Skip to main content

Full text of "Am feillire, agus leabhar poca Gaidhlig, 1907"

See other formats


H.M.3M 


1907  LisT  oF 


EX-UBKIS 


0 


ÌHEN'^^-MORRISON 


D 


-  „  .  .  (1) 

Gaelic^ictionary,  iUustratecl,  containiiig  all  the  GtJelic 
words  in  other  Dictionaries,  and  a  very  larjre  nuniber 
not  in  auy  other,  many  hundreds  of  these  now  appear- 
ing  in  print  for  the  first  time.  11  parts  ready,  6^d  each 
post  free,  except  Part  10  which  is  9èd.  Ten  parts  bound 
in  cloth,  with  Preface,  &c,,  post  /ree,  7/2 


GaeliC  Grammar,  Dr.  A.  Stewart,  3/3      (2% ) 

D.  Reid,  new  ed,  1/6      (2^) 

Gaelic,  How  to  Read,  J.  Whyte  &  A.  MacBain,    1/-      (lè) 
Gaelic  .shorthaud,  M.Macfarlane,  1/5      (I5) 

(Jaelic  Names  of  Plants,  J,  Cameron,  5,9  (3A,4/) 

(ìaelìc  Pictorial  Post  Cards,  per  doz.  6d        (è) 

Gaelic  Quarto  Bihle,  (Pica,  9x11^  inches)  Revised  ed.  21/. 
(Jaelic  Reading,  Elementary  lessuns  in,  1,- 

Gaelic  Readings,  Prose  &  Verse,  '♦   Fionn,"  2/3 

Gaelic  Xmas  &  New'Year  Cards,  ^d  to  6d.  each,  or- 

ders  16  and  over,  post  free  anvwhere. 
Gaelic  HymnBook,  A.K.MacCallum,  over  500pp.  2  3(4A,6i/") 
Higher  Gaelic  Readings,  MacBain,  1  6        (2) 

HighlandClan  feuds,  2  6 

Livings'one's  Gaelic  Poems  &  Life,  2/3     (Sh) 

Leabhar  nan  cnoc,  Tor.  MacLeòid,  new  ed.  2  6     (3/ì) 

Llyfr  Darllen   Cymraeg,  Welsh  Reader,  in  W.  only 

illust.  in  black  and  colours,  1/" 

LuinneaganLuaineach,  Dr.  J.  MacGregor,  3/6 

MacBain's  Etymological  G.  Dictionary,  new  ed.  pub.  12/6  ; 

in  the  prcss  (to  subscribers  before  publication   10/-) 
Manx  Dictionary,  Creegan's,  in  the  press,  7/- 

Manx,  Goodwin's  First  lessons  in,  6d        (J) 

Martial  music  of  the  Claus,  5/- 

Naigheachdan  Fìrinneach,  "  Tionn,"  illitst.  3  6 

Popular  Tales  of  W.  High'ds  (Campbell)  4  vols.  cloth    12/3 

(11/?  ,1/11/; 
Poetry  of  Badeuoch,  T,  Sintoii, 
Reliiiuiae  Celticee,  2  vols., 
Ross  &  Cromarty  Place'Uames,  (Watson) 
Sar-obair  nam  bàrd,   1904. 
Sgeulaiche  nan  caol,  MacFadyen, 
Uirsgeulan  Gàidhealach, 
Uist  Collection  of  Gaelic  poetry. 
Welsh  Grammar,  Evan's  Elementary, 

,,       Exercises, 

Books  for  the  study  of  German,  French,  Italian,  Spani.sb, 
Portuguese,    Arabic,    Coptic,   Danish,    Dutch,  Russian, 
Swedisli,  Modern  Greek,    Friesic,  Hungarian,   Hebrew, 
Japanese,  Persian,  &c,,  <fec.,  obtained  to  order. 
Partlculars  on  application. 

[Postage  stamps  of  any  nationality  accepted  for  under  2/6] 


21/- 

12/- 

10/6 

8/6 

(6h) 

2/3(4/t,4|r) 

6d 

2/3 

16 

(2) 

1/6 

(2) 

lUURISTON  CASTLE' 

Ilibrarv/sCcession 


AN    OCHDAMH    BLIADHNA. 

A'   Plris.  7è  s.tiillimi,  saor  leis  a'  pliost. 

Am    Feillire 

A(.rs 

130T. 


(i:amuè=na=Corra  (?^eritr  23a»)  : 

\IR  A  ('HL'R  A  MA(II  LEF.  nOMHNrr  LACIl 

's  A  c'hui])p:aCì'ìT),  ak;  a'Chlòdh-  hlàe 
ghàidhlk; 

lliuii  cadli  avipaip^ar  sfooii  Albaiiui.'} 


RAITEAN  MU  NA  RAITHEAN. 

Foghar  gu  Nollaig  [Dud.  25  no  Faoil.  1], 
'S  Geamhradh  gu  PèiU-Pàdruis  [Màrt  17], 
Earrach  gu  Fèill-Peadair  [Ogmhios  30], 
Samhradh  gu  Fèill  Martuinu  [Samh.  11.] 

Cha  tig  Geamhradh  gu  cùl  Calluinn, 
No  Earrach  gu  cùl  FhèiU  Pàdruig. 

Geamhradh  reòdhtanacli,     Earrach  ceòthanach, 
Samhradh  breac-riabhach,    'Us  Foghargeal  griaiiach, 
Cha  d'  fhàg  gorta  riamh  an  Alba. 

Cha  robh  Samhradh  riamh  gun  ghrian, 
Cha  robh  Geamhradh  riamh  gun  sueachd, 
Cha  robh  NoUaig  Mhòr  gun  fheòil, 
No  bean  og  le  'deòin  gun  fhear, 

Bi  gu  subhach,   geamnaidh, 
Moch-thràthach  a's  t-Samhradh, 
Bi  gu  curraiceach,  brògach, 
Brochanach  'sa  Gheamhradh. 

Na  pòs  a's  t-Fhoghar, 

'Sdean  foighidinn  'sa  Gheamliradh, 
Bidh  tu  cabhagach  a's  t-Earrach, 

'S  bidh  gainn'  air  aran  a's  t-Samhradh. 

Deau  bonnach  mòr  mu  luid, 
'S  fear  eile  mu  Chàisg  ; 
'S  cho  fad  's  abhios  rud  agad, 
Cha  bhi  thu  falamh  gu  bràth. 

A  h-uile  là  deug  'sa  bhliadhna, 
'S  cha  bhi  thu  gun'bhonn,  geal,  buidhe  no  (h)nn, 
Eadar  NoUaig's  Fèill  Roid,"eadar  FèiURoid 
is  Fèill  Brian. 

Is  fada  slios  n\  bliadhna. 
Is  faide  gu  Nollaigna  gu  FèiII  Màrtuinn. 


Mios  roimh  gach  raith  a  cholta.s. 
Ceud  Diluain  an  raithe,  h\  raith.t'il. 

Gaoth  Deas,  tea.s  is  torradh, 
(iaoth  Niar,  iasg  is  haiune, 
(.'a.ith  Tnath,  fuachd  is  gaillioiin, 
<;aoth  Near,  meas  air  chrannaibh. 

Gaoth  o  'n  rionnaig  Earraich, 
Teas  o  'n  rionnaig  Shauihraidh. 
Uisg'  o  'n  rionnaig  Fhi.ghair, 
Reothadh  o  'n  rionuaig  Gheamlmiidh. 

Thig  an  oidliche  roimh  an  là 

a  h-uile  là  ach  là  na  h-Inid. 

Deireadh  feille  fàg. 

Cuui  au  fhèill  air  an  là. 

C'ba'n  'eil  feillair  ua  h-inea!i  ach  Dihaoiue  's  Didomhnaich. 

C'ha'n  'eil  fèill  no  faidhir  air  nach  faighear  Maol  Ruanaidh 

Is  i  a  Inid  atba  'riaghladh  a  h^uile  fèill. 

Riaghlaidh  a'   ghrian  cothrom 

dà  mhios  (ieug  na  bliadhna  nut  seach. 

DUBHAIR. 

lìithidh  dà  dhubhai'  de  'fi  Ghrein  ann  agus  dà  dhubhar 
de  'n  (jhealaicli  'sa  bhliaiUma  1907,  ach  cha'n  fhaicear  gin 
dhiubh  au  Albainn,  ach  roinn  de  dhuiihar  na  Geahiich, 
ar  ^.omh.  là  de  'n  mhios  luchar,  bho  3.4  m.  gu  4.13  m., 
'nuaira  thèid  i  fodha. 

Bithidh  Eadar-dhol  Mhercuri  ri  fhaiciun  air  14mh.  là  na 
•Sauihua,  bho  10.24  m.  gu  1.50/. 


anns  am  bheil  Ainmean  seann  Naoiiuh  na  h-Alba, 

le  cuid  tle  na  h-àiteachan  coisrigte  mar  chuimhueaclian 

orra,  Muthadhan  t-soluis,  èirigh  aj^u.s  laidh  na  grèine, 

agns  na  h-ainmean  a  bh'  aig;  na  seann  Ghàidheil  air  ,.im- 

sirean  na  bliadhna^ 

I  Mios-        AM  FÀÒTlTEACH. 

Am  mios  garbh— Treas  mios  a'  Gheamhraidh. 
Scann  Ainmean  — 
2«  hi  na  Dudlachilgu  6  là  an  Fh.,   dà  là  dheug  na  Nollain 
"6        ,,        .,        ,,        1.5        ,,  Smun  Dudlachd. 

17  là  gu  31  là,  FaoLlteach  Geamhraidh. 
17  là  an  Jh.  gu  16  là  a'  Ghearrain,  Seann  Fhaoilteach. 
Muthadh  an  t-.soluis. 
(     An  cr.  niu  dheir.        7  là        '<^.4S/. 
•     An  solus  ùr,  14  la        5.57m. 

D     An  ceiul^chr.,  21  là        8.42«*. 

O     An  solus  làn,  29  là        1.4.5/. 

1  M     A'  ChaUuinn  Mhòir.     Là  CuUaig.     Nollaig  bheag. 

An  Fh.   Ernan  no  laruan  (CiU   Karnau,   Ros,) 
Dàir  na  coiUe  agus  a'  ghaoth  o  'n  iar. 
Na  Taujhean-Rèidh  bùiNTE  an  Albainn. 

2  C     Èirigh  na  ^rèine,  8.52m.— laidh  3.49/'. 

3  D 

4  n    An  Fh.  ('lironad  JioChroman  (Cuiininaliam  ;  ?  Dàil 

mhòr  ('hrònag,  {Cinn-a'-Gheurr-Loch.) 

5  S 
(i     D 

7  L    Dihiain  Saiuuseil  no  Dihiain  an  t-Sainnseil. 

Dilua,!!)  Traosda  ('san  Eilean  Sgiathanach.) 
Là  nan  Tri  Righrean. 

Là  an  '  igh  (Armstrong.)  J 

Ceann  Tighearn,  ban-naoình  (Innis-ìin-Caillich    L.        1 

Laomiiinn.)  I 

8  M    Èirigh  na  grèine  8.48  m.—laidh,  3.68 /■.  ' 

9  C    An  Fh.  FhaoUin(Sr.  IbhjioFaolan.  ÌBraidealbainn; 

CmVh.,  Ciii.nt->àile  ;  V,.  V,  lìenfrik.)  Thalàeile 
aif^e— (icairan  3,  ach  cha'n  ionanu  agus  Paolan 
Ogmhios  20. 


1  Mhios] 5 [Am  Faoilteach 


[An  Fhaoilt.each 


11     H    An  Fh.  Shuibhne,  6mh.  AbalCol.  Cille,C5'^-656. 
Diihh,  Rìgh  na  h-Alha,,  9C2-7. 
Daihhidh,  Righ  na  h-Alha,  1124-11.53. 


14  L    CePinn  Ti^heairn  (E.  Mhvnna  L.  Liohhvnn,     Fiofa, 

Penicuilc,  Borthwiclc,  Pobvarth,  Cnrri/',  nassm- 
dcan,  Ahprmpì'k.  Lanarlc,  Gfaschu.  Hvnndaifìh, 
Peehlps,  N-ithsdale,  Alloa,  Kynor,  Glengarden,  In- 
hhirms,  Auchterarder.) 

15  M 

16  C    Fursaidh,  macCeannT.,  Ià7.  (*?a?/a77*7».^ 

Là  na  Gobaige.  "  Gobag,  Gol>ag,  màthair  Faoilì- 
ich  fhuair."  "  Feadapran  is  Gobagan  e,  tuilleadh 
gu  F.  Pàdruig." 

17  D     ToLSEACH  FAOTLLTICH   GHEAMHRA'nn. 

18  H 

19  S     Blaithmaic      793,  (T.  Col.  C.) 

20  D    Fechin  no  Visean,  (Eag.  Fechin  Dinnfris.  Nh.  \\g- 

ean  Siorr.  Forfar,  Conan  Aìiair  rtiothoic  (^Arh- 
roath . ) 

21  L 

22  M    Èirii>h  na  grèine,  8  34  7/;.— laidho,  4.24  f. 

23  C 

24  D    Cadoc  vo  Cathiiinol  frainhi^^hnH,.) 

25  H     Euchadins  (/.  r„/.  f  ,     anl/ahhànih.) 

"'S'.eichdiin  roimh 'n  Fh.   r.rì.-'hde. 
Thit;  iii'.di'n  lomhair  as  an  tom, 
Cha  bhi  mi.s'  ri  nijrh'n  lomhair, 
'S  cha  bhi  nish'n  lomhair  rium." 
20    S     Conan,  (Tobar  Chonan,  DaÀ^    3//(«/7/(///,  (Jiil   Chon 
an  FeartaiahiU.) 

27  D    Eiriffh  na  gr^ine,  8.25  m.— laidhe.  4.34/. 

28  L    Nauclilan  no  Nàile  no  Nathn.lan  (Seann  Meldrvm, 

air  an,  rohh  roimhe  Bothan  Nathalan  ;  Fettere.^.'io, 
Cill  Nauo:htan  Tle,  Tvllich  Brcvnh  Mharr.) 

29  M    Faf'lclui  nn  Walln.ch  no  Voloc  ìio  Macwoloc,  12ra. 

Aba  I.  C(.l  C.  717-724.  (Dvn  Mcfh  Sion:  Abairea- 
dhnìn,  Dnnnct  Galìaihh,  Loni' Mnrr,  Jjogie  J)hvn- 
B/àthnn.) 


1  Mhios] 7 [Am  Faoilteach 


1  Mli1o.s] 8 [Am  Faoilteiich 

30  C    Glasciau    {Kiurjlassin   Kirkcaldy,    ('iU   Matli    Olas 

Srathchvrra.^ 

31  D    Suipeir 'iis  soiUse.    Oidliche  Fh.  Rrìghde. 

Adhamhnan  ( Coldinqh avi . ) 
Modoc  {Pmirt,  An  Dìnmidh.) 

~  E  A  R  R  A  C  H  - 

Earrach  Ceòthanacti. 
Eaiirach  Geamhraidh— 

Breith  an  Earraich,  là  Fh.  P.risii(U'. 
An  Gearran,  ceud  mhios  an  Earraich. 
Là  Fheill   Brighd'?  a's  t-Earrach 

Dh'fhalbh  na  h-àighean  air  fiiaireas. 

EaRRACH  8AMHRAIDH— 

Geamhradh  gu  F.  Pàdruiij. 
Cha  tig  Earrach  gu  cùl  Fh.  Pàth-uig. 
Earrach  fad  an  dèidh  Càsga 
Fàgaidh  e  na  saibhlean  fàs. 
"  Earrac'h"  ^earr  hliadhna  a  rèir  cuid. 

,,  ^toispach  hliadhna  a  rèir  Stolces. 

Ceò  Foghair,  sneachd  Earraich. 
Is  e  'n  ceò  Geamhraidh  a  ni  'n  cathadh  Earraicii. 
Thèid  cathadh  Earraich  troimh  bhòrd  daraicii. 
Seichd  bolla '  shneachda  Gearrain 
Dol  a  staigh  troimh  aon  toll  torra. 
Cho  fiid  's  a  thèid  a'  irhaoth  anns  an  dorus  là  na  F.Brìghde, 
Thèid  an  cathadh  anns  an  dorus  là  na  F.  Padruig. 
An  sneachd  nach  tig  mn  Shamhuinn, 

Thig  gu  reamhar  mu 'n  Fh.  IBhrìghde. 
Reothairt  na  F.  Moire  is  boile  na  F.  Pàdrnig. 
Is  fhearr  an  sueachd  na  bhi  gun  sion, 

An  dt^idh  an  t-sìl  a  chur  'san  talamh. 
Ceannach  geal  an  uair  a  thig  an  sneachd. 
Cha  tig  fuachd  gu  Earraeh, 
Cruaidh-chas  no  droch-cheannach. 
Am  feur  a  thig  a  mach  'sa  Mhàrt, 
Thèid  e  staigh  'sa  Ghiblean. 


10 [Earrach 

Ludh  an  t-sueachd.a— tis;hinn  guu  sireadh,  gun  iarraidh. 
Is  ioTuadh  fatli,  agus  leithsgeul  fada,  salaoh, 
A  th'  aig  an  Earrach  gu  hhi  fnar. 
Seann  soeul  Earraich. 
Faoilteach  nùn  an  Earraich  fhuair 

Faoilteach  fuar  an   Earraich  mhìne. 
B'  fhearr  a'  chreach  a  thishinn  do  'n  tìr 

Na  maduinn  mhìn  'san  FhaoiUeach  fliuar. 
Faoilteach,  Faoilteach.  làmh  an  crios, 

Fàilte  mhor  hii  chòìr  hhi  ris  : 
Crodh  is  caoraich  'niith  air  theas, 

Oa.l  is  caoin  nitear  ris. 
Featii  FaoiUich  is  trod  chàirdean, 

Oha'n  fhada  mhnireas. 
Feath  Faoiltich  is  traol  seòladair. 
Feath  FaoiUich  is  a;a.ol  ijuana.iff, 

Dà  ni  air  bheafi:an  buanais. 
Feath  Faoilt'ch  is  gaoth  luchair, 
Cha  mhair  iad  fada. 
Tha  trì  là  luchair  'san  FhaoiUeach, 

B'  e  sin  na  smeuran  dtibha  'san  Fhaoilteach. 
('ha'n  'eil  port  a  sheinneas  an  smeòrach  'san  FhaoiUeacti, 
Nach  ca.oin  i  mu  'n  rnith  an  t-Karrach. 
Thuhhairt  an  FheadaP'ris  an  FhaoUteach, 

'C'àit'  an  d'  fhào;  thn  an  laoii'^hein  hochd  P  ' 
'lìh'  fhào-  mis'  e  aig  cùl  a' ghàraidh, 

'S  a  dhà  shùil  'na  cheann  'nam  ploc' 
Is  mis'  an  Fheadig  lom,  hnrgneach,  luath, 

Marhham  caora.  marbham  uan, 
Ts  mis'  a.n  Gearran  bacach.  bàn. 

'Us  cha  mhi  aon  bhonn  a's  fhearr, 
Cniream  a'  bhò  anns  an  toll, 

(tus  an  tiff  an  tonn  thar  a  ceann. 
Mios  FaoiUich— seachdainn  feadaiff. 

Coithir-hx-deugGearrain— seachdainnCaillich. 
Tri  là  Siruahaio:— suase  'n  t-Earrach. 
P.heir  siiriob  sfhlas  liath  Earraifh, 
Cairt  bharrach  Foeihair, 


[Earrach 


2  Mios] 12 [An  Oearran 

Is  fhearraon  oitlhche  Mhàirt  iia  tri  là  Foghair. 
A's  t-Karrach,  'nuair  a  bhios  a'  chaora  caol, 
Bidh  am  uiaoracli  reamhar. 
Mar  mhart  caol  a'  tighinu  gu  baile, 

Tha  camhai  aich  na  maidue  Earraich. 
Mar  chloich  a'  dol  aii  aghaidh  bruthaich, 

Feasaar  ri<i;hinn  Earraich, 
An  uair  a  mhiosaicheas  an  t-Earrach, 

tha  e  sìos  is  suas  tuiUe. 
Ceann  nathrach  is  earball  peacaig  ;iir  au  Earracii. 

2  Mios-       ÀÌM  GEARRAN^ 

Ceud  mios  au  Earraicli. 
Smua  Aiiimean— 
i  là— IG  là,  FaoiUteach  Earraich . 
17  là— 23  là,  Seachdainn  Feadaig. 
24  là— 2  là  a'  Mhàirt,  seachdainn  Gohaiii  no 
s.  iomasijobach     \  J  nam  Feada.tj'. 
s.  ioma-sgriox       /\'s  nam  Faoilteach. 
Muthadh  an  t-sohiis. 
C     An  cr.  rau  dheir.  6  là  ()..^)2  ni. 

•     An  .solus  ùr,  12  là  5.43  f. 

3)     An  ceud  chr.,  20  là  4,35  m. 

O     An  solus  làn,  28  là  6.23  7«. 

1  H    Là  Fh.  Brighde,  breith  fan   Earraich,  (SSàiteachan 

coisrigte.) 

Là  FÌi.  Brìtrbde  'san  Earrach 

dh'fhalbh  na  h-àighean  air  fhuaireas. 
Theirear  "  tri-bhliadhnach  "  ri  àighean. 
Naomh  Parlugdach  (A  bertìAhy) 
Là  Cath   Choileach. 

2  S      F.  Muire  nan  Coinulean. 

F.  Bnghde  nan  Coinnlean. 

An   uair  a  leumas  e  an  Fh.  Bhrìghde, 

Cha'n  earb  an  sionnach  'earball  ris  an  eigh. 

TOI'^EACH   FaOILTICH   EARRATCH. 

3  D    An  Fli.  Fhaolan. 

Ceann  an  Ràithe— Albaiun. 
Blaise  (Pladdaidh  Aran.) 


2  Mio.s] 


2  Mias] 14  [An  Gearran 

i  L  Modan  ìio  Modhan  no  Maodan  (Baile  Mhodhan 
Aird-a'-chatain,  CiU  Mhodan -<4?;-(fr/7(oò/(a;',  Cill 
Mhodan  Caolas  Bòid,  JSaijlais  hhrcac,  Sruithleadh  . 
Koseneath.) 

5  M    Eiriglinagrèine,  8.11  m.  -laidh,4.52/'. 

6  {] 

7  I)    An  Fh.  Fhionntan. 

An  Fh.  Roiian  (Cill  Mo  Ronag /^oivwafA,  CiH'Mo 
Roiiag  L.  Eit",  Cill  Mo  HoìVdkgL.LaomaiaH,  Team- 
puill  Ruiijui  /.  CoU  Cillf,  Stroivan,  Eileau  Ronan 
Raarmidh  A  Seatlainn,     Kingarth  Bòid.) 


DiDomhnaich  Jnid. 

Car^hus  a'    chioii,  an  C.  a's  mios'  a  th'ann, 

Is  uoirid  au  Carghns  leò'San  d  an  eudar  air<;iod  a 

dhìol  ai^;  Cliaisf>. 

'lrosf^adh     a'    chait    cheann'fhionn— dli' òladh    e 

liainne,  ach  cha'n  itheadh  e  feòil. 

Diluaiu  Tnid. 

lìiniairt  luid. 

Au  luid.an  ciad  MliiYrt  de  'n  t-sohis  Earrach. 

Aii  In:d  bheadaidh,  thig  au    là  roimh  'n  oidhche. 

An  luid  bheadaidh  thar  gach  fhèill, 

is  olc  an  aiuisir  duine  ghionaich  thijr  'na  dèidh. 

Theirear  "an  Inid  bheadarach  "    'nuair  a   tha   'u 

sohis  ùr  beagan  laithean  an   dèidh  na  F.  Brìghde; 

tliigeaiih  au  sin  "  Earrach  fad  an  dèidh  Càisse." 
Ciadaoine  an  Lnaithridh,  >io  naLuaithre. 

Diardaoitie  a'  bhrochain  mhòir. 

An  Fh.  L'ailein. 
Èirigh  na  orèine,  7.46  ?«.— laidhe,  5.16  /, 

A'  cheud  DiD.  Carehus. 

Au  Fh.Fhionan(i.  Col  Cille,  Lindisfarne) 

An  Fh.  Fhioutan  (Cilliutag  Morhhairne,  Cillintag 

Dvnchaillionn.) 

Toiseach  Seachdainn  Feadaig. 
Au    Fh.    Cholmau,      {Ran   Gallaihh,       Portmochoh 

mai.(j,  Tairheairt  s.  Rnis,  Lindisfurne.) 


;  Mios] 


2  Mio.s] IC [Aii  Geairan 

22     H 

28    S     Boisil  (Nh.  Boswell's  dliith  air  Melros:-.) 

24  D    Toiseach  Seaohdainn  Gobaig. 

2ra.  DiD.  Carghus. 

Matias.  Au  Fh,  Chuimeiu  ao  Chuimein  Ailbhe, 
7mh.  Aba  I.  Coll.  CiUe  656-869,  (Cille  Chuimeiu, 
Gl.  Eilg,  Cill  Chuimeiu  Loch  Nh.) 

25  L 

26  M 

27  C    Eirigh  na  jirèiue,  7.21  m.—lai(ìhe,  5.41/. 

28  D 

3  Mios  -  AM  jVlÀf^T. 

Dara  mios  an  Earraich.     —    Mios  ua  bà  riabhaich. 
Seann  Ainmean— 
i  là— 30  là,  Aìi  Gearran. 

17  là  a'  Ghearrain — 16  là  a'  Mhàirt,  Seann  Mhàrt. 
4  là— 16  là,  sgiorraidhean  na  F.    Conan    A   doineann  no 

hoile  na  F.  Pàdriàg. 
181à— 25  là,  Reothairtna  F.  Moire. 
2  ;  là— 30  là,  Neòil  dubha  na  Càisge. 

Mutharlh  an  t-soluis. 
C      An  cr.  mu  dheir.  7  là  8.42  m. 

•     An  sohis  ùr,  14  là  6.5  m. 

5     An  ceucl  chr.  22  là  1.10  m. 

O     An  sulus  làn,  29  la  1.44  f. 

1  H     Monan  {Nh.Mhonnn  Fiofa.) 

ErniM,  Mo  Ernin,  Mo  Erniu  òg,  Maruan,  Marnoc 
((!ill  Mharuoe,,  Abairchirder  s.lMor<xidh.  Dail  Mii. 
n>'iihn/u,,  D.M.  Ri'therglen.  lunis  M.  Bòid.  Ard 
M.  LorìiFini',  Scain,  Boith  Brechin.) 

2  S     Fertiua,  4Mih.    Aba  I.C.C.  605-622. 

3  D    8as.  Dil).  (Jnruhus.- 

An  Fh.  Chonan  {Gl.  Urchaidh.) 

Sj;iorraidhean  ua  F.  Conain  &  doineann  ua  Feill 

Pàdruis. 

T()I.SE.\CH   AN  T-SEANN   GHEARRAIN. 

4  ].     Odhrau  {E.  Maigh  ,i:c.  Fìofa.) 

5  M    Èirigh  na  grèine,  7.3m.--Iaidhe,  5..54  A"^ 

6  C    Cadroe  (fear  de  mhuinntir  Srath-chluaidh.) 

Raldred  (creag  Bass.) 

An  Fh.  Chiaran.     Gearan  Mhaoil-Chiarain. 


3  Mios] 


[Am  Màrt 


3  Mios] 18      [Am  Màrt 

7  C 

8  H    PuthaichCBaile  Dhuthaich,  Cill  T).  Loch  Duth.uch, 

Cill  D,  &  Aird  D.  Cinncardainn.) 

9  S 

10  D    4mh.  DiD.  Oarsrhus. 

Faillihe,  I.C.C.  747-754. 

(!eas:iii;,     (  Inhhirnu,     AcM.i>rardcr,     Co-mairidh, 

Cvmradh  Bòid,  Calaaraid,  Lvi^,  lìì.mx-a'-Mhanaich 

L.  Laom'idnn.) 

Là  Fh.  Math  Cea.saig  bidh  gaeh  easgaiin  torrach. 

11  D     Cousland    (Cill  iChousland    Cinnthre,    Crafainlan, 

CilleMltaolChalviw,  Edinpham,  Cramton,  'Urr,  Col- 
monol,  Dnnnichen,  Cintiinil,  Garabost  /jeòdhas.) 
Lihran  Ahal.C.C.  (?  hliadhnachan) 

12  M    Iiidrecht  21mh.  aba  I.C.C.  85L 

Fiachna.  Griogair. 

13  C    Coemhog  no  Mo  Choemhog  (Nh.  Qnivox  Inbhiriiir.) 

14  D     Èirigh  na  sjrèine.  6.40  m.-laidhe,  6.14/. 

15  H 

16  S    Finjui  Cleauii  Finau  (Gleann  Finan,  Cill  F.  Inbhir- 

//ìv,  ('ill  V.  Earrui'l,  Peairt,  Mochrnm  Wigtoìi.) 
Ciniiiiiri  /•;     Fa<ia,  Kmlla  Earrwfl,  Q.'ìW  lÌio  Ch.  E. 
Mòr    Karranl.) 

Cuiitan  {  Rò.tìiiàrqaidh,  Inbhirqhòbhraidh,    Tealinn, 
Retitennet,  Meiqle,  Abii.i.rneiiich  Mhàrr.) 

17  D    5inh.  DiD.  Carsjhus. 

An  Fh.  Pàdrnig  (Mvthiìl,  Dahiel,  K i rl-cald i/ .) 
Aird.P.  {Cinbcnrraidh.) 
Teampul!  P.  (Tirlthe.) 
Ea.glais  P.iClos"hnrn--=Cil/  O^hvrn.) 
Dàil  P.   (Craoibh   ,f-  siorr.  Lennndrain.) 
Cill  P.    (Aran,  Danhrentitiim,   Uidhi^t,  CiU  Mhic- 
Eòphainn,  Toranaidh.) 
/Geanihradh  gu  F.    Pàdruig, 
\         Earrach  gu  F.  Peadnir. 
Cadal   is  soi'lse.  oidhche  Fh.  Pàdrnig. 
Is  co  fada  oidhche  is  là,  là  Fh.  Pàdruig. 
Là  Fh.  P.  bidh  breac  air  gach  h"nne. 
LàFh.  P.  blieir  ua  cait  au  connadh  dhachaidh. 
BoileuaF.  P.        Doineann  na  F.P. 
Fear  na  F.  P.  (:=an  cloichearan.) 
Lus  Phàra  liath,cuiridh  ea'  ghòimh  asa'  chnàimli. 


[Am  Màrt 


8  Mios] 20 [Aiii  iMàvt 

18  L    Finan   Lnmphanan    (Litmpha>t,an    d-    Mti/oie  sioij-. 

Abaireadh'n,  Abarsneithich  MonaidJimtistj.) 
Coman  (Cille  Clioraan  Ile.) 

19  M    Cliamain,  Easb.  Dun  Blathan,  141-146. 

20  C    Cnthbert  (Cill  rhuithheirt,  JWrfroòr,   Dtui  Eiilmitn, 

s.  Àir,  Gallahhàigh,  Uaimh,  Uig  Gallaibh.) 

21  D 

22  H    Finian  flà  eiledha  seo  T)u(ll.  10.]     (Ca))o;(/;f(^'  Cill 

Fhinian,  Cafehair  Fh.  *  Cill   Fh.  siorr.  Àir.) 

23  S 

24  D    Donihnach  an  Uir. 

DiDomhnaich  Shlat-Phailm, 
Is  ann  ris  'tha  mo  stoirm. 

25  L     An  Fh.  Moire.        Tearhdaireachfl  an  Aiiii^il. 

Reothairt  na  F.M. 
Ceann  an  RÀITH-Sasunn. 

26  M    Neòil  dubha  na  Cài.sge. 

27  C    Diciadaoina' Bhràth. 

28  D    Diarfìaoin  Ban£>ai(l. 

29  H     Dihaoine  na  Ceusdn  no  na  Càisue. 

Na  Tauìhean-Rèidh  dòintr— AllKiinii  A  Sa-iunK 

30  S     Amiilaidh  {Spatlaiìin.   Arramh.) 

31  D    Domhnarli  Càisi;  no  r'eusfla. 

DiDomhnacli  ('ruiu  Duhh  (an  Lodhabar.) 
An  Fh.  ■Rihhiuu  (Cil!  Rilihinn.) 
TOISEACH   SeA(  I[1)A1NN    NA    CaILLIL'H. 
Glasadh  na  Cul)haii;f. 


4  Mios-       yvN  GIIBLEAN. 

T  -eas  Mios  an  Earraich. 

Smiiìi  Ainini'an  — 
17  là  a'   Mhàirt— 15  là  a'  Ghiblein,  Hpinn  Ghiblean. 
31  là  a  Mhàirt  -6  là  a'  Ghiblei-!,  A'  ChaiUeach  no.'imrhtl- 

aiitti.  11«  Ciiìlirìi. 
7    S    9  là,   1 1)  iii  Siii'dhit'i  no  tr'i  fà  natt,  òisiìmn. 
2  là     12  là,  o/<,s'ulh   :"t  rithhaiiii'. 
lOlà-SOlù.  C<'lt"i:t  Eiirrairh.     .. 

Muthadh  an  t-soliiis. 

C     An  cr.  mu  dheir.,        ._^  ;  5  là  3.21/. 

•     An  solus  ùr,  '^i^jiJS  iS  7.6/. 

D      An  ceud  chr.,  ;,        '20  La  8.38/. 

O     An    solus  Kiu,  .•    -AsM;*  6.r>w. 


[An  Giblean 


4  Mius] 22 [An  Giblean 

1  L    Dilualu  Càisg.        Diluain  Cailleach. 

AnFh.  GhillBiìghde  no  Gilleabart,  Easb.Gallaibh 
]Na  Taighkan  Rèiph  DùiNTE— Sasunn. 

2  M    Cha  tig  air  cranuaibh  gu'n  tig  Càisg. 

Earrach  fada  andèidli  Càisg 

Fài^aidh  e  na  .saibhleau  fàs. 
Gleicihear  cuirm  an  dèidh  Càisge. 

3  C      Èirigh  na  Greine,  5.48  m.—laidhe,  6.55/. 

4  D    Conail,  Rìgh  Dalriada  560-574. 

5  H    Tiahearnach  {CiU  liijìn^arnan.) 

6  8 

7  Z>    A'  Mhiou-Chaisg. 

8  L    Cha'u 'eil  rud  air  bith  gun  dà  la, 

Agus  tha  trì  làaig  "  na  h-Òisgean." 

9  :vi 

LO     C     TOISEACH   AN   T-SEANN   CHKITE'N    KaRRAICH, 

11    D     Macceus  7to  Mahew  (Bòid,  Cill  Mahew   Dun  Brca- 
ridnn.)ì 
Mechtihle,  piuchar  Alasdair  de  Liunasdail  6. 

2  H 

.3    S     Guinoche  {Lochwinnoch ,  Bnchan.) 

A    D    Mànus,  Rìgh,  fhuair  bàs  1115.     (Kirkwall,  Egihcy, 

Birsa.) 
.5     L     , 

6    M- Birigh  na  grèine,  5.15  w.— laidhe,  7,21/. 
L7    C    Peadair,  an  diacon,  (Clll  Chreanan.) 

Donan,  ,Cill  DonimE.Eige,  C.D.  Aran,  C.D.  Loch 

Braon,  C.D.  Cinnlìre.  C.D.   Uìdhist  mu  dheas,  C.D. 

Cobnonel,      C.D.  Carraitj,    C.D.  A  uchterless,    C.D. 

Cataibh,  Eilean  Donan.) 

3  D     Maol  los' no  Mo  Lais,  Molios,  Laserian  (F.  A'rto)///i, 


Maolrubha  (Nah-Earadh,  Portrìjh,  Srafh  S>n'ath., 
L.  Carrann,  Bracalail,  a'  Chomraich.  Guirr/dch, 
Arai>ai<j,  L.  Ma-ruibh  [&eileanM.  &  toLarM.],  ('ill 
Maruibh,  Cillarrow  Gl.  Urchadainii,  MncCàrn, 
Creaginniit,  òrachurra,  Kinnell,  Lairj,  Craìl,  For- 
dyce,  Contin,  Keith,    Farrais.) 


4  Miosl 24      [An  Gihleau 

24  C    Egbert    (Sasiinnach)  {Lindisfarne,  I.C.C.) 

25  D    Cunibert  (Mainistir  C.  Loch  Tatha.) 

Machalus(Cill  Machlaidh  s.  Banbh,  E.  Mhanainn,) 

Marcus. 
:6    H 
57    8     Seachdainnan  t-.Sionnaich, 

's  bu  nihath  nach  bu  bhliadhn'  i. 

Falbh  lom,  'us  thig  molach 
Beir  am  boirionn  Bealltuinn. 
!8    D 
!9    L    Medan  (Airlie  ct  LintrathenAoncjhas,  Eaglais  Mal- 

die  Mearm,  Fionntràlgh  s.  A  ?;air'/i,,  Achmedan  faisij 

air  Baile-nam-Friaealach,  Pitmedan  Udny. 
!0    M    Brioc  {Baile  Bhòid,   Dun  Rod  CilleChuilhbeirl,  In- 

nis  Bh.,  Montròis.) 


SAMHRADH, 

Samhradh  breac-riabhach. 
Cèitein  =ceud  8hamhradh. 
Ceò  luchair,  mollachdan  tuathanaich. 
A  mhic  ua  grèiue  ! 
An  uair  a  thig  an  Samhradh,  togaidh  sinu  taigh  : 
thig  an  Samhradh,  's  cha  tog  sinn  tais>h  no  taigh 
is  fhearr  a  bhi  muigh  na  bhi  'staigh. 
Dèan  cnuasachd  as  t-Samhradh 

a  ni  an  Geamhradh  a  chur  seaohad. 
Samhuinn^Samhradh  fuinu:=Sanihradh  crìoch. 


5  Mios-  yvN  CEITEIJ^J. 

A'  Bhealltuinn.        Am  Mios  Màigh. 

Mios  Moire,  Mios  Buchuinn  no  Bocbuinn     Mios    Buch- 

uinn  Moire.' 


Buchuinn 
Buchuinn  buidh( 


HMoire. 
Moire  nam  buadh. 
Bealltuinn. 


Luath  no  mall  ge  'n  tig  am  Màigh,  fehig  a'  chubhag. 
[Tha  'n  ràdh  seo  a'  dearbhadh  uach  robb  toiseach  nan 
aimsir  am  measg  nan  seann  Gàidheal  air  hl  suidhiciito 
sam  bith  de  'n  bhliadhna,    acli  a  roir  na  sì  1.] 


.T      Mi 

ios]                                        -,6 

[A 

n  Ceitein 

Mnthadh  an  t 

-solnis. 

c 
• 

D 
O 

An  cr.  ran  dheir  , 
An  soln.s  ìir, 
An  cend  chr., 
An  solns  làti. 

4  là 
12  là 
L'Olà 
27  là 

8.. 59  m. 
1.28 /.| 
2.18  f. 

C     A'  Bhealltninn.     "  Gng,  ^^ng,  "  :us'  ,i   chnhhag  ;  là 

buidhe  Bealltuinu. 
Là  an  teiu'  eijjiu. 
Bu   dorra  dhonih    sin    na    dhol    eadar   dhà   theine 

uihòir   Bheaill. 
NoUaig  au  diugh  aj^us  B.  ain  uiàireach. 
Ismairg  is  màthair  do  uihicein  uiaoth 

au  uair  is  e  Diardaoin  a'  Bh. 
Is  faide  nn  bràth  ua  gn   B. 
Suas  leis  u'  chniseil  bhararich, 

is  iouiadh  la  fàda  jiu  Bealltuiun. 
Asaph,  Aiseig  no  Aisig  (Nh.  Asaph  Cnimridh,  Cill- 
asaign  Z/.  <at'/tt/'({i;/i,  Ciil  Asaiui  fimr/iaj'attM,  Aii  t- 
miean.) 

Ultau,  bràthair  Fliur.saidh  (Faoiit.  16.) 
Pliilip  is  Seuuias. 

TOI.sKACH    AN   TSEANN   CHÈITEIN   SHAMHRAIDH, 

I)    2ra.,  3mh.  5inli.là,  Là  sheachnaidli  ua  bliadhna. 
H     Fuuiac     {Botriphniesiorr.    BaiiMh,  Dinnet  is  Wat- 

ten  Gallalhh.) 

An  Fhèili  Ròid. 
S    Èirigh  na  f!;rèiue,  4.31  J/;.— laidhe,  7.57/. 
D     Donihuach  na  h-eadar-thràth. 

Na  t.vighean-Rèidh  dùinte— Albaiiin. 


M 


Diardaoin  Deasghabliail. 

An  Fh.  Chougail  no  Cho.uiiall  {Bamjor  Eirinn,  Ti- 

rithe,  Durrain  Cinncardai nn .) 


DiD. ,  au  dèidh  ua  Dea.sghabhail. 
Cougall  (Dercongall,    Durrais.) 


[Au   CèÌttrÌD 


f)  Mios] 28 [AiiCciteiii 

15    C    Cea.vn  AN  RÀlTii— Albainn. 

Èlrii-h  na  Mr^me,  4.9  m.— laidhe,  8.19/. 

10  D  Brianaii,  feiandon.  {CnìV..  Bòid,  Mirile  ^i- Ji.  S.'ì', 
Cloìi/ert,  Irt,  Boyndie  Banbh,  Birnie  s.  Moiridh, 
CvUen,  Diin,  Barney,  CiU  Birnic,  Dàil  Birnie,  A'as- 
sie,  Alyth,  Cill  Bar  s.  Air,  K.  Calbrandon,  Eaglais 
Braddon  [Brandon]  E.  Mhanaian.) 

17  11     An  Kh.  (  hatan  (CiU  < '.  Bòid,  ,Cill  C.  Lidng,    Aird- 

a/-Chataii,  Colasaidh,  Giglia,  Aharuthhhen  faixg 
air  Avrhiiranier,  d-  (tn  E.  /?ò/d— Bainos  Cill "  Ch., 
SuiiUie  Ch.,  atjus  Muileann  Citl  Ch.) 

18  S     ComijaU   (lii,nis  Fihnaiii    Clvaidh,     PoUock.-;ha>v.-<, 

Cuinnoth,  Ochiltree.) 

19  D    DiD.  iia  Caingis  Ùire. 

20  L     NA   TAIGHEAN   RKIDH   nÙINTE   AN   SASUNxN. 

21  M 


'^:> 

V, 

Ronan  Fin;i. 

28 

D 

UiUeain  {Peair 

94 

H 

9^ 

S 

Fk.LL  IMKICII. 

2fi 

/; 

DiD.   na  'l'riaiKi 

27 

j. 

, 

_  M    Eirish  na  grèine,  3.48]m.  - 

29  C    Daganus  (GaUabhàir/h .) 

80  D    FèiU  Chuirp  Chriosd. 

31  H     An  t-Seann  Chaingis. 


6  Mios-        /rJM  T-0©-MHIOS. 

Ain  Meitheamh. 
Muthadh  an  t-solui.s. 

C     Aii  cr.  mu  dheir.,  3  là  5.20  m. 

•     Ansolusùr,  10  là  11..50/. 

D     Anceudchr.,  19  là  2,r)5  m. 

O     An  solus  làn,  25  là  9.27  /'. 

1  S     Fothan   [Torraldh   Nlgg    Ciniicardaiiiii,  Kirhpottie 

Dron. 

2  jD    2  DiD.  an  dèidh  an  Cainf>;is. 

3  L    Coemgen  {Kilkiven^  faistj  air  CiUeChiaran,  Caibeal 


[Aii  Cèitein 


6  Miosl 30 [An   t-ÒonihioH 

Coiniliin   Ciniitìre,   Cill  Clionian    na  i    Eilean,  Gl- 
Eilg  ìi.a  Morhhairne.) 

4  M    Èiriirh  na  uròine,  3.40  m.— laidlie,  8.;'!  /". 

5  C  '  ' 

6  D    Colmoc',  Calinan  {Drmm  Ml>r  Elrinn.  CiU  luo  (Jlial- 

m&ìgRòid,  Innis  ino  choni  L.  Menh'ith,  Kirrieimiir. 

7  H 

8  S 

9  D    Coluni  Cille.  ceud  aba  I.C.C,  563-597  (58  àiteach'ui 

coisrigte.) 

Baitan.  Baithen,  dara  aba  I.C.C.  597-60«)  Tiriiìhe.) 

3  DiD.  an  deiilh  na  Cainsjis. 

10  L 

11  M 

12  (!     An  Fh.  Thighearnan,    Thernan  nn   'lhamu.    {linn- 

rlom  Ternan,  Slain.<;,  A  rbidh not,   Fimion.      Kih-au 
Ta,r;ui     ■r.-u;.-  .saidli,   (inmJinnch  Eei nn-nn-fnnnhhi. 

13  D     I)i;uil;iui,,,  'a  ('linluini  ('hilIeChaoimh, 

La   l.u   cliuii;i   Mli  'di'ilbh, 

Là  chur  ch;iur;iHh  ^u'r  seilbh. 
An  rtara  D.  de  'n  òg-mhios,  sin  là  Choluim  ChiIIe. 
I  uibh  Choluim  Chille,  gun  sìreadh,  gun  iarraidh, 

'sle  a  dheòin  Dia,  cha  bhàsaich  nii  an  nocbd. 

Èirigh  na  grèine,  3.34  m.— 'aidh;,  9.1  f, 
Ciric  (Nh.  Cyrus  Cinvchai dviìì'n .) 

4  DiD.  an  d^igh  na  Caingis. 


20    D     Faolau,  an  lobhar    (Nh.  Fhaohui  /y.  /';///»*(.) 

•21     H     Corm;if  ((Mll  mo  Channaig  Cinnt'ir",  Cnapadal  ma 

t/rnatJi.) 
22     S     Suibline,  16uh.  aba  I.C.C.  772. 
2S     D    5  DiD.  an  dèidh  na  Caingis. 

24  L     Eòin  Biiste.         Là  Fh.  Kòiu  ;i's  t-S;uidir;iidh, 

Theid  a'  ehubhag  gu  'taiuh  (;e;uiihi;\idli. 
Là  Eòiu  [uo  Sheathain]  their   iad    ;ughtau  ris    n;i, 

gamhua.  Là  leth  an  t-S;uiihr;udh. 

A'    ghri;in-stad  Shamhraidh. 
Ce.\nn  an  RÀiTH— Siisunn. 

25  M    Lughaidh,   Mo    Lnghaidh     òg,    Moluoe    (Lròdìiaa, 


14 

H 

15 

L 

16 

D 

T^ 

T, 

18 

M 

19 

(J 

[An  t-U^iuhios 


_Si [An  t-O^mliios 


Muilt',  Rarsaidh,  Tirithe,  Pahbaidh,  Liosmor,Mort- 

lach  Bai'bh,   Alyth  Peairt,  Clatt  <t-    Tarland  an  s. 

Abairea'n,  Ròsmànmdh,  CiUe  Mo  Luas  E.^giath., 

C  Cillbearraidh,  C.  CiUean,  Clnvcth. 
■KS    C 
2/    D 

28    H     Eirish  na  iireine,  3.36  7/).— laidhe,  9.3/. 
'29    S 
m    D    Là  Fh.  Peadair. 

Karrach  ix»  F.  Peadair. 

Là  mornaii  iast^airean. 

Hamhradh  <j;u  F.  Martuinn, 

6  DiD.  an  dèidh  na   Caingis. 

7  Mios-       AN   T-IUCHAR. 

Am  Mios  buidhe.  Mios  'chrocliadh  nan  con. 

Muthadh  an  tsoluis. 
<     An  cr.  mu  dheir.,  2  là  2.34  f. 

•     An  solus  ùr,  10  h\  3.17  f. 

B     An  ceud  chr.;  18  là  1,12  f. 

O     An  sohis  làn,  2.'i  là  4..S0  ?». 

1     D    Serf ,  Servanus. 

(Alva,  Cvlros,  Monfhiadh 'àrd,   Dalserf  .s'.    Lcnnn- 
drairj,    Portinadoc,    Craoibh,    Tillico'idtry,   D.i^iart, 
Rcdfjorton,  Dunninc),  Airthrey.) 
■2     M 
3    ('    Cuilean  14mh.  ahal.C.C.  7.52.  (/.(?//;/«/).) 


D 

.5    A 

(i  S  Medaiia  (.Maidenkirk  =  Eaglais  Medan,  Srath 
Chliia iiìh , Sni ihh /a ,  Dnn Domh nuill, Traprain, Lann- 
forinni'l  (;hl>Iiraiiìh.) 

7     D     V:\\\:\{\\\\^(Fi>rilini  McarnK.  Eirinn.) 
7mh.  DiD.  an  deidh  na  Cainsris. 

9     ]M 

10  <; 

11  D     Drostan      (Deòir,     GL    Uiftp    Aonrihas,    Albhaidh. 

GL  Urchadainn,  Gallaibh,  Rothiemay,  Mariftnnitt, 
Jjodilee,  Newdosk,  Edzcll,  Ahcrlour,  Ahaircailh'n, 
Innis  .s\  Inhhirn'i.^,  CnapadalniH  Thuath.) 


■Mios] 33 [Airluchair 


7  Mlosl 34 [An  t-Tnrhar 

12  H     Domhnall  (Gl.  'lr  ' IUp  Rhviflìw.) 

13  ft     Eòin,  Kash.  Dhnn  rhaillinn. 

14  /)    8  DiD.  an  flt^idh  na  Oaingis. 
1.^     L     Martuinn  a'  Rhnilg. 

Ifi    M    Èirigh  na  grèine,  3.55  TO.—laidho.  8.50  r 

17  0 

18  D    Thenog  (Nh.  Enoch  Glaxchii.) 

Na  naoìdh  mais;hdeanan  nijrheanan  Doniliiinill  ('à 
12)  Sr.  Martninn,  Gfamix,  Tnnnh.  Pit^^ìi^io.  Fiir 
hnvpn,  Ahairnnt'ìch. 

19  H 

20  S 

21  D    9  DìD.  an  d^^idh  na  raingis 

22  L     Dailìhilh   (Taimh,     Kipppn.    Cill     D.    lìòid,     C.D. 

Moire  Ma^dalen. 

23  M 

24  0 

95  D    Seumas. 

2«  H 

27  S 

28  D    10  DiD.  an  (UU\h  na  Cainiiis. 

29  L 
80  M 

gl    C    Èiriuh  na  srr^ine,  4.18  w.— laidhe,  8.25  /. 

F  O  G  H  A  R  , 

Foghar  eeal,  crvìanach. 
Dimàirt  f^ille    ri  èirijrh  gri^ine, 

Theidmi  a  mach  le  m'  chorran  fo  m'  ^ixèith. 
Is  mi-shealhhach  moch  Dilnain,   a  dhol   a   ììhuain    na 
Maighdinn. 
FaiciU  gach  dnine  dha  fh(^in, 

an  sahhal'no  'nceardaich  air  la  'ii  Fho;?linir. 
Is  fhearr  lenm-iochd  a's  '-Fhoghar  na  sa;ua,h  n  hharraclHl. 
Is  heair  an  ni  nach  deireadh  a's  t-Fhoghar. 
Foffhar  fada  's'heasran  hnana." 
Is  hochd  am  fear  nach  fhaigh  a  leòir  a's  t-Fhoghar. 
Foghar  an  àiffh,  iaV  is  fras. 
Ceò  Foghair,  sneachd  Earraich. 
Is  e  ani  Foghar  gaothmhor  a  ni  an  roirce  cathnihor. 
Mar  a  thàinig  a'  ghaillionn  a's  t-Fhòghar, 


7  Mios] 


Gun   sìreadh  gun  iarr.iidh. 

8  Mios-      AN  LUNASDAL. 

•'       Luslinasadli. 
Muthadh  an  t-soluis. 
C     Ancr.  mudheir.,  1  là  2.26  w). 

•     An  solus  ùr,  9  là  6.3fi  m. 

B     Anceudchr.,  16  là  3.«  f 

O     Ansoluslàn,  23  là  O.U^  f. 

C     An  cr.  mu  dheir.,  30  là  .5.28  f. 

1     D  An  T.ùna'<dal.   Is  fa.d  a  chaidh  an  L.  annad  ^tha  t 
an  t!eall  na  's  fhiach  thu. 
Trann  an  BllTH— Albainn, 
i    H     Èiriah  na  gr^ine,  4.23  rti.—laidhe    8.23/. 
3     S     Waltheof  ( MfTrosp.) 

i  D  ■Rerchan  (CUl  Barcham  s.Rpnfni(,  Bnifp  Dhnf/m!, 
i  L  Na  TAIOHRAN-T?Èir)H  nùlNTR— Albainn  <t  S  isui 
R    M     Alasdair  (Kpifh  Banhh.) 


H     f)swnld  (Kirkoswald,  Cnrlvkr',   Crtthrnrf.) 

Aonijhas  (norliìn'dir) 
H     T,aurencp  (T  nurencekirk,  Farr  n's.   Prpfiìr.''.) 
D    12  DiD.  an  d^igrh  na  rainsjis.      Rlathan      (rill  R. 
L  [Earrp'l,  Lnch   Eirir  n,  Dwn  P..,  Dimifrh.) 

M 

0    Bacadh  an  èididh  (rhàidhealach.  I7t7. 
D    Tà  Fh.  Moire  cubhraidh. 
H    Èirigh  na  sr(5ine,  4.50  »».— laidhe,  /..52/. 
S 
D    Tnnn  (Irlihin  <^  Bpith   a.  Àir,  Laminnton  s.  Leann- 

(/rrf/r7,T'Cirkennan  Bnntlf>,  T<^irkennan  Partnn.) 

13  DiD.  an  d(^idh  na  f'ainwis. 
L 
M    Raonall  (Arraình.) 


Mercheird    no  Erehad  (Gl.   Moirpastan,  Cinn  Car- 
ilainnO'  Nèill,  C.C.  Ros,    C.C.  Ahairneithich ,   C.C. 
Mpntpith,  C.C.  Forth,  C.C.  Arhtprardpr.) 
Piirtholau. 


8  Mio.s] 38 [Aii  Lùnasdal 

•:::.    D    14  l)il>.  aii  ilèùlh  iia  Caingis. 

'lì     M 
•J8    C 

2U    D    Eirigh  ua  grèine,  5.16  ?«.— lairthe,   7.21/. 
3')     H    Fiacre  (Nùj  C^Carcìnfitv.^ 

31    8     Aecllian    {À'   Cheannamhnr     L.  Tanha,     Moiimvir 
Aonghas,  Caìnlmsnethan  s.  Leanndraìg,  Fcarn.) 

9  Mios-  8ULTUINE. 

Muthadh  an  t-soluis. 
•     An  solus  ùr,  7  là  9.4  /. 

g     Au  ceud  clir.,  1.5  là  3. 40  ?«. 

O     Ansoluslàn,  21  là  9.SÌ  f. 

)     Au  cr.  mu  dlieir.,        29  là  11.37 1«. 

1  D    Giles,    Egidius    (DunEidcann,      Moffat,     EiU<iinn, 

Fintra.) 

15  DiD,  an  dèidh  na  Cainjiis. 

2  L     Murchadh  (.s.  Forfar.) 

3  M    Èirigh  na  grèine,  5.2.5  7/?.  — laiilhe,  7.7 /". 

4  C 

5  D 

6  n 

7  S 

8  D     Breitii  Moire. 

16  OiD.  an  deidh  na  Caingis. 

9  L    Ciaran  (Cille  C.  Ceanntìre,  C.C.  Liogmor,  C.C.  Ib', 

Dàil  C.  s.  Àir,  Srathmor,GaUaibh,  Barbhas  Leodh- 
ns,  Fetterexso  A  Gl.  Bervie  s.  CiìinCardidnn.) 

10  M 

11  C    Là  Chamus  Choinnich,  1297. 

12  D     R!àr  Abaireadhain,  1644. 

13  11     Eiritrh  na  grèine,  ,5.441«,.— laidhe,  fi. 11 /. 

14  S     FeiIJ  an^Ròid. 

If)    D     Mirin  (Innis  M.  Z/.LaowiM"*uj,     CillSaith,   Paidiq, 
Edzell,    Kelton  s.  CiUChvithheirt.) 

17  DiD.  anjdèidh  na  Caingis. 
16    L    Laisren  (3  aba  T,C,C.  600—605. 

Nineain  ((?/.  Urchadainn,  Mh.  Ninian,  Whìthorn, 
Eaijlais  Turriff  s.  Ahaireadhain.)  Eadar  60  as-us 
7U  àiteachan  coisri.cte. ^ 


9  >Alhio.s] 


9    Mios] 40 [Siiltuiiie 

17  M    Sèisd  DhuuEideann.  1745. 

18  C 

19  I) 

20  H     Blàr  Alma,  1854. 

21  S     Mata. 

22  D    Dumhnach  Currau  (=D.  roimh  'n  Fh.  Mhìfheil. 

Lolau  no  Latan    {Ùinn  Cardidnn-air-Forih.) 

23  S     Adhanihuaujj.o  Eouan  (9mh.  aba  I.C.C.  679— 704.) 

{JJul 's  Airdeonaig s,  Peairt,  Campsie,  Beinn  Eiin- 
aich  DalMhailidh,  Dalmeny,  Tannadyce  s.  Forfar , 
Forglen  s.  Banblt,  Forvie  's  Aboyne  s.  Abaireadh- 
aìn,  Gaireantiilaich,  Cill  E.  Cinntìre,  Kinneff,  s.  C. 
Carduinn,  Damsey  Arcanih,  Eilean  ■•ianìida,  Frith 
air-Speidh,  Blàr  Adhull.) 

24  M 

25  C     Barr,  Findbarr(Corc'a('(//i,  i>o  ii/i(i>-/-,  CinntÀrc,Barr- 

aidh,  Inuis  Barr  s.  Forfar,iJiiìheiil  Barr  Tairbeairt, 
Barr  s.  Àir,  Edleston  s.  Peebles,  Dornoch. 

26  1) 

27  A     Eirij;h  na  .urcine,  O.llm.— laidhe,  6.4  /. 

28  S     Machaii  (Ka,tilais  Maclian   Linnluat'hcu,  Dalserf  s. 

LeaiindniK!,  C/ht,  Campsie,  Sr.  Blàthan.) 
Glasadh  iia  V.  Micheil. 

I  ua  F.  Miclieil. 
Oidhche     <  'chrothaidh  uan  capull. 

\  'gldasadh  uaii  each. 
<  fan-e  nan  steud. 


Feasgar 


furacbaidh  nan  each. 


Meirle  eich  na  F.  Micheil. 

Mìcheil  no  Briau  Mìcheil,  Là  'chur  cuairt  air,chidli. 

Cealach  bhuidhe  [ìio  tiu]  na  F.  M. 

Gealach  au  abuchaidh,     Gealach  uaui  broc. 

Ceann  an  Ràith— Sasuun. 


lO 

Mios-      yvjM  [ 

MjViH/rl 

IR. 

Fuighe;i 

ill  Foghair. 

Muthadh 

an  t-sohiis. 

• 

An  solus  ùr. 

7  1à 

I().2l7/i, 

1» 

Au  ceud    chr.. 

14  là 

10.2  in. 

o 

An  solus  làn. 

21  là 

9.17  )/(, 

c 

An  cr.  mu  dheir., 

29  là 

7.52  )/(. 

'lios] 42 [Aii  Damhair 

Èirigli  ua  ^.rèine,  6.z0  m.— laidiie,  5..'J4./. 
Odhran  {l.C.C,  Tirithe,  Eilean  Odliran[-Or()iisav 
Blàr  AUt  Chuailleachain,  1594. 

Blàr  Dhunchaillinn,  UI'ì. 
20  DiD.  au  deiilh  na  C'ain,a;i.s. 

Triduana  (Kintradwell  tìa/teiò/*,  Tradliue.s  's  Re, 
cobif  AiiiKjhas.  Papa   Wi'straidh  Restalrùj.) 


11  H     Cainueach  {I.C.C.,  Tirithe,  CiU  Ribhinn  's  Kenna- 

tvay  s.  Fio/a,  Cambus  cainneacli,  Laijgan,  Cinntìre, 
Uidhist  mii.  (//im.v,Innis  Cainneacti  lle',  Iuni.s  Ch.aiu- 
nich  Mìiile.) 

12  S 

13  D    Comgau    {Turriff,    Cilltearn,    Kir'kcowan,    CiU    C. 

Airdnamuchaii,,  tr'i  àiteachan 'san  E.  Sgiathanach 
— Teampull  Chòmhghau  6l  Tobar  {Ord'\,  T.C.  Boir- 
earag  [òVa//*]  agus  CiUe  Ch.  [Loch  Pooltiel,]  C.C. 
SeiL  's  Cnoideart,  L.  Aillse,  Lumlair,  Meileart  Ear- 
raghaidheal.) 

tyndoca    CFindo  Gasg,    Innist'ail    L.  Odha,    Echi 
Màrr.  CiU  Fiuichen,  ì?c;m;o(;7ij/,  ) 
21  DiD.  au  deidh  na  Caiuj-i.s. 

14  L 
i5     iVl 

l'j    C     Èirigh  ua  grèine,  tì.50  m.— laidhe,  5.L5/. 
17     D     Riatjail  {MonifeUh  s.  Forfar,  'i'vir  ma.y,i\.\\  Cill  liibk- 
inn,  Meikle  Folla  's  Kennethmont  s.  Abaireadh'n. 

15  H     Lucas. 
19     S 

2u    D    22  DiD  an  dèidh  uaCaingis. 

21  Ji     Mund  ìio  Fintan.Munna  (Cill  Muu,   E.  Munna  L. 

Liobhann  Earraifl.) 

22  M 

23  C 

24  D 

25  H     Èirif'h  ua  jjreine.  7.9  j/ì— laidhe,  4.52  /. 

2()    S     Bcathau  (.SV.  Eirinn,  Kiiypin,  Kirkbeaii  .s.  Duinfns, 
Kinke/l  Garbhchrioch.) 
iOata  {Melrose.) 


10  MiosJ 43 [An  Damhair 


lU  Mio.s] 44 [Aii  Damhair 

27     IJ     16  i)il>.  au  dèiah  ua  t'aiuy;is. 

2S     L    8imoH  's  ludas. 

2S)     M    Kei.uera  (Kirkiuner  fT«?Zrt/^//à*yA,    KUUuhiner  Dvn 

ChaUUnn.) 
30    (J    'l'alaric.ui    (ra^    Tnu-taid,     CUl  Saith,    Gb'ntar'ken, 

Portrijh,  Fordi/cc  s.  Banbh.) 

Monoch   {.SV.'yru.so,*  s.' .J/>-.; 
.Jl     1)     Oidhclie  Sliamiiiia. 

Tlieirear  <>aujiiua  ri.s  ua  laoigh. 

Begha  (Kilbucho  s.  Pccblea,  Kilba^ie  Clackman'n. 

GEAMHRADH, 

Geauiliradli  reòdhtanach. 
Na  tri  mio.sau  luarbh,  ràith  marbh  ua  bliadliua. 

Leth  Geauihvadii  de  'n  bhliadhna. 

Ràith  Gwiuihrailii. 

['l'òisicliidh  au  diLliis  seo  aii;  au  t-.Saiuhuiuu,  uau  tigeailli 

au  sueaclul  aii  siu,  tlieirteadli  — 

Is  e  au  Geaiuhra<lh  luath  au  Geauihra,ilh  buan. 

ach  niar  is  trice  clia  tij>.] 

Cha  tig  Gearahradh  gu  cùl  Calluiun. 
Foghar  gu  Nollaig. 
An  sueachd  nach  tig  gu  Samhuiun, 
;  Thig  gu  reamhar  mu  Fh.  Brìghde. 

Cho  fad  's  a  thèid  a'  ghaoth  'sau  dorus  là  na  F.  Brìghde, 
Tlièid  an  cathadh  'sau  dorus  là  na  F.  Padruig. 
Là  Fh.  Brighds,  deireadh  an  Ràith  Gheamhraidh. 
Is  è  an  ceò  Geamhraidh,  a  ui  an  cathadh  Earraich. 
Dorcha,  doirionta,  dubb. 

'Cheud  trilaithean  de  'n  Gheamhradh, 
Ge  b'e  bheir  geiU  do  'n  sprèidh, 
Cha  t  ugaiun  fhèin  gu  Wamhradh, 
[i.  gu  toiseai'h  au  leth  bhamhraidh,    i.  Bealltuinn. 

~  II  Mios-       AN    T-SAMHUINN. 

Am  Mios  dubh. 
Muthadh  au  t-soluis. 

•     An  sohis  ùr,                      5  là  10.39/. 

D     An  ceud  chr.,                12  là  5.14  f. 

O     An  soliis  làu,                 20  là  0.4  m. 

<      Au  cr.  uiu  dheir.,        28  là  4.21  m. 


[Aii  t-S;iniliuiun 


46  [An  t-Sainbuinn 


H    An  t-Sarahuiun. 

Samhna<j;=teine  sanihna. 

'>"uair  is  Ciadaoineach  an  t-Samhuiiiìi, 

is  iarsuineach  fir  an  ilomhain. 
Seachd  seachdainnean  reamhra 

hho  Shamhuinn  jiu  Nollaig. 
Oidhclie  agus  gearr-mhios 

■bho  Shamhuinn  gu  Feill  Anndrais. 
Mairbh  na  cruiiine  au  coitchionn. 
S     Èiriffh  na  orcine,  7.20  m.— laidh  4..S4  f. 
D    Targhiu  (Tarve.s  .s'.  Ahainìh'n.) 

Nidan  {Mùìmnr    Bràìjfh    Mhàrr,  Baulia    Cuuiradh 

Bheag. ) 
Maura  Cìll  Maiirs  s.  Air,  Haddingfon.) 
24  DiD.  an  dèidh  na  Caingi.s. 
L    TeachdJUiUeim  an  Duitseach,  1688. 
M 

C    Methven  (Fùlais  an  Tar.Bvchanntaidh.) 
D 

H     Muireach  no  Moroc  (CiU  Moraa;  Ros,  Locropt  faisg 
air  Dxin  Blàthan,  Diin  Chailiinv.) 
Gervridius  no  Gernadius  (Uamh   Gerardin  Drain- 
idh  s.  Eilginn.) 
S 

D    2.5  DiD.  an  dèidh  na  Caingis. 
L     Martuinn  {Eaglais  Niniain  Whithorn.) 
Samhradh  p\  Fèill  M.,  Foghar  gu  Nollaig. 
Is  ionann  aithreachas-crìche 

's  a  hhi  'cursìlmu  Fh.  Martuinn. 
Ceann  an  Ràith— Albainn. 
M    Machar  (Ahai.ì-m'n,  Cilldrumaidh  Sr.  Don,  Mach- 

air  Nnadh,  Scann  Mhachair.) 
C    Devenick  itoTeavneach  (Gallaibh,  Craoich,  MetJilig 

d-  Banchoire  Devenick  s.  Abairea'n,) 
D  Èirigh  na  grèine,  7.52m.— laidhe,  4.10/'. 
H     Machutus  no  Malo  (Wigton,  Lesmahago  (=Eaglai;: 

Mo  Mhah).) 
S     Mairearad  P.an-righ  na  h-Aliia,  10Ci9-101>3. 
D    2(i  DiD.  an  dèidh  n;i    Caingis. 


11  Mios] 47  [An  t-8amhuinn 


[An  t-Samhiiiiiii 


21     D    Feartius  (s.  A!)airpa'ìi,  s.  Banhh,  lìvchctìi    Sr.  Kir- 
iìin,  Ga/laihh,  Glar.ìis  Aomjhas.) 

23  S     Cliamaiii  (lìodH,  Tràigh  Bh.  annx  na  h-Earndh.) 

24  D    27  PiD.  an  rtèidh  na  Caine;is. 

25  L 

2fi    M    Cairistiona. 

27  C     Èiriah  na  <;reine,  8.18  tii.— lairthe,3  .fil  f 

28  D    Cailean  {Raighpart.) 

Ff.ill  Imbtch. 
20  H  Brianan  {Birr.) 
m    S     Annrtrai.s,  Ainnrtrens. 

Tri  oirthchean  a  rtli'  easbhnirtli  a'  ^hearr-mhios 
eartar  F.  Annrtrais  's  Nollaijr, 

12  Mios-  AN  DUDLACHD. 

Am  Mios  marbh. 

MiiHiart}i  aii  t-solnis, 

•     An  solus  ùr,  .'">  là  10.22  m. 

D     An  ceurt  chr.,  12là  2.16  7//. 

O     Ansolushìn,  19  hi  ,'5..5r) /. 

C      An  cr,  mu  rtheir.,      27  là  11.11  f. 

1  D    Ethernan  {Lpnchars,  Nh.  Ertrtrans  Slack,  Bvchan. 

Morrnond  's  Rathrn  .<;.  Ahairm'n,   Kilrenny  Fiofa , 
Maddfrty,   Forfar,  Eilpan  May.) 
Ch;i  ti^  an  Fh.  Annrtrais  gu  ceann    hliarthiia   tuil- 
lea.rth  oirnn. 

2  L     ÈirÌLrti  na  liroine,  8.26  m.— hiirthe,  3.45  /'. 

8  M  ' 

4  C 

5  T> 

0     11     Constantiu  K,ìy;h  na  h-Alha,  900-942.  (Uaimh   fais,, 

air  N'is  Fiofa.) 

Neacail  (Ahairm'v.) 
7     S     Bnite  (Dimairhm  Aon'ihas.) 
S     D    2  DiD.  rte  'n  Teachil. 

9  T. 

10  M    Finan,  Finnian,  Findbarr  (Cha'iiionan   am  F.  son 

Muus  F.  Màrt  22  agus  Surt.   25.]     (Manh-hilp.) 

11  C     Oliert   (rmirf.) 


^^  ^^I'Q'^I i9_ [An  Dudlachd 


12  Mio.s] 50 [An  Dnfllachd 


D    3  DiD.  de  'n  Teachd. 

L     Eirigh  na  orèine,  8.47»?.— laidhe.  3.38  f. 

M    Crnnitiael.  Aba  I.C.C. 

C    Flannan  (Na  h-Eileanan  Flannan.) 

Manire    {Ahpìdonr,     Crathie    's    BalvfìU)    BràiijJi 

Mhàrr.) 


S     Tòmas. 

Seas-ohrian  a'  Gheamhraidh. 
D  Etherna.scns  (Lathrìsg  Fìofa.) 
L    Caran  (R.^clgnrtnn,  Srafh  rnàr  Cataihh,    Drvmlithie 

is  Fptteresso  Mearns,  Anstridher  Finfa,  Premnay  s. 

A  hairen'n. 

Mazota  wffl  Mayota  no  Maikie  (Aì>airneifich,  Diit- 

maoak  no  Drinnoalc  ahh.  Dianh. 
M    Oidhche  Nollaig. 

Nollaia  mn  na  dornaihh  [=N.  faisg  oirnn.] 

Fo2;haii  sn  Nollaiir. 

Is  òg  an  Nollais;  a'  cheud  oidhche. 
C    Nollaip;  Mhòr. 

Là  na  h-iasgachd  's  na  deirce. 

Is  buaine  hliadhna  na  NoUaig. 

Nollaig  an  dingh  is  Bealltain  ani  màireacli. 

Is  i'an  NoUaig  dhnhh  a  dh'  fhàcfas  an  dadli  niiath. 

Ara  fear  nach  dean  NoUaiff  shnnndaoh, 
ni  e  Càisjr  gu  tursach,  denrach. 

Am  fear  nach  dean  NoUaig  d'  a  dheòin, 
ni  e  Càisfr  a  dh'  aindeòin. 

Bathan  (Ahaid  Nh.  V,.  s.  Aharìdg,  Gifonì  Lothian 

an  ear,  Bowden  s.  Rocshrugh.) 

Ceann  an  Ràith— Sasunn. 

Na  TAiGHEAN-RÈinH  DÙINTE— Albaiun  *  Sasunn. 
D    St.ioy)hain. 

Na  Taigiiean-Rkidh  dùìnte— Sasunu. 
H    Là  Fh.  Eòin  (Aird-eònaig  L.  Tadha,  CiUdalton  Ile. 
S     Muchadh  a'  mhacraidh. 
D    Eiriirh  na  gr(<iue,  8.53  m.— laidhe  3.45/. 
L    Dihiain  Bannaig. 


[An  Dudlachd 


12  Mios] 52 [An  Dudlachfl 

SÌ    M    Oidhclie  na  Oalluine  xMoire. 

Oidhche  Challuinn.  Oidhche  Challaig. 

Callùinn  a'  Bhuilff.  Oidhche  C.  bu  mhatli 

cuilionn  is  calltuinn  a  bhi  'bualadh  a  chèile. 
Sylvester. 


DI-DOMHNIIICH. 
Bheir  a  h-uile  Di-dòmhnuich  seachdainn  leis. 
Mar  Ins  an  Dòmhnaich— o:un  mhath,  aun  dolaidh. 
Fiodh  an  Dòmhnaich    \  ,      , , 

Gul  an  Dòmhnaich        j-g"  »«  '"^^th. 
Leanabh  an  Dòmhnaich,  comhnartach  cenm. 
Maighdeann  Sàbaid  is  capuU  Lìinasdail, 

Each  Samhna  is  beanDòmhnaich. 
Cha'n  'eil  fèill  air  na  h-ìnean, 

ach  Di-haoine  's  Di-dòmhnuich. 
Dòmhnach  na  h-eadar-thrath.  (Cèit.  .5.) 
Dòmhnach  sionnaich  (?  c'ùine.) 
Dòrahnach  curran  (Sult.  22.) 
Dòmhnach  Càisg  (MàrtSl.) 
Di-dòmhnuich  Shlat-Phailm, 

Is  ann  ris  tha  mo  stoirm. 
Di-dòmhnuich  Crum-Dubh, 

Plaosgaidh  mi  'n  t-uhh. 
Dòmhnach  Cruim-Dubain  =D.  deireannach 
an   t-Samhraidh. 


DI-LUAIN. 

Is  mi-shealbhach  moch  Di-luain, 
a  dhol  a  V^huain  na  maishdinn. 
An  obair  a  thòisicheas  Di-hiain, 
bidh  i  hi;vlh  iio  bidh  1  mall, 
Imiicli  ],ii,iiii  iiiu  dheas  (bidh  i  rathaiL) 
('cik!   Di-liiainan  ràith,  là  rathaiL 
Blu'iriiui  iii'  fhalt  -a  mach  Diardaoin, 

'sdhrimaiiin  m'  iiieaii  maol  Di-luain, 
's  shiiibhlaitiii  an  sin  bho  fhuaii  gu  cnan. 
Di-Iuaiii  Saiimst'il  (FaoiK.  7.") 
Di-luain  Cailk'ach  agu.s  Di-liiain  Càisi;  ((Jib  L) 


Diluain  baiinaig  (Duill.  30.) 

Diluain  a'  lihreabain. 

Di-luain  an  deidh  na  teille. 

Pàighear  e  Di-luain  mall. 

Gu  là  Luain. 

Isia'  mhoch-èirigh  Luain,  a  ni    an  t  suain  Mhài 


DI-MAIRT. 

Di-màirt  is  Diardaoiu,  laithean  ^u  posadh. 
Cha  robh  reòthairt  riamh  'na  h-ùlnle, 
ach  Di-màirt  is  Di-haoine. 
Màrt  =  (1)  Di-màirt, 

Màrt  ^ii  gearradh. 

Di-màirt  fèille  ri  èirigh  erèine 

theiil  mi  amach  le  m'  chorran  fo  m'  .sgèith. 
An  Inid,  an  ceud  Màrt  de  'n  t-solus  Earrach. 
,,      -^  (2)  Am  mios  Màrt,  no  Mios  na  bà  riabhaicb, 

i.     deireadh   a'  Mhàirt  ùir  is    toiseacli     a' 
Ghiblein  ùir. 
Gaoth  gheur  nam  Màrt=gaotii  Mhàrt  is  Ghib- 
,  lein. 
,,    ^  {'ò)  Am  'chur  an  t-.sil, 

An  ceud  Mhàrt,  leig  .seachad, 
an  dara,  ma's  eudar, 

an    treas  Màrt,    ged    nach    rachadh    clach 
ceann-a-mheòir  an  aghaidh  na  gaoithe  tuaithe 
cuir  an  sil  '.san  talamh.     [An  ceud  Di-mAirt 
de  Mhàrt-na-curachd,  a  rèig  Mhic-Neacail  ; 
ach  tha  MacGhilleMhìcheil  a'  toirt  seachid 
Di-haoine  mar  là  'chur  an  t-sìl.] 
Ge  b'e  mara  bhios  an  sion, 
cuir  an  sìol  anns  a'  Mhàrt. 
Olc  air  mhath  mar  thig  an  sion, 

cnir  an  sìol  'san  fliìor  Mhàrt. 
Ls  fhearr  aon  i»idhche  Mhàrt, 

natri  là  Fo^^hair. 
Am  feur  a  thi;:  I   luich  'sa  Mhàrt, 

thèid  e  a  si:iit;li  's;i  (Jlilhlean. 
Is  fhearr  an  siifaclid  na  bhi  gun  sion 
an  d^igh  an  t-s'il  a  chur  'san  talamh. 


56_ 

Is  ionann    aitlireachas-crìclie   's  a  bhi   'cur 

.  sìl  mu  Fhèill  Martuinu. 

Am  giullachd  fearainn. 

Is  ann  am  Màrt  a  chuir  mi  (Gibl.l2— Cèit.  1.) 

Isann  am  Màrt  a  dh'  fhuin  mi  ^Lùuas.  12.) 

Is  ann  am  Màrt  a  chliath  mi  (Sult.  12.), 

'Fhir  a  dh'^òrduich  na  trì  Màirt, 

na  leig  mo  chuid-sa  an  aon  ghad-cuaiU. 


DI-CJADAOIIN. 

Anuair  is  Ciadaoineach  an  t-Samhuinn, 
is  iargaiueach  fìr  an  domhaiu. 

DIARDAOIN. 

Bheirinn  m'  fhalt  a  mach  Diardaoin. 
Là  gu  pòsadh. 
Là  'chomharrachadh  nan  uan. 
La  gu  breith,     là  gu  bàs. 
Là  'chur  gais  chou  a  meiig. 
Là  'shuidheachadh  na  h-iomairt. 
Daorn  nambuadh  gu  deilbh  's  gu  luadli. 
Diardaoin,  là  Choluim  Chille  chaoimh, 
là  bu  chòir  a  bhi  'deilbh, 
là  'chur  chaorach  air  seilbli    [=2ra.  Diardati 
de  'n  Òg-mhios.] 
Is  mairg  is  màthair  do  mhicein  maoth, 
an  uair  is  e  Diardaoin  a'  lUiealItuinn. 
Diardaoin  a'  bhròchaiu  mhòir,  (Cìear,.  14.) 
Diardaoiu  deasghabhail  (Cèit.  9.) 


DI-HAOINE. 

no  An  Aoine  ìio  An  Aoua. 

Aona  gu  fàs. 

Là  an  rèitich  (an  Uidhist.) 

Là  gu  curachd,  gu  cliathadh,   gu  pleadhauachd, 

ach  gun  an  t-iarunn  a  bhith  aircliath  ispleadhan.air  neo, 

is  e  bhiodh  anu  dhuit. 


68 

l)i-haoine  an  aghaidh  naseachtlaiun  no  na  filaice. 
[Là  nac'h  còir  gearradh   mòine  no  ìnean,  no  tiodhacadh, 
iio  fnil  a  thoirt  air  ainmhidh,  uo  uan  a  chomharrachadh, 
noiuut^al  iaruinu  a  chleachdadh,  no  àireamii.] 
I\]a  mharhhas  tu  heathach   Di-haoine,   bidh   ruith  na  h- 
Aoine  ort  am  feasda. 

Àireanih  ua  h-Aoine  air  caoraich  a'  bhail'  ud   thall. 

Thubhairfc  a  Mhuime  ri  mo  Shlànuighear, 
nach  e  an  Aona  hha  'gan  àireamh, 

ach  an  Luan  an  tùs  an  ràitbe, 
no  an  Domhnach,  là  na  Sàbaid, 

Didionn  au  iarninii  auaghaidh  nau  .sìthicheau, 

cha  robh  feum  air. 
Beannachd  'naii  .siubhal  's  nau  imeachd  : 
is  i  an  diuj;h  Dihaoine,  cha  chluinn  iad  .sinn. 
Eòlas  na  h-Aoine. 
Is  gearr  o  chomhairlena  h-Aoine. 
Is  i  'n  Aoine  bhasarrach 
a  ni  'n  Sathurna  deurach. 


DI-SATHUHNA. 

Sathurna  gun  athadh,  gun  iasad,  gun  fhiachan, 
deireadh  seachdainn  gasda,  geal,  grianach. 
Gealach  Sathurna  foghar, 
fìabhaidh  an  cuthach  .seachd  uairean. 
Is  leòir  gealach  ìir  Shathurn 
tràth  'sna  seachd  bliadhna. 
Ma  thòisicheas  a'  bhuaiu  Di-sathurna, 
bithidh  e  .seachd  Sathurna  gun  bhuain. 
Deireadh  nan  seachd  Sathurna  ort  ! 
Sonas  nan  seachd  Sathurna  ort  ! 
Is  ann  Di-sathurna  gearr  uainn 
bhuail  an  t-earchall  orm  spot. 


RAITEAN  (JOITCHIONN  NA  SEACHDUINN, 


Siubhal  Dòirhnaich  na  toirbhuat, 

Di-luaiu  ua  èirich  moch, 
loni-sgaraflh  Di-màirt, 

Leig  seachad  na  tri  laithean  sin, 
Tha  Di-ciarlaoiu  craobhaidh, 

'8  tha  Diardaoin  dàlach, 
Di-haoiue  cha'n  'eil  e  buadhach, 

'S  cha  dual  dhut,  falbh  am  màireach. 


Na  falbh  'san  Luan. 

Na  gluais  'sa  Mhàrt, 
An  Ciadaona  daobha, 

An  Daorn  dàlach, 
An  Aona  mi-bhuadha, 

Au  Sathurna  mi-ghràdhach, 
Leig  dhiot  sgrìob  na  truaighe  ; 

Cha  dual  dhuit  falbh  am  màireauh— 
An  Dòmhnach  gu  fois  tamha. 

Imrich  Shathurna  mu  thuath, 

Imrich  Luain  mu  dheas, 
Ged  nach  biodh  agam  ach  an  t-uau, 

Is  ann  Diluain  a  dh'fhalbhainn  leis. 

ir  ihu  uams'  a  Luau  no  a  Shathurn. 

Dòmhnach  eirig  dh'  an  Re, 

Di-Iuain  na  èirich  moch, 
Dimàirt  ar  agus  eug, 

Diciadaoin  creuchd  agus  croch, 
Diardaoin  daoch  agus  lochd, 

Di-haoiue  ire    na  di-bhuaidh, 
Cha  dual  duit  falbh  an  nochd. 


I 65 

Piìsfan — rhèid  litir  tadar  dà  àite  sam  bith  anns  na  h- 
Eileauan  Breatunnach  agus  ni's  luyha  na  ceithir  unns- 
aichean  de  chudhthrom  air  sgillinn,  agus  è  sgiHinn  eile 
air  son  gach  'i  unnsa  tuiUidh. 

l'ha  Cairtean  Postail  air  an  reic  ai<!:  a  h-uile  oitia;  phost- 
ail,  air  6  sgillinn  air  son  11,  no  J  sg.  air  son  aon  fhear. 

Comhciaichean  air  .son  paipearan  naigheachd  le  deallih 
5sg.  orra— aon  fhear  |sg.,  no  4  sgillinn  air  son  seachd.  Le 
dealbh  sgiilinn  orra,  8^  sg.  air  son  ochd. 

Tha  Paipearan  Naigheachd  singilt  àiridh  a'  pàigheadh 
sg.  am  fear,  agus  tumidh  air  aon  comhla,  Asg.  air  son 
gach  dà  unnsa,  gu  dùthaich  sam  bith,  ach  feumaidh  an 
dà  cheanu  aca  a  bhi  air  am  fàgail  fosgailte. 

Aideachalh.  Bu  chòir  do  dhniue  sam  bith  a  chuireas  air 
falbh  litir  le  airgiod  innte,  sgriobhadh  aideachaidh  fhaod- 
ainn  bho  'n  oifìg  far  a  chuireas  e  air  falbh  i.  Cha  chosd 
sin  at-h  dà  sgillinn  air  sou  gach  litieach  no  achlasan,  tuiU- 
idh  air  a  phostachd,  agus  mur  bi  au  sgiìobhadh  seo  air 
fhaotainn,  bithidh  4sg.  ri  pàigheadh  leis  an  duine  d'  ani 
bheil  an  litii  air  a  cur,  agus  bithidh  an  duine  a  chuireas 
uaidh  i  an  cunnart  a  chuid  airgiod  a  chall.  (ìheibhear 
comhdaicheah  le  canbhas  a  staigh  aunta  agus  dealbh  3sg. 
orra  (a  phàigheadh  postaclid  suas  ri  4  unnsa)  air  Sjsg.  am 
fear.  Feuchaidh  iad  3^  fhaotainn  'sna  h-oifigean  Gàidh- 
ealach,  ach  feumaidh  iad  an  reic  air  3?  sg.  gun  taing 
dhaibh,  agus  mur  bith  feòirling  muthadh  aca,  feumaidh 
iad  cur  fios  air  beagan. 

Postachd  bonii-a-'iè.  Faodaidh  pasgadh  sam  bith  ni  's 
lugha  na  dà  unnsa,  agus  gun  litir  sgrìobhta  a  staigh  ann, 
talbh  gu  àite  sam  bith 'san  t-saoghail  air  bonn-a-sè,  ach 
feumaidh  an  ilà  cheann  a  bhith  <àir  am  fàgail  fosaailte. 

Thèid  Leabhraichean  a  tha  a  r  am  fàgail  fosgailte  aig  an 
dà  clieann  taobh  snm  bith  air  bonn-a-sè  gachdàunnsa, 

Achlasain  ('sna  h-Eileanan  Breatunnach)  ni  's  lugha  na 
punnd  3sg,  ;  2phunnd,  4sg.  ;  3  punnd,  5sg.  ;  5  punnd,  6sg.; 
7  puund,  7sg,  ;  8  punud  gu  11  puuud,  sgilliun  am  punnd. 

Taigh-rèidh.  Ghabhar  tasdan  no  suim  sambith  osa  ch'onn, 
ach  cha  ghabhar  tuillidh   air  P50  an  aon  bhliadhna. 

Costaidh  Orduighean  Postail  air  son  6sg.,  1/-,  1/6,  2/-,  & 
2  G,  bonn-a-sè  am  fear  ;  air  son  suim  sam  bith  eadar  3/-    & 

E 


25/-,  sfiillinii  ani  fe;ir  ;blioirv-.LU  20/-,  &  2]/-  trì  bonn-a- 
sè  am  fe  11.  Faodaiilh  suinieanan  briste  sam  hitli  eacTar 
suim  suidliiclite  j;ach  ordnsih  bhith  air  an  deaiiamh  suas 
le  cur  dcalbhanpostachd  air  taobh  beòil  an  ordui^h  anus 
an  àite  c  )inharraichte  air  an  on,  ach  cha'n  fhaod  tuillidh 
air  tri,  no  tuiUidh  air  fiach  còig  sgillinn  dhiubh  a  bhith 
air  aon  ordugh. 

Ordniifìican  Airgid.  Cha'n  fhai^'hear  iad  seo  air  s  n 
suim  sam  bith  os  cionn  40  P.  (^ostaidh  iad,  fo  1  P.  'isg., 
3  P.  Ss;.;.,  10  P.  4so;..  20  P.  6sg..  30  P.  8s«.,  40  P,  lOsg. 

Ord}iiii/ifan  Iris  an  dealan.  Costaidh  iad  seo  an  aon 
phris  lis  na  h-orduighean  airgid  cun;anta,  le  2sa.  air  a 
chtir  riu  air  son.  tios  a  churdo  mhaighstir  an  oitig  far  am 
bheil  an  t-air.iiiod  gu  bhi  air  a  phà  gheadh.  Cha  'chuirind 
gin  dhiuhh  seo  air  falbh  aig  cos  hxs  ni  's  higha  na  6sg. 

LITRIOHEAjN  AGUSORI'UIGHEAN  cèin. 
Thèid  litir  do  dhùthaich  sam   bith   fo  riaghladh  Bhrea- 
tuinu,  no  do  'n  Eir'li't    n  >  Zimzihar,  air  .sgillinn  gach  leth 
uunsa,  agus  gu  (hV''     ■      -n  Mitheileair  2èsg.  gach  leth 
unnsa.     Ordni{iJi/H',  ■   -oii  ni  's  lugha  ua  1  P.  3sg, 

2  P.  (5sg.,  4  P.  9s^'.,     .i.  .;ìiaid!i  niar  sfn  gu  40  H.  (aVn 

f<jar  a's  àirde)  Tì/o.  (_«'/ /»'(ni /*osta»7,  singilt  1  i-g.ain 

fear;dnbailt  (airsun  freagain)  2sg.  am  fear.  Paipear- 
an  air  an  clòdh-bhualadh,  bonn-a-sè  gach  leth  uunsa. 
Eìsiomplairean,  sgillinn  air  son  4  unnsa,  agus  bonn-a-sè 
gach  2  unnsa  tuillidh.  Aideachadh  Uubhairt  2^sg 
AN  ÙINE  A  GHABHAS  LITIR  A'  DOL 
bho  Lnunaiun  gu,  Adelaide  30  là.Aden  10  laitbean.Am.ster- 
dain  11  uair,  At-li<Mis  4  hi, An-^kiaud  30  là.Bahamas  12  lù  , 
Bàle  VM  uuicni!  M  .  n  '•■■■■■■-  ■  _'  là,  BerUn  23  uairean.  Ber- 
mudal    ia,l;<>iiii.  ton  U.8.A.  91aithean,  Brus- 

sels  7i|  uaivi'ai!.  <  ■  M.  ..  :  i,  i,.j,ol7  là,  Constaiitinople  3 
à  2  uair,  Cr^pcìih  i,,  a  o  ;  iuni  •aii,  Cyprus  8  là,  E.  Falkland 
125  là,  Eijiau  là,  (JiljiaJcara  là  15  uairean,  Orena  la  13  là, 
Hamburg  20^  uaiiean,  IIongKong  29  !à,  Lisbon  2  là  4  uair- 
ean,  Lnceriie  22  uiìi.mu,  Madr  <!  1  là  22  nairean,  Malta  3 
là  18  uairean,  .^I.ii-^ii :;-  :'.  ;i  in  m,  Mexico  12  là,  Mout- 
real  8là,Ne\vf(mii(llai!ii  ;•  la,..-'..  v  ..,1.  6  !à,AIbaiuu  Nuadh 
6là,  Oportd  2  là  Iduaii  a;  .  ;i!t  ,\\:i  ;>  là  6  uaireau,  Paris 
;:uaiiv:ìii,  ì'.ai.'  (.va-r.  ;.ii  ;a!  :'(;  !a,  l'IMI'urir  2!  !à,  Ptit 
(^r:ha::ni,n,:n  air  ,/,    7?.) 


ffiiorracI)atlift  rlioìidH'onn. 

Beurla  no  Luidionn  \  Gnidhlig 


c/s  Cùnntas 


a/c  Account 

A.D.  In  the  year  of  our  LordjB.T.  'aui  bliadhn'  ar  Tigh'rna 

A.M.  In  theyear  of  the  worldiB.S.  'am  bliadhn' ant-saoghail 


a.m.   morning, 

A.U.C.  In    the  year  sfter  the 
building  of  the  city  (Rome) 
B.A.  Bachelor  of  Arts, 
Bart.  Baronet, 
B.C.  Before  Christ, 
B.C.  Bach.  of  Surgery^Cam^.) 
B.C.L.  Eachelor  of  Com.  Law 
B  D.  Bachelor  of  DiTinity, 
Bp.  Bishop, 

B.S.  Bachelor  of  Surgery, 
Capt.  Captain, 
C.B.  Companion  of  the  Bath, 
Co.  Company, 
Col.  Colonel, 
C.P.S.  Keeper  of  Privy  Seal, 

<'r.  Creditor, 

<3.S.  Keeper  of  rhe  Seal, 

d.  penny  or  pence, 

D.C.L.  Doctor  of  Com    Law, 

D.D.  Doctor  of  Divinity, 

D.Lit.  Doctor  of  Literature, 

Do.  Ditto.   the  same, 

Dr.  Debtor, 

Dr.  Doctor, 

12mo.  Duodecinio 

D,V.  Deo  volente 
e.g.  for  example 
j']sn.  Esquire 
:i:]ic',,&c.,  Etcaetera 
^ol.  Folio 


m.  maduinn 

O.T.B.  O  thogail  baileRoimhe 

S.E.  Sgoilear  Ealaidhean 

Bar.  Baran 

R.G.  Roimh  Chriosd 

S.Li.  Sgoilear  Lighicheachd 

S.L.G.  Sgoi).  Lagh'n  Cumanta 

S.D.  Sgoilear  ri  Diadhachd 

Easb.  Ea'jbuig 

S.Li.  Bgoilear  Lighicheachd 

Ca'[>.  Oaiptean 

C.E,  '.'ombaca  Feadhnach 

Cuid,   Cuideachd 

Coir.  Coirneal 

F.G.S.D.    Fear-gleidhidh     na 

Seala  Diomhair 
Cr.  Greidear 
F.G.S.  Fear-gleidhidh  na  seula 

liiillinn 
Olh.L.C.  Oilamh  LaghanCum. 
Ol!i,D.  Ollamh  ri  Diadhachd 
Oih.F.  Ollamh  Poghluira 
lon.  lonann 
Fr.  Fiachair 

Olh.  OUamh  ;  Ligh.  Lighiche 
12eug.  An  dara  pàirt  deug  de 

ròl  paipeir 
T.D.  Le  toil  Dhè 

airson  samplair 
Uasal 

7ce.  Agus  a'  chuid  eile 
Lethr.  Leth  ròl    paipeir 


F.O.S.  Fell.  of   Ossianic  Soc'y  P.G.O.  Pear    de'n    Chomunn 

Oiseanach 
^,R,S.  Fello.vof  R.  Society      P.G.R.  F^arde'n  G.  Rioghail 


68 

F.R.S.A.   Fellow  of    the   R.  F.C.R.A.  Fear  de  Chomunn 

Society  of  Aritìquaries  !     Rìqghail  nan  Arsaireaii 

G.C.B.  Grand  Cross  of  Bath    C.M.F.  Orois  uihòr  Fheadh'ch 
Hon.  Honourable  Uasal 

ib.  ibiilem  l's  an  àite  cheudna 

id.  the  .same  an  ni  ceudna 

i.  e.  th.it  is  i.  e.  s.  Is  e  sin  riradh 

I  iltì.  Je.su3        _  losa 

I..S.D.  losaSlànuigh'rDhaoiue 


I.H.S.  .Jesus  the  Sav'r  of  men 
inst.  the  present  month 


am  mios  seo 

M.S.  Maor  na  Sìth 

R.A.  R:du-an  Nh.  Aindrea 

R.F.  Jlidir  Feadlmach 

F.T.R.  Fear-tagraiiìli  anRìgh 

A.R.F.  Ard  ridir  Feadhnach 


J.P.  Justireof  the  Peace 
K.A.  Knight.  of  St.  Andrew 
K.B.  Knight  of  the  Bath 
K.C.  King's  Counsel 
K.C.B.    Knight  Commander 

of  the  Ba.th 
K.G.  ivuiuht  uf  the  Garter 
K.(.-.  Kuij;rit  of  St.  George 
K.G.C.  Kuightof  the  GrandHi.C.M.     Ridir 
K;ut.  Knight  [Crosri  ""^''■'- 

K.P.  Kiiight  of  St.  Patrick 
K.T.  Knightof  the  Thistle 
tb.  pound  (.in  weight) 
L.C..J.  Lord  Chief  Justice 
LL.B.  Bachelor  of  Laws 
LL.D.  Doctor  of  Laws 
£    s.   d.     Pounds,    shillings, 

pence 
M.A.  Masterof  Arts 
M.B.  Ba  lielor  of  Medicine 
M.D.  Ddctorof  Medicine 
Mossrs.  adhe.ssing  a  company 
M.P.  Mt^iuberof  Parliament 
MS.  Manuscript 
MSS.  Manuscrlpts 
Mus.Bac.  Bachelor  of  Music 
Mus.Doc.  Doctor  of  Muaic       |01h.C.  Oll; 
N.B*  Mark  well  F.C.  Faic,  cu 


R.G.  Ridir  a'  Ghartain 
R.D.  Ridir  an  ISh.  Deòrsa 

Chrainn 
Kidir  [Mhòir 

R.P.   Ridir  an  Nh.  Pàdruig 
R.C.  Ridira' Chiuaraiu 
pìinijd 

A.M.C.  Ard -rahoirearCeartaÌ3 
S.La.  Sgoilear  Laghau 
Olh.La.  Ollauih  Laghan 
P.  t.  s.  Pùinnd,  tasdain,  sgil- 

linnean 
M.E.  Maighstir  nan  Ealaidh- 
S.Le.  Sgoilear  I.èighi  .1     [eau 
Olh.Le.  Ollamh  Lèighis 
Mgrn.  Maighstearan 
B.P.  Ball  Pàrlamaid 
L.S.  Làmh-sgrìobhaidh 
L.Sn.  Làmh-sirr'ìi'bhaidhean 
S.C.  Sgoilc 


lil 


ch 


♦  Chabu  chòir  doN.B.  marcùl-sgrìobhaidh  a  bhith   air  a 
ihleadhadh  airaon  "Alba,"  achairson  "Brunsuig  Nuadh." 


nem.coD.  iione  objecting 
No.  Nuuiber 
N.S.  New  Style 
n.T.  nolens  Tolens 

8ro  Ootavo 

LSmo.  Octodecimo 

O.S.  Old  Style 
•z.  ounce 
pd.  paid 

%per  centum,  '^  hundred 
Ph.D.  Doctor  of  Philosophy 
p.m.  Evening 
p.m.  post  mortem 
orox.  next  month 
P.S.  Postscript 
Q.  Question 
Q.C.  Queen'sCounsel 

ito.  Quarto 

2tmo.  Quarto-vigesimo 

Regt.  Regiment 

Rev.  Reverend 

R  N.  Ihe  RovalNavy 

Rt.  Hon.  The  Rt.  Honourable 

S.M.  Sacred  to  the  memorv 

St.  Saint 

.$  c.  DoUars,  cenls 

ult.  last  month 

U.S.A.   The  Uuited  States  of 

America 
'.-.  against 
V.  see 

V.C.  Victoria  Cross 
Tiz.  namely 
Vol.  Volume 
W.S.  WritertotheSignet 

Kmas.  Christmas 


!gun  aon  ag  obadh 

Air.  Aireamh 

C.r.  Cùnntas  Ur 

toileach  no  diombach 

8mh.    An  t-ochdamh  pàirt  de 

rol  paipeir 
18eug  .     An  t-ochdarah  pàirt 

deug  de  rol  paipeir 
S.C.  Seann  Chùimtas 
iinnsa 
pàighte 
;%  air  a'  cheud 
•Olh.F.  OUamh  FeaUsaaachd 
'f.  feasgar 
ian  dèigh  bàis 
an  ath'  mhios 
F.S.  Fo-sgrìobhadh 
JC.  Cèist 
F.  T.  B.     Fear-tagraidh     na 

Ban-righ 
4mh.    Ceathramh  pàirt  de  rol 
24eug.    An   ceathramh    pàirt 

thar  fhichead  de  rol  paipeir 
Rèi.sd.  Rèisimeid 
Urr.  Urramach 
C.R.  Au  c'abhlach  RìoghaU 
.\n  t-Ion  uasil 
D.C.  Deachdte  do  chuimhne 
Nh.  Naomii 

D.  Q.  Dolair,  gentaichean 
am  mios  seo  chaìdh 
S.  A.  A    Staitean  Aonaichte 

America 
an  aghaidh 
f.  faic 

C.F.  Crois  na  Fearalachd 
eadh. eadhon 
Leabl).  Leabhar 
C.S.R.  Clèireach  do  sheul  an 

Rìgh 
NoUaig 


Scollatman  Jf^ràtigacl^. 

Tha  na  seollairteau  Frangach  a  li  inas,  air  an  cleachdadh 
gutricann  an  comhradh  agus  coinli-.sgrìobhadh  Beurla. 
Tha  iad  air  an  suidheaoha'lh  an  seo  chum  goireis  na  muinii' 
tir  nach  'eil  eòlach  air  Fràingis 


Aide-de-camp 

A  la  bonne  heure 

Affaire  de  coeur 

A  la  mode 

Afin 

A  propos 

Au  fond 

Auto  da  fè  (Porfc.) 

Beau  raonde 

Beaux  esprits 

BiUet-doux 

Bon  niot 

Bon  !  1  è  mal  gri 

Bon  jour 

Bon  soir 

Bon  nuit 

Boudoir 

Carte  blanche 

Chàteau 

Chef  (roeuYre 

Ci-dcvant 

Comme  il  faut 

Con  nmore 

Coiigè  d'elire 

Coufide  gràce 

Cortège 

C»up  d'oeil 

Ciiup  de  main 

DèbP.t 

Deinier-resort 

Depòt 

Double  entendre 

Douceur 

Dic  u  et  mon  droìt 

Eclat 

Elère 


Fear-còmhnaidh  seanalair 

Gu  lortanach,  gu  tràthail 

Ciiis-ghaoil,  suireadh 

A  rèir  fasain 

Gi'-.s  a'  cheanu,  gu  deireadh 

Freagarrach,  gìi  tràthail 

Gu  grù  !nd,  gu  iochdar 

Lò.-;gadli  shaobh-chreideach 

An  Hiioghal  sgiamhach 

Fir  ghèur-fhàclach 

Litir-ghaoil 

Fala-dhà,  gèur-fhacal 

Le  ;:eau  math  no  droch  ghean 

Là  math,     maduinn   mbath, 

Fcasgar  math  dhuibh  [dhuibh 

Oidhche  nhath  dhuibh 

Seòmar  uaigneach  mna  uaÌ3le 

Là:i  choma.s  gn  deanamh 

Taigh-dùtbcha 

Ard-ghnìonih,  claon-char 

Roimh  seo,  o  chian 

Mar  bu  v'.  Mrdhabhi 

Le  gaol,  le  gràdh 

Comas  taghaidh,  noraghaidh 

Stràc  crìochnachaidh 

Luchd-leanmhuinn, 

P.1ath-na-si!ila 

Oidheirp  ghrad 

Ceud  thenchd  'am  foUais 

An   ionnsuidh    dheireannaA 

Taigh-stòr,  taigh-glèidhidh 

Dà  sheadh,   rùn  dubailt 

Duais 

Dia  's  mo  chòir 

M6r-(hìiis 

Sgoilear 


En  bon  point 

En  masse 

En  passant 

Euuui 

Faux  pas 

Fète 

Fracas 

Honi  soit  qul  mal-y-pense 

Hauteur 

Je  ne  sais  quoi 

Jeude  mots 

Jeu  d'esprit 

Mal-à-propos 

Mauvais  hònte 

Mot  du  gùet 

Naivetè 

Outrè 

Petit  maitre 

Protègè 

Rouge . 

Sang  froid 

ftavant 

Soi-disant 

Tapis 

Tète  à  tète 

Unique 

Un  bel  esprit 

Valet  de  chambre 

Viveleroi 


71 

l'An  cormath,  reamhar 

'Am  meall,  taom 

l'S  ant-slighe  's  an  dol  aeach- 

Sgios,  cor  airtnealach         [ad 

Tuisleadh,  droch  bheart 

Fèisd,  cuinu 

lomairt,  comh-strì  bheag 

Olc  air  fear  an  uilc 

!an,  nabhar 
Chai'.  nitliiic  'lhoinh  ciod 

^sair  facail 
Strod  de  ght'>ur  fhacail 
Neo-iomchuidh 
Baoth-leanachd 
Facal-faire,   ciall-chagar 
Fosgailteachd,  fosgarrachd 
Neo'-chuimseach,  neòuach 
Spailpean,  gaoithean 
Cèistean 

Dath  dearg  do'n  aodainn 
Fuil-fhuar,  neo-aire 
Fear  ionnsaichte 
Fear  spad-fhaclach 
Brat-ùrlair,  cas-bhrat 
Ceann  ri  ceann,  cluas  ri  cluais 
Sonruichte,  air  leth 
Aigneach  maol 
GiIl.-st<Vj-.;r-r 
Gu  nia  fada  beò  an  rìgh 


AM    FEILLIRE,   1900  1901. 

Tha  beaoan  Feillirean  dhe  na  bliadhnaichean  seo  ri 
fhnotairi  i  ho  chlòdh-b)iualadair  an  leabhair  seo  aig  dà 
sgiliinn  am  fear,  saor  leisa'  phost. 

Gheihhear,  am  measg  naigheachdan  eile,  'am  Feillire  1900 
cunntas  uam  Fiueachan  Gaidhealach,  le  suaicheantas. 
ceann-cinuidh,  breacan,  (&ce.  ile  gach  fiue,  cho  niath  ri 
àireamh  luchd-bruidhinn  na  Gaidhlig  's  na  siorrachdan 
Cataobh,  Ros  &  Cromba,  Inbbirnis  agus  na  h-Eileanan. 


72 


{air  aleanntuinn  hho  d.  66.) 
Saìd  5  là,  Q>iebec7  là,  Rio  Jarieiro  47  là,  St.  Petersbnrg  2 
là  7  uairean,  Sydney  (Aust.)  32  là,  Vancouver  11  là,Vienna 
1  là  9  uairean,  Wellington  31  là,  Wiuuipeg  9  là. 


Cwttf  "tred(FIjrit|)=aintn^an  nan  (ffi^aiìr|)fal 

"  An  Arcamh.  ri  muinntir  Hoy  their  iad  na  Speireasan  ; 
ri  muinntir  Widewall,  na  Buicisichean  ;  Veira,  na  Faocli- 
agan  ;  Ronsay,  na  Capuill;  Kirkwall,  na  Oruidean;  Firth, 
na  h-Eisearari  ;  Stromne.ss,  na  Luban  dubha  ;  Birsay,  na 
Birich  ;  Shaninsay,  ua  Caoraich  ;  Stronsay,  na  Beàrnaich  ; 
Ronald.shay  niu  Thuath,  na  Ròin  ;  Eday,  na  Sfiairbh. 

An  Seatlainn.  muinntir  Lerwick,  naCaoiteagan  ;  Wh;il- 
say,  na  Saoidhean  ;  Yell,  na  Meirlich  ;  Fetlar,  na  lothan 
peallagach  ;  Weisdale,  na  Cullaich. 

Air  an  Ttr  mhòir,  Cnapadal,  an  crodh  maol  ;  Creasin- 
nis,  na  Fithich  dhubha  ;  Cearara,  (an  t-Oban)  na  h-Eire- 
agan  ["tha  tri  chasan  deiridh  air  na  h-Eireagan  an  Cear- 
ara"];  Lathurna,  na  Losgainn ;  Taobh-Loch  Odha,  Na 
Liath-chearcan  ;  àluc-càrna,  na  Gfearra-ghobaich  ;  Cinne- 
Ghearrloch,  na  Buic  ;  Aird-ghobhair,  na  Gobhair  ;  Airdna- 
murchann,  na  Cnòdan  ;  Ciìoideart,  na  Gobhair  ;  Gleann 
Eilg,  na  h-òisgean  ;  Gearrloch,  na  Truisg  ;  an  Uamhag  an 
an  Gearrloch,  na  Buic  ;  Meallau-Thearlaich,  na  Rodainn  ; 
Loch-bhraoin  beag,  an  Orodh  ;  A'  Chomraich,  ua  Buic  ; 
Neadau  Asainn,  na  h-Eòin. 

Na  h-Eilflanan,  Diùra,  na  h-Eich  ;  Muile,  na  Doideagan  ; 
Liosmòr,  na  h-òisgean  ;  Ratharsaidh,  na  Saoidhean  ["  hu 
mhath  an  sgadan  'nuair  nach  fhaigheaniaid  na  saoidh- 
ean"]  ;  Rùm,  na  Ròcais  ;  Eilean  nam  nnicbd,  nni  Pifulaii; 
Eige,  na  Fachaich  ;  Srath-IMhicFhioiis^li.nii,  ii;i  ]'',inclia<i- 
an  ;  Sldibhte,  na  Coilich  ;  Dùthnieli  MhicLc.'.i.l,  im  M,.g- 
ainn  ;  Trotairuis,  na  Coin  ["  uh.  cliuidcichd  fhcin,  coin 
Throtairnis"];  Bhaternis,  na  Cait  ;  Leòdhas,  na  r.iricli.l; 


Satijau, 

\GU8  NA  LUsAX  LEIS  AX  DEASAICHEAR  lAD. 

7]"iV?A«— Crann-nbhatl.ninnsean  ao:ns  preas-nan-à'rnea<j. 
_  "raobh-phobnill  agus  leamhann.  3  Roirl.  4  Freumh- 
itii  uinnsein.  5  Lns-an-fhùcaia''r.  6  Freumhan  na  Rain- 
ich  moire.  7  Lus-nara  braoìlea?.  8  Barran  asas  ilìirairh- 
ean  an  fhraoicli.  9  I.n';  n^or  bnidhe.  10  Dnillencan  1  ei!h 
beas.  11  (-:oilleii-1  Lus-na-feàrnaich.  12  Achla.'^an  Chal- 
nini  ChiUe.  13  (dorch^  Snith  na  mòine.  14  Lu.s-na-pur- 
eaid. 

Corcnr — Corcnr. 

Dath  Fail-chvach. — Biolair.  2  CainneaL  3  Dearcan  lus 
nan-dearc  le  alni. 

Bath  na  h-earba — Rùs.sadh  beith. 

Dearff — Leanartach.  2  Cnotal.  3  Cootal  oreal.  4  (Tuath) 
Ru2h.  .5  (car  purpur)  Ln'--nan-dearc  le  alra.  6  (crò-dhearjj) 
Cnotal  corcur.  7  (sgàrlaid)  Cnotal  clach-aoil.  8  (sgàrlaitl) 
Dearcan  ahuich  ras-chrann  sìor-naine, 

i)o;in— Cuotal.  2  Duileasg.  3  Preas-nan-dearc  le  alm. 
4  Rùsgadli  daraich  no  dearcan  craobh-an-dromain.  5 
(dorch)  Freumhan  rabhagach.  6  (dorch)  Lus-nan-dearc 
le  domhla.s 

Dvbh —  1  (a's  fheaiT)  Freumhan  copagach  le  coparas.  2 
Rùsgadh  ct-  cnòtban  daraicb  le  coparas.3(no  glas)  Freurah- 
an  sheilisteir,  4  Rùsgadh  sgithich  le  coparas.  5  Rùsgadh 
feàrna  le  coparas.  6  ( car  gorm)  Preas-nan-àirneag.  7  Coar 
gorm)  Grainnseag. 

Garm— Lus  nan  dearc  le  copperas.  -2  Droman  le  alm.  :; 
AiUeann. 

Or-bhiudhe—BivAg\mlìan.    2   Barbrag.    3  (dorch)    Prea.-s 

Purpvr—OÌT  le  sal-amrnoniac.  2  Lus  na  feàrnaich.  3  Lus 
nan  dearc  le  alm. 

rafj!?.— Dearcan  abuieh  ras-cbrann  sìor-uaine.  2  Lus 
buidhe  mòr  le  guirmean.  3  Rùisg  chonuisg.  4  Lus-nam- 
braoiltfag.  5  Bealach.  6  Fraoch  bhadain  le  alm.  7  Duil- 
leagan  .seilisieir. 


AIREAMH  I.UOHDAlTi:  ',;'-;AI!)H  anns  na 
SEACHD  BAILTEAN  A'S  MU  AN  ALBAINN,     1901. 


Baile 

Sluniih 

a' 

hruidhiuQ 

a'  brui  Ihinn 

iouilan 

na 

G 

.  a  nihàin 

G.  &  B. 

Cxlaschti 

761,700 

63 

18,454 

Dnneidonnn 

316,837 

68 

4,536 

Dundiadh 

161,173 

6 

730 

Ahaireulhainn 

153,503 

6 

706 

Grianaig 

68,142 

25 

2,582 

Fasaliath 

79,363 

8 

969 

Peairt 

32,873 

2 

787 

LAITHEAN  A  THA  NA  TATGHEAN-REIDH 
DLHNTE. 

A  ìt  Albainn—L^  na  bliadhn'  ùire.  Dihaoine  na  Ceusda. 
Dihriinan  dè  dh  Là  B  alltainn.  Diluain  an  deidh  Là 
LuuasdaiL     Là  Nollaig. 

Aih  yas"n.'(. -Dihaoine  na  Ceusda.  Diluain  na  Caisg?;. 
Diluaia  na  Caiuais.  A'  chiad  Dhiluaiu  de'n  Lunasdal.  Là 
Noll  li^  a^us  an  là  na  dheidh. 


CEA^N  CACIl  RAITH 

An  Allia>ivn—Lk    'e.Wl  nau  Cuiiiideau,  2hl  a'  Ghearrain. 

A'  (iMÌiigis  ù:-,  l.'ilà  a'  Chtìtein. 

An  Lunasdnl,  \\h  •>n  Luna.sd;.iL 

An  Fhèill  i\hirìainn,  llìàua  Sanihna. 

An  3asunn — Là  ua  CaiUicb,  25ìà  a'  Mhàirt 

Làuieadhon  an  t-Sauihraidh,  24]à  au  0<>-iuhios. 

Là  Fhèill  Mhìcheii,  ■iOlà  Sultuine. 

Là  NoUaig,  25là  na  Dudlacbd. 


Aideaduulh  xàijilic'adh  airgil  thairis  air  IP. 
Aouta  nach  'eil  thairis  air  3.i  bliadhna  no  màl  5P. 

a«,iis  air  aghaidh  mar  sin  Gsg.  air  son  sach  :ìP. 
Aontaiohean  bho  35  gu  100  bliadhna,  12  uaireaii 

na  prìsean  sin. 
Carbad  leis  ni's  lutrha  na  4  rothan,  gach  bliadh. 

,,    le  4rothan  agiis  1  each,  ,,  ,,        1 

,,  ,,  2  each,  ,,  ,,        2 

Cead  suaicheantas  a  ghiulan  ,,  ,,        1 

ma  biiitheas  efiir  carb  id  cuideachd  ,,        2 

Cead  reic  leanna  &  fiona  ani  Breatunn,  ,,        i 

Cead  reic  tonibac  &  snaoistan 
Cead  seilg  eadar  Là  l.ùnasdail  agus  31  là  an 

luchair,  4 

&  31  là"an  Damhair,  5 

,,        ,,  1  là  na  Samh,  &  31  là  an  luch.  i 

,,  air  sou  14  là  an  dèidh  achèile."  ] 

('ù  de  .sheòrsa  sam  bith  (Breatunn^  bliadhnail 

,,  ,,  ,,        (Eire.-mn)  ,, 

Tarruing  airgid  as  t,iigh-rè:dh 


B  ,  EITH  PÒSADH  IS  BÀS. 

Feumar  Breith  l^is  Pòsadh  Jis  Bàs    gach  duine   chur  '.-an 
leabhar  mar  à  leanas  ; — 
Breith  (an  Albainn)  au  taobh  a  staigh^de^ll  là. 

,,      (an^Sasunn)  an  taobh  a  staigh  de  3  miosan. 
Pòsadh  an  taobh  a  staighde  31aitheàn. 
Bàs,  (an  Albainn)  an  taobh  a  staighde  8  la. 
,,    (an  Sa.sunn)  an  taobh  a  staigh  de  5  la. 
Feumarj  breac-a'-chruidh  a  chur  air  gach   leanabh,  an 
Albainn  mu  'mbi  e  sè  miosan  a  dh'  aois,  agus  an  Sas- 
unn  niu 'mbi  e  tri  mio.san,  niur   toilich  breitheamh  'sa 
chùirt  a's  fhai.sg airan  àite.'san  d'rugadliea  shaoradh. 


tiirraml)  iCud)tr=bntitiI)inn  na  ^iaftfl)ltg 
AN  ALBAINN. 

SionMclul.  G.  amhàin.    G.  &  R 

Ab'ir,>;idh;iinn  8  1,333 

Ab-irni ;  1  74 

Arca  iih  70 

P.Hiibh  499 

Vb.ì  20  2,764 

(^a^;iobh  469  14,033 

Oill-Chuithheirt  98 

Cinn  (Jiutrclainn  103 

(Jinnrois  55 

Clacmaiinan  1  170 

Dunbr'iatuinn 
])n  ieÌ!!'.'ìnn 
Dunifri.s 
]i:;i,rr;vsliaiaheal 
EUif^inu  no  Moiribh 
Fì-.f;i 
Fiìri'ar 
Galla  'bh 
Gleaiii'.iuich 
Had  lin-tou 
Inb'viràr 
Inbhìi-ais 
Leaiulraic 
Narunn 
Peairt 
Peeb'.es 
Renfriìi 
Rns  S:  rroTnba 
Rocsboriili 
S',aM;i,iun 
Selk.rlv 
Srui  lUa 
Uigton 


14 

3,101 

75 

5,765 

1 

176 

8,313 

34.428 

2 

1,865 

3 

814 

13 

1,303 

20 

2,876 

5 

575 

7 

459 

17 

1,P83 

11,722 

13,2d:i 

10  i 

26,905 

10 

1.325 

78 

11,446 

1 

72 

41 

5.695 

12,171 

39,292 

132 

55 

57 

10 

2,022 

88 

AIREAMH    I.l  CKD-BRUTDHINN  NA  GAIDHLIG 
ANN8  NA  SGniEACHDAN. 


1-Cataobli.                 G 

àidhii-  a  Hihà 

in.G.&Reurl; 

Asainn 

iLO 

i,!.xy 

CiU-Donain 

4 

72^ 

Clìn 

13 

1,177 

Craoich. 

32 

1,113 

DorL.cch 

62 

l,nl7 

Diùiriuis 

20 

641 

Edarachaolas 

45 

1,193 

Farr 

40 

2,03i 

GoiUspidh 

21 

7   3 

Lairg 

3 

71,-i 

Loth 

1 

162 

Tunga 

41 

l,4i4 

Raigheart 

15 

^  &(.'2 

An  t-iomlan 

-J'!) 

II,-  fS 

2— Ros  a^nis  Cron  ba. 

Abhoch 

162 

A'  Choinaraich 

373 

1,123 

,,                  Eileanan  Croi 

ulin 

7 

3 

Alanais 

7 

3£o 

An  Rui^h  Soluia    (Oille-MMcli 

til) 

5 

405 

An  Tarbat 

3 

6!  9 

An  Toiseachd  &  Lagaidh  mu'u  t 

^ar(i 

•oinn)3S 

1,213 

Baile  Dhutbaich 

39 

£99 

Barbhas 

3,143 

2,5:93 

Cill'  Earnoin 

9 

522 

CiUe-Mo  re  mu'n  ear 

4 

348 

ClU-Tight  arnan 

4 

622 

Cin:  chardaiun 

7 

877 

Cinntàile 

37 

397 

Cnocbàa 

12 

C65 

Croml  a 

173 

Cunutainn 

27 

817 

Rc^  <fc  Cromba,  air  a  leantuinn— 

Eadai-  i!in 

10 

819 

Fearii 

37 

831 

Fuideartaidh 

29 

922 

Gearrloch 

700 

2,679 

Eikan  Tioram 

8 

tiieau  lùbil 

10 

20 

Eileau  Thorasdail 

6 

37 

Gleann  Seile 

48 

262 

Inbhirpheotharain 

22 

870 

Lagaidh  niu'u  ear 

268 

LochaiUse 

205 

1,308 

Luchan    (Leòghas) 

1,777 

2,533 

Lochbhraon 

Ì5S 

2,215 

„           Eilean  Mhartaiun 

7 

23 

,,        Tauera 

2 

64 

Lochcaruun 

65 

1,190 

Nig 

7 

440 

Roscuimhue 

8 

1,105 

F;ò  .marnaidh 

108 

Stcòrnabhaigb 

3,6il 

7,696 

Uraidh 

57 

1,191 

Vi'A 

1,2  L3 

2,369 

„        Eilean  l^earnaraidh 

l.U 

397 

,,        Flaunan 

2 

A:i  t-icradaa 

12,17r 

39,29f 

3.     Inbhirnis 

A    nirn  i:hi.-ii 

7 

6i'. 

Air.l-JKUi-saor 

190 

Aìoìiaidh 

1 

318 

A'  MliAigh  <fe  Dalarossaidh 

3 

45>5 

An  J.agau 

S 

:'M 

Aras.i  g  &  Muidt^arfc 

3KS 

L'»'> 

Bothleisginn  &  Abartarbh 

975 

CiL-^LiàiWdh 

12.3 

2,20:) 

CiU-ALiuìbheag 

61 

1,41« 

CiU-Moraig 

53 

1,2  i9 

Ci.l-Tearhiid 

39 

1,179 

Inbhiniis,  air  a  Uan'ulun  - 

Cinn  Gh:ii:ha'^aich&  Innis 

7 

1,191 

(  iiocMoiro 

12 

Oo") 

tiuda 

1 

2r.s 

D.xuchal 

9 

ws 

I)^-;iiihidh  &  Dunlaichtidn 

12 

.^63 

5 

.-,S(Ì 

Gl-anu  Eilge 

278 

953 

lu.hirnis 

111 

7,106 

iVitidh 

2 

433 

Urchadainn  it  Gleann  .Moirea.stain 

101 

1.2i'.. 

Na  h-3ileanau 

Barraidh,  -Eilean  Bharraiith 

1,077 

1,101 

,,                „          B.'arnir.iidh 

3 

9 

,,                ,,          Bha-arsaidh 

8 

4 

Fu.li 

3 

.M  ii^-alaidh 

35 

77 

P.i  a.dh 

0 

2 

„                ,.          San.lerish 

1 

Bracadal 

172 

520 

Eilean  Soaidh 

u 

41 

('il)e  Moire 

613 

1.36G 

i^iuirinnis 

749 

2,392 

Xa  li  Earradh 

1,412 

2,09 1 

Eilean  Bearnaraidh 

3G2 

119 

„                „        CiileATaidh 

6 

,,                „        Ensaidh 

4 

4 

Irt 

41 

32 

Pabaidh 

2 

1 

Scalpaidh 

240 

298 

„               „        Scarn 

71 

68 

,,               „        Scotasaidh 

5 

10 

Soaidh 

15 

„               ,,        Tarrasaidh 

35 

30 

Portrigh 

2.i3 

1,647 

Eilean  Ratharsaidh 

49 

330 

Rona 

39 

112 

•Sleihhte 

324 

1,197 

lìibhiinis,  air  a  leantuinn 

(i. 

a  inhàin. 

G.  ct  n. 

Snì.soart 

393 

1,189 

Srath 

361 

1.5C3 

,,        Eilean  Fabaidh 

7 

Kilean  S -alpaidh 

8 

21 

Uidhistmu  Thuath 

1,277 

1,429 

„               Ei'eauAo-^f 

'geir 

18 

T?. 

Kilean  Bhail;;'.dh 
Eilean  Bobharaidh   17 
Eilean  Oirciabost         2 


Eilean  Grini.seaidh  1L7 

143 

Illeraidh&Bailesea 

rlo9 

2C3 

„              Eilean  Lebhera 

3 

8 

„              Eilean  Eonaidh 

5 

Uidhi.sb  mu  dlieas 

l, ()!.'', 

1,C.01 

jaitan  Aorargaidh 

:  :lCy 

2:!4 

„            Kilean  Beinne  faodhla 

575 

738 

,.           Eilean  Bhiaidh. 

1 

3 

„           Eilean  Fladda 

lò 

17 

Eilean  Grimiseaidh 

28 

10 

na  h-eileanan  beaga— 

Caiiua 

13 

21 

Muc 

1 

37 

Ruraa 

3 

78 

Sanda 

12 

29 

Bige 

07 

126 

An  t-i  .uìlan                  11 

72-2 

43,%  l 

4— Karraghaidhtu 

,1. 

Aird-a'-chatain  &  MucCarn 

61 

1,346 

Aird-ghobhar 

41 

43' 

Airdaamurcì.aii 

304 

1,812 

Ceann  Loch  GlioiU  &  Cille  Moirich 

5 

263 

Ceaniitìr;' 

107 

Cill-;u.-iiibhir&  Cille  Mheileart 

9 

253 

Cille  Bhreanna'n  &  Cille  C;;araiu 

61 

1,272 

CiU  Chalmaii.eala 

8 

813 

Ciil  Chreanain  &  Ualabhaich 

15 

293 

CiII  Eathain  &  Cill  Choinnich 

2 

608 

Cille  Chi:irain 

1 

i,or,8 

Cill  Chomain 

394 

1,662 

Earraqhaidheal.  air  aleantuinn- 

- 

Cille  DaltHÌn 

98 

1,484 

Cille  Mhaodainn 

163 

Cille  Mhartainn 

4 

443 

Eilean  Righ 

6 

A'CLlle  Mhor  &  Cilie  Jìhrìahde 

85 

3,213 

CiUe  Nineain  cV  Cille  Miiir'- 

184 

1,465 

Goinetra 

12 

26 

Coìasaidh  beag 

8 

UJbha 

8 

47 

(  ille  Rubh  &  Cille  Mheanaidh 

152 

2,000 

(  i!l  Fionain 

4 

1.009 

CiU  Fiiiichean  &  Cill  Mhic  Eoin 

201 

937 

Eilean  Enrraid 

16 

Duh.trrtacb 

3 

I  Ch;iluim  Cliiije 

6 

162 

Cuapadal  mv  dheas 

8 

1,245 

Cnapadal  niu  thuat}) 

19 

564 

,,               Eilean  Danna 

30 

Ubha 

12 

Creagirnis 

16 

232 

Diùr^. 

58 

421 

„        Eilean  Palnahua 

7 

27 

Dui.ouihain  &  CiUmunna 

4 

912 

Glas  ara.dh 

33 

2,254 

Gl.annnrc,  aidh  <fe  Inni.^fhaU 

27 

9u3 

I.bhir...r,, 

1 

692 

In  hin  l.aolain 

2 

157 

Lio.smòr  &  An  Apunn 

350 

2,111 

,,                Eilean  Liosmòr 

35 

39Lt 

uan  caorach 

1 

5 

6 

A'  Mhorbhaime 

49 

515 

Eilean  Carna 

7 

Sa!>dai]  &Sgibinnis 

2 

599 

Srathchura 

1 

227 

E  n.  Cara  A-  Giogha 

3 

289 

E'n.  Colasaidh  &  Oronsaidh  44 

241 

Earraqhaidheal,  air  a  leantuinn— 

E'lein  Co'lla  57                  288 

Fladda  1 

LTirp;a  4 

Scarba  11 

Snittiìachlain  183 

Tirithe  894                1,154 

Eilean  Sgeirmhoire  2 

Torasaidh  &  Beinne  gobtiainn  43                  658 

An  t-iomlan                      3  313  34.428 

5.    Gallaobh. 

Bower  34 

Caninbay  1                    17 

Dunnt't  17 

T^acriig  4                   Pfil 

Lithoron  11               l.'-'.il 

Olrii;  51 

Dùtliaidi  Mhic  Aoidh  -'  3 

Thur.so  2                  ■-'^1 

Uig  2                  3]  5 

Watten  71 


An  t-ionilan 


Airdchlach 
Allt  Eireann 
Caladair 
Croidh 
Inbhirnavuinn 


Abirdalgaidh 

Ah.irpi.uill 

A    ;.  ip.eìthich 

Alv.i-i.yte 

A:  i,  Mlh-tian-gamhaiim 

A'  (';!  ■aiiuamhoir 

Achterarder 

Alvth 

An  t-ath  dubh 

,^  >■,!(, ch 

Arn   asg 

Iv  indocbaidh 

IUm    Alhuil 

I    ;u-  l:  .hhre 

Cairy.i 

(Jala  raid 

Cai.utl, 

C'ean!!aird 

(Jeann-'ùil 

Ciann  loch 

C'ille  MliìcheU 

Cill  Khinn 

Cillniaaoig 

Cill.si  indidh 

Cinn  Chardiinn 

C  nin-labhaiun 

Ciiii.iauns 

Clu-ina-nh 

Cu  niridh 

CuUa^ 

Craoibh 

Cuiiar-Aonghais 

Dro  1 

Dul 

Dunbarnaidh 

Dunblàthan  &  I-ecropt 

Dunchaillinn  &  Dobhalaidh 

DunchaiUinn  heag 

Dunuiiig 

Erol 


Peairt,  air  a  leanntuinnr-' 

Feartni-hiU  19                    l,08s 

Findo-tiasor  S 

Furgatiiifiiiiy  9 

Fortevio^  13 

Fùlais  an  lar  55 

Gasg-Trioiiaid  14 

Glcaiui  Dcahhon  16 

Inistuir  7 

Laj<ai(lh  Almoin  75 

Laganràit  4                     855 

Lethen.ly  1 

Longforjian  2C 

Maaaitaidh  6 

Mnoilinn  6                      754 

Meigie  12 

Methblien  78 

Moncytlie  24 

Monfhiadh-àrd  &  Sruthan  89 

Muckart  8 

Muthil  49 

Nh.  Mhadobh  8 

Nh.  Mhartuinn  29 

Peairt  2                     703 

Port  Menteith  1                       67 
Ratraidh 


Redgorton 
Rhynd 
Scain 

Tohar  Moire 
Uainih 

An  t-iomlan 

8.  Bòid. 
Baile  Hhòid 
Bòid  niu  'J'hiiath 

Cille  ]5rkhdu  (Arran  6C6) 

CiUe  M  iro        (Arran  9—1,214) 
Cinn!.^aith 
Cumradh 

An  t-iomlan 


PÈILLTEAN  IMRIOH. 

Tha  na  FèiUtHan  Iiurich  sui  Ihi.iite  leis  an  lagh  aii 
Albainn  aig  iiifadhon-là  air  2.)ià  a'  Ciièi:  iii  agu,air2Slà 
na  .Samhua.  Hgus  lua  thigaun  dhiubh  .s^-u  air  DiJo.u.^uuicu 
no  'àfois,  's  anu  air  an  ath  là  a  chumar  i.  Tua  u;i 
Fèilltean  luuich  air  an  cumaii  an  Sa.sunn  air  làitlxeaii 
•eann  gach  Raith 


^a  ^inrarìjan  (j5ai"tri)fa(ar^, 


Gearraidhean— a.  àit'-adhlaic  .■  i;.   hreacan  ;  c.  ceaiir 
"iuuidh  ;  cath-fj.  cath-jjairm  ;  co.  conih-thioual  ;  c".  cnnih  i 
.  'àilte  ;  s.  snaicheantas  sìor-naiue  ;  ^7?.  sfaisdearachd. 
Na  Griogaraich. 


:  Ginthas.  cath-:;.  "  Ard-choillel" 
/.  "  Fàiitenan  OrioKarach."  cu. 
■  Cnmha  chloiun  Ghiinq;air.  " 
cii.  "  Ruaig  Ghliiine  Hhraoiu." 
( 1602.)  Fir-bhratach—t^i\g\i\:\ch 
de  Chloinn  Mhuirich.  h.  m 
dearg,  48  naiue,  20  dearu,  >+ 
naine,  2  dubh,  8  geal,  2  (ìulih, 
24  naine,  20  dearg,  48  uaine,  192 
dearg.     c.  MacGiiriogair. 


Na  Ròsaich. 


Aitionn.  ap.  ■"  .Spaisdearachd  laila 
1  ois,"  (1427.J  fe,  36  uaine,  8  dearg,  72 
u.  ine,  72  dearg,8  naine,l'jdearg,8  nainc, 
7  '  dearg,  72  gorin,  8  dearg,  72  jiorm,  72 
d.  arg,  4  2orm,  4  dearg,  8  ^iorm,  4  dearg, 
4  gorm,  72  deaig. 


).  Lns  iiiun  In-aoileat;.  'iha 
eiiid  a!"-  rà'lh  gur  e  am  b  )csa 
aiì  suaii-ìieaiitas  ceart,  acVi 
th:i,chair  am  meariichcl  seo  leis' 
uadaoiiieabhaa'  togail  siiiiih-' 
(learan  ùra  air  son  na  cogaidh- 
e;in  Fra.ngach  agus  Amerit-ach 
a',cun  bailan  dho  'n  bhocsiX 
'uiun  bonaideivii.  Tliii  'n  d'.iil- 
lciiS  ait!o  nlè  choUic'i  ri  dnillivior  In.s  namjbraoileajj.aiii 
bhitheiidh  e  ui's  fhiii.isd.i  ,  i  fhiiotainn  'sii  bhaile.  cat 
■'.  ''  i.iicli  ua  Mi\i,-h.  "  i>!ii'<ah--aiiJid.  "  Cumha  Mh=c  a 
Toisicli.  àireamh.  Mu  500  'sa  bhliiìdhna  171i,  niu  7 
iiu  171-5.  dachaiilh.  Caisteal  na  Màigh,  fiiisg  air  Inblii 
nìs.  h.  (Tha  suid'iiclieiidh  air  leth  aiu  a' clieiinu-chiu 
idh)  9(J  dears,  4S  •jorm,  20  dearg,  84  uaine,  32  dearg, 
gorm,  32  deara-.  Stuiiiup,  20  dearg,  18  gorm,  192  de  ir 
c.  Mac-an-Toisich. 


Na  R.'n 


LÌCII. 


!.  Ròs-uià'ri  tìadhaich.  àl  eamh  an  1704 
:ì00,  an  1725  SOO.  b.  4  dearg,  40  i;orm,  10 
d'ibh,  40  uaine,  4  geiil,  16  dubh.  4  gi'al, 
40  uaine,  40  dubh,  40  gorm,  8  dearjj;. 


N.\    {ÌREIM.MCH. 


<.  Liibhriis.  f.  ,'  Blàr  Allt-Eire,  104.5."  .sp. 
"  Raou  Ruiiiridh,  IfiSO."  n(.  "  Cumha 
Clalìhers.  h.  4  dubh,  48  guirmein, 
48  dubh,  4  uaine,  8  iath-ghorm.  (Sl 
uaiue,  8  liiith-gh  irm,  4  uaine.  48  dubh,4S 
jiuiriiR'iu  8  dubh.     c.   Montròs. 


Na  Meinneakaich. 


!.  Fraoch  nam  Meinnearach.  cath-tj. 
"  Dearg  is  geal  a  suas  !  "  /.  "  Fàilte 
nam  Meinnearach."  dachaidh  Caisceal 
Uairah.  àircamh  300  an  1745.  h.  96 
ilear.4',  72  uaine,8  i^eal,  21  liath-u;tiorui, 
lrt_'  dearji,  21  liath-ghorm,  8  geal,  72 
uaiiie. 


S!OL  CHHUIME  N. 


(Piobairean   no  Shiol   Leòid  Dhuin- 
bheagaiu.^ 


Na   GuniHNICH. 

>.  Craobh  aitionn.  dachnidh,  o  shean,  Hall- 
burgh  ;  a  rithist,  Caisteal  CiUearnain,  a 
chaidh  a  losgadh  an  1600.  b.  4  uaine,  56 
jiorm,  4  uaine,  66  dubh,  .56  uaine,  8  dearg, 
56  uaine,  56  dubh,  4  uaine,  56gorm,8  uaine. 


SlOL  8GÈINE. 
(no  Clann  Donnachaidh  Mhàrr.) 

'k  8  dubh,  12  dearg,  48  uaine,  16  dubh,  12 
oj-bhuidhe,  16  dubh,  90  uaine,  16  dubh 
12  dearg,  16  dubh,  96  uaine,  16  dubh. 


Ct.ANN    GHILL'   LEATHATN. 

s.  (Clami  Ghill'  Leathain  uile 
Mcli  Lochbni(lhe)  Cuill  mn. 
mth-i).  "  liàs  no  beatha  !  " 
c.iiiniii^acìul.  — "  Caisme  chd 
Kachaim  JNIhic  Ailein  nan 
sop."  coììhh-ihional,  "Cemu 
na  drochaide  nioire  "  h.  4 
dulih,l'2  dtari!;,8  liath-ghorra, 
88  dcari,',  40  uaine,  8  dnbh,  VI 
.  ■><  liath-^hnrai,  IC.  duh 


8du 


;  (lcaii^ 
duhh,  1(1 


duldi,  S  !;.'al,  4- 

24  uaiue,  24  dul)h,  1G8  u 


DUIBHNICH    EaRR,\(ìHAIDHRAL. 


S!Ù. 


:.  Garbhag  an  t-slèibhe.        Tha  cuid  ag 
ràdh  gur  e  roid  an  sua'cheanta.i  ceart, 
ach  bho  naeh  'eil  i  sìor-uaiiie  cha  h'   ur- 
tainn  siu  abhi,  o'r  cha  ghahhadh  e  faot- 
aiun  aig  gach  àin  de  'n  bhliadhua,  agus 
luar  siu   cha  deanadh   e  feum   air  stm 
c.iniliarraidh.     cath-(j.  "  Cruachan  !  "  h. 
.■;2  ii.aui,  s  iliibh,    8  aorin,    8  dubh,    8  gorm,   tìl  >lubl 
uaiiie.    sduhh,  16   geal,  8  dubh,  64   uaine,  Gt  dubh, 
gurui,  8  diibli,  S  gorm,  8  dubh,  64  gorm,  64  dubh,  6i  u  line, 
8  duhh,  l(j  buidhe  8  dubh,  64  uaine,  64  dubh,  8  gorin,    " 
dubli,  8  gorm,  8  dubh,  3-2  gorm.   /.  "  Fàilt'  a'  Mharcui.s 
sp.    "  Bail'  lubhiraora."    cu.  " 'Cumha  a'  Mharcuis" 
MacCailein  Mor. 


CAIRTEAN  POSTAIL  'SA  (JHÀIDIILIG  agus  Lo.^ghann 
iia  h-Alba  orra,  ll)  sg.  au  .•.-ii.rsaor  l.'is  a'  iihost  'sna  h-Eil- 
eanan  Breatunnach,  no  gu  (lùthchaiiuan  eilc  2  sg.  tiiillidh. 
Cairtean  Postail  Gàidhlig  le  dealbhan  orra,6è  sg.  aii  (Uisan, 
saor  leis  a'   phost— J /i  Clòdh-chlàr  Gàidhlii/,  Hcriii'  Baif. 


MEARACHDAN  'SA  CHLODH-BHUALADH. 


t.-d. 

airson 

leugh 

3 

'raitheil'           | 

'  rathail ' 

4,  sr. 

10  &  11,  '  26  '                   1 

'25' 

26 

'  Chronad  ' 

'  Chronan  ' 

6,   ",, 

17 

'  Faoillticli ' 

'  Faoiltich  ' 

10,     , 

8 

'  Fhaoilleach' 

'  Fhaoilteach  ' 

24 

'  Fhaollteach' 

'  Fhaoilteach  ' 

34 

'  FaoiUich' 

'  Faoiltich  ' 

12,     , 

12 

'  mios ' 

'  mhios  ' 

14 

'  Faoillteach' 

'  Faoilteach' 

14,     , 

2 

Chatain  ' 

'  Chatan  ' 

17 

'  Chaisg  ' 

'  Caisg  ' 

24 

'  fhèiU  ' 

'  fèill  ' 

26 

•  bheadarach  ' 

'  bheadaidh  ' 

35/6 

'Cì]lintRg:.DìmchaiUionn 

'iCillintay  Dunchailli 

16,  sr 

26 

'  Mhonan  ' 

'  Monan  ' 

20,     , 

24 

'  Lodhaber ' 

'  Lochabar ' 

26,     , 

15 

n'  ch.  bhararaich' 

'a'  ch.  bharraich  ' 

28,     , 

6 

'  Calbrandon  ' 

'  Cilbrandon  ' 

10 

'  Bamos  ' 

'  Camus ' 

11 

'  Citl  ' 

'  Cill  ' 

18 

'  Fihnain ' 

'  Finnain  ' 

36 

'  an  ' 

'  na  ' 

30,    ', 

,    6 

'  chom  ' 

'  Chalm  ' 

36,     , 

,  15 

'  Barcham  ' 

'  Barchan  ' 

,  26 

•  Ghàidhealach ' 

Ghàidhealaich  ' 

,  38 

'  .Vh.  ' 

'  Nh.  ' 

42,     ', 

,  13 

cainneach  ' 

'  Cainneach  ' 

44, 

,  22 

'  gu  ' 

'  mu  ' 

4S, 

,     4 

'Fh.  ' 

'Ch.  ' 

50. 

,  18 

■na  ' 

'  no  ' 

,  27 

'  Bealltain  ' 

'  Bealltainn  ' 

54, 

,  15 

'  Màrt  ' 

'  Mhart  ' 

,  26 

'sil' 

'  sìoi  ■ 

,  27 

'rèig  ' 

'  rèir  ' 

,33 

'  cnir  ' 

'  cuir  ' 

65, 

,     4 

'  chudhthrom  ' 

'  ehudthrom  ' 

,  23 

'chomhdaich'iah 

'  comhdaichean  ' 

CHEAP  GAEUG 


Owing  to  the  enorniou.s  tlemaud  thab  has  lately  sprun'i  up 
amoug,  the  Gael  at  home  aud  abroad  for  cheap  illustrated 
booklets  of  their  National  Folk-lore,  we  are  glad  to  be  in  a 
position  to  aiinounoe  that  the  publication  of  a  series 

HAS  ALREADY  COMMENCED 

with  Two  Gaelic  Tales  about  Fionn's  exploits  : — 

Fionn  ann  an  Tigh  a'  Bhlàir  Bhuidhe 

AGUS 

Sealg  Bheinn-Eidir. 

The  Original  Gaelic  Text  and  a  literal  English  translabion 
are  given  on  opposite  pages,  an  arrangement  that  will  be 
found  of  immense'assistance  to  students  and  especially  lie- 
jiinners,  by  making  clear  many  obscurities  of  Gaelic  coUt 
sbruction  that  have  hibherbo  puzzled  bhem. 

4   Full-Page  Wmtrntiom. 

PRICE   2D,    POST   FREE   30. 


FACLAIR 

GAIDHLIG 


Aiu  Faclair  Gàidhlig  a's  fhearr  achaidh  chur  mach  rianih. 
Tha  e  'tighinn  a  mach  an  Earrannan  anns  am  bheil  3-^ 
taobh-duilleag.  aig  6èsgillinn  am  fear,  saor  leis  a'  phost, 
rathad  sam  bith.  Tha  iomadh  ceud  facal  Càidhlig  'ssau 
leahhar  *!eo  nach  deach  riamh  an  clò*lh  roimhe,  agus  tha 
mu  mhìle  dhealbhann  a  chaidh  tharruinga  dh'aon  obair 
air  a  shon. 

Cuir  fios  air  fear  an  diugh, 

a:?us  thoir  misneach  do  'n  fhear deasachaidh,  oir  tha  '^ 
leabhar  air  a  reic  i"hathasd  ni's  saoire  na  chcstas  e,  agus  ni 
e  cuideachadh  ni's  fhearr  le  cùis  na  Gàidhlig  na  leabhar 
sam  bith  eile  an  uair  a  bhitheas  e  deas. 

Gheibhear  Earrannan  1  gn  10  ceangailte  an  aodach    air 
7,2  saor  leis  a'  phost. 


Air  a  ehur  a  mach  le — 

E.   DOMHNILLACH  "S  A   CHD., 
"  AN  CLODH-CHL.ÌR   CtÀIDHLIG," 

Camus-na-Corra.        (Herne  Bay.)