Google
This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project
to make the world’s books discoverable online.
It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject
to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books
are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that’s often difficult to discover.
Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book’s long journey from the
publisher to a library and finally to you.
Usage guidelines
Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to
prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying.
We also ask that you:
+ Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for
personal, non-commercial purposes.
+ Refrain from automated querying Do not send automated queries of any sort to Google’s system: If you are conducting research on machine
translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the
use of public domain materials for these purposes and may be able to help.
+ Maintain attribution The Google “watermark” you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.
+ Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other
countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can’t offer guidance on whether any specific use of
any specific book is allowed. Please do not assume that a book’s appearance in Google Book Search means it can be used in any manner
anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe.
About Google Book Search
Google’s mission is to organize the world’s information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers
discover the world’s books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web
atlhttp://books.google.com/|
Google
Über dieses Buch
Dies ist ein digitales Exemplar eines Buches, das seit Generationen in den Regalen der Bibliotheken aufbewahrt wurde, bevor es von Google im
Rahmen eines Projekts, mit dem die Bücher dieser Welt online verfügbar gemacht werden sollen, sorgfältig gescannt wurde.
Das Buch hat das Urheberrecht überdauert und kann nun öffentlich zugänglich gemacht werden. Ein öffentlich zugängliches Buch ist ein Buch,
das niemals Urheberrechten unterlag oder bei dem die Schutzfrist des Urheberrechts abgelaufen ist. Ob ein Buch öffentlich zugänglich ist, kann
von Land zu Land unterschiedlich sein. Öffentlich zugängliche Bücher sind unser Tor zur Vergangenheit und stellen ein geschichtliches, kulturelles
und wissenschaftliches Vermögen dar, das häufig nur schwierig zu entdecken ist.
Gebrauchsspuren, Anmerkungen und andere Randbemerkungen, die im Originalband enthalten sind, finden sich auch in dieser Datei - eine Erin-
nerung an die lange Reise, die das Buch vom Verleger zu einer Bibliothek und weiter zu Ihnen hinter sich gebracht hat.
Nutzungsrichtlinien
Google ist stolz, mit Bibliotheken in partnerschaftlicher Zusammenarbeit öffentlich zugängliches Material zu digitalisieren und einer breiten Masse
zugänglich zu machen. Öffentlich zugängliche Bücher gehören der Öffentlichkeit, und wir sind nur ihre Hüter. Nichtsdestotrotz ist diese
Arbeit kostspielig. Um diese Ressource weiterhin zur Verfügung stellen zu können, haben wir Schritte unternommen, um den Missbrauch durch
kommerzielle Parteien zu verhindern. Dazu gehören technische Einschränkungen für automatisierte Abfragen.
Wir bitten Sie um Einhaltung folgender Richtlinien:
Nutzung der Dateien zu nichtkommerziellen Zwecken Wir haben Google Buchsuche für Endanwender konzipiert und möchten, dass Sie diese
Dateien nur für persönliche, nichtkommerzielle Zwecke verwenden.
+ Keine automatisierten Abfragen Senden Sie keine automatisierten Abfragen irgendwelcher Art an das Google-System. Wenn Sie Recherchen
über maschinelle Übersetzung, optische Zeichenerkennung oder andere Bereiche durchführen, in denen der Zugang zu Textin großen Mengen
nützlich ist, wenden Sie sich bitte an uns. Wir fördern die Nutzung des öffentlich zugänglichen Materials für diese Zwecke und können Ihnen
unter Umständen helfen.
+ Beibehaltung von Google-Markenelementen Das "Wasserzeichen" von Google, das Sie in jeder Datei finden, ist wichtig zur Information über
dieses Projekt und hilft den Anwendern weiteres Material über Google Buchsuche zu finden. Bitte entfernen Sie das Wasserzeichen nicht.
Bewegen Sie sich innerhalb der Legalität Unabhängig von Ihrem Verwendungszweck müssen Sie sich Ihrer Verantwortung bewusst sein,
sicherzustellen, dass Ihre Nutzung legal ist. Gehen Sie nicht davon aus, dass ein Buch, das nach unserem Dafürhalten für Nutzer in den USA
öffentlich zugänglich ist, auch für Nutzer in anderen Ländern öffentlich zugänglich ist. Ob ein Buch noch dem Urheberrecht unterliegt, ist
von Land zu Land verschieden. Wir können keine Beratung leisten, ob eine bestimmte Nutzung eines bestimmten Buches gesetzlich zulässig
ist. Gehen Sie nicht davon aus, dass das Erscheinen eines Buchs in Google Buchsuche bedeutet, dass es in jeder Form und überall auf der
Welt verwendet werden kann. Eine Urheberrechtsverletzung kann schwerwiegende Folgen haben.
Über Google Buchsuche
Das Ziel von Google besteht darin, die weltweiten Informationen zu organisieren und allgemein nutzbar und zugänglich zu machen. Google
Buchsuche hilft Lesern dabei, die Bücher dieser Welt zu entdecken, und unterstützt Autoren und Verleger dabei, neue Zielgruppen zu erreichen.
Den gesamten Buchtext können Sie im Internet unter|http: //books.google.comldurchsuchen.
Ir EN
Ro. RBETOT
* A3Pp, MT IEA “
943!
vw. / ER r
u 73 A Dirt
Kr Tr
&
— .
SE “
Yır a 4 g’
+ gs 4 :
DEN ” e
div, ‘es 7 .“ Si
2 Kirchen Hiftorie esta 7 7
rum; aus 14 Articfeln befichend,. ber zu. glihlen weis. ‚So aud
Cap. s. den Rebgions-Eiffer der Schweden dor der Sundfluth da
fteller, und was niemand deicht erratben fülte, im sten Eap, fo ga
diefes berveifen wil, Daß unfer-allet Stamm Vater Adam,
feinen alten Tagen, in Perfon nad) Schweden une: und
"Das Ambt eines Bilhoffs Dafiger Kirche nicht ansgefchkagen. - Geis
ne Worte find me se Pageum abeits ur in ponas
Dat Y mus, quod Ad 3-Gothicis terris, ue contra , coder
dam Die Jdocumento ra fufulei, eredamus, eum hic omnina
kooft He vixifle , cum nıw Sveo-Gothiam noftram , in qvo non
ee en per traditionem . fenes dicere: Efeer Adam byede
" iRalcheftad, ‚ Kätcfeftadt-wohnete) femper pri-
mum: intelligen Bifhofflichen Ambte Adams im
Echiveden be )eto p. 26. dixeritialiqvis, Adamum
hic füufle , ac kpı tes fuos fidelirer egiffe. Erunt mox
alu qvi negabunt rgumenta5 fed qvod ipfi aufpiciis il-
haft ins deftieut per lıvorem nobıs relingvant, und
ferner p. 27. Viue, mi’ animus exegifle, ut, fi deceden-
tes in noltras terras mepınea run ang minus »feqvererur. Raunız
cosdem tamen inviferet poltea , qvod cordi füo-habebat infcriprum , de
eis agere paternam curam Eph. 6. 4. & 9. item ferner: At qvia in
eorum (nepotum) numero füerunt noftri antediluviani , igitur proba-
bile omnino eft, qvod Adamus cos invifit, erudüt ac prudentia firmavit.
Endlic) wird diefes Eapitel afo befchloffen: Hadteaus ergo fı vici-
mus, Adamum per hafce terras habuifle infpe&tionem ecclefiarum DEI,
vicimus ittdem & id» qvod ille- eodem inipe&tore floruerunt aligvam.
diu feliciter. Qyid tamen prefterit fingulariter , qv&g; habuerit fta-
tuta ecclefiaftica, propter defe&tum monumentorum , dicere nihil aude- _
mis. a mie fehr 8 dem Herten Bang darum zu thun ift, die frühs
jeitige Dekehrung der Schweden nachmahle im erften Seculo nach.
Ehrifti Geburth wahrfcheinlich zu machen, zeiget er Damit, Daß er
lieber zugeben wil, der Teufel felbft fey ihr Apoftel gemwelen, als daß
fie nicht alsbald fülten befchret worden feyn. Lib. VI. Cap. IV. heift
"« «8: Dicat alius., noftros nova predicatione tra&tos fuifle ad iidem Chri-
Ri, vel per ipfim Deum; vel per Angelum bonum , vel per genium ali-.
qvem, vel per Angelum malum, qvı itidem mandara Dei non nun-
qyam cogitur perferre. Qyicgqvid horum ille alius dixerit, refellere
ego non pollum. d.i, in ander wird fagen die unfere find en
" €
\
» Kirchen. Hifkorie des Reichs
beram tradıdimus in.omnıbus facultaremz nt verbum. virey\vi=!
amq; Jalutis ubıgs providear , fidei 'normam cwlefliveducarione »
confirmet , arg; apoflelic« inflizurionis dofrinam omni diabolica'
errore depulfo, viva voee orraborer. Er fi for ad hoc di-
‚cinum perimens ofheium aliqvod dubium ewerferit, ad. fan-
dam, Dei Carbalisam aras Anaflolicam, Romangın Ecclejiami.ren ;
Jaricen ande
N
currendo, feu iar puri/limo Jane
&T a cordibus '@ Interveniente-gratia, noxios‘
pofir emendar gam namg; divina huic admini=
frationis legı ‚ HALITGARIUM ES
adjicientes ın ms, quatenus ad Jedem Po |
licam opporn "de credito uegorio facilins, Pre-,
ftante Domino, ungcam fe in qualiber ‚parte bulie
noflre autorik nie mel re wur die
"fritto indice eddere & aruo-minifterio
poenas recipere, » dubium ee, prefigimus. Pro‘
quo omnes exhorıunes unamımiter commonenins „per amoreim
omnipotentis Dei & Domini noftri FEfu Chrifli arg; _Apoflolo-
rum ejus venerarionem, ut in ommibus necefhiraribus legationis
hujus , totis viribus eis Jolatiari certeris, € in nomine Domini
nofiri JE/u Chrifli, fieus feriprum efl, recipere debeazis: gvi
©05 , inguit , „me recipit, €) qui vos [perniz , me [pernit.
Et iterum: quo
Unde magis Me commonemus , ut provida devorione, &5
largo charitatis a ediu, Purags mente € fincera intentione , .
qu&g; huic itineri necefaria profpiciaris,nec-pia benignitate pro: .
viribus [uccurrere renuatis, ut pro certo hujus pietatis opere ;
participes apud Deum digne retributionis meritum percipiatis, -
fen calefli defcriptione hujus modi pro rempenfazionis munere in‘
confortio Jan&orum communerari valeatis, 34
Si pi vero huic Dei oflicio, ad illuminationem gentium @
Santa Catholica Apoflolica Ecclefia pro confulto Ecclefiaflico !
deftinazo, afenfum vel auxilium prebuerit, per imtervennionem
F
a 24
uni ex minimis meis feciflis,- mibi feciflis. ..
ben °
und Reime, zu über alle e Kirchen Ordını-
ren, und DIE Di adt Hamburg in Nordaldingia zum
ib des Meıri ‚ bon Dannen derfelbe oh
in folgenden £ t verfeget worden. Sam
Kahr, nemlich hierüber ein Käyferlich Diploma ers
heilen Selb e. marfeır. rr
* In nomine toris nojlri FEN ‚Chrifli, FE 3
DOVICUS d "propitiante € ia Impera=
tor Angufius, 8 sg; frdelium moflris ecefitaribus
Y. r - |
er - 5
34°... Kükhenssifiorie des Meiche vet |
Nachdem mun Anfcharius in gedachten beyden Nordifchen IBelts
Keichen das Geiftliche eich Chrifi,wteiwohl-michroßne chung °
des groben Pabftehums (welches an finem Ort dargerhan werden
fol ) aepflanst, md in einige Aufnahme nen hatte, auch ohnges
führ Anno 831, aus Schweden nah Dänemark md Zentfchland
yurbckgekommen, war, gedachte Ka udoyicus Pius feinen €
rs # = 1 a u
änfer L ;
und Fleiß, auf sohithaten vi hen, und lies
ihn Anno 833 , d Bifepöffe von Mes, A,
profpelive [ubveniendum ee, temporalis autboritas monftrat,
quanto magıs ad et rovidentiam, equum
dignumgve pertiner, ur & Eeclefie Catholice, arg; Apoftoli-
c& , quamı Chriflus fuo pretiofo fangvine redemit, cam; nobis
regendam tuendanıg; commifit, piam & fellicitam in cundlis
oportet gerere curam, © ut in ejus profeäfn vel exaltarione,
congruam exbibeamus diligentiam, nodis ad ejus necefitatem
vel uriliratem atg; digmitatem pertinentibus rebus, nova, imo
necejJaria &5 utilia provideamus inftirura. Ideirco fanda
DEI Eeclefie fliis prefentibus, Jeilicer & fururis, certum
efe volumus, qualiter divina ordinanıe gratia, noftris in die=
bus, agvilonaribus in partibus, feilicer in gentibus, widelicet
Danorum, Sveonum, Norvagorum, Farrix,
Gronlandorum, Helfinglandorum, Islandorum ,
Scrikfindorum, &5 omnium feptentrionalium &5 orienta-
lium nationum, magnum celeflis gratia predicationis , five ad=
geifitienis patefecit ofsum, sta nt multindo hing. inde “R
“
‘ - 5 |
1
v
36 Kiehen-Hiftorie des neh |.
ritum relaberentur gentilium, vel quia lıerandis ad huc gen-
rilibus locus ille reddebarur aptiffimus, dispofnerar confesrari |
Epifcopum, ur ipfa oecafione vel aurhorirate, fumma ‚in ipfis
terminis gentium, Jedulitate predicandi, fanfla multiplicare-
tur Ecclefia , dum vieind is ee Epifcoporum mul-.
za latitudinis cusa nam Äufhrichgg difeurrere per omnia, De=
legavis eriam » quandam Eeclefian Rodnach
vocatam, qua 9 pericnlis cireumdara., fiere®
Supplementum, crationem jam dich viri, velox.
ex hac luce t voris noflri fieri prohibuir
autem, quem ı in fedem Regni_ejus ‚adfeive-
rat, cum in oriis infiflerem ‚hoc ie pr:
diefum paris w Regni in finibus, minus =
te artenderem 'ochiam vieinis nee fir
commendavi. ıpter [upradidta Ecclefiaftica Iu-
era in gentibm quam &5 propter worum ‚pi ge=
nitoris noflri, Re cms jtudmm infelfum remanear, flatuimus |
una cum conjfenfu Eeclefiaflice ,,prefara ultima in regione-
Saxonica, Tranfalbiam in loco nuncuparo Hammenburg , cum \
univerfa Tranfalbinorum Ecclefia, proprii vigoris conftirnere.
‚Jedem Archiepifeopalem , cui ut primum ei arg; folenniter
confecrari per manus Drogonis Metenfis &S'fummi fand Pa-
- datine prefulis, Anfcharium fecimus Archiepifcopum, adflan-
tibus- Ärchiepifcopis, Ebbone Remenfi, Hattone Tresirenfi,
Ortigario Moguntinenfi , cum plurimis aliis, generali in conven- _
zu tozius PR noflri prafulibus, congregaris adfiftenribus, '
IR Specialiter ac conjentientibus arg; confecrantibus, He=
ingardo five Villerico Epifcopis, & quibus tam diele Parochie
partes a nobis, © a patre noflre, fibi olim commendatas reci=
Pimns, cui videlicet Anfchario , tam noftra quam [ana Roma-
. na authoritate, banc Deo dignam „ prefatis entibus commi=
fimus Legationem , ac proprii vigoris Berbere decrevimus.
Er quia cafus preteritorum cautos nos facit in futura ‚Re quis-
-quam Epifcopum aliquam fibi Transalbiam, vel alicubi in Pa-
Dinnemasd i Buh 2 Ca, _ 37
rochia vindicer poteflatem , certo limite circumferiptum ejje
volumus , videlicer ab Albio flumine deorfum u:4; ad mare
Oceanum, &5 furfum, per omnem Sclavorum provinciam, usgs
ad mare, quod Orientale vocant , £J per omnes predidas nati-
ones Jeptentrionales , omnes quog; Paludes, infra five juxta
Albiaın pofitas „ eultas €5 inculsas , infra terminos ejusdem
FParochıe ponimus ‚ws Tranjalbiani fe &5 fnaab incurfu Paga-
.nrum, qui fepe timendus efl, fecurius in bis locis occultare
anı. Er ut hec nova conftrudio, periculofis in lociscupta,
Töfftere valeat , quandam cellam Turbolt vocatam, tam huic
nove quam ejusdem Archiepifcopi fuccefforumgs fusrum in gen-
“ tibus , legatieni permittere fervituram, ad noflram noftreque
fobelis perperuam mercedem, divin« offerimus Majefati. her
ag; prefate Sedis, & jam diti monafterii, fub pleniffima de-
ferfione , € immunitatis ruitione, volumus ur confiflant, ut
% liccar venerabili a predido, /uisg; fuccefforibus,
ac omni clero [ub eorundem regimine conflituts, quiete in Dei
fersitio degere , & pro nobis, proleg; noflra, arg; ftaru rorius
imperii noftri, divinam milericordiam exorare. Er ut hac
suloritas ui vigeris perpetuam obtineat firmitatem, manu
fropria fubter eam firmavimus, & figilli noftri imprefiione fig-
nare jujlimus. Hirnimarus notarius ad vicem Theodori recog-
novit. Data Idus Mail, Anno 21. Imperii Romani Ludovich
yüßtmi Augufli, Indidione 15. Adlum Aquisgrani Pallatio Re-
io, in Dei nomine feliciser, Amen, Anne Domini noftri
JEJu Cbrifli, 834.
Diefe Ränferlihe Stiftung eines Fre-Bilhoffthums über alle
dren Nordifche KRönigreiche, ja fo gar über Asland und Grönland,
wohin and) einiger- Schall des Evarigelii bereits Damahls muß ges
tommen fenn, beftättigte Kahres darauf der Römifche Pabft Grego-
sus IV. mit folgender Bulla.
GREGORIUS Epifcopus , Seruus fervorum DEI, omni-
um fidelium dignofcentie certum ee volumns , qualiter beate
E Nie=
Feit anzciget.
ra fin
ey, und zwar Heftor! Bil
toa adjungitet feyn mag , ut Fan die Bei ARehmung, be
Worte find: EL RA follicius >
lanum fuum Radul u ri 2 Sowie! emp ala
ro fumptrum ad qvi. füpra er elle ven
Alan: Brem. in IM Eeelef. 2 12 2.6. 53. Bertoiif
sedachter Stadt, und Die Befolgung ie vieler en zur Zeit de
wifchen Finfalls in Holftäin und, Sütlan d, anno 1069. Woran
geftorben,
Sternitur ut Sclavus Y mox. vita ed
Triftis cum natis tota cohorsg; pı
SIVARDUS. 2
Fiden feste König Sveno Eftrithfön im Zorn anno 1060, und lies ihr,
feine Getwalt zu zeigen, in Engelland ordiniren , weil er zu ehe
mit dem Hamburgfchen ErsBifchoffen Adelberto über Die urgirte
fheidung Streit hatte.
Infula facra datur Sivardo a Rege Poteuie. ’
Prefulis ut magni temnat ubig; Decus.
Ira cadit Regis, dum Antiftes dulcia fundir,
« Verba, & fic longo tempore venit amor.
Den lestern Ders deutet Hvirfeld auf des Könige Streit und Verföhr
nung mit dem von ihm felbft gefesten Sivardosift aber vom Hamburgfchen
Erk-Pifchoff zu verftchen: Diefer ward in einem Iuftigen Schmaus
mit dem König zu Schleswig völlig ausgeföhnet. Da auch Siv
Die Sache mag vermittelt haben. _ Hamsfort in Annal, MS
feßet „ er. fey erft anno 1068, durch Königl, Gewalt und ohne den =
_ tigenumn, folid«
aberglaue
Be
Sränlie
Her Mis-
braud.
mirum qyingve
cis perturbatio «
In fano vero ır
locus fepulture
niqye campelkt
,W. Chi
‚monlam > ordin olistime in p
arg; füam cuiqve ri it ae <q
‚(gvi füre faltem des aM an me
‚qyod facerdoti faciunduin eit , fähite populi fi we be DEo
cere ftuduerit, Miri fünt ein exorcismi, Arqve admirabile
"confecrationes, qvibus in baptifterio & Euchariftia icrandis ;hoflis
humani ‚generis pellitur ac profligatur. Angeli fiqvidem cireunfula
‘facra cultodiunt , ‚& divinä frei potentia facerdoti ( qvoties rite‘ DEum .
colnerit ) Ybvinuhe, id qvod facune' qvidem omnAftempore's um
cerdos Chrilhunf ‚Küpplieiter ex Anımg rogarir, atqve ab eo
_qvx fünt] populo ad, vitam neceflaria. Hi igitur, propter D6s ar}
rem, pro fi Erden ‚dignitate ab alüs difcernuntor. a
1 SA.
V. Si qvis itaqve facerdotem ad certam aliqvamı religionis noi-
mam viventem in crimen vocarit, atqve is nullius fibi fceleris. confeiüs
fuerit, Miffam (fi modo id facere non vereatur) celebrato ,:& Eucha- "
rıftiz perceptione „ unius. calumniam omnem folus fcontündito: ) Sin
‚rum fuerit accufatio, percepta (fi modo aufüs, fuerit) Euchariltias
ar adjundtis fibi als ejusdem ordinis m omacın cogita
‚ Porro autem ı
. deprecantor; DEI vero’ re omnes |
mur , arqve edocemus 3 uti DEo,pareant
iram ur vitenr divinam s' arqve torrentes
Sane qvidem certo feiunt nom licere eis veneris caufla ;
cietatem core.” "Ovi Vero fibirab his temperarit , ag
rit, divinam €
mulum pari cu
Vu. Ch
tas carnıs.libu
precipumus > |
cognationis Fa
fuerat intra (Ku
cat, neve porro _ ' conlan-
gvinitare propingvar... . m un sHONIO JUNZAL, Sufceptricena 2d a-
crum fontem, veltalem Virginem, aut repudiatam ,-, in nnatrimonitanm.
Chriftianus ne ducito. Deniqve qvi DEi leges cura complexus fuerit,
fuamgqve ab zternis inferorum Flammis anımanı prohibere (tuduerity
{corra ne feftatorz Uxorem» qyaad ea Vvixerit, uRIcam, camqve le-
gitimo Nuptiarum foedere conjunetam, nec plures kabero.
VII. Qyotannis qvisqgve DEo jura , jultasqve debitiones rite per=
Palace
folyito: Arationis qvidem eleemofynam ad decimum qvintum a
diem pendito: frtuum decimas ad Pentecoften folvito, terr& A
fru&tuutn decimas reddiro ad feftum omnium fantorum celebre ; _ ve-'
rum enimvero > fi iqvis decimas ad eum, qvem diximus modum (ex
decima nimirum arationis acra) dare noluerit, prapolitus regius 3, Bpi-
fcopus , fundi Dominus, faniqve facerdos conveniuno, arqve> ‚c®
vel inyito, deciman Beclefiz (cui qwidem debenur ) partem, nona _
crelida, reddunto: Qyod ad refiduas octe partes attinet » «qyatuorz
gi et fundi Dominus , reliqvas illius dioecelis Epilcopus habero.
qvoa
nr Be 8 q
fi En ca DO ht 2
2. 2a BB Da Do, are) a 5A To Ge
xXVI. Ir vatuor temporum , [ve qva
ihr, five alia ‚e celebrantor Jej Y a
lös dıvz Marız
co Plulippi & J;
junia, (unte.! sh
jgunmm. et,
Narai JEfa,Ch
nemo oblervatoy
fuerie a facerdote
p Alben ur io m
IETEnT SB. Be 2
xXVH. Portu aueclıs FCH iebus emnibus E} qvanıor temportinm:
jejunüss qvadragefima, «ceterisqve omnibuss qvibus rite fucht indi-
&um' jjenium, diebus oninis Ordali ac jurıs jurandı jurisdicho imerb
mitticor: ‚Ab aınıyerfatio item. adyentus Domini fefto ad Odavum: ust
qye ab Epiphania diem arqve 2 Septuagelina ad decimam quintach 4
Pafchare lucem juftitiam edicimus. Sane.qvıdem annuz divorum Edo- _
vardi 8 Dunftini feltas rdigiöfe- ab Anglıs decimo qvinto KL. Apri-
ls & decimo qvarto Kk.' Juhit celebranda fapientes inftituerune. A
ergo feltis folennibus:y' Giyiltiana fide- iin&tus omnjbus (it# ur conve-
wit) fefta & trangvılla pax-eito, omnisgz' procul' abfır fraus &r +nalitia:
Arg; fi qvis alteri, five fidejuslionis , live compenfationis namine de- |
Biicrie qvicqväin , aut ante höfte' dies, aut Continue pone retribuiro, |
xVHl. Chriftiana fide imburos ones, pro füi, qvem mDEim
Kabent, atnoris magnirmdine obteftamur , ur; 'qvi führ fibi ad falu-
wen neceariag cupide aniho & cogitarione comprehendanr. Ad "
niet ercaun tandem aligvando rempus > Cum divinz paruifle volantagi tri
En
BB
Secul, XL. 2 Bırh 3 Cap. 179
“m liberum dabatur fpaciun , muliis partivus malimus, qvam omnes
nn, qvi in terris degunt, pofledifle fortunas. Sanc qvidem u-
sasımodi nobis omnibus (ut fueriat cuyusq; fa&a) decernetur flipen-
dum: Tum deniqve v& miferis, qvi vivi zterna inferorum fupplicia
' promesuere. Qyin igitur a delictis diligentius declinemus , ingenue
Iscerdoti ‚peccata qviqve fateaımer, ab oimnibus in pofterum maleficiis
abftineainus, admifla officiofe compenfenzus>. cas denigve alüs impe-
_—
0.
1022.
tamuıs leges > qribus ipfi parere non gravarcmur. Hoc etenim fynce-
rum eft judichum „ Deogqve gramm & acceprım vereqve bearus eft,
qrisqvis ex forınula judicarit. Rerum fiqvidem omnium autor, pr&-
potens DEus.nos omnes treavit, atqve ingenti redemit pretio, pre-
yxia fülicet, qram pro nobis efflavit, anima.
zIX.. Chriftiana fide imburus qvisqve > qvzefıbi ad falutem. con-
dasumt, efficito omnia, in Chriftianam fidemac religionem omni cogi-
etiohe curaqve incumbito, ac qvi cas qvz funt fibi ad faluteın neces-
Gria, 'animo ac mente (ut qvidem omnes velle debebunt) concipere
vokserk-, Ter falteın qvotannis ad Euchariftiz perceptionem animum
- , di@a fataqve fa omnia (qvi fe gratiofum fore confidir)
rise difpenfaro , arqve ordine difponito, jusjurandum datamgve fidem
soßsfime fervato, injufitiam , pro füa qvisqve virili parte, ditio-
nis peftrz finibus omnem arceto , juftiziam deniqve divinam de hinc
dafs faltisqve tudiofe perfegvitor: Arqve ita andem aliqvando di-
vinam omnes cumulate confegveimur miferationem.
° °.%XX. Preterea autem ipfi exeqvamur » qvod aliis imperamus.
Semper qvidem in Dominum noftrum animo firmo finus atqve fideli,
konerem ejus omnibus nervis ac facultatibus noftris tucamur , ejusqve
eamus voluntati. Qyicqvid enim erga Dominum > (ea dudt fide-
ke, ..qyz et cum Viruute & officio conjundta) fecerimus, magng
Kl üohi erit emölumento. Namgve in hoc ipfo DEus funmus omnıumg
retor & Dominus egregie nobis fidelis erit. Maxime igivur intereft |
Domini, rauone ut regant & gubernent,
ca 232 xx.
narn fidem ie Dir D
pareant, DEi ms
{uam ipforum
fcat fyncere,
nicam &
Chriftiana fide
ftamqve de Nt
nem Dominica!
autem,precatio
mulate , fede
qvz fünt ad vis vel con! DLEIM. neck e
quitur. Verum € | porerir ati gvisqvam
nimo DEum precari ıimmortalem;, ° nifi qvidem illi fyncere & "eandbde
fidem habuern® Et qvidem, qvi hec condifcere noluerit, nec, ullam
morte deletus cum Chriftianis capiet trangville qvietis ‚parcemy ec
vivus & fuperftes ad Euchariftiam admittetur , _nec ipfe denigye wars
Ehriftiani nomine digaus putabitur. ‚Immo nec ci liceto officiar &.pat-
tes, ad fäcrım fontem vel coram Epifcopo pro alio fulcißere , Bi \
prüus perdifcar, & pulchre callcar. _
4
XXI... Hortamur etiam, ur. extialia crimina ; eg atro-
sia arqye immania finguli femper fudiofe declinene:, & fi qvid forte,
impuliu diaboli, delingvirur „ ıd omne documento facerdotis relarciror,
XXIV. Admonemns porro, zurpe ur Ruprum, illieitam Venes
Pi Pe focderis conjugalis vielauonem emung tempus ztatis Bei
100 __ Kirhenspiitovie ded Reiche Dännemard
® rr Area
O preclarum & infigne miraculum ! Apparet Eee
tyr quibusdam de exercitu, & Chriftianam aciem figni-
fer infignis precedit. Horror invadit hoftilem exercitum,
& meru divino pereulfi, omnes vertuntur in fugam im:
manes barbari, quibus paulo ante multus & fortis refi-
ftere non valehat ewereitns: quxilio martyris munitaper-
fequitur acies r Fit paganorum ftrages innu-
mera, & m üs vi<tores Chriftiani rever-
tuRrtur,
Imper: antinopolim regreffus, voti,
quo fe apuu tum martyrem oligavert, |
nonimmem , ı Sandte Marie virginis eccle-
fiam conftru: us fabrice tam devota iz |
prompta popun ıtio, quatenus perfeta eccle=
fia ingenti & pers sus, qu& ad ejus ornatum e=
rant necelläria, aanuc de pecunia oblata multum füper-
effet. Er quam in his & aliis multis benefhiciorum in
figniis omnium animus in beati martyris obfequio devo-
tus extiterit, multarum pretiofarum & inde miffarumre-
rum fplendore, hzc, in qua ipfe requicfcit, teftatur ec-
clefia. 2
„. Contigit quodam tempore civitatem , in qua San-
&us martyr requiefcit , vehementer accendi: unde ad
muniendam ipfam ecclefam corpus martyris pro muro:
ignibus opponunt: accesfit autem quidam fatis temmarius
& fcrinium martyris cepit verberare , minas inferendo,
quod totum fimul incendio relinguendum effet, nifi foli-
tum monftraret beneficium , & ecclefam cum domibus
adhuc illefis fuis orationibus cuftodiret. Ecclefia autem
intadta permanfit: fed vir ille note fequenti gravi ocu-
lorum dolore correptus, tandem in ecclefia Sandti mar-
tyris precibus falütem recepit.
® _Ru-
Secul, XL.’2 Buh3Cap , 193
uta peccatorum noftrorum collifionibus, tuis facris nos Ao.
erpurges orationibus. O} beate PaterOlıve, pium Do- 1028.
inum JEfum Chriftum pro, impietatibusnoftris depofce.
> HYMNUS
ange lingva gloriofi Diei Jolennia,
Regum jubar preciofe, Rex Olave premia
Pojce ruis amorofe frus lucis gloria,
Apud runm diadema, -cingit dote varia:
‚Mira colit hoc emblema ee induflria
" Cujus emulatur [ebema virtutum infignia,
Mole carnis aggravasıs , carnis fugis devia
Mente pura fublevatus torus in celeflia,
Velus cenum afpernarus mundi tranfıteria
Regni tenens moderamen di@ante jufstia.
Pius piis, relevamen, oppresfis injuria,
„. Jußis Seutem &5 tutamen es arcens rebellia.
"Ortholoxe dum fundaris ‚Fidei conftantia s
Pravitati reludaris , firma permanentia r
Sacri fontis nec vexaris, derivans elogvia, r
1.“ :Fulges boneflate morum &5 dodrine gratia
= .,,.Corda mollis eferorum , mira Patientia, ;
ya Sepe ferens ferunlorum minas © convitia,
Dum rargjcit impiorum erroris amentia,
Pia manus converforum conferunt donaria,
en cultus idolorum & floret ecclefia,,
"Patri digna laus debetur, qui creavit omnia,
- ‚Redimeniis venererur nos prolis clementia.
Laus fit ei cni deberur delikerum venia. a
ST AN-
©
—_
0.
1058.
204 Kirchen Biftorie'des Reidis Dänemark
clefie commijfum efl regimen, divinis |admonirionil wos f
quentius vifitare. - ed goia ob longarum diffieultatem viar
per nos hoc agere ninime valemus, Sehatis, nos Alberto Br |
ınenfi, Archiepifeopo, wicario noflro, he amnia firmiter come
mifife. Praediöius igitur venerabilis Archiepifeopus, logamns
noller, fuis nobis eft conavellus epiftolis, guod Epifeopi ve
@,6€
provineie, a rati, aut data
Romana prii ‚cclefie fibig; data funt , in Ai
glia vel in 6 ordinati, Unde ex auforirate
“ Apoftolorum vos adınonemus , uf cur Apo=
folice fedi ı ionis deberis exbibere,, aa
fato venerai ‚ vicario noflro,, vice
fungenti ves e impendatis, Fr
r u h E
» Alexande iemen, der Diener GONE, |
„ Hara
» daß einige Bifchöffe eures Landes,ums Gelds willen, in Granskreih oe
», der Engelland fehr übel geweihet find, denen Privilegien ged
m Kirche C le. der Bremifchen oder Hamburafchen ) zu mieder.
»s her erinnern twir ench aus Gewalt St. Peer und St. Pauli, Dapıihe
» dem Nömtfchen Stuhl,wie auch vorgedachten Erk-Bifchoffen, unferm
» Statthalter, die aebührende Ehre thut, beydes ihr und eure Bifchäffe,
Der Hr. Staphorft zweifelt. nicht unbillig, ob diefer Brief richtig oder
einsefchsben fen, weiler.gar zu höflich eingerichtet ift, und den-Rönig
in plurali, ober als mehr Verfonen anfpricht; da doch foiches: wieder
deu Salum ds Römifhen Hoffe ift, qvinemunem voslitar , jedemnes
tusitlal, ® |
ge
. AN-
208 Rirden: » Hiftorie dee Neichh Dännernarek
Sandte Anfvere, Martyr DEI inelyte Cuma tuis con-
€7 fortibus, ora pro nobis, qvefumus, ;
4
Yen: | >
Plange terra Holfatie, nobilis & generofa, ng
Nam As sun nenssnis. prodiit rubens rofa; x
Ansı nex te generatür, -
- Per multa mirabilia DEusoperasup
Ex \ wis tota redundar Slavia. #
GIUM. a
Ansvei infantia, mansvetus in pued. |
+» ritia, tia, feqvurus parentum ve=
ftigia , tantis sus eft adornatus, ut usqv. |
. tatem virilem ® vixerat, propter füsper
fettionis eulmen, "posfit beato Job comparari.
Gebet.
DD; qvi Beatum Ansverum fociosg; ejus gloriofisfi-
no Protomartyrituo Stephano, in pasfione ‚coxqvafti,
concede propitius , ut eorum meritis & intercesfionibus,
a tormentis perpetuis liberemur, & ad viram POTEHie
mus zternam.
Regi Regum Domino venite'jubilantes,
. Qvi fandlos in martyrio confortar agonizantes,
Gefang. |
Kr Chrifi gloria, de Martyrum viloria
Laudetur cum trıpudiv, in cordium pallacio.
Cukores vinea DEI, in charitate flammei, -
.
Ä 298 Kirchen: Hiftorie des Reihe Dännemard
eundiide JuRis, perverfis Phinees, fuit anchora Danis.
Sithöffe. Qvicgvid Achillis erat, qvicqvid Plaronis, in ejus
Splenduit ingenio, teftatur. Eenaene: -
Nunc pater emeritus Danorüm pulvere paufat 3
Terris ftans fama, merito c@leftibus alte -
i
iud, Ye
Pontif doftorum norma virorum,
Eccı olon ifte fuit.
Unus« ‚ populig; patrumg; ;
Sple ens ‚gemma, columna, decus,
Invida yagis,pulcherrima qviegs
Ociı Ka En smta u
Aqvat &tos, nelcit honori, .
Parc ns efle neceffe mori. g
Omi: ‚ortalia finis,
Incineremredigens, qvod fuit ante cinis,
Infignem pietate virum mors abftulit ipfis .
E terris , ultra vivere neg; finit,
"Legifero viduata tuoflens Dacia plora,
Prafulisutpace potiatur fpiritus,. ora,
Aliud. x
Non fuft intoto qvisqvam prftantior orbe
Nulla magis clarum. fudit origo virum.
Omnisinhunc virtus eonfluxit munere pleno,
Nev’qvengqvam vitio preftitit efle locum.
Qvicqvid Achillis erat, qvicqvid Platonis, in ejus
Splenduit ingenio , moribusatg fono. :
Fortior extiterit, an dodtior , igit omnis,
. Pedtora cui facra nota fusre viri, ES
2
Ad .
Secul. ET. 3 Buch 2 Cap: el 299 .
Ad fıcra gentiles armis tranfire coegit, . 7 Tunvih
Hucmihi, nedubites, Rugia teftis adefl. Sipäfe.
Excubiis cujus patrie pax conftitit,. hujus
Dania jam fatis ‚prefla revixit ope.
Huic eademtanto Yin: fe Sr qveratur
» «___ (dabatur ;
Et lucem luei jure (precetur) Cl.
Eximio caffum doleat fe fidere mundus;
Ulterius fimile non habiturus ei.
Lux, Bencdidte, tuo przfens huic lumen ademit,
Donatura novum perpetuumg; fibi.
DE BILHöN., Hut und Stab Abfolonis wird unter den rarefien
Üterhüumern der Königl. Kunft-Rammier annoch aufgehoben.
Basicnige Teament, welches Abfolon. in feinen ke&ten Tagen ge, Tellament
macht, hat der gefchicfte Antigvarius‘ Otto Sperling aus einem MSC. A! felo-
vonder Hand dee Herrn A. Hvitfeldt anno 1696 mit Noten erläutert, zu RIS-
eftheraus gegeben. Meilaber die Piece faftrar geworden, und doch
derfiedenen Alterthümern einig Licht giebt , verdienet fie an Diefem Ort
enen Pag zu finden.
_ TESTAMENTUM
‚Qvod pius Pater nofter ABSOLON Archiep.
ante obirum fuum confecit.
uz prafenti pagina continentur , ex teftamento legavir & dorravt
Venerabilis Dominus ABSOLON LundenfisEcclefiz Archiepi- -
fcopus , Sueciz Primas, ad hoc vocatis & prefentibus Domino
Eberno Fratre fuo, &Do;nino Gaufrido Abbate de Sora, & Tochone
& Achone. Prepofitis » & Magıftro Johanne & Thordone Capellane
fio, Lundenfis Ecclefix Canonicis> & Anfrido Presbytero „ & Ha-
quno Camierario fuo , & Paulo & Simone purris füis , & Henrice
;* Pp2 Con-
300 Kirchen »Biftovie des Reiche
Bundiie” Converlo de $Sora, tomnum m vi patrimonium fuum-z excepto Fia
Sifpdle * lensleve, quod Fratri fuo contulit, ‚Monallerio de Sora donayıt.. x -
Monalterio de Aas in Hallandia Vathby,,- cum omnibus ktinen-
tiis füis, excepto malendino donavit & Tcotavit. _
Ad menfam Canonicorum Lundenfis Ecclefiz Esbiruch um mo-
lendino in Rogen &£ casteris artinentüs, Iylvis ‚omnibus & wars dona- .
vit & fcotavit,
Similiter Sax um Ecelefia & cxteris fs arinen- _
tus eisdem Fratı mavit 8 fcotavit.
Ad candela Coronz & ad cereum no j
monafterio Beati narcas argenci fingulis antis de cen-
fü Civiratis, qys Pi Bpldey ar
Venerabili Archiprefüli, Fe
sam exfulanti > ka3 . 5
" Martino B jVinqvaginta marcas ar, 2
Nigello Ep » qyingvaginta marcas ergemi
Ivaro Hamarcopenfi Epifcopo, qvingvaginta marcas argenti.
Nicolao Aslonenfi Epifcopo, ciffum argenteum, & fcurellas ar-
genteas , qvas idem Epifcopus ei qvondam dederat, denavir.
Domino Regi cifuin argenteum mirabiliter fabrefa&um> qvem
Dn. Nidrofienlis cı qvondam dederat, & vafculum aureum cum mu _
fco dedit.
Dominus Suno ei tenebatur reddere CXXX. marcas argenti,. & _
‘Hud debitum Domino Perro Rofchildenfi Epifcopo & Fratribus {is re=
Jiquit.
. Epifcopo Rofchildenfi qvingvaginta marcas argenti duabus minus _
conceflerar ad emendum Alltofta, qvas idem Epilcopo remilit , & cf.
fum argenteum, qyem eı qvondim dederat, donavit.
Fratri ejus Domino Cancellario, ciffum argenteum, qvem e«Do-
minus Suno qvondam dederat, legavit,
Don-
-
‚ w
302 Kirchen» Hifforie des Keichd Dännemard
a Debitun; quo Rondo filius Gamaliehs’ei pro donatione exadtio-
aum tenebatur ; Bere ipfius Bondonis toruny pro anima füa remifit.
Herico Batti cappam forratam de je pellibus n marturum dedit.
Magiftro Perfo Capellano Archiepilcopi Nidrofienlis ca L u
ratam de pellibus grifeis dedir,
Decano Lundenfi palliuin marturum dedir.
Thordoni 1 rpellieium cum pellicio de marturi-
bus, & cappam mar vario forratam dedit.
Simoni m grileo Forratam Peıro Stamına gü-
feum pallium e |
Marfilio nalpinum dedit. .
Petro St &m filius Biörn eidonavit dedit.
Fratri ejus ım Esbernus Mule ei dedit, donayit, |
Haquino C aın dederar, ‚quem Bondo,gi dedit, |
Eqvum bru { juıno Normanno dedit. |
Nigrum eg , qvermi Sorz habuit ,-eidem monalterio religv °
Ear um blaccarum Domino Archispifcopo Nidrofienfi dari Praxepb.
Eichillum Bathiven lıbertate air, .
Mulieres ; qvas Nicolaus Stabellarius de libertare in Teeviliiree e
fufcepit , ubicunque reperiantur ,.cum fliis fuis libertate donentur.
Mulierem acceptam de Biargaherred i in Scania cum filis fws k
bertati donanviıt.
Saxoni Clerico fug duas marcas argenti & digidiams concesfir
fibi donavit.
Saxo debet duos libros» quos Archicpifcopus ei coceflerar >» ad
monalterium de Sora referre. Ä
Magiftro Johanni biccarium argenti dedir.
M. Walthero pallium grifeum , quo in nativitare Domini voice.
batur , dedit.
Annulos aureos 'quindecim cum lapidibus, & fedecimum fine bpide,
auonafterio E B, Laurenüi dedit ad plenarium faciendum. -
r
gr
Prepo=
\
’
, Secul. _XH. 3 Be Cm 303
Przpofito Achoni minorem. ciffum ‚argentcum, quem Sorz ha- a "72
buit, dedir,
Argentum quod apud Cluniacum habuit, dimidium eidem mo-
nalterio contulit; medietatem vero ad Claram Vallem transmitti pr&-
eepit,
Ecclefix de Wellinge‘tenebatur argentum. reddere, cujus fum-
mam Archidiaconus novit.
Ecclefix de Stangby tenebarar manfum unum reddere , quem de-
. &t pro manfo in Kopingh » & jusfit ut Ecckfia in Stangby habeas
Maniun in Köpingh , donec de Epifcopatu reddarur.
Pr&benda cuidamn tenebarur dimidium manfum in Huphakre, &
Pl ut in Arleffhaberet dimidiumm manfum , donec Epifcopaureddatur,
Pr&bend& Nicolai Monialis dimidium manfum in Asmundathorp,
& jusfit in Nybyle haberet in parochia de Saxulftorp, donec folverur
& Enilcopatu.
Magifter Hugo proprium prabende füz habcat, donec de E-
Fcopatu, perfolvarur.
- . Archidiacono dedit pallium magımım de Lxkare, fi fie ibi, &
ihi non fir, leftılternium forra:um de martribus ei donavit,
Jofrido- Coco, duas. gappas phıviales, alteram forratam.
Przcipue Archidiacono re we mpanin qvam facere‘ pro-'
pPoluerat , confummaret.
Magiftro Hugoni leAifteraium. vario forranım..
Nicolao filio Archidiaconi füperpelliceum vario forrarum.
Eichillo Presbytero cappam forratam , que. eft in caltro de Haffa.
Chrifianum Cocum 5; gu injufte captus erat in: fervitutem; liber-
te donavit.
Achoni magiftro laterum, & Achoni Lapicide przcepit ur Archi-
diaconus benefacerct.
: Pixidem: argenteam- ‚aum reliqvis meonafterio de Sera dedir.
Betribuat ei. Dominus mersedem in. vira zterna. Amen. 6.
Rich,
330 Kirchen: Hiftorie des Reiche Dannemard
Lrrperer ar fr Br än mp a
Yarhup- don dem vormabligen Städtgen Arisbierg,ibo einem Dorff,eine le
KieBiih. Nordivirts von ‚il die Hand
lung und Schiffa
das ex zu Aarbufen wie erfte
doch ea al, 38
kein Bermögen porhanden gem
]
Gi tie n
voeiß, allı
bat er unter der
beimifihen Er&
Sch hibe unten
aber etwas did q
Thom. Broderu Orthin. Prof, EI
cimine antiquge | rum pag. 58. Die Murhnmaflung
" beget, eg rühre then Hoco her. Seh weis abernicht,
wie teit folches Start finden ran, indem wan fich allein Darauf grüns
det, Daß die eine Seite den Birchftaben N. Die andere aber cin J- zeigek
So vielift wahr, daf unterdem König Nicolao, der DUCHEN. angeseis
get werden foll, kein Bifchof gerweien, defien Nahmenon J. angefangen,
auffer_diefem-loco,,. . Übrigens, mar. er in der Zahl derer Marniahfchen
Bilchöffe, die am erften Heiligen Pfingfi-Tage anno 1135 an Statt Die
Zifhöf. Mefle zu fingen, wieder Ericum Härefood der Blutigen Schladht zu
Te. Be beywohneten, und auch auf der Wahlftatt tsde gefunden
wurden. }
te
ESKILLUS,
Feste jenemim Kahrrıas. Daß diefer Bilchof ein Gönner und Fire
derer derer BernhardinersMöuche, gewefen, die in diefem Seculo
ftarck zu arafliren anfienaen, bezeigteierdatin , Daß er einen conven-
am gedachter Ordeng- Brüder, zu Weng oder Wong-Klofter, auf Anz
tathen Des Abten Heinrichs. im Jahre 1165 am 16 Febr, errichtet b
Weil alfo das Lundifche Conciliim vationale, anao rı40.. im Beyfthn
D - { » . I BreiE N
oa Ian
y
348 KitchensBifkoefe ded’gteiche Däntfemardt
“Äo. Rex de Regio jure, vel Jereni itäte, füa „de Orthonienfis Eeclen.
113. fie pertinentiis ad eiusdem co ;regarionis, vihum fi
nemgqve contulit, »quieta eis Jemper &, ä me i
Dvecungve prererea wel & vobis ipfis, wel aliis hidehbns;
dem Monaflerio in ‚pofterum | dari, öfferri ER; Da nie
adgeiri, domieA Iebianen® Ahigerir „ Perpetua eis
fint ac permane ”o cuiqvam aut Ep aut
ber Ecclefiafli ve » facultas fit, eodem
Monachos ren m illic regularem dire r -
vi aut ingenio Diere empor ac-libere
"najlice conver, Si De a ; DEI /
Confeverent. En 37 Abe
Decernim minio bominum licear dr
naflerium tem ır eins pofesfiones auferre‘
. "ablatas vetinere, mium eve. ..merariis vexationibus [arigarez,
Jed omnia integra ‚conferventur , eorum pro quorum rm
Si gea igitur in en % eclfaf aflica Yecnlarirce De
banc noftre conflitutionis paginam, , Seiens contra cam venire
temptaverit, fecundo tertiove commonita, fi non fatisfadlione
congrua emendaveris, poreflatis honorisgve [ui digmirate ca-,
reat, reumqve fe divıno judicio exiftere de perpetrata Inigüim
tare cognofcat, &5 a facratisfimo corpore & fanyvine DEILS.
doniini noftri JHEfu Chriftiredemptorisnoflri aliena far, ARE,
in extremo examıne diffridte ulcioni [ubjaceat.
Cundlis autem eidem Monafterio jufla Terran ie
“4 pax domsni nofri FHESUChrifti, gustenus & bie frudlum:
bone
.
356 RirchenHifforie des Neiche Dännemard
Ao. Calixti &5' Honorii ac noflra queflus es, Afcerum Lundenfemy
1133, &5 alios Dacie ribi debitam, fieue Metropolitano fuoy
modum antigvis privilegiis, GREGORII, SERGU, LEONGS,
BENEDICTI, NICOLAI, ADRIANI, Romanorum Pontim,
‚fieum continerur , obedientiam derogare.. Fregventer autene
5 a prediähis 7 re fi Calixto &' a:
anobis eis man ı ad uam & Hammenburgen=
fis Ecclefie ve: m, aut fi quam fuper boe Je
confiderent Ju ıd fedem Apoflolicam vensrens
preparati: ipfi contemnentes obedire mandäris,
NEC Venerunt, miferunt. Ovia igitur lucrum -
nemo de [ua co btinere , ex deliberato Fratrum
- moflrorums; 1 rdinalium Confilio, tam Luns "
denfem , quam 4 Dacie , tibs reflieuimus. Ad
formam igirur prrvnegion uregorii , Sergif , Leonis,. Ni
colai , Benedidti £5 Adriani, Epifcopatus Dacie, Svecie,
Norveyie, Farrie, Gronlandie, Halfingaldie , Islandie, Serie
divindie € Slavorum , carisfimi fit noflri Lotharii. Regis -
precibus inclinari , ribi & per te Hammenburgenfi Eeckfie‘,
Sue videhcer Metropol, prefentis feripts pagina confirmamns.
"SE que in futurum- Ecclefiaftica [ecularisve perfona banc noftre
sonfirmationis paginam violare tentaverit „ fecunde terrioye
cımmenita, fi non [atisfaftione congrua emendaverit, porefel
sis. bonorisg; [wi dignitate careat „ ream fe divimo judicio ÖF-
‚Rere de: perperua. iniquitate recognofcat „ & a fantlisfims a
pore &5 Janguine DEI £5 Domini; Redemtoris nofri FEST
Chrifii aliena fiar, arg; im extreme examine diftriäfx wlribhk
Ffübjacear. Cuntlis. auzems hec ftatuta fervansıbus fir pax Dis
mini noflri FESU’Chrifii. Data Rome: apnd' montem Aventik
zun, per manum Almerici [ande: Romane: Ecclefia: Diaconi ,
: Car-
un un
360 Kirchen Hifkorie des Neichd Dännemard
Ao. Bukkerhorp , curiam [uam ‚ut ipfe posfederar, cum omni familie
1135. &ugris, prats & filyis, manfüum unum & dimidium & geräte
& fextam parteın filveqve Toxingiwor« dicitur in Mön in villa
bu , quingve manfos Sdimidium , Hemmingus in villa Alabech,
dimidinm manfum, &% in Falftria in Geresbu , manfum unum,
Georgins in ae Me re 5 Skoelbu €5 Walnes duos
manjos, ©ö iu orum, filvaruıng; > uti'i chabuerat,
. Mater vero coru, roa , medietaccm ville y filveque ;
Lathbuwore ın rp, & in Neflwerbmajori man-
fum unum & gı ndinum donayit. "Hec pro remedio
enimarum füo videlicet viventium , pro refrigerio
decedentium, pr lerunt, &utnulli aungvam morta-
lium qvicqvam , ıeredibus , (alva in omnibus Epifco-
pali reverentia , ıoftraroborari , banno a
firmari petieruut, "1 affeetui jufte petitioni Jibenter anniı-
. sntes „ Ego Eskillus fervorum Dei fervus, fimulg; cum ipfis in refür-
zettione partem beatam habiturum me credens , volui in domino juvare-
. Ananus eorum. Memento ergo mei Deus inbonum. Er eandemEc=
slefiamin Neftwerh, & eamqve ef in Thierbu, necnon &5 van
queeflin Hasleve , &5 omniaeis attinentia, Deo Sandog; Pe-
zroin eodem lvco, una cum predidisfrarribus manumifi. Erw
fervi Dei libera hec qviete posfideant, omne exbine Epifcopale
Servicium eis , qued moris efl Ecclefiarum remifi , nec dein.
ceps feculari aut ecclefiaftice euiqvam perfone, in aliqvo fubis-
„ceant, preter qvod Epifcopo , in cujus funt diocefi, deb itam fübjetionens,
82 qve fandtos decet, obedientiam exhibeant. Ipfe veroomni folliciw- -
Alinecuram eorum gerat, «onfoletur, fültineat, fi qvid inter eos, qrod
abfit, controverfie ortum fuerit , fi Prelarus eorum reqviverit , per ipfum
xerminari & corrigi canonice debebit. Qyiaergo, annuente Deo ,
sgr Spem .retriburionis sterne, ad amemoriale {empiteraum an no
i i qvam
Secul. X1.3YQuh3Cap : 361
qvam & füccesforum noltrorum , voumus Ecclefiam hancin bonis om
bus augere, coucedimus eisdein fratribus, noftri iuris decimam in toto 1137.
vadrante de Thiurhebyersheretb, inqvo confiftunt: itemg; decims
emnium fuorum, in noftro Epifcopio posfesfionum , & prefentium & fu-
turarum in perperuum, ut fiqvando pro utilitate marris Ecclefie , infra
vel extra provintiam ad finodum vel Concilaun eundum fuerit, prour
° Epifcopo vifum fuerie , aut cum eo, auteius vice Abbas honeftiori fuo ex-
penfovadat. Hecurrata & inconcufla permaneant, prefentis privilegü
- fantione firinavimus, &z figilli Roftri inpresfione fignavimus, Siqvaigi- ‘
wur eoclefiaftica fecularisve perfona hec noftra flatura violare temptaverit,
& fervos Dei ingvietare, temerario aufu prefumpferit, fccundo tertiove
commonita, finon refipuerit , divineulteni (ubiaceart, cum Dathan &
Abyron, qvosterra deglutivie difpereach , duplici contritione contera-
eur, delibro viventium eradatur , induarur fcur diploide confufione fua,
firqs anathema maranatha. Fiat, Fiat. Amen. Ada fünt hec Anne
.dominice incarnationis M.C. XXX. V. Inditione XI. Imperante
LOTHARIO Romanornm Cefare Augufto.AnnoV.ERICI Dano-
rum Regis.Epilcopatus autem dompni Eskilli, Roskildenfis Ecclefic ve-
werabilis öpifcopi, Anno II. In villa Nzftueth Hiis teftibus. Salomon
Prepofirus, Richardus einsdem Eeclefie Prior, Hermannus E-
pifcopi Capellanus, Elyas, Ericus, Yfoar , Befo „ majoris Ec-
- lefie Canonici, Laici qroqve , Karolus Agonis filius , Thelf Go-
deskalki filius, & Hemmingus filius ejus, & Ingulf, Ubbi filius,
Gummi Hemmingi fılius, Sibbi in Stenkslferp ,. Borilius ejus
Sunie de Rinacbaech, Bo Afceri filius, 8 complures alii III. Ka-
_ Jendarım Decembrium. Prefidente catholice Ecclehie dompne univerfa-
— & INNOCENTIO Papa fecundo;
. ANNO 1137.
m Diele Zeit feheinet Das berühmte Bencdiötiner'- Klofter Eskilfoe, Etiftun
fonft aud) Eskiltune genannt, ohnmeit Noefhild, wo igo das as d'4 Fiof.
defiche Guth Skiclfoe ift, uiHani, feun. Ztoar finde in feinen ar we
i h 5
Pe rn.
oO.
1137.
| » N A ’ - }
362 Kirchen: Bifkorie des Neichs Dännemard
nalıbus daß eigentliche Jade diefer Stiftung , der Grund aber meiner
Muthmaffung b er Datauf , d es bon Öisekhupihen
nachmabls Lundifchen Er&s Bilchaffen Eskillo , foll angelegt, uud
ihm den Nahen befommen haben ; tie unfer groffer Antiqyarius Ot-
tho Sperling, in’notis ad Ti atuın Ab! p- zofetet, Ab Es-
killo Archiepifcopo fundatum primo‘ hoc ‚qvoqve robium videos
idcog; Eskildsöe & Eskildftune impofira nomına. Qyando tamen Es-
killus hoc men en Zu
man erimeger Stifter nur zen nei
re: biß Bre Keane
angefebi mer ebte nachdem a Er
ju Lund, uni valitze Hiehe Klöfter, die nach gerade
porkommien r Hvitfeld ale Gftungen gedachte
Prelatens> na u den Er Bishöfl. Stuhl, genau
verzeichnet, % fet, dermeine, «8 wird Älter fepn,
und vorab, war, angelegt; zumabl &® -
in der Nähe | Aideng wat. , Wbrigens erheilet ad)
defien Alter X Inche zu skulsöc 5 bereits anno.
aufeine unort efalen, und ihre Megel verlaffen
daher Ahfolon , Eskulr succeuor ım Roefchildfehen Bifchofthum, in 9
dachtem Kaht, den Probften Saxonem.nach Paris fandte, aus dafs
gern Klofter St, Genoyefa den frommmen Mann Wilhelmum; nebft dreven
andern Bridern hieher zu polen, um durch deren Erempel die alte Res _
gel wiederin Obfervang zubringen. Wovon ein alter Codex Biblioth,
Hafo. von Stephanio in prokcg, ad Saxon. p. ı5 allegıret , Diefe Aßors
tehat: Anno dom, MCLXI Milir Abfolon Epifcopus Rofchildenfis 5
Sıxonem Prepofitum Rofchildenfem Parifios , ad Ecclefiam Beatz Gene-
vefe ; & adduxir Fratrem Wilhelmem , cum alüs tribus frarribus in’
Danan, & fadtus eft Abbas St. Wilhelmas in Eskilfio , ubi erant ca&
nonici regulares> nihil preter. nomen & habitam habentes, qvi antea
kabuerant Priorem pro Pralato. Hieraus erheilet unter andern, mehe'
gedachtes Klofter fen nicht von Abfolon angelegt, tie einige wollen,
fondern von Eskild Fur vor den Zeiten Abfolonis. Den Drt befepreis
bet Audtor Vir St, Wilhelmi als fehr anmuthig. Locus peramenus
pratis virentibus & diverlis nemorum arboribus obledtans oculos ani
mosqve illic degentium. Nachgehende ward dis Klofter gen Arbelhole
perlegt, und Sc, Tomas, wie auch ad St. Paraclerum genannt, mwoHon ag-
feinem Ort wird gedacht vosrden, ec An
nr
Secul. XH.3 Buch 3 Cap. "365
memoriter tenerennus. ‚Verum omnipotentis DEI benignitas , qve ne-
bis ut cungve opus elt, mifericorditer cenfulit, tandeın imperitie no-
fire benignum & ammirabile remedium contulit , ut videlicet paetio-
nes & beneficia; qve a fidelibus in fandta Ecclefia, ad remisfionem
peccätorum conceduntur , litteris & memorie mandaremus, qvatenus
“qvod perire fragili poterat immemeria, viva ei confervaretur littera.
Pulcherrime , itaqve confverudinis ufüs apud nos inolevit, qvi de illis.
gve fandte ecclefie neceflaria funt 5 feriptis legitimos & idaneos teftcs
adhibendes edocuit, qvatenus fiqvis proditionis arg; difcordie filius ad-
verfus juftitiam aliqvid iniufticie machinari conabitur , carta in medium
prolata, cx eorum qvi fübfcripti fünt tefimonio, qvi ex adverfo füc-
Fitz indubitanter convincarır. Norum itaqve fit omnibus fidelibus
fan&te DEI ecclefie curam gerentibus , tam fururis qvam prefentibus,, qvia
“ go Ericus Rex Danorum, pro falute anime mee & pro regni
[4
trangvillitare, domino monente, ac rogarı Dorpini Petri , nec non
fratnım füorum Georgii & Hemming, Monachis DEO ac Sandto Petre
in Cenobio Neftweitb fervientibus , forum ville prenominate,
#c vinnia fori jura, cum omni juflitia ac Danorum confveru-
dine consedo. Nominatim ausem trium marcarum ac quadra-
ginta Fforisfaßuram , quod-ad regiam dignitatem pertinet , cum
debito guod' Danico vocabulo dicitur Mithfumeres chield, Pro
expeditione que ad homines ejusdem ville & ceteros colonos mona-
chorun pertinet, flaruo, ut me vel ımeas ad Falftriam vel Lalandiam
vel ad alias infülas circum jacentes deducendo , femel in arino > fi ne-
eefle füsrit, per unum diem deferviant. Si qvis autem de his/proprie-
tatibus & donis , vel de aliis poftea acgvifitis> aliqvid injufte auferre
poolitus fuerit; vel fratres vel ecclefiam eorum, qve hereditario jure >
Sub miea turela eft, regie vindi£ti cum excommunicatione arg; perpetua
maledidione , fecundum canonica inflituta, fübjaccar. Fiat, fat. A-
men. A&um & confirmarım apud Eggeslef, anno Domini MCXL.
Indi&ione IM, XU. Kl. Aprilis. Prefentibus, ıftis teftibus, Perro,
Georgio comite , atqs En fratribus, Ingimaro Ubbo-
5 3 nis
— Rn
Ao,
1140.
374 SiechensBiforie De Meike Dännemardt
"Ao. jam in virum optimum profecifler, ordınante DEO ad regimen-Lun=-
USO. denfis Ecdefix , qua Daciz metropolis haberur, affümeus,elt, Qyi
ıllico reddendi voui fui tempus adelfe cognovit,, Nattus igitur oppor-
tunitatem de remotis Gallıarum partibus , ubi fontem religionis. efle
cognoverat, non folım V.fed eriam plures fpiritualis, profeslionis. con-
ventus evocari curayit. Inter qvos .etiam Ciftercienlis ordinis duos,
T
ucum de domo CO” co de Claravalle;. in optimis terra: fe
locis, tangqvam. ı vinum julütie germinantes> palli-
nayjt. Erut pe redimeret, menfüramqve bonam &£
dupereffluentem EHE » perlolveret, quiaqve
cxnobıorum füna, e noluitz ed alia arqve alıa, tam
de füo, qyam.de dono, fluduit zdificare:. Sandtum
qvogve Bernardus, m Clarevallis Abbatem, licer lon..
gius a [e remotu ur affeftu. - Nec contentus eft in
tılis eum videre; - »bium eundem exftruxiflet. Venic
igitur Claramvall . us terr®, non curiofitas audı
fapientiz > {cd fider zes x plenuuuo devotionis attraxerat, Ubi qvan-
tum fleverit, qvalem le, nom modo erga eum, qvem tam nice fü-
fpiciebat, fed etiam erga ıninimos qvoslibet fratrrum exhibuerit, non
eit facile didu. Demum ad füos per terrz marisqve fpatia periculof,
redit. _Nec multo poft elapfo tempore , triftisfimus ruinor aures e=
jus pereulit de dormitione beati viri fpecialis amici fi. Itaqve com-
mendans ecelefiam principibus terre, reli@is parentibus & propingvis,,
ipfiqve patrio cefpiti valedicens , exul egregius Claramvallem venitg,
fepulchrum beati viri vifitauit ; ubi etiam mori delegit. Ubi evian
facrz religionis habitum , DEO donante , poflmodum füfcepit, devas
tioni facrg, orationis cotidie, imo pene continue, follictius invigilang,
pro peccatis fuis preteritis myrrham cordis contriti & Spiritus humiliar;.
DEO offerens , & gratiam fupernz benedi@tionis thymiamate Piz com-
pundtionis enixius implorans. Proceflu vero ‚temporis in optima c@ur-
verfatione vitam confummaas fepultus eft in presbyterio oratorü &-
jusdem loci ‚ ante altare Beat virginis matris s cujus ex hoc memoria
in benedidtione erit Glarevallenfibus a genorauone ia generationemg
Amen. ANNO
.
Secul, XIL.3Buh3Cap. ' 377
zum nicht anno 1161 geftıftet fepn, dann juftdamahis gabs einen neuen
re aus fi) nach Sora, bald au) nad) Tuis Klofter gder Tum
/
- _ Ortho Sperling vermeinet in .notis ad Telt. Abfolon. diefe Stifr
‘tung fen ıso gefcheben, welches dahin geftellet feunlafle. Der Dona-
tions-Brief des Stifters Eskilli drucket Das eigentliche Sahr nicht aus,
ift aud) fange nach der Stiftung felbft ausgefertiget, weil darin ergählet
voird, was König Waudemar, Bifhoff Abfolon;einer Nuahmens Nicolaus
und noch einer Bundo Bo dem Klofter nachgehends sejchencker, wie mit
mehren aus dem Brieffe fefbit zu erfeben.
n nomine fandte & individue Trinitatis Patris & Filu & Spiritus Sın-
'&i. EgoESCHILLUS DEI gratia Lundenfis Archiepifcopus & A-
— Dun u
152.
poftolice fedis Legatus , fan&te matris Ecclefie filiis, tam prefentibus .
qyam futuris. Notum efle vohumus’, qvanta follicitmdine & induftria
fatagebamus , per omnes Danie terminos Religionem Chriftianam &
aulıum Divine Majeftatis dilatare. Qyam ob rem de diverfis crdini-
bus fideles colle&os per predifte regionis partes pasfin ordinavimu. »
ac ne Ciftercienfis ordinis Fratres nobis deeflent , ad beatisfimum Cla-
wevallenfis cenobii Patrem; Divum Berzardum, qvamvis mulo la-
bore & fümptu pervenimus , de cuyus filiis femen unde feges fidelium
animarum pululare, nobiscumin terram noltram adduximus: Qyorum
mos yutilitatı 8 qvieti confulentes, Locum , qvi vocatur Esrom, eis
“providiinus , qvem ab Herico Rege, legitme noftro patrimonis
commutarum , juftepofledimus. Quem locum iccirco neccsfitati pau-
perum Chrifti deftinavimus, pro eo quod multis abunder urilitaribus im
agris , in nemoribus , in aquis & pifeationibus , in pratis & pafcuis,
füperaddentes eisdem villam, que vocaır Willingerurh cum filva &
pifcatione & ceteris appenditiis ejusdem locı & villam, qve vocanur,
Molme, cum filva & appenditiis ejus. Superaddimus & wmanfionem
wnam noftram in Sande, cum filva & cxteris appenditiis ejus. Al-
teram vero manfionem , qve ibidem habebatur, Waldemarus Rex
eisdem frawibus in elemofynam, ob remedium anime fue, contulit.
2 Bbb Chi
} . -
3
378 Kiechin-Biftorie,des Reichs Dannemard. =
Ao. Cu ad deaurandum Parris’ejus ferinium, Fratres predicti traddiderunt 3
AN 1153. marcas auri duas. 'Peftea ver proceflu temporis numero fidelium -ı-
bidem crefcente, amimaduertentes pauca pluribus non polle fi 3
ne ipforum necesfitati qvicqvam deeiltt , preter illa, (que -füpra taxavi-
ınus, fuperadjecimus in ufus ipforum villam , que dieirur Aflwarborb,
quım partim pecunia noftra redemimus,. partim vero a pollälloribus
füis terram pro r mimutavimus. Sed & hoc notum -
facimus cundis! tolaus Comes carne & ine mi-
hi proximusy q proprietatis habebar,, predietis Fra-
iribus largitus ef & aliam villam, qve dicwmr "De-
. redorp, uch 1 pauperes Chrifti exhibita “ recipi
mereatur im ete Bundo quidam Bo nomine in pre-
diöta Therbt habı fan »' qvan illic posfidebarz proX, 4
marcis argenti aribus. - Has villas feilicee There
£5 Dorerorp & Dno. Abfoloni EpifcapoRoskildene '
fi fratres ıpfi comuy | ‚ptis dimidia‘ Lancholme & rom E- -
fchisholme, eo qvod fınıbus tus adjacerent. De villa auem, que.dit
cebatur Targa idem fratres concambıum fecerunt cum anteceilore &-
jus bone memoric, Epilcopo Azzero, reltitueutes &i villam, qve die
citar Senckholme. : Nec hoc pretereundum,» qvod Reges Waldemarus ""
& Canutus, pari aflenfi, predietis Fratribus donarianen fecerint de VL
partibus VI. villarum cum filvis & ceteris tenementis carum. Igitun,
wıt labor riofter pofteris in falutem proficiat anınarum > hec feıniaa _
bencdiSiomm projacientes, oblationum: noftrarum ufwarus, predidgs
fratres dotavimus. Nec maus ipfi Reges neftri largis donacionibyg
fiis humanos fe eis exhibueruns, juxta confilum Dapielis , peccara fa
redimentes elemofynis> qvod & ceteros fideles imitari affettamus, ww -
funul gaudcant & qvi feninat & qvi de feminatis metunt. Nas Au--
sen ne quis temerarius hoc donum noftre pie douacicnis aliqvande vio-
f hare prefumat > fcripto noftro confirmamus ; Ggillo munimus & füb a-
nachemate interdicamus. Qivicung; huie noltre fcedule ebviare Pre- .
fümpferit , anathematis jaculo pertodiauu & a dankte Matris ecclefie. _
grunio fegrißretur, dene reiipikar & ad Gusfaltionem veniat.
Be“ Con-
Secul: XII. 3 Buh 3Cap.. - ° 38r
Dorvegiz Metropolitanz posfit cura delle, commillam gubernationi niz=
Urbem Trunden[em, ejusdem provincie perperuam Metropolim
ordinavir &5 ei Aslocenfem , ‘Hamarköpienfem , Bergenfem,
“ Stabangrienfem, Infulas Orcades, Infulas Suthrace,, Injulas
un
Ao. -.
Islandenfium, Gronelandıe , Epifcopatum tanqvam fur Me-
tropoli perperuis temporibus confliruit [ubjacere 8 earum Epi-
fcopos, ficut Metropolitanis fuis; tibi tu.sq; füccefloribus obedire. . Ne
sgitur ad’ violarionem conftitutionis ulli ungvam liceat ‚afpirare, Nos
eam auftoritate Apoftolica confirınamus & prefenti privilegio commu-
nimus , flaruentes, ut Trundenfis civitas perperuis temporibus,
Jupradifarum urbium Metropolin babeatur , © earum Epi-
Scopi, tam ribi quam tmis [uccefforibus, fient fuis Metropolita-
nis obediant £ de mann veflra confecrationis gratiam fortian-
sur. Succejlores vera tui ad Romanum Pontificem tantum re-
eepturs donum confecrationis accedam , €) ei folummedo &5
Romane Ecclefie femper fubjelli exiflant. Porro concello, tbi
pallio, pontificalis fcilicet officu plenitudine intra Eccefiam tantum ad
facra Miffarum folempnia, per univerfam provinciam tuam his die-
- bus folummodo uti Fraternitas tua debebit, „qvi inferius leguntur in
Kripto: Nativitate Demini, Ephiphania, Cana Domini, Refurretio-
ne» Afcenfione , Pentccoft. in folempnitatibus beate DEI Genitricis
Iemper Virginis Mariz > in Natalitio Beator. Apoftolor. Petri 82 Pauli.
In Nativitate S. Johannis Baptift. in die Bear. Johannis Evangeliftz ,
Commemoratione omnmum fandtor. In confecrationibus Ecclefiarum
wel Epifcoporum , benedi£tionibus Abbatum, ordinationibus Presbyte-
srorum, indie Dedicationis Ecclefiz tux, ac feltis S. Trinitatis & $,
Olavı & anniverfario tux confecrationis die. ‘Kudeat ergo tus Fra-
gernitas „ plenitudine tanz digniratis futseptz, cunetz Ärenue perazere,
@valcnus morum tuorum ornaımenta cidem valeanc convenire. Sıt vi-
£2 ua fubditis exemplum, ur per eam agnolcant, qvid Jdebeane appe-
zere , quid cogantur vitare. Elto discretione precipiis , cogitatione
” zmundus, Adtione purus, discrerus = gr utlisin verbo , curz >
. 3 1
382 Kirchen -Hifkorieides Neichs Dännemard. #s
Ro. bi bi fir, homini hominibus mag magis ‚ prodelle , qvamı Praeli. 3 Non in te u
1154- tem ordinis , ed =qualitaremconditionis prenläre” |
ne vita do&trinam deftiruar , nec rurfus vitz dodrins ur Men
mento , qvıa Ars elk artium Regimen animarum.; „Super ommia fu-
dium tibi fir , deerera fedis Apoflolice firmiter obfervare, eig
tangvam Matri &£ Dominz tux humuliter obedire. EcceFrater in Chri=
fto Carisfimey inte nepalli, ifta fünt (acardotii, qvar
omnia facile , adimplere poteris, fi Vircurum
omnium Magilte anilitarem bp. | & qve foris
habere dftenderis;
Decernimus hnine bi liceat sandem Ec- \
clefiam teınere p poflesfiones auferre, vel ablatas
retinere , minuer vexationibus fatigare ». fedillibara
omnia & integra 1, ‚pro qvorum gubernatione 86
fultentatiene concel,. nimodis profutura, dalva fedis Apo-
ftolice auftoritate. Di qv& ug, in fururum ecclefialtica fecularisve.
perfona hanc noftr& conftitutionis paginam fciens, contra cam temere
venire temptaverit , fecundo tertiove commonita, nifi prefüumptionena
fuam congrua fatisfadtione correxerit, poteftatis honor sg; fs digaitare
Careat, Sn fe judicio Divino exiftere de perpewara inigvitate cogno-
fcat, & a facratisfimo corpöre & fangvine DEI & Domini ‚Redempto-
ris,noltri JESU Chrifti, aliena fiat, arg; in extremo examine
ur ultioni fubjaceat. Cundtis autenı eidem loco fua jura fervantibus,
fir pax Domini noftri JESU Chrifii, qvatenus & hic frutum bonz 2«
dionis percipiant & apud diftritum judicem premia zterax pacis ne
venlant. Amen. Amen,
Ego Anaftafıns Catholic Eckl. Epifiopus 5 S.S.
Ego Imarus Tukulan. Epifcop. S.$,
Ege Nicolaus Albanenlıs Epifcopus S.$.
Ego Hugo Holftienfis Epifcopus.
Ego Cencins Portuenfis &_ Sacrz Rafinz Epifcopus, "
Bge
}
8 AN
Secul. X. 3 Buch 3 Cap: 383
Ego Gregorius Sabinenfis Epifcopus 5.5. "Ar.
Ego Gvido Diäc. Card. $. Mariz in Port. S.8. 1156.
Ego FJobannes Diac. Card. Sanktor. Serg. & Bachi.
Ego Odo Diac. Card. S. Nicolai in Carcere Tit. S.S.
Ego Gvido Pbr. Card. Tit. S. Grifogoni.
Ego Manfredus Pbr. Card. 'Tit. S. Savinz.
Ego Aribertus Pbr. Cardin. Tit. S. Anaftaf.
Ego Aflaldus Pbr. Cardin. Tir. S. Prifce S.S.
Ego Johannes Pbr. Cardin. Sanor. Johannis vel Pamachi
Tit. $. S. Eur
Ego Henricus Pbr. Card. Tit. Sand. Nerei & Achilli. Dar.
Lat. per manum Rolandi Sandt= Ecclefixz Romanz Presbyteri Cardina-
lis & Cancellar. fecundo Kalend. Decembr. indidione tertia incarnatio-
nis Dominicz. Anno. M.C.LIV. pontificamıs vero Domini Analtafi
Papz IV. Anno fecundo. —
Da Eskilbus zu &und umdiefe Zeit, Dafigen Canonicis die Zehns
Dennaclies , welche auf denen zu ihren Prebenden gelegten Gründen _ Eitde
und Höffen fällig waren, und ihm fonft gehöreten, verfäumteer nicht, Tital.
das erhaltene eitele Predicat von Sveciz Primas erftes mahl zu gebraus
ben, denn fo Imutet fein Diploma:
‘Yanomire Sand & invidux Trinitatis, Ego ESKILLUS, Sandtz Lin-
denfis Ecclefix Archiepifcopus Apoftolice fedis Legarus, Daciz &
SVECLE 'PRIMAS, diledtis filüs s S. Laurentis Canonicis> decimas
_ emnes , tam de terris przbendarum eorum , ac beneficiorum ; gvam
'& manfionum, perperuo posfidendas, pietatzs intuitu contulimus, prx-
An dignum es n Marricis Eekchz filüs Arccurrarur , ee
rei familuaris indigentiamajor > gern decet , efle dignofcitur. Hoc
enim humahitatis creat ratio, & ordinata ezigit caritas , ut forti debi-
ori propenfius confularur. &c. &rcı
ANNO 1156
Dar zu Bergen in Norivegen ein Concilaum Nationale gehalten, Conci, ®
unter dem Borfig des Dontheimifchen Ergr Bifhoffs Ofthenfi , Fccl. un
Dex Deren,
386 Kirchersäifkorie des Reichs Därnennard
”Ao. no profururum-eredimus fandtwEecleliz, dran wileratio. divina Ri
1158. in folium glorie fublimavits Somagmhicis = re me
vita fuperltite Regianporeftaris-patrocınıo itrenue < enfeınus 5 ne ma=!
lorum in folentia aliqyatenus in prafentia conqvalletur, & qantum
in homine eft, ita in pofterum confulatur , ut'non pateat adirus- in emi-" _
ftarc volentibus, qve piafconfideratione bonorum, ad;honorem DEE
& Ecclefiz utilits feuntur. Cum igirur prona fung,
ftudia hominum tier folet efle curfus orum qike-
tantur , cum male in rebus.pesfimis ad infeftationenm
bonorum & pra ut & perfonas eorum contumelüis
laceflant , & poll upent, deminuant > calummüs in
volvant , Scripti occurendurm ad malorıum rerunden-
dam proterviam sndam. innocenziam s"qwod vivaci _
memoria perpemm de religiofis domibus cofiftimtio-
nem. Ea propter :fchole qvam primaria plantariome
Pater meus: W ter Canutus: VL &ı'nos in aviie _
patrimonio naftro runda > aw.gvimus & ditavimus , &z
devotionc; qvantum valeınus ample&timur , regia Authoritare cum otmnis
bus artinentus fuis> füb nofre manytentionis patrimonium aflummuc,
& ut plena gaudeant emunitate abfolutam Libertatem &5 nulli re
gie jurisdidioni obnoxiam, perpermo.jure concedimus, ia am
bus potlesfionibus five in terris, five in eqvis, qvasregum donaripng)
vel Epifcoporum feu qvorumeung; fidelium largitione, vel qvocung;
jufto titulo habuerunt , & legitino temporis excurfü, in poflesfiene
rint, usqve qvag;decernentes, ur qviete & in concuffe his jufte acqii-
firis Iibere potiantur, & nullius temeraria invafione follicitennur.. Qvod
fi qvis huic conftientioni noftrz, aufü facrilego refragari prefumperg,
& rerraftare aut]infringere attentaverit, noverit incundanter, nen .
folum in horribile anathema fe incidiffe, verum etiam diftritam Regi
animadverfionsi , ulcionem contra fe provocafle, ur velut blasphemum
Ecclefiz perfeeutorem & leix majeftatis. reun publica Condemnet pra-
Dune. er
Die
Secal. XII. 3 Buch 3 Cap. 393
Diedas Talent hatten, die Dänitc;e Hiltorie culyvirten , und durchihs Ao.
te Feder alles was mercfwürdiges vorfallen wurde, auf die Nachwelt LIGL.
fortpflinzten. Wie fchlecht aber dietem guten QBillen des Etifters von
ihnen nachgelcbet worden, vecrden diejenige acwahr , welche den Nacır
fommen um Dienft, bemühet find, Diefen oder jenen Theil der Hiltos
tie aus Der Sinfternis hervor zu gichen,, und der gänslichen Vergeffes
beit zu entreijfen. Ubrinens ii nicht vorbey zu gehen,daf bereits vor Ab-
Jolonis Zeiten, doch von feinem Groß- Bater Schelmo und deffen Söb-
nen, Der Anfang zu einer Klofter-Etiftung gemacht war, und zwar nicht
unter Abten Sondern Jrioren , derer drey waren Nahmens Thomas ,
Jordanus und Robertus> Die aber in der gedruckten Tabula citterc. Sorana,
welche ino mit den Abten anfaugt, in keine Betracytung fommen, vocit
die wenige Brüder faft irregulaır Ichten , Doc) vermuthtich Bencdicti-
ner waren, und ihre Einkünfte [hlecht verwalteten, bif i60 Abtolon mit
Hüuffe feiner Derwandten, eine förmliche und reiche Bernhardiner, oder
Cittercienfer Abtey Daraus machts, von welcher Verbefferung und alcichs
fan neue Etiftung,Die AByrte eines MSS.Bibl.Univ. Hafn. angeführer zu
werden verdienen. A.C.rı61.Fundatio Sorenlis Monalteris,ordinis D.Bern-
hardi , cujus difcipuli ab Abfolone Soram accerfiti veniunt 13 Juni. Hujus
‚Abfolonis Avus fuit Schelino qvi habuit tres filios, Ebbonem, Afcerum
& Tuchonerm , qvidivinicultus amore accenfi , de corflirurione mo-
nafierii primum traclare c@perunt, Nam tum temporis in pasti-
dbus iftıs monachorum audiebantur nomina tantum , , {ed monachi pau-
cisfimi inveniebantur. Complacuit ipfis ut de communi fübftantia pos-
4esfionibus füis, monalterium conltruerent loco qvi adhue amplior in-
ser przdia repericbanır in eleemolynam perperuum. Qyia autem hanc
«leemofynam , qvaın divinis cultıbus benevole dederant „ cordialiter
° <upiebant , feınper inconvulfara permanere , ideo cui data cft, (habes
bec Fundatio_ipfa) vocarunt Patronum & Vindicem, fi qvis qvo-
libetmodo donationem ipforum caflare prefümpferit , accedar velut
igmis Zelus-tuus Domine DEus , & fir ira & maledidtio tua füper cum
‘Amen, er qvidem fundarionis literas in hanc forınulam hideles DEI
fervi una jubferipferunt. Ericus Nidrofienf. Archiep. Perrus Ro-=
Schild. Epifcopus. Nicolaus Asloenf. Ep. Nigellus Stavangr. Epi-
fcopus. Jvarus Hammercnf. Epifcopus. M. Inge M. hi Auterns.
M. Saxo. D. Acho. Prepof. Ericus Bencdidi & complures alit,
»Schelmonis ergo filii 3 Elcemofynam hanc prini coniuerunt. Ab-
folon varo& Esbernus, Suno © Andreas, Cecilia &' Magga
u: DD» . anya=
-
396 Kirchen » Biftorie des Rhe Danmenard |
a ee 5
Ao, it, weildasibnTinaft beftimte Pallum pen Card. NieolioAlbanenfey
1163. ben Eskillo zu Lund depomrgtward, biß firh’die Schroeden und Gorhen!
über den Sib des Er Bifhofs sonrden verglichen haben „da gedachrein
* — £umdifchen Merropolitans die Collarion uftehen folte, wonoroben a
annım 1ı52 gedacht, Die über den errichteten Upfalifchen ERS ers
teilte Pabftl. Bulla perdienet darımr allhier gtlefen zunserden weil fie?
Dasjenige enehält mnmirdes Mänifchen Er Bifchofs Primarus Svedx)
md feine Super Allen tıber-die ihın fonft io Intnomeh
mene Schroedi bewviefen , der ungeitige Neid nnd“
Wiederfprucht ‚und derer die ihm folgen, abge
woiefen wird, sie Y, a Dit
halt a ORTE
ALEXANDER fervorum DEI, Venerabilirfrarri
Step hands Kaanornnce fübltirusndis> Salurehn de"
R Apoftolicam ben imnes difepulr eandeın Igandi ar-
ve folvendi acc Hteftatem ; licer unus verus & fin-
-. gularis magilter Ü us injusxifler, pradicare Eyangem,
lum omnı Grearur ‚en inter eos hubıra eft disereno di-
gnitatisz & Dominicarıım ovium cüram> ve omnibus zqualıter im-
. ıninebat, beatus Petrus ecaalı prerogativa lulcepit., dicente ad cum‘
Domino, Petre amas me, pafce oyes meas, qui etiamı inter 'oraneg.
Apoftolos Principatus nomag obtinuit 5, & de fratrum confirmatione >
fingulare a Doinino przceptum accepit, ut.in hoc peculiariter pofteri-
tati darerur intelligi, quod qvamvis multos ad regimen. ecclelie con-
tngeret ordinari , untis tamen folummodo fupremx dignitatis locum
faltigiumque teneret, & omnibus poteltate zudicandi & gubernandiho- .
sıore prelideret. Unde fecundum hanc forman in Eccltia diltinio,;
fervata eft dignitatum 5 & ficur in humano corpore pro varietate oflit:
«iorum diverla ordinata funt membra , ia in ftrultura Ecclefix ad di-
verfa minifteria exhibenda, diverfz perfone in diverfis ordinibus confti-
tutz. Alüs enim ad fingularium Ecclefiarum , altts auteın ad fingul-
rium urbium difpofitionem ae regimen ordinatis , conftituri fünt in fin-
gulis provinciis alıı , ‘quorum prima inter fratres fententia habeatur 2
& ad quorum exaınen fubj.ctarum Perfonarum quzftiones & negotia
referantur. Supra omnes auteın.Romanus Ponufex , tamquam Nöe in.
; arca
_ Secul. X1.3 Buch 3 Cap. — "" 397
arca, primum locum nofcitur obtinere qui ex-ollate fibi defuper in Io
Apoftolorum Princips- privilegio, de univerforum caufis judicat ac difpo- 1163.‘
Dit, er per univerfum orbem Ecclefe filios, in Chriftianz fidei firmi-
tate non defiftit confirmare, talem fe curans jugiter exhibere, qvi vo-'
= ce Domicam mereatur.audire, qua dicitur, & tu.aliguando: conver=--
fas , confirna fratrefttuos: Hoc nimiram confiderationss: innutu pre-
vocati , & tibi frater in CHRISTO carisfane , ‘cum: 4d noftram. pro-
Yinciam accesfilles , Juxta quod a precefloribus noftris, ab anteattis tem-
poribus difpoiitum fucrar ac flarutum , ed nondum excecutione operis-
adimpletun ;' precibus & intervenm karislimi hlıi noftri.Caroli, illultris‘:
» Regis Sveonum X .Gorhorum > Epilcoporum quoque &. Ulf Ducis Rem.
- gni illius , pallium Ponziftcalis-feilicet ofhicii pleuitudinem chmimus in-
‘dulgendum. Et ne de cxtero Provincie Svecie Metropolitani posfit
aura deefle , comiuflam gubernationi Tux Upfalam urbem qusdem '
Provinci® perpctuum Merropolin ordinavimus, .& Scarenfem, Linco-
penfem, Strengnenfem & Aruficafem, Epilcopatus ei, rarquam fu
Metropoli perpuuis temporibus .conftinuimus fubjacere corundem loco-
num Epifcopus , taıı pr.efentes quam. fururos; ficut Metropolitams fuisy
tam tibi quam wis fücceflorsbus obedire. Sraruimys autem, ur fir
eut iu de concesfiune £ mandato noflxo, confecrationis munus @
Venerabi:i fratre.nofıro Lundenfi Archiepifcopo fufcepifii, ia
€&5 fuccefjores rui ab eo, &5 a fascefforibus [uis confecrasionem
debeant absque ulla contradichione recipere 5, & ranquem pro-
rio Primati obedientiam &5 reverentiam’exbibere. Porrocon-
eello uıbi pallio , Pontificalis falicer officii plenitudine, infra ecclehiam.
qum ad facra miflärum -folemnia.per univerfam provinciam tuam, his
folummodo diebus uti fraternitıs tuudebebit ai inferius
jnferipti , Nativitate Domini , Epiphania, cena Domini, Refurredtione „
‚Alcenlione , Pentecofles > in folennitatibus Beatz DEI genitricis femper
Yirginis Marix , Narali:io beatorum Apoftolorum Petri & Pauli » in in-
ventione & exaliatione S. Crucıs s Naulitio $. Johannis Baptifte, in
Felto Johaunis Evangeliftz, re smainm.anetorum,. in
S 3 £ol-
’ 5 er »
a
- verebenbeoima hm te 8
1163. he nn ‘ Ser
König Folgen folten ‚feine t
Walden. fen Abfolon. : Dieherswiedennieth.de
will zum andern. polsifeljen: + fonuchdarum, Die:
teen (sung obgedadhten angefehen war, mit on
Bits 5 yoiften nicht beicpweren tie. Der König meinte ee
N Die Reife ar rare
Alan Meiner See Any dieiet Di
dem König Abeifperfenens vrfehte bir: Bas ie
die Reife, ‚Seeligkeit bekrig benwich habe die meine jelieb,.als.
ihr Die eure „und srvarion,, bedarf ich eurer &egehs
mart um [obfeh ee er die
Partbey. O Y bejler ganf
and gar ae weildoch nitden.Schis ie
Feintieri dei ang folte gepflogen werden ri.
Könid beiteurev Dorfas, md ward. aufdiefenfeie,
nen Janachanıfa} mdr nf anheto jeydh LE
ein treuer Dien, 8 be mich. aber. iao werksffen;
-folt. une: wady Diem wage NI=dreh gutes) wor mia Heron?
sen haben; KDhrantwotiete Abtolenz (Hnädiaster Here, wo.es mie
allein meinen SIals amd Reben galez: fetterrihran mir: einen zuverläßigen
Aber» Mann babe Da cs Äber auf Scel nd Seeiigkeit ankommt,
eslaube. mußich GO mehr als Menfchengeborchen. Fedoch:obiwohl ichrans
genfcheinliche Gefahr febe, will auch meine eigene @eele in Octahr ftele
Die, Reife len, um die eurige vom Krerhumund Berderben zu bewahren. _ Niere
apa wufgteng die Reife vor fich „undder König zog mit einem ftattlichen Ges
d). folge von einigen hundert Pferden durch Teuelchland zum Käyfer, Sein
Anfehen war fo. groß , Daß io er dureh Etädte und Fiecken jog,die Mur
ter ihre Kinder an dem ABege ffelleten , mit Bitte der König möchre feing
Hand aufibeHauptlegen, aufdag fiezu Blück und Ehre fommenmöge
Aber on. Auch fprachen ihn die Bauren an, ähtes Saat-Korhs ein wenig
glaube, imdie Hand zintehmen ; ud auf den Acer zu ftreuen, im felbigem mebe
rere Fruchtbarkeit zumvege zur bringen; welches nur um den Aberglauben
der Zeit zu zeigen, im Vorbeyachen berühre, Als der König endlich im-
Kärferlichen Heffefager bey Mes ankam , wardier bald geivahr ). wie
treulich ihm Ablolon won der Reife abgemahrier hatte," und wie-unbes
Buchen -erfich in des Hinnnliftigen Kyfers Gewalrhinelin ek
i : geles
\y - R nr x
402 Kirchen Hiftorie, des Reichs Dännemard
Ao, Doenfe, weldherimder Berfamlung blieb, und anham nechiifolgene
1164. den Tage von Otaviano vergeblich fich weihen lies, owieder audy.
" ° Abtolon proreltirte” Joh- Meile: us. gedencker daß in, dieferdurchläudhe
tigen Derfimlung, bey Frid. Barbarolla und dein Pabit. Odta=
vianos Dis alte Klage der Hanı meahbeaNer nunmehro Bremifchen Me=/
wropolitanen , Über Die bom Ihrer Bothm Bigkeit abgefatlene nordifches)
und in fpecie Dänifche Cleriley wel Ta hg nich
geblich angemu ” iß, ar vkennen. Hartvicus.Bre=!
menlium Epile o-Pomihcis ‚Vietoris 5 Cxfaris 86:
ommium ImpeFim: Ik lavit , ‚deScondicä‘
Eccl:tia cachedre 1... tags; Waldemarus, huie der
adtıoni [ubducturu n, ae rali reıneat dloınnım occafione. v
Aus i,Cellenfis, Abbatis$;Remigisifo
zu erfehen, Daf Hus. ee er un
‚Earthew« Mönche von deu us-Drden aus Frankreich
\ fer: Möne nemarck Fommen hen abionderlich einerimit Nahe
Seh men Bogeriusget Zudem Ende fehteiber gedachten!
a Petrus Cellenfis dein nPriorendes Eurtheufers: .
F Meilen eile multamın ad metendum , itag; ex fuis'mirte=t
rent qviordinem ipforum aa terram ulam portarenf, ld: Lib. <: Epilt, ı9.
Gerotus Bifihoff zur Alldenburg ı und Helmoldus; da
fie. denen GScelaven das Wort GDttes Predigten, fahen fie einige
Prediger aus Dinnemarck gefangen dahin geführet ‚.und in eiferne Kete:
enarter. ten gefehmiedet, Denen der Bifchoff gerne geholfen hatte, fand aber teim
tum der Mittel. Helmod. Lib. I. c. 83..n; 6. . Die. Selamen hatten andpeinent
Dünenun Dännemärtferanein Sreußseheftet, Ebhriftam damit zu befchimpfen.:
ter den (Ey nlte aber der Grafdiefe Art der Straffe nicht gut heiflen, und weue
Eclawen. Hot diefelhe binführe zu gebrauchen. Idem ibid. n. 26. .. ATa
; ANNO 1164 Be: N e ;
iaul. Nie Wiburgfchen Anguftiner im Nlofter St. Markes erhieltett-PdRA
En D fem Sahr vom Wabit Alexandro III. das Privilegium, in Ver&pe
corum fehefs s Wahl künftig die erfte Stimmen. zu haben. Smgleihen
uWibing. ward ihnen Die Aufficht über die Nonnen im Klofter Asımı.d an den
Wiburger See beliegend , anvertrauet, welche fie nach den Yirgein Se
Auguftini iht Leben. anzuftellen unterrichten folten. - Gedahres- Ach
Kiofter (Heiner Turg worhern geftiftet zu feyn, in weldyem Tahr aber: ine
ungeroiß , gleich twie manaud) den erfien Urfprung:der Wipnrgfcher
YAugus
_ 406 Riten Siftorie des Reichs Dännentard
Ao. der rief, und an-ihrer Statt fudirte Leute bieberimdtei Diele ber
1168. fihenckte Abfolon nicht mit Bücher, Kleidungund drsgleiden, sw
dern gab ihnen auch ihren jährlichen Unterhalt don feinen eionen
tbern, aufdaß fieihren neu befehrten Zuhörern nicht befchwerlich Fallen,
und aus der Gottfeeligkeit ein Gewerb und Gemwinnzu machen feheinen
Epriftl. möchten, twelche Liebeumd Eheiftl, Borfichtigkeirdiefes fuereefi ht
Ba fhofs gerißtich fehr zu rahmen ift. Auch wurden alsbald Ehe
Kirchen erbauet, De ade mehr beyfügtey zu Deren Erz _
Abfolo- [,anung fich die €i denliejlen „da Diemeifterendlich
Rs ihrer bisherigen X purden. . Auch der Fürjt Jıremar
felbft wird gerüf yLfür feine Perfon; Tich chriftlich
und andächtig 6b ine Unterthanen Darzu angehalten,
Dicjenige Pur rev eingeben muften ‚.bevor.ibnen
der König den ade zußagte, Yonren folgende, > I,
Artikel Lichte ne die (dndern ud) alle Opfer under
bie nn Schäge die den waste, folteman indes As? _
en. mgs Bande ki uch gefihabe ; dardie Bögen +
"nern vor Jecbauen und 7. jeld angefuller beraus gegeben
gefchrieben wurden, II. Sonnen vunısge.n Chriftl, Glauben vornunan
wurden. allem auf ıhrem Kande dırlden , und zwar mach [olchen Herr
fein, und mit denen Ceremonten , die im Reiche Dännenmarc
gebräuchlich waren. II. Diejenige Yefer und Aändereyen,
welche bis anbero den Görch-Pfatfen, rauone oficii, zuftändig
Scwefen, folten fie nady diefem den Chriftlichen RivchensDies
nern überlaffen. IV. Ale erbeutere Gefsugne, Chrifklicher Re-
ligion „ falten fie ohne KEntgeld auf freyeir yuß ffellen. V. Dem
Bönige in Dännemarch als ıbren Aandes’erren fo!ten fie in
Brieges/Zügen, wo und wann verlangt würde, allemabl gervens
lich folgen, und feinen Dienft nie verfiumen. VI. An Jäbrlis
cher Schazung folten fie von jedem Jocydchfen oder Prlugs
Bandes vierzig filberne Pfenninge geben, Mehr Umftände dies
fes Geiftlihen Zugs findet man beym Saxone Helmoldo, Cyprxo;
Cramero und andern. i
Diefi . Daübrigeng der Roefchildfche Bifhoff Abfolon, in diefer Expedi-
gianifhe - tion fü wohl als in andern rieder die Heyden unternommenen Zügen
8 en mehr, füch höchft verdient gemacht, auch zur Erleuchtung der Heyden
Denon alle mögliche Anftalten gemacht und forgfältige Liebe erwiefen hatte,
(Hungen | ward
Seculo XII. 3 Bud) 3 Cap. 407
- warddas Land Rügen feinem Stift einverleibt, und ale dafige Kirchen Ao.
ihm und feinen Nachfolgern am Amt unterworffen , Eraft folgender 168.
ERIER ES" Etifteine
-A LEXANDER , Epifcopus , Servus fervorum DEI, venerabili fratri > Berinhet
. Abfoloni Rofchildenfi Epifcopo , falutem & Apoftolicam bene-
dietionem. Cum Chriftianz fidei religio „ divina cooperante gratia,
propagatur, & perfidz gentis contundıtur & refrenatur malitia, tan-
tum inde gaudium & lxtitiaın concepimus in anuno noflrp majorem
quanto amplius ex hoc divini numinis cultus augerur » & univerfalis
Ecclefia, de die in diem, etiam fufcipit incrementum. Ex literis fi-
quidem charisfimi in Chrifto filü noftri._ WALDEMAR! illuftris Dano--
rum Regis, & plurium aliorum imanjfefte comperimus ; quod quz-
dam Infula Ryo nomine dicta, juxta regnum fium pofita> tanto ido-
o luriz.& füperfitioni, a primitivis caholicz fidei füifler teinporibus
dedita , ut circumjacentem regionem fıbi efliceret cenfualem & eidem
. zegno & univerfis Chriftianis circumpofitis, damna plurima & crebra
. pericula inceflanter inferrer. Quod idem Rex czlefti flamine fafpira-
° ws» & armis Chriftt munitus , fcuto: Adeiarmarus confiderans , divine
munere profeätus , 'cum brachio forti & extenfo, duritiem hominum
iftius Infule expugnavit,. & exprobtätionem arq; innmanitatemn illorum;
. ad fidemd& legeın Chrißt tam potenter & valide magnaniniterg; re-
vocavit, ur fie quoque fubjecerit dominationi. Sane quiz potentes, ac
populus tert, anguftam Infulam habent, ideogg non poflunt proprium
Epifcopum & paftorem habere, Rex eorum precibus & fupplicatione
devidtus, necesfitate infpcda , nos fatis füppliciter & effieltuofe roga-
Yit ,' ur tibi curam & adminiftrationem Bis Infule committeremus
quantum ad fpiriwualia. Nos igirur petitionibus. ejusdem Regis , in
quibus cum DEO & Juftitia poflumus „ animo benigniori favere vo-
lentes; 8 te cut venerabilem fratrem & firmam columnam Ecclefiz.
gratia' & honore pr&venire optantes, interventu quoque venerabilium .
fkatrum noftrorum, Efchille Lundenfis Archiepifcopa, Apoftolicz fedis
legatı » &. Epifcoporum & principum regni, etiam inftantia vencrabi-
lis fratris noftri Upfallenfis Archiepifcopi, & dile&torum flliorum no-
ftro-
..
u
__ 412 Kirchen «Biftorie des Reiche Dänmemard
TAo. : # f B
1170. ANNO 1170. vr
Yavie Mm s2ten Seprembr. winden die Gebeine Der heiligen Sunnefe ven &is
S de I a nt Sei genannt, mit ne em abgeholt; gen Herz
hefe Sen geführt, und indafiger- HaupteKirde dom Bilchoffen Paulo beys
Bergen geleht. Gedichte St Sunnela toar eine Prinsepin aus Jerland, :
ale Ende des vierdten Seculi fol fiedurchp Sturmmind an die Normegifche
depgefegk. Kite getrieben :Gefellfehaft das Ebriftenthum zu:
predigen angefüt ID in der. Höhle eines Berges als eis
re Märterin geft doration und Perehrungihrer Re-
Jiqvien, wofie« en, war zu Bergen und in der Ges -
gend fehr groß. Sunnefa und ihren Faris will ferner
dievon Tormode Worte des mehrmahls cicirten, ale
ten codicis Flatey ounderbahre aber mit Man h
Fabeln ftard ve heiligen Pringefin ausführlich bes
fihreiben allbier« |
FTacone Comite i wrnia Rex qvidam exeefhfle perhi- '
betur , reliqvn aucı 1, omine Sunnefam, mature Tapien- -
tem, Chriltianeqve religioni enixe deditam: Hibernia namqve Chri-
ftianis facris pie imbuta erat. Fuit Sunnefa virgo fpeciofa, & qvidem
id temporis, qvo hc gefta fun, ztate adulta. Hxc regnum pater-
oum propingvorum amicorumgve confilio moderabatur. Amplitudo
regni virginisg; forına ethnicos piratas ad nuptias ejus petendas iHexit;
aum autem caftitateın fiiam foli DEO dedicare decreverit, nec ulli ho-
minum conjugio fociari, longe abfuit, ut in paganorum nuptias con-
fentirer. Qyo vero cam ad confentiendum in vora {ua Princeps paga-
norum compelleret, regaum ejus bello infeftare , ipfamgve in angu-
ftias redıgere conatus eft. Illa vero, corvocato concilio,_ carisfunes '
amicorum confiliarios propiaqvosgve füos ira affatur. Vos , ingvits
zn concilium vocavi füper fları regni hujyus , qvod aliqvantifper vobis
confultoribus rexeram , Jam injurus iniqvorum obnoxium ; cujus in po="
fterum regendi , utpote ad cxleftia comparati frivoli, ancillaque tan-.
rum digni, omnem curam abjicam, meqve ipfam in libertatem-vin-
« dicatam , ut nobilem virginem decet, Domino noltro JESU Chrifto in
potc-
-
” —"Secul. XI. 3 Bub 3Cap. - 483 “
poteftatem dabo. Idem facient qvicuaqve me fegvi volunt, qvamvis -
aulli cam necesfitatem imponam. Omnibus in patria, ne abfcedente,
remanere integrum erit & liberum. Tamto autem populi amore fhi-
diisqve culta elt, ut magna utriusqve fexus multitudo eam , Avitis pos-
fesfionibus agrisqve relidtis , feqvi nou, dübitaverit; qvibus omnibus
maves cum providifler , relidta patria, “alto fe absqve remis , !velis‘,
rnaculo & navalıbus inftrumentis .cundi inermes commiferunt:
gvanto czleftis Numinis fiducia terreftri appararu firmior efler, exem-
: plo füo dechraturi: Ducem Vix DEum virgo pofcebat; fe, gvocungve
‚kbuerit, dire&turum. De
Adi per immenfum oceanum » tandeın ad infulas, ad auftrale Sıa-
darum latus , Seliam & Kinnam, id temporis incultas, fed pafccnde
pecori dele&tas , appulerunt. Continens proxima habitationibus pre- -
disqve referta erat. Seliam Sunnefa cum parte comitatus, qvi eo pro-
ve&i funt, .confcendit. Mons ingens in occidua infüle parte, pra-
puptis rupibus , antris pasfun, üsqve vaflis, excavatus exrat , qvz lon-
go tempore incoluerun, DBO magna abftinentia fponte fervientes, -
pifcibusqve minifterio fainuloram captis" vitam tolerabant. Ut autem
vicins infulas ab hominibus oceuparas deprel:snderunt » latrocinia rati,
ad ‚Hacenem Comitem acceflerunt, referentes, infulas Seliam & Kin»
nam przdones invafılle , pecorumgve direptione haut leve accolis dam-
num illatum ; valida igitur manu ad delendos eos precibus eum exci-
verunt. Cum itaqve infule appropingvaflent , amici DEI fe imper;
cernentes , antra ingresfi, cum pro zterna anınarum füarum pace Pa-
radifiqve beatitudine devotis precibus follieitabant, & qvalicungve de-
mum morte vitam finirent, ut fepulturam corporibus pro arbitrio füo-
Jargiri dignaretur , tanrum ne in.potellatem paganorum ‚eadavera per-
.venirent. Exaudivit preces eorum czlefte Numcu, foresqye antrorum
ee rupes obftruxerunt. Arqve ita cultores DEI merce-
dem fe Ä
" autem, cum qvos nuper ininfulam adventantes confpexerunt hemincs,
susgvam reperirent, adıniratione defixi re infedta redierun,
ium laborum zternam beatitudinem confecugi fünt. Pagani
Sffa Iner- |
=>
— nenn.
“
414 Kirchen» Sifkorie des Reihe Dinnemard
Ao, Interjedo tempvre, cum Hacone mortuo Olafıs in regnum füc-
1170. cesfiller, eontigie ue.cives duo opülenti &£magnz (exiltimationiss Thor-
_ dus urergye, nomjnez matribus Eigileife 82. Joruna nati» aqve us deno-
minatı, navıcula e Fiordis' in Thrandiam ad Haconem Comitern, aon-
dum Principum muratione dognita, profeuris ad tationem Ulfa-lun-
dam & in infulam Seliam pervenirene:, nikil’enjm a publica via diftär-
Ubi derepente ina ingens miro {plendore prope in-
fulam vilum „ infal tinentem illußtrabar..! Res, prodi-
gio fimilis vila cos (gationeım convertit; mavem Igi«
tur litori applicanr; ub iftis radüs lacitaret.
fi a litore codem ] aun Jumen eft , humanım capu
senitens ; afpeliu aagventorum odore excitatilis
weniebant. Cur ücı ,_ qvid ambrofius ille liqvory
tangvam de narth \
depromprus, denotaret, nen in-
telligebant; mira t 'oqve caput (yndone diligenter in-
volutum ‚ ad Haconem Geı , erre ftaruebant ; rati ipfum, ut--
pote magnr experientie fapientı....e Principen s qvid portenderet,
face expedirurun. Cum autem Stadas pratervedi eflent, cognove-
runt eum mortuum; ingve us Jocumn illuftrisfimum Principem. Ola-
fum Tryggvinum füccesfiffe. Ejus itaqve magnificentix clementizgve '
fama ad cum invifendum alle&ti cxptum iter perfeqvebantur.
Cum Hlädas devenrum effer, comiter ab eo excepti fünt ftauim; -
«um, qvinauı eflent, cognovifler. Mox ad Chriftianorum facrorum pro--
fesfionem eos invitans ; ut facro fonte fe ablui permitterent, poftula-
bat, gratiam fuam & favoris eximiam auram obfeqventibus pollicitus ;
illi vero mandags: obfecuti haut invitos fe ei infervituros afirmabanr.
Cumgve multa .eos’ de ftaru auftralium regni partaun itirierisqve ördige
interrogafler, inter alia hoc ipfi capur reterebant. Prfens era ale
‚ejus Epifcopus Sigurdus , cognomento Potens, qvem fecum. ex Anglia :
tranftulit , vir do&tus, benevolus, & presbyter gravis; uterqve igitur
infpeätum caput fanlti-hominis effe pronunciarunt, Itaqve tam ‚infpe-
. Aj6a pccalione gavilusy religionem Chriftianım üs, qvi capur afperra-
banie
Secul, X11.3 Bach 3 Cap. ME: .
— a I
' banc, imtenfus perfvadere czpit. "Qyangvam, ingrit, nec oculis; Ad
nec auribus, imo nec mente hummamay eoncipi Divina clementia pro- 1179.
videntiaqve posfit; hinc tamen liqvet, qvanta mercede feculares labo-
res compenienrur. ° Vos autem hee prodigio invitat, ut ultro abdicatö-
idolorum cultu , ad purs religionis facr2 per lavacrım regenerationis-
903 convertatis: hoc demorti corporis halitu , omnes odoriferas herbas
fuperante „ exfpetande in cxlo glorise beatorum pramio adınonet..
Hac oratione miraculogve moti vari illi» luftrali aqva tingi cum tote
fuo comitamı Jam ultro expetiverunt. ° Inde fplendidisfino convivio a
Rege excepti, &, dum in albis conftirusi eflent , inforinatores iis in
Chriftianismi elementis inculcandis dari., Domum deinde benigne di-
misfi fünr.
Rex &'epifcopus caput illud fartun refervabant, donec conven-
tus publieus apud Stadus in Dragsheida , edi&to Regis , ipfo prefente
celebraretur » ut poflca dicerur. Secundum eum conventum accolas
Sclix Rex diligenter interrogavit , an novum qvid & infolens iis ob-
fervarım Aucrit? Refponfum ; £epe Iucem fplendidam ibi vifam. Qvi-
dam etiam rulticus accedens hzc rerulir. Eqvum ir infula Selia habui,
em delapfum cum inqviferem » Sub caute qvadam au latera infule
as deprehendi, ibiqve candidam Iucemardentem confpexi, &ad-
miraus fin. His auditis, Rex & Epifcopus magno comitanı eo pro-
fedi , in occidentali infüle parte magnas rupes fpeciemgve antronım,
eautibus non ante multos annos delapfis, obftru&torum animadvertit.
Of humana his-interfperia fvavislimum odorem firansia, inventz
funt. Pollremo in super recens ab oflio anıri cujusdam delapfam in-
Gderunt , ubi homoratisfjine virgints Divz Suanefz corpus integrum &
iscorruptum , carne & capillis nihil immuratis> quali anper defunfte,
javennum cell. Adturum facre seliqvie fublacz „ magno apparatu,
publica lztitia , hymnorumgve cantiohe in lomulos digeftz. Exindein-
&ls coli czpta efl. Ante antrum , ubt Divz.corpus inxennum clt, R-
- "ram zdem Olafus adificari curavit> ibiqve multonum fübfeqvensnum
- Reguum temporibus reliqviz ejus calız füns, ‚Sed tinpore Magni Re-
E Ss
Ao.
1170.
gis Erlingi Skackii Ali ,„ ejJusqve,impeni aono decimo tertio,. illultris’
hzc DEI fponfa Sunnefa miraculis.corulca publico gaudio Bergas trans-
Jata eft : ubi loculis capacıbus 82 ificis inchula fuper fupremum
templi altare reqviefcit. Eodem anno, qvo Sacre Divz. Sunnefz re-
liqvıx Selia Bergas translatz fünt, tränfivit adDEum muagno cum mar-
tyriı eriumpho bearus "Thomas Archiepifcopus, ( Obirum. ejus in ah
num a nativitate Chrili MCLXX. Gervalius Monachorum cjus unus ;
Johannes vero Mi rum Hibernicarum , pag. mıh. 528.
in annum MCLX
Rex humill ne DEum venerätor , maxime qvod
fuo tempore glor anefz ejusgqve comitarus manifelta-
re dignanıs efler :-m es omnes in amorem DEI'& oble-
qvium Regis effuft am ipfe profellus, alüs etiam pro-
fitendam religion o miraculo confhrınari. Literis pre-
ditbum eft, fratre, ne Albanum ,.huic (andto comıtamıi _
interfuifle , eumqve o luce, transmilille ; de ee autem ni-
hil ideo eraditur, qVia auamew A Videtur; referunt tamen qvidam,
qvi in infula Selia fuerunt, loeumgve illum cognoverunt , efle ibi
zdem facram ,„ Divo Albano martyri ae » ei» qvi. primus
propter veram religionis profesfionem pallus ef. _ (Hic ‚viderur
Themifti Epifcopi difcipulus, apud Moguntium Callie civitatem anno
Chrifti CDXXV. paflus , tefte Sigeberto) Iidem tradunt, ejus Albani,
qvi in Anglia paflus eft, caput devote cultum (Radulfus de Diceto euım
ab Offa Rege Merciorum Anno DECXCII. Kalendis Augufti invenrum
tradit. (Juxta hoc templum, qvod huic Albano dedicarum eft, Mo-
nafterium fracrum Nigri Ordinis zdificarum eft; in eo templo multi
parvi magnig; loculi extant, eondendis San&orum ejus comitatüs osl-
bus fadi. Hoc templum in monte e regionc monaflerii firum ef- ,
Tradunt prxterea in antro, ubi reliqvie Divz Sunnefz inventz fünt,
fontem fcaturire e rupe> inde fluentis rivi agvam potam multis 'zgris
mederi. Ante templum illud, qvod ad fores antri firum eft, paries
hapideus extat, altitudine & firmitate munitisfimum caftellum zqvans.
Stat etiam, qvi tradant, opus illud inter celebriora en
> Secul. XL. 3 BU 3a _ O0 2M2ı —°
tunc & Rex, falfis favens függeftionibus, his caufis, ConciliolRipenli Ao.
ipfum aggreflus et. Tu contra/ cenfuerudines jterrx, nova quedım. 1170.
induxifti, & in Slavia contra me nomen Regis ufurpafti. Super qui-
- biisRex, füis refpenfis auditis (quia fimplex erat &.cito moyeri non,
potuit) delatoribus derogavit Rex commendans opera Ducis ; quia e-
sant valde bona. Cum in illo tempore , imminente die Nataliıs Do-
mini Regis ; curia eflet Rofchildis eelebranda, & Dux Canutus ad fe-
“Rum invitatus ire feltinaret, uxor ejus, rei eventum prcogitans , hor-
tabatur illum iter omittere. Sed cordis innocentia viro jufto eundi
propofuit fecuritatem. Transfretando, venit ad curiam Regis , ubi cum
honore receptus eft. Magnus igitur , cu Kanutus fe tutius committe- .
bat, meditabatur die ac no@te, quo cum meci traderetr. Hujus perhd;
Hearicus Sthatelar frerus conftlio, tres proceres confederavit » in qui-
bus pr& czteris malefaciendi habebat fiduciam. Deinde jtanquam fa
miliarem fuum , Ducem confuluit , dicens ; Frater fidelis pre cundtis
mortalibus , eum te fine falfıtate aliqua expertus fürn , quedam negucia
. two confilio ordinare difpofui » volo> ut in fecretiori loco mihi foli fo-
his obvias , ubi, nemine impediente ; quz deliberanda fünt , definire va-
— Jeamus. Kanutus falfi fratris verbis fidem dedit , & refpondit, locum
"X tempus asfigra , paratus enim füm in omnibus bi parere. Dieau-
scm altero Epiphanie Domini 5 fümmo diluculo , Magnus , arınarus cum
fiis fequacibus , ad fylvam veniens , in qua fratricidium perpetrare di-
fpofuit , doli nuncium ad Ducem direxit, mandans ei, ut, quod fideli-
ter {popenderat , cum feftinatione adimplerer. Igirur S. Canutus ad
Jocuın properans , perfidum per faltum vagantem folum videbat. Qui _
Ratim occurrens , ofcalatur, amplexatur ,. pacis ofculo Jude traditoris .
eficio fe obligavit > dicens. Frater , fedeamus illic. Sedens cum co>
verfipellem latenter fub toga loricauım perpendens, dixit. Frater bo-
ne, ur quid arfna portas in tempore pacıs? 'Traditor refpondit. Ini-
_ mico meo, jukta opus fuum, vicem reddere teneor , & ad vindictam
: ad prefens paratus fum. Jam fcelus diutius celare non potuit , fed o-
diofe dixit, Kanute > cujus eft Dacia? qui fimpliciter refpondit , dicens.
Frater > cujus eft Dacia; mifi Parris wi & Patrui nei," quamdiu DEO
Ba ©9983 : placue=
__ 422 KRiechen»Hiftorie des Reiche Dännemard
ao, placuerit. Cui Magnus. "Non fic. :Omnes vadunt poltre. "Tutol-
1170. lis a nobis locum & gentemy' & inter nos hoc modo melius dividipo-
teft. Circumfpiciensg; Düx, vidit-armatos, & ait, Frater , fcit, qui
omnia novit , me tibi, aut wis’, verbo vel opere nunquam obfuifle.
Et quare hoc fecil#? In hoc fandtus fürgere voluit, fed per cappz ca-
pucum traditor eumindigne retrabens ; gladio ab aure finiftra index-
trum oculums tbrum denudavir. "Deinde czteri,
lanceas ın latera ej, fartyrem Chrifti fecerunt.
4 v Davorum
{ orum
weus est
A torum
E polorum -
Iuniere, qui vedius es.
Item.
Ar Martyr precipue!
Ave Rex infignisfime,
Canute cum Principibus
Triumphans jam celeflibus!
Ecce ruum per Seculum
Refulget clare meritum;
Exora pro fidelium
Salute Rex Altisfimum.
A. Wellejus gedencfet ineiner der Dänifchen Überfegung Saxonis
Gram. p. 276. beygefügten Anmerfung, daß ein Bilhoff Nahmens
Robertus a von dem Leben und Marters Tod diefes Sc. Canuti
Ducis drey ‘Bücher gefchrieben Habe, welche mir aber nicht zu Gefichte
gefommen. Bollandus in Adt. SS. Dan. T. I. p. 400. fqr. hat vieleg
Ubris
von dierem Heiligen, doch mehr Worte als zes.
438 Kirchenasiftorie di3 Reiche Dämmemnard
un, prebendam cuigvant 5 absqve vellro confenfu a dare prefumat,
* Secundum canonicam. Eeclefie legem,.& . Apaflolica prerepta,
liberam eleötionem babeatis in Ecelefia veflra, primam 'videh=
cet £J precipuam vocem in eleölione veflri Pomtifieis, utpote
qvı carhedrali Ecclefie infervizis, fingulare verein ‚eledione
veftri Prioris, qu' 7 Tefus, Epilcopo confirmandus
prefenterur, ‚un eo Tufcepturus, 'qva fülteptafra+
tum conventus fibıy 4 o debitam obedientiam faciars alı-
ter prefumpte‘ele&tiones nt. Concelimns ehiam, ut vi=
firationem, und m fine contrhdiöfione impenda=
sis hiis, goi.fraı vennam. Jarglsione \Elemofinarum
guefierint,,.S ü fe cimiteria fepehri, volnerinez
falvo tamen jure pi e & \ Eeclelie.qyogs' veltre ornamenta
uulli ungvam perfong.uceat alienare, dare, vel aliqyo ingenio auferce,
nifi pro Ecclefiaftica utilitate 3 confenfu totius congregationis, ‚Qvod
fi Epifgopus acceperit, perdiderit vel alio modo alıenaverit, qvod pre,
ditum eft, condignum reftimat. Si qvid forte in congregatione
delidfum fuerit, non Epifcopo emendandum attincat, priusqvama
priore vel tratribus interpelletur , & tunc religiofis tantum fibi allocia>
tis, capitulum intret, vindietam de inobedienubüs, fecundum regu-
lam beati ‚Benedicti expetat , nulkasqve Monachorum pro qvalibez
culpa alibi, qvam in füo capitulo fyadicetur aut refpondeat: _Bleme-
finarum gooque colledas de Jutia , Selandia „ ‚Lalandia
aliisqve infulis ab epifcopis & -prepofitis, Tandto martiri 'Kanuso
antigvitus donatas, aht uatimg; reddendas , Apoftalice pariter‘ ac neftrk
au&oritatis confirmatione imminutas femıper posfideat. Hec at rats&z
inconcuffa permaneant, au&toritate DEI Patris & filii & fpirirus fand
& beatorum Apoftolorum Petri & Pauli & domini Pape Allexandri s
noftro qvoqve oflicio omnibus furris temporibus > Alibara ‚permanere
fancımus. a Po
Si
HersMache aufı n.gar leicht gernefen toäre,
& eier 4 Die Finwohner nProsinsForthufa Herret, hatteıt
m Hemlofter&grom ein tüber eine dafige Mdaldung, vwels
che aber wie faft al im, den Mönchen vom Könige und
Era-Bilchoffen zu (d darauf beftätigte Pabft Lucius
1, Dem Esron toalle Frepheiten feines Elofters,
rivileg:
N 1182. I,
ihöf. o bafd der Köni F Migiment anoetreten hatte, ber -
Stwplszu jtätigte ernich, = ahader Kirchen, fondern berbeflerte
ne auch auten Theilsdre 1 Genepitehender Brief, den R. Ericus Glip=
ing nach einigen Fapren in fene confirwiation eingefchloffen , mag ein
A CSchlesiwigfhen Bilhors-Stubl gebärig, der Königlichen Jurisdiition
y 5 ‚y'piel abgeben. Der Anhattift, daß ulle Bauten und Diener um
2b. Nouenkı u) Znhaltigt, daß alle Baure R N
H Al 193.
eriaffen , von allen Auflagen und Diensten fecy genommen und dem
Bilhoffen allein in feine Gewalt und zu feinem Nusen übergeben werden,
!
n nomine Sand & indiuidwe Trinitatis ; ERICUS Dei gratia Dı-
norum Slauorumg; Rex Domini Regis Chriftophori Fil.us , omn.bus ad
quos pr&fens Scriptum peruenerit, Saluteın in Domino. Infpectis pri-
Eu rad 31.7 vilegiis Progenitorum noftrorum Ecclefie-Slesuicen‘i concefis , vidzlicet
& len Ar. e.27
3
War 15)
Dominorum Regum Canuri & Waldemari ,' ea inuenimus in hec ver-
ba. KANUTUSD.i gratia Rex Danorum , dile&o Confobrino fuo
Wald:maro Slesvicenfieletto , czterisq fuis Succelloribus Ecclefiz Sles-
vicenlis in perperuum S.Cum totius R:gni Prouifores a Cunitiptente
creatore fimus conftituti , merito ingrati noınen incurrifflemus, fiSan tz
Ecclefiz uxilitatibus , Dominig; miniftrorum prote&tionibus , a quo oın.
oia posfidemus , per quem vauimus & [umus , fummopere , carterisqve
nego-
_. 458 RirchenBifforierdes Reiche Dänemark
‘Ao. Diefe donarion beftättigte der Pabft Clemenstik in einem Brief
1183. deffen Anfang beym Cyprxo Cap. XXVUL’p. 202. nebft abigem di-
näppt, plomate ftehet und alfe lautet. -
Befiätis W_
nu CLEMENS Seruus Servorum Dei ‚venerabili Frarri Walde-
maro, Slesnicenfi Epifcopo, Salutem & Apaflolicam bene=
diffionem. Iufellöwimue und charisfimus in Chrifto' filns
nofter Canutus Danix , Confanguineus tuus,
nbi , nec non is, bufusmodi Fus: & liberta-
rem [pontanea vi 2, & tamipfe , quam venera-
bilis Frater no‘ denfis Archiepilcopus, Scripte
proprio confirm tam villich, quam coloni , quos
in prejentiarunn; © Suecefores ui inpofterum
eflis babituri 5 ve Regio , velofheialium fuorum
liberi maneant k ! eogritionibus quogne © exe=
entionibus, que prius per ofhıcales Regios traftari folebanr,
e nun nemini , quo tempore fuerint , refpondeant; fed tuo pro-
prio fiat mandato Jubjeli, nec ullius feculari pofl bac fins fub-
“ je&i poteflati, &e.
Das Elo , ANNO 1183.
fer unfer Siiftete Bifhoff Simon zu Gdenfe, nicht aber zu YWOrburg, mie
Frauen Ju Mellenius vorgiebt, Das Klofter unfer Frauen, und legte Dazu die
Dre DopdenderKitche vsellefe. Dicfes Klofter war Ordinis St. Au
get in, blich aber nicht lange zu Ddenfe, fondern ward bald auf Dallunn,
eine Viertel Meilvon gedachter Etadt, verlegt, und mit mehren Eins
tünften verfehen. Es hatte fo mohl Nonnen als Mönche und war ımter
den beften diefer Preping zu rechnen. Ron dafinen Brioren find bez
annt Jon oder Johannes der ums Kabr 1266. in den Bann gethan ward,
weil er auf des Königs Parthey wieder den Er&s-Bifhoffen hielt, und
Donst Mag. Claudius Andrez, vom Geflecht ein Uhlfeld. anno 1487.
ad mo- Der Anchufifche Bifhoff Sveno vermachte dem Bernhardiner
Sa Klofter Om ader Chara Infula, feiner Dieeces, ein Hauffen Kand-Güter in
E& > deir
.
460 Rirhen-Hifforierdes Reichs Dännemard -
Ao. voto & deyotione priyilegü contuli. Qyarum terrarum vel polleshio=.
3184. num collationem , a Domino'Symone Epifcopö‘ ejusdem Bcelefiz; | füb
fententiali Anathemätis nedo, roboratam „ne aliqva calumpniarum pro-'
cella in pofterum, quod abfit, perturberur, yel evacuetur tam noftri,
qvam fandti Kanuti figilli impresfione , ad snemoriam prefentum & te=
ffimonium fururorum > placuir per chirografum confırmare; Altum eft.
hoc» Anno incarı 4: C. LXXXIU. XI Kalendas De:
cembris, in die faı s & martiris, Anao vero gloriofi
Regis Danorum K Hujus rei teftes-fuerung idonei
dlerici & laicis Eske ‚ Henricus Capellamus nofler
werus ET medicu vlarius &9, Robertus facerdos
&5 Hoslakus & us, Toke Mabularu mei, Thu-
ri Schallimi filius Wangb & Willickinus Saxo-
nis filins &5 Hemn Grime Olavi Toki filins. Hec
fervans lervetur, dd“ 1ensiavao DEO deftruatur , ‚fiar, Bat, A u,
men 3 Amen.
Am zoften Novemb. gedachten Zuhrs ward er in Gegenwart vies
fer vornchmer Herrn, mit gewöhnlichen Ceremonien vom Bifhoffen
Sunone eingewveihet, und aller weltlichen Hoheit entzogen. Man meint
aber Daß diefer Kerr zur wenige Zeit im Mönchen-Stand zugebracht ,
und bereits bey Antrefung deflelben , eine zchrende Kranckfheit am Halfe
gehabt. Erfiegt in der Thum Kirchen begraben. Ar welchem Drt, ift
wicht bekannt.
ANNO 1184.
Rohibf Aatder Pabft Lucius diejenige Denation confirmiret, mit wel .
dena. $) te das Roefchildfche Capitulum Canonicoran A nr
ex ad communeım menfam gegeben einiae Güter in Tune, MWindünge,
Aingelsund, Semelmofe Arontorp und Wallensbech mit Zchnden
andeiner Mühlen, famt der Hälfte des Waldıs Bogener, und Könial,
Jurisci&tion über ale Bauren und Diener. Item das Strand Kecht
sder Figenthum derer durch Schiff-"Bruch ans Card getricbenen Güter,
ward audy beftättiget, befage dem Summarighen Auszug, den ic) ins
3455. Seren, Luecoppidani finder 6
2 Der
N
. 462 KirchenHiftorie des Reiche Dannemard
._ un un Dann,
AO Quarlturc: dia >. pro pollesfionum‘ (uarum emmnimeda libertate obum
1184. nenda & privilegandas‘ patri meo codtulerant, ipfis Monächis posfi-
deudas obzulimus. Eniım vero, ne perverlorum cavillatione de iterata
qyusdem manfion’s in Syndrup collauone, ulla caluunniarum accafio in
polt:rum nafcatur ; alias poflesfiones viciniores.& fecuriores, quas pre
majori fo commodo'ac futororum eautelamaluerunt , pro duobus pre-
dictis manfionibts fi Filio fatis care emimuss & cas-
ab omni jure exa rpetao eorundern Monachorum u
fibus contulimus: rantes terrz in Arltegtorp, dimi--
dium.; Mafum in > qui: Altraduis ab heredibus Gun-
neri cmpta pollcd, die Marche annonz feminabilem, -
cum pratis XII p a Petro Lukki emit, ceterag; qus
idem Altradus ibiden wit: polfesfiones , viginti feilicet Mar-
-charum auri , fecundı in pretii cariindem penfitationeung
zterno Regi noltro Chri ‘og; Martiri & Regı Kanuto, & Ira-
trum eis militantium fuftenratione, pro falure&& remedıo animz parrig
mei, ftabili jure posfidendi & urendi, dedidimus. DEO itag; audto-
re, cujus gratia Regio fungimur regimine , flatuimus, ut fi quis pr&-
fentium vel fururorum , prefatam Eccleliam temere perturbare , & ‚has
ejus, vel alias cujusliber generis poflesfiones auferre, {cv ablatas di-
. minuere, vel aliquibus angariis & injuriis opprimere prefumpferit , &
non emendaverit , divina ultionis & perpetux malediltionis p.aga fe- -
riarur, & ejus qualiscumg; calumnia apıd DEum & homines, irrita
& annichilata habearur. Igitur ne hujus donationis , vel deliberatienis
ftabilitas alicujus contentienis turbine in pofterum pulfetur , figilli no-
ftri teftimonio corroboravimus in prelentia & aflenfü Maris mex,
Sophiz Reginz, & fratris mei Waldemari. Hujus rei teitis idone;
interfuerunt, Pincerna Regis, °Thuri Camerarius Regis ; Henricus
Skerp & Tako Advocatus Ripenfis, Strangi juvenis, love Hälc, Eb_
be Hirtorp , Esgerus villicus. Adta fünt hzc Hiulby. XII. Kal. April
Anno Dominicz Incarnationis M.C.LXXXIV. Indidtione I. Epatis
Vigiati quinque , Gloriofi Regis Danorum Kanutı IV. Anno-regnanre
Doiino noltro JEfu Chrifte. Data per manuım Einer; Capellani.
Zge
nn
Ao.
1197.
Zengnif
Wieder d,
Pabfiıs
Ges mu
Sprauncy
x
490° Kirchen-Biftorie des Reiche Dannemard
lind eriam proponit edietum. Ur qui \marfupio eins inmolare
noluerir, eins confpedibus prefenterur, © fleifar genna ante
Baal, Eimam ergo paupertate prelarionis oflıcium ‚© injieiam
Pedes meos in compedibus [ymoniac« praviraris quam femper 0=
ö dio habui?"Mitrar ergo manum ‚€ Juccilar me; fi placer PR
‚me non mutabit inelihor “Merig blandientis mibi. Er poft
Paulo: Arbiı ri funus quod' eorum defetw
parum Jureraa ‚ qui dieitur Cardinalis &. De=
garus. Sed m tri talis erar legario ad Roma-
nos? Abfir, - erebat uel aurum ‚ [ed fignis &
prodigiis oecurn infirmorum. Et DEO redde-
bat , qnos diabı Nonne enidam aichat , qui cor-
poris [ui molefl rgenrum & aurum non ejl mibi,
quod autem Bi Bi do. Ta nomine ‚.inquis, Ibefa
Nazareni furge S amb . Nonne per baculum zanti Legari«
Perri nideliser Apoftoli, buc illueque transmijlum mortui refur=
ebant a morte? Sed dimittamus baculum, €5 agamus de pre-
fentia, © adibus Cardinalıs. Ubi virus & fortirudo ejus,
mi de legationis oficio gleriarur? Quem ab infidelitare redu-
xir ad fidem? Quibus amifum eculorum reparavit ofheium?
Quos infirmos curauit? Quos leprofos mundavit ? Quos mortuss
fufeitauit? Si ralis efer Cardinalis qui Cardinalis dicieur no.
fer, quis ei non oceurreret ? Quisei temporalia denegarer? Ec-
ce querit, quod nos dare non expedit, quia nec FubeR rerun
fubftantia , nec ad hoc potefl induci volunras. A feculo non ef
audirmm,quod Ordo Sandti Viötoris Parifienfis alıcui Cardina-
Hum fubiacuerit in triburum. Solus ergo © primus ego torins
Ordinis immunitatem & collatam graram injırnabo? Expedis
zihi melins ur ımola afınarig cule eo [ufpendatur, © demer-
u ar 7 gar
1 Il Er
\ FR,
508 Kirdenssiftorie des Neiche Dannemard
eadem ‚regüla fir exprellüm „ ur-generalis minilter> 'qvi pro tempore
fuerit , a minilteri officio'aimoveri valear'a“provincialibus miniltris‘de
cuftodıbus „ in generali capitulo eongregatis.- Nos volentes ambiguita- -
wis (crupulum im. hac parte de veftris cordibus amputare , ac ordinem
ipfum, a fede approbatum', eadem honeltate floridum-, preclarum &
virtute fecunduin privilegio apoftolice gratie artollere fingalari , vellris
fupplicationibus FT yeftre, ur füccellores ui, filt ge+
neralis minifters npore , ftatim poft qvam eleöti de=
cundum regulam verint (upradictas, eo ipfo, veri e=
jusdem erdinis $ Hedtil, 'curam animarum fratrum
ipfius ordinis plene : geranty ipfos qvoqve frarres au-
&oritate ligare ae on in eodem ordine ägere valcant,
gye ipfi miniftri 8 „oc eledti, juxra predictos conflitu-
tiones e.dem ord ındun DEum viderint expedire; a=
lias qvogve posla, en lieite ia .ommibus exercere., Ir
dem qvogve fratrı._ 5„cralıs minilter & füceelloribus, ipfis.de-
yote ac humiliter obediant & intendant & prefari fucceflöres , & tu ge=
neralis minifter, a provincialibus miniftris & cuftodibus fecuodum re»
gulam & conftitutiones ipfius erdinis abfolvi & amınoveri posfitis, au-
&oritate apoftolica; indulgemus, ratum habemus & firmum qvid fuper
premisfis per te, generalis minifter , di&tos qvoqve predeccllores fra=
res & difinitores fatum & obfervatum eft haftenus, concefla tibi
exeqvendi oflicium minifterii qvoad premiffa omnia & alia libera facul-
tate. In electionibus qvoqve generalis & provincialium miniftrorums
ipfius ordinis fraribus , qvi debent ele&ionem hujusmodi celebrare;
cum eis freqventer de remotis partibus oporteat convenire , tempus lü=
per hoc a jure ftarutfum non currat , nec ipfi in hac parte juris hiyjug
modi regulis coarÄtentur. Cuftodes vero & gvardiani , qui fecundum
ftaruta ezusdem ordinis , aliter qvam per elestionem inkisuunnu , pol
ipfam inftitutionem feu provifionem de iplis fattam, curam animarum
fratrum fibi fubditorum ipfius ordinis habeant 5 ipfos qvogve ligare ac.
folvere pcslint, juxta ipfins ordinis inftituta. Fratres autcem de ordine
veikro quos fecuadum conitimuones ipfius ordinis, conventibus veltris
r%
510 Rithen-Bifiorie des Neid Dännemard
— -
ter interdici, neqve ecelefie & oratoria cadem fuering fpecialiter inter-
di&ta. His vero qyi Veltris immorantur ebfeqrüs> cundta libere mi-
niltrare posfitis ecclefiaftica (aeramenta, & iplos cum decedunt, inve-
ftris cimiteriis fepelire. Si qvande autemn in terris, in qvibus refidetis,
vel carum perfonas, excommunicationis feu interdiei fententias eonti-
gerit promulgari „ pueri veltris fervitüss depurati » ‚negotiorum qvogve
veftrorum procuratores, ” 5 üqvim veftris locis corum
perlonaliter continue in set wjusmedi fentenciis obnexii minime-
habeantur, ubi qvoav aucire divina, juxta formam , qve lo-
eis ıplis in eo cafüa a eit concefla, nifi eisdem»caufam de- _
derint vel excom aaliter, eu interdici,contingat eosdem,
Er qvia extremam patıen ilti nomine paupertatem,; exhort-
tionis pic (tudio bonos potiers irigitis, X errantes in redtitudinis f&-
nitam laudabiliter revocatis, concedimus ur in excommunicatorumter=
ris libere commorasi , &ab eis une & etiam qvando per ipfos vos
tranfire contigerit, neceflaria vie depofcere ac recıpere valeatis. « Ge=
nceralis ac finguli provinciales miniftrt, & eorum yicariis ac etiam cu-
ftodes in provincüs » & cuftodiis fibi commisfis , pradidtis fracribus :
conftitutis ibidem , nec non & frarribus alıis ejusdem ordinis , interdum
ad cas declinantibus, undecungve abfolutione & difpenfatione indigen-
tıbus, five priusqvam intraverint ardinem , five polt in cafıbus excef=
feriar, pro qvibus excommunicationis vel interdidti aut fufpenfionis in-
currunt fententias » a jure vel judice generaliter promulgatas & hujug
modi fententiis innodati „ aut in locis {uppofitis ecclefiattico interdidte
divina officia celebrantes vel fufcipientes ordines fic ligati, notam irre=
gularitatis incurrunt, abfolutionis & difpenfationis beneficium valeang
impertiri, nifi adeo gravis fuerit & enormis exceflus , qvi fint ad caa-
dem fedem merite deltinandi. Fratres etiam veftri, qvos pro tempo-
re vos generalis & provinciales miniftri, nec non & vices veftras ge.
rentes,» ac etiam cultodes im proprios habucritis confellores , abfolutie-
nis & difpenfationis beneficium vobis, cum expedierit, valeant i imper-
tri, juxta formam concesfionis fuper abfolutione ac difpenfatione fra=
trum ejusdem ordinis , fuperius nebis fadte, Ar volkatibus veltroaggre-
gu
%
s34 Rircben«Biftovie des Reichs Dännemard
pferint,misiltri ac cuftodes &.corum vicariisın ılles qvos intra Anes tuarama
provinciarum &r.cultodiarum juxta conlverudinem ordinis veltcı diltindtos'
invencrinttalia prefymentes;monitione premifla, auftoritare noftra excom«
municationis fententiam Yaleant-promulgare.Eje&tos auteın de ordine veltre
velegreilos » qvireceptione in eodem ordinssexigertibus fuis culpis reddi=
derunt le indignoss 82 alios fratres ejusdem ordinis , ex ratonabılı cauz
fa, ad qvoscung! 08, pretergvam ad: beati auguftiniy
templariorums.h liorum rehgieferum arma portan=
zium, ad vitand zu eı audis genenaliswel provinciales mi=
niltci, cum füis u sus lirreris, auctoritate noftra: licentiandi li
beram habeant fan = v aim dıftindtius unbıbemus ; ne taleg
ad alıuın ordinems a > velaligvi eos recipere feu retinere
prelumants absqye 1 scuali fcdıs apoftolice, facienie de hoe
plenarium mensiomemss 1 museum ur nullis( five ferien religionig
erdine , five extra ordinen» conftituruss : habitumvelrumsy aut ei ira
confimilem , qvod propter cum fraterminor'credi posfit‘ 5 deferre li
ceat ,„ absqve mandare dedis apoftolice fpeciali. Er ur dieta inhibıtio
majorem confeqvatur effectum; ftaruimus, ur hı qvi habitum vetrum,
vel fibi predi&to modo conlimiiern deferre grefui:pferint, ad deponen=
dum ipfum per diecefanos locorumn,s cum a vohts regviliti fuerint Ino-
nitiene premifla per cenfuram eccklizficam , appeilatione puipofire
compellantur. Ceterum , cum Lumilras velira, fbı de laritudınc or--
bis terre, mihii preter domos & orcos, cum virguitis prennoru.n --=
bier find ein paar IVorte des altın Originals unfeferlich) du.crit re=
fervandum, nos pie volenres qvod illorum fructus intigre veltre pau-
pertzüs ufibus applicentur „ de dıstis orcis & virgultis veftris nullı de=
cinamı teneamini exhibere vobis auetorirate prefentium indulzemus , di-
Rrriktius mhibentes, ne qvis a vobis de prumnisfis alıyvid exıgere velex-
torgqvere prefümat. Qyia vero non nulli veltre reigıonss kabırunı as-
furnentes, diverfis perfenis qve fciri & inveniri non Foflunt aliqva bo-
na interdum rıftitsere t.nentur „ vobis miniftri & cuflodes & vicarüs
prediätis concedimus ut finguli veftrum in locis fibi commislis bona
Spla in pios ulus comvertise vakcat, prous fecuaduws DEum yiderunt ex-
Präses
. 522 KirhenBiftoriedes Reichs DAnnemard
und andere Wiffenfhafften, fo groffen Ruhm, daf er am Endediefes
rn a Sahrhunderts Redtor der sBatifiehen Hohen Schule, und unter dem _
Scholafifchen Lehrern, alsderfürnehmften einer angefehen ward. Gel
Puch de calculo feu-compuro, ift hbrig und nicht unbekannt. Alleim
da diefer Dann in Branchteich lebte und jtarb , hatte fein Baterfand.nom
. Ihm keinen fonderlichen Nußen. Sein: Lande-Mann und conrermpo-
Mastinus raneus war Martinus Magni „ der zu feiner Zeit als ein ftatlicher
Magni. OQurijt, difputacor Und L : usangefchen ward, Diefer beiftn-
ventor modorumfigrifieanu wird von Alb. Grantio, warn et
jeblet, wie ihn der yın gefandt , feine Cache wieder den
Bedante- Erb Bilchoffenz 0 gelehrter Gecfioder Pedantbefchrien
u. ben: Milirpvoa lum , füum Oratorcm Martinum, vi-
rum , uteum bh m>qvi inligne in illa gente non habe»
bat, qvodGramma wu MHica proponeret perdilcendas milces
setq; ınaniter lonn = >» invente riheulo opere mudorum
fignüficandis in qvosı ‚gnis boatibus tonant mut Grammati=
cc N 3 12 rotatj vertignez aundgvam ad eloeutionem perveniantz
inde
gloriam aufpicantess unde: riders meruerunt homines' ‚ineptk
Chrka Ainwelder eirheimifchen Schule diefer Mann dem Anfeben 3 7
fentlich gelehvet, Andenicht, menneaber vieleicht in der Ripifehen ,
welche eben in Dem Fahr 1298. Da er nebft dem Sipifhen Probften Gver
done, von Nom zuriick Bahm, Durch den aelchrten Bıhofen Chri-
ftanuın geftifftet , und mit guten Einkünften verfeben ward. Kurs
vorheronemlich 1287 voae inder Zradtede,sfe ven Bilheffen Gisico
auch eine Schule vor 16 Knaben gefliff:er md Niels Frip zum erjten Pehs
reracfegt. Noch früher, nemlich 1251. I8ird einer Rofchidifchen
Eule, im Klofkr Duebesdre der Sp. S. umten mit mehren Erwebs
nunggefiheh:m Es that fich auch zur lelden Zeit, Die im varinen Seculo
zu Fund geftifftete Echule, etwas hervor, ind wie Magnus Matchiz ın
vita ac. Erlandi berichtet, gub diefer Eis Piehof anno 1256 allefeine
Bor perserfiche und unbewenliche Güther in den Dörfern Aofrordftrap,
abe Doartirip, Sirflef uno Storhurdinge an die Lundifche Schuie,
betge 028 aber der Zeit in den Schulen getrieben ward, twarnchit dem
far... detzorbenen Latein, Die Ariltorelifche , dur) P. Lombardum, Th.
Aqvinatem und andere, in die Theologie gemifchte Veit IBeifheit, oder
eines WorrzAWeisheit, dann das willen bejtund in der Unterfcheis
Aung gewiiier Kun ABorte, die man in dılpungen fo zu ftrllen Dt
6
*
x
524 Kirchen »Bifkorie des Reichs Dännemart _-
Syimlifcyen Lehre ; twie e8 Kr, Hvicheld im der B. Chron. p.s8.
uneechenennet. PWeildie piece niemabls zum Worfchein gefoum
men, vweilzur Probeden Anfang hieher fekelt.- b
1 er vita nihil eft felicius ungvam.
Zterna morte nibil infelicius omen,
Hec in let, ve. 4. @F lla dolore,
Conceptum me: m comprendere fenfus
Sufieit bums \ m deferibere lingva,
Hec prefer lendum fine fupreme,
E/l guafi Immer sum fine carenti,
Sed multo brei ıı - tcium ligver ejfe
Human vitı el vita perennis
Semper fu -zrep Mors, vita beatis,
Ovis furor eye ergo, qualis prefumptio, quantug
Error , fic aliguem percurrere tam breve TEMPUS 5
Ur mors queratur £5 vita beata fugetur.
Or« mala, que dura, que non toleranda flagella,
Ferne vite dulcem gignentia fruäum.
One bona, qu& lera, que non jucunda cavenda,
Zıerne mortis duras parientia penas.
Fıas bumana gqcamvis prolixior exflans
Annorum numerum marıs exequet arenis,
Difpenfanda tamen efer moderamine canıo,
Ur deferviret etern« tota faluri,
Debita colligerer, obflantia queque caveret.
Ur randem poffer [uccedere vira perennis.
Sed cum fit tante brevitaris, cum velur inflans
Tranfeat absque mora, cum preterear quafi fumus,
Ad modicum parens , qvis unmam deneger ejje
Schul
546 _Kiehenahifiorie des Reich Steht Dimenare 24
Bra ; Vantıs an 8 been 8 4 feculoy ta R u a
non mo
8, ee see dei At en beafted
w.dıe deffen Autor auch um Die re eite
homo pulcherı fur omnibus fu ae x gi. =
amabılıs & mau Det i. Ph war ein fchöner Nam
md milder € ten fehr belebe, amd chat vieles
mit Tapferkei via Contimuat. Saxon. MSS. hat! E-
ricus Rex. crar » ; Däum & largisfimus omanım Re-
gum. Ein be Die fürchtete and ınıter den Rörtigen
der allerfrengen wit. Tychomus teeibet fein 'Xob
teit, wanne : ea; fandtısfimum, &claudatum omni-
bus, nungvam ısıa met, Sein berrübter Sterbfallien
eianete fich die zauret vwoer, us Aug. 1270, feines Regiments im
achten, feines Lebens um-vier uno drevfiaften Yahr, einzu Ringe
fradt befindliches Grab hatder Noefhildfehe Bifchoff Lago Urne mit
diefen Zeilen diltingvirt,
Dlufiris Dacia Princeps, Rex divus Ericus,
Fiamine, fraterno Iivore, necarus €5 enfe,
Ovem variis fignis fcelerum decoraverat ultor
Chriftus, & bac condi cehbe jusfit humo,
Sonft hatten ihm die Echleswigfchen Dormini-aner, bey denen &
anfangs in ficben Jahren begraben lag, Diefe Eure Grabfchrift geftellet:
Hic jacet Ericus Rex , magni Regis amicus.
ABEL.
Ein Yruder des vorigen, an dem er zum Mörder SeroetdeN war, heift
durher in vor geduchter alten Genealog. R:g. Dan. Abel nominey
kKdreCai. ke latıs Strenue , ge ad feculum, regnabar. Nach ver
DBedew
|
ss _ Kirchen Biere bb Sie Dännemant__
Eundirhe bracht, auch im dafigen Kirchen IBefen ei nüsliche Anftaftett
Err-Bif. perfüget habe, daher er unter die Apofke
der Liefländer gereche
net wird, Saxo Grammaticus hat ihm feine Dänifche Hiftorie de-
diciret, und hoch gerühmet , daher feine Worte allhier gefefen meh
verdienen, Cujus fatis Cepti mei meram pr¤tibus ; te potis
mum, ANDREA, penes qvem faluberrinmus füfragiorum confenfüg
honoris hujus füc rumg; fümmam efle voluit, ınareriz
ducem auetorem tarıonis livorem, qvi maximet
fpicuis rebus in oris prelidio fruftrarurus. Caj
fertilisfimum fc nerabılium /do&trinarum abundantia
inftrutum 5 v, 7! jum opum facrarium exiftimandum
et. Tu Galliam ttannia, pereipiende literarum difei-
plinz , colligen« zratias perfcrutacus , poft diuzinam
peregrinationem; xternz fchole apprehendiltiz
Fantumg; ejus col Dar magıfierio ornamentum,
dare, quam ab | „dereris, Hinc ob infignium culs
men meritag; virtutum; Kegıus Epiftolaris effeftus, oficium mediocri+
tatis liimitibus contentum tantıs induftrie operibus exornafti, ut idem
poftinodum aınplisfim& dignitatis viris, ad eum, qvem geris, hono-
rem translatus, beneficii nomine expetendum relinqueres. Qyamobrem
Scaniam tripudio diflultare compertum eft , qvod pontificem potius a
finitimis mutuata fit, qvam ex indigenis legerit: quippe qu& laudabi-
liter dele&tum egit, jocunditatem ex {uffragio füo menuit. Itaq; cum
genere , literis , ingeniog;.nitcas, ac plebem fecundisfimis doftrinz fti-
pendiis regas, maxımum ubi gregis amorem conciliafti , füfceptig; mi-
nilterii partes, gloriofz executionis fiducia „ad laudis cumulum perduxifti.
Et ne rerum dominium poflesfione ufürpare videreris, amplistimum pa-
trimonium facris zdibus religiofz liberalitatis teftamento legafti: ob
fitasq; curig opes decenter abjicere „ quam earum aviditate & pondere
implicari, maluifti. Tu item mirificum reverendorum dogmatum opus
complexus, privatisg; curis public religionis officia anteponere avidus,
pertinentium ad eam rerum folutionem abnuentes , falutarium confilio-
rum do&trina, .debitis facrorum obfequiis adegilti , veteremg; divina-
rum zdium injuriam religiofo lucri beneficio rependift,. Preterea la-
feivioris vie (tudiofos , intemperantieg; plus quo viribus indulgen-
tes , faluberrimz exhortationis perfeverantia ac folendislimis frugalitatis
exemplis, ad honeftiorem mentis habirtum ab enervi mollitudine revoca-
tos , dietisne an fadtis magis inftruxeris, dubium reliquifti. Ita quod
worum nulli pradeceflorum obunere wibutum cft, folıs prudentix mo-
aitis
556 Kirchen-Biftorie des Reiche Dänmemard,
Tundıfche 49. baltın fies. Db er aud) in Beobachtung der aeiftichen Pflichten
Ei Bil. nd Kun tionen, ebenfo wachfam getvefen , ift nicht bekannt, ,
nachdem er in 22 Kahren Dis Amt verwaltet, und unter Waldemar; Erich
nnd Abel gefeffen hatte, zası. AVIM. Kal, Juni.
JACOBUS ERLANDI.
eine Mutter Cecilia, war eine Schwellen Tochter bom alten Erke <
Bilhoffen Andrea Sunefön, telcher Diefen feinen Neporen, gleich
Nepo- mie yormahls Abfolon ihn, hervor gezogen und zur Prelarar verholfen,
tsmus. woraus erhellt, Daß bom Afceri Zeiten her , und alfo in zroen hundert
ahren, der Nepotismus bey unfern Er’ Bifchöffen, eben wie zu Nom
bin den Päbften,en vogve gewwefen, Daher Diefer Der fünfte, noelcher mit
terlscher feits augdem berühmten Gefehlecht des Skialm Hvide herabfkeis
9.19 , den Frg-Bulchöfl, Stuhl beffeidet bat, da cs zu beflguen, daßer
fiinen treflichen Anbermwandten und- Borfabren, twobl an heroifchem _
-Zagead. Gesimuch und Verftand, nicht aber au Frömmigkeit und andern Tue
gendin.aleich aerwefen. In feiner Jugend Ärudırte er fleißig und bielt fich
eine Zeitlang zu Nom auf, vonrd auch beom Pabjt Innosentio IV. fo bes
liebt, Daß er ihn als feinen Eapeanen annahm, und anno 1245 zum Roes
Erzögung. Khildifchen Bifbofthum, 1251 aber zum Lundiihen Erg Biihofthum
befoxderte. Sufelbigem Zahr, als er die erftere Charge antrat, follnicht
fügen ob vor oder nach), marer zugleich mit einem andern, Nahıncns
Mag. Peter aus Aarbyfen, als refponfais aufdem allgemeinen Concilio
zu Lion , md half vafelbit den Küyfer Fridersc. IT. für einen Arheiften,
mithin der Känferl, ABüirte verluftig erklären IGas er nun allda ges
lernct, nemlich Die Papo-Cetariam , mwolte er auch nad) feiner Erhebung
auf den Lundifchen ErsCis, im patria exerciren, woven unten in der
Chronologie vom Jahr 1256, cin ausführlicher Bericht erfolgen wird.
Chara- Aus allem kan man nichts anders fhtieffen, als daßer cin über die maß
&er. fenftoigerund capricieuier Mann geivelen, Derauh an Berftand dem
König Chriftoph. T. und allen feinen Rüthen mehr als aetwachfen gewes
fen, hat aber feinen Berftand zur Argliftigkeit fhändlich gemißbraucht,
Die Randes-Gefeße geändert und als ınan ihm folches nicht zuftchen Fonte
ster twolte, auf dem LVedelfchen Concılio 1256. fotchye Conitisutiones
arfihmiedet , Die zwar nicht von allen Vifchöffen „ aber Dachvom P-bfk
gut geheiffen, um Demganken Lande vishUnher wig auch der Kirchen
Sn
570 Kirhemsiftoriedes NeiheDinnemad
N STIGOTHUS.
St nr given Kahe , memlich von anno 1278. da er zugleich mit-dem
Upfalifchen Erg Bilchoffen Magno, vom Lundifchen Primate Johan-
ne Droc erde ward, bi 1280, dar von diefer welt abgefordert ward,
5 HIORT,
yon ihm fagt J in 1290. ins Amt- gekommen ‚ tele
ches dorhal... ve Misrechnung feyn wird, nichtnur
weil eine jehr ervefen fepn , deren Anteitung mit
gend gefunden ww Bauptfächlich darum ,. Daß andere
- rang. Annales mit mehr arbeit a fein Nachfolger wäre:
fo gar 1289. Bil Hift, ein Sabr che Ingvarus dis Amt:
agetreten. RT NO ul Chron. Sialand. pag. 75. "Anno:
MCCLXXXIX. Jo, urak nt zpılcopus Rofchildenfis und Chron. Incerti
audtoris hat p. 34. MCCLXXXIX. Ingvarus Epifc. Rofch, obit. €
iitalfo obngefehr ins neunte Jahr nentlich ven 1280,bif 1289. Dan gerver
fen. Wann aud) in Nor. litt. Dan. Wielandi ad an. 1727. p. 161.
fein Tedt adan. 1309. referiret wird, ift folches gang ungegrundet.
JOHANNES KRAG,
ER cken der , welcher im anaegegenen Loco, Krak heiffet, und war aus _
"S dem noch blühenden Gefchlecht derer von Krag. Porfeine Ermähs
lung war er Decanus des Nocfildfchen Eapitels. ft fonft von Feinem
Tinge bekannt. Er faß unter Erico Mendeved in eilf Jahren, nenslich von
1289, biß 1300. da er geftorben,, nachdem er einen greffen Theil feiner
reichen Frb-Güter, fo wohl der Nocfchildfehen ThumsKirchen, als vors
nemlich dem Klofter Sora gefchencet hatte. An diefem Icktern Drt lies
get er auch begraben, befage folgender an einerMauer der KloftersKirchen
obhandenen Inicriptionsmwelche,daß die andere B. mehr dafelbf!’'hegraben
feyn, bezeuge. Dominus Petrus Junisr, Dominus Henricus Pr
Donizus Johannes Krag , Rofchildenfis, © Dominus Petrus
Agrbu-
572 Kirchen+Biftorie des Reihs.Dännemart
Doenfcie heist, feberzwardas Jahr rz4r7 kanaber in Betrachtung. feines Bora
fe 2ıld) ycicxs, der unmicderfprechlich vier Fahr nach'der Zeit-gelebt hat, miche
alfo feym. -Ym Ehron. heift es vonihm:
Inde virum gnarum fibi canonice Nicolaum
Tangvam paftorem.clerus ftatuit potiorem, °
Sch haltser in eme 0; mit Ausfhlieffung deffen Coad- _
jutoris , im abi ndetton nur cin Jahr Dafelbft gewoes
fen feunr, dann fein .
OBUS. ”
PINER im &al u: UF Archiep. zu Lund ordiniret, wohn
tedem Cor * no 1246: und zu KRallundburg 1249,
bey, und ftarbn, jefefjen, anno 1252.
Vir Jacobus pius & probus,poft prefidet ifti
Collegio, preftante pii fic munere Chrifti.
REGNERUS. I.
tund bey dem Bruders Mörder König Abel wohl angefchrieben,
duher ihm diefer 1252. zum Bifchorthum verhalf, obwohl das Eas
pitel einen andern, Nahmens Perrum; ertwählet hatte. Er tar felberein
Minorit oder Srancifcaner- Mönch, und that daher diefen Brüdern allen --
Rorihud. Es fcheinet er habenur ein paar Jahr gefcbet..
Regnero laus fir hero, poft hunc adhibetur
Clero - gqvi pro vero Redtore tenetur.
JANUS BANG.
Hier teird in allen Caralog;s gank ausgelaffen, welches um fü viel
mehr zu bermundern, alg er eben der allermercfwürdigfte Ddenfeis
[He B, diefes Fahr Hunderte ift, in Betrachtung des Aufitands ‚den er
== wis
Diafche
Birhöffe" »
6 Sirchensshifkstie des Meiche Dännenard er
Shle- Papft angebrachte Vorfrage:, als auch fein wieder en
Mönche des Kloftere Guulboim aebrauchter Ernft (von rockben bewden-
Sachen das ZJahrrzro.nachzufehen ift) beseugen Fam. Schien
tefiv Waldemaram;befirchte er mehemahl im Srfänanis, md
ihn auf baldige Erlaffung feiner Bande, Hierauf gielst unter andern
Cyprzus mit diefem Berfen: Oh ”
Captuı kaum fiamen adivitzinan Re
V jam referundalbrevi, ı 7
Et ca n, nam confulit ipfam,
3 nemor eile ati, n .
sHO. , 77 7e
DIN nach jene «Ein MSSı des Sverren TI B. Bir-
cherod berichrerzeng uw m Mönch iin Bernbarbinerskiofgr
Infüla DEI, oder Holmesxufter m Fühnen gewwefen, Daher er auchjes
nen Brüdern ihre Freyheit anno 1238. beftättiget, umdihre mit einem
vornehmen Mann Nahmens Ubbi, gehabte Straitiafeiten, beyzulegen
geholffen, da auch fein Ende kurs darauferfolget. Denen neu gefoms
menen Dominicanern und Francilcanern, bat er fich oeneint bezeiget,
weil fie zu feiner Zeit in den meiften Städten Sider-Nütlandes ihre Kids
fer angelegt. Wovon es abermahl beym Cyprxo heift:
Relligiofa cohors fub Prefule vifa Tuchone eft,
Venit turma prius Nigra, deinde Minor.
Cenfuram fert Otto gravem , facrata piorum
Ufibus atq; DEO , contemerare vetans.
JOHANNES,
KKyard im Kahr 1240. vom Rundifchen Erb-Bifchoffen Uffone , oder
wieihn Cyprzus unrecht nennet , Chriftophoro geweihet, und
toohnte in demfelben Zahr, derjenigen Berfamlung von Bılhöffen,Prz-
laten und Rittern zu VOordIngborg bey, in welcher Das berühmte jütis
fche Oefet, nach Befcht $. Waldemari Vi&toriofi, abgefaßt ward, ton
|
E =
, > vr.“
578 Kirchen» Hifkorie ded Neichd Dänmenark |
Elek. (Fr heat im Gabteowigfihen Thum, michtmeitnen feinem Antecellore -
Ei or ee Zu feinen Zeit follen , nach Vorgeben Cyprzi und
ONE ger, viele Wunder, Die unten Fürklic) berübvet werden , in der &
wigfchen Kirchen geftheben feyn. Aub,
R _ 4 2 “ ih
Sacrilega cum te&ta.manu Mars facra profanat, ©
Eskillus populum dogmara facra docet. ı ı ©
SedDEusst ı x emm,'nammilite c@fo,
Rex t » la dura gerit.
Sch erimni ver Vers des Cyprei y Feine andes
re Ablicht haber fangenfehaft des jungen Königs E-
ricı Glipping 3% Infehen nach ‚ mit feüttem DBater-
Chriftophoro; Une au Bamds gelebet, zu verwwechsfeln fcheinet,
NICOLAUS I.
DL wird im Caralogo Epic. vom Hr. Hyirfeld ausgelaffen, . ob- °
wohlker fonft im Leben K. Chriftoph. I. ımd feinee Sohnes Eric
Glippiag , deffelben mehrmahls Erwehnung thut, und ıhn zuweilen Ni-
colaum, zuweilen Claus nennet. Cyprzus giebt vor, er wäre feinem
Anteceflori im Sahr 1257. gefolget. Allein diefes ift weniaftens zwep
Kahr zu fpät, angefchen er bereits 1255 , vielleicht Eur& nach feinem Ans
tritt, dag Malheur hatte, von dem Edelmann Tımm Lille, vder
Ueberfal» Litle, bey NachtZeit in feinem BifchofssHofe gefungen zu werden,
“ lenund ges da er fich verfchreiben mufte, für feine Erledigung taufend Mare Sik
fangen. pers zu berahlen. Wann diefeg gefhehen, gedencket zwar Cyprzus _
nicht , indem er aber ziwey hierüber abgelaffene Schreiben, des Pabfis
Alexandri IV. deren eins unten vorkommen wird, anführet, hätte er
aus der Unterföhrift: dar Pontificatus noftri anno tertioy leicht fdhlief?
fen fünnen,, Nicolaus tere vor 1257. da geivefen , anertwogen das Drits
te Yahı des Paofithums Alexandri IV. aufs Jahr 1256. trift, und um
diefe Zeir nennte ihn der Pabft Bifhoff von Schleswig. Es fheinet
fonft, er fey cin gefcheiter und guter Mann gewefen , weiler in der harten:
Erreit-Scche des Königs, moisder den aufrührifpen Erk « Bilhoff
Jacob Erlan@en , des Ichtern Papo-Cxfariam gar nicht gebilliget , fons
dern dena König getreu verblieben. Sn der Bataille quf IS M or
084
580 Rirhen-Biftorie des Reiche Dännemard
See Dicht, und zivarbep Gelegenheit , daßer Judex fübdelegarus gewefen,
Be in der weirläuftigen Gtrei-&Sachederer Eiftereieu hr
" Ktoyter, mit ihrem Bilchoffen Tyche zur Aarhufen. Dafelbft:fteher
fein Commiflorium ,-daumet » d. 2. Kal. Der. MOCEXVI.
Fr mird nur -Eledtus Siesvicenf. genamit, vom Päbftl. Legaren Gy-
done. Fe darauf bat er das Urtheil gefprochen. ın Favorem
Dachter Prüder , umd ihren Unterdrücker den Bifchoffen, derdas
ö . nicht erfe f 77 Bann gethan he Earbinat
Kvıdo bat swghbeskbeftättige. ",
Sum fe bello ponere Regi
|, liber ur efle:qveas.
Dum ga ı templis multa facravit
Au ; diripuifle fames.
BUS. n
ad anno ra$r, vom sffen Trugoches (nicht roie Cypraus
feßet von Johanne) kurz vor feinem Ende geweibet. Er marein
"Hechtes&elahrter, und diente dem König Erico Glipping , als Caugs
- der, hateinigen Neiihd-Tagen beygewohnet , und die Befcse verbeffern
geholffen, und ijt anno 1287. geftorben. fu einem don Hr. Bartholi-
‚ ni cxtrahirten MSS. J. Svaning finde, Daß diefer Munn, von hieher
nach Wiburg folle tramlocıret feyn „ und mar 1282. da «8
‚heift: Nicolaus Zpifcopus Vibergeofis decedit , ad’ qvam dignit.item 'as-
‚dumitur Jacobus Epifcopus Siesvicenfis. Ach glaube aber nicht, daB,
Ahn.alfo fiy, weil jonft nicht Die geringfte Spuhr Dapon bey andern finde,
Nobile Slesvicum , Jaeobo Antiftite, flammis:
Vulcani perüt, Rege fugante Ducem:
:Sed’ Dux Volmarus , penfans: civile benigno
Ingenio Damnum;,. mox onus omne levat,.
BARTHOLDUS.
zit jenem im Jahr 1288. Erftund dem Stift, enigflend qwoak
Seaulariaz wWohlogr, immaßen erdie , durchfo viele Srieges-Bente
Kr
>
630 Kirchen Biltorie Dre Neiche Dimemard E
een mn nn nn LE nn
AO, berfchwernmung, die bieferoso, Menden mweggensmmien,beimgefurhtr
1219. Damanis find nach Ar Heuntsichs Bericht 7 verfibiedene Kitchen Dies
Leber fer Gegend, abfonderlich Sc, Bartholomzı, St. » St. Mariz
fhwem- - und RoderKerd', mit ünderumcht unteraangen. Peerus Saxc erache
mung ter, daß zuder Zeit das Kicchipict Pllver auf Nordfteand, vom Stroh
binmeg serien? weılnach der Zeit dig anno 1273, Da die inflnfte nes
Dacıter Kieche nach Sultersleben verlegt find 5“ Diefen Laidern: feine
'bobe Fluth x bbatı B, Thom de’S. Paraclıto bes
| riet Pabn Jun. die Privilegia des Klofterd E+
- elholt. LEBE .
: Rerfaml. PIC: m Jahr feinem Älteften Sobn glei
| zu Schles- cher Nahmgı er den die Königl. Erone
wg. auflegen , ne erfkäven lieg, waren in gedachter
Stadt alleg die vornehmften Arbte und andere
\ ; Prelaten in 9 et. Dbfie aber bey diefer Gelegens
i “heit, auch in« :tinanderüberlegt,fol nicht fagen.
ANNO 1219.
Capit. Sraddem das Capitel zu AWBiburg mit dem Klofter Virx Schola übet
Wiburg. * * die Theilung einiger Güther auf der Fnful Leiloe lange geftritten,
Streitime- fprad) der Abt Gunnerus aus GemsZlofter in diefer Sache folgens
gengihör. Des Urtheil:
go frater Gunnarus, di&us Abbas de Om, omnibus prefens
Seriprum le&uris vel audituris, falutem in Domino. Cum
inter Canonicos Wibergenfes £5 Vite febole Monachos , fuper_
divifione pratorum in Lefö, & gquibusdam aliis articulis cos-
troverfia vertererur, deminus Rex, us ejus privilegium tefia-
tur, difinitivam interponens [ententiam , nos ejusdem [enten-
tie fue conflituit exfeguuteres, gva propter nos cum prepofite
Wibergenfi , Domino Johanne £5 prisre Vire Schule Do-
mino Petro, afumptis hinc inde frarribus, in infulam Lef6
tranfeuntes, locis diligenter infpeis, dijcordiam , que inser
eos erat, verfus orientemin Fuernes, de finali termino filve,
Mund-
634 RitcheneHiforie ded Neiche Dännemard
u Dannepile eins, zu Dörpe eins, und zu Rewal cms,
1220. Sratı ein paar Fahre danach von eben.diefem Bine Aac ma
Wraen diefer dreven Biichöffenachte Waldemarus foldhe Anordnung,
das fie als Suffraganeı ımter dem Lumdifchen Erh« Bifchoffen chen,
auch im Dänifchen Reihe Rath rer fie febigem beywohnen
I
Ao.
gieıh wie andere einheimische Bifhöffe ,_Tesfionem & vorum haben
> folten, daherswirauch in folgenden die Liekund Efttändifchen Ah
Sachen in ein Helegenheit finden; werden. Noch
einsmuß anı lafien, nemlich, .da Der König
den Ernemo) lenlem s welchen ee zum Bilhoffen
in Curland am velchem Drt er feine Dirodf. Bohr
nung crbauet h zur 2nttvort: ‚Der fom Pilten ftaar;
d. 1. dt mode Diefes gab dein Ort Pılten, oder
Danmepie, | ı diefer Gefchichte findet fich hin und
yoicder ein Gen Perfon des Bifchoffen, Diefe recht
übermüthige a je Introduxie me Rex in .cellam
fuah, ordinavit, mer im ham , dicens: omnis Populus =
bediar bi. VÜebtrgensnachdenmver König Rewal, Lrarıwa , Mk
.„ forborg und andere Derter mehrals propugnacula wieder den Einf
zäbrliher Der ungläubigen Nachbahren,, erbauet, auch) dabey feitgefegt hatte, ,
een daß jähriich ein Zug aus Dännemarck hier gefchehen folte, Die neu-aes
inkısfland, Pfangte Chrijtt. Kirche zu erhalten und vertheidigen , auch wo möglich,
deren Grenge weiter auszubreiten , fuhr er nach Dännemard.
Honorius PP. IIT. ut Walde. Regem ad Debellandos gentiles excitaret; _
indulger ei poflesfiones de paganis captas, regno fuo uniendas VII. Id.
odt. Bzovius n. 5. Waldemarus Secundus Prusfiam magno agımine. m-
greditur & gentem perpulit ad fidem Chrifti. Sed Rege cum exerck-
tu ad Pomeraniam abeunte, Prusfi ad priftinas fordes redierunt, do-
nec per fiatres Thlutonicos fubacti. Kranzius. Wandal. Lib. 7. c. 21.
Diele andere Zeugniffe und Particularitzten, diefen vermainten heiligen
Krieg der Dünen betreffend, findet man in geftis & veltigisiDanor. extra
Danıam Tom. III. Cap. II. Se&. 2.
ANNO 1220. ’
Der undißde Erk-Bifchoff Andreas , Fam i60 aus Rieffand zu Hanfe,
lieg aber ein fo aefeguetes Andenken Dafelbjt nach jich, daß er in
kanger Zeit als ein beiliger Kırdens Vater verebret worden, wie eg Hvit-
feld jin prefat. Leg. Scan. bejeuget. An-feinee Statt zug der eng
. W
4
635 Kiehemsiftorie des Reihe Dännemard
AO. diefe Leutein Warbeit Borhen GOttesund einrechtes Salt der Erden
1221. waren, Allein ihre beiffende Buß-Predigt war Denen Gliedern des
Gatans fo unerträglich ‚daß der alte Feind diefe Dominicaner nd ans
dere falfche Propheten,Diedem Tier das Wort reden folten,aufbrachte
wiewohl erdie ABarheit dadurch nicht zu unterdrücken bermogte.
Ekreit tnca Si der sorgebachten Streit-&Sache oifchen den Brüdern desCfo«
‚genkehön, fees Vırz Sch sichen Kapitel, war durch obiges Les
theil des Abte u iede geftiftet. 60 wolteman fich,
er AMICAMA.CO nen jedes Theils auf der Snfulkefe
Pr abmeffgn.
J Wiberg fieus, totusque ejiusdem Eeclefia
° Comien feriprum vernentibus , rei gefta
snemeriale p ım habentes &5 raram babere
wolentes com 5shö, inter nos & monachos
Vite fcole, ad Duuluarum domini regis , per Dominum
G. Abbatem de Höm faltam ommibus innorefeimus bane,
beneplacito partis utrins hicet accedente, nofiram fore compo-
‚fitionem, nt pro medierate pratorum bafenus a monachis pof-
Selorum, per arbitrium domini Regis, loco noflro adjudicata
omnia illa prata, que a Sorbec videlicet finali termino
filve monachorum occidentali , usque ad lapidem pre-
grandem, verfus orientem a crucc jacent, in noflram per-
peino tranfeant pofesfionem, tora terra refidua cum filva quar-
ge partis infule monachis hibera derelicla „ antiquis kimisibns
undique obfervaris. Qvecungve autem in parte monachorum
fnerint pecorum pafena nobis condidta funt communia, & fimi-
liter ipfis noflra, © liber femper tranfırus utrique parti per
partes utriuslibet perperno babearur , quod vero de Birum edi-
‚fieiis velagricultura oceupasam ejl , Ita Permaneatr , pars ejus
religua communis fit perperuo , wnllis unquam aljis ufibus occn-
Dande,.
644 Kirchembifkorie des Reihe Dännemard.
Ao. faft durchgehende in allen Städten Dännemarcks zu wohnen, oleichfan
1232. ‚eingeladen, weil abfonderlich ihre opera fupererogatorıa, Denen, fOgW
kanem gusen Luft hatten, und Doch feclig werden mwolten , nach allem
unfc ihres Herkens zu fhatten Fame Gleich im erfien Fahr ihrer
Ankunft bauete man ihnen Klöfter, zu Xipen, Hufum und Hatterafer
ben, nach Zeugnig Joh. Adolphi Eyprais'welder Geribent als zum -
Dabitthumüber gegangen „ in feinen Annalib. Slesy, Eib. I. Cap. IV.
don Diefer" derfehaften derZeit, viel rühmens _
macht, une ten beftärtiger , die Waldenfilhe
. morus hätte) wifcanersfo wohl als Dominicanırz
Drdens Anl die Waldenfer aus Not) und Bere
folaung oßvu ten „ und fich defen nicht fi MN,
fendern vielm steile ihnen bepgelegten Nabmen —
Les gueux, bu seresde Lugduno , ihnen eine Ehre
- machten , fp! :Bime mit dem Erempel Chriftiuind-
0, derälpoftelb ı die reiche Pralaren in Pracht und
Affedtirte JGolluft ein nen hreten, fine fo wolte man im Dreichr
Armuh. des Antichrifts augyvergierpen zeute aufzumveifen haben , Damit es nicht
> fibiene, als thäten Die Waldenfer etwas befonders. Zu dem Ende
A; muften nun die Francifcani oder Bette-Mönche eine Armutb aftectiven,.
D und einen felbit erwählten Gottes. Dienft anfanaen. Ahr Anführer Sr..
Francifcus Asfıftus , cin $taliäner, der diefen Orden anno 1208. ceffiittt
und zivey Kabr Darauf deffen Beftättiguna vom Pabft Innocenuo U.
erhalten, foll zus einem wolluftiscrund ruchlofen Shnaling, im fiche:
Ber und zmansigiten Jahr feines Aiters, nicht nurein befehiter,, fondern:
st. Fran- auch ein ausnehmend groffer und wunderthätiger Heiliger geworden:
cifcus feyn, deflen Legende in unfern alten Breviariis befindfich , fo voll albes
getosfen. rerumd abfurder Dinge ift ,„. daß mich nicht enthalten Batr, zum Berveis:
der Stockfinftern Papiftiichen Nacht, Die unfere arme Räter umgeber:
“ bat, felbige aus dem Breviario.Siesvicenfi bier einzurücken..
Br » pofl lafeiniam inuenilem &. negotia fe-
cularia, grani languore attrirus , digirum DEI connertir
ad fue conuerfionis effefum.. Vendiris igirur ommibus,. que-
x wequifierar multo labore,. & in pecuniam commutatis, dums
ö inirarer quaadam. Ecclefiam, que ruinam minabatur , ad. eins:
. . Tn8
nn ee
opus illam pecuniam: obrulit Sgcerdoti, Oui timore parentum
aus accipere recufans, projecit eam. _ Cum antem nec patris
vincula, nec matris blanditie enm pojlent ab incepto propafito
renocare, die quadam coram Epifsopo ciuitatis , veftimentis
omnibus, etiam femoralibus patris auaritie reflitutis, jemi-
cindlus nodle imnolutus. , pueri eum quafi faruum cum luto &
lapidibus fequebantur. Quadam vers die, dum ex enangelica
ledione audiret , a Chrifli difeipulis non virgam , non peram ;
non colceamenta debere pertari, calceamentis &5 baculo reie-
Eis, indurus eß pro’ zona funiculum, &5 mordentis lan« paupe-
rem tunicam.“ Hiccibos cultiores fibi interdum pofitos, ne pa-
latum allicerent , aquis.&) cineribus. permifcebat „ vinnm rar;
fumens.. ” Eadem. tunica diebus. ac nodibns pro indumento ©.
leo, induebatur.. Eratei mulia eratienis attentio, meditatio.
[anda „ pia compasfio miferorum , adıniranda caflitas , bumili=
ras veneranda, &5 illa fertmonis audoritas, nt calla fublimium.
Jugo fubjicerer difeipline,.- Si. quandog; jam extindi fowitis
fanilla. confurgeret , je nudum in ninis Pr aque iimmergebar
congerlem. Leprofos, qui fugi confueuerunt ,. obfequio fani-
Vari contrefabat , animantia. quoque & celeflia ‚cerpera in
Chrifti laudes,, piaeiro inuitabat eloqnio : quafi omni creatur@'
eorporali €: [pwiruali infignis, extitit.: Fe cum effer 26. an=
norum incepit ordinem Minorum.. Et poflmodum vixir annıs'
viginzi.. Dr quibus aliqwando. in capiiulo general cıngregauir
plusguam geinque millia fratrum.. Qvos omnes, cum pluribns.
aliis extraneis fratribns:, & bominibus ordiuis Predicafirum,.
DEus: mirabili Pprouidentia are eibanit,. eunı nibil bumani-
sus fait procurarum ab aliquo. fratre. ordinis.. Miraculorum:
quoque immenfitate claruit , ode mortuorum fufeiraror megni=-
Dmınınz ar Lers
Secul. XII. 4 Bud 3 Sp. 645.
648 Kijen- ifieie Ds ie des Deich Dännemand w.
Ao.' > Sacer Franci[ens. clarıd clarsit, mie
1233., Cum Serapb apparnit ar
Siynans eum charadlere or
In volis, plantis, larere, E-
Dum formam erucis gerere at
TLla ande aus 1 »ere. „
Johat ner Ritter und Marfchalck ver s"
tige, erw unter den Auguftinerm zu Ebe
und fchen genmdart des Difdofs Nicolai dot
Noefchild, pe
Etreit- Petrus Gros, telche Encfel und Erben
Ste. vom Mitter Be dem Kloiter Sora eine
E:treit über) le. Der Pabft beftellete den Exke
Bild. Ulo, we l.und den Wibnrsfchen Gunnerum
zuNichter. Diewe mten wen Klofter alles zu, Eraft des &ro
terlichen Tefkaments. Doch feste fich Andreas nachgehends eigenmadge
fig in Pofleslion davon. Hitt. Monalt. Soran.
ANNO 1232.
Lieften fi fih die Daminicaner, oder Prediger Mönche, zu BRD
nieder, und baueten ein herrlich Klofter, |
ANNO ı 334.
Die Stadt Fund, und in derfelden Die prächtige Kirche St. Laurentit
ward nebit verfhiedenen Klöjtern,vom eur verheeret. Die Aus
Huftiners MInche hielten im Rlofter Grindeslev ihres Ordens, ein Capir
‚tulum provinciale und machten dafılbft folgende Scarura.
Skana nno ab incarnatione Domini MCCKXKIV. Staruram efl
an Grindesleve, quod nullus Canonicorum de loco ad locam
fin. migret morandi caufa , nifi cum litterss eins @: 7,0 mittitur,
Grindisl. continentibus, urrum pro offenfa mifus fr , an ur mores &&
Ratumbocs videat,, ad quem deflinatur, in quibus continers de-
be
650 Rirchen-Hifforie des Reiche Dannemard?
—— z m — - “ a
Ao. tern gleichwohl nur die Fundamentenam Ende Diefes Fahre geleget find.
1237. Chron. Er. Pom. till daß das Klofter gedachten Drdens zu Ripen als
rem gu Lererjt ift Diefem ah erbanet fen. _ Hitgegen wird es von Cyprza, Der
Hüpen. gar beriliche alte Nachrichten vorfich gehabt, drey Zahr Alter gemahes
Daran ift nicht Hielgelegen, . - .
Ann) 1237. 5
» : Privil. @aufte Abt ) Rub’Riofter on Herbog Abel
; 5 Fir yes K drey umd! m@&ilbers, die völlige Frepheit und
I :Rlofl, Exenption 4 ten und Diener, die gedachtem Berns Ä
rt Hardiner-$ alfo Cap cs diefem Fürften-oder (civ
|: wien Erbenn e, gedachte Gütber aufeinige Weife
| | | gu graviren mzuftoffen. Zu Holum auf oketand:
| ' ftarb Bilhom der gutige auch. Heilige zugenannt,
1238. ee
Nyarın abermapı ve eucne see Kiöfter fertig geworden, neml
zu Tondern, Apıoing , Randers md Lund, alle Francis
fcaner Ordens. Wann aber Herr A. Hpitfeld bey Diefem Sabhr obiter
fpricht , die [hroargen Brüder oder Tominicaner, blieben an gedadhs
ten Dr nicht lange aus, ift folches mit feinem eionen fo wohl ale andern
Nachrichten faft fkreitig, indem geroiß ift, Daß diefe Prrüder nicht allers
erst Fonımen durften, weil [hon anno 1221. Dafelbft ihrer einige ankamen,
voie oben gedacht.
Hohne Die Bernhardiner-Münche su Holmes Kfefter oder Infula DEI in
- 8.) ihnen, hatten einen Äraerlihen Streit, ihre Eintünfte und Freyheir bes
treffend, mit einem Edelman der Gegend, Ubbi genannt,geführer. Selbis
ger ward io durch Tifhoff Tycho aus Edhlegreig, Hans Truelfen ,
Mads Urne, Iver Babudfe und Lauge aus Korfoer, zum Vergmis
gen gedachter Mönche bepgelegt.
“ANNO 1239.
- Ktofter m Au Lreftwch und Kallundborg in Seeland kamen iso Francifcanes
Nic n ) oder Minoriten-Brüder an und baueten ihre Klöfter durch Vorkhub
Ze guttoiffiger Leute, voelche Diefen Orden febr Hoc) hiclkch,
ANNO
652 Kirchen Biftorie des eich Dännemard
m Te
Ko. Wironia , dönee Wirenfi Eeclefie pronifum ‚fuerit in Prelaro, |
1249. Cum autem ibi Fuerit Epifeopus ordinatus, volumus, ut memo-
raus Epifeopus Renalienfis , prediöos quadraginta uncos Wie
ronenfi Epifcope fine contradicione dimirar. Ad bec cumtam
rarione fundationis , quam ratione dogis , confler nos veros ejle
patronos ‚jus eliasudi ar mwelsmandi -Bledum , nobis noftrisgz
Juccejloril m refernamns.. Ouod fi forte
procefu te efie Capitulum. fine conuenrum,
babuerit y v6 ı.ad ipfos perrineant Eletio &
"prefentario; fi, aut Epifcopo leci duxerint -
nobis oppı ur ad nos vel fucceflores noflros
rella via dos Darum Eresborg, Anno Do.
mini 1240.
ALDEMAax wEI Gratia Danorum , Slauorumgue
Rex, Omnibus Eflhonienfem &5 Wironienfem terram in=
babitantibus [alutem € gratiam. Mandanns unmerfis &5 fin-
gulis militibus caftrenfibus, vafallis &5 Feudatariis, fine terram
noflram, qu& libera dicitur, fine quamcung; aliam terram ju-
re feudali, vel quocung; alio tirulo derineant, ur ex illis de-
cimas decimarum perfeluere Epifcopo Reualienfi non omittant,
uod hcer alicni terram vel uncos jure fendali concesfiffe
diynofeimur ; Semper tamen [olutionem decimz decimarum exce=
pinus © exeipimuss Probibentes diflriälius, ne aliquis prefu-
mat Preaal Jolutionem, quafi nomine noflro& authoritate,
retinere, & fine diminutivne de fiagulis folvere, ficut efl pre-
dium , Fi prafeäus nofter fit , fen alins gnocung, nomine
cenfearur, qui terras colit, vel decimas a fuıs [ubditis recipir.
Si vero [ubditi decimas a fuis dominis redimant, € ex ıllo,
quod pro decima datur , decimam parıem eris Epifeopns acte-
pin
a ienfis. carım, per mahriaminfrin
oinnes ill
EI invdaı
dant vet}
Epifcopum
& injurik,
ftaruentes, u
Jens Senn la .
riter expo r Ecclefiarum ReSeribus , _- 55
. ‚fummis follenm 3, Beelefüsdillridte pree ipi ur
fervandum,. Lara in Concilio Ortonie celebrato, a Domime
OFFONE Metropolitano Lundenfi ej ) nn
UNNARO Vibergnf, NICOLA Ran
n. GUNNARO Ripenf. JOHANNE Burglanenf. ESKILLO
Slesvicenfi » Magiflro PETRO Daco coatliutore, YVARO E=
Beope Ostonienfi, prefente Magiflro JOHANNE de placentie)
Yuncio Domini Pape. Anno Domini Millefimo ; FRE,
mo , quadragefimo quinto , feptimana [exayefime. BT
DANSK
f Gudz Faderff maet och Hdlig Jomfru
werendiffraadz mat, bandfer en alle Fer pr
r bodnings , hadrz elle nogen mantz ynnefte fk ld
ler for nogen anden fag , aff ildzke dierweif'till af” ach
rana Kyrker thexis reth, eller therifl frühed, "bryde eller
be-
Bun |
Br
#3 5%
—m——
1247. Semachte Nonwenifche Kromeerlaubteihmigoner‘
Der Yabfı Hvar DarumupR Nine machte, mit einer groffen Arınee in
fonft wwegenfeitter unrichtigen Derkunf
" guamvis ilheita
nal. Baron
Erilcop.
die
dem KHem
Mark
Miühel
‚zeichnet,
zum erf ndte Paltiuması. Dbgedachter Kar
Pallıuın. dinall, Strei oilenden um Ferret um
Domitei ‚betreffend Die Priveten derer -ejterm
welche den lesstern end incommöde fichleh. " Inhiber
Shlehter cameras haberent PN contra domum fratrum predicatorum ra al- 7
Str uns , ut fordes in hortum & Domum fratr. Pr&dicatorum defluere pos-
fent, foetorem continuum caufantes.
ANNO: 1247.
- Holme Kyeimesälofter oder Infala DEI ward iso, nachdem ee durch Fettes
Rloft. . Brunit verheeret worden, ohnmeit von dem Drt mo e8 erft geftans
“ den, vom neuen wieder auifgebandt. Gonft beunruhigte der blutige
Krieg,den die beyden Brüder, KönigErich und HergogAbel,mit einander
führeten, in diefem Jahr gan Dännemarck fofchr, daß viele Pronin,
Ger mitMiord und Brandt angefüllet,und viele Derter verwüftet murden.
Unter andern ward die ante Stadt Ddenfe, und in derfelben verfchiedene
Kirchen und Klöfter , abgebrannt.
‚Schule zu “ - Dennoch ward indiefem Kabz zu Ddenfe denen Brüdern des Ries
Ddenfe.. ; fters St. Michaelis und ihrem comihendateri eine Schule vor funfjehw
jähtigen, aber nicht Älteren Knaben eingeränmet , twonon folgende Days
pflichtung zeuget: ea
{ 5 - Ogasıi-
——
‚ Secnl. XI. ABuh 3Cam. — 663
(yet prafens feripridn cernentibus, frater Offo Gripp A.
Prior apu.l fanäfum Michackem Ortonie, falusem in Do- 1247.
mino. _ Noverint univerfi prefenses & furnri, me & frarres
mei conventus, a venerabili viro, Domino fratre Jacobo Grib
Priore Ottonienfe, ex confilio £5 confenfu fui capituli, fcolas
particulares habere , non ex jure , fed pro bono pacis £S con-
cordie mero favore gratie fpecialis, fub conditienibus infra
feriptis, urque Jeolares in noflris fcolis etarem [eu etatisannum
ultra annum quindecimum habentes, non recipiamus vel recipj
faciamus , nec ibidem feienter permanere faciamus, Parochia-
aorum pueros apud fanclum Albanum, five didforum Prioris &5
capiruli , non recipiamus volnntate €) licentia Speeiali „ ne
„cum feolaribus noflris gvos recepimus, & ut profertur habueri-
mus, choreas &5 Indos carnis-perniales publice faciamus cele-
brari. Si vero fupra diöfe conditiones , per nos, quod abfır,
voluntarie prefumptuofe vel feienter fuerint violate, extunc di-
&orum Prioris &5 capituli privilegia jam in hac parte obtenta,
in fuis vigure 5 robore permaneant femper falva : in eujus
rei tefttmonium figillum meum una cum figillo venerabilis patris,
‚frasris Jacobi Abbatis Monafterii de infula Dei, &. provi-
dorum virorum Andree Ivari armigeri € Johannis Mulle
Proconfulis Ortonienfis , prefentibus ef appenfum , Anne Do-
mini M.CC. XLVil. Profeflo purificationis virginis gloriofe.
Der Pabft Innocent. IV. beorderte durch eine Buhe den Bifchoff
aus Echleswig, ‚den Priorem Provincialem Predicaterum und den ZWefehl,
auniftrum fratr. minorum Daniz , den König dabinanzubalten, dafier °
den ins Elend vertriebenen, oder wegen Ueberlaft entreichenen Noefchi
fen B. Nicolaun; wieder in feine Steyheit fegen,, auch ihm Das ahges
nommene Kopenhagen, Caltzum de Kopmanmchafn jpieder geben mögte.
44. Kl. Jun.
Sm
Gimme un
Ao,
1255.
Yarhıfle
{he Stif-
tung.
678 Rich: Hiiorie'de3 Neid Dändemard
mille m.rcis argents cobgit: juramente 5 Pdsjufforibns de non
conueniendo ipfum fuper premisfis prefumptiosibus , » 0 etiamı,
undecim obfidibus fm generis s fuper folueuda hujusmodi pen
exrortis ab Epifcope memoraro, Ovie were Otto (SH
cus de Barmikane fraireh milites, Bremenfi is Dieeeefis,, ‚diefos
o'fides , "Hs &9 Apoflolice, fedis Ma:
nec aonı ‚periculo, ad mandarım did
facrilegi\ m attente' ‚rogandos dusimns”
&5 borta, literis in mandaris far Jhee
liter eis a ejusmodi detentione 5- Na
fan I dieum derrabitur &
dich ne fen difieultate , re
prifline nte contra eis detradlioms c
jusgee materiayj) va :dıölionis dinine premium ,' vr
eriam pr&conium buman« laudis‘, m mobis condipna proueniar
gratiarum adie. Qvo_circa fraternitati tue per apofelica
Srripta mandamus , quatenus, fi dili Nobiles, preces &5 man
darum noflrum neglexerint adimplere , eis ad.id momitione
grauisfima per Cenfuram Ecclefiaflicam, appellatione remota ,
cagnita veritate, compellas, inuocato contra eos, f. necefe
fuerit , auxilio brachii fecularis. Dare Laterani VI. Kalend.
Martii Pontificatus neflri Anno tertio.
Webrigeng toird unter andern auch diefes Fadtum zu der im En
den Jahr gemachten Conftitution des Wedelfchen Concili einigen ud
uf mit gegeben haben.
Der Aarhufifhe Thum-Probft Skef ftiftete den Altar Sc. Cachri-
nz dafelbft, und der Pabft beftätigte die Donation non. Aug.
St. Ni- Der Bilchorf von Bibarg, der Abt vom Dem Klofter und der
colaus.
Prior ratrum ‚ dominicamor. Hi Harhufen erbieiten Befehl vom Pabk
———i __
»o2 Kirchen» Hiftorie des Reichs Dannemard
Ao. interfeito , exltin&tus efl. - Nicol. Helvaderis, der fonft gerne Den Dane
1859. Piftndus Wort fpricht , umdauch auf diefen Kötigübel zu wit, -
wc! er feines Meinung nah, an dem Parrimonio Cru u >
srıffen b:ben, geftebet, erfenmit Bilthingerichter , doch erg
misorauchten Abendmahle Erwoehnung zuthum, Aufeben folche
fe aedenıter Diefes Falti der Paadjt Urbanus IV. in feinem anno 1266. am
Jacob Erlandfen abgelaffenem Schreiben, meldyes bey !
bald vorfo ee -Pabft felber. Ba wirt
ns
Baar I. en gps zu Chr. Ty='
us If Hıcıs “ “Bi janı einbers
le ibte i. See am unter die Sräusltes bier games
fenen Baby gu, 12 Pi
i - 5 [ER DZ
Eant ja :r horrenda piaculorum ex-
empla. riei VI. Imperat. EantItaliy _
&vel Vie ‚mani, velconjugis Theodo-
rici,Regit :fliz,illam fubdiaconi feelere
procuraramzt ıelmum Eboracenfem Archi-
epifcopum , eanr um X Keinerium Magolenfem Epifce-
pum lugeant , qvi univerfihoftia, vel calice myfteriorum
noltrorum, facrilegiflimis aufibus perempti , interfeculo-
rum numerantur prodigia. Aliqvid prohdolor! Dani& An-
nales habent deterius ‚Regen nempeipfum , inipfo tem-
plo,acadaltare, qvidquod & genuadevotefledtentem, per
ipfamyfteria, idg; manu facrorum Antiftitis,peremptum.
Sirfr Unter Deffen daß Die Mord-Traaddie zu Ripen mit dem Könige
mer jälet gefpielet wird , war der Nüarfche Fürt Jermer, auf beitändiges Ans
ara halten des Rıhidfihen Bitchoffen Petri Bang , und des Pabfte ALEX-
RD EIN. ANDRI IV. wulcher ihm gun recompens , Gnade bey Gott und dem Nds
mifcben Stuhl veriprach., mit einer N in Seeland angefommen,
des Vorhrbens , die sefangene Vrälaten ihrer Hafft zu entledigen.
Der mir firfaende jünaft ernarınte Bfhaff, that ihm alle Atweifung,
ach Hitff: und Norfhub aus der Mitteln feines Stifte. Da binges
gen ariffen Die mriften Finpohmer Serlandes zu den Wiffen , au Bes
fehl der vermittibten Rörinin Margreta Sprengcheft » fonft auch Sord
-ge Brete genannt, eine-Flage und relolvirte Dame , welche doch mit 3
. groß
704 Kirchen-Bifiokie des Reiche
Fa 5 - nn
- Ao. und unterdent caneri&eneral fi
1259. P. Refenii don
fters Drey
Jacob, fon
ein Auszug PAHfH, Begnfdigungen ,
tend:
A’
coR
tus dp
quam fi
interdidh
"concedit
Jfaris con
divina ,
rali fratrum
‚item er Sof
Conrad von Eee
ker publicaris ediäis „, Pi u j
ices monajteriumimgreja , redi-
nonafterio , nihilo Jecius, capiat
ngrejla. Deinde cum gı
icario wniverfe falta efl regions
rio, januis claufis, & mon pul-_
His & ex communicatis, and
BEL EITN,
» [acramenta, Preterea gene-
n monaflerio committfie ofheium
vifirationis, corre&iomis ac reformationis ‚ juberg; us duos aflıg-
net iis fratres, tanguam Capellanos , ad celebrandum ibi divi-
num ofheium , confejiones audiendas , acramentag; iftribuen-
da &5 verbum proponendum.
E Uebrigeng weil das mit donationibus ad pias caufas angefüllete Te-
ftament befaater Gräfin in Händen habe, und die piece alters halben
rarift, wilfelbige allhier einflieffen laffen.
N
Sefanıcat GC” vira hominis inflabilis fit, & brevis, ad [alutem ani-
der Sräfin
ma necejlarium efl, ut taliter in temporalibus procedamus,
Ingert. ur per ufum eorum, non amittamus «terna , fed potius lauda-
bili commercione, «terna anime temporalibus acgviramus. In
Nomine Patris,, Filii €) Spirisus Sandi anno Domini MCCLVI,
Ego INGERTH , relifa Comitis CONRADI DE REYN-
STEIN prefentis infirumeng paginam ordinatione teffamenti ,
Er
708 KicchensBifforie des Reis Dinnemare
o— I ee " zn.
AO. Bafeibit auf, um nm eg een ir ofe,
'1268£.. per Procuratores reibenzufönnen.‘ Die beide flüchtige Bilchöffenen
. KRofchtd und Odenfe , tamemaber iwiederins Land, und n |
ihres Arts nah Gewohnheit an. Sonft ergieng in Diefem Zahr ein
Ein Bi. interdictum fpegtales Kraft der IBevelfchen Conftitution, uber das
fehoffin Stift Böralum „ weilderdafiseBiihefiOLAUS GLOB, auffeiner
der it Vılırauon in der Amibbextter Rircheüberfallen, und famt einigen Kneche
ln ten, todtge cialıa Diefes facti verdienen un fb.biel
ur mehr aldi iveil fie Den Geift des Antichriftens
shums, um was abbilden ‚fo auch weil fie vom:
anfern Gel ergangen worden, bißfie ohnlängfk
bom Hr. &e in. feinem Dänifchen Kulm jour-
nal, adan. Ir ten Uhrfunden obngefehr, folgender
mafften,, a) ‚ da doc) ein fü eclaranteg
wohl! umbft kannt feyn: Ein junger Edelmann
JENSGLOb, and-Sürhern in der NordrYutläns
Ein fon. difchen Produ hnten Jahr feines Alters, man weis
Derbahrer nicht zumwasem sunfee :änver verfandet, - Smmittelft ftarb ihm
Calus. fein Baterab. Der Biryoff von Yöralum , ein Anvermwandter def
. felben Haufes, weile Olaus Glob hies, hatte Luft die viele Güther am
fich zu giehen , verwisfelte zudem Ende die Wittib in einen weitläufigen.
Procefl , und brachte es endiich beym Pabft dahin, daß fiein den Bann ,
und alle ihre Güther in dag Geiftl, Interdit verfielen,, dergeltalt, Daß
währender Zeit , Feine Kinder getauft, Eeine Xeichen begraben, Feine
Kirchen eröfnet, auch ihr, der ABittiven , von Feinen Freund oder Uns
terthan, einige Hulffe noch Handreichung geleiftet werden durfte, Dar
ber fie in 7. Jahren, mit Hüfffe einer einkigen Magd, felbft ihren As
eferbau foll getrieben haben. Endlich enefchloß fiefich,, nach Rom zu
reifen, nnd dem Pabft ihre Worh und Unfchuld zu entdecken , hatte aber,
der Sagenach, mur2. Dchfen vor ihrem IBagen, und ihre Magd zum
Kurfcher. An Teutfehland begegnet ihr von ohngefehr iyr Sohn Jens
Glob, den fie erfennet, und um Hülffe anruft. Diefer nimmt Der
Mutter die Sache ab, reifet damit nach Rom , und würcfet fo viel ang,
dab der Pabft feine Mutter und alle Angehörige aus dem Bann thur‘,
amd inintcgrumreflieirer. Puch feiner Heimkunft, Täffet er den Bis
fihoff, wegen vernbter fehiweren Mishandlung aerichtlich belangen ,
Fan aber nichts ausrichten, indem fich Diefer Prelace aller ABeltlichen
Jurssdiction enefhlägt, und lediglich auf dem Pabft provociret,. le
gun.
- |
740 Kirchen» Biftorie des Reiche Dänttemart
Ao. ‚orefignanmsz wi fibi & Eeelefie fuw valeanz Epifcopumeliger:
1277. © deeodempatıfice, hbere , in perperunm. pröuidere. 2: u. 1
Concedimus wibilominus: Epifeopo Canonicis mewerate
Eeclefie Reualienfis, eommunitatem omnium libertatum 5. ih
serminis Reualienfis , ut pore in graminibus, lignis, [yluis a»
gris, prı o perfruendis, Be
Vole & fingula bona, ad fapdißen
Eeclefiam » Perperuata ; impignoranda ,
Iscanda ıni feruitioterre, volliis & ex
alionibu. era rotaliter Jexempia.
Het ‚ utpremittuntur , in ordine de
verbo adv lium noftrum Dominum Ericum
Regem Däci« Ni ‚ musmajejlare Regiatönfrmarı, &
ne hoc falum noftrum folenne ac [uccefloribus noflris Dominis
Regibus inuiolabiliter obfernerur , prefentes literas figilli noflri
munimine, duximus reborandas, in Teflimonium euidens , &
sautelam. Datum Wordingborg, Anno Domini 1277. Calend,
Septembr. prefentibus confiliarüis noflris. Eu 5
Der König confirinirte diefen Brief anno 1282. dach foll derfelbe
nad) Zeugnis Hr. %. Hoitfeld nicht in Obfervan gekommen fepn.
.. Vigil. Laurentii ward zu Tönsberg in Norivegen eine Convention
gemacht ywilchen Dafigem König Magnus Lagabrter (i.e. ein Berbefferer
. der Gefehe) und dem Drontheimifchen Erk-Bifchoffen Johannes, twels
Papo- cher legterer bißher Darauf gedrungen,daß ein am Ende des abgewichenen
Exfaria Seculi feinem Pr&-Anteceflori am Amt, dem €. B. oylten oder Au-
in Norie.guftino, bon dem verdrängen Könige Magno zugeftundenes unerhörtes
aa „, Privileguum bey Macht bleiben und exeqviret werden folte. Da uber
geihrenet gedachte in der Noch abgedrungenes Privil. der Königl. Gewvalt und
erbf, Succeshions- Recht,fo wohl als der algemeinen Sicherheit fehr nachs-
theilig war, und den. König faft zn einen Dependeneen vom €; DB. ns
au
742 Kirchen Hiftsrie des Neihe Dännemardd
julo judice. duceretcontendendum;s &. maxime comtra elöitione
1277. fubjefionem £5 oblationem sorone , de‘quibus vix vel REDNER ap 2
probari Nidrofienfem poflesfionem habuilfe , & novum gene xa
videri poterat, ıllud ab co exigi, qvod non fuerat haftenus tum ve
confuerum, Conliderans itaque Prefatus Archiepifcopus una
parte, fe nen polfe re denne coniciencie rd ee,
ventie p per-hiis moueret queltionem> pol
perturba nter regnum © Ecclefiam fufeı
ri , multori iS, nocırura, prelertim cum ;
km in toll ntra populum , verum "etiam in a
direte contı Isregni potenciam agi videretur Bi R
cem & ci ‚ad dicti Domini regis Magni DEI
gracia Illı lefie qvam regno [epius ac manifeltius
exhibirtam > fupplicans > ur ınterde ‚de predidtis
eınnibuss u ri “3 >weedererad honorem DEI emnipoten-
is , & utilitarem Ecsieux majorem ; animarım ipforum.& totius hibı com-
snisli populiad falutem. Prafatus auteım Dominus Rex illuftris , ex folitg
benignitatis affe&u qvem ad honelta qveqve & maxıme circa marrem Ni+
drofienfem Ecclefiam habuit & habere dignofcıtur,volens cam amplioribug
libertatibus & privilegüis, füis temporibus decorari , tanqvamı pacıs amator
& cultor jufticie , poft multos tra&tarus hinc inde habıros’, fuper predidtise
interveniente confilio & affenfu epifcoporum , Baronum & Canonicorum
Nidrofienfium , & capitulorum aliarum Ecclefiarum cathedralium in Nor=
vegiacxiftenuium , cum dito patre Archiepifcopo , Anno Domini M.CG,
EXXVI. in vigilia beatiLaurencii , apud caftrum Tunsbergenfe, in Eccles
fia fratrum minorum, duxit amicabiliter componendunm ; in hunc modum,
videlicet qvod predictus pater Archiepifcopus, pro bono pacis & majoni
Ecclefie coınmodo & animarum procuranda faiute , renunciavit cum
eonfilin 5 afenfu capırmli fur, womine Nidrofenfis Ecclefie , pro
fe &Sfucceforibus fuis, Canonice intrantıbus, in Pperperuum, omsi
duri, fiquod in predide eledivueregum, ‚ubjecione [eu uhlecie-
7
ERS:
vegie, iM. Dein falnrem
futuris , nas, le
norum, in wallia Beati air En n „lem Dekan GER
monage) Een
gener mı,
„et 5 quoi nö en oskildis in
Selandi ,
non imp
flia clar
.nime fil:
r£ Rosl
.posfidenaas, an iorre
litteris duximus apponenda. ' Adhum &5' datum anno , die $ loce
prenotatis, Anno vero Regni noftri XV.
Oi“ prefens Jeriptum cernentibus, SOPHIA, Dei gratie
Domina Langlandie , Salutem in Domino Sempiternem,
Prefentes pariter &5 fururos feire eupimus, nos bona in Buche-
zorp, fra in Sielandia ‚que bone memsrik Soror noftra , Domi-
cella AGNES, Domini Erici quondani Regis Dacie: na18, con-
. slir €. per [eotationem tradidir Monaflerie' Sande Clare: Ro-
: skildis perperno posfidenda , eiden Monafterio libere dimifife:
tonfenfu. ad ber Domini Erici, Domini Langlandie, Maritine-
‚ri Karisfimi , ‚ac dile&forum neporum noftrorum, Dominorum E-
rici Regis & Haquini Dueis Norwegie älufrium', liberaliter
wceedente ; renunciantes, nomine neflro & Bohn woftrorum
omni allioni, ratione bonorum predigorum, inpoflerum consra
" diäym Mensflerinmvelgerfonas indem, feufamiliam. in dili,
BR o ‚
bo=
„1778 __Sirbeniiitie des Reicht Dännemanet
Ao. FUSI STYRKARUS, ERLENDUS.STYRKARI 1, ENDRE-
”
1298. DUS ARNONIS, AUDUENUS SEROVIRI, ARNO diäius
/
RANS, OBLANDUS VEGARBI, AUDUENUS THO-
BERGI, KARUS MARTINI, . THOBERGUS ROART,
THOBERGUS didus LANDE, JOHANNES.didus ELG,
ARNO armnnraree ze 77 0. ROLBANI, € a 101 - Eee _
elefie N bilis Frater nofler J. Nidroftenf,
Archiep ıngenti &5 cer« quantitatikus ae
vebus ai pertinentibus , injuriatur eisdem,
Ideog; ı 'olica Jerıpra mandamus, guate-
ans, pa es can[am£T appellarione remote,
debito f Idecreveris auflorıtare noftra fir
miter ob] geifnerim ee
odio vel rimore ‚ er cenfuram Ecclefiafiicam, ap-
pellariowe cejlante , eompenus , veritast teflimonium perbibere,
provife, ne aligvis audleritare prefentium extra Bergenf.&5 Ni-
drofienfes civirates €) Diocefes ad judicandum evocerur „ vel pr
' sedatur in aliquo contra eum. Dat. Roma apud S. Perrum Kl
* Februar. Pontificatus noflri anno Ztio.
ANNO. 1298.
Borfeus vll. R. Pont. Confirmarionem fecit fuper pecunia Homici-
darum & de?carhedratico, pro inviolata exponenda. &oftehetim
emem Alten IAuszua verfhiedener Pabftt. Bullen, abfonderlih dag-
Stift Noefchild berreffind. Was die legtern. Worte eigentlichfagen:
yoollen, gebe dem Lefer felbftäu errathen..
Martimus ein. Capellan und Legar des Pabfts ward nah Din
aut a h
Pe nemarch werfandt „ Den Königl. Hof zu fonditen , wie man mit dem ges
tetnicht®" Fülleten Urtheil.zn frieden tpäre,. und two zu man fi) endlich verftehen:
poürde, er reite aber. unverrichteter Sache wieder zurüc. Dir
Dohm-Prodft Jacob u toelcher mit dem Erk-Bifhoffen caufam.
Communem: twigder den König machte, weil er mit ihm zugleich. war
Scfans
80 Kirchen Biftorie des Neichd Dännemart
un, 107 __ SVSESÜESEEBEEEE EEE Eee
Ao. Methum;, cum molendino ibidem; wie euria in Finekier in
1298. Saling(yflel, una in Wilftrup in Almindfyifel, cum Colono
€ ibidem ; una chria inHotrop , que debet redimi , per nos ve] .
Succejlores mofiros, pro ducentis marcis .denariorum legalium ,
jterum pro utilitete diöforum Scholariorum comvertendis; una
curia in uimmsde Andrea Akefon, omnes-
serre vesterre noflre inSkaft, ommeg
terre nı mnes terre noflrein Randrup,
decem oı pmarck , in cenf, cum viginti
plaufris na noftrain bole , inparochia
Lonbor nne, in ga jus parronatus no-
bis com arer denariorum ujualinm „wel
gquing; Til oprione Vicarii perpetni , qui pro
semporeü R zu a imderefidus redirn ejusdem Ec-
‚ elefise, eredimus nos congruam portionem refignaje, in divinis .
competentibus annnatim inperpetunm exolendam efe ‚cum mul- :
sisreliquis bonis. Incujusrei teflimonium, figillum nefrum, una
enm figillo Capitnli noftri fuprediäi , praejentibus hiteris ef
appenfum. Darum & afum Ripis, Anno Domini MCCXC.
odavo, feria 2, Pafchatos, [alvo nebis nibilomwinus jaure, dia
bona in bona aegvivalentia vel meliora commutandı,
Auf 4 Auf Ssland lies Vifchof Jorunder, dag Nonnen-Klofter Reinines
land de erbauen und fegterzur erftern Aebtiin die Frau Cacharina,
ger sch, Hochtenfes (was das Wort fagen teil, weis ich nicht) wurden som -
i Schleswigihen Bifhoffen inden Bann gethan, weil fie den Brüdern zu
. egomsKlofter viel Unrecht angethan.
Din: Joh. DB. zu Aachufen, fdencket Dafigen Canonicis fein Steinern
"yyahuf. HAUS, ander St. Clementis Kirche gelegen, |
Etaman- Die Bifdffe von Obsloe 1. Hammer; condemnitten den B. Arno
gr. -doN Stavanger propter contumaciam, da et nicht erfeheinen wolte, in
ss Mark filbers Brüche, und feßen die Canonicos ip. posfesfion derer
Zehenden. !
Kös
734 KiehenBiftorie bes Reihe Dännemard
Ao. hliginis.Item OlavoGris,ovem cum agao & demidium Telid. arnen
1300. Iem , Taul. IV. medios Annenz.Item puelle Gunner,vaccanı rubran.
Inguaro & Criftiae, pueris,Vaccam. Exfecutores huyus teltanıenti co: iM
Dium. Nicholaum de Walbys fupradiet. Petrum Jonzilon in-Orby. Ti
bernum Semundellon in, Aggebothe,füb obteftationeDivini judicii,Fratrem
meum Nic rum confilio, ‚hec'omnia hdeliter
exegvatur d ıd mans non habeo , ‚prefenti er Te- s
into { 1, Dni Matthiz , Plebani mei , &
> ° — Dni. Nicho, enerabilium funrappenfa, . Adım
anno Dni.] Trinitatis. Baer —
&undirge Yfuf dem tätige iso der. König Die privil
Privileg. 9 gia Der doch wur nachd el
belästigt. gängıg geht rach, gefehmäbfert hatte.
i Codex ın Lu AT. IX. Ne.VIlt. enthälenur
anno MCCL,. ara 1 erunt privilegia San&ti Tatrentir in
Nyburg äRege predidto. Es läft fic) anfehen, der König habe wohl eis
niger Maafengewut, wie weıt feine König. Gewalt gehen Fünte,babe
aber aus politiqve temporiliren and fich) gedulden müffen, zumahl der
Pabft Bonfacius VIT. cin über aus ftolger und Herfchfüchtiger Mann
far, welches er en eben diefen! Fahr unter andern fehr deutlich blicken
lies. Danır als das JubileumSeculare zu Nom gefeiret ward, undfehr
viele Dänifche fo wohl als andere Pilgrame, in Hofnung reichen Ablag
zu beformmnen, fid) Dafelbft einfunden,fahe man mit gröften Ergerniß, wie
der Pabftam erften Tage des Jubilzi in feinen poncihicalibus, am andern
aber ‚ineinem recht Königl. oder Kayferlichen Ornat, feinen Aufzug Hiels
te, auch ziey Schmerdter vor jich hertragen und dabey Die Worte :
Ecce duo hic gladii, ausruffen lie, i RR
Uber Als in diefem Zahr eine fehr Hohe Fluth die Dänifche MarfcheLäns
Heim der in SüdersKütland überfhtwernmete , toard auf der Anful LTords
mung. fcand, abfonderlich die gange Stadt Rungholt undin,p wohl als
‚aufferhatb derfelben, verfchiedene Kirchen und Klöfter verroüftet,, fo gar
Daß davonnicht das allergeringfte Kennzeichen übrig geblieben,
und das Gedächtniß derer Nahmen zugleich mit den
"Sachen gänslic) untergangen.
iu KO Hr
Na:
re M Zugabe °
debet, qyantam malculus > finon callcat, aut qvando neceslitas urgere
baptisınus nonreäteadminiftretur. - zu
| Gar: 0 Mm
Pater infantis erit qvemmater dicit.
lle qvem rorar dinit infantienarram effe, pater erit; nifi'und duebusa«
ls, jurz :opoejusve vicario,aliisqve Sapien-
tibus hoc ı mafer moriatur, Pritsqvam parrermm
infantis in« ro violata ejus pndicicia ımul&ta debe>
tur, abco intationem infantis s qui ei veri fimi-
lius viderw alis caufa ab Epifcopo infpiciarur; fi
vero Epik ur; qvitangvam infantis Pater in jus
vocatur > tcufer 5 fivero mortuus lit, qvem pa-
trem infantıs, dftabiryqvod de care conftanter dixits
Veritaceng; juratnentemennnprodetz lleque ferninz parientiadg; fuere 3
verbaque ejus audıvere , fidem huzus juamento faciant: Si veroillenom
fuperfint, ingvirendum eft, urrum qvis pr&fentium eorum novit, aut
aırum hoc tempus cum teinpore nativitatis infantis congruat, Si infang
poftea » Faciei lineamentis, eiasfimilerur, qvi jüramento fe antea
urgavity adeo ut fapientibus rırıs hoc vidcatur , ipfe infans teffimonium
adfertcum probatione congreflus ad generationem hominis pertinentis 5
tunc infantem [uum accipiat » pro perjurio fo muldtetur eigve juflum pe-
cuniz folvat, qviinfantemaluir. Siveroanulier infamtis fun patrem iadi-
care nolit , Epifcopo tres marcas exfolvat, infans vero apud matrem fuame
Gt, dignitateimgve avi materni fegvatur.
| CAP. III,
‚ De Confirmatione,
Bi smum'proxisne Seqvitur Sacram:.mum; qvod eonfirmatio diciturz
Bifebupan quidam appellant , hc confirmatio accept religionis elt,
in hac confirmatione omnes Chrittiani polt baptismum , beneficio impo-
Srionis wmanus Epifcopi & Chrismaus, Spirirum Sandum accipere debent.
x#. ‚Bzc
90 = Suaabe
ur intra duodecim a labefa&tatione mens; fi posfit, perfe&tum fit, urim- eo,
Ses Sacrz peragiposfiat. Pofleflor fundi in vico fuo templum zdificare
tenerur , qvisqvis antea lericuraverit ; tum Epifcepus , fi placet , confe=
erabit. Qyi vicum ällum inhabitat, ur 8 operarit illius, hofpieesqve,
gyiper noftem apud eum holpitium habuerunt , &qvi, permillu i
pi » decimas eo confetrunts avibusavis duodecim mmenfibus , eodem die
ac confecra nis diem celebrare tenenturs Dee
omnes tem vero ipfis ad: lucrum vel potellarem:
ncıninı zdı en
„.V.
ıe Templorum.
P>t van mfecrari debet, qvi veroconfecrari
curat > co. t, ac resnecellärias acqvirar, Illudi
verotemplumyaeyr wild rum confecratum fit, five non, comfe_
erandumef, nam nomrenovatur, qvodneme novitante fadtum efle , fi
verotemplum exuratur , autcorrumpatur , uttotumaus major. pars cor-
ruat, reftaurarum templum non eft confecrandum , nam intra parietes
templum confecratur; fi alsare corruat, turbetur & loco moveatur; aut lapis
altaris frangatur , illud.confecrandum eß, templi vero confecrationem
hoc nihil violat, qvamristemplum non fit comfecrarum , facra ibi peragi
pcflunt. Si vero templum aut czmitterium fangvine in ira profula ingvi-
natum fit, ut & fcertatione aut aliacarnalı libidine;, intemplo illo facra
* Peragere non licet , five confecratum fit, five non, priusqvam Epifcopus
luftraliaqva & cantibus ad id ufiratis , id purgaverit, fic & purgari debes
templum , in cujus exmitecio homo excommunicatus fepulcus fuit, fic &
fi qvis in ira in templo vel camiterio percuflus fuerit , qvamvis fangvis nen
profluat , fangvis vero fine ira profufus templum non violat.
CAP.VI.
De non Violandis templis vel Czmiteriis.'
x conftitutionibus Sandtorum p:trum $ tenore legum divinarum, tem-
plis parcere debemmus ut & cxmiterüs, adco ut qyocungve modo
gvis
792 z Zugabe
plum infert, trıbus orisarmafuaredımat, aut illaamitcat, qvzintra bune-
ftre Spatium non.redemit,, Epilcopus dimidium accıpiar ; dimudium
plum , loricam, feutum aut alia.defenforia arına > in templum ‚inferre licet,
Parochiales eirca qvodris templum, cui fepulcrerum adelt, (epimentum fa
cere debent, aurtres mmarcas exfolyanı, qvicungve vero rullicus hoc aegat,
tres oras => 3 ei , n
“ir.
VE:
Violandis templis.
dhuc on violandis templis ar clerieis, nam
gvic ialı, irata manuı, nocet, excömmiuni-
catus city Epifcopi abfolutus fusrit (exlegum
prxfcripe obqvas homo ob excommunicatione
lıberatury vs „.. Isnoceat , [ecandoaut alio modo im-
petöndo. Epilcopus in hacreex legum divinarum prz[cripto difpenfer;
Sic & recenfere opus eft, qvanta poena iis immineat, qvi poflösfionem tem-
plorum violant aut qvicqvid in templo fervatur, qvamvisalii posfideant,
Hec vero pzna duplex efle deber, excominunicatio & muldta, nam gqvi=
cungve cum malıtia poflesiones templorum diripit aut’ contra omae jus
retinet, ob tale crimen excommunicandus eft , fic & tantam pecuniam ex-
ponere deber, qvantam judices ei imperant , Epilcopus ejus ve legirimug
vicarius , aut qvisqvis ab epifcopo jubctur hujus judex efle , debettangvam
coram DEO re&tisfinum efle videt, fie & qricungve etemplis aliqvid
furte aut rapinis aufert, qvisqvis posfideat , duplicı hac pena afficiendus
eft , cxtenore legum Divinarum , aempe excoininunicatione & mulda, &
Preterea a magiltratu policico penis caltig.tur.
CAP. VIII.
s De iis qvi in ira fua aliis nocent,
S: qvis irata manu alium verberet , qvocungve inftrumento hoc faciat, aut
vulneret, aut ad morfem percuriat in templo , cxmiterio , aut intra fi-
aes territeri, qvod qvodvis teinplum circa fe posfidet, fibi in honorem,
üsqve
794 Zugabe
scdes teltamentuniimpediunt > umnium herediratem amitrant ; preter id
qvod jure obtinere.debent., ‚de.avo pofterius ; Sı cum pertinacıa pervicaci=
tcr rchiltant, qvitellamentum mortui perlicere t5Epif ‚opor-
tet FB. ‚caltigarionibus adverfüs eos utı, ‚namı Papa (üb penze
conmunieationis jübet , ut_neine illas conflituriones, vjolet , qvas mori-
bundus home» pro.anima füa facits prefertii qvod fandta loca aur egenos
homines . DIA legitiıme afirmarum & perfcäte
confirınz nz &2 hunsanz dıfcreparent , ıbi rc»
je&ts hu ‚ cum a nativitare domini noftei JEfs
Chrili n resamni effluxillent, _ u -
ex \
ftamento. u 00
H:»« cere non lıcet, qvöniam Follaskene
fiam is, infänis ; His qvimuti fünt vel für-
di, adolefeentibus impuberi s; ls qviadomicilio patris non fünt fo-
juti, nili eoaliqvo proventu, qvem preter cibum & vefteshabent, &
patrcs; sis tradunt 5 lis qvi poflesfiones fuas dederunt $ velut monafteriales Ä
naın qvi DEO fe obtulit, torum dedit. Omnibus veroalüs liberis & ma-
wur ztatis & rarionis, de omnibus fuis divitiis, ultimis vite termporibuss
teftamentum facerelicet ; five decimas eapitales dare velit, aut Pecuniam
fuan inter templa, monafteria, cognatos & pauperes dividere velit, ea
tamen lege, uteisqvigqvingve filios aut liberos legitimos plurefue haber ,
non plus dare lieeat, quam dimidinm bonorum fusrum, alteram
dimidiam partem liberi ejus inter fe rede dividant; fi qvatuor libe-
ros legitimos paucioresue habeat , duras partes bonorum füoruın dare lices;
tertiam vero legitime inter fe dividant , fi vero nullos legıtimos liberos hau
bear, tres partes ei dare licet, qviautem hereditati proximi fuünz, qvar
drantem jufte inter fe dividant. 3
A u CAP D XL j e
De iis, qvos jure divino in cemiteriofepefire non licer. _
‚Owses chrıfunt qvi moriuntur , ih Saerato camitsrio fepeliendi funt,
. „Bon autcm in tcmplo > ufipermullu Epifcopi. Maleficj in initerig
iep
796 Ä |
vehit , teftes duos aut plures adhibeat , eiqve funus commendet, qui cx-, -
mirerium negavik „ tuna fine culpaelt;. Sie &tnemo.dubiter, fi Pregrans |
mulıer moriarur,eamtangvamı alios bominesin cemiterio [epelirey »
non tainen uterum cedere aut infantem amovere licer + Omnibus diebus
funus fepelire licens nihi felto nativitaris,s die parafceves &r die pafchatos.ı -
Ultra quir An nn nn, (epultua non differatur. Siwero,
differatur res öras Epilcopo exfelvar, fünusqve
ad teinpiun putrefiarqve infepultum cadaver; nidi
fcelus uun nfifcarı debent ; fi vero in aviis mon-
tibus aut re tus maris aut diffieultas vie in caufa
fir, qvom rre qveät, tum in folitariam domum
corpus eftk firum 3 Jufpendendum ,„ Ne ter-
ram attiı ad templum develhere debet, ob
etateın füL '> proratione indigentiz, € proximis
Yieiss;homines au P ©, m aqve veroeum adjuvarerecufat, e-
pilcopo res oras pendat ; eodeın modo obvirruftici cos alere tencntur, gvi
funus.ad fepulturam devehunt , numere qvingve paucioresue , ac de iis an-
tea diä$um fuir , qvi infantem bäptizandu:n facerdoti adferunt ; omniagve
neceflaria üis tribuere. Corpus non el fepelierdum , priusgvam omnis ca-
lor vitalis abfir. Qvodvis funus fepeliendum eft, ubi facerdos templi
juber, qvivis homo fepulturam in ejus parochiz czmiterio jure obtinet , in
qua visit, nifi proprio ore, in alio czmiterio, rationis & fapientix coımpos>
fepulruram fibi eligat, templi parochialis jure, qvoad oblationem aut do-
na, nullo modo diminuto , {1 eJus mentionem nullum antea fecerat. Ne-
mo pro loco fepulturz aut cantu funebri pecuniam exigat » .nec fepulturam.
morcturs qyaınyis pro anima mortui oblatio non fit peradta. Qvoniam
vero bonorum chriftianorum confverudo femper eft , templis & facerdo-
tibus aligvoddenum offerre , urprosis orent,qvi defundti funt , Epifcopus
eos cogere deber,, qvirecufant , talis conftitutionibus vivere, qvales nobis-
cum antiqvitus fuerunt „ nam gqvicungve aligvam bonam confverudinem &
kgitimam , qve ad chriftianısınwun pertinet , fine fapientia abregare vo=
Runt , ad candem reuineudam ab epifcopo cogi debent,
| u CAP
- - : \ I
800 Zugabe |
mentoqve confirmat, duodecim marcarum, muldam expendir , tanıas-
gvo decimas expendat, En qrı conventum agunt ei imperant , ıdqye,
fine juramento; (1 pecunsa alicujus düninuiur ann oras
poltqvam j juramentum ( dedir » tum redum ei elt, con
niaın [uam enumerare, juramentumgve facere, ac ita BR z
cunia BER crefcat ad centenas oras vel ultra , idia conventu dicere Be
tur, de
e] XV x
Fb. “
idolefcentum,
Siqvis' is unde proventum accıpit, ex eatan-
qvaın, » „Si vero peregrinus homo hus
veniatz ı clmas dare, priusgvam triennium hie
tranfegeı inchoet, primo autem habitationis
fuz,verx deciu a = »noftrates hinc abeun’relieta pecunia,
ille decimas ex ıua pecunia det; qvi,eamcuftodir, exilla vero } ecun:a,
qvam fecum avexerunt ; desımas dare non tenenur; fi vero redeant
proxima hyeme > exilla pecunia „ qvam zitate huc vexerunt,dechmas dare .
tenentur , qvamvis fundos vel predia in Norvegia posfideant , fi vero
pecunia in peregrinatione creverit aut diminuta fuerit , pecuniam iuam,
addito juramento, enumerare debet, fi legitime juflus fir; fi conjuges
Pecuniam una posfi ideant,, maritus de pecuniz magnitudine) jJurare dubet.
Si & faminz pecuniz focietatem fecisfent, qvamıvis conjuges non fi int, vir
juramentum dare debet. Si duo viri divitiarum focietatem habeant, retum
elt, alterum de pecunia utriusqve juramentum prftare , fi vero inter eos
contentio oriatur , neuterqve jurare velit, tum uterqve accufari poteft;
Ille de qvavis pecunia juramentum dabit, qvi ejus legtimus turor eft; ibi
decimz dande funt , ubiqvis eo anno domicilium habet , qvando decinmee
autumno dividuntur , fi vero illius decimarum mentiorum non fiat , ante
feftum D. Martini, ubi domicilioutitur, folvar; fivero quis, integris
duodecim menfibus decımas Epifcopo debitas folvere differt,
& tamen folvere debet, Epilcopo tres marcas pro muldta ex_
folvar; &| aliis, duodecim meulibus decimas dare aolit, Epifcopo fex
"mar
902 zugahen—n mf- — er Be
vici, ui templum ineft> has folvat die Jovis> qvarue =fliva hebdoma-
dis, hanc pecuniamexlolvar pannis. — - =’ auro.ak Puröjargenmog;
genipligve qvadräntem; fi plncerz" folvere liett liguisz cetay perigeimie)
mercibus , thure ; pretiofis Jinteis, tauqvam hecpaniwinea ec
Compararı poflünt ; "fie 8 omnia panno perfolvere:lieer; fi qvistemplo.
aligvıd dat , five fine nradia. five res mobiles, five pecora5 patromus:
templi om e Hiinferibi curet. Inftrumenta qve-
vis tenpli arochialibus recitäri curers fi vera
templum:s ınno, qvando plurimi templo adfunty
publice hoc cas decimas dare deber, urulnam aug
plus cenf nis ufum> qvod Epifcopus indicarz
qvotannis r, aut tansumalind; gyanum api-
entibus wi a conftire ; fivero hict pecunia
harc lum & qvadrantem templi & qvadrantem
Sacerdetis, Sacerdoti, pro füo qvadrante, premium fzcrorim adminiftra-
tionis expenstant, templigve qradrante, ornamenta aliqva, tangvam füfh-
cere potell, emats nilstemplum ad alium ulum eo opus habear; licer &
Epifcopo; fi ci necellum videtur > templi qvadrantens paltors in przmwum '
dare , mullum facellum decimas accipere debet, ubi templi confecsauo
adhıbita non fuir. :
CAP. XVL
De Conjugio.
"onyugium facer ftatuseft, fi legitune contrahatur & re&te in eo viri
tar, primitusante peccarum in Paradilo, inter narem & fzminam, ab
spfoDro inftitutum fuit s ur focietas efler, a peccato immunis ad Prupaga«
tionern fobolis , fine omni ingvinatione & incendiolibidinis ; fine angore
& dolore partus, fi ipfi fe non ceinmaculaflent ; fed poft peccarum ( kpfün)
extra paradifum mandatım fuit, ur doler ülicie® libidinis , impuragve ie
domaretur‘ honefli conjugü vincwlo, ideo valde peccat > gvi tn co non
zeete vivir autinco exorbitar, qv icunqve vero üsorcin] ducere vehie ; eam
virginem auı ınullerem cum accurata previdentia petat, ne co dcicnte alle
qya
804 .Bunabe nr :
voluerunt , qyi publicari noluerung, lic &eorum liberi, qyi.in conugie.
duo ball ee qyamvis> ante ‚habira publisatione, i
factum fit; fi vero obftacula, pofterius inveniantur, qyam conjugium in,
*teinplo publicarum füit „alligve ignoraveriat, qvando conjugaum inierung,
eorum lıberilegitimi fünt, ‚qvamvis conjugium dıflolvarur; fi Sacerdos
prohibere oblivifearurs conuzium clandeltinum confummare, aut corum
nuptus adı alıa non publicata fuerunt „ab o/icie
facro pera ir; livero legitumum conjugium ına= -
Jieia & falı, lie, eccleliz paenx non immunis eriä,
gyicungve ialtica & ca prolubente conjugum
init, qvan Pro inobedientia lua publice.abfolva-
tur. Nem (us qyam in nuptüs {uıs;fi vero-confir-
mat,Epife odecım oras folvat; finulla obftaculz _
Invenianfl. inventantur > tum epilcoplas Pro ra-
tione CAUÄ kamera nu sung ran n.ita iplici conjugiüi publieatione , conju-
ium füum confirmer , muptias tamen fuas differat, nulla necesfitate co=
adtus , Epılcopus ejusve vicarius eı imperet, nuptias fuas peracere , firunc
non faciat , qvibusvis duodecim menfibus, donec nuptız celebrearur, Epi-
fcopo duodecim oras cxpendat. Nemo tenetur nupuas fuas magnificentus
celebrare, qvam ejus perfonz & Itaruı convenit.
CAP, XVII.
Deiis, qvibusuxores ducere non licet.
is viris uxores ducere non licet, monafterialibus , Sac.rJotibus , Dia-
conis, rarionis expertis „ fpadonibus, cethnicis chriftianas uxores
dusere non elt licıtum: Qyicunqve uxorem maritaram ftuprar , viıvo-
que ejus marito > fidem ei dat , fe mortue ejus marıto cam ducturum sul
eam ducere nonlicet, nec illi qvialterius uxorein ftuprat , camqve conli-
lio javat maritum füum interficere, uream poftea ducat, fi marımıs us
hoc confilio occidat , qvi gun alterius conjuge nuptias celebrar , fütyve
maritum ejus vivere, accumea congreditur. His viris has uxeres nun
qvam ducerelice. Nemini ıllam uxorem ducere licet, yWam cognarus
egus fibi conjwgein deftinarar, illegvi in lines zgyali qvinca cognarione
| | pro-
806 Zugabe
plex adulterium et , fi qvis cum fzmina non maritata coat, aut femina
marıtata cum viro non uxorato, adulterium commistar ,.duplex vero.adul-
terium elt, fiqvis uxoratus fir, & cum alterius conjuge adulteriam commit-;
tat, fic& {1 uxor maricata fir, 8. cum alterius uxeris maritonem habear ,
qvicungve yeroita peccat, Epilcopo Sex marcas folvat, publiceqve abfel-
VALLUF, ö
uptüs,
uptias fuas elebrer, qvam feltus dies vel jejumi,
crafting voribus nuptias celebrare aut uxores
ducerennop entus ad feptimam a felto epiphanias
noctem;i imam poft feltum pafchatosnodtem ;
a die domin senfionem Domini , ad ultimaın heb-
domadis pei qve his temporibus nuptias celebrat
autuxorem &EPifcopo lex oras expendat,
CAP. XX.
. De Cognatis feminis non ducendis,
roxime dicendum et, nemini licere feminam fibi cognatam vel affınem
uxorem ducere, autcumn ea coire, figvis feminam fibi tam cogna-
tam uxorem ducat, ut a duobus fratribus vel fororıbus numerando , ille
& illa in linea defcendente qvartifine, conjugium difolvatur , Epilcopo-
que duodecim oras pendant publiseque abfelvantur. Siqvis’cum mater-
terz fuz.filiacocar , au patrui füifilia, aurejus filia, qvi aut matre tan-
tum aut patre, patris ejus frater fuit, afe invicem feparari debent , Epi-
fcopoque fesqvi qvintamı marcamı pendere, ac ab ipfo Epifcopo abfolvi.
Sunt & feminz, cum qvibus fi qvis comcumbat , majori pzna afficitur ,
prima mater eft, fecunda feror, tertiafilia, qvartanoverca , qvinta nu-
rus, fexta glos > feptima neptis , & emnes fzminz, qvz qvemgvam pro-
Pingva cognatiope attingunt. Si Ei cum lis co@aty capitale et; Ef &
privigna , fratris filia, fororis filia; neptis, avia, matertera, amita >
focrus, mater fororis (/6. mongermane) foror uxoris., Si quis depre-
henda-
=
808 „A® Lie !
commilit, &creattum eicanciliavit.aut in exilium le nomconferat, fi Epifco- _
pus in ab [olutione hoc jullerit) sres marcas,Bpileupo, pendata tanrumgue
fecunda &etertiavice, Sivero fepius faciat, excorris ell; toraque.ejus pe-
cuniapublicanda, fic& kemina ia exilium agatur (nili qvis cam, ducere
velit) pecuniam vero [la rerineat. vie
BETEN XXI.
u AZ A — >
Jjurio, j
ee sdieit; Epifcopotres marcas expen-
dat, um pellicit, pro qvoeunque-sorum
fex oras dal 'aye jurafle , qvivis corum ıres mar-
cas pendat; folitario juramento #& p E
pilcopus ve ala manifeltara fir, neminem pro ho&
acculet , ni, habear. - rn,
"XXIV.
De Sabbatho celebrando.
range diem dominicum pro fandto habere debemus ; feftum hoc
- die Saturni ineipir, qvando fol a plagaaufterali ad oceidentalem dua,
partes percucurrerit, unaqve pars fuperfit, durerqve ad mediam nodtem,
diem folis immediate feqventem; fı dies Lunz profeftus dies'fit. Qyi-
cungve diem dominicum pro fan&to non habet , pro qvocungve die donii-
nico qveim decenter non celebrat , Epilcopofex oras pendat. Plures ad-
huc fünt dies, qvz feltivitare & jejunio celebrari debent. Natralitiorum
feftum celebrare debeinus » tredecim dies fünt , -primus dies natalitiorum,
o&avus, decimus tertius, inftar primi diei pafchatos celebrari debent , fe-
cundus, tertius, qvartus> qvintus > inftar dierum Apoftelarum feftive
celebrandi fünt. Sexto die ufqve ad occafum diei laboribus fungi licer ;
feptimus inftar diei dominici celebrandus eft, nono, decimo , & unde-
cimo operapi.licet, duodecimoque > usqve ad horam pomeridianam ter-
- tiam. Ladticiniis vefci licer, fi feptimus dies in diem Veneris incidat, die-
Bass illis agtalitiorum,gwi non-fupt maximz necinbnz feltivitatis;hzc face-
; re
810 Zugabe -
JONZ EPISCOPI 29. notes lunt, inde adGagndiem folum, dux no-
&es funt, ille inftar fabbathi celebrari deber, tum tantuın cena uti licer ,
lacticinusg; vefei aceumerucibus procederes nifi in feptimanam palchatos
incıdat, tum nulla ejus mentio fir, nil tantum feltivitate, inde ad fellum
Philippi & Jacobi 6. no&tesfunt , inde ad feltum erucisdux no&tes fünr,
inde ad feftum ten nftesfünt, anteqvod non nıli ficeis
cıbis uti licers ir aulı gqvinqve nodtes funt, ante qvod
ficcis cıbis tantun eftum THORLACI EPISCOPI zı.
“ noltes funt, ind no“tes lünt, ante qvod ficcis cibis
tantum vefcend OLAI 4. no<tes funt, ante qvod to-
taliter jejunandın Laurenru 12. notes funt , ante qvod
ficcis tantum ı | feftun Marie $. nodtes fünt, ante
quod role 1; ı Bartholoınzi 9. notes fünt, anre
qvodficcitantumelt Feon u, inde ad feltum Marieıs. no&tes
fünt , anteqveficcumjejunium , inde ad feltum crucis 6. nodtes tunt; in-
de ad feltum Match: 7. nodtes fünt, anteqve jejunuum Aiccum, inde ad fe-
ftum Michaelis 8. no&tes fünt , anteqve ıiccum jejunmum , ınde ad feitum
‚Simonis 25. no:tes funt, ac ante ficcis cibis utndum ; inde ad teftum .
emnium Sandicrum 4. noltes fünt, anre qvod toraliter Jejuna..dum eit,
inde ad feftum Martini 10. nodtes fünt, inde ad feilum Ceculie tı. nocies
funt , inde ad feftum Clementis una nox ek; ınde au teltum Anirc® 7.no-
&tes fünt , ante hoc ficcis tantam ciois uti ice, indie ad feltuin Nicolai 6.
nodtes funt; ante qvod ficci cıbı unt viurpandı, inde ad feitum Marız duz
nodtes fünt , antesjve fccum jJgurium, indead tetum MAGNI gving;
noftes fünt , inde ad feltum Thomz 8.nodte une, suteqve juni fe
cum > inde ad feftum THORLACI duxnoctes y aute gvod iccis tantum
cıbis utilicer, inde ad vigiliam Naraliuoru.n, anınox elt, tum & liccis
cibis vefci oportet, Jam hı dies numera:i Ituaps QVos ca .egibus noltiıs Lin
&tos celebrare tencmur. -
CAP. XWV\,
De laboribus in dic... iacris Heitis.
Qrrs anno feptendecım dies funt, sc. ..unurabo, hisnon plüra ope-
sari beeugvamlucextar, Urfun album capere hieer, acad ido-
pus
812 ; Zugabe
"redumef;ut ipfibajulent aut naveayt eqvo vehant ; re&tum eft, illa his
feftis vehere , qvz ad forum pro viatico neceflaria fünt , qvamvis plus di-
midia watta ponderent, re&tum eft, dimidiam vritam alicujus ponderis ul-
tra vehere, fi placeat , fic & die dominico licet , ad mapalia zftiva, vafas tra-
has & rhedas vehere, & onınia qvx ad devehendum inde cibumn poft feltum
‚inferviunt;ita conftrui debentzur plures eqvi non adfintsqvam ur.unus homo
eqvitans unum eqvum fecum ducat; qvamvis egvifoluti feqvantur. Non
nocet , baccas \egere 5 licer nen tamen plures domum vehere, qvam mani-
bus geftari poflunt ; Sineceflum fir,veftes aut alias merces die dominico fic-
care , licet ; fiqvis habitacula mutet, re&tum eft, fi dies dominicus incilat in
dies mutandis habitaculis deftinatos; ad illud habitaculum, qvod habere
vult , pecora füzabigere , per fluminaeqvo velnave vcherenonlicet. Si
gvis autumno ovein inveniat , ubi pecora inter pofleflores diftribunrur >
domum ducere re&tum eft,qvamıvis des dominicus Tırsfave eqvo vehere five
alio modo opus habcat. Si qvis autumno verveces emat, die dominico
domum agere reitum et , fiqvi ex oceano veniant » pecuniaqve corum pe-
riculo fubjaceat , aut qvamvis qvis a regione non procul fir , retum eft na-
vem cxoneraße , me£cesqve vehere, qvamvis dies dominicus fit. Qvivis
eorum ulnam panni , autaliud tale; iis intra (cptem no&tes dare debet , qui
tributum Thingfararkamp folvere non debent. Qyicungve non dat Epi-
Scope pro mulcta tres orasyexponat detg; qvamvis polterius fit; Si gqvis aa-
vaeeiter faciens ligiu:n invenit, re&tum eft navi imponere , fi. vero ma-
jus fir qvam navi imponi posfit , diflecari non licer , re&um eftei ad regio-
nem vehere,gyintamgve partem dare. Si gvis in littore fuo lignum flutti-
bus appulfum inveniat , a mari volvere licet, qvamvis dies dominicas fit,
fi vero volvere non poslit , ligmum fignare debet , diffecare non licet, ubi-
‚cunqve vero ad litrora fuclibus pellitur; ille posfidet, fi legitime fignavic.
Si vis die dominico iter faciat, veniarqve, ubi porta qv& patere debuit>
elutıcit, rectum eieft effringere; ubi qvisfeltis diebus aligvid venatur,
gyintam parseım dare tenetur 5 idqve intra feptem a venatione nodtes > iis
‚hoc daridebet, qviin eodem Hreppo fünt & triburum Thingfararh
folvere non debent ; qricungye vero non dat, Epilcopo fex oras folvar,. fi
co
816 Stgabe .
en Re
‘cravit, multzqvealizres caufa hujus fun. Morbidi & adolefcentes ad
"hoc jejunium non obligantur , fedproeo, confilio paftoris, elemufynam
pro various dent. Qyicungve vero gvatuordecim annorum vel ultra funt,
„fanitateqve utuntur , jejunare debent ,' ex manJato Epifcopi , fi qvis Pilces
comedat, qvando roraliter jejunare debet , Epılcopo t:x oras folvar, filadi-
cinia comedat, duodecim oras Epifcopo det , fi carncs, Epifcopo tres
marcas pendar, fiqvislalticiniaeo die comedar., gro pifcibustantum ur
licet , Epifcopo fex oras tradat , nifiSacerdos ci permiferit. Si carnes co-
medat , Epifcopo duodecim oras pendat , aifiexerrore dieruin fiat, jejunio
qvadrags'imalinzmo dierum errorem caufarı poteft , fi qvis tempore jeju-
ni qvadragefimalis diebus Mercurüi aut Veneris, aut die Saturni feltum
fchatos precedente,aut YMBRUDIEBUS;ladticiniis , nulla necesfitate coa-
&us,vefcatur , Epifcopo fexorastradat. Eadem mulda exigitur pro qua-
vis jgjunii qvadragefimlis violatione , pro qvocungve die, qvogvis tem-
pore Jejunn qvadrage'imalis caraibus velcitur , tres marcas expendat, nil
invitus comedat , nullumgve alium cibum habeat, porius carnes edere
debet, gquaminediaperire, facerdotig; intra feptem dies indicet, fi pos-
fir; Si adolefcens caraes comedat , Sacerdos eum virgis cedat , tusor
vero illius tres oras exponat , fi is caufa fit , fi qvistempore jejunii qvadra-
gehimalis , carnes crebro comedar , exul fit, pecuniag; ejus confifcanda e-
rit, Pro qvavis jejunii violatione abfolvi , omnes debeat , in iismandatis
&z omaibuslalüs , necesfitas infpici deber.
CAP. XXXI
De Confesfione.
mnes Chriftiani, qvi rationis compotes funt, peccata fua coram Sacer-
dote confteantur, ad minimum feel qvovis anno, idqve tempore je-
junii qvadragefimalis , peceataqve fua ei accurate enumerent , feftoqve pa-
Ichatos facramenti partieipes hiant , nifigraviaaliqva delidta commiferint ,
ut fefto pafchatos aut alüis temporibus > facramentum participare non liceat.
Qyicungve vero tenpore jejunüi qvadrage fimalis peccata füa non confite-
ur & felto pafchatos, facramentum non participarfi duoderis anno-
—_
820 Zugabe
maortuus fit, ejus heeredibus , fi vero’nullus eorum exter, tum, pro di=
Apenfatione Epıkcopi s monafteriis veltemplis darır.. "Omnes faneratores
ab Ecclefia excominunicati fünt > (ecundlum leges divinas, idqve tripliciter
ob ipfum opus, primonifi pecuniamı freddant , corpus & fangrinem Do-
mini participare üsnon licets fecundo,, is in contemptum &iguominiare
eorum oblatio ad aramınnn admirtamır, tertio , fi ahte peccätum hec expia-
tum morianturs4 io privantur ; preterea, qvandoB-
pifcopus hoc ı um haredes ad reddendum pecuniamız.
difciplina ecch Nemo confesfionem manifefti fenera=
toris audire deber; auteı 5 » priusqvam pecuniam fanore acce-
ptamreddidei ‚au pra {ce pofuerit, qvamvis vero manife-
ftı faneratort itz fuz fenus ex mortuis rebus reda-
“&um reddere pıviu 1 pulura in czmiterio lisnoh contedi
deber, priusqvam p. vie fenus reddienm fit, aut iis qvibus
jure debetur , fi propingvi ini , aut Epifcopo ejufue vicario; aut facerdon
parochiali , przlentibus probisteftibus ,.ex parochialibus, qvihanc pecu-
niam fervat , eiqve tradat, qvihabere debet. Qyicungve vere inigvam
wfuram exigit, fcx oras exponere debet, dinidium Rex accipiat, dimidium
Epifcopus , & quicqvid in fenore politum fuit, confifcandum erit,
dimidium Rex, dinnidium Epifcopus accipiat.
Term zung
——
Circa voces qvasdam obfeuriores obferva.
<A. I. Vox Skaparpe, trenslaranon el, qvz an patrem figui-
ficet, aut heredem , incertum ef.
- - Qyidfit Tbingfararhanp, Vide ia Jönsbok» Kong-
pegnskilda, Cap. 1.
EAP.X. . Qyid Höfuidriund fie, ignoro, ad verbum itamen vertiür
decimz capitis.
"CAP. XIV. Qrid us fit, vide in lexico Gudmundi Andrex >
pP 122%, j
Far-
_Regifter ber Stahmeit und Sacen
are: seftftch 440 fit, p.ago-Mrenme aby 1% Bars Drop DEREN,
WE I
eöyus! ZB hoR u Obane MiTT ar
tucnd Eis, O dejfen eh den Taufe Dur 6, dar‘ in ”
2.350 PER CN
Ludgerus, precigt den Eimberny p. r Detet eine Mordihat .
Guben uns SUn eyes Dänen ehe. ride Ve ae FOR age 'zE
rung, 2.18 5 Be
und, Gugeactn. r -. Meg. EB 183 Rn Sieh
elene,p. 2 art. 678°
.220 Gyneil, ıchre ent in Röniggenefeng
Kap: tulum Sanoı dr 30 ’ n279
le def: Ibftp. 357; rein eivefener Prinhr3 4, Bitn.459 .
7 7 dai relbit da he, böfe ,d. 474530, 609, 622 deren
{haft ordinivet, Difeiplinirung, ea Diuis:sche
felbft, 0.6.49, ' ee et dr_P.
fer dafelbit, p. AAO:
Krieg dafelbft, p. ‚661 ei ar . *
Brand dafeibfi, dya; u ter 48
EyfeeKlofter in Dorwegengelumn 367 wu, inder Kirche ju ? ri ilde, Ara zu
| Dpenfe; 228,29 eines Bifchofsiin der
M.
Kirch, p. KOT item p. 708 eines Kbs
nigsim Abendmahl, p,701
Magnus, Bilheff su Boralum,p. 163 N
Magnus, Fasabeter Kıdnia in Norm: a ’
Convention mit om E BB, 7
Marcus, Bıfchoff zu Cchiesmi p. Er Nenotignu, biefiger Erp-Bilchäffr,p. 776
Draregrafichaitzu Schieswinungelegk, p.62 |Meftved, BenedictinerKlofter dafelbjt, p, 359,
Margreta, Köniainyy. 267 | 354442, Bafilbit Franeifcaner- Klo.
St. Margreta, derin Wrrter ToNt, m 442 | HA ».550 DominicanerzKloft. da=
Dearia, Magdalena der Dänen Fendin, P.
u 642 p.711 Drand-Schaden dafelbft,n. 7
St, Manianıs, ober Bier nepreeibetyy«7 Picolaten welche, p. 351
Marıh, Stigdeffen Grab, p. 7 Nicolaus, König 265
MartereTodt graufaner der ER erften] Nicolaus, Sufhaff su Wıburg, 2.336
Ehriften,v. 39, 57, 58,80 St.Ca nut Rtcslaug, & Stigori, Bılhaff zu Norihilde,p.
Negigrp. 122,226 ©t. LeoPpagi, P.78r| 67
147 St. Elphigi, p. 168 Et. Dlail Hricolans, Bitehuffiu Ddenfe, p. $71
Königs in Norwegen, p. ıg1 St, Hai-|Nicolaus, Biihoff zu Schleswig, p. 75
Yarbi,p. 203 St. Ansser,p. 206 fegu.| Nicolaus, 2. Biihoffyu Schleswig, p. 778
&, ösgarce 7.442 ©. Kıtilli, p.!St. AIRUDUE/ RUE enfig;deffen Derfonakia;
N p. 351 Nicolaus 2. Bifchoff zu'iWikurg, p. 597
Märterer, Dänfge in Wenden, p. 402 Rirolaus, Biihoft zu Börgluny,p. 602
Ru
felbit,p. 656 daliges Klofter A -
Bau durch Abladyr- ?
f Streit über Lem ]
onation p- 7 klyE vih
Wiederfprud Jo). 9 Im 05
9
et. Wirberterfilageng y. Yu
&t. Autp Fe
et. PNA EN
Perlenulia , t
deffelben, p. 64
444
Seiner Bilchofl
deffen heil. Eiffe
- nachdem Tode,
Er. zum r fonm
Wisbye, ir el « t
2 omüi 622 da nich
Kpeil des
SINSE Rt, Vie geflftet King ’ mehr im
384 Donat. p. 733 | r 8.240 %
Wordingburg, Derfamkungdafelbit, 9.653 Zug er Dänen ns geh: and 476, 629,
itemp. 687 | 640 in Piefland, y. 619, 6327
Bunderr vameintek anf Alien.n 409 vote 665 inPriufiens 9.625
den Negie
m.
m. _
eg
STANFORD UNIVERSITY LIBRARIES
CECIL H. GREEN LIBRARY
STANFORD, CALIFORNIA 94305-6004
[415] 723-1493
All books may be recalled after 7 days
’ DATE DUE
JUL 15 1996
”