Hymni inediti. Liturgische Hymnen des Mittelalters

HI,TORIAE RHYTHMICAE.

Liturgische Reimofficien

de
Mittelalters.

Slebente Folge.

Ai1s
Handschriften und Wiegendrucken
herausgegeben
Guido Maria Dreves
Leipzig.
o. .
1898.

-- 8 --

die KSlner Karthause in ihrer Bticherei eine $ammlung fi-emder
uad selteaer Breviere, wie sie heute keiae Offentliche Bibliothek
mehr kennt, oder aber er erhielt, und dies ist glaublicher, sein
Material yon Ordensgenossen oder Freundea aus Deutschland,
Frankreich, England, Italien zugesandt. Von einer ganzen Reihe
yon Reimofficien h/tttea wir keine Kenntnis ohne die Bruchstticke,
die dieser fleifsige Sammler uns gerettet hat.

Wien, den 18. Juni 1897.

Guido Maria Dreves.

HISTORIAE RHYTHMICAE.

SERIES SEPT[MA.

525"5
,.2

Regnans iam triumpho laeta, Et cure vitae veldt meta,
Deprccamur, mala veta, Fac nos frui sede quieta
Brev. ms. Monasteriense saec. 1.5. Cod. Monasterien. 201 {'204} A.-
Antiph. ms. Lubicense saec. 1.5. Cod. Lubicen. s. n. B. -- Noct. 2 und 3
lis zum R 3 der letzteren fehlen B, tier zwei Bl5tter atmgerissen sind. --
In 2. Vesp. Nichts B. -- Hymnen in A: Pange lingua Margaretae
(Anal. XXIL[, Nr. 4071 und Adeste turbae virginum (Anal IV, 202).

2. De ancta Margare{a.
In I. Vesperis. 2. ]itu gentili

Ad Magnificat.
A. Hodie virgo pretiosa
Et speciosa
]Hira victori
Mahdi devicta gloria,
Came et spiritu casta
Caelestem ingreditur
Gloriam et laude digna
Suscipitur
A irginum sponso,
Cure quo cocco
Rubens martyrum
Et lilio virginum
Candida,
Gemina mercede pollens,
Suis subveniat
Dilectoribns
Et pro nobis memor sit
Peccatoribus.

Ad Matutinum.
Auctorem vitae
Christum laudare venite
Et Hargaretae
festive festa tenete.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
I. Saecula laeta colant
prsesentis festa di
Margaret
quae sacrat honore tropaei.

decepta statu puerili
ldola confregit,
postquam tria lnstra peregit.
. C<)rdeque non sicco
tenebrarum rege relicto
Lucis in auctorem
totum committit amorem.

Responoria.
1. Ecce, triumphalis
lux [advenit]. specialis,
Festum praeclarum,
tempns quoque laetitiarum,
Plaude, chorus, plande,
festiva consona laude,
V. Virginis in feto
solito iucundior esto,
Collaudansque Deum,
meruit quo dante tropaeum.
2. Sicut spina rosam
et florem giguit odorum,
Sic hanc praepositns
generait daemoniorum,
Sed virgo sapiens
aras evertit eorum;
V. Haec Christum confessa Deum,
domiaum dominorum,
Cultu surdorum
non est polluta deorum.
3. Dum pis simplicitas
pecori serviret alendo,
Hanc rider 01ybrius
praefectus amatque vdendo,
Hsec hominem renuit
homiaemque Deumque se-
quendo 

V. Impetrat orandi
spatium Christumque pre-
candi
Et prece finita
finitur cum prece vita.
3. Digna petunt castra,
tumuium caro, spiritus astra,
Ad tumulum cuius
orbis pars confluit huius
V. blunera comportans.
In Laudibus.
Antiphonae.
I. Dam partu gravidas
parieudi causa molestat,
Cumque nihil nisi mors
et desperatio resist,
Haec virgo dat opera,
fera levat, gaudia praestat.
2. Exitus ostendit,
quod ei qui munera pandit
Lumina mittendo
vel limina sacra terendo,
Crescit in optatis
cam summa prosperittis.
3. Quae cupis esse parens,
quamvis sis funditus arens,
Hanc si corde colis,
dabitur tibi gratia prolis.
4. Hanc cole ferventer,
res est experta frequenter,
Voto gaudebis,
requiem post fat tenebis.
5. Huius opera pulsa,
Nec erit tibi lat repulsa,
Si bene iurasti
cnlpas, quas flendo piasti.

Ad Benedictus.

A. Tu quae calcasti,
superasti, praecipitasti
Serpentem, rnentem
vacuam, virtutis egentem
In Christo funda,
fecunda, corrige, munda;
Tu spes lapsorum,
via morum spesque reorum,
Erige labentes,
rege mentes, suscipe flentes.

In 2. Vesperis.

R. Morte triumphata
iam vivit virgo beata,
Pro vita spreta
vita gaudet sine meta:
Felix contractus,
Deus est in praemia factus
V. Portns pro capite
caput in discrirnina vitae,
Dum decollatur,
post haec diadema lucratur.

Ad Magnificat.
A. Sidus honestatis,
gratis fer opem bonitatis,
Stella poli splendorque soli,
contemnere noli
Precantes ad re,
clamantes ad re, venerantes,
Laudes exiles,
humiles non sint tibi riles,
Hoc festo praesto
tua festa colentibus esto.

Brev. ms. S. Mariae Trimmen. saec. 15. Cod. Collegii ss. Trinitatis
Dublinen. B 3. 12. -- In 1. Noct. # 1, 1 Secunda laeta.- I 1, 10 meruit
quondam trophaeum. -- I 2, 1 spina rorans. -- I 3, 2 pectori. -- I 3, 4
vivendo. -- Vor I 3, 7 sq. scheint ein Vers ausgefallen zu sein. -- I n 2. N oc t.
# 1, 2 sed non tam ilia. -- A 3, 6 fluentis. -- I 1, 90rabiles g'raadis. --
R 3, 1 Huic motus. -- I 3, 4 debita. -- In 3. Noct. # 2, 5 Atripit. --
# 2, 6 invina. -- I 1, 2 facta. -- R l, 4 verios quoquid.--R 3,5 scheint
ein halber Vers zu fehlen. -- In Laud. # 5, 2 tibi fata. -- Ad Bened.
#, 3 sq. vacuam mentem. -- In 2. V e s p. I, 8 caput indisimina.

-- 23 --

4. 0 mali inqvt,
consiliarii,
Pro poenis istis
spem gero gaudii.
5. Turba canat virginum
Frequentando canticum
Congaudendo virgini,
Quam vocavit virginum
Rcx in chorum hodie
lugiter c'mntivm.

Ad Benedictus.

3.. Benedictus Dominus
Deus Israelis,
Qui columbae paudere
merita fidelis
Per columbam voluit,
quae sertum de caelis

Brev. ms. Trevirense saec. 15.

Ore tulit aureum
Invitans ad gaudium
martyrem Rachelis.

In 2. Vesperis.

Ad Magnificat.
Beatissima
Christi virgo Margareta,
Splendidissima
Sanctorum margarita,
Laus angelorum,
Spes peccatorvm,
Sidus aureum
Inter choros martyrum,
Fac nos, quaesumus,
Meritis tuis et precibus
Oaudendo gaudere
in caelesfibus.

Cod. Cusan. 74. A. -- Brev. ms. Tre-

virense saec. 15. (Privatbesitz) B. -- Brev. ms. Trevirense saec. 15. Cod.
Treviren. 427. C. -- Antiph. ms. Trevirense saec. 15. Cod. Capit. Treviren.
172 D. -- Brev. ms. Coloniense saec. 15. Cod. Darmstadien. 1100. E. --
Brev. Trevirense imp. Lugduni 1515. F. -- D ist unvellstndig, da ibm h.
1. zwei Blitter fehlen. -- In 1. Vesp. Super Ps. & 50mnis decor, rex
coris etc. C. -- Ad Magn. & Magnificemus Domlnum etc. C, wle im verigen
Offic. -- Invitat. lautet in C:
Exsultand, iubilemus agno, spenso virginum,
Margaretam qui vocavit ad aeternum iubilum.
In 1. Noct. R 3 Quadam die Olybrius etc. C; entlehnt. -- In 2. lqoct.
R 1 Contemnit impium etc. C. -- R 3 fehlt C. -- In 3. lqoct. & 1 Spe
mercedis, ad quam virgo etc. C. -- & 2 Sapienter pro supernis etc. C. --
& 3 Turba canat virginum etc. C. -- R 1 In tormentis virginem etc. C'. --
R 20miranda nimium etc. C. -- R 3 Praefectus igitttr etc. C.- In Laud.
Super Ps. && Martyr insignis Margareta etc. cure reliquis C; enflehnt aus
dem vorhergehenden. -- Ad Bened. & O iubar ecclesiae etc. C. -- In 2. Vesp.
ad Magn. h fehlt C; dafiir:
O laudanda
Christi clementia,
Cuius admiranda
In beata Margareta
Resplendent opera,
Quae verae fidei
Constantia
lulla tormentorum
Mota est saevitia,
Ipsa nos prece sanctissima
In caelesti collocet gloria.

-- 24 --

5a. De sancta Margareta.
In 1. Vesperis. In Laudibus.

Antiphonae.
1. Adest digna praeconiis
Margaretae sollemnitas,
Cuius per orbem variis
Sights refulget sanctitas.
2. liargaretae marlyrium
Et caelibatus gloria
Dant odorem eximium
Ut rosis iuncta lilia.
3. Margareta gaudio
Caeli tam potita
Dirts sub Olybrio
Poenis est attrita.
4. Virgis, flammis, virgulis
Torta Margareta
Fontis vitae poculis
Iam potatur laeta.
5. Ad aeternum convivium
iargaret vocata
Venit virtutum omnium
Iargaritis ornata.
R. Virgo flagellatur
et carcere clausa moratur,
Pecfine sulcatur
corpus, latus igne crematur,
Quando fidem pandit,
ensem subit, aether scandit ;
V. lIargareia Deum
tam cernit nacta tropaeum.

Ad Magnificat.
A. 0 rosa per saecula
vernans sempiterna,
Tibi sine nebula
luxit lux superna,
Summo bono frueris,
victrix coronat,
lIargarea superis
nos iunge beata.

Antiphonae.
1. Lumen in taetro carcere
Margaretae resplenduit.
Quac clara lucis opere
Nil culpae taetrum habuit.
2. Stravit munda manibus
Regem superborum,
Calcans castis pedibus
Caput impiorum.
3. Poenas passa varias
Tandem decollata
Transivit ad nuptias
Cure sponso parata.
4. 0 felix commercium,
Quo pro poena brevi
Sempiernum gaudium
Emit foro levi.
5. Orat in vitae termino
Ut exaudiantur,
Qui supplicantes Domino
Sui recordantur.

Ad Benedictus.

A. 0 victrix eximiR,
Virgo Margareta,
Tun desideria
Bona sunt impleta,
Duplex sertum gloriae
Fers inter beatos,
Grata fonti gratiae,
Fac nos ipsi gratos.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Ave, caeli redimit3
Margaret3 laurea,
Pretiosa margarita
Caelibatu nivea,

-- 39 --

A d Horss.
Aft Primam.
A. 0 testes Christi,
plebi succurrite tristi,
Ut captet veniam
vestris merifisque sophiam.
Ad Tertiam.
A. Summi mandatum
firmatum, inagnificatum
Duxit ad aeterna,
nos iungite, dona superna.

Ad Sextam.

A. Caelis laetati
vos estis glorificati,
Post vitae cursum
precibus nos sumite sursum.

Ad Nonam.

A. Ecclesiae natis
cunctis oramina gratis
Magnificae vestris
impendite, cure quibus estis.

Cod. S. Petri Salisburgen. a VI 52 saec. 15.

13. De sancto ]}lario.

In 1. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Magnificemus Dominum,
Virginis matris filium,
Qui praesulem magnificum
Magnificavit Marium.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Yenite, adoremus regem regum,
Qui praesulem gloriosum
Magnificavit Marium.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. In lege Domini
puer egregius
Studere voluit
diebus et noctibus
Et fructum protulit
suis temporibus.
2. Disciplinis eruditus
Est in monte constitutus,
Ut regeret ecclesiam
Et pasceret familiam.

3. Non expavit populi
Saevientis milia,
Cuius Deus salus est,
Susceptor et gloria.
Responsoria.
1. Clarissimis
ortus parentibus
Hic praeclarus
confessor Marius
Velut sidus
fulgens apparuit,
I)um moribus
et vita clarait,
V. In Lausanna civitate
Fulsit vitae vir beatae.
2. In primis annis artibus
Edoctus liberalibus
Et florebat ingeniis
Nec subiacebat vitiis,
V. lullus ei similis
In suis coaetneis.
3. I)ignitate clericatus
I)iu bene conversatus
Per I)ei providentiam
Ad regendam ecclesiam
Sublimatur;
V. Placuit enim Deo
Et inventus est iustus.

2. Corpus sancti terrae datur,
Sursum spiritus levatur
Et in caelo collocatur,
lnde nobis suffraatur
Apud Christum 
V. Eius semper sit studium
Nobis ferre subsidium.
3. 0 pontifex
et pastor inclite,
Sis opifex
huius ecclesiae,
Esto pius
plum refugium
Suppliciter
te postulantium
V. Et conserva
tuam familiam,
Ut repellas
omnem malitiam.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Tua testimonia,
Sacro plena numiue,
Fiunt credibilia
Sanctis tuis, Domine.

2. Serviunt sancti Domino
in cordis laetitia
Et gaudentes inducuntur
in ipsius atria.
3. Sitiit ad Deum
sanctorum anima,
Unde suscepti sunt
ab eius dextera.
4. Sacerdotes
et servi Domini
Hymnum dicant
ipsius nomini.
5. In sanctorum ecclesia
Laus resorter in gloria,
Qui cantant ante Dominum
Hymnum novum et canticum.

Ad Benedict,s.

A. Erexit nobis Domiuus
Cornu salutis caelitus,
Dam praesulem eximium
obis concessit Marium,
Per cuius patrocinium
Caeli scandamus solium.

Brev. Lausamlense imp. Gebennae 1503. -- In Laud. A 4, 3 sq. ipsius
dicant.

14. De saneta Martha.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Hodie rex gloriae
Coronavit |artham,
Quae vas plenum gratiae
Vitam duxit artam.
2. Dum a pontificibus
Templum consecratur,
Aqua 1VIarthae precibus
In vinum mutatur.
3. ]orbus incurabilis
Regis Chlodovaei
Probat, quam mirabilis
Virtus esset ei.

4. Tuis apud Dominum
Ministris implora
Yeniam peccaminum,
Marha, mortis hora.
.5. Da tuo conventui
Fraternum amorem,
Ut laudent assidui
Per te creatorem.

Ad Magnificat.

A. Martha, nobis
virginis filium,
Quem pavisti,
redde propitium

-- 42 --

Et post morris
huius exsilium
Fac in caelo
nobis hospitium.

Ad lVlatutinum.
Invitatorium.
Assunt sanctissimae
lV[arthae sollemnia
Quam devotissime
Laudat ecclesia.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. Ex regali prosapia
Christi procedens hospita
atre fuit Eucharia
Syroqu.e patre genita.
2. Hebraicis literis
Saris erudita
Floruit prae ceteris
In activa vita.
3. liultos per facundiam
Praedicationis
Provexit ad patriam
Summae regionis.
Responsoria.
1. lVlartha, verum
iubar ecclesiae,
Pia, prudens,
mirae facundiae,
Celia fuit
divinae gratiae,
Vas pudicitiae;
V. Christi ministra,
Lux erat hominum,
lVlorum magistra,
lqoverca crimiuum.
2. Iure tenens
hereditario
Bethaniam
simul et lVlagdalam
aturo se
rexit consilio,

Summopere
detestans scandalum,
V. Pacem sequens
et sancrimoniam
Exstirpabat
litis zizaniam.
3. Dum haberet
tantas divitias
Non prorupit
ad insolentias,
Sed abhorrens
carnis delicias
Egenorum
fovit inopias ;
V. Secure crevit
a pueritia
Pietatis
exuberanria.

In 2. lqocturno.
Antiphonae.
1. lVlartha parans convivium
Sororis vult auxilium,
Ut expleto negotio
Christi vacet eloquio.
2. lqon ex laboris
gemit gravedine,
Sed quia caret
verbi dulcedine
Cibi parandi
sollieitudine.
8. Diligenter exgita,
Quam felix sit haec hospita,
Quanta sint eius merita,
Quae sic erat sollieita.
Responsoria.
1. Die, domina,
quare nquereris ?
lqon senties
gravamen operis,
Si cogites,
quantum sit muneris
Opus tuum,
Dominum pasceris.

-- 44 m

4. Martham Christns visitat
Ante diem morris,
Ad gaudium vocitat
Snpernae cohortis.

Magdalenae
spiritum caelicum
Mirificum
cantando canticuw.

5. Iesus coram populo
Cum sancto Frontone
Corpus tradit tumulo
Beatae matronae.

Ad Benedictus.

A. Martha chormn
audit angelicum,
Dum fert ante
vulture dominicnm

Brev. ms. Lucionense saec. 14.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Iesu bone, foedere
Tuae bonitatis
Confirma nos munere
Yerae castitatis,
Amore dapiferae
Parcensque peccatis
Fac nos tecum vivere
Semper cure beatis.
Cod. Parisin. 1033. A. --Brev. ms.

Illerdense saec. 14. Cod. Capit. Illerden. 12. B. -- Brev. ms. Pragense
saec. 14. Cod- Altovaden. XXV. C. -- Brev. ms. ]Ionasticum saec. 14.
Cod. Pragen. XII A 22. D. -- Brev. ms. Lamspringense saec. 15. Cod.
Beverin. 687. E. -- Brev. ms. S. Bartholomaei Francofurten. saec. 15. Cod.
Francofurten. Barth. 83. F. --Antiph. ms. S. Bartholomaei Francofurten.
saec. 15. Cod. Francufurten. Bartl 94. G. -- Antiph. ms. Pragense saec. 15.
Cod. Pragen. XiI A 9. H. -- Antiph. ms. Trevixense saec. 15. Cod. Capit.
Treviren. 182. I. -- Antiph. ms. Trevirense saec 15. Cod. Capit. Treviren.
1,4. K. -- Brev. Iilerdense imp. Illerdae 1479. L.- Brev. Aversanum imp.
s. i. 1499. M. -- Brev. S. Melanii Redonen. imp. s. 1. eta. N. -- Brev.
Arosiense imp. Basileae 1513. O. -- Brev. l:lallense imp. Lipsiae 1534. P. --
Iu 1. Vesp. Super Ps. haben manche Queilen (CDHO) nlr eine A:
Iuctmdetur in hoc sollemnio
Tarasconis devota contio,
Harmonica vocis difl'usio
Martham iaudet, iubilet arlmo,
Soilemnizet adiacens regio
Tantae iaudis dotata radio.
Die letzte Zeile feldt O; die vierte ist nach Ausweis des Relines ver-
dorben; lies: iubiio nimio? -- In H stehen die 5 AA super Ps. ad parvas
Horas verteiit. A beginnt mit tier A ad Magn. -- Ad Magn. A, 2 filium
virginis D. -- Ibid. 7 in caelis D. -- In 1. Noct. A 1, 3 Eukaria C. --
R 1, 5 Schola fuit A. -- R 1, 7 prulentiae C. -- R 2, 4 simul fehlt C. --
In 2. Noct. A 2 iautet in A:
Non ex iaboris gemit gravedine
Dicens sod amoris verbi duicedine.
In 3. Noct.  l, I sq. Felix e_se domus vere A Felix domus vere
esse C. --  3 4 Maria per contemplativam C. -- Hiezu die Hymnen: in
1. Vesp.: Pange iingaa praeconium (Anal. IV, 206; ad Noct.'. Exsultet
caelum iaudibus (Anal. IV, 207); ad Laudes: A soils ortus cardine
(Anal. IV, 204).

-- 98 m

V. Culpae scripta dele,
nos purga dono medelae.
2. Rosa fragrans inter spinas,
Rubens Rachel, medicinas
Ferens amicitiae,
Hanc dilexit Iacob vero
Potans earn dulci mero
Signo pudicitiae ;
V. Roga, virgo digna,
pro nobis voce benigna.
3. Pater carnis istam odit,
Sub novereae manu fodit
Matris carens specie,
Instt nata prece lata
Secure tens dedicata
Visitare climata,
V. Feram aptavit,
post patrem cito meavit.

In 3. Nocturno.
Antiphonae.
1. Virtutum mola
terit virgo tria grana,
Cure quibus multa
suscepit dogmata fulta.
2. Multos vocavit,
a faece criminum lavit,
Fontis undam Christi
potabilem esse fecisti.
3. Ut rivus a fonte
derivatur, seandis a monte,
Filia pulchra Dei
voearis ordine rei.
Responsoria.
1. Qui prophetam cibo pavit,
Danielem latitavit
Lacu subterrane0
Cmn leonibus modestis,
Sic ancillam tuam vestis
Tuo propugnaculo,
V Saeva morte dira
laudemus ut tua mira.

2. Haurit aquam, laus in eaelis,
More gentis ]sraelis
Fonte dato caelitus
Haustum sumit, sitim sanat,
Surgit virgo, mox infamat
Rivus terra editus;
V. Lepram servorum
absterge, sancta, tuorum.
3. Auro tecta area Dei,
lntus, forts, ham tropaei
Tenens semper culmina,
Quae corona auri pura
Fabrcfacta Christi iura
Legens in ecclesia;
V. Audi, virgo pia,
tu e" haee area divina.
Prosula.
1. Psallat cure tripudio
Caeli sumpta solio,
Veneremur cernui
Odradam sanctam singuli.
2. Virginale gaudinm
Dicamus nos ad Dominum.
Qui de matre virgine
Vult nasci mundi crimine.
3. Ergo nos cure cantibus
Pulsantes eonsonantibus
Laudemus triuam machinam,
quam poli laudat curia.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Laudes dignae dentur Deo,
tui Odradam in tropaeo
Fortem fecit, hostem iecit
Omnis immunditiae.
2. Mundi fastum abdieavit
Virgo Christi, quam ditavit
Deus pater, caeli rector,
Donis pudicitiae.
3. Deum trinum, quem silivit,
Corde puro concupivit,
Corpus tenens vinculo
Annis sub infantiae.

-- 99 --

4. Benedicant in patrona 5. Sanctae Dei exsultabunt,
Dcum cuncta cure corona Laeta mente votes dabunt,
Hanc ornavit propter bona Regem regcm collaudabunt
Virtutum innocentiae. Filiae prudentiae.
Psalt. ms. Alemnense saec. 15. Cod. S. Petri Boscodacen. s. n. --
in 1. Noct. I 1, 2 sonant. -- In 2. loct. R 1, 6 Malae culpae. --- Die
AA ad Bened. und ad Magn. in 9. Vesp. sind prosaiseh. Die zum fffizium

gehfrigen drei Hymnen vergl. Anal. XXIII, 9.50 ft.
35. De sancto Odulpho.

lu 1. Vesperis.
Super Psalmos.
I. Militans Christo ecclesia
Ducat cure triumphantegaudia,
Auger ham numerum
supernorum
Odulphus, coheres sanctorum,
Pro meritis laborum
Possidens portas
inimicorum suorum.
R. Miles Christi gloriose,
0dulphe sanctissime,
Tuo pio interventu
culpas nostras ablue,
V. Ut caelestis regni sedem
valeamus scandere.
Ad Magnificat.
A. Confessor Domini Odulphus,
8ummi praeco
regis constantissimus,
In caelesfibus regnis fuiur
Gloria lucis perpetuae,
(uam" mundo lucerna
Indeficiens verbo
Ministravit et opere 
Sacerdos Dei, Odulphe,
Pro nobis miseris inlercede,
Ut et nos tuo
pertingamus suffragio,
Quo [e veriatis
perduxit con fessio.
Ad Matutinum.
Invitatorium.
Iubilemus Deo
nostro sahtari,

Cui Odulphus gaudet
aeternum modulari.

In 1. llocturno.
Antiphonae.
1. Clara fudit prosapia
0dulphum confessorem,
Laturum suo generi
permaximum decorem.
9. Renatum aqua et spiritu
praevenit diva gratia,
Per quam proficiebat
aetate et sapientia.
3. Darer puerulus
literis doctum iri
Infunditur desursum
A patre lumiuum
ingenii acumen miri.

Responsoria.
1. Celto genere oriundus,
Mente et actu mundus
Omavit pueritiam
Odulphus
per mornm gratiam,
V. 8erviturus Domino in sancti-
tare et iusttia coram ipso.
2. Feliees progenitores
tantae prolis
Tautam prolem
tradunt seholis,
Elementa literarum
Perdoeetur flos seholanm.
V. 01tavit et datus est ei sensus,
venit n illum spiritus sali-
entiae.
"l*

-- 102 --

Beata virgo Ottilia
Pervenit ad gloriam.

Ad Matutinum.

Invitatorium.

Magnum regem, Chrislum,
sponsum
adoremus virginum,
Qui beatae Otliliae
saeclum dedit vincere.

In 1. Nocturno.
Antiphonae.
1. Stirpe clara
edita Ottilia,
Galliarum in finibus
sumpserat exordia.
2. Annucnte miro
Dei nutu contigit,
Ut ab ipso matris alvo
expers esset luminis.
:;. Cuius Deus orbitati
miseranter condolens
Reformavit ipsi lumen
per Bildolphum praesulem.

In 2. Nocturno.
Antiphonae.
1. Hancdumiam praesulpraefatus
sacro fonte abluit,
Alter pontifex, Erhardus,
a baptismo suseepit.
2. Virgo Christi Ottilia,
sacro Iota lavacro,
Visu gaudet reformato,
dum linitur chrismate.
3. 0 miranda et laudanda
Domini clementia,
Sponsam suam illuminans
per beatos praesules.

In 8. Nocturno.
Antiphonae.
1. A Domino roborat
laetatur Ottilia,
Patri suo peccatorum
impetrata venia.
2. Ad probandam almitatcm
gloriosae virginis
Eius mamilla nutricis
incorrupta perstitit.
3. Lux caelestis exoranti
virgini emicuit,
Atque maerens vote duh'i
consolatur Domini.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. In lmnore trinitatis
tres plantavit tilias
Perdurantes in praesenti
ob sanctae memoriam.
2. Apparens sanctae Baptista
cum mirando lumine
Donms Dei construendae
loci signat spatium.
3. Boves cum plaustro liberavit
a morris periculo
In declivum decidentem
a morris cacumine.
4. Eius fide virtus Christi
renovatur solida,
Yas exhaustum redundavit
claro vini latice.
5. In virtutes adcrescendo
sacro plena spiritu
Longe suum praecognovit
imminere ransitum.
Ad Benedictus.
A. Nexu carnis resoluto
sacro eius spiritu
Admirandus fraglans odor
per longinqua spargitur

Acsi domus cuncta plena
foret aromatibus,
Qui dierum octonorum
illic mansit spatio.
In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Sancta praeconia recolentes
Venerandae Ottiliae

l%strae prosequamur voces
Cure iubilo laudis.
0 alma Christi famula,
Choris caelestibus iuncta,
Supernorum civium arnica
Sanctorumque omnium socia,
Intercede ad Deum pro nobis,
Ut tecum mereamur
Ascribi in caelis.

Brev. ms. saec. 15. Clm. Monacen. 24006. A. -- Brev. ms. Carmelit.
anni 1464. Cod. Bamberffen. Ed. VII 36. B. -- Diurn. ms. Pataviense saec.
14. CIm. Monacen. 11013. C.- Viaticus Misnensis imp. Lipsiae 1502 D. --
Brev. Misnense imp. Lipsiae? 1.517. E. -- In 1. Vesp. Super Ps. A, 4
consorcia A ; es folgt.n noch 4 prosaische AA. -- Ad. Matin. A, 2 stemmatum C. --
RR in allen 3 Noct. prosaisch. -- In Laud. ad Bened. A,  spatio mansit C. --
llierzu die Hymnen Anal. IV, Nr. 408 und 409.

37. De sancto 0ttone.

In 1. Vesperis.
R. 0 magnum et memorandum,
0 vere beatum virum,
Cuius tanta industria
Sancta crevit ecclesia,
Qui Christo Domino novam
Lucratus est familiam.
V. Operibus manuum eius bene-
dixit Domius.
Ad Magnificat.
A. Gloria sanctorum,
lesu, spes, vita tuorum,
Cuius suffulta gratia
Gaudet beata anima
Pii praesulis 0ttonis
Aeternis ditata bonis,
Annue votis supplicum
Pastorem venerantium,
0 summe princeps pastorum.

Ad blatutinum.
Invitatorium.
Pervigiles in laudibus
Domino exsultemus,
Qui pium patrem Ottonem
Suam duxit in requiem.

In 1. locturno.
Antiphonae.
1. Ex nobili prosapia
Genuit felix Suevia
Ottonem, Dei gratia
Quem nutrit ab infantia.
2. Hic ad exemplum sanctorum
Facies animalium
Imitatur caelestium
Assumens pennas virtutum.
3. Spernens mundi vanitatem
Per fidem, spem, caritatem
Iugiter crevit in Deum,
Summam sperans praemiorum.
Responsoria.
1. Claris ortus natalibus
Otto praesul venerandus,
Religiosis actibus
Ornare studuit suae
Nobilitatis lineam,
V. Gratia Christi praeventus
Divinis rebus intentus.
2. Religiosus et pius
Puer gravitate morum
Crescens in virum perfectum

104 --

Profectu virtutum scandit
Altum praesulatus gradum,
V. lon sibi sumit honorem,
Sed vocatus tamquam Aaron.
3. Bonus pastor in populo
Et caelestia commoda
Et terrena stipendia
Suis praebuit ovibus,
V. Fidelis et prudens dispensator
Dominici tritici mensuram.

In 2. locturno.
Antiphonae.
1. Amator religionis
lIaximis virtutum donis
Caelitus erat ditatus,
Deo in omnibus gratus.
2. Ordine promotus sacro
Venerabilis Otto
Ut gemma fulsit in clero
Omnem transccndens gratiam.
3. Christmn diligeus ardenter
lIiseretur hilariter
Et tribuit simpliciter,
uae in terris possederat.
Responsoria.
1. Flagraus divini amoris
Igne vir venerabilis,
Verbo praedicationis
Infudit lumen fidei
Idolatme nationi
V. Domino cooperante
Et sermonem confirmante.
2. Sacerdos apostolicus
Praeclarum virtutis opus
Inter gentes operatus
Aedes profanas destruxit
Et ecclesias construxit.
V. Quoniam immolaverunt
Daemoniis et non Deo,
Diis, quos ignorabant.
3. Aestuans igne divino
Venerandus praesul Otto

Divini operis fructum
Propensius exsequitur,
Monaste.ria coustruens
Et sanctorum gregem pasccns.
V. Iucundus homo, qui miserctur
et commodat.

In 3. locturno.
Antiphonae.
1. A Domino praeelectus
Sublimatur vir beatus
In sede pontificatus
Deo dignus episcopus.
2. Coenobiorum fundator,
Sacri cultus propagator
Ecclesiis, quas construxit
Praedia large tribuit.
3. Fungitur apostolico
Vir beatus officio
Cam Paulo ad gentes missus
Gentium fit apostolus.
Responsoria.
1. Favorite Christi gratia
Doctor prima haec spolia
Tulit de idolatria
Tria hominum milia,
Quae convertit ad I)ominum
V. Adduntur his multo plura
Pommeranorum milia.
2. Furens gentilium turba
In necem sancti armatur,
Sed marius omnipotentis
Brachia eorum ligat,
le servum Christi laederent.
V. Irruit super eos formido ct
payor in magnitudine brachii
tui, Domine.
3. Hodie vir clarissimus,
Pommeranorum apostolus,
Ad patres saos collectus
Assumptus est in requiem
Post huius vitae laborem,
V. Ut ihabitet in domo Domini
in longitudinem dierum.

-- 105 --

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Ad opus Dei strenuus
Pius Otto episcopus
Ecclesias, quas fundavit,
Bonis plurimis ditavit.
2. Ecce, floret ut lilium
Illius sacerdo|ium,
Cuius pia memoria
Permanebit in saecula.
3. Lucet verbo et exemplo
Praesul venerandus Otto,
Cuius praedicatione
Fructus crevit ecclesiae.
4. Almi patris industria
lIulta dedit incrementa
Ecclesiae catholicae
Gentium conversione.
5. 0 Christe, 0ttonis decus,
Hic laus tua, tu illius,

Cui cure sanctis perpetua
Das peffrui laetitia.

Ad Benedictus.

A. Quasi stella matutina
In huius mundi tenebris
Virtutum lucet exemplis
Vita tanti pontificis
Ad dirigendos pedes
lostros in viam pacis.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. 0 pietas salvatoris
Per omni laudabilis,
Qui famulum suum vere
Vivere monstrat apud se,
Cuius illustrat tumulum
Gratia curationum.

Brev. ms. Caminense saec. 15. Cod. Stetinen. (Gesellschaft f. Pommersche
Gesch. u. Altertumskunde} s. n. A. -- Brev. Misnense imp. s. I. 143. B.-
Brev. Misnense imp. Lipsiae 1502. C. -- Brev. Misnense imp. Lipsiae? 1517. D. --
Brev. ms. Cisierciense saec. 15. Clm. M-nacen. '26222. E.- Brev. ms.
Cisterciense saec. 15. Clm. Monacen. 26224. F. --Brev. ms. Hcilsbronnense
saec. 1.5. Cod. Erlangen. 704. G. --Brev. ms. Langheimense saec. 14. Cod.
Bambergen. Ed. VII. 7. add. saec. 15. H. -- Brev. ms. Langheimense saec. 14.
Cod. Bambergen. Ed. VII 10. add. saec. 15. I.- E his I haben nonastische
Form, die nicht in Betracht kommen dfirfte; dieselben haben (in 2. loct.)

drei AA mehr:
4. Qui fretas Dei gratia
Cure virtutum potentia
Carult in ecclesia
Verbo et sapientia.
5. Divinitus t directas
Praedicatcr egregius

Iugo fidei subdere
Colla gentis incredulae.
6. Ritus sacrilegos destruxit,
Multos ad fidem convertit,
Gaudens Christi incrementum
Et diaboli detrimentum.

Die A ad Cant. ist prosaisch; in Bezug attf die RR tritt nur Umstelhmg
ein, die drei RI, welche der kiirzern Fnrm fehlen, sind prosaisch. -- In
1. Vesp. R O beatum pnntificem etc. BCD. -- In 1. Noct. R 2, 7 vocatus
a Deo, alle Quellen; doch wohl nur Reminiscenz aus der Vulgata. -- In
2. Noct. RR 1 u. 2 umgestellt BCD. -- In 3. Noct. R 30 magnum et
memorandum etc. BCD; A hat im Texte das R:
O beatum pontificem,
Apostolorum concivem,
Qui suo erat tempore
Lux et decus ecclesiae
Nunc laetus vivit cure Christo
In sanctorum collegio.

-- 106 --

Am Rande dann die Bemerkung: dies R werde infTa Octavam gesungen; in
die: Hodie vir clarissimus etc., was ebenfalls am Rande steht; Bt:D setzen
dies R in 2. Vesp. -- Hierzu der llymuus Haec dies celebris oder Dies
nuuc celebris (BCD), cfr. Mone III, 473.

38. De sancto Pancratio.

In 1. Vesperis.
Super Psalmos.
A. In caelesti patria
Gaudent sanctorum agnfina,
Ubi Christi famulus,
Beatus Pancratius,
Exsultat in gloria,
Cuius nobis precibus,
Iesu benigne, quaesumus,
Confer aeterna gaudia.
Ad blagnificat.
A. Ierusalem et Sion filiae,
Pancratium videre venire
Cure corona victoriae,
Qua coronatus est hodie
A sponso suae matris ecclcsiac,
Cuius, Domine, interventionc
Tua salvemur propitiatione.
Ad Nunc dimittis.
A. 0 martyr invictissime,
Pancrati beatissime.
Qui in Christi confessione
Durasti in persecutione,
Tuo mereamur precamine
In bonis mala vincere.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Mundum Pancratius
Christi pro nomine sprevit,
Versus et in melius
fidei per dogmata erevit.

2. Iesum in Galilaea videt
Iam exsistens spritualis
Ablutus sorde criminis
0riginalis.
3. Pancratius tormenta sustinens
Ut Israel Aegypto serviens
Manet repromissa sitiens.
4. Finem felicem,
Pancrati, sumis agone,
Ordinis angelici
[tam] sociandus coronae.
5. Huuc tibi sancte chorum
Pancrati laude sonorum
Fac prece sanctormn
consortem sede polurmn.
Ad Benedictus.
A. Sanctus martyr Pancratius,
Victoriae palma inclitus,
Labe nivei pudoris nescius,
8tola candidissima amictus,
Agnum cmn consortibus
Sequitur iugiter virginibus.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. 0 Pancrati, gemma martyrum,
Paschalem agnum
novellus agnus sequeris,
Tu tuo nos patrocinio
consignatos
Pia prece mundatos
Iungas cum electis
agni comitibus.

Diurn. ms. S. Pancratii in /:[amersleve anni 1487. Cod. Berolinen.
56. add saec. 1.5. -- Die i-Is. enthilt natiirlich nur die Teile der s. g. horae
diurnae; es fehlen die 3 Nokturnen.

-- 114 --

Per istius loci
Patronos et principes,
Ut fraudes hostium
Nobis insidiantium
dissipes,
Ut caelorum mereamur
esse participes
V. In hac etenim mundi vanitate
Pressis calamitate
Opus est, ut uuccurras
Solita pietate.
2. Iesu Christe, lumen caeli,
loxas Stygialis teli
Pellas a plebe fideli
Prece sanctorum
Hic conditorum,
V. Miserando serva fanmlos
Laudibus sedulos
Ad beatorum tumulos.
. Per sua munera Christus
ad aethera ducat eorum,
1%s meritis quorum
hic passci dat, regna po-
lorum,
V. In numero quorum
pariter laetemur eorum.
4. Caeli turma laetatur,
In qua coetus adiuvatur,
Hominum sanctorum
Et angelorum ;
0 societas iucunda,
Sine fine laetabunda
quae dam semper
regi suo plaudit,
Iubilum ipsius
finis non claudit;
V. Trahat nos ergo post se
Vi meritorum
Ad consortium beatorum.
In 8. locturno.
Ad Cantica
A. Rex caeli, Iesu,
vetitae nos arboris esu
Erige prostratos
per sanctos hic tumulatos,

Quorum iam donas
animabus in aethre coronas.
Responsoria.
1. 0 sancti, quorum tumulis
Obsequiis hic sedulis
Servinms, vestris fanmlis
Faventes subvenite
Pandentes portas vitae.
V. Memores nostri estote
Atque invocantibus vos devote.
2. Christus amicorum
placatus amore suorum
Hic tumulatorum
nos ponat in arce polorum,
V. Virtus sanctorum
magnumque decus merito-
rum
R. Spectablis est locus iste,
In quo tot sita sunt
Corpora sanctorum
Deo gratorum,
Quite sequentes caelicum
Ducem, Iesum Christum,
Cives sunt angelorum ;
V. Culpae faeces per horum
Preces detergas omnes
at nos insomnes
Ad quaelibet bona
Esse dona,
Ut sic curranms,
Ut comprehendamus.
In Laudibus.
Antiphonae.
1. Induit hos Dominus
Animae decore,
Ossa nihilominus
Tumulans honore.
2. Cui sancti servierunt
Semper in laetitia,
Eius portas intraverunt
Praeduce iustitia.
3. Adhaerentes post se Dei
Dextera suscepit,

Responsoria.
1. Vasti orhis
extrema latera
Sic fundavit
divina dextera,
Ut dilata
salutis munera
Non inferrent
electis vulnera.
V. Fremunt hostes,
turbantur infera,
Viam Christus
pandit ad aethera.
2. Hora cenae
paratis omnibus,
Mandat Christus
extremis gentibus
Missis servis
verbo potentibus,
Ut electis
intersint fratribus.
V. Ad hoc negotium
Tam necessarium
Elegit nuntium
Sanctum Ansgarium
3. Provocatus inimicus,
Saevus hostis et antiquus,
Nostrae salutis invidus,
Septem secure nequiores
Veritatis subversores
Coassumit lividus.
V. Demonia nequissima
l'rocurant, quod novissima
Peiora sint prioribus.

In 3. Nocturno.

Antiphonae.

I. Inter patronos Sueciae
Primatum tenet curiae
Caelestis imperatrix,
Quae multiformi gratia
Depressis in angustia
Succurrit miseratrix.

117

2. Baptista Christi praevie,
Laurenti, martyr inclite,
Sit vestrum patrocinium
Semper nostrum praesidium
3. Quos direxit Anglia
Nostrae salutis gratia,
Qui modo sunt in gloria,
Hos petimus humiliter
Et credimus stabiliter,
Quod nostra sint refugia.
Responsoria.
1. Rex rogatus reparavit
Regum, caesos hostes stravit
Directis cxercitibus,
Victi pmedam perdiderunt,
Quam per fraudm rapucrunt
lnferni fractis viribus ;
V. Triumphat Dei filius,
Et reguum fit stabilius
Eiectis cunctis hosfibus.
2. 0 pmeclari
patres et inclifi,
lerarchiae
caelesti inditi,
Qui Sueonum
genti praepositi
Erexistis
fide paracliti,
Gratiae traditi.
V. Con fessores
Praecelsi meriti
Nostros mores
Foment solliciti.
3. Per tuorum
tuaque vulnera,
lesu nostra
remitte scelera,
Ne captivos
ducaut ad infera;
bova sint omnia,
recedant vetera.
V. Beatorum
praeclara opera
Nobis praestent
aeterna munerao

2. Dum lapidatur Stephanus,
Saulus adulescentulus
Custodit vestes testium
Martyrem lapidantium.
3. Protomartyr Stephanus
Orat, et eius precibus
Iesus Christus stravit Saulum
Et erexit sanctum Paulum.

Responsoria.
1. Paulus nobilis geuere
Civis fair Ierosolymitanus,
limis potens
ct sublimis urbanus.
V. Dilexit malitiam super benig-
nitatem et iniquilatem magis
quam loqui aequitatem.
2. Saulus adhuc spirans minarum
Propter caedem christicolarum
A summis petit epistolas
In Damascum ad synagogas.:
V. 8edet i isidiis cure divi-
tibus, ut iterficiat innocentem.
3. Cum accepisset potestatem
Et satellitum facultatem,
Quasi leo rugiens,
Capere fideles cupiens
V. Iniquitatem mcdittus est
cbili suo ; astitit omni viae
non bonae.

In 2. lqocturno.
Antiphonae.
1. Cure appropinquaret Damaseo,
Venit de caelo lux subito
Saulus in magna saevitia
Prostratus est virtute caelica.
2. Comitatus stuns tristis nimium
Audit dicentem Dominum:
Saule, Saule,
quid me persequeris?
Durum est tibi
recalcitrare stimulis.

3. Assistentes
vocem audientes,
Sed penitus
neminem videntes
Timore concussi
circumstabant,
Quid facturi essent,
ignorabant.
Responsoria.
1. Respondit Saulus trepide:
Quis es tu, Domine?
Ego sum Iesu,
quem tu persequeris.
0 Domine,
dic mihi, quid praecipis?
V. J)esine ab ira et dereliquc
firorem. noli aeumdari, e
maligneris.
2. Surge, ait ad ilium Dominus,
Visita Dare,cure citius,
Domum Iudae ingredere
Ibi scies, quid teoporteat facere;
V. eclina a malo et fac boum
buire pacem  pseuere
8. Viatores Saulum aceepent
Et in domum
Iudae perduxeut,
Apertis oeulis nihil vidit
Et non manducavit neque bibil ;
V. Cibavit eum Domiz
vitae qui de pdra lle mul-
tos satiavit.

In 3. locturno.
Antiphonae.
1. Ad Almniam ait Dominus:
Surge et vade quantocius
In vico recto Saulum quaere,
Ecce, enim orat vere.
2. Timens visitare saevissimum
Ananias ait ad Dominum:
Vir iste quaerit tuos capere
Et in Ierusalem perducere.

-- 121 --

-Mane comedet prohibita In sancta ecclesia
Et sero dividet spolia Per acra officia.
Brev. ms. Verdense saec. 14. in. Cod. Guelfenbyteran. Helmst. 1158.
#. -- Brev. Paderbornense imp. Lipsiae 1.513. B.- Brev. Menasteriense
imp. Parisiis 1518. C. -- In 1. Vesperis: Fiinf prosaische A?t super
Ps. B. -- In 1. Noct. ?t 1, 1 Saulus BC. -- ?t 3, 2 ()ravit B. -- ?t 3, 3
Iesum Christum A; Christus fehlt B. -- ?t 3, 4 sanctum fehlt B. -- I, 1 1
Saulus BC. -- I 2, 3 petiit C. -- In 2. Noct: ?t 2, 5 recalcitrare simul
C. -- A 3, 3 Et penitus BC. -- B 2, 2 Et visita BC. -- In Laud. ,Item
aliae Laudes", werauf f/inf prosaische ?t?t aus der Schrift C.

44. De s. Paulo Eremita.
In 1. Vesperis. Ad Magnificat.

Antiphonae.
1. Chorus novae militiae
Laudes decanter hodie
In festo nostri duels,
(uem per mirandum exitum
Ad caelestem exercitum
Christus vexit, lux lucis.
2. Hic vitam ereraiticam,
Quam censuit angelicam
Tulit in Christo primus,
Cuius censemur nomine,
Eius adiuti numine
Conformes vitae simus.
3. Paulus parente gemino
0rbatus vitae termino,
Liber gaza ditatus,
Puer pollens ingenio
Fit literature studio
Scientiis ornatus.
4. Nam sciens puer nescius
Deura peccati, conscius
Mundanae vanitatis
Mundum vitare voluit,
Christum amare maluit
Vir mirae sanctitatis.
5. Petit secreta concitus
Edoctus loca caelitus
Miffs et mansuetus,
Sed proditur ab aemulo
Et proficit in sedulo
Cultore Christi rectus.

Cuitorem solitudinis,
Sancti primatem ordinis,
Eremitarum primum,
Paulum, iam nexu carneo
Solutum, sed empyreo
Assumptum ad opimum,
Caelo sanctorum gaudium,
Gentis nostrae collegium
Votis et voce iaudet,
Cure choris apostolicis
Propheticis angelicis
Vita beata gaudet.

Ad Mat utinum.

[nvitatorium.

Christmn in Pauio paupere
Laudemus eremita,
Quem caelo Dei munere
Beat aeterna vita.

In 1. Nocturno.

Antiphonae.
1. Aquarum ecus alveum
Viventium plantatus,
Paulus exereet eremum
Fructu locupletatus,
Impiorum consilium
Sprevit hic vir beatus.
2. Montem terrae salsuginis
Inhabitat hic humilis,

126 

In 2. Nocturno.

Antiphonae.
1. Dum Ioca per vastam,
maneat ubi iustus, eremum
Vestigat, inventa est
scopulis spelunca sub altis,
Intus habens fontem et
gravidam cariotide palmam.
2. Quod ubi perspexit,
palmas extendit utrasque
A tque air: ingentes
refero, Deus optime, grates,
Hoc mibi qui bospitium
magna pietate dedisti.
3. Hic ego, Christe, tuas
conabor reddere laudes
Semper et in lacrimis
caelo suspiria ducam.
Donec in optato
libeat te ceruere regno.

Responsoria.
1. Obviat Antonio
satyrus per devia vallis
Dona ferens poscensque
preces Christumque salutis
Auctorem memorans;
senior vestigia pressit
Humanasque ferae
miratur in ore loquelas,
V. Laetatur Christi
humeri crevisse per orbem.
2. Pernox secundas
senior transegerat umbras
llane lupa ducente videns
sub rupibus antrum
lngreditur strepituque
pedum spelunca remut
Quod ubi persensit
Paulus mox ostia clausit,
V. Compresso ille gradu
tacitus vocem auribus hausit.
3. Corruit ante fores
Antonius, ostia paudi

Clausa petit, tandem
valvis admissus apertis
Alter in alterius
laetus complexibus haeret,
Et referunt Domino
devoto pectore grates,
V. lqomine quisque alium
proprio saivere precatur.

In 3. Nocturno.

Antiphonae.
1. Palma cibum vestemque dabat,
sitis arida fontis
lIulcebatur aquis,
animo versabat Olympi
Gaudia et in decimo
laetantes aethere sanctus.
2. Longa dies postquam
fragiles exhauserat artus,
Spirituum turbam
Christus praemisit ab astris,
qua vehat ad superos
exutam corpore mentem.
3. Antonius niveo
ferri candore sub astra
Suspicit attonitus
properansque velociter abdit
Corpus humo remeatque suas
lugubris in aedes.

Responsoria.
1. Consedere simul
viridis sub tegmine palmae,
Ho,itis adventu
turn Paulus laetior inquit:
Dic, rogo, quid faciant
homines, quo principe mun-
dus
Dirigitur, toto
si Christus regnat in orbe,
V. Christicolae optata
si tandem pace fruuntur?

181 

Infra 0ctaam.

Ad Noct. Antiph.
1. Petrus exstat vocabulo
Lumen situm sub modio,
Flammescens sic resplenduit,
Quod universis notuit.
2. Hic vita sanctus exstitit,
Qui telis hostis restitit,
Liber a mundi fulmine
Sedet in caeli culmine.
3. Domuit artus corporis
Cure miris abstinentiis,
Transcendit humanas vires
Per annos sex undecies.
4. Patrum secutus tramitem
Vitam elegit humilem,
Nam summo pontificio
Cessit quieto animo.
5. Almi patris oraculo
Redditur lumen saeculo,

Dum sospes quisque graditur,
Languore qui dcprimitur.
6. Vili contentus tegmine
Camera domat ieiuniis,
Sacro calescens flamine
0rat crebris vigiliis.
7. 0rabat cum suspiriis
Et altis desideriis,
Sicque praescivit obitum
Videns crucem ad exitum.
8. Huic Petrus apparuit,
Nam eius locum tenuit
Et nomen eius habuit
Eiusque vita clamit.
9. Sancte Petre, pater aline,
Perennis possessor palmae,
In conspectu summi regis
Memor esto tui gregis,
Ut tua benigna prece
Cdminum purgata faece
De virtute in virtutem
Gradiamur ad salutem.

Brev. ms. Caelestinorum saec. 14. Cod. Avenionen. 129 (72 bis). A. --
Brev. ms. Caelestinorum saec. 14. Cod. Mazarin. 361 (778). B. m Brev.
ms. Caelestinorum saec. 14. Cod. Parisin. (Arsen.) 106. C. -- Brev. ms.
Caelestinorum saec. 15. Cod. Univ. Bononien. 227.5. D. -- Brev. ms.
Caelestinorum saec. 1.5. Cod. Mazarin. 3.57 (733) E. -- Brev. ms. Caelesti-
norum saec. 1.5. Cod. Parisin. I277. F. -- Antiph. ms. Caelestinorum saec. 1/16.
Cod. Pragen. VIII C 15. G. -- Brev. Cae]estinorum imp. Neapoli 14. H. --
In Laud. t 3, 4 medicius F. -- Ad Ben. 3 Sic te ornavit G. -- Ibid. 4 suo
dono. -- Infra Oct. AA fehlen F A 9 fehlt FH. -- Hiezu die Hymnen: in
1. Vesp.: In paradisi culmine {Anal. XXII, 223); ad Noct.: Plaudens mater
ecclesia (Anal. IV, 221); ad Laudes : Lux sanctorumconfessormn (Anal. IV, 221).

47. In Translatione s. Petri Caelestini.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Iste sanctus in papatu
Multos traxit e tartaro,
Quos a suo incolatu
Liberavit de barathro.
2. In papatu non mutavit
Eremi vitam asperam,
Semper tameu conservavit
Solitam abstinentiam.

3. Alter Petrus hic probatur
Miraculosis actibus
Dum ad umbram relevatur
Eius quilibet languidus.
4. Loca petit consueta
Deserti, postquam renuit,
Laude hominum im spreta
Inter sanctos enituit.
R. 0 miranda et laudanda
Christi providentia
9*

-- 133 --

V. Bis sex lustris in deserto
Vixit bellator strenuu%
Contra hostem ab experto
Pugnavit miles optimus.

In 2. Nocturno.

Antiphonae.
1. Hic mortificationem
Crucis in se retinuit
Et per contemplationem
Deum nunquam deseruit.
2. Huic sancto parent aves
Atque ursi de nemore,
Et subduntur maris naves
Pacificato- aequore.
3. Librum Petro corvus portat
Per longa terrae spatia,
Quem et angelus confortat
In sancta abstinentia.

Responsoria.
1. Post curriculum annorum
Romanae sedi iungitur
Icumque apostolorum
Tenere tunc praecipitur,
Factus consors electorum
Caelestinus assumitur;
V. Summus pontifex vocatur
Divino inspiramine
Dono gratiae dotatur
Spiritus sancti flamine.
2. Hic est papa Caelestinus
Factus civis caelestium,
Qui non sentit plus et minus
In ordine humilium,
Quem attollit mos divinus
Ad gloriosum bravium.
V. Ad augmentum praemiorum
Hic cedit pontificio,
Ut thesaurum perfectorum
Condat quieto animo.

3. Statu quolibet perfectus
Iste confessor exstitit,
Nam divinitus provectus
Virtute semper claruit,
In papatu stetit rectu%
Nunquam a bono destitit ;
V. Post et ante corde puro
Quaerit virtutum culmina,
Suum corpus cibo duro
Domat vitans inania.
4. Iste sanctus augmentatur
Virtute, postquam renuit
Et miraculis ornatur,
Cum ad desertum rediit,
Demure sanctus comprobatur
Dum feliciter obiit.
V. am ad caelum clara cruce
Pergit hic sanctus praevia,
Dum decedit de hac luce
Comite luce fulgida.

In 3. lqocturno.
Ad Cantica.
A. Vita sancta duplicatur,
Postquam papatmn renuit,
Sanctitasque serenatur,
Dam gloriosus obiit.
Responsoria.
1. Reverenter tumulatur
Hic sanctus in Campania,
Ubi magna congregatur
Episcoporum copia,
Populusque adunatur
Ad confessoris fuuera.
V. Noscens papa hunc obisse
Cardinales accelerat,
Quem removerat, fuisse
Papam et sanctum noverat.
2. Post haec autem disponente
Divina providentia
Et Campania manente
In magna disceptantia,
Cursu temporis volvente
Tendit sanctus ad alia.

48. l)e s. Petro Martyre.

In 1. Vesperis.
Super Psalmos.
A. Collaetetur
turba fidelium
Triumphantis
athletae gaudio,
Qui conservans
pudoris lilium
Et coruscans
doctrinae gladio,
Dum pro fide
subit martyrium
Trino felix
potitur bravio.
Ad Magnificat.
A. 0 Petre, martyr inclite,
Praedicatorum gloria,
Virginitate praedite,
Verbo, signis et gratia,
Concessa nobis solitae
Pietatis clementia
Transacto mundi tramite
llos transfer ad caelestia.

Ad Iatut inure.
Invitatorium.
Caelestis exercitus
regem adoremus
Et pro palma militis
eius iubilemus.

Ad II o cturnum.
Antiphonae.
1. De fumo lumen oritur
Et rosae flos de sentibus,
Doctor et martyr nascitur
Petrus de infidelibus.
2. Praedicatorum ordinis
Militans in acie
Nunc coniunctus est agmini
Caelestis militiae.

3. ]Iens fuit angelica,
Lingua fructuosa,
Vita apostolica,
Iors quam pretiosa.
Respousoria.
1. 0 Petre, sidus aureum,
Summi vas honoris,
Candorem servans nivenm
Dono creatoris,
Decus habens virgineum
In supernis choris,
V. Tu speculum munditiae,
Tu custos innocentiae
Tu sancti flos pudoris.
2. Praedicator fervidus,
Fidei amator,
Circuit intrepidus
Haeresum damnator,
Vitiorum rigidus
Semper expugnator,
Veritatis lucidus
Doctor et amator,
V. Verbo vitae praedicat,
Signis crebris emicat
Legis aemulator.
3. Dum Samsonis vulpes quaerit,
Ab iniquis emitur,
Caput sacrum lictor ferit,
Iusti sanguis funditur,
Sic triumpbi palmam gerit,
Dum pro fide moritur.
V. Stans invictus pugil fortis
Constns profert hora mortis
Fidem, pro qua moritur.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Petrus novus incola
Caelos laureatus
Ascendit lanreola
Triplici dotatus.
2. Turbae currunt languentium,
Signa coruscant varia,

137 --

49. De s. Petro Tarentasieusi.

In 1. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Te Petrus decorat,
Burgundia, teque honorat,
Petri protegeris
procibus meritisque foveris,
Cuius in hoc festo
solito iucundior esto.

In 1. No cturno.
Responsoria.
1. Ut sub honore tali
procedant festa diei,
Dignaque laus detur,
qua Christus honorificetur,
lostri vita chori
devoto consonet ori,
V. Nescia finiri
cui fax nova coepit oriri.
2. tlic vir magnificus,
humilis, pius atque pudicus,
tuo duce Martha Line,
Rachel sociata Marine,
Martba laborando
fuit atque Maria vacando,
V. Ne pemat ecclesiam
regnum, ne Martha Mariam.
3. Iam superis iunctus
iam prae consortibus unctus,
Migrat translatus
de culmine pontificatus
Ad superos cives,
factus de paupere dives,
V. De gremio matris
translatus ad atria patris.
4. Nova mundo gaudia
Flagrant in Sabaudia
Flos Cisterciensis,
De sancto coenobio,
De monte Stamedio
Nova lux apparuit
Sed domus obtinuit
Hanc Bellavallensis.

V. Omnes gentes, plaudite,
Sapienter psallite
Laudibus immensis.

In 2. Nocturno.
Responsoria.
1. Floruit ecclesia
Fructumque post florem
Tulit in Sabaudia,
Caelum dedit rorem
Toia currit patria,.
Tu vero, Burgundia,
Fructus huius gratia
Induis decorem ;
V. Laetare, Stamedium,
Novum ibi gaudium,
Germinasti lilium,
Cuius in odorem.
2. Subveniens multis
Petrus in morte sepultis
Compedibus fractis
et carceribus patefactis
Absens praesentes
potuit caecare clientes,
V. Ut pateat, quanti
sit ubique potentia saucti.
3. 0 decus ecclesiae,
matri pater, auxiliarc,
Quo gaudent hodie
sidera, terra, mare;
latum mater, nata
parentem, sponsa maritum
Gaudet in aeterna
nobilitate situm.
V. Quo sibi flore dato
rediviva viret prius arens
Patre viro, nato
filia sponsa, parens.
4. Mellifluo flori,
qui balsama vincit odore,
Alternando chori
succensi cordis amore
Concentu memori
digno modulemur honore,

Fidem speique galeam
Iustitiaeque loricam 
V. Vobis datum est edere
De ligno vitae prospere,
Pro nobis quoque petere
Dignemini et propere.
3. Sicut sol iusti fulgebunt,
Quosque nullus tanget aestus,
Et in mensa consedebunt,
Quibus ministrabit Christus,
Perenne donans gaudium ;
V. Vestra laus Deus est summus,
Corona, lux et praemium
Et mercedis vitae nummus,
Qui est omne solacium.
4. Vos estis turres Domini,
Qui adversantes daemoni
Cessistis divo lumini,
Ad bella nuuquam pavidi,
Sed semper magis fervidi,
V. Castra non debellata
Columnaeque immobiles,
Vos turma laureata
Vosque iuvicti pugiles.

In 8. Nocturno.
Ad Cantic
A. Verbo, vita et sanguine
Isti cnfessi Dominum
0mni pulsa formidine
Hoc calcaverunt saeculum.
Responsoria.
I. Ave, stella mdiosa,
Virgo nitens et formosa,
Christi sponsa gloriosa,-
Tu es taurus facta fortis,
Turris passa crcem mortis
V. Pulchra sponsum vulnerasti,
Quando ipsum adamasti,
Per quem corpus cruentasti
Et te ipsam immolasti.
2. Ecce, proles Dei patris,
Summum decus veritatis,
Fons amoris vitae gratis

144

Te in ulnis elevavit
Et in caels corona'it;
V. Felix, virgo, lumen solis
Respectu caenum est prolis,
Cuius frueris amoris
Vitae pacis et dulcoris.
3. En, cantica laetitiae
Nostrae quoque militiae
Hoste victo nequitiae
Cantamus coram Domino
Regnante sine termino,
V. In organis et citharis
Cunctis devictis hostibus
Et mentium tripudiis
Cum dilatatis cordibus.
4. Expletis bellis inclitis
Cure palma sursum {ergitis,
Per plateas discurritis
Christo melos dulcissimum
Canentes in perpetuum
V. Estote nostri memores,
0 gloriosi martyres,
Pro nobis preces fundite,
Ab hoste nos eripite.

In Laudibus.

Antiphonae.
1. Triumphum belli canimus,
Magnum festum peragimus,
Dum fratres nostri caelibes
Facti sunt Dei martyres.
2. Athleta Christi Placidus
Poenas pro Christo fortiter
Et Flavia cure fratribus
Crucem ferunt alacriter.
8. Vestra rubescunt corpora
Fuso crtlore roseo,
Nostra usta sunt pectora
Amoris telo flammeo.
4. Gustant amara dulciter
Dulcis amoris poculo,
Cuiusque clavo fortiter
Adtixi sunt patibu|o.

-- 171 

Gloriosae virginis Mariae
Interventus illuminat,
Caelestium vir/utum
Custodia roborat,
Prophetarum
lumerus ampliat,
Victoriosorum
Apostolorum et martyrum
Sanguis exornat,
Quam et inviolatae
Confessionis vita,
Pura et candida
Induit virginitas.
V. Flodbus sanctae
lIatris ecclesiae
lec rosae desunt nee lilia.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Domum Dei merito
Decet sanctitudo,
Cuius cubat gremio
Sauctorum multitudo.
2. Christo laudes atria
Sua confiteutur,
Sauctorum ubi corpora
Digne contiuentur.
3. Adhaeseruut Domino
Saeculo contempto,
Qui quiescunt sedulo
Sub hoc velamento.

4. Sancti quidem spiritns
Et animae sanctorum
Benedicunt iugiter
Regem saeculorum.
5. Exultabunt sancti
In suis cubilibus,
Iuges laudes Dei
Quorum sunt in faucibus.
Ad Benedict-us.
A. In sanctitate Domino
Deo servientes
Et horum suffragiis
Sanctorum innitentes,
Exoremus iugiter
Eos et humiliter,
Ut a terrenis erigant
Affectibus et dirigant
los in viam pacis.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
Omnes exsultemus
In Deo salutari,
Qui tot hic habemus
Sanctos in altari,
Sperantes tueri
Per horum suffragia,
Quorum hic haberi
Constat patrocinia.

Brev. Aarhusienae imp. Aarhusiae 1519. A. -- Brev. Othinense imp.
Lubecae 1497. B. -- B hat in allen drei Noct. prosaische AA und RR. --
In 1. Vesp. A 1, 40t/oniensis ecclesiae B. -- & 5, 7 sq. fehlen A. --
Ad. Magn. &, 7 Contingere B. ,-- In 1. Noct. A 2, 2 tabernaculum suum A. --
R 2, 10 regia A. -- In 2. Noct. R 1 5 Qui a poenitentiae A. -- In
Laud. & 1, 1 Domo B. -- Ad Bened. A, 2 Deo fehlt B.

62.
In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Almi laudes confessoris,
Richardi beatissimi,
Resonemus cunctis horis,
Mente Deo proximi.

De sancto Richardo.
2. Tanta prole fecundata
Felix gaude, Anglia,
Quam ad dona Deo data
Pelri trabunt refia.
3. 0 solamen miserorum.
Richarde beatissime,

-- 175 --

Summus antistes adiit
Senonensem metropolim.
2. Virtutis cuius specimen
Electi Christi militis
Praeclarus Potentianus
Altinusque prosequuntur.
3. Insistunt porro conatu
5iagnanimo gentilibus
I)estruentes fanatic
Firmantesque Christi iura.
4. lIiratur cohors profana
In auditum Christi dogma
Atque venisse celebres
Sapientiae proceres.
5. Hinc fulgente praeconio
Miraculorum plurimo
Certatim petunt "populi
Baptisma Christi consequi.
6. Horum antiquis triumphis
Se dolens hoslis opprimi

Saevis improborum dolis
Athletas Christi perimit.

Ao

In 3. Nocturno.
Super Cantica.
0 felix et laude digna
Passio momentanea,
Facta fideli populo
Salutis reparatio.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Celebri laudum iubilo
Persolvamus odas Christo
Recensentes gloriosum
Saviniani tropaeum
Eiusque quoqae clientum
Triumphale tripudium,
Horm precatu caelico
Quo fruamur subsidio.

MignePP. LL. 142, 825 ft.--In 1. Vesp. A, 10 fehlt.--In 2.N'oct.
A 1, 4 mox metropolim. -- In 3. Noct. , 2 8anctorum passio momen-
tanea. -- Ibid. 3. Facta fidelibus populis. -- Verfasser dieses Officiums, dessert
andere Teile prosaisch sind, ist Odorannus yon Sens. Dasselbe ist aus
der Vatikanischen Hs. seiner SVerke zuerst yon A. Mai, Spic. Rom. IX heraus-
gegeben und yon Migne !. c. wiederholt worden. Mai giebt sich dahei einer
doppelten Tfiuschung hin: die erste, dafs er glauht, das fficitm, welches er
irrtiimlich als Hymnus bezeichnet, kSnnte mSglicherweise yon KSnig Robert
verfafst sein: Hymnus vero in sanctum Savinianum, utrum Odoranni sit an
potius Roberti regis, a quo et alios hymnos compositos constat, non diffinio.
Cerie hic diversa manu in codice scribitur !. c. 799). Denn daraus, dafs
Rohert Hymnen gedichtet haben soil, kann doch nicht ohne jeden weiteren
Anhaltspunkt die Vermutung hergeleitet werden, er sei Verfasser dieses
Ofliciums, welches noch dazu monastisch, d. h. lrfir den Gehrauch eines
Klosters, hier der Abtei Saint-Pierre, geschrieben ist. Ferner ist das Officium
in der Hs., wenngleich yon anderer Hand geschrieben, zwischen das Incipit:
Incipiunt capitula seu tituli opusculorum Odoranni, und das Explicit ein-
geschaltet: Auctore et gubernatore Deo hunt licet vigente igenio tamen
Jam caligante oculo et frigescente articulo librum Odorannus paene sexa-
genarius exaravit monachus. Vos, qui legitis, orate pro eo ft. c. 827). Ferner
stimmt die ]letrik dieses Officiums mit einer Antiphon gleichen Versmafses
auf Petrus und Paulu., die dem 6. Opusculum des Odorannus einverleibt ist:
Avete, mundi lumina,
Petre, Paule, sanctissima,
Quorum alter patibulo
Crucis coniunctus magistro
Alterque ensis iugulo
Locatas caeli solio
Mundi guhrnat machinam
Iam paene fini proximam.

181 --

Qui nobis salubriter
Hunt dat ad honorem.

Ad Benedietus.

A. Benedixit luremberg
Deus ab aeterno,
Qui de tanto patrono
Providit huie loeo,
Gloria et honor Deo
Specialiter pro co,
Quod de tantis terminis
Extremis et mediis

Locum huuc insiguem fecit
Et caput regni perfecit.
In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Laus in fine decantetur,
Rex caelorum veneretur,
tui Sebaldum sanctum dedit
Huic loco et concedit
Suis hic supplicibus
Piis intcrventibus
Eius otis exaudiri,
Deo iugiter uniri.

Brev. ms. Nurembergense saee. 15. Cod. Nurembergen. VII 36. A. --
Brev. Trebonense saec. 1,5. Cod. Pragen. VI F 20. B. -- Brer. Bambergense
imp. s. 1. et a. IHandschriftL Eintrag im Exemplar des Fraaziskanerklosters
Maria Schnee in Prag}. C. -- Brev. Misnense imp. a. L 143. D. -- Dium.
Misnense imp. Lipsiae 1511 E. -- Brev. Misnense imp. Lipsiae 1517. F. --
In 1. Vesp. Super Ps. A, 3 novo C. -- Ibid. 7 sq. laudibus potiu CD;
divinis fehlt C. -- R. 6 Praebe tuum semper B. -- Super l'unc dim. A fehlt
B. -- In 1. Noct: A 1, 3 Malorum fehlt C. -- A 2, 4 Hand connunitatem
D. -- R 1, 5 et immnndum C. -- R 2, 3e fehlt C. -- R2, 4eminensC.--
In 2. Noct.: A 3, 3 nomen Domini CD. -- R 1, 10 est benedictus C. --
R 2, 4 haec sed longe B. -- R 2, 8 ubi sibi C. -- In 3. l'oct.: A 1, 2
in tabernacula D. -- A 3, 1 Generosa l'mnbergensis B. -- A 3, 4 Tollit
C. -- A ;3, /5 patrocinii fehlt C. -- R 2, 1 barbara C. -- R 2, 6 permittit
fore dicta C.  I 3, 1 In festo D. -- In Laud. A 1, 3 tmnfehltB, Qui
per fehlt C. --  2, 3 monstravit B. -- A 3, 3 praestans D. -- Ad
Bened. , l0 caput regni praefecit B. -- Hiezu der Hymnus: Hymnum
cantet plebs iucunda (Dan. I, 318}.

65. I)e sane{o Severino.

In 1. Vesperis.

Antiphonae.

1. Mentes et linguas excitat
Severini memoria,
Qui iugi prece flagitat
Pro re, sancta Colonia,
Deum qui caelis habitat
Et respicit humilia.

2. Gaude, mater ecclesia,
Laetare, Sion filia,
Tanto patre beata,
Per cuius est eloquia
Dei misericordia
Super te confirmata.

3. Hic dum inter imperitos
Verbum Dei seminat,
Per hoc Deus infinitos
Errores eliminat,
Qui absolvit compeditos
Et caecos illuminat.
4. Arii quos errabunda
Foedat adinventio,
Severini vox facunda
Purgat a contagio,
Deo nostro sit iucmda
Decoraque laudatio.
5. Errantes enormiter
Nos a fonte boni
Reduxit hie iugiter
Studio patroni,

-- 182 --

Laudes Deo pariter
Referamus proni,
Qui non fecit taliter
0toni nationi.
R. Sancte Severine,
praesul Domini pretiose,

Devotam gentem
te nunc solamen habentem
Protege, conserva,
snplex rogat ista caterva
V. Fer pacem, mala pelle pin
fautice Maria.

Brev. ms. saec. 14. Cod. Lincen. r p 19. A. -- Brev. Aarhusiense imp.
Aarhusiae 1519. B.- A 1, 4 und 6 fehlen B.- A 2, 4 Pro cuius et A.-
R fehlt B. Alles andere proaaisch; ]-Iymnus: Laurie digna angelorum A
(Anal. IV, 234).

66. De sancto Sigeherto.
I n l. N o c ! u r n o. Curare committit filii,

Re.ponsoria.
1. Consilio pontificum
Suorum atque principum
Dagobertus rex filium
Regni levat in solium,
V. Superbos ut deiceret
Et elisos erigeret.
2. Germanorum principes
Francorum atque proceres
Ad urbem lIetis veniunt
Ibique regem statuunt
V. In patris euln solio
Avitoque palatio.
8. Laetare, Metis civitas,
Tun namque iuclmditas
Regalis es! sublimitas
Et patriae prosperitas,
V. Iqie est tun laetitia
Vicinorumque gloria.
4. Rex sanctus ut in solio
Consedit ac palatio,
Ea, quae gessit anlmo,
Patuere continuo,
. la,nque mitis bumilibus,
Pius erat pauperibus.

In 2. Nocturno.
Antiphonae.
1. Pontifici sanctissimo
Dagobertus Cuniberto

Addendae legis Domini,
V. Ut de bono meliorem
Redderet et clariorem.
2. In armorum peritia
Et ad inra civilia
Pipini Franci maxima
Eruditur prudentia 
V. Hic in suis temporibus
Fuit princeps clarissimus.
8. Sigibertus rex inclitus
Radolphum cum rebellibus,
Qui rebellis exstitcrat,
Fugavit a Thoringia
V. Iesu Christi auxilio,
Quem semper gessit an'no.
4. Sigibertns, ut ornaret
Culture Dei et augeret,
Duodecim coenobia
Construxit in Austrasia
V. Ut meteret polifica,
Seminavit terrestria.

In 3. Nocturno.
Responsoria.
1. In anno post tricesimum
Rex contendens ad bravium
Vitae peregit stadium,
Caeli scandit palatium
V. Planctum lIefis permaximum,
In caelis fecit gaudium.
2. Quidam frater aegrotabat
In morbo fici laborabat,

186 

Bona tandem senectute
Coniunctus est beatis.

Purgans collocet salvator
Regno claritatis.

Ad Benedictus.

A. Sancte praesul, exstirpator
Infidelitatis
Et fidelis seminator
Verbi veritatis,
Esto nobis mediator,
Ut nos a peccatis

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
Pie pater et patrone,
Tua interventione
Nos a malls liberari
Et procures collaetari
Sine terminatione
Tecum caeli mansione.

Cod. Holmien A 56. [Klemming I, 151ff.] -- In 1. Vesp. Hymnus 8igfrid;
areb;praesulis (Klemming I. 1.52,; in Laud.: Ignitus saneto flamine (/hid. 159.

68. De saneto Sigfrido.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Novus sol larogreditur
Novum dans splendorem,
Gentium persequitur
litus et errorem.
2. Pacem portat popalis
Pontifex fidelis
Quam dat pacis aenmlis
Pacem dans de caelis.
3. Dereliquit patriam
Anglicani gregis,
Pauper intrat Sueciam
Praeco summi regis.
4. Clara dies oritur
Noxque cedit ei,
Verus Deus colitur
Lucern dans diei.
5. Te pattern eximium
I)eprecamur rei,
Brev. 8carense imp. lqorimbergae 1498.
dem Vorstehenden noch ein lesponsorium:
Fortis colit aream
8terilem zelator,
De spineto vineam
Fecit praedicator,
Gentem domat ferream
Legis aemulator

Preces fer precantium
In conspectu Dei.
Ad Benedictus.
A. Audi pater Sueciae
Filios clamantes,
leprimas in acie
Tuos impugnantes,
In viam iustitiae
Dirigas errantes
Et in regnum gloriae
Ducas exsultantes.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Pastor apostolice
Sigfride Suenorum,
Fidei doraestice
Custos, doctor moo,n,
Nos concives effice
Civium sanctorum.
[Klemming I, 162 ff.]. Aufser

Dirigit ad lucern tenebrosos lucis amatar.

-- 195 --

Ad Benedictus.
A. 0 vir sanctus
celsique meriti,
Sozomene
cum tuis sociis
Suffragii
fer opera soliti,
Ut aeternis
fruamur praemiis.

Brev. ms. S. Sepulcri saec.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Christe clementissime,
Precibus sanctorum,
Quos laudamns, reprime
Bella vitiorum,
Ut fulgentes animae
Claritate morum,
Sint consortes intime
Lucis beatorum.
Cod. Parmen. Paint. 186.- In

1. Vesp. R, 4 tristi plaga. -- In 1. Noct. A. 3, 2 Nucens. --R 1, 4mun-
dum. -- In 2. Noct. A 2, 5 cupito. -- R 1, 2 acalido. -- In 3. Noct.
R 3, 3 lux plurium. -- In Laud.  1, 2 felix concio. -- Ad Bened. 2
celique meritL -- Ibid. 7 Ut fehlt. -- Hiezu die Hymnen Anal. XXII,
Nr. 435--437.

72. De saneto Stephano.

In 1. Vesperis.
Super 1%almos.
A. Confessor Christi Stephane,
Gentis tune preces suscipe,
Ut per te inveniat
gratiam Christi
Cui contulisti
lumen fidei.
Ad Magnificat.
A. Ave beate rex Stephane,
Inclita spes gentis tune,
Ave, doctor et apostole,
Credulitatis nostrae,
Ave, speculum sanctitatis
et iustitiae,
Per te Chdsto credidimus,
Per te iu Christo salvemur,
Ora pro populo,
Interveni pro clero,
Ut nullus de tuis
Praeda fiat hostis.

Ad 5iatutinum.
Invitatorium.
Regem regum vcnerantcs
Adoremus Dominum,

Qui in caelis coronavit
Sanctum regem Stephanum.

In I. Nocturno.
Antiphonae.
1. Adest festum venerandum
Sancti regis Stephani,
Multa laude celebrandum
Omni die saeculi,
Gaudeaut, qui sunt heredes
Per hunc facti Domini
Et sanctorum coheredes
bIeruerunt fiefi.
2. Iste sanctus praedieator
Hungarorum primitus
Christianae legislator
Faetus est divinitus,
Pro binis tradens bis bina
Duplieato pretio
Vel pro quiuque dans bis quina
Reportando Domino.
. Muudi reges moriendo
Regno finem faciunt,
Qai, ut sibi eelsitudo
Regni, regno pereunt,
Sed hie sanctus termiuando
Terreuam potentiam,
13"

203 --

In Laudibus.

Ad Benedictus.

Pretiosum tunc erexit
Christus cornu, dum prospexit
Ad Pineti moenia
Tanta per exenia,
Theobaldi varias
Ibi darts reliquias.

In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Dulcis, mitis et benigne,
Serve bone, Deo digne,
Theobalde, nunc memento,
Quo lahore, quo tormento
Regnum Christi meruisti
Tua prece nos dignare
Iesu Christo commendare.

Brev. Basileense imp. s. I. 1478. -- Das iibrige Ofllcium de communi.
Es scheinen aber diese in dem Basler Brevier erhaltenen Teile die Triimmer
eines vollstindigen Officiums zu sein. SVahrscheinlich entstammt demselben
auch die A und das Invit., welches Cod. Colonien. 2t. saec. 15 bietet:
A. Optime dccertans pro Christo principe miles
Theobaldns superum promeruit bravium.
Hicque triumphato felieiter hoste maligno
Gaudet collegio digniter angelico.
Propterea cuncti modnlantes vocibus odas
Dicamus cuncti: Gloria, Christe, tibi.
Invit. Adoretur flos Mariae,
Rex caelestis curiae,
Qui militem suum Theobaldum
Ab armis sublevavit ad eaelum.
Dieselbe Quelle hat uns auch eine Strophe aus einem Hymnus auf den
Heiligen erhalten: Item versus hymni:
Plus currit in certamine
Confessor iste sustinens,
Quam martyr ictus sufferens,
Mucrone fundens sanguinem.

75. De sancto Theodolo.

In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. Illustris civitas
Subiacet Alpibus,
Cuius amoenitas
Accolis omnibus
Grater videtur.
2. Hanc Sedunum ore pari
Iudicavit appellari
Patrum defiuitio.
3. Postquam occubuit
Praesul, quem habuit,
Dono caelestis gratiae
Sedunensis ecclesiae
Curare sumpsit Theodolus.

4. Iure Christi
pmefertur ovibus
Gubernator,
qui dum irtutibus
Coruscat et miraculis,
Suis vilescit oculis.
5. Curam gerens ovium
Lumen subtus modium,
Quod flagrabat in pectore,
on occultas, Theodole.
R. Qui tibi, Theodole,
celebri fanmlantur honore,
Qui tibi multimodas
impendunt carminis odas,
Secretum cordis
muudes a pulvere sordis,

-- 213 --

2. 0 imitator sedule,
Comes Pauli discipule,
Qui respaisti terrena,
Et propter Dei filium
Elegisti exsilium
Linquens patriae amoena,
V. Linquere fac nos vitia
Et post mortis exitia
Da caeli loca serena.
3. Expositum periculis
Sequitur et miraculis
Paulum ad urbem Romanam
Timotbeus, vir beatus,
Lorica fidei armatus,
lqon timens gentem pro-
fanam,
V. Debita beneficia
Impendens et solaria
Paulus ob doctrinam sahara.

In 2. blocturno.
Antiphonae.
1. Egressus rex et dominus
Per Timotheum subiecit
Genres, quem sibi commiuus
Coheredem fecit
Regni et nihilominus
Principibus adiecit.
2. In petra nunc exaltasti
Caelestis celsitudinis
Timotheum et fundasti
Ut turrim fortitudinis,
Deus per quem effugasti
Hostesque sanctitudinis.
3. Opus Dei nuntiat
Intelligens eius facta,
Suasit ut plebs excutiat
Idola mutefacta
Baptismumque suscipiat
Criminis delentem acta.
Responsoria.
1. Romae doctor gentium
Biennio disputavit

Et obsidem credentium
Ad Gallias destinavit
Sanctum qui cor conantivm
Verbo Dei irrigavit
Ac stature sic viventium
In melius mutavit;
V. Arguendo increpavit
Ex more docti mystici,
Verbum vitae seminavit
Iuxta praeceptum magistri.
2. Properavit apostolus
Ad Burduelem famosam,
Ubi fovebat populus
Sectam superstitiosam,
Hunc admonuit sedulus
Fidem Christi gloriosam,
Ut sumeret incredulus
Virtutibus copiosam ;
V. Resistentes primo flexit
Beatus signis caelitus
Gallos, quos ad Deum vexit
Cam verbis evangelicis.
3. 0rthodoxam dilatavit
Fidem verbis, baptizavit
Populos cam prioribus,
Ecclesias instauravit,
Presbyteros ordinavit
Ex clero meliori,
Timotheusqae sanavit
Caecos, claudos et donavit
Remedia languoribus.
V. Hinc est, quod non immerito
Timotheus comparatur
Apostolis et debito
Cam honore veneratur.

In 3. blocturno.

Antiphonae.

1. Ecce, columna polita
Dei aedificiorum,
Quam faex non exinanita
blunquam sordet peccatorum,
Altat cornua [ignita]
Ad sedes regni polorum.

-- 217 --

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Praecinctus est Dominus
Virtute pietatis,
Dum locatur Didimus
In luce claritatis.
2. In conspectu ipsius
Est dignus introire,
lqon veretur gravia
Pro Christo qui subire.
3. Congregando triticum
Ad te, Deus, sitivit,
Adeptus est merito
Donum, quod cupivit.
4. Pater atquefilius
Sint semper benedicti,
Qui cum sancto spiritu
Sunt unum et invicti.
5. Pia sonat contio
voce non obscura

Ac creaiorem omnium
collaudat creatura.
Ad Benedictus.
A. Solis cursu consummato
Corporeque iam allato
A turba fidelium
Terrae ac humo mandato,
anus, pater, te beato,
Tangens latus regium.
In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. Omnis luctus expietur,
In apostoli laetetur
Quivis festo, qui fovetur
In caeli deliciis
0 beate, pie Thoma,
Verum Dei iam aroma,
Tu draconem saevum doma,
Ne subdat nos vitiis.

Brev. ms. Hermanni Morungen saec. 15. Cod. Cassellan. Ms. Theol. Fol.
145. -- In 1. Vesp. A 2, 3 carnis mutua.- Ad Magn. A, 5 eva stygis
he. -- In 1. Noct.  1, 1 ,Seu. --  3, 3 $iittitur. -- R 3, 5 dexteram.--
R 3, 6 Hac. -- In 2. Noct.  3, 2 lies sanetur? -- R 1, 2 sari, fit. --
R 2, 3 Purl regis. -- R 2, 8 quaeque. -- R 3, 4 domator ; fehlt eine Silbe und
der Reim. -- R 3, 5 undis datur. -- In 3. Noct.  2, 3 Cursum lux saeculi.
-- A 3, 1 claro -- R 3, 2 sacri sancti. --  3, 8 afllrmant apostoli iste. --
In Laud. Ad Bened. A, 2 que fehlt. -- Ibid. 4 sqq. Terrae mandato hac
humando marius pater de beato tangens latus regum.

80.
In 1. Vesperis.
Antiphonae.
1. hssunt sollemnia
Thomae apostoli,
Deo praeconia
Solvant fideles populi.
2. Athletam Christi
fortem mirificavit,
Thomam apostolis
consortem Deus aggregavit
3. Regis Chrisio militate
Sanctus Thomas studuit,
Signis miris coruscate
Divinitus meruit.

De sanclo Thoma.
4. I'omen Christi gioriosum
Cunctos laudare nmnuit,
Omnem actum scelerosum
Plebem vitare docuit.
5. Iesus, salvator omnium,
Elegit Thomam aposlolum,
Per cuius praeconium
Suum salvat populum.
Ad Magnificat.
A. 0 sancte Thoma, Iesu dilecte,
0 caelestis aulae architecte,
Verae viti Christo inhaesisti,
Cuius palmes sacra exstitisti,

-- 219 --

2. Captivorum liberator
Sancte Thoma exstitisti,
Perditorum reformator,
Prudens pastor gregisChristi.

3. Semen vitae seminasti,
Praedictor egregie,
Fructum multum reportasti
In regnum regis gloriae.

Responsoria.
1. Apostolus ab infidelibus
Carceris vinculis constringitur
Atque super laminas pedibus
ludis ardentes stare cogitur,
V. In fornacem
flammeam mittitur,
Sed per Christum
illaesus egreditur.
2. Postquam clementia divina,
Per apostolum
multa signa fecit
Civitas Indiae Calamina
In ipsum truces
manus iniecit
Et diris lanceis interfecit.
V. Propter Christum,
quem praedicavit,
Et miraculis
quia coruscavit.
3. 0 felix Thoma apostole,
Lumen mundi
et iudex saeculi,
A delictorum absolve mole
Animas te
laudantis populi.
V. 0 pastor gregis
Christi indite,
Duc nos ad aeternae
gaudia vitae.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. In tbrono duodecimo
Assessor superni iudicis
Honore fulgens maximo,
Audi preces gregis supplicis.
2. Opifex mirabilis
Dispergendo multiplicat,
Fit caelis auia nobilis,
Quam in terris fabricat.
3. Dei comitante gratia
Ad Indos progreditur,
Triumphans redit cure gloria,
In caelis gaudens excipitur.
4. Carnis pellit illecebras,
Informat continentiam,
Errorum fugat tenebras
Ad caeli ducit patriam.
5. 0 quanta honorum gloria
Te I)eus exaltavit,
Thoma, dum virtutum copia
Cunctarum te cumulavit.
Ad Benedictus.
A. 0 Christi amice eximie,
Tu terrena cuncta respuisti,
Ideo I)ei dulci facie
In caelis frueris, ut sitisti,
Cuius summa gaudia hodie
Cure Christo regnaturus in-
troisti.
Ad Magnificat.
A. 0 apostole beatissime,
Tu factus fidelis dupliciter,
0 Thoma, singularis Didyme,
Videns et tangens Christum
feliciter,
0 doctor, apostolorum optime,
Ora pro nobis Christum
iugiter.

Brev ms. Cracoviense saec. 15. Cod. Capit. Cracovien. 20.-- In 1. Vesp.
Ad Matin., 6 los in vita suffragiis. -- In 1. loct. R 3, 4 tmiverso populo. --
In 2. loct. t 3, 2 Et fehlt. -- R 1, 6 variosque. -- R 2, 1 sq. Thomas
resurrexisse. -- R 3, 3 poenitentia benigna. -- In 3. loct. R 2, 4 India.-
R 2, 5 ipsum crucis, w In Laud. A 2, 3 Sic coelis aula. -- Ein anderes

-- 9.21 --

Ut quibus mens cst credula,
His actio sit sedula;
V. In famulatu Christi,
Quem, Thoma, tetigisti,
0btine, ne cor tepescat,
Sed semper amplius exardescat.
2. Quod Thomas, dilectus
Christi discipulus, dubitavit,
Hoc idcirco Christus
Provide dispensavit,
Ut haec dubietas
Fieret nostrae
fidei soliditas.
V. Carum suum
sic permisit err'are,
Ios extraneos a fide
sic confirmare.

In 3. lqocturno.
Responsoria.
1. Benedic, Domine,
Tua dulcedine
Te benedicentes
Atque recolentes
Thomae praeconia,
Cuius victoria,
Fidei firmitas,
Spei sublimitas,
Ardor caritatis,
Dogma veritatis
Mundo dant vitae fcrcula
Per infinita saecula.
V. Consigna, fili Dei,
Nos famulantes ei,
Luce tuae faciei.
2. Thomae, carl tui,
haesitatione,

Vo

Iesu Christe, rex bone,
lqos a cordium fluctuatione,
Tu digneris absolvere
0mni tempore,
Ut qui te non videntes
Tibi credimus, te sequentcs.
Tunc omnes beatificemur,
Quando in fine
huius mundi sistcmur
Coram iudice,
Peccatorum vindice.

In Laudibus.

Antiphonae.

1. 0rbem firmavit
fidei sedemque paravit,
Postquam palpavit
Thomas, de quo dubitavit.

2. lIorte Iesu factus
incredulus ante protcrvit,
Sed tactu tactus
in laetitia sibi servit.

3. Cbristi virtutem
videt hic recipitque salhtcm,
Et Dominum iurat,
et vulnus vulnere curat.

4. Tiro dies octo
dubitans post hoc duce docto
Doctus, qui vicit
mortem, Dominum benedicit.
;,. Laudat de caelis
Dominum iam mente fidelis
Caeli denique ius
capit in virtutibus cius.

Brev. ms. Garstense anni 1415. Cod. Lincen. F. p. 12. A. -- Brev. ins.
S. Crucis 320. saec. 15. B. -- In 1. Vesp. Eine .5. prosaische , in A. --
Ad blatut. Invit. 4 Et iubilemus B. -- In 1. Noct. R 1, 2 hoc est B. --
R 2, 1 Quod fehlt A. -- In ,3. Noct. R 2, 7 similitas A. -- R 2, 10 omnes
tihlt A. -- R 2, 11 Quando fehlt B. -- In Laud. , 1, 2 paravit fehlt A. ---
Alle im Vorstehenden fehlenden Teile sind prosaisch; insonderheit in 1. Noct.
,, 4--6, RR 1, 3 und 4; in 2. Noct. ,, 1--6, RR 3 und 4; in 3. Noct. ad
Cant. ,, RR 1 und 4.

--- 227 --

llinist raret sacramentum,
Vidit gloriae conventum;
V. Super virum dexterae
Dextera descendit
Et sacrantis libere
lIeritum ostendit.

In 3. l'octurno.
Ad Cantica.
A. Ave, pontifex benigne,
Ut te tui laudent digne,
Fac, ut semper exaltentur
Teque dulce glorientur.
Responsoria.
1. Superum frequentia
Sanctus hic stipatus
Fraitur scientia
Sempiterni status,
Coaspicit magnalia
Divae maiestatis
Et futura proelia
Christianitatis ;
V. Sic Iohannis oculo
Caelica perpendit,
Isaiae titulo
Dominam intendit.
2. Ardens iatus caritate
[Praesul] venerabilis
Foris lacet pietate,
Signis admirabilis
5Iorbis omnibus medetur
Et oppressis miseretur
V. lIanibus angelicis
Flumina transivit,
Hostiis pacificis
Portum inquisivit.
3. Gigsts iste nobilis,
Gigas vere fortis,
Curreus via pugilis
Virginalis sortis,
Insignitus est tropaeo
Totus ambulans cure Deo;
V. I'lus cucurrit in agone
5Iotus carnis conterens,

Quam athleta spe coronae
Necis ictum sufferens.
4. Vere felicem praesulem,
Vere fidei doctorem,
Quo parante Christo sacra
Dexlra cure ipso superna
Ad firmanda plebis corda
Sacra consignavit sancta;
V. ,4 Domino facl,m est stud
et est mirabile in oculs
ostris.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Salve, flos angelice,
Christus quem plantavit,
Vir, in quo magnifice
Dominus regnavit.
2. Dum sudares in lectica,
I'rudens apis ut formica.
Sacri olei virtme
Vires tibi sunt statutae.
3. Helisaeus et Helias
Spiritales tibi vias
t'raepararunt in flaentis
5litigatis elementis.
4. Actu, moribus et vita,
Comis Christi parasita.
Fac nos semper benedici
Yersus dolos inimici.
5. Omne spiramentum laudet
Regem caeli, per quem gaudet
Liber spiritus in caelis
Christi fanmli fidelis.
Ad Benedictus.
A. Clarus mixtarum
caligine vir tenebrarum
Dum micat asrorum
non impar lumine morum,
Pascitur aurorae
stillantis gaudia rote,
Donec in extremo
satietur sole supremo.
15"

237 --

Laudis turmae tam serenae,
Siou arce qu.m amoenae
Collocavit Dominus.
In 2. Vesperis.
Ad Magnificat.
A. 0 victrices, amatrices
Serenorum cordium,

Quarum cinis sic affiuis
Terrae sacrat gremium,
Quod exosi venenosi
xNon paret vestigium,
Nos ad polum vitae solum
Transferte per meritum.

Brev. Grassense imp... 1. eta. (1528. A. -- Antiph. ms. Dominican.
saec. 4/1. Cod. Mus. Bononien. 4. B. -- In B ist das Officium stark mit
Teilen aus dem vorhergeheuden Oflicium alteriert. --In 1. Vesp. hat B
folgende A super Ps.:
Lauda Deum tuum,
devota Colonia,
Qui te laude fecit dlgnam
per undena milia
Virginalis coetus tibi
missi de Britannia.
In l. Noct. A ans dem vorherg'ehenden Ocium B; ebenso R 1 und 2.-
In 2. Noct.  die der ersten Nocturn B. -- I 1 Istae muudo etc. --
R 2 entlehnt. -- In 3. Noct.  1 Metropolim Germaniae B. -- A 2 In
portu quasi lilia B.   3 entlehnt B. -- R 1, 5 trucidans A. -- R 1, 12
conciusis A. -- R 1, Felix tellus B. -- R 2 entlehnt B. - R 2, 5 Virginum
A. -- R 3, 6 orta et A. -- In Laud.  fehlen B bis auf einen Tell der
letzten. -- Ad Bened.  entlehnt B. -- In 2. Vesp. Ad Man. A 1 o ma-
trices. A. -- Ibid. 3 civis sic aflinit A.  Ibid. 5 Quos A.  Ibid. 6 parit.
Hymnus: Chorus novae Ierusalem A (Anal. X[[, 253).

87. De sancta Ursula.

In 1. Vesperis.

Ad lIatutinum.

Super Psalmos.

A. Laudate, puellae, Domiuum.
Collaudate, omnes popali,
Anima, compone iubilum
Psalmi boni, laetum cantici,
Lauda Ierusalem optimum,
Assunt magui festa gaudii.

Ad Magnificat.

A. Cum sancta matre virgine
Sacra plaude, Ursula,
Et tecum tuae sociae,
Spiritu et anima
Maguificatc sapide
Dominum per saecula.

Invitatorium.
Aguum, spousum virginum,
Adoremus Domiuum,
lesum Christum floridum.

In 1. Nocturno.
Antipholae.
1. Ex ore sacro virginum
Iesu nomen praedicatur,
Et exemplo demonstratur,
Quod Dominus est omnium.
2. Caelo caeli puriores
Diinam laudem uuntiant,
Dum hi per orbem rutilant
Cure Ursula splendores.

-- 243 --

Brev. ms. S. Sepuicri saec. 1/1. Cod. Parmen. Palat. 186. A. --
Brev. ms. Lemovicense saec. 15. Cod. Mazarin. 354 (787). B. -- In 1. Vesp.
## super Ps. stehen in 2. Vesp. B. -- A 1, 7 Puichra B, vita A. -- A 1,8
gratia gratiae A. -- A 1, 11 sq. Virginalis munditia vernat B. --  2, 1
Nochus A (sonst Deonotus genannt). --  4, 4 pugnae gravis B. -- R fehit B. --
d Magn. A, 5--8 in B:
Martyrem mundans a iabe uteri (lies vteri)
Et decorans ut aulam regiam.
lhid 10 angl.licis B. -- Ibid. 11 et trabeam sociam. B. -- Ad Matut.
hlvit. 1 collaudemus B. -- Ibid. 2 Provocantem ad proelia B. -- Ibid. 3
ornat fehit B. -- In 1. N oct. A 1, 2 Mira redundans B. -- R 1, 8 ab-
dicens B. -- R 2, 3 Et sensus B. -- R 2, 9 sonent A. -- R 3, 8 credere
B. -- 8 3, 9 sqq. in B:
V. Sic vocatus virginis opere
Natus regis spondet se credere.
In 2. Noct.  2, 3 Aceries pater B. q  3, 1 dum fehlt B. -- A 3, 2
concurrtmt undique agmina B. -- R 1, 4 praenoscens B. -- R 1, 5 Sanctus
aimi B. -- R 1, 10 et his B. -- R 2, 2 Coloniam fehlt B. -- R 2, 5 Iustum
sprevit B. -- R 3, 4 Ne quaerat B. -- R 3, 7 pergit ad martyrium B. --
R 3, 10 promptius fehlt B. -- In 3. Noct.  3, 1 cure feblt B. -- R 1, 6
sentit B. -- R 2, 1 Sanctus fama B. -- R 2, 2 vita clarissimus B. -- R 2, 11
Est fehit B. -- I 2, 12 ad iaudis titulam B. -- R 3, 10 doctibus A; das
ganze R lautet in B:
R. In supernis fulget choris
Chorus sacrarum virginum
Psallens laudibus [sonoris]
Laet(n)tur ante Dominum,
Nuilis prorsus cessat horis
Grata duicedo carminum;
V. Tota cedit laus honoris
In almae matris gioriam,
Cuius natus dat decoris
Sacris puellis gratiam.
In Laud.  1, 2 Quae AB. --  2, 3 Quae decorant A. --  3, 4 Vincit
B. -- A 4, 4 Ipsis B. -- A 5,3 Qui vinxerunt A. -- Ad Beued. ,1 totus
fehlt A. -- Ibid. 3 Laetus fehlt A. -- In 2. Vesp. Ad Magn. , 2 sqq.
fehlen A.

89. De sa.cta Ursula.

In 1. Vesperis.
Super Psalmos.
A. Agmina caelica dant
iubilamina cunctipotenti,
Virginibus sacris
qui praestat gaudia caeli.
R. Ursula perpendens
pro Christo dilaniari
Omnes concives
dat grates omnipotenti
V. Sanguine sacrato
stagnabant undique campi.

Ad Magnificat.
A. 0 quam felices,
proprio qui sanguine tincti
irginibus sacris
meruerunt adnumerari.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Iubilemus salvatori Deo,
In quo vivunt beatae
Virgines et martyres.
16"

-- 247 --

0 olivae semper vivae,
Protluentes clementia,
Facite nos vere et sincere
Laudes vestras prosequi,
Ut post mortem sanctam sortem
Mereamur assequi.
V. Agite, o benignae
Quod precamur,
Ut gaudere mereamur
In aeterna laetitia.
Ad Magnificat.
A. 0 flos campi
Et lilium convallium,
Iesu Christe, qui es sponsus
Et amator virginum,
Quam iucundum interesse
Semper tui conspectui,
Quem laudantes prosequuntur
Virginales cunei,
Ubi dulcis resonat melodia,
Virgo Ursula
simul cum Tamaria
Fequenter ingeminant:
Tibi, Christe, sit laus et gloria.

Ad Matutinum.
Invitatorium.
Ecce, nocte media
Factus est clamor:
Venit sponsi gratia,
Virginum amor
Invitans tilias
Secure ad nuptias,
Exite obviam
Ei ad gloriam.

In 1. 51octurno.
Antiphonae.
1. Tuo, Deus, nomine,
Quod est admirabile,
Sacrae promunt virgines
Melos ineffabile.
2. Harum voces audiuntur,
Quando Dei gloriam

Admirantur et loquuntur
Post belli victoriam.
3. Haec est generatio
Quam virtutam Domints
In caeli palatio
Summis iunxit civibus.

Responsoria.
1. Deonoto fuit nata
Placens cunctis, Deo grata
Ursula regalis,
Cuius mirae speciei
Plus mirandae tidei
on erat aequalis;
V. Regi magno pulchra nimis
Desponsatur, dum instatur
Precibus et minis.
2. Virgo desiderium
Habens castitatis
Meditatur et miratur
Rem quasi mysterium
Suae voluntatis,
V. Deo secum disponente,
Quod tractabat tirma mente.
3. Gloriosa trinitas
Virginalis dignitas
In tua fulget gloria
Singulari gratia,
Tibi laus per saecula 
V. Sanctis nos socia,
factor, fautrice Maria.

In 2. 51octurno.

A ntiphonae.
1. Hominum prae filiis
Forma speciosum,
Circumsaeptum liliis
Regem generosum,
Regum laudant filiae.
2. Iuste Dei civitas
Est laetificata,
Cum tot sacra milia
Scandunt laureata
Thronum regis gloriae.

248 --

3. In aeternum has fundavit
Magnus et laudabilis,
Hora brevi quas prostravit
Tortor exsecrabilis.
Responsoria.
1. Vidit in somnis Dei virgo Ursula
Virum angelicae claritatis
Dicentem sibi: Romam omnes,
Ut vovistis, pervenietis,
Peracfis votis huc iterum
Integro numero redietis,
Hic veto in Deo pausabitis.
V. Cervices vestras
Persecutori dabitis
Et per martyrii gloriam
Coronam iustitiae suscipietis.
2. Visionis Ursulae
Caelitus ostensae
Sacramento credulae
Simul inoffensae
Agone percurso confidunt
participes fieri coronae.
V. Caritate vulneratae,
lVIori Christo sunt paratae.
3. In vasis suis oleum
Servant, in mentibus,
Dum surgunt nocte media
Electa sponso milia,
Praeelecto ex milibus
0ccurrunt cure lampadibus.
V. Duc prece sanctarum
uos ad ie, Christe, tuarum.
In 3. 5Tocturno.
Antiphonae.
I. Terrain tuam, Domine,
Semper benedids,
Quae laetatur hodie
Victis inimicis.
2. Fundamenta virginum
lIontibus in sanctis
Collocata gladium
5Ton timent minantis.
3. Rectis corde gloria,
Iustis lux est orta,

Quarum iu victoria
lV[ors perk absozta
Responsoria.
1. Verus pudicitiae auctor
et custos virginitatis,
Qui ex virgine natus
multos excitasti
Ad sanctum amorem
castitatis animos,
Qui es perpes
corona virginum,
Per meriia
earum nos adiuva.
V. Fons vitae et origo
Totius bonitatis,
Duc nos ad portum salutis.
2. Istae sunt terribiles
Ut castrorum acies
Omnes ordinatae,
Quae tonsarum similes
Ascenderunt sauguinis
Unda dealbatae,
V. Ut columbae lacte lotae,
Sic revera pulchrae totae.
3. lain triumpho potitae
virgines sanctae
Iam algelorum
choris admixtae,
Quaesumus, ut vestra
intercessione
Locus nobis
non negetur veniae,
V. tuoniam abundat iniquitas,
Iamque refrigescit caritas
llultorum.

In Lau dibus.
Antiphonae.
1. Dominus tribuit
his regnum salutis
Et eas indttit
Decore virtutis,
51am est laudabilis
Et sponsus nobilis.

Iugo se subdit numinis
Fidei cure laetitia,
Vocatio fit agminis,
Parantur et navigia;
V. Dum latio fit faminis,
Principes alti nominis
Haec adeunt collegia.
2. Pontifices quam plurimi
Iunguntur his virginibus,
Iultique magnanimi
Relictis suis domibus
Naves intrant castissimi
Beatis cure agminibus,
V. Undequaque clarissimi
Concurrunt et doctissimi
Altis spretis nominibus.
3. Acto bello pacifico
Hi monitu angelico
Simul convenerunt,
Cursu relicto classico
Pedestri qui vialico
Romam perrexerunt
V. Et spiritu vivitico
A papaqne Cyriaco
Excepti exstiterunt.

In 3. lIocturno.
Antiphonae.
1. Exsultantes in Domino
Hos iustos veneremus,
Ut sic, quod decet omnino,
Rectos corde laudemus.
2. Super iustos respiciunt
Oculi deitatis
Et a feris custodiunt
Haec ossa puritatis.
3. Sanctis caesis virginibus
Mox Hurl conturbantur
Et a caeli concivibus
Dei voce fugantur.
Responsoria.
1. Summo linquente praesule
Infulam papalem

Omnes ipso consule
Pahnam ad realem
Pro fide tendunt sedule
Summe virtualem ;
V. Sic obtinent iuvenculac
Una cure sponso Ursulae
Coronam laurealem.
2. Hurl pravi, infideles
Audientes versipelles
Hunc coetum remeare,
In hos ruunt ut rebelles,
Qui festinant ut crudeles
Insontes sagittare ;
V. Sic pro Christo hi fideles
Non reclaman sed imbelles
Se optant illis dare.
In Laudibus.
Antiphonae.
1. Quam pulchrum est collegium,
Quod sequitur vestigium,
Quo Dominus regnavit,
Hoc Ursulae praeconium
Testatur et martyrium,
Cure suis quod probavit
2. Sequuntur inter lilia
Undecim haec milia
Pascentes se in illis,
Devincunt trina proelia
Et respuunt haec villa,
Psallunt Deo iubilis.
3. Dum sitiunt ad gloriam,
Inveniunt Coloniam,
hb Hurls quae vallatur,
Fundentibus saevitiam
In Christi mox familiam
Haec tota sagittatur.
4. Tres sunt status hic probati,
Igne tamen nou cremati
Manentes in camino,
Hic virgines et praelati
Ac proceres copulati
Exsultantes Domino.
5. Undenis his in milibus
In modulis concentibus
Omnes Deum laudate,

- 9.61 --

Responsoria.
1. Comperientes pagani,
Quod hi vifi Christiani
Fecerunt miracula,
Sani petunt et aegroti,
Singuli per eos loti
Vitae sumunt consilia,
Ut attendunt, conlprehendunt
Inaestimabilia ;
V. Olnnibus suadent vitare
Idola et adorare
Deum verum et sincerum
Cor habere et tilnere.
2. Peecutio immanis
hnlninebat christianis
Ab imperatoribus,
Ob quod sancti mancipantur
Siti, fame macerantur
A saevis tortoribus,
Qui constantes perdurantes
l%n cesserunt doloribus;
V. Erant hi viri cultores
Christique imitatores,
Pro Deo mortem pati
Sunt parati.
3. Claudius hunc fatigatuln
Presbyterum et decollatum
Transmittit caeli fioribus,
Placidus praesulem laesula
Virgis et capite caesura
Triumphatoribus ;
Sic Christo grati imll}Olati
Diversis sunt temporil,us.
V. Caelis vecti Sllllt dilecti
Ab angelis hi milites
Laureati, munerati
Sunt inter caeli divites.

In 3. Nocturllo.
Antiphonae.
1. A populo et sociis
Sanctus praesul bumalu)',
Sed famulae studiis
Presbyter tunmlatur,
Sic ex more cum honore
Tumba bina praeparatur.

2. Tumbis dehinc ex amborum
Patent signa ingentia,
blare sanantur morbidorum
Prorsus membra la nguentia,
Quod probatur et testatur
Populi confluentia.
3. Omnem sanant apoplexum
A caduca vertigine,
Hi confortant et perplexum
In mortis caligine,
Qui sic binis Valentinis
Servit ab o,igine.
Responsoria.
1. Romam ambo decollati
Valentini Deo grati
Te consecrabant sanguine,
De patribus tuis dole
Martyrulnque festa cole
Laeto mentis conamine,
Ut sincero Deo vero
Te commendent oramine,
V. Euge, plora de beato
Praesule a te translato,
Deliquisti, ob hoc Christi
Valentinos (quod) non habes
binos.
2. Martyrum est transitus
Signis monstratus caelitus
Per lnulta mirabilia,
lgam se vivos ostenderunt
Onlnibus, qui quaesierullt
Eorum auxilia,
Conferendo, tribuendo
Ineffabilia ;
Ater Satanas fugatul',
Et reliquiis prostrfltur
l,ues dira, Dei ira
Sic placatur et sedatur.
3. Ruituro Deus lllUndo
Foetulento, furiimudo
Altas columnas statuit
Sic utrulnqUe Valentinum,
Per quos verbum esse divinum
Fideles tUllC non latuit,
Et caeleste luanifeste
Regnuln aeernum patuit ;

Vo

-- 27.20

Crebro legit in scripturis,
Quibus doctus de futuris
Casus caret noxios;
Sic praeventus de supernis
IIis scrutatur in lucernis
lIotus rnentis proprios.
V. Ut virtutum in affectu
Fetus gestet ratios,
Virgas habet in aspectu
Gestus patrum praevios.
Ad Magnificat.
A. lIagnificc
divinis laudibus
Vota reddat
exsultans anima,
A quo sumpsit
esse cure viribus,
Reparari
cmn drachma decima,
Quam sponsavit
ornans rnonilibus
Eta paucis
vexit ad plurirna,
Cure hanc iunxit
supernis civibus
Veritatis
iarn cibans azyrna.
Ad Iatutinurn.
Iuvitatorium.
Exsurgantus
mente iam sol,ria,
Nos populus
et ores Domini,
Pro collata
Guillerrno gloria
Laudes eius
reddamus nonfini.
In 1. Nocturno.
Autiphonae.
1. Christi parer
Guillerrnus legibus
Actu foris,
itus mernoria,

Legem vitae
tenet, in rnoribus,
Et in lingua
lex est clementia.
2. Helisaei
tenens consortium
Iugmn spernit
ferre cure impiis,
He turn illo
porter repudium,
lui pro iugis
se privat nuptiis.
8. Cor dilatat
diffusa caritas,
Quo plus iustum
artat afflictio,
Sic Hebraeis
surgit fecunditas,
Quanto maior
urger suppressio.
4. In conspectu
divino dirigit
Gressus rnundam
percurrens orbitam,
Viam rectarn
consultus eligit
Se per artam
restringens semitam.
5. Elevatur
ad nuturn gratiae
Nostra spirans
ad aurarn aquila,
Escam mentis
contemplans acie
In superna
vitali sirnila.
6. U quiete
cmu sponso dornfiat,
Nidurn sibi
ponit in arduo,
3lontern potit,
ut turbam fugiat
Christo iunetus
amplexo rnutuo.

-- 277 

ernor esto te laudantium
Tui memorum fidelium.
2. Tu templum sancti spiritus,
Quod illustravit caelitus,
Nobis praeclara domina,
Defer Christi solamina.
3. Mors tua est triumphalis,
lIemoria immortalis
Et gloria perennalis.
Responsoria.
1. Quae spretis mundi lubricis
Laetaris in hymnidicis
Choris angelorum canticis,
Audi preces plebis supplicis,
V. Fruens gaudiis caelicis
Et praemiis magnificis.
2. Haec Dei prudens famula
Laudavit usque ad mortem
Dominum mente sedula,
Quam sanctorum fecit con-
sortem ;
V. Translata ab exsilio,
Regnans in caeli solio.
3. Sancti spiritus unctio
Te salutis oleo unxit
Et divino solacio
Te sanctis suis coniunxit,
V. In caelesti hierarchia
Decoratam aeterna gloria.

In 3. llocturno.

Antiphonae.
1. Omni desiderio
Tendens ad caelestia
Omnis tua actio
Fulsit sanctimonia.
2. tlumilium exaltatio
Est Christus et salvatio,
Filia Sion angelica
Audit exsultans cantica.
3. Quae Dominum iugiter
Toto corde dilexit,
Hanc ipse feliciter
Ad aethera provexit.

Responsorla.
1. T]lesanro sui sangninis
Margariam comparavi,
Hanc Ch4stus et in luminis
Perennis throno locavit,
V. Gratia sacri flaminis
[Hedwigenl] sanctificavit.
2. Ave, veneranda domina,
Tu sanctKate exim;.a
Caeli transcendis limina,
Cure de lnaerore ad gaudia
Et de lahore ad praemia
Tr,nslata es caelestia;
V. Perenni gaudes gaudio
Dei corregnans filio.
3. Nobis tua sollemnia
Devote recolentibus
Esto, ntater, prol,itia
Nos tuis iuvans precibus,
V. In hac die laetitiae
Fer nobis donum gratiae.

In Laudibus.
Antiphonae.
1. Induta Dei famula
Virtutunt pulchritudine
Regnat cure Christo per sae-
cula
In caelesti lumine.
2. Haec de valle tristitiae
lntrans regnum laetitiae
Regnat cum rege gloriae.
3. Ilaec ad Christum iugiter
Pervenire sitivit,
Cui vivens feliciter
In sanctitate servivit.
4. Benedicimus Dominum,
Qui [tledwigem] laudabilem
Post huius vitae terminum
Exaltavit humilem.
5. Series cum iunioribus
Exaltent nomen Domini,
Qui nos [Hedwigis] precil,us
Sanctorum iungat agmini.

ANHANG.
BRUCItSTDCKE VON REIMI)FFICIEN
in Cod. Colonien. 28.

-- 285 --

21. Asellae virginis, 6. Dec. [242a]. Die folgenden Verse werden in der
Handschrift als 2igmus bezeichnet.
Virginis Asellae stature
Ate dudum approbatum,
Immo prius in se nature
Ac deinde consummatn,
Bone Veus, memorantes
Et ob earn te laudantes,
Quantum possumus, precamur,
Ut hic ira mereamur
Vivere, quod per eandem
Plene te fruamur tandem.

22. Attalae virginis, 3. Dec. |fol. llSb]. Nur eine A:
Insigfi laude gaude, pia contio, plaude,
Plebs, Attalae festo iubilum de corde modesto.
Luce sub hac caelis fuit insita virgo fidelis;
Haec favet aegrotis, sanos fovet optima notis.
23. Athelberti, regis Angliae et martyris, 20. Maii [fol. 83a]. Zwei
die auf ein Officium zu deuten scheinen:
A. Salve, martyr Athelberte,
Flos et decus Angliae,
Hoste strato detur per te
Tuae pax ecclesiae,
Apud Christum impetretur
Cure augmento gratiae.
A. Inclinatos tune laudi,
Rex et martyr, nos exaudi,
Tun prece placa Deum
Et offensum da placatum
Summi regis filium.
24. A t b e I ber t i, regis Cantiae et confessoris, 24. Fcbr. [fol. 3 a]. Zwei
eines unbekanuten Officiums, die erste augenscheinlich Aad Magnificat:
A. lIagniflcat miraculis
Athelbertum divinitas,
In quo cunctorum oculis
David fulsit humilitas,
8alomonis serenitas
Et Ezechiae veritas,
Quem gratiarum titulis
Sollemnem fecit populis
Iosiae benignitas.
A. Rex Athelbertus angelis
Coniunctus in caelestibus
8uos lumnos protegat
Et Anglis pacem tribuat,
Ut Christo semper serviant
Et serviendo gaudeant.
25. A u c t o r i s, episcopi Trevirensis, 20. Aug. [fol. 221 hi. Die zwei ersten
und das R der 1. Vesper aus dem Officium Anal. XIII., Igr. 16.

Pierer'schv Hofbucbdruckerei Dtephan Geibel & Co. in Altenburg.

THE INSTITU rE OF MEDIAEVAL STJD :"
59 OUEEN'S PARK CRESCENT
TORONTO -- 5, CANADA
10808,