ACTA PONTIFICUM
DANICA
PAVELIGE AKTSTYKKER VEDR0RENDE DANMARK
1316--1536
IV BIND
1471 — 1492
UDGIVET AF
.."•<
BRARY
Toronto
ALFR. KRARUP og JOHS. LINDB^K
*Jt*
UDGIVET PAA CARLSBERGFONDETS BEKOSTNING
K0BENHAVN
I KOMMISSION HOS G. E. C. GAD
1910
e o
>
LIBRARY £
TRYKT HOS NIELSEN & LYDICHE fAXEL SIMMI-.l.Kl.l-.Hi
INDLEDNING.
Principehnk for Udgivelsen af dette 4. Bd. af Acta pontificum
Danica er ganske de samme som ved 3. Bd. Hoved-
massen af Brevene er trykt efter Afskrifter fra Vatikanerarkivet,
tagne af Dr. M. Mackeprang 1896 — 97, undertegnede Krarup
1897—98, undertegnede Lindbsek 1898—1900 og 1906 og Biblio-
tekar Raphael Meyer 1899 — 1900 i Samarbejde med de svenske
og norske Udsendinge i Rom (Dr. K. H. Karlsson og Profes-
sorerne Gustav Storm og Alex. Bugge).
Ligesom i 3. Bd. har vi ogsaa her sogt at faa med, hvad
der fmdes af Brevstof i danske Arkiver og i Universitetsbiblio-
tekets Samlinger; et enkelt Brev (Nr. 2726) skriver sig fra Stats-
arkivet i Venezia. For de danske Breves Vedkommende har vi
atter fundet megen Hjselp hos Arkivsekretser, Dr. William Chri-
stensen, hvorfor vi er ham overordentlig taknemlige.
Brevene fra Lunde Stift er indtil 1485 incl. trykt i Diplo-
matarium diocesis Lundensis IV, som vi har citeret efter Op-
lysninger fra Udgiveren, Landsarkivar Dr. L. Weibull, hvilke
iinidlertid har vist sig ikke altid at stemme med den trykte Ud-
gaves Numre; ved Hjselp af Datoen vil Brevene dog altid kunne
findes. Efter 148o har vi ikke heller optrykt de lundske Breve,
men nojedes med Henvisninger til, at de vil blive trykte i Lunde-
diplomatariets 5. Bd. ^r
For Hjaelp med Bestemmelsen af de danske Adelige skylder
vi Arkivar Thiset megen Tak; som ved de tidligere Bind har
Rektor Jul. Nielsen i Ribe, Dr. E. Ranuzzi i Rom og Professor
M. C. Gertz ydet os Hjselp ved Korrekturen og derved paa over-
%&
maade mange Punkter forbedret Teksten baade ved Revision
og Konjektur.
Siden Afslutningen af 3. Bd. er Dr. K. H. Karlsson i Maj
1909 afgaaet ved Doden. Under sit seksaarige Ophold i Rom
( lcSU4 — 1900) arbejdede han sammen med nsesten alle de danske
og norske Udsendinge, og ved sit store Kendskab til middel-
alderlig Historie, Sprog og Skrift, et Kendskab, som han altid
med stor Redebonhed stillede til vor Raadighed, var han os til
uvurderlig Hjselp. Vi foler Trang til ogsaa nu at udtrykke vor
Tak for det, han har vaeret for os alle under Arbejdet i Rom,
og beklage, at hans tidlige Bortgang har hindret, at det blev
ham, der fik afsluttet Udgaven af de svenske Vatikanafskrifter,
en Arv, som det dog forhaabentlig inden alt for lang Tid vil
blive forundt en anden at lofte.
K^benhavn, i September 1910.
Alfr. Krarup. Johs. Lindbcek.
SIXTUS IV
valgt 9. Aug. 1471, viet 25. Aug. 1471, ded 12. Aug. 1484.
2453. 25. Aug. 1471—12. Aug. 1484.
Klerken Henrik Rob fra Viborg Stift faar Dispensation til at modtage og
beholde flere ellers uforenelige Embeder.
Vibergensis. Enricus Rob. Dispensatio ad incompatibilia.
Uddrag i Indiee 332 efter tabt Brev i Reg. Lat. Sixti IV an. 3 lib. 13 fol. 269.
2454. 25. Aug. 1471 Slutningen af 1477.1)
Ridderen Otte Nielsen (Rosenkrantz) til Bjornholm faar Tilladelse til at
va'lge en Skriftefader, som kan give ham Aflad i visse Tilfielde og Plenaraflad
een Gang foruden i Dodsojeblikket.
Ut conscientie puritati et anime saluti Ottonis Nicolai Aru-
siensis diocesis salubrius consulatur, supplicat, quatenus sibi,
ut confessor idoneus secularis vel regularis, quem duxerit eli-
gendum, ipsum ab omnibus excommunicationis, suspensionis et
interdicti aliisque ecclesiasTicis sententiis, censuris et penis, tam
a jure quam ab homine apostolica seu quavis alia auctoritate
in eum . . latis, inflictis et promulgatis, necnon ab omnibus pec-
catis, criminibus, excessibus et delictis suis ac votorum quorum-
cunque transgressionibus, perjuriorum et homicidii voluntarii vel
mentalis reatibus, manuum violentarum in personis ecclesiasti-
cis injectionibus, penitentiarum injunctarum omissionibus ac
aliis excessibus et delictis quibuscunque, etiam quantumcunque
enormibus, de quibus corde contrictus (!) et ore confessus fuerit,
etiam si talia forent, propter que merito sedes apostolica con-
sulenda esset, de reservatis semel in vita et in mortis articulo
x) Otte Nielsen (Rosenkrantz) dode i 1477,
Acta pontificum Danica IV.
2 SIXTLS IV.
et de non reservatis totiens, quotiens opus fuerit, absolvere1)
et penitentiam salutarem injungere ac vota quecunque per eum
forsan emissa in alia pietatis opera commutare ac juramenta
quecunque relaxare, necnon semel in vita et in mortis articulo
plenariam omnium peccatorum suorum etiam a pena et a culpa
reinissionem impendere possit, sibi et eidem confessori licentiam
concedere dignemini. Fiat in forma. F. Et quod presentis sup-
plicationis sola signatura sufficiat absque aliarum litterarum de-
super confeclione. Fiat. F. Uden Dato.
Orig. paa Perg. i Danske Selskabs Membraner (R. A.).
2455. 25. Aug. 1471.
Paven befaler Abbederne i Soro og /Ebelholt og Dekanen i Kobenhavn at
tildele Hoskildekanniken Niels Skave et storre Prrcbende i Koskilde. hvorom
han forte Proces med Jakob Pedersen, og hvorpaa Panlus II 25. Maj 1471 havde
givet ham Bevilling (Nr. 2451). uden at der dog var udstedt nogen Bulle.
De Sora et de Paraclito monasteriorum abbatibus ac decano
ecclesie b. Marie Haffriensis (!) Roskildensis diocesis. Rationi con-
gruit [etc.]. Dudum siquidem Bonifacius papa VIII omnes ca-
nonicatus et prebendas ceteraque beneficia apud sedem aposto-
licam vacantia et inantea vacatura dispositioni sue reservavit; et
deinde, cum canonicatus et maior prebenda ecclesie Roskilden-
sis, in qua maiores, medie et minores prebende fore noscunlur,
quos bone memorie Olauus episcopus, tunc electus, Roskildensis
tempore promotionis per Nicolaum papam V . . facte de persona
sua ad dictam ecclesiam . . obtinebat, per promotionem huius-
modi ac munus consecrationis eidem episcopo tunc electo
impensum apud sedem predictam vacarent tunc . . ., Paulus
papa II . ., volens Nicolao Skawe, asserenti se de militari genere
procreatum e1 canonicum predicte ecclesie minori prebenda pre-
bendatum existere, et quod Jacobus Petri, qui se gerit pro cle-
rico Roskildensis diocesis, in antedicta maiori prebenda pretextu
collationis ordinarie sibi contra reservationem huiusmodi de
facto facte absque aliquo litulo se intruserat ac illam per multos
annos citra detinuerat, prout detinebat, indebite occupatam, apud
ipsum Paulum predecessorem de nobilitate generis, vile ac mo-
rmn honestate . . . multipliciter commendato . . ., gratiam facere
specialem . . ., sub data videlicel diei 8. kal. junii anno 7 voluit
certis dari judicibus in mandatis, ut, vocatis dicto Jacobo e1
i (i/. Cod. absolutionem
SIXTUS IV. 3
aliis, qui fbrent evocandi, si dictam maiorem prebendam frucius
8 mr.] premisso sive alio quovis modo . . . vacare repperirent,
illam , dummodo eius dispositio ad ipsum Paulum pre-
decessorem ea vice pertineret . ., eidem Nicolao auctoritate apo-
stolica conferrent. Ne autem prefatus Nicolaus voluntatis huius-
modi pro eo, quod super illa dicti Pauli predecessoris littere,
eius superveniente obilu, confecte non fuerint, frustretur effectu,
aut de illa valeat quomodolibet hesitari, volentes . ., quod vo-
luntas Pauli predecessoris huiusmodi perinde a dicta die 8. kal.
junii suum sortiatur effectum, ac si super illa dicli Pauli pre-
decessoris littere sub eiusdem diei dala confecte fuissent, quod-
que presentes littere ad probandum plene voluntatem Pauli
predecessoris ubique sufficiant, nec ad id probationis alterius
adminiculum requiratur, discretioni vestre mandamus, quatenus.
si, vocatis dicto Jacobo et aliis, qui fuerint evocandi, maiorem
prebendam predictam dicta die 8. kal. junii vacavisse et tunc
vacare reppereritis, et eius dispositio ad ipsum Paulum prede-
cessorem ea vice pertinebat, illam eidem Nicolao auctoritate
apostolica conferre curetis juxta voluntatem Pauli predecessoris
antedicti. Datum Rome 8. kal. sept. anno 1.
XXII.
Reg. Vat. 553 fol. 214 v.
2456. 11. Nov. 1471.
Klerken Ludolf Nurwes fra Slesvig Stift faar et Kanonikat i Slesvig.
Supplicat Ludolphus Nuurwes clericus Slesvicensis, quatenus
sibi de certis canonicatu et prebenda ecclesie Slesvicensis, ex eo,
quod quidam Andreas Petri illos obtinens cum quadam puella
matrimonium per verba legitima contraxit et illud consummavit,
vacantibus [fructus 3 mr.], providere dignemini. Concessum in
presentia pape. Jo. Mont. Datum Rome 3. id. nov. anno 1.
Suppl. 666 fol. 140 v.
2457. 12. Nov. 1471.
Prioren og Kapitlet i Odense faar tilstaaet 7 Aars Aflad til dem. der paa
bestemte Dage besoger St. Knuds Kirke i Odense; Ansogningen onskede en
storre Aflad i Lighed med den, der var bevilget Antoniterklostret i Morkaer.
Dudum Bonifacius papa VIII, cupiens, ut ecclesia s. Kanuti
Ottoniensis congruis honoribus frequentaretur et conservaretur,
oinnibus vere penitentibus et confessis, qui in die b. Marie Mag-
dalene et per septem dies immediate sequentes eandem eccle-
4 SIXTUS IV.
siani devote visitarent . . ., illam indnlgentiam el remissionem
peccatorum concessit, quam ecclesiam domus s. Antonii in Morker
Slesvicensis diocesis in festo Corporis domini nostri Jesu Christi
visitantes annualim quomodolibet consequebantur, et nichilo-
minus, ut fideles Christi ad huiusmodi indulgentiam assequen-
dam magis animarentur, priori dicte ecclesie s. Kanuti, qui pro
tempore foret, sex vel plures presbiteros ad hoc idoneos secu-
lares vel religiosos in eadem ecclesia singulis annis in confes-
sores, huiusmodi indulgentia durante, qui confessionem quarum-
cunque personarum, que ad ipsam ecclesiam eam indulgentiam
consequen[di causa] accessissent, audire valerent, deputandi ac
eisdem confessoribus ipsarum personarum confessionem audi-
endi et ipsis diligenter auditis eisdem personis absolutionem
debitam auctoritate apostolica impendendi et injungendi peni-
tentiam salutarem, nisi forte talia forent, propter que sedes apo-
stolica esset merito consulenda, eadem auctoritate plenam con-
cessit facultatem . . . Ut autem Christi fideles eo libentius ad
ecclesiam predictam confluant.., supplicatur ergo pro parte pri-
oris et capituli ecclesie Ottoniensis, quatenus indulgentiam, re-
missionem et litteras predictas ac omnia in eis contenta confir-
mare ac etiam innovare et nichilominus pro potiori cautela
universis Christi fidelibus vere penitentibus et confessis, qui
ecclesiam s. Kanuti predictam in die b. Marie Magdalene et per
septem dies immediate sequentes huiusmodi visitaverint
illam indulgentiam et remissionem peccatorum concedere, quam
ecclesiam domus s. Antonii huiusmodi visitantes annuatim quo-
modolibet consequuntur, et nichilominus eidem et pro tempore
existenti priori ecclesie s. Kanuti huiusmodi sex vel plures pres-
biteros seculares vel religiosos, qui confessiones, ut prefertur,
audiant el pro commissis penitentiam salutarem injungant, ut
premittitur, deputandi licentiam concedere dignemini, non ob-
stante regula v. s., qua voluit, quod littere non expedirentur
super indulgentiis ad inslar, nisi specificarentur. Fiat de indul-
gentia septem annorum. F. Dalum Rome pridie id. nov. anno 1.
Suppl. 666 fol. 53 v.
2458. 12. Nov. 1471.
Paven tilstaar Aflad til dem, der paa Marie Magdalenes Dag besager St.
Knuds Kirke i Odense; Brevet gselder for al Fremtid.
Qniversis Christi fidelibus presentes litteras inspecturis. Ante
thronum divine maiestatis (ideles Christi sanctorum sanctarum-
SIXTUS IV. .")
que piis adjuti suffragiis ad illorum celebranda festiva solennia
eo debent ferventius incitari, quo taliuin patronorum fulciti pre-
sidiis potiora retributionis premia exinde uberius valeant pro-
mereri. Unde nos more pastoris vigilis oves nostre cure com-
missas, quas cupimus in celesti palria collocari, ad ipsorum
sanctorum ac sanctarum trahemus libenter obsequia, ul eos in
conspectu domini devota veneratione collaudent. Cupientes igilur,
ut ecclesia s. Canuti Otloniensis congruis honoribus frequentetur
[etc. som Nr. 860], omnibus vere penitentibus et confessis, qui
ecclesiam predictam in festo b. Marie Magdalene devote visita-
verint annuatim, septem annos et totidem quadragenas de in-
junctis eis penitentiis relaxamus, presentibus perpeluis futuris
temporibus valituris. Volumus autem [etc. som Nr. 860]. Da-
tum Rome pridie id. nov. anno 1.
P. XXXXV. de Varris.
Reg. Lat. 718 fol. 92 v.
2459. 1. Dec. 1471.
Paven giver Prioren og Kapitlet i Odense Bekraeftelse paa deres Privilegier
og Ejendomme.
Priori et capitulo ecclesie Ottoniensis ordinis s. Benedicti.
Cum a nobis petitur [etc.]. Eapropter vestris justis postulati-
onibus grato concurrentes assensu, omnes libertates et immuni-
tates a predecessoribus nostris sive per privilegia vel alia indulta
vobis et ecclesie vestre concessas, libertates quoque et exempti-
ones secularium exactionum a regibus et principibus ac aliis
Christi fidelibus vobis et*eidem ecclesie rationabiliter indultas,
specialiter autem fructus, grangias, domos, agros, terras, posses-
siones, villas, silvas, piscarias, prata, molendina aliaque mobilia
et immobilia bona ad mensam capitularem dicte ecclesie legi-
time spectantia necnon b. Marie in Patorp, Wbberudhe, Sten-
losse, Aasum, Sertzloff et Risse in Erriae parrochiales ecclesias
Ottoniensis diocesis eidem mense canonice unitas cum omnibus
juribus et pertinentiis suis, sicut ea omnia juste et pacifice pos-
sidetis, vobis et per vos eisdem ecclesie et mense confirmamus
et presentis scripti patrocinio communimus. Datum Rome kal.
dec. anno 1.
Afskrift i Odensebogen< (Upsala Universitetsbibliotek. De la Gardies Do-
nation Nr. 39) efter tabt Bulle, derefter i L. Dipl. Trykt daarligt i Pontoppidan,
Ann. eeel. Dan. II, (554; Reg. 4422.
() SIXTUS IV.
2460. 20. Dec. 1471.
Slesvigkanniken Hans Breide ansaettes som Klerk i Supplikkontoret.
Cum Hennichus Cossel)ade clericus registri supplicationum
apostolicarum officium clericatus dicti registri, quod obtinet, in
manihus s. v. vel alterius ad id potestatem hahentis exnunc re-
signet, supplicat «lohannes Breide canonicus Slesvicensis, de mi-
litari genere ex utroque parente procreatus, quatenus, resigna-
lionem huiusmodi admittentes seu per aliquem magistrorum
dicti registri admitti mandantes, officium predictum cum emolu-
menlis, jurihus, gratiis, honoribus et oneribus consuetis Johanni
Breide conferre . . necnon [ipsum] numero et consortio aliorum
dicti registri clericorum aggregare dignemini. Fiat. F. Datum
Rome 13. kal. jan. anno 1.
Suppl. 667 fol. 149.
2461. 31. Dec. 1471.
Paven paabyder paa Grund af den staerke Fremtnengen af Tyrkerne, der
nylig har erobret Alhanien og Enhoa, og fordi Paulus II har brugt en stor Del
af Pavestolens Midler (200,000 Gylden) til at understette Dcspoten paa Morea.
Skanderheg og andre af Troens Forsvarere, en almindelig Tiende af alle Gejst-
lighedens Indtsegter, undtagen Johanniternes, i Kong Christierns Riger og Lande.
Tienden skal opkneves af Pavens Nuntius og Kollektor Marinus de Fregeno.
Ad perpetuam rei memoriam. Quamvis ad applicanda ec-
clesiarum omnium commoda (I)ipl. Norv. VI, 603 — 608; Reg.
*6950). Datum Rome pridie kal. jan. anno 1,
Arm. 31 vol. 62 fol. 15; ep. 11.
2462. 31. Dec. 1471.
Paven tillader sin Nuntius og Kollektor i Norden Marinus de Fregeno i
Anledning af den paatsenkte Krig mod Tyrkerne, hvis Grusomhed skildres med
staerke Farver, at give de Indbyggere i Kong Christierns Lande samt i Lifland,
Lithauen, Munster, Verden og Camin Stifter, 0st- og Vestfrisland. Ditmarsken.
Meckleoburg, Lubeck By og Stift, der betaler et bestemt Bidrag til Korstoget,
Lov til at vaelge en Skriftefader, dcr een Gang i Livet og i Dodsojeblikket kan
give dem Plenarailad for de fleste Forseelser og tillade dem at omhytte nogle
fromme Lefter med andre.
Ad perpetuam rei memoriam. Ad apicem apostolatus (Dipl.
Norv. VI, 608—611; Reg. *6951). Datum Rome pridie kal. jan.
anno 1.
Arm. 31 vol. 62 fol. 12 v; ep. 10.
2463. 31. Dec. 1471.
Paven befaler sin Nuntius og Kollektor i Norden Magister Marinus de Fre-
geno ;d Indkrseve, hvad c\er maatte indestaa hos nogle af hans nordiske Sub-
kollektorer fra Pius II "s Tid, samt de 400 Gylden, som Dominikanermunken
SIXTUS IV. 7
Johannes de Castroeoronato havde indsamlet til Hjaelp for Kongen af C.ypern.
Og som nn var deponeret hos DOgle Borgere i Gdttingen. Marinus skal end-
videre gaa skarpt frera overfor dem, der falskelig prsediker Plenaraflad, soro
er ophaevet eller suspenderet, faengsle dem o<j konfiskere al deres Ejendom.
Alle tidligere Puldmagter for andre, saerlig for Dekarien Henricus Pomert i
Hamhurg, ophseves.
Marino de Fregeno clerico Spoletane diocesis sacreque the-
ologie magistro ac camere apostolice clerico necnon per loca
totius ditionis Christiefrjni Dacie, Svecie, Norvegie, Gothorum
Flauorumque (!) regis ducisque Slesvicensis, Holsatic quoque [et]
Scolmarie (!) comitis, et per nonnullas alias christianorum regi-
ones nuntio et collectori nostro. Tua erga nos et sedem aposto-
licam fides (Dipl. Norv.VI, 611—615; Reg. *6952). Datum Rome
pridie kal. jan. anno 1.
Arm. 31 vol. 62 fol. 18; ep. 12.
2464. 1. Jan. 1472.
Kong Christiern faar hevilgct Ventehreve til 54 Gejstlige.
Supplicat Cristiernus Dacie Svecie Norvegie et Gotorum rex,
dux Slesvicensis et comes Holsacie etc. in personas infrascripto-
rum, quatenus ipsis nominatim inferius descriptis de duobus cano-
nicatibus cum reservatione totidem prebendarum etiam maiorum
quarumcunque duarum cathedralium seu metropolitanarum vel
collegiatarum ac dignitatibus, personatibus, administrationibus
vel officiis etiam curatis et electivis alicuius earumdem ecclesi-
arum necnon de uno vel duobus beneficio vel beneficiis, etiam
si alterum cum cura aut decanatus vcl archipresbiteratus ruralis,
qui dignitas etiam curata extra tamen cathedralem ecclesiam
reputetur, seu quodlibet eorum canonicatus et prebende dignitas,
personatus, administratio vel officium etiam curatum et electi-
vum in eisdem ecclesiis fuerint, vacantibus vel vacaturis, spec-
tantibus ad collationem etc. omnium collatorum et collatricum
secularium aut quorumcunque ordinum regularium per quemlibet
eorumdem in confectione litterarum ubilibet eligendorum, etiam
ratione dignitatum etc. providere cum formulis, supplementis et
additamentis, [non obstantibus] . . statutis et consuetudinibus ec-
clesiarum huiusmodi et presertim illis, quibus caveri dicitur,
quod nullus inibi maiorem aut mediam prebendam obtinere
possit, nisi prius de minori ad mediam et media ad maiorem vel
minori ad maiorem gradatim ascendat, juramento etc. roboratis,
quibus hac vice dumtaxat specialiter et expresse derogare, nec-
non cum eisdem, ut quecunque duo curata vel - alias invicem
8 SIXTLS IV.
incompatabilia beneficia , si sibi alias canonice confe-
rantur . . ., recipere et insimul, quoad vixerint, retinere illaque
sinml vel successive, simpliciter vel ex causa permutationis, quo-
tiens eis placuerit, dimittere et loco dimissorum alia beneficia
recipere et retinere similiter libere valeant, et cum patientibus
ex infrascriptis etatis et natalium defectus ad plenarium effectum
premissorum et gratie huiusmodi consequende dispensare digne-
mini. Fiat de expectativis pro omnibus. F.
Johanni Scameel decretorum doctori.
Heinrico Georgii in artibus magistro.
Henrico Herhe in artibus magistro.
Johanni Emeke.
Johanni Johannis decretorum doctori, ex utroque parente
de nobili genere procreato.
Gosuino Rempgin decretorum doctori, in artibus magistro.
Hugoni Ferster in utroque jure licentiato.
Wilkyno Meyleff in artibus magistro.
Johanni Bermans.
Heinrico Gerdynck.
Johanni Brant, alias Beeker.
Johanni Pliyt.
Rodolpho de Rettorp, ex utroque parente de nobili genere
procreato.
Martino Tustohaw.
Hermanno Bolterman in artibus magistro.
Nicolao Gernew.
Heinrico Hunoldi.
Johanni Scuuebusch.
Johanni Langen.
Ludolpho Telung in decretis licentiato.
Johanni Neue in arlibus magistro.
Johanni Lerer.
Siffrido Zestede.
Johanni Lene.
Gerardo Wrinstorp.
Conrado Heyne.
Nicolao Schagen.
Paulo Bolis.
Johanni Ghus.
Nicolao Schomaker.
Remherlo Reuil.
SIXTUS IV. 9
Valentino Stycz.
Nicolao Skawe.
Nicolao Slinckel.
Heinrico Sebbe.
Johanni Weyrhase.
Johanni Heyding.
Lamperto Vesse utriusque juris doctori.
Georgio comiti de Lyningen.
Johanni Peregrini sacre theologie professori.
Henrico Mettynck.
Johanni Muller.
Remberto Remberti.
Ottoni ther Stege.
Reynoldo Eggard.
Hartwico Bulow, de militari genere ex utroque parente pro-
creato.
Theodrico Bulo, ex utroque parente de militari genere pro-
creato.
Jacobo Wyte.
Johanni Heyden.
Gotschalco Breydemeyer.
Henrico Bertoldi.
Godfrido Eliupte alias Fabri.
Heinrico Ywen.
Theodrico Amules.
Et sub data kal. jan. anno 1.
Et cum dispensatione ad duo incompatibilia de dig-
nitatibus et duabus parrochialibus ecclesiis, et de speciali ad
vitam pro omnibus graduatis et nobilibus ad vitam, et pro aliis
de duabus parrochialibus ad septennium. Et cum dispensatione
super defectibus etatis de tribus annis et natalium pro indul-
gentia. — Et quod defectus et dispensationes obtente possint
exprimi in expeditione litterarum cum conditionibus singu-
lorum. - Et quod super dispensationibus ad incompatibilia
huiusmodi littere seorsum in aliis litteris expediri possint. —
. . Et quod littere super gratiis predictis pro familiaribus conti-
nuis commensalibus oratoris dicti regis gratis ubique de speciali
mandato s. v. expediantur, attento quod ante s. v. referendarius
extitit. — Et ad secundam prebendam pro nobilibus et graduatis.
Fiat ut supra. F.
Suppl. «53 fol. 30.
1() SIXTUS IV.
2465. 1. Jan. 1472.
Klerken Jens Nielsen fra Roskikle Stift faar Ventebrev paa to Kanonikater
og Prsebender.
Supplicat Johannes Nicolai clericus Roskildensis diocesis,
quatenus sibi de duobus canonicatibus duarum cathedralium
etiam metropolitanarum vel collegiatarum ecclesiarum cum re-
servatione totidem inibi prebendarum, etiam si maiores, medie
aut minores, diaconales, subdiaconales aut presbiterales existunt,
et ad dignilates, personatus, administrationes vel officia, necnon
de uno vel duobus beneficiis consuetis clericis secularibus assig-
nari, etiamsi decanatus vel archipresbiteratus ruralis, qui dignitas
etc. reputetur, aut canonicatus et prebenda dignitates, personatus,
administrationes vel officia in cathedralibus etiam metropolitanis
vel collegiatis ecclesiis huiusinodi fuerint, et ad dignitates etc.
consueverint qui per electionem assumi, eisque cura immineat
animarum, ad quorumcunque collatorum seu collatricum, secula-
rium vel ordinum quorumcunque regularium, per eundem Johan-
nem in confectione litterarum eligendorum etiam pertinentibus,
si quod vel si qua vacant ad presens aut cum vacaverint, providere
dignemini. Concessum in presentia pape de expectativa. Jo. Mont.
Et sub data kal. jan. anno 1. . . . Concessum. Jo. Mont.
Suppl. 663 fol. 270.
2466. 1. Jan. 1472.
Klerken .lens Nielsen fra Roskilde Stift og Johannes Heysen faar Vente-
brev paa to Kanonikater og Praebender.
Supplicant infrascripti, quatenus eis de uno vel duobus ca-
nonicatibus cum reservatione totidem prebendarum necnon dig-
nitatis, personatus, administrationis vel officii necnon de uno
vel duobus beneficio seu beneficiis, si ipsum unum vel ipsorum
duorum allerum cum cura vel sine cura extiterit etiam si
ipsis seu eorum alteri cura immineat animarum, ad collationem
etc. quorumcunque collatorum seu collatricum in confectione
litterarum eligendorum [pertinentibus]1), etiam ratione dignitatum
huiusmodi providere ipsosque in canonicos creare, seu alias,
prout cis utilius fuerit, dignemini. Concessum pro omnibus in
presentia pape. Jo. Mont. Et sub data kal. jan. anno 1. Con-
cessum ut supra. Jo. Mont.
. . . Johannes Nicolai clericus Roskildensis diocesis.
Johannes Heyson.
Suppi. (;(;:{ fol. .")().
') add. (./..
SIXTUS IV. 1 1
2467. 1. Jan. 1472.
Paven heialer Provsten i [Bardewiek ? : i Verdeil Stift Og OHieialerne i
Slesvig og Roskilde at reservere Kanonikater og Praebender i Slesvig og Ros-
kilde for Johan Embeke.
Preposito ecclesie ss. Petri et Pauli [Bardewicensis?]1) Ver-
densis diocesis et Slesvicensi ac Roskildensi officialibus. Hodie..
Johauui Eiubccke cauouico Slcsviceusi . . . uuuiu Slesvicensj^ el
alium Roskildeusis ecclesiarum canonicatus . . contulimus et de
illis etiam [providimus, etiam si ad illum, illam] vel illud2) cou-
suevisset quis per electionem assumi ciquc cura immineret ani-
marum, si que si qui aut si qua vacabant lunc, scu cum vacarent,
que idem Johannes . . acceptaret, conferenda eidem Johanni dona-
tioni apostolice reservavimus. Quocirca discretioni vestre man-
damus, quatinus . . . faciatis eundcm Johannem vel procuratorem
suum eius nomine auctoritate nostra in qualibet dictarum eccle-
siarum [in canonicum] recipi et in fratrem, stallo sibi in choro
et loco in capitulo utriusque earundem ecclesiarum assignatis,
prebendas vero ac dignitatem, [personatum], administrationem
vel officium huiusmodi, si que vacant aul cum vacavcrint . . .
eidem Johanni post acceptationem predictam auctoritate nostra
prefata conferre curetis. Datum Rome kal. jan. anno 1.
Beskadiget Orig. i Statsarkivet i Slesvig. L. Dipl.
2468. 9. Jan. 1472.
Lundekanniken Jon Clemenssen (Skalder), Vikar ved Jomfru Maries Alter
i samme Kirke, faar Tilladelse til at faa et hojere gejstligt Emhede ved Dom-
kirken mod at opgive sit Kanonikat eller Vikariat.
Supplicat Jonas Clementis (Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. 163).
Concessum et dimittat alterum obtentorum, in presentia papc.
Jo. Mont. Datum Rome- 5. id. jan. anno 1.
Suppl. anno 1 lih. 5 fol. 239.
2469. 12. Jan. 1472.
Paven. der med Kraft vil optage Kampen mod Tyrkerne, udnaevner den
pavelige Kammerklerk Marinus de Fregeno fra Spoleto Stift til sin Xuntius og
Kollektor i Kong Christierns Riger og Lande samt i Lifland, Munster, Schwerin
og Camin Stifter, 0st- og Vestfrisland og Ditmarsken. befaler ham at praedike
den tidligere forkyndte Korstogsaflad, roser hans tidligere Virksomhed og op-
fordrer alle til at stotte ham.
Marino Nicolai de Fregeno clerico Spoletane diocesis, sacre
theologie magistro camerequc apostolice clerico ac per terras
l) Bortskaaret i Cod. a) vel henvisende til et (tidligere) beneficium.
12 SIXTIS IV.
civitates et loea totius ditionis Cristierni Dacie Svecie Norvegie
Gotorum Slauorumque regis ducisque Slesvicensis atque Holsatie
et Stonnarie comitis necnon Liuonie, diocesis quoque Mona-
steriensis, orientalis et occidentalis Frisie, Ditmartie nostro et
apostolice sedis nuntio et collectori generali. Nonnullis jam
elapsis annis (Dipl. Norv. XVII, 1053 — 57). Datum Rome pridie
id.^an. anno 1. De curia.
Reg. Vat. 552 fol. 22.
2470. 12. Jan. 1472.
Paven giver Marinus de Fregeno Tilladelse til at have et Folge paa 12 Ryt-
tere. til at tage disses Lon (x/s Gylden om Dagen) og de andre nodvendige Ud-
gifter — til Pra?dikanter, Subkollektorer o. lign. — af de indsamlede Penge og
til at opkrseve 2 Bajocchi af enhver, der faar et Afladsbrev.
Marino de Frigeno [etc.]. Cum de prudentia, fide et legali-
tate tuis (Dipl. Norv. XVII, 1051 — 58). Datum Rome pridie id.
jan. anno 1. De curia.
Reg. Vat. 552 fol. 97.
2471. 12. Jan. 1472.
Paven udsteder Pas og Anbefalingsskrivelse paa ubestemt Tid for sin Nun-
tius og Kollektor Marinus de Fregeno med 12 Ledsagere.
Universis, ad quos presentes nostre littere pervenerint. Cum
Marinus Nicolai de Fregeno (Dipl. Norv. XVII, 1059), . . . presen-
tibus ad nostrum beneplacitum valituris. Datum Rome pridie
id. jan. anno 1.
Reg. Vat. 552 fol. 97 v.
2472. 12. Jan. 1472.
Paven befaler Marinus de Fregeno at udbetale Halvdelen af, hvad han
indsamler i Kong Christierns Lande, til denne, der har beklaget sig over, at
hans Lande ofte hjemsoges af Kaettere og Vantro. Omkostningerne skal dog
forst traekkes fra, og Marinus skal have ordentlig Kvittering.
Marino Nicolai de Fregeno [etc.]. Pro parte . . . regis Dacie
(Dipl. Norv. XVII, 1059 — 61). Datum Rome pridie id. jan. anno 1.
Reg. Vat. 552 fol. 98.
2473. 12. Maj 1472.
Klerken Enwald Sovenbroder1) fra Bremen Stift faar Sognekirken i Garding
i Slesvig Stift.
') Blandt oratores aationis Alamanie curiam s. v. sequentes otevnes 15. Nov.
l \1'A Enwaldus de Septemfratribus cantor et canonicus Slesvicensis (Suppl. 691
fol. 202).
SIXTUS IV. 13
Supplicat Enwaldus Sonenkroder (!) clericus Bremensis dio-
cesis, quatenus sibi de parrochiali ecclesia in Gardinghe Slesvi-
censis diocesis, que de jure patronatus ducis Slesvicensis existit,
per obitum Johannis Stenwarter vacante [fructus () mr.], provi-
dere dignemini, non obstante quod quidain Theodericus Tetens
in minoribus constitutus illam vigore presentationis et ordinarie
institutionis de se factarum per annum et ultra, nulla super
defectu etalis, quem tunc in decimo sexto patiebatur el nunc
in decimo octavo vel circa sue etatis anno constitutus patitur,
canpnica dispensatione oblenta, detinuerit, prout detinet, indebite
occupatam. Fiat. F. Et quod verus et ultimus vacationis modus
in cancellaria apostolica lieri [o: exprimi] possit in confectione
lilterarum. Fiat. F. Datum Rome 4. id. maji anno 1.
Suppl. 672 fol. 207 v.
2474. 13. Maj 1472.
Klerken Jesper Elavsen fra Odense Stift faar Sognekirken i Broby.
Supplicat Jaspar Elaui clericus Ottoniensis diocesis, in de-
cimo octavo sue etatis anno constitutus, quatenus sibi de par-
rochiali ecclesia in Braby eiusdem diocesis per obitum Michaelis
Elaui vacante [fructus 4 mr.] provideri mandare secumque, ul
ecclesiam predictam recipere et retinere valeat, dispensare digne-
mini. Concessum in presentia pape. Jo. Mont. Dalum Rome
3. id. maji anno 1.
Snppl. 672 fol. 36.
2475. 22. Maj 1472.
Niels Skave fritages for at betale Annater af Kanonikat og storre Prae-
bende i Roskilde (jfr. Nr. 245.")).
[1472] Die 22. eiusdem mensis maji Nicolaus Skawe cano-
nicus ecclesie Roskildensis principalis obligavit se camere apo-
stolice pro annata canonicatus et maioris prebende dicte ecclesie
Roskildensis [fructus 8 mr.], vacantium per promotionem Olaui
episcopi, tunc electi, Roskildensis de persona sua ad ecclesiam
Roskildensem per bone memorie Nicolaum papam V factam.
Et mandatur provideri dicto Nicolao de diclis canonicatu et
prebenda in tbrma Rationi congruit sub data Rome 8. kal. sept.
anno 1. Et promisit solvere annatas dictorum canonicatus el
maioris prebende camere apostolice hic in curia infra sex men-
ses immediate a die habite possessionis computandos sub penis
dicte camere in meliori forma etc. Juravit etc. Restituta de
14 SIXTUS IV.
inandato mensarii, qnia in bulla dictorum canonicatus et pre-
bende narrat intrusus.
Die 9. mensis maji 1472 (!) [o: 1473] dictus Nicolaus Skawe
hahuit unam aliam bullam gralie si neutri super dictis canoni-
catu el maiori prebenda sub data Rome 3. id. oct. anno 2 sub
eodem valore, et ratificavit dictam obligationem etc.
Annate 1471 — 72 fol. 151 (Archivio di Stato).
2476. 22. Maj 1472.
Klerken Niels Skave fra Roskilde Stift faar Sognekirken i Bjerreby i
Odense Stift.
Supplicat Nicolaus Skaue clericus Roskildensis diocesis, de
militari genere ex utroque parente procreatus, quatenus sibi de
parrochiali ecclesia in Bierby Ottoniensis diocesis, per obitum
cuiusdam Michaelis Martini vacante [fructus 4 mr.], providere
dignemini. Concessum in presentia pape. Jo. Mont. Datum Rome
11. kal. juriii anno 1.
Suppl. 673 fol. 224 v.
2477. 12. Juni 1472.
Paven kommenderer Kardinal Franciscus (Gonzaga) for Livstid med Lunde
.Krkestol, efter at .Erkebiskop Tuve Nielsen (Juul) er dod.
Francisco s. Marie nove diacono cardinali. Romani ponti-
ficis providentia circumspecta (DipL dioc. Lund. IV, Nr. 17i). Da-
tum Rome pridie id. junii anno 1.
Simili modo Capitulo ecclesie Lundensis.
Clero civitatis et diocesis Lundensis.
Populo — - — - —
Universis vassallis ecclesie
Christierno regi Dacie.
A. Gratis pro persona cardinalis. Garilliati.
Reg. Lat. 727 fol. 181.
2478. 19. Juni 1472.
Klerken Otto Jensen (Fogedf) fra Odense Stift faar ny Provision paa Ka-
Donikat og Prsebende i Roskilde.
Dudum canonicatu et prebenda ecclesie Roskildensis per
obitum Johannis Johannis vacantibus, Otlo Johannis clericus
Ottoniensis diocesis illos vigore quarundam Litterarum Pauli
pape II post revocalionem gratiarum expectativarum per s. v.
factam acceptavit et sibi de illis obtinuit provideri, possessione
SIXTUS IV. 15
forsan subsecuta. Supplicat igitur idem Otto, quatenus sibi de
dictis canonicatu et prel)enda [fructus 4 mr.] . . . in forma nove
aut simplicis provisionis provideri mandare dignemini. Conces-
sum in presentia pape. Jo. Mont. Datum Rome 13. kal. julii
anno 1.
Suppl. 074 fol. (>o v.
2479. 4. Juli 1472.
Paven befaler /Erkebiskoppen i Antivari, /Erkedegnen i Muele i Cuenca
Stift og Officialen i Roskilde at overdrage Jens Andersen Kanonikat og mindre
Praebende i Roskilde.
Archiepiscopo Antibarensi et archidiacono de Huele in.ec-
clesia Conchensi ac officiali Roskildensi. Vite ac morum hone-
stas [etc.]. Exhibita siquidem nobis nuper pro parte Johannis
Andree canonici Roskildensis petitio continebat, quod, dudum
una ex minoribus prebendis ecclesie Roskildensis, in qua mai-
ores, medie et minores prebende fore noscuntur, ex eo, quod
Johannes Petri canonicus dicte ecclesie, illam tunc obtinens,
unam ex dictis maioribus prebendis tunc vacantem juxta statuta
et consuetudines predicte ecclesie, prout ex illorum forma po-
terat, infra tempus legitimum optaverat. minori prebenda huius-
modi per eum libere dimissa, vacante, Olauus episcopus Roskil-
densis minorem prebendam huiusmodi, que inoptata remanserat,
prefato Johanni Andree, etiam tunc in canonicum prefate ecclesie
apostolica auctoritate recepto, ordinaria auctoritate contulit et de
illa etiam providit, ipseque Johannes Andree collationis et pro-
visionis huiusmodi vigore dictam minorem prebendam extitit
assecutus, una ex dictis maioribus(I) prebendis, Wasby vulgariter
nuncupata, quam tunc vacantem ipse Johannes Andree vigore
quarundam litterarum apostolicarum per Paulum papam II sibi
gratiose concessarum, prout ex illarum forma poterat, infra tem-
pus legitimum acceptaverat et de illa sibi provideri obtinuerat
ac illam acceptationis et provisionis huiusmodi vigore assecutus
extiterat, per eum prius libere dimissa. Cum autem dubitet sibi
factas collationem et provisionem huiusmodi viribus non sub-
sistere, et dicta minor prebenda adhuc vacare noscatur, nos dis-
cretioni vestre mandamus, quatenus dictam minorem prebendam
[fructus 4 mr.] eidem Johanni Andree auctoritate nostra conferre
curetis. Datum Rome 4. non. julii anno 1.
N. XX. expedita id. julii anno 1. de Bonaparte.
Reg. Lat. 721 fol.-98; ogsaa Supplik (Fiat. F.) i Suppl. 674 fol. 132 v.
16 SIXTUS IV.
2480. 6. Juli 1472.
Kardinal Franciscus Gonzaga lover at betale Servispenge af Lunde Stift.
[1472] Die 6. [mensis] julii Guillermus Molitoris presbiter
Leodiensis, Francisci s. Marie nove diaconi cardinalis de Pon-
zague(!) Mantuani capellanus, notarius et assertus procurator ut
principalis et privata persona ac vice et nomine dicti cardinalis
obtulit camere apostolice et sacro collegio cardinalium pro com-
muni servitio ecclesie Lundensis, eidem cardinali comendate auc-
toritate apostolica per bullas domini Sixti sub data Rome pridie
id. junii anno, 1 fl. auri de camera 4000, ad quos dictum mo-
nasterium (!) taxatum reperitur, et quinque minuta servitia con-
sueta. Eorundem etc. Gratis pro cardinali.
Oblig. 84 fol. 149. Trykt Dipl. dioc. Lund. IV. Nr. 17.").
2481. 23. Sept. 1472.
Sogneprsesten Jens Jakobsen Rel i Avnslev i Odense Stift faar Absolution
for den Del, han har haft i Drabet paa en ung Klerk.
Exponit Jobannes Jacobi, alias Rel, rector parrochialis ec-
clesie de Arenslaff Ottoniensis diocesis, quod, cum olim ipse in
quodam opido, Nyborgh nuncupato, dicte diocesis scolas regeret
et quendam Suenum juvenem clericum sedecim annorum vel
circa ad docendum eum in litteratura in expensis haberet, et
quodam die idem Johannes de sero in certa domo cum quibus-
dam presbiteris et clericis collationem faceret, et dictus clericus
pro eo cum lucerna causa ducendi eum ad domum habitationis
sue venisset, dictus clericus et quidam juvenis laicus alteri pres-
bitero serviens inter se verbis contumeli[os]is rixas fecerunt1), et
cum dictus orator a prefato clerico lucernam ducente in domo
causam questionis et rixe audiret, prefato clerico dixit: »Cum
veneris ad juvinatorem, tum trahas ipsum leviter per crines.«
Quo audito prefatus clericus altera die, dicto juvene reperto,
ipsum crinibus traxit, quare, dictus juvenis volens ire ad con-
querendum domino suo, sepedictus juvenis severius se in via, ne
ipsmn apud dominum suum accusaret, interposuit et ipsum reti-
nuil, propter quod dictus juvenis quodam evaginato parvo cul-
tello cleiicum ipsum vulneravit, ita quod ex huiusmodi vulnere
extitit vita functus. Cum autem dictus exponens de morte dicti
clerici alias, quam ut premittitur, culpabilis non fuerit, imo de
morte eius doluerit, prout dolet, cupiatque in suis susceptis or-
') (iz. Cod. facientes
SIVITS IV 17
dinibus ministrare, bonarum mentium tamen esl culpam limere,
ubi minime reperitur, snpplicat igitnr dictns exponens, quatenus
dignemini alicni prelato in Romana curia, ad quam cum magnis
perieulis, laboribus et expensis pro obtinenda huiusmodi gratia
personaliter se contnlit, commoranti mandare, ut eundem cx-
ponenlem ab excessibus et reatu huiusmodi, si qnos premis-
soruin occasione ineurrerit, absoivat, secumque super irregulari-
tatis maeula el inhabilitatis nola, si qnas contraxerit, qnodqne
premissis non obstantibus in dictis suis snsceptis ordinibus,
etiam preshiteraius, ministrare et prelatam eeelesiam parrochi-
alem [fructus 4 mr.| lihere retinere possit, dispenset aboleatqne
inhabilitatis et infamie maeulam sive notam per eum premis-
sornm oeeasione forsan eontraelam. Concessum in presentia
pape. Jo. Mont.
Kt etiam in altaris ministerio . . . Kt eum eommissione in
enria, in qua idem orator presens existit, attento quod exeessus
huiusmodi est occultns. Datum Home 9. kal. oct. anno 2.
Suppl. 67(5 fol 10 v.
Ottoniensis. Johannes Jacobi dispensatio ab homicidio.
Uddrag i Indice 332 efter taht Brev i Reg. Lat. Sixti [Van. 2 Iil). 10 fol. 203.
2482. 2. Okt. 1472.
Paven paahyder af Taknemlighed mod den hellige Frants af Assisi, at
hans Pestdag (4. Okt.) herefter over hele Kristenhedcn skal hojtideligholdes
med dohhclt Ritus Og Hvilc fra Arhcjde samt tilstaar hans Dyrkerc ndstraktc
Indulgenser.
Ad perpeluam rei memoriam. Preclara sanetorum merila
(Wadding, Annales Minorum XIV, 36—37; Dipl. Norv. IX, 334—36).
Datum Rome (). !) non. oct. anno 2.
Afskrift i [Nic. .lordanis Kopibog og derefter i Iiarth. D, 272 — 77.
2483. 13. Okt. 1472.
Paven hcfalcr sin Kapellan og Auditor .lohannes Franciscus de Paninis at
ovcrdrage Roskildekannikcn Nicls Skave. som fornd har en mindre Pnchendc
i Roskilde, en storre Prsebende sammesteds, hvorom han forte Proces med
Kanniken Jakob Pedersen.
Magistro Johanni Francisco de Paninis, capellano nostro et
eausarum palatii apostolici auditori. Nobilitas generis, vite ac
l) I Dipl. Norv. er Datocn ."). non. oct.
Acta pontificum' Danica TV.
18 SIXTUS IV.
morum honestas [etc.]. Dudum siquidem Paulus papa II inter
cetera statuit, quod, quicunque beneficium tunc per aunum im-
mediate precedentem pacifi.ee possessum, et quod certo modo
vacare pretenderet, deinde1) impetraret, nomen, gradum et no-
bilitatem possessoris eiusdem, et quot annis illud possedisset,
ac specificam et determinatam, e\ qua clare constare posset,
quod nullum ipsi possessori in dicto beneficio jus competeret,
causam in huiusmodi impetratione exprimere et extunc infra
sex menses ipsum possessorem ad judicium evocari facere et
causam desuper infra annum usque ad sententiam diffinitivam
inclusive prosequi deberet, alioquiu impetratio predicta et que-
cuuque inde secuta nullius existerent firmitatis, et idem im-
petrans de damnis et interesse possessorem predictum propterea
contingentibus ei satisfacere et, si possessorem ipsum injuste,
frivole ac indebite molestasse repertus extitisset, 50 fl. auri per-
solvere camere apostolice esset astrictus, nec alius quam pre-
misse vacationis modus etiam per litteras si neutri aut surro-
galionis vel alias sibi quoad hoc, ut huiusmodi beneficium ea
vice consequi vel obtinere valeret, quomodolibet suffragaretur,
illudque nullatenus inantea litigiosum propterea censeretur. Et
deinde per eundem predecessorem accepto, quod canonicatus et
una de maioribus prebendis ecclesie Roskildensis, in qua mai-
ores, medie et minores prebende fore noscuntur, quos bone
memorie Olauus episcopus, tunc electus, Roskildensis tempore
promotionis per Nicolaum papam V facte de persona sua ad
ecclesiam predictam . . obtinebat, per promotionem huiusmodi
et munus consecrationis eidem episcopo, tunc electo, impensum
apud sedem apostolicam vacarent, tunc idem Paulus de ipsis
canonicatu et prebenda sic vacantibus et antea dispositioni apo-
stolice reservatis Nicolao Skawe canonico Roskildensi, asserenti,
(piod Jacobus Petri, qui se gerit pro clerico Roskildensis dio-
cesis, in dicta maiori prebenda pretextu collationis ordinarie
sibi post et contra reservationem huiusmodi ac in ea appositum
decretum de facto facte absque aliquo titulo se intruserat ac
illam per multos annos delinuerat, prout tunc detinebat, inde-
bite occupatam, sub certis modo et forma mandavit provideri,
prout in nostris inde confectis litleris, cum idem Paulus, ante-
quam sue littere super hoc conficerentur, rebus fuerit humanis
exemptus, plenius continetur. Postmodum vero, sicut exhibita
') Cod. el deinde
SIXTUS IV. 19
nobis nuper pro parte dicti Nicolai Skawe petitio continebat,
orta inter ipsum et prefatum Jacobum super dictis canonicatu
et maiori prebenda, de quibus Nicolaus Skawe sibi per pre-
dictas litteras provideri mandatum fuisse dictumque Jacobum
litteris et mandato huiusmodi eontra justitiam se opponere ac
facere, quominus littere et mandatum huiusmodi suum eon-
sequerentur effectum, seque in eisdein eanonieatn et prebenda
intrusisse ac illos oeeupasse et detinuisse ac detinere indebite
occupatos, Jacobus vero prefati canonicatum et prebendam pre-
dictos ad se de jure spectare asserebant, prout adhuc asserunt,
materia questionis, nos causam huiusmodi, non obstante quod
de sui natura ad Romanam curiam legitime devoluta et apud
eam tractanda et finienda non esset, tibi ad instantiam dicti
Xicolai Skawe audiendam commisimus et iine debito terminan-
dam, tuque in ea ad aliquos actus citra tainen conclusionem
diceris processisse. Cum autem, licet ipse Nicolaus Skawe pre-
fatum Jacobum infra sex menses predictos ad judicium evocari
fecerit, tamen causam desuper infra annum usque ad sententiam
(iiffmitivam inclusive prosecutus non fu[er]it, et propterea ac
etiam quia, quot annis idem Jacobus dictos canonicatum et pre-
bendam detinuisset, in prefatis litteris determinate expressum non
extitit, a nonnullis asseratur ipsos canonicatum et prebendam
juxta statutum Pauli predecessoris huiusmodi litigiosos non cen-
seri in illisque etiam dicto Jacobo1) jus non competere, nos eidem
Nicolao Skawe, asserenti se de militari genere procreatum et
canonicum dicte ecclesie minori prebenda prebendatum existere,
specialem gratiam facere volentes ac litteras et mandatum huius-
modi necnon inde secuta quecunque a data presentium perinde,
ac si tempus, per quod dictus Jacobus maiorem prebendam pre-
dictam detinuerat, in litteris mandati dicti Pauli predecessoris
per ipsum Nicolaum Skawe clare specificatum et determinatum
extitisset, valere decernentes, discretioni tue mandamus, qua-
tenus, si per eventum litis huiusmodi tibi constiterit etiam dicto
Jacobo in prefata maiori prebenda jus non competere, ipsam
maiorem prebendam [fructus 8 mr.] . . . eidem Nicolao Skawe
auctoritate nostra conferas . . . Volumus autem, quod, quampri-
mum dictus Nicolaus Skawe ipsius maioris prebende possessi-
onem fuerit vigore presentium pacificam assecutus, minorem
prebendam predictam, quam ipse Nicolaus Skawe obtinet, et
*) Nicolao Gz.
20 SIXTUS IV.
quam extunc vacare decernimus, omnino dimittere teneatur.
Datum Rome 'A. id. oct. anno 2.
XXX.
Reg. Vat. ;>r>.-) fol. 86; ogsaa (II) Supplik (Fiat. F.) i Suppl. (i7(> fol. 174 \ ').
2484. 14. Nov. 1472.
Kong Christiern faar bevilget, at Biskoppen i Odense og Laurens Brandsen
maa fore Franciskanerklostret i Svendborg tilbage til den stra>ngere Observans.
Nuper episcopus Ottoniensis, prepositus Lubicensis et Lau-
rencius Branderji ordinis Minorum conventum Otloniensem et
eiusdem fratres, plena ad id per sedem apostolicam potestate
sufYulti, reformarunt et ad generalem observantiam et ministri
generalis obedientiam reduxerunt. Restat nichilominus alius
eiusdem ordinis in Ottoniensi diocesi conventus, qui simili no-
scitur reformatione indigere. Ut igitur cum civitatis conventu
reformato alius dictus conventus ad imparia non judicetur, sed
parem in observantia regulari assumat disciplinam, supplical
Cristianus Dacie Svecie Norvegie et Goctorum rex, in cuius
regno dicti sunt conventus situati, et qui dicto plurimum affici-
tur ordini, quatenus predietis episcopo et Laurentio dignemini
mandare, ut dictum conventum et fratres in Svineborch refor-
ment et ad ministri generalis obedientiam reducant faciantque
in premissis et circa ea necessaria seu quomodolibet oportuna,
contradictores per censuram ecclesiasticam et alia juris remedia
compescendo. Fiat. F. Datum Rome 18. kal. dec. anno 2.
Suppl. ()77 fol. 35.
2485. 4. Febr. 1473.
Paven hefaler efter Ansogning fra Kong Christiern Biskoppen i Odense at
stadfa\ste et Brev fra Franeiskanerordenens Generalminister, Zanettns de Utino.
hvorved denne havde bekraeftet Laurens Brandsens Reform af Klostret i Odense
og tilladt Brodrene i Odense at indfore Reformen i Klostrene i Nysted og
Svendborg.
Episcopo Ottoniensi. Inter curas multiplices (Wadding, An-
nales Minorum XIV, 544-; Reg. 4-4-50). Datum Rome pridie non.
febr. anno 2.
Iv\ lib. 'J.S | Reg. Lat. auiio 2 lib. 11. taht) fol. ()(). Tddrag i Indice S32.
') II ined tolgende liegyndelse: Cum per ninnus eonseerationis Olano Daa
episcopo Roskildensi apostolica auctoritate impensum prebenda maior, quam
idciii Olaiius . . obtinuerat, ipso facto vacaret, Paulus papa II Nicolao Skaue
eiusdem ecclesie canonico certa prebenda minori in eadem ecclesia prebendato
provideri mandavit, proui in litteris apostolicis s. v. in forma Rationi congruit
super dicta provisione expeditis continetur . . . .
SIXTUS IV. 21
2486. 26. Marts 1473.
Klerken Paulus Boltzen fra Lubeck faar et evigl Vikariat, kaldet Skaane-
farernes, i Mariekirken sammesteds.
Alias perpetua vicaria, mercatorum der Schonenfarer vulga-
riter nuncupata, in parrochiali ecclesia b. Marie Lubicensi, que
de jure patronatus provisorum Laicorum ac plebani dicte ee-
elesie pro tempore existentium fore dignoscitur, el in cuius fun-
datione inter alia caveri dicitur expresse, quod, dum pro tem-
pore vacat, illius quatuor patroni laici unum ex eis ad presen-
tandum personam idoneam suo el aliorum trium nomine eligere
possiut, et ipse sic electus uua cum plebano pro tempore ex-
isteute dicte ecclesie pauperem sacerdotem et nou alium ad illaiu
presentare debeant, qui sic preseulatus cum illa nullum aliud
beneficium obtiuere possit, et, si secus fiat, ipso facto vicaria
ipsa vacare ceuseatur, tunc per obitum Jacobi Westerhoff va-
cante, Paulus Boltzen clericus Lubiceusis, uon pauper nec iu
sacerdotio constitutus, ad illam per plebanum dicte ecclesie
1). Marie et unum ex quatuor patrouis laicis ab aliis tribus elec-
tum presentatus et ad preseutationem huiusmodi ordiuaria auc-
loritate iustitutus fuit pacifica possessione subsecuta. Cum autem
de viribus presentatiouis et institutionis predictarum a nonnullis
hesitetur, supplicai prefatus orator, quatenus sibi de prefata
vicaria, que sine cura esl [fructus 3 mr.], providere seu de novo
provideri mandare necuon, altento quod ipsa vicaria est sine
cura, quodque diclus orator paratus est debita et consuela illius
ouera per idoneum sacerdotem proferri (!) facere, sibi, ul, licet
actu sacerdos non sit uec pauper, illam recipere et cum qui-
busvis aliis beneficiis, que obtinet et imposterum obtiuebit,
quoad vixerit, retinere libere valeat, quodque staudo in Romana
curia vel litterarum studio iu loeo, ubi illud vigeat generale,
iusistendo, per septennium ratioue1) illius ad aliquem ex sacris
ordinibus se promoveri facere iuvitus miuime teneatur, . . uec
propterea vicaria ipsa vacare ceuseri possit sive debeat, gratiose
eoncedere diguemini. Fial. F. Datum Home 17. kal. aprilis
auuo 2.
Suppl. 681 fol. 204 v.
2487. 3. April 1473.
Niels Skave faar bevilget, at Provisionsbrevet paa en storre Praebende i
Roskilde (Nr. 2483) maa blive udfaerdiget med nogle £)ndringer.
') Gz. — Cod. neenon
22 sixtus iv.
Reformatio Nicolai Skaue.
Super supplicatione, cuius copia est preinserta, fuerunt expe-
dite littere, in quibns expressum fuit, quod idem orator infra se\
menses possessionem ipsam ad judicium evocari fecerat, cnm
re vera non infra sex, sed infra seplem menses ad hniusmodi
judicium possessionem ipsam fecit evocari, et quod ipsi oratori
de dictis canonicatu et prebenda sic vacantibus mandatum fuerat
per litteras apostolicas provideri, cum re vera non mandatum
per litteras apostolicas, sed dumtaxat concessum fuerat pro-
videri. Ideo, ne littere ipse possint de surreptione notari, sup-
plicatur pro parte dicti oratoris, quatenus dignemini decernere
iitteras ipsas ac processus desuper habitos seu habendos valuisse
et valere dictumque auditorem ipsi oratori de dictis canonicatu
et prebenda [fructus 8 mr.] provideat [o: -dere] omniaque alia
in dictis litteris contenta exequi posse et debere in omnibus,
ac si in dictis litteris, quod orator ipse non infra sex menses,
sed infra septem menses possessionem predictam ad judicium
evocari fecisset, et quod sibi non mandatum, sed quod conces-
sum fuerat de ipsis canonicatu et prebenda provideri, expressum
extitisset. Fiat. F. Datum Rome 3. non. aprilis anno 2.
Suppl. 082 fol. 228 v.
2488. 10. April 1473.
Paven hefaler efter Ansogning af Poul Winter, Prseceptor for Antoniter-
klostret i Morka?r, /Erkedegnen i Slesvig at stadfaeste Kong Christierns Gave af
Sognekirken i Pra?sto, som han var Patron for, og som var ledig ved Morten
van Lantkens Resignation, til Morkaer Kloster. som derefter skulde indfore An-
toniterordenen i Priesto.
Archidiacono ecclesie Slesvicensis. Ex injuncto nobis de-
super apostolice servitutis officio (Kirkehist. Saml. fi . R. I, 212 — / I).
Datum Home 4. id. aprilis anno 2.
F. XXVIII. Sassenatensis.
[ndtaget i et Brev fra ^Erkedegnen Cord (Conrad) Cordes i Slesvig, udstedt
23. Fehr. 1474 (Praeste 5; H. A.). -- Ogsaa i Reg. Lat. 723 fol. 221.
2489. 29. April 1473.
Paven tildeler Didrik Stoveman Kanonikat og Prsebende samt Kantoriel
i Slesvig.
Theoderico Stoueman canonico et cantori ecclesie Slesvi-
ceusis. Vite ac morum boneslas [etc.]. Dudum siquidem omnes
canonicatus et prebendas ac dignitates ceteraque beneficia (juo-
rumcunque subcollectorum unicorum fructuum camere aposto-
sixtus iv. 23
lice in quacunque civitate vel diocesi debitorum, illa videlicet
beneiieia dumtaxat, ({ue durante eorum officio obtinerenl ac in
quil)us jus lune eis competeret, tunc vacantia el inantea vaca-
tura dispositioni nostre reservavimus. Cum itaque postmodum
canonicatus el prebenda ac cantoria ecclesie Slesvicensis, quos
Johannes Weghener . ., dum viverel fructuum in Slesvicensi el
Razeburgensi civitatibus el diocesibus eidem camere debitorum
unieus subcollector existeret, obtinebat, per obitum eiusdem Jo-
hannis vacent . ., nos . . . eanoniealum et prebendam et, que in
diela ecclesia dignitas non tamen maior post pontificalem existit,
canloriam predictos [fructus () mr.] . . ., duminodo eorum dis-
positio ad nos liac vice pertineal, tihi conferimus et de illis
etiam providemus. Datum Home apud s. Mariam Maiorem 3. kal.
maji anno 2.
Simili modo preposito s. Willehadi Bremensis et decano 1).
Marie Hamburgensis Bremensis diocesis ac archidiacono Rostoc-
censis Zwerinensis ecclesiarum.
x x
Reg. Vat. 559 fol. 106.
2490. 9. IVIaj 1473.
Roskildekanniken Jens Pedersen faar Dekanatel sammesteds.
Supplicat Johannes Petri canonicus Roskildensis, quatenus
sibi de decanatu eiusdem ecclesie, qui inibi dignitas maior post
pontificalem curatus et electivus existit, per obitum Magni Andree
extra Romanam curiani defuncti vacante [fructus 12 mr.], provi-
dere dignemini, necnon secum, ut quodeunque beneficium cura-
tum unacuni dicto decanatu per ipsum.Iohanneni forsan ohtentum
vel inantea ohtinendum cuiuscunque generis incompatibile etiam
cum auctoritate permulandi et dimittendi etc. insimul lihere re-
tinere possit, dispensare. Concessum in presentia pape. Jo. Monl.
Datum Rome apud s. Mariam Maiorem 7. id. inaji anno 2.
Suppl. 684 fol. 145.
2491. 9. Juni 1473.
Paven befaler Biskopperne i Aarhus og Odense at afgore en Strid mcllem
Pra?eeptoren Poul Winter i Morkser Kloster paa dcn enc, Dominikanerne i
Roskildc og Yejlc og Franciskanerne i Roskilde og Kolding paa dcn anden Side.
Arusiensi et Ottoniensi episcopis. Humilihus supplicum vo-
tis [etc.]. Exhihita si([uidem not)is nuper pro parle Pauli Winther,
24 SIXTUS [V.
preceptoris domus s. Antonii in Mordker ordinis s. Augustini Sles-
vicensis diocesis, petitio continebat, quod s. Dominici Roskilden-
sis et in Wedel Ripensis diocesis priores el fratres ac s. Fran-
cisci etiain Roskildensis el in Koidinghe dicte diocesis gnardiani
et fratres domorum Predicatorum et Minorum ordinum super
quibusdam porcis et aliis animalibus, annuis redditibus, juribus,
pecuniarum summis, bonis et rebus aliis ad dictam domuin s.
Antonii legitime spectantibus injuriantur eidem. Quare idem
Paulus preceptor nobis supplicari fecit, ut causam, quam ipse
premissorum occasione contra priores, guardianos et fratres do-
morum huiusmodi movere intendit, aliquibus prelatis in partibus
illis committere dignaremur. Nos itaque fraternitati vestre man-
damus, quatinus vos, vocatis dictis prioribus guardianis et fra-
tribus ac aliis, qui fuerint evocandi, et auditis hinc inde propo-
sitis, quod justum fuerit, appellatione remota decernatis, facientes,
quod decreveritis, per censuram ecclesiasticam firmiter observari.
Datum Rome 5. id. junii anno 2.
A. X. de Petra.
Reg. Lat. 729 fol. 15.
2492. 8. Juli 1473.
Paven befaler sin Kapellan og Anditor, Magister Nicolaus de Edam, at
overdrage Johan Jensen (Quitzow) Kanonikat og Praebende samt Dekanatet i
Roskilde, hvorom han har fort Proces med Klerken Mogens Andersen.
Magistro Nicolao de Edam, capellano noslro et causarum
palatii apostolici auditori. Nobilitas generis, litterarum scientia,
vite ac morum honestas [etc.j. Kxhibila siquidem nobis nuper
pro parle Johannis Johannis clerici Roskildensis diocesis, decre-
tornm docloris, pelitio continebat, quod dudum, postquam Pius
papa II inter cetera voluerat, quod, si quis sibi supplicaverit de
beneticio quocunque tanquam per obitum alicuius, licet tunc
viventis, vacante provideri, et deinde post obitum eius bene-
ncium ipsum vacaret, provisio dicto supplicanti per obitum
huiusmodi denuo facienda nullius essel roboris vel momenti,
ac ipse Johannes decanalum ecclesie Roskildensis, qui inibi
dignitas post pontificalem maior existit, quem per obitum Jacobi
Dam1), licel tunc viventis, vacare putabat, tanquam per obitum
Jacobi huiusmodi vacantem ab eodem predecessore impetraverat,
idemque predecessor prefatum decanatum tanquam per obitum,
) II: Jacohi Olaui
sixtus iv. 25
ut prefertur, vacanteni eidem Johanni quamvis de facto contu-
lerat et de illo etiam providerat1), prefatus quoque Jacobus
fuerat vita functus, orta inter ipsuni Johannem et condam Mag-
num Andree clericum super dicto decanatu, quem tanquam per
obitum huiusmodi seu alias quovis modo vacantem Johannes
sibi collatum et de eo provisum fuisse, ul prefertur, prefatumque
Magnum collationi et provisioni prefatis contra justitiam se op-
ponere ac facere, quominus ille suum sortirentur effectum, seque
in dicto decanatu intrusisse ac illum occupasse, detinuisse ac
detinere indebite occupatum, Magnus vero prefati decanatum
ipsum ad se de jure spectare asserebant, prout ipse Johannes
asserit, materia questionis, Paulus papa II causam huinsmodi,
nou obstante quod de sui natura ad [Romanam] curiam legilime
devoluta ac apud eam tractanda et finienda non esset, magistro
Johanni de Cesarinis nostro, tunc suo, capellano et causarum
palatii apostolici auditori ad instantiam ipsius Magni audien-
dam commisit et iine debito terminandam, ipseque auditor in
dicta causa procedens diffmitivam, per quam prefatum Magnum
ab impetitione Johannis absolvit, ipsumque Johannem in ex-
pensis huiusmodi factis condemnavit, sententiam promulgavil,
a qua pro parte ipsius Johannis ad sedem apostolicam appel-
lato, nos causam appellalionis huiusmodi tibi ad instanliam
ipsius Johannis audiendam commisimus et fine debito terminan-
dam, quique [d: tuque] in eadem causa appellationis ad omnium
terminorum observationem citra tamen conclusionem inter dictas
partes diceris processisse. Cum autem, lite huiusmodi sic coram
te indecisa pendente, prefatus Magnus in possessione eiusdem
decanatus existens extra dictam curiam fuerit vita functus, et
secundum premissa collatio et provisio eidem Johanni facte pre-
dicte viribus non subsistant, nos prefalo Johanni, qui de mili-
lari genere ex utroque parente procreatus existit, ne novus sibi
in huiusmodi causa surrogetur adversarius, . . specialem gratiam
facere volentes . ., discretioni tue mandamus, quatinus ipsum
Johannem, dummodo in dicto decanatu intrusus non sil, in
omni jure, si quod prefato Magno tempore dicti sui obitus in
prefato decanatu quomodolibet competebat, auctoritate nostra
surroges dictumque jus sibi conferas et provideas etiam de illo
. . . et nichilominus decanatum predietum, ad quem consuevit
') II: prout in litteris Panli pape II in fornia Rationi congruit expqditis...
plenius eontinetnr.
20 SIXTUS IV.
quis per electionem assumi, cuique cura imminet animarum
[fructus 16 mr.], dummodo tempore date presentium non
sit in eo alicui specialiter jus quesitum, eidem Johanni dicla
auctoritate nostra conferas. Datum Home (S. id. julii anno 2.
A. XXV. expedita 3. kal. nov. anno 3. de Petra.
Reg. Lat. 724 fol. 72 v; ogsaa (II) Supplik (Fiat. F.) i Suppl. 686 fol. 86.
2493. 14. Juli 1473.
Klerken Magister Otto Jensen (Foged) fra Odense Stift faar ny Provision
paa Kanonikat og Prcebende i Lund. ledige ved Jakob Pedersens Dod.
Xuper canonicatu et prebenda (Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. 186).
Concessum in presentia pape. Jo. electus Vasionensis. Datum
Rome pridie id. julii anno 2.
Suppl. 686 fol. 70.
2494. 9. Aug. 1473.
Klerken Jens Nielsen fra Roskilde Stift faar ny Provision paa Kanonikat
og Prcebende i Lund, ledige ved Jakob Strangesens Dod.
Xuper vacantibus canonicatu et prebenda (Dipl. dioc. Lund.
IV, Nr 187). Concessum in presentia pape. Jo. electus Vasio-
nensis. Datum Tibure 5. id. aug. anno 2.
Suppl. 687 fol. 193.
2495. 18. Aug. 1473.
Roskildekanniken Joban Jensen (Quitzow) faar Dispensation til at mod-
tage og beholde to ellers uforenelige Embeder.
Supplicat Johannes Johannis decretorum doctor, canonicus
ecclesie Roskildensis, quatenus sibi specialem gratiam facientes,
ul quecunque duo beneficia curata sive alias ad invicem in-
compatibilia, . . . si sibi alias canonice conferantur . ., recipere
et, quoad vixerit, insimul retinere necnon illa et quevis alia
per ipsum vigore presentium in posterum obtinenda incompati-
bilia beneficia, quotiens sibi placuerit, dimittere et loco dimis-
sorum beneficia duo dumtaxat invicem incompatibilia similiter
recipere et, quoad vixerit, insimul retinere libere valeat . . ., cum
prefato Johanne, qui etiam ex utroque parente de militari ge-
nere procreatus existil, dispensare dignemini. Concessum in pre-
sentia |>aj)e. Jo. electus Vasionensis. Dalum Tibure 15. kal.
sept. anno 2.
Suppl. 688 fol. .">.
sixtus iv. 27
2496. 9. Okt. 1473.
Jesper Henriksen faar ny Provision paa Dekanatet i Kabenhavn o^ Sogne-
kirken i Kolstrup i Odense Stift og Dispensation til a1 forene de to Embeder.
Dudum Jasperus Henrici, decanatum ecclesie Haffnensis
Roskildensis diocesis, qui inibi dignitas curata e1 electiva, non
tamen principalis existit, obtinens, parrochialem ecclesiam in
Kolenstorpp Ottoniensis diocesis lune vacantem canonice sil)i
collatam extitit assecutus, ei ipse Jasperus, credens secum dis-
pensatum fuisse, quamvis non esset, eandem parrochialem ec-
clesiam una cum dicto decanatu per biennium vel circa detinuit,
fructus percipiens forsan ex eisdem. Cum autem dubitet propter
premissa inhabilitatis maculam incurrisse et tani decanatum
quam parrochialem ecclesiam huiusmodi vacare, supplicat igi-
tur, quatenus, omnem inhabilitatis et infamie maculam per eum
dicta oeeasione contractam abolentes, sibi de decanatu [fructus
100 11. Renenses] el parroehiali ecclesia prediela [fructus 18 11.
Renenses] providere secumque, ut decanatum et parrochialem
ecclesiam huiusmodi seu alias quecunque duo eurata vel alias
invieem ineompatibilia benelieia . . . ., si sibi alias canonice
conferantur . ., recipere et, quoad vixerit, insimul retinere illa-
que et quevis alia per eum imposterum canoniee assequenda
incompatabilia beneficia, quotiens sibi placuerit, dimittere et
loco dimissorum alia beneficia duo dumtaxat incompatibilia si-
militer recipere et, quoad vixerit, insimul retinere libere valeat.
dispensare dignemini. Fiat. F. Datuni Home 7. id. oct. anno «i.
Suppl. 690 fol. 112.
Rosjcildensis. Jasperus Knrici. Dispensatio ad incompalibilia.
Uddrag i Indice 333 efter tabt Brev i Reg. Lat. anno 4 lib. ."> lib. 121.
2497. 26. Okt. 1473—15. Nov. 1475.
Kantoren Didrik Stoveman i Slesvig lover at betale Annater, men faar
Udsaettelse dermed.
[1473] Dicta die [o: 26. mensis ocl.] Theodericus Clinckrad,
prepositus ecclesie ss.Wilhadi et Stephani Bremensis, procurator
causarum in Roniana curia, ut principalis et privata persona
obligavil se camere apostolice noniine Theoderici Stoueman ca-
nonici et eantoris ecclesie Slesvicensis pro annata canonicatus
et prebende necnon cantorie dicte ecclesie Slesvicensis [fructus
6 mr.], vacantium per obitum Johannis Weghener, eiusdem ec-
clesie Slesvicensis canonici et cantoris necnon tructuum camere
28 sixtus iv.
apostolice debitorum ') subcollectoris unici, extra Romanam cu-
riain dcfuncti; et providetur eidem Theoderico Stoueman de ca-
nonicatu et prebenda ac cantoria predictis sub data Rome 3. kal.
inaji anno 2. Et promisit solvere annatam dictorum beneficiorum
camere apostoliee hic in curia infra sex menses proxime et im-
mediale sequentes sub penis dicte camere in meliori forma.
Hestituta de mandato mensarii.
/ Marginen: Die 15. [mensisj nov. 1475 domini camere apo-
stolice prorogarunt dicto Theodorico tempus solutionis dicte an-
nate usque post latam sententiam in favorem dicti Theodorici,
et si non feratur sententia, immediate post habitam possessionem
dictorum canonicatus et prebende etc, Baptista de Vrsinis ref-
ferente.
Annate 1473 fol. 102 (Archivio di Stato).
2498. 27. Okt. 1473.
Klerken Luclolf Myneeker (?) fra Slesvig Stift faar Kanonikat og Prsebende
i Slesvig, hvorom han havde fort Proees med Prsesten Didrik Engelbertsen.
Alias canonicatu et prebenda ecclesie Slesvicensis per con-
tractum matrimonii cuiusdam Andree Petri vacantibus, Ludol-
phus Mynecker clericus Slesvicensis de eisdem canonicatu et
prebenda sibi per v. s. gratiose provideri obtinuit. Quidam vero
Theodericus Enghelberti assertus presbiter, pretendens sibi de
illis auctoritate ordinaria provisum, se in dictos canonicatum et
prebendam intrusit ac illos occupavit, de quibus quidem intru-
sione et occupatione et aliis gravaminibus in appellatione de-
super interjecta latius expressis dictus orator ad s. v. sanctamque
sedem apostolicam appellavit et causam appellationis huiusmodi
una cum negotio principali Gaspari de Theramo, sacri palatii
apostolici causarum auditori, committi fecit. Cum autem ab ali-
quibus asseratur neutri predictorum Ludolphi et Theoderici in
dictis canonicatu et prebenda jus competere et illos adhuc va-
care, quare supplicatur pro parte dicti Ludolphi Mynbres (!),
quatenus prefato Gaspari aut alii in eius loeum surrogato vel
forsan surrogando auditbri mandare dignemini, ul, si per
eventum lilis huiusmodi sit)i constiterit neutri predictorum Lu-
dolphi et Theodorici in dictis canonicatu et prebenda jus com-
petere, eosdem canonicatum et prebendam [fructus >\ inr. pre-
') add. (',/..
SIXTUS IV. 2(.)
fato Ludolpho de Mvrcbiis (!) conferat ac provideat de eisdem . . .
Concessum in presentia pape. Jo. electus Vasionensis. Datuni
Rome 6. id. nov. anno 3.
Suppl. 702 fol. 106.
Se Nr. 2497 (26. Okt. 1473).
NOtits om Knevold Sovenbroder se Nfr. 247.'{.
15. Nov. 1473.
24. Nov. 1473.
2499. 27. Nov. 1473.
.lohan Jensen (Quitzow) lover at betale Annater af Dekanatet i Roskilde.
[1473] Dicta die .): 27. mensis nov.j Johannes Johannis
clericus Roskildensis diocesis decretorum doctor, canonicus ee-
elesie Hoskildensis, principalis ohligavit se eamere apostoliee, el
Henricus Holtsther canonicus ecclesie s. Martini Helgenstadensis
Magunline dioeesis, in Romana euria eausarum procurator, ul
principalis et privata persona nomine dieti Johannis Johannis
ohligavit se diete camere apostolice pro annata deeanalus eccle-
sie Roskildensis, qui dignitas maior existit [fructus 16 mr.j, va-
eantis per ohitum Magni Andree collitigantis possessoris extra
Roinanam euriam defuncti. Et mandatur provideri dieto Johanni
Johannis de dieto deeanatu per moduin surrogationis juris col-
litigantis sub dala Rome . . . . l) Et proinisit solvere annatam
dicti decanatus camere apostolice hic in euria infra sex menses
proxime sequentes suh penis eamere in meliori forina. Juravit
etc. Restituta de mandato. dominorum eamere suh huiusmodi
obligatione, mensario refferente.
Nota2), quod dietus Henrieus Holtsther canonietis eeelesie
s. Martini Heligenstadensis Maguntine (diocesis obligatus erat
recessurus curia; propterea supplkavil dominis eamere, quod
in dicta obligatione loeo sui poneretur infraseriptus Henricus;
propterea de eonsensu dielorum dominorum eainere Henricus
Ryiff, reetor parroehialis eeelesie in Walsleben diete Maguntine
dioeesis, ohligavil se eamere apostoliee nomine dicti Johannis
Johannis pro annala dieli deeanalus. Et promisit solvere dic-
tam annatain diete eainere.
Annate 1473 fol. 118 (Archivio di Stato).
') Hnl i Cod. 2) I Margen nedenunder ou nied en anden Haand.
30 SIXTUS EV.
2500. Dec. 1473 (?).
Praesten Jens Madsen (Brun) fra Odense Stift faar ny Provision paa et
Beneficium, der er knyttet til Hellig Trefoldighedsalter i Lunde Domkirke.
Nuper quodam simplici beneiicio (Dipl. dioc. Lund. IV,
Nr. 195). Concessum in presentia pape. Jo. electus Vasionensis.
Uden Dato1).
Suppl. 692 fol. 134 v.
2501. 6.— 10. Jan. 1474.
Klerken Niels Skave fra Roskilde Stift faar Dekanat, Kanonikat og Pra?-
bende i Lund, ledige ved Laurens Nielsen (Juul)s Dod.
Supplicat Nicholaus Schaue (Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. 199).
Concessum in presentia pape. Jo. Vasionensis. Datum Rome
8. id. jan.-) anno 3.
Suppl. 693 fol. 211 og (II) fol. 190.
2502. 7. Jan. 1474.
Klerken Joakim ClaUsen Daa fra Roskilde Stift faar ny Provision paa
Kanonikat og Praebende i Roskilde.
Nuper canonicatu et prebenda ecclesie Roskildensis per
obitum Laurentii Nicolai vacantibus, Joachim Nicolai, alias
Daa, clericus Roskildensis diocesis, de militari genere ex utro-
que parente procreatus, canonicatum et prebendam predictos vi-
gore litterarum gratie expectative per s. v. sibi concessarum
per certum procuratorem suum in partibus acceptavit et de illis
sibi provideri obtinuit. Cum autem dubitet acceptationem et
I^rovisionem huiusmodi viribus non subsistere, pro parte dicti
oratoris s. v. supplicatur, quatenus de canonicatu el prebenda
htiiusmodi [fructus 6 mr.] eidem oratori in forma simplicis vel
nove provisionis aut alias, prout sibi melitts fuerit, providere
dignemini. Concessum in presentia pape Jo. Vasionensis.
Et cum derogatione statutorum et consuetudinum de op-
tando. Concessum. Jo. Vasionensis. Datum Rome 7. id. jan.
anno ,'}.
Suppl. (i!).'i fol. TIW v.
2503. 11. Jan. 1474.
Klerken Joakim Clausen Daa fra Roskilde Stift faar ny Provision paa De-
kanat. Kanonikal og Prsebende i Lund, ledige ved Laurens Nielsen (Juul)s Dod.
') Mellem Breve af 13. Nov. og 11. Dec. 147:5. *) II: 4. id. jam.
SIXTUS IV. 31
Nuper canonicatu et prebenda (Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. '200).
Concessum in presentia pape. Jo. Vasionensis. Datum Rome
3. id. jan. anno 3.
Suppl. <><)4 fol. 111 v.
2504. 12. Jan. 1474.
Klerken Magister Otto Jensen Woger (Foged) fra Odense Stifl faar ny
Provision paa et evigt Vikariat i Lund, Ledigt ved Lanrens Nielsen (Juul)s Ded.
Supplicat Otto Johannis (Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. 201). Con-
cessum in presentia pape. Jo. Vasionensis. Datum Roine pridie
id. jan. anno 3.
Suppl. 693 fol. 300.
2505. 12. Jan. 1474.
Klerken Johan Jensen (Quitzow) fra Roskilde Stift faar ny Provision paa
Kanonikat, Praebende og Vikariat i Lund, ledigt ved Mogens Andersens Dod.
Duduin canonicatu et prebenda (Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. 202).
Concessum in presentia pape. Jo. Vasionensis. Datum Rome
pridie id. jan. anno 3.
Suppl. 004 fol. 58.
2506. 13. Jan. 1474.
Klerken Johan Breyde fra Slesvig Stift faar Kanonikater og Prsebender i
Bremen og Hamburg og et evigt Vikariat i Buxtehude i Verden Stift.
Supplicat Johannes Breyde clericus Slesvicensis diocesis, ex
utroque parente de militari genere procreatns, in registro sup-
plicationum s.v. clericus, quatenus sibi de Bremensis et b. Marie
Hamborgensis Bremensis diocesis ecclesiarum canonicatibus et
prebendis [fructus 8 sive cuiuslibet 4 mr.] ac perpetua vicaria in
parrochiali ecclesia in Bruxtehude (!) Verdensis diocesis [fructus
3 rar.j, per obitum Henrici Gherwen vacantibus, providere dig-
nemini. Fiat. F. Datum Rome id. jan. anno 3.
Suppl. 701 fol. 178.
2507. 14. Jan. 1474.
Paven tildeler Boskildekanniken Johan Jensen (Quitzow) en storre Vrx-
bende sammesteds.
Johanni Johannis canonico Roskildensi, decretorum doctori.
Litterarum scientia, vite ac morum honestas [etc.]. Dudum si-
quidem omnes canonicatus et prebendas ceteraque beneficia apud
sedem apostolica vacantia et inantea vacatura dispositioni nostre
32 sixtus iv.
reservavimus. Cum itaque postmoduiD canonicatus et prebenda
ecclesie Roskildensis, in qua maiores, minores et nonnulle alie
prebende fore noscuntur, per liberam resignationem Johannis
Brostorp nuper de illis per Ottonem Wogel canonicnm Lun-
densem procuratorem suum in manibus nostris sponte factam
et per nos admissam apud sedem apostolieam vacent, nos, vo-
lentes tibi, qui canonicus dicte ecclesie existis et certam aliain
illius prebendam [fructus 4 mr.] inter alia obtines, specialem
gratiam facere, prebendam vacantem predictam [fructus 6 mr.
tibi conferimus et de illa etiam providemus. Volumus autem,
quod, quamprimum dictam vacantem prebendam vigore pre-
sentium fueris pacifice assecutus, dictam obtentam prebendam,
quam extunc vacare decernimus, omnino, prout ad id etiam te
sponte obtulisti, dimittere tenearis. Datum Rome 19. kal. febr.
anno 3.
Simili modo Ringstadensis et de Sora Roskildensis diocesis
monasteriorum abbatibus ac Henrico de Estel canonico Bre-
mensi.
A. XIII. XI. 1(). kal. aprilis anno 'A. Garilliati.
Reg. Lat. 737 fol. 238 v: ogsaa Snpplik (Goncessum in presentia pape. .Jo.
Vasionensis) i Suppl. 694 fol. 7(5 v.
2508. 14. Jan. 1474.
Paven tildelcr Roskildekanniken Niels Skave Kanonikat og mellemstor
Praebende i Roskilde.
Nicolao Schave canonico Roskildensi. Vite ac morum ho-
nestas [etc.]. Hodie siquidem Johanni Johannis canonico Ros-
kildensi, tunc certam prebendam ecclesie Roskildensis obtinenti,
quandam aliam prebendam eiusdem eeclesie, tunc per liberam
resignationem Johannis Brostorp de illa . . per certum procura-
torem suum in manibus nostris sponte factam et per nos ad-
missam apud sedem apostolicam vacantem el antea dispositioni
apostolice reservatam, per alias nostras litteras contulimus el de
illa eliam providiinus, volentes inter cetera, quod ipse Johannes,
quamprimum dictarum lilterarum vigore dictam vacantem pre-
bendam foret pacifice assecutus, obtentam prebendam predictam,
quam extunc vacare decrevimus, omnino, prout ad id etiam sc
sponte oblulil, dimittere teneretur . . Cum itaque propterea dicta
obtenta prebenda per assecutionem paciiicam eiusdem vacantis
prebende per dictum Johannem Johannis prefatarum litterarum
vigore faciendam vacare speretur, nos, volentes tibi, qui cano-
sivns iy 'X\
nicus dicte ecclesie . . . cxistis et minorem prebendam ipsius ec-
clesie [fructus 3 mr.] inter alia obtines, specialem gratiam facere,
dictam prehendam vacaturam ipsius Johannis Johannis [fructus
4 mr.] conferendam tibi donatiohi apostolice reservamus. Datum
Rome 19. kal. febr. anno 3.
Simili modo Ringstadensis et de Sora Roskildensis [diocesis
monasteriorum abbatibus ac Henrico de Estel canonico Bre-
mensi.
I>. XIII. XI. 14. kal. aprilis anno 3. de Varris.
Reg. Lat. 7.'57 fol. 21(>: ogsaa Supplik (Concessum iu presentia pape. Jo.
Vasionensis) i Suppl. (>')4 fol. 76 v.
2509. 14. Jan. 1474.
Paven tildeler Klerken Otto Poged (Woger) fra Odense Stifl Kanonikat og
mindre Praebende i Roskilde.
Ottoni Voget1) canonico Roskildensi. Vite ac morum ho-
nestas [etc.]. Hodie siqnidem Nicolao Scaue canonico Roskil-
densi, tunc minorem prebendani ecclesie Roskildensis . . . obli-
nenti, de certa alia prebenda eiusdem ecclesie, tunc per assecuti-
onem pacificam cuiusdam alterius prebende predicte ecclesie per
Johannem Johannis etiam canonicum Roskildensem auctoritate
apostolica faciendam vacatura, per alias nostras litteras provideri
mandavimus, volentes inter celera, quod ipse Nicolaus, quain-
primum dictarum litterarum vigore prefatam aliam vacaturain
prebendam foret pacifice assecutus, minorem prebendam pre-
dictam, quam extunc vacare decrevimus, prout ad id etiain se
ohtulil, dimittere teneretur. Cum itaque propterea dicta minor
prebenda per assecutionem eiusdem vacature prehende per eun-
dem Nicolaum prefatarum litterarum vigore faciendam vacare
speretur, nos . . . canonicatum dicte ecclesie tihi conferimus et
de illa etiam providemus, prebendam vero minorem predictam
[fructus 3 mr.] conferendam tibi donationi apostolice reservamus.
Datum Rome 19. kal. febr. anno 3.
Simili modo Ringstadensis et de Sora Roskildensis diocesis
monasteriorum abbatibus ac Henrico de Kslel canonico Rre-
mensi.
P. XIII. XI. 14. kal. aprilis anno 3. de Varris.
Heg. Lat. 737 fol. 1 1 (> v; ogsaa (II) Supplik (Concessum in presentia pape.
,Jo. Vasionensis) i SuppL 694 fol. 7(> v.
l) II: Woger clericus Ottoniensis diocesis
Acta pontificum Danica IV.
34 sixtus iv.
2510. 1. Febr. 1474.
Paven erklserer, at den Aflad, som Marinus de Fregeno preediker i Norden,
ikke er indbefattet i den almindelige Suspension af al Aflad i Anledning af det
forestaaende Jnbihenmsaar (1475).
Ad futuram rei memoriam. Iutenta eontinue saluti ani-
marum Christi fidelium (Dipl. Norv. VI, 615 — 16; Reg. *7135).
Dalum Rome kal. febr. anno 3.
Arm. 31 vol. ()2 fol. 7(> v: ep. 57.
2511. 1. Febr. 1474.
Paven befaler Marinus de Fregeno at inddrive de Pengesummer, der paa
Paulus Hs Tid blev indsamlede til Krigen mod Bobmerne og deponerede hos
Magistraterne i Hamburg og Kiel.
Magistro Marino de Frigeno, notario ac in Dacie Norvegie
et nonnullis aliis partibus nostro et apostolice sedis nuntio.
Cum . . . apud consulatum Amborgensem (Dipl. Norv. VI, 616;
Reg. -7136). Datum Rome kal. febr. anno 3.
Arm. 31 vol. (52 fol. 7(i; ep. 56.
2512. 4. Febr. 1474.
Praesten Jens Madsen (Brun) fra Odense Stift faar Dispensation til med
.Erkepraestestillingen i Collignola at forene Besiddelsen af et andet ellers der-
med nforeneligt Embede.
Supplicat Johannes Mathei presbiter Ottoniensis diocesis,
archipresbiter plebis b. Marie de Collignola Veronensis diocesis,
qui ecclesie hospitalis s. Spiritus de Urbe eiusque regimini plu-
ribus annis prefuit et preest, quatenus sibi, ut una cum dicto
archipresbiteralu quodcunque aliud et absque illo quecunque
(iuo curata seu alias incompatibilia beneficia . . . ., si sibi alias
canonice conferanlur . ., libere recipere et retinere, quoad vixerit,
necnon illa, quotiens sibi placuerit, dimittere et loco dimissorum
alia beneficia duo tantum incompatientia similiter recipere et,
(juoad vixerit, retinere libere possit, dispensare dignemini. Con-
cessum in presentia pape. Jo. Vasionensis . . . Datum Rome pridie
non. febr. anno 3.
Snppl. 695 fol. 102.
2513. 10. Febr. 1474.
Klerken Johao Breyde fra Slesvig Stift, som ef Klerk ved Supplikkontoret,
faar Kanonikat og Prsebende i . . .')
[Vacantibus canonicatu et prebenda . . .1)] per obilum . . .l)
apud sedem apostolicam defuncti, [s. v. de] illis sic vacantibus
') Cod. her odelagt af Fugtighed.
sixtus iv. 35
Johanni Breyden, clerico Slesvicensis diocesis ac in registro
supplicationum s. v. clerico, ex utroque parente de militari ge-
nere procreato, gratiose providit, et idein Johannes eiusdem
provisionis vigore eanonieatum et prebendam predictos extitit
assecutus. Cum autem dubitet provisionem huiusmodi viribus
non subsistere, supplieat, qualenus sibi de eanonieatu et pre-
benda predictis [fruetus 4 mr.J providere dignemini. Concessum
in presentia pape. Jo. Vasionensis. Datum Rome 5. id. febr.
anno 3.
Suppl. 696, upag. (Hele Bindets everste Del er edelagt af Fugtighed.)
2514. 11. Marts 1474.
Optegnelse om, at Marinus de Fregeno indbetaler 1337 Gylden til det
pavelige Kammer.
[1474] Die 11. [mensis martii] babuit similiter thesaurarius
a Marino de Fregeno, collectore in Dacia, Svecia et aliis pro-
vinciis, fl. 1337 exactos in dicta collectoria et pro saneta cru-
eiala, quam ibi predicat, per manus Petri Antonii de Fregeno
et Bartholomei Antonii de Monte Vlmeo, in 11. auri de camera
400 et tl. 873 renensibus et 674 apostolatis.
A Marino de Fregeno predicatore cruciate. Ita est B. Regas.
Introitus et Exitns 489 fol. 58. Trykt Dipl. Norv. XVII. 574.
2515. Marts— April 1474.
Optegnelse om. hvad Kong Christiern vilde opnaa ved Kurien.
Item. Der sachen halben, die in dem bebstlichen hofe zu
handeln sein, ist geratslagt.
Item. In den konigreichen Tennmark, Sweden vnd Nor-
wegen ist grosslich nottorft frid, willen vnd eynigkeit zwischen
beden steenden, gaistlichen vnd werntlichen, zu behalten, an-
gesehen das mechtige erzbistum vnd bisthum dorjnn gelegen
sein, die sunderliche stand vnd wesen in eins konigs rate ye
zu zeilen haben, vnd wo dieselbigen einem konig widerwertig-
lich fallen solten, mocht daraus nicht klein plutvergiessen und
verderben der land erwachsen, als zu vil malen geschehen ist.
Solch kunftig vbel vnd vnrate zu furkommen ist geratslagt dise
nachvolgcnd artikel vnd freyheit bei vnnserm heiligen vater dem
babst zu erlangen zu erbeiten:
Item. Nachdem grosse vnd mechtige ritterschaft in den
landen ist, erfordert die nottdorft dieselben nach geburnus in
3*
36 SfXTUS IV.
willen zu behalten, desshalben vnns bedunken, will nottorftig
sein, ob vnnser herr der konig erlangen mocht, das in disen
hernach gesehriben stiften dureh bebstliche fursehung vnd frey-
heit versorgt, das nyemants daselbst zu thumherrn oder eynieher
prelatur, dignitet vnd officia aufgenomen wurde, dann der vom
adel von sein vier anen, oder aber in der heiligen schrift, in
keyserlichen oder in bebstlichen rechten doctor vnd aus dem-
selben konigreich, darinn die kirche leyt, geboren were.
Item. Nachdem die compactata deutscher nation vnder an-
dern artickeln geben, dass vnnser heiliger vater der babst sechs
monat, vnd die andern ordinarien sechs monat haben, vnd die
konigreich vnd furstenthumb vnnsers hern des konigs von deut-
scher nation, gezung vnd wesen nit aussgeschlossen sein, wer-
den doch dieselben konigreich vnd land mer beswert, also, das
sich etlich vndersteen mit bebstlichen briefen den ordinarien
zween monat abzusneyden vnd nicht mer dann vier monat zu-
zugeben, ist geratslagt, das durch vnsern hern den konig geer-
beit werden sol sein konigreich vnd fiirstenthum in dem der
deutschen nation gleich zu halten.
Item. Nachdem auch in den egemelten concordaten in con-
firmation vnd provision der erzbisthum vnd bisthum berurende
ein artikel gesatzt ist, das rechtliche wale der capitel zugelassen
werden sollen, es were dann, das vnser heiliger vater der babst
einen bessern geben mocht, vnd aber vnnserm herrn dem konig
an den bischofen hoh gelegen ist, angesehen das ein iglicher
bisehoff von stund an, so er confirmiret wurdt, sein state in
des konigs rate hat, das dann vnnser herr der konig daraufT
arbeiten woll, keinen ertzbischoff oder bischof in seinen konig-
reichen erwelt zu besletigen, sunder in [macht des artikels in
den compactaten geselzt meinem herrn dem konig ein freyheit
geb, hierfuro nyemanls zu ertzbischof oder bischof in denselben
kirchen zu besletigen on erlangten wissen vnd willen des konigs,
angesehen das der konig bass wayss, wer der beste darzv sey,
dann yemants anders.
Item. Von der praposilur vnd ander specialiler reservirten
lehen wegen zu erlangeir, was der dignitet, beneticia oder officia
were in ertzbischofliche.n, bischoflichen vnd collegialen kirchen,
das die nicht andern dene personen, so von adel oder doctores
sein, von der nalion geboren, do die lehen gelegen sind, wie
obgeschriben ist.
Item. Das vnnser berr der konig ein conservatorium fur
sixtus iv. ;>/
sich, seine reich vnd vnderthan, geistlich vnd werntlich, erlang
in meliori forma.
Item. Von des bisthumbs vnd stifts wegen zu Odensee,
sant benedictinerordens, die zu wandeln in werntlich canonici
vnd zu versorgen mil dvn freyheiten, hinfnr nit anders gehalten
zu werden, dann wie von den andern stiften obgeschriben ist.
Item. Lileras promotoriales in meliori forma von vnserm
hern dem keyser vber dise ding an vnsern heiligen vater den
babst zu erlangen.
Archiv fur Kunde oesterr. Geschichtsquellen VII, 98- 99. Jfr. Hist. Tidsskr.
;>. R. II, £87—89.
2516. Marts— April 1474.
Pave Sixtus byder Kong Christiern velkommen.
Litterse Sixti IV papae ad Christianum I regem Danise de
eius adventu versus Romam 1474.
Cognovimus ex litteris tiue serenitatis in itinere te esse, nt
ad saneta apostolornm limina venias et successorem Petri in
lerra hac visites martirum sanguine conseerata. Lsetati eo nun-
tio plurimum sumus, videntes peregrinationem tuam plenam
esse propositi boni ac fidelis et de salute animse non minus
quam rebus terrenis te cogitare. Speciosa est fides tua, fili
charissime, religiosa etiam ex tam longinquo profeetio, tanto
quidem in te rege devotior, quanto in magnis principibus rarior.
Queris Dominum, dum inveniri potest, et invocas eum, dum
prope est. Viarum incommoda prsetulisti quieti domestic-e et
regnum saeculi reliquisti, ut ca»leste regnum parares, illud Salva-
toris attendens nullam satis dignam commutationem dare ho-
minem posse pro anima sua. Si ergo fuerint juxta verbum Isaiae
peccata tua ut coccinum, per haec sancta opera quasi nix de-
albabuntur, et si fuerint rubra quasi vermiculus, velut lana alba
erunt. Omnipotens Deus, cui labor hic servit, venientem te at-
qne abeuntem incolumem servet angelisque suis mandet de te,
ut custodiant te in omnibus viis tuis. Nos, qui tuam sereni-
tatem comitatumque tuum omnem in tempore accipiant et in
Urbem usque prosequantur, ad fines ditionis ecclesiae [praesto]1)
esse jubebimus. Sine incommodo venies, sine incommodo abibis,
discrimen nullum in domo patris tibi erit timendum. Ubique, si
non pro meritis, at pro studio nostro prsesto erit lsetitia et cha-
J) add.Gz.
38 sixtus iv.
ritas, ingressus vero Urbem accipieris ohviis manibus el paterno
sinu ibvebere nullaque pietatis et devotionis ofiieia, quae pnestari
eatholieis regibus soleant, a nobis venerabilibusque fratribus no-
stris s. Romanse ecclesiae eardinalibus tibi bene merito deerunt.
Veni ergo in benedictione patris, fili charissime, et pium pro-
positum feliciter imple. Uden Dato.
Brevet, der er affattet af Kardinal Jacobus Ammanati, er tidligere trykt
i J. .1. Miillcrs Reichstags-Theatrum Friderici V [o: III] II, 651. Rcg. 4f>38*
— *7160.
2517. 8. April 1474.
Kardinal Jacohus Ammanati af Pavia givcr La?gen Rernardus Ileinensis
Underretning om, hvad der cr foregaaet i Rom, isaer om Kong Christierns An-
komst og Ydmyghed overfor Paven.
Bernardo Ilcinensi. De liberata sorore (Dipl. Norv. XVII,
1061—62; Reg.*7161). Rome 4. [o: 8]1) aprilis 1474.
2518. 13. April 1474.
Paven befaler Biskoppen i Tarazona, Abhcden i Yitskol Kloster og Offici-
alen i Viborg at overdrage Kanonikat og Pnehende i Yiborg til Pnesten .Icns
Laurenssen fra Borglum Stift.
Episcopo Tirasonensi et abbati monasterii Vitescole Viber-
gensis diocesis ac officiali Vibergensi. Vite ac morum honestas
[etc.]. Exhibita siquidem nobis nuper pro parte Johannis Lau-
rentii presbiteri Burglanensis diocesis petitio continebat, quod
dudum, videlicet de mense nov. proxime preterito, canonicatu
et prebenda ecclesie Vibergensis, quos Laurentius Nicolai, alias
Tuonis, . . obtinebat, per obitum eiusdem Laurentii vacantibus,
Kanutus episcopus Vibergensis canonicatum et prebendam pre-
dictos eidem Johanni auctoritate ordinaria contulit et de illis
etiam providit, ipseque Johannes collationis et provisionis huius-
modi vigore dictos canonicatum et prebendam extitit assecutus.
Cum autem . . . dubitet collationem et provisionem huiusmodi
viribus non subsistere, et canonicatus et prebenda predicti ad-
huc vacare noscantur, nos, dicto Johanni consideratione Cri-
stierni regis Dacie, nobis pro ipso Johanne dilecto capellano
suo super hoc supplicantis, specialem gratiam facere volentes,
discretioni vestre mandamus, quatenus . . . canonicatum el pre-
bendam predictos [fructus 4 mr.|, dummodo tempore date pre-
sentium non sil in eis alicui specialiter jus quesitum, eidem Jo-
') Brevet er skrevet Langfredag, der var 8. April.
sixtus iv. 39
hanni auctoritate nostra conferre curetis. Datum Hoine id.aprilis
anno 3.
XX.
Reg. Vat. 561 fol. 272.
2519. 13. April 1474.
Paven giver, cfter Kong Christierns Ben, Aflad til dem, som paa bestemte
Dage besoger Franciskanerkirken i Barby i Nfagdeburg Stift; Brevet gaelder for
al Fremtid.
Universis Christi iidelibus presentes litteras inspecturis. Li-
cet is [etc.]. Cupientes igitur, ul ecclesia domus opidi Barbi
Magdeburgensis diocesis ordinis Minorum, apud quam, ut Cristi-
erni Dacie Svecie Norvegie regis insinuatione didicimus, maiores
nobilis viri Guntheri comitis de Mulingen et domini dicti opidi
sepelliri consueverunt, congruis honoribus frequentetur .... [som
Nr. 860], omnibus vere penitentibus et confessis, qui in domi-
nica »In vocem jocunditatis« post resurrectionem domini nostri
Jesu Christi ac s. Francisci festivitatibus dictam ecclesiam de-
vote visitaverint annuatim . . . ., quatuordecim annos et totidein
quadragenas de injunctis eis penitentiis relaxamus, presentibus
perpetuo duraturis. Volumus autem [osv. som Nr. 860]. Datum
Rome id. aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. 653 fol. 43 v.
2520. 13. April 1474.
Paven giver Aflad til dem, der paa bestemte Dage besoger Kirken ved
Helligaandshospitalet i Kobenhavn; Brevet ga?lder for al Fremtid.
Universis Christis fidelibus presentes litteras inspecturis. Pa-
storis eterni, qui pro salute humani generis se in pretium im-
molare non abnuit, vices quamvis immeriti gerentes in terris,
cunctos Christi fideles ad. pia cariiatis opera ferventer inducere
satagimus eosque indulgentiis et remissionibus incitamus, ut ip-
sorum operum indulgentiarumque participes effecti supernam
patriam valeant introire. Cupientes igitur, ut ecclesia hospitalis
s. Spiritus opidi Hafmensis ordinis s. Augustini Roskildensis
diocesis ac singula altaria in ea instituta et imposterum insti-
tuenda congruis honoribus frequententur, ac Christi fideles eo
libentius devotionis causa ad illa confluant et pro sustentatione
pauperum et aliarum miserabilium personarum manus promp-
tius porrigant adjutrices . . ., omnibus Christi fidelibus, qui ec-
clesiam el singula altaria erecta et erigenda huiusmodi, sub
40 sixtus iv..
quocunque vocabulo nuncupentur, in s. Trinitatis et dedicationis
eiusdem ecclesie festivitatibus devote visitaverint annuatim . . .,
singulis diebus festivitatum earundem septem annos et totidem
quadragenas, ac illis, quotienscunque eimiterium sive sacrarium
dicti hospitalis pro benefactoribus exorando eireuierint, centuni
dies, qui vero pro recollectione pauperum et infantium, ne de-
inceps exponantur, ad huiusmodi recollectionis manutentionem
manus adjutrices porrexerint, duos annos et etiam totidem qua-
dragenas de injunctis eis penitentiis relaxamus, necnon indul-
gentias septem annorum et totidem quadragenarum huiusmodi
semel in anno, videlicet in festo reliquiarum dicti hospitalis, ad
ecclesiam ipsam visitantes extendimus et duplicamus, presenti-
bus perpetuis futuris temporibus duraturis. Volumus autem isom
Nr. 860]. Datum Rome id. aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape.
Heg. Vat. 653 fol. 66.
2521. 13. April 1474.
Paven overdrager motu proprio Kong Christierns Kapellan Jens Laurens-
sen Kanonikat med Ventebrev paa Praebende i Aarhus og Ret til at nyde samme
Privilegier som de pavelige familiares .
Johanni Laurentii canonico Arusiensi. Vite ac morum ho-
nestas [etc.]. Hinc est, quod nos tibi, qui Ciistierni Dacie Svecie
et Norvegie regis capellanus familiaris continuus commensalis
existis, specialem gratiam facere et presentes, ac si sub data
kal. jan. anno 1 concesse tbrent, litteras valere volentes, motu
proprio .... canonicatum ecclesie Arusiensis, in qua maiores
et minores prebende fore noscuntur, tibi conferimus et de illo
etiam providemus, prebendam vero ac dignitatem, personatum,
administrationem vel officium eiusdem ecclesie necnon bene-
licium . . consuetum clericis secularibus assignari, etiam si pre-
positura ruralis, que dignitas curala extra tamen ecclesiam ca-
Ihedralem reputetur, .... fuerit, . . . dummodo aliqua dignitatum
earundem in Arusiensi post ponlificalem maior aut collegiata
ecclesia huiusmodi principalis non existat, [fruclus, si cum cura
aut dignitas vel personatus, 25 nir., si vero sine cura . ., 18 mr.j,
;id collationem . . . episcopi Burglanensis et prepositi et capituli
singularumque personarum ecclesie Burglanensis ordinis Pre-
monstratensis s. Benedicti, etiam ratione dignitatum, personatuum,
administrationum et officiorum, que in illa obtinent, pertinentia,
si qua vacanl aul cum vacaverint, conferenda tibi donationi
SIXTUS IV. 41
apostolice reservamus, non obstantibus si bodie pro aliis super
equalibns gratiis in dicta Arusiensi s. Xicolai (!) necnon de si-
mili beneficio ad collationem . . . episcopi el capituli Burglanen-
sium . . . pertinente litteras nostras duxerimus concedendas . . .
Et insuper, ut ex litteris et gralia huiusmodi celeriorem conse-
quaris eifectum, volumus, (|uod tu in canonicalus el prebende
ac dignitatis, personatus, administrationis vel officii Arusiensis
ac beneficii predictorum assecutione omnibus ac illis prorsus
similibus . . . privilegiis, quibus nonnulli familiares nostri con-
tinui commensales in quibusdam aliis noslris litteris in assecu-
tione quorumcunque beneiiciorum, (jue vigore gratiarum expec-
tativarum per nos eis etiam motu simili concessarum duxerint
acceptanda. gaudent seu gaudere poterunt quomodolibet in (u-
turum, pariformiter ad eorundem familiarium nostrorum de-
scriptorum instar sine tamen illorum prejudicio gaudere valeas
in omnibus, perinde ac si unus ex eisdem familiaribus descriplis
existeres. Dalum Rome id. aprilis anno «5.
Gratis de mandato pape.
Simili modo] archiepiscopo Fatracensi et abbati monasterii
Care Insule Arusiensis diocesis ac officiali Burglanensi.
Reg. Yat. 663 fol. 31.
2522. 13. April 1474.
Paven giver motn proprio Kong Christierns dileetus, Skolaren Christofoms
de Heysen fra Bremen Stift Ventebrev paa Beneficier i Liibeek og Schwerin.
Cristoforo de Heysen scolari Bremensis diocesis. Laudabilia
probitatis et virtutum merita [etc.]. Hinc est, quod nos tibi,
[qui] in quintodecimo vel circa tue eiatis anno constitulus el
Cristierni Dacie Norvegie et Svecie regis dilectus exislis, speci-
alem gratiam facere et presentes, ac si sub dala kal. jan. anno
1 concesse forent, litteras valere volentes, molu proprio ....
unum vel duo beneficia . . ., dummodo dignitas ipsa in cathe-
drali post pontificalem maior seu collegiata ecclesia huiusmodi
principalis non existat [fructus, si alterum eorum cum cura aut
dignitas vel personatus, 25 mr., si vero sine cura, . . 18 mr. ad
Lubicensis et Swerinensis episcoporum ac prepositorum, deca-
norum, archidiaconorum et capitulorum singulorumque canoni-
corum et personarum Lubicensis et Swerinensis ecclesiarum ....
collationem .... pertinentia, si qua vacant aut cum vacaverint,
que tu, postquam clericali caractere rite insignitus fueris losv.
42 sixtus iv.
som Nr. 796], duxeris acceptanda, conferenda tibi post accepta-
tionem hniusmodi donationi apostolice reservamus, non obstan
tibus si hodie [osv. som Nr. 2521]. Et insuper tecum, ut, quam-
primum vicesimum dicte etatis annum attigeris, curatum bene-
ficium huiusmodi . . ., si tibi vigore presentium conferatur, reci-
pere et retinere libere valeas, tenore presentium motu simili
dispensamus. Et nichilominus, ut ex litteris [som Nr. 2521]. Da-
tum Rome id. aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape.
[Simili modo] Tirasonensi et Aleriensi episcopis ac decano
ecclesie b. Marie Hamburgensis Bremensis diocesis.
Reg. Vat. 663 fol. 33.
2523. 13. April 1474.
Paven giver motu proprio Kong Christierns Raadgiver Klerken Hermannus
Reynsberger fra Ramberg Stift Ventebrev paa to Beneficier.
Hermanno Reynsperger clerico Bambergensis diocesis, legum
doctori. Litterarum scientia, vite ac morum honestas [etc.]. Hinc
est, quod nos, volentes te, qui Cristierni Dacie Svecie et Nor-
vegie regis consiliarius existis, gratioso favore prosequi, motu
proprio . . . tecum, ut quecunque duo beneficia curata vel alias
invicem incompatibilia . . ., si tibi alias canonice conferantur,
recipere et insimul, quoad vixeris, retinere illaque et quevis alia
per te imposterum canonice assequenda incompalibilia bene-
ficia . . ., quotiens tibi placuerit, dimittere et loco dimissorum
alia beneficia duo dumtaxat invicem incompatibilia similiter
recipere et insimul, etiam quoad vixeris, retinere libere valeas,
tenore presentium dispensamus. Datum Rome id. aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. 663 fol. 43 og 101.
2524. 13. April 1474.
Paven giver motu proprio Kong Christiems Sekretaer, Magdeburgkan-
niken Albertus Clitzing Tilladelse til at forene to ellers uforenelige Embeder.
Alberto Clitzinge canonico Ma[g]deburgensi. Nobililas gene-
ris, vite ac morum honestas [etc.]. Hinc est, quod nos, qui du-
dum inter alia voluimus, quod per quamcunque signaturam per
nos deinceps faciendam nulli, cuiusvis status foret, certis lunc
expressis personis exceptis, daretur dispensatio, quod duas par-
rochiales ecclesias vel dignitates maiores post pontificales in
cathedralibus seu principales in collegiatis ecclesiis et unam
SIXTUS IV. • 4,'i
cuni reliqua earum insimul retinere valeret, nisi ipse ecclesie
parrochiales adeo contigue el invieem propinque essent, quod
ipsis per ununi eoinmode deserviri possel, illarumque fructus
ultra 24 il. auri de camera non valerent aninialim, et, si per
preoccupationem vel alias littere super tali dispensatione con-
fecte reperirentur, ille nullius essent roboris vel momenti, vo-
lentes te, qui Cristierni Dacie Svecie et Norvegie regis secretarius
ac ex utroque parente de militari genere procreatus existis, gra-
tioso favore prosequi, motu proprio .... tecum, ut quecunque
duo curata vel alias invicem incompatibilia beneficia . . . ., si
tibi alias canonice conferantur, recipere et, quoad vixeris, in-
simul1) retinere illaquc et quevis alia per te imposterum canonice
assequenda incompatibilia beneficia . . ., quotiens tibi placuerit,
dimittere et loco dimissorum alia beneficia duo dumtaxat in-
vicem incompalibilia similiter recipere et etiam, quoad vixeris,
insimul retinere libere valeas, priori voluntate predicta, et quod
tu ex predictis exceptis personis non existis, non obslantibus,
tenore presentium dispensamus. Datum Rome id. aprilis anno 3.
Reg. Vat. (}(>;* fol. 43.
2525. 13. April 1474.
Paven stadfa^ster Pius II s Brev af 27. Febr. 14(>3 (Nr. 2277), hvorved denne
havde bekrseftet Kong Christierns Patronats- og Prsesentationsret til Provstiet i
Hamburg, hvilken By horte under ham som Hertug i Holsten, Stormarn og
Ditmarsken, og fastslaar hestemt, at Kongen og hans Kfterfolgere altid skal kunne
indstille vaerdige Personer til Provstiet. selv om dette er ledigt ved Kurien.
Cristierno regi Dacie. Precellens fidei constantia (Jensen,
Schleswig-Holsteinische Kir-chengesch. II, 34-3 — 46; Reg. 4-4-95*).
Datum Rome id. aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape. .
Orig. med Bulle i Silkesnor i Hamhorg 7 (B. A.); ogsaa i Beg. Vat. 663
fol. 59 v.
i
2526. 13. April 1474.
Paven overdrager motu proprio Kong Christierns dileetus, Liibecker-
kanniken Mathams de Czerwest Kanonikater i Liibeck og Stendal i Halberstadt
Stift og giver ham Ventebreve paa Prabender sammesteds.
Matheo de Czerwest canonico Lubicensi. Vite ac morum
honestas [etc.]. Hinc est, quod nos tibi, qui Cristierni Dacie
regis dilectus existis, specialem gratiam facere et presentes, ac
l) Gz. -- Cod. invicem
44 sixtus iv.
si siib data kal. jan. anno 1 concesse forenl, litteras valere vo-
lentes, motu proprio . . . unum Luhicensis et alium s. Nicolai
Stendaliensis Halberstadensis diocesis ecclesiarum canonicatus
til)i conferimus et de illis etiam providemus, unam vero Lubi-
censis et aliam Stendaliensis, in qua maiores, medie et minores
prebende fore noscuntur, etiam ex dictis maioribus prebendas1)
ac dignitatem, personatum, administrationem vel officium alte-
rius earundem ecclesiarum, .... dummodo dignitas ipsa in Lu-
bicensi post pontificalem maior seu in Stendaliensi ecclesiis
huiusmodi principalis non existit, si que, si qui vel si qua va-
cant aut cum vacaverint . . ., conferendas, conferendos seu con-
ferenda tibi donationi apostolice reservamus , non ob-
stantibus . . . earundem ecclesiarum statutis et consuetudinibus,
illis presertim, quibus caveri dicitur, quod nullus in predicta
ecclesia Stendaliensi maiorem prebendam obtinere possit, nisi
de minori ad mediam et de medra prebendis ad maiorem pre-
bendas huiusmodi gradatim et per optionem ascendat, quibus
hac vice dumtaxat, eis alias in suo robore permansuris, motu
simili derogamus Datum Rome id. aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape.
[Simili modo] episcopo Tirasonensi et decano ecclesie Magde-
burgensis ac officiali Brandeburgensi.
Reg. Vat. 663 fol. 65 v.
2527. 13. April 1474.
Paven giver motu proprio Kong Christierns familiaris, Klerken Fredericus
Wilant fra Bamberg Stift to Beneficier i Bamberg og Wurzburg Stifter.
Frederico Wilant clerico Bambergensis diocesis. Vite ac mo-
rum honestas jetc.j. Hinc est, quod nos tibi, qui in vicesimo
quarto vel circa tue etatis anno constitutus ac Cristierni Dacie
Xorvegie et Svecie regis dilectus familiaris continuus coinmen-
salis existis, specialem gratiam facere et presentes, ac si sub
data kal. jan. anno 1 concesse forent, litteras valere volentes . . .,
motu proprio .... unum vel duo beneiicia . . . ., dummodo dig-
nilas in calhedrali post pontiiicalem maior vel collegiata eccle-
sia huiusinodi principalis non existat [fructus, si alterum eorum
cum cura aut dignitas vel personatus, 25 mr. . ., si vero sine
cura nec2) dignitas vel personatus seu ipsa duo fuerint, 1S mr.],
ad Bambergensis ei Herbipolensis episcoporum ac prepositorum,
') (i/. Cod. predictarum ~) vel (i/.
SIXTUS IV. 4.">
decanorum, archidiaconorum, thesaurariorum et capitulorum sin-
gulorumque canonicorum et personarum Bambergensis et Her-
bipolensis ecclesiarum . . . collationem .... pertihentia, si quod
vel si qua vacant aut cum vacaverint conferenda tibi
donationi apostolice reservamus non obstante quod ad
obtinendnm beneficium cum cnra huiusmodi etatis premisse
deiTectum pateris, in illins anno constitutus, nl prefertur, anl
si hodie pro aliis isoin Nr. 2521]. Et insnper leciim, nt curatum
beneficinm huiusmodi, etiain si dignitas, personatus, admini-
stratio vel officium fuerit, si tibi vigore presentium conferatur,
recipere et retinere libere valeas, deffectu premisso non obstante.
tenore presentium motu simili dispensamus . . ., et nichilominus,
ut ex lilleris et gratia huiusmodi celeriorem consequaris effec-
tum, motu simili volumus osv. som Nr. 2521]. Datum Rome
id. aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape.
[Simili modoj Gaspari Smidhauszer Frisingensis et Udalrico
Entzenberger Pataviensis ac Nicholao Gleywitz Wratislaviensis
ecclesiarum canonicis.
Reg. Vat. (>(),'} fol. 7(1.
2528. 13. April 1474.
Paven giver efter Kong Christierns Bon Grev Gunther af Mulingen og
hans 4 Sonner Lov til at have Rejsealter og holde Messe for Daggry og paa
Steder, som er nnderlagte Interdikt.
Nobili viro Gunthero comiti de Mulingen. Sincere devoti-
onis affectus [etc.]. Hinc est, quod nos consideratione Cristierni
Dacie Svecie et Norvegie regis, nobis super hoc supplicantis, et
tuis supplicationibus inclinati, ut tu, qui etiam loci de Barbi
dominus existis, et nobiles viri Johannes, Burckardus, Albertus
et Wilhelmus nati tui . . cum reverentia et honore debitis altare
habeatis portatile, super quo etc, cum clausula ante lucem et
in loco interdicto etc in forma. Datum Rome id. aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. 663 fol. 82.
2529. 13. April 1474.
Paven giver paa Kong Christierns R011 Grev Giinther og hans Sonner og
Dotre Tilladelse til at vselge en Skriftefader. soni kan give dem Atlad i alle
Tilfaelde nndtagen dem, der er forheholdte Pavestolen.
Nobili viro Gunthero, comiti de Mulingen. Ex tue devoti-
onis alYectu [etc]. Hinc est, quod nos consideratione Cristierni
4() SIXTUS IV.
som Nr. 2528 tibi et nobilibus viris Johanni, Burchardo, Al-
berto et Wilhelmo tuis natis ac sororibus eorum, ut aliquem
idoneum presbiterum secularem vel regularem in vestrum pos-
sitis eligere confessorem, qui in omnibus preterquam sedi pre-
dicte [o: apostolice] reservatis casibus etc. in forma cancellarie.
Datum Home id. aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape.
Reg. Yat. 663 fol. <S2 v.
2530. 13. April 1474.
Paven giver motu proprio Kong Christierns dilectus, Albertus Gosmann Ka-
nonikater i Hamhnrg og Bardewiek og Vcntehreve paa Pra?hender sammesteds.
Alberto Gosman canonico ecclesie b. Marie Hamburgensis
Bremensis diocesis. Vite ac morum honestas [etc.]. Hinc est,
quod nos tibi, qui Cristierni Dacie Svecie et Norvegie regis di-
lectus existis, specialem gratiam facere et presentes, ac si sub
data kal. jan. anno 1 concesse forent, litteras valere volentes,
motu proprio . . . unum b. Marie Hamburgensis et alium ss. Petri
et Pauli Bardewicensis Bremensis et Verdensis diocesium eccle-
siarum canonicatus tibi conferimus et de illis etiam providemus,
unam vero b. Marie et aliam ss. Petri et Pauli predictarum ec-
clesiarum, in quibus maiores, medie et minores prebende fore
noscuntur, prebendas etiam ex dictis maioribus ac dignitatem,
personalum, administrationem vel ofhcium alterius earundem
ecclesiarum . . . ., dummodo dignitas ipsa in aliqua dictarum
ecclesiarum principalis non existat, si que, si qui vel si qua
vacant aut cum vacaverint, . . . conferendas, conferendos seu con-
ferenda tibi . . . donationi apostolice reservamus . . . ., non ob-
stantibus . . . de certo canonicorum numero et aliis earundem
ecclesiarum statutis et consuetudinibus, illis presertim, quibus
caveri dicitur, quod nullus in dictis ecclesiis maiorcs prebendas
obtinere possit, nisi de minoribus ad medias et de mediis pre-
bendis ad maiores prebendas huiusmodi gradatim et per opti-
onem ascendat, qnibus hac vice dumtaxat, eis alias in suo
robore permansuris, motu simili derogamus . . ., aut si hodie
pro aliis isom Nr. 2521]. Et insuper, ut lilterarum et gratie [som
Xr. 2521 |. Dalum Rome id. aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape.
Simili modo Preposito ss. Stephani et Wilhardi Bremensis
el decano Verdensis ecclesiarum ac officiali Verdensi.
Reg. Vat. 663 fol. s:{.
SIXTUS IV. 47
2531. 13. April 1474.
Paven befaler Biskop Jacobus (Minutoli) i Nocera at give Kong Chri-
stierns Lsege, Klerken Johannes Heysen fra Mainz Absolution for. at han, trods
Lefte om at lade sig prssstevie, har taget Del i forskellige Krige, <>g Dispensa-
tion til at lade sig indvie til de hojere Grader saint modtage Embeder, soin
kan forenes.
Jacobo episcopo Nucerino, in Roinana curia residenti. Apo-
stolice sedis indefessa clementia [etc.]. Exhibita siquidem nobis
nuper pro parte Johannis Heysen clerici Maguntine diocesis pe-
titio continebat, quod, cum alias ipse, tunc in juvenili etate con-
slitutus, gravi quadam infirmitate oppressus esset, sibique quedam
maxima pericula imminerent, vovit altissimo, ut, si ex iniirmi-
tate et periculis predictis liberaretur, ad omnes etiam sacros et
presbiteratus ordines se promoveri faceret et in illis altissimo
redderet perpetuum famulatum. Postmodum vero certo justo
bello, ubi plures homines vulnerati, mutilati et nonnulli inter-
fecti fuere, presens interfuit ac capitaneo principali tunc ibidem
existenti contra eorum inimicos consilium et favorem in huius-
modi bello prestitit, et successive quadam die pro incarceratione
cuiusdam latronis et homicide, qui eiusdem Johannis proprium
famulum in via publica absque ulla causa crudeliter interfecerat,
apud judicium ordinarium instetit et, ut ipse homicida bene
puniretur, solicitavit, nullum tamen propriis manibus mutilavit
seu interfecit; propter que dubitat votum per eum, ut prefertur,
emissum adimplere non posse, dispensatione super hoc aposto-
lica non obtenta. Quare pro parte dicti Johannis nobis fuit
supplicatum, ut ipsum a pvedictis excessibus absolvere ac secum
super irregularitate, quam premissorum occasione contraxit, dis-
pensare dignaremur. Nos, .volentes ipsum Johannem, qui Chri-
stierni Dacie Svecie et Norvegie regis medicus existit, favore
prosequi gratioso, fraternitati tue mandamus, quatinus ipsum
Johannem, si hoc humiliter petierit, a predictis voto et exces-
sibus auctoritate nostra hac vice dumtaxat absolvas in forma
ecclesie consueta, injunctis inde sibi pro modo culpe penitentia
salutari et aliis, que de jure fuerint injungenda, necnon secum
super irregularitate, quam propterea contraxit, quodque ad om-
nes etiam sacros et presbiteratus ordines promoveri et quecun-
que beneficia se invicem compatientia . . . ., si sibi alias cano-
nice conferantur, recipere et retinere illaque . . ., quotiens sibi
placuerit, dimittere et loco dimissorum alia beneficia sese, ut
prefertur, compatientia recipere et retinere libere valeat, eadem
4N SIXTUS IV.
auctoritate dispenses aboleasque omnem inhabilitatis et infamie
maculam sive notam per eum dicta occasione contraetam. Da-
Uun Rome id. aprilis anno 'A.
Gratis de nuuulato pape.
Reg. Vat. 663 fol. <)1 v.
2532. 13. April 1474.
Paven overdrager motu proprio Kong Christierns Kansler Jens PederseD
Kanonikater og Praebender i Aarhus og Ribe.
Johanni Petri canonico Arusiensi. Vite ac morum honestas
[etc.]. Hinc est, quod nos . . tibi, qui Cristierni Dacie Svecie et
Norvegie regis cancellarius existis, specialem gratiam facere et
presentes, ac si sub data kal. jan. anno 1 concesse forent, litte-
ras valere volentes, motu proprio . . . unum Arusiensis et aliud(!)
Ripensis, in quibus maiores et minores prebende fore noscun-
tur, ecclesiarum canonicatus tibi conferimus et de illis etiam
providemus, unam vero Arusiensis et aliam Ripensis predictarum
prebendas etiam maiores ac dignitatem, personatum, admini-
strationem vel officium ■alterius earundem ecclesiarum, etiam si
ad illam, illum vel illud consueverit quis per electionem assumi,
cique cura immineat animarum, dummodo dignitas ipsa in al-
tera ecclesiarum predictarum post pontiticalem maior non ex-
istat, si que, si qui vel si qua vacant aut cum vacaverint, . . .
conferenda tibi . . . donationi apostolice reservamus. Datum Rome
id. aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape.
[Simili modoj preposito Roskildensis et decano s. Andree
Hildesemensis ecclesiarum ac officiali Roskildensi.
Heg. Vat. ()<).'{ fol. <).'{.
2533. 13. April 1474.
Paven reserverer motu proprio Kong Christierns »aeeeptus , Klerken Petrus
Wittorp fra Bremen Stift eet eller to Beneficier i Lubeck og Hamhurg.
Petro Wittorp clerico Bremensis diocesis. Vite ac morum
honestas [etc.]. Hinc est, quod nos [tibi], qui Cristierni Dacie
Svecie et Norvegie regis acceptus cxistis, specialem gratiam
facere ei presentes, ac si sub data kal. jan. anno 1 concesse fo-
rent, Litteras valere volentes, motu proprio . . . unum vel duo
beneficia . . ., dummodo dignitas in cathedrali post pontificalem
maior aut collegiata ecclesia huiusmodi principalis non existat,
sixtus iv. 49
[fructus, si cuiu cura aut dignitas vel personatus, 25, si vero
siue cura, 18 mr. secundum taxationem decime] ad episcopi
Lubicensis ac prepositorum, decanorum, scolasticorum, canto-
rum, thesaurariorum, capitulorum singulorumque canonicbrum
et personarum Lubicensis ac b. Marie Hamburgensis Bremensis
diocesis ecclesiarum .... collationem .... perlinentia, si qua
vacant aut cum vacaverinl, . . . conferenda tibi donalioni apo-
stolice reservamus. Datum Rome id. aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape.
[Simili modo] decano s. Andree Hildesemensis et Hinrico
de Estel canonico Bremensis ecclesiarum ac officiali Lubicensi.
Reg. Vat. 663 fol. 94.
2534. 13. April 1474.
Paven stadfaester efter Kong Christierns Bon det Helligtrefoldighedskapel,
som han med Dronning Dorotheas Bistand og Tilladelse af Biskoppen i Ros-
kilde har stiftet i Roskilde Domkirke til ^re for Trefoldigheden, Jomfru Marie,
St. Anna og de hellige tre Konger, hans Oprettelse af et Kanonikat og nogle
evige Vikariater for nogle Gejstlige, der hver Dag skal lsese fire Messer, hans
Praesentationsret til disse Renefieier og lians Gave af Kirkerne i Heddinge og
Udby, som Riskoppen i Roskilde derefter har forenet med Kapellet.
Ad perpetuam rei memoriam. Apostolice nobis licet imme-
ritis desuper injuncte servitutis officium (Dipl. Chr. I, 295 — 96;
Reg. 4496*). Datum Rome id. aprilis anno 3.
Samtidig Paaskrift: De confirmatione erectionis capelle regie
in ecclesia Roskildensi et de absolutione pro insulanis Iislandie.
Orig. med Bulle i Silkesnor i Sjaelland-Moen 61 (R. A.). — Afskrift i Reg.
Vat. 003 fol. 90.
2535. 13. April 1474.
Paven befaler efter Kong Christierns Ron Riskoppen i Skalholt at give de
Ishendere Absolution, som nu i over 50 Aar har vaeret bandlyste, fordi de i
sin Tid havde myrdet Riskop Jens (Gerekesen Lodehat) i Skalholt, mens han
laeste Messe, dog paa Retingelsc af. at de giver Riskoppens Arvinger Krstatning.
bygger et Stenkapel ved Kirken og lonner en fast Prasst, der skal holde Messe
i Kapellet for Biskoppens Sjael.
Episcopo Sclalotensi. Etsi antiquus ct versutus1) hostis (Dipl.
Norv. VI, 617—18; Ny kirkehist. Saml. VI, 560—62; Reg. *7166).
Datum Rome id. aprilis anno 3.
Reg. Vat. 003 fol. 97.
l) Gz. — Cod. versatus
Acta pontificum Danica IV.
50 SIXTUS IV.
2536. 13. April 1474.
Paven reserverer motu proprio eet eller to Beneficier i Hamburg eller
Lubeck for Kong Christierns aeceptus et dilectus<, Klerken Johanncs Remstede
fra Brcmcn Stift.
Johanni Remstede clerico Bremensis diocesis, magistro in
artibus. Litterarum scientia, vite ac morum honestas [etc.]. Hinc
est, quod nos . . tibi, qui Gristierni Dacie Svecie et Norvegie regis
acceptus et dilectus existis, specialem gratiam facere et presentes,
ac si sub data kal. jan. . . anno 1 concesse forent, litteras valere
volentcs, motu proprio . . . unum vel duo beneficium seu bene-
ficia . . . [etc. ganske som Nr. 2533]. Datum Rome id. aprilis
anno 3.
[Simili modo] decano ecclesie Bramessensis Osnaburgensis
[o: Osnabrugensis]1) diocesis acBremensi ac Lubicensi officialibus.
Reg. Vat. 663 fol. 98.
2537. 13. April 1474.
Paven overdrager motu proprio Kong Christierns acceptus < Johannes
van Kamp Kanonikater og Praebender i Mtinster og Deventer.
Johanni van Kamp canonico Monasteriensi. Nobilitas ge-
neris, vite ac morum honestas [etc.]. Hinc est, quod nos tibi,
qui ex utroque parente de militari genere et legitimo matri-
monio procreatus et Cristierni Dacie Svecie et Norvegie regis
acceptus existis, specialem gratiam facere et presentes, ac si sub
data kal. jan. anno 1 concesse forent, litteras valere volentes,
motu proprio .... unum Monasteriensis . . . et alium s. Lebuini
Daventriensis Trajectensis diocesis ecclesiarum canonicatus tibi
conferimus et de illis etiam providemus, unam vero Monasteri-
ensis etiam maiorem ac s. Lebuini predictarum aliam prebendas
ac dignitatem, personatum, administrationem vel officium alte-
rius earundem ecclesiarum , dummodo dignitas ipsa in
Monasteriensi post pontificalem maior aut s. Lebuini ecclesiis
huiusmodi principalis non existat, si que . . . vacant aut cum
vaeaverint, . . . conferenda tibi donationi apostolice reservamus
Dalum Rome id. aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape.
Simili modo] preposito ecclesie Osnaburgensis (!) et Mona-
steriensi ac Trajectensi officialibus.
Reg. Vat. 663 fol. 99.
SIXTUS IV. 51
2538. 13. April 1474.
Paven overdrager niotu proprio Kong Christierns Sekretaer Henriclis San-
ckenstede Kanonikater og Prebender i Verden og Erftirt.
Henrico Zanckenstede canonico Verdensi, legum doctori.
Litterarum seientia, vite ac morum honestas [etc.]. Hinc est,
quod nos tibi, qui Cristierni Dacie Svecie et Norvegie regis se-
cretarius existis, specialem gratiam facere et presentes, ac si
sub data kal. jan. anno 1 concesse forent, litteras valere volen-
tes, motu proprio . . . unum Verdensis et alium b. Marie Erfur-
densis Maguntine diocesis ecclesiarum canonicatus tibi confe-
rimus et de illis etiam providemus, unam vero Verdensis et
aliam b. Marie predictarum prebendas ac dignitatem, perso-
natum, administrationem vel officium alterius earundem eccle-
siarum . . . ., dummodo dignitas ipsa in Verdensi post pontiii-
calem maior aut b. Marie ecclesiis huiusmodi principalis non
existat, si que . . . vacant aut cum vacaverint, conferenda tibi
donationi apostolice reservamus .... Datum Rome id. aprilis
anno 3.
[Simili modo] preposito ss. Petri et Pauli Bardewicensis et
s. Seueri Erffurdensis ac b. Marie Hamburgensis Verdensis, Ma-
guntine et Bremensis diocesium decanis ecclesiarum.
Gratis de mandato pape.
Rcg. Vat. 663 fol. 102.
2539. 13. April 1474.
Paven giver efter Kong Christierns Bon hans dilectus, Skolaren Georgius
de Heyszin Dispensation for uaegte Fodsel og Tilladelse til at modtage og be-
holde gejstlige Embeder.
Georgio de Heyszin scolari Suerinensis diocesis. Illegitime
natos, quos morum decorat honestas, nature vitium minime
decolorat, quod decus virtutum geniture maculam abstergit in
filiis, et pudicitia morum pudor originis aboletur. Hinc est, quod
nos, qui dudum inter alia voluimus, quod nulli, cuiuscunque
status foret, certis dumtaxat tunc expressis personis [exceptis],
daretur dispensatio, quod duas parrochiales ecclesias vel digni-
tates post pontificales maiores seu principales in collegiatis ec-
clesiis vel unam cum reliqua earum insimul retinere valeret, nisi
parrochiales ecclesie adeo contigue et invicem propinque forent,
quod ipsis per unum commode deserviri posset, illarumque
fructus ultra 24 fl. auri de camera non valerent annuatim, et
si per preoccupationem vel alias littere super tali dispensatione
4*
52 SIXTUS IV.
reperirentur, ille nullius essent roboris vel momenti, atlenden-
tes, quod tu, qui delTectum natalium pateris, de soluto genitus
et conjugata seu soluta, deffectum huiusmodi honestate morum
et vite . . . recompensas, redimens favore virtutum, quod in te
ortus odiosus ademit, et propterea nos (!), volentes te favore
prosequi gratioso, . . Cristierni Dacie Svecie et Norvegie regis,
pro te dilecto suo nobis super hoc supplicantis, supplicationibus
inclinati, tecum, qui desideras inscribi militie clericali, ut cleri-
cali caractere insigniri et ad omnes etiam sacros ordines pro-
moveri necnon quecunque duo curata seu alias invicem incom-
patibilia ac quecunque se invicem compatientia beneficia . . . .,
si tibi alias canonice conferantur, recipere et, quoad vixeris,
etiam si incompatibilia forent, retinere illaque . ., quotiens tibi
placuerit, dimittere et loco dimissorum alia beneficia duo dum-
taxat incompatibilia similiter recipere et, quoad vixeris, etiam
si incompatibilia forent, insimul retinere et in quibuscunque
bonis parentum, agnatorum et cognatorum tuorum tam ex te-
stamento quam ab intestato absque tamen prejudicio eorum,
qui in dictis bonis succedere deberent, si parentes, agnati et
cognati predicti intestati decederent, succedere et ad illa quovis
titulo devenire illaque consequi et habere, et, si te ad laica vota
forsan aspirare contingat, ad honores et officia quecunque secu-
laria eligi, recipi et assumi eaque et quoscunque alios actus
legitimos exercere libere valeas, et in quibuscunque litteris, gra-
tiam vel justitiam concernentibus, de cetero per te a sede apo-
stolica vel alias obtinendis de defTectu et dispensatione huius-
modi mentionem facere non tenearis, ipseque littere nichilominus
valide et efficaces existant et eo pretextu impugnari nullatenus
possint, detfeclu predicto, etiam si ex quovis alio illicito et
damnato complexu .... genitus fores, et Pictavensis et gene-
ralis conciliorum, priori voluntate nostra predicta, quodque tu
de dictis pcrsonis exceptis non existis, et aliis constitutionibus
. . . nequaquam obstantibus, dispensamus . . . Datuin Rome id.
aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. ()().'{ fol. 108.
2540. 13. April 1474.
Paven giver efter Kong Christierns B011 hans dilectus, Skolaren Christo-
forus de Hcvszin fra Bremen Stift samme Dispensation.
Cristoforo de Heyszin scolari Bremensis diocesis. Illegitime
natos jclc. som Nr. 2539]. Hinc cst, quod nos [som Nr. 2539,
sixtus iv. 53
dog tilfojes her efter duo dumtaxat incoinpatibilia »et quecun-
que invicem compatibilia similiter recipere et, quoad vixeris,
etiam si incompatibilia forent, insimul retinere«]. Datum Rome
id. aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape.
Beg. Vat. 663 fol. 111 v.
2541. 13. April 1474.
Faven giver efter Kong Christierns B011 Brodrene Lndovieus og Fridcricus,
Grever til Helfenstein, og Indbyggerne i nogle Byer i deres Land Tilladelse til
at spise Smor og Maelkemad i Fasten.
Ludovico comiti de Helfensteyn. Ut sedi apostolice te de-
votiorem exhibeas, quo magis illius gratie ubertate noveris te
foveri, hinc est, quod nos, Cristierni Dacie regis et tuis in hac
parte supplicationibus inclinati, tibi et Friderico, etiam de Helfen-
steyn, fratri tuo germano, ac vestris successoribus necnon uni-
versis incolis et habitatoribus utriusque sexus in castro Hildem-
burg, opido Wisensteig ac villa Gospach cum eorum attinentiis
Constantiensis diocesis provincie Maguntine, que in vestro do-
minio consistunt, et ubi oleum olivarum non crescit, pro tem-
pore commorantibus, quod quadragesimalibus et aliis diebus,
quibus esus lacticiniorum de jure vel consuetudine est prohi-
bitus, butiro et aliis lacticiniis, excepta dumtaxat septimana
sancta, vesci libere valea[ti]s ac ipsi successores necnon incole
et habitatores presentes et futuri valeant, tenore presentium in-
dulgemus. Datum Rome id. aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape.
Beg. Vat. 663 fol. 113.
2542. 13. April 1474.
Faven befaler efter Kong Christierns B011 tre Dekaner i Magdeburg at
hjaelpe Grev Giinther til Mulingen, Herre til Barby mod /Erkedegnen i Calve i
Magdeburg, som indblander sig i den verdslige Jurisdiktion.
Maioris et s. Sebastiani ac s. Nicolai Nouifori Magdeburgen-
sis ecclesiarum decanis. Humilibus supplicum votis [etc.]. Ex-
hibita siquidem nobis nuper pro parte nobilis viri Guntheri
comitis de Mulingen et domini loci de Barbi Magdeburgensis
diocesis petitio continebat, quod, licet archidiacono in Calue in
ecclesia Magdeburgensi in subditos dicti Guntheri preterquam
in causis spiritualibus nulla sit jurisdictio attributa de consue-
tudine vel de jure, tamen dictus archidiaconus dictum comitem,
54 sixtus iv.
quominus jurisdictionem ad eum pertinentem in eosdem sub-
ditos exercere et de causis, que inter eos pro tempore oriuntur,
cognoscere illasque audire possit, de facto impedire presumit
in ipsius comitis prejudicium uon modicum et gravamen. Quare
pro parle eiusdem comitis nobis fuit supplicatum, ut sibi super
his oporlune providere dignaremur. Nos itaque consideratione
Cristierni Dacie Svecie et Norvegie regis, nobis super hoc sup-
plicantis, et dicti comitis supplicationibus inclinati, discretioni
vestre mandamus, quatenus . . ., si vocatis dicto archidiacono
et aliis, qui fuerint evocandi, vobis de assertis premissis legit-
time constiterit, non permitta[ti]s ipsum comitem per dictum
archidiaconum super jurisdictione huiusmodi et aliis premissis
quomodolibet indebite molestari. Datum Rome id. aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. 663 fol. 113 v.
2543. 13. April 1474.
Paven giver motu proprio Sogneprsesten i Tikob Hans Urne Tilladelse til
med sin Sognekirke at forene et andet ellers dermed uforeneligt Embede.
Johanni Urne rectori parrochialis ecclesie in Tidekoping
Roskildensis diocesis, magistro in artibus. Litterarum scientia,
vite ac morum honestas [etc.]. Hinc est, quod nos, qui dudum
inter alia voluimus, quod per quamcunque signaturam deinceps
faciendam nulli [etc. som Nr. 2539 til momenti], volentes le,
qui Cristierni Dacie Svecie et Norvegie regis acceptus existis . . .,
gratioso favore prosequi, motu proprio . . . tecum, ut una cum
dicta parrochiali ecclesia quodcunque aliud vel absque illa el
ea per te dimissa quecunque duo alia beneficia curata seu alias
invicem incompatibilia . . ., si tibi alias canonice conferantur . . .,
recipere et insimul, quoad vixeris, retinerc illaque et quevis alia
per te imposterum canonice assequenda incompatibilia bene-
licia . . ., quoliens tibi placuerit, dimittere et loco dimissorum
alia beneficia duo dumtaxat invicem incompatibilia similiter
recipere et insimul, etiam quoad vixeris, retinere libere valeas,
tenore presentium dispensamus. Datum Rome id. aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. 663 fol. 177.
2544. 13. April 1474.
Paven giver motu proprio Kong Christierns acceptus Klerken Albertus
Goserman fra Bremen Stiil Dispensation til at modtage ojj; beholde to ellers
uforenelige Embeder.
SIXTUS IV. 55
Alberto Goserman clerico Bremensis diocesis. Vite ac mo-
rum honestas [etc.]. Hinc est, quod nos, qui dudum inter alia
voluimus, quod . . nulli [etc. som Nr. 2539 til momenti i, volentes
te, qui Cristierni Dacie Svecie et Norvegie regis acceptus existis,
gratioso favore prosequi, motu proprio . . . tecum, ut quecunque
duo beneficia curata vel alias invicem incompatibilia . . ., si tibi
alias canonice conferanlur . . ., recipere et insimul, quoad vixeris,
retinere illaque [etc. som Nr. 2543] dimittere et loco dimissorum
alia duo dumtaxat invicem incompatibilia . . recipere et . . reti-
nere . . valeas, tenore presentiuin dispensamus. Datum Home id.
aprilis anno 3.
(iratis de mandato pape.
Reg. Vat. 663 fol. 177 v.
2545. 13. April 1474.
Paven reserverer motu proprio Kanonikater og Prsebender i Hamburg og
Utrecht for Kong Christierns dilectus, Magister Leve Leven.
Leoni Leue canonico ecclesie b. Marie Hamburgensis Bre-
mensis diocesis, magistro in artibus. Litterarum scientia, vite
ac morum honestas [etc.]. Hinc est, quod nos tibi, qui Cristi-
erni Dacie regis dilectus existis, specialem gratiam facere et
presentes, ac si sub data kal. jan. anno 1 concesse forent, lit-
teras valere volentes, motu proprio . . . unum b. Marie Ham-
burgensis Bremensis diocesis et alium eiusdem b. Marie Trajec-
tensis ecclesiarum canonicatus tibi conferimus et de illis etiam
providemus, unam vero Hamburgensis, in qua maiores et mi-
nores prebende fore noscunlur, etiam ex dictis maioribus, et
aliam b. Marie Trajectensis predictarum prebendas ac digni-
tatem, personatum, administrationem vel officium alterius earun-
dem ecclesiarum . . . ., dumm.odo dignitas in aliqua ecclesiarum
predictarum principalis non existat, si que, si qui vel si qua
vacant aut cum vacaverint, . . . conferenda tibi donationi apo-
stolice reservamus . . . Datum Rome id. aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape.
[Simili modo] preposito ecclesie Halberstadensis et Bremensi
ac Trajectensi officialibus.
Reg. Vat. 663 fol. 187 v.
2546. 13. April 1474.
Paven, der med Sorg har hort, at den regulaere Observans i Klostrene i
Kong Christierns Riger er slappet, saa at nogle Munke endogsaa holder Kon-
kubiner, befaler efter Kong Christierns 0nske sin Nuntius Marinus de Fregeno
med nogle Munke som Ledsagere at visitere og reformere alle Klostrene. Ma-
,")() SIXTUS IV.
rinus faar Ordre til at forhore alle Behoerne og afsiette eller stratfe de skyl-
dige. De Munke, der har holdt Konkuhiner. skal dog straffes af Biskoppernc.
Magistro Marino Nicolai de Frigeno, notario ac in regno
Dacie nostro et apostolice sedis nnntio. Ad decorem venustatem
et exaltationem (Dipl. Norv. XVII, 1063— 66)1). Datum Rome id.
aprilis anno 3.
Beg. Vat. 663 fol. 221.
2547. 13. April 1474.
Paven stadfsester efter Kong Christierns Bon Oprettelsen af et Helligaands-
kloster i Kohenhavn, som skal nyde samme Privilegier som Moderklostret i
Bom og kun vaere afhiengigt af dette.
Ad perpetuam rei memoriam. Superne dispositionis arbitrio
meritis licet insufficientibus in apostolica sede locati, inter curas
multiplices, quibus [pro] rerum occurrentium varietatibus obside-
mur, ad ea ex debito pastoralis officii nobis commissi solicite
intendimus, per que in quibusvis piis locis hospitalitas obser-
vetur, ac pauperum ac aliarum miserabilium personarurn com-
moditatibus consulatur, necnon Christi fideles ad bona opera
peragenda indulgentiarum muneribus inducantur, et hiis, que
propterea processisse dicuntur, ut firma perpetuo et illibata per-
sistant, cum a nobis petitur, apostolici muniminis adjicimus
firmitatem. Sane Cristiernus Dacie Svecie et Norvegie rex, in
presentia nostra personaliter constitutus, nobis nuper exposuit,
quod ipse, preconsiderans, quod per totum eius regnum Dacie
unum solum hospitale s. Spiritus ordinis s. Augustini erat, et
quod ad oppidum Haffnense Roskildensis diocesis, ubi idem
rex ut plurimum residet et pro negotiis regni consultandis mo-
ram trahere consuevit, quamplures principes, barones, milites
et armigeri confluebant, quodque nullus locus, ubi infantes ex-
positi vel pauperum seu ex illegitimo matrimonio nati poneren-
tur, nutri[r]entur et sustentarentur, existebat, 2) singulari devo-
tione, quam ad hospitale nostrum eiusdem s. Spiritus in Saxia
de [Urbe] ac prefatum ordinem gerit, et etiam pietate motus,
ne talia discrimina et infantium expositioncs turpiter fierent,
unum hospitale sub eodem vocabulo s. Spirilus dicti ordinis,
quod prius confuse tantum hospitale s. Spiritus dicebatur, cum
ibidem nec ordo neque regularis observanlia, prout in dicto
hospitali nostro, sed ut quedam secta observaretur8), de novo
') Her dog med den gale Dato 13. Sept. 1474. ') Cod. et quod ipse rcx
) (iz. — Cod. observabatur
SIXTUS IV. 57
erigi et edificari fecit. Quare pro parte eiusdem regis nobis
fuit supplicatum, ut eisdem erectioni ef edificationi pro illarum
subsistentia firmiori robur apostolice confirmationis adjicere . . .
dignaremur. Nos itaque constructionem et edificationem predictas
et inde secnta quecunque tenore presentium confirmamus nec-
non presentis scripti patrocinio communimus . . . Et nichilomi-
nus tenore predict[o] perpetuo statuimus ac decernimus, quod
hospitale sic erectum et edificatum ibidem pro recollectione
pauperum et infantium expositorum remaneat ac dicto hospitali
nostro et nulli alteri perpetuo sit subjectum et responsiones an-
nuas, quas dicto hospitali nostro debebit, respondeat et ab
omnium locorum et monasteriorum dicti ordinis exactione et
obedientia, quibuscunque nominibus censeantur et ubilibet con-
stituta existant, in omnibus ad instar aliorum hospitalium ipsi
hospitali nostro subjectorum [exemptum sit], quodque tam pre-
sentes quam futuri prior et fratres dicti hospitalis erecti omnibus
privilegiis gaudeant, quibus gaudent et pro tempore gaudebunt
magistri et fratres hospitalis nostri antedicti. Et insuper, ut in-
fantes expositi et alie miserabiles persone ad ipsum hospitale
erectum pro tempore confluentes recipi ac sustentari ac in suis
oportunitatibus adjuvari et confoveri possint, omnes indulgentias
et remissiones plenarias aliaque privilegia, litteras et indulta apo-
stolica et etiam per archiepiscopos et alios quoscunque dicto
hospitali dudum erecto et illud visitantibus sub quacunque ver-
borum forma concessa .... prefato noviter erecto hospitali con-
cedimus et ad illud absque tamen prejudicio dicti hospitalis
nostri transferimus, non obstantibus regula nostra, per quam
voluimus, quod non expediantur littere indulgentiarum ad instar,
nisi specificentur . . . ., necnon statutis hospitalis nostri et or-
dinis predictorum, quibus omnibus hac vice dumtaxat, eis alias
in suo robore permansuris, specialiter et expresse derogamus.
Datum Rome id. aprilis anno 3.
Reg. Vat. 663 fol. 222 v. Uddrag trykt i Ny kirkehist. Saml. VI, 564;
Reg. *7165.
2548. 13. April 1474.
Paven giver Kong Christierns Kapellan, ^Erkepraesten i Collignola i Verona
Stift, Jens Madsen (Brun) fra Hindsgavl, Tilladelse til ikke at residere ved Em-
bedet.
Johanni Mathei de castro Hincegaulis de Grimis(?) de Dacia,
rectori, archipresbitero nuncupato, parrochialis ecclesie, archi-
58 sixtus iv.
presbiteratus nuncupate, b. Marie Collignola Veronensis diocesis.
Vite ac morum honestas [etc.j. Hinc est, quod nos, te . . . . con-
sideratione Cristierni Dacie regis, pro te dilecto suo capellano
nobis super hoc supplicantis, gratioso favore prosequi volentes,
til)i, ut, quoad vixeris, in Romana curia seu dicta ecclesia vel
aliquo alio beneficiorum tuorum aut aliqua universitate studii,
ubi illud vigeat generale, residendo, seu prefati regis vel alicuius
prelati servitiis insistendo fructus dicte ecclesie necnon quorum-
cunque aliorum beneiiciorum cum cura vel sine cura, que nunc
in quibusvis ecclesiis sive locis obtines et imposterum obtinebis,
.... libere percipere valeas, distributionibus quotidianis dum-
taxat exceptis, et ad residendum in eisdem interim minime te-
nearis . . ., tenore presentium indulgemus, non obstante si in
eisdem ecclesiis sive locis aut aliqua earum primam non feceris
residentiam personalem consuetam. Datum Rome id. aprilis
anno 3.
Gratis de mandato pape.
[Simili modo] Urbinatensi et Civitatis Castelli ac Ottoniensi
episcopis.
Reg. Vat. 663 fol. 401 v.
2549. 13. April 1474.
Paven giver Kong Christierns Marsk Ridderen Claus Ronnov til Hvidkilde
i Odense Stift og hans Rorn Tilladelse til at have Rejsealter og lade holde
Messe ogsaa fer Daggry.
Nobili viro Nicolao Ronow militi Oltoniensis diocesis. Sin-
cere devotionis affectus, quem ad nos et Romanam geris eccle-
siam, promeretur, ut votis tuis, in hiis presertim, que ad tue libe-
rorumque tuorum animarum salutem cedere valeant, quantum
cum deo possumus, favorabiliter annuamus. Hinc est, quod nos,
ul tibi, qui Cristierni Dacie regis marescallus existis, ac liberis
prefatis liceat habere altare portatile cum debita reverentia et
honore, snper quo in locis ad hoc congruentibus et honestis
sine juris alieni prejudicio et, cum qualitas negoliorum pro
lemporc ingruentium id exegeril, ante diem, circa lamen diur-
nain lncein, proviso quod hoc vobis vel sacerdoti taliter cele-
branti ad culpam nequeat imputari, et parce isto utamini in-
dulto, quia cum in altaris officio im[m]oletur dominus noster dei
lilins .Icsns Christus, qui candor est lucis eterne, congruil hoc
non noctis tenebris fieri, sed in luce, in vestra ac familiarium
vestrorum domesticorum presentia possitis per prbprium vel
SIXTUS IV. 59
aliuni sacerdotem irioneum missam et alia riivina officia facere
celebrari, rievotioni vestre auetoritate presentium inriulgemus.
Datum Home iri. aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. 681 fol. «7 v.
2550. 13. April 1474.
Paven befaler Provsten i Roskilde at give Ridderen Claus Rennov til Hvid-
kilde i Odense Stift Patronatsret til Sognekirken i Seden.
Preposito eeelesie Roskildensis. Sineere rievolionis affectus,
quem nobilis vir Nieolaus Ronow miles Ottoniensis riioeesis ari
nos et apostolicam sedem gerere comprobalur, non inriigne me-
retur, ut illa sibi favorabiliter conceriainus, per que sibi et sue-
cessoribus suis honor accrescat, et ipsi aliis se possint reddere1)
gratiosos. Cum itaque, sicut exhibita nobis nuper pro parte
riicti militis petitio continebat, parrochialis ecclesia in Serihen
predicte diocesis, in solo atque fundo ipsius militis sittuata, per
eius predecessores fundata et dotata fuerit, intendatque prefatus
miles eandem ecclesiam in calicibus, libris et paramentis eccle-
siasticis aliisque ad riivinum cultum necessariis augmentare,
pro parte dicti militis nobis fuit supplicatum, ut sibi et succes-
soribus jus patronatus et presentandi personam idoneam ad
prefatam ecclesiam, dum illam pro tempore vacare contigerit,
concedere dignaremur. Nos igitur, prefati militis pium et lauda-
bile propositum in hac parte plurimum in domino commen-
dantes ac de premissis certam notitiam non habentes, discre-
tioni tue mandamus, quatenus, si ita esl, ipseque miles eandem
ecclesiam in calicibus, libris et paramentis aliisque ad divinum
cultum necessariis, ut prefertur, condecenter") augmentare voluerit
et ad hoc efficaciter se obligaverit, prefato militi eiusque suc-
cessoribus jus patronatus et presenlandi personam idoneam ....
auctoritate nostra perpetuo reserves atque concedas, jure tamen
cuiuscunque alterius in omnibus sempcr salvo. Datum Rome
iri. aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. «81 fol. 98.
2551. 13. April 1474.
Paven befaler Biskoppen 'i Slesvig at give Skolaren Markvard Quale fra
sammc Stift Dispensation for usegte Fodsel og Tilladelse til at modtage gejst-
lige Embeder.
l) Cod. reddi 2) (^od. eoneedenter
(>() SIXTUS IV.
Episcopo Slesvicensi. Ex parte Marquardi Quale scolaris
tue diocesis nobis fuit supplicatum1), ut cum eo, qui militie cle-
ricali ascribi desiderat, super deffectu natalium, quem patitur de
soluto genitus et soluta, ut eo non obstante ad omnes sacros
etiam presbiteratus ordines promoveri necnon quecunque bene-
iieia cinn cura vel sine cura se invicem compatientia . . . ., si
sihi alias canonice conferantur . . ., recipere et retinere illaque,
quotiens sibi placeret, dimittere et loco dimissorum alia bene-
licia sese, ut prefertur, compatientia similiter recipere et retinere
libere valeat, dispensare dignaremur. De tua igitur eircumspec-
tione plenam in domino fiduciam obtinentes, fraternitati tue
mandamus, quatinus, consideratis diligenter circumstantiis uni-
versis, que circa idoneitatem persone fuerint attendende, si dictus
Marquardus alias fuerit idoneus nec paterne incontinentie imi-
tator existat, sed bone conversationis et vite, aliasque merita sibi
suffragentur ad huiusmodi dispensationis gratiam obtinendam,
secum super premissis auctoritate nostra dispenses, prout secun-
dum deum anime sue saluti noveris expedire. Datum Rome id.
aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. 681 fol. 98 v.
2552. 13. April 1474.
Paven. som tidligere havde givet Kong Christierns acceptns, Biskop Albert
Krummediges Sekretaer Gerardus Schare Ventebrev paa Priebender i Liibeck og
Slesvig, giver ham ogsaa Ventebrev paa en Praebende i Butzow i Schwerin Stift.
Gerardo Schare canonico ecclesie Butzowensis Zwerinensis
diocesis. Vite ac morum honestas [etc.]. Dudum siquidem, vide-
licet sub data kal. jan. anno 1, tibi de uno Lubicensis et alio
Zwerinensis . . ecclesiarum canonicatibus cum reservatione inibi
tolidem prebendarnm etiam maiorum ac dignitatis, personatus,
administrationis vel officii alterius earundem ecclesiarum . . .,
vacanlium lunc aut vacaturarum per alias nostras litteras pro-
vidimus, certis tibi super hoc executoribus deputatis. Nos igitur,
volentes te, qui Cristierni Dacie Svecie et Norvegie regis accep-
tus et Alberti episcopi Lubicensis, eiusdem regis consiliarii, se-
cretarius existis, amplioris gratie favore prosequi, molu proprio
.... litteras predictas ac processus habitos per easdem ab eorum
omnium datis ad canonicatum et prebendam etiam maiorem ac
dignitatem, personatum, administrationem vel officium ecclesie
') (]/,. - Cod. expositum
SIXTUS IV 61
Butzowensis Zwerinensis diocesis . . extendentes el ampliantes, ca-
nonicatum dicte ecclesie Butzowensis . . tibi conferimus et de
illo etiam providemus, prebendam vero ac dignitatem, perso-
natum, administrationem vel officium eiusdem ecclesie Butzo-
wensis . . . ., dummodo dignitas ipsa principalis non existat, si
qua inantea vacare contigerit, conferenda tibi donationi aposto-
lice reservamus; et insuper motu proprio volumus, quod lu tam
predictarum quam presentium litterarum et processuum per eas-
dem alias litteras habitorum vigore, quas et quos etiam ad hoc
ab eorum omnium datis valere et plenam roboris (irmitalem
obtinere decernimus, canonicatum et prebendam etiam maiorem
ac dignitatem, personatum, administrationem vel oHicium eccle-
sie Butzowensis huiusmodi acceptare valeas, necnon executores
predicti et quicunque ab eis pro tempore deputati subexecutores
tibi de illis providere . . . possint et debeant. alias juxta ipsarum
priorum litterarum continentiam in omnibus, perinde ac si in
dictis prioribus litteris tibi de canonicatu cum reservatione pre-
bende etiam maioris ac dignitatis, personatus, administrationis
vel officii ecclesie Butzowensis huiusmodi duxissemus providen-
dum .... Datum Rome id. aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. 681 fol. 131.
2553. 13. April 1474.
Paven giver Kong Christierns Sekretaer Dekanen i Hildesheim Henricus
Sanckenstede Dispensation til at modtage og heholde tre ellers uforenelige
Embeder.
Henrico Sanckenstede decano ecclesie s. Andree Hildesmen-
sis, legum doctori. Litterarum scientia, vite ac morum honestas
[etc.]. Dudum siquidem Pius papa II tecum, ut una cum de-
canatu ecclesie s. Andree Hildesmensis, qui inibi dignitas non
tamen principalis existit, et ad quein consuevit quis per elec-
tionem assumi, cuique cura imminet animarum, et quem tunc
obtinebas, unum vel illo per te dimisso duo alia quecunque
curata vel alias invicem incompatibilia beneficia .... reci-
pere et insimul, quoad viveres, retinere illaque, quotiens tibi
placeret, dimittere et loco dimissorum alia beneficia duo dum-
taxat invicem incompatibilia similiter recipere et, etiam quoad
viveres, insimul retinere libere valeres, per suas litteras gratiose
dispensavit. Nos igitur, volentes te, qui Cristierni Dacie Svecie
et Norvegie regis secretarius existis ac eundem decanatum ad-
huc obtines, amplioris gratie favore prosequi, motu proprio . . . .
62 sixtus iv.
tecum, ut quodcunque lertium curatum vel alias incompatibile
beneficium si tibi alias canonice conferatur . . ., recipere
ei insimul, quoad viveres, retinere, necnon ipsum tertium sive
ipsa tria incompatibilia beneficia, quotiens tibi placuerit, dimit-
tere ct loco dimissorum alia beneficia tria dumtaxat invicein
incompatibilia, dummodo inter ipsa tria nisi due parrochiales
ecclesie vel earum perpetue vicarie existant, similiter recipere et
insimul, quoad vixeris, retinere libere valeas, tenore presentiuin
dispensamus .... Datum Rome id. aprilis anno 3.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. (>81 fol. 132 v.
2554. 16. April 1474.
Paven giver Kong Christiern og Dronning Dorothea Tilladelse til at va?lge
en Skriftefader, som maa give dem Absolntion for deres Synder og een Gang,
i Dodsojeblikket, Plenaraflad.
Crist[i]erno regi et Dorothee, eius conthorali, regine Dacie.
Dum ad illam fidei plenitudinem et maxime devotionis affec-
tum, quibus in nostro conspectu splendere noscimini, nostre
dirigimus considerationis intuitum, dignum non immerito arbi-
tramur, ut illa vestre sublimitati regie favorabiliter concedamus,
per que conscientiarum pacem et animarum vestrarum salutem
annuente domino consequi valeatis. Cum itaque tu, fili rex,
fervore devotionis accensus, nuper bb. Petri et Pauli apostolorum
limina atque alias alme Urbis ecclesias sacratissimas peregre
personaliter visitaveris, firma spe fiduciaque conceptis, quod ip-
sorum apostolorum ac aliorum sanctorum meritis et interces-
sione adjutus misericordiarum patri1) et omnipotenti1) deo1), cui
proprium est misereri semper et parcere, peregrinationem tuam
acceptabilem redderes2) ac etiam salutarem, nos itaque, ut eo
coinmodius boni operis fructum tuorumque peccaminum remis-
sionem, quemadmodum pie desideras, consequaris, paterna cari-
tate prospicere cupientes, tuis ac ipsius regine supplicationibus
inclinati, vobis, ut confessor idoneus, quem duxeritis eligendum,
confessionibus vestris diligenter auditis, vobis pro commissis
criminibus, peccalis et excessibus quibuslibet, etiain in casibus
sedi apostolice reservatis, quotiens oporlunum fuerit, debitam
vobis absolutionem impcndere et penitentiam salutarem injun-
gere necnon omnium peccatorum vestrorum, de quibus corde
') G/. Cod. pater et omnipotens deus *) Gz. — Cod. reddet
SIXTUS IV. 63
contriti et ore confessi fueritis, semel tantum in mortis articulo
plenam remissionem vohis in sinceritate fidei, unitate s. Romane
ecclesie ac devotione et obedientia nostra el successorum nostro-
rum persistentibus auctoritate apostolica concedere valeat, tenore
presentium indulgemus, sic tamen, quod idem confessor de his,
de quibus fuerit alteri satisfactio impendenda, eani vobis et suc-
cessoribus vestris per vos, si supervixeritis, vel per eos, si super-
vixerint, aut heredes vestros vel eorundem, si forsan tunc transie-
ritis vel transierint, faciendam injungat, quam vos vel illi facere
teneamini, quodque propter huiusmodi gratiam seu remissionis
coniidentiam procliviores non reddamini ad illicita imposterum
committenda. Datum Rome 16. kal. maji anno 3.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. 662 fol. 303.
2555. 16. April 1474.
Raven reserverer eet eller to Benefieier i Mainz og Bamberg Stift for
Kong Christierns dileetns Henrieus de Hevven fra Constanz Stift.
Henrico de Hevven clerico Constantiensis diocesis. Nobilitas
generis, vite ac morum honestas [etc.]. Hinc est, quod nos, tibi,
qui ex patre de baronum, ex matre de comitum genere pro-
creatus et in decimonono tue etatis anno constitutus ac Cristi-
erni Dacie Svecie et Norvegie regis dilectus existis, specialem
gratiam facere et presentes, ac si sub data kal. jan. anno 1 con-
cesse forent, litteras valere volentes, motu proprio .... unum
vel duo beneficia . . . ., dummodo dignitas in metropolitana vel
alia cathedrali post pontificalem maior seu collegiata ecclesia
huiusmodi principalis non existat [fructus, si ipsorum aliquod
cum cura aut dignitas vel personatus, 25 mr., si vero sine cura
... 18 rar.j, ad archiepiscopi Maguntini et episcopi Bambergensis
ac prepositorum et decanorum necnon capitulorum singulorum-
que canonicorum et personarum earundem ecclesiarum collati-
onem .... pertinentia, si qua vacant aut cum vacaverint, con-
ferenda tibi donationi apostolice reservamus Et nichilo-
minus episcopo Theanensi et abbati monasterii de Herenav
Argentine diocesis ac preposito ecclesie s. Thome Argentinensis
motu simili mandamus, quatenus . . . beneficia huiusmodi per
nos, ut premittitur, reservata, si vacant aut cum vacaverint,
tibi auctoritate nostra conferre procurent .... Datum Rome
16. kal. maji anno 3.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. 663 fol. 51.
()4 SIXTUS IV.
2556. 16. April 1474.
Johan Jensen (Quitzow) lover vcd Klerken Otto Jensen (Foged) fra Odense
Stift at betale Annater af Kanonikat og Praebende i Roskilde.
[1474] Dicta die [16. mensis aprilis] Otto Johannis clericus
Ottoniensis dioeesis ut principalis et privata persona ohligavit
se camere apostolice noinine Johannis Johannis decretorum doc-
loris pro annata canonicatus et prehende ecclesie Roskildensis
[fructus 6 mr.], vacantium per resignationem Johannis Brostorp
. . . apud sedem apostolicam factam. Et providetur dicto Johanni
Johannis de dictis canonicatu et prebenda sub data Rome 19.
kal. febr. anno 3.
Dicta die solvit pro compositione fl. 1.3 per manus dicti
Ottonis; patet per cedulam depositarii.
Annate 1474 fol. 62 v (Arcbivio di Stato).
2557. 16. April 1474.
Joban Jensen (Quitzow) betaler ved Otto Jensen (Foged) Annater af Ka-
nonikat og Priebende i Roskilde.
Universis etc. Thomas [de Vincentiis de Fano apostolice
sedis prothonotarius, pape generalis thesaurarius] etc. Universi-
tati etc, quod Johannes Johannis decretorum doctor pro com-
positione annate canonicatus et prebende ecclesie Roskildensis,
in quibus erat etc. obligatus, fl. auri de camera 13, spectabilibus
viris ut supra recipientibus, die presenti tempore debito per
manus Ottonis Johannis solvi fecit etc. De quibus etc. In quo-
rum etc. Datum Rome etc. ut supra [o: in camera apostolica]
1(). mensis aprilis anno 3.
Div. Sixti IV 1471—74 (Quietantie) fol. 239 v (Archivio di Stato).
[1474] Die 16. [mensis] aprilis habuit similiter thesaurarius
a Johanne Johannis decretorum doctore fl. 13 pro compositione
annate canonicatus et prebende ecclesie Roskildensis per manus
Ollonis Johannis.
Introitus et Exitus 489 fol. 68 v.
2558. 17. April 1474.
Paveo befaler ifolge Kong Gbristierns Anbefaling Dekanen i Kobenhavn
at overdrage Kanonikat og Prsebende i Lund, ledige ved Jens Brostrups Ud-
nsevnelse til /Lrkebiskop, til Klerken Peder Poulsen fra Lunde Stift.
Decano ecclesie b. Marie virginis AiYnensis Roskildensis dio-
cesis. Dignuni arbitramur (Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. 206). Datum
Rome 15. kal. maji anno 3.
I'. XXII. 4. id. maji anno .'J. de Varris.
Keg. Lat. 7.'J7 fol. 292 v.
sixtus iv. 65
2559. 18. April 1474.
Paven giver Allad til dem, der paa bestemte Dage besoger Vor Frue Kirke
i Kobenhavn; Brevet gselder for al Premtid.
Universis Chrisli Rdelibus presentes Litteras inspecturis. Dum
precelsa [ele. som Nr. (.)2(i . Cupientes igitur, ul ecclesia b. Marie
Haffnensis Roskildensis diocesis, cui Cristiernus Dacie Svecie
Norvegie Slavorum Gottorumque rex plurimum esl affectus, et
ad quam plerique languidi ac variis infirmitatibus oppressi, ut
a suis sanentur langoribus et pristine restituantur valitudini, ac
alii Christi (ideles confluunt, in suis structuris nianulenealur,
reparetur et augeatur necnon libris, calicibus ac aliis ornamentis
ecclesiasticis decenler muniatur et congrue decoretur, in ea quo-
(jue cultus divinus augealur .... [som Nr. 860], omnibus vere
penitentibus et confcssis, qui in festivitate assumptionis eiusdem
b. Marie ac die dedicationis eiusdem ecclesie a primis vesperis
usque ad secundas vesperas earundem festivitatum [o: -tisi et
diei inclusive ecclesiam ipsam devote visitaverint annuatim . . . .,
singulis festivitatum (!) earundem [diebusj viginti annos et totidem
quadragenas de injunctis eis penitentiis relaxamus, presentibus
perpetuis futuris temporibus valituris. Volumus autem [etc. som
Nr. 860]. Datum Rome 14. kal. maji anno 3.
Reg. Vat. 663 fol. 223 v.
2560. 18. April 1474.
Paven giver Aflad til dem, der paa bestemte Dage besoger Hoskilde Dom-
kirke; Brevet gaelder for al Fremtid.
Universis Christi fideiibus presentes litteras inspecturis. (ilo-
riosi Lucii martiris [etc.j. Cupientes igitur, ut ecclesia Roskil-
densis sub invocatione eiusdem sancti dedicata, ad quam Cristi-
ernus Dacie Svecie Norvegie Slavorum Gottorumque rex necnon
Jolanus(!) episcopus Roskildensis plurimum sunt affecti, et in qua
precibus et intercessionibus eiusdem sancti effecta1) corruscant
miracula, in suis structuris et divitiis manuteneatur, reparetur
et augeatur necnon casulis, libris, calicibus et aliis ornamentis
ecclesiasticis decenter muniatur et congrue decoretur, in ea quo-
que divinus cultus continuum suscipiat incrementum ,
omnibus vere penitentibus et confessis, qui in dominica infra
octavas celebritatis sacratissimi corporis domini nostri Jesu
Christi ac festivitate eiusdem s. Lucii, que de mense martii ce-
l) Gz. — God. erecta
Ac-t-i pontificum Danica IV.
66 sixtus iv.
lebratur, a primis vesperis usque ad secundas vesperas earun-
dem festivitatum inclusive ecclesiam ipsam devote visitaverint
annualim singulis diebus doininicis ac festivitatis huius-
modi triginta annos et totidem quadragenas de injunctis ois
penitentiis relaxamus, presentibus pcrpetuis futuris temporibus
valituris. Volumus autem [etc. som Nr. 8601 . Datum Rome 14.
kal. maji anno 3.
Reg. Yat. 6C>3 fol. 225.
2561. 18. April 1474.
Paven stadfaester Roskilde Domkirkes Privilegier.
Ad perpetuam rei memoriam. Ea, que pro ecclesiarum [etc.].
Hinc est, quod nos, Cristierni Dacie Svecie Norvegie Slavorum
Gottorumque regis, apud nos presentialiter constituti, supplica-
tionibus inclinati, omnia privilegia, .... indulta, gratias, indul-
gentias, dummodo plenariam in se non contineant peccatorum
remissionem, ecclesie Roskildensi, in temporali dominio eius-
dem regis constitute, eiusque personis hactenus a predecessoribus
nostris necnon archiepiscopis, episcopis et alias sub quibusvis
modis et formis . . . concessa, dummodo non obviantia nec con-
traria sint, tenore presentium et ex certa scientia confirma-
mus ac presentis scripti patrocinio communimus illaque plenum
firmitatis robur oblinere decernimus. Datum Rome 14. kal.
maji anno 3.
Reg. Vat. 663 fol. 225 v.
2562. 18. April 1474.
Paven stadfsester Privilegierne for Frue Kirke i Kobenhavn.
Ad perpetuam rei memoriam. Ut ea, que [pro] divini cultus
augmcnto ac felici regimine et gubernatione ecclesiarum, preser-
tim collegiatarum, et quiete ac pace personarum ecclesiasticarum
quarumlibet provide facta et concessa fuisse dicuntur, firma
perpetuo el illibata persistant, libenter, cum a nobis petitur, ia-
vorem apostolicum impartimus. Hinc est, quod nos, Cristierni
Dacie Svecie Norvegie Slavorum Gottorumque rcgis, apud nos
presentialiter conslituti, supplicationibus inclinati, omnia privi-
legia . ., gratias et indulgentias, non tamen plcnariam peccatorum
suorum remissionem in se continentes, ecclesie b. Marie Haff-
nensi Roskildensis diocesis ac illius personis a predecessoribus
noslris [etc. som Xr. 2561] . . . concessa .... tenore presentium
sixtus iv. 67
ex certa scientia confirmamus Datum Rome 14. kal. maji
anno 3.
Reg. Vat. 663 fol. 226.
2563. 18. April 1474.
Paven overdrager Provstiet i Slesvig til Kong Christierns Sekretser, Slesvig-
kanniken Johan Embeke,som saa skal opgive Skatmesterembedel sammesteds.
Johanni Embecke canonico Slesvicensi. Vite ac niorum ho-
nestas [etc.]. Cum itaque prepositura ecclesie Slesvicensis, quani
Elricus electus Slesvicensis tempore promolionis per nos facte
de persona sua ad ecclesiain Slesvicensem ohtinebat, prout ob-
linet, per huiusmodi promotionem ac munus consecrationis im-
pendendum eidem electo vacare speretur, nos, volentes tibi, cum
quo dudum, ut una cum parrochiali ecclesia in Hausim Lubi-
censis diocesis, quam tunc obtinebas, unum vel absque ea que-
cunque duo alia curata vel alias invicem incompatibilia bene-
licia . . . ., si tibi alias canonice conferrentur, recipere et, quoad
viveres, retinere illaque .... dimittere et loco dimissorum alia
beneficia duo dumtaxat invicem incompatibilia similiter recipere
et etiam, quoad viveres, retinere libere valeres, apostolica fuit
auctoritate dispensatum, et qui canonicus actu prebendatus ip-
sius ecclesie Slesvicensis existis et adhuc prefatam parrochialem
ecclesiam ac thesaurariam dicte ccclesie Slesvicensis, que inibi
simplex officium existit, obtines, consideratione Cristierni Dacie
Svecie et Norvegie regis, pro te suo secretario familiari continuo
commensali nobis super hoc supplicanlis, specialem gratiam fa-
cere . . . ., preposituram predictam, que in dicta ecclesia Slesvi-
censi dignitas post pontificalem maior existit et per illius ca-
nonicos actu prebendatos teneri consuevit, et ad quam solitus
est quis per electionem assumi, cuique cura imminet animarum
[fructus 4 mr.J, cum illam quovismodo preterquam per obitum
ipsius electi vacare contigerit, conferendam tibi donationi apo-
stolice reservamus .... Volumus autem, quod, quamprimum
dictam preposituram vigore presentium fueris pacifice assecutus,
prefatam thesaurariam, quam obtines, omnino, prout ad id te
sponte obtulisti, dimittere tenearis. Datum Rome 14. kal. maji
anno 3.
Simili modo archiepiscopo Patracensi et decano ecclesie b.
Marie Hamburgensis Bremensis diocesis ac officiali Lubicensi.
P. XIIII. XII. 4. kal. maji anno 3. de Varrfs.
Reg. Lat. 736 fol. 20.
68 sixtus iv.
2564. 18. April 1474.
Paven befaler Officialen i Lubeck at overdrage Skatmesterembedet i Sles-
vig til Klerken Sigfrid Sehested fra Slesvig Stift.
Officiali Luhicensi. Dignum arbitramur etc. Hodie siquidem
Johanni Emheck, tunc thesaurariam ecclesie Slesvicensis ohti-
nenti, de prepositura eiusdem ecclesie, que inibi dignitas post
pontificalem maior existit, et quam Helricus van der Wisch
electus Slesvicensis .... ohtinehat, per promotionem [som Nr.
2563] vacatura, per alias nostras litteras gratiose mandavimus
provideri, volentes inter cetera, quod, quamprimum ipse Jo-
hannes dictarum litterarum vigore eiusdem prepositure pos-
sessionem foret pacificam assecutus, thesaurariam predictam,
quam extunc vacare decrevimus, omnino, prout ad id se sponte
obtulit, dimittere teneretur .... Cum itaque propterea thesaura-
ria predicta per assecutionem pacificam eiusdem prepositure
earundem litterarum vigore faciendam vacare speretur, nos, vo-
lentes Sifridum Sestede clericum Slesvicensis diocesis, qui de
militari genere ex utroque parente procreatus existit, considera-
tione Cristierni Dacie Svecie et Norvegie regis, pro ipso Sifrido
Alberti episcopi Lubicensis ipsius regis consiliarii nepote nobis
super hoc supplicantis, favore prosequi gratioso, discretioni tue
mandamus, quatenus, si per diligentem examinationem eundem
Sifridum ad hoc idoneum esse reppereris, thesaurariam predic-
tam, que in dicta ecclesia officium existit [fructus 3 mr.], cum
illa[m] quovis modo preterquam per ohitum ipsius Johannis va-
care contigerit, conferendam eidem Sifrido donationi tue auctori-
late nostra reserves . . . . et nichilominus thesaurariam predictam,
cum vacaverit, .... dummodo tempore date presentium non sit in
ea alias alicui specialiter jus quesitum, .... eidem Sifrido aucto-
ritate predicta conferas .... Datum Rome 14. kal. maji anno 3.
P. XX. non. nov. anno 4. de Varris.
Reg: Lat. 739 fol. 285 v.
2565. 18. April 1474.
Optegnelse om, at Paven udnaevner ^Erkedegnen i Lund Jens Brostrup
til .Kikebiskop sammesteds.
1474 Die lune 18; [niensis] aprilis idem sanctissimus do*
minus noster Sixtus ad relationem domini Mantuani providit
ecclesie Lundensi in Dacia de persona Johannis Gloscorp (!) ip-
sius ecclesie archidiaconi, vacanti per resignationem ipsius do-
mini cardinalis Mantuani ipsius ecclesie commendatarii etc.
Oblig. 82 fol. 57 v og 83 fol. 32. Trykt Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. 206.
sixtus iv 69
2566. |18. April 1474.]
Paven udnaevner Jens Brostrup til /Erkebiskop i Lund efter Tuve Xiel-
sen (Juul)s Dod.
Johannes /it archiepiscopus Lundensis per obitum. Pro eodem
absolutio.
Uddrag af Garampi efter Beg. Lat. Sixt. IV an. 3 lih. 16 fol. 263, 265.
Trykt Dipl dioe. Lund. IV, Nr. 207.
2567. 18. April 1474.
Optegnelse om, at Paven udnaevner Provsten i Slesvig Helrik v. der Wisch
iil Biskop sammesteds og reserverer en Pension for Biskop Claus Wulf.
[1474] Eadem die et consistorio [die lune 18. mensis aprilis
ad relationem domini Mantuani fuit provisum ecclesie Slesvicensi
in Germania (!) de persona Holrici ipsius ecclesie prepositi, va-
canti per resignationem Nicolai dicte ecclesie episcopi cum reser-
vatione pensionis 200 11. Renensium super fructibus dicte eccle-
sie ipsi Nicolao resignanti.
Oblig. 83 fol. 32 v og 82 fol. 57 v.
2568. [18. April 1474.]
Paven reserverer en aarlig Pension for Biskop Claus (Wnlf) i Slesvig (jfr.
Nr. 2598).
Pro Nicolao otiin Siesuicensi episcopo pensio super inensa Sles-
uicensi.
Uddrag af Garampi og i Indice 332 efter tabt Brev i Beg. Lat. Sixti IV
an. 3 lib. 11 fol. 152. Datoen ses af Nr. 2598.
Sixti IV ratihabitio et consensus super contractum permutati-
onis, quam cedens Nicotaus IV episcopus Stesuicensis cum suo in
locum, dignitatem et jura episcopalia cessionario Helrico uon der
Wisch, prwposito Slesuicensi, sub stiputata annua pensione 200 fl.
Rhen. in festis Omnium sanctorum et Philippi atque Jacobi persot-
uendorum iniuit, constitutis quoque ad hunc processum judicibus
episcopis Urbinatensi [etj Lubicensi et decano Hamburgensi et ex-
ecutore Johanne episcopo Vrbinatensi Sixti IV referendario. Datce
Romcc anno 14-74- die 29. [j : 18.] aprilis.
Uddrag efter tabt Brev i Westphalen IV. 3189. Beg. 4501.
2569. 19. April 1474.
Paven tillader den nyudnaevnte Biskop Helrik v. d. Wisch i Slesvig at
lade sig indvie af hvilken Biskop, han vil.
70 SIXTUS IV.
Elrico electo Slesvicensi. Cum nos pridem (Pontoppidan,
Annales eccl. Dan. II, 665 — 671); Reg. £503). Datum Rome 13.
kal. maji anno 3.
V
X
X
L.
Orig. [med Bulle] i Svavsted Bispearkiv Nr. (>2 (R. A.).
Slesvicensis. Helricus electus Slesvicensis ecclesia per cessionem.
Idem munus.
Uddrag i Indice 332 og af Garampi efter tabt Brev i Reg. Lat. Sixti IV
an. 3 lib. 16 fol. 314.
2570. 20. April 1474.
Paven overdrager Karl Ronnov Dekanatet i Roskilde.
Carolo Ronnow decano ecclesie Roskildensis. Nobilitas ge-
neris, vite ac morum honestas [etc.]. Dudum siquidem omnes
dignitates in cathedralibus ecclesiis post pontificales maiores . . .
dispositioni nostre reservavimus . . . Cum itaque postmodum de-
canatus ecclesie Roskildensis, qui inibi dignitas post pontificalem
maior existit, et quem Magnus Andree obtinebat, per obitum ip-
sius Magni vacaverit et vacet ad presens . . ., nos, in quorum
manibus Johannes Petri canonicus Roskildensis, cui de dicto
decanatu sic vacante et reservato sub data 7. id. maji anno 2
concessimus provideri, concessionis gratie huiusmodi, litteris
apostolicis super ea non confectis, hodie in manibus nostris (!)
sponte cessit, nosque cessionem huiusmodi duximus admitten-
dam, volentes tibi, qui de nobili et militari genere ex utroque
parente procreatus et nobilis viri Nicolai Ronnow, Cristierni
regis et regni Dacie marescalli, nalus existis, specialem gratiam
facere . . ., decanatum predictum, ad quem consuevit quis per
electionem assumi, cuique cura imminet animarum [fructus
16 mr.], etiam si . . . ipse decanatus dispositioni apostolice spe-
cialiter vel ex eo, quod dicto quondam Magno tempore, quo
Francisci s. Euslacchii diaconi cardinalis familiaris continuus
commensalis extitit, jus in dicto decanatu competiisse dicitur,
aul alias generaliter reservatus existat, . . . tibi conferimus et de
illo eliam providemus. Datum Rome 12. kal. maji anno 3.
) II ii under den urigtige Dato 13. Maj.
SIXTUS IV. 71
Simili modo decano b. Marie virginis Hafihensis Roskildensis
diocesis et archidiacono ac cantori Lnndensis ecclesiarum.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. 562 fol. 98.
2571. 20. April 1474.
Paven giver efter Kong Christierns Bon hans Slsegtning (nepos), Hispe^nmwn ^4
Johannes de Diepholt fra Utrecht Stift Dispensation til at modtage og beholde
tre ellers uforenelige Embeder.
Johanni de Diepholt clerico Trajectensis diocesis. Vite ac
morum honestas [etc.]. Hinc est, quod nos, qui dudum inter
alia voluimus [etc. som Nr. 2539 til momenti], volentes te, qui
de nobili genere procreatus existis, el pro quo etiam Cristiernus
rex Dacie, asserens te dilectum nepolem suum fore, nobis super
hoc supplicavit, ac cum quo hodie, asserenle, quod tecum su-
per defectu natalium, quem pateris de episcopo genitus et soluta,
ut eo non obstante ad minores ordines promoveri et benelicium
sine cura obtinere valeres, ordinaria fuerat auctoritate dispen-
satum, quique post dispensationem huiusmodi te feceras cleri-
cali caractere rite insigniri, ut quecunque beneficia cum cura et
sine cura se invicem compatientia . . . ., si tibi alias canonice
conferrentur . . ., recipere et retinere illaque . . ., quotiens tibi
placeret, dimittere et loco dimissorum alia beneficia se invicem
compatientia similiter recipere et retinere valeres, per alias no-
stras litteras dispensaviinus . . ., gratioso favore prosequi, prefati
regis ac tuis in hac parte supplicationibus inclinati, tecum, ut
quecunque tria benencia curata seu alias invicem incompati-
bilia . . . ., si tibi alias canonice conferantur recipere et
insimul, quoad vixeris, retinere illaque . . ., quotiens tibi pla-
cuerit, dimittere et loco dimissorum alia beneficia tria dumtaxat
invicem incompatibilia, dummodo ex ipsis tribus . . . plures quam
due parrochiales ecclesie vel earum perpetue vicarie aut porti-
ones insimul non existant, similiter recipere et retinere libere
valeas, . . . . tenore presentium de speciali gratia dispensamus ....
Datum Rome 12. kal. maji anno 3.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. 660 fol. 283: ogsaa Supplik (Fiat. F.) i Suppl. 697 fol. 301).
l) Her havde Johannes de Diepholt sogt om tria beneficia . . ., etiam si
nnnm illornm eninsvis ordinis regnlare fuerit« og anfort hlandt Xon-ohstanterne
statntis monasterii ant loei. a quo henefieinm regnlare predictum forsan depen-
dere contingerit (!). et ordinis. cuius fuerit, presertim ordinis Cluniacensis, illis, qni-
72 sixtus iv
2572. 20. April 1474.
Paven reserverer cet eller to Beneficier i Utrecht for Kong Christierns
Slaegtning, Bispesonnen Johannes de Diepholt fra Utrecht Stift.
Johanni de Diepholt clerico Trajectensis diocesis. Vite ac
nioriini honestas [etc.]. Hinc est, quod nos, volentes te [o: tibi],
qui Cristierni regis Dacie nepos existis, et cum quo asserente
[elc. som forrige Brev til dispensavimus], specialem gratiam fa-
cere necnon presentes, ac si sub data kal. jan. anno 1 concesse
forent, litteras valere volentes, .... unum vel duo benelicia con-
suetum seu consueta clericis secularibus assignari , dum-
modo dignitas ipsa principalis non existal [fructus, si cum cura
aut dignitas vel personatus, 25 mr., si vero sine cura nec dig-
nitas vel personatus seu ipsa duo fuerint, 18 mr. secundum
taxationem decime], ad prepositi, decani, cantoris, scolastici,
thesaurarii et capituli singulorumque canonicorum et persona-
rum ecclesie s. Salvatoris Trajectensis .... necnon abbatis et con-
ventus monasterii s. Pauli Trajectensis ordinis s. Benedicti col-
lationem .... pertinentia, si qua vacant ad presens aut cum
vacaverint . . . ., conferenda tibi .... donationi apostolice reser-
vamus. Datum Rome 12. kal. maji anno 3.
Gratis de mandato papc.
[Simili modo] Decano Attrebatensis et Johanni Militis ca-
nonico Morinensis ecclesiarum ac officiali Cameracensi.
Reg. Vat. 660 fol. 304.
2573. 20. April 1474.
Paven giver Johannes de Diepholt Dispensation til at ladc sig indvie til
alle de gejstlige Grader og modtage hvilkesomhelst Emheder.
Johanni de Diepholt clerico Trajectensis diocesis. Vite ac
morum honestas [etc.]. Exhibita siquidem nobis nuper pro parte
tua petitio continebat, quod olim tecum [etc. som Nr. 2571 til in-
signiri]; nos, volentes te, pro quo Cristiernus rex Dacie, asserens
te dilectum suum nepotem fore, nobis super hoc supplicavit,
gratioso favore prosequi, .... tecum, ut ad omnes etiam sacros
ordines promoveri et quecunque beneiicia . . . se invicem com-
bus cavetur, quod beneficia ordinis Cluniacensis aliis quam professis dicti or-
dinis aut s. Romane ecclesie cardinalibus commendari [non] possint . . . .<■ —
I Resolutionen tilfojedes: Et quod Littere desuper conficiende gratis ubique
etiam in taxa abbreviatorum de mandato v. s. expediantur.
sixtus iv. 73
patientia [etc. mutatis mutandis som Nr. 2571 . . . recipere et
retinere libere valeas, . . dispensamus. Et insuper tibi, a\ de-
inceps in quibuscunque litleris, gratiam et justitiam quomodo-
lihet concerncntibns a sede apostolica vel eius legalis tibi quo-
modolibet concedendis, nullam'de defectu el dispensationibus
huiusmodi mentionem facere tenearis, concedimus per presentes.
Datum Rome 12. kal. maji anno 3.
(iratis de mandato pape.
Reg. Vat. 660 fol. 307; ogsaa Supplik (Fiat. F.) i Suppl. <i<)7 fol. 31. I Re-
solutionen tilfejes: Et quod littere . . . expediantur [som Nr. 2571 .
2574. 20. April 1474.
Paven reserverer motu proprio eet eller to Beneficier i Erfurt for Kong
Cbristierns La?ge, Klerkeu Johannes Heyseu fra Maiuz Stift.
Johanni Heysen clerico Maguntine diocesis. Vite ac nioruin
honestas [etc.j. Hinc est, quod nos tibi, qui Crislierni Dacie
Norvegie et Svecie regis medicus existis, specialem gratiam fa-
cere et presentes, ac si sub data kal. jan. anno 1 concesse forent,
litteras valere volentes, molu proprio .... unum vel duo bene-
ficia . . ., dummodo dignitas in collegiata ecclesia principalis
non existat [fructus, si alterum eorum cum cura aut dignitas
vel personatus, 25 mr., si vero sine cura nec dignitas vel per-
sonatus fuerit seu ipsa duo fuerint, 18 mr.|, ad prepositorum,
decanorum et capitulorum singulorumque canonicorum el per-
sonarum b. Marie et s. Severi Erfordensis Maguntine diocesis
ecclesiarum .... collationem .... pertinentia, si qua vacant ad
presens vel cnm vacaverint .... conferenda tibi .... donationi
apostolice reservamus. Datum Kome 12. kal. maji anno 3.
(iratis de mandato pape.
[Simili modo] Tirasonensi et Aleriensi episcopis ac decano
ecclesie b. Marie Hamburgensis Bremensis diocesis.
Reg. Vat. 663 fol. 109.
2575. 20. April 1474.
Paven stadfrester efter Kong Christierns Ansogning det Broderskab. soed
denne har stiftet i Forbindelse med Helligtrefoldighedskapellet i Roskilde, og
de Regler, som Kongen har givet for det. Endvidere giver han Kongen, Dron-
ning Dorothea, deres Born og Kongens Efterfelgere Tilladelse til at vselge en
Skriftefader, der kan give dem Plenaraflad een Gang i Livet foruden i Dods-
ojeblikket, dersom de hvert Aar besoger Kapellet Sksertorsdag. Endelig tilstaar
han Aflad til dem, der besoger Kapellet paa visse Festdage. Brevet gselder for
al Fremtid.
74 sixtus iv.
Cristierno Dacic Svccie Norvegie Slauorum Gottorumque
regi. Ad preclara devotissime fidei tue merita (Dipl. Chr. I,
296—98; Reg. U98*). Datum Rome 12. kal. maji anno 3.
Orig. med Bulle i Silkesnor i Sjselland-Moen 62 (B. A.). Afskrift i Beg.
Vat. 663 fol. 215.
2576. 20. April 1474.
Paven tilstaar efter Kong Christierns Ansogning 50 Medlemmer af det af
ham oprettede Broderskab Bet til at vaelge en Skriftefader, der kan give dem
Plenaraflad i Dodsojeblikket. Endvidere fastssetter han, at de naevnte Med-
lemmer skal testamentere deres Ordensksede med 5 rhinske Gylden, deres Vaa-
benmaerke og Underskrift til Kapellet samt faste hver Fredag et Aar igennem.
Ad perpetuam rei memoriam. Dum ad illam iidei constan-
tiarn (Dipl. Chr. I, 298—300; Reg. U99*). Datum Rome 12. kal.
maji anno 3.
Samtidig Paaskrift: Plena remissio pro quinquaginta con-
fratribus in mortis articulo.
Orig. med Bulle i Silkesnor i Sjselland-Moen (53 (B. A.). Afskrift i Beg.
Vat. 603 fol. 220.
2577. 20. April 1474.
Paven giver Aflad til dem, der paa bestemte Dage hesoger Klosterkirken
i Mariho; Brevet grelder for al Fremtid.
Cniversis Christi fidelibus presentes litteras inspecturis. Loca
sanctorum omniuni pia sunt devotione veneranda, ut hii1) vene-
rantes amicos Christi nos devotos et amabiles deo reddant, et
illorum nobis quodam modo patrocinium vendicantes apud ip-
sum, quod merita nostra non obtinent, eorum2) intercessioni-
bus assequi mereamur. Cupientes igitur, ut ecclesia monasterii
s. Birgitte de Moriebos(!) ordinis s. Augustini Ottoniensis diocesis,
ad quam Cristiernus Dacie Svecie Norvegie Slavorum Gottorum-
que rex non mediocriter est afTectus, in suis edificiis manu-
teneatur, reparetur ac augeatur, ut [o: et] cum libris, calicibus
et aliis ornamentis eeclesiasticis decenter muniatur et congrue
decoretur, in ea quoque cultus divinus sedulo continuum susci-
piat incrcmentum, utque Christi fideles eo libentius contluant
ad eandem . . . ., omnibus vere penitentibus et confessis, qui in
die veneris sancta, salutifera sexta feria nuncupata, ac lestivi-
tate eiusdem s. Brigitte a primis vesperis usque ad secundas
vesperas diei et festivitatis earundein ecclesiam predictam devote
visilavcrint annuatim et ad reparalionem, manutentionem ac alia
') Cod. dei *) Cod. eorumque
sixtus iv. 75
premissa manus, ut prefertur, porrexerint adjutrices, viginti an-
nos et totidem quadragenas de injunctis eis penitentiis relaxamus,
presentibus perpetuis futuris temporibus duraturis. Volumus au-
tem [etc. som Nr. 860]. Datum Rome 12. kal. maji anno 3.
Reg. Vat. 663 fol. 224.
2578. 20. April 1474.
Paven sksenker efter Kong Christierns Bon Aflad til dem, der paa St. Lan-
rentius' og St. Knnds Helgendage besnger Lnnde Domkirke. som har lidt meget
ved tjendtlige Indfald; Brevet ga?lder for al Fremtid.
Universis Christi fidelibus presentes litteras inspecturis. Ante
tronum divine clementie (Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. 209). Datum
Rome 12. kal. maji anno 3.
Heg. Vat. 663 fol. 224 v. En anden Afskrift i Lundebogen (Riksarkivet i
Stockholm).
2579. 20. April 1474.
Faven stadfaester efter Kong Christierns B011 alle Lunde Domkirkes Fri-
vilegier.
Ad perpetuam rei memoriam. Hiis, que pro universitate
(Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. 210). Datum Rome 12. kal. maji anno 3.
Reg. Vat. 663 fol. 227. En anden Afskrift i Lnndehogen (Riksarkivet i
Stoekholm).
2580. 20. April 1474.
Faven giver Aflad til dem, der paa hestemte Dage hesoger Slesvig Dom-
kirke; Brevet gaelder for al Fremtid.
Universis Christi fidelibus presentes litteras inspecturis. Ec-
clesiarum omnium, presertim insignium cathedralium, fabricis
manus porrigere adjutrices [etc. som Nr. 833]. Cupientes igitur,
ut ecclesia Slesvicensis, ad q.uam Christi fideles partium illarum
devotionis causa in numero copioso confluere consueverunt,
cuique Cristiernus Dacie Svecie Norvegie Slavorum Gottorumque
rex non vulgariter afficitur, in suis editiciis manuteneatur [etc.
som Nr. 2577], . . . omnibus vere penitentibus et confessis, qui
in celebritate sancte et individue trinitatis ac die dedicationis
eiusdem ecclesie a primis vesperis usque ad secundas vesperas
celebritatis et dedicationis huiusmodi inclusive ecclesiam pre-
dictam devote visitaverint annuatim . . . ., quindecim annos et
totidem quadragenas de injunctis eis penitentiis relaxamus, pre-
sentibus perpetuis futuris temporibus duraturis. Volumus autem
[etc. som Nr. 860]. Datum Rome 12. kal. maji anno 3.
Reg. Vat. 663 fol. 226 v.
7() SIXTUS IV.
2581. 20. April 1474.
Paven befaler Provsten i Hihe at afsaette Sognepraesten i Sinding Jens Lang
og overdrage Kirken til Rihekanniken Mads Jensen.
Preposito eeclesie Ripensis. Dignum arbitramur [etc.]. Ad
audientiam siquidem nostram, Matthia Johannis canonico Ri-
pensi referente, pervenit, quod Johannes Langh rector parrochi-
alis ecclesie s. Michaelis in Sinddinge Ripensis diocesis, sue sa-
lutis immemor, dei timore postposito, postquam suis culpis et
demeritis exigentibus per eius ordinarium ab executione sacro-
rum ordinum canonice suspensus fuerat, missas et alia divina
officia in contemptum clavium celebrare, immo verius propha-
nare et illis se immiscere non expavit irregularitatem incurrendo,
in dictaque parrochiali ecclesia, postquam abilitatus foret, resi-
dere et illius parrochianorum animarum curam exercere, etiam
[cum] per dictum ordinarium, ut ipsam curam exerceret aut sal-
tem de capellano seu vicario ibidem provideret, etiam canonice
citatus et monitus fuerat, id facere recusavit in anime sue peri-
culum ac perniciosum exemplum et scandalum plurimorum.
Nos, attendentes, quod premissis veris existentibus prefatus Jo-
hannes parrochiali ecclesia predicta, quam obtinet, merito se
reddidit indignum, ac volentes ipsum Mathiam favore prosequi
gratioso, discretioni tue mandamus, qualenus, si dictus Mathias
prefatum Johannem super premissis relatis coram te accusare
et se in forma juris inscribere voluerit, postquam eum accusa-
verit et se inscripserit, vocatis dicto Johanne et aliis, qui fuerint
evocandi, super eisdem relatis inquiras auctoritate nostra dili-
gentius veritatem, et, si per eandem inquisitionem relata ipsa
reperias veritate subniti, prefatum Johannem parrochiali ecclesia
predicta eadem auctoritate perpetuo sententialiter prives et am-
moveas(!) realiter ab eadem, prout de jure fuerit faciendum, et
nichilominus, si privationem el ammotionem (!) huiusmodi per le
vigore presentium (ieri contingat, parrochialem ecclesiain pre-
dictam [fructus 24 fl. auri de cameraj eidem Mathie auctoritate
noslra conferas. Dalum Rome 12. kal. maji anno 3.
A. XXII. expedita 4. kal. maji anno .'}. de Petra.
Reg. Lat. 737 fol. 30 v.
2582. 21. April 1474.
Paven befaler efter Kong Ghristierns Ansogning ^Erkebiskoppen i Lund
og Biskoppen i Roskilde at omdanne St. Knuds Kloster i Odense til et seku-
sixtus iv. 77
laert Domkapitel med Provsti, Dekanat, Kantori og en Del Kanonikater og Prse*
bender og give Kongen Patronatsret til Digniteterne <>g (>' Kanonikater.
Archiepisco [Lundensi ct] episcopo Roskildensi. Kx su-
perne providentia maiestatis Romanus pontifex in excelse digni-
tatis specula constitutus, ecclesiarum quarumlibet, presertim ca-
thedralium, qualitatem attendens, illarum statum quandoque in
melius eoinmutat ac votis catholicorum reguin et principum,
in hiis presertim, que divini cultus augmentum respiciunt, fa-
vorabiliter annuil nonnullaque eirea ea iieri et ordinari hortatur
et mandat, prout rationabiles cause persuadent, et id conspicit
in domino salubriter expedire. Sane, sicul Cristiernus Daeie
Svecie Norvegie Slavorum Gottorumque rex, in nostra consti-
tutus presentia, nobis exposuit, pro eo, quod ecclesia Ottoniensis,
olim monasterium s. Canuti ordinis s. Benedicti, cuius ordinis
ecclesia ipsa inpresentiarum existil, et totus illius clerus secu-
laris est, circa celebranda inibi divina officia notabilis diversilas
censetur et differentia, ac persone civitatis Ottoniensis [ad] di-
versa litterarum studia pro adipiscenda scientie margarila non
absque gravi sumptu ac continuis laboribus [se] contulerunt et
in dies conferunt. Cum non sperent in ipsa ecclesia consequi
posse aliquos canonicatus et prebendas, dimissis propriis labo-
ribus [o: laribus] ad alia prefati regis loca proliciscunlur, quo
fit, ut civitas ipsa litteratis ac peritis viris penitus destituta1)
remaneat. Et si dignitates regulares, si que sint, necnon idem
ordo ac conventualitas in ipsa ecclesia supprimere[n]tur . . illa-
que in cathedralem secularem ecclesiam sub invocatione eius-
dem s. Canuti Persis [o: regis) et martiris erigerelur ac omnibus
cathedralibus insigniis decoraretur, et inibi dignitales et officia
necnon canonicatus et prebende ac alia beneficia de novo crea-
rentur et instituerentur, profecto divinus ibidem cultus conti-
nuum susciperet incrementum, idque ad gratiam pretati regis,
sub cuius temporali dominio civitas ipsa fore dinoscitur, cederet
singularem, ac plures persone scientiarum litteris decorate inibi
suam eligerent residentiam. Quare idem rex, que [o: qui] etiain . .
plurimum exoptat nonnulla beneficia ad suam presentationem
spectantia pro augmentatione fructuum mense capitularis dicte
ecclesie, postquam in seculareiu erecta fuerit, uniri, nobis sup-
plicavit, ut ordinem ac illius dignitates ac conventualitatem
huiusmodi in prefata ecclesia supprimere et extinguere illamque
") Cod. destinata
78 sixtus iv.
in secularem cathedralem ecclesiam ac inibi preposituram, que
maior post pontilicalem existat, necnon decanatum, qui secunda,
ac cantoriam, que tertia in predicta ecclesia dignitates existant,
ac nonnulla officia, canonicatus et prebendas ac beneficia erigere
et instituere . . . dignaremur. Nos itaque, qui divini cultus pro-
pagationem et incrementum studiis proseqnimur indefessis, de
premissis certam notitiam non habemus [o: habentes], huius-
modi supplicationibus inclinati etc. mandamus, quatenus vos
super premissis omnibus . . . auctoritate nostra vos diligenter in-
formetis, et, si per informationem huiusmodi ita esse repere-
ritis . . . ., ipsum ordinem s. Benedicti ac illius dignitates necnon
conventualitatem, si qua sit in prefata ecclesia, eadem auctori-
tate penitus supprimatis . . necnon antiquis provectis et valitudi-
nariis monachis, qui ad alia monasteria sive regularia loca
commode transferri non possent, congruas pensiones sive por-
tiones, ex quibus in aliquo concedendi [o: condecenti] loco apud
dictam ecclesiam constituto decenter sustentari possint, auctori-
tate memorata reservetis et constituatis, juniores vero monachos
ad alia, in quibus voluntarios receptores inveniunt (!), eiusdem
ordinis monasteria sive loca prefata auctoritate transferatis ip-
samque ecclesiam in cathedralem secularem cum omnibus ca-
thedralibus insigniis ad instar aliarum secularium cathedralium
illarum partium sine quavis difTerentia, necnon preposituram,
que prima et maior post pontificalcm existat, ac decanatum,
que [o: qui] secunda, et cui cura animarum dicte ecclesie immi-
neat, necnon cantoriam, que tertia, et cui cura regendi chorum
incumbat, in dignitates ac etiam officia necnon canonicatus et
prebendas ac alia beneficia, prout facultates et redditus dicte
ecclesie suppetierint, memorata auctoritate et votis [o: prout vo-
bis] concedens [o: condecens] et oportunum visum fuerit, creetis,
instiluatis et dotetis ac illis congruentia qualitates et onera adji-
ciatis omnesque fructus, deduclis poriionibus monachorum huius-
modi, mense capitulari dicte erigende ecclesie inter prepositum,
decanum, cantorem et canonicos ac beneficiatos, qui fuerint pro
tempore, prout vobis videbitur, dividendos, perpetuo applicelis
[ac statuatisj, quod prepositus pro tempore exislens omnimodam
jurisdictionem habeat in canonicos ipsius ecclesie in hiis, que
chorum, divihum cultum et capitulum ac honestatem vite con-
cernunt, quodque ipse ac decanus, cantor et capitulum archa
communi, sigillo ac omnibus aliis cathedralibus insigniis, hono-
ribus, immunitatibus, gratiis et privilegiis aliarum cathedralium
SIXTUS IV. 79
ecclesiarum regnorum predictomm tam in habitibus ecclesia-
sticis quam alias gaudeant, memorala auctoritale perpetuo sta-
tuatis, nirsiis vero pro commodiori et decentiori sustentatione
prepositus [o: -ti], decani, cantoris el capituli predictorum unum,
duo aut tria beneficia cum cura vel sine cura, cuiuscunque qua-
litatis sint, de jure patronatus dicti regis, dummodo illins ad
hoc expressus accedat assensus, cum omnibus juribus et perli-
nentiis snis prefate mense capitulari, cuius necnon omnium be-
neficiorum uniendorum fruetus illorumque qualitates, designa-
tiones, dioceses et loca presentibus haberi volumus pro expressis,
auctoritate prefata perpetuo uniatis ita, quod simul vel succes-
sive, cedentibus vel [dejcedentibus unienda beneficia huiusmodi
obtinenlibus seu . . alias quomodolibet dimittentibus, liceat pre-
posito et capitulis predictis . . corporalem beneficiorum unien-
dorum . . . predictorum possessionem auctoritate propria libere
apprehendere necnon in suos, prout desuper statueritis, per
equales portiones vel aliter, ut censueritis expedire, usus utili-
tatemque convertere et retinere, diocesani locorum et quorumvis
[o: cuiusvis] alterius licentia desuper minime requisita. Et pro
pleniori premissorum executione vobis statuta . . in dicta eccle-
sia, licita tamen et honesta et a jure communi non discrepantia
[ordinandi]1) ac omnia, que divini cultus in ipsa ecclesia concei-
nunt augmentum ac illius felicem et prosperum slatum el hone-
statem, venustatem et decorem conspiciunt, perpetuo vel ad]
certum tempus faciendi ac etiam statuendi et exercendi necnon
contradictores . . . compescendi ac bracchii secularis auxilium, si
ad hoc opus fuerit, evocandi, plenam et liberam tenore presen-
tium concedimus facultatem. Nos enim, si suppressionem, extinc-
tionem, erectionem et institutionem huiusmodi ac alia premissa
per vos fieri contigerit, ut prefertur, regi et successoribus pre-
dictis jus patronatus ac presentandi personas idoneas ad prepo-
situram Romano pontifici infra quattuor mensium spatium a die
illius vacalionis computandum ac [ad]1) decanatum et cantoriam
predictos necnon etiam ad sex canonicatus et totidem prebendas,
quos in ipsa ecclesia creari contigerit, ut prefertur, tam hac pri-
maria vice quam totiens, [quotiens] illos vacare contigerit, loci
ordinario perpetuo reservamus . . ., ac perpetue et irrefragabilis
constitutionis edicto statuimus, quod aliorum canonicatuum et
prebendarum, que ultra dictum numerum sex canonicatuum et
x) add. Gz.
80 SIXTUS IV.
prebendarum supererunt, ac beneficiorum creandorum collatio
[etc. ad episcopum Ottoniensem necnon prepositum et decanum
ac capitulum ecclesie huiusmodi tam hac primaria vice quam,
tjuotiens illos vacare contigerit in posterum, conjunctim perli-
neat, uou ohstantibus constitutionihus . . apostolicis atque no-
stris, illis presertim, per quas voluimus, quod petentes beneficia
aliis uuiri verum annuum valorem tam beneficii uniendi quam
illius, cui uuiri petitur, exprimere teneantur, et quod semper in
unionihus commissio fieret ad partes, vocatis quorum interest,
necnon quihusvis . . reservationihus de dignitatihus in cathedra-
libus post pontificales maiorihus per nos editis, quibus hac vice
dumtaxat, illis alias in suo robore permansuris, [derogamus] . . . .,
proviso quod propter unionem predict[am], si vigore presentium
iiat et effectum sortiatur, unienda beneficia huiusmodi dehitis
propterea non fraudentur obsequiis, et animarum cura, si qua
illis immineat, nullatenus negligatur .... Datum Rome 11. kal.
maji anno 3.
Reg. Vat. 663 fol. 216.
2583. 22. April 1474.
Paven befaler JErkebiskop Johannes i Magdeburg at sorge for, at den af
forskellige Paver og Kong Christiern trnfne Afgorelse i Striden om Saltvaerkerne
i Liinebnrg bliver overholdt.
Johanni archiepiscopo Magdeburgensi. Ad hoc deus in apo-
stolica sede posuit plenitudinem potestatis, ut Romanus ponti-
fex, qui claves discretionis a b. Petro celesti clavigero acceptavit,
nunc rigorem exerceat, nunc mansuetudinem interponat, prout
in domino conspicit saluhriter expedire. Dudum siquidem Pio
pape II exposito, quod certa pars prelatorum, capitulorum, cleri
et ecclesiasticarum personarum diversarum diocesium, inter quos
et proconsules opidi Luneburgensis Verdensis diocesis super pro-
ventibus salinaribus, quibus ipsi prelatos, capitula, clerum et
personas spoliarunt, lis el causa in Romana curia et extra eam
coram diversis successive judicibus et commissariis tam Ni-
eolai \T (fuam Calixti III quam Pii II temporibus mote, et varie
senteutie et pene ecclesiastice contra eosdem proconsutes, eon-
sules el adherentes premissorum occasione late et promulgate
fuerunt, euni eisdem proconsulibus et consulibus super psalina-
ribus (!), bonis et proventibus huiusmodi concordassent, et certi
alii ex prelatis, capitulis, clero el personis prefatis cum eisdem
proconsulibus et consulibus in Cristiernum Dacie Svecie Nor-
SIXTUS IV. 81
vegie Slavorum Gottorumque regem et Arnoldum Lubicensem,
Wernerum Swerinensem et Nicolaum Slesvicensem episcopos et
Johannem Rode prepositum Bremensem litterarum apostolicarum
correctorem compromisissent, et idem rex aliquos ex prelatis,
capitulis, clero et personis predictis ad salinam et proventus pre-
dictos restitui mandasset, idem Pius predecessor regi, episcopis
et preposito predictis inter prelatos, capitula, clerum et personas
prefatos et alios sua interesse putantes ac proconsules et con-
sules predictos in premissis et quibuscunque aliis differentiis
ex illis quomodolibet exortis compromittere volenlibus laudandi
ei arbitrandi, privilegiis et libertatibus saline semper salvis,
certis modis et conditionibus adjectis, per suas litteras concessit
facultatem. Et expost ad Pauluin papam II deducto, quod postea
vigore facultatis premisse per regem ipsum et duos ex episcopis
prefatis lata fuisset arbitramentalis inter partes huiusmodi sen-
tentia, ex qua iterum tunc suborte fuerunt altercationes, dicen-
tibus nonnullis ex clero, quod nec bullis Pii nec pronuntiationi
regis predictorum per ipsos Luneburgenses fu[er]it satisfactum,
atque quod ideo ipsi nequaquam censeri debeant adhuc fore ab-
soluti, cum tain in bulla Pii quam pronuntiatione regis prefa-
torum expresse contineatur, quod, si ipsi non satisfecerint, eo
ipso pristinis censuris et penis debeant esse innodati, Lune-
burgensibus autem ex adverso asserentibus se per omnia paru-
isse et satisfecisse atque rite et juste fore absolutos, memoratus
Paulus predecessor tibi per suas litteras dedit in mandatis, ut
te tam de continentia bulle pape Pii quam pronuntiatione regis
predictorum et inde secutis cum omni diligentia, quantum suf-
ficit, informares, et, si inveneris Luneburgenses realiter et cum
effectu omnibus satisfecisse. aut saltem adhuc infra terminum,
quem eis duxeris prefigendum, velle plenarie satisfacere, quod
tunc eosdem satisfactione premissa in forma ecclesie, si humi-
liter petierint, apostolica auctoritate absolveres, si vero non satis-
fecerunt nec infra terminum per te statuendum et realiter satis-
fecerint, extunc juxta mandatum tibi per eundem Paulum pre
decessorem tunc factum eos nequaquam absolutos declarares,
quin imo in pristinas censuras et penas etiam de novo intruderes
et, quatinus feceris in premissis, per tuas patentes litteras tuo
sigillo munitas quanto citius certificare procurares .... Cum
autem, licet tu commissionem huiusmodi . . . in te susceperis,
tamen interim, quoad1) idem predecessor in humanis ageret, nec
*) Gz. — Cod. quod
Acta pontificum Danica IV. ()
82 sixtus iv.
illum neque nos post defluxum plurium annorum de premissis
per litteras tuas predictas vel quovis alio modo certioraveris,
nos igitur, . . . paterna sollicitudine providere volentes, ne sub
convenientia tante more ecclesiis et ecclesiasticis personis nimium
prejudicetur, motu proprio fraternitati tue, de qua nos
non minorem quam idem predecessor noster gerimus confiden-
tiam, mandamus, quatenus tam de continentia bulle Pii prede-
cessoris quam pronuntiatione regis prefatorum cum inde secutis
cum omni diligentia, quanlum sufficit, ut premittitur, te in-
formes, et, si inveneris Luneburgenses realiter et cum etYectu
omnibus, ut premittitur, satisfecisse aut saltem adhuc infra ter-
minum quattuor mensium eis per te prefigendum velle plenarie
satisfacere, et, postquam satisfecerint, extunc eosdem satisfactione
premissa in forma ecclesie, si humiliter petierint, auctoritate apo-
stolica absolvas, si vero non satisfecerunt1) nec infra predictum
terminum eis per te statuendum realiter satisfecerint2), volumus . . .,
quatenus huiusmodi termino eftluxo ipsos nequaquam absolutos
declares, quin imo in pristinas censuras et penas, quibuscunque
concordiis post et contra tenorem bullarum predecessorum no-
strorum predictorum ac in prejudicium sententie arbitramentalis
predicte necnon pactis3) ecclesiasticarum personarum per cer-
tos ex prelatis et capitulis predictis initis non obstantibus, etiam
de novo intrudas4) necnon ipsos proconsules et consules ad sa-
tisfactionem pene in sententia laudi regis et episcoporum pre-
dictorum con[ten]te, videlicet 1000 mr. auri puri, pro una sedi
apostolice, pro alia vero medietatibus dicti regis camere juxta
eiusdem sententie latiorem continentiam applicandarum teneri
et obligatos fore declares atque per prefatum regem, quem in
eventum declarationis tue huiusmodi executorem deputavimus
ac presentibus deputamus, commoneri5) facias atque disponas et,
quidquid feceris in premissis, nos per tuas patentes litteras tuo
sigillo munitas post lapsum terminum [o: -ni] atque declarationis
predictorum quantocius nos certificare non obmiltas, super qui-
bus omnibus necnon conlradictores quoslibet et rebelles cuius-
cunque slatus per censuram ecclesiaslicam, sublato cuiuslibet
appellationis obstaculo, auctoritate apostolica compellendi ac
compescehdi concedimus plenam tenore presentium facultatem
non obstantibus Bonifacii pape VIII de una ac in concilio ge-
') (iz. — Cod. satisfecerint 2) Gz. — Cod. satisfecerunt
) Cod. pauperis 4) Gz. — Cod. intendas ) Gz. — Cod. emoveri
MXTUS IV. 83
nerali de duabus dielis et aliis apostolieis eonstitutionihus ....
Datum Rome 10. kal. maji anno 3.
Reg, Vat. 663 fol. 218 v. - Afskrift med Dagen 10. die maji i L. Dipl.
efter Gem. Archiv I, f) (tabt).
2584. 22. April 1474.
Paven giver Kong Christiern efter hans Ansogning Patronats- og Praesen-
tationsret til Provstierne i Lund, Upsala, Slesvig, Abo, Linkoping og Vesteras,
Dekanatet i Hoskikle og £!rkedegneembederne i Aarhus, Ribe og Strengnas, der
er de hojeste Embeder efter Biskoppens, til ^Erkedegneembedet i Upsala og
Dekanaterne i Lund, Abo og Linkoping samt Provstiet i Roskilde, endelig til
Dekanatet i Kebenhavn. Prsesentationen skal ske til vedkommende Biskopper,
der straks skal indsaette de praesenterede ; dog skal der i Lobet af fire Maa-
neder sendes Meddelelse til Paven om Priesentationen.
Aci futuram rei memoriam. Ad cognitam devotionis con-
stantiam (Dipl. Chr. I, 300—01; Reg.*7l69). Datum Roine 10.
kal. maji anno 3.
Samtidig Paaskrift: Reservatio juris patronatus regi et suc-
cessoribus ad 16 dignitates, 10 maiores post pontificales, 5 non
maiores et unam principalem etc. cum decretis, quod alie col-
lationes et presentationes sint nulle etc.
Orig. med Bulle i Silkesnor i Danske gejstlige Sager 17 (R. A.). Afskrift i
Reg. Vat. 663 fol. 220.
2585. 22. April 1474.
Paven befaler Officialen i Slesvig at overdrage Klerken Didrik Tetens fra
Slesvig Stift Sognekirken i Garding og give ham Dispensation til at modtage
den, skont han kun er 20 Aar gammel.
Officiali Slesvicensi. Dignum arbitramur etc. Exhibita si-
quidem nobis nuper pro parte Theoderici Theten clerici Slesvi-
censis diocesis petitio continebat, quod olim, parrochiali ecclesia
in Gerdinck eiusdem diocesis, que de jure patronatus regis Dacie
ratione ducatus Slesvicensis existit, per liberam resignationem
Johannis Stenuelt de illa, quam tunc obtinebat, in manibus Ni-
colai in universali ecclesia tunc Slesvicensis episcopi sponte
factam et per eundem episcopum auctoritate ordinaria admis-
sam vacante, Cristiernus rex Dacie, qui etiam dux Slesvicensis
existit, verus et unicus patronus dicte ecclesie, existens in paci-
fica possessione vel quasi juris presentandi personam idoneam
ad ipsam ecclesiam . . ., prefatum Theodericum tunc in decimo
octavo sue etatis anno constitutum et nulla super defectu etatis
huiusmodi quoad obtinendum parrochialem ecclesiam apostolica
6*
84 sixtus iv.
dispensatione obtenta ad ipsam ecclesiam . . prefato episcopo
infra tempus legitimum quamvis de facto presentavit, ipseque
episcopus eundem Theodericum in rectorem dicte ecclesie aucto-
ritate predicta instituit, ac prefatus Theodericus presentationis
et institutionis earundem pretextu parrochialem ecclesiam pre-
dictam extitit assecutus similiter de facto, nullos tamen fructus
percipiens ex eadem. Cum autem presentatio ac institutio huius-
modi secundum premissa viribus non subsistant, dictaque par-
rochialis ecclesia adhuc, ut prefertur, vacare noscatur, nos, vo-
lentes dictum Theodericum, qui in vicesimo sue etatis anno
constitutus ac in universitate studii Rosztockcensi Zwerinensis
diocesis studens existit, consideratione prefati Cristierni regis,
pro dicto Theoderico nobis super hoc supplicantis, favore pro-
sequi gratioso . . ., discretioni tue mandamus, quatenus, si per
diligentem examinationem eundem Theodericum ad hoc idoneum
esse reppereris, prefatam parrochialem ecclesiam [fructus 3 mr.]
eidem Theoderico auctoritate nostra conferas, .... non obstante
quod idem Theodericus ad obtinendum dictam parrochialem
ecclesiam etatis premisse defectum patitur . ., ut prefertur. Nos
enim cum eodem Theoderico, ut prefatam parrochialem eccle-
siam, si sibi vigore presentium conferatur, recipere et retinere
libere valeat, tenore presentium dispensamus Datum Rome
10. kal. maji anno 3.
A. XXVIII. expedita 6. non. maji anno 3. de Petra.
Reg. Lat. 734 fol. 70; ogsaa Snpplik (Concessnm in presentia pape in vi-
gesimo anno. Jo. Vasionensis) i Snppl. 697 fol. 3 v.
2586. 22. April 1474.
Paven befaler Officialen i Slesvig at overdrage Kong Christierns Skriver,
Klerken Jacobus de Wettringe fra Verden Stift, Kanonikat og Prsebende i Slesvig.
Officiali Slesvicensi. Dignum [arbitramur] etc. Cum itaque
canonicatus et prebenda ecclesie Slesvicensis, quos Helricus
electus Slesvicensis tempore promotionis per nos facte de per-
sona sua ad ecclesiam Slesvicensem . . . obtinebat, prout obtinet,
per huiusmodi promotionem ac munus consecrationis impendcn-
dum eidem vacare sperentur, nos, Jacobum deWettringe1) clericum
Verdensis diocesis consideratione Cristierni Dacie Svecie et Nor-
vegie regis, pro eodem Jacobo scriba in cancellaria sua nobis
super hoc supplicantis, gratioso favore prosequi volentes, discre-
tioni Uie mandamus, quatenus, si per diligentem cxaminationem
') II: Welternigho
sixtus iv. 85
eundeni Jacobum ad hoc idoneum esse reppereris, canonicatum
et prebendam predictos [fructus 4 mr.], cum illos quovis modo
preterquam per obitum ipsius electi vacare contigerit, conferen-
dos eidem Jacobo donationi tue reserves et nichilominus canoni-
catum et prebendam predictos, cum vacaverint, ut prefertur,
etiam si actu quovis modo seu ex eo, quod Albertus episcopus
Lubicensis Bertoldum van der Owe, tunc ipsius ecclesie canoni-
cum ac in diocesi sua Lubicensi nonnulla beneiicia obtinentem,
suis culpis et demeritis exigentibus . . canonicatu et prebenda ac
aliis beneficiis privavit1), vacent, vel ex eo, quod prefatus Ber-
toldus Pauli pape II familiaris continuus commensalis extitit,
generaliter dispositioni apostolice reservati existant, prefato Ja-
cobo conferas .... Datum Rome 10. kal. maji anno 3.
F. XXII. pridie kal. maji anno 3. de Varris.
Reg. Lat. 737 fol. 289; ogsaa (II) Supplik (Concessum in presentia pape.
Jo. Vasionensis) i Suppl. 697 fol. 9.
2587. 23. April 1474.
Faven reserverer motu proprio Kanonikater og Pnebender i Roskilde og
Aarhus for Karl Ronnov.
Carolo Ronnow canonico Roskildensi. Nobilitas generis, vite
ac morum honestas [etc.]. Hinc est, quod nos, tibi, qui de no-
bili et militari genere ex utroque parente procreatus existis ac
Christierni Dacie Norvegie et Svecie regis dilectus existis, spe-
cialem gratiam facere et presentes, ac si sub data kal. jan.
anno 1 concesse forent, litteras valere volentes, motu proprio. . . .
unum Roskildensis et alium Arusiensis ecclesiarum canonicatus
tibi conferimus et de illis etiam providemus, unam vero Roskil-
densis et aliam Arusiensis predictarum, in quibus maiores, me-
die et minores prebende fore noscuntur, prebendas etiam ex dictis
maioribus ac dignitatem, personatum, administrationem vel offi-
cium alterius earundem ecclesiarum . . . ., dummodo dignitas ipsa
in aliqua dictarum ecclesiarum post pontificalem maior non ex-
istat, si que, si qui vel si qua vacant ad presens aut cum vaca-
verint, conferendos, conferendas seu conferenda tibi donationi
[apostolice] reservamus, non obstantibus . . de certo canonicorum
numero et aliis dictarum ecclesiarum statutis, . . . illis presertim,
quibus caveri dicitur, quod nullus in dictis ecclesiis maiorem
prebendam assequi possit, nisi de minori ad mediam et de me-
dia prebendis ad maiorem prebendam huiusmodi gradatim et
x) II tilfejer: que privationis sententia in rem transivit judicatam
86 sixtus iv.
per optionem ascendat, quibus hac vice dumtaxat, eis alias in
suo robore permansuris, motu simili derogamus. Datum Rome
9. kal. maji anno 3.
Gratis de mandato pape.
[Simili modo] Lubucensi [o: Lubicensi; cfr. 2590 og 2592]
et Aleriensi episcopis ac decano ecclesie Bardewicensis Verdien-
sis (!) diocesis.
Heg. Vat. 063 fol. 73.
2588. 23. April 1474.
Faven reserverer motu proprio Kanonikater og Praebender i Bamberg og
Constanz for Kong Cbristierns dilectus, Grev Fridericus de Ottingen.
Friderico de Ottingen canonico Bambergensi. Nobilitas ge-
neris, vite ac morum honestas [etc.]. Hinc est, quod nos, tibi,
qui in vicesimo vel circa tue etatis anno constitutus et Cristierni
Dacie regis dilectus ac de comitum genere ex utroque parente
procreatus existis, specialem gratiam facere ac presentes, ac si
sub data kal. jan. anno 1 concesse forent, litteras valere volentes,
motu proprio . . . unum Bambergensis et alium Constanciensis
ecclesiarum canonicatus tibi conferimus [etc. mutatis mutandis
som forrige Brev til reservamus], non obstante quod ad obti-
nendum dignitatem vel personatum seu cum cura administra-
tionem vel officium huiusmodi defectum etatis premisse pateris
. . . Nos enim tecum, ut exnunc dignitatem seu personatum aut
cum cura administrationem vel officium huiusmodi, si tibi vigore
presentium conferatur, recipere et retinere libere valeas, . . . . te-
nore presentium dispensamus .... Datum Rome 9. kal. maji
anno 3.
Gratis de mandato pape.
[Simili modo] preposito b. Marie Feuchesbangen Augustensis
diocesis et Bambergensi et Constanciensi officialibus.
Reg. Vat. 663 fol. 85 v.
2589. 23. April 1474.
Paven reserverer motu proprio Kanonikater og Prrebender i Wiirzburg og
Eickstadt for Kong Cbristierns dilectus, Grev Johannes de Ottingen.
Johanni de Ottingen canonico Herbipolensi. Nobilitas ge-
noris, vite ac morum honestas [etc.]. Hinc est, quod nos tibi,
qui in decimo octavo vel circa tue etatis anno constitutus ac
Cristierni Dacie regis dileclus ac de comitum genere ex ulroque
parente procreatus exislis, specialem gratiam facere et presentes
[etc. som forrige Brev til] volentes, motu proprio unum Herbi-
sixtus iv. 87
polensis et alium Eystetensis ecclesiarum canonicatus tibi con-
ferimus [etc. mutatis mutandis som Nr. 2587 til reservamus
Datum Rome 9. kal. maji anno 3.
Gratis de mandato papc.
[Simili modo] preposito b. Marie Feuchwangen Augustensis
diocesis et Eberhardo de Rabensteyn canonico Bambergensis ec-
clesiarum ac officiali Herbipolensi.
Reg. Yat. 663 fol. 88 v.
2590. 23. April 1474.
Paven reserverer motu proprio for Kong Christierns dilectus Niels Stigscn
(Thott), som er 21 Aar, Kanonikat og Pnebende i Lund og et Emhede (dignitas.
personatus, administratio vel officium) i samme Kirke samt Beneficium \ Rihe
Kirke; Brevet gaelder fra 1. Jan. 1472.
Nicolao Stuggess canonico Lundensi. Nobilitas generis, vite
ac morum honestas (Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. 212). Datum Rome
9. kal. maji anno 3.
Gratis de mandato pape.
[Simili modo] Lubicensi et Aleriensi episcopis ac preposito
ecclesie Bardewicensis Verdensis diocesis.
Reg. Vat. 663 fol. 104 v.
2591. 23. April 1474.
Biskop Helrik v. d. Wisch i Slesvig betaler sine Servispenge til Kardinal-
kollegiet.
Berardus etc, quod Helricus episcopus Slesvicensis pro to-
tali solutione suorum communis et minuti servitiorum, in qui-
bus etc, ac termino etc ratione etc, fl. auri de camera 535
sol. 35 den. 10 nobis etc per manus honorabilium virorum Ju-
liani et Laurentii de Medicis et sociorum suorum curiam Ro-
manam sequentium die date presentium solvi fecit realiter et
cum effectu. De quibus etc In quorum etc Datum Rome
23. [mensis] aprilis anno 3. fl.3gr. 3.
Diverse 1469 — 79 (Quietantie) fol. 116 v (Archivio di Stato).
2592. 26. April 1474.
Paven reserverer motu proprio Kanonikater og Praebender i Aarhus og
Rihe for Thomas Robertsen.
Thome Roberdi canonico Ripensi. Vite ac morum honestas
[etc.]. Hinc est, quod nos, tibi, qui Cristierni Norvegie et Svecie
regis dilectus existis, specialem gratiam facere et presentes [etc
som Nr. 2587 til] volentes, motu proprio unum Ripensis et alium
88 sixtus iv.
Arusiensis ecclesiarum canonicatus tibi conferimus et de illis
etiam providemus, unam vero Ripensis et aliam Arusiensis pre-
dictarum, in quibus maiores prebende, medie et minores fore
noscuntur, prebendas etiam ex dictis maioribus ac dignitatem,
personatum, administrationem vel officium alterius earundem
ecclesiarum . . ., dummodo dignitas ipsa in aliqua dictarum ec-
clesiarum post pontificalem maior non existat, si que, si qui vel
si qua vacant ad presens aut cum vacaverint, .... conferendas,
conferendos seu conferenda tibi . . . donationi apostolice reser-
vamus, non obstantibus . . . de certo canonicorum numero et
aliis dictarum ecclesiarum statutis . . . ., illis presertim, quibus
caveri dicitur, quod nullus in dictis ecclesiis maiorem preben-
dam assequi possit, nisi de minori ad mediam et de media pre-
bendis ad maiorem prebendam huiusmodi gradatim et per op-
tionem ascendat, quibus hac vice dumtaxat, eis alias in suo
robore permansuris, motu simili derogamus . . . Datum Rome
6. kal. maji anno 3.
Gratis de mandato pape.
[Simili modo] Lubicensi et Aleriensi episcopis ac officiali
Ripensi.
Reg. Vat. 663 fol. 46 v.
2593. 26. April 1474.
Klerken Petrus Henrici fra Linkoping Stift, Forstander for Birgittes Ho-
spital i Rom, faar efter Kong Christierns Bon Absolution for et ufrivillig be-
gaaet Drab og Dispensation til at modtage Skrifte af nordiske Pilgrimme i Rom.
Exponitur pro parte Petri Henrici clerici Lincopensis dio-
cesis, provisoris hospitalis s. Brigitte de Urbe, quod, cum ipse
in decimo octavo sue etatis anno in partibus constitutus quo-
rundam juvenum laicorum solatiis [et]1) ludis interesset ac archu
ligneo more juvenum illius patrie ad metam sagitando cum aliis
uteretur, quidam ex colludentibus laicus ex multorum se dixit
relatione sepius audivisse nullum umquam archum ligneum
tanti vigoris esse, quod sagitta ab eo ^emissa vestem aliqualiter
solidam penetrare posset, qui juvenis, de quodam mantello,
(juem in corpore gestabat, confisus, ipsum ante se suis tenebat
manibus predictumque exponentem sepius admonuit, ut sagit-
tam in mantellum emitteret. Qui quidem exponens post multi-
plices et imperativas huiusmodi admonitiones solatiosas, tamen
credens ipsum mantellum sagittam penetrare non posse, sicut
') add. ()/..
sixti s iv. 89
fortasse non penetrasset, sagittam ex archu emisit ipsumque
laicum, in eodem emissionis sagitte momento supra mantellum
respicientem, in gula vulneravit, de quo vulnere ipse laicus diem
vite sue clausit extremum. Cum autem predictus exponens de
premissis doleat ex intimis cupiatque super huiusmodi excessu
reconciliari, atque cum occasione huiusmodi excessus sanctam
sedem apostolicam, que tamquam pia mater se reddit propi-
tiam delinquentibus, sepius visitaverit, et quod dictus exponens
provisor et procurator hospitalis s. Brigitte de Urbe sit con-
stitutus, ad quod hospitale de remotissimis Dacie Svecie Nor-
vegie Gotie etc. partibus multi sepius limina ss. Petri et Pauli
apostoiorum devotionis causa petentes hospitio recipiuntur, qui
propter defectum sacerdotum illius ideomatis coguntur absque
confessione et eukaristie sacramento in patriam redire, et, quod
lamentabilius est, multi etiam sine confessione et eukaristie sa-
cramento ac extrema unctione in Urbe decedunt, etiam cum
predictus exponens magno devotionis fervore in ordine sacerdo-
tali cupiat domino necnon peregrinis de partibus illis in admi-
nistratione sacramentorum huiusmodi, dummodo necesse fuerit,
devote famulari, supplicat igitur Cristiernus dictorum regnorum
rex in personam prefati exponentis sui dilecti, [quatenus cum
eo]1), attentis premissis, et quod ipse exponens non animo
ledendi neque rixa, odio aut invidia quomodolibet interveniente,
sed animo levitatis tantum hoc perpetraverit, necnon quod ipse
orator militie clericali aut in studio generali aut in divinorum
officiorum ministeriis cum sacerdotibus et aliis clericis cum
habitu et tonsura clericalibus semper et continue insudaverit,
ut ad omnes sacros etiam presbiteratus ordines ordinari et in
eisdem etiam [in] altaris ministerio solum et dumtaxat in dicto
hospitali in Urbe ministrare possit, dispensare dignemini, attento,
quod orator ipse offert perpetuo peregrinis in dicto hospitali in
ecclesiasticis sacramentis servire velle. Fiat. F. Et cum absolu-
tione, si qua indigeat. Datum Rome 6. kal. maji anno 3.
Suppl. 697 fol. 12.
Lincopensis. Petrus Henrici . . absolutio ab homicidio.
Uddrag i Indice 332 efter tabt Brev i Reg. Lat. Sixti IV an. 3 lib. 11 fol. 250.
2594. 27. April 1474.
Optegnelse om, at den udvalgte iErkebiskop Jens Brostrup i Lund gennem
Roskildekanniken Jens Andersen lover at betale Servispenge med Tilfojelse af,
}) add. Gz.
90 sixtus iv.
at Kongen i Decemher Maaned lovede, at Pengene sknlde blive betalte gennem
Dronningen inden to Maaneder.
[1474] Die 27. [mensis] aprilis Johannes Andree canonicus
Roskildensis procurator Johannis electi Lundensis ex publico
instrumento in curia archiepiscopali Lundensi die 1. mensis
maji anno etc. 1472 stipulato et publicato, per Ottonem Fogis
clericum Ottoniensis diocesis, publicum apostolica et imperiali
auctoritate notarium, in apostolica camera dimisso eius1) nomine
ac etiam ut principalis et privata persona obtulit camere apo-
stolice et sacro collegio cardinalium pro communi servitio dicte
ecclesie, ratione prefectionis de persona dicti electi eidem ecclesie
facte auctoritate apostolica per bullas sub data Rome etc. 14. kal.
maji anno 3, fl. auri de camera 2000, ad quos ipsa ecclesia tax-
ata reperitur, et quinque minuta servitia consueta. Eorundem
autem etc. Cardinales XIIII.
Ad preces regis Dacie fuerunt date bulle sub obligatione
usque ad festum nativitatis domini, et dedit multos fidejussores
nobiles viros . . . ., et patet in libro camere. Venerunt postea lit-
tere ad Ludouicum de s. Geminiano de mense dec, que dixe-
runt, quod rex se excusabat, quia miserat jam pecunias, que
non fuerant solute in tempore, sed infra duos menses omnino
solveret, [ac]2) illas portaret regina in pecunia numerata.
Oblig. 84 fol. 193. Trykt Dipl. dioc. Lnnd. IV, Nr. 214.
2595. 27. April 1474.
Karl Ronnov lover gennem sin Fader Rigsmarsken Claus Ronnov og Ros-
kildekanniken Jens Andersen at betale Annater af Dekanatet i Roskilde.
[1474] Dicta die [o: 27. mensis aprilis] magnificus et nobilis
vir dominus Nicolaus Ronnow laicus, marescallus regni Dacie pro
domino rege, et Johannes Andree canonicus Roskildensis ut prin-
cipales et private persone obligarunt se camere apostolice nomine
Caroli Ronnow decani ecclesie Roskildensis, filii dicti Nicolai,
pro annalis decanatus ecclesie Roskildensis, qui inibi dignitas
post pontificalem maior existit, [fructus 16 mr.], vacantis per
obitum Magni Andree3) . . . Et mandatur provideri dicto Garolo
de dicto decanatu sub data Rome 12. kal. niaji anno 3. Et pro-
miserunt solvere annatas dicti decanatus camere apostolice hic
l) Gz. Cod. et '-) add. Gz.
3) Tilfwjet aedenunder: et etiam per cessionem Johannis Petri apud sedem
factam.
SIXTUS IV. 91
in curia infra sex raenses immediate a die hahile possessionis
computandos sub penis camere in meliori forma etc. Jurarunt
etc. Reslitula suh huiusmodi obligatione de mandato omniuin
doininoruin in publica camera etc. Et dictus dorainus Xicolaus
promisit relevare indeinpnem a dicta obligatione dictum Johan-
nem Andree suh dictis penis. Obligavit [se]1) et juravit.
Annate 1474 fol. 68 v (Archivio di Stato).
2596. 27. April 1474.
Den udvalgte Biskop i Slesvig, Helrik v. d. Wiseh lover gennem Provsten
Johan Emheke at hetale Servispenge.
[1474] Die 27. [aprilisj Johannes Emheck prepositus Slesvi-
censis, assertus procurator Henrici electi Slesvicensis, ohtulit ca-
mere apostolice et sacro collegio cardinalium ratione prefectionis
de persona sua eidem ecclesie auctorilate apostolica facte suh
data Rome 14. kal. maji anno 3 11. auri de camera 1000, ad
quos dicta ecclesia taxata reperitur, et quinque minuta servitia
consueta. Eorundem autera etc. . . .
Dicta die hulle dicte ecclesie fuerunt date Jacobo de Spinis
mercatori Florentino de Romana curia de mandato domini An-
tonii, qui Jacobus promisit illico solvere commune et omnia
alia jura et minuta servitia . . .
Oblig. 84 fol. 193.
2597. 28. April 1474.
Klerken Jens Andersen fra Roskilde Stift faar Kanonikat og Praebende i
Lund, ledige ved Mogens Andersens Dod. Denne havde vaeret familiaris dome-
sticus lios Kardinal Franciscus (Piccolomini). som giver sit Samtykke til, at
Jcns Anderscn faar Kanonikatet.
Supplicat Johannes Andree (Dipl. dioc. Lund. IV, Xr. 21,')).
Fiat. F. Datum Rome 4. kal. maji anno 3.
Suppl. 697 fol. 167 v.
2598. 28. April 1474.
Optegnelse om. at cn Bulle om Pension til den afgaaede Biskop Claus
(Wulf) i Slesvig er udstedt uden Betaling.
[1474] Die 28. mensis aprilis unum par hullarum pro . .
Nicolao in universali ecclesia olim Slesvicensi episcopo super
pensione annua 200 fl. Renen. eidem assignata super fructihus
episcopalis [mense] Slesvicensis per consensum electi eiusdem;
patet per bullas suh data Rorae 14. kal. raaji anno 3. Resti-
l) add. Gz. .
92 sixtus iv.
tutimi de mandato, quia sunt soluta jura omnia dicte ecclesie
per societatem de Spinellis.
Annate 1474 fol. 211 (Archivio di Stato).
2599. 28. April 1474.
Optegnelse om, at Biskop Helrik (v. d. Wisch) i Slesvig hetaler sine Ser-
vispenge til det pavelige Kammer.
[1474] Dicta die [o: 28. mensis aprilis] habuit thesaurarius
a . . Henrico episcopo Slesvicensi fl. 500 pro communi ecclesie
Slesvicensis per manus societatis de Spinellis.
Introitus et Exitus 489 fol. 71.
2600. 30. April 1474.
.Jens Brostrup faar udfserdiget en tidligere Supplik i en noget aendret Form.
Reformatio Johannis Brostorp.
Cum sollicitator litterarum (Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. 216).
Fiat. F. Datum Rome pridie kal. maji anno 3.
Suppl. 697 fol. 88.
2601. 7. Maj 1474.
Klerken Georgius Schiitte fra Naumhurg Stift, tidligere Sognepraest i Rends-
borg, faar pavelig Stadfaestelse paa en Pension af dette Emhede.
Dudum, cum Georgius Schutte clericus Numburgensis dio-
cesis parrochialem ecclesiam in Rendesborch Bremensis diocesis,
(juam tunc obtinebat, in manibus ordinarii loci sponte resig-
nasset, et idem ordinarius, resignatione ipsa admissa, Martinum
Smyd clericum ad presentationem Dorothee regine Dacie etc,
de cuius jure patronatus ipsa ecclesia existit, in ipsius ecclesie
rectorem instituisset, idem ordinarius eidem Georgio, ne ex ipsa
resignatione nimium dispendium pateretur, pensionem annuam
20 mr. denariorum monete Lubicensis, que 2 mr. arg. vel circa
constituunt, super fructibus ipsius ecclesie, qui 6 mr. arg. . . .
non excedunt, prefato Georgio annis singulis persolvendam de
consensu ipsius regine reservavit, prout in instrumento publico
inde confecto plenius continetur. Supplicat igilur dictus Geor-
gius, (juatenus pensionem huiusmodi conlirmare sive illam super
fruetibus ecclesie huiusmodi annis singulis per ipsum Martinum
in locis et terminis ac sub sententiis, censuris et penis statuen-
dis ij)si Georgio, quoad vixerit, persolvendam de consensu ipsius
Martini de novo reservare dignemini. Concessum in jjresentia
pape de novo. Jo. Vasionensis . . . Datum Rome non. maji
anno '.).
Suppi. <;;>n foi. 21 v.
sixtus iv. 93
2602. 12. Maj 1474.
Kong Christiern faar udvirket Absolution for sin Kansler, Pnesten Jena
Pcdersen fra Lunde Stift, fordi denne havde skrevet Missiver til nogle af Kon-
gens Undersaatter, i Folge hvilke disse havde briendt en oprorsk By og draebt
en gammel Kone. Jens Pedersen, der senere havde ladet sig praestevie, faar
Tilladelsc til at vedblive at vaere Praest, dog uden at fungere ved Alteret, <>g
opnaa gejstlige Beneficier.
Dudum Johannes Petri (Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. '219). Fiat
citra ministeriuui altaris. F. Datuiu Rome 4. id. maji anno 3.
Snppl. 698 fol. 88 v.
2603. 20. Maj 1474.
Prsesten Anders Krog i Slesvig faar et evigt Vikariat sammesteds.
Supplicat Andreas Krok presbiter Slesvicensis, quatenus sibi
de perpetua sine cura vicaria in ecclesia Slesvicensi, per liberam
resignationem Marquardi Rutze per eum seu suum legitimum
procuratorem coram notario publico et testibus in partibus
sponte factam vacante [fructus 4 mr.j, dignemini providere. Con-
cessum in presentia pape. Jo. Vasionensis. Datum Rome 13. kal.
junii anno 3.
Suppl. 698 fol. 93 v.
2604. 25. Maj 1474.
Pavens Kammermester, Latinus de Ursinis, befaler Skatmesteren, Biskop
Thomas Vincenzi i Terni, at betale Regningen paa den gyldne Rose, Paven havde
givet Kong Christiern.
Latinus etc. [episcopus Tusculanus cardinalis de Vrsinis
pape camerarius]. Paternitati vestre harum serie mandamus, ul
Thome episcopo Interamnensi pape generali thesaurario etc. per
manus spectabilium virorum Laurentii et Juliani de Medicis etc.
pecuniarum camere apostolice depositariorum et de pecuniis
dicte camere solvi faciatis honorabilibus viris magistro Petro de
Senis et Jeronimo de Sutrio aurifabris infrascriptas florenorum
summas ex causis infrascriptis, . videlicet primo pro una libra et
11 unciis ac den. 12 auri 21 caratorum cum uno quarto, quem (!)
posuerunt in rosa pontificali presentis anni, quam fecerunt, du-
catos auri papales 163 et baiocchos 12, qui valent de camera
fl. 174 bol. 33. — Item pro chalo dicti auri ad rationem 2 den.
pro qualibet uncia, videlicet pro uncia una et den. 23, duc. pa-
pales 14 bol. 13, qui valent de camera fl. 15 bol. 11. — Item
pro uno saphiro et una perla positis in dicta rosa duc. papales
29, qui valent de camera fl. 31 bol. 1. — Item pro laboralura
dicte rose et totius dicti operis factura duc. papales 32, qui va-
94 SIXTUS IV.
leni de camera fl. 33 bol. 16. — Constituentes in toto 11. de ca-
mera 254 bol. 61, quos etc. Datum Rome 1474 die 25. maji
pontificatus anno 3.
L[atinus] cardinalis de Ursinis etc. manu propria.
Gaspar Blondus.
Thesaurario. P. v. harum serie mandamus, ut per manus
depositarii pecuniarum camere apostolice et de pecuniis dicte
camere solvi faciatis.
Div. Cam. 38 fol. 166 v; ogsaa i Mandata cameralia 1472—76 fol. 81 (Ar-
chivio di Stato). De sidste to Linjer kun det sidste Sted.
2605. 27. Maj 1474.
Subdiakonen Jens Vilhelmsen (?) fra Slesvig Stift faar Dispensation til,
skent kun 23 Aar, at modtage og beholde et hvilketsomhelst Beneficium, ogsaa
en Sognekirke.
Supplicat Johannes Wilienis subdiaconus Slesvicensis dioce-
sis, in vicesimo tertio sue etatis anno constitutus vel circa, qua-
tenus secum, ut non obstante defectu dicte etatis, quem patitur
in illo anno constitutus, quodcunque beneficium cum cura, etiam
si parrochialis ecclesia fuerit, si sibi apostolica, ordinaria aut
alia quavis auctoritate conferatur, recipere et retinere libere va-
leat, dispensare dignemini. Concessum in presentia pape. Jo.
Vasionensis. Datum Rome 6. kal. junii anno 3.
Suppl. 699 fol. 105 v.
2606. 6. Juni 1474.
Paven giver efter Kong Ghristierns Ben Atlad til dem, der paa bestemte
Dage besoger Klosterkirken i Maribo.
Universis Christi fidelibus presentes litteras inspecturis. Licet
is [etc.]. Cum itaque nonnulli predecessores nostri, ut ecclesia
monasterii ss. Marie et Brigitte opidi Mariebo ordinis s. Augu-
stini, s. Salvatoris nuncupati, Otloniensis diocesis, in quo viget
observantia regularis, congruis honoribus frequentaretur, omni-
bus vere penitentibus et confessis, qui ecclesiam predictam certis
festivitatibus et diebus devote visitaverint annuatim, omnes in-
dulgentias ac peccatorum remissiones ad instar s. Petri ad vin-
cula de Urbe concesserunt et eam illis dotaverunl, ac, sicut
relatione Cristierni Dacie Svecie et Norvegie regis didicimus,
ante biennium diclum opidum fere cum mullis ipsius monaslerii
structuris et edificiis miserabiliter igne concrematum fuerit, nos,
cupientes, ut ecclesia ipsius monasterium [o: -riij congruis hono-
sixtus iv. 95
ribus frequentelur, ac idem monasterium in suis structuris huius-
modi reparetur et conservetur . . ., omnibus vere penitentihus et
confessis, qui in dicti [o: dictarumj sancti [o: sanctarum] et aliis
quihusvis festivitatihus ac diebus ecclesiam dicti monasterii de-
vote visitaverint annuatim . . . ., similes indulgentias et peccatorum
remissiones, dummodo plenarie non sint, quas illi, qui dictam
ecclesiam s. Petri visitant, quomodolihet consequuntur, et ad
instar illarum singulis festivitatibus et diebus predictis eidem
ecclesie s. Petri concessis tenore presentium elargimur conces-
sasque indulgentias et remissiones huiusmodi innovamus, pre-
sentibus perpetuis futuris temporibus duraturis. Volumus autem
[etc. som Nr. 860]. Datum Rome 8. id. junii anno 3.
LXXXX. A. de Urbino.
Reg. Vat. 665 fol. 421 ; ogsaa Supplik (Fiat, dummodo non sint plenarie. F.)
i Suppl. 699 fol. 96. — En anden Afskrift i Vadstena Klosters Brevbog A 23
fol. 129.
2607. 6. Juni 1474.
Kong Christiern faar tilstaaet 1) Aflad til dem, der paa bestemte Dage
besoger Vor Frue Sognekirke i Lykaa i Lunde Stift, som han har ophygget af
Sten, ligesom han har anlagt en By og Borg der, hvor der for kun levede et
Par Fiskere; 2) en lignende Aflad til dem, der besoger St. Clarse Kapel i Turke
i Lunde Stift, der for var uhehoet, men hvortil der nu strommer mange Men-
nesker, efter at der er fundet et undergorende Alahasterhillede af St. Clara ;
3) til sin Raad, Ridderen Eggert Krummedige fra Lunde Stift og dennes
Hustru Bevilling af Rejsealter, hvor der maa holdes Gudstjeneste for Dag, og
Tilladelse til at holde Gudstjeneste under Interdikt og til at spise Smor m. m.
i Fastetiden.
In loco Lukka (I)ipl. dioc. Lund. IV, Nr. 221). Fiat . . . F.
Datum Rome 8. id. junii anno 3.
Suppl. 699 fol. 96.
2608. 23. Juni 1474.
Paven tilstaar efter Kong Christierns Ansogning Klerken Georgius Schiitte
fra Naumburg Stift, tidligere Sognepnest i Rendsborg, en aarlig Pension af
denne Kirke (jfr. Nr. 2601).
Georgio Schutte clerico Nuemhurgensis diocesis. Vite ac
morum honestas [etc.]. Cum itaque, sicut exhihita nohis nuper
pro parte tua petitio continebat, postquam olim, parrochiali ec-
clesia in Rendensborch Bremensis diocesis, que de jure patro-
natus regine Dacie pro tempore existentis existit, per liberam
resignationem tuam de illa, quam tunc obtinebas, in manibus
Nicolai Huge cantoris ecclesie b. Marie Hamburgensis dicte dio-
cesis, cui Johannes Roden prepositus dicte ecclesie b. Marie,
96 sixtus iv.
cuni ad prepositum ipsius ecclesie b. Marie pro tempore existen-
tem ipsius parrochialis ecclesie resignationis admissio ac ad illam
. . institutio persone idonee de antiqua et approbata hactenusque
pacifice observata consuetudine pertineat, in hac parte commi-
serat vices suas, . . sponte factam et per ipsum Nicolaum auctori-
tate ordinaria admissam vacante, Dorothea regina Dacie, vera pa-
trona dicte parrochialis ecclesie, existens in pacifica possessione
vel quasi juris presentandi personam idoneam ad illam, dum pro
tempore vacat, Martinum Smyd clericum dicte diocesis ad illam
prefato Nicolao infra tempus legitimum presentaverat, idem Nico-
laus vigore commissionis sibi facte predicte dictum Martinum ad
presentationem huiusmodi in rectorem eiusdem ecclesie institu-
erat, ipseque Martinus presentationis et institutionis predictarum
vigore dicte parrochialis ecclesie possessionem pacifice extiterat1)
assecutus, nos, volentes tibi, asserenti, quod etiam prefatus Ni-
colaus tibi pensionem annuam 20 mr. Lubicensium, que 2 mr.
arg. constituunt, super fructibus dicte parrochialis ecclesie tibi
per eundem Martinum et successores suos . . annis singulis integre
persolvendam, de consensu ipsius Martini reservavit, licet de
facto, ne propter resignationem huiusmodi nimium dispendium
patiaris, de alicuius subventionis auxilio providere necnon con-
sideratione Cristierni Dacie regis, pro te dilecto suo nobis super
hoc supplicantis, specialem gratiam facere . . ., eandem pensi-
onem annuam 20 mr. Lubicensium, que 2 mr. arg. constituunt,
ut prefertur, super fructibus dicte ecclesie, [fructus 8 mr. arg.],
tibi, quoad vixeris, vel procuratori tuo . . . per ipsum Mar-
linum, cuius ad id per Conradum Kranntz clericum Frisingen-
sis diocesis procuratorem suum . . . expressus accedit assensus,
et successores suos . . in festivitate s. Michaelis mensis sepl.
in civitate Lubicensi annis singulis integre persolvendam, reser-
vamus . . . ., volentes, quod quisquis ex Marlino et successoribus
prefatis, qui in eadem festivitate vel saltem infra triginta dies
extuhc immediate sequentes eandem pensionem tibi non per-
solverit cum effectu, lapsis diebus eisdem excommunicationis
sententiam incurrat, a qua, donec tibi vel eidem procuratori
tuo de pensione tibi tunc debita huiusmodi integre satisfaclum
seu alias tecum vel cum dicto procuratore tuo super hoc amica-
biliter concordatum fuerit, preterquam in mortis articulo con-
slitutus absolutionis bcneficium nequil obtineri, si vero per sex
') Cod. extiterff
SIXTLS IV 97
menses dictos triginta dies immediate sequentes sententiam ip-
sam animo, quod absjt, sustinuerit indurato, extunc mensibus
elapsis eisdem prefata parrochiali ecclesia perpetuo privatus ex-
istat, illaque vacare censeatur eo ipso. Datum Home 9. kal.
julii anno 3.
[Simili modo] Bremensis et Lubicensis prepositis ac Hen-
rico Estel canonico eiusdem Bremensis ecclesiarum.
P. XII. X. de Varris.
Reg. Lat. 734 fol. 253. Ogsaa samtidig Afskrift paa Papir i et Ekseku-
tionsbrev fra Kanniken Henricus Estel i Bremen, dat. Home 24. Aug. 1474 (Re-
gistrant 90 pag. 172—73, Nr. 86 i Rigsarkivet).
2609. 1. Juli 1474.
Paven fordommer i skarpe Udtryk det Aagerva?sen, der drives baade af
(iejstlige og Verdslige i Hertugdommerne Slesvig og Holsten, kasserer og loser
alle Eder, Lofter og Kontrakter om Laan, der strider imod Kirkens Regler, og
truer enhver gejstlig Kreditor, der ikke lader sig noje med Kapitalens Erstat-
ning af Pantets Indtajgter, med det hojeste Band og Embedsfortabelse samt til-
fojer lignende hoje StrafTe for de verdslige Herrers Vedkommende.
Ad perpetuam rei memoriam. Ab eo, qui humani generis
sumens effigiem (Dipl. Chr. I, 306—10; Reg.*7196). Datum Rome
kal. julii anno 3.
Orig. med Bulle i Silkesnor i Gem. Archiv I, 4 (R. A.).
2610. 18. Juli 1474.
Klerken Johan Embeke fra Liibeck Stift faar paa Kong Christierns Bon
Kanonikat og Pra?bende i Hamburg; Klerken Envald Sovenbroder fra Bremen
Stift faar et evigt Vikariat i Liibeck.
Nuper canonicatu et prebenda ecclesie b. Marie Hamburgen-
sis Bremensis diocesis, qui de jure patronatus serenissimi regis
Dacie etc. ratione comitatus Holtsacie etc. existunt, per obitum
Johannis Aneueld vacantibus, idem rex ad illos Johannem Em-
beck clericum Lubicensem ordinario loci infra tempus legitimum
presentavit, institutione et possessione subsecutis. Cum autem
prefatus Johannes Embeck dubitet presentationem et instituti-
onem huiusmodi viribus non subsistere, supplicat, quatenus sibi
de ipsis canonicatu et prebenda [fructus 4 mr.j provideri man-
dare dignemini.
Nuper perpetua vicaria in ecclesia Lubicensi per obitum
eiusdem Johannes Aneueld vacante, E[n]waldus Seuenbroder cle-
ricus Bremensis diocesis illam vigore gratie expectative sibi per
s. v. concesse infra tempus legitimum acceptavit, obtinens sibi
de illa provideri, possessione forsan subsecuta. Cum autem du-
Acta pontificum Danica IV. 7
98 sixtus iv.
bitet acceptationem et provisionem predictas viribus non sub-
sistere, supplicat dictus Enwaldus, quatenus sibi de ipsa vicaria
[fructus 4 mr.] cum omnibus clausulis ac vacationum modis in
preinserta supplicatione contentis provideri mandare dignemini.
Concessum in presentia pape. Jo. Vasionensis. Datum Rome
15. kal. aug. anno 3.
Suppl. 702 fol. 115 v.
2611. 23. Aug. 1474.
Optegnelse om, at Georgius Sehiitte fritages for at betale Annater af sin
Pension af Sognekirken i Rendsborg (jfr. Nr. 2608).
[1474] Die 23. [mensis] aug. unum par bullarum pro Geor-
gio Schutte clerico Nuemburgensis diocesis super pensione annua
20 libr. Lubicensium, que 2 mr. arg. constituunt, eidem assig-
nata super fructibus parrochialis ecclesie in Rendesborch Bre-
mensis diocesis, que de jure patronatus regine Dacie existit.
Patet per bullas sub data Rome 9. kal. julii anno 3. Restitutum
de mandato, quia est provisum de dicta ecclesia auctoritate or-
dinaria.
Annate 1474 fol. 233 v (Archivio di Stato).
2612. 31. Aug. 1474.
Paven stadfaester de Privilegier, som Eugenius IV og Glemens IV havde til-
staaet Franciskanerordenen, hvoraf han selv havde vaeret Medlem, udvider dem
med flere nye og fortolker en Del omtvistede Punkter i aeldre Pavebreve an-
gaaende Ordenen.
Ad futuram rei memoriam. Regimini universalis ecclesie
(Wadding, Annales Minorum XIV, 99—111; Dipl. Norv. X, 190-
199). Datum Rome pridie kal. sept. anno 4.
Afskrift i [Nic. Jordanis Kopibog og derefter i] Barth. D, 205—06, 223—38.
2613. 6. Okt. 1474.
Ludolfus Varecker, evig Vikar i Lubeck. faar Kanonikat og Pnebende samt
Kantoriet i Haderslev og Sognekirkerne i Taps, Vonsild og 0dis.
Supplicat Ludolphus Verecker perpetuus vicarius in ecclesia
s. Petri Lubicensi, quatenus sibi de cantoria ac canonicatu et
prebenda ecclesie Hadersleuensis Slesvicensis diocesis, que can-
loria in dicla ecclesia curata et electiva ac dignitas principalis
exislit, necnon de parrochialibus ecclesiis Tab, Odensul et Vr
dicte diocesis invicem unitis, [cantorie ac canonicatus et pre-
bende fructus .'* mr. necnon dictarum parroehialium ecelesiamm
SIXTUS iv. 99
unitarum etiam 3 mr.], per ohituin Petri Laurentii vacantibus,
provideri mandare, necnon secum, ut huiusmodi cantoriam cum
dictis parrochialihus ecclesiis unitis insimul, quoad vixerit, lihere
retinere valeat, dispensare dignemini. Concessiun in presentia
pape. Jo. Vasionensis. Datum Rome pridie non. oct. anno 4.
Suppl. 716 fol. 175 v.
2614. 15. Okt. 1474.
Klerken Johan Breyde fra Slesvig Stift, soin er Klerk ved Supplikkontoret,
faar Kanonikater og Pnebender i Hildesheim og Magdeburg.
Supplicat Johannes Breyde clericus Slesvicensis diocesis, ex
utroque parente de militari genere procreatus, in registro sup-
plicationum s. v. clericus, quatenus sibi de canonicatu et pre-
henda ecclesie Hildesemensis [fructus 4 mr.] ac canonicatu et
prebenda ecclesie Magdeburgensis [fructus 4 mr.] per obitum
Leuini [de Relthem] vacantibus providere dignemini. Conces-
sum in presentia pape. Jo. Vasionensis. Et quod maior valor . .
in cancellaria exprimi possit. Datum Rome id. oct. anno 4.
Suppl. 711 fol. 216.
2615. 23. Dec. 1474.
Klerken Jens Nielsen fra Roskilde Stift faar Kanonikat og Pra^bende i
Roskilde.
Nuper vacantibus canonicatu et prebenda ecclesie Roskil-
densis per obitum Jacobi Laurentii, Johannes Nicolai clericus
eiusdem diocesis eosdem canonicatum et prebendam vigore
gratie sue expectative per s. v. sibi facte acceptavit et de eis-
dem sibi provideri obtinuit, possessione, ut creditur, desuper
minime subsecuta. Dubitat tamen acceptationem et provisionem
huiusmodi et omnia inde ' secuta viribus non subsistere. Sup-
plicat igitur, quatenus, acceptationem et provisionem et omnia
inde secuta huiusmodi rata et grata habentes et ea etc, de
dictis canonicatu et prebenda [fructus 4 mr.] eidem oratori de
novo providere seu in forma nove provisionis, simplicis impe-
trationis, gratie si nulli sive si neutri, prout oratori magis vide-
bitur expedire, providere . . dignemini. Concessum in presentia
pape. Jo. Vasionensis. Datum Rome 10. kal. jan. anno 4.
Suppl. 706 fol. 83.
2616. 29. Dec. 1474.
Kardinalerne Angelus (de Capranica), Oliverius (Caraffa), Philippus (de Le-
vis), Antonius Jacobus (Venier) og Johannes Michael (de Michaelis) giver efter
7*
100 SIXTUS IV.
Ansogning af .lens Eggertsen, Sognepraest i Lumbv i Odense Stift, Aflad til dem,
der paa bestemte Dage besoger den inevnte Kirke; Brevet gselder for al Fremtid.
Angelus episcopus Penestrinus, Oliuerius tituli s.Eusebii, Phi-
lippus tituli ss. Petri et Marcellini, Antonius Jaeobus tituli s.Viti
presbiteri1), Johannes Michael tituli s. Angeli diaconus cardinales
universis Christi tidelibus presentes litteras inspecturis, visuris,
lecturis pariter et audituris. Splendor paterne glorie (Rordam,
Monumenta 2. R. II, 536—38; Reg. 4-5702)). Datum Rome in
domibus nostris anno 1475 indictione 8 die vero 29. dec. pon-
tificatus anno 4.
Orig. paa Perg. med [5] Segl i Fyens Bispearkiv (B. A .).
2617. 18. Jan. 1475.
Klerken Gregers Sorensen fra Odense Stift faar Sognekirken i Agerskov (?),
som Indehaveren Peder Tostesen havde forbrudt.
Cum quidam iniquitatis filius Petrus Tostonis, qui pro rec-
tore parrochialis ecclesie s. Dionisii in de Gerescola Ripensis
diocesis se gerit, dei timore postposito ac sue salutis immemor,
quendam Nicolaum, tunc familiarem abbatis Loci dei ordinis
s. Bernardi Ripensis diocesis, suis propriis manibus, nulla legi-
tima causa subsistente, interfecerit et propterea se indignum ad
huiusmodi parrochialem ecclesiam et alia beneficia obtinenda
reddiderit, veniatque propterea illa merito privandus, idcirco
supplicat Gregorius Seuerini clericus Ottoniensis diocesis, qua-
tenus dignemini alicui probo viro in partibus mandare, ut se
de premissis informet et, si per informationem huiusmodi pre-
missa vera esse reppererit, eundem Petrum Tostonis auctoritate
apostolica dicta parrochiali ecclesia privet amoveatque ipsum ab
eadem et post privationem et amotionem huiusmodi de eadem
parrochiali ecclesia [fructus 2 mr.] prefato oratori . . prefata auc-
toritate provideat illamque sibi conferat. Concessum in presentia
pape in forma juris. Jo. Vasionensis. Datum Rome 15. kal. febr.
anno 4.
Suppl. 707 fol. 150 v.
2618. 20. Jan. 1475.
Pnesten .lens Madsen (Brun) fra Odense faar Kanonikat og Pnebende i
Kobenhavn.
Alias certis canonicatu ct prebenda ecclesie b. Marie virginis
Haffnensis Roskildensis diocesis per obitum Detlewii Ranzo [va-
') Kardinaltitelen var korrekt ss. Viti et Modesti eardinalis diaconus.
') Her med den sikkert Utigtige Dato 24. Dec. 1475. Hvis Indiktionen
regnes fira '-!.">. Dec., stemmer Aaret overeas med Paveaaret og Indiktionen 8.
LI3RARY
V. i
SIXTUS IV. 101
cantibusj, Johannes Mathei presbiter Ottoniensis iilos vigore gra-
tie expectative sibi alias a s. v. concesse per proeuralorem in
partibus acceptavit et de illis sil)i provideri obtinuit, possessione
subsecuta. Cuni autem dictus Johannes dubitet acceptationem
et provisionem, possessionis adeptionem ac inde secuta quecun-
que viribus non subsistere, supplicat igitur, quatenus sibi de
dictis canonicatu et prebenda [fructus 4 mr.] de novo providere . .
dignemini. Concessum in presentia pape. Jo. Vasionensis. Da-
tum Rome 13. kal. febr. anno 4.
Snppl. 707 fol. 242 v.
2619. 8. Febr. 1475.
Optegnelse om en ludbetaling til Kammeret af Penge, indsamlede i Dan-
mark at* Marinus de Fregeno.
[1475 mensis febr.] Dicta die [o: 8.] habuit similiter thesau-
rarius a Marino de Fregeno nuntio et colleclore in Dacia etc.
fl. 365 ex dicta collecloria exactos per manus de Franzettis
Die 8. habuit similiter thesaurarius a Marino de Fregeno in
regno Dacie nuntio et collectore 11. similes 127 et bolendinos 37,
in renensibus 170, exactos in dicto regno, per manus Gregorii
sui servitoris.
Introitus et Kxitns 490 fol. 45 v, 46; trykt Dipl. Norv. XVII. 580—81.
2620. 1. Marts 1475.
Kanniken Didrik Stoveman fra Liibeek faar Kantoriet i Slesvig, hvorom
han havde fort Proces ved Kurien med Envald Sovenbroder.
Dudum lite pendente in Romana curia inter Theodericum
Staueman canonicum ecclesie Lubicensis reum et possessorem
et quendam Enwaldum Souenbroder actorem [o: assertum] cle-
ricum actorem de cantoria in ecclesia Slesvicensi, vacante tunc
per obitum Johannis Weghener, rebusque aliis in actis latius
deductis in prima instantia coram Fantino de Valle vestri sacri
palatii causarum auditore, tandem idem Fantinus auditor simi-
liter (!) taliter qualiter procedens diffinitivam sententiam cum
expensarum condempnatione et fructuum pro ipso Enwaldo et
contra prefatum oratorem tulit et promulgavit, a qua appellato
causaque appellationis huiusmodi Nicolao de Edam commissa
et coram eodem ad omnium terminorum observantiam processo,
lite huiusmodi sic indecisa pendente, dictus Enwaldus preposi-
turam in Barthizuzel, que in ecclesia eadem Slesvicensi dignitas,
licet in collegiata Hadersleuensi principalis curala dicitur, existit
102 SIXTUS IV.
pacifice assecutus, et propterea juri, si quod ipsi Enwaldo ante
huiusmodi assecutionem in cantoria competebat, resignasse
videtur de jure. Ne igitur novus collitigans ipsi oratori consti-
tuatur, supplicat dictus Theodericus, quatenus ipsum in omni
jure, si quod ipsi Enwaldo ante huiusmodi assecutionem com-
petebat, ac litis et cause prosecutione surrogare . . dictumque
jus seu ipsam cantoriam, etiam si inibi dignitas curata et elec-
tiva fuerit [fructus 6 mr.], sive premisso sive alias quovis modo
vacet seu ex eo, quod dictus quondam Johannes Weghener col-
lector sive subcollector fructuum camere apostolice fuisse dicitur,
eidem Theoderico in forma gratie si neutri, nove provisionis aut
surrogationis. prout melius sibi expediat, providere dignemini.
Concessum in presentia pape. Jo. Vasionensis. Datum Rome
kal. martii anno 4.
Suppl. 708 fol. 191.
2621. 3. Marts 1475.
Optegnelse om. at Pavcn udnaevner Kanniken i Odense Karl (Ronnov) til
Biskop sammesteds.
[1475] Eadem die et consistorio [o: 3. mensis martii) idem
sanctissimus dominus noster in consistorio secreto ad relationem
domini Mantuani providit ecclesie Ottoniensi de persona Caroli
canonici dicte ecclesie, vacanti per obitum Magni extra Roma-
nam curiam defuncti.
Oblig. 83 fol. 36.
2622. 3. Marts 1475.
Faven udnaevner Karl Ronnov til Biskop i Odense og giver ham Lov til
at lade sig indvie af en hvilkensomhelst Biskop.
Carolus Ronnon(!) fit episcopus Ottoniensis per obitiun. Munus.
Uddrag i Indice 333 og af Garampi efter Reg. Lat. Sixti IV anno .") lib. 4
fol. 257 og 259 (tahte).
2623. 3. Marts 1475.
Paven giver Lundekanniken Karl Ronnov Dispcnsation til, skont han kun
er 29 Aar gammel, at lade sig indvie til Biskop i Odense.
Carolo Ronnou canonico Lundensi. Supereminens largitas
[etc.]. Cum itaque nos hodie ecclesie Ottoniensi ordinis s. Bene-
dicti, pastoris ad presens regimine destitute, de persona tua pro-
videre inlendamus, nos, sperantes, quod tu propler grandia vir-
tutum dona, quibus circumfultus exislis, el alia tibi affutura
SIXTUS IV. 103
suffragia eidem ecclesie esse poteris multipliciter fructuosus,
tecum, qui in tricesimo lue etatis anno constitutus ac illum in
brevi completurus existis, ut curam el administrationem dicte
ecclesie recipere illasque in spiritualihus et temporalibus exercere
necnon munus consecrationis suscipere libere valeas, defectu
etatis premisse, quem pateris, nequaquam obstante, tenore pre-
sentium dispensamus. Datum Home 5. non. martii anno 4.
A. XX. de Petra.
Reg. Lat. 74.") fol. 224 v.
2624. 8. Marts 1475.
Kong Christiern faar bevilget. at Hertug Balthasar af Meeklenburg, som
var postuleret af Kapitlet i Sehwerin til Administrator af Bispedommet, maa
faa 2 Aars Udsaettelse med at lade sig indvie, for at han inden denne Tids
Forlob kan faa Arvefolgen sikret.
Dudum s. v. Zwerinensi [ecclesie] tunc pastoris solatio de-
stitute Balthasarem ducem Magnopolensem, Sclauie inferioris
principem, comitem Zwerinensem etc, in minoribus dumtaxat
ordinibus et in vigesimo secundo sue etatis anno constitutum,
de consilio cardinalium ac consideratione Cristierni regis Daeic.
tunc apud sedem peregrinationis causa constituti, administra-
torem in spiritualibus et temporalibus deputavit, ac voluil
inter alia, quod idem administrator infra annum a data litte-
rarum s. v. super hoc confectarum sacros subdiaconatus et
diaconatus ordines suscipere et in vigesimo septimo sue etatis
anno munus consecrationis sibi impendi facere teneretur, alio-
quin administratio ipsius ecclesie sibi foret penitus interdicta.
Cum autem prefatus administrator, qui, ut ecclesiam ipsam,
prochdolor calamitatibus et indigentiis suppressam et in illi[u]s
bonis non mediocriter destitutam, relevaret et ad recuperati-
onem faciendam adjuvaret, per capitulum ipsius ecclesie nemine
discrepante postulatus fuit, relevationi ipsius ecclesie ac bono-
rum recuperationi ope et auxilio magnatorum et nobilium do-
miniorum et terrarum suarum modo, quo potest ad presens,
meliori intendat, et iidem magnati et nobiles, dubitantes huius-
modi terras et dominia absque heredibus posse remanere, quod
administrator prefatus dictos ordines adhuc suscipiat, quamvis
ipse ad hoc satis inclinatus esset, omnino reclament, ac prop-
terea certisque aliis causis . . ., [secum]1) ut usque ad quinquen-
nium, infra quod concedente domino aliquam prolem, que in
') add. Gz.
104 SIXTUS IV.
lerris et dominiis succedere possit, per semen suum procuraturum
sperat, ad ordines sacros predictos transcendere illosque suscipere
non teneatur, per sedem apostolicam dispensari desideret, et ca-
pitulum huiusmodi, attentis premissis, et quod ipse Balthasar in
spiritualihus et temporalihus absque eo, quod in dictis sacris
ordinihus constitutus existat, administrare possit, pro dispensa-
tione dicti quinquennii obtinenda suum prebuerint assensum, sup-
plicat idem rex, quatenus, sibi in personam ipsius Balthasaris
administratoris specialem gratiam facientes et ipsi administratori
in premissis oportune consulentes, secum, quod usque ad quin-
quennium a data presentium computandum sacros ordines huius-
modi minime recipere teneatur. priori voluntate huiusmodi non
obstante, dispensare sive illud sihi indulgere dignemini. Con-
cessum ad biennium in presentia pape. Pe. Tirasonensis. Datum
Rome 8. id. martii anno 4.
Suppl. 708 fol. 213 v.
2625. 8. Marts 1475.
Den udvalgte Biskop Karl (Ronnov) lover gennem Provsten Laurens An-
dersen i Tofte og Sogneprsesten Niels Tanskvet i Vestenskov at betale Servispenge.
[1475] Die mercurii 8. [mensis] martii Laurentius Andree
prepositus Tossiensis et Nicolaus Tansquesth rector parrochialis
ecclesie Vestinscof Ottoniensis diocesis procuratores et procura-
torio nomine Caroli electi Ottoniensis obtulerunt camere aposto-
lice et sacro collegio cardinalium pro communi servitio ratione
provisionis sibi de dicta ecclesia Ottoniensi auctoritate aposto-
lica facte per bullas domini Sixti sub data Rome 5. non. martii
anno 4 fl. auri de camera 150, ad quos dicta ecclesia taxata
reperitur, et quinque minuta servitia consueta. Eorundem
etc. . . .
Dicta die de mandato dominorum fuerunt date bulle Phi-
lippo, qui promisit solvere in continenti omnia jura.
Oblig. 84 fol. 212 v.
2626. 8. Marts 1475.
Biskop Karl (Rennov) i Odense betaler Servispenge til det pavelige Kammer.
Universis etc. ut supra [Latinus etc.], quod Carolus episco-
pus Ottoniensis pro communi servitio dicte ecclesie, pro quo
eral in camera obligatus etc, fl. auri de camera 75 Thome etc.
episcopo [nteramnensi] thesaurario necnon pro solutione totali
unius minuti servitii etc. debili 11. similes 5 sol. 17 den. 10 nec-
SIXTUS IV. 105
non pro totali solutionc triuin ininntorum servitiorum familia-
rium [p: -ribus] et officialium [o: -libus] pape dehitorum, pro
quibus etc. obligatus, 11. similes 16 sol. 3 den. (5 dicte monete etci
per manus Johannis Breide clerici in registro supplicationum
solvi fecit etc. cum effectu. De quibus quidem etc. In quorum
etc. Datum Rome in camere apostolica die 8. mensis martii
anno 4. 11. 1 gr. 2.
Div. Sixti IV (Quietantie) 1471— 84 fol. 41 b. v. (Archivio di Stato).
[1475] Die 8. [mensis martiij dictus thesaurarius habuit a
Carolo electo Ottoniensi il. 75 pro communi dicte ecclesie Otlo-
niensis per manus Laurentii Andree.
Introitus et Exitus 490 fol. 50.
2627. 8. Marts 1475.
Biskop Karl (Ronnov) i Odense betaler Servispenge til Kardinalkollegiet.
Bartholomeus etc, quod . . Carolus episcopus Oltoniensis pro
totali solutione suorum communis et minuti servitiorum, in qui-
bus etc, ac termino etc ratione etc fl. auri de camera 80 sol.
18 nobis etc per manus honorabilium virorum Laurentii et Ju-
liani de Medicis et sociorum suorum curiam Romanam sequen-
tium die date presentium solvi fecit realiter et cum elYeetu. De
quibus etc In quorum etc Datum Rome 8. [mensisl martii
anno ut supra [o: 4]. 11. 1 gr. 2.
Quietantie 1409 — 79 fol. 134 v (Arehivio di Stato).
2628. 29. Marts 1475.
Ridderen Erik Akselsen (Thott) faar bekraeftet Stiftelsen af ct Hospital for
Spedalske i Viborg i Finland.
Cum Ericus Absolonis miles de Lagn[oe], castellanus castri
Wiborgensis Aboensis diocesis, unus ex maioribus consiliariis
regni Svecie, pestiferum et contagiosum morbum illum, qui lepra
communiter appellatur, in partibus illis, ubi dominium obtinet
temporale, propter nimiam frequentiam, quam habent ipsi le-
prosi cum certis hominibus conversando, adeo ingrossari vidisset,
ut, nisi oportuno remedio provideretur, posset tota patria illa,
ut verisimiliter creditur, hoc morbo respergi, nec aliquod hospi-
tale pro huiusmodi recolligendis infirmis in decem dietis legali-
bus ab illa domo fundatum existit, volens igitur ipse orator
publice hominum utilitati succurrere et sue suorumque progeni-
torum animarum providere saluti diemque ultionis extreme pie-
106 SIXTUS IV.
tatis operibus prevenire quandam domum ad usum leprosorum
huiusmodi prope et extra muros opidi Wiborgensis dicte Abo-
ensis diocesis unacum quadam solempni capella, in qua sex
presbiteros ipsius capelle capellanos instituere proponit, cum suf-
ficientibus redditibus ex bonis suis propriis immobilibus, vide-
licet pluribus prediis et aliis possessionibus, erexit et fundavit,
volens etiam, accedente eorum consensu, quorum interest, ut
coloni et reddituarii, qui possessiones et predia huiusmodi pro
tempore obtinent, in decimis predialibus universaliter omnes, et
qui infra limites parrochie, in qua ipsa domus sita esse dinosci-
tur, resident, tam in predialibus quam personalibus rectori dicte
capelle et nulli alteri respondere debeant et teneantur, ipsique
sic residentes in ea capella dicte domus percipere debeant eccle-
siastica sacramenta et inibi possint, si velint, ecclesiasticam eli-
gere sepulturam. Quare supplicat s. v. idem orator, quatenus
more pii patris dictis erectioni, fundationi et donationi robur
adjicere dignemini apostolice flrmitatis, confirmantes . . . erecti-
onem, fundationem et donationem ac voluntatem predictas ,
inhibentes locorum ordinariis pro tempore existentibus et qui-
buscumque aliis, quacunque prefulgeant dignitate, sub penis, sen-
tentiis et censuris ecclesiasticis, ne ullo umquam tempore futuro
quacunque necessitate urgente presumant . . aliqua bona, posses-
siones et jura ipsius domus distrahere, vendere, alienare vel
diminuere quocunque ingenio vel colore . . Concessum de confir-
matione sine prejudicio in presentia pape. Pe. Tirasonensis.
Et quod committatur archiepiscopo metropolitano illius pro-
vincie et aliis, de quibus videbitur, attento quod non sit aliquis
in diocesi Aboensi, qui recipere possit delegationem sedis apo-
stolice. Datum Rome 4. kal. aprilis anno 4.
Suppl. 709 fol. 171 v.
2629. 29. Marts 1475.
Faven befaler ^Erkebiskoppen i Upsala at beknefte Erik Akselsen (Thott)s
Indstiftelse af et Spedalskhedshospital i Viborg i Finland.
Archiepiscopo Vpsalensi. Hiis, que pro divini cultus [etc.].
Exhibita siquidem nobis nuper pro parte nobilis viri Erici Ab-
solonis militis, castellani castri Wiborgensis Aboensis diocesis,
petitio continebat, quod, cum alias ipse pestiferum et conta-
giosum morbum lepre in partibus illis, ubi dominium obtinct
temporale, adeo augeri vidisset, ut, nisi oporluno remedio pro-
videretur, posset tota patria illa, ut verisimiliter creditur, illo
SIXTUS IV. 107
morbo respergi, nee aliquod hospitale pro huiusmodi recolligen-
dis infirmis in decem dietis legalibus ab illa domo fundatum
erat, ipse, volens publice huiusmodi utilitati succurrere ac sue
suorumque progenitoruni animarum providere saluti diemque
ultionis extreme pietatis operibus prevenire, quandam domum
ad usum leprosorum huiusmodi prope et extra muros dicti castri
una cuin quadam solemni capella, in qua sex presbiteros ipsius
capelle capellanos instituere proponit, cum sufficientibus reddi-
tibus ex bonis suis propriis immobilibus, videlicet pluribus prediis
et aliis possessionibus, erexit et fundavit, volens etiam, accedente
eorum, quorum interest, consensu, ut coloni et reddituarii, qui
possessiones et predia huiusmodi pro tempore obtinerent, in
decimis predialibus universaliter, qui vero infra limites par-
rochie parrochialis ecclesie, in qua domus ipsa sita est, reside-
rent, tam in predialibus quam personalibus rectori dicte capelle
et nulli alteri respondere tenerentur, ipsique residentes in dicta
capella ecclesiastica sacramenta percipere deberent et inibi, si
vellent, ecclesiasticam sepulturam eligere possent. Quare pro
parte dicti Erici nobis fuit supplicatum, ut erectioni, fundationi
et voluntati prefatis pro illarum subsistentia tirmiori robur apo-
stolice confirmationis adjicere . . dignaremur. Nos itaque, de pre-
missis certam notitiam non habentes, fraternitati tue mandamus,
quatinus, si et postquam de erectione, fundatione et voluntate
predictis tibi legittime constiterit, illas auctoritate nostra sine
tamen alicuius prejudicio confirmes Datum Rome 4. kal.
aprilis anno 4.
x
X
X
X
L. Dipl. efter Jon Hakansens bok; ogsaa Reg. Vat. 678 fol. 491.
2630. 5. April 1475.
Praesten Jens Madsen (Brun) fra Odense Stift faar motu proprio tilstaaet
de samme Privilegier, som Pavens »familiares continui commensales in quodam
cancellarie apostolice libro . . descripti«.
Dudum Johanni Mathei de Dacia, presbitero Otloniensis dio-
cesis et in officio nostre sacre penitentiarie confessori jam diu
substituto, gratiam ad duas collationes et totidem beneficia sub
data kal. jan. anno 1 fecimus expectativam, prout in nostris
desuper confectis litteris et processibus inde secutis plenius con-
tinetur. Ut autem idem Johannes celeriorem ex huiusmodi gra-
108 SIXTUS IV.
tia consequatur effectum, igitur motu proprio et ex certa scientia
ipsi Johanni, ut in assecutione beneficii seu beneficiorum vi-
gore huinsmodi sue expectative assequendorum possit omnibus
. . privilegiis, quibus nonnulli familiares nostri continui com-
mensales in quodam cancellarie apostolice libro de mandato
nostro descripti in simili beneficiorum assecutione per eos vigore
expectativarum per nos eis alias concessarum et imposterum
concedendarum assecutorum vel assequendorum hactenus gavisi
sunt et gaudent de presenti seu gaudere imposterum quomodo-
libet poterint, ipse Johannes gaudere pariformiter immediate in
omnibus ad instar eorundem familiarium continuorum commen-
salium absque ulla differentia, sine tamen prejudicio eorundem,
perinde ac si unus dictorum familiarium continuorum commen-
salium in eodem libro descriptus foret, indulgemus. Concessum
in presentia pape. Jo. Vasionensis. Datum Rome non. aprilis
anno 4.
Suppl. 710 fol. 206.
2631. 8. April 1475.
Slesvigkanniken Johan Brejfde fra Slesvig Stift faar Embedet som vice-
dominus i Camin.
Dndum Nicolaus papa V Nicolao Bruckman preposito eccle-
sie b. Marie Colebergensis Caminensis diocesis, litterarum apo-
stolicarum abbreviatori, de dicta prepositura, que inibi dignitas
principalis existit, tunc vacante gratiose providit ac secum, ut
dictam preposituram recipere et cum illa vicedominatum ecclesie
Caminensis, qui inibi dignitas non tamen maior post pontifica-
lem, curata et electiva existit, et de quo tunc vacante apostolica
sibi fuerat auctoritate provisum, et super eo contra diversos suos
adversarios litigando tres sententias diffinitivas reportaverat, et
quem, si illum possideret, ignorabat, si illum pacifice asseque-
retur, per biennium dumtaxat insimul retinere valeret, dispen-
savit, prout in litteris aposlolicis desuper confectis, in qnibns
idem Nicolaus predecessor voluit, quod infra dictum biennium
alterum ex prepositura et vicedominatu, quem seu quam niallel,
pro alio beneficio cum retenta seu retento incompatibili permu-
tare, alioquin dicto elapso biennio illum vel illam ex vicedominatu
et prepositura predictis, quem seu quam prius assecutus foret,
el quam seu quem idem Nicolaus predecessor extunc vacare
decrevit, omnino dimittere teneretur, plenius continetur. Cum au-
tem idem Nicolaus Bruckman huiusmodi vicedominatum primo
assecutus Puerit illumque uria cum dicta prepositura per viginti
SIXTUS IV. 109
unum annos vel circa, citra tamen vigintiduos, absque alia dis-
pensatione apostolica insimul possederit nec alterum, ut teneba-
tur, dimiserit, et propterea ipse vicedominatus per assecutionem
ac ex voluntate Nicolai predecessoris huiusmodi vacet ad presens,
supplicat igitur Johannes Breyde canonicus Slesvicensis, de mi-
litari genere ex utroque parente procreatus ac in registro sup-
plicationum v. s. clericus, quatenus sibi de dicto vicedominatu,
qui inibi dignitas curata existit non tamen maior post pontifi-
calem [fructus 20 mr.], providere dignemini. Concessum in pre-
sentia pape. Jo. Vasionensis. Datum Rome 6. id. aprilis anno 4.
Suppl. 710 fol. 204 v.
2632. 25. April 1475.
^Erkebiskop Jens Brostrup i Lund betaler Servispenge til Kardinalkollegiet.
Bartholomeus etc, quod Johannes archiepiscopus Lundensis
pro parte solutionis suorum communis et minuti servitiorum,
in quibus etc, ac termino etc ratione etc fl. auri de camera
1071 sol. 21 den. 4 nobis etc per manus honorabilium virorum
heredum Thomasii de Spinellis et sociorum suorum curiam Ro-
manam sequentium die date presentium solvi fecit realiter et
cum effectu. Residuum vero et totum id, in quo tenebatur,
idem collegium ex certis causis etc remisit pariter et donavit
pro hac vice dumtaxat. Quod nos etc De quibus etc In quo-
rum etc Datum Rome 25. [mensis] aprilis ut supra [o: anno 4].
fl.6gr.6.
Quietantie 1469—79 fol. 139 (Archivio di Stato). Trykt Dipl. dioc. Lund.
IV, Nr. 243.
2633. 29. April 1475.
iErkebiskop Jens Brostrup i Lund betaler Servispenge til det pavelige
Kammer.
Universis etc Latinus etc, quod Johannes episcopus(!) Lun-
densis hodie pro totali et integra solutione communis servitii
dicte sue ecclesie apostolice camere debiti, pro quo erat in ipsa
camera sub certis sententiis, censuris et penis efficaciter obli-
gatus, fl. auri de camera 1000, Thoma episcopo Interamnensi
sanctissimi domini nostri pape generali thesaurario pro ipsa ca-
mera recipiente, necnon pro simili solutione unius minuti ser-
vitii nobis et clericis camere predicte debiti, pro quo erat simi-
liter obligatus, fl. similes 71 sol. 21 den. 4 et pro simili etiam
solutione trium minutorum servitiorum familiaribus et officiali-
bus sanctissimi domini nostri pape debitorum, pro quibus erat
1 10 SIXTUS IV.
pari modo obligatus, fl. similes 214 sol. 14, predictis elericis
camere nostro et eorum propriis ac dictorum familiarium el
oificialium nominibus recipientibus, per manus honorabilium vi-
rorum heredum Thome de Spinellis mercatorum Florentinorum
Romanam curiam sequentium realiter et cum effectu solvit et
numeravit. De quibus quidem etc. In quorum etc. Datum Rome
in camera apostolica die 29. mensis aprilis anno 4. fl.6 gr. 7.
Div. Sixti IV (Quietantie) 1471—84 fol. 43 v (Archivio di Stato).
[1475] Die 29. [mensis aprilis] habuit thesaurarius a Jo-
hanne episcopo (!) Lundensi fl. 1000 pro communi dicte Lun-
densis ecclesie ad exitum societati de Medicis in una posta du-
catorum 3052 . . .
Introitus et Exitus 490 fol. 69. Trykt Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. 244.
2634. 8. Maj 1475.
Fru Barbara (Brahe) til Bollerup i Lunde Stift, Enke efter Bidderen Stig
Olufsen (Krognos), for Tiden Dronning Dorotheas Ledsagerske i Bom, faar til-
staaet Aflad til dem, der paa bestemte Dage besoger en Del Kirker, Kapeller
og Altre, der er indstiftede af hendes Forseldre, og som hun har Patronatsret til,
nemlig St. Peders Kirke i Bollerup, St. Olufs Kirke i Lunkede, Sognekirkerne i
Brondby og >Sterloff« [o: Ferlov?], St. Botulfs Kirke i Lund, der er brsendt af
Fjenderne, Sognekirkerne i Valby og Ingelstrup, som Fru Barbara agter at
skaenke flere Ejendomme til, St. Arvids Kapel ved Krabberup, St. Gertruds Ka-
pel i Laholm, der er stiftet af hendes Fader Torkil Brahe, der har givet tlere
F/jendomme dertil, St. Mortens Alter i Lunde Domkirke, St. Birgittas i samme
Kirke, St. Annas Alter i Karmeliterklostret i Landskrone, hvortil Fruen har
skamket flere Ejendomme til at opretholde en daglig Messe og en evig bra?n-
dende Lampe, St. Barbaras Alter i Franciskanerklostret i Malmo, St. Brandanus
Alter i Franciskanerklostret i Lund, St. Bernardinus' Alter i Franciskaner-
klostret i Vstad, ved hvilke tre Altre hun har indstiftet tre ugentlige Messer.
og Vor Frue Alter i Halmstad, indstiftet af Torkil Brahc.
Dignetur s. v. infrascriptas petitiones (Dipl. dioc. Lund. IV,
Nr. 246). Fiat de decem pro parrochialibus, de septem pro ca-
pellis et de quinque pro altaribus. F. Et quod perpetuo durenl.
Datum Rome 8. id. maji anno 4.
Suppl. 712 fol. 54.
2635. 8. Maj 1475.
Boskildekanniken ,Iens Andersen og Kong Christierns Kapellan. Jens Madsen
(Brun) fra Hindsgavl optages blandt de pavelige Akolyter.
Supplicat Johannes Andree canonicus Roskildensis, quatenus
sibi specialem gratiam facientes ipsum in vestrum et sedis apo-
stolice accolitum auctoritate apostolica gratiose recipere et ali-
orum v. s. et ipsius sedis accolitorum numero favorabiliter aggre-
SIXTUS IV. 11 1
gare eidemque, ut omnibus privilegiis, quibus vestri et dicte
sedis aceoliti gaudent ac gaudere poterunt quomodolibet in fu-
turum, gaudere valeat, concedere dignemini.
Item similem gratiam facientes in omnibus Jobanni Matbei
de Hintegaules, archipresbitero plebis Colignole, regis Dacie etc.
capellano, Veronensis diocesis. Fiat sine prejudicio. F.
Datum Rome 8. id. maji anno 4.
Suppl. 712 fol. 118.
2636. 8. Maj 1475.
Dronning Dorothea faar bevilget, at hendes Skriftefader, Franciskaner-
nmnken Conradus (iruhen fra Saehsen, maa valfarte til Kristi Grav.
Supplicat Dorothea regina Svecie et Norvegie in personam
Conradi Gruben de Saxonia ordinis fratrum Minorum s. Fran-
cisci, licentiati in theologia et prefate regine confessoris et in
basilica s. Petri etiam confessoris deputati, quatenus ipsum in
s. v. et sedis apostolice capellanum, ita ut omnibus privilegiis,
quibus alii s. v. et sedis apostolice veri capellani gaudent, ipse
quoque gaudere possit, deputare et preficere et eum numero
aliorum cappellanorum vestrorum aggregare necnon etiam, cum
dictus exponens fervore devotionis accensus cupiat sanctissimum
sepulchrum domini nostri Jesu Christi Aisitare et ibidem, si
oportune poterit, perpetuo permanere et deo servire, sibi, ut dic-
tum sepulchrum cum uno socio, quem duxerit eligendum, visi-
tare [possit,] et ibidem permanendi et, donec ibidem permanserit,
confessiones illorum, qui ad dictum sepulcrum se conferent, au-
diendi et illos ab omnibus eorum peccatis et casibus preterquam
sedi apostolice reservatis absolvendi necnon etiam, si continget
ipsum ex causa a dicto sepulcro se absentare et recedere, sibi
eligendi conventum et locum ordinis sui sibi gratum et conve-
nientem. in quo secundum vota et desideria eius predicando et
verbum dei seminando animas Christi lidelium lucrifaciens1) per-
manere possit, licentiam concedere dignemini. Fiat de facultate
eundi ad sepulcrum. F. Et quod littere desuper conficiende
gratis de mandato s. v. ubique expediantur. Datum Rome 8. id.
maji anno 4.
Suppl. 712 fol. 126 v.
2637. 8. Maj 1475.
Dronning Dorothea faar Dekanatet i Roskilde, hvorom der havde vaeret
fort Proces ved Kurien, overdraget til sin dilectus Stig Nielsen2) fra Aarhus Stift.
*) Gz. — Cod. liicrifacere 2) Skal maaske va?re Niels Styggesen (Rosenkrantz).
1 12 SIXTUS IV.
Alias decanatu ecclesie Roskildensis, qui inibi dignitas maior
post pontificalem ac curata et electiva existit, per obitum Olaui
.lacobi [o: Jacobi Olaui] vacante, quidam Magnus Andree cleri-
cus Roskildensis diocesis ipsum decanatum impetravit et sibi
de illo provideri obtinuit possessione subsecuta. Et deinde qui-
dam Johannes Johannis canonicus Roskildensis dictum Magnum
Andree occasione dicti decanatus coram certo auditore sacri pa-
latii apostolici v. s. molestavit in vim certe pretense impetrati-
onis de dicto decanatu, vivente adhuc eiusdem ultimo possessore
Olauo Jacobi (!) facte, et ipse Magnus sententiam absolutoriam
pro se et contra dictum Johannem reportavit, a qua pro parte
dicti Johannis appellato dictus Magnus Andree diem suum clau-
sit extremum, ac dictus Johannes Johannis se in jus defuncti
surrogari fecit, non facta mentione, quod dictus Magnus colli-
tigans erat cardinalis Senensis tempore obitus sui familiaris,
cuius quidem surrogationis pretextu idem Johannes Johannis
possessionem decanatus huiusmodi extitit assecutus, quamvis
ante surrogationem huiusmodi quidam Johannes Petri regis
Dacie etc. cancellarius sibi de dicto decanatu provideri obtinuit,
et deinde in manibus v. s. jus suum, quod sibi competebat,
resignavit ac concessionis gratie huiusmodi litteris nondum con-
fectis sponte cessit in favorem Caroli Ronnels (!) clerici Otto-
niensis diocesis, nobilis ex utroque parente, cui postmodum per
resignationem ac concessionem huiusmodi gratie sibi provideri
concessum extitit, et antequam littere huiusmodi suum sinl
sortite effectum, Carolus ipse ad ecclesiam Ottoniensem, tunc
pastoris solatio destitutam, assumptus extitit, ac jus dicti Caroli
Ranols(!) per provisionem de persona sua factam vacare dinosci-
tur. Supplicat igitur Dorothea Dacie etc. regina in personam sui
dilecti Stigoti Nicolai Arusiensis diocesis, nobilis et militaris ex
utroque parente procreati, quatenus de dicto decanatu [fructus
28 mr.], inquantum vacet, sive in jus dicti Caroli, quod vigore
impetrationis et resignationis huiusmodi ante promotionem suam
habebat . . ., vel alias ex eo, quod dictus Johannes Johannis ex-
eommunicatus fuerat et propterea inhabilis sit, vel ex eo, quod
annatam non solverit sine solutione in tempore et penas in tales
promulgatas incurrit et decanatus [o: -tu] huiusmodi privandus
venit, eidem Stigolo Nicolai de dicto decanatu, cui dicti regis
Dacie in vim privilegii sibi alias per s. v. de dignitalibus illarum
partium post pontificales maioribus facti et indulti expresse accedit
assensus, aut cx eo eliam, quod ipse Johannes ob impetrationem
SIXTUS IV. 1 13
ante obituni factam inhabilis et incapax existit, providere digne-
mini sive in jus, ut prefertur, surrogare. Fiat in forma juris. F.
Et quod littere desuper ubique de mandato s. v. gratis etiam in
ofticio abbreviatorum expediantur. Fiat. F. Datuin Roine <S. id.
maji anno 4.
Suppl. 712 fol. 165 v.
2638. 8. Maj 1475.
Dronning Dorotheas Hushovmester .lohau Oxe faar hevilget AHad til tlem,
der paa hestemte Dage hesoger Trefoldighedskapellet i Helsingors Sognekirke,
St. Hirgittes Alter i Hoskilde Domkirke, St. Annas Alter i Hoskilde Franeiskaner-
kirke og Hellig Kors Alter i Helsinghorgs Dominikanerkirke.
Ut capella s. Trinitatis sita in parrochiali ecclesia in Hel-
singor Roskildensis diocesis, que per nobilem virum Johannem
Oxe militem eiusdem diocesis, consiliarium regni Dacie ac ina-
gistrum curie regine eiusdem regni, apud sedem apostolicam
constitute, fundata et sufficienter dotata extitit, congruis hono-
ribus frequentetur ac manuteneatur . . ., dignetur s. v. omnibus
Christi fidelibus, qui eandem capellam, ad quam ipse miles,
nunc in Urbe cum dicta regina existens, specialem gerit devo-
tionis affectum, in duobus festis in cancellaria exprimendis a
primis vesperis usque ad secundas vesperas inclusive devote vi-
sitaverint annuatim ac ad reparationem et conservationem huius-
modi manus porrexerint adjutrices, singulis festis eisdem quin-
decim annos et totidem quadragenas de injunctis eis penitentiis
relaxare.
Simili modo dignetur s. v. pro altari s. Brigitte sito in ec-
clesia Roskildensi per prefatum militem fundato indulgentias
decem annorum perpetuis duraturas temporibus pro confugien-
tibus ad illud devotionis causa in duobus festis in cancellaria
exprimendis a primis vesperis usque ad secundas vesperas in-
clusive.
Item, ut altare s. Anne situm in ecclesia domus ordinis
Minorum civilatis Roskildensis, etiam fundatum per dictum mi-
litem, congruis honoribus frequentetur, dignetur s. v. pro Ghristi
fidelibus visitantibus illud ac pro conservatione manus adjutrices
porrigentibus indulgentiam similem decem annorum in duobus
festis in cancellaria exprimendis concedere.
Similem dignetur s. v. concedere indulgentiam decem an-
norum pro altari s. Crucis sito in ecclesia domus ordinis Pre-
dicatorum in Helsingfborg] Lundensis diocesis, etiam fundato
per dictum militem, in qua est genitor ipsius Johannis sepultus,
Acta pontificum Danica IV. 8
114 SIXTUS IV.
ad duo festa in cancellaria exprimenda. Fiat de septem pro ca-
pella et de quinque pro altaribus. F. Et cum indulgentia quin-
decim annorum pro capella ac totidem quadragenarum et pro
tribus altaribus indulgentia decem annorum . . . Et quod per-
petuo durent tam pro capella quam altaribus predictis. Et quod
indulgentie huiusmodi pro capella ac altaribus predictis in una
bulla expediantur, attento quod illa omnia sunt fundata per mi-
litem. Fiat ut supra. F. Datum Rome 8. id. maji anno 4.
Suppl. 712 fol. 181 v. Trykt Dipl. dioc. Lund. IV. Nr. 245.
2639. 9. Maj 1475.
Paven udmevner paa Grund af Dronning Dorotheas Klage iErkebiskop-
perne i Lund, Magdeburg og Ragusa til Eksekutorer af den Bandlysning. der
skal paalaegges dem, der forholder hende hendes faste og lose Ejendomme.
hvis de ikke inden en fastsat Frist gor deres Uret god igen.
Lundensi et Magdeburgensi ac Ragusino archiepiscopis. Sig-
nificavit nobis Dorothea (Dipl. Norv. VI, 620— 21 ; Reg. :7261).
Datum Rome 7. id. maji anno 4.
Reg. Vat. 678 fol. 581.
2640. 9. Maj 1475.
Paven befaler iErkebiskoppen i Magdeburg at paadomme den Sag, Dron-
ning Dorothea vil anlaegge mod Sten Sture og andre Svenskere. som forholder
hende hendes Livgeding.
Archiepiscopo Magdeburgensi. Humilibus supplicum votis
[etc.]. Exhibita siquidem nobis nuper pro parte Dorothee Dacie
Svecie Norvegie et Sclauorum regine petitio continebat, quod
nobilis vir Steno Sture miles, dominus loci Reffznes Vpsalensis
diocesis, et quidam alii clerici et laici regni Svecie nonnulla
immobilia in eodem regno consistentia mobiliaque bona, para-
frenalia eiusdem regine ac ad ipsam ratione donationis1) propter
nuptias legitime spectantia, detinent indebite occupata in ani-
marum suarum periculum et ipsius regine prejudicium non
modicum et gravamen. Quare eadem regina nobis supplicavit,
ut militem ac clericos et laicos predictos ad restituendum sibi
bona prefata per aliquem prelatum in partibus illis cogi man-
dare . . . dignaremur Nos ilaque . . . fraternitati tue mandamus,
quatinus, vocatis milite ac clericis et laicis predictis et aliis,
qui iuerint evocandi, auditisque hincinde propositis, quod justum
fuerit, appellatione remota decernas, faciens, quod decreveris,
') (iz. — Cod. devotionis
SIXITS IV. 115
per censuram ecclesiasticam iirmiter observari . . . Datum Rome
7. id. maji anno 4.
Reg. Vat. 078 fol. .")71 v.
2641. 9. Maj 1475.
Paven giver Dronning Dorothea og hendes Born Lov til at spise Smor,
JEg og Msetkemad i Pasten, dog den stille Uge undtagen.
Dorothee Dacie Svecie Norvegie et Sclauorum regine. Ut
sedi apostolice te devotiorem exhibeas, quo magis illius gratie
ubertate noveris te foveri, tuis in hac parte supplicationibus in
clinati, tibi ac omnibus .tuis utriusque sexus liberis pro tempore
existentibus, quod quadragesimalibus et aliis diebus, quibus esus
lacticiniorum et ovorum de jure vel consuetudine est prohibitus,
butiro, ovis et lacticiniis, exceptis dumtaxat diebus septimane
sancte, vesci libere valeatis . ., tenore presentium indulgemus.
Datum Rome 7. id. maji anno 4.
Reg. Vat. 678 fol. 572 v.
2642. 9. Maj 1475.
Paven befaler iErkebiskoppen i Magdeburg at opfordre Indbyggerne i Sve-
rige til at adlyde Kong Christiern, og, hvis de naegter dette, bandlyse dem samt
formane Hansestaederne til at opgive Handelen paa Sverige.
Archiepiscopo Magdeburgensi. Ad ea ex apostolice servitutis
officio [etc.]. Accepimus siquidem, quod, etsi regnum Svecie ad
Cristiernum Dacie et Svecie regem legitime pertineat, et eiusdem
regni incole, eius dominio et ditioni subjecti, ut eorum regi fide-
litatis debite juramentum prestiterint et aliquamdiu obtempe-
raverint, nichilominus ab aliquibus temporibus citra nobilis vir
Steno Sture, miles et dominits loci Reffznes Vpsallensis diocesis,
et, eo procurante, quamplurimi ex incolis ipsius regni ab eiusdem
regis obedientia et devotione se subtrahere et rebellare [presump-
serunt]1) ac ei eiusque mandatis obtemperare recusarunt et recu-
sant, et eapropter rex ipse hoc tempore, quo sevissima Turchorum
immanitas tantas intulit christianis strages, damna pariter et jac-
turas, et illorum dux eiusdem fidei infestissimus hostis, elatus
plurimum victoriarum cursu et dominandi insatiabili cupiditate,
suas vires ad interemptionem credentium quotidie auget et gra-
viora continuo temptat adeo, ut, nisi catholicorum principum
viribus eius occurratur furori, pertimescendum sit, ne per ulte-
riores, quod absit, dilatationes omnis adversus illius conatus
habenda provisio sera futura sit, requisitus a nobis opem ferre,
*) add. Gz.
1 1() SIXTUS IV.
ut optat, nullatenus potest. Nos igilur, qui illius viees gerimus
in terris, per quem reges regnant, quique regem prefatum ob
prelatam1) fidei constantiam et devotionis sinceritatem, quibus
nos et Romanam reveretur ecclesiam, speciali dilectione prose-
quimur ac cupimus, ut, sublatis huiusmodi impedimentis in
tanta fidei eiusdem necessitate oportunis nobis assistat favo-
ribus, motu proprio .... fraternitati tue mandamus, quatinus,
vocatis dicto Stenone et aliis, qui fuerint evocandi, de premissis
omnibus summarie, simpliciter et de plano, sine strepitu et
figura judicii, sola facti veritate inspecta, auctoritate nostra te
diligenter informes, et, si per informationem huiusmodi ita esse
reppereris, eosdem Stenonem et alios inobedientes et rebelles
regni prefati Svecie, cuiuscunque status existant, ut juxta pre-
stitum per eos fidelitatis juramentum huiusmodi eidem Christi-
erno regi eorum pareant et intendant eique exhibeant obedien-
tiam et reverentiam congruentes debitaque per eos illi jura
persolvant permittantque eum in eos et in2) loca dicti regni
Svecie regia superioritate solita uti, sub censuris et penis eccle-
siasticis, de quibus tibi videbitur, eo ipso, si non pareant, incur-
rendis, dicta3) auctoritate moneas et indicas, quacunque appella-
tione remota, et illos, quos juramentum huiusmodi observare et
tuis monitionibus et mandatis obtemperare nolle tibi constiterit,
censuras et penas predictas incurrisse declarare et censuris ac
penis eisdem irretitos esse publice nuntiare et ab omnibus arc-
lius evitari mandare censurasque huiusmodi iteratis vicibus ag-
gravare dicta auctoritate procures, invocato ad hoc, si opus
fuerit, auxilio brachii secularis, et nichilominus universis archi-
episcopis, episcopis et aliis prelatis ac personis ecclesiasticis nec-
non ducibus, marchionibus, principibus et aliis quibuslibet tem-
porale dominium obtinentibus el illorum subdilis, cuiuscunque
status existant, necnon civibus et opidanis quibuscunque et pre-
sertim Bremensis, Lubicensis, Hambergensis, Hostocensis, Vis-
marensis et Gripsualensis ac Danssyckensis civitalum et locorum
eadem auctoritate sub eisdem et aliis, quibus tibi videbitur, for-
midabilibus penis pari modo incurrendis inhibeas, ne durante
eorundem inobedientium et rebellium inobedientia el rebellione
huiusmodi cum eisdem rebellibus aliquod com[m]ercium habere
aut eos per terras el loca eorura dominio subjecta transire seu
') probatam Gz. ~) Cod. eos etiam loca
i (i/ ('.()<!. dictaque
SIXTl S IV. 117
transeuntibus com[ni]eatum et vietualia exhibere quoquomodo
presumant, donec rebelles et inobedientes prefati compuncti corde
tuis studuerint obtemperare mandatis et prestitum per eos ser-
vare juramentum meruerintque a perjurio et eensuris huiusmodi
absolutionis beneficium obtinere. Nos enim tibi, si pro citati-
onibus et monilionibus huiusmodi faciendis ad loca, in quibus
eitandi et moneudi esseut, tutus non paterel accessus, eosdem
citandos et monendos citandi et monendi per edieta publica in
locis publicis affigenda, de (|uibus sit verisimilis conjectura,
(juod ad ipsorum citandorum et monendorum notitiam possint
eilationes et monitiones ipse pervenire, facultatem eoncedimus
per presentes, ac volumus, . . ., quod citationes et moniliones
liuiusmodi perinde eosdem monitos et citatos arctent, ac si eis
personaliter insinuate forent. Datum Rome 7. id. maji anno 4.
Reg. Vat. (i78 fol. 578 v.
2643. 9. Maj 1475.
Paven giver Dronning Dorothea og hencles Bern Tilladelse til at va?lge en
Skriftefader, som kan give dem fuld Aflad, ogsaa i Tilfselde, som ellers er for-
heholdte Pavestolen. og forandre Lofter om Pilgrimsfa?rd til andre fromme
Gserninger.
Dorothee Dacie Svecie et Norvegie regine et nobilibus viris
eius utriusque sexus liberis. Magne devotionis affectus [etc.].
Hine est, quod nos . . vobis, ut aliquem idoneum presbiterum
secularem vel religiosum in vestrum possitis eligere confessorem,
qui in easibus etiam sedi apostolice reservatis totiens, quotiens
fuerit oportunum, confessionibus vestris diligenter auditis, pro
commissis per vos peccatis, eriminibus et excessibus vobis de
per se debitam absolutionem impendat et injungat penitentiam
salutarem et a quibusvis excommunicationum sententiis . . . a jure
vel ab homine latis et inftictis absolvat, quodque confessor pre-
dictus, quem quilibet vestrum duxerit eligendum, omnium pec-
eatorum vestrorum, de quibus eorde contriti et ore confessi fu-
eritis, etiam totiens, quotiens fuerit oportunum, plenam remis-
sionem vobis auctoritate nostra concedere necnon vota
quecunque peregrinationis etiam ultramarine et bb. apostolorum
Petri et Pauli de Urbe ac s. Jacobi in Compostella et abstinentie,
si qua jam emisistis aul in futurum emittetis, in alia pietatis
opera eommutare possit, devotioni vestre tenore presentium
indulgemus, sic tamen, quod idem confessor de hiis, de qui-
bus fuerit alteri satisfactio impendenda, eam vobis per vos,
si supervixeritis, vel per alios, si forte tunc transieritis, faeien-
118 SIXTUS IV.
dani injungat, quam vos vel alii facere teneamini . . Datuin Home
7. id. maji anno 4.
Reg. Vat. G78 fol. .">80 v.
2644. 9. Maj 1475.
Paven giver Dronning Dorothea og hendes Born Tilladelse til at have
Rejsealter og der lade holde Messe for Daggry, ogsaa paa Steder. som er under-
lagte Interdikt.
Dorothee Dacie Svecie Norvegie et Sclauorum regine et no-
bilibus viris eius utriusque sexus liberis. Sincere devotionis
affectus, quem ad nos et Romanam geritis ecclesiam, promere-
tur, ut petitionibus vestris, illis presertim, quas ex devotionis
fervore prodire conspicimus, et per quas divinis officiis intenti
existatis, ac spiritualis salutis vobis proveniat incrementum,
quantum cum deo possumus, favorabiliter annuamus. Hinc est,
quod nos, vestris devotis supplicationibus incjinati, ut liceat
vobis habere altare portatile cum debita reverentia et honore,
super quo in locis ad hoc congruentibus et honestis sine juris
alieni prejudicio, et cum qualitas negotiorum pro tempore in-
gruentium id exegerit, ante diem, circa tamen diurnam lucem,
proviso quod hoc vobis vel sacerdoti taliter celebranti ad culpam
nequeat imputari, et parce isto utamini indulto, quia, cum in
altaris officio immoletur dominus noster dei lilius Jesus Christus,
qui candor1) est lucis eterne, congruit hoc non noctis tenebris
fieri, sed in luce, et, si contigerit vos ad loca ecclesiastico inter-
dicto supposita declinare, in illis clausis januis, non pulsatis
campanis et submissa voce, excommunicatis et interdictis pror-
sus exclusis, in vestra ac familiarium vestrorum domesticorum
presentia per proprium vel alium sacerdotem idoneum missam
et alia divina officia celebrari facere necnon ecclesiasticam se-
pulturam in dictis locis interdictis vobis eligere possitis, devo-
tioni vestre . . . auctoritate presentium indulgemus. Datum Home
7. id. maji anno 4.
Reg. Vat. (>78 fol. 582.
2645. 9. Maj 1475.
Sogneprsesten Otto Nielsen i Lysahild (paa Als) faar Dispensation til at
modtage og heholde et andet ellers med denne Kirkc uforeneligt Embede.
Dignetur s. v. Ottoni Nicolai, rectori parrochialis ecclesie
in Lusappel Slesvicensis diocesis, ut una cum parrochiali eccle-
') Cod. caiitoi
SIXTUS IV. 119
sia predicta, quani obtinet [fructus 4 mr.J, quodcunque aliud
vel sine ea quecunque alia duo beneficia, etiam se invicem in-
compatibilia (!) , si sibi canonice conferantur. . ., recipere et
insimul retinere illaque et quevis alia per ipsuin in posterum
assecuta dimittere et loco dimissorum alia beneficia duo dum-
taxat invicem incompatibilia similiter recipere [et], quoad vixerit,
retinere ac in altero eorundem, ubi sibi placuerit, absque ordi-
naria cohertione libere residere valeat, dispensare dignemini.
Concessum in presentia pape. Jo. Vasionensis. Datum Rome
7. id. maji anno 4.
Suppl. 712 fol. 245 v.
2646. 9. Maj 1475.
Dronning Dorothea faar bevilget, at Sognepraesten Alexander Giffurd i
Bigar i Glasgovv Stift maa forene to ellers uforenelige Embeder.
Supplicat Dorothea regina Dacie in personam dilecti sui
Alexandri Giffurd Scoti, magistri in artibus, rectoris parrochialis
ecclesie de Bigar Glasguensis diocesis, de nobili genere ex utro-
que parente procreati, quatenus cum eo, ut quecunque duo
beneficia . . . recipere et . . . retinere .... valeat, dispensare digne-
mini. Concessum in presentia pape. Jo. Vasionensis. Datum
Rome 7. id. maji anno 4.
Suppl. 717 fol. 227 v.
2647. 18. Maj 1475.
Klerken Mikkel Pedersen (Hostorp) fra Slesvig Stift faar Kanonikat og
Praebende i Haderslev.
Supplicat Michael Petri clericus Slesvicensis dioeesis, qua-
tenus sibi de canonicatu et prebenda collegiate ecclesie Hader-
sleuensis dicte diocesis [fructus 4 mr.], per obitum Petri Laurentii
vacantibus, providere dignemini. Concessum in presentia pape.
Jo. Vasionensis. Datum Rome 15. kal. junii anno 4.
Suppl. 713 fol. 10(> v.
2648. 10. Juni 1475.
Paven giver Lage Eskesen Brock til Gl. Estrup Lov til at vaelge en Skrifte-
fader, der kan give ham Plenaraflad i hans Dodsojeblik.
[De plenaria remissione.j
Lago Broch laico Arusiensis diocesis. Ex tue etc. . . . Datum
Rome 4. id. junii anno 4.
P. VI. de Varris.
Reg. Lat. 770 fol. 292 v.
120 sixtus iv.
2649. 17. Juni 1475.
Subdiakonen Leve Leven, Provst i Ejdersted, faar Tilladelse til at lade
sig indvie til de bojere Grader i Rom.
Supplicat Leuo Leue subdiaconus Slesvicensis dioeesis, ar-
tium magister ac Lubicensis et Slesvicensis ecclesiarum cano-
nicus necnon prepositus in Eydersteden dicte diocesis Slesvicen-
sis, qui etiam per tres annos proxime preteritos in universitate
Perusina juri canonico operam dedit et ratione dicte sue pre-
positure, cui cura imminet animarum, artatus existit, quatenus
sibi, u t a quocunque catholico antistite maluerit in Romana
curia residente aliquibus diebus dominicis vel festivis, etiam
extra tempora ad hoc a jure statuta, ad alios sacros et pres-
biteratus ordines successive rite se promoveri facere libere va-
leat, eisdem antistiti conferendi et oratori recipiendi ordines
huiusmodi licentiam concedere dignemini. Concessum in pre-
sentia pape. Pe. Tirasonensis. Et quod presentis supplicationis
sola signatura sufficiat. Et quod examinetur in camera aposto-
lica. Concessum. Pe. Tirasonensis. Datum Rome 15. kal. julii
anno 4.
Suppl. 715 fol. 08 v.
2650. 17. Juni 1475.
Klerken Ulrieus de Wolfferstorff fra Naumburg Stift faar et Embede i
Supplikkontoret, som Joban Breyde havde resigneret.
Cum Johannes Breyde, in registro supplicationum aposto-
licarum per s. v. seu de mandato vestro signatarum clericus,
ofiicium clericatus dicti registri, quod obtinet et exercet, in ma-
nibus s. v. vel alterius ad id potestatem habentis resignare pro-
ponat et exnunc resignet, supplicat Vlricus de WolfferstorfT cle-
ricus Nuemburgensis diocesis, nobilis ex utroque parente, qua-
tenus..., resignationem huiusmodi admittentes seu per aliquem
magistrorum et aliorum dicti registri recipi mandantes, oflicium
predictum, per huiusmodi resignationem vacans, .... eidem ora-
tori per eum, quoad vixerit, exercendum concedere et assignare
ac ipsum oratorem aliorum clericorum dicti registri numero et
consortio aggregare et in locum dicti Johannis surrogare ac ad
dictum offieium eiusque liberum exercitium . . . huiusmodi recipi
mandare dignemini. Fiat. F. Et quod presentis supplicationis
sola signatura sufficiat . . . Datum Rome 1"). kal. julii anno 4.
Suppl. 715 fol. 190 v.
SIXTUS IV. 121
2651. 19. Juni 1475.
Paven giver Plenaraflad til dem, der paa Sondagen Laetare besoger Hellig
Trefokligheds Kapel i Roskilde Domkirke; Brevet gaelder for al Premtid.
Universis Christi fidelibus presentes Litteras inspecturis. Pa-
storis eterni [etc.]. Cupientes igitur, ul capella s. Trinitatis, in
ecelesia Roskildensi sita et per Cristiernum Dacie regem fundata,
et ad quam ipse rex magnum gerit devotionis aiieclum, congruis
honoribus irequentetur ac in suis structuris reparetur et con-
servetur , oinnibus utriusque sexus Chrisli fidelibus, qui
in die dominica, qua in ecclesia cantatur Letare Jerusalem, a pri-
mis vesperis usque ad seeundas vesperas capellam predictam
devote visitaverint annuatim et ad reparationem et consejrvati-
onem predictas manus porrexerint adjutrices, plenariam omniuin
peccatorum suorum indulgentiam et veniam tenore presentium
elargimur, presentibus perpetuis futuris temporibus duraturis.
Datum Rome 13. kal. julii anno 4.
Heg. Vat. 678 fol. 671 v.
2652. 19. Juni 1475.
Paven befaler /Erkebiskoppen i Lund at tillade Oprettelsen af et fukl-
stivndigt Universitet paa det Sted i Kong Christierns Lande, som denne maatte
udvadge dertil. Kongen havde neinlig fremstillet for Paven, at der i hans store
og rige Lande ikke var noget studium generale«, som hans Undersaatter kunde
soge til. Ved Universitetet skal der vaere Laerestole i alle Fakulteter og Hektorat.
.Erkebiskoppen eller den Biskop, i hvis Stift Universitetet kommer til at ligge.
skal va?re dettes Kansler, tildele alle Universitetsgrader med jus doeendi og i
Almindelighed indtage samme Stilling som /Erkedegnen i Hologna overfor denne
Bys Universitet. Det nye Universitet skal have de saedvanlige Universitets-
privilegier og saerlig de samme, der tilkommer Universitetet i Bologna.
Archiepiscopo Lundensi. Copiosus in misericordia dominus
(Matzen, Kjobenhavns Universitets Retshistorie I, Tillceg 1 — 2; Reg.
1546*). Datum Rome 13. kal. julii anno 4.
Seripta de mandato s. d. n. P. de Monte.
Orig. med Bulle i Konsistoriums Arkiv. — Afskrift i Heg. Vat. 678 fol. 672.
2653. 19. Juni 1475.
Paven giver Medlemmerne af Kong Christierns Broderskab Tilladelse til
at vaelge en Skriftefader, der i Dodsojeblikket kan give dem Plenaraflad i alle
Tilfaelde, selv dem, der ellers er forbeholdte Pavestolen.
Ad perpetuam rei memoriam. Tunc pastoralis officii debi-
tum (Snhms Samiinger I, 1, 66 — 67; Reg. 654-7). Datum Rome
13. kal. julii anno 4.
Scripta de mandato pape.
Orig. med Bulle i Silkesnor i Sja?lland — Moen 64 (R. A.). — Afskrift i
Reg. Vat. 678 fol. 671.
122 sixtus iv.
2654. 27. Juni 1475.
Johan Breyde. som er Klerk ved Kurien, faar (sammen med flere tyske
Kurialer) Tilladelse til at lade sig indvie til de hejere Grader i Rom.
Cum Johannes Brede, in rcgistro supplicationum per s. y.
vel de eius mandato signatarum clericus, in Slesvicensi, Tilman-
nus Brandis in Hildesemensi archidiaconi, Balthasar de Man-
deslo in Bremensi scolasticus et Johannes Frise in collegiata
h. Walpurgis in Wilhurg Treuerensis diocesis prepositus ecclesiis,
in vestro sacro palatio apostolico causarum procur[atores], in cle-
ricatus ac accolitatus respective ordinibus dumtaxat constituti,
devotionis zelo accensi intendant ad ulteriores ordines se facere
promoveri et in ipsis susceptis et suscipiendis ordinihus altis-
simo, quoad vixerint, famulari, supplicant igitur omnes prefati,
quatenus ipsis, ut a quocunque antistite in Romana curia resi-
dente aliquibus diebus festivis aut dominicis a se invicem di-
stantibus etiam extra tempora a jure statuta ad alios minores et
maiores, etiam presbiteratus, sacros ordines se facere promoveri
libere possint, ipsique antistiti dictos ordines conferendi [et]1)
eisdem oratoribus [recipiendi]1) licentiam impertiri dignemini.
Concessum pro omnibus in presentia pape. Pe. Tirasonensis. Et
quod presentis supplicationis sola signatura absque aliquarum lit-
terarum expeditione sufficiat. Datum Rome 5. kal. julii anno 4.
Suppl. 715 fol. 265 v.
2655. 27. Juni 1475.
Kapitlet i Slesvig faar bevilget et Vaernebrev, som skal gaelde for al Fremtid.
Supplicant prepositus, canonici et capitulum ac perpetui be-
neficiati in ecclesia Slesvicensi, quatenus eis conservatoriam per-
petuo duraturam in forma concedere dignemini. Concessum in
presentia pape. Pe. Tirasonensis. Datum Rome 5. kal. julii
anno 4.
Suppl. 715 fol. 286 v.
2656. 28. Juni 1475.
Paven giver, efter Ansogning fra Laurens Leve, Aflad til dem, der paa
bestemte Dage besoger Sognekirken i Morsum i Slesvig Stift; Brevet ga?lder for
al Fremtid.
Universis Christi fidelibus presentes litteras inspecturis. Ad
restaurandas etc. Cupientes igitur, ut parrochiaiis ecclesia
s. Laurcntii Morsum Slesvicensis diocesis, quam destructam et
collapsam nobilis vir Laurenlius Leue, domicellus eiusdem dio-
') add. Gz.
si.vns iv. 123
cesis, de novo reedificare incepit, debite restauretur et restaurata
in suis structuris conservetur, necnon Christi fideles ad eandem
ecclesiam eo libentius devotionis causa confluant ac ad restaura-
tionem et conservationem predictas manus promptius porrigant
adjutrices omnibus fidelibus ipsis vere penitentibus et con-
fessis, qui ecclesiam predictam in ipsius s. Laurentii ac dedica-
tionis eiusdem ecclesie feslivilatibns1) devote visitaverint annu-
atim [et] ad restaurationem ac conservationem huiusmodi manus
porrexerint adjutrices, tres annos et totidem quadragenas de in-
junctis eis penitentiis relaxamus, presentibus perpeluo duraturis.
Volumus autem [etc. som Nr. 860]. Datum Kome 4. kal. julii
anno 4.
A. XXII. de Petra.
Reg. Lat. 744 fol. 172; ogsaa Supplik (II) i Shippl. 715 fol. 247").
2657. 28. Juni 1475.
Biskop Claus (Wulf) i Slesvig og Sognepraesten Henrik Sehimer i Mildsted
faar Bekraeftelse paa Oprettelseu af et Kapel i Husum, som Biskoppen havde
grundlagt.
Dudum Nicolaus quondam episcopus Slesvicensis pro com-
moditate parrochianorum parrochialis ecclesie s. Lamberti in
Melstede dicte Slesvicensis diocesis in opido Husom hahitantium
quandam capellam suh vocabulo h. Marie virginis de consensu
moderni rectoris dicte parrochialis ecclesie s. Lamberti ac sine
prejudicio rectoris pro tempore existentis et dicte parrochialis
ecclesie ita, quod huiusmodi capella per ipsum rectorem regi,
ac unicum et individuum heneficium cum dicta parrochiali ec-
clesia et minime ah eadem parrochiali ecclesia distinctum cen-
seri debeat, prout in litteris patentibus ipsius episcopi plenius
continetur, in dicto opido Husom erexit, quam quidem erecti-
onem pro illius subsistentia firmiori tam ipsa vestra creatura
quam Henricus Sehimer modernus rector dicte parrochialis ec-
clesie cupiunt munimine sedis apostolice rohorari. Idcirco sup-
plicant, quatenus erectionem huiusmodi et quecunque inde se-
cuta confirmare dignemini. Concessum in presentia pape. Pe.
Tirasonensis. Datum Home 4. kal. julii anno 4.
Suppl. 71,") fol. 247 v.
1) II: ae resurreetioms domini nostri .Iesu Christi festivitatihus necnon
in die veneris saneta a primis vesperis usque ad secundas vesperas devote vi-
sitantibus
2) II: Coneessum in duobus festis in presentia pape. Pc. Tirasonensis.
124 sixtus iv.
2658. 28. Juni 1475.
Biskop Claus (Wulf) i Slesvig faar Bekrseftelsc paa et tidligere oprettet
LeUtorat i Haderslev (jfr. Nr. 2386).
Dudum Nicolaus olim episcopus Slesvicensis pro decentia
et augmento divini cultus in collegiata ecclesia b. Marie virginis
Hadersleuensi Slesvicensis diocesis officium lectoratus erexit
dictoque lectoratui unam prebendam eiusdem ecclesie tunc va-
cantem pro sustentatione lectoris pro tempore existentis, qui sit
doctor vel bachalarius formatus in theologia, univit et incorpo-
ravit, quas quidem erectionem et incorporationem pro illarum
subsistentia iirmiori cupit prefala creatura vestra munimine sedis
apostolice roborari. Idcirco supplicat, quatenus erectionem et in-
corporationem predictas et omnia inde secuta confirmare digne-
mini. Concessum in presentia pape. Pe. Tirasonensis. Datum
Rome 4. kal. julii anno 4.
Suppl. 716 fol. 5.
2659. 28. Aug. 1475.
Klerkeu Johauues Russchart fra Koln Stift og Klerken Johan Hreyde fra
Slesvig Stift, som havde fort Proces ved Kurien om et evigt Vikariat i Eutin
i Liiheck Stift, faar Bekraeftelse paa et Forlig, de havde indgaaet.
Lite et causa alias coram certo pallatii causarum apostolici
auditore de perpetua vicaria sila ad altare ss. Marcelli et Mar-
cellini in ecclesia Vtinensi Lubicensis diocesis inter Johannem
Russcharl clericum Coloniensis diocesis et Johannem Breyde ca-
nonicum Slesvicensem in prima instantia pendente, partes ipse
ad parcendum laboribus et expensis, salvo tamen illo, quod apo-
stolice sedis auctoritas interveniret, medio nonnullorum amico-
rum suorum se intermediantium quandam amicabilem concor-
diam conceperunt et tandem ad talem devenerunt, quod dictus
Johannes Russchart actor juri, liti et cause cedere deberet, el
ipse Johannes Breyde reus snmptibus suis litteras apostolicas
gratie expectative pro dicto Johanne Russchart actore expedire
deberet ac S duc. auri de camera eidem actori pro expensis
per eum in huiusmodi lite el causa factis solvere teneretur,
prout dictus reus ad hoc se obligavit, el preterea dicta concordia,
sicut premittitur concepta, fere sortita est effectum. Verum pre-
fati oratores concordiam antedictam forsan minus legitime factam
csse dubitant el sic viribus non subsistere. Recurrunt igitur ad
s. v. supplicando, quatenus omnes defectus, si qui forsan in
premissis inlervenerint, supplenles concordiam1) predictam e1
) ()/.. Cod. concordiamque
sixtus i\ 125
omnia inde secuta licita et legitima esse decernere ac ipsam con-
firmare dignemini. Fiat. F. Datum Rome 5. kal. sept. anno 5.
Suppl. 719 fol. 11.
2660. 3. Okt. 1475.
Paven bekraefter et Brev af Biskop Jep (Friis) i Berglum (af 19. Maj 1474)
oui, at der fremtidig ikke uiaa indsaettes verdsligc Priorer for Nonnerne i 0kloster
Ad perpetuam rei memonam. Inter cetera, que solicitudini
pastoralis officii nohis divinitus crediti imminent peragenda, illud
saluberrimum reputamus, nt monasteria et alia pia loca, in qui-
bus prudentes virgines aeeensis lampadibus sponso obviam ire
se preparantes illi devotnm exolvnnt eontinue famulatum, sul>
felici et prospero ac quieto statu gubernentur, et illa, que prop-
terea provide facta fuisse eomperimus, ut firnia perpetuo et il-
libata permaneant, libenter, cum a nobis petitur, apostoiico
munimine roboramus. Sane pro parte priorisse el eonvenlus
monasterii b. Maric virginis de Insula . . . ordinis s. Benedicti
Burglanensis diocesis nobis nuper exhibita petitio continebat,
quod nuper Jacobus episeopus Burglanensis, provide eonside-
rans, quod quedam inibi prava consuetudo, ([ue polius corrup-
tela existit, inoleverat, videlicet quod prior dieti monasterii, in
quo etiam preter priorissam et conventum predielas solel esse
unus prior, sub cuius cura ipse priorissa et conventus guhernari
solent, prout in quibusdam aliis monasteriis circumvicinis ob-
servatur, contra honestatem et sanctorum patrum institula laicus
assumebatur, ac volens statui el honori monasterii necnon paei
et quieti priorisse et conventus earundem salubriter providere,
de illarum seu maioris parlis earum unanimi eonsensu ordi-
naria auctoritate inter cetera statuit, quod de cetero nullus laicus
in priorem eiusdem monasterii assumeretur, sed unus presbiler
bone vite et honeste conversationis, de cuius probitate, scientia
et honestate fidedigna testimonia haberentur, in ipsius monasterii
priorem eligi deberet, qui inibi [degentibus] l) preesset et prodesset
ac crimina et excessus delinquentium corrigeret et punirel, sta-
tuens etiam ipse Jacobus episcopus, quod priorissa el conventus
prefate essent deinceps ab omni superioritate et jurisdictione lai-
corum prorsus exempte, inhibendo predictis laicis sub excom-
municationis pena, ne de regimine prefati monasterii ullerius se
ullatenus intromitlerent, prout in quodam publico instrumento
desuper confecto, cuius tenorem, signis et caracteribus dumtaxat
*) add. Gz.
12() SIXTUS IV.
exceptis, de verbo ad verbum presentibus annotari feeimus, ple-
nius eontinetur. Quare pro parte priorisse et eonventus predic-
tarum nobis fuit supplicatum, ut statuto et inhibitioni predictis
. . . pro illorum subsistentia firmiori robur apostolice coniirma-
tionis adjicere .... dignaremur. Xos igitur, qui monasteriorum
et aliorum piorum locorum singulorum felicem statum ac per-
sonarum in illis degentium pacem et quietem sinceris desideriis
affectamus, attendentes statutum et inhibitionem predicta fore
rationabilia et honesta ac conformia canonicis institutis . ., sta-
tutum et inhibitionem huiusmodi ac, prout illa coneernunt, om-
nia in dicto instrumento contenta tenore presentium coniirmamus
ac presentis scripti patrocinio communimus, supplentes omnes
defectus, si qui forsan intervenerint in eisdem, illaque per pri-
orem et priorissam pro tempore existentes et conventum predictos
sub excommunicationis pena perpetuis futuris temporibus ob-
servari volumus, et pro habundantiori cautela quibusvis laicis,
cuiuscunque status existant, sub simili excommunicationis pena,
quam quilibet contrafaciens ipso facto se noverit incurrisse, di-
strictius inhibemus, ne de regimine dicti monasterii seu eius
bonorum se intromittere aut in priorem, priorissam, conventum,
familiares, res et bona eorum quecuhque mobilia et immobilia
jurisdictionem, dominium, potestatem aut superioritatem ali-
quam exercere seu alias de illis aut monasterio predicto directe
vel indirecte se impedire quomodolibet presumant, decernentes
priorem, priorissam et convenlum ac singulas moniales dicti
monasterii earumque omnium familiares, res et bona predicta
quecunque Jacobi predicti et pro tempore existentis episcopi
Burglanensis jurisdictioni deinceps perpetuo subesse . . .
Tenor vero dicti instrumenti talis est. In nomine domini
Amen. Per hoc presens publicum instrumentum cunctis pateat
evidenter et sit notum, quod anno . . 1474 indiclione 7 die veneris
19. raensis maji pontiiicatus Sixti pape 1 1 1 1 anno 3 in mei notarii
publici el testium infrascriptorum ad hoc vocatorum specialiter et
rogatorum presentia personaliter constitutus . . Jacobus episcopus
Burglanensis, devote considerans et attendens sanctum et ratio-
nabile deo et hominibus fore et expediens omni gregi deo devoto
unicuique fideli pastori commisso1) esse summopere succurren-
dmn sanioribiisque et salubrioribus consiliis, assistentiis aliisque
bonis provisionibus salutem [vestram]*) vestrorumque concernen-
') (1/. Cod. hominibus omni gregi .... commisso fore et expediens
-> add. Gz.
SIXTUS iv. 127
tihus in omnibus oportunitatibus quomodolihet assistendum,
hinc est, quod dictus [episcopus , attendens mundi statum labi-
lem et diversis erroribus subjugatum, unde rerum quamplurima-
rum discrimina suhoriri dinoscuntur, pro honeslate, constantia
et indeinnitatihus religionis sanetimonialiuin conventus s. Marie
virginis de Insula Burglanensis diocesis quedain statula ordi-
naria statui feeit de consensu plenario earundem perpetuo dura-
tura [et]1) per modum solemnis processus omnibus modo, via,
jure, forma et causa meliorihus et eHicacioribus, quibus melius
et efticacius de jure potuit et de officio suo pastorali debuit, or-
dinavit, qui el quales i psi s monialihus essent in priores provi-
dendi, instituendi et ab ipsis eligendi, que et quales priorrsse et
de earum penis, si contra regulam delinquerunt (!), de modestia
ceterarum monialium ihidem et de earum pia correptione, de
privilegiis, jurisdictionihus et earuni Libertatibus et possessioni-
bus quihuscunque. Processus suh hac forma sequitur et est talis:
In nomine sancte et individue Trinitalis patris et lilii et
Spiritus sancti Amen. Jacobus dei gratia episcopus Burglanensis
in Christo devolis et sanctis monialihus in monasterio2) s. Marie
de Insula nostre diocesis ordinis s. Benedicti degentibus paternum
affectum in domino cum salute. Quoniam pius et misericors
deus sua divina benignaque honitate nostris8) fragilibus humeris
pastoralis cure jugum tradendo credidit et alto fluctuantem pe-
lago fidelis populi regere jussit naviculam, nam in mari reptilia,
quorum non est numerus, que diu noctuque gregem nostrum
per navigium honorum operum ad perpetue felicitatis pascuam
properantem, ne recipiat, quod pie desiderat, portum4) recludere
et vineam domini demoliri seu gregem delaniare infatigabiliter
non desistunt, nos igitur, .[ut] talium conatihus malignantium
salutaribus et oportunis remediis occurramus, oculos nostros
specialiter ad vestram devotionem seu predictum monasterium
et priorem nunc ibidem pro tempore existentem et eius inantea
successores, ne in vestra devota congregatione a5) sancta voca-
tione regulari, qua a deo fueritis vocate, declinetis, et ut eo
liberius valeatis divino vacare famulatui, per ministerium spe-
cialis statuti nostri dirigere cupientes, ad memoriam nichilomi-
nus revocantes, qualiter hec plantatio et domini sancta hec vitis
fructifera, hec vinea denique domini sub primo supradicti mo-
nasterii fundatore et quampluribus aliis priorihus et patrihus
') add. Gz. 2) Gz. — Cod. monialibus monasterii 3) Gz. — Cod. juxta
4) Gz. — Cod. portam °) Gz. — Cod. et
128 sixtus iv.
pululavit ac palmiies longe lateque produeens ad mortifera ve-
nena pellenda ilores protulit et odores, nos igitur, qui pastoralis
[officii] juguin a domino suscepimus, eontinua urgemur preme-
ditatione, ut juxta eredite nobis dispositionis1) officium reli-
giose viventium commodum, in quorum fructificatione utique
prosperamur jugi, quantum nobis ex alto concessum fuerit, so-
licitudinis studio attendamus, primo et principaliter in favorem,
protectionem et securitatem et curam vestre religionis Romano-
rum pontiiicum statutis et decretis desuper generaliter editis ob-
temperare ac tutis gressibus inherere non immerito cupientes, ut
ab omni laicoruni jurisdictione et superioritate sitis exempte, et,
ne quis laicorum, sicut in quibusdam monasteriis sanctimonia-
lium de eorrupta consuetudine inolevit tam morbida pestis, in
priorem vestrum quovis modo eligatur, sub excommunicationis
pena strictissime prohibemus, ut dignum deo ibidem obsequium
sub tuta religionis observantia valeatis adhibere, [et super hoc]2)
vobis per hee statuta nostra ordinaria perpetuo duratura pacem
imponimus et quietem; nam tales ad agenda officia monasterii
vestri et ad curam spiritualem et temporalem inibi exercendam
per eonsensum nostrum, prout ab antiquo fuerit, ac nostrorum
successorum, super hoc collegii vestri sanioris partis requisito
consensu pariter et habito, juxta formam electionis deputentur,
qui iideles sint et discreti presbiteri, litterarum scientia eruditi,
vite laudabilis moribus prefulgentes; priorissam vero zelo religi-
onis imbutam, proveete etatis et honestam in supradictum mo-
nasterium preeipimus eligendam, que ceteris sororibus preesse et
prodesse valeat vita, moribus et exemplo, delinquentes corripiat
et eastigel, obedientes foveat et eonfortet, que, si forte fuerit reli-
gionis observantie eontentrix (!), negligens aut remissa, per nos et
successores nostros et priorem pro tempore existentem pro certo
se noverit deponendam vel alio modo secundum regulam casti-
gandam, cum offensa non solum propria, verum etiam aliena
de suis manibus requira[n]tur, ipsumque priorem supradictum et
monasterium vestre devotionis intuitu ab omnibus inconsuetis
oneribus et exactionibus sive immoderatis totaliter liberamus et
eximimus per presentes. Insuper et vobis et vestre religioni de
cetero condescendere cupientes, mandamus supradicta statuta
nostra cum eorum concordantiis juxta primevam religionis in-
stitutionem et monasterii predicti fundationem sub pena dicta
) Gz. Cod. dispensationis ) add. Gz.
SIXTl S IV 129
perpetuis temporibus inviolabiliter observari. Cetemm universa
privilegia, jurisdictiones et libertates a regibus et a predecessori-
bus nostris super possessionibus, ecclesiis et prediis eoncessas
et indultas, quantum de jure possumus, in domino eonlirinamus.
In fidem, robur et testimonium omnium premissorum sigillum
nostrum una cum sigillo dileeti capituli nostri et Burglanensis
presentibus duximus appendenda. Acta sunt bec in domo nostra
capitulari anno 1474 infra octavam ascensionis domini.
Cuius quidem processus insinuationem, provisionem et per-
fectionem, [prout]1) devotus in Cbristo et humilis prior predicti
monasterii sanctimonialium hec omnia2) de gratia speciali ipsius
episcopi facta ex parte predictarum monialium acceplavit et pro
acceptatis haberi voluit, [et]1) prout ipse moniales de libera et
spontanea voluntate unanimes supplicarunt et acceptarunt, adeo
hec prout sic [o: sunt]3) in processu acceptata, idem episcopus
prelibatus omnia ut in ipso processu contenta approbavit, ra-
tum fo: -ta]8) et gratum [o: -ta]3) habuit et habere [o: -ri] voluit,
quantum de jure potuit, inviolabiliter observandum [o: -da]3).
Insuper vigore ratificationis et approbationis ipse [episcopus]
antedictus super premissis provisione, insinuatione et ratifica-
tione omnibusque aliis, ut premittitur, factis et gestis me no-
tarium publicum in capitulo Burglanensi duxit requirendum.
Acta sunt hec in capitulo Burglanensi sub summa missa anno,
indictione, die, mense, pontificatu, quibus supra, presentibus
ibidem honorabilibus dominis Andrea Jacobi preposito Burgla-
nensi, Mathia Henrici, Erico canonicis ibidem, Johanne priore
domus s. Spiritus in Albergia Vibergensis diocesis et aliis quam-
pluribus discretis et honorabilibus viris presbiteris testibus ad
premissa vocatis specialiter et rogatis. Et quia ego Sueno Mar-
tini clericus Ripensis diocesis, publicus imperiali auctoritate
notarius dictis provisione [o: -ni]3), insinuatione [o: -ni]3), rati-
ficatione [o: -ni]8) et requisitione [o: -ni]3) omnibusque aliis, dum
sic, ut premittitur, fierent et agerentur, unacum prenominatis
testibus presens interfui eaque sic fieri vidi et audivi, ideo4)
hoc presens publicum instrumentum manu mea scriptum ex-
inde confeci, subscripsi, publicavi et in hanc publicam formam
redegi signoque et nomine meis solitis et consuetis signavi una-
cum episcopi prenominati sigilli appensione rogatus et requisitus
*) add. Gz. ~) Gz. — Cod. omnia, prout *) corr. Gz.
4) Gz. — Cod. ideoque
Acta pontificum Danica IV.
130 SIXTUS IV.
in fidem et testimonium omnium premissorum. Datum Rome
5. non. oct. anno 5.
xxxxv.
Reg. Vat. 570 fol. 259; ogsaa (II) Supplik (Fiat. F. Kt quod littere appro-
bationis desuper conficiende expediantur per cancellariam in forina gratiosa) i
Suppl. 719 fol. 250.
2661. 7. Okt. 1475.
Karmeliterordenens Provincial for Provinsen Dacia Niels Christiernsen faar
bevilget, at under Provinskapitlet maa Ordenens egne Praester modtage Skrifte
og uddele Aflad.
Ut animarum saluti Christi fidelium utriusque sexus regni
et provincie Dacie, qui vota peregrinationis et jejuniorum emit-
tunt, salubrius consulatur, supplicat frater Nicolaus Cristierni,
prior provincialis dicte provincie Dacie ordinis dei genetricis
b. Marie virginis de monte Carmeli, quatenus . . . ipsi Nicolao
et pro tempore existenti priori provinciali predicte provincie,
ut, quam diu et quotiens capitula provincialia in dicta provincia
durabunt, fratribus probis dicti ordinis in dictis capitulis exi-
stentibus omnium Christi fidelium utriusque sexus eisdem fra-
tribus probis confiteri volentium confessiones audiendi ac vota
jejuniorum et peregrinationis tribus dumtaxat, videlicet liminum
apostolorum, s. Jacobi in Compostella ac ultramarino votis dum-
taxat exceptis, in alia pietatis opera commutandi debitamque
absolutionem impendendi licentiam libere valeant perpetuis fu-
turis temporibus concedere . . ., concedere dignemini. Fiat quoad
religiosos sui ordinis, votis exceptis, que sunt de essentia reli-
gionis. F. Et perpetuo et in dicto regno Dacie dumtaxat. Fiat. F.
Datum Rome non. oct. anno 5.
Suppl. 720 fol. 246 v.
2662. 24. Okt. 1475.
Karmeliternes Ordensgeneral Christoforus Martignan samt Prioren og Hrod-
rene i Saeby Kloster faar Hekra?ftelse paa Oprettelsen af dette Kloster.
Alias Pius II per suas litteras in forma plumbea euni cor-
dula canapis archiepiscopo Lundensi, proprio nomine non ex-
presso, directas concessit licentiam provinciali et fratribus dei
genitricis Marie de monte Carmeli regnorum Dacie Svecie et Nor-
vegie propter paucitatem domorum, quas habuit dictus oralor
): ordo] in dictis regnis, duas domos recipiendi et edificandi
. . . cum ecclesiis, campanilibus, campanis, ortis, ortalitiis et
aliis neeessariis officinis, el quod fralres, qui in domibus sic
susceptis manerent, omnibus privilegiis dicto ordini et domibus
SIXTUS IV. 131
et fratribus eisdem in genere concessis1) valerent gaudere, sub
data in abbatia s. Salvatoris Cluniacensis [o: Clusine] diocesis
1462 4. kal. aug. pontiticatus anno 4 . . . . Qui archiepiscopus su-
pradictas lilteras, ut ei a sede apostolica mandabatur, ad execu-
tionein mandavit et auctoritate apostolica fratri Mathie, dicti
ordinis et provincie Dacie Svecie Norvegie tunc provinciali,
quandam ecclesiam sub titulo s. Marie in Stehn diocesis Burg-
lanensis, vulgariter dictam Marie Stedum, cuius possessionem
habuerant dicti provincialis et fratres a Jacobo episcopo Burg-
lanensi cum consilio et consensu prepositi et capituli ecclesie
Burglanensis, contulit et a dicto episcopo Burglanensi collatam
confirmavit per annuli impositionem et alia, que latius in
litteris dicti episcopi Burglanensis plenius continentur, cui col-
lationi et contirmationi Cristier[n]us Dacie rex una cum suo
consilio assensum prebuerunt et suum votum imposuerunt, ut
apparet per auctenticum instrumentum super premissis etiam
confectum. Verum, cum in litteris predecessoris vestri nulla fit
mentio, quod dicte due domus in dicti ordinis membra erigende,
etiam si sint parrochiales ecclesie, habeantur et possint erigi,
dubiteturque verisimiliter dictam collationem a dicto episcopo
Burglanensi et confirmationem ab archiepiscopo Lundensi factas
occasione premissorum viribus subsistere, et an prior et fratres
ad confessiones audiendas in dicta domo electi [et]2) deputati
illam et eandem habeant auctoritatem in confessionibus audien-
dis et penitentiis injungendis, quam haberent, si in dictis litteris
apostolicis de cura animarum habenda dicte ecclesie mentio
facta foret. Eapropter Christoforum [o: -rus] Maguntin (!) dicti
sacri ordinis gloriosissime dei genitricis per v. s. clementiam
generalis modernus dicteque [ecclesie]2) s. Marie in Stehi prior
et fratres supplicant, quatenus s. v. dignetur dictam collationem
dicto ordini a dicto episcopo Burglanensi collatam et ab archi-
episcopo huiusmodi auctoritate apostolica confirmatam de novo
confirmare . . . et per v. s. litteras in forma gratiosa dictam
ecclesiam s. Marie et [o: in] Stehi oppido sitam parrochialem
curam habentem etiam de novo cum animarum cura conferre
ita, quod prior, qui pro tempore in dicta ecclesia erit, possit
intuitu gloriosissime dei genitricis Marie de monte Carmeli, cuius
titulo dictus ordo specialiter in ecclesia sancta dei insignitur et
a multis Romanis pontificibus multis privilegiis decoratus exislit,
') Gz. — Cod. concessis gaudent et utuntur valerent 2) add. Gz.
9*
1 ',V2 SIXTIS IV.
onines utriusque sexus ad dictam eeelesiam eoniluentes Christi
lideles in eonfessione audire et absolutionis beneficium impen-
dere et pro eommissis penitentiam salutarem injungere, dum-
modo talia non sint, propter que merito sedes apostolica con-
sulenda foret, et quod fratres in dicta domo perpetuo manentes
omnibus privilegiis gaudeant, quibus omnes alie domus utrius-
que sexus et dicti ordinis fratres et sorores in genere gaudent
, et de possessionibus acquisitis vel acquirendis vel a qui-
buscunque tam a regibus quam principibus quam aliis quibus-
cunque personis legatis vel legandis nulli decimam vel censum
solvere teneantur. Fiat. F. Et quod dicta ecclesia auctoritate
apostolica conlirmata, quam prior et fratres rexerunt multis annis
et laudabiliter, de novo cum animarum cura confirmetur. Fiat. F.
Datum Rome 9. kal. nov. anno 5.
Suppl. 721 fol. 197.
2663. 24. Okt. 1475.
Paven giver Prioren og Brodrene i Karmeliterklostret i Saeby Bekraeftelse
paa Oprettelsen af dette Kloster og Tilladelse til at besorge Gudstjenesten i
Sognekirken.
Priori et fratribus domus b. Marie in Sebii ordinis b. Marie
de monte Carmeli Burglanensis diocesis. Dum sacrum vestrum
ordinem precelse dei genitricis vocabulo specialiter insignitum et
sublimium vestrarum virtutum merita deo quidem grata et in
conspectibus [o: -tu]1) apostolice sedis accepta digna memoria
recensemus, dumque vos et ordinem ipsum, qui inter ceteros
regularium professores in lirmamento calbolice iidei militantes
tanqnam religionis speculum et exemplar speciali c^ljaritate1) ful-
getis, attenta meditatione pensamus, tanto libentius in hiis, que
pie a nobis deposcitis, animarum considerato profectu vobis apo-
stolici favoris gratiam impartimur, quanto commodius per ipsius
ordinis fratrum fructuosa studia et laudabilia opera et exempla
affectatum lucrum animarum huiusmodi, quo nichil est deo ac-
ceptius, poterit divina annuente clementia salubriter provenire.
Dudum siquidem Pio pape II pro parte prioris provineie Dacie
Svecie et Norvegie regnorum ordinis b. Marie de monte Carmeli
seeundum morem dicti ordinis et nonnullorum fratrum ipsius
ordinis exposito, quod ipsi, pie considerantes in dictis regnis
paueas domos eiusdem ordinis consistere, cuperent duas domos
dicti ordinis in locis ad hoe congruis el honestis in ipsis regnis
') corr. (i/.
sixtus iv 133
consistentibus sibi ad hoe dandas seu offerendas pro usu et hahi-
tatione fratrum dicti ordinis e\ elemosinis Christi fidclium de
novo fundare et edificare . . . ., si eis ad id apostolice sedis suffra-
garetur auctoritas, idem predecessor archiepiscopo Lundensi, eius
proprio noinine non expresso, suis dedit litteris in mandatis, ut,
si essel ita, ac ordinarioruin locoruin ad hoc expressus accederet
assensus, priori et fratribus predictis duas domos cuin ecclesiis,
campanilibus, campanis, cimiteriis, donniloriis, ortis, ortalitiis et
aliis necessariis officinis in locis ad hoc congruentibus pro usti
et habitatione fratrum eiusdem ordinis de novo fundandi et edi-
ticandi . . . illasque recipiendi, inhabitandi et perpetuo reliuendi
plenam licentiam auctoritate apostolica largiretur. El deinde,
sicul exhibita nobis nuper pro parte vestra petitio continebat,
Jacobus Burglanensis episcopus dictis priori et fratribus par-
rochialem ecclesiam b. Marie in Seby Burglanensis diocesis . . .
ac terre spatium ad structuram domus ipsius ordinis competens
de prepositi et capituli ecclesie Burglanensis consensu auctoritate
ordinaria donavil, cuius quidem donationis vigore parrochialis
ecclesie et spatii terre huiusmodi possessionem fuistis pacifice
assecuti, et Tuo archiepiscopus Lundensis loci metropolitanus
donationem et assecutionem huiusmodi vigore litterarum pre-
dictarum confirmavit, prout in litteris auctenticis inde confectis
et ipsorum Tuonis archiepiscopi et Jacobi episcopi ac prepositi
et capituli predictorum sigillis respective munitis dicitur plenius
contineri. Cum autem de ecclesiis parrochialibus recipiendis el
perpetuo retinendis nulla in litteris Pii predecessoris huiusmodi
mentio facta fuerit, et propterea dubitelis, an donatio, assecutio,
contirmatio huiusmodi viribus subsistant et curam animarum
parrochianorum ipsius parrochialis ecclesie, quain hactenus ex-
ercuistis, exercere valealis, pro parte vestra el Cristoferi Mar-
tignani prioris generalis dicti ordinis nobis fuit supplicatum, ut
donationi, assecutioni, confirmationi predictis pro illaruin sub-
sistentia tirmiori robur apostolice confirmationis adjicere . . .
dignaremur. Nos itaque, qui dictum ordinem vestrum velut
ortum irriguum fecundumque virtutibus plantatum in domo do-
mini atfectione paterna diligimus, illo volentes favore vos pro-
sequi, per quem salus animarum proyeniat, et erga vos dictum-
que ordinem valeat tidelium devotio adaugeri donationem.
assecutionem, confirmationem predictas et, prout illa concernunt,
omnia in archiepiscopi et episcopi litteris huiusmodi contenta
vobis et per vos eidem ordini confirmamus .... necnon par-
134 sixtus iv.
rochialem ecclesiam et terre spatium huiusmodi vobis perpetuo
de novo concedimus juxta archiepiscopi et episcopi litterarum
huiusmodi tenorem. Et nichilominus vobis, quod curam ani-
marum huiusmodi exercere et parrochianorum aliorumque Christi
lidelium utriusque sexus ad dictam ecclesiam b. Marie pro tem-
pore confluentium confessiones audire et, eorum confessionibus
diligenter auditis, ipsis parrochianis et fidelibus pro commissis
debitam absolutionem in forma ecclesie consueta impendere et
penitentiam salutarem injungere valeatis, nisi talia fuerint,
propter que sedes apostolica sit merito consulenda, quodque
vos et pro tempore existentes fratres* domus vestre omnibus pri-
vilegiis . . ., quibus alie domus utriusque sexus dicti ordinis et
illarum fratres et sorores in genere gaudent, gaudere possitis,
tenore presentium indulgemus. Datum Rome 9. kal. nov. anno 5.
LX.
Reg. Vat. 674 fol. 363.
2664. 13. Nov. 1475.
Marinus de Fregeno intlbetaler 723 Gylden. indsamlede i Norden, til det
pavelige Kammer.
Universis etc. Latinus [episcopus Tusculanus, sacrosancte
Romane ecclesie cardinalis, pape camerarius]. Universitati etc,
quod Marinus de Frigeno apostolice sedis prothonotarius, fruc-
tuum in regnis Dacie etc. apostolice camere debitorum collector,
hodie de pecuniis per eum ex dicta collectoria receptis ipsi ca-
mere fl. auri de camera in auro 723 per manus honorabilium
virorum heredum Thome de Spinellis et sociorum mercatorum
Florentinorum Romanam curiam sequentium realiter et cum
etfectu solvi fecit, Fabiano de Montepoliciano decretorum doc-
tore camere apostolice clerico, pape generali vicethesaurario, pro
ipsa camera recipiente . . . Pro quibus . . . ipsum Marinum eiusque
heredes et successores ac eorum bona quecunque auctoritate
nostri camerariatus ofticii harum serie quietamus ... In quo-
rum etc. Datum Rome in camera apostolica anno 1475 die vero
13. mensis nov. pontificatus anno 5. fl.3gr. 4.
Div. Sixti IV — Quietantie - 1471 — 84 fol. 30 (Arcliivio di Stato).
|1475 nov.j Die 13. habuit [Fabianus de Montepolitiano
vicethesaurarius, similiter a Marino de Fregeno collectore in
Dacia etc, fl. auri in auro 723 de pecuniis in dicta Dacia col-
lectis ad exitum societati de Medicis — fl. 753, 9 (!).
Introitus et Kxitus 492 fol. 47 v. — Trykte Dipl. Norv. XVII, 584 — 85.
SIXTUS IV. 135
2665. 25. Nov. 1475.
Liibeckcrkanniken Wilhclmus Westfall faar Skatmesterembedet i Slesvig.
Cum nuper prepositura ecclesie Slesvicensis, que inibi dig-
nitas maior post pontificalem existit, per promotionem Vlrici (!),
tunc electi eiusdem ecclesie, et munus consecrationis eidem im-
pendendum vacare speraretur, s. v. de eadem, cum eam vacare
contingeret, Johanni Emeken clerico Lubicensi providit . ., prout
in litteris desuper confectis plenius continetur, qui in vim dic-
tarum litterarum possessionem eiusdem extitit assecutus. Et de-
inde s. v. Henrico de Estel clerico Bremensis diocesis de thesau-
raria eiusdem ecclesie Slesvicensis, per assecutionem predictam
prepositure huiusmodi vacante, providit similiter . ., prout in
supplicatione desuper signata plenius continetur, qui, litteris
apostolicis desuper minime expeditis, apud sedem apostolicam
vita functus est. Supplicat igitur Wilhelmus Westfall canonicus
Lubicensis, Juliani tituli s. Petri ad Vincula presbiteri cardinalis
familiaris continuus commensalis, quatenus sibi de dicta thesau-
raria, que inibi simplex officium existit [fructus 4 mr.], provi-
dere dignemini, statutis et consuetudinibus dicte ecclesie, pre-
sertim, quibus caveri dicitur, quod nemo inibi dignitatem,
personatum, administrationem vel officium obtinere possit, nisi
actu canonicus etiam maiori prebenda prebendatus existat, cui
pro hac vice derogare placeat, non obstantibus. Fiat. F. Et
quod maior specificatio, an dignitas vel officium etc. existat,
in expeditione litterarum fieri possit. Fiat. F. Datum Rome
7. kal. dec. anno 5.
Suppl. 723 fol. 190.
2666. 13. Dec. 1475.
Paven giver Abbedcn Hymbertus i Citeaux og hele Cistercienserordenen
Tilladelse til at va?lge Skriftefcedre, der kan give dem Plenaraflad i Dodsoje-
blikket og Jubelaarsafladen.
Universis abbatibus, abbatissis, prioribus, monachis, mili-
tibus, monialibus, novitiis, conversis, donatis, familiaribus, con-
tinuis commensalibus, iconomis, procuratoribus et aliis personis
ulriusque sexus Cisterciensis ordinis presentibus et futuris. Sa-
crosancte religionis vestre puritas, vite sanctimonia, fervor de-
votionis ac in dominici agri cultura labor assiduus, quibus ad
supernum bravium feliciter comprehendendum ceterisque fideli-
bus impetrandum totis insudatis viribus, nos provocant, ut
antiqui hostis jacula, quibus vos ceterosque spiritualis vite sec-
tatores impetere atque impedire nititur, scuto nostre protectionis
136 sixtis iv.
tanto propellamus diligentius, quanto de veslri profectus frustra-
tione, si forte, quod absit, eallidi hostis deeepti versutiis in va-
num eurreretis, amplius doleremus. Hinc est, quod nos ....
Hymberti abbatis Cistereii supplieationibus inclinati, ut confes-
sor idoneus de ordine vestro, quem quilibet vestrum ad hoe
duxerit eligendum, confessionibus vestris diligenter auditis, ah
omnihus exeommunieationis, suspensionis et interdieli aliisque
ecclesiastieis senlentiis, eensuris et penis a jure vel ab homine
quomodolibet latis, quihus ligati fueritis, necnon pro commissis
per vos criminihus, excessihus, delietis et peccatis quibuscunque.
quantumcunque enormibus, etiam si talia fuerint, propter que
sedes apostolica merito foret consulenda, semel in mortis articulo
debitam vobis absolutionem impendere ac penitentiam salutarem
injungere necnon omnium peccatorum vestrorum, de quibus
corde contriti et ore confessi fueritis, plenariam remissionem nec-
non sanctissimum jubileum sive omnes indulgentias ac plena-
riam omnium peccatorum vestrorum remissionem, per nos et
predecessores nostros Christi fidelibus personaliter anno jubilei
Romam venientibus et ecclesias ad hoc deputatas vere contriti s
et confessi[s] visitantibus quovis modo concessas, et quas con-
sequuntur ac consequi possent, ac si personaliter veniretis et
easdem ecclesias per tempus ad hoe statutum visitaretis ac om-
nia per nos et predecessores nostros pro jubileo sive indulgenliis
et remissionibus huiusmodi consequendis ordinata adimpleretis,
consequereinini seu consequi possetis, vobis .... auctoritate apo-
stolica concedere valeat, ita tamen, quod, si vobis in aliqua in-
firmitate gravi remissio et jubileum sive indulgentie huiusmodi
concedantur, et mors inde non sequatur, nichilominus absoluli
maneatis, ut prefertur, ac plenaria remissio et jubileum seu in-
dulgentie huiusmodi in vero mortis articulo iterum impendi
possint et vobis, ac si alia non precessisset, suffragari, devotioni
vestre tenore presentium indulgemus, sic tamen, quod idem
confessor de hiis, de quibus fuerit alteri satisfactio impendenda,
eam vobis et alteri vestrum, ad quem speclabat, per vos et dic-
tum alterum vestrum, si supervixeritis aul supervixerit, vel per
alios, si forle tunc transiveritis aul transiverit, faciendam in-
jungat, quain vos seu dictus alter vestrum aul illi [alii]1) faceie
teneamini, ut pfefertur; et ne, quod absit, propler huiusmodi gra-
tiain procliviores reddamini ad illicila imposterum eommittenda,
') add. (./.
sixtus i\ 137
volumus, quod, si ex confidentia remissionis huiusmodi aliqua
forte alter vestrum committeret, quoad illa predicta remissio et
jubileum sive Lndulgentie huiusmodi nullatenus suffragentur,
presentibus perpetuis futuris temporibus duraturis. Datum Rome
id. dec. anno 5.
Afskrift e.\ transsumpto impresso i Sorebogen (Arnemagh. *J9o Fol.) fol. 12.
2667. 13. Dec. 1475.
Paven giver efter Ansogning af Abbeden Hymbertus i Cfteaux Cister-
cienserordenens Medlemmer Tilladelse til paa Rejser udenfor Klostrene ;it spise
Kod. trods Ordensreglens <>g Pave Benedikt XIIs Porbud.
Ad perpetuam rei niemoriam. Ex superne dispositionis ar-
bitrio Homanus pontifex in suprema ecclesie militantis statione
locatus, circa statum ecclesiasticarum personarum, presertim
sacre religioni deditarum, continuo sollicitus, ad ea, per que hu-
mane fragilitati succurritur et ipsarum personarum saluti el
oportunitatibus consulitur, operosis studiis et remediis intendit
ac hiis, que propterea processisse comperit, ne in recidive con-
tentionis scrupulum relahantur, apostolici muniminis adjicit fir-
mitatem. Duduin siquidem Benedictus papa XII per quasdam
suas litteras inter alia inhihuit, ne ahhates et monachi Cister-
ciensis ordinis extra monasteria seu loca conventualia eiusdem
ordinis ac etiam ipsi monachi infra monasteria seu loca huius-
modi aut in cameris et extra iniirmitoriuin commune carnes
vel puhnenta ciim carnihus decocta vel condita comedere pre-
sumerent contra ohservantiam dicti ordinis diutius observatam;
monachus autem aut conversus, qui huiusmodi inhibitionis
transgressor esset, tribus diehus pro qualibet carnium vel pul-
inentorum huiusmodi comestione jejunare in pane et aqua te-
neretur, et quod nichiloininus quolibet ipsorum dierum in capi-
tulo regularem accipere t ') disciplinain, sed abhas inhibitionis
huiusmodi transgressor non ad disciplinam ipsain, sed ad jeju-
nia ipsa teneretur, et, si scienter lioc omitteret negligenter'-) facere
observari, etiain ex negligentia leneretur ad jejunia prelihata,
que quidem j)ene linlli remitti valerent, nec super eis vel ip-
sarum parte aliqua cum aliquo dispensari; quod si aliqui super
esu carniurn vel pulmentorum predictorum sepe inventi essent
delinquentes seu esum ipsuin contra ordinalionem huiusmodi
frequentantes ac per ahhates proprios, quod a talihus ahstine-
l) add. Gz. ■ '") (i/. : diligenter
138 SIXTUS IV.
ant, canonice moniti non desisterent, essent post monitionem
huinsmodi per biennium eo ipso inhabiles ad quecunque officia
et administrationes in eodem ordine obtinenda, obtinentes vero
illa removerentur, si abbatibus eorum visum foret, ab obtentis;
quodque nullus monachus vel conversus dicti ordinis, cuius-
cunque conditionis existeret, etiam si officium haberet, nisi
egritudine gravi vel debilitate detentus foret, carnes de cetero
in cameris infirmitorii comedere presumeret, sed omnes come-
derent in communi infirmitorio deputato, nec carnes pararentur
vel decoquerentur alibi quam in infirmitorio communi seu in
coquina eidem infirmitorio deputata vel in posterum deputanda,
nisi abbas ex aliqua causa rationabili alibi decoqui vel parari
mandaret easdem vel in eius absentia ille, cui dictus abbas
committeret vices suas; ubicunque autem pro aliis quam pro
infirmis vel debilibus parate essent, per infirmarium inter
comedentes in infirmitorio dividerentur; abbatibus vero bene-
meritis, qui cessarent vel cederent spontanea voluntate, locus et
esus carnium per abbatem proprium secundum sue discretionis
arbitrium concederetur, et quilibet abbas dicti ordinis ex indul-
gentia posset interdum aliquos fratres, prout necessitas postu-
laret, advocare, ipsosque secum in camera sua melius et plenius
exhibere ; abbates aut[em] ac alie notabiles persone ipsius or-
dinis ad monasteria declinantes de abbatis vel eo absente de
presidentis regimini ipsius monasterii Hcentia in camera ipsius
abbatis vel in communi infirmitorio carnibus uti possent, prout
in eisdem litteris plenius continetur. Cum autem, sicut exhibita
nobis nuper pro parte Hymberti abbatis monasterii Cisterciensis
Cabilonensis diocesis petitio continebat, ex statuto seu inhibi-
tione huiusmodi vel tenore verborum in ipsius Benedicti pape
litteris contentorum predictorum esus carnium et pulmentorum
huiusmodi abbatibus, monachis professis et aliis personis eius-
dem ordinis extra septa monasteriorum suorum videatur esse
vetitus, ordoque et monasteria ipsa per orbem respersa, pro
mayori parte tenue, et super laboribus manuum et nutri-
mentis animalium fundata, ac eorum aliqua ob guerrarum tur-
bines et alios sinistros eventus ruinosa et quasi desolata, aliqua
vero in locis sterilibus posita existant, et, si eis alii sint redditus,
qui ut plurimum rari sunt et in diversis locis consistunt, tam
premissorum quam aliorum ordinis et monasteriorum predic-
torum pro tempore occurrentium communium et particularium
negotiorum occasione, collectione, defensione, directione ct con-
sixtus iv. 139
servatione abbates, monachi et alie eiusdem ordinis persone
extra septa monasteriorum suorum ad diversa loca eliam remota
et diversarum regionum sepius transire et illa frequentare habe-
ant, que adeo ut plurimum sterilia sunt et bonis ad victum
necessariis privata, ut alium cibum quam carnes vel de carnibus
decoctum, quo se commode sustentare valeant, non receperunt
[o: reciperent]1), et sicut eadem petitio subjungebat, si abbates,
monachi et alie persone huiusmodi ad loca predicta transeuntes
[nonj reiicerenlur, importabiles incurrerent inlirmitates, aut, si
non transeant, fundationes ipsorum monasteriorum, que a diversis
tam violentia quam processuum involutionibus ac innumerabili-
bus aliis modis impetuntur, perire et deperdi possent, peivsata
etiam humane conditionis fragilitate, que, prout experientia docet,
proclivior ad debilitatem seu impotentiam redditur, transeuntes,
jejunia et vite austeritatem antiquorum patrum nequaquam per-
ferre multoque minorem vite rigorem vix sustinere valentes, con-
tra scrupulum conscientie extra septa monasteriorum predictorum
carnibus et pulmentis huiusmodi inrirmitatem vitando corporalem
sepe vesci oporteat, pro parte dicti Hymberti abbatis nobis fuit
supplicatum, ut statuto et concessioni quoad esum carnium et
pulmentorum predictorum infra septa monasteriorum ac etiam
inhibitioni huiusmodi loca diversa infra septa monasteriorum
concernenti ac, prout illa concernunt, prefatis litteris .... pro
illorum subsistentia firmiori robur apostolice confirmationis ad-
jicere .... dignaremur. Nos igitur litterarum necnon statuti,
concessionis et inhibitionis huiusmodi tenores et formas, ac si
de verbo ad verbum insererentur presentibus, pro expressis ha-
bentes ac attendentes humane conditionis fragilitatem, et quod
esus vel non esus carnium ,de substantialibus regule eiusdem
ordinis alias non est, predictorumque saluti ac eorum necessi-
tatibus premissis et aliis non expressis, quantum cum deo pos-
sumus, providere et humane fragilitati huiusmodi succurrere
cupientes, prefatis rationibus et aliis rationabilibus animum
nostrum moventibus pensatis, huiusmodi supplicationibus in-
clinati, statutum et concessionem quoad esum carnium et pul-
mentorum predictorum infra septa monasteriorum necnon inhi-
bitionem quoad hoc subjunctam ac, prout illa concernunt, eas-
dem litteras apostolicas . . . ac inde secuta quecunque ex certa
scientia tenore presentium . . . confirmamus ac presentis scripti
*) corr. Gz.
140 SIXTUS IV.
patrocinio communimus necnon illa sub penis in eisdem litteris
contentis volumus et mandamus perpetuis futuris temporibus
firmiter observari. Et insuper capitulo generali dicti ordinis et
eo cessante prefato et pro tempore existenti abbati eiusdem
monasterii Cisterciensis cum quibuscunque abbatibus, monachis,
monialibus ac aliis personis eiusdem ordinis presentibus et fu-
turis secundum discretionis eorum arbitrium et conscientie judi-
ciuin, . . . quandocunque et quotienscunque necesse eis seu alteri
ipsorum videbitur, per se vel alium seu alios dispensandi ac
eis licentiam concedendi, quod carnibus et pulmentis huiusmodi
etiam extra dictorum monasteriorum septa in predictis et qui-
busvis aliis locis absque alicuius pene incursu aut conscientie
scrupulo vesci et uti possint, liberam et plenam facultatem ....
presentium tenore concedimus .... Datum Rome id. dec. anno 5.
Afskrift »ex transsumpto impresso« i Sorobogen (Arnemagn. 290 Fol.) fol.l2v.
2668. 13. Dec. 1475.
Ridderen Frederik Barsebek og bans Hustru Bekc fra Odense Stift faar det
overdraget til Marinus de Fregeno at oprette et Karteuserklpster paa deres Ejen-
dom Elvedgaard og dertil indkalde Munke fra Klostrene i Bostock og Arnsbeck.
Exponitur pro parte Frederici Barsebeck militis et Bekam
eius uxoris Ottoniensis diocesis, quod ipsi, pia devotione ducti
ac cupientes terrena in celestia et transitoria in eterna felici
commercio commutare, desiderant unam domum pro fratribus
ordinis Cartusiensis in loco seu curia, que juxta linguam pa-
triam Eluit vocatur, de bonis ipsis a deo collatis unam domum
cum ecclesia, dormitorio, cimiterio, claustro, campanili, cam-
panis, ortis et ortalitiis ac aliis necessariis officinis dc novo
fundare et edificari facere illique pro dote et sustentatione fra-
trum, qui in dicta domo pro tempore degent, dictam curiam,
que ad eos legitime spectat, cum multis collonis (!) ad illam per-
tinentibus et cum pluribus piscinis et silvis, pratis et agris, etiam
antequam illam edificare incipiant, assignare et, postquam edi-
ficata et fratres in illam introducti fuerint, alia etiain bona im-
mobilia et etiain mobilia, videlicet calices, capsulas et paramenta
ad divinuin cultum necessaria, prefate domui elargiri; supplicant
igitur prefati oratores, qnatenus eorum pium proposilum con-
foventes Marino de Fregeno clerico, protonotario apostolico el
s \. ac sedis aposlolice nuntio ad partes illas destinato, quod
eisdem oratoribus edificandi domum huiusmodi ac dotandi licen-
tiam concedat ac donationem curie, piscinarum, pratorum, sil-
SIXTUS IV. 141
varum, agrorum et aliorum bonorum immuhilium huiusmodi
nomine et vice dicte donms edificande et illius doti assignan-
dorum recipiat, et nichilominus iralribus domorum prope Ho-
stock et in Arnsboken Szwerinensis et Lubicensis diocesinm
auctoritate apostolica et in virtute sancte obedientie et sub pena
excominunicalionis, quam inohedientes incurrant, eosque districte
districtius precipiendo mandet, quatenus dictam domum edifi-
candam, postquam edificata liierit, recipianl et per aliquos ex
tis, (juos ad id duxerint deputandos, perpetue inhahitent et de-
serviant inihi laudabiliter in divinis, eisdemque fratribus, qui
domum ediiicandam huiusmodi receperint, quod omnibus pri-
vilegiis eidem ordini et aliis domibus eiusdem in genere conces-
sis gaudere possint, eadem auctoritate apostolica indulgefajt . . . .,
mandare dignemini, non obstante, quod dictus Marinus forsan
de personis non sit, quibus cause a sede apostolica committi
solent. Concessum sine prejudicio in presentia pape. Pe. Tira-
sonensis. Datum Rome id. dec. anno 5.
Suppl. 724 fol. 53.
2669. 13. Jan. 1476.
Klerken Jens Pedersen (Hostorp) fra Slesvig Stift faar Dispensation til at
modtage og beholde to ellers uforenelige Embeder.
Supplicat Johannes Petri clericus Slesvicensis diocesis, qua-
tenus [secum], ut quecunque duo curata seu alias incompatibilia
beneficia . . . ., si sibi alias canonice conferantur, recipere et,
quoad vixeril, etiam cum potestate permutandi, quotiens sibi
placuerit, retinere libere valeat, dispensare dignemini. Concessum
in presentia pape. Pe. Tirasonensis. Datum Rome id. jan. anno 5.
Suppl. 726 fol. 2.
2670. 23. Jan. 1476.
Kanniken Gregers Svendsen i Vestervig Kloster faar Provstiet sammesteds,
bvortil Kapitlet forud havde valgt ham.
Dudum, prepositura monasterii Westerwieensis ordinis s. Au-
gustini Burglanensis diocesis ex eo, quod Seuerinus Iwari pre-
posituram ipsam, quam tunc obtinebat, in manibus conventus
dicti monasterii sponte resignavit, ipseque conventus resigna-
tionem huiusmodi de consensu Jacobi episcopi Burglanensis
admiserunt, vacante, prefati conventus, pro electione futuri pre-
positi dicti monasterii convenientes in unum, vocatis, qui volu-
erunt, potuerunt seu debuerunt electioni huiusmodi commode
interesse, die ad eligendum prefixa, ut moris est, convenientes
1 42 sixtus iv.
in unum, Gregorium Swenonis canonicum dicti monasterii in
prepositum eiusdem concorditer elegerunt, ipseque Gregorius
electioni huiusmodi illius sibi presentato decreto consensit nec-
non electionem de se factam huiusmodi obtinuit auctoritate or-
dinaria confirmari, in hiis omnibus statutis a jure temporibus
observatis. Cum autem dictus Gregorius dubitet electionem et
confirmationem huiusmodi viribus non subsistere, supplicat pre-
fatus Gregorius, quatenus resignationem huiusmodi, si rite ad-
missa non sit, admittentes necnon electionem et confirmationem
predictas ratas habentes et gratas pro potiori dicti oratoris cau-
tela preposituram ipsam, que inibi dignitas principalis et elec-
tiva existit et ab aliquo alio monasterio seu regulari loco non
dependet [fructus 16 mr.], eidem Gregorio providere dignemini.
Concessum in presentia pape. Pe. Tirasonensis. Datum Rome
10. kal. febr. anno 5.
Suppl. 726 fol. 150 v.
2671. 29. Jan. 1476.
Paven forbyder efter Ansogning af Kong Christiern den Uskik, at en Del
af Kannikerne i Hamburgs Domkapitel modtager Indtaegten af deres Prsebender,
skont de ikke residerer ved dem, og tillader dem kun at modtage Udbytte under
deres Fravaerelse, dersom de er borte med Kapitlets udtrykkelige Tilladelse.
Ad perpetuam rei memoriam. Pastoralis officii debitum
(Staphorst, Hist. eccl. Hamburg. I, 2, 288—89; Reg. 4575). Datum
Rome 4. kal. febr. anno 5.
2672. 12. Febr. 1476.
Gregers Svendsen lover ved Jens Madsen (Brun) at betale Annater af
Provstiet i Vestervig Kloster.
[1476J Dicta die [12. mensis febr.] Johannes Mathei ple-
banus plebis b. Marie de Colinyola Veronensis diocesis ut prin-
cipalis et privata persona obligavit se camere apostolice nomine
(iregorii Swenonis canonici monasterii Westerwicensis ordinis
s. Auguslini Burglanensis diocesis pro annata prepositure dicti
monasterii [fructus 16 mr.], vacantis per resignationem Seuerini
Ywari . . . in manibus conventus dicti monasterii factam. Et
mandatur provideri dicto Gregorio sub data Rome 10. kal. febr.
anno 5.
// MargenJ Dicta die solvit pro compositione annate fl. 32
per manus dicti Johannis obligati de mandato dominorum ca-
mere; patel per cedulam depositarii . . .
Annate 1 17.r> 7(> fol. N1 v (Archivio di Stato).
sixtus iv. 143
2673. 12. Febr. 1476.
Gregers Svendsen betaler Annater af Provstiet i Vestervig Kloster.
Universis etc, quod Gregorius Suenonis pro compositione
annate prepositure Westeruuicensis Burglanensis diocesis, in qui-
bus erat etc. obligatus, 11. auri de cainera 32 depositariis reci-
pienlibus die presenti tempore debito per manus Johannis Mathei
solvi tecit etc. Datum 12. febr. anno ut supra [o: anno 5].
Divers. Sixti IV 1474—76 fol. 141 v (Archivio di Stato).
(1476J Dicta die [o: 12. febr.J habuit similiter a Gregorio
Suenonis fl. auri 32 pro compositione annate prepositure mona-
sterii Uesteruicensis Burglanensis diocesis per manus Johannis
Mathei. // Maryen] fl. 32, 24.
Introitus et Exitus 492 fol. 84.
2674. 28. Febr. 1476 (eller 27. Febr. 1477).
Paven meddeler store Indulgenser og giver Aflad til dem, der hejtidelig-
holder eller overvaerer Messe eller Gudstjeneste i Anledning af den hellige
Jomfrus uhesmittede Undfangelse efter den af Magister Leonardus de Nogarolis
udstedte og af Paven bekraeftede Anordning.
Ad perpetuam rei memoriam. Cum precelsa (Wadding, An-
nales Minorum XIV, 170—71; Dipl. Norv. IX, 340—41). Datum
Rome 3. kal. martii anno 5 (Wadding); anno 6 (Dipl. Norv.).
Afskrift i [Nie. Jordanis Kopibog og derefter i] Barth. D. 270 — 72 (anno 6;
ogsaa i Dipl. Norv.).
2675. 29. Febr. 1476.
Paven erklaerer, at Afskrifter af Pave Paulus IIs Forordning af 1. Marts 14(58
(Nr. 2415) skal have samme Gyldighed som Originalen.
Ad futuram rei memoriam. Provisionis nostre debet pro-
venire subsidio, ut suum jus cuilibet conservetur. Hinc est,
quod nos tenorem quarundam litterarum . . Pauli pape II in re-
gistro ipsius predecessoris repertum pro eo, quod, sicut exhibita
nobis nuper pro parte abbatis et conventus monasterii Cister-
ciensis Cabilonensis diocesis petitio continebat, ipsi huiusmodi
tenore ex certis causis se asserunt indigere, de registro ipso de
verbo ad verbum transcribi et ad ipsorum abbatis et conventus
supplicantium instantiam presentibus annotari fecimus, qui est
talis (1. Marts 1468, Nr. 24-15). Ceterum, ut earundem litterarum
tenor predictus sic insertus omnimodam rei facti certitudinem
faciat, decernimus, ut illud idem robur . . . dictus tenor per omnia
144 sixtus iv.
habeat, quod haberent originales littere, si producte essent, et
etiam prorsus eidem tenori fides adbibeatur, quantumeunque
et ubicunque sive in judicio vel alibi, ubi fuerit exhibitus vel
ostensus, et eidem iirmiter stetur in omnibus, sieut eisdem
originalibus litteris staretur, si foreut exhibite vel ostense. Per
hoc autem nullum jus cuiquam de novo acquiri volumus, sed
antiquum tantummodo conservari. Datum Rome pridie kal.
martii anno 5.
Afskrift i Sorobogen (Arnemagn. 290 Fol.) fol. 42 v.
2676. 7. Marts 1476.
Paven erkherer. at Afskritter af Fave Pins H's Forordning af 4. Ang. 14f>9
(Nr. 2180) skal have samme Gyldighed som Originalen.
Ad futuram rei memoriam. Provisionis nostre debet pro-
venire subsidio, ut suum jus cuilibet conservetur. Hinc est,
quod nos tenorem quarundam litterarum Pii pape II in registro
ipsius predecessoris repertum pro eo, quod, sicut exhibita nobis
nuper pro parte Cisterciensis Cabilonensis diocesis et aliorum
abbatum necnon abbatissarum eiusdem ordinis monasteriorum
et conventuum eorundem petitio continebat, ipsi huiusmodi te-
nore ex certis causis se asserunt indigere, de registro ipso de
verbo ad verbum transcribi et ad ipsorum abbatum, abbatis-
sarum et conventuum supplicantium instantiam presentibus
annotari fecimus, qui talis est (4-. Aug. 1459, Nr. 2180). Ceterum
ut earundem litterarum tenor predictus sic inserfus omnimodam
rei facti certitudinem faciat, decernimus, ut illud idem robur . . .
dictus tenor per omnia habeat, quod haberent originales littere
supradicte si forent exhibite vel ostense. Per hoc autem
nullum jus cuiquam de novo acquiri volumus, sed antiquum
lantummodo conservari. Datum Rome non. martii anno 5.
Afskrift ex transsumpto impresso« i Sorobogen (Arnemagn. 290 Fol.) fol. :J<S.
2677. 13. Marts 1476.
Lundekanniken Jens Nie'sen faar Lpv til at lade sig prsestevie i Rom.
(.uin Johannes Nioolai (I)ipl. dioc. Lund. IV, Nr. 275). Con-
eessum in presentia pape. Jo. Vasionensis. Et quod presentis
supplicationis sola signatura sufficiat. Et quod examinelur in
camera. Concessum. Jo. Vasionensis. Datum Rome 3. id. martii
anno .").
Suppl. 72!) Fol. I") v.
sixtus iv. 145
2678. 10. Maj 1476.
Kong Christierns acceptus Gerardus Schore, Sekretser hos Biskop Albert
Krummedige i Lubeck, som tidligere havde faaet Ventebrev paa Kanonikat og
sterre Praebende sammesteds, faar Fornyelse paa dette Brev, skont Biskoppen
siden har givet hara en distincta prebenda . som han nu vil opgive.
Alias sub data kal. jan. anno 1 s. v. Gherardo Schore cle-
rieo Lubicensi de uno Lubicensis ac alio Zwerinensis ecclesiarum
eanonicatibus eum reservatione inibi totidem prebendaruin etiam
maioruin ac dignitalis etc. providit, ac deinde sub data 12. kal.
maji anno 3 e. s. v., intellecto, quod predictus Gherardus Cri-
slierni Dacie etc. regis acceptus atque Alberti episeopi Lubicensis
dicti regis consiliarii secretarius foret, ipsum amplioris dono
gratie prosequi volens, ut ipse dictarum litterarum s. v. celeri-
orem consequeretur effectum, voluit atque motu proprio con-
cessit, quod idem Gherardus in canonicatuum et prebendarum
etiam maiorum et dignitatis ete. in dictis litteris s. v. compre-
hensorum assecutione omnibus privilegiis, quibus nonnulli s. v.
familiares continui commensales et descripti gaudent, ad eorun-
dem instar sine tamen eornm prejudicio possit gaudere ....
Quoniam autem post gratiam et concessionem s. v. huiusmodi
ipse Gerardus ordinaria auctoritate ex dicti Alberti episcopi Lu-
bicensis, cuius idem Gerardus secretarius est, collatione certam
distinctam prebendam diete Lubicensis ecclesie est assecutus,
supplicant rex atque episcopus supradicti, ne memoratus Gerar-
dus dictarum litterarum s. v. quoad maiorem prebendam ac
dignitatem etc. vigore earundem assequendas frustretur effectu,
quatenus s. v. predictas litteras et processus desuper subsecutos
ab eorum omnium datis revalidare et, prout dicto Gerardo ex-
pediens fuerit, validos declarare dignetur, sicque idem Gerardus,
non obstante collatione ordinaria sibi de dicta distincta pre-
benda facta, nichilominus huiusmodi litteris s. v. et processibus
hincinde secutis ab eorum omnium datis in omnibus quoad
maiorem prebendam ac dignitatem etc. in dicta Lubicensi ec-
clesia assequendas uti possit, perinde ac si dictam distinctam
prebendam, quam post assecutionem pacificam maioris prebende
predicte se paratum dimittere offert, non fuisset assecutus ....
Fiat. F. Datum Rome 6. id. maji anno 6.
Suppl. 732 fol. 28.
2679. 18. Aug. 1476.
Marinus de Fregeno indbetaler til Kammeret 700 (lylden, indsamlede
i Norden.
Actn pontificuni Danica IV. 10
146 sixtus iv.
Universis etc. Latinus etc. Universilati etc, quod Marinus
de Frigeno, apostolice sedis prothonotarius necnon in regnis
Svecie etc. nuntius apostolicus et fruetuum apostoliee camere
in eisdem regnis debitorum collector, hodie de pecuniis per ip-
suin in dieta collectoria exactis et receptis predicte camere,
Pabiano de Montepolitiano decretorum doctore, dicte camere
clerico, pape generali vicethesaurario, pro ipsa camera recipiente,
realiter el cum eftectu solvi et numerari fecit summam 706 tl.
auri de camera per manus honorabilium virorum heredum
Thome de Spinellis et sociorum, mercatorum Florentinoruni
Romanam curiam sequentium ...... de quibus quidem 706 fl. . . .
nos ipsum Marinum collectorem et eius in posterum successores,
heredes et bona de mandato pape etc. et auctoritate etc. quit-
tamus. In quorum etc. Dalum Nummentano Sabinensis diocesis
anno 1476 die 18. mensis aug. pontificatus anno 5.
fl.l gr.2.
Div. Sixti IV -- Quietantie - - 1471—84 fol. 33 v (Archivio di Stato).
[1476 aug.] Die 18. dicti [mensis] habuit [Fabianus de Mon-
tepolitiano] vicethesaurarius a Marino de Fregeno, collectore in
regno Svecie, et pro eo ab heredibus Thomasii Spinelli et sociis
de curia vigore unius littere cambii facte in Nurinberga die ul-
tima junii currentis per manus Rigi Fuigger de Auspurgo ad
exitum sanctissimo domino nostro in presenti libro fol. [188 v]
II. 706 auri de camera . . . fl. 73o, 30.
Introitus et Exitus 494 fol. 14. - Trykte Dipl. Norv. XVII, 586—87.
2680. 19. Aug. 1476.
Klerken Laurens Bucken fra Flensborg faar Kanonikat og Praebende i
Haderslev.
Supplieat Laurentius Bucken de Flensborg clerieus Slesvi-
censis dioeesis, quatenus sif>i de canonicatu et prebenda ecclesie
cathedralis Hadersleflensis, per obitum Petri Irami vacante [fruc-
tus 4 mr.], providere dignemini. Fiat. F. Datum Narnie 14. kal.
sept. anno f).
Suppl. 7:54 fol. 57 v.
2681. 5. Okt. 1476.
Paven befaler Biskopperne i Linkdping og Vesteras og Provsten i Strengnas
;ii bekraefte Fru Birgitte (Olufsdatter Thott)s Gave til Upsala dErkestol af sin
Gaard Hammarstad i ()<lsm<> Sogn i Strenenas Stift.
sixtus iv 147
Lincopensi et Arosiensi episcopis ac preposito ecclesie
Stre[n]gnensis. His, que pro ecclesiarum elc.|. Exhib.ita siqui-
dem nobis nuper pro parle Jacobi archiepiscopi Vpsalensis ac
nobilis mulieris Birgitte de Hammarstadha relicte quondam
Eringizlonis Nielsson militis vidue Strengenensis diocesis petitio
continebat, (juod ipsa vidua, humanis postpositis solicitUdinibus,
de propria ac prefati militis necnon iiliorum atque parentum
suorum defunctorum animarum salute pia consideratione reco-
gitans ac cupiens terrena in celeslia et transitoria in eterna felici
commercio commutare, quoddam manerium, Hammarstadha nun-
cupatum, situm infra limites parochie parochialis ecclesie Osma
dicte diocesis, ad eam ratione donationis propter nuptias legit-
time pertinens et quod pacihce possedit, cuni omnibus prediis
ac juribus et pertinentiis suis, reservato scilicet, quoad viveret.
usufructu manerii et prediorum predictorum, ecclesie Vpsalensi
perpetuo donavit et concessit ita, quod pro sua et mililis et
filiorum ac parentum predictorum animabus certa anniversaria
et misse cum aliis suffragiis annis singulis perpetuo iri dicta
ecclesia celebrentur, prout in quibusdam litteris auctenticis sive
quodam publico instrumento inde confectis seu confecto dicitur
plenius contineri. Quare pro parte Birgitte, asserentis se liberis
carere, et Jacobi archiepiscopi predictorum, qui donationem et
concessionem huiusmodi nomine predicte ecclesie acceptavit,
nobis fuit supplicatum, ut donationi et concessioni predictis pro
illarum subsistentia firmiori robur apostolice conhrmationis ad-
iicere . . . dignaremur. Nos itaque, de premissis certam notitiam
non habentes, discretioni vestre mandamus, quatenus . . ., si et
postquam de donatione et concessione prediclis vobis legittime
constiterit, illas ac, prout eas concernunt, omnia in litteris sive
instrumento huiusmodi contenta, dummodo ad id capituli dicte
ecclesie expressus accesserit assensus, auctoritate nostra con-
hrmetis, . . . . et insuper, si confirmationem huiusmodi per vos
vigore presentium fieri contigerit, ipsis Jacobo archiepiscopo et
vidue in premissis efficacis defensionis presidio assistentes, non
permittatis eandem ecclesiam super manerio huiusmodi quo-
modolibet molestari, moleslatores et contradictores quoslibet per
censuram ecclesiasticam appellatione postposita compescendo.
Datum Fulginei 3. non. oct. anno 6.
Indtaget i et Eksekutionsbrev fra Biskop Henricus i Linkoping at* 8. Juli
1477 (Orig. paa Perg. i Riksarkivet i Stockhohn. L. Dipl.).
10*
14S SIXTLS IV.
2682. 28. Nov. 1476.
Paven giver Klerken Petrus Wittorp fra Bremen Stift, sam er anbefalet
;it Kong Christiern, Dispensation til. skont kun 19 Aar gammel, at faa et Be-
neficium med Sjaelesorg.
Petro Wittorpi clerico Bremensis diocesis. Vite ac morum
honestas [etc.]. Hinc est, quod nos, te, qui in decimonono tue
etatis anno constitutus existis, consideratione Cristierni Dacie
regis, nobis pro te super hoc supplicantis, gratioso favore pro-
sequi volentes . . ., tecum, ut quodcunque beneficium curatum . . .,
si tibi alias canonice conferatur, recipere et retinere valeas, de-
fectu etalis premisse .... non obstante, tenore presentium dis-
pensamus .... Datum Rome 4. kal. dec. anno 6.
Jo. XXV. Gerona.
Reg. Lat. 777 fol. 71; ogsaa Supplik (Concessum in presentia pape. Pe.
Tirasonensis) i Suppl. l'M fol. 'M .
2683. 16. Dec. 1476.
Paven befaler Lubeckerkanniken Didrik Stoveman at overdrage Sogne-
praesten Ludolf Vareeker paa For Provstiet i Barvidsyssel.
Tbeoderico Stoueman canonico Lubicensi. Dignum arbitra-
mur [etc.]. Cum itaque prepositura in Barriluzel (I)1) in ecclesia
Slesvicensi per liberam resignationem Conradi Moliinbacb de
illa, quam tunc obtinebat, in manibus moderni episcopi Slesvi-
censis . . sponte factam et per eundem episcopum ordinaria auc-
toritate admissam2) vacet, nos, si est ita, Ludolfum Verker8)
rectorem parrochialis ecclesie s. Joannis in Foor Slesvicensis
diocesis gratioso favore prosequi volentes, . . . discretioni tue
mandamus, quatenus, si per diligentem informationem eundem
Ludolfum ad hoc idoneum esse repereris, preposiluram predic-
tam, que in dicta ecclesia Slesvicensi personatus existit, et ad
(juani non consuevit quis per electionem assumi, cuique cura
Imminet animarum [fructus 4 mr.] . . . ., [etiani si) ipsa prepo-
situra dispositioni apostolice specialiter vel ex eo, (juod . . . pre-
fatus Conradus, olim dictam preposituram obtinens, Pii pape II
familiaris continuus commensalis fuit, generaliter reservata ex-
islal . . ., dunimodo tempore dale presentium non sit in ea ali-
cui specialiter jus quesitum, eidem Ludolfo auctoritate nostra
conferas .... Volumus autem, quod, quamprimum dictus Lu-
dolfus preposituram predictam fuerit vigore presentium pacifice
» II Berthuel ) II: si\c- per similefti resignationeni Enwaldi Seuen-
broder *) Vrrecker
sixirs iv. 1-M
assecutus, parrochialem ecclesiam predictam, quam inter alia
obtinet, et quam exnunc vacare decernimus, omnino dimittere
teneatur . . . Datum Rome 17. kal. jan. anno 6.
XXII.
Reg. Vat. (>07 fol. 4(5 v: ogsaa (II) Supplik (Concessum in presentia pape.
Jo. Vasionensis) i Suppl. 749 fol. 211.
2684. 7. Jan. 1477.
/Erkebiskoppen og Kapitlet i Bremen samt Ditmarskerne faar Bekrseftelse
paa Frederik Barbarossas Brev af 1180. stadfsestet af Filip af Schwaben, om,
at Ditmarsken horer nnder Bremens /Erkestol, samt indsat Eksekutorer.
Alias, videlieel de anno 1180, comitatu terre Dithmartiensis
Bremensis dioeesis vacante, Fredericus primus Homanorum ini-
perator, ad quem tunc dictus comitatus fueral devolutus, Syf-
frido archiepiscopo Bremensi et ecclesie sue in solempni curia
sua Erffordie Maguntine diocesis celebrata in multorum prin-
cipum tam ecclesiasticorum (juam secularium, videlieel novem
episcoporum, unius abbatis, unius ducis, trium marebionum,
duodeeim comitum et aliorum nobilium et ministerialium qua-
tuordecim, presentia dictum comitatum cum castro Fotadii1) el
Burg cum ministerialibus et universis pertinentiis suis et omni
jure suo eum libera donalione contulit et lilteris suo sigillo ro-
boratis et confirmatis huiusmodi donalionibus [o: -tionem] et
collationum [o: -em]2) munivit cum magnarum penarnm adjec-
tione, que omnia Philippus secundus etiam Romanorum im-
perator confirmavit, prout in litleris suis patentibus seu trans-
sumptis publicis in Romana curia existentibus clarius continetur.
Ac extunc ecclesia Bremensis huiusmodi donationis vigore co-
mitatus predicti possessionem apprehendit, prout hodie possidet,
certis modis et formis videlicet: nam archiepiscopus ponit in
eodem comitatu seu patria Dithmergensium quinque advocalos,
prout ipsa patria secundnm illorum vulgarem [ini quinque
dossee3) divisa noscitur, quorum quilibet in jurisdictione sua
seu dossee8) nomine archiepiscopi merum et mixtum imperinm
habet, gubernat et regit, prout tam archiepiscopus quam dicti
advocati necnon maiores judices dicte patrie a tempore, cuius
initii sive contraria [o: -rii?] hominum memoria non existit, ac
provincie quadraginta octo judices una cum dictis quinque advo-
catis nomine ipsius archiepiscopi in pacifica possessione existunt,
prout in litteris desuper confectis .... plenius continetur. Ut
!) II: Stadii 2) II: donationis et collationis annuni "') II: dofete
150 SIXTUS IV.
autem donatio et concessio predicte firmius observentur, suppli-
canl tam dictus archiepiscopus et capitulum ecclesie Bremensis
quam dicti advocati neenon maiores dicte patrie Dithmarsie pre-
Pati, quatenus donationem et concessionem predictas [et], prout
eas eoneernunt, omuia in predictorum imperatorum Frederici
primi et Philippi secundi Romanorum regum litteris eontenta
et inde seeuta . . . seeundum modum et formam, in quibus et
seeundum (juas jam Bremensis et prius Hamburgensis dicte Bre-
mensis dioeesis eeelesie per tempora et pro tempore, quorum
memoria hominum non existit, fuerunt ipsis1) eeclesiis respective,
confirmare ae aliquos exeeutores, qui advocatos necnon maiores
iudices dicte patrie, quorum [o: qui] numero sunt quadraginta
oelo, eorumque singulorum [o: singulos]2*) pacifica possessione,
in qua sunt, faeiant gaudere pacifice ac non permittant eos
eonlra donationem huiusmodi per quoseunque molestari, depu-
tare dignemini. Fiat. F. Datum Rome 7. id. jan. anno 6.
Suppl. 738 fol. 217 og (II) 741 fol. 94, det sidste senere overstreget og
udateret, quia copia .
2685. 18. Jan. 1477.
Kong Christiern faar bevilget, at /Erkebiskoppen af Bremen for Frem-
tiden skal kalde sig af Hamburg-Bremen«, og at Kirkerne i Wesselburen <>g
Lunden skal hegges ind under Hamburgs sherkt forarmede Domkapitel.
Exponilur pro parte Cristierni Dacie etc. regis, quod in suis
dominiis constitute Hamburgensis et Bremensis ecclesie dudum
apostoliea auetoritale unite fuerinl, ita quod unus esset archi-
episcopus ecclesiarum ipsarum, pluresque pro tempore sive a
tempore unionis huiusmodi se Bremenses et Hamburgenses archi-
episeopos nominarunl, ac super electione pro tempore archiepi-
seopi huiusmodi altereationes inter ipsarum ecelesiarum eapitula
exorte sie lameu eoncordate sunl, quod prepositus, decanus et
scolasticus Hamburgenses jure capituli et ecclesie Hamburgen-
sium unaeum capitulo et eeelesia Bremensibus habeant jus eli-
gendi ipsum archiepiscopum, prout est hactenus observatum et
hodie, si casus vacationis occurreret, observaretur. Verum plu-
ribus jam elapsis anuis arehiepiseopus ipse pro tempore Bre-
mensem archiepiscopum dumtaxat et non Hamburgensem simul
in derogationem honorum ipsius Hamburgensis ecclesie se nomi-
navil ipsamque Hamburgensem ecclesiam b. Marie Hamburgen-
scni describi fecerurit .): fecit], quamvis huiusmodi unio non
) II fuerinl sue aut ipsis -) II; eorumque sueeessores
SIXTUS IV. 151
sit aliquo morio dissoluta. Et quia eiusdem regis interest, ul ee-
clesie suorum riominiorum in pristinis honoribus conserventur
indeque rieperdita recuperentur, recurrit igitur ad pedes s. v.
prefatus rex supplicando, quateniis alicui prelato in partibus
illis manriare dignetur, ut rie premissis omnibus se informet et,
si per informationem huiusmorii sibi constiterit premissa fore
vera, dicta auctoritate statual modernum et pro tempore existen-
tem Bremensem archiepiscopum archiepiscopum Hremensem et
Hamburgensem simul in quibuscunque actibus etiam ipsas ee-
elesias conjunctim vel separatim concernentibus sub penis el
censuris ecclesiasticis, quas contrafacientes eo ipso sine alia de-
claratione incurra[n]t, necnon ipsam Hamburgensem ecclesiam
metropolitanam et non collegiatam per quoscunque nominari
riebere .... Concessum de assertis in presentia pape. Pe. car-
(iinalis Tirasonensis.
Quia fructus mense capitularis ecclesie b. Marie Hamburgen-
sis Bremensis riiocesis propter aquarum inundationem et sterili-
latem terre ac expensarum onera, que decanus et capitulum
ipsius ecclesie in defensanriis illius juribus subierunt, plurimum
riiminuti existunt, verum, si in Weslingburen [fructus 9 mr.] et
in Lunden dicte diocesis parrochiales ecclesie [fructus (> mr.]
dicte mense perpetuo unirentur, decanus et capitulum predicti
ex hoc aliquale susciperent relevamen, supplicat igitur Cristiernus
Dacie etc. rex, in cuius dominio ipsa Hamburgensis ecclesia
consistit, quatenus dictas duas parrochiales ecclesias, etiam si
ambe vel altera earum ex(!) personis illas obtinentibus generaliter
reservate sint, eidem mense perpetuo unire dignemini, ita quod,
ultimique [o: ultimisj etiam in Romana curia cedentibus vel
decedentibus modernus [o::nis] ipsarum parrochialium ecclesia-
rum rectoribus seu illas alias quomodolibet dimittentibus, liceat
prefatis decano et capilulo corporalem et actualem parrochialium
ecclesiarum possessionem propria auctoritate Jibere apprehendere
ac illorum fructus in suos ac mense et ecclesiarum parrochia-
lium huiusmodi usus convertere ac perpetuo retinere .... Con-
cessum in presentia pape. Pe. carriinalis Tirasonensis. Dalum
Rom 15. kal. febr. anno (i.
Suppl. 739 fol. 121 V.
2686. 11. Febr. 1477.
Paven befaler Biskopperne i Halberstadt og Merseburg at skride ind med
gejstlige Straffe mod Sten Sture og Svenskerne, hvis de ikke adlyder Kong
Christiern, samt at forbyde Hansestaederne al Handel med Sverige.
152 sixtus iv.
Halberstadensi et Merseburgensi episcopis. Ad ea ex apo-
stolice servitutis officio [etc.j. Accepimus siquidem, quod, etsi
regnum Svecie ad Cristiernum Dacie et Svecie regem Legitime
pertineat, et eiusdem regni incole, eius dominio et ditioni sub-
jeeli, ut eoruin regi tidelitatis debite juramentum prestiterint et
aliquamdiu obtemperaverint, nichilominus ab aliquibus lem-
poribus eitra nobilis vir Steno Sture, miles et dominus loei
Roffznes(!) Upsallensis diocesis, et, eo diversisque aliis spirituali-
bus et secularibus eiusdem regni ineolis sive consiliariis procu-
rantibus, quamplurimi ex ineolis ipsius regni ab eiusdem regis
obedientia et devotione se subtrahere et rebellare [temptarunt]
ae ei eiusque mandatis obtemperare reeusarunt et recusant, et
eapropter rex ipse hoc tempore, quod [o: quo] sevissima Turcho-
rum immanitas tantas intulit christianis strages, damna pariter
et jacturas, et illorum dux eiusdem fidei infestissimus hostis,
elatus plurimum victoriarum cursu et dominandi insatiabili cupi-
ditate, suas vires ad interemptionem credentium cotidie auget et
graviora conlinuo temptat adeo, ut, nisi catholicorum principum
virihus eius occurratur furori, pertimescendum sit, ne per ulteri-
ores, quod absit, dilatationes omnis adversus illius conatus ha-
heuda provisio sera futura sit, requisitus a nohis opem ferre, ut
optat, nullatenus potest. Nos igitur, qui illius vices gerimus in
lerris, per quein reges regnant, quique regem prefatum ob pro-
batam1) fidei constantiam et devotionis sinceritatem, quihus nos
el Komanam reveretur ecclesiam, speciali dilectione2) prosequimur
ac eupimus, ut sublatis huiusmodi impedimentis in tanta tidei
eiusdem neeessitate oportunis nohis assistat iavoribus, motu pro-
prio .... fraternilati vestre mandamus, quatinus vos, . . . vocatis
dieto Stenone et aliis, qui fuerint evocandi, de premissis omui-
bus suininarie, simpliciter et de plano sine strepitu et iigura ju-
dieii, sola 1'acti verilate inspecla, auctoritate noslra diligenter iu-
formetis et, si per informationem huiusmodi ita esse reppereritis,
eosdem Steuonem el alios inohedientes et rehelles regni prefati
Svecie, cuiuscunque status . . . existant . . .', ut juxta prestitum
per eos ndelitatis juramentum huiusmodi eidem Cristierno regi
eorum pareant et intendant eique exhibeant ohedientiam et reve-
rentiam congruentes debitaque per eos illi jura persolvant permit-
tantque eum in eos et in8) loca dicti regni Svecie regia superiori-
') <i/ Cod. prelatam *) Gz. — Cod. devotione
i C.ixl. in cos cli;im loca
sixtus iv. 153
late solita uli, suh censuris el penis ecclesiasticis, de (jiiil)us vobis
videbitur, eo ipso, si nOn pareaul, incurrendis, diela auctoritate
moneatis et indicatis quacunque appellatione remota et illos,
quos juramentum huiusmodi observare et vestris monitionibus et
mandalis ohtemperare uol|l |e vohis eoustiterit, censuras et peuas
predictas incurrisse declarare el censuris et penis eisdem irreti-
tos esse publice uuutiare et ah omuihus arelius evitari mandare
censurasque liuiusmodi iteratis vicibus aggravare dieta auetori-
tate proeuretis, iuvoealo ad hoe, si opus fuerit, auxilio hraehii
secularis, et nichilominus universis archiepiscopis, episeopis et
aliis prelatis ae personis ecclesiasticis ueeuou dueihus, marchi-
onibus, principibus el aliis quihuslihet temporale dominium
ohtinentihus et illorum suhditis, cuiuscunque status existant,
neenon eivihus et oppidanis quibuscunque et presertim Bre-
mensis, Lubicensis, Hamhergensis, Rostocensis, Yismarensis el
Gripsualensis ae Danssyckensis civitatum et loeorum eadem
auctorilate sub eisdem el aliis, quibus vohis videhitur, formida-
hilihus penis pari modo incurrendis inhibeatis, ne, durante
eorundem inohedientium et rebellium inohedientia et rehellione
huiusmodi, cum eisdem rebellibus aliquod comercium habere
aut eos per terras et loea eorum dominio subjecta transire seu
transeuntibus eommeatum et vietualia exhihere quoquomodo
presumant, donee rebelles et inohedienles prefati compuncti
eorde vestris studuerint ohtemperare mandatis et prestitum per
eos servare juramentum meruerintque a perjurio et censuris
huiusmodi ahsolutionis beneficium obtinere, conlradictores per
eensuram eeelesiastieam appellatione postposita compescendo.
Nos enim vobis [etc. som Nr. 2642 ti 1 ] personaliter insinuate
forent. Datum Rome 3. id. febr. anno 6.
Reg. Vat. 667 fol. 1(>4. Svensk Uddrag jfr. Reg. * 7377.
2687. 11. Febr. 1477.
Paven befaler Biskopperne i Halherstadt og Merseburg at skride ind mod
Sten Sture og Svenskerne. hvis de ikke vil give Dronning Dorothea hendes
Livgeding tilbage.
Halherstadensi el Merseburgensi episeopis. Humilihus sup-
plicum votis [etc.]. Exhibita siquidem nohis nuper pro parte
Dorothee Dacie Svecie Norvegie et Sclavorum regine petilio
continebat, quod nohilis vir Steno Sture miles, dominus loei
Reffznes Upsallensis diocesis, et quidam alii eleriei et laiei regni
Sveeie nonnulla immohilia in eodem regno eonsistentia mobilia-
1 54 SIXTUS IV.
(|ue bona parafrenalia eiusdem regine ae ad ipsani ratione do-
nationis propter nnptias legitime spectantia detinent indebite
occupata in animarum snarum pericnlum et ipsius regine pre-
judicium non modicnm et gravamen. Quare eadem regina nohis
supplicavit, ut militem ac clericos et laicos predictos ad resti-
tuendum sibi bona prefata per aliquem prelatum in partibus
illis cogi mandare et alias sibi in premissis oportune providere
(iignaremur. Nos itaque . . fraternitati vestre mandamus, qua-
linus . ., vocalis milite ac clericis et laicis predictis et aliis, qui
fuerint evocandi, auditisque hincinde propositis, quod justum
luerit, appellatione remota decernatis, facientes, quod decreve-
ritis, per censuram ecclesiasticam firmiter observari. Datum
Home 3. id. febr. anno (j.
Reg. Vat. (i(i7 fol. 1(5.') v. — Afskrift i L. Dipl. efter Colleetio Johannis Weisze
i Biblioteket i Jena. — Svensk Uddrag jfr. Reg. '••'•7370.
27. Febr. 1477.
Se 2<S. Febr. 1470 (Nr. 2074).
2688. 14. Marts 1477.
.Krkebiskoppen og Kapitlet i Bremen faar Brevet om Ditmarsken (Xr. 2684)
udstedt in forma gratiosa et ad perpetuam rci memoriam.
Reformatio archiepiscopi et capituli Bremensium.
De concessione et donatione ac coniirmatione premissis nec-
non litteris Frederici imperatoris et Philippi regis predictorum
desuper confectis constat per earundem litterarum autentica trans-
sumpta manu notarii publici et sigillo curie officialatus Bremen-
sis munila, hic in curia Romana existentia. Dignetur igitur s. v.
litteras apostolicas super premissis in forma gratiosa et ad per-
petuam rei memoriam necnon cum expressione, quod maiores
advocati et judices prefati dictum comitatum eis modo et forma,
quibus consueverunt, de cetero regere valeant, expediri mandare
.... Fiat. F. Datum Rome pridie id. martii anno (>.
Suppl. 741 fol. !)i v.
2689. 14. Marts 1477.
Paven stadfaester efter Ansegning af ^Erkebiskoppen og Kapitlet i Breroen
saml Ditmarskernes 0vrighed Kejser Prederik Is Gave af Landet Ditmarsken
med Slottene Stade og Burg til ADrkebiskop Sigfridus i Bremen, hvilkeu Gave
blev givet paa Rigsdagen i Erfurt 11<S(» og senere stadfsestet af Kong Filip af
Schwaben, saml Ditmarskens Porfatning, ;ii det skal styres af ."> Fogder og 48
Dommere.
sixtus iv. 155
Ad perpetuam rei memoriam. In supreme apostolice dig-
nitatis specula (Bolten, Ditmars. Gesch. III, 83—85; Reg. 1604-).
Datum Rome pridie id. martii anno (>.
LXX.
Orig. med Bulle i Silkesnor i Gem. Arch. I, (> a. Endtagct i Notarialinstru-
ment (Gem. Areh. I, (> c) og i Bulle af 14. Okt. 1477.
2690. 1. April 1477.
Paven stadfsester alle tidligere Pavers Privilegier til Karmeliterordenen.
Ad perpetuam rei memoriam. Dum atlenta meditatione pen-
samus, (jnod gloriosissima dei genetrix Maria virgo venustissima
et omnium virtutum iloribus insignita, euius inefiabilem pulchri-
tudinem sol et luna mirantur, euiusque preeihus juvatur populus
ehristianus, et que tlorem pretiosissimum, immareeseihilem eter-
num dominum nostrum Jesum Christum, immensa s. Spiritus
eooperante virtute, genuit produxitque sacrum ordinem h. Marie
de monte Carmelo, a sancta sede apostolica et plurihus Romanis
pontilicihus et etiam a nohis multipliciter approhatum, (quem
eiusdem gloriosissime dei genetricis semperque virginis Marie spe-
cialiter titulo voluit insigniri, ut ob eiusdem virginis reverentiam
ordo ipse a Christi fidelibus merito peramplius veneraretur, ipsi-
que iideles propterea eiusdem virginis Marie suilragiis adjuti eterne
retrihutionis premia facilius consequi mererentur), dumque suhli-
mium dicti ordinis utriusque sexus personarum virtutum merila,
deo quidem grata et in eonspectu predicte sedis accepta, digna
memoria recensemus ac ordinem ipsum et illius personas suh sedis
apostolice et ecclesie Romane protectione immediate existentes
et inter ceteros regularium ordinum proiessores in iirmamento
catholice fidei militantes tanquam religionis speculum et ex-
emplar speciali claritate fulgentes sanctorumque prophetarum
Helie et Elisei et Enoch necnon etiam ajiorum sanctorum patrum,
qui montem sanctum Carmeli juxta p]lisei fontem inhahitarunt,
successionem hereditariam tenentes, fructus quoque uheres, quos
dictus sacer ordo in agro militantis ecclesie in propagationem
religionis et fidei orthodoxe hactenus produxil utiliter et pro-
ducit ac in futurum producturum fore indubitanter speramus,
paterna caritate intuemur, dignum, quin potius dehitum repu-
tainus nos ad illa nostras dehere dirigere cogitationes, per que
ea, que pro divini cultus gloria et dicti ordinis incremento ac
Christi iidelium animarum salute a quamplurihus Romanis
pontiiicibus concessa dicuntur, sublatis ambiguitatibus, que ex-
inde emersisse noscuntur, in sua integritate persistant et tanto
156 sixtus iv
lirmius observentur, quanto erunt sepius predicte sedis muni-
mine stabilita. Sane, sicut exhibita nobis nuper pro parte Chri-
stophori Marlignoni, dicti ordinis generalis magistri et sacre
theologie professoris, petitio eontinebat, licet multi Romani pon-
tifices ob reverentiam gloriosissime ac intemerate dei genitricis
semperque virginis Marie de monte Carmeli et singularem de-
volionem, quam ad illam et predictum ordinem sub eiusdem
dei genitricis Marie titulo specialiter insignitum gesserunt, di-
versas indulgentias et peccatorum remissiones ac privilegia et
indulta ipsi ordini et illius domibus concesserint, que in eisdem
domibus sunt recepta, et quorum continentia in publicis scripturis
et dicli ordinis ecclesiis aptissime reperiuntur, sub hac vide-
licet forma :
Leo papa IV omnibus Christi fidelibus, qui ecclesias b. dei
genitricis Marie de monte Carmeli huiusmodi in festis nativitatis
dominice, pasche, apostolorum Petri et Pauli, pentecostes, as-
sumptionis, nativitatis, annuntiationis, purificationis eiusdem 1).
dei genitricis Marie, s. Michaelis archangeli, omnium sanctorum,
in duobus festis s. Crucis, nativitatis s. Johannis baptiste, sanc-
torum martyrum Fabiani et Sebastiani et in die Parasceves et
per octavas predictarum festivitatum et vocabulis omnium ec-
clesiarum dicti ordinis devote visitarent et pias eleemosinas
largiti forent seu domos confractas eiusdem ordinis reficerent,
septem annos et totidem1) quadragenas fdonavit].
Et Adrianus II, Stephanus V, Sergius III, Johannes X et
Johannes XI, Sergius V (!)2) et Innocentius IV, qui diclum or-
dinem confirmarunt, omnibus Christi fidelibus vere penitentibus.
contritis el eonfessis, qui predictas ecclesias pie visitarent in
predictis festivilatibus et earum octavis, seu qui domos fractas
eiusdem ordinis reficerent vel pro fabricis ipsarum ecclesiarum
munera darenl vel confratriam dicti ordinis assumerent et eam
intrarent8) au1 calicem pro missis celebrandis vel tobaglias
scu mappas erogarent, vel qui in premissis . . manus porrigerent
adjutrices, vel qui in suis ultimis testamenlis aliquid legarent,
tertiam partem omnium peccatorum in domino relaxarunt.
Item Clemens III, Alexander II, Gregorius V et Gregorius VII
in predictis festis et in quolibet eorundem similem gratiam lar-
giti sunt. Item Clemens IV eisdem Christi lidelibus, qui pre-
Den trykte Qdg. : duodecim 8) Eksisterer ikke, maaske Sergius IV.
') Trykt : Initiarenl
sixns iv. 157
dictas ecclesias quater in anno visitarent, videlicet in quatuor
festivitalibus eiusdem dei genitricis Marie, triginta annos et
totidem quadragenas pie concessil. - Item in privilegio generali
Lucii pape IV (l)1) remittuntur ab eodem peccata levia, offensa
parentum, negligentie votorum fractorum, dum lamen fractor
ad vota rediret, et male acquisita, si nescitur, cui restitui debe-
ant, dummodo predictis locis seu illorum eonvenlibus assig-
nentur. - Demum Innocentius IV et Gregorius VIII contulerunt
qualibel die cuilibet dicenti Pater noster et Ave Maria in dictis
ecclesiis semel pro vivis et defunctis 40 dies indulgenliarum. -
lUirsus Honorius III et Nicolaus IV omnibus vere penitentibus
et manus adjutrices predictis domibus porrigentibus et illarum
iralribus omnium peccatorum suorum veniam polliciti fuerunt.
Insuper Honorius IV omnibus vere penitentibus et confessis
dicti ordinis ecclesias visitantibus seu manus illis adjutrices
porrigentibus 40 annos et totidem quadragenas de injunctis eis
penitentiis, videlicet in festo vocabulorum ipsarum ecclesiarum
el in die sancto Parasceves necnon in die s. Crucis ac in festi-
vitatibus nativitatis, annuntiationis, purificationis et assumptionis
b. dei genitricis Marie, misericorditer in domino relaxavit et con-
cessit. — Ulterius Benedictus papa X omnibus vere penitentibus et
confessis, qui ter in septimana, videlicet quadragesimali tempore,
secunda et quarta ac sexta feriis, et etiam in festis vocabulorum
omnium ecclesiarum dicti ordinis necnon diebus sabbatbinis ob
dei genitricis reverentiam et in diebus dominicis pie visitarent,
40 annos et totidem quadragenas et omnium peccatorum septime
partis remissionem in domino relaxavit, omnes indulgentias et
peccatorum remissiones a suis predecessoribus dicto ordini con-
cessas in diebus et in festis predictis duplicando. — Item Johan-
nes XXII omnes indulgentias et peccatorum remissiones a Ro-
manis pontificibus dicto ordini concessas contirmavit ac 40 annos
et totidem quadragenas de injunctis penitentiis universis Christi
lidelibus dicti ordinis ecclesias in qualibet solennitate quatuor
festivitatum b. dei genitricis Marie, videlicet nativitatis, annuntia-
tionis, purificationis et assumptionis, contritis et confessis Ivisi-
tantibus]2) in domino pia iargitione concessit. — Successive Ur-
banus papa V omnes indulgentias similiter a suis predessoribus
dicto ordini concessas confirmavit atque in festo annuntiationis
b. Marie dieti ordinis ecclesias visitantibus septem annos et 12
*) Eksisterer ikke. maaske Lucius III. ~) add. Gz.
1 T>*S SIXTUS IV.
quadragenas in domino relaxavil. - Postremo Nicolaus papa V
omnes indulgentias et peecatorum remissiones ac omnia privi-
legia dicto ordini a supradictis Komanis pontificibus in predictis
diebns et festis concessas et concessa motu proprio duplicando
coniirmavit atque annos 7 et totidem quadragenas in domino
relaxavil - - tamen, sicut prefati Christophori generalis dicti or-
dinis magistri relatione nuper aecepimus, pro eo, quod propter
singularitatem privilegiorum originales desuper littere ad manus
generalis predicti non pervenerunt, nec de illis aliter quam, ul
prefertur, doceri potest, circa litteras et privilegia huiusmodi
eorumque vim et efficaciam nonnulla dubia sunt exorta, alia-
que in dies suboriri formidantur, nisi per nostre providentie
studium super hoc provideatur opportune, presertim cum ex
injuncto desuper nobis apostolice servitutis officio ad nos spectet
singulorum ordinum commodis invigilare ac, quantum valemus,
omnium animas altissimo lucrifacere cupiamus1). Itaque, ut
indulgentie ac singule predecessorum nostrorum littere dicto
ordini ac eius domibus et ecclesiis concesse, sublatis quibus-
cunque hesitationum obstaculis, inviolabiliter observentur, eis-
que, prout concesse dicuntur, indubia fides adhibeatur, devotio-
que universi populi crescat et augeatur atque dicti ordinis
ecclesie, domus et conventus conserventur, edificentur et in
eorum edificiis amplientur, restaurentur et reparentur, predic-
torum et aliorum plurimorum Romanorum pontificum, qui or-
dinem predictum variis privilegiis non immerito decorarunt, et
quem etiam nos diversis aliis gratiis ac privilegiis gratiosissime
et liberaliter ornavimus, vestigiis inherendo, motu proprio
et ex certa nostra scientia singulas indulgentias non tamen ple-
narias ac alias spirituales et temporales gratias a predictis seu
quibusvis aliis Romanis pontificibus dicto ordini b. Marie de
monte Carmeli et illius domibus, ecclesiis ac personis in genere
vel in specie quomodotibet concessas .... tenore presentium in
suo robore suaque firmitate confirmamus et innovamus ac de
novo concedimus . . . . Et quoniam inter sanctorum et sanctarum
solemnia gloriosissime dei genitricis Marie solemnitates et festa
numero septem, videlicet annuntiationis, visitationis, assumpti-
onis, nativitatis, conceptionis, presentationis et purificationis, ac
ea, que in honorem sui nominis dedicata sunt, loca eo solemnius
;i Christi fidelibus conveoit venerari, quo ipsa de utero matris
') (i/. Cod. cupientes
sixtus iv. 159
sue procedens fecundavirlutibus el Spiritu sancto repleta, caligi-
nanti mundo ignorantie tenebris obducto et etiam populo in te-
nebris ambulanti habitantibusque in regione umbre morlis lucem
ineffabilem, videlicet dominum nostrum Jesum Christum redemp-
torem omnium, eiusdem Spiritus sancti cooperante virtule, ex
suis purissimis visceribus genuil et ab angelo annuntiata inter
omnes mulieres benedicta predicatur et congrue incomparabiliter
virgo Maria benedicta dicitur, quia mater tilii dei effecta suscepil
gloriam et integritatis sue servavit coronam, et vere esl benedicta
in mulieribus, que sine exemplo muliebris conditionis cum de-
core virginitatis gavisa est honore parentis, idcirco affectantes,
ut omnes ecclesie in honore el sub invocatione nominis eiusdem
gloriosissime dei genetricis Marie de monte Carmeli per univer-
sLim orbem iundate et constructe ac deinceps, que divina annu-
ente clementia edificabuntur, congrua devotione a Christi fideli-
bus venerentur ac, que imperfecte sunt, ad operis complementum
deducantur et complete conserventur necnon paramentis et aliis
ad divinum cultum inibi necessariis debite ornentur , om-
nibus Christi fidelibus vere penitentibus et confessis, qui in con-
ceptionis, presentationis, nativitatis, annuntialionis, purificati-
onis, visitalionis et assumptionis dicte gloriosissime dei genetricis
Marie festivitatibus a primis vesperis usque ad occasum solis
dierum festivitatum huiusmodi dicti ordinis de monte Carmeli
predictas ecclesias ubilibet constitutas necnon per 7 dies pre-
dictas festivitates immediate sequentes ac etiam in diebus vo-
cabulorum earundem ecclesiarum devote visitaverint annuatim,
. ... 30 annos et totidem quadragenas de injunctis eis peni-
tentiis relaxamus, presentibus perpetuo valituris. Et quia dif-
ficile admodum foret presentes litteras ad singulas provincias el
loca originaliter destinare, volumus . . ., quod transumptis earum
notarii publici subscriptione et pro tempore existentis dicti or-
dinis protectoris vel alicuius archiepiscopalis seu episcopalis aut
generalis auditoris causarum camere apostolice vel allerius ec-
clesiastice curie seu dicti ordinis generalis magistri sigillo mu-
nitis ea prorsus in judicio et extra, ubicunque exhibita fuerint
vel ostensa, fides habeatur indubia, ac si ipse originaJes littere
forent exhibite vel ostense. Datum Rome kal. aprilis anno 6.
Orig. i Rom (Archivio di S. Chrisogono Nr. 29): trykt i Bullarium Car-
melitanum P. 1 (Romae 1715) p. 346 — 49.
[Ogsaa daarlig Afskrift i Notarialinstrument. undertegnet og beseglet af
den pavelige Kammerauditor Johannes Aloysius. i Helsingor Karmeliterklosters
Arkiv: dcrefter ii Rescns Atlas (Uldall 186 Fol., 432—43).
1()() SIXTIS IV.
2691. 19. April 1477.
Kanniken i Roskilde og Odense Otto Jensen (Foged) faar Tilladelse til at
lade sig indvie til de hojere Grader i Hom.
Cum Otto Johannis, in artibus magister, ecclesiarum Ros-
kildensis et Ottoniensis canonicus, ad sacros ordines suscipien-
dos acri mentis desiderio ac devotionis causa et ol)tentorum
beneficiorum ferventer anhelat, supplicat igitur, quatenus sibi,
u t post diligentem in camera apostolica factam examinationem a
quocunque catholico antistite eligendo in Romana curia residente
in temporibus a jure statutis seu etiam extra tempora a jure [sta-
tuta ad ordines] sacros prefatos se promoveri facere, eidemque
antistiti, ut ordines huiusmodi sibi conferre possit, apostolica
auctoritate licentiam concedere dignemini. Concessum in pre-
sentia pape. Jo. Vasionensis. Et quod sola presentis supplica-
tionis signatura sufficiat. Et examinetur in camera apostolica.
Concessum. Jo. Vasionensis. Datum Rome 13. kal. maji anno 5.
Suppl. 743 fol. 143 v.
2692. 29. April 1477.
Paven stadfaester den Omdannelse af Benediktinerklostret i Odense til et
sekulaert Domkapitel, der var foretaget af iErkebiskop Jens Brostrup i Lund
og Biskop Oluf Mortensen (Baden) i Boskilde i Henhold til Bullen af 21. April
1474 (Nr. 2582).
x\d perpetuam rei memoriam. Super universas orbis eccle-
sias etc.j. Dudum siquidem per Cristiernum Dacie regem nobis
exposito, quod Ottoniensis ecclesia, monasterium s. Canuti nun-
cupata, ordinis s. Benedicti et totus alius clerus Ottoniensis se-
cularis erat, et propterea circa celebranda inibi divina officia
inler personas predicte et aliarum ecclesiarum notabilis erat
diversitas et differentia, et quod persone civitatis Ottoniensis,
que se ad diversarum litterarum studia non absque gravi
suinptu ac continuis laboribus in dies conferebant, pro eo, quia
in ipsa ecclesia consequi non poterant aliquos canonicatus et
prebendas, dimissis propriis laribus ad alia prefati regis loca
proficiscebantur, quo fiebat, ut civitas ac diocesis Ottoniensis
litteratis et peritis viris penitus destituta remaneret, et in eadem
expositione subjuncto, quod, si dignitates regulares, si que erant,
necnon dictus ordo ac conventualitas in ij>sa ecclesia supprime-
rentur, illaque in secularem ecclesiam sul) invocatione eiusdem
s Canuti regis et martiris erigeretur ac omnibus insignibus ca-
thedralibus decoraretur, et inibi dignitates et officia necnon
canonicatus et prebende ac alia beneficia de novo creareutur et
SIXTUS IV. 161
instituerentur, profecto divinus ibidem cultus oportunum susci-
peret incrementum, ac plures persone scientia litterarum deco-
rate inibi suam eligerent residefrtiam. Nos tunc, prefati regis,
asserentis optare nonnulla beneticia ad suam presentationem
spectantia mense capitulari dicte ecclesie, postquam in secularem
erecta foret, pro augmento fructuum illius uniri, in ea parte
supplicationibus inclinati, archiepiscopo Lundensi el episcopo
Roskildensi, eorum propriis nominibus non expressis, per alias
nostras litteras dedimus in mandatis, ut ipsi super premissis
expositis omnibus se informarent et, si per informationem
huiusmodi ita esse repperirent, dictum ordinem s. Henedicti ac
illius dignitates et conventualitatem, si qua esset in prefata ec-
clesia, penitus supprimerent necnon provectis et valitudinariis
monachis, qui ad alia monasteria sive regularia loca commode
transferri non possent, congruas pensiones sive portiones, ex
quibus in aliquo condecenti loco apud dictam ecclesiam consti-
tuto decenter sustentari possent, reservarent et constituerent ac
juniores monachos ad ea, in quibus voluntarios receptores inve-
nirent, eiusdem ordinis monasteria sive loca transferrent ipsam-
que ecclesiam in secularem cum omnibus cathedralis secularis
ecclesie insignibus ad instar aliarum secularium cathedralium
ecclesiarum illarum partium sine quavis differentia necnon pre-
posituram, que inibi maior post pontificalem, ac decanatuin,
qui secunda, et cui cura animarum dicte ecclesie immineret,
necnon cantoriam, que tertia, et cui cura regendi chorum in-
cumberet, in dignitates ac etiam officia necnon canonicatus et
prebendas ac alia beneficia, prout facultates et redditus dicte
ecclesie suppeterent et eisdem archiepiscopo et episcopo con-
decens et oportunum visum foret, crearent et dotarent ac illis
congruentia qualitates et onera adjicerent omnesque fructus, de-
ductis portionibus monachorum huiusmodi, mense capitulari
dicte erigende ecclesie1) inter prepositum, decanum, cantorem
et canonicos ac beneficiatos, qui forent pro tempore, prout eis
videretur, dividendos perpetuo applicarent et, quod prepositus
pro tempore existens omnimodam jurisdictionem haberet in ca-
nonicos ipsius ecclesie in hiis, que divinum cultum et capitulum
ac honestatem vite concernerent, quodque ipse et decanus, can-
tor et capitulum archa comuni, sigillo ac omnibus aliis cathe-
dralibus insignibus . . . et privilegiis aliarum cathedralium eccle-
*) Gz. — Cocl. ecclesie et
Acta pontiHeuni Danica IV. 1 1
lb'2 SIXTUS IV.
siarum regnorum predictorum tam in habitibus ecclesiasticis
quam alias gaudercnt, statuerent ac pro commodiori et decen-
tiori sustentatione prepositi, decani, cantoris et capituli predic-
torum unum, duo aut tria beneficia . ., cuiuscunque qualitatis
essent, de eius jure patronatus, dummodo illius ad hoc expressus
accederet assensus, prefate mense capitulari .... unirent, ita
quod, cedentibus vel decedentibus tunc unienda beneficia huius-
niodi obtinentibus seu illa alias quomodolibet dimittentibus, li-
ceret preposito et capitulo predictis per se vel alios corporalem
possessionem beneficiorum uniendorum . . propria auctoritate li-
bere apprehendere illorumque fructus in suos, prout archiepi-
scopus et episcopus statuerent, per equales portiones vel aliter,
prout censerent expedire, usus convertere et retinere, diocesa-
norum locorum et cuiuslibet alterius licentia super hoc minime
requisita; ac pro pleniori premissorum executione eisdem archi-
episcopo et episcopo statuta et ordinationes in dicta ecclesia,
licita tamen et honesta et a jure comuni non discrepantia, [ordi-
nandi]1) ac omnia, que divini cultus in eadem ecclesia concerne-
rent augmentum et illius felicem ac prosperum statum et hone-
statem, venustatem et decorem conspicerent, perpetuo vel ad
tempus faciendi facultatem concessimus, ac regi predicto eiusque
successoribus jus patronatus et presentandi personas idoneas ad
preposituram Romano pontifici infra quatuor mensium spatium
a die illius vacationis computandum ac [ad]1) decanatum et can-
toriam predictos necnon etiam ad sex canonicatus et totidem
prebendas, quos in ipsa ecclesia creari contingeret, tam prima
vice quam, quotiens illos vacare contingeret, loci ordinario reser-
vavimus necnon statuimus, ut aliorum canonicatuum el preben-
darum, qui ultra dictum numerum sex canonicatuum et pre-
bendarum superessent, ac beneficiorum creandorum huiusmodi
collatio, provisio, presentatio, electio seu quevis alia dispositio
ad episcopum Ottoniensem necnon prepositum, decanum et ca-
pitulum ecclesie huiusmodi tam prima vice quam, quotiens iilos
vacare contingeret imposterum, communiter spectaret . . . Et de-
inde, sicul exhibita nobis nuper pro parte prepositi et capituli
dicte ecclesie Ottoniensis pelitio continebat, Johannes archiepi-
sco|)us Lundensis el Olauus episcopus Roskildensis ad execu-
tionem dictarum litterarum procedentes illarum forma servata
in dicta ecclesia ordinem s. Benedicti predictum el collegium ac
') add. './.
SIXTUS iv. 163
dignitates et officia regularia penitus suppresserunt neenon eccle-
siam ipsain in seeularem et in ea unam preposituram maiorem
post pontitiealem et unum deeanatum ac nnam cantoriam, digni-
tates ac quindecim canonicatus et totidem prebendas pro totidem
canonicis necnon vicarias et alia ofticia ad instar aliarum cathe-
dralium seeularium ecclesiarum eum plenitudine juris eanonici
ac aliis juribus et jurisdietionibus et cum omnibus . . privilegiis bo-
norum subdilorum loco et ecclesie Ottoniensi predictis concessis
erexerunt ac illis nonnulla parrochiales ecclesias, prepositnras et
alia beneiieia, fructus quoque, jura, jurisdietiones, res et bona
perpetuo univerunt . . . ae nonnulla divinum cultum ac felicem
statum dicte ecclesie concernentia statuerunt, prout in proces-
sibus seu instrumentis publicis desuper confectis sigillis Johannis
archiepiscopi et Olaui episcopi predictorum munitis plenius di-
eitur contineri. Quare pro parte prepositi et eapiluli predictorum
nobis fuit supplicatum, ut suppressioni, . . unioni . . . ., statuto
ac aliis premissis per dictos Johannem archiepiscopum et
Olauum episcopum gestis et factis . . omnibus in instrumentis
seu processibus predictis contentis pro eorum subsistentia tirmiori
nostre contirmationis robur adjicere et, ne quispiam, cuiuscun-
que status existat, infringere, mutare aut variare quicquam quoad
dignitates, personatus, administrationes et officia, vicarias et be-
neficia in dicta ecclesia erecta et ordinata ac illis annexa, par-
rochiales ecclesias et bona cum administratione vini spectantia
ac beneticia per Johannem archiepiscopum et Olauum episcopum
executores predictos [erecta], et quibusvis, presertim episcopo Ot-
toniensi pro tempore existenti, ne de agris, pratis, pascuis, pisca-
turis et silva, Wberwt nuncupata, et duobus molendinis ac curia
solite residentie quondam prioris et monachorum aliisque bonis
communibus mense capitulari diete ecclesie pro cottidianis distri-
butionibus personis diete ecclesie divinis pro tempore interessen-
tibus in eadem faciendis per dictos Johannem archiepiscopum et
Olauum episcopum executores predictos specialiter deputatis se
intromittere quoquomodo presumant, inhibere, et quod parrochi-
ales ecclesie et alia beneficia, que ad collationem prioris et ca-
pituli dicte ecclesie ante suppressionem predictam pertinebant,
ad prepositi et etiam capituli predictorum collationem [etc.] de
cetero pertineant sicut prius, ipsique ecclesia, prepositus et ca-
pitulum . . . privilegiis a sede apostolica ac regibus et principibus
aliisque auctoritatem habentibus dicte ecclesie et illius personis
regularibus concessis pariformiter in futurum gaudere debeant,
11*
1()4 SIXTLS IV.
ac quecunque possessiones et bona, que ecclesia predicta ante
suppressionem predictam habebat, eidem ecclesie finna et illi-
bata permaneant, quodque vicarias et beneficia alia in dicta ec-
elesia ante et post erectionem predictam instituta et fundata
nunc et pro tempore obtinentes divinis in dicta ecclesia singulis
horis eanonicis sub pena per prepositum et capitulum predictos
moderanda et limitanda interesse et ecclesiarum regularium, etiam
mendicantium ordinum, priores, guardiani ac fratres tempore so-
lemnium festivitatum dicte ecclesie in eorum ecclesiis divina
tempestive celebrare teneantur, ut populus ad ecclesiam ipsam
confluere et illam congruis honoribus venerari possit, ac quod
parrochialium ecclesiarum Ottoniensis civitatis rectores et vicarii
et in illis beneficiati pro tempore existentes diebus solemnium
festivitatum earundem ad ecclesiam ipsam accedere et inibi pro-
cessionibus et divinis interesse similiter sint astricti sub pena,
ut prefertur, moderanda, statuere .... dignaremur. Nos igitur,
qui ecclesiarum quarumlibet, quarum cura generaliter nobis est
commissa, presertim cathedralium, decorem et venustatem et in
illis divinum cultum llorere et augeri nostris presertim tem-
poribus cupimus et earundem ecclesiarum incommodis, quan-
tum possumus, obviamus, ac dudum inter alia voluimus, quod
petentes benefieia aliis uniri tenerentur exprimere verum valorem
tam beneficii uniendi quam illius, cui unio fieri peteretur, alio-
quin unio non valeret, et semper in unionibus commissio fieret
ad partes, vocatis, quorum interest, et idem in unionum huius-
modi confirmationibus observari voluimus, huiusmodi supphea-
lionibus inclinati, suppressionem, erectionem, unionem, . . . sta-
luta et ordinationes huiusmodi per dictos archiepiscopum et
episcopum facta et, prout illa concernunt, omnia in prefatis
instrumentis seu litteris eontenta tenore presentium confirma-
mus , ac prefato moderno et pro tempore existenti epi-
seopo Ottoniensi et quibusvis aliis, cuiuscunque status existant,
ne quicquam quoad dignitates, personatus, administrationes et
officia, eanonieatus et prebendas, vicarias et benefieia in dicta
ecclesia erecta et ordinata et illis annexa et applieata, parrochi-
ales et bona, administrationem vini ac benefieia per executores
predictarum Litterarum uostrarum [erecta] infringere vel variare
nec dc agris, pralis, pascuis, piseaturis et silva, Wberwt nuneu-
pata, ac aliis silvis et duobus molendinis ae euria solite residentie
quondam prioris et monachorum dicte ecclesie aliisque bonis
communibus mense capitulari dicte ecclesie pro quotidianis distri-
sixtus iv 165
butionibus personis diete ecclesie divinis pro tempore interes-
sentibus in eadeni faciendis per dictos executores specialiter
deputatis quoquoinodo se intromittere presumant, inhibemus
necnon, quod parrochiales ecclesie et alia beneficia, que ad col-
lationem prioris et capituli dicte ecclesie ante suppressionem
predictam pertinebant, ad prepositi et capituli predictorum col-
lationem [etc.] de cetero pertineanl, ipsique ecclesia, prepositus
et capitulum . . . privilegiis a sede predicta ac regibus et princi-
pibus aliisque auctoritatem habentibus dicte ecclesie illiusque
regularibus personis concessis pariformiter in futurum gaudere
debeant sicut prius ac quecunque possessiones et bona, que ec-
clesia predicta ante suppressionem huiusmodi habebat, ipsi
ecclesie firma et illibata permaneant, quodque vicarias et bene-
ficia alia in dicta ecclesia Ottoniensi ante et post erectionem
huiusmodi instituta et fundata nunc et pro tempore obtinentes
divinis in dicta ecclesia singulis horis canonicis sub pena per
prepositum et capitulum predictos moderanda et limitanda in-
teresse et regularium, etiam mendicantium ordinum, ecclesiarum
Ottoniensium priores, guardiani et fratres sub simili pena tem-
pore solemnium festivitatum dicte ecclesie Ottoniensis in eorum
ecclesiis divina tempestive celebrare teneantur, ut populus ad
ecclesiam ipsam Ottoniensem contluere et illam congruis hono-
ribus venerari possit, quodque parrochialium ecclesiarum Otto-
niensium rectores et vicarii ac in illis beneficiati pro tempore
existentes diebus solemnium festivitatum earundem ad ecclesiam
ipsam accedere et inibi processionibus et divinis interesse simi-
liter sint astricti sub pena^ ut prefertur, moderanda, statuimus.
Datum Rome 3. kal. maji anno 6.
Jo. CXXXX. Gerona.
Reg. Lat. 777 fol. 228 v. Ogsaa Supplik (Fiat de confirmatione. F. og med
Tilfojelserne Et cum statuto. quod electio episcopi cessantibus reservationibus
apostolicis spectet ad prepositum et capitulum . . . . Et in forma gratiosa de
omnibus) i Suppl. 743 fol. 175.
Mense capitulari [ecclesie Ottoniensis] de monasterio ordinis
s. Benedicti in cathedralem secularem erecte omnes fructus dicti
monasterii ac etiam una domus et tria beneficia, cuiuscunque
valoris existerent, sub data 3. kal. maji anno 6 Sixti IV per-
petuo uniri concessa fuerunt, et de quindennio etc. lib. 8 anna-
larum Sixti IV fol. 8.
Arm. 33 vol. 2 fol. 351.
166 sixtus iv.
2693. 14. Maj 1477.
Kong Christiern faar bevilget Aflad til dem, der paa tre Pestdage beseger
St. Knuds Kirke i Odense.
{[ ecclesia Ottoniensis sub invocatione et in honorem s. Ca-
nuti regis el martiris fundata, que non diultius] est monaste-
rium, ordinis s. Henedicti existens in cathedralem et secularem
instante Cristierno rege Dacie erecta extitit, turri, sacrestia, libris,
paramentis et aliis ecclesiasticis ornamenlis, quihus indiget, de-
corari cum Christi fidelium suffragiis, quibus indigere dinoscitur,
commodius possit et in suis structuris aliis debite reparari et
manuteneri valeat, necnon Christi hdeles eo libentius ad ipsam
ecclesiam causa devotionis confluant . . . ., supplicat dictus rex,
qui ad ecclesiam ipsam specialem gerit devotionis affectum,
quatenus omnibus Christi fidelibus utriusque sexus presentibus
et futuris, qui eandem ecclesiam in quinque festis sive diebus
in confeclione litterarum eligendis a primis vesperis usque ad
secundas vesperas devote visitaverint annuatim et ad huiusmodi
reparationem et manutentionem manus porrexerint adjutrices,
triginta annos et totidem quadragenas de injunctis eis penitentiis
perpetuo relaxare et nihilominus, ut saluti animarum Christi
lidelium ad prefatam ecclesiam confluentium salubrius consu-
latur, preposito et capitulo ipsius ecclesie Ottoniensis pro tem-
pore tot confessores idoneos seculares vel regulares, quot vide-
bitur oportunum, qui, ipsorum confluentium confessionibus
diligenter auditis, eos ab omnibus peccatis enormibus et exces-
sibus, etiam in casibus episcopalibus, occultis et manifestis, ab-
solvere et pro commissis penitentiam salutarem injungere libere
valeant, [eligendi] plenam licentiam concedere dignemini. Fiat
in tribus festis. F. Et de indulgentia triginta annorum et toti-
dem quadragenarum in quinque diebus exprimendis, ut pre-
fertur . . . Et quod indulgentia huiusmodi perpetuo duret. Fiat
ut supra. F. Datum Rome pridie id. maji anno ().
Suppl. 74.'{ fol. 280 v.
2694. 14. Juni 1477.
Optegnelse om, at Odensekanniken Otto Jensen (Foged) lover ;it betale
Annater af alle Embeder i det nyoprettede Odense Kapitel.
1 177 Dicta die [o: 14. mensis juniij Otto Johannis cano-
nicus ecclesie Ottoniensis nomine suo proprio et ul principalis
et privata persona obligavil se camere apostolice nomine pre-
positi ci capituli ecclesie Ottoniensis, noviter (ie monasterio or-
SIXTUS IV 1()7
dinis s. Benedicti in cathedralem secularem auctoritate apostolica
erecte, pro omnium fructuum dicti monasterii integra annata ac
etiam unius, duorum aul trium beneiiciorum cum cura vel
sine cura, cuiuscunque qualitatis essent, etiam de jure patro-
natus unitorum et aplicatorum mense capitulari dicte ecclesie
perpetuo. Et mandalur uniri per modum confirmationis dicta-
rum erectionis sivc erectionum ac unionis sive aplicationum
sub data Rome 3. kal. maji anno 6. Et promisit solvere camere
apostolice pro compositione annate dictorum fructuum ac be-
neficiorum predictorum facta cum camera apostolica 11. auri
de camera 80 infra decem menses proxime ct immediate se-
quentes sub penis camere etc. Juravit etc. Hestiluta de man-
dato mensarii.
Solvit pro jocali 25.
Tilfojet nedenunder : Fruclus nec nomina beneficiorum non
exprimuntur. Overstreget og i Margen: Die 10. martii 1478 sol-
vit pro annata integra dictorum fructuum et beneficiorum uni-
torum et uniendorum ex compositione facta cum camera fl. 80
per manus dicti Ottonis Johannis. Patet per cedulam deposi-
tarii .... Med anden Haand: Vide obligationem parlicularem
factam per societatem de Medicis ad 10 menses proxime se-
quentes pro dictis 80 11. -f-
Annate 1477—78 fol. 8 (Archivio di Stato).
2695. 18. Juni 1477.
Lundekanniken Hans Urne, der liar byttet sit Kanonikat med Laurens
Andersen, faar denne Ombytning stadfa*stet. Kanonikatet har tidligere tilhort
Oluf Nielsen, der nu er gaaet i Kloster.
Pridem Laurentius Andree (Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. 273).
Concessum in presentia pape. Jo. Vasionensis. Datum Rome
14. kal. julii anno 6.
Suppl. 74« fol. 201.
2696. 1. Juli 1477.
Faven overforer, efter Kong Christierns Bon, den Plenaraflad, som tidligere
var tildelt Trefoldigheds Kapel i Boskilde Domkirke, men aldrig traadt i Kraft.
til Slesvig Domkirke; Brevet gaelder for al Fremtid.
Universis Christi tidelibus presentes litteras inspecturis.
Omnipotentis dei [etc.]. Dudum siquidem, cupientes, ul capella
s. Trinitatis, sita in ecclesia Roskildensi et per Cristiernum Dacie
regem fundata, congruis honoribus frequentaretur ac in suis
structuris repararetur et conservaretur, omnibus utriusque
168 SIXTLS IV.
sexus Christi fidelibus, qui in die dominica, qua in ecclesia
cantatur Letare Jerusalem, a primis vesperis usque ad secundas
vesperas capellam predictam devote visitaverint annuatim et ad
reparationem et conservationem manus porrigerent (!) adjutrices,
plenariam omniuin peccatorum suorum indulgentiam et veniam
concessimus, prout in nostris inde confectis litteris, quas per-
petuo valere voluimus, plenius continetur. Cum autem littere
predicte nullum hactenus effectum consecute fuerint, ac ecclesia
Slesvicensis, crue inter ecclesias cathedrales illarum partium in-
signis adinodum et solemnis reputatur, et ad quam prefatus rex
singularem gerit devotionis affectum, ad quam etiam Ghristi
iideles cum maiori commoditate accedere poterunt, in suis struc-
turis reparationibus indigeat non modicum sumptuosis et alias
multas magnasque necessitates patiatur, ad quas reparationes
faciendas et necessitates sublevandas ipsius ecclesie Slesvicensis
proprie facultates non suppetunt, sed ad hec pia Christi fidelium
suffragia sunt quam plurimum oportuna, nos, cupientes, ut ec-
clesia ipsa Slesvicensis in suis structuris huiusmodi debite repa-
retur et conservetur ac ab eisdem necessitatibus congrue sub-
levetur . . . ., indulgentiam et veniam supradictas de dicta capella
ad ecclesiam eandem Slesvicensem tenore presentium transferi-
mus et ad festum et dies infrascripta commutamus necnon . . .
omnibus Christi hdelibus predictis utriusque sexus vere peni-
tentibus et confessis, qui dictam ecclesiam Slesvicensem a primis
vesperis festi nativitatis b. Marie virginis usque ad vesperas tertie
diei festum ipsum immediate sequentis devote visitaverint an-
nuatim et ad reparationem, conservationem et sublevationem
predictas manus porrexerint adjutrices, plenariam omnium pec-
catorum suorum indulgentiam et remissionem tenore presentium
elargimur, presentibus perpetuis futuris temporibus duraturis.
Preterea, ut fideles predicti indulgentie et remissionis huiusmodi
deo propitio facilius capaces efficiantur, preposito, archidiacono
«l capitulo eiusdem ecclesie viginti confessores idoneos seculares
vel quorumvis ordinum regulares eligendi et deputandi, qui in
festo (l diebus predictis lidelium ad ecclesiam ipsam Slesvicen-
sem causa indulgentiarum huiusmodi consequendarum pro tem-
pore confluentium coufessiones audire ac eis in singulis etiam
sedi apostolice reservatis casibus, exceptis quinque per nos ex-
cipi solitis, debitam absolutionem tmpendere et penitentiam
salutarem injungere valeant, plenam el liberam tenore prefato
concedimus facultatem. Volumus autem, quod predicte littere
sixtus iv. 169
quoad eandem capellam nullius sint penitus roboris vel mo-
menti. Datum Rome 7. kal. julii anno 6.
CC.
Reg. Vat. (W8 fol. 189.
2697. 22. Aug. 1477.
Paven befaler Provsterne i Slesvig og Ejdersted og Kantoren i Slesvig at
overdrage Kanonikat og storre Praebende i Haderslev til Klerken Gregers S<>-
rensen fra Odense Stift.
Slesvicensi et Sderstedensi (!) Slesvicensis diocesis prepositis
ac cantori eiusdem Slesvicensis ecclesie. Vite ac morum hone-
stas [etc.]. Cum itaque canonicatus et una ex maioribus pre-
hendis ecclesie b. Marie Haderszleuensis Slesvicensis diocesis, i.n
qua nonnulle maiores et alie prebende fore noscuntur, quos
Petrus Iuari ohtinebat, per obitum eiusdem Petri1) vacent ad
presens, licet Nicolaus Sterk2), qui se gerit pro clerico, pretextu
certe optionis de illis, ut premittitur, vacantibus in uno ex
mensibus, in quibus Nicolaus papa V canonicatuum et preben-
(iarum ac aliorum beneficiorum in illis partibus pro tempore
vacantium collationem ad Romanum pontificem, non obstanti-
bus quibusvis statutis de optando, per suas litteras pertinere
voluit, per eundem Nicolaum Sterk2) contra tenorem earundem
litterarum facte canonicatum et prebendam predictos per an-
num et ultra citra tamen biennium3) detinuerit, prout detinet,
indebite occupatos, nos, Gregorio Seuerini clerico Ottoniensis
diocesis specialem gratiam facere volentes, .... discretioni vestre
mandamus, quatenus . . ., si, vocatis dicto Nicolao Sterk et aliis,
qui fuerint evocandi, canonicatum et prebendam predictos [fruc-
tus 4 mr.] vacare repereritis, illos . . ., dummodo tempore date
presentium non sit in eis alicui specialiter jus quesitum, eidem
Gregorio auctoritate nostra conferre curetis. Datum Rome 1 1 .
kal. sept. anno 6.
X
x
Reg. Vat. 577 fol. 143 v; ogsaa (II) Snpplik (Fiat. F.) i Suppl. 749 fol. 56 v.
2698. 14. Okt. 1477.
Paven indssetter Biskoppen i Verden, Provsten i Liibeck og Skolastikeren
i Breslau til Vaerneherrer for /Erkebiskoppen og Kapitlet i Bremen samt Landet
') II tilfojer defuncti in mense jan. '") II: Serk
3) non obstante quod sit lapsum bienninm
170 SIXTUS IV.
Ditmarsken og befaler dem at vaage over, at det pavelige Privilegium af 14. Marts
(Nr. 2689) bliver overholdt.
Episcopo Verdensi et preposito Lubicensis ac scolastico
Vratislaviensis eeclesiarum. Nuper a nobis emanarunt (Bolten,
Ditmars. Gesch. III, 86 — 87; Reg. 4-616). Datum Rome pridie id.
oct. anno 7.
XXX.
Orig. med Bulle i Hampesnor i Gemeinschaftl. Arch. I, (> b; indtaget i Brev
fra Skolastikeren i Breslau, Friedelus de Corheke af 24. Nov. (tr. Bolten III.
89—98).
2699. 5. Nov. 1477.
Pavens Kammermester erklaerer fra Marinus de Fregeno at have modtaget
215 Gylden 22 Bajocher. indsamlede i de nordiske Biger; Kammeret udbetaler
Pengene til Hospitalerne i S. Spiritus in Saxia og S. Salvator ved Lateranet
som Arvinger for den afdode Notar Philippus de S. Miniato.
Universis etc. Guillermus [episcopus Ostiensis s. Romane
ecclesie cardinalis Rothomagensis, pape camerarius] universi-
tati etc, quod Marinus de Fregeno apostolice sedis protho-
notarius, fructuum etc. apostolice camere in regnis Dacie etc.
collector hodie de pecuniis per ipsum ex dicta collectoria ex-
actis realiter et cum effectu solvit dicte camere fl. auri de ca-
mera 215 et baiochos 22 per manus egregii viri domini Antonii
de Eugubio, pape procuratoris fiscalis, nuntii sui ad id deputati,
Petro de Aranda electo episcopo Calagurritano pape generali
vicethesaurario pro ipsa camera • recipiente; qui pro ipsa camera
numerati fuerunt quondam Filippo de s. Miniato, olim eiusdem
Marini in predicto officio collectorie notario per dictam cameram
deputato, pro totali et integra satisfactione salarii, quod in pre-
dicto officio notariatus meritus erat, et pro ipso presidentibus
hospitalium s. Spiritus in Saxia et s. Salvatoris Lateranensis,
(juos papa prefatus voluit ei succedere loco pauperum in eius
testamento designatorum . . . De quibus quidem llorenis . . . ip-
sum Marinum collectorem eiusque heredes ac successores ac
corum bona quecunque auctoritate nostri camerariatus officii
harum serie quietamus . . . In quorum etc. Datum Rome in ca-
mera apostolica anno 1477 die vero 5. nov. pontificatus etc.
anno 7. Tax. 11. 1 gr. 2.
I)i\. Sixti IV Quietantie 1471 84 fol. 40 v (Archivio di Stato).
[ntroitus nov. 1477. Dicta die .>: 5] [Petrus deAranda electus
Calagurritanus, Sixti pape IV vicethesaurarius] habuit similiter
SIXTUS IV. 171
fl. 215 auri de camera boloninos 22 a Marino de Frigeno in regno
Dacie etc. collectore ex pecnniis exactis per eum, per manus
Antonii de Eugubio procuratoris fisci, ad exitnm Filippo de s.
Miniato olini notario dicti collectoris. Ad exitnni hospitalibus
s. Salvatoris Lateranensis et s. Spiritus in Saxia . . . . fl. 224, 19.
Exitus nov. 1477. Dicta die [o: 5] [Petrus de Aranda electus
Calagurritanus, Sixti pape IV vicethesaurariusj solvit similiter
de mandato per inlroitum et exitum facto die 1 oct. fl. auri de
camera 215 holoninos 22 Filippo de s. Miniato, olim notario
Marini de Frigeno in regno Dacie etc. collectoris, pro eins inte-
gro salario temporis, quo servivit dicto collectori, et pro eo
hospitalibus s. Salvatoris Lateranensis et s. Spiritus in Saxia de
Urbe 11. 224, 19.
Introitus et Exitus 49.") fol. (>0 v og 22(>. Trykte Dipl. Norv. XVII, 591—93.
2700. 12. Nov. 1477.
Kong Christiern faar Supplikken af 18. Jan. 1477 (Nr. 2685) udfaerdiget
med en mindre Rettelse.
Reformatio Cristierni regis Dacie.
In supplicatione, cuius copia supraponitur, per inadverten-
tiam fuerit [o: scriptum fuerat], quod Hamhurgensis et Hremensis
ecclesie invicem canonice unite sunt in dominio regis Dacie,
cum re vera Hamhurgensis sil in quodam ducatu prefato regi
subjecto, videlicet in ducatu Stormarie et Holtzatie, et Bremensis
ecclesia sit extra dominium prefati regis et sub dominio tem-
porali archiepiscopi Bremensis pro tempore existentis. Dignetur
igitur s. v. litteras desuper conficiendas cum expressione pre-
missorum expediri mandare. Fiat. F. Datum Rome pridie id.
nov. anno 7.
Suppl. 753 fol. 91.
2701. 12. Nov. 1477.
Paven befaler Biskopperne i Lubeck og Slesvig og Kantoren i Slesvig at
sorge for, at ^Erkebiskoppen af Bremen for Fremtiden kalder sig /Erkebiskop
af Hamburg og Bremen, og at Hamburgs Mariekirke bliver kaldt Metropolitan-
kirke og ikke Kollegiatkirke. Kong Cbristiern bavde som Hamburgerkirkens
verdslige Overherre og Patron klaget over, at den i saa Henseende blev for-
urettet, endskont dens Provst, Dekan, Skolastiker og Kapitel plejede at deltage
i Valget af £)rkebiskop, og flere tidligere /Erkebiskopper bavde kaldt sig »af
Hamburg og Bremen .
1 72 sixtus iv.
Lubicensi et Slesvicensi episcopis ac cantori ecclesie Sles-
vicensis. Cum sit una ecclesia (Staphorst, Hist. eccl. Hamburg.
1. /. l~)'t — 55; Reg. 4-6171).) Datnm Rome pridie id. nov. anno 7.
Jo. XXXX. Gerona.
Reg. Lat. 779 fol. 282.
2702. 13. Nov. 1477.
Optegnelse om Udfaerdigelsen af Bnllen af 14. Marts (Nr. 2689).
[1477] Die 13. dicti mensis nov. una bulla pro archiepiscopo
et capitulo Bremensibus et advocatis maioribus et judicibus pa-
trie Dithmargensis super confirmatione commitatus Dithmargien-
sis alias facta ecclesie et capitulo dicte ecclesie Bremensis. Patet
per bullam sub data pridie id. martii anno 6. Solvit jocale.
Annate 1477 — 78 fol. 225 (Arehivio di Stato).
2703. 19. Jan. 1478.
Paven befaler Biskoppen i Liibeck at overdrage Kong Christierns Sekretaer
Albertns Clitzing fra Havelberg Stift Provstiet i Hamburg, hvortil Kongen ifolge
sin Patronatsret havde praesenteret ham.
Episcopo Lubicensi. Dignum arbitramur etc. Cum itaque
prepositura ecclesie b. Marie Hamburgensis Bremensis diocesis,
que de jure patronatus Cristierni regis Dacie ratione sui ducatus
Holtzatie et Stormarie ex privilegio sedis [apostolice], cui non
est hactenus in aliquo derogatum, existit, et quam Johannes
Hode notarius noster obtinebat, per obitum eiusdem Johannis,
qui etiam litterarum apostolicarum corrector extitit, vacet ad
presens, nos, Albertum Clittzingk2) clericum Hauelbergensis dio-
cesis, quem idem Cristiernus rex ad dictam preposituram, ut
prefertur, vacantem vigore dicti privilegii infra tempus debitum,
prout quodam publico documento constat, nobis litteratorie pre-
sentavit, consideratione dicti regis, pro ipso Alberto dilecto
suo secretario nobis super hoc supplicantis, gratioso favore pro-
sequi volentes, fraternitati tue mandamus, quatenus, si per dili-
gentem examinationem eundem Albertum ad hoc idoneum esse
reppereris, preposituram predictam, que in dicta ecclesia dignitas
principalis existit, et cui cura imminet animarum [fructus 8 mr.],
prefato Alberto auctoritate nostra conferas. Datum Rome 14. kal.
febr. anno 7.
N. XXV. 11. kal. febr. anno 8. Garriliati.
Reg. Lat. 784 fol. 61 v; ogsaa (II) Supplik (Fiat. F.) i Suppl. T.w fol. 297 v.
i Rcg. J(H8 er kun et forkortel Uddrag af samme Brev. ■) II: Clytznigh
SIXTUS IV. 17:5
2704. 21. Jan. 1478.
Gentagelse af det forrige Brev.
Episcopo Lubicensi. Dignuni etc. (som forrige lirev, men)
Datum Rome 12. kal. febr. anno 7.
Jo. XXX. 9. kal. febr. anno 7. Gerona.
Reg. Lat. 78.") fol. 135; ogsaa Supplik (Fiat. F.) i Suppl. 7.">(> fol. 135 v.
2705. 21. Jan. 1478.
Paven befaler motu proprio Skolastikeren i Breslau og Officialerne i Mun-
ster og Paderborn at overdrage den 22aarige Conradus Rethberg Provstiet i
Hamhurg uden Hensyn til Kong Christierns Patronatsret.
Scolastico ecclesie Wratislaviensis et Monasteriensi ac Pade-
burnensi officialibus. Nobilitas generis, vite ac morum hohestas
[etc.]. Cum itaque prepositura ecclesie Hamburgensis, que inibi
dignitas maior post pontificalem et de jure patronatus Crist[i]erni
regis Dacie ex speciali privilegio, cui non est haclenus deroga-
tum, existit, et quam Johannes Roden obtinebat, per obitum
eiusdem Johannis, qui illam obtinens corrector et abbreviator
litterarum apostolicarum erat, vacet ad presens, nos, juri patro-
natus huiusmodi hac vice dumtaxat specialiter et expresse dero-
gantes ac volentes Conrado de Rethberch canonico Coloniensi, qui
in vicesimo secundo vel circa sue etatis anno constitutus et de
comitum genere ex utroque parente et prefati regis consanguineus
ac Francisci s. Marie nove diaconi cardinalis familiaris continuus
commensalis existit, gratiam facere specialem, motu proprio . . .
discretioni vestre mandamus, quatenus preposituram predictam
[fructus 30 mr.] prefato Conrado auctoritate nostra conferre cu-
retis. Datum Rome 12. kai. febr. anno 7.
Jo. XXXV. 9. kal. febr. anno 7. Gerona.
Reg. Lat. 780 fol. 16.
2706. 26. Jan. 1478.
Praesten Jens Madsen (Rrun) fra Odense Stift faar Kanonikat og Prsebende
i Kobenhavn.
Alias certis canonicatu et prebenda Wandoss ecclesie colle-
giate b. Marie virginis de Haifnia Roskildensis diocesis per obi-
tum Johannis Petri vacantibus, Johannes Matheus [a: -theil de
Hintzegaulis presbiter Ottoniensis diocesis illos vigore gratie sue
expectative sibi per s. v. concesse ac processuum desuper fac-
toruui dictos canonicatum et prebendam per procuratorem suum
in partibus infra terminum legitimum acceptavit et de illis in
forma sibi obtinuit provideri, et ad maiorem cautelam eosdem
174 sixtis iv.
canonicatum et prebendani auetorilate ordinaria similiter idem
proeurator aeeeptavit et de illis extilit investitus, possessione
subsecuta. Cum autem dietus Johannes dubitet aeceptationem,
provisionem, possessionis adeptionem ac inde secuta quecunque
tam vigore expeclative quam collationis ordinarii viribus non
subsistere, supplicat igitur, quatenus sibi de dictis canonicatu
et prebenda [fructus 4 mr.] de novo providere dignemini. Con-
cessum in presentia pape. Jo. Vasionensis. Datum Rome 7. kal.
febr. anno 7.
Suppl. 757 fol. 209 v.
2707. 14. Febr. 1478.
Paven, der tidligere (Nr. 2(>8(> og 2687) havde befalet Biskopperne i Hal-
berstadt og Merseburg at paadomme Sagen mellem Dronning Dorothea og Sten
Sture, og nn ved Klage fra Dronningen har erfaret, at det paa Grund af Usik-
kerhed ikke er mnligt at bringe Sten Sture Staevningen, befaler dem at ind-
kalde ham for deres Domstol ved offentlig Staevning, der skal opslaas paa de
nsermest mulige Steder. og derefter fa?lde Dom i Sagen.
Alias exposito nobis (Aarsberetn. fra Geheimearch. IV, 371 —
72; Re(j. *7M9). Datum Rome sub anulo piscatoris die 14. febr.
anno 7.
Udskrift: Halberstadensi et Merseburgensi episcopis.
Orig. paa Perg. med Spor af paatrykt Segl i Gemeinsehaftl. Areh. I, 7 (H. A.).
10. Marts 1478.
Se 14. Juni 1477 (Nr. 2(>94).
2708. 11. Marts 1478.
Odense Domkapitel betaler Annater af det nedlagte Benediktinerklosters
og dc nye gejstligc Va^rdigheders Indtaegter.
Iniversis etc. Petrus [pape vicethesaurarius] etc. universi-
tali etc, (juod prepositus et capitulum ecclesie Ottoniensis pro
integra annata omnium fructuum monasterii dicte ecclesie Otto-
niensis ae etiam unius, duorum aut Irium beneficiorum eum
cura vel sine cura, cuiuscunque qualitatis etc, de jure patronatus
unitorum]1) et applicatorum mense capitulari dicte ecclesie, in
quibus etc, ratione unionis etc, 11. auri de camera 80 ipsi ea-
mere, depositariis ut supra recipientibus die date presentiinn ete.
per manus societatis de Spanochis etc. De quibus quidem etc
In quorum etc Datum etc die 11. martii anno 7.
I)i\. Si.xti IV U7(> 7<> fol. 139 (Archivio di Stato).
i add. ('./..
sixtus iv. 175
Dicta die [o: 11. niartii 1478] Petrus de Aranda electus Ca-
laguritanus, Sixti pape IV vicethesaurarius habuit similiter 11.80
auri de camera a preposito et capitulo ecclesie Ottoniensis pro
integra annata fructuum dicte ecclesie et beneficiorum eidem an-
nexorum per manus societatis de Spanochis. 83 — 24.
Introitus et Exitus 495 fol. 122 v.
2709. 14. Marts 1478.
Paven befaler Abbeden i Holme Kloster at stadfaeste Oprettelsen af et
Helligaandskloster i Faaborg og dets Forening med Klostret i Nakskov.
Abbati monasterii de Insula dei Ottoniensis diocesis. In
sacra Petri sede, meritis licet insufficientibus, divina dispositione
constituti, ad ea nostre mentis continue diffundimus cogifatus,
per que hospitalium et aliorum piorum locorum pro Christi
pauperum sustentatione propagatio cum religionis observantia
procuretur ac in illis divinus cultus vigeat et augealur, et illa,
que propterea provide facta fuisse dicuntur, ut firma perpetuo
et illibata permaneant, libenter, cum a nobis petitur, apostolice
confirmationis munimine roborari mandamus, illos quoque gra-
tioso favore prosequimur, quos religionis zelus et alia virtutum
merita laudabiliter commenda[n]t. Exhibita siquidem nobis nuper
pro parte Johannis Olaui preceptoris domus s. Spiritus in Nak-
schow membri hospitalis nostri s. Spiritus in Saxia de Urbe or-
dinis s. Augustini Ottoniensis diocesis petitio continebat, quod
olim Fridericus Barsbeck et Nicolaus Kamstorp1) ac Andreas
Jacobi2) laici de Feonia necnon Britha eiusdem Friderici uxor,
de propria salute recogitantes ac temporalia in spiritualia et
transitoria in eterna felici commercio commutare cupientes, que-
dam funda, terras et loca, in opido Foberg eiusdem diocesis
posita3), ad ipsos legitime pertinentia, ad effectum, ut ibidem
quoddam hospitale cum ecclesia seu quedam domus sub invo-
catione s. Spiritus pro habitatione aliquorum fratrum et sororum
sub regulari observantia dicti hospitalis s. Spiritus in Saxia de
Urbe degentium ac receptione pauperum egrotorum et aliarum
miserabilium personarum ad illud pro tempore confluentium
erigeretur, prefato Johanni tunc presbitero seculari ac provisori
hospitalis s. Spiritus civitatis Ottoniensis pro ipso ordine reci-
pienti donaverunt . . ., et deinde Carolus episcopus Ottoniensis,
Cristierni Dacie regis ac Friderici, Nicolai, Andree et Berche(!)
x) II: Kranstorp '') II: A. J. de oppido Femborgh de Feonia.
:i) II: in territorio dieti oppidi jnxta snos eonfines sitnata
1 7() SIXTUS IV.
predictorum necnon consulatus et universitatis dicti opidi Fo-
borch precibus inductus, donationes predictas ac alia circa hoc
facta, ita tamen, quod erigendum hospitale huiusmodi omnibus
privilegiis et indulgentiis dicti hospitalis nostri gauderet et sub
eius observantia regulari regeretur, ordinaria auctoritate confir-
mavit ac statuit, quod extunc de cetero sacra religio, que in
hospitali nostro predicto tenetur, in eodem erigendo hospitali
cum ecclesia observaretur et continuaretur; postmodum vero
Innocentius Flauius dicti nostri hospitalis preceptor et ipsius
ordinis generalis magister donationem, statutum et alia premissa
confirmavit, acceptavit et approbavit, domum sive hospitale eri-
gendam vel erigendum huiusmodi cum eius bonis presentibus
et futuris hospitali nostro et ordini prefatis auctoritate prefata
perpetuo incorporavit atque submisit1) illamque et illud prefato
Johanni per eum, quoad viveret, una cum dicta domo in Nak-
schow juxta ipsius hospitalis nostri regularia instituta regendum
eadem auctoritate concessit et commisit1) .... Quare pro parte
Innocentii et Johannis predictorum nobis fuit supplicatum, ut
donationem, confirmationem, statutum, incorporationem, submis-
sionem et commissionem et alia supradicta confirmare ac pro
potiori cautella ipsi Johanni domum sive hospitale huiusmodi
in fundis et terris prefatis edificandi et inibi fratres et sorores
predicti ordinis2), qui sub observantia predicta vivere debeant,
instituendi licentiam concedere ac pro illius dote bona donata
huiusmodi et nonnulla alia bona3) per eundem Johannem ex
provisione et questu dicti hospitalis Ottoniensis in civitate Otto-
niensi acquisita3) el specialiter unum fundum a cimaterio(!) usque
ad torrentem versus aquilonem cum omnibus edificiis per ipsum
Johannem constructis perpetuo applicare aliasque in premissis
oportune providere dignaremur. Nos igitur, de premissis certam
notitiam non habentes .... discretioni tue mandamus, quatenus,
si et postquam de donatione, confirmatione, statuto, incorpora-
lione, submissione, commissione et aliis premissis tibi legitime
constiterit, illa ac, prout ea concernunt, omnia in litteris et in-
strumentis predictis contenta auctoritate nostra et ex certa sci-
') II: el postjnodum Jolianni Olaui dicti hospitalis et ordinis professo do-
iniim seu hospitale predictum erigendum ac domum seu hospitale s. Spiritus in
Hakschanu (') dicte diocesis erectum dudum simul per eundem regendum, quoad
vixedt, contulit ... -) II: fratres dicti ordinis :t) II: cum omnibus hedi-
iiciis per ipsnm Johannem constructis ratione lucri per ipsum fecti ex provi-
sione el questu hospitalis s. Spiritiis Ottoniensis emptis et quesitis
sixtus iv. 177
entia confirmes . . ., et nichilominus, si coniirmationem liuins-
modi per te vigore presentium fieri contigerit, ut prefertur, pro
potiori cautella prefato Johanni domum sive hospitale huius-
modi cum ecclesia et cimiterio in fundis et terris donalis pre-
dictis construendi . . . et inihi fratres et sorores predicti ordinis,
qui sub eadem observantia vivere debeant, instiluendi licentiam
dicta auctoritate nostra et ex certa scientia concedas necnon pro
domus seu hospitalis erigende vel erigendi huiusmodi dote do-
nata prefata et alia bona per eundem Johannem ex provisione [et]
questu1) dicti hospitalis Ottoniensis in dicta civitate, ut prefertur,
acquisita et specialiter fundum a cimiterio usque ad torrentem
cum edificiis ibidem per ipsum Johannem constructis huiusmodi
eadem auctoritate nostra et ex certa scientia perpetuo appropries,
aliqua promissione seu oblatione dicti Johannis patronis nomine
dicti hospitalis Ottoniensis facta quacunque firmitate roboratis
non obstantibus. Nos enim, si confirmationem, concessionem
et approbationem huiusmodi per te vigore presentium fieri con-
tigerit, ut prefertur, eidem Johanni, ut erigendum hospitale seu
erigendam domum una cum domo sive hospitali in Nakschow
huiusmodi [amborum fructus 4 mr.] juxta regularia instituta
supradicta, quoad vixerit, regere libere valeat, concedimus per
presentes. Datum Rome pridie id. martii anno 7.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. 586 fol. 269; ogsaa (II) Supplik (Fiat. F.) i Suppl. 759 fol. 155.
2710. 19. Marts 1478.
Paven befaler Dekanen i Ribe, Provsten i Rarvidsyssel og Ribekanniken
Peder Friis at overdrage Klerken Esger J^nsen ira Slesvig Stift Kapellerne i
0dis og Taps i samme Stift.
Decano Ripensi et preposito in Baricsysel Slesvicensis dioce-
sis ac Petro Friis canonico Ripensis ecclesiarum. Vite ac morum
honestas [etc.]. Cum itaque Mathias Swartzmar, rector duarum
capellarum, Odes et Tap-) nuncupatarum, invicem canonice uni-
tarum dicte [Slesvicensis] diocesis, capellas huiusmodi, quas ob-
tinet, sponte resignare proponat, nos, votis ipsius Mathie in hac
parte favorabiliter annuentes ac Eschero Johannis clerico Sles-
vicensis diocesis speciaiem gratiam facere volentes, dis-
cretioni vestre mandamus, quatenus . . . . ab eodem Mathia vel
procuratore suo resignationem huiusmodi, si illam in vestris ma-
*) Cod. questis 2) II: Torp
Acta pontificum Danica IV. 12
178 sixtus iv.
nibus sponte facere voluerit, auctoritate nostra hac vice dumtaxat
admittatis eaque per vos admissa capellas predictas, que sine
cura sunt [fructus 6 fl. auri de camera], eidem Eschero eadem
auctoritate conferre curetis .... Ceterum, cum non sit verissimile,
quod quis beneficia sua multis forsan laboribus acquisita, ex qui-
bus percipit vite subsidium, absque magna causa resignet, attente
provideatis, ne in resignatione huiusmodi, si fiat, ex parte Escheri
et Mathie predictorum aliqua pravitas interveniat seu etiam cor-
ruptella. Datum Rome 14. kal. aprilis anno 7.
Jo. Gratis pro deo. 3. id. aprilis anno 7. Gerona.
Reg. Lat. 782 fol. 280; ogsaa (II) Supplik (Concessum in presentia pape.
.Jo. Vasionensis) i Suppl. 759 fol. 277 v.
2711. 1. April 1478.
Pnesten Niels Kletkomp fra Slesvig Stift faar Vor Frue Kirke i Flensborg.
Cum parrochialis ecclesia b. Marie virginis in Vlensborch
Slesvicensis diocesis vacet et tanto tempore vacaverit, quod eius
collatio juxta Lateranensis statuta concilii est ad sedem aposto-
licam legitime devoluta, supplicat igitur Nicolaus Kletkomp pres-
biter eiusdem diocesis, quatenus sibi de dicta parrochiali [fructus
6 mr.], ut premittitur aut ex eo, quod quidam Nicolaus Beck
illam per biennium detinuit nec ad sacros et maxime presbite-
ratus ordines, nulla sedis apostolice licentia desuper obtenta, se
promoveri minime fecit, vacet, providere dignemini. Concessum
in presentia pape. Pe. cardinalis Tirasonensis. Datum Rome
kal. aprilis anno 7.
Suppl. 760 fol. 166 v.
2712. 14. April 1478.
Niels Kletkomp lover at betale Annater af Sognekirken i Flensborg.
[1478] Dicta die [o: 14. mensis aprilis] Nicolaus Kletkomp
presbiter Slesvicensis diocesis principalis obligavit se camere
apostolice pro annata parrochialis ecclesie in Vlensborch dicte
diocesis [fructus 6 mr.], vacantis per non promotionem Nicolai
Buk ad sacerdotium infra annum. Et mandatur provideri dicto
Nicolao Ruk (!) et vocatis vocandis aliis sub data Rome kal.
aprilis anno 7. El promisit solvere annatam dicte parrochialis
ecclesie camere apostolice hic in curia infra sex menses imme-
diate a die liabite possessionis computandos sub penis camere
etc. Juravit etc. Restituta de mandato, quia in bulla narrat
intrusus.
Annate 1478 70 fol. 10 (Archivio di Stato).
,
sixtus iv. 179
2713. 2. Maj 1478.
Paven befaler Biskoppen i Viborg at overdrage Borglumkanniken Niels
Styggesen (Bosenkrantz) Provstiet sammesteds, som Kapitlet tidligere liavde til-
delt ham.
Episcopo Vibergensi. Dignum etc. Dudum siquidem omnes
dignitales in cathedralibus ecclesiis maiores post pontificales
vacantes et inantea vacaturas dispositioni nostre reservavimus.
Et deinde, prepositura ecclesie Burglanensis Premonstratensis
ordinis, que inibi dignitas maior post pontificalem existit, per
liberam resignationem Andree Jacobi in manibus capituli eius-
dem ecclesie sponte factam et per eosdem capitulum admissam
vacante, sicut exhibita nobis nuper pro parte Nicolai Stigonis
canonici dicte ecclesie petitio continebat, capitulum prefati, ad
quos cessantibus reservationibus apostolicis dicte prepositure
collatio ac omnimoda dispositio de antiqua et approbata hac-
tenusque pacifice observata consuetudine spectare dinoscitur,
preposituram ipsam dicto Nicolao auctoritate sua ordinaria licet
de facto contulerunt et providerunt etiam de eadem, ipseque
Nicolaus, collationis et provisionis earundem pretextu posses-
sionem dicte prepositure apprehendens, illam extunc possedit,
prout possidet de presenti, similiter de facto. Cum autem se-
cundum premissa collatio et provisio predicte viribus non sub-
sistant, et dicta prepositura adhuc vacare noscatur . . . ., nos,
volentes dictum Nicolaum, qui canonicus dicte ecclesie ordinem
ipsum expresse professus existit . . . ., favore prosequi gratioso,
fraternitati tue mandamus, quatenus preposituram predictam,
cui cura imminet animarum [fructus 4 mr.], prefato Nicolao auc-
toritate nostra conferas. Datum Rome 6. non. inaii anno 7.
N. XXX. non. maii anno 7. .Garilliati.
Beg. Lat. 787 fol. 101 v.
2714. 26. (27.) Maj 1478.
Paven stadfaester efter Ansogning af Biskop Jep (Friis) i Borglum et Brev
af 10. Maj fra Franciskanernes Ordensgeneral Franciscus Sanson til Laurens
Brandsen og Jens Tidikkesen, hvori han havde befalet disse at tilbagegive Kon-
ventualerne de Klostre, de havde udjaget dem af, og indsa?tter .-Erkebiskoppen
i Upsala og Biskopperne i Boskilde og Aarhus til at paase, at Brevet bliver
rigtig udfort.
Ad perpetuam rei memoriam. Pacem et tranquillitatem inter
Christi fideles, presertim sub religionis jugo sua altissimo vota
persolventes, vigere intensis desideriis affectantes, ea, que con-
traria sunt, vigilis pastoris solicitudine eradicare conamur et
12*
180 SIXTUS IV.
illa, que pro conservatione mutue caritatis provide processisse
comperimus, libenter, cum a nobis petitur, innovamus [et] con-
iirmamus, prout rerum et locorum qualitate pensata id conspi-
cimus in domino salubriter expedire. Sane episcopi1) Burgla-
nensis relatione et nonnullorum militum ac aliorum nobilium
ac communitatum et civitatum regni Dacie attestatione non sine
grandi animi nostri displicentia percepimus, qualiter innocentia
vite seu puritas regularis discipline fratrum Minorum sub pia
et humili conventualitate in nonnullis partibus regni Dacie de-
gentium detrimentum minus juste sustinent in scandalum uni-
versalis ecclesie, ymo in dispersionem filiorum dei, maxime
cum surrexerint quidam falsi fratres eiusdem regule et ordinis
professores, dicentes se vitam Christi ac regulam s. Francisci
professoris eximii pure et perfecte in omnibus immitari necnon
extreme absque vitio observare; qui veniunt in vestimentis
ovium falsis eorum persuasionibus commovendo totum popu-
lum, ita ut auxilio aliquorum dominorum non recta pro tanto
sapientium loca quorundam simplicium fratrum conventualiter
viventium nlanu armata et sub brachio seculari non sinceritate
regule, sed magis quadam odiosa iniquitate sub privato intrant,
fratres quoque ibidem degentes immanissime verberando et spo-
liando expellunt expulsosque proprium nidum defendendo et
malum malo addendo, quantum possunt, undique confundunt,
non advertentes, quod dudum tam per Paulum papam II quam
per nos .... dictis fratribus, de observantia nuncupatis, sub gra-
vibus penis inhibitum extitit, ne loca fratrum s. Francisci sub
conventualitate degentium capere aut illos molestare, publice vel
occulte, directe vel indirecte, quovis cfuesito colore presumerent,
et, si secus agerent, penas excommunicationis late sententie in-
currerent. Ex quo Franciscus Sanson eiusdem ordinis et theo-
logie professor, totius ordinis Minorum generalis minister, volens
in premissis, quantum in eo erat, providere, Laurentio Branderi
et Johanni Tidichini provincie Dacie ordinis Minorum ceteris-
que fralribus et consociis, de observantia nuncupatis, per suas
Litteras dislricte precipiendo mandavit in virtute2) sancte obedi-
entie et sub penis rebellionis, excommunicationis et maledicti-
onis eterne ac s. Francisci, ut omnes conventus et loca ab eis
post mortem minislri dicte provincie Dacie accepta vel occupata
in dicta provincia infra spatium quindecim dierum ab intima-
') II: Jacobi episcopi '-') (1/.. — Cod. veritate
SIXTUS IV 181
tione litterarum suarum restituere et realiter reassignare fratri-
bus dictorum conventuum seu locorum deberent, assignando
eis quinque dies pro primo termino, quinque pro secundo el
reliquos quinque pro tertio et ultimo termino peremptorio, quo
elapso voluit et decrevit, si obedire suis mandatis contemnerent,
penas prefatas eos incurrisse, neque imposterum aliqua recipere
sub eisdem penis deberent, prout tam in Pauli predecessoris ac
nostris quam litteris prefati generalis ministri suo sigillo mu-
nitis, quas in cancellaria nostra diligenter inspici et examinari
ac presentibus inseri fecimus, plenius continetur. Quare pro
parte dictorum fratrum s. Francisci sub conventualitate degen-
tium nobis fuit supplicatum, ut in premissis oportune providere
dignaremur. Nos igitur, volentes in premissis tantam temeri-
tatem ea, qua decet, juris severitate compescere, . . . ex certa
scientia tam Pauli, quarum initium est Superne dispositionis ar-
bitrio, quam nostras, que incipiunt Dum singulos regulares ordines,
innovantes ac efTectum perpetuo et inviolabiliter sortiri debere
illisque contravenientes seu contravenientibus dantes auxilium,
consilium vel favorem penas in eis contentas incurrere volentes,
litteras generalis ministri huiusmodi presentibus insertas confir-
marnus ac viribus perpetuo subsistere debere decernimus,
non obstantibus .... quibuscunque litteris contemplatione regum
seu principum etiam motu proprio et scientia simili cum qui-
busvis clausulis etiam derogatoriarum derogatoriis a nobis vel
predecessoribus nostris .... forsan emanatis, quas . . . ., si supra-
dictis litteris Pauli et nostris contradicunt seu in aliquo dero-
gant, pro infectis, nullis et invalidis nulliusque roboris vel mo-
menti haberi volumus ..... Tenor autem litterarum generalis
ministri huiusmodi de verbo ad verbum sequitur et est talis:
In Christo sibi carissimis fratribus Laurentio Branderii et
Johanni Tidichini provincie Dacie ordinis Minorum ceterisque
confratribus et consociis Franciscus Sanson eiusdem ordinis,
sacre theologie professor ac totius dicti ordinis Minorum gene-
ralis minister et servus salutem in eo, qui est errantium via et re-
ductor deviantium singulorum, et pacem in domino sempiternam.
Inter nostri redemptoris pro nostra salute exhibita humano ge-
neri documenta illud vel precipuum fuit, ut pax et paterna in
omnibus caritas servaretur, quod a religiosis viris et maxime
Christi vitam sectantibus debet totis viribus et assiduo studio
custodiri. Que quidem pax et fraterna concordia in nonnullis a
vobis interrupta et suffocata est, siquidem tempore generalatus . . .
182 sixtus iv.
pape Sixti ac etiam mei immediati predecessoris preter ordinis
morem et instituta fratres dicte provincie Dacie ab aliquibus
vestrum diffamati fuerunt, quod a regulari vita relapsati vive-
rent, et quod in eis quasi extincta esset vita religiosa, cuius
oppositum multiplici fidedignorum tam prelatorum quam secu-
larium personarum et communitatum testimonio intellexi. Super
omnia quoque hec non sine gravi molestia et dolore michi re-
latum est, quosdam ex nostris fratribus post obitum . . ministri
provincie nostre Dacie prenominate preter juris ordinem et reli-
gionis honestatem, nulla ordinis auctoritate suffultos, invasisse
quosdam conventus et expulsis inde nativis fratribus cum bra-
chio seculari, fractis conventuum foribus, novos ex nostris fra-
tres introduxisse, non sine religionis scandalo, pauperum fratrum
inde ejectorum injuria atque nostri officii generalatus contemptu
contra formam et tenorem litterarum pape Pauli II confirma-
tarum a . . . Sixto papa IV super pace et concordia servanda in
nostra religione, ex qua re magna conturbatio in dicta provincia
exorta esse dicitur. Admiratus sum vehementer hanc vestram
presumptionem et audaciam, utpote, qui potissimum pacem
custodire et conservare debuissetis, operante humani generis
inimico discordiarum noxia semina in agro sancte religionis
projecistis. Quare volens, prout ex debito nostri generalatus of-
ficii astringor, huiusmodi insolentiis et rebus maleactis obviare et
providere, ne ad deteriora procedatur, tenore presentium nostri
prefati officii generalatus auctoritate precipio vobis districte in
virtute sancte obedientie sub penis rebellionis, excommunicati-
onis et maledictionis eterne ac beatissimi patris nostri Franeisci,
ut omnes conventus et loca a vobis post mortem ipsius ministri
dicte provincie Dacie accepta vel occupata in dicta provincia
infra spatium quindecim dierum ab intimatione presentium re-
stituere et realiter reassignare fratribus dictorum conventuum
seu locorum debeatis, assignando vobis quinque dies pro primo
termino, quinque pro secundo et reliquos quinque pro tertio et
ultimo termino peremptorio, quo elapso volo et decerno exnunc,
proul extunc, si obedire hiis nostris mandatis, quod absit, con-
tempseritis, penas prefatas incurrisse, neque imposterum aliqua
recipere sub eisdem penis debeatis. Valete in domino Jesu
Christo ct orate pro me. Datum Rome apud s. Salvatorem pon-
tis Sixli anno 1478 die 10. mensis maji.
Datum Rome 7. kal. junii anno 7.
SIXTUS IV. 183
Simili modo archiepiscopo Vpsalensi et Roskildensi ac Arn-
siensi episcopis. Hodie a nohis emanarunt littere subsequentes
(Hovedbrevet). Quocirca fraternitati vestre mandamus, quatenus
. . . ., presentes litteras, quotiens pro parte prefatorum fratrum
s. Francisci sub conventualitate degentium fueritis requisiti, so-
lemniter publicantes eisque efficacis defensionis auxilio assisten-
tes ac facientes ipsos innovationis, confirmationis ac voluntatis
nostrarum huiusmodi pacifica possessione gaudere, non permit-
tatis eos contra tenorem litterarum earundem per antedictos
fratres, de observantia nuncupatos, seu quoscunque alios mole-
stari, impediri seu quomodolibet perturbari, molestatores, im-
pedientes ac perturbatores, contradictores quoque et rebeiles per
censuram ecclesiasticam et alia juris remedia appellatione post-
posita compescendo, invocato ad hoc, si opus fuerit, auxilio
brachii secularis Datum ut supra.
Jo. XXX. X. Gerona.
Reg. Lat. 778 fol. 130; ogsaa (II) Supplik motu proprio (Fiat. F.) i Suppl.
762 fol. 117 v1).
2715. 29. Maj 1478.
Aarhuskanniken Christiern Nielsen faar Provstiet sammesteds, som Bi-
skoppen tidligere havde overdraget ham.
Olim prepositura ecclesie Arusiensis, que prepositura inibi
dignitas secunda post pontificalem existit, illique cura imminet
animarum, per obitum Michaelis Petri nuper defuncti vacante,
episcopus Arusiensis de consensu capituli dicte ecclesie de dicta
prepositura Cristierno Nicolai canonico prebendato dicte ecclesie
Arusiensis auctoritate ordinaria providit, possessione subsecuta.
Cum autem ab aliquibus ,de provisione huiusmodi et aliis inde
secutis dubitari possit illamque et alia inde secuta viribus non
subsistere, supplicat igitur dictus Cristiernus, quatenus sibi ....
de dicta prepositura, que curata et forsan electiva existit, cui-
[que] prebenda muneralis annexa est [fructus 4 mr.], de novo
providere dignemini. Concessum in presentia pape. Jo. Vasio-
nensis. Datum Rome 4. kal. junii anno 7.
Suppl. 762 fol. 237 v.
l) II med Tilfojelserne Et in forma gratiosa ad perpetuam rei memoriam
— Et eum deputatione conservatorum, quatenus opus sit, samt Datum 6. kal.
junii anno 7.
184 sivns iv.
2716. 25. Juni 1478.
Sognepnesten Svend Stulpe i Kvidinge i Lunde Stift, som har slaaet sin
Hnsholderske Christine, der nyligt havde fodt ham en Son, og derved forvoldt
hendes Dod. faar Ahsolntion herfor; dog maa han ikke gore Tjeneste ved Alteret.
Nuper Sueno Stulpe (Dipl. dioc. Lund. IV, Nr,- 314). Fiat
citra ministerium altaris. F. Datum Rome 7. kal. julii anno 7.
Snppl. 764 fol. 32 v.
2717. 6. Juli 1478.
Praesten Jens Madsen (Brun) fra Odense Stift, som er Ponitentiar vcd
Peterskirken, faar Kanonikat og Pnehende i Hamhnrg mod at opgive Kirken i
Collignola i Verona Stift.
Motu proprio Johanni de Dacia1) presbitero Ottoniensis1)
diocesis, in basilica principis apostolorum de Urbe penitentiario
ordinario et sacre theologie professori, de canonicatu et pre-
benda ecclesie b. Marie Hamburgensis Bremensis diocesis, per
obitum Theodorici Clinckerode in Romana curia defuncti vacan-
tibus [fructus 40 fl. auri de camera], dummodo in eventum as-
secutionis huiusmodi canonicatus et prebende ecclesiam colle-
giatam s. Marie de Colonogla cum cura Veronensis diocesis
[fructus 20 fl. similium], quam obtinet, prout dimittere volumus
et exnunc vacare decernimus, dimittat, providemus . . . Fiat. F.
Datum Rome pridie non. julii anno 7.
Suppl. 764 fol. 40 v.
2718. 9. Juli 1478.
Johan Breyde faar ny Provision paa iErkedegneembedet i Slesvig, hvorom
han havde fort Proees ved Kurien med Theodericus Clinckrode.
Alias coram Petro de Ferrera vestri sacri palatii causarum
auditore inter quendam Theodericum Clinckrode et Johannem
Breda archidiaconum Slesvicensem reum et possessorem de ar-
chidiaconatu Slesvicensi rebusque aliis in actis cause latius ex-
pressis orta materia questionis, et causa huiusmodi usque ad
nonnullorum terminorum substantialium (!), citra tamen conclu-
sionem, introducta, dictus Theodericus lite huiusmodi indecisa
pendente in Romana curia . . . diem vite sue clausit extremum.
Ne igitur prefato Johanni oratori et possessori novus in huius-
modi causa detur adversarius, recurrit ad pedes s. v. suppli-
') Tidligere stod Dalmatia <>g >Numburgensis«, der er correctam de
mandato Salernitani .
SIXTUS IV. 185
jcando, quatenus ipsum in omni jure, si quod prediclo Theode-
rico in dicto archidiaconatu competierit, surrogare sibique de
dicto archidiaconatu [fructus (5 mr.J, sive adhuc per obitum
Conradi Conradi sive premisso aut quovis modo vacet, in
forma simplicis aut nove provisionis . . . cum extinctione dicte
litis providere dignemini. Concessum in presentia pape. Pe. Sa-
lernitanus.
Et quod maior valor usque ad 10 mr., quatenus opus sit,
possit exprimi. Concessum. P. Salernitanus. Datum Rome 7. id.
julii anno 7.
Suppl. 764 fol. 216.
2719. 7. Aug. 1478.
Klerken Didrik Stin fra Slesvig Stift faar ny Provision paa en Kommende
i Hambnrg.
Pridem commenda in capella s. Georgii prope muros Ham-
burgenses Bremensis diocesis sita per obitum Luderi Rotermund
vacante, Theodericus Stin clerieus Slesvicensis diocesis, ad ean-
dem per consules Hamburgenses, de quorum jure patronatus
existit, ordinario loci presentatus, ab eodem investiri et sibi de
eadem provideri obtinuit, possessione subsecuta. Verum idem
Theodericus orator dubitat provisionem huiusmodi et inde se-
cuta viribus non subsistere. Supplicat igitur, quatenus sibi de
dicta commenda [fructus 2 mr.] de novo providere dignemini.
Concessum in presentia pape. Pe. cardinalis Tirasonensis. Da-
tum Brachiani Sutrine diocesis 7. id. aug. anno 7.
Suppl. 764 fol. 118.
2720. 24. Aug. 1478.
Marinus de Fregeno, der er Kong Christierns Sendebud ved Kurien, faar
motu proprio Ret til at besidde tre ellers uforeneligc Embeder.
Motu proprio cum magistro Marino de Fregeno canonico
Stri[n]gnensi, in theologia magistro, notario nostro et camere
apostolice clerico ac Cristierni Dacie Svecie etc. regis ad nos et
sedem apostolicam oratori destinato, ut cum quocunque curato
seu alio incompatibili beneficio, quod forsan obtinet, vel de quo
sibi concessum provideri aut provisum extitit vel alia quavis
auctoritate foret, ac cum illo, si illud assecutus sit aut in fu-
turum assequetur, duo alia vel sine illo ac per eum illo non
assecuto tria quecunque curata seu aliter invicem incompatibilia
beneficia ....... si sibi canonice conferantur . . . ., recipere et
186 sixtus iv.
insimul, quoad vixerit, retinere illaque . . . ., quotiens sibi pla-
cuerit, dimittere et loco dimissorum alia beneficia tria dumtaxat
invicem incompatibilia etiam recipere et similiter etiam, quoad
vixerit, retinere libere valeat, dispensamus. Concessum in pre-
sentia pape. Pe. Salernitanus. Datum Brachiani Sutrine diocesis
9. kal. sept. anno 7.
Suppl. 765 fol. 207 v.
2721. 26. Aug. 1478.
Kong Christiern faar pavelig Bekrseftelse for Danmark paa Privilegiet de
non evocando med Calixtus III's Stadfaestelse (Nr. 2091). men ikke hevilget Ud-
videlsen af Privilegiet til ogsaa at omfatte Holsten.
Dudum Nicolao pape pro parte Cristierni Dacie etc. regis
exposito, quod regnum Dacie, sue regie dictioni subditum, fluc-
tuationibus et inundationibus marinis undique insitum et cir-
cumdatum erat, et habitatoribus dicti regni nimis sumptuosum
et grave existebat ad prosequendum causas, quas contra eos pro
tempore moveri contingebat, extra dictum regnum [se conferre],
idem Nicolaus predecessor sue irrefragabilis constitutionis edicto
ordinavit, quod extunc inantea nullus ex huiusmodi habitatori-
bus in beneficialibus, matrimonialibus, testamentariis et aliis
quibuscunque causis ad quorumvis instantiam, apostolica vel
alia quavis auctoritate, vigore seu pretextu quarumvis litterarum
apostolice sedis vel legatorum eius, etiam si in eis de ipsorum
statutis et ordinationibus plena et expressa mentio fieret, extra
dictum regnum in prima instantia quomodolibet trahi vel evo-
cari posset sive in causam conveniri, sed quod huiusmodi
cause coram competentibus judicibus in ipso regno in huiusmodi
prima instantia decidi deberent ac etiam terminari, decernendo
omnes processus ac quasvis [sententias], etiam censuras ecclesia-
sticas in se continentes, necnon totum id, quod contra ipsius sta-
tuti, ordinationis et decreti tenorem et formam haberi contingeret,
irritum et inane. Successive vero etiam pro parte dicti Cristierni
regis Calisto pape III exposito, quod judices delegati seu conser-
vatores in partibus Alamanie, quibus per sedem apostolicam im-
portunitate petentium causarum decisiones contra prefatos inco-
las regni Dacie contingebat persepius delegari, constitutionem
seu decretum prefati predecessoris, etiam requisiti, minime ad-
vertentes et penitus non curantes, ipsos ad eorum tribunalia
magnis sumptibus, expensis et periculis ac sepius naufragiis
SIXTUS IV. 187
vocari. citari, comparere, ipsorum quoque judicio sisti compelle-
bant, in ipsorum, immo regni predicti, dampnum et gravamen,
idem Calistus, prefati Nicolai litteras secundum omnem suum
tenorem ratas et gratas habens, eidem [o : easdem] edicto irrefra-
gabilis constitutionis confirmavit ac ex certa scientia sua quos-
cunque processus, sententias, etiam censuras aliasque penas quas-
cunque, post dictas Nicolai et suas litteras per quoscunque
judices delegatos seu conservatores auctoritate apostolica sive
legatorum eius deputatos contra ipsarum tenores decretas et ful-
minatas necnon extunc in posterum decernendas et fuimnandas
tamquam iniquas et temerarias [ac]1) nulliter et de facto pre-
sumptas extinxit .... illisque per regnum Dacie predictum vel
ubicunque locorum nullatenus stari [voluit] l), inhibendo quibus-
cunque judicibus et conservatoribus, cuiuscunque conditionis ex-
isterent, sub pena excommunicationis late senlentie, ne aliquem
ex indigenis et incolis dicti regni extra ipsum regnum ad eorum
tribunalia citare seu quovis modo in prima instantia ad judicium
evocare presumerent, certis executoribus et conservatoribus, qui
contradictores et rebelles quomodolibet per censuram ecclesia-
sticam et alia juris remedia et invocationem brachii secularis
ac promulgationem sententie interdicti in locis, in quibus forent,
[vel] ad que applicarent, usque ad satisfactionem plenariam etiam
ultra duas dietas et cum potestate citandi per edictum publicum
compellerent, per eundem Calistum predecessorem desuper de-
putatis .... Cum autem incolis et indigenis ducatus Holtzatie,
qui eiusdem regis dictioni et potestati suppositus est, valde dis-
pendiosum et incommodum existat, si pro eorum causis trac-
tandis extra dictum ducatum ad judicium evocentur, supplicat
igitur Cristiernus rex, quatenus indultum huiusmodi Nicolai et
Calisti predecessorum prefatorum incolis .... regni prefati Dacie
concessum . . . . ad incolas ducatus predicti, ita quod judices et
conservatores dictis inhabitatoribus et indigenis regni Dacie in
prefatis litteris deputati etiam eisdem habitatoribus et indigenis
ducatus predicti in premissis efficacis defensionis presidio assi-
stere et omnia facere et exequi possint, sicut prefatis habitatori-
bus prefati regni Dacie assistere possunt, extendere dignemini.
Fiat de confirmatione. F. Et quod littere expediantur in forma
gratiosa ad perpetuam rei memoriam. Et cum insertione Nicolai
l) add. Gz.
188 sixtus iv.
et Calisti litterarum. Fiat ut supra. F. Dntum Brachiani Sutrine
diocesis 7. kal. sept. anno 8.
Suppl. 76(> fol. 41.
2722. 29. Aug. 1478.
Marinus de Fregeno faar motu proprio Dispensation til med sine andre
Embeder at forene en Kommende under Cluniacenserordenen.
Motu proprio cum Marino de Fregeno canonico Stergiensi
[d: Strengnensi], magistro in theologia. notario nostro et camere
apostolice clerico ac Cristierni Dacie et Svecie etc. regis ad nos
et sedem apostolicam oratori destinato, ut decentius sustentari
et statum suum deducere valeat...., quod quecunque duo alia
curata et electiva, secularia vel quorumvis ordinum, etiam Clu-
niacensis, regularia , si sibi alias canonice conferantur . . .,
recipere et insimul per eum, quoad vixerit, in commendam [ac-
cepta]1), ita quod liceat sibi de illarum fructibus disponere etc,
in eandem commendam retinere ipsaque duo secularia vel regu-
laria . . . ., quotiens sibi placuerit, dimittere et commende huius-
modi cedere et loco dimissorum alia beneficia duo dumtaxat
secularia vel quorumvis, etiam Cluniacensis, ordinum regularia,
etiam recipere et insimul per eum, quoad vixerit, in eandem
commendam retinere libere valeat, dispensamus, privilegiis eius-
dem ordinis Cluniacensis, quibus inter cetera caveri dicitur,
quod illius benelicia nullis nisi ipsum ordinem professis com-
mendari nequeant, et quibusvis aliis [o: que alias] in suo robore
permanere volumus, ac [quibus] pro hac vice expresse dero-
gamus, [non obstantibus]. Fiat de uno regulari in commen-
dam. F. Datum Brachiani Sutrine diocesis 4. kal. sept. anno 8.
Suppl. 76(i fol. 79 v.
2723. 1. Okt. 1478.
Birgittinerklostrene i Maribo, Mariager og Mariencrone faar Tilladelse til
at optage Piger med det fyldte 9de Aar, som dog forst skal afUeggc Ordens-
loftet med dct fyldtc 13de Aar.
Cum tam ex institulis et consuetudinibus [o: constitutioni-
bus] quam statutis et consuetudinibus ordinis s. Salvatoris, vul-
gariter s. Brigide nuncupati, auctoritate forsan apostolica confir-
matis, caveatuf expresse inter cetera, quod abbatisse et priorisse
ac conventus nullam virginem, cuiuscunque status fuerint, in
earum monasteriis et locis aliis a suarum claustris recipere
i add. ('./.
SIXTUS IV. 189
possint aut teneantur, nisi decem et octo annos sue etatis com-
pleverint, et modernis temporibus proehdolor in tantum malitia
hominum crev[er]it, quod, antequam dicte virgines [ad] etatem
decem et octo annorum pervenerint, aul carnis ille[ce]britate aut
diaboli instigatione seducte, deflorentur vel, ad stalum matri-
monialem aspirantes, earum animum a religione penitus revo-
cant, unde monasteria, loca et c[l]a[u]stra dicti ordiuis sepe nu-
mero personarum defectum patiuntur, et inde divinum servitium
diminuitur; ad obviandum igitur hiis inconvenientiis, et ut ipse
ordo, sufficientibus personis instructus, latius possit divinum
servitium peragere, supplicant abbatisse, priorisse, conventus,
confessores et fratres monasteriorum et locorum Maribo [etj
Mariagher Ottoniensis et Arusiensis diocesium in Dacia necnon
prope muros opidi Sunth Zwerinensis diocesis in Almania pre-
fati ordinis s. Salvatoris, [quatenus] ad perpetuam rei memoriam
statuere ac sibi concedere, quod premissis non obstantibus iu
perpetuum liceat eis ac eorum successoribus pro tempore exi-
stentibus in earum monasteriis et locis quascunque virgines,
cuiuscunque status fuerint, sepedictum ordiuem ac monasteria
et loca huiusmodi ingredi volentes, cum nonum annum sue
etatis compleverint, in earum sorores recipere aliarumque vir-
ginum eiusdem ordinis numero et consortio aggregare possint(!),
ita tamen quod annus probationis in dicto ordine virginibus et
fratribus ipsis dari solitus non citius incipere intelligatur, quam
postquam duodecim annos sue etatis antedicte virgines, sicut
premittitur recipiende, compleverint, et deinde professionem per
sorores dicti ordinis emitti solitam emittere et alia circa ea ue-
cessaria facere et exercere valeant in omnibus, ac si ingredientes
ipse juxta premissa decimum octavum etatis annum complevis-
sent, dignemini. Fiat. F. Et ad perpetuam rei memoriam.
Fiat. F. Datum Rome kal. oct. anno 8.
Suppl. 767 fol. 4 v.
2724. 1. Okt. 1478.
Paduakanniken Raphael de Medieis faar motu proprio Kanonikat og Prae-
bende i Hamburg, som Jens Madsen (Brun) opgiver.
Nuper canonicatu et prebenda ecclesie collegiate b. Marie
Hambergensis Bremensis diocesis per obitum Theodorici Clincke-
rode in Romana curia defuncti vacantibus, nos Johanni de Dal-
matia [o: Dacia]1) presbitero Numburgensis [o: Ottoniensis]1) dio-
x) Jfr. Brevet Nr. 2717.
190 sixtus iv.
cesis, sacre theologie professori ac in basilica principis aposto-
lorum de Urbe penitentiario ordinario nostro, proviso, quod
dictus Johannes ecclesiam collegiatam cum eius cura b. Marie
de Collognolla Veronensis diocesis, quam obtinet, dimitteret,
gratiose providimus. Cum autem dictus Johannes dictam eccle-
siam collegiatam dimittere nolit, ymo provisioni sibi per nos
facte necnon juri eidem Johanni provisionis huiusmodi per nos
facte vigore competenti in nostris manibus resignare proponat,
prout resignat, motu proprio et ex nostra certa scientia resigna-
tionem predictam admittimus, necnon motu simili Raphaeli de
Medicis canonico Paduano, secretario et familiari nostro con-
tinuo commensali, canonicatum et prebendam predictos, per
resignationem huiusmodi vacantes [fructus 4 mr.j, conferimus
et de illis etiam providemus. Fiat. F. Et sub data concessionis
eidem Johanni per nos facte. Fiat. F. Datum Rome kal. oct.
anno 8.
Suppl. 7()6 fol. 232.
2725. 3. Okt. 1478.
Paven tilstaar efter Ansogning af Frn Hilleborg Ottesdatter (Skinkel) Aflad
til dem, der paa bestemte Dage besoger Husby Kirke i Odense Stift; Brevet
gaelder for al Fremtid.
Universis etc. Pium apud deum et meritorium existimamus
fabricis ecclesiarum manus adjutrices porrigere, ne aut vetustate
vel incuria ipsarum structure deveniant ad ruinam. Quapropter
Christi fideles ad porrigendum fabricis eisdem adjutrices manus
spiritualibus muneribus, indulgentiis scilicet et remissionibus,
frequenter invitamus, ut per auxilia temporalia, que illis pre-
buerint, eterna premia valeant promereri. Cupientes igitur, ut
parrochialis ecclesia s. Nicolai in Husby Ottoniensis diocesis, ad
quam tam nobilis mulier Hydburgh Ottonis domicella1) dicte
diocesis quam alii Christi iideles illarum partium singularem
gerunt devotionis affectum, et in qua nonnulle decem2) millium
martirum reliquie fore perhibentur, in suis structuris reparetur
et manuteneatur necnon libris, calicibus et aliis ornamentis ec-
clesiasticis ad divinum cultum necessariis muniatur, ipsorumque
fidelium devotio ad dictam ecclesiam augeatur , omnibus
fidelibus ipsis vere penitentibus et confessis, qui ecclesiam pre-
dictam in illius dedicationis ac eorundem decem millium mar-
') II: Hyldeburgh filia quondam Ottonis *) II: undecim
SIXTUS IV. 191
tirum1) festivitatibus devote visitaverint necnon ad reparationem,
manutentionem et munitionem predictas manus porrexerint ad-
jutrices, septem annos et totidem quadragenas de injunctis eis
penitentiis relaxamus, presentibus perpetuis futuris temporibus
duraturis. Volumus autem [etc. som Nr. 860]. Datum Rome
5. non. oct. anno 8.
P. L. de Varris.
Reg. Lat. 789 fol. 37 v; ogsaa (II) Supplik (Fiat in duobus festis. F.) i
Suppl. 766 fol. 208 v.
2726. 15. Okt. 1478.
Kong Christiern anbefaler til Paven sin Sekretaer og Afsending Jacobus
de Wetteringe.
Post devota pedum oscula beatorum obedientiam filialem
pariter et devotam . . Ad v. s. mitto latorem presentis Jacobum
de Wetteringe secretarium continuumque commensalem meum,
michi fidelem et sinceriter dilectum, in meis specialibus nego-
tiis eidem v. s. oretenus explicandis et negotiandis, affectuose
rogando, quatenus ipsa v. s. eundem Jacobum secretarium meum
in huiusmodi meis negotiis gratiose audire illique in referendis
et mei ex parte ista vice negotiandis fidem integram et credi-
tivam uti michi, si personaliter coram loquerer, adhibere seque
in hiis gratiosam et benivolam exhibere velit et dignetur, michi
in singularissimam pergratissimamque complacentiam et hono-
rem, debitis obsequiis erga v. b. et sedem apostolicam sedulo
promerendos, quam v. b. altissimus longe sanam pro mea sin-
gulari consolatione votive conservet. Datum in monasterio meo
Omicloster die jovis 15. mensis oct. anno 1478 regali meo sub
secreto presentibus impresso.
Cristiernus R (egenhcendigt).
Cristiernus . . Dacie Svecie Norvegie rex, dux Slesvicensis ac
Holtzatie Stormarie etc. dux etc.
. . . Sixto . . pape IV, sacrosancte Romane ac universalis ec-
clesie summo pontifici domino clementissimo.
Orig. med Spor af paatrykt Segl i Statsarkivet i Venedig (Danica).
2727. 27. Okt. 1478.
Birgittinerklostrene i Vadstena, Marienkrone, Maribo og Mariager faar til-
staaet samme Aflad til dem, der besoger disse Klostre, som ellers Pilgrimme
i Rom faar.
*) II: in annuntiationis et assumptionis b. Marie virginis ac undecim mil-
lium martirum necnon dedicationis dicte ecclesie festivitatibus
192 sixtus iv.
Supplicant abbatissa et confessor generalis ceterique fratres
et sorores s. Salvatoris et s. Brigide monasteriorum Wastenensis
Lincopensis, Marienkrone extra muros opidi Stralsund Zweri-
nensis, Maribo Ottoniensis et Mariager Arusiensis diocesium or-
dinis s. Augustini sub regulari observantia necnon perpetua
clausura inibi degentes, quatenus eis et eorum successoribus
pro tempore existentibus, quod omnes vere confessi et contriti
in quadragesimalibus et aliis diebus, in quibus stationes in et
extra Urbem Romanam celebrantur, easdem indulgentias et gra-
tias ac peccatorum suorum remissionem consequantur et con-
sequi mereantur et habeant, quas alii Christi fideles, easdem
stationes realiter et corporaliter visitantes et in locis illis per-
sonaliter existentes, consequantur, dum coram summo eorum
altari septem psalmos penitentiales et totiens orationem domini-
calem et angelicam salutationem genibus flexis devote dixerint
vel legerint vel eorum vere infirmi in locis piis et honestis sibi
possibilibus dixerint vel legerint, dignemini concedere perpetuis
temporibus duraturas. Fiat. F. Datum Rome 6. kal. nov. anno 8.
Suppl. 767 fol. 96 v.
2 728. 14. Nov. 1478.
Paven befaler Biskoppen i Camin, yErkedegnen i Viborg og Provsten i
Vestervig at overdrage Prsesten Jens Christiernsen fra Viborg Stift Sognekirkerne
Aasted og Selde i samme Stift.
Episcopo Caminensi et archidiacono Vibergensi ac preposito
Westerumgsensi (!) Burglanensis diocesis ecclesiarum. Vite ac
morum honestas [etc.]. Exhibita siquidem nobis nuper pro parte
Johannis Cristierni presbiteri Vibergensis diocesis petitio con-
tinebat, quod olim, parrochiali ecclesia s. Johannis in Astez,
cui parrochia[lis] eeclesia, Selda nuncupata, canonice est annexa,
dicte diocesis per liberam resignationem Andree Petri in mani-
bus Canuti episcopi Vibergensis sponte factam et per ipsum epi-
scopum auctoritate ordinaria admissam vacante, idem episcopus
dictam ecclesiam . . . eidem Johanni dicta auctoritate contulit et
providit etiam de eadem, ipseque Johannes collationis et provi-
sionis predictarum vigore ecclesiam predictam cum eius annexa
extitit pacifice assecutus illamque extunc possedit, prout pos-
sidet. Cum autem dubitet collationem et provisionem predictas
viribus non subsistere, et ecclesia ipsa adhuc, ul prefertur, va-
care noscatur, nos, dicto Johanni specialem gratiam facere
volentes, discretioni vestre mandamus, quatenus . . . ecclesiam
sixtus iv. 193
predictam [cuius et annexe huiusmodi fructus 4 mr.] cuin an-
nexa huiusmodi eidem Johanni auctoritate nostra conferre cu-
retis. Datum Rome 1(S. kal. dec. anno 8.
P. XX. 8. kal. dec. anno 8. de Varris.
Reg. Lat. 797 fol. 82 v.
2729. 20. Nov. 1478.
Optegnelse om, at Paven efter Indstilling af Kardinal Raphael (Riario) ud-
nsevner Viborgkanniken Niels Glob til Riskop sammesteds.
[1478] Die veneris 20. mensis nov. idem sanctissimus domi-
nus noster in suo concistorio (!) secreto ad relationem cardinalis
s. Georgii providit ecclesie Vibergensi in Dacia de persona Ni-
colai Glob canonici dicte ecclesie, vacanti per renuntiationem
seu resignationem Kanuti absque pensione aliqua.
Oblig. 83 fol. 58.
2730. 20. Nov. 1478.
Paven udnsevner Viborgkanniken Niels Glob i Viborg til Riskop samme-
steds efter Knud Mikkelsens Resignation.
Nicolao Glob electo Vibergensi. Apostolatus officium [etc.].
Dudum siquidem provisiones omnium ecclesiarum apud sedem
apostolicam tunc vacantium et inantea vacaturarum dispositioni
nostre reservavimus . . ., et deinde, ecclesia Vibergensi ex eo,
quod Kanutus nuper episcopus Vibergensis regimini eiusdem
ecclesie, cui tunc preerat, in manibus nostris sponte cessit, nos-
que cessionem ipsam duximus admittendam, apud sedem pre-
dictam vacante, nos ad te, ipsius ecclesie canonicum,
in subdiaconatus ordine et etate legitima constitutum, . . . di-
reximus oculos nostre mentis . . . [ac] de persona tua . . . eidem
ecclesie . . . providemus teque illi pieficimus in episcopum et
pastorem Datum Rome 12. kal. dec. anno 8.
Simili modo Capitulo ecclesie Vibergensis.
Clero civitatis et diocesis Vibergensis.
Populo — - — —
Universis vasallis ecclesie
Archiepiscopo Lundensi.
Cristierno Dacie regi.
Jo. XX. X. X. X. X. X. X. Gerona.
Reg. Lat. 793 fol. 14.
Acta pontificum Danica IV. 13
194 sixtus iv.
2731. 20. Nov. 1478.
Paven reserverer motu proprio Kanonikat og Praebende i Viborg for
Prsesten Dr. .lens Madsen (Brun) fra Odense Stift.
Johanni Matthei de Dacia presbitero Ottoniensis diocesis,
decretorum doctori. Litterarum scientia, vite ac morum hone-
stas [etc.]. Cum itaque canonicatus et prebenda ecclesie Viber-
gensis, quos Nicolaus electus Vibergensis tempore promotionis
per nos facte de persona sua ad dictam ecclesiam obtinebat,
prout obtinet, per huiusmodi promotionem et munus consecra-
tionis eidem electo impendendum vacare sperentur, nos, tibi,
(jui bone memorie Franchette de Ruuere secundum carnem so-
roris nostre capellanus fuisti, specialem gratiam facere volen-
tes . . ., motu proprio . . . canonicatum et prebendam predictos
[fructus 4 mr.J, cum illos . . . quovis modo preterquam per ip-
sius electi obitum vacare contigerit, conferendos tibi donationi
apostolice reservamus. Datum Rome 12. kal. dec. anno 8.
Simili modo Civitatis Castelli et Ottoniensi episcopis ac
Luciano Cole canonico Firmano.
XII.
Heg. Vat. 592 fol. 175; ogsaa Supplik (Fiat. F. Et quod motu proprio lit-
tere expediantur) i Suppl. 768 fol. 33 v.
2732. 21. Nov. 1478.
Paven tillader den udvalgte Biskop Xiels Glob i Viborg, der kun er Sub-
diakon, at lade sig indvie af bvilken Biskop, han vil.
Xicolao electo Vibergensi. Cum nos pridem [etc. som Nr. 861].
Datum Rome 11. kal. dec. anno 8.
Jo. XXVIII. Gerona.
Reg. Lat. 793 fol. 16.
2733. 23.-25. Nov. 1478.
Biskop Niels Glob i Viborg lover at betale Servispenge til det pavelige
Kammer og Kardinalkollegiet.
11478] Die 23. [mensis] nov. Stetfanus de Catiis canonicus
Novariensis ut principalis et privata persona ac nomine Nicolai
Glob electi Vibergensis obtulit camere apostolice et collegio car-
dinalium pro communi servitio dicte ecclesie ratione provisionis
el prefectionis de persona dicti electi per bullas sub data Rome
12. kal. dec. anno 8 11. auri de camera 33 cum uno tertio, ad
(|iios dicta ecclesia taxata reperitur, et quinque minuta servitia
consueta. Eorundem autem etc. . . .
SIXTUS iv. 195
Die 25. dicti mensis bulle dicte ecclesie date fuerunt parti,
que satisfecit de omnibus juribus. Patet per cedulas depositarii.
Oblig. 84 A fol. 19.
2734. 25. Nov. 1478.
Den udvalgte Biskop Marinus de Fregeno i Camin1) faar Lov til at lade
sig indvie i Rom af hvilken Biskop, han vil.
Supplicat Marinus de Frigeno electus Caminensis, qui cle-
ricali caractere insignitus existit et cupit ad omnes alios sacros
et presbiteratus ordines promoveri et in illis promotus altissimo
perpetuo famulari, quatenus sibi specialem gratiam facientes,
ut a quocunque catholico antistite maluerit in Romana curia
residente aliquo seu aliquibus diebus dominicis vel festivis etiam
extra tempora ad hoc a jure statuta simul vel successive ad
dictos sacros et presbiteratus ordines rite se promoveri facere
libere valeat, eisdem antistiti conferendi et ipsi recipiendi ordines
huiusmodi licentiam concedere dignemini. Concessum in pre-
sentia pape. P. Salernitanus.
Et quod presentis supplicationis sola signatura sufficiat ....
Datum Rome 7. kal. dec. anno 8.
Suppl. 768 fol. 88 v.
2735. 3. Dec. 1478.
Jeiis Madsen (Brun), forhen Kapellan hos Favens Sester Franehetta de
Bovere, faar motu proprio Kanonikat og Fraebende i Viborg.
Motu proprio. Cum Banutus(!) episcopus ecclesie Vibergensis
dictam ecclesiam in manibus nostris sponte resignare ac omni
juri sibi ad illam quomodolibet competenti cedere proponat, et
propterea ad dictam ecclesiam Nicolaus Glob eiusdem ecclesie
canonicus a capitulo ipsius electus fuerit, nos eundem promo-
vere debemus, et [cum] sic dictum canonicatum et prebendam,
quos idem Nicolaus ante electionem eandem possidebat, vacare
debeant, eosdem canonicatum et prebendam [fructus 4 mr.]
Johanni Matthei de Dacia, bone memorie Franchette de Ruuere
secundum carnem sororis nostre capellano, conferimus et de
illis etiam providemus, ita, ut idem Johannes in assecutione
dictorum canonicatus et prebende omnibus cuiuscunque status,
etiam si nobiles ex utroque parente vel baronum seu militum
genere procreati, etiam si familiares nostri continui commensales
*) Udnaevnelsesbullen af 16. Nov. 1478 findes i Beg. Lat. 793 fol. 49.
13*
196 sixtus iv.
vel alicuius s. Romane ecclesie cardinalis fuerint aut priores in
data et diligentiores in processibus fuerint, preferatur. Fiat motu
proprio F. Datum Rome 3. non. dec. anno 8.
Suppl. 768 fol. 174.
2736. 11. Jan. 1479.
Prsesten Laurens Nielsen fra Ribe Stift faar Dispensation til at have et
Alter, han har grundet i Vor Frue Kirke i Haderslev, sammen med et evigt
Vikariat i samme Kirke.
Cum Laurentius Nicolai presbiter Ripensis diocesis, qui
unus ex quatuor vicariis capelle b. Marie virginis site in colle-
giata ecclesia eiusdem b. Marie virginis opidi Hadersleue diocesis
Slesvicensis existit, adl) laudem et gloriam omnipotentis dei
et gloriosissime virginis Marie et s. Andree apostoli ac pro sua
et progenitorum suorum animarum salute unum altare sub in-
vocatione eiusdem s. Andree apostoli in dicta collegiata ecclesia
b. Marie virginis cum licentia ordinarii loci fundaverit [et] con-
struxerit sive fundare [et] construere proponat, supplicat, quatenus
dignemini secum, ut dictum altare..., postquam sibi de eodem
canonice provisum fuerit, una cum dicta vicaria sive capella
b. Marie virginis in eadem collegiata ecclesia b. Marie virginis,
quoad vixerit, insimul retinere possit, dispensare . . . Concessum
in presentia pape. Pe. Salernitanus. Datum Rome 3. id. jan.
anno 8.
Suppl. 769 fol. 273.
2737. 14. Jan. 1479.
Kong Christierns Hofmester Erik Ottesen (Rosenkrantz) faar Tilladelse til
at faa sin Datter og to andre Smaapiger optagne i Klostrene i Mariager eller
Maribo, naar de er fyldt 9 Aar: dog skal de ikke aflaegge Klosterloftet for efter
det fyldte 12te Aar.
Cum tam cx institutis et constitutionibus [etc. som Nr. 2723
til revocant], et quia gratiosus miles Ericus Ottonis magister
curie Cristiani Dacie etc. regis quandam suam filiam et unam
vel duas alias sibi attinentes puellas virgines zelo et fervore
devotionis erga deum suamque intemeratam genitricem virginem
Mariam et s. Birigiatam (!) ad unum vel plura et diversa mona-
steria et claustra antedicti ordinis dare et ponere proponat, ul
altissimo deo ibi perpetuo famulentur, supplicat idem Ericus
miles, quatenus, liuiusmodi constitutionibus, statutis et ordina-
tionibus antedicti ordinis pro liac vice derogantes, abbatissis,
') («/. Cod. et ad
sixtus iv. 197
priorissis et monialibus claustrorum ac monasteriorum Mari-
ager Arusiensis et Maribo Ottoniensis diocesium prefati or-
dinis statuere ac mandare dignemini, ut, dum a prefato Erico
milite requisite fuerint, antedictas virgines, ipsius Krici militis
filiam et attinentes, cum nonum annum etatis attingerint (!), ad
earum monasteria et claustra recipiant easque aliarum virginum
et sororum eiusdem monasterii numero et consortio aggregent,
ita tamen, quod annos [o: -nus] probationis in dicto ordine
sororibus dari solitus prefatis virginibus usque post duodecimum
annum ipsarum reservetur, et deinde professionem per tales
fieri solitam emittere possint et alia necessaria facere valeant
in omnibus, ac si puelle ipse singule decimum octavum annum
complevissent, dignemini. Fiat. F. Et per breve v. s. Fiat. F.
Datum Rome 19. kal. febr. anno 8.
Suppl. 770 fol. 23.
2738. 14. Jan. 1479.
Kong Christiern faar bevilget, at den Aflad, cier er tilstaaet dem, der be-
soger hans Kapel i Roskilde, maa blive flyttet til andre Dage.
Dudum pro parte Cristierni Dacie Svecie Norvegie Sclauo-
rum Gothorumque regis inter cetera exposito, quod ipse ad
sancte et individue Trinitatis, gloriosissime Marie, s. Anne ac
trium regum totiusque triumphantis curie exaltationem, laudem
et gloriam ac pro sua et progenitorum suorum animarum salute
unam ecclesiam sive capellam sub invocatione eiusdem s. Tri-
nitatis in ecclesia Roskildensi, obtenta prius ab ordinario loci
super hoc licentia, fundaverat [et] construxerat, s. v. ad suppli-
cationem prefati regis, cupientis, ut predicta ecclesia sive ca-
pella erecta congruis frequentaretur honoribus ac eo libentius
utriusque sexus fideles ad dictam erectam ecclesiam sive capel-
lam confluant [o: -erent] . . ., omnibus vere penitentibus et con-
Tessis, eandem erectam ecclesiam sive capellam in nativitatis
domini nostri Jesu Christi ac assumptionis eiusdem b. Marie
virginis festivitatibus necnon eandem die Cene domini devote an-
nuatim visitantibus et ad reparationem ac manutentionem edifi-
ciorum dicte ecclesie sive capelle erecte necnon illius librorum,
calicum et casularum aliorumque ornamentorum ecclesiasticorum
divino cultui dedicatorum fulcimentum manus adjutrices porri-
gentibus, pro singulis festivitatibus et die predictis indulgentiam
centum annorum et totidem quadragenarum inter cetera con-
cessit .... Verum, quia in predictis festivitatibus et die Cene
1 98 sixtus iv.
concursus populi pro huiusmodi indulgentiis centum annorum
et totidem quadragenarum [consequendis minime habeatur, sup-
plicat predictus rex, quatenus] de dictis festivitatibus et die
Cene domini ad festum Epiphanie et dedicationis eiusdem ec-
clesie sive capelle ac dominicam, qua in ecclesia dei cantatur
Jubilate, dies transferre dignemini. Fiat. F. Datum Rome 19. kal.
febr. anno 8.
Suppl. 770 fol. 23 v.
2739. 14. Jan. 1479.
Paven flytter efter Ansogning af Kong Christiern den Aflad, som var til-
staaet dem, der besoger hans Kapel i Roskilde paa Jesu Fodselsdag, Mariae
Himmelfartsdag og Skaertorsdag, hen til Helligtrekongersdag, Kapellets Ind-
vielsesdag og Sondagen Jubilate, da der paa de forstnaevnte Dage ikke indfinder
sig nogen.
Ad perpetuam rei memoriam. Benigno (Dipl. Chr. I, 338 —
391); Heg. 4-624 — *7474). Datum Rome 19. kal. febr. anno 8.
xxx.
Orig. med vedhaengende Bulle i Silkesnor i Sjaelland — Meen 65 (R. A.).
2740. 16. Febr. 1479.
Kong Christierns Sekretaer Jacobus deWettringe faar Sognekirken i Olden-
burg, skont Kapitlet i Hamburg tidligere ved falske Opgivelser havde opnaaet
en Bulle, som lagde Kirken ind under Kapitelsbordet.
Alias s. v. ad supplicationem Gristierni regis Dacie in Veden
et in Hilgenstedt parrochiales ecclesie [o: -as] Bremensis diocesis
mense capitulari ecclesie b. Marie Hamburgensis dicte diocesis
perpetuo univit per alias suas litteras, in quibus continetur
e. s. v. unionem huiusmodi fecit [o: fecisse] ad [supplicationem]
Cristierni regis Dacie; et deinde, dicta (!) ecclesia in Oldenebur-
den per obitum Petri Bentz vacante, Jacobus de Wetteringhe
clericus Verdensis diocesis, dicti regis secretarius continuus com-
mensalis, illam vigore quarundam litterarum gratie expectative
per s. v. sibi concessarum acceptavit et de illa sibi provideri
obtinuit, decanus vero et capitulum prefate ecclesie Hambur-
gensis eiusdem parrochialis ecclesie possessionem pretextu litte-
rarum predictarum apprehenderunt. Gum autem prefatus rex
in veritate numquam supplicaverit beatitudini vestre, ut uniret
prefalas ecclesias prefate mense, prout s. v. per litteras eiusdem
regis certificata extitit, et decanus el capitulum prefati, ut cre-
ditur, id snggesserint v. s., ut facilius unionem predictam ex-
') Her dog ined det urigtige Aar 1478.
sixtus iv. 199
torquere possent ab eadem, supplicat s. v. rex prefatus, quatenus
litteras unionis predictas surreptitias et invalidas iuisse et cum
inde secutis nullius roboris vel momenti existere ac dictis de-
cano et capitulo et mense illarum pretextu nullum jus queri
potuisse in prefatis parrochialibus ecclesiis aut posse sicque per
quoscunque in quavis causa judicari et interpretari debere, sub-
lata omnibus quavis aliter interpretandi facultate et auctoritate
ac irritum et inane etc. decernere, et nichilominus dicto Jacobo,
quod dubitat acceptationem et provisionem predictas viribus
non subsistere, de dicta parrochiali in Oldenbburden [fructus
6 mr.], sive ut premittitur sive alias quovis modo sive ex eo,
quod suas acceptationem et provisionem non publicavil aut
alias diligentias requisitas non fecit, vacet, .... dicto Jacobo pro-
videre dignemini. Concessum, constito de assertis in presentia
pape. P. Salernitanus .... Datum Rome 14. kal. martii anno 8.
Suppl. 771 fol. 143.
2741. 9. Marts 1479.
Praesten Jens Madsen (Brun) fra Odense Stift fritages for at betale An-
nater af Pensioner af Kanonikat, Praebendc og Vikariat i Hamburg og Kirken
i Nigenkerken.
[1479] Die 9. eiusdem mensis [o: martii] unum par bul-
larum pro Johanne Mathei presbitero Ottoniensis diocesis super
pensione annua 24. duc. auri de camera, videlicet 8 super ca-
nonicatus et prebende ecclesie b. Marie Hamburgensis Bremensis
diocesis et 8 super perpetue vicarie ad altare ante faciem s. Sal-
vatoris nuncupatum, situm . in eadem ecclesia et etiam 8 super
parrochialis ecclesie in Nigenkerken terre Dittmertie dicte Bre-
mensis diocesis fructibus etc. eidem assignata etc. Patet per
bullas sub data Rome 6. non. martii anno 8. Restituta de man-
dato. Bulle restitute absque obligatione.
Annate 1478—79 fol. 231 v (Archivio di Stato).
2742. 16. Marts 1479.
Paven udnaevner Kanniken Jens Madsen (Brun) i Kobenhavn til pavelig
Nuntius og Kollektor i de nordiske Riger (Provinserne Lund, Trondhjem, Up-
sala og Riga).
Johanni Mathei de Dacia canonico ecclesie b. Marie Haff-
nensis Roskildensis diocesis, decretorum doctori, in regnis Dacie,
Svecie et Norvegie necnon in Lundensi, Nidrosiensi, Vpsalensi
et Regensi provinciis eorumque civitatibus et dioeesibus aposto-
200 sixtus iv.
lice sedis nuntio ac jurium [et] fructuum camere apostoiice de-
bitorum collectori. Ex fideli et solicita ac diligenti prudentia
(Dipl. Norv. XVII, 1073—76). Datum Rome 17. kal. aprilis
anno 8. Non taxata.
Reg. Vat. 60 7 fol. 220.
2743. 29. Marts 1479.
Optegnelse om, at Viborgkanniken Jens Madsen (Brun), der er udnsevnt
til Kollektor i de nordiske Riger, aflaegger Lofte om serlig Regnskabsforelse m. m.
under en Bode af 500 Kammerdukater.
[1479] Die 29. martii Johannes Matthei canonicus Vibergen-
sis, collector deputatus in regnis Dacie, Svecie, Norvegie etc,
prout in bulla latius continetur, principalis principaliter se obli-
gavit in forma camere et omnia bona sua quecunque, quod
ipse fideliter exercebit officium huiusmodi sue collectorie et bo-
nam rationem et fidelem computum reddet camere apostolice
de pecuniis, quas continget eum recipere in dicta collectoria
juxta formam commissionis sibi desuper facte sub pena 500 duc.
auri de camera eidem camere applicandorum. Et Lucianus de
Firmo abbreviator apostolicus ad requisitionem et instantiam
dicti Johannis collectoris fidejussit pro [eo] et se obligavit in
solidum pro supradictis omnibus in forma. Et juraverunt, re-
nuntiaverunt, constituerunt, promiserunt etc in camera aposto-
lica
Dicta die Petrus de Parma acolitus apostolicus et rector
ecclesie s. Silvestri de Gambaretulo Parmensis diocesis accessit
supradicte obligationi in forma predicta1).
Dicta die Marinus de Fregeno episcopus Caminensis accessit
supradicte obligationi in forma predicta.
Libri officialium 1478—92 fol. 14 (Archivio di Stato). Trykt Dipl. Norv.
XVII, 596.
2744. 19. April 1479.
Kollektoren Jens Madsen (Brun) faar Tilladelse til at have Bejsealter.
Dignetur s. v. Johanni Mathei de Dacia, ex utroque parente
nobili, decretorum doctori, collectori apostolico in regnis Dacie
etc, olim bone memorie Franchete de Ruere s. v. secundum
carnem sororis capellano, [concedere, ut] devotionis causa extra
') Dette vr overstreget og i Randen sat: Cassata, quia noluit promittere.
SIXTl S IV. 201
Urbem altare suum portatile secum ad parles deferre possit.
Concessum in presentia pape. P. Salernitanus.
Et quod sola signatura suHicial. Concessum. P. Salernitanus.
Datum Rome 13. kal. maji anno 8.
Suppl. 773 fol. 160 v.
2745. 20. April 1479.
Paven udsteder Pas og Anbefalingsskrivelse for sin Nuntius og Kollektor
til de nordiske Riger, Kanniken Jens Madsen (Brun) i Kobenhavn, med 12
Ledsagere.
Universis etc. Cum Johannes Mathei de Dacia (Dipl. Norv.
XVII, 982— 831) og 1084—85*).) Datum Rome 12. kal.-maji
anno 8.
Reg. Vat. 670 fol. 146 v.
2746. 21. April 1479.
Paven befaler Biskopperne i Lebus og Brandenburg at paadomme en Sag
om nogle Pengefordringer, som Dronning Dorothea har overfor en Del Klostre
i Camin Stift.
Lubucensi et Brandeburgensi episcopis. Humilibus suppli-
cum etc. Exhibita siquidem nobis nuper pro parte Dorothee
Dacie Svecie et Norvegie regine petitio continebat, quod Col-
batzensis, in Hilda, Dargum, Bucowensis, Puddeglauensis et
Bebulck abbates et per prepositos gubernari solitorum Grampe-
zowensis et Jasenitze prepositi Cisterciensis et Premonstratensis
ac s. Augustini ordinum Caminensis diocesis monasteriorum de
quibusdam pecuniarum summis, in quibus eidem regine effica-
citer obligati existunt, ipsi regine satisfacere indebite recusarunt
hactenus et recusant in animarum suarum periculum et ipsius
regine prejudicium non modicum et gravamen. Quare pro parte
eiusdem regine nobis fuit supplicatum, ut omnes, quas ipsa re-
gina adversus abbates et prepositos predictos super dictis pecu-
niarum summis et illarum occasione movere intendit, causas
aliquibus prelatis in partibus illis comrnittere .... dignaremur.
Nos itaque . . . fraternitati vestre mandamus, quatenus . ., vocatis
abbatibus ac prepositis predictis ac aliis, qui fuerint evocandi,
auditisque hincinde propositis, quod justum fuerit, appellatione
*) Her dog med den urigtige Dato 20. April 1449. *) Her dog med den
urigtige Dato 20. Aug. 1479.
202 sixtus iv.
reniota decernatis, facientes, quod decreveritis, per censuram
ecclesiasticam firmiter observari. Datum Rome 11. kal. maji
anno 8.
Jo. X. Gerona.
Reg. Lat. 788 fol. 135.
2747. 6. Maj 1479.
Paven paalaegger, efter Kong Ghristierns Ansogning, de Gejstlige i Kongens
Riger at hjaelpe ham med at paase, at ingen ulovlig bemaegtiger sig Vraggods,
som skal tilfalde Kongen, og straffe de ulydige med Ban, hvis de ikke giver
det tagne Gods tilbage.
Cristierno Dacie Svecie et Norvegie regi. Devotionis tue
sinceritas (Dipl. Christiernl I, 343 — 44; ogsaa Dipl. Norv. XVII,
1076 — 77; Reg. *7489). Datum Rome pridie non. maji anno 8.
x.
Orig. med vedhaengende Blybulle i Silkesnor i Danske gejstlige Sager 18 (R. A.).
Paa Ryggen, med samtidig Haand: Pawen bywder alle biscoper oc prelater i
Danmark at the laegge them alle dag fore, ehwo som helst the ere, som nogen
wrag hiemligh tagit eller forryckt haffue, at the thet igien antworde ko. eller
hanss embitzmaen inden sex dage sub pena excommunicationis. Afskrift i Reg.
Vat. 670 fol. 101. Samtidig Oversaettelse : .Eldste Archivreg. I, 80—82.
2748. 6. Maj 1479.
Paven befaler Biskopperne i Camin, Slesvig og Ratzeburg at tillade Biskop
Albert Krummedige at beholde et Kapel udenfor Ploen og to Beneficier i Kiel
og Oldenburg sammen med sit Stift.
Caminensi et Slesvicensi ac Raseburgensi episcopis. Per-
sonam Alberti episcopi Lubicensis . . . paterna benivolentia pro-
sequentes, illa sic libenter concedimus, que suis commoditatibus
fore conspicimus oportuna. Exhibita siquidem nobis nuper pro
parte dicti Alberti episcopi petitio continebat, quod, olim capella
s. Ulpirici ante opidum Plone ac uno in Kile necnon alio, vi-
caria nuncupato, in Oldenborgh opidorum Lubicensis et Bre-
mensis diocesium parrochialibus ecclesiis perpetuis beneficiis,
que de jure patronatus comitis Holsatie et Stormarie pro tempore
existentis fore noscuntur, tunc successive vacantibus, prefatus
Albertus episcopus, illorum sic vacantium de expresso consensu
Cristierni regis Dacie ac Holsatie et Stormarie comitis posses-
sionem, nullo sibi suffragante titulo, de facto apprehendens, illa
extunc detinuit, prout detinet, occupata, nullos tamen fructus
perCipiens ex eisdem. Cum autem capella et beneficia predicta
adhuc vacare noscantur ad presens, nos, eidem Alberto episcopo,
ut stalum suum juxta pontificalis dignitatis exigentiam decentius
sixtus iv. 203
tenere valeat, de alicuius subventionis auxilio providere volentes,
fraternitati vestre mandamus, quatenus .... capellam et in Kile
[quorum fructus 50 fl. auri de camera] necnon in Oldenborgh
[fructus 24 11. auri de camera] beneficia predicta, que et dicia
capella sine cura sunt, eidem Alberto episcopo per eum, quoad
vixerit, una cum ecclesia Lubicensi, cui preest, ac omnibus be-
neliciis, que obtinet et imposterum obtinebit, tenenda, ita quod,
debitis et consuetis capelle et vacantium beneficiorum predicto-
rum supportatis oneribus, liceat sibi de residuis illorum fructibus
disponere, sicuti illa in titulum obtinentes de eis disponere po-
tuerunt, alienatione tamen quorumcunque bonorum immobilium
et pretiosorum mobilium penitus interdicta, auctoritate nostra
commendare curetis .... Volumus autem, quod, antequam ad
executionem presentium in aliquo procedatis, prefatus Albertus
capellam et vacantia benefieia predicta in manibus vestris rea-
liter et omnino dimittat. Datum Rome pridie non. maji anno 8.
Jo. XXXXV. Gerona.
Reg. Lat. 792 fol. 100.
2749. 25. Maj 1479.
Klerken Mads Boesen fra Roskilde Stift faar Tilladelse til at lade sig
praestevie ved Kurien.
Supplicat Mathias Boetii clericus Roskildensis diocesis, ca-
pellanus perpetuus ad altare s. Marie Gestmodensis (!) diocesis,
quatenus sibi, ut, a quocunque maluerit catholico antistite, in
Romana curia residente, in tribus dominicis aut aliis festivis
diebus etiam extra tempora ad hoc a jure statuta ad omnes
sacros etiam presbiteratus ordines se facere promoveri ipseque
antistes in dictis diebus et extra tempora illos sibi conferre
possit, concedere dignemini.' Concessum in presentia pape. Pe.
Salernitanus.
Et quod presentis supplicationis sola signatura sufficiat.
Et examinetur in camera apostolica. Datum Rome 8. kal. junii
anno 8.
Suppl. 775 fol. 76 v.
2750. 11. Juni 1479.
Paven udnaevner Franciskaneren, Lektor Kanutus Johannis fra Stockholm
til Inkvisitor mod Kaetteriet i Danmark, Sverige og Xorge. Han skal indsende
Tredjedelen af det, han opkraever af Kaetterne, til det pavelige Kammer.
Kanuto Johannis de Stikholin (!), ordinis fratrum Minorum
professori, in theologia lectori, heretice pravitatis in Dacie,
204 sixtus iv.
Svecie et Norvegie regnis inquisitori. Dum tuam integritatem
(Dipl. Norv. XVII, 1078—79). Datum Rome 3. id. junii anno 8.
Reg. Vat. 657 fol. 246.
2751. 20. Juni 1479.
Paven giver sin Nuntins i de nordiske Riger, Riskop Marinus de Fregeno
i Camin. Tilladelse til at give 30 Par indenfor hans Nuntiaturs Omraade Lov
til at indgaa /Egteskab i forbudte Grader, endvidere Tilladelse til at tilstaa
25 Adelige Rejsealter, hvor de kan lade holde Messe ogsaa for Daggry, til at
udnaevne 30 ugifte Personer, der ikke er Prsester. til Notarer og til at bortgive
30 Embeder, som dog ikke maa vaere de overste i Kirkerne og ikke maa have
en Aarsindtaegt paa mere end 50 Kammergylden.
Marino episcopo Caminensi, apostolice sedis nuntio. Per-
sonam tuam (Dipl. Norv. XVII, 1079—83). Datum Rome 12. kal.
julii anno 8.
Reg. Vat. 591 fol. 42.
2752. 26. Juni 1479.
Riskop Albert Krummedige i Lubeck faar Tilladelse til at laegge Reinfeld
Kloster i Liibeck Stift ind under Riskopsbordet, saa laenge han lever.
Licet monasterium in Reymeruelde in ducatu Holtzatie Ci-
sterciensis ordinis Lubicensis diocesis satis insigne per modum
illarum partium et in suis redditibus competenter dotatum exi-
stat, tam[en] propter incuriam et malum regimen nonnullorum
abbatum eiusdem monasterii, qui hactenus fuerunt, inter quos et
monachos eiusdem ac inter ipsos monachos divisiones, conten-
tiones et partialitates et scandala oriuntur, nobiles et laici illa-
rum partium monasterium ipsum gravant et affligunt, propter
que proventus illius passim diminuuntur, divinus cultus negli-
gitur et de totali desolatione ipsius monasterii, presertim cum
modernus illius abbas senio confectus et viribus sui corporis
destitutus existat, verisimiliter formidari potest. Verum, si mona-
sterium ipsum [fructus 200 fl. auri de camera] mense episcopali
Lubicensi ad vitam Alberti episcopi Lubicensis dumtaxat uni-
retur, profecto ipse Albertus episcopus ex datis sibi ab illarum
largitore virlutum donis seditiones et rixas tollere, [pacem]1) pa-
rare et unionem consiliare (!), prolapsa reformare ac monasterium
ipsum in spiritualibus et temporalibus feliciter regere posset ac
etiam ex hoc in suis necessitatibus aliquod relevamen susciperet.
Quare supplicat Cristiernus rex Dacie etc. illustrissimus, sub
cuius temporali dominio ratione sui ducatus Holtzatie dictum
') add. Gz.
SIXTUS IV. 20.")
monasterium consistit, quatenus . . . monasterium prefatum eidem
mense ad vitam dicti Alberti episcopi dumtaxat, seu quamdiu
ecclesie Lubicensi prefuerit, unire [dignemini]1), ita quod, cedente
vel decedente dicto moderno abbate seu alias monasterium ipsum
quomodolibet dimittente, liceat ipsi Alberto episcopo . . . mona-
sterii predicti corporalem possessionem propria auctoritate libere
apprehendere illiusque fructus etc. in suos ac mense et monasterii
predictorum usus convertere, cuiusvis super hoc licentia minime
requisita, non obstante regula cancellarie, qua cavetur, quod in
unionibus fructus exprimantur. Et fiat commissio ad partes.
vocatis etc. Concessum in presentia pape. P. Salernitanus. Et
in forma gratiosa. Datum Rome 6. kal. julii anno 8.
Suppl. 776 fol. 174 v.
2753. 5. juli 1479.
Paven laegger Reinfeld Kloster ind under Biskopsbordet i Lubeck, saa
lsenge Biskop Albert Krummedige lever, og befaler Abbeden i Doberan og I3i-
skoppen i Gamin at sorge for, at Bullen bliver bragt til Udforelse.
Ad futuram rei memoriam. Ex superne maiestatis provi-
dentia [etc.]. Cum, sicut coram nobis propositum est, monaste-
rium Reynwelde Cisterciensis ordinis Lubicensis diocesis, cau-
santibus dissensionibus, que retroactis temporibus fuerunt inter
illius pro tempore abbatem et monachos ac inter ipsosmet
monachos, plurima in temporalibus et spiritualibus perpessum
fuerit hactenus detrimenta et continue patiatur, nos, ne mona-
sterium ipsum tot exponatur incommodis, paternis et solicitis
studiis intendentes ac sperantes, quod, si monasterium ipsum
mense episcopali Lubicensi, quamdiu Albertum episcopum Lubi-
censem2) ecclesie Lubicensi preesse contingeret, uniretur, ipse Al-
bertus episcopus sua providentia et circumspectione contentiones
et litigia huiusmodi de medio summoveret, ipsumque monaste-
rium ad votive reformationis statum reduceretur et grandia in
eisdem temporalibus et spiritualibus susciperet incrementa cum
divini cultus augmento et animarum salute, habita super hiis
cum fratribus nostris s. Romane ecclesie cardinalibus delibera-
tione matura, licet dudum inter alia voluerimus, quod petentes
beneficia aliis uniri tenerentur exprimere verum valorem . . . tam
beneficii uniendi quam illius, cui unio fieri peteretur, alioquin
unio non valeret, et semper in unionibus commissio fieret ad
partes, vocatis, quorum interest, monasterium ipsum . .
x) add. Gz. 2) Gz. — Cod. Albertus episcopus Lubicensis
206 SIXTLS IV.
mense prefate, quam diu prefatus Albertus episcopus dicte ec-
clesie preerit, .... presentium tenore unimus, ita quod [etc. som
forrige Brev til requisita], rogantes et hortantes attente abbatem
monasterii in Dobrano prefati ordinis Zwerinensis diocesis, cui
dictum monasterium Reynwelde ut patri abbati ex institutis
dicti ordinis per sedem predictam approbatis subesse dinoscitur,
sibique mandantes, quatenus eundem episcopum et monasterium
sue mense predicte unitum, postquam unio predicta suum de-
bitum sortita fuerit effectum, habeat pro nostra et apostolice
sedis reverentia propensius commendatos in ampliandis et con-
servandis juribus suis et sic eos favoris sui presidio prosequa-
tur, quod idem episcopus in commisso sibi dicti monasterii
regimine se deo propitio utilius exercere valeat, ipseque pater
abbas divinam misericordiam ac dicte sedis benedictionem et
gratiam exinde uberius consequi mereatur. Et nichilominus
episcopo Caminensi .... mandamus, quatenus, si dictus moder-
nus abbas regimini dicti monasterii ad effectum unionis predicte
in eius manibus sponte cedere voluerit, cessionem ipsam ab
eodem moderno abbate vel procuratore suo . . . auctoritate nostra
hac vice dumtaxat recipiat eaque per ipsum recepta decernat
unionem huiusmodi extunc suum effectum sortitam fuisse, nec-
non a conventu dicti monasterii obedientiam et reverentiam, ab
illius vero vassallis et aliis subditis fidelitatem et consueta ser-
vitia atque jura ab ipsis dicto monasterio debita prefato epi-
scopo Lubicensi libere impendi et exhiberi ac sibi de ipsius
monasterii fructibus [et] juribus integre responderi faciat. Da-
tum Rome 3. non. julii anno 8.
LX.
Reg. Vat. 591 fol. 190.
2754. 26. Juli 1479.
Paven fornyer og stadfsester alle de Privilegier, dcr tidligere var tilstaaede
Dominikanerne og Franciskanerne, isaer med Hensyn til Aflad, Velynderes Gaver
og Begravelse i Ordensdragten, kirkelige Beneficier og Inkvisitorer, samt udvider
alle Privilegier, der er indrommede andre Tiggerordener, til ogsaa at gielde de
to naevnte Ordener.
Ad perpeluam rei memoriam. Sacri Predicatorum et Mi-
norum fratrum ordines (Wadding, Annales Minornm XIV, 224 —
29; Dipl. Xorn. IX, 346—53). Datum Rome 7. kal. aug. anno 8.
Indtaget i Pavebrev af 2. Okt. 1482, der er afskrevet i [Nic. .lordanis
Kopibog og derefter i Barth. I). 159—71.
SIXTTS IV. 207
2755. 12. Aug. 1479.
Dominikanermunken Hemming Pedersen Quitzow faar fornyet Tilladelse
til at praedike og dobe i Kong Christierns Lande og Provinserne Saehsen og
Polen. Tilladelsen skal meddeles ham i en Bulle og ikke som for i et Brev.
Licet alias s. v. ad supplicationem Cristierni Dacie Svecie et
Norvegie regis per suas certi tenoris litteras in forma brevis He-
mingo Petri Swytzaw(!) ordinis Predicatorum, ut in prefati regis
dominiis et regnis ac Polonie et Saxonie provinciis verbum dei
cum duobus sociis per ipsum oratorem eligendis predicare libere
posset, licentiam concesserit ac omnibus dicti ordinis Predica-
torum prelatis ac monasteriorum guardianis, ne ipsum oratorem
quoquo modo desuper impedire auderent, immo eundem qrato-
rem benigne recipere et tractare deberent, mandaverit, ipseque
orator juxta sibi a munerum omnium largitore domino tributam
gratiam et facultatem sibi a e. s. v. concessam in nonnullis civi-
tatibus et terris prefati regis dictum verbum dei predicaverit et
non parvum fructum cum huiusmodi suis predicationibus in
partibus illis et presertim in confinibus Ruthenorum fecerit et
quamplures, qui nondum baptisati erant, ad suscipiendum sa-
crum baptisma induxerit, nichilominus, quia de huiusmodi licen-
tia sibi concessa [non]1) aliter quam per dictas litteras in forma
brevis et non per bullam plumbeam [certitudinem] facere poterat,
quamplures difficultates per non habentes notitiam de validitate
dictarum litterarum sibi facte extiterunt, et propterea, ut ipse ora-
tor, qui sexagenarius est et nullum aliud optat nisi animarum
salutem, sublatis difficultatibus et impedimentis occasione pre-
missorum sibi factis et imposterum fiendis, eius desiderium
commodius adimplere et saluti animarum evangelicam doctrinam
in dictis suis predicationibus exponendo consulere et providere
valeat, supplicat e. s. v., quatenus sibi, ut in dictis regnis, pro-
vinciis et dominiis verbum dei huiusmodi juxta facultatem sibi
in dicto brevi concessam predicare possit, licentiam concedere
litterasque apostoiicas desuper expediri mandare dignemini. Con-
cessum in presentia pape. P. Salernitanus. Et quod littere ex-
pediantur in forma gratiosa. Concessum. P. Salernitanus. Da-
tum Rome pridie id. aug. anno 8.
Suppl. 778 fol. 47 v.
2756. 12. Aug. 1479.
Paven giver, efter Kong Christierns Ansogning, Dominikaneren Hemming
Pedersen Quitzow, der nu er 60 Aar, med Held har praediket Kristendommen
J) add. Gz.
208 sixtus iv.
i Kongens Lande, saerlig i Naerheden af Russernes Graenser, og dobt ikke faa
Hedninger, Tilladelse til sammen med to Ledsagere at fortsaette sin Missions-
virksomhed i Kongens Lande samt Provinserne Polen og Sachsen.
Heningo Petri Quitzaw ordinis fratrum Predicatorum pro-
fessori. Religionis zelus, vite ac morum honestas (Dipl. Norv.
XVII, 596 — 97). Datum Rome pridie id. aug. anno 8.
N. XVI. Garilliati.
Reg. Lat. 791 fol. 292.
2757. 14. Dec. 1479.
Paven befaler Kantoren i Slesvig at overdrage Klerken Jens Tetens fra
Slesvig Stift Sognekirken i Mildsted med Kapellet i Husum.
Cantori ecclesie Slesvicensis. Dignum etc. Cum itaque Hur-
ricus(!) Schriuer, rector1) parrochialis ecclesie in Milstede Slesvi-
censis diocesis, qui Martini pape V familiaris continuus commen-
salis fuit, ecclesiam predictam, quam obtinet, sponte resignare
proponat, nos, votis ipsius Hurrici (!) favorabiliter annuentes ac
Johannem Tetenssen clericum dicte diocesis in artibus magistrum
gratioso favore prosequi volentes, . . . discretioni tue mandamus,
quatenus ab eodem Hurrico(!) . . . resignationem huiusmodi reci-
pias eaque per te recepta ecclesiam predictam, cui capella Husen
eiusdem diocesis canonice est annexa [cuius et dicte capelle fruc-
tus 4 rar.j, cum capella annexa huiusmodi eidem Johanni auc-
toritate nostra conferas. Nos enim, qui dudum inter alia vo-
luimus, quod, si quis in infirmitate constitutus resignaret aliquod
beneficium sive simpliciter sive ex causa permutationis et postea
infra viginti dies de ipsa infirmitate decederet, ac ipsum bene-
ficium conferretur per resignationem sic factam, collatio huius-
modi nulla esset, ipsumque beneficium nichilominus per obitum
vacare censeretur, volumus, quod, si forsan ipse Hurricus(!) tem-
pore resignationis per eum faciende huiusmodi in aliqua infir-
mitate, ex qua ipsum infra viginti dies post dictam resignationem
decedere contingat, constitutus fuerit, nichilominus collatio et
provisio ipsi Johanni de dicta ecclesia per huiusmodi resigna-
tionem per te faciende valide et efficaces existant, ipsaque ec-
clesia non per obitum, sed per resignationem huiusmodi vacavisse
censeatur. Datum Rome 19. kal. jan. anno 9.
N. Garilliati.
Reg. Lat. 801 fol. 96 v: ogsaa (II) Supplik (Fiat. F.) i Suppl. 781 fol. 67.
') II: rector sive vicarius curatus
SIXTLS IV. 209
2758. 14. Dec. 1479.
Klerken Jakob Bartoldsen fra Odense Stift faar Absolution for den Del,
han har haft i, at hans Herre Hans Boyske (til Betridsgaard) har ladet en
Kvinde, som havde draebt sit Barn. bnende.
Exponitur pro parte Jacobi Bertoldi clerici Ottoniensis dio-
cesis, quod, cuin ipse olim nobilis viri Johannis Poscke dicte
diocesis obsequiis insisteret, et quedain mulier eiusdem diocesis,
dum in humanis ageret, sue anime salutis immemor proprium
puerum suuni interfecisset1) et propter huiusmodi scelus carceri-
bus mancipata fuisset et ab eisdem carceribus auffugisset, ipseque
orator cum certis castrensibus sive dicti nobilis Johannis fami-
liaribus dictam mulierem sic profugam in quadam villa latentem
reperisset ipsamque capi et ad castrum dicti nobilis reduci et
in carceribus remancipari, non animo, ut ad mortem, sed ad
aliquam pecuniarum summam sive congruentem penam con-
dempnaretur, fecisset, tamen idem nobilis, antequam ipse orator
ad castrum reverteretur, eandem mulierem sententialiter igne
cremari fecit. Cum autem prefatus orator in morte sive sen-
tentia dicte mulieris culpabilis, ut premittitur, non fuerit ac de
premissis doleat ab intimis et intendat facere penitentiam de per
eum commissis cupiatque ex magno devotionis fervore ad omnes
sacros ordines etiam presbiteratus promoveri et in illis altissimo
famulari, quare pro parte dicti oratoris supplicatur, quatenus
eum ab huiusmodi reatu absolvere omnemque inhabilitatis et
infamie maculam sive notam per eum premissorum occasione
contractam quomodolibet penitus abolere ac secum super irre-
gularitate modo premisso per eum contracta, quod ipse ad
omnes etiam sacros et presbiteratus ordines promoveri et in
illis, huiusmodi per eum susceptis ordinibus, ministrare libere
valeat, dispensare dignemini. Fiat citra ministerium altaris. F.
Datum Rome 19. kal. jan. anno 9.
Suppl. 781 fol. 152 v.
2759. 14. Dec. 1479.
Kong Christiern faar Privilegiet de non evocando (Nr. 2127) udvidet til
ogsaa at omfatte Holsten.
Dudum Nicolao pape V pro parte Cristierni Dacie etc. regis
exposito [etc. soin Nr. 2121 indtil evocentur]. Supplicat igitur
Cristiernus rex prefatus, quatenus huiusmodi Nicolai et Calixti . .
privilegium et indultum suo regno Dacie concessum . . . ex certa
x) Gz. — Cod. interfecerit
Acta pontificum Danica IV. 14
210 SIXTUS IV.
scientia confirmare et de novo concedere dictumque indultum
ei privilegium cum omnibus censuris et penis in contrarium
facientes promulgatis ac decretis omnibusque aliis in litteris
predictis contentis ad incolas . . . ducatus predicti, ita quod ju-
dices et conservatores dictis habitatoribus et indigenis regni
Dacie in prefatis litteris deputati etiam eisdem habitatoribus et
indigenis ducatus predicti in premissis efficacis defensionis pre-
sidio assistere et omnia exequi possint, sicut prefatis habita-
toribus et indigenis prefati regni Dacie assistere possint, exten-
dere dignemini. Fiat. F. Et quod littere expediantur ad futuram
sive perpetuam rei memoriam in forma gratiosa. Fiat. F. [Da-
tum Rome 19. kal. jan. anno 9.]
Suppl. 781 fol. 66.
2760. 14. Dec. 1479.
Kong Christiern faar bevilget, at hans Sekretser, Slesvigkanniken Enwald
Sevenbroder, faar Provstiet i Slesvig mod at udrede en Pension til den af-
gaaende Provst Johan Embeke.
Item, cum Johannes Eanche(!) prepositus ecclesie Slesvicensis
preposituram ipsius ecclesie, que inibi dignitas post pontificalem
maior et de jure patronatus regis Dacie etc. ex privilegio per
s. v. dicto regi concesso existit, et quam ipse Johannes obtinet,
in manibus s. v. seu alterius ad id potestatem habentis resig-
nare proponat, supplicat prefatus rex tam in personam dicti
Johannis quam etiam Enwaldi de Sauenbrader canonici eius-
dem ecclesie Slesvicensis et ipsius regis secretarii, quatenus, re-
signationem huiusmodi admittentes ipsique Enwaldo specialem
gratiam facientes, de dicta prepositura [fructus 6 mr.j eidem
Enwaldo in eventum resignationis et admissionis huiusmodi per
eiusdem regis litteras s. v. presentato providere dignemini ac
eidem Johanni, ne ex cessione huiusmodi nimium dispendium
patiatur, pensionem annuam tertie partis fructuum etc. dicte
prepositure eidem Johanni, quoad vixerit, per dictum Enwaldum
et successores suos annis singulis in terminis de partium con-
sensu statuendis ac sub censuris in talibus apponi consuetis
uitegre persolvendam reservare, et nichilominus, si ipse Johannes
tempore resignationis huiusmodi in aliqua infirmitate, ex qua
ipsum post huiusmodi resignationem infra viginti dies decedere
contingat, constitutus fuerit, quod nichilominus collatio et pro-
visio de dicta prepositura eidem Enwaldo faciende huiusmodi
valide et efficaces sint, ipsaque prepositura non per obitum, sed
SIXTUS IV. 211
resignationem vacare censeatur, decernere dignemini. Fiat. F.
[Datum Rome 19. kal. jan. anno 9.]
Suppl. 781 fol. 66 v.
2761. 18. Dec. 1479.
Lundekanniken Peder Poulsen faar ny Provision paa Dekanatet i Lund,
der med Patronens, Kong Christierns, Samtykke er tildelt ham efter /Erkedegnen
i Roskilde Jens Pedersen, Kongens Kansler, der havde opgivet Emhedet.
Decanatu ecclesie Lundensis (Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. 3k2).
Concessum in presentia pape. P. Salernitanus. Datum Rome
15. kal. jan. anno 9.
Suppl. 781 fol. 152 v.
2762. 20. Dec. 1479.
Provsten Johannes Poldenhughe i Doberan faar et Beneficium i Sogne-
kirken i Goldberg i Sehwerin Stift, efter at Klerken Anton Antonsen fra Slesvig
Stift havde opgivet det.
Cum perpetuum beneficium situm in parrochiali ecclesia
opidi Goltberch Zwerinensis dioce&is, quod de jure patronatus
laicorum existit, per obitum Didrici Poylen vacet ad presens,
supplicat Johannes Poldenbughe prepositus secularis monasterii
Dobbertinensis dicte diocesis ordinis Cisterciensis, quatenus sibi,
ad cuius nominationem sive petitionem ratione prepositure sue
Dobbertinensis, quam obtinet, patroni dicti beneficii personam
idoneam presentare teneantur, de dicto beneficio, quod sine cura
existit [fructus 2 mr.], sive ut premittitur seu per liberam . . .
cuiusdam Anthoniy Antonii clerici Slesvicensis diocesis nuper
ad dictum benelicium ad nominationem sive petitionem dicti
Johannis prepositi per patronos ipsius beneficii presentati . . .
sponte factam resignationem vacet, providere dignemini. Con-
cessum in presentia pape. P. Salernitanus. Datum Rome 13. kal.
jan. anno 9.
Suppl. 781 fol. 114.
2763. 31. Dec. 1479.
Paven stadfaester Oluf Jensen som Abbed i Soro Floster, hvortil han tid-
ligere var valgt af Kapitlet og stadfsestet af Abbed Peder i Esrom.
Olano1) abbati monasterii* de Sora Cisterciensis ordinis Ros-
kildensis diocesis. Solicite considerationis intuitum, prout pasto-
ralis officii cura requirit, circa statum ecclesiarum et monaste-
') II: Olavus Johannis
14*
212 sixtus iv.
riorum omnium, que vacationis incommoda deplorare noscuntur,
salubriter dirigendum extendentes operose diligentie studium
libenter impendimus, ut singulis ecclesiis et monasteriis, ne
diuturne vacationis incommoda sustineant, de salubris provi-
sionis remedio salubriter consulatur. Exhibita siquidem nobis
nuper pro parte tua petitio continebat, quod alias, monasterio
de Sora Cisterciensis ordinis Roskildensis diocesis ex eo, quod
Petrus1) monachus, tunc abbas dicti monasterii, regimini illius,
cui tunc preerat, in manibus Petri abbatis monasterii de Esrom
ordinis et diocesis predictorum sponte cessit, ipseque Petrus
abbas monasterii de Esrom, cum ad illius abbatem pro tempore
existentem admissio cessionis regiminis dicti monasterii de Sora,
que pro tempore fit, ac de persona idonea ipsi monasterio de
Sora, dum pro tempore vacat, prefectio et provisio de antiqua
et approbata hactenusque pacifice observata consuetudine per-
tineant, cessionem predictam ordinaria auctoritate duxit admit-
tendam, abbatis regimine destituto, conventus dicti monasterii
de Sora de licentia Petri abbatis monasterii de Esrom te
ordinem ipsum expresse professum in eorum et dicti monasterii
de Sora abbatem concorditer elegerunt, tuque electioni huiusmodi
illius tibi presentato decreto consensisti ac de persona tua eidem
monasterio de Sora provideri teque illi in abbatem prefici per
dictum Petrum abbatem monasterii de Esrom juxta statuta dicti
ordinis dicta auctoritate obtinuisti ac electionis et provisionis . . .
huiusmodi vigore possessionem regiminis bonorum dicti mona-
sterii de Sora assequutus illa extunc laudabiliter exercuisti, prout
exerces de presenti. Cum autem dubites electionem, provisionem
et prefectionem de te factas huiusmodi viribus non subsistere,
et dictum monasterium de Sora adhuc, ut prefertur, vacare
noscatur, nos, cupientes eidem monasterio de Sora, ne longe
vacationis subjaceat detrimentis, de persona utili et idonea, per
quam circumspecte regi et salubriter dirigi valeat, providere . . . .,
de persona tua eidem monasterio de Sora [fructus 12 mr.] . . .
providemus teque illi preficimus in abbatem .... Quocirca epi-
scopo Ortano et Johanni Baptiste de Ferrariis canonico ecclesie
Mutinensis ac archidiacono Roskildensi mandamus, quatenus ....
libi in apprehendenda possessione regiminis dicti monasterii de
Sora assistentes faciant tibi a dictis conventu obedientiam et
reverentiam congruentes necnon a vassallis et aliis subditis dicti
1 > II: Petrus Benedicti
sixtus iv. 213
monasterii de Sora consueta servitia et jura exhiberi. Datum
Rome pridie kal. jan. anno 9.
L.
Reg. Vat. 630 fol. 288 v; ogsaa (II) Supplik (Concessum de nova provisione
in presentia pape. P. Salernitanus) i Suppl. 781 fol. 222 v.
2764. 31. Dec. 1479.
Odensekanniken Otto Jensen (Foged) faar Lov til at forene Besiddelsen af
Prsebenden Aasum og et Beneficium i Odense.
Exponitur pro parte Ottonis Johannis canonici Ottoniensis,
magistri in artibus, de nobili genere ex utroque parente pro-
creati, quod alias Johannes Lundensis archiepiscopus et Olavus
Roskildensis ecclesiarum episcopus, ad instantiam Cristierni Dacie
etc. regis judices et executores ad infrascripta a sede apostolica
specialiter deputati, ecclesiam Ottoniensem in cathedralem secu-
larem ecclesiam erexerunt et inibi nonnullas prebendas canoni-
cales instituerunt et inter alia eadem auctoritate apostolica eis con-
cessa cuidam prebende canonicali institute, Aaswin (!) vulgariter
nuncupate, quoddam simplex sine cura beneficium, bona vicaria
nuncupatum, ad collationem . . episcopi Ottoniensis pro tempore
existentis spectans unierunt, ipseque orator prebendam canoni-
calem institutam et beneficium simplex sibi annexum acceptavit
et de illis auctoritate predicta sibi obtinuit provideri possessione
subsecuta. Cum autem ex eo, quod episcopus Ottoniensis in uni-
onem predictam expresse non consensit . . ., dubitat ipse Otto
unionem ac collationem huiusmodi viribus non subsistere, sup-
plicat igitur, quatenus, unionem ac collationem huiusmodi cum
inde secutis ratas et gratas habentes, nichilominus de dicta pre-
benda canonicali Aasin (!) et simplici beneficio, vicaria nuncupato,
[fructus insimul 3 mr.] eidem Ottoni de novo provideri mandare
dignemini. Concessum in presentia pape. P. Salernitanus. Da-
tum Rome pridie kal. jan. anno 9.
Suppl. 781 fol. 22").
2765. 21. Jan. 1480.
Enwald Sovenbroder lover at betale Annater af Provstiet i Slesvig.
[1480] Die predicta [o: 21. mensis jan.] honorabilis vir Lu-
douicus de S. Gemigniano litterarum apostolicarum abbreviator
ut principalis et privata persona obligavit se camere apostolice
nomine Enwaldi de Savenbrader canonici ecclesie Slesvicensis
pro annata prepositure eiusdem ecclesie [fructus 6 mr.]. vacature
per resignationem Johannis Emeke . . extra Romanam curiam
214 sixtus iv.
faciendam. Et mandatur provideri dicto Enwaldo de dicta pre-
positura sub data Rome 19. kal. jan. anno 9. Et promisit sol-
vere annatam dicte prepositure eidem camere hic in curia infra
octo menses proxime sequentes sub penis camere etc. Juravit
etc. Restituta de mandato, quia est commissio resignationis ad
partes etc.
Annate 1479—80 fol. 152 v (Archivio di Stato).
2766. 13. Febr. 1480.
Paven giver, efter Ansogning af Kong Christiern, ^Erkebiskop Jens (Bro-
strup), Biskop Oluf (Mortensen Baden) i Boskilde og Biskop Karl (Bonnov) i
Odense samt Guardianerne og Brodrene i Franciskanerklostrene i Odense,
Svendborg og N^^sted, Observanterne i disse 3 Klostre Lov til at vaelge en
Vikar af deres egen Midte, som skal staa direkte under den ultramontane
Generalvikar for Observanterne. Vikaren skal stadfaestes af Provinsialmini-
steren, men hvis det ikke er sket inden 3 Dage efter Valget, skal dette anses
for at vaere bekraeftet af Paven. Biskoppen og Dekanen i Odense samt Provsten
i Boskilde indsaettes til Eksekutorer.
Ad perpetuam rei memoriam. Quamquam ex debito summi
pontificatus officii, nobis licet immeritis dispositione divina com-
missi, circa quorumlibet fidelium, presertim mundanis abjectis
illecebris sub regularis observantie jugo altissimo famulantium,
profectus, utilitates et commoda nos deceat intentos existere,
ordinem tamen fratrum Minorum eiusque professores tanto po-
tioribus favoribus confovere satagimus, quanto ex illorum sci-
entia, doctrina et virtutibus ac fructuosis operibus maiores etiam
ad fidei catholice propagationem ac divini nominis laudem et
gloriam fructus in dei ecclesia noscuntur provenire, et ad illa,
que eorum paci et quieti ac animarum suarum saluti oportuna
fore conspicimus, nos favorabiles et benivolos exhibemus, proul
cognoscimus in domino salubriter expedire. Sane pro parte guar-
dianorum et fratrum Ottoniensis, Svinburgensis ac Nistadensis1)
Ottoniensis diocesis provincie Dacie domorum ordinis fratrum
Minorum nobis nuper exhibita petitio continebat, quod olim
ipsi, cupientes, ut superioribus annis in dicta provincia regu-
laris vigeret vite observantia secundum regulam et instituta
b. Francisci, nonnullas lilteras desuper a Zanetto de Utino, tunc
dicti ordinis generali ministro, impetrarunt, quas a nobis posl-
modum auctofitate apostolica confirmari obtinuerunt. Cum au-
tem, sicul eadem petitio subjungebat, licet guardiani et fratres
huiusmodi predictarum litterarum vigore regularem observantiam
') Gz. — Cod. Nistadensis locorum Ottoniensis
SIXTUS IV. 215
inter se voluntarie assumpserint et in illa certis annis persevera-
verint, nichilominus propter varias et multiplices in(|uietationes,
perturbationes et molestationes, que eis a nonnullis fratribus
reformationi et observantie huiusmodi penitus contrariis inces-
santer inferuntur, dubitant verisimiliter in futurum in huius-
modi observantia perseverare posse, pro parte tam Cristierni Dacie
Svecie et Norvegie regis ac Johannis arehiepiscopi Lundensis et
Olavi Roskildensis ac Caroli Ottoniensis episcoporum quam guar-
dianorum et fratrum predictorum nobis fuit supplicatum, ut ip-
sis, quod unum ex eis, scientia, moribus et religione preditum,
fratrem in suum possint eligere vicarium provincialem ad instar
. . . aliorum fratrum de observantia in provinciis ultramontanis
existentium, concedere, ipsosque ac eorum domos predictas ab
omni jurisdictjonis superioritate, et potestate tam generalis quam
provincialis ministrorum totaliter eximere ac eos jurisdictioni
et correctioni dicti vicarii per eos pro tempore electi necnon
generalis vicarii fratrum familie ultramontane eiusdem ordinis
et observantie subjicere et summittere dignaremur. Nos
igitur, qui ad ordinem et illius professores predictos singularem
gerimus devotionis affectum et eorundem professorum pacem et
quietem intensis desideriis, quantum cum deo possumus, pro-
curamus, Eugenii IV et Pii II ac nonnullorum aliorum Roma-
norum pontificum vestigiis inherentes, prefatis ac pro tempore
existentibus dictarum domorum guardianis et fratribus, quod
de cetero perpetuis futuris temporibus unum ex ipsis, scientia,
moribus et religione preditum, fratrem in suum possint eligere
vicarium provincialem ad instar . . aliorum fratrum de obser-
vantia dicti ordinis, quem sic electum pro tempore ministro
provinciali dicti ordinis pro confirmatione electionis huiusmodi
obtinenda presentare teneantur, quam electionem, si ipse mini-
ster provincialis confirmare recusaverit seu etiam distulerit,
electio ipsa post triduum per sedem apostolicam confirmata
esse censeatur, tenore presentium concedimus. Et insuper, ut
ipsi guardiani et fratres liberius et quietius divinis vacare va-
leant beneplacitis, ipsos ac eorum domos ab omni jurisdictionis
superioritate et potestate predictorum ministrorum penitus exi~
mimus eosque et domos predictas jurisdictioni et correctioni
tam provincialis per eos pro tempore electi quam generalis
ultramontani vicariorum, ^etiam tam generalis huiusmodi1), qui
l) ber vist udgaa.
216 sixtus iv.
in eos ac domos predictas similem potestatem habeant, quam
etiam provinciales vicarii ordinis et observantie predictorum in
aliis provinciis ultramontanis quomodolibet habent, perpetuo
subjieimus, ita quod ipse vicarius sic pro tempore electus in
eos ac domos predictas quoscunque ordinem predictum ingredi
volentes recipere ac ipsius ordinis habitum exhibere et ad pro-
fessionem admittere, visitare, corrigere, delinquentes quoscunque
punire, incarcerare et a carceribus liberare, a censuris absolvere,
congregationes et capitula convocare et generaliter omnia facere,
ordinare et disponere possit, que alii vicarii provinciales de ob-
servantia ultramontani dicti ordinis de jure, privilegio vel con-
suetudine facere possunt et consueverunt, dictorum ministrorum
provincialis et generalis et cuiusvis alterius licentia vel assensu
minime requisitis. Preterea vicario sic electo ac guardianis et
fratribus prefatis, ut omnibus privilegiis et litteris aposto-
licis aliis domibus de observantia et illarum vicariis, guardianis
et fratribus in genere per sedem predictam aut alios quomodo-
libet concessis, et quibus alie domus et illarum vicarii, guar-
diani et fratres huiusmodi gaudent seu gaudere poterunt quo-
modolibet in futurum, vicarius sic electus ac tres domus et
illarum guardiani et fratres pro tempore gaudere etiam possint
ac debeant, eodem tenore similiter concedimus, decernentes
omnes processus ac executiones aliasque sententias, censuras
et penas, quos et quas per prefatos ministros in provincialem
vicarium electum ac guardianos et fratres dictarum trium do-
morum fieri seu promulgari, necnon quicquid super hiis a
quoquam quavis auctoritate contigerit attemptari, irrita et inania
nulliusque existere roboris vel momenti, moderationibus et aliis
constitutionibus alias per Eugenium et Pium predecessores
prefatos editis in omnibus semper salvis. Et nichilominus epi-
scopo Ottoniensi ac preposito Roskildensis ac decano Otto-
niensis ecclesiarum mandamus, quatenus .... premissa omnia,
ubi et quando expedierit, ac pro parte guardianorum et fratrum
Ottoniensis, Svinburgensis et Nystadensis domorum predictarum
super hoc fuerint requisiti, solenniter publicantes ipsisque guar-
dianis et fratribus super hiis efficacis defensionis presidio assi-
stentes, faciant omnia premissa inviolabiliter observari ac ipsos
pacifica exemptione aliisque premissis pacifice gaudere, non per-
mittentes vicarium pro tempore electum, guardianos et fratres
predictos contra presentium litterarum tenorem per quoscunque,
cuiusvis . . . status . . fueriul, impediri, perturbari seu etiam mo-
sixtus iv. 217
lestari, impedientes, perturbatores et molestatores necnon contra-
dictores quoslibet et rebelles auctoritate nostra per censnram
ecclesiasticam et alia oportuna juris remedia appellatione post-
posita compescendo, invocato etiam ad hoc, si opus fuerit,
auxilio bracchii secularis. Non obstantibus .... quibusvis privi-
legiis . . et litteris quibuscunque aliis domibus, locis sive per-
sonis dicti ordinis per sedem predictam aut alias quomodolibet,
presertim per Paulum II in bulla, que Concordia appellatur, aut
sub quacunque alia forma etiam per nos quomodolibet concessis,
quibus omnibus, inquantum presentibus prejudicent, .... hac
vice dumtaxat specialiter et expresse derogamus .... Datum
Rome id. febr. anno 9.
[Orig. med Bulle i Silkesnor, der er indtaget i et Eksekutionsbrev af 1(5.
Maj 1480 fra Biskop Karl Ronnov og Dekanen Claus Andersen (Ulfeld) i Odense;
dette atter afskrevet i Nicolaus Jordanis Kopibog, hvorefter] Afskrift i Barth. D,
134—39.
2767. 17. Febr. 1480.
Paven stadfaester Oprettelsen af et Helligaandskloster i Malmo, efter An-
sogning af Kong Christiern. Denne havde sorget for, at nogle Brodre fra
Klostret i Kobenhavn var blevne overforte til Malmo for at indfore den regu-
laere Observans; derpaa havde ^Erkebiskop Jens Brostrup stadfa?stet Klostret og
tildelt det de Privilegier, der tilkom Klostret i Kobenhavn og hele Ordenen,
og dennes Stormester Innocentius Flavius de Rovere havde efter Opfordring af
den kobenhavnske Prior Christiern Torkilsen og Raadet i Malmo forenet de to
Klostre og gjort Christiern Torkilsen til sin Vikar og Visitator i alle nordiske
Klostre.
Ad perpetuam rei memoriam. Ex debito pastoralis officii
(Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. 348). Datum Rome 14. kal. martii
anno 9.
L. XXXX. de Restis pro A. de Petra.
Reg. Lat. 803 fol. 50 v; ogsaa (II) Reformatio af Supplik (Concessum. P.
Salernitanus) i Suppl. 782 fol. 196.
2768. 21. Febr. 1480.
Prioren for Helligaandsklostret i Kobenhavn fritages for at betale Annater
af det med dette Kloster forenede Kloster i Malmo.
[1480] Die predicta [o: die 21. mensis febr.] una bulla pro
priore hospitalis domus s. Spiritus AfTnensis ordinis s. Spiritus
Roskildensis diocesis super unione domus sive hospitalis Malmu-
gensis eiusdem ordinis Lundensis diocesis, cuius fructus haben-
tur pro expressis, facta dicto hospitali dicte domus AfTnensis in
forma confirmationis unionis. Patet per bullam sub data Rome
218 sixtus iv.
14. kal. martii anno 9. Restituta de [mandato], quia non ascen-
dit summam, prout probavit etc. per testes.
Bulle restitute sine obligatione.
Annate 1479—80 fol. 249 v (Archivio di Stato). Trykt Dipl. dioc. Lund.
IV, Nr. 348.
2769. 9. Marts 1480.
Klerken Marcus de Maldorp fra Lunde Stift, der, skont kun 20 Aar gam-
mel, har opnaaet et Kapellani i Lunde Domkirke og ladet sig praestevie, faar
Absolution herfor og Tilladelse til at laese Messe, naar han er 22 Aar.
Vacante nuper certa capellania (Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. 351).
Concessum in 22. anno in presentia pape. P. Salernitanus. Da-
tum Rome 7. id. martii anno 9.
Suppl. 783 fol. 138 v.
2770. 16. Marts 1480.
Paven stadfaester Skovklosters Privilegier og befaler iErkebiskoppen i Lund
og Biskoppen og Provsten i Roskilde at vaage over, at de overholdes.
Ad perpetuam rei memoriam. Sacri apostolatus ministerio
divina dispositione presidentes, vota personarum quarumlibet,
presertim sub regularis jugo [observantie] altissimo famulantium,
benigno favore complectimur et ea, que pro illarum ac ecclesi-
arum ac monasteriorum eorundem commoditate ac quiete largi-
tione pontificum et secularium principum munificentia eis pie con-
cessa fuisse noscuntur, ut firma perpetuo illibataque persistant,
libenter, cum a nobis petitur, apostolico munimine roboramus.
Sane, sicut exhibita nobis nuper pro parte abbatis et conventus
monasterii s. Petri de Nestweth, alias Sckowcloster, ordinis s. Be-
nedicti Roskildensis diocesis petitio continebat, licet monasterio
prefato nonnulla littere, privilegia . . . ac jura etiam decimandi,
conferendi beneficia ac presentandi ad eadem, jurisdictiones quo-
que et bona mobilia et immobilia per sedem apostolicam et eius
legatos ac archiepiscopos, episcopos aliosque prelatos, impera-
tores, reges, duces, marchiones, comites, milites, barones et alias
ecclesiasticas et etiam seculares personas concessa et donata ac
alias acquisita fuerint, ac prefati et pro tempore existentes dicti
monasterii abbates et conventus a rectoribus, plebanis nuncupa-
tis, parrochialium ecclesiarum, plebium nuncupatarum, s. Petri
et s. Martini opidi Nestweth dicte diocesis certum annuum cen-
sum singulis annis receperunt(!) ac rectorem sive magistrum sco-
larium et ministrum dictarum ecclesiarum instituere et destituere
sixtus iv. 219
ac luminaria, que ad easdem ecclesias tempore nuptiarum et post
puerperia tam per parrochianos quam quoscunque alios por-
tantur, recipere et levare consueverint, tamen abbas et conven-
tus prefati dubitant super premissis omnibus molestari posse
tempore procedente. Quare pro parte abbatis et conventus pre-
dictorum nobis fuit supplicatum, ut litteras, privilegia jura,
jurisdictiones ac jus etiam decimandi et alia premissa pro illo-
rum subsistentia firmiori confirmare . . . dignaremur. Nos igitur,
litteras, privilegia . . . . ac donationes et concessiones
abbati et conventui ac monasterio prefatis facta et concessa ac
predictas et quascunque alias consuetudines in abbatis et con-
ventus ac monasterii predictorum favorem introductas, quatinus
sint in usu, ex certa scientia tenore presentium confirmamus ac
robur perpetue firmitatis obtinere debere declaramus, et
nichilominus archiepiscopo Lundensi et episcopo Roskildensi ac
preposito ecclesie Roskildensis mandamus, quatinus eisdem
abbati et conventui dicti monasterii efficacis defensionis auxilio
assistentes, faciant ipsos litterarum, privilegiorum jurium,
jurisdictionum, bonorum et consuetudinum ac aliorum premis-
sorum necnon confirmationis nostre huiusmodi pacifica posses-
sione gaudere . . . Datum Rome 17. kal. aprilis anno 9.
L.
Reg. Vat. 671 fol. 398 v; ogsaa (II) Supplik (Concessum, quatenus sint in
usu, in presentia pape. P. Salernitanus) i Suppl. 783 fol. 289.
2771. 16. Marts 1480.
Paven giver 10 Aars Aflad til-dem, der paa 2 bestemte Festdage besoger
Skovklosters Kirke; Klostrets Ansogning gjaldt 50 Aars Aflad paa 8 Festdage.
Universis Christi fidelibus presentes litteras inspecturis.
Gloriosi principis nostri [etc.]. Cum itaque, sicut accepimus,
licet in monasterio s. Petri de Nestweth, alias Sckowcloster,
ordinis s. Benedicti Roskildensis diocesis regularis vigeat obser-
vantia, tamen fructus eiusdem monasterii pro sustentatione mo-
nachorum, qui benedicente domino ibidem in satis copioso nu-
mero habentur, admodum tenues et exiles, et propterea Christi
fidelium elemosine eis plurimum oportune noscuntur. Cupienles
igitur, ut ecclesia dicti monasterii congruis frequentetur honori-
bus, et fideles ipsi eo libentius causa devotionis confluant ad
eandem et pro sustentatione huiusmodi manus porrigant adju-
trices, de omnipotentis dei misericordia ac bb. Petri et Pauli
apostolorum eius auctoritate confisi .... omnibus vere peni-
220 sixtcs iv.
tentibus et confessis, qui in celebratione dedicationis eiusdem
ecclesie ac eorundem apostolorum festivitate ecclesiam dicti mo-
nasterii a primis vesperis usque ad secundas vesperas celebri-
tatis et festivitatis earundem devote visitaverint annuatim ac
pro sustentatione predicta manus porrexerint adjutrices, decem
annos et totidem quadragenas de injunctis eis penitentiis relaxa-
mus1), presentibus perpetuis futuris temporibus valituris. Vo-
lumus autem [etc. som Nr. 860]. Datum Rome 17. kal. aprilis
anno 9.
L.
Reg. Vat. 671 fol. 506 v; ogsaa (II) Supplik (Concessum de indulgentia de-
cem annorum in duobus festis in presentia pape. P. Salernitanus) i Suppl.
783 fol. 289 v.
2772. 16. Marts 1480.
Abbeden og Munkene i Skovkloster faar Tilladelse til at modtage testa-
mentarisk Arv og Tilstaaelse af et Vaernebrev.
Quia a nonnullis revocatur in dubium, an modernus et pro
tempore existens abbas et conventus monasterii s. Petri de Nest-
weth, alias Scowecloster, ordinis s. Benedicti Roskildensis dio-
cesis per parentes, consanguineos et affines suos vel alias per-
sonas heredes institui possint, ad huiusmodi tollendum dubium
supplicant oratores predicti, quatenus . . predictum et pro tem-
pore existentem abbatem monasterii et singulares personas
conventus huiusmodi per parentes, consanguineos et affines pre-
dictos aliasque personas ad usum ipsius monasterii heredes in-
stitui posse perpetuo declarare dignemini. Concessum, prout
de jure, in presentia pape. P. Salernitanus. Et quod littere in
forma et ad perpetuam rei memoriam expediantur. Concessum.
P. Salernitanus.
Dignetur s. v. abbati et conventui ac membris necnon ca-
pellis et ecclesiis ac personis monasterii s. Petri in Nestweth,
alias Scowcloster, ordinis s. Benedicti Roskildensis diocesis et
ipsi monasterio subjectis eorumque rebus et bonis conservato-
') II: quatenus omnibus . . ., qui ecclesiam ipsius monasterii in octo festi-
vatibus visitaverint quinquaginta annos et totidem quadragenas de
injunctis eis penitentiis relaxare ac oratoribus predictis [confessores] seculares
aul dicti vel alterius ordinis regulares, quot eis expediens videbitur, qui perso-
narura pro consequenda indulgentia huiusmodi ad dictam ecclesiam confluen-
tium dictis festivitatibus etiam a primis vesperis usque ad secundas vesperas
confessiones audire et illas in quibuscunque casibus sedi apostolice non reser-
\;itis absolvere possint, licentiam concedere dignemini ...
sixtus iv. 221
riam in forma Militanti perpetuo concedere. Concessum in pre-
sentia pape. P. Salernitanus. Datum Rome 17. kal. aprilis anno 9.
Suppl. 783 fol. 289 v— 290.
2773. 8. April 1480.
Paven befaler. efter Ansogning af Kong Christiern. Biskopperne i Mhnster
og Verden at paase Overholdelsen af den kejserlige Bansdom over Byerne Am-
sterdam og Leiden samt nogle Laegmsend i Itreeht Stift, som havde plvndret
nogle Borgere i Magdeburg, hvis Lrstatningskrav senere var gaaet over til Grev
Johan af Barby.
Monasteriensi et Verdensi episcopis. Humilihus etc. Exhibita
siquidem nobis nuper pro parte nobilis viri Johannis comitis de
Mulingen, domini loci de Barbi Magdeburgensis diocesis, petitio
continebat, quod, licet olim consules et universitates Amsterdam
et Leyden oppidorum ac Ludouicus de Wauscleben, Johannes
Wilhelmi, Eghardus Sone et Theodericus Brum laici Trajectensis
diocesis pro eo, quod quondam Tilonem et Bele Losen [) cives
Magdeburgenses bonis suis spoliaverant et ei[s] quasdam alias
graves injurias irrogaverant, judicio imperialis curie in senten-
tias et penas, forebanni seu superbanni nuncupatas, incidisse,
rite declarati fuerint, prout in quibusdam litteris imperialibus
desuper confectis plenius dicitur contineri, dicteque sententie ad
ipsorum spoliatorum notitiam indubitatam pervenerint, tamen
ipsi in reprobum sensum dati sententias ipsas surda aure pre-
tereuntes illas temere spreverunt et ipsas per plures annos ani-
mis sustinuerunt induratis, non curantes bona predicta prefato
Johanni comiti, ad quem illa ratione cuiusdam cessionis per
Petrum et Tilonem Lindow2) cives Magdeburgenses, dictorum
Tilonis Lose et Bete3) heredes, facte pertinent, restituere in ip-
sius Johannis comitis non Inodicum detrimentum. Quare pro
parte eiusdem comitis nobis fuit supplicatum, ut sententias ipsas
citra tamen penam sanguinis, sicut justc late sunt, observari
mandare dignaremur. Nos itaque, de premissis eisdem certam
notitiam non habentes, consideratione Cristierni regis Dacie,
pro eodem comite nobis super hoc supplicantis, .... fraternitati
vestre mandamus, quatenus, si et postquam, vocatis spoliatoribus
prefatis et aliis, qui fuerint evocandi, de premissis nobis expo-
sitis vobis legitime constiterit, sententias predictas, sicut juste
late sunt, citra penam sanguinis per censuram ecclesiasticam
*) Indsat i Steden for: Johannem Lindow civem ") Indsat i Steden
for: Tilonem :i) Indsat i Steden for: dieti Johannis Lindov\ iilios et
222 sixtus iv.
appellatione remota auctoritate nostra firmiter observari faciatis
Datum Rome 6. id. aprilis anno 9.
L. XII. de Restis pro A. de Petra.
Reg. Lat. 803 fol. 118 v.
2774. 11. April 1480.
Paven giver Abbeden og Konventet i Skovkloster de samme Privilegier,
som er tilstaaede Bursfelderkongregationen, hvis Regler de folger, skont de ikke
er optagne i den og paa Grund af den lange Afstand ikke meder ved dens
Kapitler.
Ad perpetuam rei memoriam. Sacre religionis, qua abbas
et conventus monasterii s. Petri de Nestweth, alias Skowcloster,
ordinis s. Benedicti Roskildensis diocesis sedulum et devotum
exhibent altissimo famulatum, promeretur honestas, ut ipsos,
qui sub stricta regulari observantia degunt, specialibus favoribus
apostolicis faveamus et eorum vota, per que cum conscientie
puritate studio contemplationis ferventius vacare valeant, ad ex-
auditionis gratiam favorabiliter admittamus. Cum itaque, sicut
exhibita nobis nuper pro parte dictorum abbatis et conventus
petitio continebat, alias Olavvs Daa episcopus Roskildensis1),
speciali super hoc ab apostolica sede per illius litteras facultate
sufTultus, illius vigore accersitis ad se nonnullis patribus con-
gregationis Bursfeldensis dicti ordinis et regularis observantie ad
monasterium predictum personaliter accedens, abbatem et con-
ventum ac monasterium huiusmodi illiusque monachos secun-
dum canonicas sanctiones et ipsius ordinis instituta ac congre-
gationis et observantie huiusmodi statuta, quantum cum deo
potuit, apostolica auctoritate visitaverit et reformaverit, ac ipsi
congregationi et illius personis nonnulla privilegia . . . . et indul-
gentie tam in foro conscientie quam alias per sedem predictam
et legatos eius concessa existant, quibus abbas et monachi pre-
dicti, si eorum monasterium prefate congregationi unitum esset,
et ipsi ad capitula dicte congregationis accedere et in illis con-
venire possent, gauderent, sed, quia propter locorum distantiam,
viarum discrimina et intermedii maris pericula diclum mona-
sterium eidem congregationi unitum non est, ac abbas et mo-
naclii prefati ad eadem capitula accedere et in illis convenire
nequeunt, ideo privilegiis et aliis premissis non gaudent, nos
igitur , eorundem abbatis et conventus commoditatibus et
conscientie paci providere volentes, tenore presentium statuimus
') II : abbas (!) Roskildensis
sixtus iv. 223
ac moderno et pro tempore existenti dicti monasterii abbati
necnon eisdem conventui et monachis concedimus, quod ipsi,
eis ad accedendum ad predicta capitula legitime impeditis, om-
nibus privilegiis, . . . indulgentiis et indultis eidem congregationi
et illius personis in genere vel in specie, conjunctim vel sepa-
ratim concessis et concedendis tam in foro conscientie quam
alias perpetuo gaudeant, perinde ac si dictum monasterium
eidem congregationi unitum foret, ipsique ad capitula predicta
personaliter accederent et illis interessent. Datum Rome 3. id.
aprilis anno 9.
x
x
x
Reg. Vat. 671 fol. 414; ogsaa (II) Supplik (Concessum eis legitime impeditis,
in presentia pape. P. Salernitanus) i Suppl. 784 fol. 209 v.
2775. 13. April 1480.
Paven stadfsester Haderslev Kantors og Domkapitels Privilegier.
Cantori et capitulo ecclesie b. Marie virginis Hadersleuensis
Slesvicensis diocesis. Cum a nobis petitur (Jensen, Schlesw.-holst.
Kirchengesch. II, 351 — 52; Reg. *7549). Datum Rome id. aprilis
anno 9.
Efter Michelsens Afskrifter fra R. A.
2776. 17. April 1480.
Laurens Nielsen fra Hejls, evig Vikar i Haderslev, faar Dispensation til
med dette Embede at forene et andet ellers dermed uforeneligt Embede.
Supplicat Laurentius Nicolai de Heylsza perpetuus vicarius
altaris b. Marie virginis de Abelelen (?) situati in collegiata eccle-
sia eiusdem b. Marie virginis Hadersle[ue]nsis Slesvicensis dio-
cesis, quatenus secum, ut una cum dicta vicaria, que sine cura
est [fructus 20 fl. auri de camera], quodcunque aliud beneficium
sub eodem tecto seu illa dimissa quecunque duo beneficia [cu-
rata] seu alias invicem incompatientia sub eodem tecto, si sibi
alias canonice conferantur, . . . recipere et, quoad vixerit, retinere
illaque .... dimittere et loco dimissorum alia beneficia duo dum-
taxat etiam similia sub eodem tecto simul recipere et, quoad
vixerit, retinere libere valeat, dispensare dignemini. Concessum
in presentia pape. P. Salernitanus. Datum Rome 15. kal. maji
anno 9.
Suppl. 785 fol. 9.
224 sixtus iv.
2777. 19. April 1480.
Kapitlct i Haderslev faar tilstaaet Vsernebrev, som skal gaelde for al Fremtid.
Supplicant cantor, canonici et capitulum collegiate ecclesie
b. Marie virginis Hadersleuensis Slesvicensis diocesis, quatenus
ipsis conservatoriam perpetuo duraturam in forma concedere
dignemini. Concessum in presentia pape. P. Salernitanus. Da-
tum Rome 13. kal. maji anno 9.
Suppl. 784 fol. 272.
2778. 19. April 1480.
Paven befaler efter Kong Christierns Ansogning Biskoppen i Ribe at for-
ene St. Nicolai Nonnekloster udenfor Ribe med Johanniterklostrct i Ribe.
Episcopo Ripensi. Pastoralis officii [etc. som Nr. 2050]. Sane
pro parte tam Cristierni Dacie regis quam preceptoris et fratrum
domus s. Clementis Ripensis hospitalis s. Johannis Jerosolimitani
nobis nuper exhibita petitio continebat, quod preceptoria dicte
domus in eius edificiis adeo angusta existit, quod preceptor et
fratres predicti inibi habitare commode non possunt, et cum
etiam juxta litus maris constituta sit, edificia huiusmodi neque-
unt ampliari, timendumque est, ne maris inundationibus illam
conterentibus (7)1) ad totalem ruinam reducatur. Verum, si mo-
nasterium monialium s. Nicolai extra muros Ripenses ordinis s.
Benedicti, quod de jure patronatus prefati regis ex privilegio
apostolico, cui non est hactenus in aliquo derogatum, fore di-
noscitur, quodque parrochiam et jura parrochialia habet, et in
quo olim regularis observantia vigebat, nunc vero ibidem adeo
refrigescit, ut in eo tres dumtaxat moniales, etiam vitam ab
eadem observantia alienam ducentes, existant, et propter ea ac
etiam alios earum ritus et mores religioni non convenientes
pauce mulieres repperiuntur, que in illo in moniales recipi ve-
lint, suppressis in eodem monasterio abbatissali dignitate et
dicto ordine cum juribus parrochialibus huiusmodi prefate pre-
ceptorie perpetuo uniretur, dicteque moniales ad alia eiusdem
vel aliorum ordinum monasteria, in quibus benivolas invenirent
receptrices, transferrentur, profecto commodo et utilitati precep-
loris et fralrum predictorum plurimum consulerelur, ac eiusdem
regis j)io desiderio non mediocriter salisfactum forel, ipsisque mo-
nialibus pro earum sustentatione, quoad vixerint, ex bonis dicti
monasterii portio sufficiens assignaretur, [et]2) in ecclesia ipsius
monasterii divinus cultus celebrius et frequentius perageretur.
') Cod. conentientibus (betegnet som Fejlskrift). *) i\d(\. Gz.
SIXTLS IV. 2'2f)
Quare pro parte Cristierni regis, asserentis, quod ipse ad hospi-
tale predictum et illius fratres precipuum gerit devotionis affec-
tum, necnon preceptoris et fratrum predictorum, asserentium,
quod monasterii cum illius parrochiali ecclesia 12 et preceptorie
predictorum 20 fl. Renensium fructus valorem annuum non ex-
cedunt, nobis fuit supplicatum, ut abbatissalem dignitatem et
ordinem huiusmodi in dicto monasterio supprimere illudque
cum parrochialibus ac aliis omnibus juribus suis eidem precep-
torie perpetuo unire . . . dignaremur. Nos igitur, de premissis
certam notitiam non habentes, fraternitati tue mandamus, qua-
tenus, vocatis, quorum interest, de eisdem premissis auctoritate
nostra te diligenter informes, et, si per informationem huiusmodi
ita esse reppereris, dignitatem abbati[ss]alem et ordinem predictos
in prefato monasterio prefata nostra auctoritate penitus sup-
primas illudque cum parrochialibus ac aliis omnibus juribus
supradictis eidem preceptorie perpetuo unias ita, quod liceat ex-
tunc preceptori et fratribus predictis per se vel alios corporalem
possessionem monasterii juriumque predictorum propria auctori-
tate apprehendere illudque pro suis usu et habitatione perpetuo
retinere necnon eius fructus in suos ac dicte preceptorie usus
convertere ac curam animarum parrochianorum eiusdem per
unum ex fratribus ipsius preceptorie, alias quemadmodum ab-
batissa et conventus ipsius monasterii id facere consueverunt,
exerceri facere, cuiusvis licentia super hoc minime requisita,
prefatas quoque moniales ad alia eiusdem vel quorumvis aliorum
ordinum monasteria, ubi benivolas invenerint receptrices, eadem
auctoritate transferas ac illis, quoad viverint (!), ex bonis dicti
monasterii pro earum sustentatione sufficientem portionem assig-
nare procures, proviso, quod propter suppressionem [et] unionem
predictas, si vigore presentium fiant, dictum monasterium et
illius ecclesia ad prophanos usus nullatenus reducantur, sed in
ipsa ecclesia divina officia congrue celebrentur, ac animarum
cura huiusmodi nullatenus negligatur. Datum Rome 13. kal.
maji anno 9.
N. L. Garilliaci.
Reg. Lat. 802 fol. 265; ogsaa Supplik (Concessum in presentia pape. P.
Salernitanus. Et quod littere desuper expediantur in forma gratiosa ad perpe-
tuam rei memoriam) i Suppl. 784 fol. 271 v.
2779. 19. April 1480.
Pra?ceptoren i Johanniterklostret udenfor Horsens faar bevilget, at Byens
Beboere maa have Sognekirke i St. Jakobs Kapel i Horsens i Stedet for som
for at soge til Klosterkirken.
Acta pontificum Danica IV. 1«~>
226 sixtus iv.
Preceptor preceptorie b. Marie virginis hospitalis s. Johannis
Jerusolimitani extra opidum Horsens Arusiensis diocesis curam
animarum incolarum prefati opidi habere, et ipsi incole tam
quam parrochiani dicte preceptorie ad ipsam ecclesiam pro
missis audiendis et aliis ecclesiasticis sacramentis suscipiendis
accedere consueverunt. Verum cum parrochiani predicti pro
huiusmodi sacramentis suscipiendis non parvum incommodum
suscipiant, ac etiam opidum prefatum non ad jactum lapidis
[mari] propinquum sit, et sunt^?)1) pirrate et latrunculi marritimi
pertranseunt, contingere posset, quod, dum incole et alii par-
rochiani predicti divinis in ecclesia b. Marie interessent, latrun-
culi et pirrate predicti inde transeuntes, cognoscentes seu pre-
sentientes opidum huiusmodi vacare, illud aut depredarentur
seu alias inibi diversa dampna et jacturas facerent. Si cura
parrochianorum et incolarum predictorum ab eadem ecclesia ad
capellam s. Jacobi dicti opidi, que de jure patronatus regis Dacie
existit et per fratres dicti hospitalis obtineri consuevit seu ab
eadem preceptoria dependet, transferretur ita, ut parrochiani et
incole predicti inibi missas audirent, et ipse preceptor eisdem
incolis et parrochianis in eadem capella sacramenta ecclesiastica
eisdem modis ministraret, quibus in dicta ecclesia ministrare
consuevit, commoditati incolarum predictorum consuleretur ac
periculis predictis, ne evenirent, obviaretur. Supplicant igitur
prior modernus generalis regni Dacie dicti ordinis ac incole pre-
fati necnon modernus preceptor dicte preceptorie ac fratres eius-
dem preceptorie, quatenus curam animarum huiusmodi ad ip-
sam capellam transferre, et quod preceptor predictus illam in
ipsa capella perpetuo exercere ac eisdem parrochianis sacra-
menta ecclCsiastica et alia jura parrochialia modo et forma,
quibus necessaria dicte preceptorie ministrabat, ministrare pos-
sit, statuere dignemini. Concessum in presentia pape. P. Saler-
nitanus. Datum Rome 13. kal. maji anno 9.
Suppl. 78") fol. 9 v.
2780. 28. April 1480.
Kapitlet i Haderslev faar stadfiestet de Privilegier, som var tilstaaede det
af Hertug Gerhard (VI) og Kong Christiern.
Dudum bone memorie Gerardus dux Slesvicensis ob salutem
anime sue et suorum progenitorum inter cetera cantorem, cano-
nicos et capitulum ecclesie b. Marie virginis Hadersle[ue]nsis Sles-
vicensis diocesis ipsamque ecclesiam ac eorum familiam, servi-
') sepe (iz.
sixtus iv. 227
tores, colonos et bona ubicnnque in suo dominio existentia sub
eius protectione suscepit ipsosque ab omnibus solutionibus, one-
ribus et servitiis etiam ratione excessuum per homines et colonos
dicti capituli et maiores [o : in eorum] possessionibus residentes
committendorum fiendis immunes et exemptos esse voluit ac om-
nibus officialibus aliisquc personis, cuiuscunque status existerent,
ne ipsam ecclesiam et capitulum eorumque colonos et familiam
et servitores quoquo modo in premissis inquietare presumerent
sive auderent, inhibuit, que omnia, ipso Gerardo ab humanis
exempto, licet Cristiernus Svecie, Dacie et Norvegie rex ac pre-
fati ducatus Slesvicensis dux confirmaverit, prout in quibusdam
litteris prefatorum dominorum, ipsorum auctenticis siglllis mu-
nitis, hec et alia plenius continentur, nichilominus modernus
cantor et capitulum prefati ecclesie Hadersle[ue]nsis pro maiori
subsistentia premissorum cupiunt predicta ac omnia alia in
dictis litteris contenta munita [o: muniniine] e. s. v. roborari et
confirmari. Supplicant igitur, quatenus dignemini omnia pre-
missa per prefatos regem et ducem concessa et facta et in dictis
eorum litteris contenta cum omnibus inde secutis .... confir-
mare ac munimine e. s. v. cum deputatione executorum sive
conservatorum, qui in premissis eis contra rebelles in contra-
rium facientes assistant ac illa observari etiam sub censuris et
penis faciant et procurent, roborare, mandantes et inhibentes
nichilominus omnibus etiam sub eisdem censuris et penis, ne
contra formam et tenorem dictarum litterarum et in eis con-
tentorum aliquid audeant innovare vel attemptare. Concessum
in presentia pape. P. Salernitanus. Et quod littere expediantur
in forma gratiosa ad futuram sive perpetuam rei memoriam,
non obstante regula in contrarium edita. Datum Rome 4. kal.
maji anno 9.
Suppl. 785 fol. 188 v.
2781. 30. April 1480.
Optegnelse om, at Johanniterklostret i Ribe fritages for at betale Annater
for Indlemmelsen af Nonneklostret udenfor Byen (jfr. Nr. 2778).
[1480] Die ultima mensis aprilis una bulla pro preceptore
et fratribus domus s. Clementis Ripensis hospitalis s. Johannis
Jerusolimitani super unione monasterii monialium s. Nicolai
extra muros Ripenses dicti ordinis [fructus 12 fl. auri Renenses]
facta preceptorie dicte domus s. Clementis. Patet per bullam
sub data Rome 13. kal. maji anno 9. Restituta de mandato.
' Annate 1479 — 80 fol. 227 o: 262 v (Archivio di Stato).
15*
228 sixtus iv.
2782. 9. Maj 1480.
Praesten Henrik Olufsen fra Ribe Stift faar ny Provision paa Provstiet i
Mors og Hanherred. hvorom han havde fort Proces ved Kurien med Viborg-
kanniken Jens Hogg.
Dudum, prepositura rurali provinciarum Moors [et] Hanhareth
Burglanensis diocesis per ohitum Johannis Laurentii vacante, Hen-
ricus Olaui presbiter Ripensis diocesis de illa sibi auctoritate or-
dinaria provideri obtinuit possessione subsecuta, et deinde, orta
lite inter dictum oratorem et quendam Johannem Hogg canoni-
cum ecclesie b. Marie virginis Vibergensis de dicta prepositura,
qua lite sive controversia sic coram certo judice seu auditore
indecisa pendente, prefatus Johannes liti et cause ac controver-
sie huiusmodi ac omni juri sibi in dicta prepositura quomodo-
libet competenti in manibus ordinarii sponte cessit. Cum autem
dictus Henricus dubitet provisionem et assecutionem huiusmodi
sibi factas viribus non subsistere, dictamque preposituram ad-
huc vacare, supplicat igitur, quatenus, cessionem huiusmodi, si
rite admissa non fuerit, admittentes causamque sive controver-
siam huiusmodi ad s. v. advocantes et litem sive controversiam
desuper extinguentes, de dicta prepositura [fructus 4 mr.] eidem
Henrico de novo providere dignemini. Concessum in presentia
pape. P. Salernitanus. Datum Rome 7. id. maji anno 9.
Suppl. 785 fol. 267 v.
2783. 12. (18.) Maj 1480.
Prsesten Henrik Olufsen fra Ribe Stift faar ny Provision paa Sognekirkerne
i Nors og Tved i Borglum Stift.
Dudum, parrochiali ecclesia in Nors Burglanensis diocesis
cum parrochiali ecclesia de Thweth illi perpetuo unita per obi-
tum Johannis Laurentii vacante, Henricus Olaui presbiter Ri-
pensis diocesis de illa cum illius annexa huiusmodi auctoritate
ordinaria sibi provideri obtinuit possessione subsecuta. Cum
autem dubitet provisionem et assecutionem huiusmodi ac inde
secuta viribus non subsistere dictamque ecclesiam cum huius-
modi sua annexa adhuc vacare, supplicat igitur, quatenus sibi
de dicta ecclesia cum huiusmodi sua annexa [fructus insimul
4 mr.] de novo providere dignemini. Concessum in presentia
pape. P. Salernitanus. Datum Rome 4 id. maji anno 9.
Suppl. 785 fol. 2.">.'{ og 78G fol. 49, her dog Datum Rome 15. kal. junii anno 9.
2784. 22. Juni 1480.
Eksekutorerne af Sognepraesten i Pederstorp Claus Holtsens Testamente
faar bevilget, ;it Testamentet forandres.
sixtus iv. 229
Olim quondam Nicolaus Holtsen rector parrochialis ecclesie
Preterstorpe terre Imbrie Ottoniensis [diocesis], condens de bonis
suis sibi a deo pie collatis in eius ultima voluntate testamentum,
inter cetera nonnulla bona et pecuniarum summas tunc expres-
sas ecclesie predicte ac certis beneficiis in illa fundatis ipsius-
que ecclesie personis in illa beneficiatis reliquit, ita tamen,
quod persone beneficiate huiusmodi singulis diebus ferialibus
in honorem gloriose virginis Marie et pro ipsius testatoris et
suorum parentium [etj amicorum salute omnes horas canonica-
liter cum missa eiusdem cantarent1), certis aliis tunc expressis
conditionibus et oneribus inibi adjectis, que2) quidem bona per
certos, quos tunc dicti testamenti deputavit executores, dari voluit,
prout in quodam publico instrumento desuper confecto plenius
continetur. Cum autem iste persone in dicta ecclesia beneficiate,
nolentes3) beneficia predicta honeribus (!) huiusmodi gravari, as-
serentes bona per testatorem eis relicta pro onerum huiusmodi
supportatione non sufficere, testamentum et voluntatem dicti
testatoris admittere ac onera per ipsum testatorem imposita
adimplere nescitur quo spiritu recusaverint et de presenti recu-
sent, quod in maximum salutis anime ipsius testatoris cedit
detrimentum, verum, si bona et pecunie aliaque legata ecclesia-
stica beneficiis et personis predictis relicta ad alias ecclesias
sive loca ecclesiastica, quorum persone onera per dictos execu-
tores imponenda pro salute anime dicti testatoris subire habe-
rent, transferrentur vel ex eisdem bonis et pecuniis duo benefi-
cia in honorem ipsius virginis gloriose per eosdem executores
erigerentur, exinde prefatus testator sua pia voluntate totaliter
non frustraretur, sed eius anime saluti oportune consuleretur,
supplicant igitur Martinus Bertoldi, Euerhardus Bartoldi, Uuil-
lelmus Westfael et Johannes Laurentii executores, quatenus, sa-
luti anime dicti testatoris in premissis consulentes, necessario
voluntatem dicti testatoris et testamentum predictum ad infra-
scripta commutantes, omnia bona, redditus et pecuniarum summe
[o: -mas] per ipsum testatorem ecclesie, beneficiis et personis in
ea beneficiatis relicta ad alias ecclesias sive loca ecclesiastica,
que executores prefati duxerint secundum eorum conscientiam
et viderint saluti anime dicti testatoris expedire, eligenda et de-
putanda, transferre ipsa[s]que ecclesia[si et loca ecclesiastica
eligenda et deputanda in locum dicte ecclesie Petersorpe (!) et
l) Gz. — Cod. cantando 2) Gz. — Cod. cure 3) Gz. — Cod. volentes
230 sixtus iv.
illius beneficiorum et personarum predictorum surrogare, et nichi-
lominus, si eisdem executoribus magis placuerit et magis expe-
dire anime saluti dicti testatoris viderint, de bonis, redditibus et
pecuniis huiusmodi duo beneficia in una vel duabus ecclesiis
sive locis ecclesiasticis, quam seu quas duxerint eligendam seu
eligendas, pro duobus capellanis, qui singulis diebus duas mis-
sas pro anima ipsius testatoris celebrare teneantur, erigendi illa-
que de bonis, redditibus et pecuniis predictis dotandi licentiam
concedere, et in eventum erectionis et dotationis huiusmodi jus
patronatus et presentandi personas idoneas ad dicta beneficia
ea prima vice, et quoties illa pro tempore vacare contingerit(l),
prefati testatoris heredibus et successoribus ih perpetuum reser-
vare, dictosque executores ad dandum seu consignandum bona
predicta ecclesie Preterstorpe ac illius beneficiis et personis pre-
dictis de cetero non teneri nec obligatos esse . . . decernere digne-
mini, non obstante testamento predicto, cui hac vice derogare
placeat. Concessum, nisi infra mensem, in presentia pape.
P. Salernitanus. Datum Rome 10. kal. julii anno 9.
Suppl. 787 fol. 145.
2785. For 26. Sept. 1480.
Sten Sture appellerer til Paven angaaende den formentlig uretfcerdige Maade,
hvorpaa Biskop Tilo i Merseburg, som var den ene af de pavelige Dommere i
Sagen mellem ham og Dronning Dorothea. var gaaet frem imod ham, idet denne
uden Hensyn til, at Sten Sture havde protesteret og ladet sin Protestskrivelse
opslaa paa Kirkedoren i Merseburg, havde indsat Biskop Johannes (Parkentin)
i Batzeburg, som derefter havde bandlyst Sten Sture, til sin Stedfortraeder.
Paa Grund heraf faar Hr. Sten Kardinal Stephanus (Nardini) af Milano indsat
som Dommer med Fuldmagt til at haeve Bandlysningen.
S. v. ad supplicationem domine Dorothee (Aarsberetn. fra
Geh. Arch. IV, 378—81; Reg. *7585). Audiat . . . cardinalis Me-
diolanensis et constito summarie de non tuto ad dictam reginam
aditu . . . absolvat per se vel alium etiam ad caulelam, prout de
jure. Uden Dato.
Indtaget i det folgende Brev.
2786. 26. Sept. 1480.
Kardinal Stephanus (Nardini) befaler som pavelig Domnier .KrUebiskoppen
i Lund Og Biskoppen i Linkoping at hieve Bandlysningen over Sten Sture.
Stephanus . . . lituli s. Marie in Transtiberim s. Romane ec-
elcsie presbiter cardinalis, Mediolanensis vulgariter nuncupatus,
. . . a sanctissimo domino nostro papa judex et commissariiis
sixtus i\ 231
specialiter depulatus . . archiepiscopo Lundensi et episcopo Lin-
copensi judicihus ad infrascripta .... specialiter deputatis ....
Noveritis (Aarsberetn. fra Geh. Arch. IV, 378 og 381—83; Reg.
7586). Datum et actuni Rome in doniihus nostre solite residentie
sub anno 1480 indictione 13, die vero martis 26. mensis sept.
pontificatus anno 10.
Danske Kongers Historie Fasc. 2 B Nr. 4 (B. A.).
2787. 3. Okt. 1480.
Paven kasserer den tidligere (Nr. 2753) bestemte Ordning, at Beinfeld
Kloster i Liibeck Stift skulde lsegges under Biskopsbordet i Liibeck.
Ad futuram rei memoriam. Romanus pontifex variis con-
tinue negotiis circumseptus nonnulla interdum petentium im-
portunitate seu alias concedit, que in aliorum noxam tendunt,
unde postmodum melius informatus illa quandoque revocat et
annullat, prout id maxime in monasteriorum utilitatem et alias
conspicit in domino saluhriter expedire. Sane dudum, cum mo-
nasterium in Reynevelde Cisterciensis ordinis Luhicensis diocesis
causantibus dissensionibus, que retroactis temporibus fuerunt
inter illius pro tempore abbatem et monachos ac inter ipsosmet
monachos, plurima in spiritualibus et temporalibus passum fu-
isset detrimenta et continue pateretur, nos tunc, sperantes, quod,
si monasterium ipsum mense episcopali Lubicensi, quamdiu
Albertus episcopus Lubicensis ecclesie Lubicensi preesset, uni-
retur, ipse Albertus episcopus sua providentia contentiones et
jurgia huiusmodi de medio submoveret, ipsumque monasterium
per hoc ad votive reformationis fructum reduceretur ac in eis-
dem spiritualibus et temporalibus susciperet incrementa, nos
tunc, habita super hiis cum s. Romane ecclesie cardinalibus
deliberatione matura, ihonasterium ipsum mense prefale, quam-
diu dictus Albertus episcopus eidem ecclesie preesset, de fratrum
eorundem consilio univimus ita, quod, cedente vel decedente
tunc abbate dicti monasterii seu illius regimen alias quomodo-
libet dimittente, liceret prefato episcopo per se vel alios regimi-
nis ac bonorum dicti monasterii possessionem propria auctori-
tate apprehendere illiusque fructus in suos et monasterii ac
mense predictorum usus convertere, cuiusvis licentia super hoc
minime requisita .... Cum autem, sicut exhibita nobis nuper
pro parte Johannis abbatis et conventus dicti monasterii petitio
continebat, unio predicta in non modicum eorum et dicti mo-
nasterii prejudicium cedat, pro parte Johannis abbatis et con-
232 sixtus iv.
ventus predictorum nobis fuit supplicatum, ut unionem huius-
modi dissolvere ac illam et litteras desuper confectas predictas
revocare dignaremur. Nos igitur, quibus per publica documenta
legitima fuit facta fides, quod prefatus Albertus unioni predicte
coram Jacobo de Wetteringe et Johanne Cordes clericis Verdensis
diocesis et Hauelbergensis civitatis notariis publicis et nonnullis
testibus fidedignis sponte renuntiavit, unionem predictam
tenore presentium penitus dissolvimus illamque et litteras desuper
confectas revocamus nulliusque roboris vel momenti fore decer-
nimus ac monasterium predictum in pristinum et eum statum,
in quo ante unionem prefatam quomodolibet erat, eodem tenore
restituimus. Datum Rome 5. non. oct. 10.
X
x
X
X
Orig. med vedhaengende Bulle i Silkesnor i Gemeinschaftl. Arch. I, 10. Af-
skrift i Barth. C, 641.
2788. 12. Okt. 1480.
Kong Christierns Sekreta?r, Slesvigkanniken Enwald Sevenbroder, som er
Provst i Barvidsyssel, faar Dispensation til med dette Embede at forene Besid-
delsen af et andet ellers dermed uforeneligt Embede.
Supplicat Enwaldus Souebrodel canonicus ecclesie Slesvi-
censis, prepositus prepositure ruralis in Berchsusel, quatenus,
ipsum, qui regis Dacie secretarius existit, specialibus favoribus
prosequentes, secum, ut una cum dicta prepositura in Bersusel,
que in dicta ecclesia Slesvicensi personatus curatus et forsitan
electivus existit, quam obtinet, quodcunque beneficium ineompati-
bile , si sibi alias canonice conferatur . . . ., [recipere] illa-
que totiens, quotiens sibi placuerit, dimittere et loco dimissorum
alia benelicia duo dumtaxat invicem incompatibilia . . . ., si sibi
alias canonice conferantur . ., recipere et insimul, quoad vixerit,
retinere ac totiens, quotiens sibi placuerit, permutare possit, dis-
pensare dignemini. Concessum in presentia pape. P. Salernitanus.
Datum Rome 4. id. oct. anno 10.
Suppl. 790 fol. 48 v.
2789. 12. Okt. 1480.
Slesvigkanniken Enwald Sovenbroder, som er Provst i Barvidsyssel, faar
Dispensation til at opnaa to forenelige og to ellers uforenelige Embeder.
sixtus iv 233
Supplicat Enwaldus Souenbroder canonicus ecclesie Slesvi-
censis ac prepositus prepositure ruralis in Berchsusel, que in
dicta ecclesia Slesvicensi personatus curatus existit, quatenus,
ipsum, qui etiani regis Dacie etc. secretarius existit, specialibus
favoribus prosequentes, secum, ut quecunque duo dissimilis
qualitatis, se tamen invicem alias compatientia in quacunque
cathedrali etiam metropolitana vel collegiata aut parrochiali vcl
alia ecclesia seu alio loco ecclesiastico existentia , necnon
una cum dicta prepositura unum seu absque illa quecunque
duo alia curata seu alias invicem incompatibilia beneiicia ,
si sibi alias canonice conferantur , recipere et insimul,
quoad vixerit, etiam cum potestate tam sub eodem tecto consi-
stentia quam incompatibilia benelicia huiusmodi permutandi
totiens quotiens etc. retinere libere valeat, dispensare dignemini.
Concessum in presentia pape, P. Salernitanus. Datum Rome
4. id. oct. anno 10.
Suppl. 790 fol. 53.
2790. 31. Okt. 1480.
Slesvigkanniken Enwald Sovenbroder faar Dispensation til at forene Be-
siddelsen af Provstiet i Barvidsyssel med Provstiet i Slesvig.
Alias Enwaldus Sovenbroder canonicus Slesvicensis, tunc
preposituram, in Brechsusel nuncupatam, in ecclesia Slesvicensi,
que inibi personatus existit, et cui cura imminet animarum,
obtinens, preposituram eiusdem ecclesie, que dignitas inibi post
pontificalem maior, curata et electiva ac de jure patronatus
regis Dacie existit, tunc vacantem, auctoritate apostolica sibi
collatam, assecutus, illam et dictam preposituram in Brechsusel,
nulla per eum super hoc dis>pensatione obtenta, insimul per
mensem citra tamen semestre post et contra constitutionem Jo-
hannis pape XXII, que incipit Execrabilis, detinuit, prout detinet,
occupatas, fructus forsan percipiens ex eisdem, inhabilitatem
incurrendo. Cum autem prepositura in Brechsusei per asse-
cutionem prepositure Slesvicensis, ac prepositura Slesvicensis
huiusmodi per eandem constitutionem vacare noscantur, sup-
plicat prefatus Enwaldus, qui eiusdem regis secretarius existit,
quatenus omnem inhabilitatis et infamie maculam sive notam
per eum premissa occasione contractam penitus aboJentes de in
Brechsusel [fructus 3 mr.] et in ecclesia Slesvicensi preposituris
[fructus 6 mr.] eidem Enwaldo providere ac secum, [ut] cum
earum altera unum vel absque illis duo alia quecunque bene-
234 sixtus iv.
iicia curata seu alias invicem incompatibilia si sibi alias
canonice conferantur . . ., recipere et insimul, quoad vixerit, re-
tinere cum potestate totiens quotiens permutandi libere valeat,
dispensare dignemini. Concessum in presentia pape. P. Saler-
nitanus. Et quod dispensatio ad duo incompatibilia etiam sub
eodem tecto, quatenus opus sit, etiam ad partem expediri possit.
Et quod latius exprimi possit, qua auctoritate dictas preposituras
assecutus sit. Datum Rome pridie kal. nov. anno 10.
Suppl. 790 fol. 162 (202).
2791. • 18. Jan. 1481.
Kantoren Didrik Stoveman i Slesvig, der tillige er Kannik i Liibeck, faar
Dispensation til ikke at residere.
Supplicat Theodoricus Stouemannus cantor Slesvicensis ac
eiusdem et Lubicensis ecclesiarum canonicus prebendatus, qua-
tenus secum (!), ut iitterarum studio in loco, ubi illud vigeat ge-
nerale, insistendo aut in Romana curia commorando vel altero
suorum beneficiorum insistendo, que obtinet et in posterum ob-
tinebit , fructus tam dicte cantorie quam aliorum suorum
beneficiorum . . . . ea integritate percipere possit, ac si in eccle-
siis, in quibus beneficia, ut premittitur, qualificata consistunt,
personaliter resideret ac horis diurnis et nocturnis interesset,
quotidianis distributionibus dumtaxat exceptis, quoad vixerit,
recipere libere possit, quodque ipse interim ad residendum in
eisdem, etiam si personalem residentiam ex fundatione aut alias
requirerent, minime teneatur , concedere dignemini. Con-
cessum in presentia pape. P. Salernitanus. Datum Rome 15. kal.
febr. anno 10.
Suppl. 792 fol. 154 v.
2792. 13. Febr. 1481.
Markvard Juel faar ny Provision paa Prioratet i Hundslund Kloster.
Nuper vacante perpetua rectoria seculari et curata in mo-
nasterio monialium sub vocabulo s. Clementis ordinis s. Augu-
stini in Hunslundt Burglanensis diocesis, prioratus nuncupata,
per obitum Ergistel (!)..., Marquardus Juul de dicta rectoria
auctoritate Jacobi moderni episcopi Burglanensis, ad quem ut
ad ordinarium collatio et provisio dicte rectorie spectat de jure,
sibi obfmuil provideri, possessione eiusdem paeifice subsecuta,
proul in Litteris dicti episcopi desuper confectis plenius dicitur
contineri. Cum autem orator prefatus, qui de nobili genere ex
SIXTl S IV. 2.V)
utroque parente procreatus existit, dubitel eollationem et provi-
sionem predictas cum omnibus inde secutis viribus non sub-
sistere et sic rectoriam eandem adhuc vacare, supplieat igitur,
quatenus sibi de dicta rectoria, prioratus nuncupata, [fructus
4 mr.] de novo providere dignemini. Concessum in presentia
pape. P. Salernitanus. Datum Rome id. febr. anno 10.
Suppl. 792 fol. 251 v.
2793. 3. Marts 1481.
Helligaandsordenens Stormester Innocentius (Flavius de Rovere) faar be-
vilget, at Helligaandsbroderen Poul Nielsen fra Kobenbavns Kloster maa lade
sig praestevie i Rom.
Cum cultus divinus in ecclesia hospitalis s. Spiritus Hasven-
sis(!) ordinis s. Augustini Roskildensis diocesis ab hospitali s. Spi-
ritus in Saxia de Urbe dicti ordinis dependenlis propter carentiam
fratrum canonicorum eorundem ordinis et hospitalis Hasnensis
professorum in presbiteralus ordine constitutorum plurimum di-
minutus existat, supplicat igitur Innocentius preceptor dicti hospi-
talis s. Spiritus in Saxia, quatenus, sibi in personam fratris Pauli
Nicolai accoliti canonici professi eorundem hospitalis Hasnensis
et ordinis specialem gratiam facientes, eidem fratri Paulo, ut a
quocunque catholico antistite, quem duxerit eligendum, aliquibus
tribus diebus dominicis vel festivis etiam extra tempora a jure
statuta ad omnes sacros ordines libere promoveri et in eis post-
modum licite ministrare [valeat], ac eidem episcopo dictos or-
dines sibi conferendi litterasque desuper suo vel alterius de eius
consensu sub sigillo dandi licentiam concedere dignemini. Con-
cessum in presentia pape. P. Salernitanus. Et presentis suppli-
cationis sola signatura sufficial. Datum Rome 5. non. martii
anno 10.
Suppl. 793 fol. 223 v.
2794. 8. Marts 1481.
Paven fratager Kardinal Stepbanus (Nardini) af Milano Afgorelseri af Sagen
mellem Sten Sture og Dronning Dorotbea og overdrager den paany til Riskop
Jobannes (Parkentin) i Ratzeburg.
Refereret i Notarialinstrument af 15. Sept. 1481 (Aarsberetn.
fra Geh. Arch. IV, 383— 8i; Reg.*7617). Datum Rome sub anulo
piscatoris die 8. martii 1481 pontificatus anno 10.
Dauske Kongers Historie Fase. 2 R Nr. 7 (R. A.).
236 sixtus iv.
2795. 12. April 1481.
Klerken Johannes Hotjer fra Bremen Stift faar Sognekirken i Garding.
Cum quidam Theodoricus Thetens, qui se gerit pro rectore
parrochialis ecclesie in villa Gardanegh Slesvicensis diocesis, [ad]
ecclesiam ipsam tunc vacantem, canonice sibi collatam, se non
fecerit infra annum, impedimento legitimo cessante, ad sacros
ordines promoveri, et, si aliquam dispensationem desuper ob-
tinuit, illa ad certos annos aut certum tempus se extendebat,
aut quod pro hac vice expiravit, et eandem ecclesiam per an-
num et longe ultra detinuit, prout hodie detinet indebite occu-
patam, supplicat igitur Johannes Hotier clericus Bremensis dio-
cesis, in artibus magister, familiaris Francisci de Aldaciis clerici
Imolensis, s. v. familiaris continui commensalis, quatenus sibi
de dicta parrochiali ecclesia, que de jure patronatus laicorum
et, ut asseritur, principis jure ducis Slesvicensis existit [fructus
12 mr.], provideri mandare dignemini. Concessum in presentia
pape. P. Salernitanus. Et cum derogatione juris patronatus
quorumcunque laicorum pro hac vice. Datum Rome pridie id.
aprilis anno 10.
Suppl. 795 fol. 34 v.
2796. 26. Maj 1481.
Klerken Poul Santbeke fra Slesvig Stift faar Kanonikat og sterre Prae-
bende i Liibeck.
Dudum certis canonicatu et prebenda maiori ecclesie Lubi-
censis per obitum Johannis Podendorp vacantibus, extitit de
eisdem Paulo de Santbecke clerico Slesvicensis diocesis in vim
cuiusdam indulti per e. s. v. Marino de Fregeno episcopo Cami-
nensi, ad Dacie, Svecie et Norvegie regna aliaque tunc expressa
loca nuntio, cum potestate legati de latere destinato, concessi
provisum, illorum possessione subsecuta. Verum quia de viri-
bus provisionis huiusmodi dubitet, supplicat, quatenus sibi de
dictis canonicatu et prebenda maiori [fructus 5 mr.], sive ut
premittitur vacent aut alias generaliter vel specialiter etiam per
obitum Henrici Pomtor, qui illos obtinens in partibus illis fruc-
luum camere apostolice debitorum collector extitit, reservati
existant, dignemini de novo providere. Concessum in presentia
pape. P. Salernitanus. Datum Rome 7. kal. junii anno 10.
Suppl. 795 fol. 161.
sixtus iv. 237
2797. 23. Juli 1481.
Paven tilstaar Medlemmerne af Cistercienserordenen. at den Tilladelse.
han paa Ordenens Generalkapitel havde givet dem til at va*lge Skriftefader,
men senere havde ophaevet igen, dog alligevel skal staa ved Magt.
Universis abbatibus, prioribus, monachis, donatis et con-
versis ordinis Cisterciensis. Concessimns alias vobis et singulis
vestrum ad generale capitulum vestri ordinis accedentibus facul-
tatem eligendi confessorem Cum autem omnes huiusmodi
facultates revocate per nos fuerint, nobis de oportuno confirma-
tionis remedio supplicari curastis. Nos . . tenore presentium, fa-
cultatem huiusmodi de eligendo confessore vobis concessam
juxta tenorem earundem litterarum confirmantes, eam in suo
pristino robore esse declaramus, perinde ac si revocatio nostra
huiusmodi quoad illam nullatenus emanasset. Datum Rome
sub anulo piscatoris die 23. julii 1481 pontificatus anno 10.
Afskrift »ex transsumpto impresso« i Sorohogen (Arnemagn. 290 Fol.) fol. 12v.
2798. 27. Juli 1481.
Paven befaler efter Franciskanernes Minister for Provinsen Daeia Stepha-
nus Laurentiis og Kong Christierns Ansogning, at Laurens Brandsen skal af-
saettes som Vikar, og Observansen i Klostrene i Odense, Svendborg og Nysted
vel vedblive at bestaa, men under Kontrol af Provinsialministeren; han paa-
laegger ^Erkebiskoppen i Upsala, Biskoppen i Odense og Provsten i Roskilde at
sorge for, at dette Brev overholdes.
Ad perpetuam rei memoriam. Magnitudine negotiorum no-
stris sane humeris pene intollerabili et varietate rerum immensa,
quibus Romanus pontifex continua pulsatur instantia, plerum-
que contingit ea ad importunam petentium instantiam concedi,
que nullatenus emanarent, si per otium et animi quietem illa
diligentiori rationis examini subjicere liceret; quo fit, ut inter-
dum necessarium existat,' ipsis attentioris diligentie trutina pon-
deratis justitia mediante moderationis interpretatio aut declara-
tionis apostolice limitatio decretumque novum merito sint impo-
nenda, prout rerum ac temporum qualitas id exigere dinoscuntur.
Dudum Jacobi episcopi Burglanensis relatione [necnon]1) nonnul-
lorum militum ac communitatum et civitatum regni Dacie attesta-
tione non sine grandi animi nostri displicentia percepto, qualiter
innocentia vite seu puritas regularis discipline fratrum Minorum
sub pia et humili conventualitate in nonnullis partibus regni
Dacie degentium detrimenta minus juste sustinerent(!), et aliqui
fratres, de observantia nuncupati, auxilio aliquorum dominorum
J) add. Gz.
238 sixtus iv.
temporalium loca dictorum fratrum couveutualiter viveutium
doiuus [que]1) mauu armata et sub brachio seculari iutrabant ac
fratres quoque2) ibidem degentes immanissime verberando et spo-
liando expellebant, non advertentes, quod dudum antea [tam] per
Paulum papam II quam [per nos] dictis fratribus, de ob-
servantia nuncupatis, sub gravibus penis inhibitum extiterat, ne
loca s. Francisci fratrum sub conventualitate viventium capere
aut illos molestare publice vel occulte, directe vel indirecte,
quovis quesito colore presumerent et, si secus agerent, penam
excommunicationis late sententie incurrerent, ex quo Franciscus
Sanson eiusdem ordinis et theologie professor ac totius ordinis
Minorum generalis minister, volens in premissis, quantum in eo
erat, providere, Laurentio Branderi et Johanni Tidichin pro-
vincie Dacie ordinis Minorum ceterisque fratribus et consociis,
de observantia nuncupatis, per suas litteras districte precipiendo
mandaverat in virtute sancte obedientie et sub penis rebellionis,
excommunicationis et maledictionis eterne ac s. Francisci, ut
omnes conventus et loca ab eis post mortem ministri dicte pro-
vincie Dacie accepta vel occupata in dicta provincia infra spa-
tium 15 dierum ab intimatione litterarum suarum computan-
dorum restituere et realiter reassignare fratribus dictorum con-
ventuum seu locorum deberent, assignando eis quinque dies
pro primo termino, quinque pro secundo et reliquos quinque
pro tertio et ultimo termino peremptorio, quo elapso voluerat
et decreverat, si obedire suis mandatis contempsissent, penas pre-
fatas incurrisse, neque in posterum aliqua hora [o: loca] con-
venlualium recipere sub eisdem penis deberent, nos3) auctori-
tate apostolica et ex certa scientia tam Pauli predecessoris, qua-
rum initium est Superne dispositionis arbitrio, quam nostras, que
incipiunt Dum singulos regulares ordines, [litteras]1) innovavimus
ac effectum perpetuo et inviolabiliter sortiri debere decrevimus,
illisque contravenientes aut contravenientibus dantes auxilium,
consilium vel favorem penas in eis contentas incurrere voluimus
ac litteras generalis ministri predictas nostris litteris insertas
eonfirmavimus ac viribus perpetuo subsistere debere declaravi-
mus . . . . Kt deinde pro parte guardianorum et fratrum Otto-
niensis, Swenbergensis el Nistadensis Ottoniensis diocesis pro-
vincie Dacie domorum ordinis fratrum Minorum nobis exposito,
quod olim ipsi, cupientes, ul superioribus annis in dicta provin-
') add. (i/.. "') Cod. quosque '') Gz. — Cod. necnon
sfxti s iv. 239
cia regularis vigeret vite observantia secundum regulam et in-
stituta b. Francisci, nonnullas litteras desuper a Zanetto de Utino
tunc dicti ordinis generali ministro impetraverant, quas a nobis
postmodum confirmari obtinuerunt, et subjuncto, quod, licet
guardiani et fratres domorum huiusmodi predictarum litterarum
vigore regularem observantiam inter se voluntarie assumpsissent
et in illa certis annis perseverassent, nihilominus propter varias
et multiplices inquietationes, perturbaliones et molestationes, que
eis a nonnullis fratribus reformationi et observantie huiusmodi
penitus contrariis incessanter inferebantur, dubitabant verisimi-
liter in futurum in huiusmodi observantia perseverare posse,
nos tunc, tam ad Christierni Dacie Svecie et Norvegie regis et
Johannis archiepiscopi Lundensis, Olaui Roskildensis et Caroli
Ottoniensis episcoporum quam ad guardianorum et fratrum pre-
dictorum instantiam, Eugenii IV et Pii II ac nonnullorum ali-
orum Romanorum pontificum vestigiis inherentes, prefatis ac
pro teinpore existentibus dictarum domorum guardianis et fra-
tribus, quod de cetero perpetuis futuris temporibus unum ex
eis, scientia, moribus et religione preditum, fratrem in suum
possent eligere vicarium provincialem ad instar aliorum fratrum
de observantia dicti ordinis, quem sic electum pro tempore
ministro provinciali dicti ordinis pro confirmatione electionis
huiusmodi obtinenda presentare tenerentur, quam electionem si
ipse minister provincialis confirmare recusaret seu etiam differret,
electio ipsa post triduum per sedem apostolicam confirmata esse
censeretur, per alias nostras litteras concessimus et indulsimus.
— Et insuper, ut ipsi guardiani et fratres liberius et quietius
divinis vacare valerent beneplacitis, ipsos et eorum domus ab
omni jurisdictione, superioritate et potestate. predictorum mini-
strorum penitus exemimus eosque ac domos predictas jurisdic-
tioni et correctioni tam provincialis per eos pro tempore electi
quam generalis ultramontani vicariorum l)etiam tam generalis
huiusmodi1) qui in eos ac domos predictas similem potestatem
haberent, quam etiam provinciales vicarii ordinis et observantie
predictorum in aliis provinciis ultramontanis quomodolibet ha-
bebant, perpetuo subjecimus, ita quod ipse vicarius sic pro
tempore electus in eos ac domos predictas quoscunque ordinem
predictum ingredi volentes recipere ac ipsius ordinis habitum
exhibere et professionem admittere, visitare, corrigere, delin-
1 *) ber vist udgaa.
240 sixtus iv.
quentcs quoscunque punire, incarcerare et a carceribus liberare
et a censuris absolvere, congregationes et capitula convocare et
generaliter omnia facere, ordinare et disponere posset, que alii
vicarii provinciales de observantia ultramontani dicti ordinis de
jure, privilegio vel consuetudine facere poterant1) et consueverant,
dictorum ministrorum provincialis et generalis ac cuiusvis alte-
rius licentia desuper minime requisitis. Preterea vicario sic electo
ac guardianis et fratribus prefatis, ut omnibus privilegiis . . . .,
immunitatibus et litteris apostolicis aliis domibus de observantia
et illarum vicariis, guardianis et fratribus in genere per sedem
predictam vel alias quomodolibet concessis, et quibus alie do-
mus et vicarii, guardiani et fratres huiusmodi gaudebant seu
gaudere poterant quomodolibet in futurum, vicarius sic electus
ac tres domus et illarum guardiani et fratres pro tempore gau-
dere possent et deberent, eisdem auctoritate et tenore similiter
concessimus, decernentes omnes processus ac excommunicationes
aliasque sententias, censuras et penas, quos et quas per prefatos
ministros [contra] provincialem vicarium electum ac guardianos
et fratres dictarum trium domorum fieri seu promulgari, nec-
non quicquid super hiis a quoquam quavis auctoritate scienter
vel ignoranter contigerit attemptari, irrita et inania nulliusque
roboris vel momenti, moderationibus et aliis constitutionibus
alias per Eugenium et Pium prefatos editis in omnibus semper
salvis. Et nihilominus episcopo Ottoniensi et preposito Roskil-
densis ac decano Ottoniensis ecclesiarum dedimus in mandatis,
ut premissa omnia, ubi et quando expediret, ac pro parte
guardianorum et fratrum Ottoniensis, Swembergensis ac Nistar-
densis domorum predictarum super hoc forent requisiti, solem-
niter publicantes ipsisque guardiano et fratribus super hiis efii-
cacis defensionis presidio assistentes, facerent omnia premissa
inviolabiliter observari ac ipsos pacifica exemptione aliisque pre-
missis pacifice gaudere, non permittentes vicarium pro tempore
electum, guardianos et fratres predictos contra earundem litte-
rarum nostrarum tenorem per quoscunque, cuiusvis . . . status . .
forent, impediri, perturbari seu etiam molestari, impedientes,
perturbatores et moleslatores necnon contradictores, quoslibet et
rebelles auctoritate nostra per censuram ecclesiasticam et alia
oportuna juris remedia appellatione postposita compescendo, in-
vocato etiam ad hoc, si opus fbret, auxilio bracchii secularis . . .,
') Cod. poterunt
SIXTUS IV. 241
Et deinde, sicut accepimus, postquam Stefanus Laurentii
ordinis fratrum Minorum professor et in regnis Dacie, Svecie et
Norvegie minister provincialis dicti ordinis apud prefatum regem
de diversis injuriis et contumeliis, que sibi per prefatum Lau-
rentium Branderii et nonnullos alios fratres, de observantia se
nuncupantes, inferebantur, lamentabili voce querimoniam ex-
posuerat, prefatus rex tamquam pacis et tranquillitatis amator
ac justitie fautor voluit et ordinavit, quod dictus Laurentius et
alii guardiani domorum et fratrum reformatorum huiusmodi
eidem Stefano Laurentii provinciali parerent et intenderent, ac
declaravit, quod numquam intentionis sue fuerat, quod per lit-
teras majestatis sue nobis directas Laurentius et alii guardiani
domorum reformatarum predictarum a superioritate et obedientia
dicti provincialis essent exempti, sed illi in omnibus obedien-
tiam prestarent, prout ex tenore aliarum litterarum dicti regis
eidem Laurentio directarum constat manifeste, ipseque Lauren-
tius et alii reformati predicti coram prefato rege promiserunt,
licet nimia superbia elati premissa adimplere et observare con-
tempserint. Nos attendentes, quod ut plurimum diabolus tam-
quam leo rugiens circuit querens, quem devoret, [et]1) sub specie
boni humanam decipit imbeccillitatem, unde necesse est, ut inde
mali sequantur efTectus, et anime in damnationis periculum di-
labantur, quodque obedientia, que ab humilitate procedit, fun-
damentum est religionis, et, qui novas septas struunt, nihil aliud
querunt nisi a suorum superiorum obedientia discedere, ex pre-
missis et aliis causis nobis notis motu proprio . . . . de nostra
certa scientia et mera voluntate litteras supradictas sectionem
prefati ordinis in dicta provincia Dacie inducentes ac omnia in
eis contenta cum executoribus et defensoribus in eis deputatis
et inde secuta tenore presentium revocamus, cassamus et an-
nullamus ac juribus totaliter evacuamus nulliusque decernimus
esse roboris vel momenti. Et nihilominus prefatum Laurentium
ab officiis vicariatus, commissariatus, guardianatus et lectoratus
deponimus et perpetuo depositum esse volumus, ipsumque et
alios fratres dicti ordinis de observantia reformatorum nuncupa-
torum Dacie, Svecie et Norvegie regnorum predictorum ac alios
clericos et laicos eorum complices, fautores et eis adherentes in
virtute sancte obedientie et sub penis excommunicationis nec-
non maledictionis eterne et, si perseverare videbuntur, quod
J) add. Gz. .
Acta pontificum Danica IV. lo
242 sixtus iv.
absit, sub incursu heresis et privationis graduum, dignitatum et
bonorum ae inhabilitationis ad illos motu simili tenore presen-
tium monemus eisque districte precipiendo mandamus, quatenus
suis superioribus, videlicet ministro generali ac provincialibus
ministris dicti ordinis, ipsis tamen fratribus reformatis alias in
sua observantia remanentibus, juxta piam intentionem regis
memorati omnino pareant et intendant eosque tamquam suos
superiores admittant et venerentur in omnibus, que ad mini-
stratus officium spectant, absque alicuius excusationis seu more
difTugio; alioquin exnunc prout extunc ipsos sententias, censuras
et penas antedictas incurrisse declaramus, eosque pro talibus
ubilibet publicari et ab omnibus arctius evitari. Mandamus pre-
terea archiepiscopo Vpsalensi et episcopo Ottoniensi ac preposito
ecclesie Roskildensis aut quibusvis aliis personis in ecclesiastica
dignitate constitutis infra limites dicte provincie Dacie, quos
minister dicte provincie duxerit eligendos, motu simili manda-
mus (!), quatenus per se vel alios premissa omnia, ubi, quando
et quotiens expedierit ac pro parte ministri generalis ac provin-
cialium ministrorum predictorum fuerint super hoc requisiti,
solemniter publicantes ipsisque in premissis efficacis defensionis
presidio assistentes faciant omnia premissa inviolabiliter observari
ac [ipsos]1) litteris nostris huiusmodi cum omnibus in illis con-
tentis clausulis pacifice gaudere, non permittentes ministrum gene-
ralem ac provinciales ministros antedictos contra presentium litte-
rarum tenorem per quoscunque, cuiuscunque status fuerint,
impediri, perturbari seu etiam quomodolibet molestari, impedien-
tes, perturbatores et molestatores necnon contradictores quoslibet
et rebelles auctoritate nostra etc, invocato ad hoc, si opus fuerit,
auxilio bracchii secularis, non obstantibus premissis ac Boni-
facii pape VIII, quibus cavetur, quod quis extra suam civitatem
et diocesim nisi in certis exceptis casibus et in illis ultra unam
dietam a line sue diocesis ad judicium evocetur, seu ne judices
a sede predicta deputati extra civitatem et diocesim, in quibus
deputati fuerint, contra quoscunque procedere aut aliis vices
suas committere presumant, et de duabus dietis in concilio ge-
nerali editis necnon aliis constitutionibus . . apostolicis
Datum Home G. kal. aug. anno 10.
(iratis de mandato pape.
Reg. Vat. 6 12 fol. 59.
i add. ('./..
SIXTUS IV.
243
2799. 13. Sept. 1481.
Sognepraesten Lubbert Hayesen i Stuntebiill i Slesvig Stift faar Dispensa-
tion til dermed at forene et andet ellers uforeneligt Embede.
Supplicat Lubbertus Hayessen rector, plebanus nuncupatus,
parrochialis ecclesie in Stuntebol Slesvicensis diocesis, quatenus
secum, ut una cum dicta parrochiali ecclesia, quam obtinet,
quodcunque beneficium seu illa dimissa quecunque duo curata
seu alias invicem incompatibilia beneficia . . . ., si sibi alias ca-
nonice conferantur, recipere et insimul, quoad vixerit, retinere
illaque et quelibet alia per eum in posterum consequenda bene-
ficia incompatibilia huiusmodi . . . ., quotiens sibi placuerit, di-
mittere et loco dimissorum alia beneficia duo dumtaxat invicem
incompatibilia .... recipere, quoad vixerit, libere valeat, dispen-
sare dignemini. Fiat. F. Datum Brachiani Sutriensis diocesis
id. sept. anno 11.
Suppl. 797 fol. 168.
2800. For 25. Sept. 1481.
Sten Sture forkaster i Processen mellem ham og Dronning Dorothea Bi-
skoppen i Ratzeburg som Dommer og appellerer fra ham til Paven.
Quoniam a citationibus (Aarsberetn. fra Geheimearch. IV,
385—87; Reg. * 764-2). Uden Dato1).
Danske Kongers Hist. Fasc. 2 B Nr. 6 (R. A.).
2801. 12. Okt. 1481.
Paven fordommer den af en Del lombardiske Gejstlige af forskellige Or-
dener udtalte Paastand, at Kirkens Hojtideligholdelse af Jomfru Marias Und-
fangelse kun sigter til en aandelig Undfangelse eller Helliggorelse og ikke til
hendes Frihed for Arvesynd, hvorom der endog er udgivet Skrifter. Paven
bandlyser Tilhaengerne af disse falske Lasrdomme og befaler, at dette Brev skal
bekendtgores i Kirkerne.
Ad perpetuam rei memoriam. Grave nimis gerimus (Wad-
ding, Annales Minorum XIV, 310—11; Dipl. Norv. IX, 356—58).
Datum Rome 4. id. oct. anno 11.
Afskrift i [Nic. Jordanis Kopibog og derefter i] Barth. D, 267 — 70.
2802.
17. Nov. 1481.
Klerken Johan Jepsen (Ravensberg) fra Roskilde Stift og Praesten Jakob
Pedersen fra samme Stift faar motu proprio Ventebreve paa to Kanonikater og
Praebender og eet eller to Beneficier, den forste soger tillige Dispensation til at
forene tre ellers uforenelige Embeder.
Indtaget i Notarialinstrument af 25. Sept. 1481.
16*
244 sixtus iv.
Motu proprio Johanni Jacobi clerico Roskildensi, de mili-
tari genere ex utroque parente procreato, et Jacobo Petri magi-
stro in artibus, presbitero Roskildensis diocesis, de duobus ca-
nonicatibus cum reservatione totidem prebendarum duarum
cathedralium et[iam] metropolitanarum aut collegiatarum ecclesi-
arum aut dignita[ti]s, personatus, administrationis vel officii, etiam
curati et electivi alterius earundem ecclesiarum necnon de uno
vel duobus beneficio seu beneficiis , vacantibus vel vaca-
turis, spectantibus ad collationem etc. quorumcunque collatorum
vel collatricum secularium vel quorumvis ordinum regularium
per eos in confectione litterarum eligendorum . . . providemus,
necnon cum dicto Johanne, ut quecunque tria curata seu alias
invicem incompatibilia beneficia , si sibi alias canonice
conferantur, recipere et insimul, quoad vixerit, retinere illaque
et quevis alia per eum in posterum assequenda incompatibilia
beneficia huiusmodi , quotiens sibi placuerit, dimittere ac
loco dimissorum alia beneficia tria dumtaxat invicem incompati-
bilia recipere et, quoad vixerit, similiter retinere libere valeat,
dummodo inter ipsa tria plures quam due parrochiales ecclesie
vel earum perpetue vicarie non sint, dispensamus. Concessum
motu proprio de expectativa pro utroque in presentia pape.
P. Salernitanus. Et sub data 15. kal. nov. [o: dec.] anno 11.
Suppl. 796 fol. 92 v.
2803. 17. Nov. 1481.
Klerken Joakim Ahlefeld fra Slesvig Stift faar motu proprio Ventebrev
paa to Kanonikater og Praebender og eet eller to Beneficier.
Motu proprio Joachim de Avenelde clerico Slesvicensis dio-
cesis, nobili ex utroque parente procreato, de duobus canoni-
catibus quarumcunque duarum cathedralium, etiam metropolita-
narum, vel collegiatarum ecclesiarum cum reservatione inibi
totidem prebendarum etiam maiorum ac dignitatis, personatus,
administrationis vel [officii], etiam curati et electivi, alterius earun-
dem necnon de uno vel duobus beneficiis . . . . ad quorumcunque
collatorum vel collatricum secularium vel regularium in expedi-
lione litterarum eligendorum etiam ratione dignitatum etc. colla-
tionem etc. pertinentibus, vacantibus vel vacaturis .... gratiose
providemus, non obstantibus constitutionibus de optando, quibus
cavetur, quod nullus in ipsis ecclesiis recipiatur, nisi de minori
ad maiorem ascendat elc. Concessum motu proprio in presentia
pape. P. Salernitanus. Et sub data 15. kal. dec. anno 11.
Suppl. 796 fol. 10.").
sixtus iv. 245
2804. 17. Nov. 1481.
Klerkcn .lakob Semelbecker fra Slesvig Stift, der studercr vcd Knricn, faar
motu proprio Ventebrev paa Kanonikat og Praebende i Slesvig og et Beneficiuin.
som horer under Itzehoe Klostcr.
Motu proprio Jacobo Germelbecker clerico Slesvicensis dio-
cesis, utriusque juris bacalario, qui studium suum in jure ca-
nonico continuando actu in hac curia residet, de uno canonicatu
cum reservatione unius prebende, etiam curate, ac dignitatis, per-
sonatus, administrationis et officii curati et electivi . . . . ad col-
lationem [etc.] episcopi et capituli singulorumque canonicorum
et personarum ecclesie Slesvicensis pertinentium, necnon de uno
beneficio . . . ad dispositionem abbatisse in Idtzehe Bre-
mensis diocesis, quod per cessum vel decessum seu quamvis
aliam dimissionem primo vacare contigerit, et dictus Jacobus
infra mensem duxerit eligendum, .... providemus . . ., non ob-
stantibus ecclesie Slesvicensis statutis, illis presertim, quibus
cavetur, ut nullus supernumerarius acceptetur nec aliquam cu-
ratam [prebendam] canonicalem eiusdem ecclesie obtinere possit,
nisi in eadem ecclesia resederit et gradatim per optionem et
senium ad illam ascendat, quibus placeat pro hac vice derogare.
Concessum motu proprio in presentia pape. P. Salernitanus.
Et sub data 15. kal. dec. anno 11.
Suppl. 796 fol. 138.
2805. 17. Nov. 1481.
Klerken Vincens Gertsen fra Roskilde Stift faar motu proprio, skont kun
tolv Aar gammel, Ventebrev paa to Kanonikater og Pnebender og eet eller to
Beneficier.
Motu proprio infrascriptis de duobus canonicatibus cum
reservatione totidem prebendarum [etc. som Nr. 2802 til provi-
demus] et nichilominus cum illis, qui in duodecimo vel circa
sue etatis anno constituti existunt, ut canonicatum et preben-
dam metropolitanarum ac cathedralium ecclesiarum in eodem
anno recipere et, quoad vixerint, retinere libere possint, [dispen-
samus]1) defectu etatis premisse . . . non obstante. Concessum
motu proprio in presentia pape. P. Salernitanus. Et sub data
15. kal. dec. anno 1. Et cum derogatione statutorum de optando,
quatenus opus sit . . . .
Vincentius Gerardi clericus Roskildensis diocesis.
Suppl. 796 fol. 148.
') add. Gz.
246 sixtus iv.
2806. 17. Nov. 1481.
Klerken .lens Knudsen fra Viborg Stift faar motu proprio Ventebrev paa
to Kanonikater og Prsebender og eet eller to Beneficier.
Motu proprio Johanni Canuti clerico Vibergensis diocesis
de duobus canonicatibus [etc. som Nr. 2802 til providemus].
Concessum niotu proprio in presentia pape. A. Aleriensis. Et
sub data 15. kal. dec. anno 11.
Suppl. 796 fol. 208.
2807. 17. Nov. 1481.
Klerken Markvard Pojske fra Roskilde Stift faar motu proprio samme
Bevilling.
Motu proprio Marquardo Poysk clerico Roskildensis dio-
cesis, de nobili et militari genere ex utroque parente procreato,
de duobus canonicatibus [etc. som Nr. 2802 til providemus].
Resolution og Dato som Nr. 2806.
Suppl. 796 fol. 209 v.
2808. 17. Nov. 1481.
Klerken Jens Juel fra Viborg Stift faar motu proprio samme Bevilling.
Motu proprio Johanni Iwel [o : Juel] clerico Vibergensis
diocesis, qui de nobili genere ex utroque parente procreatus
existit, de duobus canonicatibus [etc. som Nr. 2802 til provi-
demus]. Resolution og Dato som Nr. 2806.
Suppl. 796 fol. 235.
2809. 17. Nov. 1481.
Klerken Mikkel Jensen fra Odense Stift faar motu proprio samme Be-
villing.
Motu proprio Michaeli Johannis clerico Ottoniensis diocesis
de duobus canonicatibus [etc. som Nr. 2802 til providemus].
Resolution og Dato som Nr. 2806.
Suppl. 796 fol. 295 v.
2810. 17. Nov. 1481.
Klerken Poul Aagesen fra Lunde Stift faar motu proprio Ventebrev paa
to Kanonikater, Pra.'bender og Benefieier.
Motu prodrio Paulo Acionis (Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. 393).
Resolution og Dato som Nr. 2806.
Suppl. 796 fol. 298 v.
sixtus iv. 24 7
2811. 17. Nov. 1481.
Klerken Mikkel Pedersen Hostorp fra Slesvig Stift faar samme Bevilling
samt Ret til at nyde de pavelige Kurialers Privilegier.
Motu proprio Michaeli Petri de Hostorpp clerico Slesvicensis
diocesis, quatenus sibi de duobus canonicatibus [etc. som AY.
2802 til eligendorum] providere, et insuper, ut dictus orator pre-
fate gratie celeriorem consequatur effectum, sibi, ut omnibus ac
illis prorsus similibus antelationum privilegiis etc, dignemini (!),
non obstante parrochiali ecclesia Warnisz, quam possidet, et de
qua sibi canonice provisum fuit [fructus 2 mr.]. Concessum
motu proprio in presentia pape. A. Aleriensis. Et sub data
15. kal. dec. anno 11.
Suppl. 823 fol. 10 v.
2812. 17. Nov. 1481.
Paven giver motu proprio Magister Vincens Erhardsen Ventehrev paa Ka-
nonikater og Praebender i Lund og Roskilde og paa eet Embede, der dog ikke
maa h.0re til de hojeste, i een af disse Kirker.
Vincentio Erhardi canonico Lundensi, magistro in artibus.
Litterarum scientia, vite ac morum honestas (Dipl. dioc. Lund.
IV, Nr. 394). Et nihilominus episcopo Tricaricensi et decano
ecclesie b. Marie Haffnensis Roskildensis diocesis ac officiali
Roskildensi .... Datum Rome 15. kal. dec. anno 11.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. 633 fol. 83.
2813. 18. Nov. 1481.
Paven reserverer Kanonikat og Praebende i Roskilde og et Beneficium,
som horer under Kapitlet i Lund, for Magister Jakoh Pedersen.
Jacobo Petri canonico Roskildensi, in artibus magistro.
Litterarum scientia, vite ac morum honestas [etc.]. Hinc est,
quod nos, volentes tibi gratiam facere specialem, motu proprio
.... canonicatum ecclesie Roskildensis tibi conferimus et de illo
etiam providemus, prebendam vero ac dignitatem, personatum,
administrationem vel officium eiusdem ecclesie necnon benefi-
cium cum cura vel sine cura , dummodo aliqua dignitatum
in Roskildensi vel metropolitana ecclesia post pontificalem maior
aut in collegiata ecclesia huiusmodi principalis non existat [fruc-
tus, si cum cura aut dignitas vel personatus, 25 mr., si vero
sine cura nec dignitas vel personatus fuerit, 18 mr.], ad colla-
tionem . . archiepiscopi Lundensis et prepositi, decani, archidia-
coni, cantoris et capituli singulorumque canonicorum et perso-
248 sixtus iv.
narum ecclesie Lundensis pertinens, si que vacant aut
cum . . vacaverint . . . ., conferenda tibi . . . donationi apostolice
rvamus. Datum Rome 14. kal. dec. anno 11.
Simili modo Caminensi et Mutinensi episcopis et abbati
monasterii Ringstadensis [Roskildensis] diocesis.
M. XII. X. 6. non. martii anno 11, Bonattus pro A. de Petra.
Reg. Lat. 819 fol. 149.
2814. Fer 22. Febr. 1482.
Sten Sture appellerer atter til Kurien fra Biskop Johannes (Parkentin) i
Ratzeburg, der uden Hensyn til den forrige Appel (Nr. 2800) havde domt til
Skade for ham og bandlyst ham.
Johannes episcopus Ratzeburgensis (Aarsberetn. fra Geheime-
arch. IV, 388—91; Reg. *7665). Uden Dato.
Indtaget i Notarialinstrument af 22. Febr. 1482 (Danske Kongers Historie
Fasc. 2. B. Nr. 6 (R. A.).
2815. 2. Marts 1482.
Praesten Johan Jepsen (Ravensberg) fra Roskilde Stift, som i sit 18. Aar
havde haft Forbindelse med en Skoge, men som ved sin Faders Trusler og
heftigt Nreseblod havde ladet sig bevsege til alligevel at lade sig indvie til de
hellige Grader, faar Absolution herfor og Tilladelse til at fungere, ogsaa ved
Altertjenesten.
Exponitur pro parte Johannis Jacobi presbiteri Roskildensis
diocesis, de militari genere ex utroque parente procreati, quod
alias ipse, tunc in decimo octavo sue etatis anno constitutus,
carnis flagilitate (!) ductus, absque tamen patris sui tunc viventis
scitu et consensu cum quadam muliere corrupta et meretrice
matrimonium contraxerat et illud carnali copula consummavit,
quod cum ad notitiam dicti patris devenisset, magna indigna-
iione atque rancore in dictum oratorem affectus atque com-
motus fuit, et cupiens pater ipse, ut matrimonium huiusmodi
dissolveretur, et credens, quod, si dictus orator ad sacros or-
dines se promoveri faceret, matrimonium ipsum divortiaretur,
unde(!) prefatum oratorem variis et magnis minis affecit ac sibi
inter alia comminatus fuit, quod, si ad dictos sacros ordines
st> promoveri non faceret, eum exheredaret seu emanciparet; et,
dum animus predicti oratoris super hoc anceps foret, supervenit
ei magnus fluxus sanguinis narium, qui tribus diebus et nocti-
bus perseveraverit, et in huiusmodi lluxu existendo quadam in-
spiratione ductus et lluxu huiusmodi perterritus voverit, quod,
si ab huiusmodi fluxu liberaretur, se ad dictos ordines promo-
veri faceret, et sic voto huiustnodi emisso a dicto Iluxu liberatus
sixtls iv. 249
fuit; unde dictus orator ratione voti huiusmodi motus ac etiam
metu minarum predictarum, que in eum verisimiliter cadere
poterant, ad ordines ipsos se fecit, alias tamen rite et legitime,
promoveri et in illis, etiam in altaris ministerio, ministravit.
Cum autem mulier, cum qua orator contraxit, defuncta sit,
ipseque orator deo et hominibus honestius in clericali quam in
laicali habitu servire posse credat, supplicat igitur, quatenus ....
secum, ut clericali caractere uti ac in susceptis per eum ordini-
bus, etiam in altaris ministerio, ministrare ac quecunque bene-
ficia cum cura et sine cura se invicem compatientia , si sibi
alias canonice conferantur . . . ., recipere et retinere libere valeat,
ac super irregularitate, si quam contraxit, dispensare ab eoque
omnem inhabilitatis et infamie maculam sive notam abolere
dignemini. Concessum de absolutione et ad unum simplex bene-
ficium in presentia pape. P. Salernitanus. Datum Rome 6. non.
martii anno 11.
Suppl. 801 fol. 123 v.
Lundensis. Johannes Jacobi. Dispensatio ad futuram.
Uddrag i Indice 335 efter tabt Brev i Reg. Lat. Sixti IV anno 13 lib. 8
fol. 241 J).
2816. 27. April 1482.
Markgrev Johan af Brandenburg faar bevilget, at Praesten Laurens Jensen
fra Odense Stift faar Dispensation til at modtage og beholde et Beneficium.
Supplicat Johannes marchio Brandenburgensis, quatenus,
sibi in personam dilecti sui Laurentii Johannis presbiteri Otto-
niensis diocesis ordinis s. Benedicti specialem gratiam facientes,
secum, ut quodcunque beneficium . . . ., si sibi alias canonice
conferatur, . . . recipere et, , donec vixerit, retinere illudque . . .
dimittere et loco dimissi aliud etiam recipere et, quoad vixerit,
libere retinere possit, dispensare dignemini. Concessum in pre-
sentia pape. P. Salernitanus.
Et quod littere desuper conficiende ubique gratis etiam in
officio abbreviatorum expediantur. Concessum. P. Salernitanus.
Datum Rome 5. kal. maji anno 11.
Suppl. 803 fol. 13 v.
2817. 6. Maj 1482.
Biskop Albert Krummedige i Liibeck faar Bekraeftelse paa, at han, som
Kong Christiern havde tilstaaet ham, maa laegge Sognekirken i Oldenburg,
]) Om dette herer til her, er ikke sikkert.
250 sixtus iv.
hvortil Hertugen af Holsten havde Patronatsret, ind under Bispebordet, saa
lsenge han lever
Dudum Cristiernus Dacie etc. rex, Holtzatie atque Stormarie
dux, attendens, quod parrochialis ecclesia in Olidenborrch Lu-
bicensis diocesis, cuius jus patronatus ad ducem Holtzatie pro
tempore existentem pertinere consuevit, non longe a castro resi-
dentie episcopi Lubicensis distat, eiusque possessiones vicine
sunt possessionibus mense episcopalis Lubicensis, quodque fruc-
tus dicte mense episcopalis adeo tenues sunt et exiles, quod
episcopus Lubicensis pro tempore existens ex illis juxta episco-
palis dignitatis decentiam statum suum commode tenere et onera
ei incumbentia supportare non potest, Alberto moderno episcopo
Lubicensi bene inclinatus, de consiliariorum suorum maturo
consilio per suas patentes litteras jus patronatus dicte parrochi-
alis ecclesie in Oldenborch, quod ad eum tamquam ducem
Holtzatie pertinere dinoscebatur, quatenus dicta parrochialis ec-
clesia prefate mense episcopali uniretur, a se suisque heredibus
et in dicto ducatu Holtzatie successoribus abdicavit et dimisit,
ut1), si dicta parrochialis ecclesia dicte mense episcopali Lubicensi
perpetuo uniretur, episcopus Lubicensis pro tempore existens
statum suum commodius et honestius ducere et onera predicta
commodius perferre posset. Quare pro parte prefati Alberti epi-
scopi Lubicensis supplicatur, quatenus premissis attentis alicui
probo viro in illis partibus residenti mandare dignemini, ut se
de premissis informet, et, si per informationem huiusmodi ita
esse repererit, prefatam parrochialem ecclesiam [fructus 44 fl.
auri de camera] mense episcopali predicte [fructus similiter (!)
180 mr.] uniat ita, quod, cedente vel decedente moderno eius-
dem ecclesie rectore seu illam quomodolibet dimittente, liceat
moderno seu pro tempore existenti episcopo dicte parrochialis
ecclesie corporalem, realem et actualem possessionem propria
auctoritate apprehendere et illius fructus [in suos et dicte eccle-
sie usus convertere] . . . et de consensu dicti regis. Fiat. F. Da-
tum Rome pridie non. maji anno 11.
Suppl. 803 fol. 193 v.
2818. 9. Maj 1482.
Prsesten Laurens Andersen fra Odense Stift, som 20 Aar gammel var
bleven forledet til at gaa Ind i Johanniterordenen og var bleven pnesteviet,
') (iz. Cod. et
sixtus iv. 251
men senere udgaaet af Ordenen, faar Ahsolution herfor og Tilladelse til ved-
blivende at fungere som Praest.
Exponitur pro parte Laurentii Andree presbiteri Ottoniensis
diocesis, quod, cum ipse alias esset etatis viginti annorum, qui-
dam Johannes Johannis frater ordinis s. Johannis Jerusolimi-
tani ipsius oratoris cognatus eundem oratorem ad emittendam
professionem in dicto ordine s. Johannis Jerosolimitani seduxit
ac, asserens professis ordinis huiusmodi in prefata etate viginti
annorum constitutis licere facere se promoveri ad ordines sacros
et presbiteratus ordines, eundem oratorem ad dictos ordines
promoveri fecit, ipseque orator tamquam simplex et juris igna-
rus in dictis ordinibus ministravit et contra eius voluntatem ha-
bitum per fratres dicti ordinis gestari solitum per duos annos vel
circa portavit et demum cognoscens se fuisse per dictum suum
cognatum ad premissa facienda seductum, cum non valeret in
dicto ordine cum quiete animi sui permanere, dicto habitu di-
misso per quinquennium in dictis per eum susceptis ordinibus
ut presbiter secularis ministravit et in dicto habitu presbiterorum
secularium incessit et apostatavit, penas et censuras contra tales
a jure inflictas ac irregularitatis maculam propterea incurrendo.
Cum autem non valeat cum salute et quiete anime sue in dicto
ordine s. Johannis permanere cupiatque in dictis suis susceptis
ordinibus tamquam presbiter secularis ministrare et vota sua
altissimo pro salute dicte sue anime et suorum predecessorum
reddere, idcirco supplicat, quatenus more pii patris secum agendo
dignemini ipsum a censuris et penis, quibus propter premissa
ligatus existit, absolvere et super irregularitate per eum forsan
contracta dispensare omnemque inhabilitatem et infamie macu-
lam abolere ac secum, ut , non teneatur in dicto ordine s. Jo-
hannis Jerusolimitani permanere, etiam dispensare, ac quod
valeat in dictis suis susceptis ordinibus tamquam presbiter secu-
laris ministrare et secularis in seculo remanere. Concessum in pre-
sentia pape. P. Salernitanus. Datum Rome 7. id. maji anno 11.
Suppl. 803 fol. 233 v.
2819. 11. Maj 1482.
Paven befaler Biskoppen i Camin og Dekanen og Kantoren i Odense at
overdrage Prsesten Peder Nielsen fra Odense Sognekirken i Erst (nu Lejrskov) i
Ribe Stift.
Episcopo Caminensi et decano et cantori ecclesie Ottoniensis.
Vite ac morum honestas [etc.]. Cum itaque, sicut accepimus,
parrochialis ecclesia ss. Crispini et Crispiani in Erst Ripensis
252 sixtus iv.
diocesis ex eo, quod Torstanus parrochialem ecclesiam prediclam
obtinens quandam aliam parrochialem ecclesiam in dicta diocesi
tunc vacantem et canonice sibi collatam extitit assecutus, vacet
ad presens et tanto tempore vacaverit, quod eius collatio juxta
Lateranensis statuta concilii est ad sedem apostolicam legitime
devoluta, nos, volentes Petro Nicolai presbitero Ottoniensis dio-
cesis gratiam facere specialem . . . ., discretioni vestre mandamus,
quatenus dictam ecclesiam ss. Crispini et Crispiani [fructus 2 mr.]
eidem Petro auctoritate nostra conferre curetis. Datum Rome
5. id. maji anno 11.
M. Gratis pro deo. 10. kal. junii anno 11. Bonattus pro A. de Petra.
Reg. Lat. 812 fol. 318.
2820. 21. Maj 1482.
Universitetet i Kobenhavn faar motu proprio tilstaaet Provisionsret til
nogle Kanonikater og Praebender i alle de danske Stifter undtagen Borglum;
Dekanen i Kobenhavn skal vsere Dr. juris canonici og holde Forelaesninger ved
Universitetet. Universitetet faar tilstaaet et Vaernebrev.
Motu proprio etc. Cupientes, ut universitas opidi Hossznen-
sis (!) Roskildensis diocesis feliciter conservetur et in dies augea-
tur, ex certa scientia statuimus, quod de singulo uno in Lundensi
et Arusiensi ac in Vibergensi ac Ripensi necnon Ottoniensi ac
in Slesvicensi necnon quatuor in Roskildensi ac duobus in col-
legiata Hossznensi (!) ecclesiis canonicatibus et totidem etiam ex
maioribus prebendis, quos per cessum vel decessum aut quam-
vis aliam dimissionem illos obtinentium extra Romanam cu-
riam in quibusvis mensibus vacare contigerit, ac quatuor
decani dicte universitatis eligendos acceptandosque duxerint,
etiam si dispositioni apostolice ex quavis causa generaliter re-
servati fuerint, perpetuis futuris temporibus, quoties illos va-
care contingeret, dicte universitatis doctoribus et magistris etiam
quecunque beneficia obtinentibus et expectantibus, qui in qua-
tuor facultatibus in eadem universitate publice legere debeant,
per rectorem dicte universitatis et quatuor decanos prefatos per-
petuis futuris temporibus provideri1) possit et debeat, quodque
ad decanatum dicte ecclesie Hossznensis(!), qui inibi dignitas prin-
cipalis existit ac presentationi et nominationi regis Dacie pro
tempore existentis pertinet, etiam si curatus et electivus existat,
quoties tlla [o: -uni] per cessum vel decessum aut quamvis
aliam dimissionem extra dictam curiam vacare contingerit (!), ad
') d/. Cod. conferri
sixtus iv. 253
decanum videlicet alius quam doctor in jure canonico idoneus,
qui ordinarie de mane hora sexta singulis diebus in dicta uni-
versitate in loco ad id deputato vel deputando legat, presentari
et in illo1) institui non possit, quodque illi, quibus canonicatus
et prebende huiusmodi collati, ac illi, qui ad decanatum huius-
modi presentati et in eo2) instituti fuerint, residendo in dicta
universitate omnes , illorum fructus etc. cum ea integritate per-
cipere possint, cum qua illos perciperent, si in dictis ecclesiis
personaliter residerent, nec ad residendum in eisdem compelli
possint, in omnibus perinde ac si alique gratie expectative, re-
servationes et nominandi seu nominatis conferendi facultates et
mandata a nobis seu sede apostolica vel eius legatis seu alias
eius auctoritate etiam regum, ducum, principum vel prelatorum
aut quavis alia consideratione nullatenus emanassent seu in
posterum emanarent, decernentes exnunc omnes acceptationes,
provisiones, uniones ac alias dispositiones, processus, sententias
et censuras desuper necnon totum id et quicquid secus super
hiis a quoquam quavis auctoritate contigerit attemptari, [nullius
esse roboris vel momenti], necnon canonicatus et prebendas ac
decanatum huiusmodi, quos, ut prefertur, vacare et dictis per-
sonis conferri contigerit, ut prefertur, graduatorum dicte uni-
versitatis nuncupari debere et aliis quam illis conferri non posse
et sub predictis vel quibusvis aliis gratiis expectativis, reserva-
tionibus, unionibus, extinctionibus et legatis et aliis concessis
et concedendis facultatibus non comprehendi; et insuper eidem
universitati illiusque doctoribus, magistris, decanis seu officiali-
bus et scolaribus aliisque servitoribus et in ea residentibus con-
servatoriam in forma militantis ecclesie perpetuo duraturam con-
cedimus . . . Concessum motu proprio et de decanatu de consensu
patroni et de conservatoria in forma in presentia pape. P. Sa-
lernitanus. Et quod littere super premissis omnibus in forma
gratiosa et ad perpetuam rei memoriam ac motu proprio et ex
certa scientia expediantur. Concessum ut supra. Pe. Salerni-
tanus. Datum Rome 12. kal. junii anno 11.
Suppl. 804 fol. 93.
2821. 27. Maj 1482.
Raadmanden Esbern Jakohsen Skriver i Kebenhavn appellerer til Paven
en Sag, han forer med Kapitlet sammesteds om nogle Ejendomme, der tilhorer
St. Mikkels Alter.
l) Gz. — Cod. illis 2) Gz. — Cod. eo
254 sixtus iv.
Per hoc presens publicum instrumentum pateat (Kbhs. DipL
IV, 165—67). Acta sunt hec anno [1482] indictione [15] die [27]
mense [maji] pontificatus [anno 11].
Samtidig Afskrift paa Papir i Kobenhavns Gaarde og Huse 317 (R. A.).
2822. 4. Juni 1482.
Ribekanniken Knud Lund faar bekraeftet, at Sognekirken i Farup for
bestandig maa laegges sammen med hans Kanonikat og Pra?bende.
Cum Cristiernus bone memorie episcopus Ripensis cum
consensu eapituli sive ecclesie Ripensis ad supplicationem Ka-
nuti Rymid (!) canonici et presbiteri dicte ecclesie propter exigui-
tatem corporis prebende sue ad altare b. Luce [o: Lucii] sub
maiori altari [o: turri] in dicta ecclesia [fructus 5 fl. auri de
camera] quandam parrochialem ecclesiam s. Nicolai in Far-
drop dicte diocesis [fructus etiam 5 fl. auri de camera], quam
tunc idem Kanutus pacifice possidebat, sua auctoritate ordinaria
univit perpetuo, prout in litteris desuper confectis .... plenius
continetur, cuius quidem unionis vigore idem Kanutus presbiter
in pacifica possessione eiusdem ad triginta annos et ultra con-
tinuo permansit, prout de presenti pacificus existit, et ut pre-
missa maioris iirmitatis robore solidentur, supplicat Kanutus
Lyund, canonicus et presbiter predictus, quatenus unionem pre-
dictam et omnia inde secuta rata habentes et grata confirmare
dignemini ex certa s. v. scientia, et nichilominus pro ipsius Ka-
nuti et suorum successorum uberiori cautela et tutiori illas per-
petuo, quatenus opus sit, invicem de novo unire, ita, quod
liceat prefato Kanuto earum possessionem continuare, sibi et
pro tempore existenti canonicatum et corpus dicte prebende
[et] illarum fructus etc. in suos ac predicte ecclesie et vicarie
usus convertere, diocesani loci et cuiusvis alterius licentia super
hoc minime requisita. Concessum in presentia pape. P. Saler-
nitanus. Datum Rome pridie non. junii anno 11.
Suppl. 804 fol. 222.
2823. 8. Juni 1482.
Paven forbyder Antoniterne at forulempe Helligaandsbrodrenes Svin og
Bedere, som kommer med Klokker (i 0rerne og i Hsenderne) for at bede om
Almisse, og befaler /Erkebiskopperne i Trier og Mainz og Biskoppcn i Strass-
burg at snrge for, at Forbudet overholdes.
Ad perpetuam rei memoriam. Alto divine providentie con-
silio meritis nostris licet inequalibus summi sacerdotii curam
gerentes in terris, licet ad universa pia loca pro illorum felici
sixtus iv. 255
statu confovendo nostre vigilantie frequenter dirigamus intuitum,
ad hospitale tamen s. Spiritus in Saxia de Urbe ordinis s. Au-
gustini, quod sub visceribus nostris continuo versatur et sedis
apostolice preclarissimum opus ac monimentum existit, et alia
loca ab eo dependentia attentiori quadam solicitudine mentis
nostre consideratione^m]1) intendimus, ut tam hospitale quam
loca predicta, sine quibus, ut experientia docere potest, grandis
infantium expositorum et languentium multitudo deperiret, in suis
privilegiis et consuetudinibus valea[n]t absque ulla contradictione
inviolabiliter observari. Licet a tanto tempore citra, cuius con-
trarii memoria hominum non existit, in Germania et diversis
aliis mundi partibus observatum fuerit et de presenti, consuetu-
dine inviolabili comprobante, observetur, quod fratres ordinis
s. Augustini hospitalium et locorum ab eodem hospitali nostro
dependentium sub vocabulo s. Spiritus deo militantis, pro sub-
ventionibus et elemosinis a Christi fidelibus habendis et in usus
necessarios et opportunos infantium expositorum et aliorum in-
iirmorum et languentium convertendis per civitates, villas, castra,
oppida et alia loca cum campanellis in manibus dantibus soni-
tum ad excitandum fideles ipsos ad pias largitiones predictas,
libere et sine aliquo impedimento, quotiens eis fuerit oppor-
tunum [et]1) expedire videtur, ire et redire, necnon animalia et
presertim porci, qui eisdem fratribus pro similibus sustentatione
et piis causis in elemosinam elargiuntur, etiam cum campanellis
auribus appensis per easdem civitates, oppida, castra, villas et
loca alia, ut simili largitione nutriantur, discurrere tute et libere
consueverint, et hospitale nostrum predictum et reliqua loca ab
eo dependentia pluribus et diversis tam nostris quam predeces-
sorum nostrorum privilegiis muniantur, tamen non sine gravi
nostri animi displicentia riuper ad nostrum pervenit auditum,
quod nonnulli preceptores et fratres domorum etiam ordinis
s. Augustini et sub vocabulo s. Antonii Viennensis, in partibus
illis questuantes seu questus facientes, sive livore seu nimia
cupiditate commoti, quamvis per dictos fratres s. Spiritus omnis
questuandi percipiatur utilitas, eosdem fratres s. Spiritus super
consuetudine eundi per civitates [etc.] cum campanellis in ma-
nibus suis Christi fideles ad elemosinas incita[n]tes multipliciter
perturbare et, ne porci cum eisdem campanellis per civitates [etc.]
discurrant, impedire nituntur in grave prejudicium fratrum s.
*) add. Gz.
256 sixtus iv.
Spiritus et per consequens infantium expositorum et aliorum
pauperum et languentium ad hospitalia et loca s. Spiritus huius-
modi declinantium pariter et jacturam. Nos igitur, attendentes
antiquam consuetudinem huiusmodi et, quanto favore predeces-
sores nostri primos1) fundatores dicti hospitalis s. Spiritus in
Saxia, quod nos proximis temporibus a fundamentis edihciis
amplissimis instauravimus ac bonis temporalibus multipliciter
auximus et ampliavimus novisque privilegiis apostolice sedis com-
munivimus, et alia loca ab eodem hospitali dependentia semper
fuerint prosecuti, et presertim, quod, si devotio fidelium erga istos
magis quam alios inclinatur, nullatenus impediri debet, ne con-
tingat e[x]inde fideles ipsos a piis operibus cessare et devotionem
ipsam frigescere, ex premissis et aliis causis nobis notis motu
proprio , quod omnes fratres quorumcunque hospitalium
domorum et locorum a dicto hospitali nostro s. Spiritus in Saxia
dependentium tam in Germania quam aliis quibuscunque par-
tibus per quascunque civitates [etc.] cum campanellis in ma-
nibus Christi fideles quoslibet ad erogandum et exhibendum eis
pias elemosinas sono campanellarum huiusmodi excitare et ele-
mosinas huiusmodi petere et habere ac in usus expositorum,
pauperum et infirmorum predictorum convertere necnon porcos2)
eorum per civitates [etc.] ad hoc, ut a Christi fidelibus ipsis
pia largitione nutriantur, cum campanellis auribus appensis
mittere et eos ire et discurrere etiam permittere libere possint,
quod[que]3) fratres s. Antonii Viennensis ac omnes, qui fratres
s. Spiritus huiusmodi super hiis quomodolibet impediverint seu
molestaverint4), cum campanellis pias elemosinas querentes
et eorum animalia cum eisdem campanellis transmittentes, ut
prefertur, cuiuscunque status fuerint, sententiam excommuni-
cationis eo ipso incurrant, tenore presentium ac irrefragabili et
perpetuo valitura constitutione sancimus . . et decernimus, ac
universis patriarchis, archiepiscopis, episcopis, abbatibus, pri-
oribus, prepositis, decanis, archidiaconis et aliis ecclesiarum
prelatis et personis ecclesiasticis presertim ecclesiarum rectori-
bus et eorum vices gerentibus in virtute sancte obedientie et
sub pena suspensionis et excommunicationis districte precipiendo
injungimus, ut preceptores et fratres eorumque nunlios predictos
s. Spiritus et membrorum eiusdem ad eorum ecclesias, civitates,
) (>/.. Cod. primi *) Gz. — Cod. porcorum s) add. Gz.
') Cod. molestaverint quomimis eum
sixfus iv. 257
terras et loca quecunque accedenles ad querendum elemosinas
et pia suffragia huiusmodi cum eorum nolis sive campanellis
sonantihus et sanctuariis suhsequenlihus benigne et charitative
recipiant et pcrtractent ac populum eis credilum utriusque sexus,
dum et prout desuper per eos fuerint requisiti, in unum locum
convocent ad audiendum, que proponere voluerint coram eis;
et nichilominus Maguntino et Treverensi archiepiscopis sacrique
Romani imperii electoril)us ac Argentinensi episcopo presentihus
et futuris mandamus, quatenus, . . . premissa, uhi, quando et
quotiens expedire cognoverint fuerintque desuper pro parte pre-
ceptoris et fratrum hospitalis s. Spiritus et memhrorum predic-
torum aut nuntiorum eorundem legitime requisiti, solemniter
puhlicantes, faciant auctoritate nostra eosdem preceptorem et
fratres1) ad premissa omnia ut prefertur eis concessa recipi
ac concessorum huiusmodi usu et pacifica quasi possessione
gaudere, non permittentes eos super hiis per quoscunque quavis
auctoritate impediri seu quomodolibet molestari, contradictores
[etc.], invocato etiam ad hoc, si opus fuerit, auxilio hrachii
secularis, non obstante .... quod forsan lis aliqua super pre-
missis inter ipsos preceptorem et fratres hospitalis s. Spiritus el
membrorum eius predictorum aut aliquos ex eis ac abbatem
monasterii s. Antonii predicti seu preceptores, magistros, rectores
et fratres preceptoriarum et hospitalium ab eodem monasterio
dependentium predictorum indecisa in quavis etiam appellati-
onis instantia pendere diceretur in Romana curia vel extra eam,
etiam si coram aliquo auditore causarum nostri sacri palatii
seu quocunque alio auditore, [cuius] statum, si [in] ea ad con-
clusionem processum foret, pro expresso hahemus, quamquam (!)
ad nos advocantes et litem penitus extinguentes eandem
Et quia difficile foret presentes litteras ad singula loca, in qui-
bus preceptor et fratres prefati s. Spiritus illis indigerent, deferre,
volumus . . ., quod earum transumpto sigillo alicuius prelati
ecclesiastici aut causarum camere apostolice generalis auditoris
munito et manu publici notarii subscripto et signato eadem
prorsus detur fides in judicio et extra, ubi fuerit exhibitum vel
ostensum, que daretur presentibus originalibus litteris, si exhi-
berentur ibidem .... Datum Rome 6. id. junii anno 11.
Ufuldstaendig Afskrift i Kbhs. Gaarde og Huse 430 (R. A.). Hcr trykt
efter Transsumptum privilegiorum ordinis s. Spiritus (Bibl. Vitt. Eman. 14, 26,
M, 36, fol. 89 v).
*) Gz. — Cod. ac ad
Acta pontificum Danica IV. 17
258 sixtus iv.
2824. 9. Juni 1482.
Klerken Jakob Semelbecker fra Slesvig Stift, som studerer ved Kurien,
faar Provstiet i Greifswald, skont han forud har Sognekirken i Stolp.
Exponitur pro parte Jacobi Semelbecker clerici Slesvicensis
diocesis, quatenus quidam Johannes Perleberch prepositus ec-
clesie collegiate s. Nicolai opidi Gripesualdensis Caminensis dio-
cesis, proprie salutis et honoris immemor deique timore post-
posito, auctoritate ordinaria suis exigentibus demeritis publice
excommunicatus et a suo ordinario declaratus et publicatus, ex-
communicationis [o: -ne] et declarationis [o: -ne] huiusmodi non
obstantibus missas et alia divina officia celebrare ac in illis se
immiscere non expavit in contemptum clavium ecclesie anime-
que sue periculum, perniciosum exemplum et scandalum pluri-
morum, propter quod dicte(!) prepositure (!) se reddidit indignum
et illi(!) merito venit privandus. Eapropter supplicat orator pre-
dictus, quatenus sibi, qui in jure canonico Reme [o: Rome] actu
studet, specialem gratiam facientes alicui prelato mandare dig-
nemini, qui de premissis [per] memoratum prepositum in par-
tibus habitum et alios vivos testes ad hoc necessarios se in-
formet et, si per informationem huiusmodi repererit premissa
veritate fulciri, dictum Johannem Perleberch prepositum preme-
morate prepositure (!), que inibi prima dignitas existit, privet et
amoveat realiter ab eadem necnon dictam preposituram [fructus
4 mr.] eidem Jacobo auctoritate apostolica conferat ac provideat
de eadem, non obstante parrochiali ecclesia in Antiqua Stolp
[fructus 4 mr.], de qua a s. v. nuper sibi provisum extitit, licet
eius possessionem nondum assecutus sit. Concessum in forma
juris in presentia pape. P. Salernitanus. Datum Rome 5. id.
junii anno 11.
Suppl. 804 fol. 198.
2825. 22. Juli 1482.
Paven udvider en tidligere Kommission, som han har givet Biskop An-
gelus (Gherardini) i Suessa, udsender ham som Nuntius med Myndighed som
legatus de latere til Tyskland, Ungarn, Polen, Behmen og Danmark og bestem-
mer, at han skal have de samme Bettigheder til at bortgive Embeder, som vir-
kelige legati de latere.
Angelo episcopo Sucssano, ad Alamaniam ac universa pro-
vincias, civitates, terras ac loca Germanie, necnon Ungarie, Po-
lonie, Boemie et Dacie regnorum nostro et apostolice sedis cum
plena potestate legati de laterc nuntio et commissario. Dudum
S!\l TS iv. 259
siquidem emanarunl littere (l)ipl. Nori>. XVII, 1093 — 9k). Datum
Roine 11. kal. aug. anno 11. De curia.
Reg. Vat. 655 fol. 27.
2826. 22. Juli 1482.
Paven giver sin Nuntius, Biskop Angelus (Gherardini) i Suessa Tilladelse
til indenfor sin Nuntiaturs Omraade at udnaevne Notarer, bortgive kirkelige
Embeder til en Vaerdi af hojst 10 Mark Solv, anvise Pensioner, give Lov til at
indgaa JEgteskab i forbudte Grader og Dispensation for usegte Fodsel, Tilladelse
til at forene ellers uforenelige Embeder, til at opholde sig ved Universiteter
og dog nyde Indtiegterne af sine Embeder, til at have Hejsealter og vaelge
Skriftefader, der kan give Syndsforladelse een Gang foruden i Dodsojeblikket,
til at ombytte fromme Lofter med andre, til at give Aflad til dem, der besoger
Kirker og andre hellige Steder, samt til at paadomme Sager, der er appellerede
til Pavestolen. Endvidere skal han kraeve Hegnskab og Penge af alle Kuriens
Kollektorer i de naevnte Lande. De omtalte Hettigheder skal gaelde ogsaa i det
Tilfaelde, at han begiver sig til andre Lande.
Angelo episcopo Suessano, ad Alamaniam et universas pro-
vincias, civitates, communitates, lerras et loca Germanice nati-
onis sacroque Romano imperio subjecta necnon Polonie, Boemie
et Dacie regna aliaque loca, ad que te declinare contigerit,
nostro et apostolice sedis cum plena potestate legati de latere
nuntio et commissario. Cum te (Dipl. Norv. XVII, 1089 — 92).
Datum Rome 11. kal. aug. anno 11. De curia.
Reg. Vat. 655 fol. 28.
2827. 16. Aug. 1482.
Paven tillader Indbyggerne i de tre nordiske Higer at aere og dyrke den
hellige Birgittas Datter Katarina som Helgen, skont hendes Kanonisation paa
Grund af de nodvendige Forundersogelser (der er overdragne til Kardinal-
biskoppen Johannes Baptista Zeno, Kardinalpresbyteren Stephanus Nardini og
Kardinaldiakonen Franciscus Piccolomini) endnu ikke har kunnet finde Sted.
Archiepiscopis, episcopis ceterisque prelatis necnon militi-
bus et militaribus regnorum Svecie, Dacie et Norvegie . . . Pro
parte vestra (A. Dipl. Norv. XVI, 302— 031); B. Dipl. Norv. XVII,
109b — 95). Datum Rome 17. kal. sept. anno 11.
A) Indtaget i Brev af 19. Marts 1501 fra nogle svenske Biskopper til den
danske Gejstlighed (Reg. 5200), der er afskrevet i Cod. E. 146 fol. 61 ff. (Upsala
Universitetsbibl.). B) Orig. paa Perg. i Riksarkivet i Stockholm.
*) Overskriften lyder her: Archiepiscopis et episcopis ac principibus et
communitati regnorum Dacie, Svecie et Norvegie.
17*
260 sixtus iv
2828. 3. Sept. 1482.
Provinsialprioren for Karmeliterordencns Provins Dacia Niels Christiernsen
og Karmelitermnnken Niels Mord faar pavelig Bekraeftelse paa Oprettelsen af et
Kloster i Aarhus.
Dudum Johannes episcopus Arusiensis, provide attendens
honestos mores et vitam exemplarem et religionis ardorem fra-
trum ordinis beate et gloriose semperque virginis Marie de monte
Carmeli, Nicolao Crist[i]erni provinciali provincie Dacie et Nicolao
Mord fratri dicti ordinis ad hoc a sede apostolica generali facul-
late eidem ordini per s. v. concessa fultis de consensu capituli
ecclesie Arusiensis ac consilio consulatus civitatis Arusiensis
quandam capellam sine cura sub vocabulis ss. Georgii militis et
Kanuti regis ac Kanuti ducis ad mensam episcopalem Arusien-
sem legitime pertinentem eisdem fratribus pro eorum usu et
habitatione perpetuis auctoritate sua ordinaria concessit, prout
in quodam instrumento publico desuper confecto . . . plenius
continetur, ipsique Nicolaus provincialis et Nicolaus Mord vice
et nomine totius ordinis predicti capellam ipsam privilegii [et]
concessionis huiusmodi vigore acceptarunt et in illa[m] nonnullos
fratres dicti ordinis introduxerunt, missas et alia divina officia
die noctuque inibi altissimo persolventes. Supplicant igitur tam
Nicolaus provincialis et Nicolaus Mort prefati quam universi
fratres in dictam domum introducti, quatenus, eos ab excom-
municationis aliisque sententiis, censuris et penis, si quas missas
et alia divina officia celebrando forsan propterea incurrerunt,
absolventes omnemque ab eis inhabilitatis et infamie maculam
sive notam per eos premissorum occasione contractam penitus
abolentes, concessionem predictam ac omnia in dicto instru-
mento contenta conhrmare . . . ., et nichilominus pro premis-
sorum potiori cautela eisdem fratribus, quod capellam per eos
reccptam huiusmodi tenere et inibi [domum] dicti ordinis cum
cimiterio, claustro, dormitorio, refectorio, ortis, ortalitiis, cam-
panis, campanili ac aliis necessariis officinis erigere et edificare
inibique perpetuo habitare et altissimo sua vota persolvere,
quodque prior et fratres, qui inibi pro tempore habitabunt, om-
nibus privilegiis . . ., quibus alie domus dicli ordinis gaudent,
gaudere libere possint, concedere dignemini. Concessum sine
prejudicio in presentia pape. P. Salernitanus. Et in forma gra-
tiosa ad perpetuam rei memoriam. Datum Rome 3. non. sept.
anno 12.
Suppl. 807 fol. 10 v.
sixtus iv. 261
Arusiensis. Nicolaus Cristanus provincialis provincie Danie et
Nicolaus Moid frater ordinis b. Marie de Monte Carmelo. Confir-
matio concessionis et donationis cuiusdam capelle pro fratrum or-
dinis huiusmodi perpetuis usu et habitatione. Ad perpetuam.
Uddrag i Indice 334 efter Reg. Lat. Sixti IV anno 11 lib. 12 (tabt) fol. 49.
2829. 5. Sept. 1482.
Odensekanniken Otto Jensen (Foged) faar Tilladelse til at residere, hvor
han vil.
Supplicat Otto Johannis canonicus Ottoniensis, quatenus
sibi, qui magister in artibus et de nobili genere ex utroque pa-
rente procreatus existit, quod in Romana curia vel aliquo bene-
ficiorum suorum residendo aut litterarum studio in loco, ubi
illud viget generale, insistendo fructus canonicatus et prebende
ecclesie Ottoniensis necnon omnium beneficiorum, que in dicta
Ottoniensi et in quibuslibet aliis ecclesiis sive locis .... obtinet
et imposterum obtinebit, quecunque fuerint, quottidianis distri-
butionibus dumtaxat exceptis, quoad vixerit, percipere valeat,
sibi indulgere dignemini. Concessum in presentia pape. P. Sa-
lernitanus. Datum Rome non. sept. anno 12.
Suppl. 807 fol. 108 v.
2830. 6. Sept. 1482.
Optegnelse om, at Faven udna?vner ^Erkedegnen i Aarhus Ejler Madsen
(Bolle) til Biskop sammesteds.
[1482] Die 6. [mensis] sept. idem sanctissimus dominus
noster ad relationem domini Melfitani providit ecclesie Arusiensi
de persona Eylerii Mathei archidiaconi Arusiensis vacanti per
obitum Johannis Iuerii.
Oblig. 83 fol. 81.
2831. 6. Sept. 1482.
Kardinal Hieronymus Bassus de Bovere, Biskop af Recanat1, bevidner
Ejler Madsen (Bolle)s Udnaevnelse til Biskop i Aarhus.
Reverendissime domine mi. Hodie sanctissimus dominus
noster Sixtus . . papa IV in suo secreto consistorio, ut moris est,
ad relationem meam ecclesie Arusiensi. per obitum Johannis
Iueri pastoris solatio destitute, de persona Eylerii Mathie archi-
diaconi Arusiensis, in presbiteratus ordine constituti, providit, ....
electionem de persona dicti Eylerii per capitulum dicte ecclesie
factam cassando et annullando. In quorum fidem presentem
cedulam fieri feci et soliti sigilli mei impressione munitam manu
262 sixtus iv.
propria subscripsi. Datum Rome in palatio apostolico die 6.
mensis sept. 1482 anno 12.
Ita est. Hieronymus cardinalis Racanetensis(I) manu propria.
Cod. Vat. 3478 fol. 81 v.
2832. 6. Sept. 1482.
Paven udmevner Ejler Madsen (Bolle) til Biskop i Aarhus og kasserer Ka-
pitlets tidligere uloviige Valg.
Eylero electo Arusiensi. Divina disponente clementia [etc.].
Dudum siquidem, Johanne episcopo Arusiensi regimini ecclesie
Arusiensis presidente, nos . . . provisionem eiusdem ecclesie dis-
positioni nostre duximus ea vice specialiter reservandam . . .
Postmodum vero, dicta ecclesia per obitum dicti Johannis epi-
scopi vacante, capitulum eiusdem ecclesie reservationis predicte
ignari, ut creditur, . . . . te in eorum et dicte ecclesie episcopum
concorditer elegerunt licet de facto, tuque reservationis predicte
similiter inscius electioni huiusmodi illius tibi presentato decreto
consensisti etiam de facto, et deinde, huiusmodi reservatione ad
tuam deducla notitiam, huiusmodi electionis negotium proponi
fecisti in consistorio coram nobis. Nos igitur, electionem ipsam
et quecunque inde secuta utpote contra reservationem predictam
de facto attemptata irrita, prout erant, et inania reputantes, ....
ad te archidiaconum dicte ecclesie .... direximus oculos nostre
mentis, [ac] dictorum capituli et eligentium concordi voluntati (!)
attenta meditatione pensata de persona tua . . . eidem ecclesie
providemus . . . Datum Rome 8. id. sept. anno 12.
Simili modo Capitulo ecclesie Arusiensis.
Clero civitatis et diocesis Arusiensis.
Populo —
Universis vasallis ecclesie
Johanni regi Dacie.
Archiepiscopo Lundensi.
M. XX. X. X. X. X. X. X. Bonattus pro A. de Petis.
Beg. Lat. 825 fol. 24 v.
2833. 7. Sept. 1482.
Paven giver den udvalgte Biskop Ejler Madsen (Bolle) i Aarhus Tilladelse
til at lade sig indvie af hvilken Biskop, lian vil.
Eylero electo Arusiensi. Cum nos pridem letc. som Nr. 861].
Datum Rome 7. id. sept. anno 12.
M. XXVIII. Bonattus pro A. de Petis.
Reg. Lat. «25 fol. 26.
sixtus iv. 263
2834. 7. (19.) Sept. 1482.
Den udvalgte Kong Hans og Odenseprovsten Hans Urne faar stadfsestet
de tidligere af forskellige iErkebiskopper i Lund Provstiet i Odense tilstaaede
Privilegier.
Dudum, postquam, coram Nicolao archiepiscopo Lundensi
inter Ericum episcopum Ottoniensem et quondam Jacohum Magni
prepositum ecclesie Oltoniensis de omnibus causis jurisdiclionem
prepositure dicte ecclesie concernentihus lite et materia questi-
onis indecisa pendente, idem Nicolaus archiepiscopus, cum qui-
busdam suffraganeis suis ac aliis pluribus ecclesiarum cathedra-
lium prelatis et canonicis ceterisque jurisperitis apud eum tunc
presentibus habita super hiis deliberatione matura et scrutinio
diligenti, tandem de eorundem consilio et assensu dictis partibus
in sua adhuc presentia constitutis et sententiam ferri petenlibus
taliter decreverat et sententialiter diffiniverat, ut prepositus Otto-
niensis, qui pro tempore foret, in omnibus causis et casibus
coram eo ventilatis seu ventilandis jurisdictionem ecclesiasticam
tam in clericos1) seculares quam etiam religiosos ecclesias par-
rochiales regentes ac etiam laicos per totam suam preposituram
sive illius districtum [consistentes]2), sicut ceteri prelati inferiores
ecclesiarum cathedralium in regno Dacie exercuerant et habere
dinoscebantur, in consimilibus causis et casibus, quibus ipsi
utebantur, libere valeret exercere, decretum et diffinitionem pre-
dicta Magnus etiam archiepiscopus Lundensis ipsius Nicolai suc-
cessor tamquam juri consona una cum omnibus circa premissa
factis et diffinitis confirmavit, et successive Johannes Lapmann
etiam archiepiscopus Lundensis, eorundem predecessorum su-
orum vestigiis inherens, ad prefati Jacobi prepositi instantiam
jurisdictionum, libertatum et privilegiorum [tenores]2) necnon
unionem de prebenda Pughescola3) nuncupata una cum tribus
ecclesiis, videlicet b. Marie virginis et s. Albani Ottoniensis ac
s. Laurentii Ottoniensis diocesis ad ipsam prebendam spectanti-
bus ac dicte prepositure per quondam Dacorum reges ac etiam
episcopos Ottonienses tunc [o: tam]2) ab antiquis temporibus, quo-
rum contrarium memoria hominum tunc non habebat, factam
etiam auctoritate sua metropolitica confirmavit, prout in litteris
patentibus dictorum archiepiscoporum suis sigillis respective
munitis . . . hec omnia plenius continentur. Supplicat igitur tam
Johannes electus in regem Dacie etc. quam Johannes Urne mo-
l) Gz. — Cod. clericos quam seculares *) add. Gz. 3) II: Preghescola
264 sixtus iv.
dernus prepositus dicte ecclesie Ottoniensis, quatenus . . . decre-
tum el diffinitionem necnon eorundem confirmationes huius-
modi cum omnibus in dictis instrumentis contentis .... confir-
mare in iorma gratiosa et ad perpetuam rei memoriam dignemini.
Concessum in presentia pape. P. Salernitanus. Datum Rome
7. id. sept. anno 12.
Suppl. 807 fol. 88 v og 152 v, her dog med Datoen 13. kal. oct. anno 12.
2835. 13. Sept. 1482.
Biskop Ejler Madsen (Bolle) i Aarhus lover at hetale Servispenge til det
pavelige Kammer og Kardinalkollegiet.
[1482] Die 13. mensis sept. Cherubinus causarum procurator
ut principalis et privata persona ac nomine et vice Eylerii electi
Arusiensis obtulit camere apostolice et sacro collegio cardinalium
pro communi servitio ecclesie Arusiensis ratione provisionis de
persona dicti Eylerii eidem ecclesie per bullas Sixti pape IIII
sub data Rome 8. id. sept. anno 12 auctoritate apostolica facte
fl. auri de camera 66 cum duobus tertiis fl., ad quos dicta ec-
clesia taxata reperitur, et quinque minuta servitia consueta.
Eorundem etc. Cardinales XIV.
Ohlig. 84 A fol. 94.
13. sept. 1482 Eilerius electus Arusiensis, provisus (!) 8. id. sept.
anno 12 obtulit fl. 662h.
Uddrag af Garampi efter S. C. 25 fol. 94 og Ohlig. C. A. fol. 29 (tabte).
2836. 14. Sept. 1482.
Praesten .Jens Kynde (Guido) faar Sognekirken i Tiset i Aarhus Stift.
Supplicat Johannes Kynde presbiter Arusiensis diocesis, qua-
tenus sibi de parrochiali ecclesia Tusnich in provincia Nichret
regni Dacie, ad quam quidem parrochialem ecclesiam, dum
alias per obitum Johannis N. vacaverat, quidam Christiernus
Nicolai assertus clericus se in eandem sine aliquo canonico ti-
lulo intruserat, prout intrusus est de presenti, eamque per bien-
liium citra tamen triennium una cum aliis beneiiciis curatis et
incompatibilibus sine dispensatione legititna illicite detinuit oc-
eupatam [cuius quidem ecclesie iruclus 4 mr.|, providere digne-
mini, non obstante perpetuo sine cura beneiicio in ecclesia. . . .*),
') Hul i Teksten.
sixtus iv. 265
quod obtinet [fructus 3 mr.]. Fiat. F. Datuni Home 18. kal.
oct. anno 12.
Suppl. 807 fol. 76 v.
Arusiensis. Johannes Guido. Parrochialis per obitum.
Uddrag i Indice 334 efter Keg. Lat. anno 11 lib. 17 (taht) fol. 294.
2837. 14. Sept. 1482.
Klerken Mogens Eriksen (Rosenkrantz) fra Aarhus Stift faar /Erkedegne-
emhedet i Aarhus, skont han forud har iErkedegneemhedet i Viborg, som han
er rede til at opgive.
Supplicat Magnus Erici clericus Arusiensis diocesis, studens
in jure canonico, de militari genere ex utroque parente pro-
creatus, quatenus sibi de archidiaconatu ecclesie Arusiensis, qui
in dicta ecclesia dignitas curata et electiva ac maior post pon-
tificalem existit et per munus consecrationis Eylero Mathie electo
seu proviso dicte ecclesie Arusiensis impendende vacare speratur
[fructus 4 mr.], providere dignemini, non obstante archidiaconatu
Vibergensi, quem obtinet [fructus 4 mr.], quem per assecutionem
dicti archidiaconatus Arusiensis dimittere est paratus [Resolution
og Dato sammen med de f&lgende Brevej.
Suppl. 807 fol. 79.
Arusiensis. Magnus Erici. Archidiaconatus per promotionem.
Uddrag i Indice 334 efter Reg. Lat. anno 11 lib. 17 (tabt) fol. 286.
2838. 14. Sept. 1482.
Niels Lykke faar Kanonikat og Praebende i Aarhus og iErkedegneembedet
i Viborg, skont han forud har Kanonikat og Praebende i Odense.
Item Nicolao Loche clerico Ottoniensis diocesis, de nobili
genere ex utroque parente procreato, nepoti dicti electi seu pro-
visi, de canonicatu et prebende dicte ecclesie Arusiensis, per
munus consecrationis dicto proviso impendende vacantibus, nec-
non de archidiaconatu ecclesie Vibergensis, qui in dicta ecclesia
dignitas curata et electiva, non tamen maior post pontificalem
existit, per assecutioiiem dicti archidiaconatus Arusiensis, ut spe-
ratur, vacante [quorum fructus 8 mr.] providere dignemini, non
obstantibus canonicatu et prebenda ecclesie Ottoniensis, quos
obtinet [fructus 4 mr.]. [Resolution og Datum sammen med det
folgende BrevJ.
Suppl. 807. fol. 79.
266 sixtus iv.
Arusiensis. Nicolaus Luche. Canonicatus per promotionem.
Vibergensis. Nicolaus Luche. Archidiaconatus juxta decretum.
Uddrag i Indice 334 efter Reg. Lat. an. 11 lib. 17 (tabt) fol. 289 og 292.
2839. 14. Sept. 1482.
Otto Jensen (Foged) faar Kanonikat og Praebende i Lund, skont han forud
har Kanonikater og Praebender i Odense og Roskilde.
Item Ottoni Johannis artium liberalium magistro, clerico
Ottoniensis diocesis, qui decretum electionis dicte creature vestre
ad s. v. detulit, de canonicatu et prebenda ecclesie Lundensis,
sic, ut prefertur, per munus consecrationis prefato proviso Aru-
siensi iinpendende, ut speratur, vacantibus [fructus 4 mr.], non
obstantibus canonicatibus et prebendis Ottoniensis [fructus 3 mr.]
et Roskildensis [fructus etiam 3 mr.] ecclesiarum. Fiat de et pro
omnibus. F. Datum Rome 18. kal. oct. anno 12.
Suppl. 807 fol. 79.
2840. 14. Sept. 1482.
Riskop Ejler Madsen (Bolle) i Aarhus betaler Servispenge til det pavelige
Kammer.
Universis etc. Guillermus etc. Quod Eylerus electus Aru-
siensis pro totali etc. communis servitii ecclesie Arusiensis, in
quo etc. ratione prefectionis etc. efficaciter obligatus, fl. auri de
camera 31 bol. 62 ipsi camere B. etc. recipiente . . ., et pro si-
mili solutione unius minuti servitii nobis etc. debiti fl. similes
2 sol. 19V2 necnon pro simili solutione trium minutorum servi-
tiorum familiaribus etc. debitorum, in quibus erat etc, fl. si-
miles 7 sol. 7 monete in Urbe currentis per manus Antonii de
Viterbio solvi fecit etc. De quibus etc. In quorum etc. Datum
Rome in camera apostolica die 14. mensis sept. anno 12.
fl.lgr.2.
Div. Sixti IV 1471—84 (Quietantie) fol. 123 (Archivio di Stato).
19. Sept. 1482.
Supplik af denne Dato se Nr. 2834 (7. Sept.).
2841. 19. Sept. 1482.
Otto Jensen (Foged) faar Provisionsbrevet paa Kanonikat og Praebende i
Lund (jfr. Nr. 2831)) udstedt med forskellige /Endringer.
Reformatio Ottonis Johannis.
Dudum s. v. statuit, quod nullus vigore gratiarum expecta-
tivarum vel aliarum quarumlibet, quas etiam molu proprio ema-
11:110 contingeret, super vacantibus vel vacaturis principalium
sixtus iv. 267
metropolitanarum et aliarum cathedralium ecclesiarum canoni-
catibus et prebendis illos assequi posset, si ipse, pro quo ema-
narent, in duabus aliis cathedralibus ecclesiis canonicus actu
prebendatus existeret tempore date litterarum aut assecutionis
huiusmodi, nisi id ei specialiter per s. v. per signaturam ad par-
tem illi similiter specialiter faciendam concederetur, vel ipsi[s],
pro quibus emanarent concessiones predicte etc, ipse littere quoad
effectum assecutionis huiusmodi dumtaxat nullius essent roboris
vel momenti. Dignetur igitur s. v. prefato Ottoni Johannis, quod
dictos canonicatum et prebendam ecclesie Lundensis, si asse-
qtiatur, recipere et una cum Ottoniensis et Roskildensis eccle-
siarum canonicatibus et prebendis predictis, quos obtinet^ reti-
nere libere possit, indulgere necnon litteras apostolicas pro
prefato Nicolao Luche super canonicatu et prebenda ecclesie
Arusiensis [fructus 4 mr.] et super archidiaconatu ecclesie Vi-
bergensis [fructus etiam 4 mr.] seorsim et ad partem expediri
mandare. Fiat. F. Datum Rome 13. kal. oct. anno 12.
Suppl. 807 fol. 163 v.
2842. 26. Sept. 1482.
Faven stadfaester de Cistercienserordenen af Honorius III og Martin V tid-
ligere tilstaaede Privilegier, saerlig angaaende Fritagelse for at betale Tiende.
Ad perpetuam rei memoriam. Dispositione divina gregi do-
minico quamvis immeriti presidentes, dum preclara abbatis
Cisterciensis eiusque coabbalum et priorum ac abbatissarum et
aliarum personarum Cisterciensis ordinis honestatem et merita
deo grata et hominibus accepta intra nostre mentis archana
recensemus et ad commendabiles fructus, quibus operosis eorum
ministeriis erga ipsum deum et homines huiusmodi indesinenter
exuberant, nostros diffundimus cogitatus, vota illa ad exaudi-
tionis gratiam favorabiliter admittimus, per que ipsorum statui
et indemnitatibus eorum consulitur, et, que in illorum profectum
emanasse comperimus, presidio muniminis apostolici libenter
solidamus, illa etiam pro potiori cautela de novo eis conce-
dendo. Sane pro parte abbatis, coabbatum, priorum, abbatis-
sarum et personarum predictorum nobis nuper exhibita petitio
continebat, quod olim Honorius papa III, ut nullus ab eis de
terris suis ante generale concilium acquisitis, etiam de illis, quas
aliis concesserant excolendas, et ad eos redierant, si eas manibus
propriis aut sumptibus colerent, decimas exigere aut extorquere
presumeret, inter alia inhibuit, et deinde Martinus papa V archi-
268 sixtus iv.
episcopis et abbatibus, prioribus, decanis, archidiaconis, prepo-
sitis et aliis ecclesiarum prelatis, ad quos sue super hoc confecte
littere pervenirent, expresse mandavit, ut abbatem Cisterciensem
ac omnes abbates, priores, abbatissas ac omnia monasteria pre-
sentia et futura ubicunque pro tempore consistentia1) necnon
singulares personas dicti ordinis a prestatione decimarum tam de
possessionibus habitis ante et post concilium antedictum quam
de cetero habendis et etiam2) de novalibus sive ante sive post
huiusmodi concilium acquisitis et acquirendis, que propriis
sumptibus excolebant seu excolent3), quam[vis]4) alias quo-
modocunque excolerentur, et etiam de illis possessionibus, de
quibus aliquis hactenus percepisset, necnon de ortis, virgultis et
piscationibus suis ac de suorum animalium nutrimentis singuli
ipsorum omnino servarent immunes, contradictores per censuram
ecclesiasticam appellatione postposita compescendo, invocato ad
hoc, si opus foret, auxilio bracchii secularis Cum autem,
sicut eadem petitio subjungebat, littere ipse incipiant vetustate
consumi, et propterea de illis ac contentis in eisdem successu
temporis ab aliquibus hesitari posset, pro parte abbatis Cister-
ciensis, coabbatum, priorum, abbatissarum et personarum pre-
dictorum nobis fuit supplicatum, ut litteras predictas pro illarum
subsistentia iirmiori confirmare .... dignaremur. Nos, tranquilli-
tatem et utilitatem ipsius ordinis ac singularum personarum
eiusdem supremis desiderantes affectibus, litteras tam Honorii
quam Martini huiusmodi . . . ratas et gratas habentes illas . . .
presentium tenore confirmamus ac juxta omnimodas earum con-
tinentias et formas in sui roboris firmitate perpetuo subsistere
decernimus , et nichilominus pro potiori cautela abbatem
Cisterciensem ac omnes abbates, priores, abbatissas necnon om-
nia monasteria presentia et futura ubilibet consistentia singu-
laresque personas dicti ordinis a prestatione decimarum tam de
possessionibus habitis ante et post concilium predictum quam
de cetero habendis, etiam de nonalibus sive ante sive post con-
cilium huiusmodi acquisitis et acquirendis, que propriis sump-
libus excolunt et excolent, quam[vis]4) alias quomodocunque ex-
colantur, el etiam de illis possessionibus, de quibus aliquis
hactenus percepit, necnon de ortis, virgultis, piscationibus suis
el de nutrimentis suorum animalium de speciali gratia penitus
') (>/.. Cod. presentia- consistentia efter dicti ordinis
»d. ei de tani :|) Gz. — Cod. excolerent *) add. Gz.
sixtus iv. 269
eximimus et exempla fore perpetuo decernimus per presentes . . .
Verum, quia difficile forel presentes originales litteras ad sin-
gula, in quibus de eis fides forsan facienda forel, loca deferre,
volumus ipsarum transsumptis alicuius episcopalis aut superioris
ecclesiastice curie seu prelati vel persone in dignitate ecclesia-
stica constitute aut metropolitane vel cathedralis ecclesie cano-
nici sigillo et manu ac sul)scriptione alicuius notarii publici
munitis tamquam presentibus litteris, si exhiberentur, in judicio
et extra plenariam fidem ubilibet adhiberi, perinde ac si eedem
presentes littere exhibite forent vel ostense. Dalum Rome 6. kal
oct. anno 12.
Afskrift »ex transsumpto impresso« i Sorobogen (Arnemagn. 290 Fol). fol. ."il
2843. 29. Sept. 1482.
Klerken Didrik Tetens fra Slesvig Stift faar ny Provision pafa Sognekirken
i Garding.
Dudum parrochiali ecclesia in Gardinghen Slesvicensis dio-
cesis, que de jure patronatus ducis Slesvicensis pro tempore
existentis existit, per liberam resignationem Johannis Stenuelt
coram notario et testibus factam vacante, extitit de eadem auc-
toritate apostolica ad presentationem Cristierni Dacie et Svecie
et Norvegie regis et ducis Slesvicensis Theodorico Thetens cle-
rico Slesvicensis diocesis, tunc in decimo octavo sue etatis anno
constituto, cum quo, ut non obstante defectu etatis huiusinodi
dictam parrochialem ecclesiam oblinere posset, dicta auctoritate
apostolica dispensatuin extitit, provisum possessione subsecuta.
Verum quod idem orator de viribus institutionis, presentationis
sive provisionis predictarum dubitet credatque dictam parrochi-
alem ecclesiam adhuc vacare, idcirco supplicat, quatenus digne-
mini sibi de parrochiali predicta .... [fructus 4 mr.], sive ut
premittitur sive ex eo, quod ipse orator in tempore a jure sta-
tuto ad sacros et presbiteratus ordines promotus minime extitit,
vacet, providere. Concessum in presentia pape. A. Aleriensis.
Datum Rome 3. kal. oct. anno 12.
Suppl. 808 fol. 250 v.
2844. 30. Sept. 1482.
Paven befaler Biskoppen i Odense og Provsterne i Roskilde og Odense at
optage Vidnesbyrd fra Kong Hans, Dronning Dorothea og Biskopperne i Ribe.
Viborg og Odense (!) om Stridighederne indenfor Franciskanerordenens danske
Provins; derefter skal de paany anerkende Observansens Uafhaengighed af Pro-
vinsialministeren og kassere Brevet af 27. Juli 1481 (Nr. 2798) og lade Brevet
af 13. Febr. 1480 (Nr. 2766) gselde samt anerkende Laurens Brandsen som Vikar.
270 SIXTUS IV.
Episcopo Ottoniensi et Roskildensis et Ottoniensis eccle-
siarum prepositis. Dum vota petentium pro mentis affectu be-
nigno favore complectimur1), contingit plerumque ea per nos
eoncedi, que per diligentiorem veritatis indaginem moderatione
indigere noscuntur. Dum, postquam pro parte guardianorum
et fratrum Ottoniensis et Swyembergensis et Nistadensis2) Otto-
niensis diocesis domorum ordinis fratrum Minorum provin-
cie Dacie nobis fuerat expositum, quod ipsi, cupientes, ut in
dicta provincia regularis vigeret observantia, nonnullas litteras
a Jannecto, nunc episcopo Tarvisino, tunc vero generali mini-
stro dicti ordinis, super reformatione eorum ad regularem obser-
vantiam obtinuerant, ipsique sese sub dicta observantia refor-
maverant, diverse molestie et perturbationes eis per fratres sub
conventualitate degentes et eorum superiores inferebantur, nos-
que tunc certas litteras, per quas eisdem fratribus, ad obser-
vantiam se velle transire [et] se illam inter eos introducere velle
asserentibus, concedebatur, quod unum vicarium provincie Dacie
ad instar aliorum fratrum de observantia in partibus ultramon-
tanis eligere, ipseque vicarius per eos taliter electus per provin-
cialem ordinis et provincie predictorum confirmari deberet, et,
si illum confirmari [o: -e] differret, pro confirmato haberetur, cum
certis aliis privilegiis concesseramus, pro parte tunc ministri
provincialis et aliorum fratrum dicte provincie nobis exposito,
quod fratres, de observantia nuncupati, huiusmodi potentia laicali
suffulti nonnullas domos fratrum conventualitatis huiusmodi
violenter occupaverant fratresque nativos dictarum domorum
verberaverant, vexaverant et perturbaverant et demum a domibus
eorum expulerant et multa alia gravamina injuriasque, molesta-
liones et jacturas eis intulerant et continue inferebant, nos tunc,
premissis obviare volentes, etiam per nos accepto, quod, post-
quam Stephanus Laurentii ordinis fratrum Minorum professor
et in regnis Dacie, Svecie et Norvegie minister provincialis dicti
ordinis apud prefatum(!) regem de diversis injuriis et contumeliis,
que sibi per Laurentium Branderi et nonnullos alios fratres, de
observantia se nuncupantes, inferebantur, lamentabili querimonia
exposuerat, prefatus rex, tamquam pacis et tranquillitatis amator
ac justitie fautor ordinavit, quod dictus Laurentius et alii guar-
diani domorum et fratrum reformatorum huiusmodi eidem Ste-
phano Laurentii provinciali parerent et intenderent, ac declaravit,
') (>/. Co<L complectitur -) (iz. — Cod. Nistadensis locorum Ottonicnsis
sixtus iv. 271
quod numquam intentionis sue fuerat, quod per litteras suas
nobis directas Laurentius et alii guardiani domorum reforma-
tarum predictarum a superioritale et obedientia dicti provincialis
essent exempti, sed illi in omnibus obedientiam prestarent, prout
ex tenore aliarum litterarum dicti regis eidem Laurentio direc-
tarum constabat manifeste, ipsique Laurentius et alii reformati
predicti coram prefato rege promiserant atque promissa1) adim-
plere et observarc contempserant, nos tunc litteras predictas
sectionern prefati ordinis in dicta provincia Dacie inducentes ac
omnia in eis contenta cum executoribus et defensoribus in eis
deputatis et inde secuta quecunque per alias noslras litteras
motu proprio revocavimus et annullavimus ac viribus lotaliter
evacuavimus nulliusque decrevimus esse roboris vel momenti
ac nonnulla alia fecimus, prout in illis plenius continetur. Cum
autem occasione litterarum huiusmodi in partibus illis diverse
contempliones et controversie inter fratres ipsos fuerint exorte,
nos, cupientes scandalis et dissensionibus inter quoscunque
fideles et presertim eiusdem professionis religiosos, quantum
cum deo possumus, obviare, discretioni vestre mandamus, qua-
tenus, si, vocatis partibus predictis, et postquam per attestationem
Johannis regis et Dorothee regine Dacie ac Ripensis, Ottoniensis,
Vibergensis episcoporum et militum et consiliariorum dicti regni,
nobis super hoc supplicantium, quod de Christierni olim regis
Dacie fuerit ac eorum mente sit, quod prime littere eisdem fra-
tribus observantie concesse locum habeant, vobis constiterit . . .,
et ipsi Johannes rex ac Dorothea regina ac episcopi et consili-
arii predicti hoc sese velle asserant, primo dictas litteras in suo
robore permanere et effectum sortiri debere auctoritate nostra
decernatis ipsumque fratrem Laurentium Branderi, vicarium ca-
nonice electum, confirmatum vel non confirmatum ad officium
vicariatus huiusmodi et ad alia dicti ordinis officia juxta ipsius
consuetudines et statuta exercendum reponatis et confirmetis,
non obstantibus secundis litteris huiusmodi, quas in eventum
antedictum effectum sortiri minime debere predicta auctoritate
similiter declaretis Datum Rome pridie kal. oct. anno 12.
x
x
X
Reg. Vat. 622 fol. 178 v.
x) Gz. — Cod. premissa
272 sixtus iv
2845. 23. Okt. 1482.
Paven tillader Provinsialvikaren for Franciskanerobservanterne i Provinsen
Dacia at anlsegge tre nye Klostre.
Yicario provinciali ordinis fratrum Minorum, de observantia
nuneupatorum, provincie Dacie secundum morem dicti ordinis.
Pia deo et ecclesiis desideria, per que sacre religiouis propagatio
cum divini cultus et devotionis fidelium augumento(!) procuratur,
ad exauditionis gratiam libenter admittimus, et, ut illa optatum
sortiautur effectum, favorem apostolicum liberaliter impartimur.
Sane pro parte tua nobis nuper exhibita petitio contiuebat, quod
in provincia Dacie numerus fratrum ordinis Minorum, de obser-
vantia nuncupatorum, et devotio fidelium erga illos divinusque
cultus, benedicente altissimo ac bonis operibus et exemplari
vita eorundem fratrum mediantibus, magis ac magis in dies
augetur. Quare pro parte tua nobis fuit supplicatum, ut tibi in
prefata provincia tria loca ad hoc congruentia et honesta, etiam
si in totum vel in parte a quibusvis constructa fuerint, si tibi
a iidelibus legitime donentur, pro usu et habilatione perpetuis
eorundem fratrum sub regulari observantia viventium recipiendi
ac in singulis locis predictis singulas domos dicti ordinis cum
ecclesia, campanili humili, campana, claustro, dormitorio, cimi-
terio, refectorio, ortis, ortalitiis et aliis necessariis officinis eri-
gendi et construendi ipsasque domos tunc vel alias erectas et
constructas perpetuo retinendi et inhabitandi ac juxta ritus et
consuetudines ac regularia instituta sub obedientia vicarii gene-
ralis eiusdem ordinis pro tempore existentis1) et observatione par-
tium ultramontanarum regendi licentiam concedere digna-
remur. Nos igitur, qui religionis propagationem et ecclesiarum
ac devotionis huiusmodi incrementum nostris potissime tem-
poribus summopere desideramus, tibi in prefata provincia tria
loca ad hoc congruentia et honesta huiusmodi, etiam si in totum
vel in parte a quibusvis constructa forent, ut prefertur, si tibi
per eosdem lideles legitime donentur, pro usu et habitatione
predictis recipiendi et in singulis locis eisdem singulas non
tamen ultra tres domos huiusmodi cum ecclesia, campanili hu-
mili, campana, claustro, dormitorio, cimiterio. refectorio, ortis,
ortalitiis et aliis ofhcinis predictis absque tamen alicuius pre-
judicio erigendi [et] construendi illasque sic vel alias erectas et
constructas perpetuo retinendi et inhabitandi ac juxta ritus et
') (iz. Cod. ordinis et observatione partium ultramontanarum pro tcm-
pore existentis regendi
SIXTUS IV 21\\
consuetudines ac regularia instituta predicti [sub obedientia] vi-
carii generalis ordinis, observantie ac partium buiusmodi pro
tempore existentis regendi, cuiusvis alterius licentia super hoc
minime alias requisita, tenore presentium licentiam concedimus,
non obstantibus Bonifacii pape VIII prohibentis, ne cuiusvis
ordinis mendicantium fratres loca ad habilandum de novo reci-
pere seu jam recepla mutare presumant sine dicte sedis licentia
speciali et aliis apostolicis constitutionibus . . . ., jure ta-
men parrochialium ecclesiarum et quarumlibet aliarum in om-
nibus semper salvo. Et insuper, si domus huiusmodi per te
vigore presentium conslrui et erigi contigerit, ut prefertur, sin-
gulis domibus predictis ac guardianis et fratribus illas pro tem-
pore inhabitantibus, sub regulari observantia huiusmodi viventi-
bus, ut omnibus privilegiis . . . . et indultis, quibus alie domus
et fratres ordinis et observantie huiusmodi in genere gaudent,
gaudere libere valeant, tenore presentium indulgemus. Datum
Rome 10. kal. nov. anno 12.
V
X
X
X
X
Reg. Vat. 623 fol. 161.
2846. 13. Nov. 1482.
Paven bekraefter forskellige Lunde-iErkebiskoppers Afgorclse om den Juris-
diktion, der tilkommer Provsten i Odensc, og befaler ^rkebiskoppen i Lund samt
Biskoppen og Provsten i Roskilde at vaage over Brevets Udforelse (jfr. Nr. 2834).
Ad perpetuam rei memoriam. Quietem et tranquillitatem
inter Christi fideles quoslibet vigere intensis desideriis affectan-
tes, hiis, que propterea provide facta et determinata fuisse com-
perimus, libenter, cum a nobis petitur, apostolice auctoritatis
adjicimus firmitatem. Sane pro parte Johannis Urne prepositi
Ottoniensis nobis nuper exhibita petitio continebat, quod dudum,
postquam, coram bone memorie Nicolao archiepiscopo Lundensi
inter recolende memorie Henricum episcopum Ottoniensem et
quondam Jacobum Magni prepositum ecclesie Ottoniensis de
omnibus causis jurisdictionem prepositure dicte ecclesie concer-
nentibus lite et materia questionis indecisa pendente, idem Ni-
colaus archiepiscopus, cum quibusdam suffraganeis suis ac aliis
pluribus ecclesiarum cathedralium prelatis et canonicis ceterisque
juris peritis apud eum tunc presentibus habita super hiis de-
Acta pontificum Danica IV. lo
274 sixtus iv.
liberatione matura et serutinio diligenti tandem de eorundem
assensu, dictis partibus in sua adhuc presentia constitutis et
senlentiam ferri petentibus, taliter decreverat et sententialiter
diffiniverat, videlicet quod prepositus Ottoniensis, qui pro tem-
pore foret, in omnibus causis et casibus coram eo ventillatis
seu ventillandis jurisdictionem ecclesiasticam tam in clericos
seculares quam etiam religiosos ecclesias parrochiales regentes
ac etiam laicos infra terminos sue prepositure consistentes, sicut
ceteri prelati inferiores ecelesiarum cathedralium in regno Dacie
exercuerant et habere dinoscebantur. in consimilibus causis et
casibus, quibus ipsi utebantur, libere valeret exercere, bone
memorie Magnus etiam archiepiscopus Lundensis . . . decretum
et diffinitionem predicta tamquam juri consona una cum om-
nibus circa premissa factis et diffinitis ratificavit et conlirmavit,
et successive pie memorie Johannes Laxman etiam archiepisco-
pus Lundensis . . . . ad prefati Jacobi prepositi instantiam juris-
dictionum, libertatum et privilegiorum [tenores] huiusmodi ra-
tificavit [et] confirmavit, prout in litteris patentibus dictorum
archiepiscoporum suis sigillis respective munitis hec omnia ple-
nius contineri dicuntur. Quare pro parte tam Joannis regis
Dacie quam Joannis Urne prefati nobis fuit supplicatum, ut
decreto et diffinitioni necnon eorundem confirmationibus [ac]
ratificationibus per ipsas partes comprobatis pro eorum sub-
sistentia firmiori robur apostolice confirmationis adjicere digna-
remur. Nos igitur decretum et diffinitionem Nicolai archi-
episcopi per ipsas partes comprobata necnon eorundem confir-
mationes [ac] ratificationes huiusmodi ac omnia in dictis litteris
contenta eadem concernentia, quatenus in eorum pacifica pos-
sessione dicte prepositure prepositi fuerint et ipse Johannes
Urne ad presens exislat, tenore presentium confirmamus
Datum Rome id. nov. anno 12.
Simili modo archiepiscopo Lundensi et episcopo Rokildensi
ac preposilo ecclesie Roskildensis. Hodie emanarunt a nobis
littere tenoris subsequentis. Ad perpetuam rei memoriam. Quie-
tem [etc.] ut supra. Quocirca discretioni vestre mandamus, qua-
tenus, presentes litteras, ubi ac quando et quoliens expediens
fuerit ac pro parte prefati Johannis Urne et pro tempore ex-
istentis prepositi prefate ecclesie Ottoniensis fueritis requisiti,
solemniter publicantes ac eidem Johanni Urne et pro tempore
existenti preposito ecclesie Oltoniensis huiusmodi super premissis
omnibus efficacis defensionis auxilio assistentes, faciatis auctori-
sixtus iv. 275
tate noslra ipsum Johannem Urne el pro tempore exislentem
prepositum dictarum confirmationis ac litlerarum nostrarum
huiusmodi pacifica possessione gaudere, non permittentes1) eos
contra earundem et presentium tenorem per quoscunque inde-
hite molestari, iuquietari seu etiam quomodolibet perturhari,
contradictores [etc.j. Datum ut supra.
X x
x
x
x
Reg. Vat. 625 fol. 254 v.
2847. 10. Dec. 1482.
Klerken Gregers Smed fra Odense Stift faar Sognekirken i Vilstrup, skont
han forud har Kanonikat og Prrebende i Haderslev.
Supplicat Gregorius Smyde clericus Ottoniensis diocesis,
quatenus sibi de parrochiali ecclesia Wilstorp Slesvicensis dio-
cesis, per ohitum Nicolai Steccken vacante [fructus 4 mr.], pro-
videre dignemini, non obstante, quod dictus orator canonicatum
et prebendam ecclesie collegiate Hadersleuensis Slesvicensis dio-
cesis [fructus 4 mr.] obtinet. Concessum in presentia pape.
A. Aleriensis. Datum Rome 4. id. dec. anno 12.
Snppl. 810 fol. 162.
Slesvicensis. Gregorius Smyd. Parrochialis per obitum.
Uddrag i Indiee 334 efter tabt Brev i Reg. Lat. Sixti IV an. 11 1. 16 fol. 4.
2848. 10. Dec. 1482.
Klerken Gregers Smed fra Odense Stift faar Kantoriet i Haderslev, skont
han forud har Kanonikat og Pnebende sammesteds.
Supplicat Gregorius Smyt clericus Ottoniensis diocesis, qua-
tenus sibi de cantoria ecclesie collegiate Hadersleuensis Slesvi-
censis diocesis, que in eadem ecclesia principalis dignitas existit,
et cui cura imminet animarum, et ad quam quis per electionem
consuevit eligi, per obitum Nicolai Stecken vacante [fructus 4 mr.]
providere dignemini, non obstante quod predictus Gregorius ca-
nonicatum et prebendam [fructus 4 mr.] in eadem ecclesia ob-
tinet. Concessum in presentia pape. A. Aleriensis. Datum Rome
4. id. dec. anno 12.
Suppl. 810 fol. 163.
*) Gz. — Cod. permittatis
18*
I
276 sixtis iv.
2849. 10. Dec. 1482.
Klerken Jens Pedersen (Hostorp) fra Slesvig Stift faar ny Provision paa
et evigt Vikariat i Nonneklostret udenfor Slesvig.
Alias perpetua vicaria ad altare b. Marie virginis situm in
monasterio monialium prope et extra muros civitatis Slesvicensis
per obitum Heynomanni Scheper vacante, Johannes Petri cle-
ricus Slesvicensis diocesis auctoritate ordinaria obtinuit [illami
sibi conferri et de illa etiam provideri, possessione subsecuta.
Cum autem dubitet collationem et provisionem predictas viribus
non subsistere ipsamque vicariam adhuc vacare, supplicat igitur,
quatenus sibi de dicta vicaria [fructus 4 mr.] de novo providere
dignemini. Concessum in presentia pape. A. Aleriensis. Datum
Rome 4. id. dec. anno 12.
Suppl. 810 fol. 192 v.
2850. 17. Dec. 1482.
Klerken Johan Cosze fra Slesvig Stift faar ny Provision paa Kanonikat
og Prrebende i Slesvig og et evigt Vikariat i Nonneklostret sammesteds.
Alias canonicatu et prebenda Slesvicensibus tunc per libe-
ram resignationem Erici Hacken in manibus ordinarii rite et
legitime factam ac simpliei sine cura perpetua vicaria in mona-
sterio s. Johannis sanctimonialium ad altare ss. Andree et Nico-
lai eiusdem diocesis per mortem Gerardi de Santbeke vacantibus,
Johannes Cosze clericus dicte Slesvicensis diocesis de illis auc-
toritate ordinaria sibi obtinuit provideri ac vigore provisionis
huiusmodi illorum possessionem assecutus extitit. prout possidet
de presenti, verum dubitat provisionem sibi et assecutionem
per eum factas viribus non subsistere: quapropter supplicat,
quatenus sibi de dictis canonicatu et prebenda Slesvicensibus
et simplici beneiicio [fructus simul 4 mr.j de novo providere
dignemini. Concessum in presentia pape. A. Aleriensis. Datum
Rome 16. kal. jan. anno 12.
Snppl. 820 fol. 200 v.
2851. 10. Jan. 1483.
Paven meddeler hlandt andre Kongen af Danmark, at han har sluttet
Fred med de italienske Stater, for at alle Kristne i Feellesskab kan gaa imod
Tyrkerne. I den almindelige Fred fattes kun, at Dogen i Venedig Johannes
Moeenigo skal tiltra?de den og fueve Belejringen af Ferrara. Paven opfordrer
(lerfor Kongen til at stotte ham ved Gesandtskah eller Brev til Venedig.
Imperatori. Ut nihil omitleretur (Dipl. Norv. XVII, 604— 05).
Datum Rome die 10. jan. anno 12. Simile regi Dacie.
Arm. .'{<) vol. 15 fol. 301.
sixtus iv. 277
2852. 14. Jan. 1483.
Viborgprovsten Hartvig .luel faar Dispensation til ined Frovstiet og dets
Anneks Asmild at forene et andet Beneficium.
Cum prepositura ecclesie cathedralis s. Marie virginis Vi-
bergensis adeo exilis et diminuta sit in suis redditibus, quod ex
illis prepositus dicte ecclesie vix sustentare se potest, suppli-
catur igitur pro parte Hartuuici Wel [o: Juel] dicte ecclesie pre-
positi, de nobili genere ex utroque parente procreati, quatenus
secum, ut una cum dicta prepositura, cui annexa est parrochi-
alis ecclesia de Ostenild cum suis annexis, cuius quidem pre-
positure una cum dicta ecclesia et annexis fructus 4 mr. non
excedunt, et que in dicta ecclesia cathedrali post pontificalem
maior existit, quam obtinet, quodcunque aliud seu absque illa
quecunque duo alia beneficia curata et se invicem incompati-
bilia (!) , si sibi alias canonice conferantur . ., recipere et
insimul, quoad vixerit, retinere illaque et quevis alia per ipsum
imposterum canonice assequenda beneficia incompatibilia ....
dimittere et loca dimissorum alia beneficia duo dumtaxat invi-
cem incompatibilia similiter recipere et insimul, quoad vixerit,
retinere libere valeat, dispensare dignemini. Concessum in pre-
sentia pape. A. Aleriensis. Datum Rome 19. kal. febr. anno 12.
Suppl. 811 fol. 98 v.
2853. 18. Jan. 1483.
Klerken Jens Pedersen Hostorp fra Slesvig Stift faar Uispensation til at
forene Besiddelsen af to uensartede Embeder.
Supplicat Johannes Petri de Hostorpp clericus Slesvicensis
diocesis, quatenus [secum], ut duo beneficia dissimilia, etiam si . . .
simul sub uno et eodem tecto fuerint, si sibi alias canonice con-
ferantur . . ., recipere et, quoad vixerit, etiam cum potestate per-
mutandi, quoties sibi placuerit, retinere libere valeat, dispensare
dignemini. Concessum in presentia pape. A. Aleriensis. Datum
Rome 15. kal. febr. anno 12.
Suppl. 811 fol. 283 v.
2854. 22. Jan. 1483.
Paven overdrager Jens Pedersen Hostorp Kanonikat og Praebende i Slesvig
og Sognekirken i Grumtofte, som Pavens familiaris Henricus Strow (Snaw) har
afstaaet.
Johanni Petri de Hostorppe canonico Slesvicensi. Aposto-
lice sedis circumspecta benignitas [etc.]. Cum itaque hodie tu
A
278 sixtus iv.
quandain perpetuam vicariam ad altare b. Marie virginis situin
in ecclesia monasterii monialium in insula Hollem prope et
extra muros Slesvicenses, clericis secularibus assignari solitam,
et Herricus(!) Strow familiaris continuus commensalis noster ca-
nonicatum et prebendam ecclesie Slesvicensis cum suo corpore
in Grinitoflt Slesvicensis diocesis consistente per eos(l)1), de illis,
quos tunc obtinebatis, desiderantes illos invicem permutare, in
manibus nostris ex causa permutationis huiusmodi sponte re-
signaveritis, nosque resignationes ipsas duxerimus admittendas,
nos canonicatum et prebendam predictos [quorum et dicti
corporis fructus 4 mr.], per resignationem Henrici huiusmodi
vacantes .... cum . . corpore huiusmodi tibi conferimus et de
illis etiam providemus . . . Datum Rome 11. kal. febr. anno 12.
Simili modo episcopo Aleriensi et Lubicensis ac s. Ludgerii
Monasteriensis ecclesiarum decanis.
N. XII. X. id. febr. anno 12. Garilliaci.
Reg. Lat. 831 fol. 125.
2855. 22. Jan. 1483.
Klerken Henricus Snaw(?) fra Verden Stift faar et evigt Vikariat ved Nonne-
klostret i Slesvig, som han havde tilbyttet sig, mod til Jens Pedersen Hostorp
at afstaa Kanonikat og Praebende i Slesvig samt Sognekirken i Grumtofte.
Cum Henricus Snaw clericus Verdensis diocesis et v. s. fa-
miliaris et continuus commensalis canonicatum et prebendain
in ecclesia Slesvicensi, per obitum Theodcrici Clinckrade apud
sedem apostolicam defuncti vacantia, cum corpore optata in
GerumtolTt dicte Slesvicensis diocesis, ac Johannes Petri de Hus-
torpp clericus Slesvicensis diocesis perpeluam sine cura vicariam
ad altare b. Marie in monasterio monialium prope et extra civj-
tatem Slesvicensem in insula Hollem, que~) obtinent et ad que
eis jus competit, desiderant invicem permutare et illa in ma-
nibus e. s. v. ex causa permutationis huiusmodi et non alias
sponte resignant, supplicant igitur . . . ., quatenus resignationes
huiusmodi admittentes [o: -ere] ipsisque admissis Henrico de per-
petua vicaria predicta [fructus 4 mr.] ac Johanni de canonicatu
ei prebenda ac corpore in Gerumtofft leliani fructus 4 mr.J pro-
videre dignemini. Concessum in presentia pape. A. Aleriensis.
Datuin Rome 11. kal. febr. anno 12.
Suppl. 811 fol. 24<) v.
') Cod. eos ") Cod. qinis
sixtus iv. 279
2856. 12. Febr. 1483.
Paven meddeler blandt andre Kongen af Danmark, at han har tiltraadt
den italienske Liga, som skal arbejde for Fred paa Halvoen og er rettet mod
Venedig, der belejrer Ferrara.
Duci Saxoniae. Scripsimus superioribus diebus (Raynaldus,
Annales eccles. (Lucce 1754) XI, 36 — 31 ; Reg. i7£Q). Datuin Home
die 12. febr. anno 12. — Simile regi Dacie.
Arm. 39 vol. 15 pag. 362.
2857. 7. April 1483.
Klerken Alardus Span fra Liibeck faar Kanonikat og Prsebende i Slesvig.
Supplicat Alardus Span clericus Lubicensis, quatenus sibi
de certis canonicatu et prebenda ecclesie Slesvicensis, per obi-
tum Theoderici Clinckradt dudum in Romana curia defuncti
vacantibus [fructus 4 mr.], providere dignemini. Concessum in
presentia pape. A. Aleriensis. Datum Rome 7. id. aprilis anno 12.
Suppl. 814 fol. 283 v.
2858. 28. Maj 1483.
Den svenske Gejstlighed besva?rer sig til Paven over. at ./Erkebiskop Jens
(Brostrup) i Lund ved et Fredsmode i Upsala Kirkeprovins har ladet baere
Korset foran sig og derved gjort Fordring paa Primatet over den svenske Kirke,
endskent ^Erkebiskopperne i Upsala laenge har hort direkte under Pavestolen.
Post humillimam recommendationem devota pedum oscula
beatorum. Etsi omnium ecclesiarum privilegia (Hist. handl. VIII,
44 — 46). Ex opido Stokholmensi Upsalensis diocesis sub anno
1483 die vero maji 28. nostro sub secreto.
Samtidig Afskrift paa Perg. i Riksarkivet i Stockholm.
2859. 31. Maj 1483.
Paven reserverer Provstiet r Viborg for Klerken Markvard Pojske fra Hos-
kilde Stift.
Marquardo Poyske1) clerico Roskildensis diocesis. Nobilitas
generis, vite ac morum honestas [etc.]. Cum itaque prepositura
ecclesie Vibergensis, quam Hartuicus2) electus Ripensis tempore
provisionis per nos facte de persona sua ad ecclesiam Ripensem
tunc pastore carentem obtinebat, prout obtinet, per promotionem
huiusmodi et munus consecrationis ipsi electo impendendum
vacare speretur, nos tibi, qui de nobili genere ex utroque pa-
rente procreatus existis, specialem gratiam facere volentes, pre-
J) II tilfojer: Supplicat M. P. in Romana curia presens
') II: Hartuitius Juwel
280 sixtus iv.
posituram predictam, que in ipsa ecclesia Vibergensi dignitas
maior post pontificalem existit, et ad quam consuevit quis per
electionem assumi, cuique cura imminet animarum [fructus
4 mr.], cum illam quovis modo preterquam per ipsius electi
obitum vacare contigerit, conferendam tibi donationi apostolice
reservamus. Datum Rome pridie kal. junii anno 12.
Simili modo episcopo Glandacensi et archidiacono Roskil-
densis ac decano HalTnensis Roskildensis diocesis ecclesiarum.
N. XVI. XIIII. 13. kal. julii anno 12. Garilliati.
Rcg. Lat. 827 fol. 123; ogsaa (II) Supplik (Concessum in presentia pape.
A. Aleriensis) i Suppl. 817 fol. 155.
2860. 2. Juni 1483.
Praesten Eggert Haynck fra Slesvig Stift faar Kanonikat og Praebende
i Ribe.
Motu proprio Egghardo Haynck presbitero Slesvicensis dio-
cesis nullum habenti beneficium de canonicatu et prebenda ec-
clesie Ripensis, quos Hartwicus Jwl electus Ripensis tempore
promotionis sue ad ecclesiam Ripensem obtinuit, prout obtinet,
[fructus 4 mr.], cum per promotionem huiusmodi et munus con-
secrationis eidem electo [impendendum] aut alias quovis modo
preterquam per ipsius electi obitum vacabunt, .... providemus.
Concessum in presentia pape. A. Aleriensis. Datum Rome 4. non.
junii anno 12.
Suppl. 817 fol. 126 v.
Ripensis. Eggardus Haijnck. Canonicatus per promotionem.
Uddrag i Indice 335 efter Reg. Lat. Sixti IV anno 12 lib. 7 (tabt) fol. 4.
2861. 3. Juni 1483.
Jens Pedersen Hostorp faar Kanonikat og Praebende i Ribe og Provstiet
i .lellingsyssel.
Pridem canonicatu et prebenda ecclesie Ripensis ac prepo-
situra rurali Juellingfusel (!) dicte Ripensis diocesis per obitum
Petri Wesen vacantibus, Johannes Petri de Hostorpp clericus
Slesvicensis diocesis, sacri palatii apostolici causarum notarius,
illos vigore gratie expectative per s. v. sibi concesse acceptavit
el de illis sibi provideri oblinuit. Cum autem dubilet accepta-
tionem el provisionem predictas viribus non subsistere, suppli-
cat, quatenus sibi de diclis canonicatu et prebenda ecclesir
Ripensis ac prepositura rurali Juellingsigel (!) dicte Ripensis dio-
SIXTI s iv. 281
cesis [fructus iusimul 4 mr.j providere dignemini. Concessum
in preseutia pape. A. Alerieusis. Et cuiu derogatione regule de
optando. Datum Rouie 3. uou. junii auno 12.,
Suppl. 817 fol. 148 v.
2862. 3. Juni 1483.
Klerken Claus .lensen fra Hibe Stift faar Kanonikat og Prsebende i Bibe.
Dudum iu partibus per liberam resignatiouem Johannis
Urne canonici Ripensis canonicatu et prebenda Ripensibus va-
cantibus, Nicolao Johannis clerico Ripensis diocesis extitit pro-
visum de eisdem auctoritate ordinaria possessione subsecula.
Dubitat tamen dictus Nicolaus Johannis collationem et provi-
sionem cum inde secutis viribus haud subsistere eosque adhuc
vacare. Supplicat [igitur], quatenus sibi de dictis canonicatu et
prebenda [fructus 4 mr.] de novo providere dignemini. Conces-
sum in presentia pape. A. Aleriensis. Datum Rome 3. non.
junii anno 12.
Suppl. 817 fol. 188.
2863. 6. Juni 1483.
Optegnelse om, at Paven udmevner Viborgprovsten Hartvig Juel til Bi-
skop i Ribe.
[1483] Die 6. [mensis] junii idem sanctissimus dominus noster
in suo consistorio secreto ad relationem domini Senensis providit
ecclesie Ripensi de persona Hartuuici preposili Vibergensis et
canonici dicte ecclesie Ripensis, vacanti per obitum Petri ultimi
episcopi.
Oblig. 83 fol. 85.
2864. 6. Juni 1483.
Den pavelige Vicekansler, Kardinal Kodericus (Borgia) bevidner Pavens
Udnaevnelse af Hartvig Juel til Biskop i Ribe,
R[odericus] episcopus Portuensis, cardinalis Valentinus, sacre
Romane ecclesie vicecancellarius. Hodie Sixtus . . papa IV in suo
consistorio secreto, ut moris est, ad relationem . . . . F. s. Eustacii
cardinalis Senensis de cardinalium consilio ecclesie Ripensi, tunc
per obitum Petri episcopi Ripensis pastore destitute, de persona
Hartuuici prepositi Vibergensis et canonici Ripensis ecclesiarum
in sacerdotio et etate legitima constituti, providit ipsumque Hart-
uuit[i]um dicte ecclesie Ripensi prefecit in episcopum et pastorem,
curam et administrationem ipsius ecclesie Ripensis in spirituali-
bus ac temporalibus plenarie committendo. Et nichilominus elec-
282 sixtus iv.
tionem de persona eiusdem Hartuici ad dictain ecclesiam Ripen-
sem per illius capitulum factam cassavit et annullavit ipsumque
Hartuuilum a censuris etc. ad efYectum etc. absolvit. In quo-
rum iidem presentem cedulam fieri et manu propria subscriptam
soliti nostri parvi sigilli impressione communiri fecimus. Datum
Rome die 6. junii anno 12. R. vicecancellarius.
Cod. Vat. 3478 fol. 115.
2865. 6. Juni 1483.
Paven udnaevner Viborgprovsten Hartvig Juel til Biskop i Ribe og kas-
serer Kapitlets tidligere ulovlige Valg.
Hertwico (!) electo Ripensi. Divina disponente clementia
[etc.]. Dudum siquidem, Petro episcopo Ripensi regimini ecclesie
Ripensis presidente, nos . . . provisionem eiusdem ecclesie dispo-
sitioni nostre duximus ea vice specialiter reservandam. Post-
modum vero, dicta ecclesia per obitum eiusdem Petri vacante,
capitulum eiusdem ecclesie, reservationis predicte ignari, ut cre-
ditur, . . . te in eorum et dicte ecclesie episcopum concorditer
elegerunt licet de facto, tuque, reservationis predicte similiter
inscius electioni huiusmodi, illius tibi presentato decreto, con-
sensisti etiam de facto. Et deinde, huiusmodi reservatione ad
tuam deducta notitiam, huiusmodi electionis negotium proponi
fecisti in consistorio coram nobis. Nos igitur, electionem ipsam
et quecunque inde secuta utpote post et contra reservationem
predictam de facto attemptata, irrita, prout erant, reputantes . . . .,
ad te prepositum ecclesie Vibergensis direximus oculos nostre
mentis [ac] dictorum capituli et eligentium concordi voluntate at-
tenta meditatione pensata de persona tua . . . eidem ecclesie pro-
videmus. Datum Rome 8. id. junii anno 12.
Simili modo Capitulo ecclesie Ripensis.
Clero civitatis et diocesis Ripensis.
Populo —
Universis vasallis ecclesie
Archiepiscopo Lundensi.
Johanni regi Dacie.
N. XX. X. X. X. X. X. X. Gariliaci.
Reg. Lat. 827 fol. 322.
2866. 6. Juni 1483.
Paven befaler Officialen i Lubeck ;tt reservere Provstiet i Viborg for Kong
Hans's Kansler, Roskildekanniken Niels Skave.
SIXTUS IV. 283
Officiali Lubicensi. Dignum etc. Cum itaque prepositura
ecclesie Vibergensis, quam Hartwicus1) electus Ripensis lempore
promotionis per nos facte de persona sua ad ecclesiam Kipensem
obtinebat, prout obtinet, per huiusmodi proniotionem et munus
consecrationis eidem electo impendendum vacare speretur, nos,
volentes Nicolaum Skave canonicum Roskildensem, qui Johannis
regis Dacie cancellarius existit favore prosequi gratioso,
discretioni tue mandamus, quatenus, si per diligentem examina-
tionem eundem Nicolaum ad hoc idoneum esse reppereris, pre-
posituram predictam, que inibi dignitas maior post pontificalem
existit, et ad quam consuevit quis per electionem assumi, cuique
cura imminet animarum [fructus 4 mr.J, ciim illam, ut p.remit-
titur aut quovismodo preterquam per ipsius electi obitum vacare
contigerit, conferendam eidem Nicolao donationi tue aucloritate
nostra reserves. Datum Rome 8. id. junii anno 12.
Jo. XXX. 13. kal. julii anno 12. Gerona.
Reg. Lat. 827 fol. 151 ; ogsaa (II) Supplik (Coneessum in presentia pape.
A. Aleriensis. Et cum derogatione regule de non eoneedendo benefieia per pro-
motionem) i Suppl. 817 fol. 135.
2867. 6. Juni 1483.
Niels Friis faar Kanonikater og Pnebender i Viborg og Ribe.
Cum Hartwicus Jun Yanonicus prehendatus Vihergensis el
Hipensis ecclesiarum ad eandem ecclesiam Ripensem . . . in pa-
storem sive episcopum sit electus, et propterea dicti Vihergensis
et Ripensis ecclesiarum canonicatus et prehende, quos idem
Hartwicus inihi obtinet, per promotionem et consecrationem
sive temporis de consecrandis episcopis a jure diffiniti lapsum
vacare sperentur, supplicat Nicolaus Friise, ex utroque parente
de militarium genere procreatus, quatenus sihi de dictis Viber-
gensis et Ripensis ecclesiarum canonicatibus et prebendis [fruc-
tus canonicatus et prebende Vibergensium 4 mr. ac etiam Ri-
pensium 4 mr.], cum eosdem vacare, ut prefertur, contigerit,
providere dignemini. Concessum in presentia pape. A. Aleriensis.
Et cum derogatione regule, quod beneficia ante promotionem
conferri non possint. Datum Rome 8. id. junii anno 12.
Suppl. 817 fol. 135.
Ripensis. Viburgensis. Nicolaus Friis. Canonicatus per pro-
motionem.
Uddrag i Indice 335 efter Reg. Lat. anno 12 lib. 7 fol. 50 (tabt).
') II : Hartwicus Jun
284 sixtus iv.
2868. 7. Juni 1483.
Paven giver den udvalgte Biskop Hartvig Juel i Ribe Tilladelse til at Jade
sig indvie af en hvilkensomhelst Biskop.
Hertwico electo Ripensi. Cum nos nuper fetc. som Nr. 861].
Datum Home 7. id. junii anno 12.
N. XXVIII. (iariliaci.
Beg. Lat. 827 fol. 323 v.
2869. 7. Juni 1483.
Paven udnsevner Kammerets Skatmester, Biskoppen Bartholoma?us (Ma-
rasca) i Citta di Castello til sin Nuntius med Myndighed som legatus de latere
i Tyskland, Ungarn, Polen, Behmen og Danmark, og befaler ham at indkraeve
de Penge, der var indsamlede for at forsvare Bhodos mod Tyrkerne og endnu
befandt sig i disse Lande, og at gaa skrapt frem mod dem, der naegter at betale.
Bartholomeo episcopo Civitatis Castelli, ad Almaniam ac
universa provincias, civitates, terras et loca Germanie sacro Ro-
mano imperio subjecta necnon Ungarie, Polonie, Boemie et
Dacie regna apostolice sedis cum potestate legati de latere nun-
tio et oratori. Cum in Almanie ac universis provinciis (Dipl.
Noru. XVII, 1095—98). Datum Rome 7. id. junii anno 12.
Beg. Vat. 655 fol. 33 v.
*
2870. 7. Juni 1483.
Paven, der 26. Maj 1483 havde udsendt Bartholomaeus Marasca som sin
Nuntius til Tyskland og nu har udvidet hans Virkekreds, stiller ham i enhver
Henseende lige med legati de latere ogsaa med Hensyn til Bortgivelse af Be-
neficier.
Eidem. Dudum siquidem emanarunt littere tenoris subse-
quentis (I)ipl. Norv. XVII, 1098—99). Datum Rome 7. id. junii
anno 12.
Beg. Vat. 655 fol. 35.
2871. 12. Juni 1483.
Paven befaler Dekanen i Paderborn og Officialerne i Ribe og Lubeck at
overdrage Ribekanniken Henneke Saxesen Provstiet i Jellingsyssel med dets
Anneks Sognekirken i Bredsten.
Decano ecclesie ss. Petri et Andree Padeburnensis et Ripensi
ac Lubicensi officialibus. Vite ac mornm bonestas [etc. . Exhi-
bita siquidem nobis nuper pro parte Hennekini Saxe canonici
Ripensis petitio continebat, quod dudum, prepositura rurali in
Jelingsusel Ripensis diocesis, quam Petrus Frysz obtinebat, per
obitum eiusdem Petri vacante, ordinarius loci illam sic vacan-
sixtus iv. 2(S.">
tem prefato Hennckino auctoritate sua ordinaria contulit et de
illa etiam providit, ipseque Hennekinus collationis et provisionis
huiusmodi vigore dicte prepositure possessionein extitit assecutus.
Cum autem dictus Hennekinus dubitet collationem et provisionem
predictas viribus non subsistere, et dicla prepositura adhuc, ut
prefertur, vacare noscatur, nos, volentes prefato Hennekino gra-
tiam facere specialem, discretioni vestre mandamus, quatenus . . .
preposituram predictam, que in ecclesia Ripensi personatus re-
putatur, et cui cura non imminet auimarum, ac cuij parrochi-
alis ecclesia in Bresten prefate diocesis canonice esl annexa
[cuius et annexe huiusmodi fructus 4 mr.], .... duinmodo tem-
pore date presentium non sit in ea alicui specialiter jus que-
situm, cum annexa huiusmodi . . prefato Hennekino auctoritate
nostra conferre curetis. Datum Rome pridie id. junii anno 12.
,Io. XX. 13. kal. julii anno 12. Gerona.
Reg. Lat. 827 fol. 152.
2872. 12. (29.) Juni 1483.
Jens Pedersen Hostorp faar Provstiet i Harsyssel med to Annekskirker
(Ny Sogn og Gammel Sogn).
Alias vacante prepositura rurali in Harlsusel cum duabus
annexis parrochialibus, videlicet nova et antiqua ecclesiis in
Hollen1) Ripensis diocesis per obitum Dionisii Hesten, quidam
Nicolaus Johannis assertus presbiter Ripensis diocesis nullo ti-
tulo sibi suffragante in illis de facto se intrusit et illas per
plures-) annos fructus ex eisdem percipiendo detinuit, prout
detinet8), indebite occupatam3). Supplicat igitur Johannes Petri
de Hostorpp clericus Slesvicensis, causarum palatii apostolici
notarius, quatenus sibi de dicta prepositura rurali Hartsusel
cum duabus annexis ecclesiis parrochialibus [fructus insimul
4 mr.] providere dignemini. Concessum in presentia pape.
A. Aleriensis. Datum Rome pridie id. junii4) anno 12.
Suppl. 817 fol. 198 og (II) 818 fol. 223.
2873. 12. Juni 1483.
Paven befaler Provsten i Slesvig, Skatmesteren i Magdeburg og Offieialen
i Ribe at overdrage Jens Pedersen Hostorp Provstiet i Harsyssel. som Claus
Jensen uretmaessig bavde siddet inde med i over 10 Aar.
l) II: Hollem 2) II: decem vel undecim *) II: et in suos dampna-
biles usus indebite convertit et occupat 4) II: 3. kal. julii
286 sixtus iv.
Preposito Slesvicerisis et thesaurario s. Sebastiani Magde-
burgensis ecclesiarum ac officiali Ripensi. Vite ac morum ho-
nestas elc.i. Cum itaque, sicut accepinuis, prepositura ruralis
in Hartsusel Ripensis diocesis, quam Diouisius Hesten obtine-
bat, per obitum eiusdem Dionisii vacaverit el vacet ad presens,
licet Nicolaus Johannis, qui se gerit pro presbitero dicte dio-
cesis, illam sic vacantem nullo titulo nullove juris admiuiculo
sibi desuper suffragante, sed propria temeritate et de facto, illam
per decem et ultra citra tamen quindecim aunos detinuerit,
prout adhuc detinet indebite occupatam, nos Johanni Petri de
Hostorpp clerico Slesvicensi, qui unus ex notariis causarum
palatii apostolici existit, specialem gratiam facere volentes ,
cuni dictus Johannes non speret in civitate vel diocesi Ripensi
consequi posse justitie complementum, discretioni vestre man-
damus, quatenus, si, vocatis dicto Nicolao et aliis, qui fuerint
evocandi, preposituram predictam, ut premittitur, sive alias
quovis modo . . . vacare reppereritis, illam, que sine cura est
[fructus [4] mr.] . . . ., dummodo tempore date presentium non
sit in ea alicui specialiter jus quesitum, cum annexis suis dicto
Johanni auctoritate nostra conferre curelis. Datum Rome pridie
id. junii anno 12.
x
Reg. Vat. 639 fol. 189 v.
2874. 12. Juni 1483.
Domkapitlet i Ribe faar pavelig Stadfa?stelse paa et Rrev af Riskop Chri-
sticrn (Hemmingsen) om Forening af et evigt Vikariat i Ribe og Kirken i Farup
med et Praebende, hvis nuvaerende Indehaver er Knud Lund.
Dudum bone memorie Christiernus episcopus Ripensis per-
petuam sine cura vicariam ad altare b. Lucii situm in ecclesia
Ripensi sub maiori turri, cui parrochialis ecclesia s. Nicolai in
Fardorp Ripensis diocesis canonice est unita, prebende, quam
nunc Kanulus Lundh canonicus dicte ecclesie obtinet, per unum
ex canonicis ipsius ecclesie Ripensis perpetuis futuris [tempori-
bus] obtinendam, jam viginti annis el ultra efiluxis univit,
prout in dicti episcopi litleris . . . plenius continetur. Verum si
stalueretur, quod dictus Kanutus et canonicus prebendam pre-
dictam pro tempore obtinens apud dictam ecclesiam Ripensem
personaliter residere et in illa in divinis officiis interesse teneretur
et, cedente vel decedente dicto Kanuto seu prebendam predictam
alias quomodolibet dimittente, ac alias eius vacatione occurrente,
sixtus iv. 287
capitulum unum ex canonicis, quem ad hoc ducerent eligendum,
presentare possent, cui episcopus Ripensis pro lempore exislens
providere teneretur de eadem, exinde divinus cultus in ipsa Ri-
pensi ecclesia cum decore eiusdem non modicum susciperet in-
crementum, et ut unio etc. de vicaria predicta prebende pre-
fate facta eo firmius subsistat, quo erit maiori auctoritate rohorata,
supplicant igitur capitulum dicte ecclesie Ripensis, quatenus, de-
cori ipsius ecclesie consulentes, unionem etc. de vicaria huiusmodi
prebende [fructus 4 mr.] factam conhrmare, quodque Kanutus
et successores sui, dictam prebendam pro tempore obtinentes,
apud ecclesiam Ripensem personaliter residere et in illa, impedi-
mento cessante legitimo, divinis ofhciis interesse teneantur, et
quod, cedente vel decedente dicto Kanuto seu prebendam pre-
dictam alias quomodolibet dimittente, ac alias eius vacatione
occurrente, capitulum prefati unum ex canonicis, quem ad hoc
duxerint eligendum, infra tempus legitimum dicto episcopo Ri-
pensi presentare possint, et episcopus Ripensis pro tempore
eidem presentato providere teneatur de eadem, .... statuere, et
si forte episcopus sic presentato providere de prebenda recusaret,
quod eidem presenlato de illa prebenda extunc provisum cense-
atur, decernere dignemini. Concessum de conhrmatione unionis,
in presentia pape. A. Aleriensis. Datum Rome pridie id. junii
anno 12.
Suppl. 818 fol. 101.
2875. 12. Juni 1483.
Paven stadfaester efter Ribe Kapitels Bon et Brev, udstedt af Biskop Chri-
stiern (Hemmingsen) i Bibe, hvorved denne havde forenet et evigt Vikariat ved
St. Lucius Alter under Domkirkens store Taarn og den dertil horende St. Ni-
colaus' Kirke i Farup med et Praebende, som Knud Lund nu sidder inde med.
Ad perpetuam rei memoriam. Dispositione divina ecclesiis
omnibus (Terpager, Ripee Cimbricce, 290 — 91 ; Reg. 4-74-9). Datum
Rome pridie id. junii anno 12.
X
x
X
X
Orig. med Bulle i Silkesnor i Ribe Bispedommes og Kapitels Diplomer Nr. 162.
Ripensis. Capitulum et canonici ecclesie Ripensis. Confirmatio
unionis vicarie certe prebende dicte ecclesie ad perpetuam.
Uddrag i Indice 335 og (lignende) af Garampi efter tabt Brev i Reg. Lat.
Sixt. IV anno 12 lib. 9 fol. 234.
288 sixtds iv.
2876. 14. Juni 1483.
Paven befaler Officialen i Liibeck at overdrage Provstiet i Harsyssel til
Ribekanniken Claus Jensen.
Officiali Lubicensi. Dignum etc. Exhibita siquidem nobis
nuper pro parte Nicolai Johannis canonici Ripensis petitio con-
tinebat, quod dudum, prepositura rurali in Hartsusel in ecclesia
Ripensi, quam Dionisius de Hest obtinebat, per obitum eiusdem
Dionisii vacante, bone memorie Petrus episcopus Ripensis illam
prefato Nicolao auctoritate sua ordinaria contulit et de illa etiam
providit, ipseque Nicolaus collationis et provisionis huiusmodi
vigore dicte prepositure possessionem extitit assecutus. Cum au-
tem dictus Nicolaus dubitet collationem et provisionem predictas
viribus non subsistere, nos discretioni tue mandamus,
quatenus preposituram predictam, que in dicta ecclesia perso-
natus reputatur, et ad quam consuevit quis per electionem as-
sumi, cuique cura imminet animarum [fructus 4 mr.], sive ut
premittitur . . . seu per liberam resignationem dicti Dionisii vel
Johannis Vrne clerici Ottoniensis diocesis, cui de dicta prepo-
situra sic vacante auctoritate apostolica concessum fuit provi-
deri . . . ., vacet, prefato Nicolao auctoritate nostra conferre pro-
cures . . . Datum Rome 18. kal. julii anno 12.
Jo. XX. 11. kal. julii anno 12. Gerona.
Reg. Lat. 827 fol. 156 v; ogsaa (II) Supplik (Concessum in presentia pape.
A. Aleriensis) i Suppl. 817 fol. 241 v.
Ripensis. Nicolaus Johannis. Nova provisio prepositurc.
Uddrag i Indice 335 efter Reg. Lat. anno 12 lib. 12 fol. 258 (tabt).
2877. 14. Juni 1483.
Den udvalgte Biskop Hartvig (Juel) i Ribe lover at betale Servispenge til
det pavelige Kammer og Kardinalkollegiet.
[1483] Die 14. [mensis] junii Theodoricus Ardeus canonicus
Lubicensis ut principalis et privata persona ac vice et nomine
Walretii electi Ripensis obtulit camere et collegio etc. pro communi
servilio elc. ratione promotionis etc. per bullas Sixti sub data
Rome 8. id. junii anno 12 facte fl. auri de camera 120, ad quos
laxata reperitur, et quinque minuta servitia consueta. Eorun-
dem etc.
Dicta (iie Antonius de Palatio mercator Florentinus habuit
bullas, quia solvil commune pape et collegii cum omnibus aliis
juribus camere etc. Patet per cedulam depositarii.
Ohlig. 8«) (308) fol. 130 v.
SIXTUS IV. 289
14. Juni 1488. Valretius electus Ripensis provisus <S\ id. junii
anno 12 obtulit fl. 120.
Uddrag af Garampi efter S. C. 25 fol. 130 v og (lignende) i Obl. C. A.
fol. 73 (tabte), hvor dog Biskoppen kaldes Hartwicus.
2878. 16. Juni 1483.
Abbed Oluf i Soro lover at betale Annater.
[1483] Die 16. dicti mensis junii Petrus Fanelli clericus
Terracinensis diocesis ut principalis et privata persona obligavii
se camere apostolice nomine Olaui abbatis monasterii de Sora
Cisterciensis ordinis diocesis Roskildensis pro annata dicti mo-
nasterii de Sora . . . [fructus 12 mr.], vacantis per cessionem ad-
ministrationis dicti monasterii per tunc abbatem nunc monachum
factum, et providetur dicto Olauo de dicto monasterio sub data
Rome pridie kal. jan. anno 9.
Overstreget og i Margen: Dicta die solvit pro annata dicti
monasterii fl. 28 cum dimidio per manus Antonii de Palatio de
Romana curia. Patet per cedulam depositarii.
Annate 1483 fol. 77 v (Archivio di Stato).
2879. 20. Juni 1483.
Abbed Oluf i Soro betaler Annater.
[1483] Die 20. [mensis] junii habuit similiter fl. 28 et medium
auri de camera ab Aulao abbate monasterii de Sora Cisterciensis
ordinis Roskildensis diocesis pro annata dicti monasterii per ma-
nus Antonii de Palatio. Fl. 32, 42.
Introitus et Exitus 509 fol. 43.
2880. 20. Juni 1483.
Niels Friis betaler Annater af Kanonikater i Viborg og Ribe.
[1483] Dicta die [o: 20. mensis junii] habuit similiter fl. 19
auri de camera a Nicolao Frosis(!) pro annata canonicatuum et
prebendarum Vibergensis et Ripensis ecclesiarum per manus
dicti Antonii. Fl. 21, 55Va.
Introitus et Exitus 509 fol. 43.
2881. 23. Juni 1483.
Klerken Niels Friis fra Borglum Stift lover gennem Klerken Henneke Sasse
fra Ribe Stift at betale Annater af Kanonikater i Viborg og Ribe.
[1483] Dicta die [o: 23. mensis junii] Henichinus Sasse cle-
ricus Ripensis diocesis ut principalis et privata persona obligavit
Acta pontificum Danica IV. 19
290 sixtus iv.
se camere apostolice nomine Nicolai Friisz clerici Burglanensis
diocesis pro annata canonicatuum et prebendarum Vibergensis
[fructus 4 mr.J necnon Ripensis ecclesiarum [fructus etiam 4 mr.],
vacantium per promotionem et munus consecrationis Hartwici
electi Ripensis auctoritate apostolica facta, et mandatur provi-
deri dicto Nicolao de prefatis canonicatibus et prebendis sub
data Rome 8. id. junii anno 12.
Overstreget og i Margen: Dicta die solvit pro annata dicto-
rum canonicatuum fl. 19 per manus Antonii de la Palaso. Patet
per cedulam depositarii.
Annate 1483 fol. 84 v (Archivio di Stato).
2882. 23. Juni 1483.
Kapitlet i Ribe fritages for at betale for Bullen af 12. Juni 1483 (Nr. 2875).
[1483] Dicta die [o: 23. mensis junii] una bulla pro capi-
tulo ecclesie Ripensis super confirmatione unionis facte alias
auctoritate ordinaria de perpetua vicaria ad altare b. Lucii situm
in ecclesia Ripensi sub maiori turri, cui parrochialis ecclesia
s. Nicolai de Fardorp Ripensis diocesis canonice est annexa,
certe prebende ecclesie Ripensis, quam Canutus Lundh ipsius
ecclesie canonicus ad presens obtinet, cuius vicarie et illi an-
nexe necnon prebende predicte fructus etc. 4 mr. non excedunt.
Restituta de mandato, quia fructus non excedunt summam
24 fl. etc.
Annate 1483 fol. 205 v (Archivio di Stato).
2883. 27. Juni 1483.
Praesten Birger Pedersen fra Lunde Stift faar motu proprio Kanonikater
og Pra?bender i Ribe og Kobenhavn, ledige ved, at den pavelige Kapellan og
Kollektor i Danmark Jens Madsen (Brun) er dod.
Motu proprio Berguerio Petri (Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. 4-38).
Concessum in presentia pape. A. Aleriensis. Datum Rome 5. kal.
julii anno 12.
Suppl. 818 fol. 1()7.
2884. 23. Juli 1483.
Dodsboet efter Kollektoren i Provinsen Daeia Jens Madsen (Brun) ind-
betaler 4<M) Kammergylden til det pavelige Kammer.
•Universis etc. Raphael etc, quod, cum bone memorie Jo-
hannes Mathei olim collector provincie seu in regno Dacie 11.
auri de camera 4(.)() ex pecuniis a se exactis ratione dicti col-
sixtis iv. 291
lectorie officii camere apostolice solvere teneatur, hinc est, quod
dictus condam Johannes collector prefatos 490 fl. prefate ca-
inere, Falcone de Sinibaldis de Urbe sedis apostolice protho-
notario et cainere clerico necnon pape generali vicethesaurario
pro dicta camera recipiente, per manus Vincentii Berardi die
23. julii 1483, qui est dies date presentium litterarum, realiter
et cum effectu solvi fecit . . . . De quibus etc. In quorum etc.
Datum Rome in camera etc. die 23. julii 1483 pontificatus
anno 12. De curia.
Diversa Sixti IV 1471—84 (Quietantie) fol. 106 (Archivio di Stato). Trykt
Dipl. Norv. XVII, 607 — 08. — En Notits om samme Indhctaling findes i Man-
data Sixti IV 1482—84 fol. 201 v (Archivio di Stato); trykt Dipl. Norv. XVII,
1099—1100.
2885. 2. Aug. 1483.
Dodsboet efter Kollektoren i Provinsen Dacia Jens Madsen (Brun) ind-
betaler 490 Kammergylden til det pavelige Kammer.
[1483] Dicta die [2. mensis aug.] habuit similiter fl. 490
auri de camera a Johanne olim collectore in regno Dacie ad
computum dicte collectorie per manus Vincentii Erardi. Ad
exitum Ludouico Margano ad computum abundantie Urbis pro
emendo granum Fl. 561, 33.
Introitus et Exitus 509 fol. 59 v. Trykt Dipl. Norv. XVII, 608.
2886. 9. Aug. 1483.
Klerken Markvard Pojske fra Roskilde Stift faar et evigt Vikariat i Lunde
Domkirke, ledigt ved Kollektoren Jens Madsen (Brun)s Dod.
Supplicat Marquardus Poeske (Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. 440).
Concessum in presentia pape. A. Aleriensis. Datum Rome 5. id.
aug. anno 12.
Suppl. 820 fol. 156 v.
2887. 11. Okt. 1483.
Paven anbefaler sin Nuntius, Bartholomeus de Camerino, der afsendes for
at praedike Korstog, til ^Erkebiskopper og Biskopper i Sverige og Norge.
Archiepiscopo Vpsalensi1). Mittimus ad partes istas (Dipl.
Noru. XVII, 611). Datum Rome die 11. oct. anno 13.
Arm. 39 vol. 16 fol. 47.
!) Lignende Breve udsendtes til 7 svenske og 4 norske Biskopper.
19*
292 sixtus iv.
2888. [11. Okt. 1483.J
Paven anbefaler Bartholomeus de Camerino til Kongen af Danmark og
Higsforstanderen i Sverige.
Regi Dacie. Mittimus ad partes istas (Dipl. Norv. XVII, 612).
Uden Dato.
Arm. 39 vol. 16 fol. 47 v.
2889. 14. Okt. 1483.
Paven giver Bartholomeus de Camerino, Nuntius og Indsamler af Tyrker-
tienden i Sverige og Norge, Tilladelse til at give dem, der betaler et Bidrag til
Tyrkerkrigen, Lov til at vaelge Skriftefader, som kan give dem Afiad een Gang
i de Tilfaelde, der ellers er forbeholdte Pavestolen, og, saa ofte de onsker, i alle
andre Tilfaelde, samt lade dem ombytte fromme Lofter med andre. Al anden
Afiad suspenderes forelobig. Paven udnaevner Bartholomeus til eneste Ind-
samler af Korstogsbidragene i de naevnte Lande og giver ham Tilladelse til at
indsaette Subkollektorer m. m., give Aflad for forskellige Forseelser, give Dis-
pensation til at indgaa .ZEgteskab i forbudte Grader m. m., og anbefaler ham
cndelig til dem, i hvis Lande han kommer.
Ad futuram rei memoriam. Sacrosanctis domini nostri Jesu
Christi preceptis (Dipl. Norv. XVII, 1100—1106). Datum Rome
pridie id. oct. anno 13. De curia.
Reg. Vat. 549 fol. 279 v. Et trykt Eksemplar findes i Kongl. Bibl. i Stock-
holm (jfr. Kyrkohist. Arsskrift III, 123 f.).
2890. 17. Okt. 1483.
Klerken Didrik Tetens fra Slesvig Stift faar ny Provision paa Kanonikat
og Praebende i Liibeck.
Alias canonicatu et distincta prebenda ecclesie Lubicensis
tunc vacantibus per liberam resignationem Johannis Voiszen in
manibus episcopi Lubicensis tamquam ordinarii simpliciter fac-
tam, Theoducus (!) Theten clericus Slesvicensis diocesis de illis
auctoritate ordinaria sibi obtinuit provideri, possessione nondum
subsecuta. Verum dubitat provisionem sibi factam viribus non
subsistere, quapropter supplicat, quatenus [sibi] de dictis
canonicalu et distincta prebenda [fructus 4 mr.] de novo provi-
dere dignemini. Concessum in presentia pape. A. Aleriensis.
Datum Rome 16. kal. nov. anno 13.
Suppl. 832 fol. 193 v.
2891. 31. Okt. 1483.
Kollektoren i Danmark Bartholomeus »Frigenus« (d: de Camerino) betaler
looo Kammergylden til det pavelige Kammer.
Raphael elc. Similiter poni et describi facialis ad introitum
camere apostolice II. 1000 auri de camera a Barthomeo Frigeno(l)
sixtus iv. 2{X\
collectore in regno Dacie etc. ad computiim dicto colleclori, ad
exitum vero magnifico domino Julio de Varano Camerini etc.
domino in deductionem eius prestantie presentis anni, quos etc.
Datum ut supra die ultima oct. anno 13.
Mandata etc. Sixti IV anno 1482—84 fol. 232 (Archivio di Stato). Trykf
Dipl. Norv. XVII, 1106 — 07.
2892. 2. Nov. 1483.
Klerken Franciscus Grambeke fra Lubeck Stift faar Sognekirken i Lant-
kerken paa Femern, hvortil Kongen af Danmark har Fatronatsret.
Cum quidam iniquitatis filius Petrus Vittorp clericus N.
diocesis diabolico spiritu instigatus et nimio furore ac.census
quendam N. certe conditionis hominem Crudeliter vulnerare, ex
quo vulnere prefatus N. infra paucos dies vite obiit diem ex-
tremum, in anime sue periculum plurimorumque detestabile el
perniciosum exemplum non expaverit, propterea prefatus Petrus
Vittorp parrochiali ecclesia ville, vulgariter dicte to der Lancte-
kerken, insule Imbrie Ottoniensis diocesis, que secunda in pre-
fata insula parrochialis ecclesia dicitur ac etiam de jure patro-
natus esse dicitur, quam ibidem obtinet, se indignum reddiderit
illaque [s]celeris immanitate atque atrocitate attenta privandus
existat, supplicat igitur Franciscus Granbecke clericus Lubi-
censis in vigesimo quarto etatis sue anno constitutus, quatenus
aliquibus probis et honestis viris illis in partibus existentibus,
ut, constito eis de premissis, dictum Petrum Vittorp parrochiali
ecclesia predicta, que de regis Dacie jure patronatus esse dicitur,
sententialiter privent . . . et amoveant realiter ab eadem, prout
de jure existit faciendum, et nichilominus parrochialem eccle-
siam predictam [fructus 8 rar.j eidem oratori conferant ac pro-
videant de eadem, mandare dignemini, non obstantibus etatis
huiusmodi defectu ac jure patronatus regis Dacie predictis, qui-
bus derogare placeat. Concessum in forma juris in presentia
pape. A. Aleriensis. Et quod . . . specificatio . . valorum usque
ad 12 mr. etc. ac patronorum beneficii fieri possit in confectione
litterarum. Datum Rome 4. non. nov. anno 13.
Suppl. 822 fol. 278 v.
2893. 2. Nov. 1483.
Magister Niels Mikkelsen fra Aarhus Stift faar Tilladelse til at lade sig
pnestevie i Rom.
Cum Nicolaus Michaelis Arusiensis diocesis, in artibus ma-
gister, ad ordines minores seu clericatus se facere intendat pro-
294 sixtus iv.
moveri, supplicat, quatenus eidem, ut ab aliquo antistite [ca-
tholico] in Urbe existente aliquo die festo vel privato ad huius-
modi ordines minores se facere promoveri [possit]1), ac eidem
antistiti illum promovendi licentiam concedere digneinini. Con-
cessum in presentia pape. A. Aleriensis. Datum Rome 4. non.
nov. anno 13.
Suppl. 824 fol. 126.
2894. 3. Nov. 1483.
Klerken Jens Pedersen Hostorp fra Slesvig Stift faar motu proprio Sogne-
kirken i Burg paa Femern.
Motu proprio Johanni de Hostorpp, alias Petri, clerico Sles-
vicensis diocesis specialem gratiam facere volentes de parrochiali
ecclesia in Uneghe(!) in terra Imbrie Ottoniensis diocesis [fructus
6 mr.], per obitum Petri Wittorp clerici Bremensis diocesis va-
canti, conferimus et de illa etiam providemus, jure patronatus
regis Dacie etc. aut ducis Slesvicensis et Holtzathie eiusdem ec-
clesie, cui hac vice de consensu eorundem derogamus, non
obstante. Concessum in presentia pape. A. Aleriensis. Et cum
derogatione juris patronatus dictorum principum regis et ducis.
Datum Rome 3. non. nov. anno 13.
Suppl. 824 fol. 79 v.
2895. 13. Nov. 1483.
Jens Pedersen Hostorp faar ny Provision paa Sognekirken i Burg paa
Femern.
Vacante alias parrochiali ecclesia in Burgho terre Imbrie
Ottoniensis diocesis per privationem in forma juris cuiusdam
Petri Wittorp, qui suorum status et salutis immemor deique
timore postposito quendam laicum detinere2) non expaverit in
anime sue periculum et scandalum plurimorum, propter quod
ad dictam rectoriam ulterius obtinendam se inhabilem merito
reddidit et indignum, s. v. tunc episcopo Ottoniensi mandavit,
ut, si per diligentem requisitionem per eum de premissis fiendam
premissa aut aliquid aliud ad ipsius Petri Wittorp privationem
sufficiens3) repererit veritate subniti, eundem Petrum rectoria sen-
tentialiter privaret et amoveret realiter ab eadem et Johanni de
Hoslorpp, alias Petri, clerico Slesvicensis diocesis dictam recto-
riam conferret ac de eadem provideret, qui quidem episcopus post
privationem et amotionem huiusmodi juridice factas ipsi oratori
') add. (i/.. "> laicum [ad mortem vulnerare et niehilominus dictam
ecclesiam] detinere Gz. ;i) Cod. sufficere
SIXTUS IV. 295
de dicta parrochiali ecclesia providil. Cum auteni prefatus Jo-
hannes dubitet provisionem huiusmodi viribus non sul)sistere,
supplicat igitur, quatenus sibi rectoriam predictara [fructus 8 mr.]
de novo conferre et de illa etiam providere dignemini.
Concessum in presentia pape. A. Aleriensis. Datum Rome id.
nov. anno 13.
Suppl. 824 fol. 203.
2896. 16. Nov. 1483.
Jens Pedersen Hostorp faar Sognekirken i Burg paa Femern.
Supplicat Johannes Petri de Hostorpp clericus Slesvicen
sis diocesis, quatenus de parrochiali ecclesia in Burgho terre
Ymbrie Ottoniensis diocesis, cui cura imminet animarum [fruc-
tus 6 mr.], ex eo, quod quidam Michael Johannis dictam eccle-
siam obtinens aliam parrochialem ecclesiam ac etiam preposi-
turam ecclesie raetropolitane Lundensis, que inibi maior post
pontificalem dignitas est, quibus etiam cura immineant ani-
marum, per mensem et ultra absque dispensatione canonica in-
simul detinuit, prout detinet indebite occupatas, vacante, eidem
oratori Johanni providere dignemini. Concessum in presentia
pape. A. Aleriensis. Et quod maior valor dicte ecclesie exprimi
possit in litteris. Et quod nomen et cognomen occupantis verius
exprimi possit in litteris. Concessum. A. Aleriensis. Datum
Rome 16. kal. dec. anno 13.
Suppl. 832 fol. 249 v.
2897. 30. Nov. 1483.
Den pavelige Kammermester, Kardinal Raphael (Riario) giver Bartholo-
meus de Camerino, Nuntius i Sverige og Norge, Tilstaaelse for, at han har
laant det pavelige Kammer 1000 Kammergylden, som er hleven hetalt til Kon-
dottieren Julius Cesari de Varano, Herre til Camerino, og som Bartholomeus
skal faa tilbagehetalt af Udhyttet fra sin Korstogsindsamling.
Raphael etc. Bartholomeo de Camerino in regno Svecie el
Norvegie apostolico nuntio. Cum tu nuper (Dipl. Norv. XVII,
1107 — 08). Datuin Rorae in camera apostolica die ultiraa nov.
anno 13.
Arm. 29 vol. 41 fol. 207 v.
2898. 2. Dec. 1483.
Provsten Emvald Sovenhroder i Slesvig faar Kanonikat og Praehende
sammesteds.
Vacantibus alias canonicatu et prebenda ecclesie Slesvicen-
sis per liberara resignationem Jacobi Wetteringh presbiteri Bre-
296 sixtis iv.
mensis diocesis, de quibus [o: de eisdem] Enwaldo Souenbroder
preposito dicte ecclesie Slesvicensis ordinaria provisum fuit
auctoritate, possessione etiam subsecuta. Cum autem prefatus
Enwaldus dubitet provisionem et collationem huiusmodi aucto-
ritate ordinaria factas sibi viribus non subsistere, supplicat, qua-
tenus sibi canonicatum et prebendam predictas [fructus 3 mr.j
de novo conferre et sibi de illis providere dignemini. Con-
cessum in presentia pape. A. Aleriensis . . . . Et quod verior valor
dictorum canonicatus et prebende exprimatur in litteris. Datum
Rome 4. non. dec. anno 13.
Suppl. 825 fol. 66.
2899. 26. Jan. 1484.
Paven befaler Provsten i Slesvig at overdrage Klerken Cbristiern Andersen
fra Ribe Stift Kanonikat og Praebende i Ribe.
Preposito ecclesie Slesvicensis. Dignum etc. Cum itaque
canonicatus et, de Klabrimarth nuncupata, prebenda ecclesie
Ripensis, quos Petrus Frys obtinebat, per obitum eiusdem Petri
vacent ad presens, nos Cristiernum Andree clericum Ripensis dio-
cesis, qui in decimo septimo sue etatis anno constitutus existit,
.... gratioso favore prosequi volentes . . . ., discretioni tue man-
damus, quatenus, si per diligentem examinationem eundem Cri-
stiernum ad hoc idoneum esse reppereris, .... canonicatum et
prebendam predictos [fructus 2 mr.] prefato Cristierno auctori-
tate nostra conferas. Datum Rome 7. kal. febr. anno 13.
G. XXXV. 4. id. febr. anno 13. Polycarpus.
Reg. Lat. 832 fol. 292 v.
2900. 26. Jan. 1484.
Paven befaler Dekanen, Kantoren og Officialen i Ribe at fratage Niels fra
Ginding Herred Sognekirken i Sal, som ban har faaet ved Simoni, og over-
drage denne til Klerken Ville Andersen fra Ribe Stift.
Decano et cantori ecclesie Ripensis ac officiali Ripensi.
Litterarum scientia, vite ac morum honestas [etc.]. Ad audien-
tiam siquidem nostram, Wilhado Andree clerico Ripensis dio-
cesis, magistro in artibus, referente, pervenit, quod alias Nico-
laus de provincia Gydingaheredh, qui se gerit pro clerico, ad
parrochialem ecclesiam Sale dicte diocesis simoniace aspirans,
cum Michaele eiusdem provincie, tunc ipsius ecclesie rectore,
pepigil et convenit, quod, si idem Michael prefatam ecclesiam
ad hoc, u t de illa ipsi Nicolao provideretur, resignaret, dictus
Nicolaus eidem Michaeli, quoad viveret, de expensis necessariis
sixtus iv. 297
provideret, et deinde, pacto et convenlione huiusmodi preceden-
tibus, prefatus Michael eandem ecclesiam in manibus lunc epi-
scopi Ripensis resignavit, ipseque episcopus, solutis sibi prius,
ut resignationem huiusmodi admilteret, quam alias admittere
nolebat, per eundem Nicolaum 20 11. auri et ultra, resignatione
huiusmodi per eum ordinaria auctoritate admissa, ecclesiam ip-
sam tanquam per huiusmodi resignationem vacantem prefato
Nicolao dicta auctoritate contulit et de illa etiam providit quam-
vis de facto, ac dictus Nicolaus collationis et provisionis earun-
dem pretextu dicte ecclesie possessionem apprehendens illam
extunc detinuit, prout detinet, similiter de facto, simonie labem
ac excommunicationis aliasque sententias, censuras et penas
per predecessores nostros in simoniacos latas damnabiliter in-
currendo in anime sue periculum ac perniciosum exemplum et
scandalum plurimorum. Nos igitur, attendentes, quod, veris
existentibus premissis, collatio et provisio predicte viribus non
subsistant(l), dictaque ecclesia adhuc, ut premitlitur, vacare di-
noscitur, ac volentes eidem Wilhado gratiam facere specialem,
.... discretioni vestre mandamus, qualenus, si dictus Wilhadus
eundem Nicolaum super premissis relatis coram vobis accusare
seque in forma juris inscribere volueril, postquam illum accu-
saverit et se inscripserit, ut prefertur, vocatis dicto Nicolao et
aliis, qui fuerint evocandi, super eisdem relatis inquiratis auc-
toritate nostra diligentius veritatem et, si per inquisilionem
huiusmodi relata ipsa inveneritis veritate subniti, collationem et
provisionem predictas ac inde secuta quecunque nulla et inva-
lida nulliusque roboris vel momenti fuisse et esse auctoritate
nostra decernatis pariter et declaretis ipsumque Nicolaum a de-
tentione dicte ecclesie reajiter amoveatis, prout de jure fuerit
faciendum. Et nichilominus, si decretum et declarationem huius-
modi per vos vigore presentium fieri contigerit, ecclesiam pre-
dictam [fructus 4 mr. in partibus illis cursum habentium] eidem
Wilhado dicta auctoritate nostra conferre curetis. Datum Rome
7. kal. febr. anno 13.
Jo. XXV. pridie id. febr. anno 13. Gerona.
Reg. Lat. 836 fol. 143 v.
2901. 10. Febr. 1484.
Paven befaler Biskoppen i Glandeves, Provsten i Slesvig og Dekanen i
Ribe at overdrage Kanonikat i Ribe med de tilhorende Kirker i Ho og Oksby
til Ville Andersen, evig Vikar i Ribe, og giver denne Dispensation til dermed
at forene Besiddelsen af Vikariatet.
298 sixtus iv.
Episcopo Glandatensi et preposito Slesvieensis ac decano
Ripensis ecclesiarum. Vite ac morum honestas [etc.]. Cum ita-
que canonicatus ac in Hoo et Oysaby nuncupata prebenda dicte
ecclesie ex eo, quod Johannes vam Hagen ipsius ecclesie archi-
diaconus dudum illos obtinens certos alios canonicatum et pre-
bendam dicte ecclesie tunc vacantes, ordinaria auctoritate sibi
collatos, extitit pacifice assecutus, vacent ad presens, nos, Wil-
hado Andree perpetuo sine cura vicario ad altare ss. Philippi
et Jacobi situm in ecclesia Ripensi specialem gratiam facere
volentes, discretioni vestre mandamus, quatenus . . . canonicatum
et prebendam vacantes predictos [fructus 2 mr.] prefato Wilhado
auctoritate nostra conferre curetis Nos enim cum eodem
Wilhado, ut una cum canonicatu et prebenda predictis, si sibi
vigore presentium conferantur, prefatam vicariam, quoad vixerit,
retinere illosque . . . ., quotiens sibi placuerit, dimittere et loco
dimissorum alia beneficia duo dumtaxat dissimilia sub eodem
tecto recipere et etiam, quoad vixerit, retinere libere valeat . . . .,
tenore presentium dispensamus .... Datum Rome 4. id. febr.
anno 13.
G. XXXX. 14. kal. martii anno 13. Polycarpus.
Reg. Lat. 836 fol. 146 v.
2902. 30. Marts 1484.
Paven befaler Biskoppen i Alessandria, Provsten i Slesvig og Kanniken
Wilhelmus Westfal i Liibeck at overdrage et evigt Vikariat i Nonneklostret
udenfor Slesvig til Jens Pedersen Hostorp.
Episcopo Alexandrino et preposito Slesvicensis ac Wilhelmo
Westfal canonico Lubicensis ecclesiarum. Vite ac morum ho-
nestas [etc.]. Cum itaque perpetua vicaria in ecclesia monasterii
monialium s. Johannis extra muros Slesvicenses ordinis s. Be-
nedicti per clericos seculares regi solita, quam Gerardus Scul-
velre1) obtinebat, per obitum eiusdem Gerardi vacet ad presens,
nos, Johanni Petri de Hostorpp clerico Slesvicensis diocesis,
qui palatii apostolici causarum notarius existit, specialem gra-
tiam facere volentes, discretioni vestre mandamus, qualenus ....
vicariam predictam, que sine cura est [fructus 1 mr.], eidem Jo-
hanni auctoritate nostra conferre curetis. Daturn Rome 3. kal.
aprilis anno 13.
(1. X. id. aprilis anno 13. Polycarpus.
Reg. Lat. 832 fol. 172; ogsaa (II) Supplik (Motu proprio; coneessum in
ntia papc. A Alcricnsis) i Suppl. 827 fol. 143.
') II. Sentbeke
sixti s iv. 299
2903. 29. April 1484.
Klerken Henrik Krogh fra Slesvig Stift faar ny Provision paa KanoniUat
og storre Prcebende samt Sognealter i Haderslev.
Vacantibus alias canonicatu et prebenda maiori ac altari
parrochiali collegiate ecclesie b. Marie Haderslevensis Slesvicen-
sis diocesis per obitum Ottonis Drake, quos canonicatum et
prebendam maiorem cum huiusmodi altari parrochiali sic va-
canles Nicolaus quondam episcopus Slesvicensis auctoritate or-
dinaria Henrico Kroght clerico Slesvicensis diocesis contulil et
de eisdem canonice providit, possessione etiam subsecuta. Cum
autem Henricus prefatus dubitet provisionem huiusmodi sibi
ordinaria auctoritate factam viribus non subsistere, supplicat
igitur, quatenus sibi canonicatum et prebendam predictos cum
dicto parrochiali altari [fructus 4 mr.] de novo conferre et de
illis sibi providere digneinini. Concessum in presentia pape.
A. Aleriensis. Datum Rome 3. kal. maji anno 13.
Suppl. 828 fol 112.
2904. 2. Juni 1484.
Lundekanniken Oluf Hildebrandsen faar et evigt Vikariat ved Jobannes
den Dobers Alter i Lunde Domkirke og St. Mortens Sognekirke i Lund, ledige
ved Niels Sevedsens Dod.
Supplicat Olanus Hillebrandi (Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. \(Vi).
Concessum in presentia pape. A. Aleriensis. Datum Rome 4. non.
junii anno 13.
Suppl. 828 fol. 280.
2905. 7. Juni 1484.
Pavens Staldmester, Klerken Henrieus Cirow fra Verden Stift faar Kan-
toriet og Kanonikat og storre Pr.a?bende i Haderslev samt et evigt Vikariat i
Saltwedel i Verden Stift.
Nuper s. v. Nicolao Zeghere clerico Alberstadensis diocesis
de cantoria collegiate ecclesie in Hadersleue Slesvicensis dio-
cesis, que inibi principalis dignitas ac curata existit, eanonicatu-
que et prebenda maiori dicte ecclesie, tunc per obitum Nicolai
Sterken, necnon de perpetua sine cura vicaria in capella s. Ni-
colai opidi Saltwedel Verdensis diocesis sita, per obitum Andree
Juterbuche vacantibus, divisim providit, prout in supplicationibus
desuper signatis plenius continetur. Cum autem dictus Nicolaus
concessionis gratie huiusmodi, litteris apostolicis nondum con-
fectis, ac omni juri sibi ad dictam cantoriam canonicatumque
et maiorem prebendam ac perpetuam vicariam quomodolibet
300 SIXTUS IV.
competenti in s. v. vel alterius manibus ad id potentiam habentis
sponte resignat, motu proprio dictam resignationem admittentes
ac Henrico Cirow clerico Verdensis diocesis familiari ac para-
frenario nostro continuo commensali specialem gratiam facere
volentes, de dictis cantoria canonicatuque et prebenda [fructus
4 mr.] et vicaria perpetua [fructus 2 mr.j eidem Henrico pro-
videmus, non obstantibus constitutione et statuto predicte ec-
clesie collegiate in Hadersleue, in qua minores et maiores pre-
bende distincte fore noscuntur, et, quod nemo ad maiorem nisi
prius de minori ad maiorem prebendam gradatim per optionem
ascendat, statuto caveri dicitur, quibus pro hac vice dumtaxat
derogamus, necnon, ut beneficia huiusmodi in manibus cuius-
cunque prelati seu persone in dignitate ecclesiastica constitute
ac locorum ordinarii, in quibus dicta beneficia consistunt, vel
cathedralis ecclesie canonicorum simpliciter vel ex causa per-
mutationis resignare, ipsique prelatus, ordinarius, canonicus aut
persona resignationem pro parte dicti Henrici seu eius legitimi
procuratoris pro eo aut aliorum quorumcunque quam si (!) dicti
Nicolai resignantis et cum ipso permutare volentium permuta-
tionem et resignationem hincinde admittere, etiam si ipse per-
sone compermutantes sedis apostolice aut e. s. v. seu alicuius
s. Romane ecclesie cardinalium familiares seu eorum beneficia
affecta seu devoluta fuerint, in Romana curia vel extra eam et
in partibus resignare ac permutare ac de beneficiis huiusmodi
sic resignatis eisdem personis providere libere valeant, prefato
Henrico facultatem concedimus. Concessum et per se in pre-
sentia pape. A. Aleriensis. Datum Rome 7. id. junii anno 13.
Suppl. 830 fol. 85.
2906. 20. Juni 1484.
Paven befaler Biskoppen i Nocera, Provsten i Roskilde og Dekanen i Ko-
benhavn at overdrage Klerken Holger Jensen fra Lunde Stift Kanonikat og
Fraebende i Kobenhavn, ledige ved Kollektoren Jens Madsen (Brun)s Dod, og et
evigt Beneficium ved St. Mortens Alter i Roskilde Domkirke, ledigt ved, at
Birger Pedersen fra Halland er dod.
Kpiscopo Nucerino et preposito Roskildensis et decano b.
Marie virginis in Affina Roskildensis diocesis ecclesiarum. Vite
ac morum honestas (Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. 469 — 70). Datum
Rome 12. kal. julii anno 13.
Gratis pro deo.
Reg. Vat. (>47 fol. 281 : ogsaa Supplik (Concessum in presentia pape. A. Ale-
riensis) i Suppl. 8.'U) fol. l.r>4.
sixtus iv. ;wi
2907. 16. Juli 1484.
Jens Pedersen Hostorp faar Bekraeftelse paa BesiddelseD af et evigt Vika-
riat i Slesvig, som Marinus de Fregeno havde tildelt ham i Kraft af et paveligt
Privilegium, skont Paven senere havde opheevet dette.
Dudum, postquam boue memorie Mariuo episcopo Cami-
uensi et per regna, terras, civitates et loca Dacie, Svecie, Norvegie
ducatusque Slesvicensis, Holtzatie et Stormarie comitatum necnon
Livonie, Lithuanie et orientalis et occidentalis Frisie, diocesium
quoque Traiectensis, Caminensis et Monasteriensis et per totum
dominium ducis Magnopolensis vestro et apostolice sedis nuntio,
ut (!) triginta personis idoneis etiam quecunque beneficia obti-
nentibus et expectantibus triginta beneficia, cum et sine cura,
secularia et ordinum quorumcunque regularia, in regnis, civitati-
bus et dominiis predictis consistentia et ad quorumcunque colla-
tionem .... pertinentia, conferendi et de illis etiam provi-
dendi [s.v.] per suas litteras inter alia concesserat facultatem ac
voluerat, quod dicte littere sub quibusvis facultatum rcvocationi-
bus [litteris]1) vestris et eiusdem sedis pro tempore concessarum
per s. v. vel sedem predictam eatenus factis et imposterum forsitan
faciendis nullatenus comprehenderentur, nisi in illis de nomine et
dignitate dicti Marini episcopi necnon de eisdem litteris de verbo
ad verbum specialis et expressa mentio haberetur, emanavit certa
constitutio a s. v., per quam huiusmodi facultates quibusvis con-
cesse revocate fuerunt. Verum, antequam de revocatione huius-
modi ad notitiam predicti Marini episcopi tunc in partibus remo-
tissimis agenti[s] perveniret, vacante perpetua vicaria in ecclesia
Slesvicensi ad altare bb. Bartholomei et Pauli [fructus 2 mr.] per
obitum Gerardi Santbeke, prefatus Marinus episcopus vicariam
huiusmodi Johanni Petri de Hostorpp clerico Slesvicensis dio-
cesis facultatis huiusmodi vigore contulit et de illa etiam pro-
vidit. Objicitur modo eidem oratori, quod tempore collationis
sibi facte huiusmodi facultas eidem Marino episcopo concessa
revocata erat, ut prefertur. Cum autem equitate suadente con-
stitutio s. v. non debeat ligare ignorantes, presertim cum igno-
rantia non fu[er]it crassa aut supina, sed acciderit propter longin-
quitatem viarum et distantiam locorum seu deffectum nuntiorum,
quod ipse Marinus de dicta revocatione notitiam non habu[er]it,
supplicat prefatus Johannes Petri, quatenus sibi . . specialem gra-
tiam [facientes], nisi2) per adversarios legitime et sufficienter
*) add. Gz. 8) Gz. — Cod. qnod, nisi
302 sixtus iv.
probatnm fuerit, quod dictus Marinus de revocatione predicta
tempore collationis vicarie prefate huiusmodi notitiam habuerit
vel per eum steterit, quominus haberet, collationem et provi-
sionem de dicta vicaria eidem Johanni oratori factas huiusmodi
validas et efficaces esse statuere .... dignemini. Concessum,
prout de jure, in presentia pape. A. Aleriensis. Datum Rome
17. kal. aug. anno 13.
Suppl. 831 fol. 116 v.
2908. 28. Juli (8. Aug.) 1484.
Jens Pedersen Hostorp faar sin naermest foregaaende Supplik (Nr. 2907)
bevilget med en TiJfojelse.
Reformatio Johannes Petri de Hostorpp.
Cum in supplicatione, cuius copia supraponitur, per inad-
vertentiam non fuit facta mentio, quod inter prefatum Johannem
Petri1) et quendam Remarum Boifflet2), qui se gerit pro clerico,
super dicta vicaria lis pendet indecisa, dignetur s. v. litteras
apostolicas desuper conficiendas cum expressione litis huius-
modi ac status cause et aliorum necessariorum expediri man-
dare. Concessum. A. Aleriensis. Datum Rome 5. kal. aug.3)
anno 13.
Suppl. 831 fol. 247 og (II) 832 fol. 35.
2909. 8. Aug. 1484.
Paven befaler sin Kapellan og Auditor Paulus de Tuscanella at overdrage
Jens Pedersen Hostorp et evigt Vikariat i Slesvig, hvorom han havde fort Proces
ved Kurien.
Magistro Paulo de Tuscanella capellano nostro et causarum
palatii apostolici auditori. Decet Romanum pontificem [etc.].
Exhibita siquidem nobis nuper pro parte Johannis Petri de Os-
torp clerici Slesvicensis diocesis, sacri palatii apostolici causarum
notarii, petitio continebat, quod dudum, postquam nos bone me-
morie Marino .... [som Nr. 2907], ut (!) triginta personis idoneis
etiam quecunque . . beneficia obtinentibus et expectantibus triginta
benettcia .... conferendi . . per alias nostras litteras inter alia con-
cesseramus facultatem , emanavit certa constitutio a nobis,
per quam huiusmodi facultates . . . revocate fuerunt . . . [etc. som
Nr. 2907 til providit]. Ortaque postmodum inter ipsum Johan-
nem et Remarum Borssiet(I), qui se gerit pro clerico, super dicta
vicaria, quam, ut premittitur, vacantem Johannes Petri sibi
') II tilf: de Hostorpp ") II: Gorfflet :t) II: (i. id. aug.
sixtus iv. 303
collatam et de illa provisum fuisse, dictumque Remarum colla-
tioni et provisioni huiusmodi contra justitiam se opponere ac
facere, quominus collatio et provisio predicte suum sortirentur
effectum, Remarus vero prefati illam ad se spectare assereba[njt,
prout uterque eorum adhuc asserit, materia questionis, nos cau-
sam huiusmodi, non obstante forsan, quod de sui natura ad
Romanam curiam legitime devoluta et apud eam tractanda et
iinienda non esset, magistro Jheronimo de Porcariis primo, et,
postquam dictus Jheronimus in causa huiusmodi rite procedens
diffinitivam pro dicto Johanne Petri et contra prefatum Remarum
sententiam promulgaverat, a qua pro parte dicti Remari fuerat
ad sedem predictam appellatum, Gundisalvo de Villaviego, eapel-
lanis nostris et causarum palatii apostolici auditoribus et succes-
sive, postquam dictus Gundisalvus vel in eius locum surrogatus
Petrus de Ferrera in ea perperam procedens sententiam dicti
Jheronimi1) per suam sententiam revocaverat, tibi ad instantiam
dicti Johannis Petri audiendam commisimus et fine debito ter-
minandam, tuque in ea ad nonnullos actus citra tamen illius
conclusionem diceris processisse. Cum autem, sicut eadem pe-
titio subjungebat, equitate suadente constitutio revocationis facul-
tatum huiusmodi, in qua de facultate dicto Marino concessa spe-
cialis et expressa ac de verbo ad verbum mentio, prout juxta
tenorem litterarum dicte facultatis debuisset. non habetur, illum
ignorantem ligare non debuerit, presertim cum ignorantia non
fuerit crassa aut supina, sed acciderit propter longinquitatem
viarum et distantiam locorum seu defectum nuntiorum, quod
ipse Marinus, qui tunc in partibus illis nostra et predicte sedis
negotia gerebat, de dicta revocatione notitiam non habuerit, pro
parte dicti Johannis Petri nobis fuit supplicatum, quod, nisi pre-
fatus Remarus et alii, si qui sint dicti Johannis Petri in causa
huiusmodi adversarii, legitime probaverint [et]2) sufficienter, quod
prefatus Marinus de revocatione predicta tempore collationis et
provisionis de dicta vicaria prefato Johanni Petri per eum facta-
[rum] huiusmodi notitiam habuerit vel per eum steterit, quominus
haberet, et quod facultas ipsa in eadem revocatione comprehen-
datur, collationem et provisionem de dicta vicaria prefato Jo-
hanni Petri per eundem Marinum episcopum factas huiusmodi
validas et efficaces esse decernere . . . dignaremur. Nos igitur . . . .
discretioni tue mandamus, quatenus in causa huiusmodi ad ul-
x) Gz. — Cod. Remari ~) add. Gz.
304 SIXTUS IV.
teriora procedens, nisi in prefata causa dictus Remarus adver-
sarius seu adversarii dicti Johannis Petri, quod prefatus Marinus
episeopus tempore collationis et provisionis de dicta vicaria pre-
falo Johanni Petri per eum facta[rum] de revocatione huiusmodi
notitiam habuerit vel per eum steterit, quominus haberet, et quod
dicta facultas in prefata revocatione nostra comprehendatur, le-
gitime docuerint, ut prefertur, collationem et provisionem de ipsa
vicaria prefato Johanni Petri factas huiusmodi validas et effica-
ces esse auctoritate nostra declares . . . Datum Rome 6. id. aug.
anno 13.
X.
Reg. Vat. G49 fol. 12.
2910. 22. Aug. 1484.
Optegnelse om den pavelige Nuntius Bartholomaeus de Camerinos Kors-
togsaflad i Sverige.
Bartholomcei de Camerino, nuntii apostolici, indulgentice Svecis
dispensandw pro colligenda stipe ad expeditionem cruciatam. Dat.
22. aug. 1484, sede papali vacante.
Celse, Bull. svio-gothicum, 207.
INNOCENS VIII
valgt 24. Aug. 1484, viet 12. Sept. 1484, dod 25. Juli 1492.
2911. 12. Sept. 1484-25. Juli 1492.
Paven giver Laurens Olufsen fra Roskilde Stift Dispensation til at forene
flere ellers uforenelige Embeder.
Roskildensis. Laurentius Olani. Dispensatio ad incompatibilia.
Uddrag i Indiee 336 efter Reg. Lat. Innoc. VIII a. 1 1. 15 (tabt) fol. 184.
2912. 12. Sept. 1484— 25. Juli 1492.
Paven giver Hemming Seghebobe ny Provision paa en Sognekirke i Ros-
kilde Stift.
Roskildensis. Herminghus Seghebobe. Xova provisio par-
rochialis.
Uddrag i Indice 336 efter Reg. Lat. Innoc. VIII a. 1 1. 15 (tabt) fol. 199.
2913. 12. Sept. 1484-25. Juli 1492.
Paven overdrager Mynrik Menckel Kanonikat og Pnebende i Slesvig.
Slesvicensis. Minricus Menekel. Canonicatus per resignationem.
Uddrag i Indice 337 efter Reg. Lat. Innoc. VIII a. 6 1. 6 (tabt) fol. 43.
2914. 12. Sept. 1484-25. Juli 1492.
Paven overdrager Christoffer Nielsen (Preseut) Kanonikat og Pra>bende i
Roskilde.
Roskildensis. Christophorus Nicolai. Canonicatus per prefec-
tionem.
Uddrag i Indice 337 efter Reg. Lat. lnnoc. VIII a. 6 1. 6 (tabt) fol. 294.
2915. 18. Nov. 1484.
Provsten Mikkel Jensen i Lund faar Kanonikat og Pra?bende i Roskilde,
ledige ved Mogens Jensens Dod.
Acta pontificum Danica IV. 20
306 INNOCENS VIII.
Supplicat Michael Johannis (Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. £72).
Fiat. J. Datum Rome 14. kal. dec. anno 1.
Suppl. 837 fol. 201 v.
Roskildensis. Michael Joannis. Canonicatus per obitiun.
Uddrag i Indice 336 cfter Reg. Lat. Innoc. VIII an. 1 lib. 12 (tabt) fol. 1(5.
2916. 21. Nov. 1484.
Klerken Poul Santbeke fra Slesvig Stift, som har fert Proces ved Kurien
om Kanonikat og Praebende i Liibeck, faar det overdraget til Auditoren i Sagen
at overdrage ham Embedet paany.
Lite et causa in curia s. v. coram Johanne Prioris decre-
torum doctore, sacri palatii apostolici causarum auditore, inter
Paulum de Santbeke clericum Slesvicensem, canonicum Lubi-
censem maiori inibi prebenda prebendatum et ab eisdem minus
legitime dejectum, et quendam Johannem Scaue assertum cle-
ricum de canonicatu et prebenda supradictis rebusque aliis in
actis cause huiusmodi latius expressis . . . indecisa pendente, in
qua ad nonnullos actus judiciales citra tamen ipsius cause con-
clusionem extitit processum, et cum ab aliquibus asseratur neutri
dictorum litigantium in eisdem canonicatu et prebenda jus com-
petere, supplicat igitur dictus [Paulus], quatenus .... dicto Jo-
hanni Prioris aut in eius locum forsan surrogato vel surrogando
auditori, ut, si sibi per litis eventum constiterit neutri predic-
torum in dictis canonicatu et prebenda maiori jus competere,
ipsum oratorem injuste dejectum ad eorundem canonicatus et
prebende possessionem, cui prius incubuit, [reducat]1) et ut ipsum
reassumat et ad eius continuationem restituat seu ad pristinam
suam possessionem reponat . . . necnon ipsos canonicatum et pre-
bendam [fructus 4 mr.], sive ut premittitur, sive . . . per obitum
Johannis Francisci auditoris vel Henrici Pomert, collectoris ca-
mere apostolice et Nicolai de Cusa tituli s. Petri ad Vincula car-
dinalis familiaris continuique commensalis et litterarum apostoli-
earum abbreviatoris, vel Johannis Podendorp predictorum (!)
resignationem . . . vacent . . ., eidem oratori conferat, mandare
dignemini. Fiat. J. Datum Rome 11. kal. dec. anno 1.
Suppl. 837 fol. 150 v.
2917. 26. Nov. 1484.
Klerken Markvard Pojske fra Hoskilde Stift, som har fort Proces ved Ku-
rien med Niels Skave om Provstiet i Viborg, faar det overdraget Auditoren i
Sagen at give ham ny Provision paa Embedet.
') add. (,/..
INNOCENS VIII. 307
Lite et causa in vestro sacro palatio apostolico causarum
coram certo illius auditore inter Marquardum Poijske clericum
Roskildensis diocesis actorem et quendam Nicolaum Skaaw reuin
de quadam prepositura ecclesie Vibergensis rebusque aliis ra
actis cause huiusmodi deductis et deducendis in prima instantia
pendente et aliquali processu coram eodem ac inter partes seu
eorum procuratores aliqualiter habito, a nonnullis asseritur neutri
dictorum Marquardi et Nicolai ad dictam preposituram jus com-
petere ipsamque preposituram adhuc per promotionem Hartvici
ad ecclesiam Ripensem .... seu quovis alio [modo] vacare nosca-
tur(l); supplicat igitur dictus orator, de nobili genere ex utroque
parente procreatus, quatenus .... prefato auditori sive in eius
locum surrogato seu surrogando judici mandare, ut, si per even-
tum litis huiusmodi sibi constiterit neutri dictorum collitigantium
in dicta prepositura jus competere, dictam preposituram, que in
dicta ecclesia Vibergensi dignitas curata et electiva et post pon-
tificalem maior existit ac, si de jure patronatus regis Dacie foret
[fructus 4 mr.], eidem Marquardo conferat ac provideat etiam
de eadem, non obstantibus quod dicta prepositura de jure pa-
tronatus regis predicti Dacie etc. foret seu esse dinosceretur,
[cui] in eventum huiusmodi pro hac vice derogare dignemini,
gratia expectativa per Sixtum papam IIII dicto Marquardo gra-
tiose facta ac processibus inde secutis .... Fiat. J. Daium Rome
6. kal. dec. anno 1.
Suppl. 835 fol. 57.
2918. 14. Dec. 1484.
Klerken Markvard Pojske fra Roskilde Stift, som har fort Proces ved Ku-
rien med den nu afdode Praest Birger Pedersen fra Lunde Stift om Kanonikat
og Prsebende i Viborg, faar ny Provision paa Embedet.
Dudum canonicatu et prebenda ecclesie Vibergensis per obi-
tum Johannis Mathei, Sixti pape capellani ipsiusque et sedis
apostolice ac fructuum camere apostolice in regno Dacie collec-
toris in partibus defuncti, vacantibus, idem Sixtus papa de illis
canonicatu et prebenda tunc motu proprio quondam Birguero
Petri presbitero Lundensis diocesis gratiose providit, prout in
supplicatione desuper signata et contentis in eadem plenius con-
tinetur. Qui quidem Birguerus, litteris super provisione huius-
modi sibi facta per eum non expeditis . . . . ad partes recessit [ac]
in eisdem partibus extitit vita functus. Quapropter supplicat
Marquardus Poyske clericus Roskildensis diocesis, de nobili ge-
20*
3()8 INNOCENS VIII.
nere ex ulroque parente procreatus, quatenus omne jus [o: de
omni jure], quod dicto Birguero . . . . ad dictos canonicatum et
prebendam quomodolibet competebat, . . . necnon [de] canonicatu
et prebenda huiusmodi [fructus 3 mr.] eidem Marquardo provi-
dere dignemini, non obstante prepositura dicte ecclesie, de qua
per Sixtum papam mandatum [sibi] extitit provideri, prout in lit-
teris desuper confectis continetur, et super qua in dicto palatio
apostolico causarum coram certo illius auditore contra certum
suum adversarium in prima instantia litigat. Fiat. J. Datum
Rome 19. kal. jan. anno 1.
Suppl. 840 fol. 179.
2919. 9. Febr. 1485.
Klerken Didrik Tetens fra Slesvig Stift faar ny Provision paa Kanonikat
og Praebende i Lubeck.
Dudum vacantibus canonicatu et prebenda ecclesie Lubi-
censis per liberam resignationem Johannis Wiserem coram no-
tario publico et testibus sponte factam, Theodoricus Thetens
clericus Gelaseravicensis [o: Slesvicensis] diocesis de eisdem ca-
nonicatu et distincta prebenda sic vacantibus auctoritate ordi-
naria sibi obtinuit provideri, possessione subsecuta. Ea de re1)
exposito Sixto idem predecessor prefato oratori de novo providit,
litteris desuper nondum confectis. Dubitat tamen dictus orator
dictas provisiones sibi successive factas viribus non subsistere.
Supplicat, quatenus sibi de dictis prebenda ac canonicatu [fruc-
tus 4 mr.] de novo providere dignemini. Fiat. J. Datum Rome
5. id. febr. anno 1.
Suppl. 838 fol. 239.
2920. 8. Marts 1485.
Paven befaler Provsten i Slesvig at overdrage Provsten Mikkel Jensen i
Lund Kanonikat og Praebende i Roskilde, der var ledige ved Hemming Ber-
telsens Dod, og som var overdragne Mikkel Jensen ifolge et Vcntebrcv, som
Sixtus IV havde givet ham paa Kanonikater, Praebender og Embeder i Ros-
kilde og Lund.
Preposito ecclesie Slesvicensis. Dignum (Dipl. dioc. Lund. IV,
Nr. 4-83). Datum Rome 8. id. martii anno 1.
P. XX. 12. kal. aug. anno 1. Altissensis.
Reg. Lat 842 fol. 5.
') (lz. — Cod. eidem. Exposito
INNOCENS VIII. 309
2921. 2.-8. April 1485.
Optegnelse om, at Johan Haleken fra Slesvig Stift indvies til de fire lavere
gejstlige Grader ved Kurien.
Ordines celebrati per Philippum episcopum Ariensem de
mandato et commissione Raphaelis s. Georgii diaconi cardinalis
pape camerarii in ecclesia b. Marie de Regina Celi in Burgo
s. Petri die sabati s. Quattuor temporum 2. aprilis 1485 infra
missarum solemnia juxta formam et consuetudinem s. Romane
ecclesie in talibus servari solitas
Ad quatuor minores ....
Johannes Haleken Slesvicensis diocesis
Johannes Haleken Slesvicensis diocesis contentus in proxi-
mis retroscriptis ordinibus habuit formatam ad quattuor minores
8. aprilis 1485. Hadrianus.
Bol. 20.
Libri formatari 1484—88 fol. 14—15 (Arehivio di Stato).
2922. 14. April 1485.
Paven befaler Provsterne i Liibeck og Hameln samt Officialen i Liibeck
at overdrage Jens Pedersen Hostorp et evigt Vikariat i Liibeck.
Lubicensis et s. Bonifacii Hamelensis Mindensis diocesis ec-
clesiarum prepositis ac officiali Lubicensi. Vite ac morum ho-
nestas [etc.]. Cum itaque, sicut accepimus, perpetua vicaria in
ecclesia Lubicensi, quam Johannes Gerckons1) obtinebat, per
obitum eiusdem Johannis Gerckons1) vacet ad presens, nos, in
quorum manibus Albertus de Aschen2) clericus Ottoniensis dio-
cesis, asserens se vicariam predictam, ut prefertur vacantem,
vigore quarundam litterarum gratie expectative sibi per Sixtum
papam IIII concessarum, prout ex illarum forma poterat, infra
tempus legitimum acceptasse et de illa sibi provideri obtinuisse,
omni juri sibi in dicta vicaria quomodolibet competenti, illius
possessione per eum non habita, hodie per Arnoldum Clouer
clericum Coloniensis diocesis, procuratorem substitutum a Jo-
hanne Petri de Hostorpp Slesvicensis diocesis, ipsius Alberti
procuratore ad hoc specialiter constituto, sponte cessit, quique
cessionem huiusmodi duximus admittendam, eidem Johanni
Petri, qui causarum palatii apostolici notarius existit, specialem
gratiam facere volentes, discretioni vestre mandamus, quatenus
vicariam predictam, que sine cura est [fructus 2 mr.],
l) II: Gerekens 2) II: Asthem
310 INNOCENwS VIII.
prefato Johanni Petri auctoritate nostra conferre curetis ....
Datum Rome 18. kal. maji anno 1.
N. X. 17. kal. maji anno 1.
Reg. Lat. 843 fol. 57; ogsaa (II) Supplik (Concessum in presentia pape.
Jul. Ostiensis) i Suppl. 839 fol. 143 v.
2923. 26. April 1485.
Skolaren Peder Jensen fra Roskilde Stift faar Sognekirken i 0rslev.
Supplicat Petrus Johannis scolaris Roskildensis diocesis, in
vicesimo vel circa sue etatis anno constitutus, quatenus sibi de
parrochiali ecclesia in villa Oreslorff eiusdem diocesis cum eius
annexis [fructus 4 mr.], per obitum Hennimingii (!) Petri vacante,
postquam clericali caractere rite insignitus fuerit, provideri man-
dare secumque super defectu etatis premisso, ut dictam parrochi-
alem ecclesiam, si de ea vigore presentium, postquam clericali
caractere fuerit insignitus, provideatur, retinere libere possit,
dispensare dignemini. Concessum in presentia pape. Jul. Osti-
ensis. Datum Rome 6. kal. maji anno 1.
Suppl. 839 fol. 220.
2924. 18. Maj 1485.
Paven befaler Biskoppen i Nocera, Aarhuskanniken Johan Jepsen (Ravens-
berg) og Officialen i Viborg at overdrage iErkedegneembedet i Viborg til Pra*sten
Kjeld Ovesen fra Aarhus Stift.
Episcopo Nucerino et Johanni Jacobi canonico Arusiensi ac
officiali Vibergensi. Vite ac morum honestas [etc.]. Cum itaque,
sicut accepimus, archidiaconatus ecclesie Vibergensis, quem Ni-
colaus Lucke obtinebat, per obitum dicti Nicolai vacet ad pre-
sens, nos, volentes Ketillo Auonis presbitero Arusiensis diocesis,
cui hodie de Eggo nuncupato Arusiensis et aliis Ottoniensis
ecclesiarum canonicatibus et prebendis etiam, ut prefertur, va-
cantibus concessimus provideri . . ., specialem gratiam facere,
discretioni vestre mandamus, quatenus archidiaconatum predic-
tum, qui in dicta ecclesia Vibergensi dignitas non tamen maior
post pontificalem existit [fructus 4 mr.1)], prefato Ketillo aucto-
ritate nostra conferre curetis. Datum Rome 15. kal. junii anno 1.
P. XX. pridie kal. junii anno 1. Altissensis.
Reg. Lat. 843 fol. 68. Supplik se felgende Nr.
1 > II: 6 mr,
1NNOCENS VIII. 311
2925. 18. Maj 1485.
Paven befaler Biskoppen i Nocera, Aarhuskanniken Johan Jepsen (Ravens-
berg) og Officialen i Viborg at overdrage Kanonikater og Praebender i Aarhus
og Odense til Praesten Kjeld Ovesen fra Aarhus Stift.
Episcopo Nucerino et Joanni Jacobi canonico Arusiensi ac
officiali Vibergensi. Vite ac morum honestas [etc.]. Cum itaque,
sicut accepimus, singuli1) Arusiensis et Ottoniensis ecclesiarum
canonicatus et prebende, quos Nicolaus Luche obtinebat, per
obitum dicti Nicolai vace[n]t ad presens, nos, volentes Ketillo
Auonis presbitero Arusiensis diocesis, cui etiam hodie de archi-
diaconatu ecclesie Vibergensis per obitum Nicolai huiusmodi
vacante per alias nostras litteras mandavimus provideri, spe-
cialem gratiam facere volentes (!), discretioni vestre mandamus,
quatenus Arusiensis [fructus 2 mr.] et [fructus etiam 2 mr.2)]
Ottoniensis ecclesiarum canonicatus et prebendas huiusmodi
prefato Ketillo auctoritate nostra conferre curetis. Datum Rome
15. kal. junii anno 1.
xxx.
Reg. Vat. 705 fol. 76; ogsaa (II) Supplik, fselles for dette og foregaaende
Nr., (Concessum in presentia pape. Jul. Ostiensis) i Suppl. 840 fol. 151 v.
2926. 19. (26.) Maj 1485.
Skolaren Peder Jensen fra Roskilde Stift faar Tilladelse til at lade sig
indvie i Rom til de lavere Grader.
Cum Petrus Johannis scolaris Roskildensis diocesis3) ad
minores ordines se facere promoveri intendat, supplicat, qua-
tenus sibi, ut a quocunque catholico antistite . . . in Romana
curia residente, quem maluerit et ad hoc duxerit eligendum,
aliquibus diebus dominicis vel festivis etiam extra tempora a
jure statuta ad huiusmodi ordines minores se possit facere pro-
moveri, ac eidem antistiti illum promovendi auctoritate aposto-
lica licentiam concedere dignemini. Concessum in presentia pape.
Jul. Ostiensis. Et quod presentis supplicationis sola signatura
sufficiat, 4)et examinetur in camera4) . . . Datum Rome 14. kal.
junii5) anno 1.
Suppl. 841 fol. 68 og (II) fol. 132 v.
*) Gz. — Cod. singularum 2) II: fructus cuiuslibet 4 mr.
3) II tilf. : fervore devotionis accensus militie clericali ascribi et ad quatuor
4~4) Udeladt i II. 5) II: 7. kal. junii
312 INNOCENS VIII.
2927. 26. Maj 1485.
Klerkcn Peder Griis fra Roskilde Stift faar Sognekirken i Tamdrup i
Aarhus Stift.
Supplicat Petrus Grijs clericus Roskildeusis diocesis, qua-
teuus sibi de parrochiali ecclesia in Taudorp Misueusis [o: Aru-
sieusis] diocesis [fructus 4 mr.], vacante ex eo, quod quidam
A. Hinrici aliam parrochialem ecclesiam incompatibilem cum
illa in Sampsow, cui etiam cura imminebat animarum, obtinens
per decem anuos et ultra absque canonica dispeusatione iusimul
detinuit et occupavit, prout de presenti detinet indebite occu-
patam, providere diguemini. Concessum in preseutia pape.
Jul. Ostiensis. Datum Rome 7. kal. junii anno 1.
Suppl. 841 fol. 84.
2928. 8. Juni 1485.
Paven giver Biskop Helrik (v. d. Wisch) Tilladelse til at lade Kirker og
Kirkegaarde m. m. indvie paa ny ved en Pra?st.
Helrico episcopo Slesvicensi. Tue devotionis piecibus [etc.].
Cum itaque, sicut pro parte tua fuit propositum coram nobis,
in tua diocesi Slesvicensi nonnulle insule maritime existant, ad
quas non sine gravi et magno periculo accedi et deveniri potest,
et in quibus sepe contingat(!) ecclesias, monasteria, cimiteria et
alia pia loca ibidem situata per effusionem sanguinis vel semi-
nis seu alias violari, que non possunt reconciliari commode per
te ipsum, nobis fuit supplicatum, ut providere tibi super hoc
dignaremur. Nos itaque . . ., quod ecclesias, monasteria, cimi-
teria et alia pia loca supradicta per aliquem secularem vel re-
gularem sacerdotem idoneum, quem ad hoc duxeris eligendum,
quoad vixeris, reconciliare valeas, quotiens fuerit oportunum,
aqua per te prius vel alium antistitem, ut moris est, benedicta,
presentium tibi auctoritate concedimus facultatem. Per hoc au-
tem constitutioni, que hec precipit per episcopos tantum fieri,
nullum volumus imposterum prejudicium generari. Datum Rome
6. id. junii anno 1.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. 683 fol. 482; ogsaa Supplik (Concessum in presentia pape. Jul.
Ostiensis) i Suppl. 841 fol. 148.
2929. 8. Juni 1485.
Paven giver Biskop Helrik (v. d. Wisch) i Slesvig Tilladelse til at gore
Testamente.
Helrico episcopo Slesvicensi. Quia presentis vite conditio
etc. . Nos itaque, tuis in hac parte supplicationibus inclinati,
INNOCENS VIII 313
ut de bonis tuis undecunque, non per ecclesiam seu ecclesias
tibi commissas, alias tamen licite acquisitis, que ad te pertinere
omnimode dinoscuntur, libere testari valeas ac de bonis mobi-
libus ecclesiasticis tue dispositioni seu administrationi commissis,
que tamen non fuerint altaris seu altarium ecclesiarum tibi com-
missarum ministerio seu alicui speciali earundem ecclesiarum
divino cultui seu usui deputata, necnon de quibuscunque bonis
mobilibus a te per ecclesiam seu ecclesias licite acquisitis, pro
decentibus et honestis expensis tui funeris et pro remuneratione
illorum, qui tibi viventi serviverint, sive sint consanguinei sive
alii, juxta servitii meritum moderate tamen disponere et erogare
et alias in pios ac licitos usus convertere possis1), prius tamen
de omnibus predictis bonis ere alieno et hiis, que pro recupe-
randis domibus seu edificiis consistentibus in locis ecclesiarum
seu beneficiorum tuorum culpa seu negligentia tua seu procura-
torum tuorum destructis seu deterioratis necnon restaurandis
aliis juribus earundem ecclesiarum vel beneficiorum deperditis
ex culpa vel negligentia supradictis fuerint oportuna, deductis,
plenam et liberam fraternitati tue auctoritate presentium con-
cedimus facultatem. Volumus autem, quod in eorundem eccle-
siasticorum dispositione bonorum juxta quantitatem residui erga
ecclesias, a quibus eadem percepisti, te liberalem exhibeas, prout
conscientia tibi dictaverit et anime tue saluti videris expedire.
Datum Rome 6. id. junii anno 1.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. 683 fol. 500 v; ogsaa (II) Supplik (Concessum in forma in pre-
sentia pape. Jul. Ostiensis) i Suppl. 841 fol. 204.
2930. 8. Juni 1485.
Paven giver Aflad til dem", der paa bestemte Dage besoger Vor Frue Kapel
i Sognekirken i Kiel, som er grundlagt af Slesvigprovsten Enwald Sovenbroders
Forseldre.
Universis Christi fidelibus presentes litteras inspecturis. Etsi
cuncte ecclesie [etc.]. Cupientes itaque, ut capella b. Marie vir-
ginis et s. Crucis sub turri parrochialis ecclesie opidi Kylonensis
Bremensis diocesis sita, ad quam Enwaldus prepositus ecclesie
Slesvicensis pro eo, quia, ut accepimus, parentes eius illam fun-
daverunt, specialem gerit devotionis afYectum, congruis honoribus
frequentetur et in suis structuris congrue reparetur et conserve-
*) II tilf. : usque ad summam 4000 duc. auri
;U4 INNOCENS VIII.
tur necnon libris, calicibus, paramentis et aliis ornamentis ec-
clesiasticis muniatur, omnibus utriusque sexus Christi
fidelibus vere penitentibus et confessis, qui capellam predictam
in annuntiationis b. Marie virginis, in conversionis s. Pauli, in-
ventionis s. Crucis et s. Nicolai festivitatibus a primis vesperis
usque ad occasum solis d[i]ei sequentis earundem festivitatum
devote visitaverint annuatim , singulis videlicet earundem
festivitatum diebus 1815 dierum et quinque quadragenarum [in-
dulgentias]1) de injunctis eis penitentiis relaxamus, presentibus
perpetuis futuris temporibus valituris. Volumus autem [etc. som
Nr. 860]. Datum Rome 6. id. junii anno 1.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. 684 fol. 227; ogsaa Supplik (Motu proprio: concessum in pre-
sentia pape. Jul. Ostiensis) i Suppl. 841 fol. 204 v.
2931. 8. Juni 1485.
Biskop Helrik (v. d. Wisch) faar Tilladelse til at saelge nogle Bispestolen
tilhorende Landstraekninger i Utholm i Nordfrisland.
Exponitur pro parte Helrici episcopi Slesvicensis, quod est
[o: possidet] ecclesia Slesvicensis nonnulla prata, terrarum petias
et alia immobilia bona in quadam insula, nomine Utholm terre
Pfrisie, ad ipsam ecclesiam spectantia, apud et prope mare con-
sistentia, quorum fructus annuatim summam 20 duc. auri de ca-
mera non excedunt, ubi sepe aqua maris [existit]1), et propter illius
turbines et tempestates ac undationes multotiens nulli vel modici
ex ipsis bonis redditus percipiuntur et etiam, ut a nonnullis as-
seritur, dubitari [potest], quod tempore procedente minus fruc-
tuosa et forsan totaliter inutilia reddantur, que posses-
siones et bona si per eundem episcopum vendi et permutari
possent, ipse et dicta ecclesia maiorem perciperent commodi-
tatem, hocque in evidentem [dicte ecclesie cederet utilitatem.
Supplicat igitur dictus episcopus, quatenus] dicte ecclesie com-
modo et utilitati providentes, ut aliquibus probis viris in par-
libus illis consistentibus, quod de premissis se informent, [man-
dare]1) et, si per informationem huiusmodi meditate2) repererint
venditionem et permutationem huiusmodi, si fierent, in eviden-
tem dicte ecclesie cedere utilitatem, eidem episcopo illas faciendi
licentiam concedere3) dignemini. Concessum, si in evidentem, in
presentia pape. Jul. Ostiensis. Datum Rome 6. id. junii anno 1.
Suppl. 841 fol. 148 v.
') add. ()/.. '-) Gz. — Cod. me.diate ;!) Gz. — Cod. conccdere mandare
INNOCENS VIII. 315
2932. 8. Juni 1485.
Klerken Johan Wulf fra Bremen Stift faar ny Provision paa et evigt Vi-
kariat i Liibeck.
Nuper perpetua vicaria b. Marie virginis et s.Wentzslai sita
in capella s. Georgii prope et extra civitatem Lubicensem, que
de jure patronatus laicorum existit, vacante, Johannes Vulff
clericus Bremensis diocesis ad ipsam vicariam per Henricum
Krummeuoet insule Imbrie Ottoniensis diocesis illius verum pa-
tronum, existentem in pacifica possessione vel quasi juris pre-
sentandi personam legitimam ad dictam vicariam, dum pro
tempore vacat, et quidam Gotschalcus Bredemeyger clericus
Lubicensis per provisores dicte capelle s. Georgii falso se pro
patronis dicte vicarie gerentibus [o : -tes] loci ordinario presentati
fuerunt, ipseque ordinarius, nescitur quo spiritu ductus, Johan-
nem renuit, Gotschalcum prefatum quamvis de facto in dicta
vicaria instituit, ipseque Gotschalcus presentationis et institu-
tionis predictarum pretextu se in dicta vicaria intrusit illamque
aliquamdiu citra tamen annum pacifice detinuit, prout detinet,
indebite occupatam, ipseque ordinarius causam inter Johannem
et Gotschalcum prefatos super premissis officiali suo cognoscen-
dam commisit et fine debito terminandam, ipseque officialis in
ea ad nonnullos actus citra tamen cause conclusionem dicitur
processisse. Cum autem secundum premissa dicta vicaria adhuc
vacare noscatur, supplicat Johannes prefatus, quatenus ei de
dicta vicaria [fructus 3 mr.] de novo providere dignemini. Con-
cessum in presentia pape. Jul. Ostiensis. Datum Rome 6. id.
junii anno 1.
Suppl. 841 fol. 148 v.
2933. 8. Juni 1485.
Slesvigprovsten Enwald Sovenbroder faar en Pension af St. Johannes
Kirke paa For.
Supplicat Enwaldus de Eruembra (!) ecclesie Slesvicensis
prepositus, quatenus, ut statum suum juxta dicte prepositure
dignitatem, quam obtinet, decentius substentare possit, ei de
alicuius subvenientes auxilio subventionis, pensionem annuam
12 duc. auri de camera super fructibus parrochialis ecclesie
s. Joannis in insula Foer Slesvicensis diocesis [fructus 4 mr.],
per Lubbertum Haymge modernum [rectorem] annis singulis in
certis loco et tempore de ipsarum partium consensu statuendis
eidem Enwaldo vel procuratori suo ad hoc ab eo speciale man-
316 ixxocexs viii.
datum habenti sub excommunicationis sententiis in talibus ap-
poui cousuetis integre persolvendam, de consensu dicti Lubberti
rectoris reservare dignemini. Concessum in presentia pape.
Jul. Ostiensis. Datum Rome 6. id. junii anno 1.
Suppl. 841 fol. 204 v.
2934. 8. Juni 1485.
Slesvigprovsten Knwald Sovenbroder faar Dispensation til med Provstiet
at forene Besiddelsen af to andre ellers dermed uforenelige Kmbeder.
Supplicat Enwaldus de Souenbroder prepositus Slesvicensis
ac a Johanne Dacie Norvegie etc. rege ad s. v. orator destinatus,
prepositus ecclesie Slesvicensis (!), quatenus . . . secum, ut una
cum prepositura predicta quecunque duo . . . seu sine illis que-
cunque tria alia curata seu alias invicem incompatibilia bene-
ficia in eisdem cathedralibus, etiam metropolitanis vel collegiatis,
ecclesiis . . . ., si sibi alias canonice conferantur, recipere et in-
simul, quoad vixerit, retinere illaque , quotiens sibi pla-
cuerit, dimittere et loco dimissorum alia .... beneficia tria dum-
taxat invicem incompatibilia, etiam si duo ex hiis sub eodem
tecto consistunt, dummodo inter ipsa tria plures quam due par-
rochiales ecclesie non fuerint, recipere et similiter, quoad vixerit,
insimul retinere libere valeat, dispensare dignemini. Concessum
in presentia pape. Jul. Ostiensis. Datum Rome 6. id. junii
anno 1.
Suppl. 841 fol. 244.
2935. 12. Juni 1485.
Kong Hans og Hertug Frederik faar pavelig Stadfsestelse paa Privilegiet
de non evocando og Privilegiet udvidet til ogsaa at gjelde Holsten.
Dudum Nicolao V pro parte preclare memorie Christerni
Dacie etc. regis exposito [etc. som Nr. 2721 til deputatisj. Cum
autem incolis et inhabitatoribus et indigenis ducatuum Slesvi-
censis, Holsatie et Stormarie etc, qui exnunc Johannis Dacie etc.
regis et illustrissimi principis domini Frederici eorundem duca-
tuum ducis ipsius domini regis fratris dictioni et potestati com-
muniter ad presens suppositi sunt, ipso Frederico nichilominus
sub tutela dicti domini regis ex minorennitate existente, valde
dispendiosum et incommodum existat, si pro eorum causis trac-
tandis extra dictos ducatus ad judicium evocentur, supplicant
igitur Johannes rex ei Fredericus dux prefati, [quatenus] privi-
iegium et indultum regno Dacie concessum ex certa sci-
INNOCENS VIII. 317
entia confirmare et de novo concedere dietumque indultum et
privilegium cum omnibus censuris in contrarium facientes pro-
mulgatis et decretis omnibusque aliis in litteris predictis con-
tentis et [o: ad] incolas, inhabitatores et indigenas ducatuum pre-
dictorum, ita quod judices et conservatores, videlicet episcopus
Lubicensis et prepositus Slesvicensis perinde, prout judices et
conservatores dictis inhabitatoribus et indigenis regni Dacie [in]
prefatis litteris deputati, etiam eisdem inhabitatoribus .... duca-
tuum predictorum in premissis efficacis defensionis presidio as-
sistere et omnia facere et exequi valeant, sicut conservatores et
judices prefati regni Dacie inhabitatoribus dicti regni Dacie as-
sistere possint, extendere dignemini . . . Fiat. J. Et quod littere
expediantur ad futuram sive perpetuam rei memoriam in forma
gratiosa. Fiat. J. Datum Rome pridie id. junii anno 1.
Suppl. 841 fol. 281.
2936. 12. Juni 1485.
Paven fornyer Privilegiet de non evocando (Nr. 1940, jfr. 2091) og udvider
det til ogsaa at gaelde Holsten.
Ad perpetuam rei memoriam. Ea, que a predecessoribus
nostris suadentibus honestis causis provide emanarunt, ut eo
firmius illibata persistant, quo sepius fuerint apostolica auctori-
tate munita, libenter, cum a nobis petitur, nostre approbationis
munimine solidamus et extendimus ac de novo facimus, prout
catholicorum regum exposcit devotio et id in domino conspici-
mus salubriter expedire. Dudum siquidem pro parte Cristierni
regis Dacie Nicolao pape V exposito, quod incolis regni sui
nimis sumptuosum et grave erat trahi extra dictum regnum,
fluctuationibus et inundationibus maritimis undique inclusum
et circumdatum, ad prosequendum causas, quas contra eos pro
tempore moveri contingebat, idem predecessor, prefati regis sup-
plicationibus inclinatus, statuit, quod extunc inantea nullus ex
habitatoribus et incolis prefatis in beneficialibus, matrimoniali-
bus, testamentariis aut aliis quibuscunque causis ad cuiusvis
seu quorumvis instantiam apostolica vel alia quavis auctoritate
vigore sive pretextu quarumvis litterarum apostolice sedis vel
legatorum eius .... extra dictum regnum in prima instantia
quomodolibet trahi aut conveniri posset sive in causam evocari,
sed quod huiusmodi cause coram competentibus judicibus in
ipso regno in huiusmodi prima instantia decidi deberent et ter-
minari; decrevit quoque omnes processus, quasvis etiam censuras
318 INNOCENS VIII.
et penas eeclesiasticas in se continentes ac etiam totum id1),
quicquid contra statuti huiusmodi tenorem promulgari contin-
geret, irrita et inania ac nullius subsistere robore firmitatis.
Et deinde pro parte prefati regis Calixto pape III exposito,
quod judices delegati seu conservatores in partibus Almanie,
quibus per sedem predictam importunitate petentium causarum
decisiones contra prefatos incolas regni Dacie contingebat per-
sepe delegari, de statuto prefati Nicolai predecessoris minime
curantes, ipsos ad eorum tribunalia ex regno predicto magnis
sumptibus et periculis ac persepe naufragiis vocari, citari et
comprimi2) ipsorumque judicio sisti compellebant in ipsorum,
immo regni Dacie prelibati, damnum et gravamen, idem Ca-
lixtus Nicolai prefati statutum predictum confirmavit ac sen-
tentias, censuras et penas quascunque post eiusdem Nicolai
statutum huiusmodi per quosvis judices, delegatos, subdelegatos
seu conservatores predicte sedis seu legatorum eius auctoritate
deputatos contra statuti huiusmodi tenorem decretas et pro-
mulgatas, ac quas extunc imposterum decerni et promulgari
contingeret, nullius roboris vel momenti esse illisque per reg-
num Dacie et ubicunque locorum nullatenus stari aut quo-
modolibet obediri decrevit; et nichilominus delegatis, judici-
bus et conservatoribus, quibus imposterum contra predictos
Dacie incolas per sedem predictam vel eius auctoritate cau-
sarum cognitio contingeret delegari, cuiuscunque . . conditionis
existerent, conjunctim vel divisim in virtute sancte obedientie et
sub excommunicationis late sententie pena, quam contra eos, si
contrafacerent, tulit, districte precipiendo inhibuit, ne in preju-
dicium constitutionis Nicolai et Calixti predictorum de cetero
habitatores et incolas regni Dacie tunc presentes vel futuros
extra dictum regnum in prima instantia evocare, citare vel ad
ipsorum tribunalia trahere et ad actum aliquem judicialem pro-
cedere quovis modo presumerent, archiepiscopo Lundensi et epi-
scopo Slesvicensi ac preposito ecclesie Roskildensis, eorum pro-
priis nominibus non expressis, desuper executoribus et conserva-
toribus deputatis Cum autem, sicut exhibita nobis nuper
pro parte Johannis Dacie regis et nobilis viri Frederici Slesvi-
censis, Holsazie et Stormarie ducatuum communiter cum prefato
rege ducis fratrum petitio continebat, incolis et habitatoribus
dncatuum predictorum, qui ditioni eorundem regis et Frederici
') (i/. - Cod. id et quicquid *) Gz. — Cod. vocare, citare et comprimere
INNOCENS VIII. 319
fratris, cuius in pupillari etate constituti idem Johannes rex
tutor existit, sustituti1) sunt, sit valde dispendiosum et incom-
modum, si pro eorum causis tractandis extra dictos ducatus ad
judicium evocentur, pro parte eorundem regis et Frederici nobis
fuit supplicatum, ut eorundem Nicolai statuto ac Calixti decreto,
inhibitioni ac executorum deputationi necnon litteris predictis
et contentis in eis pro eorum subsistentia firmiori robur nostre
approbationis adjicere illaque et executorum predictorum pote-
statem ad incolas et habitatores ducatuum predictorum exten-
dere et pro potiori cautela omnia per eosdem predecessores sta-
tuta, decreta, inhibita et mandata de novo quoad incolas et
habitatores predictos regni et ducatuum predictorum statuere,
decernere, inhibere et mandare .... dignaremur. Nos igitur, qui
eorundem regis et Frederici, quos eorum exigentibus meritis
sincera diligimus in domino caritate, rationabilibus et honestis
votis libenter annuimus, huiusmodi supplicationibus inclinati,
eorundem Nicolai statutum ac Calixti decretum, inhibitionem
et mandata ac, prout illa concernunt, omnia in dictis eorum lit-
teris contenta tenore presentium approbamus et robur perpetue
firmitatis obtinere debere decernimus necnon litteras ipsas cum
omnibus in eis contentis clausulis etiam promulgationes2) senten-
tiarum, censurarum et penarum in contrafacientes ad incolas et
habitatores ducatuum predictorum extendimus, et quod de cetero
perpetuis futuris temporibus incole et habitatores regni et duca-
tuum predictorum, qui nunc sunt et pro tempore erunt, extra
regnum et ducatus predicta alias juxta Nicolai et Calixti pre-
dictorum litterarum earundem continentiam evocari nequeant,
de novo statuimus. Et ne contra predecessorum et nostra sta-
tuta huiusmodi extra regnum et ducatus predictos trahantur,
sub eisdem censuris et penis, sub quibus idem Calistus prede-
cessor eiusdem regni incolas et habitatores predictos trahi inhi-
buit, pariformiter incurrendis inhibemus .... Datum Rome pridie
id. junii anno 1.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. 684 fol. 264 v. Origg.: A (med Bulle i Silkesnor) Danmark 13;
B (uden Bulle) Danmark 13 b; C (med Bulle i Silkesnor) Gem. Archiv I, 11.
Den sidste har felgende to samtidige Paaskrifter : 1) In forma gratiosa confir-
matio et de novo concessio indulti concessi incolis regni Dacie, quod in causis
quibuscunque in prima instantia non possunt trahi extra regnum, et eiusdem
indulti extensio ad incolas Slesvicensis, Holtsacie, Stormarie etc. ducatuum
*) Gz. — Cod. constituti 2) Gz. — Cod. promulgationis
320 [NNOCENS VIII.
ciusdem regis ditioni subditos. — 2) Procurata et sollicitata per me Enwaldum
Souenbroder prepositum Slesvicensem, tunc oratorem regium Rome pro pre-
standa obedientia missum per illustrissimum et serenissimum dominum Jo-
liannem Daeie etc. regem, ducem Slesvicensem, Holtzatie et Dytmertie etc, etiam
nomine sui germani illustris domini Ffriderici ducis Slesvicensis. Hoc in com-
modum et utilitatem incolitarum (!) dictorum ducatuum. — Jfr. Reg. 4805*.
2937. 12. Juni 1485.
Paven befaler Riskoppen i Lubeck og Provsten i Slesvig at paase, at Pri-
vilegiet de non evocando overboldes i Hertugdommerne.
Episcopo Lubicensi et preposito ecclesie Slesvicensis. Hodie
illas, per quas Nicolaus papa V dudum statuit, quod incole et
habitatores regni Dacie extra regnum ipsum in aliquibus causis
coram judicibus delegatis a sede apostolica vel legatis eius in-
viti trahi non possent, et alias, per quas Calixtus papa III sta-
tutum huiusmodi approbando decrevit irritum et inane, quicquid
contra eiusdem Nicolai statutum attemptatum erat(!) vel imposte-
rum contingeret attemptari, ac sub nonnullis censuris et penis
ecclesiasticis tunc expressis inhibuit, ne quispiam delegatorum
judicum predictorum eosdem incolas et habitatores extra regnum
predictum trahere presumeret, certis desuper executoribus depu-
tatis, qui non permitterent illos trahi contra statutum predictum,
litteras et in eis contenta, statutum, decretum et inhibitionem
huiusmodi ac illa concernentia quecunque per alias nostras lit-
teras approbavimus et robur perpetue firmitatis obtinere debere
decrevimus illaque ad Slesvicensem, Holsazie et Stormarie du-
catus et illorum incolas et habitatores extendimus et pro potiori
cautela, quod regni et ducatuum predictorum incole et habita-
tores extra regnum et ducatus huiusmodi inviti trahi pari modo
nequirent, de novo statuimus, neve traherentur, sub similibus
censuris et penis inhibuimus Quocirca discretioni vestre
mandamus, quatenus vos vel alter vestrum, si et postquam dicte
littere nostre vobis presentate fuerint, per vos seu alios premissa,
ubi, quando et quotiens expedire cognoveritis fueritisque desuper
pro parte eorum, quorum interest, legitime requisiti, solemniter
publicantes et eisdem incolis et habitatoribus ducatuum pre-
dictorum super hiis efficacis defensionis auxilio assistentes, non
permittatis eosdem ducatuum predictorum incolas et habitatores
extra ducatus predictos invitos trahi et illos, quos extensioni
[et] slatuto huiusmodi vobis contravenisse constiterit, censuris
el penis predictis irretitos esse publice nuntietis faciatisque ab
aliis uuntiari el ab omnibus arctius evitari, contradiclores per
INNOCENS VIII. 321
censuram ecclesiasticam appellatione postposita compescendo.
Datum Rome pridie id. junii anno 1.
Gratis de mandato pape.
Orig. A i Gem. Archiv I, 9, B og C (alle tre med Buller i Hampesnor) i
Slesvig 89 og 89 a. L. Dipl. Jfr. Beg. 4805*.
2938. 12. Juni 1485.
Paven bestemmer, at Kantoren i Slesvig for Fremtiden skal vaelges af Bi-
skoppen og Kapitlet, ikke efter forudgaaende pavelige Ventebreve, og at han
skal vsere forpligtet til at residere ved Embedet.
Ad perpetuam rei memoriam. Divina disponente clementia
ad regimen universalis ecclesie deputati, ad ea nostre vigilantie
studia propensius extendimus, per que in singulis, precipue
cathedralibus, ecclesiis divinus cultus vigeat et continuum susci-
piat incrementum, et ut id annuente domino facilius subsequa-
tur, ordinationes et statuta salubria edimus, presertim dum ca-
tholicorum principum id exposcit devotio, et conspicimus in
domino salubriter expedire. Sane pro parte Johannis regis et
Dorothee eius genitricis regine Dacie et Norvegie nobis nuper
exhibita petitio continebat, quod, licet ad cantoriam ecclesie
Slesvicensis, que inibi dignitas non tamen post pontificalem
maior existit, cuique cura imminet animarum [fructus 6 mr.],
quis per electionem episcopi Slesvicensis pro tempore existentis
et capituli eiusdem ecclesie assumi consueverit, expediatque
eidem ecclesie, quod illius cantor, qui curam et gubernationem
eiusdem quoad ea, que divinum cultum in illa concernunt, ex-
ercere tenetur, apud ipsam ecclesiam personaliter resideat, eve-
niat1) interdum, quod nonnulli vigore gratiarum expectativa-
rum, specialium reservationum aut alias dictam cantoriam
acceptare et de illa sibi ' provideri facere procurent et post-
modum apud eandem ecclesiam non resideant, in non parvum
dicte ecclesie detrimentum et divini cultus in ea diminutionem,
quodque, si statueretur, quod nullus vigore quarumcunque gra-
tiarum expectativarum aut illarum revalidationum, mutationum,
collationum, specialium reservationum, unionum . . . cantoriam
huiusmodi acceptare vel de illa sibi provideri facere posset, sed
occurrente illius vacatione episcopus et capitulum prefati etiam
in mensibus, in quibus expectative gratie, reservationes et alia
premissa locum haberent, cantorem dicte ecclesie prout in men-
*) Gz. — Cod. eveniatque
Acta pontificum Danica IV. 21
322 INNOCENS VIII.
sibus ordinariis collatoribus concessis eligere possent, qui sic
etiam in mensibus apostolicis electus apud ecclesiam ipsam per-
sonaliter residere ac novam provisionem a sede apostolica obti-
nere teneretur, profecto episcopus et capitulum prefati occurrente
vacatione predicta talem in cantorem dicte ecclesie eligerent,
qui apud illam personalem residentiam faceret et personas illius
circa ea, que divinum cultum prospiciunt, dirigeret et attentas
redderet, unde cultus ipse in eadem ecclesia cum populi devo-
tione continuum susciperet incrementum. Quare pro parte regis
et regine predictorum, asserentium se ad prefatam ecclesiam
specialem gerere devotionis affectum, nobis fuit supplicatum, ut
in premissis oportune providere dignaremur. Nos igitur, qui
in singulis, presertim cathedralibus, ecclesiis cultum predictum
vigere et augeri intensis desideriis affectamus, .... tenore pre-
sentium statuimus, quod de cetero perpetuis futuris temporibus
nullus, cuiuscunque status fuerit, vigore gratiarum expectativa-
rum [etc. til unionum] cantoriam ipsam acceptare, unire seu
alicui mense aut dignitati vel beneficio uniri facere possit, sed
ad episcopum et capitulum prefatos ipsius cantorie illius occur-
rente vacatione in mensibus etiam apostolicis prout ordinariis
electio pertineat, et quod sic electus apud eandem ecclesiam
personalem residentiam facere et, si in aliquo ex mensibus apo-
stolicis cantoria ipsa vacaverit, novam provisionem super dicta
cantoria infra annum a die electionis sue computandum a sede
apostolica impetrare et effectualiter expedire teneatur, decer-
nentes omnes acceptationes et provisiones seu quasvis alias dis-
positiones, quas vigore gratiarum expectativarum [etc. til uni-
onum] huiusmodi de dicta cantoria fieri, et processus habendos
ac sententias ferendas per easdem et pro tempore inde secuta
quecunque necnon, quicquid secns a quoquam quavis aucto-
ritate scienter vel ignoranter attemptari contigerit, nulla, irrita
et inania nulliusque roboris vel momenti. Datum Rome pridie
id. junii anno 1.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. (584 fol. 228 v; ogsaa Supplik (Fiat. ,1.; et in forma gratiosa ud
perpetuam rei memoriam) i Suppl. 841 fol. 223 v.
2939. 12. Juni 1485.
Slesvigprovsten Enwald Sovenbroder faar bevilget, at hans familiaris, Laeg-
manden Wulfridus Wilden fra Bremen Stift maa vaslge en Skriftefader, som
Uan tillade ham at ombytte det Lofte, han har aflagt om at besoge Compo-
stella, med andre fromme Handlinger.
INNOCENS VIII. 323
Supplicat s. v. Enwaldus, prepositus ecclesie Slesvicensis ac
regis Dacie ad s. v. orator destinatus, in personam Vulfridi
Wilden laici Bremensis diocesis oratoris familiaris, x) cum alias
in partibus gravi periculo corporis detentus cor suum ad deum
dirigens votum fecerit, si ex dicto periculo, quo tunc detine-
batur, liberaretur et pristino statui restitueretur, ecclesiam s. Ja-
cobi in Compostella devote visitare, et cum idem Vulferdus (!)
votum huiusmodi adimplere nequeat, quatenus placeat eidem
anime sue saluti consulere ac eidem Vulfredo, ut hic Rome aut
in partibus aliquem secularem vel regularem presbiterum, quem
duxerit eligendum, eligere, et ipsi presbitero, ut huiusmodi votum
in alia pia opera convertere libere valeant, licentiam concedere
dignemini. Fiat. J. Et quod presentis supplicationis sola signa-
tura sufficiat. Datum Rome pridie id. junii anno 1.
Suppl. 841 fol. 223 v.
2940. 14. Juni 1485.
Paven giver Slesvigprovsten Enwald Sovenbroder Tilladelse til at gore
Testamente.
Enwaldo de Souenbroder2) preposito ecclesie Slesvicensis
Quia presentis vite conditio [etc. som Nr. 2929]. Datum Rome
18. kal. julii anno 1.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. 683 fol. 501 v; ogsaa (II) Supplik (Concessum in forma in pre-
sentia pape. Jul. Ostiensis)3) i Suppl. 841 fol. 155.
2941. 14. (16.) Juni 1485.
Klerken Peder Jensen fra Roskilde Stift, som er 20 Aar gl., faar Kano-
nikat og Praebende i Viborg mod at betale en Pension til den forrige Indehaver
Markvard Pojske, Klerk fra Roskilde Stift.
Dudum, canonicatu et prebenda ecclesie Vibergensis per
obitum Johannis Mathei, Sixti papc IIII capellani ipsiusque et
sedis apostolice ac fructuum camere apostolice in regno Dacie
collectoris extra Romanam curiam et in partibus defuncti, va-
cantibus, idem Sixtus papa IIII de dictis canonicatu et prebenda
tunc Burgero Petri presbitero Lundensis diocesis gratiose pro-
vidit, prout in supplicatione desuper signata . . . continetur.
Qui quidem Burgerus, litteris super provisione huiusmodi sibi
facta per eum non expeditis, extitit vita functus. Et deinde s. v.
*) Cod. qui, cum 2) II: Sewenbreder
3) Supplikens Tekst tilfojer: usque ad summam 5000 duc. auri de camera.
21*
324 ENNOCENS VIII.
Marquardo Poyske clerico Roskildensis diocesis, de nobili genere
ex ntroque parente procreato, de omni jure, quod dicto Burgero
ante tempus et tempore obitus sui ad dictos canonicatum et pre-
bendam quomodolibet competebat, necnon [de]1) canonicatu et
prebenda huiusmodi per dicti Burgerii seu adhuc Johannis Mathei
[obitum] seu alias quovis modo [vacantibus] providit, prout in
supplicatione desuper signata latius continetur. Cum autem
dictus Marquardus omni juri sibi in dictis canonicatu et pre-
benda quomodolibet competenti litteris super illis minime con-
fectis in manibus e. s. v. cedere proponit, prout cedit de pre-
senti, supplicant igitur tam dictus Marquardus quam Petrus
Johannis pauper clericus Roskildensis diocesis, in vigesimo vel
circa sue etatis anno constitutus, in Romana curia presens et
nullum benehcium obtinens, quatenus, cessionem huiusmodi
admittentes, sibi de dictis canonicatu et prebenda [fructus 3 mr.]
providere, et, ne dictus Marquardus propter cessionem huius-
modi nimium dispendium patiatur, pensionem annuam 5 fl.
Renensium, qui tertiam partem fructuum dictorum canonicatus
et prebende minime constituunt, prefato Marquardo, quoad
vixerit, super fructibus eorundem canonicatus et prebende per
prefatum Petrum Johannis et successores suos annis singulis in
terminis et locis ad hoc statuendis persolvendam ac sub censuris
et penis ecclesiasticis consuetis reservare dignemini, non obstante
defectu etatis premisse . . . statutisque et consuetudinibus dicte
ecclesie, quibus omnibus pro hac vice dumtaxat derogare pla-
ceat . . . Concessum in presentia pape. Jul. Ostiensis. Datum
Rome 18. 2) kal. julii anno 1.
Suppl. 841 fol. 99 v og (II) fol. 199 v.
Viberyensis. Petrus Joannis. Canonicatus per obitum.
Uddrag i Indice 336 efter Reg. Lat. Innoc.VIII anno 1 lib. 3 (tabt) fol. 56.
2942. 16. Juni 1485.
Raadet og Borgerskabet i Kiel faar pavelig Bekra?ftelse paa de Privilegier,
der af yFrkebiskopperne i Bremen, Konger og Fyrster er givet Byen og dens
Kirker (Nicolai Kirke, Helligaands- og Vor Frue Kapel i Byen samt St. Jergens
og St. Gertruds Kapeller udenfor Byen), saerlig m. H. t. Raadets Ret til at styre
Kirkerne og de andre gejstlige Stiftelser, og faar det overdraget til Abbeden i
St. Michaels Kloster i Luneburg, Provsten i Slesvig og Dekanen i Lubeck at
sorge for, at dette bliver overboldt.
') add. (1/. -) II: 16.
INNOCENS VIII. 325
Dudum ab archiepiscopis Bremensis ecclesie pro tempore
successive existentibus necnon aliis regibus, principibus et per-
sonis tam spiritualibus quam secularibus opido Kilonensi dicte
Bremensis diocesis nonnulla privilegia [ac] indulta concessa
fuere, . . . . et, cum intra dictum opidum quedam parrochialis ec-
clesia s. Nicolai dueque capellanie s. Spiritus et b. Marie virginis,
extra id et prope illud due alie capelle s. Georgii et s. Gertrudis
site existunt, quibus illius opidi universitas et nonnulli alii
Christi fideles propter singularem, quem gerunt ad eas, devo-
tionis affectum erectiones, fundationes diversas capellaniarum,
commendarum et aliorum beneficiorum ipsorumque dotationes
et elemosinas pro leprosis et aliis pauperibus hominibus et per-
sonis sustentandis, presbiteris [o: -orum]1) inibi missis decan-
tandis et in alios diversos pios usus convertendas facere et dare
consueverunt, prout in dies dant et faciunt, proconsulibus et
consulibus dicti opidi Kilonensis, ut presbiteros ad missas cele-
brandas et alia divina officia in ecclesia et capellis predictis
laudabiliter peragenda necnon elemosinas et alia, ut prefertur,
diversa pia opera juxta eorundem fundantium et donantium
commissionem et voluntatem deputent, presentent, distribuant
et faciant ac villas, possessiones, res et bona mobilia et im-
mobilia ad prefatos pios usus spectantia in quibuscunque locis
et diocesibus existentia, ut eis mero et pleno jure et preessen-
tia presint, tueantur, gubernent et defensent, plenam con-
cesserunt auctoritatem, eorum desuper conscientias non modice
onerando. Ut autem dictum opidum Kilonense privilegiis et in-
dultis huiusmodi etiam ex auctoritate apostolica gaudeat, et
[cum] dicti proconsules et consules, qui in pacifica vel quasi
possessione predictorum existunt et ad ea tanto tempore, cuius
contrarii hominum memoria non existit, quia a prefatis defunclis
deputati fuerunt, prout sunt de presenti, cupiant concessionem,
deputationem ac predicta omnia pro illorum subsistentia firmiori
auctoritate apostolica communiri, supplicant igitur universitas
dicti opidi necnon illius consules et proconsules prefati, qua-
tenus s. v. privilegia [ac] indulta predicta necnon administra-
tionem, preessentiam, gubernationem ac omnimodam dispositi-
onem omnium bonorum predictorum et ad ea quomodolibet
respective pertinentium ac presbiterorum ad divina officia in
ecclesia et capellis predictis deputationem ipsis proconsulibus
J) add. Gz.
326 INNOCENS VIII.
et consulibus concessas coniirmare ipsosque proconsules et con-
sules ad predicta, quatenus opus sit, de novo deputare necnon
statuere, ut presbiteri predicti in parrochiali et capellis huius-
niodi, ad nutuni proconsulum et consulum apponendi, deputandi
sint, prout hactenus consueverunt, ac rectori et capellanis eius-
dem parrochialis ecclesie s. Nicolai et aliis quibuscunque per-
sonis sub excommunicationis, quam ipso facto contrafacientes
incurrant, penis, ne ecclesiasticas aut alias seculares personas
in eorum sermonibus aut alias directe vel indirecte ab elemosi-
narum devotione et legatorum in quoscunque pios usus et po-
tissime fabrice de dispensatione et totali cura dictorum pro-
consulum et consulum existentium ipsi ecclesie s. Nicolai et
capellis predictis quoquomodo facienda verbo vel facto retrahant
aut quacunque suggestione retrahere presumant, districtius in-
hibere dignemini, mandantes abbati monasterii s. Michaelis opidi
Luneburgensis Verdensis diocesis, preposito Slesvicensi et decano
Lubicensi, quatenus per se vel alios . . . ., quatenus expedire
cognoverint, post et ante, elemosinas, legata, donationes et alia
pia opera predicta fienda huiusmodi solempniter publicantes, ea
omnia ad [notitiam] ipsorum rectorum et capellanorum par-
rochialis ecclesie predicte et quorumcunque aliorum prelatorum
per presentes deducant, ne de illis valeant ignorantiam allegare,
et si eos inhibitionem predictam contravenire contigerit, illos
censuris et penis predictis cogant, et postquam censuris et penis
huiusmodi irretiti fuerint, denuntient faciantque ab aliis nuntiari
ac ab omnibus arctius evitari et legitimis super hiis habendis
servatis processibus iteratis vicibus aggravent, contradictores etc,
invocent [o: -ato] ad hoc, si opus fuerit, auxilio bracchii secularis.
Concessum in presentia pape. Jul. Ostiensis. Et in forma gra-
tiosa. Et qnod presbiteri deputandi ad nutum proconsulum et
consulum sint amovibiles. Concessum. Jul. Ostiensis. Datum
Home 16. kal. julii anno 1.
Suppl. 841 fol. 258.
2943. 16. Juni 1485.
Paven stadfsester efter Anmodning af Haad og Borgerskab i Kiel de Pri-
vilegier, der af /Erkebiskopperne i Bremen, Konger og Fyrster er givne Byen
og dens Kirker (Sognekirken St. Nicolai, Helligaands- og Vor Frue Kapel i Kiel
samt st. Jergens og St. Gertruds Kapeller udenfor Kiel), sserlig m. H. t. Raadets
Ret til at styre Kirkerne og de andre gejstlige Stiftelser, og befalcr Abbeden i
St. Michaels Kloster i Luneburg, Provsten i Slesvig og Dekanen i Lubeck at
sorge for, al dette bliver overholdt.
INNOCENS VIII. 327
Ad perpetuam rei memoriam. Ex injuncto nobis desuper
servitutis officio (Westphalen, Monumenta IV, 3325 — 27; Reg.
t:'7796). Datum Rome 16. kal. julii anno 1.
2944. 18. Juni 1485.
Paven giver Slesvigprovsten Enwald Sovenbroder Dispensation til med
Provstiet at forene fire andre ellers dermed uforenelige Embeder.
Enwaldo de Souenbroder preposito ecclesie Slesvicensis.
Vite ac morum honestas [etc.]. Hinc est, quod nos, volentes te,
qui nuper pro parte Johannis Dacie et Norvegie regis ad nos
et sedem apostolicam orator destinatus existis necnon preposi-
turam ecclesie Slesvicensis, que inibi dignitas post pontiflcalem
maior existit, et ad quam consuevit quis per electionem assumi,
cuique cura imminet animarum, inter alia obtines, .... favore
prosequi gratioso , tuis in hac parte supplicationibus incli-
nati, tecum, ut una cum dicta prepositura quecunque duo et
absque illa quecunque tria curata seu alias invicem incompati-
bilia beneficia necnon in . . quibusvis . . ecclesiis quecun-
que alia duo beneficia sub uno et eodem tecto consistentia dis-
similia tamen si tibi alias canonice conferantur ,
recipere et insimul, quoad vixeris, retinere illaque omnia . . . .,
quotiens tibi placuerit, dimittere et loco dimissorum alia . . .
beneficia tria dumtaxat curata seu alias incompatibilia et duo
alia sub uno eodemque tecto consistentia, ut prefertur qualificata,
similiter recipere et, dummodo inter ipsa omnia ultra quam tria
curata seu alias incompatibilia et inter ipsa tria plures quam
due parrochiales ecclesie vel.earum perpetue vicarie non existant,
etiam, quoad vixeris, retinere libere valeas . . . ., tenore presen-
tium dispensamus. Datum Rome 14. kal. julii anno 1.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. 684 fol. 230 v; ogsaa Supplik (Concessum in presentia pape.
Jul. Ostiensis) i Suppl. 842 fol. 25.
2945. 21. Juni 1485.
Slesvigprovsten Enwald Sovenbroder faar et evigt Vikariat og en Kom-
mende i Kiel, Klerken Jobannes Brant fra Bremen Stift faar Kanonikat og
Praebende i Slesvig.
Supplicant Enwaldus de Souenbroder prepositus ecclesie
Slesvicensis et pro Johanne Dacie etc. rege ad s. v. orator de-
stinatus et Johannes Brant clericus Bremensis diocesis, quatenus,
specialem gratiam eis respective facientes, videlicet de perpetua
:V2X INNOCENS VIII.
vicaria b. Marie virginis et s. Crucis sita in capella sub turri
parrochialis ecclesie seu infra illius limites s. Nicolai oppidi
Kylonensis dicte diocesis, que de jure patronatus laicorum ex-
istit [fructus 3 mr.j, necnon de ({uodam perpetuo beneficio, co-
menda nuncupato, sito in dicta capella, quod de simili jure
patronatus existit [fructus 3 mr.], dicto Enwaldo, de canonicatu
vero et prebenda dicte ecclesie Slesvicensis [fructus 3 mr.], per
obitum .lohannis Embkin vacantibus, eidem Johanni Brant re-
spective providere dignemini. Concessum in presentia pape.
Jul. Ostiensis. Datum Rome 11. kal. julii anno 1.
Suppl. 842 fol. 20.
2946. 22. Juni 1485.
Paven giver Biskoppen i Slesvig Befaling til at reservere en aarlig Pension
af St. Johannes Kirke paa For for Enwald Sovenbroder.
Episcopo Slesvicensi. Vite ac morum honestas [etc.j. Hinc
est, quod nos, Enwaldo de Souedroder1) preposito ecclesie Sles-
vicensis, qui pro Johanne Dacie, Norvegie rege ad nos et sedem
apostolicam orator destinatus [existit]2) et preposituram dicte ec-
clesie, que inibi dignitas curata et electiva ac maior post ponti-
ficalem existit, inter alia obtinet, ut se decentius sustentare valeat,
de alicuius subventionis auxilio providere volentes, fraternitati
tue mandamus, quatenus pensionem annuam 12 duc. auri de
camera super parrochialis ecclesie s. Joannis in insula Foer Sles-
vicensis diocesis, que de jure patronalus prefati regis ac nobilis
domini Frederici eiusdem regis germani, Holsacie ac Slevicen-
sium ducum, existit, fructibus, qui 6 mr. arg. puri valorem an-
nuum non excedunt, per te modernum episcopum Slesvicensem de
consensu Lubberti Heglirges3) ipsius parrochialis ecclesie rectoris
reservatam . . et assignatam, per eundem Lubbertum, dummodo
eius ad id de novo expressus accedat assensus, et successores
suos dictam parrochialem ecclesiam pro tempore obtinentes
eidem Enwaldo, quoad vixerit, vel procuratori suo legitimo . . .
in terminis et loco ac sub censuris et penis ecclesiasticis ad id
de Enwaldi et Lubberti predictorum consensu statuendis annis
singulis inlegre persolvcndam reservare . . . auctoritate nostra
procures Datum Rome 10. kal. julii anno 1.
Gratis de mandato.
Reg. Vat. 707 fol. 294; ogsaa (II) Snpplik (Fiat. J.) i Suppl. 842 fol. 30 v.
') II: Supplicat Knwaldus de Souenbroder 2) add. Gz.
'') II:'Luberti Haybiger
INNOCENS VIII. 329
2947. 22. (25.) Juni 1485.
Dronning Dorothea faar bevilget, at et evigt Beneficium i St. Laurentius
Kirken ved Itzehoe maa laegges ind under Prsestekaldet, og at Klostret maa
have Patronatsretten over Kaldet.
Exponit Dorothea regina Dacie etc, quatenns fructus par-
rochialis ecclesie s. Laurentii prope et extra muros opidi Idtzeho1)
terre Holsatie Bremensis diocesis, que de jure patronatus abba-
tisse et conventus monasterii monialium b. Marie virginis et s.
Crucis Cisterciensis2) extra et prope muros dicti opidi situati
ratione cuiusdam donationis per principes terre Holtsatie pre-
dictis abbatisse et conventui dicti monasterii facte existit, sunt
plurimum tenues et exiles, ita quod rector dicte ecclesie pro
tempore existens ex illis, qui 3 mr. arg. valorem annuum non
excedunt, commode se sustentare et onera ratione dicte ecclesie
sibi incumbentia perferre non potest, verum, si quoddam per-
petuum beneficium ad altare s. Crucis situm in dicta ecclesia,
quod ad presentationem dicte abbatisse et conventus pertinet,
eidem parrochiali ecclesie perpetuo uniretur, statueretur quoque,
quod rector dicte ecclesie pro tempore existens [pro solo nutu
abbatisse ipsius monasterii amoveretur, profecto rector pro tem-
pore existens]3), timens ab eadem ecclesia amoveri, ab illicitis
abstinere studeret et ex ipsius ecclesie fructibus, postquam unio
huiusmodi sortita esset effectum, commodosius se substentare
valeret. Supplicat igitur dicta regina, que plurimum huic mona-
sferio monialium eiusque religioni et laudabili regimini singu-
laribus devotione et auxilio ac assistentia affectionata existit,
quatenus predictis abbatisse et conventui in premissis oportune
providere et beneficium huiusmodi [fructus 3 mr.] parrochiali
ecclesie perpetuo unire, ita quod, cedente vel decedente moderno
ipsius beneficii possessore aut alias beneficium huiusmodi quo-
modolibet dimittente, liceat rectori dicte ecclesie pro tempore
existenti corporalem beneficii huiusmodi possessionem etc. auc-
toritate s. v. perpetuo apprehendere et illius fructus etc. in suos
et parrochialis ecclesie huiusmodi usus convertere, diocesani
loci et cuiusvis alterius licentia super hoc minime requisita,
quodque etiam rector dicte ecclesie pro tempore existens pro
solo nutu dicte abbatisse dicti monasterii amoveri possit et
alter virtuosus et honestus [in eius locum substitui], qui
confessionem monialium dicti monasterii de scitu et licentia
II: Ideze . 2) II: ordinis C. 3) Saaledes i II.
330 INXOCENS VIII.
superioris dicti monasterii ad hoc deputati pro tempore existen-
tis audire possit et debeat, statuere dignemini .... Fiat. J. Et
in forma gratiosa de omnibus . . . Datum Rome 10. x) kal. julii
anno 1.
Suppl. 841 fol. 213 v og (II) fol. 240 v.
2948. 23. Juni 1485.
Paven befaler Biskoppen i Ribe at give Envvald Sovenbroder Absolution
for. at han har kebt Provstiet i Slesvig af Johan Embeke, og tillade ham frem-
deles at beholde Provstiet.
Episcopo Ripensi. Sedis apostolice exuberans clementia
[etc.]. Exhibita siquidem nobis nuper pro parte Ewaldi de Son-
nebroder2) presbiteri Bremensis diocesis petitio continebat, quod
alias, postquam Paulus papa II omnes excommunicationes alias-
que sententias, censuras et penas antea a Romanis pontificibus
in simoniacos latas, et quas omnem manifestum vel occultum
simoniacum ipso facto incurrere voluerant, approbaverat et in-
novaverat, illarum absolutionem sibi et successoribus suis dum-
taxat reservando, prefatus Ewaldus, ad preposituram ecclesie
Slesvicensis, quam Johannes Embecken tunc obtinebat, aspirans,
cum prefato Johanne pepigit et convenit, quod, si ipse Johannes
dictam preposituram ad hoc, ut de illa eidem Enwaldo provi-
deretur, resignare vellet, ipse Enwaldus ex fructibus dicte pre-
positure 50 duc. vel eorum valorem singulis annis eidem Jo-
hanni, donec ipso Enwaldo procurante de beneficiis ecclesiasticis
usque ad valorem annuum 14 duc. dicto Johanni provisum
foret, persolveret et pensionem annuam tertie partis fructuum
prefate prepositure, que transiret ad successores, et ultra hoc
24 alios duc. ex fructibus aliorum beneficiorum suorum vel alias
etiam sub certis obligationibus tunc expressis eidem Johanni
reservari procuraret, quo facto ipse Enwaldus, necessitatem dicti
Johannis, qui lepre morbo percussus erat, prospiciens, sibi 50
duc. vel circa pro pensione unius anni tunc proxime futuri
statim persolvit, simonie labem ac excommunicationis aliasque
sententias, censuras et penas incurrendo. Et deinde per Sixtum
papam IIII, pacti et conventionis eorundem prorsus ignarum, ac-
cepto, quod dictus Johannes eandem preposituram, quam tunc
obtinebat, sponte resignare proponebat, prefatus Sixlus episcopo
') II: 7. kal. julii ") II: Enwaldus de Souenbroder
INNOGENS VIII. 331
Lubicensi eius proprio nomine non expresso suis litteris man-
davit, quatenus ab eodem Johanne vel procuratore suo . . . . re-
signationem huiusmodi, si illam in suis manibus sponte facere
vellet, apostolica auctoritate ea vice dumtaxat reciperet illaque
per eum recepta preposituram predictam, que de jure patronatus
Cristierni Dacie regis existebat . . ., Enwaldo de consensu ipsius
regis conferret necnon Johanni prefato pensionem annuam tertie
partis fructuum dicte prepositure sibi, quoad viveret, vel pro-
curatori suo legitimo per dictum Enwaldum et successores suos
.... annis singulis persolvendam eadem auctoritate reservaret.
Postmodum vero, cum dictus Johannes preposituram prefatam
in manibus tunc episcopi Lubicensis resignasset, ipse episcopus,
pacti et conventionis predictorum forsan ignarus, ad executionem
dictarum litterarum procedens, resignatione huiusmodi per eurn
recepta preposituram predictam tamquam per huiusmodi resig-
nationem tunc vacantem eidem Enwaldo auctoritate predicta de
expresso consensu dicti regis quamvis de facto contulit et de
ilia etiam providit necnon pensionem predictam dicto Johanni
reservavit, ipseque Enwaldus, collationis et provisionis earundem
pretextu dicte prepositure possessionem apprehendens, illam ex-
tunc per sex annos vel circa detinuit, prout detinet, fructus per-
cipiens ex eadem etiam de facto. Cum autem secundum pre-
missa collatio et provisio predicte viribus non subsistant, et dicta
prepositura adhuc, ut prefertur, vacare noscatur, pro parte eius-
dem Enwaldi nobis fuil supplicatum, ut ipsum a labe simonie
ac excommunicationis aliisque sententiis, censuris et penis pre-
fatis absolvere .... dignaremur. Nos igitur, attendentes, quod
prefate sedis benignitas recurrentibus ad eam post excessum
cum humilitate personis sue pietatis gremium claudere non
consuevit, ac eidem Enwaldo .... specialem gratiam facere vo-
lentes, fraternitati tue mandamus, quatenus eundem Enwaldum,
si hoc petierit, a reatu simonie ac excommunicationis aliisque
sententiis, censuris et penis predictis auctoritate nostra hac vice
dumtaxat absolvas in forma ecclesie consueta, injunctis inde
sibi pro modo culpe penitentia salutari et aliis, que de jure
fuerint injungenda, necnon secum super irregularitate, si quam
sententiis, censuris et penis ligatus predictis missas et alia di-
vina officia non tamen in contemptum clavium celebrando vel
alias se illis immiscendo contraxit, eadem auctoritate nostra
dispenses aboleasque omnem inhabilitatis et infamie maculam
sive notam per eum premissorum occasione contractam, et nichi-
332 INNOCEXS VIII.
lominus, si absolutionem, dispensationem et abolitionem pre-
dictas per te vigore presentium lieri contigerit, ut prefertur,
preposituram predictam, que in eadem ecclesia dignitas post
pontificalem maior existit [fructus 6 mr.j, eidem Enwaldo auc-
toritate nostra predicta conferas. Datum Rome 9. kal. julii
anno 1.
(iratis de mandato etc.
Reg. Yat. 706 fol. 63; ogsaa (II) Supplik (Goncessum in presentia papc.
Jul. Ostiensis) i Suppl. 841 fol. 214.
2949. 23. Juni 1485.
Enwald Sevenbroder faar ct evigt Vikariat og en Kommende i Kiel.
Supplicat Enwaldus de Sovenbroder prepositus ecclesie Sles-
vicensis, nuper ad s. v. a Johanne Dacie etc. rege orator desti-
natus, quatenus sibi de perpetua vicaria necnon commenda sive
eIemosina[ria] in cappella b. Marie virginis et s. Crucis sub turri
parrochialis ecclesie s. Nicolai opidi Kilonensis Bremensis dio-
cesis respective sitis, que de jure patronatus laicorum et dicti
oratoris consanguineorum existunt [fructus b. Marie 3 nir. et
s. Crucis etiam 3 mr.], per obitum Johannis Embecken vacan-
tibus, providere ac juri patronatus pro hac vice dumtaxat dero-
gare dignemini. Concessum in presentia pape. Jul. Ostiensis.
Datum Rome 9. kal. julii anno 1.
Suppl. 841 fol. 214.
2950. 23. (28.) Juni 1485.
Paven befaler sin Auditor, Biskop Antonius de Grassis i Tivoli, at ovcr-
drage Klerken Jens Pcdcrsen Hostorp fra Slesvig Stift et evigt Vikariat i Slcs-
vig, hvorom han havde fort langvarige Processcr vcd Kurien med Remarus
Borfflet.
Antonio1) episcopo Tiburtino in Komana curia residenli.
Vite ac morum honestas [etc.]. Exhibita siquidem nobis nuper
pro parte Johannis Petri de Hostorpp clerici Slesvicensis dio-
cesis2) petitio continebat, quod, orta dudum inter eum et Rema-
rum Borfflet3), qui se gerit pro clerico, super quadam vicaria
perpetua in ecclesia Slesvicensi, quam tunc per obitum Gerardi
Santbeke vacantem Johannes per Marinum episcopum Cami-
nensem, tunc in partibus illis apostolice sedis cum potestate
') II og III lilf. : de Grassis *) III tilf: sacri palatii apostolici causarum
notarii ;|) II og III: Borsslet
INNOCENS VIII. 333
legati de latere nuntium et habentem ad hoc, ut asserebat, spe-
cialem ab eadem sede per illius litteras facultatem, iliius vigore
sibi collatam et de illa provisum fuisse dictumque Remarum
collationi et provisioni huiusmodi contra justitiam se . . . . oppo-
nere et impedire . . ., quominus collatio et provisio predicte
suum debitum consequerentur effectum, Remarus vero prefati
vicariam ipsam ad se de jure spectare asserebant, prout asse-
runt, materia questionis, Sixtus papa IIII causam huiusmodi,
non obstante, quod ad prefatam curiam legitime devoluta et
apud eam de juris necessitate tractanda et finienda non esset,
magistro Jeronimo1) de Porcariis nostro, tunc suo, capellano et
causarum palatii apostolici auditori ad instantiam ipsius Jo-
hannis audiendam commisit et fine debito terminandam, qui
in illa rite procedens diffinitivam pro eodem Johanne et contra
dictum Remarum sententiam promulgavit, a qua pro parte ipsius
Remari ad sedem apostolicam extitit appellatum2), ipseque Six-
tus causam appellationis huiusmodi magistro Gundisalvo3) de
Villadiego et deinde magistro Petro de Ferrera nostris, tunc suis,
capellanis et causarum dicti palatii auditoribus ad instantiam
ipsius Remari audiendam commisit et fine debito terminandam,
ipseque Petrus auditor in causa huiusmodi perperam procedens
sententiam Jeronimi auditoris huiusmodi per suam etiam diffini-
tivam sententiam revocavit iniquam, a qua pro parte ipsius Jo-
hannis ad sedem predictam extitit appellatum, ac dictus Sixtus
causam posterioris appellationis huiusmodi magistro Paulo de
Tuscanella et deinde4) magistro Guillermo de Perereriis similiter
nostris, tunc suis, capellanis et causarum dicti palatii auditoribus
ad instantiam dicti Johannis audiendam commisit et fine debito
terminandam, ipseque Guillermus auditor in causa huiusmodi
etiam perperam procedens diffinitivam pro eodem Remaro et
contra dictum Johannem sententiam promulgavit iniquam, a qua
pro parte ipsius Johannis ad sedem predictam similiter extitit
appellatum, nosque causam ultime appellationis tibi, etiam
tunc locum unius ex causarum dicti palatii auditoribus de man-
dato nostro tenenti, ad instantiam eiusdem Johannis audiendam
commisimus et fine debito terminandam, tuque in illa ad non-
nullos actus citra tamen conclusionem diceris processisse. Cum
*) II og III: Hieronymo 2) II og III tilf.: frivole
3) III: episcopo de Villadiego et in eius absentia a Romana curia Petro
4) II tilf. : propter eius infirmitatem usque ad eius convalescentiam
334 INNOCENS VIII.
autem . . . !), postquam prefatus Jeronimus auditor vigore certe
specialis commissionis per eundem Sixtum predecessorem sibi
super hoc facte prefatam vicariam illiusque fructus et posses-
siones per prepositum et archidiaconum dicte ecclesie Slesvicen-
sis sequestrari mandaverat, prefatus Remarus sequestrum huius-
modi ausu temerario per se vel procuratorem violare non eru-
buerit, quasi medietatem fructuum dicte vicarie levando, nos,
attendentes, quod, si est ita, dictus Remarus ab omni jure, si
(juod sibi in dicta vicaria quomodolibet competebat . . ., noscitur
cecidisse, ac volenles prefato Johanni, qui causarum palatii apo-
stolici notarius existit, gratiam facere specialem, .... fraternitati
tue mandamus, quatenus, si et postquam de violatione sequestri
huiusmodi tibi legitime constiterit, eundem Remarum ab omni
jure, si quod sibi in dicta vicaria tempore violationis huiusmodi
quomodolibet competebat aut competere poterat, cecidisse auc-
toritate nostra declares, prout de jure fuerit faciendum, et nichi-
lominus, si declarationem huiusmodi per te vigore presentium
fieri contingat, ipsum Johannem in omni jure, si quod eidem
Remaro in dicta vicaria2) [fructus 2 mr.] competebat . . . ., eadem
auctoritate surroges dictumque jus sibi conferas et provideas
etiam de eodem, necnon eundem Johannem ad dictum jus illius-
que et dicte cause prosecutionem et defensionem in eo statu,
in quo dictus Remarus tempore violationis huiusmodi erat, et,
si illam non fecisset, posset et deberet admitti, et ad posses-
sionem ipsius vicarie, in qua dictus Remarus existit, auctoritate
prefata admittas, ut est moris, ac alias in causa huiusmodi
procedas in omnibus perinde, ac si de jure ipsius Remari nichil
appareret. Datum Rome 9. kal. julii anno 1.
B. X. 8. kal. nov. anno 8. Bagarothns.
Beg. Lat. 846 B fol. 261; ogsaa Suppliker (Concessum in presentia pape.
Jul. Ostiensis), (II) i Suppl. 841 fol. 298 v og (III) samme Bind fol. 216 v. sidste
Sted Datum 4. kal. julii anno 1.
]) II og III: Cum autem prefatus orator Johannes Petri post dictam pri-
mam seutentiam dictam vicariam in ecclesia Slesvicensi ac fructus de mandato
Sixti pape IIII ac vigore litterarum dicti Hieronymi de Porcariis fecerit et pro-
curaverit . . . . sequestrari et sub firmo sequestro poni, prefatus tamen Remarus
et eius procurator Paulus Santbek detentores huiusmodi sequestrum violaverunt
el viohmt ultra mcdictatem fructuum .... levantes et in suos damnahiles usus
convertentes
') II og III tilf. : que sine cura est
INNOCENS VIII. 335
2951. 23. Juni 1485.
Bo Nielsen faar ny Provision paa et evigt Vikariat i Ribe.
Alias perpetua vicaria ad altare bb. apostolorum Petri et
Pauli in ecclesia Ripensi per obitum Petri Suenonis vacante,
Boecius Nicolai ab ordinario obtinuit illam sibi conferri et de
illa etiam provideri, possessione subsecuta. Cum autem dubitet
collationem et provisionem predictas viribus non subsistere ip-
samque vicariam adhuc per obitum ipsius Petri Suenonis vacare,
supplicat igitur, quatenus sibi de dicta vicaria [fructus 2 mr.]
de novo providere dignemini. Concessum in presentia pape.
Jul. Ostiensis. Datum Rome 9. kal. julii anno 1.
Suppl. 842 fol. 121 v.
2952. 23. Juni 1485.
Klerken Mikkel Pedersen (Hostorp) fra Slesvig Stift faar ny Provision paa
Kanonikat og Praebende i Slesvig.
Alias canonicatu et prebenda ecclesie Slesvicensis per obitum
Johannis Emeken vacantibus, Michael Petri clericus Slesvicensis
diocesis illos vigore gratie expectative sibi per Sixtum [papam IV]
concesse acceptavit debitoque tempore et[iam] de illis sibi provi-
deri obtinuit. Cum autem dubitet acceptationem et provisionem
predictas viribus non subsistere ipsosque canonicatum et pre-
bendam adhuc per obitum ipsius Johannis Emeken vacare,
supplicat igitur, quatenus sibi de dictis canonicatu et prebenda
[fructus 2 mr.] de novo providere dignemini. Concessum in pre-
sentia pape. Jul. Ostiensis. Datum Rome 9. kal. julii anno 1.
Suppl. 842 fol. 276.
2953. 25. Juni 1485.
Paven giver Dronning Dorotheas Kansler Birger Gunnersen, der er Sogne-
praest ved Vor Frue Kirke i Kallundborg og Vor Frue Kirke i Vestenskov paa
Laaland, og som tidligere af Sixtus IV har faaet Lov til at forene to ellers
uforenelige Embeder, Tilladelse til at modtage et tredje Embede samt to for-
enelige Embeder i samme Kirke og til at modtage Embedernes Indtaegter uden
at behove at residere ved dem samt bortforpagte Indtaegterne til hvem, han
vil, ogsaa til Laegmaend.
Birgerio Gunnari rectori parrochialis ecclesie b. Marie vir-
ginis opidi Kalundeborch Roskildensis diocesis. Vite ac morum
honestas (Dipl. dioc. Lund. IV, Nr. A85 — 86). Datum Rome 7. kal.
julii anno 1.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. 684 fol. 262; ogsaa Supplik (Fiat. J.) i Suppl. 842 fol. 58 v.
;};W INNOCENS VIII.
2954. 26. Juni 1485.
Kong Hans og Hertng Frederik faar Stadfaestelse paa de pavelige Privi-
legier for deres Riger og Lande.
A predeccssoribus s. v., presertim Sixto papa IV, Cristierno
[Dacie] etc. regi ac duci Slesvicensi et Dorothee regine ipsius
Christierni regis uxori ac nonnullis aliis ipsius Christierni pre-
decessoribus regibus et ducibus regnorum, ducatuum et domi-
niorum predictorum ipsisque et eorum regnis, ducatibus, comi-
tatibus, terris, castris, ecclesiis, monasteriis et capellis ac locis
omnibus ipsius regis et ducis etc. dominio seu jurisdictioni sub-
jectis nonnulla privilegia et indulta concessa fuerunt, deside-
rantque Johannes Dacie, Norvegie etc. rex et Fridericus duces
Slesvicenses et Holzatie, Stormarie et Ditmarcie duces, in Olden-
borch et Delmenhorst comites, ipsius Cristierni tilii, privilegia
et indulta pro illorum omnium subsistentia firmiori auctoritate
etiam s. v. communiri. Supplicant igitur Johannes rex et Fri-
dericus duces prefati, quatenus privilegia huiusmodi rata et grata
necnon omnia illa, ac si illorum omnium tenores de verbo ad
verbum inserti forent, sufficienter pro expressis habentes con-
firmare dignemini. Fiat. J. Datum Rome 6. kal. julii
anno 1 .
Suppl. 842 fol. 58 v.
2955. 26. Juni 1485.
Paven stadfsester efter Ansogning af Kong Hans og Hertug Frederik af
Slesvig de Privilegier, som Sixtus IV og andre tidligere Paver havde tilstaaet
Kong Christiern og hans Forgaengere samt Dronning Dorothea for dem selv,
Kongeriget Danmark, Hertugdemmerne, Kirker, Klostre og Kapeller.
Ad perpetuam rei memoriam. In supremo apostolice digni-
tatis culmine (Dipl. Norv. XVII, 612 — lb). Datum Rome 6. kal.
julii anno 1.
Gratis de mandato pape.
Duplicata sub eadem data et scripta per eundem scriptorem.
Reg. Vat. 684 fol. 237. — Orig.: A (med Bulle i Silkesnor og Paategning
Gratis pro rege) i Danske gejstlige Sager 20. B (som A) i Gemeinschaftl. Archiv
I, 8. L. Dipl. Uddrag i ^lldste Archivreg. IV, 399.
2956. 11. Juli 1485.
Paven meddeler Kong Hans, at han har modtaget hans Gesandt Enwald
Snvenbroder, Provst i Slesvig, som har udfort sit Hverv, gserlig angaaende Re-
servationen af Roskilde Bispedomme, paa en forstandig Maade. Paven vil, som
Enwald inermere skal udvikle mundtlig, opfylde Kongens 0nsker og sender
hain forskellige Meddelelser gennem denne.
INNOCENS VIII. 337
Johanni Dacie regi. Audivimus Enwaldum de Seuenbroder
(Dipl Norv. VI, 633—34-; Reg. *7801). Datum [Rome die 11. julii
anno 1].
Arm. 39 vol. 18 fol. 219.
2957. [11. Juli 1485.]
Paven meddeler Dronning Dorothea, at han ikke, som hun gennem En-
wald Sovenbroder har udtalt 0nske om, kan indblande sig i hendes rent verds-
lige Sag mod Markgreve Albrecht af Brandenburg, men henviser hende til Kej-
serens Domstol.
Dorothee Dacie regine. Instantissime requisivit nos (Dipl.
Norv. VI, 634; Reg.*7800). Datum ut supra.
Arm. 39 vol. 18 fol. 219 v.
2958. [11. Juli 1485.]
Paven opfordrer efter Dronning Dorotheas Ansogning Hertug Bugislav af
Stettin og hans Baad til at udbetale hende hendes afdode Soster, Hertuginde
Elisabeths Medgift, som hun er eneste Arving til.
Buguslao duci Stettinensi eiusque prelatis et consiliariis.
Fuit nobis supplicatum pro parte Dorothee (Dipl. Norv. VI, 635;
Reg.*7802). Datum ut supra.
Arm. 39 vol. 18 fol. 219 v.
2959. 14. Juli 1485.
Klerken Soren Jensen fra Bibe Stift faar Kanonikat og Praebende i Aarhus.
Cum Nicolaus Johannis canonicus prebendatus ecclesie Aru-
siensis dictos canonicatum et prebendam cum suis annexis et
incorporatis ac omni juri sibi in illis competenti in manibus
s. v. resignare proponat, prout de presenti resignat, supplicat
igitur Severinus Johannis clericus Ripensis diocesis, quatenus
sibi de dictis canonicatu et prebenda cum suis annexis et in-
corporatis huiusmodi [fructus 3 mr.] dignemini providere. Gon-
cessum in presentia pape. Jul. Ostiensis. Datum Rome pridie
id. julii anno 1.
Suppl. 842 fol. 267.
Arusiensis. Severinus Joannis. Canonicatus per resignationem.
Uddrag i Indice 336 efter Beg. Lat. Innoc. VIII an. 1 lib. 3 (tabt) fol. 57.
2960. 16. Juli 1485.
Bibekanniken Glaus Jensen faar ny Provision paa Provstiet i Harsyssel
med Ny Sogn og Gammel Sogn i Holmsland, som han havde haft i 14 Aar og
hvorom han havde fort Proces ved Kurien med Jens Pedersen Hostorp.
Acta pontificum Danica IV. 22
338 INNOCENS VIII.
Postquam Nicolao Johannis canonico ecclesie Ripensis de
prepositura rurali Hartsusel, cui nova et antiqua in Hallem par-
roehiales ecclesie dicte diocesis Ripensis canonice sunt annexe,
tnnc per liberam resignationem quondam Dionisii Hesten in ma-
nibus bone memorie Petri episcopi Ripensis sponte factam et per
eundem episcopum ordinaria auctoritate admissam vacante, or-
dinaria etiam auctoritate per eundem episcopum provisum extitit,
et postquam ipse orator preposituram huiusmodi cum dictis
suis annexis in vim dicte provisionis ordinarie sibi facte per
quadortecim (!) annos et ultra paciiice possedit, quidam Johannes
Petri de Hostorp notarius palatii, pretendens sibi in dicta pre-
positura in vim cuiusdam sue pretense impetrationis de dicta
prepositura post dictos quatuordecim annos facte jus competere,
causam contra eundem oratorem de huiusmodi prepositura
A[ntonio] de Grassis electo Tiburtino, unius ex vestri sacri pa-
latii apostolici causarum auditoribus locum tenenti, committi
fecit, et non obstante, quod ipse Johannes Petri, lite sic coram
dicto Antonio de Grassis inter dictas partes introducta et inde-
cisa pendente, omni juri sibi in dicta prepositura competenti
coram notario publico et testibus in Romana curia resignaverat,
post mortem procuratoris ipsius oratoris ac in ipsius oratoris a
Romana curia absentia dictam causam non sine dolo et fraude
per audientiam contradictarum persecutus extitit ac unam pro
se et contra predictum oratorem cum fructuum et expensarum
condempnatione adjudicatoriam diffinitivam reportavit senten-
tiam, que nulla provocatione suspensa in rem dicitur transivisse
judicatam, processibus executorialibus desuper subsecutis, quo-
rum vigore cum ipse orator sub penis et censuris in illis con-
tentis ad parendum illis in parlibus per edictum publicum mo-
nitus et requisitus et ad docendum se dictis processibus paruisse
coram dicto Antonio de Grassis citatus esset, e. s. v. per suam
specialem commissionem ad instantiam ipsius oratoris Gundis-
salvo de Villadego dicti sacri palatii causarum audilori man-
davit, ut suspenso judicato eundem oralorem ad defensionem
et prosecutionem sui juris non obstante dicta sententia admit-
lerel et ad ipsius cause convictionem et decisionem procederet
et alia facerel, prout in dicta commissione . . . plenius continetur.
Verum, quia eventus litis dubii sunt asseraturque(!) ab aliquibus
neutri predictorum collitigantium in dicta prepositura et illius
annexis parrochialibus jus competere, idcirco supplicat prefatus
orator, quatenus .... dignemini prefato Gundissalvo auditori
INNOCENS VIII. 339
mandare, ut, si per eventum litis et cause huiusmodi sibi con-
stiterit neutri predictorum collitigantium in dicta prepositura et
annexis huiusmodi jus competere, preposituram huiusmodi, cui
cura imminet animarum [cuius ac illi annexorum fructus 4 mr.]
prefato oratori auctoritate apostolica conferat provideatque sibi
de eadem. Concessum in presentia pape. Jul. Ostiensis. Datum
Rome 17. kal. aug. anno 1.
Suppl. 843 fol. 6.
2961. 18. Juli 1485.
Ludovicus de St. Geminiano og Johannes Petrus Blasii de Camerino giver
Kaution for, at den pavelige Nuntius i Sverige Bartholomeus de Camerino vil
vende tilbage inden l1/^ Aar.
Incipiunt note contractuum stipulatorum per notarios camere
apostolice infrascriptos de rebus et negotiis tangentibus dictam
cameram de tempore Innocentii pape VIII et primo videlicet
obligatio Ludouici de Sancto Geminiano et Johannis Petri etc.
pro nomine Bartholomei de Camerino.
Die 18. mensis julii 1485 pontificatus . . . anno 1 in mei
notarii publici testiumque infrascriptorum presentia personaliter
constitutus(I) spectabilis(I) vir(!) Ludovicus de Sancto Geminiano
litterarum apostolicarum abbreviator et Johannes Petrus Blasii de
Camerino frater Bartholomei etiam de Camerino, nuntii aposto-
lici in regno Svecie, in manibus Urbani episcopi Forojuliensis
in apostolica camera presidentis et in infrascriptis obligationibus
nomine ipsius camere assistentis, stipulantis et recipientis sponte
et in solidum se obligarunt eidem apostolice camere sub hiis
verbis, videlicet:
Ego Ludovicus de Sancto Geminiano litterarum apostoli-
carum abbreviator promitfo sub pena 3000 duc, quod Bartho-
lomeus de Camerino, nuntius apostolicus in regno Svecie, se
representabit camere apostolice infra decem et octo menses
proxime futuros, dummodo impeditus legitime non fuerit, et
dummodo supervivat, et hoc sub predicta pena 3000 duc, pro
qua pena me obligo in meliori forma camere apostolice, sanctis-
simo domino nostro et dicte camere, ad que verba formalia
inibi stipulata prefatus Johannes Petrus etiam similiter se obli-
gavit, obligando se ipsos et eorum bona mobilia et immobilia
presentia et futura etc in forma camere etc Juraverunt etc
Et ultra prefatus Johannes Petrus promisit relevare indemnem
de premissis prefatum Ludovicum sub simili forma camere, se
22*
340 INNOCENS VIII.
et bona predicta obligando etc. Juravit etc. Acta fuerunt hec
Rome in palatio apostolico in camera proprie habitationis pre-
fati Urbani episcopi Forojuliensis. . . .
Doku.men.tei er overstreget, og i Margen er tilfojet:
Die lune 30. oct. 1486 prefatus Ludovicus de Sancto Ge-
miniano presentavit in camera apostolica coram dominis eius-
dem juxta presentem obligationem prefatum Bartholomeum de
Camerino et petiit cassari presentem obligationem, ex quo pre-
sentavit ut supra et adimplevit promissa juxta eandem obliga-
tionem per eum, ut premittitur, factam, et domini de camera
admiserunt etc
Oblig. 79 A fol. 43.
2962. 23. Juli 1485.
Claus Jensen faar ny Provision paa Provstiet i Harsyssel, hvorom han
havde fort Proces ved Kurien med Jens Pedersen (Hostorp), som nu giver Af-
kald paa sin Ret.
Dudum, lite et causa coram Antonio de Grassis, tunc vestri
sacri palatii apostolici causarum [auditore], nunc vero episcopo
Tibnrtino unius ex sacri palatii apostolici causarum auditoribus
locum tenente, inter Nicolaum Joannis prepositum in Hartsussel
Ripensis diocesis reum et possessorem et quendam Joannem
Petri assertum clericum adversarium actorem de dicta preposi-
tura rebusque aliis in actis cause latius expressis . . . in prima
instantia suborta, idem Antonius taliter qualiter procedendo
diffinitivam adjudicatoriam cum fructuum et expensarum con-
dempnatione pro dicto Joanne adversario et contra oratorem
tulit et promulgavit sententiam, que nulla provocatione suspensa
in rem pretenditur transivisse judicatam, litteris executorialibus
desuper decretis, quarum vigore postquam orator personaliter
ad parendum eisdem requisitus fuerat, s. v. per certam consti-
tutionem expressam e-. s. v. eundem oratorem contra dictam
sententiam et rem judicatam restitui mandavit, prout in consti-
tutione restitutionis desuper signata . . . plenius continetur, qua
(juidem constitutione restitutionis Gundissalvo deVilladiego veslri
sacri palatii apostolici causarum auditori presentata et illius vi-
gore ad nonnullos actus cilra tamen cause conclusionem pro-
cesso, partes hincinde ulterioribus volentes parcere laboribus et
expensis mutuo concordarunt, ita quod prefatus Joannes adver-
sarius liti et cause ac juri, si quod sibi competeret, renuntiare
cst paratus, prout renuntiat de presenti. Supplicat igitur pre-
INNOCENS VIII. 341
fatus Nicolaus Joannis, quatenus causam huiusmodi [ad
vos] advocantes et litem penitus extinguentes cessionemque huius-
modi admittentes prefato oratori de dicta prepositura, que per-
sonatus in ecclesia Ripensi existit, et cui cura imminet animarum
[fructus 4 mr.], de novo, quatenus opus sit, providere dignemini.
Concessum in presentia pape. Jul. Ostiensis. Datum Rome 10.
kal. aug. anno 1.
Suppl. 842 fol. 247 og 247 v.
2963. 29. Juli 1485.
Samme Aar [o : 1485] 4. kal. aug. gaf forskrefne Pafve Inno-
centius hannem [o : Kong HansJ en almindelig Stadfestelse paa alle
de Friheder, atskillige Pafver hafve gifvet Danmarkis Rige til JEre
oc Bistand, serdelis paa de Friheder, hans Herre Fader, Kong
Christiern, hafde forhverfvet, hand vaar til Rom, som de udi deris
Tenor oc Punkter ere indholdendis .
Uddrag hos Hvitfeld Kvart. VI, 66. Reg. *7804. Maaske det samme som
Nr. 2955.
2964. 30. Juli 1485.
Markvard Pojske faar ny Provision paa Provstiet i Viborg.
Reformatio Marquardi Poyske.
In supplicatione, cuius copia preinseritur, expressum fuit
per ignorantiam s. v. pro parte oratoris preposituram, de qua
in ea mentio erat, valorem annuum 6 mr. non excedere. Cum
tamen, ut ab aliquibus asseritur, dicta prepositura valorem an-
nuum 15 mr. excedere seu ascendere noscatur, ne igitur dictus
Marquardus, de nobili genere ex utroque parente procreatus,
concessionis gratia sibi de dicta prepositura sic, ut prefertur,
facta frustrari videatur, dignetur s. v. litteras super preinserta
supplicatione conficiendas in forma simplicis vel nove, si neutri,
si nulli, surrogationis, perinde valere seu cuiuscunque alterius
oportune provisionis, prout id oratori utilius videbitur, et cum
expressione verioris valoris, videlicet 15 mr., expediri mandare
in omnibus et perinde, ac si valor debitus huiusmodi ex-
pressus fuisset, constitutionibus . . apostolicis ac dicte ecclesie
Vibergensis statutis .... non obstantibus, merita cause et cau-
sarum huiusmodi ac omnium in ea actitatorum tenores, etiamsi
in secunda instantia foret, habentes pro sufficienter expressis,
aut quod exprimi possint in confectione litterarum. Fiat. J. . . .
Et cum expressione valoris 15 mr. etiam ascendendo vel descen-
342 INNOCENS VIII.
dendo usquc ad medietatem dictorum fructuum veriorum aut
alias, prout eidem oratori utilius videbitur. Fiat. J. Datum
Rome 3. kal. aug. anno 1.
Suppl. 843 fol. 217.
2965. 5. Aug. 1485.
Paven anbefaler til Kong Hans sin Nuntius og Kammerberre Benedictus
de Mansella, .Erkedegn i Aquino, som er udsendt for at undersoge Bartbolo-
meus de Camerinos og alle andre Kollektorers Regnskaber samt inddrive de
Penge, som disse skylder det pavelige Kammer.
Regi Dacie. Mittimus ad partes istas (Dipl. Norv. VI, 635;
Reg. *7805). [Datum Rome die 5. aug. anno 1.]
Arm. 39 vol. 18 fol. 246 v.
2966. 20. Aug. 1485.
Paven befaler Biskoppen i Glandeves og Provsten og iErkedegnen i Ros-
kilde at give Klerken Markvard Pojske fra Roskilde Stift ny Provision paa Ka-
nonikat og Praebende i Roskilde.
Episcopo Glandatensi et preposito et archidiacono ecclesie
Roskildensis. Nobilitas generis, vite ac morum honestas [etc.j.
Exhibita siquidem nobis nuper pro parte Marquardi Poyszke
clerici Roskildensis diocesis petitio continebat, quod alias, ca-
nonicatu et prebenda ecclesie Roskildensis, in qua nonnulle
maiores et alie prebende fore noscuntur, quos Johannes Nicolai
obtinebat, per obitum eiusdem Johannis vacantibus, prefatus
Marquardus canonicatum et prebendam predictos vigore qua-
rundam litterarum gratie expectative Sixti pape 1 1 II, per quas
idem predecessor dudum sibi motu proprio de uno predicte et
alio Lundensis ecclesiarum canonicatibus cum reservatione toti-
dem inibi prebendarum ac dignitatis, personatus, administra-
tionis vel officii alterius earundem ecclesiarum vacantium
vel vacaturarum mandaverat provideri, infra tempus legitimum
acceptavit et de illis sibi provideri obtinuit. Cum autem dubitel
acceptationem et provisionem predictas viribus non subsistere,
et canonicatus et prebenda acceptati huiusmodi adhuc ut pre-
fertur vacare noscantur, nos prefato Marquardo, qui de nobili
genere ex utroque parente procreatus existit, specialem gratiam
facere volentes, discretioni vestre mandamus, quatenus canoni-
catum et prebendam acceptatos predictos [quorum et illis an-
nexorum fructus 4 mr.] eidem Marquardo auctoritate nostra
conferre curetis, non obstantibus dicte ecclesie . . . statutis,
INNOCENS VIII. 343
illis presertim, quibus inter alia caveri dicitur expresse, quod
antiquiores eiusdem ecclesie Roskildensis canonici gradatim et
successive pinguiores, si voluerint, possint optare prebendas,
quibus, illis alias in suo robore permansuris, hac vice dumtaxat
specialiter et expresse derogamus. Datum Rome 13. kal. sept.
anno 1 .
XXIIII.
Reg. Vat. 708 fol. 118; ogsaa Supplik motu proprio (Fiat. J.) i Suppl. 843
fol. 250 v og 844 fol. 122 v.
2967. 20. Aug. 1485.
Lubeckerkanniken Johan Breyde faar indsat udenlandske Dommere til at
paadomme en Sag, han forer mod Laegmanden Arvid Trolle fra Upsala Stift.
Exponitur pro parte Johannis Breyde canonici Lubicensis,
quod, licet Erwicus Turlle [o: Arvidus Trolle] laicus Vpsalensis
diocesis quedam hereditaria bona ad dictum Johannem legitime
pertinentia detineat indebite occupata ac quasdam pecuniarum
summas et res alias sibi solvere et assignare legitime teneatur,
tamen prefatus Ewericus eidem Johanni pecuniarum summas
solvere ac bona et res alias huiusmodi assignare indebite con-
tradicit. Quare pro parte ipsius Johannis, [cum]1) pro eo, quod
prefatus Ewericus illustrissimi regis Svecie consiliarius et potens
existit, ac propter alios inordinatos favores, quibus idem Eweritus
in regno Svecie ac civitate et dicta diocesi Apsulensi (!) gaudet, in
regno ac civitate et diocesi predictis justitie complementum super
hiis adversus eundem Erwicum consequi minime speret, sup-
plicat[ur], quatenus causas, quas dictus Johannes super bonis
hereditariis, pecuniarum summis et rebus aliis contra predictum
Erwicum movere intendit, aliquibus probis viris in litteris super
presentibus conficiendis nominandis extra dictum regnum Svecie
ac civitatem et diocesim predictas etc. ultra duas dietas cum po-
testate citandi etiam per edictum, quatenus opus sit, dummodo
ad ipsum Erwicum tutus non pateat accessus, que perinde arte[n]t
etc, audiendi et fine debito terminandi committere dignemini,
non obstantibus .... privilegiis, illis maxime, quibus caveri di-
citur, quod nullus extra dictum regnum ad causam et judicium
evocari2) possit, nisi primitus coram archiepiscopo Vpsalensi in
dicto regno ad causam et judicium vocatus fuerit, quibus ....
*) add. Gz. 2) Cod. evocari non
,'U4 (NNOCENS VIII.
derogare placeat hac vice dumtaxat, illis alias in suo robore
duraturis . . . Fiat. J. Datum Home 13. kal. sept. anno 1.
Suppl. 843 fol. 14(5.
2968. 8. Sept. 1485.
Kardinalerne Julianus (de Rovere), Gabriel (Rangone) og Raphael (Riario)
giver 100 Dages Aflad til alle dem, der besoger Hellig Kors Kapel paa Vor
Frue Kirkegaard i Aarhus paa Dagene Inveutio crueis (3. Maj), Exaltatio erueis
(14. Sept.), Spinea corona domini, Laneea domini og Kapellets Indvielsesdag.
Brevet gselder for al Fremtid.
Julianus Ostiensis episcopus et Gahriel tituli ss. Sergii et
Bachi presbiter1) ac Raphael s. Georgii ad Velum aureum dia-
conus, sacrosancte Romane ecclesie cardinales etc. Cupientes,
ut capella in honorem s. Crucis dedicata (Pontoppidan, Annales
eccles. Dan. II, 683; Reg. 4809)2). Datum Rome in domibus no-
strarum solitarum residentiarum sub anno 1485 die vero 8. men-
sis sept. pontificatus anno 1.
[Orig. i Vor Frue Kirkes Arkiv i Aarhus, derefter i] Rartholin F, VI, 189.
2969. 23. Okt. 1485.
Klerken Niels Friis fra Borglum Stift faar ny Provision paa Frovstiet i
Vendsyssel med Annekskirkerne i Skallerup og Vennebjserg (?).
Vacante prepositura rurali Vendlie cum ecclesiis sibi an-
nexis, videlicet s. Nicolai Glekop necnon s. Marie in Vmbec
Burglanensis diocesis, per obitum Auonis Petri, Nicolaus Friisz
clericus dicte diocesis illam auctoritate ordinaria sibi conferri
et de illa provideri, prout in litteris desuper confectis [plenius
continetur], obtinuit possessione subsecuta. Et quia a nonnullis
hesitatur collationem et provisionem ordinarias huiusmodi ac
possessionis assecutionem viribus non subsistere, supplicat igitur,
quatenus sibi de dicta prepositura rurali cum annexis prefatis
[fructus 3 mr.] providere dignemini. Fiat. J. . . . Et in forma sim-
plicis aut nove provisionis .... Datum Rome 10. kal. nov. anno 2.
Suppl. 845 fol. 213.
Burglanensis. Nicolaus Frijs. Nova provisio prepositure.
Uddrag i Indice 330 efter Reg. Lat. Innoc. VIII a. 2 lib. 9 (tabt) fol. 129.
2970. 4. Nov. 1485.
Kardinal Johaunes (Balue) af Anjou hevidner, at Paven efter hans Ind-
stilling har udnsevnt Boskildekanniken Niels Skave til Biskop i Boskilde.
') Kardinalen af Sergius og Bacchus var i Virkeligheden ikke Presbyter,
meu Diakon. *) Her dog med urigtig Dato, 13. Sept.
INNOCENS VIII. 345
Reverendissime in Christo pater et domine mi . . . . Hodie
sanctissimus in Christo pater et dominus noster Innocentius . .
papa VIII in suo consistorio secreto, ut moris est, ad relationem
meam ecclesie Roskildensi per obitum Olaui .... pastoris solatio
destitute de persona Nicolai Schawe dicte ecclesie canonici, in
etate legitima et quatuor minoribus ordinibus dumtaxat consti-
tuti, per capitulum dicte ecclesie in eorum et dicte ecclesie
[episcopum] concorditer postulati, de . . . . cardinalium1) consilio
providit . . . . In quorum fidem presentem cedulam fieri et manu
mea propria subscriptam soliti mei parvi sigilli impressione
communiri feci. Datum Rome in domibus mee solite residentie
die veneris 4. mensis nov. anno 1485.
Servitor Johannes cardinalis Andegauensis manu propria etc.
Bibl. Vat. 3478 fol. 258 v.
2971. 4. Nov. 1485.
Paven udnaevner Niels Skave til Biskop i Boskilde, hvortil Kapitlet en-
stemmig havde valgt ham.
Nicolao Sckawe electo Roskildensi. Apostolatus officium
[etc.]. Dudum siquidem, Olauo episcopo Roskildensi regimini
ecclesie Roskildensis presidente, nos .... provisionem ipsius
ecclesie dispositioni nostre duximus ea vice specialiter reservan-
dam .... Postmodum vero, prefata ecclesia per obitum dicti
Olaui pastoris regimine destituta, nos ad te canonicum
dicte ecclesie, in minoribus ordinibus dumtaxat constitutum,
quem capitulum dicte ecclesie reservationis predicte forsan ignari
in eorum et dicte ecclesie episcopum, quamvis de facto, con-
corditer postularunt, direximus oculos nostre mentis et
unanimi capituli predictorum postulatione debita meditatione
pensata de persona tua eidem ecclesie providemus. Datum
Rome pridie non. nov. anno 2.
Simili modo Capitulo Roskildensi.
Clero civitatis et diocesis Roskildensis.
Populo — — —
Universis vassallis ecclesie Roskildensis.
Johanni regi Dacie.
Archiepiscopo Lundensi.
B. XX. X. X. X. X. X. X. Polycarpus.
Beg. Lat. 847 fol. 74.
J) I Margen XXXXII.
346 INNOCENS VIII.
2972. 4. Nov. 1485.
Paven giver den ny udnaevnte Biskop Niels Skave i Roskilde Absolution
for de Kirkestraffe, han forud maatte vaere ifaldet.
Nicolao Sckawe canonico Roskildensi. Romani pontificis
copiosa benignitas [etc.]. Cum itaque nos hodie intendamus ec-
clesie Roskildensi per obitum Olaui vacanti de persona tua pro-
videre, nos, ne provisio predicta possit pretextu quarumvis
censurarum ecclesiasticarum, quibus forsan ligatus existeres,
quomodolibet impugnari, te ab omnibus excommunicationis,
suspensionis et interdicti aliisque ecclesiasticis sententiis, cen-
suris et penis a jure vel ab homine quavis occasione latis, qui-
bus forsan quomodolibet ligatus existis, quoad hoc dumtaxat,
ut provisio predicta ac singule desuper . . conflciende littere sor-
tiantur effectum, tenore presentium absolvimus. Datum Rome
pridie non. nov. anno 2.
B. XX. Polycarpus.
Reg. Lat. 850 fol. 181.
2973. 4. Nov. 1485.
Klerken Jens Brun fra Viborg Stift faar Provstiet i Viborg og Kanonikat
og Pra?bende i Roskilde.
Cum prepositura, que inibi dignitas post pontificalem maior
curata et electiva existit, Vibergensis ac canonicatus et prebenda
Roskildensis ecclesiarum, quas [o : quos] Nicolaus Skaffwe electus
seu postulatus tempore promotionis de persona sua ad ecclesiam
Roskildensem tunc vacantem per s. v. facte obtinebat, prout
obtinet, per promotionem huiusmodi ac munus consecrationis
eidem electo impendendum vacare sperentur, supplicant nobilis
vir Johannes Dacie et Norvegie rex etc. in personam Johannis
Brini [o: Brun] clerici Vibergensis diocesis, capellani sui et fa-
miliaris continui commensalis, quatenus sibi de prepositura,
que de jure patronatus dicti regis existit [fructus 4 mr.], ac ca-
nonicatu et prebenda predictis [fructus etiam 4 mr.] providere
dignemini. Fiat. J. Datum Rome pridie non. nov. anno 2.
Suppl. 845 fol. 279 v.
2974. 4. Nov. 1485.
Paven befaler Dekanen i Kobenhavn at overdrage Kanonikat og Prtebende
i Roskilde til Klerken Jens Brun fra Viborg Stift.
Decano ecclesie b. Marie virginis Halsnensis (I) Roskildensis
diocesis. Dignum arbitramur [etc.]. Cum ilaque canonicatus et
prebenda ecclesie Roskildensis, quos Nicolaus SkafTue electus
INNOCENS VIII. 347
Roskildensis tempore promotionis per nos facte de persona eius
ad ecclesiam Roskildensem tunc pastore carentem obtinebat,
prout obtinet, per huiusmodi promotionem et munus consecra-
tionis eidem electo impendendum vacare sperentur, nos, volentes
Johannem Brun clericum Vibergensis diocesis .... consideratione
Johannis Dacie et Norvegie regis, pro eodem Johanne capellano
ac familiari continuo commensali suo super hoc supplicantis,
favore prosequi gratioso, discretioni tue mandamus, quatenus,
si per diligentem examinationem dictum Johannem Brun ad hoc
idoneum esse reppereris, canonicatum et prebendam predictos
[fructus 4 mr.] conferendos eidem Johanni Brun donationi tue
auctoritate nostra reserves. Datum Rome pridie non. nov. anno 2.
XX.
Reg. Vat. 710 fol. 123.
2975. 5. Nov. 1485.
Paven giver Biskop Niels Skave i Roskilde Lov til at lade sig indvie af
en hvilkensomhelst Biskop.
Nicolao electo Roskildensi. Cum nos pridem [etc. som Nr.
653]. Datum Rome non. nov. anno 2.
B. XXVIII. Polycarpus.
Reg. Lat. 847 fol. 75 v.
2976. 7. Nov. 1485.
Paven befaler Biskopperne i Nocera og Tivoli og Provsten i Roskilde at
overdrage Klerken Markvard Pqjske fra Roskilde Stift Provstiet i Viborg, hvorom
han havde fort Proces ved Kurien med Niels Skave.
Nucerino et Tiburtino episcopis ac preposito ecclesie Ros-
kildensis. Nobilitas generis, vite ac morum honestas [etc.]. Ex-
hibita siquidem nobis nuper pro parte Marquardi Poyske clerici
Roskildensis diocesis petitio continebat, quod, orta dudum inter
eum et Nicolaum1) electum Roskildensem, tunc in minoribus
constitutum, super prepositura ecclesie Vibergensis, de qua tunc
per promotionem Hartwici2) episcopi, tunc electi, Ripensis per
Sixtum papam IIII et munus consecrationis eidem Hartwico im-
pendendum vacatura, Marquardus auctoritate apostolica sibi
provideri mandatum fuisse dictumque Nicolaum mandato huius-
modi contra justitiam se opponere et impedire . . . ., quominus
mandatum huiusmodi suum debitum consequeretur effectum,
*) II: Nicolaum Sckaue 2) II: Hartwicus Juul nunc episcopus Ripensis,
tunc vero in minoribus constitutus
348 INNOCENS VIII.
Nicolaus vero prefati preposituram ipsam ad se de jure spectare
asserebant, prout asserunt, materia questionis, prefatus prede-
cessor causam huiusmodi, non obstante quod ad Romanam cu-
riam legitime devoluta ac apud eam de juris necessitate tractanda
et linienda non esset, Johanni Francisco de Paninis, tunc ca-
pellano suo et causarum palatii apostolici auditori, ad instan-
tiam ipsius Marquardi primo, et demum, cum dictus Johannes
Franciscus ab hac luce decessisset, magistro Matheo de Ubaldis1),
nostro, tunc suo, capellano et causarum eiusdem palatii audi-
tori, audiendam commisit et fine debito terminandam, qui in
illa perperam procedens diffinitivam pro eodem Nicolao et
contra dictum Marquardum sententiam promulgavit iniquam,
a qua pro parte dicti Marquardi fuit ad sedem apostolicam
appellatum, nosque causam appellationis huiusmodi
Gundisalvo electo Ovetensi2), tunc capellano nostro et causa-
rum dicti palatii auditori3), primo, et demum ex certis causis
magistro Petro de Ferrera, similiter capellano nostro et eius-
dem palatii causarum auditori, audiendam commisimus et fme
debito terminandam, ipseque Petrus auditor in causa sibi com-
missa huiusmodi ad nonnullos actus citra tamen conclusionem
dicitur processisse3). Cum autem, lite huiusmodi sic coram
eodem Petro auditore indecisa pendente, nos de persona ip-
sius Nicolai ecclesie Roskildensi tunc vacanti per alias nostras
litteras .... duxerimus providendum . . ., et propterea omne jus,
si quod sibi in dicta prepositura tempore provisionis huiusmodi
quomodolibet competere poterat, per provisionem eandem ac
munus consecrationis eidem Nicolao impendendum vacare spe-
retur, nos prefato Marquardo, qui de nobili genere ex utroque
parente procreatus existit . ., specialem gratiam facere volentes,
ipsamque causam in eventum impensionis muneris predicti
eidem Nicolao seu lapsus temporis de consecrandis episcopis a
canonibus diffiniti et non alias ad nos harum serie advocantes
et litem huiusmodi penitus extinguentes, discretioni vestre man-
damus, quatenus jus predictum, cum illud, ut premittitur vel
') II: Waldis 2) II: nunc episcopo Ovetensi
) II: auditori commissa et per eum in illa ac intcr partes eorumque pro-
curatores predictos equali processu incohato ct coram eodem seu per illius
cause et causarum huiusmodi ad cancellariam apostolicam factam remissionem
aut alias coram illius surrogato scu surrogando auditore eventumque ctiam
conclusionis forsan factum in secunda instantia successive adhuc pendente,
dictus Nicolaus ad ecclesiam Roskildensem . . .
INNOCENS VIII. 349
alias quovis modo preterquam per ipsius Nicolai obitum, vacare
contigerit, necnon preposituram predictam, que in dicta ecclesia
Vibergensi dignitas post pontificalem maior et, ut a nonnullis
asseritur, de jure patronatus Johannis Dacie regis ex privilegio
apostolico seu alias existit, et ad quam consuevit quis per elec-
tionem assumi, cuique cura imminet animarum [fructus 81) mr.],
cum . . . annexis et connexis suis prefato Marquardo eadem auc-
toritate conferre curetis. Datum Rome 7. id. nov. anno 2.
XXX.
Reg. Vat. 714 fol. 74 v; ogsaa (II) Supplik (Fiat. J.) i Suppl. 846 fol. 101.
2977. 8. Nov. 1485.
Paven befaler Biskoppen i Alessandria, Provsten i Lund og ^Erkedegnen i
Slesvig at overdrage Jens Pedersen Hostorp Kanonikat og Praebende i Haderslev
og Sognekirkerne i Vilstrup (?) og Tellingstedt i Slesvig og Bremen Stifter.
Episcopo Alexandrino et preposito Lundensis et archidia-
cono Slesvicensis ecclesiarum. Litterarum scientia, vite ac mo-
rum honestas [etc.]. Cum itaque canonicatus et prebenda eccle-
sie b. Marie Haderslevensis Slesvicensis diocesis, quos Georgius
senior ipsius ecclesie canonicus et in Eustropp ac Tellingenstede
predicte et Bremensis diocesium parrochiales ecclesie, quas
dictus Georgius et Martinus Brogder dictarum ecclesiarum rec-
tores respective obtinebant, per obitum Georgii et Martini pre-
dictorum vacent, nos, Johanni Petri de Hostorpp clerico Sles-
vicensis diocesis, magistro in arlibus, qui unus ex notariis
causarum palatii apostolici existit, cum quo dudum ad dictas
parrochiales ecclesias insimul obtinendas auctoritate apostolica
sufficienter dispensatum fuit, specialem gratiam facere volentes,
discretioni vestre mandamus, quatenus canonicatum et preben-
dam ac in Eustropp ac -in Tellingenstede ecclesias predictas
[omnium insimul fructus 4 mr.] eidem Johanni auctoritate nostra
conferre curetis. Datum Rome 6. id. nov. anno 2.
XII.
Beg. Vat. 709 fol. 223 v.
2978. 8. Nov. 1485.
Jens Pedersen Hostorp faar et evigt Vikariat i Liibeck.
Motu proprio, Johanni Petri clerico Slesvicensis diocesis
sacri palatii apostolici causarum notario specialem gratiam fa-
cere volentes de perpetua sine cura vicaria in ecclesia Lubicensi
a) II: 6 mr.
350 INNOCENS VIII.
per obitum Nicolai Hoyk vacante [fructus 4 mr.], eandem vica-
riam eidem Johanni conferimus et de illa etiam providemus.
Fiat. J. Datum Rome 6. id. nov. anno 2.
Suppl. 846 fol. 16 v.
2979. 8. Nov. 1485.
Jens Pedersen Hostorp faar Sognekirken i Tellingstedt i Bremen Stift.
Motu proprio, Johanni Petri de Hostorpp [etc. som forruje
Brev til volentes] de parrochiali ecclesia in Edhgistede Bremensis
diocesis in districtu prepositure Hamburgensis, vacante per mor-
tem Martini Krogher [fructus 4 mr.], eandem ecclesiam eidem
Johanni conferimus et de illa etiam providemus. Fiat. J. Da-
tum Rome 6. id. nov. anno 2.
Suppl. 846 fol. 32 v.
2980. 8. Nov. 1485.
Jens Pedersen Hostorp faar Kanonikat og Prsebende i Haderslev og Sogne-
kirken i Vilstrup (?).
Motu proprio, Johanni Petri de Hostorpp [etc. som Nr. 2978
til volentes] de canonicatu et prebenda ecclesie collegiate b. Marie
Hadersleuensis cum parrochiali ecclesia in Enstropp Slesvicensis
diocesis per obitum Gregorii senioris vacantibus [fructus 2 mr.],
eosdem eidem Johanni Petri conferimus et de illis providemus.
Fiat. J. Datum Rome 6. id. nov. anno 2.
Suppl. 846 fol. 98 v.
2981. 8. Nov. 1485.
Mikkel Pedersen Hostorp faar motu proprio Kanonikat og Prsebende i
Haderslev og Sognekirken i Vilstrup.
Vacantibus alias canonicatu et prebenda ecclesie collegiate
b. Marie Hadersleuensis Slesvicensis diocesis cum parrochiali
ecclesia in Wilstorpp eiusdem Slesvicensis diocesis per obitum
Gregorii Sanede, eos1) sic, ut premittitur vacantes Michael Petri
de Hostorpp presbiter dicte Slesvicensis diocesis vigore gratie
expectative sibi per Sixtum [papam IV] concessit [o: -cesse] accep-
tavit et sibi de eisdem provideri obtinuit possessione subsecuta.
Cum autem prefatus Michael Petri dubitet acceptationem et pro-
visionem huiusmo.di sibi factas viribus non subsistere, sup-
plical igilur, quatenus . . . pro potiori cautela dictos canonicatum
el prebendam cum parroehiali ecclesia [fructus 4 mr.] de novo
) (iz. — Cod. quos
INNOCENS VIII. 351
conferre et de illis sibi providere dignemini. Fiat. J. Datum
Rome 6. id. nov. anno 2.
Suppl. 846 fol. 91.
2982. 22. Nov. 1485.
Praesten Christian Jan fra Roskilde Stift faar Sognekirken i Dobberkau (?)
i Havelberg Stift.
Supplicat Cristianus Jan pauper presbiter Roskildensis dio-
cesis, in Romana curia presens et nullum beneticium obtinens,
quatenus sibi de parrochiali ecclesia in Dobbergati Havelbergensis
diocesis [fructus 2 mr.], que de jure patronatus laicorum existit,
per obitum Nicolai Wickbolt vacante providere dignemini. Fiat. J.
Datum Rome 10. kal. dec. anno 2.
Suppl. 846 fol. 164.
2983. 10. Dec. 1485.
Brunectus de Maccabrino de Camerino forpligter sig til at begive sig til
/Erkebiskoppen paa 0sel og inden 8 Maaneder komme tilbage med saa mange
Penge scm muligt fra Bartholomaeus de Camerinos Indsamling.
Die 10. [mensis] dec. 1485 .... honorabilis vir Brunectus
de Maccabrino de Camerino . . . . se et bona sua quecunque mo-
bilia et immobilia presentia et futura sub pena 2000 duc, si
contrafecerit, apostolice camere applicandorum sponte obligavit
[et promisit] x) se personaliter accedere ad inveniendum
archiepiscopum Osiliensem in regno Dacie et presentare ....
bullas et brevia pape juxta commissionem sibi datam et repor-
tare ab eodem archiepiscopo responsum de premissis bullis et
brevibus infra octo menses proxime et immediate sequentes
et etiam portare ad papam omnem sibi possibilem pecuniarum
quantitatem de pecuniis collectis per Bartholomeum de Camerino
commissarium apostolicum in dicto regno Dacie per illum tutum
modum, secundum quem melius et tutius sibi videbitur, obli-
gando se super premissis in forma et sub penis camere etc.
Juravit etc. Acta fuerunt hec Rome in camera proprie habita-
tionis ipsius Falconis [o; de Sinibaldis pape generalis thesaurarii].
Oblig. 79 A fol. 43 v.
2984. 11. Dec. 1485.
Klerken Peder Griis fra Roskilde Stift faar Kanonikat og Praebende i Odense.
Supplicat Petrus Griis clericus Roskildensis diocesis, qua-
tenus sibi de canonicatu et prebenda ecclesie Ottoniensis [fruc-
J) add. Gz.
352 INNOCENS VIII.
lus 2 mr.], per obitum Nicolai Skenckel vacantibus, providere
dignemini . . ., dicte ecclesie etiam juramento etc. roboratis sta-
tutis etc. etiam de optando, quibus caveri dicitur, quod nullus
in ecclesia predicta prebendam assequi possit, nisi de minori
ad mediam et de media prebenda ad maiorem prebendam buius-
modi gradatim et successive ac per optionem ascendat, quibus
hac vice dumtaxat derogare placeat, non obstantibus. Fiat. J.
Datuni Rome 3. id. dec. anno 2.
Snppl. 847 fol. 32.
2985. 11. Dec. 1485.
Klerken Peder Griis faar Kanonikat og Praebende i Roskilde.
Supplicat Petrus Griss clericus Roskildensis diocesis, qua-
tenus sibi de canonicatu et prebenda ecclesie Roskildensis [fruc-
tus 4 mr.], per obitum Jacobi Martini vacantibus, providere
dignemini, dicte ecclesie [etc. som forrige Brev til non obstanti-
bus]. P'iat. J. Datum Rome 3. id. dec. anno 2.
Suppl. 847 fol. 122 v.
Roskildensis. Petrus Grijsser. Canonicatus per obitum.
Uddrag i Indice 336 efter Reg. Lat. Innoc. VIII an. 2 lib. 2 (tabt) fol. 288.
2986. 11. Dec. 1485.
Klerken Johan Jepsen (Ravensberg) faar Kanonikat og Praebende i Roskilde
og Sognekirken i Svogerslev.
Supplicat Johannes Jacobi in artibus magister, clericus Ros-
kildensis diocesis, quatenus sibi de canonicatu et prebenda ec-
clesie Roskildensis [fructus 3 mr.], per obitum Nicolai Sekimckel,
ac parrochiali ecclesia in Suarslef dicte diocesis [fructus 1 mr.],
per obitum Henrici Johannis vacantibus, providere dignemini,
dicte ecclesie Roskildensis [etc. som Nr. 298i til non obstantibus].
Fiat. J. Et quod littere simul vel seorsim expediri possint. Da-
tum Rome 3. id. dec. anno 2.
Suppl. 847 fol. 81 v.
2987. 13. Dec. 1485.
Klerken Vincens Erhard fra Roskilde Stift faar Kanonikat og Pnebende
i Roskilde.
Supplicat Vincentius Erhard clericus Roskildensis diocesis,
quatenus sibi de canonicatu et prebenda ecclesie Roskildensis,
per Johannis Burgerii obitum vacantibus, qui dictos canonicatum
INNOCENS VIII. 353
et prebendam obtinens prefate ecclesie Roskildensis sacrista fuit
[fructus 4 mr,], providere dignemini. Fiat. J. Datum Rome id.
dec. anno 2.
Suppl. 847 fol. 48.
2988. 19. Dec. 1485.
Klerken Tymme Johannis fra Vesteras Stift faar Kanonikat og Prsebende
i Roskilde.
Alias certis canonicatu et prebenda in ecclesia Roskildensi
per obitum Nicolai Schynckel vacantibus, fuit per s. v. sanctam-
que sedem apostolicam Johanni Jacobi, prout in supplicatione
desuper signata latius continetur, provisum, quique (!), litteris
apostolicis super huiusmodi provisione non confectis neque pos-
sessione dictorum canonicatus et prebende subsecuta, in Romana
curia, sicut domino placuit, diem vite sue clausit extremum,
sicque dicti canonicatus et prebenda adhuc vacare dinoscuntur.
Supplicat igitur Tymme Johannis clericus Arosiensis diocesis,
artium liberalium magister, quatenus sibi de dictis canonicatu
et prebenda [fructus 4 mr.] providere dignemini, . . . dicte eccle-
sie . . . privilegiis de optando . . . non obstantibus. Fiat. J. Da-
tum Rome 14. kal. jan. anno 2.
Suppl. 847 fol. 100.
2989. 21. Dec. 1485.
Klerken Laurens Falster fra Odense Stift faar Kanonikat og Prsebende
i Roskilde.
Alias canonicatu et prebenda ecclesie Roskildensis per obi-
tum Nicolai Schinckel vacantibus, s. v. de illis Johanni Jacobi
nondum decem diebus elapsis providit, prout in supplicatione
desuper signata plenius continetur, quique (!) litteris super illis
minime expeditis in dicta (!)- curia extitit vita functus. Supplicat
igitur Laurentius Falster, de nobili genere procreatus, clericus
Ottoniensis diocesis, quatenus sibi de dictis canonicatu et pre-
benda [fructus 3 mr.] providere dignemini, dicte ecclesie statutis
[elc. som Nr. 2984 til non obstantibus]. Fiat. J. Datum Rome
12. kal. jan. anno 2.
Suppl. 847 fol. 129.
2990. 22. Dec. 1485.
Kong Hanss Sekretaer, Provsten Jens Brun i Viborg faar Dispensation til
med Provstiet at forene et andet ellers dermed uforeneligt Embede.
Supplicat Johannes Bibbii (!), prepositus Vibergensis ac se-
cretarius illustrissimi principis regis Dacie, Svecie et Norvegie
Acta pontificum Danica IV. 23
,354 INNOCENS VIII.
etc, quatenus [secum, utj1) una cum prepositura dicte ecclesie
Vibergensis, que inibi principalis dignitas sive maior post ponti-
ficalem existit [fructus 4 nir.], quodcunque aliud beneficium cu-
ratum incompatibile , si sibi canonice conferatur, recipere
et simul cum dicta prepositura, quoad vixerit, retinere illaque et
quevis alia, que ipse sic assecutus est, vel cum ipsum assequi
eontigerit, incompatibilia beneficia . . . totiens, quotiens sibi pla-
cuerit, dimittere et loco dimissorum alia . . duo beneficia invicem
incompatibilia recipere et, quoad vixerit, insimul retinere libere
valeat, dispensare dignemini. Fiat. J. Datum Rome 11. kal. jan.
anno 2.
Suppl. 847 fol. 163 v.
2991. 23. Dec. 1485.
Klerken Johannes Teyme fra Koln Stift faar Kanonikat og Prsebende i
Roskilde.
Nuper canonicatu et prebenda ecclesie Roskildensis per
obitum Nicolai Schinckel vacantibus, s. v. Johanni Jacobi tunc
in humanis agenti [de eisdem] auctoritate apostolica concessit
provideri, prout in supplicatione desuper signata plenius con-
tinetur. Cum autem dictus Johannes Jacobi, litteris non con-
fectis sive expeditis ac illorum canonicatus et prebende posses-
sione per eum non habita sive subsecuta, in Romana curia
vita extit[er]it functus, et propterea canonicatus et prebenda pre-
dicti adhuc, ut premittitur, vacare noscantur, supplicat igitur
Johannes Teyme clericus Coloniensis diocesis, quatenus sibi de
dictis canonicatu et prebenda [fructus 4 mr.] providere digne-
mini. Fiat. J. Et cum derogatione statutorum de optando.
Datum Rome 10. kal. jan. anno 2.
Suppl. 847 fol. 133 v.
Roskildensis. Joannes Huf/ine. Canonicatus per obitmn.
Uddrag i Indice 336 efter Heg. Lat. Innoc. VIII an. 1 lib. 16 (tabt) fol. 224.
2992. 24. (30.) Dec. 1485.
Klerken Henneke Pedersen fra Viborg Stift faar Kanonikat og Prsebende
i Ribe.
Supplicat Hennekinus2) Pelri clericus Vibergensis diocesis,
m artibus magister, quatenus sibi de canonicatu et prebenda
ecclesie Ripensis [fructus 4 mr.], per obitum Lagonis Seuerini
') add. (}/.. -) II: Benekinus
INNOCENS VIII. 355
vacantibus, provideri mandare dignemini. Fiat. J. x)Et quod
verius cognomen dicti Lagonis ultimi possessoris exprimi possit
in litteris1). Datum Rome 9. kal. jan.2) anno 2.
Suppl. 847 fol. 56 v og (II) fol. 183 v.
2993. 30. Dec. 1485.
Klerken Johannes Moller fra Itzehoe faar Kanonikat og Praebende i Slesvig.
Canonicatu et prebenda ecclesie Slesvicensis per obitum
Bertoldi van der Olve vacantibus, quorum collatio . . . ad s. v.
et sedem apostolicam juxta Lateranensis statuta concilii legitime
devoluta existit, non obstante quod post devolutionem ipsorum
canonicatus et prebende quidam Enwaldus Seuenbroder assertus
clericus se in eisdem intrusit illosque triennium et ultra, citra
[tamen]3) decennium, occupavit, prout de presenti occupat, sup-
plicat igitur Johannes Moller de Idzehoe clericus Bremensis dio-
cesis, e. v. s. familiaris continuus commensalis, quatenus sibi de
dictis canonicatu et prebenda [fructus 4 mr.] providere digne-
mini. Fiat. J. Datum Rome 3. kal. jan. anno 2.
Suppl. 847 fol. 166 v.
2994. 6. Jan. 1486.
Klerken Henneke Pedersen fra Viborg Stift faar Kanonikat og Praebende
i Kobenhavn.
Supplicat Benefrinus(!) Petrus(!) clericus Vibergensis diocesis,
in artibus magister, quatenus sibi de canonicatu et prebenda ec-
clesie b. Marie virginis opidi Haffnensis Roskildensis diocesis
[fructus 2 mr.], per obitum Olaui Hettelanch vacantibus, pro-
videri mandare dignemini. Fiat. J. Datum Rome 8. id. jan.
anno 2.
Suppl. 847 fol. 293 v.
2995. 7. Jan. 1486.
Kong Hans's Kapellan, Klerken Johannes Richardi fra Koln Stift, faar Ka-
nonikat og Prsebende i Viborg.
Supplicat Johannes Richardi clericus Coloniensis diocesis,
regis Dacie capellanus et continuus commensalis, quatenus sibi
de canonicatu et prebenda ecclesie Vibergensis, per obitum Jo-
hannis Bruni vacantibus [fructus 4 mr.], providere dignemini.
Fiat. J. Datum Rome 7. id. jan. anno 2.
Suppl. 847 fol. 278.
l) Fattes i II. 2) II: 3. kal. jan. 3) add. Gz.
23j
356 INNOCENS VIII.
2996. 7. Jan. 1486.
Paven udnaevner sin Kammerherre, Provsten Magister Guntherus de Bunow
til Nuntius og Kollektor i Norden og Tyskland og hefaler ham at opkrseve de
Penge, som Marinus de Fregeno havde samlet til Korstoget mod Tyrkerne, dem,
der var indsamlet til Hospitalet St. Spiritus in Saxia og af Nuntien Bartholo-
mseus Marasca, samt paabyder ham at anvende alle mulige Midler for at faa
Pengene udleverede.
Magistro Gunthero de Bunow, preposito ecclesie s. Seba-
stiani Magdeburgensis, decretorum doctori, notario et ad Dacie,
Svecie et Norvegie regna et illis adjacentia loca universamque
Germaniam nuntio et commissario nostro ac nonnullorum pio-
rum suffragiorum collectori. Bomanus pontifex (Dipl. Norv. XVII,
61 A — 11). Datum Bome 7. id. jan. anno 2.
Reg. Vat. 692 fol. 34 v.
2997. 10. Jan. 1486.
Paven beder Kong Hans hjaelpe hans Kammerherre, Notar og Nuntius
Guntherus de Bunow, der er sendt til Danmark, Sverige og Norge, imod nogle
falske Indsamlere, der bedrager Indbyggerne og afpresser dem Penge.
Begi Dacie. Dedimus Gunthero de Bunaw (Dipl. Norv. VI,
636; Reg. ""'7823). Datum Bome die 10. jan. 1486 anno 2.
Arm. 39 vol. 19 fol. 123 v.
2998. 12. Jan. 1486.
Paven overdrager Klerken Reymarus Hauen fra Schwerin Stift Kanonikat
og Pra?bende i Roskilde.
Bemaro Hauen1) canonico Boskildensi. Vite ac morum ho-
nestas [etc.]. Dudum omnes canonicatus et prebendas ceteraque
beneficia apud sedem apostolicam vacantia et inantea vacatura
dispositioni nostre reservavimus . . . Cum itaque postmodum
canonicatus et prebenda ecclesie Boskildensis, quos Johannes
Bichardi obtinebat, per obitum ipsius Johannis, qui apud sedem
predictam diem clausit extremum, apud sedem eandem vacave-
rint et vacent, nullusque de illis preter nos hac vice disponere
possit . . . ., nos tibi, cui hodie de quadam perpetua vicaria in
ecclesia b. Marie Hamburgensi Bremensis diocesis2) [fructus
4 mr.] et quibusvis (!) aliis benetlciis, per obitum ipsius Johannis
vacantibus, quorum fructus in litteris apostolicis desuper con-
ficiendis exprimi voluimus, concessimus provideri, specialem
') II: Reymaro Hauen clerico Zwerinensis dioeesis 2) II tilf.: que de
jure patronatus principis loci illius sive ducis Holtzatie esse asseritur
INNOCENS VIII. 357
gratiam facere volentes, canonicatum et prebendam predictos
[fructus 4 mr.j .... tibi conferimus et de illis etiam providemus.
Datum Rome pridie id. jan. anno 2.
Simili modo Zwerinensis et b. Marie Stettinensis Caminensis
diocesis ecclesiarum prepositis ac officiali Razeburgensi.
N. XII. X. 10. kal. maji anno 2. episcopus Yporiensis.
Reg. Lat. 848 fol. 257; ogsaa (II) Supplik (Motu proprio. Fiat de omni-
bus. J.) i Suppl. 847 fol. 292.
2999. 13. Jan. 1486.
Klerken Jens Pedersen (Hostorp) fra Slesvig Stift faar motu proprio Ka-
nonikat og Pra?bende i Roskilde og et evigt Vikariat paa Femern.
Motu proprio Johanni Petri clerico Slesvicensis diocesis,
regis Dacie, ducatusque Slesvicensis et Holzatie atque Stormarie
ducis, continuo familiari ac sacri palatii apostolici causarum
notario, de canonicatu et prebenda ecclesie Roskildensis ac per-
petua sine cura capellania sive vicaria in Ymbria Ottoniensis
diocesis [fructus respective 2 mr., simul 4 mr.], per obitum Jo-
hannis Richardi apud sedem apostolicam defuncti vacantibus . . .,
etiam si de jure patronatus ipsius regis Dacie ratione regie maje-
statis aut ducalis dignitatis fuerint, [cui] hac vice pro dicto ora-
tore, familiari continuo prefati regis, attento, quod dicti canoni
catus et prebenda ac perpetua capellania apud sedem apostolicam
vacaverint. dumtaxat derogamus1), providemus. Fiat. J.
Et quod littere seorsim et divisim expediri possint. Et cum
derogatione statutorum de optando novos canonicatum et pre-
bendam. Datum Rome id. jan. anno 2.
Suppl. 848 fol. 4 v.
3000. 22. Jan. 1486.
Jens Pedersen (Hostorp) faar motu proprio Kanonikat og Praebende i
Roskilde.
Cum canonicatus et prebenda ecclesie Roskildensis, quos
Nicolaus Skaue postulatus et confirmatus Roskildensis tempore
promotionis per nos facte de persona sua ad dictam ecclesiam
Roskildensem obtinebat, prout obtinet, per promotionem ipsam
et munus consecrationis eidem postulato et contirmato impen-
dendum vacare sperentur, motu proprio canonicatum et preben-
dam [predictos]2) [fructus 2 mr.] Johanni filio Petri de Hostdop(!),
*) Cod. derogamus et eidem oratori motu simili conferimus et de illis
providemus. 2) add. Gz.
358 INNOCENS VIII.
clerico Slesvicensis diocesis, palatii apostolici causarum notario,
conierendos donationi apostolice reservamus et nichilominus ca-
nonicalnm et prebendam eidem Johanni Petri motu simili con-
ferimus et de illis etiam providemus. Fiat. J. Et cum derogatione
statutorum de optando. Datum Rome 11. kal. febr. anno 2.
Suppl. 848 fol. 231 v.
3001. 10. Febr. 1486.
Paven giver Provsten Hans Urne i Viborg Dispensation til med Provstiet
at forene Besiddelsen af et andet, ellers dermed uforeneligt Embede.
Johanni Urwu (!) prepositoTecclesie Vibergensis. Vite ac mo-
rum honestas [etc.]. Hinc est, quod nos te, qui Johannis Dacie
regis secretarius existis ac preposituram ecclesie Vibergensis,
que inibi dignitas post pontificalem maior existit [fructus 4 mr.j,
inter alia obtines, favore prosequi gratioso [volentes], tuis in hac
parte supplicationibus inclinati, tecum, ut una cum dicta pre-
positura .... quodcunque aliud et sine illa duo alia curata seu
alias invicem incompatibilia beneficia . . . ., si tibi alias canonice
conferantur, recipere et insimul, quoad vixeris, retinere illa-
que . . . ., quotiens tibi placuerit, dimittere et loco dimissorum
alia beneficia duo dumtaxat invicem incompatibilia similiter
recipere et insimul, quoad vixeris, retinere libere valeas, dis-
pensamus. Datum Rome 4. id. febr. anno 2.
B. XXXX. Polyearpus.
Beg. Lat. 850 fol. 37.
3002. 25. Febr. 1486.
Klerken Markvard Pojske fra Boskilde Stift faar Provstiet i Lund samt
Kanonikat og Prsebende sammesteds, ledige ved Mikkel Jensens Dod, og Til-
ladelse til at besidde dem sammen med Provstiet i Viborg, bvorom ban i anden
Instans forer Proces ved Kurien, samt til at ombytte begge Embeder med andre.
Supplicat Marquardus Poyske (Dipl. dioc. Lund. V). Fiat. J.
Datum Rome 5. kal. martii anno 2.
Suppl. 849 fol. 272.
3003. 8. Marts 1486.
Hemming Gad fra Linkoping Stift, der er Skolar i Bom, faar Provstiet i
Lund, ledigt ved Mikkels Dod.
Supplicat Hemmingus Gadz (Dipl. dioc. Lund. V). Fiat. J.
Dalum Rome <S. id. marlii anno 2.
Suppl. 850 fol. 67 v.
INNOCENS VIII. 359
3004. 16. Marts 1486.
Jens Pedersen (Hostorp) faar motu proprio Kanonikat, Praebende og Provsti
i Lund, ledige ved Mikkel Jensens Dod; Kongens Praesentationsret til Kapitler-
nes hojeste Embeder suspenderes.
Motu proprio Johanni Petri de Hostorpp (Dipl. clioc. Lund. V).
Fiat. J. Datum Rome 17. kal. aprilis anno 2.
Suppl. 849 fol. 291 v.
3005. 3. April 1486.
Klerken Peder Nielsen fra Aarhus Stift, der studerer i Bologna, faar JErke-
degneembedet i Aarhus og Kanonikater og Prsebender i Roskilde og Aarhus.
Supplicat Petrus Nicolai de Dacia clericus Arusiensis dio-
cesis, in theologia bachalaureus ac in jure canonico in univer-
sitate Bononiensi studens, quatenus sibi de archidiaconatu ec-
clesie Arusiensis, qui inibi dignitas post pontificalem maior
existit [fructus 4 mr.], ac canonicatu et prebenda eiusdem ec-
clesie [fructus etiam 4 mr.] necnon canonicatu et prebenda eccle-
sie Roskildensis [fructus similiter 4 mr.], per obitum Magni Erici
vacantibus, providere dignemini. Fiat. J. Et quod maior spe-
cificatio singulorum premissorum etiam maioris et minoris
valoris archidiaconatus, canonicatuum et prebendarum usque
ad 6 alias mr. pro quolibet in litteris fieri possit .... Et, qua-
tenus opus sit, cum dispensatione obtinendi archidiaconatum ac
canonicatum et prebendam ecclesie Arusiensis insimul ad vitam.
Datum Rome 3. non. aprilis anno 2.
Suppl. 850 fol. 132 v.
3006. 7. April 1486.
Paven overdrager Jens Pedersen (Hostorp) et evigt Vikariat i Liibeck til
Trods for mindre nojagtige Oplysninger i den tidligere Supplik.
Johanni Petri de Hostorpp clerico Slesvicensis diocesis.
Vite et morum honestas [etc.]. Dudum siquidem per nos ac-
cepto, quod quedam perpetua vicaria in ecclesia Lubicensi,
quam Johannes Gerckens1) obtinebat, per obitum eiusdem Jo-
hannis vacabat, tunc nos, in cuius manibus Albertus de Aslen2)
clericus Ottoniensis diocesis, asserens se predictam vicariam vi-
gore quarundam litterarum gratie expectative sibi per Sixtum
papam IIII concessarum infra tempus legitimum acceptasse et
de illa sibi provideri obtinuisse, omni juri sibi in dicta vicaria
quomodolibet competenti, illius possessione per eum non habita,
*) II: Gemkens 2) II: Asthen
360 INNOCENS VIII.
per Arnoldum Clouer1) clericum Coloniensis diocesis, procura-
torem substitutum a te ipsius Alberti procuratore, sponte cesse-
rat, nosque cessionem ipsam duxeramus admittendam, prefatam
vicariam tibi per alias nostras lilteras conferri et de illa etiam
provideri mandavimus .... Cum autem prefatus Arnoldus tem-
pore date lilterarum earundem a te nundum (!) substitutus fuerit,
licet tempore prefati consensus dicte concessioni[s] et earundem
litterarum expeditioni[s] talis extiterit, et propterea dubites litteras
predictas de subreptionis vitio notari posse, nos, ne littere ipse
de subreptionis vitio huiusmodi notari valeant, te, qui causarum
palatii apostolici notarius seu scriba existis, gratioso favore pro-
sequi volentes, .... volumus, quod littere ac cessio et illius ad-
missio predicte necnon collatio et provisio tibi de dicta vicaria
litterarum earundem vigore facte ac processus per ipsas litteras
habiti et inde secuta quecunque a data presentium valeant ple-
namque roboris firmitatem obtineant perinde, ac si dictus Ar-
noldus tempore date litterarum predictarum a te substitutus
fuisset. Datum Rome 7. id. aprilis anno 2.
N. X. 3. kal. maji anno 2. episcopns Yporiensis.
Reg. Lat. 851 fol. 128; ogsaa (II) Supplik (Fiat. .1.) i Snppl. 850 fol. 283.
3007. 8. April 1486.
Jens Pedersen (Hostorp) faar ny Provision paa Kanonikat og Praebende
i Slesvig.
Vacantibus dudum canonicatu et prebenda ecclesie Slesvi-
censis per liberam resignationem Henrici Sarouw, Sixti pape II II
familiaris continui commensalis, idem Sixtus de eisdem Johanni
Petri de Hostorpp, vestri sacri palatii apostolici causarum notario,
providit, possessione etiam subsecuta, quam ad aliquos annos
continuavit. Verum, quia dubitat huiusmodi provisionem et col-
lationem cum inde secutis viribus non subsistere, supplicat,
quatenus sibi de predictis canonicatu et prebenda [fructus 4 mr.]
in forma simplicis seu nove provisionis providere dignemini.
Fiat. J. Dalum Rome 6. id. aprilis anno 2.
Suppl. 850 fol. 286.
3008. 11. April 1486.
Jens Pedersen (Hostorp) faar Brevet angaaende en tidligere Supplik ud-
fserdiget med forskellige Tilf&jelser.
') II: Clauer
INNOCENS VIII. 361
Reformatio Johannis Petri de Hostorpp.
Dignetur s. v. litteras apostolicas super preinserta supplica-
tione conficiendas cum clausula de speciali ad vitam oratoris et
cum clausula de parrochialibus etiam ad vitam oratoris cum
omnibus clausulis in preinserta supplicatione contentis expediri
mandare. Fiat. J. Datum Rome 3. id. aprilis anno 2.
Suppl. 850 fol. 204
3009. 11. April 1486.
Paven giver Jens Pedersen (Hostorp) Dispensation til med Provstiet i
Harsyssel med Annekskirkerne Gammel Sogn og Ny Sogn at besidde 4 andre
Embeder.
Johanni Petri de Hostorpp preposito in Hartzusol Ripensis
diocesis, magistro in artibus. Litterarum scientia, vite ac morum
honestas [etc.]. Hinc est, quod nos, volentes te, qui palatii apo-
stoiici causarum notarius existis et preposituram in Hartzusol
Ripensis diocesis, cuius et parrochialis ecclesie, nova et antiqua
nuncupate, in Hollem eidem prepositure canonice annexe fructus
4 mr. non excedunt, inter alia obtines, favore prosequi gra-
tioso . . . ., tecum, ut una cum dicta prepositura quod-
cunque aliud et sine illa quecunque duo alia curata seu alias
invicem incompatibilia beneficia necnon duo quecunque
cum cura vel sine cura dissimilia tamen sub eodem tecto . . . .,
si tibi alias canonice conferantur, .... recipere et insimul, quoad
vixeris, retinere illaque omnia, .... quotiens tibi placuerit. di-
mittere et loco dimissorum alia . . . beneficia duo dumtaxat in-
vicem incompatibilia et duo dissimilia sub eodem tecto, dum-
modo inter ipsa omnia tam sub eodem tecto quam alia bene-
ficia huiusmodi plura quam duo incompatibilia et ipsa beneficia
sub eodem tecto per te pro tempore obtenta due dignitates aut
duo canonicatus et totidem prebende insimul non fuerint, simi-
liter recipere et insimul, quoad vixeris, retinere libere valeas,
tenore presentium dispensamus .... Datum Rome 3. id. aprilis
anno 2.
X
x
x
Reg. Vat. 688 fol. 150.
3010. 13. April 1486.
Klerken MarkVard Pojske fra Roskilde Stift faar Provstiet i Lund, efter
at Mikkel Jensen er dod, og Klerken Hemming Gad fra Linkoping Stift, der
tidligere havde faaet Embedet tildelt, nden at der dog var udstedt nogen Bulle,
3()2 INNOCENS VIII.
har trukket sig tilbage. Kongens Prsesentationsret, der var tildelt ham af
Sixtus IV, hliver suspenderet for denne Gang. Markvard Pojske faar Tilladelse
til at besidde Emhedet sammen med Provstiet i Viborg, hvorom han i andeu
Instans forer Proces ved Kurien, samt til at ombytte hegge Embeder med andre.
Alias prepositura ecclesie Lundensis (Dipl. dioc. Lund. V).
Fiat. J. Datum Rome id. aprilis anno 2.
Suppl. 850 fol. 57 v.
3011. 14. April 1486.
Jens Pedersen (Hostorp) faar ./Erkedegneembedet og Kanonikat og Pra?-
hende i Aarhus.
Supplicat Johannes Petri de Hostorpp clericus Slesvicensis
diocesis, sacri palatii apostolici causarum notarius, quatenus
sibi de canonicatu et prebenda ac archidiaconatu ecclesie Aru-
siensis, qui archidiaconatus inibi post pontificalem maior dig-
nitas existit, eique cura imminet animarum [fructus 4 mr.], per
obitum Magni Erici in Italia in civitate Bolonensi defuncti va-
cantibus, providere dignemini. Fiat. J. Datum Rome 18. kal.
maji anno 2.
Suppl. 851 fol. 46.
Arusiensis. Joannes Petri de Horstopp. Arehidiaconatus et ca-
nonicatus per obitum.
Uddrag i Indiee 336 efter Reg. Lat. Inuoe. VIII an. 2 lih. 9 (tabt) fol. 279.
3012. 22. April 1486.
Paven hefaler Officialen i Borglum at overdrage Prioratet i 0 Kloster til
Praesten Gerlak Mortensen fra Borglum Stift, som tidligere havde faaet Provi-
sion paa Emhedet af Biskop Jep (Friis).
Officiali Burglanensi. Dignum etc. Exhibita siquidem nobis
nuper pro parte Gerlaci Martini presbiteri Burglanensis diocesis
petitio continebat, quod olim, prioratu seculari in ecclesia mo-
nasterii insule Oo ordinis s. Benedjcti dicte diocesis, in quo
preter illius priorissam et inbniaTes dictus prioratus secularis
fore dignoscitur, et quem Petrus (1'Wz1) obtinebat, per obitum
eiusdem Petri vacante, Jacobus episcopus Burglanensis priora-
tum predictum prefato Gerlaco ordinaria auctoritate conlulil el
providit etiam de eodem, ipseque Gerlacus collationis et provi-
sionis predictarum vigore prioratum predictum extitit assecutus.
Cuin autem dubiki collationem et provisionem prediclas viribus
') II: Dwa
INNOCENS VIII. 363
non subsistere, et dictus prioratus adhuc vacare noscatur, dis-
cretioni tue mandamus, quatenus, si per diligentem examina-
tionem eundem Gerlacum ad hoc idoneum esse reppereris,
prioratum predictum, qui dignitas non est [fructus 4 mr.], pre-
fato Gerlaco auctoritate nostra conferas. Datum Rome 10. kal.
maji anno 2.
N. XX. 3. kal. maji anno 2. episcopus Yporiensis.
Reg. Lat. 848 fol. 34 v; ogsaa (II) Supplik (Fiat. J.) i Suppl. 851 fol. 46.
3013. 22. April 1486.
Provinsialen for Provinsen Dacia af Karmeliterordenen Niels Mord faar
Tilladelse til at anlaegge et Kloster i Solvesborg. Kong Hans, der havde Patro-
natsret til den dervaerende Sognekirke, som var indviet til den hellige Biskop
Nicolaus og var ledig, havde skaenket den til Karmeliterordenen med den Be-
tingelse, at Brodrene i det nye Kloster hver Dag skulde synge en Messe og
een Gang aarlig holde en Aartid for at bede for det danske Rige. Derefter
havde ^Erkebiskop Jens Brostrup bekraeftet Overdragelsen og paabudt Munkene
at besorge Gudstjenesten for Sognets Beboere. Provinsialen havde endelig mod-
taget Kirken og indfort nogle af sin Ordens Brodre. Klosteranlaeget bekraeftes
nu af Paven efter Kongens, ^rkebiskoppens og Provinsialens Bon, og det be-
stemmes, at Klostret skal have Kirke, Klokketaarn, Klokker, Blomsterhave,
Urtehave, Spisesal, Sovesal, Omgang etc. Klostret skal nyde alle Ordenens
Privilegier.
Exponitur pro parte Nicolai Mordh (Dipl. dioc. Lund. V).
Fiat sine prejudicio. J. Datum Rome 10. kal. maji anno 2.
Suppl. 850 fol. 293.
3014. 22.-27. April 1486.
Paven bekraefter efter Biskop Jep Friis i Borglums Ansogning 0 Klosters
Grundlaeggelse af Biskop Tyge og Bestemmelsen om, at det skal staa under
Borglum Bispestols, ikke under Kongens, Jurisdiktion.
Ad perpetuam rei memoriam. Sedis apostolice providentia
circumspecta [etc.]. Sane pro parte Jacobi episcopi Burglanensis
nobis nuper exhibita petitio continebat, quod olim Tuco epi-
scopus Burglanensis, de propria salute recogitans et cupiens ter-
rena in celestia et transitoria in eterna felici commercio commu-
tare, fervore devotionis, quem [o: quam] ad ordinem s. Benedicti
illiusque moniales propter earum bonos mores semper gesserat,
accensus, de propriis bonis suis patrimonialibus sibi a deo collatis
unum monasterium dicti ordinis sub vocabulo b. Marie virginis
in insula Oo sue Burglanensis diocesis cum ecclesia, campanili,
campanis, dormitorio, refectorio, ortis, ortalitiis et aliis necessariis
officinis pro una priorissa et aliis monialibus, que inibi sub re-
;W4 INNOCENS VIII.
gulari habitu ac secundum instituta dicti ordinis altissimo fa-
mularentur, auctoritate ordinaria fundavit ac illud sufficienter
dotavit et in illo moniales dicti ordinis introduxit necnon ordi-
navit, quod monasterium predictum perpetuo esset sub sua
suorumque successorum, episcoporum Burglanensium pro tem-
pore existentium, gubernatione et protectione, prout in quibus-
dam litteris auctenticis dicti Tuconis desuper confectis dicitur
plenius contineri1). Quare pro parle eiusdem Jacobi, asserentis
moniales prediclas in monasterio predicto, postquam illud fun-
datum fuit, cum odore bone fame vitam duxisse regularem,
nobis fuit supplicatum, ut fundationi et ordinationi predictis
pro illarum subsistentia firmiori robur apostolice confirmationis
adjicere .... dignaremur. Nos igitur, qui monasteriorum et re-
ligiosorum locorum ac personarum in illis sub suavi religionis
jugo degentium omnium statum nedum conservari, sed augeri
nostris potissime temporibus supremis desideramus affectibus . . .,
fundationem et ordinationem predictas ac, prout illas concernunt,
omnia in dictis litteris contenta et inde secuta quecunque tenore
presentium confirmamus .... Datum Rome 5. kal. maji2) anno 2.
N. XXXX. episcopus Yporiensis.
Reg. Lat. 851 fol. 129; ogsaa (II) Supplik (Fiat. J. Et quod littere desuper
in forma gratiosa et ex certa scientia expediantur . . . Et sine prejudicio . . .)
i Suppl. 850 fol. 229 v.
3015. 29. April 1486.
Paven givcr Biskop Ejler Madsen (Bolle) i Aarhus Tilladelse til at vselge
en Skriftefader, som hele hans Levetid kan give ham Ahsolution, ogsaa i Til-
faelde, som ellers er forheholdte Pavestolen undtagen, hvor det ga?lder Kraen-
kelser af Kirkens Frihed.
Elero episcopo Arusiensi. Fervens etc. Hinc est, quod nos
tuis supplicationibus inclinati tibi, ut aliquem idoneum pres-
biterum secularem vel religiosum in tuum possis eligere con-
fessorem, qui vita tibi comite in casibus sedi apostolice reser-
vatis preterquam ofTenso ecclesiastice libertatis etc Datum
Rome 3. kal. maji anno 2.
(i. VI. Polycarpus.
Reg. Lat. 912 fol. 169 v.
') II tilfejer: Et deinde, quia ab aliquibus asserebatur dictum monaste-
liinn esse de jure patronatus rcgis Dacie pro tempore existentis, Cristiernus
tunc Dacie rcx per declarationem veritatis sponte confessus est monasterium
predictum de suo jure patronatus non csse illudque legitime pertinere ad epi-
scopum et successores suos *) II: 10. kal. maji
INNOCENS VIII 365
3016. 29. April 1486.
Praesten Peder Nielsen fra Borglum Stift faar ny Provision paa Sogne-
kirkerne i Heltborg og Visby i samme Stift.
Alias parrochiali ecclesia principis apostolorum b. Petri in
Helthborgh cum commenda sive ecclesia s. Johannis baptiste
in Vyby Burglanensis diocesis, per mortem Johannis Bruni ca-
nonici Arusiensis vacante, Petrus Nicolai presbiter diocesis pre-
notate sibi dictam ecclesiam parrochialem cum commenda con-
ferri et de illa etiam provideri juxta formam collationis sibi
facte per ordinarium (?) desuper assignatam (I)1) auctoritate ordi-
naria obtinuit .... Cum autem dubitet collationem et provisionem
huiusmodi ac inde secuta quecunque viribus non subsistere, sup-
plicat, quatenus sibi de dictis parrochiali ecclesia et commenda
[fructus insimul 2 mr.J per modum simplicis aut nove provi-
sionis, prout sibi utilius videbitur, providere dignemini. Fiat. J.
Datum Rome 3. kal. maji anno 2.
Suppl. 851 fol. 78.
3017. 9. Maj 1486.
Paven stadfaester Voer Klosters Ejendomsret til Vissing Kloster og Kirkerne
i Voer, Yding, Vissing og Bryrup og de tidligere Beskyttelsesbreve for Klostret.
Ad perpetuam rei memoriam. Ad statum pacificum et tran-
quillum ecclesiarum et monasteriorum [etc.]. Sane pro parte
abbatis et conventus monasterii de Wore ordinis s. Benedicti
Arusiensis diocesis nobis exhibita petitio continebat, quod olim,
postquam Innocentius papa III monasterium predictum sub b.
Petri et sua protectione susceperat et apostolici scripti patrocinio
communiverat ac inter alia statuerat, ut ordo monasticus, qui
secundum deum et b. Benedicti regulam ac institutionem Clu-
niacensium fratrum in eodem monasterio institutus erat, per-
petuis ibidem temporibus inviolabiliter observaretur, quodque
quecunque possessiones et bona, que dictum monasterium pos-
sidebat tunc et in futurum canonice adipisci posset, quorum
aliqua propriis vocabulis duxit exprimenda, presertim locum
ipsum, in quo prefatum monasterium situm est, et ecclesiam
in Wero, eidem monasterio firma perpetuo et illibata permane-
rent, Esgerus archiepiscopus Lundensis et deinde Esgerus epi-
scopus Arusjensis sub excommunicationis pena universis districte
inhibuerunt, ne quis, cuiuscunque status existeret, in aquis
Mossioe ad dictum monasterium pertinentibus piscari auderet
x) diocesis preassignate. Gz.
366 [NNOCENS MIT.
sine consensu et voluntate ac speciali licentia abbatis dicti mo-
nasterii, qui pro tempore esset, necnon Sweno etiam episcopus
Arusiensis parrochialem ecclesiam b. Marie in Yding1) Arusiensis
diocesis de consensu capituli ecclesie Arusiensis prefato mona-
sterio ordinaria auctoritate perpetuo univit, Ulricus vero simi-
liter episcopus Arusiensis omnia bona monasterii Vissing2) ad
ultime desolationis obprobrinm redacti in parrochia Vissing2)
sita, parrochiali ecclesia s. Nicolai dumtaxat cum sua sacerdotali
residentia excepta3), cum suis pertinentiis, videlicet agris, pratis,
silvis, campis, aquis et piscaturis ac juribus aliis quibuscunque,
regis Dacie et archiepiscopi Lundensis tunc existentium ad hoc
accedente consilio et assensu, prefato monasterio salvo jure epi-
scopali, et deinde etiam Johannes similiter episcopus Arusiensis
ecclesiam Bitrop cum sua vera sacerdotali residentia omnibusque
pertinentiis suis de consensu dictorum capituli prefato mona-
sterio similiter perpetuo univerunt; postmodum vero Cristiernus
rex Dacie, habita super hoc cum eius consilio deliberatione
matura, locum dicti monasterii Vissing cum omnibus bonis
suis, silvis videlicet, campis, agris, pratis, pascuis, piscinis, siccis
et humidis, quocunque nomine censerentur, 4)specialiter pisca-
tura Osagardhe usque ad medium torrentis, prout locus Vising
tunc ut nunc desolatus uti consueverat, ac in stanno Mosio ad
medium linealiter protendens usque ad fines silve Hoom, nichil
dempto vel excluso4), prefato monasterio de Wore pro divini cul-
tus augmento, quantum in eo fuit, approbavit [o: appropriavit]5)
et applicavit, prout in Innocentii predecessoris plenius continetur
ac Cristierni regis necnon archiepiscopi et episcoporum predic-
torum litteris desuper confectis dicitur contineri. Quare pro parte
abbatis et conventus predictorum, asserentium, quod fructus eccle-
siarum unitarum predictarum insimul 24 duc. auri de camera non
excedunt, quodque ipsi in illarum ac aliorum bonorum predic-
torum pacifica et quiela possessione vigore unionum predictarum
existunt, nobis fuit supplicatum, ut susceptionem, communitio-
nem et statutum Innocentii predecessoris approbare ac inhibi-
tionibus, unionibus, applicationi et appropriationi predictis pro
illarum subsistentia tirmiori robur apostolice confirmationis adji-
cere .... dignaremur. Nos igitur, qui dudum inter alia volui-
mus, quod petentes beneficia aliis uniri tenerentur exprimere
') II: Inding ') II: Wishing :i) (iz. — Cod. adjecta
1 4) Fattes i II. B) Gz.
INNOCENS VIII. 367
verum annuum valorem tam beneficii uniendi quam illius, cui
uniri peteretur, alioquin unio non valeret, et in unionibus sem-
per commissio fieret ad partes, vocatis, quorum interesset, ac
idem voluimus in confirmationibus unionum observari
susceptionem, communitionem et statutum Innocentii presentium
tenore approbamus necnon inhibitiones, uniones, applicationem
et appropriationem predictas confirmamus illaque omnia per-
petuum firmitatis robur obtinere decernimus. Datum Rome 7. id.
maji anno 2.
Simili modo archiepiscopo Lundensi et Ottoniensi ac Nuce-
rino episcopis. Datum ut supra.
P. LX. Altissensis.
Reg. Lat. 851 fol. 137 v; ogsaa (II) Supplik (Fiat. J.) i Suppl. 851 fol. 168 v.
Monasterio et conventui de Wore ordinis s. Benedicti Arusiensis
diocesis due parrochiales ecclesie [fructus insimul 24 duc.J sub data
7. id. maji anno 2 perpetuo alias unite confirmate fuerunt
Arm. 33 vol. 2-fol. 410.
3018. 12. Maj 1486.
Abbederi og Munkene i Voer Kloster faar Tilladelse til at leve ikke som
for efter Cluniacenserordenens, men efter Bursfelderkongregationens Regler.
Licet olim abbati et monachis monasterii de Wore ordinis
s. Benedicti Arusiensis diocesis per sedem apostolicam indultum
fuerit, ut ordo, qui secundum deum et b. Benedicti regulam ac
institutionem fratrum Cluniacensium ibidem institutus erat, per-
petuis inibi temporibus observaretur, tamen a tanto tempore
citra, de cuius initio sive contrario memoria hominum non
habetur, nullus monachus Cluniacensis ordinis in dicto mona-
sterio fuit, quin immo ab eodem tcmpore citra abbas et monachi
dicti monasterii, qui exturic fuerunt, sub dicta regula s. Bene-
dicti ac juxta instituta regularia congregationis Burfeldensis
eiusdem ordinis s. Benedicti semper vixerunt et de presenti
vivunt. Cum autem abbas et monachi predicti pro eorum con-
scientie serenitate summopere desiderant deinceps perpetuo juxta
institutiones dicte congregationis vivere ac horas canonicas et
alia divina officia secundum illius ritum celebrare, cum, post-
quam monasterium ipsum ter combustum fuerat, libri, quos
postea habuerunt, secundum ritum dicte congregationis scripti
et compositi sint, supplicant abbas et conventus dicti mona-
sterii, quatenus ipsis deinceps perpetuis futuris temporibus juxta
instituta regularia dicte congregationis vivere et illis se confor-
368 INNOCENS VIII.
mare necnon horas canonicas et alia divina officia secundum
ritum ipsius congregationis recitare et celebrare, ac eis, ut mona-
sterium predictum omnibus privilegiis . . . ., quibus dicta con-
gregatio illiusque monasteria [et] loca quecunque gaudent in
genere ac gaudere poterunt quomodolibet in futurum, similiter
gaudere libere valeat in omnibus perinde, ac si privilegia . . .
huiusmodi pro eis specifiee et nominatim emanassent, indulgere
dignemini. Fiat. J. Et in forma gratiosa ad perpetuam rei me-
moriam. Datum Rome 4. id. maji anno 2.
Suppl. 851 fol. 213.
Arusiensis. Abbas et conventus monasterii de Wore ordinis
s. Benedicti Arusiensis diocesis. Statutum et ordinatio in dicto mo-
nasterio vivendi juxta ritus fratrum Ctuniacensium (!). Ad per-
petuam.
Uddrag i Indice 336 efter Reg. Lat. Innoc. VIII an. 2 lib. 12 (tabt) fol. 82.
3019. 12. Maj 1486.
Klerken Johannes Branth fra Camin Stift og Skolaren Jakob Wedderlinck
fra Slesvig Stift faar Tilladelse til at lade sig indvie til de 4 lavere Grader af
en Biskop ved Kurien.
Cum Johannes Branth clericus Caminensis diocesis bene-
ficiatus perpetui beneficii, elemosinaria nuncupati, clerico secu-
lari conferri soliti, in ecclesia s. Jacobi opidi Sundis Swerinensis
diocesis et Jacobus Vedderlinck scolaris Slesvicensis diocesis,
qui militie clericali ascribi intendit, sufficiens patrimonium
habens, fervore devotionis accensi cupiant respective ad quatuor
minores promoveri et in illis promoti perpetuum altissimo red-
dere famulatum, supplicant, quatenus ipsis . . ., ut a quo-
cunque catholico antistite in Romana curia residente ad minores
etiam extra tempora a jure statuta possint se facere promoveri,
eisdemque antistiti ordines huiusmodi conferendi et oratoribus
recipiendi licentiam concedere dignemini. Fiat. J. Et tribus
dominicis vel aliis festivis diebus. Et presentis supplicationis
signatura sola sufficiat. Datum Rome 4. id. maji anno 2.
Suppl. 851 fol. 282 v.
3020. 14. Maj 1486.
Paven overdrager Klerken Jakob Pedersen fra Roskilde Stift Kanonikat
og Praebende i Roskilde.
Jacobo Petri clerico Roskildensis diocesis, magistro in arti-
bus. Litlerarum scientia, vite ac morum honestas [etc.]. Cum
INNOCENS VIII. 369
itaque canonicatus et prebenda ecclesie Roskildensis, quos Ni-
colaus1) electus Roskildensis tempore promotionis per nos facte
de sua persona ad ecclesiam Roskildensem .... obtinebat, prout
obtinet, per promotionem huiusmodi et munus consecrationis
eidem electo impendendum vacare sperentur, nos .... canoni-
catum et prebendam predictos [fructus 4 mr.], cum illos quovis
modo preterquam per ipsius electi obitum vacare contigerit,
conferendos tibi donationi apostolice reservamus. Datum Rome
pridie id. maji anno 2.
Simili modo preposito Lundensis et decano Haffnensis Ros-
kildensis diocesis ecclesiarum ac officiali Roskildensi.
N. XII. X. 10. kal. junii anno 2. episcopus Yporiensis.
Reg. Lat. 848 fol. 233; ogsaa (II) Supplik (Fiat. J.) i Suppl. 851 fol. 171 v.
3021. 14. Maj 1486.
Klerken Niels Jensen Basse fra Lunde Stift faar et evigt Vikariat ved
Jomfru Maries Alter i Lunde Domkirke, ledigt ved Anders Madsens Dod, og Til-
ladelse til at besidde det sammen med Kanonikat og Prsebende i samme Kirke.
Supplicat Nicolaus Johannis, alias Basso (Dipl. dioc. Lund. V).
Fiat. J. Datum Rome pridie id. maji anno 2.
Suppl. 851 fol. 171.
Lundensis. Nicolaus Joannis. Vicaria per obitum.
Uddrag i Indice 336 efter Reg. Lat. Innoc. VIII anno 2 lib. 3 (tabt) fol. 15.
3022. 18. Maj 1486.
Jens Pedersen Hostorp faar ny Provision paa iErkedegneembedet og Ka-
nonikat og Praebende i Aarhus.
Vacantibus alias archidiaconatu ac canonicatu et prebenda
ecclesie Arusiensis per obitum Magni Erici, s. v. Johanni Petri
de Hostorpp clerico Slesvicensis diocesis, palatii apostoiici cau-
sarum notario, de eisdem providit, possessione nondum, cre-
ditur, subsecuta. Verum. quia hesitat huiusmodi provisionem
vestram cum inde secutis viribus non subsistere, supplicat, qua-
tenus sibi de dictis archidiaconatu, qui maior post pontificalem
curata et electiva dignitas existit, ac canonicatu et prebenda
[fructus seorsum et divisim 4 mr.] in forma seu (!) nove provi-
sionis providere dignemini. Fiat. J. Et quod littere expediantur
in forma seu (!) nove provisionis, prout videbitur. Et quod lit-
tere seorsum et divisim super archidiaconatu specialiter aut ca-
*) II: Nicolaus Scamen
Acta pontiflcum Danica IV. ^*
370 INNOCENS VIII.
nonicatu et prebenda specialiter, si opus fuerit, expediri possint.
Datum Rome 15. kal. junii anno 2.
Suppl. 851 fol. 256 v.
3023. 18. Maj 1486.
Klerken Jesper Jensen faar ny Provision paa et evigt Vikariat i Roskilde.
Alias vicaria perpetua ad altare s. Georgii in ecclesia Ros-
kildensi sita per obitum Johannis Iiss vacante, Jaspero Johannis
clerico Ottoniensis diocesis per electum dicte ecclesie, non tamen
connrmatum, provisum extitit. Cum autem dubitet dictam pro-
visionem viribus non subsistere et adhuc eandem vicariam va-
care, supplicat, quatenus sibi de dicta vicaria [fructus 2 mr.]
de novo providere dignemini. Fiat. J. Datum Rome 15. kal.
junii anno 2.
Suppl. 851 fol. 237.
3024. 18. Maj 1486.
Haderslevkanniken Mogens Olufsen faar et storre Kanonikat og Pne-
bende sammesteds.
Alias canonicatu et prebenda collegiate ecclesie b. Marie
virginis Hadersleuensis Slesvicensis diocesis per obitum Ditleui
Wolff vacantibus, Magnus Olaui dicte ecclesie canonicus eosdem
canonicatum et prebendam juxta consuetudinem dicte ecclesie
optavit et capitulariter, ut moris est, ad dictam optationem
admissus1) per capitulum ipsius ecclesie conferri et provideri
obtinuit possessione subsecuta. Gum autem dubitet dictas opta-
tionem et provisionem viribus non subsistere dictosque canoni-
catum et prebendam adhuc vacare, supplicat idem Magnus,
quatenus sibi de dictis canonicatu et prebenda sic optatis [fruc-
tus 4 mr.] de novo providere dignemini. Fiat. J. Datum Rome
15. kal. junii anno 2.
Suppl. 851 fol. 238.
3025. 18. Maj 1486.
Klerken Jens Olufsen fra Hoskilde Stift faar ny Provision paa et evigt
Vikariat i Roskilde.
Alias vicaria perpetua ad altare s. Yvonis in ecclesia Ros-
kildensi sita per obitum Hemmingi Suenonis vacante, Johanni
Olaui clerico dicte Roskildensis diocesis per electum dicte eccle-
sie non tamen confirmatum provisum extitit. Gum autem dubilel
') Cod. admissus est
INNOCENS VIII, 371
dictam provisionem eo, quod collatio et provisio ad episcopum
et capitulum spectat, viribus non subsistat [o : -ere] et adhuc ean-
dem vicariam vacare, supplicat, quatenus provisionem predictam
modo premisso etiam per non episcopum confirmatum factam
et quecunque inde secuta in eadem [confirmantes] sibi de dicta
vicaria [fructus 3 mr.] de novo providere dignemini. Fiat. J.
Datum Rome 15. kal. junii anno 2.
Suppl. 851 fol. 237 v.
Roskildensis. Johannes Solani. Nova provisio vicarie.
Uddrag i Indice 336 efter Reg. Lat. Innoc. VIII anno 2 lib. 3 (tabt) fol. 16.
3026. 19. Maj 1486.
Prsesten Gerlak Mortensen fra Borglum Stift og Katarina, Enke efter Jakob
Jorgensen fra Roskilde Stift, faar Tilladelse til at besoge Kristi Grav.
Cum Geralcus Martini presbiter et Catherina relicta Jacobi
Georgii Burglanensis et Roskildensis diocesium fervore devotionis
accensi pro animarum suarum salute et peccaminum remissione
ac felici statu religionis christiane in commemorationem redemp-
tionis humane per passionem creatoris eius cupiant sepulchrum
dominicum et loca sacra ultramarina visitare, sed quia id
facere non valent, licentia sedis apostolice super hoc per eos
non obtenta, supplicant igitur, quatenus sibi, ut sepulcrum do-
minicum et alia loca sacra ultramarina visitare libere possint,
licentiam concedere dignemini. Fiat. J. Et quod presentis sup-
plicationis sola signatura sufficiat. Datum Rome 14. kal. junii
anno 2.
Suppl. 851 fol. 217.
3027. 20. Maj 1486.
Klerken Jens Hagensen fra Lunde Stift faar Provstiet i Lund, ledigt ved
Mikkel Jensens Dod, efter at Klerken Hemming Gad fra Linkoping Stift har
afstaaet det.
Alias prepositura ecclesie Lundensis (Dipl. dioc. Lund. V).
Fiat. J. Datum Rome 13. kal. junii anno 2.
Suppl. 851 fol. 267 v.
3028. 20. Maj 1486.
Optegnelse om, at Niels Skave udna?vnes til Biskop i Roskilde og lover
at betale Servispenge.
Pridie non. nov. anno 2 Nicolaus Sclrwe (!) fit episcopus
Roskildensis; obtulit 1000 fl. 20. maji 1486.
Uddrag af Garampi efter S. C. 27 fol. 48 (tabt).
24*
372 INNOCENS VIII.
3029. 23. Maj 1486.
Den udvalgte Biskop Niels Skave i Roskilde betaler Servispenge til det
paveligc Kammer.
Universis etc. Raphael [pape camerarius]. Universitati vestre
etc, quod Nicolaus Sck[a]we electus Roskildensis pro totali et
integra solutione communis servitii dicte Roskildensis ecclesie,
in quo camere apostolice sub certis sententiis, censuris et penis
ratione provisionis et prefectionis de persona sua eidem ecclesie
auctoritate apostolica facte tenebatur et efficaciter obligatus erat,
fl. auri de camera 475, F. de Sinibaldis prothonotario . . . pape
thesaurario generali pro ipsa camera recipiente , ac pro
totali et integra solutione unius minuti servitii nobis et dicte
camere clericis debiti fl. similes 35 sol. 35 den. 8 monete Ro-
mane necnon pro totali et integra solutione trium minutorum
servitiorum familiaribus et officialibus . . . pape debitorum, pro
quibus erat in camera apostolica similiter obligatus, fl. similes
107 sol. 7 eiusdem monete ipsis clericis . . . recipientibus die date
presentium per manus spectabilium virorum societatis de Spa-
nochis de Romana curia tempore debito realiter et cum effectu
solvit. De quibus etc. In quorum etc. Datum Rome in camera
apostolica die 23. mensis maji . . . anno 2. Fl.3 gr. 4.
Oblig. 8(> fol. 22.
[1486] Dicta die habuit similiter fl. 470 auri a Nicolao Schage
electo Roskildensi pro communi dicte ecclesie per manus de Spa-
nocchis — fl. 540, 4, 34.
Introitus et Exitus 513 fol. 72 v.
3030. 24. Maj 1486.
Klerken Niels Jensen Basse fra Lunde Stift faar ny Provision paa Kirken
Odarslof i samme Stift, der tidligere var tildelt ham af ^Erkebiskoppen.
Alias parrochiali ecclesia Marie virginis (Dipl. dioc. Lund. V).
Fiat. J. Datum Rome 9. kal. junii anno 2.
Suppl. 852 fol. 12 v.
3031. 27. Maj 1486.
Klerken Jens Pedersen Hostorp faar Tilladelse til at lade sig praestevie
ved Kurien af en hvilkensomhelst Biskop.
Cum Johannes Petri de Hostorp, clericus Slesvicensis dio-
ccsis, causarum palatii apostolici notarius, zelo devotionis ac-
census cupiat ad omnes, etiam sacros et presbiteratus, ordines
promoveri et in illis promotus perpetuo altissimo famulari, sup-
INNOCENS VIII. 373
plicat, quatenus sibi, ut a quocunque maluerit catholico anti-
stite . . . etiam extra tempora a jure statuta aliquibus tribus do-
minicis vel aliis festivis diebus ad omnes ordines promoveri, ac
ipsi antistiti, ut ordines huiusmodi sibi conferre possi[n]t, indul-
gere dignemini. Fiat. J. Et quod presentis supplicationis sola
signatura sufficiat. Et quod examinetur ab antistite. Datum
Rome 6. kal. junii anno 2.
Suppl. 852 fol. 13.
3032. 28. Maj (12. Juni) 1486.
Jens Pedersen Hostorp faar ny Provision paa iErkedegneembedet samt
Kanonikat og Praebende i Aarbus, hvorom han havde fort Proces ved Kurien.
Cum, lite sive causa in prima indecisa pendente instantia
in palatio causarum apostolico coram Matheo de Vbaldis, vestri
dicti palatii apostolici causarum auditore, inter Johannem Petri
de Hostorpp clericum Slesvicensis diocesis, dicti palatii aposto-
lici causarum notarium1), ex una et quosdam Petrum Nicolai et
Petrum Grijs assertos clericos de archidiaconatu, qui maior post
pontificalem dignitas curata et electiva existit, ac canonicatu et
prebenda Arusiensibus, de quibus nuper eidem Johanni Petri
per s. v. apostolica auctoritate fuit provisum, et illorum occa-
sione partibus ex altera, et in causa ipsa ad nonnullos actus
citra tamen conclusionem processo, ab aliquibus asseritur neutri
vel nulli dictorum Johanni[s] et Petro [o: -tri] ac Petro [o: -tri]2)
in dictis archidiaconatu ac canonicatu et prebenda jus compe-
tere eosque adhuc vacare, supplicat prefatus Johannes Petri,
quatenus auditori prefato vel eius forsan surrogato vel surro-
gando auditori mandare dignemini, quatenus, si et postquam lis
ipsa coram ipso legitime introducta fuerit et per illius eventum
sibi constiterit neutri vel nulli ipsorum Johanni[s] et Petro [o: -tri]
aut Petro [o: -tri]2) in dictis archidiaconatu ac canonicatu et pre-
benda jus competere, dictos archidiaconatum ac canonicatum et
prebendam [fructus respective 4 mr.] eidem [Johanni] Petri con-
ferat et de illis sibi provideat3). Fiat. J. . . . Et quod littere
seorsum et respective super archidiaconatu solum aut canonicatu
et prebenda solum, quatenus opus sit, expediantur. Et quod
*) II : actorem et quendam Petrum Nicolai assertum clericum intrusum de
2) II: neutri dictorum Johanni[s] aut Petro [d: -tri]
3) II. tilf. : non obstante quocunque indulto regi Dacie super dicto archi-
diaconatu presentandi, attento, quod maior dignitas post pontificalem existit,
que curata et electiva est, hac vice ultroque dumtaxat derogantes . . .
374 INNOCENS VIII.
huiusmodi littere in forma gratie si neutri vel nulli expediantur.
Datum Rome 5. kal. junii1) anno 2.
Suppl. 851 fol. 297 og (II) 852 fol. 263.
3033. 28. Maj 1486.
Dominikanerklostret i Ribe faar bevilget, at en tidligere tilstaaet Aflad
overfores til en anden Festdag.
Dudum Bonifacius papa VIII visitantibus ecclesiam domum
[o: -mus] s. Catherine virginis Ripensis ordinis fratrum Predica-
torum die dominica festo sanctissime Trinitatis certas tunc ex-
pressas indulgentias [concessit] ; in dicto festo ad ecclesiam ipsam
magna confluere consuevit fidelium multitudo, qui ibidem pias
elemosinas et oblationes erogare soliti sunt, ex quibus pro
maiori parte fratres dicte domus sustentantur, et reparationi
edificiorum ecclesie et domus earundem intendunt, et quia in
[eadem]2) dominica est festum dedicationis maioris ecclesie Ri-
pensis, quod inibi cum magna solempnitate et populi devotione
celebratur, concursus amborum festorum eo, quod in eadem ci-
vitate simul sunt constituti [o: -a], plurimum impedit, quo minus
indulgentia predicta fuerit eidem domui, prout sibi necesse foret,
satis fructuosa. Supplicant igitur prior et fratres dicte domus,
quatenus eorum festum huiusmodi ad festum decem milium mar-
tirum, quod 10. kal. julii celebrari consuevit, una cum indulgentiis
et remissione prepetitis transferre necnon, quod visitantes eccle-
siam dicte domus in dicto festo decem milium martirum et pro
reparatione et eonservatione structurarum et edificiorum domus
et ecclesie predictarum ac fratrum earundem sustentatione
aliisque ipsius domus et ecclesie necessitatibus adjutrices manus
porrigentes indulgentias et remissionem predictas consequantur,
statuere dignemini. Fiat J. Et in forma gratiosa ad perpetuam
rei memoriam. Datum Rome 5. kal. junii anno 2.
Suppl. 852 fol. 101.
3034. 28. Maj 1486.
Praesten .lens Nielsen fra Ribe Stift faar Absolution for Drabet paa Laeg-
manden Torkil.
Cum olim quidnm Torkullus lnicus Ripensis dioecsis in
Johannem Nicolai presbiterum eiusdem diocesis quam plurima
convicia el verba ignominiosa ac bone fame ipsius Johannis
non parum detrahentia protulisset, ipse Johannes propterea
') II : pridie id. junil '2) add. Gz.
INNOCENS VIII. 375
ira commotus et dicta verba equo animo tollerare et animi sui
primi [o : -os] motus, qui in sua potestate non erant, reservare non
valens, prefatum laicum in utroque brachio et in crure letaliter
vulneraverat, quin ipse laicus propter eius malum regimen et
medicorum et ciru[r]gicorum carentiam, quos si habuisset, ex
dictis vulneribus convaluisset, post aliquos dies, sicut domino
placuit, ab hac luce decessit. Cum autem dictus Johannes, qui
cum parentibus et amicis dicti defuncti super premissis composuit
et eum [o: eis] satisfecit et expost per septem annos ab altaris
ministerio continuo abstinuit et de morte dicti laici ab intimis
dolet, cupiat ex magno devotionis fervore in susceptis per eum
ordinibus ministrare, supplicat, quatenus ipsum a reatu, homi-
cidii huiusmodi absolvere ac secum super irregularitate, quam
propterea contraxit, quod in ordinibus per eum susceptis citra
tamen altaris ministerium ministrare libere valeat, dispensare
omnemque inhabilitatis et infamie maculam sive notam per
eum premissorum occasione contractam abolere dignemini.
Fiat de absolutione. J. Datum Rome 5. kal. junii anno 2.
Suppl. 852 fol. 101.
3035. 30. Maj 1486.
Klerken Jakob Weddeiiinck fra Slesvig Stift faar Tilladelse til at lade sig
praestevie ved Kurien.
Cum Jacobus Vedderlinck clericus Slesvicensis diocesis, anti-
quus curialis in ecclesiaque s. Nicolai opidi Sund Swerinensis
diocesis perpetuus vicarius, in curia s. v. militie clericali as-
sumptus existit, fervore devotionis accensus cupiat propterea, et
quod ratione dicte perpetue vicarie artatus existit, ad omnes
sacros, etiam presbiteratus, ordines promoveri et in illis pro-
motus perpetuum altissimo reddere famulatum, supplicat, qua-
tenus sibi, ut a quocunque catholico antistite in Romana curia
residente ad omnes sacros ordines huiusmodi tribus dominicis
vel festivis diebus etiam extra tempora a jure statuta valeat
facere se promoveri, eisdemque antistiti ordines huiusmodi modo
premisso conferendi et oratori recipiendi licentiam concedere
dignemini, attento quod beneficium huiusmodi per oratorem
possessum juxta fundationis tenorem requiret actu presbiterum
aut infra annum ad omnes sacros ordines promovendum. Fiat. J.
Et quod presentis supplicationis sola signatura sufficiat. Et quod
examinetur in camera. Datum Rome 3. kal. junii anno 2.
Suppl. 851 fol. 297 v.
376 [NNOCENS VIII.
3036. 30. Maj 1486.
Jens Pedersen (Hostorp) faar paany tildelt /Erkedegneembedet samt Ka-
nonikat og Pra?bende i Aarhus, hvorom han havde fort Proces ved Kurien
(jfr. Nr. 3032).
Vacantibus alias canonicatu et prebenda archidiaconatuque
ecclesie Arusiensis, qui maior post pontificalem dignitas curata
et electiva existit, per obitum Magni Erici, s. v. Johanni Petri
clerico Slesvicensis diocesis, palatii apostolici causarum notario,
de eisdem providit. Verum e. s. v. in favorem dicti Johannis
causam super dictis canonicatu et prebenda ac archidiaconatu
in palatio vestro causarum apostolico coram Matheo de Vbaldis,
dicti vestri sacri palatii apostolici causarum auditore, inter dic-
tum Johannem et quendam Petrum Nicolai omnesque alios in-
teresse habentes etc. commisit, coram quo ad nonnullos actus
citra tamen ipsius conclusionem processum est. Dubitat ipse
[Johannesj huiusmodi provisionem seu collationem cum inde
secutis viribus non subsistere. Supplicat igitur, quatenus sibi de
dictis canonicatu et prebenda ac archidiaconatu [fructus respective
4 mr.] in forma simplicis seu nove provisionis providere digne-
mini, constitutionibus . . apostolicis, si quid habent super pre-
senlatione archidiaconatus huiusmodi, attento quod archidiaco-
natus maior dignitas post pontificalem existit et in partibus
Italie in Bolonia per mortem dicti Magni vacavit, hac vice dum-
taxat derogantes, non obstantibus. Fiat. J. Et quod littere seor-
sum etiam respective super archidiaconatu solum aut canonicatu
et prebenda solum expediantur. Datum Rome 3. kal. junii anno 2.
Suppl. 852 fol. 173 v.
3037. 6. Juni 1486.
Slesvigkanniken Didrik Tetens faar Kanonikat og Priebende i Lubeck.
Cum Thonius Kaack clericus Bremensis diocesis, cui alias
de certis canonicatu et prebenda maiori ecclesie Lubicensis, tunc
per obitum Gotefridi Stanwer vacantibus, per s. v. concessum
fuit provideri , in manibus s. v. ex nunc cedit, supplicat
Theodorus Thetens canonicus prebendatus ecclesie Slesvicensis,
quatenus sibi de dictis canonicatu et maiori prebenda ecclesie
Lubicensis [fructus 4 mr.] , sive, ut premittitur, sive alias
quovis modo vaeajn]l vel ex eo, quod dictus Gotefridus bone
memorie Bonifacii tituli s. Laurentii in Damaso presbiteri car-
dinalis et patriarche Aquilegiensis familiaris et continuus com-
mensalis fuit, dignemini providere, dicte ecclesie statutis et con-
INNOCENS VIII. 377
suetudinibus, quibus inter alia caveri dicitur, quod nullus in
maiorem canonicatum recipiatur, nisi graduatim et successive
de minori ad mediam et de media ad maiorem [prebendam]
ascendat, quibus pro hac vice derogare placeat, non obstantibus.
Fiat. J. Datum Rome 8. id. junii anno 2.
Suppl. 852 fol. 110.
3038. 8. Juni 1486.
Sogneprsesten Peder Henningsen i Garding faar Kanonikat og Praebende
i Lubeck.
Cum certi canonicatus et prebenda distincta, quos Theodo-
ricus Therens(!) in ecclesia Lubicensi obtinet, per assecutionem
certorum aliorum canonicatus et prebende eiusdem ecclesie Lu-
bicensis, de quibus tunc vacantibus concessum est provideri,
vacent sive vacare sperentur, supplicat igitur Petrus Heningi
rector parrochialis ecclesie in Gardingh Slesvicensis diocesis,
quatenus sibi specialem gratiam facientes de dictis canonicatu
et prebenda [fructus 4 mr.], cum illos, ut premittitur, vel alias
quovis modo preterquam per ipsius Theodorici obitum vacare
contigerit, conferendos eidem Petro donationi apostolice reser-
vare et nichilominus de dictis canonicatu et prebenda distincta,
cum vacaverint, prefato oratori dignemini providere. Fiat. J.
Datum Rome 6. id. junii anno 2.
Suppl. 851 fol. 279.
3039. 11. (15.) Juni 1486.
Paven tillader Provinsialvikaren for Franciskanerobservanterne i Provinsen
Dacia, at hans Eftermsend, naar Provinsialministeren, der rettelig burde be-
kraefte Valget af Vikaren, er fravaerende, maa modtage Stadfaestelsen af den
ultramontane Generalvikar eller af hans Kommissser i Provinsen.
Vicario provincie Dacie ordinis Minorum de observantia.
Exponi nobis curasti (Dipl. Norv. IX, 365 — 66 og XVII, 111 — 12;
Reg. *7847). Datum Rome sub annulo piscatoris die 15. junii
anno 2.
1) Afskrift i [Nicolaus Jordanis Kopibog og derefter i] Barth. D, 192 — 93.
2) Indtaget i Supplik af 30. Juli 1513 (Suppl. 1411 fol. 281 v), men her med
Datoen 11. Juni.
3040. 20. Juni 1486.
Klerken Jakob Vedderlinck fra Slesvig Stift indvies til de hojere Grader
i Rom.
Universis etc. Raphael etc. Universitati etc, quod Johannes
episcopus Calinensis in Romana curia residens de mandato etc.
378 INNOCENS VIII.
ac auctoritate etc. necnon vigore supplicationis sub data Rome
3. kal. junii anno 2 in ecclesia s. Marie de Regina(!) Celi Jacobum
Vedderlinck clericum Slesvicensis diocesis, perpetuum vicarium
in ecclesia s. Nicolai opidi Synd Swerinensis diocesis, die domi-
nica 4. junii anni infrascripti ad subdiaconatus, deinde die do-
minica 11. ipsius mensis ad diaconatus, postremo vero die 13.
festo s. Antonini (!) de Padua ad presbiteratus sacros ordines
promovit et ordinavit etc. In quorum etc. Datum Rome etc.
die 20. junii . . . anno 2. Hadrianus.
/ Margen : Habuit in eadem formata fidem de tonsura et
quattuor ordinibus minoribus, quos accepit in proximis quattuor
temporibus.
Libri formatari 1484—88 fol. 88 (Archivio di Stato).
3041. 20. Juli 1486.
Klerken Markvard Pojske fra Roskilde Stift faar ^Erkedegneembedet samt
Kanonikat og Pra*bende i Lund, ledige ved, at Jens Tetz er dod.
Supplicat Marquardus Poyske (Dipl. dioc. Lund. V). Fiat. J.
Datum Rome 13. kal. aug. anno 2.
Suppl. 855 fol. 138.
3042. 12. Sept. 1486.
Klerken Jens Pedersen Hostorp faar Tilladelse til at folge Kuriens Ritus
ved Messen.
Cum Johannes Petri de Hostorpp clericus Slesvicensis dio-
cesis, causarum palatii apostolici notarius, in Romana curia
presens, in dicendis horis canonicis morem sive ritum Romane
ecclesie cum socio per eum eligendo cupiat observare, supplicat
igitur, quatenus sibi, ut in Romana curia vel studio generali
aut alibi etiam extra curiam residendo in horis dicendis pre-
dictis morem sive ritum Romane ecclesie huiusmodi, quoad
vixerit, observare possit, ita quod in illis dicendis alios morem
sive ritum observare minime teneatur, concedere dignemini.
Fiat. J. Et quod presentis supplicationis sola signatura sufficiat,
atlento quod orator est presens in curia. Datum Rome pridie
id. sept. anno 3.
Suppl. 856 fol. (>.'J v.
3043. 19. Sept. 1486.
Paven befaler Biskoppen i Alessandria og Officialerne i Halberstadt og
Minden at overdrage Kanonikat og Prsebende samt ASrkedegneembedet i Halber-
stadt til den pavelige Auditor og Kapellan Eggert Durkop, Dekan i Minden.
INNOCENS VIII. 379
Episcopo Alexandrino et Halberstadensi ac Mindensi offi-
cialibus. Grata devotionis obsequia [etc.]. Cum itaque canoni-
catus et prebenda ac archidiaconatus Balsanne in ecclesia Hal-
berstadensi, quos Wernerus Jansman obtinebat, per obitum
eiusdem Warneri vacent ad presens, nos, volentes magistro
Egerdo Durcap, decano ecclesie Mindensis, decretorum doctori,
capellano nostro, qui etiam causarum palatii apostolici auditor
existit, et cum quo dudum Sixtus papa IV, ut quecunque tria
curata seu alias invicem incompatibilia beneficia , dum-
modo inter ipsa tria incompatibilia plures quam due parrochi-
ales ecclesie vel earum perpetue vicarie non existerent . . . ., si
sibi alias canonice conferrentur . . . ., recipere et insimul, quoad
viveret, retinere libere valeret, dispensavit . . . ., quique decana-
tum ecclesie Mindensis inter alia obtinet, gratiam facere spe-
cialem, discretioni vestre mandamus, quatenus canonicatum et
prebendam ac, qui inibi dignitas non tamen maior post ponti-
ficalem existit, et cui cura imminet animarum, ac ad quem
quis per electionem non assumitur, archidiaconatum predictos
[fructus 8 rar.j prefato Egerdo auctoritate nostra conferre curetis.
Datum Rome 13. kal. oct. anno 3.
Gratis de niandato.
Reg. Vat. 756 fol. 246 v.
3044. 17. Okt. 1486.
Prsesten Jens Nielsen fra Ribe Stift, som havde draebt Lsegmanden Torkil
Lille fra samme Stift og saaret hans frugtsommelige Kone, saa hun 10 Dage
efter fodte en dodfodt Dreng, faar Absolution herfor og yderligere tildelt et
Reneficium uden Sjselesorg.
Alias pro parte Johannis Nicolai presbiteri Ripensis dio-
cesis exposito, quod1) alias ipse manus suas in Trochillum Lille
laicum dicte diocesis etiam usque ad sanguinis effusionem non
tamen animo ipsum interficiendi temere injecisset violentas, ex
qua quidem injectione et vulneratione dictus Trochillus lapsis
deinde novem vel decem diebus diem vite sue extremum clau-
sisset, s.v., dicto Johanni oratori, tunc propterea apud sedem apo-
stolicam personaliter constituto, gratiam volens facere specialem,
secum, ut [in]voluntario2) homicidio huiusmodi non obstante
in omnibus suis ordinibus citra tamen altaris ministerium, alio
sibi non obstante canonico, ministrare libere posset, dispensavit,
x) Gz. — God. quod cum 2) add. Gz.
380 INNOCENS VIII.
prout in supplicatione desuper signata latius continetur. Verum
tempore vulnerationis huiusmodi Dorothea uxor gravida dicti
Trochilli aderat, que, cum dictum Trochillum eius virum defen-
dere voluisset, trihus vulnerihus per oratorem ipsum tunc furore
accensum inopinate etiam usque ad non modicam sanguinis efTu-
sionem percussa fuit et vulnerata, a quibus licet postea pristine
fuerit sanitati restituta, tamen post vulnerationes huiusmodi
nondum decem diebus elapsis, cum gravida, ut prefertur, fuerat,
nimio propter vulnerationes antedictas terrore perterrita puerum
quendam abortivum dicitur peperisse, quod non sine ipsius
oratoris culpa, ut verisimiliter presumitur, dicitur processisse,
cumque piarum mentium est culpam timere, ubi minime ti-
menda est, propterea1) dictus orator, qui de premissis ab
intimis doluerit, prout dolet de presenti, recurrit ad pedes
e. s. v. prostratus supplicando, quatenus sibi more pii patris
compatientes ipsum a reatu homicidii huiusmodi, quod incurrit,
ac excommunicationis aliisque penis . . . premissorum occasione
forsan incursis pro hac vice dumtaxat absolvere omnemque
irregularitatis maculam sive inhabilitatis notam propterea con-
tractam abolere ac secum, qui nullum beneficium obtinet, am-
pliorem gratiam facientes, ut premissis non obstantibus unum
beneficium, si sibi alias canonice conferatur, libere recipere et,
quoad vixerit, retinere ac in omnibus suis ordinibus citra tamen
ministerium altaris, super quo secum per s. v. jam dispensatum
est, ne in ludibrium presbiteralis status ipsiusque ignominiam
mendicare cogatur, etiam quoad vixerit, libere ministrare necnon
dictum beneficium sibi conferendum .... per alium sacerdotem
idoneum secularem vel cuiusvis ordinis regularem, quem ad hoc
duxerit eligendum, in dicto ministerio altaris regi facere possit,
dispensare dignemini. Fiat de absolulione et de uno non cu-
rato. J. ... Et quod littere expediantur in forma gratiosa. Fiat
ut supra. J. Datum Rome 16. kal. nov. anno 3.
Suppl. 857 fol. 109.
30. Okt. 1486.
Notits se 18. Juli 1485.
3045. 31. Okt. 1486.
Klerken Morten Jensen fra Viborg Stift faar Kanonikat og Praebende i
Roskilde <>g Sognekirken i Toreby paa Lolland.
) (iz. — Cod. et propterea
INNOCENS VIII. 381
Supplicat Martinus Johannis clericus Vibergensis diocesis,
quatenus sibi de canonicatu et prebenda ecclesie Roskildensis
ac parrochiali ecclesia Toreby in Lalandia diocesis Ottoniensis
que de jure patronatus regine Dacie existit ex privilegio Sixti
pape IV concesso ac aliorum pontificum ac dudum per s. v
revocato [o: renovato] [fructus insimul 8 mr.], vacantibus ex eo
quod quidam Johannes Jacobi assertus clericus Roskildensis
diocesis illos obtinens archidiaconatum ecclesie Arusiensis, qui
inibi dignitas maior post pontificalem existit, extitit pacifice as-
secutus, providere ac juri patronatus laicorum huiusmodi, qua-
tenus opus sit, hac vice dumtaxat derogare [dignemini]. Fiat. J.
Et quod littere conjunctim vel divisim expediri possint. Datum
Rome pridie kal. nov. anno 3.
Suppl. 857 fol. 73 v.
3046. 31. Okt. 1486.
Herman Fleming faar ny Provision paa Provstiet i Aarhus.
Vacante prepositura ecclesie Arusiensis post pontificalem
non maiori, que curata et electiva existit, per obitum Cristierni
Nicolai, Hermannus Flemingh, ex utroque parente nobilis, cleri-
cus dicte diocesis Arusiensis, illani preposituram sibi auctoritate
ordinaria conferri et de illa sibi provideri obtinuit possessione
illius subsecuta . . . Et quia a nonnullis hesitetur collationem
sive provisionem ordinariam huiusmodi ac possessionis assecu-
tionem viribus non subsistere, supplicat dictus orator, quatenus
sibi de dicta prepositura Arusiensi [fructus 4 mr.] de novo pro-
videre dignemini. Fiat. J. Et in forma simplicis aut nove pro-
visionis, prout id oratori utilius videbitur. Datum Rome pridie
kal. nov. anno 3.
Suppl. 857 fol. 73.
Arusiensis. Ermannus Fremingii. Nova provisio prepositure.
Uddrag i Indice 336 efter Reg. Lat. Innoc. VIII an. 2 lib. 16 (tabt) fol. 163.
3047. 4. Nov. 1486.
Franciskanermunken Niels Siggesen faar Lov til at vaelge en Skriftefader,
som maa give ham Absolution i forskellige Tilfaelde.
Ut anime saluti fratris Nicolai Sigonis Getti ordinis Mino-
rum provincie Dacie expresse professi salubrius consulatur eius-
que conscientia sincerius expurgetur, supplicat, quatenus sibi,
ut confessor idoneus eiusdem ordinis, quem ipse duxerit eligen-
382 INNOCENS VIII.
dum, ipsumque ab omnibus peccatis .... ante et post receptionem
habitus, quantumcunque gravibus et enormibus, etiam si talia
fuerint, propter que sedes apostolica sit merito consulenda, ple-
narie semel in vita et a quibuscunque excommunicationis, suspen-
sionis et interdicti aliisque ecclesiasticis sententiis, censuris et
penis, si quas a jure vel ab homine latas seu contra statuta et
ordinationes dicti ordinis veneranda superiorum suorum man-
data transgrediendo aut alias quomodolibet incurrit, etiam si ip-
sorum absolutio ex quavis causa sedi apostolice reservata existat,
absolvere et pro commissis penitentiam salutarem injungere nec-
non super irregularitate quacunque, si quam premissis sententiis
vel earum aliqua ligatus missas et alia divina officia aut alias
[in] quibusvis susceptis ordinibus ministrando contraxit, dispen-
sare, omnem inabilitatem et infamie maculam sive notam per
enm premissorum occasione qnomodolibet contractam penitus
abolere necnon in mortis articulo plenariam omnium peccatorum
suorum remissionem impendere auctoritate apostolica possit,
concedere dignemini. Fiat. J. Et per breve. Datum Rome pridie
non. nov. anno 3.
Suppl. 857 fol. 151.
3048. 20. Nov. 1486.
Optegnelse om, at Paven udnaevner Provsten i Borglum Niels Styggesen
(Rosenkrantz) til Biskop sammesteds.
[1486] Die 20. dicti [o: nov.] idem sanctissimus dominus
noster ad relationem prefati vicecancellarii providit ecclesie
Burglanensi per obitum Jacobi vacanti de persona Nicolai Sti-
gonis prepositi dicte ecclesie.
Oblig. 83 fol. 105.
3049. 20. Nov. 1486.
Kardinal Julianus (de Rovere) bevidner Niels Styggesen (RosenkrantzV Ud-
naevnelse til Biskop i Borglum.
Reverendissime pater. Hodie .... Innocentius . . papa VIII
in suo consistorio secreto, ut moris est, ad relationem meam
ecclesie Burglanensi Premonstratensis ordinis, tunc per obitum
Jacobi Fris .... pastoris solatio destitute, de persona Nicolai
Stigonis, prepositi dicte ecclesie, de nobili et militari genere ex
utroque parente procreati, magistri in artibus el in sacerdotio ac
etate legitima constituti, de cardinalium consilio providit. XIII
[cardinales] In quorum iidem presentem cedulam manu
INNOCENS VIII. 383
nostra subscriptam nostri1) anularis signeti jussimus impressione
muniri. Datum Rome 1486 die 20. mensis nov. anno 3.
Ita est. Julianus episcopus Ostiensis cardinalis s. Petri ad
vincula manu propria.
Cod. Vat. 3478 fol. 280 v.
3050. 20. Nov. 1486.
Paven udnsevner Niels Styggesen (Rosenkrantz) til Biskop i Borglum.
Nicolao electo Burglanensi. Apostolatus officium [etc.]. Du-
dum siquidem, Jacobo Friz episcopo Burglanensi Premonstra-
tensis ordinis regimini ecclesie Burglanensis presidente, nos ....
provisionem eiusdem ecclesie dispositioni nostre duximus ea vice
specialiter reservandam. Postmodum vero, prefata ecclesia per
obitum eiusdem Jacobi episcopi pastoris solatio destituta, nos
ad te prepositum dicte ecclesie, de nobili et militari
genere ex utroque parente procreatum, in sacerdotio constitutum
ac in artibus magistrum .... direximus oculos nostre mentis [ac]
de persona tua . . . eidem ecclesie providemus .... Datum Rome
12. kal. dec. anno 3.
Simili modo Capitulo Burglanensi.
Clero civitatis et diocesis Burglanensis.
Populo —
Universis vassallis ecclesie
Archiepiscopo Lundensi.
Johanni Dacie regi.
G. XX. Polycarpus.
Reg. Lat. 854 fol. 195.
3051. 20. Nov. 1486.
Paven giver den udvalgte Biskop Niels Styggesen (Rosenkrantz) i Borglum
Tilladelse til at lade sig indvie af en hvilkensomhelst Biskop.
Nicolao electo Burglanensi. Cum nos hodie [etc.som Nr. 861].
Datum Rome 12. kal. dec. anno 3.
G. XXVIII. Polycarpus.
Reg. Lat. 854 fol. 347.
3052. [20. Nov. 1486.]
Pro Nicolao Sidonis (!) absolutio super provisione ecclesie Burg-
lanensis.
Uddrag i Indice 482 efter Reg. Lat. Innoc. VIII an. 3 vol. 7 (tabt) fol. 173.
*) Gz. — Cod. et nostri
384 INNOCENS VIII.
3053. 20. Nov. 1486.
Paven hefaler Biskoppen i Vihorg at overdrage Provstiet i Borglum til
Klerken Simon Lseso, saa snart han er gaaet ind i Prremonstratenserordenen.
Episcopo Vibergensi. Apostolice sedis circumspecta benig-
nitas [etc.]. Cum itaque prepositura ecclesie Burglanensis Pre-
monstratensis ordinis, quam Nicolaus1) electus Burglanensis
tempore promotionis per nos facte de persona sua ad ecclesiam
Burglanensem obtinebat, prout obtinet, per promotionem huius-
modi et munus consecrationis eidem electo impendendum vacare
speretur, et Simon Lesso2) clericus Burglanensis diocesis cupiat
ob melioris vite frugem in dicta ecclesia una cum illius capi-
tulo sub regulari habitu virtutum domino famulari, nos, prefatum
Symonem, qui Johannis Dacie regis familiaris continuus com-
mensalis existit, in suo laudabili proposito confovere volentes,
fraternitati tue mandamus, quatenus eundem Symonem, si sit
idoneus et aliud canonicum non obsistat, in dicta ecclesia in
canonicum et in fratrem auctoritate nostra recipias sibique ha-
bitum regularem juxta ipsius ecclesie consuetudinem exhibeas
.... necnon professionem regularem per canonicos dicte ecclesie
emitti solitam ab ipso Symone, si illam in tuis manibus sponte
emittere voluerit, eadem auctoritate recipias eaque per te re-
cepta, si eundem Symonem ad hoc idoneum esse reppereris,
preposituram predictam, que in dicta ecclesia dignitas post
pontificalem maior existit, cuique cura imminet animarum, et
ad quam consuevit quis per electionem assumi [fructus 4 mr.],
cum illam quovis modo preterquam per ipsius Nicolai electi
obitum vacare contigerit, conferendam eidem Simoni, postquam
habitum susceperit et professionem huiusmodi emiserit, dona-
tioni tue eadem auctoritate reserves .... [ac dictam preposi-
turam] dicto Symoni eadem auctoritate nostra conferas. Volu-
mus autem, quod dictus Simon, quamprimum professionem
huiusmodi emiserit, aut annus probationis sue lapsus fuerit
seu habitum professorum susceperit et illud per triduum sci-
enter gestaverit vel etiam antea, si constiterit ipsum vitam ab-
solute mutare voluisse, omnia beneficia, que obtinet, et que ac
omne jus sibi in aliis beneficiis competens extunc vacare decer-
nimus, omnino dimittere teneatur. Datum Rome 12. kal. dec.
anno 3.
G. XXXX. 1(5. kal. martii anno 5. Polycarpns.
Beg. Lat. 84(5 A fol. 369; ogsaa (II) Supplik (Fiat. .1.) i Suppl. 857 fol. 95 v.
') II: Nicolaus Stigonis a) II: Lessio
INNOCENS VIII. 385
3054. 27. Nov. 1486.
Klerken Morten Jensen fra Viborg Stift faar Kanonikat og Praebende
i Aarhus.
'■ Supplicat Martinus Johannis clericus Vibergensis, quatenus
sibi|de canonicatu et prebenda ecclesie Arusiensis [fructus 4 rrir.],
vacantibus ex eo, quia quidam Simon Lessie assertus clericus
Burglanensis ordinis Premonstratensis illos obtinens habitum
cum professione dicti ordinis indutus est ac preposituram dicte
ecclesie Burglanensis de ordine Premonstratensi, que inibi dig-
nitas maior post pontificalem existil, tunc vacantem, auctoritate
apostolica sibi collatam, extitit pacifice asseeutus, providere dig-
nemini. Fiat. J. Datum Bome 5. kal. nov. anno 3.
Suppl. 858 fol. 4 v.
Arusiensis. Martinus Johannis. Canonicatus per emissionem
professionis.
Uddrag i Indice 336 efter Reg. Lat. anno 2 lib. 16 fol. 242 (tabt).
3055. 5. Dec. 1486.
Paven befaler Biskoppen, Provsten og Kantoren i Odense at komme
Biskop Ejler (Madsen Bolle) til Hjselp mod Byraadet og Borgerskabet i Aarhus.
Episcopo Ottoniensi et preposito ac cantori ecclesie Otto-
niensis. Conquestus est nobis Elerius episcopus Arusiensis, quod
proconsules et consules ac communitas hominum civitatis Aru-
siensis necnon quidam alii clerici et laici dicte civitatis et sue
diocesis super quibusdam immobilibus in civitate et diocesi
predictis consistentibus mobilibusque bonis, pecuniarum sum-
mis, juribus, jurisdictionibus et rebus aliis ad mensam episco-
palem Arusiensem legitime spectantibus injuriantur eidem ac
quasdam alias graves injurias ei irrogarunt pariter et jacturas;
ideoque discretioni vestre mandamus, quatinus, vocatis, qui
fuerint evocandi, et auditis hincinde propositis, quod justum
fuerit, appellatione remota decernatis, facientes, quod decreve-
ritis, per censuram ecclesiasticam firmiter observari, proviso,
ne aliqua singularis persona dicte communitatis auctoritate pre-
sentium ad judicium evocetur, seu in illam aut civitatem pre-
dictam interdicti sententiam proferatis, nisi super hoc a nobis
mandatum receperitis speciale. Testes autem [etc.]. Quod si non
omnes hiis exequendis potueritis interesse, duo aut unus vestrum
ea nichilominus exequantur. Datum Bome non. dec. anno 3.
L. Dipl. Barth. C 585 [fra Jens Rosenkrantz' Museum].
Acta pontificum Danica IV. 2o
386 INNOCENS VIII.
3056. 9. Dec. 1486.
Optegnelse om, at Biskop Niels Styggesen (Rosenkrantz) betaler Servis-
penge til det pavelige Kammer.
[1486] Dicta die [o: 9. mensis dec.] habuit similiter 11. 31
auri bol. 34 a Nicolao electo Burglanensi pro communi ecclesie
Burglanensis per manus societatis de Spanocchis. Fl.35, 71.
Introitus et Exitus 514 fol. 28.
3057. 11. Dec. 1486.
Optegnelse om, at Biskop Niels Styggesen (Rosenkrantz) i Berglum lover
at betale Servispenge.
Xicolaus fit episcopus Burglanensis 12. kal. dec. anno 3, obtulit
//. 662/3 11. [mensisj dec. U86.
Uddrag af Garampi efter S. C. 27 fol. 62 (tabt).
3058. 6. Jan. 1487.
Prsesten Peder Both fra Borglum Stift faar ny Provision paa Sognekirken
i Sennels.
Alias parrochiali ecclesia in Seds cum suis annexis Burgla-
nensis diocesis per liberam resignationem Seuerini Gregorii va-
cante, Petrus Both presbiter eiusdem diocesis sibi obtinuit auc-
toritate ordinaria provideri de eadem, possessione subsecuta.
Cum autem dubitet possessionem huiusmodi cum inde secutis
viribus non posse subsistere, supplicat igitur, quatenus sibi de
dicta parrochiali ecclesia [fructus 5 mr.] de novo seu simpliciter
providere dignemini. Fiat. J. Datum Bome 8. id. jan. anno 3.
Suppl. 858 fol. 120 v.
3059. 6. Jan. 1487.
Klerken Yille Friis fra Borglum Stift faar Dispensation til. naar lian
hliver 19 Aar, at modtage et hvilketsomhelst Benefieium.
Supplicat Veladus Friis clericus Burglanensis diocesis, in
decimo septimo vel circa sue etatis anno constitutus, quatenus
secum, ut ex nunc quodcunque benelicium , si sibi alias
canonice conferatur, recipere et, quoad vixerit, etiam cuni pote-
state permutandi totiens quotiens, retinere libere possit, dispen-
sare dignemini, . . . defectu elatis premisse . . . non obstante. Fiat
in deciino nono. Datum Bome 8. id. jan. anno 3.
Suppl. 858 fol. 120 v.
INNOCENS VIII. 387
3060. 11. Jan. 1487.
Paven befalcr Biskoppen i Ribe at laegge Kirken i Karby ind under Bispe-
stolen i Borglum, saa laenge Niels Styggesen (Rosenkrantz) er Biskop der (jfr.
Nr. 2332).
Episcopo Ripensi. Divina disponente clementia [etc.]. Sane
pro parte Nicolai electi Bnrglanensis nobis nuper exhibita petitio
continebat, quod, licet ecclesia Burglanensis, cui ipse Nicolaus
preesse dinoscitur, ab eius primeva fundatione competentibus
fuerit dotata redditibus, tamen causantibus bellis et aliis sinistris
temporum eventibus, quibus partes ille prohdolor diu afflicte
fuerint, ac ipsius ecclesie diuturnis vacationibus ecclesia ipsa
adeo in suis redditibus diminuta et deteriorata fuit, ut ipse Ni-
colaus ex illis juxta pontificalis exigentiam dignitatis se sub-
stentare non possit; verum, si parrochialis ecclesia de Karleby
sue diocesis, que tempore predecessoris sui mense episcopali
dicte ecclesie Burglanensis, quamdiu illi preesset, auctoritate
apostolica unita fuit, de novo eidem mense, quamdiu ipse Ni-
colaus electus ecclesie Burglanensi predicte preesseft], uniretur,
ex hoc profecto ipse Nicolaus electus statum suum sine sub-
ditorum et clericorum suorum jactura decentius tenere valeret;
quare pro parte eiusdem Nicolai electi, asserentis parrochialis
ecclesie predicte ac certarum capellarum illi annexarum 4 mr.
fructus non excedere, nobis fuit supplicatum, ut dictam par-
rochialem ecclesiam eidem mense, quamdiu prefatus Nicolaus
electus dicte ecclesie Burglanensi prefuerit, unire dignaremur.
Nos igitur, qui dudum inter alia voluimus, quod petentes bene-
ficia aliis uniri tenerentur exprimere verum valorem etiam be-
neficii, cui aliud uniri peteretur, alioquin unio non valeret,
quique de premissis certam notitiam non habemus, fraternitati
tue mandamus, quatenus, vbcatis, quorum interest, de premissis
omnibus ac eorum circumstantiis universis auctoritate nostra
te diligenter informes, et, si per informationem eandem ita esse
reppereris, parrochialem ecclesiam predictam cum annexis huius-
modi dicta auctoritate nostra eidem mense, quamdiu prefatus
Nicolaus electus dicte ecclesie Burglanensi prefuerit, unias, ita
quod, cedente moderno dicte parrochialis ecclesie rectore, liceat
eidem Nicolao electo per se vel alios corporalem parrochialis
ecclesie et annexarum possessionem propria auctoritate libere
apprehendere et, quamdiu dicte ecclesie Burglanensi prefuerit,
retinere illarumque fructus in suos ac mense et parrochialis
ecclesie ac annexarum predictarum usus convertere, cuiusvis
25*
388 INNOCENS VIII.
licentia super hoc mininie requisita .... Datum Rome 3. id.
jan. anno 3.
N. XXV. episcopus Yporiensis.
Reg. Lat. 856 fol. 77 v.
3061. 16. Jan. 1487.
Margrete, Enke efter Jeronimus, fra Bremen Stift faar indsat Dommere i
en Sag mod nogle Lseguuend og Gejstlige fra Slesvig og Bremen Stifter, som
havde tilfojet hende mange svsere Krsenkelser.
Cum nonnulli Nicolaus Starke, Nicolaus Nerkle, Nicolaus
Et vicarius perpetuus in ecclesia parrochiali in Haselon, Nico-
laus Oseborne presbiter, heredes Nicolai Barjohan filii quondam
Kerstens, Knue Clawessone et Kannen Spue Wrse, Johan Egger-
dus, Jer Junge, Clawes Tele, Nichels Hans, Kerstine Jungclawes,
et filii quondam Kerstens Clawes, Kerstens Hans eius frater, Wolk-
marus Reymari, Clawes, Reymarus Arndes, Junge Reymar, Johan
et Henneken eius frater, Marquardus Seyke, Johan ct Kersten
Keymer, Jons Poppe et Poppe eius filius, Gesen Syuerdessone,
Kersten Lyno Wirkers, Otto Fersen et Nicolaus Dene laici Bre-
mensis et Slesvicensis diocesium Margarete1) Jeronimi vidue pau-
peri mulieri dicte Bremensis diocesis de nonnullis pecuniarum
summis sibi debitis bonisque mobilibus et immobilibus ad ipsam
jure hereditario ab utroque parente legitime devolutis illo[rum]-
que2) spolio, detentione et occupatione necnon gravibus et enor-
mibus injuriis, violentiis, percussionibus, vulnerationibus et mem-
brorum mutilationibus ipsi oratrici et eius genitori, dum in
humanis ageret, ausu temerario deique timore postposito irrogatis
graviter injuriati fuerint eidemque respective injurientur et ob-
noxii existant in dicte oratricis non modicum prejudicium, damp-
num permaximum et gravamen, premissaque3) etiam adeo notoria
et publica, presertim in partibus illis, existant, quod nulla pe-
nitus valeant tergiversatione celari, ipsaque impunila transibunt,
nisi s. v. de sua solita clementia occurrat, cum etiam utilitati
rei publice intersit, ne crimina, presertim notoria et manifesta,
remaneant impunita, sitque perniciosi exempli, quod mulieres
viduali statu dedite, que demum plus aliis privilegiate sint, tam
dire el atrociter injuriari, percuti, vulnerari et membris mutilari
bonisque, rebus presertim hereditariis, de facto spoliari debuerint
et privari, et ne aliis cedat in exemplum, ac ne dicti presbiteri
et laici adversarii eorumque heredes, complices, fautores et ad-
') Cod. Margarete Margarete s) add. (iz. :f) Gz. — Cod. impremissaqiie
INNOCENS VIII. 389
herentes de tanto facinore remaneant impuniti, pro tanto dicta
oratrix in Romana curia propterea presens recurrit ad e. s. v.,
que pauperes, afflictas, desolatas et oppressas personas et pre-
sertim1) viduali statu deditas defensare consuevit et debet,
prostrata humiliter supplicando, quatenus sibi paterno eompa-
tientes afTectu . . . dignemini causas, quas dicta Margareta pauper
orphana, et que spolio huiusmodi ac adversariorum spoliantium
potentia et tyrannide causantibus de divite pauper effecta est,
movet movereque vult contra presbiteros et laicos adversarios
antedictos eorumque heredes et filios omnesque alios sua
interesse putantes, etiam dictorum adversariorum injuriantium
complices, fautores et adherentes ac eisdem in premissis auxi-
lium, consilium vel favorem prestantes, de predictis bonis, pe-
cuniarum summis, injuriis, percussionibus, vulnerationibus,
mutilationibus necnon dampnis et interesse propterea passis et
incursis ac patiendis et incurrendis rebusque aliis in actis cau-
sarum huiusmodi latius exprimendis et illarum occasione, ali-
quibus prelatis seu probis viris in partibus illis residentibus
per unum breve s. v., hac supplicatione introclusa, summarie,
simpliciter et de plano sine strepitu et figura judicii, sola facti
veritate inspecta, cum clausula, quod, si non ambo, etiam alter
eorundem exequatur, quem et quotiens oratrix ipsa duxerit eli-
gendum, et(!) excusatione [o: exoneratione] alterius judicis non
premissa, mandare audiendas, cognoscendas, decidendas et fine
debito terminandas cum .... potestate prefatos presbiteros et laicos
aliosque adversarios prenominatos et in executione citationis de-
cernende nominandos etiam per edictum publicum, cum ad ali-
quos eorundem tutus non patet accessus, constito de non tuto
accessu, citandi illisque et quibuscunque aliis judicibus et personis
sub censuris ecclesiasticis et peccuniariis, quibus sibi videbitur, et
camere apostolice applicandis penis totiens, quotiens opus fuerit,
simili edicto inhibendi et cum facultate in eventum victorie et
rei judicate de omnibus premissis per ipsam oratricem forsan
consequende prenominatos presbiteros et laicos et alios adver-
sarios supradictos respective, si spirituales, sub beneficiorum et
dignitatum, si vero seculares fuerint, sub honorum, fundorum,
officiorum et bonorum, que obtinent et in futurum obtinebunt,
privationis et excommunicationis penis monendi2) . . . ., ut infra
certum brevem peremptorium terminum competentem eis pre-
') Gz. — Cod. presertim in 2) Gz. — Cod. moneant
390 INNOCENS VIII.
figendum dicte oratrici de omnibus bonis, pecuniarum summis,
quibus spoliata extitit et privala, ac alias sibi debitis, si extaut,
alioquin in illorum verum valorem, uecuon de omuibus injuriis,
violentiis, percussiouibus, vulnerationibus et membrorum muti-
lationibus ipsi oratrici et illius geuitori respcctive, sicut prefertur,
ac alias factis ac irrogatis una cum omnibus dampnis, expensis
et interesse propterea pcr eaudem oratricem passis et iucursis
ac paliendis et incurreudis satisfaciant sibique illa tradaut,
restituant ac integraliter satisfaciant de eisdem, aut interim
se cum dicta oratrice seu eius loco procuratore ad hoc suf-
ticiens mandatum habente de premissis omnibus amicabiliter
componant . . . . cuui potestate dictos presbiteros et laicos alios-
que adversarios supradictos in eveutum non paritionis huius-
modi interdicti excommunicationis et privationis penas . . . inci-
disse declarandi, aggravandi et reaggravandi, interdictum ponendi
ac auxilium bracchii secularis invocandi ceteraque omnia in pre-
missis necessaria faciendi, que ad plenariam huiusmodi execu-
tionem spectant, cancellarie regulis, illa presertim, qua
caveri dicitur, quod littere executoriales sub plumbo expediri
debeant, alias quod sint nulle, et quibuscunque privilegiis com-
munitatibus et inhabitatoribus civitatum, opidorum, villarum,
villagiorum, castrorum et aliorum locorum, in quibus dicti ad-
versarii forsan morantur et lites suas fovent, concessis, et qui-
bus forsan inter alia caveri dicitur expresse ipsos extra dictas
civitates, opida, villas, villagia, castra et alia loca illorumque
dioceses evocari non posse, quibus omnibus pro hac vice dum-
laxat derogare placeal, quodque oralrici ipsi liceat eligere alle-
ruin ex dictis judicibus deputatis totiens quotiens pro sibi justitia
ministranda, ante tamen motam litem, exoneratione superstitis
non premissa ceterisque in contrarium facientibus non obstanti-
bus. Fial. J. Kt per breve s. v. hac supplicatione inlroclusa.
Fiat. .1. Dalum Rome 17. kal. febr. anno 3.
Suppl. 860 fol. 12*2 v.
3062. 26. Jan. 1487.
Klerken Johannes Ernesti fra Hildesheim faar Sognekirken i Erfde i
Slesvig Stift.
Supplicat Johannes Ernesti clericus Hildesemensis diocesis,
Marii de Mellinis scriptoris v. s. familiaris continuus commen-
salis, quatenus sibi de parrochiali ecclesia s. Marie Magdalene in
Arueto Slesvicensis diocesis, per obtfum Marquardi Syken !va-
INNOCENS VIII. 391
cante] [fructus 4 mr.]. providere dignemini. Fiat. J. Datum
Rome 7. id. febr. anno 3.
Suppl. 860 fol. 68.
3063. 3. Febr. 1487.
Optegnelse om Udstedelsen af Bullen Nr. 3060.
[1487] Dicta die [3. febr.] una bulla pro Nicolao electo Burg-
lanensi super unione parrochialis ecclesie Karleby sue diocesis
[fructus 4 mr.] facienda mense dicte sue ecelesie, quamdiu ipse
eidem prefuerit, cedente vel decedente moderno illius rectore,
sub data 3. id. jan. anno 3.
Annate 1486—87 fol. 214 v (Archivio di Stato).
3064. 13. Febr. 1487.
Klerken Claus Borneman, Praest ved St. Nikolai Alter i Flenshorg, faar
Tilladelse til at lade sig indvie til alle de gejstlige Grader af en hvilkensom-
helst Biskop.
Cum Nicolaus Bornamen, clericus et accolitus, rector altaris
s. Nicolai in Flensborch Slesvicensis diocesis, fervore devotionis
accensus sit, et quoniam ratione fundationis dicti altaris artatur,
ad omnes sacros, etiam presbiteratus, ordines promoveri, et post-
quam promotus fuerit, ministrare et altissimo domino perpetuo
famulari [cupit], supplicat igitur, quatenus votis et desideriis
[suis]1) annuentes sibi, ut [ab] antistite catholico . . . in tribus
diebus dominicis seu festivis etiam extra tempora a jure statuta
ad dictos ordines [valeat se facere]1) promoveri, et, postquam
promotus fuerit, ministrare, [et]1) eidem antistiti conferendi
dictoque oratori dictos ordines recipiendi plenam dignemini im-
pertiri facultatem. Fiat. J. Et per unum breve s. v. Fiat. J.
Datum Rome id. febr. anno 3.
Suppl. 860 fol. 211.
3065. 17. Marts 1487.
Klerken Laurens Vesteni fra Aarhus Stift faar Tilladelse til at lade sig
pra?stevie i Rom.
Supplicat Laurentius Vesten clericus Arusiensis diocesis,
qui ratione vicarie, quam in ecclesia s. Clementis obtinet, ad
sacros ordines se facere promoveri tenetur, quatenus sibi, ut
a quocunque catholico antistite in Romana curia residente se
aliquibus tribus diebus dominicis vel festivis etiam extra tem-
pora a jure statuta ad omnes, etiam sacros et presbiteratus, or-
') add. Gz.
392 INNOCENS VIII.
dines promoveri facere, ipseque antistes huiusmodi ordines sibi
conferre libere possint respective, indulgere dignemini. Fiat. J.
Et quod sola signatura presentis supplicationis sufficiat. Et quod
examinetur in camera apostolica. Fiat. J. Datum Rome 16. kal.
aprilis anno 3.
Suppl. 8(52 fol. l v.
3066. 17. Marts (10. Maj) 1487.
Paven bekrsefter og fornyer efter Bega?ring af Generalvikaren og Provin-
sialvikarerne for Franeiskaner-Observanterne flere af sine Formaends Breve om
de Brodre, der uden deres Foresattes Tilladelse gaar over fra Observanter til
Konventualer.
Generali et provincialibus vicariis1) ordinis Minorum de ob-
servantia nuncupatorum. Exponi nobis fecistis (Dipl. Norv. IX,
:W6 — 67; Wadding, Annales Minorum XIV, 424 — 25). Datum
Rome sub anulo piscatoris die 17. martii2) 1487 pontificatus
anno 2.
Afskrift [i Nic. Jordanis Kopibog og derefterj i Barth. D, 264 — 67.
3067. 19. Marts 1487.
Klerken Laurens Vesteni fra Aarhus Stift faar Tilladelse til at forene
Besiddelsen af et Vikariat i Aarhus Domkirke med Kanonikat og Praebende
sammesteds.
Dudum certis canonicatu et prebenda ecclesie s. Clementis
Arusiensis vacantibus, s. v. de illis Laurentio Westeyn clerico
Arusiensis diocesis gratiose providit, prout in supplicatione de-
super signata .... plenius continetur. Cum autem certam per-
petuam vicariam in dicta ecclesia sub eodem etiam tecto forsan
cum canonicatu et prebenda consistentem possideat, ne igitur
in eventum pacifice possessionis canonicatus et prebende pre-
diclorum juri sibi in dicta vicaria quomodolibet competenti de-
slitui videatur, quo minus illam una cum dictis canonicatu et
prebenda retinere possit, supplicat dictus Laurentius in Romana
curia presens, et qui de nobili genere ex utroque parente pro-
creatus existit, quatenus sibi, ut vicariam huiusmodi cum ca-
nonicatu et prebenda predictis, si illos vigore presentium aut
alias assequatur, etiam sub eodem tecto, quoad vixerit, retinere
libere possit, eoncedere dignemini. Fiat. J. Datum Rome 14. kal.
aprilis anno 3.
Suppl. 862 fol. 238 v.
') Hos Wadding: Vicario generali Cesimontano
) Hos Wadding med Datocn 10. maji.
INNOCENS VIII. 393
3068. 20. Marts 1487.
Pavcn befaler Biskoppen i Odense og Kannikerne Paulus de Casellis i
Reggio og Dines Jensen i Viborg at overdrage Laurens Vesteni Kanonikater og
Praebender i Ribe og Aarbus.
Episcopo Ottoniensi et Paulo de Casellis ac Dionisio Jo-
hannis Regine et Vibergensis ecclesiarum canonicis. Nobilitas
generis, vite ac morum honestas [etc.]. Cum autem Ripensis et
s. Clementis Arusiensis ecclesiarum canonicatus et prebende,
quos Anerius Henrici1) obtinebat, per obitum eiusdem Anerii
vacent ad presens, nos Laurentio Westen2) clerico Arusiensis
diocesis, qui de nobili genere ex utroque parente procreatus
existit, specialem gratiam facere volentes, discretioni vestre
mandamus, quatenus . . . Ripensis et s. Clementis ecclesiarum
canonicatus et prebendas huiusmodi [fructus insimul 4 mr.]8) . . .
eidem Laurentio auctoritate nostra conferre curetis. Datum Rome
13. kal. aprilis anno 3.
XXII.
Reg. Vat. 734 fol. 82; ogsaa (II) Supplik (Fiat. J.) i Suppl. 863 fol. 47 v.
3069. 24. Marts 1487.
Paven, der tidligere bar udsendt Provsten ved St. Sebastians Kirke i
Magdeburg Guntherus de Runow som Nuntius og Kollektor til Danmark, Sve-
rige, Norge og Tyskland for at opkrseve de Penge, som var indsamlede i disse
Lande af Marinus de Fregeno, af det romerske Helligaandsklosters Udsendinge
og af Rartholomaeus Marasca, men har bragt i Erfaring, at Guntherus ikke kan
overkomme sit Arbejde alene, udnaevner derfor Abbeden Johannes Antonius
i Klostret St. Geminus i Narni Stift og Kanniken Dr. Hermannus Tuleman i
Utrecht til Nuntier og Kollektorer sammen med ham. De skal ligeledes op-
kraeve de Penge, der er indsamlede af Rartholomaeus de Camerino og hans
Subkollektorer.
Johanni Antonio abbati. monasterii s.Gemini de Sanctogemino
Narniensis diocesis et Hermanno Tuleman canonico ecclesie Tra-
jectensis, decretorum doctori, acolito nostro, ad Dacie Svecie et
Norvegie regna et illis adjacentia insulas et loca, universam
quoque Germaniam nuntiis et commissariis nostris ac nonnul-
lorum piorum suiTragiorum, fructuum quoque omnium camere
apostolice in illis debitorum collectoribus. Ex fideli et solicita
diligentia (Dipl. Norv. XVII, 619—23). Datum Rome 9. kal. aprilis
anno 3.
Reg. Vat. 693 fol. 125 v.
J) II: Arnerus 2) II: Mesteni 3) II: fructus separatim 4 mr.
394 INNOCENS VIII.
3070. 6. April 1487.
Paven giver de Bcboere af Tyskland, Danmark, Sverige og Norge, der i
Lebet af lVa Aar giver et Bidrag til Tyrkerkrigen til bans Udsendinge Abbed
Johannes Antonins i St. Geminus (Narni Stift), Provsten Guntherus de Bunow
i Magdeburg og Kanniken Hermannus Tuleman i Utrecht, Tilladelse til at vselge
en Skriftefader, der maa give dem Aflad een Gang i Livet for alle Forseelser.
ogsaa dem, bvis Paakendelse ellers er forbeboldt Pavestolen. samt, saa ofte de
onsker, for alle ikke reserverede Forseelser; desuden maa Skriftefaderen tillade
dem at ombytte visse fromme Lofter med andre. Al anden Atlad suspenderes
forelobig. Johannes. Guntherus og Hermannus udnaevnes til Nuntier og Kol-
lektorer med Bet til at vaelge Praedikanter, sterlig Franeiskanerobservanter, til
at lade Folk loskobe sig for Simoni, til at give /Egteskabsdispensationer, Alders-
dispensationer m. m. Endelig opfordrer Paven dem til at udfore deres Hverv
trofast og nidkaert.
Ad perpetuam rei memoriam. Sacrosanctis domini nostri
Jesu Christi preceptis (Dipl Norv. XVII, 1110—1117). Datum
Kome 8. id. aprilis anno 8. De curia.
Beg. Vat. 722 fol. 262 v.
3071. 7. April 1487.
Prioren og Brodrene i Katrineklostret i Ribe faar bevilget en tidligere
Supplik (Nr. 3033) med en Bettelse.
Reformatio prioris et fratrum s. Caterine Ripensis.
Per inadvertentiam prefatorum prioris et fratrum ac pro-
curatoris eorundem in preinserta supplicatione fuit supplicatum
Bonifacio pape VIII, qui tamen fuit Bonifacius papa IX. Dig-
netur igitur s. v. litteras ipsas sub [nomine] Bonifacii pape IX
expediri mandare. Fiat. J. Datum Rome 7. id. aprilis anno ,'J.
Suppl. 862 fol. 100 v.
3072. 7. April 1487.
Nonnerne Anna Hindzadoth og Katarina i Dalum Kloster faar det over-
draget til Prioren i Antvorskov og Provsten i Viborg at tillade dem at forlade
deres Kloster og overgaa til et andet Benediktinerkloster.
Exponitur pro parte Anne Hindzsadoth ac Caterine sue con-
sororis monasterii seu loci Dalum ordinis s. Benedicti diocesis
Ottoniensis in regno Dacie ultra mare constituti, quod alias
dicte domus seu monaslerii moniales secundum ordinis insti-
tutam regulam bene et virtuose vivendo operam dederinl, ta-
men jam propler vitam inordinatam lam abbalisse quam aliarum
sororum in dicto loco commoranlium, que laxatis habenis in
mala fama ordinem el domum ipsam denigrarunt ac quotidie
male vivendo denigrant, cum eis in bona conscientia cohabitare
INNOCENS VIII. 395
formidabant. Quare pro parte dictarum Anne et Caterine sup-
plicatur, quatenus earum saluti animarum consulentes, ut priori
in Andwarscragh diocesis Roskildensis ac preposito Vibergensi
mandare diguemini, ut constito de premissis auctoritate aposto-
lica eisdem oratricibus licentiam [concedant]1) locum alium eius-
dem ordinis vel alium magis artum2) intrare, ubi deo cum quiete
et sine conscientie scrupulo servire poterunt. Fiat in regulari
observantia. J. Et per breve attenta paupertate oratricum.
Fiat. J. Datum Rome 7. id. aprilis anno 3.
Suppl. 862 fol. 100 v.
3073. 7. April 1487.
Rektoren Jens Laurenssen fra Roskilde Stift faar et Kanonikat og »Vice-
<lominat« [i Camin?].
Supplicat Johannes Laurentii rector scolarium Roskildensis
diocesis, [quatenus sibi] de canonicatu ac vicedominatu eccle-
sie . . . a) [fructus insimul 24 duc. auri], [vacantibus per obitum]
Johannis, providere dignemini. Fiat. J. Et quod maior et verior
[valor]1) fructuum beneficiorum usque ad 40 duc. in totum in
litteris exprimi possit . . . . Et quod littere insimul et ad partem,
prout oratori magis expedierit, expediri possint. Fiat. J. Datum
Rome 7. id. aprilis anno 3.
Suppl 863 (meget odelagt af Fugtighed) fol. 162 v.
3074. 12. April 1487.
Optegnelse om Udstedelsen af Afladsbullen Nr. 3070 (6. April 1487).
[1487] Dicta die [o : 12. mensis aprilisj una bulla pro Jo-
hanne Antonio abbate monasterii s. Gemini de s. Gemino ordinis
s. Beuedicti Narniensis diocesis et Gunthero de Bunawe prepo-
sito s. Sebastiani Magdeburgensis et Hermanno Tuleman cano-
nico Trajectensi domini nostri famiiiaribus, nuntiis et collectori-
bus oblationum pro fide obventurarum in Alamanie et Dacie,
Svecie et Norvegie regnis, insulis etc. deputatis cum facultatibus
et indulgentiis etc. sub data 8. id. aprilis anno 3. Restituta epi-
scopo Aleriensi mandanti de mandato domini nostri.
Annate 1486—87 fol. 234 v (Archivio di Stato). Trykt Dipl. Norv. XVII, 623.
3075. 19. April 1487.
Klerken Bjorn Eriksen fra Viborg Stift faar Tilladelse til at besoge det
hellige Land.
*) add. Gz. 2) aptum Gz. 3) Hul i Codex.
396 INNOCENS VIII.
Cum Bero Erici clericus Vibergensis diocesis fervore devo-
tionis accensus ac de propria et parentum eius saiute cogitans
cupiat terram sanctam Jerusalem deo propitio visitare, supplicat
igitur, quatenus .... sibi terram sanctam huiusmodi libere visi-
tandi facultatem concedere dignemini. Fiat. J. Et quod pre-
sentis supplicationis sola signatura sufficiat. Fiat. J. Datum
Rome 13. kal. maji anno 3.
Suppl. 863 fol. 265.
3076. 27. April 1487.
Sognepnesten Mikkcl Jensen i Medelby i Slesvig Stift faar indsat Dom-
mere imod nogle Lsegmsend og Gejstlige fra samme Stift, som har berovet hans
Pnestekald nogle Ejendomme.
Exponitur s. v. pro parte Michaelis Johannis pauperis pres-
biteri, rectoris parrochialis ecclesie s. Mathei apostoli et evange-
liste ville Medelbu in Kerherde Slesvicensis diocesis, gravi cum
querela, quod, licet alias Paulus papa II vigore perpetue con-
stitutionis sive bulle, cuius copia preinseritur (1 . Marts 1^68;
i\Y. 24-15), contra immobilia et pretiosa mobilia bona deo dicata,
ex quibus ecclesie, monasteria ac pia loca reguntur, illustrantur
illorumque ministri sibi alimoniam vendicant, prophanis usibus
applicare aut cum maximo illorum ac divini cultus detrimento
exquisitis mediis usurpare ipsaque alienare presumentes decre-
verit tam alienantes quam eos, qui alienatas res et bona predicta
receperint, sententiam excommunicationis incurrisse . . ., et, si
prelati, videlicet commendatarii et alii ecclesiarum rectores bene-
ficiati vel administrationes quomodolibet obtinentes, fuerint, prio-
ratibus, preposituris, prepositatibus, dignitatibus, personatibus,
administrationibus, officiis, canonicatibus et prebendis aliisque
ecclesiasticis cum cura et si[ne] cura secularibus et regularibus
beneficiis, quorum res et bona alienarunt, dumtaxat ipso facto
pri[vatos] existere illaque absque declaratione aliqua vacare de-
bere, nichilominus nonnulli, videlicet Johannes Lasse, Vmarus
Pelsen, Johannes Nigelsen, Nicolaus Hanszen, Yesse Hanszen,
Yesse Perszen, Petrus Wersen et Andreas Bassen villani laici
in Erherde dicte diocesis et s[u]i in hac parte complices, quo
spiritu ducti nescitur, oratorem ipsum quibusdam agris et pralis
etiam notabilibus in locis Legel el Swibecke dicte diocesis situ-
atis el ad dictam ecclesiam pleno jure etiam ab antiquo perti-
nentibus, nonnullis iniquitatis filiis, videlicet Enwaldo Soven-
broeder preposito, Henrico Vaget, Jacobo Seuelbergh, Alberto
Wilhauen, Andrea Junge, Troderto Engelke, Henedicto, Ottone
INNOCENS VIII. 397
Nicolai et Nicolao Junge canonicis ecclesie Slesvicensis instan-
tibus et procurantibus, spoliarunt et illa in dicta ecclesia aliena-
runt licet de facto. Quis enim dubitat dictos adversarios laicos
et alios nominatos instantes et procurantes1) contra omnem juris
rigorem et canonicam equitatem ac ecclesiasticam libertatem pre-
missa fecisse et attemptasse ipsosque tamquam jurium violatores
[ac] transgressores fore penis legalibus acriter fer[i]endos2) ac eos
excommunicationis maioris sententiam et alias penas, sententias
et censuras ecclesiasticas etiam privationis etc. in talibus et con-
tra tales res et bona et fructus ecclesiarum temere et violenter
alienare non formidantes a jure promulgatas et [in tenore]2) bulle
seu constitutionis preinserte a[c]2) die jovis sancta anno singulo
publicari solite contentas et expressas ipso facto temere et sci-
enter incidisse et incurrisse et quibus usquequaque insorduerunt,
prout insurdescunt de presenti, in animarum suarum grave peri-
culum, ecclesiastice libertatis vilipendium et conculcationem et
dicti oratoris permaximum prejudicium, dampnum, injuriam et
gravamen? Ne igitur premissa, que adeo publica et notoria, saltim
in dictis partibus, existunt, quod nulla penitus valeant tergiversa-
tione celari, transierint impunita, et bona ecclesie huiusmodi
perpetuo alienata remanere videantur, prout re vera transibunt
et remanebunt, nisi s. v. de sua solita clementia occurrat, et ut
pena ipsorum alias forte similia et peiora audentes valeat for-
midare, recurrit ad pedes e. s. v. dictus Michael orator, qui3)
jam senio confractus pro dictis bonis alienatis recuperandis et
divini cultus augmento in curia Romana presens existit, qua-
tenus sibi paterno compatientes affectu .... dignemini aliquibus
prelatis seu probis viris in partibus illis residentibus per unum
breve s. v. mandare, ut constito sibi de premissis summarie,
simpliciter et de plano, sirie strepitu et figura judicii, prenomi-
natos prepositum, canonicos et laicos adversarios eorumque
complices, fautores et adherentes ac eisdem in premissis auxi-
lium .... quovis quesito colore .... prestantes .... omnesque
alios sua interesse putantes et in executione moratorii in even-
tum citatorii presentium vigore decernendi nominandos sub penis,
sententiis et censuris etiam privationis in dictis litteris apostolicis
et processibus desuper . . . forsan fulminatis contentis moneant
et requirant vel alter eorum, qui ad hoc primo requisitus fuerit,
moneat et requirat, ut infra certum brevem peremptorium ter-
J) Cod. procurantes ob premissa contra 2) add. Gz. 3) Gz. — God. quique
398
[NNOCENS vili.
minum conipetentem prefigenduin prefato oratori omnes agros
omniaque prata et bona alia a dicta ecclesia alienata restituant
ac1) ipsum ac1) illam et2) illa in eum, quo ante alienationem
huiusmodi fuerant, statum reintegrent sibique etiam de omnibus
injuriis sibi irrogatis dampnisque, expensis et interesse premis-
sorum occasione passis et incursis ac patiendis et incurrendis
satisfaciant .... realiter et cum effectu, cum potestate citandi . . .3),
[ac casu] quo dicti monendi monitionibus huiusmodi non parue-
rint aut alias se legitime non excusaverint, [omn]es penas, sen-
tentias et censuras etiam privationis etc. antedictas incidisse de-
clarandi [illajsque eorum contumacia id exigente aut alias, prout
justum fuerit, aggravandi, reaggravandi, interdictum ecclesiasti-
cum ponendi ac auxilium bracchii secularis totiens, quotiens opus
fuerit, contra eos eorumque res et bona decernendi et invocandi
dictisque etiam adversariis et aliis, quibus videbitur, etiam ju-
dicibus et personis sub excommunicationis et pecuniariis, de
quibus sibi videbitur, penis inhibendi ceteraque faciendi et exer-
cendi, que merita causarum huiusmodi ac juris ordo postulave-
rint et requisiverint ac in premissis necessaria fuerint seu quo-
modolibet oportuna. Concessum de commissione cause in pre-
sentia pape. Jo. cardinalis Mediolanensis. Et cum absolutione
a censuris ad effectum presentium, Pauline introcluse et commis-
sionis attenta presentia oratoris et illius paupertate .... Datum
Rome 5. kal. maji anno 3.
Suppl. 864 fol. 10.
3077. 3. Maj 1487.
Johannitcrordenens Stormcster paa Rhodos faar stadfaestet de Regler, som
Visitatoren Johannes de Cardona havde faaet indfort for Valg af en Prior for
Provinsen Dacia.
Olim magister hospitalis s. Johannis Jerosolimitani et con-
ventus Rhodi hospitalis eiusdem, ne prioratus Dacie, Svecie el
Norvegie dicti hospitalis regnorum predictorum ob illius ab in-
sula Rhodi distantiam occurrente illius vacatione detrimentum
pateretur, provide ordinaverunt, quod in huiusmodi vacationis
eventum ad electionem inibi futuri prioris per illius et mem-
brorum eiusdem preceptores et fratres sub certis tunc expressis
inodo et forma pro tempore procederetur, deberetque electus
sui electionem a magistro hospitalis prefati pro tempore exi-
') (1/. Cod. ad ') (iz. - - Cod. illum ct ad
) 0delagt af Fugtighed (omtrent 10 Bogstaver).
INNOCENS VIII. 399
stente vel alio ad hoc ab eo potestatem habente obtinere, fuit-
que juxta ordinationem eandem ab immemorabili tempore citra
prioris electio occurrente tali vacatione celebrata; et deinde
quidam Johannes de Cardona baiulivus domus Moricar1), dicti
hospitalis, prioratuum et membrorum dicti hospitalis per uni-
versum mundum visitator et [o: a] tunc magistro et conventu
Rhodi hospitalis eiusdem cum plena potestate reformatione in-
digentia in eisdem reformandi specialiter deputatus, per sedem
apostolicam confirmatus et [ad] Dacie, Svecie et Norvegie reg-
norum prioratum dicti hospitalis personaliter se conferens ac
provide attendens, quod illius fratres ad insulam Rhodi pro
fidei catholice defensione in ultramontanis partibus commode
se conferre non poterant, creveratque adeo numerus eorundem,
quod eiusdem prioratus fructus ad eorum sustentationem et
solutionem responsionis per eos debite annuatim communi
thesaurario ipsius hospitalis et alia ipsius prioratus onera
perferenda2) [non] commode sufficiebant, cessaverantque ali-
quamdiu et cessabant prior et fratres dicti prioratus propterea
in responsionum earundem solutione in [non] modicum dicti
hospitalis detrimentum, et ne hospitale ipsum in posterum tali
detrimento afficeretur, providere volens, inter alia priori et
fratribus predictis ei[us]dem3) inibi [o: inhibuit], ne de cetero in
prioratu ipso et membris eius reciperent in fratres nisi solum
illos, qui necessarii essent pro cultu et servitio divino cele-
brando et decantando in ecclesiis eorundem, ita quod cultus
ipse debitis et consuetis in nullo diminueretur obsequiis, sed in
eisdem ecclesiis cum summa devotione et decenti numero fra-
trum celebraretur omni superfluitate fratrum ammota. Ut igitur
premissa sic provide ordinata et extunc laudabiliter observata
eo firrnius illibata perdurent, quo erunt maiore robore solidata,
supplicant prior et fratres dicti prioratus, sub regulari obser-
vantia divinis inibi obsequiis insistentes, quatenus eisdem ordi-
nationi, inhibitioni ac, prout illa concernunt, omnibus in instru-
mentis seu litteris autenticis desuper confectis contentis confir-
mationem adjicere4), et ne contra tenorem dicte ordinationis, quo
minus libere, dum prioratum ipsum pro tempore vacare contin-
gat, secundum deum et rectam conscientiam ac modum et for-
mam dudum a magistro hospitalis predicti tunc existente eis
J) II: baiulive Maioricarum 2) Cod. proficienda 3) add. Gz.
4) Gz. — Cod. confirmare
400 INNOCENS VIII.
traditam et concessam priorem inibi eligant, impediantur neve
ad recipiendum aliquos inibi fratres contra inhibitionem pre-
dictam inviti compellantur per quoscunque cuiuscunque status,
sub excommunicationis late sententie pena inhibere et aliquos
executores, qui eis in hoc efficacis defensionis presidio assistant
et non permittant contra inhibitionem ipsam molestari seu quo-
modolibet inquietari et contra facientes excommunicatos publi-
cent, deputare dignemini, invocato etiam auxilio bracchii
secularis .... Fiat. J. Datum Rome 5. non. maji anno 3.
Suppl. 865 fol. 261 v. Jfr. Nr. 3084, hvis Afvigelser er anferte som II.
10. Maj 1487.
Se 17. Marts 1487 (Nr. 3066).
3078. 29. Maj 1487.
Dronning Dorothea opnaar for sig selv og en anden Kvinde. hun vselger, den
Aflad, Franciskanerne faar ved at lrese den hellige Franciscuss 7 Bodssalmer.
Cum Dorothea Dacie, Svecie et Norvegie regina permaxime
optet pro salute anime sue ac remissione suorum peccatorum
posse consequi omnes indulgentias per Romanos pontiflces pro
lectura septem salmorum penitentialium fratribus ordinis s. Fran-
cisci, de observantia nuncupatis, concessas, idcirco supplicat
prefata regina, quatenus sibi et uni alteri mulieri de suis, quam
ipsa regina pro legendis dictis septem salmis penitentialibus una
secum duxerit eligendam, ut indulgentias dictis fratribus de ob-
servantia pro lectura dictorum septem salmorum penitentialium
per Romanos pontifices concessas totiens, quotiens septem salmos
huiusmodi legerint, consequantur ac consequi possint, concedere
dignemini. Fiat. J. Et per breve. Datum Rome 4. kal. junii
anno 3.
Suppl. 865 fol. 196 v.
3079. 29. Maj 1487.
Borgerne i Haderslev faar Tilladelse til at oprette et Helligaandskloster
og gore Helligaandsbroderen .lens Madsen til dets Prior.
Cum communitas et cives civitatis Haderslewensis, cupientes
terrena in celestia et transitoria in eterna felici commercio1) com-
mutare, quandam domum in dicta civitate sitam in domum sive
hospitale sub ordine s. Spiritus in Saxia, in qua aliqui fratres
dicti ordinis, qui inibi deservire possint in divinis, recipiantur,
summo opere erigi desiderant, supplicant igitur tam prefati
') Cod. commemoratione
INNOCENS VIII. 401
quam Johannes Mathie frater dicti ordinis, qui presbiter et
dictum ordinem expresse professus existit, quatenus eisdem, ut(!)
dictam domum in dicta civitate sitam in domum sive hospitale
ordinis s. Spiritus in [o: cum] ecclesia sive capella, campanili,
campana, ortis, ortalitiis ac aliis necessariis officinis pro usu
et habitatione religiosorum ibidem pro tempore degentium de
novo erigendi, construendi et edificandi .... ipsumque Johan-
nem administratorem dicte domus seu hospitalis, quamdiu vix-
erit, deputare [o: -tandi] sibique quoscunque alios dicti ordinis
fratres in dicta domo in fratres recipiendi ipsisque fratribus de
quibuscunque aliis domibus dicti ordinis ad domum prefatam
transeundi et ibidem perpetuo remanendi facultatem concedere
necnon domui seu hospitali et inibi pro tempore degentibus reli-
giosis, ut omnibus privilegiis .... ordini predicto per sedem apo-
stolicam quomodolibet concessis gaudere libere valeant, indulgere
dignemini, non obstantibus Martini pape V, que incipit Viam
ambitiose eupiditatis, et aliis apostolicis constitutionibus. Fiat
sine prejudicio. J. . . . Et in forma gratiosa ad perpetuam rei
memoriam .... Datum Rome 4. kal. junii anno 3.
Suppl. 865 fol. 218.
3080. 29. Maj 1487.
Klerken Peder Albertsen fra Roskilde Stift faar det overdraget til den
pavelige Auditor Eggert Durkop at give ham ny Provision paa Kanonikat og
Prsebende i Kobenhavn, hvorom han havde fort Proces ved Kurien.
Postquam Petro Alberti clerico Roskildensis diocesis, decre-
torum doctori, de canonicatu et prebenda collegiate ecclesie b.
Marie virginis AlTnensis dicte Roskildensis diocesis, per obitum
Johannis Nicolai tunc vacantibus, ordinaria auctoritate provisum
extitit, illorum possessione subsecuta, quidam Johannes Lau-
rentii assertus clericus eiusdem diocesis, pretendens sibi in dictis
canonicatu et prebenda jus competere, causam contra eundem
oratorem de dictis canonicatu et prebenda Egerdo Durcop, vestri
sacri palatii apostolici causarum auditori, committi ipsumque
oratorem coram eodem auditore citari fecit. Verum [cum], quia
eventus litis dubii sunt, asseratur ab aliquibus neutri prefatorum
Petri et Johannis collitigantium in dictis canonicatu et prebenda
jus competere, propterea supplicat idem orator, quatenus
dignemini prefato Egerdo auditori mandare, ut, si per eventum
litis et cause huiusmodi sibi constiterit neutri prefatorum Jo-
hannis et Petri collitigantium in dictis canonicatu et prebenda
jus competere, canonicatum et prebendam huiusmodi [fructus
Acta pontificum Danica IV. ^"
402 INNOCENS VIII.
4 nir.l prefato oralori auctoritate apostolica conferat sibique pro-
videat de eisdem. Fiat. J. Datum Rome 4. kal. junii anno 3.
Suppl. 8(55 fol. 252 v.
3081. 8. Juni 1487.
Kong Hans faar Tilladelse til at hente Relikvier fra »Scala caeli« i Rom
og lade dem bringe til Maribo Kloster ved sin Kapellan Ejler.
Cum Johannes rex Dacie singularem gerit devotionis affec-
tum ad reliquias sanctorum decem milium martirum, orat igitur
atque obsecrat ac ut obedientissimus s. Romane ecclesie vestre-
que sanctitatis filius supplex precatur, quatenus, [ut]1) reliquias
aliquas quamcunque parvas in Scala Celi ex ossibus sive costis
ibidem reconditis de v. s. licentia sibi concedenda et in persona
Eleri prefati oratoris capellani accipere et secum reverenter ad
monasterium Mariebo ordinis s. Brigide in regno Dacie consti-
tutum deferri [o: -re] lice[a]t reverenter (!), eidem concedere dig-
nemini . . . Fiat. J. Et quod presentis supplicationis sola signa-
tura sufficiat, . . . et committatur vicario Urbis. Fiat. J. Datum
Rome 6. id. junii anno 3.
Snppl. 866 fol. 78 v.
3082. 12. Juni 1487.
Paven befaler Prioren for Helligaandsklostret i Kobenbavn og ^Erkedegnen
i Roskilde, at de skal bringe den Dom til Udforelse, som Biskoppen i Roskilde
har faeldet i en Sag mellem Kobenhavns Domkapitel og St. Nikolaj Sogns
Beboere om Fisketienden af Nikolaj Sogn, som Biskoppen havde tilkendt
Frne Kirke.
Priori prioratus s. Spiritus Hafnensis Roskildensis diocesis
et archidiacono ecclesie Roskildensis. Sua nobis modernus de-
canus .... petitione (Kbhs. Dipl. IV, W0; Reg. 4837). Datum
Rome pridie id. junii anno 3.
Indtaget i Notarialinstrnment af 14. Sept. 1487 (Bartholin F, 175).
3083. 21. Juni 1487.
Johanniterne faar Bullen Nr. 3077 (3. Maj 1487) udfaerdiget med en Til-
fejelse.
Reformatio prioris et fratrum hospitalis s. Johannis Jeruso-
limitani Dacie.
Dignetur s. v. litteras super supplicatione, cuius copia pre-
inseritur, cum inhibitione predicta sub pena interdicti ingressus
ecclesie in episcopos et superiores prelatos et excommunicalionis
') add. (',/..
INNOCENS VIII. 403
late sententie in alios quacunque ecclesiastica vel mundana,
etiam principali, dignitate fungentes contravenientes eo ipso in-
currenda ita, ut, si episcopi et superiores sub interdicto huius-
modi per mensem permanserint, excommunicationis penam eo
ipso incurrant, et cum invocatione bracchii secularis expediri
mandare. Fiat. J. Datum Rome 11. kal. julii anno 3.
Suppl. 865 fol. 299.
3084. 21. Juni 1487.
Paven stadfaester Johanniterordenens Regler for Valg af en Prior for Pro-
vinsen Daeia.
Ad perpetuam rei memoriam. Regimini universalis ecclesie
quamquam immeriti disponente domino presidentes, curis perur-
gemur assiduis, ut juxta credite nobis dispositionis officium
quieti subditorum quorumlibet, presertim sub regulari obser-
vantia studio vacantium pie vite, in quorum utique prosperitate
reficimur jugi, quantum nobis ex alto commissum fuerit, solici-
tudinis studio intendamus, et hiis, que pro religionis incremento
provide ordinata et concessa comperimus, ut illibata persistant,
libenter, cum a nobis petitur, apostolici adjicimus roboris firmi-
tatem. Sane pro parte prioris et fratrum prioratus Dacie, Svecie
et Norvegie hospitalis s. Johannis Jerosolimitani nobis nuper
exhibita petitio continebat, quod olim tunc magister generalis
dicti hospitalis et conventus Rhodi [etc. som Nr. 3077 til inhibere]
dignaremur. Nos igitur, qui vacantibus sub regulari observantia
apostolici favoris presidium libenter impendimus et [in]1) hiis, que
tranquillitatem eorum respiciunt, nos eis gratiosos et favorabiles
exhibemus, . . . ordinationem et inhibitionem predictas ac, prout
illas concernunt, omnia in litteris et instrumentis auctenticis
super illis confectis contenta tenore presentium confirmamus ac
presentis scripti patrocinio communimus . . . ., et, ne contra te-
norem dicte ordinationis, quominus fratres predicti occurrente
pro tempore prioratus vacatione huiusmodi ad futuri inibi pri-
oris electionem procedere valeant, impediantur, neve fratres ipsi
ad recipiendum aliquos in dicto prioratu in fratres contra inhi-
bitionem predictam inviti compellantur per quoscunque cuius-
cunque status existentes et quacunque dignitate et auctoritate
ecclesiastica, etiam episcopali et superiori, vel mundana, etiam
principali, fungentes sub interdicti ingressus ecclesie per epi-
scopos et superiores prelatos ac excommunicationis late sen-
:) add. Gz.
26*
404 INNOCENS VIII.
tentie per alios ab eis eo ipso incurrendis [penis] eisdem auc-
lorilate et tenore inhibemus .... Datum Rome 11. kal. julii
anno 3.
Simili modo preposito s. Nicolai Grepswaldensis et HaiTe-
nensis Caminensis et Roskildensis diocesium ac Lubicensis de-
canis ecclesiarum ....
N. XXX. XV. N. episcopus Yporiensis.
Reg. Lat. 846 A fol. 73.
3085. 30. Aug. 1487.
Paven bekraefter Cistercienserordenens Privilegier og fritager dem for at
staa under den ordinaere Jurisdiktion.
Ad perpetuam rei memoriam. Ad Romani pontificis spectat
officium suorum predecessorum inherendo vestigiis illa, que per
ipsos predecessores laudabiliter ac provida ratione pro statu et
quiete personarum sub regulari observantia assidue studio pie
vite vacantium gesta sunt, ut mayorem obtineant roboris firmi-
tatem, quo sepius fuerint apostolico presidio communita, sui
presidii munimine roborare et illa etiam de novo concedere,
prout rationabiles cause suadent et id in domino conspicit salu-
briter expedire. Sane pro parte Johannis Cistercii Cabilonensis
diocesis aliorumque Cisterciensis ordinis monasteriorum abbatum
et conventuum eorundem nobis nuper exhibita petitio contine-
bat, quod, licet ipsi eorumque ac dicti ordinis monasteria tam
virorum quam mulierum et alia religiosa loca et membra ac
monachi, moniales, vasalli, subditi et eis servientes bonaque
omnia jam dudum per plures Romanos pontifices sub ipsorum
pontificum et apostolice sedis protectione recepti et recepta ac
sedi predicte immediate subjecti et subjecta necnon ab omni
jurisdictione ordinaria exempti et exempta fuerint, eisque con-
cessum exstiterit1), ut ad prestationem aliquarum collectarum
seu subsidiorum aut procurationum et aliarum exactionum per
sedem predictam seu eius legatos aut ipsorum auctoritate et
mandato seu per locorum ordinarios vel alios pro tempore im-
positarum non tenerentur, tamen desiderant pro mayori eorum
quiete premissis receplioni, exemplioni, subjectioni et aliis pre-
dictis etiam noslre approbalionis robur adjici illaque omnia
eliam per nos eis de novo concedi. Quare pro parte abbatum
et conventuum prediclorum nobis fuil supplicatum, ul receptioni,
exemptioni et subjectioni predictis ac singulis desuper confectis
') Gz. — Cod. constiterit
INNOCENS VIII. 405
litteris pro illorum subsistentia firmiori robur nostre approba-
tionis adjicere ac eos necnon monasteria, loca, membra, mo-
nachos, moniales, vassallos, subditos, servientes et bona omnia
huiusmodi de novo sub nostra et sedis predicte protectione
suscipere ac ab huiusmodi jurisdictione perpetuo eximere et
totaliter liberare dignaremur. Nos igitur, qui in singu-
lorum sub regulari observantia pie vite studio vacantium quiete
reficimur, cupientes, ut religiosi dicti ordinis, quos pre ceteris
propter uberes fructus, quos in militanti ecclesia continue bonis
eorum operibus afferunt, in visceribus gerimus caritatis, eo li-
berius divinis beneplacitis insistere possint, quo a sede predicta
mayori libertatis privilegio noverint se communitos, huiusmodi
supplicationibus inclinati, receptionem, exemptionem, subjectio-
nem ac singulas desuper confectas litteras cum omnibus in eis
contentis clausulis ex certa scientia tenore presentium approba-
mus ac perpetue et inviolabilis firmitatis robur obtinere decer-
nimus . . . . Et nichilominus pro potioris cautele suffragio mo-
nasteria, loca, membra, bona omnia predicta presentia et futura,
abbates, abbatissas, monachos, moniales, vassallos, subditos et
servientes prefatos nunc [et] pro tempore existentes scientia pre-
fata sub b. Petri et sedis predicte ac nostra protectione susci-
pimus ac ab omni jurisdictione, superioritate, correctione, visi-
tatione, dominio et potestate archiepiscoporum, episcoporum et
aliorum judicum ordinariorum eorumque vicariorum et officia-
lium quorumcunque necnon a solutione subsidiorum etiam cari-
tativorum, procurationum, collectarum et aliarum exactionum
huiusmodi pro tempore imponendarum scientia predicta per-
petuo prorsus eximimus et totaliter liberamus ac nobis et sedi
predicte subjicimus, ita quod archiepiscopi, episcopi, ordinarii,
vicarii, judices et officiales predicti etiam ratione delicti aut
contractus vel rei, de qua agetur1), ubicunque committatur
delictum, ineatur contractus, aut res ipsa consistat, nullam in
eos vel2) eorum aliquem aut monasteria, membra et bona predicta
tamquam prorsus exemptos et exempta jurisdictionem, correc-
tionem, superioritatem, dominium vel potestatem exercere aut
excommunicationis, suspensionis vel interdicti aut quasvis alias
sententias, censuras et penas ecclesiasticas promulgare presumant
seu possint aut debeant quoquomodo, nec ipsi sic exempti co-
ram illis aut ipsius sedis legatis vel subdelegatis, nisi in litteris
J) Gz. — Cod. ageretur 2) Gz. — Cod. et
406 INNOCENS VIII.
eis pro tempore directis de presentibus specialis et expressa ac
de verbo ad verbum mentio fiat, ad judicium evocari aut quovis
modo directe vel indirecte molestari possint, decernentes omnes
processus, sententias, censuras et penas, quos et quas per archi-
episcopos, episcopos, ordinarios, judices, vicarios et officiales
predictos . . . contra abbales et alios exemptos necnon mona-
steria et loca huiusmodi etiam exempta, ut prefertur, haberi
vel promulgari, necnon, quicquid secus super hiis ab eis et alio
quoquam quavis auctoritate scienler vel ignoranter contigerit
attemptari, irrita et inania nulliusque roboris vel momenti, non
obstantibus Innocentii pape IV, que incipit Volentes, et aliis con-
stitutionibus et ordinationibus apostolicis Verum quia dif-
iicile foret [etc. som Nr. 1567]. Datum Rome 3. kal. sept. anno 3.
[Simili modol Abbati monasterii s. Stephani de Diuione
Lingonensis diocesis el Parisiensis ac Cameracensis ecclesiarum
decanis.
Afskrift »ex transsumpto impresso« i Sorobogen (Arnemagn. 290 Fol.)
fol. 25 — 27. Danske samtidige Oversaettelser med ufuldstaendig Dato i Codex
Esromensis, 277 — 79 og Logum Klosters Brevbog (Seript. rer. Dan. VIII, 203 — 05,
Reg. 5030), indtagne i Notarialinstrumenter af 26. Juni 1492 og 4. Febr. 1494:
samt i et Notarialinstrument af 12. Jan. 1494 i Kiksarkivet i Stoekholm (Per-
gamentsbref rorande Danmark; Cod. Esrom. 288 — 89).
3086. 30. Aug. (20. Dec.) 1487.
Klerken Henricus Crassow fra Roskilde Stift faar Dispensation til at be-
nytte Camin-Kirkens Hitus.
Cum Henricus Crassow clericus Roskildensis dioeesis, ex
utroque parente de nobili et militari genere procreatus, cupiat
divinum oiiicium horasque canonicas nocturnas et diurnas se-
cundum usum et ritum diocesis Caminensis, in qua idem orator
perpetuus benenciatus exislit, celebrare et dicere ac in illo altis-
simo deservire, supplicat igitur, quatenus sibi, ut officium huius-
modi, quoad vixerit, dicere, orare et celebrare, cuiusvis alterius
licentia super hoc minime requisita, [libere possit], et ne propter
hoc a (fuoquam invilus cogi vel coartari valeat, licentiam1) con-
cedere secumque dispensare dignemini. Fiat. J. El quod pre-
sentis supplicationis sola signatura sufficiat, attento, quod esi
presens in curias). Fiat. ,1. Datum Home 3. kal. sept. anno 3*).
Suppl. 870 fol. 33 og (II) 874 fol. 69.
') Cod. Libere possit licentiam *) II: Et per breve s. v.
'') II: 13. kal. jan. anno 4.
INNOCENS VIII. 407
30. Okt. og 2. Nov. 1487.
Suppliker fra Birger Gunnersen se 8. Nov. 1487.
3087. 8. Nov. (30. Okt., 2. Nov.) 1487.
Paven befaler Biskopperne i Glandeves og Boskilde og Kanniken i Modena
Johannes Baptista fra Ferrara at overdrage Klerken Magister Birger Gunnersen
fra Lunde Stift, Dronning Dorotheas Kansler, Kanonikat og Pra?bende i Lund,
ledige ved Peder Nielsens Dod.
Glandatensi et Roskildensi episcopis ac Johanni Baptiste de
Ferrariis canonico ecclesie Mutinensis. Litterarum scientia, vite
ac morum honestas (Dipl. dioc. Lund. V). Datum Rome 6. id.
nov. anno 4.
N. XX. 18. kal. maji anno 5. episcopus Yporiensis.
Beg. Lat. 865 fol. 181 v; ogsaa Suppliker i Suppl. 878 fol. 165 v, 879 fol.
127 v (her dateret 4. non. nov. anno 4) og 879 fol. 141 (her dateret 3. kal. nov.
anno 4).
20. Dec. 1487.
Supplik af denne Dato se 30. Aug.
3088. 30. Dec. 1487.
Paven giver 5 Gejstlige de samme Bettigheder som de pavelige familiares
continui commensales antiqui.
Motu proprio etc. Infrascriptos, quibus dudum sub data
kal. nov. anno 3 sub certis modis et formis gratias concessimus
expectativas, .... specialibus favoribus prosequi volentes, eis, ut
ex gratiis et litteris huiusmodi celeriorem consequantur effectum,
quod in canonicatuum et prebendarum ac dignitatum, persona-
tuum, administrationum et officiorum aliorumque benefieiorum
quorumcunque, que vigore gratiarum expectativarum huiusmodi
seu illarum revalidationum .... respective expectant et expecta-
bunt et duxerint acceptanda, huiusmodi assecutione omnibus
. . . prerogativarum [et] antelationum .... favoribus [et] privi-
legiis, quibus nonnulli nostri familiares continui commensales
antiqui, in certis aliis nostris litteris seu libro cancellarie de-
scripti, in assecutione canonicatuum . . . seu aliorum beneficiorum
quorumcunque, que vigore gratiarum expectativarum per nos eis
etiam motu simili concessarum et concedendarum expectant et
duxerint acceptanda vel alias quomodolibet [consequentur]1),
gaudent aut gaudere poterunt quomodolibet in futurum, non ad
instar, sed pariformiter et eque principaliter ac absque ulla dif-
ferentia eorundem familiarium antiquorum descriptorum sine
l) add. Gz.
408 [NNOCENS VIII.
tamen eoruin prejudicio, .... perinde ac si ex eisdem nostris
veris domesticis antiquis familiaribus continuis commensalibus
et in dictis litteris seu libro descriptis etiam veri familiares
uostri antiqui et contiuui commensales domestici etiam descripti
existant, .... gaudere possint, motu simili concedimus et iudul-
gemus. Fiat motu proprio pro omnibus. J.
Xomiua vero dilectorum sunt hec:
Guntherus de Bunaw de Estirberg Nuemburgensis diocesis . . .
Theodericus Thelens.
Francischus Grambeke . .
Theodericus de Bulow ....
Johannes Hermanni.
Et quod littere pro omnibus etiam conjunctim vel separatim
pro quolibet possint expediri. Fiat ut supra. J. Datum Rome
3. kal. jan. anno 4.
Suppl. 885 fol. 93 v.
3089. 1487—1488.
Dronning Dorothea lader frerastille for Paven, hvorledes Processen mellem
hende og Sten Sture hidtil har udviklet sig indtil Biskoppen af Ratzehurgs
Bandlysning.
In causa . . regine Dacie contra Stenonem Sture .... expo-
nenda sanctissimo domino nostro.
Quia episcopus Ratzeburgensis (Geh. Arch. Aarsberetn. IV,
£06—08; Reg.*7932). Uden Dato1).
Danske Kongers Hist. (R. A.), Fasc. 2 h.
3090. 10. Jan. 1488.
Optegnelse om, at det pavelige Kammer har faaet 2000 Gyldcn fra Bar-
tholomaens de Camerinos Indsamling i Norden.
[1488] Die 10. [mensis] jan. prefatus thesaurarius posuit ad
introitum vigore mandati facti per introitum et exitum fl. 2000
auri papales a Bartholomeo de Camerino collectore in regnis
Dacie et Svecie ad computum dicte collectorie . . . . fl. 2347, 16.
Introitus et Exitus 517 fol. 41. Trykt Dipl. Norv. XVII, 024.
3091. 15. Jan. 1488.
Biskop Niels Skave i Roskilde og Priorcn i Antvorskov faar den Strid,
de har fort om Biskoppens Visitationsret, henvist til Biskoppcn af Camins (?)
Afgerelse.
') Formodentlig affattet i Anledning af Dronningens Rejse til Rom Maj
1488, i al Fald for Bullen af 16. Scpt. 1488.
INNOCENS VIII. 409
Licet Nicolaus episcopus Roskildensis de jure et consuetu-
dine privilegium domos et monasteria cuiusvis ordinis ac alia
loca sue diocesis invisitandi habuisset, prout nunc habet, et
illorum privilegiorum vigore alias quandam domum hospitalis
Andwarskow ordinis s. Johannis Jerosolimitani dicte Roskil-
densis diocesis tempore debito visitare vellet ac ad dictam do-
mum causa visitationis fiende se contulisset et nedum, ut preten-
ditur, ultra mentem et voluntatem prioris dicte domus intrasset
ibique cum sua familia per duos dies stetisset sumptusque in
eadem domo usque ad 30 fl. seu quasi fecisset, nichilominus
dictus prior, ex premissis pretendens injuriam sibi irrogatam
sibique et domui predicte violentiam factam fuisse, causas, quas
contra dictam creaturam super quibusdam pretensis injuriis
aliisque differentiis et discordiis, questionibus, dampnis passis
aliisque1) movere tunc intendebat, Antonio episcopo Tyburtino,
unius ex palatii apostolici causarum auditoribus locum tenenti,
committi obtinuit, qui vigore commissionis sibi facte ad instan-
tiam dicti prioris ac procuratoris fisci s. v. monitoriam in even-
tum citationum extra Romanam curiam et ad partes contra
dictam creaturam [ordinavit]. Et deinde intervenientibus non-
nullorum amicorum [o: nonnullis amieisj et presertim Johanne
Dacie Norvegie etc. rege concordia inter dictam creaturam ac
dictum priorem inita fuit. Igitur tam dicta creatura quam etiam
prefatus prior suo et conventus sui nominibus ad v. s. recur-
runt illique supplicant, ut causas coram prefato episcopo Tybur-
tino ac quovis alio judice in eodem statu, in quo sunt, pen-
dentes ad se advocare ac penitus extinguere necnon causas,
quas de consensu paitium intentare intendunt, episcopo Cadi-
censi [o: Caminensi?] in partibus residenti per unum breve s. v.
audiendas, cognoscendas, decidendas et fine debito terminandas
.... summarie, simpliciter et de plano, sine strepitu et figura
judicii, sola facti veritate inspecta, mandare dignemini cum
potestate citandi ac, quibus opus fuerit inhibendum, inhibendi
necnon dictam creaturam, si occasione premissarum questionum
et differentiarum ab ingressu ecclesie suspensus esse videretur
sive alias quomodolibet irretitus, simpliciter vel ad cautelam,
quatenus opus sit, absolvendi. Fiat. J. Et per breve s. v.
Fiat. J. Datum Rome 18. kal. febr. anno 4.
Suppl. 875 fol. 13 v.
!) Gz. — Cod. et aliis que
410 INNOCENSVIIl;
3092. 16. Jan. 1488.
Praesten Anders Kok fra Slesvig Stift faar Fristen til at staevne Praesten
Conradus Contiter (!), som uretmaessig i nsesten 3 Aar har siddet inde med
Kanonikat og Praebende i Hameln, forkenget med et halvt Aar.
Alias certis canonicatu et prebenda ecelesie s. Bonifacii
Hamelensis Myndensis diocesis per obitum Gottfridi Stauller
vaeantibus, s. v. de dictis canonicatu et prebenda Andree Kvoch
presbitero Slesvicensi concessit gratiose provideri, prout in sup-
plicatione desuper signata plenius continetur. Cum autem orator
ipse Conradum Contiter(l) assertum clericum, possessorem eorun-
dem canonicatus [et] prebende, infra triennium ad judicium evo-
cari facere posse dubitat, prout juxta quandam s. v. et cancel-
larie regulam de triennali possessore per s. v. editam teneretur,
ne igitur propter regulam cancellarie predictam et lapsum dicti
triennii, cuius finis in brevi instare dignoscitur, orator ipse a
suo bono jure cadat, supplicat dictus Andreas orator, qua-
tenus tempus dicti triennii ad alium terminum a fine triennii
huiusmodi computandum prorogare ipsique oratori, ut prefatum
Conradum Contiter possessorem dicte prebende infra eundem
terminum prorogatum ad judicium evocari facere possit, con-
cedere, quodque vocatio et prosecutio sic facte seu fiende infra
tempus prorogatum huiusmodi valeant et oratori suffragentur in
omnibus perinde, ac si temporibus debitis facte extitissent, de-
cernere dignemini. Fiat ad sex menses. J. Et quod presentis
supplicationis sola signatura sufficiat. Datum Rome 17. kal.
febr. anno 4.
Suppl. 880 fol. 109.
3093. 29. Jan. 1488.
Laegmanden Hintze Kersten fra Bremen Stift, som havde faaet en Proces
med Ovrigheden i Ejdersted afgjort af Ovrigheden i Ditmarsken, uden at Dom-
men var hleven hragt til Udforelse, faar nu indsat pavelige Dommere i Sagen.
Dudum extra Romanam curiam el in partibus lite et causa
coram spectabilibus viris 16, judicibus ordinariis per communi-
tates terrarum Dilhmertie et Frisonie Rremensis et Slesvicensis
diocesium in temporalibus deputatis, inter Hintzen Kersten lai-
cii m dicte Rremensis diocesis ac ipsius litis consortes actores et
quendam vocatum1) vulgariter Jans Kindere ac communitates [et]2)
singulares personas prefecturarum Eyderstedo, Euerinckschoy et
Vtolm laicos dicte Slesvicensis diocesis eorumque in hae parte
') (i/. Cod. quosdam vocatos '") add. (i/.
ixxocens vi ri. 411
complices, litis consortes et adherentes reos et conventos de
nonnullis enormibus et gravibus injuriis, dampnis, expensis et
interesse ipsi oratori et litis consortibus per eosdem adversarios
occasione cuiusdam injuste condempnationis amicorum eorun-
dem facte illatis et irrogatis ac pecuniarum summis rebusque
aliis in actis cause huiusmodi specialiter deductis . . . . in prima
instantia vertentibus, iidem judices in causis huiusmodi rite et le-
gitime procedentes, quod prefati Jans Kindere ac communitates
et singulares persone ac complices et adherentes adversarii dictis
oratoribus (!) et litis consortibus huiusmodi summam 600 mr.
Lubicensium, que 300 duc. auri in auro de camera constituunt,
premissorum occasione darent et assignarent, per eorum con-
dempnatoriam diffinitivam sententiam condempnarunt, prout ih
publico instrumento desuper confecto plenius continetur, que
nulla provocatione seu appellatione suspensa in rem transivit
judicatam. Cum autem parum esset sententias ferre, nisi esset,
qui eas debite executioni demandaret, cumque dicti judices jam
annis quindecim vel circa nedum in ministranda oratoribus ju-
stitia negligentes fuerint, sed etiam justitiam dicte executioni
saltem tacite denegarunt, recurrunt ad pedes s.v. oratores(!) pre-
fati et litis consortes, qui, sicut hactenus consequi non potuerunt,
ita deinceps a dictis judicibus, prout jurare parati sunt, circa
eiusdem summe executionem justitie complementum nullatenus
consequi sperant, quatenus .... aliquibus probis viris in parti-
bus, ut, constito eis de re judicata ac negligentia judicum ac
denegata justitia saltem tacite, omnes expensas pro parte dic-
torum oratorum (!) in hac causa [tam] coram dictis sedecim ju-
dicibus quam coram se factas taxent et moderent necnon sen-
tentiam diffinitivam et expensarum taxationem huiusmodi sub
excommunicationis aliisque sententiis, penis et censuris eccle-
siasticis ac omnibus aliis juris remediis contra dictos adversa-
rios ac alios quoscunque rebelles et inobedientes et contumaces
debite executioni demande[n]t cum potestate sententias [etc.]
huiusmodi contra eosdem adversarios et omnes suprascriptos
aggravandi, reaggravandi et auxilium bracchii secularis invo-
candi et implorandi ac incidisse et incurrisse declarandi et publi-
candi litterasque desuper necessarias et oportunas sub eorum
sigillis concedendi et expediendi ac causas huiusmodi reassu-
mendi et ulterius cognoscendi, audiendi, decidendi fineque debito
terminandi . . . . ac cum potestate dictum Jans Kindere et com-
munitates et singulares personas ac eorum complices et litis
412 INNOCENS VIII.
eonsortes omnesque alios suprascriptos in executione presentium
decernenda nominandos totiens, quotiens opus fuerit, etiam per
edictum publicum, constito de non tuto accessu, citandi et ju-
dicihus quibusvis et suprascriptis ac aliis, quotiens opus fuerit,
inhibendi mandare [dignemini], non obstantibus cancellarie apo-
stolice regulis, illa presertim, qua caveri dicitur, quod littere
executoriales sub plumbo et non sub sigillis dudum [o: tantum]
expediri debeant, alias sint nullius roboris vel momenti. Fiat
constito de re judicata et aliis assertis. J. Datum Rome 4. kal.
febr. anno 4.
Suppl. 875 fol. 240 v.
3094. 31. Jan. 1488.
Klerken Nicolaus Franche fra Havelberg Stift faar Kanonikat og Pra?bende
i Haderslev og et evigt Vikariat ved St. Peders Kirke i Liibeck.
Cum quidam Johannes Quand, collegiate ecclesie in Aders-
cleue Slesvicensis diocesis canonicus prebendatus ac vicarius
perpetuus in ecclesia s. Petri Lubicensi, in monasterio N. Treue-
rensis diocesis in monachum receptus fuerit et in fratrem, et
propterea dicti canonicatus et prebenda necnon perpetua sine
cura vicaria dictarum ecclesiarum, quas idem Johannes obtinet,
quamprimum ipse regulam ordinis dicti monasterii in litteris
exprimendi expresse professus fuerit, vacare sperentur, supplicat
Nicolaus Franche clericus Hauelbergensis diocesis, quatenus sibi
de dictis canonicatu et prebenda ac vicaria, que sine cura ex-
istit [fructus insimul 4 mr.], cum prefatus Johannes dictam pro-
fessionem emiserit vel annus probationis elapsus fuerit seu etiam
ante, si evidenter constiterit dictum Johannem vitam absolute
mutare voluisse vel si habitum receperit et per triduum gesta-
verit professorum vel alias quovis modo vacare contigerit, . . . pro-
videre dignemini .... Fiat. J Et quod verior valor annuus
usque ad alias 4 mr. etiam consimiles ascendendo augeri nomina-
que monasterii, ordinis et diocesis et verior situatio, quatenus
opus sit et secundum quod oratori melius visum fuerit, exprimi
possint in confectione litterarum. Datum Rome pridie kal. febr.
anno 4.
Suppl. 885 fol. 128.
3095. 29. Marts 1488.
Paven stadfaester efter Ansogning fra Biskoppen og Kapitlet i Odense
Omdannelsen af Benediktinerklostret i Odense til et sekulsert Kapitel og befaler
Bisperne i Viborg og Aarhus at sorge for, at Brevet bliver overboldt.
INNOCENS VIII. 413
Ad perpetuam rei memoriam. Quamvis ea, que litterarum
apostolicarum auctoritate facta fuerunt [etc.]. Dudum siquidem,
Sixto pape IV pro parte Cristierni Dacie regis exposito, quod
Ottoniensis ecclesia, monasterium s. Canuti tunc nuncupata, or-
dinis s. Benedicti, totus vero alius clerus Ottoniensis secularis
erant, et propterea circa celebranda inibi divina officia inter
personas predicte et aliarum ecclesiarum notabilis diversitas et
differentia erat, ac persone civitatis Ottoniensis, que se ad di-
versa litterarum studia non absque gravi sumptu ac continuis
laboribus in dies conferebant, pro eo, quia in ipsa ecclesia
consequi non poterant aliquos canonicatus et prebendas, dimis-
sis propriis laribus ad diversa prefati regni loca proficiscebantur,
quo fiebat, ut civitas et diocesis Ottonienses litteratis et peritis
viris penitus destituta remaneret, et in eadem expositione sub-
juncto, quod, si dignitates regulares, si que erant, necnon dictus
ordo ac conventualitas in ipsa ecclesia supprimerentur et ex-
tinguerentur illaque in secularem ecclesiam sub invocatione eius-
dem s. Canuti regis et martiris erigeretur ac omnibus insignibus
cathedralibus decoraretur, et inibi dignitates et officia necnon
canonicatus et prebende ac alia beneficia de novo crearentur,
profecto divinus cultus oportunum inibi susciperet incrementum,
ac plures persone litterarum scientia decorate suam ibidem eli-
gerent residentiam, prefatus Sixtus, ipsius regis, asserentis tunc
optare nonnulla beneficia ad suam presentationem spectantia
mense capitulari dicte ecclesie, postquam in secularem erecta
fuisset, pro augmento fructuum illius uniri, in ea parte suppli-
cationibus inclinatus, archiepiscopo Lundensi et episcopo Ros-
kildensi, eorum propriis nominibus non expressis, per quasdam
dedit in mandatis, ut ipsi super premissis omnibus se infor-
marent et, si per informatiohem huiusmodi ita esse reppererint,
dictum ordinem s. Benedicti ac illius dignitates et conventuali-
tatem, si qua esset in prefata ecclesia, penitus supprimerent et
extinguerent necnon provectis et valitudinariis monachis, qui
ad alia monasteria sive regularia loca commode transferri non
possent, congruas portiones sive pensiones, ex quibus in aliquo
condecenti loco apud dictam ecclesiam constituto decenter susten-
tari possent, reservarent ac juniores monachos ad ea, in quibus
voluntarios receptores invenirent, eiusdem ordinis monasteria
seu loca transferrent ipsamque ecclesiam in secularem cum om-
nibus cathedralis secularis ecclesie insignibus ad instar aliarum
secularium cathedralium ecclesiarum illarum partium sine qua-
414 INNOCENS VIII.
vis differentia necnon preposituram, que inibi maior post ponti-
ficalem, ac decanatum, qui secunda, et cui cura auiuiarum
personarum dicte ecclesie immineret, necnon cantoriam, que
tertia, et cui cura regendi chorum incumberet, in dignitates ac
etiam officia necnon canonicatus et prebendas ac alia beneficia,
prout facultates et redditus dicte ecclesie suppeterent ac eisdem
arehiepiscopo et episcopo condecens et oportunum visum foret,
crearent, instituerent et dotarent ac illis congrua qualitates et
onera adjicerent omnesque fructus, deductis portionibus dictorum
monachorum, mense capitulari dicte ecclesie ac inter prepositum,
decanum, cantorem, canonicos et beneficiatos huiusmodi, qui fo-
rent pro tempore, prout eis videretur, dividendos perpetuo appli-
carent nonnullaque circa ea necessaria et oportuna statuerent ac
pro commodiori et decentiori sustentatione prepositi, decani et
aliorum predictorum unum, duo aut tria beneficia, cuiuscunque
qualitatis essent, de jure patronatus dicti regis de illius expresso
consensu prefate mense capitulari perpetuo unirent ac pro felice
statu et salubri directione dicte ecclesie ac illius personarum
statuta licita et honesta ac a jure communi non discrepantia
facerent, prout pro decore et venustate ipsius ecclesie conspice-
rent; ipse quoque Sixtus prefato regi eiusque successoribus jus
patronatus et presentandi personas idoneas ad preposituram
Romano pontifici infra quatuor mensium spatium a die vaca-
tionis illius computandorum ac ad decanatum et cantoriam pre-
dictos necnon ad sex canonicatus et totidem prebendas, quos
in ipsa ecclesia creari contingeret, tam prima vice quam quo-
tiens illos vacare contingeret, loci ordinario reservavit, ac statuit,
ut aliorum canonicatuum et prebendarum, qui ultra dictum
numerum sex canonicatuum et prebendarum superessent, ac
beneficiorum creandorum huiusmodi collatio [etc.] ad episcopum
Ottoniensem necnon prepositum, decanum et capitulum ecclesie
huiusmodi tam prima vice quam quoties illa vacare contingerel,
communitcr spectarent. Postmodum vero, prefato Sixto pro parte
prepositi et capituli dicte ecclesie Ottoniensis similiter exposito,
quod Johannes archiepiscopus Lundensis et Olauus episcopus
Roskildensis ad executionem dictarum litterarum procedentes
illarum forma servala in dicta ecclesia ordinem s. Benedicli
predictum ac collegium el dignitates et ofiicia rcgularia penitus
suppresserant necnon ecclesiam ipsam in secularem et in ea
unam preposituram maiorem post pontificalem et unum deca-
nalum ac unam cantoriam, dignitates liecnon quindecim canoni-
INNOCENS VIII 415
catus et totidem prebendas pro totidem canonicis necnon vicarias
et alia officia ad instar aliarum cathedralium secularium eccle-
siarum cum plenitudine juris canonici ac aliis juribus et juris-
dictionibus et alias sub recta forma erexerant ac illis nonnullas
parrochiales ecclesias, preposituras et alia beneficia, fructus
quoque, jura, jurisdictiones, res et bona perpetuo univerant,
applicaverant et addiderant et nonnulla divinum cultum ac feli-
cem statum dicte ecclesie concernentia fecerant [et] statuerant,
prefatus Sixtus, . . . prepositi et capituli predictorum in ea parte
supplicationibus inclinatus, suppressionem, erectionem, unionem,
applicationem [et] statuta huiusmodi per Johannem archiepisco-
pum et Olauum episcopum prefatos facta ac, prout illa con-
cernebant, omnia in quibusdam publicis instrumentis desuper
confectis contenta per alias suas litteras inter alia confirmavit.
. . . . Quare pro parte episcopi Ottoniensis et prepositi necnon
capituli dicte ecclesie nobis fuit supplicatum, ut posteriores lit-
teras predictas ac omnia in eisdem contenta pro illorum sub-
sistentia firmiori approbare .... dignaremur. Nos itaque ....
posteriores litteras predictas ac omnia in eis contenta tenore
presentium approbamus et presentis scripti patrocinio communi-
mus, decernentes illa robur obtinere perpetue firmitatis, et nichi-
lominus statuimus ac eisdem preposito et capitulo concedimus,
quod ipsi et dicta ecclesia omnibus indulgentiis [et] privilegiis
gaudeant, quibus ecclesia ipsa ante suppressionem, erectionem
et alia premissa quomodolibet gaudebat. Datum Rome 4. kal.
aprilis anno 4.
Simili modo Vibergensi et Arusiensi episcopis.
F. LX. X. Suno.
Reg. Lat. 860 fol. 147; ogsaa Supplik1) (Fiat. J.) i Suppl. 877 fol. 210 v.
3096. 17. April 1488.
Sognepraesten Jakob Jensen i Varde, som er 18 Aar gammel, faar Dispen-
sation til ikke at lade sig prsestevie, for han bliver 25 Aar.
Supplicat Jacobus Johannis, rector parrochialis ecclesie s. Ja-
cobi in Waden Ripensis diocesis, in decimo octavo anno con-
stitutus, quatenus secum, ut ratione dicte parrochialis ecclesie,
*) Suppliken er meget mere kortfattet og har Tilfojelserne: Et cum clau-
sula de perpetuo imponendo silentio molestare volentibus propter pacificam et
diuturnam possessionem. Et cum deputatione conservatorum.
41() [NNOCENS VIII.'
quam obtinet et de jure patronatus regis Dacie, Norvegie et
Sveeie existit ac ex presentatione eiusdem regis est assecutus
possessione subsecuta [fructus 3 mr.], se ad aliquem ex sacris
ordinihus, donec vigesimum quintum annum attigerit, promoveri
facere minime teneatur . . . ., dummodo infra annum sit sub-
diaconus, ac dictam ecclesiam in dicto etatis anno retinere illam-
que . . . ., quotiens sibi placuerit, dimittere et loco illius aliud
beneiicium recipere et similiter, ut prefertur, retinere libere va-
leat, dispensare dignemini, defectu etatis predicte non obstante,
attentis tenuitate fructuum ecclesie ac studio, quo inheret.
Fiat. J. Datum Rome 15. kal. maji anno 4.
Suppl. 878 fol. 135.
3097. 4. Maj 1488.
Paven stadfaester efter Dronning Dorotheas 0nske Grundkeggelsen af et
Franciskanerkloster i Koge.
Ad perpetuam rei memoriam. Admonet nos suscepti cura
regiminis, ut ad ea favorabiliter intendamus, per que religiosa
loca, presertim per Christi fideles et catholicas reginas ex eorum
pia devotione de propriis bonis suis fundata, ac persone in illis
sub suavi religionis jugo altissimo famulantes ab indebitis op-
pressionibus releventur, nec status locorum predictorum contra
fundatorum voluntatem successu temporis immutetur et alteretur.
Sane Dorothea Dacie Svecie et Norvegie regina coram nobiscon-
stituta nobis nuper exposuit, quod, licet olim ipsa ob singula-
rem, quem ad fratres ordinis Minorum, de observantia nuncu-
patos, propter eorum bonos et exemplares mores ac uberes
fructus, quos continue predicationibus verbi dei et aliis bonis
operibus afferunt, gerit, devotionis affectum domum b. Marie
virginis, de consolatione nuncupatam, in Koke1) dicti ordinis
Roskildensis diocesis de propriis bonis suis construi2) fecerit
illamque calicibus, libris, paramentis et aliis ornamentis ad di-
vinum cultum necessariis decenter ornaverit, ac fratres dicti
ordinis in ea hactenus laudabiliter conversati fuerint, proul con-
versantur, tamen dubitat, ne tempore procedente aliqui domuin
predictam et fratres in ea pro tempore degentes molestare et
perturbare ac statum dicte domus forsan mutare eonentur, quod
ab omni voluhtate sua prorsus forel alienum. Quare dicta
') II: Kike 2) II tilf. : sumptuoso opere
INNOCENS VIII. 417
regina nobis cum instantia supplicavit, ut super hoc oportune
providere paterna diligentia curaremus. Nos igitur, cupientes
quieti domus fratrum predictorum, prout tenemur, debite con-
sulere, . . . omnibus personis cuiuscunque status . . ., ne domum
et fratres predictos quoquomodo directe vel indirecte perturbare
vel molestare ac illius status mutationem procurare presumant,
sub excommunicationis late sententie, quam contrafacientes eo
ipso incurrant, et a qua non nisi a nobis et successoribus nostris
preterquam in mortis articulo constituti absolvi possint, ac male-
dictionis eterne pena tenore presentium districtius inhibemus.
. . . . Et nichilominus quibuscunque locorum ordinariis ac ca-
thedralium seu metropolitanarum ecclesiarum canonicis aut in
ecclesiastica dignitate constitutis personis, quos seu quas regina
aut fratres dicte domus duxerint requirendos, omnes molesta-
tores predictos, quotiens expedierit, excommunicationis et male-
dictionis penam huiusmodi incurrisse auctoritate nostra decla-
randi et super hiis legitimis servatis processibus sententiam
ipsam etiam iteratis vicibus aggravandi, contradictores quoque
per censuram ecclesiasticam appellatione postposita compescendi,
plenam et liberam concedimus facultatem. Datum Rome 4. non.
maji anno 4.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. 686 fol. 83; ogsaa (II) Supplik (Fiat. .1.) i Suppl. 879 fol. 15.
3098. 4. Maj 1488.
Kong Hans faar pavelig Stadfa?stelse paa alle kejserlige og pavelige Privi-
legier, som tidligere er tilstaaede hans Riger.
Dignetur s. v. omnia privilegia .... Johanni Dacie, Svecie
et Norvegie regi suisque in dictis regnis predecessoribus per
e. s. v. suosque predecessores ac imperatores pro tempore exi-
stentes sub quacunque forma concessa ex vestra certa scientia
confirmare ac munimine e. s. v. roborare. Fiat, quatenus sint
in usu. J. Et quod littere desuper conficiende expediantur in
forma gratiosa ad perpetuam rei memoriam. Fiat ut supra. J.
Datum Rome 4. non. rriaji anno 4.
Suppl. 879 fol. 16.
3099. 4. Maj 1488.
Paven stadfsester efter Kong Hans s Ansogning alle de Privilegier, som
han og tidligere Paver har tilstaaet Kongen og hans Forgaengere, og befaler
iErkebiskoppen i Lund samt Biskopperne i Roskilde og Viborg at paase, at
Privilegierne overholdes.
Acta pontificum Danica IV. 27
418 INNOCENS VIII.
Ad perpetuam rei memoriam. Licet ea, que per sedem apo-
stolicam (Dipl. Norv. IX, 368—69: Reg.*79&9; Dipl Norv. XVII,
624 — 26). Datum Rome 4. non.*maji anno 4.
Gratis de mandato etc.
Reg. Vat. 732 fol. 32.
3100. 4. Maj 1488.
Ridderen Johan Oxe til Tordso faar bevilget Aflad til dem, som paa en
bestemt Dag besoger de af ham grundlagte Altre i St. Olai Kirke og Karmeliter-
kirken i Helsingor. i Esrom Kloster, Dominikanerkirken i Helsingborg, Sogne-
kirken i Landskrona og Domkirken i Roskilde.
Cum Johannes Oxe miles de Thursse regni Dacie Roskil-
densis diocesis nonnullas capellanias ad s. Trinitatis et s. Marie
in ecclesia s. Ilarii (!) in Helsingor et s. Trinitatis in ecclesia
s. Marie ordinis Carmelitarum etiam in Helsingor et undecim
millium virginum in monasterio Escroni (!) ordinis s. Bernardi
Roskildensis diocesis et s. Crucis in ecclesia s. Dominici in Hel-
singburg et s. Anne in parrochiali ecclesia s. Johannis Baptiste
in Landescrena Lundensis diocesis ac s. Johannis Evangeliste
in cathedrali ecclesia Roskildensi altaria suis propriis sumptibus
erexerit et edificaverit dictaque altaria calicibus, libris, para-
mentis et aliis ornamentis pro divino cultu necessariis fulciverit
et sufficienter dotaverit, cupiatque idem Johannes orator, ut
altaria huiusmodi muneribus indulgentiarum fulciantur, idcirco
supplicat, quatenus dignemini omnibus utriusque sexus Christi
fidelibus vere penitentibus et confessis, qui altaria predicta in
die dedicationis illorum a primis vesperis usque ad secundas
vesperas causa indulgentie adquirende devote visitaverint an-
nuatim et ad conservationem et manutentionem structurarum
illorum et munitionem librorum, calicum et paramentorum et
aliorum ornamentorum pro divino cultu necessariorum in hiis
elemosinis manus porrexerint adjutrices, septem annos et toti-
dem quadragenas indulgentiarum relaxare et indulgere digne-
mini, perpetuis futuris temporibus. Fiat. J. Et quod littere ad
partem super qualibet indulgentia ad quodlibet altare seorsum,
prout placuerit oratori, expediri possint. Datum Rome 4. non.
maji anno 4.
Suppl. 87<) fol. 165 v.
3101. 4. Maj 1488.
Paven sluenker 7 Aars Aflad til dem, der paa bestemte Dage besoger et
Alter, som Dronning Dorotheas Hushovmester, Ridderen Johan Oxe til Tordso
aar stiftet i Esrom Kloster. Brevet gaelder for al Fremtid.
INNOCENS VIII. 419
Universis presentes litteras inspecturis. Licet is (Cod. Esrom.
286 f. ; Reg. *79b8). Datum Rome 4. non. maji anno 4.
Orig. i Danske Selskabs Membraner (R. A.).
3102. 7. (4.) Maj 1488.
Paven giver Plenaraflad til dem, der paa Sondagen La?tare besoger Fran-
ciskaner-Observantklostret i Koge. Brevet gaelder for 10 Aar.
Universis Christi fidelibus presentes litteras inspecturis.
Stella maris in suppremo celi solio collocata, Maria Christifera
ex regia prole stirpis Davitice mirifice genita, hec est, que nobis
clausam salutis portam aperuit, que regem regum pro nostra
redemptione humane fragilitatis veste imbutum immaculata et
intacta genuit, et que humilitatis exemplar existens super choros
angelorum ad celestia regna meruit exaltari; cuius dum pre-
celsa meritorum insignia, quibus veluti sidus prerutilans et jubar
afYerens matutinum resplendescit, interna meditatione pensamus,
dum etiam intra nostre mentis archana revolvimus, quod ipsa
angelorum domina, misericordie mater, fons gratie et flumen
pietatis ac humani generis consolatrix tamquam sedula exoratrix
et pervigil ad regem, quem almo gestavit utero, pro nostrorum
sarcina deponenda criminum indefessis precibus intercedit, dig-
num, quin potius debitum, reputamus, ut ecclesias et loca in
suo sacratissimo nomine instituta condignis honoribus attollamus
et remissionum impendiis decoremus. Cupientes igitur, ut eccle-
sia domus b. Marie de Consolatione in Koke ordinis fratrum
Minorum, de observantia nuncupatorum, Roskildensis diocesis,
quam Dorothea Dacie Svecie et Norvegie regina, sicut nobis
nuper apud nos constituta exposuit, dudum pia ducta devotione
a fundamentis de propriis bonis suis construi fecit ac calicibus,
libris, paramentis et aliis ornamentis ad divinum cultum neces-
sariis decenter ornavit, congruis frequentetur honoribus ac in
suis structuris debite conservetur, libris quoque, calicibus et
aliis ornamentis huiusmodi in dies peramplius muniatur ,
omnibus utriusque sexus Christi fidelibus vere penitentibus et
confessis, qui ecclesiam predictam in dominica Letare a primis
vesperis usque ad secundas vesperas inclusive devote visitaverint
annuatim , plenariam omnium suorum peccatorum, de
quibus corde contriti et ore confessi fuerint, indulgentiam et
remissionem elargimur, presentibus post decennium minime
27*
420 INNOCENS VIII.
valituris1). Volumus autem [etc. som AV. 860]. Datum Rome
non. maji anno 4.
Gratis de mandato etc.
Reg. Vat. 732 fol. 172 v; ogsaa (II) Supplik (Fiat ad biennium. J. Et quod
dicta plenaria indulgentia perpetuo duret.) i Suppl. 879 fol. 15 med Datuin
4. non. maji anno 4.
3103. 8. Maj 1488.
Klerken Joakim Ahlefeld fra Slesvig Stift faar et evigt Vikariat i Liiheck.
Supplicat Joachim de Aleuelde clericus Slesvicensis diocesis,
ex utroque parente de militari genere procreatus, quatenus illi
de quadam perpetua vicaria in ecclesia s. Petri Lubicensi ad
altare s. Andree et b. Marie Magdalene in parte septentrionali
eiusdem sita [fructus 4 mr.J, [que] per ingressum monasterii
cuiusdam Johannis Stheker clerici Maguntine diocesis tempore
provisionis dicte vicarie tonsura clericali [vacare] speratur, ....
providere dignemini. Fiat. J. Datum Rome 8. id. maji anno 4.
Suppl. 880 fol. 71.
3104. 10. Maj 1488.
Paven befaler Biskoppen i Lubeck og Abbederne i Na?stved og Soro at
kassere Omdannelsen af Benediktinerklostret i Odense til et sekulaert Kapitel
(Nr. 3095) og fore det tilbage til dets tidligere Tilstand.
Episcopo Lubicensi et s. Petri Nestuideusis ac Sorrensis
monasteriorum Roskildensis diocesis abbatibus. Solet Romanus
pontifex [etc.]. Dudum siquidem per Cristiernum Dacie regem
Sixto pape IV exposito [etc. som Nr. 3095 til applicarent], et
quod prepositus pro tempore existens omnimodam jurisdictionem
haberet in canonicos dicte ecclesie in hiis, que divinum cultum
et capitulum ac honestatem vite concernerent, quodque ipse ac
decanus, cantor et capitulum archa communi, sigillo ac omni-
bus aliis cathedralibus insigniis, honoribus et privilegiis aliarum
cathedralium ecclesiarum regnorum dicti regis tam in habitibus
ecclesiasticis quam alias gauderent, statuerent, ac eisdem archi-
episcopo et episcopo statuta et ordinationes in dicta ecclesia,
licita tamen et honesta et a jure communi nou discrepantia, ac
omnia, que divini cultus in eadem ecclesia concernerent aug-
mentum et illius telicem statum et honeslatem, venustatem et
decorem conspicerent, perpetuo vel ad teinpus faciendi licentiam
concessit ac regi predicto eiusque successoribus [etc. som Nr. 3095
til conIirmavit|. (lum aulem, sicut Dorolhea regina in nostra
') II: perpetuis futuris temporibus
INNOCENS VIII. 421
presentia constituta nobis nuper exposuit, ac Johannes rex Dacie
per eandem reginam nobis exponi fecit, monachi et religiosi,
qui ante suppressionem, extinctionem et erectionem predictas in
dicta ecclesia degebant, essent vite exemplaris et non citati nec
in aliquo commoniti1) nec auditi a monasterio predicto, in quo
professi fuerant et longo tempore cum odore bone fame deo
servierant, expulsi ac omnibus clinodiis, privilegiis, ornamentis,
bonis mobilibus et immobilibus spoliati fuerint, et extunc necesse
fuerit eos hincinde discurrere non sine religionis obprobrio malo-
que exemplo et scandalo plurimorum, et, ubi antea altissimus,
inibi intercedentibus meritis eiusdem s. Canuti regis et martiris
dicti monasterii fundatoris, operabatur, post huiusmodi suppres-
sionem et extinctionem nulla inibi fuerint visa miracula, et
propterea rex et regina prefati summopere desiderant dictam
ecclesiam in pristinum statum restitui et reintegrari, pro parte
regis et regine predictorum, asserentium, quod Pascalis et non-
nulli alii Romani pontifices sub pena maledictionis eterne in-
hibuerunt, ne status dicte ecclesie immutaretur, nobis fuit sup-
plicatum, ut suppressionem, extinctionem, erectionem et singulas
litteras predictas illarumque pretextu gesta et facta revocare et
annullare dictamque ecclesiam ac illius dignitates, administra-
tiones et officia antea in illa instituta cum singulis privilegiis [et]
indultis illi antea concessis in suum pristinum statum restituere
et plenarie reintegrare dignaremur. Nos igitur, qui eccle-
siarum, presertim cathedralium, et religiosorum locorum omnium
statum in melius dirigi nostris potissime temporibus suppremis
desideramus affectibus, quique de predictis certam notitiam non
habemus, .... discretioni vestre mandamus, quatenus . . . ., si
et postquam, vocatis episcopo Ottoniensi et capitulo dicte ec-
clesie et aliis, qui fuerint evocandi, vobis de premissis legitime
constiterit, suppressionem, extinctionem, erectionem, institutio-
nem et confirmationem etiam per nos factas singulasque litteras
predictas ac omnia illarum pretextu gesta et facta et inde secuta
quecunque, sine tamen prejudicio ad presens dignitates, canoni-
catus et prebendas, officia et quecunque alia beneficia in dicta
ecclesia obtinentium, auctoritate nostra revocare et annullare ac
ecclesiam, dignitates et officia ante suppressionem, extinctionem
et erectionem predictas inibi instituta cum singulis privilegiis et
indultis illi antea concessis in suum pristinum et eum, in quo,
*) II : in aliquo facinore convicti
422 INNOCENS VIII.
antequam suppressio, extinctio et erectio ac alia premissa fierent,
quomodolibet existebant, statum penitus et omnino modo pre-
misso restituere et plenarie reintegrare [curetis]1) ac ecclesiam
ipsam, prout antea regebatur, etiam de cetero post [o: per] alias
dignitates, canonicatus et prebendas ac officia et beneficia huius-
modi ad presens detinentes regi debere eadem auctoritate nostra
statuatis ac monachos et religiosos dicti ordinis in dictam eccle-
siam introducatis faciatisque presentes litteras omniaque in illis
contenta modo premisso observari, contradictores auctoritate etc,
invocato etiam ad hoc, si opus fuerit, auxilio bracchii secularis,
et nichilominus legitimis super hiis habendis servatis processibus
censuras predictas, quotiens opus fuerit, iteratis vicibus aggra-
vare curetis, non obstantibus .... Bonifacii pape VIII, qua ca-
vetur, ne quis extra suam civitatem et diocesim nisi in certis
exceptis casibus et in illis ultra unam dietam a fine sue diocesis
evocetur, seu ne judices a sede deputati predicta extra civitatem
et diocesim, in quibus deputati fuerint, contra quoscunque pro-
cedere aut alii vel aliis vices suas committere presumant, et de
duabus dietis in concilio generali ac aliis constitutionibus apo-
stolicis contrariis .... Datum Rome 6. id. maji anno 4.
LXXXX.
Reg. Vat. 733 fol. 117; ogsaa (II) Supplik") (Fiat sine prejudicio presen-
tium. J.) i Suppl. 879 fol. 232 v.
3105. 18. Maj 1488.
Klerken Birger Gunnersen fra Roskiide Stift, Dronning Dorotheas Kansler.
faar Kanonikat og Praebende i Lund. ledige ved Peder Nielsens Dod.
Supplicat Brigerus Gumari (Dipl. dioc. Lund. V.) Fiat. .1.
Datum Rome 15. kal. junii anno 4.
Suppl. 880 fol. 01 v.
3106. 21. Maj 1488.
Paven udsender Riskop Simon (v. d. Roreh) i Reval som sin Nuntius nied
Myndighed som Legatus de latere til Kong Hans og hans Riger samt Preussen.
Lifland og Lithauen og befaler ham at arbejde for Fred i disse Lande, for at
de samlede kan hja^lpe den tyske Orden imod Russerne. Simon faar Fuldmagt
til at afslutte Fredslutninger, Vaabenhvile m. m.
') add. (iz.
'2) Her tilfojes efter Resolutionen : Et quod dentur exeeutores, qui assi-
stant eum potestate aggravandi etiam iteratis vicibus. et, si opus fuerit, auxilium
brachii secularis invocandi ae alia faciendi, que in premissis et circa ea fuerint
quomodolibet oportuna. Ft cum derogatione singularum litterarum predictarum,
que latius in litteris exprimi possint. late extendenda. ad hoe ut sufficienter
deroge n |tur t-t tollantur.
INNOCENS VIII. 423
Simoni episcopo Revaliensi, ad Johannem Dacie regem eius-
que regna et dominia ac Prusziam, Livoniam, Lutwaniam, Sve-
ciam, Norvegiam civitates opidaque stagnalia et loca eircum-
vicina nostro et apostolice sedis cum plena potestate legati de
latere nuntio et oratori. Pro humani generis redemptione (Dipl.
Norv. XVII, 1118—21: Raynaldus, Annales eccl. XI (Lucce 1754),
158; Reg. 4-863). Datum Rome 12. kal. junii anno 4.
Reg. Vat. 686 fol. 93.
3107. 21. Maj 1488.
Paven tillader sin Nuntius Biskop Simon i Reval indenfor sin Legations
Omraade at give 40 Personer Lov til at modtage og beholde to ellers ufor-
enelige Embeder, 40 andre Personer Dispensation for, at de uretmsessigt sidder
inde med Embeder, og Tilladelse til fremdeles at besidde dem, 40 Personer
Lov til at indgaa ^Egteskab i forbudte Grader, 40 Personer Lov til at lade sig
indvie til Praester og modtage gejstlige Embeder til Trods for uaegte Fodsel,
40 Gejstlige Dispensation for at have holdt Messe trods Bandlysning. 40 Gejst-
lige Tilladelse til at nyde Indtsegterne af deres Embeder uden at residere ved
dem, 50 Personer Lov til at have Rejsealter, hvor de maa lade holde Messe
selv under Interdikt, samt vselge Skriftefader, der kan give dem Absolution for
alle Forseelser, selv om de egentlig horer ind under Pavestolen, og Tilladelse
til at ombytte fromme Lofter med andre, og 20 Gejstlige Tilladelse til at gore
Testamente. Endvidere maa han bortgive 50 gejstlige Embeder, der dog kun
maa have hojest 8 Mark Solv i aarlig Indtaegt, samt tilstaa 100 Dages Aflad til
dem, der besoger Kirker og Klostre eller er tilstede ved hans Messe. og give
100 Personer Lov til at spise Smor i Fasten.
[Eidem.] Cum nos hodie (Dipl. Norv. XVII, 627—33). Da-
tum Rome 12. kal. junii anno 4. De curia.
Reg. Vat. 686 fol. 86 v.
3108. [21. Maj 1488.]
lnstruktion for Biskop Simon (v. d. Borch) i Reval, hvorved det paalaegges
ham at virke for, at Kongerne af Danmark og Polen samt den tyske Orden i
Forening skal afvserge Russernes Indfald.
Instructiones gerendorum per Siinonem episcopum Rava-
liensem, nuntium et oratorem apostolicum cum potestate legati
de latere per sanctissimum dominum nostrum ad nonnullas
provincias dessignatum.
Intelligens sanctissimus dominus noster sacrum ordinem
b. Marie Theutonicorum per Alemaniam, Prusiam et Livo-
niam assiduis Ruthenorum incursionibus infestari ac metuens,
ne ordo ipse et ceteri Christi fideles ab eisdem Ruthenis chri-
stiani nominis inimicis orthodoxeque fidei insectatoribus oppri-
mantur , his im[m]inentibus malis occurrere providereque
424 INNOCENS VIII.
satagens, ita per prefatum Ravaliensem npiseopum ad illas partes
pacis angelum destinatum agi debere decernit et mandat
Signiiicetur quoque per ipsum nuntium serenissimo regi
Dacie, postquam illum nomine sanctissimi domini nostri saluta-
verit eique verbo benedixerit et propensissimum in suam celsi-
tudinem eiusdem sanctissimi domini nostri animum prudentibus
gravibusque verbis ostenderit, quale periculum inclito regno in
futurum immineat, nisi insolescentibus et jam late vagantibus
magni principis Muscovie viribus per excelsi sui animi consilium
et efficacissimum sue majestatis favorem ad presens animo(!) resi-
statur. Idem fiat cum serenissimo rege Pollonie
Et ut vere idem nuntius pacis angelus dici possit, conabitur
omni industria et diligentia, ut idem serenissimus Pollonie rex
una cum illustrissimo Dacie rege et sacro ordine prefato con-
veniant ad hunc dumtaxat finem, ut, si aliquis illorum ab ipsis
iniidelibus infestari contingat, a reliquis duobus lateribus integris
viribus facilius succurri valeat et a periculis liberari ....
Miscellanea Arm. 2 vol. 20 fol. 55.
3109. 25. Maj 1488.
Lubeckerprjesten Nicolaus Gornow. som har bortbyttet et Vikariat i Lii-
beck med et andet, men om dette sidste har fort Proces ved Kurien med Jens
Pedersen (Hostorp) og nu tabt Processen, faar dct overdraget til Biskoppen i
Lubeck at give ham ny Provision paa det forste (bortbyttede) Yikariat.
Exponitur pro parte Nicolai Gornow presbiteri Lubicensis,
quod alias, perpetua sine cura vicaria ad altare s. Mauritii sita
in ecclesia Lubicensi tunc per Johannis Locsteden Homs obitum
vacante, Albertus episcopus Lubicensis, ad quem et successores
[eius] pro tempore existentes collatio etc. dicte vicarie pertinuit
ab antiquo, prout pertinet de presenti, vicariam predictam pre-
fato Nicolao contulit et providit de eadem, possessione ....
assecuta; dictus itaque Nicolaus in possessione seu quasi paci-
fica prefate vicarie s. Mauritii existens eandem s. Mauritii et
quidam Otto Hestenberch quandam aliam sitam in capella
s. Anne eiusdem ecclesie vicarias perpetuas ex causa permuta-
tionis pure et non alias in manus Gerardi Scharen canonici
Lubicensis ad hoc per prefatum episcopum deputati resigna-
runt . . . ., qui quidem Gerardus resignatione per eum admissa
s. Mauritii Oltoni et Nicolao s. Anne perpetuas vicarias predictas
contulit .... necnon Nicolaum et Ottonem predictos in possessi-
one[m s. Anne et s. Mauritii vicariarum predictarum respective . . .
induxil . . . .; dictoque deinde Nicolao in possessione eiusdem
INNOCENS VIII. 425
vicarie s. Anne .... existente quidam Johannes Petri de Hestorp
assertus clericus, pretendens dictam vicariam s. Anne ad se per-
tinere nullumque jus ipsi Ottoni tempore resignationis et per-
mutationis predictarum in vicaria predicta s. Anne . . . competere
nec ex permutatione predicta ad ipsum Nicolaum juris aliquid
in ipsa vicaria s. Anne pervenisse, ipsum Nicolaum coram Petro
Ferreria, sacri palatii apostolici causarum auditore, vocavit in
causam, et consequenter coram Matheo de Ubaldis, eiusdem
vestri sacri palatii apostolici causarum auditore, in secunda et
Johanni episcopo Nucerino, unius ex dictis palatii apostolici
causarum auditoribus locumtenente, in tertia instantia litigando
tres eonformes in favorem sui et contra oratorem prefatum de
dicta vicaria s. Anne cum litterarum executorialium decreto re-
portavit sententias diffinitivas possessione1) dicte vicarie s. Anne
dictarum litterarum executorialium vigore per eundem Johannem
Petri assecuta ac eodem Nicolao ab ipsius vicarie ac juris pre-
dictorum possessione penitus amoto. Cum autem hoc maxime
in permutationibus actum tacite intelligatur, quod, nisi resignans
ex causa perrnutationis beneiicium suum aliud assequatur, cuius
causa suum resignavit, ad suum debeat sibi interveniente supe-
riorum auctoritate reditus concedi et perinde censeri debere as-
secutus non fuisse et assecutum jure resignantis retinere non
potuisse, et ideo, cum constat, quod Nicolaus, 2)licet assecutus
dictam vicariam s. Anne fuerit cum eam [o: antea], quia nullum
jus eidem compermutanti suo in illa competiit, ab eo evicta
fuerit2), supplicat orator predictus, quatenus attentis premissis
episcopo Lubicensi, ut, constito sibi summarie, quod dictus Jo-
hannes Petri vicariam s. Anne predictam, super qua coram dictis
auditoribus litigando tres diftinitivas conformes sententias repor-
tavit litteris executorialibus desuper decretis, quarum vigore ipse
Johannes Petri possessionem dicte vicarie assecutus existit, ab
eodem Nicolao evicerit, eundem Nicolaum ad vicariam s. Mauritii
in ecclesia Lubicensi, quam dictus Otto ex predicta causa per-
mutationis obtinet, restituat ipsamque vicariam s. Mauritii Ni-
colao conferat et provideat de eadem, amoto exinde dicto Ottone
et quolibet alio illicito detentore , mandare dignemini. Fiat
de commissione cause et prout de jure. J. Datum Rome 8. kal.
junii anno 4.
Suppl: 880 fol. 78 v.
*) Gz. — Cod. possessioneque 2 2) Teksten her korrupt.
426 [NNOCENS VIII.
3110. 28. Maj 1488.
Optegnelse om, at Bullerne om Odense Benediktinerklosters Omdannelse
til et ssekulaert Kapitel (Nr. 3095) udstedes uden Betaling.
[1488] Dicta die [o: 28. mensis maji] due bulle ad instan-
tiam regis Dacie super confirmatione ecclesie Ottoniensis alias
per Sixtum IV erecte de regulari in secularem cum certis digni-
tatibus ac canonieatibus et prebendis et unione certorum bene-
fieiorum ad presentationem dicti regis sub data Rome 4. kal.
aprilis anno 4 restitute de mandato mensarii, quia de tempore
prefati Sixti, quando fuit facta prefata erectio, fuit soluta annata
et jocale
Bulle restitute ahsque solutione.
Annate 1487—88 fol. 231 v (Arehivio di Stato).
3111. [Maj 1488.]
»Bod Pdfven strdngeliga, att Erkiebiskopen och the andra Bi-
skoparna sknlle lysa Herr Sten i bann, for thet han hade Orebro
borta, som var Drottning Dorotheai Mdrgongdfvo och thetta
bansbrefvet kom til Sverige anno 14-88.«
Olaus Fetris Kronike i Script. rer. Svec. I, 2, 327. Beg. *7952.
3112. Maj 1488.
»Quia /reginaj hoc nomine Stenonem apud ponti/icem accu-
sarat, quod Oerebro, donationem propter nuptias, ipsi injuste ad-
emisset, pontifex regimv ad Stenonem litteras dedit, quibus districte
prcecipiendo mandavit, ut visis lectisque titteris apostoticis donationem
regimv continuo sub anathematis pwna restitueret.«
Uddrag i Svaningius (Rosaefontanus) Refutatio calumniarum cuiusdam Jo-
annis Magni Gothi. fol. Q 3 v, jfr. Q 4 v. ; jfr. Hvitfeld VI. 87. 4to. Reg. *7953.
3113. 7. Juli 1488.
Paven tillader sin Nuntius Biskop Simon i Beval at give 0 Par i West-
phalen Lov til at indgaa ^gteskah i forhudte Grader; 6 Personer sammesteds
Dispensation for usegte Fodsel og Tilladelse til at modtage indtil tre Beneficier;
6 fornemme Gejstlige eller Verdslige Lov til at have Rejsealter, hvor de maa
holde Gudstjeneste selv under Interdikt, samt til at vselge en Skriftefader. der
maa give dem Ahsolution i Dodsojehlikket og tillade dem at omhytte fromme
Lofter med andre; endvidere giver han ham Lov til at give 100 Dages Aflad
til dem, der beseger hans Gudstjeneste, og at tilstaa 6 Personer i Westphalen
Rct til at spise Smor i Fastetiden.
Simoni episcopo Revaliensi [etc. som Nr. 3106]. Cum nos
hodie (Dipl. Norv.XVII, 1124 27). Datum Rome non. julii anno 4.
Reg. Vat. 686 fol. 224 v.
INNOCENS VIII. 427
3114. 8. Juli 1488.
Kanniken i Liibeck og Slesvig Didrik Tetens faar Tilladelse til med en
Kapellan at la?se Messe efter romersk Ritus.
Supplicat Theodericus Tetens Lubicensis et Slesvicensis ec-
clesiarum canonicus, in Romana curia presens, quatenus sibi,
ut, ubicunque eum residere contingat pro tempore, una cum
cappellano suo seculari vel regulari aut quocunque alio, quem
ad hoc assumendum pro tempore [vel] eligendum duxerit, horas
canonicas juxta ritum s. Romane ecclesie dicere, legere et reci-
tare ac ritum huiusmodi in dicendis horis predictis [observare]
licite possit, quodque orator ipse et ille ad se [o: , quem sibij
eligendum duxerit, alium ritum in dicendis horis canonicis pre-
dictis observare minime teneantur, indulgere digneminL
Fiat. J. Et cum indulto et concessione ad vitam pro se et quo-
cunque eligendo vel assumendo, ut prefertur. Et quod presentis
supplicationis sola signatura sufficiat. Fiat. J. Datum Rome
8. id. julii anno 4.
Suppl. 882 fol. 131.
3115. 15. Juli 1488.
Klerken Ericus Johannis Getyngh fra Upsala faar et evigt Vikariat i
Aarhus.
Supplicat Ericus Johannis Getyngh clericus Vpsalensis, qua-
tenus sibi de perpetua vicaria sita in ecclesia s. Clementis Aru-
siensis diocesis [fructus 4 mr.], vacante per obitum Severini
Michaelis, providere dignemini. Fiat. J. Datum Rome id. julii
anno 4.
Suppl. 882 fol. 173.
3116. 15. Juli 1488.
Klerken Morten Oiufsen fra Borglum faar Kanonikat og Praehende i Ribe
samt Sognekirken i 0rum (?).
Supplicat Martinus Olaui clericus Burglanensis, nobilis ex
utroque parente procreatus, quatenus sibi de canonicatu et
prebenda Ripensibus necnon parrochiali ecclesia de Boyin cum
anexis Burglanensis diocesis [fructus insimul 4 mr.], vacanti-
bus canonicatu et prebenda per obitum Nicolai Buchens et
parrochiali per obitum Uuillelmi Frijs, providere dignemini.
Fiat. J. Et cum derogatione statutorum etiam de optando. Et
quod littere super dictis canonicatu et prebenda ac parrochiali
428 INNOCENS VIII.
conjunctim vel divisim expediri possint. Datnm Rome id. julii
anno 4.
Suppl. 882 fol. 137 v.
3117. 15. Juli 1488.
Prsesten Laurens Vesteni faar Embedet som ,3£rkedegn i Viborg.
Snpplicat Lanrentins Vesteni presbiter Arnsiensis, nobilis cx
ntroque genere procreatus, quatenus sibi de archidiaconatu Vi-
bergensi, qui inibi dignitas non tamen maior post pontificalem
existit [fructus 4 mr/, vacante per obitum magistri Kitilli N.,
providere dignemini. Fiat. J. Datum Rome id. julii anno 4.
Suppl. 882 fol. 173.
3118. 18. Juli 1488.
Optegnelse om Udstedelsen af Bullen angaaende Odense Kapitlet (Nr. 3104)
uden Betaling.
[1488] Dicta die [o: 18. mensis julii] una bulla, in qua no-
tatur, quod ecclesia Ottoniensis, [que]1) fuit alias erecta de mo-
nasterio ordinis s. Benedicti, extinctis ordine et dignitate epi-
scopali (!), reducitur in pristinum statum, id est in monasterium
predictum, ut prius erat, sub data Rome 6. id. maji anno 4.
Bulle restitute absque obligatione.
Annate 1487—88 fol. 241 (Archivio di Stato).
3119. 3. Aug. 1488.
Klerken fra Lunde Stift. Magister Jens Aagesen (Hagensen) faar Provstiet i
Lund, som Klerken Hemming Gad fra Linkoping Stift tidligere liar faaet sig til-
delt. uden at der dog er udstedt nogen Bulle derom. men nu giver Afkald paa.
Cum Hemmingus Cadh (Dipl. dioc. Lund. V). Fiat. J. Da-
tum Rome 3. non. aug. anno 4.
Suppl. 883 fol. 168.
3120. 3. Aug. 1488.
Roskildekanniken Markvard Pqjske, som er Praest i Stokkemarke, faar
Tilladelse til at lade sig praestevie i Bom.
Cum Marquardus Poyske canonicus Roskildensis, clericus
dicte diocesis, fervore devotionis accensus desiderat ad sacros,
eliam presbiteratus, ordines promoveri et in eisdem pro eius ac
parentum et aliorum Christi tidelium animarum salute altissimo
perpetuo famulari, eapropter supplicat prefatus orator, qui titu-
) add. (i/.
INNOCENS VIII. 429
lum competentem habere dignoscitur, quia rector parrochialis
ecclesie Stackamarch diocesis Roskildensis (!), quatenus sibi, ut
a quocunque maluerit catholico antistite in Romana curia resi-
dente infra tempora a jure statuta vel extra ad omnes sacros,
etiam presbiteratus, ordines promoveri successive possint (!),
eidem antistiti auctoritate apostolica conferendi et oratori susci-
piendi tribus diebus festivis continuis ordines huiusmodi licen-
tiam concedere dignemini. Fiat. J. Et quod examinetur in ca-
mera apostolica. Et quod presentis supplicationis sola signatura
sufficiat. Datum Rome 3. non. aug. anno 4.
Suppl. 883 fol. 91 v.
3121. 9. Aug. 1488.
Henricus Sterneberch, som forst var Munk i Cistercienserklostret i Ritters-
hausen i Halberstadt Stift. senere i 4 Aar Vagant, derefter uden foregaaende
Absolution blev valgt til Abbed i Klostret i Hiddensee. saa afsat fra dette Em-
bede af Abbeden i Dobberan Kloster. faar nu Absolution for sine gamle For-
seelser og Dispensation til eventuelt at modtage et Abbedi.
Exponitur pro parte Henrici Sterneberch monachi mona-
sterii in Hyddenser ordinis Cisterciensis Roskildensis diocesis,
quod olim, postquam ipse, tunc in quintodecimo sue etatis anno
constitutus, monasterium Riddershusen eiusdem Gisterciensis or-
dinis Halberstadensis diocesis ingressus regularem in eo profes-
sionem per illius monachos emitti solitam emiserat et inibi per
aliquot annos permanserat ac ad ordinem subdiaconatus rite
promotus fuerat, quadam tamen levitate ductus dictum mona-
sterium exivit et habitu regulari per eum dimisso per quattuor
annos in habitu seculari vagans fuit, apostasie reatum et excom-
municationis sententiam etc. incurrendo, et deinde prefatum mo-
nasterium in Hiddenser ingressus professionem in eo regularem
. . . de novo emisit et ad dictum subdiaconatus ordinem, alias
tamen rite, se fecit iterum promoveri, et successive, postquam
ipse Henricus in dicto monasterio in Hiddenser per plures annos
alias laudabiliter vivendo permanserat, dicto monasterio in Hid-
densehr certo modo vacante, conventus illius eundem Henricum,
nulla a reatu apostasie ac excommunicationis sententia et aliis
excessibus premissis absolutione obtenta, in eiusdem monasterii
abbatem quamvis de facto elegerunt, ipseque Hinricus electionis
huiusmodi pretextu in regimen dicti monasterii se intrusit et
illud per tres annos vel circa detinuit seque interim ad diaco-
natus et presbiteratus ordines, alias tamen rite, promoveri fecit
et munus benedictionis suscepit. Postmodum vero, cum per
430 [NNOCENS VIII.
eius superiores a dieio monasterio in Hiddenser realiter amotus
et omnibus bonis, que secum tunc habebat, spoliatus fuisset,
tunc abbas monasterii in Dubbran dicti ordinis Zwerinensis
diocesis ipsum incarceravit e\ per sex septimanas incarceratum
detinuit, ac tandem quidam Hinricus Swimerin (!), qui prefatum
monasterium in Hyddensehr obtinebat, eundem Hinricum Sterne-
berch 200 mr. monete Lubicensis illarum partium et 20 fl. Rhe-
nensibus, cum quibus ipse Hinricus ad Romanam curiam pro
absolutione super premissis obtinenda venire sperabat, spoliari
fecit, dictus vero abbas ipsius monasterii in Dobbran ab eodem
Hinrico juramentum extorsit, quod, si contingeret eum ad Ro-
manam curiam venire, ipsum premissorum occasione numquam
molestaret. Cum autem dictus Hinricus Sterneberch, qui post
multas tribulationes, angustias et calamitates ad predictam cu-
riam non absque magnis laboribus et periculis se contulit, de
premissis excessibus ab intimis doleat, supplicat, quatenus ip-
sum a reatu apostasie ac excommunicationis sententia aliisque
excessibus absolvere ac secum super irregularitate, si quam
dicta sententia ligatus missas et alia divina officia non tamen
in contemptum clavium celebrando vel se illis alias immiscendo
contraxit, quodque in omnibus per eum susceptis ordinibus,
etiam in altaris ministerio, ministrare ac quecunque admini-
strationes et officia dicti ordinis, si ad illa alias rite assumatur,
exercere necnon cuicunque monasterio eiusdem ordinis prefici
illudque in spiritualibus et temporalibus regere libere valeat,
dispensare ac juramentum predictum sibi penitus relaxare om-
nemque inhabilitatis et infamie maculam sive notam per eum
premissorum occasione contractam abolere dignemini. Fiat. J.
Et ad unum monasterium eiusdem ordinis. Datum Rome 5. id.
aug. anno 4.
Suppl. 883 fol. 191.
3122. 16. Aug. 1488.
Munkcn Mikkel Pedersen i Maribo Klostcr. som af Konfessoren Oluf er
bleven sat i Faengsel og tvungen til at gaa ind i et andct Birgittinerkloster
udcnfor Danmark (in finibus mundi) og bar forpligtet sig til at blive der, faar
det overdraget til Biskoppeil i Odensc eller Bergen at undcrsogc Sagen og
eventuelt lade bam vende tilbage til Klostret i Maribo.
Pro parte fratris Michaelis Petri ordinis s. Brigitte de Ma-
rieboo Ottoniensis diocesis exponitur, quod, cum idem orator
honeste et laudabiliter ac absque ulla reprehensione continue
INNOCENS VIII. 431
vixisset, nihilominus tamen quidam frater Olanus assertus con-
fessor eiusdem monasterii s. Brigitte eundem oratorem in car-
ceribus dicti monasterii intrusit, et in ipso existentem idem frater
Olanus eundem oratorem, ut dictum monasterium, in quo pro-
fessionem emisit, exiret et ad aliud monasterium in finibus
mundi existens libenti animo et absque violentia se transferret,
vi et violentia ac metu mortis per eundem Olanum comminatum
obligari et manu propria scribi [o: -bere]1) fecit in casu, quod
contra promissionem et obligationem suam veniret, quod epi-
scopo Ottoniensi seu eius officialibus liceret eundem oratorem ad
perpetuos carceres ponere, quod in ipsius oratoris detrimentum
ac jacturam ac inobservationem propriorum privilegiorum et re-
gule eiusdem ordinis, in quibus expresse cavetur, quod, si quis
in dicto monasterio professionem emiserit, sub perpetua clausura
usque ad mortem stare debeat et nunquam dictum monasterium
exire nisi de suo expresso consensu ad edificanda nova mona-
steria eiusdem ordinis electus fuerit, cedit; quare pro parte
eiusdem oratoris s. v. supplicatur, quatenus alicui probo viro
in partibus illis residenti et, si placet, episcopo Ottoniensi aut
episcopo Bergensi, eiusdem ordinis in partibus illis protectori,
ut de premissis ac vita et conversatione eiusdem oratoris se
summarie et extrajudicialiter informet et, si per informationem
huiusmodi repererit dictum oratorem bone vite et conversationis
honeste fore et in aliquo culpabilem non fuisse, eundem ora-
torem a juramento, si quod intervenerit, ac promissione predicta
absolvat ac obligationem et scripturas per eum factas casset et
an[n]ullet et in dicto monasterio et loco suo consueto, a quo ex-
pulsus modo premisso fuit, revertere et collocari ac stare mandet,
necnon eidem confessori et aliis, qnibus opus fuerit, sub [pena]
excommunicationis late sententie, ne eundem oratorem in per-
sona, rebus aut bonis per se seu alios molestet et molestari per-
mittat nec a dicto monasterio expellat seu expelli faciat, inhibeat
et inhibitionem huiusmodi observationibus, juramentis et reme-
diis oportunis faciat [communiri]1), ipsum oratorem ab omni
jurisdictione et correctione dicti confessoris eximat et, si eidem
episcopo constiterit, dictum oratorem male vite et conversationis
inhoneste ac aliquod malum punitionem et correptionem requi-
rens perpetrasse, juxta eiusdem ordinis regulam et statuta per
sententiam patrum eiusdem monasterii puniat et corrigat, man-
J) add. Gz.
432 INNOCENS VIII.
dare dignemini .... Fiat constito de legitimo metu. J. Et per
breve e. s. v. attenla paupertate oratoris. Fiat. J. Datum 17. kal.
sept. anno 4.
Suppl. 883 fol. 17 v.
3123. 9. Sept. 1488.
Roskildekanniken Markvard Pojske, som er Sognepraest i Stokkemarke,
faar Tilladelse til at give sine Sogneborn Absolution i Tilfaelde, som ikke er
forbeboldte Pavestolen, samt til at bave Rejsealter.
Supplicat Ma[r]quardus Poysske canonicus ecclesie Roskil-
densis, rector parrochialis ecclesie ville Stechomarche Ottoniensis
diocesis, de nohili genere ex utroque parente procreatus, qua-
tenus sihi, ut omnes suos et dicte ecclesie parrochianos, etiam
utriusque sexus, ah omnihus suis peccatis, criminihus, excessihus
et delictis, sedi tamen apostolice non reservatis, que sihi aut
uni ex suis capellanis vel viceplebanis confitebuntur, et de quibus
ipsi corde contriti et ore confessi fuerint, totiens, quotiens opus
fuerit, per se vel alios absolvere et penitentiam salutarem in-
jungere [valeat], sihique ampliorem gratiam facientes, ut liceat
sibi in domibus, capellis et ecclesiis ac aliis locis honestis, etiam
non sacris, habere altare portatile cum debita reverentia, super
quo, etiam ante diem ac tempore interdicti auctoritate ordinaria
dumtaxat appositi, dummodo causam non dederit huiusmodi
interdicto, et qualitas negotiorum id exigeret, per se ipsum,
dum ad ordinem presbiteratus rite promotus fuerit, aut in ipsius
et quorumcunque familiarium ac parentium, consanguineorum,
affinium et supervenientium presentia per suum proprium secu-
larem vel cuiusvis ordinis regularem presbiterum missas et alia
divina officia totiens, quotiens opus fuerit, celebrare possit,
facultatem concedere dignemini. Fiat de altari in forma. J
Datum Rome 5. id. sept. anno 4.
Suppl. 884 fol. 115.
3124. 14. Sept. (14. Nov.) 1488.
Markvard Pojske faar Tilladelse til at lade sig praestevie i Rom og benytte
romersk Ritus ved Messen.
Cum Marquardus Poyske, canonicus ecclesie Roskildensis et
rector parrochialis ecclesie Stachamarch Ottoniensis diocesis,
inagno devotionis fervore accensus cupiat se ad omnes sacros,
etiam presbiteratus, ordines rite promoveri et in dictis sic suscep-
lis ordinibus deo altissimo perpetuo famulari, supplicat igitur
dictus Marquardus, qui de nobili genere ex utroque parente
1NNOCENS VIII. 433
procreatus et ratione dictorum beneficiorum arctatus existit,
quatenus .... sibi, ut a quocunque catholico antistite in Ro-
mana curia residente, quem ad hoc duxerit eligendum, se ad
omnes sacros, etiam presbiteratus, ordines rite et successive tribus
diebus dominicis aut festivis etiam extra tempora a jure statuta
promoveri facere possit, prefato episcopo conferendi et oratori
ipsi suscipiendi ordines huiusmodi licentiam concedere sibique,
ut ipse per se et, dum sibi placuerit, una cum uno socio per
ipsum totiens quotiens eligendo horas canonicas seu divinum
officium secundum usum Romane curie, absque alicuius pene
incursu superiorisque sui aut alterius eorundem licentia desuper
minime requisita, in Romana curia aut quocunque aliorum loco-
rum etiam in dictis beneficiis residendo, quoad vixerit, dummodo
a ritu ecclesie, in qua residebit, alta voce non discrepet, dicere
et recitare possit, similiter concedere dignemini. Fiat. J. Et
quod presentis supplicationis sola signatura sufficiat. Et quod
examinetur in camera. Datum Rome 18. kal. oct.1) anno 5.
Suppl. 886 fol. 31 v og (II) 888 fol. 287 v.
3125. 16. Sept. 1488.
Markvard Pqjske faar Tilladelse til ikke at residere ved sit Kanonikat i
Roskilde og dog optere en Kannikegaard der.
Supplicat Marquardus Poyzike canonicus ecclesie Roskil-
densis et Johannis Dacie etc. regis familiaris, quatenus sibi, qui
de nobili genere ex utroque parente procreatus existit, ut in
Romana curia vel altero suorum beneficiorum residendo aut
litterarum studio in loco, ubi illud vigeat generale etc, insi-
stendo, quoad vixerit, fructus tam dictorum canonicatus et pre-
bende quam quorumcunque. aliorum beneficiorum . . ., que in
quibuscunque ecclesiis sive locis obtinet et imposterum obtine-
bit , distributionibus quottidianis dumtaxat exceptis libere
percipere valeat et ad residendum interim in eisdem minime
teneatur , et curiam canonicalem dicte ecclesie, dum va-
caverit, [optare valeat, non obstantibus consuetudinibus] dicte
Roskildensis ecclesie, quibus inter alia caveri dicitur expresse,
quod in illa canonicatum et prebendam aut dignitatem etc. ob-
tinens teneatur anno singulo in festivitate s. Mauritii in capi-
tulo ecclesie Roskildensis per se comparere et, quod illo anno
durante velit officiis divinis dicte ecclesie Roskildensis et actibus
x) II: 18. kal.-dec.
Acta pontificum Danica IV. 28
434 INNOCENS VIII.
capitularibus personaliter interesse, aut quod anno isto in curia
Roinana vel aliquo studio privilegiato insistere vel residere velit,
solenniter protestari etc, et aliis, quibus cavetur, ut asseritur,
quod canonicus ecclesie Roskildensis minori prebenda preben-
datus apud ipsam ecclesiam Roskildensem non residens pre-
bendas maiores et curias canonicales juxta ipsius ecclesie con-
suetudines obtinere non possit. Fiat. J. Datum Rome 16. kal.
oct. anno 5.
Suppl. 880 fol. 85 v.
3126. 16. Sept. 1488.
Paven befaler /Erkebisperne i Upsala og Lund og Biskopperne i Strengnas
og Roskilde sammen med 12 dansk-norske og 12 svenske Voldgiftsmaend at
undersoge Processen mellem Dronning Dorothea og Sten Sture og derefter lose
denne sidste fra det ham af Biskoppen i Ratzeburg paalagte Band.
Upsalensi et Lundensi archiepiscopis ac Strengensi et Ros-
kildensi episcopis. Humilibus supplicum votis [etc.]. Exhibita
siquidem nobis nuper pro parte nobilis viri Stennonis Sture
regni Svecie gubernatoris petitio continebat, quod, cum alias
Dorothea Dacie regina, vidua Cristierni Dacie regis relicta, fede-
rum et conveniionum inter dictum Cristiernum regem pro se
suisque heredibus et successoribus ex una ac universos incolas . .
Dacie, Norvegie et Svecie regnorum necnon prefatum Stennonem
ex alia partibus pro perpetua pace et quiete regnorum et inco-
larum eorundem initorum . . . verisimiliter non ignara, quibus
inter cetera cavebatur, quod castrum Orebro alicui ex dicto
regno Svecie oriundo assignari deberet nomine regine Dacie et
regni Svecie sub hac conditione, quod, si eidem regine per viam
justitie adjudicatum foret, tunc ille, cui castrum commissum
esset, illud libere regine resignare deberet, secundum quod vi-
ginti quatuor arbitri et judices in confederatione, pace et liga
predictis, quorum ex Dacia et Norvegia duodecim et ex Svecia
duodecim alii fuerant, deputati judicarent, prout in confedera-
tionis, pacis et lige perpetue1) litteris plenius continetur, nulla de
illis facta mentione contra illa veniendo assereret2) dictum Sten-
nonem et nonnullos alios clericos et laicos dicti regni Svecie
nonnulla in eodem regno Svecie consistentia immobilia mobilia-
(jue bona parafrenalia ad ipsam pretexlu cuiusdam donationis
propter nuptias, ut asserebat, spectantia detinere indebite occu-
pala, Sixti pape IV ad Alberstadensem et Meserburgensem epi-
') predietarum (iz. ') IV: falso pretenderet
INNOCENS VIII. 435
scopos super predictis contra dictum Stennonem et litis con-
sortes litteras1) impetravit primo, et deinde, cum assereret, sibi
ad Stennonem et alios clericos et laicos predictos tutum non
patere accessum, alias in forma brevis2) litteras ad eosdem ex-
torsit, per quas eisdem [mandabatur]3), ut ipsi vel alter eorum,
si constaret saltem proprio eiusdem regine juramento, quod tutus
ad eos non patebat accessus, Stennone ac aliis clericis et laicis
litis consortibus etiam per edictum publicum in vicinioribus locis
affigendum vocatis, monitis et citatis, de contentis in prioribus
litteris antedictis summarie, simpliciter et de plano, sine strepitu
et figura judicii, sola facti veritate inspecta, procedendo se dili-
genter informarent, et, si per informationem eandem predicta
vera fore ipsi vel alter eorum comperirent, Stennonem ac cle-
ricos et laicos4) litis consortes predictos ad bona huiusmodi
ipsi Dorothee regine restituenda per censuram ecclesiasticam et
alia juris remedia compellerent, prout de jure foret faciendum . . . ;
quarum quidem litterarum pretextu, in quibus nulla similiter
pactorum, federum et conventionum huiusmodi mentio habe-
batur, prefata Dorothea regina a Tito episcopo Merserburgensi,
suo in ea parte collega predicto, ut asseritur, se exonerante,
quoddam monitorium sub censuris aliter, quam ex forma dic-
tarum litterarum posset, et in eventum citatorium contra Sten-
nonem ac clericos et laicos predictos decerni et illius pretextu
Stennonem et alios litis consortes predictos, eis in locis per
quadraginta vel quinquaginta dietas a locis domiciliorum suorum
distantibus pro vicinioribus locis, etiam dictis Stennone [o: -ni],
clericis et laicis5) litis consortibus huiusmodi manifeste non tutis,
ut dicitur, per edictum publicum vocatis, nulla in huiusmodi
monitorio et in eventum citatorio immobilium mobiliumque
bonorum huiusmodi specifica et expressa habita mentione co-
ram dicto episcopo Merserburgensi in remotis per sexaginta
dietas agente fecit ad judicium evocari. Et licet dictus Stennon
et litis consortes, ut primum vaga relatione monitorii et citatorii
eorundem notitiam habuerunt, dictum episcopum Merserburgen-
sem ex eo, quod ipsius terre Merserburgensis [principes], in
qua sedem et domicilium habebat, dicte regine magna erant
affinitate conjuncti, et nonnuilis aliis justis de causis tunc ex-
pressis suspectum allegassent et recusassent, et, quia [ad eum]3),
x) IV tilf. : in forma humilibus votis 2) II : in forma gratiosa
3) add. Gz. . 4) Gz. — Cod. laicos ac 5) Gz. — Cod. laicis et
28*
436 INNOCENS VIII.
ad quem vocabantur, et intermedia loca, per que necessario
transire debebant, quibus ipsorum inimici preerant, dicte regine
affines et confederati, etiam tutus eis non patebat accessus et ad
locum, ad quem vocati dicebantur, nunc per mare, nunc per
terras vix duobus mensibus etiam per diversas suorum hostium
et inimicorum terras potuissent accedere, ab eodem episcopo
Merserburgensi et suis monitorio penali et in eventum citatorio
ac fulminatione censurarum huiusmodi coram notariis publicis
et testibus fidedignis ad sedem apostolicam appellassent appella-
tionisque huiusmodi instrumentum ipsius episcopi Merserburgen-
sis vicario generali seu vicegerenti, eo tunc in remotis agente,
ac certis dicte ecclesie canonicis capitulariter congregatis et ipsius
episcopi notario intimari et ad valvas eiusdem ecclesie Merser-
burgensis tempore divinorum officiorum affigi et inibi per lon-
gum temporis spatium [affixum remanere] et illarum [o: illius]
copiam auscultatam dimitti fecissent, nichilominus prefata Doro-
thea Stennonem et litis consortes prefatos per tunc episcopum
Ratzeburgensem, cui prefatus episcopus Merserburgensis suas
vices, ut asseritur, commiserat, recusationis et appellationis huius-
modi forsan non ignarus, sub pretextu, quod cuidam pro parte
dicte regine coram eo oblato libello non responderant1), et lis
super eo in causa ipsa, in qua secundum dicte commissionis for-
mam absque libello et litis contestatione procedi poterat, et a quo,
si ordinem judiciarium servari voluisset, merito potuisset appel-
lari, non fuerat contestata, cuius et predicte subdelegationis noti-
tiam non habebat, excommunicari et ut tales publicari, ut dicitur,
fecit et procuravit quamvis perperam et inique; a quo cum pro
parte prefatorum Stennonis et litis consortium ad eandem sedem
appellatum extitisset, prefatus predecessor, animadvertens forsan
premissa in regnis predictis scandala plurima productura, ut
illis occurreretur, causas appellationis huiusmodi ac nullitatis,
iniquitatis et injustitie huiusmodi processus et sententie ac etiam
surreptionis et obreptionis dictarum litterarum, attemptatorum
et innovatorum totius2) negotii principalis bone memorie Ste-
phano3) lituli s. Marie in Transtyberim presbitero cardinali
audiendas, cognoscendas et fine debito terminandas cum pote-
state Stennonem et litis consortes predictos per se vel alium
absolvendi in Romana curia vel extra eam Commisit; et, dicta
Dorolhea regina coram eodem cardinali vocata ac Stennone et
l) II: libello responderant 2) IV: totiusque 8) IV: Stephano de Nardinis
INNOCENS VIII. 437
litis consortibus huiusmodi a prefatis censuris per deputatum
per ipsum cardinalem in partibus illis subdelegatum absolutis,
prefata regina postmodum a prefato predecessore certas alias
litteras per falsi expressionem et veri suppressionem subrepti-
cias et obrepticias cum advocatione causarum huiusmodi a pre-
fato cardinali et quibusvis aliis judicibus, coram quibus quo-
modolibet penderent, ad prefatum episcopum Ratzeburgensem,
per quas sibi, ut causam huiusmodi reassumeret et archiepiscopo
Upsalensi et aliis regni Svecie episcopis sub suspensionis a di-
vinis et aliis censuris tunc expressis [mandaret]1), ut prefatum
Stennonem uti dicti castri Orebro in regno Svecie situati deten-
torem expellerent et a participatione et communione eorundem et
aliorum facerent evitari, mandari obtinuit, similiter extorsit, qua-
rum litterarum pretextu Stennonem et litis consortes predictos
fecit coram eodem episcopo Ratzeburgensi ad judicium evocari;
et, postquam coram eo ad aliquos actus etiam post et contra
propositam ex causis legitimis contra personam2) ipsius recusa-
tionem et appellationem in causa ipsa taliter qualiter proces-
sum fuerat, Albertus Marcham3) canonicus Ratzeburgensis, cui
idem episcopus Ratzeburgensis vices suas, donec eas duceret
revocandas, commiserat in eadem causa ad ulteriora etiam ta-
liter qualiter et de facto potius quam de jure procedens quan-
dam diffmitivam sententiam contra dictos Stennonem et litis
consortes et pro dicta Dorothea regina promulgavit iniquam; a
qua etiam licet pro parte prefatorum Stennonis et litis consor-
tium ad sedem predictam denuo appellatum fuisset, et infra
tempus legitimum4) Stennon et litis consortes predicti appella-
tionem huiusmodi, cuius Albertus canonicus et episcopus Ratze-
burgensis prefati ignari non erant, prosequuti extitissent, pro-
cessus executoriales decrevit temere attemptando. Postmodum
vero idem episcopus Ratzeburgensis resumpta causa huiusmodi
ad ulteriora etiam de facto procedens Stennonem et litis con-
sortes predictos ob non paritionem litterarum executorialium
excommunicationis et alias sententias, censuras et penas in illis
contentas incurrisse per suam etiam sententiam declaravit ini-
quam etiam temere attemptando, a quibus quidem litteris et
processibus executorialibus ac censurarum fulminatione et sen-
tentia declaratoria huiusmodi pro parte eorundem Stennonis et
*) add. Gz. 2) II: formam 3) II: Marchen; IV: Marclini
4) IV: infra prosecutionis appellationis huiusmodi tempora
438 INNOCENS VIII.
litis consortum fuit ad sedeni appellatum eandem. Quare pro
parte tam Stennonis et litis eonsortum predictorum quam con-
siliariorum dicti regni Svecie, asserenlium. quod viginti quattuor
arbitri dudum de consensu regis et trium regnorum predictorum ')
recepti, quibus certissime constat, an huiusmodi bona sint re-
gine aut corone regni Svecie, et infra decem vel duodecim aut
ad plus quatuordecim dies possunt coinmode insimul convenire
et fere omni anno pro pace et concordia perpetua vel ad minus
aliqui eorum cum aliis dictorum regnorum consiliariis con-
veniunt, prout pluribus annis immediate superioribus de pace
huiusmodi et aliis dictorum regnorum rebus tractandis et etiam
presenti anno, ut dicitur, in festo b. Marie Magdalene convene-
runt, ac dictorum regnorum pacem et animarum salutem affec-
tuose desiderant et a partibus suspecti recusari rationabiliter non
possunt, nobis fuit supplicatum, ut Stennonem et litis consortes
predictos a prefata excommunicationis sententia absolvere ac
omnes causas predictas ad nos advocare illasque vobis et eis-
dem vigintiquatuor arbitris committere dignaremur. Nos igitur,
ne dissensiones et discordie per conventiones, confederationes et
ordinationes inter regem et regna predicta stabilitas [compositae]2)
huiusmodi litis pretextu de novo suscitentur, sed ordinationes et
stabilimenta huiusmodi pro perpetua pace et quiete regnorum
predictorum illesa preserventur, providere volentes illas-
que [o: causasque], ubicunque et coram quibuscunque judicibus
pendeant indecise, ad nos harum serie advocantes, fraternitati
vestre mandamus, quatenus . . . ., vocatis dicta regina et aliis,
qui fuerint evocandi, eisdem Stennoni et litis consortibus . . .,
prestila prius per eos cautione idonea super eo, quo excommu-
nicati habentur, quod, si vobis constiterit eandem excommunica-
tionis sententiam in eos fore juste latam, nostris et ecclesie
mandatis parebunt, absolutionis beneficium ab eadem excom-
municationis sententia auctoritate nostra hac vice dumtaxat im-
pendatis, et nichilominus appellationuin predictarum et tam ante
quam post illas attemptatorum et innovatorum quorumcunque
necnon nullitatis, iniquitatis el injustilie singulorum processuum
et sententiarum predictorum ac lotius negotii principalis causas
una cum vigintiquatuor arbilris prefatis audiatis ac juxta vim,
seriem et continentiam pactorum, federum et stabilimentorum
huiusmodi, in quantum illa res et bona, de quibus in huiusmodi
') II: regni predicti *) add. Gz,
INNOCENS VIII. 439
causis agitur, concernunt, alias vero, prout de jure, debito fine
decidatis, facientes, quod decreveritis, per censuram ecclesiasti-
cam et alia juris remedia quavis appellatione remota1) firmiter
observari, invocato ad hoc totiens, quotiens opus fuerit, auxilio
brachii secularis, testes autem, qui fuerint nominati, si se gra-
tia, odio vel timore subtraxerint, censura simili appellatione
cessante compellatis veritati testimonium perhibere, non obstan-
tibus Bonifacii pape VIII, qua inter alia cavetur, quod nullus
extra suam civitatem vel diocesim ad judicium evocetur, seu ne
judices a sede predicta deputati extra civitatem vel diocesim, in
quibus deputati fuerint, contra quoscunque procedere seu aliis
vices suas committere presumant, ac de duabus dietis in con-
cilio generali edita et aliis constitutionibus et ordinationibus
apostolicis contrariis. Datum Rome 16. kal. oct. anno 5.
L.
Reg. Vat. 770 fol. 88; (II) daarlig Afskrift i Suppl. 900 fol. 64 v; (III) Af-
skrift med betydningslose /Endringer i Eksekutionsbrev fra iErkedegnen Rag-
valdus i Upsala (tr. i Geb. Arch. Aarsberetn. IV. 419 — 23 som Note R til et
senere Pavebrev; Reg. *7970); (IV) Supplik (Fiat. ,1.) i Suppl. 880 fol. 43 v.
3127. 22. Sept. 1488.
Paven giver dem, der viser Velgierninger mod det romerske Helligaands-
hospitals Plejeborn, Tilladelse til at vaelge en Skriftefader, som kan give dem
Plenaraflad een Gang i Livet og i Dodsojeblikket.
Ad perpetuam rei memoriam. Etsi sedes apostolica cunctos
pauperes et miserabiles personas materne pietatis officio con-
fovere et juvare teneatur, infantes tamen expositos, et presertim
in nostro hospitali s. Spiritus in Saxia de Urbe, quod ante
oculos nostros situm est et ere apostolico per Romanos ponti-
fices fundatum et dotatum extitit ac pluribus et diversis privilegiis
et prerogativis insignitum, singulari caritate sua [ac] clementia
in visceribus caritatis complecti consuevit ac eos ita specialibus
favoribus et auxiliis prosequitur, quod ipsorum substentationi
et recreationi necnon saluti animarum fidelium, illorum maxime
suas operarias manus super hoc porrigentium, oportune pro-
videri et salubriter consuli valeat. Cum itaque, sicut fidedig-
norum testimonio percepimus et experientia ipsa didicimus,
*) IV : cum eis certissime constat, an bona huiusmodi sunt regine an
regni Svecie, et. si reppererint dicta bona ad dictam reginam legitime
spectare, quod tunc ipsum oratorem infra certum terminum prefigendum sub
censuris restituere compellant
440 INNOCENS VIII.
quamplures infantes pauperes dietim ad dictum hospitale defe-
rantur et ad illud pauperes, infirmi et alie miserabiles persone
cjuotidie in copioso numero confluant et inibi caritative recipi-
antur et perlactentur1) adeo, quod ipsius facultates ad huius-
modi pia opera exercenda non suppetunt et in futurum veri-
similiter non poterunt suppetere, nisi sufYragio ipsorum fidelium
adjuventur, nos igitur, cupientes, quantum nobis ex alto con-
ceditur, populum christianum deo reddere acceptabilem et bo-
norum operum sectatorem ac necessitatibus infantium exposi-
torum et pauperum, inlirmorum et aliarum miserabilium per-
sonarum huiusmodi subvenire eosque et alios fideles indulgentiis
et remissionibus prosequi, omnibus fidelibus utriusque sexus,
qui unum vel unam ex ipsis infantibus expositis penes se re-
ceperint eumque seu eam usque ad tempus debitum lactaverint
seu lactari ipsumque seu ipsam usque ad annum unum cum
dimidio propriis expensis aluerint seu ali fecerinl et virgines
seu domicellas expositas apud eosdem fideles, sicut prefertur,
receptas vel aliquam aliam ex dicti hospitalis expositis de pro-
priis facultatibus nupserint seu maritaverint aut eidem hospitali
illud tantum erogaverint, quod sufficiat ad lactandum seu alen-
dum infantes expositos aut maritandas virgines [seu] domicellas
expositas huiusmodi unam vel plures, necnon pauperibus, in-
firmis et miserabilibus personis ac aliis fidelibus christianis, quos
in prefato hospitali etiam decedere contigerit, quod quilibet seu
quelibet ex eis aliquem presbiterum idoneum secularem vel re-
gularem in suum possit eligere confessorem, qui omnium pecca-
torum suorum etiam in omnibus casibus eidem sedi specialiter
reservatis, de quibus corde contritus et ore confessus seu con-
trita et confessa fuerit, semel in vita et in mortis articulo
plenariam remissionem sibi impendere valeat, licentiam et fa-
cultatem tenore presentium concedimus et pariter indulgemus.
Dalum Rome 10. kal. oct. anno 5.
Indtaget i et Brev fra Helligaandsordenens Stormester Alexander de Ne-
ronibus af 22. Jan. 151 1> (Danske Selskabs Membraner).
3128. 12. Okt. 1488.
Biskoppen <>g Kapitlet i Bibe faar Tilladelse til at ombytte Kirkerne i Mogel-
tonder og Jandrup, saaledes at Kapitlet kan ind- og afssette Prsester i Jandrup.
Olim tunc temporis episcopus Ripensis et capitulum ecclesie
Ripensis, provide attendentes, quod, si ipsi bona immobilia2)
) Gz. Cod. perlactentur et adeo 2) (i/ Cod. immobilia ad
INNOCENS VIII. 441
s. Nicolai Mogeltunder capitulari ac1) eiusdem s. Nicolai in
Jandorff in Westerheret episcopali mensis perpetuo unitarum
parrochialium ecclesiarum Ripensis diocesis ac ipsas parrochiales
ecclesias invicem permutarent, ex hoc profecto evidenti dictarum
mensarum utilitati consuleretur, bona predicta invicem, ut pre-
fertur, permutarunt, prout in quodam publico instrumento [con-
tinetur], et etiam ab olim tempore Innocentii III dicta parrochi-
alis2) ecclesia in Mogeltunder dictis capitulo unita fuit3) ....
Ut autem permutatio predicta eo maiorem obtineret roboris fir-
mitatem, quo per s. v. fuerit confirmata, supplicant prefati epi-
scopus et capitulum, quatenus aliquibus probis viris in
partibus illis mandare dignemini, ut, si et postquam eis de per-
mutatione predicta, et quod illa in evidentem dictarum mensarum
cedat utilitatem, legitime constiterit, permutationem predictam
ac, prout illam concernunt, omnia in dicto instrumento et litteris
apostolicis contenta et inde secuta quecunque confirment. Fiat. J.
. . . . Et quod regi possit dicta parrochialis ecclesia in Mogel-
tunder [o : Jandorff] per amovibilem ad nutum capituli predic-
torum. Datum Rome 4. id. oct. anno 5.
Suppl. 887 fol. 143 v.
3129. 5. Nov. 1488.
Sognepraesten Markvard Pojske i Stokkemarke faar .'Erkedegneembedet i
Viborg og Tilladelse til at beholde begge Embeder.
Cum alias archidiaconatus ecclesie Vibergensis tunc per
obitum Ketilli N. a tanto tempore vacaverit et vacet ad presens,
quod collatio [eius] juxta Lateranensis statuta concilii ad sedem
apostolicam legitime devoluta existat, licet quidam N. Glob, qui se
gerit pro clerico, cuique tunc defectum etatis patienti et nondum
in decimoquarto sue etatis anno constituto de illo sic vacante
quamquam4) minorenni et inhabili, sedis apostolice desuper dis-
pensatione minime obtenta ordinaria auctoritate, ut pretenditur,
provisum fuit, huius5) quidem pretense provisionis pretextu archi-
diaconatum huiusmodi ad annum et ultra citra tamen biennium
detinuit indebite occupatum, quapropter archidiaconatus huius-
modi adhuc vacare noscatur, supplicat igitur Marquardus
Poyssce rector parrochialis ecclesie ville Stochemarche Otto-
niensis diocesis, quatenus sibi, qui de nobili genere ex utroque
parente procreatus et in Romana curia presens existit, de dicto
x) Gz. — Cod. ac ad 2) Cod. de dicta parrochiali s) Cod. fuerit
4) Gz. — Cod. tamquam 5) Gz. — Cod. cuius
442 INNOCENS VIII.
archidiacouatu, qui in ipsa ecclesia Vibergensi dignitas curata
et forsan electiva existit [fructus 4 mr.], providere secumque,
ut unacum dicta parrochiali ecclesia, quam possidet [fructus
4 mr.], dictum archidiaconatum ecclesie Yibergensis, si illum
assequatur, seu ahsque illis aliqua alia duo curata aut alias in-
vicem incompatibilia benelicia si sibi alias eanonice con-
ferantur, recipere et, quoad vixerit, retinere illaque et quecunque
alia duo per ipsum in posterum assequenda incompatibilia be-
neficia . . . ., quotiens sibi placuerit, dimittere et loco dimissorum
alia . . . beneficia duo dumtaxat incompatibilia etiam recipere et
similiter, quoad vixerit, insimul retinere libere valeat, concedere
[o: dispensare] dignemini. Fiat. J. Et quod cognomen ipsius
Ketilli . . . necnon nomen proprium et qualitates dicti Glob . .,
et per quantum tempus occupaverit, latius exprimi possi[n]t in
litteris. Et quod littere simul vel seorsum expediri possint.
Datum Rome non. nov. anno 5.
Suppl. 888 fol. 65 v.
14. Nov. 1488.
Se 14. Sept. 1488 (Nr. 3124).
3130. 17. Nov. 1488.
Praesten Nicolaus Lamberti fra Utrecht Stift faar Kanonikat og Prtebende
i Middelburg mod at give Indehaveren Klerken Albert Asschen fra Odense Stift
en aarlig Pension.
Cum Albertus Asche clericus Ottoniensis diocesis v. s. fami-
liaris continuus commensalis, cui nuper s. v. de canonicatu et
prebenda collegiate ecclesie s. Petri Middelburgensis Traiectensis
diocesis, tunc per obitum Johannis Nijs in Romana curia de-
functi vacantibus, concessit provideri, gratie concessionis huius-
modi litteris apostolicis desuper nundum confectis in manibus
s. v. cedit de presenti, supplicat Nicholaus Lamberti presbiter
dicte Traiectensis diocesis, capellanus familiaris et continuus
comrnensalis Oliuerii episcopi Sabinensis cardinalis Neapolitani,
quatenus renuntiationem huiusmodi admittentes sibi de dictis
canonicatu et prebenda [fructus 36 fl. auri de camera], etiam
si . . specialiter vel ex eo, quod dicti Albertus et Johannes s. v.
familiares continui commensales, dictus vero Johannes illos ob-
tinens sedis aposloliee prothonotarius et s. v. cubicularius ex-
titerunt, vel alias generaliter reservati existant, providere, et, ne
dictus Alberlus propter renuntialionem huiusmodi nimium dis-
pendium patiatur, annuam pensionem 12 11. similium super
fructibus dictorum canonicatus et prebende per ipsum Nicho-
INNOCENS VIII. 443
laum, quoad illos tenuerit, dicto Alberto, quoad vixerit, singulis
annis in terminis et locis concordandis et sub censuris in tali-
bus apponi solitis [persolvendam]1) de consensu ipsius Nicholai
dicto Alberto reservare necnon eidem Alberto, ut, cedente vel
decedente ipso Nicholao vel alias dictos canonicatum et preben-
dam quomodolibet dimittente, lice[a]t sibi Alberto ad dictos ca-
nonicatum et prebendam liberum regressum habere, con-
cedere dignemini. Fiat. J. Datum Rome 15. kal. dec. anno 5.
Suppl. 889 fol. 41 v.
3131. 5. Dec. 1488.
Paven befaler Biskoppen i Glandeves, Modenakanniken Johannes Baptista
fra Ferrara og Officialen i Boskilde at overdrage Klerken Laurens Bertoldsen
fra Boskilde Stift Kanonikat og Pra?bende i Boskilde.
Episcopo Glandatensi et Johanni Baptiste de Ferrariis ca-
nonico ecclesie Mutinensis ac officiali Roskildensi. Vite ac mo-
rum honestas [etc.l. Cum itaque, sicut accepimus, canonicatus
et prebenda ecclesie Roskildensis, quos Petrus Johannis obtine-
bat, per obitum eiusdem Petri Johannis vacent, nos . . . discre-
tioni vestre mandamus, quatenus vos . . . canonicatum et pre-
bendam predictos [fructus 42) mr.j Laurentio Bertoldi clerico
Roskildensis diocesis auctoritate nostra conferre curetis
Datum Rome non. dec. anno 5.
N. XX. 9. kal. aug. anno 5. episcopus Yporiensis.
Beg. Lat. 876 fol. 107 v: ogsaa (II) Supplik (Concessum in presentia pape.
A. Aleriensis) i Suppl. 891 fol. 50.
3132. 5. Dec. 1488.
Klerken Didrik Tetens fra Slesvig Stift faar Kanonikat og Praebende i Hameln.
Cum Andreas Keock presbiter Slesvicensis diocesis canoni-
catui et prebende ecclesie ss. Bonifacii et Innocentii Hamelensis
Mindensis diocesis, de quibus sibi tunc vacantibus auctoritate
apostolica concessum fuerat provideri, ac omni juri ad eosdem
sibi quomodolibet competenti, litteris super concessionis gratia
non confectis, de presenti resignat, supplicat igitur Theodericus
Totons clericus Slesvicensis diocesis, quatenus sibi resignati-
onem huiusmodi admittentes de dictis canonicatu et prebenda
[fructus 4 mr.], sive premisso sive alias quovis modo aut adhuc
per Godfridi Stulberc vel ipsius Andree obitum vacent .... aut ex
eo, quod dictus Godfridus bone memorie cardinalis, cuius nomen
et titulus exprimi possint in litteris, familiaris continuus commen-
x) add. Gz. ') II: 0 mr
444 INNOCENS VIII.
salis fuit, reservati existant, providere dignemini. Concessum in
presentia pape. A. Aleriensis. Datum Rome non. dec. anno 5.
Suppl. 889 fol. 245 (225) v.
3133. 9. Dec. 1488.
Paven bestemmer, at Provstiet i Harsyssel med tilhorende Annekser skal
kegges under Biskopsbordet i Ribe.
Ad perpetuam rei memoriam. Pastoralis officii debitum [etc.].
Sane pro parte Hardwici episcopi Ripensis nobis nuper exhibita
petitio continebat, quod fructus mense episcopalis Ripensis ex-
crescentes in possessionibus dicte mense circa mare occidentale
adjacentibus ob tempestates et aquarum inundationes ac alios
sinistros eventus sunt adeo tenues et exiles, quod idem Hard-
wicus et pro tempore existens Ripensis episcopus ex illis juxta
pontificalis exigentiam dignitatis se sustentare ac onera ipsis
incumbentia perferre commode non possint, quodque, si eccle-
sia, prepositura nuncupata, loci in Hardesyssel Ripensis diocesis
eidem mense perpetuo uniretur, ipse Hardwicus et pro tempore
existens episcopus Ripensis pro sua decentiori sustentatione ac
onerum huiusmodi supportatione aliqnod exinde susciperent
relevamen. Quare pro parte dicti Hardwici episcopi nobis fuit
supplicatum, ut eandem ecclesiam dicte mense perpetuo unire . . .
dignaremur. Nos igitur, qui dudum inter cetera voluimus, quod
petentes beneficia aliis uniri tenerentur exprimere verum valorem
beneficii, cui unio fieri peteretur, alioquin unio non valeret, et
semper in unionibus commissio fieret ad partes, fructuum dicte
mense, qui in libris camere apostolice ad 120 11. auri de camera
laxantur, verum valorem annuum presentibus pro expresso ha-
bentes, ecclesiam predictam, que sine cura est [cuius et non-
nullorum illi canonice annexorum, quibus cura imminet ani-
marum, fructus 4 mr.j, cum eisdem annexis prefate mense tenore
presentium perpetuo .... unimus, ita quod, decedente dicte ec-
clesie moderno rectore, liceat eidem Hardwico et pro tempore
exislenti episcopo Ripensi corporalem possessionem ecclesie et
annexorum predictorum .... auctoritate propria libere appre-
hendere et perpetuo retinere ac illius et annexorum huiusmodi
Iructus in suos ac mense et ecclesie predictarum usus convertere,
cuiusvis licentia super hoc minime requisila. Datum Rome 5. id.
dec. anno 5.
F. XXXX. Suno.
Rag. Lat. 871 fol. 270 v; ogsaa Supplik (Concessum in presentia pape.
A. Aleriensis) i Suppl. 889 fol. 172 v.
INNOCENS VIII. 445
Mense episcopali Ripensi prepositura in Fredefifel (!) Ripensis
diocesis [fructus 4 mr.J sub data 5. id. dec. anno 5 Innocentii VIII
perpetuo unita fuit ....
Arm. 33 vol. 2 fol. 425.
3134. 6. Jan. 1489.
Dekanen i Minden Eggert Durkop faar motu proprio Provstiet sammesteds,
Liibeckerkanniken Henrieus Meyer motu proprio Dekanatet.
Motu proprio magistro Egerdo Durcap decano et canonico
ecclesie Mindensis, capellano nostro ac palatii apostolici cau-
sarum auditori, necnon Henrico Meyer canonico Lubicensi, de-
cretorum doctori, cubiculario ac familiari nostro antiquo et
continuo commensali, respective specialem gratiam facere volen-
tes, magistro Egerdo de prepositura dicte ecclesie, que inibi
dignitas post pontincalem maior ac curata et electiva existit,
per obitum Bernardi Gropperdorp vacante [fructus 24 mr.], ac
supradicto Henrico de decanatu predicto, quem idem magister
Egerdus in eadem obtinet et [qui] etiam dignitas curata et elec-
tiva, non tamen post pontificalem maior [existit], per assecu-
tionem dicte prepositure etc. vacare speretur ac per assecutionem
huiusmodi . . ., prout etiam se sponte obtulit dictus Egerdus1), vo-
lumus vacare [fructus 8 mr.] , prefato Egerdo providemus
ac Henrico respective provideri mandamus necnon dispensationi
sive indulto ipsi magistro Egerdo de simul obtinendo duas dig-
nitates in eadem ecclesia et sub eodem tecto ad certum tempus
apostolica auctoritate concesso pro hac vice dumtaxat,
consentiente et volente id dicto Egerdo, specialiter et expresse
derogamus .... Concessum motu proprio in presentia pape.
A. Aleriensis . . . Et quod littere super premissis divisim expe-
diri possint. Concessum. A. Aleriensis. Datum Rome 8. id. jan.
anno 5.
Suppl. 893 fol. 147.
3135. 8. Jan. 1489.
Bispebordet i Ribe fritages for at betale Annater af Indlemmelsen af
Provstiet i Harsyssel.
[1489] Die 8. jan. una bulla unionis perpetuo prepositure
in Herdesysel Ripensis diocesis [fructus 4 mr.] facte mense epi-
l) Gz. — Cod. Egerdus. ac volumus
44() [NNOCENS VIII.
scopali Ripensi sub data 5. id. dec. anno 5. Data de mandato,
quia non excedit, et fuit aucta taxa dicte ecclesie ad fl. 8.
Bulle restitute absque obligatione.
Auuate 1488—89 fol. 229 (Archivio di Stato).
3136. 31. Jan. 1489.
Paven befaler Yiborgkanniken Bent Knudsen at modtage Provsten i Tvilum
Poul Mikkelsens Besignation og indsaette Praesten Kjeld Nielsen fra Borglum
Stift som hans Efterfolger.
Benedicto Kanuti canonico ecclesie Vibergensis. Apostolice
sedis circumspecta benignitas [etc.]. Cum itaque Paulus Michaelis
prepositus monasterii loci Twifflum1) ordinis s. Augustini Aru-
siensis diocesis pro eo, quod jam dudum octuagesimum sue
etatis annum peregit et adeo senio confectus et viribus sui cor-
poris destitutus existit, quod preposituram dicti monasterii,
quam obtinet, amplius regere ac onera sibi ratione eiusdem
prepositure incumbentia commode perferre non potest per se
ipsum, ac ex nonnullis aliis rationabilibus causis preposituram
predictam sponte resignare proponat, ac Ketillus Nicolai pres-
biter Burglanensis diocesis cupiat ob melioris vite Irugem in
dicto monasterio una cum illius conventu sub regulari habitu
virtutum domino famulari, nos, . . . prefatum Ketillum in huius-
modi suo laudabili proposito confovere volentes, discretioni tue
mandamus, quatenus, si est ita, ab eodem Paulo vel procura-
tore suo resignationem huiusmodi, si illam in tuis manibus
sponte facere voluerit, auctoritate nostra hac vice dumlaxat ad-
mittas eaque per te admissa prefatum Ketillum, si sit idoneus
et aliud canonicum non obsistat, in dicto monasterio eadem
auctoritate in canonicum recipias et in fratrem sibique regu-
larem habitum juxta ipsius monasterii consuetudinem exhibeas
. . . necnon professionem regularem per canonicos dicti mona-
sterii emitti solitam ab ipso Ketillo, si illam in eisdem manibus
sponte emiltere voluerit, eadem auctoritate simililer admittas
ipsaque professione per te admissa preposituram predictam, que
conventualis est, et cuius ac in Gennungh2) necnon in Skorop
dicte Arusiensis diocesis parrochialium ecclesiarum et aliorum
eidem prepositure canonice annexorum fructus 4 mr. arg. va-
lorem annuum non excedunt, cum annexis huiusmodi eidem
Ketillo, postquam habitum susceperit et professionem huiusmodi
') II: Tesifflensis, vulgariter Tesifflum nuncupati, ~) II: Gerningh
INNOCENS VIII. 447
emiserit, ut prefertur, prefata auctoritate nostra conferas
Ceterum, cum non sit verisimile, quod quis beneficia sua multis
forsan laboribus aquisita, ex quibus vite subsidium percipit,
absque magna causa sponte resignet, attente provideas, ne in
resignatione huiusmodi, si fiat, ex parte Ketilli et Pauli predic-
torum aliqua pravitas interveniat seu etiam corruptela. Volumus
autem, quod dictus Ketillus, quamprimum professionem huius-
modi emiserit, aut annus probationis sue iapsus fuerit s[i]ve habi-
tum professorum susceperit et illum per triduum scienter gesta-
verit seu etiam antea, si constiterit ipsum absolute vitam mutare
voluisse, beneficia per eum obtenta predicta, que ac jus sibi in
aliis beneiiciis quomodolibet competens extunc vacare decernimus,
omnino dimittere teneatur. Datum Rome pridie kal. febr. anno 5.
G. 16. kal. martii anno 5. Polycarpus.
Reg. Lat. 869 fol. 1 ; ogsaa (II) Supplik (Concessum in presentia pape.
A. Aleriensis) i Suppl. 892 fol. 119.
3137. 3. Febr. 1489.
Praesten Peder Laurenssen fra Borglum Stift faar Sognekirkerne i Jets-
mark og Hune.
Cum Nicolaus Laurentii rector parrochialis ecclesie s. Ni-
colai in Jetzmar Burglanensis diocesis, cui parrochialis ecclesia
b. Marie virginis in Honen eiusdem diocesis perpetuo est an-
nexa, dictam ecclesiam s. Nicholai cum annexa huiusmodi in
manibus s. v. resignare, et Laurentius Bartholomei presbiter, cui
olim de dicta annexa, quam tunc certo modo vacare falso as-
serebat, auctoritate ordinaria fuit provisum, omni juri sibi in
eadem annexa quomodolibet competenti cedere in manibus v. s.
proponant, prout idem Nicolaus resignat et Laurentius cedit de
presenti, supplicat igitur Petrus Laurentii presbiter eiusdem dio-
cesis, quatenus resignationem huiusmodi admittentes de dicta
ecclesia s. Nicholaii, [cuius cum annexa huiusmodi fructus 4 mr.
arg. monete in partibus illis currentis, que 24 duc. auri de ca-
* mera non transcenduntj eidem oratori providere ac dicto Nicholao
loco annue pensionis tres lestas annone, que valorem 8 duc. si-
milium non transcendunt, de fructibus etc. dictarum ecclesiarum
per dictum Petrum et suos successores dictas ecclesias pro tem-
pore obtinentes eidem Nicolao in loco et terminis ac sub penis
et censuris in talibus apponi solitis annis singulis integre per-
solvendas reservare dignemini. Concessum in presentia pape.
A. Aleriensis. Datum Rome 3. non. febr. anno 5.
Suppl. 892 fol. 96 v.
448 INNOCENS VIII.
3138. 7. Febr. 1489.
Klerken Jakob Jensen fra Ribe Stift faar, skent kun 20 Aar gammel, ny
Provision paa Sognekirken i Varde og Dispensation til i 7 Aar ikke at residere
ved Embedet; dog skal ban inden eet Aar lade sig indvie til Subdiakon.
Alias parrochiali ecclesia s. Jacobi in Warde Ripensis dio-
cesis per obitnm Nicolai Barkensen vacante, Johannes Dacie,
Svecie et Norvegie rex, ad quem seu eius predecessores ab anti-
qua et hactenus observata consuetudine jus presentandi per-
sonam idoneam ad dictam ecclesiam, dum et quotiens illam
pro tempore vacare contingerit (!), pertinere consuevit, prout per-
tinet de presenti, Jacobum Johannis clericum dicte diocesis,
tunc in decimo nono etatis anno constitutum, ipsius loci ordi-
nario pro institutione canonica oblinenda presentavit, et extunc
per eundem ordinarium seu eius in hac parte vicarium in spi-
ritualibus seu officialem generalem institutus fuit, possessione
subsecuta. Dubitat tamen presentationem, institutionem et pos-
sessionis assecutionem cum inde secutis propter defectum etatis
premisse ac aliis de causis viribus posse subsistere dictamque
ecclesiam propterea adhuc vacare. Supplicat igitur, quatenus
sibi, qui jam dudum vigesimum sue etatis annum attigerit, de
antedicta parrochiali ecclesia, que de jure patronatus prefati
regis Dacie etc. existit, cui pro hac vice dumtaxat de expresso
consensu eiusdem derogare placeat, [fructus 4 mr.], per modum
simplicis vel nove provisionis, prout id oratori utilius videbitur,
providere sibique etiam ampliorem gratiam facientes, secum, ut
ratione dicte parrochialis ecclesie, quam obtinet, seu quorum-
cunque aliorum beneficiorum per ipsum jam obtentorum et
imposterum assequendorum litterarum studio, ubi illud vigeat
generale, residendo aut servitiis dicti regis aut cuiuscunque al-
terius principis insistendo ad septennium a data presentis sup-
plicationis computandum ad aliquem ex sacris ordinibus se pro-
moveri facere minime teneatur seu etiam parrochiali ecclesia
vel aliis beneficiis huiusmodi privari vel super eis quomodolibet
molestari possit, dispensare dignemini. Concessum in presentia
pape. A. Aleriensis Et cum derogatione juris patronatus
regis Dacie, attento quod de consensu, et cum indulto huius-
modi de non promovendo ad septennium stando in studio vel
servitio dicli regis eliam insistendo, dummodo infra annum sit
subdiaconus. Datum liome 7. id. febr. anno 5.
Suppl. 893 fol. 21.
INNOCENS VIII. 449
3139. 9. Febr. 1489.
Gejstligheden og Kirkevaergerne i Borglum Stift faar indsat Dommere
(prelati in partibus) imod Biskop Niels Styggesen (Rosenkrantz) i Borglum, som
havde plaget dem med overdrevent Gaesteri og alt for store Skattepaalseg.
Exponitur pro parte rectorum parrochialium ecclesiarum
civitatis et diocesis Burglanensis ac provisorum seu magistrorum
fabricarum earundem ecclesiarum et diocesis gravi cum querela,
quod, licet Innocentius IV et Gregorius X decreverint, quod lo-
corum ordinariis non liceat rectores parrochialium ecclesiarum
nisi temporibus debitis et in constitutionibus eorundem latius
expressis visitare et ab illis procurationes recipere, nichilominus
Nicolaus episcopus Burglanensis, quo spiritu ductus nescitur,
decretis huiusmodi temere et de facto, cum de jure non pOsset,
contraveniendo dictos rectores quolibet anno pluribus vicibus
indebite etiam personaliter cum sexaginta equitibus et interdum
pluribus visitare, procurationes indebitas ab eis extorquere et
cum aliquibus eorundem interdum per unam, aliquando per
duas et interdum per tres dies et noctes morari eosque adeo
enormiter in suis bonis et rebus ac etiam pecuniis numeratis
gravare et exactionare non expavit, quod aliqui eorundem, visi-
tationibus, gravaminibus et exactionibus huiusmodi causantibus,
cum illas sufferre non possent, ad talem devenerunt penuriam
et paupertatem, quod ecclesiis parrochianis suis dimissis illisque
etiam per aliquos eorundem resignatis et aliis personis idoneis
in illis non institutis aufugerant; et hiis non contentus, sed mala
malis accumulans provisores dictarum ecclesiarum, magistros
gildem [o: -darum] aut fabricatarum [o: -ores] vulgariter nuncu-
patos, ad solvendum sibi singulis annis nonnullarum pecuniarum
quantitates de ipsarum parrochialium ecclesiarum patronorum et
aliorum Christi fidelium piissuffragiis et oblationibus ac alias col-
lectas, de quibus ecclesie ipse in suis structuris et edificiis repa-
rari et conservari ornamentaque earundem, videlicet libri, calices
et alia paramenta, restaurari deberent, totiens, quotiens sibi vi-
debitur, compellit, propter que divinus cultus diminuitur, devotio
fidelium lentescit et sepius subsequitur periculum animarum in
anime prefati Nicolai episcopi grave periculum ipsorumque ora-
torum permaximum prejudicium, dampnum, injuriam et grava-
men ac perniciosum exemplum et scandalum plurimorum. Ne
igitur premissa, que adeo publica et notoria in civitate et diocesi
antedictis existunt, quod nulla penitus valeant tergiversatione
celari, ipsaque impunita transibunt, nisi s. v. de sua solita cle-
Acta pontificum Danica IV. <sJ
450 INNOCENS VIII.
mentia occurrat, [impunita maneant]1) et ut pena ipsius alios
forte similia et peiora audentes valeat formidare, dignetur s. v.,
qui similes pias causas ac pauperes et oppressas personas de-
fensare consuevit et debet, causas, quas prefati oratores habent
habereque intendunt tam conjunctim quam divisim contra dic-
tum Nicolaum episcopum adversarium omnesque alios sua in-
teresse putantes de dictis injustis visitationibus ac procurationum
indebitarum exactionibus et extorsionibus injuriisque per eundem
oratoribus ipsis tam conjunctim quam divisim illatis et inferri
comminatis dampnisque et interesse per dictos oratores passis
et patiendis rebusque aliis in actis causarum huiusmodi latius
deducendis, cum omnibus illarum incidentiis, emergen[tiis], de-
pendentiis, annexis et connexis aliquibus prelatis in partibus
illis residentibus per litteras s. v. in forma Humilibus etc. expe-
diendas mandare audiendas, cognoscendas, decidendas et fine
debito terminandas cum potestate dictum Nicolaum episcopum
adversarium omnesque alios supradictos et in executione cita-
tionis presentium vigore decernende nominandos etiam per edic-
tum publicum, cum ad ipsum tutus non pate[a]tx) accessus, ci-
tandi sibique et aliis, quibus videbitur, sub censuris et 100 mr.
arg. puri, si contrafecerit, camere apostolice irremissibiliter appli-
candarum penis totiens, quotiens opus fuerit, simili edicto inhi-
bendi ceteraque faciendi, que in hiis necessaria fuerint seu etiam
quomodolibet oportuna, Bonifacii pape VIII de una ac Viennensis
ac Lateranensis conciliorum de duabus dietis, quibus pro hac
vice derogare placeat, non obstantibus. Concessum in presentia
pape. A. Aleriensis. Datum Rome 5. id. febr. anno 5.
Suppl. 893 fol. 27 v.
3140. 9. Febr. 1489.
Lsegmanden Henrik Friis og hans Hustru Anna Lunge faar pavelig Be-
krceftelse paa Besiddelsen af Gaarden Rugtved i Alba?k Sogn og Bispegaven i
Borglum Stift, som var tilstaaet ham af den afdode Biskop Jep Friis.
Olim bone memorie Jacobus episcopus Burglanensis, pro-
vide considerans grata ac longeva et fidelia servitia, que Hen-
ricus Frijs laicus Burglanensis diocesis sibi et ecclesie Burgla-
nensi magna cum fide et diligentia prestiterat, ac sperans, quod
ipse in huiusmodi fide et obsequiis perseveraret, volensque ipsum
ad hoc cum ipsius ecclesie Burglanensis commodo et utilitate
') add. C.z.
INNOCENS VIII. 451
quibusdam gratiis et beneficiis allicere, ac summopere conside-
rans, quod, si prefatus Henricus unam ex dicti episcopatus
curiis, Spodtvegli (!) vulgariter nuncupatam, in parrochia Albec
sitam, cum omnibus suis annexis tunc pro certa notabili et magna
pecuniarum quantitate cuidam Botilde filie Johannis impigno-
ratam ab eadem Botilda propriis sumptibus et expensis suis
redimeret, prout id se facturum sponte promisit, profecto id in
magnum dicti quondam Jacobi et sui episcopatus mense pro-
cederet incrementum, habita igitur super hiis cum capitulo
ecclesie Burglanensis deliberatione matura et de illius consilio
et expresso assensu antedictam curiam cum omnibus suis an-
nexis ac fructibus eorundem prefato Henrico et uxori sue legi-
time, quam tunc sibi prima vice matrimonialiter fecerat1) copu-
lari, quoad viveret, concessit ac ipsos de illa et illis sponte
infeudavit, redemptione dicte curie cum suis attinentiis, ut pre-
fertur, subsecuta. Cumque etiam dictus quondam Jacobus epi-
scopus aspiceret fidem servitutis constantem, quam dictus orator
erga eum et prefatam suam ecclesiam Burglanensem ex toto
mentis sue affectu et presertim in redemptione dicte curie cum
suis annexis ac aliis grate fidelitatis obsequiis2) gerebat et impen-
debat et tunc impendere non desistebat, eumque ob id peram-
plius inremuneratum dimittere non posse considerans, idcirco
post nonnulla temporum curricula, eundem oratorem et Annam
filiam Lewge ipsius oratoris conjugem ampliori favore prosequi
volens, similiter prehabita deliberatione matura et de dicti sui
capituli consilio et assensu eisdem tamquam benemeritis, quo-
niam in redemptione dicte curie pecunias suas exhauserant, ut
ergo se commodius sustentare possent, eisdem aliquo subventi-
onis auxilio providere volens, nonnullos redditus episcopales,
bisgaster (!) nuncupatos, necnon jura episcopalia ex causis emer-
gentia, quecunque illa fuerint seu quocunque nomine nuncu-
parentur, cum omnibus eorum inquilinis et familia per diocesim
Burglanensem ubilibet constitutis nullis exceptis similiter, quoad
viverent dumtaxat, cessit et donavit libere et pacifice perfruenda,
prout hec et alia in litteris seu documentis publicis desuper con-
fectis plenius continentur. Ut igitur donatio et indultum huius-
modi maioris roboris firmitatem obtineant, supplicant Jacobus
[o: Henricus] Frijs et Anna eius uxor legitima, quatenus dona-
tionem et indultum huiusmodi confirmare . . . dignemini. Con-
*) Gz. — Cod. faceret 2) Gz. — Cod. alia grata . . obsequia
29*
452 [NNOCENS VIII.
cessum si in evidentem in presentia pape. A. Aleriensis. Datum
Rome 5. id. febr. anno 5.
Suppl. 893 fol. 27.
3141. 9. Febr. 1489.
Klerken Palle Kirt fra Borglum Stift faar, skont blind paa venstre 0je,
Dispensation til at lade sig indvie til Subdiakon og forene Besiddelsen af to
eller flere Beneficier uden Sjielesorg.
Licet Palus Kyrch clericus Burglanensis diocesis causante
gravi quadam sui corporis infirmitate lumine oculi sui sinistri
privatus sit, [cum] nichilominus magno devotionis fervore accen-
sus cupiat se ad sacros subdiaconatus et diaconatus ordines rite
facere promoveri et in dictis sic susceptis ordinibus virtutum
domino perpetuo famulari, supplicat igitur, quatenus . . . sibi,
qui in artibus magister ac de nobili genere ex utroque parente
procreatus, Nicolai episcopi Vibergensis consanguineus ac fami-
liaris continuus existit, specialem gratiam facientes, ut se ad
subdiaconatus ordinem a suo ordinario loci et temporibus a jure
statutis rite promoveri facere et in illis libere ministrare secum-
que(!), ut quecunque . . . duo vel plura beneficia sine cura sibi
invicem compatientia, . . . . si . . sibi alias canonice conferantur,
recipere et insimul, quoad vixerit, retinere libere possit, indul-
gere ac secum dispensare dignemini. Concessum in presentia
pape. A. Aleriensis. Et quod littere simul vel seorsum expediri
possint. Datum Rome 5. id. febr. anno 5.
Suppl. 893 fol. 4 v.
3142. 2. Marts 1489.
Praesten Peder Soest fra Slesvig Stift faar ii}r Provision paa Sognekirken
i Broager mod at give Pension til den afgaaende Sognepraest Mads Bkek.
Cum Matheus Bleck rector parrochialis ecclesie Bromeker
Slesvicensis diocesis eandem ecclesiam, quam tunc obtinebat,
in manibus loci ordinarii Nicolai Jungen sponte resignavit, et
[resignalione huiusmodi] admissa Petrus Zost presbiter dicte
Slesvicensis diocesis sibi eandem ecclesiam, ut prefertur, vacan-
tem auctoritate ordinaria conferri [oblinuit] et sibi de illa per
dictum Nicolaum Junghen canonicum et ad presens sedi episcopi
vacante vicarium in ecclesia Slesvicensi provisum extitit, posses-
sione eiusdem subsecuta, dubitans tamen idem orator collalionein,
provisionem et assecutionem ac omnia inde secuta viribus non
subsistere illam[que] parrochialem ecclesiam adhuc vacare, sup-
plicat igitur dictus Petrus Zost, quatenus resignationcm, provi-
INNOCENS VIII. 453
sionem, admissionem cum inde secutis huiusmodi [confirmantes]
sibi de dicta ecclesia [fructus 4 mr.] per modum simplicis aut
nove provisionis, si nulli vel si neutri, vel surrogationis seu
perinde valere, prout oratori placuerit, providere dignemini et
nichilominus eidem Mathie, ne propter resignationem huiusmodi
nimium dispendium patiatur, quartam partem decime frumenti
et hure sex orarum certe annone de colono in dicta villa
Broreker, que decime et hure etc. 3 duc. de camera, ut as-
seritur, non importaverit, pro substentatione vite dicti Mathie
annis singulis in terminis ac sub censuris ac penis per cancel-
lariam dari solitis persolvendam reservare dignemini. Conces-
sum in presentia pape. A. Aleriensis. Datum Rome 6. non.
martii anno 5.
Suppl. 893 fol. 250 v.
3143. 21. Marts 1489.
Klerken Daniel Berner fra Hildesheim faar Dekanatet i Minden, ledigt
ved Eggert Durkops Resignation.
Cum s. v. capellanus magister Egerdus Durcap, canonicus
Hildesemensis et sacri palatii apostolici causarum auditor, ....
decanatum, quem habet in ecclesia Mindensi, resignat de pre-
senti, supplicat Daniel Berner clericus Hildesemensis . . ., qua-
tenus sibi de dicto decanatu [fructus 8 mr.] providere dignemini.
Concessum in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis. Datum
Rome 9. kal. aprilis anno 5.
Suppl. 896 fol. 181.
3144. 8. April 1489.
Optegnelse om, at Paven udmevner Auditoren Eggert Durkop til Biskop
i Slesvig.
[1489] Die mercurii 8. dicti [o: mensis aprilis] sanctissimus
dominus noster ad relationem cardinalis . . . .*) providit de per~
sona Egerardi sacri palatii causarum auditoris Slesvicensi ecclesie
per obitum . . . .*) illius ultimi episcopi vacanti.
Arch. Cons. Acta Camerarii I, 3.
1489 8. [mensisj aprilis Egerardus auditor causarum sacri
palatii [it Slesvicensis episcopus per obitum.
Uddrag af Garampi efter Prov. S. C. pag. 4 (tabt).
a) Hul i Cod.
454 INNOCENS VIII.
3145. 8. April 1489.
Paven udnaevner Eggert Durkop til Biskop i Slesvig.
Slesvicensis. Egerdus Durcap electus Slesvicensis . Ecclesia per
obitum. Idem. Idem. Idem absotutio.
Uddrag i Indice 337 efter Reg. Lat. Innoc. VIII a. 5 1. 3 (tabt) fol. 154, 156.
3146. 8. April 1489.
Paven giver Biskop Eggert Durcop i Slesvig Dispensation til, indtil han
er bleven indviet og anerkendt som Biskop, at beholde Provstiet i Minden,
Kanonikat og Praebende i Koln, Sognekirken i Diekholzen i Hildesheim Stift. et
evigt Vikariat i Verden samt Embedet som Auditer ved Kurien.
Egerdo episcopo Slesvicensi. Personam tuam [eic. som Nr.
886]. Cum itaque nos hodie ecclesie Slesvicensi tunc vacanti
de persona tua . . . duxerimus providendum, . . . . et, sicut acce-
pimus, tu tempore provisionis [eiusdem] preposituram Mindensis,
que inibi dignitas post pontificalem maior existit, [et] ad quam
quis per electionem consuevit assumi, cuique cura imminet ani-
marum, ac canonicatum et prebendam b. Marie ad Gradus Colo-
niensis ecclesiarum necnon parrochialem ecclesiam Direckholt-
husen Hildesemensis diocesis necnon quandam perpetuam sine
cura vicariam in ecclesia Verdensi nonnullaque alia beneficia
obtineres, prout obtines, ac in certis aliis beneficiis jus tibi
competeret, prout competit, et alia vigore quarundam litterarum
nostrarum expectares, prout expectas, necnon super nonnullis
aliis benehciis contra quosdam tuos adversarios in Romana
curia coram diversis judicibus apostolica auctoritate deputatis
litigares, prout litigas, et ofhcium auditoris causarum palatii
apostolici exerceres, prout exerces, nos, tibi, ut statum tuum
juxta pontificalis dignitatis exigentiam decentius tenere valeas,
de alicuius subventionis auxilio providere volentes, motu pro-
prio tecum, ut una cum dicta ecclesia Slesvicensi, donec
regiminis ac bonorum illius possessionem vel quasi provisionis
[eiusdem] vigore fueris pacifice assecutus, dumtaxat preposituram
ac canonicatum et prebendam necnon parrochialem ecclesiam et
vicariam predictas retinere et officium auditoris huiusmodi exer-
cere necnon, postquam munus consecrationis susceperis ac pos-
sessionem vel quasi regiminis ac bonorum dicte ecclesie Slesvi-
censis vel maioris partis eorundem pacitice assecutus fueris,
una cum ipsa ecclesia Slesvicensi, quamdiu i 11 i prefueris, omnia
alia beneficia, que obtines, ac in quibus jus tibi quomodolibet
competit [fructus insimul 44 mr.], obtenta videlicet ut prius
INNOCENS VIII. 455
obtinere necnon jus tibi in aliis beneficiis predictis quomodolibet
competens prosequi et defendere et illa, si ea evincas et asse-
quaris, similiter retinere et sub gratia expectativa per nos
tibi concessa comprehensa beneficia acceptare et de illis tibi
provideri facere ac illa etiam cum dicta ecclesia Slesvicensi,
quam diu illi prefueris, retinere libere valeas, litteris nostris,
per quas inter alia statuimus, quod extunc de cetero perpetuis
futuris temporibus, quotiens per nos vel sedem predictam ali-
quem ex auditoribus causarum palatii predicti tunc et pro tem-
pore existentibus ad aliquam cathedralem, etiam metropolitanam,
ecclesiam promoveri contingeret, officium auditoriatus huius-
modi, quod sic promotus obtineret, per promotionem huiusmodi
vacaret et vacare censeretur eo ipso, nequaquam obstantibus,
tenore presentium dispensamus Volumus autem, quod,
quamprimum possessionem vel quasi regiminis ac bonorum
predictorum vel maioris partis eorundem fueris pacifice asse-
cutus, preposituram ac canonicatum et prebendam necnon par-
rochiaiem ecclesiam et vicariam ac officium auditoris huius-
modi, que extunc vacare decernimus, omnino dimittere tenearis.
Datum Rome 6. id. aprilis anno 5.
P. Gratis de mandato pape. Altissensis.
Reg. Lat. 874 fol. 354.
3147. 8. April 1489.
Klerken Henricus Meyer fra Bremen Stift faar motu proprio Provstiet
og Kanonikat og Prsebende i Minden, som haabes at blive ledige efter Eggert
Durkop.
Cum nos hodie ecclesie Slesvicensi, tunc certo modo pa-
storis solatio destitute, de persona Egerdi electi Slesvicensis ....
duxerimus providendum . . .. ., et prepositura ecclesie Mindensis,
que inibi dignitas maior post pontificalem existit, de qua nuper
.... eidem Egerdo providimus, quam tamen, ut creditur, non pos-
sidet, necnon canonicatus et prebenda dicte ecclesie Mindensis
per promotionem huiusmodi vacare sperentur, de preposi-
tura ac canonicatu et prebenda predictis [fructus insimul 24 mr.]
Henrico Meyer clerico Bremensis diocesis, decretorum doctori,
cubiculario nostro et continuo commensali, motu proprio pro-
videmus. Fiat motu proprio. J. Datum Rome 6. id. aprilis
anno 5.
Suppl. 895 fol. 260.
456 INNOCENS VIII.
3148. 8. April 1489.
Pavens Staldmester, Klerken Sigismnndns Venezent fra AugSburg Stift faar
motn proprio Kanonikat og Prsebende i Mainz, som haabes at blive ledige ved
Eggert Dnrkops Udmevnelse til Biskop i Slesvig.
Cuin nos hodie ecclesie Slesvicensi [etc. som Nr. 3147 til
providendum], ac canonicatus et prebenda ecclesie s. Marie ad
Gradus Maguntine, de quibus nuper vacantibus eidem Egerdo
providimus, possessione tamen illorum, ut creditur, nondum
per eum subsecuta, per promotionem huiusmodi ac munus con-
secrationis eidem impendendum vacare sperentur, nos, volentes
Sigismundo Venczent clerico Augustensis diocesis, parafrenario
et familiari nostro continuo commensali, gratiam facere specia-
lem, canonicatum et prebendam predictos [fructus 6 rar.],
etiam si specialiter vel ex eo, quod prefatus electus cappellanus
noster et causarum palatii apostolici auditor fuit, reservati
existant, eidem Sigismundo motu proprio et ex certa scientia
post adeptam ipsius ecclesie Slesvicensis per eundem electum
pacificam possessionem provideri mandamus. Fiat motu pro-
prio. J. Et quod fructuum verior specificatio etiam usque ad
alias sex mr. augendo fieri possit in confectione litterarum.
Fiat. J. Datum Rome 6. id. aprilis anno 5.
Suppl. 896 fol. 106.
3149. Efter 8. April 1489.
Optegnelser om Forlobet af Proeessen mellem Sten Sture og Dronning
Dorothea. Af Optegnelserne erfares blandt andet, at Sagen var overdraget til
Biskop Eggert Durkop i Slesvig (udnsevnt 8. April 1489).
Primum fuit causa (Aarsberetn. fra Geheimearch. IV, 409 f.,
427 f.).
Danske Kongers Hist. Fasc. 3 (R. A.).
3150. Efter 8. April 1489.
Eggert Durkop faar Lov til at beholde Kanonikat og Prsebende i Mainz.
Pro Egerdo Slesvicensi episcopo indultum regrediendi ad ca-
nonicatum Maguntinum.
Uddrag i Indice 506 efter Reg. Lat. Innoc. VIII an. 8 lib. 2 (tabt) fol. 222.
3151. 9. April 1489.
Klerken Albert Asschen fra Odense Stift faar motu proprio et evigt Vi-
kariat i Verden uden Hensyn til. at Eggert Durkop tldligere har faaet Lov til
;it beholde Kirken.
INNOCENS VIII. 457
Cum nos nuper de persona Egerdi Durcap ecclesie Slesvi-
censi providerimus, nos vicariam perpetuam in ecclesia Verdensi,
quam prefatus Egerdus ante promotionem huiusmodi obtinebat,
prout obtinet, quamprimum ipse Egerdus electus possessionem
regiminis et administrationis bonorum dicte ecclesie Slesvicensis
seu maioris partis eorundem fuerit assecutus, motu proprio et
ex certa scientia vacare decernimus ac motu simili Alberto de
Asschen clerico Ottoniensis diocesis, familiari nostro continuo
commensali, ipsam perpetuam vicariam, que sine cura est [fruc-
tus 4 mr.], conferimus et de illa etiam providemus, non ob-
stantibus quibusvis litteris seu indultis de retinendo vicariam
predictam, quibus pro hac vice derogamus ac illas motu et
scientia similibus suspendimus. Fiat. J. Datum Rome 5. id.
aprilis anno 5.
Suppl. 896 fol. 75 v.
3152. 9. April 1489.
Klerken Jacobus de Questenberch fra Hildesheim faar Sognekirken i Diek-
holzen, ledig ved Eggert Durkops Udnsevnelse til Biskop i Slesvig.
Cum nos nuper [etc. som Nr. 3151 til providendum], nos
parrochialem ecclesiam in Diderick van Holten Hildesemensis
diocesis, quain prefatus Egerdus . . obtinebat [etc. som Nr. 3151
til vacare decernimus ac] motu simili Jacobo de Questenberch
clerico Hildesemensis diocesis, in artibus magistro, M. episcopi
Penestrini familiari continuo commensali, parrochialem eccle-
siam [huiusmodi] [fructus 4 mr.] conferimus et de illa etiam
providemus, non obstantibus quibusvis litteris seu indultis de
retinendo parrochialem ecclesiam predictam, quibus pro hac
vice derogamus et illas motu et scientia similibus suspendimus.
Fiat. J. Datum Rome 5. id. aprilis anno 5.
Suppl. 896 fol. 150.
3153. 22. April 1489.
Paven meddeler Hertug Frederik, at han, efter at Biskop Helrik i Slesvig
er dod, motu proprio har udnaevnt Dr. Eggert Durkop, Provst i Minden, pave-
lig Kapellan og Auditor, til Biskop. Der var i Forvejen tre Kandidater til
Bispestolen, af hvilke Hertugen anbefalede den ene, Dronning Dorothea den
anden, medens den tredje selv var til Stede i Rom for at virke for sin Sag.
Paven anbefaler nu Eggert til Hertugen og udtaler Haabet om, at Udnaevnelsen
ikke maa mishage ham, da han tidligere har anvendt Eggert i sin Tjeneste,
hvilket netop havde vseret en stor Grund for Paven til at udnaevne ham.
Nobili viro Friderico duci Slesvicensi. Leve Sone heyl ....
Als denne de Kerke to Sleszwick (Ny danske Mag. I, 302 f. ;
458 INNOCENS VIII.
Reg. 4886). Datum Rome sub anulo piscatoris die 22. aprilis 1489
pontificatus anno 5.
Plattysk Oversaettelse i R. A. (Slesvig Stift 16). — 14. April havde Eggert
Durkop selv skrevet til Hertugen for at anbefale sig (Ny danske Mag. I. 303 f. ;
Reg. 4885). I dette Rrev synes det at antydes, at de to Ansogere til Rispestolen
var Provsten (!) i Slesvig Didrik Stoveman og Kanniken Hartvig Rulow.
3154. 24. April 1489.
Enwald Sovenbroder faar ny Provision paa Kanonikat og Praebende i
Slesvig, hvorom han havde fert Proces ved Kurien.
Dudum certis canonicatu et prebenda in ecclesia Slesvicensi
per resignationem Jacobi van der Weteringhe vel alias vacanti-
bus, Enwaldus Souenbrodere illos sibi conferri ac provideri de
eisdem obtinuit, possessione subsecuta. Orta postmodum lite
sive causa inter ipsum oratorem reum et defensorem ac quen-
dam Johannem Molre adversarium de dictis canonicatu et pre-
benda, . . . liteque huiusmodi in Romana curia coram Johanne
episcopo Nucerino, unius ex causarum sacri palatii apostolici
auditoribus locumtenenti, in prima instantia introducta ac ad
nonnullos, licet paucos, actus processo, a quibusdam asseritur
neutri ex dictis Enwaldo oratore ac Johanne Molre adversario
jus ad canonicatum et prebendam predictos competere illosque
adhuc vacare. Supplicat propterea supradictus Enwaldus, qua-
tenus .... prefato Johanni episcopo et locumtenente mandare,
ut, si sibi per eventum litis et cause huiusmodi vel alias sibi con-
stiterit neutri ex dictis Enwaldo oratore ac Johanne Molre ad-
versario jus ad canonicatum et prebendam predictos competere
ipsosque adhuc vacare, eosdem canonicatum et prebendam [fruc-
tus 4 mr.] supradicto Enwaldo conferat et provideat de eisdem,
dignemini. Concessum in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis.
Datum Rome 8. kal. maji anno 5.
Suppl. 896 fol. 129.
3155. 27. April 1489.
Optegnelse om, at Klerken Rirger Gunnersen fra Lunde Stift lover at be-
tale Annater af Kanonikat og Prsebende i Lund.
[1489] Dicta die 27. [mensis] aprilis Ludouicus de S. Gemi-
niano utriusque juris doctor et abbreviator apostolicus vice et
nomine Brigerii Gunari clerici Lundensis diocesis obligavit se
camere apostolice pro annata canonicatus et prebende ecclesie
Lundensis [fructus 6 mr.], per obitum Petri Nicolai vacantium.
INNOCENS VIII. 459
Et mandatur provideri sub data 6. id. nov. anno 4, et promisit
solvere dictam annatam hic in curia infra annum etc. aut infra
mensem etc. Data, quia probavit de intruso per testes de man-
dato thesaurarii.
Annate 1488—89 fol. 135 (Archivio di Stato).
3156. 7. Maj 1489.
Biskoppen, Provsten og Kapitlet i Odense faar bevilget. at Paven ind-
sretter Dommere, som skal kassere Brevet af 10. Maj 1488 (Nr. 3104) og lade
Kapitlet bevares som saekulaert.
Exposito alias Sixto pape IV per Cristiernum Dacie regem,
quod ecclesia Ottoniensis, olim monasterium s. Canuti nuncu-
pata ordinis s. Benedicti, et totus alius clerus Ottoniensis se-
cularis erat, et propter certa celebranda inibi divina officia inter
personas predicte et aliarum ecclesiarum notabilis erat diversitas
et differentia, et quod persone civitatis Ottoniensis se ad diver-
sarum litterarum studia non absque gravi sumptu et continuis
laboribus in dies conferebant [ac]1) pro eo, quod in ipsa eccle-
sia consequi non poterant aliquos canonicatus et prebendas,
omissis propriis laribus ad alia prefati regis loca proficiscebantur,
quo fiebat, ut civitas ac diocesis Ottonienses litteratis et peritis
viris penitus destitute remanerent, quodque, si dignitates regu-
lares, si que erant, necnon dictus ordo et conventualitas in ipsa
ecclesia supprimerentur, illaque in secularem ecclesiam sub
invocatione eiusdem s. Canuti regis et martiris erigeretur ac
omnibus insigniis cathedralibus decoraretur, et inibi dignitates
et officia necnon canonicatus et prebende ac alia beneficia de
novo crearentur, inibi divinus cultus oportunum susciperet in-
crementum, ac plures persone scientia litterarum decorate inibi
suam eligerent residentiam, idem Sixtus certis prelatis in parti-
bus illis suis litteris dedit in mandatis, ut, si per informationem
per eos desuper habendam ita esse reperirent, dignitates regu-
lares, si que erant, necnon ordinem et conventualitatem huius-
modi in ipsa ecclesia supprimerent illamque in secularem eccle-
siam sub dicta invocatione erigerent, insigniis cathedralibus
decorarent, dignitates et officia necnon canonicatus et prebendas
ac alia beneficia de novo crearent et alia tunc expressa face-
rent. Ad quorum executionem cum processum foret, pro parte
Dorothee regine Dacie in presentia s. v. tunc constitute suo ac
J) add. Gz.
460 INNOCENS VIII.
Johannis regis Dacie [nomine] e. s. v. exposito, quod monachi
et religiosi, qui ante suppressionem, extinctionem et erectionem
predictas in dicta ecclesia degebant, erant vite exemplaris et
non citati neque in aliquo convicti neque auditi a monasterio
predicto, in quo professi fuerant et longo tempore cum odore
bone fame deo serviverant, expulsi ac omnibus clenodiis, privi-
legiis, ornamentis, bonis mobilibus et immobilibus spoliati
fuerant, et necesse fuerat eos hincinde discurrere non sine reli-
gionis obprobrio maloque exemplo et scandalo plurimorum, et
quod [post] huiusmodi suppressionem et extinctionem nulla mi-
racula intercessione eiusdem sancti, prout antea visa fuerant,
fierent, e. s. ad supplicationem regis et regine predictorum, as-
serentium, quod Pascalis et nonnulli alii Romani pontifices pro-
hibuerant sub pena maledictionis eterne statum dicte ecclesie
immutari, certis judicibus in partibus illis suis litteris dedit in
mandatis, quatenus, . . . . si, vocatis moderno episcopo Ottoniensi
et capitulo eiusdem ecclesie et aliis evocandis, de premissis
e. s. v. expositis sibi legitime constaret, suppressionem, extinc-
tionem, erectionem, institutionem, confirmationem etc. per s. v.
factas singulasque litteras predictas ac omnia illarum pretextu
gesta et facta et inde secuta quecunque sine tamen prejudicio
tunc dignitates, canonicatus et prebendas, officia ac quecunque
alia beneficia in dicta ecclesia obtinentium cassarefnt]1) ac eccle-
siam, officia, dignitates ante suppressionem, extinctionem et erec-
tionem predictas inibi instituta in suum pristinum statum resti-
tuerent et reintegrarent ac ecclesiam ipsam, prout antea regebatur,
regi debere statuerent et alia tunc expressa facerent, prout in sin-
gulis litteris predictis desuper confectis plenius continetur, ad
quarum posteriorum litterarum executionem nondum processum
extitit, ita quod hoc ad notitiam moderni episcopi Ottoniensis
devenerit. Cum autem ad priorum litterarum prefati Sixti execu-
tionem illarum forma servata per archiepiscopum Lundensem
et episcopum Roskildensem in dictis litteris execulores deputatos,
consiliariis et magnatibus et prelatis dicti regni ac prefato Cri-
sterno rege matura deliberatione prehabita consentientibus, pro-
cessum fuerit, dignitatesque et beneficia clericis secularibus et
personis idoneis et benemeritis postmodum collata fuerint, et ipsa
ecclesia tam in eius apparatu quam ornamentis2) et paramentis
ecclesiasticis ac divino culto [o: -tu] decorem, venustatem et in-
i add. Gz. -) Cod. ordinamentis
INNOCENS VIII. 461
crementum susceperit, et tam ipse Sixtus quam s. v. postmodum
per dictos archiepiscopum et episcopum vigore dictarum priorum
litterarum Sixti facta et executa per alias suas litteras confir-
mav[er]it, ac a veritate alienum sit, quod prefati monachi et reli-
giosi inde expulsi fuerint, imo ipsi, utpote cognoscentes hoc ad
ipsius ecclesie incrementum cedere, suppressioni et extinctioni
predictis sponte consenserint, prout publico instrumento con-
stare potest, senioribus monachis et religiosis, ut vivere pos-
sent, certa congrua portione reservata, aliis vero junioribus
monachis ac religiosis ad alia monasteria dicti ordinis translatis,
et, si littere apostolice ad instantiam prefate regine a s. v. obtente
seu potius extorte effectum sortirentur, sicque status ipsius ec-
clesie per eiusdem Sixti ac litteras s. v. confirmatus ac, uf pre-
fertur, [a] consiliariis, magnatibus et prelatis dicti regni insti-
tutus et ordinatus, et cui institutioni et ordinationi prefatus Jo-
hannes rex ante impetrationem dictarum posteriorum litterarum
per ipsam reginam obtentarum expresse consensit, immutaretur,
hoc pauiatim ad totalem ipsius ecclesie desolationem et prefati
regni scandalum ac etiam detrimentum cederet nam, (cum dig-
nitates et officia ac alia beneficia pro clericis secularibus inibi
erecta et illis collata fuerint, si ipsa ecclesia in pristinum sta-
tum sine prejudicio obtinentium beneficia reponeretur, sicque
persone religiose inibi ut prius instituerentur, ex huiusmodi
universitate personarum magna confusio et diversitas subseque-
retur), ne ergo ipsius ecclesie status a tempore reductionis illius
ad ecclesiam secularem pascifice (!) possessus immutetur, sed
conservetur et benedicente altissimo augeatur, supplicant igitur
episcopus Ottoniensis et prepositus ac capituium ecclesie pre-
dicte, quatenus . . . . ad obviandum etiam scandalis, que successu
temporis ex huiusmodi mutatione in futurum evenire possent,
aliquibus prelatis in partibus illis, ut, constito eis, quod suppres-
sioni ordinis et conventualitatis in dicta ecclesia erectionique
illius in ecclesiam secularem necnon creationi in illa dignitatum
et officiorum ac beneficiorum prefati Cristierni regis necnon
consiliariorum ac prelatorum et maiorum dicti regni Dacie ac
postmodum dicti Johannis regis ante impetrationem posteriorum
litterarum predictarum consensus accesserit, ac monachi et reli-
giosi tunc in ipsa ecclesia existentes ab huiusmodi erectione,
suppressione et creatione non appellaverint neque declaraverint,
sed ipsam ecclesiam sponte cum omnibus eorum attinentiis
dimiserint et resignaverint, modernos et pro tempore episcopum
4()2 INNOCENS VIII.
ac prepositum necnon capitulum predictos ac alias eiusdem ec-
clesie personas super statu dicte ecclesie in ea vigore priorum
litterarum dicti Sixti ac beneficiis, dignitatibus et officiis inibi
institutis personasque ecclesiasticas beneficia huiusmodi obti-
nentes pretextu posteriorum litterarum predictarum ac proces-
suum desuper forsan habitorum et habendorum imposterum
non alias, nisi prout de jure et, prout justitia suadere videbiturr
molestari permittant, sed eos pascifice (!) possessione vel quasi
status eiusdem ecclesie vigore dictarum litterarum Sixti inibi
instituti ac per eundem Sixtum et s. v. confirmati gaudere fa-
ciant ac predictas posteriores litteras tamquam per veri sup-
pressionem et falsi expressionem extortas nullius roboris vel
momenti fuisse et esse, prout juris fuerit, quamcunque litem
propterea forsan ceptam extinguendo declarent cum potestate
contradictores quoslibet per censuram ecclesiasticam et alia juris
remedia appellatione postposita compescendi ac censuras iteratis
vicibus aggravandi et reaggravandi, invocato, si opus fuerit,
auxilio bracchii secularis, mandare dignemini. Concessum in
presentia pape. A. cardinalis Aleriensis. Datum Rome non. maji
anno 5.
Suppl. 896 fol. 261.
Ottoniensis. Prepositus et capitiilum ecclesie Ottoniensis. Sup-
pressio monasterii et erectio illius in secularem ecclesiam. Ad per-
petuam.
Uddrag i Indice 337 efter Reg. Lat. lnnoc. VIII an. 6 lib. 6 (tabt) fol. 196
og an. 8 lib. 15 (tabt) fol. 146.
3157. 27. Maj 1489.
Dominikanerklostrets Kirke i Helsingborg, som trsenger til Reparation,
faar, da Klostret selv er fattigt, tilstaaet Aflad til dem, der besoger Kirken paa
St. Nikolais og St. Stefans Festdage, inventio crucis og anden Paaskedag samt
paa Relikviedagen. Rrevet ga?lder for al Fremtid.
Ut ecclesia monasterii s. Nicolai (Dipl. dioc. Lund. V). Con-
cessum in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis. Datum Rome
6. kal. junii anno 5.
Suppl. 898 fol. 96 v.
Lundcnsis. Indulgentia pro elargientibus etemosinas et visi-
tanlibus quandam ecclesiam.
Uddrag i Indicc 337 efter Reg. Lat. Innoc. VIII an. 5 lib. 6 (tabt) fol. 116.
INNOCENS VIII. 463
3158. 8. Juni 1489.
Kong Hans faar Bevilling for sin dilectus, Klerken Jens Markvardsen
Tinhus fra Roskilde Stift, til at opnaa et beneficium, skont han kun er 18 Aar
gammel.
Supplicat Johannes Dacie, Svecie et Norvegie rex in per-
sonam dilecti sui Johannis Marquardi Tegenhuss clerici Roskil-
densis diocesis, qui de nobili genere ex utroque parente pro-
creatus et in decimo octavo sue etatis anno constitutus existit,
quatenus, ipsum suum dilectum specialibus favoribus et gratiis
prosequentes, secum, ut, non obstante defectu etatis, quem, ut
premittitur, in decimo octavo sue etatis anno constitutus patitur,
quodcunque beneficium curatum . . . ., si sibi alias canonice
conferatur . . . recipere et retinere libere possit cum clausula
permutandi totiens, quotiens etc, dispensare dignemini. Con-
cessum in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis. Datum Rome
6. id. junii anno 5.
Suppl. 899 fol. 49.
3159. 21. Juni 1489.
Klerken Johannes de Oldensen fra Bremen Stift faar motu proprio Ka-
nonikater og Prsebender i Slesvig og Bardewich.
Motu proprio .... nos, volentes Johanni de Oldensen cle-
rico Bremensis diocesis gratiam facere, unum Slesvicensis et
alium Bardewicensis Verdensis diocesis ecclesiarum canonicatus
cum reservatione totidem prebendarum inibi ac dignitatis, per-
sonatus, administrationis vel officii etiam curati et electivi al-
terius earundem ecclesiarum vacantium vel vacaturarum eidem
Johanni providemus [o: conferimus] . . . Concessum motu pro-
prio in presentia pape. A. Aleriensis. Datum Rome 11. kal.
julii anno 5.
Suppl. 899 fol. 152.
3160. 22. Juni 1489.
Klerken Marquardus Ellenhusen fra Bremen Stift faar ny Provision paa
Kanonikat og Praebende i Slesvig og Tilladelse til at ombytte sine Beneficier
med andre.
Nuper canonicatu et prebenda ecclesie Slesvicensis, quos
Benedictus Toppensem obtinebat, per obitum ipsius Benedicti
vacantibus, Marquardus Ellenhusen clericus Bremensis diocesis,
e. s. v. familiaris et continuus commensalis, illos gratie expecta-
tive sibi per s. v. concesse ac processuum desuper decretorum
vigore, prout ex illorum tenore melius potuit et debuit, infra
464 INNOCENS VIII.
tempus legitimum acceptavit et de illis sibi provideri obtiuuit.
Cuiu auteiu ab aliquibus hesitetur collationem predictam viribus
non subsistere, et propterea canonicatus et prebenda hninsmodi
adhuc vacare [noscantur], supplicat igitur, quatenus sibi de ca-
nonicatu et prebenda predictis [fructus 4 mr.] de novo providere
dignemini necnon omnia beneficia, que obtinet et imposterum
obtinebit. simpliciter vel ex causa permutationis cum quibusvis
personis secum permutare volentibus extra Romanam curiam in
ordinariorum locorum aut personarum in ecclesiastica dignitate
constitutarum seu canonicorum cathedralium aut metropolitana-
rum ecclesiarum per eum eligendorum vel eligendarum mani-
bus . . . ., quotiens sibi placuerit, resignandi ac etiam eisdem
ordinariis et personis . . . . ab oratore resignationes easdem ad-
mittendi .... [licentiam] indulgere dignemini. Concessum in
presentia pape. A. cardinalis Aleriensis. Datum Rome 10. kal.
julii anno 5.
Suppl. 899 fol. 153 v.
3161. 3. Juli 1489.
Paven tildeler den udvalgte Biskop i Slesvig Eggert Durkop Provstiet i
Klostret Neuwerk (?) ved Halle.
Egerdo electo Slesvicensi. Cum personam tuam [etc.]. Du-
dum siquidem omnes preposituras conventuales ordinum quo-
rumcunque tunc vacantes et inantea vacaturas dispositioni nostre
reservavimus .... Cum itaque postmodum prepositura mona-
sterii . . . Novi Operis prope Halle1) ordinis s. Augustini Magde-
burgensis diocesis, que conventualis existit, et quam Erasmus2)
obtinebat, per obitum eiusdem Erasmi vacet ad presens, nos,
volentes tibi, qui locum unius ex nostri palatii apostolici audi-
toribus de mandato nostro tenes, ut te commodius sustentare
valeas, de alicuius subventionis auxilio providere, prepositu-
ram predictam, que dignitas, archidiaconatus Banni Hallensis
nuncupata, in ecclesia Magdeburgensi non tamen maior post
pontificalem existit ac solum per canonicos regulares dicti or-
dinis teneri consuevit, et cui cura imminet animarum, et ad
(juam quis per electionem assumitur [fructus 40 mr.8)], .... tibi
per te, quoad vixeris, etiam una cum ecclesia Slesvicensi ....
el omnibus aliis beneficiis, que oblines et in posterum obtinebis,
tenendam, ila quod liceat tibi, debitis et consuetis ipsius pre-
') II: prope ab Albe *) II: Krasmus Berndes '") II: 30 mr
INNOCENS VIII. 465
positure et conventus eiusdem supportatis oneribus, de residuis
illius fructibus disponere, sicuti illi, qui preposituram ipsam in
titulum pro tempore obtinuerunt, de illis disponere potuerunt
seu etiam debuerunt, alienatione tamen quorumcunque bonorum
immobilium et pretiosorum mobilium dicte prepositure tibi pe-
nitus interdicta, commendamus Datum Rome 5. non. julii
anno 5.
Simili modo Nucerino et Alexandrino episcopis et officiali
Magdeburgensi.
L. Gratis de mandato serenissimi domini nostri Trottus prothonotarius.
Reg. Lat. 884 fol. 8; ogsaa (II) Supplik (Concessum in presentia pape.
A. cardinalis Aleriensis) i Suppl. 900 fol. 106.
3162. 6. Juli 1489.
Dronning Dorothea faar bevilget, at der paa ny maa indsa?ttes en Dom-
mer i Norden til at paadomme Sagen mellem hende og Sten Sture, saaledes at
han, uden Hensyn til Pavebrevet af 16. Sept. 1488 (Nr. 3126), hvis han finder
Dronningens Paastande rigtige, kan domme Sten Sture.
Si in litteris, quarum copia [16. Sept. 1488, Nr. 3126} de
verbo ad verbum preinseritur, et in quibus multa fabulosa nar-
rantur et vera subticentur, que merito reddant illas surreptitias
et obreptitias ac nullius roboris vel momenti, expressum fuisset,
quod appellationes, de quibus in dictis litteris fit mentio, ad
notitiam judicum et commissariorum apostolicorum, qui servatis
servandis diffinitivam sententiam cum expensarum condemna-
tione in favorem Dorothee Dacie, Svecie et Norvegie regine et
contra prefatum Stenonem Sture occupatorem et detentorem
regni Svecie ac bonorum et castrorum ad ipsam reginam ratione
suarum dotis1) et donationis propter nuptias spectantium tule-
runt ac processus executoriales super dicta diffinitiva sententia,
que in rem transivit judicatam, decreverunt et fulminarunt,
minime devenerunt, ac quod extrajudicialiter interposite ipsique
regine ac prefatis judicibus minime intimate extiterunt, et quod
pretense appellationes huiusmodi per lapsum fatalium fuerant,
prout sunt, deserte, et quod propterea, posito quod alias appel-
lationes predicte legitime interposite fuissent, prout non fuerant,
dicta diffinitiva sententia propter huiusmodi desertionem in rem
transivit judicatam, ac quod huiusmodi lis jam per duodecim
annos et ultra coram diversis judicibus et tribunalibus tam in
Romana curia quam extra ventilata extitit ac subterfugiis ipsius
*) Cod. dotium
Acta pontificum Danica IV. 30
466 INNOCENS VIII.
Stenonis indecisa pependit, et quod prefatus Steno Sture per
viginti annos vi et violentia castrum et bona, de quibus agitur,
detinuit et occupavit ac fructus ex illis provenientes percepit
et levavit et in suos damnatos usus convertit, ac quod juris-
dictio sive potestas arbitrorum. de quibus in dictis litteris fit
mentio, se non extendit ad hanc causam, in qua agitur de bonis
dotalibus dicte regine Svecie reg[n]i Dacie, Svecie et Norvegie (!)
sine sanguinis efTusione, et quod numquam pro parte dicti
Stennonis ante prolationem dicte diffmitive sententie fuit dictum
sive exceptum de surreptione rescripti impetrati per dictam re-
ginam, cuius vigore huiusmodi lis incepta ventilata extitit, ex
capite taciturnitatis jurisdictionis dictorum arbitrorum, et cum
de jure in principio cause huiusmodi exceptio apponi debuisset,
et quod locus judicii, ubi fuit dicta causa agitata, fore [o: fere]
tantum distat a regno Svecie per aquas, per terras quidem viginti
quatuor dietis veniendo, et quod huiusmodi locus judicii utri-
que parti tutus extitit, non creditur, quod s. v. dictas preinsertas
litteras contra rem judicatam in maximum prejudicium et dam-
num prefate serenissime regine ac contra juris dispositionem
concessisset. Et propterea pro parte prefate regine e. s. v. sup-
plicatur, quatenus attentis premissis dignetur e. s. v. prefatis
judicibus sive commissariis in dictis preinsertis litteris deputatis
mandare, ut ad executionem dictarum litterarum minime pro-
cedant seu procedere presumant, nisi prius et ante omnia pre-
fatus Steno Sture et eius litis consortes sententie ac judicato
necnon processibus executorialibus predictis cum effectu parue-
rint, et, si contingat, quod ante presentationem presentium lit-
terarum prefatus Steno Sture eiusque litis consortes per dictos
judices sive commissarios in dictis litteris deputatos sive alterum
ipsorum in vim dictarum preinsertarum litterarum a dictis cen-
suris et penis, quibus propter non paritionem processuum exe-
cutorialium predictorum sive alia quacunque de causa illaqueati
existunt, quoquomodo absoluti fuerint, eosdem Stenonem et
litis consortes in eisdem censuris et penis auctoritate apostolica
reintrudant ac illos, donec judicato huiusmodi paruerint, pro
excommunicatis et anatematizatis publicari faciant et mandent
ac artius a Christi fidelibus evitari procurent, decernentes irritum
et inane, quidquid per dictos judices sive commissarios aposto-
licos contra premissa in vim dictarum preinsertarum litlerarum
gestum factumve fuerit sive in fulurum lieri contigerit; vel, si
magis placeat, dignetur s. v. alicui probo viro in parlibus
INNOCENS VIII. 467
mandare, ut, constito sibi, quod dicta diffinitiva sententia in
rem transiverat judicatam, ad ulteriorem executionem dictorum
processuum executorialium contra eosdem Stenonem Sture illius-
que litis consortes et ad declarationem et publicationem dictarum
censurarum, donec dictus Steno judicato paruerit, procedat1), et,
si contingat eundem Stenonem et eius litis consortes in vim
dictarum preinsertarum litterarum a dictis censuris quoquomodo
fuisse absolutos, eosdem Stenonem Sture et eius litis consortes
ante omnia in dictis censuris [reintrusos declaret faciatque om-
nia, que]2) in premissis quomodolibet necessaria erunt3) et opor-
tuna, [non obstantibus] predictis preinsertis litteris ac in eisdem
contentis necnon constitutionibus et ordinationibus apostolicis,
presertim Bonifacii pape VIII de una dieta et de duabus dietis
in concilio generali edita .... Concessum de secunda parte et
committatur eisdem judicibus in presentia pape. A. cardinalis
Aleriensis. Datum Rome pridie non. julii anno 5.
Suppl. 900 fol. 65 v.
3163. 6. Juli 1489.
Paven befaler ^rkebiskopperne i Lund og Upsala samt Biskopperne i
Roskilde og Strengnas at genoptage Sagen mellem Dronning Dorothea og Sten
Sture om 0rebro Slot m. m. Hvis det da viser sig, at Dronningen har Ret ir
at Dommen i Sagen er bleven faeldet for 12 Aar siden, samt at Sten Sture i
mere end 20 Aar ulovlig har siddet inde med Slottet, skal de sorge for, at
Dommen bliver udfort, og at Sten Sture og hans Medskyldige bliver idomt
Bandsstraf, om de ikke bojer sig for den.
Lundensi et Upsalensi archiepiscopis et Roskildensi ac
Strengenensi episcopis. Humilibus supplicum votis [etc.]. Ex-
hibita siquidem nobis nuper pro parte Dorothee (Raynaldus,
Ann. Eccl. XI (Lucce 1754), 167 f.*); Reg. 4-892). Datum Rome
pridie non. julii anno 5.
x
X
Reg. Vat. 770 fol. 355.
3164. 6. Juli 1489— 25. Juli 1492.
Paven befaler /Erkebiskopperne af Lund og Upsala samt Biskopperne af
Roskilde og Strengniis at sorge for, at den tidligere Overenskomst mellem
Dronning Dorothea og Sten Sture om hendes Morgengave, saerlig Orebro Slot,
bliver overholdt. Bandlysningen over Sten Sture og Svenskerne ophseves af
l) Gz. — Cod. procedant 2) add. Gz. 3) Gz. — Cod. erant
4) Her tildels i Regestform.
30*
468 INNOCENS VIII.
Hensyn til, at Sverige har i Sinde at angrihe det kaetterske Rusland. naar det
faar Fred med Danmark. og Brevet af 6. Juli 1489 (Nr. 3163) kasseres.
[Archiepiscopis Lundensi et Vpsalensi necnon Roskildensi et
Strengenensi episcopis]. Humilibus supplicum votis (Aarsberetn.
fra Geh. Arch. IV, M9—27; Reg. *8053). Uden Dqto.
L. Dipl. efter 1489.
3165. 21. Juli 1489.
Klerken Alhert Asschen fra Odense faar hevilget en Udsaettelse paa ' s Aar
af Fristen for Offentliggorelsen af en Staevning mod Hertug Erik af Sachsen-
Lauenburg, med hvem han forte Proces om Kanonikat og Praebende i Liibeck.
Alias canonicatu et prebenda ecclesie Lubicensis, quos
Alardus Spaen inibi obtinebat, per obitum eiusdem Alardi va-
cantibus, familiaris continuus commensalis vester Albertus de
Asten clericus Ottoniensis diocesis eosdem gratie expectative sibi
per s. v. gratiose concesse ac processuum inde secutorum vigore
acceptavit et de illis sibi provideri obtinuit acceptationemque et
provisionem huiusmodi juxta regulam de publicandis accepta-
tionibus et provisionibus huiusmodi per e. s. v. desuper editam
publicari fecit, causasque, quas contra quendam Ericum ex duci-
bus in Lowenborch, alias Saxonie, intrusum in canonicatum et
prebendam huiusmodi super eisdem canonicatu et prebenda
rebusque aliis rem [o: tunc] habebat, non obstantibus quod ad
Romanam curiam predictam legitime devolute aut apud eam de
sui natura aut juris necessitate tractande et finiende non essent,
infra annum a die acceptationis et provisionis huiusmodi per e.
s. v. seu de eius mandato Felino de Scandeis, vestri sacri palatii
apostolici causarum auditori, committi obtinuit, [datisque]1) per
oratorem testibus fidedignis primitus super non tuto acccssu ad
dictum Ericum pro litteris citatoriis et inhibitoriis dicte commis-
sionis vigore decernendis in illius propria [habitatione] sive do-
micilio aut locis consuetis pro dicta citatione una cum inhibitione
per edictum publicum in Romana curia et in partibus in locis
circumvicinis ad hoc deputatis afiigendis et publicandis in forma
solita2) per eundem auditorcm decerni oblinuit. Vcrum quia idcm
orator acceptationem et provisionem ac publicationem huius-
modi prefato Erico hactenus minime intimavit, ncque super jure,
quod sibi in ipsis canonicatu et prebenda competere credit, judi-
cialiter expertus, nec etiam citatio et inhibitio predicte in dicta
curia execute extiterunt, dubitatque citationem et inhibitionem
') add. Gz. '2) nogct vistnok udfaldet her, maaske: regulam sibi (Gz.)
INNOCENS VIII. 469
huiusmodi in partibus predictis executas fore aut in annum
exequi [posse]1), ne igitur orator ipse, qui in dicta curia presens
est, propterea in suo bono jure supplantetur aut aliquod preju-
dicium pati[a]tur, supplicat, quatenus tempus regule2) huius-
modi, infra quod adhuc existit, ad experiendum cum prefato
Erico aut quovis alio in eisdem canonicatu et prebenda hac-
tenus forsan intrusus [o: -so] vel in posterum intrudendo ad
annum similem a fine anni per dictam regulam statuti com-
putandum prorogare dignemini . ., dicta constitutione sive regula,
cui pro hac vice derogare .... placeat . ., non obstante. Con-
cessum ad sex menses in presentia pape. A. cardinalis Alerien-
sis. Et quod presentis supplicationis sola signatura sufficiat . . .
Datum Rome 12. kal. aug. anno 5.
Suppl. 901 fol. 179 v.
3166. 13. Aug. 1489.
Paven befaler Biskoppen i Chalons sur Saone at lade Cistercienserklostrene
nyde deres gamle Privilegier, saerlig at vaere fri for at visiteres af andre end
Udsendinge fra Faderabbeden eller Generalkapitlet.
Episcopo Cabilonensi. Fidedignorum relatione accepimus,
quod, licet monasteria et alia religiosa loca Cisterciensis ordinis
tam virorum quam mulierum illorumque persone dudum sedi
apostolice per diversos Romanos pontifices subjecta illisque et
ordini predicto diversa privilegia et immunitates provide per
sedem predictam concessa fuerint, ac patres abbates aut com-
missarii a generali capitulo dicti ordinis seu abbate Cistertii
Cabilonensis diocesis pro tempore existente pro tempore depu-
tati certis temporibus monasteria et loca huiusmodi juxta eorum
regularia instituta hactenus laudabiliter observata visitare con-
sueverint, tamen nonnulli archiepiscopi, episcopi et alii seculares
prelati, asserentes se [ad] id a nobis et sede predicta specialem
per nostras et eiusdem sedis litteras et etiam cum derogatione
privilegiorum, exemptionum et immunitatum huiusmodi habere
facultatem, monasteria, loca et personas huiusmodi in dies vi-
sitare volunt3) ac jura visitationum ordinaria necnon caritativa
subsidia petere et exigere conantur in non modicum ordinis et
personarum predictorum prejudicium et detrimentum et eis con-
cessorum privilegiorum lesionem. Nos igitur, qui ordinem pre-
fatum illiusque personas propter uberes fructus, quos continue
in agro militantis ecclesie afferunt, pre ceteris in visceribus
*) add. Gz. 2) Cod. regule et cum predicto 3) Gz. — Cod. velle
470 INNOCENS VIII.
gerimus caritatis, nobis persuadentes, quod monasteria et loca
ac persone dicti ordinis alia visitatione non indigent quam illa,
que per eorum patres abbates seu commissarios ac alios per
suos snperiores ad id pro tempore deputatos fieri consuevit,
qui optime de hiis, que pro visitatione monasteriorum, locorum
et personarum necessaria existunt, instructi habentur, et prop-
terea non intendentes, quod per alios quam prefatos et alias
[quam]1) juxta dicti ordinis regularia instituta visitentur, motu
proprio et ex certa scientia tenore presentium declaramus,
[quod]1) omnes lilteras a nobis hactenus quovismodo et etiam
motu et scientia similibus concessas super visitationibus mona-
steriorum et locorum predictorum per alios quam dictos presi-
dentes ac alias preterquam2) juxta eorundem ordinem [o: eiusdem
ordinis] regularia instituta aut generalia vel specialia privilegia
faciendis, quascunque clausulas et etiam derogatoriarum deroga-
torias ac privilegiis predictis omnino derogantes in se continentes,
motu et scientia similibus revocamus, cassamus . . . ac viribus
omnino vacuamus dictumque ordinem in suum pristinum et eum
statum, in quo, antequam ille emanarent, quomodolibet existebat,
restituimus, reponimus et plenarie redintegramus, decernentes
paribus motu et scientia, quod de cetero perpetuis futuris
temporibus monasteria et loca predicta pretextu quarumcunque
aliarum litterarum apostolicarum per nos et sedem predictam
imposterum et etiam motu et scientia similibus et ex quibus-
cunque causis ac cum quibuslibet clausulis et etiam derogato-
riarum derogatoriis efficacissimis et insolitis et etiam presenti-
bus expresse derogantibus et etiam, si ille in eis de verbo ad
verbum inserte forent, imposterum, etiam ad instantiam impera-
toris, regum, ducum, principum et aliarum personarum quarum-
cunque cuiuseunque status concedendarum visitari non possint,
districtius in virtute sancle obedientie et sub censuris ecclesia-
sticis inhibentes quibuscunque visitatoribus supranominatis ex-
ceptis hactenus et pro tempore deputatis, etiam si patriarchali,
archiepiscopali, episcopali aut quavis alia ecclesiastica dignitate
fulgerent, ne pretextu quarumcunque facultatum et commis-
sionum in genere vel in specie visitandi eis concessarum se de
monasteriis, locis, personis et ordine predictis intromittere quo-
modolibet presumant Quocirca fraternitati lue ac quibus-
cunque cathedralium, etiam metropolitanarum, ecclesiarum cano-
') add. (i/. *) (lz. — Cod. alios predictos et
INNOCENS VIII. 471
nicis ac in dignitate ecclesiastica constitutis personis, quos seu
quas abbates, priores et alie persone locorum et monasteriorum
predictorum pro tempore existentes duxerint requirendos, motu
et scientia similibus [mandamus], quatinus .... ipsis in pre-
missis efficacis defensionis presidio assistentes non permittatis *)
monasteria et loca predicta illorumque personas quomodolibet
alias quam, ut premittitur, visitari seu ab illis quecunque etiam
caritativa subsidia exigi aut occasione alicuius visitationis vel
alias contra presentium tenorem molestari, molestatores necnon
contradictores quoslibet et rebelles per censuras ecclesiasticas
et alia juris oportuna remedia cum illorum aggravatione et re-
aggravatione [compescendo, invocato], quotiens opus fuerit, auxi-
lio bracchii secularis, non obstantibus . . . Bonifacii pape VIII,
qua cavetur, ne quis extra suam civitatem vel diocesim [etc.
som Nr. 1211} evocetur, et de duabus dietis in concilio generali
edita ac aliis constitutionibus apostolicis Verum, quia
difficile foret [etc. som Nr. 2675]. Datum Rome id. aug. anno 5.
Afskrift »ex transsumpto impresso« i Sorobogen (Arnemagn. 290 Fol.)
fol. 27 v.
3167. [Aug. 1489.J
Udkast til et Brev fra Kong Hans og Hertug Frederik til Paven angaaende
Sagen mellem Sten Sture og Dronning Dorothea. Udkastet synes at vaere affattet
af Dronningens Kansler Birger Gunnersen.
Dominus rex et dominus Fridericus . . . Post [devota pedum
oscula] (Aarsberetn. fra Geheimearch. IV, 415 — 17; Reg. '■'•8043).
Uden Dato.
Danske Kongers Hist. Fasc. 3 (R. A.).
3168. Efter Aug. 1489.
Optegnelser (af Birger GunnersenV) om, hvorledes Dronning Dorothea skal
gaa frem i Sagen mod Sten Sture, samt Udkast til et Brev fra iErkebiskoppen
i Lund og Biskoppen i Roskilde til /Erkebiskoppen i Upsala i Anledning af
Bullen af 6. Juli 1489 (Nr. 3163).
Committitur commissariis (Aarsberetn. fra Geheimearch.
IV, 417 f.; Reg.*80U). Uden Dato.
Danske Kongers Hist. Fasc. 3 (R. A.).
3169. 22. Sept. 1489.
Den pavelige Kurial, Klerken fra Odense Stift Albert Asschen, som havde
ansogt om under en toaarig Fravaerelse fra Kurien at maatte beholde Kurialer-
nes Privilegier, faar dette bevilget, men kun for eet Aar.
x) Gz. — Cod. permittant
472 INNOCENS VIII.
Cum Albertus de Ascken elericus Ottoniensis diocesis certis
urgentibus de causis a Romana curia se absentare habeat, du-
bitat in huiusmodi sua absentia sibi dampnum aut incommodum
afferri; supplicat igitur dictus Albertus, qui s. v. familiaris con-
tinuus commensalis existit, quatenus sibi, ut ad duos annos
proxime futuros et a data presentium computandos omnibus
privilegiis, quibus ceteri eiusdem s. v. familiares continui com-
mensales et alii curiales in Urbe et curia presentes, etiam, qui
illam per sex menses ante vacationem beneficiorum continue
secuti fuerint, in certis constitutionibus ac litteris s. v. ipsis
concessis et in futurum concedendis quomodolibet gaudent seu
gaudere poterunt quomodolibet in futurum, quoad assecutionem
quorumcunque beneficiorum, que ipse gratie sue expectative
nuper per s. v. sibi concesse et processuum desuper habitorum
vigore duxerit acceptanda, gaudere possit, quibus etiam, si in
dicta curia presens foret, e. s. v. frequentibus obsequiis insisteret
ac in tinello eiusdem s. v. continuam refectionem sumeret, gau-
dere posset1), necnon executoribus et delegatis vel subdelegatis in
litteris huiusmodi deputatis ac per eundem oratorem pro tem-
pore requisitis, ut sibi de quibus[vis]2) beneficiis etiam in genere
consueto curialium more acceptandis providere et super huius-
modi acceptatione et provisione quodcunque instrumentum publi-
cum in specie conficere libere possint, concedere, itemque3) per
quoscunque judices et commissarios necnon sacri palatii aposto-
lici causarum auditores sententiari, provideri et diffiniri debere,
sublata eis aliter judicandi etc. facultate, mandare [et]2) irritum,
si secus judicatum fuerit, decernere et declarare dignemini. Con-
cessum de presentialitate ad annum in presentia pape. A. car-
dinalis Aleriensis. Et quod presentis supplicationis signatura
sola sufficiat. Datum Rome 10. kal. oct. anno 6.
Suppl. 904 fol. 298 v.
3170. 15. Okt. 1489.
Den udvalgte Biskop Eggert Durkop i Slesvig lover at betale Servispenge
til det pavelige Kammer og Kardinalkollegiet.
[1489] Die 15. eiusdem [mensis] oct. Egerdus Durcop electus
Slesvicensis sponte obtulit camere apostolice et sacro collegio
cardinalium pro communi servitio ecclesie Slesvicensis ratione
provisionis et prefectionis de persona Egerdi eidem ecclesie per
') ()/.. Cod. possit '-) add. Gz. :i) Gz. — God. ita quod
INNOCENS VIII. 473
bullas Innocentii pape VIII sub data Rome 6. id. aprilis anno 5
auctoritate apostolica facte fl. auri de camera 1000, ad quos
dicta ecclesie taxata reperitur, et quinque minuta servitia con-
sueta. Eorundem autem communis et minutorum servitiorum
medietatem infra sex menses proxime sequentes, aliam vero
medietatem infra alios sex menses extunc et immediate etiam
proxime sequentes solvere promisit et submisit se et renuntiavit
etc, instituit procuratorem etc, voluit etc et obligavit etc, ju-
ravit etc Et Cristoforus episcopus Cortonensis in camera apo-
stolica presidens tulit sententias in scriptis ....
Die 22. eiusdem de mandato dominorum camere et collegii
predictorum Johanne Gerona referente bulle dicte ecclesie fuerunt
date prefato Egerdo electo, qui promisit solvere omnia jura ca-
mere, sacri collegii et officialium eorundem infra octo menses
proxime sequentes sub penis camere etc Juravit etc
Die 24. 1490 de mandato prefatorum dominorum
referente suprascripto Johanne Gerona propagatus fuit dictus
terminus ad sex alios menses sequentes.
Die 1. martii 1494 solvit omnia jura.
Oblig. 1489—92 fol. 31 v (Archivio di Stato).
1489. 15. [mensisj oct. Egerdus Durcap electas Slesvicensis pro-
visus (!) 6. id. aprilis anno 5 Inn. VIII obtulit fl. 1000.
Uddrag af Garampi efter Obl. G. A. fol. 31 v og (lignende) i S. C. 27 fol. 160.
3171. 2. Nov. 1489.
Klerken Niels Pedersen fra Roskilde Stift faar paa ny et Alter i Roskilde
Domkirke og et Kanonikat og Pra?bende i Kobenhavn samt Tilladelse til at
residere det sidste Sted.
Olim altari s. Nicolai episcopi et confessoris sito in ecclesia
Roskildensi, quod Lagho Yuarii obtinebat, per obitum eiusdem
Laghonis, necnon canonicatu et prebenda ecclesie b. Marie
HafTniis Roskildensis diocesis per liberam resignationem Bregeri
de illis, quos tunc obtinebat, in manibus Olaui episcopi Ros-
kildensis sponte factam et per eundem Olauum episcopum or-
dinaria auctoritate admissam vacantibus, Nicolaus Petri clericus
dicte diocesis altare ac canonicatum et prebendam huiusmodi,
ut prefertur, vacantes dicta auctoritate sibi conferri et de illis
etiam provideri respective obtinuit possessionibus subsecutis.
Cum autem dubitet collationem et provisionem predictas viribus
non subsistere, supplicat, quatenus sibi de altari et de canoni-
474 INNOCENS VIII.
catu et prebenda predictis [fructus insimul 4 mr.] in forma sim-
plicis aut nove provisionis . . . providere necnon sibi, ut in dicta
ecclesia b. Marie residendo, quoad vixerit, omnes fructus dicti
altaris .... percipere valeat . . . . et ad residendum interim in
eadem [ecclesia Roskildensi] minime teneatur, attento quod illud
altare nullam habeat residentiam, ubi residere poterit, . . . indul-
gere dignemini, non obstante Bonifacii pape VIII, per quam
concessiones huiusmodi sine prefinitione temporis fieri prohi-
bentur, constitutione. Concessum in presentia pape. A. cardi-
nalis Aleriensis. Datum Rome 4. non. nov. anno 6.
Suppl. 905 fol. 37 v.
3172. 2. Nov. 1489.
Paven tillader Klerken Niels Pedersen at oppebaere Indtaegten af et Alter
i Roskilde Domkirke, skont han residerer i Kobenhavn.
Nicolao Petri clerico Roskildensis diocesis. Vite ac morum
honestas [etc.]. Hinc est, quod nos te, cui hodie de canonicatu
et prebenda ecclesie b. Marie Affnis Roskildensis diocesis ac al-
tari s. Nicolai episcopi et confessoris sito in ecclesia Roskildensi
tunc vacantibus per alias nostras litteras provideri mandavimus,
gratioso favore prosequi volentes, tibi, asserenti, quod dictum
altare nullam habitationem habet, ubi illud pro tempore obtinens
residere possit, ut in dicta ecclesia b. Marie residendo, quoad
vixeris, omnes fructus dicti altaris, . . . quotidianis distributioni-
bus dumtaxat exceptis, libere percipere valeas . . . . et ad residen-
dum interim in eadem minime tenearis . . . ., tenore presentium
indulgemus, non obstantibus si in dicta ecclesia Roskildensi
primam non feceris residentiam personalem consuetam, et quibus-
cunque aliis apostolicis constitutionibus necnon ecclesie Roskil-
densis, illis presertim, quibus inter alia caveri dicitur expresse,
quod non residentes personaliter in eadem minorum fructus be-
neficiorum eiusdem ecclesie Roskildensis in absentia percipere
non possint, quibus hac vice dumtaxat, illis alias in suo robore
permansuris, expresse derogamus . . . Datum Rome 4. non. nov.
anno 6.
Simili modo archiepiscopo Lundensi et episcopo Glandatensi
ac officiali Roskildensi.
L. XVI. XIII I. Trottus prothonotarius.
Reg. Lat. 880 fol. 148.
3173. 12. Nov. 1489.
Vikaren og Brodrene i Franciskanerobservanternes Provins Dacia faar be-
vilget. at Klostret i Malmo, der ligger paa et sumpet. trangt, uroligt og usundt
INNOCENS VIII. 475
Sted, saa at dets Brodre ofte bliver syge og dor, og Provinsens Udsendinge
nodig vil holde Provinsialkapitel der, maa blive flyttet til et andet bekvemt
Sted inde i Byen og der faa de nodvendige Bygninger, Alterkalke m. m. samt
nyde de Privilegier, der tidligere var tilstaaet Klostret.
Vicarius et fratres ordinis fratrum Minorum (DipL dioc.
Lund. V). Concessum sine prejudicio in presentia pape. A. car-
dinalis Aleriensis . . . Et per breve. Datum Rome pridie id. nov.
anno 6.
Suppl. 905 fol. 266 v.
3174. 21. Nov. 1489.
Pavens Kammerherre Henrieus Meyer faar Provstiet i Minden, som er
ledigt ved Eggert Durkops Forfremmelse til Biskop i Slesvig.
Cum alias ecclesie Slesvicensi tunc pastoris solatio desti-
tute de persona Egerdi electi Slesvicensis . . . . s. v. duxerat pro-
videndum . . . ., ac prepositura ecclesie Mindensis, que inibi
dignitas maior post pontificalem existit, et de qua tunc antea
. . . eidem Egerdo electo, tunc sacri palatii causarum apostolici
auditori, . . . . e. s. v. duxerat providendum, possessione tamen
minime subsecuta, tempore promotionis sue per promotionem
huiusmodi ac munus consecrationis eidem electo impendendum
vacare sperabatur, eandemque preposituram s. v., etiam si ipse
Egerdus eam nondum possiderat, Henrico Meyer, s. v. cubicu-
lario ac familiari et continuo commensali, cum vacare contin-
geret quovismodo preterquam per obitum ipsius electi, postquam
tamen idem electus fuerat adeptus pascificam (!) possessionem
sive maiorem partem regiminis et administrationis bonorum dicte
ecclesie, motu proprio et ex certa scientia conferri mandavit, prout
in litteris eiusdem Henrici oratoris plenius continetur, cum autem
ab aliquibus asseritur mandatum de conferendo huiusmodi ac
omnia quecunque inde secuta viribus non subsistere et preposi-
turam predictam adhuc vacare, supplicat igitur idem Henricus,
quatenus .... verum, indubitatum et ultimum vacationis modum,
etiam si ex . . . . quacunque persona Egerdi electi vel Henrici
oratoris aut quondam Bernardi ultimi immediati possessoris vel
cuiuscunque alterius resultet, hic pro sufficienter expressis ha-
bentes sibi de dicta prepositura, que curata et electiva existit
[fructus 24 mr.], de novo [providere] et in eventum litis in
forma gratie [etc.], ipsumque oratorem, si quovis modo in lit-
teris, quatenus opus sit, exprimendo inhabilem seu indignum
ad preposituram huiusmodi et ad alia per eum obtenta seu
obtinenda beneflcia de jure vel de facto se reddidit, rehabilitare
476 INNOCENS VIII.
dignemini. Concessum in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis.
Datum Rome 11. kal. dec. anno 6.
Suppl. 916 fol. 217.
3175. 15. (20.) Dec. 1489.
Paven befaler (efter Ansogning fra Kong Hans, Dronning Dorotbea. iErke-
biskop Jens (Brostrup) og Biskopperne i Boskilde og Odense) Abbeden i Skov-
kloster, Dekanen i Kobenhavn og JErkedegnen i Boskilde at omdanne Francis-
kanerklostret i Boskilde fra et Konventual- til et Observantkloster.
Abbati monasterii Skouffkloster et decano b. Marie virginis
Haffnensis Roskildensis diocesis et archidiacono Roskildensis
ecclesiarum. Quanta in dei ecclesia [etc.]. Exhibita siquidem
nobis nuper pro parte Johannis regis et Dorothee regine Dacie
petitio continebat, quod in domo Roskildensi ordinis fratrum Mi-
norum, conventualium nuncupatorum, pauci afdjmodum1) fratres
inhoneste ac luxuriose vitam ducentes in maximum scandalum
et perniciosum exemplum Christi fidelium [existunt], et propter
multa enormia, que per dictos fratres perpetrantur, divinus cul-
tus in ecclesia prefate domus plurimum diminutus atque Christi
fidelium devotio annichilata existit; cupiuntque propterea prefati
rex et regina, que eius genitrix et jam senio confecta existit,
in dicta civitate Roskildensi suam vitam perpetuis futuris tem-
poribus pro sui animi quiete ducere statuit, presertim si fratres
dicti ordinis de observantia nuncupati, ad quos rex et regina
prefati propter eorum exemplarem vitam et uberes fructus salutis
animarum, quos quotidie in dicto regno et in domo domini ip-
sorum predicationibus fidelibus afferunt, magnum gerunt devo-
tionis affectum, in dicta domo introducentur, ut eisdem2) fratri-
bus de observantia domus predicta pro ipsorum usu et habitatione
perpetuis concedatur. Quare pro parte regis et regine predicto-
rum, asserentium se equo animo ulterius tollerare non possit
[o: posse], quod talia enormia per dictos fratres, conventuales
nuncupatos, in dicta domo committantur, necnon Johannis
archiepiscopi Lundensis ac Roskildensis et Ottoniensis episco-
porum nobis fuit supplicatum3), ut dictos fratres, de observantia
J) II: admodum a) Gz. — Cod. introducentur, eisdemque
) II: quatenus dignemini aliquibus probis viris in partibus mandare, ut
se de premissis omnibus diligenter informent, et, si per informationem lmius-
modi eis constiterit premissa veritate fulciri, vocatis dictis fratribus, qui [s>: et],
si sub regulari observantia dicti ordinis vivere voluerint, illos in eadem domo
una cum aliis fratribus de observantia in dicta domo introducendis remanere
permittant, et, si sub dicta regulari observantia velle vivere recusaverint, eos-
INNOCENS VIII. 477
nuncupatos, in dicta domo introducere et illam eis pro eorum
perpetuis usibus et habitatione, illis ex dictis fratribus conven-
tualibus, qui sub regulari observantia dicti ordinis cum eisdem
fratribus de observantia vivere voluerint, dumtaxat ibidem re-
manentibus, et reliquis sic vivere et [se]1) reformare recusantibus
inde amotis et ad alias domus eorundem fratrum conventua-
lium translatis, concedere eosque sic in eadem manuteneri man-
dare .... dignaremur. Nos igitur, qui locis religiosis, que de-
formationis [malo]1) sentimus subjici, prout ex pastorali officio
debemus, operosis studemus mediis submovere et de premissis
certam notitiam non habemus, .... discretioni vestre manda-
mus, quatenus, vocatis dictis conventualibus, guardiano et fra-
tribus in dicta domo degentibus et aliis, qui fuerint evocandi,
de premissis per eosdem regem et reginam expositis auctoritate
nostra vos diligenter informetis, et, si per informationem huius-
modi ea vera esse reppereritis, prefatam domum [pro] perpetuis
usibus et habitatione eorundem fratrum de observantia dicta
auctoritate nostra applicetis ac, illis ex eisdem guardiano et fra-
tribus conventualibus, qui sub regulari observantia dicti ordinis
cum introducendis in illa fratribus de observantia vivere et se
reformare recusaverint, ab eadem domo amotis et ad alias do-
mus eorundem fratrum conventualium translatis et reliquis, qui
sub observantia regulari cum eisdem fratribus de observantia
vivere voluerint, ibidem remanentibus, eosdem fratres de obser-
vantia in eadem domo prefata auctoritate introducatis et intro-
ductos manuteneatis in eadem .... Nos enim, si eosdem fratres
de observantia in dicta domo vigore presentium introduci illam-
que eorum usibus applicari contigerit, ut prefertur, eisdem fra-
tribus de observantia, qui illam pro tempore inhabitabunt, ut om-
nibus privilegiis . . ., quibus alii fratres, de observantia nuncupati,
predicti in genere gaudent ac gaudere poterunt in futurum, gau-
dere possint, concedimus. Datum Rome 13. kal. jan.2) anno 6.
L. XXX. Trottus prothonotarius.
Reg. Lat. 882 fol. 194 v. — Rester af Brevet i Eksekutionsbrev fra De-
kanen Johan Jensen Quitzow i Topogr. Saml. Perg. Roskilde (R. A.). — Ogsaa (II)
Supplik (Fiat. J.) i Suppl. 907 fol. 181 v.
dem fratres conventuales a prefata domo removeant ac fratres huiusmodi de
observantia in eadem domo auctoritate apostolica introducant et inductos manu-
teneant dictamque domum eisdem fratribus de observantia pro ipsorum usu
et habitatione perpetuis .... concedant ....
l) add. Gz. 2) II: 18. kal. jan.
478 INN0CENS VIII.
3176. 29. Dec. 1489.
Provinsialministeren for Franciskaner-Provinsen Dacia faar pavelig Be-
kraeftelse paa Sixtus IVs Bulle af 27. Juli 1481 (Nr. 2798).
Dudum Sixtus papa IV ad instantiam guardianorum et fra-
trum Ottoniensis, Swinbergensis et Nystadensis locorum Otto-
niensis diocesis provincie Dacie ordinis fratrum Minorum inter
alia per eundem Sixtum concessa, eidem prius inter alia ex-
posito, quod, licet guardiani et fratres huiusmodi regularem ob-
servantiam inter se voluntarie assumpsissent et in illa certis
annis perseverassent, nichilominus propter varias molestationes,
que eis a nonnullis fratribus observantie huiusmodi contrariis
inferebantur, dubitabant propterea in huiusmodi observantia
perseverare posse, idem Sixtus, tunc Eugenii IV, Pii II et non-
nullorum aliorum Romanorum pontificum vestigiis inherentes
[o: -rens], prefatis et pro tempore existentibus dictarum domo-
rum guardianis et fratribus, quod de cetero perpetuis futuris
temporibus unum ex eis scientia, moribus etc. preditum fratrem
in suum possent eligere vicarium provincialem ad instar aliorum
fratrum de observantia dicti ordinis, quem sic electum pro tem-
pore ministro provinciali dicti ordinis pro confirmatione elec-
tionis huiusmodi obtinenda presentare tenerentur, quam si ipse
minister confirmare recusaret seu differeret (!), electio ipsa post
triduum per sedem apostolicam confirmata esse censeretur, auc-
toritate apostolica concessit, et insuper ab omni jurisdictione,
superioritate, dominio, potestate dictorum ministrorum penitus
exemit eosque ac domos eoruin jurisdictioni et correctioni tam
provinciali[s] per eos pro tempore electi quam generalis ultra-
montani vicariorum etc. perpeluo subjecit quamplurimaque alia
fecit ac executores deputavit etc, quibus mandavit etc, prout
in eisdem ac diversis aliis litteris . . . plenius continetur; deinde-
que non sine eius animi displicentia ac illustrissimi tunc regis
Dacie etc inquiete et incomodo accepto, qualiter quidam Lau-
rentius, tunc guardianus, et fratres dictarum domorum superbia
involuti ministro provinciali regnorum Dacie, Svecie et Norvegie
ac fratribus ordinis Minorum de observantia contumelias et di-
versas injurias inferebant, idem Sixtus premissis et multis aliis
de causis in ipsis litteris specificatis motus motu proprio et ex
certa eius scientia litteras predictas ac omnia in eis contenta
cum executoribus et defensoribus in eis depulatis ac quecunque
inde secuta auctoritate apostolica revocavit et annullavit ac vi-
ribus totaliler evacuavit nulliusque decrevit esse roboris vel
INNOCENS VIII. 479
momenti, prefatumque Laurentium ab officiis vicariatus, com-
missariatus, guardianatus et lectoratus deposuit et perpetuo de-
positum esse voluit, ipsique [o: ipsumque] ac alios fratres dicti
ordinis, de observantia reformatorum nuncupatorum, Dacie etc.
regnorum predictorum L) ac alios clericos et laicos eorum com-
plices et fautores ac adherentes in virtute sancte obedientie et
sub penis excommunicationis ac maledictionis eterne et, si per-
severare viderentur, sub incursu heresis et privationis graduum
etc. monuit2) eisque districte precipiendo mandavit, ut suis
superioribus, videlicet ministro generali et provincialibus mini-
stris dicti ordinis, ipsis tamen fratribus reformatis alias in sua
observantia remanentibus, juxta piam intentionem dicti regis
omnino parerent et intenderent eosque tanquam suos superiores
admitterent ac venerarentur in omnibus, que ad ministeriatus
officium spectarent, absque alicuius excusationis seu [more]3)
diffugio, alioquin ipsos et eorum quemlibet extunc sententias,
censuras et penas antedictas incurrisse declaravit eosque pro tali-
bus ubilibet publicari et ab omnibus artius evitari mandavit, exe-
cutores deputavit et alia fecit, prout in suis litteris .... plenius
continetur. Ut autem pia mens ac voluntas dictorum Sixti pape
et regis observentur maioremque vim et efficaciam obtineant,
inferioresque suis superioribus obediant et pro talibus eos recog-
noscant, minister generalis regnorum predictorum ac fratres sui
ordinis supplicant, quatenus revocationem, annullationem et
evacuationem depositionemque ac mandata sub penis predictis
omniaque in litteris revocationis huiusmodi contenta ac que-
cunque inde secuta, et prout [ea]3) concernunt, confirmare per-
petuumque firmitatis robur obtinere declarare et decernere novos-
que executores in litteris nominandos, qui premissa observari
faciant exequanturque et assistant etc, deputare, attento quod
deputati per Sixtum in partibus remotis existunt, dignemini.
Concessum in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis. Et motu
proprio ad perpetuam rei memoriam, ac littere expediri possint
et attenta paupertate oratorum, et quod quamplurimas litteras
desuper expediverunt. Datum Rome 4. kal. jan. anno 6. —
Videat protector. A. cardinalis Aleriensis. Videtur signanda. Ju-
lius cardinalis protector. Videat protector.
Suppl. 907 fol. 254 (274) v.
*) Gz. — Cod. predictos 2) Gz. — Cod. monuitque
3) add. Gz.
480 [NNOCENS VIII.
3177. 31. Dec. 1489.
Prioren Jens Madsen i Helligaandsklostret i Randers faar Stadfa?stelse paa
Oprettelsen af dette Kloster, som skal nyde Helligaandsordenens Privilegier.
Exponitur pro parte Johannis Mathie prioris hospitalis s. Spi-
ritus oppidi Randrusiensis Arusiensis diocesis, quod consules et
proconsules dicti oppidi et illius universitas pia devotione ducti,
cupientes terrena in celestia et transitoria in eterna felici com-
mercio commutare, de bonis ipsis a deo collatis quandam ca-
pellam sub invocatione s. Spiritus in parrochia parrochialis ec-
clesie s. Martini oppidi et diocesis predictorum de loci ordinarii
consensu fundaverunt et erexerunt, quam, licet debiliter dotave-
runt, consules, proconsules ac universitas prefati de Johannis
regni Dacie regis consensu fratribus s. Spiritus in Aleburghii
Vibergensis diocesis pleno jure dederunt et concesserunt, et
Eylerus episcopus Arusiensis fundationem, erectionem ac da-
tionem et concessionem prefatas . . . confirmans capellam eandem
ordini hospitalis s. Spiritus in Saxia de Urbe in perpetuo (!) univit
ac eidem capelle, ut omnibus privilegiis [etc.] ordini s. Spiritus
quomodolibet concessis, et quibus hospitale s. Spiritus in Ale-
burghen Vibergensis diocesis gaudet, ipsa gaudere valeret, con-
cessit, quodque postmodum idem Johannes rex, provide consi-
derans, quod eiusdem capelle fructus adeo tenues erant, quod
pro uno dicti ordinis fratre, qui illam regeret, ac illius edificiis
competentibus non suppetebant, dictam ecclesiam s. Martini,
que de jure patronatus regis Dacie pro tempore existentis erat,
ut de illius fructibus dictam capellam repararent et conserva-
rent, fratribus hospitalis s. Spiritus dicti oppidi pleno jure do-
navit, ea lege adjecta, ut fratres ipsi in dicta ecclesia semel in
qualibet ebdomada unam missam pro sua1) et suorum parentum
animabus celebrare tenerentur, quam regis donationem prefatus
Eylerus episcopus etiam confirmavit ac ecclesiam eandem dicte
capelle incorporavit, prout de premissis in instrumentis, privile-
giis et litteris autenticis desuper confectis plenius continetur.
Cumque a nonnullis de premissorum omnium viribus hesitetur,
cuperet[que] orator prefatus pro eorum maioris roboris subsi-
stentia premissa omnia apostolico munimine roborari, supplicant
igitur tam Johannes rex quam Johannes Mathie prior prefatus,
quatenus erectionem, dationem, concessionem, indultum [et] uni-
onem predicta confirmare ac perpetue firmitatis rbbur obtinere
) Cod. sue
INNOCENS VIII. 481
decernere, . . . . et nichilominus pro potioris cautele suffragio
eisdem capelle et ecclesie, ut omnibus privilegiis [etc.] ordini
s. Spiritus et eiusdem ordinis fratribus quomodolibet concessis
ipse gaudere libere valeant, de novo concedere dignemini. Con-
cessum in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis. Et in
forma gratiosa et ad perpetuam rei memoriam. Datum Rome
pridie kal. jan. anno 6.
Suppl. 908 fol. 28.
3178. 1489-90.
Optegnelse om, hvad Dronning Dorotheas Udsending skal soge at faa ud-
virket i Rom gennem Ludovicus de St. Geminiano: 1) En Bulle om Plenarafiad
for Franciskanerklostret i Koge, gaeldende for 10 Aar til Jubelaaret 1500,
2) Hsevdelse af Dronningens Ret overfor Sten Sture, 3) Et Brev til Francis-
kanernes Provinsialminister i Dacia om Reform af Klostrene i Roskilde og Kal-
lundborg, 4) Udnaevnelse af Dronningens Sosterson Ludovicus Gonzaga, Biskop
i Mantua, til Kardinal, 5) for Udsendingen selv en Bulle om et Prsebende i
Lunde Domkirke
Ex parte . . . Dorothee regine Dacie. Primo ad Ludouicum
(Aarsberetn. fra Geheimeareh. IV, 428 — 29). Uden Dato.
Danske Kongers Hist. Fasc. 2 (R. A.).
3179. 5. Jan. 1490.
Den udvalgte Biskop Eggert Durkop faar det overdraget til den pavelige
Auditor Franciscus Brevius at give ham ny Provision paa Provstiet i Klostret
Neuwerk udenfor Halle, hvorom han havde fort Proces ved Kurien.
Lite et causa coram Francisco Breuio, vestri sacri palatii
causarum auditore, inter Egerdum electum Slesvicensem et quen-
dam Johannem N. assertum prepositum, canonicum regularem
ordinis s. Augustini canonicorum regularium, intrusum in pre-
positura monasterii Novi Op.eris prope et extra muros Hallenses
Magdeburgensis diocesis, nuper per obitum Erasmi Berndes vacan-
tem, de dicta prepositura necnon commenda propria (?) ad vitam
dicte creature de dicto monasterio et prepositura rebusque aliis
in actis cause huiusmodi latius deductis et deducendis . . . in
prima instantia indecisa pendente, a nonnullis asseritur nulli
predictorum collitigantium ad dictam preposituram et monaste-
rium jus competere ipsamque adhuc vacare. Supplicat igitur
dicta creatura, quatenus . . . dicto Francisco aut in eius locum
forsan surrogato vel surrogando auditori, ut, si per eventum
litis huiusmodi sibi ccnstiterit neutri predictorum collitigantium
ad dictum monasterium aut preposituram jus competere ipsam-
que adhuc vacare cognoverit, dictam preposituram, que dignitas
Acta pontificum Danica IV. 31
4S2 INNOCENS VIII.
principalis, conventualis, curata et electiva in dicto monasterio
et in ecclesia Magdeburgensi etiam dignitas archidiaconalis non
tamen maior post pontificalem esse dinoscitur, ac solum per
canonicos regulares ordinis s. Augustini expresse professos teneri
consuevit [fructus 100 mr.], eidem oratori in forma nove aut
simplicis provisionis, gratie [etc.] .... dictum monasterium sive
preposituram ac [commendam]1) ad vitam eidem creature com-
mendet ita, quod fructus etc. oneribus deductis in utilitatem
suam et monasterii convertere possit, mandare dignemini. Con-
cessum in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis. Datum Rome
non. jan. anno 6.
Suppl. 908 fol. 267.
3180. 9. Jan. 1490.
Klerken Ture Bool fra Lunde Stift provideres paany med Kanonikat og
Praebende i Lund, ledige ved Amelungs Dod og tidligere tildelte bam af ^Erke-
biskoppen.
Nuper canonicatu et prebenda ecclesia Lundensis (Dipl. dioc.
Lund. V). Concessum in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis.
Datum Rome 5. id. jan. anno 6.
Suppl. 908 fol. 209.
3181. 9. Jan. 1490.
Kjeld Jensen Basse, Sogneprsest i Harlose i Lunde Stift, faar St. Dionisius'
Kapel eller Vikariat i Lunde Domkirke, ledigt ved, at Odenseprovsten Hans
Urne uden Dispensation har baft det sammen med Kanonikat og Proebende i
samme Kirke.
Supplicat Kelderus Johannis, alias Basse (Dipl. dioc. Lund. V).
Concessum in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis. Datum
Rome 5. id. jan. anno 6.
Suppl. 908 fol. 209 v.
3182. 13. Jan. 1490.
Paven befaler Biskoppen og Provsten i Borglum at undersoge og paa-
domme en Klage fra Helligaandsklostret i Aalborg over Pnesterne Laurens
Evertsen og Niels Poulscn samt nogle Franciskanere og Dominikanere i Borg-
lum Stift, der uden Klostrets Tilladelse holder Messer i de to det tilhorende
Kirker i Skagen og Saltum og unddrager Klostret Kirkernes Indtsegter.
Kpiscopo Burglanensi et preposito ecclesie Rurglanensis.
Conquesti sunt nobis (Danske Mag. f>. R. II, 206 — 07)*). Datum
Rome id. jan. anno (>.
Orig. med Bulle i Hampesnor i Danske Selskabs Membraner (B. A.).
]) add. (i/. > Her dog med det urigtige Aar 1489.
INNOCENS VIII. 483
3183. 3. Febr. 1490.
Prioren Jens Madsens Supplik (Nr. 3177) bevilges med en Tilfojelse.
Reformatio fratris Joannis Mathie prioris hospitalis s. Spi-
ritus oppidi Randrusiensis.
Quia per preinserte supplicationis scriptorem omissum fuit
in eadem valorem fructuum dicte capelle et ecclesie exprimere,
dignetur s. v. litteras super eadem supplicatione conficiendas
cum expressione, quod fructus dicte capelle verus [o: unius] et
parrochialis ecclesie 2 mr. non excedunt, expediri mandare dig-
nemini. Concessum. A. cardinalis Aleriensis. Et cum deroga-
tione regule de unionibus fiendis, quod semper commissio fiat
ad partes. Datum Rome 3. non. febr. anno 6.
Suppl. 909 fol. 253.
3184. 6. Febr. 1490.
Klerken Didrik Stoveman fra Liibeck Stift faar et evigt Vikariat i Burg
paa Femern.
Supplicat Theodoricus Stoueman clericus Lubicensis dio-
cesis, quatenus sibi de perpetua sine cura vicaria in parrochiali
ecclesia loci Borch terre Imbrie Ottoniensis diocesis [fructus
4 mr.], per obitum Simonis Heltze vacante, providere digne-
mini. Concessum in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis.
Datum Rome 8. id. febr. anno 6.
Suppl. 909 fol. 253.
3185. 8. Febr. 1490.
Biskop Niels Skave i Boskilde faar det overdraget til nogle Nabo-Biskopper
at undersoge hans Klager over Cistercienserklostrene i Stiftet, som ikke vil
anerkende hans Visitationsret, men begaar mange frygtelige Forbrydelser.
Pro parte Nicolai Roskildensis ecclesie episcopi s. v. gravi
exponitur cum querela, quod, quamvis ab antiquissimis retro-
actis temporibus monasteriorum ordinis Cisterciensis sue diocesis
abbates, priores et sui monachi predecessoribus Roskildensis ec-
clesie episcopis pro tempore existentibus obedientes fuerant et
sue ordinarie jurisdictioni subjecti, ipsos non solum ratione or-
dinarie visitationis, verum etiam ex longeva, approbata et pre-
scripta consuetudine ad hospitalitatem in suis monasteriis gra-
tuite recipiendo suisque monitis et mandatis licitis et honestis
obtemperando, nichilominus tamen moderni ipsorum monaste-
riorum abbates, priores et monachi, consuetis libertatibus non
contenti, sed certi privilegii apostolici a s. v. nuper in favorem
31*
484 [NNOGENS VIII.
fratrum de observantia illius ordinis dumtaxat, ut dicitur,
emanali eameraliter et expediti vigore, quo sepe monasteria
ahusi sunt et abutuntur in dies, annuatim sibi obedientiam de-
bitam, reverentiam et subjectionem consuetam subtrahunt, as-
serentes se suosque subditos et subjectos ab omni jurisdictione
ordinaria, visitatione, correctione, superioritate, dominio et pote-
state penilus exemptos, cuius exemptionis pretextu multa illi-
cita ab ipsis eorumque vassallis, subditis et subjectis, quos in
multitudine habent copiosa, fiunt [et]1) perpetrantur diversaque
scandala in clero et populo oriuntur et generantur, attento2)
quod ipsi abbates, priores et monachi privilegiis suis abutentes
et saltem [o: falcem] in messem alienam mittentes, homicidas,
incestuosos et alios criminosos publice delinquentes diversaque
nephanda, horrenda et enormia crimina committentes quod
[o: et] in sancta sinodo convictos ob non paritionem rei judi-
cate, similiter et a canone s)Si quis suadente'6) excommunicatos,
eo irrequisito, lesis et dampnificatis in nullo satisfactis, indiffe-
renter absolvunt et ab omni ordinaria jurisdictione et correc-
tione securos reddunt et securant ipsi episcopo in prejudicium
et vilipendium injuriatisque et dampnificatis in damnum non
modicum et gravamen, eosque etiam seculares sacerdotes, qui
parrochialibus deserviunt ecclesiis, coram suo judice non citatos,
monitos vel convictos hostili incursu armalaque manu cum gla-
diis et fustibus de suis residentiis et habitationibus per vim et
violentiam ejiciunt et expellunt, non solumque in ipsos, verum
etiam in cathedralis ecclesie prelatos et eorum servitores manus
violentas et sacrilegas immittere non verentur, res et bona
eorum contra deum et justitiam absque cause cognitione et juris-
dictione pretermissa sibi vindicant et usurpant, suosque subditos
et subjectos talia et hiis similia [ac]1) etiam peiora perpetrantes
ipsi abbates, priores et monachi in suis maleficiis et temeritati-
bus confortant et defendunt, decimas et oblaliones solvi pro-
hibent, bona monasteriorum dilapidant, impignoranl, alienant
et devastant, etiam plures insuper parrochiales ecclesias habent
ei detinent a monasteriis eorum remote distantes, in quibus
forent perpetui vicarii instituendi, qui concessioni [o: -nem]4)
altaris cum cura animarum ab episcopo pro tempore existente
reciperent et apud ipsas ecclesias residunt [d: -derent], quas tamen
accessu altaris non petito vel obtento per monachos suos faciunt
') add. (iz. -) II: maxime eo ;! *) udeladt i II. 4) II: accessum
INNOCENS VIII. 485
officiari et curam animarum ibidem exerceri, ad quos nocturno
tempore clausis monasteriis liber non patet accessus, et propterea
ibidem cura multotiens negligitur animarum; sepius namque con-
tingit, quod peste mortalitatis regnante morientes1) sine confes-
sione2) et aliis ecclesiasticis sacramentis moriuntur in ipsorum
officiantium simul et decedentium periculum non modicum ani-
marum. Ceterum quia abbates, priores et monachi huiusmodi
non solum spiritualem, verum etiam temporalem exercent juris-
dictionem injuriatique et dampna passi plerumque inopes et adeo
pauperes existunt, quod defieientibus eis facultatibus sedem apo-
stolicam ita remote distantem pro justitia consequenda visitare
non possunt et jure suo penitus cadentes illicitas injurias sine
quacunque satisfactione dimittere [coguntur] minime prosecutas,
de quo plurimum conqueruntur, quibus de causis fit, quod
episcopalis dignitas despicitur3) et opprimitur, nocentes defen-
duntur, malefactores in suis maleficiis confortantur, criminosi
in suis criminibus et excessibus animantur, bona monasteriorum
dilapidantur, animarum cura negligitur, laici a solutione deci-
marum et oblationum retrahuntur et delinquendi occasio aliis
sic tribuitur, et, nisi aliter de oportuno remedio per s. v. pro-
videatur, plura mala et timenda etiam imposterum subsequen-
tur, quia de facili in ritum Bohemie convertuntur, qui succes-
sive illum insequuntur, dignetur igitur s. v. dicti oratoris ec-
clesieque sue gregisve dominici sibi crediti et commissi necnon
monasteriorum huiusmodi pauperumque innocentium, dampni-
ficatorum, injuriatorum et oppressorum indempnitati et saluti
consulere ac de premissis vel aliis similibus de opportuno juris
remedio providere, dictarum exemptionum privilegium, prout
juris esse videbitur, committere moderandum in ipsius4) in-
telligentiam et s. v. mentem, videlicet, qui sub hiis dictionibus
subditi et subjecti in privilegio positi comprehenduntur, decla-
rando, necnon ipsis abbatibus, prioribus et monachis precipere
et mandare, quatenus dicto episcopo suisque successoribus de
cetero, prout ab antiquo consuetum est, obediant, eius juris-
dictionem ordinariam non impediendo, sed monitis suis et man-
datis licitis et honestis obtemperando ipsosque ad consuetas
x) II: infirmi 2) II: communione
3) II har herefter: et minor abbatiali dignitate reputatur, eius potestas
contemnitur, ordinaria jurisdictio enervatur, pauperes innocentes in eorum
justitia opprimuntur, nocentes [etc.]
4) Gz. — God. ipsiusque
486 INNOCENS VIII.
visitationes et hospitalitatem gratuite recipiendo, et, si placet,
aliquihus vicinarum ecclesiarum episcopis mandare, ut se de
premissis eorumque cicumstantiis universis summarie, simpli-
citer et de plano informent et vocatis vocandis irregulata auc-
toritate apostolica regulent, corrigenda corrigant et reformanda
reforment, unicuique conquerenti justitiam omni appellatione
postposita ministrando. Concessum in presentia pape. A. car-
dinalis Aleriensis. Datum Rome 6. id. fehr. anno 6.
Suppl. 910 fol. 48 v. — Varianter (II) efter Nr. 3187.
3186. 20. Febr. 1490.
Paven befaler Biskop Niels Skave i Roskilde og Dekanen sammesteds at
udfore Auditoren Petrus de Aecoltis' Paalseg om at undersoge Sporgsmaalet om
Omdannelsen af Odense Kapitel.
Nicolao episcopo Roskildensi et decano ecclesie Roskildensis.
Nuper cum Carolus episcopus et capitulum Ottoniensis ecclesie,
asserentes [se]1) per nonnullos ordinis s. Benedicti monachos in
partihus illis degentes super ecclesia Ottoniensi et illius statu
coram moderno abbate monasterii Sorensis Roskildensis diocesis
judice ex delegatione apostolica, ut ipsi monachi asserebant, de-
putato, molestari, ab eis ex2) huiusmodi molestia et nonnullis aliis
eisdem episcopo et capitulo per dictum abbatem illatis gravamini-
bus ad nos et sedem apostolicam appellassent, nos appellationem
huiusmodi et negotii principalis causas magistro Petro de Ac-
coltis, capellano nostro et causarum palatii apostolici auditori,
audiendas commisimus et fine debito terminandas, ipseque Petrus
auditor vos ad habendum jura ad decisionem cause huiusmodi
necessaria judices et executores in partibus illis deputavit cum
potestate compellendi quoslibet ad exhibenda jura in partibus
illis existentia et ad decisionem ipsius cause necessaria. Nos
vero, cupientes, ut huiusmodi causa recto judicio terminari
possit, tibi, episcope, sub interdicti ingressus ecclesie, tibi vero,
decane, sub excommunicationis sententie penis per presentes
mandamus, quatenus commissum in premissis per dictum Pelntm
auditorem negotium juxta commissionem vobis factam, quamto-
cius poteritis, exequi curetis, quod si facere contempseritis, quod
non credimus, cogemur justitia exigente conlra vestrum quem-
libet pro inobedienlia acrius procedere; verum speramus vos
pro noslra et apostolice sedis reverenlia, quod mandamns, debite
') add. (iz. ■) Gz. — Cod. ef
INNOCENS VIII. 487
executioni demandaturos. Datum ut supra [o: Rome die 20. febr.
1490 anno 6].
A. cardinalis Aleriensis.
Arm. 39 vol. 21 fol. 365 v.
3187. 4. April 1490.
Paven befaler Biskoppen, Dekanen og Officialen i Lubeck at skaffe Bi-
skop Niels Skave i Roskilde Ret overfor Gistercienserklostrene i hans Stift (jfr.
Nr. 3185).
Episcopo Lubicensi et decano ecclesie Lubicensis ac officiali
Lubicensi. Decet Romanum pontificem [etc.]. Exhibita siquidem
nobis nuper pro parte Nicolai episcopi Roskildensis petitio con-
tinebat, quod, quamvis ab antiquissimis retroactis [etc. som Nr.
3185 til Dignetur]. Quare pro parte prefati Nicolai episcopi,
asserentis, quod in dicto regno nullus judex competens inveni-
tur, quin sibi episcopo et injuriatis vel etiam abbatibus, priori-
bus et monachis supradictis videatur suspectus, nobis fuit sup-
plicatum, ut in premissis oportune providere paterna diligentia
curaremus. Nos igitur, tam ipsius episcopi quam pauperum
innocentium oppressorum et dampnificatorum predictorum in-
demnitatibus in premissis oportune providere volentes, . . . dis-
cretioni vestre mandamus, quatinus, vocatis abbatibus, prioribus
et monachis predictis ac aliis, qui fuerint evocandi, dictum ex-
emptionis privilegium, prout juris fuerit, auctoritate nostra limi-
tetis et moderemini ipsisque abbatibus, prioribus et monachis
precipiatis et mandetis, ut Nicolao prefato suisque successoribus
episcopis Roskildensibus pro tempore existentibus de cetero,
prout ab antiquo consuetum est, pareant eiusque jurisdictionem
ordinariam nullatenus impediant, sed monitis et mandatis suis
licitis et honestis obtemperent ipsosque ad consuetas visitationes
et hospitalitatem gratuite recipiant et illa, que in eis reforma-
tione indigere cognoverint, reforment ac corrigenda corrigant et
emendent, unicuique summarie, simpliciter et de plano justitiam
ministrando necnon contradictores quoslibet et rebelles per cen-
suram ecclesiasticam et alia juris remedia appellatione postposita
compescendo. Datum Rome pridie non. aprilis anno 6.
xxxx.
Reg. Vat. 687 fol. 279 v.
3188. 15. April 1490.
Klerken Mynrik Menkel fra Slesvig Stift faar to Vikariater, eet i Kiel og
eet i Krempe.
488 INNOCENS VIII.
Alias duabus perpetuis sine cura vicariis, una cum com-
menda in capella s. Crucis et decem milium militum snh turri
parrochialis ecclesie s. Xicolai opidi Rybonensis [o: Kylonensis]
Hremensis diocesis de jure patronatus certorum clericorum et
laicorum dicte diocesis ex uno sanguine procreatorum existente
fructus simul 5 mr.] et alia in parrochiali ecclesia opidi Krempe
Luhicensis diocesis de jure patronatus dominorum Holsatie,
etiam ducum existentium, [fructus 3 mr.], respective situatis per
Liberam resignationem Enwaldi de Souenhroder prepositi ecclesie
Slesvicensis in partibus coram certis notario publico et testibus
sponte factam vacantibus et [resignatione] admissa, prefati cle-
rici et laici quoad primum [o: -mam] cum commenda et do-
mini duces quoad reliquam vicarias huiusmodi patroni, deducto
ad ipsorum notitiam huiusmodi vicarie cum commenda vaca-
tionis modo, Mynricum Monkel clericum Slesvicensem ....
Bremensi archiepiscopo seu illius administratori et vicario gene-
rali Lubicensi, sede episcopali1) tunc vacante, ut et tamquam
loci ordinariis seu eorum in hac parte vicariis ac officialibus
generalibus pro institutione canonica obtinenda respective pre-
sentarunt, quarum [presentationum]2) vigore orator ipse in vicariis
cum commenda huiusmodi extitit institutus, prout hec et alia in
documentis publicis plenius continetur. Cum autem dictus ora-
tor dubitet presentationem et institutionem huiusmodi cum inde
secutis viribus non subsistere dictasque vicarias cum commenda
adhuc vacare, supplicat igitur idem Mynricus, [quatenus] resig-
nationem huiusmodi, quatenus usquequaque rite admissa non
sit, admittentes, sibi de vicariis et commenda preexpressis [fruc-
tus simul 8 mr.] de novo seu simpliciter, prout id sibi melius
videbitur, providere dignemini. Concessum in presentia pape.
A. cardinalis Aleriensis. Datum Rome 17. kal. maji anno 6.
Suppl. 911 fol. 90.
3189. 1. Maj 1490.
Paven giver Biskop Eggert Durkop Tilladelse til at vselge en Skriftefader,
som kan give ham Syndsforladelse i forskellige Tilfselde, samt til at have Rejse-
alter og gore Testamente.
Egerdo episcopo Slesvicensi. Personam tuam [etc.]. Hinc
est, (|uod nos te, qui etiam unius ex sacri palatii causarum apo-
stolici audiloribus de mandato nostro locumtenens existis, favore
gratioso prosequi volentes, . . . tibi, ul aliquem idoneum et dis-
'i Cod. Lubicensi, ij>sius episcopali '*) add. Gz.
INNOCENS VIII. 489
cretum presbiterum secularem vel cuiusvis ordinis regularem in
tuum possis eligere confessorem, qui in omnibus etiam sedi
prefate reservatis semel in vita et in mortis articulo, in aliis
vero non reservatis casibus, quotiens fuerit oportunum, confes-
sione tua diligenter audita pro commissis tibi debitam absolu-
tionem impendat et injungat penitentiam salutarem, quodque
idem vel alius confessor, quem duxeris eligendum, vota quecun-
que, Jerosolimitano, visitationis liminum apostolorum ss. Petri
et Pauli de Urbe et s. Jacobi in Compostella ac religionis et
continentie votis dumtaxat exceptis, in alia pietatis opera com-
mutare, juramenta quoque relaxare ac omnium peccatorum
tuorum, de quibus corde contritus et ore confessus fueris, etiam
semel in vita et semel in mortis articulo plenam remissionem
tibi .... auctoritate apostolica concedere valeat, et insuper, quod
liceat tibi habere altare portatile cum debita reverentia et ho-
nore, super quo in locis ad hoc congruentibus et honestis, etiam
ante diem, cum necessitas incubuerit, et in locis interdicto ec-
clesiastico auctoritate ordinaria suppositis, clausis januis, ex-
communicatis et interdictis exclusis, non pulsatis campanis et
submissa voce, per te vel per proprium aut alium sacerdotem
idoneum in tua et etiam familiarium tuorum ac assistentiurn pre-
sentia missam et alia divina officia celebrare seu celebrari facere
[valeas]1), dummodo tu vel illi causam non dederitis interdicto nec
id tibi vel illis contigerit specialiter interdici, quodque tu visi-
tando tria ex altaribus situatis in ecclesia, in qua te pro tem-
pore personaliter residere contigerit, diebus stationum huiusmodi
eandem indulgentiam consequaris, quam stationum ecclesias in
alma Urbe constitutas tempore quadragesimali visitantes conse-
quuntur, ac horas canonicas tam diurnas quam nocturnas more
Romane ecclesie cum uno vel duobus aut tribus sociis familiari-
bus tuis per te pro tempore eligendis dicere valeas nec tenearis,
si nolueris2), ad morem sive ordinem alium super hiis observan-
dum, ceterum vero, ut de bonis tuis undecunque, non per eccle-
siam seu ecclesias tibi commissas, alias tamen licite acquisitis,
que ad te pertinere omnimode dinoscuntur, libere testari valeas
[etc. som Nr. 2929 til expedire] . . . [Volumus autem,] quod huius-
modi concessione celebrandi ante diem parce utaris, quia, cum
in altaris officio immoletur dominus noster dei filius Jesus Chri-
stus, qui candor est lucis eterne, congruit hoc non noctis tene-
*) add. Gz. 2) Gz. — Cod. volueris
490 INNOCENS VIII.
bris fieri, sed in luce, ac ecclesiarum, in quibus te pro tempore
residere contigerit, consuetudinem in predictis horis dicendis
observare studeas, quotienscunque in eisdem ecclesiis horis ca-
nonicis te contigerit interesse. Datum Rome kal. maji anno 6.
Gratis de mandato pape.
Eteg. Vat. 687 fol. 238.
3190. 5. Maj 1490.
Optegnelse om, at Paven udnsevner Niels Clausen (Skade) til Biskop i
Aarhus.
[1490] die mercurii 5. mensis maji sanctissimus dominus
noster in suo consistorio secreto, ut moris est, et ad relationem
cardinalis Senensis admisit resignationem ecclesie Arusiensis in
manibus sue sanctitatis factam per Eylerum olim ipsius epi-
scopum et illi de persona Nicolai Claussen providit.
Arch. Cons. Acta Camerarii I, 9 v.
Nicolaus Clausen fit episcopus per resignationem Eijlerii.
Uddrag af Garampi efter Prov. S. C. (tabt) fol. 13 v.
3191. 5. Maj 1490.
Paven udnsevner Aarhuskanniken Niels Clausen (Skade) til Biskop i Aarhus.
Nicolao Clausen electo Arusiensi. Apostolatus officium [etc.].
Dudum siquidem provisiones ecclesiarum omnium apud sedem
apostolicam tunc vacantium et inantea vacaturarum dispositioni
nostre reservavimus. Postmodum vero, ecclesia Arusiensi ex eo,
quod Elerus episcopus nuper Arusiensis regimini illius, cui tunc
preerat, hodie in manibus nostris sponte cessit, nosque cessionem
ipsam duximus admittendam, apud sedem predictam vacante,
nos ad te canonicum eiusdem ecclesie, in presbiteratus
ordine constitutum, de nobili genere ex utroque parente pro-
creatum, direximus oculos nostre mentis [ac] de persona
tua . . eidem ecclesie providemus .... Datum Rome 3. non. maji
anno 6.
Simili modo Capitulo ecclesie Arusiensis.
Clero civitatis et diocesis Arusiensis.
Populo —
Universis vassallis ecclesie
Archiepiscopo Lundensi.
Johanni Dacie regi.
L. XX. X. X. X. X. X. X. Trottus prothonotarius.
Reg. Lat. 87.") fol. 156.
INNOCENS VIII. 491
3192. 5. Maj 1490.
Paven tilstaar den tidligere Biskop i Aarhus Ejler Madsen (Bolle) en Pen-
sion, som skal udbetales af Indtsegterne af Silkeborg Slot.
Elero episcopo nuper Arusiensi. Personam tuam [etc.j. Cum
itaque hodie tu regimini ecclesie Arusiensis, cui tunc preeras,
in manibus nostris sponte cesseris, nosque cessionem ipsam ad-
mittentes eidem ecclesie per eandem cessionem vacanti de per-
sona Nicolai electi Arusiensis .... provid[er]imus . . . ., nos te,
ne propter cessionem huiusmodi nimium dispendium patiaris,
de alicuius subventionis auxilio providere . . . volentes, motu pro-
prio . . . tibi pensionem 24 duc. auri de camera super fructibus
curie Sildkaborig et nonnullorum aliorum bonorum immobilium
ad mensam episcopalem Arusiensem pertinentium et in qiiodam
instrumento publico super quadam concordia inter te et pre-
fatum Nicolaum de consensu capituli eiusdem ecclesie inita
confecto contentorum et expressorum tibi, quoad vixeris, vel
procuratori tuo ad hoc a te speciale mandatum habenti per pre-
fatum Nicolaum, cuius et dictorum capituli ad hoc expressus
accedit assensus, et ipsius Nicolai successores episcopos Aru-
sienses pro tempore existentes annis singulis in festo nativitatis
domini nostri Jesu Christi integre persolvendam tenore presen-
tium reservamus, decernentes Nicolaum electum et successores
predictos ad integram solutionem pensionis huiusmodi tibi facien-
dam . . . fore efficaciter obligatos, ac volumus, quod illi ex Ni-
colao et successoribus prefatis, qui in dicto festo vel saltem
infra triginta dies illud immediate sequentes pensionem per eum
tunc debitam huiusmodi non persolverit cum effectu, lapsis
diebus eisdem ingressus ecclesie sit penitus interdictus, si vero
per sex menses dictos triginta dies immediate sequentes sub
interdicto huiusmodi animo, quod absit, permanserit indurato,
extunc effluxis mensibus eisdem, a regimine dicte ecclesie eo
ipso suspensus existat. Datum Rome 3. non. maji anno 6.
Simili modo abbati monasterii de Oratorio Arusiensis diocesis
et archidiacono de Vico Aretine et cantori Arusiensis ecclesiarum.
L. XVI. XIIII. Trottus prothonotarius.
Reg. Lat. 892 fol. 194 v.
3193. 5. Maj 1490.
Kong Hans' Kansler Johan Jepsen (Ravensberg) faar motu proprio Kano-
nikat og Praebende i Roskilde.
Cum canonicatus et prebenda ecclesie Roskildensis, quos
Nicolaus Clauson electus Arusiensis tempore promotionis per
492 INNOCENS VIII.
nos facte de persona sua ad ecclesiam Arusiensem obtinebat,
prout obtinet, per promotionem huiusmodi et munus consecra-
tionis eidem electo impendendum vacare sperentur, nos Joanni
Jacobi eiusdem ecclesie Roskildensis canonico, de nobili genere
ex utroque parente procreato ac Dacie regis cancellario, canoni-
catum et prebendam predictos [fructus 4 mr.], cum illos ....
quovis modo preterquam per ipsius electi obitum vacare con-
tigerit, motu proprio conferimus et de illis etiam providemus.
Volumus autem, quod dictus Joannes, quamprimum eosdem
vacaturos canonicatum et prebendam fuerit pacifice assecutus,
alios canonicatum et prebendam, quos in eadem ecclesia obti-
net, et quos extunc vacare decernimus, omnino dimittere tcnea-
tur. [Concessum in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis.
Datum Rome 3. non. maji anno 6.]
Suppl. 911 fol. 54 v.
Roskildensis. Joannes Jacobi. Canonicatus per prefectionem.
Uddrag i Indice 337 efter Reg. Lat. Innoc.VIII anno (5 lib. (5 (tabt) fol. 292.
3194. 5. Maj 1490.
Klerken Christoffer Nielsen (Present) fra Roskilde Stift faar motu proprio
Kanonikat og Prsebende i Roskilde1).
Item, cum canonicatus et prebenda, quos prefatus Johannes
Jacobi in eadem Roskildensi ecclesia de presenti obtinet, per
assecutionem paeificam aliorum canonicatus et prebende huius-
modi per eundem Joannem fiendam vacare sperentur, nos Chri-
stophoro Nicolai clerico Roskildensis diocesis, qui de nobili ge-
nere ex utroque parente procreatus existit, vacaturos per assecu-
tionem canonicatum et prebendam predictos [fructus 4 mr.j,
cum illos quovis modo preterquam per ipsius Joannis obitum
vacare contigerit, motu proprio conferimus et de illis etiam pro-
videmus. Concessum in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis.
Datum Rome 3. non. maji anno 6.
Suppl. 911 fol. 54 v.
3195. 5. Maj 1490.
Praesten Laurens Eggertsen (Vesteni) fra Aarhus Stift faar motu proprio
Kanonikat og Praebende i Aarhus.
Cum canonicatus et prebenda ecclesie Arusiensis, quos Ni-
colaus Clauson electus Arusiensis .... oblinebat, prout obtinet,
') Hertil herer Nr. 2914 (Uddrag af den tilsvarende Bulle).
INNOCENS VIII. 493
per promotionem huiusmodi et munus consecrationis eidem
electo impendendum vacare sperentur, nos, volentes Laurentio
Eggardi presbitero Arusiensis diocesis, de nobili genere ex utro-
que parente procreato, gratiam facere specialem, de dictis cano-
nicatu et prebenda [fructus 4 mr.], cum illos quovis modo preter-
quam per ipsius electi obitum vacare contigerit, eidem Laurentio
motu proprio provideri mandamus. Concessum in presentia pape.
A. cardinalis Aleriensis. Datum Rome 3. non. maji anno 6.
Suppl. 911 fol. 55.
3196. 6. Maj 1490.
Paven giver den udvalgte Biskop Niels Clausen (Skade) i Aarhus Tilladelse
til at lade sig indvie af en hvilkensomhelst anden Biskop.
Nicolao electo Arusiensi. Cum nos pridem [etc. som Nr. 985}.
Datum Rome pridie non. maji anno 6.
L. XXVIII. Trottus prothonotarius.
Beg. Lat. 875 fol. 157.
3197. 8. Maj 1490.
Praesten Laurens Pedersen fra Aarhus Stift faar ny Provision paa Kano-
nikat og Prsehende (Egaa) i Aarhus.
Dudum canonicatu et prebenda, Ego nuncupatis, ecclesie
Arusiensis cum annexis, et quibus cura imminet animarum ra-
tione annexorum, per obitum Nicolai Licki vacantibus, Eylerus
episcopus Arusiensis illos sic vacantes Laurentio Petri presbitero
dicte Arusiensis diocesis cum annexis contulit et de illis sibi
providit, possessione subsecuta. Cum autem ipse orator dubitet
collationem et provisionem huiusmodi viribus non subsistere
dictosque canonicatum et prebendam adhuc vacare, propterea1)
supplicat, quatenus sibi de dictis canonicatu et prebenda cum
annexis, et quibus cura imminet animarum [quorum ac annexo-
rum fructus 4 mr.], providere dignemini. Concessum in presentia
pape. A. cardinalis Aleriensis. Datum Rome 8. id. maji anno 6.
Suppl. 911 fol. 55.
3198. 9. Maj 1490.
Sognepnesten Peder Nielsen i Grenaa i Aarhus Stift faar Dispensation til
med dette Emhede at forene Besiddelsen af et andet ellers dermed uforeneligt
Beneficium.
Supplicat Petrus Nicolai rector parrochialis ecclesie de Greno
Arusiensis diocesis, in artibus magister, quatenus secum, ut una
*) Gz. — Cod. et propterea
494 [NNOCENS VIII.
cum dicta parrochiali ecclesia quodcunque aliud curatum seu
alias cum illa incompatibile beneficium . . . ., si sibi alias cano-
nice conferatur . . . ., recipere et insimul, quoad vixerit, retinere
illudque simpliciter vel ex causa permutationis, quotiens sibi
placuerit, dimittere et loco dimissi aliud . . beneficium similiter
recipere et, quoad vixerit, retinere libere valeat, dispensare dig-
nemini. Concessum in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis.
Datum Rome 7. id. maji anno 6.
Suppl. 911 fol. 165.
3199. 11. Maj 1490.
Sogneprsesten Peder Esgersen i Lem i Ribe Stift faar Dispensation til, til
Trods for et begaaet Drab (jfr. Nr. 3209), at forblive i sin Praestestilling, dog
uden at maatte gore Altertjeneste.
Reformatio Petri Esgeri.
Cum dictus Olauus in preinserta supplicatione expresse,
antequam ex hac vita migraret, confessus sit offensam sibi per
prefatum Petrum Esgeri oratorem inflictam parum sibi nocuisse
vel offuisse nec ex ea discrimen vite sibi illatum putav[er]it, sup-
plicat prefatus Petrus Esgeri, qui presbiter existit, quatenus se-
cum, ut in ordinibus predictis, etiam in aitaris ministerio, mini-
strare et quecunque beneficia . . . ., dummodo alias sibi canonice
confera[n]tur . . ., cum clausula permutandi totiens quotiens etc.
recipere et retinere possit, dispensare dignemini. Concessum
citra altaris ministerium. A. cardinalis Aleriensis. Datum Rome
5. id. maji anno 6.
Suppl. 911 fol. 201.
3200. 11. Maj 1490.
Prsesten Peder Lem fra Ribe Stift faar Dispensation til, trods et begaaet
Drab (jfr. Nr. 3208), at forblive i sin Pnestestilling, dog uden at maatte gore
Altertjeneste.
Reformalio Petri Leme.
Cum cyrurgicus adhibitus ad curanda vulnera dicto Olano
per oratorem inilicta publice confessus fuerit huiusmodi vulnera
minime letalia videri et sine corporis periculo mederi posse, et
ideo verisimiliter credendum est(!), quod dictus Olanus negligentia
adhibitionis cure et, quod tam periculoso anni teinpore in medio
ferventis et tempestatibus ac nive ac pluvia sevientis hiemis
maxime in frigidissimis septentrionalibus oris se itineri comiserit
el profectus fuerit, egritudinem contraxeril vulneraque ipsa negli-
INNOCENS VIII. 495
gentia et excessibus huiusmodi deterioraverit ac exinde tandem
et culpa propria decesserit, supplicat igitur prefatus Petrus Leme
orator, quatenus, attentis premissis, et quod ab innocentia sua
semper honestissima queque sectatus fuerit, ab huiusmodique
actibus abhorruerit, secum, ut in altaris ministerio in ordinibus
susceptis ministrare et quecunque beneficia . . . ., dummodo sibi
canonice conferantur . . ., cum clausula permutandi totiens quo-
tiens etc. recipere et retinere possit, dispensare dignemini. Con-
cessum citra altaris ministerium. A. cardinalis Aleriensis. Datum
Rome 5. id. maji anno 6.
Suppl. 911 fol. 201 v.
3201. 13. Maj 1490.
Den udvalgte Biskop Niels Clausen (Skade) i Aarhus betaler Servispenge
til det pavelige Kammer.
Universis etc. Raphael etc, quod Nicolaus Clausen electus
Arusiensis pro totali et integra solutione communis servitii dicte
ecclesie Arusiensis, in quo camere apostolice sub certis sententiis
etc. tenebatur efficaciter obligatus, fl. auri de camera 31 et sol. 32,
Falcone protonotario pape generali thesaurario pro ipsa camera
recipienti, ac pro totali et integra solutione unius minuti servitii
nobis et . . . dicte camere clericis debiti fl. similes 2 et sol. 19
necnon pro simili solutione trium minutorum servitiorum fami-
liaribus et officialibus pape debitorum, pro quibus erat in dicta
camera similiter obligatus, fl. similes 7, sol. 7, den. 3 monete
Romane ipsis clericis . . . recipientibus die date presentium per
manus societatis Saulorum tempore debito solvit . . . De quibus
quidem [etc.]. In quorum [etc.]. Datum Rome in camera apo-
stolica anno 1490 die 13. [mensis] maji anno 6.
Oblig. 86 fol. 65.
3202. 13. Maj 1490.
Paven befaler Biskoppen i Boskilde og Dekanerne i Boskilde og Koben-
havn at undersoge og faelde Dom i Sagen mellem Biskop Karl Bonnov og Ka-
pitlet paa den ene Side og St. Knudsbrodrene paa den anden Side angaaende
Kapitlets Stilling, hvorom der havde vaeret fort Proces for Abbeden i Soro
Kloster.
Episcopo Roskildensi et Roskildensis ac b. Marie Haffnensis
Roskildensis diocesis ecclesiarum decanis. Humilibus [etc.]. Ex-
hibita siquidem nobis nuper pro parte Caroli episcopi et pre-
positi et capituli Ottoniensis in hac parte litis consortum petitio
496 INNOCENS VIII.
continebat, quod, licet ecclesia predicta1), olim monasterium s.
Cranutii (!) ordinis s. Benedicti existens, quarundam litterarum
Sixli pape IV ad Cristierni Dacie regis supplicationem emanata-
rum vigore in secularem cathedralem ecclesiam, ordine et dig-
nitatibus inibi tunc existentibus regularibus penitus extinctis,
erecta ac dignitatibus, officiis, canonicatibus, prebendis ac om-
nibus cathedralibus insignibus juxta earundem litterarum teno-
rem et formam legitime erectis decorata fuerit, tamen, nonnullis
monachis in dicta ecclesia, tunc monasterio, ordinem predictum
expresse professis falso asserentibus se ab episcopo et capitulo
prefatis clenodiis, privilegiis, ornamentis ecclesiasticis, bonis im-
mobilibus et dicta ecclesia, alias monasterio, inter alia fuisse
spoliatos, eosdem litis consortes super hiis inter cetera coram
Olano abbate monasterii Sorensis Roskildensis diocesis quarun-
dam aliarum litterarum apostolicarum pretextu traxerunt in cau-
sam, et, quia idem abbas, quibusdam recusationis et suspicionis
urgentibus causis contra personam et jurisdictionem suam in
causa huiusmodi pro parte ipsorum litis consortum coram eodem
abbate legitime propositis, illis saltem tacite rejectis, se judicem
competentem in huiusmodi causa et ad ulteriora coram eo pro-
cedendum fore pronuntiavit, pro parte ipsorum litis consortum,
sentientium ex hiis indebite se gravari, ad sedem fuit apostoli-
cam appellatum, et, licet dictus abbas et eius in ea parte college
Johanni archiepiscopo Lundensi in totum super hiis commise-
rint vices suas, et idem archiepiscopus, postquam ad nonnullos
actus in causa huiusmodi per partes ipsas coram eo processum
fuerat, causam ipsam ad superiorem remiserit, quia tamen dictus
abbas, premissis non attentis, quorum non erat ignarus, causam
ipsam ad se reassumens, quibusdam etiam recusationis et suspi-
cionis causis et aliis exceptionibus urgentibus denuo coram eo
pro parte dictorum litis consortum loco et tempore congruis,
exhibitis saltem tacite rejectis, ad ulteriora procedendum fore
pronuntiavit et quedam alia tunc expressa gravamina eisdem
lilis consortibus de facto intulit, pro parte eorundein litis con-
sortum, sentientium ex hiis etiam indebite se gravari, ad sedem
eandem extitit iteratis vicibus denuo appellatum, sed idein ab-
bas, appellationibus huiusmodi, quarum non erat ignarus, et
infra quarum prosecutionis tempus, de quo non modicum super-
erat, dicli litis consortes adhuc tunc existebant, contemptis, ad
') (iz. Cod. predicta, que
INNOCENS VIII. 497
ulteriora perperam procedens, forma litterarum predictarum mi-
nime servata, diffinitivam, per quam inter alia extinctionem,
erectionem, institutionem, approbationem, confirmationem et
omnia quecunque inde secuta et gesta post litteras prefati pre-
decessoris annullavit ac monachos prefatos ad dictam ecclesiam
restituendos fore declaravit, sententiam promulgavit iniquam, et
successive infra terminum juris datum ad appellandum execu-
toriales litteras super sententia huiusmodi temere decrevit. Quare
pro parte dictorum litis consortum, sentientium etiam ex hiis
indebite se gravari, ad sedem fuit appellatum eandem et deinde
nobis supplicatum, ut appellationum huiusmodi ac post et con-
tra illas attemptatorum et innovatorum quorumcunque nullitatis-
que processus per dictum Olanum abbatem monasterii Sorensis
facti necnon negotii principalis huiusmodi causas aliquibus pro-
bis viris in partibus illis committere . . . dignaremur. Nos igi-
tur . . . discretioni vestre mandamus, quatenus . ., vocatis dictis
monachis et aliis, qui fuerint evocandi, et auditis hincinde
propositis, etiam de negotio principali huiusmodi cognoscentes
legitime, quod justum fuerit, appellatione remota decernatis,
facientes, quod decreveritis, per censuram ecclesiasticam firmiter
observari. Testes autem etc. Non obstantibus Bonifacii pape VIII,
qua inter alia cavetur, ne quis extra suam civitatem vel dioce-
sim [etc. som Nr. 2798} evocetur, dummodo ultra duas
dietas aliquis auctoritate presentium non trahatur, aliisque con-
stitutionibus et ordinationibus apostolicis. Datum Rome 3. id.
maji anno 6.
L. XII. Trottus prothonotarius.
Reg. Lat. 893 fol. 106.
3203. 13. Maj 1490.
Paven indsa?tter Biskoppen i Slesvig og Abbederne i Voer og 0m Klostre
i Aarhus Stift til Vserneherrer for den udvalgte Biskop Niels Clausen (Skade)
i Aarhus.
Episcopo Slesvicensi ac de Oratorio ac Care insule Aru-
siensis diocesis monasteriorum abbatibus. Ad hoc nos deus
pretulit [etc. som Nr. 126]. Sane Nicolai electi Arusiensis con-
questione percepimus, quod nonnulli archiepiscopi [etc. som
Nr. 84-9], presentibus perpetuis futuris temporibus valituris. Da-
tum Rome 3. id. maji anno 6.
L. LX. Trottus prothonotarius.
Reg. Lat. 892 fol. 196.
Acta pontificum Danica IV. 32
498 INNOCENS VIII.
3204. 13. Maj 1490.
Provsten Hans Urne i Odense faar pavelig Hekraeftelse paa tidligere Breve
af Sixtus IV og af forskellige Lunde JErkebiskopper angaaende Provstiets Juris-
diktion og Provstekornet.
Alias cum inter bone memorie Henricum episcopum Otto-
niensem et quondam Jacobum Magni prepositum ecclesie Otto-
niensis super omnibus causis jurisdictionem prepositure dicte
ecclesie concernentibus orta foret materia questionis, bone me-
morie Nicolaus archiepiscopus Lundensis, cum quibusdam suf-
fraganeis suis ac aliis pluribus ecclesiarum cathedralium prelatis
et canonicis ceterisque juris peritis apud eum tunc presentibus,
habita super hiis deliberatione matura, de eorundem consilio et
assensu, partibus predictis etiam in sua presentia constitutis et
sententiam fieri petentibus, decrevit et sententialiter diffinivit,
quod prepositus Ottoniensis, qui pro tempore foret, in omnibus
causis et casibus coram se ventilatis et ventilandis jurisdictionem
ecclesiasticam tam in clericos seculares quam etiam religiosos
ecclesias parrochiales regentes ac etiam laicos infra terminos sue
prepositure existentes, sicut ceteri prelati inferiores ecclesiarum
cathedralium in regno Dacie exercuerant et habere dinosceban-
tur in similibus causis et casibus . . ., quibus ipsi utebantur,
libere valeret exercere, et deinde bone memorie Magnus ac suc-
cessive Johannes archiepiscopi Lundenses eiusdem Nicolai suc-
cessores decretum et diffinitionem huiusmodi ratificarunt, ac de-
mum Sixtus papa IV ad supplicationem Johannis regis Dacie ac
Johannis Utimi [o : Urne] dicte ecclesie prepositi supplicationi in-
clinatus, decretum et diffinitionem Nicolai archiepiscopi per ipsas
partes approbata necnon easdem confirmationes et ratihcationes
ac omnia in litteris dictorum archiepiscoporum desuper con-
fectis contenta illas concernentia, quatenus in earum pacifica
possessione dicti prepositi fuissent et ipse Johannes prepositus
tunc existens, per quasdam suas litteras confirmavit . . . ., certis
desuper executoribus deputatis, qui facerent illas observari ....
Cum autem idem Johannes Utine (!) prepositus cupiat confirma-
tionem Sixti predecessoris huiusmodi etiam per s. v. approbari,
et ipsa prepositura habeat certam annonam annuatim ab eccle-
siis parrochialibus et a recloribus seu plebanis earundem sub
sua jurisdictione ratione dicte prepositure consistentibus, prepo-
sitalem nuncupatam, supplicat dictus Johannes Utine (!) pre-
positus, quatenus litteras Sixli predecessoris huiusmodi ac, prout
decretum e\ diffinitionem necnon ratihcationes archiepiscoporum
1NN0CENS VIII. 499
predictorum huiusmodi concernunt, omnia in eis contenta ap-
probare roburque perpetue firmitatis obtinere debere decernere,
et nichilominus sibi, quod1) jurisdictione predicta pro conse-
quenda huiusmodi annona prepositali in rectores sive plebanos
predictos, alias juxta decretum et diffinitionem predicta, uti et
illam exercere ac executores predicti sibi etiam circa exercitium
jurisdictionis etiam quoad executionem dicte annone assistere
possint, concedere dignemini. Concessum de confirmatione in
presentia pape. A. cardinalis Aleriensis. Datum Rome 3. id.
maji anno 6.
Suppl. 911 fol. 196 v.
3205. 14. Maj 1490.
Praesten Peder Kjeldsen fra Aarhus Stift faar et evigt Vikariat i Aarhus
Domkirke.
Cum per assecutionem canonicatus et prebende ecclesie Aru-
siensis per quendam Laurentium Eggardi presbiterum Arusiensis
diocesis, cui de eisdem canonicatu et prebenda, per munus con-
secrationis impendendum Nicolao Clauson electo Arusiensi va-
cantibus, concessum est provideri, factam perpetua vicaria ad
altare Corporis Christi situm in eadem ecclesia Arusiensi, quam
ipse Laurentius obtinet, vacare speretur, supplicat Petrus Ketilli
presbiter Arusiensis diocesis, quatenus sibi de dicta vicaria
[fructus 2 mr.] providere dignemini. Concessum in presentia
pape. A. cardinalis Aleriensis. Datum Rome pridie id. maji
anno 6.
Suppl. 911 fol. 229.
3206. 14. Maj 1490.
Den udvalgte Biskop Niels Clausen (Skade) i Aarhus lover gennem Aar-
huskanniken Peder Nielsen at betale Servispenge til det pavelige Kammer og
Kardinalkollegiet.
Die 14. [mensis] maji 1490 Petrus Nicolai canonicus Aru-
siensis ut principalis et privata persona necnon vice et nomine
Nicolai Clausen electi Arusiensis obtulit camere apostolice et
sacro collegio cardinalium pro communi servitio dicte ecclesie
Arusiensis ratione provisionis de persona ipsius Nicolai electi
eidem ecclesie apostolica auctoritate per bullas sub data Rome
3. non. maji anno 6 [facte] fl. auri de camera 66 cum duobus
x) Gz. — Cod. quod sibi
32*
500 INNOCENS VIII.
tertiis, ad quos dicta ecclesia taxata repperitur, et quinque minuta
servitia consueta. Eorundem autem communis et minutorum ser-
viliorum medielatem infra sex menses proxime sequentes, aliam
vero medietatem infra alios sex menses extunc etiam proxime
sequenles solvere promisit, submisit, renuntiavit et se in ibrma
camere obligavit et etiam constituit procuratores etc. et juravit.
Et arehiepiscopus Arelatensis camere apostolice presidens tulit
sententias in scriptis in forma, presentibus in camera aposto-
lica [etc.].
Dicta die bulle supradicte ecclesie Arusiensis fuerunt date
supradicto Petro Nicolai, quia solvit omnia jura, ul patet per
cedulas depositariorum.
Oblig. 1489—92 fol. 48 v (Archivio di Stato).
Nicolaus Clausen electus Arusiensis, provisus (!) 3. non. maji
anno 6, obtulit /l. 662/3.
Uddrag af Garampi efter Obl. C. A. fol. 48 v og S. C. 27 fol. 176 (tabte).
3207. 17. Maj 1490.
Peder Esgersen faar Tilladelse til trods et begaaet Drab at forblive i sin
Pra?stestilling og ogsaa gore Tjeneste ved Alteret (jfr. Nr. 3199 og 3209).
Reformatio Petri Esgeri.
Cum dictus Olauus in superius inserta supplicatione, ante-
quam ab hac luce migraret, obtulerat se prefato Petro Esgero
pro offensa et injuria ab eo eidem Petro Esgeri illata perimenda,
videlicet pro biretto, quod de capite eius lapide decusseral el
igni abjectum comburi fecit, novum aliud birettum eque validum
vel melius exsolvere velle pro bona et amicabili compositione
tunc inler illos, ex quo satis verisimiliter apparet offensam ab
eodem oratore eidem Olauo illatam non fuisse atrocem neque
magni periculi discrimen eidem Olauo intulisse, supplicat pre-
fatus Petrus Esgeri, quatenus sibi, ut premissis non obstantibus
in ordinibus per eum susceptis, etiam in altaris ministerio, mi-
nistrare possit, concedere dignemini. Concessum. A. cardinalis
Aleriensis. Dalum Rome 16. kal. junii anno 6.
Suppl. 912 fol. 21.
3208. 17. Maj 1490.
Paven befaler Kantoren i Hibe at give Prasten Peder Lem fra Ribe Stift
Absolution for den Del, ban bavde i Drabet paa Kobmanden Olnf Kreemmer
fra Ribe (jfr. Nr. 3200).
INNOCENS VIII. 501
Cantori ecclesie Ripensis. Sedes apostolica pia mater [etc.
som Nr. 14-11]. Exhibita siquidem nobis nuper pro parte Petri
Leyne presbiteri Ripensis diocesis petitio continebat, quod, cum
ipse alias in civitate Ripensi in quodam convivio, in quo plures
clerici et laici congregati fuerunt, interesset, et quondam Olanus
Kremer laicus Ripensis tunc in humanis agens multa contu-
meliosa et obprobriosa verba in personas ecclesiasticas ibidem
presentes protulisset, ac prefatus Petrus eundem Olanum prop-
terea, quod talia contumeliosa et obprobriosa verba in easdem
personas ecclesiasticas protulisset, increparet, idem Olauus con-
tra eundem Petrum insurrexit cultellum, quem apud se ferebat,
manu attrectans. Verum ipse Petrus, timens se ab eodem
Olano cum dicto cultello percuti, baculo, quem in suismani-
bus habebat, eundem Olanum in capite percussit eique ali-
qua vulnera inflixit usque ad sanguinis etfusionem; et cum
Petrus Esgeri presbiter dicte diocesis animo, ut creditur, eosdem
Olanum et Petrum Leyne ad invicem separandi se interposuisset,
et dictus Olanus quodam lapide biretum de capite ipsius Petri
Esgeri dejecisset, idem Petrus Esgeri eundem Olanum cultello,
quem apud se ferebat, in capitem (!) percussit, nulla tamen ex
percussione huiusmodi sanguinis effusione, que videri potuerit,
subsecuta. Dictus autem Olanus, percussionem huiusmodi parum
curans et quasi pro nichilo reputans, ad negotia consueta sua
expedienda conversus mercimoniorum suorum causa usque ad
civitatem Lubicensem, que Lubicensis a Ripensi civitate 30 mi-
liariis Alamanicis, que 150 miliaria Italica constituunt, distat,
maximis frigoribus et pluviis ac tempestatibus hieme tunc sevi-
ente, profectus est, et depositis ibidem rebus suis inde rediens
in opido Flenssebirche, quod a civitate predicta Ripensi 10 mili-
ariis Alamanicis, que 50 Italica constituunt, distat, ex fatigatione,
frigoribus, laboribus et aliis excessibus et eo potissime, quod
nimis negligens in curatione adhibenda fuerat, ut creditur, egri-
tudine contracta, die vigesima sexta per [o: post] vulnerum huius-
modi inflixionem, sicut domino placuit, expiravit. Cum autem
dictus Petrus Leyne alias quam, ut prefertur, in premissis cul-
pabilis non fuerit, et cyrurgicus adhibitus ad curandum vulnera
dicto Olauo per ipsum Petrum Leyne inflicta publice confessus
fuerit huiusmodi vulnera minime letalia videri et sine corporis
periculo curari posse, et ideo verisimiliter credendum est, quod
dictus Olanus negligentia adhibitionis cure et ex eo, quod
tam periculoso anni tempore in medio hiemis tempestatibus ac
502 INNOCENS VIII.
nive et pluvio stridentis maxime in frigidissimis septentrionalibus
oris se itineri commiserit et profectus fuerit, egritudinem con-
traxerit, vulnera ipsa negligentia et excessibus huiusmodi dete-
rioraverit ac exinde tandem et culpa propria decesserit, pro
parte dicti Petri Leyne, asserentis se aliquod beneficium non
obtinere, et quod, si sibi altaris ministerium interdiceretur, in
obprobrium sacerdotalis ordinis mendicare cogeretur, nobis fuit
supplicatum, ut ipsum a reatu homicidii huiusmodi, si quovis
modo culpabilis fuerit, absolvere .... dignaremur. Nos igitur,
attendentes quod prefate sedis clementia non consuevit petenti-
bus veniam denegare . . . ., discretioni tue mandamus, quatenus
eundem Petrum Leyne, si hoc humiliter petierit, a reatn homici-
dii huiusmodi, si quovis modo culpabilis fuerit, auctoritate nostra
hac vice dumtaxat absolvas in forma ecclesie consueta, injunctis
inde sibi pro modo culpe penitentia salutari et aliis, que de
jure fuerint injungenda, aboleasque omnem inhabilitatis et in-
famie maculam sive notam per eundem Petrum Leyne premis-
sorum occasione contractam secumque super irregularitate prop-
terea contracta, quodque in suceptis per eum ordinibus, etiam
in altaris ministerio, extra tamen locum perpetrati delicti, mini-
strare et quecunque beneficia se invicem compatientia . . . ., si
sibi alias canonice conferantur, recipere et retinere illaque . . .,
quoties sibi placuerit, dimittere et loco dimissorum alia bene-
ficia se invicem compatientia similiter recipere et retinere libere
valeat, eadem auctoritate nostra dispenses. Datum Rome 16. kal.
junii anno 6.
L. XXV. Trottus prothonotarius.
Reg. Lat. 892 fol. 215 v.
3209. 17. Maj 1490.
Paven befaler Kantoren i Ribe at give Sognepnesten Peder Esgersen i
Lem Absolution for den Del, han havde haft i Drabet paa Kobinanden Oluf
Krammer fra Ribe, Tilladelse til at gore Tjeneste ved Alteret og modtage nye
Beneficier (jfr. Nr. 3199 og 3207).
Cantori ecclesie Ripensis. Sedes apostolica pia mater [etc.
soni Nr. 1411]. Exhibita siquidem nobis nuper pro parle Petri
Esgeri rectoris parrochialis ecclesie s. Vincentii in Lembz Ri-
pensis diocesis petitio continebat, quod, cum alias ipse in civi-
tate Ripensi in quodam convivio, in quo plures laici et clerici
erant, interesset, et quondam Olanus Kremer laicus Ripensis
tunc in lunnanis agens multa obprobria el contumelias in sla-
INNOCENS VIII. 503
tum ecclesiasticum et personas ibidem presentes protulisset, et
Petrus Leyne presbiter dicte diocesis eundem Olanum propterea,
quod talia verba in personas ibidem presentes proferret, quasi
corriperet et increparet, dictus Olanus quodam modo iracundus
surrexit, unde Petrus Leyne predictus, timens se ab eodem Olano
cum quodam cultro seu cultello, quem apud [se] deferebat, per-
cuti, eundem Olanum quodam baculo, quem in suis manibus
tenebat, percussit et aliqua vulnera eidem Olano in capite usque
ad sanguinis effusionem inflixit. Sed cum dictus Petrus Esgeri
animo et intentione ipsos Olanum et Petrum Leyne ab invicem
separandi accessisset, prefatus Olanus biretum eiusdem Petri
Esgeri de eius capite ictu cuiusdam lapidis dejecit, ex quo ictu
prefatus Petrus Esgeri commotus et ira incensus dictum Olanum
cultello, quem apud se ad quotidianum usum deferebat, in ca-
pite percussit, nulla tamen ex huiusmodi percussione, que videri
potuerit, sanguinis effusione subsecuta. Dictus vero Olauus [etc.
som Nr. 3208] vicesima sexta die post vulnerum huiusmodi in-
flictionem, sicut domino placuit, expiravit. Cum autem dictus
Petrus Esgeri alias quam, ut premittitur, in premissis culpa-
bilis non fuerit et nullum vulnus letale prefato Olano inflixerit
et propterea occasionem mortis eidem Olano minime prestiterit,
sed ipse Olanus negligentia curationis adhibende et aliis ex-
cessibus, laboribus et frigoribus decessisse potius putetur, dictus-
que Olanus, antequam ex hac vita migraret, confessus sit offen-
sam sibi per prefatum Petrum Esgeri illatam parum sibi nocuisse
et offuisse nec ex ea discrimen vite sibi illatum putavit, immo
obtulit se prefato Petro Esgeri ex offensa et injuria ab eo eidem
Petro Esgeri illata amendam prestare velle, videlicet pro bireto,
quod de capite eius lapide dejecerat et, propter huiusmodi actum
in ignem dejectum, comb,ustum fuerat, novum aliud biretum
eque bonum vel etiam melius persolvere velle pro bona et ami-
cabili compositione inter eos conservanda, ex quo satis verisimi-
liter apparet, et offensam ab eodem oratore eidem Olano illatam
non fuisse atrocem neque magni periculi discrimine [o: -men]
eidem Olano attulisse, tamen, cum bonarum mentium sit culpam
timere, ubi culpa non est, pro parte dicti Petri Esgeri nobis
fuit supplicatum, ut ipsum a reatu homicidii, si quovis modo
in eo propter premissa culpabilis esse posset, absolvere ....
dignaremur. Nos igitur .... discretioni tue mandamus, quatenus
eundem Petrum Esgeri, si hoc humiliter petierit, a reatu homi-
cidii, si quovis modo in eo ex premissis culpabilis fuerit, hac
504 INNOCENS VIII.
vice dumtaxat auctoritate nostra absolvas in forma ecclesie con-
suela, injunctis inde sibi pro modo culpe penitentia salutari et
aliis, que de jure fuerint injungenda, aboleasque omnem inha-
bilitatis et infamie maculam sive notam per eum premissornm
occasione contractam ac secum super irregularitate propterea
contracta, quodque in susceptis per eum ordinibus, etiam in
altaris ministerio, ministrare et ecclesiam predictam, quam ob-
tinet, et quecunque alia beneficia se invicem et cum dicta ec-
clesia compatientia . . . ., si sibi alias canonice conferantur, reci-
pere et retinere illaque . . . ., quoties sibi placuerit, dimittere et
loco dimissorum alia .... beneficia quecunque se invicem com-
patientia similiter recipere et retinere libere valeat, eadem auc-
toritate dispenses. Datum Rome 16. kal. junii anno 6.
L. XXV. Trottus prothonotarius.
Reg. Lat. 892 fol. 216 v.
3210. 22. Maj 1490.
Abbeden og Konventet i Soro Kloster faar pavelig Stadfaestelse paa et af
Kong Hans oprettet Alter i Klostret.
Dudum Johannes Dacie rex fervore devotionis accensus,
cupiens terrena in celestia et transitoria in eterna felici com-
mercio commutare, quoddam altare ad honorem s. Trinitatis et
virginis Marie ac s. Johannis babtiste (!) et Omnium sanctorum
in ecclesia monasterii Sorensis Cisterciensis ordinis Roskildensis
diocesis construi fecit illudque fundavit et sufficienter dotavit
ac abbati et conventui dicti monasterii pro dote huiusmodi
nonnulla jura ad eum legitime pertinentia, scilicet biercher[e]th,
donavit, ea tamen adjecta conditione, quod abbas et conventus
prefati nonnulla onera tunc expressa pro sue et progenitorum
suorum animarum salute perferre tenerentur, prout hec et alia
in quodam instrumento publico desuper confecto plenius conti-
ne[n]lur. Ut autem donatio, fundatio et alia premissa eo maiorem
obtineant roboris firmitatem, quo per s. v. fuerint approbate,
supplicant prefati abbas et conventus, quatenus .... funda-
tionem et donationem predictas ac, prout illas concernunt, om-
u ia in dicto instrumento contenta et inde secula quecunque
confirmare dignemini. Concessum, quatenus conditiones sinl
honeste, in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis. Datum
Rome 11. kal. junii anno 6.
Suppl. 912 fol. 17 v.
INNOCENS VIII. 505
3211. 24. Maj 1490.
Kong Hans, Dronning Dorothea, Munkene og Kannikerne i St. Knuds
Kloster i Odense faar pavelig Stadfiestelse paa en Overenskomst om, at Bene-
diktinerklostret skal genoprettes mod en livsvarig Pension til Kannikerne.
Dudum Sixtus papa IV ad supplicationem Cristierni Dacie
regis ecclesiam Ottoniensem seu monasterium, s. Canuti nuncu-
patum, ordinis s. Benedicti, suppressis inibi dicto ordine ac
dignitatibus regularibus, administrationibus et officiis in illa
tunc existentibus, in secularem ecclesiam ac in ea seculares
dignitates, canonicatus et prebendas ac alia beneficia secularia
erigi et nonnulla alia tunc expressa erectionem et mutationem
status dicte ecclesie concernentia fieri mandavit, et deinde idem
Sixtus predecessor omnia dicti mandati pretextu gesta et facta
et etiam s. v. confirmarunt. Postmodum vero e. s. v. certis judi-
cibus in partibus illis dedit in mandatis, ut, vocatis episcopo
Ottoniensi et capitulo dicte ecclesie et aliis, qui forent evocandi,
suppressionem ac omnia premissa, sine tamen eorum prejudicio
tunc dignitates, canonicatus et prebendas, officia et quecunque
alia beneficia dicte ecclesie obtinentium, revocarent et annulla-
rent ac ecclesiam, dignitates et officia ante suppressionem et
erectionem predictas instituta cum singulis privilegiis illi antea
concessis in suum pristinum et eum, [in quo], antequam sup-
pressio, erectio et alia premissa fierent, quomodolibet existebant,
statum penitus et omnino restituerent et plenarie reintegrarent
ac ecclesiam ipsam, prout antea regebatur, etiam de cetero
post [o: per] alios dignitates, canonicatus et prebendas ac officia
et beneficia huiusmodi tunc obtinentes regi debere statuerent
ac monacos et religiosos dicti ordinis in dictam ecclesiam intro-
ducerent. Successive vero, cum premissorum occasione inter
monachos et seculares ecclesiasticas personas dicte ecclesie . . .
diverse lites et contentiones exorte fuissent, tandem, intervenien-
tibus Johanne eiusdem Dacie rege et episcopo Ottoniensi ac
aliis probis viris, ad concordiam inter se devenerunt, videlicet,
quod monaci in suum pristinum statum restituerentur, prout
restituti fuerunt, ac alie seculares persone ecclesiastice, ne eis,
quoad viverent, prejudicaretur, medietatem omnium bonorum
predialium dicte ecclesie percipere deberent, prout hec et alia
in diversis litteris apostolicis desuper confectis ac instrumento
publico super dicta conventione habito plenius contine[n]tur.
Ut autem conventio predicta eo maiorem obtineat roboris firmi-
tatem, quo per s. v. fuerit approbata, supplicant tam Johannes
,">(»() INNOCENS VIII.
rex quam Dorothea eiusdem Dacie regina et monachi et alie
seculares persone ecclesiastice huiusmodi, quatenus .... con-
ventionem predictam ac, prout illam concernunt, omnia in
dicto instrumento contcnta et inde secuta quecunque necnon
omnia privilegia . . . ., indulgentias et indulta tam apostolica
quam ordinaria seu imperiali, re[gajli et reginali auctoritatibus
aut alias dicte ecclesie, dum regularis erat et in statu regulari
permanebat, concessa .... confirmare ac perpetuo inviolabiliter
observari mandare necnon omnes litteras hactenus per s. v. et
sedem apostolicam in prejudicium status regularis dicte ecclesie
sub quibusvis verborum formis et clausulis .... concessas revo-
care et annullare dictamque ecclesiam ac illius statum regularem
huiusmodi in suum pristinum et eum, in quo ante premissa
quomodolibet existebat, statum restituere et plenarie reintegrare
dignemini. Concessum de consensu in presentia pape. A. car-
dinalis Aleriensis. Et cum advocatione cause et litis extinctione,
attenta concordia huiusmodi. Et quod nullus preponatur prior
vi seu ingenio sine consensu fratrum . . . . Et quod dentur exe-
cutores, qui assistant, invocato ad hoc, si opus fuerit, auxilio
bracchii secularis. Datum Rome 9. kal. junii anno 6.
Suppl. 912 fol. 75 v.
3212. 2. Juni 1490.
Paven udsteder for eet Aar Pas og Anbefalingsskrivelse for Biskop Eggert
Durkop i Slesvig og 12 Ledsagere, med hvilke han vil begive sig til Slesvig og
forskellige nordtyske Stifter.
Universis, ad quos presentes nostre littere pervenerint. Cum
Egerdus episcopus Slesvicensis, locum unius ex causarum palatii
nostri apostolici auditoribus tenens, ad Slesvicensem, Hildesemen-
sem, Mindensem, Lubicensem et Verdensem ecclesias et nonnul-
las alias diversas mundi partes tam pro nostris et sedis aposto-
lice quam suis peragendis negotiis se transferre habeat, nos,
volentes eundem Egerdum episcopum cum sociis et familiaribus
equestribus et pedeslribus suis usque ad numerum duodecim,
salmis, bonis et rebus suis quibuscunque in eundo, stando et
redeundo plena ubique securitate atque immunitate gaudere,
universitatem vestram requirimus et hortamur in domino, sub-
dilis vero et genlium armorum capitaneis nostris districte pre-
cipiendo mandamus, quatenus eundem Egerdum episcopum cum
sociis el familiaribus, rebus et bonis predictis, que tamen mer-
cimonii causa non deferantur, per civitates, terras, castra, villas,
INNOCENS VIII. 507
portus, pontes, passus et loca alia quelibet tam nostra quam
vestra et tam per aquam quam per terram transire, stare, ire
et redire sine aliqua datii, pedagii vel gabelle aut alterius cuius-
cunque oneris exactione pro nostra et dicte sedis reverentia
libere permittatis nec ei in personis, rebus et bonis prefatis ali-
quam molestiam, injuriam vel ofiensam inferatis nec ab aliis,
quantum in vobis fuerit, permittatis inferri, sed potius ei de
securo et tuto transitu vel salvoconductu, si opus fuerit et re-
quirendum duxerit, provideatis et liberaliter adeo providere
curetis, quod exinde vestra devotio apud nos et sedem pre-
dictam veniat merito commendanda, presentibus ad unum
annum dumtaxat duraturis. Datum Rome 5. (!) non. junii
anno 6.
Gratis de mandato pape.
Reg. Vat. 687 fol. 308.
3213. 4. Juni 1490.
Soro Kloster faar pavelig Stadfsestelse paa sine af tidligere Paver, Konger
og andre givne Privilegier (jfr. Nr. 3221).
Olim Waldemarus et deinde Ericus ac successive Cristoforus
Danorum reges monasterio b. Marie virginis in Sora Cisterciensis
ordinis Roskildensis diocesis diversa privilegia et libertates con-
cesserunt, et dudum Johannes rex modernus huiusmodi privi-
legia et libertates confirmavit ac de novo dicto monasterio ac
abbati et conventui ibidem singularem quandam libertatem, que
in vulgari Danico bijerckaratt dicitur, donavit. Preterea prede-
cessores s. v. Lucius papa III, Urbanus, Gregorius, Innocentius,
Honorius et ceteri Romani pontifices predictum monasterium
Sore sub suis et b. Petri protectione susceperunt ac apostolicis
privilegiis munierunt, statuentes, quod ordo monasticus, qui
secundum deum et b. Benedicti regulam atque institutionem
Cisterciensium fratrum in eodem monasterio institutus erat, per-
petuis ibidem temporibus inviolabiliter observaretur, quodque
quecunque possessiones et bona, que idem monasterium tunc
juste et canonice possidebat aut in futurum justis modis
adipisci possit, eidem monasterio iirma et illibata permanerent,
quorum nonnulla propriis vocabulis tunc expressa fuerunt, prout
in diversis litteris autenticis tam juri [o: Lucii] et aliorum s. v.
predecessorum quam etiam regum predictorum desuper con-
fectis, quarum tenores ab eisdem litteris originalibus per
notarium publicum extracti fldeliter in duobus sexternis per-
508 INNOCENS VIII.
gameneis in cancellaria s. v. cxhibendis et diligenter examinan-
dis sii>nis et subscriptione eiusdem munitis annotati sunt, plenius
continetur. lTt igitur concessiones et libertates, quemadmodum
suis propriis voeahulis in ipsis originalihus litteris et earum ex-
tractis exprimuntur, atque susceptio, eommunitio et status pre-
dicti eo maiorem rohoris obtineant firmitatem, quo sedis apo-
stoliee munimine fuerint lirmius stabilita, supplicant abbas et
conventus dicti monasterii Sorensis, quatenus litteras ipsorum
Lueii, Urbani, Gregorii ac ceterorum s. v. predccessorum appro-
bare et innovare ac perpetue iirmitatis rohur obtinere decernere
necnon concessiones, donationes ac libertates predictorum regum,
archiepiscoporum quoque et episcoporum et aliorum fidelium,
et, prout illas concernunt, omnia in litteris huiusmodi contenta
coniirmare .... dignemini. Concessum, quatenus sint honesta
et in usu, in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis. Datum
Bome pridie non. junii anno 6.
Suppl. 912 fol. 236 v.
3214. 5. Juni 1490.
Paven befaler Biskoppen i Tivoli, Provsten i Slesvig og Dekanen i Koben-
havn at give Sognepraesten i Tottarp i Lunde Stift Ture Bool. der tillige har
et evigt Vikariat ved Fabians og Sebastians Alter i Lunde Domkirke, ny Pro-
vision paa Kanonikat og Praebende i Lund med den dertil horende Sognekirke
i Vram. ledige ved Folmer Jakobsens Dod og tidligere overdragne liam af ^-Erke-
biskop Jens Brostrup.
Episcopo Tyhurlino et preposito Slesvicensis et decano
HalTnensis ecclesiarum. Litterarum scientia, vite ac morum
honestas (Dipl. dioc. Lund. V). Datum Rome non. junii anno 6.
Ja. XX. 9, kal. julii anno (5. du Breucquet.
Beg. Lat. 884 fol. 283.
3215. 7. Juni 1490.
Kong Hans og andre faar Suppliken om Odense (Nr. 3211) bevilget med
den .Lndring, at Ordene de consensu i Resolutionen bortfalder,
Reformatio Johannis regis Dacie cum aliis.
Quia s. v. posuit in signatura dicte preinserte supplicationis
de consensm (Dipl. Noru. XVII, 635)1). Concessum. A. cardi-
nalis Aleriensis. Datum Rome 7. id. junii anno (>.
Suppl. 912 fol. 40.
) Her dog med den urigtige Dato 7. kal. junii.
INNOCENS VIII. 509
3216. 8. Juni 1490.
Sognepra?sten Niels Jensen i Tingsted paa Falster faar Dispensation til
med dette Embede at forene et andet ellers dermed uforeneligt Beneficium.
Supplicat Nicolaus Johannis, rector parrochialis ecclesie in
Tynckstada in Falsteer Ottoniensis diocesis, quatenus sibi, ut
cum dicta parrochiali nnum aliud beneficium incompatibile aul
[sine illa] quecunque duo benefieia alias invicem incompati-
bilia . . . ., si sibi alias canonice conferantur, recipere et insimul,
quoad vixerit, retinere cum clausula permutandi aut simpliciter
resignandi toties quoties etc. libere possit, dispensare dignemini,
non obstantibus constitutionibus et ordinationibus apostolicis,
etiam s. v., quibus [o: qua] cavetur, quod nulli detur dispen-
satio ad duas parrochiales, nisi sint adeo vicine, quod illis
commode per unum serviri possit, cui derogare placeat. Con-
cessum in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis. Datum Rome
6. id. junii anno 6.
Suppl. 912 fol. 274 v.
3217. 8. Juni 1490.
Kanniken i Aarhus og Ribe Laurens Vesteni faar ny Provision paa Ka-
nonikat og Prrebende i Aarhus.
Lite inter Laurentium Vesteni canonicum Arusiensis et Ri-
pensis ecclesiarum, ex utroque parente de nobili genere pro-
creatum, et Nicolaum Nicolai, tunc ecclesie Arusiensis canoni-
cum prebendatum, nunc vero per capitulum eiusdem ecclesie
Arusiensis electum et per s. v. episcopum conlirmatum, super
dictis canonicatu et prebenda ecclesie Arusiensis coram episcopo
Tiburtino, tunc unius ex auditoribus locum tenenti, in prima
instantia indecisa pendente, et quia dictus Nicolaus in episco-
pum Arusiensem electus et per s. v. confirmatus extitit, supplicat
igitur dictus Laurentius, quatenus [causam huiusmodi] ad s. v.
advocantes et litem penitus extinguentes ipsum in omni jure,
si quod dicto Nicolao adversario in ipsis canonicatu et prebenda
quomodolibet competebat, surrogare ipsumque electum [o: ora-
torem] ad huiusmodi jus necnon illius ac litis et cause pre-
dictarum prosecutionem et defensionem in eo statu, in quo ipse
Nicolaus electus huiusmodi existebat, admittere et nichilominus
de dictis canonicatu et prebenda [fructus 2 mr.] eidem oratori
in forma nove provisionis, surrogationis aut gratie [etc.] provi-
510 INNOCENS VIII.
dere dignemini. Concessum in presentia pape. A. cardinalis
Aleriensis. Datum Rome 6. id. junii anno 6.
Suppl. 912 fol. 294.
3218. 8. Juli 1490.
Paven befaler .Erkebiskoppen i Trondhjem og Biskoppen paa 0sel at
nndersoge Sagcn mellem Sten Stnre og Dronning Dorothea. da Sten Sture
havde erkkeret, at hvis Sagen skulde behandles ved Kurien, vilde der udbryde
Krig mellem Danmark og Sverige, og Sten Sture kunde da ikke lamgere fere
Krig med Russerne.
Archiepiscopo Nidrosiensi. Nuper pro parte nobilis viri
Stennonis (Dipl Noru. XVII, 1128—29). Datum ut supra [o: 8.
julii 1490].
Simile episcopo Osiliensi in Livonia.
Brevia Lateran. 1 fol. 49 v.
3219. 10. Juli 1490.
Paven opfordrer Dronning Dorothea til at slutte Forlig med Sten Sture
og omtaler, at han har skrevet et lignende Brev til Sten Sture.
Dorothee Dacie regine. Pastoralis cura nos admonet (Geheime-
arch. Aarsberetn. IV, 429—30; Reg. *8078). Datum Rome sub
anulo piscatoris die 10. julii 1490 anno 6.
Samtidig Afskrift i Gemeinschaftl. Arch. XV, 15.
3220. 10. Juli 1490.
Paven opfordrer ^Erkebiskoppen i Upsala til at anvende sin Indflydelse
hos Sten Sture til at udvirke, at denne slutter Forlig med Dronning Dorothea.
Archiepiscopo Vpsalensi. Quoniam intelleximus (Handl. ro-
rande Skand. hist. 22, 1 — 2; Reg. 4917). Datum Rome sub anulo
piscatoris die 10. julii 1490 anno 6.
3221. 22. Juli 1490.
Abbeden og Konventet i Soro Kloster faar pavelig Stadfaestelse paa deres
Privilegier, ogsaa for saa vidt disse angaar Bonderne, dog med Tilfojelsen:
quatenus sint honesta et iri usu.
Olim Waldemarus rex Dacie monasterio 1). Marie virginis
in Sora Cisterciensis ordinis Roskildensis diocesis nonnullas
regii oneris exemptiones, gralias et privilegia concessit, ac no-
vissinu' Johannes rex modernus quemadmodum sui predeces-
INNOCENS VIII. 511
sores Danorum reges dicto monasterio eadem confirmavit atque
de novo eidem quoddam singulare jus, quod in vulgari bier-
koerett dicitur, super colonis et bonis in litteris suis descriptis,
quo liberius alii abbates et regni proceres huiusmodi jus ha-
bentes illud exerce[a]nt et exercere possint, exercendum donavit.
Preterea1) predictum monasterium de Sora nonnullas rurales ec-
clesias ad ipsum monasterium proxime circumjacentes in instru-
mento publico nominatim descriptas ante tempora antiquissima
retroacta per comcambia et permutationes bonorum immobilium
pro illis ac aliis justis titulis acquisivit ac hodie quiete possidet
easdem. Dudum etiam s. v. predecessores Lucius, Urbanus,
Gregorius et ceteri Romani pontifices predictum monasterium
de Sora sub suis [o: sua] et b. Petri protectione susceperunt ac
specialibus privilegiis munierunt, confirmantes eidem quascunque
possessiones et bona, que tunc canonice possidebat, quorum non-
nulla tunc propriis vocabulis expressa fuerunt, prout in diversis
litteris autenticis desuper confeetis, quarum tenores ab eisdem
litteris originalibus per notarium publicum fideliter extracti in
duobus sexternis pergameneis signo et suscriptione eiusdem
munitis annotati sunt, plenius continetur. Cum igitur singula
premissa honesta sint et in usu, ac abbas et conventus mona-
sterii predictas litteras et instrumenta desuper data et confecta,
ne forsan frustratim eadem amitti contingat, in unam auctenti-
cam formam colligere disposuerint etiam, quatenus predicte
concessiones, donationes, susceptiones, communitiones et ac-
quisitiones eo maioris obtineant roboris firmitatem, quo sedis
apostolice munimine sepius fuerint stabilita, supplicant devoti
capellani vestri, abbas et conventus predicti, quatenus litteras
huiusmodi predecessorum vestrorum approbare et innovare ac
perpetue firmitatis robur obtinere decernere necnon concessiones
et donationes regum predictorum, quemadmodum suis propriis
vocabulis in ipsis litteris originalibus et earum extractis expri-
muntur, ecclesias predictas nominatim cum earum dotibus et
pertinentiis exprimendas aliasque archiepiscoporum et episcopo-
rum concessiones, la[r]gitiones, gratias et confirmationes et, prout
illas concernunt, omnia in predictis litteris et instrumentis con-
tenta confirmare, concedentes abbati et conventui nunc et pro
tempore existentibus in predictis ipsorum ecclesiis de ipsarum
possessionibus liberam facultatem a tutoribus latrocinia [o: ra-
l) Gz. — Cod. propterea
512 INNOCENS VIII.
tiocinia capiendi, attento quod ipsius monasterii tam juri pa-
tronatus quam aliis ecclesiasticis juribus pertineant, et, dum per
seculares visitantes ratiociniis capiendis in eisdem paulatim1) gra-
vantur, et graves discordie inter abbatem et conventum ac ipsos
seculares oriuntur, eliam s. v. superioribus mensibus monasterio-
rum ulriusque sexus Gisterciensis ordinis, abbatum, conventuum.
vasallorum et subditorum eorundem ac eis servientium recep-
tionem sub protectione sedis apostolice et exemptionem cum
earum submissione sedi prefate dumtaxat, que a predecessori-
bus vestris emanarunt, per quasdam suas litteras approbavit
et robur perpetue firmitatis obtinere decrevit, et pro potiori
cautela monasteria, loca et membra dicti ordinis, abbatcs, abba-
tissas, monachos, moniales, vassallos, subditos et servientes pre-
fatos tunc et pro tempore existentes de novo sub simili protec-
tione suscepit, exemit et voluit dicte sedi immediate subesse . . .,
cum autem a nonnullis revocetur in dubium, an coloni, agri-
cultores seu rustici bonorum dicti ordinis utriusque sexus mo-
nasteriorum in regno Dacie consistentium et presertim 1). Maric
de Gora (!) etc, quatenus eosdem bonorum dictorum monaste-
riorum colonos, agrorum cultores seu rusticos in litteris pre-
dictis subditorum appellatione includi et inclusos esse decernere
et declarare, et, quatenus non includerentur, litteras ipsas ei con-
lenta in eis ad illos extendere et aliquos executores in regno
predicto aut locis vicinis, qui eis assistant et faciant ipsos
exemptos exemptione et contentis in eisdem litteris gaudere,
non permittentes eis contra dicte exemptionis tenorem molestari.
deputare dignemini. Concessum de confirmatione, qualenus sint
honesta et in usu, in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis.
Et cum executorum deputatione, qui assistant per censuras etc,
invocatione bracchi secularis et appellatione remota. Datum
Rome 11. kal. aug. anno ().
Suppl. 914 fol. 109.
3222. 3. Okt. 1490.
Eggert Durkop faar ny Provision paa Dekanatet i Minden.
Lite seu causa coram Petro de Accoltis, vestri sacri palatii
apostolici causarum auditore, inter Egerdum Durcap electum
Slesvicensem et quendam Wasmodum Helingman assertum cle-
') Teksten korrupt.
INNOCENS VIII. 513
ricum adversarium de decanatu Mindensi . . . indecisa pendente,
a nonnullis asseritur neutri dictorum collitigantium jus com-
petere sed decanatum huiusmodi adhuc vacare. Supplicat igitur
Egerdus electus, unius ex dicti palatii apostolici causarum audi-
toribus locum tenens, quatenus .... prefato Petro de Accoltis
auditori aut in eius locum forsan subrogato vel subrogando
auditori, ut, si per eventum litis et cause huiusmodi neutri dic-
torum collitigantium jus competere dinoscitur, decanatum pre-
dictum, qui inibi dignitas curata et electiva, non tamen maior
post pontificalem [fructus 8 mr.j, sive premisso modo sive per
mortem Conradi Hoberg vacet, eidem creature vestre in forma
nove aut simplicis provisionis [etc.] provideri mandare digne-
mini. Concessum in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis.
Datum Rome 5. non. oct. anno 7.
Suppl. 918 fol. 286 v.
3223. 21. Okt. 1490.
Paven tillader Biskop Eggert Durkop i Slesvig at indtage den forste Plads
i Kapitlet i Hildesheim og bruge Bispedragten ved Festerne i samme Kirke,
naar han er bleven indviet.
Egerdo electo Slesvicensi. Personam tuam [etc.]. Cum ita-
que, sicut accepimus, in consuetudinibus ecclesie Hildesemen-
sis inter alia caveatur expresse, quod presbiteri primum locum,
diaconi secundum, subdiaconi tertium et sic de reliquis obti-
neant, etiam si posterius admittantur, nos, te, qui canonicus
dicte ecclesie existis et juxta consuetudines dicte ecclesie per
sedecim annos et ultra loca inter diaconos et presbiteros suc-
cessive tenuisti, pacifice et quiete fructus percipiendo, prout
hodie tenes et percipis, et de cuius persona ecclesie Slesvicensi
per obitum Helmi [s>: Helrici] vacanti duxerimus providendum . . .,
tecum super retentione canonicatus et prebende dicte ecclesie Hil-
desemensis, quos obtinebas, prout obtines, quoad viveres, etiam
cum dicta ecclesia Slesvicensi dispensando, quique locum unius
ex causarum palatii apostolici auditoribus de mandato nostro
tenes, gratioso favore prosequi volentes, tuis in hac parte suppli-
cationibus inclinati, tibi, ut, quamdiu canonicatum et prebendam
predictos obtinebis, illorum ratione primum et eminentiorem lo-
cum et stallum immediate post episcopum Hildesemensem supra
omnes canonicos et in quocunque ordine ac dignitate constitutos
in choro et capitulo dicte ecclesie Hildesemensis tenere debeas
Acta pontificum Danica IV. oo
514 INNOCEXS VIII.
et de consensu episcopi Hildesemensis et aliorum ordinariorum
locorum aut, quorum intererit, postquam in episcopum rite
consecratus fueris, mitra episcopali ac omnibus aliis insignibus
pontificalibus in festivitatibus usitatis et consuetis gaudere ac
cum illis missas et alia divina officia pontificalia in dicta Hil-
desemensi ac aliis ecclesiis, in quibus beneficiatus existis, cele-
brare libere valeas, presentium tenore concedimus. Datum Rome
12. kal. nov. anno 7.
L. Gratis de mandato. Trottus prothonotarius.
Reg. Lat. 908 fol. 213 v.
3224. 30. Okt. 1490.
Klerken Hermannus Vere fra Hildesheim Stift faar Kanonikat og Prse-
bende i Haderslev.
Supplicat Hermannus Vere clericus Hildesemensis diocesis,
quatenus sibi de canonicatu et prebenda ecclesie b. Marie vir-
ginis Hadersleue Slesvicensis diocesis, per obitum Gregorii Jo-
hannis vacantibus [fructus -1 mr.], providere dignemini. Conces-
sum in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis. Datum Rome
3. kal. nov. anno 7.
Suppl. 920 fol. 18.
3225. 6. Dec. 1490.
Klerken Franciscus Grambecke fra Lubeck Stift faar Sognekirken i Olden-
burg, som havde hort under Liibecks Bispestol i Albert Krummediges Bispetid.
Cum nuper Sixtus papa IV parrochialem ecclesiam oppidi
Oldenberch Lubicensis diocesis, que de jure patronatus ducis
Holsatie, tunc vero regis Dacie etc, existebat, cum eam per
cessum vel decessum tunc possessoris vacare contingeret, mense
episcopali ecclesie Lubicensis, si dicti regis consensus ad hoc
accessisset, uniri mandasset, certis executoribus desuper depu-
tatis, et deinde, dicto rege ad hoc suum consensum prebente,
ipsaque [o: ipsa] parrochialis ecclesia per cessum vel decessum
tunc possessoris vacassel, bone memorie Albertus tunc episcopus
Lubicensis possessionem dicte parrochialis ecclesie apprehendens
ipsamque d: ipsam] possessionem multis annis continuavit. Cum
autem dicta parrochialis ecclesia adhuc vacare spcretur et vacet
ad presens, supplicat Franciscus Grambech clericus Lubicensis,
Litterarum apostolicarum solicitator, quatenus de parrochiali
[fructus 6 mr. eidem Francisco providere dignemini .... Con-
INNOCENS VIII. 515
cessum in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis. Datum Rome
8. id. dec. anno 7.
Suppl. 922 fol. 13.
3226. 23. Dec. 1490.
Eggert Durkop faar Kanonikat og Prsebende i Koln og Dispensation til at
beholde dem sammen med sit Bispedomme.
Lite seu causa coram Petro de Accoltis, vestri sacri palatii
apostolici causarum auditore, inter Egerdum electum Slesvicen-
sem, unius ex dicti palatii apostolici causarum auditoribus
locumtenentem, et quosdam Fredericum ex ducibus Bauarie et
Johannem Heylerd de officio chori ac canonicatu et prebenda
ecclesie s. Gereonis Coloniensis, nuper per obitum Galantini de
Ysembruck vaeantibus, . . . . in prima instantia indecisa pen-
dente, a nonnullis asseritur nulli dictorum collitigantium ad
officium ac canonicatum et prebendam huiusmodi jus competere
ipsosque adhuc vacare. Supplicat igitur dicta creatura, quate-
nus .... dicto Petro de Accoltis auditori vel in eius locum
forsan subrogato vel subrogando auditori, ut, si per eventum
litis et cause huiusmodi sibi constiterit nulli predictorum col-
litigantium ad officium chori ac canonicatum et prebendam
huiusmodi jus competere ipsosque adhuc vacare cognoverit,
officium chori, canonicatum et prebendam predictos [fructus in-
simul 20 mr.J eidem oratori in forma gratie [etc.] conferat ac
etiam provideat de eisdem, mandare dignemini . . . ., [non ob-
stantibus] statutis et consuetudinibus dicte ecclesie s. Gereonis,
quibus inter cetera caveri dicitur, quod nullus possit retinere
canonicatus et prebendas, dignitates et officia inibi, nisi ex octo
avis et progenitoribus suis de illustrium genere, domo et pro-
genie procreatus existat. Goncessum in presentia pape. A. car-
dinalis Aleriensis . . . . Et cum dispensatione retinendi ad vitam
dictos canonicatum et prebendam ac officium cum dicta ec-
clesia Slesvicensi, si ipsam evicerit. Datum Rome 10. kal. jan.
anno 7.
Suppl. 923 fol. 14 v.
3227. 31. Dec. 1490 (13. Jan. 1491).
Den adelige Klerk Morten Olufsen fra Aarhus Stift faar Provstiet og Ka-
nonikat og Prsebende i Roskilde.
Supplicat Martinus Olaui clericus Arusiensis diocesis, in
artibus magister, de nobili genere ex utroque parente procreatus,
33*
516 INNOCENS VIII.
quatenus sibi de canonicatu1) et prepositura cathedralis ecclesie
Roskildensis, que inibi dignitas post pontilicalem maior2) existit
et per canonicum inibi prebendatum teneri consuevit, per obitum
Odonis3) N.j cuius cognomen in litteris exprimi possit, vacanti-
bus [omnium fructus 12 mr.4)], providere dignemini .... Conces-
sum in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis. Et cum dero-
gatione privilegiorum et consuetudinum de optando, ut supra . . .
Datum Rome pridie kal. jan.5) anno 7.
Suppl. 923 fol. 291 og (II) Suppl. 926 fol. 231 v.
3228. 1. Jan. 1491.
Eggert Durkop faar motu proprio et Ventebrev paa Kanonikat og Pra?-
bende i Liittich overfort til Kanonikat og Praebende i Hildesheim.
Motu proprio Egerdum Durcap electum Slesvicensem, locum
unius ex causarum palatii apostolici auditoribus de mandato
nostro tenentem, cui dudum, tunc capellano nostro et eiusdem
palatii apostolici auditori, videlicet sub data kal. nov. anno 3,
de duobus beneficiis etiam ad duas collationes spectantibus, va-
cantibus seu vacaturis, per quasdam providimus, certis desuper
executoribus deputatis, cuique postmodum in promotione de
persona sua ad ecclesiam Slesvicensem, quod etiam post munus
consecrationis sibi impensum aut lapsum temporis de consecran-
dis episcopis a canonibus diffinitum gratiam et litteras predictas
ac beneficia in eis comprehensa prosequi et acceptare ac de illis
sibi provideri facere posset, concessimus . . . ., quique post-
modum litterarum et gratie huiusmodi vigore quoddam bene-
ficium N. [fructus 4 mr.] tunc vacans et in dictis litteris com-
prehensum infra tempus legitimum acceptavit et de illo sibi
provideri obtinuit, possessione forsan subsecuta, ac quoad eccle-
siam Leodiensem etiam in eisdem litteris comprehensam nullum
fructum hactenus consequutus est nec assequi posse sperat, spe-
cialibus favoribus prosequentes ac litteras predictas quoad dic-
tam ecclesiam Leodiensem, eodem Egerdo in hoc expresse con-
senliente, cassantes, quoad aliam vero collationem in dictis
litteris comprehensam in suos robur vigoremque pristinos et
eundem Egerdum quoad illarum consequendum elTectum in
pristinum ct eum statum, in quo ante acceptationem et provi-
sionem predictas quomodolibet existebat, plenarie restituentes,
') II: prepositura ac canonicatu et prebenda *) II: maior non
) II: Oddonis 4) II: 6 mr. ') II: id. jan.
INNOCENS VIII. 517
volumus et sibi concedimus, quod littere predicte . . . necnon
processus habendi per easdem ab eorum omnium datis et inde
sequuta quecunque valeant et sibi suffragentur etiam quoad hoc,
ut canonicatum et prebendam ac dignitatem, personatum, admi-
nistrationem vel officium curatum et electivum ecclesie s. Crucis
Hildesemensis [ac]1) aliud beneficium ad aliam collationem
pertinens, alias in dictis litteris comprehensum, si qua vacant
ad presens aut inantea vacare contigerit, tam predictarum quam
super hiis conficiendarum litterarum vigore acceptare valeat,
prefatique executores et ab eis pro tempore deputati subexecu-
tores eidem Egerdo de illis providere ac omnia in premissis
necessaria et oportuna facere possint et debeant, alias juxta
priorum litterarum continentiam in omnibus perinde, ac si idem
Egerdus beneficium predictum non acceptasset et de illo sibi
provideri non obtinuisset, nosque per predictas nostras litteras
non de Leodiensis, sed s. Crucis Hildesemensis ecclesiarum pre-
dictarum canonicatu cum reservatione prebende ac dignitatis,
personatus, administrationis vel officii duxissemus providendum,
processusque desuper decreti fuissent. Concessum motu proprio
in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis. Datum Rome kal.
jan. anno 7.
Suppl. 923 fol. 151 v.
3229. 4. Jan. 1491.
Den adelige Klerk fra Aarhus Stift, Magister Morten Olufsen, faar Kanoni-
kat, Prsebende og /Erkedegneembede i Lund, ledige ved Laurens Brostrups Dod.
Supplicat Martinus Olavi (Dipl. dioc. Lund. V). Concessum
in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis. Datum Rome pridie
non. jan. anno 7.
Suppl. 924 fol. 16.
3230. 11. Jan. 1491.
Klerken Hermannus Koch fra Hildesheim faar Kanonikat og Prsebende,
ledige ved hans Onkel, Biskop Eggert Durkops Resignation (jfr. Nr. 3237).
Alias canonicatu et prebenda in ecclesia s. Andree Hilde-
semensi per obitum Hemmingi Scuderan vacante, Egerdus electus
Slesvicensis .... expectative sibi per s. v. concesse et proces-
suum desuper decretorum vigore [eos] acceptavit et sibi [de eis]
provideri obtinuit. Cum autem dictos canonicatum et preben-
dam ac omne jus ad eosdem canonicatum et prebendam sibi
*) add. Gz.
518 INNOCENS VIII.
quomodolibet competens in manibus s. v. resignare intendit,
prout resignat, supplicat igitur Hermannus Cock clericus Hil-
desemensis, nepos dicti electi, quatenus [Franciseo Breuio palatii
apostolici causarum auditori], ut eosdem canonicatum et pre-
bendam [fructus 4 mr.j eidem oratori in forma nove aut sim-
plicis provisionis, gratie [etc.] conferat ac etiam provideat de
eisdem, mandare dignemini. Concessum in presentia pape.
A. cardinalis Aleriensis. Datum Rome 3. id. jan. anno 7.
Suppl. 924 fol. 69 v.
3231. 11. Jan. 1491.
Giistrowkanniken Liborius Meyer faar pavelig Bekraeftelse paa en ham af
den pavelige Nuntius i Norden, Biskop Simon (v. d. Borch) i Reval tildelt Dis-
pensation til at modtage og forene tre ellers uforenelige Embeder.
Alias Simon episcopus Revaliensis, s. v. et apostolice sedis
ad regna Dacie, Svecie et certas alias partes nuntius cum pote-
state legati de latere destinatus, cum Liborio Meyer canonico
ecclesie Gustrawensis Caminensis diocesis, utriusque juris doc-
tore, clerico Lubicensi, ut quecunque duo curata seu alias invi-
cem incompatibilia beneficia, si sibi alias canonice conferrentur,
.... recipere et insimul, quoad vixerit, retinere valeret, etiam
cum clausula permutandi toties quoties etc, dispensavit, vigore
specialis sibi ad hoc, ut asserebatur, ab eadem sede concesse
facultatis .... Cum autem a nonnullis de viribus facultatis et
concesse dispensationis huiusmodi hesitetur, supplicat prefatus
orator, quatenus secum, ut quecunque tria curata seu alias in-
vicem incompatibilia beneficia recipere et insimul, quoad vixerit,
et cum clausula permutandi toties quoties etc, retinere libere pos-
sit, dispensare dignemini. Concessum in presentia pape. A. car-
dinalis Aleriensis. Datum Rome 3. id. jan. anno 7.
Suppl. 924 fol. 45.
3232. 31. Jan. 1491.
Vikaren Holger Jensen i Kobenhavn faar Kanonikat og Pra?bende samme-
steds og Dispensation til at beholde Vikariatet sammen med det nye Embede.
Cum canonicatus et prebenda collegiate ecclesie b. Marie
virginis in Affnia Roskildensis diocesis, quos Alexander Johannis
obtinebat, ex eo vacare noscuntur, quod dictus Alexander Jo-
hannis domum ordinis s. Spiritus in opido Affenensi dicte dio-
cesis ingressus est ibique professionem per fratres dicti ordinis
emitti solitam sponte et publice emiserit et habitum regularem
INNOCENS VIII. 519
eiusdem ordinis susceperit, supplicat igitur Orgardus Johannis,
vicarius ad altare b. Katarine virginis situm in dicta collegiata
ecclesia in Affnia, quatenus sibi de dictis canonicatu et prebenda
[fructus 2 mr.] providere dignemini, non obstante dicta vicaria,
quam .... possidet [fructus similiter 2 rar.], secumque, ut ca-
nonicatum et prebendam ac vicariam predictos sub uno et
eodem tecto consistentes simul, quoad vixerit, libere retinere
possit, dispensare dignemini. Concessum in presentia pape.
A. cardinalis Aleriensis. Datum Rome pridie kal. lebr. anno 7.
Suppl. 924 fol. 272 v.
3233. 5. Febr. 1491.
Paven befaler Provsten i Slesvig og Dekanerne i Liibeck og Hildesheim at
overdrage Kanonikat og Praebende i Haderslev til Klerken Joakim Ahlefeld fra
Slesvig Stift.
Preposito Slesvicensis et Lubicensis ac Hildesemensis decanis
ecclesiarum. Nobilitas generis, vite ac morum honestas [etc.].
Cum itaque, sicut accepimus, canonicatus et prebenda ecclesie
Haderslevensis1) dicte diocesis, quos Henricus Vaget obtinebat,
per obitum eiusdem Henrici vacent ad presens, nos, Joachino2)
de Alevelde clerico Slesvicensis diocesis, cui hodie de quodam
perpetuo beneficio in parrochiali ecclesia s. Petri Lubicensi
[fructus 4 mr.] tunc vacante provideri concessimus, quique de
militari genere procreatus existit, specialem gratiam facere vo-
lentes, discretioni vestre mandamus, quatenus canonicatum et
prebendam predictos [fructus 4 mr.], sive, ut premittitur, sive
per obitum Nicolai Sterken3) olim ipsius ecclesie Haderslevensis
canonici aut ex eo, quod Johannes Sticher4) canonicatum et
prebendam predictos obtinens professionem per fratres hospi-
talis s. Johannis Hierosolymitani emitti solitam expresse emiserit,
sive alias vacent, eidem Joachino auctoritate nostra conferre cu-
retis. Datum Rome non. febr. anno 7.
L. XX. 9. kal. martii anno 7. Trottus prothonotarius.
Reg. Lat. 896 fol. 52. Supplik se Nr. 3234.
3234. 5. Febr. 1491.
Paven befaler Biskoppen i Slesvig, Abbeden i Reinfeld Kloster og De-
kanen i Hamburg at overdrage Joakim Ahlefeld et beneficium perpetuum i
Liibeck.
x) II: qui in eadem ecclesia maiores existunt 2) II: Joachim
8) II: Stecken 4) II: Joannes Sterkit non existens clericus
520 INNOCENS VIII.
Episcopo Slesvicensi et abbati monasterii in Reinevelde ac
decano ecclesie 1). Marie Hamburgensis Lubicensis et Bremensis
diocesium. Nobilitas generis, vite ac morum honestas [etc.].
Cum itaque, sicut accepimus, quoddam perpetuum beneficium
ad altare ss. Andree et Marie Magdalene situm in parrochiali
ecclesia s. Petri Lubicensi, quod Gherardus Petershaghen obtine-
bat, per obitum eiusdem Gerardi vacet ad presens, nos, Joachino
de Alevelde clerico Slesvicensis diocesis, cui hodie de canonicatu
et prebenda ecclesie Haderslevensis dicte diocesis [fructus 4 mr.]
.... provideri concessimus, .... specialem gratiam facere vo-
lentes, discretioni vestre mandamus, quatenus beneficium pre-
dictum, quod sine cura est [fructus 4 mr.], sive, ut premittitur,
sive ex eo, quod Johannes Stecher olim beneficium predictum
obtinens professionem regularem per fratres hospitalis s. Johan-
nis Jerosolumitani emitti solitam expresse emiserit, vacet, eidem
Joachino auctoritate nostra conferre curetis. Datum Rome non.
febr. anno 7.
L. XX. 9. kal. martii anno 7. Trottus prothonotarius.
Reg. Lat. 896 fol. 53; ogsaa (II) Supplik, faelles for dette og foregaaende
Brev (Concessum in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis) i Suppl. 925 fol. 39 v.
3235. 4. Marts 1491.
Klerken Luderus de Brunswick fra Hildesheim Stift faar det overdraget
til Auditoren Matheus de Ubaldis at give ham ny Provision paa Kanonikat og
Prrebende i Haderslev, hvorom han forer Proces ved Kurien med Mikkel Pe-
dersen (Hostorp).
Gum canonicatus et prebenda ecclesie in Hadersleue Sles-
vicensis diocesis, quos per decem annos et ultra tenuit et tenet
Michael Petri intrusus, ex eo dicebantur vacare, quod idem
Michael censuris ecclesiasticis per ordinarium suum innodatus
divinis officiis se immiscere temerarie presumpsit, in contemp-
tum clavium divina celebrando, episcopus dicte ecclesie eosdem
Ludero de Brunswick clerico Hildeshemensi contulit, licet nul-
liter et de facto foret; deinde per s. v. ad instantiam oratoris con-
tra prefatum Michaelem intrusum de dictis canonicatu et pre-
benda Malheo de Ubaldis auditori commissa causa et decreta
citatione ad partes, a nonnullis asseritur neutri predictorum col-
Litigantium ad canonicatum et prebendam huiusmodi jus com-
petere ipsosque adhuc vacare. Supplicat igilur Luderus orator
predictus, quatenus .... prefato Malheo audilori aut in eius
locum forsan surrogato vel surrogando audilori, ut, si per even-
INNOCENS VIII. 521
tum litis et cause huiusmodi sibi constiterit neutri predictorum
collitigantium ad dictos canonicatum et prebendam huiusmodi
jus competere ipsosque adhuc vacare cognoverit, eosdem [fructus
4 mr.] eidem oratori in forma nove aut simplicis provisionis,
gratie [etc.] conferat ac etiam provideat de eisdem, mandare
dignemini, constitutionibus . . ., presertim s. v. regula de annali
possessore, non obstantibus. Concessum in presentia pape. A. car-
dinalis Aleriensis. Datum Rome 4. non. martii anno 7.
Suppl. 926 fol. 266 v.
3236. 5. Marts 1491.
Katarina (Breyde), Enke efter Lsegmanden Hans Rantzau fra Liibeck Stift,
faar indsat pavelige Dommere imod Mandens Slaegtning Ove Rantzau, der ikke
vil tilbagebetale bende 1000 Mr. lybsk, som han har laant af hende.
Exponitur pro parte Katherine relicte uxoris nobilis viri
Johannis Rantzow laici Lubicensis diocesis, quod defuncto dicto
Johanne quidam Oue Rantzow, eiusdem Johannis consanguineus,
etiam laicus et nobilis predicte diocesis, ad quem merito spec-
tasset ipsam oratricem defendere et a damnis incurrendis ac
fraudibus et dolositatibus perferendis et substinendis preservare,
eandem oratricem ad sibi communicandum sive ratione amica-
bilis mutui concedendum et prestandum 1000 mr. monete Lu-
bicensis equivalentes 500 duc. auri Ungaricalibus dolose et frau-
dulenter sub spe, ut verius creditur, numquam eas restituendi,
induxit et easdem infra certum tunc expressum et jamdudum
effluxum terminum ad solvendum ab eadem oratrice recepit; et,
licet post huiusmodi tunc effluxum terminum idem Oue pro
parte ipsius oratricis sepius requisitus fuerit super solutione
dictarum 1000 mr. Lubicensium eidem oratrici facienda, ipse
tamen in sensum reprobum ductus huiusmodi debitum sive
mutuum solvere et restituere ac eidem oratrici de eodem satis-
facere minime curavit, prout nec curat de presenti, licet indebite
et injuste, in anime sue periculum ac oratricis non modicum
prejudicium et gravamen. Et cum dictus Oue adversarius sub
jurisdictione temporali regis Dacie degat1), et ad quem seu eius
tribunal aut consistorium pro justitia super premissis conse-
quenda tum propter maris periculum tum etiam propter ip-
sius Oue adversarii potentiam et inordinatos favores facilis aut
tutus oratrici non pateat accessus, quare, ne oratrix sit seducta
et suis pecuniis, que dotales existunt, diutius careat et remaneat
*) Gz. — Cod. degeat
522 INNOCENS VIII.
frustrala, et cuni aliter propter premissa oratrix ipsa minime
justitiam consequi speret in partibus illis, utque justitia in curia
et rota e. s. v., ubi est fons justitie, partibus hincinde equa lance
valeat ministrari, recurrit ad pedes e. v. s. prefata oratrix, illi
supplicando, quatenus eiusdem indempnitati in premissis provi-
dentes . . . causas, quas habet habereque vult contra Oue adver-
sarium prefatum omnesque alios sua interesse putantes et in exe-
culione citationis presentium vigore ad partes decernende nomi-
nandos, de mutuo 1000 mr. Lubicensium predictarum rebusque
aliis necessariis alicui ex vestri sacri palatii apostolici causarum
auditoribus mandare [dignemini] audiendas, cognoscendas, deci-
dendas et fine debito terminandas cum omnibus suis incidentibus,
dependentibus, emergentiis, annexis et connexis ac potestate Oue
adversarium omnesque alios supradictos tam in Romana curia
quam extra eam et in partibus toties, quoties opus fuerit, etiam
per edictum, constito summarie de non tuto accessu ad eundem
Oue adversarium, citandi ipsisque et aliis, quibus videbitur, in
forma solita et consueta inhibendi, quod cause huiusmodi non
sint forsan ad dictam curiam legitime devolute neque in eadem
de sui natura vel juris necessitate tractande seu finiende, con-
stitutionibusque et ordinationibus apostolicis, privilegiis forsan
dicto adversario aut partium illarum incolis sive regnicolis regni
Dacie, presertim illis, quibus caveri dicitur eosdem extra terri-
torium sive regnum predictum etiam in quibuscunque causis in
prima instantia ad judicium evocari non posse, et aliis, etiam
ipsis sub quibusvis verborum formis per s. v. et sedem aposto-
licam quomodolibet concessis, etiam si talia forent, quod de
eis specialis, specifica et expressa mentio fieri deberet, quibus
pro hac vice derogare placeat, ceterisque in contrarium facien-
tibus non obstantibus quibuscunque, attentis periculis maris,
locorum distantia ac favoribus et potentia predictis. Concessum,
quod committatur in partibus in presentia pape. A. cardinalis
Aleriensis. Datum Rome 3. non. martii anno 7.
Suppl. 937 fol. 91 v.
3237. 8. Marts 1491.
Klerken Hermannus Koch fra Hildesheim Stift faar ny Provision paa
Provstiet samt Kanonikat og Prrebende i Slesvig, hvorom han forer Proces vcd
Kurien med Enwald Savenbroder (jfr. Nr. 3230).
Alias ecclesia Slesvicensi per obitum Helrici episcopi vacante,
quidam Ewaldus Seuenbroder prepositus et canonicus preben-
INNOCENS VIIL 523
datus eiusdem ecclesie, postquam dicta beneficia per decem an-
nos et ultra pacifice possedit, per canonicos et capitulum ad
dictam ecclesiam electus administrationi dicte ecclesie et bono-
rum ac jurisdictioni eiusdem temeritate propria de facto se
im[m]iscuit, unde prepositura[m] ac canonicatu[m] et prebenda[m]
huiusmodi sic aut alio quovis modo vacantes episcopus dicte ec-
clesie Hermanno Cock clerico Hildesemensi auctoritate ordinaria
contulit licet de facto. Deinde orta lite super dictis prepositura
ac canonicatu et prebenda inter dictum oratorem et prefatum
Ewaldum coram Francisco Breuio, sacri palatii apostolici cau-
sarum auditore, idem orator credit collationem preinsertam vi-
ribus non subsistere ipsosque adhuc vacare, Unde supplicat
dictus orator, qui familiaris et nepos dicti episcopi existit, qua-
tenus .... dicto Francisco auditori aut in eius locum forsan
surrogato vel surrogando auditori [mandare dignemini], ut, si
per eventum litis et cause huiusmodi sibi constiterit neutri pre-
dictorum collitigantium ad dictam preposituram ac canonicatum
et prebendam jus competere ipsosque adhuc vacare cognoverit,
dictos canonicatum et prebendam [fructus 4 mr.] ac preposituram
predictam, que inhibi (!) dignitas curata, electiva ac maior post
pontificalem et de jure patronatus illustrissimi regis Dacie pro
tempore existentis esse dicitur [fructus 4 mr.], eidem oratori,
etiam cum derogatione juris patronatus .... pro hac vice, attento
quod illustrissimus rex Dacie nullum pro hac vice presentare
curavit, ac regulis [o: -le] de annali s. v., in forma nove aut sim-
plicis provisionis, gratie [etc.] conferat ac etiam provideat de
eisdem. Concessum . in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis.
. . . Et quod bulle conjunctim vel divisim super ipsa preposi-
tura, canonicatu et prebenda expediri valeant, prout oratori
utilius videbitur. Datum Rome 8. id. martii anno 7.
Suppl. 926 fol. 176 v.
3238. 17. Marts 1491.
Klerken Detlev Buchwald fra Liibeck Stift faar ny Provision paa evige
Vikariater i Kiel og Neustadt.
Nuper ex resignatione cuiusdam Johannis Sestede in parti-
bus vacantibus perpetuis vicariis sine cura, una in parrochiali
ecclesia s. Nicolai oppidi Kyl Bremensis diocesis, alia in par-
rochiali ecclesia oppidi Nigenstat Lubicensis diocesis, que de
jure patronatus principum ac ducum Holtzatie et consulatus
civitatis Lubicensis respective esse dicuntur, Detlonus de Bok-
524 INNOCENS VIII.
roglde clericus Lubicensis diocesis, de militari genere procreatus,
per patronos respective supradictos presentatus ordinariaque auc-
toritate institutus supplicat, quatenus sibi de dictis vicariis
fructus 4 mr.] de novo providere dignemini. Concessum in pre-
sentia pape. A. cardinalis Aleriensis. Datum Rome 16. kal.
aprilis anno 7.
Suppl. 927 fol. 151.
3239. 17. Marts 1491.
Klerken Detlev Buehwald faar ny Provision paa Kanonikat og Praebende
i Lubeck, som allerede forud var tildelte ham af Kong Hans og Hertug Frederik.
Nuper canonicatu et prebenda ecclesie Lubicensis, qui de
jure patronatus regis Dacie et ducis Holsatie pro tempore exi-
stentis esse dicuntur, per liberam resignationem Johannis See-
stede in partibus factam vacantibus, Detleuus de Bekwolde cle-
ricus Lubicensis diocesis ad eosdem canonicatum et prebendam
per . . . Johannem regem Dacie et . . . Fredericum ducem Holt-
zatie institutus est, possessione subsecuta. Dubitat tamen pre-
sentationem et institutionem ac singula premissa viribus non
subsistere ipsosque adhuc vacare. Supplicat igitur dictus orator,
quatenus sibi de dictis canonicatu et prebenda [fructus 4 mr.]
de novo providere dignemini. Concessum in presentia pape.
A. cardinalis Aleriensis. Datum Rome 16. kal. aprilis anno 7.
Suppl. 927 fol. 74 v.
3240. 25. Marts 1491.
Klerken Alhert Asschen fra Odense Stift faar et evigt Vikariat i Hamburg.
Cum Jacobus Witte presbiter, vicarius perpetuus ecclesie
s. Katherine oppidi Hamburgensis Bremensis diocesis, vicariam
huiusmodi, quam obtinet, in manibus s. v. aut alterius cuius-
cunque ad id potestatem habentis resignare proponat, prout re-
signat, supplicat igitur Albertus de Aschen clericus Ottoniensis
diocesis, quatenus resignationem huiusmodi admittentes sibi de
perpetua vicaria predicta [fructus 4 mr.] providere dignemini,
regula cancellarie de supervivendis1) resignantibus ad viginti dies
per s. v. edita, cui pro hac vice derogare placeat, attento quod
resignans sit extra curiam, non obstante. Concessum in pre-
sentia pape. A. cardinalis Aleriensis. Datum Rome 8. kal. aprilis
anno 7.
Suppl. 928 fbl. 53.
') superviventibus (iz.
INNOCENS VIII. 525
3241. 7. Maj 1491.
Slesvigkanniken Helmold Alverding, som staar i Kong Hanss Tjeneste,
faar Dispensation til at forene to ellers uforenelige Embeder.
Supplicat Helmoldus Aluerdingk canonicus Slesvicensis, Jo-
hannis regis Dacie famulus et servitor, quatenus sibi [o: secum],
ut duo beneficia etiam curata seu alias invicem incompatibilia . . .,
si sibi alias canonice conferantur . . . ., recipere et insimul, quoad
vixerit, retinere illaque .... toties, quoties sibi placuerit, dimit-
tere et loco dimissorum alia .... beneficia duo dumtaxat in-
vicem incompatibilia recipere et simul, quoad vixerit, sub uno
et eodem tecto, dummodo dissimilia sint, habere et consequi
libere possit, dispensare dignemini. Fiat. J. Datum Rome 7. id.
junii anno 7.
Suppl. 934 fol. 129.
3242. 10. Juni 1491.
Prsesten Henneke Jakobsen fra Roskilde Stift faar Sognekirkerne i Nsesb}'
og Tyvelse.
Supplicat Henninchinus Jacobi presbiter Roskildensis dio-
cesis, quatenus sibi de parrochiali ecclesia de Nesby cum annexis
de Tywesse Roskildensis diocesis [fructus 2 mr.], per obitum
Olaui Hahvelge yacantibus, providere dignemini. Fiat. J. Datum
Rome 4. id. junii anno 7.
Suppl. 931 fol. 246 v.
Roskildensis. Henrichinus Jacobi. Parrochialis per obitum.
Uddrag i Indice 338 efter Reg. Lat. anno 7 lib. 7 (tabt) fol. 145.
3243. . 10. Juni 1491.
Slesvigkanniken Helmold Alverding faar Sognekirkerne i Hatsted og Skovby.
Cum Siluester Hoppener rector parrochialis ecclesie in
Hastede cum filia sua in Sconpu sibi vicina et invicem per
unum rectorem gubernari solita Slesvicensis diocesis eandem
ecclesiam una cum dicta sua filia in manu s. v. resignat de
presenti, supplicat igitur Helmoldus Aluerdingk ecclesie Slesvi-
censis canonicus, quatenus huiusmodi resignationem admittentes
sibi de dicta parrochiali ecclesia in Hastede cum eius filia, que
de jure patronatus ducis Slesvicensis esse dicitur [fructus 3 mr.],
providere dignemini. Fiat. J. Datum Rome 4. id. junii anno 7.
Suppl. 931 fol. 256 v.
526 INNOCENS VIII.
Slesvicensis. Hilmondus Alverdinghe. Parrochialis per resig-
nationem.
Uddrag i Indice 338 efter Reg. Lat. Innoc. VIII an. 7 lib. 3 (tabt) fol. 254.
3244. 14. Juni 1491.
Klerken Laurens Andersen fra Odense Stift, Sognepraest i Hove (?) i Ribe
Stift. faar Dispensation til at lade sig indvie til de gejstlige Grader i Rom.
Cum Laurentius Andree clericus Ottoniensis diocesis, rector
parrochialis ecclesie s. Petri in Boen Ripensis diocesis, cum quo
alias super defectu natalium, quem patiebatur de presbitero
genitus et soluta, ut ad omnes sacros, etiam presbiteratus, or-
dines se tacere promoveri et beneficium, etiam si curam haberet
animarum, [recipere valeret]1), per penitentiarium s. v. rite
secum (!) fuit dispensatum2), ideo supplicat dictus orator, qua-
tenus sibi, qui ratione dicte parrochialis ecclesie ad sacerdotium
se facere promoveri arctatus existit, ut a quocunque catholico
quem maluerit antistite in Romana curia residente in aliquibus
dominicis vel aliis festivis diebus etiam extra tempora a jure
statuta ad omnes sacros, etiam presbiteratus, ordines se facere
promoveri et, postquam promotus fuerit, in illis libere valeat,
etiam in altaris ministerio, ministrare eidemque antistiti huius-
modi ordines conferendi et oratori illos recipiendi licentiam con-
cedere dignemini. Fiat. J. Et quod presentis supplicationis sola
signatura sufficiat. Et examinetur in camera. Datum Rome
18. kal. julii anno 7.
Suppl. 931 fol. 233.
3245. 21. Juni 1491.
Klerken Niels Laurenssen fra Slesvig Stift faar, skont ban bar en Svaghcd
paa det ene 0je, Dispensation til at lade sig indvie til de gejstlige Grader.
Exponitur pro parte Nicolai Laurentii clerici Slesvicensis
diocesis, quod ipse, qui in oculo sinistro ex certa iniirmitate
superveniente certam maculam habet, que tamen levis existit et
non talis, que possit in populo scandalum generare, fervore de-
votionis aecensus desiderat ad omnes, etiam sacros, ordines
promoveri et in illis, etiam in allaris ministerio, ministrare;
quare supplicat, quatenus . . . secum, ut ad omnes, etiam sacros,
ordines predictos promoveri et in illis, etiam in dicto altaris
ministerio, ministrare libere possit, dispensare omnemque in-
') add, G/. J) Teksten korrupt; noget er udfaldet.
INNOCENS VIII. 527
habilitatis maculam sive uotam ex premissis provenientem pe-
nitus abolere dignemini. Concessum, quod committatur ordi-
nario, in presentia pape. A. cardinalis s. Anastasie. Datum
Rome 11. kal. julii anno 7.
Suppl. 932 fol. 158 v.
3246. 24. Juni 1491.
Paven befaler /Erkebiskoppen i Lund, Biskoppen i Aarhus og Abbeden i
Soro at paadomme de Sager, Franciskaner-Konventualerne vil rejse mod Obser-
vanterne for deres Ulydighed.
Archiepiscopo Lundensi et episcopo Arusiensi ac abbati
monasterii de Sora Roskildensis diocesis. Exhibita siquidem
nobis nuper pro parte ministri et universorum fratrum ordinis
Minorum, conventualium nuncupatorum, provincie Dacie secun-
dum morem dicti ordinis [viventium] petitio continebat, quod,
licet universi fratres ordinis et provincie predictorum, de obser-
vantia nominati, juxta formam diversarum litterarum tam per
Sixtum papam IV quam per nos eisdem ministro et fratribus,
conventualibus nuncupatis, concessarum ipsi ministro obedien-
tiam et reverentiam debitas et devotas exhibere capitulaque pro-
vincialia, que per eum et alios fratres1) pro tempore celebrari
contingeret, visitare eisque interesse sub excommunicationis et
nonnullis aliis censuris et penis in eisdem litteris contentis inter
alia legitime teneantur, tamen fratres, de observantia nominati,
predicti, censuras et peuas huiusmodi contempnentes, premissa
facere indebite recusarunt hactenus et recusant in animarum
suarum periculum ac ministri et fratrum conventualium eorun-
dem prejudicium non modiCum et gravamen. Quare pro parte
eorundem ministri et fratrum, conventualium nuncupatorum,
nobis fuit supplicatum, ut omnes, quas ipsi contra eosdem fra-
tres, de observantia nuncupatos, super contentorum in dictarum
[o: -tis] litterarum [o: -ris] [non]2) observatione et aliis premissis
ac illorum occasione movere intendunt, causas aliquibus probis
viris in parti[bu]s illis cognoscendas et fme debito terminandas
committere dignaremur. Nos igitur discretioni vestre mandamus,
quatenus, vocatis eisdem fratribus, de observantia nominatis, et
aliis, qui fuerint evocandi, auditisque hincinde propositis, quod
justum fuerit, appellatione remota decernatis, facientes, quod de-
creveritis, per censuram ecclesiasticam firmiter observari, non
2) Gz. — Cod. per eum et alios fratres, que 2) add. Gz.
528 INNOCENS VIII.
obstantibus Bonifacii pape VIII, qua inter cetera cavetur, ne
quis extra suam civitatem vel diocesim nisi in certis exceptis
casibus et in illis ultra unam dietam a fine sue diocesis ad ju-
dicium evocetur, seu ne judices ab eadem sede deputati contra
quoscunque procedere aut aliis vices suas committere presumant,
dummodo ultra duas dietas aliquis auctoritate presentium non
trahatur, et aliis apostolicis constitutionibus contrariis quibus-
cunque, seu si eidem ordini a sede apostolica indultum existat,
quod illius persone ad judicium trahi, suspendi vel excommuni-
cari seu ipsi aut dicti ordinis loca interdici non possint. Datum
Rome 8. kal. julii anno 7.
L. XX. Trottus prothonotarius.
Reg. Lat. 908 fol. 57.
3247. 16. Juli 1491.
Klerkene Niels Laurenssen og .lens Nielsen faar Dispensation til at lade
sig praestevie i Rom af Slesvig-Biskoppen paa Grund af hans Fravserelse fra
Stiftet.
Cum Nicolaus Laurentii et Joannes Nicolai clerici Slesvi-
censis diocesis, vicarii perpetui altarium b. Marie virginis et
ss. apostolorum Petri et Pauli sitorum respective in ecclesia
parrochiali ville in Egebeke1) eiusdem diocesis propter ordinarii
loci episcopi Slesvicensis absentiam in Romana curia et apud
sedem apostolicam residentiam et propter vicarii generalis eius-
dem loci carentiam ad ordines sacros in illis partibus minime
se promoveri facere queant, unde pro ordine recipiendo dicti
oratores se ad dictam Romanam curiam transferentes, prout
adhuc presentes existunt, supplicant, quatenus, ut ab ordinario
dicti loci in dicta curia vel quocunque alio antistite maluerint
in dicta Romana curia [residenti] aliquibus diebus dominicis
vel festivis etiam extra tempora ad hoc a jure statuta ad sacros
subdiaconatus, diaconatus et presbiteratus ordines rite se pro-
moveri libere facere valeant, eidem ordinario vel antistiti con-
ferendi et oratoribus predictis recipiendi ordines huiusmodi
licentiam concedere dignemini. Concessum in presentia pape.
A. cardinalis s. Anastasie. Et quod presentis supplicationis sola
signatura sufficiat et commitlatur ordinario, qui est in curia.
Datum Rome 17. kal. aug. anno 7.
Suppl. <Ki4 fol. 8.
') parrochiali in Lec et in Egebeke Gz.
INNOCENS VIII. 529
3248. 16. Juli 1491.
Klerken Johannes Alten fra Miinster Stift faar Sognekirken i Diekholzen
i Hildesheim Stift, ledig ved Eggert Durkops Resignation.
Vacanti alias parrochiali ecclesia in Diderekholtensen Hil-
de[seme]nsis diocesis per liberam resignationem Egerdi episcopi
Slesvicensis in manibus certi prelati in partibus potestatem re-
signationem huiusmodi admittendi et conferendi habentis, Jo-
hannes Alten clericus Monasteriensis diocesis eandem sibi con-
ferri et de eadem sibi provideri obtinuit. Dubitat nichilominus
collationem . . . viribus non subsistere. Supplicat igitur, quatenus
sibi de dicta parrochiali ecclesia [fructus 4 mr.] de novo pro-
videre dignemini. Concessum in presentia pape. A. cardinalis
s. Anastasie. Datum Rome 17. kal. aug. anno 7.
Suppl. 933 fol. 280.
3249. 6. (29.) Aug. 1491.
Klerken Engelbertus Eichel (Herkel) fra Mainz Stift faar Kanonikat og
Prsebende i Mainz, som er ledige ved Eggert Durkops Resignation; dog skal
han betale en Pension af Embedet til Klerken Euenglus Inken fra Min-
den Stift.
Cum Egerdus episcopus Slesvicensis, qui in Romana curia
coram certo vestri causarum palatii apostolici auditore contra
quendam Ottonem Cronemberch pro clerico se gerentem super ca-
nonicatu et prebenda ecclesie b. Marie ad Gradus Maguntine, de
quibus olim, per obitum Johannis Espar . . . vacantibus, aposto-
lica sibi, tunc in minoribus constituto, fuit auctoritate provisum,
litigando diffinitivam adjudicatoriam [sententiam reportavit] cum
fructuum et expensarum condempnatione pro se et contra eun-
dem Ottonem, que nulla provocatione suspensa in rem transivit
judicatam, litteris executorialibus desuper in forma decretis et
executioni demandatis, illorum ac ecclesie sue Slesvicensis per
eum possessione non habita, in manibus s. v. sponte . . . resig-
nat, supplicant Engelbertus Eichel et Euenglus Inken1) clerici
Maguntine et Mindensis diocesium, quatenus resignationem
huiusmodi admittentes, de canonicatu et prebenda predictis
[fructus 10 mr.] Engelberto . . . providere, Euenglo2) vero, ut com-
modius substentari valeat, pensionem annuam 15. duc. auri de
camera super fructibus etc. dictorum canonicatus et prebende re-
servare dignemini. Concessum in presentia pape. A. cardinalis
') II: Engelbertus Herkel et Henniglus Incken 2) II: Henniglo
Actd pontificum Danica IV. 34
530 INNOCENS VIII.
s. Anastasie. Et quod verior valor usque ad tres mr. similes in
litteris exprimi possit. Datum Rome 8. id. aug.1) anno 7.
Suppl. 935 fol. 43 v og (II) 930 fol. 63 v.
3250. 2. Okt. 1491.
Praesten Sylvester Haist fra Liibeek Stift faar Kirken i Ris i Slesvig Stift.
Vaeante parrochiali ecclesia in Ryesse Slesvicensis diocesis
per obitum Johannis Nicolai, supplicat Silvester Haist presbiter
Lubicensis diocesis, quatenus sibi de dicta parrochiali ecclesia
in Ryesse [fructus 4 mr.] providere dignemini. Concessum in
presentia pape. A. cardinalis s. Anastasie. Et quod . . . melior
et individua specificatio2) dispensationis seu defectus natalium,
quem patitur, exprimi possit in confectione litterarum. Datum
Rome 6. non. oct. anno 8.
Suppl. 954 fol. 14 v.
3251. 3. Okt. 1491.
Klerken Niels Pedersen fra Slesvig Stift faar Sognekirkerne i Halk (eller
Hogelund) og Vedsted i samme Stift.
Alias cappellaniis parrochialium ecclesiarum s. Nicolai epi-
scopi et confessoris in Hegelo et Wedzdat Slesvicensis diocesis
per obitum Laurentii Nicolai vacantibus, Nicolaus Petri clericus
Slesvicensis de dictis sibi obtinuit auctoritate ordinaria provideri,
possessione subsecuta. Cum autem dubitel dictas collationem et
provisionem viribus non subsistere, supplicat, quatenus sibi de
dictis cappellaniis et parrochialibus ecclesiis [fructus 4 mr.j de
novo providere dignemini. Concessum in presentia pape. A. car-
dinalis s. Anastasie. Datum Rome 5. non. oct. anno 8.
Suppl. 938 fol. 123 v.
3252. 3. Okt. 1491.
Prsesten Bo Nielsen fra Ribe Stift faar Kanonikat og Prsebende i Hibe.
Alias canonicatu et prebenda eathedralis ecclesie b. Marie
virginis Ripensis per liberam resignationem quondam Nieolai
Bocquini vacantibus, Roetius Nicolai presbiter dicte Ripensis
dioeesis de dietis canonicatu et prebenda sibi obtinuit auclori-
tate ordinaria canonice provideri, eorum possessione pacifice
subseeuta. Cum autem dubitet dietas collalionem et provisionem
') II: 4. kal. sept. '"') Cod. specificatio et
INNOCENS VIII. 531
viribus non subsistere ex eo, quod dictus resignans infra lapsum
mensis a die resignationis diem vite clausit extremum, suppli-
cat, quatenus sibi de dictis canonicatu et prebenda sic vacanti-
bus [fructus 4 mr.] de novo providere dignemini. Concessum
in presentia pape. A. cardinalis s. Anastasie. Datum Rome
5. non. oct. anno 8.
Suppl. 938 fol. 123 v.
3253. 11. Okt. 1491.
Biskop Eggert Durkop, der tidligere havde faaet Ventebrev paa Kanonikat
og Praebende i Liittich og et Beneficium i Hildesheim, faar motu proprio dette
udvidet til to andre Beneficier i Hildesheim; desuden faar han de samme
Privilegier som de pavelige familiares med Hensyn til Opnaaelsen af Embeder.
Dudum, videiicet sub data kal. nov. anno 3, Egerdo epi-
scopo Slesvicensi, tunc in minoribus constituto, cappellano
nostro et causarum palatii apostolici auditori, de canonicatu
cum reservatione prebende ac dignitatis, personatus, administra-
tionis vel officii, etiam curati et electivi, ecclesie Leodiensis
necnon beneficii tunc qualificati ad collationem episcopi Hildes-
emensis necnon prepositi, decani etc. ecclesie Hildesemensis
pertinentis motu proprio providimus; et deinde, cum de per-
sona sua ecclesie Slesvicensi tunc vacanti providissemus, nos
secum, ut, postquam munus consecrationis suscepisset ac pos-
sessionem vel quasi regiminis ac bonorum dicte ecclesie Slesvi-
censis vel maioris partis eorundem pacifice assecutus foret, be-
neficia sub gratia et litteris predictis comprehensa, et que etiam
tunc vacare contingeret, acceptare et de iilis sibi provideri facere
ac illa etiam cum dicta ecclesia Slesvicensi, quam diu illi pre-
esset, retinere valeret, dispensavimus; ac successive per nos
accepto, quod ipse Egerdus episcopus postmodum quosdam ca-
nonicatum et prebendam ecclesie s. Andree Hildesemensis [fruc-
tus 4 rar.] tunc vacantes earundem litterarum vigore accepta-
verat et de illis sibi provideri obtinuerat et illos forsan assecutus
fuerat et ex litteris predictis nullum alium fructum eatenus re-
portaverat ac, prout canonicatum et prebendam, dignitatem,
personatum, administrationem vel officium ecclesie Leodiensis
concernebant, in posterum reportare posse non speraret, nos,
tunc priores litteras predictas mutantes, et, prout beneficium
per eas sibi conferendum predictum concernebant, in suos robur
vigoremque pristinos et ipsum Egerdum episcopum quoad illa-
rum consequendum effectum in pristinum et eum statum, in
34*
532 INNOCENS VIII.
quo quomodolibet erat, antequam canonicatum et prebendam
predictos acceptaret et de illis sibi provideretur, restituentes et
plenarie reintegrantes concessasque sibi super earum prosecu-
tione post sui promotionem litteras predictas ad prosecutionem
mutationis et revalidationis huiusmodi et sub illis comprehensa,
que ipsum assequi contingeret, beneficia extendentes, motu simili
voluimus litteras huiusmodi et processus habitos per easdem
ab eorum omnium datis valere eidemque Egerdo episcopo, quod
singulorum predictorum vigore canonicatum et prebendam ac
dignitatem, personatum, administrationem vel officium, etiam
curatum et electivum, ecclesie s. Crucis Hildesemensis necnon
beneficium per easdem priores litteras sibi conferendum reser-
vatum acceptare valeret, concessimus. Cum autem prefatus
Egerdus posteriorum litterarum huiusmodi vigore canonicatum
et prebendam dicte ecclesie s. Crucis Hildesemensis [fructus
4 mr.] tunc vacantes infra tempus legitimum acceptaverit et de
illis sibi provideri obtinuerit, nos, eidem Egerdo episcopo, ut
statum suum juxta pontificalis dignitatis exigentiam decentius
tenere valeat, de alicuius subventionis auxilio providere volentes,
necnon litteras super dicta dispensatione sibi concessas ad pro-
secutionem litterarum super presentibus conficiendarum et sub
illis comprehensa, que ipsum assequi contingit, beneficia exten-
dentes, motu simili voluimus [o: volumusl et sibi concedimus,
quod singule littere predicte . . . ac processus per priores litteras
huiusmodi habitos [o : -ti] ab eorum omnium datis et inde secuta
quecunque valeant plenamque roboris firmitatem obtineant et sibi
sufTragentur, etiam quoad hoc, uttam illarum quam super presen-
tibus conficiendarum litterarum vigore canonicatum et prebendam
ac dignitatem, personatum, administrationem vel officium etiam
curatum et electivum ecclesie s. Mauritii prope et extra muros
Hildesemenses, si qua inantea vacare contigerit, acceptare va-
leat, ipsique executores et ab eis pro tempore deputati sub-
executores de illis sibi providere omniaque alia in premissis et
circa ea necessaria seu quomodolibet oportuna facere possint
et debeant juxta priorum lillerarum huiusmodi continentiam et
tenorem in omnibus, perinde ac si nos per priores huiusmodi
predictas eidem Egerdo episcopo1) de canonicatu cum reservatione
prebende ac dignitatis, personatus et administrationis vel officii
ecclesie s. Maurilii huiusmodi duxissemus providendum, et pro-
') Cod. episcopo quani de
INNOCENS VIII. 533
cessus prefati super hoc habiti et decreti fuissent, dictaque dis-
pensatio etiam sibi ad hoc concessa fuisset, et canonicatum et
prebendam ecclesie s. Crucis huiusmodi non acceptasset et de
illis sibi provisum non fuisset. Ceterum, ut ipse Egerdus ex
gratia et singulis litteris huiusmodi celeriorem consequatur effec-
tum, motu simili volumus et sibi concedimus, quod in canoni-
catus et prebende ac dignitatis, personatus, administrationis vel
officii ecclesie s. Mauritii necnon beneficii sub aliis litteris com-
prehensi assecutione omnibus ac illis prorsus antelationum
similibus prerogativis, decretis, declarationibus, derogationibus,
suspensionibus, concessionibus, favoribus, privilegiis et indultis,
quibus nonnulli familiares nostri continui commensales etiam
antiqui et in certis aliis nostris quoad certas illis concessas
prerogativas descripti in assecutione canonicatuum et preben-
darum ac dignitatis [etc.] aliorumque beneficiorum quorumcun-
que sub gratiis exspectativis per nos eis concessis comprehen-
sorum, et que duxerint acceptanda, gaudent ac gaudere poterunt
quomodolibet in futurum, non ad ipsorum familiarium descrip-
torum instar, sed pariformiter absque ulla differentia sine tamen
eorum prejudicio gaudere libere valeat in omnibus, perinde ac
si unus ex eisdem descriptis familiaribus et in prefatis litteris
descriptus et annotatus foret, decernentes sic per quoscunque
auditores, judices et commissarios in quibuscunque nostris etc.
sublata etc. sententiari, judicari et diffiniri debere, non obstanti-
bus premissis ac constitutionibus et ordinationibus apostolicis,
statutis etc. ac regula cancellarie die 21. febr. anno 4 pontifi-
catus nostri [edita, cui] motu simili derogamus, necnon omnibus
illis, que in singulis litteris predictis voluimus non obstare. Con-
cessum motu proprio in presentia pape. A. cardinalis s. Anastasie.
Datum Rome 5. id. oct. anno 8.
Suppl. 938 fol. 22G = 246.
3254. 19. Okt. 1491.
Klerken Niels Andersen fra Roskilde Stift faar Sognekirkerne i Naesby og
Tyvelse, skont Klerken Henneke Jakobsen ogsaa har faaet Provision paa dem
(jfr. Nr. 3242).
Olim vacanti ecclesia parrochiali Nesbi cum sua annexa
Tawulse Roskildensis diocesis per obitum Olaui Halwege, Nico-
laus Andree clericus Roskildensis diocesis de dicta ecclesia par-
rochiali cum sua annexa sibi obtinuit provideri, possessione
subsecuta. Cum autem dubitet dictas provisionem et collatio-
534 INNOCKXS VIII.
aem viribus non subsistere, maxime quia quidam assertus Heui-
kinus Jacobi dicte Roskildensis diocesis clericus eandem eccle-
siam cum sua annexa post pacificam possessionem eiusdem
oratoris, in excommunicatione dictus Henekinus tunc existens,
a nonnullis dicitur importasse, supplicat idem orator, quatenus
sibi de dicta ecclesia et sua annexa [fructus 4 mr.] de novo
providere dignemini. Concessum in presentia pape. A. cardi-
nalis s. Anastasie. Datum Rome 14. kal. nov. anno 8.
Suppl. !)3cS fol. 177.
3255. 19. Okt. 1491.
Klerken Engelbertus Eichel fra Mainz Stift faar ny Provision paa Kano-
nikat og Praebende i Mainz, ledige ved Eggert Durkops Resignation.
Nuper cum Egerdus episcopus Slesvicensis canonicatum et
prebendam ecclesie b. Marie ad Gradus Maguntine, de quibus
olim apostolica sibi, tunc in minoribus constituto, fuit auctori-
tate provisum, illorum ac ecclesie sue Slesvicensis per eum
possessione non habita, in manibus s. v. sponte resignasset, ac
s. v. resignationem ipsam duxisset admittendam, s. v. de cano-
nicatu et prebenda predictis, per resignationem huiusmodi va-
cantibus], Engelberto Erkel clerico Maguntine diocesis . . . pro-
vidit . . . Cum autem Sigismundus Vennzor clericus Augustensis
diocesis, cui [s. v.] de canonicatu et prebenda predictis per pro-
motionem prefati episcopi ac munus consecrationis sibi impen-
dendum tunc vacaturis sub data videlicet 6. id. aprilis anno 5
motu proprio concessit provideri, concessioni gratie huiusmodi,
litteris apostolicis super ea non confectis, in eisdem manibus
sponte cedit, et a nonnullis asseritur canonicatum et prebendam
predictos forsan alias quam, ut prefertur, vacare, supplicat s. v.
prefatus orator, quatenus sibi, quod littere ac provisio predicte
. . et inde secuta queeunque a data presentium valeant ,
indulgere dignemini. Concessum in presentia pape. A. cardi-
nalis s. Anastasie. Datum Rome 14. kal. nov. anno cS.
Suppl. 938 fol. 212 v.
3256. 7. Nov. 1491.
Paveo befaler Abbeden i Hyd Kloster, Provsten i Ltibeck og Dekanen i
Hildesheira al overdrage Prsesten fra Liibeck Stift Johannes Kremer Kantoriet
i Haderslev og Kanonikat og Prsebende i Slesvig.
Abbati monasterii Rurisregii Slesvicensis diocesis et prepo-
sito Lubicensis ac decano Hildensemensis ecclesiarum. Vite ac
INNOCENS VIII. 535
morum honestas [etc.]. Cum itaque, sicut accepimus, cantoria
b. Marie Herderstinensis (I)1) Slesvicensis diocesis, quam Lago
Johannis, per eiusdem Lagonis, ac canonicatus et prebenda Sles-
vicensis ecclesiarum, quos Ericus Hacken2) obtinebant, per ipsius
Erici obitus vacent ad presens, nos, Johanni Kremer presbitero
Lubicensis diocesis specialem gratiam facere volentes, discretioni
vestre mandamus, quatenus cantoriam, que in dicta ecclesia
b. Marie dignitas non tamen principalis existit, et ad quam non
consuevit quis per electionem assumi, cuique cura non imminet
animarum, ac canonicatum et prebendam predictos [fructus in-
simul 4 mr.] eidem Johanni auctoritate nostra conferre curetis.
Datum Rome 7. id. nov. anno 8.
Ja. XXV. 11. kal. dec. anno 8. du Breucquet.
Reg. Lat. 914 fol. 233; ogsaa (II) Supplik (Concessum in presentia pape.
A. cardinalis s. Anastasie) i Suppl. 939 fol. 247 v.
3257. 11. Nov. 1491.
Paven befaler Abbeden i Ryd Kloster, iErkedegnen i Slesvig og Slesvig-
kanniken Claus Junge at overdrage Klerken Jens Pedersen (Hostorp) fra Slesvig
Stift Provstiet i Haderslev.
Abbati monasterii Rurisregii Slesvicensis diocesis et archi-
diacono ac Nicolao Jungen canonico ecclesie Slesvicensis. Vite
ac morum honestas [etc.]. Cum itaque, sicut accepimus, pre-
positura ecclesie Haderslevensis dicte diocesis vacet ad presens
et tanto tempore vacaverit, quod eius collatio juxta Lateranensis
statuta concilii est ad sedem apostolicam legitime devoluta, licet
Johannes Bosen, qui pro clerico se gerit, illam pretextu certe
collationis ordinarie sibi de illa post devolutionem huiusmodi
quamvis de facto facte detinuerit, prout adhuc detinet, indebite
occupatam, nos, qui dudum inter alia voluimus, quod quicunque
beneficium tunc per annum immediate precedentem per alium
pacifice possessum, et quod vacare pretenderat, extunc deinceps
impetraret, quot annis illud ipse possessor possedisset, in huius-
modi impetratione exprimere deberet, alioquin impetratio pre-
dicta et quecunque inde secuta nullius existerent firmitatis, vo-
lentes Johanni Petri clerico Slesvicensis diocesis, qui causarum
palatii apostolici notarius existit, gratiam facere specialem, dis-
cretioni vestre mandamus, quatenus, vocatis dicto Johanne Bosen
*) II: virginis Haderstevensis 2) II: Henricus Harken
536 INNOCENS VIII.
et aliis, qui fuerint evocandi, preposituram predictam, que inibi
dignitas non tamen principalis et in ecclesia Slesvicensi perso-
natus existit, .... illam [fructus 4 mr.l, etiam si dispositioni
apostolice specialiter reservata existat, et ad illam consueverit
quis per electionem assumi, eique cura immineat animarum . . .,
dummodo tempore date presentium non sit in ea alicui specia-
liter jus quesitum . . ., prefato Johanni Petri auctoritate nostra
conferre curetis. Datum Rome 3. id. nov. anno 8.
Ja. XV. 13. kal. dec. anno 8. de Breucquet.
Reg. Lat. 910 fol. 202.
3258. 16. Nov. 1491.
Klerken Marquardus Langemake fra Bremen Stift faar Sognekirken i
Svavsted, Kanonikat og Praebende i Haderslev og et evigt Vikariat i Nonne-
klostret paa Holmen ved Slesvig.
Vacantibus alias ecclesia parrochiali s. Jacobi in Swanestede
Slesvicensis diocesis per obitum Conradi Haspelkam [fructus
4 mr.] ac canonicatu et prebenda ecclesie Hadersleuensis per
obitum Ebbonis Symonis et perpetua vicaria ad altare b. Marie
in ecclesia monasterii monialium extra muros civitatis Slesvi-
censis in Hollem dicte Slesvicensis diocesis per liberam dimis-
sionem Hinrici Tzirolvem extra Romanam curiam [quoruin fruc-
tus 4 mr.], supplicat Marquardus Langhemake clericus Bremensis
diocesis, quatenus sibi de parrochiali ecclesia in Swanestede,
canonicatu et prebenda Hadersleuensi ac perpetua vicaria in
monasterio monialium in Hollem predicte Slesvicensis diocesis
providere dignemini. Concessum in presentia pape. A. cardi-
nalis s. Anastasie. Datum Rome 16. kal. dec. anno 8.
Suppl. 940 fol. 250.
3259. 20. Nov. 1491.
Kardinalhiskopperne Oliverius (Carafa) af Sabina, Georgius (Costa) af Al-
bano, Kardinalpresbyterne Paulus (de Campofrigoso) og .lohannes (de comitibus)
og Kardinaldiakonen Johannes (de Columna) giver 100 Dages Aflad til dem.
der paa 5 bestemte Dage besoger St. Annas Alter i Kobenhavns Vor Frue Kirke,
der er stiftet af Lsegen Jens Pedersen. Brevet ga?lder for al Fremtid.
Oliverius Sabinensis, Georgius Albanensis, episcopi, Paulus
tituli s. Sixli, Johannes tituli s. Vitalis, presbiteri et Johannes
s. Marie in Aquiro diaconus, sacrosancte Romane ecclesie cardi-
nales universis Christi fidelibus presentes litteras inspecturis.
Qnanlo frequentius (Kbhs. Dipl IV, 221—22; Reg. ty62). Datum
INNOCENS VIII. 537
Rome in domibus nostris . . . anno 1491 die vero 20. mensis
nov. pontificatus anno 8.
[Orig. med 5 Segl i Frue Kirkes ArkivJ. L. Dipl.
3260. 22. Nov. 1491.
Klerken Jens Laurenssen fra Roskilde Stift faar det overdraget til Eggert
Durkop at give ham Provision paa Kanonikat og Praebende i Kobenhavn,
hvorom han havde fort Proces ved Kurien med Klerken Peder Albertsen.
Lite et causa coram Egerdo episcopo Slesvicensi, unius ex
causarum palatii apostolici auditoribus locumtenenti, inter Jo-
hannem Laurentii clericum Roskildensis diocesis actorem et
quendam Petrum Alberti reum et conventum assertum clericum
de canonicatu et prebenda ecclesie b. Marie in Haffnia dicte
diocesis in prima instantia indecisa pendente, et in qua ad ali-
quorum terminorum substantialium [observationem]1) citra tamen
cause conclusionem extitit processum, a nonnullis asseritur neutri
dictorum Johannis Laurentii et Petri Alberti in dictis canonicatu
et prebenda jus competere illosque adhuc vacare; supplicat [igi-
tur] dictus Johannes Laurentii, quatenus . . . eidem episcopo seu
in eius locum surrogato aut surrogando auditori mandare, ut, si
per eventum litis huiusmodi sibi constiterit neutri ipsorum in
dictis canonicatu et prebenda jus competere, canonicatum et
prebendam predictos [fructus 24 fl. auri de camera] eidem [Jo-
hanni] conferat et de illis provideat in forma gratie [etc.], sim-
plicis aut nove provisionis, .... dignemini. Concessum in pre-
sentia pape. A. cardinalis s. Anastasie. Datum Rome 10. kal.
dec. anno 8.
Suppl. 940 fol. 233.
3261. 26. Nov. 1491.
Abbeden og Konventet i Soro faar de tidligere danske Kongers (Valdemar
Eriksens, Erik af Pommerns, Christoffer af Bajerns, Christiern l's og Hanss)
Privilegier for deres Kloster bekraeftede af Paven.
Olim Waldemarus rex Dacie, volens abbatem et conventum
monasterii de Sora Cisterciensis ordinis Roskildensis diocesis
speciali favore et regia prerogativa attollere, ipsos abbatem et
eonventum tunc et pro tempore existentes cum omnibus bonis
et familia illis attinentibus sub suis pace et protectione suscepit
]) add. Gz.
538 INNOCENS VIII.
specialiter defendendos, admittens eis omnia bona sua ab omni
exeaditionis gravamine, impetitione exactoria, vectigalibus, que
dicuntur roeskixt, inua, stwt, lettingh, ceterisque solutioni-
bus, oneribus et servitiis ad jus regium speetantibus libera
pariter et exempta, hanc illis superaddens gratiam speeialem.
quod omnes villici seu eoloni et inquilini eeterique de ipsorum
familia pro exeessibus suis omnibus, videlieet furto, homieidio,
vulneribus, frijtkop, bokem, stramword, gardeueithe et eausis
aliis juris regii quibuseunque nulli de cetero respondere debe-
rent nisi abbati et conventui predictis, et, si aliqui de predicta
eorum familia in judicio aliquo seculari pro causis aliquibus,
quecunque fuerint, sive infra sive extra truncos vel scabella
placiti convincerentur1), placito suo justitiario dumtaxat excepto,
eisdem abbati et monachis pro jure suo regio quocunque re-
spondere et satisfacere teneantur et nulli alii quoquomodo, in-
hibens, ne quis advocatorum suorum vel officialium eorundem
seu quisquis alius, cuiuscunque status existat, ipsos aut aliquem
de ipsorum familia contra tenorem huiusmodi sui privilegii
molestare auderet, quod quidem privilegium et in eo singula
contenta successores sui Hericus, Christoforus, Cristernus et
etiam Johannes modernus Danorum etc. reges, quemadmodum
progenitorum ipsorum sonant littere, successive ratiiicando con-
firmarunt. Insuper etiam idem Johannes rex modernus, divina,
ut asseritur, inspiratione considerans nichil utilius ad perpetuam
salutem quam illis intendere, per que omnipotenti deo laus ex-
hibeatur et gloria et ea, que sunt transitoria, in perpetua com-
mutentur, altare quoddam in ecclesia b. Marie virginis mona-
sterii de Sora predicti in honorem s. Trinitatis, virginis Marie,
s. Johannis baptiste atque Sanctorum omnium novissime funda-
vit et dotavit ita, quod in ipso altari abbas et conventus nunc
et pro tempore existentes quotidie perpetuis futuris temporibus
unam missam celebrari faciant diebus, die uno, videlicet domi-
nica de s. Trinitate cantando, aliis sequentibus feriis, videlicet
secunda feria de s. Spiritu, tertia de s. Johanne baptista apo-
slolo, quarta pro lidelibus defunctis legendo, quinta de Cor-
pore Christi canendo, sexta de passione Domini et sabbalo
de b. virgine Maria, in singulis proprie et ad hoc populum
astanlem horlando pro statu suo regio uxoreque et prolibus in
vita, post autem decessum suum pro ipsius ac parentum et
') Gz. Cod. commirentur
INNOCENS VIII. 539
successorum suoruni regum [animis] cum anniversario, vigiliis,
elemosinis et aliis operibus misericordie fideliter orare; et qua-
tenus abbates et conventus monasterii predicti pro tempore exi-
stentes huiusmodi missas et servitia eo diligentius perficere stu-
deant, eisdem et eorum monasterio predicto per suas litteras in
presentia consiliariorum regni sui Dacie annuit atque dedit pri-
vilegium speciale, quod abbates et conventus ibidem perpetuo in
ipsorum villa, que dicitur Pedersbugh, deputare, statuere et ha-
bere proprium placitum sive judicium seculare, vulgariter bierk-
tingh appellatum, possint et debeant cum [o: , et quod] omnibus
huiusmodi . . . privilegiis, quemadmodum alii abbates et regni
sui proceres huiusmodi jure et placito utuntur, etiam uti pos-
sint abbates et conventus de Sora pro causis subditorum sive
inhabitatorum bonorum suorum in dicto privilegio descriptis,
et quatenus ipsi abbates et conventus omnibus ad predictum
placitum sive judicium seculare confugientibus justitiam mini-
strari faciant singulis diebus sabbatinis, videlicet de parrochiis
Alstede, Biernet, Padersburgh, Brwmw, Bierbi, Swartorp,
Guidioni, Rynnortopt et de ambabus villis Oorsloff et villa
Walbry. Preterea etiam ecclesie parrochiales de parrochiis jam
nominatis in predicti monasterii bonis fundate et constructe
ad proprietatem et mensam ipsius monasterii a tempore im-
memoriali spectarunt, prout etiam hodie spectant, ad quas ab-
bates pro tempore existentes mittunt nunc hunc, nunc illum
monachum sine aliqua alia institutione, per quos faciunt in
illis celebrari divina et sacramenta ministrari. Insuper s. v.
superioribus mensibus monasteriorum utriusque sexus Cister-
ciensis ordinis, abbatum, conventuum, vasallorum, subditorum
ac eis servientium receptiones sub protectione sedis apostolice
ac exemptiones cum earum submissione sedi prefate dum-
taxat, que a predecessoribus vestris emanarunt, per quasdam
suas litteras approbavit et robur perpetue firmitatis obtinere de-
crevit et pro potiori cautela monasteria, loca, membra ac bona
omnia presentia et futura dicti ordinis Cisterciensis, abbates,
abbatissas, monachos, moniales, vasallos, subditos et servientes
prefatos tunc et pro tempore existentes de novo sub simili pro-
tectione ex certa scientia suscepit, exemit et voluit dicte sedi
immediate subesse . . . Ut igitur regum predictorum donationes,
confirmationes, fundationes, privilegia et placitum huiusmodi
berck, ecclesie predicte et eorum pertinentia, dotes et jura, s. v.
toti ordini concessa exemptio ac in ea et in predictorum regum
540 [NNOCENS VIII.
litteris singula contenta et concessa, prout predictum monaste-
rium omnibus utitur ac hodie gaudet, eidem de cetero illibata
permaneant illisque gaudere imposterum liberius possit, illa
quoque et omnia alia dicto monasterio de Sora per s. v. prede-
cessores Romanos pontifices concessa privilegia eo maioris ob-
tincant roboris firmitatem, quo sedis apostolice munimine sepius
fuerint stabilita, supplicant s. v. humiles cappellani, vobis et
vestre sancte sedi apostolice immediate subjecti, Olanus abbas
et totus conventus monasterii de Sora predicti, quatenus huius-
modi regum litteras et privilegia, libertatem ipsam berck, ec-
clesias predictas, etiam s. v. exemptionem predictam toti ordini
concessam ceteraque s. v. predecessorum eidem ordini et loco
concessa privilegia . . . ., villas ambas OorslolT et villam Walbj
eisdem abbati et conventui ac eorum monasterio de Sora con-
firmare dictamque s. v. exemptionem cum nonnullis aliis ordini
et loco, ut prefertur, concessis privilegiis, dummodo de ipsis vel
in eorum originalibus seu de registro bullarum aut camere apo-
stolice fideliler extrahendis sumptibus1) aut in aliis auctenticis
transsumptis et formis sacre cancellarie v. s. legitime constiterit,
presentibus inseri de verbo ad verbum mandare, abbates quoque
et conventum predictos illis ac in eis contentis gratiis et indultis
gaudere debcre declarare dignemini, omnibus ac quibusvis ordi-
nariis eorumque vicariis et officialibus ac dicte sedis apostolice
legalis seu delegatis et quibusvis aliis personis, cuiuscunque . . .
status existant, sub excommunicationis late sententie pena, quam
scienter contrafacientes eo ipso incurrere debeant, districtius in-
hibentes, ne de cetero ipsos oratores contra huiusmodi s. v.
exemptionem ac privilegia pontificum summorum s. v. predc-
cessorum et regum predictorum etiam pretextu quaruincunque
lilterarum concessarum seu concedendarum directe vel indirectc
quovis quesito colore molestare aut perturbare presumant. de-
cernentes irrilum, quicquid secus contingat attemptari . . . .;
nulli de cetero de introitibus et possessionibus earum nisi ab-
bati et conventui predictis etc. aliquos executores, qui assistanl
per ccnsuram etc, cum invocatione etc, quatenus opus sit, de-
putare. Coneessum de conlirmatione privilegiorum, qualenus
sinl in usu, in presenlia pape. A. cardinalis s. Anastasie. I)a-
tum Kome 6. kal. dec. anno 8.
Suppl. <)4() fol. 271 v.
') summis Gz.
INNOCENS VIII. 541
3262. 27. Nov. 1491.
Prsesten Benekinus Pedersen fra Borglum Stift faar Sognekirken i Ydby
med Annekskirkerne i Bodum og Hurup.
Alias parrochiali ecclesia s. Martini in Ytby cum suis an-
nexis in Bothum et Huropp Barghaken [o : Burglanensis] diocesis
per obitum Willjadi (!) Frijs vacanti, Benekinus Petri presbiter
eiusdem diocesis sibi obtinuit auctoritate ordinaria provideri de
eadem, possessione subsecuta. Gum autem dubitat possessionem
et provisionem huiusmodi cum inde secutis viribus non posse
subsistere, supplicat igitur, quatenus sibi de dicta ecclesia par-
rochiali cum suis annexis in Bothum et Huropp [fructus 4 mr.]
de novo seu simpliciter providere dignemini. Concessum in pre-
sentia pape. A. cardinalis s. Anastasie. Datum Rome 5. kal. dec.
anno 8.
Suppl. 940 fol. 275.
3263. 3. Dec. 1491.
Jens Pedersen (Hostorp) faar det overdraget til Auditoren Franciscus Bre-
vius at overdrage ham et evigt Vikariat i Nonneklostret paa Holmen ved Sles-
vig, hvorom han havde fort Proces ved Kurien med Jens Bossen.
Orta dudum inter Johannem Petri de Hostorpp, clericum
Slesvicensis diocesis ac vestri sacri palatii causarum notarium,
et quendam Johannem Bossen assertum clericum de perpetua
vicaria ad altare b. Nicolai situm in ecclesia monasterii monia-
lium extra muros Slesvicenses ordinis s. Benedicti questionis
materia, vacante alias per obitum Gherardi Santbeke . . ., et de
qua idem orator in vim provisionis apostolice sibi provideri
obtinuit, Johannes Bosse eam ad se pretextu alicuius pretense
collationis ordinarie sibi per Helricum episcopum Slesvicensem
[facte] spectare asserit et pr,ovisioni apostolice se opponit. Pre-
fatus igitur orator causam huiusmodi, non obstante, quod ad pre-
fatam curiam legitime devoluta et apud eam de juris necessitate
recte tractanda et finienda non esset, Johanni Antonio episcopo
Alexandrino, unius ex causarum palatii apostolici auditoribus
locum tenenti, determinandam committi fecit, qui in illa rite
procedens diffinitivam pro eodem Johanne Petri oratore et
contra dictum Johannem Bossen sententiam promulgavit; a qua
pro parte ipsius Johannis ad sedem apostolicam appellatum
extitit et causa appellationis huiusmodi Hieronimo de Porcariis
commissa, ipseque Hieronimus auditor perperam procedens
sententiam Johannis Antonii episcopi Alexandrini per suam
542 INNOCENS VIII.
etiam diffinitivam sententiam revoeavit iniquam; a qua pro
parte Johannis Petri ad sedem predictam extitit appellatum et
causa posterioris appellationis huiusmodi Francesco Breuio cau-
sarum dicti palatii auditori ad instantiam ipsius Johannis coin-
missa fuit; et, licet postea1) coram dicto Francesco in causa
huiusmodi ad aliquorum terminorum substantialium observa-
tionem citra tamen ipsius cause conclusionem processum fuisset,
oralor ipse, credens quandam pretensam litteram collationis ip-
sius quondam Helrici episcopi Slesvicensis pro parte Johannis
Bossen ex adverso productam esse veram, juri, liti et cause
huiusmodi sibi in dicta vicaria competentibus coram eodem
auditore cessit. Verum quia huiusmodi pretensa littera colla-
tionis, quam orator ipse veram esse existimabat, falsa et con-
licta fuit per dolum et fraudem citra agnitionem prefati Helrici
episeopi per prefatum Johannem Bossen falsissime extractam,
qui etiam sequestrum in huiusmodi causa alias pro parte dicti
Johannis Petri oratoris post primam sententiam in favorem sui
latam decretum super fructibus dicte vicarie juxta formam Cle-
mentine Ad compescendum etc. violare non erubuit, et, cum
pro[pter] hoc ipsum a suo pretenso jure, si quod ei in dicta vi-
caria competebat, cecidisse creditur, et cum lesis et gravatis nunc
ad appellandum, nunc in integrum restitutionis beneficio per prin-
cipem etiam post res bis judicatas succurri debeat et provideri
deceptisque et non decipientibus jura succurrere consueverunt,
pro tanto, ne dictus Johannes Bose ex malitia, fraude, teme-
rario ausu, violatione sequestri commodum reportare et de illo
gloriari videatur, recurrit ad pedes s. v. dictus Johannes Petri
supplicando, ut . . . . dignemini prefato Francisco Breuio audi-
tori mandare, ut, constito sibi de violatione sequestri huiusmodi
prefatum Johannem Bossen ab omni jure, si quod sibi in dicta
vicaria tempore violationis huiusmodi quomodoiibet competebat,
aut etiam constito sibi de falsitate antedicte pretense littere
collationis quondam Helrici episcopi Slesvicensis, cecidisse auc-
toritate apostolica declaret, prout de jure fuerit faciendum, ip-
sumque Johannem Petri oratorem in omni jure, si quod eidem
Johanni Bossen in dicta vicaria [competebat] [fructus 2 mr.],
eadem aucloritate apostolica, si et prout de jure, restiluat dic-
tumque jus conferat et de illa ipsi oratori provideat eundemque
ad dictum jus illiusque et dicte cause prosecutionem et defen-
') Cocl. postquam
INNOCENS VIII. 543
sionem in eo statu, in quo dictus Johannes Vosse (!) tempore
violationis huiusmodi erat, admittat et ad possessionem ipsius
recipi, ut moris est, demandet ac alias in causa huiusmodi pro-
cedat in omnibus, perinde ac si de jure ipsius Johannis Bossen
nichil constaret . . . Concessum prout de jure et in forma juris
in presentia pape. A. cardinalis s. Anastasie. Datum Rome
3. non. dec. anno 8.
Suppl. 941 fol. 110 v.
3264. 5. Dec. 1491.
Praesten Silvester Sigm (?), evig Vikar i Haderslev og Sognepraest i Vons-
baek, faar Dispensation til ikke at residere ved Vikariatet.
Cum in fundatione perpetue sine cura vicarie ad altare s.
Anne situm in collegiata ecclesia b. Marie virginis Hadersle[ve]nsis
Slesvicensis diocesis, que de jure patronatus laicorum esse dici-
tur [fructus 4 mr.], caveri dicitur expresse, quod illum [o: -lam]
pro tempore obtinens apud eandem continuam personalem resi-
dentiam facere teneatur et eidemmet deservire in divinis, sup-
plicat igitur Siluester Sigm presbiter dicte vicarie necnon divi-
norum rector capelle curate parrochialis ecclesie in Wedenszbeke
dicte diocesis, quatenus secum, quatenus apud dictam cappel-
lam, que curam animarum habet, aut aliud beneficiorum suorum,
que obtinet vel in futurum obtinebit, residendo apud dictam vi-
cariam continuo personaliter residere minime teneatur, dispen-
sare, nec ad id invitus a quoquam coarctari possit, concedere
dignemini. Concessum in presentia pape. A. cardinalis s. Ana-
stasie. Datum Rome non. dec. anno 8.
Suppl. 941 fol. 1B9.
3265. 10. Dec. 1491.
Paven befaler /Erkebiskoppen i Ragusa, Biskoppen i Ribe og Dekanen i
Ternone i Valencia Stift at overdrage Sognekirken i Ydby i Borglum Stift til
Diakonen Benekinus Pedersen.
Archiepiscopo Ragusino et episcopo Ripensi ac decano ec-
clesie s. Juliani Tornonis (?) Valentine diocesis. Solet sedes apo-
stolica pia mater [etc.]. Exhibita siquidem nobis nuper pro
parte Benekini1) Petri diaconi Burglanensis diocesis, magistri
in artibus, petitio continebat, quod olim ipse, parrochialem ec-
clesiam s. Martini in Itby2) dicte diocesis, dudum tunc per
*) II: Barckini ~) II: Iby
544 INNOGENS VIII.
obitum Wilhadi1) Friis ipsius ecclesie rectoris vacantem cano-
nice sibi eollatam, per annum et amplius2) pacifice possidens,
impedimento cessante legitimo et nulla super hoc dispensatione
obtenta, se non fecit ad presbiteratus ordinem promoveri eccle-
siamque ipsam propterea vacantem post dicti anni decursum
per duos alios annos vel circa de facto detinuit, fructus perci-
piens ex eadem similiter de facto, inhabilitatis maculam contra
hendo. Cum autem secundum premissa dicta ecclesia per non
promotionem huiusmodi vacare noscatur, fuit pro parte dicti
Benekini nobis supplicatum, ut statui suo in premissis oportune
providere dignaremur. Nos [igitur], volentes dicto Benekino, qui
obsequiis Nicolai episcopi Burglanensis insistit et in illis pluri-
mum occupatus fuit, prout occupatur de presenti, gratiam facere
specialem . . . omnemque inhabilitatis maculam sive notam per
eum premissorum occasione contractam penitus abolentes, dis-
cretioni vestre mandamus, quatenus .... ecclesiam predictam
[cuius et illi annexorum fructus 4 mr.] cum annexis huiusmodi
eidem Benekino auctoritate nostra conferre curetis. Datum Rome
4. id. dec. anno 8.
Ja. XXX. non. jan. anno 8. du Breucquet.
Reg. Lat. 914 fol. 179; ogsaa (II) Supplik (Concessum in presentia pape.
A. cardinalis s. Anastasie) i Suppl. 941 fol. 57 v.
3266. 10. Dec. 1491.
Benekinus Pedersen faar Tilladelse til at lade sig praestevie i Rom.
Cum Benkinus Petri in diaconatus ordine constitutus, rector
parrochialis ecclesie s. Martini in Nu(!) Burglanensis diocesis, cu-
piat ad sacrum et presbiteratus ordinem promoveri et, postquam
promotus fuerit, perpetuum altissimo reddere famulatum, qui-
que (!) ratione dicte ecclesie, quam obtinet, ad dictos presbilcra-
tus ordines se facere promoveri est astrictus, supplicat, quatenus
sibi, ut a quocunque catholico antistite in Romana curia resi-
dente, quem duxerit eligendum, aliquo die dominico vel festivo
etiam extra tempora a jure statuta ad dictum presbiteratus or-
dinem se promoveri facere valeat ipsique antistiti illum confe-
rendi et oratori recipiendi licentiam concedere dignemini. Con-
cessum in presentia pape. A. cardinalis s. Anastasie . . . . Et
examinetur in camera apostolica. Et quod presentis supplica-
tionis sola signatura sufliciat. Datum Rome 4. id. dec. anno 8.
Suppl. 941 fol. 58 v.
') II: Willardi ~) II: per triennium vel circa
INNOCENS VIII. 545
3267. 17. Dec. 1491.
Kong Hanss Kansler, Akoliten Anders Nielsen fra Roskilde Stift, faar
Dispensation til at besidde to ellers uforeneligc Embeder.
Supplicat Andreas Nicolai in ordine accolitatus constitutus
Roskildensis diocesis, regis Dacie cancellarius et familiaris con-
tinuus commensalis, quatenus secum, ut quecunque duo curata
seu alias invicem incompatibilia beneficia . . . ., si sibi alias ca-
nonice conferantur, . . . recipere et, quoad vixerit, insimul reti-
nere illaque . . . ., quotiens sibi placuerit, dimittere et commende
cedere ac loco dimissorum alia . . . beneficia duo dumtaxat in-
compatibilia [recipere et], quoad vixerit, retinere libere valeat,
dispensare dignemini. Concessum in presentia pape. A. cardi-
nalis s. Anastasie. Datum Rome 16. kal. jan. anno 8.
Suppl. 943 fol. 152 = 172.
3268. 10. Jan. 1492.
Paven giver Afiad til dem, der paa bestemte Dage besoger et af Kong
Hans grundlagt Alter i iEbelholt Kloster.
Universis Christi fidelibus presentes litteras inspecturis.
Redemptoris nostri Jesu Christi [etc.]. Cupientes igitur, ut al-
tare sub invocatione b. Marie virginis ac ss. Johannis baptiste
et Johannis evangeliste et Georgii situm in ecclesia monasterii
s. Willelmi de Paraclito Ebbelholt ordinis s.Victoris1) sub regula
s. Augustini Roskildensis diocesis, ad quod, sicut accepimus,
Johannes Dacie rex, qui illud fundavit atque dotavit, magnum
gerit devotionis affectum, congruis frequentetur honoribus et in
debita veneratione habeatur, .... omnibus utriusque sexus fideli-
bus vere penitentibus et confessis, qui altare predictum in
ascensionis domini nostriJesu Christi, assumptionis b. Marie
ac ss. Johannis baptiste et Willelmi abbatis festivitatibus2) de-
vote visitaverint annuatim et ad eius conservationem manus
adjutrices porrexerint, singulis festivitatum earundem diebus,
quibus id fecerint, septem annos et totidem quadragenas de in-
junctis eis penitentiis relaxamus, presentibus perpetuis futuris
*) Gz. — Cod. ordinis eiusdem s. Willelmi
'") II: in singulis eorundem b. virginis Marie ac ss. Jobannis baptistc,
Johannis evangeliste, Georgii, ascensionis domini, b. Wilielmi et dedicationis
[festivitatibus]
Acta pontificum Dnnica IV. OO
546 INNOCENS VIII.
temporibus duraturis. Volumus autem [etc. som Nr. 860}. Datum
Rome 4. id. jan. auuo 8.
Ja. L. du Hreucquet.
Reg. Lat. 913 fol. 203 v; ogsaa (II) Supplik (Concessum de iudulgentia sep-
tem annorum in quatuor festis, in presentia pape. A. cardinalis s. Anastasic)
i Suppl. 943 fol. ()(i = 8(5.
3269. 19. Jan. 1492.
Klerken Jens Laurenssen fra Hoskilde Stift faar Kanonikater og Prsebender
i Aarbus, Trient og Verllenmuk i Salzburg Stift.
Supplicat Johannes Laurentii clericus Roskildeusis diocesis,
quateuus sibi de cauouicatu et prebeuda ecclesie Arusiensis,
quibus cura auimarum immiuere dicitur, vacantibus ex eo, quod
quidam Audreas Nicolai ecclesiam parrochialem1) iu Falster Otto-
uieusis diocesis extitit assequtus et uua cum dictis cauonicatu et
prebeuda absque eanonica dispensatioue possidet ueque se pro-
moveri facere infra auuum curavit [fructus 4 mr.], uecnou cauo-
uicatu et prebenda ecclesie Tridentine, per- obitum Vincentii de
Montefort ffructus 8 mr.], ac canonicatu et prebenda in Verllen-
muk Salzeburgensis diocesis, per Antonii Cherfreger obitum va-
cantibus [fructus 2 mr.j, providere dignemini. Concessum in
presentia pape. A. cardinalis s. Anastasie. Datum Rome pridie
id. jan. anno 8.
Suppl. 943 fol. 75 = 98.
3270. 19. Jan. 1492.
Aarbuskanniken Laurens Vesteni faar .^Erkedegneembedet i Aarbus og
Dispensation til dermed at forene et andet ellers dermed uforeneligt Embede.
Supplicat Laurentius Westeni canonicus Arusiensis, de no-
bili genere e\ utroque parente procreatus, quatenus sibi de
archidiaconatu dicte ecclesie Arusiensis, qui inibi dignitas maior
post pontificalem existil, et cui cura imminet animarum [fructus
30 duc. auri de camera], vacante ad presens ex eo, quod quidam
Joannes Jacobi prefatum archidiaconatum una cum canonicatu
el prebenda sub vocabulo parrochialis ecclesie s. Olaui, cui
etiam cura imminet animarum, per annum et ultra indebite
detinuit, licentia sedis apostolice minime obtenta, prout adhuc
de presenti delinet . . . . , providere necnon secum, ut una cum
dicto archidiaconatu Arusiensi, si sibi vigore presentium con-
feratur, quodcunque aliud seu ipso per eum dimisso quecunque
') Sognets Xavn mangler i Cod.
INNOCENS VIII. 547
alia duo eurata seu alias invicem incompatibilia beneficia . . . .,
si sibi alias canonice conferantur . . . ., recipere et insimul cum
clausula permutandi et alia similia vel dissimilia etc, quoad
vixerit, retinere libere valeat, dispensare dignemini. Concessum
in presentia pape. A. cardinalis s. Anastasie. Datum Rome
14. kal. febr. anno 8.
Suppl. 943 fol. 288 v = 309 v.
3271. 20. Jan. 1492.
Aarhuskanniken Morten Olufsen faar Provstiet i Thyholm med Anneks-
kirken i Hvidhjerg og Kanonikat og Prsebende i Hihe.
Supplicat Martinus Olaui canonicus Arusiensis, quatenus
sibi, qui in artibus magister et de nobili genere ex utroque
parente procreatus existit, de prepositura rurali, in Tyerholm
nuncupata, Burglanensis diocesis, ad quam principalis ecclesia
de Hwidbragh [pertinet], habens aliquas alias sibi annexas eccle-
sias, que omnes parrochiales sunt, sicut et principalis, apud
quam solet prepositus pro tempore residere, necnon canonicatu
et prebenda cathedralis Ripensis [fructus insimul 8 mr.], vacan-
tibus ex eo, quod quidam Wilhadus Friis ipsam preposituram
alias sibi collatam canonice per annum et ultra pacifice possi-
dens legitimo cessante impedimento et nulla desuper canonica
dispensatione obtenta se non fecit ad sacerdotium promoveri, et
super hoc [quod]1) episcopus Ripensis sibi contulit dictos cano-
nicatum et prebendam, qui adhuc, ratione detentionis dicte pre-
positure ac parrochialium ecclesiarum prenominatarum inhabi-
litatus, non extitit per s. v. rehabilitatus, ratione cuius juris
censura vacant dicti canonicatus et prebenda, providere digne-
mini. Concessum in presentia pape. A. cardinalis s. Anastasie.
Datum Rome 13. kal. febr. anno 8.
Suppl. 943 fol. 254 v.
3272. 26. Jan. (8. Febr.) 1492.
Jens Pedersen Hostorp faar indsat Dommere »in partibus« mod forskellige
Gejstlige, som har tilfojet ham mange Forurettelser.
Dignetur s. v. causam et causas appellationis et appella-
tionum pro parte Johannis Petri de Hostorpp clerici Slesvicensis
diocesis ac palatii apostolici causarum notarii2) a quibusdam spo-
liationibus fructuum beneficiorum3), mandatorum apostolicorum
') add. Gz. 2) II: ac camere apostolice auditoris
J) II: spoliis et fructuum heneficiorum occupatione
35*
T)4cS [NNOCENS VIII.
detentione, debitorum obligatione, manuum violeutarum injec-
tione et aliarum [o: aliisj injuriarum [o: -riis], vexationibus et
molestationibus contra quosdam Petrum Parsow presbiterum et
rectorem parrochialis ecclesie s. Nicolai opidi Vlensburgensis
Slesvicensis diocesis, Hennekinum Saxen canonicum Ripensem,
Wilhelmum Scroder canonicum Haderslensem Slesvicensis dio-
cesis, Nicolaum Junghen1), Andream Junghen, Johannem Ros-
sen canonicos -)Slesvicenses2), Johannem Lups3) et Johannem
4)Brun alias Russe4) clericos Lubicensis diocesis omnesque alios
sua interesse putantes de dictis spoliationibus 5), detentione0),
obligatione, manuum violentarum injectione et injuriis, mole-
stationibus rebusque aliis in actis cause et causarum huius-
modi latius deductis et deducendis et illarum occasione inter
dictum Johannem Petri et dictos prenominatos molestatores
ad e. s. v. sanctamque sedem apostolicam interposite et inter-
positarum alicui 7) ex episcopis causarum commissariis extra
rotam et, si placeat, episcopo Tricaricensi7) committere digne-
mini (!) audiendas, cognoscendas, decidendas fineque debito ter-
minandas cum omnibus suis incidentiis, dependentiis, emergen-
tiis, annexis et connexis et cum potestate dictos Petrum, Henne-
kinum, Wilhelmum, Nicolaum, Andream, Johannem, Johannem
et Johannem presbiteros et clericos, adversarios, injuriatores,
spoliatores et debitores omnesque alios sua interesse putantes
in Romana curia vel extra eam toties, quoties opus fuerit, ci-
tandi, inhibendi, monendi monitoriumque in eventum citationis
decernendi ac penas [et] censuras canonis Si quis suadente inter-
esse declarandi litterasque desuper necessarias et oportunas de-
cernendi illaque successive aggravandi et reaggravandi, etiam
cum appositione interdicti et invocatione bracchii secularis, alios-
que judices loco sui in partibus ad huiusmodi censuras cohtra
prefatos molestatores8) procedendum, deputandi et subdelegandi
ac omnia sibi commissa exercendi et faciendi et declarandi eos-
que, quatenus opus fuerit, renovandi, attcnto, quod in dicta
diocesi Slesvicensi non sil pronunc judex ordinarius neque epi-
scopus vel vicarius in spiritualibus ad ministrandum justitiam
et jurisdictionem episcopalem exercendum propter mctum prin-
cipum durante differentia super negotio episcopatus dicte ecclesie
') II: Junge ■ ') Fattes i II. :)) II: Lupi 4 4) Johannem alias Nusse
') II: spoliis 6) Mangler i II. 7 T) II: alicui scu aliquibus digno vcl
dignis B) II tilfojer: prosequendum, continuandum ct ad uheriora
INNOCENS VIII. 549
Slesvicensis, premisse quodque cause huiusmodi non sint forsan
ad dictam curiam legitime devolute neque in ea de juris neces-
sitate tractande et finiende, ceterisque in contrarium facientibus
non obstantibus quibuscunque. Concessum, quod committatur
in partibus, in presentia pape. A. cardinalis Aleriensis1). Datum
Rome 7. kal. febr.2) anno 8.
Suppl. 944 fol. 73 v og (II) i Suppl. 945 fol. 26.
3273. 18. Febr. 1492.
Jens Pedersen Hostorp faar Suppliken Nr. 3263 udfaerdiget med en formel
/Endring.
Reformatio Johannis Petri de Hostorpp.
Orator predictus non intendit accusare adversarium super
falsificatione dictarum litterarum episcopi, sed petit solum eum
declarari cecidisse a jure suo propter violationem sequestri et
surrogari in jure suo. Dignetur igitur s. v. litteras apostolicas
super premissis conficiendas cum dicta provisione in eventum
declarationis violationis sequestri expediri mandare. Concessum.
A. cardinalis s. Anastasie. Datum Rome 12. kal. martii anno 8.
Suppl. 945 fol. 227 = 233.
3274. 29. Febr. 1492.
Praesten Vincens Madsen fra Odense Stift faar Lov til at besidde to ellers
uforenelige Embeder.
Supplicat Vincentius Mathie presbiter Ottoniensis diocesis,
quatenus sibi, ut quecunque duo beneficia cum cura ac se in-
vicem incompatibilia (!) , dummodo alias sibi canonice con-
ferantur, cum potestate dicta duo vel alterum eorundem ....
totiens, quotiens sibi placuerit, dimittendi3) et loco dimissorum
alia [recipiendi]4) recipere et retinere libere valeat, concedere
dignemini. Concessum in presentia pape. A. cardinalis s. Ana-
stasie. Datum pridie kal. martii anno 8.
Suppl. 946 fol. 282 v.
3275. 5. Marts 1492.
^Erkedegnen Johan Jepsen (Ravensberg) i Aarhus faar Dispensation til at
besidde tre ellers uforenelige Embeder og tillige to forenelige Embeder i een
og samme Kirke.
l) II: Concessum in presentia pape . . . . 2) II: 6. id. febr.
8) Gz. — Cod. dimittere 4) add. Gz.
550 [NNOCENS VIII.
Supplicat Johannes Jacobi archidiaconus Arusiensis, de mi-
litari genere ex utroque parente procreatus ac Johannis regis
Dacie cancellarius, quatenus secum, ut una cum dicto archi-
diaconatu queeunque duo seu illo per eum dimisso quecunque
tria curata seu alias invicem incompatibilia beneficia . . . ., nec-
non ut quecunque duo beneficia se alias invicem compatientia
.... sub uno eodemque tecto consistentia, si sibi alias canonice
conferantur, recipere et insimul, quoad vixerit, retinere illaque
omnia . . . ., quotiens sibi placuerit, dimittere et loco dimissorum
alia . . beneticia tria dumtaxat incompatibilia et duo beneficia se
alias invicem compatientia ac sub uno eodemque tecto consi-
stentia, dummodo inter ipsa tria incompatibilia beneficia huius-
modi plures quam due parrochiales ecclesie vel earum perpetue
vicarie aut inter ipsa duo beneficia sub uno eodemque tecto
consistentia duo canonicatus totidemque prebende seu perpetue
vicarie non existant, similiter recipere et etiam, quoad vixerit,
retinere libere valeat, gratiose dispensare dignemini. Conces-
sum in presentia pape. A. cardinalis s. Anastasie. Datum Rome
3. non. martii anno 8.
Suppl. 947 fol. 187.
3276. 8. Marts 1492.
Jens Federsen (Hostorp) faar ny Provision paa Provstiet i Barvidsyssel
trods forskellige urigtige Opgivelser i en tidligere Ansogning.
Dudum prepositura ecclesie Hadersleuensis in Barchsusel
Slesvicensis diocesis vacante, et que tanto tempore vacaverat, quod
eius collatio juxta Lateranensis statuta concilii erat ad sedem
apostolicam legitime devoluta, licet quidam Johannes Bosse,
qui se gerebat pro clerico, illam pretextu certe collationis ordi-
narie sibi de illa post devolutionem huiusmodi quamvis de facto
facte detinuisset, prout nunc detinet, s. v. de dicta prepositura
tunc vacante Johanni Petri clerico eiusdem diocesis provideri
mandavit, prout ex litteris apostolicis desuper confectis, in qui-
bus, quod dicta prepositura dignitas non tamen principalis
in predicta et in Slesvicensi ecclesiis personatus existebat, ex-
pressum fuit, plenius continetur. Cum autem dicta prepositura
in eadem ecclesia Hadersleuensi dignitas principalis et, ut pre-
fertur, in dieta ecclesia Slesvicensi personatus exislat, ct propterea
orator ipse dubitat litteras predictas de surreptionis vitio notari
posse lempore procedente, supplicat igittir, quatenus sibi, quod
littere predicte cum omnibus in eis contentis clausulis valeant
INNOCENS VIII. 551
plenamque roboris firmitatem obtineant et sibi suffragentur, ac
executores in illis deputati ad earum executionem, alias juxta
earundem continentiam et tenorem, procedere possint et debeant
in omnibus, perinde ac si in eisdem litteris, quod dicta prepo-
situra dignitas principalis erat, prout existit, expressum fuisset,
Guillelmo[que] de Perreriis, causarum palatii apostolici auditori,
coram quo causa super dicta prepositura nunc1) indecisa pendet,
et coram ipso ad certos terminos citra tamen conclusionem pro-
cessum sit inter dictum oratorem et Johannem Bossen adversa-
rium, quodque in causa huiusmpdi in vim provisionis procedat,
etiamsi2) dicta prepositura [fructus 4 mr.] adhuc quovis modo
vacet, concedere dignemini. Goncessum in presentia pape.
A. cardinalis s. Anastasie. Datum Rome 8. id. martii anno 8.
Suppl. 946 fol. 215 v.
3277. 9. Marts 1492.
Paven befaler sin Kapellan og Auditor Franciscus Brevius at overdrage
Jens Pedersen (Hostorp) et evigt Vikariat i Nonneklostret paa Holmen ved
Slesvig, hvorom han havde fort Proces ved Kurien med Jens Bossen.
Magistro Francisco Brevio capellano nostro et causarum
palatii apostolici auditori. Vite ac morum honestas [etc.]. Ex-
hibita siquidem nobis nuper pro parte Johannis Petri de Hos-
torpp clerici Slesvicensis diocesis petitio continebat, quod, orta
dudum inter eum et Johannem Bossen, qui se gerit pro clerico,
super vicaria perpetua per clericos seculares obtineri solita ad
altare s. Nicolai situm in ecclesia monasterii monialium extra
muros Slesvicenses ordinis s. Benedicti, quam dudum, tunc per
obitum Gherardi Santbeke in Romana curia defuncti vacantem,
Johannes Petri apostolica sibi auctoritate collatam et de illa pro-
visum fuisse dictumque Jo.hannem Bossen collationi et provisioni
huiusmodi coiitra justitiam se opponere et impedire, quominus
collatio et provisio predicte suum debitum consequi possent effec-
tum, Johannes Bossen vero predicti vicariam ipsam ad se de jure
spectare asserebant, prout dictus Johannes Bossen asserit, materia
questionis, nos causam huiusmodi, non obstante quod ad pre-
fatam curiam legitime devoluta ac apud eam de juris necessitate
tractanda et finienda non esset, Johanni Antonio episcopo Alex-
andrino, etiam tunc olim unus [o: locum unius] ex causarum
palatii apostolici auditoribus de mandato nostro tenenti, ad in-
]) Gz. — Cod. non 2) Gz. — Cod. aut etiamsi
552 INNOCENS VIII.
stantiam ipsius Johannis Petri audiendam commisimus et fine
debito terminandam, qui in illa rite procedens diffinitivam pro
eodem Johanne Petri et contra dictum Johannem Bossen sen-
tentiam promulgavit; a qua pro parte ipsius Johannis Bossen
ad sedem apostolicam extitit appellatum, nosque causam appel-
lationis huiusmodi magistro Jeronimo de Porcariis, capellano
nostro et eausarum eiusdem palatii auditori, ad instantiam ip-
sius Johannis Bossen audiendam commisimus et fine dehito
terminandam, qui in illa perperam procedens sententiam pre-
dietam per eius diffinitivam sententiam revocavit iniquam ; a qua
pro parte ipsius Johannis Petri ad sedem predictam extitit ap-
pellatum, nosque causam posterioris appellationis huiusmodi
lihi ad instantiam ipsius Johannis Petri audiendam commisimus
et fine dehito terminandam ; et deinde, cum in causa tihi com-
missa huiusmodi ad nonnullos actus citra tamen conclusionem
processisses, prefatus Johannes Petri ex certis causis liti et cause
huiusmodi ac omni juri sihi in dicta vicaria quomodolihet com-
petenti coram te sponte cessit. Cum autem prefatus Johannes
Bossen sequestrum per prefatum Johannem Antonium episco-
pum post per eum latam sententiam huiusmodi in dicta vicaria
juxta constitutionem Clementis pape V, que incipit Ad compe-
scendas, rite appositum ausu temerario violare presumpserit, nos,
attendentes, quod, si est ita, dictus Johannes Bossen ah omni
jure, si quod sihi in dicta vicaria quomodolibet competebat . . .,
noscatur cecidisse, ac ne prefatam vicariam per aliquem illicite
detineri contingat, si causa huiusmodi legitimo careat defensore,
q-ui tueatur eandem, providere dictoque Johanni Petri, qui cau-
sarum dicti palatii notarius existit, specialem gratiam facere
volentes, discretioni tue mandamus, quatenus, si et postquam
de violatione huiusmodi tibi legitime constiterit, prefatum Jo-
hannem Bossen ab omni jure, si quod sibi tempore violationis
huiusmodi in dicta vicaria quomodolibet competebat, cecidisse
auctoritate nostra declares, prout de jure fuerit faciendum, et,
si declarationem huiusmodi per te vigore presentium fieri con-
tingerit (!), prefatum Johannem Petri, dummodo in dicta vicaria
intrusus non fuerit, in omni jure, si quod eidem Johanni Bossen
tempore violationis huiusmodi in dicta vicaria quomodolibet
competebat, eadem auctoritate nostra surroges dictumque jus
sibi conferas et provideas etiam de eodem necnon eundem Johan-
nem Petri ad dictum jus illiusque et dicte cause prosecutionem
et defensionem in eo statu, in quo dictus Johannes Bossen tem-
INNOCENS VIII. 553
pore violationis huiusmodi erat, et, si illam non feeisset, posset
et deberet admitti, ac ad possessionem ipsius vicarie, in qua
dictus Johannes Bossen existit, eadem auctoritate admittas ....
et nichilominus vicariam predictam, que sine cura est [fructus
2 mr.], .... eidem Johanni Petri auctoritate nostra conferas.
Datum Rome 7. id. martii anno 8.
L. X. pridie kal. aprilis anno 8. Trottus prothonotarius.
Reg. Lat. 915 fol. 8 v.
3278. 17. Marts 1492.
Klerken Joakim Ahlefeld fra Slesvig Stift faar Provstiet i Vidaa i
samme Stift.
Supplicat Joachim de Alefelde clericus Slesvicensis diocesis,
quatenus sibi, qui in Romana curia presens ac de nobili et
militari genere ex utroque parente procreatus existit, de prepo-
situra rurali in Wide Slesvicensis diocesis, que dignitas curata
seu forsan officium curatum in ecclesia Slesvicensi non tamen
principalis existit [fructus 4 mr.], per obitum Conradi Mulbach
vacanti, providere dignemini. Concessum in presentia pape.
A. cardinalis s. Anastasie. Datum Rome 16. kal. aprilis anno 8.
Suppl. 947 fol. 165 v.
3279. 20. Marts 1492.
Provsten i Ejdersted Leve Leven faar for sin Levetid pavelig Stadfa?stelse
paa en Kannikeresidens, som tidligere havde hort til Provstiet.
Cum dudum quondam Conradus Milebach cathedralis ec-
clesie Slesvicensis canonicus curiam sue habitationis coram Ni-
colao tunc episcopo et capitulo Slesvicensibus capitulariter con-
gregatis sponte resignasset ,ac omni juri, si quod sibi in eadem
curia quomodolibet competere potuit, simpliciter renuntiasset,
ipseque quondam Nicolaus episcopus resignationem et renuntia-
tionem huiusmodi admisisset, dictam curiam sic vacantem ad
Lenonem Leuen eiusdem ecclesie canonicum et prepositum
Eyderstetensem, cui prepositure dicta curia dudum incorporata
exstiterit [o: -tit] sive verius ad quam pertinere consuevit, prout
et quemadmodum ad predicti Lenonis immediatos predecessores,
qui dictam curiam successive inhabitare consueverunt, pertinuit,
de jure pertinere declaravit necnon capitulo et canonicis dicte
ecclesie Slesvicensis, ne super optione dicte curie per eos attemp-
taretur, inhibuit etc. et nichilominus omnibus notariis etc. per
554 INNOCENS VIII.
dictum Lenonem requisitis seu requirendis in virtute sancte
obedientie et sub excommunicationis pena. quatenus eundem
Lenonem principalem seu eius legitimum procuratorem pro eo
in possessionem realem et actualem dicte curie omniumque ad
dictam curiam spectantium induceret, mandavit, prout in litteris
sigillatis dicti quondam Nicolai episcopi, vigore quarum dictus
Leno orator possessionem pacilicam extitit assecutus memorate
curie eamque pluribus annis possedit pacifice et quiete, prout
possidet, et aliis documentis publicis desuper confectis con-
tinetur. Ut autem dicte littere et in eis contenta maioris roboris
iirmitatem obtineant, supplicat dictus Leno, quatenus declara-
tionem, inhibitionem et mandatum predicta ac, prout illa con-
cernunt, omnia in eisdem litteris contenta et inde secuta que-
cunque pro illorum subsistentia firmiori auctoritate apostolica
confirmare . . . dignemini. Concessum sine prejudicio in pre-
sentia pape. A. cardinalis s. Anastasie. Et quod littere in forma
gratiosa ad perpetuam rei memoriam expediantur. Et cum de-
rogatione clausule de vacantibus committendis ad partes, vocatis
etc, si opus fuerit. Datum Rome 13. kal. aprilis anno 8.
Suppl. 950 fol. 59 v.
3280. 20. Marts 1492.
Klerken Johannes Baum fra Verden Stift faar Kanonikat og Praebende i
Hiklesheim, som Eggert Durkop har resigneret.
Alias canonicatu et prebenda ecclesie Hildesemensis per
obitum Johannis Grepellinch vacantibus, Egerdus episcopus
Slesvicensis illos certarum litterarum apostolicarum gratie ex-
pectative vel specialis reservationis et processuum desuper de-
cretorum vigore acceptavit et sibi de illis provideri obtinuit
commendari. Cum autem canonicatus et prebenda, quos dicta
creatura in eadem ecclesia pacifice obtinet, per assecutionem
prefatorum canonicatus et prebende vacare sperantur, supplicat
Johannes Baum clericus Verdensis diocesis, decretorum doctor,
quatenus sibi de canonicatu et prebenda predictis [fructus 4 mr.]
.... providere dignemini. Concessum in presentia pape. A. car-
dinalis s. Anastasie. Datum Rome 13. kal. aprilis anno «S.
Snppl. 947 fol. 245 v.
3281. 22. Marts 1492.
Wasmodus Helingman faar Dekanatet i Minden, hvorom han havde f<>rt
Proces ved Kurien med Eggert Durkop, som nu giver Afkald paa sin Ret.
INNOCENS VIII. 555
Orta alias questionis materia inter Wasmodum Helinchman
et Egerdum Durcap episcopum Slesvicensem de decanatu eccle-
sie Mindensis rebusque aliis in actis cause latius expressis et
illarum occasione, causaque huiusmodi ad instantiam dicti
Egerdi per s. v. Petro de Accoltis, vestri sacri palatii causarum
auditori, commissa et in illa in audientia contradictarum pro-
cesso, idem Petrus auditor taliter qualiter procedens pretensam
diffinitivam sententiam canonizatoriam et adjudicatoriam curn
fructuum et expensarum condempnatione in favorem dicti Egerdi
et contra prefatum Wasmodum promulgavit, a qua pro parte
ipsius oratoris ad s. v. sanctamque sedem apostolicam appellato
et appellationis causa huiusmodi Felino eiusdem palatii aposto-
lici auditori commissa, idem Felinus etiam perperam procedens
pretensam sententiam dicti Petri per suam similem confirma-
vit, a qua pro parte ipsius oratoris appellato et causa appel-
lationis huiusmodi Matheo de Porta eiusdem palatii auditori
commissa et tam coram eo quam coram Guillelmo de Pereriis,
etiam dicti palatii causarum auditore in locum ipsius Mathei
surrogato, ad quamplures actus citra tamen cause conclusionem
processum extitit. Cum autem, lite et causa sic indecisa pen-
dente, dictus Egerdus liti et cause huiusmodi ac omni juri sibi
in dicto decanatu quomodolibet competenti in manibus s. v.
sponte cedit, supplicat dictus Wasmodus orator, quatenus ....
eundem Wasmodum in omni jure, quod eidem episcopo tem-
pore cessionis huiusmodi quomodolibet competebat, surrogare
. . . . et nichilominus de dicto decanatu, qui in dicta ecclesia
dignitas non tamen maior post pontificalem existit [fructus 8 mr.],
eidem Wasmodo providere dignemini. Concessum in presentia
pape. A. cardinalis s. Anastasie. Datum Rome 11. kal. aprilis
anno 8.
Suppl. 947 fol. 261 v.
3282. 22. Marts 1492.
Eggert Durkop faar ny Provision paa Provstiet i Minden, hvorom han
havde fort Proces ved Kurien.
Cum alias prepositura ecclesie Mindensis, quam Egerdus
episcopus Slesvicensis tempore promotionis per s. v. facte de
persona sua ad ecclesiam Slesvicensem obtinebat, per promo-
tionem huiusmodi et munus consecrationis eidem electo impen-
dendum vacare speraretur, s. v. motu proprio preposituram pre-
dictam Henrico Meyer clerico Bremensis diocesis, cubiculario et
556 INNOCENS VIII.
familiari vestro continuo eommensali, cum illam per assecu-
lionem possessionis regiminis dicte ecclesie Slesvicensis
vacare contingeret, conferendam reservavit Et deinde, orta
questionis materia inter creaturam actorem et Henricum pre-
fatos aliosque litis consortes reos et conventos de dicta prepo-
situra rehusque aliis etc. coram Felino et Matheo de Porta
auditorihus, idem Matheus auditor in causa ipsa rite procedens
sententiam in favorem dicte creature adjudicatoriam dicte pre-
positure et contra prefatum Henricum promulgavit, que nulla
provocatione suspensa in rem transivit judicatam. Cum autem
dictus Henricus juri sibi in dicta prepositura quomodolihet
competenti ac gratie et reservalioni huiusmodi in manibus s. v.
sponte resignat, supplicat dicta creatura, quatenus resignalionem
huiusmodi admittentes . . . preposituram (!) huiusmodi, que in
dicta ecclesia dignitas maior post pontificalem existit [fructus
14 mr.], eidem creature providere secumque, ut preposituram pre-
dictam, quoad vixerit, una cum dicta ecclesia et alia quacunque
cathedrali, etiam metropolitana, ad quam ipsum transferri con-
ligerit, ac omnibus aliis beneficiis . . . ., que obtinet, retinere
libere valeat, dispensare dignemini. Concessum in presentia
pape. A. cardinalis s. Anastasie. Datum Rome 11. kal. aprilis
anno (S.
Suppl. 947 fol. 204 v.
3283. 27. Marts 1492.
Kardinalerne Oliverius (Carafa). Julianus (de Hovere), Johannes Michael
(de Miehaelis), Dominieus (de Roverc). Johannes (de Comitihus) og Ardicinus
(de Forta) giver efter Ansogning af Troels, Sogneprsest i Ondlose, 100 Dages
Aflad til dem, der paa Paaskedag. Juledag, St. Laurentiuss Dag, Allehelgcnsdag
og Indvielsesdagen for St. Annas Alter i samme Kirke beseger det naevnte Alter.
Brevet gaelder for al Fremtid.
Oliverius Sabinensis, Julianus Ostiensis, Johannes Michael
Praenestinus [episcopi], Dominicus tituli s. Clementis, Johannes
tituli s. Vitalis, Ardicinus tituli ss. Johannis et Pauli, pres-
biteri, s. Romane ecclesie cardinales, universis Chrisli lidelibus
presentes litteras inspecturis. Quanto frequenlius (Estrup,
Tygestrup, 1(>(>~68; Reg. *8182). Dalum Rome in domibus
nostris sub anno 1492, die vero 27. mensis martii pontilicatus
anno <S.
Afskrift af Fr. Drejer i Ondlosa (Arnemagn. 872, 4l°, fol. 50).
INNOCENS VIII, 557
3284. 29. Marts 1492.
Paven befaler Prioren i Siguenza og Kanniken Rodericus de Cabredo i
Leon samt Officialen i Slesvig at overdrage Praesten Mikkel Jensen fra Slesvig
Stift et beneficium ved Nicolai Kirke i Flensborg.
Priori Seguntine et Roderico de Cabredo canonico Legionen-
sis ecclesiarum ac officiali Slesvicensi. Vite ac niorum honestas
[etc.]. Cum itaque, sicut accepimus, quoddam perpetuum sim-
plex beneficium ad altare s. Trinitatis situm in ecclesia s. Nicolai
in Flenismorch1) dicte diocesis, quod Gerardus Prin2) clericus
obtinebat, per obitum eiusdem Gerardi3) vacet ad presens, nos,
Michaeli Johannis presbitero Slesvicensis diocesis specialem gra-
tiam facere volentes, discretioni vestre mandamus, quatenus be-
neiicium predictum [fructus 3 mr.] prefato Michaeli auctoritate
nostra conferre curetis. Datum Rome 4. kal. aprilis anno 8.
Ja. Gratis pro deo. 15. kal. maji anno 8. du Breucquet
Reg. Lat. 917 fol. 57 v; ogsaa (II) Supplik (Concessum in presentia pape.
A. cardinalis s. Anastasie) i Suppl. 948 fol. 93 v.
3285. 3. April 1492.
Aarhuskanniken Morten Olufsen faar Provisionsbullen paa Provstiet i Thy-
holm med Sognekirken i Hvidbjerg samt Kanonikat og Prsebende i Ribe udstedt
trods nogle Mangler i Suppliken (Nr. 3271).
Reformatio Martini Olaui.
Beneficia, que orator intendit impetrare per huiusmodi non
promotionem, sunt parrochialis ecclesia in Hwidbergh cum suis
annexis, prepositura ruralis, de Tierholm nuncupata, Burgla-
nensis diocesis, quam dictus Wilhaldus post dictam vacationem,
nullo sibi in ea de novo acquisito titulo aut juris adminiculo,
sed temeritate propria et de facto per plures annos .... deti-
nuit, prout detinet, indebite- occupatam, ac canonicatus et pre-
benda Ripenses vacantes per dicti Wilhardi inhabilitatem seu
verius per obitum ultimi possessoris ante dictum Wilhardum,
cuius nomen, cognomen, gradus, annum obitus, que per locorum
distantiam et temporis retroacti longitudinem sciri faciliter non
possunt, presertim cum orator sit in Romana curia presens,
dignetur s. v. pro sufficienter expressis habere, ac si de verbo
ad verbum exprimerentur omnia premissa, etiam ac si post
obitum ultimi possessoris antedictus Wilhardus impetrasset ca-
nonicatum et prebendam predictos. Dignetur igitur s. v. litteras
*) II: Fleborch 2) II: Johannes 3) II: Johannis
558 INNOCENS VIII.
apostolicas super preinserta supplicatione conficiendas cum pre-
missorum expressione . . . expediri mandare. Concessum. A. car-
dinalis s. Anastasie. Datum Rome 3. non. aprilis anno 8.
Suppl. 948 fol. 104.
3286. 6. April 1492.
Paven befaler Biskoppen i Lubeck at give Laegmanden Hans Kantzau fra
Lnbeck Stift og Margrete Brockdorff fra Slesvig Stift Dispensation til at indgaa
Mgteskah, skent de er beslaegtede i fjerde Grad.
Episeopo Lubicensi. Oblata nobis nuper pro parte Johannis
Ranzouwe laici et Margarete Brocktorppe mulieris Lubicensis
et Slesvicensis diocesium, petitionis series continebat, quod ipsi
desiderant invicem matrimonialiter copulari, sed quia quarto
consanguinitatis gradu invicem sunt conjuncti. eorum deside-
rium adimplere nequeunt, dispensatione apostolica desuper non
obtenta. Quare pro parte Johannis et Margarete predictorum,
qui de nobili militari genere ex utroque parente procreati ex-
istunt, nobis fuit supplicatum, ut super hoc ipsis de oportune
dispensationis gratia providere dignaremur. Nos igitur fraterni-
tati tue, cum Egerdus episcopus Slesvicensis, cui in hoc casu
scribendum foret, impresentiarum in Romana curia resideat,
mandamus, quatenus, si est ita dictaque Margareta propter hoc
rapta non fuerit, cum Johanne et Margareta predictis, ut im-
pedimento huiusmodi non obstante matrimonium inter se libere
contrahere et in eo, postquam contractum fuerit, remanere libere
valeant, apostolica auctoritate dispenses, prolem exinde susci-
piendam legitimam nuntiando. Datum Rome 8. id. aprilis anno 8.
Ja. XVI. du Brenequet.
Beg. Lat. 1)19 fol. 123; ogsaa Supplik (Coneessum in presentia pape. A. ear-
dinalis s. Anastasie) i Suppl. 949 fol. .'5.').
3287. 14. April 1492.
O.tto Jensen (Foged), Kannik i Hoskilde og Sognepraest i Tostrup, faar
Dispensation til ined denne Kirke at forene et ellers derined uforeneligt
Embede.
Supplicat Otto Jobannis ex ulroque parente nobilis, cano-
nicus Roskildensis ac rector parrochialis ecclesie in Tostrup,
in artibus magister, quatenus secum, ut una cum dicta par-
rochiali ecclesia [fructus 2 mr. cum dimidiaj quodcunque aliud
beneficium curatum seu absque illa quecunque duo curata seu
alias invicem incompatibilia beneficia , si sibi alias cano-
INNOCENS VIII. 559
nice conferantur . . ., recipere et insimul, quoad vixerit, retinere
illaque . . . ., quotiens sibi placuerit, dimittere et loco dimisso-
rum alia beneficia duo dumtaxat incompatibilia similiter reci-
pere et insimul, quoad vixerit, retinere libere valeat, dispensare
dignemini. Concessum in presentia pape. A. cardinalis s. Ana-
stasie. Datum Rome 18. kal. maji anno 8.
Suppl. 949 fol. 211.
3288. 14. April 1492.
Klerken Knud Bryske fra Odense Stift, Sognepraest i Magleby, faar Dis-
pensation til, skont han kun er 13 — 14 Aar gammel, at beholde denne Kirke.
Dignetur s. v. cuin Canuto Briske clerico Ottoniensis dio-
cesis, ex utroque parente de nobili genere procreato, cUrato
parrochialis ecclesie in Magleby Ottoniensis diocesis predicte,
ut ipse, non obstante defectu etatis. quem patitur in decimo
tertio vel decimo quarto sue etatis anno vel circa constitutus,
predictam ecclesiam vel quodcunque aliud beneficium curatum,
si sibi quavis auctoritate canonice conferatur, libere recipere et
licite retinere. cum potestate etc. permutandi etc. possit, dispen-
sare. Concessum in presentia pape. A. cardinalis s. Anastasie.
Datum Rome 18. kal. maji anno 8.
Suppl. 954 fol. 252.
3289. 23. April 1492.
Paven tildeler sin familiaris Gotfridus Sehutfuth Provstiet i Viborg og
befaler Biskoppen i Volterra, Provsten i Basel og Offieialen i Viborg at indfore
ham i Embedet.
Gotfrido SchufTuth preposito ecclesie Vibergensis, familiari
nostro. Grata familiaritatis obsequia [etc.]. Dudum siquidem
omnes dignitates in cathedralibus ecclesiis post pontificales
maiores dispositioni nostre reservavimus. Cum itaque post-
modum prepositura ecclesie Vibergensis, que inibi dignitas post
pontificalem maior existit, et quam Bero Erici obtinebat, per
obitum eiusdem Beronis vacet ad presens, nullusque de illa
preter nos hac vice disponere possit, nos, volentes tibi, qui
etiam continuus commensalis noster existis, gratiam facere spe-
cialem, preposituram predictam [fructus 8 mr.] tibi conferimus
et de illa etiam providemus.
Et nichilominus episcopo Vulterano et preposito ecclesie
s. Petri Basiliensis ac officiali Vibergensi mandamus, quatenus
. . . . te vel procuratorem tuum tuo nomine in corporalem pos-
560 INNOCENS VIII.
sessionem prepositure predicte inducant. Datum Rome 9. kal.
maji anno (S.
Reg. Vat. 781 fol. GH v.
3290. 14. Maj 1492.
Paven tillader Leve og Christian Leven at onihytte deres Embeder, saa-
ledes at Leve faar et evigt Vikariat i Slesvig, Ghristian Kanonikat og Praebende
sammesteds og Provstiet i Ejdersted; tillige loser han Leve af det Band. Eggert
Durkop havde faaet lyst ham i.
Lenoni Leuen perpetuo vicario ad altare b. Marie virginis
ac ss. Philippi et Jacobi apostolorum situm in ecclesia Slesvi-
censi, decretorum doctori. Apostolice sedis circumspecta benig-
nitas [etc.j. Cum itaque hodie tu per Hermannum Ouelsust
clericum Padeburnensis diocesis procuratorem tuum canonica-
tum et prebendam necnon preposituram, Eyderstetensem nun-
eupatam, ecclesie Slesvicensis et Carstianus Leuen per se ipsum
perpetuam vicariam ad altare b. Marie virginis ac ss. Philippi
et Jacobi apostolorum situm in dicta ecclesia, quos tunc obtine-
batis, desiderantes illos . . . invicem permutare, in manibus no-
stris ex causa permutationis huiusmodi sponte resignaveritis,
nosque resignationes huiusmodi ex eadem causa duxerimus ad-
mittendas, nos, qui dudum inter alia statuimus clausulam gene-
ralis absolutionis a censuris, quam in litteris apostolicis apponi
contingeret, non suffragari non parentibus rei judicate et certis
aliis personis tunc expressis ac generaliter quibuscunque aliis,
qui censuris aliquibus etiam alias, quam ut prefertur, quomodo-
libet ligati in illis per annum continuum insorduissent te,
qui quibusdam litteris monitorialibus contra te super certo alio
beneficio ad inslantiam Egerdi episcopi Slesvicensis decretis de-
bite super hoc requisitus non paruisti, ac quem propterea auditor
super hoc deputalus censuras in eisdem litteris monitorialibus
contentas incurrisse declaravit, a predictis ac quibuscunque aliis
excommunicationis sententiis et penis . . . absolventes, vicariam
predictam. que sine cura est [fructus 4 mr.], per resignationem
Carstiani huiusmodi vacantem, .... tibi conferimus et de illa
etiam providemus Noslre tamen intentionis existit, quod
c\ collatione nostra huiusmodi nullum libi jus in vicaria quo-
modolibet acquiratur, nisi Carstianus inilla et lu in canonicatu
el prebenda ac prepositura huiusmodi per vos taliter resignatis
jus habueritis tempore resignationis earundem. Datuin Ronie
pridie id. maji anno 8.
INNOCENS VIII. 561
Simili modo episcopo Lubicensi ac decano ecclesie Lubi-
censis ac officiali Slesvicensi.
Ja. XIIII. XII. 4. kal. junii anno 8. du Breucquet.
Reg. Lat. 917 fol. 75.
3291. 23. Maj 1492.
Kong Hans's Kansler, yErkedegnen Johan Jepsen (Ravensberg) i Aarhus faar
Dispensation til med dette Embede at forene to ellers dermed uforenelige Em-
beder og desuden opnaa to indbyrdes forenelige Embeder i een og samme Kirke.
Supplicat Johannes Jacobi archidiaconus Arusiensis, de mi-
litari genere ex utroque parente procreatus ac Johannis regis
Dacie etc. cancellarius, quatenus secum, ut una cum dicto archi-
diaconatu quecunque duo seu illo per eum dimisso quecunque
tria curata seu alias invicem incompatibilia beneficia ',
necnon ut quecunque duo beneficia se alias invicem compatien-
tia . . . . sub uno eodemque tecto consistentia, si sibi alias ca-
nonice conferantur . . . ., recipere et insimul, quoad vixerit, reti-
nere illaque omnia .... totiens, quotiens sibi placuerit, dimittere
et loco dimissorum alia beneficia tria dumtaxat incompatibilia
ac duo beneficia seu [o: se] alias invicem compatientia ac sub
uno eodemque tecto consistentia, dummodo inter ipsa tria in-
compatibilia beneficia huiusmodi plures quam due parrochiales
ecclesie vel earum perpetue vicarie ac inter ipsa duo beneficia
sub uno eodemque tecto consistentia duo canonicatus et due
prebende seu perpetue vicarie non existant, similiter recipere et,
quoad vixerit, retinere iibere valeat, gratiose dispensare digne-
mini. Concessum in presentia pape. A. cardinalis s. Anastasie.
Datum Rome 10. kal. junii anno 8.
Suppl. 954 fol. 226.
3292. 23. Maj 1492.
Klerken Daniel Berner fra Hildesheim Stift faar Provstiet og Kanonikat
og Praebende i Minden mod at betale Forgaengeren Eggert Durkop1) en aarlig
Pension.
Alias prepositura ac canonicatu et prebenda in ecclesia
Mindensi per obitum Bernardi Gnopendorp et Conradi de Ho-
berge vacantibus, s. v. Egerdo Durcap, tunc sacri palatii apo-
*) 16. Juli 1492 (Suppl. 953 fol. 310) tilstaas der Eggert Durkops Moder,
Enken Martha Durkop, hendes Born, Svigerborn og Borneborn og sserlig hendes
Datter Margareta professa monasterii monialium ordinis s. Augustini canoni-
cissarum regularium Myndensis diocesis« samt 7 andre Nonner i samme Kloster
Tilladelse til at vaelge Skriftefader, have Rejsealter m. m.
Acta pontificum Danica IV. 36
,")62 [NNOCENS VIII.
stolici causarum auditori, nunc vero episcopo Slesvicensi et
unius ex dicti palatii auditorum [o: -ibus] locumtenent, providit
[de eisdem], possessione subsecuta. Tamen .... preposituram ac
canonicatum et prebendam huiusmodi resignat de presenti; sup-
plicat igitur Daniel Berner, legum doctor, clericus Hildesemensis.
quatenus sibi de dicta prepositura, que inibi dignitas curata
maior post pontificalem electiva existit, ac canonicatu et pre-
benda huiusmodi [fructus insimul 24 mr.] providere necnon
prefate creature, ne ex cessione huiusmodi nimium dispendium
patiatur, pensionem annuam 10 mr. super fructibus dictorum
prepositure, canonicatus et prebende, quoad vixerit, [ipsi]1) vel
procuratori suo legitimo per dictum oratorem et suos successores.
prepositure, canonicatus et prebende huiusmodi possessores pro
tempore existentes, annis singulis in terminis et locis et sub
sententiis et penis in talibus apponi solitis integre persolvendam
reservare, ita tamen, quod, cedente vel decedente dicto Daniele
oratore vel quomodolibet dimittente, ad dictam [o: -tosi prepo-
situram, canonicatum et prebendam illorumque possessionem
dicta creatura absque alia confectione litterarum regressum ha-
bere possit, concedere dignemini. Concessum in presentia pape.
A. cardinalis s. Anastasie. Et quod bulle provisionis, pensionis
et regressu[s] seorsum et ad partem aut conjunctim expediri
possint et de ambobus et pro ambobus respective. Datum Rome
10. kal. junii anno 8.
Suppl. 950 fol. 169 v.
3293. 24. Maj 1492.
Klerken Pedcr Thomsen fra Slesvig Stift faar et evigt Vikariat i Mildsted
i samme Stift.
Supplicat Petrus Thome clericus Slesvicensis diocesis, qua-
tenus sibi specialem gratiam facientes de perpetua sine cura
vicaria sita in ecclesia parrochiali Milstede dicte Slesvicensis
diocesis . . ., que tanlo lempore vacavit, quod eius collatio . . . .
esl juxta Lateranensis statuta concilii ad sedem apostolicam
legitime devoluta, licel quidam Thomas Sunl assertus clericus
predicte Slesvicensis diooesis absque titulo canonico sive admi-
niculo sibi suffragante eandem . . vicariam per decem sive duo-
decim annos citra vel supra detinuit, prout detinet, indebite
occupatam [fructus .'* mr.], aliquibus probis viris in partibus
') add. Gz.
INNOCENS VIII. 563
illis residentibus mandare, ut se de premissis diligenter infor-
ment, et, si per informationem huiusmodi sibi constiterit [ita
esse]1), eundem Thomam Sunt a dicta perpetua sine cura vicaria
amoveant ita, quod perpetuam sine cura vicariam sic, ut pre-
mittitur vacantem, aut per obitum Henrici Crim, eidem Petro
oratori conferant seu provideant de eadem, dignemini. Conces-
sum in presentia pape. A. cardinalis s. Anastasie. Datum Rome
9. kal. junii anno 8.
Suppl. 950 fol. 128.
3294. 1. Juni 1492.
Optegnelse om, at Slesvigkanniken Christian Leve lover at betale Annater
af Kanonikat og Praebende i Slesvig samt af Provstiet i Ejdersted.
[1492] Die 1. [mensis] junii Johannes Wardeman clericus
Maguntine diocesis ut principalis ac vice et nomine Cristiani
Leuen canonici Slesvicensis in utroque jure bacallarii obligavit
se camere apostolice pro annata maioris valoris canonicatus et
prebende necnon prepositure Eyderstetensis in eadem ecclesia
[fructus insimul 8 rar.], vacantium per resignationem ex causa
permutationis facte cum Lenone Leuen pro vicaria ad altare
b. Marie virginis et ss. Philippi et Jacobi in eadem [fructus 4 mr.]
sub data Rome pridie id. martii anno 8.
Overstreget og tilfojet i Margen : Dicta die solvit pro annata
maioris valoris dictorum canonicatus et prebende ac prepositure
tl. 9 et bol. 40.
Annate 1492—93 fol. 163 v (Archivio di Stato).
3295. 1. Juni 1492.
Leve Leven faar ny Provision paa et evigt Vikariat i Slesvig, Christian
Leve faar paany Kanonikat og Prsebende samt Provstiet i Ejdersted.
Cum Leno Leuen canonicatum et prebendam ac preposi-
turam Eyderstadensem et Cristianus Leuen vicariam perpetuam
sine cura, quas in ecclesia Slesvicensi respective obtinebant, ex
causa permutationis in manibus s. v. resignarunt, sanctitasque
vestra ipsi Lenoni de dicta vicaria et prefato Cristiano de dictis
canonicatu et prebenda ac prepositura providit . . ., possessione
nondum subsecuta, dubitari possit de viribus huiusmodi per-
mutationis ac provisionis subsecutarum. Dignetur igitur s. v.
dicto Lenoni de dicta vicaria [fructus 4 mr.] et ipsi Cristiano
l) add. Gz.
36*
564 (NNOCENS VIII.
de dictis canonicatu et prebenda ac preposilura [fructus insimul
<S mr.] de novo providere. Concessum in presentia pape. A. car-
dinalis s. Anaslasie . . . Et quod maior specificatio premissorum
el circa ea necessariorum ac qualitatum dictorum beneficiorum.
etiam si ipse Leno per annum et ultra censura ecclesiastica
propter rem judicatam aut alias in causis beneficialibus sive dig-
nitatem [o: -tum] tangentibus dicta beneiicia insorduit, fieri pos-
sit in litteris desupcr conficiendis. Datum Rome kal. junii anno 8.
Suppl. 950 fol. 2o() v.
Slesvicensis. Christianus Leven. Canonicatus per permutationem.
Uddrag i Indice 338 efter Reg. Lat. Innoc. VIII an. 8 lib. 14 (tabt) fol. 63.
3296. 3. Juni 1492.
De evige Vikarer Peder Thomsen i Mildsted og Jakob Bartoldsen i Simons-
herg i Slesvig Stift faar Tilladelse til at lade sig indvie til de gejstlige Grader
vcd Kurien.
Cum Petrus Thome de Milstede et Jacobus Bartoldi clerici
Slesvicensis diocesis, vicarii perpetui altarium b. Marie virginis
parrochialium ecclesiarum in Milstede et Simensberg dicte dio-
cesis respective sitarum propter ordinarii loci Slesvicensis absen-
tiam, in Romana curia residentis et propter vicarii generalis
eiusdem loci carentiam ad ordines sacros in illis partibus mi-
nime se promoveri facere valeant, unde pro ordinibus recipien-
dis dicti oratores se ad dictam Romanam curiam transferrentes(l),
prout adhuc presentes existunt, supplicant s. v., quatenus ipsis,
u t a quocunque antistite maluerint in dicta Romana curia [re-
sidente] aliquibus diebus dominicis vel festivis etiam extra tem-
pora ad hoc a jure statuta ad sacros subdiaconatus, diaconatus
el presbiteratus ordines rite se promoveri libere facere valeant,
[dictoque antistiti] conferendi et omnibus predictis recipiendi or-
dines huiusmodi licentiam de consensu ordinarii concedere dig-
nemini. Concessum in presentia pape. A. cardinalis s. Anaslasie.
El quod presentis supplicationis sola signatura sufficiat. Et quod
examinentur in camera apostolica. Datum Rome 3. non. junii
anno 8.
Suppl. 951 fol. 101.
3297. 4. Juni 1492.
Biskop Petrus de Vicentiis i Cesena faar motu proprio Befaling til at
suspendere Bandlysningen over Sten Stures Kapellan, Praesten Nicolaus Gornow
i Lubeck, som var paalagl efter Jens Pedersen Hostorps Begaering (jfr. Nr. .'U <)!)).
INNOCENS VIII. 565
Motu proprio tibi Petro de Vicentia episcopo Cesenatensi
curie causarum camere apostolice nostre generali auditori man-
damus, quatenus Nicolaum Gornow presbiterum Lubicensem,
Stenonis Stuwre regni Svecie viceregis capellanum, in nostrum
et camere nostre apostolice negotium arduum specialiter mis-
sum, a sententiis et censuris per te in eundem ad instantiam
cuiusdam Johannis Petri de Hestorp asserti clerici ob non pari-
tionem litterarum executorialium in quadam causa Lubicensis
vicarie, etiam per Johannem episcopum Nucerinum, unius ex
sacri etc. [o: palatii apostolici causarum auditoribus] locum te-
nentem, contra eundem Nicolaum decretarum et executarum latis
absolvas et interdictum premissorum occasione impositum tollas
ad duos annos proxime sequentes, ut ipse possit interim per
curiam Romanam secure incedere ac negotia dicte camere apo-
stolice cum presidentibus eiusdem camere nostre apostolice per-
tractare super summa debita eidem camere 26000 mr. arg., et
interim in negotio executionis huiusmodi supersedeas. Conces-
sum ad duos menses in presentia pape. A. cardinalis s. Ana-
stasie. Et quod sola signatura sufficiat. Et quod de assertis
constare debeat eidem auditori. Datum Rome pridie non. junii
anno 8.
Suppl. 950 fol. 179 v.
3298. 16. Juni 1492.
Helligaandsklostret i Kobenhavn faar efter Ansogning af Kong Hans, Or-
denens Stormester og Klostrets Prior pavelig Stadfaestelse paa, at det maa nj^de
Helligaandsordenens Privilegier og staa direkte under Moderklostret i Rom
(jfr. Nr. 2547).
Dudum Sixto pape IV per Cristiernum regem Dacie tunc in
ipsius predecessoris presentia constitutum exposito, quod alias
ipse rex, pie considerans, quod per totum eius regnum Dacie
unum solum hospitale s. Spiritus ordinis s. Augustini erat, et
quod ad opidum Haffnense Roskildensis diocesis, ubi idem rex
nt plurimum residere consueverat, quamplures principes, barones,
milites et armigeri confluebant, quodque nullus locus, ubi in-
fantes expositi vel pauperum aut ex illegitimo matrimonio nati
reciperentur, nutrirentur et sustentarentur, existebat, et quod
ipse rex singulari devotione, quam ad hospitale s. Spiritus in
Saxia de Urbe et prefatum ordinem gerebat, ac etiam pietate
motus, unum hospitale sub eodem vocabulo s. Spiritus dicti
ordinis de novo erigi et edificari fecerat, prefatus Sixtus ad ip-
566 [NNOCENS VIII.
sius regis supplicationem erectionem predictam . . . coniirmavit
ac slatuit, quod hospitale sic erectum pro recollectione pauperum
et infantium expositorum remaneret ac dicto hospitali in Saxia
de Urbe et nulli alteri perpetuo subjectum esset et sibi annuas
responsiones solitas persolveret et ab omnium monasteriorum
et Locorum dicti ordinis exactione et obedientia in omnibus ad
instar aliorum hospitalium ipsi hospitali in Saxia de Urbe sub-
jectorum exemptum esset, quodque prior et fratres dicti hospi-
talis erecti omnibus privilegiis . . . gauderet, quibus gaudebant
ac gaudere possent magister et fratres dicti hospitalis in Saxia
de Urbe, et insuper omnes indulgentias, remissiones preter ple-
narias aliaque privillegia apostolica et etiam per archiepiscopos,
episcopos et alios dicto hospitali erecto et illud visitantibus sub
quacunque verborum forma concessa prefato de novo erecto
hospitali concessit et [ad]1) illud tamen absque prejudicio dicti
hospitalis in Saxia de Urbe transtulit. Et deinde s.v conces-
sionem, indulta, statuta, exemptionem, relaxationem, indulgentias
ac litteras tam per dictum Sixtum quam quoscunque alios Ro-
manos pontifices eidem hospitali in Saxia et eius membris con-
cessa .... confirmavit ac illa omnia robur perpetue firmitatis
obtinere decrevit. Ut igitur jam in eodem hospitali Haffnensi
sic erecto regularis vite observantia secundum regulam s. Augu-
stini dicti ordinis pariter et hospitalitas existat et observetur,
etiam pauperum et miserabilium personarum commoditatibus
inibi consulatur2), prout in aliis membris dicti hospitalis in
Saxia de Urbe existit et conservari solet, quare supplicant tam
Johannes rex Dacie filius et successor in regno predicti Cristierni
regis, eiusdem hospitalis Haffnensis principalis fundatoris et erec-
toris, .... quam in Saxia de Urbe preceptor ac Haffnensis hospi-
lalium predictorum prior et illius fratres, quatenus, quod dictum
hospitale Haffnense sit verum et indubitatum meinbrum predicti
Hospitalis in Saxia de Urbe necnon preterea omnibus privillegiis
dicto ordini in genere concessis et in futurum concedendis tam-
quam aliud verum membrum gaudeat, statuere, declarare et pro
potiori cautele suffragio, si necesse fuerit, eas [o: ea] de novo
ad predictum hospitale Haffnense extendere dignemini. Conces-
sum in presentia pape. A. cardinalis s. Anastasie. Datum Rome
16. kal. jubi anno 8.
Suppl. 951 fol. 295 v (— 254 v).
') add. (i/. *) (i/ Cod. consoletur
INNOCENS VIII. 567
3299. 28. Juni 1492.
Klerken Poul Andersen fra Roskilde Stift faar ny Provision paa et evigt
Vikariat i Roskilde.
Alias vacante perpetua vicaria cathedralis ecclesie Roskil-
densis ad altare s. Laurentii per obitum Georgii Olani, Paulus
Andree clericus eiusdem Roskildensis diocesis eandem perpetuam
vicariam auctoritate ordinaria sibi conferri et de illa provideri
obtinuit, possessione subsecuta. Dubitat [tamen provisionem
huiusmodi] viribus non subsistere dictamque vicariam adhuc
vacare; supplicat [igitur], quatenus sibi de dicta perpetua vicaria
[fructus 2 mr. cum dimidia] de novo providere dignemini. Con-
cessum in presentia pape. A. cardinalis s. Anastasie. Datum
Rome 4. kal. julii anno 8.
Suppl. 954 fol. 11 v.
3300. 3. Juli 1492.
Paven befaler Officialen i Verden at fselde Dom i Sagen mellem Katarina
Breide, Enke efter Hans Rantzau, og hendes Mands Slaegtning Ove Rantzau.
Officiali Verdensi. Humilibus etc. Exhibita siquidem nobis
nuper pro parte nobilis mulieris Catherine relicte Johannis
Rantzow domicelli vidue domicelle Lubicensis diocesis petitio
continebat, quod nobilis vir Ouo Rantzow domicellus eiusdem
diocesis eiusdem Johannis consanguineus 1000 mr. monete Lu-
bicensis ad dotem ipsius Catherine spectantes, quas prefata
Catherina eidem Ouoni amicabiliter mutuaverat, eidem Catherine
restituere recusavit in ipsius Catherine prejudicium non modi-
cum et gravamen. Quare pro parte eiusdem Catherine nobis
fuit supplicatum, ut omnes, quas ipsa Catherina contra dictum
Ouonem super marchis predictis et illarum occasione movere
intendit, causas alicui probo viro in partibus illis committere
dignaremur. Nos itaque discretioni tue mandamus, quatenus,
vocatis dicto Ouone et aliis, qui fuerint evocandi, auditisque
hincinde propositis, quod justum fuerit, appellatione remota
usuris cessantibus decernas, faciens, quod decreveris, per cen-
suram ecclesiasticam flrmiter observari. Datum Rome 5. non.
julii anno 8.
B. X. Bagarothus.
Reg. Lat. 921 fol. 270.
330K 9. Juli 1492.
Optegnelse om, at Paven udnaevner [den danske Munk] Mads Knudsen
til Biskop i Gardar efter Jakob Blaas Resignation.
568 INNOCENS VIII.
1492] Die lune 9. mensis julii sanctissimus dominus noster
in suo consistorio secreto, ut moris est, ad relationem vicecan-
cellarii admisit resignationem ecclesie Gardensis in manibus sue
sanctitatis factam per Jacobum Blaa . . . . et illi de persona
Mathie Canuti prefecit [o: providit].
Gadensis gratis.
Arch. Consist. Acta Camerarii I, 24. Trykt Dipl. Norv. XVII, 1131.
REGISTER.1)
Abo 2584 — Stift 2628.
Aager i Slesvig og Holsten 2609.
Aalborg, Helligaandsklostret, 31 77, 3182,
3190; Prior se Jens Nielsen.
Aarhns 2521, 2532, 2584, 2587, 2592,
2820, 2837 f., 2841, 2924 f., 2959,
3005, 3011, 3022, 3032, 3036, 3046,
3054 f., 3065, 3067 f., 3115, 3195,
3197, 3217, 3269 f. — Byraadet,
2828, 3055 — Vor Frue Kirke, 2968
— St. Olai Kirke, 3270 — Kar-
meliterklostret, 2828 — Kapitlet,
2828, 2831 f., 3191 f. — Prasbenden
Egaa, 2924 f., 3197 — Biskoppen,
2491, 2714 f., 3095, 3246; jfr. Esger,
Svend, Stygge (Ulrik), Lange (Jens
Iversen), Bolle (Ejler Madsen), Skade
(Niels Clausen) — Provster se Mik-
kel Pedersen, Christiern Nielsen,
Fleming (Herman) — iErkedegne
se Bolle (Ejler Madsen), Rosenkrantz
(Mogens Eriksen), Griis (Peder),
Ravensberg (Johan Jepsen), Peder
Nielsen, Hostorp (Jens Pedersen),
Vesteni (Laurens) — Kantoren, 3192.
Aasted S. (Harre H., Viborg Stift)
2728.
Aasum S. (Aasum H., Odense Stift)
2459, 2764.
Accoltis, Petrus de, pavelig Kapellan
og Auditor, 3186, 3222, 3226, 3281.
Afiadsbreve, Aarhus Helligkors Kapel,
2968 — Barby Franciskanerkirke,
2519 — Bollerup Sognekirke, 2634
— Brondby Sognekirke, 2634 —
Esrom, 3100 f. — Ferlov Sognekirke,
2634 — Halmstad Sognekirke, 2634
— Helsingborg Dominikanerkirke,
3157, (Helligkorsalter), 2638, 3100 —
Helsingor Sognekirke (Trefoldigheds-
kapel), 2638, St.Olai Kirke, 3100, Kar-
meliterkirke, 3100 — Husby Sogne-
kirke, 2725 — Ingelstrup Sogne-
kirke, 2634 — Karmeliterordenen,
2690; Provinsen Dacia, 2661 —
Kiel, Vor Frue Kapel, 2930
Krabberup, St. Arvids Kapel, 2634
— Kobenhavn, Frue Kirke, 2559,
(St. Annas Alter), 3259 ; Helligaands-
kirken, 2520 — Koge, Franciskaner-
kirken, 3102 — Laholm, St. Ger-
truds Kapel, 2634 — Landskrone
Sognekirke, 3100 ; Karmeliterkloster,
2634 — Lumby Sognekirke, 2616
— Lunde Domkirke, 2578, (St. Mor-
tens og St. Birgittas Altre), 2634;
St. Botulfs Kirke, 2634; Francis-
kanerkirken, 2634 — Lunkede Sogne-
') Heri er ikke medtaget Ordet Danmark og de regerende Pavers Navne.
Kardinalerne og enkelte andre Kurialer, hvis Slsegtsnavne ikke findes i Teksten,
er anforte under Fornavnet; S. betyder Sogn, H. Herred, Hgd. Herregaard.
570
REGISTER.
kirke, 2(534 Lykaa, Vor Frue
Kirke, 2607 — Malmo Franciskaner-
kirke, 2634 Mariager, 2727 —
Maribo, 2 577. 2606, 2727 — Marien-
krone, 2727 - Morsum Sognekirke,
2656 Odcnse St. Knuds Kirke,
2457 f., 2693 — Ondlose Sognekirke,
3283 — Ribe Dominikanerkirke,
3033, 3071 — Hoskilde Domkirke.
2560, 3100. (Birgittas Alter), 2638,
(Trefoldighedskapel) , 2575, 2651,
2090. 2738 f.; Franciskanerkirken.
2038 - - Skovkloster, 2771 — Sles-
vig Domkirke. 2580, 2(590 — Turko,
St. Claras Kapel, 2007 — Vadstena,
2727 — Valby Sognekirke. 2034 —
Ystad Franciskanerkirke. 2034 —
.Ebelholt, 3208.
Agerskov (Gerescola ?) S. (Rangstrup H.,
Ribc. nu Slesvig, Stift) 2017.
Ablefeld, Hans, Kannik i Hamburg,
cvig Yikar i Liibeck, 2010.
- Joakim, Klerk fra Slesvig Stift, 2803,
cvig Yikar i Liibeck, 3103, Kannik
i Haderslev. 3233 f., Provst i Yidaa,
3278.
Ahrensboeck (Holsten), Karteuscrklo-
ster, 2008.
Albanien 2401.
Albertus, Grevc af Mulingen, 2528 f.
Albrecht (Achilles), Markgreve af Bran-
denburg. 2957.
Albaek S. (Dronninglund H., Borglum
Stift), 3140.
Aldaciis. Franciscus de, Klerk fra Imola,
Pavens familiaris< , 2795.
Aleria (Korsika), Biskoppen, 2522, 2574.
2587, 2590, 2592, 2854, 3074.
Alessandria, Biskoppen, 2902, 2977.
3043, 3161; jfr. Johannes Antonius.
Alexander II. Pave, 2090.
Jensen, Kannik i Kobenhavn. siden
Munk, 3232.
Aloysius, Johannes, pavelig Auditer,
2690.
Alsted S. (Alstcd II.. Boskilde Stift),
3201.
Alten, Johannes, Klerk fira Munster
Stift, Sognepraest i Diekholzen,
3248.
Alvcrding. Helmold. Kong Hans' fa-
mulus. Kannik i Slesvig, 3241.
Sognepraest i Hatstcd og Skovby,
3243.
Amelung, Kannik i Lund, 3180.
Amsterdam 2773.
Amules, Tbeodericus. 24(54.
Anders Jakobsen. Provst i Berglum.
2000. 2713.
— — Lsegmand i Faaborg, 2709.
— Madsen, evig Vikar i Lund. 3021.
— Nielsen. Kong Hans Kansler. Akolit
fra Boskilde Stift, 3207, Kannik i
Aarhus, Sogneprrest paa Falster,
3209.
— Pedersen, Kannik i Slesvig. siden
gift. 2450. 2498.
— — Prsest i Aasted og Seldc, 2728.
Angelus (de Capranica). Kardinalbiskop
af Praeneste, 2010.
Antivari (i Epirus), .Erkebiskoppen.
2479.
Anton Antonsen, Klerk fra Slesvig Stift.
Beneficiar i Goldberg, 2702
Antoniterne 2823 — Klostre se Mor-
kser. Vienne.
Antonius (de Eugubio), Finansembcds-
mand ved Kurien, 2590, 2099.
— (de Palatio), Finanscmbedsmand vcd
Kurien, 2878—81.
— (de Yiterbio), Finanscmbedsmand
ved Kurien. 2840.
— Jacobus (Venier), Kardinaldiakon af
St. Vitus et Modestus, 2010.
Antvorskov, Johanniterkloster (St. Pe-
ders Landsogn. Slagelse H., Bos-
kilde Stift), 3091 — Prioren, 3072,
3091.
Ardeus (Arndes?), Tbeodcricus, Kannik
i Lubeck, 2877.
Ardicinus de Porta, Kardinalprcsbyter
af St. Johannes ct Paulus, 3283.
Ario (Krcta), Biskoppcn. se Pbilippus
Bartholomsei.
Arles, /Erkebiskoppen. 3206.
Arndes, Beymar, 3001.
— Theodericus, se Ardeus.
Arne Henrikscn. Sognepriest i Tam-
druj), 2927, Kannik i Bibe og Aar-
hus. 3008.
REGISTEK.
571
Arnsbeck se Ahrensboeck.
Arras, Dekanen, 2572.
Asschen, Albert, Klerk fra Odense Stift,
evig Vikar i Liibeck, 2922, 3006,
Kannik i Middelburg, 3130, evig
Vikar i Verden, 3151, 3165, 3169,
evig Vikar i Hamburg, 3240.
Asmild S. (Norlyng H., Viborg Stift)
2852.
Atrebatensis se Arras.
Augsburg 2679.
Augustinerklostre se Gramzow, Hunds-
lund, Jasenitz, Neuwerk, Tvilum,
Vestervig, iEbelholt.
Avnslev S. (Vindinge H„ Odense Stift)
2481.
Baden, Oluf Mortensen, Biskop i Ros-
kilde, 2479, 2560, 2692, 2764, 2766,
2798, 2970 ff., 3095, 3171.
Bajern, Hertugen, se Fredericus.
Balthasar, Hertug af Mecklenburg,
FjTste i Nedre-Slavien, Greve af
Schwerin, Administrator i Schwe-
rin, 2624.
Bamberg 2527, 2555, 2588 — Kapitlet,
2527, 2555 — Biskoppen, 2527, 2555
— Officialen, 2588.
Barby (Magdeburg Stift), Franciskaner-
kirken, 2519 — Grever se Gunthe-
rus, Johannes.
Bardewick 2530, 3159 — Provsten,
2467 (?), 2538, 2590 — Dekanen,
2587.
Barjohan se Storjohan.
Barsebek, Frederik, til Elvedgaard,
Bidder, 2668, 2709.
Bartholomaeus de Camerino, pavelig
Nuntius i Norden, 2887 ff., 2891,
2897. 2910, 2961, 2965, 2983, 3069,
3090.
— (Roverella), Kardinalpresbyter af St.
Clemens, 2627, 2632.
— Antonii de Monte Ulmeo, 2514.
Barvidsyssel, Provsten, 2710; jfr. Soven-
broder (Enwald), Mulenbach (Con-
rad), Varecker (Ludolf), Hostorp
(Jens Pedersen), Jens Bossen.
Basel, Provsten, 3289.
Basse, Anders, Bonde fra Kaer H., 307(5.
— Kjeld Jensen, Sognepraest i Har-
lose, evig Vikar i Lund, 3181.
— Niels Jensen, Klerk fra Lunde Stift,
evig Vikar i Lund, 3021, Sogne-
praest i Odarslof, 3030.
Baum, Johannes, Klerk fra Verden Stift,
Kannik i Hildesheim, 3280.
Beck, Niels, Sognepra?st i Flensborg,
2711 f.
Becker, Johannes, se Brant.
Beel, Ture, se Bool, Ture.
Beke, Frederik Barsebeks Hustru. se
Krummedige, Beke.
Belbog, Praemonstratenserkloster (Pom-
mern), 2746.
Benedikt X, Pave, 2690.
— XII, Pave, 2667.
Benediktinerordenen , Bursfelderkon-
gregationen, 2774, 3018 — Klostre,
se Dalum, Odense (St. Knuds Klo-
ster), Ribe (St. Nicolai), Ringsted,
San Gemine, Skovkloster, Slesvig
(Holmen), Utrecht, Vissing, Voer, 0
Benekinus Pedersen, Praest fra Borg-
lum Stift, Sognepraest i Ydby, Bo-
dum og Hurup, 3262, 3265 f.
Bent, Kannik i Slesvig, 3076.
— Knudsen, Kannik i Viborg, 3136.
Bentz, Petrus, Sognepnest i Oldenburg,
2740.
Berardus (Eruli), Kardinalpresbyter af
St. Sabina, 2591.
Bergen, Biskoppen, 3122.
Bermans, Johannes, 2464.
Bernardus Ilcinensis, Laege, 2517.
Berndes, Erasmus, Provst i Neuwerk,
3161, 3179.
Berner, Daniel, Klerk fra Hildesheim,
Dekan i Minden, 3143, Provst i
Minden, 3292.
Berridsgaard, Hgd. (Taars S„ Musse H..
Odense Stift (Lolland)), 2758.
Bierbi se Munkebjiergby.
Bigar S. (Glasgow Stift) 2646.
Bild, Niels Jonsen, iErkebiskop i Lund,
2834, 2846, 3204.
Birger, Kannik i Kobenhavn, 3171.
— Gunnersen, Dronning Dorotheas
Kansler. Sognepraest i Kallundborg
,)/^
BKGISTKK.
og Vestenskov, 2953, Kannik i Lund,
:J()S7. 3105, 3155, 3167 f.
Birger Pedersen, Klerk fra Lunde Stift,
Kannik i Hibe og Kobenhavn, 2883,
Beneficiar i Roskilde, 2900, Kannik
i Viborg, 2918, 2941.
Birgitta, svensk Helgen, 2827.
Birgittinerklostre se Mariager, Maribo.
Marienkrone, Vadstena.
Birkeret 3210, 3213, 3221.
Birketing 3261.
Bjergby se Munkebjergby.
Bjernede S. (Alsted H., Boskilde Stift)
3261.
Bjerreby S. (Sunds H., Odense Stift)
2476.
Bjern Eriksen. Klerk fra Viborg Stift,
307."), Provst i Viborg, 3289.
Bjornholm, Hgd. (nu Hogholm, Tir-
strup S., Sonder H., Aarhus Stift),
2454.
Blaa, .lakob, Biskop i Gardar, 3301.
Bla?k, Mads, Sognepraest i Broager,
3142.
Bo Nielsen, evig Vikar i Bibe, 2951,
Kannik i Bibe, 3252.
Bodum S. (Befs H., Borglum Stift) 3262.
Boifflet se Borfflet.
Bokem (en Afgift) 3261.
Bolis, Paulus, 2464.
Bollerup, Hgd. og S. (Ingelstad H.,
Lunde Stift), 2634.
Bologna 3011, 3036 iErkedegnen,
2652 - Universitetet, 2652. 3005.
Bolterman, Hermannus, 2464.
Boltzen, Paulus, Klerk, evig Vikar i
LCibeck, 2486.
Bonifacius VIII, Pave, 2455, 2457,2798,
2845, 3033. 3071, 3104, 3126. 3139,
3162, 3166. 3171, 3202, 3246.
— IX. Pave, 3071.
— Kardinalpresbyter af St. Laurentius
in Damaso, 3037.
Bool. Ture, Klerk fra Lunde Stift, Kan-
nik i Lund, 3180, evigVikari Lund,
Sogneprsest i Tottarp. Sogneprsest i
Vram, 3214.
Borch, Simon v. d.. Biskop i Bcval,
pavelig Nuntius, 3106 ff.. 3113,
3231.
Borftlet, Beimar, evig Vikar i Slesvig,
2908 f., 2950.
Borneman. Claus, Pnest i Flensborg,
3064.
Borssiet se Borfflet.
Both, Peder, Prsest fra Berglum Stift,
Sognepnest i Sennels, 3058.
Botilde .lensdatter, fra Borglum Stift.
3140.
Boyin se 0rum.
Brahe, Barbara, til Bollerup. 2634.
— Torkil, Bidder, 2634.
Bramsche (Osnabriick Stift), Dekanen,
2536.
Brandenburg, Biskoppen, 2746 — Mark-
grever se Johan, Albrecbt — Offi-
cialen, 2526.
Brandis, Tilmannus, /Erkedegn i Hil-
desheim, 2654.
Brant (Becker), Johannes, 2464, Klerk
fra Bremen Stift, Kannik i Slesvig,
2945.
— Jobannes, Klerk fra Gamin Stift,
Beneficiar i Stralsund. 3019.
Bredemeyer, Gotscalcus, Klerk fra Lii-
beck Stift, evig Vikar i Liibeck,
2464, 2932.
Bredsten S. (Torrild H., Bibe Stift) 2871.
Bremen 2506, 2642, 2684, 2686, 2688 fif.,
2700, 2942 f. — Stift 3061 — iErke-
biskoppen, 2684 f., 2688 f., 2698,
2701 f.; jfr. Syffridus — Kapitlet,
2684, 2698, 2701 f. — Provsten, 2608;
jfr. Bode (Johannes) (?) — Provsten
ved St. Willehad, 2489. 2530; jfr.
Clinckrade (Tbeodericus) — Officia-
len. 2536, 2545.
Breslau, Skolastikeren, 2698. 2705; jfr.
Corbeke (Friedelus de).
Brevius, Franciscus, pavelig Kapellan
og Auditor, 3179, 3230, 3237. 3263.
3277.
Breyde, Johan. Kannik i Slesvig, Klerk
i det pavelige Supplikkontor, 2460,
Kannik i Bremen og Hamburg, evig
Vikar i Buxtehude, 2506, 2513.
Klerk fra Slesvig Stift, Kannik i
Hildesheim og Magdeburg, 2614,
2626, Vicedominus i Camin, 2631.
2650, /Brkedegn i Slesvig, 2654,
REGISTER.
573
evig Vikar i Eutin, 2659, 2718, Kan-
nik i Liibeck, 2967.
Breyde, Katarina, Enke efter Hans
Rantzau, 3236, 3300.
Breydemeyer se Bredemeyer.
Broager S.(Sundeved, Slesvig Stift) 3142.
Broby S. (Salling H., Odense Stift) 2474,
Brock, Lage Eskesen, til Gl. Estrup,
Ridder, 2648.
Brockdorff, Margrete, 3286.
Brogder, Martinus, se Krogber, Mar-
tinus.
Bromme S. (Alsted H., Roskilde Stift)
3261.
Brostrup, Jens, Kannik i Roskilde,
2507 f., 2556, 2558, .Erkebiskop i
Lund, 2565 f., 2594, 2600, 2632 f.,
2692, 2764, 2766 f., 2798, 2858,
3013, 3095, 3175, 3202, 3204, 3214.
— Laurens, ^Erkedegn i Lund, 3229.
Bruckmann, Nicolaus, Provst i Kolberg,
Vicedominus i Gamin, 2631.
Brum, Theodericus, Laegmand fra
Utrecht Stift, 2773.
Brun, Jens, Klerk fra Viborg Stift,
Kong Hans' Kapellan, Provst i Vi-
borg, Kannik i Roskilde, 2973 f.,
2990, 2995, Kannik i Aarhus, Sogne-
praest i Heltborg og Visby, 3016.
— Jens Madsen, Praest fra Odense Stift,
Beneficiar i Lund, 2500. Prsest i
Helligaandshospitalet i Rom, /Erke-
praest i Collignola, 2512, Kong Chri-
stierns Kapellan, 2548, Kannik i
Kebenhavn, 2618, pavelig familiaris,
2630, pavelig Akolyt, 2635, 2672 f.,
2706, Ponitentiar ved Peterskirken,
Kannik i Hamburg, 2717, 2724,
Kannik i Viborg, 2731, 2735, evig
Vikar i Hamburg, Sognepraest i
Nigenkerken, 2741, Kollektor i Nor-
den, 2742—45, Kannik i Ribe, 2883
—86, evig Vikar i Lund, 2886, 2906,
2918, 2941.
— Johannes, Klerk fra Liibeck Stift,
3272.
Brunnby se Brondby.
Brunswick, Luderus de, Klerk fra Hil-
desheim Stift, Kannik i Haderslev,
3235.
Bryrup S. (Tyrsting H., Aarhus Stift)
3017.
Bryske, Knud, Klerk fra Odense Stift,
Sognepraest i Magleb}, 3288.
Brondby (Brunnby) S. (Luggude H.,
Lunde Stift) 2634.
Buchens, Nicolaus, se Niels Bakkensen.
Buchwald, Detlev, Klerk fra Lubeck
Stift, evig Vikar i Kiel og Neustadt,
3238, Kannik i Lubeck, 3239.
Bucken, Laurens, Klerk fra Flensborg,
Kannik i Haderslev, 2680.
Buckow, Cistercienserkloster (Pom-
mern), 2746.
Bugislav, Hertug af Stettin, 2958.
Buk, Niels, se Beck, Niels.
Bunow, Guntherus de, pavelig Nuntius
og Kammerherre, Provst i Magdc-
burg, 2996 f., 3069 f., 3074, 3088.
Burckhardus, Greve af Mulingen, 2528 f.
Burg S. (Femern) 2894 ff., 3184.
Burg, Slot (Bremen Stift), 2684, 2689.
Bursfelderkongregationen se Benedik-
tinerordenen.
Butzow (Schwerin Stift) 2552.
Buxtehude (Verden Stift) 2506.
Biilow, Hartvig, 2464, Kannik i Slesvig.
3153.
— Theodericus, 2464, 3088.
Bohmen, Bohmerne, 2511, 2825 f., 2869.
3185.
Bolle, Ejler Madsen, /Erkedegn. siden
Biskop i Aarhus, 2830—33, 2835,
2837, 2840, 3015, 3055, 3177, 3190 ff.,
3197.
Borglum 2820, 3053 f. — Bispedomme
3014 — Stiftets Gejstlighed, 3139 —
Biskopsbordet, 3060 — Bispegaven,
3140 — Kapitlet, 2521, 2660, 2662 f.,
2713, 3140 — Biskoppen, 2521, 3182 ;
jfr. Tyge, Friis (Jep), Rosenkrantz
(Niels Styggesen) — Provsten, 2662 f.,
3182; jfr. Anders Jakobsen, Rosen-
krantz (Niels Styggesen), Lseso (Si-
mon) - - Officialen, 2521, 3012.
Cabredo, Rodericus de, Kannik i Leon,
3284.
Calahorra (Spanien), Biskoppen, se Pe-
trus de Aranda.
574
REGISTER.
Calinensis (episcopus) se Carinola.
Calixtus III. Pave, 2583, 2721. 2759,
2936 f.
Calve (Magdeburg Stift), ^Erkedegnen,
2542.
Cambray (Cameracensis), Dekanen, 308«")
— Officialen, 2572.
Camerino (Mellemitalien) 2891. 2897.
Camin 2631, 3073 ~ Stift 2402, 2469.
2907, 3086 — Biskoppen. 2728, 2748,
2753, 2813. 2819. 3091 ; jfr. Marinus
de Fregeno.
Carinola (Syditalien), Biskoppen, se Jo-
hannes.
Casellis, Paulus de, Kannik i Beggio.
3068.
Castrocoronato, Johannes de, Domini-
kanermnnk, 2463.
Catiis. Stephanus de, Kannik i Novara.
2733.
Cesarinis, Johannes de, pavelig Kapel-
lan og Anditor, 2492.
Cesena, Biskoppen, se Vicentiis, Pe-
trns de.
Chalons snr Saone, Biskoppen, 3166.
Cherfreger, Antonins, Kannik i Verllen-
muk, 3269.
Cheruhinus, Finansemhedsmand ved
Knrien, 283,").
Christiern I, Konge, 2461—64, 2469,
2472, 2477. 2484 1'.. 2488, 2515—19,
2521—49,2552—55, 2558—64, 2570
—80, 2582—90. 2592—95, 2602,
2606 if., 2610. 2624, 2635, 2642.
2651 ff., 2662 f., 2671, 2678. 2682.
2685 f, 2692 f, 2696. 2700 f.. 2703 ff.,
2709. 2720 ff . 2726. 2730. 2737—40,
2747 f., 2752, 2755 f, 2759 ff, 2764,
2766 f, 2773. 2778, 2780, 2788 ff,
2798, 2817, 2843 f. 2935 f., 2948,
2954 f, 2963. 3014. 3017. 3095.
3104, 3126. 3156. 3202. 3211. 3261.
3298.
- Andersen. Klerk fra Bihe Stift, Kan-
nik i Bihe. 2890.
Hemmingsen, Biskop i Bihe. 2822.
2874 f.
Nielsen, Kannik og Provst i Aarhns.
2715. 3046.
Sogneprsesl i Tiset«, 2836. .
Christiern Torkilsen, Prior for Hellig-
aandsklostret i Kohenhavn. Ordens-
vikar i Norden. 2767.
Christine. Husholderskc hos Svend
Stulpe. 2716.
Christoffer af Bajern, Konge. 3213.
3261 ; jfr. Cristophorus.
Cirow, Henricus. Pavens Staldmester.
Klerk fra Verden Stift. Kannik og
Kantor i Haderslev. evig Vikar i
Saltwedel. 2905.
Cistercienserordenen 2(566 f. 2(576, 2797.
2842. 3085. 3166. 3185. 3187. 3221.
3261 — Klostre se Buckow. Citeaux.
Colhatz, Dargnn. Doheran. Kldena
(Hilda). Esrom. Hiddensee, Holme.
Itzehoe, Logum. Beinfeld, Biddags-
hausen. Byd. Soro. Vitskol. ()m.
Citeaux. Kloster (Frankrig). 2666 f..
2675 f. 2842. 3065. 3166 Ah-
heden. 2675 f. 2842; jfr. Hymhertus.
Johannes.
Citta di Castello (Mellem-Italien), Bi-
skoppen. 2548. 2731 : jfr. Marasca.
(Bartholomiens).
Claus Jensen. Klerk fra Bihe Stift.
Kannik i Bihe, 2862, Provst i Har-
syssel. 2872 f.. 2876. 2960. 2962.
Clawes (Claus) 3061.
Clemens III, Pave, 2690.
- IV. Pave. 2612. 2690.
— V. Pave. 3263. 3277.
Clinckrade, Theodericus, Provst i Bre-
men, Prokurator ved Kurien, 2497.
Kannik i Hamhurg. 2717, .Krkcdegn
i Slesvjg. 2718. 2724. Kannik i Sles-
vig. 2855. 2857.
Clitzing, Alhertus. Kannik i Magde-
hurg, Kong Christierns Sekreta-r.
2524. Klerk fra llavelherg Stift.
Provst i Hamhurg. 2703 f.
Clover, Arnoldus. Klerk fra Koln Stift.
2922. 3006.
Cluniacenserordenen 2722, 3017 f.
Colhatz.Cistcrcienserkloster (Pommern).
2746.
Cole, Lucianus, Kannik i Fermo, 2731,
pavelig Ahhreviator. 2743.
Collignola (Verona Stift) 2512. 2548.
26:55. 2672. 2717. 2724.
REGISTER.
575
Compostella (Spanien) 2643, 2661, 2939,
3189.
Conradus Conradi se Cordes.
Constanz 2588 — Officialen, 2588.
Contiter, Conradus, Kannik i Hameln,
3092.
Corbeke, Friedelus de, Skolastiker i
Breslau, 2698.
Cordes, Cord (Conradus Conradi), ^Erke-
degn i Slesvig, 2488, 2718.
- Johan, Klerk fra Havelberg Stift,
Notar, 2787.
Cortona (Mellem-Italien), Biskoppen, se
Cristoforus (Bordini).
Cossebade, Henricus, Klerk i Bom, 2460.
Cosze, Johan, Klerk fra Slesvig Stift,
Kannik i Slesvig, evig Vikar i Nonne-
klostret paa Holmen, 2850.
Crassow, Henricus, Klerk fra Boskilde
Stift, 3086.
Crim, Henrik, evig Vikar i Mildsted,
3293.
Cristoforus (Bordini), Biskop i Cortona,
3170.
Cronemberch, Otto, Kannik i Mainz,
3249.
Cypern, Kongen, 2463.
Czerwest, Mathseus de, Kannik i Lii-
beck og Stendal, Kong Christierns
dilectus, 2526.
Daa, Joakim Clausen, Klerk fra Bos-
kilde Stift, Kannik i Boskilde, 2502,
Kannik og Dekan i Lund, 2503.
— Oluf, Biskop i Boskilde, 2455, 2475,
2483, 2774.
Dalum, Benediktinerkloster (Dalum S.,
Odense H. og Stift), 3072.
Danzig 2642, 2686.
Dargun, Cistercienserkloster (Pommern),
2746.
Dene, Nicolaus, 3061.
Deventer (Utrecht Stift) 2537.
Didrik Engelbertsen, Praest fra Slesvig
Stift, Kannik i Slesvig, 2490.
Diekholzen S. (Hildesheim Stift) 3146,
3152, 3248.
Diepholt, Johannes de, Christiern I's
nepos, fra Utrecht Stift, Bispeson,
2571 ff.
Dijon, St. Stephans Kloster, Abbeden,
3085.
Dines Jensen, Kannik i Viborg, 3068.
Ditmarsken 2462, 2469, 2525. 2684,
2688 f, 2698, 2702, 2936, 3093.
Diuione se Dijon.
Dobberkau S. (Havelberg Stift) 2982.
Doberan, Cistercienserkloster (Schwerin
Stift), Abbeden, 2753, 3121; jfr.
Schwimerim (Henricus) — Provsten
se Poldenbughe (Johannes).
Dominicus (de Bovere), Kardinalpres-
byter af St. Clemens, 3283.
Dominikanerordenen 2754 f., 3182 —
Klostre se Helsingborg, Bibe, Bos-
kilde, Vejle.
Dorothea, Christiern I's Dronning, 2534,
2554, 2575, 2594, 2601, 2608, 2634,
2636—41, 2643 f., 2646, 2687, 2707,
2746, 2785, 2794, 2800, 2844, 2938,
2947, 2953 ff., 2957 f., 3078, 3087,
3089. 3097, 3101 f., 3104 f., 3111 f.,
3126, 3149, 3153, 3156, 3162 ff.,
3167 f., 3175, 3178, 3211, 3218 ff.
— Torkil Lilles Hustru, 3044.
Drake, Otto, Kannik i Haderslev, 2903.
Durkop, Eggert, pavelig Kapellan og
Auditor, Dekan i Minden, 3043,
3080, Provst i Minden, 3134, 3143,
Biskop i Slesvig, 3144—48, Kannik
i Koln, Sognepraest i Diekholzen,
evig Vikar i Verden, 3146, Kannik
i Mainz, 3148—53, Provst i Neu-
werk, 3161, 3170, 3174, 3179, 3189,
3212, 3222 f., 3226, 3228, 3230,
3248 f., 3253, 3255, 3260, 3280 ff.,
3286, 3290, 3292.
— Margareta, Nonne, 3292.
— Martha, Eggerts Moder, 3292.
Dus, Peder, Prior i 0, 3012.
Ebbe Simonsen, Kannik i Haderslev,
3258.
Edhgistede se Tellingstedt.
Eggard, Beynoldus, 2464.
Eggebaek S. (Uggel H., Slesvig Stift)
3247.
Eichel, Engelbertus, Klerk fra Mainz
Stift, Kannik i Mainz, 3249, 3255.
Eickstadt (Bajern) 2589.
576
REGISTER.
Ejdersted 3093. 3294 f. Provsten,
2697; jfr. Leven (Leve og Christian).
Ejler, Kong Hans Kapellan, 3081.
Eldena (Hilda), Gistercienserkloster
(Pommern), 2740.
Elias, Profet, 2690.
Elisa. Profet. 2090.
Elisabeth. Hertuginde af Stettin. 2958.
Eliupte(?), Godfridus (Fabri), 2464.
Ellenhusen, Marquardus, Klerk fra Bre-
men Stift. Kannik i Slesvig, 3160.
Elvedgaard. Hgd.. Kartenserkloster (Vef-
linge S., Skovby H.. Odense Stift),
2668.
Embeke, Johan. Kannik i Slesvig og
Roskilde. 2464. 2467, Provst. tid-
ligere Skatmester i Slesvig, 2563,
2596, Klerk fra Liibeck Stift, Kan-
nik i Hamburg, 2610, 2665, 2760,
2765, 2945. 2948. evig Vikar i Kiel,
2949, 2952.
Enoch, Profet, 2690.
Enstrup se Vilstrup.
Entzenberger. Udalricus, Kannik i Pas-
sau, 2527.
Erfurt (Mainz Stift) 2538. 2574. 2684,
2689 — Kapitlet ved Frue Kirke,
2574 — Kapitlet ved St. Severus.
2574 — Dekanen ved St. Severus,
2538.
Erik af Pommern. Konge. 3213. 3261.
— Kannik i Borglum. 2660.
— Hertug af Sachsen-Lauenburg, 3165.
Erngisle, Prior i Hundslund. 2792.
- Niisson. svensk Hiddcr, til Ham-
marstad, 2681.
Erst se Lejrskov.
Ervde S. (ved Ejderen, Slesvig Stift)
3062.
Esger. Biskop i Aarhus, 3017.
— Jensen, Klerk fra Slesvig Stift, Praest
i 0dis og Taps, 2710.
Espar, Johannes, Kannik i Mainz. 3249.
Esrom, Cistercienserkloster (Esbonde-
rup S., Holbo H.. Hoskilde Stilt).
3l<)() f. - Abbeden se Peder.
Estel, Henricus de, Kannik i Bremen,
2507 ff., 2533. 2608, Klerk lra Bre-
men Stift, Skatmester i Slesvig,
2665.
Estrup, GL, Hgd. (Earsing S.. Sonder-
hald H., Aarhus Stift). 2648.
Et, Nicolaus, evig Vikar i Haselau,
3061.
Euboa 2461.
Euerinckschoy se Everscop.
Eugen IV. Pave, 2612. 2766. 2798. 3176.
Eustrop se Vilstrup.
Eutin (Holsten) 2659.
Everhard Bertoldsen 2784.
Everscop (Ejdersted) 3093.
Faaborg 2709 — Helligaandsklostret,
2709: Prior se Hans Olufsen.
Fabianus de Montepoliciano. Pavens
Vieeskatmester. 2664. 2679.
Fabri se Eliupte, Godfridus.
Falco se Sinibaldis. Falco de.
Falster 3216, 3269.
— Laurens, Klerk fra Odense Stift,
Kannik i Boskilde. 2989.
Fanelli, Petrus, Klerk fra Terracina
Stift. 2878.
Fantinus de Valle. pavelig Auditer,
2620.
Farup, Norre, S. (Kalslund, nu Bibe H.,
Bibe Stift) 2822, 2874 f.. 2882.
Felinus se Sandeis, Felinus de.
Femern 2784, 2892, 2932, 2999.
Ferlov (Fiirlof) S. (Gonge H.. Lunde
Stift) 2634.
Ferrara 2851, 2856. 3087. 3131.
Ferrariis, Johannes Baptista de. Kan-
nik i Modena, 2703.
Ferrera, Petrus de. pavelig Auditor.
2718, 2909, 2950. 2976, 3109.
Fersen, Otto, 3061.
Ferster. Hugo, 2464.
Feuchtwangen (Augsburg Stift) 2589 f.
Filip af Schwaben, tysk Konge. 20.S4.
2688 f.
Fleming, Herman. Klerk fra Aarluis
Stift, Provst i Aarhus. 3040.
Flensborg 2680, 3004, 3208, 3272. 3284
— Vor Frue Kirke. 2711 f.
Florens (Firenze) 2596, 2633. 2064. 2679.
Foged, Henrik. Kaunik i Slesvig. 3076,
Kannik i Haderslev. 3233.
- Otto Jensen, Klerk fra OdenseStift,
Kannik i Boskilde. 2478, Kannik i
HEGISTEK.
577
Lund, 2493, 2504, 2507, 2509, 2556 f.,
kejserlig Notar, 2594, Kannik i
Odense, 2691, 2694, 2764, 2829,
2839, 2841, Sognepraest i Tostrup,
3287.
Folmer Jakobsen, Kannik i Lund,
Sognepraest i Vram, 3214.
Forojuliensis se Frejus.
Fotadi se Stade.
Francke, Nicolaus, Klerk fra Havelberg
Stift, Kannik i Haderslev, evig Vi-
kar i Lubeck, 3094.
Franciscus (Frans) (af Assisi), Helgen,
2482, 2714, 3078.
— (Gonzaga), Kardinaldiakon af St. Ma-
ria Nova, ^Erkebiskop i Lund, 2477,
2480, 2565, 2567, 2621, 2705.
— (Todeschini - Piccolomini) (senere
Pius III), Kardinaldiakon af St. Eu-
stachius, 2570, 2597, 2637, 2827,
2863 f., 3190.
Franciskanerordenen 2612, 2714, 2754,
3039, 3078, 3182 — Konventualer,
2714, 3066, 3246 — Observanter,
2714, 2766, 2798, 2845, 3066, 3097,
3246 — Generalvikaren, 3039, 3066
— Ordensgeneraler se Zanettus de
Utino, Sanson (Franciscus) — Kar-
dinalprotektor, se Julianus (de Ro-
vere) — Provinsen Dacia, 2766,
2796, 2844 f., 3039, 3173 — Pro-
vinsialminister, 3176, 3178; jfr. Ste-
phanus Laurentii — Provinsialvikar,
2845, 3039, 3173 ; jfr. Laurens Brand-
sen — Klostre, se Barby, Kallund-
borg, Kolding, Koge, Lund, Malmo,
Nysted, Odense, Roskilde, Svend-
borg, Turko, Ystad.
Franzettis, de, Bankierfirma, 2619.
Fredericus, Hertug af Bajern, 3226.
Frederik, Hertug af Slesvig og Holsten,
2935 f., 2946, 2954 f., 3153, 3167,
3239.
— Barbarossa, Kejser, 2684, 2688 f.
Fredkob 3261.
Frejus (Sydfrankrig), Biskoppen, se Ur-
banus de Flisco.
Fridericus, Greve af Helfenstein,
2541.
Friis, Henrik, Adelsmand, 3140.
Acta pontificum Danica IV.
Friis, Jep, Biskop i Borglum, 2660,
2662 f., 2670, 2714, 2792, 2798,
3012, 3014, 3048 ff., 3140.
— Niels, Kannik i Ribe og Viborg,
2867, 2880 f., Klerk fra Borglum
Stift, Provst i Vendsyssel, Praest i
Skallerup og Vennebjaerg, 2969.
— Peder, Kannik i Ribe, 2710, Provst
i Jellingsyssel, 2861, 2871, 2899.
— Ville, Klerk fra Berglum Stift, 3059,
Provst i Th^iiolm, Sognepraest i
Hvidbjerg, Kannik i Ribe, 3271,
3285.
— — Sognepraest i 0rum (?), 3116,
Sognepraest i Ydby, Bodum og Hu-
rup, 3262, 3265.
Frise, Johannes, Provst i Wilburg,
2654.
Fugger, »Rigi« (Georg), Bankier fra
Augsburg, 2679.
For, St. Johannes Kirke, 2683, 2933,
2946.
Gabriel (Rangone), Kardinaldiakon af
St. Sergius et Bacchus, 2968.
Gad, Hemming, Klerk fra Linkoping
Stift, Skolar i Rom, Provst i Lund,
3003,-3010, 3027, 3119.
Gambaretulo (Parma Stift) 2743.
Gammel Sogn (Holmsland, Hind H.,
Ribe Stift) 2872, 2960, 3009.
Gamtofte se Tofte.
Gardar (Gronland), Biskopper, se Blaa
(Jakob), Mads Knudsen.
Gardeuoithe 3261.
Garding S. (Ejdersted, Slesvig Stift)
2473, 2585, 2795, 2843, 3038.
Gaspar de Theramo, pavelig Auditer,
2498.
Georgius (Costa), Kardinalbiskop af Al-
bano, 3259.
— senior, Kannik i Haderslev, se Gre-
gers Smed.
Gerckens, Johannes, evig Vikar i Lii-
beck, 2922, 3006.
Gerdynck, Henricus, 2464.
»Gerescola< se Agerskov.
Gerhard VI, Hertug af Slesvig, 2780.
Gerlak Mortensen, Praest fra Borglum
Stift. Prior i 0, 3012, 3026.
37
578
REGISTER.
Gernew, Nicolaus, se Gornow.
(ierona. Johannes. Finansembedsmand
ved Kurien, 3170.
(iesen Syiierdessone 3061.
Getyngh, Ericus Johannis, Klerk fra
Upsala, evig Vikar i Aarhus, 3115.
Gherardini, Angelus, Biskop i Suessa,
pavelig Nuntius, 2825 f.
Gherwen, Henricus, Kannik i Bremen
og Hamburg, evig Vikar i Buxte-
hude, 2506.
Ghus, Johannes, 2464.
Giffurd, Alexander, Sogneprsest i Bigar,
2646.
Ginding Herred 2900.
Gjern S. (Gjern H., Aarhus Stift) 3136.
Glandeves (Frankrig), Biskoppen, 2859,
2901, 2966, 3087, 3131, 3172.
Gleywitz, Nicolaus, Kannik i Breslau,
2527.
Glob, Niels, Kannik, senere Biskop i
Viborg, 2729—33, 2735, 3141.
— .Erkedegn i Viborg, 3129.
Gnopendorp, Bernardus, Provst i Min-
den, 3174, 3292.
Goldberg (Schwerin Stift) 2762.
Gonzaga se Franciscus.
— Ludovicus, Biskop i Mantua, 3178.
Gorfflet se Borfflet.
Gornow, Nicolaus, 2464, Praest og evig
Vikar i Liibeck, 3109, Sten Stures
Kapellan, 3297.
Goserman, Albertus, Kannik i Barde-
wick og Hamburg, 2530, Klerk fra
Bremen Stift, 2544.
Gospach (Constanz Stift) 2541.
Gotia (Gotland?) 2593.
Grambeke, Franciscus, Klerk fra Lu-
beck Stift, Sognepraest i Lantkerken,
2892, 3088, Sognepnest i Olden-
burg. 3225.
Gramzo\v,AugustinerklosterlPommern),
2746.
Grassis, Antonius dc, Biskop i Tivoli,
pavelig Auditor, 2950, 2960, 2962,
3091.
Gregers Jensen, Kannik i Haderslev,
3224; jfr. Gregers Smed.
Smed, Klerk fra Odense Stift, Sogne-
prsest i Vilstrup, 2847, Kannik og
Kantor i Haderslev, 2848. 2977,
2980 f.
Gregers Svendsen, Kannik, senere Provst
i Vestervig, 2670, 2672 f.
— Sorensen, Klerk fra Odense Stift,
Sognepnest i Agerskov (?), 2617,
Kannik i Haderslev, 2697.
Gregor V, Pave, 2690.
— VII, Pave, 2690.
— VIII, Pave, 2690.
— IX. Pave, 3213, 3221.
— X, Pave, 3139.
Gregorius, Tjener hos Marinus de Fre-
geno, 2619.
Greifswald 2642, 2686, 2824 — Provsten,
3084.
Grenaa 3198.
Grepellinch, Johannes, Kannik i Hil-
desheim, 3280.
Griis, Peder, Klerk fra Boskilde Stift,
Sognepraest i Tamdrup, 2927, Kan-
nik i Odense, 2984, Kannik i Bos-
kilde, 2985, iErkedegn i Aarhus,
3032.
Grobe (Puddeglove), Prsemonstratenser-
kloster (Usedom, Camin Stift), 2746.
Gropperdorp, Bernardus, Provst i Min-
den, 3134.
Gruben, Conradus, Dronning Dorotheas
Skriftefader, Franciskanermunk fra
Sachsen, 2636.
Grumtofte S. (Ny H., Slesvig Stift) 2854 f.
Gudum S. (Slagelse H., Boskilde Stift)
3261.
Guillermus (de Estouteville), Kardinal-
biskop af Ostia, 2699, pavelig Kam-
mermester, 2840.
— Molitoris, Praest fra Liittich Stift,
Prokurator ved Kurien, 2480.
Gundisalvus de Villadiego, pavelig Ka-
pellan og Auditor, 2909, 2950, 2960,
2962, Biskop i Oviedo, 2976.
Guntherus, Greve af Mulingen, 2519,
2528 f.. 2542.
Gottingen 2463.
Hacken, Erik, Kannik i Slesvig, 2850,
3256.
Haderslev 2613, 2620, 2647,2680,2697,
2776. 2847 f., 2903, 2905, 2977,
REGISTER.
579
2980 f., 3024, 3079, 3094, 3224,
3233 ff., 3256 ff., 3264, 3276 — Vor
Frue Kirke, 2736 — Helligaands-
klostret, 3079; Prior se Jens Mad-
sen — Kapitlet, 2775, 2777, 2780 —
Kantoren, 2775, 2777; jfr. Peder
Laurenssen , Varecker (Ludolfus),
Sterk (Niels), Zeghere (Nicolaus),
Cirow (Henricus), Lage Jensen, Kre-
mer (Johannes) — Lektorat, 2658 —
Provster se Jens Bossen, Hostorp
(Jens Pedersen).
Hadrian II, Pave, 2690.
Hagen, Johan van, iErkedegn i Ribe,
Sognepraest i Ho og Oksby, 2901.
Haist, Silvester, Praest fra Liibeck Stift,
Sognepraest i Ris, 3250.
Halberstadt 3043 — Biskoppen, 2686 f.,
2707, 3126 — Provsten, 2545 —
iErkedegnen se Jansman ( Wernerus)
— Officialen, 3043.
Haleken, Johan, Klerk fra Slesvig Stift,
2921.
Halk S.(Haderslev H., SlesvigStift) 3251.
Halland 2906.
Halle 3161, 3179.
Halmstad 2634.
Halvegge, Oluf, Sognepraest i Naesby og
Tyvelse, 3242, 3254.
Hamburg 2463, 2506, 2511, 2525, 2530,
2545, 2610, 2642, 2684, 2686, 2700,
2717, 2719, 2724, 2741, 2998, 3240
— xMariekirken, 2701 — Kapitlet,
2533, 2671, 2685, 2701, 2740 —
Provsten, 2685, 2701 ; jfr. Rode (Jo-
hannes), Clitzing (Albertus), Reth-
berg (Conradus) — Dekanen, 2489,
2522, 2538, 2563, 2568, 2574, 2685,
2701, 3234; jfr. Pomert (Henricus)
— Kantoren se Huge (Nicolaus) —
Skolastikeren, 2685, 2701.
Hamburg - Bremen , iErkebiskoppen ,
2685, 2701.
Hameln (Minden Stift) 3092, 3132 —
Provsten, 2922.
Hammarstad, Hgd. (Odsmo S., Streng-
niis Stift), 2681.
Hanherred 2782 — Provster se Mors.
Hans, Konge, 2832, 2834, 2844, 2846,
2851, 2856, 2865 f., 2888, 2934 ff.,
2938, 2944 ff., 2949, 2954 ff., 2963,
2965, 2971, 2973 f., 2976, 2990,
2995, 2997, 3001, 3013, 3050, 3053,
3081, 3091, 3098 f., 3104, 3106,
3108, 3110, 3125, 3138, 3156, 3158,
3167, 3175, 3177, 3191, 3193, 3204,
3210 f., 3213, 3215, 3221, 3239, 3241,
3261, 3267 f., 3275, 3291, 3298.
Hans Olufsen, Forstander for Hellig-
aandshuset i Odense, Prior for Hel-
ligaandsklostrene i Nakskov og Faa-
borg, 2709.
Hantbeke, Gerardus, se Santbeke.
Harlose S. (Froste H., Lunde Stift) 3181.
Harsyssel, Provstiet, 2872, 2876, 2960,
2962, 3009, 3133, 3135 — Provster
se Hesten (Dines), Urne (Hans), Claus
Jensen, Hostorp (Jens Pedersen).
Haselau (Haselon), Holsten, 3061.
Haspelkam, Conrad, Sognepraest i
Svavsted, 3258.
Hatsted S. (Sondergos H., Slesvig Stift)
3243.
Hausim se Hohenstein (?).
Haven, Reymarus, Klerk fra Schwerin
Stift, Kannik i Roskilde. 2998.
Haybiger, Lubbert, se Lubbert Hayesen.
Hayenge, Lubbert, se Lubbert Hayesen.
Haynck, Eggert, Praest fra Slesvig Stift,
Kannik i Ribe, 2860.
Hedinge se Store Hedinge.
Hegelo se Halk, Hogelund.
Heglirges, Lubbert, se Lubbert Hayesen.
Heiligenstadt (Mainz Stift) 2499.
Heiligenstedten (Holsten) 2740.
Hejls S. (N. Tyrstrup H., Slesvig, nu
Ribe, Stift) 2776.
Helfenstein, Greverne, se Fridericus,
Ludovicus.
Helligaandsordenen 2823 — Stormeste-
ren, 3298 ; jfr. Rovere (Innocentius
Flavius), Neronibus (Alexander de)
— Hospitaler (Huse) se Kobenhavn,
Odense — Klostre se Aalborg, Faa-
borg, Haderslev, Kobenhavn, Malmo,
Nakskov, Randers, Rom.
Helingman, Wasmodus, Dekan i Min-
den, 3222, 3281.
Helsingborg, Dominikanerkirken, 2638,
3100, 3157.
37*
580
KEGISTEK.
Helsingor, Sognekirken, 2638 — St. Olai
Kirke, 3100 — Karmeliterklostret,
2090, 3100.
Heltborg S. (Refs H., Borglum Stift)
3016.
Heltze, Simon, evig Vikar i Burg, 3184.
Hemming Bertelsen, Kannik i Roskilde,
2920.
— Pedersen, Sognepraest i Orslev, 2923.
— Svendsen, evig Vikar i Roskilde,
3025.
Henneke, Laegmand, 3061.
— Jakobsen, Praest fra Roskilde Stift,
Sognepraest i Naesby og Tyvelse,
3242, 3254.
— Pedersen, Klerk fra Viborg Stift,
Kannik i Ribe, 2992, Kannik i Ko-
benhavn, 2994.
Henricus Bertoldi 2464.
- Georgii, Magister, 2464.
— Hunoldi 2464.
Henrik, Biskop i Odense, se Krabbe
(Erik Jensen).
— Jensen, Sognepraest i Svogerslev,
2986.
— Olufsen, Praest fra Ribe Stift, Provst
i Mors og Hanherred, 2782, Sogne-
praest i Nors og Tved, 2783.
— Skriver se Skriver, Henrik.
Herenau (?), Kloster (Strassburg Stift),
2555.
Hcrhe, Henricus, Magister, 2464.
Herkel, Engclbertus, se Eichel.
Hesten, Dines, Provst i Harsyssel,
2872 f., 2876, 2960.
Hestenberch, Otto, evig Vikar i Liibeck,
3109.
Hettelanch, Oluf, Kannik i Kobenhavn,
2994.
Hcvvcn, Hcnricus de, Klcrk fra Con-
stanz Stift, Kong Christierns di-
lectus, 2555.
Heyden, Johannes, 2464.
Heyding, Johannes, 2464.
Heylerd, Johannes, Kannik i Koln,
3226.
Heyne, Conradus, 2464.
Heysen, Christoforus, Skolar fra Bre-
incn Stift, Kong Christierns dilectus,
2522, 2540.
Heysen, Johannes. 2466. Kong Chri-
stierns Laege, Klerk fra Mainz Stift,
2531, 2574.
Heyszin, Christoforus de, se Heysen,
Christoforus.
— Georgius de, Skolar fra Schwerin
Stift, 2539.
Hiddensee, Cistercienserkloster (Riigen),
3121 — Abbcden se Swimerin (Hen-
ricus).
Hieronymus Bassus (de Rovere), Kar-
dinalpresbyter af St. Chrysogonus,
Biskop i Recanati, 2831.
Hilda se Eldena.
Hildemburg, Borg (Constanz Stift), 2541.
Hildesheim 2614, 3212, 3223, 3228.
3230, 3253, 3280 — Biskoppen,
3223, 3253 — Dekanen, 2532 f.,
3233, 3253, 3256 — Provsten, 3253;
jfr. Sanckenstede(Henricus) — ^rkc-
degnen se Brandis (Tilemannus).
Hilgenstadt se Heiligenstadt.
Hindsgavl, Slot (Middelfart Landdistrikt,
Vends H., Odense Stift), 2548. 2635,
2706.
Hindzadoth, Anna, Nonne i Dalum,
3072.
Ho S. (V. Horne H., Ribe Stift) 2901.
Hoberg, Conradus, Dekan i Minden,
3222, 3292.
Hogg, Jens, Kannik i Viborg, Provst i
Mors og Hanherred, 2782.
Hohenstein (?) (Hausim) (Liibeck Stift)
2563.
Holger Jenscn, Klerk fra Lundc Stift,
Kannik i Kobenhavn, Bencficiar i
Roskilde, 2906, evig Vikar i Koben-
havn, 3232.
Holme, Cistercienserkloster (Salling H.,
Odense Stift), Abbeden, 2709.
Holsten 2609 f., 2700, 2703, 2721, 2748,
2752, 2759, 2817, 2907. 2935 ff,
2947 — Hcrtugen, 2525. 2817, 2894.
2998, 3188, 3225, 3238.
Holsther, Henricus, Kannik i Hciligcn-
stadt, Proknrator ved Kurien. 2499.
Holtsen, Claus, Sognepraest i Peders-
torp, 2784.
Honorins III, PaVe, 2690. 2842. 3213.
— IV. Pave 2690.
REGISTER.
581
Hoom (Hom), Skov ved Vissing Kloster,
3017.
Hoppener, Silvester, Sognepraest i Hat-
sted og Skovby, 3243.
Horsens 2779 — Johanniterklostret,
2779 — St. Jakobs Kapel, 2779.
Hostorp, Jens Pedersen, Klerk fra Sles-
vig Stift, 2669, evig VUcar i Slesvig
Nonnekloster, 2849, 2853, Kannik
i Slesvig, Sognepraest i Grumtofte,
2854 f., Kannik i Ribe, Provst i
Jellingsyssel, Notar ved Rotaen,
2861, Provst i Harsyssel, 2872 f.,
Sognepraest i Burg, 2894 ff., 2902,
evig Vikar i Slesvig, 2907 ff., evig
Vikar i Lubeck, 2922, 2950, 2960,
2962, Kannik i Haderslev, Sogne-
praest i Vilstrup og Tellingstedt,
2977—80, Kannik i Roskilde, evig
Vikar paa Femern, 2999 f., Provst
i Lund, 3004, 3006—09, ^rkedegn
i Aarhus, 3011, 3022, 3031 f., 3036,
3042, 3109, Provst i Haderslev,
3257, 3263, 3272 f., Provst i Bar-
vidsyssel, 3276 f., 3297.
— Mikkel Pedersen, Klerk fra Slesvig
Stift, Kannik i Haderslev, 2647,
Praest i Varnaes, 2811, Kannik i
Slesvig, 2952, Sognepraest i Vilstrup,
2981, 3235.
Hotjer, Johannes, Klerk fra Bremen
Stift, Sognepraest i Garding, 2795.
Hove S. (Vandfuld H., Ribe Stift) 3244.
Hoyk, Nicolaus, evig Vikar i Liibeck,
2978.
Huele (Cuenca Stift, Spanien), ^Efke-
degnen, 2479.
Huffine, Johannes, se Teyme, Johannes.
Huge, Nicolaus, Kantor i Hamburg,
2608.
Hundslund, Augustinerkloster (Dron-
ninglund S. og H., Borglum Stift),
2792 — Priorer se Erngisle; Juel
(Markvard).
Hune S. (Hvetbo H., Borglum Stift)
3137.
Hurup S. (Refs H., Borglum Stift)
3262.
Husby S. (Vends H., Odense Stift) 2725.
Husum 2657, 2757.
Hvidbjerg S. (Refs H., Borglum Stift)
3271, 3285.
Hvidkilde, Hgd. (Egense S., Sunds H.,
Odense Stift), 2549 f.
Hynvbertus, Abbed i Citeaux, 2666 f.
Hogelund (Vedsted S., Haderslev H.,
Slesvig Stift) 3251.
Iis se Jens (Jessen).
Ingelstrup S. (Ingelstad H., Lunde Stift)
2634.
Inken, Euenglus, Klerk fra Minden
Stift, 3249.
Inne 3261.
Innocens III, Pave, 3017, 3128, 3213.
— IV, Pave, 2690, 3085, 3139.
Interamnensis (episcopus) se Terni.
Island, Islaenderne, 2534 f.
Italien 2856.
Itzehoe 2993 — St. Laurentii Kirke,
2947 — Nonneklostret, 2804, 2947.
Iver Persen (Vmarus Pelsen), Laegmand
fra Kaer Herred, 3076.
Jacobus (Ammanati), Kardinalpresbyter
af St. Chrysogonus, 2516 f.
— (Minutoli), Biskop i Nocera, 2531.
Jakob Bartoldsen, Klerk fra Odense
Stift, 2758.
— — Klerk fra Slesvig Stift, evig Vikar
i Simonsberg, 3296.
— Jensen, Sognepraest i Varde, 3096,
3138.
— Jorgensen, Laegmand fra Roskilde
Stift, 3026.
— Laurenssen, Kannik i Roskilde, 2615.
— Mogensen, Provst i Odense, 2834,
2846, 3204.
— Mortensen, Kannik i Roskilde, 2985.
— Olufsen, Dekan i Roskilde, 2492,
2637.
— Pedersen, Kannik i Roskilde, 2455,
2483, Kannik i Lund, 2493.
Praest fra Roskilde Stift, 2802,
Magister, Kannik i Roskilde, 2813,
3020.
— Ulfson, ^Erkebiskop i Upsala, 2681.
Jan, Christian, Praest fra Roskilde Stift,
Sognepraest i Dobberkau, 2982.
Jandrup S.(V.Horne H., Ribe Stift) 3128.
582
REGISTER.
Jannectus, Biskop i Treviso, se Zanettus.
Jans Kindere 3093.
Jansman. Wernerus, iErkedegn i Hal-
berstadt, 3043.
Jasenitz, Augustinerkloster (Pommern),
2740.
Jellingsyssel, Provster, se Friis (Peder),
Hostorp (Jens Pedersen), Saxe (Hen-
neke).
Jens, Sogneprsest i Tiset, 2836.
— Aagesen (Hagensen), Klerk fra Lunde
Stift, Provst i Lund, 3027, 3119.
— Andersen, Kannik i Roskilde, 2479,
2594 f., pavelig Akolyt, 2635.
— — Klerk fra Roskilde Stift, Kannik
i Lund, 2597.
— Birgersen, Kannik i Roskilde, 2987.
— Bossen, Provst i Haderslev, 3257,
evig Vikar i Slesvig Nonnekloster,
3263, Kannik i Slesvig, 3272, Provst
i Barvidsyssel, 3276 f.
— Christiernsen, Praest fra Viborg Stift,
Sognepraest i Aasted og Selde, 2728.
— Eggertsen, Sognepraest i Lumby,
2616.
— Hagensen se Jens Aagesen.
— Jakobsen, Klerk fra Roskilde Stift,
Kannik i Roskilde, Sognepraest i
Svogerslev, 2986, 2988 f., 2991.
— »Iiss« (Jessen), evig Vikar i Ros-
kilde, 3023.
— Jensen, Kannik i Roskilde, 2478.
Johanniter, 2818.
— Knudsen, Klerk fra Viborg Stift,
2806.
— Lassen, Bonde fra Kaerherred, 3076.
— Laurenssen, Praest fra Borglum Stift,
Kannik i Viborg, 2518, Provst i
Mors og Hanherred, 2782, Sogne-
praest i Nors og Tved, 2783.
Kong Christierns Kapellan, Kan-
nik i Aarhus, 2521.
Rektor fra Roskilde Stift, Vice-
dominus i Camin, 3073.
Klerk fra Roskilde Stift, Kannik
i Kobenhavn, 3080, 3260, Kannik i
Aarhus, Trient og Salzburg, 3269.
— Madsen, Helligaandsbroder, Prior i
Eiaderslev, 3079. Prior i Randers,
3177, 3183.
Jens Nielsen, Klerk fra Roskilde Stift,
2465 f., Kannik i Lund, 2494, Kan-
nik i Roskilde, 2615, 2677, 2966.
— — Kannik i Kebenhavn, 3080.
— — Prior for Helligaandsklostret i
Aalborg, 2660.
— — Laegmand fra Kaer Herred, 3076.
Sognepra\st i Tiset, 2836.
Praest fra Ribe Stift, 3034, 3044.
— — Klerk fra Slesvig Stift, evig Vi-
kar i Eggebaek, 3247.
— — Sognepraest i Ris, 3250.
— Olufsen, Klerk fra Roskilde Stift,
evig Vikar i Roskilde, 3025.
— Pedersen, Kannik i Roskilde, 2479,
Dekan smst., 2490, 2570, 2595, Kon-
gens Kansler, 2637.
— — Kong Christierns Kansler, Kan-
nik i Roskilde og Ribe, 2532, Praest
fra Lunde Stift, 2602, Kannik i Ke-
benhavn, 2706, Dekan i Lund, ^Erke-
degn i Roskilde, 2761 (maaske iden-
tisk med den foregaaende).
tLaege, 3259.
— Tidikkesen, Franciskaner, 2714,
2798.
— Vilhelmsen, Subdiakon fra Slesvig
Stift, 2605.
Jeronimus, Laegmand fra Bremen Stift,
3061.
— de Sutrio (fra Sutri), Guldsmed,
2604.
Jerusalem 3075 — Kristi Grav, 2636,
3026.
Jes Hansen, Bonde fra Kaer Herred,
3076.
— Persen, Bonde fra Kaer Herred,
3076.
Jesper Elavsen, Klerk fra Odense Stift,
Sognepraest i Broby, 2474.
— Henriksen, Dekan i Kobenhavn,
Sognepreest i Kalstrup, 2496.
— Jensen, Klerk fra Odense Stift. evig
Vikar i Roskilde, 3023.
Jetsmar S. (Hvetbo H., Borglum Stift)
3137.
Johan, Liegmand, 3061.
— Markgreve af Brandenburg, 2816.
— Eggerdus 3061.
— Jensen se Quitzow.
KEGISTER.
583
Johan Laurenssen, fra Pederstorp (?),
2784.
Johannes X, Pave, 2690.
— XI, Pave, 2690.
— XXII, Pave, 2690, 2790.
Johannes, Abbed i Citeaux, 3085.
— Abbed i Reinfeld, 2787.
— Biskop i Garinola, 3040.
— Provst i Neuwerk, 3179.
— Vicedominus i Camin, 3073.
— (Balue), Kardinalbiskop af Albano,
2970.
— Greve af Barby og Mulingen, 2528 f.,
2773.
— (de Cardona), »baiulivus« i Johan-
niterklostret Moricar, 3077.
— (de Ceretanis), Biskop i Nocera,
3109, 3154, 3297.
— (de Columna), Kardinaldiakon af
St. Maria in Aquiro, 3259.
— (de Comitibus), Kardinalpresbyter af
St. Vitalis, 3259, 3283.
— Ernesti, Klerk fra Hildesheim Stift,
Sognepraest i Ervde, 3062.
— Hermanni 3088.
— (de Melinis), Biskop i Urbino, 2568.
— Militis, Kannik i Terouanne, 2572.
— (af Pfalz), iErkebiskop i Magdeburg,
2583.
— Prioris, pavelig Auditor, 2916.
— Richardi, Kong Hans' Kapellan,
Klerk fra Koln Stift, Kannik i Vi-
borg, 2995, 2998 f.
— Wilhelmi, Laegmand fra Utrecht
Stift, 2773.
— Antonius, Abbed i Sangemine, , pa-
velig Nuntius i Norden, 3069 f., 3074.
— — de St. Georgio, Biskop i Ales-
sandria, 3263, 3277.
— Baptista fra Ferrara, Kannik i Mo-
dena, 3087, 3131.
— — Cibo, senere Innocens VIII, Kar-
dinalpresbyter af St. Caecilia, 2830.
— — Zeno, Kardinalbiskop af Tuscu-
lum, 2827.
— Franciscus, Auditor, Kannik i Lii-
beck, 2916.
— Michael (de Michaelis), Kardinaldia-
kon af St. Angelus, 2616, Kardinal-
biskop af Praeneste, 3283.
Johannes Petrus Blasii de Camerino
2961.
Johanniterordenen 2461, 2818, 3077,
3084 — Stormesteren, 3077, 3084,
3233 f. — Provinsen Dacia, 3077,
3083 f.; dens overste Prior, 2779
— Klostre se Antvorskov, Horsens,
Majorca (Moricar), Ribe.
Juel, Hartvig, Provst i Viborg, 2852,
Biskop i Ribe, 2859 f., 2863—68,
2877, 2881, 2917, 2976, 3133.
— Jens, Klerk fra Viborg Stift, 2808.
— Markvard, Prior i Hundslund, 2792.
Julianus (de Rovere), Kardinalpresbyter
af St. Petrus ad Vincula, 2665, 2968,
Kardinalbiskop af Ostia, Vicekansler,
3048 f., Protektor for Franciskaner-
ordenen, 3176, 3283.
Jungclawes, Kirstine, 3061.
Junge, Anders, Kannik i Slesvig, 3076,
3272.
— Claus, Kannik i Slesvig, 3076. 3142,
3257, 3272.
— Jeb, 3061.
Juterbucke, Andreas, evig Vikar i Salz-
wedel, 2905.
Juul, Esger, iErkebiskop i Lund, 3017.
— Laurens Nielsen, Kannik og Dekan
i Lund, 2501, Kannik i Roskilde,
2502 f., evig Vikar i Lund, 2504.
— Tuve Nielsen, iErkebiskop i Lund,
2477, 2566, 2663.
Jorgen Olufsen, evig Vikar i Roskilde,
3299.
Kaack, Thonius, Kannik i Liibeck, 3037.
Kallundborg 2953 — Franciskaner-
kiostret, 3178.
Kamp, Johannes van, Kannik i Miin-
ster og Deventer, 2537.
Kannen Spue Wrse 3061.
Kanslere, kongelige, se Jens Pedersen,
Skave (Niels), Ravensberg (Johan
Jepsen), Anders Nielsen.
Kanutus Johannis, Lektor, Francis-
kaner, Inkvisitor mod Ksetteriet,
2750.
Kapellaner, kongelige, se Brun (Jens),
Brun (Jens Madsen), Ejler, Jens
Laurenssen, Johannes Richardi.
f)84
REGISTER.
Kapellaner, pavelige, se Accoltis (Petrus
de), Brevius (Franciscus), Cesarinis
(Johannes de), Durkop (Eggert), Fer-
rera (Petrus de), Gaspar de The-
ramo, Guillermus de Pereriis, Gun-
disalvus de Villadiego, Nicolaus de
Edam, Paninis (Franciscus, Johan-
nes de), Paulus de Tuscanella, Por-
cariis (Jeronimus de), Ubaldis (Ma-
theus de).
Karhy S. (Mors, Borglum Stift) 3060,
3063.
Kardinaler se Angelus (de Capranica),
Antonius Jacobus (Venier), Ardici-
cinus (de Porta), Bartholomaeus (Bo-
verella), Berardus (Eruli), Bonifacius,
Dominicus (de Bovere), Franciscus
(Gonzaga, Todeschini - Piccolomini),
Gabriel (Bangone), Georgius (Costa),
Guillermus (de Estouteville), Hiero-
nymus Bassus (de Bovere), Jacobus
(Ammanati), Johannes (Balue, de
Columna, de Comitibus), Johannes
Baptista (Cibo, Zeno), Johannes Mi-
chael (de Michaelis), Julianus (de
Bovere), Latinus (de Ursinis), Mar-
cus (Barbus), Nicolaus (de Cusa),
Oliverius (Caraffa), Paulus (de Cam-
pofrigoso), Philippus (de Levis), Ba-
phael (Biario), Bodericus (Borgia),
Stephanus (Nardini).
Karmeliterordenen 2690, 3013 — Klo-
stre, se Aarhus, Helsinger, Lands-
krone, Saeby, Solvesborg — Ordens-
generalen se Martignan, Christo-
forus — Provinsen Dacia, 2661 ff.,
2828 — Provinsialpriorer se Mads,
Niels Christiernsen, Mord (Niels) —
Provinsialkapitlet, 2661.
Karteuserklostre se Ahrensboeck, El-
vedgaard, Rostock.
Katarina, den hellige Birgittas Datter,
2827.
- Enke efter Jakob Jorgensen, 3026.
— Nonne i Dalum, 3072.
Kersten 3061.
— Clawes, 3061.
— Hans, 3061.
— Hintze, Lsegmand fra Bemen Stift.
3093.
Kersten Lynowirker 3061.
Keymer se Beymar.
Kiel 2511, 2748, 2942 f. — Vor Fruc
Kapel, 2930, 2942 f. — Nicolai Kirke,
2942 f., 2945, 2949, 3188. 3238 —
Helligaands Kapel, 2942 f. — St.
Jorgens Kapel, 2942 f. — St. Ger-
truds Kapel, 2942 f.
Kindertofte S. (Slagelse H., Roskilde
Stift) 3261.
Kirt, Palle, Klerk fra Berglum Stift.
3141.
Kjeld Nielsen, Praest fra Borglum Stift,
Provst i Tvilum, 3136.
— Ovesen se Krabbe.
Kletkomp, Niels, Praest fra Slesvig Stift,
Sognepraest i Flensborg, 2711 f.
Klosterreform 2546 — Franciskanerne
i Nysted, 2485; i Odense, 2484; i
Svendborg, 2484, 2714, 2766, 2798.
Knud Mikkelsen, Biskop i Viborg. 2518,
2728 ff., 2735.
Knue se Kune.
Koch, Hermannus, Kannik i Hildes-
heim. 3230, Provst i Slesvig, 3237.
Kok, Anders, Praest fra Slesvig Stift,
Kannik i Hameln, 3092, 3132.
Kolberg, Provsten, se Bruckman, Ni-
colaus.
Kolding, Franciskanerklostret. 2491.
Kollektorer se Nuntier.
Korstogsaflad 2462, 2469.
Krabbe, Erik Jensen, Biskop i Odense,
2834, 2846, 3204.
— Kjeld Ovesen, Prsest fra Aarhus Stift,
^Erkedegn i Viborg, Kannik i Aar-
hus og Odense, 2924 f.. 3117, 3129.
Krabberup, Hgd. (Brondby S., Luggude
H., Lunde Stift), 2634.
Krafse, Mogens, Biskop i Odense, 2621.
Krantz, Conradus, Klerk fra Freisingen
Stift, 2608.
Kremer, Johannes, Praest fra Liibeck
Stift, Kantor i Haderslev, Kannik i
Slesvig, 3256.
Krempe (Holsten) 3188.
Krog, Anders, Praest og evig Vikar i
Slcsvig, 2603.
— Henrik, Klerk fra Slesvig Stift. Kan-
nik i Haderslev, 2903.
REGISTER.
585
Krogher (Brogder), Martinus, Sogne-
praest i Tellingstedt, 2977, 2979.
Krognos, Stig Olufsen, Ridder, til Bol-
lerup, 2634.
Krummedige, Albert, Biskop i Liibeck,
2552, 2564, 2586, 2678, 2748, 2752 f.,
2787, 2817, 3109, 3225.
— Beke Hennekedatter, Frederik Bar-
sebeks Hustru, 2668, 2709.
— Eggert, Ridder, 2607.
Krummevoet, Henrik, fra Femern, 2932.
Krumstrup, Claus, Vaebner, 2709.
Kune Clawessone 3061.
Kvidinge S. (S. Asbo H., Lunde Stift)
2716.
Kynde, Jens, Praest fra Aarhus Stift,
Sognepraest i Tiset, 2836.
Ka?r H. (Slesvig Stift) 3076.
Kobenhavn 2496, 2584, 2618, 2706,
2820, 2883, 2906, 2994, 3080, 3171 f.,
3232, 3260 — Vor Frue Kirke, 2559,
2562, 3082; St. Mikkels Alter, 2821;
St. Annas Alter, 3259 — St. Nikolai
Kirke, 3082 — Helligaandsklostret,
2547, 2767 f., 3232, 3298; Prioren,
3082, 3298, jfr. Christiern Torkild-
sen; Klosterkirken, 2520 — Uni-
versitetet, 2652, 2820 — Kapitlet,
2820 f., 3082 — Praebenden Vanlose
(Wandoss), 2706 — Dekanen, 2455,
2558, 2570, 2812, 2820, 2859, 2906,
2974, 3020, 3084, 3175, 3202, 3214;
jfr. Jesper Henriksen.
Koge, Franciskanerklostret, 3097. 3102,
3178.
Keln 3146, 3226.
Kelstrup S. (Bjaerge H., Odense Stift)
2496.
Ladelund S. (Kaer H., Slesvig Stift) 3076.
Lage Iversen, evig Vikar i Roskilde,
3171.
— Jensen, Kantor i Haderslev, 3256.
— Sorensen, Kannik i Ribe, 2992.
Lagno, Hgd. (Sodermanland) 2628.
Laholm, St. Gertruds Kapel, 2634.
Landskrone, Sognekirken, 3100 — Kar-
meliterklostret, 2634.
Lang, Jens, Sognepraest i Sinding,
2581.
Lange, Jens Iversen, Biskop i Aarhus,
2828, 2830 ff., 3017.
Langemake, Marquardus, Klerk fra Bre-
men Stift, Sognepraest i Svavsted,
Kannik i Haderslev, evig Vikar i
Slesvig Nonnekloster, 3258.
Langen, Johannes, 2464; jfr. Lang, Jens.
Lantken, Martin van, Sognepraest i
Praesto, 2488.
Lantkerken S. (Femern) 2892.
Latinus (de Ursinis), pavelig Kammer-
mester, Kardinalbiskop af Tuscu-
lum, 2604. 2626, 2633, 2664, 2679.
Laurens Andersen, Provst i Tofte,
2625 f., Kannik i Lund, 2695.
— — Johanniter, siden Praest, 2818.
— — Klerk fra Odense Stift, Sogne-
praest i Hove, 3244.
— Bertelsen, Sognepraest i Jetsmar og
Hune, 3137.
— Bertoldsen, Klerk fra Roskilde Stift,
Kannik i Roskilde, 3131.
— Brandsen, Franciskaner, Guardian
i Odense, 2484 f., 2714, Vikar for
Observanterne i Provinsen Dacia,
2798, 2844, 3176.
— Evertsen, Praest fra Borglum Stift,
3182.
— Jensen, Praest fra Odense Stift, 2816.
— Nielsen (Tuvesen), Kannik i Viborg,
2518.
— — Praest fra Ribe Stift, evig Vikar
i Haderslev, 2736, 2776.
— — Sognepraest i Halk (?) og Vedsted,
3251.
— Olufsen, Klerk fra Roskilde Stift,
2911.
— Pedersen, Praest fra Aarhus Stift,
Kannik i Aarhus, 3197.
Laxmand, Hans, ^Erkebiskop i Lund,
2834, 2846, 3204.
Lebus (Brandenburg), Biskoppen, 2746.
Leding 3261.
Legel se Ladelund.
Leiden 2773.
Lejrskov S. (Andst H., Ribe Stift) 2819.
Lem S. (Belling H., Ribe Stift) 3199,
3209.
— Peder, Praest fra Ribe Stift, 3200,
3208 f.
586
ttEGISTER.
Lene. Johannes, 2464.
Leo I\\ Pave, 2690.
Leonardus de Nogarolis, Magister. 2674.
Lerer. Johannes, 2464.
Leven, Christian, evig Vikar, siden Kan-
nik i Slesvig og Provst i Ejdersted,
3290, 3294 f.
— Laurens, Adelsmand fra Slesvig Stift,
2656.
— Leve, Kannik i Hamhurg og
Utrecht, 2545, Subdiakon fra Sles-
vig Stift, Provst i Ejdersted, Kan-
nik i Liiheck og Slesvig, 2649, 3279,
evig Vikar i Slesvig, 3290, 3294 f.
Lifiand 2462, 2469, 2907, 3106 ff.
Lindow, Johannes, Borger i Magde-
burg, 2773.
— Petrus, Borger i Magdeburg, 2773.
— Tilo, Borger i Magdeburg, 2773.
Linkoping 2584 — Biskoppen, 2681,
2786; jfr. Tidemanni, Henricus.
Lithauen 2462, 2907, 3106.
Locsteden Homs, Johannes, evig Vikar
i Liibeck, 3109.
Lodehat, Jens Gerekesen, Biskop i Skal-
holt, 2535.
— Peder Nielsen, Biskop i Bibe, 2863 ff.,
2876, 2960.
Losen, Bete, Borger i Magdeburg, 2773.
— Tilo, Borger i Magdeburg, 2773.
Lubbert Hayesen, Sognepraest i Stunte-
biill, 2799, Sogneprsest paa Fer,
2933, 2946.
Lucius III, Pave, 3213, 3221.
- IV (d: III), Pave, 2690.
Ludovicus, Greve af Helfenstein, 2541.
— de St. Giminiano, 2594, Abbreviator
ved Kurien, 2765, 2961, 3155, 3178.
Lumby S. (Lunde H., Odense Stift)
2616.
Lund 2468, 2477, 2480, 2493 f., 2500 f.,
2503 ff., 2558, 2565 f., 2584, 2590,
2597, 2769, 2812 f, 2820, 2839,
2841, 2886, 2904, 2920, 2966, 3002 ff.,
3010, 3021, 3027, 3041, 3087, 3105,
3119, 3155, 3178, 3180 f., 3214,
3229 Kapitlet 2477, 2813 —
Kirkeprovinsen 2742 — Domkirken,
2578 f.; St. Birgittas Alter. 2634;
St. Mortens Alter, 2634 — St.
Botulfs Kirke, 2634 — St. Mortens
Kirke, 2904 — Franciskanerklostret.
2634 — ^Erkebiskoppen, 2582, 2639.
2652, 2662 f„ 2692, 2730, 2770.
2786, 2813, 2832, 2846, 2865, 2936.
2971, 3017, 3030, 3050, 3095, 3099.
3126, 3156, 3163 f., 3168, 3172,
3180, 3191, 3246; jfr. Juul (Esger).
Bild (Niels Jonsen), Mogens Nielsen.
Laxmand (Hans), Juul (Tuve Niel-
sen), Franciscus (Gonzaga), Brostrup
(Jens) -- Provsten 2977, 3020; jfr.
Mikkel Jensen, Pojske (Markvard),
Gad (Hemming), Hostorp (Jens Pe-
dersen), Jens Aagesen (Hagensen) —
Dekaner se Juul (Laurens Niel-
sen), Skave (Niels), Daa (Joakim
Clausen), Jens Pedersen, Peder Poul-
sen — Kantoren, 2570 — iErke-
degnen, 2570; jfr. Brostrup (Jens),
Tetz (Jens), Pojske (Markvard), Bro-
strup (Laurens), Morten Olufsen.
Lund, Knud, Kannik i Bibe, Sogne-
praest i Farup, 2822, 2874 f, 2882.
Lunden S. (Bremen Stift) 2685.
Lunge, Anna, Henrik Friis' Hustru,
3140.
Lunkede S. (Albo H., Lunde Stift) 2634.
Lupi, Johannes, Klerk fra Liibeck Stift,
3272 ; jfr. Wulf.
Liibeck 2462, 2486, 2526, 2552, 2608,
2610, 2613, 2642, 2678, 2686, 2796,
2890, 2916, 2919, 2922, 2932, 2978.
3006, 3037 f., 3103, 3109, 3165,
3208, 3212, 3233 f., 3238 f. — Baadet.
3238 — Stift 2462, 2522 — Kapitlet,
2522, 2533 — Skaanefarernes Vika-
riat, 2486 — St. Peders Kirke, 3094
— Biskoppen, 2522, 2533, 2568,
2587, 2590, 2592, 2701, 2703 f.,
2890, 2935, 2937, 2948, 3104, 3109,
3187, 3286, 3290; jfr. Westphal (Ar-
noldus), Krummedige (Albert) —
Biskopsbordet 2748, 2752 f., 2787,
2817, 3225 — Vikaren, 3188 —
Provsten, 2484, 2608, 2698, 2922,
3256 — Dekanen, 2854, 2942 f,
3084, 3187, 3233, 3290 — Officialen,
2533, 2536, 2563 f., 2866, 2871,
2876, 2922. 3187.
REGISTER.
587
Lykaa S. (0ster H., Bleking) 2607.
Lykke, Niels, Kannik i Odense og Aar-
hus, iErkedegn i Viborg, 2838, 2841,
2924 f., 3197.
Liineburg, Saltvserkerne, 2583 — St.
Michaels Kloster, 2942 f.
Lyningen, Georgius, Greve, 2464.
Lysabild S. (Als) 2645.
Liittich 3228, 3253.
Lseso, Simon, Klerk fra Borglum Stift,
Kong Hans' familiaris, Provst i
Borglum, 3053, Kannik i Aarhus,
3054.
Logum, Cistercienserkloster (Logum S.,
Loge H., Ribe, nu Slesvig, Stift),
2617.
Maccabrino, Brunectus de, fra Came-
rino, 2983.
Mads, Provinsialprior for Karmeliterne,
2662.
— Boesen, Klerk fra Roskilde Stift,
2749.
— Henriksen, Kannik i Berglum, 2660.
— Jensen, Kannik i Ribe, Sogneprsest
i Sinding, 2581.
— Knudsen, Biskop i Gardar, 3301.
Magdeburg 2614, 2773 — .Erkebiskop-
pen, 2639 f., 2642; jfr. Johannes (af
Pfalz) — Provsten se Bunow (Gun-
therus de) — Dekanen ved Hoved-
kirken, 2526, 2542 — Dekanen ved
St. Nikolai (Neumarkt), 2542 — De-
kanen ved St. Sebastian, 2542 —
Skatmesteren, 2873 — Officialen,
3161.
Magleby S. (Langelands Sonder H.,
Odense Stift) 3288.
Mainz 2555, 3148, 3150, 3249, 3255 —
Kapitlet, 2555 — ^Erkebiskoppen,
2555, 2823.
Majorca (Johanniterklostret) 3077.
Make, Albertus, se Marcham, Albertus.
Maldorp, Marcus de, Klerk fra Lunde
Stift, 2769.
Malmo 2767 — Franciskanerklostret,
2634, 3173 — Helligaandsklostret,
2767 f.
Mandeslo, Balthasar de, Scolasticus i
Bremen, 2654.
Mansella, Benedictus, pavelig Kammer-
herre og Nuntius, ^Erkedegn i
Aquino, 2965.
Mantua, Biskoppen, se Gonzaga, Ludo-
vicus.
Mantuanus dominus se Franciscus (Gon-
zaga).
Marasca, Bartholomaeus, Biskop i Citta
di Castello, pavelig Nuntius, 2869 f.,
2996, 3069.
Marcham, Albertus, Kannik i Ratze-
burg, 3126.
Marcus (Barbus), Kardinalbiskop af
Preneste, 3152.
Margano, Ludovicus, Finansembeds-
mand ved Kurien, 2885.
Margrete, Enke efter Jeronimus, fra
Bremen Stift, 3061.
Mariager, Birgittinerkloster, 2723, 2727,
2737.
Maribo (Skemminge), Birgittinerkloster-
kirken, 2577, 2606, 2723, 2727,
2737, 3081, 3122 — Konfessoren se
Oluf.
Marienkrone, Birgittinerkloster (ved
Stralsund), 2723, 2727.
Mariested, Karmeliterkloster, se Saeby.
Marinus de Fregeno, pavelig Nuntius
i Norden, 2461 ff., 2469—72, 2510 f.,
2514, 2546, 2619, 2664, 2668, 2679,
2699, Kong Christierns Sendebud
ved Kurien, Kannik i Strengnas,
2720, 2722, Biskop i Camin, 2734,
2743, 2751, 2796, 2907, 2909, 2950,
2996, 3069.
Martignan (Martignoni), Christoforus,
General for Karmeliterne, 2662 f.,
2690.
Martin V, Pave, 2757, 2842, 3079.
Mecklenburg 2462, 2624, 2907 — Her-
tugen se Balthasar.
Medelby S. (Kasr H., Slesvig Stift)
3076.
Medicis, florentinsk Bankierfirma, 2633,
2664, 2694.
— Julianus, 2591, 2604, 2627.
— Laurentius, 2591, 2604, 2627.
— Raphael, Kannik i Padua og Ham-
burg, 2724.
Melfitanus se Johannes Baptista Cibo.
588
REGISTER.
Mellinis. Marius de, pavelig Skriver,
3062.
Menckel, Mynrik, Kannik i Slesvig,
2913, evig Vikar i Kiel og Krempe,
3188.
Merseburg 2785, 3126 — Biskoppen,
2686 f., 2707, 3126; jfr. Trotha (Tilo).
Mettynck, Henricus, 2464.
Meyer, Henricus, Kannik i Lubeck,
Dekan i Minden, 3134, Provst i
Minden, 3147, 3174, 3282.
— Liborius, Kannik i Gustrow, 3231.
Meyleff, Wilkinus, 2464.
Middelburg (Holland) 3130.
Mikkel, Sognepraest i Sal, 2900.
— Elavsen, Sognepraest i Broby, 2474.
— Jensen, Klerk fra Odense Stift, 2809,
Provst i Lund, Sognepraest i Burg,
2896, Kannik i Roskilde, 2915, 2920,
3002 ff., 3010, 3027.
— — Sognepraest i Medelby, 3076.
— — Praest fra Slesvig Stift, evig Vi-
kar i Flensborg, 3284.
— Mortensen, Sognepraest i Bjerreby,
2476.
— Pedersen, Provst i Aarhus, 2715.
Munk i Maribo, 3122.
Milano, Kardinalen, se Stephanus (Nar-
dini).
Mildsted S. (Sondergos H., Slesvig Stift)
2657, 2757, 3293, 3296.
Minden 3134, 3143, 3146 f., 3174, 3212,
3222, 3281 f., 3292 - - Provster se
Gnopendorp (Bernardus), Gropper-
dorp (Henricus), Durkop (Eggert),
Meyer (Henricus), Berner (Daniel) —
Dekaner se Durkop (Eggert), Meyer
(Henricus), Berner (Daniel), Hoberg
(Conradus), Helingman (Wasmodus)
— Officialen, 3043.
Mocenigo, Johannes, Doge i Venedig,
2851.
Modena, Biskoppen, 2813.
Mogens Andersen, Dekan i Roskilde,
2490, 2492, 2499, Kannik og evig
Vikar i Lund, 2505, 2570, 2595,
2597, 2637.
— Jensen, Kannik i Roskilde, 2915.
— Nielsen, iErkebiskop i Lund, 2834,
2846, 3204.
Mogens Olufsen, Kannik i Haderslev,
3024.
Moller, Johannes, Klerk fra Itzehoe,
Kannik i Slesvig, 2993, 3154.
Montefort, Vincentius de, Kannik i
Trient, 3269.
Mord, Niels, Karmelitermunk, 2828.
Provinsial i Provinsen Dacia, 3013.
Morea 2461.
Moricar, Johanniterkloster, se Majorka.
Morkaer, Antoniterkloster (Strustrup H.,
Slesvig Stift), 2457, 2488. 2491 —
Praeceptor se Winter (Poul).
Mors 2782.
— og Hanherred, Provster, se Jens
Laurenssen, Henrik Olufsen, Hogg,
(Jens).
Morsum S. (Sild, Slesvig Stift) 2656.
Morten Bertoldsen 2784.
— Jensen, Klerk fra Viborg Stift, Kan-
nik i Roskilde, Sognepraest i Toreby,
3045, Kannik i Aarhus, 3054.
— Olufsen, adelig Klerk fra Borglum,
Kannik i Ribe, Sognepraest i 0rum,
3116, Provst i Roskilde, 3227, .Erke-
degn i Lund, 3229, Provst i Thy-
holm, Sognepraest i Hvidbjerg, 3271,
3285.
Moskva, Fyrsten, 3108.
Mos So 3017.
Mulenbach, Gonrad, Provst i Barvid-
syssel, Pius H's familiaris, 2683,
Provst i Vidaa, 3278, Kannik i Sles-
vig, 3279.
Mulingen, Greverne, se Albertus, Burck-
hardus, Guntherus, Johannes, Wil-
helmus.
Munkebjsergby S. (Alsted H.. Roskilde
Stift), 3261.
Muller, Johannes, 2464.
Mynbres, Ludolf, se Mynecker.
Mynecker (?) (Myrebiis, Mynbres), Lu-
dolf, Klerk fra Slesvig Stift, Kannik
i Slesvig, 2498.
Miinster 2537 — Stift 2462, 2469, 2907
— Biskoppen, 2773 — Dekanen,
2854 — Officialen, 2537, 2705.
Myrebiis, Ludolf, se Mynecker.
Mogeltonder S. (Tonder H., Ribe, nu
Slesvig, Stift) 3128.
REGISTER.
589
Nakskov, Helligaandsklostret, 2709.
Nerkle, Nicolaus, 3061.
Neronibus, Alexander de, Stormester
for Helligaandsordenen, 3127.
Neue, Johannes, Magister, 2464.
Neuenkirch se Nigenkerken.
Neustadt (Lubeck Stift) 3238.
Neuwerk, Augustinerkloster ved Halle,
3161, 3179 — Provster se Berndes
(Erasmus), Durkop (Eggert), Jo-
hannes.
Nichels Hans, 3061.
Nicolaus IV, Pave, 2690.
— V, Pave, 2455, 2475, 2483, 2583,
2631, 2690, 2697, 2721, 2759, 2935 ff.
— de Gusa, Kardinalpresbyter af St.
Petrus ad Vincula, 2916.
— de Edam, pavelig Kapellan og Au-
ditor, 2492, 2620.
— Lamberti, Praest fra Utrecht Stift,
Kannik i Middelburg, 3130.
Niels, familiaris hos Abbeden i Logum,
2617.
— Praest i Sal, 2900.
— Andersen, Klerk fra Roskilde Stift,
Sognepraest i Naesby og Tyvelse,
3254.
— Bakkensen, Kannik i Ribe, 3116,
Sognepraest i Varde, 3138, 3252.
— Christiernsen, Provinsialprior for
Karmeliterne, 2661, 2828.
— Hansen, Bonde fra Kaer Herred,
3076.
— Jensen, Kannik i Aarhus, 2959.
— — Sognepraest i Tingsted, 3216.
— Laurenssen, Sognepraest i Jetsmar
og Hune, 3137.
Klerk fra Slesvig Stift, 3245,
evig Vikar i Eggebaek, 3247.
— Mikkelsen, Klerk fra Aarhus Stift,
2893.
— - Pedersen, Klerk fra Roskilde Stift,
evig Vikar i Roskilde, Kannik i
Kobenhavn, 3171 f.
— — Klerk fra Slesvig Stift, Sogne-
praest i Halk (?) og Vedsted, 3251.
— Poulsen, Praest i Borglum Stift,
3182.
— Sevedsen, evig Vikar og Sognepraest
i Lund, 2904,
Niels Siggesen »Getti«, Franciskaner-
munk, 3047.
Nigenkerken (Neuenkirch) (Ditmarsken)
2741.
Nijs, Johannes, Kannik i Middelburg,
3130.
Ning Herred 2836.
Nocera (Mellem - Italien), Biskoppen,
2906, 2924 f., 2976, 3017, 3161; jfr.
Jacobus (Minutoli), Johannes (de
Ceretanis).
Nordfriesland 2931.
Norge 2510, 2515, 2593, 2662 f., 2742 f.,
2750, 2796, 2798, 2827, 2844, 2887,
2889, 2897, 2907, 2996 f., -3069 f.,
3074, 3077, 3084, 3106, 3126, 3162,
3176.
Nors S. (Hillerslev H., Borglum Stift)
2783.
Noviforum (Neumarkt?) se Magdeburg.
Nu se Ydby.
Nuntier og Kollektorer, pavelige, se
Bartholomaeus de Camerino, Borch
(Simon v. d.), Brun (Jens Madsen),
Bunow (Guntherus de), Gherardini
(Angelus), Johannes Antonius, Mac-
cabrino (Brunectus de), Mansella
(Benedictus de), Marasca (Bartholo-
maeus), Marinus de Fregeno, Pomert
(Henricus), Tuleman (Hermannus),
Wegener (Johan).
Nurwes, Ludolf, Kannik i Slesvig. 2456 ;
jfr. Mynecker.
Nyborg 2481.
Niirnberg 2679.
N}r Sogn (Holmsland, Hind H., Ribe
Stift) 2872, 2960, 3009.
Nysted, Franciskanerklostret, 2485,
2766, 2798, 2844, 3176.
Naesby S. (Tybjasrg H., Roskilde Stift)
3242, 3254.
Naestved 2770 — St. Peders Kloster se
Skovkloster.
Odarslof S. (Torne H., Lunde Stift)
3030.
Odde (Hansen), Provst i Roskilde, 3227.
Odense 2515, 2692, 2709, 2764, 2820,
2829, 2838 f., 2841, 2924 f., 2984,
3095, 3156 — St. Knuds Kirke,
590
KEGISTER.
2457 f., 2693 — St. Knuds Kloster,
2582, 2692, 3095, 3104, 3110, 3118,
3156, 3186, 3202, 3211, 3215 — Vor
Frue Kirke, 2834 — Albani Kirke,
2834 — St. Laurentii Kirke, 2834 —
Franciskanerklostret, 2484 f., 2766,
2798, 2844, 3176 — Helligaands-
huset, 2709 — Pogeskolen, 2834 —
Kapitlet, 2457, 2459, 2515, 2692 ff.,
2708, 3095, 3104, 3110, 3118, 3156,
3186, 3202, 3211, 3215 — Biskop-
pen, 2484 f., 2491, 2548, 2692, 2731,
2764, 2766, 2798, 2844, 2895, 3017,
3055, 3068, 3095, 3104, 3122, 3156,
3175, 3211; jfr. Krabbe (Erik Jen-
sen), Krafse (Mogens), Ronnov (Karl)
— Prioren, 2457, 2459 — Provstiet,
2834, 2846, 3204 — Provstekornet,
3204 — Provsten, 2692 f., 2708,
2844, 2846, 3055, 3095, 3156; jfr.
Jakob Mogensen, Urne (Hans) —
Dekanen, 2692, 2798, 2819; jfr. Ul-
feld (Claus Andersen) — Kantoren,
2819, 3055.
Oksby S. (V. Horne H., Ribe Stift) 2901.
Oldenburg (Holsten) 2740, 2748, 2817,
3225.
Oldensen, Johannes de, Klerk fra Bre-
men Stift, Kannik i Slesvig og Bar-
dewick, 3159.
Oliverius (Caraffa), Kardinalpresbyter
af St. Eusebius, 2616, Kardinal-
biskop af Sabina, 3130, 3259, 3283.
Oluf, Konfessor i Maribo, 3122.
— Hildebrandsen, Kannik, evig Vikar
og Sognepraest i Lund, 2904.
Jensen, Abbed i Soro, 2763, 2878 f.,
3202, 3261.
— Krsemmer, Borger i Ribe, 3199 f.,
3207 ff.
— Nielsen, Kannik i Lund, siden Munk,
2695.
Olve Bertold se Owe Bertold.
Ondlose S. (Merlose H., Roskilde Stift)
3283.
Orte (Mellem-Italien), Biskoppen, 2763.
Osagardhe, ved Vissing Kloster, 3017.
Osebahr (Oseborne), Nicolaus, Prsest,
3061.
Osnabruck, Provsten, 25.T7.
Ottingen, Fridericus de, Greve, Kannik
i Bamberg og Constanz, 2588.
— Johannes de, Greve, Kannik i Wiirz-
burg og Eickstadt, 2589.
Otto Jensen se Foged.
— Nielsen, Sognepraest i Lysabild, 2645.
Kannik i Slesvig, 3076.
Ouelsust, Hermannus, Klerk fra Pader-
born Stift, 3290.
Ove Pedersen, Provst i Vendsyssel,
Sognepraest i Skallerup og Venne-
bjaerg, 2969.
Owe, Bartold van der, Kannik i Sles-
vig, 2586, 2993; jfr. Dauwe (i 3. Bd.).
Oviedo (Spanien), Biskoppen, se Gun-
disalvus de Villadiego.
Oxe, Johan, til Tordso, Rigsraad, Hus-
hovmester hos Dronning Dorothea,
2638, 3100 f.
Paarup S. (Odense H. og Stift) 2459.
Paderborn, Dekanen, 2871 — Officialen,
2705.
Paninis, Johannes Franciscus de, pa-
velig Kapellan og Auditor, 2483,
2976.
Paris, Dekanen, 3085.
Parkentin, Johannes, Biskop i Ratze-
burg, 2785, 2794, 2800. 2814.
Parsow, Peder, Sognepraest i Flens-
borg, 3272.
Paschalis II, Pave, 3104, 3156.
Patorp se Paarup.
Patras (Graekenland), .Erkebiskoppen,
2521, 2563.
Paulus II, Pave, 2455, 2461, 2478 f.,
2483, 2492, 2511, 2583, 2586, 2675,
2714, 2766, 2798, 2948, 3076.
Paulus (de Campofrigoso), Kardinalpres-
byter af St. Sixtus, 3259.
— de Tuscanella, pavelig Kapcllan og
Auditor, 2909, 2950.
Peder, Abbed i Esrom, 2763.
— Albertsen, Klerk fra Roskilde Stift,
Kannik i Kobenhavn, 3080, 3260.
— Bentsen, Abbed i Sore, 2763.
— Esgcrsen, Sognepraest i Lem, 3199,
3207 ff.
— Henningsen, Sognepraest i Garding,
Kannik i Lfibeck, 3038.
REGISTER.
591
Peder Iversen, Kannik i Haderslev,
2680, 2697.
— Jensen, Skolar fra Roskilde Stift,
Sogneprsest i 0rslev, 2923, 2926,
Kannik i Roskilde, 3131.
— — Klerk fra Roskilde Stift, Kannik
i Viborg, 2941.
— Kjeldsen, Praest fra Aarhus Stift,
evig Vikar i Aarhus, 3205.
— Laurenssen, Kannik og Kantor i
Haderslev, Sognepraest i Taps, Von-
sild og 0dis, 2613, 2647.
— — Praest fra Borglum Stift, Sogne-
praest i Jetsmar og Hune, 3137.
— Nielsen, Praest fra Borglum Stift,
Sognepraest i Heltborg og Visby,
3016.
— — Sognepraest i Grenaa, 3198.
— — Klerk fra Aarhus Stift, Stude-
rende i Bologna, iErkedegn i Aar-
hus, Kannik i Roskilde og Aarhus,
3005, 3032, 3206.
— — Praest fra Odense Stift, Sogne-
praest i Erst, 2819.
Kannik i Lund, 3087, 3105, 3155.
— Poulsen, Kannik i Lund, 2558, De-
kan smst., 2761.
— Svendsen, evig Vikar i Ribe, 2951.
— Thomsen, Klerk fra Slesvig Stift,
evig Vikar i Mildsted, 3293, 3296.
— Tostesen, Sognepraest i Agerskov,
2617.
— »Wersen«, Bonde fra Kaer Herred,
3076.
Pedersborg S. (Alsted H., Roskilde Stift)
3261.
Pederstorp S. (Femern) 2784.
Penestrinus episcopus se Marcus (Bar-
bus).
Peregrini, Johannes, 2464.
Pereriis, Guillermus de, pavelig Ka-
pellan og Auditor, 2950, 3276, 3281.
Perleberch, Johannes, Provst i Greifs-
wald, 2824.
Perugia, Universitetet, 2649.
Peterstaghen, Gherardus, evig Vikar i
Lubeck, 3234.
Petrus Antonii (de Fregeno) 2514.
— de Aranda, Biskop i Calahorra, Pa-
vens Viceskatmester, 2699, 2708.
Petrus Henrici, Klerk fra Linkoping
Stift, Forstander for St. Birgittes
Hospital i Rom, 2593.
— de Parma, Sognepraest i Gambare-
tulo, 2743.
— de Senis (fra Siena), Guldsmed, 2604.
Philippus, Finansembedsmand ved Ku-
rien, 2625.
— Bartholomaei, Biskop i Ario, 2921.
— (de Levis), Kardinalpresbyter af St.
Petrus et Marcellinus, 2616.
— de S. Miniato, Notar hos Marinus
de Fregeno, 2699.
Pius II, Pave, 2463, 2492, 2525, 2553,
2583, 2662 f., 2676, 2683, 2766,
2798, 3176.
Pliyt, Johannes, 2464.
Ploen (Holsten) 2748.
Podendorp, Johannes, Kannik i Liibeck,
2796, 2916.
Pojske, Hans, til Berridsgaard, Vaebner,
2758.
— Markvard, Klerk fra Roskilde Stift,
2807, Provst i Viborg, 2859, evig
Vikar i Lund, 2886, 2917, Kannik
i Viborg, 2918, 2941, 2964, Kannik
i Roskilde, 2966, 2976, Provst i
Lund, 3002, 3010, iErkedegn i Lund,
3041, Sognepraest i Stokkemarke,
3120, 3123 ff., Kong Hans' familiaris,
3125, iErkedegn i Viborg, 3129.
Poldenbughe, Johannes, Provst i Do-
beran, Beneficiar i Goldberg, 2762.
Polen 2755 f., 2825 f., 2869 — Kongen,
3108.
Pomert, Henricus, Dekan i Hamburg,
pavelig Kollektor, 2463, Kannik i
Liibeck, 2796, 2916.
Pomtor, Henricus, se Pomert, Henricus.
Poppe, Jons, 3061.
— Poppe, 3061.
Porcariis, Jeronimus de, pavelig Ka-
pellan og Auditor, 2909, 2950, 3263,
3277.
Porta, Matheus de, pavelig Auditor,
3281 f.
Poul Aagesen, Klerk fra Lunde Stift,
2810.
— Andersen, Klerk fra Roskilde Stift,
evig Vikar i Roskilde, 3299.
592
UEGISTEK.
Poul Mikkelsen. Provst i Tvilum. 3136.
— Nielsen, Helligaandsbroder i Koben-
liavn, 2793.
Poylen, Didricus, Beneficiar i Goldberg,
2762.
Present. Christoffer Nielsen, Kannik i
Roskilde, 2914, 3194.
Preussen 3106 ff.
Prin, Gerhard, evig Vikar i Flensborg,
3284.
Privilegiet de non evocando 2721, 2759,
2935 ff., 3236.
Pnemonstratenserklostre se Belbog,
Grobe (Puddeglove).
Pnesentationsret, Kongens, 2584, 3004.
Praesto 2488.
Puddeglove se Grobe.
Quale, Markvard, Skolar tra Slesvig
Stift, 2551.
Quand, Johannes, Kannik i Haderslev,
evig Vikar i Liibeck, siden Munk,
3094.
Questenberch, Jacobus, Klerk fra Hil-
desheim, Sognepraest i Diekholzen,
3152.
Quitzow, Hemming Pedersen, Domini-
kanermunk, 2755 f.
— Johan Jensen, 2464, Dekan i Ros-
kilde, 2492, 2495, 2499, Kannik og
evig Vikar i Lund, 2505, 2507 ff.,
2556 f., 2637, 3175.
Rabenstein, Eberhardus de, Kannik i
Bamberg, 2589.
Ragusa, iErkebiskoppen, 2639, 3265.
Ragvaldus, /Erkedegn i Upsala, 3126.
Randers 3177 — Helligaandsklostret,
3177, 3183; Prior se Jens Madsen
- St. Mortens Kirke, 3177.
Rantzau. Ditlev, Kannik i Kobenhavn,
2618.
— Hans (Henriks Son), 3286.
Hans (Schacks Son), 3236, 3300.
Ove (Clausen), 3236, 3300.
Raphael (Riario), Kardinaldiakon af
St. Georgius ad velum aureum,
272«), pavelig Kammermester, 2884,
2891, 2897, 2921. 2968, 3029. 3040,
3201.
Ratzeburg, Biskoppen, 2748, 2800, 3089.
3126; jfr. Parkentin, Johannes —
Officialen, 2998.
Ravensberg, Johan Jepsen, Klerk fra
Roskilde Stift, 2802. 2815, Kannik
i Aarhus, 2924 f., iErkedegn i Aar-
hus, 3045, Kannik i Roskilde, Kong
Hans' Kansler, 3193 f., 3270, 3275.
3291 ; jfr. Jens Jakobsen.
Recanati (Mellem-Italien), Biskoppen.
se Hieronymus Bassus (de Rovere).
Redskud (Roeskixt) 3261.
Reinfeld, Cistercienserkloster (Holsten).
2752 f., 2787 — Abbeden. 3234.
Rel, Jens Jakobsen, Praest i Avnslev,
tidligere Skolemester i Nyborg, 2481.
Relthem, Levinus de, Kannik i Hildes-
heim og Magdeburg, 2614.
Rembertus Remberti 2464.
Rempgin, Gosvinus, 2464.
Remstede, Johannes, Klerk fra Bremen
Stift, 2536.
Rendsborg 2601, 2608, 2611.
Rethberg, Conradus, Kannik i Koln,
Provst i Hamburg, 2705.
Rettorp, Rudolphus de, 2464.
Reuil, Rembertus, 2464.
Reval, Biskoppen, se Borch, Simon v. d.
Reymar, Johan, 3061.
— Junge, 3061.
— Kersten, 3061.
— Volkmar, 3061.
Reynsberg, Hermannus, Klerk fra Bam-
berg Stift, Kong Christierns Raad,
2523.
Rhodos 2869, 3077, 3084.
Ribe 2532, 2584, 2590, 2592, 2820.
2860 ff., 2867, 2874, 2880 f„ 2883.
2899, 2901, 2951, 2992, 3068, 3116,
3208 f., 3217, 3252, 3271, 3285 -
Johanniterklostret, 2778, 2781 —
Nonneklostret, 2778, 2781 — Do-
minikanerklostret, 3033, 3071
Domkirken, Lucius' Alter, 2822,
2874 f., 2899 — Kapitlet, 2822.
2864 f., 2874 f., 2882, 3128 — Pr«-
benden Klabris Mark. 2899 - Bi-
skopsbordet, 3133, 3135 — Biskop-
pen, 2778, 2844, 2874 f.. 2380 f.,
2900, 2948. 3060. 3128, 3265, 3271;
REGISTER.
593
jfr. Christiern Hemmingsen, Lode-
hat (Peder Nielsen), Juel (Hartvig)
— .Erkedegnen se Hagen, Johan
van — Dekanen, 2710, 2900 f. —
Kantoren, 2900, 3208 f. — Provsten,
2581 — Officialen, 2592, 2871, 2873,
2900.
Riddagshausen , Cistereienserkloster
(Halberstadt Stift), 3121.
Riga, Kirkeprovins, 2742.
Ringsted Benediktinerkloster, Ahbeden,
2507 ff., 2813.
Ris S. (Ris H., Slesvig Stift) 3250.
Rise S. (JEre) 2459.
Rob, Henrik, Klerk fra Viborg Stift, 2453.
Rode, Johannes, Provst i Bremen (!),
2583, Provst i Hamhurg, 2608, pa-
velig Notar og »Corrector«, 2703 ff.
Rodericus Borgia (senere AlexanderVI),
Kardinalhiskop af Porto, 2864.
Roeskixt se Redskud.
Rom 2516, 2547: 2554, 2593, 2634,
2643, 2649, 2654, 2666, 2677, 2688,
2691, 2717 f., 2724, 2727, 2734,
2749, 2791, 2793, 2804, 2824, 2829,
2857, 2859, 2885, 2893, 2926. 2939,
2941, 2950, 2960, 2963, 2982, 2988 f.,
2991, 3003, 3031, 3035, 3040, 3042,
3061, 3065, 3067, 3076, 3114, 3120 f.,
3124, 3129 f., 3146, 3153 f., 3162,
3165, 3169, 3178, 3189, 3236, 3244,
3247, 3249, 3266, 3272, 3277 f.,
3285 f., 3296 f. — Vikaren, 3081 —
Peterskirken, 2636, 2717, 2724 —
St. Petri ad Vincula, 2606 St.
Maria de Regina coeli, 2921, 3040 —
Birgittas Hospital, 2593 — Scala
coeli, 3081 — Hospitalet St. Sal-
vator, 2699 — Helligaandsklostret,
2512, 2547, 2699, 2709, 2793, 2823,
2996, 3069, 3079, 3127, 3177, 3298;
Pra?ceptorer se Rovere (Innocen-
tius Flavius), Neronibus (Alexan-
der de).
Rosenkrantz, Erik Ottesen, til Bjorn-
holm, Ridder, Rigshofmester, 2737.
— Mogens Eriksen, Klerk fra Aarhus
Stift, .Erkedegn i Viborg, siden i
Aarhus. 3837, Kannik i Roskilde
og Aarhus, 3005, 3011, 3022, 3036.
Acta pontificum Danica IV.
Rosenkrantz, Niels Styggesen, Dekan i
Roskilde, 2637, Kannik og Provst
i Borglum, 2713, Biskop i Borglum,
3048—53, 3056 f., 3060, 3063, 3139,
3265.
— Otte Nielsen, til Bjornholm, Ridder,
2454.
Roskilde 2455, 2467, 2475, 2478 f.,
2484, 2487, 2490, 2492, 2499, 2502,
2507 ff., 2556 f., 2570, 2584, 2587,
2595, 2615, 2812 f., 2820, 2839,
2841, 2906, 2914 f, 2920, 2966,
2973 f., 2985—89, 2991, 2998 ff.,
3005, 3020, 3023, 3025, 3045, 3125,
3131, 3171 f., 3175, 3193 f., 3227,
3299 Domkirken, 2560, 2638,
3100 Trefoldighedskapel, 2534,
2575, 2651, 2696, 2738 f. - - Tre-
foldigheds Broderskab, 2575 f., 2653
— Prsebenden Vasby, 2479 — Do-
minikanerklostret, 2491 — Francis-
kanerklostret, 2491, 2638, 3175, 3178
— Biskoppen, 2534, 2582, 2692,
2714, 2770, 2846, 3082. 3087, 3095,
3099, 3126, 3156, 3163 f., 3168,
3175, 3202; jfr. Baden (Oluf Mor-
tensen), Skave (Niels) — Bispedom-
met, 2956 -- Kapitlet, 2971 - De-
kanen, 3186, 3202; jfr. Jakob Oluf-
sen, Mogens Andersen, Jens Peder-
sen, Quitzow (Johan Jensen), Rosen-
krantz (Niels Styggesen), Bonnov
(Karl) — Provsten, 2532, 2550, 2766,
2770, 2798, 2844, 2846, 2906, 2936,
2966, 2976; jfr. Odde (Hansen),
Morten Olufsen — .Erkedegnen,
2763, 2859, 2966, 3082, 3175; jfr.
Jens Pedersen — Officialen, 2467,
2479, 2532, 2812, 3020, 3131, 3172.
Rostock 2642, 2686 ^Erkedegnen,
2489 — Karteuserklostret, 2668 —
Universitetet, 2585.
Rotermund, Luderus, Beneficiar i Ham-
burg, 2719.
Rovere, Franchetta de, Soster til Six-
tus IV, 2731, 2735, 2744.
— Innocentius Flavius de, Praeceptor
for Helligaandsklostret i Rom, 2709,
2767, 2793 ; jfr. Dominicus, Hiero-
nymus Bassus, Julianus.
38
594
REGISTER.
Rugtved, Hgd. (Albsek S.. Dronning-
lund H.. Borglum Stift), 3140.
Husland 2755 f, 3106, 3108,3164.3218.
Russchart, Johannes. Klerk fra Koln
Stift, evig Vikar i Eutin, 2650.
Husse, Johannes, se Brun.
Rutze. Markvard, evig Vikar i Slesvig,
2603.
Hvd, Cistereienserkloster (Husby H..
Slesvig Stift), Abbeden, 3256 f.
Ryiff, Henrieus, Sognepraest i Wals-
leben. Prokurator ved Kurien, 2499.
Hynnortopt se Kindertofte.
Rafsnas, Hgd. (Sddermanland) 2640,
2642, 2686 f.
Ronnov, Claus, til Hvidkilde, Chri-
stiern I's Marsk. 2449 f, 2570,2595.
Karl Clausen, Dekan i Roskilde,
2570, Kannik i Roskilde og Aarhus,
2587, Dekan i Roskilde, 2595, Kan-
nik i Odense, 2621, Kannik i Lund,
2623, Biskop i Odense, 2621 ff.,
2625 ff., 2637, 2709, 2766, 2798,
3186, 3202.
Saehsen, Kirkeprovins, 2755 f.
— Hertugen, 2856.
- -Lauenburg, Hertugen, se Erik.
Sal S. (Ginding H., Ribe Stift) 2900.
Saltum S. (Hvetbo H., Borglum Stift)
3182.
Salzburg 3269.
Salzwedel (Verden Stift) 2905.
Sainso 2927.
Sanekenstede. Henricus, Kong Cliri-
stierns Sekretser, Kannik i Verden
og Erfurt, 2538, Dekan i Hildes-
lieim, 2553.
Sandeis, Felinus de. pavelig Auditor,
3165, 3281 f.
Sanede, Gregorius, se Gregers Smed.
San Gemine, Benediktinerkloster (Narni
Stift), 3069 f., 3074.
Sanson, Franciscus, Ordensgeneral for
Franciskanerne, 2714, 2798.
Santbeke, Gerhard, evig Vikar i Slesvig
Nonnekloster, 2850, 2902, evig Vi-
kar i Slesvig, 2907, 2950. 3263, 3277.
Poul, Klerk fra Slesvig Stift, Kannik
i Lfibeck, 2796, 2916, 2950.
Sarouw, Henrik. Kannik i Slesvig. 3007.
Saxe (Sasse), Henneke, Kannik i Ribe,
Provst i Jellingsyssel, Sogneprsest i
Rredsten, 2871, 2881, 3272.
Scameel, Johannes, decretorum doetor,
2464.
Scandeis, Felinus de. se Sandeis.
Scave se Skave.
Schagen, Nicolaus, 2464.
Schare (Schore), Gerardus, Kong Chri-
stierns acceptus, Kannik i Liibeek,
Slesvig og Rutzow, 2552. Sekreta?r
hos Albert Krummedige, 2678, 3109.
Sehomager, Nicolaus. 2464.
Schoper, Hejnomaiinus, evig Vikar i
Slesvig Nonnekloster, 2849.
Schore, Gerardus, se Schare.
Schroder, Vilhelm, Kannik i Haderslev.
3272.
Schuffuth, Gotfridus, pavelig familiaris.
Provst i Viborg, 3289.
Schwerin 2552 Stift 2469. 2624,
2678 — Kapitlet, 2522, 2624 -- Bi-
skoppen, 2522; jfr. Wernerus (Wol-
mers), Balthasar -- Provsten. 2998.
Schutte, Georgius, Klerk fra Naumburg
Stift, Sognepraest i Rcndsborg. 2601.
2608, 2611.
Scuderan, Hemmingus, Kannik i Hil-
desheim. 3230.
Scutvelre, Gerardus, se Santbeke. Ger-
hard.
Scuvebusch, Johannes, 2464.
Sebbe, Henricus, 2464.
Seden S. (Aasum H., Odense Stift) 2550.
Seghebobe. Hemming, Sognepraest i
Roskilde Stift, 2912.
Sehested, .lohannes, evig Vikar i Kiel
og Neustadt, 3238, Kannik i Liibeck.
3239.
Sigfrid, Klerk fra Slesvig Stift. 2464,
Skatmester i Slesvig. 2564.
Sehimer, Henrik, Sognepnest i Mild-
sted. 2657.
Selde S. (Norre H.. Viborg Stift) 2728.
Semelbecker, Jakob, Klerk fra Slesvig
Stift, Studerende i Rom. 2804,
Sogneprsest i Gl. Stolp, Provst i
Greifswald, 2824. Kannik i Slesvig,
3076.
REGISTEK.
595
Senensis dominns se Franciscus (Todes-
chini-Piccolomini).
Sennels S. (Hillerslev H., Borglum Stift)
3058.
Sergius III, Pave, 2690.
— V (o: IV), Pave, 2690.
Serk, Niels, se Sterk.
Seuelbergh, Jakob, se Semelbecker.
Seyke, Marquardus, Sognepraest i Erv-
de, 3061.
Siena, Kardinalen, se Franciscus (To-
deschini-Piccolomini).
Sigfridus, ^rkebiskop i Bremen, 2684,
2689.
Sigm, Silvester, evig Vikar i Haderslev,
Sognepraest i Vonsbsek, 3264.
Siguenza (Spanien), Prioren, 3284.
Silkeborg 3192.
Simonsberg S. (Lundenberg H., Slesvig
Stift) 3296.
Sinding S. (Hammerum H.. Bibe Stift)
2581.
Sinibaldis, Falco de, pavelig Viceskat-
mester, 2884 f., 2983, 3029, 3201.
Sixtus IV, Pave, 2917—20, 2922, 2941,
2948, 2950, 2952—55, 2966, 2976,
2981, 3006 f., 3010, 3043, 3045,
3095, 3104, 3110, 3126, 3156, 3176,
3202, 3204, 3211, 3225, 3246, 3298.
Skade, Niels Clausen, Kannik i Aarhus
og Boskilde, Biskop i Aarhus, 3190
—93, 3195 f.. 3201. 3203, 3205 f.,
3217.
Skagen 3182.
Skalder, Jon Clemenssen, Kannik og
evig Vikar i Lund, 2468.
Skalholt, Biskoppen, 2535; jfr. Lodehat
(Jens Gerekesen).
Skallerup S. (Vennebja?rg H., Borglum
Stift) 2969.
Skanderbeg (Georg Castriota) 2461.
Skave, Johannes. Kannik i Liibeck,
2916.
— Niels, Kannik i Boskilde, 2455, 2464,
2475, Sognepra?st i Bjerreby, 2476,
2483, 2487, Kannik og Dekan i Lund,
2501, 2508 f., KongensKansler, Provst
i Viborg, 2866, 2917, Biskop i Bos-
kilde, 2970—76, 3000, 3020, 3028 f.,
3091, 3185 ff.
Skinkel, Claus, 2464, Kannik i Odense.
2984, 2986, 2988 f., 2991.
— Hilleborg Ottesdatter, til Iversnses,
2725.
- Otte, til Enggaard, Bidder, 2725.
Skorup S. (Gjern H., Aarhus Stift) 3136.
Skovby S. (Sondergos H., Slesvig Stift)
3243.
Skovkloster, Benediktinerkloster (0.
Flakkebjaerg H., Boskilde Stift),
2770 ff., 2774 — Abbeden, 3104, 3175.
Skriver, Esbern Jakobsen, Baadmand
i Kobenhavn, 2821.
— Henrik, Sogneprsest i Mildsted, 2757.
Slesvig 2456, 2467, 2498, 2563, 2567,
2584, 2586, 2603, 2620, 2765, 2790,
2804, 2820, 2854 f., 2857, 2898.
2907, 2909, 2913, 2945, 2948, 2950,
2952, 2993, 3007, 3154, 3159 f.,
3212, 3237, 3256, 3272, 3290, 3294 f.
- Stift 2928, 3061 - - Domkirken,
2580, 2696 — Nonneklostret, 2849 f.,
2854 f., 2902, 3258, 3263, 3277 —
Kapitlet, 2655, 2938, 3279 — Bi-
skoppen, 2551, 2683, 2701. 2748,
2936, 2938, 2946, 3203, 3234 f.,
3247; jfr. Wulf (Claus), Wisch (Hel-
rik v. d.), Durkop (Eggert) — Bispe-
stolen, 2931 Provsten, 2655,
2696 f., 2873, 2899, 2901 f.. 2920,
2935, 2937, 2942 f., 2950, 3214,
3233; jfr. Wisch (Helrik v. d.), Em-
beke (Johan), Sovenbroder (Enwald),
Koch (Hermannus) — iErkedegnen,
2488, 2696, 2950, 2977, 3251; jfr.
Cordes (Cord), Breyde (Johan),
Clinckrade (Theodericus) — Kan-
toren, 2697, 2701, 2757, 2938; jfr.
Wegener (Johan), Sovenbroder (En-
wald), Stoveman (Didrik) — Skat-
mestre se Embeke (Johan), Sehe-
sted (Sigfrid), Estel (Henricus), West-
phall (Wilhelmus) — Officialen, 2467,
2585 f., 3284, 3290.
Slesvig, Hertugdomme, 2609, 2907,
2935 ff. — Hertugen, 2795, 2843,
2894, 3243.
Slinckel, Nicolaus, se Skinkel.
Smidhauser, Gaspar, Kannik i Frei-
singen, 2527.
38*
596
REGISTER.
Smyd, Martinus, Klerk fra Brcmen Stift,
Sogneprsest i Rendsborg, 2601, 2608.
Snaw. Henricus, se Strow. Henricus.
Soest, Peder, Praest fra Slesvig Stift.
Sognepraest i Broager, 3142.
Sone, Eghardus, Liegmand fra Utrecht
Stift, 2773.
Sorternp S. (Slagelse H.. Roskilde Stift)
3261.
Soro, Cistercienserkloster, 2878 f.. 3210,
3213, 3221, 3261 -- Abbeden, 2455,
2507 ff., 3104, 3186. 3202, 3210,
3221, 3246. 3261: jfr. Peder Bent-
sen, Oluf Jensen.
Span. Alardus, Klerk fra Liibeck. Kan-
nik i Slesvig, 2857, Kannik i Lubeck,
3165.
Spanocchi, Bankierfirma. 2708, 3029,
3056.
Spinellis. florentinsk Bankierfirma,
2598 f.
Thomas de, 2632 f., 2664. 2679.
Spinis, Jacobus de, florentinsk Bankier,
2596.
Spodtvegli se Bugtved.
Stade, Slot (Bremen Stift), 2684, 2689.
Stanwer, Godefridus, Kannik i Lubeck,
3037.
Starke, Nicolaus, 3061.
Stauller (Stulberc), Gotfridus, Kannik
i Hameln, 3092.
Stecher (Stheker, Sticher), Johannes,
Klerk fra Mainz Stift, evig Vikar i
Lubeck, 3103, Kannik i Haderslev,
siden Mnnk. 3233 f.
Stecken, Niels, se Sterk, Niels.
Stendal (Halberstadt Stift) 2526.
Stenlose S. (Odense H.) 2459.
Stenwarter (?), Johannes, Sognepraest i
Garding, 2473; jfr. Stenveld, Jo-
hannes.
Stenveld, Johannes, Sogneprsest i Gar-
ding, 2585, 2843.
Stephanus V, Pave, 2690.
Laurentii, Provinsialminister for
Franciskanerprovinsen Dacia, 2798.
2844.
— Nardini, KardinalpresbyterafSt. Ma-
ria in Transtiberum 2785 f., 2794,
2827, 3126.
Sterk, Niels, Kannik i Haderslev, 2697,
Kantor i Haderslev, Sogneprsest i
Vilstrup. 2847 f.. 2905. 3233.
Sterloff se Ferlov.
Sterneberch. Henricus, Cistereienscr-
munk, 3121.
Stettin, Hertugslaegten, se Bugislav.
Elisabeth — Provsten, 2998.
Stheker, Johannes, se Stecher.
Sticher, Johannes, se Stecher.
Stig Nielsen se Bosenkrantz (Niels Styg-
gesen).
Stin, Didrik, Klerk fra Slesvig Stift.
Beneficiar i Hamburg, 2719.
Stockholm 2750, 2858.
Stokkemarke S. (Lollands Sonder H..
Odense Stift) 3120, 3123 f., 3129.
Stolp, Gl. (Pommern), 2824.
Storcken, Niels, se Sterk.
Store-Hedinge 2534.
Storjohan, Nicolaus, 3061.
Stormarn (Holsten) 2525, 2700. 2703.
2748, 2907, 2935 ff.
Stoveman, Didrik, Kannik og Kantor
i Slesvig, 2489, 2497, Kannik i Lii-
beck, 2620, 2683, 2791, 3153, evig
Vikar i Burg, 3184.
Stralsund 2723, 2727, 3019, 3035, 3040.
Strangesen, Jakob, Kannik i Lund,
2494.
Strassburg, Biskoppen, 2823 — Provsten
ved St. Thomas, 2555.
Strandword (Strandvagt ?) 3261.
Strengnas 2584 Biskoppen. 3126,
3163 f. - - Provsten, 2681.
Strow, Henricus, Kannik i Slesvig.
Sognepra?st i Grumtofte, evig Vikar
i Slesvig Nonnekloster, 2854 f.
Stud 3261.
Stulberc (Stanller), (iotfridus. Kannik i
Hameln, 3132.
Stulpe, Svend. Sogneprsest i Kvidinge,
2716.
Stuntebiill S. (Nordstrand, Slesvig Stift,
nii forsvundet) 2799.
Sture, Sten, Bigsforstander i Sverige,
2640. 2642, 2686 f., 2707. 2785 f..
2794, 2800, 2814, 2888. 3089, 3111 f,
3126. 3149, 3162 11'.. 3167 1".. 3178.
3218 ff., 3297.
KEGISTER.
597
Stycs, Valentinus, 2464.
Stygge, Ulrik, Biskop i Aarhus, 3017.
Suessa (Sessa), Syditalien, Biskoppen,
se Gherardini, Angelus.
Sunt, Thomas, evig Vikar i Mildsted,
3293.
Swartorp se Sorterup.
Swartzmar, Mathias, Praest i 0dis og
Taps, 2710.
Svavsted S. (Sondergos H., Slesvig Stift)
3258.
Svend, Biskop i Aarhus, 3017.
- Klerk fra Odense Stift, 2481.
- Mortensen, Klerk fra Ribe Stift,
kejserlig Notar, 2660.
Svendborg, Franciskanerklostret, 2484 f.,
2766, 2798, 2844, 3176.
Sverige 2510, 2514 f., 2593, 2628, 2640,
2642, 2662 f., 2679, 2686 f., 2742 f.,
2750, 2796, 2798, 2827, 2844, 2887 f.,
2897, 2907, 2910, 2961, 2967, 2996 f.,
3069 f., 3074, 3077, 3084, 3090, 3106,
3126, 3162 ff., 3176, 3218, 3231 —
Gejstligheden, 2858, 3090.
Swimerin, Henricus, Abbed i Hidden-
see, 3121.
Svinbaek (Laek S., Kaer H., Slesvig Stift)
3076.
Svogerslev S. (Somme H., Roskilde Stift)
2986.
Syken se Seyke.
Saeby, Sognekirken, 2663 — Kar-
meliterklostret, 2662 f. ; Prioren,
2663.
Saerslev S. (Skovby H., Odense Stift)
2459.
Solvesborg (Bleking), Karmeliterklostret,
3013.
Soren Gregersen, Sognepraest i Sennels,
3058.
— Iversen, Provst i Vestervig, 2670,
2672.
— Jensen, Klerk fra Ribe Stift, Kan-
nik i Aarhus, 2959.
— Mikkelsen, Kannik i Aarhus, 3115.
Sovenbroder, Enwald, Klerk fra Bre-
men Stift, Sognepraest i Garding,
Kannik og Kantor i Slesvig, 2473,
evig Vikar i Liibeck, 2610, Provst
i Barvidsyssel, 2620, 2683, Kong
Christierns Sekretaer, Provst i Sles-
vig, 2760, 2765, 2788 ff., 2898, 2930,
2933, Kong Hans' Sendebud ved
Kurien, 2934, 2936, 2939 f., 2944,
evig Vikar i Kiel, 2945 f., 2948 f.,
2956 f, 2993, 3076, 3154, 3188,
3237.
Tamdrup S. (Nim H., Aarhus Stift)
2927.
Taps S. (Tyrstrup H., Slesvig, nu Ribe,
Stift) 2613, 2710.
Tarazona (Spanien). Biskoppen, 2518,
2522, 2526, 2574.
Teano (Syd-Italien), Biskoppen, 2555.
Tele, Claus, 3061.
Tellingstedt S. (Bremen Stift) 2977,
2979.
Telung, Ludolphus, 2464.
Terni, Biskoppen, se Thomas (de Vin-
centiis).
Tetens, Didrik, Sognepraest i Garding,
2473, 2585, 2795, 2843, Kannik i
Liibeck, 2890, 2919, Kannik i Sles-
vig, 3037 f., 3088, 3114, Kannik i
Hameln, 3132.
— Jens, Klerk fra Slesvig Stift, Sogne-
praest i Mildsted og Husum, 2757.
Tetz, Jens, .Erkedegn i Lund, 3041.
Teyme, Johannes, Klerk fra Keln Stift,
Kannik i Roskilde, 2991.
Ther Stege, Otto, 2464.
Thomas Robertsen, Kannik i Aarhus
og Ribe, 2592.
— de Vincentiis (de Fano), pavelig
Protonotar og Skatmester, 2557,
Biskop i Terni, 2604, 2626, 2633.
Thott, Birgitte Olufsdatter til Hammar-
stad, 2681.
— Erik Akselsen, til Lagno, svensk
Bigsraad, Lensmand i Viborg, 2628 f.
— Niels Stigsen, Kannik i Lund, Bene-
ficiar i Ribe, 2590.
Thyholm 3285 — Provster se Friis
(Ville), Morten Olufsen.
Tidemanni, Henricus, Biskop i Lin-
koping, 2681.
Tikob S. (Lynge-Kronborg H., Roskilde
Stift) 2543.
Tilo Trotha se Trotha, Tilo.
598
REGISTER.
Tingsted S. (Falster Norre Herred,
Odense Stift) 3216.
Tinhus, Jens Markvardsen, Klerk fra
Roskilde Stift, 3158.
Tiset S. (Xing H., Aarhus Stift) 2836.
Tivoli, Hiskoppen, 2976, 3214, 3217;
jfr. Grassis, Antonius de.
Tofte (Gamtofte S.. Baag H., Odense
Stift); Provsten se Laurens An-
dersen.
Tonskvest, Niels, Sognepraest i Vesten-
skov, 2625.
Toppensem, Bent, Kannik i Slesvig,
3160.
Tordso. Hgd. (Solberga S., Vemmen-
hogs H., Lunde Stift), 3100 f.
Toreby S. (Musse H., Odense Stift) 3045.
Torkil Lille, Laegmand fra Ribe Stift,
3034, 3044.
Tornone (Valencia Stift), Dekanen, 3625.
Torsten, Sognepra?st i Erst, 2819.
Tostrup S. (Merlose H., Roskilde Stift)
3287.
Tottarp S. (Bare H., Lunde Stift) 3214.
Trefoldigheds Broderskab se Roskilde.
Treviso, Biskoppen, se Zanettus (de
Utino).
Tricarico (Syd-Italicn), Biskoppen, 2812,
3272.
Trient 3269.
Trier, ^Erkebiskoppen, 2823.
Trodertus Engelke, Kannik i Slesvig,
3076.
Troels, Sognepraest i Ondlose, 3283.
Trolle, Arvid, Adelsmand fra Upsala
Stift, 2967.
Trondhjem, Kirkeprovins, 2742 — JErke-
biskoppen, 3218.
Trotha, Tilo, Biskop i Merseburg, 2785,
3126.
Tuleman, Hermannus, Kannik i Utrecht,
pavelig Nuntius. 3069 f., 3074.
Turko S. (BleUinge) 2607.
Tustohan, Martinus, 2464.
Tved S. (Hillerslev II.. Borglum Stift)
2783.
Tvilum, Angustinerkloster (Tvilum S.,
Gjern H., Aarhus Stift), Provster
se Poul Mikkelsen, Kjeld Nielsen.
Tyge, Biskop i Borglum, 301 1.
Tymme Johannis, Klerk fra Vesteras
Stift. Kannik i Roskilde, 2988.
Tyrkerne 2461 f., 2469. 2642. 2686.
2851. 2869, 2996, 3070.
Tyskland 2721, 2823, 2825 f., 2869 f.,
2936. 2996, 3069 f., 3074, 3108.
Tyske Orden 3106, 3108.
Tyvelse S. (Tybjaerg H., Roskilde Stift)
3242, 3254.
Tzirolven, Henricus. evig Vikar i Sles-
vig Nonnekloster. 3258.
Ubaldis, Matheus de, pavelig Kapellan
og Auditor, 2976, 3032, 3036, 3109.
3235.
Ubberud S. (Odense H. og Stift) 2459.
2692.
Udby S. (Roskilde Stift) 2534.
Ulfeld, Glaus Andersen, Dekan i Odense,
2766.
Ungarn 2825, 2869.
Universiteter se Bologna, Kobenhavn.
Perugia, Rostock.
Upsala 2584, 2681 - - Stiftet, 2967 -
^rkebiskoppen, 2628 f., 2714, 2798.
2858, 2887, 2967, 3111, 3126, 3163 f..
3168, 3220; jfr. Jakob Ulfson
Kirkeprovins, 2742, 2858 — ASrke-
degnen se Ragvaldus.
Urban III, Pave, 3213, 3221.
— V, Pave, 2690.
Urbanus (de Flisco), Biskop i Frejus.
2961.
Urbino (Mellem- Italien), Biskoppen,
2548, 2568; jfr. Johannes (de Me-
linis).
Urne, Hans, Sognepnest i Tikob, 2543,
Kannik i Lund, 2695, Provst i
Odense, 2834, 2846. Kannik i Ribe,
2862, Provst i Harsyssel, 2876, Kong
Hans' Sekretaer, Provst i Viborg,
3001, evig Vikar i Lund, 3181, 3204.
Ursinis, Baptista de, Embedsmand ved
Kurien, 2497; jfr. Latinus.
Utholm, Nordfriesland, 2931, 3093.
Utrecht 2545, 2572 — Stiftet, 2907 -
Kapitlet ved St. Salvator, 2572 -
Abbeden i St. Pauls (Benediktiner)
Kloster, 2572 Officialen, 2537,
2515.
REGISTER.
599
Vadstena, Birgittinerkloster (Linkoping
Stift), 2727.
Vaget, Henrik, se Voget.
Valby S. (Jaerrestad H., Lnnde Stift)
2634.
— Landsby (St. Mikkels Landsogn, Sla-
gelse H., Boskilde Stift), 3261.
Valdemar Eriksen, dansk Konge, 3213,
3221, 3261.
Valencia, Kardinalen, se Bodericns
Borgia.
Walsleben S. (Mainz Stift) 2499.
Varano, Julius Caesar de, Herre til Ca-
merino. 2891, 2897.
Varde 3096, 3138.
Wardeman, Johannes, Klerk fra Mainz
Stift, 3294.
Varecker, Ludolfus, evig Vikar i Lu-
beck, Kannik og Kantor i Haders-
lev, Sognepraest i Taps, Vonsild og
0dis, 2613, Sognepraest paa For,
Provst i Barvidsyssel, 2683.
Varnaes S. (Sundeved, Slesvig Stift) 2811.
Wauscleben, Ludovicus de, Laegmand
fra Utrecht Stift, 2773.
Wedderlinck, Jakob, Skolar fra Slesvig
Stift, 3019, Vikar i Stralsund, 3035,
3040.
Wedel S. (Holsten) 2740.
Vedsted S. (Haderslev H., Slesvig Stift)
3251.
Wegener, Johan, Kantor i Slesvig, 2489,
pavelig Subkollektor, 2497, 2620.
Vejle, Dominikanermunkene, 2491.
Vendsyssel 2969 - — Provster se Ove
Pedersen, Friis (Niels).
Venedig 2851, 2856 — Dogen se Moce-
nigo, Johannes.
Vennebjaerg S. (Vennebjaerg H., Borg-
lum Stift) 2969.
Vennzor, Sigismundus, se Vinczent.
Verden 2538, 3146, 3151, 3212
Stiftet, 2462 — Biskoppen, 2698,
2773 — Dekanen, 2530 — Officialen,
2530, 3300.
Vere, Hermannus, Klerk fra Hildesheim
Stift, Kannik i Haderslev, 3224.
Verllenmuk (Salzburg Stift) 3269.
Wernerus (Wolmers), Biskop i Schwe-
rin, 2583.
Vesse, Lampertus, 2464.
Wesselburen S. (Bremen Stift) 2685.
Vesteni, Laurens Eggertsen, Klerk fra
Aarhus Stift, evig Vikar i Aarhus,
3065, Kannik i Aarhus, 3067, Kau-
nik i Bibe, 3068, ^Erkedegn i Vi-
borg, 3117, 3195, 3205,3217, ^rke-
degn i Aarhus, 3270.
Vestenskov S. (Lollands Sonder Herred,
Odense Stift) 2625, 2953.
Vesteras 2584 — Biskoppen, 2681.
Westerhoff, Jacobus, evig Vikar i Lii-
beck, 2486.
Vestervig, Augustinerkloster (Thy, Borg-
lum Stift), 2670, 2672 f. — Kapitlet,
2670 — Provsten, 2728; jfr. Soren
Iversen, Gregers Svendsen.
Westfalen 3113.
Vestfrisland 2462, 2469, 2907.
Westphal, Arnoldus, Biskop i Liibeck,
2583.
— Wilhelmus, Kannik i Liibeck, Skat-
mester i Slesvig, 2665, 2784,
2902.
Wettringe, Jacobus de, Klerk fra Ver-
den Stift, Kannik i Slesvig, Kong
Christierns Skriver, 2586, Kongens
Sendebud ved Kurien, 2726, Sogne-
praest i Oldenburg, 2740, Notar,
2787, 2898, 3154.
Weyrhase, Johannes, 2464.
Viborg 2518, 2731, 2820, 2837 f., 2841,
2852, 2859, 2866 f., 2880 f., 2917 f.,
2924 f., 2941, 2964, 2973, 2976,
2995, 3002, 3010, 3117, 3129, 3289
— Biskoppen, 2713, 2844, 3053,
3095, 3099; jfr. Knud Mikkelsen,
Glob (Niels) -- Provsten, 3072; jfr.
Juel (Hartvig), Pojske (Markvard),
Skave (Niels), Brun (Jens), Urne
(Hans), Bjorn Eriksen, Schuffuth
(Gotfridus) — iErkedegnen, 2728;
jfr. Bosenkrantz (Mogens Eriksen),
Lykke (Niels), Krabbe (Kjeld Ove-
sen), Vesteni (Laurens), Glob, Pojske
(Markvard) — Officialen, 2518, 2924 f.,
3289.
Viborg (Finland) 2628 f.
Vicentiis, Petrus de, Biskop i Cesena,
3297.
000
REGISTER.
Wickbolt. Nicolaus, Sognepraest i Dob-
berkau, 2982.
Yico (Arezzo Stift), /Erkedegnen, 3192.
Vidaa 3278 — Provster se Mulenbaeh
(Conradus), Ahlefeld (Joakim).
Vienne, Antoniterklostret, 2823.
Wilant. Fredericus, Kong Christierns
familiaris, Klerk fra Bamberg Stift,
2527.
Wilburg (Trier Stift) 2654 — Provsten
se Frise, Johannes.
Wilden, Wulfridus, Laegmand fra Bre-
men Stift , Enwald Sovenbroders
familiaris, 2939.
Wilhauen, Albert, Kannik i Slesvig,
3076.
Wilhelmus, Greve af Mulingen, 2528 f.
Ville Andersen, Klerk fra Bibe Stift,
Sognepraest i Sal, 2900, evig Vikar
og Kannik i Bibe, 2901 ; jfr. Friis,
Ville.
Yilstrup S. (Haderslev H., Slesvig Stift)
2847, 2977, 2980 f.
Vincens Gertsen, Klerk fra Boskilde
Stift, 2805, (»Erhardsen«), Kannik
i Lund og Boskilde, 2812, (Berardi)
2884, (Erardi) 2885. (Erhard) 2987.
— Madsen, Praest fra Odense Stift, 3274.
Vinczent, Sigismundus, Klerk fra Augs-
burg Stift, pavelig Staldmester, Kan-
nik i Mainz, 3148, 3255.
Winter, Poul, Praeceptor i Morkaer
Kloster, 2488, 2491.
Yisby S. (Hassing H., Borglum Stift)
3010.
Wisch, Helrik v. d., Biskop (tidligere
Provst) i Slesvig, 2563 f., 2567 ff.,
2586, 2591, 2590, 2599, 2665, 2928 f.,
2931, 3153, 3223, 3237, 3263.
Wisensteig, By (Constanz Stift), 2541.
Wiscrem, .lohannes, Kannik i Liibeck,
2919.
Wismar 2042. 2686.
Vissing, Nonnekloster (S. Vissing Sogn,
Tyrsting I!.. Aarhus Stift), 3017.
Sonder-. Sogn (Tyrsting H., Aarhus
Stift). 3017.
Vitskol, Cistercienserkloster (Bjorns-
holm S.. Slct H.. Viborg Stift), Ab-
beden, 2518.
Witte, Jacobus. evig Vikar i Hamburg,
3240.
Wittorp, Petrus. Klerk fra Bremcn
Stift, 2533. 2682, Sognepraest i Lant-
kerken, 2892, i Burg, 2894 f.
Vmarus Pelsen sc Iver Persen.
Voer, Bencdiktinerkloster(Vorladegaard
S.. Tyrsting H., Aarhus Stift), 3017 f.
- Abbeden, 3192, 3203.
— Sogn (nu Vorladegaard S.) 3017.
Woger, Otto. se Foged.
Voget, Henrik, se Foged.
Yoiszen, Johannes, Kannik i Liibeck,
2890.
Wolf, Ditlev, Kannik i Haderslev, 3024.
Wolfferstorff, Ulricus de, Klerk fra
Naumburg Stift, ansat i det pave-
lige Supplikkontor, 2650.
Volterra, Biskoppen, 3289.
Vonsbaek S. (Haderslev S., Slesvig Stift)
3264.
Vonsild S. (N. Tyrstrup H., Slesvig, nu
Bibe, Stift) 2613.
Vrag, Kongens Bet til, 2747.
Vram S. (Lunde Stift) 3214.
Vrese, Peder, se Friis, Peder.
Wrinstorp, Gerardus, 2464.
Wulf, Claus, Biskop i Slesvig, 2567 f.,
2583, 2598, 2657 f., 2903, 3279.
— Johan, Klerk fra Bremen Stift, evig
Vikar i Liibeck, 2932; jfr. Lupi.
Wiirzburg 2589 — Stift 2527 - Ka-
pitlet, 2527 - Biskoppen, 2527 —
Officialen, 2589.
Wyte, Jacobus, 2464.
Ydby S. (Befs H., Borglum Stift) 3262,
3265 f.
Yding S. (Vor H., Aarhus Stift) 3017.
Ysembruck, Galantinus de. Kannik i
Koln, 3226.
Ystad, Franciskanerklostret, 2634.
Ywen, Henricus, 2464.
Zanettus de Utino, Franciskanerorde-
nens Generalminister, 2485, 2766,
2798, Biskop i Treviso. 2844.
Zeghere, Nicolaus, Klerk fra Halber-
stadt Stift, Kantor i Haderslev,
2905.
REGISTER.
601
^Ebelholt, Augustinerkloster (Tjaereby
S., Stro H., Roskilde Stift), 3268 —
Abbeden, 2455.
0, Benediktinernonnekloster (01and S.,
0. Han H., Borglum Stift), 2660,
3012, 3014 — Priorer se Dus (Pe-
der), Gerlak Mortensen.
0dis S. (N. Tyrstrup H., Slesvig, nu
Ribe, Stift) 2613, 2710.
Odsmo S. (Strengnas Stift) 2681.
0m, Cistercienserkloster (Ry S., Tyr-
sting H., Aarhus Stift), Abbeden,
2521, 2726, 3203.
0rebro, Slot, 3111 f., 3126, 3163 f.
0rslev (Bringstrup S., Ringsted H., Ros-
kilde Stift) 3261.
- S. (Roskilde Stift) 2923.
0rum S. (Hassing H., Borglum Stift)
3116.
0sel, Biskoppen, 2983, 3218.
Ostfriesland 2462, 2469, 2907.
TILLjEG.
BEGYNDKLSESFORMLKR.
(* betegner, at Formlen findes fuldstaendig aftrykt her nedenfor.)
Nr. 2609. Ab eo, qui humani generis sumens effigiem.
- 2462. Ad apicem apostolatus.
- 2584. Ad cognitam devotionis constantiam.
- 2546. Ad decorem, venustatem et exaltationem.
- 2642. Ad ea ex apostolice servitutis officio (trykt 111,460).
- 2583. Ad hoc deus in apostolica sede.
- 3203. Ad hoc nos deus pretulit (trykt Nr. 126).
- 2575. Ad preclara devotissime fldei tue merita.
- 2656. Ad restaurandas.
- 3085. Ad Romani pontificis spectat officium.
- 3017. *Ad statum pacificum.
- 3097. Admonet nos sucepti cura regiminis.
- 2823. Alto divine providentie consilio.
- 2578. *Ante tronum divine clementie.
- 2458. Ante thronum divine majestatis.
- 2730. Apostolatus officium (trykt 451).
- 2534. Apostolice nobis licet immeritis.
- 2854. Apostolice sedis circumspecta benignitas (trykt 1480).
- 2531. Apostolice sedis indefessa clementia (trykt III, 461)
- 2739. Benigno.
- 2652. Gopiosus in misericordia dominus.
- 2459. Cum a nobis petitur (trykt 1791).
- 2470. Cum de prudentia, fide et legalitate tuis.
- 2868. Cum nos nuper (trykt 859).
- 2569. Cum nos pridem (trykt 985).
- 2674. Cum precelsa.
- 2701. Cum sit una ecclesia.
- 2909. *l)ecet Romanum pontificem.
- 2747. Devotionis tue sinceritas.
- 2558. Dignum arbitramur (trykt 521).
- 2875. Dispositione divina ecclesiis omnibus.
- 2842. Dispositione divina gregi dominico.
BEGYNDELSESFORMLER. 603
Nr. 2938. Divina disponente clementia.
- 2576. Dum ad illam fidei constantiam.
- 2554. Dum ad illam fidei plenitudinem.
- 2690. Dum attenta meditatione pensamus.
- 2559. Dum precelsa (trykt II, 463).
- 2663. Dum sacrum vestrum ordinem.
- 2750. Dum tuam integritatem.
- 2844. Dum vota petentium.
- 2936. Ea, que a predecessoribus.
- 2561. *Ea, que pro ecclesiarum.
- 2580. Ecclesiarum omnium (jfr. 833).
- 2535. Etsi antiquus et versutus hostis.
- 2930. *Etsi cuncte ecclesie.
- 3127. Etsi sedes apostolica.
- 2767. Ex debito pastoralis officii (trykt 1182).
- 2742. Ex fldeli et solicita ac diligenti prudentia.
- 2488. Ex injuncto nobis desuper apostolice servitutis officio.
- 2667. Ex superne dispositionis arbitrio.
- 2582. *Ex superne providentia majestatis.
- 2529. *Ex tue devotionis affectu.
- 3015. *Fervens.
- 2560. *Gloriosi Lucii martyris.
- 2771. *Gloriosi principis nostri.
- 3043. Grata devotionis obsequia (trykt 2069).
- 2801. Grave nimis gerimus.
- 2629. *Hiis, que pro divini cultus.
- 2681. *Hiis, que pro ecclesiarum.
- 2579. *Hiis, que pro universitate.
- 2491. Humilibus supplicum votis (trykt 1475).
- 2539. Illegitime natos.
- 2709. In sacra Petri sede.
- 2689. In supreme apostolice dignitatis specula.
- 2955. In supremo apostolice dignitatis culmine.
- 2510. Intenta continue saluti animarum Christi fidelium.
- 2660. Inter cetera, que solicitudini pastoralis officii.
- 2485. Inter curas multiplices.
- 2522. Laudabilia probitatis et virtutum merita (trykt 11,464)
- 3099. Licet ea, que per sedem apostolicam.
- 2519. Licet is (trykt II, 464).
- 2577. Loca sanctorum omnium.
- 2643. *Magne devotionis aftectus.
- 2798. Magnitudine nogotiorum nostrorum.
- 2696. Omnipotentis dei (trykt 2172).
- 2714. Pacem et tranquillitatem.
- 3219. Pastoralis cura nos admonet.
- 2671. Pastoralis officii debitum.
- 2520. Pastoris eterni.
- 2751. *Personam tuam.
- 2845. Pia deo et ecclesiis desideria.
- 2725. Pium apud deum et meritorium.
604 TILL^G.
Nr. 2525. Precellens fidei constantia.
- 2482. Preclara sanctorum merita.
- 3106. Pro humani generis redemptione.
- 2675. Provisionis nostre.
- 2766. Quamquam ex debito summi pontificatus officii.
- 2461. Quamvis ad applicanda ecclesiarum omnium
commoda.
- 3095. *Quamvis ea, que litterarum apostolicarum auetoritate.
- 3175. *Quanta in dei eeelesia.
- 3259. Quanto frequentius.
- 2929. Quia presentis vite eonditio (trykt 1124).
- 2846. Quietem et tranquillitatcm.
- 2455. Rationi congruit (trykt 549).
- 3268. *Redemptoris nostri Jesu Christi.
- 3084. Regimini universalis ecclesie.
- 2972. *Romani pontificis copiosa benignitas.
- 2477. Romani pontificis providentia circumspecta (tr. 666).
- 2787. Romanus pontifex.
- 2774. Sacre religionis (trykt 1601).
- 2770. Saeri apostolatus ministerio.
- 2754. Sacri Predieatorum et Minorum ordines.
- 2666. Saerosancte religionis vestre puritas.
- 2889. Sacrosanctis domini nostri Jesu Christi preceptis.
- 3208. Sedes apostolica pia mater (trykt 1411).
- 2948. *Sedis apostolice exuberans elementia.
- 3014 Sedis apostolice providentia circumspecta (trykt 1026).
- 2549. Sincere devotionis affeetus (Rejsealter).
- 2550. Sincere devotionis affectus (Patronatsret).
- 3104. *Solet Romanus pontifex.
- 3265. *Solet sedes apostolica pia mater.
- 2763. Solieite eonsiderationis intuitum.
- 2616. Splendor paterne glorie.
- 3102. Stella maris.
- 2692. *Super universas orbis ecclesias.
- 2547. Superne dispositionis arbitrio.
- 2623. *Superveniens largitas.
- 2463. Tua erga nos et sedem apostolicam fides.
- 2928. *Tue devotionis precibus.
- 2653. Tunc pastoralis officii debitum.
- 2562. Ut ea, que pro divini cultus augmento.
- 2641. Ut sedi apostolice.
- 2479. Vite ac morum honestas ftrykt 983).
Folgende Formler, som ikke findes fuldstaendig optrykte i dette
Bind, meddeles her:
Ad statum pacificum et tranquillum ecclesiarum et monasteriorum
omnium cure nostre divina dispositione commissorum ac ])ersonarum
BEGYNDELSESFORMLER. 605
in illis divinis laudibus insistentium solicitis studiis intendimus et illa,
que propterea ac etiam pro ecclesiarum, monasteriorum et persona-
rum eorundem commodis et utilitatibus per ecclesiasticos prelatos et
catholicos principes facta fuisse comperimus, ut firma perpetuo et in-
concussa remaneant, libenter, cum a nobis petitur, apostolico muni-
nime roboramus.
Ante tronum divine clementie iideles Christi, sanctorum piis adjuti
suffragiis, ad eorum colenda festiva solemnia eo debent ferventius
excitari, quo talium patronorum fulciti presidiis potiora retributionis
premia promerentur; propterea nos more pastoris vigilis oves gregis
dominici cure nostre commissas, quas cupimus in loco pascue collo-
cari, ad eorundem sanctorum trahimus libenter obsequia, ut illos in
conspectu domini devota veneratione collaudent.
Decet Romanum pontilicem singula queque certo rationis modera-
mine considerantem litium dispendia equitatis compendio, qua potest
industria, celeriter contrahere, prout rerum et temporum qualitate pen-
sata id conspicit salubriter in domino expedire.
Ea, que pro ecclesiarum, presertim cathedralium ac personarum
in illis divinis preconiis famulantium, provide dicuntur processisse, [ut]
illibata perpetuo maneant et firma, cum a nobis petitur, apostolico
munimine roboramus.
Etsi cuncte ecclesie et loca sub sanctorum fundata vocabulis digne
revereantur et a Christifidelibus jugiter rever[a]ntur, illa tamen, que in
honorem b. Marie virginis simul ac vivifice ac salutifere Crucis fun-
data reperiuntur, maiori quadam veneratione et devotione convenit
honorari, quarum altera regem regum humane fragilitatis veste in-
dutum immaculata genuit et intacta, in altera vero idem rex regum
salvator noster dominus Jesus Christus pro nostra redemptione de
hoste humani generis triumphavit, ut, unde mors orta fuerat, inde vita
resurgeret.
Ex superne providentia maiestatis Romanus pontifex in excelse
dignitatis specula constitutus ecclesiarum quarumlibet, presertim cathe-
dralium, qualitatem attendens illarum statum quandoque in melius
commutat ac votis catholicorum regum et principum, in hiis presertim,
que divini cultus augmentum respiciunt, favorabiliter annuit nonnulla-
que circa ea fieri et ordinari hortatur et mandat, prout rationabiles
cause persuadent et id conspicit in domino salubriter expedire.
Ex tue devotionis affectu, qua nos et sedem apostolicam revereris,
provenire dinoscitur, ut illa tibi favorabiliter [concedamus], per que
conscientie pacem et anime tue salutem deo propitio consequi valeas.
Fervens sinceraque devotio vestra, quam ad nos et Romanam
ecclesiam gerere comprobamini, merito nos inducunt, ut illa vobis
()()6 TILLjEG.
favorabiliter concedamus, per que conscientie pacem et anime vestre
salutem deo propitio consequi valeatis.
Gloriosi Lucii martiris, qui caritatis flagrans ardore manus pau-
peribus et periclitantibus liberales aperuit, eeelesias, presertim cathe-
drales, sub eius vocabulo dedicatas, eo maiori a Christi fidelibus vene-
ratione congruit visitari, quo ipse per viam martirii meruit in celestibus
collocari ac eius meritis et intercessionibus mutuis placatur altissimus,
votis inclinatur i)ro])itius et sue pietatis aures supplicum precibus fa-
vorabilius accommodat et gratiosius impartitur.
Gloriosi principis nostri eterni dei imperscrutabilis altitudo pru-
dentie, nullis comprehensa limitibus nullisque circumscripta terminis,
sed ingens atque ineffabilis, sic per nos et alios, qui in sede Petri Ro-
mane ecclesie gubernacula hactenus eo diligente rexerunt, sue pietatis
et immense liberalitatis thesaurum spiritualem inter quoscunque fideles
voluit liberaliter dispensari, quod fideles ipsi, cupientes aule celestis
attingere limina, non per insupportabiles labores et anxios spiritus,
non per formidanda pericula et immensas augustias, sed per eius dona
gratie spe, fide et caritate muniti ad celestia regna cum beatis valeant
feliciter pervenire.
Hiis, que pro divini cultus augmento ac nobis et apostolice sedi
devotarum neenon pauperum et aliarum miserabilium personarum
morbo lepre detentarum commoditatibus provide facta sunt aut fue-
rint, [ut] perpetua et illibata persistant, cum a nobis petitur, apostolici
mandamus adjici muniminis firmitatem.
Hiis, que pro ecclesiarum et presertim metropolitanarum ac illis
presidentium personarum commodo et utilitate ac divini cultus aug-
mento et animarum salute provide facta sunt, ut illibata persistant,
libenter, cum a nobis petitur, apostolici mandamus adjici muniminis
firmitatem.
Iliis, que pro universitate et decore ecclesiarum, presertim cathe-
dralium, ac personarum in illis divinis laudibus insistentium pace et
tranquillitate concessa repperiuntur, ut firma et inconcussa persistant,
libenter, cum a nobis petitur, apostolici muniminis adjicimus firmitatem.
Magne devotionis afFectus, quem ad nos et Romanam ecclesiam
gerere comprobamini, digne meretur, ut illa vobis favorabiliter conce-
damus, per que conscientie pacem et animarum vestrarum salutem
deo propitio consequi possitis.
Personam tuam nobis et apostolice sedi devotam tuis exigentibus
meritis paterna benivolentia prosequentes illa tibi libenter concedimus,
que luis commoditatibus fore conspicimus oportuna.
Quamvis ea, que litterarum apostolicarum auctoritate facta sunt,
plenam deceat obtinere roborls firmitatem, nonnumquara tamen Ro-
BEGYNDELSESFORMLER. 607
manus pontifex illa de novo approbat et robur decernit obtinere per-
petue firmitatis, ut eo solidiora permaneant, quo frequentius per sedem
apostolicam fuerunt roborata.
Quanta in dei ecclesia ad salutem animarum Christi fidelium per-
sone religiose vita exemplari et honestis operibus afferunt incrementa
virtutum, tanta eisdem inferunt detrimenta salutis, si a recto tramite
per incontinentiam et vitam lassiorem ad illicita prolabuntur, quo fit,
ut diligens et curiosum reformationis ministerium in talibus oportunum
esse noscatur, ne propter vitiorum atque excessuum tolerantiam hostis
antiqui operante versutia maiores errores et scandala cum inevitabili
jactura exinde valeant exoriri.
Redemptoris nostri Jesu Christi, qui non mortem sed salutem de-
siderat peccatorum, cuius licet immeriti vices in terris gerimus, exemplo
eruditi fidelium omnium nostre cure divinitus creditorum sakitem
summo desiderio appetentes, ipsos nonnunquam ad ecclesias et in eis
sita altaria, presertim sub beate et gloriose virginis Marie, cuius ubera
ipsum redemptorem lactare meruerunt, et aliorum sanctorum fundata
nominibus visitanda et caritatis ibidem auxilia impendenda indulgentiis
et remissionibus libenter inducimus, ut virginis ac sanctorum eorundem
adiuti suffragiis, que propriis meritis attingere nequeunt, premia con-
sequantur felicitatis eterne.
Romani pontifieis copiosa benignitas de statu personarum quarum-
libet, et presertim ad dignitatem episcopalem assumendarum, quas opor-
tet omni carere macula, ne tante dignitatis censeantur indigni, solicite
considerans, ad ea libenter intendit, per que persone assumende pre-
dicte ecclesiis sibi commissis salva conscientia et integra mente preesse
salubriter valeant.
Sedis apostolice exuberans clementia recurrentium ad ea post ex-
cessum cum humilitate personarum statui libenter consulere illisque
ad gratiam se liberalem exhibere consuevit, quos ad id alias propria.
virtutum merita laudabiliter recomendant.
Solet Romanus pontifex, cui plenitudo celitus est indulta potestatis,
illa, que a predecessoribus suis ex sinistris suggestionibus conspicit
emanasse, ex commissi sibi officii debito pastoralis in tramitem redu-
cere rationis ac pro sue modestie providentia cassare et annullare,
prout pia catholicorum regum et principum devotio exposcit et id in
domino conspicit salubriter expedire.
Solet sedes apostolica pia mater recurrentium ad eam cum humili-
tate filiorum statum post lapsum libenter se propitiam et benignam
exibere et erga illos dexteram sue liberalitatis extendere, quos ad id
propria virtutum merita favorabiliter recommendant.
Super universas orbis ecclesias obtinentes divina institutione pri-
matum et circa illarum singulas exacta diligentia vigilantes, earum
608 TILL.Ld.
profcctibus libenter intendimus et, ut in hiis eultus divinus jugiter
tlorere valeat, opem et operani adhibemus efficaees, ac biis, que prop-
terea de mandato nostro facta fuisse dieuntur, lieet plenam obtineant
roboris lirmitatem, ut eo firmius illibata permaneant, quo magis fuerint
apostoliea auetoritate munita, cum a nobis petitur, nostri adjicimus
muniminis firmitatem.
Superveniens Largitas nonnumquam in multis sic sua dona diffun-
dit, quod etiam etatis defeetum patientes per suarum virtutum merita
eundem supplentes defeetum merentur ad dignitatum culmina pro-
moveri.
Tue devotionis precibus benignum impartientes assensum, libenter
ea tibi eoncedimus gratiose, que tue quietis commodum respicere
dinoscuntur.
TRYKFEJL OG RETTELSER.
S. 6 L. 2 f. o. Hans Breide, laes Johan Breyde.
- 12 - 2 f . n. 15. Nov., laes 24. Nov.
- 22 - 12 f. n. 4. B. I, laes 4. B. II.
29 - 8 f . o. Enevold, laes Enwald.
56 - 15 f. n. preconsiderans, laes pie considerans.
60 - 15 f. n. Slesvig, laes Schwerin.
- 209 - 3 f. o. Poyske, laes Pojske.
- 241 - 9 f. n. juribus, lajs viribus.
- 242 - 12 f. o. laes evitari mandamus. Preterea.
- 242 - 17 f. o. Udraabstegnet bortfalder.
- 258 - 2 f. o. Stolp, laes Gl. Stolp.
- 278 - 6 f. o. eos (I)1), laes nos (I)1).
- 284 - 8 f. n. Saxesen, laes Saxe.
- 288 - 1 f. n. 89 (308), laes 84 A.
- 289 - 4 f. n. Sasse, laes Saxe.
- 305, Nr. 2913. Menekel, kes Menkel.
- 305, Nr. 2914. Tilfoj : Er vist fra 5. Maj 1490 (jfr. Nr. 3194).
- 310-11 I Overskrifterne til Nr. 2924 og 25 laes Kjeld Ovesen (Krabbe).
- 352 L. 17 f. n. Johan Jepsen (Ravensberg), laes Jens Jakobsen.
- 371 - 12 f. n. Jens Hagensen, laes Jens Hagensen (Aagesen).
- 454 - 6 f. o. Durcop, laes Durkop.
- 456 - 1 f. n. Kirken, laes Vikariatet.
- 458 - 17 f. n. locumtenente, Lses locumtenenti.
- 461 - 19 f. O. nani (cum, kes (nam cum.
MoltesenfL. - Acta Pontificum Danica.
v. k
FONTIFICAL INSTITUTE
OF MEDIAEVAL STUDIES
59 OUEEN'S PARK
TORONTO 5. CANADA
29011 ,