Full text of "Hymni inediti. Liturgische Hymnen des Mittelalters"

See other formats

ANALECTA HYMNICA 



MEDII AEYI. 

Herausgegeben 
von 

Clemens Blume und Guido M. Dreves. 



XLVa 

HI8T0RIAE RHYTHMICAE. 

Litiirgische Reimofficien 

des 

Mittelalters. 



Achte Folge. 




Leipzig. 
0. R. R e i s 1 a n d. 
1904. 



HISTORIAE RHYTHMICAE. 



Liturgische Reimofficieii 

des 

Mittelalters. 

Achte Folg-e. 

Aus 

haiidschriftlichen uncl gedruckten Quellen 

herausgegebeii 
von 

(juido Maria Dreves 



j. 




Leipzig-. 
0. R. R e i s 1 a n d. 
1904. 



JUN - 8 1958 

1 0 81S 



VOEWORT. 



Die Quellen, aus welchen die in vorliegendeni Halltbande 
nachgetrao:enen Officien geschopft wurden, sind ini wesentlichen 
dieselben, denen der Hyninenbestand des XLHI. Bandes dieser 
Analekten entnommen wurde. Es sei daher auf die einleitenden 
Worte jenes Bandes verwiesen. Benierkt sei aufserdeni , dafs 
dieser Folge von Reimofficien anhangsweise auch einige rhyth- 
mische Mefsformulare , oder Teile solcher Formulare . zugesellt 
wurden, danmter auch die von Mone in seinen „Lateinische und 
Griechische Messen" mitgeteilte Missa VHL 

Die Bruchstiicke gereimter oder doch rhythmischer Officien, 
denen man da uud dort begegnet, lassen sich in drei Gruppen 
zusammenfassen. Sie sind entweder 

L Fragmente eines in allen seinen Teilen (oder doch zura 
grofsten Teile) rhythmischen Officiums, von denen uns aber iu 
den Quellen nur Torsos erhalten oder in^Druckwerken nur Proben 
mitgeteilt sind. Solche Bruchstucke finden sich in (^»uellen, die 
ihrer Bestimmung nach nur Teile des Officiums enthalten konnten 
(Diurnale, Vesperale, Nocturnale), sowie in hagiographischeu 
Monographien und Sammelwerken , besonders haufig in den 
Acta SS. So finden wir, um noch einiges zu dem Band XXVL 
S. 7 ff. Bemerkten hinzuzufUgen , in den Acta SS. Maii U , 55 
drei Antiphonen aus einem Reimofficium auf den hl. Avertinus. 
Die erste dieser drei Antiphoneu beginnt mit den Worten: Deus 
noster exaltat humiles. 

Ein weiteres Bruchstiick eines Reimofficiums treffen wir an 
Acta SS. lulii III, »355. Es sind die fiinf Antiphonen super 
Psalmos aus der ersten Vesper und die drei Antiphonen der 



— G — 



ersten Nokturn , von deneD indes eine pposaisch abgefafst ist. 
Dies Officium auf den hl. Vincencius Madelgarius beginnt mit 
den Versen : 

Magnis muneribus dotavit Hibernica tellus 
Nos, Madelgarium dum tecit habere beatura. 

Dazu die Bemerkung: „Antiphonae officii Sonegiensis sancti 
Vincentii. Sonegiensis Patroni, una cum Responsoriis et Capitulis 
secunduni usum ecclesiae Sonegiensis. " 

Ein drittes Bruchstiick ist einem Officiuni des hl. Flos, 
Bischofes von Pola, entnommen und findet sich Acta SS. 
Oct. XII. 341. Es beginnt mit den Worten: Ecce flos odoris 
miri, und besteht aus den funf Antiphonen super Psalmos aus 
der ersten Vesper. der Antiphon zuni Magnifikat. dem Invita- 
torium und je drei Antiphonen der drei Nokturneu. Es ist he- 
dauerlich. dafs diese Historia nicht vollstandig mitgeteilt ist, ja 
nicht einmal die Quelle bezeichnet, aus der sie geschopft wurde. 
Bei der grolsen Fiille des Materials glaubte ich solcheu Brueh- 
stiicken aus zweiter uud dritter Hand tunlichst aus dem Wege 
gehen zu niiissen. 

2. F.ine andeve Art von Bruchstiicken bilden einzelne 
rh\ thniisciie Antiphonen, Responsorien, Invitatorien, die sich zu- 
weilen niitten in soust prosaischen Officien finden. Solche ver- 
eiuzeUe Antiphonen oder Responsorien sind aus den Analecta 
grundsatzlich ferngehalten. Indes ist es vielleicht nicht ohne 
Interesse, ein oder das andere Beispiel hier anzufiigen. 

So befindet sich in einem Passionale ms. S. Sergii Ande- 
gavensis saec. Hi. Cod. Andegaven. 813 (73ii), von einer Hand 
des 11. Jahrh. einsetragen, ein im iibrigen prosaisches Officium 
der HH. Sergius und Bacchus. Doch steht zum Magnifikat in 
1. Vesp. folgende Antiphon: 

Felix Sergi atque Bacche, 

sancto iuncti foedere. 
Terris Christo proeliati, 

caelis regno praediti, 
Vestrum qui colit triumphum. 

conservate populum, 
Ut dignemur hoste victo 

sanctomm consortio. 



Das Invitatorium besteht aus zwei HexameterQ: 

Christnm soppliciter venerernur corde fideli, 
Sergius et Bacchus quem laudant voce pereuni. 

Rhythmisch ist dann wieder die Antiphon „iu evangelium", 
•1. h. zuni Benedictus: 

Hymnis diem decoramus, in qua Christus praemiuin 
Sergio et Baccho dedit, quod est felicissimum, 
Quippe sibi ut astarent seque luce viverent 
Ac repulsam non timerent, cum quid nobis peterent. 
Hymnis ergo inncta prece postulemus supplices, 
Ut salutis suae orent fore nos participes. 

Auiserdem befinden sich am Rande der Handschrift folgeude 
drei Pi^cen eingetragen, dereu Bestimmung unbestimmbar bleilit: 
das erste derselben ist beim Einbinden der Handschrift ver- 
stiimmelt; die beiden anderen lauten: 

1. Eccc, fratres, quam sit bonum 
Et non nisi Dei donum, 
Quam honestum et iucundum 
Brevem declinasse mundum, 
Emendasse menda mundi, 

Ut vivamus non immundi, 
Fropter Christum abnegare 
Nosmet et sic habitare 
Fratres in unum. 

Die iiii Dvuck hervorgehobenen Worte bekuuden. dafs das 
Stiick auf Ps. ]o2, 1 Bezug nimmt. 

2. Sancte Sergi, martyr fortis, 
Nobis per te, fac, extortis 
A secundae poena mortis 
Pars supernae detur sortis. 
Fac. intremus Sion portis 
Et caelestis nos cohortis 

Deus iungat civibus. 
Tnis sacris precibus 
Fac nos in caelestibus 
Conregnare sedibus 
Cum fratribus. 

In einem handschriftlichen Brevier von Rennes, 15. Jahrh , 
Cod. Vatican. Ottobon. '>43. befindet sich ein im iibrigen pro- 
saisches Officium des hl. Symphorianus. Rhythmisch sind nur 
die fiinf Antiphonen der Vesper sowie das Invitatorium. 



— 8 — 



1. Peractis vir nequissimns 
In multis mundi partibos 
Sanctorum cruciatibus 
Anrelianus Aeduae 
Se praesentavit finibus. 



2. Erat ergo tunc temporis 
Cniusdam orbis principis 
Puer praeclarae indolis, 
Symphorianus nomine, 



Mirando pollens [schemate]. 



3. Hunc pater Faustus nobilis 
Puerum instructum literis 
Baptizari conslituit. 



4. Regeneratur ergo [\ : igitur] 
In Christo fontis lavacro 
Caelicolis agentibus 
Beiiigno et Andochio. 



5. Coepit puer profusius 
Piis crescendo moribus 
Divinae legis studiis 
Vacare iam praecipuis. 



Invitatoriuui. 



Regi sidereo iubilemus corde benigno. 

Qui superis sanctura sociavit Symphorianum. 



In dem sonst prosaischen, aus der Sehrift gezoseneu Olficium 
der hl. Maria Magdalena findet sich spatestens seit dem 11. Jahr- 
hundert sehr haufig die folgende Antiphon, die noch Elision zeigt 
(nach Brev. ms, Secoviense saec. "12. Cod. Graecen. 77U): 

Fundans Sion in saphyris, rex Christe altissime, 

Ac propugnans iaspidibus, te ex fide scientibus, 

Memor Raab et Babylonis cum Maria Magdalena, 

Confer nobisque ex illius pietatis magnalia 

Ut et corde paenitenti nos alienigenas 

His quandoque oollaetari, miserator, perficias. 

In demselben Officium begegnet man (nach Brev. ms. Bene- 
diet. Suecic. saec. 15. Cod. Upsalen. C 477.) noch der folgenden 
rhythniischen Autiphon: 



Gloriosa iam per orbem mtilat sollemiiitas, 
Qua caelestem sumpsit vitam Maria Magdalena, 
Luce vernans pretiosa turmas iuter caelicas, 
Cuius nos, lestt benigne, iam tuere precibus, 
Ut cum illa te laudare possimus per saecula. 



Aus eineni handschriftlichen Breviere von Remireniont ( Cod. 
Spinalien. Iti4 saec. ](•.) notiere ich die Antiphon auf Romaricus: 



Pastor clemens Romaricus, 



Dei servus et amicus, 
Per Amatura eremitam 
Spiritalem doxit vitam, 



Quam devote sic finivit, 
Quod caelestem acquisivit. 
Ergo, Christe, te rogamus, 
Cuius esse nos optamus, 
Ut pro nobis sit confessor 
Ad te pius iDtercessor. 

Ein Responsoriuni auf die hl. Katharina vou Siena entnehnie 
ich dem handschriftlichen Liber divinae doctrinae der Heili^'en, 
Handschrift des Dominikanerklosters zu Wien Nr. V-K saec. 15: 

K. 0 spem iniram, quam. dedisti, 

Dum vixisti (et), dum transisti, 

Filiis, quos dilexisti, 

Dum te ipsis profuturura 

Post mortem promisisti, 

Nos tuis iuva precibus, 

Imple, mater. quae dixisti, 
V. Quae tot signis claruisti 

Et virtutibus fulsisti, 

Nobis opem feras Christi. 

Drei vereinzelt stehende Antiphoneu auf die HH. Ausonius, 
Barbara, Christoph enthielt das 1542 zu Poitiers fredruckte 
Brevier von Saintes. 

De sancto Aasonio. 

A. 0 pastor huius patriae, Angeli^. comitantibus 

Ausoni, dux egregie. A loco fusi sanguinis 

Qui per gregeni martyrium Ad locum tui nominis, 

Snbisti, caput proprium Ora pro hac familia 

Deferens tuis manibns Deum in caeli patria. 



De sancto Christophoro. 

A. 0 Christophore, respice Te diligentes unice. 

Nos pietatis oculo Te venerantes scdulo, 

Sub huius adhuc lubricae Consors lucis angolicae, 

Carnis gementes vinculo; Caeli subscribe titulo. 



De sancta Barbara. 



A. 0 flos campi, lucida facies. ^ 
Te, Barbara, mirantur acies, 
Te tuentes confortat species 
Tua, per quam sit nobis requies. 



— 10 — 



Das tolgeode Responsorium , entnommeii dem Psalt. ms. 
Valcidorense saec. "/12. Clm. Monacen. 13067, zeigt einen primi- 
tiven Rhythmus; dennoch mochte ich es hier notieren, da es 
von hagiographischem Interesse ist: 

R. Mole gravati criminum 

ad te confugimus, 

Hugberte, abba egregie, 

ne contingat nobis 

cum pessima morte finire. 
V. Impetra nobis, quaesumus. 

de praeteritis malis veniani, 

de praesuntibus emendationem 

atfjue de futuris uautelani. 

3. Eine ietzte Ait von BruchstUcken liilfien solche, bei 
denen es zweifelhaft bleibt, ob sie der ersten oder zweiten der 
vorerwahnten Klassen angehort. Solcher Bruchstiicke habe ich 
eine grolse Anzahl aus Cod. Colonieu. 28. im Anhange zu 
Band XXVIII. dev Analecta zusammengestellt. Einige weitere 
tinden sich in dem reichhaltigen und oft l^eniitzten Cod. Darm- 
stadien- 521. Es sind die folgenden: 

De saucto Gerlaco, Comite Valkenbergensi. Zu 
den Band XIII S. 8 niitgeteilten Trummern eines Reimofficiums 
auf diesen Heiligen bringt Cod. Darmstadien. zwei weitere: 



A. 0 (lexterae mutatio 
Excelsi ! phalerato 
Evectus in dextrario 

Asello insellato 
Reveliitur, cilicio 
Induiiur pro pallio. 
Cuius in hoc exsilio 
Nobis assit oratio. 



R. burgit, qui diu iacuit 
In lecto peccatorura, 
Et iaetum grdmen messuit 

Ex semine dolorum, 
Qui sic baberi nieruit 
Concivis angelorum. 
V. Qui sewivunt in locrtmis, 
in exsulfdtione metent. 



De sancto Godefredo. Comite Cappenbergeusi. 
Zu dem Anal. XXVIII, 297 Mitgeteilten ist die folgende Antii»hon 
hinzuzufiigen : 

0 quanta plenus gratia 
Per clara fulget merita. 
Qui solum per intuitum 
Effugavit daemonium. 



De sancto Ludgero. Die folgende Antiphon findet sich 
nicht in dem Officium des Heiligen Anal. XXVI, Nr. 01 : 



— 11 — 



Salve, confessor inclite, 
Lndgere beatissime, 
Caelesti fulgens schemate, 
Qai facis Christo credulam 
Pius plebem Saxonicam, 
Frisonuin gentem asperam 
Tu facis Deo subditam. 

„Lutar(li confessoris, quondani comitis Cliviensis atque 
fuudatoris ecclesiarum sancti Clementis in Wysschel ac sancti 
Quirini in Nussia anno Domiui octinKentesimo XXV Aulser 
dem Resp. 0 virum imitaiiileni . das Anal. XXVI. Nr. !"5 mit- 
geteilt ist, die folgende, dort fehlende Antiphon : 

0 quam venerandus 

Est iste sanctus 

Regum progenie ortus, 

Qui contempsit pompam saeculi 

Et secutus est praecepta Lljribti. 

De sancto Paulo Eremita. Weder in den Officien 
Anal. XXVIII. Nr. 44 und 4"j noch ibid. S. :^15 finden sich die 
beiden Antiphonen und das Responsorium, die hier folgen: 



A. 0 quam mirifice, 

Christe, corascas, 
Qni tam mirilice 
■ Sidera fascas 
Exaltans humiles, 

Gloriam caeli 
Qui Paulo dederas 

lure fideli, 
Qui par apostoiis 

Atque prophetis. 



R. Exemplar morum 

nec non speculam mona- 
chorum, 
Paule pater, clarum 

nos duc per iter tibi carura, 
Hnias deserti 

fac nos intendere bellis, 
Ut tecum certi 

iungamur in aetbere stellis, 
V. Cernere fac tecum 

Christnm gaudereque secum. 



A. 0 praeclara caeli stella, 
Paule pater, seda bella, 

In eremo quae patiniur, 
Iguis ardet, mordet serpens, 
Gravat labor atque torpens 

Mens (1.: Nos) Amalech insequitar; 
Duc ad montem visionis, 
Terram ad promissionis, 

Supemam lerusalem. 



— 12 — 



De sancto Silvestro. Eine Antiphon und ein Respon- 
sorium. Vgl. Aual. XXVIII, 320, wo andere BruchstUeke eines 
Reimofficiums mitgeteilt sind. 

Silvester admirabilis, R. 0 praesul clarissime, 

Confessione nobilis, Silvester sanctissime, 

Cai)ut factus ecclesiae, Aetemo regi sni)plica, 

In sede Petri positus, Ut nostra regat tempora, 

Eius quondam vicarius, Cuius vita mirabili 

Consors ipsius gloriae, Praeco esse meruisti; 

Caeli gaudes in culmine-, V. Serva tuo precamine 

Pios intende gemitus Christi redemptos sanguine. 

luvando tuis precibus, 
Qui talentum multiplicas, 
Ut tuo regi placeas. 

Schliefslich sei noch eines sehr jungen Reimofficiums er- 
wahnt. welches zeigt, dafs die Liebhaherei fiir diese Art von 
Officien selbst durch die „Moderne" der Renaissance nicht ganz 
uinzubrinsen war, was schon die ahnlichen Hinweise Anal. XXVI, 
S. 9 u. f. ins Licht setzen sollten. Dieses Officium auf den 
hl. Fortunat, Bischof vou Todi, findet sich in Cod. Vatican. 
Ottobon. 584. saec. 17. in. Als Probe diene die Antiphon ad 
Magnificat in 1. Vesp. 

Praesui Fortunate, Porta donum gratiae, 

Spes tuorum civium, Christi patrocinium, 

Nitens lux Italiae, Quo feramur prospere 

Nobile depositum Ad caeleste regnum 
Urbis Tudertinae, Almo te ductore. 

Die Inscriptio dieses Opus lautet: „Ad illustrissimum et 
reverendissimum D. D. Marcellum, S. R. E. Card. Ord. Min. 
Convent. Protect. , Episcopum Tudertin. Officium s. Fortunati, 
Episcopi Tudertini .... per fratrem lulium Arigonum 
Cremonensem eiusdem ordinis, servum humillimum, rh ytbmis 
deductum. Da Cardinal Marcellus Lante seit l<;<i<; Bischof von 
Todi war, fallt also die Abfassung dieser Historia rhythmica iu 
den Anfang des 17. Jahrhunderts. 

Munchen. deu 1, Mai 1904. 



Guido 3Iaria Dreves. 



HISTORIAE RHYTHMICAE. 



1. Die Dominica. 



In 1. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Pro fidei meritis 

vocitatur iure beatus, 
Legeni qui Doniini 

meditatur nocte dieque. 

2. luste I>eus iudex, 

fortis, patiensque benignus, 
In te sperantes 

muni miserando fideles. 

3. Surge et in aetemum 

serva munimine sacro 
Custodique tuos, 

astripotens, famulos. 



In 2. Nocturno. 
Antipbonae. 

1. Natnrae genitor, 

conserva morte redemptos 
Facque tuo dignos 
servitio famulos. 

lirev. ms. Haiocense saec. "/li. 
des Officiums fehlt in der Hs. — In 
3, 4 Et tua cuncta. 



2. Pectora nostra tibi 

tu, conditor orbis. adure 
Igne pio purgans 

atque cremando probans. 

3. Tu populum liumilem 

salvasti ab hoste, redeniptor, 
Atque superba tuo 
colla premis iaculo. 



In 3. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Sponsus ut e thalamo 

processit Christus in orbem 
Descendens caelo 
iure salutifero. 

2. Auxilium nobis, 

salvator, mitte salutis 
Et tribaas vitam 
tempore perpetuo. 

3. Rex sine fine manens, 

miseris tu parce ruinis 
Praemia concedens, 
aethera cuncta regens. 

)d. Capit. Baiocen. 74. — Der Aiifaii<j 
1. Noct. A 1, 1 ut et thalamo. — A 



— 16 — 



2. De Corona Spinea. 



In 1. Vesperis. 
Antiphonae. 

1. Gaude felix 

mater ecclesia, 
Assunt tibi 

nova sollemnia, 
Nam corona 

quondam ingloria 
Nunc per orbem 

refulget gloria. 

2. Corona contumeliae 
Cruore regis gloriae 

Sacro consecratur, 
Veneremur opprobrium, 
Quo salutis remedium 

Mundo reparatur. 

3. Exite, Sion filiae, 
Videte regem gioriae 

Sub coronae ludibrio, 
Fert diadema spineum 
Et sceptrum arundineum 

Mundano spreto gaudio. 

4. Coronam pulchritudinis 

De carne sumptam virginis 
Pro nobis Cliristus detulit, 

Quae sub corona spinea 

Pio cruore rosea 

Vitae coronam contulit. 

5 Christum eductum populo 
Damnant crucis patibulo 

ludaei, viri sanguinum, 
In vestitu purpureo 
lUusum serto spineo 

Mundi coronant Dominum. 

Ad Magnificat 

A . 0 coronae 

miranda dignitas, 
Poenas mortis 
repellens debitas! 



Tu spes lapsis, 

infirmis firmitas, 
Tu restauras 

coronas perditas. 

Ad Matutinam. 

Invitatorium. 

Assunt dominici 

Serti sollemnia, 
Laude multiplici 

Plaudat ecclesia. 

In 1. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Christum snb serto spineo 

Deridet plebs perfidiae, 
Cuius cruore roseo 

Sertum confertur gloriae. 

2. Plebis fit abiectio 

Decus angelorum, 
Spinae sub opprobio 
Datus rex caelorum. 

3. Sertum contumeliae 

Non abominatus 
Florem sprevit gloriae 
Spinis coronatus. 

Responsoria. 

1. Spina carens 

tlos spina pungitur, 
Per quam culpae 

spina confringitur, 
Spina mortis 

spinis retunditur, 
Dum vita moriiur. 
V. Hac ludibrium 

Hostis deluditur, 
Mortis dominiura 

Per mortem tollitur. 



— 17 



2. Spinae poena 

calpas exterminat, 
Et dolores 

dolor eliminat, 
Mors[que] vitam 

sub spina germinat 

Et morteni terminat. 
V. Inter spinas 

honor illuditur, 
Vita mortem 

sob spinis patitur. 

3. Flos de virga 

natus virginea, 
Puritate 

nitescens nivea, 
Snb punctura 

marcescit spinea 

Crucis in area; 
V. Yirga tlorera 

virtutum genuit, 
Per quem totus 

orbis reHoruit. 



In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Gestat coronam spineam 

Rex in derisum traditns, 
Ut ad coronara auream 
Nobis pateret aditus. 

2. De torrente 

bibens miseriae 
Exaltavit 

caput rex gloriae 
Coronatum 

spinis angustiae. 

3. Regem Sibylla cecinit, 

Quod ferret sertum spineum, 
Hoc ludaea non meminit 
Spinae praebens aculeum. 

< Responsorla. 

1. 0 miranda 

regis dignatio, 

Dreves, Historiae Khythmicae. VIII. 



Quae se spinac 

subdit opprobrio ; 
Felix huius 

spinae condicio, 
Quae spinetum 

purgat a vitio ! 
V. Flos, spineti 

decus et gloria, 
Pro spineto 

suffert opprobria. 

2. Mortis sceptrum comminuit 

Vita, duni spinis pungitur, 
Vitae coronam tribuit, 
Dum sub corona moritur. 
V. Christus spiiiae 

punctus angustia 
Nobis confert 
coronae gaudia. 

3. Coronat regem omnium 

ludaea serto spineo, 
Stat inter spinas lilium 

V^^rnans crnore roseo, 
Spinarum culpae nescium, 

Spinae punctum aculeo. 
V. Sub decore 

fulget purpureo 
Corpus nitens 

candore niveo. 

In 3. Nocturno. 

Antiphonae. 

1. 0 felix punctio, 

Quae vitam reddidit, 
Cuius supplicio 

Mors mortem perdidit. 

2. Spinam rex non reppulit 

Nec spinae dolorem, 
Spinae sertum detulit 
Nostrum ob amorem. 

3. Rex sub spinae cuspide 

Olim laureatus 
Pretioso lapide 
Fulget coronatus. 

2 



— 18 — 



Responsoria. 

1. Felix spina, 

per cuius circulura 
Fluit sanguis, 

qui sanat populura, 
Felix poena, 

felix piaculuni, 

Quod salvat saeculura I 
V. Spina, quae Christuni cruciat, 
Mundura a culpis expiat. 

2. 0 coronae 

tropaeum inclitum, 
Sab quo vita 

vicit interitum, 
Tu tuorum 

solamen militum 
Et perennis 

coronae miritum. 
V. 0 praeclarae 

signum victoriae. 
Tuos serva 

servos in acie. 

3. Felix spina, 

ruius aculei 
Guttis rubent 

roris sangninei, 
Vires frangunt 

regis tartarei, 
Seras pandunt 

regni aetherei. 
V. 0 spinarum 

immensa gloria, 
Quae tot nobis 

praesfant remedia ! 

In Laudibus. 
Anti|ihonae. 

1. Adest dies laetitiae, 

Quo diadema spineum 
Regnum suscepit Galliae 
Christi cruore roseura. 



Summura regem gloriae 
Spinis coronatum 

Ridet plebs pertidiae 
Morti condemnatum. 

0 quam felix punctio, 
Quam beata spina. 

De qua fluit unctio 
Mundi medicinal 

Pungens spina vulnerat 
Christum patientem 

Et a morte liberat 
Populum credentem. 

Spinae rubent sanguiue 
Christura cruentantes, 

Mundum lavant crimine 
Caelum reserantes. 

Ad BenedictuK. 

Ave, spina, 

poenae remedium, 
Servi decus, 

regis opprobrium, 
Tua plaga, 

dolor, ludibrium 
Vitae nobis 

mercantuv praemium. 



I n 2, y e s p e r i s. 

Ad Magnificat. 

A. 0 decus ecclesiae. 

Gloriosa spina, 
Sertum regis gloriae, 

Mundi [medijcina, 
Praesentis angustiae 

Dulcor et resina, 
Te laudantes hodie 

Serves a ruina. 



A. 



Legend. ms. Laurentii Odonis Lincopen. saec. **/i5. Cod. Dresden. A 182. 

— In L Vesp. A 4, 5 roseo. — In .3. Noct. A 3, 4 Fulget laureatus. 

— R I, 2 per cuius tinnulum. — Vgl. Anal, V Nr. 10 und 11. 



— 19 - 



3. De Sepnlcro Domini. 



In 1. Vesp eri s. 
Antiplionae. 

1. Christnin nunc laudate, 
Qui omnia creavit, 
Et tumbam honorate, 
Quam sibi reservavit. 



Ad Completorium. 
Super Nunc dimittis. 

A. Tumuli iucunda 
lugis fraglantia 
Sicut laetabunda 
Populi frequentia. 



2. Laudate Dominnm, 

Nam sine fallacia 
Eios in aeternum 

Manet laus et gloria. 

3. Lauda regnaturum, 

Elisos erigentem 
Nobisque profuturum, 
Escam egenti dautem, 

4. Deo nostro laudem 

Da sparsos congreganti, 
Malignorum fraudem 
Potenter conculcanti. 

5. Lauda, lerusalem, 

Qui in te benedixit, 
Sic et tu. Betleheni, 

Christum, dum homo vixit. 

R. Ad cuius nutum floruit 

Omnis creatura. 
In ara crucis aruit 

Egens sepultura. 
V. In amore et fervore 

Gandete mente pura. 



Ad Magnificat. 

A. A cruce deponitur 
Corpus vulneratum 
Et unguentis ungitur 

Ad tumulum praeparatum. 



Ad Matutinum. 
Invitatorium. 

AUeluia, regem 
Gloriose sepultum, 
iVenite, adoremns. 

Ad Nocturnum. 

Antiphonae. 

1. Qui in tumba torridum 

Corpus dormitare 
Voluit refloridum 
Pofenter suscitare. 

2. Deus exaudivit me, 

Cum ipsum invocarem. 
Quem et in maerore 
Sensi redemptorem. 

3. Magnura nomen Dei 

Est notum iii ludaea. 
Et pacis locus ei 
Paratus est in ea. 

Responsoria. 

1. Ortus sol in Bethlehtm 
Est valdc speciosus, 
Occidit lerusalem, 
Hinc factus radiosus. 
V. Dum sic redit 
Sibi cedit 

Acr nubilosus. 

2* 



— 20 — 



2. In horto quodam fuerat 

Pumba doniinicalis, 
loseph quam exciderat, 
Vir Cliristo specialis. 
V. 0 praeclara 
Tumba cara, 
Nulla visa talis! 

3. In cordis nostri tumulo 

Christns se])eliatnr 
Et virtutum cumulo 
Feliciter ungatur, 
V. Cura scis, qualis 
Hospes, talis 

Digne custodiatur. 

In Laudibus. 

Antijihonae. 

1. Laudemus nunc sepulcrura, 

Christi locum nobilem, 
In eo nara sepultum 
Vidimus immobilem. 

2. In sacro monumento 

Christi corpus iacuit, 
Undique unguento 
Fraglans balsamizavit. 

3. Hoc loseph cisterna 

Sepulcrum figuravit, 



In quo pax aeterna 
Metipsa habitavit. 

4. De Arimathia 

loseph a spectabili 
Est parata via 

Christi tumbae habili. 

5. Locus a locato 

Clare serenatur, 
Christo, Deo nato, 

Laus, honor, virtus datur. 

Ad Benedictus. 

A. Sepulcrum praeelegerat, 
Cum per prophetam dixerat, 

Quod fcsset gloriosum; 
Adcelerent ad quod plurimi 
Et venerentur cernui 

Miraculis famosum. 

In 2. Vesperis. 

Ad Magnificat. 

A. Gaudeant archangeli, 
Laetentur et angeli 
In hac festivitate, 
Qua Christi tumba colitnr 
Et landibus extollitur 
Sacra soUemnitate. 



Viat. ms. Wratislavien. anni 1412. Cod. Wratislavien, 1132. — In 1. 
Vesp. Ad Magn. A, 4 lies Ad tumbam oder paratum. — In Laud. Ad 
liened. A, 4 lies Adcurrant? — Hymnen: In 1. Vesp : Rex gloriose 
nimium; Ad. Complet: De sepulcro irradiat. 



4. in Praesentatione Beatae .MV. 



I n 1 . N 0 c t u r n 0. 
Antiplionae. 

Utero materno 
Fuit consecrata 

Mnndi redemptorera 
Virgo paritura. 



Offerunt in templo 
Virginera parentes, 

Ut voverunt, Deo 
Eara mancipantes. 

Pneumatis impletur 
Gratiarum donis, 

Veri adornatur 

Templum Salomonis. 



— 21 — 



Responsoria. 

1. Sancta priusquam nata fuit 

pia virgo Maria, 
Ventre pareutis clausa creantis 
pneumate plena. 
V. Pulchra nimis Dominoque 
placens , 
formosa, decora. 

2. Regum, pontificum 

de stirpe suum capit ortum, 
Pontificem Christum 

regem paritura supremum ; 
V. Nobilis est genere, 

sed nobilior probitate. 

3. Trima gradus ter quiuos 

scandit ipsa Ubeuter 
Sola parentes non 
exspectanssepraeparantes ; 
V. Summo se teneris 

Dominopraesentat inannis. 

In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Templi gradus trima 

Quindecim ascendit, 
Castitatem prima 
Dominoque vovit. 

2. Frequenter ab angelis 

Virgo visitatur, 
Quorum ab infantia 
Vitam imitatur. 

3. Seraphin et thronos 

Vincit puritate 
Superatque sanctos 
Onines pietate, 

Responsoria. 

1. Yirginitatem prima 

quae vovit virgo relinquens 
Exemplum multis 
postea virginibas; 



V. Oninis ab intus gloria 
virginis exstitit huius. 

2. Norma fuit cunctis 

vivendi spiritualis 
Instituens vitam 
duxit et angelicani, 
V. In Domini icge 

meditatur nocte dieque. 

3. Simplex, pacifica, 

prudens humilisqne pudica, 
Gratis ornata 

raoribus ipsa fuit ; 
R. Pura fide, patiens 

spe, miro fervet amore, 

In 3. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Dono summi regis 

Piena benedicto 
Feminarum legis 
Caret maledicto. 

2. Sumens illud Ave 

Gabrielis ore 
Concipit intacta, 
Parit incorrupta. 

3. Mater opulenta, 

Dulcis et benigna, 
Nos tuo praesenta 
Nato prece digna. 

Responsoria. 

1, Pneumatis imbuitur 

doctrinis raente serena 
Ac paradisi mortalis 
praegustat amoena; 
V. Haec genito patris 

praeparatur mansio digua. 

2. Virgo Maria, maris, 

expers et criminis omnis, 
Fit geniti patris 

genetrix , quein non capit 
orbis, 



22 



V. Cunctos praecelleus, 

speciali munere gaudens. 

3. Absqae dolore parit, 

post jiartuni virgo remansit, 
Nutrit virginco 

de caelis ubere pleno; 

V. Stella paiit solem, 

Gignit plasmata creantem. 



4. Prudens, cunctis humilior, 
In amore ferventior, 
Prior est in vigiliis, 
Frequentior in canticis. 

5. Professione, corpore 

Et mente virgo exstitit, 
Quae fJorem pudicitiae 
Posi generare debuit. 



Ad Laudes. 
Antiphonae. 

1. Plasmator caeli siderum 
Lumen creat miriticum, 
Cuius vita sanctissima 
Illustratur ecclesia. 

2. Munda ab omni crimine 
Prodit ex regum germine, 
Otfertur a parentibus 
Deo vota reddentibus. 

3. Solis divinis usibus 
Mancipanda prae ceteris 
Magnis nitet virtutibus, 
Custoditur ab angelis. 



In 2. Vesperis. 
Ad Magnificat. 

A. 0 Maria, flos virginum, 

Rosa sinc spina, 
Inter spinas liliuni, 

Stella matutina, 
Sole, luna clarior, 

Muntli medicina, 
Balsamo suavior, 

Caelorum regina. 
Gloria prae ceteris 

Et honore digna, 
Nobis prece miseris 

Succurre, benigna. 



Brev. Atreliatense imp. Atrebati 1595. — In 3. Xoct. R 2, 5 Unctos prae- 
cellens. — R 3, b plain;ita creastem. — Zugehiirige Hyninen: Ad Vesp. et 
ad Matut.: ,,Ut tibi laudes valeant fideles"; In Laud.: O nirais 
felix". 



5. In Visitatione BJH , 



1. Ex motu infantium 

Laus divina proinicat, 
Dum mater clenientiae 
Matrem lohannis visitat. 

2. A calore caritatis 

Calefacta sterilis, 
Dum vox sonat pietatis 
Salutautis virginis. 

3. Inqninata nulla sorde 

Per carnis delicias, 
Virgo carne, virgo corde, 
Lavat immunditias. 



4. Ab intus plena gratia 
Fusa probat copia, 
Foris digna ideo 
Laudis et honoris, 

5. Domini refugium 

Fortiter accedit, 
Cui patrocinium 
Mariae procedit. 

6. Quanto sese deprimebat 

Sponsa fabri nobilis, 
Tanto magis elucebat 
Mater Dei huinilis. 



— 23 — 



7. Ferax est terra Domini 
Venter sacratae virginis, 
Qui thesauram fert homini 
Nostrae parem imaginis. 

S. Habens Christum fundamentum 
Aurum, gemmam et argentum 
Sic superaediticet, 
Ut Mariam gloriticet. 

9. Deo decantent omnia, 

Qui proles exstat virginis, 
Elisabeth praeconiis 
Efifugat erronea. 

10. luste lux orta gratiae 

Mentem eius penetrat, 
Cuius domum visitat 
Per se sol iustitiae. 

11. Novum tibi canticum, 

Virgo. decantamus, 
Ut te vitae viaticum 
[Semper] habeamus. 



12. Dens palam omnibus 

Revelet clemcntiam, 
Quando pro hominibus 
Sumpsit carnis substantiam. 

13. Cornu praeconis buccinat, 
Regem novum annuntiat 

Castris electorum 
Et in domo Zachariae 
Corno frangens Ezechiae 
Errores eliminat, 
Vertitati sublimat 
Cornua iustorum. 

14. Exsoltat infans utero, 

Dum domum mater fet] virgo 
Elisabeth intravit, 
lam se indicavit 
Eius praecursorem ; 
Cuius beneficio 
Humana condicio 
Advenisse crederet 
Mundi redemptorem. 



Diurn. et. liyiiin. ms. Benedict. Suecic. saec. 15. Cod. Upsalen. C. 477. — 
Die Stelhing dieser Bruchstiicke im Officium lafst sich scLwer erraten; doch 
scheint 1^!. die A ad Benedictus, 14 eine solche zum Ma^nificat zu sein. 



6. De Beata )laria V. 



In 1. Vesperis. 
Snper Psalmos. 

A. Trinitatis thalamum, 
Angelornm gloriam, 

Castitatis balsamum 
Et lapsorum veniam 

Laude totus et devotns 
Chorus iste veneretur, 
Dei matrem et precetur, 

Ut nos ita sub hac vita 
Mundos omni vitio 
Caros reddat filio. 



Quod ipsius prece pins 
Piae matris regno patris 
Ipsa duce vera luce 
Fmi donet et coronet 
Ut dilectos et electos 
Laurea triumphali. 

A d M a t u t i n u m. 

Invitatorium. 

Salutis matrem 

adoremus virginem, 
Cnius sanctitas mundo 

Deuni parit et hominem. 



— 24 - 



In 1. Nocturno. 
Responsoria. 

1. Mater casta, pia 

rosa, mitis virgo, Maria 
Concepit florera 

nec perdidit ipsa pudorem, 
V. Haec impraegnata 

Christum parit inviolata. 

2. Florem virga parit, 

qaam flospriusipse creavit, 
V. Teste proplietia 

Deus est flos, virga Maria. 

3. Virga dedit florem 

castum servando pudorem, 
lustitiae solem, 

patris per saecula prolem. 
V. Gaudeat omnis homo, 

quoniam peperit pia virgo. 
Gloria divino 

sit regi, nomine trino. 

Prosa. 

Pater per saecula 
Sponsam ad oscula 

Invitat virginem, 
Adulescentula 
Confestim crednla 

Gignit propaginem. 

Res mira geritar. 
Vilibus tegitur 

Hic infans vestibas, 
Quo solo regitur, 
Quidquid concipitur 

In mandi flnibas. 

Hostis perfidiam 
Non per iniuriam 

Hic fregit parvulus. 
Precatur Mariam, 
Matrem et filiam, 

Fidelis populus, 

Auferat baec raolem, 

f rangantque precamina pro- 
lem. 



In 2. Nocturno. 
Responsoria. 

1. Ave festiva ferculis 

Salomonis couviva, 
Regis aurea 

conscendens triclinia, 
Pro agni occisione 

martvr purimrea mente, 
Pro gratia 

benedictionis 
Argenteis 

suffulta colonnis. 

V. Monte Libano magis 

candida virgo, 
0 quam terribilis 

in ordine caritatis 
Transiit per medias 
lemsalem filias. 

2. Maria sacratissima, 

Dei mater et hominis, 
Roga natum. piissima, 

Ne nos ob culpas criminis 
Tradat in obscurissima 

Loca poenalis fulminis. 
V. Cnius praesidio 

toti succurritur orbi, 
Posce reis veniam 

uobis cum prole beata. 

3. Haec est mater triumpbalis, 

Mundi salus unica, 
Coius aula virginalis 
Voce sub angelica 
Verbo fecundatur, 
Quod ex patris voluntate 
Obumbrante spiritu, 
Fracto nunquam aditu 
Nec abscissa trinitate 
Deus humanatuv, 
V. Ut nos salvet a peccatis, 
Quos lex eius sauciat, 
Et heredes faciat, 
Suae pietatis. 



— 25 — 



Trinus honor trinitati 
Detur, laus et gloria, 
Cuius dante gratia 

Deo sumus grati. 

Prosa 

Virgo sine simili, 

Mater singularis, 
Digna partu nobili 

Vitae salutaris. 

Tuani nobis gratiara 
Praesta, quam optamus, 

Fac, ut mundi gloriam 
Mundi caveamus. 

Virgo. mater regia, 
Scimus ex te natum, 

Per quem datur venia, 
Cessat et peccatum. 

Nobis placa filium. » 

Cuius sumus rei, 
Ut in eius gaudium 

Adiungamur ei, 

Qui diguatur humilis 

Nobis apparere, 
Cum sit rex mirabilis, 

Trinus, nnus vere. 

In 3. Nocturno. 

Responsoria. 

1. Aurea de spinis 

processit vilibus olim 
Virgula, flos cnius 

roseus respleiiduit ut sol. 
V. Sentcs ludaeam 

portendunt, virga Mariara, 
Ex cuius flore 

Messiara protulit ex se. 

2. SicDt sol stellas 

superat, sic virgo puellas, 
Qnae genuit prolem 

superantem lumine solem. 



V. Virgo, Dei genetrix, 

assit lapsis reparatrix. 

3, Rosa fragrans, lux solaris, 

Virginale specnlum, 
Tu praesignans singularis 

Castitatis titulum 
Et propinans salutaris 

Medicinae poculum ; 
Matris reae, raater pia, 

Redimens interitum, 
Teraplum patris es effecta 

Ob virtutum meritum. 
V. lu? naturae superari 

Stupet per te virginem, 
Quia Deum peperisti 

Pariter et hominera. 



Prosa. 

Teraplura pudicitiae, 
Nova stella maris, 
Naufraganti lux viae 
Partu saUitaris, 

Per te sol iustitiae, 

Lapis angularis. 
Hos coaptet gloriae, 

Ubi gloriaris. 

Roga patrem, filia, 
Placa, mater filium. 

Cum dulci raelodia 
Sibi vox psallentium 

Per tua subsidia 
Dari poscit bravium, 

Quod non tollat dulia 
Nec demergat vitium. 

Efficaci tua prece 
Omni nos eraunda faece, 
Sic coUaudet te vox chori, 
Ut coaptet se cor ori 

Ob virtutum raeritum. 



— 2(i — 



Trop. ms. Martialense saec. 11. — 14. Cod. Parisin. 1139. add. saec. 14. 

— In 1 Vesp. Super Ps. A, 1.3 Ipso. — Ad. Mafrn. A Salve, regina miseri- 
coidiae etc. , die bokannte Antiphona maior. — Ad Noct. Vor R 1 ein 
anderes pro.«aisches : Kenedicta et venerabilis es etc. — R 3, 8 nomini. — 
In 2. Xoct. Vor R 1 ein anderes prosaisches: O Maria , ne timeas etc. — 
R 1, 5 occasione. — R 1, 10 suffulta colonis. — R 2 steht in der Hs. voll- 
Btiindig in 1. Vesp., hier nur der Anfang. Dort ist noch die Doxolog-ie bei- 
ffefiifft : 

Doxa, perennis honor, virtus, laus, sunima potestas 
Sit patri, genito sancto cum flamine sacro. 

In 3. Noct. Ad Cantica A prosaisch: Speciosa facta es et suavis etc. 

— Vor R 1 ein anderes prosaisches : Salve, noViilis virga lesse etc. — R 1, 
5 Mentes ludaeam. — R 3, .5 Et propngnans. — R 3, 11 superaris. — Prosa, 
V. 11 Cum dulcedi uielodia. — Ibid. 12 Tibi vox. — Xach der 3. Noct. folgt 
Prosa ad Benedictus: Sub luum praesidium etc, dann vier prosaische AA, 
als fiinfte : Alma redemptoris mater etc. 

Es folgen auf dies Ofticiuiu , das augenscheinlich fiir den Sonntag be- 
stinimt ist, die Officien der Woehentage. Unter den prosaischen Bestand- 
teilen derselben finden sich folgende teils metrische, teils rhythmische 
Partien : F e r i a II. A d V e s p. 

R. Virga parens floris, via regia, forma pudoris, 
V. Esto memor nostri, celebris medicina doloris. 

Ad Magnificat 

A. Mater patris et filia, 
Mulierum laetitia, 
Stella maris eximia, 
Audi nostra suspiria. 

Kegina poli curiae, 

Mater misericordiae. 

In hac valle miseriae 

Sis reis dona (1: vena) veniae. 

Maria, propter filiuni 

Confer reis remedium : 

Bone fili, preces (1: prece) matris 

Dona tuis regna patris. 

Diese A ad Magnificat scheint aus drei Strophen eiaes Hvmnus pehildet 
zu sein. — In 1. Noct. RR 3 und 4: • » . 

3. Ad nutum Domini nostrum ditantis honorem 
Sicut spina rosam genuit ludaea Mariam, 

V. Ut vitium virtus, operiret gratia culpam. 

4. Mater Dei Maria, felici nomine digna, 
V. Ora pro famulis nunc, benedicta, tuis. 

Feria III. sind R 3 uud A ad Vesp. in poetischer Form, niimlich i*»trip8 
lesse virgam produxit etc. Cfr. Anal. V, 50; Ave stella matutina Pecca- 
torum medicina etc. Cfr. Mone II, 321. - Feria IV. sind RR 3 und 
4 metrisch : 

3. Sancta Dei genetrix et semper virgo, Maria, 
V. Ora pro nobis ad Dominum domina. 

4. Solem iustitiae, regem paritura supremum 
Stella Maria maris felix processit .id ortum, 

V. Cernere diviaum lumen gaudete. tideles. 



— 27 — 



Feria VI. alles prosaisch. 
metrisches R, das dritte: 



Dann Aliae Lectiones, zu diesen ein 



R. Candida virpinitas, paradisi clara colonis, 
Hortus conclusus florenti cespite vemans, 
Cui merito mundus celebrat praeconia totus. 

V. Quae meruit Dominum progenerare suum, 
Ipsa suo nato nos reddat fiorida virgo. 

Es folgen dann in der Hs. noch drei Lectiones mit ebensovielen rhyth- 
mischen RR ; ob diese der feria A'1I. angehoren bleibt ungewifs. Diese drei 
A A tinden sich auch in Collect. ms. Slartialense saec. 12. etj 13. Cod. 
Parisin. .5245. B: 



1. 8it tibi laus, o benigna, 
Tu es omni laude digua, 
Digna indignos respice. 
Indigni nos precamur te, 
Ut tuum, qui creavit te, 
Pro nobis ores filiuni. 
Laetentur qui sperant in te, 
Coram Deo et coram te, 

In lumine viventium. 
V. Tu regem regurn omnium 
Genuisti, ip=um per te 
Habeamus propitium. 

2. Ave, fulgens et praeclara, 
Digna Deo, Deo cara, 
Virgo Dei placens ei ; 
Ave, lumen nostrae spei, 
Deum orans, mater Dei, 
Illuc nobis locum para, 
Ubi spes dat locum rei. 

V. Absque te lux non est clara, 
Sed bonis praesunt amara, 
Mors vitae et nox diei. 



3. O pium gaudium, 
Dulce reraedium, 
Dum virgo filium 

Pro nobis orat; 
Unde scis, et quis ignorat, 
Pro impiis pia pium, 
Pro indignis digna dignum 

Semper orat. 
Orat pro me, orat pro te, 
Orat pro suis, non pro se, 

.Semper orat. 
>Si suus es, securus es, 
iSuus ego sum, nou nego. 
Ergo plaude 
Et in eius laude gaude, 

Quae pro suis semper orat. 
V. Plaudat coetus, non est metus 

His, pro quibus semper orat. 
Tace, fletus 1 iam sum laetus, 
Immo gaiidio repletus, 

Quia virgo semper orat. 



1, 7 Laetetur, qui sperat in te B. — Xach 3, 4 Seraper orat B. — 
Nach 3, 4 : Nisi pia subveniret | Orando, quis non periret V — 



7. De Beata Maria V. 
Lectio I. 



1. Forma, decns puellarum 
Et sanctior feminarum, 
Regis iustitiae solem 
Gaades esse tuam polem. 



2. Ut sanctus evangelista 
Fideliter dicit ista, 
Verum Deum incarnatum 
Confitemur tuum natum. 



3. Verba, quae dixit propheta, 
Cognosciraus adimpleta, 
Dat Deus benignitatem 
Propter suam caritatem. 



- 28 — 



Lectio II. 



1. Terra nostra dedit fructum 
De caelestibus adductnm, 
Quo cibati et refecti 
Universi sunt electi. 

2. Hanc. ut psalmista praedixit, 
Terram Deus benedixit 
Avertens captivitatem 

Et dans nobis libertatem. 



3. Praefulgida raaris stella, 
lesum Christura interpella, 
Ut tua prece placalus 
Nostros expurget reatus, 

4. In mundo pro quo pressnram 
Tu sustinuisti duram, 
Martyrium passa forte 
Illius conspecta morte. 



5. Capta nimio maerore 
Satiata es dolore, 
Dum dator aetemae lucis 
Toleraret poenam crucis. 



Lectio 

1. Tn assumptionis hora 
Consurgens velut aurora, 
Sicut cunctis est compertum, 
Mundi relinquens desertum. 

2. Adest angelorum coetus 
Et lesus occurrit laetus 
In caelesti regno secum 
Te locans, ut fuit aequum, 



3. Inter claras margaritas 
In caelesti sede sitas 
Dans fulgorem claritatis, 
Nil habens obscuritatis. 

4. Sancta sic gloriticata, 
Dilne nostra peccata 
Rogans regem sempiternum, 
Ne cadamus in inferuum, 



5. Regnura sed possideamus, 
In quo semper gaudeamus 
Cum agminibus sanctorum 
Per saecula saeculorum. 



Tropar. ms. Martialense saec. 12. add. saee. 13, in Cod. Parisin. 3719. 
— Als Lectt. IV, V und VI aus dera Officium H. M. V. 



8. De beata Maria V. 

Ad Matntinum 
Hymnus. 



Qaem colit et laudat, veneratur machina Irina, 
Qui caelum portat. niare portat, sidera portat, 
Claudit et omne, quod est, conclusit virginis alvus. 
Sit tibi, summe Deus, laus et benedictio, virtus. 
Quem colimus sanctum, trinum venerantes et unum. 



— 29 — 



Lectio I. 

Quis tibi condignas poterit persolvere laudes, 
0 genetrix pretiosa Dei, quae munere sacro 
Languentem mundum, laesos lapsosque parentes 
Ad vitam revocas confracto carcere mortis? 
Munere tu solo mundo bona cuncta tulisti, 
Principium sine principio, virgo, genuisti. 

Responsoriura. 

Impar et exilis quamvis sit nostra, Maria, 
Laus tantis meritis, exiles suscipe laudes. 
V. Immaculata parens maculatas ablue mentes. 

Lectio II. 

Quae superos cives proprio praecellis honore, 
Aures mo[nstrato] nostris precibas pretiosas; 
Quod mens nostra timet, excusa, fer medicinam 
Morbosae menti, veniae fons, spes miserorum. 

Responsorium. 

Salve, stella maris, vitae via, porta salatis, 
Imis depressos, errantes corrige servos, 
V. Cnius ad imperium caelestis curia pendet. 

Lectio IIL 

Aegrotis medicina curis, tutela beatis, 

Nos moderare vagos, stupidos rege, siste nientes 

Indoctosque doce, nutantes erige, tristes 

Laetifica, laesos sana, succurre cadenti, 

Mater, femineum sexum rege, consule clero, 

Auxiliumque tuum levamen sentiat omnis, 

Qui te corde pio matrem veneratar in orbem. 

Responsoriom. 

Lumen laetitiae, limes pietatis, origo 
Virtutis, veniae mater thalarausque pudoris, 
Cuias ad ingressum redit aetas aurea mundo. 
V. Yirgo Dei solio residens et sede superna, 
Ubere sacrato lactasti cuncta creantem, 
Germine felici reddens, quod perdidit Eva. 

Collect. ms. Llantoniense(?) saec. 13. Cod. Coll. Corp. Christi Oxonien. 
59. — L I, 1 condignis. — L III, 2 siste sitientes. — R 3, 2 veniae ant. — 
Abschrift von Rev. H. M. Bannister. 



— 30 — 



9. De beata Maria V in Inventione Reliqniaram Baiocensiuni. 



In 1. Yesperis. 

R. Stirps lesse virgam 

produxit virgaqne floreni, 
Et snper hunc florcm 

requiescit spiritus almus. 
V. Virgo Dei genetrix 

virga est , flos filius eius. 

In 1. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. [0] specialis 

virgo intcr agmina 
Virginum, gaude 

manere magnifico. 
Quae sola regeni 

regum ferre. Maria, 
Digna fuisti 

custa inlra viscera, 
Qui minoratus 

paalulam ab angelis. 
Ex deitate- 

que patri consimilis. 

2. Caeli reginam 

te iure, Maria, fatemnr, 
Ex cuius tbalamo 
processit iustitiae sol. 

3. Virgo, creatoris 

caelorum matcr et orbis, 
Innocuis manibus 

mundo quoque corde beata, 
Rite Dei pinguem 

meruisti scandere montera. 

Eesponsoria. 

1. Prodiit ex Abrahae 

generosa stirpe Maria, 



V. Virgo creatorem 

progenitura suum. 

2. Virga tulit sicca 

fructum virgoque pudica 
Non operante viro 

prolem tulit ordine miro, 
V. Nam virgo pariens 
inviolata manet. 

3. Castitatis ad exemplnm, 
Virgo, Dei facta templum, 

Ora patrem. filia, 
V. Nos ut mundos a peccatis 
Sua saivet gratia. 



In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Gratia caelestis, 

reparatrix totius orbis. 
Dilfusa est labiis 

virgo Maria tuis ; 
Propterea regum 

te rex benedixit in aevum 
Et facit a dextris, 

casta, sederc suis. 
A.area quam fulvo 

vestis circumdata limbo 
Ambit et exornat 

riteque condecorat. 

2. Sanctificaus Dominus 

templnm Christus sibi dig- 
num 

Virgine niatre satus 

descendit ab arce polorum, 
Cunctae cui gentes, 

terrae simul onjnia regna; 
Gaude, Dei genetrix, 

dicnnt, he Kyria chere. 



— 31 — 



Aula, Maria, Dei 

casta titnlasque pudoris, 
Porta Sion rutilis 

semper fundata saphiris, 
Quae sola cunctis 

patuisti clausa tonanti, 
Suscipe servorum 

miserans pia vota tuorum. 



In 3. Nocturno. 
Antiphonae. 

Psallite cantantes 

Domino nova cantica Christo, 
Omnis et illius 

nomen benedicito tellus, 
Mundo virginea 

quem florens protulit alvus. 



Brev. ms. Baiocense saec. "'u. Cod. Capit. Baiocen. 74. A. — Brev. ms. 
Baiocense saec. Cod. Capit. Baiocen. 73. B. — Brev. ms. Baiocen. saec. 
15. Cod. Capit. Baioecn. 70. C. 

In 1. Vesp R ist diesem Officium nicht eigentumlich , sondern Ent- 
lehnung. — In 1. Noct. A 1, 12 qui A, qua B. — R 2, 3 virgo A. — 
R 3, 5 Salvet sua B. — In 2. Noct. Al, 8 sedere tuis ABC, korrigiert 
in C. — A 2, 8 dicunt ei Kyria C. — A 3, 6 tonantis C. — In 3. N oct. 
A 1, 4 benedicto A. — Alles Fehlende prosaisch. 



10. De sancto Alexandro. 



In 1. Vesperis. 

Super Psalmos. 

A. Ave, decus martyrum, 
Ave, splendor siderum, 

Alexander pie, bone; 
Ave, caeli gaudium, 
Ave, salus hominum, 

Ductor viae, spes coronae, 
Eductos de tenebris 
Nos coniunge snperis. 

R. Gloriosa bella certaminis 

Recolens ecclesia 
Alexandri, Eventiiet Theodoli 

Venerantur merita, 
V. Triumphalem titulum 

Erigens ad sidera. 

Ad Mag-nificat. 

A. 0 vos flores pretiosi, 
In conspectu Domini 

Assistentes gloriosi 
Cum iialma martyrii, 

Alexander, instar rosae 
Stipatus Eventio 



Et fulcitas specioso 
Flosculo Theodolo. 

Preces nostras exaudite, 
Ut consortes tieri 

Mereamur, subvenite. 
Vestri pleni gaudii. 

A d M a t u t i n um. 
Invitatorium. 

Christo, regi martyrum, 
Laeti iubilemus, 

Alexandrum martyreni, 
Venite, laudemus. 

Ad Nocturnum. 
Antiphonae. 

1. Alexander, ecclesiae 
Ponlifex Ronianae, 
Velut lignum frondibus 
Sic viruit virtutibus. 

2. Hunc sequens Eventius, 
Fide constantissimus, 
Caritate fervidus, 

Spe regni fortissimus. 



— 32 — 



3. QQorum se collegio 
Secnrus de praevio 
Sociat Theodolus. 
Poenis invictissinus. 

Responsoria. 

1. Qnorum noeritorum 

specialis gratia 
Corpus oppressorom 
Levat de angaria, 
V. Una trium horum 
Celebris memoria. 

2. Hi tres viri trinitatis 
Unitatem, maiestatis 

Praedicant imperium, 
Y. Trinum amant, 
Unum claniant 
Auribus fideliura. 

In Laudibus. 

Antiphonae. 

1. In camino raritatis 

i\Iartyres probati 
Scandunt thronum claritatis 
Lauro coronati. 

2. Hymnizantes, iubilantes 

Deo canunt dulcius, 
Qui per Deum trinmphantes 
Ludunt in caelestibus. 



3. In crucis angaria 

Isti tres igniti 
Mente ad caelestia 
Oscitant in siti. 

4. Hi cum tribus pueris 
In camino passionis 
Creatorem omnium 
Benedicunt Dominum. 

5. Laus immensa Deo, 

sanctorum digna tropaeo, 
Quorum martyrium 

sanguine pingit humum. 

Ad Benedictus. 

A. Benedictus Dominus, 
Qui beatum Alexandrum 

Coronavit hodie, 
Eventinm et Theodolum 
Simile ob meritnm 

Pari iungit gloriae. 



In 2. Vesperis. 
Ad Magnificat. 

A. 0 Christi martyres, 
Nos in via fragiles 

Prece snstentate, 
Ne in fide debiles 
Ruamus ad flebiles 

Poenae praeparatae. 



Ant. ni.s. i^chatfnaburgen.se anni 1536. Cod. Bibl. Capit. Scbaffna- 
burgen. o. — 



II. De 8. 

In 1. "Vesporis. 
Ad Magnificat. 

A. Magnificet ecclesia 
Amandi prodigia, 
De quo caeli curia 
Gaudet cum laetitia. 



Lemovicensi. 

Ad 1. Nocturnum. 
Antiphonae. 

1. Beatus Amandus in viis 
Peccatorum non adfuit, 
Sed vivere in ererao 
Secus Vigennam volait. 



— 33 — 



2. Pastores obstupuerunt, 
Dum Amandum invenerunt 
Inter rupes habitare 

In eremo sine lare. 

3. Praesuli Lemovicensi 
Roricio retulerunt, 
Qualiter sanctum Amandura 
In eremo invenerunt. 



Responsoria. 

1. Locus, ubi conversatur, 
Coramodoliacus vocatur, 
Inter rupes positus 
luxta Vigennae litus, 

2. Roricius cellara ibi 
Praecepit aedificari, 

In qua beatus Amandus 
Posset Deum veneran 
Et vivere corde mundo 
Segregatus ab hoc mundo. 

3. Vir Amandus eremita 
Tentabatur in hac vita, 
Ut Deum respueret 

Et idola coleret. 



Ad 2. Nocturnum. 
Antiphonae. 

1. Cura Amandus invocaret, 
Ut daemonem captivaret, 
lesum Christuni, quemquaesivit, 
Ipsura statim e.xaudivit. 

2. Cellae portam propulsavit 
lunianns et clamavit: 
Percipe, sancte Araande, 
Verba mea et intende. 

3. Ego vocor lunianus, 
Verus Dei chrislianus, 
Qui destruo pugnatorem 
Inimicum et ultorem. 

Dreves, Historiae Rhythmicae. VIII. 



Responsoria. 

1. Curaque sanctum lunianum 
Vir Amandus recepisset 
Et ipsum in fide nostra 
Firmiter edocuisset, 
Tandera spiritum Amandus 
Redemptori reddidit, 
Cuius corpus sepulturae 
Innianus tradidit. 

2. Hugo, abbas Cluniaci, 
Comraodoiiacum petens 
Et ibi sancti Amandi 
Vitam beatara audiens 
Statim esse construendara 
Basilicam disposuit, 

Ubi beatus Amandus 
Suam cellulam habuit. 

3. Canonicis supradictis 
Recedens Hugo praedixit 
In cella sancti Amandi, 
In qua ipse diu vixit, 
Esse brevi ecclesiam 

In eiusdera raemoriam. 

A d 3 . N 0 c t u r n u m. 

Antiphonae. 

1. Cum ad Comraodoliacum 
Praefatus abbas revenit 
Nec aliquid de capella 
Esse factuni adinvenit, 

2. Tuiic canonicus Raninulphus 
Promisit Amandi curpus 

In eius cclla quaerere 
Et capellam construere. 

3. Autequam coipus quaereret. 
Triduum liic ieiuiiavit 

Et iu sancti luniani 
Altari missam cantavit. 

Kesponsoria. 

1. Petrus levita, physicus, 
Ramnulphi concanonicus, 

3 



— 34 — 



Febris flamma cruciatas 
Saper arbore dormiit 
Et a somno excitatus 
Sanus factus abiit. 

2. In tumuli apertione 
Et corporis inventione 
Ex membris sancti Amandi, 
Confessoris veneriindi, 
Tantus odor emanavit, 
Quod oranes vere languentes 
Ad sepulcrum confluentes 
Sospitati restauravit. 

In Laudibus. 
Antiphonae. 

1. Amandus est nominatos, 
Amans Deum et amatus 
Per populum, quem docuit, 
Et a Christo, quem coluit. 

2. In lapide, qui est Christus, 
Fundaverat fidem suam 

Et in eo semper vixit 
Et finivit vitam suam. 

3. Dum Amandus ab boc mundo 
Feliciter exspiravit, 

Eius corpus lunianus 
luxta petram tumulavit. 



4. Beati corpus Amandi 
Et eius reliquiae 

Snnt inventae per Ramulpbum 
Die quartae feriae. 

5. In caelis est elevatus 
Amandus et laureatus 
A Christo, cuius amore 
Nitido vixit corpore. 

Ad Benedictus. 

A. Hodie canoniconim 

Devotio ac sanctae manos 
Sanctum corpus invenerunt 
Amandi et transtulerunt 
luxta thecam, in qua iacet 
Sanctissimus lonianus. 

In 2. Vesperis. 
Ad Magnificat. 

A. In loco, in quo beatus 
Amandus erat humatus, 
Facta est ecclesia. 
Per cuius suflFragia 
Datur ibi caecis visus 
Et redditur maestis risus, 
Langueutibus sanitas 
Et claudis stabilitas, 
Dementihus ratio 
Et mutis locutio. 



Acta SS. Octob. VII, 845 sq. „Ex tiaditionibus mss. Ecclesiae S. luni- 
ani Commodoliacensis." Das Fehlende prosaisch. Zugeliorige Hyrnnen : 
Gaude tellus illustrata (ad Vesp.), Amandi puris mentibns (ad Laud.). 



12. De s. Antonino Apamaeen&i. 
Lectio II. 

Germine conspicuo primis natalibus ortus 
Floruit hic sanctus raaguis virtutibus auctus. 

Lectio III. 

Denique caelestis doctrinae lampade fervens 
lura sacerdotii meritis poscentibus ipsis 
Induit et Christo studuit servire tonanti. 



— 35 — 



Lectio IV. 

Inde salutiferi spargendo semina verbi 
Omnia perlustrat, caeli sed pondere fessus 
Indiguit potu; sic verba precantia fundens 
Figit humi baculum torrentis et excipit liaustuiu 

Lectio V. 

Hinc natale solum repefit, fanaticus error 
Sub dictione truci quod adhuc vexarat enormis, 
Sicque sacrilegos actus et frivola sacra 
Destituenda monens, gladio truncatus in altum 
Subruitur pelagus, superis concivibus auctus. 

Lictio VI. 

Pertida gens, agnosce Deum, quae talia cernis, 
Deserit unda suum revoluto tiumine cursum 
Et servat stupefacta sacrum famulando thesaurum. 
Tu quoque saeva manes nullis exterrita signis ? 
Aspice christicolas, ut laeto pectore plaudant 
Exponantque vadis corpus venerabile siccis. 

Lectio VII. 

Quis reticere valet tauti miracula facti, 
Quae sine vi supera nec fas est credere gesta? 
Nam caput abscissum mox ut flavialihus undis 
Conicitur, statim nivei canduris ad instar 
Caelitus assistunt volucrum duo corpora pulchra 
Impositumque rati ducunt, mirabile dictu, 
Remigio alarum, colitur qua iure perenni. 

Lectio VIII. 

Qui iusto sanctoque viro caeleste brandivum, 
Gymnasium mortis forti cerumine quondam 
Rite triumphanti, rutilis concessit in astris 
Hosteque devicto spoliis ditavit opimis 
Atque coronatum victrici tempora lauro 
Angelicis cuneis ascivit iure sodalem, 
Cum quibus aeterna fruitur sine tempore doxa. 

Collect. ms. 8. Lupi Trecen. saec. 10. [et 11.] Cod. Treceu. llVO. — 
Lect. ni. V. 2 lure. — Lect. VIII. v. 7 tetnpora. — Die 1. Lectio de» 
Officiumd war jedenfalls de sacra scriptura. Man beachte, dafs die 
zweite Lection zwei, die dritte drei, die vierte vier Verse zahlt u. s. f. Dar- 
aus geht herv'or, dafs der 8. Lection ein Vers fehlt, was auch der Siun 
bestatig^, da dem Satze der N.ichsatz fehlt. 

3* 



- 3(3 — 



\i De 

In 1. Vesperis. 
A(l Matrnificat. 

A. Rosa rubens 

et candens liliurn 
In beata 

refuigent Aurea, 
Dnm insigne 

virgo martyrium 
Celebravit 

in carne nivea. 

Ad Matutinuiii. 
Invitatoriuni. 

Ad decns Doniini, 

Prolis virgineae, 
Laus nostra virgini 

Serviat Aureae. 

In 1. Nocturno. 
Responsorium. 

3. Tibi. Christu, 

dulce solaciuni, 
Qui nie clausam 

per caeli nuntium 
Ad aeternum 

invitas gaudium 

Exsolvo gratias. 
V. Tu lux mihi 

splendcns irradias, 
Tu ieiunarn 

te ipso saiias. 

In 2, Nocturno. 
ReBponsorium. 

3. Nullum pavens 

virgo suppUcium 

Torta torquet 
Aurea Ciaudiura, 

Vincta denium 
subit exsiliuni 
Tendens ad patriam. 



i Anrea. 

V. Exsul ergo 

fertur in Ostiam, 
Ubi Christo 

se fecit hostium. 

In 3. Nocturno. 
Responsorium. 

3. Vanas spemens 

virgo delicias 
Et suscipi 

ad agni nuptias 
Praoparata 

per poenas varias 

Intrat in gloriam: 
V. Ad beati 

sponsi praesentiam 
Transil sponsa 

per aqnam nimiara. 

In Lau dibus. 
Antiphonae. 

1. A Roma missam Ostia 

Sanctam suscepit Auream, 
Remisit cum victoria 
Ad patriam sideream. 

2. Cum sanctis Christi famulis 

Instabat piis actibus, 
Agonem suum sedulis 

Christo commendans preci- 
bus. 

3. Tormenta, plagas. vincula. 

Dum forti tide tolerat, 
Invicta Christi famiila 
Ministros Satan superat. 

4. Post raultiplex martyrium ■ 

In mare virgo mergitur, 
Aeternae vitae bravium 
Sic moriens assequitur. 



— 37 — 



5. lam coetibas angelicis 

Et choris iuncta virginum 
Novis exsultat canticis 
Laudans in caeio Dominum. 

Ad Benedictus. 

A. Ex regali 

procedens linea 
Regnum mundi 

contenipsit Aurea, 
Sed ad regna 

scandens siderea 
Coronatur 

fulgenti laurea. 

In 2. Vesperis. 
Ad Magnificat. 

A.. Christi sponsa 

nobilis, Aurea, 
Per quam fulget 
in terris Ostia, 

( Htif. ms. S. Aureae 0.stien. saec. 
Ad Matut. Invit. , 1 Ave decu.s — 
n.mteni ip.so. 

14. De sanct 



Domo nobis 

eductis lutea 
Per te caeli 

pateant ostia. 

Per H e b do ui a d u in. 
Ad Benedictus. 

A. Pretiosis 

Aureae precibus 
Insistentes 

ipsius laudibus 
Tuis, Christe. 

dita muneribus. 

Ad Magnificat. 
A. Ad honorem 

virginis Aureae 
Diem festum 

celebret Ostia, 
Quae iam compos 
lucis empyreae, 
Hanc illustrat 
celebri gioria. 

15. Cod. Vatican. Regin. V-lVJ. — 
n 1. Noct R 3, 10 sq. Tu ieiu- 

Barhara. 



Ad Magnifi cat. 

A. 0 Christi cultrix 

ac vita lucida, 
Virginali 

pollens munditia, 
Haec Barbara, 

scrutatrix provida, 
Virgo martyr 

fulget in gloria. 

A d Ma t u t i n um. 
Invitatoriuni. 

Christum, regem eximium, 
Magnificet ecclesia, 

Qui Dunc Barbarae solium 
Sublimavit in gloria. 



lu 1. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Haec Barbara emicuit 

Omni docta peritia 
Et frequenter expos-uit 
Quaedam in luce dubia. 

2. Elegantia indolis 

Sanctam se devovit 
Christo atque a frivolis 
Animam removit. 

3. Tactum mundi lubrici 

Biirbara abiecit 
Gregisque Dominici 
Legem nun^iuani fregit. 



I 



— 38 - 



Responsoria. 

1. Verbum Dei, 

fons sapientiae, 
Splendor patris 

et sol iustitiae, 
Rigat montes 

pluvia gratiae 
Et illustrat 

luce constantiae 
V. Hanc Barbaram 

genere nobilem 
Tanquam firmam 

et valde stabilem. 

2. 0 aniraa sanctissima, 

Qua contemplante dulciter 
Corpus linquebat intima 
Se baptizans feliciter. 
V. Tunc liquidius cernitur 
Virtus deitatis, 
I)um Barbara renascitur 
Nomine trinitatis. 

3. Haec Barbara 

crescit dulcedine 
Abigendo 

mundi saevitiam, 
Sed cjuaeritur 
tali indagine 
V. Nec sequitur 

cordis duritiam. 



In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. 0 munus Dei gratiae 

Ac maximum miraculum, 
Pestiferae lasciviae 
Nunquam senti vit stimulum I 

2. Pastor ipsam indicat 

Patri fugientem, 
Quam terra mirificat 
Signis adfluentem. 



3. Barbara suspenditur 

Versis sursum pedibns, 
Caputque contunditur 
Malleis atrocibus. 

Responsoria. 

1. Christi pia 

tracta dulcedine 
Mundum linquens 

probatur turbine 
Haec Barbara, 

sacrata numine, 
Vicit prorsus 

pulsa libidine; 
V. Ipsa pro culpa 

orante pasioris 
Versus est in 

statuam mannoris. 

2. De excelsis 

fons sapientiae 
Sic Barbarae 

infudit copiam 
Tamquam flumen 

clarae scientiae, 
Quae susceptam 

refudit gratiam, 
Dum fluentis 

summae peritiae 
Fidem defensavit 

et hanc ecclesiam. 
V. Mens fuit angelica, 

Lingua fructuosa, 
Vita apostolica 

Morsque pretiosa. 

3. 0 Barbarae 

mira potentia, 
Quae in vitam 

mutat interitum. 
Corporisque 

sancta praesentia 
[Improvisum] 

depellit exitum 
Restituta 

formae decential 



— 39 — 



V. Vitae exspectans 

snperaum meritum 

Implorata 
Dei clementia 

Statim sensit 
salutis reditura. 



In 3. Nocturno. 

Antipbonae. 

1. Haec Barbara 

repleta gratia, 
Assueta 

sacris miraculis, 
Mundi et carnis 

hostisque vitia 
Fugat, data 

exemplar saeculis. 

2. Mentis innocentia 

Flosque puritatis 
Exstiterunt praevia 
Suae sanctitatis. 

3. Instante vitae termino 

Vidit plura caelestia 
Et revelante Domino 
Novit parata praemia. 

Responsoria. 

1. Barbara, sidus aureum 

Snmmi ac honoris, 
Candorem servans niveum 

Dono creatoris, 
Decus habens virgineum 

In supernis choris, 
V. Tu speculum munditiae, 
Servatrix innocentiae, 

Tu flos pudoris. 

2. Catholica fervida 

Fidei zelatrix, 
Constans et intrepida 

Haeresis damnatrix, 
Veritatis lucida 

Doctrix et amatrix, 



V. Verbo vitam indicat, 
Signis crebris emicat 
Legis aemulatrix. 

3. Dum BarbaraChristum quaerit, 
Lictor caput sacrum ferit, 
Sic triumphi palmam gerit, 
Dum pro fide moritur. 
V. Haec Barbara , pugil fortis, 
Constans profert hora mortis 
Fidem, pro qua patitur. 

Ad Laudes. 
Antiphonae. 

1. Barbaram soUenniter 

Christus sublimavit, 
Cuius mente iugiter 
Dominus regnavit. 

2. Dies est laetitiae 

Barbarae tropaeo, 
Caelestes militiae, 
lubilate Deo. 

3. Ad te de luce vigilat 

Zelus Barbareus, 
Sed nunc in caelis iubilat: 
Deus, Deus meus. 

4. Barbara nunc fruitur, 

Acto vitae tramite, 
Quae tam digne colitnr, 
Cuncta benedicite. 

5. Barbara caelestibus 

Flagrat claritate, 
Pro suis virtutibus 
Dominum laudate. 

Ad Benedictus. 

A. De iacente virtus crescit, 
De sepulcro gratia, 

De latente lux diescit, 
De luctu laetitia, 

Barbara dum innotescit 
Mira dans prodigia. 



— 40 — 



In 2. Vesp eris. 
Ad Magnificat. 

A. Splendor Nicomediae, 
Nobilis propago, 



Deitatis regiae 
Instar et imago, 

Virtatis e.vimiae 
Culmen et indago, 

Nobis spem fer veniae, 
Tu morum compago. 



Brev. Ebreduneiise imp. Lugduni 1520. — Ad Matut. Invit., 4 solum. — 
In I. Xoet. A 2, 1 Eleganti — E 8 cordis pueritiam. — lu 2. Noct. 
R 1, 6 sacro numine.'— R ::!, 14 divinu clementia. - In 3. Noct. R 1, 2 
Sumendo ac honoris. — R 2, 5 lucidae. — In Laud. A 4. 4 Cunct.i tehlt. — 
A 5, 1 Barbara fulget eaelestibus. — 



15. De sancta Begga. 



In 1. V espe ris. 
Ad Magnificat. 

A. 0 fundatrix Begginarum, 
Gregem tuura dirige, 
In odorem unguentorum 
Christi fac nos currere. 

Ad Matutinum. 

Invitatorium. 

Laudemiis Deum nostrum 
in confessione sandae 
matris Beggue. 

In 1. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Ardens flamma caritatis 
Se decore castitatis 
Sancta Begga induit, 

Cui mundus Horens viluit. 

2. Relinquens aulas reg:ias 
Septeni stru.xit ecclesias, 
Ut Christo vacans caelica 
Serviret cuni laetitia. 

3. Begga, niater piissima, 
Aspirans ad caelestia 



Christo dicavit plurinia 
Virginitatis agmina. 

Responsoria. 

1. luncta thoru Begga mater 
Fructu prolium bentar, 
Christo pie faniulatur 

Divitans ecclesiam, 
V. Patricidam Gonduinum 
Pie educat divinum 
Docta verbum fertque trinum 

Ex virtute meritum. 

2. Persecutor dum parentem 
Impie trucidat, mentem 
Pia vidua dolentem 

Munit patientia. 
V. Flumen transiens secura 
Fugit Cbrislo servitura 
Et pericula futura 
Vincit opc caelica. 

3. lam soluta lege viri 
Christi iugo vult muniri, 
Roiuam petit erudiri 

Pietate cupiens. 
V. Sacra Christo reddens vola 
Secum retulit devota, 
Quas optabat mente tota, 

Sanctorum roliquias. 



— 41 - 



In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Pie disponens omnia 
Fert vitae necessaria 
Begga mater clientibus 
Mentemque dat caelestibus. 

2. Mariae niatris virginis 
Exemplo praeit omnibus 
Oboedientem, humilem 
Castamque vitam praedicans. 

3. Sic filiarum gloriam 
Intus per Christi gratiam 
Demonstrat, tota caelicis 
Obtemperans oraculis. 

Responsoria. 

1. Cor ad Cliristum anhelabat 
Et in loco, quem monstrabat 
Dominus, septem lundabat 

Pervigil ecclesias. 
V. Ad saiutem animarum 
lesu Ciiristo devotarum 
Piam vitam Begginarum 

Postmodum instituit. 

2. Ad exeraplar Chrisii matris 
Voluntatem suninii patris 
Fundamentuni pietatis 

Asseclas edocuit. 
V. Castitatem mentis flore 
Et humilitatem more 
Observandani vult decore 

Cum ol)oedientia. 

3. Moritura mater pia 
Caelum suscipit in via, 
Quam calcavit cuni Maria, 

Virgine deipara. 
V. Vocans tunnas fiiiarum 
Cibum petit animarum, 
Sacramentum Cliristi carum, 

Ultimum viaticum. 



In 3. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Humilis amilla Christi, 
Quem ferventer dilexisti, 
Regnum eius percepisti; 

Nos clientes respice. 

2. Castam humileraque mentem, 
lugiter oboedientem, 
Christo pie adhaerenteni, 

Mater, nobis impetra. 

3. Beggu, niater gloriosa, 
Paradisi vernans rosa, 
Esto nobis gratiosa 

Apud Christuni iudicem. 

Kespoasoria. 

1. Meritoruni tota plena, 
Christuni Hagrat mens serena, 
Quae beatur vitae ven.i 

Tendens ad caelestia. 
V. Begga, mater pietatis, 
Speculum liumilitatis. 
Ad profectum sanctitatis 

Gregem tuum dirige. 

2. Sancta mater, vivens caelo, 
Nos clientes sacro zelo, 
Dum artamur in hoc prelo 

Carnis. praesens adiuva. 
V. Tuae vitae institutum, 
Sacra semita virtutum, 
Ut sit nobis iter tutum, 

Apud Deum satage. 

In 2. Vesperis. 
Ad Magnificat. 

A. Ave, niater speciosa. 

darior sideribus, 
Cuius vultum ac decorera 

concupivit Doniinus, 
Sancta Begga, Begginarum 

mater, divcs meritis, 
Funde preces redemptori 

pro tuis supplicibus. 



Officia Sanctorum Archiepiscopatus Ultraiectensis et episcopatuuin MitTra- 
ganeoruni. Coloniae 1641. — In 1. Noct. R 3, 4 Pietatem. — Ad Laudes 
alles prosaiscb. 



— 42 - 



16. De sancta Berta. 



In 1. Vesperis, 

Super Psalmos. 

A. Inclitae martyris festa 
Beatae colentes alma 
Flagitemus, Christe, tuura 
Nobis dari praesidium 
Quo illius ope celsa 
Vitae sumamus pracmium. 

Ad Magnificat. 

A. Magnifice regem 

laudemus cunctipotentem, 
Omnis cui sexus, 

aetas, genus, ordo sacratur, 
Qui sibi praeclaram 

delegit vivere Bertam, 
Cuius maiestas 

nos protegat ac benedicat. 

Ad Matntintim. 
Invitatorium. 

Contio nunc hilaris 

Dominoiubilemusinhymnis, 
Caelica qui sanctae 

tribuit sponsalia Bertae. 



In 1. Noctnrno. 
Autiphonae. 

1, Ad Domini nomen, 

tota mirabile terra, 
Emicuit nostris 

in finibus inclita Berta. 

2. Alnia, diu thalamo 

meritis coniuncta beatis, 
Nos tecura veri 

fac lumina capere solis. 



3. Insons et muudi 

felix habitudine cordis, 
In montem Domini 

precibus nos tolle pudicis, 

4. Gratia te. mater, 

caelestis iunxit ovanter, 
Propterea Domino 

nobis benedicta, faveto. 

5. Facta Deo teraplum 

te sanctiticante beatum, 
Fac precibus nostris 

habitare in cordibus ipsnm. 

6. Sedes digna Dei 

magnique habitatio regis, 
In medio templi 

recipi nos posce perennis. 

Responsoria. 

1. In sacrosanctae 

soUenni lumine Bertae 
Sursum cum raanibus 
voces et corda levemus, 
V. Quo meritis, precibus 

nos salvet conditor eius. 

2. Sancta Dei Berta, 

praedulcis Franciae alurana, 
A summis procerum 

generosum protulit ortum, 
V. Cura carnis genere 

mentis proba nobilitate. 

3. Sponsa huic sponso 

coniuncta, beata beato, 
Par insigne animis, 

Gumberto Berta sodalis, 
V. Prole tamen cassa 

latet, an sit et inviolata. 



- 43 — 



In 2. Nocturno. 

Antiphonae. 

1. In fundamentis 

rite aedificata supernis, 
Inter laetantes 

ibi uos habitare preceris. 

2. Psallat nostra Deo 

socialis turraa benigno, 
Qui tantae matris 

nos ditat rounere digno. 

3. Exsultet terra, 

laetentur et atria nostra, 
Quae Dominus gleba 
pius illustravit bonore. 

4. Cantica quae Domino 

modulis canis altisonoris, 
Protege nos meritis 

et nunc et in omnibus horis. 

5. Sancte super Cherubim 

residens oculosa, canoro 
Carmine ter sanctum 

modnlantia numine simplo, 

6. Suscipe, quas laudes 

canimus tibi supplice voto, 
Cnmque tua sponsa 

pie nos super astra levato. 

Responsoria. 

1, Desolata viro 

migrante beata virago 
Cuncta fere spreto 

pede reppulit infima saeclo, 
V. Permutans pullo 

mtilantia flammea velo. 

2. Dum sancta explorat, 

quo diva habitacnla ponat, 
Angelico visu 

snper hac re certificatur, 
V. Monstraturque locus 

Vallis prius Aurea dictus. 



3. Omnibus exstructis 

dum mater tractat herilis, 
Quisnam illuc Domino 

famulatu militet ordo, 
Virginibus saepta 

visa est sibi virgo Maria, 
V. Sic monstrando locum 

monialibus instituendum. 

In 3. Nocturno. 
Ad Cantica. 

A. Felix mater, ave 

longaque in saecula gaude, 
Vera Dei cultrix, 

mundi fortissima victrix, 
Oramus, domina, 

sic accipe cantica nostra, 
Ut tecum in superis 

coniungas gaudia nostra. 

Responsoria. 

1. Temporibus priscis 

aqua deerat sedibus istis, 
Unde gravata [Deumj 

dum sancta exposceret almum, 
Fons certusque locus 
sibi caelitus insinuatur, 
V. Qui Virtus dictus 

iacet ad tria milia passns. 

2. Illuc cum libra 

nummorum sancta profecta, 
Postquara pro pretio 

fuit i\la solvere praesto, 
Pertrahit arva colum, 
sic ducit ad sua rivum, 
V. Quo fluit usque hodie. 

servans cognoraina Librae. 

3. Felix et Doniino 

gratissima Berta supremo, 
Dum per multiplices 

mundo obluctata labores 
Testata est, Christi 

quantum victoria possit, 



- 44 — 



Tandem martyriuni 

peragens petitaltapolorum, 
V. Quo divina videns. 

etiam sinetemporegaudens, 
Cbristo, cui placuit. 

precibus nos iungere possit. 



lu Laudibus. 
Antipbonae 

1. Regnans cum Domino 

virtute acciucta virago 
Cum grege sanctorum 
gaudet sine tine dierum. 

2. Alma Dei iubilans 

et inenarrabile plaudens, 
Nos prece iunge tibi 

per pascua et atria regni. 

3. Omnicreatori 

benedictio personet omnis, 
Quem superaxaltat 

sanctorum contio casta. 

4. 0 sacra, laudaudum 

laudans iaudabile Ciiristum, 



Nos ipsnm tecum 

laudare exposceperaevnm. 

Ad Benedictus. 

A. Cliriste, salus nostra. 

tibi laus et gloria cuncta, 
Qui nobis oriens 

lux atque redemptio vera, 
Nos tantae matris 

donas praedivite gleba; 
Cuius nos precibus 

binc abstrahe mortis ab 
umbra. 



In 2. Vesperis. 
Ad Mag-nificat. 

A. rraeclari generis 

meritique insigne beati 
Berta triumphato 

fausto certamine mundo 
Libera sidereum 

petit et palmata senatnm, 
Quo nos virtutum 

curramus odore suarum. 



Officia SS. Tresani, Uumberti et Bertae imp. Eemis 1557. — lu L Vesp. 
Super Ps. A, 2 Bertae colentes. — Ibid. 5 praecelsae. — lu 1 et 2 
Noct. B 1 prosaiscb. — In2Xoct. R2, 6 Vallis Aurea = Mouastt-re 
du Val d'Or d'Avenay. — In 3. Noct. R 4 prosaiscb. — In Laud. Es 
scbeint eine A zu tehlen und zwar die zum dritten Psalme: Deus, Deus 
meus, ad te de luee vipilo. — Hvmnus: Decus futurum gloriae. 



17. De sancto Catervo. 



Ad Vesperas. 
Antipbouae. 

1. Miles in Christi curia 
Calervus militavit. 
Ex qua magna stipeudia 
Ad eum reportavit. 



2. Armis pugnare didicit 
Caelestibus in proelio. 

In quo triuniphum habuit 
Cum claritatis bravio. 

3. Vexillum defert principis, 
Ornatum Christi i-anguine, 
Per quod Uouorem militis 
Adeptas est victoriae. 



— 45 — 



4. Ora pro nobis Dominuni, 
Miles Calerve inclite, 

Et salva tuum populum 
De tenebris miseriae. 

5. In contiictu bellantiura, 
Pater Caterve, miseriis [sic] 
Mundi, carnis et daemonam 
Nobis succurre miseris. 

Ad Magnificat. 

A. 0 nobilis protector 

Plebis Tolentini, 
Caterve, miles inclite, 

Per quem semper divini 
Auxilii iuvamen 

Sentimus in adversis, 
Conserva nos in pace, 

Consolamen da maestis 
Et pie duc ad patriam 

Chrisii regni caelestis. 



A d M a t a t i n u m. 
Invitatorium. 

Laudetur Christus Dominas 
In hac die iucunda. 

Qua [vota tibi] reddimus 
Catervi sancti munda. 



In 1. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Hic vir in lege Domini 

Mirifice phmtatus 
Dedit fructum dulcissimum 
In via veri status. 

2. Praeceptum Dei praedicans 

Catervus cum fervore 
Est in monte Domini 
Collocatus cum sonore. 



3. Quaerens pacem persequitur 
Eam profuso corde 
Et in virtute moritur 
Sic absque ullo sorde. 

Repponsoria. 

1. Catervus iste proelians 
Adversus mundi vitia 

Non terretur, sed glorians, 
Cun; bellat, de victoria, 
Quam habuit, et iubilans 
Tenet supcrna praemia. 
V. Munduni, carneni suppeditans 
Et zabulurum proelia, 
Vexillum Christi baiulans 
Vincit mundaiia crimina. 

2. Per bona temporalia 

Transivit sic beatus, 
Quod non amisit praemia 

Aeterna, hic fundatus 
Enim er.it et gratia 

Altissinii iocatus, 
V. Et ideo in gloria 

Cum immensa [laetitial 

Est digne coronatus. 

3. Labentis vitae gaudia 

Despexit miles Christi 
Hic, Catervus, ut praemia 

Posset habere iusti 
Regis et transitoria 

Keliquit mundu tristi, 
V, Et ideo in gloria, 

Domine, magna munera 

Eidem contulisti. 



In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Invocantem hunc Dominus 
Virum sanctum audivit, 
Quem in pace cunstituit 
Et plene exaudivit. 



— 46 — 



2. Benedixisti, Domine, 

Catervo tuo viro, 
Quem voluntatis tuae 
Coronasti scuto miro. 

3. Super opera raanuum 

Constitnisti, Domine, 
Hunc famulum tuum 
Catervum mirifice. 

Responsoria. 

1. Plebem commissam protege 
Tibi, Caterve nobilis, 
Quae sub tuo reginiine 
Defendatur in proeliis 

Et ditari iuvamine 
Sperat de caeli gaudiis. 
V. Remove(cuncta)mala,Domine, 
Amore huius militis. 

2. Per te sumat precamina 
Nostra Cbristus piissimus 
Et auferat nunc criiiiina 
A nobis ipse Dominus; 
Caterve, tua gratia 
Tuere nos divinitus 

V. Et nobis caeli gaudia 
Cnm virtutum victoria 
Impetra, paler, caelitus. 

3. Placa prece altissimum. 
Ne puniat iustissime 

Nos, qui multorum chminam 
Gravamur magno pondere, 
Et nobis fer auxilium 
In ultimo examine. 
V. Nos sub tuum praesidiura 
Confugimus, ut Dominura 
Roges, pater, piissimum 
Pro nobis, miles iiiclite. 

In 3. Nocturno. 

Antiphonae. 

1. lustus et pius Doniinus 
Instam dilexit famulum. 



De quo habent superifus] 
Angeli magnum gaudium. 

2. In tuo tabernaculo 
Habitavit hic beatus, 
Deus, qui est iustitiam 
Veraciter operatus. 

3. De pretioso lapide 
Coronatus in gloria 
Catervus, cuius liodie 
Recolimus sollemnia. 

Kespunsoria. 

1. Gaudeamus in Domino 

Hoc festum celebrantes. 
Omnes cum magno iubilo 

Christum regem laudantes 
Et cum iugenti gaudio 

Yiva voce cantautes, 
V. Ut ab omni periculo 
Catervi patrocinio 

Nos defendat precantes. 

2. Pro terrenis caelestia 
Lucratur hlc sauctissimus, 
Pro caducis et praeniia 
Meretur railes inclitus 
Aeterna et in gloria 
Locatus hic divinitus, 

Y. Et sic supema gaudia 
Per saeculorum saecuia 
Adeptus est superius. 

3. Regis aeterni famulu'- 
Plaudit in eius curia: 
Catervus, railes inclitus, 
Cui donantur munera 
Caeli, et stat superius 
In angelorura patria. 

V. Hic est railes egreiiius. 
Qaem coronavit Dominas 
In paradisi gaudia. 

4. Sapra petram firraissiraam 

Erat enira fundatus, 



— 47 — 



Ideo vitam propriam 

Despexit hic beatus, 
Nunc autem est in patriam 
Lucis clare translatus 
V. Possidetque laetitiam 
Et infinitam gloriam 
In caelo coUocatus. 

6. Dedit Catervo Dominus 
Virtutes operare, 
Qui sanat aegros saepius 

Et claudos ambulare 
Facit iste sanctissimus 
Et cunctos sanat clare ; 
V. Et si rogatur, citius 
Paratus est sanctissimus 
Petita gratis dare. 

6. Ortus hic ex prosapia 
Nobili praefectorum 
Ornatur et militia 

Civium Ronianorum, 
Nunc sequitur consortia 
Militum supernorum; 
V. Quem susocpenint agmina 
In paradisi gloria 
Sanctorum angelorum. 

In Laudibus. 
Antiphonae. 

1. Lucis decorem induit 
Altissimus Catervum, 
Quem in caelo constituit, 
Ut vivat in aeternum. 



2. Rutilat hic in gloria 

Deo, cui servivit, 
Et tenet nunc in patria. 
Quae oculus non vidit. 

3. Deus, Deus altissime, 

Hic ad te vigilavit 
Et verbo tuae gratiae 
Catervus meditavit. 

4. Benedicunt te angeli, 

Christe, et de Catervi 
Festo gaudent archaugeli 
Et cuncti tui servi. 

5. Laudem dicit altissimo 

In paradisi gloria 
Et orat hic pro populo 
Suo in Christi patria. 

Ad JJenedictus. 

A. Respice nos et visita, 
Pater Caterve, famulos 
Et duc ad Christi patriani 
Tuos fideles subditos. 

In 2. Vesperis. 
Ad Magnificat. 

A. Confugimus cotidie 
Ad tc, Caterve uobilis, 
Nostras preces nunc suscipe, 
Conserva nos in prosperis 
Ac mala cuncta remove 
A nobis tuis faraulis. 



CoUect. ms. Caiet. Constantini saec. 17. Cod. Alexandrin. 96 (II). — In 
1. Noct. A 3, 2 perfuso. — R 1, 3 territur. — R 1, 7 niundum crimina. — 
In 2. Noct. R 3, 2 puniat nos piissime. — In 3. Noct. A2, 3 Dominus. — 
R 6, 1 hic extra pro.^apia. 



18. I)e sancto 

In 1. Vesperis. 

Ad Magnificat. 
A. Splendide Cbrysogone, 

Christi martyr pretiose, 
Servos esse tuos 

adversus effice tutos, 



Chrysogono. 

Cum pie credente 

populo tua festa colente 
Nosmet caelesti 

commendans sedulo regi, 
Caeli quo regno 

dignos faciat miserendo. 



- 48 — 



Ad Matatinuin. 
InvitatoriuDi. 

Sanctorum regi 

iubilemus carmine ingi, 
Chrysogonum sanctis 

qui iunxit in aethere tnrmis. 

Ad Laudes. 
Antiphonae. 

1. Fortiter accinctus 

Doniino Chrjsogonusalmns 
Ut fluctus nimios 

homines superavit iniquos, 
Esse docens templum 

Christi per saecla verendura. 



2. Se confessus ovem 

Domini sibi concinit oden 
Hic martyr, purtas 

sic intrans eius apertas. 

3. Alnius Chrysogonus 

cum corporementequetutus 
Christum sitivit, 

cuius magnalia vidit. 

4. Cuncta creata Deum 

benedicantnuncet inaevum, 
Hunc testera cunctis 

merito iunxit quia sanctis. 

5. Christum cum sancto 

pie Chrysogono reboando 
lugiter insomnis 
laudato, spiritus omnis. 



Brev. ms. Emmeramense saec. 15. Cod. Lambacen. CLxKIX. — In Laud. 
A 4, 4 unixitque sanctis. 



l'J. De s. Cypriano Tolonensi. 



Ad Vesperas. 
Antiphonae. 

1. Adest dies laetitiae, 

Patent caeli palatia, 
Doctori novae gratiae 
Nova confertur gloria. 

2. Carnis liber ergastulo 

lam cuni pastoris niercede 
Caeli potitur pabulo 
Clarusque doctoris sede. 

3. Vivens refuiget gratia, 

Bina post tinem laboris 
Congaudet sanctus gloria 
Vitae simul et honoris. 

4. 0 pater sancte, tiliis 

Confer benedictionem, 
Salutem nobis impetra, 
Gratiae plenitudinem. 



5. Consors caeli spirituum, 
Pie pater miserorum, 
Te nunc vuta precantium 
lusta suscipe tuorum. 

Ad Magniticat. 

A. 0 pastor egregie, 

Doctor veritatis, 
Tu noruia iustitiae, 

ludex aequitatis, 
Speculum munditiae 

Custos sanctitatis, 
Nos ad regiiuin gloriae 

Deduc cuin beatis. 

In 1. Xocturno. 
Antiphonae. 

1. Cyprianus, vir optiraus, 
]n Christo fidelissimus, 
Caesarii discipulus 
Fit, comes individuus. 
Eiusque servat monita. 



— 40 - 



2. Plebs Tolonensis liumilis 
Nunc puro corde et supplici 
'J'e precatur et obsecrat, 

Ut te patronum habeat 
Et vim precantis sentiat. 

3. Ciemens pater, filiis 
Da salutem miseris 
Et obtine virtutem 
Kesistendi vitiis. 

Responsoria. 

1. Sub magno patre militat 
Caesario vir optinius 

Et animo sanctissimus 
Eius sequendo semitas. 
V. Tanti patris 

doctus colloquio 
Sacri verbi 

fulget eloquio 
Tamquam lumen 

non tectum modio. 

2. Semen verbi, quod messuit, 
1'ost sparsit abundantius 
Et mercede, quam meruit, 
lam fruitur felicius. 

V. Post labores requiem 
Possidet in caelis, 
Dei cernens faciem 
Servus tam fidelis. 



3. Dum caelorum 

scandisti cuimina 
Post devicta 

mundi certamina, 
Laeta currunt 

sanctorum agmina, 
Modulantur 

dulcia carmina. 
V. 0 senator 

caeiestis curiae, 
Memor esto 

tuac familiae. 

Ad Beriedictus. 

A. Mcntis fuigor, 

carnis nobilitas, 
Decus morum 

et ingenuitas, 
Lux doctrinae, 

pastoris aequitas 
Ornant iustum 

et mira caritas. 

Ad Mag^ificat. 

A. Orium solem 

divinae gratiae, 
Munus datum 

urbi Tolonicae, 
Cyprianum 

laudat plebs humilis 
Et Deum o- 

rat mente supplici. 



Acta. SS. Octob. II, 166 sqq. Aus dem Officium de s. Cypriano aiini 
1618 Aus jenem Jahre stammt nach den Acta SS. a. a. O. die Ver- 
besseriing des alten in der Kirche von Toulon gebrauchlichen Officiums durch 
Antonius du lilanc. Die Anderungen, welche letzterer vornahm, scheiiii'n 
.sich vor allem auf die Lektionen zu beziehen; ob aber ausschliefslich ? Alles 
im Vorstehenden Fehlende ist in der neueren Redaction de comiiiiini. — 
Zugehfirige Hymnen : Numen gupremi numinis (ad vesp.), O nostri 
vindex criminis (ad laud.). 



2U. De sancto Dionjsio et soeiis. 



I n 1. V e s p e r i s. 
Antiphonae. 
1. Gaude, felix Parisius, 
Quam sanctus Dionysius 

Dreve8, Historiae Rhythraicae. VIII. 



Decoravit martyrio ; 
Graeca laetare regio, 
Quae tam clarum genuisli 
Filium et eduxisti. 

4 



— 50 



2. Dictus Areopagita 
Hic Athenis infinita 
Scientia praepollebat 
Atque studium regebat. 

3. Uuni cruce Christus nioritur, 
Hic Athenis fert: ^Patitur 

Deus naturae, vel totuni 
Caelum modo dimitur." 
Miraiida res. ut legitur, 

Deuni colnit ignotum. 

4. Paulus Atbenas veniens 

Hunc convertit ad pascua 
Veri ; tanniuam oboedicus 
Secutus est iussa sua. 

5. Clemens papa destinavit 

Sancluni versus Occidentcm. 
Ubi totam adornavit 
Gallicanam fide gentem. 

Ad Mag-nificat. 

A. Gloriosis martyribus 

Alniisque, Dionysio 
Ac sociis, nitentibus 

In caelesti palatio 
Plebs laetetur Gallicorum. 
Nomini laudes eoruin, 

Lumini dcmus luminum. 
Omnia quod vivificat, 
Concinendo : Magnificat 

Anima niea Dominuni, 

Ad Matutinum. 
luvitatorium. 

Invitati properemus, 
Summo Christo laudes demus, 
t,!ui de tenebris gentium 
Vocavit Diouysium. 

lu 1. Nocturno. 
Antipbonae. 

2. Beatus vir, 

quem Deus minavit 



Cuni sociis 

sccurum per mare, 
Ut Gailicis, 

sicut post patravit, 
Verbum Dei 

posset praedicare. 

2. Ceruentibus 

ipsis pericula 
Populorum 

in idolatria 
Dicunt simul : 

„Divina gratia 
Dirumpamus 

eoruni vincula." 

3. Tunc ingressi 

per mundi climata 
Paganoruni 

sedant feritatem. 
Arguciites 

hos per charismata : 
„Diligitis 

quare vauitatem V" 

Eesponsoria. 

1. Gratuletur ecclesia 

Cliristo canens praeconia 
Cum dukisonis cantibus 
Sub inclitis niartyribus 
Sacrisque Dionysio, 
Rustico, Eleutherio, 
Qui lauream meruere 
Perennitcr possidere. 

V. Intrepidi praedicabant 

Alte per totam Galliam 
Tormentaque supportabaut 
Propter aeternam gloriam. 

1. Dum Lisbius refutavit 
Agri sui pecuniam, 
In quo sanctus post fundavit 
Devotius ecclesiam, 
Ipse dicebat : 0 care, 
Desiste nunc ab incepto, 
l?on licet aedificarc 
Templum in gratis accepto. 



— 51 — 



V. Pauperibas erogare 

Pretium velis afifecto, 
lam verbo tibi directo, 
Carissime, dico clare. 

3. Agro vir empto fuudavit 
Templum in Christi nomine, 
Ubi multas ampliavit 
• Secundo gentes ordine, 
Restituens creatori, 
Quos cernebat male mori. 
V. A daemone subtrahebat 

Quam plurimos prodigiis, 
Luculeiiter verbis diis 
ludicium exponebat. 



In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. 0 rex Christe, 

quam Dionysio 
Scientiam 

magnam tu dedisti! 
Nam fertili 

cognovit studio 
Lunam, stellas, 

quas tu fundavisti. 

2. Memoria 

tua redundabit, 
Dixif, Deus, 

apud omnes i'eges, 
Laus super te 

semper abundabit, 
Nam bonorum 

meorum non eges. 

3. Rex aeterne, 

super craticula 
Servum igne 

me cxaminasti, 
Visitasti 

nocte, per singula 
Supplicia 

cor meum probasti. 



Respousoria. 

1. Traditione parata 

In hunc a pontiticibus 
Concurrebat plebs armata 
Atrociter cum ensibus, 
Sed lioc viso prosternebat 
Se quisque vel fugiebat, 
Quia caelesti lumine 
Fulgebat pienus numine. 
V. Idola tuuc (ieslruuntur 

A manibus, quae fecerant, 
Et daemonum irascuntur 

Turbae, quae prius riserant. 

2. lllustres Dionysius, 
Rusticus, Eleutherius, 
Proterviter cruciati, 
Dire sunt examinati 

A principe: „Quem colitis, 
Et quem iJeum asseritis, 
Dum mundus sic convcrtitur 
Et idolum dimittiturV" 
V. Dio douo inspirati 

Una voce trinitatem 
Responderunt et beati 

Christi lesu maiestatera. 

3. 0 mira res, in natura 
Bestiae rabie dura 
Excitatae ieiunio, 

In quarum sanctus medio 
Proiectus est, mansuetae 
Sunt per crucis signaculum 
Et sibi dantes osculum 
Hunc dimittunt in quiete. 
V. Inter has feras, Doraine, 
Assis servo, precor, isti, 
Qui nos de sacro sanguine 
Tuo vere redemisti. 



I n 3. N 0 c t u r n 0. 
Antiphonae. 

1. Dum ab ore 

sanctorum divinus 
4* 



- 52 - 



Sermo fine 

datur, decollati 
IMomento sunt 

et glorificati. 
Beata gens, 

cnins est Dominus ! 

2. Ossa Deus 

custodit eornm, 
Nam ad mensam 

matrona vocavit 
Perditores 

corporum sanctorum 
Et furtive 

corpora celavit, 

3. Parisius 

dum nnda sanguinis 
Fidelium 

late circumiret 
Peremptorura 

sub dono flaminis, 
Nnllus erat, 

qui tunc sepeliret. 

Responsoria. 

1. Vir sanctus melle dulcior 
In clibanum proicitur, 
Sed hic auro splendidior 
A rogo post eicitur, 
Dicens; Christi, fili Dei, 
Precor. miserere niei. 

T. Post a pravis tortoribus 
Patibulum adpenditur, 
Sed hic orationibus 

Semper vacans invenitur. 

2. 0 mirandum mjsterium, 
Carcere conficienti 
Omnipotentis filiura 
Apparuit sacranienti 
Coustitutor videntibus 
Cunctis hic existentibus, 
Quem angeli circunidabant 
Melodiisque laudabaut. 

y. Hunc Christus sanctum cibavit 
Pane, quem consecraverat, 



Divineque confortavit, 
Prout alias fecerat, 

3. Inclitns Dionysius, 
Athleta fortis et pius, 
Dum suam orationem 
Peregit devotissime, 
Recepit truncationem 
A lanista durissime, 
Et sic animam tradidit 
Christo, qui cuncta condidit, 
V. Cadaver duo milia 

Vexit caput canentibus 
Angelis verba dulcia. 

Cunctis turbis mirantibus. 



In Landibus. 
Antiphonae. 

1. Paradisi ianna 

Tibi, Dionysio, 
Patet et in solio 
Parata sedes tua. 

2. Domino iubiiate, 

Nain dum credit Larcia, 
Capitis prodigia 
Sequitur fides rate. 

3. Rex vero laetabitur 

Sanctorum basilica, 
Ubi roelos canitur 
A plebe catholica. 

4. Benedicite Christo, 

Qui meritis sanctorum 
In orbe sanat isto 
Copiam languidorum. 

5. Laudate Deum, senes, 
Virgines et iuvenes, 
Qui fugat provincia 
Martyrum daemouia. 

Ad Benedictus. 

A. Benedictus 

sit rector omnium, 



— 53 — 



Dionysi, 

qui te visitavit, 
Tibi gratis 

dans privilegium, 
Ut tis lingua 

fine peroravit, 
Videlicet 

sua petitio 
Sive facta 

tub tuo nomine 
Adnuetur ; 

ergo subsidio 
Tuo, posce, 

simus in luniine. 



I n 1 . V e s p e r i s. 
Autiphonae. 

1. Belliger iste sagax 

pro lege Dei sua niembra 
Contulit ad mortem 

moriendoqueperculit liostem, 
Nam petra Ciiristus erat, 

qua solidus steterat. 

2. Martyr hic est verus, 

pro Christi nomine corpus 
Qui dedit tortorum 

spernendo tela minarum, 
Militiae palmu 

quem caelum sustulit alma. 

3. Respuit hic niundum, 

ludos floremque iucundum, 
Cuncta caduca soli 

librans et gaudia caeli, 
Divitias illic 

atque velut ore locavit, 

4. Dum quis temptatur, 

si non cadit, inde beatur, 



Ad Magnificat. 

A. Cleri progenies, 

Domino nunc promere laudes 
Alta voce tribus 

nitere martyribus, 
Larcia quos stravit 

hodie vereque levavit 
Horum natali 

Christus in arce poli. 
Ergo tu socii- 

que rogate, sacer Dionysi, 
Ut vir quisque Dei 

possit amore frui. 

In 2. Noct. 
In 2. Vesp. 



Coronavit cum, 

qui iudicat omne probatum, 
Ex merito rutilam 

dabit isti laude coronam. 

5. Hunc Deus ornavit, 

qui pro meritis adamavit, 
Glorificaque stohi 

vestivit splendida coUa 
Ad paradisiacas 

ducendo per aethera portas. 

Ad Magniticat. 

A. 0 quani sancta dies, 

0 quani fesliva refulget, 
Viribus, o, totis 

castis celebrandaque votis, 
Qua bonitate bonus 

noster meat astra patronus, 
Domnius, ad vitae 

gaudia perpetuae. 

In 1. Nocturno. 

Antiphonae. 

1. Morte triumpbali 

superatis morsibus anguis 



Brev. S. Baruardi de Romanis inip. in Romanis 1.518. — 
A 1, o fundasti. — In Laud. A 2, 2 crevit. — A 2, 4 fidem. — 
Ad Magn 5 Laures quos. 

21. De sancto Domnio. 



— 54 — 



Christns ad celsi 

remeavit culniina caeli. 

2. Coetus apostolicus 

divino lacte potatus 
Dividitur multis 

(liversis partibns orbis. 

3. At Petrus. ecclesiae 

praelatus, in Antiochena 
Multas virtutcs 

fccit ac dando salutes 
Plnribus aegrotis 

tenebris a corde remotis. 

Responsoria. 

1. Cum plebs innuniera 

simul, ut miracula vera 
Viserct, afflueret 

seu quod magis inde vigeret, 
Contigit, accessit 

Theodosius, accola civis, 
V. Nobilitate cluens, 

operuni virtute [re]fulgens. 

2. Hic Danae gcniti 

generosae prolis habenti 
Natum se iunxit, 

quam more sno sibi iunxit, 
Qua subokm genuit 

.... cia Domnius inquit. 
Y. Praestanti forma, 

sed Christi postea norma. 

3. Quippe suus genitor 

velut almis cnltibus auctor 
Muuere naturae 

vitae spirando fnturae 
Ad Dominum saltus 

dabat et gentiliter altus, 
V. Qui fons est vitae 

cunctis sine fine petendae. 

In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1, Praedicat ut plebi 

verbum Petrus ore tonanti, 



Auiliit attentus 

neque mundi compede tentus 
Discipulum Christi 

pctiit sub tempore noctis. 

2. Cuius doctrina 

rutilans pietate superna 
Credidit in Christo 

devota mente sequendo. 

3. Ut fidei lavacrum 

tangens sprevit simulacrum, 
Domnius et mater 

fiunt paritenjue fideles. 

Responsoria. 

1. Aurea gemma solo 

sidus radiabilis caelo, 
Domni, qui resides, 

qucm tulit alma fides, 
Au.xiliare tuis 

solita pietate ministris, 
V. Magnificare tua 

valeant ut festa per aethra. 

2. Qui puer aetate 

sed mentis nobilitate 
Celsus apostolicis 

copulavit se documentis, 
V. Potans a puero, 

vomuit (juae postea mundo. 

3. lam fidei plenus 

studio Petrus Antiochenus 
Yisus (est) adire Roraam 
gestorum laude sonora[m], 
V. Luceat nt princeps 

a prima hice deinceps. 

In 3. Nocturno. 
Antiyihonae. 

1. Domnius a seniore Petro 
suadente magistro 
Venit Dalmatiam 

Doraino ducente Salonam. 



— — 



2. Semina divina 

spargens ubi voce benigna, 
Purificat, mundat 

plures baptismatis unda. 

3. Mox quibus ablutis 

capiendo verba salutis 
Corda maligna tamen 
conclamant jiseudovatem. 

Responsoria. 

1. Dum trahit a morbis 

dorainam , fjuae dicitur, orbis, 
Discipulos mittit 

lati per climata muudi, 
V. Ecclesiae natos 

pariant quo multiplicatos. 

2. Pirgus ad haec tumidus 

dialectico turbine tixus 
Obstitit atque fidem 

sibi draco colorat eandem, 
V. Cesset ut athleta, 

lesu ne vinea crescat. 

3. Sed ne cathegoricus 

palma laetetur iniquus, 
Doctorum doctor 

vires parat ille ministro, 
V. Cui dicit: Os aperi, 

per me quod scito repleri. 



2. Namque saccrdotes, 

Christum venerantibushostes, 
Maurilium quendam 

pretio[que et] niunere parant. 

3. Romae praefectus, 

qui daemonis arte refertus, 
Aurum spernentem 

neque sacrificare volentem 
Discipulum Christi 

permultat verbere tristi. 

4. Christicolae plurcs 

clamant pie compatientes : 
Cur percat saeve, 

qui praedicat omnia verc? 

5. Praeses ad iiaec motus, 

nullo moderamine fotus, 
Hos novies quinque 

super aethera detulit ense. 

AJ Benedictus. 

A. Pontificum norma, 

splenilor pretiosaque gemma, 
Serta vcnustatis 

retinens cum martyrizatis, 
Scandere celsorum 

da nobis regna polorum, 
Qui barathri claustro 

puerum precibus revocasti. 



TnLandibns. In2. Vesperis. 

Antiphonae. Ad Magaificat. 

1 . Cnm pius athleta A. Corpora sanctorum 

mnndi fugit omnia laeta, tumulantur honore piorum 

Martyrii palmam Vertice sub montis, 

Deus bunc invitat ad almam. vocitatur qui Macarontis. 

Brev. ms. Eomanae Curiae anni l-ilS. Cod. Vatican. 60G9. add. saec. 14. 

— In 1. Vesp. A 2, 'f dedit tartarum. — A 4, 3 coronatur. — A 5, 5 para- 
disicas. — In 1. Noct. A 2, 2 potitus. — A 1 Ad Petrus. — In 2. Noct. 
A 1, 6 tempore notis. — In 8. Noct. R 3, 4 ministtos. — R ?>, 5 CJui dixit. 

— In Laud. .\ 2, 4 munere arant. — Zu beachten in 2. Noct. A I das 
Akrostichon Adam. 



— 56 — 



22. De 
In 1, Vesperis. 
Ad Magnificat. 

A. Ad te, Christe, fili Dei, 
Ad te clamant omnes rei, 

Ut in hoc vitae stadio 
Fessos idem paraclitus 
Refoveat divinitus, 

Etho cuius imperio 

Caelestem sumpsit vitam, 
Mentem iacentem visitet, 

Consuscitet sopitam. 
0 quam felix Dei donum, 
Quod perenne confert bonum ! 



A d Matuti num. 
luvitutorium. 

Etho Deuni laudet, 

per queiii super aethera gaudet ; 
Nos igitur psalmis 

ilU iubilemus et liymnis. 



1 n 1 . X 0 c t u r n 0. 

Aiiti])lionae. 

1. Germine feta sacro 

laetelur Hibernia, fructu 
Quod tam niultipli 
regna superna replet. 

2. Haec septera radiis 

tenebras illuminat orbis 
Sideribusque novis 
latius emicuit. 

3. Septem namque viros, 

nieritorum lumine claros 
Edidit et claris 
condecoravit avis. 



sancto Ettone. 

Responsoria. 

1. Ad laudem Domini 
produxit Hibernia septem 

Fratres, insignes 

caeli quos gloria fecit ; 
V. Par spes, par animus 

erat illis et Deus unus. 

2. Hos decoravit lionor 
mundi fulgcns et origo, 

Sed magis ingenuos 

dedit actio mensque beata 
V. Dignos laude viros, 

tibi, sacrum fiamen, alumnos. 

3. Horuni de numero 
venerandus claruit Etho, 

Cum pia progenies 
mores sacravit heriles. 
V. Unctio sancta Dei- 

que doctri.\- adfuit illi. 

In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Voti concordes 
effecit gratia fratres, 

Quos spes atque fides 
fecerat esse pares. 

2. Hi natale solum 
liqueruut, aequora Christo 

Remigc sulcantes 
extera regna petunt. 

3. Fluctibus emensis 
nebulosi post iuga montis 

Sacra Pctri subeunt 

cum prece, cum lacrimis. 

Responsoria. 

1. Traditus Etho sacris 
animo vigili documcntis, 
Pracdicat esse pium 
superomniaquaerereChristum, 



— 57 — 



V. Mundum eum flore 

diviiio sprevit amore. 

2. Etho domum, patriam, 

mundum cum flore relinquens 
Verna bonus Domini 
gremio meruit refoveri, 
V. Terrea cuncta tcrens 

caeloquepotenterinhaerens. 

3. Plenus amore pio 

mare transiit ac duceChristo 



Y. Solvit apostolicis 

Romae sua vota tropaeis. 

In 3. N octur no. 
Antiphonae. 

1. Caelitus implorant, 

quibus haec mortalia condant 
Menibra sub hosi^itiis, 
ossa quilms turaulis. 

2. Christus, servorum 

miserens, ubi quivis eorum 
lus caperet sedis, 
innuit a superis. 

3. Sedit ab iiis unus 

Etlio, qua fonte refusus 
Manat Corbriolus 
caelitus exhibitus. 

Responsoria. 

1. Etho sacris j)recibus 

lacrimisque peramplius instans 
Mente polum jienetrat 
dignis affatibus astans, 
V. Extera transgressus 

ad spirituaiia raptus. 

2. Summns apex, celsi 

solii moderator et aevi, 
Orantem famulum 
recreavit acroamate tali: 



V. Gallia laetetur 

et te pasfore regatur. 

3. Etho, divinae 

per saechx ferax medicinae, 
Ciade piat populum, 

fugat impiu gentis, asylum 
V. Subvenit adtliclis, 

miscris solacia praestat. 

In Laudibus. 
Antiphonae. 

1. Felix confessor, 
trinae deitatis amator, 

Audit de caelis 
semel et bis acroama salutis. 

2. Mansio signatur 
primum, post tumba iubetur 

Quaeri, tumque dies 

vitae postrema vocatur. ' 

3. Posthuma facta putris 
dando suffragio multis 

Lucis eum sedem 

te.«^tantur habere perennem. 

4. Vota sacerdotis 
acceptans carcere, vinclis 

Ereptum recreat 

spondensque salubria tirmat. 

5. Aeger abit sanus, 
maerens solamen adeptus, 

Nulius inexpertus 

opis, est pateromnibus aptus. 

Ad Benedictus. 

A. ExsuUemus hodie 
Simul et cantemus, 
Patris nostri gloriae 

Pia vota demus, 
Qui de mundi voragine 

Feliciter sublevatus 
Gaudet cael[est]i lumine 
Divinilus iliustratus 
Nullani timens iacturam. 



i 



— 58 — 



Pro nobis Deo supplica, 
Sancte pater, et vendica 

Laetitiani fufurani. 
0 quani felix Dei donuni, 
Quod pevenue co\ifert bonum ! 

In 2. Vesperis, 

Ad Ma^nificat. 

A. 0 lesu Christi bonitas, 
0 gratia. 



Dirige nostras semitas 

Ad praemia. 
Quae servas tidelibus 

Ob meritum virtntis, 
Da tnis supplicibus 
Ethonem refugium 

Ad gaudiuni salutis. 
0 quam felix Dei donum. 
Quod perenne confert bonum ! 



Acta SS. lul. III, 49 s.jq. — In 8. Xoct. R 2, 4 «nd Laud. A, 1 4 
eine Silbe zu viel. Also ist acroania dreisilbig; wahrscheinlich stand in 
der Quelle acroma. Uber ihre Quelle bemerken die Herauso-eber 1. c. : 
^Officium praedictum . . . misit ad P. Bollanduni R. D. Luytens mense 
Novembri 1637, tum temporis Laetiensis supprior et magister iuniorum 
et postmodum laudati monasterii abbas.'" Das <)fticium stammt aber nicht 
ans der Abtei Liessies, wie sehon die niclit-nionastische Form desselben 
zeigft, sondern aus Buyn-Villare bei Arras. 



23. De 8. Eachario Tallensi. 



Ad 1. Vesperas. 
Antiphonae. 

1. Gaudeat ecclesia 

Pro palma victornm, 
Quam adornat Gallia 
Splendore sanctorum. 

2. Eucharii natio 

Sancta comprobatur, 
lustorum consilio 
Christum imitatur. 

3. Hic dum mundi gloriam 

Pro Christo calcavit, 
Aeternam memoriam 
Insti comparavit. 

4. Laudans nomen Domini 

Vir Deo devotus 
Vacabat regimini 
Per Deum promotus. 

5. Huins sancti praesnlis 

Mors est pretiosa, 
Quem laudant in populis 
Signa gloriosa. 



Ad Magniticat. 

A. 0 pastor egregie 

Doctorque tidelium, 
Gemnia Lothoringiae, 
Kobile depositum 
Liberduni castri. 
Fer, Eucliari, gratiae 
Nobis patrocininm, 
Ne pcrdamus anxie 
Thronum tibi traditum 
Supernalis astri. 

Ad Matutinum. 
Invitatorium. 

Regi caelorum gloria 
Devote concinatur, 

Dnm Eucharii gratia 
Digne commemoratur. 

In 1. Nocturno. 
AntiphoTjae. 

1. Hic in lege Domini 
Pie meditatns 
Se sanctoruni agmini 
lunxit vir beatns. 



— 59 — 



2. Reges, intellegite 

Provicluiii rcctorem, 
Hunc sequi satagite, 
Strenuuni victorem. 

3. Christns fuit gloria 

Hnius pracsidentis, 
Non timuit milia 
Populi furentis. 

Kesponsoria. 

1. Landemus permagnificum 

In statu praesulari 
Doctoremque catholicum 

Adfatu salutari 
Eucharium, mirificum 

In actu regulari. 
V. Ducem sequamur caelicura, 
Colentem Deum unicum 

Affectn singulari. 

2. Fidei rnpto foedere 

Rex nequam lulianus, 
Ordinis spreto munere 

Apostata profanus, 
In Christum coepit furere 

Vir Belial et vanus. 
V. Sub eius grandi scelere 
Passus est gravi vulnere 

Populus christianus. 

;j. Dum Galliam ingreditur, 

Urbem Grandem intravit, 
Christicolas insequitur 

Ploresque carceravit, 
Eucharium aggreditur 
Et ipsum decollavit. 
V. Ab impio perimitur 
Pastor pius nec vincitur, 
Qucm Christus coronavit. 



2. Mane Dei famulus 

Orans exauditur, 
Preces eius populus 
I.aetus experitur. 

3. Laus perfecta sonuit 

E\ pastoris ore, 
Cuius vita splenduit 
Virtutis honore. 

Responsoria. 

1. In Pompeio littore 

Caeso praesulis capite 
Et in loco tumbarum 
lam divisum a corpore 
Ab ipso fertur equite 
Palniis caputpraeclarum. 
V, Passus modico tempore 
Conscendit recto tramite 
Montem deiiciarum. 

2. Athleta victo turbine 

Per sanctae v/illis medium 
Iter suum direxit; 
Legentes olus feminae 
Mirantur ex hoc nimium, 
Quod caput suum vexit. 
V. Plus stupet rubens sanguine, 
Dum eas per sollemninm 
Opcrari prospcxit. 

3. Praesul divino munere 

Consummato martyrio 
Per omnia directus 
Recto pergens itinere 
Liberduni confinio 
Digne fuit oollectus. 
V. Super lapidem funere 
Locato caeli gaudio 
Frucbatur electus. 



In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Hunc sanctum inirificat 
Deus veritatis, 
Per qnem tot multiplicat 
Signa probitatis. 



I n 3. N 0 c t u r n 0. 
Antiphnnae. 

1. Vitam sine macula 
Praesul hic finivit 
Summa tabernaculi 
Laetus introivit. 



— 60 — 



2. 0 praeclare pontifex, 

In virtute Dei 
Sis salutis opifex 
Nobis sanctae spei. 

3. Rex aeternae gloriae, 

Per hunc nos conducas 
Ad monteni laetitiae 
Tecum et inducas. 



Responsoria. 

1. Lorpus sanctum 

defancti praesulis 
Dum deferret 

cum reverentia 
Urbis Leucbae 

clerus cum popuUs, 
Quadrivallis 

non traxit spatia. 
V. Liberduno debebatur 
■'^ancti quies. ut probatur. 

2. Subvectum in curriculo 

Fraesulis funus inclitum 
Yaccae duae trahebant, 
(t>uae pergrandi miraculo 
Locum sepulcri debitum 
Dirccte requirebant. 
V. Quae cum decenti titulo 
Liberduni depositum 
Gressibus innuebant. 

3. De celso sancti praemio 

Vera sunt testimonia 
Patrata Dei bracbio 

Per eum mirabilia, 
Qui suo patrocinio 

Magna confert remedia. 
V. Pro triumphali proelio 

Pastor regnat in gloria, 
Magno dignus praeconio, 

Dum expellit daemonia. 



In Laudibus. 
Antiphoiiae. 

1. Sanctus vir EuchariQS 

Morum luce splenduit 
Indutus decorem, 
Sacerdos egregius 

Melchisedech tenuit 
Gradum et honorem. 

2. Cordis prae laetitia 

lubilans in gaudio 
Deum exquisivit, 
Manens in iustitia 
lustorum consilio 
Domino servivit. 

3. Deus. ad te vigilans 

Exsultandu labiis 
Mente iubilabat, 
Rectis luinen rutilans, 
Gloria, divitiis 
lustus abundabat. 

4. Benedicant opera 

Cuncta nomen Doraini, 
Quod cst benedictum. 
Dum scandit ad aethera 
Summo iunctus numini 
Martjr post conflictum. 

5. Tuba, chordis. organo 

Laudet omnis spiritus 
Dominuni virtutis, 
Quem in caeli Libano 

Cernit bibens primitas 
Calicem salutis. 

Ad Benedictus. 
A. Benedictus Dominus, 

Plebem suam visitans 
Per almum pastorem, 
Cuius vitae terminus 
Hunc beatum claraitans 
Hostisque victorem, 
Nos ad bonum protinus 
Miraculis excitans 
Deo dat honorera. 



Biev. TuUeuse imp. Parisiis (Higman) 1.51L — Ad M.igu. A 5 Luber- 
dini (Liverdun). — lu 2. Noct. A 3, 5 Luberduui. — In 3 Noct. R 1, 9 
Luberduno. 



- 61 - 



24. De sancto Ennuphrio. 
I n 1 . V e s p e r i s. Respousoria. 



Ad Magnificat. 

A. Exsultet caeli curia 

Sanctorum ad consortium 
Novo cive translato, 
Congaudeat ecclesia, 

Nostrum quoque collegium 
Eunafrio beato, 
Omnis Christi militia 

Virum laudet humillimum 
In caelis exaltatuni. 



Ad Matutinum. 

Invitatorium. 

In militis sollemniis 
Rex regum collaudetur 

Eunufrii, cuni gaudiis 
Et votis honoretur. 



In 1. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Ut arbor iuxta fluvium 

Aquae vivae plantata 
Eunufrii dat nimium 
Fructum vita beata. 

2. Casto timore pertulit 

Imbutus disciplinam, 
lagum peccati reppulit 
Et saecali rainam. 

3. Voce devota claniitat 

Et Dominus exaudit, 
Opem devotis impetrat 
Et monitis adplaudit. 



1. Vir sanrtus ad coenobium 

Eunufrius cum properat, 
Implens Cliristi consiiiuni 

Virtus aetafem superat, 
Pcr grutiae praesidium 

Jlenti sensus obtemperat. 
V. Luxu calcato noxio 

I)eo firmus inhaeret, 
Foedo cura sui gaudio 

Occasum mundi maeret. 

2. Novit Heliae nierita 

Scriptura refcronte 
Et praecursoris indita 

Duce Christo favente, 
Deserti petit abdita 

Spreta mundana gente; 
V. Subtractus a consortio 

Mundi decipientis, 
Purgatus a contagio 

Carnis allicientis. 

3. Ingressus solitudinem 

Virtute roboratur, 
Teniptantis altitudinem 

Contra tidem luctatur, 
Dei beatitudinem 

Devote contemplatur. 
V. Solis ardore squalidum 

Ventus, imber infestat, 
Casto timore candiduni 

Lux vitae manifestat. 



In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Quiete pacis intimae 
Christo miriticatur, 
Electae pacis optime 
Cum merito laetatur. 



— 02 



2. Ornatur scuto fidei 

Christi miles invictus, 
Dignus cum palnia provehi 
Ad caelum benedictus. 

3. Caelis emisso nuntio 

A Deo visitatur, 
Honore, laude, praemio 
Coronae decoratur. 

Respousoria. 

1. Capillo pro tegniine 

Jsudom corpub obducitur, 
Radicum in esurie 

Virentis herbae fruitur, 
Tali cun) nioderamine 

Daemon victus eicitar. 
"V. Aquae mensura bibitur 

Yini spreta dulcedine, 
Hostilis fraus depellitur 

lllaqueans mulcedine. 

2. Mirandum est, quod creditur, 

Si summum sacramentum 
Presbytero conficitur 

Per Christi documentum, 
A sancto viro sumitur 

Salutis in augmentnm. 
V. Quod agilur, spiritibus 

Sanctis ratificatur. 
Viitus saciatis ritibus 

Divina non ligatur. 

3. Sex lustris pane pascitur 

Mirando vir bcatus, 
Parnpnutius suscipitur 

Hospes fame laxatus, 
Verbo Dei reficitur 

Virtute solidatus. 
V. Uterque pane vescitur 

Tunc integro deiato, 
Largitor benedicitur 

Egcnte saturato. 

In 3. l\o cturno. 
Antiphonae. 

]. Hic iustus sine macula 
Vcrax et mansaetus 



Dilecta tabernacula 
Colit iani Deo fretus. 

2. Vultus divini visio 

Virum virtute gratum 
Completo desiderio 
Laetificat beatuni. 

3. Hic quaereiis Dei faciem 

Eius subit in montem, 
Contemplans Dei specieni, 
Beatae vitae fontcm. 

Ke.spousoria. 

1. Oculis ac manibus 

In caelum elevatis 
luDgebat preces precibus 

Devotis impetratis 
Gratiae muneribus 

A fonte bonitatis. 
V. Migrantis luce claruit 

Vultus viri mirificus, 
Locum miraudus irabuit 

Odor ut aromaticus. 

2. Ad sancti viri transitum 

Sanctorum chorus advenit 
Laudes Deo canentium, 

Christus ad caelumprovehit 
Virum, quem carne positum 

Donis supernis irabuit. 
V. Tamquam coluniba caudida 

Petit anima Deum 
In omni vila nitida-, 

Prece pulsemus eum. 

3. Leo deplorat mortuum 

Curvatus et adorat, 
Fodit iu uugue tumulum, 

Pampnutius ut orat, 
Xuduui viri corpusculum 

Tegens vestis honorat. 
V. Translato patrc concidit 

Palma cum sua cellula, 
Pampnutius haec concinit 

Eius vitae miracula. 



In Laudibus. 
Antipbonae. 

1. Praecinctus fortitudiue 

Eunnfrius prostravit 
Hostcm et pulclirituJine 

Indutus honoravit 
Christum et sanctitudinem 

Domus eius amavit, 

2. Soluto culpae vinculo 

Contemnit civitateni, 
Deserti taberuaculo 

Locatus ubertatem 
Qnaerit virentis pascuae, 

Dei suavitatem. 

3. De luce Deo vigilans 

In sancto sic apparet, 
Ut ipsum mente sitiens 

Videret et amaret, 
Antra deserti penetrans 

Quietus et oraret. 

4. Vir corde sanctus, humilis 

In vita benedixit 
Deum, virtute stabiiis 

Diabolum adflixit, 
Se mente caeli habiiis 

Christo cruci confixit. 

5. Hunc sanctum contra militat 

Nix, ignis, grando, pluvia, 

Pontif. ms. Paulanorum saec. 15. 
Laud. A 4, 4 addixit. 



Sed robore stabilitat 
Perfusa caeli gratia, 

Hymnum novum cum gloria 
Sibi canat ecclesia. 

Ad Benedictus. 

A. In sanctitate Domino 
Servivit et iustitia, 
Mortalis vitae termino 
Solutus a miseria 

Eunufrius beatus, 
Xunc fruitur in patria 
Beata caeli gaudia 
Spleudoribus ornatus. 



1 n 2. V e s p e r i s. 
Ad Magnificat. 

A. Eunufri, pater optime, 
Te invocamus liodie. 
Iniple tui memoribus, 
Quod pie promisisti. 
Funde preces ad Dominum, 
Ut deleat contagia, 
Cuncta pcllat tristia, 
Fuget adversantia 

Sublato saevo iudice, 
Concessa culpae venia, 
Omni pulsa miseria 
Nobis aeterna gaudia 
Donet in caeli curia. 

Cod. V.itican. Ottol)on. 502. lu 



25. De sancta Eustella. 



In 1. Vesperis. 
Ad Magnificat. 

A. Regia virgo fuit 

Eastella parentibus orta 
Xantonicis et aquis 
ethnica lauta sacris. 



A d Ma t u t i n u ni. 
Invitatorium. 

Regem nunc virginum, 
Laudemus Doniinum, 
Qui hanc regiam 
Virginem Eustellam 



Delegit primam 
Xantonum patronam. 

In 1. Xocturno. 
Antiphonae. 

1. Xanctonibus daram 

gennit rex Xanto puellam, 

2. Protulit et prolem 

nobis regina tenellam, 

3. Qnam Deus a toto 

carara providerat aevo, 

Responsoria. 

1. Praedicat Eustellam 

gens Xantona iure novellam 
Mognificatfine suam 

iucundam [verc] parentem; 
V. Suscipit hanc primam 

concivem Xanto beatam. 

2. Regiom quippe vagum 

mundi contempsit et oranem 
Ornatum saeculi 
sprevit amore Dei. 
V. Credidit et vidit 

lesum, speravit, amavit. 

3. Quae modo praestumus 

tibi niunera, sunime, rogamus, 
V. Xostra feras caelis 

praestita vota tuis. 

In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Hanc ut spina rosam 

peperit pagana tidelem, 

2. Et vocat Eustellam 

mater propbeta novellam, 

3. Noctis digna bene 

virgo bona stella vocatur. 



In 3. Nocturno. 

Antiphonae. 

1. Nocte Eustella nitet, 

fidei dum prima cohaeret. 

2. Praefuit et nocti, 

cum Cbristi iussa facescit. 

3. Stella praeest nocti, 

caeli duni regna capescit. 

In Landibus. 
Antiphonae. 

1. Clara Deo regnat 

nunc Eutropio sociata, 

2. Ardet et in caelo 

Xantona stella suo, 

3. Raptaque amore Dei 

translucet iuncta diei, 

4. Resplendet famnlis 

ignea stella suis. 

5. Offert Xantona 

nova iam tibi munera, quare 
Nnnc tribuas nobis 
dona petita tuis. 

Ad Benedictiis. 

A. Depulit Eustellam 

paterimprobusurbepuellam, 
Monteque mox iatitat, 
vigilat, ieiunat et orat. 

In 2. Vesperis. 
Ad Magnificat. 

A. Dum fumus arte jiarens 

durus terretque puellam, 
Eutropium scurra 
lanio Xanto necat. 



Brev. Xantonense imp. Pictavii 1524. — In2. Noct. A3, 1 Nostris 
digna bono. — In Laud. A 5, 3 tribuis. — Die zugehorigen Hymnen: Ad 
Vesp. ^Pangere cantica laetitiae"; ad Laud. „En orta stella 
X ant on es." 



26. De sancto Evnrtio. 



In 1. Vesperis. 
Antiphonae. 

1. Signo divino 

credunt cives peregrino 
Omnibus in Domino 

concordibus omine trino. 

2. Ales caelestis 

pro fratrum schismatemaestis 
I'atribus est testis, 

quia, quem Deus eligit, estis. 

3. Aedes ardor edit, 

pracsul iubet. ignis oboedit, 
Sors cxstincta redir, 

exstinctaque flanima recedit. 

4. Signa manus subita 

videt et stupet hypolevita, 
Magna tribus merita, 
qui specnlantur ita. 

5. Gentilis coetus, 

infuso chrismate laetus, 
Desinit esse vetus 

novus in baptismate foetus. 



R. Stirps Romae quondam 

fiorens tulit hypoievitam, 
Et super hunc paiam 
descendit spiritus almus, 

V. Urbc diu vidua 

pastore tit hic pater eius. 

Ad Magnilicat. 

A. 0 viruni incffabilem, 
Evurtium poiitificem, 
Cuius vifa niirabilis 
Praedicatur in saecula 
Et gloriosus spiritus 
Paradisum possidet, 
Ad cnins consortium 
Introducat nos Dominus. 

Ad Matutiiium. 
InTitatorium. 

Aeternum regem laudemus 

lesum Christum, 
Qui beatum Evurtium 

Ad suniiiium 
Elegit sacerdotium. 



Offic. ms. Aurelianen. saec, [14. et] 15. Cod. Vaticau. Regin. 623. — I n 
Vesp. A 2, .3 elegit. — A 4, 1 Digna. — R, 2 hypoleviteni. 



27. In Translatione s. Evartii. 



In 1. Vesperis, 
Antiphonae. 

1. Felix praesul Evurtius 
Exiens urbem Romanam 
Transtulit se rectius 
Ad plagam Aurelianam, 

2. Angeius ei nuntiat 

Cum splendore mirae lucis, 

Dreves, Historiae Rhythmicae. VIII. 



Ut fundamenta iaciat 
Basilicae sanctae crucis. 

3. Veris tempore amoeno 
Hospes mundi, caeli civis 
Novil aeve sereuo 
^ocum per circuium nivis. 

4. Elidit idolatriam 
Sancta praedicatione 
Deo exhibens latriam 
Sincera devotione, 

5 



— G6 — 



5. Obitus sui praescius, 

Cognoscens finem humanum, 
Gloriosus Evurtius 
Pronuntiat Anianum. 

R. Luni refertur 

sanctus ad propria, 
Fit tempestas 

et grandis pluvia 
Providente 

Dei clementia, 
Ut pateret 

beati gloria; 
V. Sed non tangit 

pluvia baiulos 
Nec cum eis 

euntes popnlos. 

Ad Magnificat. 

A. Jlagnificat niiraculis 
Evurtium divinitas. 
C oram omnium oculis 
Monstratur eius sanctitas, 
Grati vuitus serenitas 
Et perfecta iiumilitas, 
Carnis eius integritas, 
Intellectus sagacitas, 
Tantis gratiae titulis 
Apparet vitae veritas. 

Ad Matutinum. 
Invitatorium. 

Christum, summum regum regem 
Adorenms propitium, 

t^ui Aurelianum gregem 
Gubernat per Evurtium. 

In 1. Nocturuo. 
Aiitiphonae. 

1. ]n maloruni consilio 
Evurtius non abiit, 
Sed cuni Dei auxilio 
Mundum trausiens obiit. 



2, Peccatorum vincula 

Fortiter rumpamus, 
Ut sancti sine macula 
Cum praesule vivamus. 

3. Susceptor Evurtii 

Fuit servator lesns, 
Qui nullius vitii 
Esse legitur laesus. 

Kesponsoria. 

1. Mundum vocans 

ad Dei gratiam 
Exit Roma, 

transit ad Africam, 
Semet regeus 

per ignorantiam 
Plurimorum 

pellit tristitiam. 
V. Per Dei providentiam 
Sublimatur 

ad praesidentiam. 

2. In columbae specie 

Sauctum flamen apparuit, 
Coram plurium facie 

Miraculum hoc claruit, 
Et vox magna laetitiae 

In populo i)ersonuit : 
Hic est a Deo dilectus, 
Hic praesul noster electus, 

Sicut columba docuit. 
V. Dum recessit sancta avis, 
Exclamat devota ovis. 

3. Datus mundo 

pro mundi gloria, 
Diguus laude, 

dignus memoria, 
lam de hostis 

gaudet victoria, 
Plebi suae 

dat adiutoria. 
V. Cuius virtus 

est tam notoria, 
Daemonibus 

exstat contraria. 



— 07 — 



In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Diligentes vanitatem 

Et quaerentes mendacium 
CognovevuDt veritateni 
Per beatura Evurtium. 

2. Scuto bonae voluntatis 

In terra fuit ornatus 
Et corona sanctitatis 
Est in caelo coronatus. 

3. Mirabile Dei nouien 

Aurelianis praedicavit, 
Et tunc verbi Dei gemeu 
Multum fructiticavit. 

Kespousoria. 

1. Verbum vitae 

dnm pontifex profert, 
Gregem suum 

ab hostibus nufert, 
Christicolas 

idolatris praefert 
Et aegrotis 

sanitatem cuafert, 
V. Tribulatis 

auxiiium offert, 
Desolatis 

laetitiam infert. 

2. Dignitatis 

asceudens culmina 
Columba volitans 

circuit agmina, 
Et post plebis 

multa prccamina 
Hunc elegit 

gratia divina. 
V. Cantet chorus 

praesuli carmina, 
Ut nobis raiseris 

laxenlur crimina. 

3. Panis vitae et intellectus 

Sanctuin praesuleni cibavit, 



Per gratiae effectus 

Ecclesiam roboravit, 
Malignorura defectus 

Viriliter increpavit 
Et bonorum effectus 

Caritatc- iudaramavit. 
V. Hic iam praesul effectus 
Plebis cumulat profectus, 

Dum urbem sic decoravit. 



In 3. Nocturno. 
Autiplionae. 

1. Sine macula est ingressus 

In Dei tabernacula, 
Quia vitae suae progressus 
Patuit per miracubi. 

2. Desiderium animae 

Ei Dominus tribuit, 
Quia de nmudo minime. 
Dum vixit, curara habuit. 

3. Manum desuper imraissaiu 

Deus dc nube edu.xit, 
Ipsi celebranti raissam 
Evidenter benedixit. 

Responsoriu. 

1. Grauum expulsuni palea 

De Roraanorura horreo, 
Fidei tutus galea 

Et caritatis clipeo, 
Caruit faece fellea 

Et peccati aculeo, 
Dum dulcedine mellea 

Ilabitans Deus iu eo. 
V. Victo rege tartareo 
Nunc in caclo empyreo 
Laetanter fruitur Deo. 

2. Felix praesul, 

cuius solacio 
Angelorum 

servivit contio, 

o* 



— 68 — 



Vita eitts 

caruit vitio, 
Assueta 

Dei servitio. 
V, Antistiti Evurtio 
In niissae sacriticio 
Data est benedictio. 

3. 0 rem miram, quam fecisti! 

In processionis via, 
Dum transferri meruisti, 

Longum iter per bivia 
Baiulos custodisti 

Ab inandante plavia, 
Qui urbem protexisti 

Pellendo mala gravia. 
V. Qui tot signis claruisli 

Per miracula pervia, 
Nobis opem feras Christi 

Gratia eius praevia, 

Prosa. 

Supernae matris gaudia 
Evurtio sunt grandia, 

Cum caelica melodia 
Nostra sonent praecordia. 

Inter noctis primordia 
Et diei exordia 
Decantetar psalmodia. 

Quaerant nostra studia 
Per huius mundi stadia 
Pontiticis sabsidia. 

Mortuis vitae subsidia, 
Mutis datur facundia, 

Caecis, claudis remedia, 
Febris fugat excidia. 

Fastas, luxas, 

gala, acidia, 
Cupiditas, 

ira, invidia 



Repellantur 

atque vecordia 
Per gratiae 

stillicidia. 

Fratres captos 

hostis pertidia, 
Carcerali 

clausos custodia, 
Eias prece 

ad Deuni media 
Laetos vidit 

post tanta taedia. 

lesa bone, tu nos irradia, 
Caritatis, praebens incendia, 
Tua pia misericordia. 

Spreta mentis desidia 
Per brevia compendia 
Tolle mentis fastidia, 

Qui urbem protexisti 
Pellendo mala gravia. 



In Laudibas. 
Antiphonae. 

1. Evurtii raagnalia 

Et virtutum praeconia 
Faciunt credibilia 
Dei testimonia. 

2. Aureliana patria 
Deum laudet devotius, 
Quia in Dei atria 
Introivit Evurtias. 

3. Os magna loquentium 

Per Deum est obstructum, 
Et per sanctum Evurtium 
Est vulgas instructum. 

4. Haec terra Aareliana 

Deum verum benedicat, 
Quia in aula saperna 

Praesal pro ea supplicat. 



— 69 — 



5. Invenes et senes. 
Dominum laudate, 
Et populi omnes, 
Praesuli cantate. 



Ad Benedicttts. 

A. [Deus] ex alto oriens 

Mundum visitavit 
Et in tenebris sedentes 

Tunc illuminavit, 
Cum pontifici beato 

triumphum donavit, 
Quo dono sibi collato 

Gloriam intravit. 



I n 2. V e s p e r i s. 

Ad Magnific.at. 

A. De sede potentes 

Deus deposuit, 
Horum superbiam 

iuste compescuit, 
Pastori Evurtio 

bacuium praebuit, 
Quo lupum inferni 

in tantum terruit, 
Quod a fauce eius 

gregem eripuit. 

R. Dum Elias curru scandit, 
Pallium substernitur, 
Evurtius numen pandit, 

Gratum cunctis cernitur. 
Sic evectus spem protendit, 
Sursum per quam labitur. 



V. Confert vigil praesul fortis 
Vitam notas tergens mortis, 
Qua pro semper fruitur. 

Prosa. 

1. Ore defert Noe risum 
Columba, dura placat visum 

Oliveti ramulo, 
In praesulem prodit fusum 
Evurtium sic suffusuni 

Virtutum ex cumulo. 

2. Ignis fiagrans deprimitur, 
Et thesaurus exprimitur 

Ad decus ecclesiae, 
Mathathias ulciscitur 
Et per ludaiii reducitur 

Opimum amasiae. 

3. Fratres praeda captivatos 
Ut Tobias liberatos 

Reddit Dei munere, 
Clipeus stat, donec tortos 
losue terat, sic gratos 

Manus pandit opere. 

4. Omni die dat salutem 
Animabus atque dotem 

Fugans poenae sarculos, 
Hic Moyses scidit fortem 
Maris stilhim et cohortem 

Velat eius baiulos. 

5. Ergo rite fibris clangit 
Plebs , Evurti, dum assurgit 

Cultu, qui praefigitur, 
Tecum duces nunc adplaudit, 
Ut protegas, maous tendit 

Aflfectu, quo rapitur. 



Offic. ms. Aurelianen. saec. 15. Cod. Vatican. Kefjin. 623. — In 1. Vesp. 
A 1, 4 Aurelianem. — A 3, 2 cives. — Ad Mag-n. A, 2 Evurtio. — Ibid. 9 
gratiis. — Ad Matut. Invit. n Aurelianem. — In 1. Noet. A 3, 4 Fuisse 
legitur. — R 1, 3 Romam. — In 2. Noct. A I, 3 Coraoscunt. — R 1, 4 
ab hoste. — R 2, 3 und II, je zvvei Silben Uberschufs. — 11 2, 12 laxautur. — 
A 3, 1 Pane. — lu 3. Noct. A 2, 1 sq. ei animae. — A 3, 2 educit. — 
R 1, 5 fesse tellea. — In Laud. Ad Ben. 5 Trina cum pontifici. — In 
2. Vesp. R, 3 pendit. — Prosa 4, 6 lies baculus? — Ibid. 5, 5 proteges. 



— 70 — 



28. De sancta Fide. 



In 1. Vesperis. 

Super P.salrrios. 

A. Ave, gemma claritatis 

ad instar carbunculi. 
Ave, roia paradisi 

rore fragrans balsami, 
Fides alma, virgo felix, 

gloriosa meritis, 
Assistentes tuae laudi 

caeli iunge gaudiis. 

R. Virgo Fides. dilecta Deo, 

lux inclita niundi, 
Auxilium miseris 

quae cito ferre soles, 
Ad te clamantum 

pie suscipe vota precantum, 
Aethereo residcns 

solio sponso sociata. 

A(l Magnificat. 

A. Ad honorem atqne laudem 

sempiterni numinis 
Celebremus diem festum 

sanctae Fidis virginis, 
Quae per ignem, per tormenta 

calicemquc sanguinis 
Est adepta triumphali 

bravium certaminis. 



In 1. Nocturno. 
Autiphonae. 

1. Virgo Fides, generosis 

edita parentibus, 
Generosins effulsit 
actu, verbo, moribus. 

2. Haec instructa documentis 

fidei catholicae 
Custodivit vias duras 
legis evangelicac. 

3. Non est eius cor elatum 

titulis natalium, 
yiec attrivit decor formae 
castitatis lilium. 

4. Quippe vultu speciosa, 

corpore iuvencula, 
Mente sprevit, actu fugit 
nuptiarum vincula. 

5. Vultus eius et incessus 

nuntiabant deforis, 
Quis affectus possideret 
ofticinas pectoris. 

6. Sic in ea coruscante 

bono pudicitiae 
Arridebant ei simul 
et virtutes aliae. 



A d 31 a t u t i n u m. 
Invitatorium. 

Adoremus coliaudantes 
Christum Dei filium, 

Cuius tide virgo Fides 
huius vitae stadium 

Percurrendo comprehendit 
immortale bravium. 



Kesponsoria. 

1. Ex rubente rosa simul 

et candente lilio 
Virgo Fides coronata 
vivit ex martyrio 
V. Inter choros angelorum 
geminato praemio. 

2. Virgo stirpe supergressa 

primos Agennensiom 



— 71 — 



Sanctitate cumulavit 
gloriam natalium, 
V. Pacta secum custodire 
semitas fidelium. 

3. His enitens ad supremum 

culmen sanctimoniae 
Holocaustum fecit iJeo 
votum continentiae, 
V. Rata crimen attrectari 
florem pudicitiae. 

4. Dacianus introgressus 

urbem Agennensium 
Christi servos et ancillas 
trahit ad supplicium, 
V. Immolare contemnentes 
eius ad imperium. 

In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Pectus Fidis, hortus Christi, 

veruat morum tioribus 
Et ad flatum lenis Austri 
fluit aromatibus. 

2. Hoc in votis cius erat, 

hoc in desiderio, 
Ut perennem compararet 
gloriam martyrio. 

3. Aestimabat cnim Christo 

gratam parum virginem, 
Nisi virpo propter Christum 
funderetque sunguinem. 

4. Audit Deus et exaudit 

vota sanctae feminae, 
Clarificaturus eam 
proximo certamine. 

5. Intrat urbem Dacianus, 

furit atrox bestia, 
Spondet necem christianis, 
intonat supplicia. 



6. Accersita primum Fides 
ad tyrannum ducitur, 
Immolare vel feriri 
gladio praecipitur. 

Respon.soria. 

1. Ecce, Fidcs evocata 

clamat ante iudicem : 
Christum colo, Christum testor, 
omnium artificem, 
V. Ut arcanum mei cordis 
tibi, iudex, indicem. 

2. Nihil mihi cum Diana, 

nihil cum Appolline, 
Quos vel appellari deos 
longe sit ab homine, 
V. Dii vestri manufacti 
dii solo nomine. 

3. Sponsa Christi contemnente 

minas, preces. niunera, 
Tortor parat universa 
tormentorum gencra, 
V. lussus poenas innovare, 
perscrutari viscera. 

4. Ex praecepto Daciani 

carnifex congreditur, 
Cratem profert. subtus carbo, 
super virgo ponitur, 
V. Nihil ille praetermittens 

ex liis, quae praecipitur. 

In 3. Nocturno. 
Responsoria. 

1. Tortor furens fovet ignem, 

flamma surgit altins, 
Rupta cute vis ardoris 
pcnetrat interius, 
V. Dum carbones et aes candens 
vulnerant exterius. 

2. Nuntiatur Daciano 

virginis constantia, 



— 72 — 



Quara non flectunt sed nec tei 
minae vel supplicia, 
V, lubet ergo, capitalis 
puniat sententia. 

3. Ducta Fides ad delubra 

cum tribus iuvenibus, 
Quia nolunt imniolare, 
feriuntur eusibus, 
V. Uno corde, pari voce 

spretis deum cultibus. 

4. 0 coruscans in superno 

lajds aediticio, 
Virgo martyr, laureata 

mixto rosae liiio, 
Tua nobis apud Christum 

assit intercessio, 
V. Quo conscribi niereamur 

iu caeli palatio. 

In Laudibus. 

Antiphonae. 

1. Dum in crate pateretur 

virgo pro iustitia, 
Certis signis agouistae 
claruit victoria. 

2. Xam columba de supernis 

visa est descendere 
Coronamque super caput 
ustulatae poncre. 

3. Ignis visus est extingui, 

rore Fides ablui 
Redditaque sanitati 
vestem albam indui. 

4. Ista mente contemplatus 

sanctus vir Caprasins 
Coronandam passione 
Fidem novit certius. 

5. Mox et visu roboratus 

in tanto certamine 
Post tormenta decoilatur 
pariter cum virgine. 



Ad Benedictus. 

A. 0 Fides Deo devota, 

0 athletae strenui, 
Quibus est collatum morte 

vita superindui, 
Mementote subvenire 

devoto conventui, 
Quo vobiscum mereamur 

sumnio bono jierfrui. 

R. 0 beata et 

venerabilis \irgo, 
Fides vocata, 
Quaesumus, tuo 
interventu dilue 
nostra peccata. 
V. Sponsa Dei egregia, 
In caelesti palatio 
Diademate gemino 
Laureata. 

Profa. 

0 Fides virgo, in caelo 
luncta sponso inclito, 

Illius dono aeternc 

Congaudens in thalamo 

CoUegio praeclaro 

Angelorum socio, 

Nunc ideo devoto 

Corde praesens contio 
Conclamat Domino : 
dilue nosira peccala. 

In 2. Vesperis. 
Ad Mag-nificat. 

A. 0 beata, quae iam spon-um 

virginum complecteris. 
lam. quocunque vadit agnus. 

aguum virgo sequeris. 
Fac orando, ne tradamur 

ignibus tavtareis, 
Cum frumentum iustus iude.\ 

dividet a paleis. 



Pass. ms. S. Fidis Conchen. saec. 11. ex. Cod. Selestadien. 95(1187). add. 
saec. 1.3. A. — Brev. Lascurrense imp. Lascurris 1545 (reimpr. 1891). B. — 
In 1. Vesp. A supev Pk. fehlt B. — R Xuntiatur Daciano etc. = R 2 



— 73 — 



Noct. ;j. — Ad Magn. A, 7 Adepta est B. — I n 1. Ni-ct. A 5, 1 Cultus 
eius B. — In 2. Noct. A 1, 2 vernans. B. — A 1, 4 fluens H. — A 3, 4 
funderet et B. — AA 4 — 0 ad Primam. Tertiani, .Sextam B. — R 1, 6 iudex 
nunticm B. — R 2, '.i vcl opinari B. — In '.i. Noct. RR .i und 4 febleu 
B. — In Laud. A ■>, 4 albara vesteiii B. — A 5, 1 Mox his visis roboratur 
B. — A .5, 2 et exemplo feminae B. — Ad liened. A, 10 felices Christi 
testes B. — Ibid. 2 et afhletae B. — R und l^rosa fehlen B. — In 2. Vesp. 
Ad Magn. A, 2 virfjinem M. — Bei diesen Abweichungen sind jene Umstellung^en 
nnerwaVint geblieben, die notwendif^ wurden, weil li das Ofticium in nicht- 
mona.stischer Form bietet. — Das Officium unvollstandig nach Mone schoti 
XXVI, 82 ff. Die Griinde ebenda. Inzwischen konnte Blunie die Hs. in Schlett- 
stadt selbst beniitzeu. Ediert auch von Dr. Bouret in seiner Histoire de 
sainte Foy par Tabbe Servicres, 4. ed. Rodez 1879, unter dem Titel „Proses„ 
mit dem Vermerk: „Les lettres Evovae qui terminent la plupart des strophes 
etaient probablement rintonation de quelque psaume, qui se chantait peutetre 
apres ces strophes. Ces longues proses servaicnt ;i tromper la longueur des 
veilles sacrdes , au picd de la statue de .St. Foy." Was die Vokale evovae 
am Schlusse von Antiphonen bedeuten, sollte fiifjlidi jedcr wissen, der sich 
rait liturgischen Dingen glaubt befassen zu diirfen. Dieselben habeu aber in 
der Literattir schon unglanblichen Galliniathias zutage gefordert. 

29. De sancto Firinina. 



In 1. Vesperis. 
AntipUonae. 

1. Firmina virgo, 

virtutis speculum, 
Transit felix 

ad caeli solium, 
Cuius prece 

coetus tidelium 
Sumnii regis 

intret in gaudium. 

2. Opus Firmina 

fecit mirificum 
Ad lucem de tenebris 

revocans impium 
Elimpiadem, 

convertens ad Dominum. 

3. Manus, quani levat impius 
Stetit immobilis, 
Adflicfus clamans caelitus 
Liberatur virginis precibus 
Et sic pro fide moritur. 

4. 0 quam magnum miraculum ! 
Flatu confringens idolum, 
In lutumque convertitur, 
Sic error vincitnr. 



5. Post tot magna miracula 
Tantaque dira martyria 
Crinibus virgo suspenditur, 
Rogus adhibitur 
Et sic feli.v 

caelum ingreditur. 

Ad Magnificat. 

A. Gande, Roma, 

ditata gloria, 
Tot sanctorum 

agens soUemnia, 
Gaude tota 

de rosa rubea, 
Qua ditatur 

felix Amelia, 
Quam tu profers, 

vivit in saecula. 

Ad Matutinum. 
Invitatorium. 

Christum, regem gloriae, 

omnes adoremus, 
In honorem virginis 

ipsi iubilenius. 



— 74 - 



I n 1 . N 0 c t u r n 0. 
Antiphonae. 

1. Praefecti genere 

rosa progreditnr, 
Cuius odor 

per mundum spargitur. 

2. Mnndum fugit 

spernens illicita, 
Deum pulsat 
prece mirifica. 

3. Haec constanter 

tyrannum superat, 
Dum ferventer 
tidem annuntiat. 

Kesponsoria. 

1. Mundum c^xlcat sub pedibns 

Romani derelinquens, 
Deserta )oca transmeat 

obsequiis insistens. 
V. j\Ientis servans munditiam, 

carnis virginitatem, 
Deo serviro studuit 

per morum honestatem. 

2. "Virgo, pugil Cbristi, 

virtutum forma fuisti, 
Dum pro tide Christi 
coronari meruisti ; 
V. Fulgida stella maris, 

nos protege, nos tuearis. 

3. Dum Firmina gressum tigit 

in Christo, stat fortiter, 
Fidem tenet. non mollitur 

resistens viriliter. 
ludex furit nec timetur, 

dum sperat sublimiter. 
V. Haec blandimenta respuens 

iudicem despexit, 
In Christo sponso glorians, 

quem multum dilexit. 



I n 2. N 0 c t u r n 0. 
Antiplionae. 

1. Dum iniusti 

lacertus tenditur, 
Riget statim, 

nequaquam flectitur. 

2. Orat hrma 

Firmina dulciter, 
Relaxiitur 

Lacertus iugiter. 

3. Stupet iudex, 

statim convertitur, 
Fidem tenens 
pro fide moritur. 

Responsoria. 

1. Nobiiis est genere 

praefectorum alumna, 
Genteni devicit pertidani- 

que nimis furibundam 
Coronam lucrans gloriae 

pretiose iucundam. 
V. Haec convertit praesidem 
Secumque traxit iudicem 

Ad gloriam caelorum. . 

2. Virgo flagellatur, 

suspenditur et cruciatur, 
A Christo iuvatur 

nec flagellis superatur. 
y. Stat constanter pugil fortis, 
Fidem tenet hora mortis, 

Dum pro Cbristo patitur. 

Dum orantis 

devota carmiua 
Caeli petunt 

alta sublimia, 
Mox redduntur 

stnpida brachia 
lam fideli. 
V. Adflictus verbere, 
Promittit credere, 
Redditur sanitas. 



— 75 — 



In 3. Nocturno. 

Autiphonae. 

1. Duni imago devastatur, 
Virtus Christi demonstratur 

Flatu sanctae virginis. 

2. Stupent omnes et mirantur, 
Laudes Christo decantantur 

Immenso prodigio. 

3. Cum Firmina verberatur. 
Amor Christi inflammatur, 

Ncc terretur verbere. 

Responsoria. 

1. Verbum Christi 

dum palam promitur, 
Multitudo 

niagna convertitur. 
ludex furit, 

mina contemnitur 

Nec timetur. 
V. Vix flagelli 

amore vincitur, 
Dum in Cliristo 

Firmina figitur. 

2. Deos exprobrat. 

statua frangitur, 
Dum Firminae 

flatu contingitur, 
Stupent omnes, 

fides extoUitnr; 

Sic error viucitur. 
V. Firma, [virgo], 

fortis in agmine! 
Verba profert 

virtutis nimiae. 

3. 0, quam niagna 

virtos ostenditur, 
Dum Firmina 

crine suspenditur, 



Stat invicta, 
■ sic tamen nioritur. 
Alleluia. 
V. Virgo sancta, 

comnieiida Domino, 
Qui te laudant 
devoto cantico. 



A d L a u d e s. 
Antiphonae. 

1. Adest dies laetitiae, 

Qua rosa delicata 
Offertur regi gloriae 
Deliciis ornata. 

2. Haec corona duplici 

In caelis coronatur 
Et virtute multiplici 
In terris comprobatur. 

3. Nobilis es genere, 

Firmina, virgo Christi, 
Non superaris verbere 
Inimicum vicisti. 

4. Camem adflixit iugiter 

leiuniis vacando, 
Fidem defendit fortiter 
Pro Christo moriendo. 

5. Castitatis lilium 

Suspenditur per crines, 
Gloriatur niniium 
Tendens in sublimes. 

Ad Benedictus. 

A. Ave, virgo speciosa, 

Gemmae iubar, florens rosa. 
Stella splendens virtuosa, 
Nos conserva iugiter. 



— 76 — 



In 2. Yesperis. Yirginitatis lilium 
Ad MaoTiificat. Mirifici candoris, 

A. 0 speculum munditiae, Translata es cum gloria 
Summi vas honoris, In sapernis choris. 

Brev. ms. Franciscano-Romanum (Amerinuni) saec. 14. in. Cod. Vatic. 
10000. — In 3. Noct. R 1, 6 miaas conectitur. — Ad Laud. 15,3 
Glorias ezimiura. — Hierzu die Hymnen: Ad Vesp. Agmina sacra; ad 
Laud. Almae virginis. 



30, In Octava s. Floriaiii. 



Iii 1. Yesperis. 
8uper Psalmos. 

1. Laeta psalle Noria, 
Sublimata gloria 
Advocati nobilis. 
Floriani martyris. 

2. Sacra cuius passione 
In caelesti regione 
Es effecta celebris, 
Terris hoiiorabilis. 

o, Principatum regiae 
'J enens hic militiae 
Strenue regebat, 
Stemmate pollebat. 

4. Famulorum multitudo, 
Kerum simnl amplitudo 
Sanctum Dci vallaverunt 
Et insignem effecerunt. 

5. Licet apex saecularis 
Hunc omaret singularis, 
Tamen spes in Christo fuit, 
(Juem secrete coluit. 



Ad Matutiuum. 
Invitatorium. 

Adoremus floreni florum, 
Floriano qui bonorum 
Sortem dedit aeternorum. 



In 1. l^octurno, 
Super Psalmos. 

A. Iste sanctus impiorum 
Respuit consilium, 
I>um contcmpsit idolorum 
Stultum sacrificium. 

Responsoria. 

2. Aquiiinus Noricorum 

Fincs tunc intraverat, 
Quem ferina meus duorum 

Reguni destinaverat 
Christianos indagare 
Et repertos exstirpare, 
V, Omues geutes fiemuerunt, 
Reges terrae convenerunt. 

3. Christi mox idoneus 
Tiro, cum ultroneus 
Fidem suam protitetur, 
A profanis detinetur-, 

Y. Ut agnus obmutuit 
Kec se capi veruit. 



In 2. Kocturno. 
Super P.salnios. 

A. Scuto bonae voluntatis 

Martyr sanctus coronatur, 
Dum caducis refutatis 
Diris uncis laceratur. 



— 77 — 



Responsoria. 

1. Praeses in ilemeiitiam 
Versus ob consiantiam 

Christum profitentis, 
lubet hunc crudelibus 
Torqueri verberibas, 

Arrisit tormentis. 
V. Paratus in gaudio 
Pro Christo incendio. 

2. Martyr tandem pretiosus, 
Diis profanis odiosus, 

Ferreis est ungulis 
Laceratus scapulis; 
V. Ferri cernens aciem 
Non avertit faciem. 



In 3. Nocturno. 
Super Psalmos. 

A. Caro fluvium proiecta 
Requievit spe secura, 
Supra petram dum evecta 
Conservatur avis cura. 

Responsoria. 

1. Ales missa caelitus 

Sanctum obumbravit, 
Aquilini penitus 

Ausum confutavit, 
Signnm crucis dum expressit, 
Tortor sperni quod suggessit. 
V. Omnes volucres pennatae, 
Nomen Dei collaudate. 

2. Sanctus ut Valeriae 

Se monstrat humandum, 
Cernitur ut hodie, 

Bubus ad potandum 
Fons scatet ducentibus 

Corpus venerandum; 



V. Aegris salus redditur, 
Dum sepulturae traditur. 



I n L a u d i b u s. 
Antiphonae. 

1. Christus fortitudine 

Cinxit Flurianum, 
Dum vicit certamine 
Saevientis manum. 

2. Exsultando iubilemus, 
Hunc patronum quod liabemus 
Erga Deuni, cum (juo vivit, 
Portas cuius introivit. 

3. Supra petrum reclinatus 
Florianus, vir beatus, 
Sub alarum velamento 
Gaudens non est motus vento. 

4. In caelesti tirmaiiiento 

Sis benedictus, Domine, 
Tribuisti qui iumento 
Potum novo tiumine. 

5. Salvatorem omnium 

Laudemus de caelis, 
Cuius per suffragium 

De hoste tideiis 
Agonista triumphavit, 
Idola dum refutavit. 



In 2. Vesperis. 
Ad Maguiticat. 

A. Miles Dei, Floriane, 
Lucib flos meridianae, 
Aestu pulso nos carnali 
Fonte pota spiritali. 



Brev. ins. >S. Floriani saec. 14. Cod. Florian. XI 916. — I ii 1. Vesp. 
A 3, 2 Sedens hic militiae. — In 2. Noct. R 1, 8 Dari pro Christo. — In 
3. Noct. R 1, 8 Nomen Domiui. — R 2, 8 lies sepulcro? — Die fehlenden 
Teile: In 1. Vesp. ad Msgn. A. In 1. Noct. R 1, in 2 et 3 Noct. R 3, In Laud. 
Ad Bened. A sind dem Festoffic. Anal. XXVI, 37 tf. entlehnt. 



- 78 - 



31. I)e sancto Galectorio. 



In 1. Vesperis. 

R. Sauctus Galectorius, 

Praesul Lascurrensis, 
Orabat devotius 

Manibus protensis, 
Dum saevit protervius 
Kex Vuandaiensis. 
V. Felix, quem uon gladius 
Terret, sed iu uielius 
lctus inutat ensis. 

Ad Magnificat. 

A. Beatus Galectorius 
Cnm corona victoriae, 
Praesul, maityr egregius, 
buscepit thronum gloriae; 
Cuni magis trino munere 
Protestans verbis, opere 
Deum regein in humine 
lesu, nato de virgine. 

Ad Matutinum. 
Invitatorium. 

Regeni, qui regit omnia, 
Saecula venerantur, 

Cuni praesulis sollcmnia 
Lascurris celebrantur. 



I n 1 . K 0 c t u r n 0. 
Autiphonae. 

1. Beatus Galectorius, 

Vir fortis, norina morum, 
Non abiit ut impius 
In via peccatorum. 

2. Deo servit Vasconia, 

Gens Gota facit peius 
l'rae ceteris iniuriam 
Adversus Christum eius. 



3. Fide propugnat comminus, 
Preces fundit ad Deum 
Exclamaiis : Tu es Dominus 
Exaltans caput meum. 

Responsuria. 

1. Romanorum imperiuni 

Non ferens gens Gotorum 
Rcgcin praefecit proprium, 

Fiiies Italicoium 
Transit, ad heinisphaerium 

Pervenit Gallicorum. 
V. Beatum Galectorium, 
Pruesulcm Lascurrensium, 

Rumor pulsat eorum. 

2. Dura iteratis vicibus 

Pago Burdegalensi 
Darana darent Vasconibus 

Goti graves. imiuensi, 
Enarratur a piuribus 

Praesuli Lascurrensi, 
V. Quod Gotis piofanantibus 
Offeruntur altaribus 

Loco faeces incensi. 

3. Beatus Galectorius, 

Vir mirae probitatis, 
Devotus, beuignus, pius, 

Excelsae sanctitatis. 
Compatitur profunJius 

Vasconibus gravatis. 
V. Fide plenus ferventius 
Ceteris fit contrarius 

Gotis malis armatis. 



I n 2. N 0 c t u r n 0. 
Autiphouae. 

1. Lascurreusis ecclesiae 

Gregera cum gubernaret, 
Favit Deus iustitiae, 
Ipsum cum invoairet. 



— 79 — 



2. Clainat orationibus 

Sanctus non nieute lea : 
Domine, piis auribus 
Percipc verba niea. 

3. Deo fit acceptabile, 

Quod hic fecit in guerra, 
Cuius nomen niirabile 
In universa terra. 

Responsoria. 

1. Mente gestans et corpore 

Signum crucis viviticae 
Servus aeterni regis, 
Cruce signat pro tempore, 
Memor mortis domiuicae, 
Agmen commissi gregis 
V. Gotorum spreto robore, 
Quos invadit magnitice 
Zelo succensus legis. 

2. Agmina Bearnensium 

Beatus Galectorius 
Sermonibus movebat, 
Contra turbas Gotensium 
Velut primipilonus 
Armatus praecedebat, 
V. Neque mortem nec gladium 
Vel, si quid est acerbius. 
Pro Christo metuebat. 

3. Dei magnificentiam 
Intendens et victoriam 

Contra Gotos pugnabat, 
Currens per patientam 
Ad martyrii gloriam 

Ictus plagas portabat ; 
V. Sanctus propter iustitiam 
Liber transit ad patriam, 

Pro qua viveus certabat. 

In 3. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Hic Christi miles ceteros 
Praeivit hostes vivens, 
Morte transit ad superos 
In Domino confidens. 



2. Verbi divini pabulo 

Subditos recreabat, 
In Dei tabernaculo 
Devotus habitabat. 

3. Multis potens miraculis, 

Providens de salute, 
luva nos in periculis 
Domini in virtute. 

Responsoria. 

1. Carnis vitani 

contemneus penitus, 
Caelo sanctus 

praevidens spiritus, 
Ad aetheni 

vocatur caelitus 
Repromissa 

sibi divinitus. 
V. Intrat aulam sunmii rcgis 
Pastor gregis, praeco legis. 

2. Beatus Galectorius, 

Lascurrensis ecclesiae 

Praesul et pater patriae, 
Vir futurorum praescius, 
Mortem subit iucundius 

Amore verae gloriae. 
V. Hic cum laude victoriae 
Reportalus decentius 
Adoratur devotius 

Altari sedis propriae. 

3. Per huius sancti merita 

Sanitatis remedia 
Dominum operari 
Sanata probant capita 
Plebisque testimonia, 
Quao non decet celari. 
V. Salus sic niihi tradita 
Me vcritate praevia 
Docct testificari. 

In Laudibus. 

Antii)honae. 

1. Beatus Gallectorius, 

Praesul Lascurrensis pius, 
Tautum Christum araavit. 



— 80 — 



(Juod ad caelum iuncundius 
Alorte transit et fortius, 
Quo Doniinus regnavit. 

2. In acerbi martyrii 
Beati Gallectorii 

Sancta soUcmnitate 
Sicut laetaiites tilii 
Psalmis, hymnis officii 

Domino iubiiate. 

3. Deus, qui sanctis omnibus 
Mortem pro te ferentibus 

Das exemplum in cruce, 
Fuiis vitae sitieutibus, 
Lux ad te vigilantibus 

Ostenderis de luce. 

4. Caeli, terraeque marinm 
Facturae rerum omnium 

Benedicant factorem, 
Qui genti Bearnensium 
Beatum Galectorium 

Dat patreni et pastorem. 

5. Laboris contirmatio, 
Honoris retributio 

Fit cum felicitate 
Alto caeli palatio 
Beato Galectorio, 

Cur Dorainum laudate. 

Ad Benedictus. 

A. Sancte Galectori, 

patriae lux, praesul, adesto 
Sic precibus nostris 

adiutor tempore praesto, 
Quod pulsis culpis 

laetemur peipete festo. 



Per Horas. 
Ad Primam. 

A. Deas, in cuius nomine 
Beato Galectorio 
Salus et vita datur, 



Per ducat nos in lumine 
Cum numero ternario, 
Quo lesus adoratur. 

Ail Tertiam. 

A. Legem in corde posuit 
Dei, quam facto tenuit. 

In qua iustiticatur, 
Beatus Galectorius 
Praesul, martyr egregios, 

Pro qua martyri^atur. 

Ad Sextam. 

A. Defecit vita corporis 
Huius mensura temporis 

Laboreque dolore, 
Decapitantis gladii 
Coronani cepit bravii 

Plenam felicitate. 

Ad Nouam. 

A. Multa sunt mirabilia 
Multaque testimonia 

Eximiae virtutis, 
Beato Galectorio 
Praestante patrocinio 

Donuni adest salutis. 



In 2. Vesperis. 
Ad Magnitieat. 

A. Gaude, Lascurris civitas, 
Tanti patris reiiquiis 
Decorata miraculis, 
In populis ut veritas 
Protestetur. qnod sanctitas 
Beati Galectorii 
Sit sequenda vestigiis 
Amore summi praemii. 



— 81 — 



Brcv. Lascurreiise inip. Lascurris 1541 (rtiinpr. P:m 1891). — In 
1. Noct. A 3, 1 propugnat (iiiominus. — R 1, 4 It;ili(inim. — In 3. Noct. 
R 1, 3 Caelo scitum. — R 6 Amore vit;ic ploriae. — R 2, 8 arreportatus 
die decentius. — In Laud. A 3, 2 pro te fruentibus. — Von diesen Irr- 
tiimern scheinen einige aut Kechnuug des Neudrucks zu kominen. — Die zum 
Officiutn gehorigea Hymnen siehe Anal. XLIII, 148. 



32. De sancto Galgan». 



In 1. 'Vesperis. 
Antiphonae. 

1. Laetetur plcbs fidelium, 
Ad sanctoruni consortium 
Galganus scandit inclitus, 
Omni virtute praeditus. 

2. Exortus in provincia 
Castro Clusdino Tusciae, 
Proavorum prosapia 
Spectabilis progenie. 

3. In annis puerilibus 
Satis effrenis moribus, 
Instruitur angelica 
Visione mirifica. 

4. Princeps caelestis patriae, 
Micbael visu adfuit, 
Sumat novae militiae 
Signa, Galganum monuit. 

Ad Magnificat. 

A. Magnificat prae ceteris 
Virtutibus innumeris 
Galganum sanctum deitas 
Per gratiam praeveniens, 
In eadem stabilicns, 
Coronans per gloriam ; 
Per quem nobis veniam 
Praestet beafa trinitas. 

A d M a t u t i n u m . 
Invitatorium. 

Regera laudemus aeternura, 
Qai sancto Galgauo regnum 
Dedit in caelo supernum. 

Dreve», Historiae Rhj-thmicae. VIII, 



In 1. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Beatus evangelicara 

Lcgem meditatur, 
Quae per doctrinani caelicam 
Sibi demonstratur. 

2. Quare mundialia 

Vana cuncta sprevit, 
Qui sola caelestia 
Qnaerere decrevit. 

3. Cnm invocarem Dominum, 

Ait sanctus, iustitiae, 
Vitare turbam hominura 
Docet vanae militiae. 

4. Verba mea, Domine, 

Percipe praecautis, 
Viam tuo lumine 
Dirigens errautis. 

5. Doinine, mirabilem 

Tenens principatum, 
Da, ut vincam terribilem 
Daeraonis conatum. 

6. In Domino fiduciani 

Totam hic iactavit, 
Qui carnis immunditiam 
Vere declinavit. 

Kesponsnria. 

1. Aperil matri iilius 
Secreta visionis, 
Quae reseravit nun tius 
Caelestis regionis. 

6 



— 82 - 



Quain mente volvens tacite 
Mater respondit concite: 
Inimcnsum tibi gaudium 
Figurat lioc praesagium. 
V. Christus Dei tilius 
Galfianum speeialius 

Suum vocat per nuntium. 

2. ArcJiangelus apparuit 
Iteratoquc monuit 

Galganum, se sequatur, 
Ad Humen niagnura veniunt. 
Molendinum conspiciunt, 

Quod ibi rotabatur, 
V, Decursus praesentium 
Mundanorum fragilium 

Illo tigurabatur. 

3. Transacto ponte fluvii 
rratum fiorum repcriunt 

Odoris mirifici, 
Ascendunt montem Sepii, 
Domum ipsi conspiciunt 

Caetus [arcbangelici] ; 
V. Erat domus baec rotunda, 
Ubi turba stat iucunda 

Senatus magnitici. 

4. l.ibrum iubetur tollere, 
\'ersiculuni hunc legere, 

Literas qui ignoravit: 
In potentias intravit 
Divini memor nominis ; 
V. linaginem speciosam, 
tjuam cognovit gloriosam, 
Vidit I>ei et hominis. 



2. Doniinc, lactabitur 

In virtute tua 
Sanctus, qui servabitur 
In puritate sua. 

3. Domini est gratia 

Regnnm pracparatum, 
Qui senat innocentia 
Cor immaculatum. 

4. Exaudi orationem 

Meara, Deus, qua deprecor, 
Patefac sanationem, 

Pro qua confracta tribulor. 

5. Te decet bymnus hodie 

Galgani vocem audiens, 
Rex aetcrnae gloriae, 
Fractum ensem reficiens. 

H. Bonum tibi contiteri, 

Cieatori oninium, 
Cui semper misereri 
Fuit et est proprium. 

Responsoria. 

I. Dum ad castrum Civitellae 

Pcrgit. equus stans in via 
Prope castrum Ligriani 

Contradicit suo velle ; 
Motus orat voce pia : 
Deus, dirige Galganum, 
V. Primum Adam qui plasmasti. 
Mihi quoque demonstrasti 
Spcrncre iiunc mundum vanum. 



In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Domine, sine raacula 
Ingreditur possessor 
In tna tabernacula 
Tuus hic confessor. 



2. Precc fletu terminata 
Eiiuus iiiotu proprio 
Pcrgit condenso nemore 
Sistens iu monte Sepii, 
Ubi manet tixa sjiata 

l'er euni onini tcmpore. . 
V. Vera crux ense signatur, 
Quae per sanctum honoratur 
Mortiticato corporc. 



— 83 — 



'j. Herbis famem refocillans, 
Aquae siti non vacillans 
Perseverat forliter, 
Satan saevit acriter 
In Galganum exsiliens ; 
V. Dacmon terrere cupiens, 
Orantem venit iaciens 
Trabem ignis, post fugiens. 

4. Fama latere cupiens 

Sanctus micans virtutibus, 
Diffunditur in Tuscia. 
Mulieres post veniunt 
De Aretii partibus 
Cum maxima fiducia; 
V. Manu contractam puellam 
Ad ipsius ductam cellam 
Sanat Dei gratia. 
Cum gloria. 



In 3. NoLturno. 
Ad Cautica. 

A. Beatus solitaric 

Vitac Galganus studuit, 
Non thesauris pecuniae 
Spem suam unquam posnit 

Responsoria. 

1. Apostoloruni limina, 
Qui sunt mundi lumina, 

Visit pro indulgentia, 
Dum fit abscns, aliquorum 
Corda fremunt malignorum 

Pro pessima invidia; 
V. Hos ad locum accedentes, 
Ensem fractum relinquentes 

Dei ferit sententia. 

2. Cum sic Romae perseverat, 
Haec per visum asserebal 

Sibi caele-fis nuntius; 
Dolens cogitur redire, 
Ubi meretur audire : 

Ne adeas ulferius ! 



V. Pars fracta dum reponitur, 
Spatae fractae reficitur 
Ensis auditque citius. 

3. Construxif cellulani 
Galganus parvulam 

De lignis bumilem, 
Kofundam, similem 

Ei, quae cernitur 
V, In montis culmine, 

Caelesti numine 

Talis ostcnditur. 

4. Sacris dum vacat studiii, 
ConfiDQis vigiliis, 

Luce missa caelitus 
Vox clamat divinitus : 
Satis est, qaod laborasti, 
Mete nunc, qod seminasti. 
V, Corpus inane linquitur, 
Anima caelo rapitur, 
Galgano dum sic dicituv. 

I n L a u d i b u s. 
Super Psalmos. 

A. Laudes reddit sanus factus 
Puer parvulus, contractus 
Manibus atque pedibus, 
Sancti Galgani precibus. 

Ad Benedictus. 

A. Benedictus es, Domine, 
Qui reparas in iiomine 
Angelivum excidium, 
Galganum vana spernere. 
Te solum Dcum quaereri' 
Tuorum docens praemium. 

Pcr Horas. 
Ad 1'rimam. 

A. Keddehs vitae pueruin 
Demersum in tluvio 
Solatur patrem miserum 
Suo patrocinio. 

6* 



Ad Tertiam. 

A. Clausas exit e carcere, 
Fugit ab ergastalo 
Sancti Dei niunere 
Liber a periculo. 

Ad tJextam. 

A. Religatum in catenis 
Visu sanctus eripuit, 
Liberum a diris poenis 
Suis eum restituit. 

Ad Nonara. 

A. Quasi omnis gratiae 
Dono invotatus 
Cuidani custodiam 
Reserat beatus. 

In 2. Vesperis. 

Antiphonae. 

1. Saucti mirabilia 
Cananius multipUcia, 
Privatum cunctis sensibus 
Suis reddidit usibus. 

Off. ms. Faustae de Beccarini 
saec. 16. Cod. Senen. F VI 22. 



84 — 

2. Visitans sancti limina 
Contracta manu femina 
Cum sanitatis gratia 
Lueta redit ad propria. 

3. Vexatam a daemonio 
Mulierem septennio. 
Latam in oratorio, 
Suo curat suffragio. 

4. Leprosus, sui similem 
Cerae ferens imaginem. 
Curatus agit gratias 
Sancto Galgano niraias. 

Ad Magnificat. 

A. Magniticat miraculis 
[Sanctumj coram oculis 

Dominus cernentium, 
Capitis servans decorem 
Devotorum ad honorem 

Sibi famulantium, 
Per ipsum lauguentibus 
Cunctis se petentibus 

Dans salutis gaudium. 

in Munast. Visit. S. M. V. Ord. Cist.) 



33. In Transla 

Ad Magnificat. 

A. Recolenda gloriosi 

Gengulphi praeconia 
Pro voto hunc] personando 

celebrat ecclesia. 
Cni congaudet in excelsis 

angelorum curia, 
Coronato post agonem 

triumpbali gloria. 

A d ]M a t u t i n u m. 
Invitatorium. 

Contio nostra Deo 

iubilans pia vota rependat, 



s. (iengul]ihi. 

Per quem martyrio 

Gengulphus in axe coruscat. 

In \. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Bcatus vir insignitus 

clara stirpe germiuis, 
Tamquam liguum vitaeflorens 

in decursu fluminis, 
Fructum dedit ante Deura 

pretiosi sanguinis. 

2. Disciplinam apprehendens 

puritatis animo 



— 85 — 



Serviebat vir beatus 
in tiniorc Domino, 

Pro quo tandcm morteni tulit 
felici niartyrio. 

3. Adversantes vicit liostes 
circumdantis popuU 

Et contrivit peccatorum 
dcntes scuto fidei, 

Coronandus inter cboros 
senatus aetherei. 

Kesponsoria. 

1. Gloria lausqne Deo 

per saccula cuncta resultet, 
Per quem sancta Sion 

victrici pignore gaudet, 
Duni sic martyrii 

numerosa jnolc vefulget. 
V. Quam specialis amor 

matris pia viscera complet ! 

2. Gengulphus niartyr 

titulis insignis avorum, 
Stemmate reque potens 

et culmine fretus honorum, 
Dulce decus gencris 

compsit dulcedine morum, 
V. Pro Cliristo patiens 

certamina dura laborum. 

3. Lingonis urbs feli.x 

divinum nacta virorem, 
Parturiens roseum 

viridi de caespite fiorem, 
Gengulpiii meritis 

dignum diffudit odorera. 
V. Sicut fructifera 

produxit oliva saporem. 



In 2. Noctuvno. 
Antiphonae. 

1. Invocavit Deum suum 
amator iustitiae, 



Ut ab iilo procul pellens 
maerorem tristitiae 

Vultum eius consignaret 
splendore laetitiae. 

2. Scuto bonae voluntatis 

in agone praeditus. 
Linguam nequam et dolosam 

nihil prorsus veritus, 
Operantes vanitatem 

vicit martyr inclitus. 

3. lustum sanctus se confidens 

habitnruni iudicem 
Procellosum peccatorum 

devitando caliceni 
Transmiftrabat gloriosus 

ad virtutum apicem. 

Responsoria. 

1. Dux veuerandus emit 

collato munere fontem, 
Utque viri sancti 

tieret memorabile nomen, 
Transtulit externani 

pius huncDeus inregionem; 
V. Servat adhuc veterem 

laticis fons ille colorem. 

2. Dum solito more 

regis dormiret in aula, 
Ne Domini servum 

vexaret nox tenebrosa, 
Caelitus accendi 

meruit deiecta lucerna; 
V. Rex stupuit mirans, 

quia ter virtute superna. 

3. Martyr et atlileta 

fidei fervondo calore 
Terrea contemnens 

vitae caelestis amore 
Fnlget in excelsis 

celebriGcngulphus lionore, 
V. Martyrii roseo 

radians super astra cniore. 



— 86 — 



I n 3. N 0 c t u r n 0. 
Antiphonae. 

1. Montis Dei semper optans 

sanctus heres fieri 
Et caelestis iiabitator 

esse tabernaculi 
Totis votis affectabat 

coronam martyrii. 

2. Maiina satis ante Dfuni 

beatorum gloria, 
Qni coronat decertantes 

felici victoria, 
Vitnm praestans longiorem 

per aeferna saecula. 

•3. Quam beatus, qui in vanum 
non accepit animam, 

Mundo corde. pnra manu 
servans innocentiam ! 

Hic salutem obtinebit 
et misericordiam. 

Responsoria. 

1. Coningis incestae 

potuit nudare reatus 
Frigidus in fonte 

lapis a duce sanctificatus, 
Dum cute detracta 

digitiscaditnngnisabactns; 
V. Tcrribiiis Dens hic 

districtius est operatus, 

2. Miles Christi gloriose, 

Gengulphe sanctissime, 
tuo pio interventu 
Culpas nostras ablue, 
V. ut caelestis regni sedes 
Valeamns scandere. 

3. 0 quam niira Dei 

pietas virtusque refulget, 
Per quem Gengidphus 

signorum iubare splendet; 
Arcet enim febres, 

requiem dat daemoniosis, 



Praecipue piat hos, 

quos pestifer inficil ignis; 
V. Omnibus optatae 

donat pia vota salutis 

In Laudibus. 

Antiphonae. 

1. Triumphali fine sanctus 

translatus ad aethera, 
Sicut crebra incessanter 

protestantur opera, 
Claris signis illustratur 

post beata funera. 

2. Dum Gerardus pracsul sacra 

Tullum defert pignora, 
Fragor venti ter extinxit 

cerae luminaria, 
Sed haec Deus reparavit 

propter sancti merita. 

3. Caecussupplex[est]prostratus 

in beato limine 
Et post Christuni invocato 

sancti viri nomine 
Sospitatem est adeptus 

reparato lumine. 

4. Capfus quidam vir evadens 

templum sancti subiit, 
(Juem perversae mentis homo 

extra tcmplum reppulit, 
Unde reus mox a terra 

absorptns interiit. 

5. lam vetemo lapsu pendens 

ruebat maceria. 
Quam sic pronam diu fixit 

viri Dei gratia. 
Donec plebis procedentis 

pertransirent agmina 

Ad Benedictus. 

A. Tua, Christe, sunt ubique 
laudauda niiracula. 



- 87 - 



Qui in sanctis gloriosus 
facis mirabilia, 

IJrev. TuUense imp. Mus.siponti 1595. 

34. De sancto 

In 1. Vesperis. 
Antiphonae. 

1 . Sedenti super catliedra 
Exsultet cum ecclesia 

Populus clamore, 
Agens laeta solleninia 
Et iubila praeconia 

Plena devotione. 

2. Lux exorta rutila, 
Cum sacra carnis germina 

Pullulant splendorc, 
Sicque doctrina varia 
Cumulat suspiria 

Fervida amore, 

3. Rosam rubentem obtulit 

Finiens per incendium 
Vitam Chrisfo, cui credidit, 
Et puritatis lilium. 

4. Agmina prae ceteris 

Laudent Salernitana 
Pro tanti patris culmine 
Voce cotidiana. 

Ad Magnificat. 

A. 0 stupor, 0 gaudium, 
0 dator caecis luminum, 
0 claudis gressum praevium, 

Miserorum auriga, 
Consors existens supcrum, 
Specta praesens exs^ilium 
Et lacrimarum gcmitum, 

Egtntium quadriga. 
Fuisli pastus pauperum, 
Saginatiu inopura, 
Abiectorum solacium 

Et daemonum pedica. 



Tu es, Deus, benedictus 
per aeterna saecula. 

— In 1. Noct. A 2, 4 Uomini. — 

Gandioso. 

Ad devotum collegium 
Converte mentis oculum 
Et pietatis viscera, 

Nos Christo mente dica. 



In 1. Nocturno. 

Antiphonae. 

1. Ilic vir anachoriticae 

Perfectionis forma, 
Contionis ierarchicae 
Micuit quasi norma. 

2. Excelsi dextra copiam 

Charismatum effudit, 
Mcntis intellegentiam 
Per saecula diffudit. 

3. Mansuescit humiliter, 

Dum Christum imitatur, 
Cclso throno sublimiler 
Patribus sociatnr. 

4. Pertractum ad altaria 

Sedule celebrantem 
Laeva monstrat taeterrima 
De caelis acceptantem. 

5. lam liber manu mutila 

Fervet devotione, 
Dextera fulva rutilat 
In conserratione. 

6. Ductus ad sacrificium 

Per angelum monetur, 
Ut sacrum ministcrium 
Assensus celcbretur. 



— 88 



Responsoria. 

1. Produxit auctor oninium 

De stirpe puellari 
Mirum clare praeludium 

I)c genere regali, 
Habet tenelluni vasculum 

Sanctitate meutali; 
Y. Paci iunctum amabili 
Orbi monstrat vertibili 

Lacem ct divinali. 

2. Leprosuni illum sordidum, 

Putri caduco corpore 
(^iui canie detiuebat, 
Factum niundi spectaculum 
Abstersa cutis sanie 
Saliva liniebat ; 
Y. Sanat perfecte languidum 
Omni j)ropulso vulnere, 
Dum ipsum abstergebat. 

3. Optata sapientia 
Venit per abstinentiam 

Incentis Salomonis, 
Spernit et refulgcntiam, 
Orbicularem gloriani 

Imaginis decoris, 
V. Carnem mundumqueconterens, 
Vectem nudatam deferens 

Tractu devotionis. 

4. llundi contemptor exstitit 

Culmen indignum suscipere 
Se fatur subditorum, 
Quem praesul grate recipit. 
Yerbo salutis adfluit 
In ordine polorum, 
V. Gemcns alta suspiria 
Multiplicat, oracula 
Cum pilis camelorum. 

In 2. Nocturno. 
Antiplionae. 

1. Cor pletatis gratia 

Ad plene delibutum 



Saccum pknum pecunia 
Ostendit distributum. 

2. Panem saiutis attulit 

Famelicis ac stratis, 
Angelus lucis obtulit 
Saccuium pietatis. 

3. Ut novis alimoniis 

Cessavit famis pestis, 
Suffecit clemosynis 
Saccus ille caelestis. 

4. Audit lioc sanctissimus 

Pietatis custos. 
Sed agit promptissimus, 
Consolatur maestos. 

5. Tralie nos ad sidera, 

Pater invocate. 
Cordis desideria 
Replens bonitate. 

6. Ponit in caelestibus, 

Scd non in pertusum, 
Quod datur pauperibus 
Per nnmen diffnsum. 

Responsoria. 

1. Gaudiosus in publicum 

Verba vitae serendo, 
Factus praeco caelestium 

Populum admouendo, 
Stabat ad puerperium 

ilulier pariendo, 
\. Supplevit lumen caelicum 
Fiagrans roentis incendium 

Sic distans audiendo. 

2. Leprosis praestat oscula. 
Irradiata plantula 

Ser\it et sauciatis. 
Frangit domat[que] vitia, 
Auget superna opera 

Indagine daritatis ; 
V. Sidus clarum emicuit, 
Procul sermo insonuit 

Apice veritatis. 



— 89 — 



3. Functus gradu autlientico, 
Vultu nitens angelico 

In vcste pastorali, 
Spreto pravo consortio 
Oves rediniit otio 

Cultro pontificali. 
V. Mulierum munuscula 
Fugit et eius oscula 

Pro vita virginali. 

4. Cibum fiexis proplitibus 
Assidue pauperibus 

Non cessat ministrare, 
Sicque praelatus altius 
Huniilitatis actibus 

>'itet in pracciicare, 
V. Quam sumrai patris tilius 
Peroptat sed in melius 

Pro cunctis laborare. 



In 3. Nocturno. 
Ad Cantifii. 

A. Vernat in miraculis, 
Dum csset viator. 
Nuuc profundit singulis 
Sistens contemplator. 

Responsoriii. 

1 . Cum sinistram purrissimam 

Mulier osculatur, 
Extunc per noxam flammeam 

Sancti mens tililiatur, 
Capit cum dextra rompheam, 

Sinistra resecatur. 
V. Manum iiiam obnoxiam 
Per vocem evangelicam 

ToUit, dum stimulatur, 

2. Dum sanctus hic ut mutilus 

licsiit celebrare, 
Insolitum lioc populus 

Coeperat mussitare. 
Sed latens mentis gemitus 

Pavebat revelarc, 



V. Cum manum nigram angelus 
P'erens missus caelitus 
lubet sacriticare. 

3. Draco ille teterrimus, 

tjui virus fundcns noxius 
Omneni lianc regionem 
Vastabat ferus pessimus, 
Flatu necans pestiferus, 
Vomens contagionem. 
V. Hunc sanctus cclcberrimus 
Fugat pulsum remotius 
Per solam iussionem. 

4. Atrox famis inedia 

Exinanitum populum 
Consumens pcrimebat, 
Victus omnis inopia 
Panis follcns edulium 
Pariter defiuebat; 
V. Motus misericordia 
Pro plebis alimonia 

Cuncta distribuebat. 

In Laudibus. 
.4nti[jhonae. 

1. Dum Gaudiosus praeviis 
Orationuin studiis 

In Domino confisus, 
Inter arma micantia 
Se in salutis foedera 

Est athleta provisus. 

2. Hic concitos ad proelium 
Et ad mortis excidium 

Cives Beneventanos 
Flectit ad pacis vinculum 
Per soluni iussum caelicum 

Confra Salernitanos. 

3. Tres tenet in prodigiis 
Ordines: miraculis 

Potestates pellit, 
Feritates iaculis, 
Largitate muneris 

Daemones cxpcllit. 



■ 



— 90 — 



4. Doctus per flamen spiritus 
Se dedicavit funditus 

Servirc creatori, 
Spernens munduni penitus, 
Donis perfusus caelitns, 

Innixus redemptori. 

5. Laudans in cordis iubilo 
Decacliordo psalterio 

^NIelodi symplionia, 
Haec cst plena devotio 
Gaudiosi praecordio 

Exsultans melodia. 

Ad Henedictus. 

A. 0 praesul fragrans meritis, 
Spretis ad plcnum deviis 
Et abiectis lasciviis 
Ac mundanis illecebris 

( arnc niaceratus, 
Refectus exstas praemiis 
Ulis suramis collegiis 
Sociatus aethereis 
Et civibus caclicolis 

Rosis laureatus; 
Nobis assis niiseris 
Et ])ressurarum taediis, 
Lacrimaruni profluviis, 

Pater, miseratns. 



In 2. Vesperis. 
Ad Magnificat. 

A. 0 virum mirabilem, 
Cuins vestis in liquidis 
Undis cxstat vehiculum 

Quasi navis perfecta! 
Fugiebat a perfidis, 
Deferens sancti pallium, 
Super ipsum stanssolidum 

Aqua tunc refecta. 
Aciem verte luminis 
Ad peccatorum barathrum, 
Xe inimergens periculum, 
Labae praecipitium 

In plebe sit subiecta. 

Per Octavam. 
Ad Magnificat. 

A. 0 lumen ecclesiae. 

Doctor veritatis, 
Pontifex egregie, 

Norma caritatis, 
Aquam sapientiae 

Propinasti gratis, 
Praedicator gratiae, 

Nos iunge beatis. 



Officium ms. t>.S. Fortrmatae et Gaudiosi saec. 16. Cod. Vatican. Reg. 
1797. A. — Officinm s. Fortunatae V. et M. et s. Gaudiosi E. et C. imj>. 
Neapoli (Josepli Cacchius) 1.568. B. — 

In 1. Vesp. A 1, 1 cathedram K. — A 1, 4 Augens B. — A 4, 2 
Salernitani H. — A 4, 3 patre A. — Ad Magn. 1 stupor et gaudium A. — 
Ibid. t) auxiliuin. — Ibid. 1(1 Saginatibus A, Saginatis B. — Iliid. 11 so- 
lacium fehlt B. — Ibid. 1.5 pietate viscerum A. — In 1. Xoct. A 2, 4 Dei 
secreta diffudit. — A 4, '4 teterriam A, taeterrima B. — K 1,9 Lucens B 

— R 2, 5 cunctis A. — R 2, 6 Sana A. — R M, 4 revulgentiam A ; redo- 
lentiam B. — R 4, 4 praesul postea recipit B. — R 4 , .3 adfuit A. — In 
2. Xoct. A 2, 1 Pacem salutis AB. — A 2, 2 ac .statis A. — A 3, 3 Sufficit A. 

— A 6, 3 Quid B. — R 1, 8 Fragans A, Fragrans B. — R 2, 1 Leprosns 
B. — R 2, 4 Fragit A; vitiat AB. — R 2, b Angit AB — R 3, 5 otio 
fehlt B. — R 3, .5 Munere pontificali B. — R 3 , 7 Mulierum ne- 
Ijulam AB. — R 4, 4 altus H. — R 4, 6 in fehlt B. — . In 3. N oct. A 1 , 3 
perfundit B. — A 1 , 4 E.xsistens B. — R 1 , 3 flammineam B. — R 1 , 4 
mentis B. — R 4, 6 reverale B. — R .3, 2 fundcbat B. — R 3, 5 pestifera 
B. — R 4, 2 Exinanitn. — In Laud. A 1, 4 Intra AB. — A 1 , 5 Se ut 
sahitis AB. — A 2, 1 Hic cunctos ad B. — A 3. .5 muneris fehlt B. — 
A 5, 3 Melodis. — Ad Ben. A 6 Rcfertus B. — Ibid. 8 Sociatus et herois B. 

— Ibid. 10 laureatis A. — Ibid 11 assit A. — lu 2. Vesp. Ad .Magn. A 



— 91 — 



fehlt B; statt dessen die A per octavam. — Hynineu: .Supcrnae lucis 
claritas itnd lesu, lux vera mentiuni. Aus H auch in Acta SS. Oct. 
XI. 903 ff. 

'ih. De sancto Georgio. 



In 1. Vcsperis. 

R. Coepit praeses contristari, 

Se a sancto superari 

Erubescens doluit 

Et dolens erubuit, 

Conversus ad alia 

Iinpia consilia 

Cessat a suppliciis, 

Cogitat blandiliis 

Posse mentein imniutari 

A fide, (juam docuit ; 
V. Ridens martyr blandientem 

Aeque sicut deterrentem, 

Exaltari, coronari 
Meruit, 

Prosa. 

1. Cogitabat Dacianus 

Martyrem seducerc 
Blandimenti.s, quem tormentis 
Non valebat vincere. 

2. Firma petra fixam mentis 

Ancoram evellere 
Coepit verbis vir profanus 
Mollibus insistere. 

Dabat sanctus verba ventis 
Nolens acquiescere, 

Plus amabat et optabat 
Crebro caedi verberc, 

4. P^xspectatam et optatam 
Coronam percipere; 
Post labores et dolores 
Fracto carnis carcere 
Coronari meruit. 

Ad Magnificat. 

A. Magnificemus principem 
Magnificantem militem, 



Qui coronae participem 

Fecit in rcgno Hiviteni, 

Caeli civem, non hospiteu), 

Georgium, 

Cuius niagnitudinis 

Nulium est initium 

Nullus erit finis. 

A d a t u t i n u ni. 

Invitatorium. 

Auctorem rerum omnium 
Laudet turba fidelium, 
Qui martyrem egregium 
Coronavit Georgium. 

In 1. Nocturno, 

Antiphonae. 

1. Non in via culpae stctit 
Ideoque vera metit 

Gaudia Georgius. 

2. Fremit frendeus Dacianus, 
Sancfum martyrem profanus 

Membris sectis laniat. 

.3. Susceptor meus, Domine, 
Tu es, i)ro cuius nomine 
Patior fusu sanguine. 

Responsoria. 

1. Miren)ur admirabilem 
In sanctis suis omnibus, 
Deum desiderabilem 
In cunctis terrae tinibus, 
Coliaudemus laudabilem 
In singulis operibus, 
Gloriosuin, amabilem 
Universis fidelibus. 



— 92 — 



V. Cuius suberbos 
deicit potentia, 
Corde benigno 
respicit humilia. 

2. Dum regnaret Dacianus, 
Sacrilegus et profanus. 
Christi nomen 

exosum habuit, 
Dis culturam 

vanam exliibuit, 
Ad tormcnta 

tideles rapuit ; 
V. Georgius 

videns ingemuit 
Tjrannoque 

sese opposuit. 

3. Sapienti 

usus cunsilio, 
Ne tardaret 

rerum retentio 
Iter ad Dominum. 
Aurum non modicum, 
yuod habuit. 
Egenis distribuit. 
Ut currat expeditius 
Et tutius 

Ad patrem luniinum. 
V. Mox vultu interrito 
T.vrannum intuetur. 
Timore deposito 
Christum confitetur. 



In 2. Nocturno, 
Antiphonae. 

1. Invocantem exaudivit 

Sanctum suum Doniinus, 
Hoste victo vita vivit, 
Cuius nou est terminus. 

2. V^erba mea percipe 

Auribus clamosa, 
P rangi, Deus. praecipe 
Idola exosa. 



3. 0 quam admirabile 
Nomen tuum. Domine, 
Qui confringis sculptile, 
Quod est sine numine. 

Responsoria. 

1. Clamat miles: Quid profane 
Sic insanis Daciane 

Et adoras idola ? 

Ego sum christicola. 
Deum unum verum colo, 

Qui creavif omnia, 
Huic nffere puri volo 

Cordis sacriticia. 
y. Ipsi soli servio. 
Pro quo persecutio 

Saevit in ecclesia. 

2. Dii tui sunt 

vere dacmonia. 
Inimica 

humano generi, 
Simulacra 

seusu carentia, 
Muta et surda 

iubeto couteri. 
Kullum numcn 

iuesse operi 

Crede mortalium. 
Supra nos est. 

ia uobis hjbitat 

Creator omnium, 
V. Hunc adora et honora, 
Ipsum ama, ipsum time, 

Si vis salutem animae. 

4. Ad haec verba fit insanus 
Nec se capit Dacianus 
Prae cordis insania. 
Inflammatus est furore 
Nec recedit ab errore, 
Nani Deum pesequentium 
Crescens semper ad odium 
Ascendit snperbia. 
V. Ad exquisita rapilur 
Et traliitur 
Velocius 

Supplicia Georgius. 



93 — 



I n 3. X 0 c t u r n 0. 
Antiphonae. 

1. In Domino confideus 
Et praesidem deridens 

Tormenta non timuit 
Nec terrores horruit, 

2. Ingressus sinc niacula, 
Operafus iustitiam, 
Hic tna talicrnacula 
Elegit domum propriam. 

3. Corona de lapide 

Pretioso decoratur, 
Purpurea chlamyde 
In excelsis honoratur. 



V. Sic maiorem dat odorem 
Tus iniectum ignibus, 
Sonum reddit altiorem 
Chorda tensa manibus. 

3. Sale superposito 

Redivivus subito 

Redit dolor vuluerum, 

Dum tortetur, non terretur, 

lesum magis contitetur, 
Stabat victus et aftiictus 
Plenus praeses scclerum. 
V. Quanto poena acrior, 

Tanto miles fortior 

Animatur ad certamen, 
In quospirat sanctumtlamem. 



Respoasoria. 

1. Omne genus tormentorum 
In conspectu beatorum 

Oculorum ponitur, 

Ferrea erigitur 
Serras velut gladios 
Nefarios 

Habens in se rota; 
Ut concludam brevius, 
Quidquid potest gravius 
Cogitari, 

lubet praeses praeparari, 
Sed martyr Georgius 
Mente stat immota. 
V. Aurum in fornace 
Comprobatur, 
Hic purgatur. 
Ut fruatur 
Perpetua ))ace. 

2, Sic vinum elicitur, 
Cum calcata premitur 

Uva torculari, 
Sic excussa palea 
Defertur ad horrea 

Granum modo pari ; 
Ferrum fit splendidius 
Et clarius 
lussnm elimari. 



In Laudibus. 
Antiphonae. 

1. In aeternum 

regnabit Dominus, 
Cuius regni 

non erit terminus. 

3. lubilute et servite 
Domino in sobria 
Exsultatione, 
Portas eius inlroite, 

3. Ad te de luce vigilo, 
Deus meus, 

et tibi iubilo 
Pulso procul 
a corde nubilo. 

4. Benedicut creatori 

Omnis creatura, 
Snum piasma plasmatori, 
Factori factura. 

5. Sol, luna et omnla 
Caeli luminaria 

Laudant Deum, qui propria 

Potentia 

Curvat imperia. 



— !I4 — 



Ad Benedictus. 

A. Benedictus rex invictus, 
Pro (juo multis est afHictus 
Pressuris Georgius, 
Nobis sit propitius. 

In 2. Vesperis. 

R. Pretiosani stolam lavit 
Et in agni dealbavit 
Sanguine Lreorgius, 
Pro fide, quam exaltavit, 
Adliuc pugnat ut pugnavit 
Bellator egregius. 
V. Qui iuxta niorem solitum 
Christiauoruin milituni 
Seniper praeit exercitum. 

Piosa. 

1 a. Ut pro fide catholica 
Pugnet, cbors angelica 

1 b. Descendit saepe praevio 

Sacro duce Georgio. 

2 a. Cura veste candida, 

Niniis splendida. 

2 b. Vngit perterritus 
Mox exercitus 



3 a. Infidelis populi 

Et ultore gladio 
Sternuntur iii proelio 
Nostrae pacis aemuli. 

3b. Facta strage vincitur 
Inimica legi<i, 
A niultis agnoscitur 
Castrorum in medio. 

4a. Dux eorara beliatorum 
In candore et nitore 
Se ostendens babitus 
Praecedit exercitus. 

4b. Turba cadit, quam invadit, 
Hostis cedit, victor redit 
Ad caelos Georgius, 
Bellator egregius. 

Ad Magiiiticat. 

A. Magnificenius Dominum. 
Qui pretioso sanguine 
Natus Maria virgine 

Detersit sordes criminuni. 

Ponens dolori terminum. 
Qui Dacianuin expulit 
Et Georgium transtulit 

Ad regionem luminum. 



Biev. iiis. Civitatense saec. 15. Cod. Arcliieji. LTtinen. Oct. 10. A. — 
Antipli. nis. Civitatense saec. 14. Cod. Civitateii. 1..VII. add. saec. 1.5. B. — 
Brev. ins. Civitatense aiini 1476. Cod. Civitaten. LXXIV (28). l'. — Auch in: 
Antiph. nis. Civitateuse saec. 15. Cod. Civitaleu. XLVIIl. — Aiitiph. ms. 
Civitatense saec. 15. Cod. Civitaten. XLIV. — In 1. Vesp. Prosa fehlt AC. — 
Iii 1. Noct. A 1, 4 Nobis sit propitius AC. — R 8, 8 tribuit B. — I ii 
2. Xoct. R 2, 13 et in nobis AUC. — In 3. Noct A 2, 2 operatusque ABC. 

— R 1, 16 Hic prohatur A. — R 2, 11 Tus ictum. — R 3, 4 Duni tortetur A. 

— Viir R 2 schiebt B folgeudes R eiii: 

Lampadaruiii latera 

Igiie coucreinantur, 
Kuda patent viscera, 
Fibrae reserautur, 
Pedes, manus, cetera 
Membra laiiiaiitur, 
Vulnerantur vulnera, 

NuUus locus est illaesus. 
V. Invocatur iugiter, 

l^uain tenet memoriter, 
(jui praesens est omnibus 
Ipsnm invocaiitibiis 
^'(•rf et non ficte. 
Iii 2. Vesp. R uiiil i'r(isa fehlcn AC. 



bft. Oe 8. Gerardo Ceiiaditfnsi. 



I n 1 . V e s p e r i s. 
Antiphonae. 

Aurea iam saecula 
Diem adduxerunt, 

Quo Gerardi speeula 
Mundo claruerunt 

Laetabunda iubilet 

Mater tilioruui, 
Gaudia niultiplicet 

Gaudiis eoruni. 

Gratiarum actio 

Patri sonet luminuni, 
Et reis remissio 

Donetur peccaminum. 

In tui memoriam 
Dona congregatis 

Ilostium victoriam 
Meritis beatis. 

lustus Deus iustitias 
Servi sui dilexit 

Et ad caeli deiicias 
Dilectum ium evexit. 

Ad Magnificat. 

Claret dies, 

claret sollemnitas, 
Quo Gerardi 

refulsit sauctitas, 
Cliorus caelura 

propulset vocibus, 
Reddat melos 

sanctis aftectibus. 

Ad Matutinum. 
luvitatoiiuin. 

Trinuni et unum 
adoremus Bomhntm, 



qui felici martyrio 
coronavit beafum Gerardum. 



In 1. Nucturno. 
Antijihouae. 

1. lu sede pestilentiae 

Sanctus Dei non sedit, 
Sed eatiiedram iustitiae 
Cbristi marlyr accedit. 

2. In timore laetitiae 

Christi martyr servivit 
Et documentis gratiae 
Devotus oboedivit. 

3. In Dei tabernaculo 

Gerardus habitavit 
Et terso vitae speculo 
De hoste triuiuphavit. 

4. Sanctus contuso vertice 

Martyrio sacratur 
Et sic a sumnio iudice 
[Honore] coronatur. 

5. Iiniocens iste nioiiibns 

Ascendit [inontemj Doniini 
Et sanctae legis passibus 
Servit aeterno numini. 

6. luste iustus laetabitur 

In auctorc bonorum, 
In quo sperans laudabitur 
Rectitudo sanctorum. 

Kesitoiisoria. 

1. Urbs praecelsa Venetorum, 
Laudes Dei nuntia, 
Decorata luce morum 

Dei providentiii, 
Qui Gerardum dat decorum 
Intra tuu liniina. 



— 96 - 



V. Gloriosa dkta sunt de ie, 
ciritas Dei. 

2. Dei gratia praeventus 

Devotus efticitur, 
Salutaribus intentus 

Regulae iubicitur, 
Via carnis non deteutus 

Via Christi f,'raditur. 
V. T» quu l orrif/it adulcs< entior 
riam suam ? in < ustodiendo 
sermones tuos. 

3. Adulescens mente cernit 

Paradisi gaudia, 
Pauper sepukri decernit 

Viderc niagnalia, 
Vita mundus munduni spemit 
Et parentuni grandia. 
V. Bcatits i^ir , cvivs est au- 
xiliwn ahs te, ascensiones in 
corde suo disjiosuit in loco 
\acrimarum. 

4. Autrum quaerens carnem terit 

Mauri contubernio, 
Rex ingressus liunc reducit 

Maceratum eremo 
Et in praesulem elegit 

Et niagistrun\ populo. 
V. Dominus dahit verhum evan- 
gclizantibus virtute multa. 



I n 2. N 0 c t u r n 0. 
.\ntipliouae. 

1. Deus praeclaris meritis 

Sanctum miriticavit 
Et hostibus perterritis 
Electum sublimavit. 

2. Beatus, quem elegeris, 

Deus, de mundi carcere, 
Beatus, qucm assumpseris 
Omui deleto crimine. 



3. Mundus munduni abhorruit, 

Ut cedrus elevatus 
Et sicut palma floruit 
Spe vitae subliraatus, 

4. lustus Deus iustitias 

Servi sui dilexit 
Et ad caeli delicias 
Dilectum suum ve.xit. 

Responsoria. 

1. Veneratur hic dilectus 

Et pater efncitur, 
Crescit nunRrus electus 

Et fide concipitur, 
Templa struit, sed perfcctus 

Humilis cognoscitur. 
V. Permanet in aeternum in 
conspectu Dei, miseriiordiam 
et reritatem eius qui requiret. 

2. Meiitis fastum bic detestans 

Dat manum ad fortia 
Et leprosis stratum praestans 

Relevat mancipia, 
De silvib ligna sequestrans 

Prava fugit otia. 
V. Videant pauperes ct laetentur, 
quacritcDeum,et renietanimo 
nostro praro. 

3. Donis prophetiae plenus 

Futura praenuntiat 
Regi, sed mente serenus 

Populis insinuat, 
Quod seditionis [genus] 

lllis supeiveniat. 
V. Os iusti mcditahitur sa- 
pientiam, et lintjua eius lo- 
quetur iudicium. 

4. Sacra dies illucescit, 

Quo vir sanctus celebrat, 
Sed de morte spes accrescit, 

Quod ipse praedixerat, 
Christi tides liunc erexit, 

Ne quid[quamj iam timeat. 



V. Considerat peccator iustum 
ft quaerit mortificare eum. 



In 3. Nocturno. 
Responsoria. 

1. Ait fratribus: ad cenani 
agni [Dei] ducimur, 

Turbam videns fraudisplenam 
Mente non concutitur, 

Sed ostendit hauc amoenam, 
Dum saxis opprimitur. 
V. Dominus aittem non dere- 

Uqitii eum in manihus eius 

nec daninabit illum , rum 

iudirabitur Hli. 



In Laudibus. 
Antiphonae. 

1. Ad laudes gratiae 
surgat ecclesia, 



Cui spem veniae 
donat memoria 
Martyris inclita. 

2. 0 aurora 

super lerram diescens 
Et lux meridiano 

caeios illubtrans, 
Nos in vim luminis 

recipe foris lucere 
Et intus suaviter 

ardere concede. 

3. Prima luc[ern]is propriis 

Lux ipsa mundo rutilat, 
Quam nectaris indiciis 
Yita fuscata nubilat. 

4. Gerardi alto merita, 

Dum frenis continentiae 
Norma carnis est subdita. 

5. Legit fructum ecclesia 

Praeclare iam [virtutis], 
Quos cernit per inJicia 
Praeclarae iuventutis. 



(Jcjllect. ms Caietani Constantini saec. 17. Cod. Alexandrin. 95 (11). — 
In 1. Vesp. A 2, 1 Laetabundo. — ■ A 2, .3 Gaudio. — A .5, 1 iustitiam. 

— In 2. Noct. A 2, 2 Dominus dc mundi. — A 4, 4 eve.xit. — A 5 und 
6 pro.saiscli. — In H. Noct. A ad laud. prosaisch. — R 2 — 4 prosaisch. 

— In Laud. A -3, 2 ipse- — A 3, 3 Quem necteris iudiciis. — 4, 1 alto 
= exalti). — Ad Bened. A prosaisch. — In 2. Vesp. ad Magn. A wie in 
1. Vesp, 

'67. ])e 8. Gerardo Potentino. 



I n 1 . \' e s p e r i s. 
Antipbunae. 

1. Laudet, eia, salvatoreni, 
Qui Gerardura confessorera 
Sibi dedit in pastorem 

Potentina contio. 

2. Qui dum circa Dei forum 
Lucra quaerit falentorum, 
Regni consors tit caelorum 

Spreto ncquam otio. 

Dreves, Historiae Rhythinic3e. VIII. 



3. Lege vigil in diviua 
Christi lulsit iu doctrina 
Quasi stella matutina 

In nebulae medio. 

4. Hinc adeptus est aeterna, 
Domo gaudet in superna, 
Qui refulsit ut lucerna 

Sanctitatis radio. 

5. Tua nos oratione 
Salvans in liac regione 
Fac et caeli mansione 

Christi frui gaudio. 



— 98 — 



K. Sancte Gerardc, tuis 

farnulib succurre benigne 
Et fac nos omnes 

mcritis iungi tibi digne, 
V. Ora devoto 

pro dero, pro grege toto 
Intercede pie, 

da prospera tine remoto, 
Sentiat ut celebrans 

hoc festuni dona salutis. 

Ad Magnificat. 

A. Ad lionorem salvatoris 

exsultet ccclesia, 
Nam Gerardi confessoris 

Rutilant sollemnia, 
Ortus causa cuni canoris 

Vocibus Placentia 
Laudet, causa sed honoris 

Gaudeat Potentia. 

Ad Matutinum. 
Invitatprium. 

Adoremus regem summnm 
Mentibus supplicibus, 

<iUi Gerardum confessorem 
Caeli iunxit civibus. 

I n 1 . N 0 c t u r n o. 
Antiphonae. 

1. Venit ab Italia 

Domino ducente Gerardus. 

2. Ipse Placentinus 

civis plucuit bcnc Christo. 

:'>. Fitquc Potcntinus 

doctor sic postea praesul. 

Kesponsoria. 



Et dignas laudes 

persolve Dco sine meta ; 
V. Gande, festa cohors, 

gaudct provincia tota. 

2. Ecclesiam rexit. 

dictando magnificavit 
Commissumque gregem 
faciendo, doccndo, beavit, 
V. Sobrius, ornatus, 

prudens, mitisque pudicus. 

3. Pervigil et sollers, 

cautus.patiensquebenignus., 
Cultor iustitiae, 

rectus, pius. undiquc dignus, 
V. Lector et assiduus, 

doctor, largitor egenis. 

In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. yuadam die visitando 

dum iret parochiam 
Quandam, bcatae Mariae 
venit ad ccclesiam. 

2. Sitientes fratres eius 

nec non et familiae 
Vinum, quod uon erat ibi, 
magis petunt anxic. 

•1. Fertur aqua de mandato 
praesulis sanctissimi, 
Signat aquam et fit vinuni 
saporis dulcissimi. 

Responsiiria. 

1. Cernentes socii 

tanlum mirdbilc signum. 
Immensae reputant 

hunc iaudismuneredignum, 
V. Sed Domiiii famulus 

refugit praeconia famac. 



1. Praesulis eximii 

festa cane, contio laeta, 



2. Exigit a sociis 

siiji tida mente caveri. 



— 09 — 



Ne nisi post morteni 
praesumant visa fateri, 
V. Spemens adplausus 

vacuos vulgaris honoris. 

S. Praesentis vitae 

diraittens lubrica castra 
Terrea commutat 

caelo, dum niigrat adastra, 
V. I'ro carnis pugna 

caelestem sumere palmam. 

In 3. Noclurno. 
Antiphonae. 

1. Anno migrat iu octavo, 
lam relicto mundo pravo 

Tendit ad caelestia. 

2. Gaudet cliorus angeloruni, 
Sacnim sacer auget chorum, 

Caeli gaudet curia. 

3. Ibi persfat advocatus, 
Nostros levigat reatus 

Voce precatoria. 

Respousorift. 

1. Flet populus, gaudet 

caelum, caelestia pangunt 
Agmina, dulcisonis 

melodiis organa fangunt, 
V. Quod datur liis socius, 

quod amicus crescit amicis. 

2. Congaudet aegris 

subita veniente salule, 
Pellunfur morbi, 

febresque fugantur acufae, 
V. Redduntur claudis 

gressus ef lumina caecis. 

3. 0 lumen patriae, 

populi dux, gloria cleri, 
Digneris precibus 

nos, sancte Gerarde, tueri. 



Illustra patriani. 

populum rcge.protege clerum, 
V. Ut tecum simus 

per saecula cuncta dierum, 
Cernentes parifer 

lumen de lumine verum. 



I n L a u d i b u s. 
Antiplionae. 

1. Cantemus Domino 

laudum praeconia trino, 
Ut per patronum 

praebeat omne bonum. 

2. Laudemus Dominuin 

iubilantes voce canora, 
Cuncia Deo resonent 
in sacris laudibus ora. 

3. Psallamus paviter 

caelesti cantica regi, 
Ut mereamur eo 
cuncfa regente regi. 

4. Laude crcatori 

benedicite cuncta creata 
Exsultando Deum 

sibi dicite canfica grata. 

5. Caelum, terra, mare, 

simul his contenta resultenr, 
Cymbala, psalterium, 

reboantia tvmpana pulseut. 

Ad Ik-nedictus. 

A. ExsuUeiiius in hac die 

cuiiiinulafo gaudio 
Celebrantes sancti viri 

festa cum tripudio. 
Sancte nos Gerarde iuva 

fuo patrocinio, 
Ut possimus collocari 

supero paiatio. 

7* 



— 100 — 



In 2. Vesperis. 
A(l Mag^nificat. 

A. Euge, Dci «ervc bonc, 

iam intrasti gaudiuni, 
Post triumphum iam coronae 

percepisti praemium; 
Nos, qni sumus in agone, 

Sic duc per lioc deviuni, 
Ut caelesti mansione 

Consequamur bravinm. 



In Co m me m e mo ra t ion e. 

Ad lienedictiis. 

A. Tua nos oratione 
Salvans in hac regione 
Fac in caeli mansione 
Christi frui gaudio. 

Ad Magniticat. 
A. Supplicat ex animo 

tibi plcbs tua, sancte Gerarde, 
Impetret ut per te 
posse placere Deo. 



Collect. ms. Card. deS. Severina anni 1529. Cod. Arch. Vatic. X 98. — 
Zu dem Officinm finden sich folgende Benedictiones : 

In 1. Xocturno. 

1. Confessor, praesta tna nos promere gesta. 

2. Serve Dei vere, nos, sancte Gerarde, tuere. 

3. Sis nobis praesto, quotiens precaniur, adesto. 

In 2. Nocturno. 

1. Nos rege, confessor et Christi maxime messor 

2. Et populum dita virtutibus, Israelita. 

■i. Culpae pellat onus veniam dnnando patronus. 

In 3. Nocturno. 

1. Auxilinni turbis confessor cnndonet urbis. 

2. Atque gregi dona, praesul, caelestia dona. 

Bruchstiicke dieses Officiums Acta SS. Oct. XIII. 471 aus P. Campi, Historia 
di Piacenza II, 382 flf. 



38. De sancto Germano Anti^siodorensi : 



Ad Matutinum. 
Invitatorium. 

Virtutnm titolis 

Germanus laude perenni 
Floridus a populis 

venerelur non prece segni. 



In 1. Noctnrno. 
Antiphonae. 



1. Ex illustri 

ortus prosapio 



Hic Germanus 

artium studia 
Liberalia 

voluntarins 
Amplectitur, 

2. Parabatur 

[huicj eloquentia, 
Praeditabat 

iuris scientia, 
Pontitici 

[erat] iustitia 
mox futuro. 

entus efflornit 
traditur. 




— 101 — 



Ut regeret populos 
Diversis ducatibus 
Coiistitutos. 

Responsoria. 

1. Divina virtus, oinnium 
Artifex mirabiliuni, 
Germanum, ducem gentium, 
Pastorem lecit oviuui. 

V. Elegit eum Dominus ex omni 
carne ct excehutii fecit iUum. 

2. Cum sacerdos efticitur. 
Hordeo corpus pascitur, 
Cilicio comprimitur, 
Cinis pro lecto stcniitur 

\. lugis ci erat gcmitus, oratio 

3. Loquuntur sibi mutuo 
Cives caelestis patriae, 

Sed quod vivus cum mortuo, 
Hoc admirandae gratiae. 
\. MirdbiVis Deus in sanctis 
suis , nnrabilis in dltis Do- 
mimis. 



lu 2. Xocturno. 
Antiphouae. 

1. Tonsuratur in clcricum, 
Qui princeps erat niilitum, 
Sed liaec tuil mutatio 

Dextcrae excelsi. 

2. Proces&u vero tempoiis 
Diu in lege Domini 
Meditatur, saccrdotium 

Suscepit invitus. 

3. Erat autem fide igneus. 
Torrens caelestis eloquii 
Et praeceptorum operarius 

Dei iudefessus. . • ' 



Respoiisoria. 

1. Destinati supplicio 

Mortis reatus pondere 
Orationis pretio 

Redimuntur a carcere. 
V. Dirujiiiiti. Domine, vincuhi 
eormn et libcrasti eos. 

2. Extremum diem clauserat 

Volusiani tilius, 
Quem ad vitam accelerat 

Germanus, Dei nuntius. 
V. Dextera Domini fecit rir- 
tutem, dextera Domini ere- 
xit eum. 

3. Vir nobilis ex genere, 
Nobilior in opere 
Sanctitatis, a carcere 

Carnis migravit hodie, 
Quem Christus ante transitum 
luvitavit ad meritum 
Reserando introitum 

Ipsi perennis gloriae. 
V. Quam dilertd tubernantla 
tua, Doniine rirtutum! bentus 
rir, cui }>orasii ea ! 



In 3. Nocturno. 
AutipLonae. 

1. Post decessum antistitis 
Domino revelante 

Ab omnibus concorditcr 
Episcopus eligitur. 

2. Noctibus nunquam vestitura, 
Raro cingulum, raro 
Caiceainenta detraxit. 

3. Prostratus super cineres, 
Artatus in cilicio, 
Qoiescere vix poterat 
-Multo fessus martyrio. 



- 102 - 



Responsiiria. 

1. Pontitices, qui vcncrant 

Ad viri Dei transitum, 
Altercando diviseraut 
Inter se patris habituni. 
V, Jtegina sumpsit capsulam 
sandorum reliquias conti- 
nentem. 

2. Imperatrix sanctissimum 
Corpus involvit sericis, 
Quod transmisit ad Gullias 
Victa prece pontificis. 



V. Bogiirerat cnitn, ut glcba sui 
corporis patriae redderctur. 

3. Patronum excepit 

civitas propria, 
Sepulti coiporis 

custos ecclesia, 
Cuius miraculis 

fulget et gloria. 
V. Personans laudibus 

clerus cum populo 
Ruit obviam 

eius vebiculo. 



Biev. Atrebatense imp. Atrebati 1595. — In 1. Xoct. A2, 3 Praedi- 
cationitjus. A 2, 5 sq. lustitiae pontifici. — Znffehorige Hymnen: Ad Vesp. 
et Matut.: „Sanctoruiii meritis .... vocum concordia'"; ad Laud.: 
„Iste confessor nieritis praeclarus" (Anal. XI, 146). 



39. Iii Translatione s. Gertradis Nivellensig. 



lu 1. Vesperis. 
Antiphonae. 

1. Gertrudis festa 

veneremur sacraque gesta 
Cum lactitia. 

2. Huic vilnit niundus, 

placuit super omnia Cbristus 
In pudicitia. 

3. Corpus demacerat 

et mundi lurida calcat 
Prae abstinentia. 

4. Aetatis iuvenis 

annosaque mente iiudica 
Cum diligentia. 

b. Pauperibus calida, 

surdis caecisque medela 
Per miracula. 

Ad Magnificat. 

A. Ave, Gertrudis, virgo grata, 
Ex regali stirpe nata, 
Leprosos mundarenon sprevisti 
Propter amorcm lesu Cbristi; 



Caecis vimu demonstrasti, 
Pauperibus nummos coUocasti, 
t^luibus tua bospitia 
Dedisti suavissima. 
0 virgo, tideliter 
Oraque suppliciter 
lesum, Mariae lilium, 
Ut nobis det hospitium 
Hic et in suo palatio 
Cum aeteruo gaudio. 

Ad Matutinam. 

luvitatorium. 

lu cordis iubiio 

laudcmus cunctipoteutem, 
Qui sibi Gerlrudem 

iunxit super oninia sanctam. 

In 1. Nocturno. 
Autiphouae. 

1. Gcrtrudis meritis 

vivamus caclibe vita 
Per saecula. 



— 1U3 — 



2. Congaudcndo pias V. Esto soror nostra, ut 

canat hiiec plebs nunc sibilaudes bene sit nostris animabus. 

Per baec fcsta. 



3. In cordis iubilo 

Gertrudis gaudet in alto 
Perenni gaudio. 

Kesponsoria. 

1. Diem recohimus fcslum, quo 
Gertrudis rirf/inis corpuscultim 
summa cum laetifia est trans- 
latum, 

V. Corpus virgineum 

meritis mirisque coruscum. 

2 . Beatae Gertrvdis corpori facfns 
est soUcmnior orationis locus, 
ut per eius intercessionem 
populo suo miscrcatur Deus; 

y. Multum enim assidua 
valet oratio munda. 

In 2. Xocturno. 
Antiphonae. 

1. Carnalem sprevit 

sponsum, Ciiristo sed adhaesit 
Mente casta. 

2. Non regem audivit, 

sua verlia statini refutavit 
Aboininans illa. 

3. Ob haec vuta fugit, 

templum Dominopraeparavit 
Haereditate paterna. 

Responsoria. 

1. 0 pia l irgo, quae gaudes ex- 
suUando cum Domino, 

V. Fac, ut laetemur 

aeterna niorte fugata. 

2. Luudemus Dominum in cordis 
iubilo, quiu bcneplacitum est 
ei in te, o piu virgo; 



In 3. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Haec patre defuncto 

matris monito oboedivif 
Ut supplex filia. 

2. Arae prostrata 

sursum fit clarificata 
Luce insueta. 

3. Comam decidit 

sacroque velamine vixit 
Monaslica vita. 

Responsoria. 

' 1. Deus, sanctoruni fuoruiii 
splendor mirabilis , meritis 
precibusque Gertrudis vir- 
ginis 

V. Haec plebs christicola 
potiatur caelibe vita. 

2. Exsultet caeli regio, 
Et muucUalis macliina, 
Abvssus atque niaria 
Laudent Deum per saecula, 

V. Namque Dei genitus 

humilem iunxit sibisponsam. 

3. Patri natoque pariter 
Sit decus, laus et gloria 
Cu:n spiritu, qui iugiter 
Regit, gubernat omnia, 

V. Cui pia Gertrudis 

congaudet omne peraevum. 

Ad Laudes. 
Antiphonae. 

\. llaec praeerat multis 

Nivel nionialil)Us annis, 



Edocuit docta 

pastorum dogmata sacra. 

2. Ipsa sacris litteris 

inhaesit tempore cuncto, 
f2t pastoris onus 

facit. ut sibi maxime praesit. 

3. Ter decies ternos 

haec cum compleverit annos, 
In Christo dormit, 

per maxima mira refulsit. 

4. Exacto decimo 

Nivellae ferbuit anno 
Ignis in exstructo 

claustro, cui praefuit ipsa ; 
In flamnia sursum est 

eius conspecta tigura. 

5. Ignis ei cessit 

cunctis astantibns illic, 
Daemon et expavit ; 
nobis sua gratia prosit. 



Ad Benedictus. 

A. 0 Christi virgo, Gertrudis, 
Intercede pro nobis miseris 
Ad te confugientibus 
Apud Christum Dominum, 
Nc pro reatu criminum 
Vexemur in perpetuum. 

In 2. Vesperis. 

K. Gertrudis, decus virginuni, 
Honor, exemplar, gloria, 
Nostrorum nexus criminum 

Solve [orajtu, o pia, 
Nobis virtutum cumulum 
Procura precnm copia, 
Kostrae salutis aemuluni 
Nequam premens in hac \ ia. 
V. Virgo, conioncta virgini. 
Domino suppUcemini. 

Tuos rege per devia : 
Lumen videre luminum 
Post huius vitae terminuin 
Fac nos in caeli patria. 

Gertrudis divae virginis Officiuni triplex secundum tria eiusdem virffinis 
festa, suavissimis historiis et hymnis illustratum. Impr. Coloniae supra au- 
tiquum fnrum. In fero viro. Anno Domini 1513. — In 1. Noct. R 'd •^mz 
prosaisch. — In 2. Noct. R 1 ganz prosaisch. — In 2. Vesp. R 10 Christo 
supplicamini. — Ibid. 11 regi. Dazu der Hymnus ad 1. Vesj). : Plaude 
mater ecclesia \ Gertrudis — Das 3. (resp. 1). dieser dreJ OfBcieii i-it 
das Anal. XXVI, Nr. 19, mitgeteilte. 



40. In Consecratione s. Gertrndis. 



In 1. V^esperis. 
Antiphonae. 

1. Hodiernae 

lucis sollemnia 
Congaudendo 

colat ecclesia, 
Qua Gertrudis velamine 
Consecratur Dei munere. 

2. 0 \irtutum tu speculurn, 
Posce nobis suffraginm. 



Ut hoc possimus consequi, 
Quo te gaudeamus perfrui. 

3. In vocis iubilo 

laudemus Dominum. 
Qui est mirabilis 

conditor horainum. 
Quem virgo conspicit 

in caeli patria, 
In hymnis splendida 

penetrans atria. 

4. Laudemus Dominum 

virginis filium. 



— 105 - 



R. 



Qucm laudant viiginum 

chori nobiliuiTi, 
Inter quos inclita' 

Gertrudis rutilat, 
Cui nostra contio 

gaudens coniubilat ; 
Quae pudicitiae 

gestans insignia 
Praestet cultoribus 

dona perennia. 

Sancta Gertrudis, 
Intercede pro miseris 
Ad tc confugientibus 
Apud Christum piissimum. 
Regeni atque Dominuni. 
Ut det nobis veniam peccatorum, 
Et emendationem morum 
Et gaudium sempiternum. 

A^irgo carens fraude. 

celebri dignissima laude, 
Velo vestitur 

et virginibus stabilitur; 
Matcr sacratu 

nunc gaudet luce beata. 
Huius per nierita 

potiamur caelibe vita. 



Ad Laudes. 
Antiphonae. 

1. Annua iucundo 

rutilant sollerania raundo, 
Gertrudis Cliristo 

sacrafur corpore sancto. 

2. Praesulis Amandi 

iussu mater venerandi 
Claustro Gertrudem 

velamine consecrat alniani. 

0. Virgo claustralis, 

sacrata Deo monialis, 
Pro cultu morum 

curam capit ipsa sororum. 

4. Virgo Deo teste 

servat commissa modeste, 
Christum meute ferens, 
scripturae semper inhaerens, 

5. Virginis ergo merae 

famulos, pie Christe, tuere 
Daque sibi gratum 

nostrnm fieri famulatum. 



Officium tiipltx s. Gertrudis impr. Coloniae 1513. — lu Laud. A 1, 2 
nitilat. — A 1, 3 Christi. — Zugehfirige Hymnen: In 1. Vesp. Assunt 
fe s t a i u Ij il a e a : ad Laudes lesu corona virginum |TeteGertrudis 
c 0 1 u i t. 



41. De 8. Gnilelmo Vercellensi. 



In 1. Isocturno. 3. 
Antiphonae. 

1. A tcneris annis 

Christi fumnlus Gulielmus 
Contempsit mundum 

Domini praecepta secutus. 

2. Ferrea vincla sibi 

circnmdans raembra domabat, 
A vitiis liber, 5. 
virtutum munere plenus. 



Aspera vestis ei 

fuerat, vestigia nuda, 
Sic patiens supplex 
visebat limina sacra. 

Apuliae tandem 

feliciter attigit arva ; 
Felix, quae tantum 

suscepit terra patronum ! 

Contentus modico 
tcnebat corpus aceto 



— 100 — 



Gratia caclestis 

cuins sacra corda replerat. 

6. Crux sibi dcliciae, 

fuerat crux gloria summa, 
Pobt mortem vita 

tVueretur ut omne per aevum- 

Kespnns(ii-ia. 

4. 0 pie confessor, 

votis, Guilclme, favcto 
Atque tuis precibus 

nobis concede invamen, 
luilicis ut facieni 

niereamur cernerc laeti, 
V. Cum pius ct iustus 

veniet dare digna quibusque. 



1 n 2 . N 0 c t u rn 0. 
Antiphonae. 

1. Filia dispensans 

caeci vestigia patris; 
lusfiliae solem 

flexis genibus rogitantem 
Solo ex odorc 

Guilelmus vidit adesse. 

2. lamque domum repetit 

tenebris nnserandus opacis, 
Confestim lumen 

Gulielrao orante recepit. 

3. Per iuga Laceni 

gradiens confessor et orans 
Aspexit Cliristum, 
cuius tiagrabat amore. 

4. 0 nimis exccisa, 

nimis admiranda potestas ! 
Imperat ille feris, 

tiunt praecepta iubentis. 

5. Kegna poli cupiens 

multis comitantibus ire. 



Excmplis, verbis 

virtutum dogma docebat. 

Re.sponsoria. 

2. Ardore quidam nimio 
Sancti quidem itineris 
Dum sacri viri nionitis 
Non vult praebere assensuiii, 
Omni mora deposita 
Mox acccptu licentia 
Iter aggreditur. 
V. Cum autem iter faceret, 
Est affectus verboiibus. 

4. 0 Gnlielme pater, 

famulorum suscipe vota 
Xosque tuis precibus 

festum sollenne colentes 
Commendes iugiter 

Christo. cui tu placuisti, 
V. Pectore devoto 

nos ut servire queamus. 

In 3. Nocturno. 
Ad Cantica. 

A. 0 sanctissime confessor 

Gulielme Domini, 
Supplicantum famulorum 

exaudi precamina, 
Tuis semper illis sancta 

tribue sutfragia, 
Ut horrendis nos erepti 

poenis de tartareis 
Tecum, pater, collaetcmur 

in aeteniis laudibus. 

Kespousoria. 

4. Virtutum meritis, 

Domini confessor amande. 
Sic vestris precibus 

nostros absolve reatus, 
V. Ut tibi coniungi 

mcrramur in aede polorum. 



— 107 — 



Collect. ms. Coustaiitiiii Gaetani saec. 17. v.'od. Alexaiulriii. 9.'{ (III). — 
In 2. Noct. A 1, 5 Solis odorem. — Iii 2. Noct. R 2, 9 Miiltis est 
affectus. — In 3. Noct. A I. 6 fehlt. — Alle im voi-stehendeii tchlenden Teile 
des Officiums prosaisch. 



42. De sancta Hedwige. 



Iii 1. Vesperis. 
Ad Magnitieat. 

A. 0 AdVigis mirabilis. 
Ornata sanctis moribus, 
Carne. mente spectabilis, 
l!sos iuva tuis precibus. 

Ad Matutinum. 
Invitatorium. 

Regem gloriosum 
Semper coliaudemus, 

Advigisque sponsum, 
Christum adoremus. 

I n 1 . N o c t u r n 0. 
Aiitiphonae. 

1. Tempus puerile 

Percuirens puella 
Cor gessil senile 
Aetate tenella. 

2. Mens fuit angelica, 

Fornia gratiosa, 
Vita evangelica 
Morsque pretiosa. 

0. Haec honestis moribus 

Exstitit ornata, 
Ceteris virtutibus 
Plenius dotata, 

Responsoria. 

1. Sicut Rachel emicuit 

Vennstam liabens faciem 
Et quasi Lia genuit 
Fccunditatis subolem •, 



V. Contemplari nititur 
Deuni niente pura, 
Coniugi obsequitur 
Ltgis reddens iura, 

2. Post(iuani su^cepit subolem, 

Manere casla postulat, 
Sponsum sanctum et nobilem 

Ad castitateni provocat; 
V. Carnis spurcitiae 

Vitans conubia 
Vota munditiac 

((•uaerit salubria. 

3. Sponsi soluta vincuU) 

Se totam Deo dedicat, 
Spreto praesenti saeculo 

Ad caelum mentem applicat ; 
V. Hostis insidias 

Cernens celeriter, 
Mundi blanditias 

Spernit viriliter. 

In 2. Nocturno. 
Antiphonae.- 

1. Sanctum nionasteriuni 

Intrat femiiiaruni, 
Ubi ministerium 
Agit gratiarum. 

2. Divinuni ofticiuni 

Audieus ferventer, 
Sacrum sacriticiuni 
Sumit reverenter. 

3. Flere mortem Doiuini 

lugiter conatur, 
Pro te, Christe. dulciter 
Saepe lacrimatuv. 



— 108 — 



Respousoria. 

1. Piis gestans visceribus 

Miserias lauiuaientiuni, 
Sauiein suis manibus 
Detergebat dolentium. 
V. Gemens cum gemenlibus 
Se iis couformabat, 
Gaudens cum gaudeutibus 
Singulos aniabat. 

2. Natus ipsius unicus 

Dux exstitit Silesiae, 
Queni gladius Tartaricus 

Necat [dirac] nialitiae, 
V. De cuius martyrio 

Renuit plorare, 
Optat desiderio 

Cum illo regnare. 

3. Pauperibus compatieus 

Eos fovere studuit 
Ac paupertateni diligens 

Sua largiri voluit, 
V. Abstinere uititur, 

Multum vigilavit 
Cilicio ntitur, 

Se quoque domavit. 



In 3. Nocturuo. 
Antiphonae. 

1. Haec sauctis stigmatibus 

Fertur insignita, 
Cunctis aromatibus 
Virlutuni niunita. 

2. Humilis, pacitica, 

Plena daritate, 
Tribuit magnitica 
Com hilaritate. 

3. Carnis nexu solvitur, 

Gaudens ad caelorum 
Rcgnura felix veliitur 
Manu angelorum. 



Responsoria. 

1. Vitam, mores et habitura, 
Crebra panduut prodigia, 
Felicem eius obitura 
Clara clamant miracola. 

V. Mulieri perditum 
Visum reparavit, 
Cum ipsius meritum 
Hla imploravit. 

2. Clemens, antistes iuclitus, 
Advigem sanctis coetibus 
Adgregatam divinitus 
Colendam confert omnibus. 

V. Viterbii sollemniter 
Haec canonizatur, 
Ubi annualiter 

Festuni celebratur. 

3. Gaudeamus in Domino. 
Festuni Ad\igis inclituni 
Celebrantes. cum iubilo 
Nostrum solvaraus debitura. 

V. Venerandam praebuit 

Pastor hanc matrouam 
Atque coli praecipit 
Nobilera Polonam. 



lu Laudibus. 

Antiphoiiat. 

1. Rota raolae preniitur. 

Puer et necatur, 
Sed per Advigem redditur 
Vita et sanatur. 

2. Clauda gres^um recipit, 

Cum temur putrescit, 
De quo vermis scaturit, 
Sed sana recessit. 

3. Tibiac gracilitas 

Tantum inspissatur. 
Quod gressus facilitas 
Puero douatur. 



— 1U9 — 



4. Paralysi perditum 

Latus cancerosum 
Est usui rcdditum, 
Factum virtuosum. 

5. Membra paralytica, 

Usu iam privata, 
Virtute miritica 
Sunt consolidata. 

Ad Benedictiis. 

A. Benedictus 

sit rex paciticus, 

CoUeet. ms. Constantini Gaetani 
Laud. A 4, 1 In paraclisi. 

43. De S8. Ilelaro 

In 1. Vespcris. 
Antiphonae. 

1. Haec vera fraternitas 

Nanquam violanda, 
Sancta nunc sollemnitas 

Sempcr veneranda 
Puros monet pueros 

Sacrum luminare, 
Caelnm. terram, inferos 

Deum collaudare. 

2. Omnes gentes Deum laudent, 

Patrem omnis gratiae, 
Qnae patronos sanctos gaudent 
Datos Aquilegiae. 

3. Hi, qui iustis sociari 

Meruerunt supplices, 
Snnt scintillae, sunt praeclari 
Reges, sunt et iudices. 

4. Adest merces copiosa, 

Vitam beans hominum, 
Qui pro fide gloriosa 

Fusionem sangninum 
Patientes moriuntur, 
Dum et vivi recoluntur 

Non habentes terminum. 



In Advige 

qui est miriticus, 
Donans ei 

dona magnificus. 

In 2. Vespcris. 

Ad Magniticat. 

A. Magnificat rex gloriae 
Advigem in miraculis, 
Magnificam ecclesiae 
Ostendit in prodigiis; 
Magnificemus hodie 
Ipsam laetis praeconiis. 

saec. 17. Cod. Alexandrin. 95. — In 



et Taciano et Sociis. 

5. Hierusalem, lauda 

summa dignum laude, 
Sed Aquilegia 

sumrao plausu plaude, 
Nam laurearis 

patribus impensis, 
Per quos diiaris 
laudibus immensis. 

Ad Magnificat. 

A. Salve, pater Hcllare, 
Doctor veritatis, 
Ac grassantc Caesare 

Virga n)aiestatis, 
Gregem tuum prohibe 

Zelo pietatis, 
Opem lapsis exliibe 
Tuae sanctitatis. 



A d M ti t u t i n u m. 
Invitatorium. 

Hodierna lux diei 
Nos invitat laudes Dei 
Cantibus expriniere, 



— 110 — 



(^uos sanetorum festa quina 
Kecensentes lex divina 
Docet sic incipere. 



I n 1 . X 0 c t u 1 11 0. 
Antiphonae. 

1. A Numeiiano 
Caesare Romauo 

Praeses Aquilegiae 
Datus est Baronius, 
Cum eflfectn plenius 

Fautor idolatriae. 

2. Kegimen episcopatus 

Hellarus dum recipit, 
Ordinem diaconatus 
Tacianus accipit. 

3. Jniquuruni verhera 

Sancti non timentes 
Meruerunt aetliera 
Terrea spernentes. 

Responsoria. 

1 . 1 ulget mater ecclesia 

Tantis dotata patribus. 
t^'ui sunt in Aquilegia 

Magnis quinque nominibus. 

V. Dant isti pacem 

mortemmordentquemordacem. 

.'. Sacer Monoffantus 
Sacrilegos cantus 

Gentium e.xemplo 
Maior ministrabat, 
Deos adorabat 

Herculis in teniplo, 
Cuius poena futiiis 
Opere mirabilis 

Et famosa fuerat. 
V. IMurimis numinibus 
Multis haec liominibus 

Xecis causam dcderat. 



3. Plagis, scorpionibus, 
Flagris et carbonibus 

Membra beatorum 
Feriuntur, laniantur. 
Affliguntur, ustulantur 

More pessimorum ; 
Sic ad astra pervenerunt, 
Sic et regnum intraverunt 

Omni plenum gaudio, 
V. Tanti fac itineris 
Orpbanos et muneris 

Frui beneticio. 

In 2. Nocturno. 
Antipliouae. 

1. Orat praesul cum timore, 
Spem apponit in amore 

Liberari cupiens 
A profanis inimicis, 
Ut tam toto quam in micis 

Deo sit oboediens. 

2. Hellarus dum Christum orat 
Et praesidium implorat 

Mentis cum intuitu. 
Fana templi sunt confracta, 
Sunt in nihiium. redacta 

Flante sancto spiritu. 

3. In aetate iuvenili 
Vicit hostes et seuili 

Cultus sprelor veteris, 
Salvatoris livsopus, 
Heliarus episcopus, 

Doctus tide, litteris. 

Respnnsoria. 

1. Pontifice beato 

Dominum precaute 

Ruit templum Herculis 
lilo profugato, 

Qui tam post quam ante 
Mendax est in singulis. 
V. Tremit tota civitas, 
Sicque Christi deitas 
Scitur ex miraculis. 



— 111 — 



2. 1 lanlis terra claruit 

Serai-Martis temporc, 
(iuo theos inseruit 

Arbores cum arbore, 
t^uibus inest flos suavis, 
Fructus dulcis, cantans avis 

Voce salutifera, 
Y. Sunt hae plantae, cultor pie, 
CJuae clarescunt ista die 

Quinque caeli sidera. 

■i. 0 martyrum constantia 
Constansque patientia ! 
Tu legis liberalitas 
Et libera legalitas, 
Nam verbis non perverteris, 
Verberibus non frangeris, 
Tu passim passa praedicas, 
Te Christo regi dedicas. 
V. Orbis totus admiratur. 
Hinc ad tidem elevatur 
Laudesque magniticas. 



In 3. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Sunt transtixa gladiis 

Corpora beata, 
Rosea martyriis 

In arce coronata, 
Quae fruuntur praemiis 

Morte iam sublata. 

2. Isti quinque, tot taienta 
Duplicantes pcr augmenta 

Sapienti studio, 
In amoenis angeloruni, 
Quibus poUet rex polorum, 

Vivo splendent radio. 

3. Qui pro fide veritatis 
Bella mirae probitatis 

Et squalorem carcerum 
Cupiendo, capiendo, 
Supportando, superando 

Contrectastis asperum, 



Aquileiae civitatis, 
Multae locum sanctitatis 
Conservate prosperum. 

Responsoria. 

1. Viuculorum uuione, 
Mortis quoque passione 

Simul i&ti principes 
Sociati sunt beati, 
Sempiternae qui suut nati 

Gloriae participes, 
V. Collegas quorum 

faciat nos rector eorum. 

2. Ritus vanos exuentes, 
Mores sanos induentes, 

Christi veste praediti, 
Deum verum veneremur 
His et veic sociemur, 

Actu qui sunt incliti, 
V. Divinorum dilectores, 
Idoloruni subversores 

Suramo bono consiti. 

3. Sacerdos et pontifex, 

Cuius dies agitur, 
Tu virtutum artifex. 

Impetra, quod petitur, 
Ut nos tecum ad supernn, 
Lucet ubi lux aeterna, 

1'erducamur gaudia. 
V. Quare festum hoc honestum, 
Tam suave . tam modestum, 

Celebrat ccclesia. 



Ad Laudes. 
Antiplionae. 

1. Pastor Aquilegiae, 
Pacis patriardia, 
Vas misericordiae, 

Pietatis arca. 
Nobis assit HeUarus, 
Ne suo nos tartarus 
Voret cum nionarclia. 



— 112 — 



Derieta gentilitas 

Degens in enore, 
Cuius est crudelitas 

Fervens iii furore, 
Tai ianus igitur, 

Hellari levita, 
Legem tutus sequitur 

Eius, qui est vita. 



5. Recolentes proelia 
Tua, Bionysi, 
FdC habere prandia, 
Quae sunt paradisi. 



Ad henedictus. 



3. Deo cum laetitia 

Felix ille serviens 
Meruit felicia, 

Morte vitani finiens. 



4. Lurcius sive T.argius 
Iste nuncupetur, 
Largus Christi filius 
Largius dicetur. 



A. Feruntmundo quinquesensus, 
Quinque dona, quinque census, 

Sancta quinque nomina, 

Caritatis semina : 
Hellarus Iiilaritateni. 
Felix fert felicitatera, 

Tacianus taciturnitateni, 

Clamat Largus lurgitatem, 
Deo Dionysius 
Dat nos studiosius. 



Aiitiph. ms. Aquilegiense saec. i'/i4. Cod. Semin. Goritien. B. A. — .Saucto- 
ralc ins. Aquilegiense saec. 15. Cod. Labacen. 7L B. — Brev. Aquileiense 
iinii. Venetiis (Francisc. de Hailbrun) 148L C. — Ebenfalls in: lirev. nas. 
Civitatense anni 1476. Cod. Ciritaten. LXXIV (28) — Hrev. ms. Civitatense 
saec. 15. Cod. Archiep. Utinen. Oct. 10. — Autiph. ms. Civitatense saec. 15. 
Cod. Civitaten. XLIX. — Antipli. ms. Civitatense saec. 1.5. Cod. Civitaten. 
XXXIV — Antiph. ms. Civitatense saec. 15. Cod. Civitaten XLIV. — In 

1. Vesp. A I, 1 Haec est vera B. — A 1, 5 Pueros monet C. — .Ad .Magn. 
A, 3 Acrassante B, Ac crassante C. — In 1. Noct. A 1, 4 Beronius. — 
R 1, 1 Fulge B. — R 1, 6 voracem C. — R 2, 7 penna tictilis C. — In 

2. Noct. A 2, 4 Vana B. — R 1, 1 Pantocre beato B. — R 1, 2 Domini C; 
Deum imprecante B. — In 3. Xoct. A 2, 6 .«plendet BC. — A 3, 6 Con- 
tractastis BC. — R 1 , 8 facies B. — R 2 , 9 .Surome C. — R 3 , 9 Tam 
sane B. — InLaud. A2, 1 Defleat C. — A .3, 2 iste. C. — Ad Bened. 
A, 7 Levita taciturnitatera. — In 2. Vesp. Ad Magn. A prosaisch. 



4-J. Jii )leuiuria s^i. Uerinelaiidi et Baldi. 



I n 1 . V e s p e r i s. 
Ad Magniticat. 

A. 0 Ciiristo plebs dedita, 
Sanctorum glebis praedita, 
Gratuleris hodie, 
Tota sis iucunda; 



Erumpens in laudibus 
Sursum erectis cordibus 
Lauda regem gloiiae 
Labe mente munda. 
Speni fide corrobora, 
Ecce, sanctorum corpora 
Hermelandi Baldique 
Tibi commendantur ; 



— 113 - 



Votis ergo sedulis, 
Dignis coucentas modalis 
A Dobis nanc utrique 
Landes referantur. 

Ad Matutinum. 
Invitatoriuni. 

Sinceris Christo mentibus 
ExsuUemus cum gaudio, 

Qui sanctorum pignoribus 
Nos- honorat in stadio. 

In 1. Nocturno. 
Aatiphonae. 

1. Laus litetur iu sanctorum 

Festo grata numini, 
Nam in lege Domini 
Fuit voluntas eoruni. 

2. Super Sion constituti 

Montem sanctum Domioi 
Sunt lionoris gemini 
Serta tundem assecuti. 

3. A fructu multiplicati 

Caelestis pinguedinis 
Dei vultus luminis 
Claritate sunt signati. 

Responsoria. 

1. Lux, ecce, fulget hodie 

Novae soUemnitatis, 
Laudum litentur hostiae 

In ara puritatis, 
Ne sanctorum reliquiae 

Auferantur ingratis. 
V. Psallat huius ecclesiae 
Chorus pro tantis gratiae 

Donis sibi collatis. 

2. Mundum ad agni nuptias 

Invitans rex caelorum 
Servos praemittit varias 

Promittens post laborum 
Cursum vitae delicias 

Mercedem raeritorum. 

Dreves, Historiae Khythjnicae. VIII. 



V, Horum sancti, nunc proprias 
Quorum colis exuvias, 
Typum tenent servorum. 

3. Cultu laudum iinpendia 
Sacrae devotionis 
Prome, praesens ecclesia, 

Paradisi colonis, 
Quorum fulges praesentia 
Congaudesque patronis, 
V. Laudes eorum amplia 
Vitae compescens vitia 
Filiae Babyionis. 

In 2. Nocturuo, 
Antiphonae. 

1. Intraverunt Dei templum, 

Ut orarent timidi, 
Cunctis zelo fervidi 
Praebentes exemplum. 

2. Hoste strato cum dulcore 

Praeventrice gratia 
Viri sancti gloria 
Coronantur et lionore. 

3. Sui semper procedebant 

In conspeclu Domini 
Et idcirco termini 
Lapsum prorsus eludebant. 

I n 8. N o c t u r n 0. 

Antiphonae. 

1. Deum quaerens sine sorde 

Haec est generatio, 
Manus eius ofticio 
Innoceus el mundo corde. 

2. Beati, remissae quorum 

Erunt culpae penitus, 
lUi nempe caelitus 
Sorte fruenfur iustorum. 

3. Exaudiri meruerunt 

Clamantes ad Dominum, 
Quia spei terminum 
Suae Christum posuerunt. 

8 



— 114 — 



Responsoria. 

1. Assunt nobis celebria 
Beatoram sollemnia 

Hermelandi Baldique, 
Digna laudnm praeconia 
Devote cum laetitia 

Referamus utrique, 
V. Ut horum prece praevia 
Ciiristi remittat gratia, 

Quae gessimus iniqoe. 

2. Clara sanctoram merita 
Signa praemoDstrant iDclita, 

Nam ipsorum obtentu 
De caelo datur pluvia, 
Fngatur aegrimonia 

Sanitatis adventu. 
Y. Restaurantur deperdita, 
Languorum cessant taedia, 

Pulsi niorbi detentu. 

3. Te, Christe, laudant supera, 
Terra, pontus et cetera, 

Quaecunque condidisti, 
Qui tot in vitae vespera 
Kobis sanctorum plgnora 

Praeclara contulisti ; 
V. Nobis remitte scelera 
Tibique nos confoedera, 

Christe, quos redemisti. 



In Laudibns. 
Antiphonae. 

1, Sanctoram testimonia, 

Sacris quorum pignoribus 



Praesens splendet ecclesia, 
Facta snnt credibilia. 



2. Nostra nunc terra iubilet 

Laetanter illis serviens, 
Laudum sonis invigilet 
Festum sollemne faciens. 

3. Ad te, Christe, pervigiles 

Exs.titerunt de luce, 
Carnem ut firmi pugiles 
Domantes multa cruce. 



4. Cunctorum universitas 

Christo confiteatur, 
Per quem nostra nunc parvitas 
Tot donis gloriatur. 

5. Exuti carnis carie 

Deum laudant in caelis, 
In laude quorum hodie 
Resultet nostra chelys. 



In 2. Vesperis. 
Super Magnificat. 

A. 0 lesu, fidelium 

Spes et gloriatio, 
Per qaem tot magnalium 
Haec aula deposito 
Digne gloriatur, 
Firma fides mentium 
Crescat et dilectio, 
Da spectatum gaudium, 
Quo pro vitae merito 
Te dante fruatur. 



Brev. Lochense imp. Turonibus 1536. — In LXoct. R 2, 3 praeraiunt. 
— In 2. Noct. A 1, 4 Se praebentes. — A 3, 1 Sui. — Die RR aus deni 
Officium des Hauptfestes: „Lectiones de sermone Sacramentum cum tribus 
primis RR diei." — In 3. Noct. A 1, 3 lies: eius a vitio? — In Laud. 
Ad Bened. A keine. 



— 115 - 



45. De sancto Bjacintbo. 



In 1. Vesperis. 
Super psalmum. 

A. Adest dies celebris, 
Quo nobis mater ecclesia 
In festo tanti luminis 
Oflfert nova praeludia, 
Dum lacintum sanctissimum 
Cunctis tradit liominibus 
Venerandum per saecula. 

Ad Ma^ificat. 

A. lacinti, novi sideris, 
Magnificeraus gloriam, 
Qui in vita iiauperrimus, 
Magnis dotatus meritis, 
Semper auxit ecclesiam. 
Quam pins, quam humillimas, 
Exeniplum dedit saeculis 
Nunquani casurum mentibus. 



Ad Matutinura. 

Invitatoriuni. 

lubar, quod diu latuit, 
Cunctis resplendet hodie. 



In 1. Nocturno. 

Antipbonae. 

1. lacinti corpus tumulo 
Laeta sumit Cracovia, 
Sanctique viri spiritum 
Caeli suscepit cuiia. 

2. Quare frementis populi 
laciQtos corda gentium 
Verbo convertit humili, 
Corda tangebat hominum? 



3. Vir fuit evangclicus, 
Qui sui patris monita 
Secutus est divinitus 
Caelesti plenus gratia. 

Bespousoria. 

1. lacentem mundum tenebris 
lacintus totum rcpperit, 
Sed luce sancti flaminis 
Totus acccnsus ferbuit 

Et corda tangens hominum 
Multos ad fletum compulit. 
V. Fluminis impetus laetificat 
cii itatem 2)ei. 

2. Hic sanctorum confessorum 

Gloria sanctissimus, 
Hic studeutum iiorraamorum, 

Yir est hic catholicus, 
Suis verteus in stnporem 

Patriam sermonibus. 
Y. Ignitum verbum profereus 
Inflammat corda frigida. 

3. Inter flores hoc lacinto 

Flos non redolentior, 
Inlcr gemmas preliosas 

NuUa gemma clarior, 
Qui virtutum flos et morum, 

Gemma splendens omnibus. 
V. Date JDeo voluntarias primi- 
tias et imrpuram et hya- 
cinlhum. 

In 2. Nocturno. 
ADtiphonae. 

1. Te invocamus Dominum 
In huius sancti gaudiis, 
Exaudi tuuin populum 
Placatus suis meritis. 

2. Verba prudentis hominis 
Fluunt ex ore caelici, 
Dum aqua sancti fluminis 
Purgeniur omnes populi. 

8' 



— 116 — 



3. Noster in caelis DomiDas 
Regnat, qui cunctis saeculis 
Nos sui sancti precibus 
Caeli coniungat angelis. 

Responsoria. 

1. Magnus praeco divinitus 
Missus ad partes patriae, 
Vir vere Dei caelitus 
Cunctos subegit gratiae 
Morbos curando oninium 
Christi invocando noniine. 

V. Verbo, vita, miracuHs 
Saevos repellit daemoues. 

2. Corpus afflictum iugiter 
Subegit Christi legibus, 
Quod calcaus multipliciter 
Non tulit mergi turpibus, 
Sed dono Dei gratiae 
Mundum servavit spiritum, 

V. Carnem adversus auimam 
Rebellem sensit pluriraum. 

3. Exemplar datum liumilis 
lacintus fuit saecuio, 
Cracoviensem populum 
Caelesti pascens pubulo, 
Christi frequentans poculum 
Et corporis mysterium. • 

V. Velum fecit de iacintho 
Cortinasque purpureas. 

In 3. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Quis vidit in caelestibus 
Florentem tanta gloria, 
Qui vitam in terrestribus 
Conservat Dei gratia V 

2. Virtute magna praeditus 
Vicit omne mortifefum 
Et mente semper fervidus 
Caeli conscendit solium. 



3. Terra reiicta ceteris, 
Spreta contemptu facili, 
Pauper lacintus statuit 
Degere sibi humili. 

Responsoria. 

1. Patres Ivo, Dominicus, 
Et Deus, rex altissimus, 

Te doctum, sanctum, humilem 
Fecerunt cunctis saeculis, 
0 vir inenarrabilis ; 
V. lacintus, plebem supplicem 
Conserva tuis meritis. 

2. Scandenti caeli sidera, 
Consecuturo praemium 
Caelesti tibi curia 
Occurrit rex psallentium ; 
Vir sancte, viso Domino 

V. Levans ad caelum oculos 
Cogis abire spiritum. 

3. Orantibus discipulis 
Pater relicto saeculo 
Laetus ascendit spiritu 
Toto plorante populo. 

0 vir. pater sanctissime, 
Tuis succurre filiis, 
V. Qui lacrimarum fluvio 
Confidunt tuis meritis. 

Ad Laudes. 
Antiphonae. 

1. In hora sui transitus 
lacintus pansis manibus 
Caelo praemisit spiritum 
Cunctis solutis fletibus. 

2. „ln te speravi, Domine," 
Decantans voce flebili 
Sanctam efflavit animam 
Aspectu visus angeli. 

3. Cum venit ad versiculum 
„In manus tuas, Domine," 
Relicta carnis sarcina 
Redit ad suum dominam. 



— 117 - 



4. 0 virum ineflFabilem, 
Benedicendum iugiter! 
Regnans in caeli solio 
Nos henedic per saecula. 

5. Laudantem sancti merita 
Sanctorum iange coetibus, 
Ploranti sua scelera 
Parce lacinti precibus. 

Ad Benedictiis. 

A. 0 quantus luctns populo, 
Quanta lamenta fratribus, 
Dum vir lacintus saeculo 
Discessit tendeus oculos 
Ad lesum, suum dominum, 
Orans coniunctis manibus: 



In manus tuas. Domine, 
Meum commendo spiritum. 

In 2. Vesperis. 
Ad Magnificat. 

A. Ave, gemma pretiosa, 

Cunctis gemmis clarior, 
Ave, florum flos, lacinte, 

Omni flore purior, 
Ave pie, ave bone, 

Pastor noster inclite, 
Tu qui potes, scis et vales, 

Preces nostras suscipe, 
Ut potenti tua prece 

Nos trabas ad superos. 



Miss. Cracoviense imp. 1545. — Vor dem Commune Sanetorum steht 
das vollstandige Officium des Chorea und des Altares. — In 2. Noct. R 3, 1 
fehlt der Reim. — In Laud. A 3, 4 Rediit. — Ziigehorige Hymnen : In 
1. Vesp.: Laudibus celsis; Ad Matut: Gaude, mater ecciesia; Ad 
Laud. : Aeterni regis maximus. 



46. Oe 8. lohanBe Evangelista. 



In 1. Vesperis. 
Ad Magnificat. 

A. 0 pater venerabilis, 
Orbi cuncto mirabilis, 

Lux evangeiistarum, 

0 lux apostolorura, 
Exemplar abstinentiae, 
Insigne pudicitiae, 

Imago veritatis, 
Te laudat caeli curia 
Cbristi felici gloria 

Assumptum cum beatis 
Chorisque apostolicis, 
Propheticis, angelicis 

Fac frui deitatis. 

In 1. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. lohannes velut aquila 

Transcendens mentem omninm 



Beatorumque agmina 

Adeptus est in praemium. 

2. Hic a Deo praedilectus 

Adhaesit Christo tirmiter, 
Ccna stringens sacrum pectus 
Obdormivit suaviter. 

3. Alta voce coetus clamat: 

0 pie discipule, 
Drusiana, quam araabas, 
Fertur in hoc funere. 

4. Mortem vicit hic mortalis, 

Dum mortuos resuscitat, 
Fervens oleum legalis 
lohanncs in se superat. 

5. Pendens Christus patibulo 

Matrem lohanni condonat 
Et de puro discipulo 
Virgiuis natum adprobat. 



H 



- 118 - 



6. Funde prcces iam pro tuis 
Devotis fidelibus, 
Ut fruantur tamquam suis 
Gaudiis caelestibus. 

In 2. Nocturno. 
Antiphoiiae. 

1. Venenum niortem continens 

Crucis signo praemonitus 
lohannes, vitam instruens.] 
Sumpsit ob id intrepidus. 

2. Revelator arcanorum 

Se transtulit ad insulam, 
Librnm vitae atque morum 
Scripsit hic christicola. 

3. Mira virtus de lohanne 

In Pathmos extollitur, 
Ubi dulce canit carmen, 
Quo secretum panditur. 

4. Sit qui venit benedictus 

In honorem Domini, 



Clamat populus clectus 
Civitatis Ephesi. 

5. Cum hic esset scriba doctus 

Confectus dulci senio, 
lesnm vocat praeelectus 
Ferventi desiderio. 

6. Sponte se submittit humo, 

Unde manna provenit, 
Liberum a moriis fumo 
lohannem Christus suscipit, 

In 3. Nocturno. 
Responsorium. 

Supra pectus Icsu Christi 
Tu, lohannes, dormivisti, 
Eius matrem recepisti, 
Cruci cuius astitisli ; 
Veni, mi amor, audisti, 
Cum ad caelos ascendisti. 
V. Sicut absque omni labe, 
Ita sine carnis tabe 
lungi Christo meruisti. 



Offic. ms. Faustae de Beecariuis in Monast. Visitat. BMV (Ord. Cist.) saec. 
16. Cod. Senen. F VI 22. — In 1. Vesp. Ad Magn. A, 7 Iniago virginitatis. 



47. De s. lohanne Evangelista. 



Ad Matutinum. 
Invitatorium. 

Qui lohannem diligebat, 
Adoremus dulcem lesum. 



In Nocturno. 
Antiphonae. 

1. lohannes, fac in laudibus 
lesu nos occupari, 
A quo debent in nubibus 
Mortales iudicari. 



2. lohannes iam praeteritas 
Nos culpas deploremus, 
Et agat Dei bonitas, 
Illas ne replicemus. 

8. lohannes, patrocinium 

Nos tuum implovamus, 
Quo caeli sic fastigium 
Securi conscendamus. 

V. Sic lohannes omnia 

Paterna dimisit, 
R. Quod le^a vestigiis 

Firmiter adhaesit. 



— 119 — 



Ad Laudes. 

Super Psalraos. 

A. lohannes, cura collegium 
Missorum congregavit, 
Redemptor tunc te tilium 
Tonitrui vocavit. 

Y. lohanncs lesu pectori 
Caput adclinavit, 

R. Cum suae mortis Dominus 
Reum revelavit. 

Ad Benedictus. 
A. lobannes. lesu aemulus, 
Dignus I)ei apostolus, 

Cum angelis laetatur, 
Summi patris imaginis 
Visn fruens et virginis 
lucunde delectatur. 

Per Horas. 
Ad Primam. 

A. lobannes, pie credimus, 
Quod asinam minavit, 
Quam lesus, sicut legimus, 
Dum fleret, equitavit. 

V. A lohanne caritas 

Fuit praedicata 
R. Suisque discipulis 

Morte commendata. 

Ad Tertiam. 
A. lohannes cenam ultiraam 
Cum Simone paravit 
lesu, qui morti aniraam 
Pro populo donavit. 

V. lohannes multis lacrimis 

lesum sepelivit, 
R. Post eins matri humilis 

semper oboedivit. 

Ad Sextam. 
A. lohannes, Dei filius 

Prostratus tibi lavit 
Pedes, quem lodas impius 
Argento commutavit. 



V. lohannes nunc in patria 
Valde sublimatur, 

R. De cuius magna gioria 
Ecclesia laetatur. 

Ad Nonam. 

A. lohannes amicitia 

Plus cunctis Christo iunctus, 
Dira fuit angustia 

In sua morte punctus. 

V. luxta crucem Domini 
loliannes pie stabat 

R. Matremqup cum filio 
Amare deplorabat. 

Ad Vesperas. 
Super Psalmos. 

A. lohannes, multis lacrimis 
Cum matre sepelisti 
lesum, quem poenis maximis 
Affligi conspexisti. 

V. Sic lohannem virginem 

lesus peramavit, 
R. Qnod illi raatrera virginem 

Care commendavit. 

Ad Completorium. 

A. lohannes cunctas Asiae 
Ecclesias plantavit, 
Quas singulas cotidie 
Tam bene gubernavit. 

V. In medio ecclesiae 

lohannes praedicavit, 

R. Spiritu sapientiae 

Quem Dominus implevit. 

Super Nunc diraittis. 

A. lohannes inter proceres 
Est primos paradisi, 
Ob cuius fructus uberes 
Sunt plurimi gavisi. 



— 120 — 



Officium novum beati lobannis, qui sapra pectus Domini in cena recubuit. 
Imp. Bononiae 152-5. — Colophon: Lnpressum Bononiae in aedibus heredum 
Benedicti, quondam Hectoris de Faellis Bononien. civium. Anno C. MDXXV. 
Nonis Aprilis. — Vor jeder Hore: 

V. Singuli lohannem 

semper coUaudenius, 
R. Eius ob honorem 

Deo iubilemus. 



48. De S8. lohanne et Marciano. 



In 1. Vesperis. 
Antiphonae. 

1. Hi dno nostri martyres, 
De clara tribu nobiles 

In Lubrae civitate, 
Gentiles in catholicos 
Rapti sunt, in neophjtos 

Pro Christi caritate. 

2. Sacer Abundus ducitur, 
Ad supplicium vehitur, 

Quem rogat Marcianus, 
Natum ut restituat 
Vivuni, quem iam perdiderat, 

Ut tiat christianus. 

3. Sanctus illnm resnscitat 
lohannem. qui dorraierat, 

Pristinae sanitati 
Patrem natumque renovat, 
Aqua salutis adgregat, 

Fons vivus, deitati. 

4. Trcs decollari praecipit 
Cacsar, quos Christus suscipit 

In gloria caelesti, 
Quorum sacrata corpora 
Humat clara Theodora 

In praedio campestri. 

5. Et post annorum spatia 
lubeute Christi gratia 

Hoc in templum delata 
Marciani sanctissimi, 
lohannis sacratissimi 

Corpora sunt beata. 



Ad Magnificat 

A. 0 gloriosi principes, 
Patroni nostri proceres, 
Qui praesulis ministerio 
Crescentiani sedulo 

In hac aula sedetis, 
Qnique Petri pontiticis 
Ope, summi artificis, 

Miraculis fulgetis, 
Ad Deum intercedite, 
Devota mentc poscite, 
Ut plebem istam augeat 
Virtutibusque muniat. 

A d M a t a t i n u m. 

Invitatorium. 

Christnm regem coUaudemus, 
lohanni et patri iubilemos. 

Responsoria. 

1. Defuncium gemens tiliam 

Hic princeps Marcianus 
Euntes ad supplicium 

lani cernit, quos insanus 
Caesar tunc intidelium 

Mittit Diocletianus, 
V. Ut vitam per martyrium 

Abumlus. Deo carus, 
Finiretque Abundantius 

Per impiijrum maaus. 

2. Vir Marcianns inclitus 

Jnquirit, sciscitatur: 



— 121 — 



Quisunt, quos chorus horridus 

Pungit, trahit, minatur? 
Audit. quod horunv Dominus 

Christos lesus vocatur. 
V. Per hunc virtutum omnium 

Suis potestas datur, 
Per huuc et cunctis etiam 

Mors et vita donatnr. 

3. Hic, maostus dum illacrimat, 
Obvius illis factus, 
Orbum se nato clamitat 
Cordis dolore tactus. 
Abundus sanctus flagitat: 
A quo est tibi rapiusV 
V. Hic leto raptum explicat 
Anxio luctu fractus. 



In 2. Nocturno. 

Autiphonae 

1. Herculem summum adorate 
Et invicto lovi tura date, 
Nisi, ad tormenta properate. 

2. Sancii martyres dixere 

Et Diocletiano respondere: 
Te confundat altns Deus 
Et te profanet unus Deus. 

3. Vobis terminum praefixi, 

Ut deponatis legem Christi, 

Et imolate diis veris, 

Ut non deficiatis in bis poenis. 

Responsoria. 

1. Sacer Abundus loquitur: 
In Christo si nunc credis, 
Aniroa tua saivabitur, 

Et nalnm vivum habebis. 
Tunc Marcianus ulitur 
Humiiiter his verbis : 
V. Quidquid tu, sancte, iusseris, 
Implere me videbis. 



2. Fer, ille inquit, filium, 

Quem tantum deflevisti, 
Videbis mirabilium 

Virtutem lesu Christi, 
Quem creatorem omnium 
Credas cordi non tristi, 
V. Verum Dei filium, 

Ut recte spopondisti, 

3. Viri tunc huius nobilis 

Cessat omnino ttetus, 
QuifqueJ fuerat flebiiis, 

Incipit esse laetus, 
Et mox Lubram ingreditnr, 

Sequitur eum coetus. 
V. Filium toilit umeris, 

Affert, ut suscitetur, 
Rapido cursn graditur, 

Christuni ut imitetur. 



In 3. Nocturno. 
Antiphouae. 

1. Stulte, miser, insensate, 
Redemptori tura date 
Et adorate crucifixum 

Et Trinitatem in idipsnm. 

2. Coepit imperator altercari 
Et sanctos in eculeo levari 
lussit et capita truncari. 

3. Dnmadnecemmitteretinsanns 
Sanctos Christi, Marcianns 
Exclamavit : Heu mihi, 
Quia natum unicum amisi. 

Responsoria. 

1. Abundus orat, suscitat 
lohannem, qui dormierat, 
Patreni confestim renovat 
Et natum, qui perierat, 
Ex fonte, qui vivificat, 
In mortem qui abierat. 



— 122 — 



V. Quos fides, spes et caritas 
Sic implet, purgat, [rejcreat, 
Ut, qui [Christum] non noverat, 
Mori pro Christo iam quaerat. 

2. Sic isti Christi athletae 

Tunc pariter certantes, 
Constantes et intrepidi, 

In nullo muriuurantes 
Ab impio satellite 

Percussi sunt orantes. 
V. Et sic in agni sanguine 

Suas stolas dealbantes 
Ad regnum sumraae gloriae 

Volarunt coUaetantes. 



In Lau dibus. 

Ad Benedictus. 

A. Marcianus cum abisset 
Et ad locum pervenisset, 
Ministri diri Satanae 
Noluerunt tantum sustinere, 
Usque quo natum adduceret ; 



Ad locum antem venientes, 
Nihil ipsnm sustinentes, 
Natumtollitferensad Abundum 
Et simul pergit ad secundum. 

In 2. Vesperis. 

Ad Magnificat. 

A. Ottone magno imperante, 
Silvestro papa triumphante 

Pax rediit ecclesiae, 
A Sclavinis timentes, 
Adalberlum perimentes, 

Eorum pium praesulem. 
At pius imperator militavit 
Slavoniani , inde corpus ad- 

portavit 
Adalbertum et humavit 

In mirabili ecclesia. 
Inter duos pontes est constmcta 
Urbe Roma florida, 
Ibi corpora deducta 
Abundi et Abundantii, 
Aliorum corpora multa 
Et beata Theodora. 



Offic. ms. Castellan. saec. 17. Cod. Borgian. L VXl 26. — In 1. Vesp. 
A 1, 5 in cophitos. — A 5, 2 Christi clementia. — Ad Magn. A, 3 misterio. 
— In 3. Noct. R 1, 10 modo qiiaerat. • — In Laud. Super Pss. AA ex 
1. Vesp. — Ad Bened. A, 8 toUit illum ferens. — - In 2. Vesp. Ad Magn. 
A, 3 reddidit. — Ibid. 5 Ad Sclavinis. — Ibid. 5 et 9 Ad Albertum. 



49. De sancto loseph. 



A d Ma t u t i n um. 

Invitatorium. 

Nnnc venias properesque libens, 

devote sacerdos, 
Ut Mariae sponso 

Christiquc cananus alumno. 

Ad Laudes. 

Antiphonae. 

1. Illustris patriarcha, loseph, 
David inclita proles, 



Fac, placeant summo 
carmina nostra Deo. 

2. Purifica, sana, 

dita nos, maxime loseph, 
Noster enim est animus 
sordidus, aeger, egens. 

3. Qui peregrinus eras, 

nobis esto peregrinis 
Dux, comes et fautor, 
scandala tolle viae. 



— 123 — 



4. Conscius arcani es, 

qnod nescivere priores, 
Dum Christum tangis, 
fers, refoves et alis. 

5. Tn vir, tu dominus 

matris Domini dominorum, 
Et tibi subicitur, 

qui regit astra Deus. 
In terris igitur 

es magno dignus honore, 
Cui nunc in caelis 

gloria magna datur. 

Ad Benedictus. 

A. A propriis laribus 

quonilam fugis, atmodoregnas 
In caeli patria 

felix, securus et omnis 
Expers terroris, 

labor,anxietas,metus absunt. 



Desuper intendas 

nobis miserosque benignis 
Aspicias oculis, 

quos creba pericula vexant. 

In 2. Vesperis. 
Ad Mag-nificat. 

A. 0 loseph, adcrescens 

dictus, tu crescere fac nos 
Virtutum gradibus, 

donec lesus videatur. 
Incola dum terrae 

fueras, hoc munus habebas, 
Quod caeli dorainus 

dignatus erat tibi subdi. 
Quid modo, divus. habes, 

oquantapotentia, quantaest 
Vis impetrandi, 

quia, dum vir. dum pater orat 
Uxorem et natum, 

velut imperium reputatur. 



Officium ex evangelio et probatis doctoruni Bernardi : Petri de heliaco: 
et lohannis Gerson : sententiis absque apochrifis(!) collectum de sancto loseph 
nutritore cristi: cuius festum. XIX. die marcii celebrandum instituit reue- 
rendissimus et illustris princeps dominus Albertus ex bavarie ducibus: 
argentinensis Episcopus. Et asaumpserunt illustres et generosi domini de 
oapitulo maioris ecclesie eiusdem. Impressum per lohannem wehinger EX. 
die marcii : Anno dfii MDIIII. — Zugehorige Hymnen: Ad 1. Vesp : Claro 
de Davidis; ad Complet.: Quem patres Christiim; ad parvas horas : 
O praecolenda trinitas. Alle drei Hymnen (letzteren als „ad laudes") 
hat Morel (S. 14tif.j mitgeteilt aus einem „Officium ex evangeliis et probatis 
doctorum .... sentenciis. S. 1. e. a.", — allem Anschein nach eine friihere 
Ausgabe des vorliegenden Officiums. — Die anderen metrischen Teile des 
Officiums scheint Morel nicht bemerkt zu haben. — Das iibrige der „Hystoria 
sancti loseph sponsi Marie : et nutritoris alumnique dfii nostri Ihesu Christi" 
ist prosaisch. 



50. De 

In 1, Vesperis. 
Antiphonae. 

]. Plaudat mater ecclesia 
Novis laudum praeconiis, 
Quam Inlianae gloria 
Festivis replet gaudiis. 



Inliana. 

2. Haec nata de nobilium 
Praefectorum progenie 
Patris, matris, insignium 
Civium Nicomediae. 

3. Ab annis puerilibus 
Sacris imbuta moribus, 



— 124 — 



Sponsum Christum praeelegit, 
Cni totam se subiecit. 

4. Sprevit omnem viri tlionim 
Hostis manens vitiorum, 
Conservare volens statnm 
Virginalem illibatum. 

K. Trahcntes ad interitura, 
Igni martyr proicitur, 
Sed gaudens tradit spiritum, 
Dum caput eiise caeditur. 

V, Honor, virtus et gloria 

Sit Christo, sponso virginum, 
Qui nos ad caeli gaudia 
Ducat post vitae terminum. 

Ad Magnificat. 

A. Ad honorem lulianae, 

Contemptricis pompae sanae, 
Persolvamus laudis nielos 
Hac qua die scandit caelos 
In vestitu speciosa 
Solis more luminosa, 
Sponso Icsu praesentata 
Sit pro nobis advocata. 



Ad Matutinum. 

luvitatorium. 

Regeni regum adoremus, 
Voce. votis bonoremus, 
Qui lulianam hodie 
Heredem fecit gloriae. 



In 1. Nocturno, 
Antiphonae. 

1. Admirabilis, Domine, 
Coniprobaris in virgine, 
Humanas quae blanditias 
Sprevit atque delicias. 



2. Caeli narrabant gloriam 

Pcrpetuam se quaerere, 
Non mundi transitoriam, 
Quae noscitnr deficere. 

3. Haec est generatio 

Quaerentium Dominum, 
Perfcverans natio 
Sacratarum virginum. 

4. In virginis labiis 

Est gratia difFusa, 
Nam caesa suppliciis 
Stabat inconfusa. 

5. Deus noster refugium 

Fuit Inlianae, 
Patris nequam consilium 
Faciens inane. 

6. Dominura mirabilem 

Virgo laniata 
Fatetur laudabilem 
Caelo iam beata. 



Responsoria. 

1. luliana nobilis 

A patre flagellatur, 
Ul immolet daemoaibus, 

Minime mutatur, 
Vacat dei laudibus, 
V. Christum Dei tilium 
Vocat in auxiiiura 
Exposita verberibus. 

2. Caesa datur luliana 

Praefecto, quam puniat 
Indicis officjo; 
Movet iudex verba vana, 
Ut eam emolliat 
Camali contagio; 
V. Iramortali servo quidem, 
Inquit, soli puram fidem, 
Nulli iam consentio. 



— 125 - 



3. In furore index motus, 
Menle caeca captus totus 

Virginem exspoliari, 
Quatuor iubet mactari, 
Ministrorum nianibus. 
V. In tormeutis vultu laeta 
Domini stabat athleta 

Nullis laesa caedibus. 

4. Praefectus coepit fremere 
Se volens interimere 

Caecus iracundia, 
Mandans statim viris illis 
Nudam appendi capillis 

Die fere media. 
V. Dura quassata procella 
Cuncta tolerat puella 

Mira patientia. 

In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Fandamenta posuit 

Sancta sanctis montibus, 
Oleum haec habuit 

Intrans cum prudentibus. 

2. Cantate regi virginum, 

Omnis terra, canticum, 
Haec sancta propter Dominum 
Carnis vitavit lubricum. 

3. Dominus sapientia 

Triumphum dedit virgini 
De mundi malitia 

Sanctorum iungens agmini. 

4. Cantate mirabilia, 

Quae Dominus ostendit, 
Dum cnncta visibilia 
Martyr haec vilipendit. 

5. Dominus glorificavit 

In aeterno solio 
Virginem, quae triumphavit 
Perpesso supplicio. 



Respousoria. 

1. Tyrannus magis saeviens 
Illatis nil proficiens 

Tormentis [crudeliusj, 
Ollam plumbi buUientis 
Super caput patientis 

Fundi iubebat saepius, 
V. Poenam libenter patiens, 
Pro Christo mori cupiens 

Nil reputabat carius. 

2. Religata post catenis 
Reservanda novis poenis 
[luliana] ergastulo 
Datur adminiculo 

Sublato ministrantis ; 
V. Non defuit solacio 
Divina miseratio 
Angeli consolantis. 

3. Nocte Satan venieus, 
Angelura se mcntiens 

Bonum. dicit talia: 
Cur tam dura pateris? 
Tuis membris teneris 

Sunt haec nimis gravia. 
V. Christo placent minime 
Nec tuae prosunt aniraae 

Perpessa supplicia. 

4. Dubitavit primitus, 
Sed docetur caelitus 

Capere daemonium; 
Interrogat, quid ageret? — 
Quod honiines deciperet, 

Hoc suum officium. 
V. Aniat fraudes, odia, 
Quaelibet convicia 

Nutrit cum discordia. 

In 3. Nocturno. 
Ad Cantica. 

A. Quasi rosa vel lilium 
Plantata secus fluvium 
Fructus fecit honestatis 
Viam servans puritatis. 



— 126 — 



Responsoria. 

1. Educta de carcere 

Summe verberalum 
Trahit Dei munerc 

Daemonem liKatum, 
In lutum proiciens; 
V. Vade, inquit, in infernum, 
Christianos in aeternum 

Sinas, leo rugiens. 

2. Praeceptoris imperio 
Rota grandis erigitur, 
In ipsa dum extcnditnr 
Carnificum officio 

Tota conquassatur ; 
V. Angelus statim adfuit, 
Rotam illam comminuit, 
Mo-\ virgo liberatur. 

3. Nuinero quingeuti viri 
Signo viso tunti miri 

Se fecerunt baptizari, 
Qui sunt iussi decoUari', 
V. Centum triginta feminae 
Confidentes iu virgine 
Viris petunt sociari. 

4. luliana ad praemium 

Virgo praesentata 
Capite minuitur. 
Corpus terrae linquitur, 

Anima secura 
Intrat caeli gaudium ; 
V. Cbristo mente semper iuncta 
Vita ^ivit vita functa. 

In Laudibus. 
Super Psalmos. 

A. Dominus fortitudinem 
lulianae tribuit, 
Quando nullam gravedinem 
Tormentorum timuit. 



Ad Benedictus. 

A. Flos luliana virginum, 
Ora pro nobis Dominum. 

Pro nobis, virgo Christi, 
Ut mundi post exsilinm 
Infremus caeli gaudium, 
Martyr, quod meruisti. 

Per Horas. 

Ad Primam. 

A. Haec est virgo sapiens 

De numero prudentum, 
Devote custodiens 
Virgineum talentum. 

Ad Tertiam. 

A. Ista virgo sapiens 

Inventa raargarita, 
Mundana despiciens 
Comparavit ita. 

Ad Sextam. 

A. Benedixit creatorem 
Suis [in] operibus, 
Virginalem servans florem, 
Datum caeli civibos. 

Ad Nonam 

A. Duo minuta protulit, 

Quod est quadrans, obtulit, 
Corpus tormentis tradidit, 
Animam caelo reddidit. 

In 2. Vesperis. 

Ad Mf^nificat. 

A. Glorificat miraculis 
lulianam divinitas, 
In qua divinis oculis 

Mira fulsit fidelitas, 
Quam gratiarura titulis 
Sollemnem fecit populis 
Virgiualis integritas. 



Offic. ms. Faustae de Beccarinis in Monast. Yisitat. BMV. (Ord. Cist.) 
saec. 16. Cod. Senen. F VI 22. — lu 1. Vesp. R, 'S tradidit. — lu 1. Noct. 
A 4, 1 virgineis. — A 5, 3 E patris. — A 5, 4 Faciens mane. — R 3, 8 
caedibus laesa. — R 4, 3 Sua caecus. — In 3. Noct. R 1, 2 verberatam. 



— 127 — 



51. De 88. Insto et Clemente. 



Ad Vesperas. 
Antiphonae. 

1. Laetetur ecclesia 

Mater voto mentis, 
Recolens sollemnia 
lusti et Clementis. 

2. Horum vera fraternitas 

Probatur Deo grata, 
Quam exornat integritas 
Carnis immaculata. 

3. Isti sunt triumphatores 

Mundi, carnis inimici, 
Vanitatis contemptores, 
Dei facti sunt amici. 

4. Patriarchae sectatores 

Exiverunt patriam, 
Divini praedicatores 
Verbi petunt Italiam. 

Ad Magnificat. 

A. Veneremur sanctos patres, 
lustum et Cleroentem fratres, 
Quorum carnis fraternitas, 
Map^s perfecta caritas, 
Mundi ac caeli socia 
Pari locatnr gloria. 



Ad Matutinam. 
Invitatorium. 

Regem regum sempiternum 
Dignis colamus laudibas, 

Qni regnum dedit aeternum 
lusto el Cleraenti fratribus. 



In 1. Noctarno. 

Antiphonae. 

1. Beati pestilentiae 

Cathedram refugerunt, 
Magis oboedientiae 
Viam ambulaverunt. 

2. Quare sancti disciplinam 

Visi sunt apprehendere, 
Evangclicam doctrinam 
Docentem cuncta spemere. 

3. Cum invocarent Dominum, 

Audiri mcruerunt, 
Viros dolosos sanguinum 
Sancti cum fugaverunt. 

4. Verba percepit auribus 

Dominus confessornm, 
Orantium pro frugibus 
Fame tribulatorara. 

5. Domine, mirabile 

Nomen cognoverunt 
Tuum, formidabile 
Quod praedicaverunt. 

6. In Domino fiduciam 

lactaverunt totam, 
Linquentes provinciam 
Pergentes ad ignotam. 

Responsoria. 

1. lustus et Clemens nomine, 
De genere nobilium 
Fratres partium Africae, 
Refugiunt mirifice 

Consortium affinium, 
Levi ne peccent faraine. 



— 128 — 



V. Admiranda fralernitas, 
Qaam servat Dei pietas 
Impollutam a crimine. 

2. Exeuntes de patriae 

Solo, relicto proprio 
Fines intrant Italiae. 
Vulterram dictam hodie 
Pergunt Dei consilio, 
Corruptam tunc perfidia. 
V. Magnam gentem copiosam, 
Rebus miris speciosam, 
Nominatam Antonia. 

3. Replent terram semine 
Divini verbi, germine 

Pleno fructum percipiunt 
Sacramenta tribuentes, 
Convertendo cunctas gentes, 

Fideles sic efficiunt, 
V. Orantes ab haeresibus, 
Forinsecus ab hostibus 

Civitatem eripiunt. 

4. Orta fames cives ferit, 
Gens clamabat, quia perit, 

Confessorum auxilium. 
Et ferte dicunt popnlis : 
Cras vestris coram oculis 

Videbitis suffragium. 
V. Reperiuntur frugibus 
Mane sanctornm precibus 

Horrea plena civium. 

In 2. Noclurno. 
Antiphonae. 

1. Domine, sine macula 

Tui confessores 
Sacri montis per saecula 
Fiunt possessores. 

2. Domine, in virtute 

Tua laetabantur, 
A sna iuventnte 

Cum te sequebantur. 



3. Doroini potentia 

Sanctis est collatum 
Servare pudicitia 
Cor immaculatum. 

4. Exaudivit Dominus 

Preces confessorum, 
Liberans eos protinus 
De manu malignorum. 

5. Te decet hymnus, Domine, 
Qui habitans in homine 

Teniplum facis sanctitatis, 
Omnis replens bonitatis. 

6. Bonum nobis confiteri 

Est Domino altissimo, 
Psallerc. qui misereri 
Ut patcr scit piissimo. 

Responsoria. 

1. Nocte sanctis orantibus, 
Guandalis quiescentibus, 
Orane bladum exterius 
Simul fertur interius 

Angeiico praesidio ; 
V. Aeternae rex clemeutiae 
Novom genus potentiae 
Sanctorum dat arbitrio. 

2. Iratae gentes efferae 

Ad arma currunt propere 
Spoliatae cibariis, 
Pressae famis angustiis ; 
V. Faciunt pro lapidibus 
Afflictis plagis variis 
Proici panes hostibus. 

3. Mira res et laude digna. 
Fit clementia benigna, 
Turba nocere cupiens, 
Gustato pane furiens, 
Turbata coepit fugere, 
Quaeque praerupta petere. 

V. Instante tota civitas 
Ad laudes surgit debitas 
Tanto recepto munere. 



— 129 — 



4. Una voce tollitur 
lustus, constituitur 

Pontifex civitatis, 
Docet mundum spernere, 
Caelum semper quaerere, 
Locum securitatis ; 
V. Novns praesul factus gregis 
Formam tenet summi regis, 
Sedem humilitatis. 



In 3. Nocturno. 

Ad Cantica. 

A. Sanctorum sapientiam 

Narrabat omnis populus, 
Eorum providentiam 
Quia cernebat oculus. 

Responsoria. 

1. Fabricant ecclesiam, 

Domnm orationis, 

Foris portam Antoniae, 
Praestant ibi gratiam 
Causa devotionis 
Euntibus cottidie ; 
Y. Vacabant sacris studiis, 
Hymnis, psalmis, ieiuniis, 
Doctrinarnm vigiliis. 

2. Elegerunt asperrimum 

Ferarum animalium 
Locum valde deterrimum, 
Daemonum infernalium, 
V. Consecrant Dei laudibus, 
Fit sacrum domicilium 
Cunctis purgatum sordibus. 

3. Carnis degentes sensibus 
Sucurrebant dolentibus, 
Quibuscunqne languoribus 
Snis orationibus, 

Drevea, Historiae Rhythraicae. VIII. 



V. Imperant daemonibus, 
Pellunt de corporibus, 
Assistunt invocantibus. 

4. lusta iuslis venit dies, 
Qno perennis datur quies 

Viantium laboribus, 
Redditur simul gloria 
Conformis, par victoria 
Insto et Clementi fratribus. 
V. Ecce, vere datur vita 
Digna mortali finita 
Domini confessoribus. 



In Laudibus. 
Super Psalmos. 

A. Terret poena detrahentes 
Beatis confessoribus 
Duos, qui tiunt rigentes 
Corporis raembris omnibus. 

Ad Benedictus. 

A. Benedictus rex gloriae 
Sit, qui caelestis patriae 

Regni confert munus 
Sanctis, quorum precibus 
Nobis SQpplicantibus 

Det trinus et unus. 



Per Horas. 
Ad JPrimam. 

A. Horaruni vigiliae 

Per hos sunt custoditae, 
Nunc ad bonum gloriae 
Audiunt Venite. 

Ad Tertiam. 

A. Fideles isti Domini 
Servi snnt probati, 
Suo dantes noraini, 
Quae sunt operati. 

9 



— 130 — 



Ad Sextam. 

A. Beati servi vigiles 

Hi patres sunt inventi, 
Bono pastori similes, 
Errantibus intenti. 

Ad Nonara. 

A. Horum sacrata servitus 
Deo firata probatur, 
Quae festum sancti spiritus 
Semper concomitatur. 



In 2. Vesperis. 
Ad Magnificat. 

A. Magnificat divinitas 

Confessores virtntibus, 
Sanctorum immortalitas 

Probatur ex operibus, 
Gratiam pracstaiitiura 

Qnibuscunquelanguentibus , 
Optatum praesidium 

Cunctis [dnnt] petentibus. 



Offic. ms. Faustae de Beccarinis in Monasterio Visitationis B.M.V. (Ord 
Cist.) saec. 16. Cod. Senen. F VI 22. — In 1. Noct. A 8, S sanguinem. — 
B 2, 1 patria. — R 2, 7 gente copiosa. ■ — In 2. Noct A 6, 3 Ei psallere. — 
A 6, 4 piis.«ime gegen den Reira. — B 4, 2 lustus sic. — In 3. Noct. R 
2, 2 sq. Ferarura locura aniraaliura valde. — Ad'Prira. A, 1 Et hanira 
vigiliae. — - Hyranus: Felicis alma gloriae (Anal. XLIII, 210). 



52. De s. la 

In 1. V esperis. 

Ad Magnificat. 

A. Fulget clara dies, 

a Christo magnificata 
Martyrio sancti 

lusti nimis atque dicata; 
Hanc omnes Christi 

merito venerantur amici, 
Ecclesiae sanctae 

per quam pereunt inimici, 
Hanc Tergestini 

cives recolunt pretiosam, 
Per quam se noscunt 

lurbam superare dolosam ; 
Ergo pio Christo 

pie tu nos redde patrone. 



Tergestiuo. 

In 1. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Iste beatus vir, 

nomine lustus, sapienter 
Absque reatu legit 

in actu vivere semper. 

2. Adversus lustum 

popnli mala sunt meditati, 
Quos pia mens risit 
lusti super astra beati. 

3. Ad Dorainum lustus 

* clamavit voce beatus 
Et de raonte Dei 

fuit liac in valle iuvatus. 



Ad Nocturnum. 
Invitatorium. 

Regem iustorura, 

queni lustus, frater eorum, 
In regno vitae 

laudat, rogitare venite. 



Responsoria. 

1. Tempore, quo vanus 
regnabat Maximianus 

Eius et insanus 

collega Diocletianus, 

In Tergestina 

micuit ceu stella marina 



— 131 

Urbe sacer lustas, 

vitiis vir semper innstas. 
Y. Iste fide, vcrbis 

pro Cbristi iure superbis 
Obstabat magnus 

mariyr, mitis velut agnus. 

2. Sanctum credentes 

postquam genuere parentes 
lustum, se Cliristo 

mundo commisit in isto, 
Actibus in sanctis 

observans iussa tonantis. 
V. Pro regno Christi 

quia mortem spontesubisti, 
Gaudes in caelis 

cnm iustis, luste fidelis. 

3. Dum sacer bic turbae 

Tergesti ferret in urbe 
lustitiae lumen 

fidei condendo cacumen, 
Magnatiu5 praeses 

barathri mox frenduit heres 
In servum Christi 

minitans sibi verbere tristi ; 
V. Tunc leju dignus 

martyr, per cuncta benignus, 
Exoptans Christum 

minitantem non timetistum. 



In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. lustitiae solem, 

quia Christum lustns amavit, 
Hunc scitote, pii, 

Dominus quia mirificavit. 

2, Iste domam Domini 

fidei virtute regebat, 
Qui fidei scuto 

ceu sidus in astra nitebat. 



3. Gloria, laas et honor 

Christus Deus atque corona 
Martyris est lusti, 

sibi dans caelestia dona. 

Responsoria. 

1. Vir Domini lustus, 

fidei sub tegmine tutus, 
Non dubitans Christum 

venerari tunc crucifixum, 
Coram praefecto 

respondit famine recto; 
V. Hic inquisitus 

fidei de iure peritus, 
Mente quidem sana 
contemnens idola vana. 

2. Tunc sanctum vanus 

Magnatius ille tyrannus 
Carcere conclusit, 

sed. cum lux altera fulsit, 
Orantem istura 

renuit de carcere ductum. 
V. Hunc iussit servis 

ciuilis affligere nervis, 
Laudiintem Christum 

Dominum, lesum crucifixum. 

3. Iste mori lucrum 

pro Christi nomine multum 
Credidit ct Christum 

semper coluit crucitixum, 
Optans post is.tam 

caelestem ducere vitam; 
V. Verus amor Christi 

sic iusto pracfuit isti, 
Quod nihil in tcrra 

cuperct nisi sola superna. 



In 3. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. lustus tc Dominus 

dilexit, luste beate, 
9* 



— 132 — 



Per qaera sant geutes 
Christo credendo renatae. 

2. In sancto sanctus 

inm lustus nionte quiescit, 
A Christo Domino 

qui nunquam corde recessit. 

3. In caput liuius te 

hipidem summum posuisti, 
lesu, tuque corona sibi 
pretiosa fuisti. 



Responsoria. 

i. Postquam vel poenae 

vcl sponsio vocis amoenae 
In sanctum vere 

lustum non praevaluere, 
Ipsum per mortem 

vult praesesperdere fortem ; 
V. Hic solum Christum 

quia praedicat in cruce fixum 
Atque diis terrae 

contemnit tura referre. 



2, Ergo praefatum 

lustum per saecla beatum 
Praeses damnavit 

nec non sibi niembra li- 
gavit, 

Sub multo plumbo 

pelagi dans ipsa profundo ; 
V. Prudens iste nimis, 

dum sic pateretur in imis, 
Laudabat lesum 

J)ro mundi crimine laesum. 

3. Funibus et plumbo 

lustum per membra ligatum 
De pelagi fundo 

solvit maris unda beatum, 
Martyris ergo Dei 

dedit aequor signa tropaei, 
Cura non est tanti 

[niare] passum vincnla 
sancti. 
V. Praecipiente pio 

tunc noctis tempore lusto 
Condita sunt digno 

sua digne membra [se- 
pulcro]. 



Antiph. ms. Civitatense saec. 14. Cod. Civitaten. LVII. — Das Weitere 
fehlt, da leider ein Blatt aus der Hs. enttemt worden. Dasselbe Ofticium 
findet sich auch in den Acta SS. Nov. I, 430 u. f . , aber in einem so un- 
heilbaren Zustande, dafs es nicht einmal moglich war, die fehlenden Laudes- 
Antiphonen daraus zu er^ranzen. Der Text verdient verglichen zu werden 
als lehrreiclies Beispiel dafur , was ein Abschreiber aus einem Texte zu 
machen imatande ist. 



53. De 8. Katharina Senengi. 



In 1. Vesperis. 
Super Psalmos. 

A. VirginemKatharinammaximis 
Hodie veneremnr laudibus 
Quac meritis poUens amplissimis 
Vitae fuit exemplar omnibus, 



Unde sertis ornata plnrimis 
In supernis refulget sedibns. 

Ad Magnificat. 

A. Quae sub divo 

patre Dominico 
lussa caeli 

complevit omnia, 



— 133 — 



Comitante 

coetu angelico 
Alta poli 

conscendit atria, 
Digna virgo, 

quani dulci cantico 
Rite, pie 

colit ecclesia. 

A d M a t u t i n u m. 

Invitatorium. 

Christura, regem regum, 
supplices adoremus, 

Qui immortali gloria 
virginem Senensem 
dotavit Katherinani. 

la Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Lunien Senensis patriae, 

Haec sacra virgo Domini 
Multum adietit gloriae 
Praedicatorum ordini. 

2. Claris orta natalibus, 

Religione praedita, 
Magnis aucta virtutibus, 
Vita florebat inclita. 

3. Cum solo pane vescitur 

Caelestis alimoniae, 
Fama per orbem spargitur 
Ingentis sanctimoniae. 

Responsoria. 

1. Salvatoris nostri clementia 
Sororum decoravit ordinem 
Sub arta vitae paenitentia 
Digne per Katharinam virginem, 
Cnius ampla refulget gratia 
Lateperomnem mundi cardinem. 

V. Stella caeli haec orta saeculis 
Lumen praebet salubre populis. 



2. Virgo fortis in sexu fragili 
Tutum salutis iter eligit 

Et Christum mente sequens 
humili 

Carum gratiae munus attigit, 
Cum amore fragrat mirabili 
Poenas sponsi ferre, queni 
diligit ; 

V. Nam toti mundo salutifera 
In se Christi suscepit vulnera. 

3. Ad instar puri nitens speculi 
Orbem taetiis purgat a vitiis, 
Omni carens labe piaculi 
Summi regis potitur nuptiis 
Post prctiosi pignus annuli, 

V. Nos suis ducat meritis 
Ad caeli doniicilium, 
Quae sertis floret inclitis 
Stans ante Christi solium. 



A d L a u d e s. 
Autiphonae. 

1. Alma virgo Katharina, 

Verbo potens et opere, 
Luce fruitur divina, 

Semper felix in aethere. 

2. Quae recte Christum coluit 

Amore semper intimo, 
Haec exaltari meruit 
Honore caeli maximo. 

3. Plena fruentem copia 

Caelestes alunt nuptiae, 
Quam diva pavit liostia 
Miro cum fruclu gratiae. 

4. Pro fiagris tunc asperrimis 

Et duro ferri cingulo 
Bonis gaudet uberrimis 
Nunc in perenni saeculo. 



— 134 — 



Divino lundes nomini 

Dantur, curatrinamlauream 

Accepit sponsa Domini 
Aulam scandens aetheream. 

Ad Benedictus. 

Haec sponsa clarissima, 
Qnae signa faciens potissima 
Soepe morbos sanavit plurimos 
Et feroces demulecns animos 
Pacis dedit foedera gentibus, 
Nos suis salvet dignisprecibus. 



In 2. Vesperis. 
Ad Ma^ificat. 

A. Sororum gemma paenitentiae, 
Katherina, decus Etruriae, 
Qnae dono Christi, regisomnium, 
Diadema suscepit hodie, 



Nosconsortesreddatfruentiutn 
Caritate perennis gloriae. 



Per Octavara. 
Ad Benedictus. 

Lux effulgens matatina, 
Salubris cura populi, 

Det nos frui Katherina 
Aeterna pace saeculi. 



Ad Magnificat. 

A. Felix virgo Katherina, 

Mente nitens et corpore, 
Nos praeservet a ruina 
Extremo vitae tempore. 



Antiphon. ms. S. Katharinae Divoduren. saec. 14. Cod. Vatican. s. n. 
(ol. 122 bis). - In Xoct. K 2, 2 elegit. — Ad Laud. Ad Bened. A, 5 
dedit tendera. 



54. De s. Katharina de Saeeia. 



In 1. Vesperis. 
Ad Magnificat 

A. 0 beata sponsa Christi, 
Katharina, meruisti 
Apud rcgem angelorum 
Suscitatrix mortuonim 

Fieri quam plurium; 
Felix tui dcpressio 
Superbis fit repressio 

Et robur liumilium. 
Tu pro nobis, virgo pia, 

Roga regem omnium, 
Ut donet vera gaudia 

Praesens post exsiliura. 



Ad Matutinum. 
Invitatorium. 

Regi Christo inbilantes 
Laudum per insignia 

Exsulterans venerantes 
Katharinae sollemnia. 



In 1. Nocturno. 
Antipbonae. 

1. Nata virgo Katharina 
Regalis prosapiae 
Rara continentiae 
Mox refulsit gratia. 



— 135 — 



2. Eatharina paellula, 

Flagellata (a) daemonibus, 
In amore radicata 
Christi stat robustius. 

3. Adulta virgo nubilis 

Duci desponsatnr, 
Quem sanctis suis monitis 
Castum Christo lucratur. 

Responsoria. 

1. Facto voto castitatis 

Sponsa, sponsus pariter 
Sub aspectu deitatis 

Mnndum ludunt fortiter, 
Spreta spe posteritatis 

Deo vivunt dulciter. 
V. Camem sub cilicio 

lugiter preraebant, 
Precibns, ieiunio 

Semper insistebant. 

2. Dnm sic ambo continenfer 

Christnm colunt sedulo, 
Urget daemon fraudulenter 

Cadere proposito, 
Hinc in sanctos impudenter 

Fratrem movet odio. 
V. Nam dum frater observavit 

Horum castimoniam, 
Quasi stultos obiurgavit 

Exprobrans ignaviam. 

3. Sanctae matris et avorura 

Sequitur vestigia, 
Roraam petit, nt sanctorum 

Veneretnr liraina 
Et ut Christi passionera 

Recolat intiraius, 
Terrae sanctae regionem 

Visitat devotius. 
V. Sicnt quondara patriarcha 

Dereliquit propria, 
Sic maritum Kathariila 

Spreta liquit patria. 



In 2. Nocturno. 
AntiphoDae. 

1. Postquam virgo Katiiarina 

Exsul Romae habitat, 
Matrem piam comitata 
Sancta loca visitat. 

2. A maligno est tenfata 

Coniugis memoria, 
Quem mox Deus ad beata 
Caeli duxit gaudia. 

3. Maria raatri reserat, 

Quara felix eius filia, 
Quod pauper facta spreverat 
Opes cum mundi gloria. 

Kespoij.soria. 

1. Quidam comes inflamraatur 

Veneris incendio, 
Ab hoc sancia postulatur 

lungi matriraonio; 
At repul&us comes nocte 

Abditur in vineis, 
Ut hanc raptet facto mane, 

Sed privatur oculis. 
V. Apertis comes oculis , nihil 
videbat; ad manus autem 
illum trahentes introduxeru/nt 
ad sandam Kalharinam^ 
qiia orunte cum matre pro 
eo confestim cecidit caligo ab 
oculis et visum recepit. 

2. Virgo Christi passionem 

Cogitabat sedulo, 
Semper sponsi uiiionera 

Affectabat seiio, 
Ut referret talionem 

Ex affectu intimo. 
V. Quaerit lesum toto corde, 
Eius mortem cum maerore 
Tractat fundens omni die 
Lacriiuas pro sanguine. 



— 136 — 



3. Matris ossa, virgo pia, 

Dum defers in Sneciarn, 
Ne errares hac in via, 

Stellam habes piaeviam, 
Cnius luce Deo duce 

Recta petis patriam. 
V. Qaot perversi sunt conversi 

Sacris tuis monitis, 
Quot indrnii sunt curati 

Precibns et meritis ! 



In 3. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Quanto sese deprimebat 

Humilis nobilitas, 
Tanto niagis ebicebat 
Nobilis liumiiitas. 

2. Quando Tibris alte suam 

Superabat alveum, 
Grave Romae civitati 

Minitans exitium, 
Haec rogata tactu pedum 

Dimovet imperium. 

3. Sicut coenobitas fugit 

Suis votis non contentos, 
Katharina sic diligit 
Faclis votis delectatos. 

Responsoria. 

1. Tordonis manum praesulis 

Post mortem virgocomprimit, 
Hoc, ut fidelem subditis 

Impendat curam, innuit, 
Quem vivens iuvit gratia 
In Romana curia 
Pro confirmanda infula. 
V. Quod viva verbis, precibus, 

Excniplo, zelo, monitis, 
Post mortem fecit nutibus, 

Sic salus facta plurimis. 



2. Post labores hic completos 

Vocaris ad praemium, 
In amplexus sponsi laetos 

Properas et gaudium. 
Gaudet terra, plaudit caelum 

Sidus mittens lucidum, 
Quod ad tui stetit promptum 

Funeris obsequium. 
V. SteUa , quam viderant viri 
timorati cum aliis lnminari- 
hus in aere, antecedebnt funus, 
usque dum reniens staret 
supra, ubi sacrum pignus 
conditum fuit. 



In Laudibus. 
Antiphonae. 

1. Sicut loseph et Mavia, 
(Sic) Eghardus et Katharina 

Carnali sine copula 
Casta fuerunt lilia. 

2. Devota meditatio, 

Preces et ieiunia, 
lugis humi cubatio 

Erant horum uiedia, 
Quibus pellebant vitia ; 
Sequamur haec vestigia. 

3. Pompam despexit vestium 
Non sequens morem principum, 
Hinc oculis nobilium 

Ipsius vestis lacera 
Divinum per miraculum 
Putatur praestantissima. 

4. Ab ancillis obiurgata 

Gaudens fert ludibria, 
A vicinis damnis laesa 
Reddit beneticia. 

5. 0 Katharina tilia, 

Non cedis matri mortua 
Miracalorum gratia. 
Sancta mater, felix nata, 



A. 



Nobis per vestra merita 
Caeli donentur gaudia. 

Ad Benedictus. 

Gestant reges et magnates 
Corporis exuvias, 



Multis modis stndent umnes 

Tangere reliquias; 
Eius sanctos imitantes 

Mores simus humiles, 
Ut pro nobis fundat preces, 

Deprecemur supplices. 



Officia propria sanctorum et alianiin festivitatum ordinis Salvatoris, 
vulgo S. Birgittae, Romano Breviario accommodata , recitanda a monialibus 
Anglicanis civitatis Ulyssiponensis. Ulissipone 1690. — Daraus mitgeteilt 
von Robert Geete in : Svenska Litteratursallskapets Tidskrift Samlaren. 1903, 
5 — 11. — Trotz der jungen Quelle (eine noch jiingere zitiert Chevalier, 
Repert. Hymnol. Nr. 12 685) nehme ich dies Officium, als ein augenschein- 
lich alteres Produkt, hier auf. Ad Mat. Hymnus: Exsultet aula caelica. 



55. D<^ sancto 
In 1. Vesperis. 

K. In septentrionali Wallia, 

Non longe ab Albania, 

Sancta colit ecclesia 

Keutegerni sollemnia, 

Cui volatilia, 

Ferae, pisces, flumina 

Parent ut mancipia 

Domino clientia. 
V. Eius tlatu facula 

Sopita pro invidia 

Succenditar in Scotia 

Sine ignis materia. 

Ad Magnificat. 

A. Alme praesul Kentegerne, 

laudum digne iubilo, 
Qui dum lumen tenebroso 

praebuisti populo, 
Lux scintillis splenduisti 

crebris in candelabro, 
Tibi laudes decantantes 

repraesenta Domino. 

Ad Matatinam. 

Invitatorium. 

Caelestis regem patriae 
Adoremus cottidie, 



Kentigprno. 

Qui Kentegernum hodie 
Coronavit glorifice. 

In 1 Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Stirps regalis Britannonira 

Kentegernum protulit, 
Quem Servanus, vir non vanus, 
Litteras edocait. 

2. Iste ab infantia 

luguni portans Domini 
Praesulari stragula 
Promeruit indui. 

3. Aemulorum ausibus 
Obviat puerulus 
Yitam dando volucri, 
Quam necarant invidi. 

Responsoria. 

1. Christi miles Kentegernus, 
plenus Dei gratia, 

Regi regum militavit 
ab adulescentia, 

Qui per eum anipliavit 
eleclorum agniina. 



— 138 - 



Dum moneret legis hostes 

tuba evangelica. 
V. Eructando flamina 

salutaris scientiae, 
Plebem lavit tepidam 

de tabe apostasiae. 

2. Mirantes paveut aeiuuli, 
Quod vita redit volucri, 
Quam necarant improvidi 
Avulso lento capite. 
Virtutum baec primordia 
Snnt facta in Albania 
Per Keutegerni nierita, 

V. Qni illaesum quondam rubum 
inflammavit stipite, 
Sine rogo accendebat 
corilum miritice. 

3. Qui elixas condiebat 

dapes in lebetibus, 
Hnnc dcfunctum lamentatur 

herus cum clientibus, 
Sed culinae redit vivus 

Kentegerni precibns 
Albaniam fugientis 

citatis anfractibus. 
V. Siste gradum, praebe vadum, 

fuga ponti rheumafa, 
Doctor clamat, ad quem amat 

assequens vestigia. 



In 2. Nocturno. 
Autiphonae. 

1. Sacro flatu pueri 
Conscintiliant spatulae 
Viridantis corili 

Ut faces ignicomae. 

2. Pulsat aures Domini 
Vox orantis pueri 
Pro defuncto fumulo, 
Qui revixit concito. 



3. Stupet Ledonis alvens 
Mallenae ructans fluctibns, 
Quod salebre divortia 
In se grassant reciproca. 

Responsoria. 

1. Olim fetae arcam Dei 

vaccae Dagon obruto 
De Accaron ad Bethsames 

plaustrant sine scrupulo, 
Sic de Ckernach functum tanri 

reddunt nullo praevio, 
Qui in Glascn funeratur 

Kentegerni merito. 
V. More Simeonico 
Accepto oraculo 
Aegcr viso puero 
Obiit in Domino. 

2. Cultro Inpi exaratus 
Ager ac tellure satus 

Germinavit triticum, 
Furibundus rex caecatus 
Mitis est illuniinatus 

Per vimm authenticura. 
V. Silvestri apro praevio 

Compaginatur praedium, 
In quo sancto collegio 

Fit Asaph monasterium. 

3. Crndi moris rex infaustus 

Et exosus clericis 
Documentis obviavit 

sanctis sicnt magicis, 
Doctilogum calce pellens 

instigante vernuia, 
Qnem festina mors detmsit, 

rexque languet podagra. 
V. Qui submersit Pharaonem 

Et Goliam obruit. 
Regem nequam et tironem 

Dira nece percnlit. 

In 3. Noctnrno. 

Antiphonae. 

1. Kentegernns nnnquam nimbi 
passus est discrimina, 



— 139 — 



Nec dumtaxat nix vel grando 
eius rigant pallia. 

2. Lupino fissum voniere 

Agellum sevit pulvere, 
Mirante superficie 

Albescit caespes segete. 

3. Crimen suum palliavit 

Regina per annulum, 
De profundo quem portavit 
Pisciculus laticum. 

Responsoria. 

1. Aporia ingruente 

vir iargus diriguit, 
Miro modo recreandus 

opera, qua viguit, 
Cum horrisonnm avari 

flumen lambens horrea 
Classicaret sine rate 

ad eius mapalia. 
V. Qui mare scidit Moysi 

Et lordanem losue, 
Annonam sancto praesuli 

Cladam fecit vomere. 

2. Cudenti in ferrugiue 

glanca fabro mittitur, 
Quod per culpam incuriae 

vado lac effunditur, 
Nec commibcetur gurgiti 

liquor nec defluitur, 
Virtutum in congerie 

sic Kentegerni cuditur. 
V, Vervcx gregem comitatur 

Ampatato capife, 
Quod in petram transmutatur 

Ut nxor Loth Sodomae. 

3. lubente Petrus Domino 
Inescat piscem hamulo, 
In quo reperto statere 
Didragmam inssit solvere; 
Sic Kentegerni merito 
Reginae piscis baiulo 



De stagno aurum attulit, 
Quo velut insons claruit. 
V. Reginam rex supplicio 
Morlis pro adulterio 
Torquebat, sed redemptio 
Miranda fit in annulo. 

Prosa. 

1. Gens Cambrina cum regina 

Plaudite tripudio, 
Vibex fletus, dolor, metus 
£t mortis condicio 

2. lam cassatur et purgatur 

Vitali remedio, 
Lympha celat, quod revelat 
Ichthys herae clanculo. 

3. Latet regem, per quam legem 

Ditetur cum annulo, 
Ensem tortor condit, horror 
Sedatur prae gaudio. 

4. Laudes ergo Kentegerno 

Decantat haec contio, 
Metam auro quod reperto 
Traxit de ergastulo 
Velut insons. 



In Laudibus. 

Antiphonae. 

1. Eia, laudes decantemus, 

iubiiemus Domino, 
Kentegernum venerantes 
laudum cum praeconio, 

2. Per coronam auream 

In peplo angelico 
Et columnam flammeam 
Notus est in cuneo. 

3. Sospitati pristinae 

Mortuum mirifice 
Kentegernus hominem 
Reddidit et volucrem. 



M 



— 140 — 



4. Benedictus Kentegernns 

Gregem suum visitans 
Larvas fugat, aegros cnrat, 
Plebs exsultat obvians. 

5. Laudes Deo decantare 

Snevit in frigidis 
Undis artusque siccare 
Snper frontem silicis. 

Ad Benedictus. 

A. Sacrosanctam Kenlegernus 

servans parcimoniam 
Fame, siti et algore 

eius pavit animam, 
Dum in aquis decantaret 

frigidis psalterium 
Ac quatriduauo cibo 

foveret corpusculnm; 



Ipsnm omnes proclamemus 
cum precum instantia, 

Ut de mortis terra dncat 
nos ad caeli gaudia. 

In 2. Vesperis. 
Ad Magnificat. 

A. 0 paradoxe pontifex, 
Per orbis vasta climata 
Quem pbalanges nranicae 
Et siderum officia 
Et elementa omnia 
Alterna per prodigia 
Carum declarant Domino, 
Qui poli regit dindima 
Ab illo iiobis vendica 
Pereunis vitae praemia. 



Alexander Penrnse Forbes, Lives of S. Ninian and S. Kentigem, Edin- 
burgh 1874. p. XCH'' sqq. „from a ms. Breviary of the latter half of the 
thirtheenth centurj-, lately acquired for the Advocates Library." — In 
L Xoct. R 2, 9 cipite. — In 2. Noct R 1, 6 redant nullo. — R 3, 4 sine 
magicis. — I n 3. N o c t. Prosa 2, 4 Ixtis (ixS-vs). — Ibid 4, 2 quo aeperto. — 
In Laud. Ad Bened. A, 11 mortis torre. — In 2. Vesp. A, 9 vendita. 



56. De s. Laurentio Sipontino. 



Ad Vesperas. 
Antiphonae. 

1. Ad hanc nrbem Sipontinam 

properet Apnlia. 
Convocetur Beneventnm 

et \icta Campania 
Ad colenda patris nostri 

festiva soUemnia. 

2. Felicissimus Felici 

successit Laurentius, 
Anlae regis triumpbalis 

Constantiiii maximus, 
Qno patrono gratuletur 

Sipontinns populus. 



3. Viduata suo sponso 

Sipontina civitas 
A Zenone confirmari 

cleri petit nnitas, 
Et concessa illi fuit 

patris nostri sanctitas. 

4. 0 Laurenti, membrum Christi, 

pontifex mirabilis, 
Terris templum recepisti 

conditum ab angelis 
Et nunc caelestis cnm illis 

omnibus amabilis. 

5. Gratnletnr et laetetnr 

Sipontina contio 



— 141 - 



Laades Deo referendo 
et sancto Laurentio, 

Qai hanc regit et gubemat 
sao patrocinio. 

Ad Magnificat. 

A. Martyr volens adorari 
£t Siponti venerari 

Stepbanus immobilis 
Portu stetit, voto quaerit 

Domum soi nominis; 
Qua promissa est concesssa 

Cunctis via facilis, 
Et reliquias portantes 
Intrant urbcm, visitantes 

Domum summae virginis. 

Ad Matatinum. 

Invitatorium. 

Adoremus regem magnum 
confessorum omnium, 

Qui pastoreni iiobis dedit 
beatum Laurentium. 

In 1. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Urbs beata Constantini 

genuit Laurentium, 
Educavit et inatruxit 

adiuvans imperium, 
Quem donavit Sipontinis • 

ad salutem omnium. 

2. Urbs antiqua Sipontina, 

gaudeas in Domino, 
Qui te tanti confessoris 

munit patrocinio, 
Terra regit et gubemat 

ac maris navigio. 

3. Consecravit hunc beatum 

pontifex Gelasius, 
Eias magnae sanctitatis 
et virtutis conscius, 



Rogans verbis et exemplo, 
nt putetur socius. 

Besponsoria. 

1. Urbs laetare Sipontina, 

gaudeat Byzantium, 
Nam quo patre nos laetamur, 

dedit illa filiam 
Ad honorem tui cleri 

et salutem civium. 
V. Laudes Deo referas, 
Siponlina civitas, 
Qui patronum tibi dedit 

[beatum] Laurentiura. 

2. Ut est facta Sipontinis 

digna postulatio, 
Et Zenonis cclebrata 

exstitit concessio, 
Ad nos pater adventavit 

celeri navigio. 
V, Hic raartyris Stephani 

coramunitus bracliio 
Et mamiilae Agatbae 

Caelesti subsidio. 

3. Postquam sanctus portum cepit 

cum sanctis reliquiis, 
Donec votum praesul dedit, 

mox stetit immobilis, 
Quod celeriter formarat 

templura protomartyris. 
V. Hinc intravil civitatem 

tendens ad ecclesium 
Matris nostri salvatoris, 

dignani petens veniara. 

In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Hunc suscepit consecratum 

Sipontiuus populus 
Laudes Deo referendo 

quasi geraens servulus 
Et pastori obviando 

velut patri tilius. 



— 142 — 



2. Vere felix hic monstratur 

caeli fnltas gratia, 
Nam instinclu Micbaelis 

datur ei filia, 
Quae Bumanac sanctitati 

possit esse socia. 

3. Plebs pagana haec impugnans 

et Samnitum moenia 
Michaelis fulminatu 

sternitur per devia 
Et prostrata trucidatur 

divina potentia. 

Kesponsoria. 

1 . Tandem Romam consecrandns 

vir beatus adiit 
Et Gelasio sacratus 

felix praesul rediit, 
Sed a Deo informatus 

sanctitate praefuit. 
V. Hic inunctus et instructus 

Romano pontifice 
Digna lege in bac sede 

Multis annis praefuit. 

2. Hunc beavit et artavit 

Michael archangclus, 
Dans favorem, ut sub eo 

sit MoiUanus populus, 
Qui pro loci sanctitate 

dicitur Angelicus. 
V. Hic hortatu ]\lichaelis 

cepit ius regiminis 
Civitatis atque cleri 

et caelestis lapidis. 

3. Turba Neapolitana 

bello citans Samnium 
Et Siponti ut pagana 

quaerens exterminium, 
Fnlgur sensit malesana 

et humanum gladium. 
V. Nam beatus praesul noster 

hoc vidit per somniura, 
Quod virtute Michaelis 

iret in exitium. 



In 3. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Hunc dum Totila impuguat 

trucem equum dirigens, 
Quasi agnum mitigavit 

super illum residens, 
Et ad regem properavil 

multa signa faciens. 

2. Civitate liberata 

condidit ecclesiam. 
In qua totam designavit 

Siponti parocliiam, 
Qua pictura prophetavit 

teneri memoriam. 

3. 0 Laurenti, membrum Christi 

et comes mirabilis, 
Postquam carneni exivisti, 

iam regnas cum angelis, 
Sed ut felix exstitisti 

cs et venerabilis. 

Kesponsoria. 

1, Haec dum Totilae flagellum 

obsideret moenia, 
Fernm equum sancto misit, 

multa plenum mania, 
Quem sedavit equitando 

sanctitate nimia; 
V. Quem ut vidit rex crudelis 

remissa saevitia, 
Condonando civitati 

remisit ad propria. 

2. Hic habendo prophetiae 

sanctitatem duplicem 
Aulam fecit praecursoris 

depingendo silicem, 
Quam parochiae praedixit 

recuperandae vicem. 
V. Hic habendo sanctitatis 

et virtutis calicem 
Ad pingendum suae manus 

adaptavit pollicem. 



3. Laudes Deo hoc in festo 

demus annis singulis, 
Qnia stetit ut in terris 

patronus mirabilis. 
Sic in caelo stat cum Deo 

et regnat cuni angelis. 
T. Gaudeanius et ad preces 

nunc sit quisque iiumilis, 
Nam, ut fuit hic benignus, 

cunctis veuerabilis. 

Ad Laudes. 
Antiphonae. 

1. Praesens festum venerantes 

laudes demus Domino, 
Qui Sipontum exaltavit 

tanto beneficio, 
Et banc aulam assignavit 

beato Laurentio. 

2. Gaude, puer, gaude, senex, 

gaudeat et iuvenis 
Sipontinae civitatis 

decus portans luminis, 
Et hoc festo cantet clerus 

dulce melos carminis. 

3. 0 Laurenti, pater pie, 

audi preces popnli 
Te clamantis et precantis, 

tui devoti tilii 
Ut sint tibi commendati 

velut veri servuli. 



4. Gaudearaus et laetemur, 

clerici et milites, 
Et nobiscum gratulentur 

nobiles et humiles, 
Et hac die nuptae cantent, 

et exsultent virgines. 

5. Hic Eliae, Deum rogans, 

sensum cepit duplicem, 
Nam futura praesignavit 

et sanavit debilcm 
Ac superbura conculcavit 

et erexit humilem. 

Ad Benedictus. 

A. Res rairanda et coienda 

Siponti per saecula, 
Quo, Laurenti, tibi dedit 

angelus oracula, 
Beneventum simul sensit 

tua beneficia, 
Et domita sub te fuit 

Totilae superbia. 

In 2. Vesperis. 
Ad Magnificat. 

A. Lumbos cinxit et praecinxit 

beatus Laurentius 
Ac lucerna fulgens fuit 

et servorum servulus, 
In hac sede digna sedit 

sanctitatis cuniulus. 



Acta SS. Febr. II, 62 sq. — Vorher (p. 56) die Note : Triplicem illius 
Titam damus, quam ex veteri codice manu in membrana exarato, qui in 
ecclesia Canonicorum Sipoiitinorum Manfredoniae asservatuv, descriptam 

nobis transmisit Antonius Beatillus noster [S. I.] Tertia uon tani vita 

est, quam Antiphonae et Kesponsoria, ut vocant, Officii ecclesiastici. . . . 
Porro duplex erat horum metrorum exemplar: unum priori Vitae praefixura, 
alterum secundae, in lectiones partitae interiectum." Dur Toxt ist nach dem 
ersteren mitg^eteilt; Varianten aus dem zweiten : In L Xoct. R 1, 3 Nam 
quem patrem laeta tenes. — R 2, 1 Ut ex facta a Siponto. — I ii 2. Noct. 
R 2, 1 beavit et ornavit; zu arctavit ara Kainlc die Hemerkuug: alias dota- 
vit. — R 2, 4 zu Montanus am Kaudu die Bemerkung: Garganus. — In 
3. Noct. A 3, 3 carnem exuisti. — K 1, 4 plenum insania. - — R 3, 3 Qui fuit 
ut. — Das zweite Exemplar schliest mit dem 3. Eesp. der 3. Noct. In dem 
ersteren folgt nach dem eben genannten Resp. samt Versikel noch folgendes 
„Aliud Responsorium" : 



— 144 — 



Caeli aulam dutn mandaret 

pontifex Gelasius 
Consecrari, convenerunt 

primitus Laurentius, 
Hi[n]c Sabinus Canusinus, 

Salpensis Palladius 
Et lohannes Rubesanus, 

Tranensis Eutitius 
Et cum illis Venusinus 

affuit Austerius. 
Hoc vetavit Deo missus 

Michael archangelus 
Dicens: Domum istam feci 

et sacravi caelitus. 
V. Quibus visu dum astaret 

sumrai regis nuntius, 
Ut cessarent ab incepto 

nionuit archangelus. 



57. De s. Leonardo Lemovicejisj. 



In 1. Vesperis. 
Antiphonae. 

1. Christe, tni sancli 

confessoris Leonardi 
Laude pia praesfa 

nobis sacra solvere festa, 

2. Adflictis operante Dei 

virtute potenter 
Auxilium meruit 

conferre salubre frequenter. 

3. Hic vir despecto 

niundi praesentis honore 
In sancto studuit 

Domino servire timore. 

4. Hinc algore, fame 

fragilis instantius artus 
Corporis edomuit, 

daret ut sibi praemia Christus. 

5. Iste, salntaris 

baptismi gurgite tinctus 
Est fidei verae 

pmdenter dogma secutus. 



Ad Magnificat. 

\.. Confcssor Christi, 

soblimi proxime patri, 
0 Leonarde tuis 

hodie succurre ministris, 
Digna laude tua 

recolentibus inclita festa, 
Et, qui peccati 

sumus undique mole gravati, 
Clemens dignare 

relevando iustificare. 

Ad Matutinum. 
Invitatorium. 

Cnncta gnbernantera 

Dominnm laudemus in unum, 
Qui famulum dignum 

sibi praevidit Leonardum. 

In 1. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Hymnis almiluis 

Christo pariter inbilemus, 
A qno supremum 

decus estLeonardus adeptus. 



— 145 — 



2. Hic aetate tener 

didicit mundaiia cavere, 
Mundo corde Deo 

satagens et niente placere. 

3. Sedulus ardenti 

studio praebebat ovauter 
Aaditum sacris 

evangelii documentis. 

Responsoria. 

1. Servus Christi Leonardus, 

coruscans virtutibus, 
A primaevo coepit Deo, 

servire attentius, 
Sanctitatis incessanter 
insistens operibus. 
V. Claruit exiniiis 

Francorum gentibus ortus. 

2. Sanctitate roboratus 

tidelis Christi famulus 
Erat, rebus vir benignus 

perfectns in omnibus, 
Trinitati summae semper 

obsequens viriliter. 
V. Edidit hunc alitrix 

Gallia nobiliter. 

3. Elegit sanctum 

de plebe Deus Leonardum, 
Nomine, virtute 
magnificavit eum. 
V. Solveret Vae, quosque 

vinctos, sanaret et aegros. 



In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. In terris degens 

Christi roiles Leonardus 
Membra volu])tati 

camis sna non dedit ulli. 

Dreves, Historiae Rbythinicae. 



2. Qui postquam coepit 

probifatis viribus nti, 
A Domino meruit 

dare morbida membra saluti. 

3. Fulget iii excelsis 

coniunctus coetibus almis, 
Perpetuo potiens 

doni cuni principe summo. 

Besponsoria. 

1. Incrementis adulescens 
Bonitatis bic succrescens 
Tanta Dei sublimari 

(Iratia pronieruit, 
Ut reginae aegrotanti 
Prae dolore pariendi 
Sospitatem redderet. 
V. Ad Dominum lacrimando 
preces fudit Leouardus. 

2. Vere miranda 

magnalia sunt Leonardi, 
Noverul adtiictis 
dare caelica commoda cunctis, 
V. Quo fundente preces 
[viua fiunt] latices. 

3. 0 felix dilecte Deo 

Leonarde coheres, 
Custodi nos et 

nostri dignarc reatus 
lam nexus laxare tui 

virtute precatus; 
V. Nobis ergo bonus 

petimus succurre patronus. 



In 3. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Demus digna Deo 

laudis praeconia summo, 
Qui sibi dilecto 

regna dedit Leonardo. 

10 



- 146 — 



2. Iste Dei sancfus 

divino robore fretns 
Sanavit maltos 

morbi valetudine pressos. 

3. Te, clemens, aeterne Deas, 

proni rogitamus, 
Sascipe vota precura 
tibi devote faraulantum. 

Kesponsoria. 

1. Quidam servus Leonardi, 

dira vinctus compede 
Augebatur taetrae trusns 

angustia speleae, 
Cui sauctus in vestitu 

candido apparuit 
Atque potenter eum 

solvit et eripuit. 
V. Ecce, daturus opem 

tibi misertus ait: assum. 

2. Miles erat positus 

angustiis artis in antris, 
Qni graviter diris 

constringebatur habenis, 
V. Hnic Cliristi famulus 

mox subvenit Leonardns. 

3. 0 beati Leonardi 

veneranda praeconia ! 
0 immensae admiranda 

caritatis opera I 
Qui, dum saeculi des exit 

[prosperaj labentia, 
Supernae felicitatis 

promeruit gaudia. 
V. Reddidit aegrotos 

validos, alacres tribulatos. 

4. 0 disruptor vinculomm, 
Pater et dux captivorum, 
Couservator infantium, 
Liberator praegnautium 
Et curator languentium 
Superatorque daemonum, 



Leonarde, fidelium 
Audi preces servulornm, 
Impetrans nobis gaudium 
Ante regem saecnlorum. 
V. Reginam et plebem 
qni snccurristi 
Ac regem dolentem 
qui confortasti, 
Leonarde. 



In Laadibas. 

Antiphonae. 

1. Laadibas alma tui 

dilecti festa colentes 
Fac pie provisi, 

Dens, heredes paradisi. 

2. A puero sanctns 

athleta Dei Leonardus 
Moribus, eloqniis 

praefulsit et actibus almis. 

3. Iste salutaris 

baptismi gurgite tinctus 
Est fidei verae 

prudenter dogma secutns. 

4. Sancti Remigii 

veris rntilans documentis 
Elegit placitani 

Domino dedncere vitam. 

5. Digne iam superis 

est civibns associatns, 
Qui cnlmen renuit 

praesumere pontificatas. 

Ad Benedictus. 

A. Alme Deus trine, 

qui cnncta regis sine fine, 
Aguiinibns concede piis 

meritis Leonardi 
lustorum nos spirituum 
feliciter addi. 



— 147 - 



In 2. Vesperis. 

Ad Magnificat. 

A. 0 bone protector, 

clemens Deus, optime rector, 



Cusfodi famulos 

semper ab hoste tuos 
Et fer opem nobis 

ipsius propter amorem, 
Cuius sollennem 

das cclebrare diem. 



Offic. ms, S. Leonardi Lemovicen. saec 15. Cod. Sangenovefian. 122 
(BBl. Fol. 32). — In 1. Noct. R 1, 2 fidei coruscans. — R 1, 4 regi sunimo 
servire. — In 3. Noet. A 2, 3 Sanat. — A 3, 4 famulatum. — R 1, 7 sq. 
Pentameter. — R 3, 7 sq. promeruit felicitalis. — Hymnen de Communi. 



58. De 88. Liberata et Faastina. 



In 1. Vesperis. 
Ad Magnificat. 

Ad gloriam 

Dei et lidelium 
Discretionis 

verae celsitudini 
Innotescat 

sacratissimas virgines 
Liberatam et Faustinaro 
Secundum carnem sorores 
Nobiles quidem genere, 
Sed longe nobiliores 
Yita et conversatione. 



Ad Matntinum. 

Invitatorium. 

Agnum, sponsum virginum, 
Venite adoremus. 



In 1. Nocturno, 
Antiphonae. 

1. Virginibus sacris 

pangamus carmina laudis, 
Ut penetret caelos, 

quod damus, ecce, melos. 



2. Virgo Liberata 

loannatis libera nata, 
Et Faustina soror, 
candida sicut olor, 

3. Moribus ornatae 

claraque propagine natae, 
Spreverant aevum 

suntque secu^ae Deum. 

Responsoria. 

1. Mcntes tuorum visita, 
Christe, redemptor omnium, 
Et uos salva per merita 
Tam beatarum virginum, 
Quae per mundi climata 
Tibi dant obsequinm, 

V. Quocumque pergis, virgines 
Scquuntur atque laudibus 
Post te canentes cursitant 
Hymnosque dulces consonant. 

2. Liberata et Faustina 
Sorores tnnc geminae, 
Mundi recusant nuptias 
Sancto calentes flamine, 
Modo metunt manipulos 
Pro rite iacto semine. 

V. FAinies ibant c( flchant mit- 
tentes seniina sua. 

10* 



— 148 — 



In 2. Nocturno. 

Antiphonae. 

1. Virgineas mentes 

miroque pndore nitentes 
Rcplevit citius 

spiritus, ecce, pius. 

2. Quando viruni tiebat 

laniataque crine dolebat 
Gemitu miro 

sponsa relicta viro, 

3. Tunc animos vincunt. 

opes patriamque relinquunt, 
Perdidcrant niatreni 
destituuntque patrem. 

Eesponsoria. 

1. Templa struunt, vigilant, 

ieiunant, iugiter orant, 
Carnis membra domant 

Christoque placere laborant, 
V. Haec nempe mundi gaudia 
Et hlandimenta noxia 
Caduca rite deputant. 

2. Dolebat pa- 

ter lugens nimium, 
Coniunx cessit 

nulluni (hinc) consilium, 
Quis super his 

dabit auxilium. 
V. Fuerunt iUi lacrimae 
suae panes die ac nocte. 

In 3. Noct u r n 0. 
Antiphonae. 

1. Sic duce Marcello 

devicto denique bello 
Comum tunc quaerunt 
donaque niulta ferunt. 

2. Igitnr hic orant 

commissaque crimina plorant 
Pluraque templa struunt, 
flumina prope fluant. 



3. Finis sic vitae 

fuit illis denique rite, 
Suntque labore brevi 
regna secuta Dei. 

Responsoria. 

1. Virgineos artus 

replevit spiritus almus, 
Funera, cum flebat 
coniunx orbata marito. 
V. Deduxit eos Dominus in 
portum voluptatis suae. 

2. Sic Comum properant, 

opibus patriaeque resignant 
Armillasque ferunt 

et munera plurima secura. 
V. Has iustus sequitur, 

Marcellus nempe sacerdos. 

3. Urbs Comensis gratuletur, 
Hymnis tota iucundetur 

Hodie clementius, 
Quam thesauro tara praeclaro 

Subliraavit Dominns. 
V. Gaudeat terra nostra, tantis 
irradiata fulgoribus et tan- 
tarum virginum splendore 
lustrata, totius snecuU sentiat 
se amisisse caliginem. 



In Laudibus. 
Antiphonae. 

1. 0 felix virginitas, 

quae Christo dum attendit, 
Oranem mundi gloriam 
prorsus vilipendit. 

2. Qnara felix germanitas, 

quae se talem exhibuit, 
Quod in caeli solio 
consociari meruit. 



— 149 — 



3. Propter fidem sedulam 

Suae caritatis 
Qaasi bina lilia 

Odorem dant suavitatis. 

4. Benedicat terra Deum, 

Quae sic est ditata, 
Quod tantarum virginum 
Membris est lustrata. 

5. Vir^iinum corporihus 

nimium exsultat 



Comensis ecclesia 
totaque resultat. 

In 2. Vesperis. 
Ad Magnificat. 

A. Sponsae Christi carissimae 
Spretis mundi illecebris 
Piis vacabant studiis, 
De corporis ergastulo 
Ergredientes libere 
Regna tenent caelestia; 
Cuncti fideles, plaudite. 



Brev. sec. ritum patriarchalem Comensis ecclesiae imp. Corai (Gotardus 
de Ponte) 1519 et 1528. — In 1. Noct. R 3 prosaisch. — In 2. Noct. 
R 3 prosaisch. — In Laud. Ad Ben. A prosaich. 



59. De s. Locia Salernitana. 



In 1. Vesperis. 
Antiphonae. 

1. lam splendor, lumenluminum, 

[In] Ecclesia micuit, 
Nam lux, quae radiavit, 
Lucia, consors virginum, 
Candor lucis apparuit, 
Ad caelos evolavit. 

2. Cuius perfecta sanctitas 

Per mundum duxit rivulos, 
Qui scaturiunt, aquarum, 
Istius fontis claritas 
Sororum traxit ramulos. 
Ad matrem filiarum. 

3. Haec virgo spernens gloriam 
De mundo fert victoriam 

In ordine Minorum, 
Dumquc Francisci studia 
Sectatur, est in gratia 

More patrum priorum. 

4. Lncia docens filias, 
Cuius est ad iuvenculas 

Caelestis disciplina, 



Cracis Christi delicias 
Informat haec novitias 
Exeniplis et doctrina. 

5. Virgo Lucia, gaudeas, 
In laude sempcr floreas 

Ad Christum perduc florem, 
In annis puellaribus 
Delectamenti facibus 

Spretis quae das odorem. 

Ad Magnificat. 

A. 0 proles nobilium, 

0 virgo, splendens lilium, 
Ex te sidus chiruit, 
Quod nos illustravit, 
Castitas per saecula, 
Refulgens Christi vernula, 
Lucia lux micuit, 
Quae crucem amavit. 
In te rosa rutilat, 
In te fructifer pullulat 
Requiescens spiritus, 
Dulcis vis odorum, 
Cuius replet sanctitas 
Sorores Christo deditas, 
Per te nobis aditus 
Pateat polorum. 



— 150 — 



Ad Matutinuni. 
Invitatorium. 

Regi, qui mundo claruit, 
Cuncti demns honoreni, 

Lucia cruci praebuit 
Crucem amans amorera. 

In 1. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Haec virgo prudentissima, 

Virgo fulgens, flos florum, 
Lucia splendidissiraa 

Virginum intrat chorum. 

2. Francisci tenens formulam 

Haec virgo Deo grata 
Illnminavit regulam 
Sponso Christo dicata. 

3. Mundi si^ernens dclicias 

Vult Christura invenire, 
Per corporis miserias 
Ad caelura studet ire. 

Responsoria. 

1. Francisci sequens regulam 

Cum sancta paupertate, 
In voto Christi sedulam, 

Perfectam caritate, 
Lucia virgo plantulam 

Se plantat sanctitate. 
V. 0 iuvenem virgunculam, 
Quae se Christo tam parvulam 

Dedicat castitate, 

2. In mundo spernens vivere 

Munduni suppeditavit. 
Quae morum fulgens opere 

Sororcs informavit, 
Sic bofrum Christi colere 

Studens fructiticavit. 
V. Duni fructus venit legere 
Legionis fructiferae 

Fructus multiplicavit. 



3. In paupertatis nidulo 
lacens virgo sacrata, 
Virtutum pollens titulo 
Christo configurata, 
Sine nuramorum loculo 
Vivit alleviata. 
V 



In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Pauper afFectans vivere 

Pauperibus se vinxit, 
AdnuUans se iu cinere 
Cilicio [se] cinxit. 

2. Tamquara fidelis docuit 

Sorores castitatem 
Et semper eas monuit 
Sectari sanctitatem. 

3. Delectat evangelium 

Christi semper audire. 
Desiderat in superum 
Gaudium introire. 

Responsoria. 

1. Haec est virgo paupercula 

De numero prudentium, 
Amatrix margaritae, 
Quae castigatur ferula, 
Sorores paenitentiura 
Doccns: istic venite; 
V. Cunctis datur haec forraula: 
Quem gcssit virgo filium, 
Ad ipsum omnes ite. 

2. Aniica crucis plangere 

Crucifixuni non desinit, 
Quem docensipsaplangit 
Pro dulci ferens pondere, 
Crucis iugiter merainit, 
Nec eam dolor angit; 



— 151 — 



V. Per crucem credens vivere 
Psalmos huic dulces concinit, 
Quam tractans manu tangi 

3. Vivens [in] caeli gaudio 
Lucia cum tripudio 

Cum Christo iucundatur, 
Splendorem dans palatio 
Lux lucet, cuius radio 
Mundus illuminatur; 
V. Cursu laboris praevio 
Sursum felici bravio 
Fruens deliciatur. 



In 3. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Crucem diligens iugiter 

Cordi suo adfixit, 
Quam dulce pondus suaviter 
Eam laedens adflixit. 

2. De petra trahit oleum 

Et de rosa odorem, 
De testa crucis rubeum 
Et lilii candorem. 

3. Virgo Lucia macerat 

Corpus se flagellando, 
Sic ad caeiestem properat 
Curiam exsultando. 

Responsoria. 

1. Carnis virgo 

spernens delicias 
Metit granum, 

excutit paleas, 
Caeli solnm 

captat divitias, 
Deo landis 

offert primitias; 
V. Virgo virtutes varias 

Sponso portat ad nnptias. 



2. De paupertatis horreo 

Dum studet spicam vellere 
Virgo, suo corporeo 

Dum castigatur verbere, 
Fit panis, quem offert Deo 

Pro sui tructus munere; 
V. Sic pro pane cinereo, 

Quem fletu rigat ubere, 
Pane cibatur melleo, 

Quod est cum Christo vivere. 

3, Felix virgo, quae laetaris 

Gaudio polorum, 
Quae cum pace iam cibaris 

Pane ungelorum, 
Quaesumus, reminiscaris . 

Supplicum tuorum, 
V. lam corona puellaris 
Tibi datur pro amaris 

Vitae meritorum. 



In Laudibus. 
Antiphonae. 

L Sancta Lucia gaudeat, 

Choris [conjiunctavirginum 
Habet, quem adamavit ; 
In caelo gaudens floreat, 
In quo lucet lux luminum, 
Qna Dominus regnavit, 

2. Agnus vocat ad nuptias, 
Invitat ad delicias 

Luciam castitate, 
Non quaerit haec inducias, 
Sed spernit mox divitias 

Pro Deo, iubilate. 

3. Haec in te tota sitiens, 
0 tu fons indeticiens, 

Deus, ad te de luce 
Vigilavit, quem diligens 
Frequentavit non neglegens, 

Amplexans te in cruce. 



— 152 — 



4. Amatrix cmcis Doniini 
Det crucifixi nomini 

Gloriam tractans crucem, 
Hanc tenet manu dextera 
Ut benedicant opera, 

Per quem transit ad Incem. 

5. Laudans factorem omnium 
Monet turbam tidelium 

Hunc solum [adorare], 
Quem cymbalis pulsantibus 
Et tympanis sonantibus 

Non cessat personare. 



Ad Henedictus. 

A. 0 lux lucens ecclesiae, 
Virginis tam egregiae ! 
Amat Lucia pauperes, 
Spernit mundi degeneres 
Mens intus ditata, 
Cuius in claustro lectulus 
Pauperculus et nudulus, 
Crucifixo coniungitur, 
Christo passo couectitnr, 
Cruci conformata; 
Post finis sui terminum 
Virgo cum turba virginum 
Scandit ad caelos fulgida, 
Splendet ut lumen lucida, 
Pulchre laureata. 



In 2. Vesperis. 
Ad Magnificat. 

A. Gaude, plebs fiilelium, 

riaude, conventus ordinum, 
Lucia, candor virginum, 

Tuum iauda factorem, 
Tibi dantur monilia 
Gemmis eftulgentia 

Dantibus splendorem. 
0 vita caelestium, 

Quae lampade non vacua 
Venit ut virgo fatua 

Oleum non ferens, 
Sed evigiians aperit, 
Sponsum digne repperit, 

Hunctoto cor de quaerens. 

Alia Antiphona. 
0 lesu, lux signorum, 
Fons luminum et stella 
Signis radiosa, 
Dulcissimus flos florum 
Manat ex tua celia, 
Virgo speciosa. 
Ex rosis hunc hortorum, 
Lucia nobi(li)s bella 
Iladiat ut rosa. 
Balsamus ungnentorum, 
Tus, cedrus et fiscella 
Non sic pretiosa, 
Sicut cst vis odorum, 
Quo replet nos puella 
Signis gratiosa. 



Offic. ms. S. Mariae Magdalenae Salemitanae saec. incert. s. n. Daraus 
bei Caietanus, Octavius, Vitae Sanctorum Siculorum, Panormi 1657, Tom. II. 
Animadverss. p. 70 sqq. — In 1. Vesp. A 1, 5 luci. — A 2, 3 Per multam. 

— A 3, 4 studium. — A 5, 3 produc. — Ad Magn. A, 14 Christo dedicatas. 

— In 3. Noct. R 3, 9 In te meritorum. — A 5, 3 solem. — Hymnen: Ex- 
sultemus et laetemur Ad Vesp. et Noct. und Summi regis palatio 
(ad Laudes). Das Officium folgt dem des hl. BVanciscus s. Assisi. 



60. De 8 Lucia de Monte Virginis. 

In 1. Vesperis. Virgo beatomm 

merito perrexit in arcem, 
1!. Extremum peragens Qua divina videns 

felix Lucia laborem diademata virginitatis 



— 153 — 



Fulgebit semper ; 

tua nunc solacia praebens 
Sidereum regem 

nobis deposce favorera, 
V. Implora veniam, 

cnra nos, cuncta secunda. 

Ad Magnificat. 

A. Sponsa Dei, Lucia, memor 

[liuius] esto catervae, 
Quae tua gesta canens 

a te petit auxiliari, 
Natalis cum grata tui 

sollemnia poUent, 
Et te quaerentes 

scelerum fac peste carere. 



Ad Matutinum. 
Invitatorium. 

Praecelso regi, 

cui machina subiacet orbis, 
Qui sibi sacravit 

Luciam dote beatam, 
In labiis huius 

memores et corde canamus. 



In 2. Nocturno. 

R. Flos sudans rorem 

ascendit art montis honorem 
Et super liniic florem 

Deus inspiravit odorem, 
Flos virgo , ros grata salus, 
odor aura salutis. 



In 3. Nocturno. 

A. Multorum dulci 

medicaniine vulnera curans, 
Aula Dei radians. 

domus et deitatis amica, 



Fer curam nostri 

nobisque. benigna, faveto. 

Responsoria. 

1. Carnis terens 

adulescentiam, 
Dei tantum 

quaerens notitiam, 
Regnum linquens, 

notos et patriain, 
Gressum vertit 

in Lotharingiam; 
V. Optans Christo sponso con- 
iungi roluntarie mundanam 
vicH gloriam. 

2. 0 lampas ecclesiae, 

Rivum fundens olei, 
Medicina gratiae, 

Nutrimentum tidei, 
Tutelam praesta pavidis, 
Calorem minus fervidis, 

Languidis incdelam. 
V. In te [virgo] veritas, 

Oliva fructifera, 
Cuius iucet puritas 

Et resplendent opera. 



In Laudibus. 
Antiphonae. 

2. Gaudia festivae 

pcrcurrant ora diei, 
Christicolae plebis 

celebrat qua laeta [caterva] 
Yirgineum decus ad 

laudem Domini Luciam. 

3. Haec est virgo nitens, 

quae clara iam tibi sponsa 
Obviam processit, 

facfura perenniter illic 
Obsequii pensum, 

divis sociata choreis. 



— 154 — 



4. Anla capax Incis 

verique domus pia solis, 
Quae medicante manu 

miseros compassa fovebas, 
Nunc petimus nostris 

occurre per omnia morbis. 



5. 0 felix ancilla Dei, 
nos pondere pressos 

Exonera et fessos 

mordacibus exue culpis, 

Aetheris et pateat 

te supplice ianna nobis. 



Acta SS. Sept. VI, 101. „Ex apographo transmisso leider nicht voU- 
standig mitgeteilt. — In Laud. A 3, 2 iam te. — A 4 illi. 



61. De s. 3Iarcellino Ebrednnensi. 



Lectio 1. 

0 beate Marcelline, 

gloriose pontifex, 
Qui fuisti praedicator 

et dux innocentiae, 
Intercessor sis pro nobis 

ad regem clementiae. 

Lectio 2. 

Qui ab Africa venisti 

te ducente Domino 
Parentibus inconsultis 

et relictis omnibus, 
Citra mare remeasti 

versus partes Alpium ; 
Impetra, ut deleantur 

sordes nostrum omnium. 

Lectio 3. 

Benignissime confessor, 

domino praedilectus, 
Qui serpenti venenoso 

eras non incognitas 
Et sodalem elegisti 

beatura Vincentium. 
Ut opprimeres errorem 

perfidornni oninium, 
Praebe nobis, te rogamus, 

bonum pafrocinium. 

Lectio 4. 

Sancte pater Marcelline, 
nobilis progenie 



Fideque nobilior 

erga regem gloriae, 
Per diversas mnndi partes 

docuisti populum, 
Ut errorem relinquendo 

sequerentur Dominum ; 
Funde preces, deprecamur, 

pro nobis ad Dominum. 

Lectio 5. 

Sanctissime Marcelline, 

Pontifex egregie, 
Illustrator veritatis, 

monstrans viam veniae. 
Custos gregis lesu Christi 

[et] doctor assiduus, 
Nomen suum praedicasti, 

electorum socius, 
Sis tuoram devotoram 

adiutor perpetuus. 

Lectio 6. 

Pater sancte, Marcelline, 

nobis suspirantibus 
Manum tuam sic extende 

cum tietu poscentibus, 
Ut exutos a peccatis 

in caeli palatio 
Tuis precibus oblatis 

caelorum altissimo 
Valeamus collocari 

cum sanctorum gaudio. 



— 155 — 



Brev. Ebredunense imp. Lugduni 1520. — Diese Lektionen folgen auf 
das Offipium votivum des Heiligen mit der Bemerkung: „Sequeutes lectiones 
possunt dici , quaudo placuerii." — Lect. 2, 1 Qui ab infantia venisti. — 
Lect. 3, 5 sodalam. 

62. De sancta .Martha. 



In 1. Vesperis. 
Antiphonae, 

1. Assunt festa magnitica, 
Nova panganius cantica 

In laude Christi hospitae. 

2. Martha Doininum suscepit 
Et soUicite refecit 

In hospitio suo. 

3. lesus Marthani peramabat, 
Se tangentem ipsam sanat 

A profluxn sanguinis. 

4. Erat Martba valde pia 
Et fecunda et benigna, 

Gratiosa omnibus. 

5. Hanc baptizat Maximinns, 
Vir praeclarus et divinus, 

Et custodit sedule. 

Ad Magnificat. 

A. 0 praeclara 

Domini hospita, 
Roga Deum, 

ut nostra debita 
Pietate 

relaxet solita 
Nosque ducat 

ad regna caelica. 

Ad Nunc dimittis. 

A. 0 felix Dei famuia, 
Digna laude per saecula, 
Martha, Christi discipula, 
Pro nobis deprecare. 



Ut a peccatis expiati 
Efticiamur Deo grati 
Et in caelis collocati 
Digne possimus dicere 
Alleluia. 

Ad Matutinum. 

Invitatorium. 

Sanctae Marthae hospiti, 
Christo iubilemus. 

In 1. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Sanctae Marthae sollemnia 
Nobis assunt celebria, 
lucunda, salutaria. 

2. Sancta Martha interpellat, 
Christum iudiceni appellat 

Pro sororis requie. 

3. lesus Christns pascebatur, 
Martha vero laetabatur 

Pro suscepto Domino. 

Responsoria. 

1. Splendent Marthae soUemnia, 
Tota Christi ecciesia 

Petat eius suffragia; 
V. Plebs fidelis et devota 
Festum colat mente tota 
Marthae, Christi hospitac. 

2. Beata Martha nobilis, 
Carne Christo ai>labiUs, 
Exsultat lesu Domino 
Suscepto in hospitio; 



— 156 — 



V. Saucta Martha satagebat, 
Soror vero audiebat 
Verba Christi dulcia. 

3. Prece Marthae Lazarum 
Christus suscitavit, 
lam foetentem raortuum, 
Quem ipse amavit ; 
V, Dei gloriam videbis, 
Ait Christus, et habebis, 
Martha. si credideris. 



In 2. Nocturno. 

Aatiphonae. 

1. Sancta Martha egregia 
Stirpe descendit regia. 

2. Fecit se foras deferri, 
Ut caelum possit intueri 

Et poni in cinere. 

3. Passio dum legitur 

Christi, Martha transit, 
Ut In manus dicitur, 
Spiritum emisit. 

Responsoria. 

1. Aqna sancta iacitur 

Ad draconis mortem, 
Christi crux ostenditur, 

Quem ligat ut ovem, 
V. Dei freta pietate 
Populoque comitante 

Ad draconem properat. 

2. Fecit Martha statuam, 
Ornatam veste timbria 
Ad Domini imaginem; 

V. Herbae sub illa crescentes 
Atque timbriam tangentes 
Multos sanant languidos. 

3. lesus Marthae obitum 

Funere levavit, 



Quae per annum integrum 
Febre laboravit, 
V. Landes Christo referebat, 
Febres magnas sustinebat 
Corde semper iiilari. 



In 3, Noctnrno. 

Antiphonae. 

1. Adest dies laetitiae, 

In qua Martha egregia 
Sedem recepit gloriae. 

2. lesus, Fronto episcopus 
Corpus Marthae sepeliunt 
Officiumque finiunt. 

3. Hospes mi, pauperculam 

Tuam me custodi, 
Caelesti hospitio 
Facias reponi. 

Responsoria. 

1. Ante sui obitns 
Octo dierum spatium 
Yidet sororis animam 
Dnci ad caeli curiam ; 

V. Sonant voces peramoenae, 
Animaque Magdalenae 
Ducitur ab angelis. 

2. Sancta Martha praesentiens 
Suura vicinum exitum 

Astautibus innotuit, 
V. Ut attente vigilarent 
Obitunique observarent 
Accensis lurainibus. 

3. Veni, mea 

dilecta hospita, 
Intra mea 

regna caelestia, 
Ut gaudeas 

per cuncta saecula. 



— 157 - 



V. Tno me hospitio 

Suscepisti, Martha, 
Ego te recipio 

In sanctorum sancta. 

In Laudibas. 
Antiphouae. 

1. Martha sine alimentis 
Atque navis armamentis 

Cura muUis includitur. 

2. Servos suos Christus pavit, 
A periculis salvavit 

Misitque Marsiliam. 

3. Tandem ad quam adierunt 
Populumque converterunt 

Fidei ad gratiam. 

4. Erat ibi quoddam nemus, 
Ubi draco erat saevus 

Mirae magnitudinis. 



5. Sancta Martha nemus intrat 
Et draconis collum ligat 
Proprio eum cingulo. 

Ad Beiiedictus. 

A. 0 lucis invisibilis 

Amatrix, Martha nobilis, 
Nostros depelle tenebras, 
Quae luce caeli habitas. 



In 2. Vesperis. 
Ad Magniticat. 

0 salvatoris hospita, 
Beata Martha inclita, 
Nunc felix iuncta Domino, 
Ora pro nobis miseris, 
Ut sociemur superis. 



Antipb. ms. Civitatense saec. 14. Cod. Civitaten. LVU. add. saec 15. A. 

— Brev. ms. Civitatense anni 1476. Cod. Civitaten. LXXIV (28) B. — Auch in 
Antiph. ms. Civitatense saec. 15. Cod. Civitaten. XHV. — Antiph. ms. Civi- 
tatense saec. 15. Cod. Civitaten. XXXIX. — Brev. ms. Civitatense saec. 15. 
C5od. Archiep. Utinen. Oct. 10. — In I. Vesp. Ad Magn. A, 4 delicta B. 

— In 3. Noct. R 3, 4 caelica AB. 



63. De 

In 1. Vesperis. 

Super Psalmos. 

A. Gaude, diva 

radix levitica, 
Tanti rami 

dans nobis gaudia, 
Magis tamen 

plaudat ecclesia 
Apostoli 

dotata gloria, 
Matthaei re- 

gnantis in patria. 

R. Dum Matthaeus Christum f 
Maurorum regis filia 



sancto Matthaeo. 

Vivo verbo inspiratur 

Caelibum tunc constantia, 
Sicque Christo desponsatur 
Insignis Ephigenia, 
V. Quae lilium 

sibi convallium 
Habet iunctum, 
Mariae &lium. 

Ad Magnificat. 

A. Transfert Dei 

ad Mauros filium 
Matthaeus dans 
eis consilium, 



i 



— 158 — 



Ut credentes 

post boc exsilium 
Suscipiant 

triumphi lilinm. 



Ad Matutinum. 
Invitatorium. 

Virginalem puerum 
Ore collaudemus, 

Apostolornm Dominum 
Mente adoremus. 



In 1. Noctnrno. 
Antiphonae. - 

1. Fontem vitae reserare 

Venit Matthacus Mauriara, 
Veram lucem nuntiare 
Reis donautem veniam. 

2. Moreni gerens hominis 

Deum incarnatnm 
Describit et nominis 
Sui caelibatum. 

3. Documentis popuJum 

Erudivit gratiae, 
Praemii nunc cumulum 
Tenet Dei facie. 

Responsoria. 

1. Mundura gyrans 

percurrit stadiura, 
Gentes caecas 

vocat ad bravium, 
Hostem fugat 

assumens gladium 

Verbi vi clavium. 
V. Fontem vitae moustrat 
Christi, qui proclaraat: 
Quicunque sitiat, 
Veniat et bibat. 



2. Trausit gentes 

alienigenas, 
Mauros, Indos 

et Macedonicas 
lugo Christi 

subdens terricolas, 

Parans caelicolas; 
V. Vocatus a 

Christo dixit : Assum ; 
Quem promovit 

mox in apostolum. 

3. Patriarcha orphanornm. 

Exterge sordes mentinm, 
Luctus aufer pupillorum 

In hac valle gementium 
Et in coetn angelorum 

Consortes fac gaudentium. 
V. Rex coronat 

fortes et pugiles, 
Christo iungat 

Matthaeus humiles. 



In 2. Nocturno. 

1. Doraesticis, inquilinis 

Et dograa evangelicum 
Christus nuntiis cum binis 
Mittit et apostolicum. 

2. Agonizans 

claret miraculis, 
Plebes munit 

divis signaculis, 
Parans iugi- 

bus taberuaculis. 

8. Atrox carnis martyrium, 
Susceptas plagas vulnerum, 
Pertidorum ludibrium 
Habebat ad solacium, 

Responsoria. 

1. Huius corpus 

lictor transforat, 



— 159 — 



Quando Christi 
corpus consecrat; 

Dante Christo 
Sic niors abscesserat, 
Vita redierat. 
V. Mox assistit 
caeli militia 
Dncens illum 
ad vera gaudia. 

2. CuDCtos salvavit languidos 

Oppressos vi daemonii, 
Peccati faece morbidos 

Vi Christi [sanat monii] ; 
V, Signis, verbis 

reficit variis 
Aethiopes 

sponsi cellariis. 

3. Radiavit splendens 

niiris prodigiis, 
Missus in salutem 

terrarum filiis 
lu effecto rutilo, 
Quos curavit, 
Baptizavit 

Errorum pulso nubilo, 

Gaudens cordis iubilo. 
V. Coniunctus sanc- 

torum solacio 
lllic plaudit 

[iaetoj tripudio. 



In 3. Noctnrno. 

Antiphonae. 

1. Eligebat sanctus 

Mundi ludibrium, 
Tale Christo tantus 
D^ns sacrificium. 

2. Rubens martyr sanguine 

Fide gratuiatur, 
Deura poli agmine 
Clare contemplatur. 



3. Orat prece sedula 
Deura clare visum 
Nobis dare per saecula 
Tuum paradisum. 

Kesponsoria. 

1. Verbo vitae 

dum pascit populum, 
Peccatorum 

frangens ergastulum 
Beatorum 

promittit poculum 

Simulque saeculum ; 
V. Ex abundanti gratia 
Praestat caeli palatia. 

2. Visitanti 

desertas Indiae 
Partes minas 

pater invidiae 
Dat Matthaeo, 

plebes perfidiae 
Ad adyta 

vocat tragoediae, 
V. Per quem tamen 

eversor latriae 
EfFugatur 

a pagis Mauriae. 

3. Opem, Christe, promisisti 

Apostolos laudantibus, 
Dum per eos transmisisti 

Salutem oberrantibus, 
Semper ergo nos fac sisti 

Tibi tuis astantibus. 
V. Qui Matthaeum adiunxisti 

Felicium agininibus, 
Nos a morte salva tristi 

Eius beatis precibus. 

In Laudibns. 

Aatiphonae. 

1. Sidus oppressuni nebula, 
Humano latens pallio, 
Nunc claritate scdula 
Splendet in caeli solio. 



m 



— 160 — 



2. Datus mnDdi vespere 

Mando senescenti 
Parare in aethere 
Vitam paenitenti. 

3. Angais fraade lividas 

Mauros excaecavit, 
Quos Matthaeus fervidus 
Fide, spe sanavit. 

4. Ore, corde pariter 

Levi veneremur, 
Cuius precc iugiter 
Nece protegemor. 

5. Supplex assessor iudicis 

Christo supplicabit 
Pacem, quam viris caelicis 
Digne impetrabit. 

Ad Benedictus. 
A. Dum Matthaeus 

Cbristum annuntiat, 



A. 



Plebis clamor 
mortaum resonat 

Regis fiii- 

um, quem resuscitat 

Sicque Mauros 
errore liberat. 



In 2. Vesperis. 

Ad Magnificat. 

0 lux Macedoniae, 

Sceptrum maiestatis, 
Candor Aethjopiae, 

Hortus voluptatis, 
Venam fontis gratiae 

Reserasti gratis, 
Illustrator Indiae, 

Nos adde beatis. 



Brev. ms. Praedicatorum saec. 15. Cod. Carolsriihan. St. Pet 32. — lu 
1. Vesp. Super Ps. A, 6 plaudet. — R, 7 sq. sibi lilium. — R, 9 vinctum. 

— Ad Magn. A , 7 sq. Triuniphi suscipiant — In 2. Noct. A 2, 3 Plebs. 

— R 2, 4 Vi Christi daemonii. — In 3. Noct. R 2, 2 sq. partes Indiae. 

— Das Officium folgt dem Schema des Dominicus-OfBciums Anal. XXV, 
Nr. 85. — Hymnen: Ad Vesp.: Psallat devota contio: Ad Laudes: 
Fulget in choro martyrum (Mone III, 132). 



64. De sancto Nicolao. 



In 1. Vesperis. 
Antiphonae. 

1. Sacris duxit originem 

Nicolaus parentibns, 
Sanctitatis imaginem 
Servans a puerilibus. 

2. Ortus sui prima die 

Rectus stetit in pedibus, 
Quarta et sexta semel pie 
Matris fotus uberibus. 

3. Sanctus redemit virginum 

Trium turpcm infamiam 
Clam, uolens laudes horainum, 
Auri donando copiam. 



Divina providentia 
Nicolaus almificos 

Ponitur in ecclesia 
Episcopus mirificas. 



Ad Mapnificat. 

A. Veneremur inclita 
Nicolai merila, 
Qui a pueritia 
Plenus sapientia, 
Sanctitalis fuit norma, 
Caritatis vere forma 
Ut sit nobis propitius 
Per eum Dei tilius. 



— 161 — 



Ad Matutinum. 
Invitatorium. 

Sammum regem adoremus, 
Hymnis, votis honoremus, 
Qui Nicolaum hodie 
Stola dotavit gloriae. 

In 1. Nocturno. 

Antiphonae. 

1. Ortus ex venerabili 

Nicolaus progenie 
Proposuit amabili 
Vacare sapientiae. 

2. Primo die, quo nascitur, 
In pedibus erigitur, 
Sanctitatis praesagium 
Futurae mox indicium. 

3. Vitam continentiae 

Inde genitores 
Eligunt, modestiae 
Vere sectatores. 

4. Semel lac sanctus sugebat 

Quarta cum sexta feria, 
Sanctior semper fiebat 
Divina plenus gratia. 

5. luvenum lascivias 

luvenis vitabat, 
Potius ecclesias 
Vigil visitabat, 

6. Scripturarum memoriter 

Audita retinebat, 
Quae postmodum viriliter 
Servare cupiebat, 

Responsoria. 
1. Defunctis parentibus 
Coepit cogitare 
Divitiarum copiam 
In paoperum inopiam 
Velle erogare, 
Spretis vanis laudibus, 
V. Thesaurlzare studuit, 
Ut Dorainus cousuluit, 
In caelorum aedibus. 

Dreves, Historiae Rhythmicae. VIII. 



2. Servus tidelis Domini 
Vicino sibi bomini 

Aurum coepit porrigere, 
Tres putanti tilias 
Ad humanas infamias 

Pro paupertate tradere. 
V. Aunim proiecit tertio, 
Ne virgines comercio 

Turpi cogatur ponere. 

3. Ignarus, tanti muneris 
Quis esset auctor operis, 

Horam coepit custodire, 
Gratus voiens caute scire 
Virum tantae clementiae. 
V, Custodiens vigilias 
Homo pater familias 
Invenit noctis tertiae 
Virum tantae clementiae. 

4. Clero totius civitatis 
Pro pastore congregatis 

Monstrat eligendum 
Divina providentia, 
Quem moruni pudicitia 

Facit reverendum. 
V. Vox emissa caelitus 
Nicolaum penitus, 

Docet promovendum. 

I n 2. N 0 c t u r n 0. 
Antiphonae. 

1. Ut visio docuit, 

Nocte venientem 
Praesnlem constituit 
Clerus renitentem. 

2. Cathedram superbiae 

Fugit sublimatus, 
Privatae modestiae 
Statum meditatus, 

3. Humilis erat doctrinae, 

Quam inspirabat unctio, 
Sanctae dator disciplinae, 
Quae competebat vitio. 
11 



— 162 — 



4. Caritatis operum 

Sectator studiosus, 
Pater erat pauperum 
Ut praesul gloriosus. 

5. Vitabat coUoquia 

Cuinscunque vanitatis, 
Risum sapientia, 
Laesiva puritatis. 

6. Yitam sine macula 

Tontifex ducebat, 
Caeli tabernacula 
Quia sitiebat. 



Responsoria. 

1. Nautis pereuuiibus 

lam prope naufragium 
Certum moriendi 
Adest invocantibus, 
Tribuens auxilium 
Firmum evadendi. 
V. Apparentem Dei virum 

Cognoverunt, spem niminura 
Donantem se petendi. 

2. Dura fames perculit 

Viri Dei provinciam, 
Nicolaus reppulit 

Tantae pestis niiseriam, 
Mulliplicando triticura. 
V. Aunis duobus uemini 
Defecit cibus semini, 
Orani collatum homini. 

3. Daemonis praestigium 

Ne possit offendere, 
Docet navigantes 
Tale [hicj praeludium 
Oleum effundere 
Viros ignorantes, 
V. Daemon ut disparuit, 
Nicolaus adfuit, 
IUos sic adraonuit. 



4. Scholares tres hospitio 
Susceptos ferit gladio 
Hospes per avaritiam, 
Libros putans pecuniam 
Noctis intra silentium ; 
V. Suscitans hos benigne, 
Increpans virum digne 
Criminis tanti conscium. 



In 3. Nocturno. 
Ad Cantica. 

A. Narrat omnis ecclesia, 
Qua pater providentia 
Vacavit sapientiae 
Thesauris, non pecuniae. 

Responsoria. 

1. Nuilius noxae conscios 
Eripuit tres anxios 
Velatos stantes capite, 
Ligdtos tiexo poplite; 

V. Nicolaus iustitiae 
Zelo datos sententiae 
Liberavit indebitae. 

2. Peregrini fastigium 
Assumendo daemonium 
Occidit patris filinm, 
Celebrantis convivium 

Nicolai sollemniis; 
V. Mox viventem genitoris 
Patri reddit, ne doloris 
Fatigetur suspiriis. 

3. Falso laesae maiestatis 

Carceratos infamia 
Suae sanctus pietatis 

Liberavit clementia ; 
V. Monet iudicem, immunes 
Ut dimittat hos impunes, 

Minis duris per somnia, 

4. Coronandus ad gloriam 
Angelos habet obviam, 



— 163 — 



A qnibns introducitur : 
Intra, fidelis, gaudium, 
Tibi paratum pracmium. 
Orans sanctus decantavit : 
In te, Doinine, speravit 
Meum cor ; sic exspiravit. 

In Laudibus. 
Super Psalmos. 

In caeli tabernaculis 
Refulget sanctus gloria, 
Gloriosus miraculis 
Comscat [in] ecclesia. 

Ad Beaedictas. 

Sancti patris pauperum 
Signorum innumerura 
Olei manatio 
Est nota declaratio, 
Desudans ex ossibus 
Cnnctos curat languoribus. 

Per Horas. 
A(l Primam. 

Rcddit vitae vita functum 

lacentem in bivio, 
Curru tritum corpus cunctum, 

Perditum periurio. 



Ad Tertiam. 

A. Consolatur patrem maestum, 
Annuum colentem feslnm, 
Filium a Deo datum 
Sibi reddens cajitivatom. 

Ad Sextam. 

A. Fures cogit reddere 
Imagini, quae tulerant, 
Quorum dato verbere 
Afflicta membra fuerant. 

Ad Nonam. 

A. Vir de clara progenie 
Vas anreum ecclesiae 
Vovit, sibi votum [gratum] 
Si donaverit optatum. 

In 2. Vesperis. 
Ad Magnificat. 

A. Felix pater, gratiarum, 
Nicolae, variarum 
Dona praestans, caecis visum, 
Functis vitam, maestis risum, 
Tua prece nobis dona, 
Ut devicta carnis trabe 
Transcamus sine labe 
Ad caelestis vitae bona. 



Offic. ms. Faustae de Beccarinis in Monast. Visitat, BMV. (Ord. Cist.) 
saec. 16. Cod. Senen. F VI 22. — In 1. Vesp. A 4, 1 j^raesentia. — Ad 
Matut. Invit., 2 adoremus. — In 1. Noct, R 4, 3 sq. umgestellt. — In 
2. Noct. A 2, 2 Fuit .sublimatus. — A 2, 4 .Statum sublimatus, — A 3, 
3 Sanctaeque. — R 1, 7 Apparente. — R 2, 1 peitulit. — R 2, 7 cibo. — 
R 4, 8 conscii. — In3. Noct.R 1, 1 conscius. — R 1, 2 Erepuit tres 
anaias. — R 2, -5 soUemnis. — InLaud. SuperPs. A, l 'tabernacula. 
Ad Bened. 6 Cunctis. — A Prim. A, 1 vitani vitae. — Iliid., 4 penurium. — 
Ad Sext. A, 3 Cuius dato. 



65. In Translatione s. Niculai. 
In 1. Vesperis. 

Super Psalmos. 



A. Gaude plaudcns, 
fidelis contio, 



Tantae Ijudis 

dotata gaudio, 
Nam lucerna 

latens sub modio 
Novae lucis 

resplendet radio, 
11* 



— 164 — 



Dum antistes, 

plebis victoria, 
lam per orbem 

fulget in gloria. 

Ad Magnificat. 

A. 0 praesul egregie, 

Limes aequitatis, 
Doctor sapientiae, 

Candor puritatis, 
Auctor innocentiae, 

Veniani peccatis 
Apud thronum gloriae 

Posce cum beatis. 

Ad Matutinum. 

Invitatorium. 

Venite, magnifice 

lubilemus 
Et pro tanto pontifice 

Honorem denms 
Domino. 

Ad Nocturnum. 
Antiphonae. 

1. In lege Dei docilis 

Studet clarus virtutibus 
Puer, cunctis amabilis 
Mundanis spretis opibus. 

2. Constitutus in acie 

Praesulum oraculo 
Totum se confert gratiae 
Christo vacans sedulo. 

3. Doctor apostolicus, 

Honor confessorum, 
Est effecfus caelicus 
Civis angelorum. 

Responsoria. 

1. Gemma beatorum, 

Nicolae, salus miserorum, 



Inclite dux Christi, 

dum transferri meruisti, 

Dulcis odor manat, 

tua virtns languida sanat ; 
V. Natum voce pia 

flectas cum matre Maria. 

2. Farris adauctus cumulus 

Gentis supplet inopiam, 
Aurique datus sacculus 

Patris pellit tristitiam, 
V. Tumbae sacrae 

salubris rivulus 
Nicolai 

testatur gloriam. 

3. Mundi decus, forma cleri, 
Nicolae, norma veri, 

Te quaerentes revereri 

luva sanctis precibus 
Apud Christuin, regem tuum, 
Ut conservet gregem suum 

lungens caeli civibus. 
V. 0 maestorum 

dulce solacium, 
Cunctis pium 

praesta subsidium. 



In Laudibus. 
Antiphonae. 

1. Gemma decorem induit 

Dudum lucens in gloria, 
Cuius virtus exhibuit 
Aegrotis beneficia. 

2. Servite cum laetitia 

Nicolao pontifici, 
Videntes mirabilia 

Multa per illum effici. 

3. Terra suum protulit 

Fructnm praeter morem, 
Dum pro flore contulit 
Olei liquorem. 



— 165 — 



4. Hymnum Deo dicite 
Flumine quassati, 
Sancto benedicite, 
Opi suae grati. 

5. Praesul, salvator virginum, 
Auctor pietatis, 
Laudat in caelis Dominum 
Fruens cum beatis. 

Ad Benedictus. 

A. Nicolae, 

decus tidelium, 
Yirginalis 

custos munditiae, 
Vas virtutum, 

candoris lilium, 
Tuae pandens 

sinum clementiae 



A. 



Te quaerentes 

duc post exsilium 
Cum beatis 

ad thronum gloriae 



In 2. Vesperis. 
Ad Macrnificat. 

0 pastor, dulce bravium, 

Desolatorum gloria, 
Mentes illustrans omnium 

Verbo, signis et gratia, 
Translationis gaudium 

Colentes cum laetitia 
Transfer ad regni solium 

Post huius vitae stadia. 



Brev. ms. Praedicatorum saec. 15. Cod. Cavolsruhan. St. Pet. r)2. — 
In Laud. A 1. 2 lie.s: Dudum iacens ingloria? — A 3, 1 praetulit. — In 
2. Ve.sp. Ad. Magn. A, 8 stadio. — Hyranen: Ad Vesp. : Ad est dies 
sanctissima; in Laud.: Regi caelorum. 



66. De sancto Paride. 



Ad Vesperas. 
Antiphonae. 

1. Praeclarus dies rutilat, 
In quo Paris, almificus 
Christi pontifex, draconis 
De faucibus nos eruit. 

2. Hic Athenis huc advenit 

Nos quidem redimere, 
Hostis senis quos invenit 
Sub cultura vivere. 

3. Religatus relegatur 
Durus hostis et prostratur, 
Draco furens adplicatur 

Ad profunda pelagi. 

4. Ingratanter hoc suscepit 
Plebs insana, dum accepit 

Viri sancti victoriam. 



5. Mens caecatur, dum antiquo 
Famulatur inimico, 
Nam cultorem trinitatis, 
Amatorem deitatis, 
Plebs immensae caecitatis 
Nece dignum comprobat. 



Ad Magnificat. 

A. Rex regum vere, 

populi miseri miserere, 
Ad te clamantis 

summis precibusque pre- 
cantis, 
Qui Paridem laetum, 

sollenni laude repletum, 
Ad patriam vitae 

ducis, quam maxima rite 
Gaudia concrescunt, 

Hores nitidique virescunt. 



— 166 — 



Iiivitatorium. 

Rectorem caeli 

veneremur corde fideli, 
CJui nos per Paridem 

fecit habere fidem. 



In 1. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Vir Domino dignus 

rector populique benignus 
Urbem salvando 

nos salvet purificando, 

2. Urbs feiix dira 

laniatur [daemonis] ira, 
Daemonis infestus 

sed tandem pellitur aestns. 

3. Ad sancti tactum 

loculum draco desinit actnm 
Atque maris fluctus 

subiit per devia ductus. 

Responsoria. 

1. Christi confessor, 

Paris, almificusque sacerdos 
Caelorum [caeli] 

loca nactus iure perenni, 
Augcat ougmentis 

nos snnctis ac documentis; 
y. Celsa petens laetus, 

Domini virtute repletus, 
Gaudia cuncta ferat 

crimen et omne terat. 

2. 0 custos habilis, 
Dux venerabilis, 
Custodi populum, 
Qiuesumus, inclitum, 
Tu [cunctasj maculas 
Cordis [et] abluas, 
Ut valeat solium 

scandere perpetuum. 



V. Hunc tu purffica 
Cunctis a vitiis 
Necnon salvifica 
Praeclaris meiitis. 

3. Ad tactum sancti 

Paridis iugiter venerandi 
Serpens immitis 



Cogitur ad crebras 

pelagi remeare tenebras. 
V. Invitus pergit, 

invitus in horrida raergit, 

Non linquens solitum 
sponte sua loculum. 

In 2. Nocturno. 
Antipbonae. 

1. Hoc mirum digne 

peragens sanctissin^us ille 
Protinus a turbis 

in moenia ducitur urbis. 

2. Tunc plebs infelix 

stat nondum corde fidelis, 
Insontis clarum 

dant corpus in oraferarum. 

3. Hae mites factae, 

rabiem nescire coactae, 
Suppliciter tantum 

coeperuntlamberesauctum. 

Responsoria. 

1, Rumor directus 

populi raox attigit aures, 
Quod quidara sanctus, 

senio iam corporis actus, 
Urbem salvaret 

hostem pellendo superbum; 
V. Haud mora nempe fuit, 

sexus uterque ruit 
In sanctum Domini 

talia suscipiens. 



- 107 — 



2. Duceris in patriam, 

patriae defensor herilis, 
Traderis atque feris, 

sed ovans illaesus haberis, 
V. Morsibus alma nimis 

dantur tua membra ferinis. 

3. Cives turbati 

Paridis virtute beati, 
Sed iam credentes 

eius pia facta videntes 
Pastorem dignum 

statuunt patriaegregisillum. 
V, Dignum quoque gerens 

cunctaque saeva terens, 
Efticitur [gratus] 

sic omnibus ille beatns. 



I n 3. X 0 c t u r n 0. 
Antiphonae. 

1. Sic cunctis gratus 

factus pater ille beatus 
Antistes plebis 

sanctae stabilitur et aedis. 

2. Huius vita satis 

fuit eximiae pietatis, 
Nullum spernebat, 
cunctos pietate regebat. 

3. Aegros quaerebat 

propriis opibusque fovebat, 
Illos salvabat 

signo crucis et vegetabat. 

Responsoria. 

1. 0 pater alme Paris, 

qui tantus adesse probaris. 



Nos te laudantes 

festumque tuum celebrantes 
Auxiliare tuis 

almificis meritis, 
V. Ut caeli solium 

mereamur adire perenne. 

2. Ex eius templo 

fons manans sanctiticatus, 
Ex quo gustantcs 

nimium quoque febricitantes 
Incolumes remcant ; 
V. Concurrunt populi 

vario languore coacti, 
Sed precibus sancti 

incolumes remeaut. 

3. Flos patriae florct 

cunctis danssemperodorem, 
Quem, pie rex logum, 

voluisti scaniicre caelum 
Sic dicens : Jntra in regnumDei. 
V. 0 l irum admirabilem , cui 
Dominus dignatus est tantam 
impertiri gratiam dicens: 
Intra in regnum Dei. 

I n 2. V es p e ri s. 
Ad Magnificat. 

A. Alme Dei pontifex, 

Praesul honorande, 
In servos tuos rcspice, 

Paris venerande, 
Quos reduxisti, domine, 

Ad semitam salutis, 
Rege, tuere, confove 

Baculo virtutis, 
Quo fugasti pestiferae 

luga servitutis. 



Officia ss. Reparatae, Paridis, Ama.sii etc. imp. Neapoli (loan Snls- 
bacchius) 1533. — In 1. Vesp. Ad Magn. 2 miserere. — In 2. Noct. 
R 3, 4 nimium eoque. — . Ad Laud. Alles prosaisch. Zufjeliorige Hyraneii: 
Ad Vesp. : Gratuleraur conciuentes; ad Laud. : O quam mira, lesu, 
fuit. Von den in dem Drucke mitgeteilten Officien wird bemerkt: „quae 
omnia fuerunt diu Sidicino in architemplo servata neque autehac tradita 
impressoribus". 



67. De gancto Petro. 



In 1. Noctnmo. 
Antiphonae. 

1. Aethereos patres, 

divos de laniine soles, 
Bethsaidue thalanius 
germano protulit ortu. 

2. Hos ludaea potens, 

regali germiae pompans, 
Christo sub veteris 

nutrivit grammate legis. 

3. Ex patribus geminis 

sed dum Deus iofima surapsit, 
Sic ab utroque niicans 

dux et rex, uuctio, flamen 
Sar 'ivit proceres, 

per quos fera sceptra domaret. 

Responsoria. 

1. Fiuctibus abstractis 

ceduntur flumina mnndi, 
Turbida lucifluis 

clarescantquo vadalymphis, 
Unicus unde sator 

lordanis ginnat abjssos. 
V. Bcnedicite, aquae omnes, 
quae super caelos stint, 
Domino. 

2. Suscipit ex merito 

deitatis primus amator 
Discere amantinos 

Acherontis frangere traclos 
Et virtute potens 

regnorum ferre tridentem. 
V, Beatus . quem elegisti et 
assumpsisti, Domine. 

3. Errores primae 

resecat nova gratia culpae, 
Petrus in bostilem 

dum vires exserit aurem; 
Nil minus iJ pandit 

medico medicante cicatrix. 



V. Hic sanat contritos corde et 
adligat contritiones eorum. 



In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Praescius omnipotens 

Gallilaeae litora lustrans 
Sensit in aequoreis 

splendentia lumina campis. 

2. Nec mora, rex reges 

creat et cognoraine ditat 
Et facit heredes, 

triplices disponit honores. 

3. Cuius ad imperiura 

victricia arma capescunt 
Inclita praeclaris 

peragentes bella tropaeis 
Et placitis firmans 

pacatum legibus orbem. 

Kesponsoria. 

1. Cedens proposiio 

Petrus fidei pede lapso, 
Unius allophilae 

tremefactus voce pnellae, 
Qaos ferat, addiscit 

gratis sibi redditus illi. 
V. C^iius dttm mentis moti sunt 
jyedes et effusi gressus. 

2. Inter divinae 

quondam convivia mensae 
Tres dedit audaces 

confessio trina timores, 
Terque regenda Petro 

traduntur ovilia sancto. 
V. GJoria et honore coronatur 
et constittiitur super opera 
Domini. 



— 169 — 



3. Sculpsit petra Petrum 

poliens redditqae quadratum 
Et super hunc locat hos, 

quos diva litura supernos 
Mittit in usque polos 
vitae solidante cemento, 
V. Civitatem magni regis montes- 
que Sion et latera aquilonis. 



In 3. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Sed dum multiplices 

Petrus ferit ore penates, 
Fascibus Ausoniis 

invictus parcere spernit. 

2. Nam, nisi victor erit, 

bellator cedere nescit 
Atque Saturnalem 

deitatis vendicat urbem. 

3. Exsequitur celebres 

felix bellator agones 
Hostis apostatici 

dum fraudes trudit abaltis, 
Arcibus ipse poli 

victor vexilla reponens, 
Militiae metam 

superatis cladibus explens. 



Responsoria. 

1. Vestis panzodion 

nodo religata quaterno, 
Caelitus adlabens, 

mundari j^endula poscens 
Velle Dei numen 

totum signaverat orbem; 
V. Omnis carnis parati cibi et 
praeparatio illorum. 

2. 0 virtus celebris, 

quod principis umbra beati 
Morbos et clades, 

languores, funera, pestes 
A quocumque fugat, 

prisca valetudine ditat, 
V. Ossa conturhata et mentes 
sai4cias animasque gravatas. 

3. Laudibus insignis, 

queni perpes gloria cingit, 
Leges iu populos 

statuens velul archisenator, 
Saecli iura tenens, 

regum diademata solvens, 
Orantes turmas 

vitiorum solve catenas, 
Caelica caesareo 

praetendens gaudia dono. 
V. Excrescit ut pluvia dodrina 
tua , fluit ut ros eloquium 
tuum. 



Collect. ms. saec. 10. Cod. Vatic. Regin. 592. add. saec. 11. — In 
2. Noct. B 3, 2 poliensque reddit. 



68. In Inventione s. ((aintini. 



In 1. Vesperis. 
Antiphonae. 

1, Eligius praesnl, 

Quintinus, martyr honorus, 
Quorum festivis 

iam nunc incumbimus actis, 
Subveniant nobis 

meritis precibusque benignis. 



2. Martyr mirificos 

passus dire cruciatus 
Praesul et egregios 

lucratus mente maniplos, 
Submissae vnbis 

semper succurrite plebi. 

3. Nomine pro Christi 

poenarum milia passe 



■ 



— 170 — 



Angustaeque viae 

praesul, qua tendis in aethra, 
Pro nobis Dominum 

famulis orate subactis. 

4. Domine vulnitice 

Cbristi testisque laudate, 
Assertor fidei 

verae praesul ei luculente, 
Impetrate gregi 

veniam vitaeque coronam. 

5. Martyris eximii 

confessorisque benigni 
Impetret oratus, 

quod nostra non prece qnimns. 



Ad Matutinum. 

Invitatorium. 

Thesauri sacri 

celebrc festum recolcntes 
Aeternum columen 

speciosa voce canamus. 



In 1. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Orbita soiaris 

satagit nos festa novare 
Corporis inventi 

Quintini, martyris almi. 

2. Cuius sancta Deo 

texit servaute vetustas 
Membra trecentenis 

annis et quinque viginti. 

3. Cuius praesidiis 

virtus rutilabat opimis 
Languentum membris 
infesta peste gravatis. 



In 2. Nocturno. 

Antiphonae. 

1. Qnidam Martinus, 

regis cantor vitiosus, 
Corpus nacturum 

iactabat sc fore sanctum. 

2. Qui praesumptivae 

mentis molimine [pravae] 
Aggreditur sanctam 

cumbo divellere terram. 

3. Slivae moxque manus 

eius haesere ligonis, 
Plebs stupet, haeret, hebet, 
refugit, miratur et horret. 

In Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Vermibus ephesis 

manibus stillantibus eius 
Amisit vitara 

divino verbere laesam. 

2. Hoc gentis nostrae 

signo radiante per aurcs 
Multo magniticus 

ditatur munere sanctus. 

3. Martyiis ob meritum 

mirabile praebulis atque, 
Harmonicas quorum 

digne persolvimus odas, 
Quorum subsidiis 

semper [fruamurj honestis. 

In Laudibus. 
Antiphonae. 

1. Eligius praesul 

Quintini inartyris artns 
Quaesitos studio 

vigilanti repperit agro. 



— 171 — 



2. Yisibns hamanis 

ter centum quinque fuerunt 
Annis absconsi 

Christo servante viginti. 

3. Perfodiens cumbum 

terebraudo ligone venustum 
Lux et odor pariter 
cnnctis falsere verenter. 

4. Pignora cum caperent, 

clavos capifisque capillos, 
Deutibus abstractis 

proflnxit lympha cruoris. 



5. Tunc pater Eligius, 

tanto de munere laetus, 
Corpus susceptum 

condivit more sacroruff. 

Ad Benedictus. 

A. 0 Quintine sacer, 

nostras iam suscipe preces, 
Eligio Chribtum 

poscens cum praesule lesum, 
Conferat ut veniam 

nobis vitaeque coronam. 



Brev. S. Quintini irap. s. 1. et a [1520]. 



69. De sancto Qnirino. 

Ad Laudes. 
Antiphonae. 

1. Martyr, praecinctus Domini virtute, Quirinus 
Fluctus errorum pressit moderamine morum, 
Praebens exemplo. Christi sit gloria templo. 

2. Laeto conata stetit in Domini famulatu, 

Eius ad aspectum rogitans sibi cor fore rectum, 
Divinum nomen ferret quo laudis honorem. 

3. Summa inflatus seu corporis iste beatus 
Ilium sitivit, qui fons sine limite vivit, 
Eius virtutem quo cerneret atque salutem.. 

4. Angelicus coetus, Dominum benedicito iaetus, 
Ipse quod in regno iussit fulgere superno 

Hunc meritis gratum, cum raartyribus decoratum. 

5. Laudibus exsultet caelum, mare, terra resultet, 
Rex quia caelestis manet huius gloria testis 
Cum sanctis cunctis caelorum lumine functis. 

Brev. ma. Tegnrin. saec. 1.5. Cod. Lambacen. CLXIX. A. — Brev. ms. 
Tegarin. saec. 14. Clm. Monacen. 19302 B. — In 1. Vesp. Ad Magn. () rex 
caelestis famuli.s miserere scelestis, Anal. XXVIII. S. 156; alles 
andere Prosa. 



70. De Reliqniis Ecclesiae 8. Frambaldi Silvauectensis. 



In 1. Vesperis. 

Antiphonae. 

1. Ad laudem regis gloriae 
De thesauris ecclesiae 

Lapides pretiosi 
Prodennt in propatulo 
Radiantes in populo 

Virtute luminosi. 

2. Attolamus praeconio, 
Ne lateant sub modio, 

Lucernas claritatis ; 
Hi sunt iubar ecclesiae, 
Exemplar sanctimoniae, 

Speculum sanctitatis. 

3. Vigens vigore spiritus 

V i g 0 r , antistes inclitus 

Baiocae civitatis, 
Hanc exomat ecclesiam, 
Quam collaudat ad gloriam 

Divinae maiestatis. 

4. Ad laudis assint cumulum 
Laudes sauctoruni praesulum 

Silvini et Gerbaldi, 
Quos )iic in sede propria 
Comitatur praesentia 

Gloriosi Frambaldi. 

5. Assint cum rosis lilia, 
Reginarum consortia 

Ac beati Baumiri, 
Quibus sanctis corporibus 
Et sacris nos quam plurimis 

Datura est insigniri. 

Ad Magnificat. 

A. 0 quantis magnificat 

Vos Christus honoribus, 

Quos et hic mirificat 
Signis et virtutibus 

Et secum glorificat; 
Assit vestris precibus 



Nobis, quos laetificat 
[Hodie] his laudibus. 

Ad Matatinnm. 
Invitatorium. 

Adoret ecclesia 
Regem saeculorum 

De sanctorum gloria 
Gaudens confessorum. 

In l. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Sancti legem Domini 

Corde nieditantur, 
Per quos Christi nomine 
Plebes adgregantur. 

2. Praecepta dominica 

Docent et consilia 
Contemnentes lubrica 
Pro perenni gloria. 

3. Sic suos mirificat 

Sanctos rex virtutum, 
In caelo glorificat, 
Hic dat iter tatum. 

Responsoria. 

1. Sonet vox in laudibus 

Sumniae bonitati, 
Nam accepti ratio 

Nos monet et dati, 
Ne de tanto munio 

Reddamur ingrati; 
V. Gratiarum sit actio 
Pro tanto beneficio 

Divinae largitati. 

2. In carnis huius carcere 

Carne mortificati, 
Non sibi soli vivere 

Sed Cbristum amplexati, 
Plurimorum proficere 

Student utilitati; 



— 173 — 



V. Docentes bona facere, 
Muiidana vana fugere, 
Pro Christo mala pati. 

3. Intima brevi tempore 
Christo loenerantes 
Et cum multo foenore 
Lucrum deportantes 
In promissum gaudium 
Intrant gloriantes, — 
V. 0 quani felix comercium ! — 
Pro terrenis caelestium 
Regna commutantes. 

In 2. Nocturno. 
Autiphonae. 

1. Laetentur in te, Domine, 

Sancti, quos hic inhabitas 
Et quos aeterno lumine 
Tua replet aeternitas. 

2. Militans eccle^ia 

Sanctos hic honorat, 
Quos Cbristus in gloria 
Corona decorat. 

3. Hic qui sine macula 

Sanctos honorabunt, 
Tua tabernacula, 
Deus, habitabunt. 

Responsoria. 

1. Adflicti paenitentia 
Carnis vicerunt vitia 

Despecto mundi flore, 
Cesserunt his daemonia, 
Spreverunt temjioralia 

In spiritus ardore. 
V. Ex hac trina victoria 
Coronantur in gloria 

Et [maximo] honore. 

2. In praesenti pericolo 
Ferebant in propatulo 

Lucernas sanclitatis, 



Exemplum dantes popalo 
Lumbosque saos cingulo 
Praecincti castitatis, 
V. Christo vacabaut sedulo 
Et proximis in osculo 
Mutuae caritatis. 

3. Per istoruiii precamina 
Nostra delere crimina, 

Salvator mundi, velis, 
Vitae nostrae discrimina, 
Tua virtute termiua, 
Protcctor Israelis; 
V. Reiecta carnis sarcina 
Transferamur ad agmin^ 
Beatorum in caelis. 



In 3. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Ta sanctis es, Domine, 

Pars hereditatis, 
Totus cum dulcedine, 
lorrens volnptatis. 

2. Sanctorum generatio 

Christum quaerunt et sitiunt, 
Mundum habent fastidio 
Et , quae sursum sunt, sapiunt. 

3. Sanctorum sufiFragio 

Tecta sunt peccata, 
Ne sint in iudicio 
Cunctis revelata. 

Eesponsoria. 

1. Si narrem miracula, 
Narrando deticiunt 

Lingaa, vox et manus, 
Nam mors, error, vincula, 
Daemon, lepra fugiunt, 
Aeger redit sanus. 
V. Ne sanctoium singula 
Facta retexamus, 
Haec de multis paucula 
Gesta recolamus. 



11 



— 174 — 



2. 0 virtntam rosaria, 
0 lilia fragrantia 

Sanctitatis odore ! 
0 clara laminaria, 
Vos siilera micantia 
Veritatis splendore! 
V. Opem nobis impendite, 
Mentes nostras accendite 
Caritatis ardore. 

3. In circuitu, Domine, 

Tuo lux nunquam deficit, 
Ubi lumen de lumine, 

Cliristus, electos reficit, 
Ibi sanctorum animae, 

Quas sanctus ardor afficit ; 
V. 0 quam felix iucunditas 

Est in tanta dulcedine 
Et quam mira suavitas 

Aeterno frui numinel 



In Laudibus. 
Antiphonae. 

1. Cinctis lumbis deportemus 

Lucernas in manibus, 
Ut sic laudes praesentemus 
Sanctis confessoribus. 

2. Creatori iubilantes 

Cum cordis laetitia 
Gloriemur exsuUantes 
Cum sanctis in patria. 



3. Vigilanles bic de luce 

Post mundi vigilias 
Perducamur Christo duce 
Ad sanctorum nuptias. 

4. Sacerdotes [praelecti], 

Sumrao benedicite, 
Ad supema iam provecti 
Nos illuc ascribite. 

5. Laudes demus altissimo, 
Fervore cordis intimo 

Regnantem contemplemur, 
Ut post praesens exsilium 
Per sanctornm suffragium 

Cum ipsis coronemnr. 

Ad Benedictus. 

A. Confessores 

excelsi meriti, 
Vestram nobis 

opem porrigite; 
Patres sancti, 

pastores incliti, 
Nos in viam 

pacis dirigite, 

Ad Magnificat. 

A. Tu, Christe, nostrum gaudium, 
Adesto nostris precibus, 
Qui cum sanctorum milibus 
Veniens ad iudicum 
Apparebis in nubibus, 
Da sanctorura cultoribus 
Cum Sanctis vitae praemium. 



Brev. Silvanectense imp. Parisiis 1521. — In 1. Vesp. A 4, 3 Gerbaudi; 
dann mtifste auch ibid. 6 Frambaudi geschrieben werden. — Ad Magn. A, 2 
Nos. — In 2. Noct A 3, 3 In tua. — R 2, 2 Ferebat. — R 2, 7 vacabta. — 
In .3. Noct. R 3, 1 sq. tuo Domino lux, — Zugehorige Hymnen: In 1. Vesp. 
p. et Mat. Sanctorum nobis meritis; in Laudibus: Voces attollat 
populus. 

71. De sancta Reparata. 

Ad Magnificat. Quae cum Christo thronum tenes 

in caelesti curia, 
A. 0 beata Reparata, Famulorum supplicantum 

virgo pmdentissima, attende precamina, 



— 175 — 



Tna prece fac, ut Christi 
perfruamur gratia. 

Ad Matutinum. 

Invitatorium. 

Virginis ad festum 

Reparatae convenientes 

Reddamns Christo 
grates indeficientes. 

In 1. Nocturno. 
Responsoria. 

1. Virgo, satis grata 

reparatori, Reparata, 
Nos sponso repara 

danti tibi regna beata. 
V. Ut sponso cari 

mereamur sponsa vocari. 

2. Gaude, virgo Dei, 

quae praesidis ante tribunal 
Promerita es sisti 

pro dulci nomine Christi. 
V. Molles adfatus, 

terrores et cmciatus 
Aeque contemnis 

pro dulci nomine Christi. 

3. Eia, virgo decens, 

monitus attende salubres, 
Esto nostrorum 

cultrix devota deorum; 
V. Hoc decet, hoc fas est, 

Chrisfum coluisse nefas est. 

In 2. Nocturno. 
Kesponsoria. 

1. 0 iudex insanis, 

non sunt libamina vanis 



Diis impendenda, 

Christo sunt baec referenda, 
V. Qui mare quique solum 
condidit atque polum. 

2. Mox ad tormenla 

manus est conversa cruenta, 
Virginis et corpus 

duros tolerat cruciatus, 
V. Lampades ardentes, 

plumbum fornacis et ignes. 



In 3. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Virgo prudens, fide fervens 

in aetate tenera, 
In amore Christi [sui] 
permanet inconcussa. 

2. Christum verum esse Deum 

clamat, voce praedicat, 
Deus illos falsos esse 
ratione comprobat. 

3. Christo, inquit, soli debet 

immolari hostia, 
Per quem tiunt, vivunt, crescunt 
et reguutur omnia. 



Responsoria. 

1. Virgo virum fortem 

fragilis, iuvenem duodeunis 
Vicit et ad vitae 

festinat regna perennis, 
V. Pervigiii cura 

reprobat , refugit peritura. 



Offic. SS. Keparatae, Paridis etc. imp. Neapoli 1533. — In 1- Vesp. 
Ad Magn. A, 7 Et tua prece. — In 1. Noct. R 1, 6 sponso. — R 2, 6 
contemnit. — In 2. Noct. R 2,6 ignis. — Hymnen: AdVesp.: In titu- 
los Reparata tuos; ad. Laud.: Fervida lampas adapta tibi. 



■ 



72. De sancto Richario. 



In 1. Vefperis. 
Ad Ma^ificat. 

A. Rector orbis et redemptor, 
nostra dele crimina, 

Qui sancti tui Richarii 
laetamur praesentia, 

Cnius pro nobis, rogamus, 
assit intercessio. 

In 1. Nocturno. 
Responsoria. 

1. Dilectus est in omnibus 
Et laudibus et actibus 
Et modo suis meritis 
Praesidium [est] populis, 

V. Confessor fuit inclitus 
Et clarus in virtutibus. 

2. Cumquidamclaudusparvulus, 
Privatus suis gressibus, 
Sancti sepulcrum Richarii 
Contigisset fide [bona], 
Sanatus est continuo, 

V. Fide mnnda qui ad eum 
convenerat et puro obsecra- 
verat corde. 

3. Dum vincti viam transeunt 
Catenis collo subditis 
Sanctum precantes Richarium, 
Protinus saeva illius 
Meritis vincla solvuntur ; 

V. Efferjmus(inquiunt)telaudibus, 
Ut tuis nos suffragiis 
Liberes a piaculis. 

In 2. Nocturno. 

Responsoria. 

1. Dnm sacva quondam patriam 
Clades voraret, plurimos 



Oppressit, quosdam graviter, 
Sancti Dei de famulis, 
Sed eius sacri tumuli 
Tactu salutem capiunt. 
V. Fide munda quotquot ad eum 
confugerant et puro ohsecra- 
verant corde, nullus ex eis 
periit. 

2. Richari, tu nostrum decuB, 
Fretus divino oraculo 

Tu contempsisti saeculum 
Et invenisti Dominum ; 
V. Paupertas tibi placuit, 
Mundi pompa displicuit, 
Non tibi quidquam defuit,' 
Mens tua Deum habuit. 

3. Verbis fultus et scnsibus 
Et dogmatum mysteriis, 
Repletus [donis] supernis 
Et pietate exstitit, 
Cuius ante mausoleum 
Taetri fugantur daemones. 

V. 0 (pretiosa) sacerdotum gloria, 
0 magna lux ecclesiae! 



In 3. Nocturno. 
Responsoria. 

1. Confessor Christi fueras 
Et saeculum contempseras, 
Sequendo evangelium 
Scandisti caelum arduum, 

V. 0 Richari, decus nostrum, 
Fretus divino oraculo. 

2. Efferimus te laudibus, 
[0] sancte pastor Richari, 
Et postulanms precibus, 
Ut tuis nos suffragiis 
Liberes a piaculis, 



— 177 — 



V. Dilectus Deo in omnibus 

Et Uiudibus et actibus (tuis) ^_ 
Profosis te gemitibus 
Imploraraus [et] precibus. 



3. (Sancte) Richari, Christi 
confessor, 
Audi rogantes servulos 
Et impetratam caelitus 
Tu defer indulf,'entiara. 

"V. 0 sancte Richari, sidus aureum, 
Domini gratia servorum geraitus 
Solita suscipe clementia. 

In Laudibus. 

Super Psalmos, 

A. Debilis ad sancti 

veniebat saepe sepulcrum, 
Quidam conlractus 

meritis salvatus est eius. 



Ad Nonam. 

Nexns culparum 

nostrarum solve, redemptor. 
Qui sancti meritis 
rapisti vincala ferri. 

AUa Antipliona. 

Confessor Christi fueras 
Et saeculuni contempseras, 
Sequendo evangelium 
Scandisti caelum arduum. 

In 2. Vesperis, 
Ad Magniticat. 

A. Interventa, Cliriste, sancti 

poscimus Richarii, 
Nos ab omnibus noxiis 

absolve reatibus, 
Ad caelum quem sablimasti 

floridum virtutibus. 



Ad Horas. 
Ad Tertiam. 

A. Qua moriebantnr 

plures, dum peste laborat, 
Frater salvatur, 

tumulum dum contigit eius. 

Ad Sextam. 

A. Vir sanctus Domino 

fundens pia verba precatur, 
Produxit fontem 

steriii de caespite vivum. 

Alia Antiphona. 

Verbis fuit et sensibus 
Et dogmatum mysteriis 
Dei repletus spiritu 
Et pietate utiiis. 



laCommemoratioue Sancti. 
Die Dominica. 

A. In terris merito 

te christicolae venerantur, 
Caelica quem socium 
laetatur habere caterva. 

Feria secunda. 

A. Votis supplicibus 

te, pastor sancte, rogamus, 
Commenda Christo, 

quos doctrinis genuisti. 

Sabbato. 

A. lam regnaturus 

cum Christo celsa petisti, 
Ora pro nobis, 

ne detineamur ab irais. 



H^nocque, Hist. de Tabbaye et de la Ville de Saint-Riquier H (Amieus 
188.3), p. 488 ff. [bildet den 10. Band der M^moires de la socia^ des anti- 
quaires de Picardie]. Quelle: „Extrait d'uii manuscript du XUI. siecle a la 
Dreves, Historiae Rhythmicae. VIII. 12 



— 178 — 



biblioth^que d'Abbeville, intitul^ Horae diurnae de Saint-Riquier." In 2. Noct. 
E 2, 2 divino miraculo ; vgl. in 3. Noct. E 1, 6. — R 2, 7 tibi quicuuque defuit. — 
In 3. Noct. E 2, 8 gemitibus te. — Ad Horas. Ad Tert. A, 1 Quia. — 
Alle.'! Fehlende prosaisch. Der Herausgeber bemerkt zu diesem Officium : 
„On lit dans Hariulfe: Albinus (Alcuinus) antiphona.s quoque et respensoria 
vel hymnos de codem sancto composuit, ut magni patris festivitas nihil minus 
congrui officii habere videatur. — Nous pensons que cet office, aujourd'hui 
incomplet par rabsence de quelque pages est celui dont parle Hariulfe; ce 
qui lui donne un m^rite tout spdciale dans Thistoire de .Saint-Riquier." — 
Es ist noch beizufiigen, dafs Saint-Riquier eine Benediktiuerabtei war, 
wahrend dies Officium dic Form des Cistercienserbreviers aufweist. 



73. Oe sancto Severo. 



In 1. Vesperis. 
Super Psalmos. 

A. Gloria sanctorum, 

Deus, accipe vota precantnm 
Nosque tuas laudes 

in Severo venerantes 
Respice placatus 

nostros solvendo reatus. 

Ad Magnificat. 

A. Magnificemus in excelsis 

Christum venerantes, 
Qui sanctum Severum 

in sede locavit Olympi, 
Angelico fruitur 

ibinuncdiademategaudens; 
Unde, pater, humiles 

odas tu respice nostras. 



In 1. Noctnrno. 
Responsoria. 

1. 0 Severe gloriose, 
Servis tuis condescende, 
Sub obtentu meritorum 
Solvens nexus delictoium. 

V. Post vitae cursum 

trahe nus ad gaudia snrsnm. 



2. Mellifluum florem, 

divino rore madentem, 
Sicut apis studio 

mellis, sicquique trequentant 
Severum praesulem 

vitae documenta docentem, 
V. Ut gelidos fontes 

cervi quaerunt sitientes. 

In 2. Nocturuo. 
Responsoria. 

1 . Rex caelorum, pie Deus, 
Ad te spectat laus illius, 
Tu per eum nobis parce 
Ac redemptis miserere. 

V. Plasma tuum, Christe, 

defende benignus ab hoste. 

2. Sancte Severe, Christi praesnl, 
Audi rogantes servulos 

Et impetratam (nobis) caelitus 
Tu defer indulgentiam. 
V. Osancte Severe, sidus aureura, 
Domini gratia servorum gemitus 
Solita suscipe clementia. 

In 3. Nocturno. 

Antiphonae. 

1. Ad hunc montem suspirare 
Fac nos, pater sanctissime, 



Ut exutos carne gravi 
Excipiat aala caeli. 

Kesponsoria. 

1. Miles Christi gloriose, 

Severe sanctissime, 

Tuo pio interventu 

Culpas nostras ablue, 
V. Ut caelestis regni sedem 

Valearaus scandere. 

Iq Laadibus. 

Antiphonae. 

1. Induit omnipotens 

virtutum cyclade sanctum 
Severum, pietatis opus 
de corde sequentem. 

2. Servivit Domino 

sanctus pangendo sacerdos 
Et meruit penetrare 
polorum regna beata. 

3. Anrara croceo 

clari sub tegmine solis 
Pausante liic psallebat 
ovanter carmina Christo. 

4. Pervigili sanctus 

cura Severus ovile 
Christi comissumque gregem 
sine labe regebat. 



5. Laudibus omnigenis 

confessor corde canebat, 
Ore etiam Domino 

psallens non deficiebat. 

Ad Benedictus. 

A. 0 Severe, tuis, 

pie pastor, caelitus assis, 
Te memorera nostri 

faciat clementia Christi, 
Ac per eam, Christe, 

nobis, petimus, miserere. 



In 2. Vesperis. 
Super Psalnios. 

A. Hic attaleta tuus, 

celebris pietate patronus, 
Post invictorum 

certamina plena laborum 
Migrat ad aethereas 

hodie gaudendo choreas. 

Ad Magnificat. 

A. Exsultemus Deo omnes 

Uunc in sanctis collaudantes; 
0 Severe sacer, ave, 
Preces audi, culpas dele, 
Nos his festis fac adesse 
El aeternis non deesse. 



Brev. S. Mariae Erphordien. imp. Nurembergae 1497. A. — Brev. ad 
morem Severiani CoUegii Erphordien. imp. Moguntiae 1518. B. — In 
2. Noct. B 2, 1 Sanctus Severus A. — AUes hier Feliiende prosaisch. 



74. De I 

In 1, Vesperis. 
Super Psalmos. 

A. In his sacris sollemniis 
Exsultet aula caelica 
Et promptis desideriis 
Pangat hic chorus cantica, 



Siffredo. 

Cuin de Siffredi praemiis 
Recensentur miritica. 

Ad Magnificat. 

A. Siffredc, terror daemonum, 
Dans tribulatis gaudia, 
12* 



— 180 — 



lam turba suppJex hominum 
Tua poscit auxilia, 
Ingemiscens exsilium 
Aspirat ad sublimia, 
Quae te colit, ecclesia. 
Ergo, gemma pontidcum, 
Exerce mirabilia, 
Agmen fuga terrificum, 
Quod volat per inania, 
Pium tuere populum, 
Ne prematur insania 
Illius fraudulentia. 

Alia Antiphona. 

Ad sacra saucti 

SiflFredi sollemnia 
Mente devota 

tidelium agmina 
Simul occurrant 

atque dent praeconia, 
Ut ad caelorum, 

quae percepit, gaudia 
Nobis cedatur 

asceudendi gratia, 
Et conregnemus 

per eius suffragia. 

A d M a t u t i n u m. 
Invitatorium. 

Adoremus Christum regem, 
confessorum Doniinum, 

Qui pontiticem Siffredum 
supra caeli solium 

Condonavit percepturum 
angelorum gaudium. 

In 1. Nocturno. 
Autiphonae. 

1. Christi miles Siffredus 
Campauiae finibus 
Exstitit oriundus, 
Qui suam satis claram 
Honestavit prosapiam. 



2. Hic adhaerens genitori 

Comcs individuus 
Omnibus renuntiavit 

pompis mundialibus, 
Optans, ut efficiatur 

Lirinensis raoaachus. 

3. Hunc ut vidit pater clarus, 

pontifex Caesarius, 
Omni studio instruxit 

adornalum moribus 
Et provexit Arelatem 

admirandura omuibus. 



In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Quem austerae vigor vitae 

perfecit laudabilem 
Et signorum sequens virtus 

reddidit mirabilera, 
Cum viderent sanctum virum 

in praesenti caelibem. 

2. Vendascenses tunc pastore 

desolati populi 
Conqueruntur aggregati, 

ne subdantur alteri, 
Ne sine ductore lapsi 

videantar comprimi. 

3. Ad Arelatis 

festinantes moenia 
Ante Caesarii 

provolvuntur genua, 
Petunt Siffredum, 

ad sua suffragia 
Consensit praesul 

motus querimonia. 

In 3. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Siffredus boc ut comperit, 
Ne fiat factum, distulit 



— 181 - 



£t nititur aufugere, 
Quod se -videt eligere. 

2. Tunc violenter capitur 
Et praesul benedicitur, 
Proponitur in cathedra 
Cum magna plebis gloria. 

8. Ecce, praesul beate, 

qui de te gloriamur, 
Salutis adiumentnm 

a te experiamur; 
Audi, Siffrede, preces, 

quibus te deprecaniur, 
Ut semper tecum bonis 

perfrui mereamnr. 

R. 0 pontificem beatum, 

0 sacratum praesulem, 
Qui tuum familiarem 

buius vitae exsulem 
Et defunctum suscitasti 

et fecisti caelibem, 
Tu nostrara fragilitatem 

interventu protege 
Et caeleste nobis regnum 

interpellans obtine. 
V. Per tuam, pastor ovilis, 

dignam confidentiam 
Nostram, petimus, fulciri 

praesentem miseriam, 
Ut perduci mereamur 

ad perennem gloriam. 



In Laudibus. 
Antiphonae. 

1. Ad hoc motus pater pius 

consolari nititur 
Et certatim affluentes 

temperare lacrimas, 
Ne mutarent in lamentum, 

quod laetandum cernerent. 

2. Illi hoc audito nullum 

flendi dant remedium, 



Plangunt incommune damnnm 
adfuturum proprium 

Et precanlur dilatari 
sui patris exitnm. 

3. Ut cognovit praesul sanctus 
lamentantem populnm, 

Increpando arguebat, 
dicens, ut ad Dominum 

Corda vertant et exquirant 
ab eo auxilium. 

Ad Benedictus. 

A. Celebrantes festum diem 

Siffredi pontificis 
Dominum benedicamus, 

salvatoreni omnium, 
Cui hodie Siffredus 

suum misit spiritum ; 
Ideoque nos poscamus 

eius adiutorium, 
Ut cum ipso conregnemus 

laeti in perpetuum. 

Alia Aatiphona. 

0 castitatis lilium, 
Siffrede, dux iiumilium, 

Lucerna confessonjm, 
Castiga saevientiura, 
Se passim ingerentium 

Incentiva morborum, 
Et taraquam praevium 
More lauilantium 
Laudis infiue radium, 

Deo nostro decorum. 



In 2. Vesperis. 
Ad Magnificat. 

A. 0 Siffrede, vir beate, 
0 pastor cgregie. 



— 182 — 



Quem coufidimus regnare 
in caelis cum Domino, 

Te potentem exorare 
deprecamur supiilices, 



Ut pro nobis intercedas 
fidenter ad Dominum, 

Qui te secum regnaturum 
dat per orane saeculum. 



Brev. ms. Carpentoractense saec. 14. Cod. Vatican. Borgh. 53 A I. — 
In 1. Noct. A 3, 1 Tuuc ut vidit. — Alle RR prosaisch mit Ausnahme 
des letzten. — In Laud. die zwei ersten AA prosaisch. 



75. De 8. Siro Ticinensi. 



In 1. Vesperis. 
Antiphonae. 

1. Salvatorem Syrus sequens 
Praedilectum Christum, praebens 

Sacrantem matrem virginem, 
Gradum tenet principalem, 
Yirum docens siugularem, 

Nam verum Deum hominem. 

2. Atritus Ticinensium 
Cum laude praesidentium 

Per Syrum fit catholicus, 
Hic salutem sitiebat, 
Ad quos istum dirigebat 

Auditor apostolicus. 

3. Erigitnr ecclesia 
Et datur Christo gloria, 

Cuni transit sacrileginm •, 
Collaudemus veritatem, 
Sancti Syri probitatem, 

Qna pelletur daemoniura. 

4. Cura viris apostolicis 
Nutritus in cauonicis 

Attentius praedicabat 
Ecclesiae raysteria 
ToUebatque fastigia 

Idolorum, quae damnabat. 

5. Confirmant hunc rairacula, 
Cura suscitatur plantula 

Orante raatre huinili, 
Panduntur probabilia, 
Adduntur mirabilia, 

Expressa mundo fragili. 



Ad Mag^ificat. 

A. Praesnl benignissime, 
Tu fidei catholicae 
Doctus es in infantia, 
Ora pro populo, 
Momm lumen optimum, 
Ducatum ferens hominum 
Fundis in Papia 

Firmns in commisso, 
Tu rector animarum. 
Tu destructor et culparum, 
Vigil in cnstodia 

Gregis, quem fecisti; 
Precamur, miserere 
His, quos vides oportere 
Visitari n;ratia 

Redemptoris Christi. 

Ad Matutinnm. 
Invitatorium. 

Adoremus rederaptorera, 

lesum, Dei filiura, 
Qui nunc Syrum praeceptorem 

Fecit Ticinensium. 



In 1. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Turbam cernit in deserto 
Famelicam et multam 
Vivus panis, qui de caelo 
Annonam dat augnstam. 



— 183 — 



2. Pandit Andreas puerum, 

Dominus interrogat : 
Unde praebebit prandendum 
Populo, qui venerat? 

3. Dat innocens pisciculos 

Syrus, quos ferebat, 
Et panes hordeaceos 
Auctori, qui pascebat. 

Kesponsoria. 

1. In orbe splendor oriens 

Catholicae testurae, 
Verbum a patre exiens 

Deiticae naturae, 
Syrum dedit incipiens 

Honestae praelaturae, 
V. Hic civitates adiens, 

Ac Christo cunctos colligens 

Deservit creaturae. 

2. Hic vir, cum Christus loquitur, 

Spernit vitam fragilem, 
Cnm ceteris colligitur 

Et ad fidem stabilem 
Fortis athleta inngitur 

Monstrans niundum labilem; 
V. Sermo divinus funditur, 
Grex humilis erigitur 

Ad pastorem nobilem. 

0. Verbum spargit aftiuenter 

Doctus Aquilegiae, 
Signa facit evidenter 

Superans egregie 
Inimicum eminenter 

Actionis optimae ; 
V. Postquam sanctus hic recenter 
Est instructus excellenter 

In doctrina gratiae. 

In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Invocantem exaudivit 

Christus cum gemitibus. 



Unde Syrum huc transmisit 
FMrmum in amoribus. 

2. Lacrimatur gens devota 

Pontificem attendens, 
Per queni creditur promota, 
Sed roanet hunc distendens. 

3. In nomine tu Domini 

Venisti, benedicte, 
Dirigens vota populi 
Fudisti verba vitae. 



Besponsoria. 

1. Cum ingressus civitatem 

Syrus esset Papiensem, 
Commendatam praesuli, 
Voce magna caritatem 
Audiebat diffundentem, 
Cuni detlebant populi. 
V. Declinabant falsitatem 
[Et] optabant veritatem 
Lacrimaates oculi. 

2. Non piger, sed sollicitus 
Eradicabat errores 

Damnatae falsitatis, 
Non horridus, sed inclitus, 
Cum disseminat odores 
Expressae veritatis ; 
V. Sic procedit ad honores, 
Sic accedit ad favores 
Hic coetus civitatis. 

3. Postquam tidem complantatam 

Divino spectat munere 
In commissis filiis, 
Geiitem quaerit depravatam 
In Brixiensi genere, 
Adhaerentem idolis. 
V, Carnem daemone vexatara 
Dat cum iaude liberatam 
In propinquis oppidis. 



— 184 - 



In 3. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Ad aUaris sollemnia 

Frequenter in laudibus 
SoUerti cuin custodia 
Orat pro fidelibus. 

2. ludaeus tunc incredulus 

Ausu temerario 
Christi corpus improvidus 
Attingit ore arido. 

3. Statira clamat haereticus 

Sine forma mugiens, 
Sed orat tunc episcopus 
Et fit Deo serviens. 

Responsoria. 

1. Arcana detegens 
Reserat prophetans 

Hunianorum cordium, 
Per haec pusilium gregem 
Ampliat perdHcens 
Ad actorem omnium. 
"V. Ovis fictae, fraude tectae, 
"Vestem notam facit certe. 

2. Clamans caecus [il]lustratnr, 
Ipse surdus et sanatur 

A condolente miseris, 
Vera fides diflFamatur. 
Spes futura comniendatur 

Ab hoc parente posteris. 
"V. Dei virtus collaudatur, 
Pia mens congratulatur, 
Christi fides augmentatur 

Maximis miraculis. 



V. Relinquens corpus terrenum 
Communem petit Dominum, 
Rosis vernant dumeta. 



In Laudibus. 
Antiphonae. 

1. Quam gloriari sufficit 
Haec civitas, quae proficit 

Talibus pastoribusl 
Ergo Deo glorietur, 
Ut per ipsum coronetur 

Maximis hoDoribus. 

2. Haec magistra civilatum 
Praebet summas facultatum 

Religionis Ciiristi, 
Ipsa vocat adiacentes 
Et impugnat non credentes 

Ad rationes Syri. 

3. Orans pro grege vigilat, 
Hic successores ordinat ' 

Cathedralis infulae, 
Istos doctrinis instruit, 
Quas ipse Christus docuit, 

Cum doceret sednle. 

4. Benedicat creatura, 
Dei gratis plasmatura 

Excelsum creatorem, 
Qui est Deus ex natura, 
Homo factus in statura 

Se fecit viatorem. 



3. Eventium, quem tertium 

Sunipsit honor praesularis, 
Ut dixerat propheta, 
Pompeium intermedium 
Sacer ordo clericalis 
Consequitur assecla, 



5. Cogita, gens incredula, 
Auctoris beneficium 
Sine tuo opere, 
Laudemus hunc per saecula, 
Clericorum collegium, 
In aetemo sidere. 



Ad Benedictus. 

Vir doctus in principio 
Cum spiritu cherubico 

Prophetabat civitati, 

Qnae innixa veritati 
Prospera videbat. 
Procedes abundantius, 
Nec locus erit vacuus, 
Gaudebis excellentius 

Bonis civibus repleta, 
Sicut ostendebat. 
Nos patrem confidentins, 
Ne genns sit deterius, 
Precemur affluentius, 

Laetitia sit completa, 
Sicut cupiebat. 



In 2. Vesperis. 

Ad Magnificat. 

A. Terrae cultor optirae, 

Quam reperis edomitam, 
Nnllae cnUurae redditam 

Noxia sectanti, 
Astringe lapsus varios, 
Nos fecunda subditos 

Magna suscitanti. 
0 pater sanctissime, 

Qnem tenemus defensorem 
Et pro nobis oratorem 

Ad tribunal Dei, 
Officii conditoris 
Et indigni snccessoris 

Tu memento mei. 



Collect. ms. Ticinense[?] saec. 15. Cod. Roman. 1800 (Sessor. 343). — 
In 1. Noct. A 1, 4 anguEtam. — In 2. Noct. R 2, 7 Hic. — In 3. Noct. 
R 2, 1 Claniamus caecus lustratur. — tber den „conditor officii" vgl. 
Anal. XLIII, Nr. 491 in not. Die Hymnen zum Officium ebenda .S. 290flF. 



<(). In Festo Sorornm BMV. 



In 1. Vesperis. 

R. Benedicta villa maris, 

Quara Ihesauris tara praeclaris 

Rex ditavit gloriae, 
In te portns salutaris, 
Sal virtntis et amaris 
Aqnaednctus gratiae. 
V. Sola digna gloriaris, 
Quod sorores amplexaris 
Virginis eximiae. 

Ad Magnificat. 

A. 0 felix prosapia, 

Ex regali germine 
David propagatal 
Beata Provincia, 
Snb Mariae nomine 
Stellis illnstrata! 
Digne gandes, villa raaris, 
Qnae duabns filiabns 
Annae venustaris. 



Ad Matntinnra. 
Invitatorium. 

Inbilemns in hac die 
Dignis Deo landibus, 
Qui claris virtntibus 
Regnura dat sororibns 

Virginis Mariae. 

In 1. Noctnrno. 

Antiphonae. 

1. Ecce, dies gloriosa, 
Dies raundo gratiosa, 

Qua sorores matris Christi 
Meruerunt caelo sisti. 

2. Gratnletur civiura 

Coetus supernomm, 
Festivans soUemnium 
Sacrarum sororum. 



3. Almae matris nomine 
Vocatae sorores 
Stellae maris, feminae 
PoUent gratiosae. 

Responsoria. 

1. Dies festus beatarum 
Matris Christi germanarum 

Celebratur hodie, 
Quas invitat arl supema 
Christus, luce sempitema 
Fruituras gloriae; 
V. Felicium par sororum 

Chorus gaudet superaorum. 

2. Mirandae propagines 

Tres ex una vite 
Generantur, 
Procreantur 

Ex quibus sex homines 
Et creator vitae ; 
V. Sic ex Anna tres puellae, 
Omnes dictae maris stellae. 

3. Ante regis solium 

Astat purpurata, 
Per duaruni 
Puellarum 
Fulta ministerium, 

Hesther delicata; 
V. Hae puellae duo flores, 
Matris I)ei sunt sorores. 



In 2. Nocturno. 
Antiplionae. 

1. Anna, coniunx loachim, 

trinos sponsos habuit 
Et Mariam, Domini 
matrem, primo genuit. 

2. Qno defuncto Cieopham 

marituin accepit, 
De quo matrem lacobi 
Mariam concepit. 



186 — 

3. Demum sponso Saloraae 
tertio donatur, 
Hinc Maria, Salome 
dicta, generatur. 

Kesponsoria. 

1. Maria post sabbatum 

Duaeque sorores 
Emerunt aromatum 

Mysticos odores, 
Cnpientes stigraatum 

Ungere livores, 
V. Et dicunt ad invicem: 
Quis revolvet silicem 

Ad sepulcri fores? 

2. 0 lesu, deiferae 

Lttcis instrumentum, 
Olivae fructiferae 

Dulce condimentum, 
Quem duae materterae 
Mane quaerunt ungere 

Portantes unguentum ; 
V. Hae super candelabrum 

Duo sunt olivae, 
Post crucis ventilabram 

Testes carnis vivae. 

8. Orto solis radio 
Mulieres visio 

Clara consolatur, 
Angelus terribilis, 
Veste delectabilis, 
Amoto signaculo. 
Reserato tumnlo 

Eas sic adfatur: 
V. Non est hic, quem qnaeritis, 
Sed, prout videbitis, 

Surgens gloriatur. 



In 3, Nncturno. 

Antiphonae. 

1. Maria de loachim 
fuit primogenita, 



— 187 — 



Quae Christi per gratiam 
mater fuit inclita. 

2. Haec Maria lacobi 
minoris est mater, 
Cuius fuit Cleopbas, 
homo iustus. pater. 

8. Et Maria, Salomae 
proles erudita, 
Paterno sic nomine 
fuit insignita. 



Responsoria. 

1. Dao luminaria 

Praeclara formantur, 
Duo sanctuaria, 

Quae huc destinantur, 
De quorum praesentia 
Fulget haec ecclesia, 
Caelum, terra, maria 

Pariter laetantur. 
V. Felices materterae, 
Sorores Cbristiferae, 
Cum virtutuni munere 

Ad nos applicantur. 

2. Scriptam Deus in tabulis 

Duabus legem statuit, 
Post Verbum-caro populis, 

Gratiae plenum, claruit, 
Quam signis et miraculis 

Mundo vivcns exposuit. 
y. Dum sorores matris hic posuit, 
Duas legis tabulas tribuit. 

3. Gaudeanius hodie, 
Immensae laetitiae 

Laudes extollantur, 
Dum reginae gloriae 
Sorores egregiae, 
Annae duae filiae, 

Caelo coronantur. 



V, Hic chorus ecclesiae, 
Ubi sunt reliquiae ; 
Plebs tota Provinciae 
Digne gloriantur. 



Ad Laudes. 
Antiphonae. 

1. Cum Maria Magdalene 

Sorores venerunt 
Et unguentum fide plenae 
Mane portaverunt. 

2. Ad sepulcrum veniunt 

Sociae beatae, 
Quod solis aspiciunt 
Orta claritate. 

3. Et intrantes splendidum 

luvenem sedere 
Vident, stola candidum, 
Et obstupuere. 

4. Mulieres leniter 

Angelus adfatur 
Et paventes dukiter 
Eas consolatur: 

5. Scio, lesum quaeritis 

Credentes hunc mortuum, 
Surrexit, videbitis, 
Ecce, locum vacuum ! 

Ad Benedictus. 

A. Benedicta sit trinitas 

Ter Annae replens uterum, 
Benedicta germanitas 

Trium praeclara siderum ; 

Benedicta sit iterum 
Trinae Mariae claritas, 
Per quas hos fines visitas, 

Dator aeterne munerum. 



— 188 — 



In 2. Vesperis. Ceteris splendidior 

Dies hodierna, 
Ad Magnificat. sorores strenuae 

Scandunt ad superna, 
A. 0 lux luce clarior, Gaudentes assidue 

Gemina lucerna, Luce serapiterna. 

Brev. ms. Arelaten.se saec. 15. Cod. Parisien. 1284. A. — Brev. ms. 
Aqnense saec. 15. Cod. Parisien. 1061. B. — Breviarium Aquense imp. 
Lugduni 1499. C. — In 1. Vesp. Ad Magn. A, 4 O fehlt B. — Ibid. 7 
stella maris B. — Ad Matut Invit. 5 Matris virginis B — In 2. Noct. 
R 1, 8 lapidem B. — In 3. Noct. E 1 , 11 numero A. — Vgl. Anal, V, 
Nr. 25 und die Anm. daselbst. 



77. De sancto Tito. 



In 1. Vesperis. 
Antiphonae. 

1. Claret dies praecipua, 

Qua tecum, summe Deus, 
Gaudet in caeli curia 
Titus pater, Creteus. 

2. Tanti patris magnifica 

Sonet fides natorura, 
Quibus in urbe Cretica 
Fulget nomen eorum. 

3. Sicut a sole radius 

Titi claret doctrina, 
Qua Cretae laetus populus 
Illustratur divina. 

4. Hic quasi virens folium 

Virtute germinavit, 
Ad usque caeli solium 
Se tollens elevavit. 

5. Terris vivens ut angelas, 

Spe firma solidatus, 
Adplaudit caeli civibus, 
lam digne laureatus. 

R. Solve, plebs Cretica, 
Laudes et tura 
Resume, cantica 
Notaque pura; 



V. Pangit angelica 
Tito plebs inclita 
Sanctorum iura. 

Ad Magnificat. 

A. Ave, nostrae fidei 
Pater gloriose, 
Qua sumus idonei, 

Suntque gratiosae 
Preces almo numini. 



Ad Matutinum. 
Invitatorium. 

Regi regura 

iubilemus Domino, 
Qui stola gloriae 
Beatura hodie 

Coronavit 

Titura apostolum. 



In 1. Nocturno. 

Antiphonae. 

1. Dies nuntiat diei, 
Tito Deus verbura spei 
CoUatum divinitus. 



— 189 — 



2. Dei laadem hic in ore 
Semper habens cam decore 

Docuit sablimius. 

3. Verbum bonum eructavit, 
Caius lingua multis favit 

Yelox sicat calamus. 

Responsoria. 

1. Caelestis hodie 

vitis effronduit, 
Cuius in palmite 
novus apparoit 
Flos pudicitiae; 
V. Titum suscipite, 
Patrem aspicite, 
Qui fidem docuit. 

2. Novus emittitur 

Ad gentes nuntius, 
Yerus eligitur 
Caelestis baiulus 
Yerbi prudentiae \ 
Y. Sidas eximium, 
Magister gentium 
Prolesque Minoae. 

3. Ros refrigerii 

De caelo mittitur, 
Spes desiderii 

Gratis amplectitur 
In urbe Cretica; 
Y. Dignum depositum, 
Quod ibi positum 
Virtute caelica. 



In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Popalos Tito subiectos 
Yerbo donat esse rectos 

Christi grata grutia. 

2. Sub alarum velamento 
Dei tectus in augmento 

Locis folget gloria. 



3. Gaudet Titus et laudatar, 
Laus ipsius minus fatur 
Digna laude caelica. 

In 3. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Christi nomen invocantes, 
Laudem Titi personantes 

Exsultemus hodie. 

2. Lux est orta iustis Cretae, 
Cui semper congaudete 

Luci laude praevia. 

3. Parans hic directiones 
Christi benedictiones 

Impetravit populo. 

Responsoria. 

1. Auri candelabrum 

Nitens prudentia, 
Christi ventilabrum 
Porgans in area 
Granam a paleis ; 
Y. Corroont idola 
Popoli subdola 
Dediti vitiis. 

2. Fulget in tenebris 

Mundi lucerna, 
Sancti regiminis 
Adest pincerna 
Patris familias ; 
V. Duc ad aeterna 
Regna superna, 
Fili familias. 



In Laudibas. 

Antiphonae. 

1. Domum tuam, Domine, 
Decet sanctitudo, 
In qua Titi colitur 
Vitae magnitudo. 



— 190 — 



2. Omnes Cretae populi, 

Christo iubilate, 
Titi nunc apostoli 
Laudes elevate. 

3. Sancta patris anima 

Repletur pinguedine, 
Cor eius et labia 
Cantici dulcedine. 

4. Benedicant omnium 

Regi regum opera, 
Qui Titum apostolum 
Transduxil ad aethera. 

5. In excelsis Dominum 

Vocibus landate, 
Tituni sed apostolum 
Eius adorate. 



Capax benedictionis 
Cretae dirigitur. 



Ad Tertiam. 

A. Exsultet mundus hodie 
Renovatus laetitia, 
Dum Titus urbis Creticae 
Celsa refulget gloria. 



Ad Sextam. 



A. Sonet vox gaudii 
Voce iustorum 
Voxque tripudii, 
Laus filiorum. 



Per Horas. 



Ad Nonam. 



Ad Primam. 

Sicut vas electionis 
Sanctus eligitur, 



A. Facti sicut consolati, 
Sancto corpore ditati 
Laetemur in Domino 
Dulci vocis iubilo. 



Brev. ms. Civitatense saec. 15. Cod. Archiep. Utinen. Oct. 10. A. — 
Aiitiph. ms. Civitatense saec. 14. Cod. Civitaten. L\TI. add. saec. 15. B. — 
Brev. ms. Civitatease anni 1476. Cod. Civitaten. LXXIV (28\ C. — Antiph. 
ms. Civitatense saec. 15. Cod. Civitaten. XXXIX. D. — Antiph. ms. Civita- 
tense saec. 15. Cod. Civitaten. XLIV. E. — In 1. Noct. A 2, 2 Semper 
hic cum decore A. — In 2. Noct. R 3 prosaisch. — In 3. Noct. Ebenso. 
— AA ad Bened. und ad Magn. in 7. Vesp. prosaisch. Die AA per 
Horas fehlen AC. — Die Hymnen hierzu Anal. XLIU, 295 sq. 



78. De 8. Valeria liemuvicensi. 



In 1. Vesperis. 
Ad Magnificat. 

A. Magnus es, rex Christe, sponse 

Valeriae virginis, 
Quam illustras et hic signis 

et in caelo praemiis, 
Sonet tibi, sonet illi 

laus et honor celebris. 



Ad Matutinum. 
Invitatorium. 

Virginalis palmae Christum 
adoremus praevium, 

Pro quo caesa Valeria 
vexit caput proprium. 



— 191 — 



In 1. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Natalibns egregia 
Et moribus Valeria 
De genere geutiliam, 
De spinis fulsit lilium. 

2. Haec et in ipsis ritibus 
Non gentilis gentilibus. 
lam Christo Christi nescia 
Vivebat borrens vitia. 

3. Mente praesaga caelitus, 
Dono praeventa spiritus, 
Carne raansit virginea 
Rosa de stirpe spinea. 

4. Idola cernens deici 
Ex viri apostolici 
Martialis sermonibus, 
Lavatur sacris fontibus. 

5. Stephano, duci Galliae, 
Sponsata dotes gratiae 
Sponso terreno praetulit, 
Hinc dura mortis pertulit. 

6. Die noctuque Domino 
Supplex pro sponso Stephano 
Ei vitara obtinuit, 

Per quem caesa occubuit. 



In 2. Nocturno. 

Antipbonae. 

1. Dux fremit ira Stephanus, 
Intus ardens ut clibanos, 
Dum se sperni considerat, 
Sanctam punire properat. 

2. Occurrit imperterrita 
Nec auditur dans mouita, 
Sed ferit illam impiger 
Mox feriendus armiger. 



3. Caput caesnm fert brachiis 
Ad sanctum sancta propriis, 
Durities marmorea 

Plantis cedens fit cerea. 

4. Illator mortis moritnr, 
Sed sancti prece redditur, 
Sic dux ad fidem ducitur, 
Stupet, credit, abluitur. 

5. Caelum scandit aethereum 
Per globum martjr igneum, 
Concentus tunc angelicus, 
Clangor auditur caelicus. 

6. Vale, valens Valeria, 
Tempore primiceria 

Post passum Christum Dominum 
Agonizantum virginum. 



In 3. Nocturno. 
Ad Cantica. 

A. 0 Valeria, lilium, 

0 lux, 0 rosa caelica, 
Quae nos tibi offerimus, 
Ofifer Deo tu cantica. 



Ad Laudes. 

Antiphonae. 

1. Laudes decent Valeriam, 
Donium tuani, rex, regiam, 
Haec parata sedes tua 
Visat nos ad festa sua. 

2. Coniubileraus Domino, 

Qui sponsam suara gemino 
Coronat diademate 
Suo signatam stigraate. 

3. Adhaesit post te anima 
Et caro mea victima, 
Tuaque, Deus, dextera 
Me suscepit in aethera. 



— 192 — 



4. Deo sit benedictio, 

Qni sponsara de incendio 

Babylonis eripuit, 

Dum sponsnm virgo respuit. 

5. Aoctorem unura on;nia 
Collaudent laude socia, 
Valeriae qui gloriam 
Dedit sicut victoriam. 



Ad Benedictus. 

A. Hodie sponsa regia 
Sponsura petit Valeria, 
Hodie ab angelicis 
Fertur choris hymnidicis, 
Hodie thronum roseum 
Per globum scandit igneum. 



Haec sedentes in tenebris 
Illustret lampas celebris, 
In viam pacis dirigat, 
Ad regnura lacis adligat. 



In 2. Vesperis. 
Ad Magnificat. 

0 Domini pietas, 

0 Christi summa potestas, 
Morte petit roseas 

Valeria virgo choreas, 
Magnificat Dominum, 

cum virgineum canit hym- 
num ; 

Irapetret haec nobis 
aeternae gaudia lucis. 



Tropar. ms. S. Aridii Lemoyicensis saec. 11. add. saec. 12. Cod. 
Parisin. 903. 



79. De sancto Wulfranno. 



Ad Matutinura. 
Invitatorium. 

Corde puro regis regum 
poscamus clementiara 

In sanctique veneremur 
Wulfranni sollemniis. 



In 1. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Sanctus Wulfrannus, 

generosis patribus ortns, 
A puero sanctis 
traditus est studiis. 

2. Doctrinae gradibus 

divinae proficiebat 



Aetatemque senis 
moribus exhibuit. 

3. Nutu divino 

claraanteque plebe fideli 
Wulfrannus praesul 
praeficitur Senonum. 

4. Concessa a Domino 

praeclara per orania cuius 
Virtus ornavit 
pontificale decus. 

5. Orans commissam 

protexit denique plebem, 
Utque ad regna poli 
tenderet, admonuit. 

6. Maxime quodque solet 

sanctis prodesse magistris, 
Implevit factis, 

voce quod admoauit. 



- 193 — 



In 2. Nocturno, 
Antiphonae. 

1. Ostendebat eum 

dnplex dilectio gratum, 
Prndenter moderans, 
fortis [etj iustus erat. 

2. Accipit in somnis 

divina oracula sanctus, 
Aggrestem Fresiae 
viseret ut populum 

3. Subveniatque docens; 

illud nam tempus adusque 
Error gentilis 
Inditicabat euni. 

4. Tunc Rotomagenseni 

cathedram sanctus habebat 



Ausbertus, rebuo 
conspicuus Domini. 

5. Cuins praecepto 

Christi zelatus amore 
Sanctus Wulfrannus 
hoc iter aggreditur. 

6. Ecce, sacerdotum 

collatio sancta piorum 
Errantes tractat, 
ne penitus pereant. 



lu 3. Nocturao. 

Ad Ciintica. 

A. Pro nobis, Wulfranne, tibi 
fanmlantibus ora, 
Convertis Domino 
qui Fresiae populum. 



Chronicon ms. Fontanellense saec. 9 [12 — 15]. Cod. Portus Gratiae 
332. — KR und die AA ad Laudes prosaisch. 



80. De 

In 1. Vesperis. 
.Super Psalmos. 

A. Gaude, felix 

urbs Syracusia, 
Tanti patris ^ 

dotata gloria, 
Praesens tecum 

mater ecclesia 
In concordi 

mentis melodia 
Promat novae 

laudis praeconia. 

R. 0 praeclara sacerdofum 

Christi natalitia, 
Quibus Zosimam ascripsit 

in caelesti curia 
Lux virtutum, norma morum, 

vitae sanctimonia. 

Dreves, HiHtoriae Khythmicae. VIll. 



sancto Zo.simo. 

V. Inter quoruni gloriosa 
positum consortia 
Advocatam sentiamus 
in Dei praesentia. 

Ad Magnificat. 

A. Laetare, urbs Syracusia, 

Sedes sanctorum praesulnm, 
Quorum sacra ])atrocinia 

Tuentur tuum populura; 
Ergo beati Zosimi 

Laus, hymnus et melodia 
Oris, vocis et nnimi 

Festivet haec sollemnia. 

Alia Antiphona. 

Urbs insignis Syracusa 
Zosimi per merita, 
13 



— 194 - 



Tanti praesulis perfusa 
Gratia grataita, 

Ore, voce, mente pura 
Recole sollemnia, 

Cuius ope duratura 
Consequeris praemia. 



Ad Ma tutinum. 
Invitatorium. 

Sumnio patri modulemur 
Melos cordis intimum, 

Qui honore praesulari 
Decoravit Zosimum, 

Inter caeli laureatum 
agmen candidissimum. 



In 1. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Plebs fidelis, plebs devota 

Urbis Syracusiae, 
Funde digna cordis vota 
Plausibus laetitiae. 

2. In hac die mentis piae 

Ex affectu intimo 
Psallit, gaudet cliorus plaudens 
Pio patri Zosimo. 

3. Hunc coronat morum forma, 

Honestatis tituius, 
Hunc insignit legis norma 
Yirtutumque cumulus. 

Kesponsoria. 

1. Ut aetatis suae puer 
Utitur septennio, 
Ad excmplum Samuelis 
Diviiio praesagio 
V. Huuc parentum pia mente 
Obtulit devotio 
Templi celebris Luciae 
Virginis obsequio. 



2. Huius sanctae zelans florem 

Illibati corporis 
Dum aspirat ad decorem 

Purpurati pectoris, 
V. Est adeptus hunc fulgorem 

Cumulandi decoris. 

d. Sanctus Faustus, pater aedis, 
Et adiutrix dextera 
Aemuianti sancto actus 
Et sanctarum opera 
Sacrae martyris coramisit 
Pretiosa funera, 
V, Per virtutem Dei patris 
Mundo salutifera. 



I n 2 . N o c t u r n 0. 
Autiphonae. 

1. Cibus ei verbum Dei, 

Potus est oratio, 
Strati cura mens est pura, 
Tegimen dilectio. 

2. Carnis fiuxum stringit [luxum] 

Zona continentiae, 
[Repentinam] ne ruinam 
Ferat pudicitia. 

3. Mundun; spernit et secemit 

Mentem ab jUecebris, 
Tuba clangit, et vas frangit 

Gedeon, in tenebris 
Lux apparet, et sic claret 

Dux triumphi celebris. 

Responsoria. 

1. Sanctus Faustus cunctae carnis 
viam ut ingreditur, 
Quem assumat in pastorem, 
gregis mens suspenditur, 
Ad lohannem, urbis patrem, 
tendit, abbas petitur, 
V. Sed quem sprevit, Dei nutu 
Zosimus eligitur. 



— 195 — 



2. Qaanto grada dignitatis 

Eminet praecelsior, 
Tanto natn caritatis 

Cunctis est hamilior, 
Qao interno mens affecta 

Aftiucbat purior, 
V. Gestu, verbo et aspecta 

Effalgebat gratior. 

3. 0 laadanda, o miranda 

Yirtas huius pracsuUs, 
Donans signum laude dignura 

Saeculorum saeculis ! 
Qai ad instar praecursoris 

Prototestis luininis 
V. Prodit virum et accersit 

Revelatam numinis. 



In 3. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Certat clerus, urbs contendit 

optione copia, 
Cui praestentur praesulatus 
apicis jnsignia. 

2. Mox sopitur apud patrem 

Sedis apostolicae; 
Post laborem praesulatur 
Zosimus miritlce. 

3. Nam Eliam urget furor 

lezabelis impiae, 
Vox ancillae Petrum vexat, 
Principem ecclesiae. 

Responsoria. 

1. Sublimatus vitae fama 
gestorumque specula 
Praesuiari vir insignis 

insignitur infula, 
Per quem signa sanctitatis 
fulgent et miracula, 
V. Dignum clamat praesnlera 
clerus et gens incola. 



if 



2. lam insudat vigilanter 

praesulis officio, 
Non exponens se torpori, 

ne tepescat otio, 
Ad usuram tradita ta- 

lenta (a) numulario, 
V. Quae reportat augmentata 

duplici commercio. 

3. Ut cuiusdam relevaret 

pauperis inopiam, 
Qua se tegit, vendi iubet 

pater vestem propriam. 
Dum remordet sui scribae 

moram et desidium, 
V. In momento vir ignotus 

offert auri copiam. 



In Laudibus. 
Antiphonae. 

1. Invitatur 

ad sponsi nuptias 
Cultor agri, 

patcr familias, 
Nani depromens 

carnis exuvias 
Yitae stolas 

sumit eximias. 

2. Dum triturat 

messem in area, 
Fructu replet 

Domini horrea, 
Caula lupos, 

vulpes u vinea 
Arcet tractans 

arma siderea. 

3. Ut se videt 

a mundo exsulem 
Fore, sanclum 

eligit praesulera 
Ne luporum 

in morsus [trucium] 
Grex in praeceps 

effluat [ovium]. 

13* 



— 196 — 



4. Benedicat Deum patreni 

trina mundi machina, 
In quo Zosimus exsultat 
inter caeli agraina. 

5. Laus decora salvatori 

resonet per omnia, 
Per quem viget in hoc loco 
Zosimi memoria. 



Ad Benedictus. 

A. Alme praesul Zosime, 
lubar sacerdotum, 

Auge mores, reprime 
Yitiorum motum, 

Serva clerum, protege 
Populum devotum 



Et in bonum dirige 
Utriusque votum. 

In 2. Vesperis. 
Ad Magnificat. 

A. Ave, pater 

et pastor optime, 
Nostra salus 

et vita, Zosirae, 
Praesta nobis 

medelam animae, 
Fuga pestera 

et morbos adime 
Et, qui plausu 

laudis uberrimae 
Te attollunt, 

a malis exime. 



Caietanus , Octavius, S. I, Vitae sanctorum Siculorum, Panormi 1657. 
Tom. I. Animadversiones p. 183. rSollemne de sancto Zosima officium in 
ecclesia Syracusana, posteaquam a Rogerio Comite pulsis Saracenis restituta 
est, olim peragebatur. Exstant Hymni, Antiphonae et Responsoria ex eius 
vita desumpta descriptaque, ut barbara ferebant tempora. Hymnos exscribo." 
An diesem Officium ist nichts „Barbarisches" zu entdecken; barbarisch er- 
scheint dagegen die doppelte Unwissenheit, die sich in der Anmerkung des 
Herausgebers kundgibt. Hymnen sind keine mitgeteilt. Die einzelnen 
Antiphonen usw. sind nicht getrennt, sondern als fortlaufendes Ganze gedruckt. 
Nur wird innerhalb der einzelnen Nokturnen angezeigt, wo die Antiphonen, 
wo die Responsorien beginnen. — In 3. Noct. A 2, 1 Vox sopitur. — 
R 2, 4 tepescant. — In Laud. A2, 5A caula. — Aus diesem Officium 
finden sich einzelne Bruchstiicke Acta SS. Mart. ni , 840 S. Von diesen 
Bruchstiicken registriert Chevaliers Repert. hymnol. das erste Ut aetatis 
suae puer; die anderen Bruchstiicke — und noch weniger das Ganze — 
kiimmem ihn nicht. 



AN HAN G. 



MESSEN. 



81. )lissa Gallicana. 



(Monii VIII.) 

I. Praefatio. 

Siderea dc sede niteiis, bone conditor orbis, 

Te pietate probans, non nostra hic criminiina pensans. 

Expositas admitte preces et iudice libra 

Mitior aequali non reddas pondere poenam ; 

Errores ignosce gregis pastorque fidelis 

Ereptis ovibus paradisi pabula reddas. 

II. Collectio. 

Snmme sator rerum, qui spinis cultor ademptis 
Catholicae ecclesiae plantaria fida locasti, 
Flecte oculos ad vota pius, age, mente serena 
Haec ut apostolico fodiatur vinea rastro, 
Adridens foliis, vivaci palmite vernans. 
Roscida fonte tuo, nullo cruciata vapore, 
Nutriat aeternos felici germine fructus, 
Fertilis et placeat largo vindemia partu, 

III. Ante nomina. 

Adnue. rector, opem vultuque adverte secundo, 
Qnae damus, accipiens, quod poscimus, ipse rependens, 
Et quamvis trepidet proprio mens tacta reatu, 
Vel sacra reddentes conimendet causa redemptos, 
Hoc speciale bonum iribuens, ut corde fideli 
Vivamus Domino, morianiur crimine mundi. 

IV. Post nomina. 

Quod poscit divinus honor, quod munus amantum 
Obsequio reddeute Deo sollenne tributum, 
Suppliciter Dominum per vota gemella precemur, 
Ut, quos culpa premit, pietas miseruta relaxet, 



— 200 — 



Atque interventu sacri libaminis huius 
Vita superstitibus detur, indulgentia functis. 

V. Ad Pacem. 

Arbiter orbis, apex rerum, spes una reorum, 
Tardus vindictae, veniae celer, immemor irae, 
Qui loca perquiris, miseris ubi parcere possis, 
Invitans ad dona magis, ne crimina damnes, 
Necte fidem populis, pacem sere, pectora iunge, 
Ut teneant animo, quod blanda per oscula produut. 

VI. Contestatio. 

Dignum et iustum est, dos gratias tibi dicere dignas, 
Summe Deus seraperque manens dominator ubiqne, 
Et qui cuncfa potens propriis animata figuris 
Artifici sermone facis, quique edita cernens, 
5, Ante videns rerumque creans per nomina formas. 
Cum fierent, vox semen erat, nec distulit ortus 
Imperium natura sequens ; mox spiritus oris 
Aethera curvavit, sola nexuit, aequora fudit, 
Materiamque operis sola est largita voluntas. 

10. Ne deforme iugum similis portaret imago, 
Tegmine servili latuit regnator Oiympi, 
IJt sua gentiles implerent coepta furoris. 
Quis dolus Herodis, cum tristia bella moverent 
Infantuin mandata necis ! quot ubere raptos 

15. Vulnera suscipiunt parvis errantia membris, 
Vix habitura locum ! Saevoque iubente tyranno 
Nasci poena fuit, cuius tulit impetus aevum, 
Quem nescivit agi, qui perdidit. 0 uova mortis 
Condicio, solura vitam pro fine subire 

20. Et, cum prima dies atque ultima sit simul una, 
Posse magis quam scire mori. Quis lumine sicco 
Attt gemitu cessante queat memorare Pilati, 
Quod deflent elementa. nefas? Quo iudice Christus 
Subdere pro mundi voiuit sua membra periclis, 

25. Ut carnaie malum caro solveret et ferus hostis, 
Cuius ab ingenio fluxerunt tela veneni, 
Perderet antiqui lacrimosa piacula belli 
Materia superante pari, nec criminis nltra 
Per subolem prodesset onus. Damnatio iusti 

30. Libertas est facta reis. De semine verbi 
Per tua dona colis signisque novalibus usa, 
Colligat ista manus te fructificante maniplos, 
De quibus ipse tui componas horrea caeli 
Triticeamque fidem lolio pereunte corones. 



— 201 — 



35. Per quem cuncta tibi, quae sunt caelestia, semper 
Virtutesque tonant sacro raodularaine carmen, 
Ang(e)lorumque chorus resonant his vocibus hymnum ; 
Quaesumus, ut iubeas nunc nos audire canentes, 
Et tibi sint placitae laudes, cum dicimus istas. 

VII. Alia contestatio. 

Dignum, aequum ac iustura est, tibi nos, pie, clangere laudes. 
Lux, via, vita, decus, spes, fons, sator, arbiter, auctor, 
Gratia, dulcedo, sapientia, gloria, regnum, 
Qui sine principio perstas, siiie tine per aevum, 
5. Cuius trinus apex statuit tria niaxinia rerum: 
Sol, luna, astra, poius radiarunt lumine muudum, 
Fons, pecus, herba, frutex terras variavit honore, 
Piscis, concha, lapis, sal, murex aequora complet. 
Sic hominem, genitor, finxisti ductile limo 
10. Atque reforraasti post criniina fonte lavacri ; 
Unde tibi merito, rerum Deus, una triades, 
Vocibus angelicis haec carmina sancta resultant. 

VIII, Post Sanctus. 

Vere terribilis, sanctus, metuendus, amandus, 
Conditor, instructor, moderator, tutor, operator, 
Qui propriura genitura, per quem virtnte paterna 
Tunc adulescentis forraasti exordia mnndi, 
Mittere sede poli demura dignatus es orbi, 
Qui reparator adest nostrarum [lux] aniraarum. 

Coll ect. ms. Augiense saec. 7'8. Cod Carolsriihan. Aug. 253. Daraus Mone, 
Lateinisclie und griecliische Messen, Frankfurt a. M. 1850, S. 30-35. — 
I. 1 obis. — 2 pen.sas. — II. 3 Plecte. — 8 vindemiae. — III. 3 reatus. — 
IV. 1 quod funus. — 5 libamini. — V. 5 serere. — VI. 8 sola nec suetae- 
quora fudit; die Silben nur falsch verbunden von Mone. — 13 luoveret. — 
14 neci quos. — 19 solus. — 23 Quod iudice. — 25 carnalem. — 26 ingenium. 

— 29 proderit. — 30 Da semina. — 32 manipolus. — 36 Virtutisque toas. 

— VII. 4 praestas. — 5 maxime. — VIU. 2 fehlerhafteroder entstellter Vers; 
lies tutor opime? — 3 virtutem pateruam. — 6 Qui repatur. — Die Messe 
ist in der Weise der lingua rustica geschriebeu. Fiir diese rein ortho- 
graphischen Lesarten, die der Messe jedenfalls iiicht urspriinglich eignen, 
mufB auf Mone l. c. verwiesen werden. 

82. E Missa .\mbro!iiana. 
Praefatio. 

Aequum et salutare nos tibi reddere grales, 
[0] vis trina, Deus [clemens], sator optime rerum, 
[Oj qui cuncta [tuis] propriis animata figuris 
Artifici sermone facis qui et facta conservas, 



— 202 — 



5. Qui dndam multo latitantem pulvere drachmam 
Invenis accensa verbi virtute lucerna, 
Ut pateant cunctis tua munera [rex pie] saeclis. 
Reddens ecclesiae fausto certamine palmara, 
Angelicos cernant humana lumina vultus, 
10. Micent et tumuii splendida niembra loco. 
lamiam qui repertus, olim absconditus agro, 
Rutilfit thesaurus, evangelicis praesignatus ligaris. 

En, superexsultat intemerata (ecclesiae) fides, 
Dum sacrum mercatum margaritae lucrum capessat, 
15. In qua, martyr sancte, tuus iuclitus martyr 
Geminam insignera Nazarius gestat coronam, 
Qui meruit, Domini [testisj pro laude fidelis, 

Sanguine martyrium clarificare suum. 
0 nimium dilecta Dei, membra Christi servata promisso! 
20. 0 testis flagrantissirae, 

Nitore caeli fulgide'. 
Cuius inaestiniabilis 
Odor [cunctis] Sabaeicis 
Praepollet aromatibns, 
25. Quem pius Ambrosius sacrum 

Locans ecclesiae munus 
Perennem patronum dedit 
Reperiens et medicura, 
Propugnatorem fidei, 
30. Sacri proelii bellatorem. 

Propterea cum angelis 
[Dicamus] et archangelis 
Sanctus, sandus etc. 

Miss. m.s. Ambrosianum saec. 9. ex. Cod. Ambrosian. A 24 bis inf. A. 

— Miss. ms. Ambrosianum saec. 10. Cod. Capit. Mediolanen. s. n. B. — 
Miss. ms. Ambrosianum saec. 11. Cod (."apit. Mediolanen. s. n. C. — Der 
Tcxt dieser Prafation ist augenscheinlich sehr verdorben. Der erste Teil 
derselben scheint aus Hexametern (und Uisticben), der zweite aus lamben 
bestehen zu sollen. Es wechseln aber metrisch-richtige Verse mit rhythmischen, 
rhythmisch-ricbtige mit solchen unrichtiger Betonung. Als vollig unbeilbar 
sind 12 — 15 und 19 belassen, wie sie iiberUefert sind. — 4 quique facta ABC. 

— 5 multum B. — 8 Reddis A; ecclesiae secundum certaminis paimam ABC. 

— 9 ut cernant AB. — 10 Micent et splendida turauli ABC. — 13 Et superex- 
sultat ABC. — 19 promissio AC. — 27 sq. Perennem reperiens patronum 
dedit et medicum. 

83. In Commemopatione s. Benedicti. 

Introitus. 

Gaudeat ecclesia Casinensis prole beata, 

Cui Benedictus adest Scholastica virgoque grata, 

Ornant hanc Maurus, Placiilus, stirps nempe sacrata. 



— 203 — 



Gra d al e. 

Per meritum gratia doctoris iussa sequentes 

Sunt Maurus, Placidus, nunc Christo mente fruentes. 

His pastor Benedictus iu altis consociatur, 

Et Scholastica nunc illis quoque perpetuatur. 

Alleluia. 

0 venerande pater, Benedicte, gregis miserere, 
0 Maure, Placide, Scholastica virgoque, vere 
Christum poscatis, ut nos possimus habere 
Regnum caeleste, vestiti gloriae veste. 

AUeluia, Alleluia. 

Landes Benedicto patri, 
Piae Scholasticae matri, 
Athletae forti Placido 
Et duci Mauro fulgido 
Devotis demus vocibus, 
Us uos salvent ab hostibus. 

Offertoriu m. 

Benedicte gloriose, 
Scholasticae frater piae, 
Virtutibus copiose; 
Manre, fulgens nt sol die, 
Alta stirpe generosa ; 
Placide, dux nostrae viae, 
Rogate Christum sedulo, 
Ut in futuro saeculo 
Cum sanctorum coUegio 
Caeli fmamur solio. 

Communio. 

Salvete, patres incliti, 
Gubernatores saeculi, 
Nostrum, Maure magnifice 
Benedicteque caelice, 
Placide, martyr Domini, 
Cum Scholastica subveni 
Nobis vos deprecantibus, 
Ut iungamur regnantibus. 

Miss. ma. Casinense saec. 'V12. Cod. Vatican. 6082. ad. saec. lo. 



— 204 — 



84. De sancto Clandio. 



Introitus. 

0 rex regum gloriae, 
Qui Claudium hodie 

Ad regnnm deducis, 
Fac nos eius precibus, 
Tani votis quam vocibus 

Sic tibi placere, 
Ut datum pauperibus 
Regnura in caelestibus 

Possimus habere. 
Claudi, tuis miraculis 
Ager fidei pallulat, 
Gemens infernus ululat. 



G r a d u a 1 6. 

Non est nostrae paupertatis 
Nec bumanae facultatis 

Referre miracula, 
Quibus virtus deitatis, 
Testis sancti sanctitatis, 

Illustravit saecula. 



Alleluia. 

0 Claudi, qui corpore 

Hac in urbe reservatus, 
Praeserva nos a languore 
Venenosi fiatus 
Per tua miracula. 
AUeluia. 

0 ff ertorium. 

Quanti sanctns sit nominis, 

Mortui testantur, 
Qui utriusque hominis 

Morte tenebantur, 
Isam Claudii meritis 

Mnlti suscitantur 

Communio. 

Gloriose praesul Christi, 
Clandi sacratissime, 

Duc nos tecum, quo ivisti, 
Post Christum piissime, 

Intercede et pro nostra 
omniumque salute. 



Miss. Carnotense imp. Parisiis 1535. A. — Miss. Tiillense imp. Tullii. 
1551. B. — Grad. 5 sanctitatis fehlt B. — Allcl. 2 Hoc in orbe AB. — 
Com. 2 sanctissime AB. — Com. 5 et feblt. 



85. Dc 
Introitus, 

Gaudeamus 

in te nos, Domine, 
Et psallamus 

in tuo nomine, 
Sub colendis 

condigno carmine 
Ermelindis 

festis et famine 
Coastantibus 

caeli civibus 
Nomenque tuum 

coUaudantibus, 



ErmeUnde. 

Graduale. 

Virgo gradu gradiens 

directo, sedula fiens, 
Gratiore grata 

veneratione veneranda; 
Cur quasi regina 

pro virginitate supina 
Est exaltata 

caeloque beatificata. 

Alleluia. 

0 vere digna monacha, 
0 virgo cuUrix ererai, 



— 205 — 



Christnm tua prece placa, 
Qui ne velit dire premi 

Nos sorte daemoniaca, 
Quos curavit semel emi, 

Sed te frui 

Vultu sui. 



Deo tota 
Funde vota 
Vique tota 
Nobis hic et alias 
Christum mitigato 
Pacisque bona dato. 



Quae per pndoris flosculum 
Et per virtutes aiias 

Ornasti tuam vasculum, 
Tu nobis hic et alias 

Christum mitigato, 

Pacisque bona dato, 

T r a c t u s. 

Tu dives opum gratiae 
Sponsa regis gloriae, 
Te collaudat hodie 
Plebs ovante facie. 

Assis, pia, 
Et de via 
Lapsos rege 
Et protege, 



Offertorium. 

Offer summae trinitati 

Votum prece supplice, 
Virgo pia, ne peccati 

Impediamur obice, 
Sub peccato venumdati 

Redempti suraus apice, 
Ne damnemur iudicati 

A Christo pio iudice. 



Communio. 

Stat tua per labia 
distillans gratia dia, 

Scandit et in Rama 

redolendo tui thymiama. 



Acta SS. Oct. Xn, 866 ff. „e pervetu.sto codice pergameno archivii" 
Meldradiensi.s. — Das Graduale besteht aus Hexametern wie die Comtnunio. 
Der zweite Satz ist kein Fragesatz, sondern cur steht hier wie ofters sonst 
statt quare. — Offert. , 2 soU die Hs. Vocum pveces attende lesen, was 
allerdings gegen deu Reim verstiefse. — Hierzu die Sequenz Vox amoena 
mens serena Acta SS. 1. c. 867. 



86. De sancto Lazaro. 



Introit us, 

Collaudemus venerantes 

Christi sacrum praesuiera 
Nos adulti et infantes, 

[Genere] praenobilem, 
Quem a morte Christus vocavit 

Per mortem terribilem 
Massiliamque decoravit 

Hic fundendo sanguinem. 



Alleluia. 

Nobilis es ex genere, 
Virtutibus nobilior, 

0 sancte praesul Lazare, 
Ora pro nobis omnibus. 

Of fertorium. 

Venit ab lerosolyrais 
Massiliae oblatus 



— 206 — 



Lazarus, raulturn nobilis, 
Stirpe regia natus, 

Ab universis populis 
Devotc est laudatus, 

Eius sanctis meritis 

Sit nunc Lcus placatus. 



Faillon, Monuments inedits sur rapostolat de Sainte Marie Madeleine 
n, 586 aus ,,MipsaIe seu sacramentarium ad usum illibatae Aniciensis 
ecclesiae almifluis deiparae obsecrationibus angeiicis manibus consecratae 
(gotbiquej". 



Inhaltsiibersicht. 



Real- 











1. 


Di€ 


Dominica 


15 


2. 


De 


Corona .Spinea . . . 


16 


3. 


De Jiepulcro Doniini . . 


19 


4. 


In Praesentatione BMV. . 


20 


5. 


In 


Visitatioue B.MV. . . . 


22 


6. 


De 


Beat.i Maria V. . . . 


23 


7. 


De 


Beata Maria V. . . . 


27 


8. 


De 


Beata Maria V. . . . 


28 


9. 


De liMV. iu Inveiitiooe reli- 






qiiiarum Baiocenxium . . 


30 


10. 


De 


sancto Alexandro 


31 


11. 


De 


sancto Araando . . . 


32 


12. 


De 


sancto Antonino . 


34 


13. 


De 


saneta Aurea . . . . 


36 


14. 


De 


sancta Barbara . . . 


37 


15. 


De 


sancta Beg^ga .... 


40 


16. 


De 


sancta Berta .... 


42 


17. 


De 


saneto Catei-vo 


44 


18. 


De 


sancto 1'hrysogono . 


47 


19. 


De 


s. Cypriano Tolonen. . 


48 


20. 


De 


sancto Uionysio . 


49 


21. 


De 


sancto Doniuio . 


53 


22. 


De 


sancto Ettone .... 


56 


23. 


De 


s. Euchario Tullen. 


58 


24 


De 


sancto Eunuphrio 


61 


25. 


De 


sancta Euj-tella . . . 


63 


26. De 


sancto Evurtio . . . 


65 


27. 


In Transl. s. Evurtii. . . 


65 


28. 


De 


sancta Fide .... 


70 


29. De sancta Firmina . . . 


73 


30. De sancto Floriano . . . 


76 


31. 


De 


sancto Galecterio . . 


78 


32. 


De sancto Galgano . , . 


81 


33. 


De 


sancto Gengulpho 


84 


34. 


De 


sancto Gaudioso . 


87 


35. 


De 


sancto Georjiio 


91 


36. 


De 


s. Gerardo Cenadien. . 


95 


37. 


De 


s. Gerardo Potentino . 


97 


38. De 


s. Germano .A.utisiod. . 


100 


39. 


In Transl. s. Gertrudis . . 


102 


40. 


In 


Consecr. 8. Gertrudis 


104 


41. 


De 


s. Guillelmo Vercellen. 


105 


42. 


De 


sancta Hedwige . 


107 


43. 


De 


ss. Hellaro et Tatiano . 


109 


44. 


De ss. Hermelando et Baldo 


112 



Spite 



45. De sancto Hyacintho . . 115 

46. De s. lohanne Evang. . . 117 

47. De s lohanne Evang. . . 118 

48. De ss. lohanne et Marciano 120 

49. De sancto loseph .... 122 

50. De sancta luliana . . . 123 

51. De ss. lusto et Clemente . 125 

52. bo s. lusto Tergeslino . . 128 
I 53. De s. Katharina Senen. 132 
I 54. De s. Katliarina Suecica . 134 

55. De sancto Kentigerno . 137 

56. De s Laurentio 8ipontiuo. 140 

57. De s. Le.jnardo Lemovicen. 144 
58 De ss. Liberata ct Faustina 147 
59. De s. Lucia Salernitana . 149 

[ 60. De s Lucia de Monte Vir- 

ginis 1.52 

61. De s. Marcellino Edredunen. 154 

62. De sancta Martlia ... 155 

63. De sancto Matthaeo . . . 157 
; 64. De siincto Nicolao . . . 160 

65. lu Translatione s. Nicolai . 161 

66. De saucto Paride .... 162 

67. De sancto Petro 163 

68. In luventione s. Quintini. . 164 
69 De sancto Quirino . . . 165 

70. De l{elif|ulis Ecclesiae s. . 
Franibaldi Silvanectensis '. 166 

71. De sancta Keparata . . . 167 

72. De sancto Kichario . . . 168 

73. De sanclo Severo .... 178 

74. De sancto Sitfredo ... 179 
I 75. De 8. Siro Ticinen . . . 182 

76. De ss. .Sororibus BMV . . 185 

i 77. De sancto Tito .... 188 

78. De s. Valeria Leinovicen. . 190 

' 79. De sancto WultVanno . . 192 

80. Ue sai\cto Zi>simo . . . 193 

81. Missa Gallicana .... 199 
I '-2 E mi';.';^ .Vmbrosiana. . . 201 
I 83. Iii Commcmoratione s. Bene- 

dicti 202 

I 84. De sancto Claudio ... 203 

I 85. De sancta Ermelinde . . 204 

I 86. De sancto Lazaro. . . . 205 



— 208 — 



Terbal-Index. 



Seite 



Adest dies celebris .... 115 

Adest dies laetitiae .... 48 

Ad gloriam Dei et fideliura . 147 

Ad hanc urbem Sipontinam . 140 

Ad laudem regis gloriae . . . 172 

Ad te Christe fili Dei ... 56 

Aequiim et sahitare .... 201 

Aethereos patres 168 

Assunt festa magnifica . . . 155 

A teneris annis 105 

Aurea iam saecula 95 

Ave decus martyrum .... 31 

Ave gemma claritatis .... 70 

Belliger iste sagax .... 53 

Benedicta villa maris .... 185 

Christe tui sancti . ... 144 

Christum nunc laudate ... 19 

Claret dies praecipua .... 1<S8 

Coepit praeses contristari . . 91 

Collaudemus venerantes . . . 205 

Corde puro regis regum . . . 192 

Eligius praesul 169 

Ex motu infautium .... 22 

Exsultet caeli curia .... 61 

Extremum peragens .... 152 

Pelix praesul Evurtius ... 65 

Firmina virgo virtutis ... 73 

Forma decus puellarum ... 27 

Fulget clara dies 130 

Gaudeamus in te nos . . 204 

Gaudeat ecclesia Casien. . . 202 

Gaudeat ecelesia pro palma . 58 

Gaude diva radix levitica . . 157 

Gaude felix mater ecclesia . . 16 

Gaude felix Parisius .... 49 

Gaude felix urbs .Syracusia . 193 

Gaude plaudens fidelis contio . 163 

Germine conspicuo 34 

Gertrudis festa 102 

Gloria sanctorum 178 

Haec vera fraternitas . . . 109 

Hi duo nostri mart\-res . . . 120 

Hodiernae lucis sollemnia . , 104 

lam splendor lumen luminum . 149 

Inclitae martyris fesfa ... 42 



Seite 



In his sacris sollemniis . . . 179 

In septentrionali Wallia . . . 137 

Liaeta psalle Noria .... 76 

Laetetur ecelesia 127 

Laetetur plebs fidelium ... 81 

Laudet eia salvatorem ... 97 

Magnificet ecclesia .... 32 

Magnus es rex Christe . . . 190 

Martj'r praecinctus Domini . . 171 

Miles in Christi curia ... 44 

Jfunc venias properesque . . 122 

O Advigis mirabilis .... 107 

O beata Keparata 174 

O beata sponsa Christi . . . 134 

O beate Marcelline .... 154 

O Christi cultrix 37 

O Christo plebs dedita ... 112 

O fundatrix Begginarum ... 40 

O pater venerabilis .... 117 

O rex regum gloriae .... 204 

Plaudal mater ecclesia . . . 123 

Praeclarus dies rutilat , . 165 

Pro fidei meritis 15 

Quem colit et laudat .... 28 

Qui lohannem diligebat . . . 118 

Kecolenda gloriosi 84 

Recror orhis et redemptor . . 176 

Regia virgo fuit 63 

Rosa rubens et candens ... 36 

Sacris du.xit origiuem . . , 160 

Salvatorem Sirus priuceps . . 182 

Sanctus Galectorius .... 78 

Sedenti super cathedra ... 87 

Sidereo de sede nitens . . . 199 

Signo divino 65 

Spleudide Chrysogone ... 47 

Stirps lesse virgam .... ,30 

Trinitatis thalamum .... 23 

Utero materno 20 

yirginem Katharinam . . . 132 

Virtutum titulis IQO 



Pierersche Hofbuchdruckerei Stephan Geibel & Co. in Altenburg. 



Nach trag. 



[)e Qninque 

In 1. Vespeiis. 
Antiphonae. 

Torrentem \ier luartyrium 
Quinque Fratruui Minorum 

Adepti sunt consortium 
Caelestiuni splendorum. 

Mirabilem victoriam 

Dominus renovavit, 
Quando Fratrum familiam 

Triumpliis decoravit. 

Haec vere generatio 
Rectorum perliibetur, 

Qaae praeclaro martyrio 
Coronam promeretur. 

Vota fratrum bumilium 
Deus celsus respexit, 

Quos ad caeli fastigium 
Martyriis erexit. 

Lauda Cbristum praeconiis, 

Religio Minorum, 
Qui tuis dedit tiliis 

Martyrium decorum. 

Ad Magnificat. 

Actor magnificientiae, 

Quae lucet in martyribus, 
Christus magnificetur, 
Veniae dos et gratiae 
Precetur cum sodalibus, 
Othoque nobis detur. 

Dreves, Historiae Rhythmicae. VII 



Martyribus. 

A d M !V t u t i n um. 
Invitatoriuni. 

Rex martyrum et praemium, 
Christus laete laudetur, 

Pro quo Fratrum collegium 
Occidi non veretur. 

In 1. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Felix Fratrum quinarius, 

Firmus in Christi lege, 
Factis probat et certius 
Se de Francisci grege, 

2. Adversus Christi aemulos 

Saraceni frementes 
Augent poenarum stimulos, 
Ferunt illi gaudentes. 

3. Perversi multifarie 

Sanctos aggrediuntur, 
Sed a Deo propitie 
Illi suscipiuntur. 

Responsoria. 

1. Quinaria familia, 

Francisci genitura, 
Spreta carnis lascivia 

Et mundauorum cura, 
Docebat in Hispania 
Documenta secura. 

14 



- 210 — 



V. Per poenas et opprobria 
Horum probat Sibilia 
Vota tirmaque pura. 

2. Rege coram Sibiliae 

Flatu sancto muniti 
De causa, de progenie 

Respondent requisiti, 
Nec minis nec blanditie 

Cesserunt impetiti ; 
V. leiuniis, vigiliis 
Ac etiam suspiriis 

Non neglegunt inniti. 

3. Turris in summo positi 

Non cessnnt praedicare, 
Sed viri Satan subditi 

Conantur hos torbare, 
Quos populi rex perditi 

Dire iubet necare ; 
"V. Agente prece geniti 
Non necantur immeriti, 

lubentur navigare. 

In 2. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Sancti fratres et humiles, 

Virtutibus perfecti, 
Sunt ad manendum habiles 
Divino regno tecti. 

2. Voluntates mirihcat 

Suas Deus in sanctis, 
Laetificaus dignificat 

Quos donis tot et tantis. 

3. Francisci gencratio 

Quod vere quaerat Deum, 
Probat haec felix contio 
Tot passa propter eum. 

Responsoria. 

1. Ferventes ad martyrium 
Christi propter amorera 
Perveniunt Marochium 

Non parvum post laborem, 



Infans Portugalensium 
Receptis dat honorera. 
V, Divum pandunt eloquiura, 

Laeti ferunt supplicium, 
Quaerunt regis furorem. 

2. Diro dncti de carcere 

Cnideliter caeduntur. 
Nec propter hoc ab opere 

Incepto rctrahuntur, 
Fideni veram disserere 

Nolentibus nituntur; 
V. Bene cum barbae vellere, 
Cnm labiis ex verbere 

Cruore perfunduntur. 

3. Maurorum dux aggrediens 

Consortiura decoris, 
Nunc blandiens, nunc saeviens, 

Perversi consors moris, 
Quem Dei plebs despiciens 

Vim non perdit rigoris ; 
V. Seorsum ligat furiens 
Dux flagellans et feriens 

Servos mundi factoris. 



In 3. Nocturno. 
Antiphonae. 

1. Confessi Deo cithara 

Mortificationis 
Contemnunt facta barbara 
Perversae nationis. 

2. Ex angustiis omnibus 

Hos sanctos liberavit 
Dens. horum qni mentibus 
Dulce luraen donavit. 

3. Spes, virtus et refugium 

Sanctis Deus censetur, 
Per cuius beneficium 
Omnis iustus nieretur. 



— 211 — 



Responsoria. 

1. Vinctis post terga raanibas 

Nudi, discalceati, 
Flagellis, pugnis, fustibus 

Per totum verberati, 
Regis diri couspectibus 

Sunt sancti praesentati ; 
"V. Laetis constantes vultibus 
Respondent variis vocibus 

A Deo confortati. 

2. Praeinissis minis voluit 

Rex Almiramolinus 
Pervetere nec potuit, 

Sic amor nam divinus 
Hos firmiter retinuit 

Sinceros intra sinus; 
V. Tres gladios exacuit 
In his, sertaque tribuit 

Deus nnus et trinus. 

3. Reliquiae praenobiles 

Vilissime tractantur, 
Quas igni dant ignobiles, 

Sed a Christo servantur, 
Tristantur incredibiles, 

Christiani laetantur; 
V. Deus conservat humiles, 
Per lapides terribiles 

Proiectos ue laedantur. 



Ob quod eius praesentia 
Aeterne gratnlantur. 

3. Francisci dat religio 

Praeclarum fructum snam, 
Quo prava, Christe, natio 
Cognoscit nomen tuum. 

4. Sacerdotes et laici 

Christo benedixere, 
Martyrio multipUci 
Dum mortem sustulere, 

5. Lauda Christum, Colimbria, 

Gaudenter laude plena, 
Hosque laude quinaria 
Pangat plebs Agarena. 



Ad Benedictus. 

A. Gloriosi martyrii 
Pretiosa devotio 
Infantem liberavit 
De taediis exsiiii 
Sanctoque desiderio 
Antonium itifiammavit. 



In 2. Vesperis. 
Ad Magnificat. 



In Laudibus. 
Antiphonae. 

1. Quinque fratrum martyria 

Firmae credulitatis 
Snnt firma testimonia 
Eorum sanctitatis. 

2. Constanter in laetitia 

Hi Christo famulantnr, 



A. Gaude quino martyrio, 

Sed plange Machometicos, 
Urbs Marochiana, 
Pro tanto patrocinio 
Plausus age melodicos, 
Plebs Colimbriana. 



Alia Antiphona. 

0 regnum Portugalliae, 
Qood vergis ad occasum, 

Te ditavit altissimus 

Sanguine quinque fratrum ; 
14* 



- 212 



Rex impius Marocbioram 

Tibi per Petrnm obtulit 
Thesanrnm hunc Minorum, 



Gaude illomm meritis, 
0 tam felix Hispania, 

Sed tn iubila prae ceteris, 
Devota plebs Colimbriana. 



Quem BeataCrux suscipit. 



Breviarium secuudum usuni insignis monasterii Sanctae Crucis Colim- 
briensis, ordinis divi Augustiui. Impr. Colimbriae (Geruianus Galbardus) 
1531. — In 2. Noct. A 1, 4 Divini. — K 1, 4 Non parum post. — In 
3. Noct. A 2, 1 omnibus angustus. — In Laud. A 5, 4 ples. — Die letzte 
A ist augenscbeinlieb nicbt vom Verfasser des Officiums. Zu diesem der 
Hymnus: Komana gaude natio. — Das seltene Brevier, dem die.ses 
Officium entnommen, wurde mir erst nach Vollendimg des Dnickes der 
ersten Halfte dieses Bandes bekannt. Ich verdanke Kenntnis und Einsicht- 
nahme der Giite des Herrii Ludwig Rosenthal, Antiquars in Miincben. 



ANALECTA HYMNICA 

MEDII AEVI. 



Herausgegebeu 
von 

Clemens Blume und Guido 31. Dreves. 



XLVb 

CAxXTIONES ET MITETL 

Lieder und Motetten 

des 

Mittelalters. 

Dritte Folge. 

?5 



Leipzig-. 
0. R. R e i s 1 a n d. 
1904. 



CANTIOxNES ET MUTETI. 



Lieder und Motetten 

des 

Mittelalters. 

Dritte Folgre. 

CANTI0NE8 

Variae, Bohemicae, 8iiecicae. 
Herausgegebeu 



Giiido Maiia Dreves 

S. J. 



Leipzig. 
0. R. R e i s 1 a n tl 
1904. 



VORWORT. 



Der "vorliegende HaUjband entbalt in drei Abteilungen 
einen Nachtrag von Cantionen. Die erste Abteilung umfafst 
solche aus verschiedenen, die zweite aus bohmischen, die dritte 
aus schwedischeu Quellen. Zu jeder dieser Gruppen wenige 
Worte. 

I. 

Mancherlei Lieder mit ein- oder mehrstimraigen Melodien 
enthalt ein aus Eberhardsklausen stammender Sammelband 
des 15. Jahrhunderts. jetzt Cod. 322 der Trierer Stadtbibliothek. 
Es konnten aus dieser Handschrift leider nicht alle Lieder 
Aufnahme tinden, da dieselbe fast nur Bruchstiicke bietet. Die 
Sammlung ist namlich ersichtlich zu musikalischen Zwecken 
angelegt und daher den Noten vielfach uur die erste Strophe 
der Lieder untergelegt. Folgendes sind die Anfange der 
ilbergangenen Lieder: 

Ave lumen Dei veium. 

Nova simus conspersio. 

0 praemium et requies. 

Paraditus egrediens. 

Physica harmonia. 

Quondam stillans esu manna. 

Sonat agmen caelestis curiae. 

Tu sine principio. 

Universi populi. 

Veni sancte spiritus, Da nobis. 

Veni sancte spiritusque pater. 

Die Texte dieser Trierer Handschrift sind Uberaus schlecht 
und fehlerhaft. Die Handschrift selbst hat, falls sie nicht aus 
Bohmen stammt (allerdings aus dem deutschen Bohmen, da 
sie auch deutsche Texte enthalt), jedenfalls eine bohmische 



Vorlage gehabt. Ein Fingerzeig fur diese fmindestens mittel- 
hare) bohmische Herkunft gibt schon das Vorkommen des 
Husliedes lesus Christus nostra salus (Anal. XLVb, 
Nr. 125). das indes auch aufserhalh Bohmens bekannt war. 
Einen weiteren gibt die Erwahuung der Literaten in dem 
Liede Adest dies celebris: 

Pro literatis 
Tibi paratis. 

Dafs es auch aufserhalb Bohniens Literatengesell- 
scbaften (vgL AnaL I, 27 u. f.) gegeben, ist namlich 
mindestens ^ehr zweifelhaft. Endlich kommen unter den 
wenigen Liedern der Eberhardsklausener Handschrift zwei 
weitere vor, die entschieden bohmischer Herkuuft sind, namlich 
das Lifd 0 m n i u m s a n c t o r u m festa recolamus. AnaL IL 120, 
und das Lied Katharina coronata (statt Dorothea coro- 
nata), Anal. XLVb, Nr. 15(3. Xach P. Bohn, der in den 
Monatshefteu fiir Musikgeschichte 1897, S. 37 ff., eine kurze 
Beschreibuug der Handschrift gegeben und einige Lieder aus 
derselben mitgeteilt hat, zeigt der deulsche Text „ein Gemisch 
von niederlandischen und Moselaner-Dialekt." Diese Angabe 
entzieht sich meiner Kontrole. Ihre Richtigkeit vorausgesetzt. 
hatten wir also ein Schopfen aus bohmischen Quellen an- 
zunehmen, 

In der Sterzinger Miszellenhandschrift, iiber welche 
Zingerle in den Sitzungsberichten der Wiener Akademie 
(Bd. 54 [186»:)], 293 ff.) berichtet . und aus der schon fruher 
(AnaL XXXIII) mehrere Keimgebete mitgeteilt sind. betindet 
sich S. 29 b noch das folgende Lied mit der Aufschrift : 
^larnarii de quinque vocalibus; de quinque vocalibus 
insofern, als die ftinf Strophen des Liedes auf dieselben aus- 
lauten : 



1. lam pridem aestivalia 
Pertransiere gaudia, 
Brumahs saevitia 
Venit cum tristitia, 
Grando, nix et pinvia 
Corda uunc reddunt scgnia, 
Ut desolentur omnia. 



2. Nunc conticent aviculae, 
Quae volebant in nemore 
Cantica deproniere 
Et voluptates^) gignere, 
Tellus caret gramine, 
Laeto sol micat iubare, 
Et dies currunt propere. 



') voluntates. 



— 7 — 



3. Ad obsequendum Veneri 
Mens tota languet ') animi, 
Fervor abest pectori 
Et calor cedit frigori, 
Maledicant hiemi, 
Qui veris erant soliti 
Amoenitate perfrui. 



4. In omni loco congruo 
Serraonis oblectatio 
Cum sexu femineo 
Evanuit omnimodo; 
Tempori praeterito 
Sit salus in perpetuo 
Et gratianim actio. 



5. Prae lucis aurae transita 
Et tempestatis impetn 
Tribulato spiritu 
In gravi sumus habitn. 
Ver, nunc tuo reditn 
Refove, quos in gemitn 
Reliquisti iam diu. 

Diesem Liede fuge ich ein anderes hei : ad salutandum 
cantorem in novo anno, weil sicb dasselbe docb zu sebr dem 
weltlichen Liede nahert. Es steht in der Pariser Hs. 1139, 
einem Tropar von St. Martial in Limoges. 



1. Annas novns in gaudio 
Agatur in principio, 
Magna sit exsultatio 

In cantoris tripudio. 

2. Anni novi principium-) 
Vox celebret psallentium, 
Et cantorem egregium 
Hymnus extollat omnium. 

3. Anno novo in cantica 
Recitentur j organica, 



Tota sonet ars musica 
In cantoris praesentia. 

Annam novum celebrantes, 
Exsultantes et laetantes 
Et cantorem venerantes 
Gaudeamus congaudentes. 

Anne nove, tit titulis 
Hodie ineffabilis, 
Tui cantor mirabilis. 
Esto per saecla*) stabilis. 



R". Ad haec sollemnia 
Concurrunt omnia 
Voce sonantia 
Cantoris grafia 
Et vitae spatia, 
Per quem laetitia 
Fit in ecclesia. 

Die den Schlufs dieser ersttn Abteilung bildenden Can- 
tiones Scholasticae (Nr. 98 — 109) sind samtlicb einer aus 
St. Victor von Paris stammenden Hs. Cod. Parisin. 11412 



^) languent. — principio. — ') recitetur. — ■•) saeciila. 



— 8 — 



entnommen. Man vgl. Uber dieselbe Haur^au, Notices et 
Extraits V, 30 flf. Einige dieser „Noels des ^colires" hat 
Dum^ril , Po^sis in^dites du moyen-age , 295 tf. , jiubliziert. 
Diese Lieder sind alle von ein und demselben Ver- 
fasser geschrieben, fur SchUler, gewifs, aber schwerlich von 
einem Schiiler; dazu schreibt der Diktator doch zu kulaute 
Verse, die ich nicht fur so minderwertig erachten kann als 
Haur^au Bemerkeuswert ist, dafs in der Reihenfolge dieser 
Lieder das bekannte Gedicht Taurum sol intraverat 
in doppelter Redaktion, das andere Tanto viro locuturi 
in langerer Fassung sich findet. 

IL 

Dieses zweite Auctarium Cantionum Bohemicarum — 
denn ein erstes bilden die Cantiones Vissegradenses (Anal. II, 
147 ff.) — ist vorzugsweise der Hs. XIII A 2 des Bohmischen 
Museums in Prag entuommen. Dieselbe ist L512 von einem 
Priester Wenceslaus de Wyskytna geschrieben, selbstredend fiir 
eine Kirche der Prager Erzdiozese ; fur welche, dafiir fehlen 
die notigen Auhaltspunkte. Bemerken will ich nur, dafs die 
Kirchenweihe des betretienden Ortes zwischeu dem I'este des 
hl. Bartholomaus und dem des M. Wenzeslaus lag. Aufser 
den im folgendeu mitgeteilten enthiilt diese Hs. auch zahl- 
reiche Cantiones, die schon Anal. I und II mitgeteilt wurden. 
Die Lesarten der Handschrift zu diesen Liedern werden 
spater an geeigneterem Orte mitgeteilt werden, als es dieses 
Vorwort ware. Das ganze Inhaltsverzeichnis der Handschrift 
hier aufzufiihren, halte ich fiir iibertliissig und bemerke nur, 
dafs die folgenden Stiicke absichtlich iibergangen worden sind: 

1. Inter natos mulieruui, Ut testatur. Dieses Lied 
besteht namlich aus den Strophen 1—5 inkl. , 11 b und 12 
der Sequenz Anal. XXXIX, Nr. 194. 

2. Profitentes trinitatem. Besteht aus funf Strophen 
der bekaunten Dreifaltigkeits-Sequenz Adams von St. Victor 
mit dem Rundreime : 

Trinae sit laus unitati, 
Sit et simplae trinitati, 
Patri, nato ac flamini 
Ab utroque procedenti, 
Coaeterna gloria. 



— 9 — 



3. Ave lesu quam formosus. Das Lied besteM 
aus acht dem Psalterium Ave lesu lignura mite, Anal. 
XXXV, 53 ff. entlehnten Strophen. 

4. Poraparum dux tunc corruit. Ein tschechisches 
Lied, dem nur die folgenden lateinischen Verszeilen voraus- 

gehen . Poniparum dux tunc corruit, 

Dum virga lesse floruit, 
Emanavit, 
Hunc locavit 

Virguncula purissiina. 
Elatus dux opprimitur, 
Dum rex caelorum nascitur. 

R° CoUaudemus hunc Dominum 
Et salvatorem omnium 
Matre cum clarissima. 

Nur e i n unbekanntes Lied bot die kleine Sammlung von 
Cantiones in einem Prager Gradual von 1473, Cod. Mus. Bohera. 
XII A l^); dagegen sind einige lateinische Gesange aus 
lan Rozenpluts Kancyonkl, Holoraaucy MDCI aufgenoramen 
worden, weil sich dieselben als mittelalterliche Lieder charak- 
terisieren. Ausgeschlossen habe ich eine Reihe von Can- 
tionen, die sich in der Wiener Handschrift 118.57 tinden, die 
dem ausgehenden 16. Jahrhundert angehort. (Vgl. Aual. 
XLII, 9.) Diese Lieder sind njimlich augenscheinlich niclit 
raittelalterliche, stellen sich vielmehr als der raifslungene Ver- 
such einer in voller Dekadenz begrilfenen Zeit dar, sich der 
eleganten Formen entschwundener Tage zu bedienen. Folgendes 
sind die Initien der in dieser Sammlung enthaltenen 
Cantiones : 

Venit in mundum de caelis. 
Ave speciose fili matris castae. 
Victoriosissimae matris. 
Omnes cum gaudio Deo serviamus. 
Virgo stellis quae est adornata. 
Unigenitum parentis natum. 
Vox angeli mitissima. 
Universi pangamus. 
Vigilanti iam animo. 



Die Handschrift Ifitet die Sammlung von 14 Cantionen niit der 
Kubrik ein: „Sequuntur cantilen.ne de B. M. V, non secundum chorum 
Pragensem, sed de beneplacito cantandae." 



— lu — 



Venite Dei cultores. 

Dominam laudemus voce alacri. 

Nos mortales omnes Deo parenti. 

Salve fili matris castae. 

Memoranfes Christi adventum. 

Viri fratres simul congregati. 

Venite in nomiae omnes lesu Christi. 

Venit in mundum rutilans propago. 

Regi regum regi regum Domino, 

Deus invictissime audi nos. 

Venit de caelestibus Gabriel archangelus. 

Virginem castissimam Delegit. 

Virga lesse refloruit Lugubri. 

Ave lesu gloriose Fili raatris. 

Beispielshalber mag das erste dieser Lieder hier eine 
Stelle finden: 



1. Venit in mundum de caelis 

Magni patris natus, 
Ei semper amabilis 

Atque reis gratns ; 
Nam ob salutem eorum 
Venit re.x caelorum, 
Propheticis oraculis 
Olim praedicatus, 
Sybyllinis versibus 
Pariter cantatus. 

2. Caelorum factor altorura 

Se exinanivit. 
Et creator angelorum 

Se humiliavit, 
Servi formam suscipiens, 
De nobis providens, 

Dura in gremium virginis 

Descendit hurailis, 
Factns est visibilis, 
Cnnctis placabilis. 

3. Lauderans regera hurailera, 

Cunctis placabilem, 
Ad hunc voces extollendo, 
Preces porrigendo. 
Venit in hoc exsilium 



Ferens auxiiium, 

Nos ab omni privans malo 
Et daemonis dolo. 
Christo regi gloria 
Sit et victoria. 

4. Salve, lesu piissime, 

Fili matris castae, 
Salve, puer mitissime, 

Patris candor, Christe; 
In cor nostmra iUabere, 
Nobis miserere 

Tnam gratiam praestando, 
Virtutes donando, 
Ut te possimus pure 
Et digne laudare. 

5. Cuius tonitru tremiscit 

Tellus atque aether, 
Quera princeps raundi pavescit, 

Mulges raatris uber, 
Infans perquam gloriosus, 
Nobis gratiosus, 

De plenitudine cuius 
Oranes accipimus \ 
II li ergo gloria 
Sit et victoria. 



— 11 — 



6. Te nnnc oramns, Domine, 
Assis sine mora, 
Tuo') vivaraus nomioe, 

In ultima hora, 
Tnas in manus animas 
Commendaiuus nostras, 
Qnas digneris gubernare 
Et pie servare, 

Ut consequantur tua 
Laetanter gaudia. 



7. Com veneris iudicare 
Omnes terrae tribus 
Et omnes ad te vocare 
De mundi partibus, 
Statue nos ad dexteram, 
luste iudex, tuam, 
Ut audire verba tua 
Queanius dulcia : 
Ite, vos benedicti, 
Dco praedilecti. 



8. Da audire illam vocem, 
Benigne salvator, 
Ut atram vitemus necem, 

Aeterne creator, 
Duc nos tuam ad gloriam, 
Post hanc victoriam, 

Ut te laudenius in caelis 
Cnm sanctis angelis 
Per tempora sedula 
Per cuncta saecula. 

III. 

Die Lieder der dritten Abteilung fuhren deu Nameu 
Cantiones Suecicae nicht deshalb, weil sie ausnahmslos aus 
Schweden stammen, da manche verrautlich, einige wenige 
gewifs aus Frankreich, Deutschhind oder Bohinen stammeu, 
sondern weil sie jedenfalls der Mehrzahl nach nordischen 
Ursprungs und alle ein und derselben schwedischen (^uelle ent- 
nommen sind, aus der sie bereits von Klemming in seiner 
schwedischen Hyninensaramhing publiziert wurden. Obschon 
diese Quelle aus dem Ende des l(i. Jahrhunderts stammt, ist 
doch ihr Inhalt ein niittelalterlicher. Der Titel dieses seltenen 
Druckwerkes lautet: 

Piae cantiones ecclesiasticae et scholasticae 
veterum episcoporura in inclito regno Sueciae passim usurpatae, 
nuper studio viri cuiusdam reverendissimi, de ecclesia Dei et 
schola Aboensi in Finnlandia optime meriti, accurate a mendis 
correctae et nunc typis commissae opera Theodorici Petri 
Nylandensis. His adiecti sunt aliquot ex psalmis recen- 



') Nobis tuo vivamus 



— 12 — 



tioribus. Imprimebatur Gryphisuualdiae per Augustinum 
Ferberum. 

Colophon: Gryphisvvaldiae. Typis Augustini Ferberi 
Anno 1582. 

Die Vorrede ist datiert Rostochii, die 23. Maii anno 
Christi 1582. Aus derselben sind die folgenden Abschnitte 
nicht ohne Interesse. 

„Semper itaque sapientes guberuatores et pii episcopi 
una cum ceteris artibus ecclesiae necessariis etiam musicae 
studia foverunt et sedulo conservaverunt. Tales ffilo/uovaoi, 
homines vere pii et docti, admiratores et laudatores operum 
divinovum, etiam in mea putria fuerunt non pauci, quod ipsum 
hic libellus, qui spirituales cautiones et carmina veterum 
episcoporuni in inclito regno Sueciae continet, testatur. Quam- 
quam enim permagnae in ecclesia tenebrae essent eo terapore. 
quo lux evangelii variis sophisticis superstitionibus et ido- 
lorum cultibus oppressa iaceret , tanien in tanta caecitate 
Deus excitavit aliquos pios viros, ipsum recte agnoscentes et 
fiducia misericordiae divinae propter Christum promissae eum 
invocantes et celebrantes. Huius asseverationis etsi alia quo- 
que testimonia exstent, tamen hic libellus prae aliis locu- 
pletissimus testis esse potest. In quem tametsi iniuria 
librariorum mendae quaedam irrepserunt (ut fieri solet, cum 
liber aliquis ab imperitis saepius deseribitur) , tamen ab istis 
erratis pene onmibus magna ex jiarte repurgatus et restitutus 
est. Quamvis interim negari non possit, cura omnia haec 
rhythmica potius sint quam poetica, pluribus in locis antiquae 
illius et tum in convenlibus ecclesiasticis et scholasticis 
usitatae latinitatis vestigia adhuc subinde occurrere, quae tamen 
talia sunt. ut vetustatis reliogiosae nomine potius venerationem 
cura candida excusatione quam maledicam et superciliosam 
exagitationem promereri videantur. Sicuti veteres quoque illos 
post edita poemata Virgilii, Horatii et aliorum poetarum 
plane divina, tamen non propterea Euuium et Lucilium plane 
repudiasse et cum fastidio abiecisse constat 

Cum vero usus talium cantilenarum nou sit exiguus, cum- 
que non solum in seholis, verum etiam alias in inclito regno 
Sueciae, patria mea carissima, passim usurpentur, eaedem 
insuper opera magnificorum et illustrium virorum in civitate 



— 13 — 



Aboensi nuper revisae et approbatae sint, ego eas cuin propter 
gloriam Dei, ad quani siuguli nostra consilia, studia et actiones 
referre debenius, tum propter utilitatem ecclesiae scholarum- 
que, quae in patria mea sunt, quibus me totum dedere iisque 
omnia mea quasi consecrare debere agnosco, typis elegantibus 
excudendas curavi." 

Jedem springt sofort in die Augeu , dafs die in diesem 
"Werkchen enthaltenen Marienlieder sanitlich auf Christus 
„unigedichtet" sind. Bei der Umdichtung ist namlich, soll 
ich sagen , so konservativ oder so salopp, verfahren, dafs die 
Veranderung tiberall mit Handen zu greifen ist. So wird 
Christus im ganzen Mittelalter niemals Stella maris ge- 
nannt. Dieser Ausdruck ist ein standiges Beiwort Mariens, 
weil er fiir die Ubersetzung des Namens Mirjam galt. In 
diesen Umdichtungen wird aber Christus -wiederholt schhink- 
■weg Meeresstern genannt. So Nr. 180, Str 6 b: 

Stella maris 
Appellaris 

Lapsis Id sentinam. 

Vielfach ist aber die Uberarbeitung noch viel per- 
funktorischer. So ist das Lied Nr. 179 auf Christus abgeandert ; 
Str. 1 b wird derselbe (unter Zerstorung des Reims) angeredet: 

Natus carens 

Originis contagio, 
Totis votis 
Te carminis 

laudat praeconio 
Coetus nostri collegii. 

Im Verlaufe seiner Arbeit hat aber der Revisor augen- 
scheinlich vollig vergessen, wer der Angeredete ist, und fahrt 
daher fort Christus zu apostrophieren nicht nur als: 

Tu rubus ardens crederis, 
Tu velius Gedeonis, 

was standige Epitheta Mariens sind, sondern sogar: 

Tu ludith fortis, 
Hesther mortis 

Id caput sententiam 

Coramutans Haman pravi. 



- 14 — 



Wer diesen GaUimathias im Zupammenhange lesen will, 
kann fliesem Wunscbe bei Kleniraing II, 33 H. Geniige leisten. 

Bei einigeu wenigen Liedern lalst sich aber auch die 
unkorrigierte niarianische Fassung in alteren Quellen nach- 
weisen. So vergleiche mau das Lied Ave, maris stella 
Lucens niiseris, Anal. I, 49. mit Klemniing II, 15 sq.; 
das Lied Ave, maris stella, Divinitatis cella, Anal. 
XX, 143 sq. , mit Kleniniing II, 13 sq. ; das Lied Parce, 
virgo, spes reoruni, Aual. XX, 1(39, mit Klemming II, (30, 
und man vrird sehen , wie diese Uberarbeitungen gemacht 
wurden. Ich habe nicht wie Klemming die uberarbeiteten 
Texte des 1(3. Jahrhunderts abgcdruckt , sondern den mittel- 
alterlichen Te.xt herzustellen gesucht, ^vas iu der Regel nicht 
schwierig erschien. 

Dem zuletzt genannten Liede: Parce, virgo, spes 
reorum. sind in uuserer Quelle vier weitere (ebenfalls um- 
gediclitete) Strophen angehangt, die sich schon durch das ver- 
schiedene Metrum als uicht zum Liede gehorig kennzeichneu. 
Dieselben sind augenscheiulich nur ein Bruehstiick eines 
langeren j\Iarienliedes und darum fortgelassen. Man findet 
dieselben bei Kleniming 1. c. Auch hier kann man die Be- 
arbeitung sofort an dem zerstorten Binnenreime erkennen : 
lesu Christi. caecis via statt: 0 Maria, caecis via. 

Ubergangen habe ich auch das kurze Lied Regimen 
scholarium, dns ganz zweifellos nur ein Torso ist. Wer 
es vermissen soUte. tindet es bei Klemming IV, 65. 

Miincheu, den 11. Juni 1904. 



Guido Maria Dreves. 



I. 

CANTIONES VARIAE. 



Caiitiones Natalitiae. 



1. De lncarnatioiie verbi. 



Grammatica. 

1. Causans totara structionem 

Regi vi vis excipit, 
Ens cum rernm passionera 

Accidentum suscipit, 
Complens crux oratiouem, 

Dum transit, repraecipit 
Et figuris rationem 

Ut naturara decipit. 

Logica. 

2. Inter locos locum nescit 

Locus a contrariis, 
Praedicatum obmutescit, 

Fallitur in propriis, 
Syllogismus entiiYmevcit, 

Circlus epicliremiis, 
Et de suis erubescit 

Logica fallaciis. 

Rhethorica. 

3. Novus tropus in figura, 

Dum locos dat actio, 
Nec solvit causae statura 

Sed deliberatio, 
Quid concludat triiunctura, 

Periodi transmissio, 
Primus color in scriptura 

Christi rubricatio. 

Dreves, Cantiones et Muteti. III. 



Arithmetica. 

4. Dnm ab uno bis procedit 

Sesquas, par se meditas, 
Dum impar gunipho succedit, 

Fit idem alteritas, 
Semis bis se dodrans pedit 

Libram triens piditas, 
Metas tamen non excedit 

Trisubstans medietas. 

Geometria. 

5. Suae artis in censura 

Geometra fallitur, 
Dum immensus sub mensara 

Terrenorun: clauditur, 
In directum quadratura 

Circuli dissolvitur, 
Claudit sphaeram ligatura 

Et sub ipsa clauditur. 

Musica. 

6. Dum factoris et facturae 

Mira fit coniunctio, 
Quaesintiuncta, quaeiuncturae, 

Qui gumphi, quae ratio, 
Tripente tetratessurae, 

Bicicli mesnexio, 
Suo stupet fracto iure 

Musica proportio. 

2 



— 18 — 



Astronomia. 

7. Solis lamen luna tectum 

Dracouis certamine, 
Nostrum vergit in defectam 

Sol ortus in virgine, 
Ternum reddat ut aspectum 

Mars crncis quadramine, 
In detectu dans effectum 

Crisis sub imagine. 

CoUect. ms. Campolilien.se saec. 14. Cod. Campolilien. 137. — 2, 2 
Locum. — 4,2 Sesqfis part. — 4,5 bisse dodran. Die ganze Str. bleibt 
unverstiindlich. — 5,6 trisolvitur. — Mit dem Liede ist das Gedicht des 
Alanus „Exceptivam actionem" (Anal. XX, 42) zu vergleichen , vou 
dem es eine Bearbeitung ist, und aus dem es ganze Phrasen beibehalt. 



2. In Nativitate Domini. 

1. Pastores dicite, quemnam vidistis? 
Vidimus parvulum, quem credidistis. 

R. Manibus plaudite, pedibus terite, 
Natus est parvulus, ergo venite. 

2. Kuntiat gaudium angelus fulgens, 
Natus est parvulus crimina indulgens. 

3. Vah, lacte pascitur cibus sanctorura, 
In foeno ponitur rex angelorum. 

4. Dulces panniculi, dulce praesaepel 
Felix est anima, quae videt saepe. 

5. 0 quam mirabile I rex maiestatis 
Nasci de virgine voluit gratis. 

6. Hinc inter bestias positus iacet, 
Hunc stella nuntiat, et ipse tacet. 

7. Matre paupercula pauper est natus, 
Nobis pauperculis, nobis est datus. 

8. lesum puerulum, putas, videbo? 
lesum dulcissimum quando tenebo? 

9. lam cum pastoribus volo transire, 
Vult meus animus ad lesum ire. 



— 19 - 



10. Me iara nullatenus possum tenere, 
Cum lesu parvulo volo gaudere. 

11. Venite, pauperes, ac transeamus, 

Hunc mundum sordidum iam dimittamus. 

12. Sit libi gloria, pater benigue, 
Laudes per saecula sint tibi digfie. 

Collect. ms. Sublucense saec. '''/ib. Cod. Sublacen. CCLXXXVI. add. 
Mec. "'/i6. — R, 1 territe. — 3, 1 Vaht. — 7, 2 pauperculus. — Diese 
Abschrift danke ich der Giite des Herrn P. Leo AUodi, Prior von Subiaco. 
Das Lied, welches vielleicbt eincm Weihnachtsspiele entnommen, ist von 
Barbier de Montault in der Revue de TArt Chretien I, 12.5 sq. zuerst pu- 
bliziert, aber mit einer Reihe von Fehlern, die hier aufzufiihren zwecklos warc. 

3. In Nativitate Doinini. 



1. Omnis orbis 

resonet in cantico, 
Cantu caeli 

resonent angelico. 
Rosae crescit 

surculura in lericho 
Fructu nato deico 
Lumine mirifico 
Ventre de Davidico. 
lam peperit Elisabeth, 
lam filium vetus habet, 
Qui viam lucis praeparet. 
Qui descendit in Nazareth. 



2. Panis vivus 

proficiscens peregre 
Non mortalis 

fieri tulit aegre, 
Domus intrat 

claustra, domus integrae. 

Non amisso numine 

Exit sine semine 

Incoiiupto limine. 
Sicut praedixit Gabriel, 
lam natus est Emmanuel, 
laui colles tiuunt lac et mel, 
lam ex lacob fit Israel. 



3. Homo hxesus 

agmine vuinifico, 
lerusalem 

descendens in lericho, 
Sacerdote 

prius et Levitico 

Valle iacens publico, 

Praetermissus illico 

Diu sine medico, 
lani convalcscit alucer, 
lam non iacet scmiiacer, 
lam venit sanctorum sacer, 
Qui latronem domat acer. 

Trop. ms. Casinense saec. 12. Cod. Vatican. Urbin. 602. — 1, 13 Quem 
descendit; dies zweite qui brachylogisch fiir illi, qui. — 2, 8 Exiit homo 
sine. — 3, 2 Descendens lerusaleni in. — Abschrift von Kev^. H. M. Bannister. 

2* 



- 20 — 



4. I>e \'ativitate DumiDi. 



1. Expurgator scelerum 

Aeterni patris dextera 
Descendit ad saucium 

Ad sananda vulnera 
Et duxit in staluluni 

Pietatis opera, 
Vinom dans et oleum 

Caritate supera. 



4. Pauper rex efficitur, 

Ut pauper dives fieret, 
Potens prelo premitur, 

Ut impotens resurgeret, 
Christus crucifigitur, 

Ut iiomo caelum scanderet, 
Sol eclipsim patitur, 

Ut sidus lumen sumeret. 



2. Hic e&t noster proxiraus, 

Genitus dc virgine, 
Pro nobis novissimus 

Rex in caeli culmiue 
Factus est humillimus, 

Frixus in sartagine, 
Nos raperet potentius 

Hostium voragine. 



5. Hic sorti nostrae miserae 

Contulit subsidia, 
Duxit lapsos scelere 

Ad caeli fastigia, 
Mortis vivus asperae 

Passus est fastidia, 
Ut sanaret, viperae 

Quos laeserat invidia. 



3. Poenis se innexuit, 

Ut nos a poenis solveret, 
Saccum nostnim texuit, 

Ut fallentem falleret, 
Funera sustinuit, 

Ut fuuus noslrum vinceret, 
Carni se immiscuit, 

Ut carne nos redimeret. 



6. 0 quam mira circa nos 

Dei patris dilectio ! 
Ut salvaret servulos, 

Non pepercit lilio, 
0 snmmae potentiae 

Quam rairanda passio, 
Conditionis miserae 

Quam magna redemptio ! 



Collect. ms. Llantoniense? saec. 13. Cod. Coll. Corporis Christi Oxonien. 
59. — 1, 5 duxerat. — Abschrift von Rev. II. M. Bannister. 



5. Jn Nativitate Domini. 



1. Mira iege. miro modo 
Deus format liominem, 
Mire magis hunc reforraat, 
vide mirum ordinera. 



2. Priraus homo fit ex humo, 
mulier de homine, 
Nos ex illis ; novus homo 
fit ex sola virgine. 



R ° Reforraandi mirus ordo 
In hoc sonat decachordo. 



R " Reformandi mirus ordo 
In hoc sonat decachordo. 



— 21 — 



Sic se nobis coaptavit, 
homo fit pro homine, 

Caecus alta ne desperet, 
filius fit feminae. 



8. Matrem petat reus homo 
hominem securius, 
Fit per mafrem natus, pater 
per natum propitius. 



4. Primus homo noa peccare 
potuit, sed noluit; 
Nostrum tamen est peccare, 
novus haec non potuit. 



9. Patrem intus portat mater, 
ostium est filius, 
Intrant rei per Mariam 
prius atque latius. 



5. Mori potest et non mori, 
primus homo conditur, 
Sumus tamen nos mortales, 
novus sponte moritur. 



10. Sol est pater, mater stella, 
natus solis radius, 
Pater sanctis, mater reis 
lux, inferni tilius. 



Acquisivit morte sua 
nobis benignissimus 

Vitaro, in qua nec peccare 
nec mori poterimus. 



11. Sic novatur vetus homo, 
sic novari poteris, 
Si per matrem tibi natum 
advocatum feceris. 



7. Pater Deus, mater homo, 
Deus-homo filius, 
Deus sursum, homo eitra, 
Deus-homo medius. 



12. A praedicto decachordo 
Discordanti non concordo, 
Non snnt Christi, quibus cordi 
Non est ordo decachordi. 



Trop. ms. Martialense saec. 12. — 14. Cod. Parisin. 1139. add. saec. ^^hs. — 
Mit zweistimmiger Melodie in Neumen. — 7,3 scitra. — 12, 4 decacordo. 



6. 1d Nativitate Domini. 



1. Natus est rex 

de virgine Maria, 
Mundi salus, 

aeternae vitae via, 
Quem peperit 

intacta mater pia. 



0 quanta gaudia 
Dant in ecclesia 
Haec natalitia, 
Christi praesentia 
Et eius gratia! 



2. Novum regem 

iaudet orbis terrarura 
Cum uovarum 

laude melodiarum, 
Qui nos trahit 

de lacn tencbrarum 
Et cunctarum 

niole miseriarum. 

Adam, quem fregerat, 

Hostis deceperat, 

Regnum perdiderat. 

Quod Deus dederat 
Et eius gratia. 



3. lam sunt dicta 

completa prophetarum, 
Kamqae nobis 

propago divinarum 
Deum natum 

testatur scripturarum, 
Quod cum caede 

salus est animarum. 

Virgo virginibus 

Dignior omnibus, 

Subvenientibus 

Salva nos precibus. 
Laus et gratia. 



Primus Adara 

in morte nos prostravit, 
Secundus hic 

ad vitam reparavit, 
Carnem sumptam 

miro modo beavit, 
Quam ad dextram 

summi patris locavit. 

Quod reddit aditum 

Per gustum perditnm, 

Non fuit debitum 

Vel nostrum meritnm, 
Sed sola gratia. 



R" Dat gaudia 
Caelestia 
Sunt pervia, 
In patria 
Patet via, 
Perfidia, 
Superbia, 
Potentia 

Hostis frangitur; 
Introitus 
Est redditus, 
Rex genitus 
Humanitus 
Dat aditus, 
Et perditus, 
Expositus 
Ad gemitus, 

Homo solvitur. 

Trop. ms. Martialense saec. 12. Cod. Parisin. 3719. — 2, 11 Perdiderat 
regnum. — 3, 13 Laus zweisilbig. — 4, 7 Quem ad. — 4, 9 Qui. — K* 
■wiederhoU sich nach jeder iitrophe; vor R", 1 Et gratia, was dem Rhythmus 
zufolge uberfliissig, dem Sinne nacb entbehrlich ist. 



In \ativitate Domini. 



Lumen patris resplenduit, 
Exsultet omnis mundus, 

Deus natus est hodie, 
Sit homo laetabundus. 



Humana caro floruit 
In hominem secundum. 

Quam primus parens posuit 
Doloris in profundura. 



R" In gaudio 
Sit confio, 
Sollennis modulatio 
Atque mentis devotio. 



— 23 - 



Maria, proles regia, 

Concepit novum regem 
Virginitatis utero, 

MiraiDur novam legem, 
Corruptionis nescia 

Enixa summum rerum, 
Pannis involvit vilibus 

Puella lumen verum. 



Virgo, parens mitissima, 

Infantem lactans Deum, 
Qui iacet in praesaepio 

Maerendo plasnia reum. 
Vilis locus praesaepium, 

Sed puer ille dives, 
Cui cantant in gloria 

Caelorum summi cives. 



B." Iq gaudio 
Sit contio, 
SoUennis modulatio 
Atque mentis devotio. 



R° In gaudio 
Sit contio, 
Sollennis modulatio 
Atqae mentis devotio. 



Trop. ms. Martialense saec. 12. [13. 14.]. Cod. Paiisin. 1139. 



8. In Natiritate Domini. 



Ortum floris 
Concinat laus oris. 
Vas dulcoris, 
Miri flos odoris, 

Flos aetatis 

Novitatis, 
Radius splendoris, 

De beatis 

Caeli pratis 
Vemans in his oris. 

Odor thymiamatis, 

Vas, plenum aromatis, 

Fontismatis, 

Baptismatis 
Unda purioris, 

Firma ratis 

Naufragatis 
Fluctibus erroris, 

Datur natis 

Evae gratis 
Ortus redemptoris. 



Exardescit 
Rubus nec tabescit, 
Virga crescit 
Aaron et frondescit. 

Alathia 

Canit quia, 
Pseustes obmutescit, 

Dum Maria, 

Mater pia, 
Partu parem uescit. 

Patrem parit filia; 

Naturae contraria 

Sunt talia, 

Sed gratia 
Caecitas decrescit. 

Homelia 

Prophetia 
Praesenti patescit ; 

Isaia 

Teste via 
Legis innotescit. 



— 24 — 



Radix lesse 
PuUulat in messe; 
Messem esse 
Novimas expresse. 

Non delevit, 

Sed explevit 
Quod erat necesse. 

Venter gerit, 

Quod mox erit 
Manifestans res se. 

Caro Deam operit 

Nec pudorem deserit. 

Sed asserif, 

Nil interit 
Virginis ob esse. 

Mortem terit, 

Mortem ferit; 
Legem sic implesse 

lam non erit 

Timor, perit 
Evae mors transgressae. 



Plebs fidelis 
Careat querelis, 
Mors crudelis 
Fugit plenis velis. 

Non invitas 

Est unitus 
Nostris parentelis, 

Per quem strictus 

Mortis ictns 
Est cum suis telis. 

Patris unigenitus 

Sunipsit carnis habitus 

Divinitus, 

Dum inelitus 
Sermo Gabrielis 

Est auditus, 

Redimitus 
Salutis medelis ; 

Sic sopitus 

Culpae ritus. 
Deo lans in caelis. 



CoUectan. ms. Raroesiense saec. 14. Cod. Cantabrigen. Hh. VI. 11. — 
1, 1 Hortum. — 1, 19 nautis. — 2, 7 Seustis. — 3, 15 obesse, — Abschrift 
von Rev. H. M. Hannister. 



9. In Nativitate Domini. 
Versus optimus. 

1, Radix lesse 

castitatis lilium. 



2 a. Stella novum 

nova profert radium; 



2 b. Rosa mitis 

et coruscans lilium 



4 a. Captivatis, 
5a. Mater natis 



3. Exsulatis, 

4b. Morti datis 
5 b. Dedit gratis 
6. Vitae bravium. 

7 a. Nova profert radiuin 7 b. Virgo Dei filium, 

7 c. Qui est salus omnium, 

8 a. Qui non habet initium, 8 b. In hoc venit exsilium 



10 a. Intonet 

harmonia, 

11 a. Patri, nato 

athanato, 



— 25 — 
8 c. Dare nobis consilium. 
9. Cuius in praeconia 

10 b. Resonet 

symphonia 

11 b. Athanato, 

athanato 



12. De virgine Maria. 

13 a. Ergo per haec gaudia 13 b. Gaudet caeli curia, 

13c. Gandeat ecclesia, 

14 a. Vociferans prodigia 14 b. Per haec sacra sollemnia 

14c. Patrem natura de filia. 



Tropar. ms. Martialense saec. 12. [13. 14.]. Cod. Parisin. 1139. — Die 
Melodie (Neumen) entspricht genau der vorgelegten Abteilung. 



10. In Nativitate Domini. 



1. Resonemus boc natali 
Cantu quodam speciali, 
Deus ortu temporali 
De secreto virginali 

Processit hodie, 
Argumenta 

cessent perfidiae. 



3. Post maerorem redit risus, 
Aperitur paradisus, 
Est in terris Deus visus, 
Lapis manu non praecisus, 

Quem vidit Daniel, 
Quem venturum 
praedixit Gabriel, 



2. Magnum quidem sacraraentum, 
Mundi factor fit figmentum, 
Sumens carnis indumentum, 
Ut conferat adiumentum 

Humano generi, 
Coetus inde 

mirantur superi. 



4. Hic est noster angularis, 
Spes iustorum salutaris, 
Hic est noster salutaris, 
Potens caeli, terrae, maris, 

Facturae condolens, 
Quam premebat 

tyrannus insolens. 



Trop. ms. Martialense saec. 12 [13. 14.] Cod. Parisin. 1139. — 1, 6 sq. 
Cessant argumenta. — 4, 2 sq. das doppelte sahitaris au er.ster Stelle 
adjektivisch , an zweiter sub.stantivisch ; daher nach mittelalterlicher Auf- 
fassung kein fehlerhafler (reicher) Reim. 



— 2<5 - 



11. In Nativitate Domini. 



1. Res nova, principium 
Facti subit seriem, 
Rerum factor omnium, 
Novam sumit speciem 
In virgine. 
R" Miranda potentia, 
Quae sic naturalia 
Frangit iura'. 



2. Est irregressibiUs 

Lex fatalis ordinis, 
Sed fit regressibilis 
Facta fonna hominis 
In virgine. 
R" Miranda potentia, 
Quae sic naturalia 
Frangit iura ! 



3. Ut propheta docuit, 
Virga lesse floruit, 
Yerbum sic innotuit, 
Quod impleri potuit 
In virgine. 
R" Miranda potentia, 
Quae sic naturalia 
Frangit iura I 

Trop. ms. Martialense saec. 12 [13. 14.]. Cod. Parisin. 1139. A. — Trop. 
ms. MartiaJense saee. 12. Cod. Parisin. 3719. B. — !Str. 1 und 2 fehlen B; 
Str. 3 fehlt A. — 1, 2 Facis subit A. — 1,7 Quae sigrnatur alia A. — 
Vgl. auch Chevalier, Prosolarium ecclesiae Aniciensis p. 19. sq., wo diese 
Cantio als „Farsumen" in die Lektionen der zweiten Noktum eingewoben ist. 



12. In Nativitate Domini. 



1. Ins naturae consumitur, 
Dum virgo parit fiiium, 
Et castitas [non rnmpitur], 

Sed partu floret lilium. 
Nova mater novam prolem, 
Homo Deum, stella solem, 
Patrem profert filia. 



2. Quem mundus nequit capere, 
Virgo claudit interius, 
Et fit sacrae puerperae 
Deus pater et filius. 
Felix alvus castae matris, 
Quia sumpsit verbum patris, 
Protulit ex gratia. 



Trop. ms. Martialense saec. 12. Cod. Parisin. 3719. 



13. In Nativitate Domini. 



1. Virgine nato 
Rege beato 

Gaudeat oriis\ 
Hoste fugato, 
Se medicato 

Gandeat orbis. 

Trop. ms. Martialense saec. 12. 
medicato. — 2, 5 separatur. 



2. Lnx dominatur, 
Nox separatur, 

Gaudeat orbis; 
Vita paratur, 
Mors superatur, 

Gaudeat orbis. 

!. 14.). Cod. Parisin. 1139. — 1, 5 Sed 



— 27 — 



14. In Nativitate Domini. 



1. Promat chorus hodie, 

0 contio, 
Canticum laetitiae, 

0 contio, 
Psallite, contio 
Psallat ciim tripudio. 

2. Regum rex et dominus, 

0 contio, 
Quem non claudit terminus, 

0 contio, 
Psallite, contio 
Psallat cum tripudio. 



3. Ex cuius imperio, 

0 contio, 
Servit nostra regio, 

0 contio, 
Psallite, contio 
Psallat cum tripudio. 

4. In utero virginis, 

0 contio, 
Carnem sumpsit hominis, 

0 contio, 
Psallite, contio 
Psallat cum tripudio. 



Trop. .ms. Martialense saec. 12. [13. 14. |. Cod. Parisin. 1139. 



15. In Nativitate Dumini. 



1. Surge, vide, gens misera, 
De virgine piierpera 
Christum natum considera 

Fide eius reficiens. 
De virgine puerpera. 



2. Illum citari propera, 
Dc virgine piierpera, 
Quem prophetavit litera, 

Praedixit falsum nesciens. 
De virgine puerpera. 



3. lam excluduntur vetera 
De virgine puerpera, 
Tua lex velut extera 

lacet, quasi praeteriens. 
De virgine puerpera. 

Collect. ms. Maioris Monasterii saec. "/u. Cod. Tnronen. 615 (927). — 

1, 4 fehlt. — 2, 4 neciens. — Au.s derselhen Handschrift bei Luzarches, 
Office de Paques, p. 4.5 mit folgenden Fehlem: 2, 1 citari propheta. — - 

2, 2 fehlt. — 2, 4 Praedixit falturum nesciens. 



16. In Natlvitate Domini. 



1. In laudes debitas, 
Manet virginitas, 
Prorumpat civitas 
Omnis et regio, 
Manet virginitas 
In puerperio. 



2. Divina bonitas, 
Munet virginitas, 
Res servat perditas 

Arto consilio, 
Manet virginitas 
In puerperio. 



— 28 — 



3. Absit iniquitas, 
Manet virginitas , 
Dolus et pravitas 

Ab lioc collegio, 
Manet virginitas 

In puerperio. 



4. Utquid exorbitas, 
Manet virginitas, 
ludaeae caecitas, 

Errans in invio? 
Manet virginitas 

In puerperio. 



5. Ad trina excitas, 
Manet virginitas, 
Nos summa [deitas] 

Laadem cum gaudio, 
Manet virginitas 

In puerperio. 



Collect. ms. Maioris Monasterii saec. "/14. Cod. Turonen. 615 (927). — 
5, 1 Atrina excitas. — Aus dieser Hs. auch bei Luzarches, Ofiice de Paques, 
p. 30 sq., niit folgenden Fehlern : 1, 1 Oh laudes. — 2, 3 Mariae servatur 
puritas. — 2, 4 yacro consilio. — 2, 6 fehlt. — 3, 3 Dolus et impuritas. — 
3, 6 fehlt. — 4, 4 Errans in inferno. — 4, 6 fehlt. — 5, 1 Acriam excitas. — 
5, 6 fehlt. 



17. In Nativitate Domini. 



1. Ignis in rubo ceniitur, 
Festa dies nunc colitur, 
Neque rubus comburitur, 
Hoc mystice ostenditur. 

Congaudeat ecclesia, 
Festa dies nunc colitur, 

Nova dicamus gaudia. 



2. Nunc ignis, qui aspicitur, 
Festa dies nunc colitur, 
In mbo, intelligitur 
Spiritus, qui emittitur. 

Congaudeat ecclesia, 
Festa dies nunc colitur, 
Nova dicamus gaudia. 



3. Dum puer nobis nascitnr, 
Festa dies minc coliiur, 
Per quem homo redimitur 
A morte, quae non moritur, 

Congaudeat ecclesia, 
Festa dies nunc colitur, 
Nova dicamus gaudia. 



Colleet. ms. Maioris Monasterii saec. "/14. Cod. Turonen. 615 (927). — 
1, 4 steht in der Hs. hinter 1, 7. — 1, 6 nec colitur. — 3, 6 nec colitur. 
Aus dieser Hs. auch bei Luzarches, Ofifice de Paques, p. 47, mit folgenden 
Fehlern: 2, 4 Spem qui emittitur. — 2, 5 — 7 fehleu. 



— 29 — 



18. In Natlvitate Domini. 



1. Deus pater filiuin, 
0 natale gaudiiim, 
Deus pater filium 

Propriuni donavit ; 
0 natale gaudium, 

Dominus regnavit. 



Habet vaticinium, 
0 natale gaudium, 
Habet vaticinium 

Suum psalmus David ; 
0 natale gaudium, 

Dominus regnavit. 



Abraham fidelium, 
0 natale gaudium, 
Abrabam, fidelium 

Pater, exsultavit; 
0 natale gaudium, 

Dominus regnavit. 



4. Ecce, sicut lilium, 
0 natale gandium, 
Ecce, sicut lilium 

lustus germinavit ; 
0 natale gaudium, 
Dominus regnavit. 

Collect. ms. Maioris Monasterii saec. '^/u. Cod. Turoneii. 615 (^927). — 
3, 4 Pauper ex.sultavit. — Aus dieser Hs. auch bei Luzarches, Office de Paques, 
p. 54 u. f., mit folgenden Fehlem: 2, 4 Suum psalmus dedit. — 2, 6 fehlt. 
— 3, 6 fehlt. — 4, 3 fehlt. — 4, 6 fehlt. 



19. Iii Nativitate Domini. 



Beata nobis gaudia, 
Dum patrem parit filia, 
Nam Cliristi natalitia, 

Concives, exsultate, 
Cum patrem parit filia, 

Sed salva castitate. 

Sit celebris laetitia, 
Dum patrem parit filia, 
Per haec sacra soUemnia, 

Concives, exsultate, 
Dum patrem parit filia, 

Sed salva castitate. 



Gaudet nostrum ecclesia, 
Duiii patreni parit filia 
De stirpe virgo regia; 

Concives, exsultate, 
Dum patrem parit filia, 

Sed salva castitate. 

Vagit inter praesaepia, 
Duin patrem parit filia, 
Salvatoris infantia, 

Concives, exsultate, 
Dum patrem parit filia, 

Sed salva castitate. 



Collect. ms. Maioris Monasterii saec. "/w. Cod. Turonen. 61.5 (927). — 

1 , 1 gaudium. — 3,3 regna. — Aus dieser Hs. auch bei Luzarches, Offiee 
de Paques , p. 31 sq. , mit folgenden Fehlem : 1 , tj 8ua salva castitate. — 

2, 3 Haec sacra. — 2, 6 fehlt. — 3, 1 Gaudet enim ecclesia. — 3, 6 fehlt. 
— 4, 6 8ua salva castitate. 



20. In Xativitate Domini. 



1. Magnns qui factus erat, 
Tandem praeterit, 

Novus, qui non aderat, 
Caput exserit. 

"Virga, quae floruerat, 
Virgo peperit. 



2. Adam, qui perierat, 
Portum comperit, 
Evam qui decepcrat, 

Captus interit. 
Virga, quae Horuerat, 
Virgo peperit. 



— 30 - 



3. Eva, cui creiUderat, 

Caput conterit, 
Librum, quem lex clauscrat, 

Agnus aperit. 
Virga, quae flonierat, 

Virgo peperit. 



4. Lex ad lucem properat, 
Umbram deserit, 

Legem lux non alterat, 
Sed plus asserit. 

Virga, quae floruerat, 
Virgo peperit. 



5. Pharao non imperat, 
Undis deperit, 
Licet, qui transierat, 

Non meminerit. 
Virga, quae floruerat, 
Virgo peperit. 

Collect. ms. Maifiris Monasterij saec. "/u. Cod. Turonen. 615 (927). - 
1, 1 factus undeutlich. — 1, 4 exserat. — 2, S quae. — 8, 2 Captus conterit. 
— 5, 1 imperat undeutlich. — Aus dieser Hs. auch bei Luzarches, Office de 
Paques, p. 43 sq., niit folgeuden Fehlem: 2, 4 Caput interit. — 5, 3 Licet 
qui tum steterit. 



21. In Nativitate Domini. 



1. Agnoscat omne saeculum, 
Nostri venit piaculum, 
Mortis solvens periculum. 

2. Isaias quae cecinit, 
Christus implet, ut meniinit 
Fides, propheta praecinit. 



3. Maria ventre concepit, 
Mundus vero quod percepit, 
Eo salus ortum cepit. 

4. Radix lesse iam floruit, 
In Maria cum claruit 
Fructus vitae nec defuit. 



R". Hymnizetur regi raelos, 

Qui natns est de virgine. 

Cant. ms. Venetum saec. '^/i6. Cod. Bononien. 2216. — 1,3 resolvens. 
— 4, 3 ne defuit. 



22. In Nativitate Doniini. 



1. Hamus prendit virginis 
Veibo fortitudinis 

Christum lesura, ens entium ; 
Ecce, nitet in prora 
Ut rutilans aurora 

Rex in salutem gentium. 
R**Iesus ille parvuius, 
Quem Mariae alvulus 

Gessit rerum praeter morem. 



2. Numquid dormis, phjsica? 
Dic, quod probat logica, 

Dic, quis audivit talia? 
Regnat quod praedicatum 
Per subjectum monstratum, 
Ens necans barathralia. 
R ^ lesus iile parvulus, 
Quera Mariae alvulus 

Gessit rerum praeter raorem. 



— 31 — 



3. Infernorum hinc portam 
Perquam reddit absorptam 

Eiusdemque voraginem. 
Constat, quod divinitus, 
Immo non humanitus 

Carnis sumpsit originem. 

Collect. ras. Bohemicuni saec. 15. Cod. Mndoboneu. 3148, — 1,3 phy 
ens entium — 1,4 Ecce nat in prora. — 3 , 2 Per quod restat adcortam. 
— 3, 3 voraginis. — 3, 4 Constat a divinitus. 



23. In Jfati 

1. Nascitur ex virgine 
Sine viri semine 
Verus sol iustitiae. 

2. Lauderaus in virgine, 
Quod produxit libere 
Nobis regem gloriae. 

Collect. ms. Hilariense saec. 15. 
Natus sine crimine, ersichtlich eingi 
Nunc et sine termino. 



ntate Domini. 

3. lacet in praesaepio, 
Cuius natalitio 
Mundus floret gaudio. 

4. Ergo nostra contio 
Omni plena gaudio 
Benedicat Domino. 

Cod. Hilarien. 83. — Nach 1 , 3 uoch 
ischoben. — Nach 4, 2 eingeschoben ; 



24. In Nativitate Doiuini. 



Resonent pueruli 

Sollenniter 
Voce pia cantando 

Unanimiter 
Novo nato, 
Qui plasmavit et creavit 

Terram, pontum, aetliera. 



3. Aeternitas nascitur 

Templum dum destruitur 



Et olei 
Fluit rivus, quando vivus 
Verus Deus redditur. 



Infantes ut infanti 

Pueriliter 
Corde puro psallendo 

Hilariter 
Deo nato 
Singuli concinite : 

Suze libe nvnne. 



4. Natus est verbigena 
De virgine, 
Cui syniphonizemus 
Cum conamine 
Ei grates 
Referendo et laudando 
Sumiiium regem gratiae. 



Process. ms. Ambergense saec. 15. Clm. Monacen. 2992. — 1,7 Terra, 
Dontus. — 2, 5 dioie. — 2,7 Zuze njTine , fuze nynne , fuze libe nyime. — 
5 Et fehlt. — 3, 6 Fuit. — 4, 7 Summo regi. 



— 32 - 



25. In Nativitate Domini. 

1. Vernalis lox emicuit, 2. Chorus noster in iubilo 
Error vetus conticuit, Nato plandat puerulo 

lam resonant melodia, Vigente pro victoria, 

Quae restant, nova gaudia, Cnm superis abs scoria 

Quae mundo sunt salubria. In altis canens gloria. 

R." En, natus est de virgine 
Nunc puer sine semine, 
Quem vates dudum speculo 
Vidit futurum saeculo. 

Process. ms. Ambertrense saec. 1.5. Clm. Monacen. 2992. — 2, 2 plaudet. 
— 2, 5 In artis. — K", 4 Fautor futurum. 



26. In Nativitate Dominl. 



1. Terit, perit illusio, 
Protoplasti confusio 

Per natum generosum, 
Pyr ne, pyr ne, Pyr ne, 
Pyr ne laedat furiosum. 

2. Per trinitatis speculum 
Vidit errare saeculum, 

Cuncta qui creavit, 

Pyr ne, pyr ne, pyr ne, 

Pyr, ne laederet, fugavit. 



3. Exinanivit semet El, 
Uti praedixit Gabriel, 

Mundus omnis doleret, 
Pyr ne, pyr ne, pyr ne, 
Pyr ne hominem urgeret. 

4. Rogemus sanctum spiritum, 
Patrem atque lilium, 

Ut plebem hanc defendat, 
Pyr ne, pyr ne, pyr ne, 
Pyr ne inferis mandet. 



Process. ms. Ambergense saec. 15. Clm. Monacen. 2992. — 3, 3 omni. 
— 4, 5 inferos mandat. 



27. In Nativitate Domini. 



1. Enche, Enche, Enche, 
Fetum nunc produ.\it ens 
Verum, Enche, 

Fetum nunc produxit dans 
Libens, Enche. 

2. Metfe, Metfe, Metfe, 
Se exinanivit ens 
Verum, Metfe, 

Se exinanivit dans 
Libens, Metfe. 



3. Trine, Trine, Trine, 
Nobis afta iu tine ens 
Veruni, Trine, 

Nobis asta in tine dans, 
Libens, Trine. 

4. Elfe, Elfe, Elfe, 
Sc humiliavit ens 
Verum, Elfe, 

Se hurailiavit dans 
Libens, Elfe. 



Process. ms. Ambergense saec. 15. Clm. Monacen. 2992. — 3, 4 Statt 
Libens Triue: O tili Mariae. Vielleicht sind .Str. 3 und 4 umzustellen. 



— 33 — 



28. in Nativitate Domiiii. 

1. SibjUae dictuni floruit, 2. Abraliae semen capitat, 

Et pacis templum corruit In quo Moyses navigat, 

Christo nato. Suze nynne. 

8. Pax in uiundo penitus, 
Angeli dicunt caelitus, 
Cum gaudio. 

Process. ms. Ambergense saec. 15. Clm. Monacen. 2992. — 1, 3 Christo 
nato to to to to to to to to to Christo nato. — 2 , M Suze nynne zu zu zu 
zu zu zu zu zn zu Suze nyune. — 3, 2 dicent. — 3, 3 Nunc cum gaudio 
cam cum cum cum cum cum cum cum cum Cum gaudio. 



29. In Nativitate Uoiuini. 



Quam felix, quani praeclara 

Maria genuit 
Christum, per quem amara 

Mors nostra doluit I 
Scripturas bic implevil 

In Bethlehem, 
In praesaepe locari voiuit, 
Quod toti mundo hic condoluit. 



Die felige vnd vil reyne 

Maria vns gepar 
Christum, den wir loben, 

den edelen berreu clar; 
Wir lefen in den bucheren, 
wy Jesus in den tuclieren 

in eyner kriiipen lag, 
der do in dem hymel ift 

vnd alle ding veruiag. 



Process. ms. Ambergense saec. 15. Clm. Monacen. 2992. 



30. In Nativitate Doniini. 

Basiiio poli laudemus hodie, 

Natnm, datum de virgiue. 

Qui nos redemit, 

Pestem [ademit] 

Atqne restituit patris gloriae. 

Den himniel kunick 

der ist geparen von einer maidt, 

als vns dy propbeten haben gesait ; 

pibt gelobet, Jesu crist, 

das du vns geparen pist 

vnd durch vnser not 

pist gestorben tot. 



Proce.iiS. ms. Ambergense saec. 15. Clm. Monacen. 2992. 
Dreves, Cantiones et Jluteti. III. 3 



— 34 — 



31. In Nativitate Domini. 

Polo, polo egreditur 

Per El, per El, 
Intrat domum Gabriel 
Nympbae retulitque Ave 
Matris Dei in conclave. 

0 felix puerpera, 

Nostra dele crimina; 
Tuba, tuba caninius, 

Exi, exi dulciter, 
Natum, natum laudat bos 

Et asinus. 

Process. ms. Ambergense saec. 15. Clra. Monacen. 2992. — 5 Matrem 
Domini in. 

32. In Nativitate Domini. 

1. Ex sinu matris parvulus 5. Qui Caspar, Melchior, Balthasar 

Est egressus lesulus, Nomine dicuntur, 

Alfodie fonn durchfcheint dasglas. Gott brachten fie das opffer dar. 



2. Hic iacet in praesaepio, 
Qui regnat sine termino, 
Ohn end fo ift die herfchafft sein. 

3. Natus est Emmanuel. 
Quem praedixit Gabriel, 
Und den bezeugt [Ezechiel]. 

4. Ab Oriente veniunt, 
Aurum, tus, murram deferunt, 
Diehailigen dreykinigkumen dar. 



6. Hic stella lucet dulciter, 
Oriente pariter, 

Alfo sahen fie das kindelein. 

7. Cognovit bina bestia 
lacentem in fascia, 
Bekannten fie das kindelein. 

8. In hoc natali gaudio 
Benedicamus Domino 
Et Mariae puerperio. 



Cant. ms. Kirclilieimense saec. 16. Cod. Maihingen. II 2. 8" 13. — 
1, 1 patris. — 7, 2 in efifascia. 



33. In Nati 

1. Natus est nobis hodie 
De pura virgine 

Rex gloriae. 

2. Ergo pangamus ei 
Omnes et singuli 
Cum voce tubali. 



ate Domini. 

3. Qui et plasmavit omnia, 
[Terras] et maria, 

Per cuncta saecula. 

4. Laudemus quoque Dominura, 
Mariae filium, 

Regem caelorum. 



— 35 — 



5. Laudetur sancta trinitas, 6. Benedicamos Domino 

[Vera] aeternitas, Atque regi nato 

In esse unitas. Cum tripndio. 

Cant. ms. Kirchheimense saec. 16. Cod. Maihingen. II 2. 8* ll-J. — 

Nach Str. 3 folgt eiu Vers aus dem Liede Puer natus in Bethlehem , der 

nicht hierher gehort; vor .Str. 4 steht „Aliud" ; augenscheinlich gehoren aber 

diese Stropheu zusammen. Nach jeder >Stri)phe folgt deren deutsche Uber- 

setzung, frei dem Sinne und frei dem Metrum uach. So lautet die Uber- 

tragune von Str. 6: »i- i t, j i ■ i . ■ 

^ Mir loben das kinueleiu 

mit reithem fctiall, 

mir klofterfrauwen all. 



34. In Circnmeisiune Domini. 



1. Novus annus, dies niagnus 

Assit in laetitia, 
Lux aeterna de superna 

Veuit ad nos regia, 
Culpam saevae raatris Evae 

Sola delet gratia. 

R " Quia sic genitor 

paradisi Adani, 
Protoplasma suum, 

vexit ad patriam 
Crucis supplicio 

reparando viam. 



2. Omnis homo sacra donio 
Propagate Doniini, 
Consecrate vel signate 
Suo sancto nomini, 
Gratulare et laetare, 
Salus datur homini. 

R " Quia sic genitor 
Paradisi Adam, 

Protoplasma suum, 
vcxit ad patriam 

Crucis supplicio 
rejiarando viam. 



3. Ad haec fcsta, Christe, praesta 
Cuncta nobis prospera, 

Qui gubernas res supernas 
lura tenens omnia, 

Istum chorum clericorum 
Tua salvet dextera. 



R" Quia sic genitor 

paradisi Adam, 
Protoplasma suum, 

vexit ad patriam 
Crncis supplicio 

reparando viam. 

Trop. ms. Martialense saec. 12. [13. 14.). Cod. Parisin. 1139. — Chevalier, 
Prosolarium Aniciense (.saec. 16. ex.) ]>. 19. B. — 1 , 6 Epla delet A. — 
2, 2 Propagata B. — 2, 3 Consecra te et signate B. — 3, 2 Nobi.s cuncta 
B. — 3, 3 de supema A. — 3, 4 tenens infima B. — 3, 5 Laetum chorum 
B. — In B als conductus bezeichnet. 

3* 



— 86 — 



35. In CircHmcisione Domini. 



1. Tuta canit Michael 

Gaudia, 
Natus est rex Israel ; 

Eia, eia, 
Anni novi 
Nova novi 

Gaudia. 



3. Nostra nobis redditur 

Patria, 
In qua [bene] vivitur ; 

Eia, eia, 
Anni novi 
Nova novi 

Gaudia. 



2. In excelsis canitur 

Gloria, 
Terris pax indicitur; 

Eia, eia, 
Anni novi 
Nova novi 

Gandia. 



4. Devitemus igitur 
Vitia, 

Per quae virtus moritur; 

Eia, eia, 
Anni novi 
Nova novi 

Gaudia. 



b. Sua spargat castitas 

Lilia, 
Peperit virginitas ; 

Eia, eia, 
Anni novi 
Nova novi 

Gaudia. 

Collect. nis. Maioris Monasterii saec. '^'ii. Cod. Turonen. 61-5 (92V). — 
4, 3 Per quem. — Aus dieser Hs. auch Luzarches, Office de Paques, p. 52 
u. f. , mit folgenden Fehlern: 1, 1 Certa canit; in der Hs. steht uta , die 
Initiale fehlt. — Der Refrain ist nicht wiederholt. 



36. Ue Nomine lesn. 



1. Cordi nihil vivacius, 
Auri nil tinnibilius, 
Ori nil sapit gratius, 
Quam lesus Dei tiiius. 

2. En, magnum nomen Domini, 
Quo cordi nihil niundius, 
Quo solo salus honiini, 
Menti nihil iucundius. 



4. Est nomen tetragrammaton 
Sanctum et ineflfabile, 

Nec dici fas automaton 
Nomen boc admirabile. 

5. Est oleum languentibus 
Huius dulcedo nominis, 
Magniticatum gentibus. 
Hinc tota salus hominis. 



3. Est iubilo plenissinium, 
Est ori sapor melleus, 
Auri melos dulcissimum, 
Rancor quo perit felieus. 



6. Hoc nomen admirabile 
Est datum Christo homini, 
Omne genu curvabiie 
Est huic sancto nomini. 



— 37 — 



7. Hoc magnum nomen gloriae 
Sit nobis benedictio, 
Nostrae fixum memoriae, 
Non caritatis fictio. 



8. Laus, bonitas, potentia, 
Honor sit sancto nomini, 
Virtus et sapientia 
Christo Deo et homini. 



Collect. ms. FF. S. Cruci.s in Colouia saec. 15. Cod. Vindobonen. 4556 ; 
mit Melodie. 



37. In E|ti|)hania Domini. 



Oriente oriens 

Stella nova claruit, 
Ex lacob egrediens 

Lucifer emicuit, 
Balaam praesagiens 

Ut olim edocuit. 



2. Auctor saecli nascitur 
Saeculorum vespere, 

A magis agnoscitur 
Artifex in opere, 

Adorandus creditur 
Unus trino munere. 



3. In ture divinitas, 

In auro dominium, 
In murra inurtalitas 

Et carnis supiilicium, 
Et haec tria caritas 
Offerat fidelium. 

Trop. ms. Martialense saec. 12. Cod. Parisin. :i719. — 2, 3 Ac mag-is. 



38. In Epiphania Domini. 



lam ver exoritur, 
Laetemur i<jitur, 
Hiems conteritur. 
Cesset tristitia, 
Floralis gaudia 
Dat Epiphania. 



3. Ecce, flos oritur, 
Laetemur igitur, 
Herba nunc nascitur. 
Cesset Iristitia, 
Floralis gaudia 
Dat Epipliania. 



Hiems conteritur, 
Laetemur igitur, 
Novus sol oritur. 
Cesset tristitia, 
Floralis gaudia 
Dat Epiphania. 



4. Draco conteritur, 
Laeteniur igitur, 
Pax nobis redditur. 
Cesset tristitia, 
Floralis gaudia 
Dat Epiphania. 



- 38 — 



5. Lans Christo dicitur, 
Laetemur igitur, 
Angelis canitur. 

Cesset tristitia, 

Floralis gaudia 

Dat Epipbania. 

Collect. ms. Maioris Monasterii saec. '^'u. Cod. 615 (927). — 5, 3 
Angelu.s canitur. — Aus dieser Hs. auch bei Luzarches, Office de Paques, 
p. 43. — Vgl. das Lied : Novum ver exoritur, Anal. XX, 94. 



Cantioiies Pasehales. 



39. In Resnrrectione Domini. 

R. Cedit frigus hiemale, 
Redit tempus aestivale, 
luventus laetatur. 



1. Ecce, tempns est vernale, 
Quo per lignum triumphale, 
Inter ligna nuUum tale, 
Genus hominum mortale 

Morte liberatur. 

2. ludaeorum turba duce 
Nucleus exit de nuce, 
Nudus ponitur in cruce, 
Terra tremit, et sol luce 

Propria privatur. 



3. Accusatur, condemnatur, 
Ligatur et flagellatnr, 
Aceto, felle potatnr, 
Opprobriis saturatur, 

Spinis coronatur. 

4. Gens ludaea, ^crucifige", 
Clamans „tormentis adfige, 
Per raembra clavos infige" ; 
Adam Avemi de Styge 

Extractns laetatur. 



5. Gaude, plebs religionis, 
Dies resurrectionis 
Instat, novis plaude sonis, 
Expende tempus in bonis, 
Dum spatium datur. 

Collect. ms. S. Mariae Rivipullensis saec. 13. in. Cod. Parisin. 5123. 
add. saec. 13. — Mit Melodie. 



— 39 - 



40. In Resarrectione Domini. 



1. Mittendus praedicitur, 
Morte ritae rincUur, 
Et praedictus mittitur, 

Concipitur 
Et nascitur, 

Magnum consilium. 
Morte vitae vincitur 
Et tollitur 
Et moritur 

Mortis dominium. 

2. Deus homo nascitur, 
Morte ritae rincitur, 
Et propter nos traditur, 

Conspuitur, 
Contunditur 

Et fit opprobrium. 
Morte vitae vincitur 
Et tollitur 
Et moritur 

Mortis dominium. 



In cruce suspenditur, 
Morte vitae rincitur, 
Sanguis aqua labitur, 

Redimitur 

Et tegitur 

Mundi flagitium. 
Morte vitae vincitur 

Et toUitur 

Et raoritur 

Mortis dominium. 

Consolemur igitur, 
Morte ritae rincitur, 
Surrexit, non moritur, 

Absconditur 

Et creditur 

Nostrum iudicium. 
Morte vitae vincitur 

Et tollitur 

Et moritur 

Mortis dominiura. 



Collect. ms. Maioris Monasterii saec. *^/i4. Cod. Turonen. 615 (927). — 
2, 5 contenditur. — 3, 5 et regitur. — Aus dieser Hs. auch bei Luzarches, 
Office de Paques. p. 50 ff. 



41. ln Resurrectione Domini. 



Resnrrexit libere 
Filius puerperae 

Die tertia; 

Eia, 

Gaadeat ecclesia 
Nova colens soliemnia. 

Nos volens redimere 
Ab inferni carcere 

Die tertia; 

Eia, 

Gaudeat ecclesia 
Nova colens sollemnia. 



3. Festina iam credere, 
ludaeae gens miserae, 

Die tertia; 
Eia, 

Gaudeat ecclesia 
Nova colens sollerania. 

4. Hunc vere resurgere 
Gaudeamus hodie 

Die tertia; 
Eia, 

Gaudeat ecclesia 
Nova colens soUemnia. 



Collect. ms. Maioris Monasterii saec. "/i4. Cod. Turonen. 615 (927). — 
4, 2 der schlechte Keim hodie lafst eine Verderbnis des Textes vermuten ; 
derselbe liefse sich mit den iiberlieferten Worten etwa so herstellen : 

Gaudeamus hunc vere 

Hodie resurgere. 

Aus derselben Hs. auch bei Luzarches, Office de Paques, p. 60 sq., mit 
folgenden Fehlem: 2, 2 De inferni. — .3, 1 iam edere. 



11 



— 40 — 



42. In KesDrrecfione Doniini. 



1. Dies felix atque graia, 
Uaec est dies oiJata, 
Dies nostri 

doloris terminus. 
Haec est dies, 

quam fecit Dominus. 



3. Haec est romphea sublata, 
Eaec est dies oblata, 
Vires perdit 

bostis serpentinus, 
Haec est dies, 

quam fecit Dominus. 



2. Dies purgat haec peccata, 

Haec est dies ohhita, 
Dies purgans 

hunianum facinus, 
Haec est dies, 

quam fecit Dominas. 



4. Evae mala sunt velata, 
Ilaec est dies oMata, 
Vetus cessat 

luctus vespertinus, 
Haec est dies, 

quam fecit Dominns. 



Collect. ms. Mainris Monasterii saec. '*/i4. Cod. Turonen. 61.5 (927). — 

1, 1 Dies felix et jjloria gegen den Reim. — 2, 1 Dies purg^ata peccata. — 

2 , 3 Dies fehlt. — 4,1 durcb Radierung unleserlich ; der Text der Zeile 
aus Luzarches, Office de Paques, p. 38. 



43. In Re.snrrectione Domini. 



1. Agnus sine macula, 
Ini)iiici vinctda, 
Praedictus per saecula 

Ex Abrahae semine; 
Inimici vincula. 

Dirupisti, Doraine. 



3. Fraude ludae sedula, 

Inimici cinculd, 
Traditur per oscula 

Occultato numine-, 
Inimici vincula 

Dirupisti, Doroine. 



2. Post patrum oracula. 
Ininiici vincuJa, 
Prodit ex virguncula, 

Natus est de virgine; 
Inimici vincula 
Dirupisti, Domine. 



4. Post amara pocnla, 
Inimici vincula, 
Per crucis patibula 

Nos redemit sanguine; 
Inimici vincula 

Dirupisti, Doniine. 



Collect. ros. Maioris Monasterii saec. '^/u. Cod. Turonen. 61.5 (927). — 

1, 4 Ex Habre. — 2, 1 Post partum. — Aus dieser Hs. auch bei Luzarches, 
Office de Paques, p. 49 u. f., mit folgenden Fehlern: 2, 3 Prodit ex virgula. — 

2, 6 fehlt. — 8, 6 fehlt. — 4, 4 redimit. — 4, 6 fehlt. 



— 41 — 



44. In Resnrrectione DN. 



1. Adest celeberrima 

Dics resurgentis, 
In qua sacratissima 
Caro redimentis 
Ministratur popiilis. 
Expurgetur azima 

Ab inquinamentis, 
Nam virtus altissima 
Stans in sacramentis 
Plena est miraculis. 

2. Pnocedunt oracula 

Legis, prophetarum, 
Succedunt miracula 
Panem gratiarum, 
Laudis et potentiae. 
Sine fide sedula 

Mentium sacrarum 
Permanens in saecula 
Operatur parum 
Panis eucharistiae. 

3. Sacerdos et hostia 

Hoc in sacramento 
Christus est, et gratia 
Datur in augmento 
Simul et remissio. 
Totus est in hostia, 

Totus in fragrnento, 
Manent accidentia 
Sine fundamento 
Et eorura actio. 



4. Totura est miraculum 

Cliristi sacramentum, 
Quod praetendit speculum 
Et vocis figmentum 
Et splendor visibilis. 
Datur in cen;iculo 

Mentis alimentura, 
Ministratur popuio 
Sed per tegimentum 
Specie sensibilis. 

5. Panis vivus sumitur, 

Sed non immutatur 
Suniptus nec consumitur, 
Sed sic operatur 
Divina potentia. 
Agnus verus editur 

Hic ct immolatur, 
Per quem plebs redimitur 
Et iam liberatur 
Regis violentia. 

6. Celebrantes gaudium 

Resurrectionis 
Recordemus pretium 
Nostrae passionis 
In cena dorainica. 
Crescat per edulium 

Reparationis 
Nostrae desiderium 
Retributionis 

Et fides catbolica. 



Ord. ms. Casinense saec. 14. Cod. Vatican. 9340. 



45. In Resnrrectione nomini. 

Christus surrexit, vinctos de carcere vexit, 
Quos bic diiexit, mundi cruciamine texit, 
PoUiciens caeli vincenti regna fideli, 
Expertes caeli iustos sociavit Abeli. 
Eia, felices hinc psaliatis genetrices, 
Omnes gaudete, destructae sunt quia metae. 



— 42 - 



Daemonis astuti sumus effecti qooque tuti, 
0 princeps Christe, tibi laus sit modulus iste. 

Collect. ms. Eberhardiclusan. saec. 15. Cod. Treviren. 322. Mit Mel. — 
1 victos. — 2 Et quod hic . . . cruciamina. — 3 AUiciens caeli viventi. — 
4 iustus. — 5 hinc psallades. — 6 quia mitte. — 7 aflfecti. -- 8 O princeps 
opem tibi. 



46. In RetjQrreetione Domini. 



1. Snrgens mortis victor fortis 
Praedam tulit de distortis 

Barathri militibus, 
Patri factus coaequalis 
Est mutatus talis, qualis 

Se praestitit hominibus. 



2. Formam sumens humanalem, 
In se tenens triumphalem 

Possidendam caelitus, 
Nobis vitam reparavit, 
Qua nos Adam parens stravit 

Per peccatnm penitus. 



3. Hanc advexit supernorum 
Turbae chorus angelorum 
Per pateutes aditus. 



Collect. ms. Eberhardiclusan. saec. 1.5. Cod. Treviren. .322. Mit Mel. 



47. In ResDrrectione Domini. 



1. Epulemur in azimis 
Sinceritatis veteris 
Et veritatis gressibus 
Mnndi huins solacinm, 
Donec purgentnr vetera, 
Qno premimur nos, vitia. 



2. Gratnlemnr in laudibus 
Praecelsae Dei virginis, 
Det nobis suum tilium. 
Cordis, carnis pedibus 
Zima purgato veteri, 
Quo firmemnr miseri. 



Collect. ms. Eberhardiclusanum saec. 1.5. Cod. Treviren. 322. — 1, 5 
purgando. — 1, 6 vitiis. — 2, 2 Ut nobis suum. — 2, 6 firraentur. 



4S. In Exaltatiune s. Crncis. 



1. 0 mira clementia, 
Triumphus et gloria, 
Propter nostra vitia 

Cmcis extollatur 
Triuraphns et gloria, 

Christns immolatur. 



2. Sna sola gratia, 
Triumphus et gloria, 
Pia pius hostia 

Christns immolatur, 
Triumphus et gloria, 

Christus immoiatur. 



— 43 - 



3. Evae contumacia, 
Triumphiis et gloria, 
Adae igaorantia 

Per cracera purfjatur; 
Triumphus et ploria, 
Christus immolatur. 

4. Zabuli saevitia, 
Triumphus et gloria, 
Potest[as, malitjia 

Cruce debellatur; 
Triumphus et gloria, 
Christus immolatur. 



Gratis efficacia, 
Triunijjhus et gloria, 
Inferni potentia 

Cruce conculcatar; 
Triumiihus et gloria. 

Christus immolatur. 

In crucis victoria, 
Triumphus et gloria, 
Porta prius invia 

Caeli reseratur; 
Triumphus et gloria 

Christus immolatur. 



Collect. ms. Maiovis Mona.sterii saec. "''i*. Cod. Turonen. 615 (927). — 
2, 4 wahrscheinlich verschrieben ; lies etwa : Christus victimatur oder Ahn- 
liches. — 4, 3 Was in Klamraern steht, wegen Radierung' unleserlich. — 
Aus dieser Hs. auch bei Luzarches , Office de Paques , p., '.i3 mit tblgenden 
Fehlem: 1, 1 .Mira Christi clementia; in der Hs. steht mira clementia mit 
fehlender Initiale; O ist zu ergiinzen. — 4, -i Potestatis gratia. — -5, 1 
Gravi efficacia. — Die sechste Zeile in allen iStropheu mit Ausnahme der 
ersten ausgelasssn. 



49. In Pentecoste. 



£x linguis multifariis 
Hebraeus teritur, 

Confusus tot linguagiis, 
Quis phalanx loquitur 

Apostolorum candida, 

Amore flammea. 



Nunc veni, pater pauperum, 

Tributor munerum 
Et lumen luminum, 

In raentes hominura 
Rigando, quod est aridura, 
Regendo devium. 



CoUect. ms. Eberhardiclusanum saec. 15. Cod. Treviren. 322. — 1,4 
fallax. — 1, 6 flammeo. 



2. 



Ecce, magnum sollemnium, 
Quo Cbristus summura omnium 
Constituit mysteriura. 

Hunc laudemus, 

Doxa theo 

in excelsis inbilemns. 

Laetetur caeli cnria, 
Gandeat omnis usia, 
Deo patri sit gloria, 

Decantemus, 

Doxa theo 

in excelsis iubilemns. 



50. De Corpore Christi 
3 



De corporis raysterio 
Christi, quod in hoc orgio 
Fiat cura magno gaudio, 
Nos dicemus, 
Doxa theo 

iu excelsis inbilemus. 

Sicut fit vespertilio 
Hebes pro solis radio, 
De praesenti soUemnio 

[Exsultemus], 

Doxa theo 

in exceliis iubilemus. 



- 44 — 



5. Sed, quod neqnit locutio, 
Supplet nientis devotio, 
Ob hoc, sother, auxilio 
Decantemus, 
Doxa theo 

in excelsis iubilemus. 



10. In carnem panis mutatur, 
Pro vino sanguis potatur, 
In liis tides operatur. 
Adoremus, 
Doxa theo 

in excelsis iubilemus. 



6. Cum turba stautes duodena 
Ad mensam Christi in cena, 
Alternatim voce pleua 
Laudes demus, 
Doxa theo 

in cxcelsis iubilemus. 



11. In omnibus et singulis 
Totus manet parliculis, 
Hunc in omnibus saeculis 
Rogitemus, 
Doxa theo 
in excelsis iubilemus. 



Expletis agni ferculis 
Panem fregit, discipulis 
[Suis] dedit ; cum modulis 

[Huncj laudcnius, 

Doxa theo 

in excelsis iubilemus. 



Unicum Deum senties, 
Licet diversa species, 
[Carnis] verae materies. 

Hic spcctemus, 

Doxa theo 

in excelsis iubiiemus. 



Dicens eis: comedite 
Ex hoc omnes et bibite, 
Cibus et potus est vitae. 

Hunc laudemus, 

Doxa theo 

in excelsis iubileraus. 



13. Pulsis peccatis ideo, 
Qui est trinus et unio. 
Benedicanius Domino. 
Decantemus, 
Doxa theo 

in excclsis iubilemus. 



9. Hunc discant panem ludaei 
Esse verum corpus Dei, 
Baculo fulti fidei 
Confitemus, 
Doxa theo 

in excelsis iubilemus. 



14. In nomine trinitatis 
Ite tnissa est dicatis, 
Nos cum rege raaiestatis 
Exsultemus, 
Doxa theo 

in excelsis iubilemus. 



Collect. m.s. Victorinum saec. 15. Cod. Parisin. 1.5105. — 1, 5 theos, 
so immer. — 6, 1 Eine Silbe zuviel. — 11, 3 Xunc in. — 11, 4 Hune 
rogitemu.s. — 13, 2 trinus et unus. — 14, 2 est deitatis (LesefelilerV). — 
Dafs Str. 13 spjitere Zutat, beweist der Keim; vielleicht i.st auch Str. 14 
dem Liede nicht urspriinglich. — Abschrift von Kev. H. M. Baunister. 



— 45 - 



Caiitioues Partlieiiiae. 



51. In Xativitate BMV. 



1. lam novum sidus oritur, 
laui patet galaxia, 

lam ex ladaea nascitur, 
lam oritur Maria, 

lam nobis euim panditur, 
lam det nobis gaudia 
In caeli curia 
Gbristus. cuius tilia 
Et mater es, Maria, 



2. lani nubes dissolvitur, 
lani patet galaxia, 
lam flos de spina rumpitur, 

lam oritur Maria, 
lam veruni lumen cernitur, 
lam demonstratur via, 
lam pro nobis pia 
Exorat Maria, 
Ut fruamur gloria. 



CoUect. m.s. Eberhardiclusanum .saec. 15; Cod. Treviren. ?>22. — 1, 8 
filius. — 2, 1 desolvitur. — • 2, 3 lam nobis de spiiia rumpitur. — 2, 9 Ut 
sutnma fruitur. 



52. In Purificatione BMV. 

R. Gaudeamus 

nova cum laetitia! 



1. Fulget dies hodierna, 
Nata luce sempiterna, 
Nova dies, 

nova natalitia, 
Novus annus, 

nova haec sollemnia, 
Nova decent gaudia 
Novae laudis cantica. 

2. Speciali gaude choro, 
Maritali iuncta thoro, 
Suo Deus 

sempiterno iilio 
Ecclesiam 

copulat conubio ; 
Viduata Domino, 
Annae gaude gandio. 



3. Prius gaude, vetuli 
Senex aetas servuli ; 
Dat se visum 

Simeoni veteri, 
Mittunt aquas 

sub lechyto pueri, 
Novitas miraculi, 
Quo mittuntur iaculi. 

4. Omnis ergo aetas, gaude. 
Sed tu, virgo, prius plaude, 
Virgo parit 

fiiium prudentiae. 
Novum genus 

mirum lioc potentiae, 
Partum esse feminae 
Sine piaudat semine. 



Trop. ms. Martialense saec. 12. [1.3. 14.]. Cod. Parisin. lloO; mit Melodie 
in Neumen. — 2, 1 corum. — 2, 5 sq. Copulat ecclesiam. — 3, 1 gaude ut 
veruli. — 3, 2 seruli. — 3, 3 Da se. — 3, 6 sub eccite pueri. — 3, 7 
miraculum. — Die Keime der Strophen bilden die Vokale a, o, i, e ; demnach 
mochten die Strophen 1. 4. 3. 2 zu ordnen und eine .Schlufsstrophe, in u 
reimend, ausgefallen scin. 



- 46 — 



58. In Assnmptione BiMV. 



1. Cantat omnis crcatura, 
Smt refert nobia iura, 
Sua nobis refert iura 
Virginis assumptio. 

0, 0, Domino 
Concinat iiaec contio. 



3. Christo regi demus tura, 
Sua refert nobis iura, 
Pio corde, [mente] pura, 
Puro desiderio. 

0, o, Lomino 
Concinat haec contio. 



2 nos niensura 

Sua refert nobis iura, 
( ibi potusque mensura 
Sil in hoc soUemnio. 

0, 0, Domino 
Concinet haec contio. 



4. Dedit suum ins natura, 
Sua refert nohis i'ira, 
Rerum factor fit factura 
Virginis in gremio. 

0, 0, Domino 
Concinat haec contio. 



Collect. ins. Maioris Monasterii saec. "/u. Cod. Turonen. 61-5 (927). — 
Daraus auch bei Luzarclies, Office de Paques, p. 41 u. f., mit folgenden 
Fehlem: h 2 fehlt. — 2, 1 fehlt. — 3, 3 pura fehlt. — 4, 1 Dedit suum nil 
natura. — Der Sclilufsrundreim fehlt immer. 



54. In Assnmptione BMV. 



1. Adest dies celebris 
Decoris et laetitiae 
Virginis Mariae, 
Quae assumpta hodie 
Choris ab angelicis. 



2. Ubi regnat cum tilio 
In aeternis gaudiis, 
Quae orat pro miseris 
Postulando veniam, 
Largiendo gratiam. 



3, Felix caelorum domina, 
Piena polorura gaudiis, 
Astris praepollens lucidis, 
Pia Maria, 
Pro literatis 
Tibi paratis 
Crucitixum exora. 



Collect. njs. Eberhardiclusanum saec. 15. t'od. Treviren. 322. 2. 1 

regnas. — 2, 5 indulgentiam. — 3, 1 O felix. — .3, 3 Astris poUenciis. — 
Nacb 3, 5 scheint dies Lied aus Bohmen zu stammen. Vgl. Anal. I, 27. 



— 47 — 



55. In Assamptione BMV. 



1. Dies recolitur 

Annua, 
Tirgo caeli vehitur 

Ad ardua; 
Nova res, panditur 

lanua. 

Per quam vitae scanditur 

Ad pascua. 
K'* Igitur 

Merito 

Plus solito 
Adplauditur. 

2. Sacri mysterium 

Operis 
Terris mittit gaudium 

A superis ; 
Dum scandit solium 

Aetberis, 
Orat mater tiliam 

Pro miseris. 



3. Virgo virginibus 

Sanctior, 
Mater cunctis matribus 

Beatior, 
Fit astris omnibus 

Clarior, 
Fit supernis civibus 

Superior. 
RO Igitur 

Merito 

Plus solito 
Adplauditur. 

4. Stnpet angelica 

Dignitas, 
Quod adtriittit caelica 

Sublimitas 
Carnem, quam publica 

Piavitas 
Arguit et lubrica 

Fragilitas. 



5. Tam mirandae rei 

Gratia 
Blanditur nobis Dei 

Clementia, 
Nam collatae rei 

Venia 
Laudis refer ei 

Praeconia. 

Trop. ms. Martialense saec. 12. Cod. Parisin. 1139 add. saec. '-/is. 
1, .5 Onara panditur. 



56. In Assamptione HM\ 



1 a. Instanter 

Veneremur 

Condignis nunc laudibus, 

2a. Haec praesentia 
Dulcis Mariae 

festa per sollemnia 

3 a. Quam prompserunt angelorum 
Collaudando nunc caelorum 
Regem, Christum Dominum, 



1 b. Laetanter 

Coniungemur 

Supernis nunc civibus. 

2b. Laus sit angelis, 
Gloria summo 

Deo sit in excelsis. 

3 b. Qui pro nobis homo natus 
Et in mundo conversatus 
Pater factus hominum. 



— 48 — 



4a. Laudem demus pronius, 
Voce multa plenius, 
Hilarius, 
Araoenius, 

5 a. Est in terra pax largita 
Et parentum est sopita 
Prorsus maledictio; 



4b. Harmoniam crebrius 
Discernentes merius, 
Celerius 
Ac verius. 

5 b, Adest nobis salus illa, 
Felix tulit quam ancilla, 
Est et benedictio. 



Collect. ms. Tegurinum saec. 15. Clm. Moiiacen. 18921; mit Melodie. 
Nach Str. 5 wiederholt sich Str. 4 als Rundreim.« 



57. 

1. Gaude, gloriosa, 

Morborum medela, 
Laude copiosa, 
lustorum tutela. 

2. Tutela iustorum, 

Copiosa laude, 
Medela morborum, 
Gloriosa, gaude. 

3. Via in viando, 

Viantes procura, 
Curia curando 
Deviantes oura. 



De Beata Maria V 
4 



Cura deviantes 

Curando curia, 
Procura viantes 
In viando via. 

5. Prece preciosa 

Precantes intende, 
Nece tenebrosa 
Peccantes defende. 

6. Defende peccantes, 

Tenebrosa nece, 
Intende precantes 
Pretiosa prece. 



Collect. ms. Lirense saec. 12. Cod. Ebroicen. 17. add. saec. 13; zweiraal 
mit Mel. A und B. — An ersterer Stelle folgen sich die 8trophen: 1. 3.5. 
2. 4. 6. — 5, 4 Cantentes defende A. ^ — 6, 1 Cantantes defende A. — Die 
geraden Strophen stets Umkehrungen der ungeraden. 



58. De Beata Maria V. 



1. Verbo verbum incarnatur, 
Dum Maria salutatur 

A salutis baiulo, 
Sponso sponsa coUocatur, 
Pax in terra reformatur 

Universo populo. 



2. Virginale gravidatur 

Claustrum, nimis admiratur 

Naturalis regula; 
Tecum Deus operatur, 
Sic breviter persolvatur 

Ista quaestiuncula. 



3. Virgo sancta, te precatur 
Grex hic, ut exaudiatur 

Eius deprecatio, 
Ut ad regnum perducatur, 
In quo quisque praeditatur 

Diurno denario. 

CoUect. ms. Lirense saec. 12. Cod. Ebroicen. 17. add. saec. vait Mel. 



59. De Beata Maria V. 



2. IUuminatrix 
Cordium, 
Eliminatrix 
Sordiuni, 
Imperatrix, 
Nos visita. 

3. Kespice nos, 
0 matrona, 
Post hos threnos 
Nos duc, bona, 
Ad amoenos 
Vel amoena. 

CoUect. ms. Lireuse saec. 12. Cod. Ebroicen. 17. add. saec. lo. Mit Mel. 



1. 0 domina, 

Dorainatrix, 
Illumina, 

Vitae datrix 
Femina, 

Nostras tenebras. 



60. De Beata Maria V. 



1. Ave, virgo sapiens 

Et matura, 
Caro Deum pariens 

Ciintra carnis iura, 
Angelornm gaudium, 

Pasce. cura, 
Reorum remeiiium, 

Manu tange pura, 
Te gestantem brachia 
Tua gestent, eia, 
Tibi iurigat basia 

Doi genitura. 



Cum iufaute loquere 

Voce tuta, 
Quo loqueute libere 

Lex silebit muta, 
Ritus prisci Moyses, 

Vultum raota, 
Erubescat facies 

Legis iam corruta. 
Puer uobis natus est, 
Cuius pater Deus est, 
Cuius mater prorsus est 

Virgo impolluta. 



3. Quos abscondit regulus 

In operto, 
Nostcr iste parvulus 

Traxit in aperto; 
Serpens factus aeneus 

In deserto, 
Quos vulnerat igneus, 

Dono cura ccrto 
Ergo spreta Veneri 
Vila siraus pueri 
Novatore miseri 

Statns iam reperto. 

Liber ms. Miraculorum B. V. saec. 13. Cod. Arsen. 3.517. add. saec. 13- 
— 2, 2 Nocitiva. — 3, 9 spreta venum; der Reim scheint die Form Veneri 
zn fordem. — 3, 10 puri. 

Dreve», Cantiones et Muteti. III. 4 



— 50 — 



61. De Beata Maria V. 



R. Nardus odorifera 
Stillat arce supera, 
Per quam fit puerpcra 
Virgo maris stella. 



1. Thronus regis instauratur 

Hodie puella, 
Terra caelo fecundatur, 

Fundunt caeli mella, 
Mella, quibus irrigatur 

Virginalis cella, 
Novus liquor eliquatur 

De vite novella. 



Qui lodaeis suscitavit 

Rude testamentum, 
Sese nobis instauravit 

Novum testamenutm, 
Venit, nt non ultra staret 

Vetus sacramentum, 
Et ut legis azymaret 

Veteris fermentum. 



2. Deus, qui cum Deo vivit, 

Unius usiae, 
Quera prae cunctis illinivit 

Oleo sophiae, 
Humanandus introivit 

Uterum Mariae, 
Humanatus nunc exivit 

Clauso cursu viae. 



4. Benedictus sermo patris, 

Qui sic nos revisit, 
Per quem sacer thorus matris 

Mendam non admisit, 
Quem a sinu patris [nata] 

Caro non divisit, 
Dum se carne calciata 

Deitas immisit. 



5. Virgo prudens et virilis 

Nescia mixturae, 
Dum parturit sub virilis 

Forma creaturae, 
Virgo, cella trinitatis, 

Obvia naturae, 
Salvo iure castit;itis 

Purum parit pure. 

Cod. Berolinen. Phillipp. 1996. add. saec. 12. — Der Refrain folgt jeder 
Strophe. 



ti2. De Beata Maria V. 



1. Salve, virgo regia, 

Tui nati nata, 
Patrem paris filia 
Natura mutata. 

2. Totius triclinium 

Tn es trinitatis, 
Paris, virgo, filium 
Vi divinitatis. 



3. Tua pudicitia 

Nunquam violata, 
Sed adest laetitia 
Integre servata. 

4. Eva nobis nocuit 

Dans mortem et luctus, 
Sed sic, virgo, floruit 
Ventris tui fructus. 



— 51 — 



Qnod antiqua vitia 
Per te sint ablata, 

Sed et castiraonia 
Salatis oblata. 



6. Ta fons aquara gratiae 
Oranibus inundans, 
Mater regis gloriae, 
Infernum pessumdans. 



7. Dilue propitid 

Reorum peccata, 
Quia reis aiia 
Non est advocata. 

Collect. ms. S. Mariae Rmpullen. saec. 13. in. Cod. Parisin. 5132. add. 
saec. 13. ex. 



(>3. De Beata Maria V. 



1. 0 venerabilis 

et salutifera, 
Semper amabilis 
atqne melliflua. 

2. Regina virginum, 

felix puerpera, 
Decus sidereum, 
stella clarissima. 



Virtutum specimen 
et vitae ianua, 

Nobis tam miseris 
stilla remedia. 

Fac, nostras tenebras 
videns irradia, 

Tua dulcedine 
supplices satia. 



5. 0 lesu Domini 
genetrix inclita, 
lam suo iudici 
reos concilia. 

Collect. ms. incertae orig. saec. 13. in. Cod. Tolosaa. 871. — Abschrift 
von Adr. Carrere S. I. 



64. De Beata Haria Y. 



Ave, Maria, 
Gratia 

Plena, viris invia, 

Via regia. 

Tbalamus pudoris, 
Summi vas odoris, 
Mater salvatoris 

Atque filia, 

Parens paris nescia, 

Dans gaudia 

Dulcia. 

Terminans doloris 

Nostri taedia, 
Primi genitoris 

ToUis vitia. 



0 solacium 
Omnium, 

Reis da remediam, 

Mundo gaudium 
Confer salutare, 
Mundi luminare, 
Servans singulare 

Privilegium, 

Dum post puerperium 

Egregium 

Gremium 

Manens puellare 

Nescit vitium, 

Mater absque mare 

Paris filium. 

4* 



i 



— 52 — 



3. 0 puerpera, 



4. Stella marina, 



Foedera 

Ferens orbi prospera, 
Cuius ubera 



Lumina 

Cordium illumina, 
Felix femina. 



Christum lactavernnt. 



Tuum ora natum. 



Per te recesserunt, 



Ne nos Adae falum 



Per te perierunt 
Legis vetera, 
Celsa supra sidera, 
Mortifera 
Scelera 



Trahat in peccatum. 
Caeli regina, 
Vitae confer semina, 
Discrimina 
Termina, 



Tua purgaverunt 
Sacra viscera. 



Nostrum munda statura, 
Terge crimina, 



Quod magi noverunt 
Dando munera. 



Mundes et reatum, 
Mundi domina. 



5. Christo laudibus 
lugibus 

Insistcns cum cantibus 
Tuis precibus 

Petit adiuvari, 

Ne raundano mari 

Possit naufragari, 
Sed mortalibus 
Purgatis criminibus 
Et levibus 
Omnibus 

Possit adgregari 
Caeli civibus 

Atque gloriari 
In caelestibus. 

Cant. ms. Anglicanum saec. 13. Cod. Oxonien. Rawl. C 510. A. — Cant. 
ms. Gallicum saec. IS. Cod. Guefenbyteran. (377 (Helmstadien. 628). B. — 
1, 6 Templum creatoris B. — 1 , ll" GraDdia B. — 2, 3 dans A. — 2, 7 
Serra A. — 2, 13 Nescis B. — 2, 14 absque patre (gegen den Reim) B. — 
3, (t Per te claruerunt B. — 3, 7 parueruut B. — 3, 15 Dantes B. — 4, 1 
Stella niaris A. — 4,6 factum B. — 4, 7 ad peccatum. 15. — 4, 12 purga 
statum B. — 8tr. 5 fehlt A. 



65. l»e Beata Maria V. 



1. 0 Maria, 

0 felix puerpera, 
Mater pia, 
Cuius suxit ubera, 
Qni creavit sidera, 
Munera 

De te flnunt dulcia, 
Spiritus sancti cratera. 



2. Aqua viva, 

Clausa semper ianua, 
Progressiva, 
Stella non occidua. 
Ficus sed non fatua, 
Irrigua 

Paratlisi pascua, 
Balsamus, myrtus, oliva. 



— 53 — 



loseph spica, 
Humus, (ie quo vipera, 
Per quam sicca 
lonae perit hedera, 
Sanans angais vulnera 
Pertica, 

Funda tu Davitica, 
Parens cedrum mirica. 



4. Salomonis 

Thronus es eburneus, 
Visionis 

Electrinus urceus, 
David sitim satians 
Puteus, 

Tu septenus cereus 
Radians septenis donis. 



5. lacob scala, 

Fac me caelum scandere, 

Mundi mala, 

Carnem, Satan fugere, 

Tollens Evae miserae 

Scandala, 

Pietatis ubere 

Gratiae fove sub ala. 

Cant. ms. Petri de Medicis saec. 13. Cod. Laurentian. Pl. XXIX. 1. A. 
— Orat. nis. Campen.se anni 1462. Cod. Darmstadieu. 521. B. — A liat nur 
Str. 1. 



66. De Beata Maria V. 



1. Cella pudoris, 

Maria, vocata, 
Plena dulcoris 

Et inviolata, 
Gloria regis, 
Clausula legis, 

Per prospera, 

Per aspera, 
Per invia 

Servos rege, Maria. 

2. Porta polorum, 

Aegris medicina, 
Spes miserorum, 

Salus in ruina, 
Flos mulieris, 
Nescia sceleris, 

Per aspera, 

Per prospera, 
Per devia 

Servos rege, Maria. 



3. Fons sine limis 

Supernae virtutis, 
Qui pluis imis 

Pocula saiutis, 
Manna beatum 
Das nobis gratun), 

MiriBce, 

Magnifice, 
0 pia, 

Servos rege, Maria. 

4. Corrige mores, 

Lava vitiosum, 
Pelle furores, 

Praebe virtuosum, 
Dele reatum, 
Placa nobis natum, 

Per prospera, 

Per aspera, 
Per devia 

Servos rege, Maria. 



Collect. ms. Llantoniense ('?) .saec. 13. Cod. Coll. Corp. CLritsi Oxonien. 
59. — 1,6 Flo8 mulieris, gegen den Reira; vgl. 2, 6. — Vor 3, 7 noch 
MyBtice. — 3, 9 fehlt eine Silbe am Verse. — Abschrift von Kev. H. M. 
Bannister. 



— 54 - 



67. De Beata Maria V. 



la. Tenefae 

Rosulae 
Lenia folia 

Pullulant ex arida. 

2 a. Species 
Aurea 

Quodlibet aes 

Rutilitate praeminet. 

3a. Spectabilis 

Haec valorifera 
Remedia creticae 
Turmulae. 



1 b. Temere 

Nebalae 

Prodeant lolia. 

Quae perimuDt valida. 

2 b. Series 

Rosea 

Quaslibet res 
Germinis supereminet. 

3b. Tractabilis 

Haec odorifera 
Viriditas inclitae 
Rosulae. 



R " Singuli terrigenae, 

Diligite 
Prae ceteris 

rosulam floribus 
Laudibus 
In canoribus. 

Proximam verbigenae 

Porrigite 
Nemoribus 
In temporibus 
Bulliens aream 
Paradisi 

plurimis decoribus. 



4a. Genitor, 
Editor 

Trifidae machinae 
Caelitus banc rosulam 

5 a. Anream, 
Roseam 

Butilatriam 
Rediviviscit quoniam, 

6a. Apparnit, 
Claruit 

Amoenitas, 
Qua reviviscunt 
saecula. 



4 b. Posuit, 

Imbuit 

Mystico semine 
Desuper aridulam, 

5 b. Aruit, 

Caruit 

Ope, patriam 
Sed per rosulam Mariam 

6b. Lux oritur, 
Moritur 

Sterilitas, 
Hanc vivificat 
diecula. 



R " Singuli terrigenae etc. 



— 55 — 



7 a. Prae violis 

rosulam diligo, 
Quae puUulat in leritho, 
Supra celsas cedrus 

eraicuit 
Ac intra Nazaieth 

vimit. 



7 b. Quae rosula 

protnlit lilium, 
Quod caeli supercilium 
Rcgens fert saeculis 

auxilium, 
Praegnans verbigena 
filium. 



8a. Per quod vetitus 
Aditus 
Humanitus 
Est regenitus. 



8 b. Tamquam eminus 
Comminus 
Hic eminus 
Fulget Dominus. 



9 a. Per rosulae 

redolentiam 

Deus omnipotentiam 

Implicuit, 

condescendentiam 

Ad sceleris 
inclementiam. 



9 b. Per rosulae 

stillicidia 
Supprimuntur dissidia, 
Salubria 

dantur praesidia, 
Tot rosulae 

snnt subsidia. 



10 a. Resonet laus et gloria 
Per saecula 
meritoria, 



10 b. Lilia cura raemoria 
Per rosulam 
duratoria. 



11 a. Mater filium saeculo 
Indnlgeat, 

lilium speculo 



11 b. Sordes inquinumentorum 
Et tribnat 
genitis iterum 



12a. Post saeculum 
ambigiferum 



12 b. Peroptima 

regna polorum. 



R" Singuli terrigenae etc. 



Collect. ms. Tegurinum saec. 10. Clm. Monacen. 18628. add. saec. "/u. 

A. — Miss. ms. Altovadense saec. 14. Cod. Altovaden. LXV. add. saec. 14. 

B. — Ib, 1 Tremere B. — Ib, 3 Prodeunt B; lolea A. — Ib, 4 Quae 
peribunt B. — 2a, :i Quolibet B. — 2b, 8 Quaelibet A. — 2b, 4 Lies 
germinis? — 3a, 2 Hic A. — .3b, 2 Haec fehlt B; Hic A. — 3a, 3 sq. 
und 3b, 3 sq. umgestellt A. — R", 7 verbigenani AB. — .5a, 2 Rosulam 
B. — 5a, 3 Luti laetam A; butilatria wohl statt buti latrix. — 5a, 4 
Rediviscit A, rediviviscat B. — 6 a, 4 rediviscunt A, rediviviscunt B. — 7a, 1 
Prae cunctis A. — 7a, 3 pullulant AB. — 7a, 4 celsa B. — 7a, 6 Hac 
intra. — Str. 8 und 9 fehlen B. — 8a, 1 veditus A. — 9b, 3 Supruntur 
A. — lOb, 2 rosulae A. — llb, 1 Sordens B. — 11 b, 2 tribuat et A. — 
11 b, 3 genns iterum. A. — Die Wiederholung von R' nach Str. 6 und 12 
nur in B, au zweiter Stelle mit dem Vermerk: „quaeratis superius". 



— 56 — 



68. De Beata Maria Y. 



1. Veni, sancte spiritus, 
Et in me robur auge 

virtuosum, 
Eftunde lumen caeliius 
Et munda, quod est jn me 

vitiosum. 
Fer solamen misero, 

Qui uititur laudare 
Mariam, piam virginem, 

Cuius laudem intendo 
propalare. 



4. Tu virtutum speculura, 
Lucet in te 

Salomonis sophia, 
Tu perlustrasti sneculum 
Splendore 

claritatis, o Maria. 
Luna sub tuis pedibus, 

Tu es amicta sole, 
Ex te processit tilius 
Homo Deus 

Sine peccati mole. 



2. Maria, mater giatiac. 
Spes veniae, 

Solamen miserorum, 
Tu civitas iustitiae, 
Vas gloriae, 

Reparatrix reorum ; 
Tu stella maris lucida, 

Tu iTitilans aurora, 
De me demas aspera, 
Da pro^ppra, 

Cor ariduni dulcora. 



5. Languoris tu solacium, 
Peccantium 

Tu spatium, Maria, 
Spes in te sperantium, 
Errantium 

Tu es directa via, 
Actus meos dirigas 

Orisque rege dicta, 
Hostes nocentes destraas 
Et diluas, 

Virgo, mea delicta. 



3. Ave, regina virginum 
Et angelorum, 

Tbronus Salomonis, 
Tu peperisti dominum 
Caelorum ; 

Ave, vellus Gedeonis, 
Tu sola virgo crederis 

Et mater deitatis, 
Tu sine spina lilium, 
Triclinium 

Totius trinitatis. 

Et fac cae 
Gaudere 



6. Tu rosa parens lilium, 
Tu virens virga 

fructum protulisti, 
Cum peperisti filiuni, 
Quem contra carnis 
morem genuisti ; 
Tu mater maris nescia, 

Celia divinitatis, 
A nobis pelle noxia 
Et vitia, 

Nos solvas a peccatis 
i gloria 
m beatis. 



Pass. et Orat. ms. Emmeramense saec. 14. in Clm. Mnn.icen. 14528. 



— 57 - 



69. De Beata Maria V. 



1. 



Ave, mater o Maria 
Pietatis, tota pia, 



3. Plena dalci medicina. 



Tu protegens a ruina, 



Sine te non erat via 



Tu es portus, tn carina 



Deploranti saecnlo. 



In omni pcriculo. 



2. 



Gratia tu nobis data, 
Quam fidelis advocafa, 
Caeli thronis es praelata 



4. 0 Maria, tu solaris 



Micans phoebus, stella maris, 



Christo regi tutelaris 



In aetenio solio. 



Coruscanti solio. 



Cant. ms. S. Salvatoris Venet. saec. "^'i6. Cod. Bononien. 2216. A. — 
Cant. ms. Franciscan. Venet. .saec. 15. Cod. Marcian. It. IX 145. B. — 1, 4 
A deploranti A. — 2, 3 prolata B. — Str. y und 4 umgestellt B. -'■'), 1 
dulcis A. — 3, 2 Tu e.s B. — cJ, 3 Tu es puntus A. — 3, 4 In fehlt A. — 
Str. 4 fehlt A. 



70. De Beata )laria V. 

1. Rector potens caeli, terrae, maris, 
Omnium factor, qui modcraris 
Alto deitatis consilio 

Summa cum imis nullo medio, 
Tu matris ad laudes summe bonae 

Digno dato sermone 
Os aperi, pulsoque vitio 
Purae matri pura sit cantio. 

2. Dic, Christi, dic, misericordiae. 
Dic nostra, dic, totius gratiae, 
Qua laude te referamus, mater? 
Quia contentus a nuUo pater, 
Continens orania, qui non caelo 

Capitur, hic sub velo 
Velaminis carnis a te nata 
Natus est filius, o beata. 

3. Dicant omnes: o vere beata, 
Quae per illud ave salutata 
Ab ingenerato illo vaevae 
Sanasti omnes filios Evae, 

Nam morti deditus homo mortem 

Non vicisset, si sortem 
Hanc non terminasset per te data 
Gratia misericors, beata. 



Collect. ras. S. Floriani saec. [11. et] 13. Cod. Floriaii XI 58. — 2, 5 



Contines. 



— 58 - 



71. De Beata Maria V. 



1. 0 quanturo sollicitor 
Et curis snppeditor, 
Dum corde transmeditor 

Praesens et futurum; 
Praesens et praeteritum 
Vergunt in interitum, 
Talem habet exitum 

Humana natura. 
0 qui intellegeret 

Mortem, quam sit dura, 
Et tinem prospiceret, 
In timort viveret. 
"Voveret et redderet 

Deo soa iura. 

2. Cunctis, quibus milito, 
Diebus in proposito 
Sum, quod velim subito 

Aut cras emendari ; 
Cras ut corvns crocito 
Et cras idem appeto, 
Volo, sed non quaerito 

A sorde mundari. 
Lingua, sed non ratio 

Spondet haud peccare, 
Sed nec satisfacio, 
Sed, [si] venit unctio, 
Tunc venit compunctio 

Vix passu salutari. 



3. Vae vobis presbyteris, 
Qui estis [in] literis 
Testamenti veteris 

Et novi doctores 
Praestatuti ceteris, 
Obstructores aetheris. 
Indiscreti oneris 

Estis inianctores; 
Cathedrae recubitus 

Primos adamatis, 
Si sit [vobis] subditus, 
Commissus divinitus, 
Grex salvus vel perditus, 

Minime curatis. 

4. Quid de vulgo proferamV 
Nunqnam eius suflFeram 
Ita, quod non efferam 

Miras falsitates, 
Cuius lingua florida, 
Acta vero sordida 
Et corda sunt perfida 

Per subtilitates, 
Traditur sophistice 

Nec est, ut apparet, 
Doctrinae catholicae 
lam factae sunt psensticae, 
Si quis vivit deice, 

Mundi laude caret. 



5. Adiuva nos, Domine, 
Qui passus es pro homine, 
Ut in tno nomine 

Semper gloriemur; 
Maria, humilium 
Et spes, salus omuium, 
Tu pro nobis tiliuiii 

Ora, ut salvemur. 
Audi nos, nam te filius 

Nil negans bonorat; 
Salva nos celerius, 
Christe, sis propitius, 
Pro quibus te dulcius 

Virgo mater orat. 

Collect. ma. Pragense saec. 15. Cod. Pragen. I G 39. — 1, 9 O quis. — 
2, 3 Sim. — 4, 14 Hic mundi laude. — 5, 12 Christe, tu si.s. — 5, 9 sq. 
entlehnt aus der Sequenz Ave praeclara. 



— 50 — 



72. De Beata Maria V. 



Tempore Paschali. 



1. 



Concordi laetitia 



3. Qaam concentu parili 
Chori laudant caelici, 
Et nos cum caelestibus 



Propulsa maestitia 



Mariae praeconia 
Recolat ecclesia. 



Novum meios pangimus. 



Virgo Maria. 



Virgo Maria. 



2. 



Quae felici gaudio 



"4. 0 regina virginum, 
Votis fave poscentura 
Et post mortis stadium 
Vitae confer bravium. 



Resurgenti tilio 
Floruit ut lilium 



Vivum cernens tilium. 



Virgo Maria. 



Virgo Maria. 



5. Gloriosa trinitas, 
Indivisa unitas, 
Ob Mariae merita 
Nos salva per saecula. 
Virgo Maria. 



Clement, Felix, Choix des pvineipftles Sequences du moyen-age, Paris 
1861, S. 86. „Tire d'un manuserit du XV siecle, qui nous appartient." 



76. De Beata Jlaria V. 

1. In trinitate consistit perfectio, 
In trinitate vitae stat refectio, 
In trinitate graduum collectio, 

Et in trinitate caeli radicantur. 
In illo numero t>eus trifario 
Modo providit nobis ordinario, 
Aspiciens de caeli viridario, 

In quo lucis tilii sine tine laetantur. 
Extreniis medium simul compegit 
Magister omni in sapientia. 
IUud videns Mariae providentia 
Interpretes circumspccta sententia; 
Tunc tripartitae portionis optimam elegit. 

2. Disce praecelsae virginis magnalia, 
Efficitur suppeditans carnalia 
Mater Dei vera, non alia, 

Haec ab aeterno vas electum meruit vocari. 
Haec est deserti petra Moabitica, 
De qua bibit aquam turba levitica, 



— 60 - 



Haec est triumphalis fanda Davidioa, 

Per quani Golias debuit gigas bumiliari. 
Haec est stella lucis ex lacob orta, 
Haec est Salomonis reclinatorium, 
Totius trinitatis consistorium, 
Haec est proselytarum divisorium, 
Soli Deo traiisibilis Ezecliielis porta. 

3. Vide, quanta Dei sit humilitas, 
Quod eius caro facfa est sublimitas, 
Immensurabilis est haec stabilitas, 

A nobis mentis oculis non potest videri. 
Divina fecit ista miseratio, 
Quod protoplasli cernitur salvatio, 
Quem noxiaiis pomi masticatio 

Morti dedit, hunc redemit natus Dei veri. 
Ex virgine rex nasci dignabatur, 
Haec est mater nostra verissima, 
Virgo et mater Deo dilectissinia, 
Succurre nobis, quaesnraus, piissima, 
Nam per te genus hominum perpetuo salvatur. 

Collect. ms. Stiriacense saec. 15. Cod. Stiriacen. L 26 [s. n.] — 2, 2 
Virclitur. — 2, 5 petri. 

74. De Beata Maria V. 

1. Alma mater. gemma principalis, 

Te perornat mira castitas, 
Et coliaudat plebs universalis, 

Quam pavit tua fecunditas, 
Dum per aurem Deum concepisti 
Et sine dolore pcperisti 
Et post partum virgo permansisti. 

2. Hunc partum legislator praesignavit, 

Dum rubus ardens incanduit, 
Ezechiel portam clausam monstravit, 

In te virga lesse floruit. 
Gedeonis per te vellus rigatur, 
Area telluris solidatur, 
Fiiius Dei sic humanatur. 

3. Cum sis nostri utriusque niater, 

Summi regis ac lapsi hominis, 
Nil negando te honorat pater 
Ob virtutem tui uominis. 



— 01 — 



Ergo pro nobis interpella natum, 

Pia prece dilue reatum, 

Nos duoas in be.itorum statnm. 

Collect. ms. Tegurinuin saec. 10. Clm. Monacen. 18628. add. saec. 
(Mit Neumen.) 

75. De Beata Maria V, 

1. Humilitate stringitur aeternitas, 
Et corde puro capitur benignitas, 

Sic mortis umbra cingit immortalem; 
Incircumscriptus loco circumscribitur, 
Cursus naturac liis decretis labitur, 
Dum Deus formam sumit tulem. 
De caeli ergo solio 
Mariae claustrum vcrbum visitavit, 

Ut uos niundaret lolio, 
Caput serpentis virgo conculcivit ; 

Adulter princeps tollitur, 
Maxilla Leviathan perforatur, 
Regoum eius destruitur, 
Emptitiis libertas condonatur. 
Sic Holofernis demilur 
Caput atque Goliae 
Funda m.inu feminea, 
Tunc Htbiaea 
Cessat immolatio. 

Crescit lionor Mariae. 

2. Non sum dignus videre caeli soUum, 
Propter pcccata defluo ut folium, 

Dormio moriis umbra soporatus, 
Pro fonte peccati septenario 
Mergor delicti flumine nefario, 
Fremo gehennae freno iaqueatus. 

Libellus repudii 
Datus milii facie sanctorum, 

Cessat spes auxilii, 
Nam dnco tristis fructum labiorum, 

Si dulcis me despexeris 
Maria, revocatrix proscriptorum, 

Cadentem ni erexeris, 
Mox deputabor sorte damnatorum. 

Aeternum principium, 
Mitte me, si praesumis, 

Salva praedulci gratia 

Labentia, 

Virgo beata, revoca, 
£x hoc honorem sumis. 



11 



— (32 — 



3. Pulchre cubas poli summo fastigio, 
Angelorum circumdaris collegio, 
Fons sinu tuo manat pietatis ; 
Ponis funestae haeresi tu terminum, 
Mater perfecta beatorum nominum, 
Tenes thesaurum verae castitatis. 

Immolatur tis filius 
In forma panis manu sacerdotis. 

Cibo (juid hoc sapidins? 
Hunc nobis confer, pia, tuis votis, 

Ut cum molares steterint, 
Clausis fenestris thorus dissolvetnr, 

Aethiopes si venerint, 
Potestas contra nos his nulla detur, 

Nam virtus omnis deficit. 



Sola sis advocata, 
Verbosa viris ratio 
Et cautio 

Deperit, si abfueris, 
Praedulciter trabeata. 



CoUect. ms. Stiriaceuse saec. 15. Csd. Stiriaccn. L 26 [s. n.]. — 1, 13 
Regnuni Dei destruitur. — 1, 18 Hebrae. — 2, '6 Dormitis mortis. — 2, 12 
praescriptorura. — 3, 1 cumbas. — 3, 3 mana. — 3,4 funestri. — 3, 7 
Immolatur tibi filius. — 3, 9 quod. — Verfasser nach der Hs. Magister 
Nicolaus de Sweydnicz. 



76. ^Mutetum de beata Virgine". 



Imperatrix supernoruni 



Civium, 
Consolaaix miserorura 



Mortem nostram destrue, 
Vitam nobis tribue. 



Et gaudium. 



Tu nostrum refugium, 
0 Maria, 



Verum lumen cordium, 
Vitae datrix, 
Mediatrix, 



Nobis fer auxilium, 
Virgo pia. 



0 splendor gloriae, 



Hominum, 
Exoratrix 



Sis pro nobis ad Dominum. 
Per te mors destruitur, 
Per te vita redditur; 



0 lux ecclesiae, 
Nos te laudantes, 
Nos exsultantes 



Tuis laudibns, 
lunge caeli civibus. 



Sermones ms. (S. Benvhardi supev cantica) saec. 12. Cod. Hilarieu. 40. 
add. saec. "/u- — Das Ganze rait einstimraiger Melodie, was zur Fest- 
stellung des Begriflfes eines Mutetum von Interesse ist. 



Cantioiies de Sanctis. 



77. De sancto Nicolao. 



1. Incornparabiliter 
Cum inpunditate 
Gaudeamus pariter 
In bac soUeranitate. 



Innumerabilibus 

Nicolai vita 
Clarens claris actibus 

Ut gerarais redimita. 



In festo beatorum 
Huins et aliorum 
Decet raelos canorura 
Dari Deo deorum. 
Hi sunt beati, quorum 
Pater est rex caelorum 
Nicolaus elisorum 
Per saecula saeculorum. 



Nondura verba forraare 
Norat et praedicare, 
Novit iam ieiunare 
Et a mammis cessare. 
Incepit castigare 
Corpus suum amare 



B,° Festura ergo pontificis, 
lam sociati caelicis, 
Cum cantibus mirificis 
Atque modis organicis 
Festivetur a clericis, 
Sed raaxime scbolasticis. 



R" Festum ergo pontificis, 
lam sociati caelicis, 
Cura cantibus mirificis 
Atque modis organicis 
Festivetur a clericis, 
Sed raaxime scbolasticis. 



3. Decet ipsum precari 
Et iuste venerari, 
Qui natas lupanari 
lam datas revocari 
Fecit eisque dari 
Auri pondus praeclari, 
Sic patrem consolari 
Voiens et has servari. 



R" Festum ergo pontificis etc. 



Trop. ms. Martialense saec. 12. [IH. 14.). Cod. Parisin. 11:^9. — 1 , 10 
et rex. — 1, 11 Lies: clericorum ? — 1, 15 sociasti. — 1, 18 hac clercicis. — 
2, 7 Novit nam. — Vor 3, 1 scheinen vier Zeilen zu fehlen. — 3, 2 Et ustra 
venerari. — 3, 3 nata. — 3, 4 data. — 3, 8 Volens et asservari. 



— 64 — 



78. De sancto Nicolao. 



1. Sollemni gaudio 
Sit aucta contio 

Fidelium 
Ad digni [titulis] 
Sollenne praesulis 

Praeconiuin. 

2. Praecedant clerici, 
Succedant laici 

Tripudio, 
Ope Nicolai 
Poscentes se trahi 

De devio. 



3. A morte clericos, 
A mari laicos 

Eripuit 
Et multis aliis 
Idem prodigiis 

Emicuit. 

4. Ut res haec clareat, 
lam lector subeat 

Officio, 
De vita praesulis 
Audita populis" 

Sit lectio. 



R" Sollenni gaudio 

Sit aucta baec contio. 



Collect. ms. Lirense saec. 13. Cod. Ebroicen. 1. add. saec. 13. Mit Mel. 
— 4, 1 res ex clareat. 



79. De sancto Nirolao. 



1. Nicolaus inclitus, 

Luudet oinnis spiritus, 
Factus est divinitus 

Praesul cum laetitia, 
Laudet omnis spiritus 

Gubernantem omnia. 



3. Vox emissa caelitus, 
Latidet omnis spiritus, 
Viam, dixit, aditus 
Serves vigilantia; 
Laudet omnis spiritns 
Gubcrnantem omnia. 



2. Grex erat sollicitus, 
Laudet omtiis spiritus, 
Quem pastoris obitus 
Laeserat maestitia, 
Laudet omnis spiritus 
Gubemantem omnia. 



4. Qui praefore praescitus, 
Laudet omnis spiritus, 
Praeferret intuitus, 

Deferret insignia; 
Laudet omnis spiritns 
Gubernantem omnia. 



5. Vigilare solitus, 

Laudet omnis Sjiiritus, 
Sic est sancta deditus 

Praesul in ecclesia ; 
Laudet omnis spiritus 

Gubernantem omnia. 



Collect. ms. Maioris Monasterii saec. "/i4. Cod. Turonen. 61.5 (927). 

3, 1 VoR emissa. — 4,1 Qui praefore praesitus. — Aus dieser Hs. auch 
bei Luzarches, Office de Paques, p. 42 sq., mit folgenden Fehlem: 4, 1 Qui 
pectore positus. — 5, 3 est sacra. — 5, 4 Praesul in Lycia. 



- 65 - 



80. In Festo S. Nicolai. 

De Episcopo Puerorum. 



1. 0 sedes apostolica, 
Gavde, sedes mavnetica, 
In hac die dominica 

Novum pastorem suscipe, 
Gaude, sedes mannetica, 
Novnm pastorem suscipe. 

2. In hac die dominica, 
Gaude, sedes )>iannetica, 
Emittc nova cantica, 

Novus adplausus concipe, 
Gaude, sedes niannetica, 
Novum pastorem suscipe. 



3. Emitte nova cantica, 
Gaudc, sedes niannetica, 
Servos tuos laetifica, 

Non adplaudentes corripe, 
Gaude, sedes mannetica, 
Novura pastorem suscipe. 

4. Descende, virtus caelica, 
Gaude, sedes mannetica, 
Quod corruit, aedifica 

Sab isto uovo principe ; 
G.;ude, sedes mannctica, 
Novum pastoreni suscipe. 



Collect. ms. Maioris Monasterii saec. "/i4. Cnd. Turoneu. 61.5 (927). — 

1, 2 Zu sedes iiiaunetica cfr. Du Cange s. v. manneta, exametum. — 
3, 4 aplaudantes. — Aus dieser Hs. auch Luzarches, OfBce de Paques, 
p. .33 sq. niit folgenden Fehlern : 1, 2 und im folgenden immer Nannetica. — 

2, 6 fehlt. — 3, 6 fehlt. — 4, 6 fchlt. — Zwischen .Strophe -i und 4 scheint 
mindesteus eine Strophe zu fehlen, da soust die erste Zeile jeder Strophe die 
dritte der vorhergehenden wieder aufuimmt. 



81. Oe sanctis Innocentibas. 



In laudes innocentium, 
Qui passi sunt martyrium, 
Fsallat chorus infantium: 
Sit decus regi martyrum 
Et gloria. 

Cum fiiius apparuit, 
In quo patri complacuit, 
Terrenus rex infremuit. 
Sit decus regi martyrum 
Et gloria. 

Hunc maws iubet (juaerere, 
Qni praecedente sidere 
Tres pergunt trinum colere. 
Sit decus regi martyrum 
Et gloria. 



4. In somnis hanc fallaciam 
Viderunt ac ad patriam 
Per viam tendunt aliam. 

Sit decus regi raartyrum 
Et gloria. 

5. Nunc videns, quod paraverat. 
Iratus rex cum furia 

Nefas constans celaverat. 
Sit decus regi martyrum 
Et gloria. 

6. Ut vitam morte omniuiii 
Occidat, Dei filium, 
Datur regis imperium. 

Sit dccus regi uiartyrum 
Et gloria. 

1139. — 2, 2 



Trop. ms. Martialense saec. 12. [13. 14.] Cod. Parisin. 1139. — 2, 2 
patris. — 3, 2 praecedentis. — 3, 3 Tres idem trinum. — 5, 1 Ne videns. — 
Nach 5, 3 Alleluia. — 6,1 mortes. — 6, 2 Occidens. — 6, 3 Cantu regis. 

III. 5 



Dreves, Cantionea et Muteti. 



■ 



- (3(3 — 



82. De s. lobanne Baptista. 



Cleri universitas, 
Solve laudes debitas 

Beato lohanni, 
Ut per eum siccitas 
Cesset, et huraiditas 

Assit boni anni. 

Gande, cleri contio, 
Laetare cum gaudio, 

lohannem implora, 
Ut eius subsidio 
Aestuum eflFusio 

Cesset absque mora. 

lohannis nativitas 
Per sortes exhibitas 

Claruit praeclare, 
Cui laudes debitas 
Populi immensitas 

Debet decantare. 



4. Dum iuveuta floruit, 
Maculari respuit 

Vaniloquo felle, 
Hinc eremum coluit 
Et pro pastu habuit 

Locustas cum melle. 

5. Vitam ducens asperam 
Docuit ad literam 

Atque baptizavit, 
Vestem gerens bugeram 
Nec vinum nec siceram 

Nec mustum potavit. 

6. Mundo nolens subici 
Nominis angelici 

Voce nominatur, 
Carne spernens infici 
Laurea centupiici 

Caelo laureatur. 



Lux, lucerna praevia, 
Hos aestus abhinc via 

Pulsa livione 
Ac in caeli curia, 
Ubi pax et gloria, 

Nos tecum repone. 



Collect ms. Trecoriense saec. 14. Cod. Parisin. Nouv. acq. 426. 
bonis. — 4, 4 Hic. — 7, 2 via, imp. von viare, transitiv gebraucht. 



- 1. 6 



8;i De s. lohanne Baptista. 



1. In hoc festo breviter 
lubilemus pariter 

Collaudantes Dominum, 
Salvatorem omnium. 

R " Festum miri viri, 
Festum miri viri, 
Eia, celebremus. 



2. In qno Samsou meruit 



Aulam caeli scandere, 
yua regnat rex gloriae. 

R " Festum miri viri, 
Festum miri viri, 
Eia, celebremus. 



— 67 — 



M. Qui natus de sterili 
Fit praecursor Domini, 
Signis et virtutibus 
Effulsit in plebibus. 
R'' Ipsurn, ipsum mirum 
Virum, mirura virum, 
Ergo collaudemus. 

Trop. ms. Martialense saec. "/12. Cod. Parisin. 1139. — 



Caiitiones Morales. 



U. Pater Noster. 



1. Fater, tui sumus, 
Cui et poli sidus; 
Sanctifica laude 
Noraen tuum dare. 

2. Adveniat regnum, 
Quod est sempitemum : 
Fiat voluntare 
Sicnt poli terrae. 

Trop. ni.s. Martialense .saec. 
et poli. 

S5. De 

1. Quare non cessas vivere, 
0 miser homo, misere? 
Cnr moriendo vivitas 
Et quare te non excitas 
A somno mortis miseraeV 

Ciamat ad te cotidie 
Fius largitor veniae : 

Sunamitis. revertere, 

0 miser[a], egredere 

De ^abylonis carcere. 

Dnm modo possibilitas 
Adest et opportunitas, 

Cur differs culpas plangere ? 
Cnr in obsraeni.s habitas, 
Cur in sepulcro latitas 

Perversae conscientiae? 
Cur iudicem non dubitas, 
Cor te demulcet foeditas 

Luxus et immuuditiae? 

Collect. ms. S. Germani Autisiodoren. 



o. Panem nostrum hodie 
Cotidianum praebe; 
Et Jimitte pius 
Sicut terrae pondus. 
4. Libera nos recte 
Ab antiqua fraude, 
Maneat tutamen ; 
Fiat, fiat. Amen. 

12. (13. 14.) Cod. Parisin. ll.!9. — 1, 2 Qai 



Paenitentia. 

2. Cur de te non deliberas 
Et quare te non liheras, 
Miser, a morte misera ? 
Dum vivis, nunc accelera 
Delere cito scelera 

Nec paenitere differas, 
Ne poenas mortis perferas 
Illic, ubi est mors altera. 



Dum tractas de indicio 
Finali vel bupplicio, 

Cur in te tanta caecitas? 
In quo dormitat ratio, 
Cur semper vacas otio? 

Surge, ne poenas debitas 
Com damnatis sustineas 
Et in infernuin pcreas, 

Ubi nulla redemptio. 

saec. 15. Cod. Autisiodoren. 23. 

5* 



— 68 — 



86. De paenitentia noii differenda. 



1. Dic, homo, cur abuteris 

Discretionis gratia, 
Cum vitae viam deseris 

Et tendis ad supplicia? 

Saluti praefers otia 

Et pretiosis vilia 
Nec metu poenae fiecteris 
Nec spe salutis traheris, 

Ut sumnia quaeras gaudia. 

2. <i>uid valet mundi gloria, 

Yido, quam sic amplecteris. 
Multa vides iudicia, 
Qui scientcr deciperis, 
Mundum, qui fugit, sequeris 
Et tum labente laberis 
Sequendo transitoria, 
Sic bona permanentia 

Sub aure surda praeteris. 



3. Certe non excusaberis 

Dissimnlando talia, 
Nam, si sic subterfugeris, 

Post restat conscientia, 

Qoae non tacet latentia, 

Et divina iudicia 
Declinare non poteris, 
Sed, si convictus fueris, 

Patet mortis sententia. 

4. Kon contidas de venia, 

Si sero paenitueris, 
Dies est peremptoria, 
Quam nisi tu praeveneris 
Fructu condigni operis 
Et reatum purgaveris, 
Erit tibi niiseria 
Absque misericordia 

In aeternum cum miseris. 



5. Ergo vides, cum veneris 
In iudicis praesentia, 
Qui tibi, prout egeris, 
lusta reddet stipendia, 
Xe gloriosa patria 
Tua te privent vitia, 
Nam, si mundus occurreris, 
Cum iustis sociaberis 
< In aeterna laetitia. 

Collect. iiis. Victorinum saec. 15. Cod. Parisin. 14810. A. — Collect. 
ms. Victoriiium saec. [14. et] 15. Cod. Parisin. 14923. B. — Collect. ms. 
Victorinura saec. 15. Cod. Parisin. 15163. C. — 1, 2 Discretione H. — 1, 5 
(ictia AB. — 2,4 Quod B; Qiiae C. — 3, 5 non latet AC. — 4, 5 Fructu 
ciira dig^ni B. — 5, 1 vides AB; quo veneris A. — 5, 6 privat A; privant 
BC. — 5, 8 Cum istis A. — Nach jeder 8trophe wiederholen sich 1, 1 sq. 
als Rundreim. 

Gedanken, Ausdruck des Gedankens und Rhythraik dieses Liedes sind so 
sehr diejenigen Philipps de Gr^ve, dafs ich nicht unihin kann , ihn 
fiir den Autor desselben zu halten. Dies ura so mehr, als sein Lied: Cum 
sit omnis caro foenum in allen drei Quellen roit diesem Liede ver- 
bunden ist. 

Dies Lied steht auch in Cod. Palatin. Matriten. 2 N 4 saec. "/14, eben- 
falls ohne Angabe des Verfassers. — Vgl. Leyser, 422; Haur^au, Des poemes 
latins attribues a Saiut Bernard, 28. 



- (39 - 



87. De Morte et ladicio. 



1. 0 Christi longanimitas, 

Et longa exspectatio, 
0 mira Christi pietas, 

0 quanta miseratio ! 

0 cordis induratio I 
Quid differs, cur non cogitas, 
Homo, quae \ itae brevitas ? 

Cito tit consuramatio. 

R" Cernat hoc loeditatio, 

Quid nos primo fuerimus ; 
Nihil prodest elatio, 

Nam terra tandem erimus. 

2. 0 vanitatum vanitas, 

Curarum occupatio I 
0 cur ambitur dignitas, 

Cur opum cumulatio? 

Quo tendit congregatio, 
Aut quid valet cupiditas 
Et in sepulcro foeditas 

Et extra dealbatio"? 



3. 0 quae mortis acerbitas 

Et quanta trepidatio, 
Cum tam tangit mortalitas, 

Ut fiat separatiol 

Quid prodest delectatio, 
Quid pestiva iucunditas? 
Numquid pro vita flagi^as ? 

0 sera recordatio! 

R " Cemat boc meditatio, 

Quid nos primo fuerimus; 
Nihil prodest elatio, 

Nam terra tandem erimus. 

4. 0 servitus, quid cogitas 

Apparens in iudicioV 
0 arguens crudelitas 

Hostis et accusatio ! 

0 dolor, 0 confusio, 
0 horror, o obscuritas, 
0 poenarum aeternitas 

Et ignis aestuatio ! 



5. 0 homo, cnr non cursitas, 

Ut detur tibi mansio? 
Quam felix immortalitas 

Et nulla trepidatio, 

Sed perpes exsultatio 
Sanctorumque societas 
Et permanens felicitas 

Et laeta Dei visio ! 

Collect. ms. Victorinum saec. 15. Cod. Parisin. 14810. A. — Collect. ms. 
Victorinum saec. [14. f i\ 15. Cod. Parisin. 14923. U. — CoUect. ras. Victorinum 
saec. 15. Cod. Parisin. 15163. C. — Nach 1, 5 folgt noch Et niortis festinatio 
ABC ; diese Zeile ist aber nach Analogie aller anderen Strophen zu tilgen. — 
1, 6 cur non agitas AHC — R", 1 haec AC. — 2, b de abbatio H. — 
5, 6 Quid pecunia iucunditas B. — Das Repert. hymnol. Chevaliers bezeichnet 
dies Lied als „divisio" des Liedes Dic homo cur abuteri.s. Zwar 
hangen die beiden Lieder in A und C zusammen; dafs sie aber nicht zu- 
sammengehoren, sondern zwei getrennte Lieder sind, beweist einmal das 
Versmafs , das in unserem Liede eine Zeile weniger hat als in jenem , ferner 
der Reim, der in diesem Liede durch alle Strophen auf itas und io, 
in jenem dagegen auf eris und ia gebildet ist, endlich der Rundreim, der 
in beiden Liedem -verschieden, in diesen vierzeilig, in jenem zwcizeilig ist. 
Auch fiir dies Lied ist Philippe de Greve als Verfasser anzusehen, da 
beide Lieder zweifelsohne aus einer Feder geflossen. 



— 70 — 



88. De Pocna Peccati. 



1 a. Eva virum 

dedit in niortem, 
Omnes eam 

sequimiir sortera ; 

2a. Pulsus in hanc patriam 
Patitur miseriam; 
Proh dolor, 
Proh dolor! 

3 a. Surgunt spinae, 

tribuli, 

4 a. Humillimi 

5a. Eva, mater, 

paris in tristitia ; 

6a. Sorte hic degunt misera, 
Quos vipera 
Letifera 



1 b. Perdidimus 

caeli cohorfem, 
Gemit homo 

se hinc exsortem. 

2b. In sudore corporis 

Cursum habens temporis; 
Corporis, 
Temporis. 

3 b. Operantur 
exsuli 

4b. Simillimi. 

5b. TerribiUs 

data est sententia. 

6b. Trudit sede de supera 
Ad infera, 
Ad infera 



7. Sede de supera. 

Trop, ms. Martialense saec. 12. (13. 14.) Cod. Parisin. 1139. — Mit 
Mel. in Neumen. — 4a, 1 Humillimo. — 4b, 1 Sub millimo. — 5b, 2 est 
fehlt. — 6a. 1 hic legunt. — 6a, 2 Quo. — 61), 1 Strudit sedens de. — 
7, 1 Sedens de. 

89. De Morte. 



1. Deus. quam brevis est 

Vita mortalium ! 

Suo perit augmento. 
Eam si compares 
Ad aevi spatium, 

Vix par est ut momento. 

2. Ut fumus deficit, 

Cadit ut folium, 

Quod rapitur a vento. 
Fili putredinis 

Et cibus vermium, 

Homo quod est, memento. 



4. 



Ni terapus redimas, 
Dum liabes spatiura, 

Mors cita tibi lento. 
Heu me, quid faciam, 
Cum ad iudicium 
Surgam de moiiumento? 

Districti iudicis 

Stans ad praetorium 
Quo fruar argumento? 
Quam felix fuerim 
Intrans in gaudium 
Lucratus de talentol 



Tropar. ms. Martialense saec. 12. (1-3. 14.) Cod. Parisin. 1139. — Die 
Initialen der Strophen fehlen durchgangig (doch nicht in Str. 1); sollte 
indes nicht doch Heus statt Deus zu lesen sein? — 4, 1 Uistrictis. — 4, 3 
Quid. — 4, 5 gaudio. 



— 71 — 



90. De Mnndo. 



Multa nobis adversantur, 
yuibus mores impinguantur, 
Tria tamen principantur, 
Quae vicissim proeliantur: 
Hostis invisibilis, 
MuDdus hic umbratilis, 
Caro, comes fragilis, 
Ista coniangantur. 



Mundus fraudes praemolitur, 
Scelus celat et blanditur, 
Dum, quod spondet, non largitur, 
Mendax esse comperitur, 
Occultans versutius, 
Rerum affluentias 
Spondens et res varias, 
Omnia raentitur. 



.3. Dignifates et praebendas 
Hic iiromittit exhibendas, 
Si magnates non offendas, 
Sed ipsorum tegas mendas 
Et occultes vitium 
Suave per mendacium, 
Quod est adulantium ; 
Sed hoc non attendas. 



Flacius, De corrupto ecclesiae statu poemata. p. 23. sq. — 1, 2 mores 
adeo. — Nach Versmafs uud Inhalt kijnnten diese Strophen fiiglicU zu Anal. 
XXI, N. 207 gehoren. 



91. De Paenitentia et de Stata niundauo. 



1. 0 quantum sollicitor 
Et curis suppeditor, 
Dum corde transmeditor 
Praesens et futurum. 



Cunctis, quibus milito, 
Diebus in proposito 
Sum, qaod velim subito 
Aut cras emendari. 



Praesens et praeteritum 
Vergunt in interitum, 
Talem habet cxitum 
Humana natura. 



Cras ut corvus crocito, 
Et cras idem appeto, 
Volo, sed non quaerito 
A sorde mundari. 



0 quis intellegeret 

Mortem, quam sit dura, 
Et finem prospiceret, 
In timore viveret, 
Voveret et redderet 

Deo sua iura. 



Ligari sed non cupio, 

Spondens liaud peccare, 
Sed nec satisfacio, 
Sed [si] venit unctio, 
Tunc venit compunctio, 
Vix possum salvari. 



- 72 — 



3. Vae vobis presbyteris, 
Qui estis [in] literis 
Testamenti veteris 
Et novi doctores 

Praestituti ceteris! 
Obstructores aetheris, 
Indiscreti oneris 
Estis iniunctores. 



4. Quid de vulgo proferam, 
Nunquara eius sufferam 
Ita, quod non efferam, 
Miras falsitates, 

Cuius lingua florida, 
Acta vero sordida 
Et corda sunt perfida 
Per subtilitates. 



Catliedrae recubitus 
Priraos adamatis, 
Si [vobis] sit subditus, 
Commissus divinitus, 
Grex salvus vel perditus, 
Minimc curatis. 



Graditur sophistice 
Nec est, ut apparet, 

Doctrinae catholicae 

lam factae sunt psensticae, 

Si quis vivit deice, 

Hic mundi laude caret. 



5. Adiuva nos, Domine, 
Qui passus es pro homine 
Ut in tuo nomine 
Semper gloriemur. 

Maria, humilium 
Spes et salus omnium, 
Tu pro nobis filiura 
Ora. ut salvemur. 



Audi nos, nam te filius 
Xil negans honorat. 

Salva nos celerius, 

Christe, tu sis propitius, 

Pro quibus te dulcius 
Virgo mater orat. 



Collect. ms. S. Georgii Pragen. saec. 15. Cod. Pragen. I G 39. — 2, 4 
eniendare. — 2, 10 Lies peccari? — .5, 2 passus est. — 5, 6 Et .«pes salos 
omnium. — 



92. De Fortnna mundana. 



1. Fortuna, si alluseris Si versipellis figeris 

In altum me tollendo, Furtira nec non latenter, 

Gressus meos direxeris More consueto feceris 
Adversa deprimendo, Deplumans me recenter, 

Firme muniendo, Vulgo tunc patenter, 

Sum Salomonis socius; Videbor [comparj ocius. 



— 73 — 



Tenes regnum, hoiiores, 
Nobilitatis copiam, 
Posttergas inopiam, 

Pauperem de sentina 
Trahis ferendo balteum, 

Sceptrum de pruina, 

Botri tui vina 

Laute mihi propina, 

Felix mediciua, 

Succurre nunc velocius. 

2. Ut quid spina dorsi premis, 

Paupertas cumuk , 
Sensus, simul vires aemis 

Cervice adgregata, 

Sic coadunata 

Motus vitales suffocas, 
Abiectum cunctis populis 

Tamquam vermem ostendis 
Orbis totius oculis, 

Arcum dire intendis, 

Sic me deprehendis, 

Mox vinctum abysso locas. 
Prostibulo natas iungi 
Patri egenti praecipis, 
Forraam, mores recipis, 

Dormis sic contractus 
Per cuncta mandi climata, 



Heu, cui viget actus, 
Ponderosus tactus, 
Leges tuas nactus, 
In nihil sum redactus, 
Caelum coutra me invocas. 

3. Sother magne, mirabilis, 

Votorum exauditor, 
Super cunctos laudabilis, 

Bonorum elargitor, 

Vultus tui nitor 

Cives supernos debriat, 
Inaestimatum gaudium 

Choris das angelorum, 
Corda purges fidelium 

Figura niundanorum, 

Comites sanctorum 
Pietas tua faciat. 
Non aestimator meriti, 
Sed verus veniae dator, 
Vitae perennis sator 

Valle nos lacrimosa 
Degentes pie respice 

Virtute gratiosa, 

Ne ob criminosa 

Caterva tenebrosa 

Sede speciosa 

Festine nos proiciat. 



Collect. nis. .Stiriacense saec. 15. Cod. Stiriacen. L 26 (s. n.). — 1 , 18 
Ceptrum das priiina. — 2, 2 tumulata. — 3, 6 supremos. — 3, 9 purgis. 



93. Planctas de tempornm neqnitia. 



1 a. Advertite, percipite, 

perpendite, cunctorum 
populorum agmina. 

2 a. Principes, satellites 

ac praepotentes, ignea, 
dum derident, et seducunt 
et mergnnt in tartara, 

3 a. Et dira conterentes 

pauperum ferocia, 



1 b. Quantis raundum fraudulenter 

improbant malis, turbant 
et conculcant vitia. 

2 b. ludicantes impia 

iudicia tyrannica 
et super innocuos 
falsitatis ingenia. 

8 b. Mites et vesania 

cedentes malitia. 



i 



- 74 — 



4 a. Tendunt oranes iudicantes 



4 b. Panti parcant et succurrunt 



ad maioris doni lucra; 



principum praesidia, 



Praesidis ante tribunal 



NuUa paene iam virescunt 
caritatis germina, 



vox pupilli plorat frustra. 



Meliorem tenet locum, 



Bona cadunt , mala surgunt, 
inimutantur vitia. 



quem honorant praemia. 



5 a. Sic deludit Dei formam 
daemonis versutia. 



5 b. Miserere, Deus pie, 

qui regnas immortalis 



6. Per terrena saecula, 
Mundi calcans criraina 
Pcrenni victoria. 



Collect. ms. Parisinum .saec. 10. — 1'6. Cod. Mazarin. 1708 (1318). 
adu. .saec. 11. A. — Trop. ms. Nivernense saec. 11. Cod. Parisin. 9449 B. — 
Ib, 1 Quantus B. — 2a, 3 cum A. — 4a, 2 donis H. — 4a, 2 Praesides 
A. — 4a, 4 implorat A. — 4a, 5 tenent AJJ. — 5b, 2 Lies: regnas imperia? 



94. Planctas Cleri. 

1. jMargarita pedibus calcatur, 
Et electum aurum obscuratur, 
Terrae sal infatuatur, 
Azimusque panis fermentatur, 

Et peripsiraa, * proh dolor, tit puipa. 

lam in Israel non est propheta, 
Exorcismus et verbum Effeta 
Truculcnta sunt in meto, 
Sacerdos, eximius athleta, 
Nugatoria * accusatur culpa. 

Auditur ignobilis ecloga, 
Non ecclesia sed synagoga 

lam diligitur * nec Deus in culpa 

2. Rota legis atque iuris cardo 
Retractatur volumine tardo, 
Citiores leopardo 
Desidiae iramutantur lardo, 

Heu, iudicium * misere declinat. 

Petri navis fluctuat daranosa, 
Et suavis in lericho rosa 
Stat in campo dolorosa, 
Neque prodest litera nec glosa, 
Sub periculo * lupus ovem minat. 



- 75 — 



Hyaena iii margine catini 
Transiens in ordine Latini, 

Velut antea * nemo iam divinat. 

3. Doctus nou auditur sed susurro, 
Et fidelis aestimatur scurro, 

Si ad axeni caeii curro 
Et ad centrum aridae recurro, 
Non invenio * caritatis tidem. 

Fides ab aula retrahit pedem 
Et ineptam aptat sibi sedem, 
Rusticanam petens aedera 
Malum ordinat et mortis caedem, 

Fides aurea * non est iam uf prideni. 

Lazarus repeilitur a mensa 
Servorum divitis cum offensa, 
Cnius indiget * ope dives idem. 

4. Tortuosum labis modo taber 
Aemulatur canus atque puber, 
Innocens sanguinis uber 

Non curatur, quantumcunque ruber, 
Chaos horriduin * subarrhavit iura. 

Austrum fugat rigor Aquilonis, 
Dominatur feritas Neronis, 
Clerus ad instar leonis 
Rugit geniitu confusionis, 

Quod prcmitur * enormi pressura. 

Ululat ecclesiae libertas, 
Quod promissiones perdat aetas, 
Quod constitnit * Pharao censura. 

5. Caput niundi, proh dolor, aegrotat, 
Ergo membra doloribus rotat, 
Sponsus sponsam male dotaf, 
Piudens lector illud bene notat, 

Quod praeposterus * ordo non servatui. 

Roma misit Ungaris Gentilem, 
Per quem fecit clerum hic servilem, 
luvenem atque senilem, 
Neque per annum hunc bissextilem 
Mentis exstasis * iam apocopatur. 



— 76 - 



Maiorem degenerat potestas 
Ob thesauri regnlas incestas, 

Nec est alia: * si das, tibi datur. 

6. Nam apostolomm maior natu, 
Petrus, degens in apostolatu, 
Non vixit in apparatu, 
Pastores ut hoc in incolatu, 

In discipulis * hoc est manifcjtum. 

Ovis in ovili non est tuta, 
Qaia timet victima Tersuta, 
Facies Moysi cornuta 
Facta nimis oculis acnta, 

Intucntibus * iubar fert mflesl m. 

Tibi soli Deo hoc revelo, 
Clero fer auxilium de caelo, 

Tributarium * nt evadat acstum. 



Collect. ms. Stiriacense saec. 15. Cod. Stiriacen. L. 26 (s. n.). — 1,5 
perisma. — 2,4 intorbonantur lardo. — 2, 8 Stat in rampno. — 2, 11 
Lyena in. — 1 sed surro. — 3, 2 curro. — 3, 7 Et fehlt. — 4. 9 premitu. — 
4, 13 Pharaoiiis. — 5, 9 hunc fehlt. — 6,3 Tanto non vixit, gegen das 
Versmafs. — C, 4 ut huius incolatu. — 6, 7 victimae. — 6, 11 hoc fehlt. — 
Land und Zeit der Abfassung des Liedes bestimmen 5, 6 und 5, 9; Kardinal 
Gentilis de Monte florum weilte in Ungam als Legat Clemens X. von 1307 
bis 1310. Da in diese Zeit nur das eine Schaltjahr 1308 fallt, so ist in 
diesem das Lied geschrieben worden. 



95. Adhortatio ad bellnm sacrnm. 



1. lerusalem, laetare, 
Quae flebas tam amare, 
Dum serva tenebare, 
lerusalem, exsulta. 



5. 



[U]t perimat tyrannos, 
Qui per tani multos annos 
Vexarnnt Christianos, 



lerusalem exsulta. 



2. Namque diu servisti 
Turcis, sub quis fnisti 
Post mortem lesn Christi. 



6. 



[U]t locns snae mortis 
Nobis per fidem ortis 
Proprie fiat foids. 



3. Fletn movisti regem, 
Qui. ne nil veri negem, 
Proposuit hanc legem, 



Vera res est et nota : 

Non est Deo devota 

Gens non ad haec commota. 



4. [U]t contio fidelis, 
Si vult potiri caelis, 
Curet accingi telis, 



8. 



Hoc praemium rex dabit, 
Quod se manifestabit 
Huic, qui bene pugnabit. 



— 11 - 



9. Cur ergo, creatura, 
Non militas secura, 
Cuin sis hoc adeptura? 

10. Quam bene servit patri 
Proles devota matri, 
Sic placitura fratri ! 

11. Christus tuus est pater, 
Ipsi sunt tibi mater, 
His tu soror et frater. 

12. Nati, parete patri, 
Fili, succurre matri, 
Fratres, servite fratri. 

13. [U]rbs regia, gaudeto, 
Corde resulta laeto 
Et secura maneto. 

14. Rex praecipit, ut gentes 
Gladiis renitentes 

Te visitent gaudentes. 

15. Procedant ipsae tutae 
Signo crucis indutae, 
Caeli regem secutae. 

16. Lancea regis caeli 
Genti datur fideli, 
Ut sit mors infideli. 

17. Coetus Christianorum, 

Pro vobis stant cunctorum 
Catervae superomm. 

18. Qttid igitur timetis? 
Nonne plane videtis, 
Quae dona capietis? 

19. lussa regis complentur, 
Servuli gratulentur, 

Per quos hostes delentur. 

20. Kex pugnat et praecedit, 
Sic mors ueminem laedit, 
Qui moritur, dum caedit. 



21. 0 mira lex vivendi! 
De casu moriendi 
lus oritur nascendi. 

22. lerusalem tcrestris, 
Principium caelestis, 
Laetare novis festis. 

23. Felix est ille meusis, 
Quo te tuorum ensis 
Eruit ab infensis. 

24. lunius obsidendi, 
lulius capiendi 

lus dedit et gaudendi. 

25. Ab ortu redemptoris 
Ad hoc tempus honoris 
Certis maturis horis 

26. Anni centeni fructus 
Undecies reductus 
Diluit omnes luctus. 

27. Sexta die suspensus, 
Sexta fuit defensus 
Eius locus immensus. 

28- Meridies dum splendet, 
Christus in cruce pendet, 
Ut sic suos emendet. 

29. Urbs capitur hac hora ; 
NuUa sit ergo mora, 
Nostra sit vox canora, 

30. Ut ipse dux laudetur, 
Qui facit, ut iuvetur 
Urbs eias et laetetur. 

31. Rivi fluunt cruoris 
lerusalem in moris, 
Dum perit gens erroris, 

32. Et templi pavimentum 
Efficitur cruentum 
Cruore morientum. 



— 78 — 



33. Ipsi traduntur igni; 34. Cum sit iavasor reus, 

Vos gaudete, benigni, Pulsus dolet ludaeus, 

Nani pereunt maligni. Quod regnat Christui Deos. 

35. Sit gloria, spes eo, 
Unde surrexit leo 
Suscitatus a Deo. 

Collectan. ms. St Mariae Rivipullensis saec. 18. in. Cod. Parisiu. 5132. — 
31, 2 iiber in moi i" voa gleicher Hand : vel in horis. — 34, ^:! (jui tenet 
Christus , dartiber von gleicher Iland: vel ref/nat. — 35, 3 iiber der Linie 
von gleicher Hand: lam potitus tropaeo. — Das Lied bezieht sich auf den 
ersten Kreuzziig; t<tr. 16 auf die Auffindung der hl. Lanze in Antiochien. 



96. Adhurtatio ad bellam sacrnm. 



1. lerusalem mirabilis, 
Urbs beatior aliis, 

Quara permanens optabilis 
Gaudentibus te angelis ! 

2. Nam in te Cliristus veniens, 
Aperta bona tribuens, 
Super asellam residens, 
Gens flores terrac constenicns. 



5. In ligno poenas passus est, 
In latus perforatus est, 
Pedes, manus contixus est 
Ibique nos redemptus est. 

6. Et in sepulcro positus 
Custoditur niilitibus, 
Tamen surrexit Dominus 
illis aspicientibus. 



3. Qui ibi cenani tecerat, 
Cum discipulis manderat, 
ludas illum prodiderat. 
Triginta uummis veudenit. 

4. Illum ludaei enierant, 
Colaphos ei dedcrant, 
In faciem conspuerant 
Et in cruce suspenderant. 

9. lUuc quicumque tenderit, 
Mortuus ibi fuerit, 
Caeli bona receperit 
Et cuiii sanctis permanserit. 

Trop. ms. Martialense saec. 12. (13. 14.) Cod. Parisin. 1139. — 4,2 
Colatis ei. — 7, 1 Illic. — 9, 3 deceperit. — Die Melodie ist in der Hs. in 
Neumen en points superposds ohne Linien autgezeichnet; ist daher mit 
einiger Sicherheit zu iiberschreiben. Sie iautet: 



7. llluc debemus pergere, 
Nostros bonores vendere, 
Teinplum Dei acquirere, 
Saracenos destruere. 

8. Quid prodest nobis omnibus 
Honores acquirentibus 
Aiiimam dare penitus 
Infernis tribulantibus '? 



Je - ru - sa-lem mi - ra - bi-lis, Urbs be - a - ti - or a - li - is, 



m 



Quam per-roa-nens op - ta - bi - lis Gau-den-ti - bus te an-ge-Us! 



— 79 — 



i)7. De Amicitia. 



In terris omni populo 
Celebris exsultatio, 
Qnia liodie vigilia 
Sancti Matbaei fulgida, 

Pellitur nebulum omne 
Gemitus et tristitiae 
Ab araicorum intimis 
Cordis duorum secretis. 

Fit amarum namque dulce 
Qualitatum versa vice, 
Fel quoque amarissimum 
Nectar exsistit optimum. 

Fnliginis duritia 
Efficitur melliflua, 
Dulcedine nectarea 
Pacatur bilis acerba. 



R. Coetibus angelicis 
Gautlium sit in caelis, 

5. Firmatur foedus integrae 
Ac fortis amicitiae, 
Quod scmper insolubile 
Aeterno constet tempore. 

G. Datur munns, ut nitidi 
Existat testis foederis, 
Et proprium fit commune 
In usibus utriusque. 

7. Constituitur, ut semel 
Colloqaa[n]tur orani die, 
Ne frigescat multimodae 
Fervor benevolentiae, 

8. Sed ferveat benevola 
Semper amoris gratia 
Per saeculorum omnia 
Christo donante saecula. 



9. Quod adnuas, summe Deus, 
Vultu deposco cernuus. 
Qui cuncta hic et in caelo 
Nutu gubernas proprio. 

Trop. ms. Martialense saec. ''/ii. Cod. Parisin. 1120. add. saec. '"/ii. 



Cantioues Scholasticae. 

'J8. Pro Vacatione in Natali Domini. 



1. Congaudentes exsultemus, 
Exsultantes collaudemus 

Deum, Dei filium ; 
Deum, qui nos visitavit 
Et in terra se monstravit 

Noslrae carnis socium. 

2. Venit nostrae spes salutis, 
Deus pacis et virtuiis, 

Deus, dator gratiae; 
Verbum patris incarnatum 
Corpus sumit animatum 

Carnis utens specie. 



3. Eccc, dies specialis, 
Vitae causa principalis, 

Salutis praeambula; 
Fit Maria virgo mater, 
Mittit iiatum Deus pater 

Ad salvandum saecula. 

4. Virgo i)arit, et est mirum, 
Virgo nullum passa virum 

Deum parit hominem ; 
Tumet venter virginalis, 
Nec corrumpit partus talis 

Incorruptam virginem. 



- 80 — 



5. Nato mundi salvatore 
Novo gaudet terra rore, 

Caeli gaudent sidera ; 
Terra novum habet regem, 
Dat rex novus novam legem 

Legis coniplens opera. 

6. 0 quani felix istud Ave, 
Quam praeclaruro, quam suave 

Fuit verbum nuntii ! 
IUud verbum salutavit 
Et puellam impraegnavit 

Partu novi filii. 

7. Consummatur in Maria 
Prophetarum prophetia 

Tot per vaticlnia; 
Stella praeit novura solem, 
Virgo parit novam prolem, 

Virgo viri nescia. 

8. Ut nos ducat ad salutem, 
Carnis sumit servitutem 

Summi patris tilius ; 
Lactis sumit alimenta, 
Qui gubernat elementa 

Potens et propitius. 



9. Lex impletur et scriptura, 
Fit creator creatura 

Sine viri semine; 
Ut sit mundi reparator, 
Creatura fit creator 

In Maria virgine. 

10. 0 magister, vas honoris, 
Pretiosi flos odoris, 

Fluentum scieutiae, 
Te clamantes exoramus, 
Nos permittas, ut petamus 

Fines dulcis patriae. 

11. Nos ituri tibi vale, 
Doctor, damus, post natale 

Revertemur iterum ; 
Cum ad scholas revertemur, 
Omnes tibi largiemur 

Largitatem muDemm. 

12. Inbilemus salvatori 

Nos concordes cordis ori 

Pura conscientia, 
Laudes Christo concinamus, 
Ut cum ipso gaudeamus 

In perenni gloria. 



Collect. ms. Victorinum saec. 13. [et 14.] Cod. Parisin. 11412. — 1. 6 
carnis solium. — 4, 2 Virgo verbum passa. — 1 , '-i Tot in vaticinia. — 
8, 1 ducas. — 10, 5 Nos permittes si petamus. — Cfr. Diimeril III, 300 sqq. 



99. Pro Yacatione in Natali Domini. 



1. lubilemus omnes ei, 
Cuius caecis iubilaei 

Dies nobis oritur, 
Dies, inquam, uostrae spei, 
Dies. in qua primi rei 

Delictum obstruitur. 

2. Sola mater excors maris 
Fit Maria, stella maris, 

Sol de stella nascitur; 
Pia parens, expers paris, 
Duni parentem tuuui paris, 

Natura deluditur. 



3. Lux lucet nuUi secunda, 
Lux insignis, lux iucunda, 

lucundemur pariter, 
Natus mirata natura 
Creator de creatura 

Carne nostra tegitur. 

4. Carnis nostrae reparator 
Carnem vestit, imperator 

Archangelis iniperans, 
Omnis caro renascatur, 
Verbum patris incarnatur 

Carne carnem liberans. 



— 81 — 



5. Fallit norma rationem, 
In hoc verbo passionem 

Dum recipit actio, 
Nec aufertur vis activa, 
Sed in ipsam vi passiva 

Fit reciprocatio. 

6. Immensuni claudit mensura, 
Factor exit de factura, 

Figulus de vasculo, 
lustitia terras visit 
De supernis, quod promisit 

Davidis oraculo. 

7. Caelos inclinans descendit, 
Quod mundusnoncomprehendit, 

Claustro brevi clauditur, 
llle ventre puellari 
Dignatus est baiulari, 

yui non circumscribitur. 

8. Ne serviamus aeternum, 
Regnum cuius est aeternum, 

Servi corpus induit; 
Germinavit radix lesse 
Florem, quem satis expresse 

Isaias innuit. 

9. Virga lesse comparatur 
Et decenter adaptatur 

Partui virgineo, 
Sive nibus visionis, 
Sive vellus Gedeonis 

Sparsum rore vitreo. 

10. Ezechiel non patentem 
Se portam ad orientem 

Vidisse perhibuit ■ 
Ventris parit clausa porta 
Virgo, de qua lux est orta 

Et terris enituit. 

11. Porta clausa post et ante, 
Florens hortus austro flante, 

Hortus fetus balsamo, 
Hortus clausus fiorens austro, 
Cuius Deus prodit claustro, 

Sponsus ut ex thalamo. 

Dioves, Cantiones et Muteti. III. 



12. Sine succo, sine rore 
Virga leni dat cum flore 

Fructum sine germine, 
Virgo, per quam nobis datur 
Fructus vitae, gravidatur 

Sine viri seroine. 

13. A fructu mors emanavit, 
Mundum fructus emundavit 

Fracto mortis malleo, 
Eva fructu nos seduxit, 



14. Sacra lux nos elucescit, 
Et nox eius noctem nescit 

Ortum dantis luminis, 
Quod ad lucem nos direxit, 
Quod pedes nostros retiexit 

A via caliginis. 

15. lilustravit umbrus praesto 
Noctis huius intempesto 

Veri solis radius, 
In tenebras gentis missae 
Lucem magnam micuisse 

Notat Amos filius. 

16. De nocte praevidens ista, 
Ut dies, ait psalmista, 

Nox illuminabitur, 
Nox illustrans tenebrosa, 
Legem legens legis glosa, 

Legis nubes scinditur. 

17. lam aufertur sceptrum luda, 
Synagoga sedct nuda 

Fixo legis tegmine; 
Tange lyram, pange laudes, 
Tu qui Cliristum natum gaudes 

Ex Maria virgine. 

18. Gaude turba, \yram tange, 
Gaude manu, nielos pange, 

Mente tamen sobria; 
Tange lyrani , turba, gaude, 
Pange mauu, pange, [plaude], 

Nato canunt omnia. 

6 



- 82 — 



19. Assistentes tuae laudi 
Nos tuere, nos exaudi, 

Sancta virgo virginum, 
Digna mater, tu dignare 
Auxilium flagitare 

Pro nobis ad Dominum. 



20. A maris huius procella 
Nos erue," maris stella, 

Verbi Dei baiula, 
In lerusalem superna 
Nos disponens per aeterna 

Saeculorum saecula. 



Collect. ins. Victorinum saec. 13. [et 14.]. Cod. Parisin. 11412. — .5, 5 
Secl in hanc vi. — 7, 2 niondus. — 10, 1 lezechiel. — 11, 4 clausu.s florem. — 
12, 5 Fructu.s in te. — 13, 2 mondum fructus emondavit. — 15, 1 umbra. — 
1-5, 6 Noctat. — 17, 2 sedes. — 17, 4 Pange lyram. — 20, 6 In sae- 
culorum. — Vgl. zu diesem Liede Anal. XX, 42. 



100. Pro Vacatione in Natali Itomiui. 



1. Gratuletur omnis mundus 
Et festinet, ut sit mundus 

Ab immundo crimine ; 
Ecce, mundi reparator, 
lesus Christus, rex, salvator, 

Natus est de virgine. 

2. Corpus sumit passionis 
Deus trinus in persouis, 

Unus in substantia; 
Virgo, vellus Gedeonis, 
Templum veri Salomonis, 

Mater est et filia. 

3. Novus dator novae legis, 
Princeps pacis, fortis aegis, 

Fit Mariae lilius, 
Fons ct auctor pietatis 
Mundum salvat a peccatis, 

PecLutorum nescius. 

4. Virgo felix salutatur, 
Salutata contemplatur 

Hunc salutis nuntiuni ; 
Audit, stupet et miratur, 
Et ad partum praeparatur 

Yentris doraicilium. 

5. Sol de stella nascitur, 
Dum Deus egreditur 

De Maria virgine, 
Nec virgo currurapitur, 
Nec maiestas laeditur 

luncto carni nuraine. 



6. Rubus ardens per ardorem 
Incorruptum signat florem 

Incorruptae virginis, 
Ardet rubus nec crematur, 
Sic nec virgo violatur 

Per ingressum nurainis. 

7. Pridera erat raundus caecus, 
Sed nunc venit mundi decus, 

Rex incomparabilis, 
Deus, iudex iustus, fortis, 
Ut sit coraes nostrae sortis, 

Homo fit passibilis. 

8. 0 quantura mysferium, 
Quantnm beneficium 

Dedil haec nativitas! 
Salus datur horaini, 
Caro nubit numini, 

[Nascitur divinitas]. 

9. Quidquid fuit in scripturis 
Signis dictura et figuris, 

Patens est ad oculura ; 
Erubescat nuuc ludaeus, 
Qui non credit, quod sit Deus, 

Nunc qui salvet populum. 

10. 0 Bethlehem felix, gaude, 
Lauda Deum digna laude, 

Sonet iubilatio ! 
In te natus rex caelorum, 
Medicina peccatorura, 

lacet in praesaepio. 



— 83 — 



11. Hic est ille, qui nos lavit, 
Hic est, de quo propbetavit 

lohannis auguriurn ; 
Hic est, per quem sunius raundi, 
Qui peccata tollit mundi, 

Redemptor fidelium. 

12. 0 magister, dux scholarum, 
Cuius uomen est praeclarum 

Titulo scientiae, 
VuUu cerne nos clemeuti, 
Audi preces et consenti 

Voci pueritiae. 



13. Aures tuas aperi, 

Da, quod petunt pueri, 
Ludendi licentiam, 

Nostra quod infantia 

[I^ro tali licentia] 

Tuam laudet gratiam. 

14. Haec est illa sancta dies, 
In qua debet esse quies 

Et summa laetitia ; 
Christo uato coQcinamus, 
Ut cum Christo gaudeamus 

In aeterna gloria. 



Collect. m.s. Victorinum saec. 13. [et 14.) Cod. Parisin. 11412. — 1, 2 
mondus. — 1, 3 immnndo. — 3, 5 mondum solvat. — 4, 4 Audet. — 5, 6 lusto 
cami munere. — ■ 1 Kubet. — 6, 4 Ardet rubet. — 9, Parens. — 10, 4 
Inde natus. — 11, 4 mondi. — 11, 6 Vice pueritiae. — Cfr. Dumeril lU, 
297 sqq. 



101. Fro Vacatione in Natali Domini. 



1. Magistrorum omnium 

Decus speciale, 
Adelphe, per studium 

Nomen immortale, 
Accipe scholarium 

Turbae pressac male, 
Quae, tibi quod mittit, 

non habet ipsa, Vale. 

2. Turba tuorum 
Discipulorum, 

Quae grave nutat, 
Quae studiorum 
Continuoruui 

Mole volutat, 
Scribit honorum 
Carmen sonorum 

Teque salutat. 

3. Doctor saga.\ studio, 

Sagax legc dia, 
Sagax in quadrivio 

Triviique via, 
Cni non fit deceptio 

Nec falsigraphia, 
In cuius gremio 

requiescit philosophia. 



4. Doctor, cuius caritas 

Longe dilatatur, 
Cuius generositas 

Vix enumeratur, 
Tua nunquum probitas 

Nec laus corrumpatur, 
Quam labor et gravitas 

operandi continuatur. 

5. Lux subit, ecce, Dei, 

lux festa, dies requiei ; 
Quaeque dies isti 

cedit, quia natio Christi, 

6. Mare, tellus, sidera, 

Gaudia habete, 
Homo, gaude, vetera 

Prorsus pelle de te 
Et curata cetera 

Laetitiam pete; 
Prospera lux oritur, 

linguis animisque favete, 

7. Quam dulce coUoquium 

Fuit et quam vernura, 
Per quod virgo filiura 
Concepit paternura 
6* 



— 84 — 



Et sensit officium 
Intacta modernum, 

Solem iustitiae, 

regem paritura snpemum. 

8. Paris ergo mentibus 

Et plausu canoro 
Psallamus in doraibus 

Linguis et in choro, 
Sed quibus te laudibus 

Efferara, ignoro, 
Femina, caelesti 

digna reperta choro. 

9. Stella, maris 
Expers paris 

Contra iuris regulam 
Deum paris, 
Virgo, paris 

Inexperta copulam, 
Homo, fraude 
Pulsa gaude, 

Deo praebe gloriam, 
Mente plaude, 
Ut de laude 

Consequaris veniam. 

10. Istud est solleranium, 

In quo contra morem, 
Virgo, parientiura 

Non passa dolorem 
Peperisti filium, 

Deum genitorem, 
Ad laudem Domini 

nostrum ditantis honorem. 



11. 0 mira festivitas 

Domini natalis, 
Qua peperit castitas 

Deum virginalis, 
Particeps virginitas 

Fit vitae carnalis, 
Decet in hac solitis 

poena carere malis. 

12. Ergo parce miseris, 

Magister perite, 
Miserere miseriis 

Aliorum rite, 
Et si nobis dixeris 

Licitum dans Ite, 
Detur inoffensae 

tibi nietas tangere vitae. 

13. Petimus licentiam 

Imminente festo, 
Relaxa familiam 

Cum vultu modesto, 
Ad misericordiam 

Dandam pius esto, 
Fac modo iustitiam 

tibi nara , sunt munera 
praesto. 

14. Si dederis licitum 

pueris, mercede frueris 
Et, si forte negas, 

sis certus, quod punieris. 



Coliect. ms. Victorinura saec. 13. [et 14.] Cod. Parisin. 11412. — 1.1 
Dagistrorum. — 2, •'S honorum. — 3, o sit. — 6. 4 Prorsus per se dete. — 
11, 6 Fit fehlt; vergl. Nr. 102, 8tr. 14, 6. — 12, 5 sq. fehlen; vergl. Nr. 102, Str. 
16, 5 sq. — 13, 8 tibi non sunt. 



102. Pro Vacatione in Natali Domini. 

Doctorem nostrum pueroruni turba salutat, 
Nam nihil utilius esse salute putat. 

Doctor, vatum gloria, Rex qui regit omnia, 
Decus morum, cui Sit protector tui, 

Dedit sapientia Dans tibi perpetua 
Primitias sui, prosperitate frui. 



— 85 — 



2. Qaisquam tibi similis 

Non fuit hactenus, 
Corpore curabilis 

Moribus es plenus, 
Nam, licet sis nobilis, 

Avis tam serenus, 
Exsuperas morum 

nobilitate genus. 

3. Es virtutum alveus, 

Custos et patronus, 
Totus es sidereus, 

Tam ad bonum proniis, 
Quodsi essem ferreus, 

Tamen, quam sis bonus, 
Dicere conantem 

debilitaret onus. 

4. Sed ut loquar brevius, 

Conferri tibi res 
Nulla potest, totius 

Bonitatis vir es, 
Nam in sensu potius 

Quam Saloroon vires; 
Heu mihi, tam parvas 

quod habent mea carmina vires ! 

5. Non mirum, languescimus 

Intus atque foris, 
Nara, quidquid habuimus 

In vultu decoris, 
Penitus consumpsimus 

Sub pondus laboris, 
Quidquid et in nobis 

vivi fuit atque vigoris. 

6. Suflferri diutius 

Nequit labor gravis*, 
Quid est bono firmius? 

Defecit sua vis; 
Sis ergo propitius 

Nobis et suavis, 
Nostra ne quam citius 

mergatur in aequore navis. 



7. Nos per anni circulum 

Fuimus studentes, 
Studendo corpuscuium 

Nostrum atterentes, 
Parum cordis oculum 

Alibi ponentes, 
Sufficiens epulum 

vix nobis suscipientes. 

8. Non modo contrarius 

Nostrae voluiitati, 
Da y^^rtum quam citius 

Fatigatae rati, 
Nam cura diutius 

Schoiarum gravati, 
Possumus ulterius 

vix graviora pati. 

9. Sine mora licitum 

Sit nobis coUatum, 
Ut colamus inclitum 

Regem regum natum, 
Ortum tam insoiitum, 

Tam longe praefatum, 
Pandite nunc iiobis 

praesentia numina vatnm. 

10. Deus volens solvere, 

Quod promisit pridem, 
Maiiam eligcre 

Thalamura, ibidem 
Voluit et sumere 

Camem mauens idem, 
Quod fuit, et sumptara 

pace manere fidera. 

11. Est factus ad virginem 

Sermo Gabriclis : 
Tu paries hominem 

Deumque de caelis, 
Virgo noscens neminera 

Stupet de loquelis, 
Donec ait Gabriel : 

careant tua verba querelis. 



— 86 — 



12. 'Virtas sancti flaminis 

Obumbrans credentem 
Te faciet hominis 

Deique parentem. 
Fit consensus virginis. 

Mox omnipotentem 
Concipit in gremio 

caelum terramque regentem. 

13. Clauso puer limine 

Prodit, alienae 
Sunt omnes a virgine 

Parientis poenae, 
Sonat in hoc numine 

Talis orfus beue 
Excedente modum 

stadium mortalis habenae. 

14. 0 mira soUemnitas 

Doniini natalis, 
Peperit qua castitas 

Christnm virginalis, 
Particeps divinitas 

Fit vitae carnalis ! 
Debet in hac solitis 

poena carere malis. 



15. Propter imminentia 

Festa regis tanti 
Praestetur liceutia 

Clero postulanti; 
Ne moveam taedia 

Prece tam instanti, 
Verba mihi desunt 

eadem tam saepe roganti. 

16. Ergo parce miseris 

Potius concite, 
Miserere miseris 

Alioiam rite, 
Et si nobis dixeris 

Licitum dans Ite, 
Detur inoffensae 

metas tibi tangere vitae. 

17. Da licitum omnibus, 

Doctor. modo quoquo, 
Pro me, pro sodalibus 

Unde Deum voco, 
Quod veres de talibus 

Aliter sub ioco, 
Defuit hic uno 

litera nostra loco. 



Tu qui cuncta regis, dignus diaderaate regis, 
Qui dator es legis, mihi sis protector et aegis. 

Collect. ms. Victorinum saec. 13. [et 14.] Cod. Parisin. 11412. — 1, 4 
Primitias eut. — 2, 3 Lies: araabilis? — 3, 7 cognantem. — H, 7 Xe nostra 
quam. — <i, 8 sonatur in aequore. — 9, 2 nobis scholar. — 10, 4 sibidem. — 
15, 1 eminentia. — 16, 8 tangere lite; vgl. Nr. 101, Str. 12, 8. 



103. „Saln8 Paschae." 

1. Tempus novum renovat omnia. 
Renovata sunt temporalia, 
Faciamus spiritualia 

Renovari. 

2. Rerum fetus emittunt germina, 
Circumquaqae pullulant semina, 
Puerorum deposcit anima 

Spatiari. 



- 87 — 



3. In doctrina satis studuiraus, 

Omiiem carnem mollem consumpsimus, 
Mentes nostras cuncti retraximus 
Ab errore. 

4. Omnis error nobis displicuit, 
Lascivire nobis non licuit, 
Sicut patet et sicut patuit 

In colore. 

d. Tantus labor quaerit temperiem, 
Quaerit pacem et quaerit requiem, 
Generabit cito pernitiem 
lugis poena. 

6. Fac, quod solent facere ceteri, 
Gaudeamus statuto veteri, 
Nos reformet eventu celeri 

Pax amoena. 

7. Postulamus a te licentiam, 
Tui cordis misericordiam 
Postulamus, pacis niateriam 

Sentiamus. 

8. Consentire tacentera credimus; 
Nobis faves, quaecunque petimus, 
Ad Deum te, quia recedimus, 

Commendamus. 



Collect. ms. Victorinuni .saec. 13. [et 14. J Cod. Parisin. 11412. — 3, 2 sq. 
umgestellt. — Am Schlufs : „Explicit salus Paschae." 



104. Pro Vacatione Paschali. 



1. Universa gens laetetur 
Et festinet, ut mundetur 



3. Frnctu ligni mors ohlata, 
Per paventes nostros data, 



A peccati macula, 
Christus, cunctis aegis fortis, 
Factus comes nostrae sortis 



Nos dedit miseriae; 
Superatur mors, et vita 
Ligno nobis est largita 



Est carnali copula. 



Dono dato veniae. 



2. Novus dator novae legis, 
Princcps pacis, pastor gregis, 
Pro salute populi 



4. Vita niorli dominatur, 



Dum non mori dedignatur 



In crucis ergastulo; 
Nobis donum largitatis 
Datur, rivus pietatis 



Toto fluxit saeculo. 



— 88 — 



5. Impletae sunt propbetiae, 
Qaas praedixit leremiae 

Nobilis facundia, 
lerusalem sub tributo 
Coi-poreo servit scuto, 
Christus obit hostia. 



8. Christus, actor pietatis, 
In virtute baptismatis 

Nos dignetur tergere; 
In honore tanti regis, 
Nobis est qui fortis aegis, 
Cuncto decet plaudere. 



(>. Palo serpens exaltatur, 
Et ludaea liberatur 

Ignitis draconibus, 
Christus in cruce levatur, 
Homo vermis expurgatur 

A suis squaloribus. 



9. Ergo, doctor, qui nos foves 
Docunientis et removes 

Posse tuo vitia, 
lube, quod est iu Catone, 
Fessis dixit : interpone 
Tuis curis gaudia. 



7. Quidquid fuit in scripturis 
Signis dictum et figuris, 

Patens est ad oculum, 
Erubescat nunc ludaeus, 
Qui non credit, quod sit Deus 

Morte salvans populnm. 



10. Valde sumus fatigati, 
Parum sumus relaxati 

Nos vacantes studio ; 
Labor frangit cuncta dura, 
Nulla res est duratura, 

Si desit pausatio. 



CoUect. ms. Victorinum saec. 13. [et 14.] Cod. Parisin. 11412. — 1,2 
mondetur. — 6, 1 Pallo. — 6, 6 scaloribus. — Zu Str. 7 vgl. Nr. 101, 
Str. 9. — 10, '6 vagantes. — Cfr. Dum^ril 111, 295 sqq. 



105. Pro Vacatione Paschali. 



1. Ecce, dies gaudii, 

Dies gloriosa, 
Dies desiderii 

Diesque iocosa, 
In qua fuit filii 

Caro pretiosa, 
Crimina nostra pians, 

pro peccatis operosa. 

2. Mortem nobis praebuit 

MoTsu noxiali 
Prima parens, statuit 

Ligno triumphali 
Moii Deus, vo^uit 

Taetos labe mali 
Sic quoque restitui 

peccato nos criminaV, 



3. Mors minax et effera, 

Mors pro morsu lata 
Yincitur, ad infera 

Victor pace data 
Transit, sede misera 

Traxit collocata, 
Nostraque peccata 

sunt ad veniam revocata. 

4. Luget Sion nescia 

Primitus doloris, 
Hebraei nequitia 

Laetatur erroris 
Contcmnens remedia, 

Unda sed ciuoris 
Antidotum nobis 

fuit et medicina doloris. 



- 89 - 



5. Praesens proposnimus 



6. Ergo beneficio 



Celebrare festum, 



Vestrae pietatis 
Illico cum gaudio 



0 dolor, qnam citius 
Nostram placa qnestum, 



Nobis concedatis 
Et morandi taedio 



Penitus exuimus, 

Quidquid est molestum, 



Non nos adfligatis, 



Cnra, quid expediat, 

non est, sed quid sit lionestum. 



Quia procul dubio 



nocuit difierre parat's. 



Da licitum gratis, nos roos est ludere pra*is ; 
Exigit aetatis lascivia ; dic : abeatis. 



Collect. ms. Victorinum saec. 13. [et 14.] Cod. Parisin. 11412. — 5, 6 
:t moh estam. 



106. Pro Vacatione Paschali. 

1. Salve, doctor, gemma scientiae, 
Lumen cleri, flos patientiae, 
Odor recti, fons eloquentiae, 

Veritatis ! 
Quot in caeli sunt stellae regia, 
Quod labuntur guttae per maria, 
Quot in mari pisces, quot folia 

Vere pratis; 

2. Quot abundant Gargara fmgibus, 
Quot sunt apes in Hyblae vallibus, 
Quot racemi dependent vitibus 

In macera, 
Quot volucres sub fronde latitant, 
Quot [muscellae] circum has volitant, 
Et quot membra vivunt et palpitant 

Mundi sphaera; 

3. Quot sunt puncti diebus saeculi, 
Quot aestate sunt flores patuli, 
Tibi mandant, doctor, discipuli 

Tot salutes, 
Et meliora putes, nisi ius superesse refutes. 

4. Si commendo novo praeconio 
Te perfectum, erit nugatio ; 
Auctoiizat te conversatio 

Tuae vitae ; 
In te cura sit omnis perfectio, 
Quid prodest laus, quid adulatio, 
Nisi velis sub mnltiloquio 

Frustrari te V 



— 90 — 



5. Me compellit instans necessitas, 
Ut revolvam, quod iubet aequitas-, 
lubet usus et iubet veritas 

Illud idem. 
Sermo nugax et nugax otium 
Postponatur, ne gignat taedium; 
Si nou possnm tenere medium, 

Me trucidem. 

6. Pretiosa Domini passio 
Hic sacrorum sacro ieiunio 
Celebratur magno mysterio, 

Prout debet. 
Sion plangit, Ephraim queritur, 
ladas gemit, lacob atteritur, 
Ratione quoniam frangitur, 

Questus praebet. 

7. Vita Incis in ligno moritur, 

Sol eclipsat, et loseph venditar, 
Terra tremit, terra non fruitur 

lure lucis. 
Vitam mori res est mirabilis, 
Mortem subit libens et humilis. 
[ImortaMs factus passibilis], 

Mortem crucis. 

8. Mors amara, minax et effera, 
Tu succnmbis, victor ad infera 
Quaerit suos, a sede misera 

Revocantur. 
S^.lus nostra mortis angaria 
Liberatur in die tertia, 
Fel, acetum, sputa, flagitia 

Superantur. 

9. Affligamur votis, ieiuniis, 
Exsultemus Christo praeconiis, 
Occurramus in paenitentiis 

Salvatori. 
Expurgetur vetus spurcitia, 
Vetus error, vetus nequitia. 
Emnndemur convenientia 

Meliori. 



— 91 — 



10. Vobis notum, magister, facimus, 
Quod hucusque satis studuimus, 
Mentes nostras cuncti retraximus 

Ab errore. 
Lascivire nobis non licuit, 
Omnis ludus nobis displicuit, 
Sicut patet et sicut patuit 

In colore. 

11. Detur ergo nobis pausatio, 
Recreatur nam corpus otio, 
Nunquam potest sine remedio 

Sustentari. 
Dicas nobis tuo dominio : 
Ite lusum omnes cum gaudio, 
Ne toUatur morandi taedio 

Spatiari. 

Collect. ms. Vietorinuin saec. 13. [et 14.] Cod. Parisin. 11412. — 2, 2 
in Ible. — 2, 4 raacera ftir maceria. — 2, 6 Quot frondes circum. — ^ 2, 8 
Mondi pena. — 4, 1 commenda nove praecognio. — ti, 1 Celebrator magno 
mbcterio. — (>, 7 fringitur. — 9, 1 Affigamur. — 9, 2 praecojjniis. — 
9, 7 Emundemus. 



107. Pro Vacationibus. 



Doctorem nostrum puerorum tnrba salutat. 
Nam nihil utilius esse salute putat. 



1. Salve, doctor optime, 

Doctor, flos doctornm, 
Arca sapientiae, 

Fonte poliens morum, 
Exaudi piissime 

Preces subditorum, 
Si non iusta petunt, 

voces contemnas eorum. 

2, Te, doctor, scientiae, 

Tbesaurus fecundat, 
Et torrens facundiae 

Tnum os inundat ; 
Quid loquar de specie, 

Quae nuUi locum dat? 
Non eget exterius, 

qui moribus intus abundat. 



3. Quia labi respuis 

Post mores araaros, 
Sed magis proficuis 

Exemplis ignaros 
Invitas et instruis 

Ad mores praeclaros, 
Carraina iure damus 

mores testantia raros. 

4. Qui labori poncre 

Suum finem nescit, 
Diu nequit vivere, 

Sed cito decrescit; 
Terram potes cernere, 

Quae, si non quiescit, 
Frugibus assiduis 

et fructu lassa senescit. 



— 92 — 



5. Opera novalium 

Tauros necuere, 
Per cursum eximium 

Equi periere, 
Frequenter tractantium 

Manus riguere, 
Ferrum cuncta domans 

acet omni durius aere. 

6. Laboris immodici 

Pondus cuncta teiit, 
Quo gregis scholastici 

Virtus tota perit, 
Arcus, ut Nasonici 

Libri carmen serit, 
Si nunquam cesses 

tendere, moUis erit. 



7. Exemploruni [talium] 

Attendens virtutem 
Paulisper studentium 

Tolle servitutem, 
Revoca per otium 

Nostram iuventutem, 
Quae, nisi tu dederis, 

non est habitura salutem. 

8. Longo pressit spatio 

Nos labor poenalis, 
Nec nos recreatio 

Fovit aliqualis, 
Sed confracta studio 

Vis est corporalis, 
Ingenium tantis 

exsultat omne malis. 



Collect. ms. Victorinum saec. 13. [et 14.] Cod. Parisin. 11412. — 3, 3 
Sed mage proticiraus. — 3, 4 innaros. — 4, 4 die.scit. — 5, 6 Manus con- 
fusere. — 6, 3 grege scholari. — 6, 6 carmine. — 8, 4 Fovet. — 8, 8 exigit. 
— Zu diesem Liede findet sich in der Hs. noch ein zweiter Anfang (fol. 9a): 

Magistrorum omnium 

Decus speciale, 
Adelphe, per studium 

Nomen immortale, 
Accipe scholarium 

Turbae pressae male, 
Quae tibi, quod mittit, 

non habet ipsa Vale. 

Dann folgt noch Str. 2 und die Bemerkung „Superius scriptum est." — Vgl. 
Nr. 101, atr. 1. 



108. Altercatio inter 

Fratres. 

1. R. decane civitatis, 

In quo non est levitatis 
Crimen vel fallacia, 

Omnes fratres domus Dei 

Salutamus speciei 
Te plenum eximiae. 

Magister. 

2. Decane, vir nobilis, 

Salve, reverende, 
Mihi favorabilis 
Cunctis condescende 



■atres et Magistrnm. 

Et magistri debilis 

Sermones attende, 
Proposito stabilis 

proprium ius cuiquerepende. 

Fratres. 

3. Querelam intelligc, 

Patrone perite, 
Nec sermones neglige, 

Pauperum oblite, 
ludicio dirige 

Nos discussa lite 
Detur inoffensae 

tibi metas tangere vitae 



— 93 — 



Magister. 

4. Hanc cansam ingredior 

SqIus nec consultus, 
Absque colpa patior 

Istoium assultus, 
Cum sit cansa melior, 

Huc adhibe vultus, 
Ne fiat deterior 

ac insous ne sit inultas. 

Fratres. 

5. Istud fratresprimoproponimus, 
Cum inagistro nunquam potuimus 
C omputare, dum domusfecimus 

Provisorera. 
Nostrae domus proventus deterit, 
Lis, gravamen seiam ostenderit, 
Nobis fore dicit et asserit 

Se priorem. 

Magister. 

6. Ad obiecta breviter 

Kespondere volo: 
Computavi noviter 
Absque cordis dolo, 



Coram vobis firmiter 

Terras, vites colo, 
Temptatis me graviter 

depellere crimine solo. 

Fratres. 

7. Audi, iudex, hnnc loquentem, 
Falsa veris inserentem, 

Sicut scit fraternitas. 

Magister. 

Hoc per testes atque per me 
Comprobabo, quod sit ferme 
Cunctis uota falsitas. 

Fratres. 

8. Causa subest alia 

Gravior priore, 
Pauperes miseria 

Pressos ac languore 
Hic spernit, inedia 

Dignus graviore, 
Qui Christi clementia 

non est motus nec amore. 



Collect. ms. ■Victorinum saec. 13. [et 14.] Cod. Parisin. 11412. — 1, 4 
Lies O (lecane? oder ist R. die Abkiirzung fiir Eeverende? — 3, 7 sq. vgl. 
Nr. \0'2, i^tr. 16, 7 sq. — 4, 6 Huc adhibeo multus. — 6, 7 der Hexameter 
setzt erst mit 6, 8 ein. — 8, 3 Paupere. — 8, 4 a languore. — 8, 7 vgl. 
6, 7. — Nach Str. 8 folgt noch: Humo nos depellitis Pressos paupertate; 
das Weitere fehlt. 



109. Planctns Vagoram. 



1. Hac in terra 

cernantur nefanda, 
Laiinistis 

clenegantur danda, 
Litera fit detestanda, 
Non constat ratio blanda, 
lam despicinnt 

Praelati scholares, 
Omnes atten- 

dunt vigellatores, 
Nihil curant 

latinos cautores, 



Licet viles sint hi mores, 
Saltatrices 

et fistulatores, 
Hos r e s p i c i u n t 

Uxores et mares. 
Hanc noscatis, 

domini, querelam, 
Vilipendunt 

nobilem loquelam, 
lam deficiunt 

Radii soiares. 



— 94 — 



2. Disciplinis 

amodo imbuti, 
Dicebantur 

qui quondam astnti,' 
Surdi sedent, quasi mnti, 
Conqueror il- 

lud summae virtuti, 
Quod s u b t i 1 i a 

Nequaquam curantur, 
Nec est modo, 

prout fuit ante. 
Vere scimus 

sensu mediante, 
Katione comprobante, 
Antichristo 

iam appropinquaute, 
Per s c u r r i 1 i a 

divina fugantur, 
Paucos uti 

cernimus virtute, 
Vivunt besti- 

aliter et brute, 
Quia vilia 

Per hos adamantur. 



3. Eia, rosa, 

verbi Dei mater, 
Hunc lactasti, 

qui est Deus pater, 
Christus fertur noster frater, 
Ne nos unquum 

terat daemon ater 
Multipliciter 

tuearis, dia. 
Salva vagos 

tibi servientes, 
Benedic his 

dona tribuentes; 
Tenaces sunt viles gentes, 
Isti semper 

sint deticientes. 
Te suppliciter 

deprecamur, pia. 
Adoptamus 

largos honorari, 
Cnm sanctis in 

caelis coronari 
Da feliciter 

hos, ^irgo Maria. 



CoUect. ms. Stiriacense saec. 15. Cod. Stiriacen. L 26 (s. n.). — 1,5 
Litera sunt. — 1,6 planda. — 1, 9 Oninino. — 2, 1 sq. Amodo disci- 
plinis. — 2, 3 sq. Qui quondam dicebantur. — 2, 18 sq. cemimus uti. — 
3, 7 terreat. — 3, 13 retribuentes. — 3, 19 sq. Largos adoptamus. 



n. 



CANTIONUM BOHEMICARUM 
AUCTARIUM. 



Cantiones Natalitiae. 



110. De Nativitate Domini. 



1. Sonitemus vooulis 
Neumatum in tropulis, 

Res amoenitatis 
Madefacto vellerc 
Stellam signat parere 

Solem claritatis. 

2. Vis hebescit physicae, 
Partus hic mirifice 

Flaminis adflatu 
Sine viri semine 
Pura tit de virgine 

Salvo caelibatu. 

3. Taciturus logice 
Mirans prolis deicae 

Partuium sincerum, 
Cuncta qui disposuit, 
Sic potens sic voluit, 

Sic dans esse verum. 

4. Assneri coniugio 
Genus a supplicio, 

Hesther, exemisti, 
Dum pro Vasthi tumida 
Veste regis fulgida 

Sponso placuisti. 



5. Benignis precatibus 
Veniam reatibus, 

Virgo. deprecare, 
Auiiit namque prolinus 



Regis nec praesentia, 
Virgo mater, filia, 

Horre peccatores, 
Sine quibus filio 
Tanto puerperio 

Nunquum digna fores. 

A decreto deico 
Carcere de Lymbico 

Si non redimendi 
Hi fuissent pretio, 
Nulla tibi ratio 

Natum pariendi. 

Benedicta filio, 
iiosa iuncta lilio 

lam es, o aurora, 
Coram mundi principe 
Vota nostra suscipe, 

Gratiam implora. 



9. Ad matris benigniter, 
Rex 0 summe, iugiter 

Vide suppUcamen, 
Salva matris servulos. 
Cleros atqne populos 

Tergendo peccamen. 

Cant. ms. Pragense (Wenceslai de Wyskytna) anni 1.512. Cod. Mus. 
Bohem. Xin A 2. — 2, 6 Salvato. — 3, 6 das esse. — 6, 3 Non horre. 
Dreves, Csntiones et Muteti. III. 7 



— 98 — 



111. De Nativitate Domini. 



1. Verbum patris mundo falsit 

Uterum per virginis, 
Meuteni cuius non oppressit 
Sarcinu peccaminis. 

2. Praesagium prophetarum 

In bac die panditur, 
Et figura paginarum 
Novo partu solvitur. 

3. En, secretum Isaiae 

Propalatur hodie, 
Porta clausa Ezechiel 
Reseratur festine. 

4. lainque Gedeonis vellus 

In area maduit, 
Rubus quondam incombustus 
Fructum vitae protulit. 



5. lam captivas liberatur, 

Zabulon conteritur, 
Vita datur, mors fugatur, 
Deus horao nascitur. 

6. 0 quam stupenda natio ! 

Parit virgo filium, 
Haesitat stupens ratio 
Infantis exorciium. 

7. Intellectus discurrendo 

Syllogizans frustratur 
Causam prolis inquirendo, 
Quomodo humanatur. 

8. Sed claudicat hic natura, 

Ratio confunditur, 
Nam est mira genitura, 
Pneumate disponitur. 



R. 0 beata progenies, 

Dulci cum puerpera 
Ab aerumnis te laudantes 
Leva super aethera. 

Cant. ms. Pragense (Wenceslai de Wyskytna) anni 1.512. Cod. Mus. 
Boliem. XIII A 2. - 1, 4 peccammum. — K" steht hinter .Str. 1. 



112. De Nativitate Doinini. 



1. Salvator iam illuxit, 
Mundi principem destraxit, 
Pastoribus dans gaudium 
Reclinavit praesaepium. 

2. 0 mira humanitas, 
Quod virginalis castitas 
Semper illaesa exstitit, 
Ex qua Deus prodiit! 

3. Salutemus hunc natum, 
Immolatum per ministrum 
Generis Levitici, 

Quod non credunt schismatici. 



4. Omncs ergo plaudentes, 
Patrem Deum venerantes, 
Qui nos clarificavit 

Et tilium condonavit. 

5. Mons liic manet illaesus, 

De quo Christus lapis caesus, 
Nobis est condonatus 
Et pro nobis immolatus. 

6. Sacra haec mysteria 

Nos perducant ad gaudia, 
Ubi pax et gloria 
Per infinita saecula. 



Cant. ms. Pragense (Wenceslai de Wyskvtna) anni 1512. Cod. Mus 
Bohem. XIII A 2. — 1, 4 Declinavit. 



- 99 — 



113. Oe Nativitate Domini. 

1. Succinainus vocum harmoaia 
Laudis sonorosae eulogia 
Christi natalia 
Exsultantes venerabilia. 

2. Qui de throno gloriae polorum 
Caeli dono aulae puellaris 
Invisit conclave 

Salutando Gabrielis ore. 

3. Hunc enixa virgo egregia, 
Procreata stirpe ex reoria, 
Turba prophetica 

Quam praedixit laude hymnidica. 

4. Est facturus omnipotens mirum, 
Circumdabit puerpera virum, 
Gemma mulierum 
Germinabit antiquum dierum. 

5. Portam cbiusam cernit Ezechiel, 
Saxum iTiptum propheta Daniel 
Abs manu frngili, 

Signans ortum virginis filii. 

6. lam egressus thalami cubile 
Reclinavit praesaepium vile, 
Stricta dum fascia 
Membra ligat repleta gratia. 

7. Qni parentis dolens de mina 
Yoluisti appetere ima, 

Ut tis medicina 

Restauretur gaudia ad prima. 

8. Molis nostrae expia reatum, 

Ut post vitae tuediosum statum, 
Mentis caelibatura, 
Mereamur caeli incolatum. 



Cant. ms. Pragense (Wenceslai de Wyskytna) anni 1.512. Cod. Mus. 
Bohem. XIII A 2. — .5, 2 prophetavit. 

7* 



— 100 — 



114. De Natiyitate Domini. 



1. Est de monte lapis caesas, 
Fnit taraen mons illaesus, 
Quo processit noster lesus. 

2. Qui de sede maiestatis 
Venit ad nos ferens gratis 
Nostrae onus paupertatis. 

3. Quam ut daret virga lesse, 
Terapus erat et necesse, 
Cum iam seges sit in messe. 



4. Thronus regi praeparatur, 
Arca Noe fabricatur. 

Per quam mundus liberatur. 

5. Caelum stillat uobis rorem, 
Apis mellis dat dulcorem, 
Virga lesse gignit tlorem. 

6. lesu, verbum summi patris, 
Per amorem tuae matris 
Nos tuere a peccatis. 



Cant. ms. Pragense (Wenceslai de Wyskytna) anni 1512. Cod. Mus. 
Bohem. XIII A 2. A. — Cant. ms. Vissegradense saec. 15. Cod. Capit 
Vissegraden. s. n. (ol. V C c ?)) B. — 3, 3 fit in A. — 4, 3 Per quem B. — 
6, 3 gignens B. — In B zum Teile als Tropus des Sanctus verwendet. 



115. De Nativitate Doniini. 



1. En. virgo parit filium, 

lubilemus, 
Rosa gignit liliura, 
Exsultemus. 

2, Qui prophetizatus, 

lubilemus, 
Est in orbem natus, 
Exsultemus. 



3. Hominum naturam, 

lubilemus, 
Sumpsit contra iura, 
Exsultemus. 

4. Golias prostratus, 

lubilemus, 
Homo liberatus, 
Exsultemns. 



R. Natum sine Patre, 
Filium cum matre 
CoUaudemus. 



Rozenplut, Kancyonal 1601, p. 78. 



116. De Nativitate Domini. 



Nobis est natus hodie 
De pura virgine 
Rex victoriae, 

Cui sol, luna et terra 
Et omnia sidera 
Vernant per tempor 



3. Ideo nos terrigenae 
Laudemus hodie 
Regem potentiae. 

lioc nunc pangamus ei 
singuli 
horali. 




— 101 — 



5. Laudemus nostrum Domiuum, 6. Ut dentur nobis praemia 
Mariae filium, Magnaque gaudia 

Regem humilium, In caeli curia. 

7. Salus illi et gloria 
Atque victoria 
Per cuncta saecola. 

Kozenplut, Kancyonal 1601, p. 80. — 1, 3 fehlt eine Silbe; 2, 2 ist 
eine iiberschiissig. 



Caiitiones Paschales. 

117. In Resarrectione Domini. 



1. Phoebus ecclipsi tumuli 
Restringens nmbram saeculi, 

Pridem neci subiectus. 

Refulsit surgens hodie, 
Per quem perennis gioriae 
Spe homo est refectus. 

R° Alleluia laetitiae 

Christo, soli iustitiae ! 

2. De morte surgens grabato, 
Qui hominem in sivbbato, 

Totnm mundum salvavit; 

Mortem morte propterea 
Devicit et tartarea 
Claastra praecipitavit. 

R" Alleluia laetitiae 

Christo, soli iustitiae ! 



3. Captivos, qnos dilexerai, 
De limbo patres vexerat 

Ad agmina polorum ; 

Plutonis posse destruit 
Et vitae sedem construit 
Credentum populorum. 

R " Alleluia laetitiae 

Christo, soli iustitiae ! 

4. 0 lesu, qui conglutinas 
Et in statera tralioas 

Totius orbis molem, 

Laus, honor cum victoria 
Sit tibi, virtus, gloria. 
Qai manes ante solem. 

R " Alleluia laetitiae 

Christo, soli iustitiae! 



5. In hoc paschali gaudio 
Benedicamus Domino 
Discantu cum tenore; 

Laudetur sancta trinitas, 
Deo dicamus gratias 
Mente simul et ore. 

R " Alleluia laetitiae 

Christo, soli iustitiae I 

Cant. ms. Pragense (Wenceslai de Wyskytna) anni Cod. Mus. 

Bohem. XIII A 2. — R" steht hinter 1,3. — Vor 5, 1 noch folgende, 
jedenfalls nicht dorthingehorige Zeilen: 

Cujn patre '.Sed ingenito 
sjjWtu hec gejaito, . 
"Sad- tHhtum proc^denti» 



— 102 — 



1. Mortis, en, cum gloria 

Victor mortis revixit, 
Hostis posse victoria 
Desolando vinxit. 

2. Alacris lux oritur 

Festa triumpho tali, 
Quo mire decus promitur 
Lucta palaestrali. 

3. Retexit caliginem 

Noctis lustrans livore, 
Mortis dum vertit ordinem 
Snrgens miro more. 

4. Tetendit ad inferos 

Patres emanicipavit, 
Manubriis horticulos 
Captis spoliavit. 



118. In Resurrectione Domini. 
5 



It patris ad solium, 

Regnet ut sine fine, 
Angelorum et hominum 
Stipatus agmine. 

6. Neuma caeli concinunt, 

Patres laetificantur, 
CoUes, montes exsiliunt, 
Una gratulantur. 

7. Teris fer praesidia 

Desuper, lesu, cunctis, 
Nobis et in Bohemia 
Lege tua functis, 

8. Surgentes ut colere 

Pascha possimus digne, 
Corde, ore et opere 
Animo beuigne. 



R" Canentes Alleluia 

Laudes da resonemus, 
Nos te duce gens libera 
Tecum conrcgnemus. 



Cant. ma. Pragense (Wenceslai de Wyskytua) anni 1512. Mus. Bohem. 
Xm A 2. — Akrostichon: Martinus. 



119. Id Resarrectione Domini. 



1. Fortis, ecce, leo ille, 
Christus surrexit hodie 

Carmine laetitiae. 

2. Quem designat in figuris 
Clarus David, manu fortis, 

Carmine laetitiae. 

3. lam armatus in atrio 
Spoliatur cum gaudio 

Tollens capta spolia. 

4. Nam captivos liberavit, 
Israel Aegypto pavit, 

Psallat vox laetitia. 



5. Hic est Samson vere fortis, 
Qui abstulit portas morlis, 

Sonet vox laetitia. 

6. Velut Samgar hic robustus 
Necat vomere sexcentos 

Diviua potentia. 

7. In hoc paschali gaudio 
Christo, victori strenuo, 

Benedicamus Domino. 

8. Laudetur sancta trinitas, 
Gloriosa divinitas 

Laetabundo carmine. 



Rozenplut, Kancyonal 1601, p. 238 sq. 



— 103 — 



120. In Ascensioiie Dumini. 

1. Constat aetheris lesum sedilibus iam residere, 
Viris Gallilaeis ipsum cernentibus, cum assistere. 

2. Testes angelici, semper veridici, sic profitentes: 
Iterum veniet, qui niundum possidet; este gaudentesl 

3. Pueri, canite, denuo vivite absque fermento, 
Stabiles faciat, qui suos satiat vitae sacramento. 

Per semitonia haec festivalia non ore nodoso 
Chorus, Alleluia, canat per omnia corde iocoso. 

Cant. ins. Pragense (Wenceslai de Wyskytna) aani 1512. Cod. Mus. 
Bohem. XIII A 2. — R" stel.t hinter 1, 1; 2 und K«, 1 fehlerhaft. 



121. In Pentecoste. 



1. Spiritum misit hoflie 
Ab aethere rex gloriae. 

2. Huic melos laetitiae 
Plaudat decus liarmoniae. 

3. Ut flamen sancti spiritus 
Succendat corda caelitus, 

4. Foris atque interius 
Expurget nostrum facinus. 

5. Gavisi sunt discipuli 
Orantes corde humili. 

Cant. ms. Prag-ense (Wenceslai 
Bohem. XIII A 2. 



6. Gaudium nobis attulit, 
Evidenter quod patuit. 

7. Dies laeta iatepuit, 
Sol clarius respleuduit. 

8. Concinamus corde laeto 
Viventes absque fermento. 

9. Angelorum altissimo 
Benedicamus Domino. 

10. Laudetur sancta trinitas, 
Deo dicamus gratias. 

de Wyskytna anni 1512. Cod. Mus. 



122. De sanctissima Trinitate. 



1. Deum trinum adoremus, 
Tres in una coUaudemus 

Personas essentia; 
Hae personae personali 
Distinguuntur, non locali 

A se differentia. 
Quamvis sunt tres, non sunttria, 
Quarum simplcx est usia, 

Sed trina distinctio, 
Quas discemunt notiones, 
Non humanae rationes, 

Sed vera confessio. 



2. Hae personae sunt diversae, 
Non diversa nec aversae 

In rerum regimine, 
Cum sit illis idem nosse, 
Idem velle, idem posse 

Pari moderamine. 
Pater alter est a prole, 
Proles tamquam, sol ex sole, 

A patre progreditur; 
Quod procedit ab utroque, 
Flamen patre liilio(iue 

Firraa fide creditur. 



- 104 — 



3. Vivum, verum 
Deum contitemur 

UnaDimiter, 
Qnem trinum in personis 
Et unum in esse protitemur 

Laudantes alacriter. 
Per patrem vitia 
Nostra a nobis removentur, 
Per filium gratia tribuitur, 
Fides per pneuma nobis datur. 
Sic fide roborati 
Stemus in fide rati. 

Cant. ms. Pragense (Wenceslai de Wyskytna) anni 1512. Cod. Mus. 
Bohem. XIII A 2. 

128. De sanctiBsima Trinitate. 



1. Omnipotens 
Pater gentium 
Factor entium, 
Exsistentium, 
Quem colit terra, 
Tremunt tartara 
Et adoraut aethera, 

Gloriosus rex caelorum, 
Dux angelorum, 
Decus sanctorum, 
Sub potestate magnus 
Sedes in throno ut agnus. 



2. Unigenitus 
Ac illustris 
Filius patris 
Natusque matris, 
Fortis leo 
De tribu luda, 
Victor mortis capta praeda, 

R° Summns rerum opifex, 
Verus pontifex, 
Cuius mira lex, 
Sub panis materia 
Designat mysteria. 



3. Consolatur 
Mentis intimus, 
Hospes optimus 
Magisterque maxinius, 
Increatus 

Nec factus nec natus, 
Spiritus paraclitus, 

R^* Sed procedens ab utroque, 
Patre filioque, 
Compar utrique 
Potestate, 
Maiestate, 
Divina aeternitate. 

Cant. ms. Pragense (Wenceslai de Wyskytna) anni 1512. t'od. Mus. 
Bohem. XIII A 2. — 1, 12 et agno. 



— 105 — 



124. Dc Corpore Christi. 



1. lesus Chrislus dum cernitur, 
A veris ipse colitur, 

Corde tamen purissimo 
Canamus regi Domino. 

2. Agmina angelorum 
Astantant nunc sacerdotum 
Manibus offertur [pia) 

Pro tidelibus [victima]. 

3. Corpus Christi immolatur, 
Ut a niatre generatur, 
Verus homo, verus Deus, 
Pius liberator mens. 



4. Omni bono augmentatur, 
Qui te fide speculatur, 
Bone lesu, miserere 
Omnium nostrum tu vere. 

5. Bonis, sanis sumentibus 
Esl refectio mentibus, 
Indigne sumentibus 

Est detrimentum talibus, 

6. Ut non accedant infirmi, 
Imbecilles et indigni, 

Ut refert apostolus, 
lile doctor egregius. 



7. Sanis, bonis inquit: ite, 
Salutem vestram quaerite, 
Nam summum bonum Deus est, 
Quod maius eo, nihil est. 

C'ant. ms. Pragense (Wenceslai de Wyskytna) auni 1512. Cod. Mus. 
Boheni. XIII A 2. — Der Einflufs des nachfolgenden Liedes auf dieses ist 
unverkennbar. Nach dem Akrostichon diirfen wir wohl lacobellus von 
Mies fiir den Verfasser halten. 



125. De Corpore Christi. 



1. lesus Christus, nostra salus, 
Quod reciamaf omnis malus, 
Nobis sui memoriam 

Dedit in carnis hostiam. 

2. 0 quam sanctus panis iste! 
Tu solus es, lebu Christe, 
Caro, cibus, sacramentum, 
Quo nunquam maius inventum. 

3. Hoc donum suavitatis 
Caritasque deitatis, 
■Virtus et eucharistia, 
Communionis gioria. 

4. Ave pietatis forma, 
Dei unionis norma, 

In te quisque delectatur, 
Qui te tide speculatur. 



5. Non es panis, sed es Deus 
Homo, liberator meus, 

Ut in cruce pependisti 
Et in carne defecisti. 

6. Non augetur consecratus 
Nec consunitus fit mutatus 
Nec divisus in fractura 
Plenus Deus in statura. 

7. Esca digna angeloruni, 
Pietatis lux satictorum, 
Lex modcrna adprobavit, 
Quod antiqua prophetavit. 

8. Salutare medicamen, 
Peccatorum rclevamen, 
Pasce nos, a malis leva, 
Duc post, ubi lux est aeva. 



— 106 — 



9. 0 quam magna tu fecisti, 
Dum te, Christe, impressisti 
Panis et vini spccie 
Obfantiam in facie. 



10. Caro cibns, sanguis vinam, 
Est mysterium divinam, 
Huic sit laus et gloria 
In saeculorum saecula. 



R" Eia, iubilantes 
Vnltum attollite 
Nostro creatori, 
Symphoniis hymnidicis 
Christam zelate. 

Grad. nis. Altovadense anui 1410. Cod. Altovaden. 42. A. — Cant. ms. 
Vissegradense saec. 15. Cod. Capit. Vissegraden. s. n. (ol. V C f rjj. B. — 
Orat. ms. Pollingense anni 1501. Clm. Monacen. 11922. C. — Cant. ms. 
Pragense (Wcnceslai de Wyskytna) anni 1512. Cod. Mus. Rohem. XIII A 2. 
D. — 1, 2 Quam C. — 3, 3 virtus est D. — 4, 1 norma BD. — 4, 2 forma 
BD. — 5, 1 est panis sed est I5CD. — 6, 2 Inconsumens fit BD. — 8, 3 
Tibi sit laus et gloria B. — 8, 4 Duc nos ubi est lux CD; per infinita 
saecula B. — 9, 1 Ach quam. — 9, 2 Dum te cruci impre.ssisti D. — 9, 3 
Panis, vini in speciem B; Vini et panis specie D. — 10, 1 Caro, sangais 
panis, vinum D. — Str. 9 fehlt in C, 10 in BC. Dieselben scheiuen auch 
deshalb unecht, weil mit Str. 8 das Akrostichon 1 o li a nn e s endet und auch 
deni Sinne ein Abschlufs des Liedes wahrscheinlich i.st. — Verfasser des 
Liedes lohannes Hus. Vgl. Anal. I, 51 u. f. Das Lied steht auch in 
Collect. ms. Eberhardiclusanum saec. 15. Cod. Treviren. 322. Der Text ist 
aber so schlecht, dafs eine Herauziehung seiner Lesarten wertlos ware; 
ebenso in : Orat. ms. Vallis iocosae saec. 15. Cod. Labacen. 147 niit der 
Aufschrift : „Carmen uobile de venerabili sacraraento". Vor Str. 8 (Str. 9 und 
10 fehlen) steht der Rundreim mit der Uberschrift: „Repetitio lohannis". 
Vgl. auch Anal. I, 43 (unter 6). 



126. De Corpore Cliristi. 



1. Panis vivus typicatus 

Reclusus velaniinibus, 
Sciscitatur designatus 

Lugubraminibus, 
Nunc in niundum translegatus 

Fit cibns viatoribus 
Et in cruce est obiatus 

Pro foedis peccatoribus. 

2. Iste panis, est credenti 

Qui salutis hostia, 
Fideliter se vcscenti 

Caeli pandit ostia. 
Pangc, exsul, typicalem 

Recoiendo victimam 
Sancti agni, quae paschalem 

Se dedit dapem optimam. 



3. In figuris praesignatus 

Obscuri aenigmatibus, 
Iste est agnus nobis datus 

Tn pabulum credentibus. 
Iste [panis] spiritalis, 

Salubriter reticiens, 
Vita bonis, mors est malis, 

In se non deficiens. 

4. Panis, ecce, angelorum, 

Non mittendus canibus, 
Est factus cibus viatorum 

Repromissus patribus. 
Iste panis sacramentum 

Novuni et celeberiimum, 
Quod antiquum tostainentum 

Terminat durissimum. 



— 107 — 



5. Tantum ergo sacramentum 

Veneremur cernui 
Et antiquum testamentum 

Novo cedat ritui, 
Praestet fides supplementum 

Sensuum defectui, 
Fides sitque tirmamentum 

Aegro intellectui. 

Cant. ins. Pra^ense (Wenceslai de Wyskytna) anni 1512. Cod. Mus 
Boheiii. XUI A 2. — 2, 2 que. — 2, 7 ;ignique. 



Caiitiones Partlieiiiae. 



127. De beata Maria T. 



1. Depromamus iubilose 
Melos, pangamus cordose 
Virgini gloriosae. 

2. Aaron tu florens virgula, 
£x te sine macnla 
Carmen vitae prodiit. 

3. Verbi Dei manens cella, 
Regem regum interpella, 
Salvet nos ut a procella. 

Cant. ms. Pragense (Wenceslai de WyskvtnaJ anni 1512. Cod. Mus. 
Bohem. XIII A 2. 



4. Hymnizei coliors caelica 
Sonora voce mellica 
Virgini pia cantica. 

5. Pelle culpas, o Maria, 
Per te nobis detur via 
Ad aeterna gaudia, 

6. Ut ad caelos sic intreraus, 
Gralulemur et regnemns 
Sedibus in caelestibus. 



128. De beata Maria V. 



1. Divo fragrans numine 

Maria dulcoris 
Congandet in culmine 

Angelicis choris ; 
Ave, virguncula, 
Maria pia. 

2. Radiis solaribus 

Undique amicta, 
Stellis luminaribus 

In connexo picta, 
Ingenti gaudio 
Maria pia. 



3. Honor est per filium, 

Tu dignum rapuisti 
Singulare liliura, 

Quia genuisti 
Ornata monilibus, 
Maria pia. 

4. Vale, virgo virginum, 

Ab angelis sumpta, 
Mediatrix hominum, 

Tu sola innupta, 
Charismatum munere, 
Maria pia. 



— li»8 — 



5. Almo quem to ubere 
Lactasti in solo, 
Tecum regnat libere 

Ratilo in polo, 
0 beatissima 
Maria pia. 

Cant. ms. Pragense (Wenceslai de Wyskytna) anui 1512, Cod. Mus. 
Bohem. XIII A 2. — 3, 4 Quae genuisti. 



129. De beata Maria V. 



1. (iratulentur 

rausici, carminis 
Prorumpant voces 
in laudem virginis 
Mariae gloriosae, 
Sine spineto 

florentis rosae, 
Servans caelibatum 
Orbi quae profudit natum. 

2. Ex figuris 

divinis claruit, 
Dum rubus arsit 

nec virens aruit, 
Quo, virgo, praesignaris, 
Partu producto 

non temeraris ; 
DoDum singulare! 
Exstas mater sine mare. 

3. Ortus clausus 

germinas lilium, 
Te fons signatus 

rigans exsilium, 
Te thronus Salomonis, 
Vellus praesignat 

te Gedeonis, 
Flos florum, Maria, 
Tu porta regis pervia. 

4. Regis regum 

genetrix humilis. 



Prae cunctis es electa, 
Mater honoris, 

virgo, effecta, 
Felix puerpera. 
Lactans regentem aethera. 

5. Gloriosam 

te poli agmina, 
Vatum beatam 

collaudant famina, 
Laudant et Evae nati, 
Per filium 

tuum reparati, 
Te dignam laudibus 
Concinunt omnes plausibus. 

6. luncta tuo 

congaudes filio, 
Orbis assumpta 

iam ab exsilio, 
In veste deaurata 
Astas a dextris 

iam coronata 
Corona gloriae, 
Sponsa regis victoriae. 

7. Vera mater 

misericordiae, 
Sis adiutrix 

in valle niiseriae, 
Placando tuum natum 
Potenter de- 

terge reatum 
Purgare vitia 
Pietatis ex gratia. 



— 109 — 



8. Summe lesu, 

matris precamine 
Nobis in diro 

servis examine 
Placare, rex sanctorum, 
Coetibus ad- 

iunge beatorum 
Matris per iuvamen, 
Da tibi conregnem. Amen. 

Cant. ms. Pragrense (Wenceslai de Wyskjrtna) anni 1512. Cod. Mus. 
Bohem. XIII A 2. — 3, 1 Ortus statt Hortus fordert das Akrostichon. — 
3, 7 te fehlt. — 5, 5 Laudant te et. — 8, 9 conregTiemus. — Akrostichon: 
Geo rgi us. 

130. De beata Maria V. 



1. Imperatrix egregia, 
Virgo gloriosa, 
lesu Cbristi mater pia 
Et imperiosa. 

R. 0 dulcis Maria, 
Interventiix dia, 
Lux, serena flebiles, 
Refove nos debiles, 
Advocata pia. 



2. Ave, plena tu gratiae, 
Salus humanitatis, 
Tu sceptrum regis gloriae, 
Arca deitatis, 

R. Fac nos esse raites 
Semper et hnmiles, 
Potestas summi Dei, 
Mis^rorum sancta spes, 
lunge nos, ubi tu es. 



3. Memento nostri, quaesumus, 
Praeelecta, sancta, 
Ut tuus primogenitus 
Parcat nostra peccata, 

R " 0 virgo virginum, 
Exora Dominum, 
Ut nos tuis precibus 
Locans in caelestibns 
Regni det solium. 

Cant. ms. Pragense (Wenceslai de Wyskytna) anni 1512. Cod. Mus. 
Bohem. XIH A 2. 



131. De 

1. lam praestolantes gloriam, 
■Victoriam, 
Surgite, 
Clara dies illuxit, 
Atram noctem destruxit, 
Et nebula propellitur 
Et umbra terrestris. 



Maria V. 

2. Nam mystice quem ceperit, 
Hunc peperit 
Maria, 
Caelorum verum luraen, 
En, pneumatis per numen, 
Cui dixit Gabriel 
Angelus caelestis: 



- 110 — 



3. 0 virgo venerabilis, 
Laudabilis 
Regina, 
De stirpe David orta. 
Tu vera caeli porta 
Cunctis te laudantibus 
Precibus praecelsis. 



4. Trinitatis tricliniuni, 
Tu filium 
Vestisti 
Patri [Deo] oboediens, 
Paraclito consentiens ; 
Huic sit laus et gloria 
Per aeterna saecula. 



Ave, ave, gratia plena, 
Dorainus tecum, 
Concipies et paries 
Verbum patris altissimi ; 
Et verbum caro factum est, 
Nobiscum est 
Et raanet in aeternum. 



Cant. ms. Pragense (Wenceslai de Wyskytna) anni 1512. Cod. Mus. 
Bohem. XIll A 2. — .3, .5 veri caeli. — R« steht hinter Str. 1. 



132. De beata Msria V. 



1. lesn dulcis niater bona, 
Mundi salus et patrona 

Supernorura civiura, 

2. Ad te flentes suspiramus, 
Te gementes invocaraus 

Evae proles misera, 

3. Regina tu pietatis 
Et totius sanctitatis 

Flumen indeficiens, 

4. 0 Maria, tu benigna 
Christi consors atque digna, 

Votis nostris adnne. 

5. Spes reorum es. Maria, 
Redemptoris mater pia, 

Electorum gloria, 



6. Leti finis, vitae via, 
Tibi triplex ierarchia 

Digna dat praeconia. 

7. Ave, gemma pretiosa, 
Supra solem speciosa, 

Virginale gaudium, 

8. Virga lesse tu florida, 
Stella semper praefulgida, 

Sidus verae lucis. 

9. Statum nostrae paupertatis 
Vultu tuae maiestatis 

Clementer considera. 

10. Pacem confer sempiternam 
Et ad lucem nos aeternam 
Transfer post exsiliuni. 



Cant. ms. Pragense (Wenceslai de Wysk^-tna) anni 1.512. Cod. Mus. 
Bohem. XIII A 2. — 8tr. 3 steht als R' hinter Str. 1; das Akrostichon 
laroslaiis weist ihr indes ihren Platz als Str. 4 ao. 



— 111 — 



133. De beata Maria V. 



1. lesQ raater, deica 

Virginum Maria 
0 curatrix, meflica 
Hominum Maria. 

2. 0 de Deo gcnita 

Genetrix Maria, 
0 decus angelicura, 
Gaudium Maria. 

3. Haec divina gratia 

Mire procuvavit, 
Te virtutum gratia 
Privilegiavit. 

4. Ave, ventrem gratia 

Prole fecundavit, 
Cuius mira gratia 
Damnatos sanavit. 

0. Nam plena munditiae 
Cella puritatis, 
0 plena laetitiae 
Porta pietatis! 



6. Nam in ventris alvulo 

Requievit tecum, 
lacens in praesaepio 
Colludebat tecum. 

7. Et prius in stabulo 

Laborabat tecum, 
Nuno sedens in solio 
Gratulatur tecum. 

8. Solam iam prae ceteris 

DfiminiiS dilexit, 
Ultra suramos angelos 
Doininus te vexit. 

9. Decoris te pallio 

Dominus contexit, 
Et dulcoris oculo 
Dominus respexit, 

10. Et benedicto Domino 
Gaudens henedicta, 
Nam Maria nomine 
Tu es hencdicta. 



11. Tui fructus praemia 
Da participare, 
Amen dicat popalus 
Cum devotione. 

Cant. m.s. Pragense (Weneeslai de Wy.skytna) anni 1.512. Cod. Mus. 
Bohein. XIII A 2. — 4, 1 ventreni tuum ; gratia fehlt. — 8, 1 Sola. — Das 
Lied ist unvollstanflip; dies zeigt einmal die Glosse uber das Ave Maria, 
anderseits das Akrosticlion „Iohannes de . . ." 



134. De 

1. Rosa, rosarum priraula, 
Consurgens ut aurora, 
Immunis omni rimula 
Noe salutis prora. 

R" Davidis ala . . . . 

Clangens et sonora, 
Dulcor in aure Domini, 
Virgo, pro nobis ora. 



Maria V. 

2. Omnis dos Abigail, 

luditli, Esther formosa, 
Maria, sponsa pervigil, 
Stirps lesse fructuosa. 

3. In tribus, virgo, tertium 

Tu mundo peperisti, 
Nos perduc in Cistertiuni 
Lotos cruore Christi. 



Grad. ms. Pragense anni 1473. Cod. Mus. Bohem. XII A 1. — R*, 2 et fehlt. 



— 112 — 
135. De beata Maria V. 



1. Felici amatrici 
Christique genetrici 

Dulci sono resfmemus, 
Decet symphonizare 
Virginem et laudare 

Pro morum virtute. 

2. Te Deus genetricem 
Et nos te adiutricem 

Egentium censemus. 
Belial te spernente 
Dominoque cernente 

Servata es a fomite. 



3. Tn virginnm speculum, 
Evellens hostis iaculum 

Tu cum virtutibus. 
Exhinc post statum graliae 
Assumpsit locum gloriae 

Regnans in caelestibus. 

4. Christicolae nos lasse 
Precamur, nt non casse 

Roges pro vcnia, 
Ut tua per suffragia 
Relaxentur vitia. 

Et placetur Dominns. 



R** 0 norma virginnm. 

Cant. ms. Pragense (Wenceslai de Wyskytna) anni 1612. Cod. Mus. 
Bohem. XIII A 2. — Eine primitive Umarbeitung' der Cantio Felici pecca- 
trici, Anal. I, 108. Das Versmafs ist von dem UmdicLter des oftern ver- 
derbt ; der Rundreim offenbar unvollstandig. 



136. De beata Maria V. 



1. Dies iam laetitiae, 
Salutisque fiduciae, 

In qua processit hodie 
De stella sol iustitiae. 

2. Servi sumens formulam, 
Piastorum quoque normulam, 
Per vatum praesagia 
IVInndi tollit contagia. 

3. Sanctissinia, te poscimus 
Suppiicibus nuDC vocibus, 
Adveni, dulcis domina, 
Dele nostra peccamina. 



Pro nobis ora filium, 
Rosa, candens lilium, 
Absterge nostra vitia, 
Imple nos laetitia. 



5. Per tuum, virgo, filinm. 
Per patrem, per paraclitum 
Assis praesens ad obitum, 
Da felicem exitum. 

6. Maria, mater gratiae, 
Mater misericordiae, 

Tu nos ab hoste protege, 
In hora mortis suscipe. 

7. Maria, virgo virginum, 
Deposce nobis omnium 
Remissionem criminum 
Tuum placando tilium. 

8. 



Gloria tibi, Domine, 
Qui natus es de virgine, 
Cum patre et sancto spiritu 
In sempiterna saecnla. 

R. Aaron virga florida 
Casta virgo fecunda, 
Thronus veri Salomonis 
Et vellus iusti Gedeonis. 



Cant. ms. Pragense (Wenceslai de Wvskytna) anni 1.512. Cod. Mus. 
Bohem. XIII A 2. — 



— 113 — 



137. De beata Maria V. 



1. Virgo nobilis, 
Genetrix dia 
Et amabilis, 
Virgo Maria. 

2. Sumnius te pater 
Ab exordio, 

Ut esses mater 
Suo filio, 

3. Diguam elegit; 
Qui caelos regit, 
Te adamavit 

Ac illustravit. 



10. Virum non nosco, 
Ait Maria, 
Materque posco 
Effici dia. 

11. Noli timere, 
Virgo sacrata, 
Haec tibi ferre 
Veni secreta. 

12. Numen paternum 
Te obuinbrabit, 
Pneuma supernum 
Te adornabit. 



4. Nuntium misit, 
Cui conimisit : 
Haec arcana fer 
Ei cuncta refer. 



13. Verbis secunda; 
En, altissinii 
Fies fecunda 
Mater filii. 



5. Habitaculum 
Arcbangelus it 
Et oraculum 
Dei aperit. 

6. Ave, Maria, 
Angelus dixit, 
Plena gratia, 

Et post detexit: 



14. Velis credere, 
Mitis puella, 
In tua vere 
Sacrata cella 

15. Gigas armari, 
Carne togari 
V^ult, oprimere 
Hostem, sternere, 



7. Paries natum, 
Quem chori vatum 
Praecinuere, 
Adoravere, 



16. Cuncta spolia 
Illi rapere 
Et ad lilia 
Patris transferre. 



8. Ex tuo alvo 
Pudore salvo 
Procedet natus 
Desideratus. 



17. Hunc tuum natuni 
Vocabis lesum, 
Post immolatum 
Yidebis caesum. 



9. Virgo turbatur 18. En, Elisabeth, 

Archangelico Tua cognata, 

Et admiratur Cum Deus iubet, 

In eloquio. . [Est] impraegnata. 

Dreves, Cantiones et Muteti. III. 8 



— 114 — 



19. Ecce, humilis 
Dei ancilia; 
Ea, quae dicis, 
Fiant in illa. 

20. Stupet natura, 
Dum sua iura, 
Puclla pura, 

In te franguntur. 

21. 0 matcr Dei 
Felicissiraa, 
Sis memor mei 
Die ultima. 



26. Splendens anrora, 
Solis praevia, 
Pro nobis ora, 
Dulcis Maria. 

27. lericho rosa, 
Palma in Cades, 
Tu gratiosa, 
Cui vis, ades, 

28. Caeli fenestra, 
Inferni castra 
Da evitare 
Ducens ad astra. 



22. Spes mortalium 
Prima post Denm, 
Nobis filium 

Fac propitium. 

23. Virtutum cella 
Fragranfissiraa, 
Propinans mella 
Suavissiraa, 

24. Maria, stella 
Serenissima, 
Educ, ancilla. 
Proinndissima. 

25. Quibus oriris, 
Noii naufragantur, 
Fluctus aequoris 
Non adversantur. 



29. Vera patrona 
Christianorum, 
Pia matrona 
Desolatorum, 

30. Audi canentes, 
0 piissima, 
Cura languentes, 
Clementissima. 

31. Pestem removens 
Praebe vivere, 
Post letum fovens 
Summo aethere. 

32. Aevum solamen, 
Tuum iuvamen, 
Sacrum det flamen, 
Canamus Amen. 



Cant. ms. Pragense CWenceslai de Wyskytna) anni 1512. Cod. Mas. 
Bohem. XIII A 2. — 17, 2 Vocabis eum. — 25, 4 Non aquasantur. — 31, 3 
Post locum. 

138. De beata Maria V. 



1, Vigilanter melodum 

Nympbae harmonizent, 
Hymnidice phonicum 
Matri modulizent, 

2. Corde ovans cleri coetus 

Carmen ructuando, 
Ore tonans, mente laetus 
Melos reboando. 



3. Castissimam Assuerus 

Hesther coilocavit, 
Vasthi sperneus sceptro regni 
lure trabeavit. 

4. Te architam Salomon 

Dextris sociavit, 
Yenustate praecellentem 
Laude adornavit. 



— 115 — 



5. Orphanoram lugubres 

Laudant matrem voces, 
Regi regum celebres 
Per te mittunt preces, 



7. Interventu caelibis 
Matris, lesu, salva 
Hanc catervam deposcentem 
Tua tecum regna. 



6. Adintricem exspectantes 
Divam abs repulsa, 
Redemit quos, ut salventur 
Morte saeva pulsa. 



8. Nymphularum reginam 
Cohors interpella, 
Consequaris protectricem 
Euntem in regna. 



R, Magnificans assistricem 
Kegis theotocos, 
Humanitus alitricem 
Summi venerando. 



Cant. ms. Pragense (Wenceslai de Wyskytna) anni 1512. Cod. Mus. 
Bohem. XIII A 2. — 1, 3 sq und 2, 1 sq. vertauscht. — 1, 4 modulizet. — 
2, 2 ructuantes. — 5 , 3 sq. uud 6, 1 sq. vertauscht. — 6,2 Diva. — R * 
steht hinter Str. 1. 



139. De beata Maria V. 



1. Superni iubar aetheris 
Praefiguratam veteris 
Mundo detegit scripturam 
Laudando Mariam piara. 



5. Hebescit sensus logicae, 
Stupescit cursus physicae, 
Obmutescunt cunctae artes 
Ac philosophicae partes. 



2, Aspectn solis rutilans, 
Salntis tempus nnntians 
In orbe divo iam legi 
Summo quoque Christo regi. 



6. Dnm virgo carens semine 
Sacroque gignit germine 
Caelique terrae rectorem, 
Maris quoque dominatorem. 



3. Nam chaos necis pellitnr, 
Caelestis vita redditur, 
Hic samas nanc exstantes 
Ac praecelsum venerantes. 



7. Aurora fulgentissima 
Stellaque praepurissima 
Sabventrixque miserorum, 
Consolatrix oppressorum. 



4. Praefulgens natus cernitur, 
A sinu patris mittitur, 
Patemalique dulcore 
lobilo canamus ore. 



8. Benigna, placa filium, 
Ut nobis post exsilium 
Donet regna introire, 
Tandem chorum angelorum. 



Cant. me. Pragense (Wenceslai de Wyskytna) anni 1512. Cod. Mus. 
Bohem. XIII A 2. — 3, 3 fehlt eine Silbe. 

8* 



— 116 - 



140. De beata Maria V. 



1. Salve, mitis virgnncnla, 
Tn trinitatis cellula, 

Maria beatissima, 
Virtuosa Annae nata, 
In mvsticis typicata 

Figuris, aeuigmatibus, 

R. Nascentis Christi clementia 
IUa, quam prodit Sibylla 
SoUemni vaticinio. 

2. lerusalem filia, 

Tu optima cousilia 

Dans veniam quaerenti, 
Tu clavis es Davidica, 
Ta es serpentis pertica, 
Percussus qua revixit; 

R. Realis est arca illa, 

Ne Charybdis nos vel Scylla 
Obruat in diluvio. 

3. Amicta sole, luce plena, 
Quam cuni prole iluodena 

Te circumteadunt sidera, 
Medicinalis caraphora, 
Tu es farinae amphora, 

Tu olei lechytus. 

R. Mystica tu metaphora, 
Tu repetens anaphora, 
Qua sermo fit politus. 

4. Lux omnium pulcherrima, 
Tu fama celeberrima, 

Gens praerogat modesta, 
Urna lu quoque aurea, 
Tu tabula lapidea 

Dans decem iussa genti. 



5. Memento nostri oneris, 
Nos Abrahae ut generis 

Fiamus coheredes, 
Implora tuum filiura, 
Ut det nobis auxiliura, 

Tu honor trinitatis, 

R. Laeteraur ut in aetlieris, 
Sanctorum quae prae ceteris 
Nostra es advocatrix. 

6. Legalis es coniugii, 
■yitalis es refugii 

Fidelis advocata, 
Arca tu es aetherea, 
Tu, virgo, virga fumea 

Aromate pigmenti 

R. Et humilis [ancilinla], 
Tu es in nostra terrula 
Vox turturis audita. 

7. Sponsa tu praebens oscula, 
Tu deitatis cartula 

Sigillo communita, 
Amica fidei tutrix, 
Peccatorum es adiutrix 

Et salus in periculis, 

R. Regalis es virga lesse. 
Laborantum fn\x in messe 
Mortis in articulo. 

8. Armatura tu fortium, 
Insultibus cohortium 

Resistens alienis, 
Vatum tu es oraculum, 
Tu fidei signaculum, 

Quo Deus subarrhavit. 



R. Dotata mille sortibus R. Nos gratia rorifiuos 

Et gruta prae consortibus, Et famulos rege tuos, 

Te spiritus ignivit. Virguncula Maria. 

Cant. ms. Pragense iWenceslai de Wyskytna) anni 1512. Cod. Mus. 
Bohem. XIII A 2 — 1,8 Illam quam. — 2, 5 portica. — 3, 9 Que sermo 
sit. — 7, 8 Laborantium. — 8, 4 es fehlt. 



14!. De beata Maria V. 



1. Salve, deitatis cella, 
Yirgo virginum, 

Maria, nostra consolatrix; 



2. Salve, vas deitatis, 
Cubile trinitatis, 
Placa tuum tilium •, 



Salve, de radice lesse, 
Noster chorus optat adesse 
Orphanorum adiutricem. 

R. Ex Davidis progenie, 
Mater misericordiae, 
Tn nos ab hoste protege. 



R. 



Salve, virgo virginum, 
Deposce nobis omnium 
Remissionem criminum. 

Ex te nascitur verus 
lesus Christus parvulus, 
0 virgo sacrata. 



3. Salve, mater Maria, 
Tuo nos concilia 
Regi, regum filia , 

Salve, virgo singularis, 
Serva nos a peccatis 
Rogans tuum filium. 

R. Salve, regina diva, 
Suscipe haec carmina, 
0 virgo beata. 



Cant. ms. Pragense (Wenceslai de Wyskytna) anni 1512. Cod. Mus. 
Bohem, XIII A 2. 



142. De beata Maria V. 



1. Salve, lux fidelium, 2. Nostra spes, fidelium 
Lucens in aurora, Vitae reparatrix, 

Quae es supra liiiura Est et erit hodie 

Pulchra et decora. Mater virginalis. 



Suspiramus fletibus 
Nostris pro peccatis 

Et nostris criminibus 
Viliter patratis. 



Cant. ms. Pragense (Wenceslai de Wyskytna) anni 1512. Cod. Mus. 
Bohem. XIII A 2. — 3, .3 nostris gemitibup. 



— 118 — 



143. De beata Haria V. 



1. Mater altissimi regis, 
Tu hnmani altrix gregis, 
Advocata potissima 
In hora mortis ultima. 



4. Tu Hesther, salus ludaei, 
Ingementis Mardochaei, 
Assuero regi placida 
Astans in veste fulgida. 



2. Amore matris filius 
Placabitur facilius, 

Ergo regnans cum natulo 
Sis assistrix pro populo. 

3. Regina caeli diceris 
Sanctissiraa prae ceteris, 
Spes prima tu post tilium 
Nostrum, servorum vilium. 



5. Babes accessum, o homo, 
Coram sedente in throno, 
Si monstrat mater ubera 
Nato, is patri vulnera. 

6. Accede, securus esto, 
Sunt interventores praesto 
Christus cum sanctis omnibns, 
Regina cum virginibus. 



Cant. ms. Piagense (Wenceslai de Wvskytna) anni lol2. — .5, 3 Si 
fehlt. — Akrostichon: Martha; wohl nicht die Verfasserin, sondera eine 
dem Dichter irgendwie nahestehende Personlichkeit, der er seine Dichtung 
zaeignen wollte. 



144. De beata Maria V. 



1. Imperatrix gloriosa, 
Mater gratiosa, 
Mitis et serena, 
Dona fer amoena, 
Dulcedine plena. 

2. Radix vera salutaris, 
Clara stella maris, 
Virgo singolaris, 
Miro modo paris, 
Nato non gravaris. 

8. Tu Sos florum, fons hortonim, 
Tu zelatrix morum, 
Mater orphanorum, 
Fugatrix dolorum, 
Pudoris lilium. 



4. Superas solem splendore 
Lunamque decore. 
Virgineo flore 
Caelestique rore, 
Repleta pudore. 

5. Ave, templum deitatis, 
Splendor claritatis, 
Vas sinceritatis, 
Decus sanctitatis, 
Nympha bonitatis. 

6. Nobis confer nunc solamen 
Christi per iuvamen, 

Ne nobis noceat 
ludicis examen; 
Depromemus Amen. 



Caiit. ms. Pragense fWenceslai de WyBk>-tna) anni 1.512. Cod. Mus. 
Bohem. Xlll A 2. — 2, 1 vera salvatoris. — 4, 1 Tu superas. 



— 119 — 



145. De beata Maria Y. 



1. Ave, pura tn puella, 
Dominantis domiceiia, 
Cuius tuto sub mantello 
Nullus timor est misello, 

Sed timido latibulum, 

2. Nulla inventa similis 
Est in milibus feminis, 
Gestans Cbristum in gremio 
Et pariens cum gaudio 

Mundi salvatorem. 

3. Dilecta nunc gaude mea, 
Cuins vadunt in chorea 
Omnes tui spiritales 
Sponsi, tui curiaies, 

Qai tuum cantant canticam. 



4. Regina caeli exsulta, 
Auro, geromis bene fulta, 
Ad te nostra raens suspirat, 
Qui te amat, non deliiat, 

0 amor, o amoenitas I 

5. Electa, candens facies, 
Caeli transscendens acies, 
Dignare nos erigera, 
Faciens tu diiigere 

Sortem beatorum. 

6. Arbor praepulchra tioribus, 
Te fructus suavissimus 
Subintrans ventris clausulam 
Onustat castissimam 

Cellam pigmentariam. 



7. Salve, salutis facies, 
Centena mille per vices, 
Fac mundum nos despicere, 
Tecum nos semper vivere, 
0 natrix egenorum. 

Cant. ms. Pragen.se (Wenceslai de Wyskytna) anni 1512. Cod. Mus. 
Bohem. XIII A 2. — 2, 2 Est in milibus in femineis. 



146. De beata Maria V. 



1. Cantemus laudes virgini 
Cuncti, senes et parvuli, 
Haec est rosa tioridior 
Lilioque candidior, 

2. Rident namque caeli ei 
Vocantque matrem spei, 
Et, si dicas Ave ei, 
Cedunt daemones lei. 

3. lllam nam Bernardus inquit, 
Non dnbites haec, fore sic, 
Haec est pia advocata 
Tutrixque praeparata. 



4. Sola spes haec miserorum, 
Quam opifex, rex caelorum, 
Super choros angelorum 
Locavit in solium. 

5. 0 advocatrix benigna, 
Rogamus, tu nos assigna 
Dominatori cunctorum 

In vitamque beatorum. 

6. Speciosa o virgula, 
Quae excedis amygdala, 
Gena tua rubens. clara 
Pulchriorque purpura. 



— 120 — 



7. Teque per advocatricem, 
Sanctam quoque genetricem 
Adiungamur nafo pio 
In caelesti collegio. 



9. Mater raisericordiae, 
Poenis Orci nos erue, 
Ne labamur perpetue 
Ex bac valle miseriae. 



8. Omnes ergo assurganius 
Et laudes nunc prorumparaus 
Christi genetrici dignae 
Carmen per insigne. 



10. Virginitatis zelatrix, 

Lapsus nostri reparatrix, 
Culpam Adae tu tegisti, 
Christum cum genuisti. 



11. Sanctissima, deprecare, 
Coetum cleri coUocare 
Velisqae in sideribas 
Solutis tunc doloribus. 



Cant. ms. Pragense (Wenceslai de Wyskytna) anni 1512. Cod. Mns. 
Bohem. XIII A 2. — 9, 2 A poenis. — 9, 3 labemur. — 10, 2 Lapsi. — 
10, 3 tu texisti. 



147. Iii Visitatione BMV. 



1. Abit virgo in montana 
Concrepaudo mente sana, 
Elisabeth exsultavit, 
Quam tunc Maria salutavit 
Visitando gravidam. 



3. Chorus noster dicat Amen 
Collaudando sacrum flamen, 
Quod utramque visitavit, 
Divino igne inflammavit 
Mariam et cognatam. 



2. IUa illam amplexatur, 
Miles hero famulatur, 
I)um praesens sit convenire, 
Se matres sanctas sic ambire, 
Senem mulcet pavidam. 



4. AUeluia decantemus, 
Florescentem collaudemus, 
Quae protulit sanctum florem 
lustis ac sanctis in bonorem, 
Matrem atque filiam. 



Cant. ms. Pragense (Wenceslai de Wyskytna) anni 1512. Cod. Mus. 
Bohem. XIII A 2. — 2, 2 Miles heres. — 4, 2 decantemus. 



148. In Assnmptione BHV. 



1. Quae est ista, quae ascendit? 
Quod vult ipsa V quo protendit 

Gressus suos ponere? 
Haec est rubus inflammatus, 
Rore cubus elevatus 
Mo.vsi sub onere. 



2. Haec est vellus huraefactum, 
Rore pellis de intactum 

Gedeonis munere ; 
Haec vult caelum transmeare, 
Orci veium depraedare 
Supplicatus fenore. 



— 121 — 



3. Haec est mater lesa Christi, 
Saam manns adipisci 

Venit [haec] speciosa, 
Quam assamit angelorum 
Rector, tector miserornm, 

Tarba cnm iubilosa. 



4. Haec est ruhus inflammatns, 
Per quem it discalceatns 

Moyses electns, 
Hanc inflammatnumen sanctum, 
Et conclamat eum taatum 
Crimine detectus. 



5. Haec ad Deum vult meare, 
Qui eam vult coronare 

[Honore et gloria] 
Qua praecincta fulget iustis 
Lnmen praesidis adustis, 
Qni degent iustitia. 



R" Ergo pro nobis ora 
Venerabilis 
Et amabilis 
Christum virgo Maria. 



Cant. ms. Pragense (Wenceslai de Wyskytna) anni 1512. Cod. Mus. 
Bohem. XIII A 2. — 1 , 5 sq. unverstandlich. — 1, 6 sub honore. — 2, 2 
intacto. — 4, 6 Crimen. — 5, 3 lustitia. — 5, 6 iustitiae. — 5, 4 Quia. 



149. In Assnniptione BMV. 



1. Praelnstri elucentia 
Titani redimiris, 
Virtutum sic fragrantia 
Dulcitiue fulciris. 



3. Maria, flos raunditiae 
Et castitatis norma 
Fngatrixque malitiae, 
Tu deitatis forma. 



2. Super choros angelonim 
Maria exaltata, 
Arcem muri vitiorum 
Nostromm rne grata. 



4. Caelicis saepta turmnlis 
Spirituuni beatornra, 
Dulciter resonantibns 
Neuma personorum. 



Cant. rns. Pragense (Wenceslai de Wyskytna) anni l^l^. Cod. Mus. 
Bohem. XIII A 2. — Es folgen noch die drei bekannten Hynmenstrophen: 
Maria, mat«r gratiae etc; Maria, -virgo virginum etc; Gloria tibi, Domine etc. 



122 



Caiitiones de Sanctis. 



150. De Umnibas Sanctis. 



1. Resonans cleri coetus 

Odas harmoniae, 
Personans visu laetus 
Carmen symphoniae, 

R" Concrepet cordis iubilo 
Cuncta gubernanti, 
Psallat oris modulo 
Per saecla regnanti. 

2. Conditor, ens entium, 

Supplicantes audi, 
Director degentium, 
Gementes exaudi, 

R** Subleva laesos squalide 
Valle lacrimosa. 
Subleva lapsos valide 
Regno gaudiomm. 



3. Nymphula speciosa, 

Regina caelorum, 
"Virgula gemmulosa, 
Mater orphanorum, 

R" Cohortem plebis respice 
Sexus promiscui, 
Sortem vitae divide, 
Status perpetoi. 

4. Ordines hierarcbici 

Omnes electorum, 
Incliti domestici 
Cives beatorum, 

R° lungamur vestris precibus 
Regi supeniorum, 
Orbi facti sedibus 
Taetris [tarjtarorum. 



Cant. ms. Pragense (Wenceslai de Wyskj-tna) aimi 1512. Cod. Mus. 
Bohem. XIII A 2. — 1 , 6 Cuncti. — 2,8 Eegni ; der Reim verderbt ; lies 
Urbe gaudiosa oder dgl. — 4, 5 lungar. — 4, 7 Orbus factus. 



151. I)e Omnibns Sanctis. 

1. In hoc sacro sollemnio 
Anni versante circulo 
Exsultemus et laetemur 
Omnes cum tripudio. 



2. Rogitantes lesum pium 
Almae virginis filiom, 
Ut de lacu miseriae 
Nos absolvat hodie. 



4. Vos angeli. patriarchae, 
Vos qnoque, sancti prophetae, 
Vos apostoli, martyres, 
Lucidi confessores. 



3. 0 Maria, virgo dia, 
Mater et dulcis filia, 
Tu fac nobis propitium 
Tuum unigenitum. 



5. Virgines nec non viduae, 
Vos precamur assidue, 
Ut per vestra precamina 
Luantur peccaniina. 



6. Oranes sancti et electi 
Dominoque praedilecti, 
Sollicitate Dominum 
Totisque precaminum, 



7. Utque per hanc miseriara 
Peccati lustrans scoriam, 
Mortalem tollens tunicam 
Det vitara sempiternam. 



R" Eia, hagie, 

lesu Christe pie. 
Christe, rex gloriae, 
Tu riga nos, 
Caelorum ros, 
Virginis flos, 
Salva nos. 



Cant. ms. Pragense ('Wenceslai de Wyskytna) anni 1512. Cod. Mus. 
Bohem. Xm A 2 — R« steht hinter Str. 2. 



152. De Omnibns Sanctis. 

1. Omniuro sanctorum pia iuvamina 

Ad regis polorum nos ducant culmina. 

2. Proplietae, apostoli atque virgines, 
Patriarchae, viduae atque martyres, 

3. Deum e,\orate pro nobis miseris, 
Omnibus succurrite in miseriis. 

4. lam iudicis summi iram nunc cernimus, 
Quem multiformi crimine offendimus. 

5. Omnes christicolae, iaro hoc deposcite 
Totiusque plebis crimen abstergite. 

6. Angelica voce nacti consolaraen 
Omnes cum honore decantemus Amen. 



Rozenplut, Kancyonal, 1601, p. 514. 



IhS. De sancta liarbara. 



1. Perennis regis nymphula, 
0 Barbara, nunc incola 
Per sponsum tuum, ave. 



3. Ex claro manans genere 
Aetatis virgo tenerae 
Praelustris margarita. 



2. Trabea, dextrochirio 
Virtutum et virgineo 
Pudore insignita. 



4. Reclusa turri procerum, 
Cum cursum stupes siderum, 
Mox nnntius caelestis 



— 124 — 



5. Vim conditoris recitat, 
Ad tidem sic te incitat, 

Cuius es facta testis, 

6. Stridens Dioscorns furit 
Pater atque diis spondet 

Libare, ut promisit. 

7. Tu, abra Dei tenera, 
Non crucis horres genera, 

Blanditias sprevisti. 

Rozenplut, Kancyonal, 1601, p. 



8. Constanter tidem adprobas, 
Deos gentiles reprobas 

Honorans nomen Christi. 

9. Caelestis vox, o Barbara, 
Te vocat dicens: propera, 

Suscipe solacium. 

10. Gaudens in caelis bodie 
Inos iunge regi gioriae 
Post carnis exsilium. 

— 2, 1 Trabeo. — 8, 3 nomen lesu. 



154. De sancto Bartholomaeo. 



1. 0 sancte Bartholomaee, 
0 martyr et apostole, 

0 aniicc Dei, 

2. Te Astrages, rex crudelis, 
lussit percuti baculis 

Pro nomine Christi, 

3. Parans, ut eius idolis 
Secuui credas ac incolis 

Huius provinciae. 

4. Sed te fides promptissima 
Semper traxit ad aethera 

Orans pro famulis. 



6. Ex quo et in quo omnia, 
Per qnem vivunt et siugula 

Nanc et in perpetuom. 

7. Tandem excoriari 
lussit et decollari 

Propter constantiam. 

8. Vincens hic minas tortorum, 
Simul poenas tormentorum, 

Migrasti a saeculo. 

9. Sit benedicta trinitas, 
Sit veneranda unitas 

Tua pro victoria. 



5. Dicens ad eos: Audite, 10. Laus patri cum filio. 

Deum verum adorate Sancto simul paraclito 

Sinentes idola, Nunc et in aevum. 

Cant. XDS. Pragense (Wenceslai de Wvskvtna) anni 1512. Cod. Mus. 
Bohem. XIU A 2. A. — Rozenplut, Kancyonal, 1601, p. 500. B. — 1, 2 et 
fehlt B. — 1, 3 Et amice B. — 2, 1 Te fehlt B. — Str 3 fehlt A. — 5, 3 
Spementes B. — 8tr. 7 — 10 fehlen B. — 7, 1 cxscoriari A. — Rundreim 
O amice Dei; aufserdem liat aber A statt Str. 3 die folgenden Zeileu, die 
gleichfalls ein Rundreini zu sein scheinen : 

Petimus te, care, 
Ut velis impetrare 
Peccatorum veniam. 



155. De sancto Bartholoniaeo. 

Bartholomaeo beato Qni divina pietate 

Decantemus singuli, De bonorum honestate 

Martyrio decorato, Est ditatus in aetate 

Senes ac iuvenculi. Absque malignitate. 



— 125 — 



2. Qui princeps exstitit soli 
iNatus alto genere, 
Manet adhuc princeps poli, 
Toctus agni vellere. 

'6. Hinc ludos dum convertebat 
Verbo salutifero, 
Daemones tunc confundebat 
Facto nimis aspero. 

4. Bartholomaeus beatus 
Sua devota prece 
Populoruni incolatus 
Liberavit a nece. 



5. Post ut agnus coriatur 

Tjrannorum nianibus, 
In caelis raox adunatur 
Duodenis sedibus. 

6. Hunc ergo iam imploremus 

Venerantes hodie, 
Ut post niortem collaudemus 
Secum regem gloriae. 

R" Pater, natus, sacrum tiamen, 
Det nobis hoc iubilamen, 
Ut consequentes [iuvamen] 
Decantemus omnes Amen. 



Caut. ms. Pvagense (Wenceslai de Wyskytna) anni 1512, Cod. Mus. 
Bohem. XIII A 2. — R», 2 Te bonorum. — 5," 1 scoriatur. 



156. De sancta Doruthea. 



1. Dorothea coronata 

Aureola et aurea, 
Dori senatoris nata, 
Bina pollens laurea. 

2. Oriunda ex profunda 

Senatorum prosapia, 
Cuius acdes atque sedes 
Fuit Cappadocia. 

3. Regi poli atque soli 

Exstitit ab initio 
Desponsata, pro qua data 
Diro est supplicio. 

4. Castitatis rationem 

Fers primam cum virginibus, 
Capitis truncationem 

Alteram cum martyribus. 



5. Pretiosa martyr Christi. 

De sponsi viridario 
Poma, rosas direxisti 
Theophilo notario. 

6. Hortura rosis dulcorosis 

Tu plenum cum Tbeophilo 
Meruisti. fac, ut isti 
lungamur cum iubilo. 

7. Ergo, nympha, nos, quos lyrapha 

Abluebat baptismatis, 
Fac sentire, non odire 
Hortulum aromatis. 

8. Ad queni sursumfacpostcursura 

Orbis atque exsiliura 
Nos creatos, expiatos 
Per Mariae filium. 



Cant. ms. Pragense (Wenceslai de Wyskytna) anni 1512. Cod. Mus, 
Bohem XIII A 2. A. — Kozenplut, Kancyon;il", 1601, p. 510. H. — A hat 
nur die Strophen 1, 5 und 4, worauf noch folgende zwei : 

Vos, scholares et studentes, Hos nam iuvat, quae honoraut 

Huius amatores nymphae, Ipsius natalitium, 

Doctrinarum nectar lymphae Ut in cliorum beatorum' 

Sitis ab hac petentes. Intrent post exsilium. 

Die Strophen 4 und 5 zerstoren das Akrostichon Dor[ot]hea. Vier 
Strophen dieses Liedes mit dem Anfange Katharina coronata (sic!) und 
sehr schlechtem Text stehen auch in der Trierer Handschrift 322, einera 
Sammelband aus Eberhardsklausen (15. Jahrh.). 



— 120 — 



137. De sancta Dorothea. 



1. Dulcem caeli coUaudemus 
Yirginem cum agmine, 
Omnes simnl decantemus 
Laeto modulamine, 

R° Regulante chorum 
Puella nobili 



Dorothea. 



2. 0 dulcedo pietatis, 

Rex caelorum, Domine, 
Temporibus qui mutatis 
Reples terram germine, 

R" Hoc (in mense) Februario 
Rosae dum mittuntur 

a te notario, 
Puellae datae 
pro praemio. 



3. Eia, virgo, martyr Dei, 
Ora Christum Dominum, 
Adiutrix sis sanctae spei 
Laetum optans terminura. 

R" Assis in extremis 

lesu per iuvamen, 
Amovendo fortiter 
sostium examen, 
Quo laetemur. 



Cant. nis. Pragense (Wenceslai de Wyskytna) anni 1512. Cod. Mus. 
Bohem. XIII A 2. — 2, 5 Hoc in viso Februario. 



158. De S8. lacobo et Christophoro. 



1. In hac die Christophorus 
lacobusque apostolus 
Pro fidei suspirio 
Trucidantur martyrio. 



2. lohannes, frater lacobi, 
Alter tilius tonitrui, 
Dnm tonant evangelium, 
Corda fremunt crudelium. 



3. Fratris tunc bibit calicem 
Sibi desiderabilem, 
Hinc iungitur altissimo; 
Benedicamus Domino. 

Rozenplut, Kancyonal, 1601, p. 497 sq. 



159. De 8. 

1. lohannes virgo clarior, 
Amicus Christo carior, 
Apostolus electior, 
Discipulis dilectior. 



e Evangelista. 

2. Scrutator evangelicus, 
Custos virginis caelicns, 
Supra pectus recubuit, 
In poenis non occubuit. 



— 127 — 



3. 0 virgo Christi dilectc, 
Nobis vemam obtine, 
Dura pleno vase oleo 
Mersus es coram populo. 

4. Illaesus exis de eo 
Adiuvante te Domino, 
Manens Patmos in insula 
Secreta videns in ea. 



5. Christus vocavit dicendo: 
Veni, dilecte, psallendo 

. Ad choros, quos tu vidisti, 
Cum adhuc ibi mansisti. 

6. 0 lohannes apostole, 
Nostris delictis condole, 
Caelorum tenes in aula 
Pandendo nobis gaudia. 



7. Exora nobis gratiam, 
Ut ducamur ad patriam ; 
Cum dilecto discipulo 
Benedicamus Domino. 

Rozenplut, Kancyonal, 1601, p. 498 sq. 



160. De sancto Lanrentio. 



1. 0 summa spes fidelium 
Sanctoruraque solaciura, 

2. Ad te clamantes respice, 
Nostras preces non despice 

3. Martyris et diaconi 
Interventu Laurentii, 

4. Qui caecis lumen reddidit, 
In te sperans hoc edidit. 

5. Pro tuo pio nomine 
Et thesauro ecclesiae 

Rozenplut, Kancyonal, 1601, p. 504. 



6. Igne sanctus comburitur, 
Passns caelum ingreditur. 

7. lacens iam in craticula 
Gessit miranda opera. 

8. 0 sanctissinie Laurenti, 
Nos coniunge sacrae genti, 

9. Ut cum sanctis gaudeamus, 
Christura verum recolamus. 

10. Ergo de tali gaudio 
Benedicamus Domino. 



161. De sancta Margareta. 

l. 0 praeclara Margareta, 

Avc, tn decus virginum, 
Serto candens lilium. 
Sponsa Christi gloriosa, 
Caeli scandens solium, 
Evelle cordis lolium. 



R" Salva, Christe, te laudantes, 
Tibi laudes concrepantes 
Cordis cum tripudio. 



— 128 — 



2. A praefecto coni-upita 
Eius spernis munera, 
Caeli fulge gloria. 
Margareta, flos virtutum, 
Tua per suffragia 
Duc ad caeli gaudia. 

R" Eia, lesu, rex benigne, 
Fac, vivaraus tibi digne 
Nunc et in perpetuum. 

Cant. ms. Prageuse (Wenceslai de Wyskytna) anni 1512. Cod. Mus. 
Bohem. XIII A 2. — In Str. 1 steht der Abgesang vor dem zweiten StoUen. 



t 



m. 

CANTIONES SUECICAE. 



Dreves, Cantiones et Muteti. 



III. 



Cantiones Natalitiae. 



162. In Nativitate Domini. 



I. Ecce, novnm gaudiam, 
Ecce, novam mirura ! 
Virgo parit filium, 

Quae non novit virum, 
Sed ut pirus pirum. 
Gleba fert papyrum, 

Florens lilium. 
Ecce, quod natura 
Mntat sna iura ! 
Virgo parit pura 

Dei filium. 



2. Mundum Deus flebilem 
Cernens in ruina, 
Rosam delectabilem 
Produxit de spina, 
Natum de regina, 
Qui est medicina, 

Salus gentium. 
Ecce, quod natura 
Mutat sua iura! 
Virgo parit pura 

Dei filium. 



3. Nequivit divinitas 
Plus humiliari, 
Nec nostra carnalitas 
Magis exaltari, 
Deo coaequari, 
Caelo coUocari 

Per coniugium. 
Ecce, quod natura 
Mutat sua iura! 
Virgo parit pura 

Dei tiliara. 



Piae Cantiones 1582 fol. B 8a. (Klemming II, 12 sq. als: „Hymnu8".) 



163. In Nativitate Domini. 

1 a. Florens iuventus virginis 1 b. Qui labentis originis 

Fnictum salutis germinat, Vetustatem exterminat. 



2 a. Dum verbura patris nascitur 2 b. Factumque caro pascitur 
Ex matre simul filia, Inter pudoris lilia. 

9* 



— 132 — 



3a. In fine virgo temporis 

Membris tumescit teneris 

4a. 0 patris 

Mira benignitas! 

5 a. Quac pro salute hominum 
Caeli regem et dominum 
Sacrato fovet gremio, 

6a. 0 Maria, 
Virgo pia, 
Orta dia 
Ex regia 
Progenie. 

7a. In cuius laude deficit 

Mens, lingua, sensus, ratio, 

8a. Quae sola 

Praebens solacia 

9a. Scientia cum artibus, 
Orationis partibus 

Hanc cuncta laudant gram- 
mata, 

10 a. Dignare rae 

Laudare te, 

0 sanctissima domina, 

11 a. Tu trinitatis templum, 

Exemplum iustitiae, 
Tu renatis 
Sanctitatis 
Speculum. 

12 a. Dnctrix gregis, 

Doctrix legis 

Gratiae, 
Patris honor, 
Carmen couor 

Condere. 

13a. Scd vitia, 
Flagitia 

Tu relaxare propera, 

14 a. Ambitio, 
Traditio, 
Seditio, 

Dire ne vulnus sauciat. 



3 b. Viro perfecti corporis 

In forma nostri generis. 

4b. 0 matris 

Praecelsa dignitas ! 

5 b. Quem ordines angelici 
Laudant, adorant caelici 
Cives in regni praemio. 

6b. Expers maris, 
Deum paris, 
Portus maris 
Salutaris, 
Spes veniae. 

7 b. Sed laus haec eius reficit 
Caelesti nos solacio. 

8b. Est schola 

Docens veracia. 

9b. Rhethorica cum floribus 
Venustisque coloribus 
Ac logicae sophismata. 

10 b. Libro scribi 

Vitae tibi 

Fac devotomm nomina. 

11 b. Tu rosa sine spina 

Et via munditiae, 
Tu sol lustrans 
Et illustrans 
Saeculum. 

12b. Sis indulgens, 
Clara fulgens 

Facie, 
Mei memor, 
Culpas premor 

Pondere. 

18 b. Ut Domino, 
Quem nomino, 

Mea grata sint opera. 

14 b. Ora Deum 
Placans eum, 
Ne me reum 

Infemi Styx deglutiat. 



— 133 - 



15a. Ergo, colamna 
Misericordiae, 



15 b. Pacis alumna, 

Basis concordiae, 



16 a. Me non ob reatum 

Despice, 
Respice 

Pietatis oculo, 

1 7 a. Mater misericordiae, 

18 a. Bonitiis immensa, 

Plena Dei gratia, 
Me patris in mensa 
Pane vitae satia. 



16 b. Virtute beatum 

Effice, 
Refice 

Vivi fontis poculo. 

17 b. Spes et salus veniae, 

18 b. Dat panper amicus . 

Carmen tibi mellicum, 
Postulat mendicus 
A te donum caelicum. 



19 a. Salva multis annis, 
Sis nobis perennis 
Vita, veritas, via. 



19 b. Ut post finera vitae 
Sortiamur rite 

Sempiterna bravia. 



20 a. Sit laus Deo patri 
Natoque victoria. 



20 b. Per quem suae matri 
Magna datur gloria. 



21 a. Nos amborum pneuma 
Erigat, 
Dirigat, 

Cura regat sedula. 



21 b. Ut melodum neuma 
Intonet, 
Personet 

Per aeterna saecula. 



Piae Cantiones 1582 fol. C 3 a. (Klemming U, 22 ff. als„ Hymnus".) — 
Dies Lied ist ein umgeiindertes Marienlied , das sich im wesentlichen leicht 
herstellen lafst. — c!b, 1 Virum. — 5a, 1 Qui pro salute. — 6b, 2 
Portum. — 6b, 5 Spem. — 7b, 1 Et schola. — 9a, 1 fecientiara. — 9a, 
•j Hunc. — 9b, 1 Khetoricam. — lOa, 'S Chris e, nate ex domina. — 
llb, 1 Tu fehlt. — 12a, 1 Ductor. — 12a, 2 Doctor. — i:3b, 1 Orans. — 
17 a, 1 Pater misericordiae. — 19 a, 1 sq. Der falsche Keim schmeckt 
nach dem Uberarbeiter. — 21 b, 1 Et melodum. 



164. De Nativitate Domini. 



1. Laetetur lerusalem, 

Sion plaudat filia, 
Nam Christus in Bethlehem 

Natus est a filia; 
Pax in terra comminns, 

Lux in nocte claruit, 
Rex et ren;um Dominus 

Mundo dum apparuit. 



2. In caelorum sedibus 

Regnat et hic cernitur, 
Irrigalur fietibus, 

Heu, a multib spernitur; 
Ibi felicissimus 

In supernis colitur, 
Hic vero mitissimus 

In praesaepe ponitur. 



— 134 — 



3. ExsoUarunt angeli 

Nato Dei filio, 
Exsnltemus singnli 

In isto exsilio, 
Nam humano generi 

Salus et redemptio 
Ortns salutiferi 

Venit ab initio. 



4. Ipse fecit hominem 

Et eum paenituit 
Atque fudit sanguinem 

Et peccata abluit ; 
Pneumati paraclito 

Detur laus et gloria, 
Cura patri et filio 

Per aeterna saecula. 



R" In Mariae filio 

Nostra gandet contio, 
In hoc ipso parvulo 
Salvatore Domino. 



Piae Cantiones 1582 fol. B 3 b. (Klemming II, 31 flf. als nHymnus".) — 
1, 4 est a faniilia. — 2, 3 Mitigatur. 



165. In Nativitate Domini. 



1. Psallat scholamm contio 

In hoc convivio, 
Sed Mariae filio 

Non sit oblivio, 
Nam is dat solacia 
Sua bona gratia 

Studentibus in Irivio. 

2. Extinxit ignem sceleris 

Hic dator gratiae, 
Exstans fnictus foederis 

In orbis acie, 
Per quem regnant reguli 
Super orbem saeculi 

Cuncti in terrae facie. 

3. Totius orci saeviit 

Saevi potentia, 
Dum puella genuit 

Dei cleraentia, 
Mundus quidem aruit, 
Sed iam virens claruit 

Et eius simul entia. 



4. Respexit nos diluculo, 

Qui ardet fulmine, 
Caritatis oculo, 

A caeli culmine 
Yenit hac, ut solveret, 
Quos aestus involveret, 

Christus suo fulcimine. 

5. Veuite ergo lilii 

Hunc florem legere, 
Ut nos partus filii 

Possit protegere; 
Hunc omnis laicitas 
Oret et clericitas, 

Ut det nos secum regerc. 

6. Seraphin landes coucinunt 

Caeli palatio. 
Christo lesu iubilent, 

Quos regit ratio, 
Hunc omnis deifice 
CoUaudet mirifice 

Triplatae vitae statio. 



Piae Cantiones Ecclesiasticae 1582 fol. B 5 a. (Klemming II, 4-5 als 
„Hymnus".) — 1, 3 filii. — 5, 1 Conemur ergo gegen das Akrostichon. — 
5, 5 omnis felicitas. — 6, 1 Certatim laudes gegen das Akrostichon; 
concinent. — 6, 3 Augenscheinlich geanderter Vers. — Akrostichon: Petrus. 



— ' 135 - 



166. De Nativitate DumiDi. 



1. Tempns adest gratiae 

Hoc, qood optabaraus, 
Carmina laetitiae 
Devote reddamus. 

2. Deus homo factus est, 

Natura mirante, 
Mundus renovatus est 
Maria praegnante. 



3. Ezechielis porta 

Clausa pertransitur.; 
Unde lux est orta, 
Salus invenitur. 

4. Ergo nostra contio 

Psallat iam in ostro; 
Benedicat Domino, 
Salus regi nostro. 



R° Gaudete, gaudete, 

Christus est natus 
Ex Maria virgine, 
Gaudete. 



Piae Cantiones 1582 fol. F 2 a. (Klemming 11, 28 als „Hymnus".) — 
2, 4 A Christo regnante. — 4,2 iam in lustro. — R" steht als Str. 1 an 
der Spitze. 



167. De Nativitate Domini. 



1. Personent hodie 
Voces puerulae, 
Laudantes iucunde 

Qui nobis est natus, 
Summo Deo datus 
Et de virgineo 
ventre procreatns. 

2. In mundo nascitur, 
Pannis involvitur, 
Praesaepi ponitur 

Stabulo brutorum 
Rector supernornm, 
Perdidit spolia 

princeps infernorum. 



3. Magi tres venerunt, 
Parvulum inquiruut. 



Stellulam sequendo, 
Ipsum adorando, 
Anmm, tus et murram 
ei ofiferendo. 

4. Omnes clericuli, 
Pariter pueri 
Cantent ut angeli : 
Advenisti mundo, 
Laudes tibi fundo, 
Ideo gloria 

in excelsis Deo. 



Piae Cantiones 1582 fol. B 4 a. (Klenuning II, 40 sq. als „Hymnus".) 



168. De Nativitate Dumini. 



1, De radice processerat 
lesse virga mirifica, 
Quae mirum tiorem gesserat, 
Fecunda vi deifica. 



2. Huius virgae mysterium 
Si sane vis percipere, 
Virginis puerperium 
Tn debes intellegere. 



— 136 — 



3. Flos Christas est in saecalo 4. In fructnm flos convertitur 
Dans odorem veraciter Gustando salutife.um, 

Et in caeli rosario Hoc est corjms, dum loquitur 

Coruscans aeternaliter. Natus ante luciferum. 

5. Granum, de cuius fructibus 
Egens turba reticitur, 
Christus pro nobis omnibus 
Cadens in terra moritur. 

Piae Cantiones 1582 fol. B 1 b. (Klemming II, 18 als ^Hymnus".) — 
1, 3 sq. nach 2, 4. — 3, 2 odorem mirificura. — 4, 3 Hoc est corpvis 
meum dum. — 4, 4 Loquitur natus ante luciferum. 



169. In Nativitate Domini. 



1. Congaudeat 

turba fidelium, 
Virgo mater 
peperit filium 
In Betiilehem. 

2. Ad pastores 

descendit angelus, 
Dicens eis : 

Natus est Dominus 
In Bethlehem. 

3. Loquebantur 

pastores invicem : 
Transeamus 

Ad novum hominem 
In Bethlehem. 



Ad praesaepe 

stant bos et asinus, 
Cognoverunt, 

quod esset Dominus, 
In Bethlehem. 

In octava 

duni circumciditur, 
Nomen ei 

lesus imponitur 
In Bethlehem. 

Trini trino 

trina dant mnnera, 
Regi regum • 

sugenti ubera 
In Bethlehem. 



7. Collyiidas 

simul cnm nectare 
Benedicat 

Christns, rex gloriae, 
In Bethlehem. 

Piae Cantiones 1582 fol. B 2 a. (Klemming II, 17 als ^Hvmnus". 
4, 4 quis esset. 

170. In Nativitate Domini. 



1. Angelus emittitur, 
Ave dulce promitur, 
Semen Dei seritur; 
Igitur 

Porta caeli panditur. 



2. Vim natura patitur, 
Filius concipitur, 
Virgo non corrumpitur; 
Igitur 

Porta caeli panditur. 



— 137 — 



3. Grex in nocte pascitur, 
Caeli lumen funditur, 
Laus in altis canitur; 
Igitur 

Porta caeli panditur. 



6. Diligendus proditar, 
Nil culpandus iroiitur, 
Non vincendus cipitur; 
Igitur 

Porta caeli panditur. 



4. Gaudium praedicitur, 
Pax quoque prornittitur, 
Bonis tan^en traditur-, 
Igitur 

Porta caeli panditur. 



7. Cruci vita iigitur, 
Infernus destruitur, 
Captivitas tollitur; 
Igitur 

Porta caeli panditur. 



5. Novnm sidns oritur, 
Mortis unibra tollitur, 
Mundi saius gignitur; 
Igitur 

Porta caeli panditur. 



8. Adam nexu solvitur, 
Mors orco deprimitur, 
Caput hostis teritur; 
Igitur 

Porta caeli panditur. 



9. Argumentis igitur 

In his Christus sistitur, 
Morte sic excluditur; 
Igitnr 

Porta caeli panditur. 



Piae Cantiones fol. A 7 a. (Klemming II, 12 mit der irj-igeri Bezeichnung 
^Hymnus".) 



171. De Natlvitate Domini. 



1. A dextris Dei Dominus 
Initio qui 

sedet et in aevum, 
Advenit nobis comminus 
Hostem scabellum 

ponens pedis saevum. 
Ex Sion flos, 
Dulcoris ros, 

Virga viret amoene. 



2. Hic crevit et in tegimen 
Nec non cunctorum 

dominationem, 
Caeli. terraeque regimen, 
Abs labe viri 

incarnationem 
Cepit, ut nos 
Essemus dos 

Aeternitatis plene. 



"R^ Rosam spina parit 
sanctam vere, 

A qua gratiarum 
fluunt venae, 

Cui cor fidele 
dicat bene. 



R" Rosam spina parit 
sanctam vere. 
A qua gratiarum 

fluunt venae, 
Cui cor fidele 
dicat bene. 



It 



— 138 - 



3. Hic damna ligni reparat 
Surgendo scandit 

compar patri digno, 
■Viam salotis praeparat 
Scelus ob nostrum 

mori volens ligno. 
Sis nobis dux, 
Hostis ne trux 

Orci nos inngat poenae. 



4. Ut agnus insons mutuit 
Coram tondente, 

dixit Esaias, 
Assa caro perduruit 
In ligno crucis 

torrido, Messias 
Sic iuvet nos, 
Ne Dytis os 

Voret ardore plene. 



Piae Cantiones 1582 fol. G 1 a. (Klemniing II, 70 irrtumlich das Lied 
als Hymnus bezeichnend.) Vgl. Anal. XX, 104, wo ein kiirzerer und sehr 
abweichender Text niitffeteilt ist. 



172. In \ativitate Domini. 

Benedicite. 



1. Tres personas Trinitatis, 
Unum esse deitatis, 

Hunc Deum benedicite. 

2. A quo subsistunt omnia, 
Rerum simul essentia, 

Hunc Deuni benedicite. 

3. Deum creantem orania 
Universoruni entia, 

Hunc Deum benedicite. 



4. Tres in fornacis medio 
Odizant cum tripudio : 

Hunc Deum benedicite. 

5. Et Christum Dei filium 

Ac sauctum quoque spiritum 
Cantantes benedicite. 

6. Et nos in hoc convivio 
Benedicamus Domino 

Cantantes benedicite. 



7. Laudetur sancta trinitas, 
Deo dicamus gratias 
Cantautes benedicite. 

Piae Cantiones fol. H 5 a. (Klemming II, 2 als ..Hy mn u s'".) — 1, 1 
Benedicite tres. — 2. 2 simul entia. — 3, 1 Beneditc Dominum creantem. — 
4 , 1 (jic tres in. — Das Lied ist ein s. g. Henedicite, d. h. ein Tischgebet 
fiir das gemeinschaftliche Weihnachtsniahl der clericuli. 



173. De 

1. lesus humani generis, 

Ex menibris natus teneris 

Virgineis, 
Factus est salvatio; 
Psallat fidelis contio. 

2. Ovis gaudet deperdita 
Et sanitati reddita, 

Vitae data, 
Spreta vi pythonica 
Exsulta, plebs catholica. 



ne Domini. 

3. flamum appendit caelicum, 
Qui fructum tulit deicura, 

Magnificum, 
Vincens inferni principem, 
Pendens ad crucis stipitem 

4. Aspexit nos sophia, 
Exclusos ierarchia, 

Mizndi via, 
Emisit nobis filium, 
Laudemus caeli lilium. 



— 139 — 



5. Nomen lesu gloriosum, 
Verbum Dei generosum 

In saeculum, 
Cuius amara passio 
Est mitis consolatio. 

6. Nostris da, pater luminuni, 
Culpis fore propitium 

Atque pium, 
Ne terreat supplicium, 
Dele peccantis vitium. 

Piae Cantiones 1582 fol. G 4 
5, 2 Et verbuin. — 7, 4 Patris pii 
Anderung. Der ^'ater ermahnt n 
umgekehrt. — Akrostiehon: loha 



7. Emisti tuo sanguine 
A Stygis nos voragine 

Et scelere; 
Matris piae Iiortamiue 
Flentem naturam respice. 

8. Sancto sit laus paraclito, 
Cum patre simul filio 

Prae gaudio; 
Septem dona spiritus 
Nobis redde divinitus. 

a. (Klemming II, 81 als nHymnus".) — 
hortamine, augen.scheinliche. ungeschickte 
icht den Mittler zum Mitleiden , sondem 



174. De Passione Domini. 



1. Amoris opuleotiam 
Christus morte testatur, 
Ad veram paenitentiam 
Suos semper hortatur: 
Expulsus sum ab omnibus 
Et exsul cum exsuiibus, 
Maestum de suis domibus 
Expellunt me cum canibus; 
Audite, quod rependitur, 
Caelorum rex offenditur. 

2. Remotis meis vestibns 
Sum funibus ligatus, 
Iniuste victus testibus, 
Flagellis flagellatus ; 
Amoris passionibns 
lunctnras dissolvebant, 
Gingivae tunsionibus 
Oris intumescebant, 
Rumpuntur venae tactibus, 
Assiduis incursibus. 

3. Alapis caesa centies 
Est veneranda facies, 
Coagulatus quinquies 
Sanguis deforroat species, 
Intitulatur passio 
Honoris exhibitio, 
Angore cor inficitur, 
Cruci corpus affigitur, 
Pedes perfossi pondera 
Portarnnt salutifera. 



4. Latus ferro transfigitur, 
Spinis punctus arguitur, 
Extensa mevnbni tenera 
Pendent, nudata viscera; 
Naturae solvi debitum 
Patri commendans spiritum. 
Attende, qualem exitum 
Sum passus et interitum, 
Discurre probans omnia, 
Quod nerao curat talia. 

5. 0 qualis retributio, 
Contrarii commissio, 
Magistratus despectio 
Pro caritatis studio ! 
Infelix tinis talium, 
Aeterna mors stipendium, 
Nautarum exclamatio 
Sum semper et probatio, 
Ut Samson fortis viribus 
Oro pro peccatoribus. 

6. Suavis Deus, omniuni 
Miserere peccantium, 
Tales vermes occidere 
Quid tibi pro hoc gloriae? 
Eis magis compatore, 

Tu, pater omnis gratiae, 
Convertere laudabilis 
Et esto deprecabilis. 
Ubi misericordiae 
Davidis in progenieV 



— 140 — 



7. Memorare substantiae, 
Pater, tuae familiae, 
Adfatur patrera filius, 
Quod vix fiat celerins, 
Miserebor ramusculis 
David fugatis vitiis, 
Aeteruitatis celluUs 
Locans pro paenitentiis, 
Nobis optati taliter 
Regnabunt aeternaliter. 

Piae Cantioiies imp. 1582 fol. G 3 a. (Klemming II, 71 mit der irrigen 
Bczeichnung „Hymnus".) 



175. De Passione Domini. 
I. 



1 a. Autor humani generis, 
Pietatis 

Mirabilis consilio, 

2a. Katum Maria virgine 

Morti crucis exposuit, 
Qui passus sine crimine 
Exsolvit, quae non rapuit. 

3a. In paradisi gremio 

Lignum vitae productum 

4a. Agnus haerens in vepribus 
Pro Isaac occiditur, 

5 a. Haec est ara salutaris, 

Rigata rivis sanguinis, 

6 a. Cruci clavis affigeris, 

Tu patrem placans hostia, 

7 a. Distenditur in stipite 

Crucis caro virginea, 

8a. Sanguis ct unda profiuit 
De fossi fonte lateris; 



1 b. Pro redimendis miseris 
Morti datis 

Suo non parcens filio, 

2b. Fulget crucis myslerinm, 
Aeternae lucis speculum, 
Cui subditur imperium 
Rectorum huius saeculi. 

3b. Nostri laboris praemio 

Salutis profert fructum. 

4 b. Anguis spectandus omnibus 

Cruce pendens crigitur. 

5 b. Qua, Christe, sacrificaris 

Pro lapsi culpa hominis. 

6 b. Sic confixus erigeris, 

Leti fracturus ostia. 

7b. Ostenditur in capite 

Sacro corona spinea. 

8b. Sic miseris crux profuit, 
Quam innocenter pateris. 



9a. Hoc exaltatus solio, 

Ut ad le trahas omnia. 



9b. Rixae destructo lolio 

Fers ad amplexus brachia. 



— 141 — 



10 a. Cor ad amandum aperis 10 b. Sufifers plagas, dum caperis, 

Inclinans os ad oscula, Sputa, flagella, vincula, 

11 a Matrem piam discipulo 11 b. Aceti sumpto poculo 

Coromendan&, patri spiritnm, Carnis exsolvens debitum. 

12 a. Sic morte mortem destruis 12 b. Qui latronem instituis 

Vincensinferniprincipem, Tui regni participem. 

13 a. Succnrre nobis, Domine, 13 b. Fac nos in tuo numine 

Qui passus es pro homine, Frui caelesti lumine. 



II. 



1 a. A peccatis 
Perpetratis 
Reos libera, 
ludulgere scelera 
Accelera. 

2a. Tropaeo fac nos inclito, 
Quo snperas diabolum, 

3a. Ave, crux, 
Turmae dux, 

Forma paenitentiae, 
Tu Peccatorum venia. 



4a. Nostrae salutis ancora, 

Tu portus in naufragio, 

5 a. Tu vexillum regis 
Es victoiiae, 
Decoratum 

Diguis lucis dotibus. 

6a. Ab hostis maligni 
Fallacia 

Atque pertinacia 
Virtutis 
Defende 
Nos potentia, 

7 a. Qui regnat in caelis, 
Cum angelis 
Fxaltatus 

Sine termino. 



Ib. Tibi gratos 
Et beatos 
Pios effice, 
Vitae verae perfice, 
Nos aspice. 

2b. Cum spiritu paraclito 

Hostem calcare subdolum. 

3 b, In te spes, 

Et (re)quies, 

Norma patientiae, 

Caelorum tangens moe- 
nia. 

4 b. Qui mundi placas aequora 

Pacis dato suffragio. 

5 b. Tu sigillum legis, 

Decus gloriae, 
Sublimatum 

Signis et virtutibus. 

6 b. Ut lesu benigni 

Nos gratia 
Ducat ad solacia 
Salutis 
Colendae 
Cum clementia. 

7 b. Ubi grex fidelis, 

Arcbangelis 
Sociatus, 

Canit Doraino. 



— 142 — 



8a. Cui aeterna 8b. Pro superna 
Cum gloria Victoria 

Sit laus cuQctorum In saeculorum 

Sedula Saecula. 



1 a. Cantate cantica, socii, 

Crucis si^ati 
charactere, 

2 a. Cnlpa liberemnr, 

Mundemur, 
Purgemur 

A foraite. 
Laudes congaudentes, 
Plaudentes, 
Psallcntes 

Depromite. 

3a. Christnm ducem, 
Qui per crucem 
Nos ad lucem 

Duxit gratiae. 
Veneremur, 
Imitemur, 
Gratulemur 

Laeta facie. 

4 a. Pater, natus, sacrum flamen 
Det nobis spem et solamen, 

Piae Cantiones 1582 fol. F 2 a 
als einen ,,Hymnus".) — II. 5a, 4 1 



1 b. Consortes tanti negotii, 
Laetemur parili 
foedere. 

2b. Vita reparata, 
Beata, 
Donata 

Recipitur, 
Dum nostrae corhortis 
Plebs mortis 
A portis 

Eripitar. 

3b. Cnnctis locis 
Piis iocis, 
Dulcis vocis 

Claro stndio 
Personemus, 
Decantemus, 
lubilemus 

Cum tripudio. 

4b. Nos veniens ad examen, 
Christus iudex salvet. Amen. 

(Klemming II, 74 S. alle drei Stucke 
,s dotibus. 



176. In RegnTrectione Domini. 

1. Cedit hiems eminus, 2. Pastor, qui pro ovibus 

Surrexit Christus Dominus Ducendis ah erroribus 

Tulitque gaudia; Ponebat animam, 

Vallis nostra floruit, Libens ferre voluit 

Reviviscunt arida, Crucis poenam maximam : 

Postquam ver intepuit Solvit, quae non rapuit, 

Recalescunt frigida. Per mortem turpissimam. 



— 148 - 



3. Vidit et condoluit, 
Quod ovis una defuit 

Errans per deviura, 
In deserto deserit 

Magnuin gregem ovium, 
Abit, quaerit, reperit 

Errantem pcr devium. 



Magna miseratio! 
Quam deduxit de devio, 

Imponit umeris. 
Non est doior similis 

Dolori, quem pateris, 
lesu, qui sic bumilis 

Factus es prae ceteris. 



5. Mortis nexu diruto, 
Dracoiie surgens obruto 

Depraedans inferos, 
Pharaonis impio 

Captivos et miseros 
Ducens ab imperio 

Choros usque superos. 

Piae Cantiones 1582 fol. G 5 a. (Klemming II, 108.) Vgl. das Lied 
gleichen Anfanges Anal. I, 98, das aber niit diesera nur die erste Strophe 
gemein hat. 



177. Ue ganctissima Trinitate. 



1. Triformis relucentia 

Abuodat in solio, 
Lucis deficientia 

Carens ab initio, 
Est honor, virtns, gloria 

Uniformi radio, 
Qni supra rerum entia 

Lucet abs primordio. 

2. Haec lux mirando lumine 

Mira triplex adfuit 
Seraphico in culmine 

Forraulasque coluit, 
Cuncta, quae snnt sub tegmine 

Polorum, composuit, 
Potentias in homine 

De non ente statuit. 

3. 0 quam pater ingenitus 

Excellens potentia, 
Patre procedit genitus, 

Dives sapieniia, 
Ab nfroque spiritus, 

Praednlcis clementia, 
Hae tres personae penitus 

Simplices essentia. 



4. Magnus Deus in opere, 

Maior in natura, 
Potens mira perficere, 

Patet in creatura, 
Qui polum scivit pingere 

Plasmabili pictura, 
Cuncta disponit pondere, 

Numero et mensura. 

5. Auctor descendit caelitus 

In caritate pura, 
Occultans se divinitus 

Sub lilii clausura. 
Quidnam admirabilius 

Quam virgo paritura, 
Quod Isaias penitus 

Prospexit in tigura? 

6. Sol vertitur zodiaco 

Gradiens in geminis, 
Dum sol supremus thalamo 

luvenescil yirginis, 
Erupit fons cum balsamo 

Caelicae dulcedinis, 
Rosa crevit de calamo 

In salutem hominis. 



— 144 - 



7. Fecit grinde conviviam 

A-nator castitatis, 
Succipiens horoagiam 

Nostrae fragilitatis ; 
Qui carnis per supplicium 

Nos redemit gratis, 
Laudemus Dei filium 

Cum angelis beatis. 

R" Optima sunt entia 
Optimam ducentia 
Vitam in empyreo, 

Piae Cautiones fol. H 7 a. (Klemming U, 8 flf. als nHymnus".) — 2, 1 
Lux haec gegen das Akrostichon. — 3, 3 procedit filius gegen den Reim. — 
3, 5 Ab utroque manat. — -5, 5 Unreiner Reim. — Akrostichon: Thomas 
f e ci t. 



178. De 88. Trinitate. 



1. Bcne quondam dociles 

Scholares mirari 
CoepeiTint, mirabiles 

"Videntes creari 
Res et has dissimiles 

Actus operari; 
Coepit Aristoteles 

his miris philosophari. 

2. In intellegentiam 

Primi entis vere 
Sensus per notitiam 

Veteres venere, 
Quo primam essentiam 

Res omnes sumpsere, 
Affirmant quoniam 

nil posse creante carere. 

3. Rident licet physici 

De philosophia, 
Quanto plus catholici, 

Qui ex prophetia 
Fiunt scientifici, 

Non ex pbantasia, 
Num data multiplici 

fit eis virtute sophia. 



4. Credimus stabiliter 

Fide non creatum 
Patrem aeternaliter 

Generasse natum, 
Et flamen aequaliter 

Ab utroque latum : 
Unum, tres pariter. 

sunt hi super omne creatum. 

5. Expedit grammaticis 

Leviter transire 
In rebus deificis, 

Quara quid definire, 
Ne queant haereticis 

Nostri consentire. 
Sitque theologicis 

iudicare facile de re. 

6. Regem Deum credimus 

Trinum in personis, 
Quem praeesse novimus 

Malis atque bonis, 
Nequaquam concedimus 

Tres deos in thronis, 
Sed Deus est unus, 

ang(e)lorpm canitur sonis. 



— 145 — 



7. TJt possimus fidere 

Trinitatem esse, 
Simplicibus sapere 

Non plus est necesse, 
Quam valebunt metere 

Fidei de messe, 
Imrao minus capere 

docti reputaut facile se. 



8. Scholares in trivio 

Studentes guberna, 
Regnans ab initio 

Trinitas aeterna, 
Fac vita cum gaudio 

Frui senipiterna, 
Puros a vitio 

ducens ad regua superna. 



Piae Cantiones 1582 fol. H 6a. (Klemming II, 3 fi. als „Hyninus''). — 
3, 1 Vident, gegen das Akrostiehon. — 4, 7 sq. sunt pariter lii, gegen das 
Metrum. — 6, 7 Verum Deus. — 8, 7 Puros nos a. — Akrostichon: 
Bircerus; ob mit demselben Birgerus Gregorii , Erzbischof vou Upsala, 
gemeint ist, von dem wir liturgisehe Dichtungen besitzen? 



Caiitioiies Partheiiiae. 



179. Laus Virginis. 



1 a. Laus virginis 

Nati sonat cum iubilo, 
Fraus criraiuis 
Absit culpae 
fugato nubilo. 

2 a. Coetus nostri collegii, 

Laetus festo 
natalis regii. 

3 a. Praedestinata nosceris 

In salutem credentium, 

43. A prophetis praecognita 
Signorum aenigmatibus, 

5a. David semen, stirps regia, 
Virga le&se florigera, 

6a. Tu stella, 
Quae bella 

Procellarum destituis, 

7 a, Porta clausa nec pervia, 
Orta nobis 

qua lux est praevia ; 

Dreves, Cantiones et Muteti. III. 



1 b. Parens carens 

Originis contagio, 
Totis votis 
Te carminis 

laudat praeconio 

2 b. Cedit luctus tristitiae, 

Redit per te 
fructus iustitiae. 

3 b. Sancta priusquam nasceris 

In lucem orta gentium. 

4b. Quae decretis es praedita 
L>onorum charismatibus. 

5 b, Virgo, proies egregia 

Servans pudoris foedera. 

6 b. Maria, 

Spem pia 

Gratiarum restituis. 

7 b. Portus maris periculis, 

Hortus clausus 
Dei signaculis. 

10 



— 146 — 



8 a. Signo fons indeficiens 8 b. 

Signatns sancti spiritus, 

9 a. Audi nos, 9 b. 

Dos, 

Honoris et flos, 
Inter florum 

et rosarum milia 
Tu primatum 

solus possides. 

10 a. Tu es virtutis 10 b. 

Nos trahens exemplum, 
In odorem 

post te currimus. 

11 a. Cuius dira nequitia, 11 b. 

Fallax et ioiidelis, 
Seduxit nos ad vitia 
Deceptionum telis, 

12 a. 0 salus hominum, 12 b, 

Curans nos dcxtera, 

13 a. Tu rubus ardens crederis, 13 b. 

Tu vellus Gedeonis, 

14 a. Tu caeli sanctuarium, 14b. 

Tu clavis paradisi, 

15 a. Excelsa super sidera, 15 b. 

Tibi cedit natura, 

16a. Tu ludith fortis, 16b. 
Hestcr mortis 

In caput sententiam 

Converteus Haman pravi, 

17a. 0 sancta domina, 17b. 
Precamur miseri : 

18a. Nato commenda 18 b. 

Et emenda 
Nos consilio, 

, 19a. A malis erue, 19 b. 

Adversa destrue, 
Statum innocuae 
Vitae restitue. 



Redundari sufficiens 
Mundo fluenta caelitus. 

Vitae pax, 
Fax 

Amoris verax, 
Quae caelorum 

regem, nati filia, 
Nobis placas, 

cai nunc assides. 

In spe salutis 

Ad te, pacis templura, 
Trementes ab 

hoste fugimus. 

Ut tandem ad supplicia 
Secura trahat crndelis, 

Ab eius nos saevitia 
Semper tueri velis. 

0 lumen luminum, 
Illustrans aetheral 

Tu arcus sacri foederis, 
Tu tlironus Salomonis. 

Verbi Dei sacrarium 
A patre indivisi. 

Nam te virtutum opera 
Praesignant inscriptura. 

Tu Sunamitis. 
loel vitis, 

Sisaris potentiam 
Refutans ictu clavi. 

Tu nostra nomina 
Fac caelis inseri. 

In hoc dignare 
Gubemare 
Nos exscilio. 

Reatum dilue, 
Salutem tribue, 
Stoia perpetuae 
Pacis nos indue. 



- 147 — 



20 a. Te collaudantes aspice 

Nos, decus angelorum, 

21 a. Eia, solari facie 

Splendens caeli regina, 

22 a. Tu vas virtutuni, 

Nobis tutuin 
Esto scutum 
Muniens 

Ab ira Dei magni ; 

23 a. Te cordis studio 

Exorat animus, 

24 a. Ut nos conducas 

Et adducas 
Regi Domino, 

25 a. Qui se dedit in pretium 

Nostrae redemptiouis, 

26 a. Ut congaudentes 

Et plaudentes 
lugiter 

Nos unitati trinae 

27 a. Sit finis huius carminis 

Et cantio tinita, 



20 b. Quae dignitatis apice 

Tenes arcem caelorum. 

21 b. Caelestis aula gratiae, 

Serva nos a ruina. 

22 b. Tu foruia legis, 

Mater regis, 
Ductrix gregis, 
Uniens 

Morte redemtos agni. 

23 b. Vocib tripudio 

Melos boc canimus, 

24 b. Qui regnat tecuni 

Et tu secum 
Sine termino. 

25 b. Det quoque per te praemium 

Remuneratiouis, 

26 b. Laudes pangamus 

Et canamus 
Dulciter 

Regnanti sine fine. 

27 b. Quae diciturLaus vi rginis. 

Christo laus intinita. 



Cantiones Piae 1582 fol. D 1 a. (Kleraming II, 3^ ff. als „H.vranus".) — 
Das Lied ist augeuscheiulicL wieder ein auf Christus ungeschickt genug 
umgekehrtes Marienlied. Denn wie kann ein verniinftiger Mensch von 
Christus sagen: Forta clausa nec pervia! Cfr. 6a, 1. — 1 b, 1 Natus carens, 
den Reim zerstorend; vgl. 1 b, 3. — 3a, 1 Praedestinatus. — Bb, 1 Sanctus. — 
3b, 2 ortus. — 4a, 1 praecognitus. — 4b, 1 Qui ; praeditus. — 6b, 1 Sophia. — 
7a, 2 Hora nobis. — 10 b, 5 regem tuum patrem (patreni reimt rait filia!). — 
11 a, 1 virtutum. — 17 a, 1 O nate Mariae, gegen den Keim. — 18a, 1 Patri 
commenda. — 20 b, 1 Qui dignitatis. — Nach 8tr. 20 folgen zwei Strophen, 
die wohl aus einem andem Liede entnommen sind, da sie mit dem Gedanken- 
gange dieses Weihnaehtsliedes gar keinen Zusammenhang haben : 



O dulcis lesus, 
Spinis laesus, 
Flagris caesus 

Asperia, 
Velis placatus fore, 

Infemi portas urgens 
Inde tuos duxisti 



Qui lux de luce 
Victo duce 
Pendens cruce 

yceleris 
Indutus es splendore. 

Post triduum resurgens 
Mundi victor fuisti. 



21 a, 2 nate regina. — 22b, 2 Fili regis. — 22 b, 3 Sis dux gregis. — 24a, 3 
Patri Domino. — 25 a, 1 Qui te dedisti pretium. — 25 b, 1 Da quoque in te. 

10* 



— 148 — 



180. De beata Maria V. 



1 a. Psallat fidelis contio 

Cum gaudio 

luliilando Mariae, 

2 a. Quam sine labe criminis 

Et salvo tiore virginis 
Matrem pater elegit, 

3 a. Tu es pincerna veniae, 

iJives iu caritate, 
Effons misericordiae 
Manans suavitate. 

4a. 0 nobilis puerpera, 

Mundi tu lavas scelera, 
Hoc oriji perfecisti, 

5 a. Flos virginura, 

Dux agminuni 
Caelestiuni, 

Prae ceteris hominibus 
Beata. 

6 a. 0 regina, 

Sine spina 

Tu rosa vernalis, 
Dans odorem 
Dulciorem 

Paradisi malis, 

Tu gemma principalis, 
Signum dumi, 
Virga fumi 

Vigor aestivalis. 

7 a. Maria, salus hominum, 

Medicina criminum, 
Te decet post Dominum 
Laus, honor et potestas, 

8 a. Tu nati tui filia, 

Supremi genitoris, 
Continentis omnia 
Nostrique creatoris, 
Tu manna es saporis. 



Ib. Et praesentemus cantica 
Organica 

Sollennis melodiae. 

2 b. Per quam gustus exitii 
Et perpetis exsilii 
Ins pristinum infregit. 

3b, Tq stella pudicitiae, 
Tu vitae medicina, 
Peccati telo sanciae 
Munditiae cortina. 

4b. Et mortalium generi 
Clausisti portas inferi 
Vectesque confregisti. 

5b. Tu servnlis 
Periculis 
Refugium, 

Caelestibus agminibus 
Praelata. 

6b. Stella maris 
Appellaris 

Lapsis in sentinam, 
Peccatorum 
Naufragorum 

Dirige carinam 

Ad patriam divinam, 
In qua domo 
Nullus homo 

Patitur ruinam. 

7b. Nam ex te manat gratia, 
Pax, misericordia, 
Fides, temperantia, 
Lux, bonitas, maiestas. 

8b 



— 149 — 



9 a. Area arida, 
Quam supernus 

humor irrigavit, 
Vinea regia, 
Rosa spinae nescia, 
Qoam Deus plantavit. 

10 a. Tu adulescentulis 
Oleum effusum, 
Salus in periculis, 
Spes in oflfendiculis, 
Ostium praeclusum. 



9b. Tu sine semine 
Nati Dei 

mater exstitisti, 
Caelicos aditus, 
Vetitos introitus 

Orbi reclusisti. 

10 b. Tu nautae fluctivago 
Sidns salutare, 
Ancora tu naufrago, 
Submersis in pelago 
Nobis auxiliare. 



11 a. Tu principiura 

Nostrae salvationis, 
Reduc devium 

Ad thronum Salomonis. 



11 b. Flecte rigidum 

Mundanis inhaerentem, 
Fove frigidum 

A crimine torpentem. 



12 a. Impetra divinitus 

Laude te laudantibus 
Et in te sperantibus 
Vitam cum beatis. 



12 b. Ut sublatis penitus 

Poenis infernalibus 
longamur agmimbus 
Deo sociatis. 



13. 0 mater pietatis. 



Piae Cantiones 1582 fol. E 1 b. (Klemning II, 41 als jiHymnus".) — 
Dies Lied ist ein in den Piae Cantiones oberflachlich uiid uiioreschickt um- 
geandertes Marienlied und hier hergestellt. Doch bleibt die Herstellung in 
Str. 2 und 4 fragwurdig, da nicht durchsichtlich, wie weit die Ketouche 
gegangen. — 1 a, 3 Carmen nato Mariae. — 2a, 1 Quem. — 2a, 2 Ex pura 
came virginis. — 2a, 3 Natum pater. — 2b, 1 quem. — 3a, 1 Hic est. — 
4a, 1 O nate ex puerpera. — 5a, 1 Flos iuvenum ; hier ist die Korrektur 
handgreiflich , weil sie den Reim virginum — agminuin zerstort hat. — 
5a, 5 Beate. — 5b, 1 In seriis, was den Reim zerstort. — 5b, 5 Praelate. — 
6a, 1 Nat^* diva; hier ist wieder an der Zerstoruiig des Reims der Uber- 
arbeiter erkenntlich. — 6a, 8 bis 10 stehen irrtiimlich (vgl. Reim und Sinn) 
zwischen 6b, 7 und 8. — 7a, 1 O Christe salus. — 8a, 1 Tu natus es 
ex. — 9b, 2 sq. Natus Dei patris. — 11 a, 2 Verae salvationis. — 12a, 2 
Adplaude laudantibus. 



181. De beata Maria V. 



1 a. Unica, gratifera, 

Legis veteris umbrae fnga, 
Veritatis lucifera, 
Virgo florigera, 
Regali stirpe progenita 
Deo gratissima. 



1 b. Ex lacob surgit stella, 
Mundo dum ureris lucida, 
Florens virgula arida 
Aaron mystica, 
In cuius flore mirifice 
Fructus producitur. 



— 150 — 



2a. Novum signum 
Laude dignnni 
Iniitatur mirabile, 



2b. Incarnari, 
Mundo dari 

Caelo misit verbum pater, 



2 c. Dum implevit, 
Quod decrevit, 

Virum circumdans mulier. 



3a. Florum flos, 
Virtutum dos, 
Virgo rosa 
Formosa, 

Tu vitis fructnosa, 
Absint ppr te dolosa, 
Absterge vitia. 

4a. Gaude, Mater mirabilis, 
Quae in scripturis 
Et figuris 
Fuiges venerabilis, 
Spectabilis. 

5a. De monte sine manibus 
Lapis mire praescinditur, 

Nani de fiscella 

A puella 
Moyses educitur. 
Vitae datur. 

6a. Terrarum 
Nostrarum 

Fons rigans superficies, 
Ex te nostrae salutisspes; 
Veiut de pratis 
Voiuptatis 

Fluvius egreditur, 
Fons laeditur. 

7 a. Tu veri Salomonis 
Eburneis [inj tbronis 
Apta coronis 

Hanc plebeculam, 

8a. Implorat, qui cognoscit 
Se reum, et deposcit 
Per te sublimari 

9a. Cam digne de te fari, 
Te venerari 
Non valeo, 



3b. Sola spes 
Tu nobis es, 
Doctrix morum 
Bonorum, 

Solamen peccatorum, 
luvamen miseroruni, 
Pro nobis supplica. 

4b. Rubus ardens non uritur, 
Dum impraegnatur, 
Fecundatur 
Pareus viri nescia, 
Virgo pia. 

5b. Lignum aquis immergitur, 
Marath dulcor infunditur, 

Nam servans urna 

Nos diurna 
Pane vitae praepara, 
Salvifica. 

6 b. Servorum 

Tuoruni 

Preces benigne suscipe, 
Mater misericordiae, 
Placaus iratum 
Redde gratum 

Nostrum rainisterium 
Deificum. 

7 b. Porta Ezechielis, 

Tn lacus Danielis, 
Casta, fidelis, 
Tu mundi domina. 

8 b. Ab imis ad suprema, 

Caeleste diadema 
Ora nobis dari. 

9b. Respice affectum, 
Cura defectum, 
luvanien praestito. 



— 151 — 



lOa. Resuscita depressum 10 b, Ab hostibus defende, 

Et obtine ingressum Pium natum ostende 

Pacis intinitae, Post Lunc finem vitae. 

Piae Cantiones Ecclesiasticae 1.582 fol. D 7 a. (Klemtning 11, 49 flf. als 
„Hymnus".) — Auf Christu.s umgeandertes Marienlied. — 3, 3 Chri.ste 
rosa. — 8b, 3 Doctor morum. — 4a, 1 Gaude Christe mirabilis. — 6b, 4 
Pater misericordiae. — 7b, 3 Ca.ste. — 7b, 4 domine gegen den Reim. — 
10 b, 1 und 2 umgestellt. — 10 b, 2 Pium patreui ostende. 



182. De beata Maria V. 



1. Yirgo mater piissima 

Cunctorum plasmatoris, 
Tu mihi sis certissiraa 
Salvatrix peccatoris, 
Sis omnibus in horis 
Te corde tiagitantium 
Et ore collaudantium 
Stipendium laboris. 



2. Praecellit rosa liiium 

Candore puritati-, 
Virgo adorat filiuui, 

Qnem j)arit, castitatis; 

Haec sidus claritatis, 
Haec balsamo suavior, 
Sole, luna splendidior 

Fervore caritatis. 



3. Virtutum flos et gratiae 

Aures ad nos inclina, 
Placata patris facie 

Charismata propina, 

Nos a mundi sentina 
Celerius eripias 
Et tecam nos custodias 

In unitate trina. 

Piae Cantiones 1.582 fol. 1 2 b. (Klemming II, .59 als „Hymnus''.) — 
Umarbeitung eines Marienliedes auf Christus. — 1,10 Christe , rex 
piissime. — 1,2 plasmatorum. — 1,3 Tu nobis sis certissime. — 1,4 
Solamen peccatorum. 



m. I)e beata Maria V. 

1. Salve, ftos et decus ecclesiae, 2. Haec adest, ubi periclitatur, 

[Lumen huius viae Vere nuncupatur 

Ad te clamans sitio] ; Portus navigantium ; 

Te fatentur sacrae prophetiae In ardore rubi pracsignatur 

[Voxque Isaiae] Et pie vocatur 

Puram omni vitio. Mater desperantium. 

Virgo sine viro peperisti Moysi haec scirpea fiscella, 

Et post partum virgo peperisti, Praebens la[)sisgratiarummella, 

Mater lesu Christi, Luceus maris stella, 

Qui caret initio. Via deviantium. 



— 152 — 



3. Sublevatrix pia miserorum, 
Ad regnum caelorum 
Duc nos post exsilium, 
Relevatrix pia peccatorum, 
Rectrix supernorura, 
Da sanum consilium. 
0 dulcis, 0 clemens atque pia, 
Sis nobis directrix atque via 
In extremis, dia, 
Fer nobis auxilium. 

Cantiones Piae 1582 fol. A 7b. (Klemmiug II, 48 als ^Hymnus".) — 
Umarbeituug fines Marienliedes auf Christus; das zeigen aufser den zer- 
storten Keimen in Str. 1 vor allem 2, 7 und 9, da Moysi fiscella uud maris 
stella typische Beiworte Mariens sind. — 1,2 lesu Christe pie. — 1,3 
Patris in palatio; der Reim der 3., 6. und 10. Verse ist gleitend. — 1, 5 
Lexque vitae tuae. — 1, 6 Purum. — 1> 7 Virgo sine viro peperit te. — 
1, 8 Et post virginem declaravit se. — 1, 9 Frat^r lesu Christe. — 1, 10 
cares. — 2, 1 Hic. — 2, 6 Pater. — 2, 7 hic. — 3, 1 Sublevator pie. — 
8, 4 Relevator pie. — 3,5 Rector. — 3, 7 pie. — 3, 8 director nostrae 
viae. — 9 Et extremo die. 



184. De beata Maria V. 



1. Ave, regina omnium, 
Maria, salus hominum 

Credentium, 
Qaae jjauperes salvare 
voluisti. 

Tu virlulis principium, 
Tu pauperum refugium, 

Solacium, 
Tu lumen verum mundo 
contulisti. 

Te collaudat exercitus 
Caelestis angelorum, 
Magniticat, 
Glorificat 
Et praedicat, 
Adorat omnis ordo 
beatorum. 



2. Tu solis babitaculum, 
lustitiae spectaculum, 

Signaculum, 
Tu sola patri semper 
placuisti. 

Tu vitae propugnacnlum, 
Tu summi Dei aureum 

Palatium, 
Tu caput Holofernis 
constrivisti. 

Tn balsami suavitas, 
Tu odor pigmentorum, 
Tu caritas, 
Tu castitas, 
Tu bonitas, 
Tu fragrans cella plena 
unguentorum. 



3. Ad te clamantes respice, 
Maria, pie protcge 

Et eripe 
A laqueo aeterno 
damnatorum 



Mentes aegrorum refove, 
Lapsorum gressus erige 

Et dirige 
Ad le tuornm corda 
famulorum. 

Tu lilium convallium, 
Tu nialum granatorum, 
Tu campi flos, 
Virtutum dos, 
Et caeli ros, 
Tu perduc nos ad regna 
supernorum. 

Piae Cantiones 1582 fol. I 3 a. (Klemming II, 55 ff., als „Hyninus" 
bezeichnet.) Dies ofiFenbar aiif Maria verfafste Lied ist in den Piae Cantiones 
auf Christus umg-edichtet mittels folgender Anderungen : 1, I Ave, rex regum 
omnium. — 1, 2 O lesu, salus. — 1,4 Qui. — 2, 4 solus. — 3, 2 O lesu pie. 



Caiitiones de Sanctis. 



185. De s. Henrico Upsalensi. 



1. Ramus virens olivarum 

Per columbam panditur, 
Binum genus animarum 
Arca Noe clauditur. 

2. Apex montis abscondatur, 

Aquae vis dum tollitur, 
Nubis sordes expurgatur, 
Signum rei ponitur. 

3. Grande mirum pietatis, 

Arca dum salvatur, 
At tunc cunctis animatis 
Ira Dei datur, 

4. Velut nostro demonstratur 

Doctori Finlandiae, 
Fides Christi dum fundatur, 
Linquenti terram Angliae. 



5. Vpsalensem praesulatura 

Regno rexit Sueciae, 
Per Ericum. sublimatum 
Pro cultu fiduciae. 

6. Ardor strinxit caritatis 

Corda patronorum, 
Tia ducti veritatis 
Sorte supcrnorum. 

7. Laeti petunt Finnoruni 

Terram pervenirc, 
Cultum pellunt daemonum 
Palmam reperire. 

8. Doctor mirae sanctitatis, 

Ponens se periculis, 
Formam verae pietatis 
Turbis dans incredulis. 



- 154 — 



9. TJersus partes rox Ericus 
Tendens domicilii, 
Sanctus praesul bic Henricus 
Comes fit exsilii. 

10. Subit poenas patienter 
Palmas per martyrii, 



Aclcst lictor vebementer 
Potum dans exitii. 

11. Christus nobis patrem oret, 
Pacem servans patriae, 
Laudis turba quem decoret 
Firraa fide varie. 



R" Ergo, plebs Finnonica, 
Gande de hoc dono, 
(^•uod facta es catholica 
Verbi Dei sono. 

Piae Cantiones 1582 fol. N 2 a sq. (Klemmiiig IV, 93.) — Das 
Akrosticlion diesesLiedes, Kagvvaldus, verriit uns, dafs dassell)e Hagvaldus I, 
Bischof von Abo (f 1266), oder Kagvaldus II. (f 1321) zum Verfasser hat. 
Str. 11 ist augenscheinlich „verbessert wahrscheinlicli hiefs es: Praesul 
oder Pater uobis Deum oret etc, wenn nicht noch weitere Auderungen vor- 
genommen wurden, denn die Str. sieht verballhornt genug aus. 



Cantioues Morales. 



186. De Parabola Cenae Kegalis. 



1. Homo quidam, rex nobilis, 

Dives in caritafe, 
Cenam magnam divitiis 

Et magna largitate 
Fecit vocatis plurimis 

Cordis hilaritate. 

2. Tempus adest, convivium 

Ut intrent invitati, 
Regale beneficium 

Contemnunt sed ingrati, 
Sic verum perdunt gaudium 

Muudanis implicati. 

3. Unus, ad quem rex raiserat 

Suum fidum legatum, 
Uxorem quod adduxerat, 

Invenit occupatum, 
Venire nec aptus erat 

Ad festum praeparatuni. 



4. Alter, quem rex per nuntiom 

Rogans inssit intrare 
Ad locum exsultantium 

Et epulas gustare, 
Spernens regis imperium 

Sic coepit excusare: 

5. Domum altam aedificem, 

In qua gaudens manebo, 
Alteram et amplificem 

Et plures possidebo, 
Si venero, muliiplicem 

Defectum hinc habebo, 

6. Rex ad amicum tertium 

Servam velociorem 
Mittens rogat, ut regium 

>'on deserat amorem. 
Sed derelinquens otium 

Eias servet honorem. 



— 155 — 



7. Respondit : Quinque debeo 

luga boum probare, 
Quae fortia possideo 

Et ea valde care, 
Cuni quibus opes studeo 

Et terras dilatare. 

8. Die dum lucrum quaereret, 

Boves defatigavit, 
Sed sero, quo quiesceret, 

Locum lassus optavit, 
Et tenebras dum cerneret, 

Noctem muham expavit. 

9. Neglectum tunc conviviura 

Incepit cogitare 
Regis et ad palatium 

lam tarde properare, 
Clausuni invenit ostium, 

lubetur foris stare. 

10. Tunc rex aversa facie 

Dixit : huc non intrabis 

Nec epulas laetitiae 

Yel cenam hanc gustabis, 

Sed tuae neglegentiae 
Dispendia portabis. 



1. In stadio laboris 

Currunt omnes socii, 

Sed bravium honoris 
Non sequuntur singuli; 

Si iiou vis onerari, 

Caveas honorari, 

Honor vult onere gravari. 



11. lam privor bene6ciis 

Et filiis carebo, 
Uxore cum deliciis 

Et mecum pernianebo 
Pernoctans in miseriis 

Et inde magis tiebo. 

12. Mundus, caro, daemonia, 

Me male seduxistis, 
Dum per diversa vitia 

Me miserum duxistis 
Et paradisi ostia 

Finaliter clausisiis. 

13. Fratres, hortor, perpendite 

Tormenta graviora, 
Assidue dirigite 

Ad bona meliora, 
Ad cenam vos disponite, 

Nam brevis vocat hora. 

14. Caeiestis pater gratiae. 

Qui Christum huc niisisti, 
Tu nos ad cenam gloriae 

Voca a mundo tristi, 
Nobiscum stes in acie 

Amore lesu Christi. 

— 8, 1 Tota 



2. Sicut dulcedo mellis 
Non evacuabitur, 
Acerbitasque fellis 

Nunquam relaxabitur, 
Sic et in praelatura 
NuUus est sine cura, 
Rerum hoc exigit natura. 



Piae Cantiones 1582 fol. M 8 b sqq. (Klemming IV, 87.) 
die lucrum cjuaerens gegen den Reira. — 8, 'i quod. 



187. De Onere Possidendi. 



3. Sed si in libertate 

Vivere volueris, 
Vivas in caritate, 

Sic tu non dolueris; 
Nil habes, nil dolebis, 
Perditum neque flebis, 
Sed in hoc, quod habes, gaudebis. 

Piae Cantiones 1582 fol. M 2 b sq. (Klemming IV, 52.) 



— 156 — 



188. De Jlorte. 



1. Mirnm, si laeteris, 

Cum ex apparentibus 
Magis quam ex veris 
Mors concludit 
Et illudit; 
Dic, honio, quid tunc eris? 

Mors fallax sophista, 

Breves dies hominis; 
Quam vera sunt ista! 
lustus aret, 
Et disparet 
Fragilis arista. 

Cum sine vitiis 

Homo vix in mundo, 
Hea, sif, supplioiis 
In lacu profundo 
Agitatur 
Et pulsatur 
Ut ventib arundo. 



2. Mors mundi tigura, 

Qnae corrupta subito 
Perit ut pictura, 
Non in luctu, 
Sed in fluctu 
Hominem deniptura. 

0 mundi sophia, 

Nos errantes corrige, 

Veritatis via 
Ut eamus, 
Ne cadamus 

In mortis ruina. 

Tn spes humilium, 
Rutilans aurora," 
Pro nobis Dominum 
lugiter implora, 
Adiuvare 
Tu dignare 
Nos mortis in hora. 



3. Hominem tam durum, 
lacentera in crimine, 
Se iudicaturum, 

Dum post mortem 
Sciat fortem 
ludicem venturum. 

Quid artes, quid iura 

Tibi prosunt homini? 
Solum ad futura 

Vel est Ite 

Vel Venite 
ludicis censura. 

Ergo, dura veneris, 
ludex, iudicare, 
Tu nostri generis 
Statim memorare, 
Quos emisti, 
Redemisti, 
Noli condemnare. 

Piae Caiitiones 1582 fol. K la. sqq. (Klemming IV, 31.) 



— 157 — 



189. De Condicione Hnmana. 



1. In lioc vitae stadio 
Diversa conditio 

Carnis est humanae, 
Agit hic in vitiis, 
Ille in divitiis, 

Et hic eget pane; 
Mors ut ponit metas, 

subit omnis sexus et aetas, 
Cum raors quemque ferit, 

fjuis modo tutus erit? 

2. Concludit in tumulo 
Mors mnltos ex cumulo 

Populi frequenter, 
Occultat in pulvere 
Divitem cum paupere 

Tunc indifterenter ; 
Factis vel verbis, 

homo simplex, unde superbis? 
Naui, si crudideris, 

tu cito pulvis eris. 



3. Bella movent plurima 
Mundus et daenioiiia 

Carnem infestantes, 
Vulnus suffert anima, 
Ex eisdem saucia 

Clamant hoc gustantes: 
Pace frui plena 

cupiens de sorde refrena 
Carnem, mortiferis 

ne pareat vitiis. 

4. Sursum mentem erige, 
Tua facta corrige 

In hac vita dura, 
Labili ac flabili, 
Debili ac tlebili, 

Cito transitara; 
Sentit adhuc proles, 

quod commisere parentes; 
Hinc tua facta rege 

nec mala corde tege. 



Pi;ie Cantiones 1582 fol. K 5a. sqq. (Klemming IV, 19.) — Den Schlufs 
jeder .Strophe bildet ein Distichon. 



190. De 

1. Vanitatum vanitas, 

omnia sunt vana, 
Nil 8ub sole stabile 

in vita humana, 
Velut funius transiit 

gloria mundana. 
Ista cnr amplecteris, 

0 tu mens insana? 

2. Caecas es? an oculus 

tibi caligavit 
Et apertis oculis 

caecitas prostravit, 
Vel tuam dementiam 

furor induravit ? 
Ista non consideras 

neque cor expavit? 



:ate Maudi. 

3. Dic, miser homuncule, 

quidnam cogitasti, 
Cuius erunt omnia 

haec, quae conf>;regasti ? 
Ad caput reponitur 

tibi, quod amasti? 
Nequaquam, sed possides 

id, quod ignorasti. 

4. Animam diaboli 

rapiunt ad poenas, 
Amici pecunias 

dividunt amoeiias, 
Vermes carnem devorant 

simul atque venas, 
Res tua devolvitur 

ad manus alienas. 



5. Uxori et liberis 

res tuas liquisti, 
Pro his, niiser, animam 

toam posuisti, 
Uxor ducit aiium, 

quem tu non novisti, 
Tui obliviscitur, 

quam sic dilexisti. . 



6. Sic perit memoria 

tuorum filiornm 
Ipsis succedentibus 

in prosperis bonorum, 
Gaudent cum gaudentibus, 

ut mos est eorura, 
In tui memoria 

cum sonitu verborum. 



Piae Cantiones 1582 fol. I 7 a. (Klemming IV, 5.) — Dies Lied erinnert 
an 80 manche ahnliche, dafs man versucht ist, es fiir ein Bruchstiick zu 
halten. Es koirimt liinzu, dafs die Anfangsbuchstaben der 3 letzten Strophen: 
A, U, S auf ein verstiimmeltes und verdorbenes Akrostichon hindeuten. 



191. De Vanitate Mundi. 



1. Mundanis vaDitatibu& 
Astrictus potentatibus, 
Nam sapiens sic instruit, 
Servire magis congrnit 
Veris felicitatibus 
Abiectis falsitatibus. 
Elatus facultatibus 
Resistit cum dogmatibus, 
Sunt ista transitoria 
Spernenda vclut scoria 
Propter caeli palatium, 
Verum gazophylacium. 

2. Vorax infernus surripit 
Suis nos suasionibus, 
Consentientem corripit 
Aeternis torsionibus. 
Mundus extollit leviter 
lllos, quos fallit breviter, 
Mortem ponens in foribus 
Multos pulsat timoribus, 
Carnalis urget macula 
Perurens quasi facula, 
Multi pro tanto vitio 
Torrentur in supplicio. 



3. Traduntur in historiis 
Viri digni memoriis. 
Virtutibus eximiis 
Fulserunt et scientiis 
Cnnctis, loris et viculis 
Ponentes se, periculis, 
Spreverunt hic terrestria, 
Amplexi sunt caelestia, 
Praeclari solis radio 
Certabant in hoc stadio, 
Patris Abrahae gremio 
Funguntur vitae praemio. 

4. Quorum, scliolares, studio 
Benigne vos erudio, 
Haec vobis sit conclusio, 
Vana desit confusio, 

In mentem nam malevolam, 
Deformem sive frivolam 
Non intrat sapientia 
Virtutum seu decentia; 
Clamans inquit sagacia 
Per mundi cuncta spatia : 
Vitam bonam coraperiet 
Homo, qui me reperiet. 



Piae Cantiones 1582 fol. K 4 a sqf|. (Klemming IV, 35.) — 3, 12 
Lies: Fruuntur? 



— 159 — 



192. De Fallacia Miindi. 



1. Jnsignis est figura, 

Quani adinvenit aries, 
Cunctoruni tlos caniporum, 
Mundum vocando vetulani, 
Gressu mirabilem, 

Ambigua statura, 
Cuius rugosa facies, 

Asperitas membrorum 

Vitae praesentis formulam 
Monstrat instabilem. 

Constat cunctis certissime 
lam toties expcrtum, 

Qaod detiuit certissime 
Finem habens incertura •, 

Hanc ergo credas fabuiam, 
Rem tam probabilem V 

2. 0 quara muUa promittit, 

Longam vitam, divitias, 
Favores et honores; 
Tandem in fine decipit 
Te fallibiliter. 

Nam nadum te dimittit 
Ad maximas miserias, 

Dolores et horrores, 

Corpus dura terra suscipit 
Miserabiliter. 

Possessio disrumpitur 
Heredes per carnales, 

Et aninia demergitur 
Ad poenas infernales, 

Scito, qais ista recipit 
lam satis graviter. 



3. Quam miser es, avare, 

Qui non vis Deo credere 
Nec in eum sperare, 
Qui diligis terrestia 
Spernens caelestia. 

Praedico tibi clare, 

Quod cito debes perdere, 
Quae congregas avare, 

Teque cum violentia 
Tollit mors impia. 

Versutias, astutias 
Persolvis cum usura 

Post carnisque delicias, 
Quae possides cum cura, 

Traheris ad supplicia 
Semper manentia. 

4. Si taraen vis salvari 

Innixus Christi sanguine, 
Dum tenipus indulgetur, 
Pietatis operibus 
Insta fideliter. 

Misericors placari 

Pater potest facillime, 

Si tamen exorctur 

Cum lacrimis et precibus, 
Flectitur dulciter. 

Nam si conversus fueris 
Corde simul et ore 

Tuaque libens dederis 
Divino cum amore, 

Vere cum sanctis omnibus 
Vives feiiciter. 



Piae Caniiones 1582 fol. L 8 a. (Klemming IV, 22.) 



— KJO — 



193. De Mundi Malitia. 



1. Kunc floret mendacium, 
Pravitatis coiisortium, 
In mundo diiiguntur, 
Qui falsa obloquuntur, 
Veritas mutabitur, 
Et tides desolabitur, 
Amabitur nequitia, 
Disperditur iustitia, 
Prava avaritia 
lam et vana gloria 

In cunctis malignatur, 
Si tibi sit iustitia, 
lam mundi saevitia 
Male te tristatur. 



2. Fraus donis coronatur, 

Virtus suppeditatur, 
Pietas et felicitas 
Est tamquam bestialitas, 

Indignus recipitur, 

Egenus vero premitur, 
Manimon, usura Satanae, 
Sunt cura praecipue, 

lura renuerunt 

lam et bona diviserunt, 
Mala reponuntur. 

Hcu, studii moralitas, 

Vigoris quippe bonitas 
Lapsum patiuntur. 



3. Tunc vis virtutis viguit, 

Uiscipulus dum timuit 
Doctorem cum pudore, 
Sed iam addiscunt more 

Mala propagare 

Nec volunt nnnc amare 
Artis incrementum, 
Fit ergo detrimentum 

Praefatae disciplinae, 

Mores dant ruinae, 
Sensu abutuntur. 



Piae Cantiones 1582 fol. K 3a. sqq. (Klemming IV, 3«.) — 2, 2 sub 
pede datur; augenscheinlich Korrektur statt des mittelalterlichen suppeditare 
(im gleichen Sinne). — 2, 7 et Satanae. — Str. 3 fehlen drei Zeilen am 
Schlusse. 



194. De Falsis Fratribus. 



1. 0 raentes perfidas 

et linguas duplices 
Et testes subdolos 

et falsos iudices I 
Aurate fabricant 

fraudum artifices 
In dorso pauperum 

ferrum et silices. 



2. Impune frangitur 

fides in publico, 
Vix potest credere 

privignus vitrico, 
Vix pater filio, 

vix aeger medico, 
Ipse, qui conqueror, 

in fide claudico. 



3. Ubique timeo 

dentem vipereum, 
Venenum seminant 

vendentes oleum, 
Qui tecum loquitur, 

trahit ad laqueum, 
Ut tibi temperet 

doloris balueum. 



5. Si bonum fecerim, 

occulte lacerat, 
Si malum aliquid, 

fingens exaggerat, 
Si verum approbo, 

in multis peierat, 
Ut prosit hostibus, 

amicos vulnerat. 



4. Nullus nocentior 

hoste domestico, 
In masno decipit 

sicut in modico, 
De non ambiguis 

aperte iudico, 
De fratris laqueo 

vix pedeni explico. 



6. Minatur filio 

mortis in radio, 
In visu regulus, 

in cauda scorpio, 
In dente coluber, 

princeps in gladio. 
Ficta simplicitas 

in falso labio. 



7. Claraori super hoc 
infero terminum, 
Per aegritudines, 

per ictus fulminuni 
Romana curia 

fovet periurium, 
Pro nummi gratia 
salvat mendacium. 



Piae Cantiones 1582 fol. K 2 a sqq. (Klemraing IV, 41.) — 7, 
periuria. — 7, 8 mendacia. 



195. De Temnorum Iniqaitate. 



1. Honestatis 

Decus iam rmdntur, 
OccuUutur veritatis 

Splendor per mendacia, 
Conculcatur ca=titatis 

Rosa sub luxuria, 
Omnis fletos, sexus, ordo 

Studet avaritiae, 
Transit metas morum, corde 

Complectuntur vitia. 



2. Heu indigni 

Quaerunt suhlmari, 
Ut lucrari subditorum 

Valeant pecunias, 
Strata namque vitiorum, 

Heu, perdunt animas 
Et egenos privant bonis 

Nec dant elemosynas, 
Sed potentcs ditant donis 

Propter amicitias. 



Dreves, Cantiones et Muteti. III. 



11 



— 162 — 



3. Araicorum 

Fides iam rariUat, 
Et fitilhtt cor eorum 

Adulans fallacia, 
Cum propinat fel pro melle 

Per verba praedulcia, 
Ore plaudant et applaudont 

Sibi per convitia, 
Corde fraudant meditando; 

Haec nunc amicitia. 



4. Audi, fili, 

Morum AKC\plinam 
Et doctri»?a»n Salomonis 

Attcndens cor inclina, 
Ut securus salvatoris 

Sequaris vestigia ; 
Time Deam, placa eom. 

Purga noxam lacrima, 
Praesto sis et ora eum, 

Ut ducat ad gandia. 



Piae Cantiones 1582 fol. K 6 a sq. (Kleniming IV, 29.) — 3, 3 frangat 
captus plangat. — 3, 1 sq. Fides amicorum. 



19G. De Temporum Iniquitate. 



1. leremiae prophetiae 

Stilus nove piugitur, 
Hierarchiae, matris piae, 

Yox in Rama gignitur 
Ululatus et ploraius 

Prae maerore filiae, 
Nam affatus nec solatus 

Hanc vir est clementiae. 

2. Xam Rachelis gens crudelis 

Natum sudat sternere, 
Ventis, velis, traudis telis 

Qaosque vult perimere, 
Nunc raptorum, exactorum, 

Qui placent in curia, 
Dominorum oppressorum 

Tollunt res cum furia. 



3. Fraus Herodis pravis modis 

Toti terrae imperat, 
Fidem frangit, captus plangit, 

Nova lex exsuperat, 
Maior cedit et obedit, 

Minor senem arguit, 
Schisma cedit, retrocedit 

Lex, quae prius placuit. 

4. Poena iacet, culpa placet 

Cleris, servis, dominis, 
lusti degunt, stulti regunt 

Cunctis raundi terrainis, 
ConcuUatur, enervatur 

Clerus et religio, 
Quisuam scivit vel auJivit 

Tot rivos a vitio ! 



Piae Cantiunes 1582 fol. L 4 a sqq. (Klemming IV, 26.) — Zu Str. 3 
u. 4 cf. lam verus amor! 



J!i7. De TemporuDi Inifjaitate. 



1 a. Verns amor exspiravit, 
Pax in terris exsulavit, 
Patri proles imperat, 

■1 a. Fidem fraus incarcerat, 
Famam lingua iaccrat, 
Regem rex exsuperat, 
Plebem plebs vituperat. 



1 b. Legem dolus impugnavit, 
Totus mundus se mutavit, 
Nova lex exsuperat. 

2b. Omnes mandi semitas 
Occupavit novitas, 
Vanitas, iniquitas, 
Guerra vel hostilitas. 



3a. Qais errores numerat, 
Quos mundus exaggerat ? 

4 a. Bella placent aulicis, 
Protervire rusticis, 
Usura politicis, 
Simonia clericis. 

5a. Plus placet iam fatuitas 
Quam personarum trinilu.s, 
Plus Decii nobilitas 
Quam fides, spes et caritas. 

6a. Plus placet crinis tractio 
Qnam psalmus vel oratio, 
Plus Veneris abusio 
Quam missa vel devotio. 

7a. Maior cedit et obedit, 
Minor senem arguit, 
Schisma redit, retrocedit 
Lex, quae prius placuit. 



3 b. Ebria modernitas 
Res amat insolitas. 

4b. Vulgus habet onera 
Aegre ferens vulnera, 
Quis nescit, quot opera 
Sequuutur post funera? 

5 b. Plus truncatus habitus 

Quam dona sancti spiritus, 
Plus idolorum servitus 
Quam pro peccatis gemitus. 

6 b. lam anipiectuntur odio 

Clerus et religio, 
Quis novit ab initio 
Tot rivuios a vitio I 

7 b. Poena iacet, culpa placet 

Cleris, servis, dominis, 
Docti degunt , stulti regunt, 
Lucra dantur asinis. 



8. Pompa placet feminis, 
Talis status hominis 
Est in mundi terminis. 

Piae Cantiones 1582 tol. K 7b sqq. (Klemming: IV, 8 flf.) — Zu 6b, 
3 sq. vgl. Nr. 196, Str. 4, 7 sq.; zu 7a. 3 sq. Nr. 196, Htr. 3. 7 sq.; zu 
7b, Nr. 19.5 .str. 4, 1—4. 



198. De Tempornm Iniqnitate. 



1. Mars praecurrit in planetis. 
Homo pacis et quietis 

Nil valet in saeculo, 
Scd tyranni et feroccs, 
Qui ud mala sunt veloces, 

Hi regnant in populo. 
Effrenes et indomiti, 

Qui devastant et incendunt, 

Quae sunt sua, non attendnnt, 
Tales placent comiti. 



2. Ducunt vaccas, equos, boves, 
Capras, hircos, porcos, oves 

Et, si quae similia; 
Ducunt lanam atque linum, 
De rapinis implent sinum, 

Nudat matrem fiiia. 
En, iudex ante ianuam 

Clamat : redile, quae tulisti, 

Vel peribis casu tristi 
Mortem per turpissimam. 



3. lesu Christe, fili patris, 
Confer nobis iam renatis 

Tuum sanctum spiritum. 
Quid prodesset nobis nasci, 
Si tu velles, rex, irasci, 

Ad nostrum interitum! 



11* 



— 164 — 



Memento, quod suinus tui, 
Tu es factor, nos factura, 
Tibi sit pro nobis cura, 

Te precamur cemui. 

Piae Cantiones 1582 fol. L 1 b sq. (Klemming IV, 24.) 

199. De Tempornm Iniquitate. 



1. Invaluit malitia, 

lam hora vesperarum, 
Despicitur iustitiu 

Ubique nunc terraruin, 
Crescunt crebro vitia 

Rerum mundanarum, 
Est concors ad supplicia 

Imago divinaruni. 

2. Ocello lustrat singula 

Xaturae vim pertransiens 
Duelloque subtilia 

Sopliismatum discutiens, 
Cum mundi huius machina 

Et gyrum caeli ambiens 
Quaeritque sic magnalia 

Seipsum homo nesciens. 



3. Amat nunc mundus dulciter 

Honores populares 
Erigitque suaviter 

Ad gradus clericales, 
Fallit tandem breviter, 

Quos iam fecit tales, 
Nec velut pridem nequiter 

Nunc fallit immortales. 

4. Exsurgens iam revertere, 

0 dulcis mi amica, 
Emendemus nos hodie. 

Ne moriamur ita, 
Ad pedes lesu sustine, 

Imago insignita. 
Nil tibi sit amabiie 

Nisi ipsa vita. 

Nisi 



Piae Cantiones 1582 fol. L 2 b. (Klemming IV, 22.) — 4, 8 Lies 
superna vita. 



Cantiones Scliolastieae. 



200. De Scholaribus. 



1. Scholares, convenite, 
Libenter haec audite 

Procul a vitio, 
Tractabo vobis rite, 
Quae, qualis vestrae vitae 

Constet condicio. 
Nam primitus barbati, 
In facie rugati 

Stabant rigoribus, 
Vix volunt ablactati 
lam esse subiugati 

Suis doctoribus. 



En, quondani timuistis 
Magistros, dum sedistis 

Vos in pulveribus; 
Tunc certe profecistis, 
Cura subditi fuistis 

Scholae verberibus. 
Omne caput languescit, 
Dum pastor oves nescit, 

Ac errans erit grex; 
Latinum iam recessit, 
Barbaricum accrescit, 

Scholarum perit lex. 



— 1G5 — 



3. Scholaribus revera 
Pecunia in pera, 

Quinterna manibus, 
Et capitis in sphaera 
Mitra fulget sinceru 

Modis in omnibus. 
Yix sciunt G, ut, A, re 
Nec Mnsa declinare 

Nec curant studium, 
Sed discunt chorizare, 
Incipiunt amare 

Mundi tripudiom. 

Piae Caritioni-s 1582 fol. L 6 b sqq. (Klemraing FV, 69.) 

201. De Vita Scbolariam. 



1. 0 scholares, discite, 
Auribus percipite, 

Oculis videtc, 
Quam beatam ducitis 
Vitam, (|uam diligitis 

Studiiim quietis. 
Mane scliolas petite, 
Vespere recedite 

Domum repetentes ; 
Quis status felicior, 
Quae vita securior 

Inter nnnc viventes. 

2. Reges, duces, comites, 
Principes et milites 

Nunquam sunt securi, 
Vivunt enim misere. 
Arma debent gerere 

Semper pugnaturi. 
Appeilantur doniini, 
Omini non homini 

Talis laus debetur ; 
Bona transitoria 
Sant eorum gloria, 

Sicuti videtur. 

3. Mercatores avidi, 
Nocte, die timidi 

Flumina marina 
Propter lucrum transeunt 
£t quandoque pereunt 

Morte repentina. 



Quorum mercimonia 
Sorte pendent dubia 

Pariter ct vitn, 
Visu miserabili 
Pereunt de facili 

Diu acquisita. 

4. Rustici sunt asini, 
Quibus terrae domini 

Dominantur mire, 
Quidquid habent, rapiunt. 
Si non habent, adigunt 

Pauperes abire. 
De thesauro paupere 
Magnis solent addere 

Magnam portionem, 
Sed eo flebilius, 
Quod his Deus citius 

Mittat ultionem. 

5. Regula scholarium 
Est excellens oninium 

Vitae sanctitate, 
Licet nulla similis, 
Tamen est difticilis 

In asperitate. 
Soli Deo serviunt, 
Sitiunt, csuriunt, 

Quorum paupertatem 
Enarrare nequeo, 
Consequuntur ideo 

Christi pietatem. 



— 166 - 



11. £x istis colligite 
Vitam, quam diligite 

Semper, clericalem, 
SiDgula pertranseo 
Ita, quod nunc nescio 

Sinulem vel talem. 
Vos estis in medio 
Libero arbitrio 

Rite considentes, 
Postquam senueritis, 
Sacerdotes eritis 

Deo servientes. 

Piae Cantiones 1.582 fol. L 6b sqq. 
Vesperi. — 5, 10 nequeunt. 

202. De Vitiis 

1. Castitatis speculum, 

Scholares, amate, 
Relinquentes saeculum 

Scbolas frequentate, 
Pnerorum rudimenta, 

Precor, ut colatis 
Et virtutum incrementa 

Samrae diligatis. 

2. Boetii studia 

lubent amovere 
Veneris incendia 

Nec in his gaudere ; 
AsEumatur pro exemplo 

Lucretiae natus, 
Corrigatur sic extemplo 

luvenilis status. 

3. Commessationihus 

Sed, heu, iam assuescunt, 
Suis lectionibus 

Omnino marcescunt, 
Sicut causa et causati 

Se contingunt sedes, 
Sic sunt Bacchus foederati 

Atque Ganymedes. 

Piae Caiitioncs 1582 foJ. L 5 b sc 
aeternae. 



12. Qni in terris proprium 
Linquunt, patrimonium 

Habent spiritale; 
Quapropter soUicite 
Date preces debite 

Propter donum tale. 
Ipse vos ad gaudia 
Transferat caeiestia 

Precibus placatus, 
Ubi sine terraino 
Hymnum canit Domino 

Populus beatus. 

— (Klemminfr IV, .58 ff.) — 1, 8 



Scholarium. 

4. Intricatis vestium 

Gaudent ornamentis 
Et suorum crinium 

Torvis polimentis, 
Gulam suam decorare 

Fuco concupiscunt, 
Magistrafum honorare 

Pauci iam addiscunt. 

5. Tabulatis calceis 

Incedunt elati 
Et in semircirculis 

Gyrant ut inflati; 
Nolunt scholis interesse 

Truphis inhiantes, 
Sed festinant hic abesse 

Vanis ambulantes. 

6. Vitia dementiae, 

Scholares, fugate, 
Nectare scientiae 

Vos inebriate, 
Toto nisu custodite 

Morum honestates, 
Ut aeteruae vobis vitae 

Dentur dignitates. 

q. (Klemming IV, 45.) — 6, 7 Et 



— 1(J7 - 



203. De Concordia. 



1 . 0 quara niundum , quam iu- 
cundam 

Vivere concorditer, 
Nam psalmista verba ista 

Loquitur veraciter. 
Hac virtute sunt solutae 

Res unitae fortiter, 
lussu oris creatoris 

Yivunt regulariter. 
Herus verus fert sincerus : 

Sancti sunt pacifici, 
Grati nati non vocati, 

Fiunt hi deiiici. 



2. Christianus is insanus 

Subito efficitur, 
Cuius ore, corde, fore 

Vera pax non cernitur, 
Illo ore. corde, fore 

Vera pax non cernitur, 
Quo coniorat patrem, curat 

Sternere, ut legitur. 
Ipso corde, pleno sorde, 

Cain simul corruit, 
Vehementer, fraudulenter 

Dum in fratrem irruit. 



3. Hanc in facto nuper acto 

Scbarioth non habuit, 
Dum letale, heu, tam male 

Laqueo se induit. 
Magnum donum, sunimum bonum 

Confert pacis dignitas, 
Tollit bella, cordis fella, 

Mentis fit sinceritas. 
Est amoris vinclura foris 

Optima felicitas, 
Premit iras intus diras, 

Oris est sinceritas. 

Plae Cantiones 1582 fol. M 6 b sqq. (Klemming IV, 76.) 



204. De Concordia. 



1. Laetemur, omnes socii, 
Psallentes cum tripudio, 
In nostro sit consorlio 
Sincerus amor, vera 
Fides, procul ira 
£t indignatio. 



2. Benignam vitam ducite 
In huius saecli tramite, 
Omnes dolos abicite 
Virtutes bonorum 
Ac honestatem moruni 
Actis colligite. 



Te, Christe, benigne, 
Laudeque digne 
Precamur, 



— 168 — 



Evelle scelera, . 

Da nobis iam praeterea 

Tales, qui devote 
Deo famulentur, 
Ad astra leventur, 

Et aethera. 

Piae Cantiones 1582 foJ. M 7 b. sq. {KJemming IV, 75.) — 2, 6 Ex actis 
ipsorum colligite. 

205. De Inscitia. 



1. Olla mortis patescit, 

Quam vidit leremias, 
Cleri status vilescit 

Spernendo scholae vias, 
Schola nola virtutis 

Tutis clangescit moribus, 
Qui spernunt, cernunt luctum, 

Fructum perdunt cum tioribus. 

2. Linquunt scholas scholares 

lam spreta disciplina, 
Doctis apparent pares 

Parva docti doctrina, 
Artis partes postponunt, 

Praeponunt aulizare, 
Qui scit parum quid scribere, 

Arae se vult dicare. 

3. Apostata infestus 

Ut suos plus molestat, 
Aulae scriptor molestus 

Sic et clerum infestat, 
At cura praelatura 

Aulizantes exaltat, 
Provectos, vita rectos 

Hos honor iam persaltat. 



4. Virgam vidit propheta 

Praefatus vigilantem, 
In scholis quae est spreta 

Per mentem arrogantem, 
Curas duras despiciunt, 

Sciunt vix la, sol, fa, re, 
Statim gradum sic sitiunt, 

Fiunt astantes arae. 

5. Uitae via vitatur, 

Dum clero deviatur, 
Pro libris trupha datur, 

Taxillis disputatur, 
Tales, quales hi regunt, 

Degunt arte soUertes. 
Heu, lex quam grex insignis ! 

Dignis praefert inertes. 

6. Sors Dei exstat clerus 

Ex scholis procreatus. 
Ut sit votis sincerns, 

Orat pro vulgo gratns ; 
0 Christe, pie Doniine, 

Esto clero solamen, 
Ut hi, qui tibi militant, 

Vitent dirnm examen. 



Piae Cautiones 1582 fol. M 1 b sqq. (Klemming FV, 54 flf.) — Der Name 
Olaus, den rtas Akrostichon verrat, ist ein so haufiger, dafs es schwer 
fallt, an eine bestimmte Persouliclikeit als Verfasser zu denken. Unter den 
Bischofen von Abo finden wir einen Olaus Magni f 1460. 



206. De Disciplina. 

Disciplinae filius Esto Noe similis 

Ait imperterrito : Consecratus Domino, 

Frater, cur fis devius, Forte sum odibilis, 

Cur sudas in devio? Quia verum concino. 



— 169 — 



2. Timor est initium 

Omnis sapientiae, 
Timor fugat vitium 

Vilis ignorantiae, 
Timor dat fastigium 

Regiae potentiae, 
Timor est humilium 

Clipeus in acie. 

3. Quid nocet id perdere, 

Quod tam cito redeat, 
Quidnam cutem vendere, 

Cuni cito refloreat, 
Pro cute recipere, 

Quod plus auro valeat? 
Ergo, frater, patere, 

Quod te timor arceat. 

4. Dulcia non merainit, 

Qui non gustat tristia, 
Mel, ut Plato cecinit, 
Sapit post absinthia, 



Nam Matthaeus concinit 
Inter evangelia: 

Ubi timor desinit, 
Incipit miseria. 

5. Sicut humor modicns 

Est medela floribus, 
Sic et timor medicus 

Optimus in rudibus; 
Taurum domat rusticus 

Ictu, fuste, restibus. 
Puerum scholasticus 

Verbis et verberibus. 

6. Nunquam Pharaonicus 

Proficit in artibus, 
Quia diabolicus 

Talis est in omnibus. 
lam ad finem contraho, 

Velut arabo sapimus : 
Si vis esse Pharao, 

Finis erit pessiraus. 



R" Patienter patere 

Verba cum flagitiis, 
Noli dura spernere, 
Ne volvaris vltiis. 

Piae Cantiones 1582 fol. M 1 a sq. (Klemming IV, 48.) 



1. Schola morum floruit, 
Dum timorem habuit, 

Sed timore mortuo 
Statim flos eniarcuit 
Nec florere potuit 

Mos timore defluo. 

2. Timor honoris vinculum 
Instruxit discipulum, 

Ergo, si vis instrui, 
Fer timoris iugulum 
Et docentis baculum, 

Queni repellunt fatui. 



Timore. 

3. Timor laudabilium 
Honor est scholarium, 

Pauperes magniticat, 
Timor dat imperium, 
Rudium ingenium 

Docet et authenticat. 

4. Timor habet ordinem 
Ad supernura cardinem, 

Ubi nemo litigat, 
Timor mansuetudinem 
Excitat et turbinem 

Punientis mitigat. 



— 170 — 



5. Timor et attentio 
Sunt scholis in pretio, 

Puer, qui assumpserit, 
Puer in hoc hivio, 
Si tioret ingenio, 

Triumphare poterit. 



6. Timor est in inferis, 
Quo concordant superis, 

Nam sine concordia 
Error est in ceteris, 
Haec sunt verba veteris, 

Qui tiniebat omnia. 



7. Timor ei poculura, 
Vitae habitaculum 

In aeterna gloria 
Dat, si bunc timuerit 
Ipsumque sapuerit 

Aevu per solacia. 

fantiones Piae 1582 fol. M « b. (Kleinraing IV, 66.) — Str. 2 kelirt als 
nach allen Strophen wieder, ist aber urspriinglich nicht als Kundreim 
gedacht. 



208. Planetas Vagi. 



1. Aliena provincia 
Conturbat me miseria, 
lam deticit substantia, 
Evanuit laetitia. 

2. L»e provincia expulsus, 
In angaria destructus, 
lam factas sum ut laicus, 
Constringit me vilissimus. 



3. Miles essem, equiUissem, 
Latro essera, spoliassem, 
Non sum latro neque miles 
Sed Phoebi pauper satelles. 

4. Monacbus esse nequeo, 
Eremita non audeo, 
Mendicare erubesco 

Et fodere non valeo. 



R" 0 salvator mortalium, 
Consolator tidelium, 
Per te Deus nos salvavit 
Et a morte liberavit. 



Cantiones Piae 1582 fol. M 4 a. (Klemming IV, 72.) — R" steht hinter 
Str. 1. — 1, 1 Sum in aliena. — 2, 1 sum expulsus. — 2, 2 sum destruchis. — 
4, 1 esse uon valeo. — 4, 4 fodere iam nequeo. — K" steht hinter Str. 1. 



209. Invitatio ad Conviviam. 



1. 0 scholares, 
Voce pares, 

lam mecum concinite 
Et choream 
lubilaeam 

Semper mccum ducite. 



2. lam ad festum 
Modo maestum 

Servitutis studii 
Noster coetus 
Speret laetus 

Nobilis convivii. 



— 171 — 



3. Convivari, 
NoD tristari 

lubet lex in saeculo, 
Consolari, 
lucundari 

Mandat Bacchus populo. 



4. Felix ludus, 
In quo uudus 

Scholaris verberibus 
Non snccunibit 
Nec decumbit 

Magistri livoribus. 



R" Ergo, gaude, 
Plaude laude, 

Contio scholarium ; 
0 si tale, 
Tale, tale 

Seniper esset gaudium ! 

Cantiones Piae 1582 fol. M 4 1j sq. (Klemming IV, 63.) — R» steht 
hinter Str. 2. 



210. De Tempore Vernali. 



In vernali tempore 

Ortu laetabundo 
Dum recedunt frigora, 

Nuntiat hirundo: 
Terrae, maris, nemoris 
Decus adest deforis 

Renovato mundo, 
Vigor redit corporis, 
Cedit dolor pectoris 

Tempore iucundo. 



Terra viret floribns 

Et nemus virore, 
Aves mulcent cantibus 

Et vocis dulcore, 
Aqua tempestatibus 
Caret, aer imbribus, 

Dulci plenus rore, 
Sol consumptis nubibus 
Radiis patentibus 

Lucet cum dulcore. 



3. 0 quam mira gloria, 

Quantus decor Dei, 
Quanta resplendentia 

Suae faciei, 
A qno ducunt omnia 
Ima, summa, media 

Formam specieil 
Maior est distantia 
Quam sit differentia 

Noctis et diei. 

Cantiones Piae 1582 fol. N 2 b sq. (Klemming IV, 81.) 



211. De Tempore Vernali. 

1. Tempus adest floridum, Hoc, qnod frigus laeserat, 
surgunt namque flores, reparant colores, 

Vemales in omnibus Cernimus hoc fieri 
imitantur mores, per multos labores. 



Sunt prata plena floribus 

iucundo aspectu, 
Ubi iuvat cernere 

herbas cura delectu, 
Gramina et plantulae 

hieme quiescunt, 
Veinali in tempore 

virent et adcrescunt. 



3. Hae vobis pulchre monstrant 

Deum creatorem, 
Quem quoque nos credimns 

omnium factorem; 
Tempus ergo hilare, 

quo laetari libet, 
Renovato iam mundo 

nos novari decet. 



4. Terra ornatur floribus 

et multo decore, 
Nos honestis moribus 

et vero amore, 
Gaudeamus igitur 

tempore iucundo, 
Laudemusque Dominum 

pectoris e fundo. 



Piae Cantiones 1582 fol. N 3 a sq. (Klemming IV, 83.) 



Musik-Beilage. 



r- 



Flo-rens iu-ven - tus vir - gi-nis Fruc-tum sa - lu - tis 



ger - mi - nat, Qui la - ben - tis o 



-;i-r 

ri - gi - nis, 



(3 



-tr- 



i 



Ve - tu - sta - tem ex - ter - mi - nat, Dum ver - bum pa - tris 



na - sci - tur Ex ma - tre si - mul fi - li - a 



Fac - tum - que ca - ro - sci - tur In - ter pu - do - ris 



m 



1 



li - li - a. In fi - ne vir - go tem - po - ris 



^ — . , 











Mem-bris tu - me - scit te - ne - ris Vi - ro per- 



fec - ti cor - po - ris In for - ma no - stri ge - ne - ris. 



O pa - tris rai - ra be - ni - gni - tas ! O ma - tris prae - cel- 



sa dig - ni - tas ! etc. 



n. 



A - li - e - na pro - vin - ci - a Con - tur - bat me mi- 



— I- 



1 



a, lam de - fi - cit sub-stan-ti - a, E - va - nu- 



it lae - ti - ti - a, I 



III. 



^: 



O scho-la-res vo - ce pa - res, lam me-cum con - ci-ni-te, 
Et cho - re - ara iu - bi-lae-am Sem-per rae-cum du-ci-te. 



-= — s— — — si — — — — -i-— — e 



:3:=^: 



lam ad fes - tum mo - do maes-tum ser - vi - tu - tis stu-di-i 
Nos- ter coe - tus spe - ret lae - tus no - bi - lis con - vi - vi - i. 



IV. 



Scho-la 
Sta - tim 



mo ■ 
flos 



flo - 
mav 



it, 
it 



Dum ti- 
Xec flo- 



— 175 — 



mo - rem hji - bu - it, Sed ti - rao - re mor - tu - o 
re - re po - tu - it Mox ti - mo - re de - flu - o. 



Ti - mor, ho - no - ris vin-cu - lum, In - stru - it dis - ci-pu- 



lum; Er - go, si vis in - stru - i, Fer ti - mo 



iu - gu - lum Et do - cen - tis ba - cu - lum, Quem re- 



1 

















pel - lunt fa - tu - i. 




— 176 — 



YI. 



1 1 [: — 



Tem-pus ad - est flo - ri - dum, Sur-giint nam-que flo - res, 
Ver-na - les in om-ni-bus I - mi - tan-tur mo-res. 



1 — fi — e — 

-Jt 1 1~ 


»- — 












: 1: 









Hoc, quod fri - gus lae - se • rat, Re - pa - rant ca - lo • res, 




- I r 



Cer - ni - mus hoc ti ' e - ri Per mul-tos la - bo - res. 



Inhaltsverzeichnis. 





Seite 


1 


Spite 


^bit virgo iu inontaua 


120 


Depromamus iubilose . . . 


. 107 


Adest celeberrinia .... 


41 


De radice processerat . 


. 135 


Adest dies celebris .... 


46 


Deum trinum adoremus 


. 103 


A dextris Dei DomiimN 


137 


Deus pater filium .... 


29 


Advertite percipite 


73 


Deus (juam brevis cst 


70 


Agno.scat onine saeculuni 


30 


Dic homo cur abuteris 


. 68 


Agnus sine macula . . . . 


40 


Dies felix atque grata 


40 


Aliena provincia 


170 


Dies iam laelitiae .... 


. 112 


Altna mater gemma . . . . 


60 


Dies recolitur annua . 


47 


Aniuris opulentiam . . 


139 


Diseiplinae filius .... 


. 168 


Angelus emittitur 


136 


Divo fragrans iiumine 


. 107 


Auctor humani generi.s 


140 


Doctor vatum gloria . 


. 84 


Ave Maria gratia plena 


51 


Dorothea coronata . . . . 


. 125 


Ave mater o Maria . . . . 


57 


Dulcem caeli collaudemus 


. l'-'7 


Ave pura tu puella . . . . 


119 


Jj^UIjC U I 6 " '^*u 1 i ■ ■ . • 


88 


Ave regina omnium . . . . 


152 


Ave virgo sapiens 


49 


lliCCc lliflgllulll aUl lclliillUlli . 


43 




Ecce novum gaudium . . . 


137 


JJarXilUlUUIdcU Ut:d.lO .... 


1 94. 


Ecce tempus est vernale 


38 


Rq ai 1 1 rk nnl 1 \ it liM pm I1K 


oo 


Enche, Enche, Enche . . . 


•52 


Qta TinriiB Cfn ll H i ^ 




En virgo parit filium . . . 


100 




144 


Epulemur in azimis . . . 


4<: 


Cantat omuis creatura . . 


46 


Est de monte lapis caesus . 


. 100 


Cantemus laudes virginis 


119 


Eva virum dedit in mortem 


. 70 


Castitatis speculum . . . . 


166 


Ex linguis multifariis . . 


. 43 


Causans totam structionem . . 


17 


Expurgator scelerum . . . 


. 20 


Cedit frigus hiemale . . . . 


38 


Ex sinu matrir parvulus 


34 


Cedit hiems eminus . . , . 


142 


Felici amatrici 


. 112 


Cella pudoris Maria . . . . 


53 


Floren» iuventus virgiuis 
Fortis ecce leo ille . . 


. 131 


Christus surrexit 


41 


. 102 


Cleri universitas 


66 


Fortuna si alluseris . . . 


. 72 




Coetibus angelicis 


79 


Fulget dies hodiema . . . 


. 45 


Concordi laetitia 


59 




Congaudeat turba fidelium . 


136 


Gratulentur musici . . 


. 108 


Congaudentes exsultemus . . 


79 


Gratuletur omnis inundus 


. 82 


Constat aethereis lesum . 


103 


Gaude gloriosa Morborum . 


48 


Drevea, Cantiones et Atuteti. 


m. 


12 





— 178 — 





Seite 


Hac in terra cernuntur . 


y.5 


Hamus prendit vir^inis . 


. 30 


Homo quidam re.x nobilis . 


. 154 


Honestatis decus iam . 


. 161 


Humilitate strintritur . . . 


. 61 


lam novum sidus oritur . . 


. 37 


lam praestolantes gloriam . 


. 109 


lam ver exoritur .... 


. 37 


leremiae prophetiae . . ■ 


. 162 


lerusalem laetiire .... 


. 76 


lerusalem mirabilis 


. 78 


lesu dulcis mater bona . . 


. 110 


lesu mater deica .... 


. 111 


lesus Christus dum cernitur 


105 


lesus Christus nostra salus 


. 105 


lesus huniani generis . 


. 138 


Ignis in rubo cernitur . . 


28 


Imperatrix egregia .... 


. 109 


Iiiiperatrix gloriosa . . . 


. 118 


Iinperatrix supernorum . . 


. 62 


Incoraparabiliter .... 


. 63 


In hac die Christophorus 


. 126 


In hoc festo breviter . . . 


. 66 


In hoe sacro soUemnio . . 


. 122 


In hoc vitae stadio . . . 


. 157 


In laudes debitas .... 


. 22 


In laudes innocentium . . 


. 65 


Insignis est figura .... 


. 159 


In stadio laboris .... 


. 155 


Instantes veneremur . . . 


. 47 


In terris omni populo . . 


. 80 


In trinitate consistit . . . 


. 59 


Invaluit malitia 


lt)4 


Tn vfii*Tiaii tpmnore 


171 


TATisiTinpjs viriro Cljirior 


126 


lubilemus omnes ei . . , 


80 


lus naturae consuniitur . . 


. 26 


Liaetemur omnes socii 


. 167 


Laetetur lerusalem . . . 


. 133 


Laus virginis Nati .... 


. 146 


Lumen patris resplenduit 


. 22 


Magistrorum omnium 


. 83 


Magnus qui factus erat . . 


29 


Margarita pedibus calcatur . 


74 


Mars praecurrit in planetis 


. 163 



Seite 



Mater altissimi regis .... 118 

Mira lege miro modo .... 20 

Mirum si laeteris 1.56 

Mittendus praedicitur .... 39 

Mortis en cum glnria .... 102 

Multa uribis adversantur ... 71 

Mundanis vanitatibus .... 1.58 

Nardus odorifera 50 

Nascitur ex virgine .... 81 

Natus est nobis hodie ... 34 

Natns est rex de virgine . . 21 

Nicolaus inclitus 64 

Nobis est natu^; hodie . . . 100 

Novus annus dies magnu^ . . .35 

Nunc floret mendacium . . . 160 

O Christi longanimitas ... 69 

O domina dominatrix .... 49 

Olla mortis patescit .... Iti8 

O Maria o felix piierpera 52 

O mentes peifidas 160 

O mira clementia 42 

Omnipotens pater gentium . . 104 

Omnis orbis resonet in cantica . 19 

Omninm sanctorum pia . . 123 

O praeclara Margareta . . . 127 

O quam mundum quam incundnm 167 

O quantum sollicitor . . .58; 71 

Oriente oriens 37 

Ortum floris conciiiat .... 23 

O sancte Bartholomaee . • 124 

O scholares discite .... 165 

O scholares voce pares . . . 170 

O sedes apostolica 65 

O summa spes fidelium . . . 127 

O venerabilis et salutifera . . 51 

Panis vivus typicatur . . . 106 

Pastores dicite quaenam vidistis 18 

Pater tui sumus 67 

Perennis regis nymphiila . . 123 

Personat chorus hodie ... 27 

Phoebus ecclipsi tumuli . . . 101 

Polo polo egreditur .... :M 

Praelustri relucentia .... 121 

Psallat tidelis contio .... 148 

Psallat scholarum contio . . 134 



— 179 — 





Seite 


Quae est ista quae ascendit 


120 


Quam felix quam praeclara 


33 


Quare non cessas vivere . . . 


67 


t«,Q Hi V Tpqrp ost 4t'i f I u 1 i M 11 tvi 
^WAUi.^ \^aa I>1 t<tiln 1 1 11 U Ul • 


94 


xvcuiiu!) viiciio oii vdruin . , 


J Oo 


xvcCbor poiciis cdcLi terrswi 


0 i 


R. dGca,nG civitatis 


QO 


Res nova principiutn . . . . 


26 


Resonemus cleri coetus . . * 


122 


Resonemus hoc natali . . . 


25 


Resurrexit libere 


39 


Rosa rosarum primula . . 


111 


i^Aivttiijr i<tiii iiiu&iii . . , . 


uo 


Ortl Vc Ueil<tLln CClld. . . . ■ 


117 


SsJilvp nnptor fTpmmii Qoipntinp 


89 


I^Clit * C UV^vvt \JtJliHllfZ ... 




OcHlVC 1IU& CL UcL^Uo . . 


lOl 


0<tlVC lUA UUCllU IIJ .... 


1 17 


^3.1 VP rn i tu3 vi fffii nf*ii 1 a 

V C lU 1 1 IB VII g UllLiUld . ■ 


1 1fi 


1 vp vi Ttm v^PfTi a 
041VC viigij I ce£ ict .... 


oyj 


^/^VirtiQ TViriv*tinri nfAa>iiit 

oi/iiuici iiiuruiii Duruii . . . 


IfiQ 


Scholares convenite 


164 


Sibyllae dictum floruit . . 


33 


Sollenni gaudio 8it aucta . 


64 


Sonitemus voculis .... 


98 


Spiritum misit hodie . . . 


103 



Seite 



Succinamus vocum harmonia . 99 

Superni iubar aetberis . . . 115 

Surgens mortis victor fortis . 42 

Surge vide gens misera ... 27 

I 

Tempus adest floridum . . . 172 

Tempus adest gratiae . . . ' 135 

; Tempus novum renovat ... 86 

Tenerae rosulae lenia ... .54 

Terit perit illusio 32 

Thronus regis instauratur . . 50 

Tres personae trinitatis . . . 138 

Triformis relucentia .... 143 

Tuta canit Michael .... 36 

Unica gratifera 149 

Universa gens laetetur ... 37 

Vanitatum vanitas 157 

Veni sancte spiritus .... 56 

Vernalis lux emicuit .... 32 

Verbo verbum incarnatur . . 48 

J Verus amor cxspiravit . • . 162 

j Vigilanter melodum . . . . 114 

Virgine nato rege beato ... 26 

Virgo mater piissima .... 151 

Virgo nobilis 113 



12* 



Pierersche Hofbucbdnickerei St«phan Geibel & Co. in Altenburg. 



I 



-i 


r" 









































THE INSmurC OF MEDIAEVAL STIJDltS 
59 QUEEN'S PARK CRESCENT 
TORONTO - 5. CANADA
Internet Archive Audio

Featured

Top

Images

Featured

Top

Software

Featured

Top

Books

Featured

Top

Video

Featured

Top

Mobile Apps

Browser Extensions

Archive-It Subscription

Save Page Now

Full text of "Hymni inediti. Liturgische Hymnen des Mittelalters"

See other formats
