 

1399. 

1.  lohannes  Silber  de  Sancto  Yppolito.') 

2.  Conradus  de  Schiferstat. 

3.  Galiacius  de  Sancta  Sophia. 

4.  Joannes  Schroff  de  Valle  Eni.     (1402) 

5.  Nicolaus  de  Hebersdorff;  dedit  domum  facultati. 

6.  Hermannus  de  Treysa. 

7.  Nicolaus  de  Furstenfeld. 

8.  Cristannus  de  Susato. 

9.  Udalricus  Grünwalder.     (1412) 

10.  lohannes  Aygel  de  Neunburgo  Forensi. 

11.  Joannes  de  Weytra. 

12.  Cesarius  Alberti. 

13.  Goswinus  de  Duernen.*)     (1412) 


')  Das  folgende  Doctorenverzeichnifi  (Nr.  1 — 78)  hat  Dr.  Wilhelm 
Pülinger  als  Decan  des  Wlotersemesters  1506/1507  (vgl.  oben  S.  61—62} 
angelegt.  Er  benutzte  hierzu  die  älteren  Facultätsacten  und  insbesondere 
die  darin  enthaltenen  Promotionslisten:  im  ersten  Bande  das  ,Regi8trum 
pro  doctoribus*  (S.  95ff.  meiner  Ausgabe),  und  im  zweiten  Bande  das 
,Registrum  dominornm  doctorum  fac.  med.  anno  1454'  (S.  237  ff.). 
Deshalb  nennt  er  wohl  sein  Verzeichnis  eine  ,Rotula  incepta  .  .  .  [et] 
renovata*.  Er  führte  es  noch  bis  zum  Jahre  1507  und  schloss  es  mit 
seinem  eigenen  Namen  ab.  Die  folgenden  Eintragungen  (Nr.  79 — 179)  sind 
zum  Theil  von  den  späteren  Decanen  gruppenweise  besorgt  worden,  zum 
Theil  rühren  sie  aber  von  den  Händen  der  Promovirten  selbst  her. 

')  Diesen  Namen  stellt  Dr.  Pülinger  an  die  Spitze,  weil  er  ihn  als 
ersten  in  den  alten  Facultätsacten  fand  (I,  S.  1);  allein  Mag.  Johann 
Silber  von  St.  Polten  war  nicht  das  älteste  Facultätsmitglied,  sondern  trug 
seinen  Namen  im  Register  (I,  S.  95)  erst  an  fünfter  Stelle  ein. 

')  Er  heisst  im  Registrum  (I,  S.  96):  Goswinus  de  Huenen  alias 
de  Arnhem. 


Acte  &e.  mtdlcM  IQ.  305 

14.  HeinricuB  Stoll  de  Hamelburg. 

15.  lohannes  Halbhawer. 

16.  lohannes  Rogge. 

17.  lohannes  Krockh. 

18.  lohannes  Ressch  de  Wyla. 
10.  Stephanus  Spitzhart. ^) 

20.  lohannes  de  Pawngarten. 

21.  lacobuB  de  Stockhstall. 

22.  Petrus  Voltzian,  civis  Viennensis. 

23.  Dietmarus  Hinderpach. 

24.  Erasmus  Rieder. 

25.  Michael  Pusch«)  de  Schrickh  1433. 

26.  lacobus  de  Toltz. 

27.  Conradus  Kunigstain. 

28.  Nicolaus  Frydlanndt. 

29.  lohannes  Zeller. 

30.  Michael  Falkonis. 

1417. 

Celebratur  concilium  Constanciense  et  fer§  omnes  doctores 
suprascripti  yixerunt  et  practicarunt;  ut  patet  clare  ex  actis  et 
antiquis  rotulis  foUo  29.')  Epidimia  vero  anni  1419.  plures 
rapuit,  ut  patet  ex  actis.^) 

1422. 

31.  SigwalduS;  magister  et  doctor. 

32.  lohannes  Mengerl.^) 

33.  Sebaldus  de  Ravenspurg  1430.«) 

34.  Pangracius  Ereitzer  de  Träsmauer. 

35.  Martinus  Guldin  de  Weyssenburga. 

36.  lohannes  Newman  de  Prawnaw. 


')  Bichtiger  Speezhart, 

*)  Richtiger  Puff-,  vgl.  AcU  II,  207. 

')  Wohl  verschrieben  statt  10,  denn  auf  diesem  Blatte  des  ersten 
Actenbandes  steht  das  Registram  (Bd.  I,  S.  95). 

*)  Bd.  I,  8.  42. 

*)  Richtiger  Megerl\  vgl.  Acta  I,  64. 

^  Mag.  8ebaldu9  de  Racentpurg  ist  identisch  mit  dem  vorher  ge- 
nannten 8ig%oaldu$,  magUter  et  doctor»  Die  Jahreszahl  1422  bezieht  sich  anf 
seinen  Eintritt  in  die  Facultät  (vgl.  Acta  I,  50),  die  Jahreszahl  1430  auf 
sein  Decanat  (Acta  I,  79).  Die  wechselnde  Form  des  Tanfnamens  Sebaldus, 
Seboldus,  Sigbaldos  nnd  Sigboldns  dtUrfte  diesen  Irrthum  veranlasst  haben. 
Acte  faenltatis  medicM  UI.  20 


306 


Acte  Ihe.  m«di«M  III. 


37. 
38. 
39. 
40. 
41. 
42. 
43. 
44. 
45. 
46. 
47. 
48. 
49. 
50. 
51. 
52. 
53. 
54. 
55. 
56. 
57. 
58. 
59. 
60. 
61. 
62. 
63. 
64. 
65. 
66. 
67. 
68. 

Fol.  217»  69. 

70. 
71. 

72. 

73. 


Johannes  Kellner  de  Kircham. 

Liebhardus  Schwalb. 

Marquardus  de  Wyssach. 

Thomas  Messtlin  de  Ersingen. 

Caspar  Frwe  de  Tetnang. 

Conradus  Prawn  de  Muldorff. 

Georgias  Mayer  de  Amberga. 

Sebaldus  Maliner  de  Nurnberga. 

Steffanas  Pernold  de  Greding. 

Wernherus  Wfilffel  de  Rotenburga. 

Johannes  Schwaiger  de  Ingoldstat. 

Caspar  Griessenpeckh  de  Lanntzhuta. 

lohannes  Spardorffer  de  Nuernberga. 

Steffanas  Kuelannd  de  Rain. 

Nicolaas  Molitoris  de  Ratispona. 

Petrus  Marold  de  Lackh. 

lohannes  de  Salingstat. 

lohannes  Aldhans  de  Goldperg. 

Ulricas  Ress  de  Fisching. 

Georgias  Schübling  de  Yesingen. 

Cristofferus  Kreitzer  de  Vienna. 

Erhardas  Gogkher. 

Michael  Manestorffer  de  Vienna. 

lohannes  Tichtel  ex  Grina. 

Doctor  Georgias  Taler, 

Steffanas*)  Weger. 

Steffanas  ex  Patavia. 

Andreas  Voberger  ex  Vienna. 

lohannes  Neaman  ex  Vienna  (obiit  in peste  anno  1521), 

Martinas  Stainpeys  ex  Vienna. 

Bartholomeas  Stäber  ex  Vienna. 

Michael  Eysaler. 

Paalas  Ursennpeckh 

lohannes  Pilgram  de  Entzesdorff 

Udalricas  Eberhardi  de  Neanbargo 

claastrali 
Federicas  Gräsl  ex  Haydenham 
lohannes  Marckhart  ex  Haylprann 


(mortui  9uni), 


^)  Lies  Qregoriu»\  vgl.  Acta  n,  S09,  Nr.  46. 


Aeia  &e.  medieae  IIl. 


307 


74.  lohannes  Cuspinianus  ex  Schweinfurt  (obiit  a^  1629^ 

27.^)  Aprilis). 

75.  Wilhelmus  Puelinger  ex  Wising. 

76.  Conradns  Falckh 

77.  Udalricns   Cervinus    ex    Patavia       \        (obierunt). 

78.  lohannes  Wisinger  ex  Patavia 

Arcium   et  medicine  doetores  1507^   ubi   in  Austria  dira 
crassabatur  pestilentia  quosdam  ex  prefatis  rapiens.') 


1 

\ 


79.  Doctor  Joannes  Praun  Brutenus. 


(simul  promoti 

atmo    1613y    die 

vero    IL   mensis 

Mail), 


80.  Joannes  Entzianer  ex  Uberlingenn  1    ^"'^,^^  promoti 
OA    r>t  '       -TMi-  1^.-  i  9U0  aoctore  Vuil- 

81.  Georgias  Obbsinger  ex  Patavia        j  helmo Puelinger). 

82.  Mihahel  de  Premarthon. 

83.  lodocus  P&chamer  ex  Werdea. 

84.  Georgias  Tannsteter  ex  Rayn 

85.  Simon  Lacz   (obiit  anno  1632, ,  mense 

Octobriy  quo  tempore  Carolus  V,  Im- 
perator Viennam  ea>peditionem  contra 
Thurcas  auscepturus  venit) 

86.  loannes  Pylhaimer 

87.  loannes  Salius. 

88.  Mathias  Gasser  (obiit) 

89.  loannes  Dornhofer  ex  Lauff 

90.  loannes  Gastgeb  Melicensis 

91.  Gandulphus  Grussen 

92.  Georgias  Haym*) 

93.  loannes  de  Landen 

94.  loannes  Khorndorffer. 

95.  loannes  Wenzelhaaser^)  (obiit  in  peste  anno  1521). 

96.  loachimus  Yadianus  de  Sancto  Gallo. 

97.  loannes  Aycher.^) 


sex    9imul    insi- 

gnia  ceperunt  sub 

doctore  Vuilhelmo 

Puelinger, 


^)  So  statt  19.  April;  vgfl.  oben  S.  175. 

')  Bis  her  reicht  Dr.  Pülingers  Verzeichnis.     Die  folgenden  Namen 
sind  theils  von  den  Decanen,  theils  von  den  Promovirten  selbst  eingetragen. 
')  Richtiger  Hctyni, 

*)  Nr.  81,  82  nnd  84  bis  95  sind  von  derselben  Hand  eingetragen. 
')  Nr.  96  and  97  sind  von  einer  Hand  eingeschrieben. 

20* 


308  Acte  fiio.  medteae  IIl. 

98.  Leopoldus  lordan  Viennensis.*) 

99.  loannes  Hein  Viennensis.*) 


100.  Cosmas  de  Borsa  Hispanus. 
101..  Sebastianus  Gleyß. 

102.  Udalricus  Faber. 

103.  Yppolitus  Hasenzagel^)  (anno  1626). 

Fol.  218*  104.  Homerus  Tichtl  Vienensis  (anno  1527). 

105.  Sigismundus  Haselreiter  (obiit  anno  1542.,  Septembre), 

106.  Franciscus  Emericus  Oppavianus. 

107.  lacobus  WalchaTessingenSuevus  (obiitV%€nnaelö48). 

108.  loannes  Soranus  (obiit  Viennae  anno  1540), 

109.  Andreas  Perlachins  (promotus  anno  1536), 

110.  Vuolfgangus  Lazins  Viennensis.*) 

111.  Thomas  Enczianer  Viennensis. 

112.  Christophorus  H&fftel  Viennensis   (obiit  Lymii,  quo 

86  ti'anstulerat,  anno  1552). 

113.  Mathias  Gornax  Olomucensis. 

114.  loannes  Harung  Viennensis  promotus  anno  1545. 

115.  losephus     Salandus     Bergomensis    anno    50.    snper 

millesimum. 

116.  loannes  Löffelholtz  (obiit  in  peste  anno  1562). 

117.  Franciscus  Vesalius    (obiit  peste   in  officio   magisterii 

sanitatis  anno  1552). 

118.  loannes  Schröter  Vinariensis  Thuringus. 

119.  Andreas  Plancus. 

120.  D.  Erhardus  Zeiselius. 
(Petrus  Reimundus  Amadonus.)^) 

121.  Martinus  Stopius  Alostanus  Flander  anno  1554. 

122.  Petrus  Raimundus. 

123.  Ludovicus  Kynig  Olomuczensis  anno  1555. 

124.  Michael  Spitaller  Austriacus  anno  1556. 

125.  Gaspar  Pirchpachius  Vadenhofensis  Austriacus. 

126.  Ladislaus  Stuff  Kellinckensis  Transylvanus  1558. 


^)  Wahrscheinlich  Autograph. 

')  Ebenso. 

»)  Nr.  100—103  von  derselben  Hand. 

*)  Eigenhändig. 

')  Durchgestrichen. 


Aota  fae.  medicfte  IIL  309 

Sub   hoc   meo   decanatu   fuerunt  in   facultate   doctores 
medicinae  omDes  hij,  qui  ordine  sequuntur:^) 

1.  D.  Franciscus  Emericus  senior^  Neopolita. 

2.  D.  Wolffgangus    Lazius,    Rom.    Caesareae    Maiestatis 

hystoriographus^  Austriacus. 

3.  D.  Mathias  Cornacius,^)  Moravus. 

4.  D.  losephus  Salandus,  Italus. 

5.  D.  Ludovicus  Künig,  Moravus. 

6.  D.  Andreas  Plancus^  Austriacus. 

7.  D.  Petrus  Reumundus^  Francus. 

8.  D.  Michael  Spitaller^  Austriacus. 

9.  Vesalius.') 

10.  D.  Gasparus  Pierpachius,  Austriacus. 

11.  D.  loannes  Schenckerle,  Austriacus. 

12.  Christophorus  Schankerle.*) 

13.  D.  Thomas  Haustain  Lipsensis^  archiducis  Caroli  con- 

siliarius  et  medicus. 

14.  D.  Bartholomeus  Raisacher. 

15.  D.  Paulus  Fabricius^  Rom.  Caes.  Maiestatis  mathematicus. 

16.  D.  Elias  Anhart  Carintus. 

17.  D.  loannes  Acholczius  Austriacus. 

18.  D.  Andreas  Dadius. 

19.  D.  Sebaldus  Cesar. 

Sunt  autem  numero  18.^) 


127.  D.  Andreas  Praun  Austriacus.    1559.  Fol. 218»» 

128.  D.  Paulus  Weidner.    1559. 


129.  D.  Georgius  Vualther  Lipsensis. 

130.  D.  Michael  Lingelius  Viennensis. 


')  Wahrscheinlich  von  Dr.  Ladislaus  Staff  geschrieben,  als  er  1558  I. 
das  Decanat  bekleidete;  vgl.  oben  S.  297 ff. 

')  So  statt  Cornax. 

')  Am  Rande  von  anderer  Hand  nachgetragen. 

*)  Ebenfalls  nachgetragen,  wohl  nur  eine  Correctur  des  vorherigen. 

^)  Späterer  Zusatz,  wobei  von  den  beiden  Schenkerle  nnr  Christoph 
Schenkerle  mitgezählt  ist. 


310  AcU  faß.  medioM  m. 

131.  D.  Beniamia  Lobschitz  Silesius. 

132.  D.  loannes  Neuman  Gorlicensis. 

133.  D.  Laurentius  Zimmerias  Danus.^) 

134.  D.  Ludovicus  Marchpegius  Viennensis. 

135.  D.  Thomas  lordanns  Transjlvanus. 


136.  D.  Christophoruß  Widman  Graecensis  Stirus.  1568. 

137.  D.   Diomedes   Cornarius  Zuiccaviensis.  1568.   (ObHi 

anno  1590), 

138.  D.  loannes  Brandesides  Bohemus. 

139.  D.  Bartholomeus  Chrysaeus  Glacensis  Silesius. 

140.  D.  loannes  Rucardus  Torgensis  Misnensis. 


141.  D.  Mathias  Lubanus  Stirus.    1577. 

142.  D.  Adamus  Pretterschnegger  Carnus.    1577. 

143.  D.  Christophorus  Fetz  Viennensis.    1578. 

144.  D.  Benedictus  Perger  Viennensis.    1578. 

145.  D.  lohannes  Katzius  Noviomagus.    1579. 

146.  D.  Andreas  Eberstorffer  Viennensis.    1580, 


147.  D.  Mathens  Iudex  Misnensis. 

148.  D.  Andreas  Isingius  Silesius. 

149.  D.  Antonius*)  Binellus  Italus. 


150.  D.  Georgius  Masbachius  Lipsensis.    1589. 

151.  D.  Christophorus  Burger  Moravus. 

152.  D.  Ezechiel  Piperellus  Italus. 

153.  D.  Martinus  Isingius  Silesius. 

154.  D.  loannes  Petrus  Magnus  Italus. 

155.  D.  loannes  Leander  Silesius. 

156.  D.  loannes  Kasckius  Silesius. 


157.  D.  Paulus  Perekhoffer  Bavarus 

158.  D.  Guido  Antonius  Scarmiglionius  Italus. 

159.  D.  Mathias  Rudolphus  Silesius. 

^)  Am  Rande  nachgetragen. 

')  Zuerst  stand  loannes  Baptista. 


AcU  fae.  medioM  III.  311 

160.  D.  Joannes  Geussias  Saevus. 

161.  D.  Martinas  Cutigius  Silesius. 

162.  D.  Joannes  Bittnerus  Sylesus. 

163.  D.  Dominicas  Pisellas  Jtalas. 

164.  D.  Jsaac  Panissod.  Fol.  2i9< 

165.  D.  Martinas  Reygelias. 

166.  D.  Thobias  Pirchbachius,  Caspar!  filias,  1599. 

167.  D.  Jacobus  Thiel  Silesius. 


168.  D.  Wilhelmus  Reebperger  Viennensis. 


169.  D.  Sigismandus  Geiseler  Lobaviensis  Lusatius. 

170.  D.    Conradus    Kholbmannas    Schweinfurtensis 

Francas. 

171.  D.  Paalas  Grill  Lantshatanas  Boias. 


172.  D.  Joannes  Adamas  Eperiensis  Hungaras. 

173.  D.  Lacas  Göllerey. 

174.  D.  Balthasar  Pastorias  Silesias. 

175.  D.  Joannes  Maternas  Nissenus  Silesius. 

176.  D.  leremias  Golner.^) 

177.  D.  Adamus  Olitorius. 

178.  D.  Bernhardus  Halphtor. 

179.  D.  Casparus  leschkius  Silesius.') 


^)  Nachgetragen. 

')  Nr.  172—179  von  verschiedenen  Händen  eingetragen. 


ANHANG. 


I. 

(zu  Acta  facnltatis  medicae  11^  Seite  229  f.) 

Entwurf  zu  einem  PrlTlleglnm  K.  Xaximilian  I.  fttr  die 

medleinisehe  FacaltSt.^) 

Maximilianus  etc.  HoDorabilibus  et  fidelibus  nostris  di- 
lectis  N.  rectori  et  facultatis  phisicae  professoribus  in  academia 
nostra  Wiennensi  gratiam  regiam  et  omne  bonum.  Cum  Cae- 
Barii  culminis  amplitudo  ex  innata  benignitate  et  dementia  omnes 
et  singnlos  sacri  Romani  Imperii  subditos  et  iideles  dilectos  am- 
plissimis  favoribus  et  condecenti  liberalitate  condonare  studeat, 
eo8  tarnen  pr^cipue  dignis  honoribus  singalarique  manificentia 
decorare  affectat^  quos  virtatum  merita  et  literamm  disciplina 
reddit  insignes:  hinc  est^  quod  nos  celeberrimam  academiae 
nostrae  Wiennensis  famam  conservare  et  ampliare  cnpientes, 
supplicibuB  vestris  precibus  commoti^  attendentes  maxime,  quan- 
tum  disciplinae  ac  facultatis  vestr^  dignitas  eidem  universitati 
no8tr§  conferat^  dignum  factu  duximus,  eandem  specialibus  fa- 
voribus et  regia  munificentia  prosequi.  Quapropter  considerantes, 
quod  plerumque  medicinae  phisicaeque  disciplinae  ignari  alinnde 
advenientes^  doctores  se  in  eisdem  facultatibus  profiteri  et  in  Ulis 
practicam  exercere  praesummunt^  per  quod  fama  fidesque  ipsius 
disciplinae  magna  in  parte  adimitur  ipsique  egrotantes  maxima 


^)  Das  vorliegende  Goncept  ist  leider  anyollstftiidig  und  daher  auch 
nndatirt,  wir  glauben  aber  nicht  zu  irren,  wenn  wir  es  mit  jenem  Privile- 
gium in  Verbindung  bringen,  das  K.  Maximilian  su  Lins  am  16.  Januar  1501 
für  die  Wiener  medicinische  Facultät  ausstellte  (vgl.  die  Beilage  II),  da 
Cnspinianus,  damals  Rector  der  Universität,  der  Sprecher  der  Deputation  war, 
woraus  sich  am  einfachsten  erklärt,  warum  das  Privileg  nicht  nur  an  die 
Facultät,  sondern  auch  an  den  Bector  gerichtet  ist. 


Acte  &o.  medieM  III.  313 

sabeunt  pericula;  eisdem  obviare  salutique  nostrorum  subditomm 
in  hoc  consalere  cupientes^  animo  deliberato,  sano  comitam, 
baronani;  proceram  ac  nobilium  nostrorum  fidelium  accedente 
consiÜO;  de  certa  scientia  et  de  regalis  ac  archiducalis  potestatis 
plenitadine,  motu  etiam  proprio  decernimus,  statuimus  et  ordi- 
namuB  per  presentes^  quod  deinceps  nuUns,  cuiuscumque  statofi^ 
grados^  sexus  aut  conditionis  existat,  nisi  medicinae  doctor  in 
approbato  aliquo  gymnasio  promotus  et  tanquam  sof&tiens  et 
doctrina  et  experientia  comprobatas^  qui  huiuscemodi  sui  docto- 
ratus  testimonia  prius  medicin^  professoribus  ac  coUegio  ipsorum 
Wienn§  exhibeat^  ibidem  in  medicinis  et  arte  phisica  practicam 
aliqnam  exercere  presummat.  Ad  qua[m]  si  admitti  voluerit^ 
decernimuS;  quod;  habito  consensu  ipsius  facoltatis  phisicae,  in 
praesentia  aliquorum  de  regimine  nostro  prius  repetitionem  so- 
lemnem  et  doctrinae  suae  periculnm  faciat,  et  quod  huiusmodi 
decretum  nostrum  etiam  cuiuslibet  gymnasii  approbatos  doctores 
praeterquam  curiae  nostr§  et  successorum  .  .  . 

Conceptfragment  im  k.  u.  k.  Hau8-,  Hof-  and  Staatsarchiv. 


IL 

(zu  Acta  fac.  med.  III;  Seite  49.) 

Erstes  Prlrllegiam  E.  Maximilian  I.  für  die  medieinische 

FaenltSt  (Linz,  1501,  15.  Januar).') 

Wir  Maximilian  von  Gottes  gnaden  Römischer  khönig,  zu 
allen  Zeiten  mehrer  des  reichs,  zu  Hungern,  DalmatieU;  Croa- 
tien  etc.  khönig,  erzherzog  zu  Osterreich  u.  s.  w.  bekhennen 
offendlich  mit  disem  brief  und  thuen  khundt  allermenigclich, 
das  unß  die  ehrsamben  gelehrten,  unser  getreuen  lieben  N.  die 
doctores  der  erzeney  in  unser  statt  Wienn  von  ihren  und  ihrer 
facultet  wegen  anbracht  haben,  wie  allerlay  mannß-  und  frauen- 
person  daselbst  zu  Wienn  wohnen  und  täglich  dahin  khommen, 
die  sich  undterstehen  recept  in  die  appodeggen  zu  schreiben 
und  den  leuthen  erzeney  zu  geben,  die  doch  nit  gelehrt,  noch 
in  derselben  khunst  durch  lange  practikchen,  noch  in  anderweeg 

*)  Von  diesem  Privileg  war  bisher  nur  ein  sehr  fehlerhaftes  Ezeerpt 
bei  Rosas  I,  172—173  bekannt. 


314  Aeto  fto.  medicM  lU. 

erfahreD,  noch  gettebet  sein,  mit  dem  manich  mensch,  so  ein  ge- 
lehrter arzt  wol  zu  helffen  wüste,  versaumbet  und  verderbt 
werde,  das  ein  gemainer  schadt,  und  ihnen  und  ihrer  facultet 
schimpfHich  sey;  so  wären  auch  sye  und  dieselb  facultet  von 
dem  stiffter  unser  universitet  daselbs  zu  Wienn  und  andern 
unsern  vorfahren  gefreyet,  umb  persönlich  sprüch  allain  vor 
ainem  rector  derselben  universitet  und  nindert  anderstwo,  und 
was  ligunde  güetter  beriehrt,  so  sye  ye  zu  zeiten  überkhommen 
und  der  sye  sich  als  burger  gebrauchen,  vor  unserm  stattrichter 
oder  unserm  burgermaister  und  rath  der  obgenandten  unser 
statt  Wienn  zu  recht  zu  stehen,  davon  sye  aber  durch  dieselben 
unser  burger  zu  dringen  undterstanden,  und  dardurch  solche 
fundation  und  freyhait  zerrüth  und  verlezt  wuerde,  daß  ihnen 
zu  nicht  khlainem  nachtail  raichet,  und  unß  diemüetigclich  an- 
gerueffen  und  gebetten,  inen  solches  alles  zu  sehen,  und  darinne 
genedige  wendung  zu  thuon:  und  wann  nun  an  der  arzeney 
merckhlich  und  groß  gelegen  ist  und  sich  wol  gebiehrt  vleißig 
aufsehen  zu  haben,  daß  die  leuth,  so  der  notturfftig  seyen,  wol 
damit  versorgt  werden,  unß  auch  nit  gemaindt  ist,  die  vor- 
beriehrt  facultet  von  unser  vorfahren  fundation  und  freyhaiten 
dringen  zu  lassen,  darumb  haben  wier  mit  wolbedachtem  mueth 
und  guettem  zeittigen  rath  gesezt  und  geordnet,  sezen  und 
ordnen  auch  wissendlich  in  crafft  dits  brieffis  also,  daß  nun  hin- 
flir  niemandt,  wer  der  oder  die  seyen,  in  der  obgemelten  unser 
statt  Wienn  nicht  practiciern  noch  khainerlay  recept  in  die 
apodegkhen  schreiben  noch  arzeney  geben  sollen,  er  sey  dann 
doctor  derselben  khunst  oder  so  gelehrt^)  und  lannger  practiggen 
und  yebung,  das  die  leuth  mit  ihme  versehen  sein,  und  wer 
darüber  durch  die  vorgenandten  unser  doctores  daselbst  zu 
Wienn  yetzo  oder  khunfiFtigclich  erfahren,  der  in  der  erzeney 
practiciern  undterstehen  wuerdt  und  nit  doctor  oder  so  gelehrt 
oder  geüebet  ist,  das  er  practiciern  und  erzeney  geben  soll, 
den  oder  dieselben  mügen  sye  unserm  haubtman,  Statthaltern, 
regenten  oder  wem  wier  an  unser  statt  daselbst  zu  regiern 
bevelchen,  zu  ainer  yeden  zeit,  so  deß  notturfftig  ist,  anzaigen 
und  die  benennen,  die  sollen  alßdann  zwo  oder  drey  gelehrter 
person  auß  ihnen  von  unsern  wegen,  und   die  annder  facultet 


^)  Qegen  diese  gef&hrliche  Ck>iice8sioiL  erhob  die  Facolt&t  spftter  Ein- 
sprach; vgl.  Acta  fac.  med.  III,  S.  69. 


Acte  Cm.  medieae  III.  315 

der  Yorgenandten  unser  universitet  auch  etlich  person  darzue 
verordnen  und  mit  sambt  der  facultet  der  erzt  dieselben  unge- 
lehrten und  ungetiebt  personen,  so  also  erzeney  zu  geben  undter- 
stehen,  fuer  sich  erfordern,  sich  ihres  doctorats  und  khunst 
erlehmen,  und  wen  sye  nicht  gelehrt,  noch  zu  der  practica 
genuegsamb  getiebt  erfunden,  denselben  zu  practicieni  und 
recept  und  erzeney  zu  geben  verbietten,  und  welch  daß  tiber- 
fahren, sollen  unser  haubtman,  Statthalter  und  regenten  mit  ge- 
biehrlich  peenen  und  puessen,  deß  wier  ihnen  hiemit  unser  macht 
und  gewaldt  geben,  darumb  straffen.  Es  sollen  auch  die  obge- 
nandten  erzt  die  leuth  mit  dem  soldt  wider  zimligkhait  nicht 
beschwärn,  und  nämlich  den  armen,  so  ihnen  nicht  zu  belehnen 
vermögen,  ihres  raths  und  hilff  nit  verzeihen,  sondern  ihnen  die 
durch  Gottes  und  barmherzigkhait  willen  getreulich  und  gunst- 
lichen mitthailen,  also  sie  ihrer  gewissen  schuldig  sein.  Wier 
wollen  auch,  dass  die  vorgemelten  unser  burger  zu  Wienn  die 
obgenandten  erzt  mit  rechtferttigung,  auch  in  ander  weege  wider 
die  vorberiehrten  unser  vorfahren  stifftung  und  freyhait  nicht 
tringen  noch  beschwären,  sonder  sye  berueblich  und  ohn  ihrrung 
dabey  beleiben  und  der  gebrauchen  und  genüessen  lassen,  alles 
gethreulich  und  ungevährlich,  und  gebietten  darauf  den  vor- 
genandten  unsern  haubtman,  Statthaltern  und  regenten  oder 
wem  wier  an  unser  statt  ye  zu  zeiten  daselbst  zu  regiern  be- 
velchen,  auch  unsern  burgermaister,  richter  und  rath  und  ge- 
mainigclich  unsern  burgern  zu  Wienn,  gegenwärtigen  und 
khunfftigen,  ernstlich  mit  disem  brief  und  wollen,  dass  sye  die 
obgemelten  doctores  der  erzeney  in  unser  statt  Wienn  bey  der 
vorbestimbten  unser  Ordnung  und  sazung  und  unser  vorfahren 
stifftung  und  freyhait  vesstigclichen  handthaben  und  beleiben, 
und  sye  der  beruehblich  und  ohn  ihrrung  gebrauchen  und  ge- 
nüessen lassent  und  darwider  nicht  dringen  oder  beschwären 
noch  deß  yemandt  andern  gestatten  in  khain  weiß,  alß  lieb 
ainem  yeden  seye,  unser  schwär  ungnad  und  straff  zu  vermey- 
den,  daß  mainen  wier  ernstlich.  Mit  urkhundt  dits  brieffs  besiglet 
mit  unserm  khönigclichen  anhangenden  insigil  geben  zu  Lynncz, 
am  freytag  vor  sanct  Anthonientag  nach  Christi  gebuerth  funff- 
zehenhundert  und  im  ersten,  unser  reiche  des  Römischen  im 
fUnffzehenden  und  des  Hungerischen  im  aylefften  iahr. 

Ad  mandatum  Domini 
Regis  proprium. 


316  Acta  fao.  medieae  IIT. 

K.  k.  Universitätsarchiv,  Cod.  38:  Priytlegiornm  Facaltati  medtcae 
archigjmnasii  Viennensis  concessorom  transsompta  impexuU  et  sampttbiu 
SigUmandi  Geisler,  Phil,  ac  Med.  Doctoris  etc.  in  atilitatem  Reipublicae 
literariae  descripta,  collata,  revisa  sicque  restitata  et  in  hoc  libro  compacta 
sunt  Anno  1610. 


III. 

(zu  Acta  fac.  med.  III;  Seite  123  und  130.) 

Zweites  Priyileglnm  E.  Maximilian  I.  fttr  die  medicinisehe 

FacultSt  (Baden,  1517,  9.  October). 

Wir  Maximilian  von  gottes  genadenn  erweiter  Romiseher 
Kayser,  zu  allen  tzeittenn  merer  des  Reichs,  in  Germanien,  zu 
Hungernn,  Dalmatienn,  Croatienn  etc.  kunig,  ertzhertzog  zu 
Osterreich,  hertzog  zw  Burgundi,  zw  Brabannd  unnd  phalltz- 
grave  etc.  Bekennen  für  unns,  unnser  erben  und  nachkumen 
öffentlich  mit  disem  briefe,  unnd  thun  kundt  menigklichen,  das 
für  unns  koraen  sein  die  ersamen  gelerten  unser  lieben  ge- 
trewenn  die  doctores  und  facultet  der  ertzney  unnser  loblichen 
universitet  zu  Wienn  und  zaigten  uns  an,  wie  in  vil  und  maniger- 
lay  weise  die  lewt  durch  verwarlosung  und  unwissenhait  un- 
bewerter  arczt  on  irem  leib  und  leben  schaden  nemen,  und  uns 
darein  zu  sehen  underteniglichen  angerueffen  und  gebeten,  wel- 
liches  wir  dann  pillichen  zu  hertzen  genommen;  damit  aber 
sollichs  kunfftiglichen  dester  pass  furkumen,  auch  die  gedacht 
facultet  der  ertzney  zu  Wienn  dest  hoher  und  merer  in  auf- 
nemen,  eren  und-wirden  gepracht  und  menigklich  dest  pass 
Zuflucht  zw  inen  tragen  und  geholffen  werden  muge:  so  haben 
wir  angesehen  berurter  facultet  erber,  zymlich  und  underthenig 
bitt  und  inen  dadurch  und  sonndei*n  gnaden  auss  kay serlicher 
und  fürstlicher  macht  und  gwalt  mit  wolbedachtem  muet, 
guetem,  zeittigem  ratt  und  rechter  wissen  dise  nachvolgende 
artikel,^)  privilegia  und  freyhayt  von  newem  genedigklichen 
verlihen,  gegeben  und  damit  fursehen,  privilegiern,  freyenn  und 
fursehen  sy  auch  wissenntlich  in  krafft  ditz  brieffs,  nemlichen 
also,  das  kainer,  was  stannd,  wesens  oder  grads  der  sey,  mug 
zw  Wienn  der  leibertzney  sich  gebrauchen  und  darinnen  prac- 


^)  Im  Orig:  ar  \  Artikel  (Druckfehler  in  Folge  des  Zeilenschlnsses). 


AcU  fiio.  medicM  III.  317 

ticiern,  ailain  er  sey  in  ainer  bewerten  Iiochen  schuel  nach  Ord- 
nung derselben  zuegelassen  und  doetor  worden. 

Item  das  auch  ain  yeder^  der  andersbo  als  zw  Wien  doetor 
worden  ist^  ain  erliche  repetition  und  öffentliche  disputation 
seines  doctorats  schicklichayt  halb,  sover  er  irer  coUegy  frey- 
hait,  auch  zw  irer  concurrents  angenomen  werden  soll,  zuthain 
schuldig  sey,  also  das  er  von  gemelten  doctoren  ainen  artickel 
und  punct  durch  loss,  ungeverlichen  innerhalb  aines  zymlichen 
termyn  auf  beruerter  hohen  schuel  zw  disputirn  annemen  soll, 
doch  all  geverlich  Sachen,  so  sich  zutragen  mochten  darinnen 
ausgeschlossen. 

Item  so  sollen  die  doctores  der  gemelten  facultet  kainen 
zw  repetii*en  zuzelassen  schuldig  sein,  allein  derselb  oder  die- 
selben wellen  nach  gewonhait  der  anndem,  so  in  der  genanten 
facultet  der  schul  zu  Wien  doctores  werden,  ainen  yeden  der- 
selben facultet  doetor  und  dem  bedelln  zwen  gülden  hungrisch, 
auch  ain  zymliche  collation  geben,  auß  Ursachen,  das  solch 
collegium  dest  erUcher  und  statlicher  aufnem  und  underhallten 
werde. 

Item  so  sollen  und  mugen  die  doctores  gemelter  facultet 
gewalt  haben,  all  unnd  jedlich  appotekhen  der  stat  Wien,  so  offt 
unnd  es  not  wurdet,  zu  besichten  und  visitiern,  und  als  verr 
sy  dieselben  mit  iren  noturfftigen  ^)  stuckhen  und  zwgehorungen 
ungestiffk  befunden,  dieselben  appotekhen  auß  vil  Ursachen  ge- 
mainem  nutz  betreffend  zu  reformiern.  Ob  dann  ainer  oder 
mer  darüber  begriffen  wurden,  dem  oder  denselben  soll  ir 
appotekhen  verspert,  und  solchs  unsem  stathaltem  und  regentten 
unser  niderosterreichischen  lande  angezaigt  werden,  die  alsdann 
mit  bevelch  notturfftiklichen  gegen  inen  darinn  handien  sollen. 

Item  ob  yemand,  mann  oder  frawen,  sonderlich  Juden, 
was  stand  und  wesen  die  sein,  die  leibartz  und  dergleichen 
genent  wellen  werden,  zu  Wien  practiciern  und  von  gemelten 
doctorn  nit  approbiert  oder  zugelassen  wurden,  so  soll  und  mag 
oberurte  facultet  solchs  vor  gedachtem  unserm  regiment  und 
vitzthumb  zw  Wien  anzaigen,  die  alsdann  den  oder  dieselben 
ungewaygert  abschaffen  sollen.  Es  sollen  auch  die  bevelch,  so 
hievor  diser  unser  freyhait  widerwertig  ausgangen  wern,  hiemit 
aufgebebt  und  abgethan  werden. 


*)  Im  Orig.  Druckfehler:  noturffligen. 


318  Acta  Cm.  mediAM  HI. 

Item  das  auch  gemelte  facoltet  der  ertznej  die  zettln  und 
anschlegen,  so  gedacht  unbewert  artzt  zu  Wien  taglich  thuen, 
durch  iren  bedeUn  abnemen  lassen  und  die  dem  beruerten 
unserm  regiment  oder  vitzthumb  furbringen,  die  sy  alsdann 
aber  abschaffen  sollen. 

Item  es  sollen  auch  die  wundartzt  kain  purgatzn  oder  leib- 
ertzney  geben  noch  der  gebrauchen,  on  allein  was  wund- 
trannkh^)  oder  der  wundartzney  dienstlichen  ist,  es  sey  dann 
ain  purgation  oder  annder  leibertzney  mit  ratt  aines  doctor. 

Item  es  soll  sich  auch  kainer  zu  Wien  für  ainen  wund- 
artzt ausgeben,  nennen,  noch  brauchen,  allein  soUcher  werde 
von  gemelten  doctorn  und  auch  andern  bewerten  wundartzten 
über  sollche  kunnst  verhört  und  zugelassen,')  doch  sich  darinen 
zymlichen')  halten  und  kainer  widerwertikhait  geprauchen.  Es 
sollen  auch  die  wundartzt,  als  offt  es  zufallen  khumbt,  das  die 
doctores  gemelter  facultet  ain  anathomey  aines  leibs  halten,  inen 
mit  iren  notturfftigen  instrumenten  beystand  thun,  damit  sy  auch 
erkennen  und  lernen  die  personen  der  menschen  und  desterpaß 
mit  irer  ertzney  helffen  mugen. 

Item  es  sollen  auch,  sonnderlich  sollche  freyhait,  so  ge- 
melter facultet  hiemit  geben  werden,  in  andernn  freyhaitten,  so 
gemainer  universitet  zu  Wien  geben  sein  oder  noch  geben  wurden, 
derselben  kain  messigang,  sunder  furdrung  darinnen  sein. 

Wir  ordenen  und  wellen  auch,  das  alle  und  jede  jar  auß 
benannten  doctorn  der  ertzney  ainer  erweit  werde,  den  armen 
lewtten  umb  gotswillen*)  zu  helffen,  und  sunderlich^)  auch  das 
die  gedachten  doctores  der  ertzney  undter  inen  Ordnung  geben, 
das  alle  wochen  ainer  hinauß  in  das  spital  gee,  oder  so  offt^) 
der  spitelmaister  nach  ainem  schikht,  an  waigerung  hinauß  zu 
kumen,  die  armen  lewt  zu  besuchen,  mit  höchstem  fleiß  helffen 
und  ratten  seinen  besten  verstannd  nach,  damit  den  armen 
leuten  geholffen^.  werde,  auch  sich  sunst  gegen  den  armen  und 
den  reichen  getrewlich  und  gleichmessig  mit  irer  belonung  er- 
zaigen®)  und*)  niemandt  beschwern  ungeverlich.  Und  gebietten 
darauf  den  erwirdigen,^^)  edlen,  ersamen,^^)  gelerten,  andechtigen 
unsem  besonndern  lieben  unnd  getrewen  ^■)  N.  unserm  bischoff 
zu  Wien,  auch  unnserm  lanndhoffmaister,  marschalh,  canntzler, 

')  Druckfehler:  wnndtrannkh  *)  zugelcuteu  ')  zymUcbhen 

*)  gorswiüen.  ^)  »unerlich  «)  oj/t  ^)  geholffeu  •)  erzaigm 

•)  vud  *•)  Erwrdigen  ")  ersamcn  *•)  getreweu 


Acta  Cm.  medioM  lU.  319 

stathaltem  und  ratten  unsers  regiments  unser  niderostereichischen 
lande^  auch  nnserm  vitzthumb  dasBibst  zu  Wien^  N.  den  reetom 
und  gemeiner  universitet,  anwalden,  burgermaistern,  richtem, 
ratteU;  bürgern  und  gemainden,  auch  sunst  allen  unsem  under- 
thanen  und  getrewen,  in  was  wirden,  Stands  oder  wesen  die 
seiu;  ernstlich  mit  disem  brieff^  und  wellen,  das  sy  die  obge- 
melte  facultet  der  ertzney  an  disen^)  obberurten  unsem*) 
genaden  und  freyhaitten  nicht  hindern  noch  irren,  sunder  sy 
von  unsern  wegen  dabey  vestiglichen  handhaben,  schützen  imd 
schirmen,  der  gerueblich  gebrauchen,  nutzen,  messen'*)  und 
gentzlich  dabey  beleiben  lassen  und  hiewider  nicht  thuen  noch 
yemants  andern  zu  thun  gestatten  in  khainer  weyse,  als  lieb 
ainem  iedUchen  sey,  unser  schwere  ungnad  und  straff  zu  ver- 
meiden. Das  mainen  und  wellen  wir  ernstlich  mit  urkhund  ditz 
brieffs,  besigelt  mit  unserm  anhanngunden  insigel.  Geben  in 
unser  stat  Paden,  den  newndten  tag  des  monats  Octobris*) 
anno  domini  etc.  im  sibennzehenden,  unsers  reichs,  des  Romi* 
sehen  im  zwaiundreysigisten  und  des  Hungerischen  im  acht- 
undzwainzigisten  iaren. 

Per  Regem  Commissio  Csess.  Maiest.  propria. 

per  se  Q.  Vogk. 

(Handschriftliche  Vidimirung:)  CoUacionata  et  anscultata  est  presens 
literaram  imperialium  copia  per  me  Thomam  Stretzinger,  sacris  aposto- 
Hca  et  imperial!  aactoritatibus  notarium  publicam  et  Viennensis  universitatis 
scribam  juratam,  et  coiicordat  de  verbo  ad  verbum  cum  suo  vero,  certo  et 
indubitato  originali,  in  cuius  rei  fidem  presentibas  me  mann  propria  snbscripsi. 

Placatdruck ,  311  X^SSmm,  39  Zeilen  nnd  in  5  weiteren  Zeilen  die 
Unterschrift  des  Kaisers  nebst  Kanzleivermerk.  Typen -Facsimile  s.  Anton 
Mayer,  Wiens  Bnchdruckergeschichte  I,  S.  31,  Nr.  19.  —  K.  u.  k.  Haus-,  Hof- 
nnd  Staatsarchiv.    Unser  Abdruck  ist  buchstabengetreu. 


IV. 

G^esach  des  Dr.  Johannes  Prann  (Preyss)  an  Erzherzog 
Ferdinand   um   zeltweise   Enthebung   ron    der   Leetnr 

(0.  0. 1524,  Februar). 

Durchleuchtigister,  großmechtigister  farst,  genedigister  herr  I 
Nachdem  ich  letzt  ain   zeit  aus  baider  ku.  maiestäten  zu  Hun- 


*)  disem  *)  vusem  •)  nieffen  *)  OcU^M». 


320  Aflte  Ike.  m«dieM  III. 

gern  begem^  ettlich  irer  m*  krannckh  hofgesindt  zu  erczen 
erfordert  bin  gewesen  und  deehalben  noch  nit  genntslich  ledig, 
Bonnder  solichem  noch  teglich  aoßwarten  mnes,  wais  anch  nit, 
wann  solichs  ain  endt  nemen  wirdet;  djweil  ich  aber  ain  lectar 
in  der  erczney  zu  Wienn  von  Enr  f&rstl.  Durchlaucht,  und 
damit  dy  schüeler  durch  solch  mein  abwesen  nit  ge^aumbt 
werden,  lanngt  an  E.  F.  D.  mein  unndterthenigist  bitt,  weUe  an 
herm  doctor  Cuspinian  als  superintendenti  universitatis  ainen 
bevelh  ausgeen  lassen,  damit  mir  solich  mein  pillich  abwesen 
zu  khainem  schaden  khem,  sonnder  dyweil  ich  aus  bin,  ainen 
anndem,  der  genuegsam  darczue  ist,  den  ich  auch  anczaigen 
wil,  annemen;  doch  wann  ich  von  ku.  m*  ledig  wierd  und 
wider  khem^  das  mir  derselbig  weich,  und  ich  in  dieselb  lectur 
wider  eingelassen  werd.  Das  wil  ich  mit  gannczen  und  merem 
▼leys  zu  zeyt  meiner  zu[ruckjkhunft  in  der  selbigen  lectur 
gegen  meinen  schnellem  wider  einpringen.  Thue  mich  hiemit 
E.  F.  D.  unndterthenigist  bevelhen  etc.  E.  F.  D.  unndter- 
thenigister  jj^^^^g  p^^^ß  ^^^^^  ^^  j^^.  erezney. 

Resolution:   Fiat!  soferr  es  an  nachtail  der  lectur  mug 
sein.     Actum  in  consilio  28.  Febr.  1524. 

Orig.  im  Archiv  des  k.  k.  Ministeriaiiifl  lllr  Culius  and  Untenicht. 


V- 

BesetzungsTorschlag    der    niederVsterrelehlselien   Statt- 

halterel  fftr  eine  medicinische  Lehrkanzel  zu  Gunsten 

des  Dr.  Leopold  Jordan  (Wien,  1528,  5.  Juni). 

Durchleuchtigister  grosmechtigister  kunig,  cur  kunigkliche 
Maiestat  sein  unnser  unnderthenigist  willig  und  geflissen  diennst 
in  aller  gehorsam  zu  voran  berait.  Genedigister  herr!  Weiher- 
massen unns  doctor  Leopold  Jordan  von  wegen  der  lectur 
in  facultate  medica,  so  neulicher  zeit  durch  weilenndt  doctor 
Michels  Premarton  todlichen  abganng^)  ledig  worden^  ange- 
lanngt  und  gepeten  hat,  ime  dieselb  lectur  zu  verleihen,  wirdet 
cur  kunigkliche  Maiestet  aus   seiner  supplicacion,   so  wir  der- 

*)  Dr.  Michael  Sartoris  von  Peremirton  ist  am  S6.  Mai  1528  ge- 
storben; Tgl.  oben  8.  175. 


Acta  fae.  medieae  IH.  331 

selben  hiemit  verslossen  zueschickhen,  vernemen.  Und  dieweil 
unns  dann  gemellter  doctor  Jordan  for  geschikht^  gelert  und 
furnemblich  zu  versehung  bestimbter  lectur  der  ertzney,  die  er 
ain  zeit  lanng  in  vorgenannts  Michels  abwesen  und  kranngk- 
hait  vleißsigklich  verwesen^  dardurch  die  schueler  numallen  ain 
liebung  zu  ime  gewunnen  haben^  taugenlich  beruembt^  ist  dem- 
nach an  eur  kunigkliche  Maiestet  unnser  unnderthenig  bit,  die 
welle  gedachten  doctor  Jordan  für  annder  zu  bestimbter  lectur 
genedigklichen  aufnemen  und  ine  darzue  khumen  lassen,  so 
versehen  wir  unns,  er  werde  dieselb  lectur  mit  fleiß  zu  der 
schueler  nucz  und  frumen  versehen  und  außrichten.  Eur  kunigk- 
lichen  Maiestet  unns  damit  in  aller  unnderthenigkait  bevelhenndt. 
Datum  Wienn,  am  funfften  tag  des  monats  Junii  anno  etc.  im 
xxviij^°.  Eur  kunigklichen  Maiestet  underthenigist  gehorsam 

Stathallter  und  Regennten  der  Niderösterreichischen  lannde. 

Der  kunigclichen  Maiestat  zu  Hungern  und  Behaim,  ertz- 
hertzogen  zu  Osterreich  etc:  unnserm  genedigisten  herrn. 

Orig.  mit  aufgepresstem  Siegel  im  Archiv  des  k.  k.  Ministeriums  für 
Cultus  und  Unterricht. 


VI. 

(zu  Seite  222.) 


a)  €tegeiiTorstellung  der  medleinischen  Facnität  an  die 

niederSsterreleklsche  Statthalterel  auf  deren  Befehl,  zwei 

IiifectIonsSrzte  zn  stellen  (Wien,  1540,  April). 

Römischer  ku.  Majestät  etc.  unnsers  allergenedigisten  herrn 
hochlöblich  Verwalter  stathalterambts^  cantzler^  regenten  und 
rate  der  niederösterreichischen  lannde,  hochwirdig,  wolgeborn, 
gestreng,  hochgelert,  edl,  vesst,  gnädige  herrn!  E.  G.  haben 
uns  doctoresen  der  ertznei  facultet  ain  bevelch  den  22.  tag 
Apprillis  zuestellen  lassen,  in  welchem  E.  Q.  uns  bevelhen,  ain 
oder  zwo  verstanndig  und  kundig  personen  aus  unserm  mitl 
furzunemen,  die  neben  der  von  Wienn  verordenten  personen 
die  krankhen,  dabei  sich  solcher  infection  zu  besorgen  ist, 
aigentlich  besehen  und  dieselben  judiciem  können,  und  volgends, 
wie  dieselben  befunden,  dem  burgermaister  anzuzaigen. 

Acta  fiMnltatia  medioae  III.  21 


o22  Acta  fac.  medioae  IIL 

Genedig  herren!  Wir  bitten  E.  G.  in  aller  unnderthenig- 
khait,  disen  bevelch  zu  mildern^  angesehen  dass  wir  doctores 
der  ertzney  facaltet  vorhin  ain  sehwäre  purdt  auf  unns  tragen^ 
wenn  aus  unnserm  mitl  albeg  zwen  verordennt  sein,  ainer  zu 
den  armen  leutten  in  das  spitall,  dieselbigen  irer  notdurfft  nach 
zu  versehen,  der  annder  aller  armer  leut,  so  in-  und  ausser- 
halb der  stat  sein,  die  in  besuechen,  seiner  phlicht  nach,  mnb 
Gots  willen  ratsam  zu  sein.  Haben  auch  also  ein  lannge  zeit- 
heer  sölliche  Ordnung  unndter  unns  gehalten,  den  armen  zu 
guet,  wie  dann  menigclich  wissendt.  Über  das,  so  ist  auch 
dhainer  in  unser  facultet  und  mitl,  der  ainem  armen,  so  umb 
Gots  willen  rat  begert,  soliches  verzigen  wtirdt,  unangesehen 
daz  auch  annder,  so  sich  doctores  beruemen,  hie  sein,  die  nit 
weniger  gnieß  haben  als  wir,  und  doch  solher  purden  aller  ent- 
laden sein. 

Es  mögen  auch  E.  G.  als  die  hochverständigen  woU  er- 
messen, diewejl  unser  dhainer  in  der  facultet  von  gemainer  stat 
dhain  Stipendium  nit  hat,  auch  unsers  dhains  mit  anschlag  der 
steur,  robat  und  in  ander  weeg  weniger  als  der  gemain  burgerß- 
man  gar  nicht  verschondt  wirdt,  darauf  unser  höchstes  bit, 
disen  bevelch  zu  ringern. 

Weitter  kunnen  auch  E.  G.  abnemen  und  erwegen,  so 
sich  ain  gemaine  infection  zuetragen  sollt,  des  wir  doch  in  dhain 
weeg  verhoffen,  des  auch  der  allmechtig  Gott  lang  verhueten 
welle,  wissen  wir  warlich  nit,  welcher  aus  unns  sich  mit  seinem 
weib  und  khindt  in  solliche  geverlichait  geben  wollt,  allain  er 
war  dann  mit  provision  und  stipendio  dermassen  verpunden, 
dass  er  seiner  phlicht  halben,  wie  dann  an  vill  orten  der  ge- 
brauch ist,  sich  nit  khundt  abziehen. 

Unnd  so  sich  ainer  oder  zwen  solichem  bevelch  nach  ge- 
horsamblich und  gemäß  selten  halten,  wtirdt  in  dardurch  ir 
practikhen  und  narung  abgeschnitten,  zusambt  der  grossen 
geverlichait,  die  sj  ubersteen  muessten,  und  alsdann  weder  von 
reich  noch  arm  rat  halben  haimbgesuecht  wtirden,  wenn  sj  der 
ortten  geen  sollten.  Derhalben  ist  unnser  diemuetig  anlanngen 
und  hochfleissig  bitt,  E.  G.  wellen  unns  aus  oberzelten  eehafften 
Ursachen  genedigclich  bedenkhen  und  disen  E.  G.  gegeben 
bevelch  mildern.  Auch  hat  ain  ersamer  rat  allen  und  yeden, 
so  doch  derhalben  gebraucht  werden,  als  appottekher,  wundt- 
ärtzt  und  pader,   mit   dem   höchsten   auferlegt,   wo   ain   person 


Acta  &e.  m«di0M  Ui.  323 

inficiert  oder  krankh  wurde^  solliches  mit  dem  allereeisten  dem 
herrn  burgermaister  anzuzaigen,  des  wir  in  unnser  facultet^  wie 
bisheer  bescheben,  mit  höchstem  vieis  nit  underlassen  wellen. 
Thuen  unns  E.  G.  hiemit  bevelhen. 

E.  G.  unnderthenig 

der  ertznei  facultet  doctoreß. 

(Rathschlag  der  niederOsterreichischon  Regierang:)  Der  Rom.  kunigin, 
uunser  allergnedigisten  frauen,  raten  ziiezustellen,  und  bedennkht  die  regie- 
rang,  dieweill  die  suplicanten  khain  provision  haben,  das  inen  dise  pürd  wider 
Iren  willen  nicht  aufzuladen  sey»  sonnder  sy  bei  irem  erpieten  bleiben  Hess. 

27.  Aprillis  anno  1540. 

(Resolution:)  Die  Regierung  soll  denen  von  Wien  dise  der  ertzney 
facultet  supplication  znestellen  lassen  und  inen  auflegen,  nachdem  die  Rom. 
kunigl.  Majestät,  unnser  allergnedigiste  frau,  angezaigter  facultet  waygerung 
auß  Ursachen  darinnen  vermeldt  ye  fUr  billich  achtet  und  erkhent,  das  dem- 
nach sy,  die  von  Wien,  mit  ainem  oder  zwayen  der  facultet  auf  ain  zimb- 
liche  Provision  oder  besoldnng  hanndlen,  damit  sy  dansue  on  beschwärung 
bewegt  und  also  statlicher  die  kranckheytten  besehen,  judiciert  und  curiert 
mugen  werden.  Ex  consilio  Domine  Regine 

Yienne,  27.  Aprillis  anno   1540. 

h)  Burgermalstor  and  Bat  der  stat  Wienn  be rieht  und 
unnderthenig  hitn  auf  der  ertzney  facultet  doctorn  hlc- 
neben  llgennd  supplication  und  yernialnte  entschuldlgnng 

(Wien,  1540,  nach  dem  37.  April). 

Rom.  khunigl.  Majestät  etc.  unnsers  allergcDedigisten  herrn 
hochlöblich  Verwalter  stathalterambts,  cannzler  und  regenten  der 
niderösterreichischen  lannde,  hochwirdiger,  wolgeborn,  gestrenng, 
hochgelert;  edl  und  vesst;  genedig  herrn!  Der  Römischen  Khu- 
nigin  etc.  unnser  allergenedigisten  frauen  und  E.  G.  ratslag, 
damit  der  ertzney  facultet  doctorn  hienebenligende  supplication 
und  entschuldigung  überschriben  ist,  haben  wir  underthenigister 
und  undertheniger  gehorsam  verstannden,  und  weiten  nichts 
lieberSy  dann  das  wir  dieselben  volziehen  möchten.  Unns  ist 
aber  solches  aus  volgennden  gegründten  und  warhafften  Ur- 
sachen nit  müglich. 

Erstlich  haben  wir  mit  grossen  uncosten  unnderstannden, 
das  lasaret  oder  spital  in  der  Siechenalls  mit  etlichen  unnder- 
schidlichen  zymern,  khuchen  und  camern  zu  pawen. 

Item  darein  pethgwandt,  holz,  salz,  leinbat,  essen,  trinkhen 
und  annders  fuern  lassen. 

21* 


324  Acte  fiM.  madicM  111. 

Item  roß,  wägen  und  wagenkhnecht  au%enomen,  auch 
annder  dinstpoten  bestellt  umb  wochennliche  besoldung,  so  denen 
khrannkhen  und  inficierten  personen  tag  und  nacht  auswarten 
mit  kochen,  legen,  fliern  und  in  annder  weeg. 

Item  ainen  Magistrum  sanitatis,  zwen  barbierer  und  Wund- 
arzt, auch  appotekher  angenomen. 

Dergleichen  hanndlen  wir  mit  ainem  aignen  doctor,  denen 
allen  muessen  wir  groß  besoldung  und  unnderhaltung  geben, 
auch  die  appotekherejen  alain  aus  gemainem  armen  statsekhl 
bezallen,  zusambt  dem,  was  auf  seuberung  der  stat  jederzeit 
lauffet,  unangesehen  das  mer  dann  halbe  stat  in  khainem  bür- 
gerlichen mitleiden,  auch  mit  dem  höchsten  beschwärlich  und 
nit  gepurlich  ist,  den  anndern  halben  tail  der  innwoner  hochs 
und  nidem  stannds  in  jetzerzellten  ausgaben,  auch  stat-  und 
wassergepejen  zu  übertragen,  wie  E.  G.  als  die  hochverstänn- 
digen  solchs  genedigcUch  und  wol  selbs  ermessen  khonnden  und 
vilfeltigkhlich  von  unns  mit  betruebnus  verstänndigt  sein. 

Sollen  wir  nun  über  das  noch  zwayen  doctom  insonnder- 
hait  besoldung  oder  provision  geben  und  grössere  pürden  dann 
vor  auf  unns  laden,  das  würde  gemainer  stat  und  der  armen 
burgerschafft  khainswegs  eilräglich  noch  muglich  sein. 

Und  dieweil  sich  dann  die  doctores  der  erzney  alhie  bey 
der  stat  wol  und  reichlich  neren  und  weder  mit  gerhabschafft 
noch  anndern  statämbtern  nit  beladen,  auch  auf  ir  practic  oder 
khunst,  es  sey  dann  durch  der  fftnff  lannde  auBSchüß  insonnder- 
hait  bewilligt  gewest,  nichts  angeslagen  wirdet,  so  achten  wir 
für  zimblich  und  pillich,  das  sy  in  solchen  sterblichen  leuffen, 
darinen  sy  am  pessten  helflfen  und  raten  khennden,  auch  ir 
ambt  ist,  neben  unns  mitleiden  tragen  und  khainswegs 
exempt  sein. 

Und  lanngt  hierauf  an  E.  G.  unnser  unnderthänig  hoch- 
vleissig  biten,  die  wellen  solches  alles  höher,  als  wirs  jezo  in 
eyl  anzaigen,  und  fümemblich  behertzigen,  das  nyemands  mer 
dann  die  doctores  der  erzney  all  khrannkhaiten  erkhennen  sollen 
und  mügen,  und  derhalben  die  hochgedacht  Römisch  ELhunigin, 
unnser  allergenedigiste  frauen,  mit  pesstem  fueg,  wie  £.  G. 
zethun  wissen,  erinndern  und  bewegen,  damit  ir  khun.  Majestät 
denen  gemelten  doctorn  der  ertzney  facultet  emnstlich  auflegen, 
nochmals  zwen  aus  irem  mittl  on  verziehen  zu  solcher  besich- 
tigung,  erinnderung  und  curirung  der  inficierten  neben  uonser 


Acta  fko.  medicM  III.  325 

fbrsehenhait  (wie  oben  vernomen)  verordnen,  wie  sy  dann  des 
aus  cristennlicher  lieb  zethun  schuldig  sein,  damit  wir  der  un- 
erträglichen pttrden  und  ausgaben  etwas  entladen  werden  und 
in  zeit  der  fürfallunden  nott,  darvor  unns  der  Almechtig 
lanng  verhuetten  welle,  in  disem  fall  nicht  mangl  noch  ab- 
ganng  erscheine,  denn  an  unns  sol  gar  khain  mttglicher  vleiß 
erwinden. 

So  ist  nit  von  nöten,  das  dieselben  zwen  doctom  albeg 
mit  denen  inficierten  personen  umbgen  dürfFen,  sonnder  sy 
mugen  Ordnung  machen,  das  zu  acht  oder  vierzehen  tagen 
unnder  inen  abgewechslt  und  gleichait  gehalten  werde,  wie 
wir  mit  unnsem  verordenten  personen  zu  hallten  auch  fbr- 
genomen  haben. 

Und  ob  sy  vermainten  beschwert  zu  sein  an  etlichen  per- 
sonen, so  hie  ertzneyen  und  nit  doctoren  wären,  die  inen  auch 
ir  narung  unpillich  entziehen  selten  etc.,  haben  wir  inen  bißher 
auf  ir  anzaigen  allzeit  gaten  beystannd  erzaigt,  wellens  auch 
noch  gern  thun,  oder  E.  G.  möchten  solchs  von  hoher  ober- 
khait  wegen  selbs  fUrkhomen  und  wennden.  E.  G.  unns  hiemit 
unnderthenig  bevelhendt. 

E.  G.  unnderthenig  gehorsam 

Burgermaister  und  Rate 
der  stat  Wienn. 

Orig.  im  k.  n.  k.  Haas-,  Hof-  und  Staatsarchiv. 


VIL 

Modicae  facultatis  berlcht  und  guetbedunekhen  anff  der 
Römischen  kunlgllchen  Malestet  genSdigen  beyelch,  so- 
vll  die  facnltet  Ir  Ordnungen,  statuta,  beschwSr  und 
loebliche  nottwondig  erhaltnng  bolangenndt  (Wien,  1554, 

zwischen  1.  und  17.  Januar  *)• 

1.  Von  den  statutis.  Zum  ersten  hat  die  facultas  me- 
dica  alle  und  jede  statuta  abschreiben  lassen  und  zu  den  sel- 
bigen von  capiü  zu  capitl  verzaichnen  lassen,  was  bißher  stetz 

^)  Vgl.  zum  Datum  die  nähere  Begründung  in  (f)  W.  Hartl  und 
K.  SchrauTs  Nachträgen  zum  dritten  Bande  von  J.  v.  Aschbach*8  Geschichte 
der  Wiener  Universität  I,  1  (Wien  1898),  S.  30G. 


326  Acta  Ho.  medicae  III. 

gehandelt  worden  ist,  and  wo  ainer  merern  defension  und 
hanndthabung  von  nötten,  dannit  durch  der  kais.  Maiestet 
genaden  und  miltickhait  aller  Unordnung  fÜrkhomen  werd,  und 
guette  Ordnung  erhalteni  wie  dann  solliches  der  alten  hochlob- 
liehen  forsten  von  Osterreich  privUegia  und  induld,  welche  die 
alten  statuta  beckhrefftigt  haben,  mit  sich  bringen. 

2.  Von  den  iQctoribus  publicis.  Was  die  lectores  me- 
dicos  bedreffen,  ist  vorhin  gnuegsam  in  der  Römischen  kun. 
Maiestet  neuer  Reformation  außgedruckht  worden;^)  dieweil  aber 
die  kun.  Maiestet  genädigist  bevolchen,  die  namen  der  lectoren, 
derselbigen  stipendia  klerlich  außzudruckhen,  zaiget  die  facultet 
unnterdenigist  an,  das  vormals,  ehe  Josephus  Salandus  ge- 
lesen hatt,  bißher  stäts  drey  lectores  ordinarii  gelesen  haben, 
laut  der  Reformation,  nemlich  Theoricus  Ordinarius  Doctor 
Wolfgangus  Lazius,  der  erst,  welichem  in  der  neuen  Refor- 
mation gebürt  zu  lesen  hora  sexta,  Aphorismos  Hippocratis, 
libr.  de  crisibus,  libr.  de  diebus  decretoriis  Qaleni,  artem  par- 
vam  Galeni;  der  selbig  lector  soll  auch  des  jars  einmal  im 
winter  ein  anatomiam  halten. 

3.  Der  ander  ist  Franciscus  Emericus;  soll  lesen  prac- 
ticum  aliquem  insignem,  ut  libros  Galeni  secundum  loca,  Paulum 
Aeginetam,  Alexandrum  Trallianum,  libr.  Galeni  ad  Glaucum  de 
differentiis  febrium. 

4.  Der  dritt  lector  ist  ettlich  jar  und  noch  die  negst  ver- 
gangne angaria  gewesen  Doctor  Mathias  Cornax,  so  ettlich 
jar  bei  der  universitet  gelesen,  dem  haben  gebürt  liber  de  con- 
stitutione artuum,  liber  de  temperamentis,  liber  de  facultatibus 
naturahbus,  de  natura  humana,  de  elementis. 

5.  Vber  disen  driten  ordinarium  professorem  hat  die  Ro- 
mische k.  Maiestet  Josephum  Salandum  vor  eim  iar  bestellet 
quartum  professorem,  welcher  khain  salarium,  noch  bestimpte 
lection  in  der  neuen  Reformation  hatt,  sonder  ex  abundanti  von 
der  k.  Maiestet  genädigisten  wolgefallen  angenommen  worden; 
stellen  wir  derhalben  allhie  der  k.  Maiestet  zu  genädigisten  wol- 
gefallen heim,  ob  ihr  Maiestet  noch  well  vier  lectores  in  facul- 
tate  medica  haben,  unnder  wellichen  der  virte  ein  chyrurgus 
sein  sollt,  aber  dieweil  doctor  Mathias  Cornax  die  seinig 
lectur  vor  einem  halben  iar  resignirt,  das  doctor  Josephus  in 


»)  Vom  I.Januar  1554  (bei  Kink,  II,  S.  373— 401). 


Acta  fac.  medioao  III.  327 

sein  locam  einkhem,  und  zu  der  selbigen  stund,  und  diesel- 
bigen  puecher  profitirt,  die  vormals  tertius  professor  profitirt 
hab;  er  soll  auch,  der  Josephus,  als  der  nach  im  einthritt, 
tanquam  iunior  inter  doctores  facultatis  und  professores  postre- 
mum  locum  iuxta  statuta  haben,  wiewol  er  sich  Josephus 
andern  vorbricht  und  laudabilem  constitutionem  principum 
zuruckhwiirfft,  und  alle  Ordnung  und  stunndt  zerthrentt,  des 
sich  die  facultet  mit  dem  höchstem  gegen  der  k.  Maiestet 
beckhiagt,  underthanigist  bittend,  ihr  Maiestet  wol  genädigist 
den  neuen  einkhomenden  professoribus  solchen  hochmuet  nicht 
gestatten,  sonder  darob  sein,  das  er  Josephus  und  andere  sollen 
legibus  facultatis  coerciert  werden. 

6.  Es  siecht  auch  die  facultet  für  nottwendig  und  guet  an, 
das  man  alle  cotember  ein  disputation  publicam  in  medicina 
holte,  und  das  die  lectores  nach  ierer  Ordnung,  die  sie  secundum 
loca  haben,  disputiren,  wie  dann  zum  thail  in  der  neuen  Refor- 
mation gemelt. 

7.  Was  die  besoldungen  und  salaria  belangend.  Die 
facultet,  so  auch  ein  ebenbild  nimbt  von  andern  universiteten 
in  teudschen  landen,  so  neuer,  ferner  einer  geringern  reputa- 
tion  und  an  wolfleen  orten  gelegen,  sieht  für  guett  an,  das  den 
zween  senioribus,  welchen  die  zwo  fümembliche  lecturen  ge- 
büren,  nemblich  theorica  und  practica,  gleiche  stipendia  geben 
würden,  nemlich  einem  zwaihundert  gülden  Reinisch,  dem 
dritten  aber,  als  dem  intercalari  und  jüngstem,  anderthalbhundert 
gülden,  und  wo  ein  chyrurgus  bestellt  wurd,  dem  selbigen 
funffzig  gülden  Reinisch;  auf  das  aber  der  jünger  professor 
physicus  dester  fieissiger  sei,  sech  sie  vor  guet  an,  wann  er 
drei  jar  sich  wol  und  fleissig  bei  der  universitet  gehalten  hett, 
das  er  alßdann  den  senioribus  geleiches  Stipendium  bekhäm; 
alß  offt  aber  ein  junior  außstuendt  und  nicht  über  drei  jar 
profitirt,  soll  er  nur  anderthalbhundert  gülden  Reinisch  haben; 
soUiches  wirt  zu  erhaltung  und  anrayzung  merers  fleiß  bei  den 
jungen  professoren  nicht  untaugUch  sein,  dann  sich  in  dem  fal 
offt  mit  den  personen  Veränderung  zuthragen  mugen. 

8.  Was  die  personen  und  den  fleiß  der  profes- 
soren bedreffendt.  Was  den  fleiß  oder  unfleiß  der  lectom 
betreffendt,  zaiget  die  facultet  Romischer  kun.  Maiestet  unter- 
danigist  an,  das  in  ihrer  facultet  jederzeit  bißher  gnuegsam 
und  wolgeschickhte  professores  gewesen  sein;  ob  sie  aber  selten 


328  Acta  fM.  modieae  lU. 

geleesen  haben,  und  etwas  unfleissig  erscbinen  sein,  sey  nicht 
anders  schuldig  daran,  dann  die  khlaine  besoldong,  so  biß 
hieher  gewesen,  bej  welcher  einem  eherlichen  mann  nicht 
müglich  ist,  sich  allhie  zu  Wienn  zu  erhaltenn,  wann  er  so  offlt 
und  fleissig  leesen  will,  wie  man  anderßwo  umb  hoche  stipen- 
dia  list  und  an  wolfailen  orthen.  Soferr  aber  die  kun.  Maiestet, 
wie  dann  genadigistes  Vorhabens,  die  salaria  dahin,  wie  gemelt, 
erstreckht,  soll  ir  Maiestet  sehen  und  befinden,  dass  nicht 
minder  fleiß  und  nutz  von  den  theudschen  und  alten  lectorn 
der  universitet  und  den  studiosis  ervolgen  soll,  alß  von  den 
heerkhomenden  und  frembden;  dann  die  facultet  befindt  wahr- 
hafftig,  das  doctor  Josephus  die  negst  angariam  am  allerun- 
fleissigisten  geleesen  hatt,  so  im  doch  doplt  Stipendium  geraicht 
wtlrdt;  bitt  derhalben  alhie  die  facultet  unterdenigist,  die  kun. 
Maiestet  wollt  iheren  landtsundersassen  professoribus  nicht  minder 
genaigt  sein,  als  denen  von  frembden  nationibus;  wo  aber  je- 
mandts  auß  den  selbigen  bey  den  erhochten  stipendiis  weiter 
unfleissig  befunden  wurd,  mochten  dieselbigen,  wer  sie  wem, 
von  hen'n  rector  und  Consistorio  genuegsam  gestrafft  werden, 
oder  die  lectur  mit  fleissigern  imd  tauglichem  leuten  von  der 
hochloblichen  regierung  vorsehen  werden. 

9.  Der  facultet  beschwär  ettlicher  artickhel  halben. 
Zum  ersten  bekhlagt  sich  die  facultet  mit  dem  höchstem,  dass 
neue  frembde  doctores,  welche  täglich  heerkhommen,  sich  des 
nutzes  der  practickhen  gebrauchen,  aber  die  onera  und  officia 
bei  der  universitet  und  repetitiones  solennes  underlassen;  sie 
geben  auch  nicht,  was  sie  in  fiscum  facultatis  zu  geben  schuldig 
sein,  dardurch  die  solennitates  in  facultate  und  famulus  publicus 
erhalten  werden,  welches  nicht  allein  zu  verkhleinerung  der 
Statuten  raicht,  zu  abpruch  der  alten  loblichen  Privilegien, 
sonder  die  facultet  nimbt  täglich  an  der  zal  je  lenger  jhe  mer 
ab,  und  will  niemand  mer  darein  khomen,  niemand  die  onera 
hospitalis,  onera  invisendomm  pauperum,  commissionum  ab 
excelso  regimine,  apothecamm  visendarum,  tributorum  etc. 
tragen  helffen,  und  welches  das  groste  ist,  die  auch  verordnete 
professores  sein,  widern  sich  desselbigen. 

10.  Es  beklagt  sich  auch  die  facultet,  das  den  doctoribns, 
auch  dem  gemainem  nutz  zue  mercklichem  schadem,  die  pri- 
vilegia  nicht  gehalten  werden,  so  von  weilandt  säliger  gedecht- 
nus,  kaisern,  kunigen,  ertzhertzogen  zue  Osterreich  geben  und 


Aeta  fae.  medieae  lU.  329 

bestättigt  worden  sindt^  sonder  Juden,  lanndfarem,  allerlai 
betriegem,  weibern,  in  physica  zu  practitzirn  gestattet  wirt,  die 
sie  doch  nie  gelernet.  Welliches  warlich  nicht  allain  zue  ver- 
khlainerung  eines  sollichen  hohen  gi*adus,  sonder  zu  grossen 
schaden  des  gemainen  volks  reichen  ist,  dann  täglich  von  den 
betriegem  viel  dardurch  verderbt^  an  den  petüstab,  auch  vom 
leben  zum  tod  bracht  werden. 

11.  Zum  dritten  beschwert  sich  die  facultet,  das  den 
doctoribus  facultatis  außerhalb  vertzinsung  ihrer  bürgerlichen 
güetter,  steur  wirt  angeschlagen  auf  iehre  freye  khunst  und 
practickhn,  under  eim  namen  eins  mitleidens,  welches  die  doc- 
tores  abtrinnig  von  der  universitet  macht,  und  ist  aperte  contra 
omnium  universitatum  privilegia,  ut  est  in  leg.  Imperat.  codice 
de  professoribus  et  medicis. 

12.  Was  belangendt  die  andern  artickl,  so  die  k.  Maiestet 
rectori  und  Consistorio  auferlegt,  lassen  wirs  bei  desselbigen 
guetsbedunckhen  beleiben,  und  wollen  also  mit  den  nottwen- 
digen  articklen  in  unser  facultet  beschlossen  haben,  thuen 
unnß  hiemit  in  der  Romischen  k.  Maiestet  genaden  und  wol- 
geffallen  undterdenigist  befelchen  und  ergeben,  undterdenigist 
bittend,  die  Romische  k.  Maiestet  wöll  die  facultet  bei  ihren 
alten  löblichen  Statuten  und  gewonhaiten  beleiben  lassen. 

Decanus  und  doctores  facultatis 
medieae. 

Gleichzeitige  Copie  im  Archiv  des  k.  k.  Ministeriams  für  Cultns  und 
Unterricht. 


REGISTER. 


A. 

Ab?iaH»er, 

Mag.  loannes  Abhanser,  procnrator 
fac.  med.  121,  136,  153. 
AhUzL 

Mag.  lofaannes  Abitsl   de   Wolfra- 
mitz,  scol.  med.  62. 
Adami, 

A.  empiricas  32. 
Adamiu. 

loannes   AdamoB  Eperiensis   Hnn- 
garns,  med.  doctor  311. 
Adler. 

Mag.  Qeorgias  Adler,  chimrgas  263. 
Aicher  (s.  aaeh  Ayeher), 
Andreas  Aicher  Salisbnrgensis,  scol. 
med.  166. 
AichoUz  (AchoUtUu,  Aehcixitu). 

loannes  Aicholtz  Aastriaens,  art.  et 
med.  doctor.  246,  291,  296,  296, 
800,  309. 
Alberti, 

Cesarios   Alberti    [dictns  Watsten- 
rode   de   Thornn],   art.  et   med. 
doctor  304. 
—  8.  Domhoftr, 
Albmtu, 

Mag.  Dominicus  Albinns  ex  Swey- 
nitz,  scol.  med.  106. 
Aldhaifu. 

lobannes  Aldhans  de  Goldperg,  art. 
et  med.  doctor  306. 
AloDander,  s.  Pficzer,  Scotus. 
AU  Pascha,  Statthalter  von  Ofen  283. 
Alost,  8.  Stophu. 
Altenbnrg,  s.  Der. 


Altsool,  8.  Bagay, 
Amberg,  s.  Matter, 
Atnfnan. 
Steffanns  Amman   de   Perig,   scol. 
med.  62. 
Andelo. 

Walthems  de  Andelo,  Anwalt  der 
Stadträte  zu  Wien  40,  42. 
Andreag. 

Dr.  Andreas,    procurator  fac.  med. 

129,  133,  163. 
Mag.     Andreas,     chimrgas     apnd 
S.  Marcnm  [Vienn.]  246. 
Anffrer, 

loannes  Angrer,  jar.  doctor  65,  123. 
Arihart, 
Hellas  Anhart    Graczensis   Styrtis, 
med.  doctor  281,  287—289,  296, 
309  (CarintosI). 
AnkaretUer  104. 

Anfutj  Regina  Rom.  160,  169,  171. 
Ardacker,  8.  ffueber, 
Arnsdorf  (oder  Arensdorf),  s.  TeUer. 
Angsbarg,  s.  PaiUnger. 
Aurifaber  (Auri/aM), 
Johannes  Aarifaber  [theol.  doctor], 

rector  uniy.  192. 
Johannes  Anrtfaber,  scol.  med.  162. 
Ayeher  (s.  aach  Aicher). 

loannes  Ayeher  de  Wolckenstorff, 
art.  et  med.  doctor  86,  120 
(Eycher),  122,  125,  128,  168, 
169,  176,  307. 
Aygd, 
lobannes  Aygel  de  Neunbargo  Fo- 
rensi,  art.  et  med.  doctor  304. 


332 


Begister. 


B. 


Baden  (NiederOsterr.),  s.  LaxentaUer, 

Puehgpaum, 
Bagay, 

lohannes  Bagay  de  Antiqao  Solio, 
stud.   stndii    Cracoviensis,    scol. 
med.  68. 
Bdibus. 

leronimus  Balbns,  doctor  [jnr.]  34. 
BcUdironu», 

Baptista  [Baldtronos],  med.  doctor 
122,  127,  136. 
Baptüta,  8.  BtUdironuB. 
BarharoMa  (Khair-ed  Din),  Paspha  und 
Admiral  der  türkischen  Flotte  199. 
BarbiUmKnria. 

B.  empiricns  195. 
Barchanata^ 

Bemhardas  Barchaneta  237. 
BarcoviuM  286. 
Barikolometu. 
Dom.  Bartholomena,  ma^ster  chori 
269. 
—  s.  TichUl, 
Banmgarten. 
loliannea   de   Pawngarten,    art.  et 
med.  doctor  306. 
Bayreuth,  s.  Komdorffer. 
Behek  282,  284,  286. 
Berg,  B.  Amman, 
Bergamo,  b.  SdUmdtu. 
BemharduB. 

BernharduB  apothecarinB  42. 
Bemhart  (WemhartJ, 
Mag.  LeopoldoB  Bemhart  ex  Stain, 
Bcol.  med.  177,  187,  192. 
Benutadt,  b.  Han. 
Bibrach,  b.  PoteUer. 
Binderei,  b.  BunderUn, 
Bmeüut. 

Antonius    Binelliu     ItaluB,     med. 
doctor  310. 
BiUnerus. 

loanneB   BittneruB    SylesiuB,    med. 
doctor  311. 
Blanbeoreo,  b.  Muamez. 
Blayiensis,  b.  Heinrich, 


Bologna. 
BartholomeuB    Bononiensis     (Bolo- 
giiese)  Italas,  chirurgus  234,  236 
(de  Bolog^ia),  238  (Bolognensis). 
Bolvila,  Bolvilos,  b.  Polboeiler. 
Bona, 

Bona  apothecarins  271,  Note  1. 
Bona  (Borga), 
Cosmaa  de  Borsa  Hispanos,  art.  et 
med.  doctor  149,   150,   168,   169, 
172,  176,  308. 
Brandeaidea, 
loannes  Brandesides  Bohemos,  med. 
doctor  310. 
BraaHeanua, 
lohannes    Alezander    Brassicaniis, 
doctor  [jar.],  decanns  fac.  jar.  196. 
Brannan,  s.  EytaUr,  Nemnan, 
Breslan,  s.  JFVoim. 
Brieg,  s.  Staynnua. 
Brizen,  s.  Leffdholz^ 
BrntenoB,  s.  iVotm. 
Budweis,  s.  Mandel, 
Btmderlin  (Binderei,  WinderUn,  W^n- 
derel). 
Mag.    Sebastianns    Bunderlin,    lic. 
utriasqne  jur.  123,  137,  188,  142, 
167,  168. 
Buehamer, 
Mag..WendalinaB  Buehamer,   pro- 
cnrator  fac.  med.  130. 
Burger, 
Christophoras  Baiger  Morayii8,med. 
doctor  310. 
Buigstall,  s.  öleKfi. 
Bittbeck, 
Aagerios  de  Bnsbeck  278,  Note  1. 

Caeear  (Ceaar), 
SebaldoB  Caesar  Norinbergenais,  art. 
et   med.  doctor   287—290,    293, 
296,  298,  299,  302,  309. 
Camülua. 
Dom.  Egidias   Camillns   Morayna, 

scol.  med.  143. 
DoctorisCamilli  defancticoniaz278. 


Begutar. 


333 


Cappiicer. 
Laurentias  Capplicer  ex  Capplicz, 
bacc.  jur.,  scol.  med.  57. 
CaroUit  V.,  Imp.  146,  147,   160,   171 
—  178,  286,  237,  238,  249,  307. 
C.  hemiarum  sector  230. 

—  8.  auch  Mifuter, 

Caapar,  Mag.,  8.  KdlhMorj  iVinner. 
CkuUtegittM, 
Dom.    [Christophorus]    Gastilegins, 
Hi8pan.  cancellarius  234. 
CeUing,  s.  ZeUcing. 
CepusienBifl,  8.  Zips. 
Ctrmu, 
Matiheus  Cervas  loachimicus,  bacc. 
art.  et  8Col.  med.  291,  292. 

—  8.  auch  Hirsch. 

Cham  (Bayern),  8.  Lechner. 
Chrittophom»,  Dr.,  8.  HiffteL 
Chrytaeua. 
Bartholomeus  Cbrysaens  Glacensis 
Silesios,  med.  doctor  310. 
Chyrrtr. 
Paulos    Chyrrer    Coronensis,    scol. 
med.  193. 
ObQckky  8.  Czyhak. 
Cilli. 

Mag.  Briccius  de  Cilia,  theol.  lic, 
vicecancellariTis  6,  9  (rector). 
Clemma  VII.,  Papst  171,  200. 
OoUimüiiu,  8.  Tanateier. 
Oonradtu. 

C.  aromatarius  33. 
Conatantmtia. 
Constantinus    Italas,    aromatarius 
221,  231. 
Oontorini. 
[Francesco]    Contarini,    venetiani- 
scher  Botschafter  in  Wien  199. 
Oopler. 
Wolffgangus  Copler  Argentinensis, 
med.  doctor  Yenetus  86. 
Ooppu9  (CopuaJ. 
loannes  Coppus  ex  Lantzsperg,  scol. 
med.  119,  162. 
Oomaritu. 
Diomedes  Comarius  Zuiccaviensis, 
med.  doctor  310. 


CorrukK, 
Mathias  Comax  Olomncensis,  art. 
et  med.  doctor  227,  229,  233, 243, 
247,  261,  253,  Note  2,  257,  268, 
260,   266,   296,   308,   309   (Gor- 
nacius!). 
CotummuB, 
Mag.  Leonhardus  Coturninus  alias 
Wachteler     ex    Kirchen    untter 
Deck,  scol.  med.  105. 
OolumofHut  (Cotumutius). 
Mag.  Gnilhelmus  Coturnossius  Cor- 
tracenus,     scol.   med.   246,    278 
(Flander). 
Courtray,  s.  Cfofumo»situ, 
Cremetzer, 
Mag.  Henricus    Cremetzer   Neuen- 
burgensis    (1.    Nuerenbergensis), 
.  scol.  med.  84. 
Cfu$pinianus. 
lohannes  Cuspinianus  ex  Schwein- 
furt, art.  et  med.  doctor  35,  36, 
39,  40,  43--45,  53,  56,  60,  61, 
64,   66,   76,   79,  83,   87,  89,   93, 
94,  102,  106, 108,  109,  121,  126, 
168,  176,  307. 
Cutigiua. 
Martinus    Cuttgius    Silesius,    med. 
doctor  311. 
Czächkl,  8.  ZeckeL 
Cfzerotinus,  s.  ZeroUn. 
Czybak. 
[Emericus]  Czybak,   „Bischof*  von 
Grosswardein  197. 


D. 


Dabrohoat,  s.  DobrohoH, 
Dadius. 
Andreas  Dadius,  art.  et  med.  doctor, 
prof.  ord.  287,  288,  293,  295,  296, 
309. 
Dänemark,  s.  Zimmerius. 
David. 

Mag.  David,  empiricus  217. 
Dengen. 

Wolffgangus  Dengen  Stueckardinus, 
scol.  med.  177. 


334 


Befistor. 


Der. 
Franciscus  Der,   nobilU  in  Alten- 
bnr^  239. 
Dietrich. 

Theodoricns  Marcellus,  kais.  Oberst 
282,  284. 
Diklewang  (oder  Dirlewangf). 
Meyster  Paul  Diklewang,  chirurgiu 
280,  243,  Note  1. 
DobrohoMt, 

[LeonarduB]  Dabrabost  [doctor  jnr.] 
163. 
Donauwörth,  s.  Phlieger,  Pueehamer, 
Doria, 

Andre  Doria,  kaia.  Admiral  199. 
Domhofer, 
lohannesAlbertlDomhofer  deLanff, 
med.  doctor  76,  86  (Loflf)*  87,  88, 
90,  93,  94  (Dorndorffer),  307. 
Dueren  (?  im  Rheinland). 
[Mag.]  GoewinuB  de  Duemen,  med. 
doctor    (ygl.  Acta    fac.  med.   I, 
20,  96),  304. 

E. 

Eberhardi, 
[Mag.]  UdalricuB  Eberhardi  deNeun- 
burgo  Ciaustrali,  med.  doctor  306. 
Meridorfer  (Ebergtorffer). 

Andreas    Eberstorffer    Viennensis, 

med.  doctor  310. 
lohannea  Ebersdorfer  apotfaecarius 
234. 
Merttorff. 
Wenesch  (=  Benedict)  von  Ebers- 
torff,  Erbkamrer  und  Anbald  des 
landmarschalcksambt    in    Öster- 
reich 42. 
Echterdingen,  s.  Scipio. 
Eckh. 
Magnus  v.  Ekh  [und  Hungersbach], 
Frh.  260,  261,  280. 
Ecket  (Eekhel). 
lochaim    (I)    Eekhel    ex    Ravas- 
p&rga ,     mag.    Parisinus ,    scol. 
med.  86. 
Nicolaus  Eckel,  stud.  med.  152. 


Ederue. 

Georgius  Ederus,  doctor  [jur.],  rec- 
tor  uniy.  299,  300. 
Edlatperger, 
Dom.  Ladislaus  Edlasperger,   civis 
Yienn.  131,  132. 
EdUnger. 
Mag.  Martinua  Edlinger  [theol.  lic] 
123,  168,  176  (rector  uniy.). 
Eggingen,  s.  Rief. 
Eibenschüts,  8.  Munckh. 
Eitüng. 
Michael  baro  de  Eitaing  160. 
Dominus  et  magnifica  Domina  ab 
Eitsing  234. 
Ekh,  s.  Eekh. 
Elbing,  s.  Fraun, 
EUtabeth,    Enhersogin    yon    Oester- 

reich  214. 
EmericuB  (Emerich,  Emrich). 
Franciscns   Emericus    Oppavianus, 
art.  et  med.  doctor,  publ.  et  ord. 
practices  prof.20],  202, 208^210, 
213,  216,  221,  226^228,  238— 
241,  247,  249,  261,  266,  267,  268, 
260,  262,  266,  266,  278,  288,  296, 
298,  308,  309. 
Engeühart. 
Mag.  Egidiufl  Engellhart  ex   Nen- 
burgo  Forensi,  scol.  med.  68. 
Enn. 

Steffanus  Enn  [Viennensis]  26. 
Enzersdorf  (Gross-),  s.  Pügram. 
Enzianer  (Enczianer,  Ena^aner,  En-^ 
UianerJ, 
lohannes  Enczianer  ex  Vberlingen, 
art.  et  med.  doctor  36,  64,  69,  70, 
77,  84,  87,  88,  94,  109,  117,  122, 
126,    134--139,    146,    146,    149, 
160,    164—169,    172,    176,    177, 
178,    189,    191,    196,    196,    201, 
202,    204,    206,    207—209,    212, 
213,    220,    221,   224,    226,    239, 
243,    244,    247,    249,    267,    260, 
307. 
Thomas      Enczianer      Viennensis, 
baoc.  art.    et  doctor   med.   201, 
226,  226,  260,  308. 


Begifltor. 


335 


Eperies,  s.  Ädamtu. 
Braamus,  Mag.,  s.  Rieder, 
Erfurt,  Stadt,  s.  OrUasen, 

—  Universität,  s.  Landen,  Homer, 
Erkel  (Ergkd,  Ergkl). 

lohannes  Ergkel,  notarius  univer- 
aitatis  10,  72,  78. 

—  (Handwerker?)  97,  99,  100. 
Ersingen,  s.  MetsUin. 

Eaeick. 
loannes  Balthazar  Essich  von  Rae- 

dolfzeell  am  Vudternsee,  chinir- 

gos  292« 
Elsslingen,  s.  Hekkentehuet. 
Etschland,  s.  Chefinger. 
Eyeher,  s.  Aycher, 
EysAler. 

Michael  EysAler  ex  Pravnav,  art. 

et  med.  doctor  6,  31,  36,  306. 


F. 


Faber  (s.  auch  Fabri). 
Ottomarus   Faber    Ulmensis,    scol. 
med.  201. 
Fabianu9,  s.  Puechler, 
Fabri  (s.  auch  Faber). 
D.  lohannes  Fabri,  episcopus  Vienn. 

196. 
Vdalricus  Fabri  Thorborgensis,  art. 
et   med.   doctor    143,    169,    160, 
167,  168,  177  (Bhetus),  189,  190, 
194,    197,    202,    208,    210,    217, 
220,  222—226,  308  (Faber). 
FabrUiua  (FabridiuJ. 
Paulus  FabritiuB,  art.  et  med.  doc-  . 
tor,  regius  mathematicus   287 — 
289,  296,  296,  300,  302,  303,  309. 
Falk  (Falek,  Falckh,  Falch), 
Conradus  Falckh  ex  Tibingen,  art. 

et  med.  doctor  42,  43,  57,  307. 
lohannes  Falch  ex  Tybingen,  scol. 
med.  83. 
Falkonia. 

Michael  Falkonis,  med.  doctor  306. 
FaeholL 
Petrus   Fasholt    de    Leuntz,    mag. 
Wittenbergensis,  scol.  med.  79. 


Federieua,  Dr.,  s.  QraeseL 

Ferdinandus  L,  Imp.  146,  147,  149, 
150,  169,  171,  172,  189,  190, 
192,  196,  198,  214,  235— 
237,  243,  252,  268,  281—284, 
286. 

—  archidux      Anstriae      283,      286, 

286. 
Ferrara,  Universität,  s.  Kindler,  Op- 

Singer,  SaUanua,  Sartoris, 
Fetz. 
Christophorus  Fetz  Viennensis,  med. 
doctor  310. 
Feyrer. 

lacobus  Feyrer  237. 
Fisching,  s.  Ress. 
Flesehner  150. 
Foedericus,  Dr.,  s.  OraeseL 
Forstner, 

Matheß  Forstner  balneator  240. 
Franciseus  L,  Rex  Galliae  171. 

—  Dr.,  s.  Emericua. 

Freiburg  i.  Breisgaa,  Stadt,  s.  Kremer, 
Zieglerus. 

—  Universität,  s.  Krenier, 
Freistadt,  s.  Pschlacher, 
Friderieus  IIL,  Imp.  3—6,  9. 

—  Dr.  jur.  (?)  123. 
Fridinger. 

Bolfgangus  Fridinger,  art.  bacc.  et 
scol.  med.  105. 
Friedberg,  s.  THnckeU. 
Frd  (Frwe). 
Caspar  Frwe  de  Tetnang,  med.  doc- 
tor 26  (Tettnam),  306. 
Fri/dlanndt, 
Nicolaus    [de]    Frydlanndt,    med. 
doctor  305. 
Frylender, 
Mag.  Petrus  Fry lender  ex  Wolfpperg, 
scol.  med.  141. 
Fttrstenfeld. 

piag.]    Nicolaus    de    Fürstenfeld, 
med.  doctor  304. 
Fuseinius,  Fusdnus,  s.  Pr<iun, 
Fux, 
Mathaens  Fux  balneator  266. 
Mathias  Fax  empiricus  272. 


336 


Bagiftor. 


G. 

Qäm$. 
Petnu  Gäms  de  Pbarrkirchen,  med. 
doctor  2. 
Gdrber  (Gerber). 
Mag.  Georgias  Gftrber,  lic.  jnr.  104, 
142. 
Gallbrunn,  s.  Tetchl. 
Oampp. 

Victor  Gampp,  jar.  doctor  123. 
Oarr, 
Michael  Garr,  balneator  yel  cliirur- 
gus  in  Cancellis  280,  281. 
Ga»»er. 
Achilles  Pyrmiuins  Gasser   Linda- 

viensis,  scol.  med.  167. 
Mathias    Gasser    ex    Grftcs   Stirie, 
art.  et  med.  doctor  37,  78,  86— 
88,    90,    93,  94,    105,   106,    110, 
307. 
GoMtgdt, 
Mag.  Gregorius  Gastgeb  Melicensis, 

scol.  med.  112. 
loannes  Gastgeb  Melicensis,  art.  et 
med.  doctor  77,  89—94,  104,  106, 
109,    118,    119,    122,    125,    131, 
136,    137,    146,    149,    166,    168, 
176,    178,    186,    189,    191,    192, 
201,  206—207,  307. 
GalhUschlauM. 
Valentinus  Ga^tischlans  ex  Gordaw 
Moravus,  scol.  med.  119. 
Gebet, 
Mag.   Bartholomeus    Gebel,   rector 
universitatis  188. 
Gebhart. 
Dr.  [jnr.]  Udalricos  Gebhart,  rector 
nniyersitatis  206,.  208. 
Geinperger. 
[Mag.]    Steffanos    Geinperger    ex 
Patavia,  med.  doctor  1  (in  Nova- 
civitate  residet),  306. 
Geieeler. 
Sigismondus    Geiseler   Lobaviensis 
Lnsatias,  med.  doctor  311. 
GemechL 
Georgius  Gemechl,  civis  Viennen- 
sis  241. 


C^eorffiu9. 
G.  bedelluB  fac.  med.  98,  99,  108, 
162,  166,  169. 

—  chtrargicns  Viennensis  806. 

—  8.  SchoffoÜ, 
Gerhard. 

Wilhelmos  Gerhard,  officialis  Wien- 
nensia  18. 
Geuuiue. 
loannes  Genssias  Suevos,  med.  doc* 
tor  311. 
GilUU. 

[Wolfgang.  Georg.]  Gilins  283. 
Glats,  s.  C%iy»a«tc«. 
Gle»eh. 
Paulus  Glesch  ex  Nissa,  bacc.  art 
et  scol.  med.  67. 

Sebastianns    Glejrß    de    PorcksUl, 
art  et  med.  doctor  120,  149, 160, 
162,  308. 
Gmanden    (oder    Gmänd?),    s.  Bai- 

mair» 
Görlitz,  s.  Neuman,  SchUiet. 
Gottingen,  s.  Landen. 
Gogkher. 
Erhardus  Gogkher  [de  Traysmanr], 
art  et  med.  doctor  306. 
GM,  s.  Gvldm. 
Goldberg,  s.  AWiaua. 
Goüerey. 

Lucas  GJiUerey,  med.  doctor  311. 
Golner, 

leremias  Golner,  med.  doctor  311. 
Gräeel  (Grdsl,  Grewel,  GratelJ. 
Foedericus  GrSsl   ex  Haidenhaim, 
art.  et  med.  doctor  1,  5,  6,  10— 
12,  16—17,  23,  24,  28,  306. 
Mag.  Wilhelmns  GrSsl  ex  Haiden> 
haim,    rector  bursae  Lilii,    scol. 
med.  13,  30,  86. 
Gras,     8.    Anhart,     GoBHr,     Kulber, 

Widman. 
Greding,  s.  Pemold. 
Gr^mger, 
Mag.  Albinos  Grefinger  Atheainns, 
lic.  theol.  163. 
Grein,  s.  TichUL 


Register. 


337 


Oremner. 
Mag.LeopoldusGreinner  ezWienna, 
scol.  med.  75. 
Grienwaldi  (Ch-ieruuyald,  OrunibcUtJ. 
Mag.  Petrus  Grienwaldi,  collegiatus, 
scol.  med.  152,  160,  169. 
QrieaBenipeckh  (Oryeasenpekeh). 
Mag.     Caspar     Griessenpeckh     de 
Lanntzhuta,  med.  doctor  25,  306. 
QrilL 
Paulus   Grill  Lantshutanus   Bolus, 
med.  doctor  311. 
GrÜU. 

Ludovicus  Gritti  197,  198. 
Oros9,  miles  12. 
Cfrostman, 
Leonhardus     Grostman     Vlmanus, 
scol.  med.  213. 
Grueber  (s.  auch  Gruober). 

Thomas  Grueber  ex  Nusdorf  237. 
Gf-umbalt,  s.  Grienwaldt, 
GrünxDcUder, 
[Mag.]  Udalricns  GrÜnwalder,  med. 
doctor  304. 
Oruober  (s.  auch  Gitieber). 

Mag.  lacobus  Gruober  Ingolstadien- 
sis,  scol.  med.  281. 
Chussen. 

Gangolfus  (oder  Gandulphus)  Grus- 
sen    de    Erfordia,    art.   et    med. 
doctor  77,  90—92,  94,  307. 
Giäglinger, 
Wolffgangus  Güglinger  ex  Wieuna, 
bacc.  art.  et  scol.  med.  145. 
GuetrcUer, 

Gabriel  Guetrater,  lic.  jur.  et  nota- 
rius  civitatis  Wienn.  130,  148. 
Guilhelmug,  Mag.,  s.  Griuel,  PueUnger. 
Gtddin  (Gvldem), 

[Mag.]  MartinusGuldin  de  Weysseu- 
burga,    med.  doctor   194    (Gold), 
305. 
Gundakeher, 

Michael  Gundakeher,  Senator  Vienn. 
31. 
Gundelfinger* 
Mag.  Georius    Gundelfinger,    scol. 
med.  128. 
Acte  fftcaltatis  medicae  111. 


QundeUtu. 
Dr.  [jur.]  Philippus  Gundelius  294, 
299  (Gondelius). 
Gurdau,  s.  GoAUaMaw. 
Gwarlich. 
[Wolfgangus]  Gwarlich,    lic.  [jur.] 
40. 

H. 

Saberman, 

Gregorius  Haberman,  bacc.  art.  et 
scol.  med.  152. 
Hadrian  VI.,  Papst  147. 
Häckel. 
Häckel,     custos    captivorum    civ. 
Vienn.  15. 
ndring  (Haring,  Hanmg), 

loannes   H&ring  Viennensis,    med. 
doctor  224,  227—229,  237,  308. 
Härliii, 

Cristannus    H&rlin    Argentinensis, 
bacc.  art.  et  scol.  med.  167. 
Hiiger, 

Mag.  Cristofforus  Hager  ex  Baggens- 
purg,  scol.  med.  172,  173. 
Haini  (Hayni,  Hayny,  Haym), 

lorius  Haini  ex  Vberlingen,  art.  et 
med.  doctor    85    (bacc.  med.   in 
Monte  Pessulano  promotus),  91, 
92,  94,  307. 
HMhawer. 

[Mag.]    lohannes    Halbhawer    [de 
Hamelburg],  med.  doctor  305. 
Halphtar. 

Bemhardus  Halphtor,  med.  doctor 
311. 
Halgbassa,  s.  Ali  PoBcha, 
ITamersUngeL 
Mag.  Petrus  Hamerstingel,  empiri- 
cus  241. 
Hammelburg,  s  Halbhawer,  StoU, 
Han, 
lohannes  Han  ex  Perenstett^  scol. 
med.  75. 
HaadrewUer  (HasetraMter,  HcuelreiUer, 
Haaelreiter,     Haselrgter,      Haalr 
reiUerJ, 
Sigismundus  Haselrewtter  ex  Med- 
ling,    art.    et    med.  doctor    120, 

22 


338 


Ragistor. 


179,  184,  186,  187,  188,  192,  194, 
204,  210,  214,  217,  220,  225,  308. 
H<uefvp€Uih, 
Petrus  Hasenpach,  bacc.  art.  et  scol. 
med.  152. 
HasenzagtH, 

UyppoUitus  Hasenzage]   de  Sancto 
Hypolito,  art.  et  med.  doctor  128, 
149    (Mag.   Yppolitus    N.),    166, 
159,  160,  808. 
Haß. 
Wolffgang  Haß,   balaeator  in  der 
Wolcseil  240. 
Hauitein  (Hauggtein,  Haunstem), 
Thomas  Haustein  Lipsensis,  art.  et 
med.  doctor  268,  260  (procurator 
nat.  Sazon.),  273,  276,  277,  279, 
296,  309. 
Haym, 

Mag.    Hermannus     [Haym],     med. 
doctor  26. 

—  8.  auch  HaifU. 

Hayn  (i.  Schlesien),  s.  KmHer, 
Hebersdorf. 

[Mag.]     Nicolaus    de    Hebersdarff, 
med.  doctor  7,  304. 
Heideck,  s.  Pühaimer. 
Heidenheim,  s.  Ordad, 
Heilbronn,  s.  Markart, 
Hein  (HeyrmJ, 
loannes  Heynn  Viennensis,  art.  et 
med.  doctor  118,  148—150,  157, 
167,  168,  176,  308. 
lohannes  Heyn  (Sohn  des  Vorigen) 
176. 
Heinrich,  Hersog  von  Braunschweig 
200. 

—  y.  Plauen,  Burggraf  von  Meissen 

(Burgrayius  Blayiensis)  285. 
Hekhemchues, 
Conradus    Hekhenschnes    de    Ess- 
lingen, scol.  med.  91. 
HeUher, 

Mag.  Michael    Helcher,    chirnrgus 
247,  248. 
Helchinger. 
Maister   Georg   Helchinger,    pader 
im  Cantzleipadt  277. 


Hener. 
Mag.  loannes  Hener  Basserburgen- 
sis  ad  Lacum  Brigantinum,  scol. 
med.  160. 
Uermannstadt,  s.  ZeekeL 
Hermanmu. 
Mag.     Christophoms     Hermannus, 
scol.  med.  247. 
Herr, 
Michael  Herr  Spirensis,  bacc.  art. 
et  scol.  med.  167. 
H^ligmayr, 
Mag.  Vuolfgangus  Heyligmayr   ex 
Gemnita,    scol.    med.    118,    121 
(Wolffg.  Pohemus). 
Het/perger. 
Mag.  ChriBtophoms  Heyperger,  scol. 
med.  255. 
HiemcTm 

Hanns  Hierner,  balneator  240. 
Wol£fgang  Hierner  240. 
Himler, 

Wol^ang^  Himler  de  Melico,  art. 
et  med.  doctor  28,  30. 
Hincker. 
Mag.     Sebasttanus     Hincker      ex 
Wienna,  scol.  med.  80. 
Hinderpach, 

[Mag.]  Dietmams  Hinderpach,  med. 
doctor  805. 
Hirsch  (Hiei*4,  Oervu»,  CervinnsJ. 
Vdalricus  Hirsch  de  Patayia,  art. 
et  med.  doctor  42,  52,  57  (Cer- 
vinus),  65  (Ceryus),  71,  307. 
HochliiUer. 
Volgangns    Hochlfitter    ex    Weiß, 
scol.  med.  84. 
HSdeL 

Mag.  Rupertus  Hödel  123. 
HSffindndel, 

Mag.  loannes  Hö£fm&ndel  ex  Lines, 
scol.  med.  120. 
Ho/ateier. 
Alexander    Hofsteter    ex    Ravens- 
purga,  scol.  med.  52. 
HofienUUer. 
Fridericus  Hohentaler,  bacc.  art.  et 
scol.  med.  152. 


Beguter. 


339 


Horvdth, 

Marcus  Croata  283,  285. 
Hosman, 

Mag.  Dominicas  Hosman  de  Schwid- 
nits,  scoi.  med.  144. 
Hueher  (Hdber,  HuebrJ, 

Mag.  loannes  Hfiber  [bacc.  theol.], 

rector  universitatis  121. 
Michael  Huebr  237. 
Sebaldas  [Hueber]  de  Nuereuberga, 

med.  doctor  2. 
Wol%anga8   Hueber   HardacensiA, 
Bcol.  med.  162. 
Htlfftl  (ffußtel,  HufÜ,  Hifflely  Ilüflel). 
Cristofenis  Hüfftl  ex  Vienna,  art. 
et  med.  doctor  53,  227—229,  234, 
240,  242,  249,  308. 
HueUtokher. 

Sebastianns    Huetstokher,    consnl 
Vienn.  246,  266,  271,  278. 
Hupper, 

Dr.  [Martinus]  Hupper,  Prior  con- 
vent.  Fr.  Praed.  Vienn.  137,  139. 
Hymelreich. 

Dr.  lacobus    Hjrmelreicb,    Senator 
Vienn.  251. 

I. 

Ictcohua. 

I.  famulufl  et  Cursor  18. 

—  s.  Walek. 
Ibennann,  s.  Übermann. 
lemnitz,  s.  Heyligmayr, 
leschkiua, 

Casparus  leschkius   Silesius,    med. 
doctor  311. 
lesingen,  s.  Schoblin, 
Iherotnmua,  s.  Victor. 
Ingolstadt. 

Mag.  Caspar  Ingolstadiensis,  ocnla- 
rius  medicus  215,  216. 

—  Stadt,  s.  Oruober,  Schwaiger,  Volger, 

—  Universität,   s.  Kdlhadr,    ToOiopff, 

Volger, 
Innichenkqffer. 

Vitalis  Innichenhoffer  de  Mildorf, 
chirurgus  et  balneator  298. 
Innsbruck. 

Barbara  de  Ispruck,  obstetrix  177. 


Innsbruck,  s.  Tei/ninger. 

Innthal,  s.  Schroff, 

loachimus,  s.  Vadianus, 

Joachimstbal,  s.  Cfenms,  Milius. 

lobsHtu,  6.  lodocits. 

lodocua, 
I.    (Brutenus),    pedellus   fac.   med. 
170,    175,    185,    188,    191—193, 
207,  210,  216  (lobstius),  217. 

—  Dr.,  8.  Puechamer, 

Johann,  Markgraf  von  Brandenburg- 
Küstrin  200. 

—  Friedrich,   Herzog   von   Sachsen, 

Kurfürst  235,  237. 

—  pedellus  fac.  theol.  et  med.  8,  9, 

15,  16,  18,  29,  40. 

—  Mag.,  chirurgus  12,  13. 

—  Mag.,  barbitonsor  241. 

—  famulus  campanatoris  29. 

—  profosz  in  artelaria  235. 

lOTUU. 

Dom.  lacobus  lonas,    vicecancella- 
rius  aulae  263,  266,  293. 
lordaniLa  (lordan,  lordon;  a,  de  und 
ex  lordanis,  lordonis). 
loannes  lordanus,  civis  Viennensis 

218,  220,  221. 
Leopoldus  lordan  Vienensis,  art.  et 
med.  doctor    79,   124,   131,    134, 
136,    142,    143,    146,    148,    149, 
158,    168,     170,    176—178,    189, 
191,    192,    195,    206—208,    212 
—214,  216,  220,  224,  308. 
Thomas     lordanus     Transylvanus, 
med.  doctor  310. 
lorum. 
Mag.  Pongratius  lorum  barbitonsor 
171. 
losephua,  Dr.,  s.  SdUmdua, 
Isingius, 

Andreas    Isingius    Silesius,     med. 

doctor  310. 
Martinus    Isingius    Silesius,    med. 
doctor  310. 
Isny,  s.  Keck,  Obrer,  Stöüer. 
Iudex, 

Matheus    Iudex    Misnensis,     med. 
doctor  310. 

22* 


340 


Register. 


K. 


Kalbtor  (KMaor). 
Caspar    Kalbsör    de    Feldn,    mag. 
Ingelstatensis  12—14,  17. 
K<iUenmarkter, 
Dr.  loannoB  Kchaltenmarkchter,  Or- 
dinarius et  officialis  curie  Pata- 
viensis  5. 
Kaltenthai,  s.  Tachenhauaer. 
Kaplitz,  s.  CappHcer, 
Karglerr. 
CSolIomannus    Karglerr,    art.   bacc. 
studil  Cracoyiensis  et  scol.  med. 
69. 
Karl  V,,  s.  CaroluB  V, 
Kaackiua, 
loannea    Kasckius    Silesius,     med. 
doctor  310. 
Katziut, 
lohannes  Kataias  Noviomagus,  med. 
doctor  310. 
Kaufffnan  (Khawffman). 
Dr.  [jur.]  Udalricus  Kauffman  123, 
148,  158. 
Keck. 
lohannes  Keck  de  Ysny,  mag.  studil 
Coloniensis  et  scol.  med.  36. 
KeUenperger, 
lacobns   Kellenperger  Wiennensis, 
med.  doctor  2. 
Kelling  (i.  Siebenbürgen),  s.  Stuff. 
Kellner  (Keiner)» 
lohannes  Kellner  de  Kircham,  art. 
et  med.  doctor  25,  194  (Khirch- 
amer),  306. 
Petrus  Kellner  ex  Ulma,  bacc.  art. 
et  scol.  med.  145. 
Kemnat,  s.  Tolhopff. 
KeradorphüTua,  s.  Korndorffei\ 
KharL 
Mag.    Clemens    Kharl     Spoletinus 
wohl  =  Spalatinns),  scol.  med.  155, 
156. 
Khaizipeckhing  empiricus  195. 
Khem, 

Volfgangus  Khem  237. 
Khirchamer,  s.  KeÜner, 


KhoUmtaniiu», 
Conradus    Kholbmannus    Schwein- 
furtensis  Francus,  med.  doctor  311. 
Khtmiffihaimer, 
Mag.   Sigismundas    Khnnigshauner 
apothecarius  221. 
Kindler, 
Mag.  Fabianus  Kindler  de  Hannofia, 
med.  doctor  Ferrariensis  80,  81. 
Kirchen  (i.  Württemberg),   s.   Coiur- 

ninue, 
Kirchheim,  s.  Kellner, 
Klosterneuburg,  Stift. 

[Georg  II.   Hausmannstätter]   prae- 
positus  153. 
->  Stadt,  s.  Eöerhardi, 
Koblenz,  s.  Botner. 
Köln,  SUdt,  s.  NocHvigU, 
—  Universität,  s.  Keck,  Wenger. 
Kogelman, 

Mag.Iorius  Kogelman  chirurgus241. 
Konstanz,  s.  Ziegler. 
Komeuburg,  s.  Äggel,  EngeUhari. 
Komdorffer    (Keradorphorut,     Kera- 
dorphenu), 
loannes  Keradorphorus  de  Bayrentt, 
art.  et  med.  doctor  93,  98,  101 
—  108,  307. 
Kraehenwerger, 

Dom.  loannes  Kraehenwerger,  scriba 
proYinciae  44,  45. 
Krakau,  Universität,  s.  Bagayt  Karg- 
lerr, Staynmua. 
Kramer, 

Peter  Kramer  balneator  240. 
Kra/nibitter, 

Erhardus  Kranibitter  empiricus  191. 
Kreitzer, 

[Mag.]     Cristofferus     Kreitzer     de 

Vienna,  med.  doctor  306. 
[Mag.]  Pangracins  Kreitzer  de  Tr&s- 
mauer,  med.  doctor  305. 
Kreier. 

Dr.  [theol.]  Valentinus  Kreier  123. 
Kremer. 
David  Kremer  ex  Friwnrgo,  mag. 
Friwurgensis  et  scol.  med.  62. 
Kremnitz,  s.  Stubenrauch. 


Begister. 


341 


Krems,  s.  Palt» 
Kreuznach. 
[Mag.]  NicolauB   [de]  Creacznach, 
vicecancellarias     et     lector     in 
theol.  9. 
KrUterer. 

Franciscus  Kristerer  237. 
Krockh. 
[Mag.]  lohannes  Krockh  [de  Kothe- 
bns  oder  de  Wratislavia],  med. 
doctor  806. 
ICrcnoitcn, 
Panlus  Kronetsen  ex  Vrach,  bacc. 
art.  et  scol.  med.  167. 
Kronstadt,  b.  Chyrrer, 
Krueg, 

Christoforas   Kmeg   de    Neubnrgo, 
aromatarins  18,  22,  26. 
Kuelarmd» 

[Mag.]  Steffanns  Knelannd  de  Rain, 
med.  doctor  306. 
Kvlber  CKhulber,  Küber), 

Mag.  Cristoferos  Kulber  ex  Gretz, 
theol.  doctor  44  (Rector),  46,  123, 
125,  126,  148,  168,  163  (Rector). 
KundUtochky  b.  Weger, 
Kwngstain. 

[Mag.]  ConraduB  Kanigstain,  med. 
doctor  306. 
Kylniayr  (KUlmair,  KÜlmayr), 
Mag.  Joannes  Kylmayr,  scol.  med. 
120,  206,  207. 
Kyniff  (Kunig,  Künig,  Kurung,  Kinig, 
Khmig), 
LudoTicns  Kanig  OlomuczenBis,  art. 
et  med.  doctor  257,  258,  272, 273, 
278,    280,    287,    289,    296,    296, 
298,    308,    309. 

L. 

Laak,  s.  Marolt. 
Lackenperger, 

Mag.    Mathens    Lachenperger    ex 

Posonio,  scol.  med.  75. 
Landsberg,  s.  Coppu». 
Landshnt,    s.    Qrietsenpeckh ,     QrtU, 

Rieder, 


I    Lang, 

Dom.  Georgius    Lang,  civis   Vien- 
nensis  131. 
Lanach, 
Dr.     [theol.]     Georgius    Lansch 
123. 
Lauf,  s.  Dornhof  er, 
Laningen,  s.  Neytharl,  Walck. 
Laun. 

Nicolaas  Lnnensis  Bohemus,   scol. 
med.  221. 
Lausanne,  s.  Ragmundu*, 
Lauierbach, 
Mag.  Hieronymns  Lanterbach,  scol. 
med.  281. 
LaxerUaUer, 

Adam  Laxentaller  von  Faden,  barbi- 
tonsor  290. 
Lazartu. 
L.  ladaens,  empiricas  231,  234,  236, 
237,  270,  271  (ludt). 
Lcusius  (Latz,  Laaiu»), 
Simon  Latz  de  Stockhardia,  art.  et 
med.  doctor  76,  84,  86,  87—89, 
94,    107  —  110,    123,    126,    127, 
136—137,    140,    143,    146,    149, 
164—169,    173,    176,    176,    178, 
188,    209,    307. 
Wolfgangns  Lazins  Viennensis,  phil. 
et  med.  doctor,  theoricae  ordina- 
rins,  S.  R.  R.  M.  consiliarins  et 
historicns    176,    193,    208,    209, 
214,    223,    226,    226,    228,    229, 
232,    236,    236,   243,    248—253, 
257,    269,    266,    271,    280,    281, 
286,    289,    296,    308,    309. 
Leander, 
Joannes  Leander  Silesins,  med.  doc- 
tor 310. 
Lechner, 
Ydalricns  Lechner  de  Cham,  bacc. 
art.  et  scol.  med.  162. 
Leffelholcz  (Leffiholez,  LefdhoUz,  Loffl- 
hole»,  Loeffelholz), 
loannes  Leffelholcz  Brixiensis  Athe- 
sinus,    art.  et    med.  doctor    242, 
243,    245,    247—249,    253,    258, 
200,    .SOS. 


342 


Kegistor. 


Leidtgeb. 

Hannß     Leidtgeb,     empiricus     im 
Khumpfgassel  271,  Note  1. 
Leipzig,  8.  Haustein,  Mcubachius,  Wal' 

terus, 
Ltxmardus, 

L.  magister  chori  7. 
Liechtengtein. 
Leonhardus  et  lohannes  fratrea  de 

Liechtenstein  167. 
Dom.  de  Liechtenstayn  34. 
Lindau,  s.  Oaaser. 
Lignitz. 

Qregorins  de  Lignitz,  scol.  med.  85. 
Lingelitu. 
Michael  Lingelias  Viennensis,  med. 
doctor  309. 
Linz,  8.  HSffmdndel. 
LobgchUz, 
Benjamin  Lobschitz  Silesins,  med. 
doctor  310. 
LOban,  8.  QeUsler. 
Loff,  8.  Domhofer. 
Lonitz   (?  Rgsbez.  Oppeln),    s.  Fas- 

hoU. 
Lubantu. 
Mathias  Lubanna  Stinu,  med.  doc- 
tor 310. 
Ludovicug  Res  Hungariae  166. 
Landen. 

loannes  de  Landen  ex  GOttingen, 
art.  et  med.  doctor  90  (bacc.  Er- 
fordensis),  91,  92,  94,  307. 
Lnnensls,  8.  Laun. 
Ltmgel. 

L.  civis  YieunensiB  161. 
LuUiertu. 
Martinas  Latheras  168,  171. 

M. 
Mtuler, 

Hans  Mader,  Vitztham  in  Oester- 

reich  n.  d.  Enns  42. 

Magdalena,  Erzherzogen  yon  Oester- 

reich  198  (1.  Eleonora). 

Magntta. 

loannes  Petras  Magnus  Italus,  med. 

doctor  310. 


Maildlh. 

[Stephan]  Mayelatt  198. 
MeUvezzL 
loannes    Maria   Malvetz    271, 
Note  1. 
Mandel  (MandlJ. 

GeoriuB  Mandl  [de  Posonio],  doctor 

[utriusque  juris]  133. 
Benczeslaos    Mandel    de    Budvicz. 
doctor  jor.  canon.  et  rector  uni- 
versitatis  31,  36. 
Manestorffer  (Mänaslor/erJ, 
Mag.  lohannes  Manestorfer,  Stadt- 
schreiber 194,  Note  1. 
[Mag.]     Michael    Manestorffer    de 
Vienna,    med.    doctor    29,    194, 
306. 
Manitu  (Mannuu,  de  Matmü). 
Antonius  de  Mannis  Italus,  chimr- 
gus   230,    234—236,    239  —  241, 
244,  246,  281. 
Marbach,  s.  ^fiaser, 
Marceüu»,  s.  Dietrich, 
Marchardua,  s.  MarkarL 
Marehpegiue, 
Ludovicus  Marchpegins  Viennensia, 
med.  doctor  310. 
Mareu»  Cfroata,  s.  Hbrvdih, 
Markart  (Markartt,  Marekart,  Marck- 
hart,     Marquard,     Marquardu», 
Markhwart,  Marhhuyard). 
lohannes  Markartt  ex  Hallpmnna, 
art.  et  med.  doctor  86,   38,   39, 
41,   43    (Superintendens  univer- 
sitatis),  63,  55,  68,  60,   63,  66, 
74—76,  79,  81,  83,  87,  94,  104, 
106,  107,  126,  306. 
lohannes  Markart,  bacc.  art  et  scol. 
med.  67. 
Marold. 
Petras    Marold    de    Lackh,    med. 
doctor  306. 
Martmua. 
M.  barbitonsor  202. 
M.  chirurgus  218. 
Ma8ha,chiua. 
Georgias  MasbachiusLipsensis,  med. 
doctor  310. 


Begistor. 


343 


Matemua, 

loannes  Matemus  Nissenus  Silesios, 
med.  doctor  311. 
MaasimüiaiMu  L,  Imp.  7,  41,   49,  61, 
94,  123,  125,  126,  141,  1&4,  159, 
169,  194,  195,  214. 
—  n.,  Bex  Eom.  172. 
MaydaU,  s.  Maüdth. 
Mayer  (Matfr). 

[Mag.]  Georgins  Mayer  de  Amberga, 

med.  doctor  306. 
Maister  lacob  Mayr,  pader  anff  der 

neuen  stneben  278. 
Hanns   Mayr,    baln^aior    anff  der 
nenen  padstuben  240. 
Megerl. 
[Mag.]  lohannes  Megerl,  med.  doc- 
tor 305. 
Meinahqffer, 

Mag.  loannes  Meinsboffer  de  Iber- 
lingen,   baoc.   med    Montepessn- 
lanos  86. 
Meiflsen,  s.  Iudex. 
Melk,  B.  Qaatgeh,  Hindere  Tater, 
Memmingen,  b.  SaUeUn, 
Mengerl,  s.  Megerl, 
Mergentheim,  s.  Muhegiua, 
MetBÜm, 

[Mag.]  Thomas  MesBtlin  de  Ersin- 
gen, med.  doctor  306. 
Michael,  Dr.,  8.  Sartoris, 
Müku, 

Mag.  Vol^angns   BfilioB   ex  Valle 
S.  loachimi,   Bcol.  med.  267,  268. 
MmHer  (MunaterJ. 

CaroluB  Minster  empiricoB   (Stein- 
schneider) 262—266,  271. 
Misbegitu, 
Mag.  Andreas   Misbegins   Mergati- 
nenBis,  scol.  med.  77,  220  (senator 
Viennensis). 
Mistelbach,  s.  Barhoch, 
Mödling  (bei  Wien),  s.  HasdrewUer, 
MolUoria, 
[Mag.]  Nicolans  Molitoris  de  Batis- 
pona,  med.  doctor  306. 
Montpellier,    Universität,    b.   Eckhel, 
Hami,  Meivuhoffer, 


Moritz,  Herssog  von  Sachsen  238. 
Moßmawrer  (recte  Mofinauer), 

Mag.  Wolffgangos   Moßmawrer    ex 
Wels,  scol.  med.  36. 
Mühldorf,  8.  Inmchenhoffer,  Praun. 
Mdllner, 

[Mag.]  Sebaldas  Mftllner  de  Num- 
berga,  med.  doctor  306. 
Mdnruinger, 

[Mag.]   lohannes    M&nnsinger    [de 
Tfibing],  med.  doctor  2. 
Munekh. 
Mag.  loannes  Munekh    ex    Eybet- 
scbitz,  scol.  med.  141. 
Murmcz, 

Mag.  lohannes  Munncs  ex  Plabieren 
astronomus,  scol.  med.  13,  35. 
Murrawcz     (Murafzen,    Murawez     i. 
Steiermark),  s.  Sträaär, 

N^din  (Nagelein). 
Augustinus  NSgelin,  scol.  med.  205, 
209,  212,  224  (chirurgus). 
Nebe. 
Mag.  Sebaldus  Nebe  de  Thorgaw, 
in  studio  Wittenburgensi  promo- 
tuB,  scol.  med.  79. 
Neideck. 

Oeorg  von  Neideckh,  Osterr.  Kanzler 
40  (Neideckher),  42. 
Neisse,  s.  Qleach,  MtUemua,   Orsinus. 
Neuburg  (Kloster-  oder  Kor-),  s.  Krueg, 
Neukireher. 
Michael    Neukireher    apothecarius 
Vienn.  221. 
Neuman, 
[Mag.]     lohannes     [Neuman]     de 

Prawna,  med.  doctor  25,  305. 
Mag.  loannes  Neuman  Görliczensis, 

med.  doctor  291,  310. 
lohannes  Neuman  ex  Vienna,  art. 
et  med.  doctor  1  (in  Straubingen 
practicat),  40,  41,  43—45,  47, 
52,  63,  56,  58,  60,  61,  63,  66, 
70,  71,  76—79,  82,  84,  86—89, 
93  —  98,     100—102,     105,     106, 


344 


fiegifter. 


109—111,    118,    119,    121—126, 

129—131,    136,    136,    144—146, 

148,    151,    306. 
Neumarkt,  s.  Vogelwnger, 
Neustadt    (Würzburger    DlOcese),    8. 

Wenger, 

—  (i.  NiederOsterreich),  s.  Oeinperger. 
Neythart. 

Mag.  Sebastianus  Nejtbart  ex  Lau- 
bingen, scol.  med.  68. 
NicoiauM, 

Fr.  NicolauB  O.  P.,  infirmarius  in 
conventuYiennensi  137, 139,  196. 

—  empiricuB  217. 
Noetivigü, 

Mag.  Reinhardus  (oder  Richardua) 
Noctivigil  Coloniensis,  scol.  med. 
120,  136. 
Norcia. 

Mag.  Gregorius  de  Norsia,  chirur- 
gus  68. 
Nürnberg,  s.  Ctiesar,  Cremelzer,  Hueher, 

M^üner,  RoU,  Spardorffer, 
Nussdorf,  8.  Orueber,  Schrenkh. 
Nym wegen,  s.  Katziu», 

0. 

Oberhamer, 

Cristoff  Oberhamer  42. 
OberaUuner, 
Paulus     Oberstainer,     praepositus 
ecclesiae   S.  Stephani  Vienn.  et 
universitatis     cancellarins     128, 
149  (de  Oberstein),  163. 
Ohertzhatuer, 

Marcus  Obertzhauser  237. 
Obrer. 
Marcus  Obrer  ex  Ysna,  scol.  med. 
112. 
Ofen,  8.  OUman,  Weger, 
OlUariua, 

Adamus  Olitorius,  med.  doctor  311. 
Ol  mutz,  8.  Comax,  Kynig, 
Opsinger   (Obnnger,    Obbnnger,    Opa- 
tinger). 
Georgius  Opsinger  Patayiensis,  mag. 
Verrariensis,   art.  et  med.  doctor 
67,  64,  69,  70,  307. 


OitDoldu»  cocus  98,  99. 
OUman, 
loannes    Ottman    Bndensis,    scol. 
med.  146. 

P. 

Pachaleb. 

Johannes  Bapt.]  Pachaleb,  doctor 
jur.  271,  Note  1. 
Padauer. 

Hannß  Padauer  balneator  240. 
Piier  (Pairer), 
Christophorus  Paer  tou  Ran,  empi- 
ricus  227,  236,  237. 
Päter^orffer. 
Mag.     leorgins     Päterstorffer     ex 
Wasserburgchk,   rector  universi- 
tatis 8. 
Pairer,  s.  Paer. 
Paifi  (Peifi). 
Mag.   Ludovicus    Poiß,    chimrgns, 
barbitonsor   et    civis  Viennensis 
266,  299,  302. 
Palbierer, 
Maister  Michael  Palbierer  im  Gnndl- 
hoff  271,  Note  1. 
PaUaificifU,  Sforza  271,  Note  1. 
PaUinger, 
Maister  Hanns  PaUinger  Augusta- 
nus, empiricus  137. 
Palt. 

loannesPal  t  ex  Kremss,  scol.  med.  1 72. 
Panetianiu. 
Mag.IohannesPanetianus  deTeltsch 
Boemus,    poeta    laur.    et    scol. 
med.  61. 
Panngr€ieiu». 

Mag.  Panngracins  chirurgus  12. 
Paniasod. 

Isaac  Panissod,  med.  doctor  311. 
Pannonius,  s.  Sartori». 
Paris,  Universität,  s.  EekheL 
Passau,  8.  Oeinperger,  Hirtch,  Opain- 

ger,  Puelinger,  Wiainger. 
Paatariu8. 
Balthasar  Pastorius  Silesius,   med. 
doctor  311. 
Pauhu  III.,  Papst  (Alexander  de  Far- 
nesio)  200. 


R«gist«r. 


345 


Peatman, 
loannes  Paaman,  chirurgus  et  cal- 
caloram  exsector  226. 
Paungarten,  b.  Banmgarten. 
Paungart'Mr, 
Conradas  Paangartner  RatiBponen- 
Bis,  Bcol.  med.  118. 
Peiham. 

Mag.  AchaciüB  Peham  123. 
Ptnrekhqfftr, 

PanlaB  Perckhoffer  Bayarns,  med. 
doctor  310. 
Peremirton,  b.  Sartarü. 
Pergtr. 
BenedictoB  Perger  ViennensiB,  med. 
doctor  310. 
PerlaehiuM. 
Andreas  Perlachins  ex  WittBchein 
StirienBis,  mathematiciXB,  art.  et 
med.  doctor  176,  180—190,  192, 
193,  203,  208,  210,  212,  217— 
220,    223,    234,    238,    239,   242, 
247—249,  263,  308. 
PemM. 

[Mag.]  Steffanos  Pernold  de  Gre- 
ding,  med.  doctor  306. 
Peaterer, 

Vailhelrnns  PeBserer,  IndeuB  bapti- 
satns,  empiricoB  132—184,   136, 
140  (Wilhelm  am  Hoff),  141. 
Pest,  8.  Sartorig, 
PeUnn. 
Die   Peterin   am   Khienmarkh    im 
Pemphingerhoff  271,  Note  1. 
Pehmt, 

Mag.  PetruB,  anrifaber  216. 
Peuerbacfa,  b.  Tobler, 
Pfarrkirchen,  b.  Gdm». 
Pf^er  (b.  auch  Pfeiffer). 
Pfeffer  empiricoB  189. 
Pfeffer  (s.  auch  Pfeffer), 
MaiBter  Peter  Pfeiffer  im  harrhoff, 
empiricoB  271,  272  (Pfeffer). 
Pfitzer, 
Alexander  Pficzer  de  Marbach,  art. 
et  med.  doctor  183,  213,  216. 
Pßug. 

[Caspar]  Pflug  [de  Petschau]   236. 


Philippus  n.,  Rex  Hispaniae  172. 

—  LandgraviuB  Hassiae  200. 

—  Dr.  72—74. 
PhlUger. 

ChristophoruB  Phlieger  yon  Daina- 
wert,  balneator  288. 
Pkundtmatchen, 

Ph.  [civiB  ViennenBis]  166. 
Pidmanstorffer, 
LeonharduB    Pidmanatorffer,    mag. 
civium  Vienn.  148. 
Pieeteh, 
lohanneB  PieBSch  [civiB  ViennenBiB] 
160. 
Pietipeaoo. 

YenceslauB  PietipeBco  237. 
PUgram. 
[Mag.]  lohannes  Pilgram  de  Entz- 
dorff  [raaiori],  med.  doctor  306. 
Pilhamer  (PyUiamer,   Pilfiaimer,  Pyl- 
haimerf     Puelkamer,    Pulhaimer, 
PtUhamerJ. 
lohannes    Pilhamer    ex    Hajdeck, 
art.  et  med.  doctor  36,  41,  86 — 
88,    109,    119,    123  —  126,    131, 
136,    138,    144—146,    149,    161, 
162,    164,    168,    169,    176,    183, 
189,    191,    193     (superintendens 
universitotis),  194, 202—206,  210, 
222,  307. 
Pilhamerin,  uxor  Dr.  loh.  Pilhamer 
138,  139. 
Pipereüu». 
Ezechiel    Piperellus    Italus,    med. 
doctor  310. 
Ptrchpachiua      (Pyrchpachiua ,      Pyr- 
baehiuSf  Pierpaekiua,  Pyi'pack)» 
CasparuB  Pyrchbach,  Vadenhofensis 
Austriacus,   art.  et  med.  doctor, 
physiol.    prof.     ord.    246,     267, 
268,    266,    271,    272,    292,   808, 
309. 
Thobias  Pirchbachius,  med.  doctor 
311. 
PimMiua. 
Mag.    [Melchior    Rippenhan    alias 
Pirnas  vel]  Pirnesius,  [med.  doc- 
tor] 264. 


346 


Begister. 


Piadlus. 

Dominicns    PiselluB    Italiu,     med. 
docior  311. 
Püroff. 

Mag.  Laurentins  Pitrolf  298,  296. 
PiUlerus. 

Wolffgang^  Pittleraa,  jar.  doctor 
299. 
PUtneus  (Planck). 
Andreas  Planck  [ex  Bavarica  Waitt- 
hoffen],  art.  et  med.  doctor  242, 
247—249,    251,    255,    257,    259, 
260,   264    (pabl.  et    ord.  aacrae 
lingnae  professor),  272,  296,  298, 
300,  308,  309  (Austriacas !) 
Pohemns,  8.  Heyligmayr, 
Poihaim. 
Dom.  Wolfgangas  de  Poihaim,  capi- 
taneas  40. 
Polhamer. 
Joannes  Polhamer,  canonicas  cathe- 
dralis  eccl.  Vienn.  246. 
PoUweüer. 
Nicolans    a    BolvLla    AUata     282 
(BoWilns),  285. 
Potmg. 

Franciscus  de  Posing,  comes  148. 
Pozdler. 
Joannes  Pozeller  von  Bibrach,  chi- 
mrgns  298. 
PraiUenauer, 

Conradas  Praittenaner   de   Puech- 
perg  13—16. 
PranUteler  97. 
Prtutieantu,  s.  Broisicantu. 
Praun  (Prawn,  Brown), 
Mag.  Andreas  Praan  ex  Stransdorff 
Aastriacns,  med.  doctor  256,  309. 
[Mag.]  Conradas  [Praan]  de  Mal- 

darff,  med.  doctor  25,  306. 
leronimos    Praan    de    Bratislavia, 

scol.  med.  75. 
Johannes  Prawn  ex  Elbing,  art.  et 
med.  doctor  36,  61,  62  (Fascinus 
de  Elbing  Bratenus),  63,  83 
(loh.  Brntenns),  84,  87  (Joannes 
Prntenas),  88  (Dr.  Preiss),  94, 
95,  97,  100—104,  107  (Piatenus), 


108,  109,  114,  125,  126,  131 
(Preyß),  135,  136,  138  (Pryß), 
145,  146  (Prewß),  148,  149, 151, 
168,  175,  307  (Praan). 

Pregarter,  s.  Sartorii. 
PreU»,  PreUm,  Pre^,  Pryfit  «•  Praun. 
Premarton,  s.  Perem^rton. 
Pressbarg,  s.  Laehenperger. 
PreUerschnegger^ 
Adamas   Pretterschnegger    Camus, 
med.  doctor  310. 
Prcwer, 

Dom.  Cristannos  Prower  37,  38,  40, 
43,    66,    60,    62,    69,    70,    76- 
78,  82. 
Prinner, 
Mag.  Casparns   Prinner,    chiraigas 
259,  264. 
Promperger. 
Dr.   Ijeonhardas    JH'ompei^ger   271, 
Note  1. 
Proadler. 
Mag.    Magnus    Proxler,    chirargos 
225. 
Pr^eL 

Georgias  PrOgel  235. 
Prue»chinkch, 

Dom.  Henricns  Pmeschinkch  34. 
Ptchlaeher, 
Mag.  Conradas  Pschlacher  ex  Libera 
Ciyttate,  scol.  med.  78. 
Pachberg,  s.  PraUtenauer, 
Puefiapawm. 
Mag.    Ambrosios    Pochspawm    ex 
Thermis,  scol.  med.  76. 
Puderu», 

Dionisius  I^clems,  scol.  med.  299. 
Puechaim, 
Johannes  de  Paechaim,  baro  150. 
[Wolfgangas]  Paechamlos  283,  284. 
Puecha$iMr  CPuehamer,  Piehamer,  iV 
chaymer). 
Jadocos    Paechamer    ex    Werdea 
Swevicali,  lic.  art.  et  med.  doctor 
38,  80,  81,  84,  85,  87,  94,  104, 

109,  125,  807. 

Philippas    Pfichamer    ex    Werdea, 
art.  lic.  et  scol.  med.  120. 


Register. 


347 


Pueehler, 
FübianuB   Paechler    [de    S.   Leon- 
hardo]  ex  8tiria,  lic.  jnr.  76,  104. 

Puelinger  (Pidingerj  PtoUnger). 

Wilhelmofl  Puelinger  ex  Wising 
(oder  de  Patavia),  art.  et  med. 
doctor  35,  37,  89,  41,  43,  47,  53, 
66,  61,  66,  71,  75,  82,  87—89, 
92—96,  97,  98, 102, 106,  107, 109, 
112,  114,  117, 121—123, 126, 129, 
130,  134—136,  138,  140  (irrig 
B&lhaimer),  141,  144,  146,  148, 
149,  161,  164,  166,  168,  171, 
193,  196—197,  304,  307. 
Dr.  Wilhelmin  [Paelinger]  96. 

Puff. 
Michael  [Puff  de]  Schrikch,   med. 
doctor  26,  306  (irrig  Piuch). 

Pugebnar. 

•  Paulos  Pugelmar  de  Strauben,  chi- 
mrgufl  298. 

Thomas  Purger  31. 
PuMch,  8.  Pitff. 
PtiUek. 
loannes  Putsch,  praepositns  cathe- 
dralis  ecclesiae  Vienn.  ac  gene- 
ralis    studii     Vienn.     cancella- 
rius  70. 

Q. 

Qtukdrw», 
leronimus    Quadrius    Italns,    med. 
doctor   268,   271,   Note   1,   272, 
276. 

R. 

RaJf>enhauibL 

Dom.  Nicolaus  Rabenhaubt,  caneel- 
larius  Regius  189. 
Radkersbnrg,  s.  Hager, 
Radolfiuell,  s.  Eatieh» 
Bdchwegn, 
lacobua  Richweyn,  ciyis  Viennen- 
sis  26. 
Rain,    s.    Kudand,     Paer,    Bolhner, 

Taituteter. 
Rarkoch. 
Michael  Rarkoch   de  Mistelwacch, 
rector  universitatis  24,  27. 


Ratmair, 
loannes  Ratmair  civis  de  Gmunden, 
scol.  med.  86. 
Rauber. 

Ruberius  283. 
Ravensburg. 
[Mag.]    Sebaldus    de    Ravensburg, 
med.  doctor  306. 
—  8.  auch  Eckhely  Hofateter, 
Raymundua  (R6imtmdu$). 

Petrus  Raymundus  Amodenus  Laus- 
sanensis,  med.  doctor    250,  256, 
257  (Amadenus),  268,  299  (Reu- 
mundus),  308,  309  (Francus!). 
Rtheea. 
R.  yetula  deceptrix  medica  113 — 
117. 
Rechperger. 
Wilhelm  US  Rechperger  Viennensis, 
med.  doctor  311. 
Reckendorfer. 

lohannis  Reckendorfer  uxor  236. 
Regensburg,  s.  MolUoria,  Pawigartner. 
Reiner. 

lohannes  Reiner  150. 
Rehacher  (RaigacherJ. 
Bartholomeus  Reisacher  Carinthius, 
art.  et  med.  doctor  260,  277,  279, 
281,  295,  296,  309. 
Reachiui. 
Mathias  Reschins,  bacc.  art.  et  scol. 
med.  225. 
Reat. 
[Mag.]  Ulricus  Ress   de   Fisching, 
med.  doctor  306. 
Regtch. 
[Mag.]  lohannes  Ressch  de  Wyla, 
med.  doctor  306. 
Reygelm». 

MartinusRey  gelins,  med.  doctor  311. 
R^ler, 

Caspar  Reyter,  civis  Viennensis  151. 
Rieder. 
Mag.  Erasmus  Rieder  [de   Lancz- 
huta],  med.  doctor  26,  306. 
Rief. 

Meyster    Rief   von   Eg^ngen,    her- 
niamm  incid.  peritus  230. 


348 


Beguter. 


Rinckler, 
Meyster  Peter  Rinckler,  chirurguB 
230,  243,  Note  1  (Winckler). 
Eüiu». 

Hieronymus    RitiuB,   art.   et    med. 
doctor  169. 
Bockner. 

Mag.  Vincentiofl  Rockner  110. 
Rogendorff. 

Wilhelm    r.   Rogendorff,    Freiherr 
262. 
Hogge, 
[Mag.]  lohannes  Rogge  [de  Harn- 
horch],  med.  doctor  306. 
Rogner, 
Cornelius     Rosner     Confluentinus, 
bacc.    art.    Erfordensis    et    scol. 
med.  79,  176,  207,  209. 
Roflmulner. 

Hannß  Roßmulner  balneator  240. 
Rothenburg,  s.  Wölffd. 
Rolhner, 
Mag.  Francisctts  Rothner  ex  Rain, 
scol.  med.  106. 
Rolt. 

loannes  Rott  e  Normberga  237. 
RuberiuB,  s.  Rauher. 
Rucardu9. 
loannes   Rucardus   Torgensis   Mis- 
nensis,  med.  doctor  310. 
Rudolphu9. 

Mathias  Rudolphns  Silesius,   med. 
doctor  310. 

S. 

Saltmdut  (SekmdtuJ. 
losephus  Salandus  Bergomensis  Ita- 
las, med.  doctor  247—261,  264, 
272,   291—294,    299—302,    308, 
309. 
SeUianu»  (wahrscheinlich  =  Salius). 
lohannes    Salianus,    med.    doctor 
Ferrariensis  64. 
Salingstat,  s.  Seligenstadt. 
Salius  (s.  auch  StiUanus). 
loannes  Salius,  med.  doctor  87,  90, 
91,  93,  94,  168,  169,  176,  307. 


8€Ulczman. 
Mag.  lohannes  Sallczman  de  Stira, 
scol.  med.  66. 
SeUm. 

Nicolaus  Comes  de  Salm  161. 
Salezer. 
Mag.  AmbrosiuB  Salezer  [theol.  doc- 
tor] 123. 
Salzburg,  s.  Aieher, 
Sanct  Gallen,  s.  VacUanut. 
Sanct  Polten,  s.  Hlasenzagel,  Silber. 
Santa  Sophia. 

[Mag.]  Galiacius  de  Sancta  Sophia, 
med.  doctor  304. 
Sartoris. 

Mag.  lohannes  Sartoris   de    Pesst, 

scol.  med.  62. 
Mihael  Sartoris  ex  Premarthon,  art. 
et    med.   doctor    68   (collegiatns 
Gollegii  ducalis),  64  (Doctor  Fer- 
rariensis),   66   (Michael  ex  Pre- 
marton),  68,  69,  76,  76  (Rector 
universitatis),     140    (irrig    Pre- 
garter),    143    (Premathon),    144, 
149  (Premertonn),    166  (Premar- 
than),   161  (Michael  Pannonins), 
164,   168,  176   (Consul   Vienn.), 
307. 
SaUeUfi. 
lodocus   Sattelin    ex   Memmingen ; 
scol.  med.  106. 
ScarmigUonius. 
Guido  Antonius  ScarmigUonins  Ita- 
lus,  med.  doctor  310. 
Schaffter. 

Mag.  loannes  Schaffler  301,  302. 
Sekalkhamer. 
Mag.  Sebastianus  Schalkhamer,  scol. 
med.  162. 
Sclumkerle  (Sckankherle), 
Christophorus  Schankerle,  med.  doc- 
tor 267,  268,  279  (medicus  Ordi- 
narius in  Znaim),  309  (corrigirtans 
loannes  Schenckerle  Austriacus). 
Scharll,  s.  Schertl. 
Schellhamer. 
Leonhardus  Schellhamer  exWassr- 
burg  237. 


Bogiiter. 


349 


Sehenckerle^  s.  Scliankerle, 
Scher. 
Stepbanus  Scher,  Senator  Vieniien- 
Bis  220. 
ScherU  (ScharÜ). 
Seh.  Belga,  chirnrgus  et  herniarum 
sector  260,  251. 
Schifferstadt. 

[Mag.]    Conradns    de    Schiferstat, 
med.  doctor  304. 
Schiüing, 
Meister  Michel  Schilling,  chirurgas 
230,  234,  235,  270,  271. 
SchliichindwDeU, 

Stephanus  Schlachindiweit  150. 
Schleiffemig. 

Seh.  empiricos  195. 
Schmidkofer. 
Christophoms  Schmidhofer  empiri- 
CQB  227. 
Sckmidimger* 

Seh.  civis  Viennensis  151. 
86kc^lm  (SchomigJ. 
Mag.QeorgiasSchoblin  exYesingen, 
med.  doctor  3   (olim  superinten- 
dens  uniyersitatis),  306. 
SchqfoU. 
Qeorgius  SchOffolt  ex  Wormbs,  chi- 
mrgns,  herniarum  et  vesicae  exci- 
sor  205,  206,  208,  209. 
Schorndorf,  s.  Wö^n. 
SchoU. 
Wilhelm  Schott,  kramer  und  burger 
zu  Wien  228. 
Schpüzer. 
Viti  Schpitzer,  hospitis  ad  S.  Trini- 
tatem,  uxor  235. 
Sckrenkk. 

Andreas  Schrenkh  ex  Nusdorf  237. 
Schrick,  s.  Puff, 
Schrobenhausen,  s.  Z€u:haria8, 
Sehrötd, 
[Qeorgius]  SchrOtel,  [decretor.]  doc- 
tor 40. 
Sehröter  (SchröUer,  SchrÖUenUf  Schre- 
teruäj, 
loannes  Schröter  Vinariensis  Thu- 
ringus,  art.  et  med.  doctor  242, 


254,    255,    257,    259,    260,    264, 
266,    308. 
Schroff. 
[Mag.]  loannes  Schroff  de  Valle  Eni, 
med.  doctor  304. 
Schuttes. 
Zacharias  Schultes  Gorlicensis,  scol. 
med.  297,  302. 
Schwaiger. 
[Mag.]  lohannes  Schwaiger  de  In- 
goldstat,  med.  doctor  306. 
SchiDolb. 
[Mag.]     Liebhardus    Schwalb     [de 
Benedictenpeuren],    med.  doctor 
306. 
Schwartz. 
Mag.  Oeorgius  Schwartz  ex  Vienna, 

scol.  med.  145. 
lohannes   Schwartz,    magister   mo- 
netae  150. 
Schwatz,  s.  Weidman. 
Schweidnitz,  s.  Älbinus,  Hosman. 
Schweinfurt,    s.    Ctupimanua,    KhoUi- 

mannus, 
Scipio. 
Mag.   Conradus    Scipio    Echtertin- 
gensis,  scol.  med.  112. 
Scotu». 

Alexander  Scotus,  empiricus  31 — 34. 
SebalduB. 
S.  empiricus  195. 

—  s.  Hueber. 
SebaaUanuB. 

S.  lic.  [jur.]  76. 

—  natione     Qallus,    rupturarum     et 

lapidum  incisor  132,  133. 
Selandua,  s.  Salandiu. 
Seligenstadt. 

lohannes  ex  Salingstat,  art.  et  med. 
doctor  1,  2,  11,  17,  23,  104,  306. 
Seriniui,  s.  Zrmy. 

Sihenhurger,  > 

Dr.  Martinus   Sibenburger,   consul 
Viennensis  148,  150. 
Sigitmundtu. 
Mag.  Sigismundus  barbitonsor  241. 

—  8.  HcuelreUer, 

Sigwaldua,  s.  Sebaldus  de  Ravensburg. 


350 


Regiator. 


Silber, 
[Mag.]  lohannes  Silber  de  Sancto 

YppoHio,  med.  doctor  304. 
Sigmunt  Silber  balneator  am  päd 
am  roßmarck  240. 
Süvester, 
[lohannes]  Silvester,  professor  pu- 
blicus   [lingnae   hebraicae]    247, 
248. 
Sinckhtnoaer, 
[Maximilianus]  Sinckhmoser,  secre- 
tarius  Regius  293. 
Soest. 
[Mag.]  Cristannus  de  Susato,  med. 
doctor  804. 
Solgaw,  s.  Sulgaa. 
Soraniu. 
loannes  Soranos,  art.  et  med.  doc- 
tor 211—214,  220,  308. 
Spalato  (wohl  richtiger  als  Spoleto), 

8.  KharU 
Spardorffer, 
lohannes    Spardorffer    de    Nnem- 
berga,  med.  doctor  306. 
Speler,  s.  Herr. 
Spiegel. 
Dom.  lacobus  Spiegel,  Caes.  Maje- 
statis  secretarius  127. 
Spieanagel, 
Mag.  lohannes  Spiesnagel,  balneator 
ad  Coeliportas  258. 
Spitaller. 
Michael    Spitaller  Austriactts,    art. 
et    med.  doctor    257,    258,    281, 
286,  292,  296,  308,  309. 
SpUzJiarL 
[Mag.]     Stephanus    Spitzhart    [de 
RStlinga],  med.  doctor  305. 
Stäbär,  s.  Steber. 
Stainberger, 
Dom.  Vaolfgangns  Stainperger,  ciyis 
Viennensis  131. 
Stainburger  (recte  Stainberger), 
Mag.  Wolffgangus  Stainbavger,  scol. 
med.  84. 
Stainer, 

Sigismundus   Stainer,    civis  Vienu. 
151. 


Stainpeia, 
Marti nns  Stainpeis  de  Bienna,  art. 
et  med.  doctor  1,  4,  31,  35,  39, 
40,  46,  55,  56,  62,  63,  75,  78— 
80,  94,  106,  168,  175,  306. 
Stanutlau». 
S.  pedellus  uniyenitatis  (post  fac. 
med.)  247,  248,  255,    S65,    290, 
302. 
SUtgnapruna, 
[Franeiscas]  Eques  a  Staynapruna 
SaeTOB  283. 
SUxynmu, 

Bartholomens  Staynnus  de  Prega, 
mag.   art.   Cracoviensis    et   scol. 
med.  57. 
SUber  (Stäbär,  Stäber,  Staber,  Stabär, 
Stavber,  Stawber,  Streber), 
Bartholomeus   Stäbär   ex  Wienna, 
art.  et  med.  doctor   1 — 4,   6,  12, 
14,  18,  22—24,  28—31,   35,  39, 
45—47,  53,  55,  57,  58,  306. 
lohannes  Steber  pellifez  28. 
MargareU  Steber,  s.  T%ekteL 
St^anin. 

S.  leitgebin  271,  Note  1. 
Steffantu, 
S.  licentiatus,  pedellus  fac.  med.  8. 
Dr.  Steffan    protonotarius  civitatis 

Vienn.  53. 
Dr.  Stephanus  extraneus  255,  256. 
Stein,  8.  Bemhart, 
Stereneckh, 
Maister     Hans     Stereueckh     bal- 
neator auff  der  hohen  pruckhen 
277. 
Steiner, 
Michael  Stetner  balneator  an  sand 
Steffanpad  240. 
Steyerr. 

S.  civis  Viennensis  24. 
Steyr,  8.  ScUlczman, 
Stockstall. 

[Mag.]  lacobus  de  Stockhstall,  med. 
doctor  305. 
Stöüer. 
Christophorus    StOUer    von   Ysnnj 
auß  Parland,  chirurgus  299. 


Begister. 


351 


Sloü. 
[Mag.]  Heinric'JB  Stoll  de  Uamel- 
hvLTg,  med.  doctor  305. 
Stopiua  CStoppiu»,  Stoppeus), 
Martinas   Stopius  Alostanus  Flan- 
der,  med.  doctor  256,  261,  266, 
273,  277,  308. 
Siräiär, 
Mag.  Bartholomeus  Sträsär  ex  Mu- 
raatsch,  bcoI.  med.  29. 
StranBdorf,  s.  Prautu 
StraBsbarg,  s.  Oopler,  Hdrlin» 
StraabiDg,  s.  Neuman,  Puffelmar. 
StrSUn, 
Georgias  Strolin   ex  [Mundlheym], 
bacc.  art  et  scol.  med.  80. 
Stubenrauch. 
Mag.     lohannes    Stnbenraach     ex 
Cremnitia,  scol.  med.  58. 
Siif  (Stuff). 
Ladislaus  Stftff  Kellinckensis  Tran- 
sylyanus,    phil.   ac    med.   doctor 
251,  265,  271,  Note  1,  272,  296, 
297,  300,  308. 
Stur. 
Mag.  Angostinus  Stur  balneator  im 
radgeslein  240. 
Stumd. 
Martinas  Stnrml  ex  Stutgardia,  scol. 
med.  173. 
Stuttgart,   s.  Dengen,  LazUu,  Sturml, 

Wenzeihatuer. 
Salgaa  (i.  Württemberg). 

Petrus  de  Solgaw  empiricus  217. 
8ue»9, 
(lohannes]  S.  mag.  civium  Viennen- 
sis  114. 

T. 

Tachenhaxuer, 

lohannes  Tachenhanser  ex  Kalden- 
tball,  scol.  med.  152. 
Taler. 
[Mag.]  Georgias    (irrig   Gregorias) 
Taler  de  Arenstorff,  med.  doctor 
1  (in  Melico  residet),  306. 
Tanhatoaer  (ThanhauserJ. 
Dr.  Petras  Tanhawser,    procurator 
fac.  med.  116,  123. 


Tatuieler     (TmmHeter,      TanmteUer, 
TJiatuUUerJ. 
Christiemus  Tansteter  Viennensis, 

scol.  med.  201,  251,  256. 
Georgias  Tansteter  Colomitius  (rich- 
tig:   CoUimitius)    ex    Rain,    art. 
et    med.  doctor    68,  84    (Bector 
aniversiUtis),    85,    87—89,    94, 
103,  105   (Licoripensis;  astrono- 
miae  prof.  ord.),   109,   122,   125, 
128,    130,    137,    144,    146,    148, 
149,    160,    161,    168,    172,    173, 
179—190,    192,    201,    243,    244, 
247,    248,   307. 
Tansteter  vidua  243,  247,  248. 
Teltscb,  s.  PmieÜanua, 
Tengckh. 

Dom.  Leopoldus  Tengckh  144. 
Teachl. 
Anna  Teschl  ex  Gallenbraun,  lanii 
uxor  237. 
Tessingen,  s.  WcUch. 
TeUnam,  s.  Frd, 
Tettnang,  s.  FrU, 
Teyninger. 
Mag.  Quirinus  Tejminger  ex  Ynß- 
prnck,  scol.  med.  80. 
Theodoricus. 
Mag.   Theodoricus    [Rhenanus    de 
Schlettstadt],     Rector     universi- 
tatis  65. 
Thid. 
lacobus   Thiel  Silesins,   med.  doc- 
tor 311. 
Thoman. 
Maister  Thoman,   zymmerman  96, 
97,  99,  100. 
TiehUl  (TiehO,  Tyehl,  TyMy). 
Bartholomeus    Tichtel    ex    Greyn, 

med.  doctor  5,  9,  13. 
•  Homerus  Tichtel  Viennensis,  med. 
doctor    159,  168,    178—181,  183, 
184,  187,  308. 
lohannes  Tichtl   ex  Grein,  art.  et 
med.  doctor  1,  4  (superintendens 
uniyersitatis),  5,  6,  8,  10—12, 16, 
18,  22—24,  27—31,  33,35,39,306. 
Margareta  Tichtel  28. 


3Ö2 


Begister. 


Thorberg     (Amt     Burg^orf,      Bern; 

Oesterley  684),  s.  FabrL 
TMer. 
Mag.    Wolffgangus    Tobler    Peur- 
bachius,  scol.  med.  143. 
ToUz. 
[Mag.]  lacobos  de  Toltz   (richtig: 
lac.  Tolcz    de   B6dlinga),    med. 
doctor  305. 
TMopff. 
Fridericus  Tolhopff  exKemnat,mag. 
art.  Ingelstattensis,  8col.  med.  63. 
Torgau,  s.  Nebe,  Bucardtu, 
Traismauer,  s.  KreUxer. 
Trapp, 
lohannes  Trapp,  theol.  doctor,  Rec- 
tor  universitatis  101,  123. 
Treis  (i.  Hessen). 

[Mag.]  Hormannus  de  Treysa,  med. 
doctor  304. 
Trew  (Tt^). 
Dom.    Wolfgangus    Trew,     consul 
Vienn.  113,  131. 
Trinckell. 
lohannes   Trinckell    de    Fridperg, 
scol.  med.  39. 
Troppau,  s.  Emerkiu. 
Tübingen,  s.  Falk. 
Tuemer, 
Mag.  Qeorgius  Tuemer  Villacensis, 
scol.  med.  77. 
Ti^entUch. 
T.  macellarius  Vienn.  24 

U. 

UdalHcus, 

Dom.  Udalricus  aromatarius  113. 
Überlingen,  s.  Enzianer,  Haini,  Mein»' 

hoffer» 
Übermann. 
loannes  Iberman,  consul  Viennen- 
sis  292. 
Ulm,  s.  Faber,  Ch^oatman,  Kellner. 
Ulrich,  Herzog  Ton  Württemberg  147. 
ünverdaimi. 
Mag.Iohannes  Unyerdarm  de  Bienna, 
scol.  med.  63. 
Urach,  s.  Kroneisen. 


Ursenpekch. 
Mag.  Paulus  Vrsenpekch  [deTecken- 
darff],  med.  doctor  6,  306. 
Urtinue, 
Caspar  Vrsinus  Velins,  poeta  lau- 

reatus  214. 
Michel  Vrsinus  Nissenus,  scol.  med. 
166. 

V, 

Vadianua, 

loachimus  von  Watt  alias  Vadianus 

ex    Sancto   Gallo,    art.  et   med. 

doctor   86,    118,    120,   122,   124, 

126,  128,  129,  184,  136,  138,  307. 

ValenHntu. 

Mag.  Valentinus,  bacc.  med.  12,  13. 
Velden,  s.  Kalbalor. 
Venedig,  s.  Oopler. 
VeadUtu. 
Franciscus   Wesalius,   med.  doctor 
eztraneus  256,  258,  308,  309. 
Vielor. 
Iheronimas  [Victor]  impressor  111, 
117,  119  (calchogravus),  121, 139. 
Villach,  s.  Tuemer. 

VUU8. 

V.  barbitonsor  202,  215. 
Vdberger. 
Andreas  Voberger  ex  Wienna,  art. 
et  med.  doctor  1,  6—16,  24,  28 
—31,  306. 
VogeUinger. 
Wolffgangus  Vogelsinger   de  Noto 
Foro,  scol.  med.  172. 
Vogt. 
Gabriel   Vogt,    secretarius    Caesa- 
reus  148. 
Vdger. 
lohannes  Volger  de  lugllstadio,  art. 
mag.  Ingolstetensis,  scol.  med.  57. 
VoUzian  (Volczian), 
[Mag.]  Petrus  Voltzian  med.  doctor, 
ciyis  Viennensis  25,  305. 

W. 

Wachteler,  s.  Ootununus. 
Waidhofen  (i.  Bayern),  s.  Planeua. 


B«gi8t«r. 


353 


Waidhofen  a.  d.  IpB,  8.  Pirchpackiua, 
Wateh. 
lacobas  Walch  ex  Laubinga,  art. 
et  med.  doctor  172,  188,   203— 

206,  210,  218  (ex  Langingen), 
214,  216,  217,  220,  223  (a  Tes- 
singen),  224,  226—229,  241,  308. 

Walterua  (Walther,  VuaUJierJ. 
Mag.  Georgias  Waltems  Lipsensis, 
med.  doctor  298,  302,  309. 
Wasserburg  (am  Bodensee),  s.  Hener. 
—  (i.  Bayern),  s.  PiUUrsUnffer,  SeTieü- 

hoiner, 
WaU,  8.  Vadiantu. 
Weger, 
Gregorins  Weger  alias  Knndtstochk 
de  Bnda,  natns  quidem  Viennen- 
sis,  med.  doctor  1,  26,  306  (irrig 
Steffanns). 
Wüchter. 
Petras    Weichter    chirargas    206, 

207,  209. 
Weidnuan. 

Petras  Weidman  ex  Schwatz,  bacc. 
art.  et  scol.  med.  173. 
Weidner. 

Paalas  Weidner,  med.  doctor  309. 
Weikersdorf. 
Mag.   Osbaldas   ex   Weykcherstarff 
4—6. 
Weimar,  s.  Sckroler. 
Weissacb. 
Marqaardos   [Froer]    de   Wyssach, 
med.  doctor  806. 
Weissenburg,  s.  OtUdein. 
Weitra. 

loannes  de  Weytra,  med.  doctor  304. 
Wels,  8.  HoelUiUtery  Moßmawrer. 
Wenger, 
loannes  Wenger  de  Nova  Civitate 
dyoc.    Herbipolensis,    art.    mag. 
Coloniensis  et  scol.  med.  120. 
Wengeüiauser  (Wenitelhuieser,  Wincxel- 
hawßer,  Wentzelkuser), 
loannes  Wentzelhaisser  exStutgardt 
Wirtenbergensis,    phil.    et   med. 
doctor   77,  107—109,    124,    126, 
146,  146,  307. 
Acta  fiieTiltatia  medieae  III. 


Wenczealaus, 

W.  med.  doctor  extraneus  23. 
Wemhart,  s.  Bemhart. 
WerUwem. 
Mathias    Werttwein ,     praepositas 
[cathedralis  ecclesiae  S.  Stephani 
et]    cancellarias     archigymnasii 
298. 
We»aUu8,  8.  Veaaliwi, 
Widman, 
Christophorus  Widman  Graecensis 
Stirns,  med.  doctor  310. 
WidnumaUUer, 
[lohannes  Albertos]  Vaidmestadios, 
cancellarias      [reg^minis      infer. 
Aastriae]  296. 
Wien,  Bistham. 

Bischöfe:    [Georg    von    Slatkonia] 

112,    113,    119,    126,    129,    130, 

136,  144;  [lohannes  von  Revellis] 

164;  8.  aach  Fabri. 

PrOpste,    8.     ObertttUner,     Putsch, 

Werttwein. 
Kanoniker,  s.  EdUnger,  PoUiamer. 
Official,  8.  Gerhard, 

—  Stadt. 

Bürgermeister,  Stadträthe,  Bürger 
etc.,  8.  Edlaaperger,  Ekin,  QemeehJj 
Chmdakcher,  Euetatokher,  Hgmel- 
reieh.  Lang,  Lungel,  Misbegitu, 
Paifi,  Pidmanatorffer,  jRdehu>«fn, 
Regler,  Sartoris,  Seher,  Sehmidin- 
ger,  Schott,  Sibenburger,  Stam- 
berger,  Stainer,  Steyerr,  Sueae, 
Treu,  übermann,  VoUzian. 

Stadtschreiber,  s.  Ouetrater,  Manee- 
torffer. 

—  Universität. 

Ans  Wien  gebürtige  akademische 
Mitglieder,  8.  Bberetorffer,  Enzia- 
ner, Fett,  Oreinner,  Q^igUnger, 
H&ring,  Hein,  Hincker,  HdffU, 
lordanue,  KeUenperger,  KreitMer, 
Latin»,  LvngeUua,  Mimeetorffer, 
Marchpegiua,  Neuman,  Perger, 
Reehperger,  Schioartz,  Stainpeis, 
Steber,  Tamteter,  Ilehtel,  Unver- 
darnif  Voberger,  Weger, 

23 


354 


Begütar. 


Wien,  Topographisches. 

Kirchen:  Sanct  Stephan  67,  122, 
134,  138,  148,  150,  166,  160,  164, 
169,  191,  208,  229,  249,  278,  279, 
288;  Sanct  Michael  161;  Sanct 
Ulrich  271,  Note  1;  Gapella 
B.  Yirg.  vulgariter  zu  S.  Ottn- 
haym  65. 

Klöster:  Celiportae  186, 161;  S.  Hie- 
ronymns  161;  S.  lacobuB  186, 
161;  S.  Maria  Magdalena  136; 
ap.  Predicatores  136,  173.  B.  M. 
Yirg.  ad  Scotos  165, 166;  S.  Theo- 
poldus  (=  Theobaldofl)  136. 

Friedhofe :  Cimiterinm  Fratmm 
Carmelitarum  15;  Cimiterium 
S.  Michaelis  80. 

Spitäler:  S.  Marx  246;  Xenodo- 
chium  Begium  281;  civinm  266. 

Bftder:  Cantzleipadt  240,  277;  in 
Cancellis  280,  281;  ad  Geliportas 
(pei  den  Himelporten)  240,  268; 
under  den  Haffher  240;  padstuben 
Hochenpmck  240 ;  balnenm  peyn 
Boren  (päd  an  Boren)  247,  248; 
am  Boßmarck  240;  am  Schwein- 
marck  240;  Sanct  Stefanspadt  240, 
271,  Note  1;  in  der  Wolczeil  240. 

Stadtthor:  Tarris  apud  portam  Ca- 
rinthiorum  132. 

Gassen  und  Plätze:  Altum  forum  140, 
272;  Khienmarkh  271,  Note  1; 
Khump%a88el  271,  Note  1;  auff 
der  neuen  padstneben  240,  278; 
auff  der  hohen  prukhen  240,  277; 
Badgeslin  240;  am  Boßmarck 
240;  im  alten  Boßmark  162;  am 
Seh  weinmarck  240 ;  Wejenpurckh 
166,  166;  Wolczeil  240. 

Hofe:  Gundlhoff  271,  Note  1;  Harr- 
hoff 271,  Note  1,  272;  Pemphin- 
gerhoff  271,  Note  1;  Zillerhof  161. 

Uniy ersitätsgebäude :  Aula  univer- 
sitatis  134,  249;  Bibliotheca  fac 
med.  81,  83,  91;  GoUeginm  archi- 
ducale  2  (eapella),  293;  Stuba 
magna  Gollegii  66;  Domus  uni- 
versitatis    aulae    annexa    8 — 10; 


Bursa  Lilii  13,  140,  142,  205; 
Bursa  Haydenhaym  80,  Note  1; 
Goldperg  41. 

Wien,  Andere  Gebäude:  Domus 
meretricum  80,  Note  1;  do- 
mus Padtstuben  162;  Ziegel- 
haus 162. 
Wirtshaus:  Hospes  ad  d.  Trinita- 
tem  235. 

Wakelmm. 
W.  empiricus  217. 

—  Mag.,  s.  0rä9Ü  und  Pueünger, 

Windüer,  s.  lUnekler. 

Winderlin,  s.  BunderUn. 

Wirt. 
Meister  Siztus  Wirt  chirurgns  230, 
243,  Note  1. 

Wirtinger, 
Mag.     Leonhardns    Wirtinger     ex 
Zell  prope  Bab,  scol.  med.  196, 
197. 

Wising,  s.  PutUnger, 

Wisinger, 
lohannes  Wisinger  ex  Patavia,  art. 
et  med.  doctor   37,   43,   59—61 
(Bector  universitatis),  307. 

Witschein,  s.  PerlackUu. 

WiUenberg,    Universität,    s.  Fathoä, 
Nebe. 

WladiBlao  Bex  Hnngariae   et  Bohe- 
miae  160. 

Woigrel, 
[Mag.]  Wemherus  wolffei  de  Boten- 
burga,  med.  doctor  806. 

Wolßm  CWofßem). 
Sebastianus    WOlflin    ex    Schoren- 
dorff,  scol.  med.  183,  206,  209. 

Wolfberg,  s.  Frylender. 

Wolframitz,  s.  AbUxl. 

Wolkersdorf,  s.  Ay<Aer. 

Worms,  8.  SchJSffolL 

Wyssach,  s.  Weissach. 

Z. 

Zachcaritu, 

lohannes  Zacharias  de  Schroben- 
hausen,  bacc  art.  et  scol.  med. 
68. 


Begutter. 


355 


Zeckd  (Czächkl), 
Petras   Csächkl    ex  Cibinio,    med. 
doctor  2. 
ZeiaeUua  (Cheyadiua,  Zet/seUhuJ, 
Erhardas    ZeyBellias,    med.   doctor 
264,  255,  257,  308. 
ZeUeing, 

Wilelmas  de  Celting  153. 
Zell,  8.  Wirtinger, 
ZeOer  fCxeOerJ. 
[Mag.]  lohannes  Czeller  [de  Augu- 
8ta],  med.  doctor  25,  305. 
Zerotin. 
Carolas  Czerotinas  285,  286. 


Ziegl/er  (ZiegleruaJ. 
DamLanus   Zieglerus   Fribargensis, 

scol.  med.  159. 
loaanes  Gonrados  Ziegler  Constan- 
tiensis,  chirargus  292. 
Zimmerius, 
Laurentias  Zimmerios  Danas,  med. 
doctor  310. 
Zips. 

lohannes  Comes  Cepnsiensis  171. 
Znaim,  s.  Sehankerle, 
Zriny. 

[Nicolaos]  Serinias,  comes  283. 
Zwickaa,  s.  Camarius, 


Corrigenda. 

S.    36,  Zeile  22  von  oben  lies;  Moßnawer  statt  Moßmawrer. 

„     anten   „  :  proterve  statt  protanc. 

„         „       in  der  Anmerknng  lies:    22.  Jnli   statt  Aagast, 

wie  übrigens  schon  oben  im  Texte  richtig 
angegeben  ist. 

„     oben   lies:  andita  statt  aadito. 

»        f)         n  '  rigor[os]issime  statt  rigor [os] issimi. 

„     anten  ist  ein  Ansrafangszeichen  (!)  nach  ,Hifftel'  einza- 

schalten,  am  anzudenten,  dass  die   fehler- 
hafte Constrnction  per  ordmatos  dommo  etc. 
so  im  Manascripte  steht. 
230,      0     19     „     oben  lies:  herniarnm  statt  hernioram. 


43, 

.     16 

63, 

„       2 

68, 

,     16 

Ul, 

,     21 

229, 

,       3 

23« 


*.♦. 


ThiB  book  should  be  retumed  to 
the  Iiibrary  on  or  before  the  last  date 
stamped  below. 

A  flne  of  flve  oents  a  day  is  inourred 
by  retaining  it  beyond  the  specifled 
tiiixo« 

Ple^e  retum  promptly.